Scribd Logo
Importer

Bienvenue sur Scribd !

  • Migne. Patrologia Latina Tomus CII.

    Transféré par

    Patrologia Latina, Graeca et Orientalis
    138 vues571 pages
    Migne. Patrologia Series Latina. Digitalized by BNF/Gallica service. List with all the links of BNF/Gallica available here: http://plgo.org/resources/migne_pl.htm

    Titre original

    102. Migne. Patrologia Latina Tomus CII.

    Copyright

    © © All Rights Reserved

    Formats disponibles

    PDF, TXT ou lisez en ligne sur Scribd

    Avez-vous trouvé ce document utile ?

    Ce contenu est-il inapproprié ?

    Signaler ce document
    Migne. Patrologia Series Latina. Digitalized by BNF/Gallica service. List with all the links of BNF/Gallica available here: http://plgo.org/resources/migne_pl.htm

    Droits d'auteur :

    © All Rights Reserved
    Téléchargez comme PDF, TXT ou lisez en ligne sur Scribd
    Signaler comme contenu inapproprié
    138 vues571 pages

    Migne. Patrologia Latina Tomus CII.

    Transféré par

    Patrologia Latina, Graeca et Orientalis
    Migne. Patrologia Series Latina. Digitalized by BNF/Gallica service. List with all the links of BNF/Gallica available here: http://plgo.org/resources/migne_pl.htm

    Droits d'auteur :

    © All Rights Reserved
    Téléchargez comme PDF, TXT ou lisez en ligne sur Scribd
    Signaler comme contenu inapproprié
    sur 571

    Smaragde (abb de St-Mihiel). Smaragdi,... Opera omnia, ex variis editionibus... collecta.

    Accedunt sancti Leonis III, Stephani IV, Paschalis I,... Magni, Senonensis, Remigii
    Curiensis scripta quae supersunt universa, juxta D. Mansi et Artzheimii conci.... 1851.



    1/ Les contenus accessibles sur le site Gallica sont pour la plupart des reproductions numriques d'oeuvres tombes dans le domaine public provenant des collections de la
    BnF.Leur rutilisation s'inscrit dans le cadre de la loi n78-753 du 17 juillet 1978 :
    *La rutilisation non commerciale de ces contenus est libre et gratuite dans le respect de la lgislation en vigueur et notamment du maintien de la mention de source.
    *La rutilisation commerciale de ces contenus est payante et fait l'objet d'une licence. Est entendue par rutilisation commerciale la revente de contenus sous forme de produits
    labors ou de fourniture de service.

    Cliquer ici pour accder aux tarifs et la licence


    2/ Les contenus de Gallica sont la proprit de la BnF au sens de l'article L.2112-1 du code gnral de la proprit des personnes publiques.

    3/ Quelques contenus sont soumis un rgime de rutilisation particulier. Il s'agit :

    *des reproductions de documents protgs par un droit d'auteur appartenant un tiers. Ces documents ne peuvent tre rutiliss, sauf dans le cadre de la copie prive, sans
    l'autorisation pralable du titulaire des droits.
    *des reproductions de documents conservs dans les bibliothques ou autres institutions partenaires. Ceux-ci sont signals par la mention Source gallica.BnF.fr / Bibliothque
    municipale de ... (ou autre partenaire). L'utilisateur est invit s'informer auprs de ces bibliothques de leurs conditions de rutilisation.


    4/ Gallica constitue une base de donnes, dont la BnF est le producteur, protge au sens des articles L341-1 et suivants du code de la proprit intellectuelle.

    5/ Les prsentes conditions d'utilisation des contenus de Gallica sont rgies par la loi franaise. En cas de rutilisation prvue dans un autre pays, il appartient chaque utilisateur
    de vrifier la conformit de son projet avec le droit de ce pays.

    6/ L'utilisateur s'engage respecter les prsentes conditions d'utilisation ainsi que la lgislation en vigueur, notamment en matire de proprit intellectuelle. En cas de non
    respect de ces dispositions, il est notamment passible d'une amende prvue par la loi du 17 juillet 1978.

    7/ Pour obtenir un document de Gallica en haute dfinition, contacter reutilisation@bnf.fr.
    PATROLOGLE
    CURSUS COMPLETUS
    SIVE
    BIBLIOTHECA
    CTNiVERSALiS, INTEGRA, DNIFORMIS, GOMMODA, OEGONOMIGA,
    OMNIIM SS.
    PATMM,
    DOCTOMM
    SCRIPTORUMQUE
    ECCLESIASTICORUM
    QUl
    AB MYO APOSTOLIGO AD INNOCENTII III TEMPORA
    FLORUERUNT;
    RECUSIO CHRONOLOGICA
    OMNIUM
    QUiE
    EiSTITERE MONUMENTORUMCATHOLICJ ETRADITIONISPEn
    nnnmrr.iM
    PRIMRA
    ECCLESLE SiECULA,
    J UXTAEDITIONES ACCURATISSIMAS
    ,INTER
    SE
    CUHQUE
    NONNULLIS CODICIBCS MANUS
    PERQUAM
    DILIGENTER CASTIGATA
    ;
    DISSERTATIONIBllS,
    COMMENTARIIS LECTIONIBUSQUE
    VARIANTIBUS CONTINENTER
    OMNIBUS OPERIBUS POSTAMPLlSSIMAS EDITIONES QU.
    TRlBUSNOVISSIMIS S.ECULISi
    DETECTIS, AUCTA;
    INDICIBUS rARTiCULARlBUS
    ANALYTICIS*
    SINGULOS SIVE
    TOMOS,
    SIVEAUCTORES A
    SUBSEQUENTIBUS, DONATA;
    CAPITULIS INTRAIPSUMTEXTIJ M RITE
    DISPOSITIS,
    NECNON ETTITULIS SINGULARUM PAGINARUM MARGINEM SUrERIORE.U
    DISTINGUENTIBUS
    SUBJ ECTA-MQUE
    MATERIAH
    SIGNIFICANTIBUS,
    ADORNATA
    ;
    OPERIBUS CUMDUBIIS TUM
    APOCRYPIilS, ALIQUA
    VEROAUCTORITATE INORDINE ADTRADITIONEM
    , ECCLESIASTICAM
    POLLENTIBUS, AMPLIiFlCATA;
    BUOBUS INDICIBUS
    GENERALIBUS
    LOCUPLETATA : ALTEROSCILICET
    RERUM, QUOCONSULTO, QUIDQUID
    UNUSQUISQUE
    PATRUMIN
    QUODLIBET
    TIIEMASCRIPSERIT UNOINTUITU
    CONSPIClATUR;
    ALTERO
    SCRIPTUILE
    SACR^E,
    EX
    QUO
    LECTORI COMPERIRE SITOBVIUM
    QUINAM
    PATRES
    ET IN
    QUIBUS
    OPERUMSUORUMLOCISSINGULOS SINGULORUM LlBRORUM
    SCRIPTUR* TEXTUS COMMENTATI SINT.
    EMTIOACCURATISSIMA
    , CJ 5TERISQUE
    OMNIBUS FACILEANTEPONENDA
    ,
    Sl PERPENDANTUR : CIIARACTERUM NITIDITAS
    CHARTjE
    QUALITAS,
    INTEGRITAS
    TEXTUS, PERFECTIO CORRECTIONIS,
    OPERUMRECUSORUM TUMVARIETAS
    TUM
    NUMERUS, FORMA VOLUMINUM PERQCAM COMMODA
    SIBIQUE
    INTOTOOPERIS DECURSU CONSTANTER
    SlMILIS,
    PRETH
    EXIGUITAS, PRiESERTIMQUE
    ISTA
    COLLECTIO, UNA,
    METHODICA ET
    CHRONOLOGICA^--"-w
    BEXCENTORUM FRAGMENTORUM
    OPUSCULORUMQUE
    HACTENUS HICILLICSPARSORUM./^
    tyf>\
    PRIUUMAUTEMIN NOSTRA
    EIBLIOTHECA,
    EX OPERIBUS ADOMNES
    -ETATES,
    I
    /~x^o\.
    LOCOS,
    LINGUAS
    FORMASQUE PERTINENTIBUS,
    COADUNATORUM.' /
    * f
    <J 3^VJ ?N
    .
    SERIE^
    SEOTNDA,
    w4%-N*
    m
    QUA
    rRODEUNT
    PATRES,
    DOCTORES
    SCRIPTORESQUKECCLESLS
    LATINAL^-
    Ou
    %
    .
    A GREGORIOMAGNOADlNNOC-liNTIUM III.
    \r**% ^J .
    Slccurante
    3.^5. SD%ne,
    Y*\
    g>'
    AIBU&7BSG2I CLESl
    DHITESSf,
    \^"
    \ r^
    SIVS
    \
    v
    CCRSOOMCOMPLETORUM1NSINGUL09SCIENTI^
    ECCLESIASTICERAMOSBDITORE. \T
    PATROLOGIAEINA EDITIONETrtlS MANDATA
    EST,
    ALIANEMVE
    LATINA,
    ALIAGR.HCO-LATWA.
    -
    VENEUNTMILLEFRANCISDUCENTAVOLUMINAEDITIONIS
    LATIN.E;
    OCTINGENTIS ET
    MILLETRECENTAGR^ECO-LATIN^;.

    MERELATINAUNIVERSOS AUCTORESTDM
    OCCIDENTALES,
    TUK
    ORIENTALES
    EQUIDEM
    AMPLECTITUR
    ;
    HI
    AUTEM,
    IN
    EA,
    SOLAVERSIONELATINADONANTUR.
    PATROLOGIA TOMUS CII.
    SMARAGDUS
    ABBAS;
    S.
    LEOIII,
    STEPHANUS.1V,
    PASCHALIS
    I,
    PONTIFICES
    ROMAM;
    MAGNUS
    SENONENSIS,
    REMIGIUSCURIENSIS.
    TOMUSUNICUS.
    '
    EXCUDEBATUR ET VENIT APUD J .-P. MIGNE
    EMTOREM,
    WVIADICTA
    D-AMBOISE,
    PROPEPORTAMLUTETLE PARISIORUMVULGOPENFER
    NOMINATAM,
    SEUPETIT-MONTROUGE.
    1831
    SJ i.CULUM
    IX.
    SMARAGDI
    ABBATISMONASTERII SANCTI MICHAELIS VIRDUNENSIS
    OPERA OMIVIA
    EX VARIIS EDITIONIRUS NUNC PRIMUM 1N UNUM COLLECTA.
    ACCEDUNT
    SANCTI LEONIS
    III,
    STEPHANI
    IV,
    PASCHALIS
    I,
    PONTIFICUM
    ROMANORUM,
    .
    MAGNl
    SENONENSIS,
    REMIGII CURIENSIS
    SCRIPTA
    Q\J M
    SUPERSUNT
    UNIVERSA,
    J UXTA D. MANSI ET ARTZHEIMII CONCILIORUM COLLECTIONES.
    ACCURANTE J -P.
    MIGNE,
    BIBLIOTHECJ E CLEBI
    UNIVERS/E,
    SIVE
    CCRSUCMCOMPLETORCMIN SINGULOSSCIENTIJ EECCLESIASTIC/E RAMOSEDITORB.
    TOMUS UNICUS.
    VENIT6 FRANCISGALLICIS.
    EXCUDERATUR ET VENIT APUD J .-P. MIGNE
    EDITOREM,
    INVIADICTA
    D'AMBOISE, PROPEPORTAMLUTETLEPARISIORUMVULGOVENFER
    NOMINATAM,
    SEUPETIT-MONTROUGE,
    1861
    ELENCHUS
    AUCTORUM ET CPERUM
    QUI
    IN HOD TOMO 11CONTINENTUR
    SMARAGDUS ABBAS;
    a
    Collectiones in
    Epistolas
    et
    Evangelia.
    Col. 15
    Summarium in
    Epistolas
    et
    Evangelia Smaragdo
    additumi 553
    Commentaria in
    Regulam
    sancti Benedieti 691
    Via
    regia.
    931
    Acta cdllatibnis Romaha? a
    Smaragdo descripta.
    971
    APPENDIXA SMAnAGDIOPERA. 975
    1. Ghartee Ludovici Pii et Lotharii filii
    ejus pro
    monasterio
    Sancti Michaelis.'
    975
    2.
    Epistola
    Caroli
    Magui
    ad Leonem
    papam,
    de
    processione
    Spiritus sancti,
    quam
    edidit
    Smaragdus
    abbas. 979
    MAGNUS SENONENSIS ARCHIEPISCOPUS.
    Libellus de
    Mysterio baptismatis.
    981
    Noteejuris
    a
    Magnone
    collectse. 983
    SANCTUS
    LEO,
    III PONTIFEX ROMANUS,
    Epistolse.
    _
    1023
    Privilegia.
    1067
    TEPHANUS
    IV,
    PONTIFEX ROMANUS.
    Notitia historica. 1071
    PASCHALIS
    I,
    PONTIFEX ROMANUS,
    Epistolee.
    1085
    REMIGIUS
    CURIENSIS^PISCOPUS.
    Canones
    pro
    sua dicecesi. 1093
    R. PITRA.

    NOTiE IN COMMENTARIUM SMARAGDt

    Solam
    quam
    noverimus
    hujusceexpositionis
    editionem
    Argentinam
    dehuo in luceni
    protulimus,.cui
    utcunque
    emendandse
    suppelias
    dabit codei Bononiensis
    descripius
    aR. P.
    PITRA,qui
    et notas inCommen-
    tarium
    Smaragdi
    ad calcemvoluminis
    subjectas benigne
    nobis
    suppeditavit.
    EDIT.
    Ex
    typisMIGNE,
    au
    Pelii-Montrouge.
    ANNODOMINIDCCCXX
    SMARAGDUS
    ABBAS.
    NOTITIA HISTORICA.
    (Ex
    Fabric.Bibl.med.et ihf.
    Lat.)
    Smaragdiis
    iabbasS. Michaelisad Mosamindioe-
    cesi Virdunensi,
    ord. S.
    Benedicli,
    et anlea
    quoque
    prseceptor,qui
    fralres monaslerii
    grammalicam
    do-
    cuiti Anno810Romsefuit incollationeinler
    papam
    et
    iegatos
    Caroli
    Magni
    de
    processioneSpiritus
    san-
    <Ai;
    anno 824una cum Frothario
    episcopo
    Tullensi
    |udex
    datus est aLudovicoPio
    imp.
    incontroversia
    inter Ismundumabbatem Mediolanensemet mona-
    chos
    ejus. Reliquit
    hsec
    ingenii
    sui monumenta
    :
    1.Commentariusin
    Evangelia
    el
    Epislolas
    indivinis
    officiisper
    anni circulum
    legenda. Argent.
    1556fol.
    Trilhemius Postillam vociu. Hossermones a
    Casp.
    HedioneGerm. versos esse ait Possevinus tom. II
    Apparalus, p. 418,
    etWion in
    Ligno
    vitae,II,
    77;
    2. Diadema monachorumvel de ecclesiaslicorum
    etmonachorummaximeviriutibus,
    ex sententiis Pa-
    trum,
    contextum.
    PariSi, 1552, in-8; 1640,in-12;
    Antuevp.,
    1540, in-8,
    et inBibl. PP.
    maxima,
    tom.
    XVI, p.
    1505.
    3. Commentariusin
    regulam
    S. Bcnedicti.Colon.
    1575,
    fol. Editus est
    post synodumAquisgranen-
    semanno817
    habiiam, quiaquaedamejus
    slatuta re-
    petit.
    Male vero edilus est inler
    Opera
    Rhabani
    Mauri, quia
    in hoc commentario varia occurrunt
    qua)
    ex Diademale monaclwrumet Via
    Regia
    re-
    petiit.
    Versus huic commenlario
    praefixos
    ediclit
    J oan. aBoscoinBibl.
    Floriacensi,
    tomo
    I, pag.
    290.
    4. Via
    Regia, ejusdem
    indolis ac Diademamona-
    chorum,
    exslat
    apud Dachevium, SpiciL
    lom.
    V, p.
    1,
    ed.
    prior,,
    et tom.
    1,
    p. 258,
    edit.
    post.
    5. ActaCollationis
    Romanai,
    an.
    810, apud
    Sir-
    mundumConcil. Galliaelom.
    II, p. 25G,
    et Lab-
    A beunij
    tom<
    VII,p. 1194; Harduinum,V,
    pag.
    909. In
    Bii.1.Heilsbrunnensi Codexest
    membranaceus,
    in ti-
    tuloexhibensCollaliomimlibrum
    u, capilula
    xvi
    com-
    plexum; quod
    an huc referendum
    sit,
    anvero
    opus
    singularesit,
    non dixeiim. Vide
    CatalogumHockeri,
    pag.
    11.
    8.
    Epistola
    Caroli
    Magni
    ad Leonem
    ponlificem
    de
    processioneSpirilus
    sancli etiara nostro
    tribuilur,
    ibid.j p.
    1199, Hardiiiiius, pag.
    975.
    7.
    Epistola
    adLudovicum
    Augusinm
    communi no-
    mineFroiarii
    episcopi
    Tullensiset
    Smaragdi
    abbatis
    scripta
    habetur inler
    epislolas
    Frotarii loco
    tertio;
    apud
    Andr. Ducbesne
    Script.
    Rerum Franc. tom.
    II, p.
    71.
    8. Grammatica
    major
    seu Commenlariusin Do~
    natum. Mabillonius
    exemplar
    ms. in
    monasterio
    Corbeiensi
    vidilexquo prseialionem
    el
    quoedam
    libii
    specimina
    prolulil
    iu
    Amdectis,p.
    558*
    Opus
    divi-
    sumest in librosxiv,
    quibus
    in alio codicedecimus
    g
    quintus
    de
    Orthographiasubjicilur.
    In illo
    exempla
    poiius
    exsacris
    quamprofanis scriploribusprotulit,
    et
    nonnuiiquametymologias
    verborum Gothicorum
    et Francicorumimmiscuit.
    9i Commentariusin
    prophelas
    et
    10. Historia monaslerii S<Michaelissunt inedita.
    Variadehoc
    Smaragdolegas
    inChronicomonaslerii
    S.
    Michaelis,
    quod
    exhibent Analecla
    Mabillonii,
    p.
    550
    seqq.,
    ei in adnotatione
    Mabillonii,p. 557;
    His-
    loirelittiraire de la
    France,
    tom.
    IV,
    p. 459;
    Buisei
    Hist. Univers.
    Paris.,
    lom.
    J , pag. 641; Leyseri
    Hi-
    sioria
    poetarum
    medii
    sevi,p.
    284.
    a
    SMARAGDI ABBATIS
    VIRI SANCTIMONIA ET DOCTRINACLARISSIMI
    (QUI
    VIXITANNODOMINI
    DtiCCCLXx)
    IN EVANGELIAET EPISTOLAS
    QILE
    PER CIRCUlTUMANNI IN TEMPLIS LEGUNTURCUM
    PRIMISDOCTAET PIA EXPLICATIO
    ,
    Eon
    principibus
    Ecctesiw
    doctoribus, Origene, Hieronymo, ChrysostomOi Ambrosio,
    Augu-
    stino, Cypriano, Cyrillo, Gregorio^ Victore,
    Fulgentio, Cassiodoro, Eucherio,
    Tychonio,
    Figulo, Beda, Primasio, etc,
    mira,
    sed clara brevitate
    congesta
    omnibus Ecclesim mini-
    stris, quibus
    ad
    singulos
    emendo tenuitas
    obstat,
    ulilissima
    juxta
    ae necessaria. J am re-
    cens
    inventa,
    revisa et in Ecclesiw Christianw
    profectum
    editd.
    TYPOGRAPHUS PIO LECTORI SALUTEM.
    Qudd
    Plinius inNaturali Historiade
    gemmis
    scri^
    bitj
    naturse
    majestatem
    in iis in arctum
    coaelam;
    necullasui
    parte
    mirabiliorem
    esse,
    hoc
    eqtiidem
    de
    Smaragdo
    Hbri istius auctore dicerenbn
    injuria
    i
    Recudimus
    juxta
    edifiohemrarissimam
    Georgii
    Ulrich,
    Andlani
    (Aiidiaw)impressoris,
    datam
    Argen-
    torati anno
    1536,
    meDse
    Marlio, quam"
    nobisbelie-
    vole
    suppeditavit
    vir eruditissimus D^
    J uhg,
    biblio-
    thecse
    Argentoratensispitepositus.
    Notamchronolo-
    gicamquam
    exhibet titulus falsamesse es mullls
    D
    possimi qui quidquid
    habent catholici
    Patres,
    Orige-
    nes, Hilarius, Hieronymus, Auguslinus, Cyprianus,
    Cyrillus, Gregorius, Victor,
    Fulgentius,
    J oannes
    Chrysostomus,
    Cassiodorus,
    Eucherius,
    Tychonius,
    mohumentis cohstat. Fabricius in
    Bibliotheca,
    Da-
    clierius in
    Spicilegio,
    auciores Hisl. lilt. Galliee
    Smaragdum
    liostrumannis 150
    juniorem
    et ad tem-
    ^pora
    Ludovici Pii revocandum
    rftnsent; quos sequi-
    mur. EDIT.
    PATROL. CII.
    1
    11 SMARAGDUSABBAS. 12
    liidorus,
    Figulus,
    Beda,
    hoc ille inslar
    gemmoe,
    mira,
    sedclara brevitale inhis Gollectionibuscom-
    plexus
    est. Et
    quoniamejusdem
    ariis
    esl,
    til aucto-
    res dicendi
    habent,
    rem
    po&se
    fusissime dicere et
    paucis
    referre,
    satis declaravit hocsuolaboreSma-
    ragdus, quantum
    etiam dicendi faculiale
    valeat,
    quanquam
    sil
    appositus
    abbrevialor et
    derivalor,
    sic
    enim
    seipsum
    vocal in
    prsefatione
    suaCollectionum:
    deiivalor, qui
    ceu ex
    magnis
    Iluminibus
    pelagique
    gurgiiibus
    modicos rivos
    derivarit; brevialor, qui
    quod
    alii mullis
    scripsevunt, ipse
    inarclum
    coegit
    et
    epitomcn.
    Non autemme
    fugit prodigiosamquam-
    damlibrorum
    depravationem
    Lalinorum
    pavilev
    et
    Groecorum
    contigisse
    ex
    epilomis.
    Hinc enifninteri-
    lum
    Livii, Flovo, Theopompi Trogo, jnris
    Csesarei
    J usliniano; theologioemagislro
    senleMiarum ascii-
    bwit. Ut intevimsileam
    quol opliinorum
    auclorum
    apud
    Graeos
    jacluram
    debeamus istis abbreviatori-
    bus.
    Quid
    enimaliud habcmus vel
    Slephani
    deUr-
    hibus,
    vel
    Hesichii, prseter ulviusque
    mulilam
    epi-
    lonicn?
    Akjui
    cume;i setatenondabatur cuilibel di-
    ves librorum
    supellex (nec
    vero excellensilludDei
    beneficium, multiplicandi
    arte
    lypograpbica
    libros
    orbi Chrisliano
    innoluerat, quod
    inenarrabili Dei
    beneficentiaGermaniseannisab hiuc LXXX
    contigit),
    volucruni
    plerique
    boni et Chrisiiani
    viri, qusu
    sunt
    aliorum
    pevSpiritum
    sancluni cumcharitatefraterna
    cuvanles,
    hac
    compendiaria
    via et
    epitomispublicse
    uiilitati Ecclesiarumconsulere. Inter uos
    itaqueemi-
    net
    Sinavagdusnoster,
    ul nondubilavimsi
    ipsi
    sancti
    Palres viverent, Ovigenes,Chrysostomus, Auguslinus
    ct
    alii, haudquaquamimprobaturos,
    suossanctissi-
    moslaiiores,
    liac illius
    Colieciione,
    vel
    per partes
    in
    Ecclesiarumuiililalem
    dispensavi.
    Alexander
    Magnus
    in
    Smavagdoscalpi voluit,
    sednonabalio
    quamPyr-
    gotcle,
    siiiodubioin caarle
    clarissimo,
    nimivumab
    hoc noslro
    Smaragdoinsculpi
    et ceuinavctum
    cogi,
    patvibus
    molestumminime fueril.
    Quod
    enim
    apis
    inmodumsedulseex bis
    oplimis
    auctoribus
    undique
    decerpsil,quodlucem
    aflerretlectionibus
    Epistolarum
    fX
    Evangeliorum,quo
    nimirum ille
    majorem
    Eccle-
    siis sedificationemadfevvet, haudquaquam
    eo
    fecit,
    ut
    quisquam
    hac
    opera
    sua
    contenlus,
    divinaillaPa-
    irum monimenla,exquibus
    sua
    desumpsit,
    evolvevet
    negligcnlius,
    nedum
    vejicevetpenitus.
    Vevumidista
    suadevivatione
    quoesivit,
    et indubie assecutus
    est,
    iitqiiain pluvimi,
    hisrivulis
    degustalis
    ad hauriendos
    fonies redderentur avidioves,
    et ut
    pvovevbium
    ha^
    bct,
    hosaiiinesducesadmave
    sequerenlur.
    Nam
    ejus-
    modi s'int
    quse
    ex sanclis Palribus nosler hic devi-
    valor
    degnstanda
    exhibet,
    ul non
    possint
    non exci-
    tarc sui silim.
    ampliorem. Qui
    autem ad maveistud
    tam vaslum sanclissimarum lucubvationum, qiuis
    divi Patres Ecclesiis
    veliquevuntpcvvenive
    non va-
    levent,
    ii vel cxiis vivulis
    aquailla
    ccelesli frueren-
    tur, quarn
    Dominusseu
    por eanalesopera
    divinorum
    Palruin nobis
    imperliit,
    ne
    imperitiores, quibusipsis
    depvomere
    ex
    Scviptuvis
    melioranonest
    datum,
    de
    suis vel aiiovum
    lacunis,
    ovibusChvisti
    offunderent,
    quod
    si non lotumnoxium
    esset,
    contaminavet
    ta-
    men
    minusque
    el
    jucundas
    et salutaves reddevet
    nquas
    salutismanantes fonte
    Scriptuvavum.
    Est
    qui-
    dcm
    ipse
    sevmoDei lucerna
    pedibus
    et lumensenii-
    tis noslvis. El sermo Christi veritas el vevitalissini-
    plex
    ovalio,
    alque oplimiis
    enavrator omniumClivi-
    stus
    unigenitus ille, qui
    est in sinuPatiis,
    qui
    et
    l%r,yntrv.-ro,
    hoc
    est,
    nobis enavvavit
    plaeita
    Palris
    oinnia,
    J oan.
    cap.primo.
    Vevumlaniencumsancti Pa-
    tvesChvisti
    spiritus pavticipes,
    de
    cujus plenitudine
    accepevunt, veliquevinlnobis
    suas sanctas
    cogilalio-
    nesel
    Scvipturaruminterpvelationes, easque
    nonve-
    lint aliter
    legi, quam
    utsinl ceu
    pedisequse
    collatoead
    reginam Scripluram
    sanctam,
    quse
    Dei dona
    asper-
    navi, profecto
    fuerit
    ingrati pcctoris,
    sicuti nulla
    regina
    lam
    eximia, quoepedisequarum
    recuset ofli-
    cium. Habebat olimunum coenobiumforte uimm
    librum,
    ct omnes
    legebant.
    Hicseslus
    evat,
    el ardor
    A legendi sacra,
    et versandi ndcturna
    diurnaque
    manu.
    Poslhac suecedenteh^emeet
    refvigescenteleclione,
    acciriit ut 1brOs multos
    habeant,
    et nemo
    legit,
    et
    gvavatim
    admittuntur
    alii,
    ul
    legant, perinde
    facien-
    lesj
    ut
    quod
    dici soletcanis in
    -pvaesepi
    cubans. Mo-
    liasleviaet
    collegia
    scholasfuisse
    apevliusest, quam
    ut
    quis negavepossil-,
    nonsolum
    Smavagrii
    aut su-
    periovi saeculo,
    verumetiam
    ipsis apostoloruni
    et
    apostolicorum
    virofum
    temporibus,
    ut ex Philone
    videvelicet in
    libvo,
    mfi ftimBu>pr>-iY.o\>
    bsrav.
    Ipse
    Gvoecavoce nominat
    mp.-jiia,
    hoc esl loca honesto-
    rum,
    in
    qusesecedentes,
    honestseet castsevitse
    my-
    stevia
    celebrahant,
    legis
    libvos et volumina
    Pvophe-
    lavum,
    hymnos quoque
    in Deum et cfeteia his
    similia
    evolvebant,
    in
    quorum disciplinis atque
    exercitiis inslituti ad
    perfeclambeatamque
    vitam
    studiisjugibus
    coalescebant. Ab ovlu diei
    usque
    ad
    vespevam,
    omneeis
    spatium
    sludiorum exevciiiis
    ducebatuv, quibus
    ad divinam
    philosophiamper
    sa-
    g
    cvaslittevas
    imbuereulur,
    Patrum
    leges
    in
    allegoricam
    inlelligentiamdeducentes,
    etc. El J oannes
    .evange-
    lisla
    (quern
    tametsi Amelicus Platonicus barbarum
    vocat,
    tamenea
    loquituv quee
    doctus Plalo
    nescivil,
    et Demosthenes
    eloquens
    ignoravil), quando
    occiso
    Domitiano et
    permitlenie
    Nevvade exsilio raiiil
    Ephesum, tanquam
    ad scholam
    prcipriam
    dicituv
    rediisse. Prseficiebanluvistis
    scnqlis
    optinii
    et eru-
    dilissimi
    -quique,quaies fuere, Pantenus,
    Ovigenes,
    Clemens, Demetrius,
    Dionysius, Hevaclas,
    et alii.
    Ex hisscholisassumebantuv in
    pvesbytevos
    et
    epi-
    scopos, qui
    eo
    usque pvofecissenl.
    Et
    quid
    evant
    Hievonymi tempove
    coenobianisi scholoein
    quibus
    esstnt cultoveset cultvices
    Dei, qui
    omnevitselem-
    pus,
    disiendis et edissevendis divinis
    voiuminibus,
    aut sanctis
    psalmis
    et
    pvecibus
    dabant. Successu
    lempovis,
    ut nihil est in rebus humanis
    flrmum,
    et
    suum
    cuique
    rei
    senium,
    res
    collegiorum
    el coeno-
    biorumindies
    pejoresfactse,
    el laus
    priscorum
    tem-
    poruiii profligata,
    ut scileCanlicumhoc
    apud
    veteves
    L
    usuvpatum (Republica
    et liberlale
    populi
    Romani
    pereunlibus)
    inea
    tempora
    dici
    posset;
    *Et;is
    parentum,pejoravis,
    Tulitnos
    iiequiores-,
    moxdaturos
    1'rogeuiem
    viliosiorem.
    Sed
    deplorandi
    ealocus in
    pvsesentiarum
    non est<
    Ulinam
    pleraque
    cosnobiaessent hodie
    quod
    fuerunt
    anleannos
    sexcenlos,
    si nondaretuvireullva
    (quan-
    quam
    ad
    Cynosuvamaposlolicam
    divecta ac refor-
    mala, optimus quisquc desideval)
    ut si non
    Scriptu*
    ramsanctamdivinilus
    i:.spivatam,quse
    utilis est ad
    doctvinam, etc,
    et auctoves
    ipsos
    sincerioris theo-
    logiseinterpreles
    vellent
    legere,
    saltem colleclio-
    nibus istis
    ulerentur,
    et
    spavlam
    hanc suamor-
    narent. Et
    quoniam
    hocsseculorcflorescunl
    omnia,
    pietas, evuditio, disciplinoehonestse,
    studia lin-
    guavum,
    mulli ex
    provenlibus
    coenobiorumeduca-
    renlurin
    hoc, utaliquando
    salutavesessent et
    fvugi
    _
    veipublicse
    Christianae.Non minovi cuvoeerat Cice-
    "
    voni homini
    pvofano,qualis vespiiblicapost
    morlem'
    suamfutuva
    esset, quamqualis
    lumeral.
    Longe
    ma-
    jor
    sollicitudo incumbit
    spirilalibus,
    el
    quibus
    in
    hoctamlibevalilev.
    pvovisumest,
    ut se
    impendant,
    ut mulli habeantur olim
    aplissimi
    ad docendum.
    Equidem,
    ut lestimonium
    supevioris diligentise
    et
    vitse
    xoivoiftTwp
    fevvem,
    cumhic
    Smavagdus
    antehac
    quodego
    videvimnon excususadme
    perfevvelur
    in
    exemplavi quidem
    nec
    integvo
    nec
    pvobescripto,
    et tamen arrideret abbas in divinislilleris
    evudilus,
    sseculaviumlittevarumnon
    ignarus, ingenio
    aculus,
    sermone
    compositus,
    vitsesanclimoiiia
    conspicuus,
    sicenimdeeoJ oannes
    Spanheimensis scribil, coepi
    cogitaveapud
    me,
    si fovlassis alicubi
    inlerfvugi
    li-
    bros nostravumbibliothecavum
    aliquidSmaragdi
    in-
    venirem,
    unde sovdes
    hnjus exemplavis, quod
    alla-
    tuin
    fuevat,abstergi,
    hiantia
    commilti,
    confusa
    digeri
    el. lacunseresavcivi
    possent.
    Ut enim natura
    gem-
    miis altissime
    recondidit,
    vilia
    passim
    obvia
    suni,
    13 COLLECTIONESIN EPIST. ET EVANG.

    TYPOGRAPHUSLECTORI.
    U
    Ita
    et hic
    Smavagdus paucissimis
    haclenus nolus
    fuit,
    ut nec denomineconslilerii
    quidquam.
    Et ecce
    a.n'o
    pnxim\>s
    quod
    dicituv,
    incidi induo
    Smaragdina
    volumina antiquis
    charaetevibus affabre in mem-
    brana
    descvipta, quibusadjutus,
    maxime vero VTO-
    y/Meyeif,
    et ut sic dicam
    oviginalibus
    catholicovum
    Patrumsanenonmediocri cura-,
    labore et
    diligenlia,
    hunc
    prsesenlem
    autttovem,
    ul
    restilueretuv^
    et ceu
    gemma
    diuabscondita e tenebris erueretur curavi.
    Graecael Hebrsea^qusealiquoties
    citat vir erudilus
    (unde
    coujecluvamnobisprsebeUinguarum
    cognilione
    ininime
    cavuisse)
    sic evaui mulila et
    depravala,
    ut
    vix cineres et umbras litterarum videre
    quis potue-
    rit, ututlynceus.
    Adhoeccavmina
    quasex
    Clnislianis
    poelis, Sedulio,
    Prudenlio el aliiscilat,
    quibus
    ora-
    lionemsuaminlerdum ceu stellulis
    lucere,
    et sen-
    tentiarum
    gemmulis
    nitere
    facit,
    hsec, dedi
    opevam
    ut inoflensius
    legi possint
    et
    planius.
    Hanc
    evgoqua-
    lemcunqueopevam
    meamhuic
    Smavagdo
    vestituendo,
    exspoliendoquecollocalam,oplime
    leclov,
    boni cousu-
    A
    le. Cevtehic auctor
    qualisqualisjudicetur
    eadexteri-
    tate islumcommentariumex
    probalissimis
    Ecclesioe
    Patvibus, Ovigene, Auguslino, Chrysoslomo
    et aliis
    concinnavit,
    ut
    qui
    cum sitienleveri animo
    legerit,
    omnino id
    experturus sit, quod
    tvibuunt
    gemmis,
    quod
    nonoblectent
    modo,
    sed certis eliam remediis
    juvent,
    ndn solumevuditione
    piseque
    lectionis oble-
    ctatione,
    verum ellicacia
    vemedia,
    conlra cunctos
    animovum
    morbos,
    non
    ipsi pevcipienttantum,
    sed
    et aliis subministrare
    valebunt,
    et ad id
    instrueniur,
    ut EcclesiseChrisli nunc
    nunc, proh
    dolov! dissi-
    patsc,
    et cumdoctrinsetumvitse
    periculis
    non
    paucis
    graviter
    afilicloe,
    fidelein
    operam impendant, qua
    elecii Chvisli
    ubique
    in(ide
    pura Christi,
    in
    agnitione
    vevilatis, quse
    est ad
    pietatem,
    in
    spem
    vitse
    sclevnoe,
    in dies
    magis
    ac
    magis jungamur, pvoflciamus
    et
    gvandescanius,
    ut
    per
    multos
    gloriaDei, publica
    uli-
    litas et
    publica
    honestas
    promoveatur, quod
    faxit
    Chrislus. Amen.
    R
    VITA
    SMARAGDI
    AUCTORETRITHEMlOABBATESPANHEMENSI.
    Smaragdus
    abbas monastevii sancli Michaelisin
    Saxonia,
    ordinis divi Patris
    Benedicti,
    vir in diviris
    Scvipturis
    vaUeeruditus,
    et sseculavium
    '
    litleravura
    non
    ignarus, ingenio acutus,
    sermone
    composilus,
    vitaet conversaiione
    devotus,
    el
    regularis disciplinse
    moaeralor celebevrimus,
    in
    exponendis Scripluris
    sanctis,
    nomen suum
    longe lateque innotuit,
    et
    magnam
    eruditionis famam
    oblinuil.'Seripsit
    enim
    multa
    pvseclara
    volnmina, de
    quibus
    exstant sub-
    jecta.
    In
    regulam
    sanctissimi Patris nostri Beuedicti
    lib. unum. In
    psalterium
    Wluralib. unum. In
    epislo-
    las
    etEvangelia per
    circulumanni libros undecim.
    SermonBSad fratres et alios librum unum.
    Opus
    quoqueinsigne
    de
    virtulibus, quod prsenolavil
    Dia-
    demamonachovum.Alia
    quoque
    muha lamindivi-
    nis
    quara
    in saxulavibus
    Scviptuvis
    volumina scri-
    psisse
    dicitur, quse
    admanus nostvasnon venevunl.
    Claruit
    tempovibus
    Otthonum
    pvimi
    etsecundi claris-
    simorum
    imperalorum
    a.
    a
    Anachronismum
    certe,
    ut
    jamsuperius
    diximus. EDIT*
    D. SMARAGDI
    IN COLLECTIONES EPISTOLARtfM ET EVANGELIORUM TJ E TEMPORE ET DE
    SANCTIS,
    PRJ 2FATIO.
    Cernens in Ecclesia
    pluvimos
    divinarum
    Scviptu-
    ravum
    myslicossagaciler perquirere sensus,
    earum-
    quetypicos
    mavelle
    decerpevefruclus,
    hunc exmul-
    lis
    unum, allegoriavum
    flovibus
    plenum
    curavi colli-
    geve
    librum,
    et de
    magnovum
    tractatibus
    prolatisque
    sermonibus
    Patrum,
    id est
    Hilarii,
    Hievonymi,
    Am-
    brosii,
    Auguslini, Cypriani, Cyvilli, Gvegovii,
    Victo-
    ris,
    Fulgentii,
    J oannis
    Chrysostomi, Cassiodori,
    Eu-
    cherii, Tychonii, Isidori, Figuli, Bedse, Pvimasii et
    decaute
    Iegendis, Pelagii
    et
    Ovigenis, quasi
    de ma-
    gnis
    fluminibus
    pelagique guvgitibus
    in modicos ri-
    vulos, pavitevdevivator,
    paritevque
    exstiti bvevialov.
    Ut si
    quis
    nativa ila vivit
    pvessusignavia,
    ut in sa-
    cris litlevis
    proprio nequeat
    sudore
    quserere multa,
    hseca nobis
    excerpta, unaquecompacta
    saltim ru-
    minare non desinel modica.
    Quia
    lectionis sacvoe
    cognitio,
    imbecillis
    baculum,
    nervosis arma mini-
    strat. Hostiumsubdolasfovtiter
    premit insidias,
    el
    victoribus seternas feliciter
    pvomittit
    coronas. Ideo
    C
    veluti fevculumvaviisdeliciis
    plenum,
    hunc nosdili-
    genti
    lectovi modicum
    apponimus librum,
    ut cum
    hoc ambvosium
    palato
    mentis
    probavevit
    gustum,
    in
    divinavum
    Scvipturavum
    seexevcenslatissimo
    campo,
    sagaciter pluvimum
    Domini
    perquivat eloquium,
    et
    velut deificum
    vivificumqueamplectatur
    animoeci-
    bum.
    Cujus
    conforlatu
    sedulo,
    et instanii
    prudentior,
    et in futuvosseculovival felicior. Et hocanimadvev-
    lendum, quia
    sicut
    ternporibus
    et diebus convenien-
    tes,
    ita verbisvel
    actionibus,
    inhoc Comitislihro
    ,
    apostolovum
    vel
    pvophetavum
    cum
    Evangeliovum
    concovdantesutiliter
    posilse
    sunt lectiones.
    Quarum
    concovdias, opitulante
    divina
    gralia,
    in
    expositionis
    evangelicoecalce,
    ubi
    opportune
    videro
    nectere,
    ne-
    clam. Ut
    quomodo
    sibi invicemconcordi vocelectio-
    Dnes
    respondeant, tempovibus, diebus,
    actioi
    ibusque
    conveniant,
    diligenter attendens,
    sinemora solers
    lector inveniat.

    Observahunc librum
    Smavagdi,
    Comitislihruni
    dici,
    sed
    qua
    decausafacile
    pronunliari
    non
    potest.
    Sunt
    qui putent,
    cumordo divi Benedicti multosil-
    histri
    prosapia
    nalos
    habuerit,
    ut
    Ulrichum,
    Conra-
    dum, etc,
    ant
    Smaragdum,
    comilem
    fuisse,
    aut co-
    miii
    mscripsisse
    has suasCollectiones.Aut
    fortassis,
    qma
    ceuenehiridion est hoec
    favrago
    calholicorum
    doctovum,
    ut
    instav indivulsi
    eomitis,'
    semner adsit
    admanum.
    Atqui pvoesente
    urso nonest onus
    quse-
    veve
    vestigia.
    Vide
    Sigebertum
    in
    Chronicis,
    !5 SMARAGDIABBATIS
    1G
    VERSUS SMARAGDl
    ABBATISMONASTERIIS. MICHAELISARCHANGEMi
    Quisquis
    amas
    typicos legis cognoscere
    sensus
    Vitalesquecupis
    doctorum
    cavperefruclus,
    Istius
    egregii
    calamum
    perquire libelli,
    Discule
    paginulas
    solerset mente
    sagaci
    Quid
    teneat
    typicum
    sublato
    tegmine
    disce.
    Pabula fert animeevevbocondita
    salutis,
    Pollet etin sacris nimium
    typicisquefiguris,
    Sensibus
    elucet,
    loelosermonenitescit
    Argenli
    nitidosdistincto limite
    campos,
    Et nimium
    gvavidos
    divinomunerecunetos
    Ordinemultidico
    txmsperso
    seminevatum
    Continel in
    gremiodigestos
    iste libellus.
    Aurea de
    quovumpropvio
    sudorerecisa
    Rure,
    favente
    Deo,
    Palres Ivaxere
    melalla,
    A
    quibuseximios,
    nitido sermone
    repletos,
    A
    Sum
    proprio
    nisusiriodulo
    componere
    libros.
    Ex
    quibus
    huncmodicumsacro
    charismateplenum,
    Inspirante
    Deo,
    volui
    conjungere
    libfiim.
    Qui
    mihi
    pevspicue
    difflorans
    Dindymalegis
    Quoe
    tenet insacris monstret nudala
    figuris,
    Abdita
    qui reseret,
    necnon
    qui mysticapandat.
    Pvofevtin mediumsaero cum
    dogmale
    cuncla
    Quae
    latuere diucaecosub
    tegmine
    clausa.
    Qui
    rulilus nocuas
    pellat
    de mente
    latebras,
    Vincula
    disrumpat,
    cordiseliminet umbras
    Invadielque
    sacro mentis
    spivamineflbras,
    Ul valeat vobisdivinosemine
    jacto
    Rore
    poli madidus,
    doctorumvomere
    cultus,
    Cordis
    opimusager,
    centenos redderefructus.
    B
    INCIPIUNT COLLECTIONES.
    1NVIGILIANATALISDOMINI.
    F.P1ST0LA BF.ATI PAULIAPOSTOLI AD
    UOMANOS,
    CAP.I.
    <Paulus servus J esu
    Christi,
    vocatus
    apostolus,
    <
    segvegalus
    in
    EvangeliumDei, quod
    ante
    pvomi-
    <serat
    per prophetas suos,
    in
    Scripturis sanclis,
    <deFilio
    suo, qui
    factus est ei ex semine
    David,
    <secundum carnem.
    Qui prsedestinatus
    est Filius
    <
    Dei,
    in
    virtute,
    secundum
    spiritumsanclificationis,
    <ex vesurrectione mortuorum J esu Christi Domini

    nostri,
    per quem accepimus gvatiam.et apostola-
    <
    tum,
    ad obediendumfidei in omnibus
    gentibus,
    <
    pro
    nomine
    ejus,
    in
    quibus
    eslis et vosvocati J esu
    <Chrisli Domini noslvi. t
    I?pis'tola
    Gvoecumvocabulum
    est,
    diciturque
    ano
    zov
    E-rciarDluv,quod
    est
    mitleve, quia
    ad absentes
    niittituv.
    Ueo eniminventsesunt
    epistoloe,
    ut absen-
    tes cevliores
    faceve
    possimus,
    si
    quid
    sit
    quod
    eos
    scire
    oporteat,
    eliam unbTOU
    CTZIO-TD\EIV, quod,
    ut
    dixi, significal
    mittere,
    dicunlur
    apostoli.
    Paulus. Victor
    episcopus Capuse
    ait: <
    Qui
    ante
    ;
    perseculor
    dicebatur Saulus,
    autiita voce de
    coelo,
    A
    persccutioms
    intentione
    cessavit,
    et abhoc voci-
    :atus est
    Paulus,
    KKOTSS- 7t0).v;?, quod
    est acessa-
    vione.
    (Ex Origene.)
    Prima nobis
    quaestio
    de no-
    raine
    ipsius
    Pauli videtur
    exsuvgeve,
    cur is
    qui
    Sau-
    ,us dictus est inActibus
    apostolorum,
    nuncPaulus
    dicatur. Inveninms in
    Scripluris
    divinis
    quibusdam
    commulatavocahula,
    ut exAbram
    Ahvaham,
    ex Sa-
    rai
    Sara,
    ex J acob
    Israel,
    ex Simone
    Petrus,
    ali-
    quos
    vevobinisusds esse
    nominibus,
    ut Salomonem
    eumdemqueIdida,
    Sedechiam
    eumdemqueJ oachim,
    uiiam
    eumdemque
    Azaviam. Nam Malthseusidem
    est et
    Levi,
    et
    quern
    Matthoeus
    Lebbeum,
    Marcus
    Tattheum scribit. Secundumhanc
    ergo
    cousaeludi-
    nemvidetur nobiset Paulus
    duplici
    ususessevoca-
    bulo,
    et donec
    quidem genti proprlse ministrabat,
    p
    Saulus esse vocitatus
    *
    quod
    et
    magis appellationi
    patvioe
    vernaculumvidebattfr. Patilusautem
    appella*
    tus
    est,
    cumGroeciset
    gentibtis Ieges
    ac
    prsecepta
    conscribit. Namet hoc
    ipsumquodScriptura
    dicit:
    Saulus autem
    qui
    etPaulus
    (Act. xm),
    evidentevnon
    ei tanc
    primum
    Pauli nomenostendit
    inpositum,
    sed
    veteris
    appellationis
    idfuisse
    designat.
    ServusJ esuChristi.
    (ExOrigene.) Requiramus
    cur
    is
    qui
    alibi scvibit: Non enim
    accepistis spiriium
    servitutis iterumin
    timore,
    sed
    accepislis spiritum
    adoptionisfiliorum,
    in
    quo
    ctamamus: Abba
    paler
    (Rom. vm), ipse
    se hicservum
    profileatur.
    Sedsive
    id secundum illam humilitatem dictum
    putemus,
    quam
    Dominus
    docuit,
    dicens: Discilea
    me, quia
    mitis sum et humilis corde
    (Malth. xi),
    sive
    quasi
    D
    imitalor
    ejus, qui semetipsum
    exinanivit,
    formam
    servi
    accipiens (Philip. n),
    non erravimus. Omni
    enimlibertate nobilior est servitus Chvisti.
    Quid
    est
    autemservumesse
    Christi,
    nisi sevvumesse verhi
    Dei, sapientise, justitiaj,
    veritatis et omniumvirtu-
    tuon, quse
    est Christus.
    Vocatus
    apostolus,segregalus.
    Nomen
    hoc,
    id
    est,
    vocatus, quia
    adomnes
    pertinet, qui
    inChristo cre-
    dunt, generale potest videri, quia unusquisque
    se-
    cundumid
    quod
    ineo
    proevidel
    et
    eligit
    Deus,
    aut
    apostolus
    vocatur,
    aut
    propheta,
    aut
    magister (Epkes.
    IV).
    In Paulo autem non sola
    generalis
    vocalio
    ad
    apostolatum designatur,
    sed et
    eleclio,
    secunduin
    (7 COLLECTIONES
    IN EPISTOLAS ET EVANGELIA.
    18
    Dei
    pvsescientiam,
    subsecuta
    (Rom. viu), pev
    hoc
    quodsegvegatus
    dicilur in
    EvangeliumDei,
    sicul et
    alibi
    ipse
    dese dicit: Cumaulem
    placuit
    Deo, qui
    me
    segregavit
    deuteromatris
    mece,
    utreveiaret
    filium
    suuminme
    (Gal. i).
    Et in Aeiibus
    apostolorumSpi-
    ritus sanetus dicit:
    Segregat-e
    mihiSaulumet Barna-r
    bumin
    opus
    ad
    quodelegi
    eos
    (Act. xm).
    Pvsevidit
    ille, quem
    nonlatet
    mens, quod
    abundantius,
    quam
    cseteri
    omnes,
    labovatuvusesset in
    Evangelio, quod
    in fameet
    sili,
    et in
    frigove
    et nudilate et incseteris
    periculis prsedicaturus
    esset
    Evangelium
    Chrisli,
    et
    ideo deventre matris
    segvegavit
    eum.
    J n
    Evangelium
    Dei.
    Evangelium, T.vv.yyiliov,
    bonaannuntiatio
    dicitur,
    iialivilalis scilicet
    Clivisti,
    passionis
    et resurrectionis et in ccelumascensionis.
    In aliis locis
    Evangelium
    Chvisli dicitur. Marcus
    enimait: Inilium
    Evangelii
    J esu Christi.
    Verum,
    quia
    Christus Verbum
    est,
    et in
    pvincipio
    erat
    apud
    Deum,
    et
    Deus
    erat Vevbum
    (J oan. 1),
    unum
    atque
    idemdicitur
    EvangeliumDei,
    et
    Evangelium
    Chri-
    sti.
    Ipse
    enimDominusdicit:
    Ego
    etPater unumsu-
    mus
    (J oan. x),
    et
    patevloquitur
    dicens : Omniamea
    tua
    sunt,
    et lua
    mea,
    et ideo
    Evangelium Palris,
    Evangelium
    Filii est
    (J oan. xvn).
    Qjuad
    ante
    promisit perProphetas suos,
    in
    scriplu-
    ris savclis,
    Quse
    de Christo
    proedicta
    sunt
    per prc->-
    phetas,
    nseceliamde
    Evangeliopvsedictaesse,
    sen-
    tiendum
    est,
    ut illud: Dominusdabit verbum
    Evange-
    lizanttbas,
    virtule multa
    (Psal. LXVII),
    et :
    Quam
    speciosipedesevangelizanlium
    bona
    (Isa. LII),
    et alia
    plurima,
    simul et ostendit se non alium
    praedicare
    Christum,
    quameujus Evangeliumprophetsepvomi-
    serant esse venturum.
    Ipsos
    asserit Dei
    prophetas
    esse,
    ut illas
    scripturas sanclas, quse
    deChvisloante
    cecinevunt.
    De
    filio
    suo. MultaFilii
    gratia
    hic
    nolatur,
    cujus
    etiamincarnenativitas dissimiliscselevis
    invenitur,
    eo
    quod
    ex
    vivgine
    nalus est.
    Qui factus
    est ei ex semine Davidsecundumcar-
    nem. Faelus
    per Spiritum.
    Si enim secundumcar-
    nemfacliis
    est,
    secundumVerbi
    utiquc
    substantiam
    factus nonest.
    Qui
    prcedestinatus
    est Filius Dei in virtute.
    Ipsa
    est
    igilur prsedeslinatio sanctorum, quoe
    inSancto
    sanctorum maxime
    claruit, quamnegavequis
    non.
    potest,
    recte
    intelligentiumeloquia
    Veritatis. Nain
    "
    et
    ipsumgloriseDominum,
    in
    quanlum
    homofactus
    est,
    Dei
    Filius, prsedestinatum
    essedicimus.
    Cla-
    mat doctor
    gentium
    in
    capite Epistolarum suarum,
    deFilio Dei:
    Qui factus
    estei exsemineDavidsecun-
    dumcarnem.
    Qui pmdeslinatus e&t,
    Filius Dei in,
    virtuie,
    secundum
    Spiritumsanctificalionis,
    exresur-
    rectionemortuorum. Sicut
    ergo praedestinatus
    est
    ille
    unus,
    ut
    caput
    noslrum
    esset,
    ita roulti
    prsede-
    stinati
    sumus,
    ut
    membra
    ejus
    essemus. Vocat enim
    Deus
    praedestinatos
    multos filios
    suos,
    ut eos faciat
    membra
    prsedeslinati
    unici Filii sui.
    Secundum
    spiritumsanclificationis.
    (ExOrigene.)
    Sanclificationisvero
    spiri.lusdicitur, secundumihoc,
    A qnodproebet
    omnibus sanctitatem,
    sicut et alibi de
    eo
    scriptum
    est:
    Qui factus
    est nobis
    sapienlia
    a
    Deoet
    sanclificalio(I
    Cor.
    1).
    Ex resurreclionemurtuorumJ esu Christi Domini
    nostri. Non omnium
    resuvgeutium.
    sed adChvislum
    pevlinentium.
    Iii
    ipso
    Chvisto resurvectionis fovroa
    pvaiiendilur,
    ut
    pvior
    omnibusviam
    resurvectionis,
    Dei Filius
    ,
    filiis
    apevivet.
    Dc
    quibus ipse
    dixit :
    Quiafilii
    Dei
    sunl,
    cumsint
    filii
    resurrectionis
    (Luc.
    xx).
    Per
    quetnaccepimusgratiam
    et
    apostolatum.
    Per
    Christum
    accepisse
    sedicit
    gratiam
    et
    apostolalum,
    ut
    pole
    mediatorem Dei et hominum. Gratia adla-
    borum
    palientiam
    referenda est,
    ut
    ipse
    ail: Plus
    omnibus Iaboravi,
    ndn
    ego,
    sed
    gratia
    Dei mecum
    B
    (Rom. xv); aposlolatus
    ad
    proedicalionis
    auctorita-
    tem.
    Sive, gratiam,
    in
    baptismo, apostolatum,
    quando
    ab
    Spiritu
    sanclo directus est, accepit.
    Ad obediendum
    fidei
    inomnibus
    genlibus, pro
    no-
    mine
    ejus,
    in
    quibus
    eslis et
    vos,
    vocali J esu Christi
    Domini nostri. Ostendit
    Evangelii gvaliam
    obedien-
    tibus
    pvsedicandam:
    in omnibus
    gentibus
    ostendit
    se
    aposlolatumaccepisse,
    ul
    jam
    non
    legi,
    sed fidei
    obedirent. Pro nomine
    ejus,
    id
    est,
    vicemnominis
    ejus fungimur,
    ut
    ipse
    ait: Sicut misit me
    Palff,
    et
    ego
    milto
    vos,
    et
    qui
    vos
    recipit,
    me
    rec&pil(J oan.
    xx).
    In
    quibus
    eslisel vos. Hoc
    esf,
    et invobisRoma-
    nis
    apostolalumpvoedicationisaficepi.
    LECTIOISAI.43
    PROPHETiE,
    CAP.LXIJ .
    u
    <Ha3cdicit Dominus:
    Propler
    Sion non
    taQebo,
    <et
    pvopter
    Hierusalem
    non
    quiescam,
    dpnec,egre-
    <
    dialuv,
    ut
    splendor, jjislus ejiis,
    e.l salvatpr ejus,
    <ut
    lampas
    accendatur.
    Et
    videbunt
    gentesiuslum
    <
    tuum,
    et cuncti
    regesinclytum
    tuum. Et vocabitur
    <tibi nomen
    novum, quod
    osDoniini
    nomioavit.
    Et
    <eris
    corqna glovioeiji manu, Domini,
    et diadema
    <
    regni
    in
    manu Dei tui. Nonvocabcvis
    ultra
    dereli-
    <
    cta,
    et terra tua non vocabitur
    amplius desolata,
    <sedvocaberisvoluntas meain
    ea,
    et
    terva.tua
    in-
    habitabitur, quia complacuit
    Dominoin te.
    >.
    Propter
    Sion non
    tacebo,
    el
    propter
    Hierusalem
    non,
    qui,escam,
    donec
    egrediatur,
    ut
    sple^dor, justus
    ejus. (Ex Hieron.),
    Hic
    prophetse
    introducitur
    per-
    sona
    dicenlis.:.
    Propter Siqn
    non
    tacebo,
    sed
    tam
    diu

    clamabo,
    et
    precibusjungampreces,
    donecveniat
    qui
    pvomissus
    est,
    et
    egrediatur,
    ut
    splendor, justus
    ejus,
    et cunctumorbemsuoilluminet
    splendore.
    Et salvator
    ejus,
    ut
    lampas
    accendatur.
    Ipse qui
    dicebat in
    Evangelio
    :
    Ego
    sumlux mundi
    (J oan.
    VIII),
    et.de.
    quo
    J oannes dicebat: Erat lux
    vera,
    qmc
    illuminat
    omnem,hominem,
    etc.
    (J oan. i).
    Et videbunt
    genlesjustum tjuum,
    et rel. Hoc
    est,
    videbunl
    justiliam,.qua
    cunctorumcreator misertus
    est
    genlibus..
    El
    vpcabitur
    tibi
    nomen
    novum,
    elc. Id
    est, ncqua-
    quam
    vocabilur Hierusalemet
    Sion,
    sednomenno-
    vum
    accipiet,
    id
    est,
    Chvistianuin.
    Et eris corona
    gloriw
    in manu
    Domini,
    etc. Erit
    J 9 SMARAGDIABBATIS 20
    Ecclesia
    quasi
    corona decoris in manu
    Domini,
    et
    quasi diademaregni
    in manu Dei
    sui,
    quando
    eam
    coronaverit turba
    credenlium,
    et diadema
    imperii,
    quando
    eam
    martyres gemmarum
    suarum. varielate
    distinxerint,
    et
    Ecclesia, quseprius
    abidolis fuerat
    possessa,
    et a
    DJ J Ofuerat deserta,
    habitabit
    gaudens
    cum
    Chvisto,
    el
    gaudebit
    Christus cum
    ipsa,
    sicut
    sponsus gaudet
    in
    sponsa.
    EVANGEL1UM MATTH/EI
    ,
    CAP.I.
    <Christi autem
    generatio
    sic erat. Cumesset de-
    <
    sponsata
    mal.erJ esu Mavia
    J oseph, antequam
    eon-
    <
    venirent, inyenta
    est in utevo habens de
    Spivitu
    <sancto.
    J osephautem
    viv
    ejus
    cumesset
    jusfus,
    et
    <nollet eam
    traduceve,
    voluit occulte dimitteve
    <eam. Hsecaulem eo
    cogitante,
    ecce
    angelus
    Do^
    <mini insomnis
    apparuit
    ei dicens:
    J oseph,
    fili Da-
    <
    vid,
    noli timere
    accipeve
    Maviam
    conjugem
    luam.
    <
    Quod
    eniminea natum
    est,
    de
    Spivitu
    sanctoest.
    <
    Pariet aulem
    filium,
    ct vocabisnomen
    ejus
    J esum.
    <
    Ipse
    enim salvumfaciet
    populum
    suuma
    peccatis
    <eorum.
    Chrisli
    autemgeneratio
    sicerat.
    (ExHieron.)
    Quare
    iion J esu
    Christi,
    sedsolummodo
    Chvisli, hoc est,
    non
    ulrumque
    nomen,
    sedalterum
    posuit:
    hoc,
    ut
    a
    majovibus traditur,
    futurse reservavit
    histoviee,
    qua
    mox
    angelo
    dicente subinfevlur : Et vacaMsao-
    men J esum
    (Matth. i),
    et rel.
    Quod ergo, qualiter
    vocatum
    sit,
    mox scribendum
    evangelista pvsevidit,
    anticipandopvoevipere
    nondebuit. Generatio
    aulem,
    aut
    ipse
    Chrislus dicitur in carne
    generalus,
    ut
    idemsit Chvisli
    generatio,
    ac si dicevetur : Genera-'
    tio
    quae
    est
    Clyvistus, aut,
    sicut a
    quibusdamlegi-
    lur,
    ut sit iste ordoverborum: Sic autemevatChvi-
    sti
    generatio,
    hoc
    est,
    sic adChvistum
    pevtinet
    hsec
    genealogia. Sequitur.
    Cumesset
    desponsata
    matcr
    ejus.MariaJ oseph. (Ex
    Hievon.) Quajvitur quare npn
    de
    simplici yivgine,
    sedde
    desponsata
    Dominusnatus sit ?Primo ut
    per
    generationem J osepli, ovigo
    Mavise
    monstvarelur,
    quia
    consuetudo
    diyinarum
    Scvipturarumest, non.
    perfeminas,
    sed
    pev
    vivos
    gencalogiam
    texere. Se-:
    cundo,
    ne
    lapidarelur
    a
    J udseis ut adulteva.
    Tevtio,
    ut
    in
    J J gyplo fugiens,
    haberet mavitale solatium.
    Quartam
    causamaddidit
    Ignatius,
    ut
    pavtus
    celare-
    tur
    diabolo,
    dumeum
    putat
    nonde
    vivgine,
    sedde
    uxove
    generatum.
    Antequam
    convenirent. Non ab alio inventa
    est,
    nisi a
    J oseph, qui pene
    licentia niaritali futurse
    uxo-
    ris omnianovevat.
    Quod
    autemdicitur :
    Antequam
    convenirent,
    non
    sequitur,
    ut
    posleacOnveperint,
    ut
    lalsiloquus
    vult
    Helvidius,
    sed
    Scvipluva, quid
    fa-
    ctumnon
    sit,
    oslendit.
    Notandum
    quod
    ail: Ante-
    quam convenirent,
    verbo conveniendi non
    ipsum
    concubitum,
    sed
    nupliarum, quseproecedere
    solent
    tempus, insinuatum, quando ea, quoeprius despon-
    sala
    fuerat,
    esse
    conjuxincipit. (ExBeda.) Ergo
    an-
    lequam
    convenirent
    dicit,
    id
    est, antequamnuplia-
    rumsolemniarite celebrarent.
    Inventaestin nlero habemde
    Spiritu
    sancto. Si-
    ^quidemmemoraloordineposteaconvenerunl, quando
    J osephadprseceptumangeli accepitconjugemsuam,
    sednon
    concumbebant, quia
    sequitur
    :
    El.jwn
    co-
    gnoscebat
    eam.
    Inventa est aulemin utero habens. A nullo alio
    quam
    a
    J oseph, qui
    licentia maritaii futurseuxoris
    pene
    omnianovcrat.
    Ideoque
    tumentem
    ejus
    utevum
    mox curioso
    depvehendit
    intuitu. Et :;Iibi invenimus
    scviptum
    : 5n
    utevo, inquit, habens, non,
    in utevum
    accipiens, quia
    non aliunde
    acceptum fuisse,
    sed
    intevius,
    supervenienleSpiritu sancto,
    inutero vir-
    ginali integvitatecivcumsepio,
    habitumdeclavatcon-
    ceptum. Sequitur.
    J oseph
    aulemvir
    ejus..
    Consuetudo
    Smptuvarum
    est,
    ut
    sponsas
    uxoves et
    sponsos
    viros earum
    ap-
    R
    peilent.
    ~Cumesset
    justus.
    J ustus enim
    justitioetemplum
    nequaquamcorvumperet, quod
    conceptumhabuit,
    antequam eonvenirent; merito
    autem
    eyangelisla
    J osephappellat justum,
    ut idoneum
    ejuscommendet
    fuissetestimonium.
    (Vulg.)
    J ustus dicilur
    J osephj
    ut ex
    pvsevogaliva,
    collala
    j-.istiiioG,doceatureum
    mevuisse
    cognosceregvatiam, quse
    fuerat beatseMa-
    vise
    collata,
    ct ideo nec accusare eam
    poterat.
    Nee
    derelinquere pvsesumebat,
    sed novo miraculi stu-
    poresuspensus,,
    non temeritate
    conceplus,
    sednovse
    revevenliafecundilatis
    sponsalamdevelinquerecogi-
    tabat,
    unde et ab
    angelo,
    ut duliiians
    ,
    commone-
    luv.
    Et nollel eamiraducere. Hoc
    es.t,
    infamare. Tva-r
    C
    duclionisenimvevbum
    saepe
    inmalam
    parlemrepe-
    ritur, quod
    etiamGrsecussermonon
    absurde
    signi-
    flcat,
    7rpS(7fiKTi!7(,
    id
    est, propalare, quodest,
    palam
    facere. Omnibusenim nolum
    sponsoe
    conce-,
    ptum
    ostendere noluit.
    Voluitoccultedimittereeam.
    Dimittere,
    ut
    mulli
    volunt, positum
    esl
    pro
    eo
    quod
    est uxoreni non
    dqcere.
    Vel certe
    dimitlere eam
    yoluit,
    hoc est a
    posna adulterii, quasi innocentem,
    Iiberare, Ne
    quasi
    adulteram traderet ad
    poenam, quam
    sciebat
    abomni
    contagionis
    reatu securam: occulte
    autem,
    ait,
    ne aut dimissauxove
    sua,
    coitus veatum
    super.
    eam
    inducerel,
    aut
    libevata, seipsumquasi
    adultevii
    veumconslitueret.
    Hcecaulem eo
    cogilante,
    ecce
    angelus
    Domini in
    "'
    somnis,
    etc. Hunc
    ai'gelum
    Domini mulii Gabrielem
    esseconsentiunt. Bouo et
    justo vivo,
    bonaet
    justa
    cogitante, congrue
    bonus et
    juslus
    apparuit
    nuntius.
    Ssepe
    etenimin
    ScripUiris
    sanctis lalia
    inveniuntur,
    ut deDeosoievler
    cogitantibus, opportuna
    adhibea-
    luv
    consclatio,
    ut duobusin via
    ambulantibus,
    dum
    de se
    sermocinaventuv,
    astensus esl
    Dorninus
    (Lwc.
    xxiv).
    Et vursus: Undecim
    aposlolis
    de eo
    colloquen-
    tibus,
    clausis
    lieet
    januis,
    adfuit
    (J oan. xx). (Ex'
    J oan.
    Chvys.)
    Cur in somniset non
    potius aperle?
    quia
    scilicet ei^atvir
    prorsus
    fideliset manifestidre
    revelatione non
    indigens.
    Pastores
    quoque
    larito
    manifeslius, quanto magis
    ab
    hujusmodieruditione
    per agreslem
    erahl vitani.remoli.
    Sequitur.
    U COLLECTIONES1NEPISTOLASET EVANGELIA. 22
    J osephfiti
    David. Dicens:
    J osephfili
    Duvid,
    hlan- j
    dientis afibctu alloquitur,
    ut non
    quasi ignolum
    ex-
    terveret
    eum,
    curaet nomine et
    genere
    notus exi-
    steret. Familiaritatis enimindiciumesl, propvio
    a!i-
    quem
    vocare
    nomine, simulque
    nolandum
    quod
    J oseph
    filiusessedicatur
    David,
    ut MaviadeDavid
    stirpe
    monslrarclur. Sic cnimDominusMosi dicit:
    Nemo tiisi dctvibu sua
    conjugiocopuleluv (Nam..
    xxxvi). (Vulg.)
    Cur nonJ acob
    potius
    filiusnominar
    lur,
    sedDavidvefcvturesse
    filius,
    mullis
    procreato-
    ribus inmediodevelictis, nisi ut
    origo vegia
    d.ecla-
    raveluv,
    de
    qua
    ventura
    prxdioebatuv
    Cbristi uati-
    vilas.
    Noli timere
    accipere
    Mariam
    conjugem
    luam.
    Ti-
    mebat
    namque sponsoe
    illius
    profileri conjugum,
    cujus spivitalem depvehendevat
    esse
    conceplum.
    (Ex Beda.) Aecipere
    autera
    dixit,
    non ad
    conjngii
    copulam,
    sed ad
    spiritalis
    consorlii
    inseparabilem
    societatem. Mariam
    quoque
    et
    ipsamangelus pvo-
    prio nuncupat
    nomine,
    ut ambovumnominadesi-
    gnet
    in coelisesse
    descripta, quseangelus
    nominavit
    in terra.
    Sequitur:
    Quod
    eniminea natum
    esl,
    de
    Spiriiu
    sanctoest.
    ln
    ea,
    inquit, natum,
    non extrinsecus seminatum.
    Pariet aulcm
    filium
    el vocubisnomen
    ejus
    J esum.
    Ipse
    enim salvum
    faciel populum
    suum a
    pcccalis
    eorum.
    Sequilur etyrnologia
    nominis
    J esu,
    cumdi-
    Cil: Salvum
    fuciel populum
    suum. Vevesuus
    popu-
    lus
    est, qui per ipsum
    salvus (ita
    peccaiis.
    LECTIOISAl.-E
    PROPHET/E,
    CAP.IX.
    <
    Populus gentiumqui
    amhulabat in
    tenebvis
    ,
    '
    vidit luceni
    magnam,
    habitantihus in
    vegione
    um-
    <braeniovlis lux
    ovtaest eis. Pavvulusenimnalus
    <est
    nobis,
    et filiusdalus est nobis. Et faclus est
    <
    pvincipalus ejus super
    humevum
    ejus.
    Et voca-
    <bitur homen
    ejus admivabilis, consiliavius, Deus,
    <
    fovlis,
    Patev futuvi
    soeculi,
    pvincepspacis.
    Multi-
    <
    plicabitur ejus imperium,
    et
    pacis cjus non
    eril
    t finis.
    Super
    solium Davidet
    supevregnuro ejus
    <
    sedebit,
    ut
    confirmel illudet
    covvoboretin
    judi-
    <.cioet
    justitia,
    amodo et
    usque
    in
    sempilevnum.
    Zelusdomini faciet hoc.
    Populus gentiumqui ambulakal in lenebris vidit
    lucem
    magnam. (Ex Hievon.)
    Hjc locus ila ex-
    planalus,
    advenienleChvisto.et
    pvoedicalione
    illius
    coruscante, primo
    tevva Zabulon et
    Nephthalim
    Scvibavumel
    Phavisseorum.evvovibusest
    liberata,
    et
    gvavissimum
    traditionumJ udaicavum
    jugum
    excus-
    sil de cevvicibus
    suis, posleaper Evangeliuin
    Pauli
    apostoli, qui
    novissimus
    apostolovuin
    omnium
    fuit,
    ingvavataest,
    id
    est, mulliplicata proedicatio
    el in
    terminos
    gentium,
    et viam universi mavis Chvisti
    Evangeliumsplenduit. Deniquc
    omnis
    orhis, qui
    ante
    ambulabal,
    vel sedebat in
    tenebris,
    et idolola-
    trise ac morlis vinculis
    tenebatur, clavumlumen
    Evangelii aspexit.
    Habitantibus in
    regione
    umbrm
    mortis,
    lux orta
    est eis. Inter mortem et umhram mortis hoc esse
    pulo,
    ouod mors eorum
    est, qui
    cum
    operibus
    A
    movtuis ad inferos
    pevrexevunt.
    Anima enim
    quse
    peccavevitipsa
    morietur. Umbvaaulem mortis eo-
    rum, qui
    cum
    peccent,
    necdum de vita
    egressi
    smit, possunlenim,
    si
    volunl, poenitcntiamagere.
    Parvulus enimnatus est nobis
    ,
    et
    filius
    datus est
    nobis. Iste
    igitur puevqui
    natus est de
    virgine, ap-
    pellatuv
    Emmanuel,
    id
    est, nobiscum
    Deus,
    et ha-
    bet
    principatumsuper humevum,
    vel
    quia
    cvucem
    suam
    ipsepovlavit,
    vel
    quia
    de
    ipsoscriptum
    est :
    Revelavit
    Dominus Deus bnichium sanctumsuum
    omnibus
    gentibus.
    Et illud: Ei brachiumDotnini cui
    revetalumest
    (Isa. LIII)
    ? Vocabiluv
    evgopost
    duo
    nomina
    ,
    sex aliis
    nominibus, admirabitis,
    consilia-
    rius
    ,
    Deus
    , forlis,
    Pater
    fulnri saicidi,
    princepspa-
    cis, Non
    enim,
    ut
    plcrique pulanl,
    uua'
    jungenda
    B sunt
    nomina
    ,
    ut
    Iegamus,
    admirubilisconsiliarius
    ,
    et
    vuvsum,
    Deus
    forlis
    ,
    sed adimirabilis
    legendum
    esl
    separalim, quod
    Hebraicedicitur
    xbs,
    etcan-
    siliarius
    seorsum, qui lingua
    eorum
    appellatur
    yV",
    et Deus
    separalim, qui
    HebraiceSN
    ckilur,
    fonis
    HebvaiceTaj
    appeHatur
    :
    patvem
    autemfu-
    tuvi
    sseculi, quod
    innostvavocaiione
    compleluv
    : et
    principempacis, qui
    locutus est ad
    apostolos
    : Pa-
    cem meamdo
    vobis, pacem
    meatn
    relinquo
    vobis
    (J oan.xx).
    Non
    dubitabit, qui pacem
    nostvam,
    juxta Apostolum,
    esse
    legerit
    Dominiun-salvatorem,
    Muiiipticabilur ejus imperium,
    el
    pacis
    non erit
    finis.
    Nec dubitare
    potevit
    de
    multiplici
    salvatoris
    imperio
    et
    pace ejus,
    quse
    nonhabcat
    finem, qui
    inPsalmis
    legevit:
    Poslula a meel dabolibi
    genles
    C hwreditalemluam et
    possessionem
    tuam terminos
    lerrai
    (Psal.
    n
    ).
    Et vursum: El mulliludo
    pacis,
    donec auferatur luna
    (
    Psal. LXXII
    ),
    id
    est, usque
    ad
    consummalionemseeculi.
    Super
    soliutnDavid et
    supcr rcgnumejus,
    ul con-
    firmet
    illud et
    corroborel,
    etc.
    Principalus
    autem
    illiuset
    imperium
    evit
    supev
    soliumet
    regnum
    Da-'
    vid
    , quodpost captivitatemBabylonicam
    fuerat dis-
    sipatum,
    ut confirmetilludet voboret
    et.doceai esse
    perpeluum.
    Necassa
    repvomissio
    D.ei
    judicetur
    ab
    incavnationis
    tempoveusque
    in
    sempiternum.
    ZelusDomini exercituum
    faciet
    koc.
    Zelus,
    id
    est,
    semulalioDomini
    fecit
    hoc, quia ipsi
    eumadsemu-
    lationem
    pvovocavevunt
    in his
    qui
    nonevant
    dii,
    et
    ille eos
    provocavit
    ad semulandumin
    genlem
    quoe
    D
    noneral
    gens(Rotn. xi).
    EVANGELIUSI
    LUCJ E,
    CAP.II.
    <
    Faclumest aulemin diebus illis, Exiit edictum
    <a Coesare
    Augusto,
    ut
    descviberetur universus
    <orbis. Haec
    descriplio prima
    facta est a
    pvseside
    <
    SyriseCyrino.
    E.tibant omnes ut
    profitercntur,
    <
    singuli
    in civitatemsuam.
    Ascendit autem et J o-
    <
    seph
    a Galilaeade civitate Nazarethin
    J udseam,
    <in civilatem
    David, quoe
    vocalur
    Betbleem,
    eo
    <
    quod
    esset dedonioet famiha
    David,
    ut
    pvofite-
    <retur cumMavia
    desponsata
    sibi uxore
    prsegnante.
    <
    Factumesl aulem cum essent
    ibi,
    impleti
    sunt
    <dies ul
    parevet.
    Et
    pepevit
    filiumsuum
    primoge-
    <
    nitum,
    et
    paimis
    eum
    invrlvit,
    et
    reclinavit in
    23
    SMARAGDIABBATIS 24

    praisepio, quia
    nonerat ei
    locus in
    diversorio, Et
    <
    pastores
    erant in
    regiopeeadem
    vigilanles
    et cu-

    stodientes
    vigilias
    noctis
    supragregem
    suum. Et
    ecce
    apgelus
    Domini stetit
    juxta
    illos et claritas
    Dei circumfulsit illos. Et limuerunt limore ma-
    i
    gno,
    el dixit illis
    angelus
    : Nolite timere. Ecce
    <enim
    evangelizo
    vobis
    gaudium
    magnum, quod
    <evit omni
    populo, quia
    nalus est nobis hodiesal-
    <
    vator, qui
    est Christus
    Dominus,
    in civitate Da-
    t
    \\d, El hQCvobis.
    signum
    :
    Inven}elis infantem
    <
    papnis
    involulumt
    posilum
    in
    praesepio.
    Ei su-
    bito factaest cum
    angelo
    multitudo miiitisecoele-

    stis,
    laudantium Deumet dicentium: Gloria in
    <
    altissimis
    Deo,
    Et in terra
    pax
    hominibus bonse
    voluntalis. t
    Exik
    edicturi}
    a
    QcesareAugusto,
    ul describeretur
    universus orbis.
    (Ex Beda,)
    Nonsolumaulemheec
    nova
    mundi
    descriptio
    illhis summi
    regis
    adventui
    teslimonium
    perhibebat, qu| congregalos,
    a mundi
    plagis omnibus, clectos
    SUQS,
    teternsebealiludinis
    albo
    conscviberet,
    vevumetiam
    ejusdem regni
    du-
    ccs, quieta
    sui moderaminis
    pacejuvaljat. Quia
    ni-
    mirum
    compressis
    a
    praeliorum
    turbine
    gentibus
    universis, proedicatuvos
    orbi Chrisli
    discipulos, quo
    libet
    propter
    verbum ire
    vellent,
    ab
    ingruenliiim
    fervore
    seditionum,
    tremenda id
    lempovis,
    ut ita
    dixcrim
    ,
    Romani nominis umbva
    pvotegebat.
    Exiit
    ergo
    edictuma Coasare
    Augusto,
    ut censum
    profi-
    tevetur univevsus
    ovbis, quia
    imminebat ediclum
    regis
    Christi,
    quo
    salutem
    conseqqere|ur
    universus
    orbis, qui
    vocabulum
    Augusti perfectissime
    com-'
    plens,
    ut
    pote
    suoset
    augesceredesidevans,
    et
    ipse
    augere sufDcicns,
    eensovihus suoe
    professionis
    non
    ablatione
    pecunisesubjectos,
    sedfidei oblationesi-
    gnare prsecepil: Eunles, inquiens,
    inmundumuni-
    versum, prwdicatc Evangelium
    omni crealttrce:
    qui
    credideritet
    kaptizatusfuerit
    salvuserit
    (Mare. xvi).
    Hwc
    descriplio prima facta
    esl.
    Significat
    hanc
    descriptionem
    vel
    primam
    esse earum
    quse
    totum
    oriiem
    concluserint, quia
    plersequejain partes
    ter-
    rarum
    ssepeleguntur
    fuisse
    descriptse,
    vel
    cevte
    priniQ
    lupc
    ccepisse, qua,ndoCyvenius,
    vir
    unus.
    ex
    consensucurise
    Rmnanee,
    a
    Csesare,jus
    dave
    genli-
    bus, Syviam
    missusesl.
    Quomodolunc, imperante
    Augusto
    et
    Cyrenioprsesidente,
    ibant omnesut cen- .
    sum
    profiterentuv, singuli
    insuam
    civitaleifl,
    ilaet'
    nunc
    impevantepev
    Ecclesise
    pvsesides,
    id
    est,
    do-
    ctores,
    imo suadenteet
    praemiapollicenteChrislo,
    eamus
    qmnes,
    nullus
    excipiatur
    a censu
    justitise,
    veniamus
    adeum
    qui
    lahoramuset onerali
    sumus,
    et
    ipse
    veficietnos. Tollamus
    jugumejus supev
    nos,
    et discamusab eo
    quia
    mitis est et humilis
    corde,
    et inveniemus
    vequiem
    animabus nostvis.
    Hsecest
    enim nostra civitas et
    patria, requies
    videlicet
    beala et coalestisanimarum
    ,
    ad
    quam
    nimirumci-
    vitatem
    pacis
    et
    quielis
    ire et devote
    regi
    nostro
    thesaurum
    referve,
    esl cvescentibus
    quplidie
    virtu-
    tis ac fidei
    profectibus supernoelucis, quae
    sunt
    gaudia
    seterna
    , speculavi,
    et
    pro
    his
    acqnivendis,
    Aprospera
    mundi simul et adversa
    contemnere,
    et
    his
    acquisilis, mnndatqs,
    nosab omni
    inquinamento
    carnis,
    et
    spiritus, pveliosius
    auvo Deo munus
    offevre.
    Sequitur.
    '
    Ascendit autem et
    J oseph
    a
    Galilcea}
    de civilate
    Nazarelh,
    inJ udceamcivitatemDavid
    ,
    quce
    vocatur
    Bethleem,
    et
    reliqua. (
    Ex
    Beda.) J oseph, auctus,
    vel
    augmentum interprelatur. Galiloea,
    tvansmi-
    gvatio, volubililas, rola,
    vel confessio
    ; Nazareth,
    flos, vivgultum,
    vel
    mundilia;
    J udsea
    confessio,
    sive
    glorificans
    ;
    Bethleem,
    domus
    panis; David,
    fovtis
    rnanu,
    vel desiderabilis
    interpretatur.
    Nomcn
    quidem
    inde
    muluans,
    quod gigantem
    fovtiter stra-
    vent,
    et
    pulcher aspectu decqraque fapie
    fuerit. II-
    lum
    scilipet
    de sua domo ac familia
    nascituruin
    R
    prsefiguvans
    ,
    qui singulariley
    mundi
    principem
    de-
    hellaret, speciqsus formaprcefiliis
    hominuni
    (
    Psal.
    XLV)
    : et
    ipse
    inBethleemiialus
    est,
    ut
    inteliegtua-
    lium
    pastor
    es.setoyium,
    hoc
    est, simplicium
    rector
    animarum.
    Factum estaulemcumesset
    ibi, impleti
    sunt
    di&s,
    ut
    pareret,
    el
    peperit fdium
    suum
    primogetiitum.
    Be-
    ne,
    non solum
    propler
    indieium
    regii slemmatis,
    sed
    propter
    nominis sacramenlum
    s
    DomiriusinBe-
    thleem nascitur.
    (Ex Gregor.)
    Bethleeni
    namqne
    domus
    panis inlerprctalur, Ipse namque est, qqi
    ait :
    Ego
    sum
    panis vivus, qui
    d,ecceto.descendi
    (J oan.vi).
    Locus
    ergo,
    in
    quo
    Dominus nasce-
    retur,
    domus
    panis
    ante vocatus
    est,
    quia
    futu-
    rumerat ut ille
    per
    mateviamcarnis
    appareret, qsi
    ejectorum
    mentes intevna salietate
    reficeret,
    (Ex
    Beda.)
    Sed et
    usque
    hodie et
    usque
    ad consam-
    mationem soeeuli
    Dominusin Nazareth
    concipi,
    et
    inBethleemnasci non
    desinit,
    cum
    quilibet
    audien-
    tium,
    verbi flore
    susceplo,
    domumseeeterni
    panis
    efflcit.
    Quotidie
    in utevo
    vivginali,
    hoc
    est,
    in
    animo cvedentium
    per
    fidem
    concipilur, per
    Ba-
    plisma gignituv.
    Qnptidie genitrix
    Dei
    Ecclesia,
    Suumcomitala
    auctovem,
    derota mundanoeconver-
    salionis, quod
    Galilsea
    spnat,
    in civitatem
    J uda,
    confessionis videlieet et
    J audis, ascendens,
    cen-
    sum suse devotionis
    seteynqRegi persolvit. Quse
    in
    exemplum
    beatse
    seniper
    vivginis
    Marise
    nupta
    simul et immaculata
    concipit
    nos
    virgo
    de
    spivitu,
    n
    pavit
    nos
    virgo
    sine
    gemitu,
    et
    quasi
    alii
    quidem
    desponsata,
    sedab alio
    fecuridata, per singulas
    sui
    pavtes, quse
    unam Catholicam
    faciunt,
    proeposito
    sibi ponlifici
    visibjliier
    jnngitur,
    sedinvisihili
    Spi-
    ritus sancti virtute
    cumuiatur. Undeet hene
    J oseph
    aoctus
    interpvetatur,
    indicans nimirum hoc
    voea-
    bulo, quod
    instantia
    magistri loquentis
    nil
    valet,
    si
    non
    augmentumsuperni juvaminis,
    ut
    audialur,
    ac-
    cepevil.Quod
    autemfiliumsuum
    primogenitum
    Ma-
    ria
    peperisse
    describitur, nqnjuxta
    Helvidianosac-
    cipiendum
    est,
    alios
    quoque
    filiog
    eam
    pyocyeasse,
    quasi nequeat primogenitus dici,
    nisi
    qui
    habeat
    fraires,
    sicut non
    unigenitus
    nisi
    qui
    cavel fratri-
    bus,
    solet
    appellari. Quia
    et testimonium
    legis,
    et
    manifesta ratio
    declarat,
    omiies
    unigenitos,
    etiam
    23
    COLLECTIONES
    IN EPISTOLAS
    ET EVANGELLi.
    26
    primogenitos,
    non autemomnes
    primogenitos
    eliam.
    unigenitos posse
    vocari,
    hoc
    est,
    non solumesse
    primogenitum,
    post quem
    alii,
    sed omnem ante
    quem
    nullus evulva
    processeril.
    Est
    evgo
    Christus
    J esus
    unigenitus
    in
    substantja
    Deitaiis, primogeni-
    tus in
    susceptione
    humanitatis;
    primogenitus
    iri
    gratia, unigenitus
    in natura.
    El
    pannis
    euminvotvit et reelinavitin
    prcesepio,
    quia
    non erat ei loeus in diversorio.
    (Ex Beda.)
    Quid
    retribiiamDomino
    pro
    omnibus
    quse
    retribuit
    niihi.
    Qui
    tolum mundum vestit
    ovnatu, pannis
    vilibus jnvolvitur,
    ut nos stolam
    pvimamrecipere
    valeamus,
    Pev
    quem
    omnia fecta
    sunt,
    manus
    pe-
    desque
    cunis
    astvingituv,
    ut nostvsemanus ad
    opus
    bonumexertae,
    nostri sint
    pedes
    inviam
    pacis
    di-
    recti.
    Cujus
    coelumsedes
    est,
    duri
    pvsesepis
    angu-
    stia
    conlinel,
    ut nos
    per
    ccelestis
    regni gaudia
    dilatet.
    Qui panis
    est
    angelorum,
    in
    prsesepio
    recli-
    natur,
    ut nos
    quasi
    sancta animalia carnis susefru-
    roentoreficiat.
    Qui
    ad dexlram
    patris
    sedet,
    in di-
    versorio loco
    eget,
    ut nobis in domo Patris sui
    multas mansiones
    prsepararet.
    Quamvis hoc, quod
    non in
    parentum
    domo,
    sedin diversorio el in via
    nascituv, pev significationem
    intelligi
    altius
    polest.
    Ipsenamque
    ait ;
    Ego
    sum
    via,
    veritaset vita
    (J oan.
    xiv), qui ergo pev
    divinitatis essenliamvevitas et
    vita
    permanet, per
    incarnalionis
    mysterium
    via
    factus
    est, qua
    nos ad
    palviam,
    ubi veritate et vita
    fruevemur,
    adducevet.
    Et
    paslores
    erant in
    regione
    eadem
    vigilanles,
    et
    custodientes
    vigilias
    noctis
    super gregem
    suum.
    Quod
    vigilant itaque
    nato Domirio
    pastovessupva gregem
    oviumsuarum
    , significant eos,
    cuni
    dispensalione
    manifesta, vigilaturos
    in Ecclesia
    pastoves
    anima-
    rum
    castarum, quibus
    dicatuv:
    Pascite, qui
    in vo-
    bis
    est,
    gregem
    Dei
    (I
    Pelr. v
    ).
    El ecce
    angelus
    Domini stetil
    juxta illos,
    el cta-
    ritas Dei
    circumfulsit
    iltos.
    (Ex Greg.)
    Beneautem
    vigilanlibuspastovibus, angelusapparet, eosque
    Dei
    claritas
    circumfulget, quia
    illi
    prse
    csetevisvidere
    sublimia
    meventur, qui
    fidelibus
    gregibus prseesse
    sollicite sciunt.
    Dumque ipsi pie super gregem
    vi-
    gilant,
    divina
    super
    eos
    gratia largius
    coruscat.
    (Ambv.)
    VideteEcclesise
    surgentis
    exovdium,
    Chri-
    stus
    nascitur,
    el
    pastores vigilarecoeperunt,
    et bene
    -pastores vigilaiUquos
    bonus
    pastor
    informat. Grex
    igilur, populus. Nox,
    sseculum. Pastores smit sa^
    cerdoles,
    aut fortasse ille sit
    pastor,
    cui dicitur :
    Esto
    vigilans
    el confirma
    coeteros, quia
    non solum
    episcopos,
    sed eliam
    angelos
    destinavit,
    Angelus
    Mariam, angelusJ oseph, angelus pastores inslruit,
    et
    concipiendum,
    et
    conceptum,
    et
    natum,
    cceli
    cives Deum
    testantur,
    ut et mortales sufficienter
    imbuant,
    et suum auctori servitium incessanter
    impendant.
    Namet in
    seqqentihus lentato, passu-
    ro, suvgenti, atque
    ad coelos
    ascendenti, semper
    a,desseperhibentuv.
    Et
    timuerunt
    timore
    magno,
    et dixit itlis
    angelus:
    Nolile
    tintere,
    eice cnim
    evangelizo
    vobis
    gaudium
    A magnum, quod
    erit omni
    populo. (Ex Beda.)
    Non
    omni
    populo
    J udseorum, quorum plurimi
    rebelles
    exstitere,
    sedomni fidelium
    populo,
    decunctis tri-
    bubus, gerilibus,
    et
    linguis,
    inunamChristi Eccle-
    siam
    congregalo,
    seternum
    gaudiumevangelizatur
    et
    magnum.
    Quia
    natus-estnobishodie
    Salvator, qui
    est Chri-
    slus
    Dominus,
    incivitateDavid. Ubi notandum
    quod
    angelus qui
    in noclis
    utiquevigiliispastores
    affatur,
    nonait : Hac
    nocle, sed,
    hodienatus est vobisSal-
    vator. Nonaliamscilicet ob
    causam,
    nisi
    quia gau-
    dium
    magnumevangelizave
    veniehat. Namubi tri-
    slitia
    significatur,
    ibi
    ssepe
    nox
    adjungilur,
    vel no-
    minatur,
    ut illud: Omnesvosscandalum
    patiemini
    in
    meinistanocte
    (
    Matth.
    xxvi). Neque
    enim fruslva
    B
    angelus
    tanto lumine cinctus
    apparuit,
    ut claritas
    Dei
    pastores civeumfulsisse,
    hoc
    est,
    ex omni
    parte
    illorum
    radiqs
    luminis
    aspersisse
    dicatur, quod
    nun-
    quam
    intota Testamenti Vetevis
    sevie,
    toties
    ange-
    lis
    appaventibus, adjungitur.
    Sed
    mystice prscmo-
    nuit, qnod aperte poslea
    monuit
    Apostolus,
    dicens:
    Nox
    prcecessit,
    dies autem
    appropinquavit.Abjicia-
    mus
    ergoopera
    lenebrarumet induamur artna
    lucis,
    sicut indiehonesteambulemus.
    Et hoc vobis
    signum
    : Invenietis
    infantempanms
    invotv.ium,
    etc.
    (Ex Beda.)
    Notandum solertius
    quod signum
    nati
    Salvatoris
    dalur,
    infanlem
    non
    Tyrio exceptum ostro,
    sed
    pannis squalenljbus
    involutum
    : non in ornatis auvo
    slvatoviis,
    sed in
    _
    pvoesepibus
    inveniendum,
    hoc
    est,
    non tantum hu-
    mililalis eumet
    mortalitatis,
    sedet
    paupevtatis
    ha-
    bitum
    suscepissepvo
    nobis, quia
    cumdives
    esset,
    pauper
    factusest
    pro nobis,
    ut nosillius
    inopia
    di-
    taremur
    (II
    Cor.
    vm).
    Cumesset
    Dominus
    ccelo-
    rum,
    pauper
    factus est in
    terris,
    ut
    tervigenas
    do-
    ceret
    paupertate spivilus
    vegnum
    acquiveve
    posse
    coelovum.
    Et subito
    facta
    est cum
    angelo
    multttudo mitilice
    cozieslislaudantiumDeumet dicenlium:Gloria
    ii\
    ex-
    celsisDeoet in terra
    pax
    hominibusbonmvoluntatis.
    Uno
    evangelizante
    nuntio,
    nalum in carne
    Deum,
    mox mullitudo militisecoelestisadvolans consonoin
    laudecreatoris ore
    prorumpit,
    ut et
    sui,
    sicut sem-
    pev, obsequii
    devolionemChristo
    impendat,
    et nos
    rj
    suo
    paviter
    instruat
    exemplo, quoties
    vel
    aliquis
    fvatrumsacrseeruditionis vevbis
    insonuerit,
    vel
    ipsi
    lecta sive
    audita, quse pietatis
    sunt,
    ad mentem
    reduxeviinus,
    Deo statim
    laudes, ore,
    covde et
    opere
    reddendas. Et bene chorus adveniens
    ange-
    lorum,
    miiitisecceleslisvocabulum
    accipit, qui
    et
    duci illo
    potenti
    in
    prtelio, qui
    ad debellandasaereas
    potestates apparuit,
    humiliter
    obsecundat,
    et
    ipse
    polestates
    easdem
    contrarias,
    ne mortales tantum
    tentare
    valeant, quantumvolunt,
    fortiter armis coe-
    lestibus
    perturbat. Quia
    verus Deus est et homo
    nascitur, jure
    hominibus
    pax
    et Domino
    gloria
    canU
    tur. Glorilicant
    angeli
    Deum
    pro
    nostva
    redemptionc
    incavnatum, quia
    dumnos
    conspiciunt recipi,
    suiim
    gaudent
    numevum
    vepleri: optant pacem
    homini-r
    27
    .
    5MARAGDIABBATIS
    8:
    bus, quiaquos
    infirmos
    prius abjectosque dispexe-
    ranl,
    nascente in carne
    Domino,
    jam
    socios vene-
    rantuv.
    Qui,
    cum
    pacem
    horainibus
    poscunl, expo-
    nunt,
    et
    quibus,
    videlicetbonoe
    voluntalis,
    hoc
    est,
    eis
    qui suscipiunt
    natum
    Christum,
    non autemHe-
    rodi,
    ponlificibus
    et
    Phavisoeis, cselevisque
    Anli-
    christis, qui cjus
    nalivilatc
    audita,
    turbati
    suni,
    eumque, quantum valucve,
    gladiis
    inseculi : Non
    esl cnim
    pnx impiis,
    dicil Dominus
    (Isa. XLVIII),
    Pax autcmmulta
    diligentibus
    nomenluum
    , Domine,
    et noncst illis scandutum
    (
    Psal. cxvm
    ).
    ETISTOLA PAULI A
    HEBILSOS,
    CAP.I.
    <
    Mullifariam
    multisque
    modisolimDeus
    loquens
    <Palribus in
    prophetis.
    Novissimediebusistis locu-
    <tus est nobis in
    Filio, quem
    constituit hoevedem
    <
    universovum,
    pevqucm
    fecitet soecula.
    Qui
    cum
    <
    sit
    splendor glovioe
    el
    figuva
    substanliie
    ejus, pov-
    <
    tansque
    omniaverbo virtulis suoe
    vpurgalionem
    <
    peccaiovum
    faciens. Sedel addexlevam
    majestalis
    <inexcelsis. Tanlo mclior
    angeliseffectus, quanto
    <
    differenlius
    pvaj
    illisnomcnhoeveditavit.Cuienim
    <
    dixit
    aliquandoangelorum:
    Filius meuses
    tu, ego
    <
    hodie
    genui le;
    et ruvsum:
    Ego
    evoilli in
    palrem,
    <et
    ipse
    eril mihi infiliuin?Et cumitevumintvo-
    <ducit
    pvimogenitum
    in oibem
    tervoe,
    dicit : El
    <adorent eumomnes
    angeli ejus.
    Ad
    angelosqui-
    <
    demdicit:
    Qui
    facit
    angelos
    suos
    spiritus,
    et mi-
    <nistros suos flammam
    ignis.
    Ad Filium autem:
    <ThronustuusDeusinsseculum
    sseculi,virgasequi-
    <
    talis.virga vegni
    tui. Dilexisti
    jnstiliam
    etodisti ini-
    <
    quitatem, proptevea
    unxit te
    Deus,
    Deus
    luus,
    oleo
    <
    exsultationis
    proepavticipibus
    luis. Et tuin
    pvinci-
    <
    pio
    Dominelerram
    fundasli,
    el
    opera
    manuum
    <
    iuavurn sunl coeli.
    Ipsi peribunt,
    lu autem
    per-
    <manebis. Et omnesut veslimentum
    veterascent,
    <et velut amiclummutabis
    eos,
    ct mutabunlur. Tu
    <aulemidem
    ipsees,
    el anni tui non deficient.
    Multifarie
    ei muhismodisolimDeus
    toquenspalri-
    busin
    prophetis. (Ex
    J oan.
    Chvys.)
    Dicendoenim:
    Mullifarie
    et muliis modisolimDeusloculusesl
    pa-.
    tribusnosirisin
    prophelis, significat quod
    alibi di-.
    clumest:
    Ego
    enim
    vjsiones
    multiplicavi,
    et inma-
    nibus
    prophetavum
    assimilalussum
    (Oseexn). Quod
    autem
    sequiluv
    : In novissimis diebus loculus est
    nobis inFilio
    suo,
    vcluli si dicevel:
    Quidmagnum,
    si
    pvophctas
    misil
    patvibus
    noslvis? nobis enim
    ipsumproprium
    Filium
    unigenilum
    misit.
    Quem
    constituit
    hairedemuniversorum.Cumdicit;
    Quem constituil hserederahumanilatcm
    significat,
    cui dictumest: Pete ameel dabo libi
    genles
    hmre--
    ditalemtuam
    (Psal, n). Evgo
    non
    jamportio
    Domini
    tantum
    J acob,
    et sors
    ejusIsrael,
    sedomnesnatio-
    nes
    elgentes
    totoovbe
    divisas,
    in lucredilatemdis-
    iinclim
    sanguis amplcctilur
    Chvisli.
    (Ex Cassiod.)
    Haereditasab hevo dicta
    est,
    id
    est, domino, quod
    inca
    potestate
    liberadominetur.
    (Ex
    J oan.
    Chrys.),
    Ilsevedishiculituv
    nomine,
    ut duo
    qusedampcr
    hoc
    astvuatct
    oslendat,
    boc
    est, quod pvoprius.sit
    Fi-
    lius,
    el
    quod
    dominationisilli nulla
    contingat
    amisr
    A
    sio. Cum
    ergo
    dicit:
    Quemconstiiuil harredcmuni-
    versorum,
    subintelligitur,
    toliusmundi.
    Per
    qnemfecit, inqnit,
    el swcula. Ubi sunl
    qui
    di-
    cunt?
    Erat,
    quando
    nonevat : Sicut enimneminem
    judicat Patev,
    seddicitur
    judicavepev Filiuni, quo-
    niam
    judicemgenuit,
    sic eliamdicitur
    opevaviper
    Filium,
    quia
    euraconstat
    opificemgenuissc(J oan. v).
    Qui
    est
    spiendorglorim
    ct characlersubstantiai
    ejus.
    Nonenimexintellectu
    proprio
    hsec
    loquebaturApo-
    stolus,
    nechumanohanc
    dispensationemveperiehat
    ingenio,
    sed
    Spirilus
    sancli hsecilli
    suggerebat
    ad-
    ministratio. Hoccum
    veligiositaie
    debemus
    accipeve,
    quia
    ex
    ipsoimpassibilitevnalus, nequediminutus,
    neque
    in
    aliquo
    minoralus
    v
    sedDeus
    verus,
    deDeo
    vero,
    omnipotens
    de
    omnipotente,
    himende
    lumine,
    R
    ex
    quo
    omnia,
    per qu.emomnia,
    in
    quo
    omnia.
    Portans omnia
    verbo.viriutis suw. Solenl Ariani
    proponere
    :
    Quiaeumdixisset Deus: Fiai lux
    (Gen.
    iJ ^Paterproeceperit,
    Filiusobedievit.Sed
    ecceosten
    dimus
    quia
    suo vevbocuncta
    perfeeit
    : Ferens om-
    nia, inqnit,
    lioc
    est,
    gubernans, siquidem
    cadenlia
    el ad nihilumtend^nlia conlinel. Non enimminns
    est,
    conlinevemundum
    quam
    fecisse. Sedsi
    oportet
    aliquid
    audacius
    diceve,
    adhuc
    amplius
    est. Namin
    faciendo
    quidem
    ex nullisexistentibusrevumessen-
    lise
    pvoduclse
    sunt;
    inconliiiendo
    vero, quse
    facla
    sunt,
    ne adnihilum
    redeant,
    continentur. Hic
    ergo
    dum
    veguntuv,
    et ad invicem sibi
    repugnanlia
    coaptantur, magnum
    et valJ e mirabile
    plurimoeque
    vivlulisindiciumdeclavatuv.
    Purgalionempeccalorumfaciens. Poslquam
    enim
    dixlt
    supevius
    illa
    magna valdeque
    mivanda,
    dicit
    nunc et decuva
    ejus
    et
    purgatione peccatornm,.
    quainevga
    nos
    egit,
    sic et Petrus de illo ait:
    Qui
    peccata
    nostra
    pertulit
    in
    corpove
    suo
    supevlignum,
    ut
    pencatisliberati,
    cum
    justilia
    vivamus
    (/
    Petr.
    n).
    Et J oannes ait :
    Qui
    dilexit
    nos,
    et lavit nos a
    peccalis
    nostris,
    in
    sanguinesuo,
    etfecitnos
    regnuni,
    sacerdolesDeoet Palri suo.
    Sedetaddexteram
    majestalis
    inexcelsis.In excelsis.
    ergodicens,
    noneuminlococoncludit,
    sedoslendit
    omnibusalliovem, quoniamusque
    ad
    ipsum
    solium,
    patevnse
    clavilatis. Sicut
    ergo
    Pater in excelsis
    est,
    sicet Filius. Consessusenimnihil demonstrat
    aliud,
    p.
    nisi honovis
    aequalitatem.
    Tanloenimmelior
    angeliseffectus,quantodifferen-
    lius
    pra;
    illis nomenhwreditavit. Inhoc
    quod
    aixit,
    factus, pvosusceptus, intellige, tanquam
    si
    diceret,
    meliusest
    susceptus
    ab
    angelis.
    Ctti enim
    angelorum
    dixit
    atiquando
    : Filius meus
    es lu?
    (ExCassiod.)
    J ntendamusergo quod posuit:
    Dixitad
    ine,
    Filius meuses
    tu, quod
    eliamei dictu-
    rus eral
    post baptismum
    : Hic esl
    filius
    mcus dile-
    Clus,
    in
    quo
    mihi bene
    complacui.
    El ut Christum
    unam
    pevsonam,
    id
    est,
    Vevbumcarnem faclum.
    ,- esse
    sentives, adjecit: Ego
    hodie
    genuite.
    Dicendo.
    enim, hodie,
    coselevnitatemsuse
    maiestatis
    ostendit,
    hodie
    enim, apud
    Deumnullo inilio
    incipit,
    nullo
    finecorfcluditur.Nonest enim
    ibi, fuit, neque, erit,.
    29
    COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELIA.
    50
    sed
    semper pevmanet,
    et
    sempev
    est,
    et
    quidquid
    dixeris
    illi,
    hodieest.
    Quod
    ait: Genui
    te,
    nativita-
    temillam
    significat,
    de
    qua
    Isaiasdicit: -Generatio-
    nem
    ejus quis
    enarrabit
    (Isa. LIII)
    ?
    Et rursum:
    Ego
    ero illiin
    palrem
    et
    ipse
    erit mihi
    in
    filium.
    Inhis duobusvevsibus,
    absolutedebellalur
    iniqnitas
    J udoeovum
    ; quid
    enim
    evidenluis, quid
    planius, quam
    ut essecvedatur
    fjjius, qui
    invocat
    patrem
    : et vursumcredatur esse
    pater, qui appel-
    lat filium.
    El cumiterumintroducit
    primoijenitum
    in orbem
    terrce,
    dcit.
    (Ex
    J oan.
    Chvys.)
    Intvoilum
    ergo
    assurii-
    plionem
    carnis
    appellat,
    fons enim evamusa
    Deo,
    sicul
    qui
    sunt extra
    vegales
    aulas invinculis colli-
    gati.
    Sic etiamChvistus
    effecit/ egvessusquippe
    ad
    nos,
    hoc
    est,
    cavnemsumenset collocalus
    nobiscum,
    pvseceptaRegisinnqtnil,
    et sic nosa
    peccatis
    emun-
    dans,
    et adDeum
    convertens,
    inaulam
    vegajein,
    vel-
    ut mediator
    opiimus,
    inlroduxit.
    Propterea ergo
    exitum vocal suoeihcarnationis adventum. Tunc
    cnim totum orbera
    possedit,
    cuin abnniversis est
    agnitus, quomodo
    si
    quis
    in
    quamdam
    donuimin-
    troducat
    aliqnem,
    et confeslimomnes illiusdorims
    pvincipesjubeat,
    ut
    illumprorii
    simul omnesado-
    rent. Itaet
    Chvistum
    secundumcavnem
    jussita
    cun-
    ciis
    angelisadovari, dicens.
    : Et adorent eumomnes
    angeli
    Dei.
    Et ad
    angelosquidem
    dicit :
    Qui facil angetos
    suos
    spirilus. (ExCassiod.) Qui facitangelos
    suos
    spiritus.
    Spivitusgeiierale
    nomen
    est, incovpovalispotentis-
    qae
    substanthe, visibiliter,
    sive
    invisibililer, operans
    quod
    ei divinitus
    inspiratur. Angelorum
    enimnomen
    non
    significat
    natuvam,
    sed
    obedienliam,
    v.yyilo;
    enimGroeca
    linguadicilur, qui
    Laline nuntius iiw
    tevpvetalur.
    Nam
    quando mittuntur,
    angeli fiunt,
    cumtamennatura
    spivitus
    esse noscantuv.
    Addidii,
    suos,
    ul illos
    ostenderet, qui
    recta meiUeDomini vo-
    luntalibus obsecundnnt."
    El tninistrossnas
    flammamiguis, (ExHieronym.)
    J gnem
    uventem
    dicit,
    iitin aliislumenvevitatisinfun-
    dant,
    in aliis
    peccata
    consumanl.
    Ignis
    istesanctos
    puvgat, peccatores
    consumil.
    Ignemislum, qui
    san^
    Ctusest,
    non
    timeat; qui peccator est,
    timeat.
    Ego
    pulo
    istosesse
    ignes angeios ejus.
    Isti
    ergoangeli,
    quos
    consumunt?
    quiscunque
    est
    lignum, fenuni,
    stipula, qui
    autem auvumet
    argentumest,
    ct
    lapi-
    des
    pvetiosi;
    mittetuv
    qujdem
    in
    ignem,
    sed
    munr
    dior invenietur.
    Ad
    filiutn
    aatem: Thronustuus Deus insceculum
    swculi.
    (ExJ oan. Clivys.)
    Ecce
    rhagna diffeventia,
    quia
    illi
    quidem
    cveati
    suiU,
    hic autem
    incveatus,
    Intueris
    quomodo dividit,
    et cum
    quanta
    clavitate
    creaturas a ereatore
    discevnit, minislros
    vocans,
    et
    Dominum: servos et hoevedem.Ad
    proprium
    Filium
    dicit: Sedestua Deusinsoeculunisoeculi.Ecceha-
    bes
    regiii siguaculum
    : Et
    virga aequitatis.,inquit,
    virga regni
    tui. Ecce habes et aliud
    signacuium.
    (Ex Cassiod.) Virga
    veroista
    vegulam
    divince
    signi-
    ficat
    sequitatis, quse
    veraciter recta
    iticitur, quia
    A
    niiila
    pravitate curvatur, virga
    ista
    juslos vegit,
    im-
    pios pevcutit,
    continet veraciter
    supplicantes,
    sed
    hoec
    virga
    nonde
    cespite
    arboris
    egredilur,
    sedab
    ipsius
    divinitatis
    justitia pvocedit,
    forlitudo
    invicta,
    sequitasrectissima,
    inflexibilis
    disciplina.
    Dilexisli
    justiliam
    et odisti
    iniquitatem.
    Ipsa
    esl
    virga recla,
    amare
    sequilatem
    et odisse
    nequitiam.
    Nemo enim
    perfecle diligit justiliam,
    nisi
    qui
    et
    actus
    pessimos
    exgecralur, quoniam
    diversis
    quali-
    talibus,
    eodem
    tempore
    nonestinunoloco. Nec
    po-
    test
    ipso
    momenloibi
    nigrum
    videvi,
    ubi candor in-
    sederit, quia
    et
    pvsesentialucis,
    noclis absenlia
    est.
    Propterea
    unxit te
    Deus,
    Deus
    tuus,
    oleoexsidtatio-
    nis
    prwparticipibus
    tuis.
    (ExHievon.)
    Alii
    veges,
    qui
    lypum
    illius
    pvsetulevunt,
    et
    vegnando
    consovtesdi-
    cti
    sunt,
    oleo
    corruptibili
    sunt inuncti. Hic veroFi-
    lius Dei a Deo
    Palre,
    oleo exsullationis ,
    hoc est,
    resuvveclionis,
    ascensionis dominalionisque
    esl deli-
    butus
    , quia
    Chvislus natqra unctus,
    nos
    per gva-
    liaro.
    El tu in
    principio,Domine,
    terram
    fundastiel opera
    manuum luarum sunt
    cceli,ipsi peribunl,
    lu autem
    permanebis. (Ex Cassiod.)
    Cumdicit: Initio levvasn
    tu
    fundasti, Domine,
    ostendit
    quod
    a sanis mentibus
    rioii
    potest abncgavi, quia
    cveatov ante cveaturas
    suas,
    sine
    aliquo
    initio
    cognosciluv
    exstitisse. El in-
    tende, quia
    hic
    opiiiiones philosophorum
    mivabili
    brevitate
    destruxit, quavumprima
    est: Munduma
    nulloessecveatum. Secunda: Sine linemansurum.
    ^
    Sedcumdicitur : Iriiliotevramlu
    fundasti, Domine,
    et
    opera
    manumluarumsunl
    cozti,
    prima
    illa
    persua-
    sio nefandaconvincilur. Cum vevo
    pvonunliatuv
    :
    Ipsi peribunt,
    (inemeoshabevedeclavavit,
    ut nullus
    in
    steliis, gentili
    evrore, confidevet,
    cumeasimniu-
    tandas essesentivet.
    Quod
    aulemait: Tuautem
    per-
    tnunes,
    sicut setevnitalemDominioslendit,
    dumcvea-
    ret omnia, sic, post
    coelosmutatos, ipsum
    dicit in
    majestatis
    suse
    gloriapermanere.
    Et omnia
    ,
    ut vestimentum
    veterascent. Dicendo
    enim, omnia,
    ut
    avbitrov,
    non
    angelos,
    non
    spivilales
    cveaturas
    designat, quse
    in sua
    dignitate
    mansurse
    sunt,
    sed
    illa, quoe
    commulatione
    pyobanturobnoxia.
    Quod
    autem dicil: Sicut veslimentum
    veterascent,
    jy
    ad arnis
    fvagilitatem
    videluv
    aplandum, ipsum
    enim
    veterascit,
    quod
    morevestismovle
    consumi
    tur,
    Et velut amietumimmutabis
    eos,
    et mutubuntm.
    Amictum,,idest opevtovium,
    coelosforsitan
    debemus,
    adyevtere, qui
    adIvicemvelaminis
    terras
    operiunt,
    qui
    similiter,
    ut
    alia,
    commutabuntur.
    Et ut
    facla,
    Domini
    ostenderet, jam
    subselernitate mansura di-
    cit : Mulabis
    ea,
    et
    mutubuniur, quia nunquam,
    evuiit ad hoe
    covruptihile
    veditura.
    Nam
    si corru-.
    plioni
    ulterius
    subjacerent,
    nondicevenluvesse
    mu-
    tata,
    SicutDaniel
    propheta
    lestatur,
    dicens:
    Quo-
    niam
    sapientia
    et vivtuset intellectus
    ipsius
    sunt,
    et
    ipse
    mutat
    tempora
    etssecula
    (Dan.
    u), subjecit.
    Tu autemidem
    ipse
    es,
    et anui
    ttii non
    deficient^
    5i
    SMARAGDIABBATIS 32
    I&em
    positum
    estcontrailla
    quoe
    dicta
    sunt, quoniam
    j
    dumillasint
    commutabilia,
    Dominus
    sempev
    immu-
    tabilis
    perseverat: ipseomnipotenliamejusdesignat,
    quia
    reveraiuse
    est,
    cumse
    dignasemper opevatuv,
    essenaturam
    ejus subsequenter declavat, quiaipse
    solus
    per
    se novit
    esse, qui,
    ut
    sit,
    alionon
    eget
    ad-
    julore
    : sicislis tribus
    vevsibus,
    et mutatiocveatu-
    ravum,
    et oclcriiitasDomini mirabili bvevilatede-
    scripta
    sunt.
    EVANGELIUM
    J OANXIS,
    CAP. I.
    In
    principio
    evat
    Vevbum,
    et Verbumeval
    apud

    Deum,
    et Deuserat Yerbum. Hocerat i
    pvincipio

    apud
    Deuro. Omnia
    pevipsum
    facta
    sunt,
    et sine
    <
    ipso
    factumest
    nihil, quod
    factumest. In
    ipso
    vila
    <
    erat,
    et vitaevat lux hominum.Et luxintenebvis

    lucet,
    et tenebvoeeam non
    comprehenderunt.
    Fuit homomissusa
    Deo,
    cui nomeneral J oannes.
    <Hicvenit in
    teslimonium,
    ut teslimonium
    pevhibe-
    <ret de
    lumine,
    ul omnescredevent
    pev
    illum, Non
    <evatille
    lux,
    sedut testimonium
    perhiberet
    delu-
    -<mine. Eval lux
    veva, quoe
    illuniinatomnembaroi-
    <nemvenientemin hijncmundum. Inmundo
    erat,
    <
    et mundus
    per ipsum
    faclus
    est,
    et munduseum
    non
    cognovit.
    In
    pvopvia
    venit,
    el sui eumnonve-
    <
    cepevunt.Quolquol
    autem
    vecepevunt
    eum
    ,
    dedit
    <cis
    polestatem
    filiosDei
    fievi,
    his
    qui
    credunt in
    <nomine
    ejus, qui
    nonex
    sanguinibus,neque
    exvo-
    <luntale
    carnis,
    nequc
    ex volunlatc
    viri,
    sed ex
    <Dco
    nati sunl. El Verbumcaro factum
    est,
    et ha-
    <bitavitin nobis. El vidimus
    gloriamejus, gloriam
    <
    quasi Unigeniti
    a
    Patre, plenumgratia
    et veri-
    <tate. i
    In
    principio
    erat Verbutn,
    et Verbumerat
    apud
    Deum,
    et Deuserat
    Verbum,
    etc.
    (Ex August.)
    In
    principio
    eral verbum. In
    quoprincipio
    ? Et verbum
    erat
    apud
    Deum.Et Deuserat Verbum.Assidueenim
    dicendanomina
    vevbovuro, quasi
    viluevuntvevba.
    Eccevevbura
    dico,
    cumdico
    Deus, quam
    breveest
    quoddixi, quatuor
    littevas et
    syllabas
    duas. Nun-
    quidnam
    hoc totum
    est, Deus,
    quatuor
    litleroeet
    syllaboe
    duoe? an
    quantum
    hocvile
    est,
    tantumca-
    rum
    esl, quod
    in eis
    intelligitur, quid
    factumest.
    Incovde
    tuo,
    cum
    dicevem,Deus,
    magna
    et summa
    qusedam
    subslantia
    cogitalaest, viva,
    pevpetua,
    om-
    nipotens
    .
    infmita, ubique. prsesens, ubiquetota,
    nusquamexclusa,quando
    isla
    cogitas,
    hoc
    est,
    vev-
    bumdeDeoincordeluo.
    (ExBeda.)
    Alii
    evange-
    listoeChvistumex
    tempove
    natum
    describunt,
    J oan-
    nes eumdemin
    principio
    fuisse
    lestatur,
    dicens:
    In
    principio
    erat Verbum. Alii inler homineseum
    subito
    apparuissc commemovant,
    ille
    ipsumapud
    Deum
    semper
    fuisse
    declarat,
    dicens: Et Verbum
    erat
    apud
    Deum. Alii eumverum
    hominem,
    ille
    ipsum
    vevumconfirmatesse
    Deum,
    dicens: Et Deus
    erat Verbum.Alii hominemeum
    apud
    hominestem-
    poraliter convevsatum,
    ille
    Deum,
    apud
    Deumin
    principio
    manentem
    ostendit,
    dicens: Hoc erat in
    principiolipud
    Deum. Alii
    niagnaliaquoc
    in homine
    gessit pevhibent
    ille
    quod
    omnemcveaturamvisibi-
    A lemel invisibilem
    , 'pev ipsum
    DeumPater
    fecerit,
    docel,
    dicens: Omnia
    per ipsumfacta sunt,
    et sine
    ipso factum
    est nihil. Fuevunt
    hoerelici, qui
    dice-
    rent: Si
    evgo
    natus
    est,
    Chvistus
    evat, quando
    non
    evat;
    hos in
    pvimo
    sevmone
    redarguit evangelista,
    cumdicit: In
    principio
    erat Verbum. Fuevuntalii
    qui
    Christum hominem
    tantum,
    non et Deumcrea
    devent, quosconsequenter opprimit,
    cumait: Et
    Deuserat
    Verbum.
    Omnia
    per ipsumfacta
    sunt.
    (Ex-Aug.)
    Universa
    enimcreatura
    per ipsum
    facta
    est, major, minor,
    superna, inferna, spirilalis, corporalis,
    nulla enim
    forma
    ,
    nulla
    compages,
    nulla
    concordia
    partium,
    nulla
    qualiscunquesubstantia, qusepolest
    habere
    pondus, numerum, mensuram, ess.e
    potest,
    nisi
    per
    B
    illud
    Verbum,
    et abilloVerbo
    creatove,
    cui diclum
    est: Omniain
    mensura,
    innumero
    et
    ponderedispo-r
    suisli.
    Et sine
    ipso factutn
    est nihil. Peccatumnon
    per
    ipsum
    faclum
    est,
    et idolum
    nonest
    per
    Verbumfe-
    ctum.
    (Ex Hieron.)
    Per hanc enim senlenliamexctu-
    duntur idola.
    Pvopler quod
    ait
    Apostolus
    : Scimus
    quia
    nihii est idolum
    (I
    Cor.
    vm).
    (Vutg.)
    Omnia creata vel facta
    per
    .Verbum
    bona
    sunt,
    et modo suo subsistunt. Omnia
    igitur
    cveatamodosuo
    subsistunt,
    omne
    quodsubsistit,
    naturam
    hahet,
    nihil nonhabet
    naturam, nihiligi-
    tur non
    subsislit,
    malumsiueVerbofactum
    est,
    sine
    Verbofaclumest
    nihil,
    malum
    igituv
    nihil est. Nihil
    ^1
    veronon
    subsistit,
    malum
    igilur
    non
    subsistit;
    nul-
    lummalum
    subsistit,
    omnis creatura subsistit. Nul-
    lum
    igitur
    malumcreatura
    est, quave
    nihil
    neque
    honum
    aliquod est, neque
    ulloniodo
    subsistit,
    ne-
    que
    ullacreatura
    est,
    et omne
    quod
    modo
    aliquoest,
    et bonum
    est,
    et non nisi
    per
    Verbumest.
    Quod[actum
    est.*In
    ipso
    vitaest.
    (Ex Aug.)
    Sje
    distinguendumest, quod
    faclum
    esl,
    hic subdislin"
    gue,
    et deindeinfer. In
    ipso
    vitaest, Factaesl
    terra,
    sedin
    ipsanon
    est vila.
    Esl autemiu
    ipsasapientia,
    specialiler
    ralio
    qusedam,
    qua
    lerya facta
    est,
    hsec
    vita
    est,
    tervam
    vides,
    esl in
    aytetevva. Coelumvi-
    des,
    est inavte
    coelum,
    sotemet
    lunamvides,
    sunt
    ista in
    avte,
    sed fcvis
    corpovasunt,
    in arte vila
    j)
    sunt,
    El vitaerat lux hominum.
    Ergo
    illa
    vila, per quam
    factasunt
    omnia, ipsa
    vita,
    Iux
    est, et
    non
    quorum.
    cunqueanimalium,
    sedlux
    hominum, quia
    ex
    ipsa
    homines
    illuminantur, pecora
    non
    illuminantur,
    homoenim factusesl ad
    imaginemDei,
    et habet
    rationalem
    mentem, per quampossit percipere
    sa-*
    pienliam.
    ! Et lux in tenebris
    lucet,
    et lenebrmeamnoncom-
    t
    prehenderunt.
    Homines
    infideles, injusti, iniqui,
    ra-
    paces, avari,
    amatores
    sseculi,
    hi sunt
    tenebrse,quae
    Dominumnon
    comprehendunt,
    id
    est,
    nonintelli-
    gunt. Purga
    deoculo"
    tuo, quidquid
    mali
    est,
    el
    yi-
    :
    debis
    sapienliam, quoe
    Deusest: Beati mundo
    corde,
    quoniamipsi
    Deumvidebunt
    (Matth. v).
    33 COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELIA.
    54
    Fuit homomissusa
    Deo,
    cui nomenerat J oannes.
    ,
    Quiaergo
    DominusJ esus Christus siceral
    homo,
    ut
    laleret inillo
    Deus,
    missusanteillum
    magnushomo,
    per cujus
    testimoniuminveniretur
    plusquam
    homo.
    Etquis
    esthic? fuithomo : et
    quomodopossit
    iste
    verbumdeDeodicere? Missusa Deo:
    quid
    vocaba-
    tur? cui
    nomen
    erat J oannes:
    quare
    venit?audi.
    Hicvenitin
    lestimonium,
    ut testimonium
    perhibe-
    iel de
    lumine,
    utomnescrederent
    per
    illum. Nonerat
    ille
    lux,
    etc.
    Qualisiste-,qui
    testimonium
    perhiheret
    delumine?
    Magnumaliquid
    iste
    J oannes, ingens
    meritum, magna gratia,
    et
    magna
    celsitudo.
    Quare
    igitur
    venit ?Ut teslimonium
    perhiberet
    delumine.Ut
    quid
    hoc?Ut omnescrederent
    per
    illum. Et de
    quo
    luminetestimonium
    perhiberet.
    Eral lux
    vera, quare
    additum
    est,
    vera?
    Quia
    et bomo illuminatus dicitur
    lux,
    sicut Dominus J esus
    discipulis
    ait: Vos eslis
    lux
    mundi,
    et
    Apostolusinquit:
    Fuistis
    aliquando
    tenebrm,
    nuncautemlux inDomino.Nameloculi no-
    Stri dicuntur
    lumina,
    sednisi aut
    per
    noctemlucerna
    accendatur,
    aut
    per
    diemsol
    exeat,
    luminaillasine
    causa
    patent,
    sicet J oanneserat
    lux,
    sednon
    vera,
    quia
    illuminationefactusest lux.>
    Erat lux
    vera, qum
    iiluminatomnemhominemve-
    nienteminhuncmundum.
    (ExBeda.)
    Omnemvideli-
    cet, qui
    illuminatur sivenaturali
    ingenio,
    seusa-
    pientia
    divina, Sicut enim nemo a
    semetipsoesse,
    ita cliaronemo a
    semetipsosapiens
    esse
    potest,
    sed
    illo
    illustrante,
    de
    quo scriptum
    est: Omnis
    sapien-
    tia uDominoDeo
    est, cujus ulramque naturam,
    et
    divinam
    videlicet, quaseroper ubique
    lotus
    manet,
    et
    humanam,
    ex
    qua
    iu
    temporenatus,
    Ioco inclu-
    sus, apparuit; consequenter Evangelista describit,
    dicens:
    In mundoerat.
    (ExAugust.)
    Non
    pules quia
    sic
    erat, quomodo
    in mundo est
    terra, coelum,luna,
    slellse, arbores, pecora,
    et
    homines;
    nonsicDeus
    in mundo
    eral,
    sedsieut artifex
    regens quod
    fecit.
    Deusauleminfusus mundo
    ubique positus, pvoe-
    sentia
    majestatis
    facit et
    gubemat quod
    fecit.
    Et mundus
    per ipsumfactus
    est,
    et munduseutn
    non
    cognovit.Quidest,
    Mundus
    peripsumfactus
    est?
    coelum,terva, mare,
    et omnia
    quse
    ineis
    sunt,
    mun-
    dus diciluv.
    Nunquid
    eceli non
    cognovevunt, qui
    slellammisevunt
    (Matth. n)?
    Aut
    angeli
    non
    cogno-
    ,
    vevunt,
    qui
    accesserunt et ministrabant ei
    (Malth.
    IV)?
    Aut sidera non
    cognoverunt
    Salvatoremsuum?
    omnia
    undique
    testimonium
    perhibuerunt. Qui ergo
    non
    cognoverunt
    ? amalores
    mundi, qui,
    amando
    mundum,
    dicti sunl
    mundus,
    hoc enim meruerunt
    appellari, quodille,
    ubi habitant. Nam
    qui
    nondili-
    guntmundum,
    carneversantur in
    mundo,
    sedcorde
    inhabitant coelum.
    In
    propria
    venil.
    (Ex Beda.)
    In
    propria, quia
    in
    mundo, quemper
    divinitalem
    fecil, per
    humanita-
    temnalus
    apparuit.
    In mundo
    ergo erat, per
    divi-
    nilatem;
    in mundum
    venit, per
    incarnationem. Ve-
    nire
    quippe
    vel
    abire humanitatis
    'est,
    manere et
    esse,
    divinitatis.
    A
    Et sui eumnon
    receperunt.
    Homines
    scilicet,
    quos
    ipsecreavit,
    J udoei
    quos pcculiareni
    sibi
    elegerat
    in
    plebem, quibus
    sua?
    cognitionis
    revelaverat arca-
    num, quos
    mirificis
    patruin glorificaverat
    actis, qui-
    bus suse
    legis
    doctvinamcontulevat. Ex
    qnibus
    se
    incavnandum
    prcmiserat,
    et in
    quibns
    se incarna-
    tum,
    ut
    promiserat, ostendit,
    ipsi
    eum
    recipere
    magna
    ex
    parte recusarunt;
    multi enim eumex
    utroque
    populo respuerunt,
    multi
    receperunt,
    de
    quibusEvaugelista consequenter insinuat,
    dicens:
    Quotquot
    autem
    receperunteum,
    dedil eis
    polesla-
    tem
    filios
    Dei
    fieri,
    etc.
    (Ex August.) Magna
    bene-
    volentia, magnamisericordia,
    unicus natus
    est,
    et
    noluit manere
    unus,
    sed Deusunicumeumdem
    ip-
    sum
    quemgenuerat,
    et
    per quem
    cuncta
    creaverat,
    B misit inhunc
    mundum,
    ut nonesset
    unus,
    sedfra-
    tres haberet
    adoptatos".
    Non enim nos nati sumus
    deDeo
    quomodo
    ille
    unigenitus,
    sed
    adoptati per
    gratiamipsius. Ergo potestas,
    ut filii Dei
    fiant, qiri
    credunt iu
    eum,
    cumhoc
    ipsum
    datur
    eis,
    ut credat
    ineum. Dominus
    noster,
    matremtantummodohabet
    super lerram,
    et nos
    patrem
    tantummodohahemus
    in coelo. Cum enim
    accepisset
    mortalemhominera
    Adam,
    dedil hominibus immortalem suum Patrem
    Deum.
    (Ex Vulg.)
    Ex munere
    divlno,
    prius potestale
    adoptionis accepta, postea
    Consecuti
    sunt,
    ut esse
    filii Dei mererenlur.
    Qui
    nonex
    sanguinibus,neqiie
    exvolutilale
    viri,
    ne-
    que
    exvolilntate
    carnis,
    sedex Deo nali sunl.
    (Ex
    ^1
    August.) Quod
    dicit : Ex
    sanguinibus,
    non est La-
    tinum,
    sed Grsece
    positum
    est
    pluraliter !ftaTv;
    apud
    Latinos enim
    semper sanguis
    dicitur
    singula-
    iter,
    sed maluit ille
    qui inlerpretabatur, quasi
    minusLatine
    loqui,
    secundum
    grammaticos,
    et.ta-
    men
    explicare
    veritalem secundumauditores infir-
    mos. Si enim
    diceret,
    ex
    sanguine, singulariter,
    non
    explicaret quod
    volebat. Ex
    sanguinibus
    enimmaris
    et feminsenascuntur homines.
    Quid
    autem subdil:
    Neque
    exvoiuniatecamis? Carnem
    pro
    femina
    po-
    suit, quia
    de cosla cum facta
    esset,
    dixit Adam

    Hoc nunc osex ossibus


    meis,
    el carodecarne mca.
    Et
    Apostolus
    : Nemocarnemsuamodio
    habet,
    id
    est,
    uxorem. Carnalis
    quippe
    nostra
    generatio
    ex san-
    guinibus,
    id
    cst,
    ex natura maris et feminoeducit
    "
    originem.
    Ac vero
    spivitualisSpivitus
    sancti
    gratia
    ministralur, quam
    a carnali
    distinguens Dominus,
    ait :Nisi
    quis
    Miatus
    fuerit
    ex
    aqua
    et
    spiritu,
    non
    potest
    inlroire in
    regnum
    Dei.
    Quod
    nalum est ex
    carne,
    caro
    est,
    el
    quod
    natumest ex
    spirilu, spiri-
    tusest.
    Et verbumcaro
    factum
    est et habilavit in nobis.
    (ExHieron.)Verbum
    cavofaclum
    est,
    ut nosdecavne
    tvansiremus in
    Verbum,
    nec Verbum desiit
    esse,
    quod
    fuerat. Nec homo
    perdidit esse, quod
    natiis
    est, gloria
    est
    aucta,
    nonnatura mutata.
    (Ex
    August.)
    Medicus
    ergo
    iste sic
    venit,
    ut de
    cavnevitia carnis
    exstingueret,
    et demorteoccide-
    ret mortem. IdeoVerbumcaro factura
    est,
    ut
    pos-
    35 SMARAGDIABBATIS 30
    simus dicere: ViJ imus
    gloviamejus.
    Qualemglo-
    .,
    riam?
    qualis
    facluscst Filius hominis.
    (Ex Beda.)
    El Yevbumcaro factumest. Nihil aliud
    debet
    intelligi, quarn
    si dicerelur : el Deus homo
    factus
    cst,
    carnemvidelicet induendoct
    animam,
    u't
    sicut
    quisque
    nostrum unuShomo ex carne con-
    stat et
    anima,
    ita unus ab incariialionis
    tempOre
    Chrislus,
    ex
    divinitate,
    carneel animaconstat.
    Et vidimus
    gloriamejus, gloriamquasi unigeniti
    a
    Patre. Gloria
    Christi, quam
    ante incarnalionein vi-
    derenou
    poterant
    homines, post
    incarnalionemvi-
    dcrunt, aspicientes
    humanitalem miractilis reful-
    genleni,
    et
    inlelligentes
    divinitateminlus
    lalitautem,
    illi. maxime, qui ejus
    claritatcm ante
    passionem
    transfigurati,
    in riionle sancto
    contemplari
    merue*
    runt,
    voce
    dclapsa
    adeum
    hujuscemodi ainagnilica
    gloria
    : Hic cst Filius meus
    dileclus,
    in
    quo
    mihi
    complacui (II
    Petr.
    i),
    et
    post passionem,
    resurre-
    ctionis,
    ascensionisqueipsius gloriaconspecta, spi-
    rilus
    ejus
    sunt ddnomirifice
    refecli, quibus
    omnibus
    manifeste
    cognoverunt, quod hujusmodi gloria,
    non cuilibet
    sanctorum,
    sed illi soli
    homini, qui
    esset indivinitate
    unigenilus
    aPatre conveniret.
    Plenutn
    gralia
    etveritate,
    (ExFulgentio.) Quia
    et
    in divina
    natura, quia
    Deus veritas
    est,
    plenusest,
    ei in
    humana,
    in
    qua
    homo
    verus,
    graiia
    faclus
    est,
    plenus
    esl: inilla
    pleniludine
    Deusest informa
    Dei,
    oequalis
    Deo;
    in ista
    pleniludine,
    servus informa
    servi, quia
    in similitudine hominum
    facius,
    et ha*
    bilu esl invenlusut homo
    (Philipt n).
    (Ex Beda.)
    Gratia
    plenus eral,
    et est homoChri-
    stus
    J esus,
    cui
    singulari munere, proe
    coelevismov-
    talibus datum
    est,
    ul statimex
    quo
    inUtero
    virgiais
    concipit
    et homo fieri
    inciperet,
    verus essel et
    Deus.
    CONCORDIA.
    Islavnmduarum in
    plurimis
    fit concordialectio-
    num.
    Evangelium
    dicit: In
    principio
    erat Verbum.
    Et
    Apostolus
    : Tuin
    principio, Domine,
    terram
    fun-
    dasii.
    Evangelium
    dicit : Omnia
    per ipsumfacla
    sum,
    el mundus
    per ipsumfactus
    esl.
    Apostolus
    di-
    cit: Per
    quemfecit
    el swcuia. Notandum
    quod Do-
    minum J esum
    Chrislum,
    ulrique
    Deum
    appellave-
    runt:
    Evangelium
    ubi ait: El Deus crat Verbum.
    Apostolus
    ubi dicit:
    Thronus,
    luus
    Deus,
    insceculum
    scecidi
    (Psal. XLV).
    IN NATALISANCTI STEPHANI
    LECTIOACTUUM
    APOSTOLORUM,
    CAP.V.

    Stephanus plenus gratia


    et
    fortitudine,
    faciebat
    <
    prodigia
    et
    signamagna
    in
    populo. Suvrexerunt
    <autem
    quidam
    de
    Synagoga, quceappellabatur
    Li-
    <bertinorum et
    Cyrenensium
    et
    Alexandrinorum,
    <et eorum
    qui
    eranl aCiliciaet
    Asia, dispulantes
    cum
    Stephano,
    et non
    poterant
    resislere
    sapientise
    el
    spirilui, qui loquebatur.
    Audienles
    beec,
    disse-
    <cabantur cordibus
    suis,
    et stridebant dentibus in
    <eum. Cumaulem esset
    Stephanusplenus Spiritu
    <
    sancto,
    inlendens in coelumvidil
    gloriamDei,
    et
    <J esum stantem a dextrisDei. Et ait: Eccevideo
    A
    <coelos
    apertos,
    et Filiumhominis stantem a des-
    <tris virtulis Dei. Exclamantesautemvoce
    magna,
    <
    continuerunt aures
    "suas,
    et
    impetum
    fecerunt
    <unanimiter in*eum.Et
    ejicienles
    eumexlra civita-
    <
    tem,
    lapidabant,
    et lestes
    deposuerunt
    veslimenla
    <sua secus
    pedes
    adolescenlis,
    qui
    vocabatur Sau-
    <lus. El
    lapidabant Stephanum,
    invocantemet di-
    <
    centem,
    Domine
    J esu, suscipe spiritum
    mcum.
    <Positis autem
    genibus,
    clamavit voce
    magna,
    di-
    <cens : Domine
    *
    ne statuas illis hoc
    peccalum.
    <Et cumhoc
    dixisset,
    obddrmivitin Domino.
    Stephanusplenusgralia
    et
    fortitudiiie(ExHieron).
    Stephanus,
    2-zi?v.vot Graece,
    Latine cdronalusdici-
    lur, qui pulcherrima
    ratione
    quod percepturus
    erat
    in
    rej
    quodamprsesagioprseoccuparet
    innomine:
    B lapidatus humihter,
    sed sublimiter coronalus
    ,
    He-
    braice
    autem
    inlerpretalur
    norma
    veslra', quorum
    videlicet? nisi
    martyrum sequentium, quibusprimo
    paliendo,
    formafaclus
    est,
    moriendO
    pro
    Christo.
    Faciebat
    signa
    et
    prodigia. Prodigia dicunlur,
    porrodicentia,
    id
    est,
    novum
    aliquidlonge
    futmrum
    prsedicentia. Signa
    dicunlur indicia
    aliqua,
    ab eo
    quodaliquid significent.
    Surrexeruntaul-em
    quidam
    de
    Synagoga,quwappel
    lalurLiberlinorumet
    Cyrenensium,etAiexandrinorum,
    el eorum
    qui
    eranl a Ciliciaet Asia
    ,
    dispulantes
    cum
    Slephano. SynagogaGrsece,
    Latine
    congregatio
    di-
    citar.
    Liberlini, qui
    deservituie manuinissi et liber-
    late donati sunt. Constat
    autem,
    de
    stirpe
    servili
    fuisse, qui primo
    fidei Christi
    resliterunt, qui
    etsi
    C abhominibus
    emancipali,
    tamenservi erant
    peccali.
    Cilieiaj coetus, luctus,
    vel vomitus
    interprelatur.
    Alexander,
    auferens
    angustias
    tenebrarum.
    Asia,
    elevatavel elalio
    interprelatur.
    El
    nonpoterant
    resistere
    sapienlim
    et
    spiritui, qui
    loquebalur.
    Hocesl
    quod
    Dominus
    ipse
    suis
    marty-
    ribus ait :
    Ego
    enitn dabo vobisos et
    sapienliam,
    cui non
    poterunt
    resistereel tonlradicere omnes ad-
    versarii veslri
    (Luc.
    xxi).
    Audientesaulem
    hoc, dissecabanturcordibus
    suis,
    et
    slridebantdenlibus.Conscientiacum
    arguitur, impa-
    liens
    est,
    et non
    poterant
    Christi veritalemsustinere.
    Aures eorumfuroremmentis in vultu demonstra-
    banl. Slridebant dentibusin
    eum,
    carnes lacerare
    j
    cupientes,
    ostehdentes se esse belluas. Inde enim
    minabantur,
    unde lantummodo ostendebanlur et
    belluse,
    etimpletum
    estinillrs: Homocuminhonore
    esset,
    non
    inleUexit,
    comparalus
    est
    jutnentis
    insi-
    picniibus,
    et similis
    facius
    estillis
    (Psal. XLIX).
    Cumautemesset
    StephanusplenusSpirilu
    sancto
    ,
    inlendensin
    cmlum,
    vidit
    gloriam
    Dei.
    Quiaplenus
    erat
    Spirilusancto, proplerea
    inlendebat incoslum.
    Plenitudoenim
    Spiritus sancti,
    noneum
    permittebat
    terreua
    aspicere.
    Namet
    Moyses
    vidissedicitur
    glo-
    riam
    Dei,
    et
    populus
    in consecrationedomusDo-
    mini,
    vidissedicitur
    gloriam
    Dei Israel
    (Exod. xxxiv).
    Et
    aposlolus
    J oannes dicit in
    Evangelio
    : Et vidimus
    gloriamejus, gloriamquasiunigeniti
    aPalre
    (J oan. i).
    Et J esumstuntemadextris Dei. Stantem
    dixit,
    37 COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 58
    nonsedentem,
    stabat cum
    martyre suo,
    -et
    pngnabat
    quasi
    in
    prselio
    conslitutus. Ille
    lapidabatur,
    et J esus
    suscipiebatplagas.
    Ecccvideocmlos
    apertos.
    J ammihi
    aperta
    est
    via;
    adhuc in terra
    sum,
    eliamad ccelorum
    regnaaspi-
    cio;
    coelosistos
    aperuerunt
    mihi
    Iapides
    vestri, per-
    secutionevestra
    aperuistis
    mihi
    ccelos,usque
    adhuc
    coelos
    apertos
    nonvideram, sanguis
    meus claviscce-
    lorumest. Acsi diceret:
    Deponilelapides,
    confite-
    mini
    J esum,
    etvos videbitis coelos
    apertos,
    etFilium
    hominis stantema dextris
    Dei,
    sed illi
    lapides
    te-
    nentes, persecutionis
    veritatemaudire non
    poierant.
    El Filiumhominisstantema dexlris virlulis Dei.
    CumDominus J esus Chrislus Dei et hominis
    per-
    fectus sit
    filius, quid
    est, quod
    hunc beatus
    martyr,
    hominis
    potius quam
    Dei Filium
    appellare maluit,
    cui
    plus utrique glorioe
    viJ eretur
    allaturus,
    si eum
    Deipolius quam
    hominis
    Filium
    appeljarevoluisset,
    nisi ut hoc testimonio J udseorumconfunderetur in-
    fidelitas, qui
    sehominem
    crucifixisse,
    et liuncDeum
    credere noluissememinerunt ?Adconfortandumer-
    go
    beali
    martyris sapientiam,
    coelestis
    regni janua
    pahditur,
    et ne innoxius homo
    lapidatus
    titubel in
    lerra,
    Deus homocrucifixus
    appavet
    covonalus in
    coelo. Unde?
    Quia, slave,
    pugnantis
    vel
    adjuvantis
    est,
    recle a dextris Dei stantem
    vidit, quem
    inter
    homines
    persequentesadjutorem
    hahuit.
    Exclamantesautemvoce
    magna,
    continueruntaures
    tuas.
    (ExHieron.)
    0
    pravosanimos,
    claudunt
    aures,
    ne
    apertis
    illis
    ingrediatur
    veritas. Claudunt
    aures,
    quia
    clausoshabebant et
    oculos,
    et coelos
    apertos
    non viderant.
    Et
    impetumfecetunt
    unanimiterineunuUna
    impie*
    las,
    unus
    impetus, major
    consensusinscelere
    quam
    in
    religione.
    Et
    ejicientes
    eumextra civilalem
    lapidabant. (Ex
    Beda.)
    Et Dominusextra
    portampassus est, qui
    nos
    elegit
    de mundo in
    supernum
    suum
    regnum
    et
    glo-
    riam,
    et
    Stephanus, quasi
    advena
    mundi,
    extra ci-
    vitatem
    lapidatur.
    Non enim hahuil hic manentem
    civitatem,
    sed fuluram tola menle
    quoerebat.
    Et
    juxta
    rerura immutationem
    martyr
    mundi
    cordis,
    sd ccelosintuitum
    dirigit, persecutov
    durecervicis
    manusad
    lapidesmitlit,
    El testes
    deposueruni
    veslimentasecus
    pedes
    ado-
    lescenlis
    qui
    vocabaturSaulus.
    Quare
    testes falsi
    pri-
    inum
    lapidaverunt? Quia
    lex
    proeceperat
    ut
    quicun-
    que
    testimoniumdiceret contra
    aliquem
    causoenior-
    tis, ipse primum^lapidem
    mitteret in
    eum, quem
    primumore
    occiderat suo
    (Deut. xvn)..
    ExIIieron.) Deponunt
    vestimenta,
    quijam
    Deiauxi-
    lium
    projecerani.
    Saulus autem
    lentatio,
    siveinfer-
    nus
    inlerprelatur.
    Recte
    igitur qui lapidabant
    mar-
    tyrem,
    vestimenta sua
    juxta
    infernum
    reliqueranl.
    Ei
    lapidabant Stephanum
    invocantemet dicentem:
    Domine
    J csu, suscipe spiriium
    meum. Videlecon-
    fessionern: hominem videl
    stantem,
    ct taraenDo-
    minumconfitetur. Acsi diceret :
    DomineJ esu,
    stas
    quidemquasi
    homo,
    sed
    adjuvasquasi
    Deus.
    Slas,
    A
    suvrexisti ut mevenientem
    susciperes
    et
    amplexa-
    reris,
    filiusinvocat
    patrem, martyr
    invocat
    agoni-
    theten.
    Domine
    J esu, suscipe spiritummeum, qni
    expellitur
    decarne
    mea,
    propter
    confessionem
    tuam,-
    fas|est
    enimut
    spiritos, qu.i pro
    te
    funditur,
    a te
    suscipiatur.
    . Positisautem
    genibus
    clamavilvoce
    magna
    dicens:
    Domine,
    nesiatuas itlis hoc
    peccatum,
    el cum hoc
    dixisset,
    obdormivit.
    (Ex Beda.)
    Pvose
    quidem
    stans.
    ovavit, pvo
    inimicis
    genu flexit,
    quia ipsovum
    ma-
    jor iniquitas, majus supplicandi
    remedium
    flagita-
    bat. Et mirabeali
    martyris virlus, qui
    sic zelo fer-
    vebat,
    ut eis a
    quibus
    tenebalur
    palam
    snse
    perfi-
    dise
    culpas exprobraret,
    sic dilectione
    ardebat',
    nt
    in morte
    quoque pro
    eis a
    quibus occidebatur,
    B oraret.
    EVANGELIUM
    MATTH/El,
    CAP.XXIII.
    <Dicebat
    J esus^turbis
    J udoeorumet
    principibus
    <
    sacerdotum
    :
    Ecce
    ego
    niitto ad vos
    prophetas
    et
    <
    sapientes
    et
    Scribas,
    et exillisoccidetis et cruci-
    <
    figelis,
    el ex eis
    flagellabitis
    in
    synagogisvestris;
    <et
    persequimini
    de civitate in
    civilatera,
    ut veniat
    <
    super
    vosomnis
    sanguis justus, qui
    effusus
    super
    <terrama
    sanguine
    Abel
    jusli usque
    ad
    sanguinem
    <
    Zachariee,filiiBavachise,quem
    occidistisinter tem-
    <
    plumet
    altare. Amen
    dicovobis,
    venient hoecomnia
    <
    super generationem
    istam. Hierusalem
    , Hieru-
    <salem
    , quoe
    occidis
    prophetas,
    et
    lapidas
    eos
    qui
    <
    ad te missi
    sunt, quoties
    volui
    congregare
    filios
    <tuos
    , quemadmodum gallina congregat pullos
    C <suossub
    alas,
    et noluisti! Ecce
    relinquetur
    vobis
    <domus veslra deserta. Dico enim
    vobis,
    non me
    <videbitis
    amodo,
    donecdicatis : Benedictus
    qui
    ve-
    <nitinnomine Domini.
    J DicebatJ esus lurbis J udmorum:
    Ecceego
    miltoad
    v vos
    prophetas
    et
    sapientes
    et
    scribas,
    el ex illis occi-
    detis et
    crucifigetis
    et
    flagellabiiis
    in
    synagogisvestris,
    et
    persequimini
    de civilatein
    civitatem,
    ut
    impleatis
    mensuram
    patrum
    vestrorum.
    (Ex Hieron.)
    Id
    est,
    quod
    illis
    defuit,
    vos
    adimplete.
    Illi eniminterfece-
    runt
    servos,
    vosDominum
    crucifigite;
    illi
    prophetas,
    vos eum
    qui per prophetas prsedicalus
    est. Polest
    hoc el ad
    discipulosejus referri,
    de
    quibus
    nunc
    dicit: Ecce
    ego
    mitto advos
    prophetas,
    etc. SiniuU
    que
    observa
    juxla Apostoium
    scribenlem ad Corin-
    "^
    tliios,
    varia dona esse
    discipulorum
    Christi
    (I
    Cor-.
    xn)
    : alios
    prophetas, qui
    ventura
    prsedicant;
    alios
    *
    sapientes, qui
    noverunt
    quando
    debeant
    proferre
    sermonem;
    alios scribas
    in
    lege dociissimos, qui
    describunt intabulis cordis
    sui,
    ex
    quibus lapidatus
    est
    Stephanus,
    Paulus
    occisus,
    crucifixus
    Petrus,
    flagellati
    in Actibus
    Apostolorumdiscipuli,
    et
    per-
    seculi eos suntde civitate in
    civitatem, expellenles
    de
    J udcca,
    ut ad
    genlium populumtvansmigrarent.
    Ul venial
    super
    iiosomnis
    sanguis justus,qui ejfu-
    susest
    super
    terram.
    (Ex
    Beda.) Quseritur, quomodo
    sanguis
    omnium
    prophetarum atque justorum
    ab
    una J udceorum
    ge.neralionerequiratur,
    cumet mnlti.
    sanctqrum,
    siveante
    incarnationem,
    seu
    post
    mor-
    39 SMARAGDlABBATIS m
    tem, resurrectionemque
    Salvatoris ab aliissunt na- l
    tionihus
    interempli,
    et
    ipse Dominus,
    J udseis licet
    acclamantibus,
    aRomano latncn
    prseside,
    Romanis-
    que
    sit mililibuscrucifixus. Sed moris est
    Scriptu-
    rarum,
    duas
    scepegeneraliones hdminuni,
    bondrum
    scilicet et
    malorum, computare,
    hoc
    est,
    eofhm
    qui
    nonex
    sanguinibus, tleque
    ex volutttale
    cariiis,
    tieque
    exvoluntate
    viri,
    sed ex Deo nati
    sunt,
    et eorum
    ,
    quibus
    dicilur : Vosex
    paire
    diabolo
    estis,
    et alibi :
    Serpentes, generatio viperarum.
    (Hieron.)
    Dicamusbreviter
    ,
    quare sanguis
    Abel
    justi usque
    ad Zachariam filium
    Barachiae,
    ab illa
    generatione quseratur,
    cumneutrum eorum occi-
    derit?
    Regula Scripturarum est,
    duas
    generationes,
    bonovumvel malOVumnosse.
    Bonovum,
    de
    qua
    scri-
    ptum
    est: Hwc est
    generatio quwrentiumDominum,
    '
    qumrenliumfaciem
    Dei J acob
    (Psal. xxiv),
    et in alio
    loco deomnibus sanctis : Generalio rectorumbetie-
    dicelur
    (Psal. cXn).De
    malisvero: Generatio
    vipera-
    rum,
    et:
    Rcquireillur
    oninia a
    genefalione
    ista, Et
    illudi Geiieratio
    prava atqueperversa,
    hmccinered-
    dis
    Domino,
    popule
    stulteel
    insipiens(Deut.xxxu,
    6)?
    el: Genssineconsilioet sine
    prudentia? Ergoisti, qui
    similiaCainetJ oascontra
    Aposlolosgesserunt,
    de
    una
    generalione
    esse feferuntur: et omnes
    sancti,
    qui
    similesin virlutibus
    sunt,
    una
    gerieratio
    essevi-
    delur.
    A
    sattgttine
    Abel
    J usti usque
    ad
    Sanguinem
    Zacha-
    rim
    filii
    Barachim.
    (ExBeda.) Quoeritur
    Curduoshos
    specialiter posuit
    Abel et
    Zachariam,
    quia
    neuter
    lunc
    prcesensfuit,
    etposlea
    mulii ab eis sancti oc
    cisi
    sunt, nimirum
    pro scqualitatepiaculi.
    Cainenim
    occidit Abel fratrem suum
    ,
    nulla causa
    jusla
    exi-
    stente. J oas
    quoque
    rex filiumsacerdotis nutrientis
    se et
    eripientis
    de
    morte,
    el in
    templo septem
    annis
    abscondeiilis
    se,
    cum
    Alhalia,
    avia
    ejus,
    onine se-
    men
    regium,
    desiderio
    regni, inlerfeeisset,
    maxime-
    que
    collactaneumsuum
    ; horum,
    inquam,
    omnium
    oblilus,
    inlerfecit. Item
    qucerflur:
    Si
    sanguis
    hcr-
    rum, qui post
    hunc occisi
    srint,
    venit
    super eds,
    ni-
    mirum Zacharias sanctos in fine mundi
    paSsuros,
    significat, quorum
    omnium
    sanguis
    veniet
    super g'e-
    nerationem
    malain,
    cujus
    malitia unita
    est, quare
    a
    sanguine Abel,
    qui primus
    martyrium paSSusest,
    mirumnonest. Sed
    quareusque
    ad
    sanguinem
    Za-
    charise
    quserendumest,
    cumel mulli
    post
    eumus-
    que
    ad nativitatem
    Christi,
    et
    ipso
    moxnatd inno^
    cenles inBelhleem
    pueri
    sint ab hac
    gelieralione
    perempli (Matth. n)
    ?Nisi fbrte
    , quia
    Abel
    pastor
    ovium,
    Zacharias sacerdos
    fuit,
    et hic in
    campo,
    ille
    in atrio
    templi
    necatus e.st.
    Ulriusque gradus
    mar-
    tyres,
    et laici scilicetet altaris oflicio
    mancipaii,
    sub
    eorumvoluitintimare vocabula.
    Qucm
    occidislisiiiter
    teniplum
    el altare.
    (Ex
    Hie-
    ron.)
    lnler
    parietemfempliet
    altare incensi
    inlerius,
    sive,
    utalii
    dicunt,
    inter fuinas
    templi
    etaltare ho-
    stiarumexterius.
    Qucerilur
    qui
    sit isle Zacharias
    ,
    filius
    Barachise,qui
    occisusest inter
    templum
    etai-
    tare,
    quia
    mullos
    legimus
    Zacharias.
    Sed,
    ne libera
    A nohistribueretur erroris
    iacditaS, thanifesteoslendit,
    de
    quo
    dicit
    hoc, quod
    additumest:
    Quem
    occidistis
    inier
    templum
    et
    aitare,
    illum
    significare
    ZaChariam
    volens5qui
    occisusest aJ oas
    rege
    J udae
    t,
    sicut Re^
    gum
    narrat histofia. Sed observandum
    quod
    ille
    Zacharias nonsit filiusBarachice
    , sed.filius J oadse
    sacerdotis,
    unde
    Scriptura
    refert: Non
    fuit
    recorda^
    tusJ oas
    patris ejus
    J oadm
    ,
    qum
    sibi
    fecisset
    bona
    (II
    Par.
    xxiv).
    Cum
    ergo
    Zachariam teneamus et
    occisioni consentiat
    locus, quserimusquareBarachioe
    dicitur filius et nonJ oadae.Barachias in
    lingua
    no-
    stra benediclus Domini
    dicilur,
    et J oada
    justitia
    in-
    terprelatur,
    et ideo vir
    justilia plenust
    benedictus
    Domini recte
    appellaturs
    Hierusalem, Hierusalenii
    qilm
    occidis
    prophetas
    et
    B
    lapidas
    eos
    qui
    ad te missi sunt.
    (Ex Hier.)
    Hierusa-
    lem,
    non saxaet sedificia
    civitatis,
    sed habilalores
    vocat, quampatvisplangit
    affectu
    ,
    sicut et in alio
    locolegimuSj quodvidens
    eam,
    fleveril
    (Luc. xix),
    Qiioties
    tiolui
    congregarefiliostuos,quemadittodum
    gallind'congregal pullos
    suos sub alas
    suas,
    el nolui-
    sti. Ineo autem
    quod
    dicit :
    Quoties
    volui
    tongre*
    gare filiosluos,
    omnesretro
    prophetas
    a se missos
    esseteStatur. Avis
    quoque
    simiiitudinem
    corigregan-
    lis sub
    penriis
    nidum
    suum,
    in CanticoDeuterono^
    mii
    legimus:
    Sicut
    aquila frotegit
    nidumsuum
    ,
    et
    super pullos
    suos
    desideravic, expandetu
    alas suas
    ,
    suscepil
    eoset tulit
    super pennas
    suas
    (Deut, xxxn).
    Et
    pulchre, qui
    Herodemde suanece tractantem
    ,
    vulpem
    vocarat
    (Luc. xin), seipsum
    avi
    comparat.
    ^*
    Fraudulentaenim
    vulpes semper
    insidiasavibus ten-
    derenoucessat.
    Quod
    dicit:
    Qui
    adte missi
    sunt,
    hoc
    6st,qui
    ad
    profeclum
    tuummissi fuerant.
    Quolies
    volui,
    acsi
    diccret;
    Indebitareddis
    mihi, congregare
    de
    jEgypto
    et
    Babylone pullos
    subalas. Dusealoe
    Domiiii,
    Moseset
    Aafon, qui
    eduxerunl
    populum
    de
    jEgypto,
    siveZorobabel et Esdraset
    Nehemias,
    et J e-
    i sus filius J osedec
    duces, qui
    eduxerunt
    popuhms
    Israel dd
    Bahylone.
    Quseritur
    quomodo
    dicit :
    Quff*
    iies
    volui,
    cuin
    Propheta
    dixerit: Omnia
    qum
    voluit
    Domiiius
    fecit,
    id
    est,
    nolui ex
    me,
    sedvotoistis ex
    vesfra
    parle.
    Ecce
    relinquetur
    domus-vestradeserta.
    (ExHieron.)
    Hoc
    ipsum
    ex
    persona
    Hieremioe'
    jam
    ante dixeral;
    v>
    Reliqui
    domum
    tneatn,
    dimisi hmreditateni
    meam,
    facta
    est mihi hmrediiasmea
    tfuasi speluncahymnct
    (Hier. xn).
    DesertimJ udceorumdomumidem tem-
    plumillud, quod
    ante
    fulgebataugustius
    oculiscOm-
    probamus, qui
    babitatorem Christum
    perdidit,
    et
    hcereditatem
    prseripefegestiens,
    oecidit hocredem.
    Aliter: Ecce
    relinquetur
    vobisdomusvestra
    deserta,
    hoc
    est,
    nunc veslra
    est,
    non
    mea, quce
    dudumdo-
    mus meavocabatur. Deserta invindicta
    crucis,
    sive
    templum
    J udccoruma Dominohabitatore
    relinque-
    tur,;ibitque
    ad
    genlium
    Ecclesiam.
    (ExBeda.) IpsSm
    civitatem
    , quam
    nidum suum
    vocaverat,
    nunc dorimm"J udseorum
    appellat, quse
    honSmmeritODomini auxilio
    nudata,
    suseditioni re-
    iinquitur, quia
    non solumavis illius
    omnipoleiitis,
    41 COLLECTIONES
    IN EPISTOLASET EVANGELIA.
    42
    quam
    Matthseusi
    gallinamnuncupat,
    alis
    protegi
    de-
    spexit,
    sedeamdem
    avem,seprotegerevolentem,vul-
    pibus
    devorandam,
    idemHerodi et Pilato
    crucifigen-
    dumtradidit Christum. Nec mora
    vulpium
    earum-
    dem,
    hoc
    est, regum
    terrse,
    et
    ipsserapineedonatur;
    occiso enim Dominovenerunt
    Romani,
    el
    quasi
    ni-
    dumvacuum
    diripientes,
    tulerunt eorum
    locum, gen-
    temet
    regnum.
    (ExHieron.)
    Sciendum
    quiahyena,
    unde
    superius
    in testimonio Hieremicementio facta
    est,
    bestiaest
    quse
    noctu cadaveribusmortuorum
    vivit,
    et de se-
    pulcris
    soleteffodere
    corpora, nihilque
    est immun-
    ditise,quo
    non
    vescatur;
    talisest
    Israel,
    offendens
    Dominum
    suum,
    et omnium bestiarum morsibus
    traditus,
    nempequia
    aDominoest derelictus.
    Dicoenimvobis: Non me videbitisamodo donec
    "
    dicatis: Benedictus
    qui
    venitin nomineDomini.
    (Ex
    Aug.)
    Hsec
    quidem
    turbse dixerunt Domino
    ,
    ve-
    nienti ad
    Hierusalem,
    sed
    quia
    Lucas non
    dicit, quo
    hincabscesseril Dominus
    ,
    ut non
    veniret,
    nisi eo
    tempore
    quo
    jam
    illud
    diceretur, perseverat quippe
    initinere
    suo,
    donec vcniat
    Hierusalem, cogit pro-
    fecto hoc
    mysticeinlelligi,
    deillo
    ejusadventu, quo
    in claritate venlurus
    est,
    maxime cum Matlhseus
    Dominum
    prsedecantatas
    ei a turba laudes dixisse
    teslatur.
    (Ex Hieron.)
    Idem
    quod
    dicit: Doneedicalis: Be-
    nedictus
    qui
    venitinnomine
    Domini,
    hoc vult intel-
    ligi,
    nisi
    pcenilentiamegeritis,
    et confessi
    fueritis,
    ipsum
    me
    esse,
    de
    quo prophetse
    cecineruut,
    filium
    omnipotenlisPatris,
    meamfaciemnonvidebitis.Ha-
    bent-
    J udeei,
    datumsibi
    tempus pcenitentise,
    confl-
    teantur: Benedictus
    quivenit
    innomine
    Domini,
    et
    Christiora
    conspieient.
    CONCORDIA.
    Islarumduaruminhoc sit concordia
    leclionum,
    quiautraque
    de
    lapidationejustovum,
    unam faciunt
    mentionem. Hsecesl lectioActuum
    Apostolorum,
    de
    beati
    Stephani, perspicue,
    et
    proprie jam patrata.
    Evangelii
    vero
    leclio,
    de
    cujuslibetprophetselapida-
    tioneabsolute
    facit,
    non
    proprie,
    mentionem.
    1NNATALISANCTIJ OANNISEVANGELISTJ E
    LECTIO EPISTOLj; BEATI PAULI APOSTOLI AD
    EPHESIOS,
    CAPITEPRIMO.
    <Benedictus Deus et Pater Domini nostri J esu
    <
    Christi, qni
    benedixit nos in omni benediclione
    <
    spirituali,
    inccelestibusinChristo: Sicut
    elegitnos
    <in
    ipso
    anle
    mundiconslitulionem,utessemussan-
    <cliet
    immaculaliinconspectuejus
    incharitate.
    Qui
    <
    prcedestinavit
    nosin
    adoptionem
    filiorum
    per
    J e-
    sum
    Christum,
    in
    ipsum,
    secundum
    propositum
    <
    voluntatis
    suse,
    inlaudem
    glorioegratieesuse,
    in
    <
    quagratificavit
    nos indilecto filio
    suo,
    in
    quo
    ha-
    <bemus
    redemptionem,per sanguinemejus
    in re-
    <missionem
    peccatorum,
    secundumdivilias
    gratice
    <
    ejus, qusesuperabundavit
    innobis. >
    BenediclusDeusetPater Domini nostri J esu Chri-
    sti, qui
    .benedixitnosin omni benediclionesnirituali
    An
    cmleslibusin Christo.
    '(ExHieron.) Quoinodo
    se-
    cundumsubstantiam Deus
    bonus,
    nos communione
    sui,
    efficit
    bonos,
    ita
    ipse benedictus,
    nos
    prcestat
    essebenedictos. Benedixit autem
    nos,
    non in una
    benediclionetanlum,
    sedet in
    cunclis;
    non
    quodom-
    nesomnia
    consequamur,
    seddum
    singuli,
    vel
    singu-
    las,
    vel
    plures habemus,
    exomnibusomnes
    singulas
    possideamus,
    etnon interrenis
    benedictionibus,
    sed
    spiritalibus.
    Quseritur, quomodo
    adhuc inlerra nos
    positos
    ccelesti benediclionebenedixerit. Sive
    igitur
    quod
    conversationoslra in coelis
    est,
    et non sumus
    demundo
    isto,
    sed
    deposita imagine
    TOV
    ^OIZOO
    ,
    portamus imaginemsuperccelcstis,
    et in carne non
    vivimus,
    sedin
    spiritu;
    sive
    quod
    omnis benedictio
    spiritalis
    in
    Christo,
    licet in terra
    sit,
    tamendecce-
    B leslibus
    computetur
    : Benedixit nos,
    inquit,
    in omni
    benedictione
    spiritali,
    id
    est,
    in sermone
    Dei,
    et sa-
    pientia,
    et
    virtute, cselerisque
    virtulibus.
    Dupliciler
    autem
    legendum
    : Benedictus
    Deus,
    et Pater Domini
    nostri J esu
    Chrisli,
    ut sit benedictus
    Deus, qui
    uni-
    versorumconditor
    est,
    et hic
    distinctio,
    deinceps
    in-
    feratur, qui est,
    et
    pater
    Domini nostri J esuChristi.
    Yel
    ita,
    ut Deus et
    Pater,
    adDominum
    noslrum,
    in
    communereferatur
    ,
    benedictusDeus
    , ejus qui
    as-
    sumptus
    est
    hominis,
    et
    pater ejus, qni
    in
    principio
    apud Deum,
    erat Deus Verbum. Non
    quo
    alius as-
    sumptus homo,
    et alius sit
    sermo, qui assumpserit,
    sed
    quounus, atque idem, pro
    varietate
    causaran,
    nunc
    sublimis,
    nunc humilis
    proedicetur.
    Sicut
    elegit
    nosin
    ipso,
    antemundi constitulionem.
    C Volens
    itaque
    Paulusostendere
    quod
    Deusnos
    elegit
    t essemussancli et immaculati coram
    ipso,
    hoc
    est,
    Dmino,
    anlefabricam
    uiundi,
    in
    prcesentiaDei,
    cui
    omniafutura
    jam
    facta
    sunt,
    et
    antequam
    fiant uni-
    versa,
    sunt
    nota,
    hocususest sermonedicens. Aiite
    conslitutionem.mundi.
    Quod
    autemait: Ut essemus
    sancti et
    immaculati,
    ialer sar.ctumet
    immaculatum,
    hoc
    interest, quod
    sancluset immaculatus
    intelligi
    potest.
    Immaculalus
    vero,
    non statim et sanctus.
    Parvuli vero immaculati
    sunt, qui integro corpore
    non fecere
    peccatum,
    et tamen non
    sancti,
    quia
    sanctitas voluntateet studio
    comparalur.
    In charitate
    prcedestinans
    nos in
    adoptionemfilio-
    rum, per
    J esum
    Christum,
    etc.
    Dupliciler legendum,
    ut
    charitas,
    vel
    superioribus,
    vel inferioribus
    copu-
    D
    letur. Cum
    superioribus
    ita
    ,
    ut essemus
    sancti et
    immaculati coram
    ipso
    incharitale. Cum
    inferiori-
    bus
    ita,
    incharitate
    prcedestinansnos,
    etc. Necnon
    eliamhoc
    inferendum, quod
    cum
    prsedestinet
    nosin
    adoptionemfiliorum, per
    J esumChristum
    ,
    tamen
    nonante filii esse
    possumus,
    nisi filii
    ejus
    J esu
    Christi fidemet
    intelligentiam recipiamns,
    et illa
    quidem
    natura filius
    est,
    nosvero
    adoptione.
    Ille
    nimquam
    filiusnon
    fuit,
    nos
    antequam
    essemus
    prce-
    destinati
    sumus,
    etc.
    Spirilumadoptionisaccepimus
    quando
    credimusinFiliumDei.
    Secundum
    placitum
    votuntalissum.
    (ExHieron.)
    Verbum
    suSoxv,quod
    Latinus
    interpretatus
    est
    placitum, apud
    Grcecos
    Compositum
    est ex duobu*
    PATROL CII.
    3
    43 SMARAGDIABBATIS
    U
    integris,
    imbTOOSUXJTOO
    Soxstv,
    id
    est, ab.ene
    et
    placilo, quod
    nos
    possumus
    dicere,
    beiieplacitum,
    quia nqn
    slatim omne
    quodplacet,
    et
    beneplacere
    polesl,
    sedhoc
    beueplacitumdicitnr,
    ubi
    quodpla-
    cuit,
    recte
    placitumcomprobatur.
    In laudem
    gigrimgratimsum,
    in
    qua gralificavit
    nosindilecto. Omnis
    ergografiaquameonsequimur,
    in
    gloriam
    et laudem
    ejus,qui
    nos
    gratificavit
    indile-
    clo,
    hoc
    est,
    inDomino J esuChristoSalvatorecom-
    pletur, quiaabsque sapientia, veritate,
    juslilia,.pace,
    redemptione, quibus
    omnibusChristus
    intelligilur,
    nullumbonumesse
    potesi.
    Nee
    putandumquod
    in
    Laliniscodicibus,
    habet
    scriptum,
    indilectoFilio
    suo,
    sed
    simpliciter
    et
    alisolute,
    in
    dilecjo. Quodilamihi
    intelligendumvidetur,
    ut
    subaudiatur
    ,
    abomnibus.
    Si enim
    Christus,
    ut
    saepejam diximus,
    sapientia
    est,
    justilia, pax, gaudium, elc.,
    hsecvirtutumvoca-
    bula, eliam
    hi,qui sequi nequeunt diligunt,et
    nullus
    lamconfessi sceleris
    est,
    ut non
    sapienliam
    et
    ju-
    stitiamamavese
    dicat,iste
    est
    dilectus, quem
    cestimo
    in Isaia
    significari
    : Cantabo
    dileclo,
    et Vinea
    facla
    estditeclo
    (Isai. v),
    et inPsalmo: Etdilectus
    quemad-
    modumfiliusunicornium
    (Psal. xxix).
    In
    quo
    habemus
    redemplionem.
    Iile
    redimitur, qui
    caplivus esf,
    et inhoslium veniens
    polestatem,
    liber
    esse
    desivit,
    itaet nos
    quidam
    dicunt inhoc mundo
    esse
    captivos,
    et sub
    principibus,
    et
    polestatibus,
    jugo
    servilulis
    teneri,
    uec ante vinclas catenis ex-
    plicare
    manus
    ,
    et oculossuvsum
    attolleve,
    nisi Re-
    demptor
    advenerit J esus Ghristus Filius
    Dei, qui
    propriumsanguinem
    dedit. el nos de'
    seryitule eri-
    '
    piens,
    libertatedonavit.
    Per
    smiguinemipsius. Dupliciter
    vero
    sanguis
    Christi,
    .et caro
    intelligitur:
    vel
    spiritalis
    illa
    atque
    divjna, ,de
    qua ipse
    dicit: Caromeavereest
    cibus,
    el
    sanguismeusjiere
    est
    polus(J oan. vi).
    El: Nisi man-
    ducqverilis cqrnem
    meam,
    el
    sanguinem
    meumbi-
    beriiis,
    non
    habebifisvilammternam
    (J qan.xix).
    Vel:
    Caro et
    sanguis quse
    crucifixa
    est,
    ct
    qui
    militisef-
    fususcst laneea,
    Remissionem.peccatorum. Gonsequenter
    aulem
    post
    redemptionemsanguinisChrisli,
    remissionemacce^
    pisse
    scribuntur
    peccalorum,quia
    nisi
    redempti
    fue-
    rimus, fruslra nohis
    peccatadonantur,
    nec anteve-
    niam
    aceipere possumus
    nisi
    pretium pro
    nobis
    cruenlus
    quon.dam
    viclor
    acceperit.
    Secuttdumdivitias
    gratimejus, qum
    abundavit in
    nobis.
    Qui intelligit
    hoc
    quod
    dictum est: Gratia
    eslis
    salvqti
    etnon ex
    operibus(Ephes. n),
    iste
    scit,
    quod
    secundumdivitias
    suas,
    Dei
    gratia'
    abundel in
    npbis,
    maximeinEcclesia de
    genlibus congregata.
    An non est
    magniludograliaruin
    inPaulo et incae-
    leris sanctis? de
    quibus
    dicitur: Nescilis
    quoniam
    angelosjudicqbimus (I
    Cpr.
    vi)
    ? Hasdivitias
    gra-
    tiaruri),
    illein senonfacil
    vacuas, qui,quantum
    va-
    let humana
    fragilitas, laborat, coiitendit,
    et cum
    Paulodicit: Gralia
    ejus
    inmevacuanon
    fuit(I
    Cor.
    xv): qui
    vero ad deteriora
    delahilur,
    in
    isto,
    dives
    gralia Dei,paupertate
    tenuabilur.
    A.
    EVANGELIU^
    1OANNIS
    , CAP.
    ULT,.
    <Dixit J esus Petro :
    Seguere
    jne.
    Couyersus
    Pe-

    trtis, yidit
    iUuni
    djscipjilum,
    .qri.em
    diligebat J esus,

    sequentem, qui
    et recubuil in
    cpena
    supra pectus
    <
    ejus,
    et dixit:
    Bomiiie, quj.sesj;
    qui
    t.e J rade}.?
    <Hunc
    ergo
    cumvidisset
    Eetrus, dixit fess
    : J 3o-

    mine,
    hic autem
    quid?
    Dicitei J e.sus: Si
    eumvolo
    <maneredonec
    veniam, quid
    ad te?tume
    sequere.
    t Exiit
    ergo
    sermo isteinter
    fratres,
    quia discipulus
    <illenonmoritur. Et nondixit ei
    J esus, qnia
    nonmo-
    <
    ritur, sed,Si
    eumvolomanere donec
    veniam, quid
    <ad te? Hic est
    discipulus iste, qui
    testimoniiim
    <
    perhibet
    de
    his,
    et
    scripsit hcec,
    et scimus
    quia
    <
    verumest tcslimonium
    ejus.
    >
    Dixil J esus Petro:
    Sequere
    me.
    (Ex Beda.)
    Post-
    B
    quam
    enim DominusJ esus
    significavit
    Petro
    qua
    morte clarificaturus esset
    Deum,
    protinus adjungit:-
    Sequereme,
    ac si
    aperte
    dicat:
    Quiaipse prius pro
    tua
    rcdemplione,
    erucis
    supp.icium
    subire non
    timui,
    qutd
    tu
    pro
    mei confessionenominis crucem
    pati
    formidas?
    quieo gloriosioremartyrii palmaglorifi-
    caberis, quo
    in hac
    promerenda magistri
    iter se-
    queris.
    Conversusvidit illum
    discipulum, quem atitge-
    bat
    J esus, sequentem.
    Hinc etenim
    patet, quia
    cum
    dixisset J esusPetro :
    Sequere me,
    surrexit de loco
    convivii,etccepit
    abire. Seculusestautemeum
    Petrus,
    secutus est et ille
    -discipulus,quem diligebatJ esus,
    J oannes
    videlicet, ipsequi
    hoc
    seripsitEvangelium.
    Diligebat
    autemeum
    J esus,
    non
    exccptis
    cceterissin-
    v
    gulariter solum,
    sed
    prse
    csetens farriiliarius
    unum,
    quemspecialisprserogaliva
    castitatis
    ampliori
    dile-
    ctionefeceratdignum.
    Omnes
    quippediligit, qui
    om-
    nibusdicit: Sicut dilexit mePater el
    ego
    dilexi vos
    ;
    manetein diiectione
    rneq
    IJ pqn. xv).
    Sed hunc
    pree
    omnibus
    diligit, qui virgo
    electus ab
    ipso, virgq
    itt
    ceyumpermansit.
    Tradunt
    namque
    historise, quo.d
    eumde
    nuptiis, vglenteni nubere, vqcaverit,
    et
    pro-
    pterea, quem
    a
    carnaliyoluptaleretraxera.t, poliore
    sui anioris
    dujcedinedqnayit.
    Qui
    recubuitincozna
    super pectus ejus. Qupd
    au-
    tem
    discipulus
    ille
    super
    pectus
    magistri
    recubuit,
    non
    praesentis
    solummodo'
    dilectionis,
    sedet futuri
    sigmimmysterii figurabatur:
    etenimiunc
    jam
    Evan-
    gelium, quod
    idem
    discipulus
    erat
    scripturus,
    ube-
    rius
    atque
    altius coeterissacrae
    Scripturse paginis
    arcana divinoe
    majestalisessecomprehensurum.Quia
    enimin
    pectoreJ esu
    sunt omnesthesauri
    sapientice
    et scienlise
    absconditi,
    merito
    super peclus ejus
    re-
    cubat, quem majore
    caeteris
    sapientioe
    et scienlice
    singularis
    muneredonat. Geeteros
    quippe Evangeli-
    stas
    novimus, plura
    demiraculisnostri
    Salvatoris,
    paupiora
    dediviniiatelocutos.J oannesautem
    ,
    per-
    pauca;de
    humanisscribens
    actibus, potius
    s.e
    espo-
    nendis divinsenalurceindidit arcanis, patenter
    insi-
    nuans
    quanta
    de
    pectore
    J esu fluenta.doclrinsecce^
    lestis
    , quce
    nobis
    eructaret,
    hauserit.
    Sequitur:
    i Hune
    ergo
    cumvidisset
    Petrus,
    dicitJ esus:
    Domine;
    hic autem
    quid
    ?
    Quia
    beatusPetrus au-
    4S COLLECTIONES
    IN EPISTOLAg
    ET EVANGELlA.
    *
    4)6
    dierat
    per passionem
    crucis se
    plariljcaturum
    esse
    .Ueum,
    voluit etiamde
    fratrp
    et
    cqndispipulpcognp7
    scere,qua
    esset
    ipse
    morte
    perpetuam
    transiturus ad
    vitam.
    Dicitei J esus: Si eumvotomaneredonec
    veniam,
    quid
    adle? Tu me
    sequere. Npn, inflttif,
    eum
    per
    passionemmartyrii vojpconsummari,
    sed
    absqu.e
    yio-
    lentia
    persecufpris, djem exspecfare noyissimum,
    quandoipseveniens, ,eumjn seternsebeatit.udinis
    mansionem
    recipiam,
    et
    quid
    hoc ad
    fe?
    Tu
    lantpm
    crucis
    patibulum
    subeundo,
    mea
    ypsligia.seqjii
    <I&-
    her.e
    memento. Non
    quia,
    nonet
    ipse
    miiltos
    apfea
    labores
    pypPqniino, pressurasque
    maloyumtojpra-
    verif, qui ef
    in
    AejtibusAposlolorum,
    cum cseteris
    apqsfplisflagejlatus
    invenilur,
    quandp
    ibant
    gauden-
    tesa
    conspectucpncilii,quoniamdigni
    liabitisunt
    pro
    nomineJ esu
    cpnti\\neliampqli (Act. y),
    e,t
    a Donii-
    tianpCscsare,in
    feryenfisplei dpliuniniissus,
    inec-
    clesjasf
    icanarratur
    histpria,
    ex
    quo
    tamen divinase
    protpgentpgrati.a, jtamiqtajctus
    exieri|,
    quam
    fuprat
    a
    cprruplione cpncupiscenlise
    carn.ajis exfraneus.
    Nec multo
    post,
    abeodem
    pvincipe, propter
    insu-
    perabilemeyangelizandi constantiam,
    in
    almos
    in-
    sulamexsilio
    relegatur.
    Ubi humanolicet destitulus
    solatjo,
    divjnaejtamenyisionis
    ejtallpcutipnis
    meruit
    crebra
    coiisplatione
    rejeyari.
    Denique
    ibidem
    Apo-
    calypsim, quam
    ei
    Dpminusde stafu Ecclesjse
    pyse-
    senti,
    vel
    fufurpreyejayjt,
    manu sua
    ponscripsit.
    Unde
    constaf, promissipnem
    sic
    manendi, (jonec
    ve-
    niret
    Domjnus,
    npn
    eo
    pertjnere, qupd
    sine labore
    certaminis
    victurusin
    mundp,
    sed illo
    polius quod
    sinedolore
    passionis
    transifurus psset
    e
    mundp.
    Sic
    eniminPatrumlitteris
    inyenimus,
    cum
    J pngo
    con-
    fec.tussenio,
    sciret
    imminerediemrecessiis
    sui,
    con-
    yocalis
    discipulis
    suis,
    post mpnita exliprtationum
    acmissarum
    celebrationem,
    ultimumeis vale
    fecit,
    deinde
    descpndens,
    in
    defossum
    sepultuyse
    sueelo-
    cum, factaoratione, positus
    est ad
    patres suos, jam
    liber a
    dolpremortis, quam
    a
    cprruptione
    carnis
    ip-
    venityr
    alienus.
    (Ex August.)
    Illudetiamin
    hisduobus
    appsj,pjis
    ,
    Petrp
    et
    J oapne,
    quem
    nonmoyeat
    acj qucerendum
    ?
    Cur J oannem
    plus
    dilexeril
    Dominus,
    cum
    ipsum
    Dominumplus
    dilexerat Petrus?
    Uhicunque
    enim
    s.e
    commemorat
    J qannes, ujt
    nomine
    sup tacitp ipse
    possUintelligi,
    hoc addit
    quod
    eum
    diligebat
    J esus.
    Porro
    quodapostplus
    Petrus
    plus
    aliis
    dilexerit.Chri-
    slum
    ,
    possunt
    quidemdpcumenta
    multa
    proferri;
    sedut
    J onge
    inalia non
    earaus,
    in
    ipsiustertjce
    ma
    -
    nifestalioriis
    Domini,
    paulosuperioreJ ectione, quse
    istam
    prcecedit,
    satis evidenter
    apparet,
    ubi interro-
    gans
    eum dixit: Diliais me
    plus
    his?
    quod utique
    sciebat,
    et tamen
    interrpgabat iijt
    etiam
    nos, qui
    J egimus
    Evangelium, anjoremPetri
    erga
    D^omjnum,
    etinillo
    interrogante,
    et in
    illprespondeiite,
    nosce-
    remus.
    Qupd
    autem in
    eo, quodrespondit
    Petrus :
    Amo
    te,
    non
    addidit, plus his,
    hoc
    respondit quod
    dese
    ipso
    sciebat."Nonenim
    quantum
    ab alio
    quo-
    libet
    diligeretur
    seire
    ppterat, qui
    cor alterius vi-
    ^.
    dere
    npn pgtgrat.
    Sed tamen
    supprigribus
    verbis
    dicendp
    :
    Etja,mp,pn}\ne,
    tu
    scis,
    salis
    e,tipse
    decla-
    ravif, scfentemppminum interrpgasse, quod
    inter-
    rogavit. Sciebat
    igijtur
    Dpminus
    nonsolum
    qupd
    dili-
    geret,
    yerumetiam
    qupdplus
    illis euni
    diligeret
    Pe-
    trus.
    Et tamensi
    prqponamus
    qucerentes,
    gujs dup-
    rum
    git
    melior
    utrjuin,
    qui plus,
    aut
    qui
    minus
    diligit
    Christum,
    quis
    dubitabit
    resppndere e,umqui plus
    diligif,
    esse
    meliprem?
    ltem si
    proppnamus quis
    duprum
    sit
    mejior
    utrum
    quemminqs,
    an
    quen?plus
    diligitCJ iristus,
    ppn,
    qui plus diligi.tur
    a
    Christo,
    meliorem
    prpcul
    dubio
    respondehimus. Aggrediar
    igitur
    in
    ejus
    manifesta
    misericordia, cujus esj
    oc-
    culta
    justitia,
    desolvenda
    qusestipn.efamjngenti,
    pro
    virjbus
    quas ipse
    donaverit
    disputare
    ; Si
    eum,
    R
    inquit, volgmanere, jdest,
    sic
    pumexspeclare
    finem
    epnditipnis, propyiee,
    noniinemmundi.
    Qupd
    autem
    subdit,:
    Donec
    peniam,
    non solumde
    generali illo,
    qqo resplvendusesf mundus,
    sed
    (J fiam
    de
    hpc, quo
    quotidiesanptps supsyisitare digq.afiiradventu,
    ac
    pipi pptest. Qupdyerp
    ait:
    Diligismeplusliis, ppfest
    ifa plus intelljgi,
    _utJ oannes
    J ipcIpco, qui specialius
    dilecfus
    pst,
    a
    cseferjsexcipiet. Af yerp, juxta mysfi-
    pum.sensu.m,jn Petrp
    actualis
    vita, in
    J oaune
    cpn-
    teniplafivas.ignificafpy.
    In
    utroque praes.ensp.ariter
    et
    futuya. Epclesi,aautem, eujqs Pelrus, prppter
    primatumaposlplatjisgerehaf figuram,
    elayes
    regni
    ccelornma
    CJ irisloaccepit.
    In
    petra,
    hoc
    est, pote-
    sfatem
    solyendi
    ligandi.quepeccala, quod
    est enim
    per prppriefatem iji Christo
    Ecclesia,
    hoc
    est, per
    *-*
    rsignificatip.nen} P.efr.us
    in
    petra, qiia significatipne
    infelligifui
    Chris,tugpefya,
    Pefrus Ecclesia. Hsec
    igi-
    tur Ecclesia
    , qjuamsignificabaf Petrus, quam
    ditt
    deget
    innialjs, amandp
    et
    sequeijcjoCliristum,
    libe-
    i
    ralur a malis.
    Magis
    autem
    spqiiifur
    Christumin
    eis, qui
    cer.tant
    pro
    yeritate
    usque
    ad
    mortem,
    quilius
    jdem Petrus
    ait :
    Christus
    pr.o
    nobis
    passus
    i
    est, relingiten
    nobis
    exemplum,
    ut
    sequqpmrvesligia
    ejus (I jPeft-.n).
    Ecce
    propler quod
    ei dictumesl:
    Sequere
    me. Est alia
    yi.taimmortalis,
    quse
    non est in
    , malis,
    ubi facie
    a.d
    faciem
    videbimus, quod
    hic
    per
    I
    speculum
    et in
    a?nigmate
    videtur
    .(/
    Cor.
    xm).
    Duas
    i
    ijaqueyifas, s.ibi dLvinitus
    praedicatas
    et
    cominenda-
    s tas
    noyjf Epcl.esj.a. Quarum
    est unain
    lide,
    allerain
    s
    spepie. Upa
    in
    p.eregrinatione,
    alterain
    seternitate;
    unaiqJ abqrp,
    alterain
    requie;
    unain
    via, allerain
    -
    patria;
    una cum
    hpstp
    pugnat,
    altera sinehostere-
    gnat. Ergo
    una
    J iona
    pst,
    sedadhuc misera : altera
    melior et
    beafa. Isfa
    significata
    est
    per apostolum
    i
    Petrum,
    illa
    per J oanpem. J deo dicitur Imic: Se-
    quere
    me. Deillo
    .a.utem
    : Si eumvolomaneredonec
    i veniam.Acsi
    dicat; .Tnme
    sequere, per
    imitationem
    i
    perferendi temporalia
    mala.
    Ilje
    maneat,
    donecsem-
    , piternavenio
    redditufusbona. Siceumvolo
    manere,
    id
    est,
    exspectare, quoniam
    quod per
    eum
    signifi-
    :
    c.afur,
    non
    utiquenunc,
    sed cumvenerit
    Christus,
    1
    implebitur.
    Hicest
    discipulus,qui
    testimonium
    perhibet
    de
    his,
    et
    scripsit
    hcec,Hicmanifestebeatus J oannessuam
    il
    SMARAGDIABBATIS
    48
    personamdesignat
    ex
    officio, quod designare
    vilat
    ex vocabulo. Perhibuit
    namque
    teslimoniumVerbo
    Dei
    prcedicando, perhibuit
    scribendo, perhibuit
    de-
    nuo
    docendo, perhibet
    eliamnunc
    pandendo. Siqui-
    dema
    lempore
    Dominicse
    passionis,
    resurrectionis
    et ascensionis in
    ccelum,
    et
    usque
    ad ullimaDomi-
    tiani
    principis tempora, per
    annoscirciter
    sexaginta
    quinque ahsque
    ullo scribendi adminiculo verbum
    prsedicabat.
    At ubi a Domitiano
    , qui
    secundus
    post
    NeronemCbristianorum
    persecutor
    exstilit,
    exsilio
    uiissus
    est, irrumpentes
    in Ecclesiam
    hseretici,quasi
    in destituta a
    pastore
    ovilia
    lupi
    Marcion,
    Cerinthus
    et
    Ebion, cseteriqueAntichristi, qui
    Christumfuisse
    ante Mariam
    negabant, simplicilatem
    fidei
    cvange-
    licoe
    perversa
    maculavere doclrina. Sed cum
    ipse
    posl
    occisionem
    Domiliani, permitlentepioprincipe
    Nerva,
    rediret
    Ephesum, compulsis
    abomnibus
    pene
    tunc Asise
    episcopis,
    et multarumEcclesiarum
    lega-
    tionibus,
    decoseternaPatris divinitateet Christi al-
    tius facere
    sermonem,
    eo
    quod
    in trium aliorum
    evangelistarum
    scriptis,
    de humanitate
    ejus
    sufii-
    cienter
    sibi viderentur habere lestimonia.
    Quod
    ille
    senonaliler facturum
    respondit,
    nisi indicto
    jejunio,
    omnes in commune Dominum
    precarentur,
    ut illa
    digna
    scribere
    posset.
    Et hoc ita
    patrato,
    instructus
    revelatione,
    a sancli
    Spiritus gralia inebriatus,
    om-
    nes hccrelicorumtenebras
    patefecit,
    et subita
    yeri-
    talis luce
    dispulit:
    In
    principio,inquiens,
    erat Ver~
    bum,
    et Verbumerat
    apud
    Deum,
    el Deuserat Ver-
    bum.
    Similemque
    initiis totumsui sermoniscursum
    faciens Dominumnostrum J esum
    Christum,
    sicut
    verumhominem,vereexliommetemporaliierfactum,
    ila etiamverum
    Deum,
    vereex Deo
    Palre,
    et ceter-
    naliter
    natum,
    vere cum Palre et
    Spiritu
    sancto
    semper
    existentem clarissimaassertione
    perdocuit.
    Imoomniadivinseveritatis et verse
    divinitatis, quan-
    lum alteri mortalium nulli licuit arcanareseravil.
    Et hoc
    virgini privilegium
    recte
    servabatur,
    ut ad
    scrutanda Verbi
    incorruptibilis sacramenta,
    incor-
    rupto ipse
    non solum
    corde,
    sed et
    corporeproce-
    deret.
    De
    cujus
    dictorum
    veritale, quod
    sit nemini
    ambigendum, ipse quoque
    curavit
    ostendere, qui
    cum dixisset : Hic est
    discipulus qui
    lestimonium
    verhibetde
    his,
    et
    scripsit hmc,
    continuo
    subjecit
    et
    ait: Et scimus
    quia
    verumest testimonium
    ejus.
    Quia
    ergo
    cumcseterisfidelibus
    scimus,
    verumessetesli-
    monium
    ejus,
    curemus
    per omnia,
    ut recta fidein-
    telligendo,
    recta
    operatione
    exercendo
    qusedocuit,
    addona
    perveniamus sempiterna, qusepromisitper
    DominuranostrumJ esum
    Christum, qui
    vivit et re-
    guat
    cumPalre inunilale
    Spiritus sancti,
    Deus
    per
    omniasoeculasseculorum.Amen.
    CONCORDIA
    Inhoc istarum duarum fit concordia
    lectionum,
    quia
    humano deJ oannis aclu
    etnomine,
    et aliatan-
    tumde
    ejus
    actu faciunt rationahiliter
    menlionem,
    qui
    ab omni
    contagione imrnaculalum,
    cumDomi-
    nus abinfantiacustodivit eum et
    sanclum,
    ideo illi
    A apostolicaapteconvenit,.vel
    maxime ubi ait: Bene-
    dictusDeus
    qui elegitnos,
    etc.
    1NNATALIINNOCENTUM.
    LECTIOLIBRIAPOCALVPSIS J OANNIS
    APOSTOLI,
    CAP.XIV.
    <Vidi
    supra
    montem Sion
    agnum
    slantem,
    et
    cum eo centum
    quadraginta qualuor
    millia
    ,
    ha-
    <bentes nomen
    eius,
    et nomen
    patris ejus scriptum
    <in frontibus
    suis,
    et audivi vocemde
    ccelo,
    tan-
    <
    quam
    vocem
    aquarum
    multarum,
    el
    tanquam
    vo-
    cemlonitrui
    magni,
    et vocem
    quam
    audivi,
    sicut
    c citharoedorum citharizantium in cilharis suis.
    <Et cantabant
    quasi
    canticumnovumante sedem

    Dei,
    elante
    quatuor
    animaliaet
    seniores;
    etnemo
    i
    poterat
    dicere canticum
    ,
    nisi illacentum
    quadra-
    B
    <
    ginta quatuor millia, qui empli
    sunt de terra.
    Hi sunt
    qui
    cummulieribus non sunt
    coinquinati,
    <
    virgines
    enim sunt. Hi
    sequuntur agnum quo-
    <
    cunque
    ierit. Hi
    empti
    sunt ex hominibus
    primi-
    tiseDeoet
    agno,
    et inore
    ipsorum
    non est inven-
    <tum mendacium. Sinemacula sunt anle thronum
    <Dei. i
    Vidi
    supra
    monlemSion
    agnum
    stantem.
    Agnus
    Chrislus,
    de
    quo
    J oannes ait : Ecce
    agnus
    Dei
    qui
    tollil
    peccata
    mundi. Mons
    Sion, qui speculatio
    in-
    terpretatur,
    hoc loco Ecclesia
    inlelligitur, super
    quem
    DominusJ esus Christus slare
    perhibetur,
    vir-
    tutis et
    protectionis
    ei
    praestans adjulorium
    et mu-
    nimen. Nota
    quse
    bestia
    superius
    in arena
    maris,
    agnus
    in monte Sionstare
    perbibetur,
    et cumillo
    ^
    centum
    quadragintaquatuor
    millia. Hicest numerus
    populi Dei,
    hic finilusnumerus
    ponilur pro inlinito,
    et sacratus secreti
    significationemysterii.
    Namter-
    marionumero
    triplicato
    fit
    noveuarius, etquaternario
    quater
    ducto sedecimfaciunt. Noviesautemdecies
    sexies
    centum, quadraginta quatuor implentur, quo
    numero
    virginei
    examinis
    myslice
    insinuataesl
    ple-
    nitudo,
    ut cumdeistis tam
    copiosa
    dicitur mullilu-
    do,
    decseterisEcclesisemembris nondubitetur.
    Habenlesnomen
    ejus,
    etnomen
    palris,
    etc.
    Superius
    enim dixerat de bestia ascendentede
    terra, quod
    faceret omnes
    pusillos,
    et
    magnosdivites,
    et
    paupe-
    res
    liberos,
    et servoshaberecharacteremindextera
    manu,
    et in frontibus suis. Hic auteme contrario
    T. deservis
    Dei,
    ne
    jam
    vehementi
    perseeutionis
    im-
    petu,
    vel succubuisse
    aliquem,
    vel
    periisse,
    infirmus
    animus sestimaret,
    subdit: Habenles nomen
    ejus,
    et
    nomen
    patris ejus scriptum
    in
    frontibus
    suis.
    Quod
    dicit, nomen, intelligitur agni,
    etnomen
    patris ejus,
    intelligitur
    Dei Patris.
    Et audivi vocemde ccelo.Id
    est, Ecclesiam, quae
    ccelum
    scepius
    in divinis nominatur
    Scripturis.
    De
    Ecclesiaenim
    scriplum
    est: Cmlummihi sedesest.
    Et de
    ejusdem
    Ecclesice
    prsedicatoribus scriptum
    :
    Ccelienarrant
    gloriam
    Dei.
    Magna
    vox
    sanclorum,
    magna
    est devotio
    charitatis, quam
    se de cceloau-
    disse
    refert,
    cumeos
    qui
    voceiri
    ediderunt,
    in Sion
    monte slare
    prcediceret,
    ut ostendat se montem
    Sion non aliud
    quam
    Ecclesiam
    dixisse, quoe
    ad
    49 COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELIA. J W
    devincenda
    gravamina
    pressurarum,
    sublimi con-
    j
    templatione
    erecta
    gaudio, regis
    sui certamina
    laudesimul et imitatione
    concelebrat. Hocest enim
    veraciter
    agno
    stanti
    psallere.
    Tanquam
    vocem
    aquarum
    mullarum,
    et
    tanquam
    vocemtonilrui
    magni. Quid per
    vocem
    aquarum
    multarum,
    nisi vox
    intelligilur proedicalorum?
    Quid
    per
    vocemtonitrui
    magni,
    nisi vox
    Evangelii
    desi-
    gnatiir?
    Unde et
    quidam apostoli
    filii tonitrui
    nominantur. Tonitrua enim sunt
    Evangelia,
    ubi
    comminandoaiunt: Omnis
    arbor,
    qum
    non
    facit fru-
    ctum
    bonum,
    excidituret in
    ignem
    millilur.
    Et vocem
    quatn
    audivi,
    sicut citharmdorumcitha-
    rizantiumincitharissuis.
    Quidper
    vocemcilharizan-
    lium,
    nisi vox consona omnium
    designalur prsedi-
    catorum,
    et una concordia
    eorum, quoe
    in mundis
    ;
    covdibus,
    canticum
    personat
    charitatis. Concitha-
    ristoeDei omnessancti
    sunt, qui
    camemsuamcruci-
    figentes
    cumvitiisel
    concupiscenliis(Gal. v),
    laudant
    eumin
    psalterio
    et cilhara :
    quantum amplius illi,
    qui Angelieceprivilegio castitatis,
    tolos se faciunt
    Dominoholocaustuin-
    singulariter, abnegantes
    se-
    metipsos,
    tollentes crucem
    suam, sequuntur aguum
    quocunque
    ierit.
    Et canlabant
    quasi
    canticumnovum.
    Quid
    per
    canticum
    novum,
    nisi Novuni
    Testamentum,
    et con
    fessio
    designatur fldelium,
    id
    est,
    credoDeumPa-
    trem
    omnipotentem,
    et in J esum Christuin Domi-
    num nostrumFilium
    ejus,
    et in
    Spiritum
    sanclum.
    Hoc enim canticumnovum
    caiitat, qui,
    veteri ho-
    mine
    deposito, per gratiambaptismatis
    innovatur fe-
    i
    liciter. Istecantus
    qui
    mentem
    purissimam
    consola-
    tur, qui
    medulliius
    deleclatur,
    hocnovus homocan-
    tare debet canticumnovuinnon
    vetus, qui
    necdum
    Adse
    peccaladeposuit.
    Novus
    ulique
    canlus
    est, quia
    nunquam
    talemanteamundus audivit.
    Novum.
    Quod
    nullavelustate
    sordescat,
    sedsem-
    per
    insui
    dignilatisgralia perseveret.
    Antesedem. Sedes Ecclesiaest
    perfecta, quoe
    me-
    ruil coelum
    esse,
    eo
    quod
    sit habilaculumDei. Sedes
    suiit Salvaloris
    Domini, quas
    illesua
    majestatejam
    possidet,
    sicut
    legitur
    : Sedes
    sapientim
    anima
    justi
    est
    (Sap. VII).
    Et ante
    quatuor
    animalia.
    Quatuor
    enim anima-
    lia
    quatuor designant Evangelia, quoe
    alio loco
    plena
    oculis anle et retro describuntur.
    Ante, quia
    '
    defuluro
    judicioprcedicant.
    Retro.
    Quia
    de Veteri Testamento testimonium
    donant.
    Quod
    autem
    sequitur
    :
    Et seniores. IIlos
    significal,
    de
    quibus superius
    dixerat:
    Et incircuitusedissedilia
    viginli quatuor millia,
    et
    super
    thronos
    viginti quatuor seniores,
    sedentesami-
    cti veslimentisalbis.
    Qui
    sive
    decalogumduplicatum
    et
    quatuor significantEvangelia,
    siveduodecim
    apo-
    stolos,
    et
    duodecim
    palriarchas,
    id
    est, Noe,
    Abra-
    hain, Isaac, J acob,
    Moysen,Aaron, J osue, Isaiam,
    Hieremiam
    ,
    Ezechielem,
    Danielem et David. Et
    neino
    poterat
    dicere canticumnisi centum
    quadra-
    A ginta quinque millia, qui empti
    sunt de terra. Sin-
    gulariter
    canlicum
    agno cantare,
    est cumeo in
    per-
    petuumprse
    cunctis fidelibuseliamdeearnis incor-
    ruptione gaudere. Quod
    tamenelecti cseteri canti-
    cumaudire
    possunt,
    licet dicere
    nequeunt, qui per
    charitatem
    quidem
    ex illorumcelsitudinelseti
    sunt,
    ipiamvis
    ad eorum
    prsemia
    non
    assurgunt.
    Virgines
    enim
    sunl,hi
    qui sequunturagnumquocun-
    que
    ierit. Hsec
    pulchre
    beatus
    Augustinus, virgines
    acknonendo,exposuit: Pergite, inquiens,
    sancti
    Dei,
    pueri
    et
    puellse,
    mares ac
    feminse,
    cselibeset in-
    nuptse, pergite perseverando
    in finem. LaudaleDo-
    Ktnum
    dulcius, quem cogitatis
    uberius.
    Sperale
    felicius,
    cui servitis instantius. Amate
    ardenlius,
    cui
    placetis
    attentius. Lumhis accinctis et lucernis ar-
    g
    dentibus
    exspectate Dominum, quando
    veniat a
    nuptiis (Luc. xin).
    Vos affertis ad
    nuptias agni
    can-
    ticum
    novum,
    quod
    cantabitis in citharis
    vestris,
    utiquetale, quale
    nemo
    poterit dicere,
    nisi vos. Sic
    enimvos vidit in
    Apocalypsi quidam, prsecseteris,
    dilectus
    agno, qui
    discumbere
    super pectus ejus
    solitus erat.
    Ipse
    vosvidit duodeciesduodena millia
    sanctorum
    citharcedorum,
    illibatce
    virginitatis
    in
    corpore,
    inviolatoeveritatis in eorde.
    Sequimini
    agnum, quia
    et
    agni
    caro
    utique virgo. Sequimini
    eum
    virginitate
    cordis et
    carnis, quocunque
    ierit.
    Quid
    est enim
    sequi,
    nisi
    imitari,
    quia
    Christus
    pro
    nobis
    passus est, relinquens
    nobis
    exemplum,
    ut se-
    queremini vestigiaejus
    t
    (I
    Petr.
    n).
    Hi
    sutit, qui
    cummulieribusnonsunt
    coinquinati,
    Gvirgines
    enimsunl.
    Virgines
    enim dicit
    inlegritale
    fidei. Sic de universali Ecclesia
    loquitur Apostolus,
    dicens:
    Despondi
    vos uni
    viro, virginem
    castamex-
    hibere
    Christo,
    namet hanc visionem
    Thichonius,
    non de
    virginibus specialiter tantum,
    sedde tota
    generaliter interpretatur
    Ecclesia. Hi
    empti
    sunt
    ex hominibus
    primitise
    Deoet
    agno,
    redempti pre-
    tioso
    sanguiueChrisli,
    ut
    Apostolus
    ait:
    Empti
    enim
    estis
    preliomagno, glorificale
    et
    portate
    D'ominumin
    corpore
    veslro
    (I
    Cor.
    vi).
    Hee
    primitice
    deillosan-
    ctoet immaculatoEcclesise
    grege, quasi
    sanctiores,
    prioresquehostioe,pro
    voluntatis suse
    meritis,
    a
    spi-
    ritu sancto
    eliguntur.
    Et in ore
    ipsorum
    non est
    inventum
    mendacium.
    Non dixit: Nonfuit inore eorum
    mendacium,
    sed
    D
    nonest invenlum. Sicut
    Apostolus
    dicit: Et hmc
    quidemfuistis,
    sed abluti eslis
    (I
    Cor.
    vi).
    Et: Ini-
    quitas injusti
    nonnocebit
    ei, qua
    die conversus
    fue-
    rit ab
    iniquiiate sua,
    et
    poterit
    esse
    virgo,
    et dolus
    inore
    ejus
    non inveniri.
    Virgines
    enimcastos dicit
    et
    pudicos.
    Sine macula sunt ante thronum Dei.
    Sine
    macula,
    hoc
    est,
    sine
    peccato,
    Tunc enim
    justi
    immaculali
    sunl, quando indulgentisemunera
    consequuntur,
    sicut
    Propheta
    dicit: Lavabis
    me,
    et
    super
    nivemdealbabor
    (Psal. LI).
    Beali
    ergo
    im-
    maculati, qui
    in vitam eeternam merentur
    in-
    trare.
    EVANGELIUM
    MATTH4EI,
    CAP.II.
    <Ecce
    angelus
    Domini
    apparuit
    insomnis
    J oseph,
    Si SMARAGDIABBATIS
    52
    <dicens:
    Surge
    et
    accipepueruni
    et matrem
    ejos, .
    <et
    fuge
    in
    J 5gyptum,
    et esto ibi
    usque
    dumdicam
    <
    tibi;
    futurum est
    enim,
    ut Herodes
    quccratpue-
    'rurii ad
    perderidum
    eum.
    Qui consurgens accepit
    <"
    puef
    iim et matrem
    ejus nocte,
    et secessit in
    <
    J Sgyplum,
    et erat ibi
    usque
    adobitum
    Herbdis,
    <ut
    adimpleretuf quod
    dictum est a Domino
    per
    <
    prophetam,
    dicentem: Ex
    J Hgyplo
    voeavi filium
    <meuni. Tunc Herodes' videns
    quod
    illususesset a
    <
    magis,
    iratus est vaide. Et mittens occiditomnes
    <
    pueros, qui
    erant in
    Bethleem,
    et inomnibusfini-
    i bus
    eis,
    a hima'tu et
    infra,
    secundum
    lempus,
    <
    quod exquisierat
    a
    iiiagis.
    Tunc
    adirripletum
    est
    <
    quod
    dictumest
    per
    Hieremiam
    prophetam
    dicen-
    <
    lem: VoxinRama audita
    est, plofatus
    et tilula-
    t tus
    mullus,
    Rachel
    plbraTis
    filios
    suos,
    et noluit
    <
    consolari, quia
    non siuit. DefimctoaulemHerode:
    <ecce
    angelus
    Domirii
    apparuit
    insomnis
    J oseph
    i in
    iEgypto,
    dicehs:
    Surge
    et
    accipepuerum
    et
    matrem
    ejus,
    el vade iri terram Isfael. Defuncti
    suiit
    enim, qui quserebant
    animam
    pueri: Qui
    <
    consurgens, accepit puefum
    et matrehi
    ejus,
    et
    <
    venit in terfam Tsrael. Audiens
    autfem,quod
    Ar-
    <chelaus
    regnaret
    iri J udcea
    pro
    Herdde
    patre suo,
    <timuit illoire. Et admonilus in
    somnis;
    secessit
    <in
    partes
    Galilsese.Et veniens hahitavit ihcivilate
    <
    quse
    vocatur
    Nazaretli,
    ut
    adiinpleretur quod
    di-
    <ctumest
    per Proplietas: quoniam
    Nazarceusvdca-
    i bilur. >
    Ecce
    dngelus
    Doniini
    dppdruil
    iii somnis
    J osejih
    diceris .'
    Surge
    et
    aecipepueruni
    et mdlreni
    ejiisl
    Nori dicit iuiim
    puerurii, ueqiie rimlieris,
    sed
    spe-
    ciali
    privilegio
    sblius 'itieri nomen
    poriilur.
    Se-
    quituf.
    Et matrein
    efiis.
    Noh eriiin
    Sicit,' accipe uxoretii',
    sive
    conjugem luam,
    Sedmdirehi
    ejus,
    verus eriirii
    Pater
    ejus
    incoelisest.
    Qiiia' Babylori atqiie Mgy-
    ptus pvse pmnibus
    tefvii
    pviricipiis ostendit,
    qflia'
    ulranique
    eineridatvirus
    esset;
    <st
    igrie potius
    fidei
    sriecettSurui,
    aaaiscltur
    qiioqiie; qiiod
    ab
    ipsis
    vitse
    iiiitiis,
    ad teritationes debeas
    atque
    irisiaias
    preepcirafi.
    Nahi slatihf lit 6'ftusest cdritraeurii
    ty-
    rannus
    furit,
    et in
    iEgyptum fugil,
    et matef iri
    noxiairi bafMfofilni
    regioiiem fugStiir,
    riam rion
    dicituf :
    Accipecoifjugem
    tiiarii,
    sed thalrein
    ejusr,
    quisi
    alisoluto'
    per sigriiimipartu,"
    orrinis
    explosa
    sii-
    spicio
    es't.
    Ei
    fUge
    iri
    J Egyplum,
    et esloibl
    tisque
    dumdibdrii
    Xibi}fuluruni
    est eriiniut Herbdes
    qumratpiterum
    ad
    perdendUm
    euiii. Possnniiis
    quoqiie
    odiuin
    Herodis,'
    quoperdere
    vbluit
    J esiim, supef perseciitioriibuSqusb'
    apostoloriim
    surii
    temporibus
    factcein
    J udcea,
    spe-
    cialiter
    accipere; quarido
    ihvalescente
    invidia.pfcedi-
    catoressunt verbi
    peneoirihesexpulsideprOTiflcia,
    et
    in
    gentibusprcedicaturi,
    suht
    lorigelateque dispersi.
    Sicquefactum est,
    ul
    gerililitas, qiiseper jEgypturii
    figurabatur, peccatis
    ante
    tenebrosa,
    lumen verbi
    acciperet.
    Hoc esl enim
    pueruni
    J esuiri et matrem
    ejus per J oseph
    iri
    ^Egyptumtransferri,
    fidem Do-
    A
    minicse'iflcarnationisj
    et Eeclesise
    societatem, per
    doctoressanctos
    gentibus
    committi.
    Qui
    consurgensaccepilpuerum
    et matrem
    nocle,
    el
    recessit in
    Mgyptum. jEgyptus
    tenehraeet mceror
    interpretatur. Evgofugit J osepii
    cumMaria
    etpuero
    in
    TEgyptum,significat
    doctores cum
    lege
    et nomi-
    nisChristi
    prsedicatione,
    ad
    gentes, quse
    in
    tenebris
    et innocteinfidelitatis
    erant,
    transituros,
    Et erat ibi
    usque
    ad
    obitumHerodis.
    Quod
    dicit:
    Et erat ibi
    usque
    adobitum
    Herodis, quadriennio,
    ut
    quidamputant, tempore suppulato, sive,
    ut alii
    volunt,
    duobustantum
    annis,
    indicat
    figurate
    fidem
    Christi in
    gentibus mansuram,
    donec
    plenitudo
    ea-
    rum
    introeat,
    ef sic oranisIsrael salvus fiat. Obitus
    qflippe
    Herodis terminum intentionis
    malitiosa?,,
    B
    qiia
    nunc contra EcclesiamJ udsea
    ssevit,
    insinuat.
    . Ut
    adimplerelur quod
    dictum est a
    Domino, per
    Prophetamdiceniem
    : Hoc dicimusin Osea
    propheta
    esse
    scripfum (Ose.xi).
    Possumus aiiteni loco isto
    testimoiiium
    proferre exNumeris,
    dicente Balaam:
    Deusex
    jEgypto
    vocavit eum. GlOria
    ejus
    sicuturii-
    cornis
    (Num, xxni).
    Ex
    J Egypto
    vocavi
    filium
    meum.
    Quod
    iterum J e-
    sus vocalur ex
    ^Egypto, significat
    J udseosin fine
    mundi
    credituros, juxta
    illud : Cumintraverit
    plehi-
    tudo
    gentium^
    lumomnisIsrdel
    salvusfiet (Rom.
    xi).
    Potest tamen et secundum
    alfegoriamintelligi. Qui
    pdsteaquam
    venit ad
    J Egyptum
    mundi
    hujus,
    dedu-
    xit eumPater et
    adsumpsit
    ad
    semetipsum,
    ut viam
    faceret his
    qui
    de
    ^gypto
    mundi
    hujus
    ascensuri
    erant adDominum.
    TuncHerodes videns
    quod
    illususesseta
    Magis,
    iratus valdeest.
    Quod
    dicit : Tunc
    Herodes,
    eon-
    jungitur,
    uhi dicit
    quod Magi per
    aiiamviatri suni
    reversi. Iratus
    est,
    maneute scilicet
    praedicta
    turba-
    tione. Additur
    valde,
    eo
    quod
    a
    Magis
    illusussit.
    Et millensocciditomnes
    pueros.
    Inmorteinnocen-
    tum, pretiosa
    omniumChristi
    martyrum
    est mors
    designata. Quod
    enim
    pavvuli
    occisi
    sunt, significat
    pef
    huihilitatis
    meritum,
    ad
    martyrii perveniendum
    gloriarii.
    Et
    quia
    nisi conversusfuerit
    quis,
    eteffectus
    sit rit
    parvulus,
    non
    potest
    animain dare
    pro
    Chri-
    sto.
    Qui
    erant in
    Bethleem,
    et in omnibus flnibus
    ejus. Quod
    autem in
    BetUleem
    et omnibus finibus
    TV
    ejus
    occisi
    sunt,
    oste,h<3it
    noii solumin
    J udaea,
    unde
    Ecclesise
    ccepitorigo,
    sed et in omnibus
    ejusdeni
    Ecclesicc, quacunqueper
    orbem diffusa
    est, perse-
    cutionemscevitiiram
    perfidbrum,
    et
    pioruin patien-
    tiam coronandam.
    A bimatuet
    infra
    secundutn
    iempiisquodexquisie-
    rat a
    Magis.
    Id
    est,
    a
    puero
    duorumannorum
    usque
    ad
    puerum
    unius rioctis. Secundum
    ariagogen, qui
    occisi
    sunt,
    doctrinaet
    operatiorieperfeclos
    iridicat.
    Qui
    veroinira
    simplices
    vel
    idiOtas"i
    fidei tamen noii
    ficlseconstanlia fortes
    aeque"
    denuritiaf.
    Quod
    illi
    quidem
    oecisi
    surit,
    sed
    Christus, qui queerebatur,
    vivens
    evasit,
    insinuat
    corpora quiderii martyrunt
    ah
    impiis posseperiml,
    sed
    Chfistum;
    1
    pro quoper-
    secutio
    lolassevit,
    riullateriuseis vel
    yiventibus,-.
    yel
    m
    '
    COLLECTIONESIN EPISTOLASET EVANGELIA. 54
    occisis
    posse auferri,
    seo"eos vefacitef contestari:
    Quia'
    sivd
    viviriius,
    Bominb'
    vivitiius;
    sive
    morimur,
    Domitwmorimur
    (II
    Cor:
    v);
    Tunc
    adimpletum
    est
    quod
    dictutn est
    per
    Hiere-
    miam
    prophetairi,
    diceniem. Hic Hieremias veteris"
    recordatus historisey
    cum
    propter
    uxorem Levitis
    fornicationi coactam,
    ac
    per
    hoc
    mortuam,
    et ama-
    ritoin duodecim
    p'artes,
    dtiodecimtribus
    diviscrm,
    oninis Israel
    corisnrgens,
    totairi tribum
    delevefif;
    trecentnm tantum viris
    remanentibus, plofatus
    et
    ululatus,
    remanentitimseilicetet ihterfectorum.
    Voxin Raina audita
    est,
    etc
    Qubd
    auteiri dicitur
    in
    Rama,
    non
    putemiis
    nomeri Ipci
    esse,
    1
    qui
    est
    juxtaGabaa;
    sedRamaexcelsuni
    interpretafur,
    tit
    sit
    sensuSj'
    Voxin excelsoaudita
    est,>
    id
    est, longe
    lateque dispersa. Quid
    enim Rama
    periinet
    ad
    Rachei?Rachel mater fuit
    Benjamiri, quam
    defun-
    ctafti
    sepeliere
    iri
    hippodvonioyqni
    est
    J uxta'
    Belhel;
    Quia' igitur
    et
    sepulcium
    vicinrimerat
    *
    et
    campns
    ipsi Benjamin
    sorte
    contingerat,'
    Rama
    quoqrie
    ad
    eamdem
    peTtinebat
    tribum,
    et a
    principibus,
    et ab
    ipso
    interfectionis'
    loco; consequenter eos, qui
    Occisi
    sunt,
    filios
    ejiisvocavit. Spirilaliter
    vox in
    Raiha,
    idest m
    eicelso,
    et
    ploratus
    et tilulatus
    multus,
    manifeste denuntiat luctum sanctse
    Ecclesise, quod
    de
    injusta
    niembrorumsuorumnece
    gemit, non,
    ut
    hostes
    garriunt,
    in yacuum
    cedere,
    sed
    usque
    ad
    solium
    superni ascenderejudicis,
    elsicut
    protomar-
    tyrisAbel,
    ita etiam
    sanguinem
    cselerorum
    marty-
    rumclamaread
    Dominum.
    Rttchel
    ploransfilios
    suos. DeRachel natus est
    Benjamin,
    in
    cujus,
    tribu nunc est Bethleem.
    Quseri-
    tur
    ergoquomodo
    Rachel filios
    J udse,
    id
    est,
    Bethleem
    puasi suos
    ploret. Respondebimus breviter, quia
    sepulta
    sit
    juxta
    Bethleemin
    Ephrata,
    et ex seterno
    corptisculi hospitio
    matris nomen
    acceperit.
    Sive
    quoniam
    J udseet
    Benjamin
    dueetribus
    junctseerant,
    et Herodes
    preeceperat,
    non soluminBelhleemin-
    terfici
    pueros,
    sedet in omnibuscirca finibus
    ejus,
    per
    occasionem
    Bethleem. intelligimus
    multosetiam
    de
    Benjamin
    fuisseceesos.
    Figuraliter
    autemRachel
    quseovis,
    aut videns Domini
    dicitur,
    Ecclesiamde-
    monstrat, cujus
    tota
    inlentio,
    ut videreDominum
    merealur, invigilat,
    et
    ipsa
    est ovis
    centesima, quam
    pastor bonus,
    relictis inccelo
    nonaginta noyem
    ovi-
    bus,
    angelicarum.virtutum,
    abiit
    qucerere
    in
    terra,
    inventamque,
    suis
    imposuit humeris,
    et sic
    repor-
    tavit ad
    gregem.
    Et noluit
    consolari,quia
    nonsunt. Plorat autem
    filios
    suos,
    et non
    recepit
    consolationem.Secundum
    intelligentiamduplicem,
    sive
    quod
    eos in seternum
    mortuos
    eestimaret,
    sive
    quod
    consolari senolletde
    his, quos
    sciret esse victuros.
    Spiritaliter
    Rachel
    significat
    Ecclesiam
    quseplorat
    sanctorum de
    hoc
    sceculo
    ablationem,
    sednon ita velle
    consolari,
    ut
    qiii
    scecuiummorte
    vicerunt,
    rursus ad soeculicer-
    taminasecum
    tolefandaredeant.
    Quia
    nimirumnon
    sunl ultra revocandi in
    mundum,
    de
    cujus eerumnis,
    semel evaseriintcoronandi ad Christum.
    A
    DefuncW
    duleiii Hertide. Obitus
    quippeHerodis,
    teririihumiriteniiohis
    riialitiosce,'
    qua
    nuric coiitra
    EcclesiamJ iidsea
    scevit,
    insihtfat:
    Ecce
    dpparuitangelus
    Dbiiiiriiiri soihtiis
    J dsph;
    iti
    jEgypto
    diceris:
    Surge
    el
    hbcipepUeruiri
    etmatrem
    ejus,
    etiiddeiii tenarii ISfWei: Iri
    somnis;
    hoc
    semper
    sigriifical, (jiiig
    mPftiiis
    ihuffcio;angpli
    Surit
    p'fce&eri-
    tes.
    QciOd
    ariterii dfefttricto'
    Herode,
    redit ih terrairi
    Israel
    J esus,
    fineni seeculi
    denunliat, quando
    Enoch
    et Helia
    prcedicantibus,
    J udoei
    sopita
    modernseinvi-
    clice
    flamma,
    fidemveritatis
    accipient.
    Et
    bene,
    cum
    J udseam
    deserit, fugere
    et hoc in nocte dicitur :
    cumvero
    revertitur,
    nullanon solum
    fugoe,
    sednec
    noctis fit
    menlio, quia^nitnirum,quos
    aut
    peccato-
    rum tenebris olim
    persecutores reliquit, ipsos
    ob
    B
    Iucemfidei tandemse
    queerentes
    revisit.
    Defuncli
    enim
    sunt, qui quwrebant
    animam
    pueri.
    (ExHiefbii.)
    Exliocloco
    mteiligimus,nbri
    solumHe-
    rbdem,
    sedet
    s"acerdotes,
    et..
    scribas,'
    eo
    tempore
    necemDomini fuisse meditatos.
    Qui surgens, accepitpuerum
    et matrem
    ejus,
    etc.
    Non dixit:
    Accepit
    filium suum et uxoreni
    suam,
    sed
    puerum
    et matrem
    ejus, quasi nulritius,
    non
    maritus.
    Audiens
    aulem,quod
    Archelaus
    regnaret
    inJ udma
    ,
    pro
    Herode
    palrc suo,
    timuit illuc ire.
    Archelaus,
    agnoscens
    leo
    interpretatur,
    Herodes
    pellicius
    sive
    pellis gloria (J oseph.
    lib.
    Anticjuit.xvn, cap. 10),
    Herodes
    ille, qui
    cumPilato
    postea
    amicitiam
    fecit,
    hujus
    Herodis
    filius,
    est frater
    Archelai, quern
    et
    C
    ipsum
    TiberiusCcesar
    Lugdunum,quse
    Galliarumest
    csvitas,
    felegavit, fratremque ejus
    Herodem,
    succes-
    sorem
    fegni
    fecit.
    (ExBeda.) Quod
    dumnato
    Herode,
    J oseph
    timore
    Archelai in J udseamire
    formidan.s,angelomonenle^
    inNazareth Galiloeoe
    secessit,
    ultima
    prsesentis
    Ec-
    clesioe
    tempovadesignat, quando pro ea, quse
    nunc
    est mentis illius
    caecitate,
    Christianos in
    quantum
    valet
    persequi
    non
    desistit,
    sed acrior ineis Anti
    christi
    perseculio consurgit.
    Pars
    igitur
    J udsesein
    qua regnabat Archelaus, qui interpretatur agno-
    scens
    leo,
    de
    quo Apostolus
    ait:
    Adversariusvester
    circuit
    qumrens quemdevoret, perfidos Antichrisli
    sequaces
    ostendit.
    Et admonitusinsomnissecessitin
    parles Galilmm,
    etvenienshabitavitincivitate
    qum
    vocatur Nazareth.
    Nazarelh
    Galilaeae,
    quo
    Dominus
    transfertur, partem
    genlis ejusdem, quee
    tunc
    temporis
    fidemChrisli est
    susceptura designat.
    Undebene Galilaeatransmi-
    gratio
    facta. Nazareth
    vero,
    flos aut
    virgultum
    ejus
    interpretatur. Quia
    nimirumsancta
    Ecclesia, quo
    ardentiore
    desiderio,
    ab his
    qui
    in terris vidit ad
    ccelestia
    promerenda transmigfat,
    eo
    majorespiri-
    tualium
    abupdat
    floreac
    germine
    virtutum.
    U(.
    adimplerelur quod
    dictumest
    per prophetas:
    Quoniam
    Nazareusvocabitur.
    (ExHieron.)
    Si fixum
    de
    Scripturis posuisset exemplum, nunquam
    diceret
    per prophetas,
    sed
    simpliciter,
    per prophetam.
    Nuue
    autem
    pluraliler prophetasvoeans,
    ostendit seuon
    55 SMARAGDIABBATIS
    56
    verba de
    scripluris sumpsisse,
    sed sensum. Naza-;
    raeus enim sanctus
    interpretatur.
    Sanctum autem
    Dominumfulurum omnis
    Scriptura
    commemorat.
    Possumuset aliter
    dicere, quod
    eliam eisdemver-
    bis, juxta
    Hebraicam
    yeritatem,
    et
    juxta linguce
    il-
    lius
    ;Stuf*,
    inlsaia
    scriptum
    est: i\tfi inSD"TonMf'1
    tTffl"W-iD"IS31.Exiet
    virga
    de radice
    J esse,
    et
    Nazarseusderadice
    ejus
    consceD.det sivecrescet.
    CONCORDIA
    Istarumduarumflt inhoc
    gratissima lectionum,
    quia
    J oannes vidit in ccelo
    primitias
    terrae cum
    agno.
    De
    quibus
    ait:
    Quod
    sine
    mendacio,
    et sine
    macula et
    virgines
    sunt. Namet
    parvuli qui pro
    Dominooccisi
    sunt,
    et
    primitise
    terrse
    sunt, quiapro
    Domino
    primi
    meruerunt
    palmas martyrii,
    et vir-
    gines,
    el sinemendacioet sinemaculasunt.
    INOCTAVANATIVITATISDOMINI.
    LECTIOEPISTOLJ E BEATIPAULI APOSTOLI,
    AD
    TITUM,
    CAP.II.
    <
    Apparuit gratia
    Dei et Salvatoris nostri omni-
    -
    bus
    hominibus,
    erudiens
    nos,
    ut
    ahnegantesimpie-
    <tatem et saeculariadesideria, sobrie, juste
    et
    pie
    <vivamusin hoc
    sseculo,exspectanles
    beatam
    spem
    <et advenlum
    glorisemagni
    Dei et Salvatorisnostri
    <
    J esu Christi, qui
    dedit
    semetipsumpro
    nobis,
    ut
    nos redimerel ab omni
    iniquilate,
    el mundaret
    sibi
    populumacceptabilem,
    sectatorembonorum
    <
    operum.
    Hsec
    loquere
    el exhorlare. >
    Appandt gratia
    Dei Salvatorisnoslri omnibusho-
    minibus. Hic
    gratiamEvangelii dicit,
    de
    qua
    inZa-
    charia
    legimus: Exmquavitgraliamgratim(Zach.iv):
    Et J oannes ait: Nosomnesde
    plenitudineejus
    ac-
    cepimus,graliamprogralia(J oan. i),
    id
    est, progra-
    tia
    legis, gratiaraEvangelii:
    omnibus
    hominibus,
    id
    est, quibus apparuit. Ipse
    enim est lux
    vera, quaj
    illuminal omnemhominemvenienleminhunc mun-
    dum,
    hoc
    est, qui
    illuminalur.
    Ipseest, qui
    omnes
    hominesvult salvos fieri,
    el ad
    agnitionem
    verilatis
    pervenire. Ipse
    est, qui Aposlolis
    suisait:
    Ite,
    docete
    otnnes
    gentes, buplizantes
    eos:
    qui
    credideril et ba-
    plizatus fueril,
    salvus erit. Ecce
    quomodo gratia
    salvatorisDei omnibus
    apparuit
    hominibus.
    Erudiens nos.
    (Ex Cass.)
    Erudire enim docere
    est,
    nam et
    ipsum
    nomen
    significat apprehensam
    scientiam.
    Rudis enim dicitur novus. Eruditus
    ,
    quasi
    arure
    sublatus,
    IIOG
    est,
    ab
    ignorantia
    divi-
    sus,
    et indoctrinaefinibuscollocatus.
    (Ex
    Hieron.)
    Namet ad
    Hierusalem, per
    Hiere-
    miamDominus sic dicit: Erudire
    Hierusalem,
    ne
    forte
    recedat anima meaa te
    (Hier. vi).
    Eruditur
    Hierusalem,
    ut
    corrigatur,
    el nonrecedatanimaDei
    ab
    ea,
    et
    redigatur
    in
    lolitudinem,
    sed
    potius
    eru-
    ditahabeat
    semper
    Dominumhabitatorem.
    Ut
    abnegantesimpietatem.
    Hic
    impietatem
    illam
    dicit, quam
    Zacharias
    super amphoram
    vel massam
    sederevidil
    plumbeam, quam
    alio nomine idolola-
    triam
    possumus appellare
    et
    negationem Christi,
    Graecivocant nv ereSewcv.
    A Et smculariadesideria. Sseeulare
    est,
    omnedesi-
    derium
    carnale,
    et oninis ambitio saecularis.Desi-
    deria
    turpia,
    voluntas vel
    cupiditascorporis,
    omnia
    desideriasunt
    carnalia,
    a
    quibus
    nosomnibusabs-
    tinere,
    Petrus
    obsecrat,
    dicens: Obsecrovos tan-
    quam
    advenaset
    peregrinos,
    abstinerevosa carna-
    libus desideriis
    , qum
    mililant adversus animam
    I Petr.
    n).
    Acsi diceret: Carnalia desideria nolite
    desiderare,
    sed
    cceleslia,
    et ceterna
    concupiscite,
    quia
    carnis desideria adversus conversationemsan-
    ctam,
    et contra
    suammetipsam
    militant animam
    Sobrie. Sobrie
    dicit,
    hoc
    est, caute, sapienter,
    considerate,
    et
    temperate, ponens
    ante oculosiOud
    quod
    Dominus ait: Attendite ne
    graventur
    corda
    veslrain
    crapula,
    et
    ebrietate,
    el curis
    hujus
    sxcu-
    B
    li(Lucmxxi).
    Et
    juste. J uste,
    id
    est,
    recteet
    oequanimiter,
    hinc
    enim J oannes ait:
    Scitis, quia
    Deus
    juslus est,
    et
    omnis
    qui facitjuslitiam,
    ex
    ipso
    natus esl
    (I
    J oan.
    m).
    Dicta autem
    justitia, quasi juris status,
    cujn
    partes sunt,
    timere
    Deum,
    venerare
    religionem,
    ha-
    bere humanitatemet
    pietatem,
    unde
    sequitur.
    Et
    pie
    vivamusin hocsmculo.J ustiliaenimnein-
    temperata sit,
    pietas adjungenda
    est. Pietas enim
    pars
    est
    justitice, quseproprie,
    ut ait
    Augustinus,
    Dei cultus
    inlelligitur.
    J ustitia enim
    est, cequitas
    vel
    rectitudo, quseunicuique
    suatribuit.
    Exspectantibus
    beatam
    spem. (Ex Cass.) Spes
    est
    bonorum
    exspectalio futurorum,
    quseexprimit
    hu-
    _ militatis
    affeclum,
    et sednlseservilulis
    obsequium.
    Spes
    autemGreecedicitur
    EW?,
    e( est
    opinio
    futu-
    rorum. Et contrarium
    desperatio, quando
    extra
    cmnem
    spem
    homo
    est,
    cui nulla est
    progrediendi
    facultas, quia
    dum
    quisque peccalum amat,
    futu-
    ram
    gloriam
    non
    sperat.
    Hleeniin fiducialiter ex-
    speclat, qui ejus
    mandata fideliler servat. Beata
    enim recte dicilur
    spes,
    ubi filii Dei merebimur
    esse,
    et
    hoeredes,
    hoeredes
    quidemDei,
    cohaeredes
    autemChristi. Ubi cum
    apparuerit,
    similes
    eierimus,
    quoniam
    videbimuseum sicuti est. Ubi
    peccata
    no-
    bis
    donantur,
    et vitaoeterna
    preestabitur.
    Ubi
    splen-
    doremsolis et consortium obtinebimus
    angelorum.
    Et adventum
    glorimmagni
    Dei. Notandum
    quod
    in hacbrevi
    Epistola
    DominumJ esumbis Dominum
    p.
    appellet.
    Namel in
    Epistola
    adHebroeosidem
    Apo-
    slolusait: Ad
    filium
    autem: Thronus luusDeusin
    smculumswculi.
    Et,
    unxit te Deus Deusluus oleo
    exsultationis
    (Hebr. i).
    Et J oannes ait: In
    principio
    erat
    Verbum,
    et Verbumerat
    dpud Deum;
    et Deus
    erat Verbum
    (J oan. i),
    et alia
    plurima
    dehoc sau-
    ctissimo nomine invenies testimonia.
    Cujus
    et ad-
    ventum
    glorioeexspectamus,
    secundum
    promissio-
    nem
    angelicam,
    dicentisad
    discipulos
    : Viri
    Galilwi,
    quid
    hicslatis
    aspicientes
    in
    ccelum,
    sic enxm
    veniet,
    quemadmodum
    vidistiseumeuntemincmlum
    (Act.i).
    (Ex Orig.)
    Sedin illa
    gloria exspeclatur,
    de
    qua
    ipse
    Salvator ait: Cnmvenerit Filius hominisin
    , gloria
    Patris et sanctorum
    angeiorum(Matlh.xxv).
    Non
    quod
    Deiet
    angelorum
    unam
    gloriam
    essedicat
    57 COLLECTIONES
    IN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 58
    sed
    quia
    tantaerif illic
    gloria
    Patris,
    in
    qua
    Filius
    hominisad
    judicium
    venturus
    est, quse
    a solis an-
    geliscapi possit,
    vel abillis
    sanctis,
    de
    quibus
    dici-
    tur:
    Quia
    erunt sicut
    angeli
    Dei. De hoc adventu
    glorise
    Dei et Petrus
    apostolus
    ait: Inveniatur inlau-
    dem
    etgloriamet
    revelationcmJ esuChristi
    (I
    Petr.
    i).
    In
    laude, quando
    dicturus est:
    Venile,
    benedicli Pa-
    tris
    mei, percipiteregnum.
    In
    gloria, quia
    tunc
    justi
    fulgebunt
    ut sol inrevelationeJ esu
    Christi,
    hoc
    est,
    infuluro
    judicio.
    Et Salvatoris nostri J esu Chrisli. J esus nomen
    proprium
    est Filii
    Dei,
    secundum
    carnem,
    ut Ga-
    briel
    angelus
    beatseMariseait: El vocabisnomen
    ejus
    J esum
    (Luc. i), quod
    Latine Salvalor
    dicitur,
    eo
    quod
    salvum facit
    populum
    suum a
    peccatis
    eorum. Chrislusabunctionenomen
    accepit,
    chrisma
    enim
    unclio, Christus unctus dicitur. Sed
    spiri-
    tualiter,
    cui Psalmista :
    Propterea
    unxit te
    Deus,
    Deus
    luus,
    oleoexsullationis
    (Psal. XLV).
    Qui
    dedit
    semetipsumpro
    nobis. Sicut et alibi
    idem
    Apostolus
    dicit: Ambutalein
    dilectione,
    sicut
    et Chrislus dilexlt
    nos,
    et tradidil
    semetipsumpro
    nobis
    (Ephes. v).
    Ut nos.redimeretabomni
    iniquitate,
    et
    mundaret,
    etc.
    (Ex Cass.)
    Redemit nos et liberavit ab omni
    vinculo
    iniquitatis, quo captivi tenebamur,
    et infl-
    delitatis,
    et mundavit
    per baplismum,
    ubi sicomnia
    originaliadelicta,
    et
    perpetrata
    commissamundan-
    tur, quatenus
    in
    nobis
    nihil remanere
    possit
    im-
    mundum.
    Seclatorem bonorum
    operum.
    Ad
    quam
    sectalio-
    nembonorum
    operum,
    idemnos
    Apostolus
    admo-
    net,
    dicens :
    Exhortamur,
    neinvacuum
    gratiam
    Dei
    recipiatis,
    ut non
    vituperetur
    ministerium
    nostrum,
    sedin omnibusexhibeamusnos sicut Dei
    minislros,
    inmulta
    palienlia,
    in
    tribulationibus,
    in necessitati-
    bus,
    in
    angustiis,
    in
    plagis,
    in
    carceribus,
    inseditio-
    nibus,
    in
    laboribus,
    in
    vigitiis,
    in
    jejuniis,
    incasti-
    tate,
    in
    scientia,
    in
    longanimitate,
    in
    suavilate,
    in
    spi-
    ritu
    sanclo,
    in charitate non
    ficta,
    in verbo
    veritatis,
    in virtule
    Dei, per
    arma
    justitiw,
    adextriset asini-
    stris
    (II
    Cor.
    vi),
    et csetera
    similia, unde et
    apte
    sequitur.
    Hmc
    loquere
    et exhortare. Ac si diceret: Omnis
    tuus
    sermo,
    in liac exhortatione consistat
    atque
    persevefet.
    EVANGELIUM
    LUCE,
    CAP.II

    Postquam
    consummati sunt dies octo ut cir-
    <
    cumcideretur
    puer,
    vocatumest nomen
    ejusJ esus,
    <
    quod
    vocatum est ab
    angelopriusquam
    in utero
    <
    conciperetur.
    Et
    postquam impleti
    sunt dies
    pur-
    <
    gationis
    Marisesecundum
    legemMoysi,
    tulerunt J e-
    <sumin
    Hierusalem,
    ut sisterent eum
    Domino,
    sicut
    <
    scriptum
    esl in
    lege
    Domini:
    Quia
    omnemasculum
    <
    adaperiens vulvam,
    sanctum Domino vocabitur:
    <Et ut darent hostiamsecundum
    quod
    dictumest
    <in
    lege Domini, par turturum,
    aut duos
    pullos
    co-
    <
    lumbarum.Et ecce honioerat in
    Hierusalem,
    cui
    A
    nomenSimeon. Et homoiste
    justus
    et
    timoratus,
    <
    exspeclans
    consolationem
    Israel,
    et
    Spiritus
    san-
    i ctus erat in eo. Et
    responsumacceperat
    a
    Spiritu

    sancto,
    nonvisurumse
    mortem,
    nisi
    prius
    videret
    <Christum
    Domini,
    et venil in
    spiritu
    in
    templum.
    <Et cuminducerent
    puerum
    J esum
    parentes
    ejus,
    ul facerent secundumconsueludinem
    legispro
    eo:
    <Et
    ipse accepit
    eum in ulnas
    suas,
    et benedixit

    eum,
    et dixit : Nunc dimittis servum
    tuum,
    Do-

    mine,
    secundumverbum luumin
    pace. Quia
    vi-
    J derunt oculi mei salutare tuum:
    Quod parasti
    ante faciem omnium
    populorum.
    Lumen ad
    <revelationem
    gentium",
    et
    gloriam plebis
    luseIs-
    <rael.
    Postquam
    consummati sunt dies
    octo,
    ut circumci-
    B
    deretur
    puer. (Ex Ambros.)
    Circumciditur
    itaque
    puer.
    Quis
    est ille
    puer,
    nisi illede
    quo
    dictumest:
    Puer natus est
    nobis, fihus
    datus est nobis
    (Isaimix)?
    Factus est enimsub
    lege,
    ut
    eos,
    qui
    sub
    legeerant,
    lucrifaceret (Gal. iv).
    Vides omnem
    J egis
    veleris se-
    riemfuisse
    typum
    futurse. Non
    utique
    frustra octava
    die
    jussus
    est infans
    circumcidi,
    nisi
    quia pelra,
    qua
    circumcidimur,
    Chrislus erat. Cultellis enim
    petrinis
    circumcisus est
    populus, petra
    autem erat
    Christus.
    Quare
    autemoctavodie?
    quia
    inhebdoma-
    dibus idem
    primus, qui
    et octavus.
    Complelis
    enim
    septem
    diebus reditur ad
    primum,
    finitus
    septimus,
    Dominus
    sepullus.
    Reditus ad
    primum
    Dominusre-
    suscilatus,
    Domini resurrectio
    promisit
    nobis seter-
    p
    num
    diem,
    et consecravit nobis Dominicum
    diem,
    qui
    vocatur Dominicus, ipse
    videtur
    proprie
    ad
    Dominum
    pertinere, quia
    eo die Dominus resur-
    rexit.
    (Ex Beda.) Suscepit igitur
    circumcisionem
    lege
    decrelam in
    carne, qui absque
    omni
    prorsus
    labe
    pollulionisapparuit
    in
    carne,
    et
    qui
    in similitudine
    carnis
    peccati,
    non aulemin carne
    peccati
    advenit,
    remedium
    quo
    caro
    peccati
    consueverat
    mundari,
    non
    respuit,
    sicut etiamunda
    baptismatis, qua
    novce
    gratise populos
    a
    peccatorum
    sorde lavari voluit.
    Ipse.non
    necessitatis,
    sed
    exempli
    causa
    subiil;
    scire
    etenim debet vestra
    fraternilas, quia
    idem saluli-
    fersecurationis auxiliumcircumcisis in
    lege,
    contra
    originalis peccati
    vulnus
    agebat, quod
    nunc
    baptis-
    j)
    mus
    agere
    revelatse
    gratisetempore
    consuevit. Ex-
    ceptoquod regni
    ccelestis
    januam
    necdum intrare
    polerant,
    donec adveniensnenedictionemdaret
    qui
    legem
    dedit,
    ut videri
    posset
    Deusdeorurnin Sion.
    Tantuminsinu
    Abrahse, post
    morlem,
    beala
    requie
    consolati, supernsepacis ingressum, spefelices,
    ex-
    spectabant.
    Qui
    enimnunc
    per Evangelium
    suum
    lerribiliter ac salubriter clamat : Nisi
    quis
    renalus
    fuerit
    ex
    aqua
    et
    Spiritu
    sancto,
    non
    potest
    inlroire
    in
    regnum
    Dei
    (J oan. m), ipse
    tum
    per legem
    suam
    clamabat: Masculus
    cujus prmpulii
    caro circumcisa
    non
    fuerit, peribit
    animailla de
    populo
    suo, quiapa-
    ctummeumirrhum
    fecit (Exod.
    xm;
    Levit.
    xn),
    iu"
    est, quiapaclumvitse,
    in
    paradiso
    hominibus a me
    datum,
    Adam
    prsevaricante, trangressumest,
    in
    quo
    m SMARAGDIABBATIS"
    m
    oiunes'
    peccavefurit, pefibit
    deccetii
    sanctofum, si.
    uonei fuerit remediosaliitari suhventum.'
    Vocatumesi noiken
    ejus, J esus,
    etc.
    (Ex Beda\)'
    In
    hoc, qubd
    ih die
    Cifcumcisioriis;
    susenofrieii'ut
    J esus'
    vbcafetur, accepit;
    ad imitatibiicin
    priscofunv
    fecil,
    sicui Abraliairi
    patriafcha, qiii priiriiis
    circiiin-
    cisionis sacramentum et
    pfomissionis
    lestimbniiini
    accepit,
    et eodemdie
    amplificalionein
    tibmitiissiriiul
    cum siia
    coivjugepromeriiit,
    ut
    cjui
    ealenus
    Abrarn,
    id
    est,
    pater cxcelsus,
    dcinde
    Abraharii,
    ici
    esf; p'a'tef
    multarum
    genlium
    vocaretiir.
    (Ex liiehn.)
    Sedet Sarai uxof
    tua; iriquit
    Do-
    riiinus ad
    Abfahaiii,
    hon vocabttuf
    Sa'fai,
    se9Saia.
    Errant
    qui putant primum
    Saram
    per
    unumR seri-
    ptuiti fuisse,
    et
    postea
    allefurii R
    additimi, Saijai
    primurn
    vocata est
    per
    1
    "i U>-Sublaio
    eigoi,
    id est
    i
    eleniento,
    additaest n littera,
    qucepef
    A
    legitur,
    et
    vocata esti
    n~0,
    Safaa. Caiusaautem ita' nomiriis
    ihimutati;
    hoec
    est, quod
    antea dicebatuf
    princeps
    ihea,
    uriiusscilicet taiUummodridomus materfami-
    lias, poslea
    vertf dicituf absolltte
    pririceps,
    id
    est,
    f-
    El
    postqndmimpleh
    suril dies
    purgalioiiisejiis,
    se-
    cundiim
    legemMbysi
    liderunl illiirii iii
    Hierusatem,
    ui sisterent itiutriDoinino.
    (ExBeda.)
    Decreturii
    qui-
    derh
    legis
    erat
    pai-vulum
    post
    liicesimimi tertium
    circumcisioriisdieni ad
    templuhi
    Doriiirii
    deferfi,
    da-
    rique
    hostiani
    prb
    eo:
    priiriogeriiluni
    aiilemtiiascu-
    luih sanctum Domino
    fiefi; riiystice,
    sicut
    diximus,
    insinuans,
    riemiriemnisi cifcdhicisiirii
    vitiis;
    Domi-
    nicis
    digriuni
    esse
    corispectibiis; rieriiinem,
    hisi
    inortalilatis nexibiis
    absoiiitum, superriae
    civitalis
    gaudiaperfecteposse
    subire. Verumsi
    legis ip;sius
    vefba
    diligentius irispexefis, pfofectorepefies, quia
    iibnsbluiri Domirius
    ificainatus, quahtum
    a
    peccali
    coiUagibiie,
    lantuma conditione
    legis
    fuerit
    libef,
    quarn
    ob'hoc
    riiagissusciperedighatus"est,
    ut eam
    sanclam, justani;
    ac l^bnamesse
    probaret,
    et nOs
    ab
    ejus
    servitiite a'ctiniofe fidei
    gratici libcfafet,
    sedetiarii
    ipsa
    Dei
    geriiffix;
    Siciitabadmixtione vi-
    rili,
    sicet a
    legali
    sii
    jure
    iriimunis. Dicit enim
    Moy-
    ses : Muiier si
    suscepio
    semine
    pepererit masculum,
    immundaeril
    septeiii diebus, jdxta
    dies
    separalionis
    meiistruw,
    el diedctavb' cit'cuiri'cidelhr
    infantiilus.Ipsu
    vero
    triginld
    tribus diebus riianebitin
    sanguinepu-
    rificalionis
    sum
    (Letiit. xn).
    Nota
    ergo, quod
    non
    omnis niulier
    parieris,
    sedea
    quae suscepto
    semino
    pepererit, designaiui irnmunda, rituque legis
    do-
    celur esse
    uiuhdanda,
    ad distinclioneni videlicet
    illius, qiicevitgb cbiicepit,
    et
    pbperit
    filium. Et vo-
    cavit nomen
    ejus bxi3)D5?, qubd
    est
    interpretatura
    nobiscum Deris.'Nbn
    ergo
    filius
    qui
    cuin hbinine
    Deus
    est,
    nori
    mater, qure Spiritu
    sancto
    opefarite
    peperit,
    vicliriiis
    hbstiarum, quibus piifgafetuf,
    in-
    digebal,
    sedut nosa
    legis
    viriculb'
    solvererimr,
    sieiit
    Dominus
    Christris,
    ita et beata
    semper virgo'
    Maria
    legi
    est
    spontesuhjecta.
    Sicul
    scriplum
    estiri
    lege
    Ddmini:
    Quid
    orriiiemtt-
    sculum
    adaperierisvutvatn;
    saiiciumDbininovocabi-
    A tur.
    Quoddicit,'
    Oriinemdscuium
    addperiehs vuliiam,
    et hominiset
    pecoris pfiiriogenitumsigriificat, qiiod
    litrumqiie
    sanctumDomirio
    vocari, sitque
    ideo s'a-
    cefdotis
    esse,
    prseceptum
    est. Ita
    duntaxat.,
    ut
    pro
    hoiniriis
    pfiftiogenitb pfetliiiri accipefet,
    et orime
    ariimal immuriduiii rediriii
    faceret^cujas, inquit,
    fedemptio
    erit
    post
    unurii
    nierisein,'
    siclis
    argenti
    quinque;
    ubi salvb'subtiliore tfa'ctat'u"bfeviter inti-
    mandum, quod
    illa ofrihia
    priniogeriita,
    vel
    figora
    fuerint
    ejus, qui
    cum
    unigenitus
    eSset Dei Filius
    pfiihogenitus
    fieri
    dignSlus
    est omhis
    creaturse,
    et
    vefe et
    sihgulalriter
    sarictus
    DoiniriO,quiapeccatum
    hOri
    fecit,
    nec iriveritus est bolas inOre
    ejfls,
    vel
    certe riostfcefuerit devoiionis
    ifidiciuni, qui
    imhia
    boiiceactipnis
    iriitia, qriaequasi
    corde
    gighirfliis,
    Do-
    "roirii
    gratiaedeputare,
    male aiitehi
    gesta
    fedim'efe
    debeamus, dighos
    videlicet
    pcehiterificeffrictus, pfo
    siiigulisquinque cOrpofis
    vel ahiriicesehsibus offe-
    rentes.
    Ilaque quod
    ait :
    Adaperieiis viitvain;
    cori-
    suetcenativitatis rifiofe
    Ipquitiif;
    riffri'
    quofl
    Doifliiius
    noster sacfi ventris
    hospitium, quod ihgressus
    sah-
    eliftcarit;
    egressus de\irginasse
    credendus
    sit, juxla
    haerelicos, qui
    dicunt beatam Mariaih
    virgiherii
    us-
    que
    ad
    partum,
    non
    virgihem
    esse
    post partuiri,
    sed
    juxta
    fideni
    catholicarii,
    1
    clausb
    virginis ritero, quasi
    sponsus
    suo
    processif
    de
    thalamo,
    fle
    quo pttlchre
    Pfopheta
    : Et convertit
    me, ihquit;
    ad viam
    pbrtm
    saricluarii
    exterioris, quwrespiciebat
    dd
    brieiilem,
    et
    erdt
    clausa,-
    el dixit Ddntimisad ine .' Porta limc
    -
    clausa
    erit,
    non
    aperietur,
    et vir non traiisetit
    per
    eam.
    Quoniam
    DoininusDeusIsrael
    mgressiis
    esi
    per
    eatn, eritque clausa; principumprinceps
    iii ea se-
    debit,
    ut comedat
    panem
    corattt Doinino
    (Ezech.
    XLIV).
    Quamvis
    pbssit
    etiam
    mystice designari,
    nullam
    prseter
    DominiimEcclbsiee
    virginis
    uterum
    per aquam
    et
    Spiritum
    sanclum ad
    regenerandos
    Deo-filios
    posse reserare, ideoque
    hunc rhascu-
    lunij
    inconiparahili dighitate
    Dominosaiictum vo-
    cari.
    Et Xdaferit
    hosliain,
    secunduiri
    quod
    diciurii est
    in
    lcgeDomini, par turturum,
    dut duos
    pullos
    cblufri-
    barum.
    (Ex Beda.)
    Dictum est in
    lege,
    ut
    pvb
    in-
    i
    fante,
    si masculus
    sit,
    ut
    praedixi, quadrageshho,
    si
    '
    feiriiria
    oclogesiroo
    die
    iiativitatis, aghus agriiculus
    Dimniaciilalus ih
    holoeaustum,
    et
    tuffur,
    siVe
    pullus
    '
    columbinus offerretur
    pro peccato
    : Si aiilemnon
    1
    invenerit, inquit,
    manus
    ejws,
    nec
    potuerit offerre
    agnum,sumet
    duos
    turtures,vel
    duos
    pulloscolumbm,
    unutri in
    holocdustum,
    et alterum
    pfopecculo'.
    Dbmi-
    nus
    ergo
    J esus Christus cririi dives
    esset,' paupef
    fa-
    i
    ctus
    pro riobis, pariperem pro
    se hosfiamvolult
    *
    dari,
    ut
    videlicet,
    una sua
    paupertate
    rios divites in
    s
    fideet illic faceret hcevedes
    regrii, qubclreprbhiisit
    Deus
    diligehtibus
    se. Moralitef
    aiiterii,
    sive fbrtia
    t
    qiiis opera,
    seu cfeavertt
    infifma, quse
    maisculi ac
    i femihaevocabulo
    distiriguuntur,
    ut hsec
    legitiriie
    Do-
    mino valeant
    consecrari,
    ovem riecesse est inno-
    eOntice,
    et turturem
    pafitef,
    sivecoluriibam
    compun-
    -
    ctionis
    offerat, quia
    enim volucfes"hse
    pfo
    cantu
    61
    COLLECTIONE IN EPIS^tOLiS ET EVANGELIA. 62
    gemitus
    lianenf;
    iibrf imriiefitb
    iacrytiias
    humilium
    1
    designant.
    Et herfe
    dubs,
    utiiihi
    pro-pfeccatb,
    et al-
    terumiti holocaiistuih. Holocausturii
    tiamqufe'
    fotuiti
    incehsum
    dicitur.
    Quici
    tiiniiruni duo sfitif
    genefa
    compunctioriis;
    Deuni
    namque
    sitiens
    aniiha, prius
    timore
    compuogitur, pOst
    amore.
    Qui ergb pvius
    flendo,
    ne duceretuf ad
    supplicium,
    tufturem
    prb
    peceato
    offerebat;
    dealterb facit
    holocaustititi,
    cuih
    postmodum
    flereamarissime
    incipit, qciia
    differtur
    a
    regno.
    Hoesane inter turtures et coluhibas
    distat,
    quod
    columba
    qucegregatim
    convefsaf
    i;
    volcifeet
    gemere
    consueverit,
    activsevitce
    freqiiferitiatii
    de-
    monstrat,
    de
    qua
    dicituf : Muiiitudiiiis autem cre-
    denliumerat cor ununi et anima una
    (Aci. iv) ;
    tuf-
    tur
    vero, qui singularitate gaudet adeo,
    iit si
    conju-
    gerri
    casu
    perdidefit,
    solhs exiride
    pertiiaiifeat,spe-
    culalivsevitseculmina
    denuhtiat, quici
    et
    paucorum
    est ista
    viftus,
    et his
    singularitef
    SllribufsiJItetii cum
    intrans
    cubicnlum,:
    clauso
    ostio,
    oro Patrein in abs-
    condito,
    turtrirem offero. At cririi'
    ejuscfeiti operis
    1
    compares quoero;
    canehdo curii
    Proplifeta
    :
    Venite,
    adoremus ei
    procidamus
    anlc
    Deum, piofemus
    co-
    ram
    Domino, qui fecil nos,
    columbas ad altare de-
    porto.
    Et eccehotrioin
    Hierusalem,
    cui riomenSimeori.
    Nonsolumab"
    angelis
    et
    proplietis,
    sed efiarfi a se-
    nioribus;
    ef
    reliquis justis, generatio
    Dortiihi
    aiccepit
    testimonium. Omniscetaset
    riterque
    sexus' everitb-
    rummifacula fidem
    astfuurit, vivgogeneratt;
    Stevilis
    pavit,
    mntus
    loquitur,
    Elizabeth
    prophetcft; magus
    adorat,
    utero clauso
    exsultat,
    vidua
    corifiletuf, justus
    exspectat.
    Et homoiste
    justus
    et limoratus
    exspectdnS
    bonio-
    lationem
    Israel,
    et
    Spiritus
    saiicluSerdt iri eo.
    (Ex
    Beda.)
    Bene
    justus
    et liirioratus
    dicitiir, quia
    flifficile
    juslitia
    sinelimoreciistodituf. Bene
    justusj quia
    non
    suam,
    sed
    populi gratiamrequifebat, ciipiens ipse
    covpove
    vinculis
    fragilitatis atiscilvi;
    Sed
    exspe-
    ctans videre
    pfomissum.
    Sciebat
    ehirii, quia
    bbati
    oculi,
    qui viderent,
    sed dbtieC veniret ille ribie-
    bat ife.
    Et
    responsumdcceperal
    a
    Spiritu
    sanciononvisu-
    rumsemortemnisi
    prius
    videfet Christuiri Domini.
    VideIocutiones
    ScripCiifa'rurii.
    Mortehi videre
    dixit;
    quomoddvideht, quibusve ocrilis, quce
    vetiieiido
    ip-
    sos oculosclaudit? ied videre
    mortem, expbfiri
    si-
    gnilicat.
    Namet iioscohversationemhabendo iri coe-
    lesti
    Hierusalem, teriipli
    Doriiirii limina
    ffequen-
    tando,
    hoc
    est, pia
    sanctorufti;
    in
    qtiibhs
    inhabitat,
    exempla
    sectaiidci
    ^
    hiefehimuf verbiirii Domini iri
    manibus
    accip*efe;
    et fidei
    charitatisqiie
    BfacMisain-
    plecti.
    Et venil in
    spiritu
    ih
    teiriplum. Quod
    autemait:
    Veriitin
    spiriiu, sighificat eiihi;
    eadem
    gratia Spifi-
    lus
    qua
    olimveiitufuin
    prsecogrioverat,
    et
    jarii
    nunc
    venientem, jamque
    a se videridflm
    cbgriovisse
    Sal-
    vatorem.
    El buriimduberehl
    ptterum
    J esUm
    pdreriiesejus,
    ul
    \hcereht
    secuhdumcorisueiudtiiem
    legis',ei ipseaecepit
    &
    eutriin utnassuds.
    Trdpiceaccipit
    Simeon
    Christiim,
    veierantts
    iniantem,
    rit doceat nos exuere vetereiri
    lioriiinem, qtii corrumpitur
    cumactibus
    ejus,
    et re-
    riovatos
    spiritu
    nientis
    nostrse,
    indiiereeum
    qrii
    se-
    ctiticlutiiDomiriumcreatus est iri
    juslifia
    el saiicti-
    tate fetveritcite.
    Accipit
    seniof itifanfem
    Christum,
    uf
    insinuet,
    lioc
    sceculum, quasi
    senio
    jatii
    et Ion-
    gceva"
    cetaJ te
    defessuin,
    ad
    innocentiami, et,
    ut ita
    dixefim,
    infaiitianiChristiauce conversatiotiis reditu-
    riirri,
    et sicut
    aquilcejiiventuteni
    illius esse rerio-
    vandaiti.
    Ei benedixit
    Doniinum,
    et dixit: Nunc diihiiiisser-
    vuiii
    iuUm, Doriiine,
    secuhdutri verbumtuuiri iii
    pdce.
    Iinpletuni
    est desideriiirii
    seriis,
    mundi
    ipsius
    serie-
    ctute
    vergente, ipsfe
    ad seherii horivinein
    venit, qui
    B mundumvelereminvenit. Audiat riiuhdus : Carifate
    DominOcanticum
    novuin,
    fcsintateDoinino otiinis
    terfa. Destituatuf
    vetus;
    tiovitas
    sufgat.
    Qitia
    viderunt oculi mci satuiare
    tuuiii, quodpa-
    rasti arite
    faciem
    omniuiii
    poputofutri'.
    Beati oculi
    qui
    vident
    quse
    Simeon
    vidit;
    beati
    qiii
    tionviderutit et
    crediderunt. lllud
    ipsum, inquit, qiibd
    omtiihus
    pfo-
    periitfdiimgetitibiispopulis
    et
    linguis
    tiiente ac ficfe
    corispieiendurii parasii, spe
    ac dilectibrife
    qiieereri-
    durii
    pfeevidisti,ipsfe
    diu
    desideraturii,
    riuricet carflis
    et cofdis oculistuumsalutare
    eonlerriplor.
    Lunienadrevelationem
    gentium
    ei
    gtoridmplebis
    luce
    lsrdel. Lrimen
    quideiti utrique populo
    saiotafe di-
    cit,
    id
    est,
    Christus aDeoPatre
    paratur, qui
    tameti
    glbriatil
    magis Isfael,
    cui diu
    spefitttr,
    et ex
    quo
    "
    prcenuntiafuf,
    adyenit. Gentium vferodicituf esse
    fevfelatio,quarum
    memis bculos
    profutidajam
    cae-
    cifcite
    dii6fsbs, neque
    tilla
    Spfe
    adverifus ftotfiitiici
    effeetbs,ipse
    visitare
    pafitef,
    fevelafe
    atque
    illil-
    stfare
    dignatus
    est. Et betiefevelatib
    gentiurn
    Israe-
    lis
    gloriceproefertur, qiiisi
    Giirii
    ptenitudo geiitimti
    iritroierit,
    nuriconiriisIsfael salviisfiet.
    CONCORDIA.
    In hocistarum duarum fii concordia
    lectibnuin,
    quia
    ainbaede
    apparitibne Bomini, qiisepfimumfacta
    est
    J oquiiiir
    in
    templo.
    DOMINICAPOST NATALEMDOMINI.
    EpfSTbtAPAOLI Ai>
    GALAtAS*,
    CAP.IV.
    jj
    <
    Quahfoiemporfe
    hseres
    parvulus est,
    nihil diffevi
    i
    a sefvo
    siib,
    cumsit dominus
    ofriiiium,
    sed suh
    i
    tutbfibus ef actoribus
    est, usque
    ad
    pfcefinitum

    teitipus
    a
    patre.
    Itaet nos curii essemus
    pafvtfli,
    'sub Sletiientis miiridi eramus servieiites. At flbi
    i
    veriit
    plenitudb temporis,
    tiiisit DfecisFiliumsuiim
    i natumfex
    muiifere,
    factuin sub
    lege,
    rit ebs
    qcii
    sub
    i
    lege erant, redirheret,
    ttt
    adoptionetii
    filiorum
    Dei
    fecipefemris. Quoniain'
    atitfeiti estis filii
    Dei,
    tiiisit Deus
    Spiritum
    Filii srii in febrdaveslra cla-
    mantem:
    Abha, patfef. Itaqiiejam
    tioii est
    sefvus,
    <sed
    filius, qriod
    si iilitts fetiiseres
    per
    Derifii.
    Quaiilb
    teriipore
    hwfes
    parvulus
    est,
    tiiliil
    differt
    a
    servo,
    cumsit doiriinus
    mhnikfri,
    seclsubluloribns et
    Sctoribus
    esi; usqtie
    tiii
    ptcifinitum ieinpUS
    &
    patre.
    63 SMARAGDIABBATIS
    64
    Secundum
    acceptamcomparationem disputationis
    producit
    eloquium.
    Hicservumvocat J udaicum
    po-
    pulum, qui legis
    litteraesubcarnali
    pbservanlia
    ser-
    viebat,
    in fide
    parvulus,
    et a sensu doctrinse
    spiri-
    lualis
    alienus,
    cumDominusdivinse
    agnitionis
    the-
    sauros
    atque
    divitias
    gentibus,
    servituti dsemonum
    subjacenlibus,
    contulisset. Genliles
    enim, qui
    na-
    tura substanliaminfidelitatis
    consumpserant, egeni
    et
    pauperes
    erant. Hic autem
    principes
    et sacer-
    dotes,
    tutoreset actores
    appellat, qui superplebem
    exercerevidebantur dominatum.
    Quod
    autemdicit:
    Usque
    ad
    prmfinitumtempus
    a
    patre.
    Ulud
    tempus
    intellige, quo pater
    vita
    excedens,
    filiumtutoribus
    et actoribus
    provida
    ordinatione committit. J uxta
    quamcomparalionemunigeniti
    Pater
    legi tempus
    us-
    que.ad
    adventumFilii
    prsefinivit.
    Ita et noscumessemus
    parvuli,
    subelementismun-
    di eramus servieiites. ld
    est,
    observationes dierum
    et
    temporum, quas
    subliac
    causa,
    ne
    per
    otiumad
    idola
    evagaremur, accepimus.
    Si enimetJ udceierant
    elementisservienles, quid
    differebanta
    paganis?Pa-
    ganos
    elemenla
    colere,
    omuibusnotum
    est,
    J udaeos
    aulem non
    elementis,
    sed sub elementis Domino
    servisse, propter
    neomsenias,
    et
    sabbata,
    et circum-
    eisiones,
    et csetera talia. Hsecenimcarnalia sunt.
    Quidquid
    enim
    visibile
    est,
    carnale
    est,
    et deele-
    mentisest. Exea
    igilur parte, quamsupradiximus,
    subclemenlisserviebant J udsei. Ex alia
    parte legem
    habebant
    spiritalem,
    quoe
    et
    peccare prohibet,
    et
    exhortatur
    addileclionem
    Domini
    Dei, qui
    venturus
    eis fueral
    promissus,
    adremiltenda
    peccala.
    Al ubi venit
    pleniludo
    temporis,
    misit Dominus
    fi-
    liumsuum. Id
    est, quando jamper
    consueludinem
    transgressionum,
    legem
    vix
    pauci poterant
    custo-
    dire. Vel certe
    plenitudo
    temporuminlelligendaest,
    quando
    florente
    populis
    mundo, opportunuro
    ac sa-
    lubre Dominovisum est,
    remedia salutis
    gentibus
    exhibere, qucejam competenler possit
    sexti sseculi
    aetasnatura
    suscipere.
    Pleuitudo
    ergotemporis,
    setas
    mundi senescenlis
    ex venia inlelligi potest,
    in
    qua
    ei itacommissaet creditaest veritatis
    agnitio,
    sicut
    profecto
    annis
    filio,
    recte
    profundarum
    rerumcre-
    ditur inslilutio,
    et sane
    prseterita
    ssecula, quee
    in
    primo
    parente
    noslro rea subinfemali
    ergastulo
    te-
    nebanlur, longaindigebant
    dilatione,
    ut
    jam
    mullis
    temporibus
    expiatione
    Christi liberarentur adventu.
    Faclum ex muliere. Mulief,
    non
    corruplionem,
    sedsexum
    significat. Denique
    Eva statim ut facta
    est,
    niulier
    appellatuv(Gen.III).
    Et
    ipse
    Dominusad
    malvem. Quid
    mihi et
    libi, inquit,
    est mulier
    (J oan.
    n).
    Ineoautem
    quod
    dicit: Ex
    muliere, monstrat,
    non more solito ex conventu viri et feminae,
    sed
    per Spiritum
    sanctumex malre
    tantum,
    Christum
    incarnalionem
    hominis
    suscepisse.
    Namidem
    Apo-
    slolus
    adCorinthios
    ait: Sicut mulier ex
    viro,
    ilaet
    vir
    per
    mutierem
    (ICor.xv).
    Unde sicut in
    princi-
    piogeneralionis,
    mulier ex viro
    sumptaesl,
    itaet
    Christus secundumcarnemex matre lanlum est.
    Primahominis
    conditio, quiaprimus
    homouon est
    A natus,
    sed factus.
    Secunda,
    delatere viri.
    Tertia,
    exviroet femina.
    Quarta,
    Dei et hominissiueviro
    defemina. J am erat
    una,
    sineviro el femina. AI-
    tera deviro sinefemina.
    Terlia,
    de viroet femiiia.
    Restabat
    quarta
    sinevirodefemina. Sedista
    quarta
    liberavit
    tres,
    factumsub
    lege,
    ut eos
    qui
    sub
    Iege
    eranl,
    redimeret.
    Ipse
    enimsub
    lege
    tamdiu
    fuit,
    donec
    baplizatus
    Novi Teslamenti
    inciperet
    Evan-
    geliumproedicare:
    Qui
    si sub
    lege
    factusnon
    esset,
    nonfacile J udeeosadobedientiam
    provoearepotuis-
    sel.
    Promplius
    autemsuae
    legis
    et sui
    generis
    vide-
    bantur audire
    posse doctorem,
    sicutdese
    Aposto-
    lusdicit: Faclus sum J udwis
    tanquamJ udwus,
    ut
    J udwoslucrarer. His
    qui
    sub
    legeerant,
    tanquam
    es-
    semsub
    lege,
    ut eos
    qui
    sub
    lege
    erant
    lucrifacerem.
    R
    Gentes autem
    poterat
    alienasa
    legesalvare, etiam
    si sub
    lege
    nonfuisset
    positus.
    Ut
    adoptionemfiliorum reciperemus.
    Id
    est,
    non
    facile nos natura J udaeivocationemillius
    recepis-
    semus,
    si factussuh
    lege
    nonesset.
    Prompliusfuit,
    ut advitain
    J egis
    filiosinvitaret
    legis
    assertor.
    Quoniam
    aulemeslis
    filii Dei,
    tnisit Deus
    Fitium
    suumin cordaveslra. Probat nos
    pater, adoplionis
    suse
    filios, quando super
    nos
    spirilum
    filii sui mise-
    ricorditer
    infundit,
    et
    dignanter,
    ut
    ipsa
    communi-
    catio
    paracliti, qui
    ex utrocrae
    procedil,
    heeredes
    nos
    palris
    et filii assereret cohseredes. In
    qua
    sen-
    tentia trinitatemevidenter
    explicuit.
    CUmanlem
    Abba, pater.
    Id
    est, qui
    cordibusno-
    stris
    Deum, patrem
    esse
    nostrum,
    occnlta
    inspira-
    C
    tioneclamaret.
    Itaque jam
    nonest
    servus,
    sed
    filius.
    Id
    est,
    cur
    visservus
    fieri, qui accipiens spiritura filii,
    filiuset
    koereseffectuses. Ex hocenimnos
    probat
    omnesin
    uno
    spirilu
    unum esseDei
    filium,
    totus enimChri-
    stianus
    populus,
    in unoDei Filio
    credens,
    et unum
    Christi
    corpuseffeclus,
    unus ritevocalur et filius.
    Quod
    si
    ftlius,
    ethmres
    per
    Deum. Non
    per
    meri-
    tumnec
    naturam,
    sed
    per gratieespiritum,
    de
    quo
    in
    epislola
    adRomanosait :
    Ipse
    enim
    Spiritus
    lesli-
    moniumreddit
    spiritui nostro, quod
    sumus
    filii Dei,
    si autem
    filii
    et
    hmredes,
    hmredes
    quidemDei,
    cohw-
    redesautemChristi
    (Rom. vm).
    EVANGELIUM
    LUOE,
    CAP. II.
    <Erat
    J oseph
    et Mariamater J esu mirantes
    super
    "
    <
    his, quse
    dicebantur de illo. Et benedixil illis Si-
    <
    meon,
    et dixit ad Mariammalrem
    ejus
    : Ecce
    po-
    <situs est hic in ruinam et inresurrectionem mul-
    <torumin Israel. Et in
    signum
    cui
    conlradicelur,
    <et tuam
    ipsius
    animam
    pertransibit gladius,
    ut
    <revelenturexmultis cordibus
    cogitationes.
    Et erat
    <Anna
    prophetissa
    filia
    Phanuel,
    de trihu
    Aser,
    <hsec
    processerat
    in diebus
    mullis;
    et vixerat cuin
    viro suo annis
    septem
    a
    virginitate
    sua. Et haec
    i viduaerat
    usque
    adaunos
    octogintaqualuor, quse
    nondiscedebat de
    templo, jejuniis
    et obsecratio-
    <nibusserviensdieac nocte. Et haec
    ipsa
    horasu>
    <
    gfirveniens
    confitebatur
    Domino,
    et
    loquebatur
    de
    <illo
    omnibusqui exspectabantredemptionem
    Israel.
    6S
    COLLECTIONESIN EPISTOLASET EVANGELIA.
    66
    <Et ut
    perfecerunt
    omniasecundum
    legemDomini,.
    <reversi sunt inGalilseamin civitatem suamNa-
    ozareth. Puer autem
    crescebat,
    et confortabatur

    plenus sapientia,
    et
    gratia
    Dei erat cumillo.
    Erat
    J oseph
    et Maria mater J esu mirantes
    super
    his
    qum
    dicebantur de illo.
    (Ex Beda.)
    Hic Mariam
    figuramsynagogeetenet, J oseph
    autem
    figuramlegis.
    PatvemSalvaloris
    appellat J oseph,
    non
    quodvere,
    juxia Fotinianos, pater
    fuerit
    ejus,
    sed
    quod
    adfa-
    mamMarise
    conservaridam,pater
    sitabomnibussesti-
    matus.
    Quamvis
    et eo modo
    pater
    illiusvaleat
    dici,
    quo
    et vir Marioerecte
    intelligilur,
    sinecommixtione
    carnis, ipsa copulationeconjungit,
    mullovidelicet
    conjunctius, quam
    si esset aliunde
    adoptatus.
    Et dixit adMariammatrem
    ejus
    : Ecce
    postlus
    est
    hicinruinam.
    Quomodoautem in
    ruinam,
    nisi
    quia
    .
    et
    lapis
    offensionis
    est,
    et
    petra scandali,
    id
    est,
    ruina
    his, qui
    offendunt
    verbo,
    nec
    credunt,
    de
    qui-
    bus
    ipse
    dicit: Si nonvenissemet locutuseis
    fuis-
    sem,
    peccatum
    non haberent. Nunc aulemexcusatio-
    nemnonhabentde
    peccalo
    suo. Alitev.
    (ExHieron.)Aliquid
    inme
    quod
    male
    stabat, cadat,
    patiatur ruinam,
    ut
    suvgat
    in
    melius, peccali supev-
    hiase
    evexerat,
    cadat.
    Anlequamcrederem,
    bonum
    in me
    jacebat,
    malumstabat.
    Postquam
    ille
    venit,
    quod
    in me malum
    fuit,
    corruit:
    fornicationis,
    immunditiae, luxurise, idololalriae, ceeterarumque
    pestium
    utilis ruina facla est. Hsec est ruina ad
    quamprimum
    venit J esus
    destruere,
    ut illadeslru-
    ctaet morlificata
    consurgant
    et sedificenturin me
    amniabona.
    Videndumest
    itaque,
    neforteSalvator
    '
    itoster aliis
    atque
    aliisin ruinam
    venerit,
    et inre-
    surrectionem,
    sed iisdemet inruinamet inresur-
    rectionem venerit. Me
    oportet primum cadere,
    et
    cum
    cecidero, postea
    bene
    resurgere,
    ne Salvatnr
    causamihi fuerit malce
    ruinse,
    sed
    propterea
    cadere
    me
    fecit,
    ut
    cottsurgam.
    Et multomihi ruina utilior
    fuerit, quam
    illud
    tempus, quo
    videbar
    stare,
    sta-
    bamenim
    peccalo,
    el
    quiapeccato stabam, prima
    mihi utilitas
    fuit,
    ut caderemet
    peccato
    morerer.
    Iniquuseras,
    cadat inte
    iniquus. Diligebas
    scorta
    primum,
    intescortator intereat. Peccator
    eras,
    ca-
    dat inte
    peccator,
    ut
    possis
    dehinc
    resurgere
    et
    dicere: Si commortui
    sumus,
    el
    convivemus;
    el si
    conformesfaUi
    sumus
    tnortis, conformes
    el resurre-
    clioniserimus
    (II
    Tim. n
    ;
    Rom.
    v)
    Et in resurreclionetn mullorum in Israel.
    (Ex
    Beda.)
    Benein
    resurreciionem, quia
    lumen
    est, quia
    gloriaplebisIsrael, quia
    dicit:
    Ego
    sumresurreclio
    et
    vita, qui
    credil in
    me,
    etiamsi moriuus
    fuerit
    vi-
    vel
    (J oan. n).
    (Ex Ambros.)
    Duse
    resurrecliones,
    una
    prima,
    quse
    nuncest etanimarum
    est, quoe
    venirenon
    per-
    niiilit inmorlem.
    Secunda,
    de
    qua
    Dominusait:
    Venithoraet nunc
    est,
    quando
    mortui audient vo~
    cemFilii
    Dei,
    et
    qui audierint,
    vivent
    (J oan. v).
    Qui
    audierint, dixit, qui obedierint, qui crediderint,
    et
    usque
    in finem
    perseveraverinl.
    Alia
    secunda, quse
    non
    nunc
    est,
    sedinsaeculifme futura
    est,
    uec
    ani;
    j^
    marum,
    sed
    corporum est, quseper
    ultimum
    judi-
    cium,
    aliosmitli insecundam
    mortem,
    aliosineam
    vitam, quse
    nonhabet mortem.
    Et in
    signum,
    cui conlradicetur.
    (ExHieron.)
    Scri-
    bis videlicet et
    Pharisseis,
    heereticis et
    paganis.
    Signumautem,
    cui
    contradicetur,
    fidemDominicse
    crucis
    accipe,
    de
    qua apostolo
    Paulodicunt J udsei :
    Namde secld hacnotumesl nobis
    quod ubique
    ei
    contradicitur
    (Act.xxvin).
    Nos
    quippe
    omnes
    scimus,
    veraesse
    quae
    deSalvatore
    scripta sunt,
    sed
    apud
    increduloset hsereticos
    universa, quse
    de eo
    scripta
    sunt, signumsunt,
    cui
    contradicitur.
    Virgo mater,
    signum est,
    cui contradicunt Marcionitoe. Habuit
    corpus humanum,
    et hoc
    signumest,
    cui conlradi-
    citur. Resurrexit a
    mortuis,
    et hoc
    signumest,
    cui
    J J
    contradicitur. Et
    quid
    necesse est multa
    persequi.
    Oninia
    quae
    deeo
    scriptasunt, signumest,
    cui con-
    tradicitur abincredulis et hcereticis.
    Et luatn
    ipsius
    animam
    pertransiet gladius. (Ex
    Amhr.)
    Nec
    littera,
    nec historia docet ex hac vita
    Mariam
    corporalis
    necis
    passione migrasse.
    Non
    enim
    anima,
    sed
    corpus
    maleriali
    gladio
    transver-
    beralur. Et ideo
    prudenliam
    haud
    ignara
    mysterii
    ccelestisostendit. Vivumest euira verbum Dei et
    validumet acutumet omni
    gladioacutissimo, pene-
    trans
    usque
    ad divisionemanimceet
    spiritus,
    ar-
    tuumque
    et
    medullaruni,
    cogitationes
    cordiset se-
    crela scrulatur animorum.
    Aliter.
    (ExAugust.)
    Tribulationem
    igitur
    et dolo-
    rem Dominicce
    passionis, gladii
    nomine
    signatum
    C
    esse,
    credibile
    est, quo
    materna animavulnerata
    est doloris
    affectu,
    et
    usquehodie,
    et
    usque
    adcon-
    summationem
    sseculi, prsesentis
    Ecclesieeanimam
    gladius
    durissime tribulationis
    pertransire
    non ces-
    sat,
    cum
    signo fidei,
    ab
    improbis contradici,
    cum
    audito Dei verbomultoscumChristo
    resurgere,
    sed
    plures
    acredulitate
    ruere, gemebundapertractat.
    Et revelentur exmullis cordtbus
    cogitationes.
    (Ex
    August.) Quod
    dicit : Ut denudenlur multorum
    cordium
    jogitationes,
    hoc
    intelligendumputo, quia
    per
    Domini
    passionem
    et insidice
    J udeeorumet disci-
    pulorum
    infirmitas
    patuit.
    (Ex Beda.)
    Incertum erat
    quondam, qui
    J udeeo-
    rum
    gratiamChristi, quam
    venluram
    utique
    nove-
    rant,
    recipere
    mallent. Hac enimnativitate
    audita,
    revelatismox cordium
    cogitationibus,
    Herodes rfex
    turbatus
    est,
    et omnis
    Hierosolyma
    cum
    illo,
    pasto-
    rescumtimoreet
    gaudio
    Deo laudem
    resonant,
    ho-
    minibus
    pacis
    nuntium
    pandunt, ejus
    doctrina et
    virlute
    diffamata,
    alii adeum
    quasi magislrum
    veri-
    tatis
    confluunt,
    alii abeo
    quasi
    seductore
    refugiunt.
    Ejus signo
    crucis
    erecto,
    hi
    quasi juste
    roorti datum
    blasphemantes
    irrident: illi
    quasi
    vitoeauctoremmo-
    ri acriter dolent.
    Et eratAnna
    prophelissa, filia Phanuel,
    deiribu
    Aser.
    (Ex Beda.)
    Arridet autemEcclesise
    mysteriis,
    quod
    Annaet
    graliaejus interpretatur,
    et filia est
    Phanuel, qui
    faciesDei dicitur. Cum
    Psalmographo
    decantans ;
    Signatum
    est
    super
    noslumenvultus
    tui,
    tf SMARAGDI ABBATIS
    68
    Domine
    (Psat. iv).
    Et
    de
    tribu
    Aser,
    hoc
    est, beati,
    descendit, qui
    inter
    patriarchas duodecim,
    ordine
    nascendi,
    est
    octavus,
    de
    quonumero, quia
    Novo
    Testamentosit
    sacer,
    crebrius est inculcatum.
    (ExAmbros.)
    NamAnna
    graliaejusinterpretalur,
    tenens
    figuramProphetarum.
    Sed et Phanuel
    paler
    ejus,
    facics Dei
    ihterpretalur.
    Aser beatus. Aser
    bealus erit
    figurampbpuli
    credentium
    tenens,
    sed
    vel
    pinguedinempanis interpretalur, qui
    de ccelo
    descendit.
    Hwc
    processerat
    tn diebus
    multis,
    et vixerat cum
    virosuoannis
    seplem
    a
    virginitale
    sua. Annis
    septem,
    id
    est, synagoga
    cum
    heptatico
    vel
    posteaper septem
    dona
    spivitussancti,
    a
    vivginitatesua, quia
    cumviro
    suo
    seplem
    annisfuit.
    Et hwc
    vidua,usque
    ad annos
    octogintaquatuor.
    (ExBeda.)
    J uxtaintelleclum vero
    mysticum, quia
    Ecclesiam
    significat, quce
    in
    prcesenti quasi sponsi
    Dominique
    sui est morle viduata. Numerusetiam
    annorumviduilalis
    ejus, tempus
    Ecclesice
    designat,
    sepliesquippe
    duodeni
    ocloginta quatuor faciunt,
    et
    septemquidem
    ad
    hujussceculicursum, qui
    die-
    bus
    septemvolvitur,
    duodecimvero ad
    perfectio-
    nem doctriuse
    apostolicse^pertinent,ideoque,
    sive
    universalisEcclesia,
    seu
    quaelibet
    aniina
    fidelis,quse
    lolumvilcesuoe
    tempus, aposlolicismancipare
    curat
    instilutis, quasi septemper
    12
    multiplicare,
    et
    typi-
    cis
    octoginta quatuor
    annis Domino servire lau-
    datur. Sicut etiam
    lempus septeni annorum, quo
    cum
    yiro
    suo
    manserat,
    Dominicoeincarnationis
    lcmpori
    decentissime
    congruit. Septenarionamque,
    utdixi,
    numero
    perfectio
    solet
    tempovisindicavi,
    sed
    ibi
    propter
    Dominicce
    privilegiummajeslalis, qua
    in
    carne
    rersalus,
    docui
    simplex. Septem
    annorum est
    numerus
    expressus,
    hicob
    Apostolicoe
    culmen
    digni-
    tatis
    septem
    anni
    per
    duodecim
    mulliplicaiuur.
    Qum
    nondiscedebatde
    templojejuniis
    et obsecra-
    lionibusseniens nocteac die
    (Ex Amb.).
    Multorum
    enimannorumyidua
    fuit,
    et talis
    vidua, qualem
    de-
    scribi.t
    Apostolus
    : Non in deliciis
    vivens,
    neviva
    moriafur,
    sed
    persistens
    inoralionihusnoclee.tdie.
    Orando
    ergo
    et multosamios
    supplicandohumiliter,
    videremeruit
    humilem,quem
    adorabal excelsitns.
    Et hmc
    ippalwrasuperveniens,confitebatur Domino,
    el
    loquebatur
    de
    illp
    omnibus
    qui exspectabanlredepi-
    pitouem
    Israel.
    Prophelavit Simeon, prpphetavprat
    copulatacoiijugip,prophefaycrat virgo,
    debujt
    efiam
    yidua,
    ne
    qua
    aui
    professio deesset,
    aut
    scxus, pt
    jdeoAnna,
    et
    slipendiisyiduilatis.
    el
    mpribus
    t.alis
    jiiducitur,
    ut
    dignaplane
    fuisse
    credalur, qnpe
    re-
    dempforemompium
    venissenuntiaret.
    El
    u( perfecerunt
    omniq
    secundum
    legemDomini,
    reversi sunl in
    Galilmamcivilalemsuani
    Nqzqrelh.
    (ExBeda.).
    Prcetermisithocloco
    Lucas, qqce
    a Mat-
    thccosatis
    expositanpverat, Dpniinum
    vjdelipetpost
    hsec,
    neabHerode
    necapdusinveniretur,
    J Sgyptum
    a
    parentibus
    esse
    delafum, defunctpque
    Herpdesic
    demuiiiGalikeamreyersj,imNazareth,
    civilatem
    suaqi
    inhabitare
    coepisse.
    A Puet;
    aufeyicr.escebqt,
    <st
    cqrifortabatur plenns sq-
    pienliq,
    et
    gratiq
    Dei erqt
    cmn
    illp.Nptandadis,tinctip
    vprboruni,qiiiaDpniipus
    J esus
    CJ iristus
    in
    eq, qupd
    puer erat,
    idest, habituni liumance
    fragilitatis
    indue-
    rat,
    crescereet
    cpiifortari habebat. In
    eo
    yero, qupd
    ptiamyerliumRei,
    et Deus
    cefernuser.at,
    nec
    con-
    fprtari indigebaf,
    nec
    habebaf
    apgeri.
    J J nderectissi-
    me, plcnussapientiaperhibetijr
    et
    gratia
    :
    gapienlia
    quidem, quia
    in
    ipso
    habital oropis plenitudo
    djyi-
    nitatis
    cprppraljter.
    Gratia aulem, qjiia
    eidemme-
    diatori Dei et
    hominuni,
    homini J esu
    Christpmagna
    gralia
    donatumest,
    ut .ex
    quo
    hpm.O
    fieri
    coepisset,
    perfectus
    esset et Deus.
    Hoc liominumnalura non
    recipit,
    njt anlp dupdeciin anpos
    sapipnlia
    com-
    plealnr,
    qupmodo
    pninia
    in
    illp mirabiJ iafuerunt,
    P ila
    pqerilia
    mirabilis fuit, uf Dpisapientiacpmple-
    r.etur.
    CONCOKDIA.
    Harumduarum, et
    in
    matre,
    et
    in
    J ege
    fit
    cpncor-
    dia
    lecfionum.
    In
    niatre,
    quiaAposfplpsdjcit:
    Nalum
    exmuliere.
    Evangeliumdicif
    : Dixit ad
    Mariqpi
    ina-
    trem
    ejus.
    In
    lege, quiaAposlplus
    dicif
    : Factumsub
    leqe,Evangelium
    dicit: El ut
    perfecerunt
    omniase-
    cutiduni
    legein
    Doniini.
    Legales
    enim
    legalifer prp
    illo
    pblatsesunf
    cseremonice.
    INDIE
    THEOPHANI^;.
    LECTIOISAI/E
    PROPHETiE,
    CAP. LX.
    <
    Sjurge,
    illuminareHierusalero,quia
    yenil lumen
    <
    tiium,
    et
    giorjaDominisuper
    teortaest.
    Quia
    ecce
    <tenebrse
    operientlerram,
    et
    caligopopulos, super
    <te autem orietur
    Dominus,
    et
    gioria
    ejus
    in le
    <videbitur. Et ambulabunt
    gentes
    in lumine tuo,
    <et
    reges
    in
    splendore
    ortus
    tui,
    leva in circuilu
    i o.culostuoset
    yide,
    omnes isti
    congregati
    sunt,
    <venevunt tibi. Filii lui de
    J onge venient,
    et filise
    tucedelateve
    suvgent.
    Tuncvidebis et
    afflues.et
    <mivabitur et dilatabitur cor
    luum, quando
    con-
    <versafucri.tadte
    mulfitudpmaris, forfifudpgen-
    <tium
    venerit tibi. InundatioCameJ prumoperieffe,
    <
    Bromedarii
    Madian
    ef Epha.
    Qmnps dp
    Sabave-
    <
    niept,
    auruni et thus
    deferenfes,
    et laudem
    Dpini-
    <woannuntiantes. Omnfe
    pecus
    .Gedar copgrega-
    <
    biturtibi,
    arietes Nabaiolhministrabunf
    tibi.
    Surge,illuminqre Hierusalem, quia
    venit lutnen
    j.
    tuum.
    (ExIlieron.)
    Ecclesice
    dicitur, quceprimum
    deJ udaico
    populocongrcgata est,
    et
    lumen, quod
    super
    eamortum
    fueraf, per apostolos
    transmisit
    ad
    genles,
    cui dicitur
    :
    Surge, itluminare, uf quce
    eeciditin
    incvedulis,surgat
    in fidelibus:
    qqse
    cepi-
    dit
    J ji
    sypagpgis,
    surgat
    in
    J Ep.cles.iis.
    Vejjitenim lu-
    men
    luum, quod
    tibi omnes
    prophetaepolli.cgbanlur,
    quo.djugiter exspectabas.
    Et
    glpria Dpminf super
    te
    p.flq
    est. Ideo
    gloria
    Dpmini, qucpqupndam
    fuit
    supertabernapulum
    et
    lempjq.inejus,super
    jte
    orlaest.
    Dpqua
    dictumest:
    Gloriosadicta
    sjinl
    de te
    ciyitas
    Def (Psqi. LXXXIX)
    ,
    '
    Quia
    eccetenebrm
    operient
    terram. Id
    esl, qjii
    ter>
    i
    rena
    sapiunt.
    Et
    caligo
    popuios. Siy.e
    u.l in Rebraicpl.egifur.
    69 COLLECTIONESIN
    EfcISTOLA
    ET
    EVANGELIA. 70.
    D!Ofl
    tfibus
    quod proprie
    refeflur ad J udaeos.
    Super
    te autemorielur
    Dominus.
    Id
    est,
    sol
    v,u-
    stitioeChristus.
    Et
    gloriaejus
    inlevidebitur. De
    quascriptumest;
    Et vidimus
    gloriamejus, quasi gloriamUnigenili
    a
    patreplenumgraiim
    el veritatis
    (J pan. i).
    Et ambuiabunt
    gentes
    in luminetuo. Nos omnps
    ambulamusin
    aposteloruni
    J uce,quselucetinnuiiido,
    ettenebreeeamnon
    comprelienderunt.
    El
    reges
    in
    splendore
    orlus'tui.
    Quando prjijium
    inGhristonala
    es, quod
    et
    spiritaliler impletur,
    et
    carnaliter,
    ut
    reges quorum
    cor in manu Domini
    est,
    et
    quibus
    non
    regnat peccatum
    inmbrtali cor-
    pore,
    ambulent in
    splendore
    nascentis
    Ecclesise,
    sive
    ineo
    quiortusest inEcclesia,
    etveri
    Regis
    Christi
    fidei
    colIasubmitlaiU,quodquolidievidemiisimpIeri,
    '
    quando
    idololatriseerrore
    sublato,
    adfidemChristi
    Romani
    principes
    transeunt.
    Levain 'circuito oculos tuos et vide omnesisti
    congregati sunl,
    venerunttibi. Hocdicitur ad Eccle-
    siam, quseprimum
    ad
    apostoloscongregata
    est in
    Sion,
    de
    quibus
    et in
    apostolorum
    Actibus
    Iegimus,
    quod
    deuniversoorbeterrarumviri
    religiosi
    fuerint
    in
    Hierusalem, qui susciperent
    sermonem
    Dei,
    et
    linguis
    suarum
    alienarumque gentium,
    vel audi-
    rent
    loquentes alios,
    vel
    ipsi loquerentur
    ad cse-
    leros.
    Fitii tui de
    longpgenipnt. Nos
    autpni sjmusfilii,
    qui
    de
    longp
    yenimus
    ad
    Bonjjpiim,p.eregriui quon-
    dairi a
    TesfaniefltoDei, ef
    repro.missiqnjbusejus,
    sed
    quid
    dicit
    Apostpfus
    ;
    -Vpsqjij eratis
    aJ iqjjandp
    longe,
    facti esfis
    prope(I
    Petr.
    u).
    Et
    filim
    iuw
    [qc
    sugent. Qupjljdicit,filice
    tumlac
    sugent,gi^pificat, quod
    animaein
    Chrislp lactantes,
    et in
    baptismale parvuloium (de qujb.us
    e.t
    Belrus
    loquitur
    ;
    Quasi mpdoparyuli, ratipnajps,
    et abs-
    que dolo,
    J ac desiderate
    [I
    Petr.
    11]) suguiit
    lac
    app.stolorum,quibusparvuljs atquelactantibus,
    J o-
    quebatur
    et Paulus :
    Filioli, quos
    itei:uni
    parfu-
    rio,
    donec
    Gliri^lufpjinetm
    in
    pobis
    ipql. jy).
    Tuncvidebiset
    qfflues,
    e( mirabilur,
    'etdilalabilur
    cqr tuftm, quandp conversqfuerit
    ad teniullitudo
    maris, foriiludogenlium
    veneritlibi.
    jCu.melevaveris
    OCttJ os
    luos, filiosqueprospexerisvenire,
    tunc
    gau-
    debis
    ef
    in
    ni.Q.duni fluyiorum,aquis subitis inunda-.
    heris,
    et
    mirabi.tur
    ac
    stupebit, imp dilalabilur cor
    tuum. Audientes
    Apostolum
    : Dilatamini el vos
    (II
    Cor.
    vi), peangnsliapeclorjs, npn
    possitis
    hahere
    hahiiatprem
    Ghrjstum, qui dicif
    in
    Evangelip
    :
    Egp
    etPater
    veuiemus, efmaosipnem
    apud
    e,umfacie-
    mus
    (J oan. xiv).
    Inundatio
    cqmelqrumoperiefip,
    dromedarii
    Madiqn
    et
    Ephq.Qinnes
    deSaba
    venient, aurum et thus de-
    ferentes,
    etlaudem
    Dominpannuiltiantes. Po.s.t
    divi-
    liasmariset,
    fortitu.dinem
    gentiuni,
    gregesque
    ca-
    melorumet dromedarii
    Madianet
    Epha, promittun-
    tur
    Hierusalem, qui
    omnes veniunt
    d.eSaba, por-
    tantes aurum el
    thus,
    et
    quod his
    majus est,
    an-
    nuntiantesDomini .salqtare
    (Matth. xn). Madian.et
    A
    Eph.aregipnes
    s.untfrans
    Apbiajn,
    %tiles
    pamelo-
    rupr, pinnisque prpvincia appell.atur
    Sajja.
    Uiide
    fuit et Saba
    regina, qucevenif
    sapienfiam
    audire
    Salomo.nis,
    et
    ipsa
    deferensaurumet thus.
    Qmne
    pecus
    Cedqr
    congregubit
    tibi,
    arietes Na-
    bajoth
    minislrabunt tibi. Cedar autem
    regio
    Sarace-
    norumest, Nabajoth,
    unus est liliorum
    Ismahel,
    ex
    quorum
    noniinibiissolitudo
    appellatur, quee
    frugum
    inops, peconimplena
    est.Perfamiliaria
    ergp
    nomina
    geptium
    barbaranim
    quceyicinse
    sunf Israeli,
    totius
    mun^di
    conyersip
    prqedicafur.
    Aladian
    quipp.e
    in hoc
    loco
    inferpretatur iniquitas. Epha
    resolutus sive
    effundens.Sabaconversiovel
    captivitas.
    Cedar tene-
    breevel mceror.
    Nabajoth prophetise.Greges igitur
    camelovum
    iniquitatis
    vinculis
    vesoluti,
    et animas
    B suaseffundenlesDeo
    , opevient
    Hierusalemmuneri-
    hus,
    etomnes de
    captivifatevenient,
    et
    conversiones
    viarumfidei
    deferentes,
    ef
    thus
    sacrificii,
    et
    per
    hcec
    munera
    nequaquampropria
    salute
    contenti, profi-
    cient,
    ut etiamcceteris
    praedicent
    salutare
    Dei,
    ha-
    benlesin muneribus
    principalia,
    aurumsensum
    (sic)
    et thusodoris
    oplimi atque
    dicentis:
    Dirigatur
    oratio
    mea sicut incensumin
    conspeclu
    tuo
    (Psal. CXL),
    et Chrisli bonus odor sumtis
    (//
    Cor.
    11),
    inomni
    loco, arielesqueprophetarum.
    De
    quibus
    in vicesi-
    mooctavo
    psalmo
    canitur :
    AfferleDomino,filii Dei,
    afferle
    Domino
    fitios arietum, vepient et offerentse
    sacvificiumDpmino,et
    placahiles hpstise fjant,
    nt
    Chrisli
    glorificetur Eccjesia. De
    hujus.ceruodipyibus
    Salvafor
    discjpulisloquebatur
    : Itead
    o.yes
    perdi-
    G tas
    donwsIsrael
    (Malth. x). Proprie sjjper
    bisin-
    lelligitnr, qui
    de
    geijtibus
    elecli in sacerdotiummi-
    nistri sunt
    Salyatoris.
    EVANGELIUM SECUNDUM
    MATTHJ EUM,
    CAP.II.
    f Curo natus esset J esus in BethleemJ udcein
    <
    diebus Herodis
    regis.
    Ecce
    Magi
    ab
    Orjenteye-
    <
    nerunt
    Hierosolymam,
    dicentes; Ubi est
    qui
    na-
    <tus est rex
    J udoeorum? Vidirous stellam
    ejus
    in
    <
    oriente,
    et
    venimus.adorareeum- A.udi.en.s auteni
    i Herodes rex turbatus
    est,
    et omnis
    Hjejosojyma
    <cuni iI'o. Et
    congregans
    omnes
    principes
    sacer-
    <dotum
    ef
    scribas
    populi sciscilabat.urab
    eis, ubi
    <Christus nascerelur. At illi dixerunt ei: In Beth-
    leem
    J udoe. Sic enim
    scriptum
    est
    per prophe-

    tam
    : Et tuBeibleem
    terp J jida, nequaquara
    mi-
    "
    t nima es
    i.n
    principibus
    J uda. Ex
    fe enim
    exiet
    dux
    qui regat populum
    meuinIsrael. Tuuc Hero-
    des clamvocatis
    Magisdiligenter rfi.dicif
    abeis
    .

    tempus
    stelloe
    quceapparuit
    eis. Et mittens
    illos
    <in
    Bethleem,
    dixit ; Ite et
    inlerrogajte
    de
    puerp

    diligenter,
    et cum
    inveneritis, r,en,un.tiafemihi,

    ut et
    ego
    veniensadorem eum.
    Qui
    cumaudis-
    sent
    regem,
    abierunt. Et ecce slella
    quam
    vide-
    <rant in
    oriente, anfecedebat eos, usque
    dumye-
    niens staret
    supra
    ubi erat
    piier. Vidpnfes
    a.utein

    steljam, gavisi
    sunt
    gaudipmagno
    valde. Et
    in-

    trantes
    domum,
    invenerunt
    puerqm
    cumMaria
    <matre
    ejus.
    Et
    pj-ocidentes,adpfaverunf
    eum. Et
    t
    apej-tis
    tliesauris
    suis, obfulerujit
    ei
    miinera,
    au
    71
    SMARAGDIABBATIS
    72
    <
    rum,
    thus et
    myrrham.
    Et
    responso accepto
    in
    <somnisneredirent ad
    Herodem,
    per
    aliamviam
    <reversi sunt in
    regionem
    suam.
    CumnatusessetJ esus in BelhleemJ udw. Pulchre
    autem dicilur BethleemJ udeeaddistinclionem
    ejus
    Bethleem
    quoe
    inGalilseasita
    est,
    sicut inJ esu volu-
    roine
    reperiri potest (J osuexix).
    Est euimBethleem
    civitas David, quae
    muudi
    genuit
    salvalorem, quse
    prius Ephrata
    vocala
    est,
    cui J acoh
    postea, quando
    ibi
    pecora
    sua
    pavit,
    Bethleem
    nomen, quodam
    ya-
    ticiniofuluri
    imposuit, quod
    domus
    panis
    inter-
    pretatur propter
    eum
    panem qui
    ibi decoelode-
    scendit.
    In diebusHerodis
    regis.
    Hic Herodes
    Anlipatris
    Ascalonilidis,
    malris vero
    Cypridis
    Arabicsefilius
    fuit,
    qui
    morbo intcrcutis
    aquse,
    scalenlibus toto
    corpore
    vermibus tricesimo
    septimoregni
    sui anno
    morluusest. Sub
    hujus
    filio
    Herode,
    Christus
    pas-
    susest. Namet ideo
    reges
    el ducesJ udseistiustem-
    porisalienigense
    referuntur, quiapraedictum
    fuerat:
    Nondeficiet
    princeps
    de
    J uda,
    nec dux defemore
    ejus
    donec
    veniat,
    cui
    repromissumest,
    et
    ipse
    erit
    exspectaliogenlium(Gen.XLIX).
    Ecce
    Magi
    ab Orientevenerunt.
    Igitur
    dumoriens
    est, qui quseritur,
    ideo enim ab orienle
    indicatur,
    quiaipse
    ad
    semelipsum
    nosducit.
    Hierosolymam
    dicentes. Ideo
    Hierosolymam
    ve-
    nerunl,
    quia
    deSionexibil lex et verbumDomini de
    Bierusalem
    (lsa. n).
    Siveut J udoei
    ignorantes
    hri-*
    sli nativitatemsibi
    proximam
    a
    Magis
    de
    longe
    ve-
    nienlibus, culparenlur.
    Namet
    proplerea,
    ut sacer-
    dotesa
    Magisinterrogati,
    ubi Chrislus
    nasceretur,
    inexcusabilcs
    fierent,
    deadventu
    ejus.
    J udsei enim
    asserunl SeinfiliuinNoe
    quem
    dicunt
    Melchisedech,
    primumpost
    diluvium in
    Syria
    condidisseurbem
    Salem,
    in
    qua regnum
    fuit
    ejusdem
    Melchisedech,
    hanc
    poslea
    continuerunt
    Hiebussei,
    e
    quibus
    sortita
    est vocabulum
    Hiebus, sicque
    duobusnominibus
    copulatis,
    Hiebus et
    Salem,
    vocala est
    Hierusalem,
    qucepostea
    aSalomone
    Hierosolyma, quasi
    Hiero-
    salomoniadictaest. Hsecet
    corrupte
    a
    poelis
    olim
    nuncupala,
    et
    postmodum
    ab HelioAdriano vocata
    est
    Helia;
    in
    ipsa
    estet
    Sion, quse
    Hebraiceinler-
    pretatur speculatio,
    eo
    quod
    insublime conslructa
    est,
    et de
    longe
    venientia
    conlempletur.
    Ubi
    est, qui
    natus esl rex J udworum. ld
    est,
    rex
    confessionum,
    rex
    qui
    natus omnes
    genles
    illumi-
    nare venil. De
    quo
    Isaias ait: Puer natus est nobis
    (Isa. i.v).
    Reddunt causam
    inquirentibus Quis
    dixit
    vohis?
    Respondent:
    Vidimussiellam
    ejus
    in ortente
    ,
    et venimusado-
    rareeum. Domini slellam se dicunt
    vidisse,
    vel ex
    artis
    scientia,
    vel ex yaticinio Balaam
    ,
    dicentis:
    Orielur slella
    exJ acob, etconsurget virga
    de
    Israel,
    el
    percutiet
    ducesMoab
    (Num. xxiv).Hanc
    stellam
    tradunt,
    ut
    columbam,
    nec
    antea,
    nec
    postea,
    esse
    visam, quianecahtea,
    nec
    postea,
    similisilli
    quem
    demonslravit est natus. Stellam
    ejus vidimus,
    A non nostram,
    non
    cceli,
    sed
    Regis qui
    natus est.
    (ExAugust.)
    Nos
    quidem
    sub fato stellarumnul-
    lius hominis
    genesimponimus, quanto
    minus illius
    lemporalemgenerationem
    sub astrorum
    conditione,
    credamus
    factam,'qui
    estcelernusuniversorumcrea-
    tor et Dominus.
    Itaque
    illastella
    quam
    viderant
    Magi
    Chrisloincarne
    nato,
    non ad decretumdominaba-
    tur,
    sedad leslimoniumfamulabatur. Nec
    ejus
    sub-
    jacebat imperio,
    sed
    indicabalohsequio.Proindenon
    exilliserat haecstellis
    quae
    ab inilio creaturaeiter
    suum
    ordinemque
    subcreatoris
    lege
    cuslodiunt. sed
    novo
    virginis partu
    novumsidus
    apparuit, quodmy-
    sterium oCScii
    sui,
    etiam
    ipsis Magisqucerentibus
    Christum,
    cum ante faciem
    praeiret,
    exhibuit,
    do-
    nec eos
    usque
    ad
    ipsum
    locuinubi Dei Verbumin-
    R
    fans
    erat, proeeundoperduceret.
    (Vulg.) Magosqui
    ad adorandumDominum
    per-
    rexerunt, quidam
    ex
    progenie
    fuisseBalaamexi-
    stimant,
    erudilos inaslronomica
    disciplina,
    et stel-
    lamillamnonexnotis fuisse
    sideribus, quippequia
    nec eodem ccelesti ordine movebatur ut cseterce.
    Haecenimadlocumin
    quo
    natus erat
    Doininus,
    de-
    monstrandonutu
    proprio
    ferebatur.
    Alii dicunt
    nepotes
    Balaam esse filii
    Beor, quia
    sectam
    ejus
    seculi sunt. Alii dicunt Persas
    fuisse,
    ut melro Canoriusdicit:
    Tum
    jubet
    etPersescelerem
    pertenderegressum.
    Hieronymus
    dicit: Chaldsei stellasdeosessecon-
    firmabant,
    unde eorum deus
    nuncupativus
    verum
    indicat
    Doniinum,
    undeChaldsei esse
    exislimanlur,
    quod
    dicit: Vidimus stellam
    ejus
    in
    oriente,
    id
    est,
    nos inorienle
    positi,
    sivedeoriente in
    occidentem,
    stellam ortam vidimus. Fixis historiae
    radicibus,
    spirilualia
    intueamur. Bethleem
    quseinterprelatur
    domus
    panis, significatEcclesiam,
    sivecor
    hominis,
    in
    quo Christus, qui
    dixif:
    Ego
    sum
    panis
    vivus
    (J oan. vi),
    nascitur. Herodes
    qui interpretatur pelli-
    ceus sive
    pellisgloria, significat
    diabolum
    regnan-
    teminmundo.
    Tres
    Magi genus
    humanumcum
    physica, ethica,
    logica, significant. Physica.
    Hoc
    est,
    naturalis.
    Ethica. Id
    esl, moralis,
    mores enim
    apud
    Greecos
    S8CK
    appellantur. Logica.
    Hoc
    est, rationalis, philo-
    sophiee
    enim
    species est,
    ratio enim
    Greece,
    liyo;
    j.
    dicitttr.
    Magi qui
    sacerdotes
    interrogant, signiiieant
    Ecclesiam
    gentium,
    sacerdotes
    legem
    vel
    Syna-
    gogam.
    (Ex Greg.)
    Queerendumquid sit, quod
    Redem-
    ptore
    nalo
    pastoribus angelus apparuit, atque
    ad
    adorandumhunc
    Magos
    non
    angelus,
    sedstella
    per-
    duxit,
    videlicet J udseis ralione utentibusrationale
    animal,
    id
    est, angeluspraedicare
    debuit.
    Gentiles,
    quia
    uti ratione
    nesciebant,
    ad
    >cognoscendum
    Do-
    minum,
    non
    per vocem,
    sed
    per signaperducuntur,
    illis
    prophetiatanquam fidelibus,
    istis
    signa
    tan-
    quam
    infidelibusdatasunt.
    (Ex Beda.)
    Constat
    quippe Magos
    Christumho-
    minem
    intellexisse, propter quod
    dicunt: Ubi est
    qui
    natus est ?et
    regem, quia
    dicuut: &ex J udteo'
    75 COLLECTIONESIN EPISTOLASET EVANGELIA. U
    rum,
    et
    Dominum,-quia
    dicunt : Venimusadorare
    eum.
    Qui
    etiamhocsublimissimedeillo
    senserunt,
    quia
    cumesset Rex
    J udceorum,
    adsalvandas etiam
    gentes, quce
    in
    ipsum
    credere
    alque
    adillumvenire
    vellent,
    esset
    idoneus,
    quod
    suo maximeadvenlu
    probaverunt
    et aclu. Sedet destella
    quce
    eis
    appa-
    ruit, quidam
    dicunt ab oriente
    usque
    ad vicinia
    Belhleem,
    ducemeisitineris
    exstilisse, quodnequa-
    quam
    ita
    esse, ipsaEvangelii
    verilas
    inquisita
    de-
    moiislrat,
    sed
    polius
    in oriente tanlumeos stellam
    vidisse, statimque intellexisse, quia
    hsec ovtum
    nati ih J udsea
    Regis signarel,
    ideovenerunt J u-
    dseam.
    Cumque
    testimoniis
    prophelicis,
    in Beth-
    leem illum naturn
    cognovissent,
    mox illuc iter
    agentes,
    stellam
    quam
    inoriente
    viderant,
    ducem
    habere meruerunt.
    Quce
    nonin summaeceli altitu-
    dine inter cceteras stellas. sed in vicinia terroe
    visaest illis.
    AudiensautemHerodes
    rex,
    turbatus
    est,
    etomnis
    Hierosolyma
    cumillo.
    (ExGreg.)
    Cceli
    Rege
    nato
    rex lerraeturbatus
    est, quia
    nimirum terrena alli-
    tudo
    confunditur,
    cumcelsitudocoelestis
    aperitur ;
    et ul alii
    volunt,
    ideoHerodes
    regis
    nomeninChri-
    sto
    indignatur, quia Augustus
    decreverat ne
    quis
    rex,
    vel
    Deus,
    sinesuoconsilio diceretur. Omnem
    enim
    Hierosolymam
    cum illodicit esse
    turbatam,
    quia
    turbatio
    regis
    turbalio
    populi
    est.
    Et
    congregans
    omnes
    principes
    sacerdotum,
    etscri-
    baspopuli,
    sciscitabaturab
    eis,
    ubi Christusnascere-
    tur.
    Magi
    tantummodo
    Regemnuntiant,
    Herodes
    Christum
    requirit. lpsum igitur Regem
    de
    quo
    in-
    terrogat,
    confitetur. Deindeubi
    nasceretur, inqui-
    ritur, utiquepronuntiatus,
    ostenditur.
    Neque
    enim
    quceripoterat, qui
    nonerat nuntiatus.
    Quare
    taroen
    voluitDeushocaJ udaeis
    inquiri,
    ut dum
    oslendunt,
    in
    quem
    non
    credunt, ipsi
    suademonstrationedam-
    nentur. Nam
    perfexerunt Magi
    et
    adoraverunt,
    remanserunt
    J udsei,qui
    demonstraverunt.
    Atilli dixerunt: In Bethleem
    J udm,
    sicenimscri-
    ptum
    est
    perprophelam
    : Et tuBelhleemterra J uda
    nequaquam
    minima esin
    principibus J uda,
    exte
    enim exietDux
    qui regat populum
    meum Israel
    (Mich. vi).
    Acsi
    diceret,
    unaes in
    principibus
    ur-
    bium
    principatum tenentihus, quia
    a te duona-
    scentur
    principes,
    idestDavidet Christus.
    TumHerodesclamvocatis
    Magis, diligenter
    didi-
    cit
    tempus
    stetlw
    quw apparuit
    eis. Timebatenim
    Magos,
    adse
    aliqua
    causa non
    reversuros,
    ut eve-
    nit,
    etideo
    tempus
    stellaeclamvocatis
    Magis
    didicit.
    Undeet hic deficit
    historia,
    cumsecrete indicant
    tempus
    stellce.
    Et tnittensillosin
    Bethleem,
    dixit: Iteet interro-
    galediligenter
    de
    puero,
    etcum
    inveneritis,
    renuntiate
    tnihi,
    utet
    egoveniens,
    adorem
    eum; qui
    cumaudis-
    sent
    regem,
    abierunt.Nativitale
    Regis
    noslri
    coguita,
    Herodesadcallida
    argumentaconvertitur,
    ne terre-
    no
    regnoprivaretur.
    Renuntiari sibi nbi
    puer
    inve-
    niretur
    poslulat.
    Adorarevellese
    simulat,
    ut uuasi
    A hunc,
    si invenire
    possit, exstinguat,
    sed
    quia
    ficte
    quaesivit,
    invenirenonmeruil.
    Et ecce
    slella, quam
    viderant in
    Orienle,
    aniece-
    debat
    eos, usque
    dumveniensstaret ubi erat
    puer.
    Ubi est
    Herodes,
    stellanon
    videtur;
    ubi est Christus
    videtur,
    et viam
    pergenlibus
    adChristum
    oslendit,
    quiaipse
    secundumincarnationis
    nrysterium,
    et stel-
    la et via
    est,
    et nos
    per
    se ducit adse.
    Videntesautem
    stellam, gavisi
    sunt
    gaudiomagno
    vaide,
    et intrantes domuminvenerunt
    puerum
    cum
    Mariamatre
    ejus.
    Gavisi sunt
    gaudiomagnovalde,
    quiamajusgaudium
    fitdeinventis
    quam
    de
    posses-
    sis. Puer illeinvenitur cum
    matre,
    de
    quo
    Isaias
    ait: Puer nalus est
    nobis, filius
    datus est nobis
    B
    (lw- )
    Et
    proeidentes
    adoraverunt
    eum,
    et
    apertis
    thesau-
    ris
    suis,
    obtuleruntei
    munera, aurum,
    thuset
    myr-
    rham. Veterum traditio
    fuit,
    ut nullus ad
    regem,
    siveadDominum
    rogandum
    vacuus intraret.
    (Ex
    Greg.)Magi
    vero eum
    quemadorant, mysticis
    mu-
    neribus
    praedicant.
    Auro
    Regem,
    Thure
    Deum,
    Myr-
    rhamortalem. Sicut haeretici
    qui
    hunc Deumcre-
    dunt,
    sed
    ubique regnare
    non
    credunt,
    hi ei thus
    offeruntnonaurum. Sunt
    qui
    hunc
    regem
    existi-
    mant,
    sedDeum
    negattt;
    hi ei aurum
    offerunt,
    non
    thus. Sunt
    qui
    hunc et Deum fatenlur et
    Regem,
    sed
    assumpsisse
    carnem
    morlalem.negant.
    Hi ei au-
    rumet thus
    offerunt,
    non
    myrrhara.
    Nosofferamus
    aurum
    ei,
    ut
    ubique
    eum
    regnare
    credamus. Offe-
    Q
    ramus
    thus,
    ut
    credamus, quod
    is
    qui
    in
    tempore
    apparuit
    Deus ante
    tempora
    exstilit. Offeramus
    myrrham,
    ut eum
    quem
    credimusin sua divinitate
    impassibilem,
    credamuseliaminnostra fuissecante
    mortalem.
    Quamvis
    in
    auro,
    thure et
    myrrha
    intel-
    ligi
    et aliud
    potest.
    Aurum
    namque sapientiam
    de-
    signat,
    Salombne
    attestante, qui
    ait: Thesaurus de-
    siderabilis
    requiescit
    in ore
    sapienlis (jProv.xxi).
    Thus
    autem, quod
    Deo
    incenditur,
    virtris orationis
    exprimitur.
    Psalmislaattestanle :
    Dirigatur
    oratio
    mea,
    sicut incensumin
    conspeclu
    tuo
    (Psal. XLI).
    Per
    myrrham
    vero carnisnostreemortificaliodesi-
    gnatur.
    Undeet sancta Ecclesiadicit: Manusmem
    distillaverunt
    myrrham (Cant. v).
    Nalo
    ergoRegi
    aurum
    offerimus,
    si in
    conspecluejus
    claritatesu-
    D
    pernaesapienlieeresplendemus.
    Thus
    offerimus,
    si
    cogitatioues
    carnis
    per
    sancla oralionumstudiain
    ara cordisincendimus.
    Myrrhamofferimus,
    si car-
    nisvitia
    per
    abslinentiammorlificamus.
    Et
    responsoaccepto
    in
    somnis,
    neredirentad He-
    rodem,
    etc.
    Magnum
    vero nobis
    aliquid Magi
    in-
    nuunt, quod
    in
    regionem
    suam
    per
    viam aliamre-
    vertuntur.
    Regioquippe
    nostra
    paradisus
    est. A re-
    gione
    etenimnostra
    superbiendo, inobediendo,
    visi-
    biliasequendo,
    cibumvetitum
    gustando,
    discessimus,
    sedad eamnecesse
    est,
    ut
    flendq,
    obediendo,
    visi-
    bilia
    contemnendo, atque appetitum
    carnis,
    refre-
    nandoredeamus. Per aliamviam ad
    regionem
    no-
    stram
    regredimur, qnoniaiuqui
    a
    paradisi gaudio,
    PATROL.CII.
    3
    75
    SMARAGf)IABBATlS
    76
    per
    dilectamenta. discessiinus',
    ad lioc
    per
    lamenta
    j
    revocamur.
    CONCORDIA.
    Istarumduarum
    perspicua
    est et
    gratissima
    con-
    cordia lectiomim,
    ambceenimde voeatioiie
    gentium
    misericorditer,
    et ambaede oblatisDoniino
    mystice
    concorditer
    loquuntur
    muneribus.
    DOMINICAPRIMA POST THEOPHANIA.
    I.ECTIOEPISTOLJ E
    BEAII,
    PAULI AP0ST0LI AD
    IIOMANOS,
    CAPITEXII.
    Obsecro
    per
    misericordiam
    Dei,
    ut exhibeatis
    <
    corpora
    vestra hostiam
    viventem, sanctam,
    Deo
    <
    placentem,
    fationabile
    obsequium
    veslrum. Et no-
    <lite conformari huic
    sseculo,
    sed reformamini in
    <novilale sensus
    vestri,
    ut
    probetis quae
    sit volun-
    <tasDei
    bona,
    et
    beneplacens
    et
    perfecta.
    Dicoenim
    .
    <
    pef graliam, quse
    dafaest
    mihi,
    omnibus
    qui
    sunt
    lnter vos. Nbn
    plos sapere quamoportet sapere,
    '<sed
    sapere
    adsobrietatera. Et
    unicuique
    Deus di-
    '<visit mensiiramfidei. Sicut enimin uno
    corpore
    <multa membra
    habemus, omnia
    autem itiembra
    'iion euindemaetiimhabent: ita.multi unum cor-
    <
    piis
    sumusin
    Chrislo, siuguli
    autem alter alterius
    <membra.!
    (Ex Origenej
    Cum
    superius
    docuisset
    Apostolus
    quotiiodo
    aJ udaeisad
    gentes,
    abobservantia carnali
    'sidobsefvanliam
    spiritalem, religionis
    sunima trans-
    lata
    sit, aggreditur spiritalis hujus
    observantise
    mpres
    el inslituta
    sarictificare,
    et ait.
    Obsecro
    itaque
    vps, fralres, jpet'
    misericprMamDei.
    Quia
    omnes conclusi
    ferant sub
    peccatOj nqnc jam
    lipn
    in
    merifis,
    sedin misericordia Del-salusliumana
    cbitsistit. ldeo
    quasi quiofficiuni susceperif
    reconci-
    iianili vosDeo,
    obsecrovos non
    per polentiam,
    sed
    per
    misericordiamDei.
    Quid
    vos obsecro?
    ttt exhibeatis
    corpora vestra,
    hosliammvenlem.
    Viventemdicit hostiain
    quse
    vifam,
    J ipp.estChristum,
    jnst geril,
    et
    dicit,
    morlemJ esu
    |n
    cprpore
    circum-
    "fefimus,
    ut et vita J esu Christi in
    corpore
    nostro
    manifestetur.
    Sanciam. Sanctamdicit in
    qua
    sanclus
    Spirilus
    haliitat,
    ut illud: Nescilis
    quia templum
    Dei esiis=et
    spiritus
    Dei habitat invobis
    (I
    Cor.
    i.n).
    Deo
    placentem.
    Placentem Deo
    dicit,
    ut
    pote
    a
    peccalis
    et viliis
    separalam,
    hi eriim
    qui
    membra
    Sua
    mortificant,
    ab incentivo libidinis et
    fuvpris,
    aclus
    corporis
    sui Doniino
    placitos habent,
    hostiam
    viventem, sarictatii,
    Domino
    placentem.
    rationabiliter
    offerunt.
    Raiionabite^obsequiuin.
    Obseqmuni
    hlc ciiltumdi-
    cit, qiii
    duiliimin
    'peciidiiin
    niiitbfum
    corporibus
    consistehat.
    Nunc,
    'idtjuit,
    in
    corpore
    rationabilis
    hohiinis
    offefatur,
    et
    corpbra
    iiiagis
    vestra
    quam
    pecudiiin
    iiant sacriucium
    T>e"b,
    qiiiactignum
    est Do-
    rriitio,
    talei
    hoSliasYmitiolare,
    arietes
    aufem
    ettircos
    et
    vitulos,
    iftinibrtali et
    ihcorpofeo
    Bbmitio
    oiferre,
    nullaratio Te'cta:e't!Iifnesta
    suscipit.
    Et nolite
    coriformdri
    huic swculo. Qstendit esse
    quamdam
    formam
    hujus seeculi,
    et aliamfuturi sce-
    A Cuii,'
    et si
    qui
    sunt
    qui
    amani tirsesfenSsseculinnet
    ea
    qtise
    saeculi
    sunt,
    secundumformamsseculi
    prae-
    sentis
    aptantur, qui
    vero non
    respiciunt
    ea
    quae
    videntur,
    sed
    quse
    non
    videntur,
    aeterna sunt et
    transformantur,
    et renovantur adfuturi sseculi for-
    mam. Yicle
    ergo
    ne forte cum venerit ira in eor
    tuum,
    et
    concupiscentia
    malaet
    avaritia,
    eceteraque
    quibus
    sceculcim
    praeseris delectalur,
    formam tibii
    soeculi
    praesentisimppnant.Si verpe
    contrario,
    man-
    suetudo, patienlia, lenitas, continentia, fides,
    veri-
    *tas,cceteraeque
    virtules nabilent ihcorde
    tjio,
    con-
    formeni te futuri sseculi
    faciunt,
    et. ita
    pulchram
    ariimam
    tuam,
    ut dicatur illi averbo Dei, Tota
    pul-
    chra
    es,
    amica
    mea,
    et maculanonest in te
    (Cant.
    i).
    SecC
    reformamini
    in
    novilatesensusvestru. Rerio-
    B vatur
    aiifem
    sensus noster
    per
    exereitia,
    sapiehtise
    et meditationemverbi
    Dei,
    et
    legis ejus
    injtelligea-
    tiam,
    et
    quanto quis quotidie
    ex
    Scriplurarum pro-
    ficil
    lectibne, quanto
    altius
    intellectusejus aseendit,
    tantoseinper
    novuset
    quolidie.novus
    efficitur. Potest
    etiametsensus
    renovari afl
    justitiam
    et
    continentiam,
    Btadfidemet
    patienfiam,
    etc.
    ~Ut
    prdbeiisquce
    sit
    voluntasDei bona
    eibenepla-
    censel
    perfecia.
    Inmultis
    enim.putatur
    essevoluntas
    bei,
    et non
    est,
    in
    quo
    is
    utique qui_sensum
    haljet
    fenovalumerrat et fallitur.
    Est aulemnon
    cujusqtie
    sensus,
    sedvalde
    renovati,
    probare
    in
    singulisquibus
    agimus,
    quee-loquimur,
    ipm
    ebgitamus,
    si sit volun-
    fas
    Dei,
    et iiihil
    oihtiinp
    vel
    agerfe,
    vel
    dicere,
    vel
    . cbgitafe, quofl yolttrttalti
    "Deinon senserit
    bbnvenire,
    C
    f[uia
    Voluhtas"De'i
    est,
    quidqiHd
    bonumet
    beneplaci-
    tum
    etperfectum esf.
    Dicoenitn
    per
    graiidmquw
    data est mihi. Paulus
    sicut et iiri aliis
    dicif
    tibn in siiasoriis
    sapientiee
    tarnalis
    Verbis,
    sed
    per
    ^gfaliamqucfsibj
    rlala est
    (IIJ Cor. i) loqttitur.
    Est etiimmulta
    differentia, per
    grafiani Tbquentis",
    *et
    per
    bumaiiam
    sapientiam.
    Deniqueriolihulii'eISqiietites
    et eriiditi viri cummulla
    ciixerint
    *hinpbsite
    et ef
    irdite,"
    tairien
    qula
    nbn
    per
    fgraliam,
    nemitiem
    Mditbrum,
    ailt
    adfidefn,
    aut ad
    timorem
    Tiei,
    *aiA
    Wd^coiripiinctloriemcbrdis
    'pbtiierint
    'inPitare. Alii nbri
    ;maghaeibqtteiitia, spd sitiipliciler
    loquetites,
    tnultos itiiideliutii
    converturit,
    fethoc est
    fer gratiafnloqui quce
    data eSl Paulb.
    U Omnibus
    qui
    "sunl
    intefiids,
    ribn
    pliis"saperequam
    oportetsapere.. Quod
    >aicitomnibus
    qui
    tiint iriter vos
    simile
    esf
    ac"si diceret^Omni
    qui
    iri Deo
    est, cujUs
    semper
    esseest.
    Quoddicit,
    Ndn
    plus mpere,
    vide-
    lur ad
    superbientes
    ramos
    oleastri;
    ;et insultantes
    ramis
    qui
    de, tionaoliva ffacti
    siifit,
    hunc
    aptafe
    sermonem,
    et dicere
    eis,
    nondebere
    'plus''Sa^perc
    quamppprtet,
    hoc
    est, jslus, saperb';qiiam.oportet
    sapere: Ego
    autemdico
    quod.hseretici iplns%apiutit
    deChrislo
    quamoportet sapere, qni negant
    eurnBfei
    i
    creatoris esse
    Filium,
    et aliamulta
    plus
    deillo
    iRiam
    , opprtet fingentes.
    Sed
    sapetead
    spbrietatem.
    (Ex Greg.)
    Dumenim
    s
    per supernamgratiam,
    ad altiora
    intelligenda
    dedu-
    cimur, quanto
    sublilius
    leyamur,
    tatifo
    semper
    in,
    ff COLLECTIONgS
    TNEPISTOLAS
    ET EVANGELIA. 78
    liumiiifaterii
    hosffietipsos
    in ititellectu "iiostfo
    prfe-;
    fnefe'deheihiis. Neconemur
    plussapfefequamopbr-
    tet
    sapfere,
    sed
    sapere
    adsdbrietalem. Nedumnimis
    invisiliilia
    disciilimus,
    aberrerriuS.
    Quod
    i'nGrseco
    (iicitur
    o-tpfpoavvn,
    in nostris
    codicibus,
    hoc est ih.
    Scrlpturis divinis,
    sobrietas a
    majpfibus inierprefa-
    tum
    est,
    ab aliis tamen eruditis viris
    temperantia
    ponitur, qiisetemperahtia,
    ttnaex
    qualuOrgenefali-
    bus virtutibiis habetur.
    Ergo sapere
    ad
    sobrietatfem,
    temperanter sapere est,
    hoc
    est,
    ut inomnibus
    quse
    agimus
    vel
    quceloquimur
    aut sehtimus
    temperantiam
    teneamus.
    Et
    unicuique
    sicut Deus divisit
    mensuram
    fidei.
    Hoc
    esi,
    ut sciat
    unusquisque
    et
    inlelligat quee
    in eo
    sit mensura
    gratiae
    Dei
    quamconsequi
    meruit
    per
    fidem, interdumenim
    accipit, quis
    a
    Deo,
    ut
    sapiat
    in
    Ppere
    charitatis,
    aut
    erga
    misericordias
    paupe-
    rum,
    aut
    circa debilium
    curam,
    aut
    erga
    viduarum
    et
    pupillorumdefensionem,
    aut
    erga hospitalitatis
    Sollicitudiriem,
    ticec
    ergosingula
    divisit Deusuriicui-
    qne
    securtdummensuram
    fidei,
    sed si is
    qui accepit
    graliatri,
    ut deunb
    aliqvfo
    horuni
    saperet,
    riouiiilel-
    ligat
    mensuram
    gratise
    sibi
    dsitse,
    sedvelit
    sapere
    in
    quo
    grafiam
    non
    accepit,
    et non discere
    velit,
    sed
    docfefe
    qusenescit,
    iste cumfninus
    sapiat plus
    vtilt
    sapere, qUamoportet,
    vferumut evidentiusadhiic de
    hisApostolusassi'gnaret,intr6diicitexempittmetdicit:
    Sictit entmin uno
    corpore
    mullamembra
    iMemus,
    omniaauieminembfdhoneumdemactum
    habent,
    ith
    multi unum
    corpus
    sumiis iri Christo
    siriguli autem,
    alter alicrius metnbra. Ordiriatissime
    per
    hceccom-
    ponens
    omrie
    corpus Ecelesioe,
    ut sicut membracor-
    poris, singulaquaequeproprios
    habent
    actus,
    ef la-
    men uno coiisensii muiuo sibi inviceni
    cfedunt, ita,
    hiquit,
    et in
    Ecclesia, quce
    est
    corpus Christi,
    di-
    versos
    singuli
    habemus
    actus,
    verbi
    gratia
    alius
    per
    sapientiam",
    est
    oculus,
    alius
    per opera
    est
    nianus,
    aliusaudieridbest
    attris,
    unumtamenest exoronibiis
    niembris, cbvpus
    in Christo J esu Domino nostro.
    Quorirodo
    autetii
    cOrptts
    istud inChfisto
    sit,
    idemest
    in
    veritate, etsapientia
    et
    justitia
    et
    sanctificatione,
    quse
    omniaChristus
    est, jamsaepe
    diximus.
    EVANGELIUM
    LUC^E,
    CAP.II.
    <
    Et cumfactus esset J estis annorum
    duodeciin,
    <ascendenlihiis illis
    Hierosolymam
    sefeiindurii
    coti-,
    <sueludirierii diei festi.
    Consumhiatisqne
    diebus"
    <cum
    redifent,
    feinahsit
    puer
    J esus iri
    Hlerosolyma
    <et nori"
    cognoveruiil paffentesejtis.
    Existimarites
    <auterii illnrii essein
    coniitatu,
    veneriint iter difei
    <et
    fequirebant
    eiimihirer
    eognatos
    et
    ribtbs,
    el rion
    <invenieiiles
    regressi
    siint in Hierusaiem
    requifen-
    iteseum. Et facturii est
    post triduttm,
    hiverierunt
    <illuiri in
    teiiiplo
    sfedentemin medio
    doctoruni,
    ati-
    <ctientemiHos
    ,
    fet
    interroganterii
    "eos.
    Stupehant
    <
    autemomnes
    qui
    feiimaudiebant
    super prudentia
    <et
    fesponsis ejus.
    Et videntes admirati sunt". Et
    dixit mater
    ejus
    adillum:
    Fili, quid
    fecisti nobis
    -<
    sic?. Eccfe
    pater
    tuus et
    ego
    dolentes
    quserebatiius
    <te. Et ait adillos:
    Quid
    est
    quod
    me
    quserebatis
    ?
    A
    <Nesciehatis
    quia
    in
    his, Tfuee
    Patris mei
    siint-,
    <
    oportet
    meesse. Et
    ipsi
    nohintellexerunt verbum
    <
    qiiod
    locutus est adillos. Et descendit cum
    eis,
    et
    venit
    Nazareth,
    et erat subdiiiis illis. Et mater
    <
    fejus
    consfervahat oniniaverba
    hsec, conferens in
    covdestto. Et J esus
    proftciebat sapientia.
    setateet

    gratia apud
    Deumet hoiriines.
    Et cum
    factus
    esseiJ esusannorum
    dnodecim,'ascen-
    dentibusillis
    Hierosohjmdm
    secuhdurnconsuetudinem
    diei
    festi, consummatisquediebus,
    cum
    redirent,
    re-
    -
    mansit
    puer
    J esus in Hierusalem.
    (Ex Beda.)
    Qui
    a
    nativitate,
    imo a
    conceptionemimana,
    inanifestis
    hiiraculorum, quia
    Deus
    sit,
    esl
    'iipprobatiisindiciis,
    ipse
    etiam mox ubi
    tempus
    cetatis
    congruebati
    iitramque
    suamreverentef
    parilere ccepit, atque

    aperire
    substantiam,
    et
    quid
    videlicet
    Patri, juxta
    veritatem divinee
    majestatis,-et quidjuxta
    assum-
    ptiottis
    humanee
    fragilitafem
    debeat matri
    ,
    nec
    absque pfovidentia,
    duodetiis
    pfima
    suaefidei rudi-
    menta
    revelabat, quae
    duodecim
    apostolorum
    mini-
    sterio, per
    cunctum erant revelanda et elucidanda
    orbem. Pbssumus et hoc
    dicere, quia
    sicut
    septe-
    tiario,
    sic et duodenario
    numero, qui
    multiplicatis
    inter se invicem
    seplenario partibus conslat,
    vel
    rerum vel
    temporum
    universitas- ae
    perfectio
    desi-
    gnatur: atque
    ideo
    quo
    omnialocavel
    tempora
    decet
    occupari,
    recte a duodecimo nuinero
    juhar
    suniit
    exordiiim.
    Et tion
    cognoveruntparenteseyus,
    et
    existimanles
    aulemillumessein
    comilaiu,
    vetieruritiier
    diei,
    et
    C
    requirebant
    euminter
    cognatos
    et
    notos,
    el nonihve-
    nienles,
    reversi sunt in Eierusalem
    requirerites
    eunv.
    Qucerit aliquis quomodo
    Dei Filius tanta
    parentum
    cura
    hutritus,
    his abeuntibus
    pbtuerit bbliviscettdb
    relinqui.
    Cui
    respondendumquia
    filiisIsfaei inoris
    fuevit,
    ut
    temporibus
    festis vel
    Hierosolymam
    cbri-
    fluentfes,
    vel ad
    propria redeuntes, seorsum'
    vMj
    seorsum autem
    feminse,
    eliorosducentes
    incederent.
    Infanlesque
    vel
    pueri,
    cum
    quolibet parente
    iridiffe-
    renter ire
    potuerunt. Ideoque
    heatam Mariani vel
    J oseph,
    vicissim
    putasse puerumJ esum, quera
    se
    cbmitari non
    cernebant,
    cum altero
    paf
    etite re-
    versuhii
    Et
    faclum
    est
    post triduum, invenerunt iilumih
    -.
    tetnplo
    sedentetninmedio
    doctorum, audieritemiiios
    "
    et
    thterrogdritem. Quasi
    fons
    sapientise doclofuin
    medius
    sedel,
    sed
    quasi exemplaf hiimilitatis,
    audire
    prius,
    et
    intevrogafedoctOres,quarii instruefe, quce-
    t indoctbs. Ne eteniiri
    parviili
    a
    seniofibus eru-
    bescant
    discere,
    et
    ipse
    6%wtdtishtimance
    cbngrueti-
    tiam homiiies auscultare non
    erubescit Deus. Ne
    itifirhitisdocere
    quis audeat,
    et ille
    puer
    doceri in-
    terrogando vbluit, qui per
    divinitatis
    potentiam
    ver-
    humscientiae
    ipsis
    suis doctbribus
    ministravit.
    Stupebarit
    dutetnomnes
    qui
    eum
    audiebant,
    supelr
    doclrinaet
    fespdrisisejus,
    et videnlesadmirati siiht.
    Stupebant qui
    eumaudiebant et videntes admiratl
    sunt. Et eo
    amplius stiipebant super pnsdential
    responsionum, quo paucitatem
    viflentesconlemne-
    79
    SMARAGDIABBATB 80
    bant annorum. Nosautemscientes hunc essede
    quo .
    olim
    propheta gratulabundus
    exsultabat.
    Parvulus
    natns est
    nobis, filius
    datus est
    nobis,
    et
    vqcabitur
    nomen
    ejus
    Admirabilis,Consiliarius,
    Deus
    fortis(Isa.
    ix),
    nequaquam
    miremur
    eum, qui
    sic
    parvulus
    fa-
    ctus est homo,
    ut
    nihilominus, quod
    erat
    semper,
    Deus ac fortis,
    permaneret.
    Et dixit mater
    ejus
    adillum:
    Fili,
    quidfecisli
    no-
    bissic? Ecce
    pater
    tuuset
    ego, dolentes,quwrebamus
    te,
    et ait ad illos :
    Quid
    esl
    quod
    me
    quwrebalis
    ?
    nesciebalis
    quia
    inhis
    quw
    Palris mei
    sunt, oportet
    meesse. Non
    quod
    eum
    quasi
    filium
    quserunt
    vitu-
    perat,
    sed
    quid
    ei
    potius
    cui ceternus est
    Filius,
    debeal, cogit
    oculosmentis attollere, quia
    enimDeus
    et
    hoiiioesl. Nunc excelsa
    deitatis,
    nunc infinita
    prcesefert
    humanse
    fragilitatis, quasi
    homo seniores
    interrogal, quasi
    Deus
    quse
    seniores et edocti mi-
    rentur
    respondet.
    Quasi
    Dei Filius
    templo
    Dei com-
    jnoratur,
    et
    quasi
    filius hominis cum
    parentibus quo
    jubent regredilur.
    Et
    ipsi
    non intellexerunt verbum
    quod
    locutusest
    ad
    illos,
    et descenditcum
    illis,
    et venil
    Nazareth,
    et
    erat subditusittis.
    Quid
    enim
    magister
    virtutis nisi
    officium
    pietatls impleret? quid
    inter nos
    aliud,'quain
    quod
    a nobis
    agi
    vellet
    ageret,
    deferebat
    patri,
    defe-
    rebat ancillcc.
    Ipsa
    enimdicit: EcceancillaDomini.
    Deferebat simulato
    patri,
    deferebat Domino vero
    patri,
    et
    utique
    matre
    natus, virginemcpnservarat,
    et castam.
    Utique
    a
    patre,
    non
    voluntate,
    non
    opere,
    non
    tempore
    distabal ut
    ejus
    videlicet
    exemplis
    am-
    jnoniti, quidparentibus debeamus, qui
    tanta
    pro
    110-
    his
    patiunlur agnoscamus.
    Et mater
    ejus
    conservabat
    omniaverbahwcincorde
    suo. Sive
    quceintellexit,
    seu
    quse
    necdum
    intelligere
    verba
    Evangelii potuit,
    omniasuo
    pariter
    in
    corde,
    quasi
    ruminanda,
    et
    diligentius
    scrutanda reconde-
    hat. Discamus
    ergo
    in omnibus
    castitatem, quse
    non
    minus ore
    pudico,
    quam corpore argumenta
    fidei
    conservabat
    incorde. Et si illaante
    prsecepta apo-
    stolica tacet,
    cur tu
    post apostolicaprceceptamagis
    cupis
    docere,
    quam
    discere.
    Et J esus
    proficiebatsapienlia
    et
    mtate,
    etc. Hic lo-
    cus Manichoeos
    pariter
    et
    Apollinaristas expngnat.
    Oslendens
    Dominumveram carnem veram habere
    et animam. Namsicut camis est
    selate,
    sicest animse
    sapientiaproQcere,
    et
    gratia, quae
    tamen in
    sapien-
    tianullatenus, proficeret
    si naturalem
    intelligentiam
    quae
    hominibus rationis causa concessa
    est,
    non ha-
    beret. De
    civjus
    nomine hic
    pauca
    dicenda sunt:
    J esus enim
    salyator interpretatur. Cujus
    sacri no-
    minis non solum
    etymologia,
    sedet
    ipse
    numerus
    lillerarum
    perpetuae
    nostrcesalutis
    mysteria
    redolet.
    Sex
    quippe
    litteris
    apud
    Grsecosscribitur
    'lynov;,
    videlicet t et -net <ret oet u el
    c, quorum
    numeri
    sunt,
    x et vin et cc et LXXel cccc et cc
    qui
    fiunt
    simul
    DCCCLXxxvui, qui
    numerus
    figuram
    resurre-
    ctionis
    adauget.
    Nam
    quod
    vm
    simpliciter
    hoe et x
    et c
    mulliplicatasignificant.
    Possimus el ita
    dicere,
    ouod VIII absolule resurrectionis
    exemplum
    in no-
    A
    mineSalvatoris mortalibiis
    prsestet,
    et x
    quomodo
    Decaloguslegis
    debeat
    impleri
    sucenos resurrecfio-
    nis Dominus
    figuris
    instituerit
    pariter
    et
    juverit,
    ut
    quomodoipse
    resurrexit
    a
    morluis,
    ita et nos illo
    adjuvante resurgere
    valeamus,
    et in c
    quce
    nos in
    futuro
    sequatur gloria
    demonstrat. Centenariusnam-
    que
    numerus
    qui
    delcevatransit in
    dexteram,
    illius
    , temporis
    felicitatem
    prcefigurat,
    de
    quo
    Dominusait:
    Iterumvidebovoset
    gaudebil
    cor
    vestrum(J oan xvi).
    CONCORDIA.
    Istarum duarum
    quamvis
    non in
    verbis,
    in actu
    tamen fitconcordialectionum. Ascendentes enimin
    Hierusalem cumhostia
    parentes,
    Domini
    ingressi
    sunt
    templum quod
    nos
    spiritaliter agere,
    hortatur
    Apostolus
    dicens : Obsecrovos
    per
    misericordiani
    B
    Dei ut exhibeatis
    corpora
    vestra hostiam
    viventem,
    Sanctam,
    Domino
    placentem,
    et
    reliqua.
    DOMINICAH POST THEOPHANIA.
    LECTIOEPISTOL;E BEATIPAULI APOSTOLI AO
    ROMANOS,
    CAPITEXII.
    <Habenles
    donatiqnes
    sectfndum
    gratiam quae
    <data est nobis
    differentes,
    sive
    propheliam
    secun-
    <dumrationem
    fidei,
    siveminisleriumin ministran-
    <
    do,
    sive
    qui
    docet indoctrina.
    Qui
    exhortatur inex-
    <
    hortando, qui
    tribuit in
    simplicitale. Qui prseest
    in
    <
    sollicitudine, qui
    miseretur in hilaritate.
    Dilectip
    <sine simulatione : Odientes
    malum,
    adhaerentes
    <bono. Charitatem fraternitatis
    inyicem
    diligentes,
    <
    honore itivicem
    prsevenientes.
    Sollicitudiiie-non
    <
    pigri, spiritu ferventes,
    Domino
    servientes, spe
    <
    gaudentes,
    in tribulatione
    palientes.
    Orationi in-
    <
    stantes,
    necessitatibus sanctorum
    communicantes,

    hospitalitatem
    sectantes. Benedicite
    persequenti-
    <bus
    vos,
    benedicite et iiolitemaledicere. Gaudete
    <cum
    gaudentibus,
    fletecumflentibus.
    Idipsum
    in-
    <vicem
    sentientes,
    non alta
    sapientes,
    sed humili-
    <
    bus consenlientes.
    Habentesdonaliones secundum
    graliam, quw
    data
    estnobis, differentes.(Ex Primas.)
    Donumnonexno-
    slro,
    sedexdonantis
    pendet
    arbitrio. Omnibus
    qui-
    demcredentibus
    gloria promittitur
    i'n
    futuro,
    sed
    qui
    tammundumcor
    habuerit,
    ut virtulum
    gratiam
    ac-
    cipere
    mereatur etiamin
    prcesenti.
    Sive
    prophetiw
    secundumrationem
    fidei.
    Fidei di-
    xit,
    non
    legis, siye quia
    fldesilla
    meruit,
    unusquis-
    j)
    que
    enimtantnm
    accipit quanlum
    credit.
    Siveministeriumin minislrando.
    (ExOrig.)
    Hcec
    omnia
    possumus
    ad illam
    regulam revocare, quce
    superius
    dicta
    est,
    hoc
    est,
    non
    plus sapere quam
    oportet sapere.
    Verbi
    causa,
    non debere eum
    qui
    ministrat,
    inministrando
    plus sapere quamoportet
    sapere,
    et
    qui
    docet in
    doctrina,
    et
    qui
    exhortatur
    in
    exhortalione,
    non
    pras sapere.
    Multi
    accepto
    ministerio,
    vel
    accepta doctrina, plus sapuerunt
    quamoportuit sapere,
    et elati in
    arrogantia,
    vel in
    deliciis
    resoluti, prcecipites
    corruerunt.
    (ExPrimas.)
    Deministerio sacerdotali vel diaco-
    natus dicit.
    Sive
    qui
    docet in doctrina.
    Qui
    docet
    major
    esl
    eo
    qui exhprtatur.
    gl COLLECTIONES
    IN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 82
    Qui
    exhortatur
    in exhortando.
    (Ex Orig.)
    Exhor-
    tatio
    species
    doctrinceest et verbi, quo
    afflictoeani-
    mce, Scripturarum
    divinarum
    prudenter aptatis
    et
    inunum collectis sermonibus relevantur,
    si vero
    sermohabens virtulem
    gratise
    Dei,
    fuerit adhibitus
    animse
    desperatse,
    tunc cor
    ejus penetrat,
    et conso-
    lationem
    prsebet,
    ac
    spemrevocat, desperatione
    submota.
    Qui
    tribuit in
    simplicitate. Oportet, inquit,
    in
    simplicitatecordis,
    hoc
    faciat,
    hoc
    est,
    nevideatur
    quidem
    bene faeere
    indigentibus.
    Corde verolau-
    dem
    quserat
    ab hominibus. Non est
    simplicitas,
    si
    aliud
    agi
    videatur in
    raanibus,
    et aliud
    quserat
    in corde.
    Qui prmesl
    in sollicitudine.
    Qui
    vero
    praeest
    fra-
    tribus,
    vel
    qui praeestEcclesiae,
    in sollicitudine esse
    debet,
    nonhumanarum
    causarum,
    nec seecularium
    rerum,
    hsecenimsollicitudoalienadebet esse abhis
    qui
    Ecclesise
    prcesunt,
    sedtalem
    recipiant
    sollicilu-
    dinem, qualem Apostolus
    dicit. Concursus inme
    quotidianus,
    sollicitudo omnium Ecclesiarum.
    Quis
    infirmalur,
    et
    ego
    non
    infirmor
    ?
    Quisscandalizatur,
    et
    ego
    nonuror
    (II
    Cor.
    n)
    ?
    Qui
    miseretur inhilarilate.
    (Ex Primas.)
    Maxime
    circa
    segrotos
    misericordia exhibenda
    est,
    miseri-
    cprdioetitulus
    generalisest, qui
    circa omnes
    placido
    exhibendus est
    animo,
    hilaremdatorem
    diligitDeus,
    et tristem sine dubioodit
    (II
    Cor.
    ix).
    (ExOrig.) Quienim
    erogat pecuniam
    suam,
    si in-
    fidelis
    sit,
    et
    recepturum
    se
    desperet,
    necessario
    tanquam qui
    eam
    perdiderit, contristatur, qui
    vero
    cumfideet
    spe
    hoc
    agit,
    in hilaritate et lsetitia
    agit,
    cerlus
    quorl parva
    hsec
    quoepro
    mandato Dei
    expenriil, ingentes
    sibi
    opes
    ccelestium
    diviliarum,
    insuper
    aulemet ceternamconferant vitam.
    Dilectiosine simulatione. Tota
    puritas
    debet esse
    in
    Chrisiiano,
    sic Deus
    pura
    lux
    est, fingere
    enim
    servorum est.
    Diligamus
    non
    lingua tantum,
    sed
    opere
    et veritate. Ita etiam si necessefuerit
    pro
    in-
    vicemmoriamur:
    (Ex Orig.) Egoputo quod
    omnisdilectio
    quaenon
    est secundum Deumsimulata
    sit,
    et vera non
    sit,
    etenimcreator animce
    Deus,
    ideirco
    ei,
    cumcceteris
    virtutibus,
    etiam affectumdilectionis
    inservit,
    ut
    diligat
    Deum et ea
    quse
    vult Deus.
    Ergo quicun-
    que
    aliuddilexerit
    quamDeum,
    et
    quse
    Deo
    placent,
    dilectio in eoficta et simulata dicenda
    est,
    sedet
    si
    quis proximum
    suum erranlem
    viderit,
    et non
    correxerit,
    simulatadilectiodicendaest. Nihil enim
    habere
    adulalorium,
    nihil fucatumdilectiodebet.
    Odientesmalum. Mirumfortasse sit
    quod
    inter
    caelerabona
    virtutum,
    assumitur etiam
    odium,
    et
    tanquara
    necessarium ab
    Apostolo ponitur.
    Unde
    certum est inesse aniroaeetiamodii affectum. Est
    enim
    laudabile odisse
    vitia,
    odisse
    peccata,
    nisi
    enim
    quis
    odio habeat
    vitia,
    non
    potest amare,
    nec
    couservarevirtutes.
    -
    Adhmrentesbono. Adhsereamus
    bono,
    observan-
    dumetiam
    hoc, quod
    sicut in aliis
    dicft, qui
    adhce-
    j^
    ret Dominounus
    spiritus
    est. Itaet hic dicit: Adha?-
    reamus
    bono,
    sine
    dubio,
    ut
    contingat
    nobis unum
    essecumbono.
    Charitatem
    fralernitalis
    invicem
    diligentes.
    Acsi
    dical,
    ut
    fratres,
    et
    quasi
    ex unamatw;
    generati,
    itavos
    diligite,
    hoc mandatum
    accepimus,
    ut dili-
    gamus
    nos
    invicem,
    sicut et Deusdilexit nos.
    (Ex Origene.)
    Fratres
    ergojubemur diligere,
    non
    judicare,
    si enim
    putas aliquem impium esse,et
    ideoeumnon
    judicas diligendum? Audi, quia
    Chri-
    stus
    pro impiis.
    mortuus
    est,
    aut si
    quia peccator
    est frater
    tuus,
    ideo eumnon
    pules diligendum
    ?
    Audi, quia
    Christus J esus in hunc mundum venit
    peccalores
    salvos
    facere,
    si vero
    justus est,
    dilectio-
    nemulto
    magis dignus
    est. Dominus enhn
    diligit
    B
    justos.
    Honore invicem
    prwvenienles. (Ex Primas.)
    Hoc
    si
    semper servarcmus,
    et
    charitatem,
    et
    patientiam
    teneremus,
    si nos enim omnibusminores
    judicare-
    mus,
    necultro alicui
    injuriam faceremus,
    nec illa-
    tamnobis
    graviter
    doleremus.
    (Ex Origene.)
    Hoc
    est, quod
    et Dominusdocuit
    cum notaret scribas et
    pharisseos, prima
    sibi loca
    in conviviis
    vindicantes,
    et docet nt cumyocatus
    fueris tu ad
    ccenam,
    in novissimo loco recum-.
    bas
    (Luc. xiv).
    Sollicitudinenon
    pigri. (Ex Primas.)
    Ne
    per
    sol-
    licitudinem sseeuli
    pigri
    in Dei
    opere
    efficiamini
    inerles.
    Superius
    eum
    qui prceest,
    in sollicitudine
    dehere esse
    commonuit,
    nunc vero omnibus dat
    C
    hoc incommune
    mandatum,
    ne
    quis
    nostrumaudiat
    a Dominoserve maleet
    piger.
    Spiritu ferventes. Quia frigidos
    Dominus non
    amal,
    et in
    tepidis nauseatur,
    tunc
    plane spiritu
    fervemus,
    si sceculo
    frigidi
    sumus.
    (Ex Origene.)
    Vultenim ut nos
    qui
    sub
    legespi-
    ritus
    vivimus,
    nihil
    remissum,
    nihil
    tepidum
    habea-
    mus in
    nobis,
    sed cum fervore
    spiritus,
    et calore
    fidei cuncla
    peragamus.
    Dominoservienles. llle Doinino servit
    qui potest
    dicere
    nobis,
    unus Dominus J esus
    Christus,
    per
    quem omnia,
    et nos
    per ipsum,
    nec ultra
    ei,
    aut
    libido,
    aut
    avaritia,
    aut inanis
    gloria
    dominabitur.
    Spe gaudentes. Spe gaudet, qui
    non
    respicit
    ea
    qttcevidentur,
    sedea
    quse
    non videnlur
    exspectat,
    *^
    et
    qui scit, quoniam
    non sunt
    condignmpassiones
    hujus temporis
    ad
    fuluramgloriam, qum
    revelabitur
    innobis
    (Rom. vm).
    In tribulatione
    patienles. (Ex Primas.) Propter
    gaudiumspei
    futuraeomnia
    sustinete,
    sicut
    scriptum
    est : Omne
    gaudium existimate, fratres,
    cum inva-
    rias tentatioms incideritis
    (J acob. i),
    et
    quia
    tribu-
    latio
    patientiamoperatur, patienliaprobalionem,pro-
    baiio
    spem(Rom.v).
    Orationi instantes. Instantia enim orationis no-
    bis
    prcestat
    auxilium in
    adversis,
    in
    quo
    enimnon
    sufficithumana
    fragilitas,
    auxilium Dei oratiouibus
    implorandum
    est.
    Necessitatibussanctorumcommunicanles.Acsi djV
    83
    SMARAGDIABBATIS
    84
    cat roinislfate
    eis, qui propler
    Christumsua omnia
    j
    contemnentes,
    alienis ad
    tempus indigent
    minislra-
    tioiiibus.
    (Ex. Origene.)
    Honeste et
    decenter,
    non
    quasi
    stipem indigenlibus.
    sanctis
    prcebere,
    sed
    censum
    nostrum
    quodammodo
    cum
    ipsis
    hahere
    commune,
    et meminisse sanclorum sive in collectis solemni-
    bus,
    sive
    pro eo,
    ut ex recordatione eorum
    pfofi-
    ciamus.
    Hospitalitatem
    sectantes.
    Quam
    dignaehospitalita-
    tis
    magnificentiam,
    unosermone
    coniprehendit.
    Di-
    censenim sectandam. esse
    hospilalitatem,
    non so-
    luro
    ostendit,
    ut venientemad nos
    hospitem
    susci-
    piamus,
    sed et
    requiramus,
    et sollicili
    simus,
    et
    seciemur ac
    perquiramus ubique hospites,
    riecubi
    fortein
    plateis sedeanl,
    nec extra teclum
    jaceant.
    Recordare
    Loth,
    et invenies
    quod
    illttm non
    hospi-
    tes,
    sed
    ipse quaesierithospites (Gm. xix),
    et.hoc
    erat
    hospitalitatem
    sectari.
    Benedicite
    persequentibus
    vos. Moralemlocumla-
    tius
    Apostolus exsequens actus, mentem,
    proposi-
    tum,
    os
    quoque ipsum, discipulorum
    linguamque
    componit.
    Non vult credentes Chrislo de ore suo
    proferre maledictum,
    sed bene
    loqui, benedicere,
    bene
    prcedicare,
    ut ex-
    hoe,
    et boni Domini
    servi,
    et boni
    magistri
    credanlur esse
    discipuli.
    Sciendum
    tamen
    est,
    quod
    sermo benediclionis in
    Scripturis
    diverse
    positus invenltur,
    nam et Deusbenedicere
    dicitur,
    et
    homines,
    vel caeteraecrealurce Deumbe-
    nedieere
    iiibentur,
    sedDei benedictio
    aliquid
    mu-
    neris
    semper
    his
    qui
    ab eobenedicuntur
    impertit,
    homines vero Deum benedicere
    pro
    hoc
    quod
    est
    laudare et
    gratias
    referre dicuntur.
    Benediciteel
    notitemaledicere. Horlatur nos
    Apo-
    stolus ut cum
    provocamur
    ab
    inimicis,
    uon
    pro
    ma-
    ledictis maledicla
    reddamus,
    sedfaciamus
    quodipse
    de
    semetipso scribit,
    ubi
    dicit,
    maledicimur et bene-
    dicimus
    (I
    Gor.
    iv)..
    Gaudeiecum
    gaudentibus.
    Habenda est etiamin
    hoc
    competens
    et
    apta distinctio,
    non enim
    quibus-
    cunque gaudiis,
    Chrislianorum
    gaudia
    socianda
    sunt,
    neque
    euimsi videam
    gauderealiquem, super
    qucestu pecunise,
    aut saecularis honoris eminen-
    tice, congratulari
    debeotalibus.
    qui sciam, quod
    hti-
    jusmodi gaudia
    luctus
    sequatur
    el
    lacrymae,
    sed
    quia
    Dominus
    apostolis
    ait: Gaudete
    quia
    nomina
    vestra
    scripta
    sunt in ccelo. Et
    nos,
    si videamus ab
    aliquo
    tale
    opus geri quod
    in coelo scrihi
    dignum
    sit,
    sive
    juslitice opus,
    sive
    charitatis,
    sive
    pacis,
    vel
    mispricordice,
    et ita
    gestum,
    ut inlibro
    vitse,
    rer
    ferre
    mereatur,
    debemus
    gaudere
    cumtalibus. Sed
    et si
    quidem
    videamus aberrore
    conversum,
    et re-
    lietis
    ignorantisetenebris,
    ad lucemverilalis venisse,
    reinissionem
    peccatorum
    et
    gratiam
    sancli
    Spiritus
    nieruisse,
    debemus
    gaudere
    Cumtalibus.
    Flete cum
    flentibm.
    Noncum illis
    qui
    flentmor-
    tuos
    suos, jubemurflere,
    aut
    qui
    .flent damna sse-
    cularia. Scientes
    quod hujus
    sceculi tristitia mor-
    tem
    operatur.
    Nonsunt
    ergo lacrymse jungendae
    A cumtalibus. Sed cum illis flendumest. De
    quibus
    dicil Dominus: Beati
    quiflent, quoniamipsLconso-
    Iabuntur. Si
    quis
    flet
    pro peccatis suis,
    si
    quis post
    delicla
    convertitur ad.
    pcfinitenliam,
    et errorenv
    suum
    lacrymis
    lavat. Si
    quis
    etiam
    ingpmiscit
    in
    habitaculo isto
    posilus,
    et ad ChristumreiUredesi-
    rierat,
    et
    per
    sanclum
    desidprium
    lacrymarumpro-
    fusionelavatur.
    J ungamus
    cum
    lalibus,
    lacrymas
    nostras et
    gemitus
    sociemus. Tristitia enim
    quse
    seeundum Deum
    est,
    salutem stahilem
    per pceni-
    tenliam
    operatur.
    Id
    ipsum
    invicemsentientes. Sermo iste non na-
    tura
    sui,
    sed
    interpretatione
    obscurior factus
    est,
    hoc est enim
    quod
    dicit: ut ita de fratre sentiamus
    utetdenobis
    ipsis.
    Et ita velimus
    proximo, si.cut
    R et nobis
    volumus,
    ut et Domiirasin
    Evangelio
    dixit:
    Quse
    vultis ut faciant vobis
    hominesj
    eademet vos
    faciteillis.
    Non alta
    sapienles,
    sed humilibus
    consenlientes.
    Superbiam per
    ornnia
    fugiendamdoeet,
    hoc enim
    dicit alla sentire : et
    merito, superbia
    fugienda
    est,
    cum
    Scriptura
    dicit :
    Quia
    inilium
    discedendi
    a
    Domino,
    superbia
    est. Bene autem uno
    sermone,
    inslitutionemhumililaiis
    exposuit,
    consentire
    enim
    hnmilibus,
    et aniare
    humiles, atque
    inclinare sead
    eos,
    hoc
    est,
    cofisuescereimitari
    eum, qui
    cumin
    fprma D,eiesset, fprmamservi
    suscepit,
    et humilia-
    vit se
    usque
    ad mortem
    (Philip.
    n).
    (Ex Primas.) Superbia sapit iste,
    qui
    suam
    per
    se uleisci
    cupit injuriain,
    et nonhumilibus
    rebus,
    id
    ^
    est,
    humilitali consentit.
    EVANGELIUM SECUNDUM.
    J OANNEM,
    CAP.II
    <
    Nuplisefactaesunt
    in
    Gana
    Galilceae,
    eteratma-
    <ter J esu ibi.
    Vocatus est aulem J esus et disci-

    puli ejus adnuptias.


    Et
    deficiente
    vino,
    dixi-tma-
    <ler J esu adeum: Y-inumnon habent. Et dicit ei
    <J esus :
    Quid
    mihi et
    tibiest,
    mulier? Nondumve^-
    <nit hora mea. Dicit mater
    ejus
    miuistris :
    Quod-
    <
    cunque
    dixcrit vobis facile. Erant autemibi.la-
    <
    pidecehydriae
    sex
    positae,secundumpurificationem
    <
    J udaeorum, capiejutessingulce
    metretas binas vel
    <
    temas-;
    dicit eis J esus :
    Impletehydrias aqua.
    Et
    <
    impleveruiu
    eas
    iisque
    ad summmn. Et dicit eis
    <J esus : Haurite
    nunc,
    et ferte architriclino. Et
    n
    <tulefunk Ul autem
    gustavit
    architrielinus
    aqiiam
    <vinum
    faciam,
    et non sciebat unde
    esset,
    mini-
    <stri autem
    sciebant, qui hauserantiaquam.
    Yo-
    <cat
    spousum architriclinus,
    et dicit ei: Omnis
    <homa
    primnm
    honumvinum
    ponit,
    et cumine-
    briati
    fuerint,
    tunc id
    quod
    deterius est.Tuau-
    <temservasti bonumvinum
    usque
    adhuc. Hocfe<
    i cit initium
    signorum J esus. in Gana,Galilaeae,et
    <manifestav-it
    gloriam
    suam. Et crediderunt ineum
    .
    disoipnli ejus. 4
    Nuptiwfaclm
    sunt in
    GtmaGiililmWi
    et er.atmater
    J esuibl.
    (Ex Bed,a.)
    Npc vacat
    mysterio, quodsdie
    tertio
    post illa, qusesuperiori Esaagelii;
    sermone
    descripseraU Nuptise.
    faptai referunt.ur.,sed;
    tertio
    s
    lempore
    saeeuli Doroinumad
    agtandam:
    sibiTEccJ e-
    85 COLLECTIONESIN EPISTOLASET EVANGELIA. U
    siam
    venisse,-designat.
    Primum
    quippe
    sseculitem-
    .
    pus, antelegem, patriarcharum exemplis.
    Secun-
    <luinsub
    Iege, propbetarum scriptis.
    Tertium
    sub
    gralia praeconiis, Evangelistarumquasi
    lertia diei
    J uce,
    mnndo refulsit. In
    quo
    Dominus
    et
    Salvalor
    nosler
    pro redemptione generis
    humani incarnatus
    apparuil,
    sedet hoc
    quod
    inGana
    Galilsece,
    idest in
    zelo
    transmigrationis perpetratse
    eadem
    nuptise
    fa-.
    ctae
    perhibentur, typice
    dennntiat eos maxime
    gra-
    tiaChristi
    dignosexistere, qui
    zOloac fervore
    pise
    devotionis,
    et semulari charismata
    meliora,
    ac de
    vitiis ad virtutes bona
    operando,.
    de terrenis ad
    ternaTiOfiint, sperand.o
    et
    amando
    transmigrare.
    Nuptiw factm
    suni iwCanaGalilww.
    (Ex Hieron.)
    Dominus ad
    nuptias
    in huhc mundnm
    venit,
    quia
    sanctam Ecclesiam sibi
    copulavit.
    De
    quaAposto-
    lusait:
    Aptavi
    vosuni viro
    virginem
    castamexhi-
    bereGhristo
    (II
    Cbr.
    xr),
    habet
    ergo sponsam
    Ec-
    elesiaro, quam
    redemjt
    sanguinesuo,
    et cui
    pignus
    dedit
    Spiritum sanctum, quam
    sibi
    conjunxit
    in
    utero
    virginis.
    Verbumenim
    sponsus , sponsacarp
    Ihumana,
    et
    utrumque
    unusEilius
    Dei,
    et ideni filius
    ihominis,
    factus est
    caput Eeelesiae,
    et
    processit
    de
    thalamo,quasi sponsus.
    Thalamus enim
    ejus
    uterus
    virginis
    fuit: Venit ad
    nuplias
    inCanaGalilcece,
    cer-
    ti
    Sacramenti,
    Cana
    namqtte
    zetus
    interpretatur,
    Galilsea
    transmigralio
    facta.
    Et erat mater J esUibi. Mater J esu in
    nupliis
    ostenditur
    synagoga,
    eo
    quod
    Cliristiiin admiracu-
    ium
    provocet.
    Vocatusest aulem
    J esus,
    et
    discipuli ejus
    adnil-
    ptias. Quod
    DOminusvenit ad
    nuplias, exeeptamy-
    stica
    significatione
    confirmare
    voluit, quodipse
    fe-
    cit. Sic enim
    ipse
    alio locoait:
    quod
    Domimscon-
    junxit,
    horiionon
    separet (Malth. xix).
    (Ex Beda.)
    Primus
    nuptiarum
    locusJ udseaexsti-
    tit,
    in
    qtta
    Filius Deihomo
    fieri,
    et Ecclesiamsui
    cbrpofis
    ac
    sanguiriisparlicipatione consecfare,
    sui
    Spirituspigftore
    Infideconfinnare
    dignatusfest,
    sed
    vocatisad 'fideifi
    gentibus, usque
    adfinesorbis ter-
    fce,
    eariimdem
    riuptiarttm
    votiva
    gciudiapervene-
    funt.
    Et
    deficierite
    vino. Dlscumbenteautemao
    nuptias
    Dominoyiiium
    deffecit,
    ut virip
    meliore, per ipsuin
    mirabili bfctinefactbmanifestaretur
    gloria
    latfentis
    in hoinihe
    Dfei,
    et 'credentium iri eum aricta fides
    pfoficeret. Qttod
    si
    mysteriuinquserimtts,apparente
    Doniinoiri
    carrie,
    nieraca illa
    legalis
    sensus suavi-
    tas, paulatiiri ccepefat,
    ob cafnaleni Phafisceofttiii
    irilerprefatioiiem
    a
    prisca
    suaviftute
    cteficefe,
    qul
    mox.
    ea
    qttce
    carttalia Sidebatitur matidata
    a;d'spif
    i-
    tiialemconvertit doctrinam.
    Cuhctamqtie
    Iifterse1<5-
    galis superficiem
    in
    Evangelicam
    coeiestis
    gfatice
    viilutemmufavii, quod
    est, vinum fecissede
    aqria.
    DicitmaterJ esuad
    eum,
    vinumnoit
    habent,
    et di-
    cit ei
    J esus,
    qiiid
    mihi et tibi
    est,
    mulier?'
    (ExAtig.)
    Neque
    euiii matrem suam
    inhonprafet', qui
    ntfs
    'jii-
    bet
    hpnorafe parenfes,
    a'u't
    sjbi esse,
    uiatfem'
    tiega-
    ret, qui
    deea cafneni
    suscepit,
    sediii eocrubci dficit':
    A
    Quid
    mihi et tibi
    est, mulier,
    signifi.cat
    se
    divinitate,
    qua
    miraculumerat
    patrandum, npn principium
    se
    temporaliter accepisse
    de malre. sed aeternitalem
    semper
    habuisse
    dePatre.
    Nondutnvenit
    hqra
    mea. Nondumvenit
    liora,
    ut
    fragilitatem
    humanilalis ex te
    sumplce,
    moriendo
    demonstrem. Hora
    ergo
    nondum yenerat,
    idest
    passionis, quia
    faciendseerant
    virtutes, commen-
    dandaerat divinitas
    Domini, commendandaeral hu-
    manitas
    Domini,
    in
    ipsa compassione
    mortalitalis.
    Venil autem
    hora,
    ut
    quid
    sibi et matri commune
    esset
    ostenderet,
    cumeam moriturtts iii
    cruce,
    di-
    scipulovirgini virginem
    commendavit.
    Huju.s
    vero
    horce,
    Dominusin cruce
    pendens eommemorans,
    dixil matri:
    Mulier,
    eccefilius
    tuus; quasi dixisset,
    B ecce,
    hoc
    quod
    de te
    sumpsi
    modo
    osteiidiliir
    mo-
    riendo,
    quid est, quce
    lamen natura'
    postmodum
    clarificandaerit in
    resurrectionis
    gloria.
    Dicitmaier
    ejus ministris,
    quodcunque
    dixerit vo-
    bis
    facite.
    Sciebat mater humanitaiem
    filii sui,
    licet
    hocmodovideretur
    negando, quodppscebat, mater
    tairien
    sciebat
    pietalem
    UJ ii
    qupdnegarenpluit,
    quod
    petebalur,
    fiducialiter
    mandavit
    mrnistrj.s,
    ut mau-
    data fihi
    juhentis implerent.
    Erant aulemibi
    lapidemht/drice
    sex
    positw..
    Hy-
    dricevocautur vasa
    aquarum,
    Grsece
    55^
    aqua
    di-
    citur.
    Aqua
    vero
    Scriplur
    sacrce
    scieiitiamdesi-
    gnat, quae
    suos auditores et.a
    peccator.um
    sorde
    abluere,
    et divinse
    cogriitionis
    splet fpnte pofar.e.
    Yasa
    sex, quibus continebatur, cp.rda smjt devota
    C sanctorum, quorumperfectioyitse
    ad
    exemplum
    re-
    cte credentibus
    posita est, per
    sex sseculi
    selafes,
    usque
    ad Advenlum
    Dpmini, ef
    hene
    lapidea
    sunt
    vasa, quia
    fortia sunt
    cprdajustorum^
    ut
    pote
    illius
    lapidis
    dileclionesolidata.
    D,equp
    Petrus
    Aposfolus
    dicebat : Ad
    quem
    accedenles
    lapidemvivum,
    et
    ipsi
    tqnquamlapides
    vivi
    superwdificamini(I
    Petr.
    11).
    Secundnm
    purifioationem
    J tudteorum: Beneautem
    hydriae
    secundum
    purificatlotfem
    J udceorum
    positae
    efant,quia
    J udeeofumtantum
    populb,
    iex
    per Moysen
    data
    est, gfatiaautem et-veritaSEvangelii,
    tamGen-
    tibus, quam
    eliamJ udaeiscredenlibus
    per
    J esum
    Christumfaclaest
    (J p.an.i).
    CapientesSingutm
    rttelretasbinds vel ternas.
    (Ex
    Attgust.) Quid
    est
    ergo
    :
    G^iehant
    irietretas binas
    vel terrias?
    Mysteriutii
    nobis inaxiine ista lpcutio
    commendat. Metraenimamensura
    aoCepitnoirtei),
    sicut
    urnaSvfelaniphOraS-settet-alice
    merisurce.
    Mifrfov
    eniihmensufas dicunt Grceci. Nonenimdictum
    est,
    capieritfesmetreias,
    alice
    binas,
    aliae
    ternas,
    sed
    ipsae
    sex
    hydficecapiebant
    metretas binas vel ternas. Si
    ternas taritum
    diceret,
    non curreret animus
    noster,
    nisi ad
    mysterium
    trinitatis. Cumautemnominalur
    Pater et
    Filitts, lanquam
    duaemetretsei' Gumautem
    ibi
    intelligilur Spiritus sanctus-,
    tres metretse.
    Aliter. Binae
    metretae,
    cifcuriieisio et
    pfcepulium,
    Indiiobusistis
    tioinihirius,
    Kabesonrties
    Gfefiles,
    bi-
    ncemetfetresunt. His dtiobus
    parietibus, l&pis
    au-
    gtilafis'
    factiis
    1
    est
    Cfifisfiis;
    osftiida^muset ternas
    a7 SMARAGDIABBATIS 88
    metretas
    in
    ipsis gentibus.
    Tres erant filii
    Noe,
    per quosrpparatum
    .est
    genus
    hominum.
    Quibus
    Apostoltts
    ait:
    Accepimus
    mensuram
    perlingendi
    us-
    que
    advos. Eecehabes el tres metretas inGenlibus.
    (Ex Beda.) Capienlessingulm
    melretas binas vel
    tetnas, quiaScriplurse
    sanctae
    auclores,
    mododePa-
    tre tantum
    loquunlur
    et
    Filio,
    modoetiam
    Spirilus
    sancti faciuntmenlionem. Inbinis vel
    ternis,
    totam-
    que,
    unus est
    Deus, intellige
    trinitatem. Sed
    quan-
    tuminler
    aquam
    et vinum
    distat,
    tantum dislat in-
    ter sensum
    illum, quo Scripturae
    ante adventum
    Salvatoris
    intelligebantur,
    et eum
    quem
    veniens
    ipse
    revelavit.
    DiciteisJ esus:
    Implelehydrias aqua. Quid per
    ministros
    qui
    hsec
    fecerunt,
    nisi Christi
    significan-
    tur
    discipuli, qui impleverunt hydrias aqua,
    non
    quidem ipsi Iegalibus
    ac
    propheticis scripturis,
    im-
    plendo,
    sed
    ipsi inlelligendoprudenter,
    et
    aperiendo
    fldeliter.
    Impleverunt
    autem
    usque
    adsummum.
    Quia
    recte
    inlellexerunt,
    nullumfuisse
    lempussseculi,
    a sanctis
    alienum
    doctoribus, qui
    sive
    verbis,
    sive
    exemDlis,
    siveetiam
    scriptis,
    viamvitsemortalibus
    aperirent.
    Et
    quidempotuit
    Deusvacuas
    implere hydriasvino,
    qui
    in exordio mundi cunctacreavit ex
    nihilo,
    sed
    maluit de
    aqua
    facere
    vinum, quo lypice doceret,
    non seadsolvendam
    improbandamque,
    sed adim-
    plendampotiuslegemProphetasque
    venisse. Yidea-
    mus
    ergo
    sex
    hydrias Scripturarum aqua
    salutari
    replelas.
    Yideamus et eamdem
    aquam
    in suavissi-
    mumvini odorem
    gustumque
    conversam. In
    prima
    aetate
    sxculi,
    Abel
    justum
    frater
    occidit,
    et ob hoc
    martyrio coronalus,
    in
    Evangeliis
    et in
    Epistolisju-
    slus
    ^scribitur,
    fralricida
    impius
    nominalur.
    Quis-
    quis
    his
    auditis,
    metuit cum
    impiis damnari, cupit
    benedici cum
    piis.
    El ideoomnemodiorumet invi-
    diaefomilem
    abjicit,
    et Deo
    placereper
    sacrificium
    justitiaecontendit, vasquein Scriptura invenit,
    unde
    salubriler ablutus
    polatusque gauderet.
    Sed si in-
    tellexerit, perCaiu homicidura,
    J udeeorum
    signifi-
    cai-i
    perfidiam,
    occisionem
    Abel, passionemsignifi-
    cari Domini salvatoris. Terram
    quaesuscepit ejus
    sanguinem,
    Ecclesiam
    esse, quae
    Christi
    sanguinem
    in
    mysterium
    suaerenovalionis
    accepit,
    nimirum
    aquam
    in vinummulatam
    reperil, quia
    dicta
    legis
    sacralius intellexit.
    In secunda cctatesceculi
    pro
    peccatis
    horainummundus deletus
    cst, aquis diluvii,
    a
    quo
    solusNoe
    propter justitiain cumpaucis
    meruit
    liberari.
    Quisquisergo
    hac audila vastatione emen-
    datiusvivere
    coeperit,
    liberari desiderans cum
    pau-
    cis,
    limensexlerminari cum
    plurimis, hydriamaquac,
    qua
    mundaretur
    invenit,
    sed si in arca
    Ecclesiam,
    in Noe
    Christum,
    in
    aqua baptismuro,
    in columba
    unctionem
    Spiritus
    sancti, quo baptizali imbuunlur,
    intellexerit,
    vinum
    profecto
    de
    aqua
    factummiratur.
    Quia
    inveteri historia suam ahlutionem
    prophetari
    cognoscit.
    Intertia setate tentavit Deus
    Abraham,
    cuui filium
    ejus
    in holocaustum offerri
    praecepit.
    Non differtAbrahamfacere
    quodjubetur,
    sed
    pro
    Afiho
    immolatur
    aries, ipse
    tamen
    pro
    obedientiabe-
    nedicitur. Tu audiens
    heec,
    et
    ipse
    obediens esse
    salagis, hydriam aquse
    inveuisti
    qua
    munderis.
    Qnod
    si
    immolationeFiliiunici, passionemintelligis
    Christi, qui
    humanitate
    passus,
    in divinitate
    impas-
    sibilis
    mansit, quiaFiliusoffertur,
    sedaries
    maclatur,
    sedsi
    intelligis
    benedictionemAbrahaein
    te, qui
    de
    Gentibus
    credis,
    esse
    completam,
    nimirum de
    aqua
    vinumtihi
    fecit, qui spiritalem
    sensumtibi dedit. In
    quarta cetate,
    David
    humilis,
    innocens et
    mitis,-
    Saule
    superho abjeclo, regnum
    sortitur. Tu hsec
    audiens,
    humilitati et innocenlisestudere,
    et
    super-
    biam
    coeperis
    detuo corde
    repellere,
    haustum
    aquoe
    J impidissimsequo
    reflciaris
    invenisti,
    in
    nydriaquarta,
    fontesalutari
    repleta.
    Namsi inSaule
    J udaeos,
    in
    R David
    Christum,
    et J udseorum
    regnum
    carnaliter
    destructum,
    Cbristi auteiu
    regnum
    inlellexeris sem-
    per
    mansurum. Vinumde
    aqua
    factum
    sentis, quo
    potato
    in seternumlseteris. In
    quintaaetate, populus
    peccans Babyloniamtransmigratur,
    sed
    post septua-
    ginta
    annos
    poenitens,
    et
    correptus, patriam per
    J esumsacerdotem
    magnum
    reducitur. Haecsi au-
    diens, peccati
    metu ad
    pcenitentiae
    remediumconfu-
    geris, aqua hydriaequintae
    ablutus
    es,
    si autemin-
    tellexeris
    Babylonem
    esseconfusionem
    peccatorum,
    Nabuchodonozor
    diabolum,
    J esumsacerdolem
    pon-
    tificem
    esse,
    J esum
    Christum, septuaginta annos,
    bonorum
    plenitudinemoperum, quseper Spiritus
    sancti dona
    largiuntur.
    Yinumde
    aqua
    factumha-
    bes, quia
    adte
    pertinerequaescripta
    sunt
    intelligis.
    C
    lnsextasetale Dominus
    apparens
    in
    carne,
    oclava
    die
    Nativitatis, circumcisus,
    et intricesimatertiaad
    lemplum
    est
    delatus,
    et in eo munera sunt oblata
    pro
    illo. Hsecintuentes ad
    litterarum,
    aperte
    disci-
    mus
    quanta
    nobis
    diligentia
    sunt fidei
    Evangelicce
    subeunda
    mysteria, quandoipse, qui
    benedictibhem
    adferens
    gratise,
    veterum
    primo
    cseremonias
    imple-
    vit,
    et sic novasacramenta
    suscipere,
    simul et tra-
    dereciiravit. Eccehabes
    hydriam
    sextamadabluenda
    peccata,
    ad
    pplanda
    vitae
    gaudia,
    nrundioremcaete-
    terisafferenlemundam. Yerumet si
    jn
    circumci-
    sioneoctavi
    diei, baplismaintelligis,
    etin inductione
    in
    templum,
    et inoblatione hostioe
    cognoscis
    figu-
    rari
    fideles,
    de
    baptisterio,ad
    altaresanctum
    ingredi,
    et Dpminici
    corporis
    el
    sanguinis
    communione,
    de-
    "
    bere consecrari. Yino
    quidem
    de
    aqua
    factomera-
    cissimodonatuses. Verumsi adhuc
    quodmajusest,
    circumcisionisdiem, adgeneralem
    resurreclionemin-
    terpreteris,
    etcircumcisosinduci in
    templum
    cumho-
    stiis, quandosanctijamincoruptibiles
    ad
    conlemplan-
    damspeciem.Divinsemajestatis, cumbonorumoperum
    muneribus, intrabunt,
    intellexeris. Tantum
    profeclo
    vinum de
    aqua
    fieri
    videbis,
    ut
    admirans,
    condi-
    tori
    dicas,
    et
    poculum
    tuuminebrians
    quamprsecla-
    rum est!
    Et dicit eisJ esus : Haurite
    nunc,
    et
    ferie
    architri-
    clino,
    el
    tulerunt;
    ut autem
    guilavit architriclinus,
    aquam
    virium
    factam,
    etnonsciebatunde
    essel,
    mi-

    nistri autemsciebant, qui


    hduserant
    aquam.
    Yiniim
    89
    COLLECTIONES1NEPISTOLAS ET EYANGELIA. 90
    utique
    architriclino,
    de
    aquafactum propinatur,
    in
    domo
    nuptiarum, qttod
    est EcclesiaChristi. Tricli-
    numibi essedescribitur, quia
    nimirumtres sunt ir
    Ecclesiaordines
    fidelium, conju^atorum,
    continen-
    tiumet doctorum.
    Vocal
    sponsum
    architriclinus,
    etdicit ei: Omnn
    homo
    primum
    bonumvinum
    ponit,
    et cuminebriali
    fuerint,
    tunc id
    quod
    deterius
    est,
    tu autemservasti
    bonumvinum
    usque
    adhuc. Doctorum est enimco-
    gnoscere
    distantiam
    legis,
    et
    Evangelii
    veritatis et
    umbrae,
    et novam
    evangelicse
    fidei
    gratiam,
    et
    per-
    petuae
    ccelestis
    patriae
    dona
    proferre.
    Hoc
    fecit
    initium
    signorum
    J esus in Cana Gali-
    Imm,
    et
    manifestavitgtoriamsuam,
    el crediderunt in
    eum
    discipuli ejus.
    Manifestavithoc
    signo, quodipsc-
    esset rex
    gloriee,
    et ideo
    sponsus
    Ecclesise, qui
    ul
    homocommunisveniret ad
    nuptias,
    sed
    quasi
    Deus
    cceli et terraeelementa
    prout voluisset,
    converferet,
    ErgoDominusvinum
    in
    gaudianuptiarum
    nondeni-
    hilofacere
    voluit,
    sed
    hydrias
    sex
    impleri aqua, prae-
    cipiens,
    hanc mirabiliter convertit invinum.
    Quia
    sex mundi aetates
    sapientice
    salutaris
    largitate
    do-
    navit, quam
    tamen
    ipse
    veniens sublimioris sensus
    virtute fecundavit.
    Namque
    carnales carnaliter tan-
    tum
    sapiebant, ipsespiritalibus spiritaliler
    sentienda
    reservavit.
    Dehinc
    Augustinus.
    Et dietertio
    nuptimfactm
    sunt
    inCanaGalilmm.
    Splendescente igitur super
    obscu-
    rumdclictis obfuscanlibus
    mundum,
    trinitatis die
    Christus
    venit ad
    nuplias. Qui
    verus botrus con-
    tinebat intra sevitce
    vinum,
    sednecdumcrucis ac-
    cesseratpraelium.
    Dicitei mater
    ejus:
    Vinumnonhabent.
    Paulisper
    Yirgo
    florenlissima, paulisper prseparet
    J udseusli-
    gnum,
    et tunc exire
    poterit
    vinum.
    Quid
    antetem-
    pus
    curris ad
    J acum,
    cumnecdum
    impresserit
    J udas
    super
    unamcalcaneum! Modomeruisti
    gemmatam
    sobolem
    procreare, jam
    botrum
    tuum conaris ex-
    primere
    ? sed
    qui
    de
    lignocarpsit supplicium,
    in
    ligiio
    debet
    exspectare
    remedium. Et
    qui
    ex ar-
    bore
    inclytademessuit, frugemexspectare
    debet ad
    crucem.
    Dicil ei J esus:
    Quid
    mihi ettibi
    est,
    mulier? Extu-
    lit hicChristus
    super
    Matreindivinitatem
    suam,
    non
    negavit
    matrem suam.
    Neque
    senatum
    negavit
    ex
    carne,
    sed
    majeslati
    suoe suam subdidit
    genitri-
    cem.
    Nondumvenithoramea. Hora
    utique
    non
    facti,
    sed
    voti, nonnecessitatis,
    sed
    voluntatis,
    non
    qua
    co-
    geretur mofi,
    sed
    qua pro
    mundo
    diguaretur
    occidi.
    InterimChristus
    insipidos
    haustus
    mjrificat,
    fatuus
    latexfundebatur in
    hydriamethauriebariturinebria-
    ta
    flumina,
    nulla
    exprimebatur
    uva,
    et fervescebant
    sine
    pahhite
    vina. Hocfecit Christus in
    latice, quod
    certo
    tempore
    facit invite. Transeunt adChristum
    nuptice,
    et Ecclesiamutavit
    sponsum. Aliquaridp
    et
    J udsea vinumnon
    habuit, quia
    munus sacrati san-
    guinis
    non
    accepit,
    et dum
    Legi
    nuberet,
    noninve-
    iiitquod
    biberet.
    YenitChrjstus,
    mutavit
    Legem
    A in
    graliam, fuditsanguinispoculum,
    etfecitmoriendo
    convivium. Sex illae
    hydriae,quarumaqua
    in vinum
    mutata
    est,
    sexsetatesmundi
    figurabant.
    Inistissex
    setatibus, quasi
    in sex
    hydriis prophetia
    non defuit.
    Sed
    quando
    Christus in
    illisnonintelligebatur,
    non
    e.x
    illis
    vinum,
    sed
    aqua
    bibebalur. Prima
    ergo by-
    dria
    implela
    est
    inAdam, quando
    de latere
    ejus,
    illo
    dormiente,
    fabricata est Eva. Dormivitincruce'
    Christus,
    et de.latere
    ejus
    formatur Ecclesia. Sed
    quia
    haecinChristo J udaeorum
    populusimplere
    11011
    intelligebat,
    non vinumsed
    aqua sapiebat.
    Secunda
    hydria impleta
    est in
    Noe,
    sic
    per mysterium
    arcae,
    aut
    diluvii, genus
    humanum
    salvatur, quomodoper
    crucis vel
    Baptismi
    sacramentum a morte totus
    muudus
    eripitur.
    Tertia
    hydriaimpleta
    est in Abra-'
    B
    ham. Nam
    quomodo
    Isaac adlocumholocausti,
    li-
    gnumipseportavit,
    itaet Christus adlocum
    passio-
    nis, ipse
    sibi crucis
    patibulumbajulavit. Quartahy-
    dria
    impleta
    est in
    David, qui
    et in humilitate et in
    multis tribulationibus ChrislumDominum
    figuravit.
    Quinta hydria impleta
    est
    tempore
    Danielis,
    vidit
    enim
    praecisumlapidem,
    idest natuinChristum de
    monte,
    id
    est,
    de
    regno
    J udaeorum, sinemanibusprse
    cisum, quia
    sine
    operanuptiali, qui gratiasuauniver
    summundum
    implevit.
    Sexla
    hydria iropleta
    est in
    J oanne
    Baptista, qui
    J udseis
    prsedicans
    ait: Facite
    fructus
    dignospoenitentiae,potens
    est enimDeus de
    lapicSbus
    istis suscitare filiosAbrahce. Istce
    ergo
    ses
    setates
    mundi,
    velut sex
    hydriseimpletae
    surit amini-
    stris,
    idesta
    patriarchis
    et
    prophelis.
    ^
    Capientes
    metretas binasvel lernas.
    Quare ternas,
    propter mysterium
    trinitatis.
    Quare binas, propter
    duo
    prsecepta,
    dilectionisDei
    etproximi.
    Et inEvan^
    gelio
    :
    Ego
    el Pater unum sumus. Eccebinas.
    Ite,
    baptizale
    omnes
    gentes,
    innominePatris,
    et
    Filii,
    et
    Spiritus
    sancti. Ecce habes ternas. Gustavitar-
    chitriclinus,
    id
    est,
    mundi
    Dominus, aquam
    vinum
    factam,
    et dicil: Omnishomo
    primum
    bonumvinum
    ponit,
    et cuminebriali fuerint
    homines,
    tunc id
    quod
    deteriusest. Tu autemservasti bonuinvinum
    usque
    adhuc,
    etlex enim
    sancta,
    et mandatumsanctumei
    justum
    et bonum. Sedlex
    etProphetseusque
    adJ oan-
    nem
    prophetaverunt,
    et ideo adveniente
    Domino,
    vina Mosaica
    defecerunt,
    et vina
    sanguinis profluxe-
    n
    runt. Illa
    acceperunt
    terminum, ista sumpserunt
    iui-
    tium.
    Denique
    hoc est initium
    signOrum,quod
    fecit
    J esus, quandopavit gentes
    occisus,
    et devinosui
    sanguinis
    fecit
    convivium,
    vulneratus.
    CONCORDIA.
    In
    differentia, sepundumApostolum,
    donationum
    etdifferenlia
    hydriarum
    istarumfit concordia lectio-
    num,
    corda enimsanctorum
    hydriae
    sunt,
    fonte re-
    pletae
    donorum. Ministri
    qui
    hauserunt
    aquam,
    et
    quibus
    mater dixit:
    Quodcunque
    dixerit vobisfa-
    cite,
    ministri sunt
    Cbristi, quibus
    secundum
    Apo-
    stolum
    (I
    Cor.
    xn)
    datur ministerium in iniiii-
    strando.
    91 SMARAGDIABBATIS
    9%
    DOMINICAIII POST THEOPHANIA.
    EPIST.CEATIPAULI APOST. AD
    ItOMANOS,
    CAP.XII.
    <ISoliteesse
    prudetiies
    apudvosmetipsos,
    nulli
    c
    malumpromalo
    reddentes. Providentesbona,
    non
    <taiitumcoramDeo,
    sedetiamcbramomnihuslio-
    <
    mimbus. Si fteri
    potesl, quod
    ex vobis
    esl,
    cum
    t omnibushominibus
    pacem
    habenfes.
    Nonvosmet-
    i
    ipsos defendentes, charissimi,
    seddatelocumirce.
    <
    Scriptum
    est enim: Milii vindictamet
    ego
    retri-
    <
    buam,
    dicif
    Domihus. Sed si esurlerit
    iiiiittjcus
    <
    tuus,
    ciba
    iljtim.
    "Si
    sitit, potum
    da illi. Roc
    <.enim faciens
    ,,
    carbpnes ignis congefes super
    .
    caput ejus.
    Noli
    vinci
    a
    malo,
    sed vince inbono
    <
    malum. t
    Nolite esse
    prudentesapudvosmetipsos. Qui
    sibi
    ipsi prudens
    esse
    videlur,
    tiic cum
    arroganlia
    stultus
    '
    est.,
    Nec
    polest
    veram
    sapientiam
    Dei
    scire, qui
    siiam
    sliiltitiam, quasi sapieiillam,
    colit.
    Denique
    in
    superioribus
    Iianc fuisse incretlulilatis causam
    J udaeis, ipse
    Paulus
    edoeuit,
    dicens de eis:
    Quia
    ignoranles
    Dei
    justiliam
    et suam
    quserentesstatuere,
    jiistitiae
    Dei non sunt
    subjecti.
    Sic
    ergo, qui apud
    semelipsumsapiensest,,
    non
    potest
    esse
    sapiensapud
    l&eum.
    (Ex Primas.)
    Nolileinnumana
    sapientiagloriari,
    sedslulti
    eslote sseculo,
    ut sitis Domino
    sapientes,
    sicut
    scriptum
    est: Beaiushomo
    quem
    tu
    erudieris,,
    Domine,
    et de
    lege
    luadocueriseum
    (Psal. xcni).
    Nulli malum
    pro
    matq
    reddentes. Si malum in-
    ferve,
    peccaveesf,
    veddere
    malumjusium
    non
    est,
    sed simile
    peccatumest, aut,
    ut
    ego arbilror,
    etiam(
    gravius.
    Namille
    qui
    inalum
    prior intujit, forsitan
    non sensit malum
    esse
    quod
    faceret.
    Qui
    aulemred-
    dit
    malum,
    eo
    ipso, quo
    ad ulciscendummolus
    est,
    confessus est sensisse raalumesse
    qupdreddit,
    et
    ideo
    respiciendum seniper esf
    ad eum
    qui
    dixit :
    J lfiVii vindiclaet
    cgo
    rctribuam
    (Deul. xxxn).
    (ExPrimas.)
    Huniana
    sapientiaest,
    si
    quceramus
    yicepi
    reddere
    inimicis, sLullitia,
    est inhoc
    sseculo,
    si percutienli
    et aliamniaxillam
    praebeamus. Qubd
    si taiilae
    palienfiaeet.humilitatis fcierimus,
    nonsolum
    apud
    Deum,
    sedetiain
    apttdhomines, polerimuspro-
    babiles
    apparere.
    Providentes,bonq, npntqntum
    cqrqmDeo,
    sedeliam
    corjimhominibus,.
    (ExOrig.) Cpram
    bninjbus
    honii-
    nibus
    providet quisijpna, npnuf placeat singulorum
    -
    vel
    vitiis,vel mpri.biis,, aHoquiti
    contrariumerit
    qiiod
    idemdixit
    Apostolus
    :
    Ego
    si hominibus
    placerevel-
    lcm,
    Chrisli servusnonessem
    (Gal. i),
    sed
    qui
    vitce
    sutemorum
    cf
    actuumita tenet
    libram,
    ut non
    pps-
    sit ali ullohomine
    reprehendi,
    istebonacoram
    oifi-
    nibus hominibus
    prpvidet. Neque
    enimdixit
    Appsto-
    lus,
    ut
    omniljus.placeamus,
    seduf
    provjdeahiusbpija
    coram
    oninibus, ljoc est, agamus.nps
    bpna cp.fiin
    pninibus,
    sive-illisplaceant qucebqna
    sunf,
    sivetipti
    placeant.
    Si
    fieripotesl, quod
    exvobis
    est,
    cumomnibusho-
    minibus
    pacem
    habenles.
    Apostolus,
    nenos aJ terius
    aniiHus,
    si forte
    impacatus evenerit,
    abono
    pacis
    A
    impedirevideretur,
    moderantissimumdedit
    praeee-
    ptum,
    tit interim riostef
    anittius, semper
    sit
    para"
    tiisad
    oacem,
    ct discordiae
    culpanpn penes nos,
    sed
    penes
    alterum constet. Idec
    ergo
    beneaddit:
    Quod
    ex vohis
    est,
    hoc
    est, quodpropositovestro,
    et fidei
    vestraeconvenil.
    (Ex Primas.) Quodvestrumest,
    voscumomnibus
    pacemhabetote,
    el
    djcite
    : Cttmhis
    qui oderuntpa-
    cerii eram
    paciflcus.
    Non
    vosmelipsosdeferidentes,charissiriii,
    seddate
    locumirce.
    (ExOrig.)
    Hi
    qtti seipsos
    nori
    vindicant,
    quomodo
    ireelocum
    dent,
    dupliciier
    mihi videtur in-
    telligi.
    Namet hoe
    ipso, quod(verbi causa)
    manum
    manunon
    referunt,
    aut convicioconviciiimnonred-
    dunt,
    iraeillius
    qui
    fecit
    irijiiriam, perlranseundi-et
    B evariescendi locumdedefunl. Nemoenimilarabi-
    dus
    invenitur,
    ut si vicem non
    recipiat
    iferumsse-
    Viat,
    sed
    quasi
    effusoac
    digesto
    furoremitescit. Est
    autemet lioc modoiraelocumdare.
    Qtii
    enim
    pec-
    cant,
    thesaurizant sibiirarn indie
    irse,
    quando
    red-
    det
    DeusunicuiquesefeUndumOperasua;
    si
    ergonos-
    metipsosvindicemus,
    rionest
    magrium
    verhi
    causa,
    siaut, palmampropalnia,
    autsaxum
    pfosaxored-
    damus." Si vero reservfemusfeavindictse
    Dei,
    locutti
    dariius
    iree, quia
    Deus iri
    judicio
    mullo
    graviores
    quam
    nosinferre
    possumusexiget pcenas.
    (Ex Primas.)
    Aut
    fugiendo
    damuslocum
    irae,
    aut
    permittendo
    nocere.
    Scfiptum
    esl enim: Mihi vindictam.
    Ego quasi
    meam,
    dicit
    DominuS,
    non
    quasi
    vestram
    injuriam
    C vindicabo,
    dicit enim
    propheta
    :
    .Qui
    vos
    tangit,
    tan-
    quainqui tangitpupillam
    oculi mei
    (Zach. n).
    Ego retribuam,
    dicit Dominus. FaCietttibusbona
    seretfibuere
    promitlit.
    .
    '
    Sed si esurierit inimicus
    tuus,
    ciba
    illum,
    si
    sitit,
    polum
    da
    illi,hoc
    eritm
    faciens,
    cafbones
    igniscongeres
    supercapulejus.
    Utcuinsibi intellexeril carbones
    per
    tuamiiidebitamiriisericofdiain
    cohgregari,
    excufiat
    eos,
    id
    est,
    converta^fur
    et
    fliligatte, queih
    habuerat
    aliquaiidoperosttitt.
    Csetefumrioti esi riiisericofdia
    sedcrudelitas : si ideotiocfacisutilli
    aliquidpejus
    eveniat,
    pro quo
    te Dominus orare
    preecepit
    di^
    cens: Orate
    pro persequentibus
    el calumniaiitibus
    vos. Cibando etiiminimicuifi et
    potando eum,
    ad
    pacemrecpnciliamus
    riobiscum.
    Quod
    si illeinma-
    D
    litia
    prxstiterit, ipseignemcongeritcapiti
    suo
    (Ex O.ric/ene.)Videanius,n.e
    forte
    dignius aliquid
    njandatihuiu.s.conlineat
    inlellectus. Dicif enimHie-
    remias
    ad
    peccatricem
    filiam
    Babylonis:
    "Habescar-
    hones
    igni.s,
    sede
    super
    eos,
    hierunt tibi in
    adjutbr
    rium- Fprtassis
    e.rgo,
    et isti carbonfes
    ignisqui
    con7
    gregantnr super capu.tinimici, ad.
    ad]utoriurri'iji.sius
    coiigregaijlur. Pptest
    enim
    jieri,
    ut
    ameris, fefus,
    fet
    barba.rus iniiniciis,
    si. seiitiat ijejaeficiuriinoslfutii,
    L
    si
    nunjaniiatem,
    si
    affe.ctum,
    si
    pietatem
    videaf,
    conpunctipiiemcqrdiscapiaf,
    '.commissi
    pcetiitudirievn
    gerat. Ef
    ex hoc,"
    igtiis
    iti 'eo
    quidani
    'succend.aiuf,
    ;
    qui
    eunj
    .procommissi conscientia tbrqueat
    et aiJ u-
    s rat. Etisii erunt carhbnes
    ignis, qtii super capiit
    93 COLLECTIONESIN EPISTOLASET EVANGELIA. 94
    ejus
    ex noslrbmisericordiaeet
    pietatis opere
    con-
    gregantur. Caput vero, principale
    cordis
    appellatur,
    et merito
    caput
    dicitur.
    Cujus
    intellectuet
    pruden-
    tiamembra
    reguntur
    univevsa.
    Noli vinci a
    malo,
    sed vincein bono malum. Vin-
    citur a
    malo, qui
    malis
    provocatus
    reddit malum.
    1'n'bono
    autpm
    vincit
    malum, qui acceptis malis,
    re-
    stituit bona. Ille dicitur vicisse
    alterum, qui
    eum
    ad suamadduxerit
    partem,
    sicut hccrelicumvel
    pa-
    ganum.
    Si
    ergo
    te fecerit sibi vicem
    reddere,
    ille
    tevicit sibi similemfaciendo. Si autem
    per patien-
    tiam tuamfeceris eumcessare ab
    injuria,
    tu vici-
    sli eum.
    EVANfiELIUH
    MATTH.EI,
    CAP.VIII.
    <CumdescendissetJ esus de
    monte,
    secutoesunt
    <eum turboe multoe. Et ecce
    leprosus veniens,
    <adorabat eum dicens :
    Domine,
    si vis
    potes
    me
    <mundare. Et extendens J esus
    maiium, tetigit
    eum
    <dicens :
    Volo,
    mundare. Et confestimmundataest
    s
    lepra ejus.
    Et ait illi J esus :
    Vide,
    nemini
    dixeris,
    <sed
    vade,
    ostendetesacerdoti et offer munus
    qttod
    rproecepitMoyses
    intestimonium illis. Cumautem
    <irttroisset
    Capharnaum,
    accessit ad eumcenturio

    rogans
    eumef dicens:
    Domine,puer
    meus
    jacet
    in
    <domo
    paralyticus
    et male
    torquetur.
    Et ait illi J e-
    <sus :
    Egoveniam,
    et curabo eurn. Et
    respondens
    <eeuturio ait:
    Domine,
    non sum
    dignus
    ut intres
    t subteclum
    meum,
    sedtantum dic verbo et sana-
    bitur
    puer
    meus. Namet
    ego
    homosumsub
    pote-
    state
    constitutus,
    habens sub me
    milites,
    et dico
    * htiievade et
    vadit,
    et alii veni et
    venit,
    et servo
    meo fac
    hoc,
    et fafcit. AudiensautemJ esus mira-
    ttts
    est,
    et
    sequentibus
    sedixit: Amendico
    vobis,
    <rioniiweni tantamfidemin
    Isfael,
    dico autemvo-
    <
    bis, quod
    multi ab oriente et occidente
    venient,
    <etrecumbent cum Abraham et Isaac et J acob in
    <
    regno
    ccelorum. Filii autem
    regni ejicientur
    inte-
    <nebras
    exteriores,
    ibi erit fletuset slridor denlium.
    <Et dixit J esus centuriorii:
    Vade,
    et sicut credidisti
    <fiat
    tibi,
    et sanatus est
    puer in,
    illahora.
    CumdescendissetJ esus demonlesecutw sunt eum
    turbwmutlw. DemonteDomino
    descendente,
    id
    est,
    decoelisin
    mundum,
    secutoesunt eumturbcemultse
    generis
    humani
    per fidem,
    nisi enimilledesceridis-
    set;
    nemoliominumad ccelosascendisset. ,
    Et ecce
    leprosus
    veniens adorabat eum diceiis:
    Domine,
    si vis
    potes
    memundare. InvoluntatemDo

    mini
    tribuit.pntestatem,
    de yolunlate autemDomini
    non dubitavit. Sed
    quasi
    sibi conscius non
    prcesum-
    psit, Ieprosus
    isle
    populumgentiumsignificavit, qui
    compunctus
    ad miserieordiamDomini
    pervenit.
    Ei extenditJ esus manum
    suam, leligit
    eum,
    di-
    cens:
    Volo,
    mundare.
    (Ex Hieron.)
    Considera
    quam
    humilis
    respousio.
    Illedixerat si vis. Domiriiisre-
    spondit:
    Yolo.
    lile',potes
    memundare. Dominusdi-
    cii,
    /.BocpiaBrni,
    mundare. Non
    ergo
    sicttt
    plerique
    Latinorum
    putant jungendumest,
    etlegendumvolo,
    mundare,
    Sed
    separatim,
    ut
    primum dicat, volo,
    deinde
    imperet,
    mundare.
    A
    Et
    confestim
    mundataesl
    lepra ejus. (Ex Betk.)
    Nihil medium
    est,
    inter
    opus
    Dei
    alqueprceceptum,
    quia
    in
    praecepto
    est
    Opus.Deniquedixit,
    et facta
    sunt, quia
    voluntas Dei
    potestas est,
    et Lex
    quidem
    tangi leprosos prohibet,
    sed
    qui
    DominUs
    legis
    est,
    non
    obsequitur legi,
    sfed
    legem
    facit. Non
    ergo
    ideo
    tetigit, quia
    sine tactu mundare non
    poterat,
    sedut
    prObaret, quialegi subjectus
    non
    erat,
    nec conta-
    gium
    timebat,
    ut
    homines,
    sed
    quia
    contaminaTi non
    poteral qui
    alioslibefabat.
    Et ait illi
    J esus, Vide,
    neminidixeris.
    Quareprse-
    cipitur
    hemini
    dixeris,
    nisi ut doceret
    nottvulganda
    npstrabeneficia,
    sed
    premenda,
    ut non soluma mer-
    cedeabstineamus
    pecuniae,
    sed
    efiara
    gralise.
    Sed
    vade,
    ostendetesacerdoli. Oslenderesesacer-
    "
    doli
    jubetur,
    ut
    intelligeret
    eum
    sacerdos,
    non
    legis
    ordine,
    sed
    gratia
    Dei
    supra legem
    essecuratum.
    (Ex
    Hieron.)
    Varias ob causas mittit eumad sa-
    cerdotes,
    primumpropter humilitatem,
    ut sacerdo-
    tibusdeferrevideatur. Erat enimin
    legeprseceptum,
    ut
    qui
    mundati fuissent a
    lepra,
    offerrent munera
    sacerdotibus. Deindeut mundatiimvideutes
    lepro-
    sum
    ,
    aut
    crederent,
    et
    salvarentur,
    aut si non
    crederent,
    inexcusabiles
    fierent,
    et simul ne
    quod
    in eo
    seepissimecriminabantur, legem
    videfetur in-
    fringere.
    (ExBeda.)
    Et
    offer
    munus
    quodprmcepitMoyses
    intestimoniumillis. Offerreautemsacrificium
    jubet,
    ut ostenderet
    eis, quia
    non solveret
    legem,
    sed im-
    C pleret. Qui
    secundum
    Iegemgradiens supralegem,
    sanaret
    eos, quos
    remedia
    legis
    non
    sanaverant,
    et
    beneadditur. Intestimoniumillis, hoc
    est,
    si Domi-
    no
    credant,
    si
    impietatis lepra
    discedant.
    Quia
    vero
    typicevir iste, peccatis languidum genus designat
    liumanum,
    recte non solum
    leprosus,
    sedet
    plenus
    iepra
    describitur. Omnes enim
    peccavefunt,
    eit
    egfentgloria
    Dei. Illa
    scilicet,
    wtextenta iiianusal-
    vatoris,
    hoc
    est,
    incarnato Dei verbo hunianam-
    que contingente
    naturam,
    aberroris
    prisci
    variefate
    mundenlur, possintque
    cum
    aposlolis
    audire: J am
    vos mundi estis
    propler sermonem, quem
    locutus
    sumvobis
    (J oan. xv),
    et
    qui
    diutius abominabilesa
    populo
    Dei erant caslris
    secreti, jamaliquando
    tem-
    plo reddi,
    et sacerdoti
    queant offerri,
    illi
    utique
    cui
    Rdicitur : Tuessacerdos in mtemum
    (Psal. cx).
    Au-
    dienlesab
    Apostolotemplum
    enim.Dei sanctuni
    est,
    quod
    estis
    vos, offerantque pro
    emundatione
    sua,
    sicut
    praecepitMoyses.
    Id
    est,
    exhibeant
    corpora
    sua
    hostiam
    viventem,sanctam,
    Deo
    placentem(Rom.xu).
    Guminlroissent
    Caphdrnaum,
    accessitad eumeen-
    turio,rogans
    eumet dicens.
    Quccritiirquomodo
    con-
    veniat, quod
    Lucas centurionein nuntios niisisse.
    Matthceusaulem
    ipsum
    accessissenarrat ad; Domi-
    num. Facile
    patet, quod
    Matlhaeusbrfevitatiscausa
    dixerit
    ipsumaccessisse,
    cujtts
    desideriumet volutt-
    tas ad Dominum veraciter est
    praelata. Mystice
    etiamnobis
    commendaTis,
    lioc
    qnod scfipttiiri
    est':'
    Accetfitead
    eum,
    et
    illuminamini.
    (Psdl. xftir.)
    95 SMARAGDIABBATIS 96
    Porro Lucas totum
    quemadmodumgestum
    sit
    ape- A
    ruil.
    Domine, puer
    meus
    jacet
    in domo
    paralyticus,
    et
    male
    torquetur,
    et ait illi J esus :
    Ego
    veniametcu-
    rabo eum. Yidenscenturionis
    fidem,
    humililatemet
    prudenliam,
    stalimseilurumet sanaturum
    essepro-
    mitlit. Fidemin
    eo, quodexgenlibuscrediditpuerum
    a Salvatore
    posse
    salvari.
    Humilitatem, quodsejudi-
    cavil
    indignum, cujus
    teclumintrarel Doniinus.Pru-
    dentiam, quod
    ultra
    corporis tegumen,
    divinitalem
    latenteui
    viderit,
    sciensnonidsibi
    profulurum, quod
    etiamab increduHs
    videbatur,
    sed id
    quod
    latebat
    intrinsecus.
    Allegorice
    autem
    Capharnaum, quce
    in-
    terpretatur ager consolalionis,
    vel villa
    pulcherri-
    ma,
    Ecclesiam
    significat.
    Centurio
    propter perfectio-
    neiu,
    numeri
    nominis,
    priraitias significat gentium.
    I
    Ut Corneliusvel eunuchus a
    Philippo baptizatus
    (Act. VIII).
    Puer
    qui
    in domo
    jacet pavalylicus
    et
    male
    tovquetur
    a
    dcemonio, populum significabat
    gentium, qui
    in
    domo,
    id
    est,
    in hoc mundoidola
    colens
    dsemonibusque
    serviens infidelis
    jacebat.
    (Ex Beda.)
    Et
    respondens
    ait:
    Domine,
    nonsum
    dignus
    ut intressublectummeum.
    Propter
    vitse
    gen-
    tilis
    conscientiam, gravari
    se
    magis dignationepu-
    tavit
    quam juvari.
    Nec
    posse
    habere
    hospitem
    Chrislum, cujus
    et si fide
    praeditus,
    nondumtamen
    erat sacramentis imbutus. Sed
    quia quoe
    nostra in-
    firmitas non
    praesumit,
    divina
    gratia
    darenovit. Et
    alius
    centurio, qui
    sicut et
    iste,
    credentem ex
    gen-
    tibus
    populumpraefigurat, magnae
    fldei et
    justitise.
    merito
    Spiritus
    sancti donum
    priusquambaplizaretur
    accepit,
    et iste necdum
    catechizalus,
    et fidemsuam
    laudari aDominoet famulumsalvari
    promeruil.
    Sed tanlum dic
    verbo,
    et sanabilur
    puer
    meus.
    Magoa
    fides
    centurionis, quia
    verbi
    opus
    inChrislo
    confitetur,
    etnostree
    sanationis,
    accommoda
    myste-
    riis, qui
    et si noveramus secundumcarnein Chri-
    stum,
    sed
    jam
    nonnovimus
    (II
    Cor.
    v).
    Nam et
    ego
    homosumsub
    potestate
    constilutusha-
    benssubmemilites. Hominemseet
    poteslali,
    vel tri-
    buni vel
    praesidis
    subditum
    dicit, imperare
    tamen
    posseroinoribus,
    ut subaudialur eura multo
    magis
    qui
    Deus
    sit,
    et
    super
    omnia
    potens
    innumeramvir-
    tulis
    angelicse,quse
    ad
    imperata obtemperet,
    habere
    militiam.
    Et dicohuic
    vade,
    et
    vadit,
    et alio
    veni,
    et
    venit,
    et
    servomeo
    fac
    hoc et
    facit.
    Yult oslendere Dominum
    quoque
    non
    per
    adventumtanlum
    corporis,
    sed
    per
    angelorum
    minisleria
    posse implere quodvellet,
    re-
    pellendae
    enim
    erant,
    vel infirmitates
    corporum
    vel
    fortiludines
    contrariae,
    quibus
    homoad debilitatem
    saepeconceditur,
    et verbo
    Domini,
    et ministeriis an-
    gelorum.
    Aliter. Militeset
    servi, qui
    centurioni
    obediunt,
    virlutes sunt
    naturales, quarum
    non minimamco-
    piam
    mulli adDominumvettientes secumdeferunt.
    De
    quibus
    in Cornelii et centurionis laude
    dicitur,
    lula
    e&atvir
    justus,
    et timens
    Deum,
    cumomni do-
    ^mo sua, facienseleemosynas
    multas
    plebi
    et
    deprecans
    Deum
    semper(Acl. x).
    Audiens autemJ esus miralus est. Miratus
    est,
    quod
    viditcenturionemsuam
    intelligeremajestatem.
    Sed
    quis
    inillo feceral
    ipsam
    fidem vel
    intelligen-
    tiam,
    nisi
    ipsequi
    eammirabatur ?
    Quod
    si et alius
    eam
    fecisset, quidmiraretur, qui praescius
    erat. No-
    tandum
    ergoquiaquod
    miratur Dominus nobismi-
    randumesse
    significal, quibus
    adbuc
    opus
    est,
    sic
    rnoneri,
    omnes enimtales motuscumdeDeodicun-
    tur non
    perlurbati
    animi
    signa
    sunt, sed docenlis
    magistri.
    Et conversus
    sequentibus
    se lurbis dixit: Amen
    dico
    vobis,
    noninveni lantam
    fidem
    in Israel. Non
    deomnibus relro
    patriarchis
    et
    prophetis,
    sedde
    B
    prcesentis
    aevi
    loquilur hominibus, quibus
    ideocen-
    turionis fides antefertur.
    Quia
    illi
    leges Propheta-
    rumque
    monitis
    edocli,
    hic
    autem,
    nemine
    docente,
    sponte
    credidit.
    Dicoautem
    vobis, quod
    mulli ab orienteel occi-
    dente
    venient,
    et recumbent cumAbrahamet Isaac
    et J acob in
    regno
    ccelorum. Quia
    Deus
    Abraham,
    cceli conditor
    pater
    Christi est. Idcirco in
    reguo
    coelorum
    est,
    et
    Abraham,
    cum
    quo
    accubiturce
    sunt
    nationes,
    quse
    crediderint in Chrislumfilium
    creatoris,
    et ille
    pariter
    sensus
    impletur,
    de
    quo
    supra
    diximus in centurionis
    fide, genlium
    fieri
    prccrogativam,
    dumadillius
    credulitatem,
    deoriente
    et occidente credituri
    populi.commeiuorantur.
    Filii autem
    regni ejicientur
    in tenebras
    exteriores,
    XJ ibi erit
    fletus
    etstridor dentium. Filios
    regni
    J udaeos
    significat,
    in
    quos
    antc
    regnavit Deus, ejicientur
    in
    tenebras exteriores. Tenebrae
    semper
    interiores
    sunt,
    non
    exteriores,
    sed
    quoniamqui
    Dominumfo-
    ras a se
    expellit
    lumen
    relinquit.
    Idcirco exteriores
    lenebrse nominalae
    sunt,
    ibi erit flelus et stridor
    dentium,
    si fletus oculorum
    est,
    et stridor dentium
    ossademonstrat. Veraest
    ergo corporum
    et eorum-
    dem
    membrorum, quae
    cecideratit resurrectio.
    Concordatenim humilitas
    centurionis, quiadixif:
    Domine,
    nonsum
    dignus
    ut inlres sub lectum
    meum,
    i
    cumverbo
    Apostoli
    ubi ait: Nolite
    prudentes
    esse
    i
    apudvosmetipsos.
    Sed
    operamisericordiee,quaeerga
    leprosum
    et
    puerum
    centurionis exhibuit
    Salvalor,
    ; cum
    Apostoli
    exhortatione
    qui
    ait :
    Providentes
    D bona non tantum coram
    Deo,
    sed omnibushomi-
    (
    nibus.
    1
    DOMINICA
    QUARTA
    POST THEOPHANIA.
    r
    LECTIOEPISTOLiEBEATIPAULIAPOSTOLI ADROMA-
    .
    NOS,
    CAPITEXIII.
    i <Nemini
    quidquam debeatis,
    'nisi ut invicemdi-
    <
    ligatis. Qui
    enim
    diligit proximum, legemimple-
    <vit. Namnon
    adulterabis,
    non
    occides,
    non fura-
    ,
    <
    beris,
    nonfalsumtestimoniumdices,
    nonconcupi-
    <
    scesrem
    proximi
    tui. Et si
    quod
    est aliud manda-
    <
    tum,
    in hoc verbo instauratur.
    Diligesproximum
    ,
    <tuum sicut
    teipsum.
    Dilectio
    proximi
    malumnon
    <
    operatur.
    Plenitudo
    ergo legis
    est dilectio.
    97 COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EYANGELIA. 98
    (Ex Origen.)*Quod
    dicit nemini
    quidquam
    debea-
    tis,
    certumest ad
    peccatumreferre. Debitumenin
    peccatum
    esse,
    in
    mullis,
    et
    frequenter
    ostendimus
    Vult
    ergo
    Paulus
    peccati quidem
    omne debitumsol
    vi nec remanere omnino
    apud
    nos debilum
    peccati
    Permanere tamen et
    nunquam
    cessare anobisdebi-
    tum
    charitatis,
    hoc
    enim,
    et
    quotidiesolvere,
    et sem
    per
    debere
    expedit
    nobis.
    Denique quanlae
    virtuti
    sit
    charitas,
    in
    consequentibus exponit.
    Qui enim, inquit, diligit proximumlegemimplevit
    Namnonadulterabis. Nonoccides.
    Nonfurtumfacies
    Non
    falsum
    testimoniumdices. Non
    concupisces,
    ets
    quod
    est aliudmandatuminhocverborestauratur. Di
    ligesproximumtuumlanquamtiipsum.
    Et adultimau
    rationemtanti
    hujusboni,
    breviter
    colligens
    ait.
    Dileclio
    proximi
    malumnon
    operatur.
    Plenitudc
    ergolegis
    est dilectio.
    Supra dixerat, quia qui
    dili-
    git proximumlegemimplevit,
    et
    quia
    diflicilevide-
    batur, quomodo possit quis
    onmem
    legem
    in unc
    complere sermone, plehissimam
    reddit rationeir
    dicens: Dilectio
    proximi
    malumnon
    operatur,
    el
    ideo
    plenitudo legis
    est dilectio. Pone enim
    pei
    singula
    mandata
    legis
    dilectionem,
    et vide
    quam
    fa-
    cile cuncta
    complentur. Nunquid qui diligit proxi-
    mumoccidereeum
    potest?
    Certumest
    quod
    nemc
    quemdiligit
    interficiat. Est
    ergo
    dilectio, per quani
    impleatur
    mandatum
    quod prsecipitur
    Non occides. Et iterum.
    Nunquid qui proximum
    suum
    diligit
    in uxorem
    ejus
    adulterium commitlit 5
    Nunquamprofecto.
    Si
    ergo diligis proximum,
    nec
    adulterium
    committis, simililer,
    et
    qui diligit proxi-
    mum, quaeejus
    sunt nonfuratur.
    Etqui diligitpro-
    ximum,
    falsum adversus eum testimoniumnon di-
    cit,
    similiter et caetera mandata
    legis,
    si sit
    erga
    proximum
    dilectio, absque aliquo
    labore servantur.
    Puto
    tamen, quod
    in hoc voluit
    Apostolus aliquid
    compendiosius
    dicere. Nam si
    diligentius requiras,
    qui
    sit
    proxirims
    nosler,
    disces in
    Evangelio
    illum
    esse
    proximum
    nostrum, qui
    venit et
    jacentes
    nos
    vulneratos a
    latronibus,
    et nudatos a
    dsemonibus,
    jumento corporis
    sui
    superposuit,
    et ad stabulum
    Eccleshe
    detulit,
    et stabulario
    pro
    cura
    nostra,
    et
    diligentia,
    vel
    ipsi
    Paulo,
    vel omni
    qui
    Ecclesise
    praeest,
    duos denarios.
    Novi acVeteris
    Testamenti,
    adnostraecuraeconcessit
    expensas.
    Hunc
    ergoproxi-
    mumsi
    diligamus,
    omnem
    legem
    et universa man-
    data in
    ipsius
    amore
    complemus.
    Finis enim
    legis
    Christus,
    ad
    justitiam
    omni
    credenti,
    nec fieri ullo
    pacto
    potest,
    ut
    qui
    ex toto corde et ex lotis viribus
    suis
    diligit
    Christuni,
    faciat
    aliquid qttod
    non
    pla-
    ceat Christo. Uluinenim
    qui diligit,
    non solumnon
    occidit, quodprohibet lex,
    sed nec irascitur fratri
    suo, quia
    ita delectatur inillo
    quemdiligit,
    et non
    solumnonfacit
    adulterium,
    sednec mulierem
    respi-
    cit ad
    concupiscentiam,
    sed dicit ad
    ipsummagis,
    Concupiscit
    animamea in Deumvivum
    (Psal. XLII).
    Qui diligit Christum, quando
    de furto
    cogitet? qui
    etiamsua omnia
    quoecunque
    habet
    reliquit,
    ut se-
    quatur
    Chrislum.
    Qui
    Christum
    diligit, quando
    fal-
    A
    sumtestimoniumdicit? cumsciat
    ipsum, quem
    dili-
    git,
    falso testimonio
    proditum.
    Necessario
    autem,
    qui diligit
    Christum, diliglt
    et
    proximum
    suum. Hoc
    fenimsolo
    indicio,
    Christi esse
    discipulus designa-
    tur,
    si charitalem cum
    proximis
    habeat,
    certumest
    enim
    quod qui
    non
    diligitproximmn,
    nesciat Chri-
    stum.
    EVANGELIUM MATTMEI
    ,
    CAP.VIII.
    <Ascendenle J esu in
    naviculam,
    secuti sunt eum
    <
    discipuli ejus.
    Et eccemotus
    magnus
    factus est in
    <
    mari,
    ita ut navicula
    operiretur
    fluctibus.
    Ipse
    <vero
    dormiebat,
    et accesserunt et suscitaverunt
    <illumdicentes :
    Domine,
    salva
    nos, perimus.
    Ef di-
    <cit eis :
    Quid
    timidi
    eslis,
    modicsefidei ? Tunc sur-
    R <
    gens imperavit
    venlis et
    mari,
    et
    facta^
    est tran-
    <
    quillitas magna.
    Porro hominesmirati sunt dicen-
    <tes :
    Qualis
    est
    hic, quia
    venti et mare obediunt
    <ei.
    AscendenteJ esu in
    naviculam,
    secuti sunt eumdi-
    scipuli ejus. (ExBeda.)
    Inhac
    navigatione
    Dominus
    utramque
    unius
    ejusdemque
    suse
    persottae
    naturam
    dignatur
    ostendere. dumis
    qui
    ut homo dormit in
    navi,
    furorem
    maris,
    ut
    Deus,
    verbo coercet. Porro
    juxta allegoriam,
    maresive
    stagnum, quod
    cumsuis
    transire desiderat,
    tenebrosus
    amarusque
    sceculi
    proesentis accipitur
    sestus. Navicula autem
    quam
    ascendunt,
    nulla melius
    quam
    Dominicse
    passionis
    intelligitur
    arbor, eujus
    beneficio
    quique
    fidelesad-
    juii,
    emensis mundi
    fluctibus,
    habitationem
    patrioe
    "
    ccelestis, quasi
    stabilitatem securi
    littpris
    obtinent.
    Quod
    autem
    ipse
    in uriamnaviculamcum
    discipulis
    salvator
    ascendit,
    alibi
    quid significet aperit,
    cum
    prcenunciato
    suse
    passionis resurrectionisque myste-
    rio,
    mox dicebat ad omnes : Si
    quis
    vult
    post
    me
    venire, abneget semetipsum
    et lollat crucemsuam
    etsequatur
    me.
    Et eccemotus
    magnus faclus
    est in
    mari,
    ita ut
    navicula
    operireiur fluctibus. Neque
    enim
    quisquam
    poterat
    huncmundum
    enavigaresineChfisto, quando
    eos
    quoque, quibus
    Dominus
    adest,
    tenlationum sce-
    cularium
    ssepeprocella perturbat,
    et otxovotiiaser-
    vatur in
    apostolis,
    ut advertas sinelenlatione nemi-
    nem
    posse
    ex hocvitse curriculo
    demigrare, quia
    exercitium fidei,
    tenlatio
    est,
    sed
    quasi pervigiles
    nocte
    gubernatorem
    excitemusverumDeum.'
    Erat autemillis ventus contrarius. Venlus con-
    trarius,
    diabolum
    significat,
    motuset fluctus
    blasphe-
    miae
    persequenlium,
    dsemoniacisexcitati
    procellis,
    quibus
    noii
    ipse turbatur,
    sed
    discipulorum
    imbecil-
    J itas concutitur.
    Ipse
    verodormiebat.
    Discipulisnavigantibus,
    Chri-
    stus obdormivit, quia
    calcanlibiissseculumfidelibus,
    futurique regni quietem
    animo
    meditantibus,
    et vel
    secundo
    Spiritus
    sancti
    flatu,
    vel
    proprii remigio
    conatus,
    infidosmundi fastus certatim
    post tergaja-
    ctantibus, tempus
    subito Dominicae
    passionis
    adve-
    nit. UndebeneMarcus
    hoc,
    imminente noctis tem-
    pore, gestum
    fuisse
    perhibet,
    ut veri solisoccubitum
    99 SMARAGDIABBATIS 100
    nonsolaDomini
    dormitio,sedet ipsa
    decedenlislucis i
    hora
    significet.
    El accesserunt et suscitaverunt
    eum,dicentes
    : Do-
    mine,
    salva
    nos,
    perimus.
    Suscilanl Dominumdisci-
    puli,
    ne eo dormientefluctuumferitate
    dispereant,
    quiacujus
    morlem
    viderant,
    maximis votisresurre-
    clionem
    qua;rebant.
    Nesi diulius
    ipse
    morte car-
    nis
    sopirelur,
    eorum mens
    spiritali
    in
    perpetuum
    niorle
    periret.
    El diciieis:
    Quid
    limidi
    estis,modicmfidei.(ExIIier.)
    Bene
    arguuntur qui prcesente
    Christo
    timebant,
    cum
    ulique qui
    ei adhsereat
    perire
    non
    posset. Ergo
    con-
    firmavit
    fidem,
    refudil
    tranquillitatem,
    ventumces-
    sare
    prcccepit,
    non
    Aquilonem,
    non
    Africum,
    sed
    illum
    utique ventum,
    cui diclum est ab
    angelo
    Michael in
    epistola
    J udae:
    Increpet
    te Dominus'.
    (J udmi).
    Tunc
    surgens, imperavitventisel
    mari. Ex hoc loco
    intelligimus, quod
    omnes creaturae sentiant creato-
    rem, quibus
    enim
    increpatur
    et
    imperatur,
    sen-
    tiunl
    imperantern
    nonerrore
    hceveticorum,qu.i
    om-
    nia
    putant
    animantiainsensibiliaesse,
    sed
    majestate
    condiloris, quceapud
    nos
    insensibiiia,
    illi seEsibilia
    sunt.
    Tunc
    surgens, tmperavit
    ventisel
    mari,
    et
    facta
    est
    tranquillitasmagna
    inmari. Ventum
    quippesurgens,
    increpayit, quia
    resurrectione
    celebrata,
    diaboli su-
    perbiam
    stravit,
    dum
    per
    morlemdestruxit euiu
    qui
    hahebat morlis
    imperium. Tempeslatemaquae,
    sur-
    gens
    cessare
    fecit, quia
    vesanamJ udaeorum
    rabiem,
    qucecaputquatiens
    clamaverat: Si
    Filiusbeiesl,
    de-
    scendat uuiicdecruce,
    et credemus
    ei,
    de
    sepulcro
    resurgendo
    labefecit.
    Porro hominesmirati
    sunt,
    dtcentes:
    Quafis
    esl
    hic, quia
    venli elmare obediuntei. Non
    discipuli,
    sed
    nautce,
    et cseleri
    qui
    in navicula
    erant, mirabantur,
    sinautem
    quis
    conleuiiosevolueril eos
    qui
    mira-
    banturfuisse
    discipulos, respondebimus
    rectehomi-
    nes
    appellatos,.qui
    necdum
    potentiam
    noverant sal-
    valoris.
    Moraiiter.
    (ExBeda.)
    Et nos
    quoquesinguli
    cum
    sigiio
    Dominiececrucis imbuti sseculum
    relinquere
    disponimus,
    navem
    profecto
    cumJ esu
    conscendimus,
    slagnum
    transfretare
    conamur,
    sed
    qui
    nondormita-
    vit
    neque
    dovmiel custodiens
    sempevIsrael,
    nobis
    lanien
    saepenaviganlibus, quasi
    inter
    aequoris
    fre-
    mituS'Obdorm,ivil,,quando
    crebrescente inler medios
    virtulum
    nisus,
    vel immundorum
    spirituum
    vel ho-
    niinum
    pravortun,
    vel
    ipse
    noslrarum
    cogitalionum
    impetum,
    fidei
    splendor ohtenebrescit, spei
    celsitudo
    conlabescit, am.orisflamma
    refvigescit,
    veruminter
    hujusmodi
    procellas
    ad illumnecesse est
    guberna-
    tprem
    curramus, illumseduli
    excitemus,
    quinon
    ser-
    viat,
    sed
    imperet ventis,
    raox
    lempestates compe-
    scet,
    -etrefuiidel
    Ivanquillitateni, povtum
    salulisin-
    dulgebit.
    Allegovicae.(Ex Hieron.)
    NaviculaEcclesiacatho-
    lica
    est,
    motus in mavi
    pevseculio Chvistianovum.,
    qucepvimum
    facta est
    inmundo,
    cui ventus erat con-
    A trarius,
    id
    est,
    diabolus. Tunc Dominus
    dormiebat,
    quando persecutiones
    fieri
    sinebat, qui
    suspitatur
    illoclamore
    EccJ esice,
    de
    quo
    Psalmista ail: A fini-
    bus terne adle
    clamayi,
    dum
    auxiaretur cor m.eum.
    Imperavit
    venliset
    mari, quandopersecutioues
    ho-
    minumadiaboloconcitatas misericorditer
    jussit
    se-
    dari. Etfacla est
    franquillitas magna, quando pax
    est universali Ecclesicereddita.
    CONCORDlA,
    Ilortaturnos
    Apostolus,
    ut
    nem.iniquj.o.quam;debea-
    mus, sedulinyicemdiligamjus,
    et
    qui.alinior npoest
    in
    chaiitate,
    est t.amen
    indehitp,
    Iiicrepat
    Dominus
    timenles
    Apostolos
    dicens:
    Quid.timidi
    estis
    modi-
    cae
    fidei,
    ac si dicat: llli
    limeant, qui.
    debitore dia-
    bolotenenlur
    obnoxii,
    vos
    qui cu.ro
    libpra.toreestis,
    B non est ultra
    quod
    limeatis.
    DOMINICAIN SEPTUAGESIMA.
    LECTIOEPISTOL4S BEATIPAULI
    APOSTOLI
    ,1
    CO-
    RINTH.IX.

    Nesci.tis
    quod
    hii
    qui
    in stadio
    currunt,
    omnes
    <
    qujdemcurrunt,
    sedunus
    accipit
    bravium. Sic
    <currite ut
    comprehendalis.
    Omnis enim
    qui
    in
    <
    agone
    contendit,
    ahomnibusse
    absiinet,etilli qui-
    <
    dem,
    ut
    corruptibilem
    coronam
    aceipianl,
    nos au-
    <tem
    incorruplajn. Egoigitur
    siccu.rro,
    non
    quasi
    in
    <incerlum. Sic
    pugno,
    non
    quasi
    aerem
    verberans,
    <sed
    castigocorpus meum, et inservitulem
    redigo,
    <
    nefortecumaliis
    prsedicaverimjipsereprobus
    effi-
    t
    ciar,
    Noloenim vos
    ignorave, fvalves, quoniam

    patves
    nostri omnes sub
    nubefuevunt,
    el onines
    L
    <
    mafe
    transiefunt, etorones
    inMpsehaptizati sunt,
    in nube et inmari. Et omneseamdeni escam
    spi-
    <rilalem
    manducaverunt,
    et ojnnes
    eumdempotum

    spiritalem
    biberunt.
    Bih.ebantautemde
    spiritali,
    <
    consequenle
    eos
    petra.
    Petra autem
    eralChristus.
    Nescitis
    quod
    hii
    qui
    instadio
    cuminl, omnesqui-
    dem
    cuyrunt,
    sedunns
    accipit brav.ium..
    Hic
    stadi.i
    cursum.justitise
    vel fidei
    com.para.vit.qu.iaquomodp
    illiccumomnesintra stadium
    cijrrant,
    noijnisiqui
    bene
    currerit, dignus prcemiojudicatui;,
    ita et
    hic,
    quamvis
    intrafidei metascuncti credenles
    coptinean-
    tur,
    soh
    taijjen
    qui jusle
    vixerint
    praemiumcceleste,
    quod
    Graecedicitur
    Gpu.Eiov, percipiunt,
    et
    quia
    in-
    ter eos, qui
    in sladio
    currunt,
    unum
    accipientera
    ;
    palmamsignificat,
    id
    est,
    ille
    qui
    fidem
    rectamte-
    V
    nuerit,
    el
    prcecepta
    servaverit. Hortalur nos hoc
    i modo
    currere,
    ut ccelestia
    prceinia
    mereariiur
    epmr
    prehendere.
    L Omnisautem
    qui
    in
    agone conlendil,
    qb.omnibiis
    i seabstinet.
    'Ayi>vGreece,
    Latine certam.endicitur.
    Ergo
    omnis
    y<uvto-T?,.id est, certator, qui
    ad ca-
    piendumcoiitenditbravium,
    abomnibusse
    abstinet,
    id
    est,
    ab
    omijibusescis, quaecursumejus impedire
    consucverunt.
    El
    iltiiquidem
    ut
    corruptibilem
    coronam
    accipiant,
    nosaulem
    hicorruptam.
    lUam
    de.quaPsalmista
    ait:
    Scuto bonmvoluntalistum
    coroitast?nos,
    (Psal.. rv),
    ,
    eorona enim vi.ctoria
    interprelaiur.
    Gratias
    aga-
    -1
    mus
    Beo,
    et
    drprecemur illum,
    ut inbonavolunlate
    dOi COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EYANGELIA. dG2
    sua, ipsesit
    sculum,
    et
    corona,
    et braviumvictoriae
    .
    nostrae.
    Egoigilursic
    curronon
    quasi
    inincertum,sic pugno,
    non
    quasi
    aerem
    verberans, sed
    casligo eorpus
    meum
    etin
    servitutem.redigo,tiefortecumaliisprwdicaverim
    tpsereprobuseffwiar,.etc.
    Non in vacuum
    curro,
    aut
    inincertumaerem
    vevbero,
    vel
    fingocertamen,
    sed
    castigo corpus
    meum,
    et in servitulem
    redigo per
    abslinentiam et afflictionem
    atque
    labores,
    sicut
    alibi ait
    : Itt
    jejuniis multis,
    in
    vigiliis,
    in fame
    et
    siti,
    in
    frigore
    et
    nuditale,
    in
    laboribus,
    in carce-
    ribus,
    etc. Ne forte cumaliis
    prsedicaverimipse
    re-
    probus
    efficiar,
    nonfaeiendo
    quod
    dico
    (II
    Cor.
    vi).
    Aliter.
    Ego
    sic
    curro,
    noa
    quasi
    in incertum. In
    niundiali cursu si unus
    prior
    accesserit,
    incassum
    veniunt
    qui sequuntur.
    Cseterumin
    spiritali cursu,
    cerli
    sumus, quod
    omnes
    accipiuut qui usque
    in
    finem,
    coilala a
    Deodonacustodiunl, etqui propter
    humantimfavorem
    praedicat,
    certus essedemercede
    tion
    potest.
    Non
    quasi
    aerem
    verberans,
    etc.
    Idest,
    nonstudio
    vanilatis
    aliquidago,
    sed
    Christo,
    cordis intenlione
    ef
    corporis
    mortificalionedeservio.
    Ne
    ipsereprobusefficiar. Reprobus efficitur, qui
    tatitumverbo
    docet,
    non
    exemplo, qui
    suam
    repro-
    -bamfacit essedoctrinam.
    Noloenimvos
    ignorare, fratre^s,quodpa.lres
    noslri
    omnessubnube
    fuemni.
    Subnube
    dicit,
    illa
    quce
    eos
    praecedebat
    columna,qusefiguraliter
    Christum
    signi-
    iicabat.
    Nobis enimChristjis columna
    est, quiare-
    ctuset
    firmus,
    et fulciensinfirmitatemnostrara, per'
    noctem
    lucens, per
    diemnon
    lucens, utquinon
    vident
    videant,
    et
    qui
    videntcceci
    fiant (J oan. vi).
    El omnesinmare
    ttansierunl,
    et omnesin
    Moysen
    baptizati sunt,
    innubeetinmari. Ruber inmari Ru-
    bro.
    Baplismus utique
    Chrisli
    sanguine
    conspcra-
    lus, hostes, qui sequentur
    a
    tevgo, nioriuntur, pec-
    cata
    praeteritasignantffr.
    Moses
    qui
    de
    ^Egyptopo-
    pulum
    Dei
    liberavil,
    Christi
    figuramgerebat.
    Et omneseamdemescam
    spiritalem
    manducaverunt.
    Escam
    clicit
    spiritalemmannam, qnam populus
    in
    deserto manducayit. Manna autem
    typus
    est escae
    spivilalis, quse
    inresurrectione Domini veritas facta
    :est, iiiEucbarisliaemysterium. Isfeestelpanis ange-
    lorum,
    id
    est,
    Chrislus
    quem
    manducavit
    homo, quia
    per
    eumet
    angeli
    viyunt
    et homines.
    Et
    omneseumdem
    potumspiritualem biberunt,
    bi-
    bebanl autemde
    spirMoii,consequenle
    eos
    petra, petra
    aulemerat Christus. Ostendit
    Apostolus, quoniam
    pppulumIsrael, quandiu
    in-deserto
    fuerurit, seque-
    balur eos
    petra, jjer.omne
    iter
    eorum,
    unde
    populo
    et omni substantice
    ejus
    fluenta
    sufticereiit,donecve-
    nienles interram
    Moab,
    puteum
    sibi foderent
    oaqua-
    rnm.
    Quod
    autemin
    seqiienti dicit,
    sedrion in
    plu-
    ribuseorum
    beneplacitum
    est
    Deo,
    hunc habel sen-
    sum. Ne
    quis
    sibi aut in
    baptismo confidat,
    aut in
    esca
    spiritali
    vel
    potuspiritali.
    Sedsi
    quis
    aut ba-
    :
    ptismum violaverit,
    aut
    post pereeptiottem
    cibi
    ecelestis male
    vixerit,
    contiitiones
    quas
    filii Israel
    A preesenti
    affliclione
    perpessi sunt,
    ille
    gravius
    in
    futuro, qui majora
    benefieia
    neglexerit,
    sustinebit.
    Quaredixit,
    de
    consequentieospetra bibereaquam,
    quia
    Christus
    quem
    heec
    figurabanl, postea
    ventu-
    rus erat.
    EVANGELIUM SECUNDCM
    MATTH^EUM,
    CAP.XX.
    Simile esl
    regnum
    coelorumhomini
    palrifami-

    lias, qui
    exiit
    primo
    mane conducere
    operarios
    in
    <vineamsuam. Conventioneautemfaclacum
    opera-
    rMsex denario
    diurno, misif
    eosio vineamsuam.
    Et
    egressus
    circa horam
    tertiam
    vidit aliosstan-
    tes iu foro
    oliosos,
    et dixit illis : Ite et vos iu vi-
    <neam
    meam,
    et
    quodjustum
    fuerit dabo vobis. Illi
    <autemabierunt. Iterumautemexiit circa sextam
    etnonam
    horani,
    etfecilsiniiliter. Circaundecimam
    B
    veroexiit,elinyeiJ italiossiaflites,etdixitillis:Quid
    hic statis lotadie oliosi? Dicuiit ei:
    Quia
    nemo
    nos conduxit. Dicit illis : Ite et vos in vineam
    nifiam..Cuinseroautem
    faclum<esset,dtoitDoininus

    vineseprocuratori
    suo: Yoca
    operarios,
    et reddeil-
    <lis
    mercedem,
    incipiens
    a novissimis
    usque
    ad

    primos.
    Cumvenissent
    ergo qui
    circa undeciniam
    <horam
    venerant, aceeperunt singulos
    dfinarios.
    <Yenientesautem
    etpriini,
    arbitrali saflt
    quodplus
    <essent
    accepturi- Acceperunt
    auiemet
    ipsi singu-
    <J os denarios. Et
    accipientes
    murmurabaiUadver-
    <sus
    palremfamilias
    dicentes : Hi no.yissirai ufia
    bora
    fecerunt,
    et
    pares
    illos nobis
    feeisli,
    qai
    <
    portayimus pondus
    diei et cestus. At ille
    respon-
    .1 dens uni.-eoruui dixit :
    Amice,
    non
    facio tibi
    injn-
    C <viam. Nonneexdenario convenisli mefij.im?Tolle

    quod
    tmim
    est,
    et vade. VoloaiUemet. huic
    <novissimodare sicut et tibi. Aut non licet mihi
    <
    quod
    volo
    facere,
    anOculustuus
    nequamest, quia
    <
    ego
    bonus sum? Sic erunt .npvissimi
    primi,
    et

    primi
    novissjmi.
    Multi enim Snnt
    vocati,
    pauci
    <vero electi. i
    .Shniieest
    regnum
    coilorum Iwmini
    patrifamilias
    qui
    exiit
    primo
    mane conducefe
    operarios
    invineam
    suam.
    (ExGreg.)
    Quis
    vero
    patris
    familias simili-
    tudinemrectius
    tenet, quam
    conditor
    noster,-qui
    re-
    git quos
    condidit et. eleetossuos sic in
    ho.cmundo
    possidel, quasisubjectos.dominus
    in
    domo, quiha-
    bet vineam
    universaiem,
    scilicet
    Ecclesiam, quce
    ab
    Abel
    justo, usque
    adullimuin
    electum, qui
    in fine
    "
    mundi
    nasciturus
    est,
    sanclos
    protulit; quasi totpal-
    mitesmisit. Hic
    itaquepalerfamilias,
    adexcolendum
    vineam
    suam,
    mane hora
    tertia, sexta,
    nonaet un-
    decima, bperariosconducit, quia
    a mundi
    hujus
    ini-
    tio
    usque
    in
    flnem,
    aderudiendam
    plebemfidelium,
    prcedicatpres cpqgregare
    11011 desistit. Maneetenim
    mundi fuit abAdanv
    usqae
    ad
    Noe,
    hora vero tertia
    a Noe
    usque
    ad
    Abraham,
    sexta
    quoque
    ab Abra-
    ham:
    usque
    ad
    Moyseri, nbnaauteriiaMoyse usque
    ad adventum
    Dominj,
    undecima
    -vero,
    ab adventu
    Domini
    sque
    adfinem
    mimdi,
    in
    quaprsedicatores
    sancti
    apostoli
    missi
    suht, qui
    niercedem
    iplenam,
    et tarde veriierites
    aceeperunt.
    Ad erudiendain
    ergo
    DosJ nus
    plebemsuam,
    nullb
    tempore
    destitit lnittere.
    103 SMARAGDIABBATIS 104
    operarios, quia
    et
    prius per patres,
    et
    post modum.
    per legis
    doctoreset
    prophetas.
    Ad extremumvero
    per aposlolos,
    dum
    plebi
    sucemores
    excoluit, quasi
    per operarios
    invineseculturae
    operalaboravit, quam-
    vis in
    quolibetmodulo,
    vel
    mensura, quisquis
    cum
    fiderecta bonaeactionis
    exstitit,
    hujus
    vinece
    opera-
    rius fuit.
    Operator ergo
    mane hora
    terlia,
    sextaet
    nona, antiquus
    illeet Hebraicus
    populusdesignatur,
    qui
    inelectis suis ab
    ipso
    mundi
    exordio,
    dumrecle
    Deumstuduit
    colere,quasi
    nondestitit invineaecul-
    tura Iaborare. Adundecimamvero
    gehtiles
    vocan-
    tur, quibus
    et dicitur:
    Quidhic
    statis totadie
    otiosi,
    qui
    enimtransacto tam
    longo
    mundi
    tempore, pro
    vita sualaborare
    neglexeranl, quasi
    toladieotiosi
    stabant.
    Pensate, fratres, quidinquisiti respondeant.
    Dicunt
    enim, quia
    nemonos
    conduxit,
    nullus
    quippe
    ;
    adeos
    patriarcha,
    nullus
    propheta
    venerat. Et
    quid
    est diceread laboremnemonos
    conduxit,
    nisi vitae
    nobis viasnemo
    prsedicavit. Quidcrgo
    nos a bono
    operecessantes,
    inexcusationenostradicturi
    sumus,
    qui pene
    amatris ulero adfidem
    venimus, qui
    verba
    vitaeab
    ipsis
    cunabulis
    audivimus, qui
    abuberibus
    sanctaeEcclesise,potumsupernseprsedicationis
    sum-
    psimus
    cumlactecarnis. Possumusveroet easdem
    diversilateshorarumetiamad
    unumquemque
    homi-
    nem, per
    setalummomenta
    distinguere.
    Mane
    quippe
    Inlellectus nostri
    pueritia est,
    hora autemlertia
    adolescentia
    intelligi potest. Quiaquasi jam
    sol in
    altum
    proficit
    dumcalor cctatiscrescit. Sextavero
    juventus
    est, quia
    velul incentro sol
    figitur,
    dumin
    eo
    plenitudoroboris
    soli
    datur.
    Nonaautemsenectus
    intelligitur,
    in
    qua
    velut sol aballo axe
    descendit,
    quia
    aetas a calore
    juvenlutis
    deficit. Undecima
    vero
    hora,
    selas
    est, qusedecrepita
    vel veterana di-
    citur
    ;
    undeet Grseci valde
    seniores,
    non
    yzpirmt;,
    sed
    n-po-6upouf
    appellant, ulplusquam
    senesesse
    insinuarent, quosprofectiores
    vocant.
    Quiaergo
    ad
    vitambonamalius in
    pueritia,
    alius in
    adolescentia,
    aliusin
    juventute,
    aliusin
    senectute,
    aliusindecre-
    pita
    cctale
    perducitur, quasi
    diversishoris
    operarii
    advineamvocantur.
    CONCORDIA.
    In hoc istarumduarum fit concordia
    lectionum,
    quia
    sicut
    Apostolus
    currenli
    bravium,
    ita Evan-
    gelium
    tribuit
    perseverantibus
    inlabore
    denarium,
    et
    qnodEvangeliumdicit,
    multi vocali. Hoc
    '
    Apo-
    stolus ait: Omnes
    quidemcurrunt,
    et
    quod
    in
    Evangeliopauci electi,'
    hos
    Aposlolusdicit, propler
    iinilaleniL
    corporis
    Christi unus
    accipit
    bravium.
    DOMINICAIN SEXAGESIMA.
    LECTIOEPISTOL*BEATI PACLI APOSf 0'LIADCORIN-
    THIOS
    II,
    CAP. XI.
    <Libenter suffertis
    insipientes,
    cumsitis
    ipsi
    sa-
    <
    pientes.
    Sustinetis enimsi
    quis
    vosinservilutem
    <
    redigit,
    si
    quisdevorat,
    si
    quis accipit,
    si
    quis
    ex-
    <
    tollitur,
    si
    quis
    in faciemvos caedit. Secundum
    <
    ignobilitatemdico, quasi
    nosinfirini fuerimus in
    <hac
    parte,
    in
    qiioquis
    audet. In
    insipienliadico,
    audeoet
    ego;
    Rebrsei
    sunt,
    et
    ego: Israelitsesunt,
    A
    et
    ego
    : SemenAhrahae
    sunt,
    et
    ego:
    Ministri
    <Christi
    sunt,
    et
    ego,
    ut minus
    sapiens dico, plus
    <
    ego.
    In laboribus
    plurimis,
    in careeribus abun-
    <
    dantius,
    in
    plagis supramodum,
    inmortibus fre-
    <
    quenter.
    A J udaeis
    quinquies quadragenas,
    una
    <
    minus
    accepi.
    Ter
    virgis
    ceesus
    sum,
    semel
    lapi-
    <datus
    sum,
    ter
    naufragium feci,
    nocte ac die in
    <
    profundo
    maris
    fui,
    initineribus
    ssepe.
    Periculis
    <
    fluminum,periculislatronum, periculis
    ex
    genere,
    <
    periculis
    ex
    genlibus, periculis
    in
    civitate, peri-
    <culisin
    solitudine, periculis
    in
    mari, periculis
    in
    <falsis fratribus. In laboreet
    serumna,
    in
    vigiliis
    <multis. In fameet
    siti,
    in
    jejuniis multis,
    in fri-
    <
    gore
    etnuditate. Prseterilla
    quse
    extrinsecus
    sunt,
    <instantia mea
    quotidiana
    sollicitudo omniumEc-
    B
    <clesiarum.
    Quisinfirmatur,
    et
    ego
    non infirmor?
    <
    Quis scandalizatur,
    et
    ego
    non uror ? Si
    glofiari
    <
    oportet, quse
    infirmitatis meae
    sunt, gloriabor.
    <
    Deusetpater
    Domini noslri J esu
    Christiscit,
    qui
    <estbenedictus in
    saecula, quod
    nonmentior.
    Da-
    <masci
    praepositus gentis
    Arelce
    regis
    custodiebat
    <civitatem
    Damascenorum,
    ut me
    comprehenderet,
    <et
    per
    fenestramin
    sporta
    dimissus sum
    per
    mu-
    <
    rum,et
    sic
    effugi
    manus
    ejus.
    Et si
    gloriari opor-
    <
    let,
    non
    expedit quidem.
    Yeniamautemadvisio-
    <sioneset revelationesDomini. Scio hominemin
    <Christo-ante annos
    quatuordecim,
    sive in cor-
    <
    pore,
    siveexlra
    corpus nescio,
    Deus
    scit, raptum
    <
    hujusmodi usque
    ad tertiumcoelum. Et sciohu-
    <
    jusmodi liominem,
    sivein
    corpore,
    siveextracor-
    G
    <
    pus, nescio,
    Deus
    scit, raptum lmjusmodi
    in
    para-
    <
    disum,
    et audivitarcana
    verba, quse
    noulicet ho-
    <mini
    loqui.
    Pro
    hujusmodi gloriabor, pro
    meau-
    tem nihil
    gloriabor,
    nisi in infirmitatibus meis.

    <Nametsi voluero
    gloriari,
    nonero insiniens. Ye-
    ritatem enim dicam:
    parco
    aulemne
    quis
    me
    <
    existimet, supra
    id
    quod
    videt in
    me,
    aut audit
    <
    aliquidexme.
    Et ne
    magnitudo
    revelationumex-
    <tollat
    me,
    datus est mihi stimulus carnis
    inese,
    <
    angelus
    Satanae
    qni
    -me
    colaphizet. Propter quod
    ter Dominum
    rogavi,
    ut discedefel a me. Et dixit
    <raihi : Sufficit. tibi
    gratia
    mea. Namvirlus in
    <kifirmitate
    perficitur.
    Libenter
    igitur gloriabor
    in
    iufirmitatibus
    meis,
    ut inhabitet in me virlus
    <Christi. >
    Libenlerenim
    suffertisinsipientes,
    cumsitis
    ipsi
    sa-
    pientes.
    Hocest
    dicere,
    miror cum
    sapientes sitis,
    tamfacile
    insipientibusconsensisse,
    et si illos
    prava
    prcedicantes
    libenter
    audislis,
    meutilia
    vobisloquen-
    temmulto
    magis
    audire
    debetis,
    brevi
    reprehensio-
    ne
    perstringit, quomodo imperitis
    doctoribus ac-
    quiescant
    dicendo.
    Sustinenles
    enim,
    si
    quis
    vos inservitutem
    redigil.
    Id
    est,
    illos auditis et illis
    prcebetis
    obedientiam,
    qui
    vos
    legis
    volunt suhdere
    servituli,
    vel
    superbiae
    sacerdotum, qui
    in
    populo
    J udceorum videbanlur
    exerceredominatum.
    Si
    quis
    devorat. Id
    est,
    si
    qui
    vel conviviisvel
    i muneribusvosexhauriunt
    105
    COLLECTIONES
    INEPISTOLASET EYANGELIA.
    106
    Si
    quisaccipit.
    Id
    est,
    si
    quis
    dixerit verbis adur
    ,
    lalionis.
    Accipere
    enim
    gratum
    habere est.
    Accepta
    eiiimilla
    dicimus,qusenobisgrata
    essemonstrantur.
    Aut certeavobis
    accipit, quod cupidilas ejuspopo-
    scit,
    sicut
    superius
    dictamest: Devoratvos iii con-
    viviis, accipit
    in
    muneribus,
    vel
    accipit,
    dicit
    rapit,
    undeet illse
    aves,
    quaerapiunt, accipitres
    vocantur.
    i Si
    quis
    extollitur. Id
    est, superbia
    J udaicasustine-
    i
    tis, quis
    vel descientiavel de
    generis prsesumplione
    inflatur.
    -
    .
    Si
    qu:s
    in
    faciem
    vos cmdit. Hoc
    est,
    si
    quis
    vos
    eliam
    praesentesobjurgat.
    Secundum
    ignobililalem
    dico. Acsi
    diceret, ignobi-
    lemrem
    facio,
    ut
    aliquid
    de
    generis
    nobilitate mihi
    vindicem.
    Magna
    est
    ignobilitas,
    si
    quis
    Filius Dei
    per regenerationem
    factus
    est,
    deterrena et carnali
    nobilitatese
    jactet.
    Quasi
    nos
    infirmi fuerimus
    in hac
    parte.
    Id
    est,
    quasi
    nosinhac
    parte
    ab illisminus
    aliquid
    habea-
    mtis,
    et non
    magis
    vobisvera et fortia
    praedieemus.
    In
    quoquisaudet,
    in
    insipientiadico,
    audeoet
    ego.
    Hoc
    possuiuaudere,
    si volo. Hicse
    apostoliscompa-
    ral laborumsuorum
    contemplalione.
    Hebrmisunt et
    ego
    : Israelitmsunt et
    ego
    :
    Semen
    Abrahwsuntet
    ego.
    Hoc
    est,
    si inhoc
    gloriantur, quod
    Hebrcei
    sunt,
    aut
    Israelitee,
    aut semen
    Abrahee,
    et
    ego
    gloriari possum, quiahujassum generis.
    Ministti Christi
    sunt,
    et
    ego. Notandum, quia
    si
    quis
    saltemde Christi ministerio
    glorietur,
    nonsa-
    pienter gloriatur.
    ,
    Ul minus
    sapicnsdico,
    plusego,
    inlaoonbus
    pluri-
    mis,
    incarceribus
    abundantius,
    in
    plagis supra
    mo-
    dum,
    etc.
    (Ex
    J oan,
    Chrys.)
    Nondixittantis
    praedicavi,
    sed dimittensomnia
    prseclarafacinora, suamalaquoe
    toleravit, enumerat,
    vel ut seriem
    passionum
    et
    glo-
    riseoccasiones.
    A J udmis
    quinquiesquadragenas
    unaminus
    accepi.
    Quinque
    vicibustricenas et
    novenas,quasi transgres-
    sor
    legisaccepit.
    (ExBeda.) Quod
    dicit: A J udwis
    quinquies qua-
    dragenas
    unaminus
    accepi,siguificat,
    seaJ udeeis
    quin-
    quiesflageilatum,
    ita
    tamen,
    ut
    nunquamquadragin-
    ta,
    sedunaminusferiretur.
    Praeceptumnamque
    erat
    legis(Deut.xxv),
    ut
    qui delinquentem verberarent,
    itamoduinvindictae
    temperarent,
    ut
    plagarum
    modus
    j
    quadrigenarium
    numerura minime-transcenderet.
    Quod
    itaab
    aiitiquis
    intellectumteslatur
    etiam
    pictu-
    ra
    ejusdernlibri, quem
    reverendissimusac doctissi-
    mus vir
    Cuduinus,
    Orientalium
    Anglorumantistes,
    veniensa
    Roma,
    secnmBritanniam detulit. ln
    quo
    videlicet
    libro,
    omnes
    peneipsiusapostoli passiones
    sive
    J abores,
    per
    loca
    opportuna,'erant depicta,
    ubi
    hic locusita
    depictus est, quasi
    denudatus
    jaceret
    .
    Apostolus,
    laceratus
    flagris,Iacrymisqueperfusus,
    su-
    perastaret
    aulem ei
    tortor, quadrifidum
    habens ,
    flagellum
    in
    manu,
    sedunamefidibus in manu sua

    retentam,
    tres vero
    reliquas
    solumadferiendumha-
    bens exsertas. Ubi
    pictoris
    sensus facillime
    patet,
    -
    quod
    ideoternis fidibuseuinfecit
    verberari,
    ul un-
    A
    de
    quadragenarum plagarum
    numerum
    compleret;
    si enim
    quaternis
    fidibus
    percuteret,
    decies
    percu-
    tiens,
    quadragenas plagas faceret,
    si veroternis ter
    decies
    ferieris,
    unde
    quadraginta plagasimpleret.
    Ter
    virgis
    cmsus
    sum,
    semel
    lapidatus
    sum. etc.
    Potest
    fieri
    quod
    a
    genlibus
    ista
    pertulerit,
    sed haec
    in Actibus
    apostolorum
    non omnia
    reperiuntnr,
    quia
    nec in
    Epistolis
    omnia
    continentur, quoe
    in
    : eademhistoria
    scripta
    inveniuntur.

    Quod
    autemdicit: Semel
    lapidalussum,
    sicbabes
    inActibus
    Apostolorura, supetvenetunt quidivn
    ab
    Antiochia,
    et Iconio
    J udmi,
    et
    persuasis turbis, iapi-
    dantesquePaulum,
    traxerunt extra
    civitatem,
    (esli-
    manleseummortuumesse
    (Acl. xiv).
    Quod
    autemdicitse esse
    virgiscaesum,
    hahes ibi
    B
    in Actibus
    Apostolorum, quia
    cum essent iu
    parte
    Macedoniae,
    incivilate
    Colonia, pro puella quadam
    habente
    spiritum Pythonis, quamPaulus sanavit,
    concurrit
    plebs
    adversus
    eos,
    et
    magistratus,eiseis-
    sis tunicis
    eorum, jusserunt virgis
    ccedi
    (^ci.xvi).
    Et cum multas
    plagas
    ei
    imposuissent, miserunf
    eumad
    carcerem,
    et
    alibi, jussit
    eum tribunus in-
    troduei in
    castra,
    et
    flagelliscaedi,
    et
    torqueri,
    el
    J oris
    adslringi.
    Pro bis e.tsimilibusdicit: In carce-
    ribus
    abundanlius,inplagissupramodum(HCvr.xi).
    Tet
    nauftagiumfeci,
    nocleetdie in
    profunde
    ma-
    ris
    fui,
    in ilineribus
    smpe,periculis
    fluminum,pericu-
    lislatronum,periculis
    ex
    genere,periculis
    ex
    getuibus.
    DegeuereetgeiiteJ udaeorum dicit, quandofaaa est
    coucursio
    populi
    J udaeorum,
    et
    apprehendentes
    Pau-
    lum,
    trahehanl eumextra
    templum,velquando priu-
    ceps
    sacerdotumAnanias
    prsecepit
    astantibussitii
    per-
    cutereos
    ej
    us
    {Act.xxui),
    Namet
    gens
    ejusJ udasi
    quse-
    rebanteumoccidere.
    Periculisinmari.
    Quandonavigantes periclitaban-
    tur et
    impegerunt
    navemad
    littns, quse prora
    fixa
    mattebat
    immobilis, puppis
    vero
    solvebatur avi
    inar
    ris,
    et alii
    natando,
    alii vero in tabulis
    ferebantur
    ad littus
    (Act. xxvn).
    Pericutisin
    fatsisfratribus.
    Uli
    yero
    de
    quibus
    alibi
    .
    dicit, quia
    subinlroierunt
    explorare
    libertatem
    nostram
    (Galat. n).
    In laboreet
    mrumna,
    in
    vigiliismultis,
    in
    faine
    et
    ;sili, injejuniis multis,et reliqua. Dequibus unumde
    TJ
    Actibus
    apostolorum
    testimonium
    demus,
    et cum
    multa
    jejunatio fuisset,
    inquit,
    et lux
    inciperetfieri,
    rogabat
    Paulus omnessumere
    cibum,
    dicens:
    Quarta
    decimahodiedieexspectantes,jejunipermunetis,
    nihil
    accipientes,propter quodrogo
    vosassumerecibum
    pro
    ,
    salute
    vestra, quia
    nuiiiusveslri
    capilius
    de
    capite
    peribit,
    et cum
    hmcdixisset,
    sumens
    pauem, gralias
    : egit
    Deo
    ,
    et cum
    fregisset, coepit
    manducare
    (Acl.
    XXVIIl).
    Prmterilla
    qum
    exirinsecus
    sunl,
    instanlia mea
    quotidiana,
    sollicitudo
    omniumEcctesiarum,Acsi di-
    .
    ceret,
    prseler
    illa
    quaejam
    usitata
    sunl,
    et
    ipsa
    con-
    .
    suetudineleviora
    pulantur, quse
    sitilla
    sollicitudoin
    consequentibusoslendit,
    dicens:
    Quisinfirmatur,
    et
    ego
    non
    infirmpr(II Cor.xi).
    PATHOL.GII. 4
    ;lbV SMARAGDIABBAT15
    108
    (EirJ "odh.'Clify's.)
    Deindeirifert aliudfacinus
    prse-
    'claruin,
    et iri hbctutsus
    pluspassiohisaiiquid
    irive-
    nimtts, quohiani ipsius
    fati
    magnificurii
    dicens :
    Coricursustiiei
    ^tiotidiani, easquesuperveniret
    fre-
    fjuentes
    videiicet cohturbationes. Sollicitudo om-
    hiiim'Ecclesidrum.Ndn
    itlixit, cofrectio, quia plu*s
    iiabet cte
    passibhVquam
    devifiute.
    Quisinfirmalur,
    el tioti
    ego?
    Noritiixit
    ctiffigb
    ,
    Sed
    infirmor. Qitis
    scandatizalur,
    et
    egb
    "riffnUr'0'r?id
    est, parliceps
    siiih tiicerbfis clTectiis. Bi
    iiaciiie passioiles
    ma-
    gtias
    habent
    nieffeedfes,
    oihnibus in
    passionibus
    pejus
    "et
    perhiciosius
    es"t laiiiriii defectus
    atque
    tfistitia.
    Sigloriari oporiel.
    Si
    vblurilglpriaii,
    iftliis
    glorien-
    tur,
    in
    quibusfegb,
    Kcet
    cbactttS;
    sfed
    quia
    hcection
    liabent,
    idfeo-ificaiiialiuus
    glofiaiituf.
    Quceinfirmitaiis
    riiecesuht
    'gloriabor.
    Hsec
    qttce
    superius
    Uixit,
    iiffirmitatis homine
    designavit,
    quoi
    hutiiancMflfirmitaliista
    praevaleant.
    Deiis
    ,
    et
    pater
    'Doinitii 'nosiri J esu Chfisli
    scil-,
    qui
    est'bekedicius ih swcula
    , qaod
    non mentiPf.
    Refii
    qhasi
    diflicilehj Uicturus, quod
    J udsei contra
    cumetiatii
    gentiuinpiincipes
    concitassenl,
    anleDei
    teslimumiuh
    implbfat,
    fievefcehoc
    jactanlite piila-
    reiur, qubil
    "adve'fsu's eiim
    regna
    surfexerint,
    et nihil
    potr.erhu
    prcevalere.
    ldeO attterit hmnerat
    hcee,
    tit osleuaal
    qtiid
    iiilefsit,
    inler veroset falsos
    apo-
    istolos.
    Bamasei
    pia!posi'us gentis
    Aretm
    regis
    custodie-
    brilcivitalemDamascenotum,
    ut me
    comprehcnderet,,
    ct
    per fenestram
    in
    spotta
    demissussum
    per murum,
    el sic
    cffugi
    tnanus
    ejus. 'Pfcepositus genlis
    illius
    erat,
    ciii
    regtiabal
    Aieia.
    Nuuquid jam
    dioemus
    Paulummortem
    limuisse, quamseipro
    J esu amore
    testatur
    appeiefe,
    !sc-'dctiihin ebdemlocominorem
    sibi friictuin
    'adesse'eoiisprcefet!,et-gravemlaboieni,
    ad laboreiii sValibi Wui'1'fiiciu
    servavit,
    forlis et-
    enihi
    :prailiat6!rlDfei'feti'eM
    iriiraclaustriini
    iioluit,
    cer-
    taminis
    cainpumqucesivit.
    'Et ~Si
    'giofuWi''opbrikv,
    ndri
    expedit quidem.
    Nec
    "niihi
    quidfem^ekpWiVsecutiutiti
    ut
    aliqua
    deme
    proferam, supradicta
    necessTlateeoiti-
    pelltir.
    Veiiiaihiiuiemctd visrotieseirevelulienesDomirii.
    Acsi
    dicefei,
    itififiiiitates'riieee
    stitit,
    visionesmiteitit
    litinsiitit
    iiiece,sed;D'oniini.
    Seio
    lwmih'elh'iriClirislo,anieuliriosqudiubtdeciiii,
    iiie ih
    'cofpore,
    iiescio^Deiissctt; 'idptiimhUjMmbdi
    us'que''hcl
    ierliuinccetum.Sivedfe
    'sfetiical,
    el caiisa
    liiiitiiliiails, :!q(iiasi'dfe
    'alib
    'Ibqiiatiif,
    'iive d'e
    'alib,
    tifvtiniqtie^tarb'pbifest.
    SauctiisAiiibrcisiusin librbExahiefbn sic dicit :
    Utruinumini sit cceluman
    plures,
    conteniib 'est.
    Duni aiii iiiullos 'iessfe
    ^assefaiit,
    aiii aiiteiti
    !pfoeler
    'iinuKv,
    'a!ios''esse'tiegeut,sedlriEcclesiasticis^libfis,
    cijili ebiioruui
    !Iegunttir,
    et
    Apostbltisiisque
    adtfer-
    liuih
    cobitiiufuisse^seintelligit rapturii,
    sed iieira-
    lnefb"eoftimriihil sibi
    prsesumat
    'liuitiana teirie-
    ritas,
    fecit aulem eois 'Deus ;n6n itifoftiies vel
    A confusos,
    sed ratioue ouadam ordine suo dis-
    tinctos.
    Anleannos
    quatuordecim.
    Intuere
    quanta
    neces-
    sitasei incumbat
    loqueridi,
    ut
    quod quatuordecim
    annos
    celaverat, postiriodurii prodere
    cogeretur.
    Quod
    iterum
    repetit
    : Et scio
    ejusriiddi
    homiriem,
    sivee.xtra
    covpus, nescio,
    Deus
    scii,
    quoriiairiraptris
    est in
    paradisiim,
    osiendit alteratii fuisse
    visiohetii,
    quoe
    eliamevidenter
    appafuit,
    et cum
    cbrpbre
    se
    crederet fuissetransialum.
    Et audivit arcana
    verba, qum
    nonlicel homiui lo-
    qui.
    Afcana,
    idest
    abscondita,
    quce
    riulii ifasesl diee-
    re,
    sive
    quaeimpossibileesl,
    humanamenarrare na-
    turatii;
    Pro
    ejusmodi gtoriabor^, pro
    meautemriihil
    gtoria-
    "R
    bor,
    nisi in
    infirmiialibus
    meis. Sive
    pro ejusmodi
    visione, pro
    meautem
    nihil,
    sive
    pro
    mea virtute
    ,
    quia
    nonest
    mea,
    sedDomiui
    revelatio,
    et ideonon
    mihi,
    sedDeo
    gloriamdaho,
    in infifmilalibus
    roeis,
    id
    est,
    in iribulalionilius
    quas pro
    Chiisto
    suslineo,
    et ideo
    labor, qui
    alilictionibus
    plenus est,
    ha-
    beve
    potest consolalionem,
    habere non
    polest
    va-
    nitalem.
    Nam et si voluero
    gioriari,
    nonero
    insipiens.
    Insipiens reperitur, qui
    remola cordis
    huniilitate,
    yel
    de falsa
    ,
    vel etiam de vera sibi laude tlan-
    dilur.
    Veritatemenim
    dicam,
    parcam
    autem
    ,
    rie
    quis
    me
    exislimel
    supra
    id
    quod
    videt me. Sunt et
    occulta,
    ^,
    qucepossim
    iuveritate
    proferre, sedparco ,
    id
    est,
    hoii
    facio,
    snfficiun'
    manifesla,
    etiam si celen?:ir
    abscondita. Dehis metantumcestimet
    unusquisqKe
    Iquae
    videt in
    me,
    aut
    audivif
    exme.
    ,
    Et ne
    magritudo
    reveldtionumextollal me
    ,
    datus
    xst miiii slimuiuscarnis
    mew,
    angelus
    Sa.lanw.Celo
    quidem revelaiiones,
    sed ne me vel in secrelo
    'cordis
    e.Xlollanl,
    necessariaesunt mihi
    conlriliones,
    nquce
    meliominemessecommemorent.
    Ul me
    colaphizaret. Colaphizabat
    eum
    Satanas,
    tribulatipnes etpericula suscilandp,
    aiit incommoda
    corppris
    iriferendo.
    Quidam
    enimdicunt eumdolore
    icapitis
    laborasse.
    Propter quod
    ier Dominum
    rogavi,
    ut
    discederetq
    me,
    eldixitmihi :
    SufficiiUbigratia
    mea. Advertimus
    jj.^tiam
    sanctos nilerdum contrariuin
    aliquid posiu-
    iasse. Siinul
    discimus, quia impovluna
    petitio,
    vel
    responsttmmereatur,
    si
    uonsprlitur effecium,
    et
    :D6mirii
    dispensatiohoc ipsum, quodaliquando
    rion
    jprcesial, intelligitur ,p"rsestitisse.
    Sufficitlibi
    gralia
    mea,
    id
    e'st,'sl
    quam
    habes,
    sive
    quam quolidiana
    'lavgilate
    tibi
    suggefo
    ac
    subminislro..
    Ntirii
    virtusininfirmilaleperficitur.
    Sicut
    in^aricto
    'J ob,vel:Elfeazafo.
    Insustinendainfirmitate
    corporea,
    viftus^animideihonstratur, qiiaetenlatumiprcbat.,
    et
    iCotiimendat
    iprbbatum.
    Libenterlgloriaborin infirmitalibus
    meis. Libenter
    liliqufepbstqtiamprodesse, eognovit quod
    nocere
    credebat,
    ,,
    Utinhabitet inmevirlusCliristi.
    ^Quandode
    affli-
    109
    COLLECTIONESIN EPISTOLASET EYANGELIA.
    SID
    ctionibus sanctorumlaborura crescit cordis humili-
    j
    tas,
    el
    spes
    fuluvaeretiibulionisconfortalauimum,
    et
    animani Chrisli virtus inhabital.
    EVA.SGELIUM
    LUOE,
    CAP.VIII.
    <Cumturba
    pluf
    ima
    conveniret,
    et decivitatibus
    <
    properarent^
    ad
    J esum,
    dixil
    per
    similitudinera:
    '<
    Exiilqui
    seminatseminare semen suum. Et dum
    <seminat,
    aliud cecidit secus viam,
    el conculca-
    <tum
    est,
    el volucres cceli comederunt illud. Et
    <aliudcecidit
    supra petram,
    et nalum
    aruit, quia
    <nouhabebat humorem. Et aliud cecidit inler
    spi-
    <
    nas,
    el simul exovlse
    spinse
    suffocaveruiUillud. Et
    <aliud cecidit in terram
    bonam,
    et
    ortura, fecif
    <fructum
    centuplum.
    Hcec ciieensclamabat:
    Qui
    <habet aures audiendi audiat.
    IntL.rrogabant
    aulem
    <eum
    discipuli ejus , quae
    esset hsec
    parabola?
    <
    Quibusipse
    dixit : Yobisdalumest nosse
    liiysie-
    vium
    regni
    Dei,
    ccetevisautem in
    pavabolis,
    ut
    <videntesnon
    viueant,
    el aunientes non
    intelligant.
    Est aulemhasc
    parabola
    : Semen est verbumDei.
    <
    Qui
    autem secus
    viam,
    hi sunt
    qui audiunt,
    <deinie venit diabolus
    ,
    et tollit verbumde covde
    <
    eovum,
    ne cvedentessalvi fianf.
    Nam
    qui supva
    <
    petvam, qui
    cum
    audierint,
    cum
    gaudio
    susci-
    <
    piunt
    vevbuin,
    et hi vadicesnon
    habent,
    quia
    ad
    <
    tempus
    cvedunt,
    et in
    tempore
    lentationis rece-
    <dutit.
    Quod
    autemin
    spinis cecidil,
    hi sunt
    qui
    <
    audierunt,
    et asollicitudinibuset divitiis et vblu"

    ptatibus
    vitse euntes
    suffocanlur,
    et non refe-
    <runl fructum.
    Quod
    autem in bonam
    lerram,
    <hi sunt
    qui
    in corde bono et
    optimo
    audien-
    <tes verbum
    retinent:,
    et iructum aflerunt in
    pa-
    <tientia.
    Cumturba
    plurimaconventret,
    etaecmlatibus
    pro-
    perarenl
    ad
    eum,
    dixit simitiludinem: Exiit
    qui
    se-
    minat setninaresemensuum. El dum
    seminat,
    aliud
    cecidit secusviam,
    et
    conculcalum
    est,
    ei volucres
    ccelicomederuntillud. Hanc
    parabolam
    Dominusideo
    per seipsumexponeredignatus est,
    ut
    figurale
    selo-
    qui ranotesceret, rerumque significaliones
    in his
    eliam, quseper semetipSum
    noluil
    explanare,
    doce-
    ret
    essequeerendas.
    Sed
    quia semen,
    quod
    verbum
    Dei
    sit, lerramque
    variam,
    quod
    diversumcor audi-
    torum
    significet, ipse
    Dominus
    aperuit. Salvatorem,
    quem
    nohis
    quserendum reliquit,
    nullum melius
    quam
    FiliumDei
    intelJ igerepossumus, qui
    exiil se-
    minare semen
    suuro, quia
    de sinu
    patris quo
    crea-
    turse
    nonerat
    accessus, egrediens,
    ad hoc venit in
    niundum
    ,
    ut teslimonium
    perhiheret
    veritati-.Cnde
    beuejuxta Evangelistas alios,
    hanc
    parabolam
    di-
    cturus,
    de domo
    exiisse,
    mare
    adiisse,
    navem
    cbuscendisse
    pevhibetur, ipsum
    nimirumsitu
    corpo-
    ris, quod pvocessu
    sermonis
    insiuuans.-Quae
    Domi-
    nus
    exposuit,pia
    fide
    suscipienda sunt, quse
    aulem
    tacitae
    noslrae.intelligenliaedereliquit, perstringeiida
    sunt breviter. Semen
    quod
    secus viam
    cecidit,
    du-
    plici laesuradisperiitvet
    aviantibus scilicet concul-
    catumet.a
    volucribus-raplum.
    Viaest
    ergocorse-
    dulo,malarum
    cogitationum
    transitu
    attritunr
    iatque
    A arefaclum,
    ne verbi scmen
    exciperet
    ac
    germinare
    sufiicial.AiquCideoquidquidboni
    seminisvicinatalis
    viae
    contingit, pessimecpgitalionis
    mealu conculca*.
    tuma doemonibus
    eripitur, qui
    volucres
    cceli,
    sive
    quia
    cceleslis
    spiritalisque
    sunt
    nalurse,
    seu
    quiaper
    aera
    volitant,
    appellantur.
    Et aliudcecidii
    supra petramel
    natum
    aruit, qtfia
    nonhabebat humorem.Petramdicit durumetindomi-
    tum
    cor,
    ac nullo versefidei vomere
    penetratum,
    hocest,
    humor adradicem
    seminis, quodjuxta
    aliam
    .parabolam
    oleumad
    lampadesviiginuin ulriendas,
    id
    esf,
    amor cl
    persevercuilia
    virlulis.
    Ei aiiudcecidil interram
    bonam,
    et
    ofiutn,
    fecit
    frucium
    ceniuptum.
    Fructum
    centuplum
    dicit fru-
    clum
    perfectum,
    namdenarius numerus
    pro.per-

    feclione
    semper accipitur, quia
    indecem
    prceceptis
    legis
    cusiodia conlinetur. Aclivaaim et contem-
    plativa
    vita simul in
    decalogi
    mandalis
    conjuncla
    est, quia
    ineoet
    amor-Dei,
    etamor servari
    proximi
    jubetur.
    Araov
    quippe
    Dei ad
    conlemplalivamvitam,
    amor vero
    proxirai perlinet
    ad aclivam. Denarius
    enimnumerus
    per semelipsummultiplicalus,
    incen-
    tenariuui
    surgit.
    Underecte
    per
    centenarium
    magna
    perfectio designatur,
    sicut deillo
    qui
    sua
    pro
    Domino
    lerrena
    reliquit,
    dicitur :
    Cerituplumaccipiet
    el vilam
    iclernam
    possidebil(Matlh. xix).
    Quia quisquis pro
    Dei nomiue
    temporalia alque
    terrena
    contemnit,
    et
    hic
    perfectioneni
    meniis
    recipit,
    ut
    jara
    eanon
    ap-
    pelat quae
    conlemiiit,
    el in
    sequenti
    sseculo ad
    p
    aHernam vitae
    gloriampervenit.
    Terra
    ergo
    bona
    fructu
    cenfcuplo
    fecundatur, quando
    cor docile
    virlulum
    spiritaliumperfeclioncdonatur.
    Hwc
    dicens,
    clamabui :
    Qui
    hUbetaures
    audiendi
    audiat.
    Quoties
    haecadmoniliunculavel in
    Evange-
    liovel in
    Apocalypsi
    J oannis
    inlerponilur ,
    mysti-
    cumfesse
    quoddicitur, quserendumque
    anobisinten-
    tius ostendilur.
    Interrogabatil
    auteni eum
    discipuli ejus, quw
    esset
    Itwc
    parabola.
    Nemo
    putet
    finita
    moxparaboladisci-
    pulos
    hsec
    intervogasse
    Salvatovem, sedut Marcus
    ait: Cumesset
    singularis, interrogaverunt
    eum
    ,
    hi
    qui
    cumeo erant
    duodecim,
    parabolam,
    et dicebat
    eis : Vdbisdatum
    est,
    nosse
    mysteriumregni Dei,
    et
    eaetera
    (Marc. iv).
    j)
    Ccelerisaulemin
    parabolis,
    ul videntesnon
    videanl,
    et audieritesnon
    inteltigant.
    'Mavcusita dicit : Illis
    autem
    qiii
    foris sunt in
    parabolis
    omnia fiunt. Ideo-
    que
    e'tnos cum
    discipulis
    Cbristi intreinus in san-
    Ctuarium
    Dei,
    ul
    intelligamus
    in novissima
    myste-
    riorum
    regni
    Dei. Nam
    qui
    appropiiiquant pedibus
    ejus, accipient
    de doctriiia
    iilius,
    dicentes cum
    Psalmista : Revclaoculos
    noslros,
    et
    considerabimus
    mirabilia
    deiege
    lua. Rectc
    quippe
    in
    parabolis
    au-
    diuiit,
    et in
    cenigiiiate, qui
    clausissensibus
    cordis,
    neque
    intrare
    ncquc
    curant
    cognoscere veritalem,,
    dbliti dominiece
    prseceplionis
    :
    Qui
    habel aures au-
    diendiaudiai.
    Qui
    autemsecus
    viam,
    hi
    sunt, qui audiunl,
    deiridevenit
    diaboluset tollit verbumde
    cordeeo-
    Hi SMARAGDIABBATIS m
    rum
    ,
    ne credenlessalvi
    (iatit.
    DehocsemineMar- A
    cus ita scribit : Hi aulem sunt
    qui
    circa viam
    ,
    ubi seminatur
    verbum,
    etcutnaudierint
    confeslim
    Sa-
    lanas
    aufert (Marc. i.v).
    Matlhaeusitaait: Omnis
    qui
    audit verbum
    regni,
    el non
    intelligii ,
    venit
    malus,
    el
    rapit (Malth. xm),
    ex
    quomanifestedocetureos
    circa
    viam
    seminatos, qui verbum, 'quod audiunt,
    nulla
    fide,nullo intellectu,
    nulla saltemtentante utilita-
    lisoccasione
    perciperedignantur.
    Porro
    superpelro-
    sa et in
    spinis,
    ut Dominus
    exponit, seminanlur,
    hi
    qui
    auditum
    quidem
    verbi et utilitatem
    probant,
    et
    desiderium
    gustant,
    sedneadid
    quodprobant per-
    veuiant, hujus
    vitseeosvel adversa
    terrendo,
    vel
    prospera
    blandiendo
    retardant, contraque utraque
    damuasemen
    quodacceperat
    tulari
    curabat, qui
    ait:
    Per arma
    justitias
    a dextriseta
    sinistris, pergloriam
    1
    el
    ignobilitalem, per infamiam,
    el bonam
    famam,
    ut seductoreset veraces
    (II
    Cor.
    vi).
    His
    ergo
    tribus
    tervce
    genevibus
    scito omnes
    qui
    vevbumauditum
    non faciunt,
    esse
    designatos,
    a
    quibus omnibus,
    qui
    semen
    acceplum
    servat terra bona est. Exci-
    piuniur
    saneJ udeeiel
    Gentiles,qui
    necaudire
    quidem
    merenlur.
    Quod
    autemin
    spiniscecidit,
    hi sunt
    qui
    audierunt
    et a
    solliciludinibus,
    et divitiis et
    voluptatibus
    vitw
    eunlessuffocanturelnonreferunl fruclum.Mirumquo-
    modo
    Dominus'spinas
    divitias
    interpretalus sit,
    cum
    illse
    pungant,
    istsedelectant.
    (ExGreg.)
    Et tamen
    spinsesunl, quiacogitatio-
    numsuarum
    punctioiiibus
    mentem
    lacerant,
    et cum
    usque
    ad
    peccatumpertrahunt, quasi
    inflictovulnere
    (
    crueijtant, quas
    bene inhoc
    loco,
    alio
    Evangelista
    teslaiite, nequaquam
    Dominus
    divitias,
    sedfallaces
    divitias
    appellat.
    Fallacesenim
    sunt, quse
    nobiscum
    diu
    permanere
    non
    possunt
    : fallaces
    sunt, quse
    mentis nostrae
    inopiam
    non
    expellunt.
    Solseautem
    diviliseversesunt, quae
    nosdivilesvirlutibusfaciunt.
    Nolandumveroest, quodexponens
    Dominusdicit:
    Quia
    sollicitudines
    etvoluptates
    et divitieesuffocani.
    Suffocantenim,
    quiaimportuniscogitationibus
    suis
    gultur
    mentis
    strangulant,
    et dumbonumdesiderium
    intrare
    adcor non
    sinunt, quasiaditum
    flalusvilalis
    necanl. Nolandumeliam
    quod
    duo
    sunt, quae
    diviliis
    jungil,
    sollicitudines
    videlicet et
    voluplates, quia
    profecto
    et
    per
    curam mentem
    opprimunt,
    et
    per
    aflluentiamresolvunt. Res enim contrarise
    posses-
    sores suos,
    et afllictos et lubricos faciunt. Sed
    quia voluplas
    convenire cum afflictione non
    po-
    lest,
    alio
    quidemtempore per
    custodisesusesolli-
    ciludinem
    affligunt,alque
    alio
    per
    abundantiamad
    voluptates
    emolliunt.
    Quod
    autem in bonam
    terratn,
    hi sunt
    qui,
    in
    corde bono ct
    optimo
    audientesverbum
    , relinent,
    el
    fructnmafferunt
    in
    patienlia.
    Bona
    terra,
    ut
    prae-,
    diximus,
    omnibustribus
    terrae,
    nequaquamvarieta-,
    tibusconlraria
    facit,
    etlibenter videlicelsemenverbi
    suscipiendo,
    et
    quodsuscipit
    inter adversaet
    pro-
    sperapalienter
    adfructus
    usque temporaservando,
    aliter bonaterra
    fructumpcrpatientiam reddit, quia
    A scilicet,
    nullasunt bona
    quseagimus,
    si non
    ceqva-
    nimiter eliam
    proximorum
    mala toleremus.
    Quanto
    enim
    quisque
    altius'
    profecerit,
    tanto inhoc mundo
    invenif, quod
    durius
    portet, quia
    dum a
    praesenti
    sseculomentis nostraedilectio
    deficit, ejusdem
    saer
    culi adversilas
    crescit,
    faincest
    enim, quodpleros-
    quecernimus, etbonaagere,
    et lamensub
    gravi
    tri-
    bulalionumfascedesudare.
    Sedjuxta
    vocem
    Domini,
    fructum
    per patientiamreddunt, quia
    cumhumiliter
    flagellasuscipiunt, post flagella
    ad
    requiem
    sublimi-
    ter
    suscipiuntur. Quod
    vero secundumMatthaeum
    dicitur,
    et fructum
    affert,
    et facit aliud
    quidem
    centum,
    aliudaulem
    sexaginta, porro
    aliud
    triginta,
    triginta
    referunt ad
    nuptias.
    Namet
    ipsa digitorum
    conjunctio,
    et
    quasi
    molleosculose
    complecteus
    et
    B fcederansmaritum
    pingit
    et
    conjugem; sexaginlaad
    viduas
    ,
    eo
    quod
    in
    angustia
    et tribulatione sint
    posifae.
    Undeet in
    superiori digito deprimuntur,
    quanloquemajor
    est difficullas
    ,
    ex
    parte quondam
    voluntatisillecebris
    abslinere,
    tanto
    majus
    et
    prse-
    mium.Porro centesimumnumerum
    qucesodiligenler,
    leclor,
    attende. A sinistratransferuntur in
    dextram,
    et iisdem
    quidemdigitis,
    sednoneadem
    manu, qui-
    busin laevamanu
    nupteesignificantur,
    et viduaecir-
    culumfaciens,
    exprimitvirginitatiscoronam.
    Aliter,
    fructumtricesimumverbum
    profert, quodfidem
    san-
    ctaetrinitatis aedificat.
    Sexagesimum,quodoperisper-
    fectionem
    docet, quia
    sexdiessunt in
    quibusoporlet
    operari.
    Centesimum,quod
    addextefam
    regni
    vitam
    praedicat
    aeternam.
    "
    CONCORDIA.

    Yerbumveritatis Corinthii ab
    apostolis accepe-
    rant,
    sed hoc falsariis consenliendo
    perdiderant,
    quosApostolusincrepans
    ait : Miror cum
    sapientes
    sitis,
    cur libenter
    insipienlibus
    consentitis.
    Quibus
    evangelica
    beneconcordat
    sentenlia,
    ubi ait : Venit
    diaboluset tollil verbumde cordeeoruni
    (Luc. vm).
    IN
    QUINQUAGESIMA.
    EPISTOLA BEATIPAULI APOSTOLI A.D
    CORINTHIOS,
    '
    CAPITEXVII.
    i Si
    liiiguis
    horninum
    loquar
    et
    angelorum,
    chari-
    >
    <latemautemnon habeam
    ,
    factus sum velut aes
    >
    <
    sonans,
    aut
    cymbalum
    linniens. Et si habuero
    1
    <
    prophetiam
    ,
    et noverimomnia
    mysteria,
    et om-
    f
    ^.
    <nem
    scientiam,
    el si habuero omnemfidem
    ,
    ita
    <ut monles transferam
    ,
    .charitalem autem non
    I
    <habuero
    ,
    nihil sum. Et si dislribuero incibos
    :
    <
    pauperum
    omnes facullates
    meas,
    et si tradidero
    <
    corpus
    raeum
    , itautardeam,
    charitatemautem
    i
    <non
    habuero,
    nihil mihi
    prodest.
    Charitas
    paliens
    <
    est, benigna
    est. Charitas non cemulatur,
    non
    ".
    <
    agit perperam
    ,
    non
    inflatur,
    nonest
    ambiliosa,
    ', t non
    quseritquse
    sua
    sunt,
    non
    irritatur,
    non
    cogi-
    s-,
    <tat malum
    ,
    non
    gaudet super iniquitate,
    con-
    <
    gaudet
    autemveritati. Omnia
    suffert,
    omniacre-
    ii. <
    dit,
    omnia
    sperat,
    omnia
    "sustinet,
    charitasnun-
    i- <
    quam
    excidet. Sive
    prophetiae
    evacuabuntur,
    sive
    >,
    <
    lingucecessabunt,
    sive scientia destruetur. Ex
    a <
    parte
    enim
    cognoscimus.
    et ex
    parteprbpheta-
    113 COLLECTIONESIN EPISTOLASET EVANGELIA.
    i
    mus. Cum autem

    venerit
    quodperfectumest,

    evacuabifur , quod
    ex
    parte
    est.
    Cumessempar-
    <
    vulus, loquebar
    ut
    parvulus, sapiebam
    ut
    par-
    <
    vulus, cogitabam
    ut
    parvulus. Quando
    autem
    <factussum
    vir,
    evacuavi
    quoe
    erant
    parvuli.
    Vide-
    <musnunc
    per speculum
    in
    aenigmate,
    tunc autem
    <faciead faciem. Nunc
    cognosco
    ex
    parle,
    tune
    <autem
    cognoscam,
    sicut
    etcognitus
    sum. Nuncau-
    <tem
    manent, fides, spes, charitas,
    tria
    haec,major
    <autemhis est charitas.
    >
    Si
    linguis
    homitmm
    loquar
    et
    angelorum.
    In his
    locishoc studet
    Apostolus,
    ut
    quia
    nonnulli
    magno
    desiderio
    requirebant
    dona
    linguarum,
    illis beni-
    gnitalem pvoefevat
    charitalis, qua
    in
    proximi
    chari-
    tate
    proficerent, quiasignapropter
    infideles
    dantur,
    charitas vero
    angelos
    imitatur.
    Factus sumvelutwssonans.Id
    est, quod
    non
    per-
    tinet ad
    aliquid
    animse
    commodum,
    sedsolumreddit
    sineutililate tinnitum.
    Et si habuero
    prophetiam,
    et noverim
    mysteria
    omniaet omnemscientiam.
    Prophetia quae
    futura
    pronuntiat,
    scientia
    mysteriorum, quae
    occulta
    ape-
    rit
    scripturarum,
    haec
    magna per
    se
    sunt,
    sed
    charilali
    comparata,
    ita et merilis
    post ponuntur,
    ul sineeadiu
    nequeant possideri,
    ita
    ergosine
    cha-
    ritate
    parum
    ulilia inveniuntur. Charitas verointra
    se etiam ista
    complectitur ,
    non mirum
    est,
    si
    cliarismalum
    partibus praeferatur, quae
    virtutum
    perfeclio
    et
    legis
    est
    plenitudo
    ,
    sicut
    legimus
    :
    Plenitudo
    legis
    est dileclio
    ,
    el iterum : Dileclio
    ptoximi
    malumnon
    operalur, sinehacquaelibetfides
    hahere
    perseverantiam
    non
    potest,
    et
    quia
    finembo-
    norumin senon
    habet,
    infinedeficiet.
    Et si habueroomnetn
    fidem,
    ita ut montes
    transfe-
    ram,
    charitalemnon
    habuero,
    nihil sum. Hic in-
    lelligitur magna
    fides
    esse, quae
    in
    Evangeliograno
    sinapis comparatur, quod
    non
    propter
    modicita-
    tem,
    sed
    propter integritalem,
    vel
    vigorem ap-
    posilum
    est. Notandum
    quod
    inter csetera etiam
    omnis fides
    , quse
    montes
    transferat,
    sinecharilate
    non
    prosit.
    Et si distribuero incibos
    pauperum
    omnes
    facul-
    tales meas
    ,
    et si tradidero
    corpus meutn,
    ila ut
    ardeam
    ,
    charitatemautem non
    habuero,
    nihil mihi
    prodest.
    Distributio
    facultatum,
    et
    contemptio
    fa-
    cullatum,
    et
    contemptus praesenlium
    etiam
    penes
    gentilium Philosophosiuvenitur,
    et nonnulli
    paga-
    norum
    corpus ignibus propler
    humanam
    gloriam
    tradiderunt. Si
    ergo
    ira contra
    proximum
    vel ma-
    Iitiain corde
    teneatur,
    martyrii gloria
    adiri
    potest,
    consummari non
    potest.
    Sicutin
    Evangeliolegimus:
    Mulli dicent mihi in illa
    die,
    Domine
    ,
    Domine.
    Nonnein nominetuo
    prophetavimus,
    et inluo no-
    minevirtutesmultas
    fecimus,
    et tunc dicamillis :
    Discedite a
    me,
    omnes
    qui operamini iniquitatem
    (Matth.
    vn).
    Isti
    ergo
    labores
    suos,
    vel dilectionene-
    glecta,
    vel vanitate
    suscepta,
    vel subseauente
    operum
    iniquitale, perdiderant.
    .
    Charitas
    pqtiens
    est.Modo
    singillatim
    describit
    ipsa
    A membra,
    et
    species
    charitatis. Sicut
    qui diligunt
    fi-
    lios,
    omneseorum
    patienter portant injurias,
    ita
    qui
    vel
    proximum
    vel Deum
    diligit,
    nullius
    superatur
    injuriis.
    Charitasnonwmulatur. iEmulatio et imitatio et
    invidentia
    intelligitur.
    Imitatio ubi ait: iEmulamini
    charismala meliora. Hic
    autempro
    invidentiadicit:
    Charitasnon
    aemulatur,
    id
    est,
    nulli invidel. Nemo
    enim
    illi, quem
    vere
    diligit, invidit,
    cujuscunque
    eum
    glorice
    videat vel honoris
    ,
    sedomiieni
    ejus
    felicita-
    lem
    , quasi
    suamlibenter
    amplectitur.
    Non
    agit perperam. Perperam
    dicuntur non
    recta,
    sed
    perversa, quod
    charitas non
    agit, quia
    omniase-
    cundumordiuem
    facit,
    et omnevitium
    foraspenitus
    excludit.
    B
    Non
    inflatur.
    Idest in
    superbiam, quce
    mater est
    vitiorum,
    non
    exfollitur ,
    ouia
    pleniludinem
    studet
    possidere
    virtulum.
    (Vulg.)
    Modus iste locutionis considerandus est
    diligenter.
    Non enim
    per
    se
    ipsacharitas,
    aul non
    cemulari
    polerit,
    aut non
    inflari,
    sed omnis
    homo,
    qui ejusdem
    fit
    particeps charitatis,
    non inflatur
    neque oemulatur, revera,
    ut
    ipsius
    charitalis dono
    ditatus. Eo modoIocutionis alibi utitur
    Apostolus
    dicens :
    Eum, qui
    non noverat
    peccatum, pro
    no-
    bis
    peccatum
    fecit,
    ut nos efllceremur
    justilia Dei,
    in
    ipso,
    dnmnon
    justilia
    credentes
    efficiarour,
    sed
    participesjuslitiae,
    hoc
    et,
    iusti
    perfidera
    invenia-
    mr inChristo. Peccatumvero
    dicit,
    sacrificium
    pro
    peccato,
    ut Isaiasait : Peccata
    populi
    mei
    comedent,
    id
    est,
    oblata insacrificium
    propeccato.
    Nonestambitiosa.Ambitiosusdicitur
    superbus,
    eo
    quod
    honores
    ambiat, quodcharitas
    non
    est, quiama-
    jor
    aliisessenon
    ambit, quse
    summum
    gradum
    inhu-
    militateconstituit.
    N011
    quwrit qum
    sua sunt. Id
    est,
    non
    cogitat
    tantum, quod
    sibi utile
    est,
    sed
    quod
    aliis uliliter
    serviendoministret.
    Nonirrilalur.
    Idest,
    alienis
    injuriisprovocata, quia
    ab eo
    quemdiligitprovocari
    non
    potest,
    nec adali-
    quampassionem
    moveri
    Non
    cdgital
    malum. Nonsolumnon
    facit,
    sedneco-
    gitat qttidem. Magna
    virtus est
    charitas, quoe
    malum
    eliamasensu
    cogitationis
    excludit.
    -
    Non
    gaudet super iniquitalem.
    Id
    est,
    contrista-
    tur si
    aliquem
    vel fecisse
    iniquitatem
    vel
    pertulisse
    conspexerit.
    Congaudet
    autemveritali.
    Idest,
    veldebonisoperi-
    bus,
    vel defideet
    veritatecongaudet cujus
    bonumxi-
    det a
    proximopossideri.
    Omnia
    suffert,
    etc. Levemenimducil
    proximi
    sui
    culpam
    dumaut emendationem
    ejus exspectat
    aut
    mercedemsibi de
    longanimitate promillit.
    Charitas
    nunquam
    excidit. Non excidit
    dicit,
    id
    est, elapsa
    non
    est,
    vel non
    excessit, ipsa
    enimsola
    permanet
    in
    futurum,
    vel
    certe, quia
    vera
    est,
    non
    mutabilur vel finitur.
    Sive
    propheliw
    evacuabuntur,
    et rel. Ista
    quae
    ad
    homines
    pertinent consummabuntnr,
    illa
    quse
    a<l
    115 SMARAGDIABBATIS
    m
    affecfam
    pf
    dximi etad charrtatem Dei
    proficif, per-
    manebit.
    Ex
    parte
    enim
    cognoscimus
    etex
    pdrteproplietamus.
    Nuncnonomnia
    scimus,
    necomnia
    prophelamus,
    et
    sic ista
    destruuntur, utpvoficiant, peristaenim
    adilla
    veniemus,
    acsic
    evaeuabuntur,
    dumumbramveriias-
    et
    spem
    rfes
    ipsa
    submoverit.
    Cttinautemvenerit
    quodperfectumest,
    evacuabituf
    quod
    ex
    narleest. Ex
    parte est,
    quod
    in
    speeulb
    et in
    senigmate
    aftectudesicFeranlis
    inquiritur.
    Perfectum
    est, quando
    id
    c[uodin'cxspectationepromitlilur,san-
    elis in
    possessione
    donatur.
    (Ex
    J oan.
    Chrys.)
    QuOd
    certe vetus a nova
    J egfe
    perpessa est,
    nec tamen conlinuo adversus novce
    legis loquitur dignilatem,
    cumtamen nobiscoelo-
    rum
    regno potiefltihus,
    illam
    quoque
    cessaluram
    esse
    dicamus,
    sed
    quamvis majorasuccedant,
    hanc
    tainen nihilominus
    confitemur,
    ubi
    quia ampliora
    sunl
    proemia
    et eminentior sancli
    spiritus gra-
    tia,
    consequenief requirentur
    etiam
    majora
    cer-
    tamina.
    Cumessem
    parvUlus, loqUebar
    ut
    parvulus. (Ex
    Primas.) Exemplo
    carnalis
    incremenli, spiritalis
    vult
    monstrare
    profectum.
    (Ex Ambrosio.)
    Sie
    ergo
    hominuih mirabiliumiii
    hac vita
    prophetia
    ita
    comparanda
    est illi
    vitce,
    quasi parvuli
    ad
    juvenem.
    Yidit tamen Eliseus acci-
    pientem
    munera servum
    suum,
    ubi
    ipse
    non erat.
    Ita cum venerit
    quod pevfectum esl,
    nec
    jam
    corpiis corruplibile
    aggravaverit
    animam,
    nihil
    impedient,
    illissanctisadCa
    quse
    videnda
    sunt,
    oculi
    eorporei.
    Quando
    factus
    sum
    vir,
    evacuavi ea
    quce
    erant
    parvuli. (ExPrimas.)
    Osleridit
    quomodo
    evacuanluf
    illa
    qucesuperius memoravit, quasi parvuli qui
    non
    possimus
    serenissimaeordis acie
    perfectselumenper-
    spicere
    veritalis.
    Videmusnunc
    per speculum.
    Id
    est,
    in
    figura
    et
    ppr speculum
    fidei et
    per
    intellectum
    lcgis quasi,
    iriiaginem
    rerumvidemus.
    In
    wnigmale. (ExAmb.) ^Enigma
    est obseura
    pa-
    rabola,
    quse
    difficile
    intelligitur,
    sicut nomine
    spe-
    culi
    imaginem
    voluit
    inlelligi,
    ita nomine
    aeriigma-
    tis,
    quamvis siniilimdinem,
    tamen obscuram
    ,
    et
    ad
    perspiciendum
    diflicilem voluit
    inlelligi.
    No-
    men
    quippe
    nonsonaret
    senigmatis,
    si esset facililas
    visionis.
    Tuncautem
    facie
    ad
    faciem.
    Id
    est,
    cumantebcu-
    los
    prsesentata
    fuerinl
    quaesperantur.
    Tunc aulem
    cognoscam
    sicut
    cognitus
    sum. Sicut
    me
    perfecte
    novil
    Deus,
    ita tunc
    ego, quee
    sunt
    Dei,
    mentis
    capacitale cognoscam.
    Nnnc aulem
    manenl, spes, fides,
    charitas
    ,
    tria
    hwc. Fides in
    spemproficit. Spes
    vevoadcharita-
    tem. In
    prsesenti
    verotria
    sunt, infuturo,
    solachari-
    tas sanctorum et
    angelorum
    ct
    Dei,
    quidquid
    fides
    et
    spes
    promiserat,
    consummabit.
    Majus ergo est,
    quod
    seraper eril, quam quod aliquando
    cessa-
    vit.
    &' EVANGELIUM
    IUCJ E,

    CAP.XVIII.'
    t
    Assumpsit
    J esus duodeeim.
    discipulos snos,
    et
    f ait illis : Ecceascendtoius
    Hierosolymam,.
    et con-
    t summabuntur omnia
    queescripta.suntperprophe-
    las de filiolmminis: tradetur enim
    gentibiis
    et il-
    :ludetur
    ,.
    et
    flagellabilur,
    et
    conspuetur.
    Et
    post-
    **
    quamflagellaverint,
    occident
    enm,
    et tertia die

    resurget.
    Et
    ipsi
    nihil horum
    intellexeranl,.et
    erat
    i
    verbumistud abseonditumab
    eis,
    et non intel-
    t lexerunt
    quse
    dicebantur. Factum est autem cum
    <
    appropinquarel' J erieho,
    ccccus
    quidam
    sedel-.at
    r secus viammciidicans. Et cum audiret lurbam
    <
    prcetereuntem, interrogabat quid
    hoc esset. Dixe-
    runt autem
    ei, quod
    J esus Nazarcenustransiret.
    <Et clamavitdicens : J esu fili
    David,
    miserere mei.
    B
    Et
    qui pvseibant, incvepabant
    eumut taceret.
    Ipse
    vero multo
    magis
    clamabat : Fili
    David,
    miserere
    <mei. Slans autem
    J esus,
    jussit
    illumadduci adse.
    El
    cum-appropinquassetinterrogavileum,
    diceus :

    Quid
    tibi vis faciam?At llle dixit :
    Domipe,
    ut
    <videjm. Et J esus dixit iili :
    Respice,
    fideslua te
    <salvumfecit. Et confestim
    vidit,
    et
    sequebatur
    il-
    <
    lum, magnificans
    Deum. Et omnis
    plebs,
    ut vidit,
    <dedit laadem Deo. >
    Assumpsit
    aulemJ esus duodetimetait iilis.: Ecce
    ascendimus
    Hierosolymami
    etconsummabunluromnia
    qumscripta
    suni
    per prophetas
    de
    filio
    hominis, Tta-
    detUrenim
    gentibus
    ,
    et iliudetur el
    flageliabitur,
    et
    conspuetur,
    et
    postquamflagellaverint
    occidenl
    eum,
    ei dieterlia
    resurget.
    C
    (Ex Greg.)
    PrcevidensSalvator ex
    passione
    sua
    discipulorum
    aniraos
    perturbandos,
    eis
    longearite,
    et
    ejusdem passioriis pcenam
    ,
    ei resurrectioiiis
    suae
    gloriam praedicit,
    ut eurii morientem,
    sicut
    prsedictum
    esse
    cemerent,
    etiamresttrrecturum non
    dubitarent.
    (Ex Beda.)
    Praevidens etiam
    quosdam
    hcereticos
    in Ecclesia futnros
    , qui
    Christum dicerent, legi
    prophetisque
    docuissecontrariii, aliumque
    Veteris
    Testamenii
    atque
    alitimNovi Deumessecredendiun,
    ostendit
    prophetarum prsesagia
    nonalio
    magisquam
    ad suse
    dispensationis,
    quam pro
    riobis
    temporarie
    suscepit,
    intenrsse
    mysterium,
    adeo ut consum-
    iuatio sil
    prophelise
    suse
    passionis,
    et
    posterioris
    n
    glorise
    celebrata
    perfectio.
    Nee non et
    paganovum
    dementiam, quceejuS
    crucem
    derident, apertissime
    confutat, quando proximse
    suse
    passionis
    ettempus,
    quasi
    futurorum
    prcescius
    ostendit,
    et locum
    quasi
    movtis
    intrepidus
    adiit.
    Et
    ipsi
    nihil horum
    mtellexerunt,
    et erat verbum
    istudabsconditumab eis
    ,
    et nen
    intelligebant qum
    dicebantur.
    Legimus
    in
    Evangelio
    secundum
    J oan-
    nem,
    dicente Domino.* Si exaitalus
    fuero
    aierra,
    omniatrahamadme
    ipsum, respoBciisse
    turbam at*-
    que
    dixisse : Nos audivimus ex
    lege qma
    Chrislus
    manet in
    mternum,
    et
    quomodo
    lu cHcis:
    Opoftet
    cxallari
    fitium
    hominis
    (J oan. xn)? Quid
    est
    ergo
    quoddiscipuli
    toties sibi
    replicalum
    Dominicce
    pas-
    sionis arcanum
    intelligere nequeunt,
    et J udcei ad
    117 COLLECTIONESIN
    EPISTQLAS
    ET EVANGELIA. 11?
    unum
    verbum,
    et tamobscure
    positum, uf
    hoc px-
    posilione dignumevangelista ducat,
    hocautemdi-
    cebat, inquit, significansqua
    morleessel
    moriturus,
    mox
    quia
    crucis exaltalio
    significelur inlell.iguiil
    ?
    nisi
    quia
    discipuli, civjus
    vitammaximevideredesi-
    derabant, ejus
    morlem audivenon
    poterant, quem
    nonsolumhominem
    innocentem,
    sed et Deumve-
    rumsciebant,
    hunc nullatenus mori vel
    posse pula-
    bant,
    et
    quia per parabolas
    eum
    scepe lpquentem
    audireeonsueverant, quolies aliquid
    de
    sua
    pas-
    sionedicebat, hocnonita,
    ut sonabat
    inleUigen-
    dum,
    sedaniore
    dictante,
    ad aliud
    quid allegorice
    refereinlumesse credebant. J udeei
    vero, quia
    in
    ejus
    necein
    cpnspiraverani,
    qijidquid
    desua
    passipne
    vel cruce
    loqiiebatur
    ,
    intelligebant.
    Hocenini
    J p-
    quebatur, quod ipsi summppere,
    ct fieri
    opiabant,
    et
    perficere salagcbant, sicque
    miro et inusi-
    taio modo idemsubeundce
    cru.cis
    sacramenlum
    ,
    quod
    fideiibus amor
    abscondit,
    infidelibus
    inyidia
    pandit.
    Factum est
    autem,
    cinn
    qppropinqugret
    J e-
    richo
    ,
    cwcus
    quidam
    sedebaf secus viam
    mendj-
    cans,
    et cumaudiret lurbam
    prwteveuntem
    ,
    etc.
    (Ex Greg.)
    Csecusiste
    per allegpriam genus
    hu-
    manum
    significat, quod
    in
    paretite pri.mpapara-
    disi
    gaudiis expulsum,
    clavitatem
    supernce
    lucis
    ignorans , damnationis
    suse
    tenel),ras pafitur,
    sed
    cumTericho
    appropjnquare
    J esus
    diciluf,
    caecusillu-
    minalur. J ericho
    quippeinlerpreiatur
    Liina. Luna
    autemin sacro
    eloquiopro
    oefectu
    poiiitur
    cariiis,
    quia
    dum menstruis momentis
    deerescit,
    defectum
    nostrae mortaliiaiis
    designat.
    D.um
    igitur cpnditor
    nbster
    appropinquat J ericho,
    caecusad
    junien redit,
    quia
    dumdivinitas defectumnostrse carnis' susce-
    pit,
    humauum
    genus
    iunien
    quod
    amiserat
    recepit,
    qui
    videlicetcaecus recte el
    juxta yiamsedeje,
    et
    niendicansesse
    describitur.lpsaenim yeritas
    dixit:
    Ego
    sumvia.
    Ergo,
    qiu*
    aelernaelucis claritatem ne-
    scit,
    caecusest.
    Sedsijam
    ip
    Redemplprem
    credit,
    juxta yiam sedet,
    si
    aufem jam credil,
    sed ut
    aeternamlucem
    recipiat,
    (rpgare
    dissimulat,
    alque
    a
    precibus cessaf,
    caeciis
    quidemjuxla
    vjanisedet,
    sed
    minime
    mendicat. Si vere
    credil,
    et
    exprat,
    et
    juxta
    viam, sedet csecus,
    et
    m.en.dicat.
    Elclamavit dicens:
    J esu,fili David,
    miseterernei.
    Et
    qui prwibant, increpabant
    eum,
    ut
    taceret,
    ipse
    veromulto
    mqgisclamqbrqt,fili David,
    misereremei.
    Quid
    isti
    designant, qui
    J esumvenientera
    praecedunt?
    nisi desideriorum
    carnalium.turbas,
    tum
    ulcusque
    viliorum, qui priusquam
    J esus ad cor nostrum ve-
    niat,
    tentationihus
    suis,
    cpgilalionem
    nostram
    dissipant,
    ct voces cordis in oratione
    perturbant.
    Saepenamque
    dumconverti ad Deum
    post perpe-
    trata
    vitjavolumus,
    durncontrahceceadem exorare
    vitia, quceperpelrsiviinus,conamur,
    occurrunt cordi
    fanfasmala peccatorusnquoefecimus,
    mcntis nostrce
    aciem
    reverberant,
    confundunt animum et vocem
    nostrse
    deprecationispremunt,
    sed
    quse
    lurbce
    incre
    pant
    ut
    taceat, magis
    ac
    njagisclamat.
    Qui.a,
    quanto
    4 graviori
    tumultu
    cpgitationiim
    carnaliuin
    pjemimur,
    tanto orationi uisistere afdenlius debemus.
    iSfattsautem
    J esus,jussitillum
    adduci
    qd
    se,. Ecco
    sfatqui
    ante
    transibai, qiiia
    cumadliuc
    turbas.pban-
    tasmatum
    in oratiohe
    palimur,
    J esum
    aliquatenus
    transeuntemsentimus.
    Cumyerpprationi veheraenjer
    insislimus,
    slal
    J essts,
    et luceni
    restituit, qiiia
    Deus
    incorde
    figitur,
    cl Iux
    amissa.
    reparalur.
    Etcum
    appropinquasset,inte/rpgqvit
    illumdicens:
    Quid
    tibi vis
    faciam
    ?
    Aiille
    dixit: Domine,ut videnm.
    Nttjjquidqui
    lumen
    reddere
    poJ erat, qujd
    vejlot
    ccecus
    igupralj.ai
    ?sed
    pet.ivujf Ijpc,qupdetnpi. ppterp
    et se
    cpncedereprcenosoit.Impovlunenamqueadovationem
    nos
    admpnetet
    tamendicit: Scit
    namquepatef
    vester
    quidopus
    sil
    ypbisanicquam
    petafis
    euin. Ad
    hoeergo
    B
    requirit,
    ut
    pelatur.
    Adhoc
    requirif
    ut uosad
    pratio-
    nenj
    excifpt,
    uncleetcaecus
    protjnusac-jungit:
    Domine,
    ut videam.EccecoecusaDominonon
    auriim,
    sedIucem
    queerit,parvipeiidif exfra
    lucpni
    a.liquidqucerere,quia
    et si
    J iabere
    ccecus
    quodlibetpolest,
    sinelucenon
    po-
    lest videre
    quod
    habet. Imjtemur
    ergo
    epro
    quem
    et
    oorpore
    audivimuset mente
    salvalum,
    non falsasdi-
    vitias, npn
    terrena
    dppa,
    non
    fqgilivos
    honoresaDo-
    lpinp,
    sedlucem
    quceramus.NecJ uceinqule
    lococon-
    cjuditur, quceiempore finifur, qucenocliuminlerrup-
    tipnevariatur,
    quce
    anobis
    communifprcuiii
    pecoribus
    ceriatur,
    sedluccm
    quoerainus,
    quam
    viderecumso-
    lis
    angelispossumus, quia
    nec
    inilium
    iiicfioat,
    nec
    finis
    angustat.
    Ad
    qiiaropvofecto
    lucem
    ,via
    fides est.
    Underecte
    etiliuminandoccecoprotinusrespondetur:
    u
    Respice,
    Gdesluatesalvumfecit. Si
    ergo,fratrescha-
    rissiuii, ccecitalemjamnostrcp
    peregriiiaUpnis agno-
    scimus,
    si credendoin
    redemptpris
    npstri
    mysferip,
    jiteta
    yiamsedemus,
    si
    exorandp
    quolidie
    ab
    auctpre
    nostrolucem
    petimus,
    sieamdem
    J ucem, jamperiiUel-
    lectum
    videndo, illuminafi post
    cceeitatemsumus,
    J e-
    sumquem
    mente
    cernimus,
    operetsequamur,
    et
    ejus
    vestigia
    imilando
    leneam.us.
    J esum enim
    seaui.lur,
    qui
    imilatur. Hic
    namque
    dicit:
    jSequerenip,ef
    diihit-
    te
    mortuossepcliremprfuossnp.s.Sequere
    enira
    dicitur,
    iraitare, Hicrursns
    admonet,
    dicens,:
    Si
    quis
    mihi mini-
    strat me
    sequatut(Matth.vui).
    Si
    ergp.reiribiifipnisgau"
    diumiri
    perventioiiequceriinus, pcenitenticeaniaritudi-
    neiriin
    yialeneainus.
    Sicquefii,
    u'tnori
    splumnpstra
    in
    j,
    Deumvila
    proiiciat,
    sedhaec
    ipsa
    nbstra
    cbnversa-
    '
    lio adlaudeiti Dei et aliosaccetidat.
    tUndejliic
    sub-'
    ditur: et
    omiiispJ ebs,ut vidit,
    dedit laudemDeo.
    *
    COSCORDIA.
    .In.hocistarum
    duavqm
    fil
    cpncordia J ecfionum,
    quia
    ainbsedeillumiiiationefaciunt
    mentionem,
    una
    de carnis
    pculis
    cceci,
    aliavero de
    spirilaiibus
    oeulis
    menlis,
    dicens:
    J Vuncvidemus
    per speculum.in
    ceni-
    gmate,
    tunc autem
    facie
    ad
    faciem.
    IN 1N1TIO
    QUADRAGESBLE.
    EMSTOLA BEATI PAULI APOSTOLI ADCORINTH.
    II,
    CAP. VI.
    <Horlamur vos nein vacuum
    gratiam
    Dei reci-
    <
    piatis.
    Ait enim:
    Tempore accepto
    exaudivi
    te,
    et
    19: SMARAGDIABRATIS
    '
    410
    cIn diesalutis
    adjuvi
    te. Ecce nunc
    tempus accep-J
    tabile,
    eccenunc dies salutis. Nemini dantesullam
    <
    oflensionem,
    ut non
    vituperetur
    ministerium no-
    <
    strum.Sed inoranibusexhibeamus
    nosmetipsos
    si
    t
    cut,Dei ministros. Inmulta
    patienlia,
    in tribula-
    t
    tionibus,
    in
    necessitatibus,
    in
    angustiis,
    in
    plagis,
    <in
    cavccribiiSj
    in
    sedilionibus,
    in
    laboribus,
    in
    vigi-
    <
    liis,
    in
    jejuniis,
    incaslitate. in
    scienlia,
    in
    longa-
    t
    nimitate,
    in
    suavitate,
    in
    Spiritu sancto,
    in chari-
    <tatenon
    ficta,in
    verbo
    veritalis,
    invirlute Dei. Per
    arma
    justilise
    adexlris et asinistris. Per
    gloriam
    et
    ignobilitatem.
    Per infainiamet bonam
    famam,
    IIt seductoreset veraces. Sicut
    qui ignoti
    et
    cogni-
    <
    ti, quasi morientes,
    et ecce vivimus. Ut
    castigati
    <et non mortificati.
    Quasi tristes, semper
    autem
    <
    gaudentes,
    sicut
    egenles,
    multos aiitem
    locnple-
    *
    t tarites.
    Tanquam
    nihil
    habentes,
    et omnia
    possiden-
    * tes.
    Hortamur vosneinvacuum
    graliam
    Dei
    recipialis.
    (ExPrimas.)
    InvacuumDei
    gratiamrecipit, qui
    vo-
    calus in
    Christo,
    vetera adhuc
    legis
    instituta secta-
    tur.
    Ail
    enim,
    temporeaccepto
    exaudivi
    te,
    etin diesa-
    luV.s
    adjuvi
    te.
    Tempusacceptum,
    et dies salulis in
    hac vita
    est,
    sicut ail Salvator : Ambulatedumlucem
    habeiis,
    netenebrwvos
    comprehendant, quia
    in illo
    sceculonulla emendatio esse
    polest,
    sicut
    Iegimus
    :
    Quoniam
    nonestiti motte
    quimemor
    sitlui
    (Psal.vi).
    (ExHieron.)
    Modosolum
    possumus
    invenire sa-
    lutem, quiajuxta Prophetse
    leslimoniuni: in inferne
    nerac conlitebitur.
    Eccenunc
    tempusacceptabile,eccenuncdiessalutis.
    (Ex Primas.)
    Sicut alibi:
    Ergo
    dum
    tempus
    habe-
    mus
    operemur quod
    bonumest. Dies autem dicitur
    licec
    vita, quiaapta
    est ad
    operandum,et
    concluditur
    innocte
    judicii, quse
    est tenebraein
    qua
    nemo
    polerit
    operari.
    Haecvitaet aestas
    dicitur,
    in
    cujus compa-
    ratione,
    formiccead
    praesens
    labbrare
    dicuntur,
    et
    hiemem
    sperareventuram.
    Nemini dantes ullam
    offensionem. (Ex Hieron.)
    Nemo noslro offendatur
    exemplo,
    ne non tam no-
    strum
    vitium
    putetur
    esse
    quamlegis.
    (Ex Primas.)
    Id
    est,
    ne
    forfe
    infideles
    per
    nos-
    tram
    negligentiam
    destruamus,
    et in
    quodisplicueri-
    mus, religionismagis
    ac
    legis
    noslreevitiumesse di-
    ;
    ptdicent,
    et hi
    qui
    cemuli
    suntper
    hominis
    delictum,
    -egnlsenostrse,
    sanclum
    vituperent
    institutum.
    Ut non
    vituperetur
    ministeriumnostrum.Id
    est,
    non
    ciispliceat
    in
    aliquantis,blpaueorum culpam
    etiam
    boiii incurrerevideanlur offensam.
    Sedin omnibusexhibeamus
    nosmetipsos.Quiadvir-
    f/itemprovocal appelitumvirtutis, ipse
    nobismiseri-
    corditer
    ministrat, quam
    si
    concupiscimus
    ab
    ipso,
    qui
    eamexcoli
    prcecipitadjuvamur.
    Sicut Dei ministros. Dei ministri Deo debent in
    omnibus
    ministrare,
    et
    opereeognosci
    veri Dei esse
    'jultores,
    et sicut illea malis
    patitur blasphemari,
    et
    iu
    proesenli vita,
    etiam
    ingratis
    sua.non
    denegat
    be-
    A nefieia,
    ita nos tfon vincamur
    "malis,
    sed
    vincanrag
    inbonomalos.
    In multa
    patientia. (ExHieron.)
    Nonin
    parva
    nec
    in
    modica,
    sedinmnlla.
    In Iribulationibus. Omnis lcesiotribulatio
    dicitur.
    In necessitaiibus. ld
    est,
    omne
    quod
    necesse est
    sic
    feramns,
    ut necesseest.
    In
    angustiis. Angustia
    est omnis
    egentia.
    In
    plagis,
    in carceribus. Hoc nos hortalur
    pati,
    si
    neeessefuerit
    proChristo, quod
    et ille
    passus est,
    quando
    concurrilplebs.et magistratus
    adversus
    eum,
    et multis
    virgarum plagisimposilis
    miserunt in car-
    cerem.
    In
    seditionibus,
    in
    laboribus,
    in
    vigiliis.
    Non mo-
    dica,
    hoc loco
    patientice
    membra
    describit, inexerci-
    B
    tiis enimlaborumnon minus menlis
    vigilise
    debent
    esse, quamcorporis,
    Injejuniis. (Ex Ambros.)
    Necessaria animse no-
    straesunt
    jejunia,
    sicut vulneribus medicina. Mede-
    lamenini conferunt vitce
    perpetuce,
    ita
    tamen,
    ut
    duarumrerum
    testimpnio commendenlur,
    id
    est,
    oratione et misericordia.
    In
    castitate,
    in
    scientia.(Ex
    Hieron.
    )Sicut
    enimne
    cessaria nobis est castitas
    corporis,
    ita etmentis
    Rlaenimest vera
    castitas, quce
    necmente
    polluitur,
    nec
    opere, quae
    etiamnobis scientiam
    praestat pro
    merito
    pttritalis.
    Et notandum
    quod
    scienlia
    species
    virtutis
    sit,
    si exea
    quisque erudiatur,
    non
    infletur,
    In
    longanimitate.
    Id
    est,
    in sustinentia
    longa,
    lon-
    ganimitas
    autem
    dicitur,
    in
    suslinendisadversitatibus
    ^
    animi fortitudo.
    In suaviiate. Suavitas autem
    est,
    si nulli exverbis
    nostris amariludinem
    generemus,
    et illud
    ejusdem
    Apostoli compleamus
    : Omnis
    amaritudo,
    el
    clamor,
    et
    blasphemia
    toltalur a vobiscum omni
    malilia;
    et
    dicamus illud
    Sapientire
    teslimonium: Fauees
    ejus
    dulcedines,
    et totius desiderii,
    In
    Spirilu
    sancto. Id est
    ut,
    haec
    habenles,
    dignos
    nos habitatione
    ejus
    cordis sinceritate faciamus.
    In charilatenon
    ficta.
    Tunc nori fictaest
    charitas,
    si omnia
    qttse
    nobisfieri
    volumus,
    aliisfaciamus. Sic-
    ut ait
    apostolus
    J oannes : Non
    diligamus verbo,
    nec
    lingua,
    sed
    opere
    etveritate. Inhoc
    quoque
    nonficta
    est
    charitas,
    si delicta et
    culpas benigno
    affectu in
    fratribus
    casligemus.
    (Ex Ambr.)
    Totam
    magnitudinem
    et altitudinem
    divinorum
    eloquiorum
    secura
    possidet charitas, qua
    Deum
    proximumquediligimus,
    hsecin adversitalibus
    tolerat,
    in
    prosperitatibus temperal,
    induris
    passio-
    1
    nibus
    fortis,
    in bonis
    operibus hilaris,
    intentatione
    tutissima,
    inter veros fratres latissima. inter falsos
    patientissima.
    In verboveritatis. Verbumet veritas Chrislus
    est,
    '
    quemapte
    et
    competenter
    ex
    lege,
    incuiusriiysteriis
    absconditus
    est, proferre
    debemus.
    i In virtuteDei. ld
    est,
    in virtule
    Christi,
    adversus
    ; diabolum
    dimicemus, qui per
    arma 'uslitiaeet
    legis
    t
    diabolum
    superavit.
    Per arma
    justitim
    a dextriset a sinistris. Omnes-
    121 COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELLA. 122
    enim(E#Gre0.)quiadvitseaditumtendimus,etexdex-
    tro et sinistrolatere haberearma debemus. A dextro
    igitur
    arnia
    habet, quemprospera
    non extollunt. Ad
    sinistram,
    quem
    adversanon
    dejiciunt.
    Ex
    ulvaque
    enim
    parte portabat
    Paulus
    arma,
    cumdiceret: Per
    arma
    juslilim
    a dextris et a
    sinislris, per gloriam
    et
    ignobilitatem.
    Non hunc adversa
    frangebant,
    non
    prospera
    inmentis tumore sublevabant. A dexlris et
    a sinistris
    gestabat arma,
    qui
    et inadversitate
    fortis,
    et in
    prosperitate
    humilis
    permanebat.
    Ut
    ergo
    a
    dextris et a sinistris arma
    gestentur, semper
    adesse
    nostris mentibus
    debet,
    et in adversis
    fiducia,
    et in
    prosperis
    timor. Ne aut adversa in
    desperalionem
    pertrahant,
    aut
    prospera
    animum in sui fiduciam
    extollant.
    Per
    gloriam
    et
    tgnobilitatem. (Ex Primas.)
    Id
    est,
    per gloriam virtulum,
    et
    ignobilitatemflagellovum,
    despectionum
    et
    cavcerunj.
    Per
    infamiam
    et bonam
    ,amam.
    Omnia hsec
    per
    patientiam aequaliter suscipiamus,
    nee extollant nos
    laudantes,
    nec
    dejiciant
    detrahentes.
    Quia
    necesse
    est non
    nunquam utrosque
    menliri. Nosvero ad
    conscientiam
    respicientes,
    non debemus
    plus
    aliis
    debonis nostris
    quam
    nobis
    ipsis
    credere.
    Ut seductoreset verdces.
    Quare
    seductores?
    Quia
    docent hominem
    despicere quod habet,
    et
    sperare
    quod
    nonhabet:
    quse
    oculis
    exposita sunt,
    aversis
    et exclausis
    sensibus, prseterire:
    et
    quse
    ab oculis
    remota
    sunt, inexplebilibus
    desideriis
    explicare.
    Di-
    cendo . seductores et veraces
    exposuit
    infamiam
    et boham
    famam, quia
    ab aliis
    seductores,
    ab aliis
    vero,
    non solum
    veraces,
    sed et
    propter
    virtutum
    opera,
    dii vocabantur. Non
    ergo mirum,
    si
    aposloli
    seductores
    dicebantur,
    cumde
    ipso
    Domino alii di-
    cebant, quia
    bonus
    est,
    alii
    Non,
    sedseducit lurbas
    (J oan. vn).
    Sicut
    qui ignoti
    et
    cogniti.Ignoti quidem perfidis
    et
    ingratis. Cogniti
    autemfidelibus
    atquejustis.
    Quasi motienles,
    et eccevivimus.Hoc
    usque
    ad de-
    sperationem
    vilae
    pervenientes,
    sicut
    quando lapida-
    tus
    putabatur
    morluus,
    illevero surrexit et docebat
    inListris
    (Act. xm).
    Ut
    castigati
    et non
    morlificati.
    Sicut
    legimus
    : Ca-
    stiganscastigavit
    me
    Dominus,
    et morti non tradidit
    me
    (Psat. cxvn). Castigare
    enim,
    et verbis et ver-
    beribus, dicimus,
    sicut Pilatus deDominoait: Casii-
    gatum
    eum
    dhnittam,
    id
    est,
    verberibus
    flagellatum.
    Quasi
    tristes
    , semper
    autem
    gaudentes.
    Tristes se-
    veritate vultus
    vero,
    corde etiamin tribulationibus
    pro
    munerationis
    exspectatione gaudentes, scriplum
    est enim: Trisntia vestra convertetur in
    gaudium
    (J oan. xvi).
    (Ex Ambr.) Quisquis
    somnium
    indicat,
    addit:
    Quasi. Quasi loquebar, quasi equitabam,
    totura
    quasi, qui
    cum
    vigilaverit
    noninvenit
    quod
    videbat.
    Itaque
    modo
    qui
    ad Isetitias sceculares oculos
    ape-
    riunt,
    transit
    Qnasi ipsorum,
    et venit verum
    ipso-
    rum.
    Quasi ipsorum
    est felicitas
    saaculi,
    verum
    ipso-
    rum
    poena
    est. Nostrum
    Quasi
    tristitia
    est, gaudium
    Anon
    est
    quasi.
    Non enim dixit
    Apostolus: Quasi
    gaudentes.
    Sicul
    egenles,
    multosautem
    locupletantes.
    .n hoc
    ipsoquod egemus nos,
    in aliis
    abundamus,
    dum
    per
    nos eleemosinaefiunt. Sive terrenis
    egentes,
    alios
    coeleslibus facimus
    locupletes
    :
    quasi
    tristes dicit
    et sicut
    egenles,
    ut
    ostenderet,
    ista vera mala non
    esse,
    sed
    quasi
    umbras et
    imagines passionum
    ad
    comparationempraemii sempiterni.
    Tanquam
    nihil habentes.Sicut dicitSalomon:
    Ejus-
    qui
    esi
    fidetis,
    lotusmundusdivitiarumest. Nemo
    plus
    habet, quamqui
    nullo
    indiget.
    IUenullo
    indiget, qui
    prseter
    necessarianihil
    requirit.
    EVANGELIUM
    MATTH/EI,
    CAP.IV.
    B
    Ductus esl J esus indesertuma
    Spiritu,
    ut ten-
    <laretur a diabolo. Et cum
    jejunasset quadraginta

    diebus,
    et
    quadraginta noctibus, postea
    esuriit. Et
    <accedens
    tentator,
    dixit ei: Si Filius Dei
    es,
    dic
    <ut
    lapides
    isti
    panes
    fiant.
    Qui respondens,
    dixit:
    <
    Scriptum
    est: Nonin solo
    pane
    vivit
    homo,
    sedin
    omni verbo
    quod procedit
    de ore Dei. Tunc as-
    <
    sumpsit
    eumdiabolus insanctam
    civitatem,
    et sta-
    <tuit eum
    suprapinnaculum
    templi,
    et dixit ei: Si
    <Filius Dei
    es,
    mitte le deorsum.
    Scriptum
    est
    <enim:
    Quiaangelis
    suismandavit de
    te,
    et inma-
    nibus tollent te,
    ne forte offendas
    adlapidem pe-
    dem tuum. Ait illi J esus : Rursum
    scriptum
    est:
    Nonlentabis DominumDeumtuum. Iterumassum-
    <
    psit
    eum diabolus
    inmonteni excelsum
    valde,
    et
    C
    ostendit ei omnia
    regna
    mundi,
    et
    gloriameorum,
    <et dixit illi: Hsecomnia tibi
    dabo,
    si
    procidens
    adoraveris me. Tunc dixit ei J esus :
    Vade,
    Sata-
    <nas.
    Scriptum
    est enim: DominumDeum tuum

    adorabis,
    et illi soli servies. Tunc
    reliqnit
    eum
    <
    diabolus,
    et ecce
    angeli
    accesserunt et ministra-
    bant ei, . ;
    Ductus est J esus in desettum a
    Spititu,
    ut tenta-
    retur a diabolo.
    (Ex Gregor.)
    Dubitari a
    quibusdam
    solet a
    quo spiritu
    sit J esus ductus in
    desertum, pro-
    pter
    hoc
    quod
    subditur :
    Assumpsit
    eumdiabolusin
    sanctam
    civilatem,
    et rursum:
    Assumpsit
    euminmon-
    tem excelsum. Sed vere et
    absque
    ulla
    qucestione
    convenienler
    accipitur,
    ut asanclo
    Spiritu
    in deser-,
    tumductus credatur,
    ut illic eumsuus
    Spiritus
    du-
    ceret,
    ubi hunc ad tentandum
    spiritus malignus
    in-.
    veniret,
    sedeccecumdieitur : Deushomo vel inex-
    celsummontem,
    vel in sanctamcivitatema diabolo
    assumptus,
    mens
    refugit humana,
    hoc audire aures
    expavescunt.
    Qui
    tamen non esse incredibilia ista
    agnoscimus,
    si in illoet alia facta
    pensamus.
    Certe
    iniquorum
    omniumdiabolusest
    caput,
    et
    hujus
    ca-
    pitis
    membra sunt omnes
    iniqui.
    An non
    diaboli;
    membrum Pilatus? an
    non
    diaboli membra J udaei
    persequentes,
    et milites
    crucifigentcs
    fuerunt ?
    Quid
    ergo
    mivum,
    si seab illo
    pevmisit
    inraontem duci,
    qui
    se
    perlulit
    etiama membris illius
    crucifigi?
    NOn
    est
    ergo indignumRedemptori
    nostro, quod
    tentari
    voluit, qui
    venerat occidi. J ustum
    quippe
    erat,
    ut
    IV5 SMARAGDIARBATIS
    124
    "sic
    tentationes nostras stiis tentationibus
    vinceret,
    sicutel morieni
    nostramveneral sua
    morlesuperare.
    Sed sciendum
    nobisest, qtiia
    tribus modis tentalio
    agitur,
    snggestione,
    deleclaiione, consensu,
    et nos
    cumlentamur, plerumque
    in
    dilectione,
    aul etiamin
    cpnsensu
    labimur,
    quia
    de carnis
    peccalopropagati
    innobis
    ipsis
    etiam
    geviraus,
    undecevlaminatoleva-
    mus. Deusvcro, qui
    in ulero
    virginis
    incainatus,
    in
    mundumsine
    peccato
    venerat,
    nihil contrauiclionis
    in
    semetipsotplerabat,
    tenlari
    evgopevsuggeslionem
    potuit,
    sed
    ejus
    menlem
    paccali
    deleclationon1110-
    inordil.
    Atque
    ideoomnisdiabolicailla tentalio foris
    non intus
    'fuit;
    sedsi
    ipsum
    ordinemlenialionis
    ejus
    aspicimus, pcnsemus, quanta magnitudine
    nosatcn-
    tatione liberatnur.
    Anliquus
    hoslis contra
    primum
    hominem, paventemnoslrum,
    in t:ibus se l.ntalio-
    nibuserexit.
    Quia
    hunc videlicet
    gula,
    vana
    glovia,
    et avaviliatcntavit, sedlentamlo
    superavit, qtiia
    sibi
    eum
    pev
    consensumsubdLlit. Ex
    gula
    quippe
    tcnla-
    vit,
    cumcibum
    ligni
    vetitum
    ostcndit,
    alquc
    adco-
    medendum
    s.uasil.
    Ex vana autem
    gloviatentavit,
    cumdicevet: Eritis sicutDii. Et ex
    pvofeetu
    avarilice
    tentavit,
    cumdiceret: Scientes bonumet matum.
    Avaritia
    enimnon
    solum
    pecuniceest,
    sedetiamalti-
    ludinis. Recteenim avaritia
    dicitur,
    cum
    supra
    mo-
    duni sublimitas ambitur. Si enimnon
    a.d
    avariiiam
    honoris
    rapinaperlinerel, ncquaquam
    Paulusdeuni-
    genito
    filio
    diceret,
    non
    tapinam
    arbitralus esl esse
    se
    crqualem
    De,o.
    Inhoc
    ergo
    diabolus
    parenlem
    110-
    Sfrum
    ad
    superbiam
    traxit, quod
    eumad avaritiam
    sublimilalisexcitavit. Sed
    quibus
    modis
    priniumho-
    ririuem
    stravit,
    eisdem
    moilis,
    secundohomini len-
    lato,
    succubuit. Pcr
    gulamquippe
    lentavit
    eum,
    qui
    dicit: Dicul
    lapides
    islj.
    pan.esfianl.
    Per vanam
    glo-
    riam lentavit,
    ctimdicil: Si
    filius Dei es,
    mittele
    deorsum. Per sublimitalis avaritiam
    tentavit,
    cum
    regna
    omniamimdi
    ostendit,
    dicens: Hwcomnialibi
    dabo,
    si
    procidens
    adoraveris me. Sedeisdem
    mqdis
    asecundohomine
    yincitur,quibus primum
    hominem
    sevicisse
    glorialur, n,t
    a
    liosiris cordibus
    ipso
    aditu
    caplus exeat, qqo
    nos aditu
    inlrpmissos
    tenebat.
    Sedest
    aliud,
    fratres
    charissimi, quod
    inIiactenta-
    tioneDominicaconsiderarede.beamus.
    Quia
    tentatus
    a diabolo
    Dominus,
    sacri
    eioqnii prcecepla
    respondit.
    Et
    qui
    eoverbo
    quoderat,
    tenlatoremsiium
    mergere
    in
    abyssumpoterat, yirtulem
    snoe
    potentiae
    non os-
    tendil. Soladivince
    Scvipluroeprceceptadedit, quate-
    nus suoenobis
    palientipeproeberet exeraplum.
    Ut
    qublies
    a
    pravis
    hominibus
    aliquidpatimur,
    ad do-
    clrinam
    excilemur,
    polius quam
    advindiclam. Pen-
    sate
    quanta
    est
    patieiilia Dei, quanla impatientia
    nostra. Nossi
    injuriis,
    aut
    aliqua
    Isesone
    provoca-
    mur,
    furore
    permoti,
    aut
    quanlum possumus
    nos-
    metipsosulciscimur,
    aut
    qupd
    non
    possumus facere,
    minamur. Ecce adversilalemdiaboli Dominus
    per-
    tulit,
    ei nihil ei nisi
    mansuetudinisverbum
    respon-
    dit. Portat
    quempuniri poterat,
    ut hoc inlaude
    ejus
    altius
    cresceret,
    si bosiemsuumnon
    extinguendo,
    ped
    interimpatiendo superarel.
    Notandumvero
    quod
    A
    subditur :
    Quia
    recedenledtabolo
    ancjeli
    ministrabant
    ei.
    Ex'qua
    re
    quid
    aliud, quam
    unius
    personae
    ulra-
    que
    naluvaoslendituv.
    Quia
    et homo
    est, quem
    dia-
    bolus
    lenlat,
    el eisdem
    ipse
    Douiinus
    est,
    cui ab an-
    gelis
    minislvatur.
    Cognoscamusigilur
    ineonaturani
    nostram, quia
    nisi huncuiabolushominem
    cerneret,
    non tentaret. Veneremur in illo
    diyinitatemsuam,
    quia
    nisi
    super
    omniaDeus
    exislcrel,
    ei nullomodo
    angeli
    niinistvarent.
    Et cutn
    jejunasset quadraginta
    diebus et
    quadrq-
    ginla
    nociibus. Sed
    quia
    his
    diebus, quadragesimae
    lectio
    congruit,
    nam
    quadvaginta
    dievumabstinen-
    tiamnostri
    Redemptoris audivimus, qui quadrage-
    simee
    lempus inchoamus,
    disculicndumnobis
    est,
    cur hcec
    ipsa
    al stinentia
    per quadraginla
    dierum
    R numerumcusloditur.
    Moyseseriim,utlegemacciperet
    secundo,
    diebus
    quadragintajejunavit.
    llelias inde-
    serto
    quadraginta
    diebusabstinuit.
    Ipse
    auctorhoini-
    num,
    adhomines
    vcniens, quadraginta
    diebus n.ul-
    Iuis!
    omii.i
    modocibum
    sumpsit.
    Nos
    quoque
    in
    qijan-
    tnai
    possumus,
    annuo
    quadragesima;tempore
    carnem
    iioslram
    per
    abstinenliam
    affiigereconaniur.Curevgo
    in absiinenlia
    quadvagenavius
    numerus cuslo.lilur?
    Nisi
    quia
    vivtus
    decalogi per
    libros
    quatuor
    sancli
    Evangelii implelur.
    Denarius etenim
    quater
    du.ctus
    in
    quadragenariumsurgit, quia
    tunc
    decalogi
    man-
    data
    pprficimus,
    cum
    profecloquatuor li'prps
    sancti
    Evangelii
    custodimus. Ex
    qiia
    re
    sentiri
    et
    aliii.d
    pp-
    lost. In hoc enimmortali
    corppre
    ex
    qiialuar
    ele-
    jmentis
    subsistimus,
    et
    per vpluptatescjusdcm
    cor-
    L
    porjs prscceptis
    Dominicis
    cpntvaimus. Pvcecepfa
    au-
    tem
    Dominica
    per decalogum
    suiit
    accepfa.
    Qui
    ergo
    p.er
    carnis
    desideria,
    decalpgi
    mandata
    contenipsj-
    mus, digniim
    est ut eamdemcavnem
    quaterdecies
    affligamus.Quamvis
    dehoc
    quadragcsimaetemppre,
    est adhuc aliud
    quodpossitintelligi.
    A
    prcesenli
    et-
    enira
    die, usque
    adPaschalissolemnitatis
    gaudia,
    sex
    bcbdomadaeveniunl.
    Quarum
    videlicel dies
    quadra-
    ginta
    el
    duo
    fiunt. Ex
    quibus,
    dum sex dies
    Dqmi-
    nici abstinenlia
    abstrahuntur, ,nonplus
    in
    ab,stinpn-
    tia, quamtriginta
    el sex cliesrenianent.
    -Pumvei;p
    per
    trecentos et
    sexaginta
    dies
    a,nnus ducilur,,
    nos
    autpmper triginta
    el sex
    aifiigimi|r, quasi
    anni
    np-
    stri deeimasDeo
    dainus.
    Ui
    qui nobismetipsis per
    ^.
    acceptum
    annum
    viximus,
    auctovi
    nosirp
    nosin
    ejus
    decimis
    per
    abstiuentiam mortificemur.
    Unde,
    fra-
    tres
    chanssimi,
    sicut offcrrein
    legejubemini
    deci-
    mas
    rerum,
    ila.ei
    offerrecontenditeet decimasdie-
    rum.
    Cnusquisque
    in
    quantuni
    virtus
    suppetit, ca.j;-
    nem
    maceret, ejusque.
    clesideria
    aflljgat, cpncupi-
    scentias
    turpes
    interficiat, ut,
    juxta
    Pauli
    vocem,
    hostia vivafial. Hostia
    quippe
    et immoiatur et viva
    est, quando
    et ab hacvita homo
    npn deficil,
    et ta-
    menseacarnalibus desideriis
    pccidit.
    Caronoslcela
    traxit ad
    culpam,
    aflliclareducat
    adveniam. Auctor
    efeniin
    morlis
    noslrce, per
    fruclum
    ligni
    veliti
    yifse
    praeceptatransgressus
    est.
    Qui ergo
    a
    paradisi gau-
    diis
    per
    cibum
    cecidimus,
    ad
    bsec,
    in
    quantumpps-
    sumus, per
    abstiiienliam
    resurgamus.
    125
    COLLECTIONES1NEPISTOLAS ET EVANGELIA. 12(5
    (Ex Beda.) Quadraginta
    autemdieset noctes, qui-
    bus
    eum
    lentat, tottim
    hujussccculitempus
    insinuant,
    quibus
    membra
    ejus,
    videlicet sanctam Ecclesiam
    teutare
    nunquam
    desistit.
    Quia
    nimirum
    quadripar-
    litusest muudus,
    in
    quo
    Dominofamulamur. Decem
    vero sunl
    proecepla,
    per quorum
    observantiamin
    flominofamulantes,
    conlra hoslis indefessi mililiam
    cerlamus.
    D-eeemauleni
    qinterducta, quadraginta
    faciunt, ideoque
    toii.immiliticenoslrae
    tempus, aptc
    quadragenario
    dierum
    ac nociiumnumero
    compre-
    hendilur.
    Baptiz.alusergo
    Donrinus
    expellitur
    a
    spi-
    ritu indesertumet tentalur a
    Satana, utexemplum
    vitaesuis fiilelibus
    proeiieat, qui post acceplam
    in
    baptismo
    remissionem
    peccatorum,
    non solum ad
    exercenda
    opera
    virlutum,
    verumetiam adtoleran-
    dam
    pvoptev jusliliam perseculionem
    sunt accin-
    gendi.
    Seeeiiitenimin
    deserlum,
    ut nos
    doceat,
    re-
    iictis mundi illecehrisetsocietate
    pravorum,
    divinis
    per
    omnia serviremandatis. Teotatur solitarius a
    diabolo,
    ut nobis
    insinuet,
    qnia
    omnes, qui
    volunt
    pie
    viverein
    ipso, perseculioneni patiunlnr,
    et
    quia
    per
    multas trihulationes
    oportet
    nos intrarc in re-
    gnum
    Dei. Tentalur
    quadraginla
    diebus el
    quadra-
    ginta
    noctibus,
    ut indicet
    quia, quandiu
    hic viventes
    Dominoservimus, sive
    prosperablandiantur, quod
    ad dies
    pertinet,
    seunosadversa
    feriant, quod
    npetis
    figuraecongruit, semper
    amlnilantibusin
    lege
    Do-
    mini adsit toto orlie
    adversarius, qui
    iter nostrum
    lentando
    impedire
    noncessat.
    (Ex
    Ambros.)
    J ejunavil Dominus, cuintentarctur
    ante
    morienj,
    cibo adhuc
    indigens.
    Manducavitau-
    jtemet
    bihit,
    cum
    glorificavetuvpost resurreclionem,
    jam
    cibo non
    indigens.
    Hic enini ostendebatin se
    npslrumlaborem,
    illicautemin
    ijolis
    suarn
    conspla-
    tionem,
    quadragenis
    diebus
    utmmque
    definiens.
    Quo
    numero
    quadragesimaebujus
    saeeuli
    signiticari
    vide-
    lur excursus: in his
    qui
    vocanlur
    per gratiam
    ad
    eum, qui
    non venit
    legem
    solvere,
    sed
    adimplere.
    Decem
    namqueprcecepta
    sunt
    legis.
    J am
    gratia
    Chri-
    Sti diffusa
    per munduin,
    et
    quadripartitus
    est mun-
    dus,
    et decera
    quadruplicala quadraginla
    faciunt.
    Quonianiqui redempli
    sunt a
    Domino, de
    regionibus
    congregavit eos,
    abOrienleet
    Occidente,
    ab
    Aqui-
    lone
    et mari.
    J ejunans itaque quadvaginta
    diebus
    antemorlem
    caruis,
    velul clamat:
    Abslinele
    vosade-
    sideriis
    hujus
    swculi. Mandiicansautem el bibens
    quadraginta
    diebus
    post
    resurrectionem
    carnis,
    velut
    .Clamahat:
    Ecce
    ego
    vpbiscumsum
    usque
    ad consum-
    mationemswculi
    (Maltli. ullimo). J ejnniumquippe
    est intribulationecertaminis.
    Quoniamqui
    in
    agone
    .
    #st,ab
    omnibusabstinensest. Cibusautemin
    spepa-
    cis, quseperfecta
    non
    erit,
    nisi
    cumcorpus nostrum,
    cujusexspectamusrederoptionem
    induerit immorta-
    J itatem,
    quod
    nondura
    adipiscenriogloviamur,
    sed
    sperandojampascimur, utrumque Apostolus
    simul
    nos
    agereosiendit,
    dicens:
    Spegwudenles,
    intribu-
    latione
    pqlientes.Tanquam
    aliudesset in
    cibo,
    hoc
    injejunio.
    Simul enimcumviamDomini
    carpimus,
    ei
    a yanitate
    praesentis
    saeculi
    jejunamus,
    et futoi
    A
    promissione
    reficimur,
    hic non
    apponentes cor,
    illic
    pascentes
    rursumcor. ltem
    Auguslinus.
    Sicut
    unum
    et duo et tves et
    quatuov,
    simul decem
    fiunl,
    sic
    unumet duo et tves et
    quatuor, quater
    ducta
    qua-
    draginta
    faciunt. Sic autein
    quaternarius numerus,
    rccte
    significat corpus, propter quatuor nptissimas
    na.luras, quibus
    conslat, siccam,liumhlam,
    frigidanj,
    callidam. El
    quia progressio
    fil a
    pun.ctousque
    ad
    longitudinem,
    et a
    longitudineusquead latitudinem,
    elabaliitudineadsoliditatem
    covpovis,qucerursttsqua-
    ternario numero
    continentur,
    nonabsurde
    intelligitiir
    quadragenarius
    nunierus
    temporalemdispensalionem
    significare, quccpro
    salutenostra
    gestaest,
    cuni Do-
    minus
    corpus assumpsil,
    et visibililer honiinitus ao-
    parere dignatus
    est. Unum
    ergo
    et duo et tves et
    B
    quatuor, quoesignificant
    Creatorem
    per
    tria,
    et crea-
    turara
    per seplem,
    numerum
    hebdomadis,
    per quam
    motus mundi
    revolvilur, qualer ducla,
    id
    est, per
    corpus temporaliter demonstrata, fiunt
    quadraginla.
    Naminter
    quatuor
    et
    quater
    hoc
    interest,
    quodqua-
    tuor instatu
    sunt, quater
    in motu.
    Ergo
    sicut
    qua-
    luor referuntur ad
    corpus,
    ita
    quater
    referuutur ad
    tempus, insinuaturque
    sacramentum
    corporaliter
    geslum, propter
    eos
    qui corpovum
    amove
    implicati
    erant,
    et
    temporibus
    subditi.
    Quadragenarius ergo
    numerus,
    ut dictum
    est, temporalemipsamdispen-
    satioaem,
    non
    incongruesignificare
    credilur. Et for-
    tasse hoc
    est, quiaquadraginla
    dies Dominus
    jeju-
    navit,
    sceculi
    hujus, quod
    motu
    corporum
    et
    tempo-
    ribus
    agitur,
    oslendens
    inopiam.
    L
    Posiea esuriil.
    (Ex Beda.) Quod autemDomipus
    consummatis
    jejunii diebus, esuriit, cunj
    de
    Moyse
    yef Helia
    jejunantibus
    nihil taie sit
    scriptum,
    ideo
    factumest,
    neab eo tentando
    pavens
    hostis
    aufuge-
    ret,quem
    cuintol
    signis
    ccelestibus
    praeconaliim,
    tum
    , etiaro viris
    excellentissimis,
    in abstinendo videret
    aequitalum.
    Esurit enim
    humilis Deus
    homo,
    ne ini-
    micpinnotescal, sublimisliomoDeus. Sicut enimin
    quadraginta
    dicrum
    jejunio
    verus esse Deus
    appa-
    ruit,
    sic in esurie verusessecredendus est homo.
    Et accedens
    tentator,
    dixit ei: S.i Filius Dei es.
    Quseritur, qua
    causa
    cestimaverateum Filittflj
    Rei
    esse. Nimirum
    permittenteDeo,
    audieral Patremdi-
    centem: Hicest Filius meus
    diteetus, siyp
    ideo
    quia
    TJ
    in
    propheiis
    eura.
    propbetatum
    noverat.
    (Ex Vu.lg.)
    Quaerit
    tentator
    quod
    nonmerebatur
    agiiQSCHrp. EJ us
    namqne
    veneranda iiativiias, vix lunc
    paucisinno-
    tuit, quibus
    lamen
    ipse
    revelare
    dignatus
    est. Prin-
    cipein
    vero
    hujus
    sseculilatuerunt isla
    trja mysleria,
    id est
    vivginitas, pavtus
    et
    passio. (ExBeda.)
    Anti-
    quus
    hostis
    Redemptorem
    humaiii
    g.eneris
    dehellato-
    remsuumin mundumvenisse
    cognoyit,
    undeet
    per
    obsessumhominemdixit:
    Quid
    nobiset
    libi, Fili
    Dei,
    venisli huc
    ,
    ante
    lempustprquere
    nos.
    Quj
    lamen
    prius,
    cumhunc
    passihilemcerneret,
    cum
    posse
    mor-
    talia
    perpeti
    bumanitas
    videretur,
    omne
    quod
    de
    ejus
    divinitate
    suspicafusest,
    ei faslus suce
    superbiae
    in
    dubiumvenit. Nihil
    quippe
    nisi
    superbumsapiens,
    dumessehunc humilem
    conspicit,
    Deumessedu-
    ioi
    SMARAGDIABBATIS
    128
    liitavit,
    undeet adtentationum se
    argumenta
    con- A
    vevlit.
    Dicut
    lapides. (Ex Hieron.)
    Esurienti
    congrue
    di-
    citur: Dicut
    lapides
    isti
    panesfiant.
    Sedduobuscon*
    "
    trariis teneris.diabole.
    Si ad
    imperiumejuspossunt
    lapides panes
    fieri,
    ergo
    frustra lentas
    eum, qui
    tantee
    potentice
    est. Sinaulemnon
    polest
    facere. fru-
    slra Dei filium
    suspicaris.
    Qui respondens
    ait:
    Sctiptum
    est : Non in
    pane
    solovivit
    homo,
    sedin omni verbo
    quodprocedit
    de
    oreDei.TeslimoniumdeDeuteronomio
    sumptum
    est.
    Ideoautemsic
    respondit Dominus, quiaprseposimm
    ei erat humilitatediabolumvincere non
    potenlia,
    simulqueanimadverlendo,
    quod
    nisi
    jejunare ccepis-
    set
    Dominus,
    tentandi occasionon fuisset
    diabolo,
    secundumillud:
    Fili,
    accedensad servitutem
    Dei,
    prmpara
    animamtuamad lentationem. Sed et
    ipsa
    responsio
    Salvatoris hominem fuisse
    indicat, qui
    tentalus.esl.
    Si
    quisergo
    nonvescilurverbo
    Dei,
    iste
    nonvivit.
    (Ex Amb.)
    Ita enimdomitamdocuit esse
    oporle-
    re
    cupiditalemvolupfatis,
    ut nec fame cedendum
    sil, quamobremquisquis
    intus Dei verbo
    pascitur,
    non
    qucerit
    inista eremo
    voluptatem.
    Tunc
    assumpsit
    eumdiabolusin sanctam
    civitatem,
    et staluit eum
    superpinnaculumtempli,
    et.dixit. ei:
    Si Filius Dei esmiltete deorsum. YoxdiaboVsem-
    per
    omnesdeorsumcaderevult.
    (Ex Fnlg.)
    In sanctant civitatemHierusalemdi-
    cit. Pinnaculum
    ergo lempli
    sedeserat doclorumin
    (
    medio
    templi tabulata,
    ac
    per
    hoc
    apparel, quod
    etiaminlocissanctis diabolusinsidielur. Sed
    quse-
    stio
    orilur, quomodo
    in deserlo tentationes facl*
    dicuiitur,
    cumista et insanctacivitaleet
    suprapin-
    naculum
    templi
    facla testetur. Alii enim
    dicunt,
    quod
    coeleraein
    eremo,
    ista inHierusalemsit
    facta,
    alii dicunt
    quod
    et isla in eremo fuerit animo tan-
    tumoslensa.
    Scriptum
    est
    enim, quia angelis
    suis mandavitde
    te,
    etinmanibustollant te.
    (ExIlier.)
    Haecnon de
    Chrislo,
    sedde alioviro
    sancto, prophetia
    est. Male
    ergo
    interpretatur
    diabolus
    scripturas,
    certe de an-
    geiorum
    auxilio, quasi
    adinfirmum
    loquitur,
    de sui
    conculcatione,
    quasi lergiversator tacet, quia
    de se
    ]
    scriptum
    esse
    cognoscit: Superaspidem
    el basiliscum
    ambulubis,
    et conculcabisleonetnel
    draconem.
    (Ex Cass.)
    Omniaista nominadiabolo
    congruen-
    ter
    aptanlur. Aspisest,
    dumocculla
    percutit. Basi-
    liscus,
    eum
    palam
    venena
    disseminat. Leo dum
    per-
    sequitur
    innocentes. Draco cum
    negligentes,
    impia
    ferocilate
    deghilit.
    Yerumhaeconmia
    glorioso
    ad-
    venluDomini
    pedibusipsiusprostratajacuerunt.
    Ne
    forteoffendas
    ad
    lapidempedem
    tuuin. Id est
    nein
    legem, quse
    in
    lapideis
    labulis
    seripta,
    videba-
    tur
    incurreret,
    cujus
    venerat
    plenitudinem
    salutari
    integritate
    firmari.
    Aitilli J esus:
    Rursus
    scriptum
    est: Non. tentabis
    ADominuin
    Deumtuum.
    (ExHier.)
    Falsas de
    scriptu-
    ris
    diaboli
    sagitlas,
    veris
    scripturarum frangit cly-
    peis.
    Et notandum
    quod
    necessaria testimoniaDeu-
    "
    teronomii tantum
    protulerit.ut
    secundae
    legis
    sacra-
    menta monstraret.
    (Ex Aug.)
    Non
    tentabis, inquit,
    DominumDeum
    tuum.
    Suggerebatur
    enim
    tauquamhomini,
    ut
    signo
    aliquo exploraret, ipse quantus esset,
    id
    est, quam
    multum
    apud
    Deum
    posset, quod
    vitiosefit cum
    fit,
    pertinet namque
    adsanam
    doctrinam, quando
    habet
    quod
    facial
    homo,
    nontentareDominumDeumsuum.
    Ilerum
    assumpsit
    eumdiaboiusinmontemexcel*
    sumvalde. Excelsusmons
    dicitur, quia
    in eodiabo-
    ras
    vincitur,
    et
    ejus
    ibi calcataet
    subjeclasuperbia
    stratur.
    Aliter,
    excelsus mons
    superbiam
    diaboli
    B
    sjgnifical.
    Diabolusducereeumfestinat ad
    moriles,
    ut
    per quosipse corruerat,
    etiam cseteri corruant.
    Dominusadhumilia
    descendit,
    ut diabolumhumili-
    tate
    superaret.
    El ostenditei omnia
    regnamundi,
    etc. Omniavi-
    delicet
    desiderabilia, quae
    in auro et
    argento. lapidi-
    bus
    eleclis,
    et vestibus
    pretiosis continentur,
    sive
    simpliciter accipiendum, quod
    totus mundus ab eo
    inmomentovisussit.
    Et
    gloriam
    eorum. Gloria
    mundi, quce
    cummun-
    do
    praeterituraest,
    in
    monteet in
    supercilio
    demon-
    stratur.
    Et dixit illi: Hmcomniatibi
    dabo,
    si cadensado-
    r/.verisme.
    (Ex Hier.) Arrogans
    et
    superbus
    etiam
    hoc de
    jactanlia loquitur,
    non
    quod
    in loto mundo
    C
    habeat
    poteslatem,
    aut ut
    possit
    omnia
    regna dare,
    l sed suadendo et
    arroganter
    hoec
    loqnitur.
    Et hic
    fcstenditur, quod
    omnis ambitiosus cadens diabo-
    : Iwui adorat.
    Quoerilur
    cur in ordine tentalionum
    Mallhceus
    Lucasque
    discordant? Sine dubio Mat-
    thaeusordinemlenlationis Adae
    ,
    Lucasvero histo-
    ,
    riaeordinemsecutusest.
    TuncdiciteiJ esus :
    Vade,
    Satanas.
    Non,
    ut
    pleri-
    que putant,
    eademSatanas et
    aposlolus
    Petrus sen-
    >
    -teutiacondemnantur. Petroenimdicitur : Yadere-
    .
    tro, Satana,
    id
    est, sequere me, qui
    contrarius es
    ;
    vpluntali meae,
    hic vero
    audit, vade, Satana,
    el non
    ei dicitur
    retro,
    ut subaudiatur in
    ignem
    aeternum.
    ;
    Scriplum
    est
    enim,
    DominumDeumtuum
    adorabis,
    5
    _ etilli soli servies. Dicensdiabolus
    Salvatori,
    si
    pro-
    j
    cidensadoraveris
    me,
    e contrario
    audit, quod ipse
    magis
    adorareeumdebeat DominumetDeumsuum.
    Quserit
    forle
    aliquis quomodo conveniat,
    quod
    hic
    praecipilur
    Dominosoli
    serviendum,
    Apostoliverbo,
    qui dicit,
    Sed
    per
    chariiatemservileinvicem. Sed
    huicfacileGraecse
    linguee,
    ex
    quascripturae
    translata
    est
    origo satisfacit,
    in
    qua
    servitus duobus modis
    ac diversa
    significalione
    solet
    appellari.
    Dicilur enim
    larpix,
    dicitur et
    Sou),sta,
    sedSo-uhia
    intelligilur
    ser-
    ''
    vitus
    communis,
    hoc
    est,
    siveDeosivehomini sive
    cuilibet rerumnaturae
    exhibita,
    a
    qua
    eliametser-
    n
    vus,
    id
    est, Soxilo;
    Groecenomen
    accepit-
    larpia
    au-
    tem vocatur servitus
    illa, quce
    soli divinitatiscultui
    fs
    debita, neque
    est ivlli
    participanda
    creaturce. Unde
    m
    COLLECTIONESIN EPISTOLAS
    ET EVANGELIA.
    130
    et
    idololatree
    nuncupantur,
    hi
    qui vitara, preces
    et
    j
    sacrificia, quae
    urii Deo debuerant idolis
    irapendunt.
    J ubemur ergoper
    charitatem servire
    invicem, quod
    est,
    GrceceSmAeiisiv.
    J ubemur uni Deo
    servire, quod
    est Grsece
    lurpevuv,
    undedicitur et illi soli
    servies,
    quod
    est Grsece
    larpwo-zt;.
    Et iterum : Nosenimsu-
    muscircumcisio
    spiritu
    Dei servientes
    (Phil. 111), quod
    est inGrceco
    >T/J UWVTES-.
    Tunc
    reliquit
    eum
    diabolus,
    et ecce
    Angeli
    accesse-
    runt et ministrabant ei.
    (ExHier.)
    Praecedit
    tentatio,
    ut
    sequatur
    victoria.
    Angeli
    ministrant,
    ut victoris
    dignitas comprobettir.
    C0NC0RDIA.
    Istarum duarumet in actu
    jejuniorum,
    et intem-
    pore quadragesimsecongrua
    et
    perspicua,
    manifesta
    3
    fit concordia lectionum.
    DOfflNICA PRIMA MENSE PRIMO.
    EPISTOLABEATI.PAIJ LI APOSTOLI PRIMAAD
    THESSALONICTiNSES,
    CAP.IV.
    tRogamusvos
    et obsecramus in Domino J esu
    ,
    tut
    quemadmodum accepistis
    a nobis
    quomodo
    vos
    <
    oporteat
    ambulare et
    placere
    Deo,
    sic et ambu-
    <letis ut abundetis
    magis.
    Scitis enim
    quce prse-<
    <
    cepta
    dederimvobis
    per
    DominumJ esum. Heecest
    <enimvoluntasDei sanctificatio
    vestra,
    ut abstineatis
    <vos a
    fornicatione,
    ut sciat
    unusquisque
    vestrum
    <suumvas
    possidere
    in sanctificatione et
    honore,
    <nonin
    passionedesiderii,
    sicut et
    gentes qnseigno-
    <rant Deum. Et ne
    quis supergrediatur neque
    cir-
    '
    <cumveniat in
    negotio
    fratrem
    suum, quoniam
    vin-
    <dex est Dominusdehis
    omnibus,
    sicut
    prsedixirous
    <
    vobis,
    et testificali sumus. Non enimvocavitnos
    Deusin immunditiam,
    sedinsanctificationem. i
    Rogamus
    uos et obsecramusin Domino
    J esu,ut
    quemadmodum
    aceepislis
    a
    nobis, quomodo
    vos
    opor-
    teat
    ambulare,
    sic et ambuletis.
    (Ex Primas.)
    Post
    laudemet consolationem
    incipit exhortatio,
    ac si di-
    ceret,vos quibus
    Christus via
    est, dignis
    eumam-
    bulantes
    sequimini gressibus,
    id
    est, mansuetudinis,
    charilatis, humilitatis,
    obedienliseet
    pacis
    omnium-
    que
    virtutum.
    Ut abundetis
    magis. Quia
    cum setate fidei debet
    augeri profectus
    virtutum,
    sicut cum aetate carnis.
    cibus crescit et studium.
    Scitisenim
    qumprmcepta
    dederimvobis
    per
    Domi-
    numJ esum. Id
    est,
    exhortalus sum
    vos,
    servire Deo
    vivo et
    vero,
    et
    exspectare
    filium
    ejus
    de
    coelis,
    quem
    suscitavit ex mortuis
    J esum, qui eripuit
    nos
    ab ira
    ventura,
    etc.
    Hcecest voluntas Dei
    sanctificatio
    vestra,
    ut absli-
    nealisvosa
    fornicatione.
    Sanctificalio enimab om-
    ni incontinentiarevocat Christianum. Incontinentia
    autemnon
    expedit
    sanctumChrisli
    corpusadlingere,
    maximecumet
    Moyses
    J udaeossanctificare
    volens,
    populum
    totum ab omni femina
    prseceperit
    conti-
    nere.
    Qui
    enim a fornicatione se
    abslinet,
    a multis
    se Deo
    adjuvante
    vitiis retrahit. De fornicatione
    A namque,
    et
    turpiloquia
    et scurrilitas et ludicra et
    inulta
    slulliloquia
    nascunlur.
    (Ex Cassiod.)
    Est et alia fornicatio
    pessima,
    de
    qua
    nosomui modoconvenil abslinere. llla
    scilicet,
    de
    qua
    Psalmista ait: Perdidisti omnes
    qui fornican-
    tut abs te
    (Psal. Lxxni).
    Fornicari a Domino
    est,
    quattdo
    adulterinis
    cogitalionibus
    ab
    ejus
    amore ca-
    sto
    deviamus,
    et luxuriamsccculi
    prcepoiientes, pra>
    ceptorum
    ccelestiumnon
    recipimus disciplinam,
    et
    quidquid poslremo
    contra catholicam fidem
    creditur
    polluti
    sensibus fornicatur.
    Ut sciat
    unusquisque
    suumvas
    possidere
    in sancli-
    ficalione
    et honore.
    Vas,
    id
    est, corpus
    suum unus-
    quisque
    castumservandoDeosanctificet et honoret.
    Quia
    sinecastimonia nemo videbit Deum.
    B Nonin
    passionedesiderii,
    sicutet
    gentesquctigno-
    rabant Deum. Acsi diceret: Yidetene et vos nimise
    et immoderatDelibidini
    servientes,
    similes
    gentibus
    sitis, quae
    Deumamaloremcastitatis
    ignorant.
    Et ne
    quis supergrediatur, neque
    circumveniat in
    negotiofratrem
    suum. Ac si
    dicat,
    ne
    quis
    veslrum
    post
    deyotam ex consensu continentiam
    pari suo,
    aliqua
    circumventione
    viminferre
    nitatur,
    sive
    quo-
    libet
    negotio, quis
    alterumffaudet.
    Quoniam
    vindex est Domims de his
    omnibus,
    sicul
    prwdiximus
    et
    testificati
    sumus. Nonsolumdeforni-
    catione et
    publica turpitudine,
    sed etiamde trans-
    gressione
    omnisboni
    prsepositi
    vindexest Deus.
    Quia
    meliusest non
    vovere, quam post
    votum
    promissa
    nonreddere.
    G
    Ncmenimvocavit nos Deus in
    immunditia,
    sed in
    sanctificatione.
    Etiamnimiainconlinentia
    potest
    im-
    muuditise
    imputari, qusecorpus
    Christi audenter ac-
    cipi
    non
    permittit. Quod
    autem
    dicit,
    sed in sancti-
    ficatione in Christo
    J esu,
    ac si dicat : Sic vocati
    estis,
    ut
    exemplo
    Christi
    vivatis, qui
    enimhabet hanc
    spem
    sanctificat
    se,
    sicut et ille sanctus est. Eslote
    ergosancti, quia
    et
    ego
    sanctus
    sum,
    dicit Dominus.
    EVANGELIUM
    MATTIM3I,
    CAP.XV.
    <
    Egressus
    J esus secessit in
    partes Tyri
    et
    Sido-
    <nis. El ecce
    mulier Chananaeaafinibusillis
    egressa,
    <
    clamavit,
    dicens ei: Miserere
    mei, Domine,
    fili Da-
    <
    vid,
    filiameamalea daemoniovexatur.
    Qui nonre-
    _
    <
    spondit
    ei
    verbum,
    et
    accedentes
    discipuli ejus,
    ro-
    <gabant eum,
    dicentes : Dimitle
    eam,
    quia
    clamat
    <post
    nos.
    Ipse
    autem
    respondens
    ait.Non summis-
    sus nisi adoves
    quaeperierunt
    domusIsrael. Al illa
    '
    <venit et adoravit eum dicens:
    Domine, adjuva.
    me.
    <
    Qui respondens
    ait: Nonest bonumsumere
    panem
    filiorum et mittere canibus. At illa dixit:
    Etiam,

    Domine,
    namet catelli edunt demicis
    quae
    cadunt
    td.e
    mensa dominorumsuorum. Tunc
    respondens
    J esus ait illi: 0 mulier!
    magna
    est fides
    tua,
    fiattibi
    sicut
    vis,
    et sanata est filia
    ejus
    ex illahora. >
    Egressus
    hide
    J esus,
    secessitin
    partes Tyri
    et Si-
    donis.
    (Ex Hier.)
    Scribis et Pharisseis calumniatori-
    bus derelictis
    transgreditur
    in
    partesTyri
    etSidonis
    ut
    Tyrios Sidoniosque
    euraret.
    isf SMARAGDlABBATIS
    j5a
    Mulier
    autemChananma
    egreditur
    de
    finibus prisli- A
    nis clamans,
    ut
    fdicr impeiret
    sanitatem. Observa
    quod
    in
    quinto
    dec::nok>co,
    filiaChananaeasanatur.
    Misererl
    mei, Domine, fili
    David, filia
    mea male
    a dmmomovexatuf. Inde vero novit vocare filium
    David,quseegressajam
    fuerat de finibus
    suis,
    et er-
    rorein
    tyrorum
    ac Sidoniorumlopi
    ac fidei commu-
    lalione dimiseral. Filia meamaledaemoniovexatur.
    Ego
    iiliamEecleslce
    puto
    animas essc
    credentium,
    qute
    nialea dcemonio
    vexabantur, ignoranles
    crea-
    torem,
    et adorantes
    lapidem.
    Qui
    non
    respondil
    ei verbum. Non de
    superbia
    Pharisaica,
    nec deScribarum
    supercilio,
    sedne
    ipse
    seutenticesuseViderelur contravius, per quamjusse-
    rat: In viam
    gentiuro,
    ne
    abieritis,
    et in civilates
    Sainarilanorum ne inlraVeritis
    (Matth. x).
    Nolebat
    eiiimoccasionemcalumniatoribus
    dare, perfeclam-
    que
    salutem
    gentiumpassionis
    etfesurrectionis tem-
    pore
    reservabat.
    Et accedentes
    discipuli ejus, rogabant
    eum,
    dicen-
    tes : Dimilte
    eam, quia
    clatnat
    post
    nos.
    Discipuli
    illo
    adhuc
    lemporemysteria
    Domini
    nescienles,
    vel mi-
    .gericordiacomriioli, rogabant proChanansea
    muliere,
    quam
    allev
    EvangelislaSyrophcenissamappellal,
    vel
    importuiiitate ejus
    carere
    cupieutes, quia
    nonu-lcle-
    menlom,
    sed ut durum medicuifl crebrius incla-
    .maret.
    Ipsc
    aulcm
    resporidens
    ait: Non summissusriisi
    adoves
    quwpetienmt
    domusIstael. Non
    quod
    et ad
    gentes
    nonmissus
    sil,
    sed
    priinum
    adJ sfael missiis
    ,(
    sil,
    ut illis non
    recipientibus -Evangeliurh,juste
    fie-
    ret ad
    gentes transmigratio.
    Al iliavenitet
    aa\prdvit'e'um"dicens
    :
    'Ddtnirie,
    adju-
    va me. Mira -sub
    persoha
    riiuliefis
    Chanariitidis,
    Ecclesiaefides, palieritia, liurailitas, pfaedicatur.
    Ei-
    des, qua
    cfedidefit saiiari
    pOssb
    filiainsttam:
    palieh-
    lia,
    qua
    totifes
    contenipta
    in
    precibus perseverat:
    humilitaSi qtia
    sfc^caltilis
    cbmparat.
    '0 mifa ferurii
    conversio,
    Israel
    quondamfilius,
    nos
    canes,
    pro
    di-
    versitate fidei ordo nominumcommutalur. De illis
    postea
    dicitur :'Cireumdederurilmecanes
    multi(Psat.
    xxi),
    ei videte
    canes,
    videtemalos
    operdfios (Philip.
    m).
    Dehobis
    autem,
    ad
    pietalis gfaliamConversis,
    dicil: El alias oves
    hdbeo,qum
    nonsuntexhoc
    ovili,
    el iilas
    oportel
    'ine
    'ddWiiceYe,
    et vo'c&nineamdudient
    (J oan. x).
    Et >fi'ice': Fides tuaieVaivamfecit.
    Qxiiresp'6'rideris
    dit: Non esl bonumsumere
    panem
    'filiorum
    ~etmiltere
    canibus,
    al illadixit:
    Etiam,
    Do-
    iniiie,
    iiain et calelli edunl de tnicis
    qum
    cadunt de
    riiensadomiriorumsuorum. Noiandum sane
    quod
    niystice loquilttr
    cfedens ex
    gentibus
    mulier.
    Qui
    eatelli siib rflensa comedunt de micis
    puerorum
    ?
    Meiisa
    qtiippe
    est
    scriplura sancta, quae
    nobis
    pa-
    nera
    viueininistrai,
    hitic eteniradicil Ecclesia: Pa-
    rastiin
    cbiispeciu
    meo'mensamadversus eos
    qui
    tri-
    bulahtme
    (Psdl. xxii).
    ftlicae
    puerorum
    interna simt
    mysteriascfipturarum, quibus
    humiliumsolent cor-
    dafqpci.
    Noti
    ergbcfustas,
    sedinicas.de
    pane-pue-
    A
    rorumedunt
    catelli, quia
    conversi adfidera
    gentiles,
    nonIitterae
    superficiem
    in
    scripluns,
    sed
    spinlalium
    hiedullam-
    sensuum,
    quam
    bonisaclibus
    proficere
    vi-
    deant
    inquirunt.
    Et hocsubmensa
    dominorum,
    dum
    verbis sacri
    eloquii
    humiliter subditi ad
    implenda
    qusevpraeceptaSunt,
    cuncla sui cordis et
    corppris
    bflicia
    subponunt, quatenus
    ad
    sperandaquse
    a
    Dp-
    mino
    promissa
    sunt
    praeniia
    incoelis
    ,
    merilo sede-
    bitcehumililatis
    erigant.
    Tunc
    tespondens
    J esus ail illi: 0 mulier!
    magna
    est
    fidestua, fial
    libi sicut
    vis,<el sanata est
    filia
    illiusex
    iila hora.
    Propter magnain
    matris fidemfiliamde-
    seruit doemonium. Ubi datur
    exemplurn
    catechizan-
    di
    infanles,
    quia
    videlicelper
    fidemel confessionem
    parenlum
    in
    baptismo,
    liberanlur a diabolo
    parvuli,
    B qui
    nec dum
    per
    se
    sapere,
    vel
    aliquid agere
    boni
    possunt
    atit uiali.
    (Ex Beda.) Typice
    autemmulier hoec
    gentilis,
    sed
    cumfidead Dominumveniens Ecclesiam
    designat
    degentibuscolleciam,; quoe
    etChanancea
    vocatur,quia
    zelofidei commotaad Domihuin
    veniens,
    idoladere-
    liquit.
    Chanaan
    autem zelus
    interpreiatur, qusepro
    filia
    dsemoniacaDominum
    rogat,
    cum
    pro populis
    suis,
    necdum
    credentibus,
    ut et
    ipsi
    adiabolofrau-
    dibus
    absolyantur,
    supernaepielati supplicat. Quod
    vero
    prius
    non
    respondit
    ei
    Doniiiius,
    significat quod
    illoiii carne
    praesente, genles
    nonaudierunl
    veilmm

    ex
    ore
    ejus; quod
    autero
    apostoli
    dicunt Domino:
    i
    Dimitteeam, idesl,
    suscipe.precesejus, quia
    clamat
    ,
    jiost nos,
    siguificat, quodpost
    resurreclionemascen-
    sioneinque
    Domini
    audiens
    praedicaiiouemapostolo-
    rum,
    ul
    -exaudiretur,
    clamabat.
    Quod
    vevorlefini-
    ims stlis
    *egressam
    eam dicit
    Mattheeus,
    iioc
    siguat,
    quod
    illi solum
    fideliteracrecte
    properantibus oraut,
    '
    qui priscas
    suee
    .perfidice
    mansiones
    relinquunt, atque
    indomum
    Domini;
    videlicet
    Ecclesiam, piase.devo-
    -tionetTansferunt.

    DOiHNICA
    TRICESIMA
    1.ECTIO'EPlSf. EATI
    PAttLIAPOSTOLIAD
    EPHESIOS,
    CAPITEV.
    <
    feslote imitatores
    Dei,
    sicut filii
    charissimi. Et
    > <ambulalein
    dilectioiie,
    sicut et
    Christusdilexit
    nos,
    > el tradidit
    senietipsuui prouobis, oblationemet ho-
    '';
    <stiamDeoinodoremsuavitatis.
    Foruicalioautemet
    <0mnis immunditia,
    aut
    avarilia,
    nec nominetur in
    11 <
    vobis, sicut decetsanclos
    Dei,
    aut
    turpitudp,
    -auj

    slultiloquium,
    aut.scurrililas
    quce,
    ad remnon
    per-
    e
    tinet,
    sed
    magisgraiiarumactio.
    Hocautein
    sciiote,
    d <
    intelligenlesquod
    omnis
    fornicalor, aufiimnundus,
    11 aut
    avarus, quod
    est idoiorum
    servilus, .nonha-
    ? bet hsereditatemin
    regno
    Christi et Dei. Nemo
    L- vosseducat inanibus
    verbis,.-propter
    haecenimve-
    <nit ira Dei in flliosdiffldentiae.Nolite
    ergo
    -effici
    pafticipes
    eorum.
    Eratis
    aliquandotenebrce,
    nunc
    it
    autemIux in
    Domino,
    ut filii lucisambulale. Fru-
    ctus enimlucis
    est,
    iuomni bonitate
    ef jusfifia
    et
    !- .. veritate,
    ;
    t
    155 COLLECTIONESIN
    EPFSTOLASET EVANGELIA, iU
    Estotehnitatores Dei,
    sicut
    filii
    chatisshni.
    (Ex
    Hie-
    ron.)
    Nonemm
    puto quod
    inca;lf ris
    quoqne
    , quae-
    cunque
    Deus
    feceril,
    bomoeum
    posset
    imiiari,
    sed
    verbi
    causa,
    ut
    quo
    modo ille est
    clemens,
    et
    pluit
    super
    bonoset
    malos,
    sicetiamnos bonitatem no-
    stram
    super
    oroneshomines effiradamus.
    Quod
    cum
    fecerimus,
    eriinus filii
    dilecti,
    sive
    ipsius Pauli, sive,
    quod
    melius
    puto,
    Dei.
    (Ex Primas.)
    Irhitationeenimiion natura filii Dei
    sttmus,
    sicut ait Salvator: Ut 'sitis
    filii
    Pdlris
    vestri,
    <qui
    incwlis-est
    (Maltli. xi).
    Et Uihbtilate
    ih
    dikctiotie,
    "sicnt'et Ciirisius dilexit
    rio's,
    'ettradidit
    seiheiipsumpfo
    nobis,
    dblatioriemet
    iiostiani
    Deo,
    in odbieriisuavitatis.
    fExHierori.) Qiii
    pro
    aliorutosalute
    usqiie
    ad
    sanguinem
    contra
    pec-
    caluin
    dimicat,
    itautel ariiinamsuamtradat
    proeis,
    iste amhulat in
    charitale,
    imilans
    Christun:, qui
    nos
    in tantum dilexit,
    ut crucem
    pro
    salute hominutii
    sustineret, quomodo
    enirfl ille tradidit
    semetipsum
    pro
    nobis,
    sicet
    ipsepro quibus potest
    libenter oc-
    cimibetis,'imitabitui'
    eum,qi
    oblationcmet
    hosfiam,
    in odoremsuavitatis
    sePatri
    tradiuit,
    fiel eiiam
    ipsa
    ohlalioet bbstia Dei ih Piioremsuavitatis.
    Fornicatio autem,el
    omnisimmunditiaaut
    avarilia,
    necnomineturinvobis,
    srcut clecetsanctos. Nisi
    phi-
    J bsophoriirii
    quhiamcyriicus
    exstitisset, qui
    doceret
    "omneiu
    litillaliotieih carnis et fiuxum seminis non
    vilandUm,tiunquarn
    sahctus
    Aposiolus,
    scribens ad
    Ephesios,
    adfornicalioiiemeliam omnemimmundi-
    tiam
    copulasset,
    et ad injmunditiam
    jtinxissel
    avari-
    tiam. Noti uatic, quod
    pecuniascciplmuscongregare,
    "sedillam,
    de
    qua siipra
    diximus: Ne
    supergrediaiur
    'dvafusin
    negotiofratrein
    suum
    (I
    Thes.
    iv),
    id
    est,
    in
    adtitierii
    tiegotiutii, qubd
    esl insatiabHis
    per
    om-
    nia
    lurpituditiurii
    lasciviseque
    discursus, quod
    con-
    'griieriter
    et
    tttrpitudinis generaliler accipit
    nomen.
    Stultiloquium
    aul
    scurrilitas,
    qum
    ad remnon
    per-
    tinent.
    Siultiloquium
    esse
    ceslimo,
    nonsolum eorum
    qtii
    aliqua
    navrant
    turpia,
    ut risum
    moveant,
    et fa-
    tuilale simrilata, magis
    illudant
    eis, quibus placere
    desideranf,
    sed etiam eorum
    qui sapientes
    sseculi
    putanlur,
    et derebus
    physicisdisputanles,
    dicunt se
    arenas littorum,
    gutlas
    oceani,
    ccelorum
    spatia,
    ter-
    rcequepunclumIiquidocomprehendisse.
    Iflter stulti-
    loquium
    aulem et
    scurrilitatem,
    hoc
    interest,
    quod
    stulliloquium
    nihil in se
    sapiens habet, scurrilitas
    vero de
    prudenti
    mente
    descendit',
    el consulto
    ap-
    petitqusedam,
    vel urbana
    verba, velrustica,
    vel fa-
    cela, quae
    nos
    jocularitatem
    alio verbo
    possumusap-
    pellare,
    ut risummoveal andicntibus. Yenimhaeca
    sanctisviris
    penitus propellenda, quibusmagis
    con-
    venit
    lugere
    : Beati enim
    qui lugent, quoniamip'si
    consolabuntur.
    Sed
    magisgratiarum
    actio,
    Quaerat
    aliqnis
    et dicat:
    quid
    sibi vuil
    post
    fofnicationem
    prohibitam
    et im-
    munditiam,
    cceteraque'vitia.igratiarum
    actio? Ihlibc
    lbcoiionista est
    nominata,-juxta qham.gratias agi-
    mus
    Deo,.sed juxta quam-gratiam,
    sive
    gratiosi
    et
    A satsi
    apud
    horoines
    appellamur.
    Decet enim Ghri-
    sticni sermonemsaleesse
    conditiim;
    ut:gratiamapud
    ^uidienleshabeat.
    Hoc autemscitote
    intelligentes, quod
    omhis
    forni-
    MWr,
    dttt
    immuriduS;
    ciui
    dviirics^quod
    est Moiorum
    s"erv"ttus,
    nori liWet tiwreUittiiemiii
    'tegho
    'Chrisli
    et
    Dei. Notaridiiiti
    qubtl
    sfexvittis
    stiprapfbhlbrtis,
    for-
    tiicatiotie, iriimundilia, -avafitia,
    ttirpitiiUine,
    stulti-
    loquio,
    scurrilitate
    ,
    nunc tcintum
    tria'pbsuefit,
    fof-
    hicaliottem, imitttihciitiaih, avaritiam, quibus qui
    ftiefii
    obnoxius,
    haereditatetij iti
    regtio
    Chfisti fetDei
    habere iion
    possit.
    Si enim
    stullilbqcitts
    bl scurra
    .'alieni essctit a
    regno
    Dei,
    qtibtiiodb
    tres
    qubs
    "specia-
    iitef
    separarijus,
    videretur sentfeiitiaesse
    crudelis,
    nou
    igtibscere
    imbecilliiati
    frajiiitatis nuiriarise,
    cum
    etiam
    per jbcnm
    nos dicta
    clamiiaferit.
    Qtii
    enimin
    sefnione non
    labitur, perfectus
    est
    vlr, quamvis
    enim
    aiiquis
    a
    fofhicatione,
    iriihiunditia
    atque
    lascivia
    alienus
    sit,
    tameti si
    slttltiloqotis
    et scurva
    fuevit,
    riori-teflbbitbuin
    locum, qiiem possesstifiis erat,
    si
    hoecvitia non haberet.
    Respondeat quis, esto,
    stul-
    tiloquinm,
    scurrilitas tion btiindeifl liaberit
    featum,
    quem fornicatio,
    immuiiditia et
    aVaritia,
    tiunquid
    non et
    turpitudinem
    cimi tribus debiiit
    riominare?
    Ad
    quoddicenduni, liirpitudinetii
    liic
    significare
    abs-
    conifita
    cogiiaiionum,
    cuift
    inflammantuT
    sensus no-
    istri ad
    libidinem, et carnis
    titillatiorie anima
    ignita
    succenditur,
    et nihiloiriinusDei tihiofeet mentis
    ju-
    diciorelVenaluf.
    Deiiique
    efiarii
    supra absque
    turpi-
    ^tridine
    Ifia
    pariter appellavil,
    cticens:
    Fornicatio
    auiemet omnis
    immunditiaet
    avaritia,
    nec
    nominetur
    in
    vobis,
    el
    deinceps
    :
    Turpitudo
    cutn
    stultiloquio
    et
    scurrilitate nuriteraia
    est,
    el
    qutimodo
    stultiloquium
    et
    scurrilitas,
    sicet ista
    turpitudo
    non
    pefdii,
    necin
    perpetuuin
    excludit'a
    regno.
    TuVenimtisin locis
    plu-
    riniis
    prophetarum
    idoloLftfiarn
    fbfnicationem
    appel-
    latain :
    Fornicabantur,
    ihqiiit, post
    idola
    sua,
    et
    spi-
    fiiu
    'fofnicatioriis
    teducXisutit
    (Osew
    iv).
    Potest
    itaque
    forhicatioet
    superidolblafvia
    inleliigi.
    Si vero
    avarus
    ille
    accipitur,'qtii pecutiiatii utcunque
    conquirens,,
    iiflmmosper'fas
    et riefashaJ iefe
    "desiderat,
    iste ido-
    lolatra in eo
    est, quia scUIptufam
    ipsius nummi
    colit,
    et idolain ea ceelataveneratur. Ut
    voracium
    deus venler
    est,
    ita
    ciipidbfum
    qubque -jusiissime
    j.
    pecunia
    deus dici
    'pbtest.
    Iviaxime
    cumin alioloco
    Ap:sstolus ctipiditatetii idblolatriam
    vocet. Ad hcec
    -videndum
    quid
    Sbtilife
    voluerit ciicens: -In
    regno
    Chrisli
    bt'Dei,
    nfriimriatii aliud
    regnum
    Christi
    sit,
    aliud
    D'ei,
    ainidem
    reghum
    sit iPatris et Filii. Et si-
    -quiilero
    dixisset: ih
    regrio
    Filii et
    Patris, per Filium
    veniremus ad
    Patrera,
    et licet esset diversitas
    per-
    soiiarum,
    tamett esset
    fegnaiitium
    uaa
    majestas.
    Nunc vero cum dixerit: In
    regno
    Christi et
    Dei,
    ipstim
    Dominuiii et Christum
    intelligamus,
    quia
    et
    cttm
    tradiderit
    regnum
    Deoet
    Patri,
    non erit Pater
    bmniain
    omnibus,
    sedDeusomnia in
    omnibus. 'Ubi
    atitemDeus
    est,
    tatii Pater
    quam
    Filius
    inlelligi-po-
    test.
    PorfOquod
    dePatre et Filio
    ciicimus/hoc^in
    et de sancto
    Spiritu
    sentiamus,
    13g
    SMARAGDIABBATIS 136
    Nemo
    vos
    decipial
    inanibus verbis. Yerba
    quse
    de- A
    cipiunt
    atquesupplantant,
    inania sunt et
    vacua, quse
    vero sedificanl audientes, plena,
    cumulata,
    con-
    fertaque.
    Propter
    hwcenimvenitiraDei in
    filiosdiffidentiw.
    Diflidentise
    filii sic
    dicuntur, quomodo
    filii
    perdilionis
    et fornicationis,
    et filii mortis et filii
    gehennse,
    et cse-
    terahissimilia, quoe
    invariis
    Scripturarum
    locisin-
    venire
    perfacile
    est.
    Nolite
    etgo efficiparticipes
    eorum.
    Particeps
    sive
    comparliceps
    fit diflidentiae
    filiorum, qui
    infornica-
    tioneet immunditiaet in
    avaritia, propter quse
    venit
    iraDei
    super
    filios
    diflidentise,reperitur,
    et
    parliceps
    quidem
    eorum
    est,
    ab eo
    quodparlicipalur
    et com-
    muuioneni habet malorum
    operum, comparticeps
    vero is
    appellatur, qui
    cumaliisest
    parliceps.
    "
    Eraiis enim
    aliquando
    tenebtm,
    nuncautemlux in
    Domino.Cum
    propter
    malitiamtenebrse
    vocarentur,
    admeliora
    conyersi,
    nimclux
    appellantur
    inDomino.
    Omnisenim
    qui operatur
    malum,
    odit
    lucero,
    de
    ju-
    stis.dicitur:
    NuncautemluxinDomino.Tenebrosus
    est el filiusnoclis
    atque
    tenebrarum, qui operatur
    malum, qui
    vero
    operatur
    veritatemet inlucemve-
    nit luxest et filiusluciset diei.
    Ut
    filii
    lucisambulale. Si Deuslux est et tenebrse
    non sunt in
    eo,
    filii lucis
    sunt, necnon,
    si Christus
    lux vera
    est,
    filii
    quoqueejus,
    ad
    quosloquitur,
    di-
    cens
    : Fitioli
    mei,
    adhuc modicumvobiscumsum
    (J oan. xiu),
    filii verolucis
    sunt,
    ex
    quo colligitur
    eosdemfiliosesseDei
    patris, qui ,sunt
    filii Christi
    J esu.
    Fructus enimest
    lucis,
    et csetera.
    Siquidem
    fructus
    lucisnonsolumest in
    bonitate,
    sedin
    justilla
    et in
    veritate,
    ubi
    itaque
    bonilas
    est,
    ibi et
    justitia
    : ubi
    justilia,
    ibi
    consequenter
    et verilas.
    Apud
    bonum
    ergo
    Christi
    Palrem,
    ut
    ipsi quoque
    fatentur,
    et boni-
    las esl et veritas: ubi autembonitaset
    veritas, apud
    ipsum,
    el non
    apudalium,
    ut nunc
    Apostolusdocet,
    juslitia
    est.
    Intelligal quoque
    Marcion
    ipsum
    Chri-
    stum bonitatem,
    verilaleni et
    justiliamnuncupari.
    Bouilatemin
    eo, quod
    nonsecuiidum
    opera,
    sedse-
    cundummisericordiamdet
    gratiam
    credenlibusin
    se;
    juslilia
    in
    eo,
    dum
    unicuique
    retribuil
    quodmeretur;
    porro
    veritas,
    dum
    ipse
    solus causas creatura-
    rumomnium
    rerumquecognoscit.
    EVANGELIUM
    LUCI,
    CAP.XI.
    <Erat J esus
    ejiciensdsemoniura,
    et illuderatmu-
    tum. Et cum
    ejecisset
    dsemonium,
    locutusest mu-
    <
    tus,
    et admiratsesunl turbae.
    Quidam
    autemex eis
    <dixerunt: InBeelzebub
    principe
    dsemonioruui
    eji-
    <cit daemonia.Et alii
    tentantes, signum
    decoelo
    <
    quserebant
    abeo.
    Ipse
    autem ut vidit
    cogitationes
    t
    eorum,
    dixit eis : Omne
    regnum
    inse
    ipsum
    divi-
    t suni
    desolabitur,
    et domus
    supra
    domum cadet.
    t Si autemet Salanas in
    seipsum
    divisus
    est, quo-
    t modoslabit
    regnumejus
    ?
    quia
    dicitis: InBeelze-
    <
    bubejiceremedcemonia.
    Siautem
    ego
    inBeelzebub
    <
    ejiciodcemonia,
    filii vestri in
    quo ejiciunt
    ? Ideo
    *
    ipsi judices
    veslri erunt. Porro
    si in
    digito
    Dei
    eji-
    A
    cio
    dsemonia,profectopervenit
    advos
    regnum
    Dei.
    t Curnforlisarmatus custoditatrium
    suum,
    in
    pace
    csunt omnia
    qucepossidet.
    Si autemfortior eosu-
    <
    pervenicns
    vicerit
    eum,
    universaarma
    ejus
    aufe-
    <
    ret,
    in
    quibus
    confidebat,
    et
    spoliaejus
    distribuet.

    Qui
    nonest
    mecum,
    adversumme
    esl,
    et
    qui
    non

    colligit
    mecum,
    dispergit.
    Cumimmundus
    spiritus
    <exieril ab
    homine,
    ambulat
    per
    loca
    inaquosa,
    <
    quserensrequiem,
    et non
    inveniens,
    dicit: Rever-
    <tar indomummeamundeexivi. Et cum
    venerit,
    <inveniet eam
    scopis
    mundatam. Et tunc vadit et
    assumit
    septem
    alios
    spiritus
    secum
    nequiores
    se.
    Et
    ingressi
    habitant ibi.Et fiuntnovissimahominis
    <illius
    pejoraprioribus.
    Factumest autemcumhoec

    diceret, extollensvocem
    quaedam
    mulier de
    turba,
    "
    <dixit illi: Beatusventer
    qui
    te
    portavil,
    et ubera
    <
    quae
    suxisli. At illedixit.
    Quinimo,
    beati
    qui
    au-
    diunt verbumDei et custodiuntillud. i
    Erat J esus
    ejiciensdmmonium,
    el illuderat
    mutum,
    et cum
    ejecisset
    dwmonium,
    iocutus esl
    mulus,
    et
    admiralmsunt turbw.
    (Ex Beda.)
    Doemoniacusiste
    apud Malthseum,
    non solum
    mutus,
    sedet ceecus
    fuissenarratur.
    Curatusque
    dicitur a
    Domino,
    itaut
    loquerelur ef
    videret. Tria
    ergo signa
    simul inuno
    s homiue
    perpetrata
    sunt. Caecus
    videt,
    mutus
    loquitur,
    >
    possessus
    adaemonioliberatur.
    Quod
    e*tunc
    quidem
    carnaliter faclum
    est,
    sed et
    quotidie completur
    in
    i
    conversione
    credentium,
    ut
    expulsoprimumdaemone,
    fidei lumen
    aspiciant,
    deindeadlaudes Dei tacenlia
    i
    p
    prius
    oralaxentur.
    Quidam
    autemexhisdixerunt: In Beelzebub
    prin-
    ~
    cipe
    dwmoniorum
    ejicit
    dwmonia.
    (ExHieron.)
    Non
    i
    hsec
    aliqui
    de
    turba,
    sed
    pharissei
    ealumniabanlur et
    i
    scribee,
    sicut alii
    Evangelistae
    testanluv. Turbis
    i
    quippe, quae
    minuserudilae
    videbantur,
    Dei
    semper
    facta
    miranlibus,
    illi
    conlra,
    vel
    negarehaec,
    vel
    quas
    i
    negarenequiverant,
    sinistra
    interprelationeperver-
    ,
    lere
    laborabant, quasi
    nonhcec
    divinitatis,
    sed lm-
    mundi
    spiritusopera
    fuissent. ldeoin
    Beelzebub,qui
    deus erat Accaron. NamBeel
    quideraipse
    est Baal.
    Zebub
    aulem,
    muscavocatur. Nee
    juxta quaedam
    ;
    mendosa
    exemplaria,
    / litlera vel d in fineest no-
    ;, minislegenda,sedfr.Beelzebub ergo
    Baal
    muscarum,
    id
    est,
    vir
    muscarum,
    sivehabens
    muscas, interpre-
    talur. Ob sordesvidelicet immolatitii
    cruoris,
    ex
    .
    cujus spurcissimo
    ritu vel nomine
    principem
    dsemo-
    L- niorum
    cognominabant.
    i-
    Ei alii
    tenlantes, signum
    decmlo
    quwrebant
    abeo.
    is (ExBeda.)
    Yel inmorem
    Heliae, ignem
    de sublimi
    i-
    venire
    cupiebant,
    vel insimilitudinemSamuelistem-
    lo
    pore
    sestivo
    mugifetonitrua,
    coruscare
    fulgura,
    im-
    js bres
    ruere, quasi
    non
    possint
    et alia calumniari et
    i-
    dicere,
    ex
    pccultis
    et variis aeris
    passionibus
    acci-
    :t. disse. At lu
    qui
    calttmiiiaris ea
    quse
    oculis
    vides,
    o- manu tenes,
    utilitate
    sentis, quid
    facis de his
    quae
    e- deccelovenerint?
    utique respondebis,
    et
    magos
    in
    lb
    J Egyplo
    multa
    sigria
    fecissedecoelo
    (Exod.vn,
    vm).
    30
    Ipse
    aulemut vidil
    cogilalioneseorum,
    dixiteis:
    ji-
    Omne
    regnum
    in
    seipsum
    divkumdesolabitur,
    etdo-
    137 COLLECTIONES
    IN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 138
    mus
    supra
    domumcadel. Nonad
    dicta,
    sedad
    cogi- j
    tata
    respondit,
    ut vel sic
    compellereutur
    credere
    po-
    tentice
    ejus, qui
    cordis videbat occulta. Si autem
    omne
    regnum
    m
    seipso
    divisum
    desolabitur,
    ergo
    Patris et Filii et
    Spiritus
    sancti
    regnum
    nonest di-
    visum, quod
    sirie ulla
    contradictione,
    non
    aliquo
    impulsu
    desolandum,
    sedaeternaest slabilitale man-
    surum
    Si autemet Satanas
    in
    semetipso
    divisus
    est,
    quo-
    modostabit
    regnumipsius
    ?
    quia
    dicilis inBeelzebub
    ejicere
    medwmonia. Hoc
    dicens,
    ex eorumconfes-
    sionevolebat
    intelligi; quod
    ineumnon
    credendo,
    in
    regno
    diaboli esse
    elegissent, quod utique
    adversum
    sedivisumstare non
    posset. Eligant ergo
    Pharissei
    quod
    voluerint,
    si Satanas Satanan nou
    potest eji-
    cere,
    nihil contra
    Dominum, quod
    dicerent invenire
    1
    potuerunt,
    si autem
    polest,
    multo
    magis
    sihi
    prospi-
    ciant,
    et recedant de
    regno ejus, quod
    adversuinse
    divisum stare non
    potest.
    ln
    quo
    autemDominus
    Christus
    ejiciat daemones,
    nedsemoniorum
    principem
    cxistiment,
    attendant
    quodsequitur
    :
    Si autem
    ego
    inBeelzebub
    ejicio dmmonia, filii
    ve-
    stri in
    quo ejiciunt
    ? Ideo
    ipsi judices
    vestri eruni.
    Dixit hoc
    ulique
    de
    discipulissuis,
    illius
    populi filiis,
    qui
    certe
    discipuli
    Domini J esu Christi bene sibi
    conscii
    fuerant,
    nihil semalorumartiuma bonoMa-
    gislro
    didicisse,
    nt in
    principe
    daemoniorum
    ejicerent
    dsemones.
    Weo,inquit, ipsi judices
    erunt vestri.
    Ideo,
    '
    inquit, ipsi ignobilia
    el
    contemptibiliahnjusmundi,
    in
    quibus
    non artificiosa
    malignitas,
    sedsancta sini-
    plicilas
    mea
    apparet, ipsi
    lestes
    mei, judices
    vestri
    erunt.
    Aliter,
    filios
    J udseorum,
    exorcistas
    gentis
    illius
    ex more
    significat, qui
    ad
    invocationem
    ejiciebant
    dsemones,
    et coarctat eos
    interrogationeprudenti,
    ut
    conliteantur
    Spiritus
    sancti essel
    opus
    ?
    Quod
    si ex-
    pulsio, inquit,
    daemonumin filiis
    veslris,
    Deo non
    daemonibus
    deputalur, quare
    in me idem
    opus
    non
    eamdem habeat causam.
    Ergo ipsi judices
    veslri
    erunt,
    non
    potestale,
    sed
    comparatione,
    dumilli ex-
    piilsionem
    deemonumDeo
    assignant,
    vosBeelzebub
    principi
    dsemoniorum.
    Porro si in
    digito
    Dei
    ejiciodmmonia,profectoper-
    venitinvos
    regnum
    Dei. Iste est
    digitus, quem
    con-
    filentur et
    magi, qui
    contra
    Moysem
    et Aaron
    signa
    faciebanl,
    dicentes:
    Digitus
    Dei estisle
    (Exod. vm),
    quo
    et labulce
    lapidecescriptse
    sunt in monte Sina.
    :
    Igilur
    mariusel
    brachium,
    Dei Filius
    est,
    et
    digitus
    ejus,
    est
    Spiritus sanctus,
    Patris et Filii et
    Spiritus
    sancti una substautia est. Nonle scandalizet mem-
    brorum
    insequalitas,
    cum aedificetunitas
    corporis.
    Aliter, digitus
    Dei vocatur
    Spirilus sanctus, propter
    parlitionemdonorum, quce
    in eo dantur
    unicuique
    propria,
    sive
    hominum,
    sive
    angelorum,
    in nullis
    enimmembris nostris
    magis apparet partitio quam
    in
    digitis.
    Quod
    autem
    dixit, pervenit
    invos
    regnum
    Dei, regnum
    Dei nunc
    dicit,
    quo
    damnantur
    impii,
    et a
    fidelibus,
    de
    peccatis
    suis
    pcenitentiam
    nunc
    agenlibus,
    secernunlur.
    Aliter,
    regnum
    Dei Chrislus
    est,
    de
    quo
    alibi:
    Regnum
    Dei intra vos
    est,
    sive
    A
    venietvobis
    regnum
    Dei,
    illudsublime
    solium,
    unde
    J oannes aiebat: Peenitenliam
    agite,
    appropinquabit
    enim
    regnum
    cwlorum.
    Cum
    fortis
    armatuscustodit atrium
    suum,
    iri
    pace
    sunt
    omnia
    qumpossidet.
    Fortem
    diabolum,"
    atrium
    vero illius
    mundum, qui
    in
    malignopositus est,
    ap-
    pellat,
    in
    quo usque
    ad Salvatoris adventummalc
    pacato poliebatur imperio, quia
    in cordibus infide-
    lium
    ,
    sineulla contradictione
    quiescebat,
    unde et
    alibi
    princeps
    mundi
    vocatur,
    dicenteDomino: Venit
    enim
    princepsmundi,
    et in menihil inveniet
    (J oan.
    xiv),
    et iterum:
    Nuncprinceps
    mundi
    ejicietur foras,
    de
    qua
    hic
    ejectione
    subjungitur.
    Si autem
    fortiot
    illo
    supetveniens
    vicerit
    eum,
    uni-
    versaarma
    ejusauferet,
    in
    quibusconfidebat
    et
    spolia
    R
    ejus
    distribuet. De
    seipsoquippeloquitur, quod
    non
    concordi fallax
    operatione, quemadmodum
    calum-
    niabantur,
    sed forliori
    potentia victor,
    homines a
    dcemonioliberaret. Arma in
    quibus
    male fortis ille
    confidebat,
    quse
    sunl?
    nequitise spiritales. Spolia
    vero
    ejus ipsi
    homines sunt ab eo
    decepti, quse
    vi-
    clor Christus
    dislribuit, quod
    est
    insignetriumphan-
    tis, quia caplivam
    ducens
    caplivitalem,
    dedit dona
    hominibus, quosdamquidem
    apostolos,
    alios evan-
    gelistas,
    lios
    prophetas ,
    illos
    pastores
    ordinans et
    doctores.
    (ExBeda.)
    Intrat
    ergo
    in dofbum
    fortis,
    id
    est,
    in
    hoc sseculum
    mortalium,
    sub
    potestate
    diaboli,
    quantum
    ad
    ipsam
    mortem
    pertinet, constitutum.
    De
    ipsoquippe
    scriptum
    est:
    quod
    potestatem
    ha-
    C
    beat mortis. Inlral
    ergo
    domum
    forlis,
    id
    est,
    in suo
    dominatu habentis
    genus humanum,
    et
    prius
    alli-
    gat eum,
    id
    est, ejus
    coercel et
    cohibet
    potestatem.
    Potestatis suce fortioribus
    vinculis,
    sic
    eripit
    vasa
    ejus, qucecunqueprcedestinavit
    eripere,
    ab
    ejus
    li-
    berans
    potestate,
    ut illonou
    impediente,
    credant in
    islumlibera voluntate.
    Qui
    nonest
    mecum,
    adversumme
    est,
    et
    qui
    non
    coiligitmecum,
    dispergit. (Ex Hieron.)
    Non
    putet
    quisquam
    de hcereticis et
    schismaticis, quanquam
    et ita
    ex
    superfluo possit intelligi,
    sed ex coiise-
    quenlibus textuque sermonis,
    ad diabolumrefertur.
    Et
    quod
    non
    possint opera
    Salvatoris
    Belzebub
    ope-
    ribus
    comparari:
    ille
    cupit
    animas homimimtenere
    captivas,
    Dominus liberare : ille
    prsedicat idola,
    "
    hic unius Dei notitiam: ille trahit ad
    vitia, hic ad
    virtules revocat.
    Cumimtnundus
    spiritus
    exiret de
    homine,
    ambula-
    bal
    per
    loca
    inaquosa. Quamvis simpliciler
    intelligi
    possil,
    Dominumhcec ad distinclionem suorum el
    Satance
    operum, adjunxisse. Quod
    scilicel
    ipse
    sem-
    per pollutamundare,
    Salanas veromundata
    gravio-
    i ribus festinet conlaminare
    sordibus,
    tanien et de
    ,
    hceretico
    quolibel,
    vel
    schismalico,
    vel etiam malo
    calholico
    polest
    noninconvenienter
    accipi.
    De
    quo,
    tempore baplismatis, spiritus immundus, qui prius
    : in eo
    habitaverat,
    adconfessionemcatholicae
    fidei,
    i abrenunliationem
    eonversationis, ejiciatur; Iocaque
    i
    inaquosa peragret,
    id
    est,
    corda
    fidelium, quce
    a
    PATROL.CII. 8
    139 SMARAGDIABRATIS 140
    mollitie fluxse
    cogitatiotiis expurgata
    1
    sitit,
    caliidus.
    insidiatbr
    exploret,
    si
    qubs
    ibi forte stios
    netjiiiiise
    gressus figerepossit,
    sedbene dicittif.
    Qumrerisrequiem,
    et hon invenieris.
    Quia
    castas
    mentes
    effugiens,
    in solodiabolus cbrde
    pfavorum
    gratiarti
    sibi
    potest
    itivenire
    quietem.
    Undede illb'
    bominus : Sub
    uinbra, itiquit,
    dormit in sectetd ca-
    lami,
    el in locisliumeniibus
    (J ob. XL);
    in
    ttiflbra,
    vi-
    delicet tenebrosascohscietilias : in
    calairio,qui
    foris
    nitidus,
    intus est
    vacuus,
    siniulalrices : inlbcishu-
    menlibiis,
    lascivas
    moliesque
    mentes insitiuatis.
    Dicit: Revertar in domummeamunde exivi. Ti-
    mendus est iste
    versiculus,
    non
    exponendtis,
    ne
    culpa quam
    iti nobis exstinctam
    cfedebamus, per
    incuriamnosvacanles
    opprimat,
    Et cum
    veneril,
    invenit
    scopis
    mundatam. Hoc
    est,
    gratia baplismatis
    a
    peccatorum
    Iabe
    castigatam,
    sed nulla boni
    operis
    itidiistria cumulatam. Unde
    beneMatthseushanc domum
    vacanlem, scopis
    mun-
    datam
    alque
    ornatam dicit inventam: mundalam
    videlicet avitiis
    prislitiis per baplismttm,
    vacanterri
    abonis actibus
    per tiegligeiitiam,
    oiiiatamsimulatis
    virtutibus
    per hypocrisitii.
    Et tuncvadit el assutriit
    septeth
    dlioS
    spifilus
    ne-
    quiores
    se,
    el
    ingressi
    habitant ibi. Per
    septem
    malos
    spiritus
    universa vitia
    designat. Quemcurique
    enim
    post baptisma
    sive
    pravitas
    hccretica,
    seu rinmdana
    cupiditas arripuit,
    itiox birinitim
    proslerfaet
    in itita
    vifiorum. Unde
    fecte,
    heqiiiores
    ttinc eo
    spiritus
    dicunlur
    ingressi, quia
    nott soluni habebif illa se-
    ptem
    vitia, qusesepteni spiritalibus
    sunt contraria
    virlutibus,
    sed et
    per hypocrisimipsas
    se virtutes
    habere simulabit.
    Et sunt novissimahominisillius
    pejotapfiofibus.
    Medius
    quippe
    eral
    ei,
    viainveritatisi'riori
    cogno-
    scere, quam

    post agnilionetii
    fetrorsum converti.
    Quod
    inJ uda
    tradilore,
    vel SirnOhe
    Mago,
    caeteris-
    que
    talibus
    specialiter legimus iinplelum. Quo
    au-
    tem
    generaliter
    hcee
    parabolatefldat,ipse
    secundum
    MatthoeumSalvalor
    exposuit,
    ubi ea
    terminata,
    mox
    subdit,
    dicens : Sic erit et
    geiieraiioni
    huic
    pessimw,
    id
    est, quod
    de uno
    quolibet specialiter geri
    solet
    enarravi,
    hoc in lola
    genefaliter hujuspopuli gente
    geri
    nondesinit.
    Immundus
    quippespiritus
    exivit a
    J udaeis,quando
    acceperunt legem,
    et ambulavit
    per
    loca
    arida,
    quserens
    sibi
    requiem. Expulsus
    videlibet a
    J udaeis,
    ambulavit
    pef gefltiumsoliludines; quse
    ciim
    postea
    Domiuo
    credidissent,
    illenoninventp locoin uatio-
    nihus, dixit,
    revertar indomummeam
    pristinam
    unde
    exivi. Habeo
    J udaeos, quos
    ante dimiseram. Et ve-
    niens invenit vacatitem
    scopis
    mundalam. Vacabat
    enim
    templum J udaeorum,
    et Christum
    hospitem
    non habebat dicentem: Dimitletuf vobisdomusve-
    stra deserta
    (Matth: xxi).
    Quia
    igitur
    Dei et
    angelo-
    rum
    prcesidia
    nbii
    babebant,
    et ortiati erant
    super-
    fluis observationibus
    Pharisaeorum,
    revertitur ad
    eos
    diabolus,
    et
    septenario
    sibi nuuiero daembnum
    adtiito;
    hcibitat
    prisfinamdomuiri,
    et fiiint
    posteriora
    A
    illitis
    pbpuli pejoraprioribus.
    Multoenimnunc ma-
    jore
    dsemOnumnumero
    possidentur, blasphemantes
    iii
    syriagbgis
    suis Christum
    J esum, quam
    in
    J J gypto
    pbssessi
    fuei-antante
    legis
    notitiam.
    Quia
    aliud est
    vehturum non
    credere,
    alitld etim noti
    stiscepisse
    qui
    vetierit.
    Septenarium
    enimuumerum
    adjunctum
    diabolb,
    vel
    propter
    sabbatum
    iutellige,
    vel
    prbpter
    numerum
    Spirilus
    sancti,
    ut
    quomodo
    in Isaia su-
    per virgam
    deradice
    J esse,
    et floreiti
    qui
    deradice
    ejus conscendit, septem spirittts
    virtutum descen-
    disse
    narrantur,
    ita el e contrario vitiorum nume-
    rus in diaboloconsecratus sit.
    Faclum esl autemcumhwc
    diceret,
    exloilensvo.cem
    qumdam
    mulier deturba dixil illi: Beatus ventet
    qui
    te
    potlavit,
    et ubera
    quw
    suxisti.
    Magnse
    devotionis
    R
    et fldei haecmulier
    ostenditur, quoe
    Scribis et Pha-
    risseisDominumtenlantibus simul et
    blasphemanti-
    bus,
    tanta
    ejus
    incarnalionem
    prse
    omnibus sin-
    cerilate
    cognoscit,
    tanta fiducia
    confitetur,
    ut et
    prsesentium procerum calurnniara,
    et futurorum
    confundat haereticorum
    perfidiam.
    Namsicut tunc
    J udasi saucti
    Spiritus opera nlasphemando,
    verum
    consubstantialemque
    PalrisDeiFilium
    negabanl,
    sicet
    hceretici
    posleanegando,
    Mariam
    semper virginem,
    sancti
    Spiritus operanlevirtule,
    nasciluro ex huma-
    nis merabris
    unigeniloDeo,
    carnis suce materiam
    ministrasse
    ,
    verum
    ,
    consubslaniialemque
    matris
    fiMum
    hominis,
    fateri nbn deberedixerunt. Sedsi
    caro verbi Dei secundumcarnem nascentis acarne
    virginis
    matris
    pronunlialur exlranea,
    sine causa
    C
    venler
    qui
    eam
    porlasset,
    ubera
    quse lactassent,
    beatificantur.
    Qua
    enim
    consequentia ejus
    lacte
    credatur
    nutritus, cujus
    semiue
    negatur
    essecon-
    ceptus,
    cum ex unius
    ejusdemque
    fontis
    origine,
    secundum
    physieos, ulerque liquor
    emanare
    probe-
    tur. Nisi forte
    putanda
    est
    virgo
    sementivam suee
    otfrnis
    materiam,
    nutriendo in carne Dei Filio
    sug
    gerere potuisse,
    incarnando
    autem, quasi majori
    et inusitato miraculo minime
    potuisse.
    Sed huic
    opinioni
    obstat
    Apostolus,
    dicens :
    QuiamisitDeus
    Filium
    suum, factum
    ex
    muliere, factum
    sub
    lcge
    (Gatat. iv). Neque
    enimaudiendi
    sunt, qui legendum
    putanl:
    Nalumex
    muliere,
    factum sub
    lege,
    sed
    factum
    ex
    muliere, quiaconceptus
    inutero
    virginali,
    carnem non de
    nihilo,
    non
    aliunde,
    sed materna
    D
    traxit ex carne.
    Alioquin,
    nec vere filius hominis
    diceretur, qui origineni
    non haberet ex homine.
    Et nos
    igilur
    his contra Eulhioen
    dictis,
    exlollamus
    vocem cumEcclesia
    catholica, cujus
    hsec mulier
    lypumgessit.
    Extollamus et mentein demedio tur-
    barum, dicamusque
    Salvatori: Beatus
    venlcrquite
    portavit,
    et ubera
    quce
    suxisli. Vereenimbeata
    pa-
    rens,
    quee,
    sicut
    quidam
    ait
    (Sedulius),
    Ehixa.estptievfieraregem.
    Numenetaeterho
    coriiplecleris
    omnia
    gyr.o.
    . .
    paudia
    malvis
    habens,
    ^eumvirginilaiis
    Uonore.
    Qui
    eneluin
    ierraiiique
    tehet
    per
    sseoula,
    cujus
    Imperium
    sihe
    Dnemaiiet,qusB
    ventre
    beato;
    Nec
    primam
    similemvisaest,
    nechabere
    sequentem.
    Al ilie dixit:
    Quihimo,
    bedti
    qui
    audxumveibum
    141
    COLLECTIONES
    INEPISTOLAS ET EYANGELIA.
    142
    Dei,
    etcuslodiunt
    ttlud. PulchreSalvator attestationi i
    mulierisannuit. Noneam
    tanlummodo; quse
    verbum
    Dei
    corporaliter generare
    meruerat,
    sed et omnes,
    quidem
    verbum
    spiritualiter
    auditu fldei
    eoncipere,
    et boni
    operis
    custodia,
    vel in
    suo,
    vel in
    proximo-
    rumcorde
    parere,
    et
    quasi
    alere
    studuerint,
    asse-
    verans esse beatos. Quia
    et eademDei
    genitrix,
    et inde
    quidem
    beata, quia
    verbi incarnandi miiii-
    stra est facta
    temporalis,
    sed inde multo
    beatior,
    quia ejusdem semper
    amandi custos manebat
    aUerna.
    Qua sententia, sapientes
    J udseorum clam
    percutit, qui
    verbumDei non audire et
    cuslodire,
    sed
    negare
    etblasphemarc quaerebant.
    FERIA SEXTA HEBDOMAD./ESECUNDM IN
    QUADRAGESIMA.
    j
    EVANGELIUM
    J OANNIS,
    CAP.IV.
    J esus auleni
    fatigatus
    ex
    itinere,
    sedebat sic

    supra
    fontem
    ,
    hora autem erat
    quasi
    sexta.
    <Venit mulier de Samaria haurire
    aquam.
    Dicit
    ei J esus : Da mihi bibere.
    Discipuli
    eniin
    ejus
    abierunt in
    civilatem,
    ut cibos emerent. Dicit

    ergo
    ei mulier illa Samaritana-:
    Quomodotu,
    <J udseus cum
    sis,
    bibere a me
    poscis, quae
    sum
    <mulier Samaritana? Non enim couluiilur J udsei
    Samaritanis.
    Respondit
    J esus et dixit ei : Si
    <scires donum
    Dei,
    et
    quis
    est
    qui
    dicit
    tibi,
    da
    <mihi
    bibere,
    tuforsitan
    petisses
    ab
    eo,
    et dedisset
    tibi
    aquam
    vivam. Dicit ei mulier :
    Domine,

    neque
    iu
    quo
    haurias
    habes,
    et
    puteus
    altus est.
    Uride
    ergo
    halies
    aquain
    vivam?
    Nunquid
    tu
    <
    major
    es
    patre
    noslro
    J acob, qui
    dedit nobis

    puteum,
    et
    ipse
    exeo bibit et fiiii
    ejus,
    et
    pecora

    ejus? Respondit
    J esus et dixii ei : Omtiis
    quibibit
    ex
    aquahac,
    sitiet iterum.
    Qui
    autembiberit ex

    aqua qtiaiti ego


    dabo
    ei,
    non sitiet in ceternum.
    * Sed
    aqtiaquarii ego
    dabo
    ei,
    fiet in eofons
    aquce
    salientisinvitamseternarti. Dicit ad eummulier:

    Doriiiiie,
    da mihi hanc
    aquam,
    ut uon
    sitiam,

    neque
    veniamhuc haurire. Dicit ei J esus :
    Vade,
    vbcavirum
    tuum,
    et veni huc.
    Respondil
    mulier
    el dixit : Nbnhabeovirum. Dixit ei J esus-: Bene
    i
    dixisli, quia
    non habeo
    virum, quinque
    enim
    viros
    habiiisti,
    et riuiic
    quemhabes,
    non est tuus

    vir,
    hoc vere dixisti. Dicit ei mulier :
    Domine,
    video
    quiaprppheta
    es
    tu, patres
    nostri inmonle
    hoc
    adoraverunt,
    et vosdicilis:
    quiaHierosolymis
    est locus nbi adorave
    oportet.
    Dicit ei J esus:

    Muliev,
    crede
    mihi, quiavenilhora,quando neque
    in monte
    hoc, neque
    in
    Hierosolymis
    adorabitis
    <Patrem. Vosadoratis
    quoduescilis,
    nosadoramus
    ii
    quod
    scimus.
    Quia
    salusexJ udceisest. Sedvenit
    <horaet nunc
    est, quando
    veri adoratores adora-
    bunt
    patrem
    in
    spiritu
    et veritale. Namet
    pater
    <tales
    quaerit,qui
    adorent eum.
    Spiritus
    est
    Deus,
    et eos
    qui
    adorant
    eum,
    in
    spiritu
    et veritate
    <
    oportet
    eumadorare. Dicit ei mulier : Scio
    quia
    t Messias
    venit, qui
    dicilur
    Christus;
    cum
    ergo
    ille

    venerit,
    nobisaiiiiuiuiabit omnia. Dicit ei J esus:
    A
    <
    Ego
    sum
    qui loquor
    tecum. Et continuo
    veneruijt

    discipuli ejus
    et
    mirabantur, quia
    cum muliere

    Ioquebatur,
    nemo tamen dixit :
    Quid quaeris?
    aut
    quid Ipqueris
    cumea?
    Reliqttitergo hydriam
    <suam mulier et abiil in
    civitatem,
    et dixit illis
    i hominibus : Veniteet videle
    -
    hominem
    qui
    dixit
    mihi omnia
    quaecunque
    feci.
    Nunquid ipse
    est

    Chrisfus
    ? Exierunt
    ergo
    de
    civitate,
    et veniebant
    adeum. Interea
    rogabant
    eum
    discipuli,
    dicentes:

    Rabbi,
    manduca. Illeautemdixit eis :
    Ego
    cibum
    habeo
    manducare, quem
    vos nescitis. Dixerunt

    ergo discipuli
    ad invicem:
    Nunquidaliquis
    altttlit
    ei manducare? Dicit eis J esus : Meuscibus
    est,
    ut faciamvoluntatem
    ejus qui
    misit
    me,
    ut
    per-
    ficiam
    opus ejus.
    Nonnevos
    dicilis, quod
    adhuc
    B
    <
    quatuor
    menses
    sunt,
    et mensisvenit? Eccedico
    <vobis: Levate oeulos veslros et videte
    regiones,

    quia
    albsesunt
    jam
    ad messem. Et
    qtti melit,
    mercedem
    accipit,
    et
    congregat
    fructuminvitam
    eeternam. Ut et
    qui
    seminat Simul
    gaudeat,
    et

    qui
    metit. In hoc enimest verbum
    verum, qtiia
    alius est
    qui seminat,
    et alius est
    qui
    metit.

    Ego
    misi vos
    nietere, quod
    hon
    laborastis,
    alii

    laboraverunt,
    etvos in labores eorumintroistis.
    <Ex civitate autem
    illa,
    mulli crediderunt in eum

    Samaritanorum, propter
    verbum
    mulieris,
    testi-
    monium
    perhibentis, quia
    dixit mihi omnia
    quae-
    <
    cunque
    feci. Cumvcttissent
    ergo
    ad illmnSatna-
    t
    rilani
    rogaverunt
    eurn,
    ut ibi
    maneret,
    et mansit
    _,
    <
    ibi duosdies. Et multo
    plures
    crcdiderunt
    prppter
    sermones
    ejus.
    Et mulieri dicebant :
    Quia
    non

    propter
    luam
    loquelam
    crediinus.
    Ipsi
    enimau-
    divimus et scinius
    quia
    hic esl vere Salvatbr
    ;
    t mundi. n
    J esus
    fatigatus
    ex
    itinere,
    sedebatsic
    superfqritem,
    horaerat
    quasi
    sexta.J esus
    ergofatigatus
    ex
    itinere,
    1
    quid
    est
    aliud, quamfatigatus
    in
    carne,
    infirmusin
    carne J esus? Iter
    ipsius
    esl caro
    assumptapro
    110-
    bis, quia
    non ad nos
    veniret,
    nisi formamvisibilis
    carnis assumeret.
    Quia
    ergo
    veniread nos eomodo
    dignatus est,
    ut in forma
    servi,
    assumpta carne,
    :
    appareret, ipsa
    carnis
    assumptio
    est iter
    ipsius.
    L
    Quare
    ergo
    hora
    sexta, quia
    aetate, saeculi sexla.
    >
    Ad
    puteumfatigatus venit, quia
    infirmam carnem
    J J
    portavit.
    Ad
    puteum, quia
    ad
    profunditatemhujiis
    :
    habitationis
    nostrae,
    undedicitur : De
    profundis
    cla-
    ; maviad
    te,
    Domine
    (Psal. cxxx). Sedit, quia
    humilia-
    tus est.
    s Et venitmulier deSamaria haurire
    aquam.
    Ista
    ; mulier
    lypum gerebat
    Ecclesise. Venturaenimerat
    5 Ecclesiade
    gentibusalienigena
    a
    genere
    J udseorum.
    t Audicimus
    ergo
    illam
    nos,
    et in illa
    agnoscataius
    nos,
    et in illa
    gratias agamus
    Deo
    pro
    tiobis. Illa
    etenim
    aqua, quam
    de
    puteo
    haurire
    venerat,
    volu-
    , ptas
    sseculi
    est, profunditate tenebrosa,
    hic eam
    i hauriunt homines
    hydriacupiditatis,
    namet
    hydria
    L
    cupiditatemsignificat.
    ! Dicit ei J esus : Da mihi bibere. Ille aulera
    qui
    bi-
    bere
    quoerebat,
    fidem
    ipsius
    mulieris sitiebat. Petit
    I
    K SMARAGDIABBATIS
    144
    bihere
    et
    promittit
    bibere.
    Eget quasi accepturus,
    A
    et aflluit
    tanquam
    satialurus.
    Si
    scires, inquit
    ei
    J esus,
    donum
    Dei,
    et
    quis
    esset
    qui
    dicit libi: Damihi
    bibere,
    lu
    forsitan petisses
    ab
    eo,
    etdedisset
    libi
    aquam
    vivam. Donum
    Dei est
    Spi-
    ritus sanctus.
    Aqua
    vero
    quam
    Dominus ei
    promit-
    lebat dari,
    ut non sitiret in
    aeternum,
    illa
    est,
    de
    qua
    dictumest
    :
    Apud
    te
    est, Domine, fons
    viim. Et
    iterum
    : Saliabimur in bonisdomus tuw. Nam
    quo-
    modo silient, qui
    inebriabuntur abubertale domus
    tuae? Promitlebaiit
    ergo saginamquamdam
    et satie-
    tatem,
    et illa nondum
    intelligens,
    dicit ad eum:
    Domine,
    damihi hanc
    aquam,
    ut non
    sitiam, neque
    veniam
    huchaurire. Dicit ei J esus :
    Vade,
    vocavirum
    tuum,
    et veni huc.
    Quid
    est? Vocavirum
    tuum,
    id
    est,
    adhibe
    intellectura. Videns
    ergo
    J esus, quia
    I
    mulier non
    intelligebat,
    et volens eam
    intelligere:
    Voca, inquit,
    virum
    luum,
    ideo enim nescis
    quod
    dico, quia
    intellectus
    tuus non
    adest,
    voca virum
    luum, prsesenta
    intellectum tuum, per quem
    docea-
    ris, corrigaris.
    Intellectumautemadhibe, tanquam
    virum,
    et
    intelligequaeloquor, quia
    nec advolunta-
    tem
    aurium
    pertinet,
    nec ad
    oculos,
    nec acl olfa-
    ctum,
    nec ad
    gustum,
    nec ad lactum,
    sed mente
    sola
    capiuntur,
    intellectu
    solohauriuntur,
    illa vero
    nondum
    advocato
    viro. id
    est,
    non adhibilo
    intel-
    lectu.
    Respondit
    et dixil: Non habeovirum. Dicit ei J e-
    sus
    : Bene dixisli, quia
    non habeo
    virum, quinque
    enimviroshabuisti,
    et nunc
    quem
    habes,
    non est luus
    vir,
    lioc vere dixisti.
    Multi
    quippe
    iutellexerunt
    *
    quinque
    viros
    mulieris
    hujus, quinque
    libros
    Moysi.
    Utebanlur
    eis Samaritani,
    et subeadem
    lege
    erant.
    Nam indeillis et circumcisio inerat. Aliter videtur
    mihi, quinque
    virosanimce, quinque
    sensus
    corporis
    esse.
    Quare
    autemviri dicli
    sunt, quia legilimi
    a
    Deo
    quippe
    facti,
    et a Deo donati animse. Infirma
    est adhuc, quae
    islis
    quinque
    sensibus
    regilur,
    et
    sub istis
    quinque
    viris
    agit,
    ubi vero inlellectus,
    sapientia
    imbutus, regere cceperit
    animam,
    et di-
    scretus
    ccepcrit
    secernere
    justa
    et
    injusta,
    bonaet
    mala,
    utilia et
    inulilia,
    castitatem et
    impudiciliam,
    hanc ut
    amet,
    et illaut
    vitet,
    charilatem et odium
    inhac ut
    sit,
    in illout nou
    sit,
    hic vir
    quinque
    illis
    viris in ista mulierenon successerat. Ubi
    ergo
    non
    succedit intelleclus,
    error dominatur. De islo illi
    -
    Dominus
    dixit: Hunc
    quem
    habes non est tuus vir.
    Error aulem isle,
    non erat
    legitimus
    vir,
    sed adul-
    ler. Yoca
    itaque,
    non
    adulterum, inquil
    Dominus,
    sedvirum tuum inteliectum,
    me
    capias,
    nonerrore
    de me
    aliquid
    senlias
    falsum.
    Dicit mulier
    :
    Domine,
    video
    quiaprophelaes
    lu.
    Tunc
    coepit
    venire
    vir,
    nondum
    plene
    venit.
    Prophelam
    Dominum
    pulabat,
    erat
    quidem
    et
    propheta,
    nam
    de
    seipso
    ait : Nou est
    propheta
    sine
    honore,
    msi
    in
    patria
    sua
    (Luc. iv);
    item deillo dictum est ad
    Moysen
    :
    Prophetam
    eis suscitabo de fratribus eo-
    rum similem tui
    (Deut.
    xvm).
    Similem scilicet
    ad fovmamcamis,
    uonademinentiam majestatis.
    A
    Palres nostriin monte hocadoraverunt. Dieit ei
    J esus :
    Mulier,
    credemihi. J amenimest in
    te, qui
    credat, quia prsesens
    est vir
    tuus, coepisti
    adesse
    intellectu, quando
    me
    prophetam appellasli. Ergo
    mulier,
    crede
    mihi, quia
    venit
    hora,
    el nuncest.
    Quce
    ergo
    hora?
    quando
    veri adoratores adorabunl Pa-
    trem in
    spiritu
    et veritate.
    Quia spirilus
    est
    Deus,
    et
    eos, qui
    adoraiil
    eum,
    in
    spiritu
    et veritate
    opor-
    tet adorare.
    Nosadoramus
    quodscimus,
    vosadoratis
    quod
    ne-
    scitis, quia
    salus exJ udwis est. Multura dedit ex
    J udceis,
    sednoli istos
    reprobos accipere.
    Ex
    persona
    quidem
    J udaeorumdictum
    est,
    sednon omiiinmJ u-
    dceorum,
    non
    reproborum,
    sed de
    qualibus
    fuerunt
    apostoli, quales
    fuerunt
    prophetce, quales
    fuerunt
    B illi omnes
    sancti, qni
    omnia sua
    vendiderunt,
    et
    pretia
    rerum suarum ad
    pedes apostolorumposue-
    runt. Non
    repulit
    enim Deus
    plebem suam, quam
    prsescivit.
    Audivit hoc mulier
    ista,
    et addiciit:
    Scio
    quia
    Messias
    venit, qui
    dicilur Chrislus. Cum
    ergo
    venerit
    ille,
    nobisannuntiabit omnia. J am
    enim
    dignaerat,
    cui manifestaretur. Messiasautemunctus
    est. UnclusGrsece
    xpco-rog,
    Hebraice
    TWO.
    Dicit ei Christus :
    Ego sutn,
    qui loquor tecum,
    et
    1
    rel.
    Reliquit ergo
    mulier
    hydriam
    suamaudito :
    Ego
    sum
    qui loquoriecum,
    et
    recepto
    in corde Christo
    Domino, quidfaceret,
    nisi
    jamhydriam dimitteret,
    et
    evangelizare
    currerel?
    Hydria
    Graeconomine
    ap-
    '
    pellatur.
    Grscceenim
    vStopaqua
    dicitur,
    quasi
    dica-
    >
    turaquarium. Significat
    enim in hocloco
    cupidila-
    t
    ^1
    tem, projecit cupidilalem,
    et
    properavit
    annuntiare
    veritatera. Discanl
    qui
    nolunt
    evangelizare, proji-
    ciant
    hydriam
    ad
    puteum,
    et sic currant annuntiare
    Christum,
    sicut illa onere
    abjecto,
    currit ad civita-
    >
    tem,
    et dicit illis hominibus : Venite et videtehomi-
    i
    nem, qui
    mihi dixil omnia
    quwcunquefeci, nunquid
    i
    non
    ipse
    est Christus? etc.
    t
    Nonnevos
    dicitis,
    quod
    qdhuc
    quatuor
    menses
    sunt,
    , etmessis
    venit,
    etc. J amista mulier fructus maturus
    erat,
    et erant albae
    messes,
    et falcem
    quserebatit.
    t
    Quiaquod
    atitea
    per prophetas
    seminatum
    fuerat,
    , maturumfactum
    erat,
    falcem et trituram desidera-
    r
    bat. Messoreslantuminodo mittendi
    erant,
    unde et
    s
    Dominus
    inquit
    illis :
    i Misi vos
    quoque
    metere
    quod
    non
    seminastis,
    alii
    i
    "
    seminaverunt
    et vosin eorumlabotes introistis.
    Qui
    laboraverunt?
    Ipse
    Abraham, Isaac, J acob, Moyses
    -
    ,
    et cseteri
    patriarchae
    et omnes
    prophetae. Legite
    la-
    :, bores
    eorum,
    inomnibuseorum
    laboribus, prophetia
    e
    est
    Chrisli,
    et ideo
    seminatores.Ergo jam
    in J udsea
    messis
    parata
    erat.
    Quid
    inde factumest. De
    ipsa
    '
    messe
    ejecta
    sunt
    pauca grana,
    et seminaverunt
    n
    orbemterrarum,
    et
    snrgit
    alia
    messis, quse
    in fine
    n
    sseculimetenda est. Ila
    ergo
    messiscrescit inter zi-
    ii
    zaniani, cujus
    messores non
    apostoli,
    sed
    angeli
    d
    sunt. Yidele
    quid
    dictumsit: simul
    gaudeat
    qui
    se-
    )-
    minat,
    et
    qui
    metet.
    Disparis temporis
    labores ha-
    J t
    buerunt
    apostoli
    et
    prophetse,
    sed
    gaudio pariler
    3.
    perfruentur,
    mercedemsimul
    accepturi
    sunt vilam
    u5
    COLLECTIONES
    IN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 146
    aeternam.
    Rogaverunt
    eum,
    utibi
    maneret,
    et man- .
    sit ibi duosdies et
    reliqua.
    Christus nuntiatur
    per
    Christianos amicos, tanquammuliere,
    hoc
    est,
    Ec-
    clesiaannunliante,
    ad Christum
    veniunl, qui
    foris
    sunt,
    et nondumsunt Christiani. Credunt
    per
    istam
    famam. Manet
    apud
    eos
    biduo,
    tioc
    est,
    dat illisduo
    praecepta
    charitatis,
    id
    est,
    dilectionemDei et
    pro-
    ximi,
    et multo
    plures
    et firmius
    credunt, quoniam
    ipse
    est vere Salvalor mundi.
    SABBATOHEBDOMAD.E SECUNDJ E IN
    QUA-
    DRAGESIMA.
    EVANGELIUM
    J OANNIS,
    CAP.VIII.
    <Perrexit J esus in monlem
    Oliveti,
    et diluculo
    <iterumvenit in
    templum,
    et omnis
    populus
    venit
    <ad
    eum,
    et sedens docebat eos. Adducunt autem
    <Scribaeet Pharisrei mulieremin adulterib
    depre-

    hensam,
    et slaluerunt eamin
    medio,
    et dixerunt
    <ei:
    Magister,
    hcecmulier modoinadulterio
    depre-
    hensa est. In
    Iege
    autem
    Moyses
    mandavit nobis
    t
    hujusmodi lapidare.
    Tu
    ergo quid
    dicis?Hcecau
    temdicebant lentantes
    eum,
    ut
    pOssent
    accusare
    eum. J esus autem inclinans se
    deorsum, digito
    scrihebat interram. Cumautem
    perseverarent
    in-
    <
    terrogantes
    eum,
    erexitse etdixit eis :
    Qui
    sine

    peccatoestvestrum,primusin illamlapidemmittat.
    t Etiterumseinclinansscribebal interrarii. Audientes
    autem
    hsec,
    unus
    post
    unum
    exibant, incipientes
    a

    senioribus.ElremansitJ esussolus,et
    mulierinrae-
    dioslans.
    Erigens
    autemseJ esusdixi tei:
    Mulier,
    ubi
    t sunl
    qui
    teaccusabant? Nemotecondemnavit?
    Quse
    <dixit: Nemo,
    Domine. Dixit autemei J esus : Nec

    ego
    tecondemnabo.
    Yade, etjamamplius
    noli
    pec-
    <care.
    Petrexit J esus in montemOliveti. Mons
    quippe
    Oliveti sublimitatem dominicae
    pietatis
    et miseri-
    cordise
    designat, quia
    et Graece
    >eoj
    J HU
    ^EO?,
    mise-
    ricordia
    dicitur,
    Olivetumvocatur
    oleuru,
    et
    ipsa
    un-
    clioolei fessis solet afferre levamen. Sed et koc
    quoque
    oleum et virtute ac
    puritate prseeminet,
    et
    quemcimqueei liquoremsupevfunderevolueris,
    confe-
    stiinhunc
    transcendere, eique superferri consuevit,
    gratiam
    misericordiae cceleslis non inconvenienter
    insimiat de
    qua scriptum
    esl : Suavis
    Dominus
    univetsis,
    et miserationes
    ejus super
    omnia
    opera
    ejus(Psal. CXLIV).
    Et ditucutovenittterumin
    templum. Tempus quo-
    que diluculi,
    exortum
    ejusdem gratiae, qua
    remota
    legis
    umbra,
    lux
    evangelicae
    veritatis erat
    revelanda,
    demonstrat.
    Pergit ergo
    J esus in monlem
    Oliveti,
    ut arcem misericordieein se constare denuntiet.
    Yenititerumdiluculoin
    templum,
    ut eamdemmise-
    ricordiam,
    cum
    incipiente
    Novi Testamenti
    lumine,
    fidelibus,
    templo
    videlicet
    suo,
    pandendampreeben-
    damquesignificet.
    Et omnis
    populus
    venitad
    eum,
    et sedens docebat
    eos. Sessio Domini humilitatemincarnationis
    ejus,
    per quam
    nobis
    misereridignatus est,
    insinuat. Bene
    autemdicitur :
    quiacum
    sedensdoceret
    J esus,
    omnis
    populus
    venit ad
    eum, quiapostquam
    humilitate suse
    A
    camis
    proximus
    hominum faetus
    est, libentius est
    a multis
    ejus
    sermo
    receptus, namque
    a
    pluribus
    est
    superba impietate contemptus,
    audierunt enim
    mansueti etlaetati sunt.
    Adducunt autemScribmet Phariswi mulieremin
    adulterio
    deprehensam,
    et statuerunt eamin
    medio,
    et dixerunt ei:
    Magister,
    hmc mulier modo
    depre-
    hensaest in
    adulterio,
    in
    lege
    autem
    Moyses
    manda-
    vit nobis
    hujusmodi lapidare,
    etc.
    Ut,
    si
    ipse
    hanc
    lapidandamdecerneret,
    deriderent
    eum, quasi
    mise-
    ricordiae, quamsemper docebat,
    oblitum. Si
    lapidare
    vetaret,
    striderent in eum dentibus
    suis,
    et
    quasi
    fautoremscelerum
    legisquecontrarium,
    velut
    mprito,
    damnarent.
    J esusauteminclinans se
    deorsum,
    digito
    scribebat
    R
    interra. Per inclinationem
    J esu, humilitas, per
    di-
    gitum, qui
    articuloruni
    computatione
    flexibilis
    est,
    subtilitas discretionis
    exprimitur.
    Porro
    perterram,
    cor
    humanum, quod
    vel bonarumactionumvel ma-
    larum solet reddere
    fructus,
    ostenditur. Postulatus
    ergo
    Dominus
    judicare
    de
    peccatrice
    non slalim
    dat
    judicium,
    sed
    prius
    seinclinans
    deorsum,
    digito
    scribit in
    terra,
    ac tum demuracumobnixe
    rogalur
    judicat.
    Nos videlicet
    typice iristituens,
    ut
    quando-
    cunque prbximorum
    errata
    conspicimus,
    non hsec
    antea
    reprehendendojudicemus, quam
    ad conscien-
    tiam nostramhumiliter
    reversi, digito
    eam discre-
    lionis solerler
    exculpemus.
    Et
    quid
    in ea conditori
    placeat, quidve displiceat,
    sedulaexaminatione di-
    rimamus, juxla
    illud
    Apostoli: Fratres,
    et si
    prmoc-
    cupatus fuerit
    homoin
    aliquo delicto, vos, qui spiri-
    tales
    estis,
    instruile
    hujusmodi
    in
    spiritu
    mansuetu-
    dinis,considerans
    teipsum,
    neet lutenteris
    (Gal. vi).
    Cumautem
    perseverarentinterrogantes eum,
    erexit
    se,
    et dixit eis :
    Qui
    sine
    peccato
    est
    vestrum, primus
    in illam
    lapidem
    miltat.
    Qui
    hinc et inde Domino
    Scribse et Pharissei tendebant
    laqueos insidiarum,
    putantes
    eumvel immisericordem futurumin
    judi-
    cando,
    vel
    injustum, prsevidens
    ille
    dolos, quasi
    filatransit
    araneae, judicium justitiae per
    omnia et
    mansuetudinem
    pietatis
    ostendens. Ecce
    temperan-
    tia miserandi:
    Qui
    sine
    peccato
    estvesttum. Ecceite-
    i'um
    justitia judicandi
    : Ptimus in illam
    lapidem
    mitlat. Ac si dixisset : Si
    Moyses
    mandavit vobis,
    p.
    mulierem
    hujusmodi lapidare,
    videte
    quia
    non hoc
    peccatores,
    sed
    justos
    facere
    prsecepit, primo
    vos
    ipsi justitiamlegis.iroplete,
    et sicinnocentes mani-
    bus,
    et mundocordead
    lapidandam
    ream
    concurrite.
    Primo
    spirilalia Iegisedicta, fideifl, misericordiam,
    et charitatem
    perficite,
    et sic adcarnalia
    judicanda
    divertite.
    El ilerumse
    inclinans,
    scribebat in terra. Et
    qui-
    dem
    juxta
    moremconsuetudinis humanae
    potest
    in-
    telligi quod
    ideo Dominus coram tentatoribus im-
    probis,
    inclinari et interra scribere
    voluerit,
    ut alio
    vultum
    intendeiis,
    liberumeis
    daret, exire, quos
    sua
    responsione perculsos,
    citius exituros
    , quamplura
    interrogaturos
    esse
    praeviderat.
    Audientes
    aulem,
    unus
    post
    unum
    exibant,
    inci-
    44*7
    SMARAGDIABRATIS
    148
    pienles
    a
    senioribus,
    etremansit
    solus,
    cl mulier inme-
    diostaris. Sed
    figurate
    nos
    admonetin
    eo, quod
    etante
    datam et
    post
    datam
    senleiuiam,
    inclinans
    scripsit
    in
    terra,
    ut et
    priusquampeccantem proximum
    corri-
    piamus,
    et
    postqiiaifl
    debitce
    castigationis
    illi mini-
    sterium
    feddiderimus,
    nos
    ipsos digna
    humilitatis
    investigatione
    pefpendamus,ne
    forte aul
    iisdemquae
    in
    ipsis reprehendimns,
    aut
    aliis
    quibuslibet
    simus
    facinoribus irretiti.
    Sicut forte fieri
    poterit, utipse,
    qui
    homicidam rettm mbrtis esse
    judicaverit, ipse
    in
    seipso, per
    oiiiuih fraternae
    morlis,
    reus esse
    ante oculos coriditofis inveniatur.
    Similiter, qui
    fornicationis crinien itt fratre
    accusat,
    in
    seipso
    su-
    perbiee
    facinus nonvideat. Ideo
    jubetur judex
    alieni
    crimiiiis
    digito
    discretiohis ifl corde suo
    describere,
    nefbrtein
    seipso
    reusihveriiatiir.
    Qttidigitur
    nobis
    in
    hujusraodi periciilis remedii, quid
    restat salutis?
    nisi ut ciim
    peccahteiti cbrispiciiriusalium,
    mox in-<
    clinemUr
    deorsum,
    liOC
    esl, qualn dejecti
    ex nostrce
    conditione
    fragilitatis
    Stttnus
    ,
    si non nos divina
    pietas
    suslinet,
    et humiliter
    inspiciat. Digito
    scriba-
    mug
    in
    terra,
    id
    est,
    discriminesolerli
    pensemtts,
    an
    cumbeatoJ ob dicere
    possirous, neque
    enim
    repre-
    hendit nos cot nostfum in omni vita nostra. Bene
    qui
    inelinatus
    scripsit
    in
    terra,
    ereclus
    inisej-icordice
    verba
    deprimil. Quiaquodper
    humanseinfirmitatis
    societatem
    promisit, per
    divineevirtuteiii
    pOteiUice
    omnibus donum
    pietatis impendit.
    Erigens
    autemse
    J esus,dixil
    ei :
    Mulier,
    ubi -sunt
    qui
    te
    accusabant,
    nemote coitdemnavit?
    qum
    discit:
    Neino, Dqmine:
    dixit aulemei J esus: Nec
    ego
    lecon-
    detrinabo
    ;
    vadeet
    amplius
    noli
    peccate.
    Nemo eOh-
    demnare aususest
    peccatricem, quia
    inse
    singuli
    cer-
    riere
    cceperarit,
    uod
    magis
    damnaiid.um
    coghbsce-
    rent. Sed
    qui
    acGusantiumturbas
    , prelato justitise
    ponderefugavit,
    videamus accusatam
    quanto
    mise-
    ricordisemunere sublevet,
    Sequitur.
    Dixit aulem
    J esus,
    nec
    ego
    le
    condemnabo,vade,
    jam amplius
    noli
    peccare. Quoniam
    misericors et
    pius proeterita
    relaxat.
    Quoniamjustus est,
    etjusti-
    liam
    diligit,
    ne
    amplius jam peccet
    interdicit.
    (Ex
    August.)
    Dicebant
    apud semctipsos
    : Aut
    jubebit
    eam
    lapidare,
    et
    amittetmansueludinem,undeplacet
    hominibus : aut
    jubebit
    eam
    dimilli,
    et tenebinifls
    proevaricatoremlegis. Quidergo respondit Domihiis,
    jttssit lapidare
    diceiis:
    Quisine
    peccalo
    est
    vestturn,
    primus
    inillam
    lapidem
    millat. Talesenim
    ministrbs
    lex liabere
    voluit, qui priores vitarent, quod
    in
    aliis
    ciilpaba."ic.Qttid
    est : Inclinavit se et scribebat in
    terrs? Descendit adnos
    majestas seterna,
    et indutus
    carne mortali descendit ad istamhabitationem no-
    stram,
    ubi mortalilef
    yivirijusj
    et
    digilo
    seribebat in
    temu Scribere eriirii
    signumfacereest,
    lillera; autem
    signa
    sunt
    vocutn, quando
    enim
    dicO,Deus,
    istse
    duoe
    syllabse
    et
    quatuor
    litteree
    signa
    sunt
    magnce
    rei, quae
    dicilur
    Deus, quam
    audiens omnis humana
    conscientia,
    contremescit.
    Ergo
    scribebat in
    lerra,
    luid
    est
    aliud,
    nisi
    signa
    faciebat in terra. Totum
    quidquid
    hic fecit
    Dotiiinus,
    si mortuum
    suscitavit,
    A
    si csecum
    illuminavil,
    scribebat in lerra. Talia
    omnia
    signa
    sunt rerum
    expressa
    in
    corpore, signi-
    ficatainanimo.
    Quod
    enimfacere volebat in
    aijimo.,
    hoc
    prcefigurabat
    in
    corpofe. Neque
    enim Lazarus
    sic
    revixit,
    ut non
    moreretar,
    aut
    quandp
    sanayit
    oculos
    caeci,
    noneos
    moriens clausit,
    quid ergopro-
    fuit, quiasignafaciebat,
    hoc
    est,
    digito
    scribebal in
    terra,
    ut
    corporaiia
    facta
    dirigerent admirationem,
    adrairatio
    suspenderet judicium,
    ut
    quaerereni
    ho-
    roines
    vjm
    rerum visibiliijnj, ef
    anar,entiir
    inyisi-
    biliter ad invisibiliacontuenda.
    CPNCORDIA.
    Quamvisfiguraliter plurimum
    sibi haeduceconve-
    niant
    lectiones,
    tameii hisforialiter ifl
    ipso
    msnlis
    nomineisfariimduavuinfit concordiaIectionum.
    DOMINICAIN YICESIMA
    ^PISTOLA
    PEATIrAULI APOSTOLI AD
    GALATAS,
    ,<Scriptum
    est :
    qijpijia.ip
    AJ jjaliam dups
    filips
    <
    habuif,
    unnin
    de
    ancilla ef unum de,libera. Sed
    <
    qui
    de
    anciJ Ia,secpndum
    carnem
    jiatugpst. Qui
    au-
    <
    tem de
    libgra, per reprqmisipnemquce
    suiit
    p.er

    allegoriamdicfa. Hsecenimsunt
    duo Testamenta.
    <
    Unmuquidpm
    in mpnfe Sina,
    in
    servitulem
    ge-

    nerans, qjjse
    e'st
    Agar
    : Sina
    eijimmons est
    in
    <
    Arabia, qui conjunctus
    est
    ei, qusenpne
    est Hie-
    <
    rusalem,
    et
    servit cumliberissuis. Hla
    autem
    quee
    <sursttmest
    Hierusalem,
    libera
    est, qiiae
    est niater

    npstra, scriptum
    est enim:
    Leetare, sterilis, qiiae
    "
    <
    non
    paris, erumpeet
    clama
    quas
    non
    parturis, quia
    <muiti filii desertse
    niagisquamejus quae
    habef
    vi-
    <
    rcrai. Nos
    autem, fratres,
    secundumIsaac
    promis-
    <
    sionisfilii 'sumus. Sed
    quomodo
    tuuc
    is, qui
    sectin-
    <damcarnemnatus
    fuerat, persequebatur
    eum
    qtii
    <secundum
    spiritum,itaetnune.
    SedquiddicitScri-
    <
    ptura? Ejice
    ancillam et filium
    ejus.
    Non
    enim
    erit hseresfilius ancillcecum filio liberce.
    Itaque,
    <
    fratres,
    non sumus ancillse
    filii,
    sed
    libercej -qua
    <
    J ibertate Ghristus nos liberavit, J
    Sctiplumest, quoniam
    Abrahani duos
    filioshabuit,
    imumdeancilla etunumde libera.
    (ExAug.)Uterque
    quadem
    desemine
    Abrahse.
    Sedillum
    genus
    demonstrat
    consuetudo
    natufse,
    istumverodeditpromissio.signi-
    ^
    ficans
    gratiam,
    ibi humanus usus
    ostenditur,
    bic
    divinumbeneficiumcomroendatur.
    Sed
    qui
    de
    ancilld,
    secundumcarneinnatus
    est,qui
    au-
    tem
    detibera, per repromissionem.(ExPrimas.)Ismael
    carnis
    filius,
    tsaacfideifuit.HlumenimAbrahahiexah-
    cilla,
    secundum carnalem consuetudiuem
    gettuit;
    islumcontra
    riaturam, repromissioni credetido,
    su-
    scepit.
    Qum
    sunt
    per allegoriam
    dictd. Hoc
    est,
    aliud ex
    alio
    figuralum.
    Dedit
    regulam Apostblus, qnomodo
    allegorizare
    debeamus, scilicet,
    titmanente historiae
    veritale, figuras jntelligamusi
    Nam citm dixissel':
    Abraham vere dttas uxores
    habuisse, posteaquid
    hse
    ipsseprsefigtirarent mystica
    ratione
    significavit,
    hbccontraillos
    facit, qui
    totum secundumlitteram
    U9
    COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELIA.
    ISO
    intelligj
    vqltuU,
    et sensum
    allegoricuin
    non reci-
    .
    pjujU.
    'Hwfe.njm
    su~\t
    duo Teslamen'a,
    unum
    quidem
    in
    mpjtteSpiq.
    Yeteris et Novi Testamenti
    doptrina,
    ouasj
    duseroa.tressunt, spd
    Vetusinmonte
    Sina
    per
    ijoysejj,dafum
    gst.
    (Ex Ambr.)
    Nihil enim
    prodest
    Testamenuim
    Yetus de
    monte
    Sina
    in
    seryifiUemgenerans,
    nisi
    quja testiippniuni perjiibet Testanientp Novp. Alip-
    quin, quanjdiii legitur Moyses,yelarnen super
    corda
    eprunj
    pqsilum
    est. Ciim
    auterfj
    inde
    quisquani
    trans-
    ierit ad
    Christum, auferetui'velamen transpuntium,
    quippe intentip ipsa
    mutatur,
    $p
    Yeteread
    Noyum,
    ut
    Npyumqujsque
    induat.
    In servitutem
    generans, quceestAgqr.
    In
    servitu-
    tenj autem
    generans dixit, quia
    J udsei metu eticim
    prcesenli
    ac
    periculp,
    ad
    mandatprum
    ppservantiam
    cogebanfur
    ut
    seryi.
    Nam
    Christiani .ad
    jugum
    suaye et onus leye
    preemiis invitantur,
    ut
    liberi,
    illi
    guasi
    seryi, propter
    morajia
    praecepta,
    etiani
    diversjs oppribusoccupantur.
    Nobis
    tapquam filiis,
    pmnia
    s.eyyiliaonej-a,
    adimpjefis
    }npi'alibus,
    aufe-
    runtur,
    ef
    illi sacerdolibus ex
    debitp seryientes,
    tributa
    rgddere
    etiani
    cogebanfur.
    Npsvero
    prceler
    charitatern nibil
    debentes, yoJ untarie
    antistites
    np-
    strps
    hpnpramus.
    Sina mons est in
    Arabia, qui cpnjunctus
    esl
    ei,
    qui
    nunc est Hierusalem
    ,
    et servit cum
    filiis ejus.
    De
    qualitalibus
    locorum
    osfendit diyersitatem
    te-
    stamentprum. Agav
    ifaque
    synagogam
    vult
    intelligi,
    et terrenam
    Hipfusalem,
    cui
    mpnsSina,
    in
    quo
    est
    lex
    conscripta,
    cpnjunpfus
    est.
    Hujusergo
    filii ser-
    viunt
    qneribus
    legalipm
    liiandatovum.
    Illa aulem
    guce
    sursumest
    Hierusalem,
    liberaest.
    In Savce
    persona,
    vel Ecclesiam
    demonsfrat,
    vel
    ccelestem
    Hierusalem,
    ideo deccelo
    advenit media-
    tor,
    et Pontifex novi
    Tesfamenti,
    et
    Evangelium
    non in
    uijp|udceae
    loco,
    sed intoto miindo est
    prce-
    dicatum.
    Qum
    estmater noslra. DeEcclesice
    ergo filiis, quae
    libera
    est, superqa cpnstruitur Hierusalem, et ideo
    Galatoeliberaefilii servi essenon debent.
    Scriptum
    est enim: Lmtare
    sterilis, qum
    non
    paris,
    erutnpe
    et clama
    qum
    non
    parluris.
    Probat aliamnos
    niatrem
    habere,
    meliorem
    quam
    J udsei Hierusalem.
    Deserta autem
    diji fujt
    a sancto
    Spiritu, gentium
    mater Ecclesia. Nec
    hajbuit
    duosfilios ante
    grafiam
    regenerationis, quseposteagentes
    et
    populos,
    Deo
    ip
    seoperante, generavit.
    Quam
    niulti
    filii
    desertw. Idest
    Ecclesice, quam
    prcefiguraiiatAnna,
    voce
    prophetica,
    dicens :
    Quia
    sterilis
    peperif
    septera,
    ef fecundainfiliisinfirmata
    est,
    id est
    Synagogaper proevaricationem
    infidelium
    filiorum. In
    seplemvero, septiformis gratia spiritus
    indicatur. Hoc
    notandum, quodquando
    dicit: Plures
    filii
    desertse,
    magis quam ejus quee
    tiabebat
    virum,
    non
    penitus
    Synagoga
    excludatur a
    partu,
    sed mul-
    titudo ei
    gentiumpreeferatur.
    Et
    ipsa
    enimin
    apo-
    stolis,
    et
    per apostolos
    primumpopulumgenuil
    de
    AJ udceis. Unde duo
    Apostolorum
    principes agmina
    sibi
    credentium jnChristo
    circunicisionis et
    gentium
    diviserunt,
    ut ex
    utroque populo
    desertam
    prius,
    atque pauperculaui
    sedificarent
    Hierusalem.
    Magisquatn
    ei
    qui
    habet virum. Hic
    Synagogam
    inlellige, qu;c
    velut
    jugo viri,
    ita
    legis
    onere
    pre-
    mebafur,
    aut certe referendum
    est, quse
    antequam
    ejiceretiir, vjpum
    sehabere credebat.
    Nos
    autem, fr.aires, secundum
    Isaac, promissionis
    filii
    sumus. Id
    est,
    non secundum
    Ismael, quomodo
    deIsaac
    promissum
    est
    Abrahse,
    ita de
    nobis,
    quod
    in
    eo benedicerentur omnes
    genfes.
    Sed
    quomodo lunc,
    qui
    secundumcarnem nalus
    fuerat. Semper
    hi
    qui
    carnales
    gunt,
    eos
    qui spiri-
    luales
    sunt,
    persequunfur. Quare
    admirare non de-
    R
    beraus,
    sed
    px
    hpc
    nos
    spirituales iptelligamus,
    si
    tales nos
    insectentpr, quod
    sub
    mysterio
    alio loco
    Apostplusindicavif: Carpresisfit
    adversqs spii^itum,
    et
    spiriliis
    adversus carnem.
    Qui ppssunf intelligant niagis
    Ecclesiam
    catholi-
    cam
    perspcufioneni
    pati superbia
    et
    impietate
    car-
    naliiim- Nam
    quidqujd
    facit
    ypca
    et
    legitjma
    mater
    Ecclesia, ptjam
    si
    asperqm amarumque septiatur,
    non malum
    prp
    malo
    reddit,
    sed
    bonuni
    disciplinse,
    expellendo
    malo
    iniquitafis ppponit.
    Perseguebatur
    eum
    qui
    secunduni
    spiritum.
    In
    Ger
    nesi
    scriptum
    est.
    Quia
    ludebat Ismael cuni Isaac
    (Gen.xxi).
    Sed hic
    oslenditur,
    non
    simplicem
    lu-
    suni
    fuisse, quempersecutionem appellat. Uude
    in-
    telligitur quia
    scurrilein et
    leyem,
    sicut
    ipseerat,
    G
    facere
    cupiebat,
    neilli
    ppsset
    in
    hcereditate
    praeferri,
    iueoAbraham
    dejiciendp
    eum
    yocem
    Sarae
    jubetur
    audire.
    Ila et nunc. Id
    est,
    ita vos isti
    similes
    studenf
    seryps
    legis
    .efficere.
    Sed
    quid
    dicit
    Scriplura
    :
    Ejice qncillam
    et
    filium,
    ejus. Quantumvis se
    iniquitas
    extpllaf
    ancijla
    pst,
    et
    subjicienda
    est sanctis.
    Sicuf
    et
    J udcei,
    quamyis
    Abrahse filios
    esse se
    jactent, quandiu
    filii ancillse
    fuerint, et sub
    jugo lpgis
    carnaliter
    vixerint, npbis-
    cumhcereditatemhabere
    npn poterunt.
    Non enimhmreserit
    filius
    ancillwcum
    filiq
    tiberm.
    Nunc
    igitur quserendum
    est cur antea Sara voluit
    marituro de ancilla
    suscipere filium, auf
    cur
    npne
    cum
    matre
    jubet expelli domo, quod
    non zelo
    fecif
    "
    accensa,
    sed
    mystefio prophetiae
    compulsa. Agar
    quippe,
    secundum
    quod
    ait
    Apostolus,
    in servitutem
    gcnuil
    carnalem
    populum.
    Sara vero Iiberum
    popu-
    hnn
    geniiit, qui
    non
    secundiim
    carnem,
    sed in ii-
    bertate vocalus
    est,'qua
    libertale liberavit eum
    Christus. Hoc
    igifur piysterio figurabatur,
    priorem
    populuin
    in
    servitutem
    peccatorum geiieratum iq
    domo
    Rachel,
    id
    est,
    Ecclesisetipnmanere inseter-
    num, neque
    esse
    haeredemvel consortem
    cuftoribus
    Chrisli,
    nec cum
    filionobili,
    id
    est,
    fideli
    populo,
    regnum
    coelestis
    glorise possessurum. Quod
    vero
    exiens
    Agar
    infaiitem in humeros suos
    imposuit,
    significatquodpeccator populus
    et
    insipiens
    J udajo-
    rum cervicemmatris suae
    Synagogcegravavit,
    dura
    tel
    SMARAGDIABBATIS
    4S2
    dicit:
    Sanguis ejus super
    nos el
    superfiiios
    nostros
    ,
    (Malth. IXVII). Quod
    vero errat
    Agar
    insolitudine
    cum
    filiosuo, significat Synagogam
    cum
    populo
    suo
    expulsam
    de lerra
    sua,
    sinesacerdolio et sacrificio
    in toto orbe
    terrarum,
    et
    viam, quaeestChristus,
    penilus ignorare.
    Itaque, fratres,
    nonsumusancitlm
    filii,
    sed
    liberm,
    qua
    libertateChrislus nos liberavit. Non
    ergo
    debe-
    musderelicta malre noslra ancillam
    sequi. Quia
    li-
    eet
    ejusdem
    viri fuerit
    uxor,
    lamen ad
    tempus, quia
    nondum
    poterat
    Sara
    generare,
    id
    est,
    noudum
    fuerat Ecclesiamaritante
    spiritu
    feeundata.
    EVANGELIUM
    J OANNIS,
    CAP.VI.
    <AbiitJ esus trans mare
    Galilsese,
    quod
    est Tibe-
    <riadis. Et
    sequebatur
    eummultiludo
    magna, quia
    <videbant
    signaquae
    faciebat
    super
    his
    qui
    inflr-
    <mabantnr. Subiit
    ergo
    in montem
    J esus,
    et ibi
    <sedebat cum
    discipulis
    suis: Erat aulem
    proxi-
    <mum
    Pascha,
    dies festus J udseorum.Cumsuble-
    <vassel
    ergo
    oculos
    J esus,
    et vidisset
    quia
    mulli-
    <tudo roaximavenit ad
    eum,
    dicil ad
    Philippum:
    <Uude ememus
    panes,
    ut manducenthi? Hocau-
    <temdicebat tenlans
    eum, ipse
    enimsciebat
    quid
    t esset faclurus.
    Respondit
    ei
    Philippus
    : Ducento-
    rumdenariorum
    panes
    non sufliciunt
    eis,
    ut umis-
    t
    quisque
    modicum
    quidaccipiat.
    Dicit ei unus ex
    t
    discipulis ejus Andreas,
    frater SimonisPetri: Est
    t
    puerunus hic,quihabetquinque panes
    hordeaceos
    t el duos
    pisces.
    Sedhsec
    quid
    sunt inler tantos?
    t Dixit
    ergo
    J esus : Facite homines discumbere.
    t Erat autem fenummultuminloco. Discubuerunt
    t
    ergo
    viri numero
    quasi quinque
    miilia.
    Accepit
    t
    ergo
    J esus
    panes,
    et cum
    gralias egisset,
    distri-
    <buit discumbentibus. Similiter et ex
    piscibus
    t
    quantum
    volebant. Ut autem
    impleti sunt, {dixit

    discipulis
    suis :
    Colligitequcesuperaverant frag-
    t
    menla,
    ne
    pereant. Collcgerunt ergo
    et
    impleve-
    <runt duodecim
    cophiuos fragmentorum,
    ex
    quin-
    <
    que panibus
    hordeaceis et duobus
    piscibus, quce
    <
    superfuerunt
    his
    qui
    manducaverunt. Illi
    ergo
    <hominescumvidissent
    quod
    fecerat
    signum
    dice-
    <bant:
    Quia
    liic est vere
    propheta qui
    venturus
    <est in mundum. i
    AbiitJ esus trans mare
    Galilmm,
    quod
    est Tiberia-
    dis,
    el
    scquebatur
    eummulliludo
    magna,
    et
    reliqua.
    IjExBeda.)
    Primo
    dicendum,
    juxta historiam, quia
    -mare
    Galilcese,
    quod
    mullis, pro
    diversitatecircum-
    jacenlium regionum,
    vocabulis
    distinguitur,
    illis
    tantum in locismare Tiberiadis
    vocafur, ubi
    Tibe-
    riadem
    civitatem, aquis,
    ut
    aiunt,
    calidissalubrem
    habitalionem
    prsemonstrat. Siquidem
    interfluente
    J ordane,
    duodeviginti passuum
    millibus in
    longum,
    et
    quinque
    extenditur in latum.
    Mystice aulem,
    mare turbida ac tumentia sceculi
    hujus
    volumina
    significat,
    in
    quibuspravi quilibet, injustedeleclali,
    quasi profundi
    dediti
    pisces,
    mentem ad
    superna
    gaudia
    non intendunt. Unde bene idemraareGa-
    lilcece,
    id
    est,
    lota
    cognominatur. Quia
    nimirum
    amor labentis
    saeculi, quasi
    in
    verliginem
    corda
    A
    mittit,
    quce
    ad
    perennis
    vitse
    desideriafion
    permittit
    erigi,
    de
    qualibus
    Psalmisla : In
    circuitu,
    inquit,
    impii
    ambulant
    (Psal. xn).
    Sedabeuntemtrans
    mare
    Galilccce
    J esum,
    multitudo maxima
    sequebatur, quce
    doclrinse sanalionis et refectionis ab eo coelestis
    munera summa
    perciperet, quiapriusquam.Dominus
    in carne
    appareret,
    sola illum
    gens
    J udsea
    seque-
    batur credeudo.
    Postquam
    vero
    per
    incarnalio-
    nis suae
    dispensationem
    fluclus vitae
    corruptibilis
    adiit, calcavit, transiit,
    maxiraa mox eummulti-
    tudo credentium secuta esl
    nationum, spiritualiter
    instrui,
    sanari ac satiari desiderans.
    Subiit
    ergo
    in montem
    J esus,
    el ibi sedebat cum
    discipulis
    suis.
    Quod
    autemsubiens in montemJ e-
    sus,
    ibi sedebat cum
    discipulis suis,
    sed venienle
    ad eummultiludiiio
    descendit, atque
    hanc in
    supe-
    rioribus
    refieit, quam
    ininferioribus
    paulo
    ante cu-
    raverat.
    Nequaquam
    frustra factum
    credamus,
    sed
    ad
    signifieandum myslice, quia
    doclrinam et cha-
    rismata sua,
    Dominus
    juxta percipientium capaci-
    lalem distribuit. Infirmis adhuc
    quidem
    mentibus
    ac
    parvulis spiritu, simpliciora
    monita
    committens,
    et
    aperliora
    credens
    sacramenta,
    celsioribus
    autem,
    quibusque
    et
    perfeclioribus
    sensu,
    secretiora suse
    majeslatis
    arcana
    reserans,
    altiora devotseconver-
    sationis itinera
    suggerens,
    et altiora
    prcemiorum
    ccelestiumdona
    promittens.
    Eral autem
    proximum
    Pascha, dies
    feslus
    J udmo-
    rum.
    Quod
    vero
    propinquanle
    Pascha,
    Dominustur-
    r
    bas
    docet,
    sanat et
    reficit, possumus
    ila
    myslice
    in-
    terprelari.
    Quia
    Pascha transitus
    dicitur,
    et
    quos-
    cunque
    Dominusinterna munerumsuorumsuavitate
    recuperat,
    ad salubrem
    profeclo
    transitum
    praepa-
    rat,
    ut carnales videlicet
    concupiscentias
    mentis
    sublimitatetranscendant : infirmamundi
    desideria,
    pariter
    et adversa coelesti
    spe
    et amore conculcent.
    Cumsublevasset
    ergo
    oculos
    J esus,
    et vidisset
    quia
    mulliludomaxima venitad
    eum,
    dicit ad
    Philippum:
    Undeememus
    panes,
    ut manducenl hi ?
    Quod
    suble-
    vasset oculos
    J esus,
    et venientem ad se multitudi-
    nem vidisse
    perhibetur,
    divinee
    pietatis
    indicium
    est, quia
    videlicel cunctis adsevenire
    quserenlibus,
    gratia
    misericordiae
    coelestis occurrere consuevil.
    Et ne
    quserendo
    errare
    possinl,
    lucemsui
    spiritus
    D
    aperire
    currentibus non desinit. Nam
    quod
    oculi
    J esu dona
    spiritus ejus mystiee designent,
    testatur
    iu
    Apocalypsi
    J oannes, qai figurateloquens
    de illo:
    El
    vidi, inquit, agnum
    stanlem
    lanquam
    occisum,
    ha-
    bentemcomua
    septem,
    el oculos
    septem,qui
    sunt se-
    plemspiritusDei,
    missi in omnemtertam
    (Apoc.v).
    Hocautemdicebat tentans
    eum, ipse
    enimsciebat
    quid
    esset
    facturus. Respondit
    ei
    Philippus
    : Ducen-
    torumdenariorum
    panes
    non
    sufficiunt
    eis,
    ut unus-
    quisque
    modicum
    quidaccipiat.
    Quod
    autem tentans
    Philippiim
    Dominus dixit :
    Unde, inquit,
    ememus
    panes
    ut manducenthi? Provida
    uliquedispensatione
    facit. Non nt
    ipse quae
    non
    noverat, discat,
    scdut
    Philippus
    tarditalem suae
    fidei, quam magistro
    sciente, ipse nesciebat,
    lenlatus
    agnoscat
    et mira-
    155
    COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGFLIAl
    J Si
    CUJ Ofacto
    castiget. Neque
    enim dubitare
    debuerat,.
    praesenle
    rerum
    creatore, qui
    educit
    panem
    de
    terra,
    et vinolcetificatcor
    hominis, paucorum
    denariorum
    panes
    sufficereturbavum
    millibus,
    non
    paucis,
    ut
    unusquisque
    sufficienter
    acciperet,
    eliam saturatus
    abiret.
    Dicit ei unus ex
    discipulisejusAndreas, frater
    Si-
    monis Petri : Est
    puer
    unus hic
    qui
    habel
    quinque
    panes
    hordeaceoset duos
    pisces.
    Sed hmc
    quid
    sunt
    inter tanlos?
    Quinque
    autem
    panes, quibus
    multitu-
    dinem
    populi
    saturavit, quinque
    sunt Iibri
    Moysi.
    Quibusspirilali
    intelleclu
    patefactis
    et aburidantiore
    jam
    sensu
    mulliplicatis,
    auditorum fidelium
    quotidie
    corda
    reficit, qui
    bene hordeacei fuisse
    referuntur,
    propter
    nimirum austeriora
    legis
    edicta et
    legu-
    menta Iitterce
    grossiora, quce
    interiorem
    spiritalis
    sensus
    quasi
    medulamcelabant. Duo autem
    pisces
    quos
    addidit,
    psalmistarum
    non inconvenienter et
    prophetarumseriptasignificat, quorum
    uni
    canendo,
    alteri
    colloquendo,
    suis auditoribus futura Christi
    et Ecclesiaesacramenta narrabant. Et bene
    per
    aqualilia
    animantia
    figuranlur
    illius aevi
    praecones,
    in
    quo populus
    fideliumsine
    aquis baptismi
    vivere
    nullatenus
    posset.
    Sunt
    qui putant
    duos
    pisces qui
    saporem
    suavem
    pani dabant,
    duas illas
    personas
    significare, quibus populus
    ille
    regebatur,
    ut
    per
    eas consiliorummoderaiflen
    acciperet, regiam
    scili-
    cet et sacerdotalem. Ad
    quas
    etiamsacrosancta illa
    unctio
    perlinebat, quarum
    ofliciumerat
    procellis
    et
    fluclibus
    popularibus, nunquam frangi atque
    cor-
    rumpi,
    et violentes turbarum
    coiitradieliones,
    tcaj
    quam
    adversantes undas
    ssepedisrumpere,
    inter-
    dum ei cusiodita sua
    integritate
    cedere. Prorsus
    more
    piscium, tanquam
    in
    procellosa maris,
    sic in
    lurbulenta
    populi
    administratione
    versari, qtise
    ta-
    menduae
    personsepreefigurabant,
    ambas enimsolus
    ille
    sustinuit,
    etnon
    figurate,
    sed
    proprie
    solus im-
    plevit.
    Est
    puer
    unus
    Mc,
    et
    reliqua. Puer, qui quinque
    panes
    et duos
    pisces .habuit,
    nec tamen hos esu-
    rientibus turbis
    distribuit,
    sed Domino dislribuen-
    dos
    oblulit, populus
    est J udaeorumlitterali sensu
    puerilis,
    sive
    qui Scripturarum
    dicta clausa secum
    tenuit, quse
    tamenDominusin carne
    apparens
    acce-
    pit,
    et
    quid
    intus haberent utilitatis ac dulcedinis
    ostendit,
    quammulliplici spiritus gratia, qucepauca
    ac
    despecta
    videbantur
    exuberarent, patefecit,
    et
    hsec
    per apostolos
    suos
    apostolorumqne
    successores
    cunctis nationibus ministranda
    porrexit.
    Undebene
    alii referunt
    evangelistre, quia panes
    et
    pisces
    Do-
    minus
    discipulis, discipuli
    autem ministraverunt
    turbis. Cumenim
    mysterium
    humanse salutis initio
    ccepisset
    enarrari
    per Dominum,
    ab eis
    qui
    audie-
    runt,
    innos conlirmatumest.
    Quinque siquidempa-
    nes et duos
    pisces fregit
    et dislribuit
    discipulis,
    quando aperuit
    illis
    sensum,
    ut
    intelligerent
    omnia
    quaescripla
    essent in
    lege Moysi
    el
    prophetis
    et
    psalmis
    de
    ipso. Discipuli apposuerunt lurbis,
    quandoprofecti prsedicaveruntubique,
    Domino co-
    A
    operante,
    etsermonemconfirmante
    seqnentibus
    signis.
    Dixit
    ergoJ esus, faciie
    homines
    discumbere,
    erat
    autem,
    fenum,
    elc. Fenum in
    quo
    discumbens
    turba
    reficitur, concupiscentia
    carnalis
    intelligitur, quam
    calcare ac
    premere
    debet omnis
    qui spirilalibus
    alimentissatiari desiderat. Omnisenimcato
    fenum,et
    omnisgloriaejustanquamflosfeni(Isa.xi.).
    Discumbat
    ergo super
    fenum, flo.rem
    feni
    conterat,
    hoc
    est,
    casliget corpus suum,
    et servituti
    subjiciat,
    volu-
    ptales
    carnis
    edomet,
    Iuxuricefluxa
    restringat, quis-
    quis panis
    vivi
    cupit
    suavitate refici.
    Discubuerunt
    ergo
    viri numero
    quasi quinque
    mil-
    lia.
    Quinque
    millia virorum,
    qui manducaverunt,
    perfectionem
    vitse
    eorum, qui
    verbo
    reficiuntur,
    in-
    sinuant, quibusAposlolus
    ail: Viriliier
    agite
    et con-
    R
    forlamini (I
    Cor.
    xvi).
    Millenariusautem
    numerus,
    ultra
    quem
    nulla nostra
    computatio succrescit,
    plenitndinem rerum,
    de
    quibus agitur,
    indicare
    consuevit.
    Quinariovero, quinque
    notissimi
    corpo-
    ris nostri sensus
    exprimuntur,
    visus
    videlicet,
    au-
    ditus, gustus,
    olfactus et actus. In
    quibus singulis
    quicunque
    viriliter
    agere
    et confortari
    satagunt,
    sbbrieet
    jusle
    et
    pie
    vivendo et coelestis
    sapjentise
    dulcedine
    recreari,
    hi nimirum
    quinque
    millibus
    virorum, quos
    Dominus
    mysticis dapibus satiavit,
    figurantur.
    (Ex Origene.) Qui
    bene secundumMarcum
    qum-
    quageni
    et centeni discubuerunt.
    Quinquagesimus
    enim
    pcenitentieepsalmus est, significat
    eos
    qui
    ad
    convivium
    Dei,
    adhuc in
    pcenitentia
    commissorum
    C
    positi,
    venientesverbi auditum
    percipiunt.
    Centeni
    autem hi
    sunt, qui jam preesumpta
    veniee
    spe,
    de
    solo vitseaeternaedesiderio
    suspirant.
    Aliter, qtiin-
    quageni
    illos
    significant, qui
    a malo
    quiescunt opere.
    Centeni, qui
    etiamamala
    quiescunt cogitatione.
    Accepitergo panes J esus,
    et cum
    gratias egisset
    distribuit
    discumbenVtbus,
    similiter et ex
    piscibus
    quanlum
    volebant. Non enim Salvalor nova creat
    cibaria,
    sed
    acceptis
    his
    quce
    habuerunt
    discipuli
    benedicit, qui
    veniens in
    carne,
    non alia
    quamquse
    dicta sunl
    prsedicabat.
    Sed
    legis
    et
    prophetaium
    scripta, quam
    sinl
    mysteriis gratieegravida
    demon-
    strat. Gratias
    egit,
    ut et nos de
    perceplis
    ccelilus
    muneribus, gratias semper agere
    doceret ut et
    ipse
    quantum
    denostris
    profectibus gratuletur
    intimaret.
    Fregit
    et
    per*apostolos,
    distribuit discumbeiUibus,
    quia
    sacramenta
    prophetise per
    sanctos
    doclores,
    qui
    heectolo orbe
    prsedicarent,
    distribuit.
    Ut autem
    impieti
    sunt,
    dixit
    discipulis
    suis, coltigite
    fragmenta,
    qumsuperaverunt
    ne
    pereant.
    Quod
    turbis
    superest
    a
    discipulis
    sustollitur, quia
    sacratiora etar-
    cana divinorum
    eloquiorum mysteria , quse
    arudi-
    bus
    capi nequeunt,
    non
    negligenter
    omittenda ,
    sed
    sunt
    inquirenda perfectis.
    Collegerunt ergo,
    et
    impleverunt
    duodecim co-
    phinosfracjmentotum
    ,
    ex
    quinquepanibus quw
    su-
    ,
    perfuerant.
    Quia
    duodenarionumero solet
    perfeclio
    designari.
    Recte
    per
    duodecira
    cophinos
    duodecim
    aposloli
    ,
    et
    per apostolos,
    omnis doctorum
    spirita-
    1S5 SMARAGDIABBATIS
    tKfi
    liumchorus
    exprimilur,
    foris
    quidem
    hominibus
    dis-.
    pectus,
    sed iritus salutari cibo
    repletus.
    Constat
    enim
    cophinis opera
    servilia
    geri
    solere. Sed
    ipse
    cophinos paiium fragmenlis implevil, qui
    infirma
    mundi,
    ut fortia
    confunderet, elegit.
    llli
    ergo homines,
    cum vidissent
    quodfecerat
    si-
    gnum,
    dicebant:
    Quia
    hicestvere
    prophela, quiventu-
    rusest in mundum. Recle
    quidem
    dicebantDominum
    prophetammagnnm, magnoe
    salulis
    prseconem,jam
    mundofuturum. Namet
    ipseprophetam
    se vocare
    dignalur,
    ubi ait:
    Quia
    non
    capil prophelam perire
    exlra Iiierusalem. Setl nec dum
    plena
    fide
    , profi-
    cicbant, quia
    hunc etiam Deumdicere nesciebant.
    Nos certiore
    agnilione
    veritalis et fidei
    ,
    videntes
    mundum, quem
    fecit
    J esus,
    et
    signaquibus
    illumre-
    plevit.
    Dicamus:
    Quia
    hic est veremediator Dei et
    ]
    Iiominuni, qui impleret
    niundum
    divinitate,
    et mun-
    dus
    per ipstim
    factus est.
    Quia
    in
    propria
    venit hu-
    manitate, quserere
    et salvare
    qttod perierat,
    acre-
    creare mundum
    quem
    fecerat.
    FERIA SECUNDAPOST VICESIMAM.
    EVANGELIUM
    J OANNIS,
    CAP.11.
    prope
    erat
    Pascha
    J udaeorum,
    et ascendit J esus
    <
    Hierosolymam.
    Et invenit in
    teijiplovendentes
    oves
    et boves et columbas et nummularios sedentes.
    <Etcumfecisset
    quasi flagellum
    de
    funiculis,
    omnes

    ejecit
    de
    templo,
    oves
    quoque
    et boveset uummu-
    iariorumeffudit
    ses,
    et
    meijsas
    subvertit. Et his

    quicolumbas
    vendebant dixit: Auferleista
    hinc,
    <et nolite facere domum
    patris mei,
    domum
    nego-
    lialionis.
    Recordati
    verb sunl
    discipuli ejus, quia
    *
    t
    scripfum
    est: Zelusdomus tucecomedit me. Res-
    t
    ponderunt ergoJ udcci,
    et dixerunt ei :
    Quod
    si-
    t
    gnuni pstendis
    nobis, quia
    haecfacis?
    Respondit
    <
    J esus,
    el dixit eis : Solvite
    templum
    hoc et intri-
    bus diebus excitabb illud. Dixerunt
    ergo
    J udcci:

    Quadraginta
    et sex annis
    cedificatutq
    est
    templum

    J ipc
    ,
    et
    fu
    in tribus diebus
    excitabis
    illud1IUe
    autem dicebat de
    templo corporis
    sui. Cum
    ergo
    resurrexisset a
    morluis,
    recordali sunt
    discipuli
    ~
    ejus, quia
    hcecdicebat. El crediderumt
    Scripturce
    ei sermoni
    quem
    ciixit J esiis. Cum
    autem esset
    e
    Hierpsolymis jnPascha,
    in die
    festo,
    multi credi-
    <deruni in
    npmiiie ejus,
    videnles
    signaquae
    facie-
    bal.
    Ipse
    autem J esus non credebat
    seipsumeis,
    eo
    quod ipse
    nosset omnes. Et
    quiaopus
    ei non
    -

    erat,
    ut
    quis
    testimonium
    perhiheret
    deliomine.

    Ipse
    eniinsciebat
    quidesset
    inhomine.
    Prppe
    eral
    PqschaJ udceorum,
    et ascendit Hiero-
    solymam
    J esus.
    Quod
    autem
    appropinquante
    Pascha
    J esus ascendit
    Hierosolyraam
    ,
    nobis
    profecto
    dat
    exemplum, qtianta
    animi
    vigilanfia
    Dominicis sub-
    jici
    debeamus
    imperiis,
    cum
    ipse
    inhominisinfir-
    mitate
    apparens,eadem quae
    ex Divinitalisauctorifa-
    testatuit decretacustodiat. Neenim
    putarent servi,
    absque
    crebris oralioirain
    boflornmque
    aclumn
    yicli-
    mis,
    vel
    flagellaeyadere,
    vel
    prsemia
    se
    possepercipe-
    re,
    et
    ipse
    inter
    servienles,
    adorandumimmolandum-
    '
    que
    Dei Filius ascendil.
    Qui
    veniens
    Hierosolymaro,
    A
    quid
    ibi
    gerentesinvenerit, quid
    ibidem
    ipsegesse-
    i'it, videamus
    Et
    invenil in
    templo,
    vendentesboveset
    oveset
    columbaset
    nummutariossedentes.
    Nummularii ad
    hoc sedebant admensas
    ,
    ut
    inter
    emptoresvendi-
    toresque
    bostiarum
    prompta
    esset
    pecunise
    taxatio.
    Videbantur
    ergo
    licite vendi in
    templo, quse
    ad hoc
    emebantur,
    ut ineodem
    templo
    offerrentur Domino.
    Sednolens
    ipseDominus
    aliquid
    indomo suaterrenae
    negotiationis,
    ne
    ejus quidem, quse
    honesta
    puta-
    retur,
    exhiberi.
    Dispulitnegotialoresinjustos,
    etforas
    omnessimul cumhis
    quaenegoliabantur ejecit. Quid
    ergo,
    fratres
    mei, quidputamus
    faceret
    Dominus,
    si
    rixis dissidenles
    ,
    si fabulis
    vacantes,
    vel alio
    quo-
    libet scelere
    reperiret
    irretitos ?crui
    hostias, quae
    R sibi
    immolarentur,
    ementes in
    templo vidit,
    et eli-
    minare curavit?
    Ei cum
    fecissel quasi flagellum
    de
    funiculis,
    omnes
    ejccit
    de
    tetnplo,
    oves
    quoque
    et boveset nummula-
    riorum
    effudit ws,
    et mensas
    subvertit,
    et his
    qui
    co-
    lumbas
    vendebant,
    dixit:
    Auferte
    ista hinc
    ,
    et nolite
    \acete
    domumPalris mei domum
    negoliationis.
    Ti-
    mendumsalis
    est,
    nenos in
    lemplonummnlarios,
    ne venditores bovum
    ,
    ovium
    ,
    columbarumve re-
    periens
    damnet.
    Boves, quippe
    doctrinamvilcecce-
    lestis. Oves
    opera
    munditiaeet
    pietatis.
    Columbae
    sancli
    Spiritusdona designant. Venduntautemboves,
    qui
    verbum
    Evangelii,
    non divinoamore
    ,
    sedter-
    reni
    quseslus
    intuitu
    audientibus
    impendunt, quales
    reprehendit Apostolus, quia
    Christum
    annunliareiu
    G
    nonsincere.Yendunt
    oves, qui
    humanse
    gratialaudis,
    operapietalis exercent,
    de
    quibus
    Dorainusait:
    Quia
    receperunt
    mercedem
    suqm.
    Vendunt columbas
    ,
    qui
    acceptam spiritus gratiam,
    non
    gratis , ut
    prce-
    ceplumest,
    sedad
    prcemiumdant, qui impositionem
    manus
    , qua spiritus accipitur,
    et si non ad
    quces-
    tum
    pecunise,
    ad
    vulgi
    tamenfavoremfribuunt:
    qui
    sacros ordines nonadvitae
    meritum,
    sedad
    graliam
    largiuntur.
    Nummosdant mutuo in
    templo, qui
    non
    simulate
    ccelestibus,
    sed
    aperte
    terrenisrebusinEccle-
    sia
    deserviunt,
    sua
    qucerentes,
    non
    quce
    J esuGhristi.
    Recordati Verosunl
    discipuli ejus,
    quia scriplum
    est : Zelus domus lum comedit me.
    (Ex August.)
    Unumquemque
    Ghrislianum zelus domus Dei co-
    medat. In
    qua
    domoDei membrumes
    ,
    si
    quid
    forle
    B
    perversum
    videris
    , satage, corrigi,
    emendare non
    quiescas.
    Verbi
    gratia ,
    vides fratrem currefe ad
    theatrum, prohibe, mone, coiilestare,
    sizelus domus
    Dei comeditte. Videsalios
    currere,
    el
    inebriarevelle,
    pvohibequos potes,tene quos potes,
    terreto
    quos
    potes, quibuspoles
    blandire
    ,
    noli tamen
    quiescere.
    Amicus
    est,
    admoneatur leniler : Uxor
    est,
    severis-
    simerefrenetur : Ancilla
    est,
    etiamverberibus com-
    pescatur.
    Fac
    quidquidpotespropersonaquampor-
    tas,
    nbli
    quiescere
    lucrari Ghrislum
    , quia
    lucratus
    es a
    Christo,
    et
    perficis
    in te: Zelus domuslumco-
    tneditme. Si autem fueris
    fvigidus, marcidus,
    adte
    solum
    exspectans
    ,
    et
    quasi
    tibi sufllcienset dicens
    in cordetiio:
    Quid
    mihi curare est aliena
    peccata,
    157
    COLLECTIONESIN ERISTOLASET EYANGELIA. 158
    suflicit
    mihj
    anima
    niea, ipsamintegramservemDeo,
    efiam
    non tibi venit
    in mentemservus
    ille, qui
    abs-
    condit talentumet noluit
    erogare
    ?Notandum
    autem,
    quia
    nonsoiuni venditores
    sunt
    columbarum,
    et do-
    mumDei faciunt domum
    negotialionis, qui
    sacros
    ordines, largieiidopretiumpecunicc
    vel
    laudis,
    vel et
    jam
    tiouoris, inquirunt.
    Yeruinhi
    quoquequi gradum
    vel
    graliam
    in Ecclesia
    spivilalem, quam
    Domino
    largiente percepere
    ,
    11011
    simplici
    intenlione
    ,
    sed
    cujuslibel
    humancecausa retributionis
    exercent,
    con-
    tvaillud
    aposiqlrPetri:
    Qui loquitur, quasi
    sermones
    Dei
    , qui
    minislrat
    tanquam
    exvirtute
    , quam
    admi-
    nislrat Deus
    ,
    ut inomnibus
    honorificelur
    Deus
    per
    J esumChrislum
    (I
    Petr.
    iv).
    Funiculi
    quibus flagel-
    lando
    impios
    de
    templo expulit,
    crementa sunt ac-
    tionum malarum
    ,
    de
    quibus
    materia damnandi re-
    probos ,
    districto
    judici
    dalur. Hinc etenim dicit
    Isaias:
    Vcequitraliitisiniquitateminfuniculis
    vanitalis
    Xlsa.v).
    Et
    inProverbiisSalomoiK/m^KitateSjinquit,
    suw
    capiuntimpium,
    et
    funibuspeccalorutnsuorum
    con-
    .sfriiigi(i(r(Prou.y).Quieiiinipeccalapeccatis,proqui-
    busacriusdamnetur
    accumulat, quasi funiculos, qui-
    bus
    ligetur
    ac
    flagelletur,paulatimaugendoprolongat.
    Nummulariorum
    quoque quos expulerat
    effudit
    ees,
    et mensas
    subyertit, quia
    damnatis in fine
    reprobis,
    etiam
    ipsarumquas
    dilexere rerumtollet
    figurara,
    "uxlahoc
    quodscriptum
    est: Et
    mundustransibit et
    concupiscentiaejus.
    Et eis
    qui
    columbas
    vendebant,
    clixit:
    Auferie
    ista
    hinc,
    el notite facetedomumPa-
    tris mei domum
    negotiationis(1
    J oan.
    n).
    Yenditio-
    nemcolumbarum de
    templo
    auferri
    prcecepit, quia'
    qui gratiam spiritus gralis accepit, gratis
    debetdare.
    Unde Simon ille
    magus qui
    hanc emere
    pecuniar
    voluit,
    ut
    majorepretio venderet,
    audivit : Pecunia
    tua tecum sit in
    perditione,
    non esl tibi
    pars heque
    sorsinsetmonehoc
    (Act. v).
    Respondetunl ergo
    J udmi et dixerunl ei:
    Quod
    si-
    gnum
    ostendisnobis
    quia
    hmc
    facis
    ?
    Respondens
    J e-
    susel dixil eis: Solvite
    templumhoc,
    etintribusdie-
    busexcilaboillud. De
    quolemplodiceret, cvangelista
    posl aperuit,
    videlicet de
    templo eorporis sui, quod
    abillis
    passione
    solutum
    , ipsepost
    triduumexcita-
    vit de itiorle.
    Quiaei'gosignumqucerebant
    a Domi-
    ho,
    quarc
    soiila comihercia
    projicere
    debuerinl de
    lempio?Respondit,
    ideo serectissime
    impios
    extei^
    minare
    detemplp, quia ipsum teniplumsignificave-
    rit
    templumcorpofis
    sui,
    in
    quo
    nnlla
    prorsus
    esse
    potuit alicujus
    niacula
    peccati. Neque
    immerito
    ty-
    picuni purgaverit
    asceleribus
    templufli , qui
    verura
    Dei
    templum,
    ab liorainibus morte
    solutum,
    divinse
    potentiamajeslatis
    excitare
    posset
    amortuis.
    -
    Dixerunl
    etgo
    J udwi :
    Quadragkita
    et .sex annis
    wdificalum
    est
    lemplum
    lioc,et tu in iribus diebusex-
    citabisillud?
    Quoriiodoiutellexerunt,
    ita
    responde-
    runt. Sedne nos
    quoque spiritualem
    Domini ser-
    monem carnaliter
    sentiremus, evangelista
    subse-
    quenter,
    de
    quo templo subsequeretur exposuit.
    Quod
    aulemaiunt de
    templo, quadraginta
    et sexan-
    nis
    cediiicato,
    non
    primam,
    sedsecundamillius eedi-
    A flcationem
    significant.
    Primus enim' Saloiuon tem-
    plum,
    in maxima
    regni
    sui
    pace,
    decenlissimo se-
    ptem
    annorum
    opere perfecit, quod
    destructum a
    Chaldoeis,post septuaginta
    annos ad
    jussionemCyri
    Persse,
    laxata
    captivitate,
    reeedificari
    coepfum
    est.
    Sedfilii
    transmigrationis, opus, quod
    Zorobabel et
    J esu faciebant
    propter impugnationeni genlium yi-
    cinarum,
    ante
    quadraginta
    et sex annos
    implere
    ne-
    quiverunt, qui
    eliam nunierus
    annpruin perfectipni
    Domini
    corporis aptissimecongrujt.
    Tradunt etenim
    naturalium
    scriptores rerum,
    formam
    corporis
    hu-
    mani tot dierum
    spatio perfici. Quia
    videlicet
    pri-
    mis sex a
    conceptione
    diebus lactis habeat simili-
    tudinem.
    Sequentibus
    novemconvertatur ad
    sangui-
    nem. Deindeduodecimsolidetur.
    Reliquis
    decemet
    B octofirmetur
    usque
    ad
    perfecta
    liniamenta
    omniunj.
    membrorum,
    et hinc
    jamreliquo temporeusque
    ad
    tempus partus, magnitudine augeatur.
    Sex autem
    et
    noveni,
    et
    duodecim,
    et decemet
    octo, quadra-
    gintaquinque
    faciunt.
    Quibus
    si unum
    adjecerimus,
    id
    est, ipsumdiem, quo
    discreta
    per
    membra
    corpus
    crementum suniere
    incipit,
    totniroirum dies in sedi-
    ficatione
    corporis Domini, quot
    in fabrica
    templi
    annosinvenimus. Et
    quia templum
    illud manu fa-
    ctum,
    sacrosanctamDomini
    carnem,
    quam
    ex vir-
    ginesumpsit,
    ut ex hoc loco
    discimus, figurabat,
    qusecpiia
    ea
    quod corpus ejus, quod
    est
    EccJ esia,
    quia unusquisque
    fidelium
    corpus animamque
    desi-
    gnabal.
    Ut in
    plerisque scripturarum
    locis inveni-
    mus. Adatii vero
    primus post peccatum
    audivit :
    "
    Terraesetin terramibis
    (Gen.
    III
    ).
    Secundus vero
    Adamde
    seipso
    ait : Solvite
    lemplumhoc,
    et iniri-
    bus diebus excitabo illud
    (J oan. n). Sparsus
    vero
    fuit
    primus
    Adam
    per
    universum
    mundum, qui
    in
    secundocolleclus
    est, quod significat
    nomen
    Adam,
    quod quatuor
    lilteris
    scribitur,
    KS. Iterum a.et
    p\,
    quaequatuor
    litterae
    quatuor partes
    orbis
    designant,
    in
    quas sparsus
    est Adamin filiis suis. Ideoin
    prin-
    cipiis
    liominum
    partium
    mundi,
    hse
    quatuor
    lilteree
    Iegunlur.
    Nam
    clpv.ro;,
    quod
    est
    septenlrio,
    ab in-
    cipit.
    Et SUO-J ?
    quod
    est
    occidens,
    a S
    incipit.
    Et v-
    TW).VJ , quod
    est
    oriens,
    ab
    incipit, pLeo-/ip.piu, quod
    est
    mendies,
    ab
    p.incipit, quce
    sunt
    qualuor partes
    orbis. Abhis
    quatuor
    litteris
    incipiens, quselitterse,
    si Iii
    computo
    Grccco
    considerentur, quadraginta
    sex
    faciunt,
    nam
    ttiium,
    o
    c[uatuor,
    et iterum
    unum,
    p.quadraginta, quod
    sunt simul ducti
    quadraginta
    sex,
    iriysticedesignans quadraginta
    sex annos
    qui-
    bus
    templumcorporis
    Christi in utero
    yirginali
    aedi-
    ficatum
    est,
    sicut
    superius
    diximus. Garo auteni
    Ghristi, quce
    deAdam
    sumpta
    est,
    destructa est a
    J iulaeis,
    et a
    seipso
    iterum
    cedificala,
    secundumscri-
    pturas prophetarum.
    Et ideodicit
    evangelista
    : Hoc
    enimdicebatde
    templocorporis
    sui.
    Cum
    ergo
    resurrexisset a
    mofiuis,
    recordaii sunt
    discipuli ejus, quia
    hoc
    dicebat,
    et crediderunt Scri-
    pturm,
    id est
    Prophelarum, qui prsedixerunt
    Cliri-
    stum tertia die
    resurgere,
    et sermoiii
    quem
    dixit
    J esus,
    id
    est,
    quod
    ait : Sotvile
    templiimhoc,
    et in
    159 SMARAGDIARBATIS 1<J 0
    tribusdiebusexcitabo
    illud,
    hoc
    est,
    tertia die
    resu-.
    scitabo
    quod
    vossolvetisin cruce.
    Cumautemesset
    Hietosolymis
    inPaschaindie
    fe-
    sto,
    mulli ctedidetunt innomine
    ejus,
    videiites
    signa
    ejusquwfaciebai,ipse
    aulemJ esusnon credebatse-
    melipsum
    eis,
    eo
    quodipse
    nosset
    omnes,
    cl
    quiaopus
    ei non
    erat,ui quis
    testimonium
    perhiberet
    de
    homine,
    ipse
    enimsciebal
    quid
    essetin homine.Non enimsic
    credebant ineumut
    digni
    essent Christumhabitare
    in
    eis, quorum
    fidescalechumenis
    comparari potest,
    ut credant in
    Cljristum,
    sedChristus noncredit se-
    ipsum
    eis, quia
    nisi
    quis
    renatus fuerit ex
    aqua
    et
    spirilu,
    noii
    potest
    introire in
    regnum
    Dei. Nemini
    verosecredil
    Christus,
    nisi
    qui diguus
    esl introire
    in
    regnumDei,
    nullus enim
    dignus
    est introire in
    regnumDei,
    nisi
    qui
    renalus esl ex
    aqua
    et
    spiritu.
    FERIA
    QUARTA
    POST VICESIMAM.
    EVANGELIUM
    J OANNIS,
    CAP.IX.
    <PreeteriensJ esus vidit hominemcaecuma nati-
    t
    vitale,
    et
    interrogaverunt
    eum
    discipuli ejus
    :
    <
    Rabbi, quispeccavil,
    hic
    autparentes ejus,
    ut cse-
    <cusnascerelur?
    Respondit
    J esus :
    Neque
    hic
    pec-
    <cavit
    neque parenles ejus,
    sed ut manifeslentur
    <
    opera
    Dei in illo. Me
    oportet operari operaejus
    <
    qui
    tiiisit
    me,
    clonec dies est. Venil nox
    qnando
    <neiiio
    polest operari, quandiu
    in mundo
    sum,
    lux summundi. Hceccum
    dixisset, expuit
    in ter-
    <
    ram,
    el fecitlutumex
    sputo,
    etlinivitlutum
    super
    t oculos
    ejus,
    et dixit ei : Yadeet lavare innatato-
    <via
    Siloe, quod interpretatur
    missus. Abiit
    ergo
    <et
    lavit,
    et venit videns.
    Itaque
    vicini et
    qui
    vide-
    rant eum
    prius, quia
    mendicus
    erat,
    dicebant :
    <Nonne hic est
    qui
    sedebat et mendicabal? Alii
    <
    dicebant, quia
    hic est. Alii
    aulem, nequaquam,
    sedsimilisest ei. lllevero
    dicebat, quiaego
    sum.
    Dicebant
    ergo
    ei :
    Quomodo
    aperti
    sunl tibioculi?
    i
    Respondit:
    Illehomo
    qui
    dicilur
    J esus,
    lutumfecit
    <et unxil oculos
    meos,
    et dixit mihi: Vadeadna-
    <laloriam
    Siloe,
    et Iava. Et ahii et lavi et video.
    Et dixerunt ei : Ubi est ille? ail : nescio. Addu-
    c cutil eumad
    Pharisoeos, qui
    caecusfuerat. Erat
    autemSabbatum
    quando
    lulumfecit
    J esus,et
    ape-
    ruit oculos
    ejus.
    Ilerum
    ergo inlerrogabant
    eura
    <
    Pharissei, quomodo
    vidisset. Illeautemdixit eis :
    <Lutummihi
    posuit super oculos,
    el lavi et video.
    <Dicebant
    ergo
    ex Pharisseis
    quidam
    : Nonest hic
    <hoinoaDeo
    qui
    Sabbatumnoncustodit. Alii dice-
    <bant :
    Quomodopolest
    homo
    peccator
    hsec
    signa
    <
    facere
    ?
    El schisrnaerat inter eos.Dicunt
    ergo
    cseco
    <iterum: Tu
    quid
    dicis de
    eo, qui aperuit
    tibi ocu-
    <los' tuos? Hle autemdixit :
    Quia
    prophefa
    est.
    <Noncrediderunt
    ergo
    J udaei de
    illo, quia
    csecus
    <fuissetet
    vidissel,
    donec vocaverunt
    parentesejus
    <
    qui videret,
    et
    iiilerrogaverunt
    eos dicentes : Hic
    <est filius
    vesler, quem
    vos
    dicitis, quia
    ccecusnatus
    est.
    Quomodo
    ergo
    nuncvidel?
    Responderunt
    eis

    parenles ejus
    et dixerunt : Scimus
    quia
    hic esl
    <
    jilius noster,
    et
    quia
    csecus natus
    est, quomodo
    A
    autemnuncvideat
    nescimus,aut quis aperuit
    ocu-
    los
    ejus
    nos
    nescimus, ipsuminterrogate,
    eetalem

    habet, ipse
    de se
    loquatur.
    Haecdicebant
    parentes-

    ejus, quia
    limebanl J udaeos.J am
    enimconspirave-
    rant
    J udaei,
    ut si
    quis
    eumconfileretur
    Chrislum,

    extra
    synagogam
    fieret.
    Propterea parentes ejus
    dixerunl :
    quia
    setatem
    habet, ipsumiiilerrogale.
    Vocaverunt
    ergo
    rursum hominem
    qui
    fueral cae-

    cus, et dixerunt ei : Da
    gloriamDeo,
    nos seimus

    quia
    hic homo
    peccalor
    est. Dixif
    ergo
    ille : Si

    peccalor
    esl
    nescio;
    unum
    scio, quia
    caecuscum

    essem,
    modovideo. Dixerunt
    ergo
    illi :
    Quid
    fecit
    <tibi?
    quomodoaperuittibi
    oculos?
    Respondit
    eis:
    <Dixi vobis
    jam
    et
    audistis, quid
    iterum vultis au-
    dire?
    Nunquid
    et vos vultis
    discipuli ejus
    fieri?
    R
    maledixeruntei ef dixerunt : Tu
    discipulus
    illius

    sis,
    nosautem
    Moysi discipuli
    sumus. Nosscimus
    <
    quia Moysi
    locutusestDeus,hunc
    aulein nescimus
    t unde sit.
    Respondit
    ille
    homo,
    et dixiteis: Inhoc
    enimmirabile
    esl, quia
    vos nescitis unde
    sit,
    et
    <
    aperuit
    oculosmeos. Scimus autein
    quia peeca-
    tores Deusnon
    audit,
    sedsi
    quis
    Dei cultor
    est,
    et voluntatem
    ejusfacit,
    hunc exaudit. A saeculo
    nonest
    auditum, quia aperuit quis
    oculos ceeci
    <nali? nisi essel hic a
    Deo,
    non
    poterat
    facere
    quid-

    quam. Responderunt
    et dixerunt ei: In
    peccalis
    natus est
    tolus,
    et tudocesnos? Et
    ejecerunt
    eum
    <foras. AudivitJ esus
    quia ejecerunt
    eum
    foras,
    et
    cuminvenisset
    eura,
    dixit ei: Tucredis infiliuin
    Dei?
    Respondix
    illeet dixit:
    Quisest, Domine,
    ut
    ^*
    credamineum? Et dixit ei J esus : El vidisti
    eura,
    et
    qui loquitur
    tecum
    ipseest.
    At illeait:
    Credo,
    <
    Domine,
    et
    procidens
    adoravit eum.
    Prmteriens J esus vidit hominemcwcuma nativi-
    tale,
    etc. Genushumanum
    significat
    isleccecus. Hcec
    enini ceeeitas
    contigit
    in
    primo
    homine
    per peccalum,
    de
    quo
    omnes
    originemduximus,
    non solummor-
    lis,
    sed etiam
    iniquitatis.
    Yenit
    Dominus, spuit
    in
    lerram,
    desalivasualutum
    fecit, quia
    verbumcaro
    factum
    est,
    et unxit
    oculos,
    etmisitillumad
    piscinam
    Siloem, qui interprelatur
    missus. Missus vero est
    Dominus
    J esusChrislus;
    nisi enimillefuisset
    niissus,
    liemonostrumesset ab
    iniquitale
    dimissus. Lavit
    ergo
    oculos inea
    piscina, baptizatus
    est in
    Christo,
    T. et illuminatusest. Csecitaseniminfidelitas
    est,
    etillu-
    minatiofides.
    Qusestionemquippe
    Domino
    proposue-
    runt:
    Quis peccavit,
    hic aut
    parenles ejus,
    ut cwcus
    nasceretur?
    Respondit
    J esus:
    Neque
    liic
    peccavil,neque
    parenlesejus,
    ut cwcus nasceretur. Habebant enim
    peccatumparentes ejus,
    sednon
    ipsopeccato
    factum
    csl,
    ut csecus
    nasceretur,
    sed ul
    manifeslarentur
    opera
    Dei inillo.
    Quod
    autem
    dicit.:
    Me
    opcrletope-
    rari
    opcraejusqui
    misil
    me,
    donecdies
    esl,
    semet-
    ipsumutique
    diemin hoc loco voluit
    intelligi ; ipse
    enimait:
    Quandhi
    suminhocmundoluxsummundi.
    Quod
    veroait : Venit
    nox,
    in
    qua
    nemo
    polestope-
    rari,
    de nocte illa seterna
    lenebrosaque dicit,ubi
    reprobi
    cruciandi sunt sine
    fine, quibus
    dicetur .
    Itein
    ignemwternum, qui paratus
    estdiaboloet an-
    161
    COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 162
    gelisejus.
    Tenebras scilicet exteriores in
    quas
    ser-
    vus
    nequamIigatis
    manibuset
    pedibus projicietur.
    Ergo
    diimdies nobis
    est,
    ille
    qui
    dixil: Ecce
    ego
    vobiscumsumomnibusdiebus
    usque
    ad consumma-
    tionemsceculi.
    Operemur
    bonuni ad
    omnes,
    ut nos
    illanoxnon
    comprehendat,
    ubi nemo
    possit operari,
    sed
    quodoperalus
    est
    recipere.
    (Ex Hietoti.)
    Siloa fons est ad radices montis
    Sion, qui
    non
    jugibus aquis,
    sedincerlis horisebul-
    lit
    per
    concava
    terrarum,
    ubi caecuslulo
    lavat,
    coe-
    citate
    defersa,
    clarumoculorumlumen
    accepit, quo
    indicatur,
    nonaliter csecilatemJ udor-orumvelonines
    incredulos
    possesanari,
    nisi doctrina
    aquarum
    Chri-
    sti, quceabsquestrepitu
    et clamore vevbovumlevi-
    lev
    fluit,
    inIsaia enim
    legimus, aquas Siloe,
    qucc
    vaduntcumsilentio.
    FERIA SEXTA POST YICESIMAM.
    EVANGELIUM
    J OANNIS,
    CAP.XI.
    <Erat
    quidamlanguens
    Lazarus a
    Belhania,
    de
    <castelloMarioeet Marthaesororis
    ejus.
    Maria au-
    <temeral
    qucc
    unxit Dominum
    unguento
    et extersit

    pedesejus capillissuis, cujus


    fvater Lazarus in-
    firmabatur. Miserunt
    ergo
    sorores
    ejus
    ad
    eum,
    dicentes :
    Domine,
    ecce
    quem
    amas infirniatur.
    <AudiensaulemJ esus dixiteis : Infirmitashccctton
    c est ad
    mortem,
    serl
    pvogloriaDei,
    ut
    glorificetur
    <FiliusDei
    per
    eam.
    Diligebat
    autemJ esusMartham
    et sorovera
    ejus
    MariametLazarum. Ut
    ergo
    audi-
    vit
    quia
    infirmahalur, tuncquidem
    mansit duobus .
    diebus*ineodemloco. Deinrle
    post
    hsec dicit dis-
    <
    cipulis
    suis : EamusinJ udoeamiterum. Dicnnt ei

    discipuli: Rabbi,nuncquoerebanlte
    J udeei
    lapidare
    <et iterum vadis illuc?
    Respondit
    J esus : Nonne
    duodecimhoroesunt diei? Si
    quis
    amlmlaveril in
    dienon
    offendit,
    quia
    lucem
    hujus
    mundi videt.
    <Si autemambulavevitin
    nocte, offendit, quia
    lux
    non est ineo. Haecait. Et.
    post
    haecdicit eis : La-
    zavusamicusnostev
    dovmit,
    sed vadout a somno

    excilemeum. Dixevunt
    evgodiscipuli ejus
    : Do-
    <
    miiie,
    si
    dovmit,
    salvusevit. Dixevat autem J esus
    <demorte
    ejns,
    illi autein
    putaverunt, quia
    dedor-
    <mitionesomni diceret. Tunc
    ergo
    dixit eis J esus
    manireste: Lazarus mortuus
    est,
    et
    gaudeo pro-

    pter
    vos,
    ut
    credatis, quia
    non eram
    ibi,
    sed ea- T
    mnsadeum.
    Dixitergo
    : Thomas
    qui diciturDy-
    i
    dimus,
    ad
    condiscipulos,
    eamus et nos et moria-
    <mur cum eo. Venit
    itaque
    J esus et invenit eum
    <
    quatuor
    diesjam
    in monumenlohabenfem. Erat
    <autemBethania
    juxta Hierosolymam,quasi
    stadiis
    <
    quindecim.
    Multi autem ex J udccisvenerant ad
    <Marlhamet ad Mariam
    ,
    ut consolarentur eas de

    fratresuo.Marlha
    ergo
    ut audivit.
    quia
    J esus
    venit,

    occurrit illi. Mariaautemdomi sedebat. Dixit


    ergo

    Martba adJ esum:


    Dnmine,
    si fuisses
    hic,
    frater
    meus non fuisset mortuus. Sed nunc
    scio, quia

    qucncjinquepoposceris
    aDeodabit tibi Deus. Di-
    t
    cit illi J esus:
    Resurgel
    frater tuus. Dicit ei Mar-
    <iha :
    Scio,
    quia resurget
    in resurrectione in no-
    A ,
    vissimodie. Dicitei J esus:
    Ego
    sum
    resurrectio
    <et vita:
    qui
    credit in
    me,
    etiamsi movtuus fuerit
    i vivet. Ef omnis
    qui
    vivit et credit in
    me,
    nonmo-
    rietur in seternum. Credis hoc? ait ilii:
    Ulique,
    s

    Domine,egocredidi, quia
    lucs ChrislusFilius Dei
    ,

    vivi, qui
    inhunc roundum venisti. Etcum haec

    dixissct,
    abiit et vocavit Mariam sororem suam
    j
    <
    silentio,
    dicens :
    Magister adest,
    et vocal te. Illa
    <ut
    audivit,
    surrexit
    cito,
    et venitad eum. Nondum
    <enini venerat J esus in
    casteliura,
    sed erat adhuc
    i inilloloeo ubi occurrevat ei Mavtha. J udcei
    ergo
    :

    qui
    erant cumea in
    domo,
    et consolabantur
    eam,
    <cumvidissent
    Mariam,quia
    cito surrexil et
    exiit,
    seculi sunl eamdicentes :
    Quia
    vadit ad monu-

    mentum,
    ut
    ploret
    ibi. Maria
    ergo
    cumvenisset
    R
    .ubi erat
    J esus,
    videnseumcecidit ad
    pedcs ejus,
    et dixit ei:
    Domine,
    si fuisses
    hic,
    nonesset mor-
    tuusfrater meus. J esus
    ergo
    ut vidit eam
    ploran-
    i tem et
    J udccos,qui
    venerant cumeo
    plorantes,
    fremuit
    spiritu,
    et
    lurbavilseipsuni,
    et dixit: Ubi

    posuisti
    eura? Dicunt ei :
    Domine,
    veni et vide.
    <Et
    lacrymatus
    est J esus. Dixerunt
    ergo
    J udcei :
    <Ecce
    quomodo
    amabat eum.
    Quidam
    autemdixe-
    <runt ex
    ipsis
    : Non
    poleral hic, qui aperuit
    oculos
    <cseci
    nati, facere,
    ut ethic non morerelur? J esiis
    <
    ergo
    rursumfremensin
    semetipso
    venit admonu-
    <menluin. Erat aiitem
    spelunca
    et
    lapis superposi-
    <tus erat ei. Ait J esus : Tollite
    lapidem.
    Dicit ei
    <Martha soror
    ejus, qui
    mortuus fuerat:
    Domine,
    r

    jamfcetet, quatriduanus
    enimest. Dicitei J esus :
    Nonnedixi
    libi,
    quoniam
    si crediderisvidebis
    glo-
    riam Dei? Tulerunt
    ergo Iapidera.
    J esus autem
    <elevalis sursum oculisdixit :
    Paler,
    gratias ago
    <
    tibi, quoniam
    audisti
    me, egoautemsciebam, quia
    ~
    semper
    meaudis. Sed
    propter pnpulumqui
    cir-
    cumslat
    dixi,
    ut
    credat, quia
    tu memisisti. Haec
    <cum
    dixisset,
    voce
    magna
    clamavil :
    Lazare,
    veni
    <foras. Et statim
    prodiit, qui
    fuerat mortuus
    liga-
    tus manus et
    pedes
    instilis. Et faciesilliussudario
    <erat
    ligafa.
    Dicit ei J esus :
    Solviteeum,
    el sinite
    abire. Multi
    ergo
    ex
    J udaeis,
    qui
    venerant ad
    <Mariam et viderant
    quse fecit,
    crediderunt in
    eum.
    Etat autem
    qnidamlanguens
    Lazatus a Belliania
    r\ de casleltoMarimet Marthwsorotis
    ejus,
    etc. Inter
    omniamiracula
    quae
    fecitDominusnoster J esusChri-
    stus,
    Lazari resurreclio
    praecipueprsedicalur.
    Tres
    tamenmortuos a Dominoresuscitatos in
    Evangelio
    legimus.
    Resuscitavit filiam
    archisynagogi
    adhuc in
    domo
    jacentem
    : resuscitavit
    juvenem,
    filiumviduae
    extra
    portam
    civitatiselatum: resuscitavit Lazarum
    sepultumquatriduanum.
    Tres isti morlui tres
    signi-
    ficant resurrectiones animarum. Intueatur
    quisque
    animam
    suam,
    si
    peccat,
    morilnr,
    peccatum
    mors
    animaeest. Prima
    mors,
    consensio
    estpeccati,hanc
    morlem
    significabat puellailla, quae
    nondum
    erat
    foras
    elafa,
    sed in domomortua
    jacebal,
    et
    quasi
    peccatnm
    interius lalebat. Secundamors
    est,
    non
    soluineonsentire
    peccato,
    sedetiamfacere. Hocsi-
    163 SMARAGDtABBATIS 164
    '
    gnificabatjuvenis, quem
    Dominus
    pcenitentem
    matri j
    suce,
    id
    est,
    Ecclesiseresuscitatum reddit. Tertium'
    genus
    mortis immane
    est,
    consuetudo
    mala, quod
    significalur per tazarum,
    unde et benedeilio dici-
    tur,
    fcelet.
    Incipit
    enim habere
    pessitiiam famam,
    ne
    desperet peccator, quia
    Dominusomnes miseri-
    corditer resuscitavit.
    Quod
    autemsubditur :
    Infir-
    mitasliwc non est ad
    mortem, consequenier- adjun-
    xit: sed
    pro gloriaDei,
    ut
    glorificetur
    Filius Dei
    pet
    eum. Sunt
    hceretici, qui
    hoc
    negant quod
    Filius Dei
    sit Deus. Eoce audiant :
    Infirmitas
    hwc rionesl ad
    mortem,
    sed
    progloria Dei,
    id
    est,
    Filii Dei.
    Respondit
    antem
    J esus,
    nonneduodecimhotw sunt
    diei? etc.
    Quid
    sibi vult
    istaresponsio?
    Sed
    quaiitum
    mihi videtur
    redarguere
    voluit illortimdubitationem
    et infldelitatem. Voluerunt enim eonsiliumdare Do-
    '
    mino,
    ne
    moreretuf, qui veneralmori, corripuit
    eos
    et ait : Nonne duodecim liormsunt diei ? si
    quis
    ambulaveritin dienon
    offendit.
    Diemautem
    seipsum
    ostendit
    esse, qriia ipse spiritaliter
    est verus
    dies,
    duodecim verb
    tibrae,
    duodecirii
    Apostoli
    sunt : Ut
    autem diemse
    bsteiidefet,
    dubdecim
    discipiilos
    ele-
    git:
    Si
    egosrim,inquit, dies,
    etvos
    horm,
    me
    sequi-
    mini, quia
    horce
    diemsequuniur,
    tiondieshoras. Se-
    quariiur ergo
    horce
    diem, pfcedicent
    horcc diem.
    Horoeillustreiilur a
    die,
    horceilluininetiiur a
    die,
    et
    per
    horaruni
    prsedicatidriem
    tredat mundiisin diem.
    Hoc
    crgo
    ait de
    cdmpefldio,
    me
    sequimini,
    si non
    vultis offendere.
    Qiibd
    atatemdixit: Lazarus amicus
    nosler
    dormit,
    verumdixit. Sororibus mbrtiius
    efat,
    quem
    suscitare non
    poterant,
    Domino
    dbrmiebat, qui
    tanta facilitate euni suscitavit de
    sepulcfo, quanta
    lu nutic excitas dormienlera de lecto. De
    quatuor
    diebusmulta
    qiiidem
    dici
    possunt,
    sic ttt s'ehajjent
    obscura
    scripturafum, quaepro
    diversitate inlelli-
    gentium
    niultos sensus
    pariunt.
    Dicaiiiuset
    nos, quid
    nobis videatur
    significafe
    mdriiius
    quatriduanus,
    quomodo
    in illoC33CO
    ititelligimus, ^uodammodo
    hu-
    roanuiti
    geiius,
    sic
    fbrte,
    et in isto mortuo multos
    intellecturi sumus. Diversisenim
    modis,
    una res si-
    gnificari potest.
    Hbmo
    quandd nascitur, jam
    cum
    morte
    tiascitur, quia
    deAdam
    peccatutii trahit,
    ecce
    habes unumdiem
    mortis, quod
    homotrahit demor-
    tis
    propngine-
    Deihde
    crescit,
    incipit
    accedereadra-
    tionales
    anrios,
    ut
    legem sapiat naturalem, quam
    branesliabent ihcbrdefixam:
    Quodlibi
    non
    vis,
    alii
    ne
    feceris,
    et hanc
    legeni Iransgrediuiitur hoinines,
    ecce altevadies ihovlisdala
    est,
    et etiaiislex divina
    per
    famulum Dei
    Moysen
    dicit illi: Non
    occides,
    -non
    meecliaberis,
    non
    falsuni
    tcslimoniumdices.
    Ho-^
    nora
    pdirem
    iuiimet
    ntaltem
    tuani,
    etc. Ecce lex
    scripta est,
    et
    ipsa contemnitur,
    ecce lertius dies
    morlis, quid
    restat? Venit
    Evangelium,
    ideoliltera
    sine
    gralia
    reos
    faciebat,
    quos confitenles, gratia
    liberalvat.Prccdicatur
    ttbiquc Christus,
    minatur
    ge-
    hennam,
    vitam
    promiftit scternam,
    et
    ipsa
    contem-
    iiitur, transgrediuntur
    homines
    Evangelium,
    ecce
    quarlus
    dies
    robrtis,
    merito
    jarii
    fcetet.
    Numquid
    et
    talibus
    negantia
    est misericordia?
    absit,
    et
    jam
    ad
    A
    tales Dominus excitandbs tibri
    dedigriattir
    abfcedere.
    Dixit
    etgo
    Marthdad
    J esum,
    Domiiiesi
    fuiises hic,
    fratet
    meusnon
    fuisset
    mortuus. Dixit illi J esus : Re-
    surget fratet
    tuus.
    Quiaego
    sumresurreciio et
    vita,
    qui
    creditin
    rne,
    et
    jam
    si morluus fuerit in
    cartie,
    vivet in aniriia donec
    resurgat,
    et earb
    nririquam
    postea
    moritura. Et omnis
    qui
    vivit iti
    carnb,
    ei crb-
    dit in
    tiie,
    et si morietuf ad
    tempus, propter
    nior-
    tem
    camis,
    non iiibrietttf iri
    cefernuhi,
    proptef
    vitaiii
    spiritus,
    et imtiibrtalitatem resurfectionis. Credis
    hoc? Ait illi:
    Uiique, Dbinine,egocredidi,qttia
    iu es
    Chrislus Filius
    Dei, qttl
    iri littnc muriduni venisti.
    Quando
    hoc
    credidi,
    credidi
    quia
    tu esresurrectio et
    vita,
    et
    qui
    in te
    credit,
    et si mortuus
    fuerit,
    vivet.
    r> J esiis
    ergo,
    ul viditeam
    ploranlem, fremuit spirilu,
    etc.
    Quid est, quod
    turbat
    semetipsum Chfistus,
    nisi ut
    significei tibi, qubmbdo
    ttifbari tii debeas
    cumtauta mole
    peccati gravaris
    et
    premeris.
    Atten-
    disti enim
    te,
    vidisti te
    reum, computas,
    libi illud
    feei,
    et
    pepercit Deus,
    iilud
    comniisi,
    et distulit
    me,
    Evangeliumaudivi,
    et
    couteiripsi,baptizatus sum,
    et
    iterum ad eademrevolultis suni.
    Quid
    facio? unde
    evado?
    quando
    ista
    dicis, jam
    fremet Christus in
    corde
    tuo, quia
    fidesfremit. Si ftdes in
    nbbis,
    Chri-
    stus in
    nobis,
    ergo
    fidestua de
    Chrislb,
    Christus est
    in corde
    tuo,
    invocefrementis
    apparet spes
    resur-
    gentis.
    Fremat
    Christus, increp"et
    se iidmo. Flevit
    Cliristus,
    fleat homo.
    Quare
    enim flevit Christus?
    nisi
    quia
    flerehominem docuit. Frertiere
    qubdam-
    C modo debet homoin accusatione malorttm
    bpertini,
    ut violentice
    pcenitendi
    cedat ctinsuetudo
    pecbdndi.
    Dixit : Ubi
    posuistis
    eum? Scis
    qiiia
    mortuiis
    sit,
    et
    nescis ubi
    sitsepultus?
    Et ista
    significatio est, quia
    sic
    perditumhominem, quasi
    nescit Deus. talis est
    vox Dei in Paradiso
    , posteaquam
    horao
    peccavit:
    Adam,
    ubi es?Dicunt ei:
    Domine,
    veni et vide.
    Quid
    est;
    Vide?
    miserere,
    videt enim Dominus
    quandb
    miserelur.
    Dixetuni
    ergo
    J udmi: Ecce
    quomodo
    amaoat
    eum,
    et rel.
    Quidest,amabateum? Nonveni vocare
    juslos,
    sed
    peccalores.
    Mortuus sub
    lapide,
    reus sub
    lege.
    Lex
    quse
    data est
    J udseis,
    in
    lapide scripta
    est. Om-
    nes autemrei sub
    legesunt, beneviventes cum
    lege.
    Quid
    est
    ergolapidem
    removere? Gratiam
    prsedicare.
    Quidquodvoce magna
    clamavit:
    Lazare,
    veni
    foras?
    -
    Quam
    difflcile
    surgit, quemmoles
    malce
    consueludinis
    premit.
    Sed tamen
    surgit,
    occulta
    gratia
    intus vivi-
    ficatur :
    surgit post
    vocem
    magnam,
    seadhuc
    J iga-
    tis manibus et
    pedibus
    : Et
    facies
    iltius sudarioerat
    licjata,
    tamen foras
    jam processit, quid significat?
    quando
    contemnismortuus
    jaces,
    et si tanta contem-
    nas, quanta dixi,
    sepullus jaces, quando
    confiteris
    procedis,
    sedut confitearis
    Deusfacit,
    humana voee
    clamando,
    id
    est,
    magnagratia vocando, sed ut sol-
    verentur
    peccata ejus,
    miriistris hoc dixit
    Dominus:
    Solviteillumetsinite
    abire,
    hoc
    est,
    qusecunque
    sol-
    veritis in
    terra,
    soluta erunt et in ccelo.
    165 COLLECTIONESiN EPISTOLAS ET EYANGELIA. 166
    DOMINICA
    QUINTA
    IN
    QUADRAGESIMA.
    EPISTOLABEATI PAULI APOSTOLI AD
    HEBR<EOS,
    CAP.IX.
    i Christusassistens Ponlifex futurorum
    bonoruni,
    <
    per amplius
    et
    perfectius
    tabertiaculum non ma-

    nufactum,
    id
    est,
    non
    hujus
    creatiotiis, neque pei

    sanguinem
    hircorum aul
    vitulofum,
    sed
    per prb-
    <
    priumsanguinem
    iritrOivitsemel insancta
    seterfla,

    redemptione
    inventa. Si enirii
    saiigtiis
    hircorum,
    aut
    taurorum,
    et cinis vituloe
    aspersus itiqtiinatos
    sanctificat ad emundatiorierii
    cartiis, quanto niagis
    <
    sanguis Christi, qiii per Spiritutii
    sahclumobtiJ it

    semetipsuni
    iramaculatum
    Deb,
    emuiidabit coh-
    scientiamnostram ab
    operibus
    mortuis ad ser-
    <viendum Deo
    viventi,
    et ideo Novi Testatiienti
    mediator
    est,
    ut morte
    intercedente,
    in redeisi-
    <
    ptionem
    earum
    prsevaricationtitii, quse
    erant sub

    priori
    testariiento
    reproriiissioneiti accipiant, qui
    vocatl sunt ceternsehcereditatis iri Chrislo J esu
    Dominonostrb.
    Clirislusassistens
    Poritifex. (ExOrig.)
    Est
    quidfem
    unuspontifex magnusDbminusnosterJ esus
    Christus,
    qui
    tion solumsacefdotuni
    estpohtifex,
    sedet
    pon-
    lificum
    pontifex,
    nec sacefdolutii
    princeps
    tanttim-
    modo,
    sed et
    princeps principiim
    sacerdotum. sicut
    et Rex
    regum,et
    dominus
    Dominorum, qui
    velamea
    (quodApostolusinterpfelatus
    est ccelum
    1
    penetrans,
    assistit ritincvultui Dei
    pfo nobis, semper
    vivens aci
    interpeilandum.
    Futurotum bonorum. Siveeorumdivefsorumcha-
    rismattim, qui
    in
    primo
    adventu credetitibus, per
    Spiritum
    sanclumdatasunt
    hominibus,
    siveomniuni
    futurorum
    bonorum,
    de
    quibus
    Psalmista cbufidens
    aiebat: CredoviderebonaDomini interra vivenlium
    (Psal. xxvu).
    Per
    amplius
    et
    perfectius
    tabernaculum.
    (Ex
    J oan.
    Chrys.)
    Hic carnemChristi
    appellatAjjoslolus
    taber-
    naculum. Tabernaculum euiiti cafo dicitur
    Chrisli,
    habens inse
    divinitatem,
    inillo
    enim,ait Apostolus,
    habitat omnis
    plenitudo
    divinitatis
    cofporaliter.
    Et
    bene
    amplius
    et
    perfectius
    tabernaculumChvisti car-
    nem
    dixit, siquidem
    et Deusverbura,
    et ctincta
    Spi-
    ritus
    operatio
    habitat in eo.
    Non manu
    factum.
    Hoc
    est,
    toonvirili semiciecon-
    cretum,
    sed de
    Spiritu
    sancto ex Maria
    virgine
    na-
    tum.
    Ipsuni
    enim
    Iapideni,
    id
    est, Christum,
    Daniel
    de
    monte,
    id
    est,
    de
    regno
    J udceorumsinemanibus
    vidit
    praecisum(Dan. n), quia
    sitie
    opere nuptiali,
    qui gratia
    sua uiiiversummundum
    implevit.
    Non
    hujus
    creationis. Hoc est,
    non sine
    Spiritu
    eam
    construxit, neque
    ex hac creatura est,
    hoc est,
    non est ex his creaturis,
    sed
    spiritalis
    ex
    Spiritu
    sanclo.
    Nequeper sangutnem
    hircoruihaut
    vitulorum,
    sed
    propriosanguine
    introivit semelin sancla
    wterria,
    etc.
    Omnia
    permutavit
    Christus,
    qui
    non
    aliehb,
    sed
    proprio sanguine
    semel introivit iri
    sancta,
    hoc
    est,
    in
    cceliim,
    et
    per
    unum
    ingressum,
    ccternainredem-
    plionem
    invenit.
    Sienimsanguishircorumaut
    taurorumel cinisvitulw
    A
    aspersusinquinaios sanciificat
    ad emundalionemcar-
    nis,
    qUanlomagissanguis
    Chrisii.
    (ExOrig.)
    Si enim
    carnem, inquit, potest
    mundare
    sanguis
    taurorum
    ,
    rimlto
    amplius
    aiiimsesordemdelevit
    sanguisChristi,
    et in hac
    ipsa
    hostiartim
    diversilate,
    illis umbradata
    est. Nobisvero
    per
    J esum Christum veritas reser-
    vata
    est, pro
    illisautemboveset hirci
    jugulabantur,
    et
    aves,
    et simila
    conspergebatur, pro
    nobis autem
    Dei Filius est iramolatus. Namet hostiarum diversi-
    tatum
    typus imaginempassionis
    Christi
    prceferebat.
    Nam
    postquam ipse
    oblatus
    est,
    omnes illcehoslice
    cessaverunt, quse
    in
    typo
    vel umbra
    ejusdempraeces-
    serant,
    prsefigurantes
    illud
    sacrificium, quod
    unus et
    verus sacerdos
    obtulit,
    rhediator Dei et
    hominum,
    cujus
    sacrificii
    promissivas flguras
    in victimis ani-
    R
    malium celebrare ante
    oportebat, propter
    munda-
    tionem
    futuram,
    carnisetsanguinis, perquam
    unani
    victimam,
    fieret remissio
    peccatorum,
    de carne et
    sanguinecontractorum', quseregnum
    Dei non
    possi-
    debunt, quae
    eadem substantia
    corporalis
    in ccele-
    stemcommutabitur
    qualitatem. Ipse
    enimin
    vitulo,
    propter
    virtulem crucis offerebatur.
    Ipse
    in
    agno
    propter
    innocenliam. In
    ariete, propter principatum,
    inhirco
    propter
    similitudinem carnis
    peccati,
    ut de
    peccato
    damnaret
    peccatum.
    Iu turture et
    columba,
    propter
    Deum et
    hominem, quia
    mediator Dei et
    hominis,
    in duarum substantiarum
    conjunctione
    ostendebatur. Porro in
    similaginis consparsione.,
    credentium
    per aquam baptismatis,
    collectam Ec-
    clesiam,qucecorpus
    Christi
    perspicue
    demonstrabat.
    ^
    Nosautemmoraliter munus Deovitulum
    offerimus,-
    cumcamis
    superbiam
    vincimus :
    agnum
    cum-irra-
    tionabiles
    motus,
    et
    insipientes corrigimus: hceduin,
    dum lasciviam
    superamus
    :
    columbam,
    dum
    siinpli-
    cilatem
    proferimus
    mentis : iurturem
    ,
    dum carriis
    servarnus castitatem :
    panes azymos,
    si in via sin-
    ceritatis et verilatis ambulemus.
    Qui
    per Spiritum
    sanctum
    semetipsum
    obtulit im-
    maculatumDeo. Hoc
    est,
    sacrificiumimmaculatam.
    Erat munduma
    peccatis,hoc
    enim
    est, per Spiritum
    sanctum non
    per ignem,
    non
    per
    alieua
    qucedam.
    Et mundavit conscieniiam nostram ab
    opetibus
    mortuis,
    ad setviendumDeo vivenli. Hic
    manifeslat,
    quia opera
    mortua
    habent.es,
    id
    est, peccata
    non
    3
    possunt
    servire vero et vivo Deo. Sicut enim
    qui
    mortuum
    tangebat polluebatur,
    sic et
    qui peccatum
    operalur magis polluitur.
    Mortuum
    quippe tangere
    est,
    m
    peccatis
    mortuum
    quempiam
    vel
    sequi
    vel
    imitari.
    Et ideoNovi Testamenli mediator
    est,ut
    mortetn-
    lercedente,
    in
    redempiione
    earum
    prmvaricalionum,
    quw
    erant sub
    prioreTestamento,repromissionem
    acci-
    pianl qui
    vocali
    sunt,
    wternmhwreditatis. Hic niedia-
    tor filius factus est
    patris
    et noster : sermones de-
    tulit,
    el attulit noliisa
    patre pertvansveclores
    : mor-
    tuus est
    pro
    nobis,
    et fecit nos
    dignos
    testamenti,
    hoc modo
    firmumfactumest testanienluni.
    167
    SMARAGDIABBATIS 168
    EVANGELIUM J 0ANNIS,
    CAPUTVIII. A
    t Dicebat
    J esus turbis J udceorumet
    principibus
    saccrdotum:
    Quis
    exvobis
    arguet
    mede
    peccato?
    Si verilalem
    dico, quare
    vosnon creditis mihi?
    t
    Qui
    esl ex
    Deo,
    verbaDei
    audit, propterea
    vosnon
    t
    auditis,
    quia
    exDeononestis.
    Responderunt ergo
    J udceiet dixerunt ei :
    Nonne.bene dicimus
    nos,

    quia
    Samarilanus es
    tu,
    et dsemoniumhabes?Re-

    spondit
    J esus :
    Ego
    daemoniumnon
    habeo,
    sed
    honorifico
    patremmeum,
    et vosinhonorastis
    me,
    <
    ego
    aiitem
    gloriam
    meamnon
    qusero,
    est
    qui quse-
    <rat et
    judicet.
    Amen amen dico
    vobis,
    si
    quis
    ser-
    <monemmeum
    servaverit,
    mortem non videbit in
    <aeternum.Dixerunt
    ergo
    J udaei:
    Nunccognovimus,
    <
    quia
    daemoniumhahes. Abraham mortuus est
    et.
    <
    prophetoe,
    et tu dicis : Si
    quis
    sermonemmeum

    <
    servaverit,
    non
    gustabit
    morlem in aeternum.
    <
    Nunquid
    tu
    major
    es
    patre
    noslro
    Abraham, qui
    <mortuus est? et
    prophetae
    mortui
    sunt, quem
    le-
    t
    ipsum
    facis?
    Respondit
    J esus : Si
    ego glorifico
    t
    meipsum,gloria
    meanihil est.
    Estpater meusqui
    <
    glorificatme, quem
    vos
    dicitis, quia
    Deus noster
    <
    est,
    el non
    cognovistis
    eum.
    Ego
    autem
    cognovi
    <eum. El si
    dixero, quia
    nbn<novi
    eum,
    ero similis
    <vobis mendax. Sed scio
    eum,
    et sermonem
    ejus
    t servo. Abraham
    pater
    vesler exsultavit ut videret
    t diem
    meum,
    et
    vidit,
    et
    gavisus
    est. Dixerunl
    ergo
    t J udoeiadeum:
    Quinquaginta
    annos nondumha-
    t bes et Abrahamvidisti ? Dicit eis J esus : Amen
    t amendico
    vobis, antequam
    Abraham fieret, ego
    t sum. Tulerunl
    ergo lapides,
    ut
    jacerenl
    ineum.
    t J esus autemabscondit
    se,
    el exivit de
    lemplo.

    DicebatJ esus turbis J udmorumel
    principibus
    sa-
    cerdotum:
    Quis
    exvobis
    arguei
    mede
    peccato
    ?
    (Ex
    Greg.)
    Pensatemansueludinem
    Dei,
    relaxare
    peccata
    venerat et dicebat:
    Quis
    exvobis
    arguet
    mede
    pec-
    cato? Non
    dedignatur
    exratioueostendere se
    pecca-
    toremnon
    esse, qui
    ex virtute divinilatis
    polerat
    peccatoresjuslificare.
    Si veritalem
    dico,
    quare
    vos non creditis mihi?
    Quare,
    nisi
    quia
    filii diaboli eslis nonveritatis? Filii
    non
    nalura,
    sed imitatione. Creatura
    namque
    Dei
    eranl, ipse
    enimest creator cariiis et
    animse,
    vitio
    imitatores erant diaboli.
    Qui
    esl ex
    Deo,
    verbaDei audit.
    Propterea
    vosnon
    auditis, cjuia
    ex Deononestis. Si enim
    ipse
    verba
    Dei
    audit, qui
    ex Deo
    est,
    el audire verba
    ejus
    non
    potest quisquis
    ex illonon
    est,
    inlerrogel
    seunus-
    quisque,
    si verbaDei in aure cordis
    percipit,
    et in-
    .
    telligit
    undesil. Cceleslem
    patriam
    desiderare veri-
    lasjubet,
    carnis desideria
    conlerere,
    mundi
    gloriam
    declinare,
    aliena
    nonrapere, propria largiri.
    Penset
    crgo apud
    se
    unusquisque vestrum,
    si hcecvox Dei
    in cordis
    ejus
    aure
    convaluit,
    et
    quia jam
    ex Deo
    sit
    agnoscit.
    Dixerunt
    ergoJ udmi:
    Nonnebenedicitnus
    nos,quia
    Samaritanuses
    tu,
    etdwmoniumhabes?
    Accepta
    aulem
    lanta
    conlumelia,
    quid
    Dominus
    respondeat
    audiam.
    A Ego
    dmmoniumnon
    habeo,
    sed
    honorificopalrem
    meum,
    et vos
    inhonorasiis,
    me.
    Quia
    enim Sama-
    ritanus
    interpretalur
    cuslos,
    ct
    ipse
    veraciler custos
    est,
    de
    quo
    Psalmista ait : iVisiDominuscuslodierit
    civitatem,
    invanum
    vigilant, qui
    tustodiunt
    eatn,
    et
    cui
    per Isaiam,
    Cttstos
    quid
    de
    nocte,
    custos
    quid
    de
    nocte
    (Isaimxxi)
    :
    respondere
    noluit
    Dominus,
    Sa-
    maritanus non
    sum,
    sed
    ego
    dsemoniumnonhabeo.
    Duo
    quippe
    ei inlata
    fuerant,
    unum
    negavit,
    et alte-
    rumtacendoconsensit. Custos
    namque
    humani
    ge-
    neris
    venerat,
    et si Samariianum senon esse dice-
    ret,
    essecuslodem
    negaret,
    sedtacuit
    quodrecogno-
    vit,
    et
    palienter repulit, quod
    dictum fallaciler au-
    divitdicens :
    Ego
    dmmoniumnon habeo. Hic vero
    in
    semelipso
    nobisDominus
    patienliaeprsebuit
    exern-
    R
    plum. Qui
    si
    respondere
    voluisset
    J udceis,
    vos dse-
    monium
    habetis,
    verum
    ulique dixisset, quia
    nisi
    impleti dsemonio,
    tam
    perverse
    J e Deo
    loqui
    non
    possenl.
    Sed
    acceptainjuria,
    et
    jamquod
    verumerat
    dicereveritas
    noluit,
    ne non dixisse
    veritatem,
    sed
    provocalus
    contumeliamreddidissevideretur. Ex
    qua
    re
    quid
    nobis
    innuitur,
    nisi ut eo
    tempore quo
    a
    proximis
    ex falsitate contumelias
    accipitnus,
    eorum
    eliam vera mala
    taceamus,
    ne ministerium
    justse
    correptionis
    in arma verlamus furoris.
    Ego
    autemnon
    qumrogloriam
    meam,
    est
    qui qum-
    rat et
    jttdicet. Scriptum
    est :
    Quia.pater
    omne
    judi-
    ciumdedil
    fitio(J oan. v),
    et ecceidemfilius
    injurias
    ccipiens,
    illatascontumelias
    patris judicioreserval,
    ut nobis
    profectoinsinuet, quanlum
    nosesse
    palien-
    G tes
    debeamus,
    dumadhucseulcisci non
    vttlt,
    et
    ipse
    tjui judicat. Quem
    vult
    intelligi
    cumdicit? Est
    qui
    quserat
    et
    judicel,
    nisi
    patrem, quid
    est
    judicat?
    di-
    scernit.
    Quomodo
    est
    qui qucerat
    el
    judicet,
    est
    pa-
    ter
    qui gloriam
    meam a vestra
    gloria
    discerhat et
    separel,
    namsecundum
    formamservi,multum
    inter-
    est,
    inter
    gloriara
    Christi et cselerorumhominum.
    Amenamen dico
    vobis,
    si
    quis
    sermonemmeum
    servaverit,
    etc. De morte secunda
    dicit,
    de morte
    seterna,
    de morte
    damnationis,
    cumdiaboloetan-
    gelis ejus, ipsa
    est vera mors. Namista mors cor-
    poris, migratoqusedam
    est sanctis ad meliorem vi-
    tam.
    Impiis
    vero ad
    pcenasperpeluas. Quam
    mortem
    hic veritas
    designarevoluit,
    cumdicit : Mortemnon
    videbit inceternum.
    Dixerunt
    ergo
    J udmi :
    Ntmc.
    cognovimusquia
    dmmonium
    habes,
    Abrahammorluus
    est,
    et
    pro-
    phetw.
    Et ttt
    dicis,
    si
    quis
    sermonem
    meum,
    etc.
    Irascebantur
    quia jam
    morl-ui erant illa morte
    quae
    vitanda erat. Namillammortem vitare non
    pote-
    rant, qua
    morluus est Abraham et
    prophelne,
    hoc
    est,
    morteracarnis. NamAbrahamet
    prophetce
    ;
    in
    spirituvivebant,
    de
    quibusipsa
    Veritas ait: Non
    est Deus mortuorum
    ,
    sed vivorum
    (Matth. n).
    i
    Respondil
    J esus : Si
    egoglotificomeipsum, gloria
    meanihil
    esl,
    est
    pater
    meus
    qui glorificat
    me, quem
    i vos dicitis:
    Quia
    Deus nosler
    est,
    et non
    cognovi-
    i
    stis
    eum, ego
    autemnovi eum. Et si
    dixero',quia
    non
    novi
    eitm,
    erosimilisvobis
    mendax;
    sedscio
    eum,
    ei
    serm
    trm COLLECTIONESIN EPISTOLASET EVANGELIA. 170
    monetri
    ejus
    servo.Refert
    ergogloriam
    suamad
    patrem
    A
    DominusJ esus
    Christus,
    de
    quo
    est
    quod
    Deusest. Dicit
    Patremsuum, quem
    illi dicebant Deum
    suum,
    quem
    non
    eognoverunt.
    Si enim
    patremcognovissent,ejus
    filium
    recepissent.
    Sermonem
    patris tanquam
    filius
    servans
    loquebatur ,
    et
    ipse
    erat
    sermo,
    et verbum
    patris , qui
    hominibns
    loquebatur.
    Et
    notandum,
    quod
    vidit eos Dominus
    aperta
    sibi
    impugnatione
    resistere,
    et tameneis seiterata non desinit voce
    praedicare,
    dicens :
    Abraham
    pater
    vesler
    exsultavit,
    ut videretdiem
    meum,
    viditet
    gavisus
    est. Tunc
    quippe
    diemDomini
    Abraham
    vidit,
    cumin
    figura
    summsetrinitatis tres
    angeloshospitiorecepit. Quibus profectosusceptis,
    sictribus
    quasi
    uno locutus est.
    Quia
    et si in
    per-
    sonisnumerus trinitatis
    est,
    innatura unitas divi-
    I
    nitatis. Sedcarnales menles audientium
    ,
    oculosa
    . carnenon
    sublevant,
    ineo soiamcarnis aetatem
    pen-
    sant,
    dicentes:
    Quinquaginla
    annos nondum
    habes,
    et Abraham
    vidisti?
    Quos
    benigneredemptor
    noster acarnis suae
    intuitu
    submovit,
    et addivlnitatis
    conlemplationem
    trahit dicens:
    Amen,
    amendico
    vobis,
    antequam
    Abraham
    fieret
    ego
    sum. Ante enim
    praeteriti temporis est,
    sum
    preesentis.
    Et
    quiapraeteritumtempus
    etfuturumdivi-
    nitas non
    habet,
    sed
    semper
    essehabet. Nonait:
    AnteAbraham
    egofui,
    sedanteAbraham
    ego
    sum.
    Undeet adMosendicitur :
    Ego
    sum
    qui
    sum
    (Exod.
    HI).
    Et dicesfiliisIsrael:
    Qui est,
    misit meadvos.
    Ante
    ergo
    vel
    post
    Abraham
    habuit, qui
    et accedere
    '
    potuitper
    exhibitionem
    praesentise,
    et recedere
    per
    cursumvitse. Veritasvero
    semper
    esse
    habet, quia
    ei
    quidquam
    nec
    priori tempore incipitur ,
    necsub
    sequenti
    terminatur. Sed sustinere ista aeternita-
    tisverbamentes infideliumnon
    valentes,
    adlapides
    currunt.
    Etquem
    inlelligere
    non
    poterant,
    lapidibus
    obruere
    quserebant.Quid
    autemconlrafuroremla-
    pidantium
    Dominus
    fecit,
    ostenditur cum
    protinus
    subinfertur.
    J esusautemabsconditseet
    exivitde
    templo,
    Mirum
    valde
    est,
    fratres
    charissimi,
    cur
    persecutores
    suos
    Dominussese abscondendo
    declinaverit, qui
    si di-
    vinitatis suae
    potentiam
    exercere voluisset
    ,
    tacito
    nulu mentis insuis eos ictibus
    ligaret,
    aut in
    pce-
    nammortissubitseobrueret. Sed
    quiapati venerat,
    exercere
    judiciumnolebat. Cur abscondit
    se,
    nisi
    quod
    homointer homines factus
    redemptor noster,
    alianobisverbo
    loquitur,
    alia
    exemplo.Quid
    autem
    nobishoc
    exemploloquitur?
    nisi ut etiam cumre-
    sistere
    possumus,
    iram
    superbientiumbumiliter de-
    clinemus.
    : INCIPIT
    PASSIODOMININOSTRIJ ESU CHRISTI.
    i
    (Malthwicap. xxvi;
    Marci
    xiv;
    Lucm
    xxn.)
    t
    Scitis
    quiapost
    biduumPascha
    fiet,
    et filius
    t
    horainistradetur ut
    crucifigatur.
    Tunc
    congregati
    <sunt
    principessacerdolumet seniores
    populi
    in
    <
    a.lrium
    principis
    sacerdotum
    , qui
    dicebatur Cai-
    PATROL.CII.
    A
    <
    phas.
    Et consiliumfecernnt ut J esumdolotene-
    <rent et oeciderent. Dicebantautem: Nonin die
    <feslo
    ,
    ne forte tumultus fieret in
    populo.
    Cum
    <autem esset J esusin
    Bethania,
    in domoSimonis
    <
    leprosi,
    accessit ad eum mulier habens alabas-
    <trum
    unguenti pretiosi,
    et effudit
    super caput ip-
    <sius recumbentis. Videntes autem
    discipuli,
    in-
    t
    dignati sunt,
    dicentes: Ut
    quidperditio
    haec?
    po-
    t tuit enimistudvenundari
    mullo,
    et dari
    pauperi-
    t bus. SciensautemJ esus
    ,
    ait illis :
    Quid
    molesti
    t estishuic mulieri?
    opus
    enimbonum
    operata
    est
    t in
    me,
    nam
    semper pauperes
    habelis
    vobiscum,
    t meautemnon
    semper
    habebitis. Mittensenimhaec
    t
    unguentum
    hocin
    corpus
    meum
    ,
    ad
    sepeliendum
    t mefecit.Amendico
    vobis, ubicunquepraedicatnm
    j$
    t fuerit hoc
    evangelium
    intoto
    mundo,
    dicetur
    quod
    hsecfecitin memoriam
    ejus.
    Tunc abiit unusde
    t
    duodecim,qui
    dicebaturJ udas
    Iscarioth,
    adprinci-
    f
    pessacerdotum,etaitiIlis
    :
    Quidvultismihidare,et
    t
    ego
    vobiseumtradam?
    At^illi
    constitueruntei
    trigin-
    t ta
    argenteos.
    Etexinde
    quaerebatopportunitatem,
    ut
    t eumtraderet. Primaautemdie
    azymorum,
    accesse-
    f runt
    discipuli
    adJ esumdicentes: Ubi vis
    paremus
    t tibicomedere Pascha?At J esusdixit:Itein civita-
    t temad
    quemdam,
    etdiciteei:
    Magisterdicit,
    tempus
    t meum
    propeest, apud
    tefacioPaschacum
    discipu-
    t lismeis. Et fecerunt
    discipuli
    sicut constituitillis
    t
    J esus,
    et
    paraverunt
    Pascha.
    Vespere
    autem
    facto,
    t
    discumbebat cum duodecim
    discipulis
    suis. Et
    t
    edentibusillis dixit: Amen
    dico"vobis,quia
    unus
    , C t vestrumme
    traditurus est. Et contristati
    valde,
    t
    coeperuntsinguli
    dicere:
    Nunquidegosum,
    Domi-
    L
    t ne? At
    ipse respondens
    ait:
    Qui
    inlingit
    mecum
    (
    t manumin
    paropside,
    hic metradet. Filius
    quidem
    t
    hominisvaditsicut
    scriptum
    est deillo. Yaeautem
    , f
    bomiiii illi
    per quem
    filiushominis
    tradetur. Bo-
    , t numerat ei si natus non fuisset homoille. Res-
    t
    pondens
    autemJ udas
    qui
    tradidit eum
    dixit: Nun-
    ,
    t
    quidegosum,
    Rabbi?Aitilli: Tudixisti. Coenanti-
    t bus autem illis
    , accepit
    J esus
    panem,
    et bene-
    j
    t
    dixit
    ,
    ac
    fregit, deditque discipulis
    suis
    ,
    etait:
    g
    t
    Accipite
    et comedite
    ,
    hocest
    corpus
    meum. Et
    t
    accipienscalicemgraliasegit,etdedit illisdicens:
    0
    f
    Ribiteexhocomnes. Hicest enim
    sanguis
    meus
    t Novi
    Testamenti, qui pro
    mnltis
    effundeturinre-
    D
    i missionem
    peccatorum. Dico autem vobis: non
    1
    f
    bibam amodode hoc
    genimine
    vitis
    usque
    in
    f diemillum
    ,
    cumillud bibamvobiscumnovumin
    a
    t
    regno
    Patris mei. Et
    hymno
    dicto
    ,
    exierunt in
    t
    montem Oliveti. Tunc dixit illisJ esus : Omnes
    ,_
    f vos scandalum
    patiemini
    in me in ista nocte.
    i
    Scriptum
    est enim: Percutiam
    pastorem,
    et dis-
    t
    pergentur
    oves
    gregis.Postquamautem
    surrexero,
    '
    t
    praecedam
    vos in
    Galilaeam.
    Respondens
    autem
    t Petrus ait illi : Et si omnes scandalizati fuerint
    IS
    t in
    te,
    ego nnnquam
    scandalizabor. Aitilli J esus

    Li
    t Amendico
    tibi, quia
    inhacnocte
    antequamgallus

    t
    canlet,
    ter me
    negabis.
    Aitilli Petrus : Etiam si
    i_
    t
    oportuerit memori tecuro,
    nonte
    negabo.
    &i-
    6
    174 SMARAGDI
    ABBATIS
    172
    <militer et omnes
    disciptili
    dixerunt. Tunc venit
    i J esus cumillis invillam
    quae
    dicitur
    Gelhsemani,
    t et dixit
    discipulis
    siiis : Sedete
    hic,
    dbnec vadam
    t illuc et orem. Et
    asstimpto
    Petro et duobus filiis
    :
    Zebedsei,cospit
    contristari et mcestttsesse. Tunc
    ail illis: Tristis est dnima mea
    usqtte
    ad mor-
    tem. Suslinete hic et
    vigilate
    mectitn. Ef
    pro-

    gressus pusillumprocidit
    iti faciemsuatii orans et

    dicens : Mi Paler
    ,
    si
    possibile est,
    irahseat ame
    calix iste. Yerumtamen nbn sicut
    egb
    volo
    ,
    sed
    sicut tu. Et venit ad
    discipttlos
    siioset invenit eos
    dormientes. Et dicit Petro : Sic nbh
    potuislis
    una
    hora
    vigilare
    mecum?
    Vigilate
    et orate
    ,
    ut non
    intretis in tentatiorieiti.
    Spiritus quidempromplus
    <est
    ,
    caro aulerii infiritia. Iterumsecundo
    aUiit,
    el oravit dicetis : Pater
    nii,
    si nott
    pbtest
    hic
    calix transire nisi bibaro illum
    ,
    fiat volttutastua.
    t Et venil
    iterum,
    et-invenil eOsdormientes. Erant
    <autemoculi eoninj
    gravati.
    Et relictis
    illis,
    iterum
    abiitet oravit lertio euradeifl sermOnemdicens :
    Tuncvenit ad
    discipulossuos,
    et dixit illis:
    Dor-
    mite et
    requiescite.
    Eece
    appropiriqttabit J iora,
    et filius homittis tradetur in manus
    peccatofum.

    Surgite
    eamus,
    ecce
    appropinquabit qui
    me. tra-
    det. Adhuc eo
    loquente,
    ecce
    J udas,
    rihusde duo-

    decim, venit,
    et cumeo turba
    mttlta,
    cum
    gladiis
    et
    fustibus,
    missi a
    principibus
    sacerdotumet se-
    nioribus
    populi. Qui
    autem tradidit
    eum,
    dedit
    <illis
    signum,
    dicefls:
    tjuemcunque
    Osculatus
    fuerb,
    <
    ipse est,
    tenete eum. Et confestimaecedeMSad
    <
    J esum,
    dixit:
    Ave, Rabbi,
    et bsculatus
    est eum,
    <
    dixitque
    illi J estts :
    Amice,
    ad
    quid
    venisli?
    t Tunc
    accesserunt,
    et mantis
    injecerunt
    in J esum
    <et tenuerunt etim. Et ecce unus ex his
    qiil.
    erant
    <cum
    J esu,
    exlendens manumexemit
    gladium,
    et
    <
    percutiens
    servtim
    prinbipis sacerdotum, amputa-
    <vit auriculam
    ejus.
    Tuuc ait illi J esus :,Gbnverte

    gladium
    tuum itt locunl
    suum, omnes enini
    qui

    acceperint gladiuiti gladioperibunt.


    An
    putas quia
    non
    possum rdgare patrem meum,
    et exhibebit
    mihi inodo
    plris quam
    duodecim
    legiones angelo-
    <rum?
    Quomodoergo iinplebuntur scripturae? quia
    t sic
    opbrtet
    fieri. In illa hovadixit J esus tuvbis :
    <
    Tanquarn
    adlatioiiem existis ctitii
    gladiis
    et fusti-
    <bus
    comprehendere me, quotidie apud
    vos
    sede-
    bam docens in
    templo,
    et non nie i.enuistis. IIoc
    <autemtotumfactuin
    est,
    ut
    implerentur
    scripturse
    .
    prophetarurii.
    Tunc
    discipuli otivnes,
    relicto
    eq

    fugemiit.
    At illi tenentes
    J esum,
    duxercmt eum
    ad
    Caipham, prineipein sacerdotum,
    ubi scribaeet
    <seniores conveherarit. Petrus aulem
    sequebalur
    t euma
    longe, ttsque
    iti atriuni
    principis
    sacerdo-
    t tum. Et
    ingfessus intro,
    sedebat cumministris ut
    <videret finem.-
    Principes
    aulem sacerdolum et
    t omne concilitim
    qttaerebanl
    falsum
    testimonium
    <contra
    J esttm,
    ut ettmmbrti
    tracierent, Et non in-
    <
    venerimt,
    eummiilti falsi testes
    accessissent, No-
    <vissimeautemvenerunt duo falsi
    testes,
    ef
    dixe-
    t ruiil: Hicdixit :
    Possumdeslfuere
    templumDei,
    A

    etpost
    triduumrecedificareiliud. Et
    surgens prin-
    <
    ceps sacerdotum,
    ait illi : .Nihil
    respondes
    ad ea

    quse
    isti
    iestificantur? J esus autem tacebat. Et

    pririceps
    sacerdotum ait illi :
    Adjuro
    te
    per
    Deum
    <
    vivum,
    ut dicas
    nobis,
    si tti esChristus filius Dei.

    Dixit illi J esus : tu dixisti.


    Verumtamen dicovo-
    <bis : Amodo videbilis filiumhominis sedentem

    a dextris
    virtutis
    Dei,
    et
    yenientem in nuhibus

    cceli. Ttinc
    princeps
    sacerdotum scidit
    vestimenta
    sua dicens :
    Rlasphemayit,
    quid
    adhuc
    egemus

    festibus? Ecce
    nunc
    audistis.blasphemiam. Quid

    vbbisvidelur? At illi
    respondentes, dixerunt?rReus
    esf niortis. Tunc
    expuerunt
    infaciem
    ejus,
    et cola-

    phiseum ceciderunt,
    alii
    autem
    palmas
    in
    facieiri

    ejtts dederunt, dicentes :


    Prophetiza
    nobisj
    Chri-
    g

    ste,
    quisesf qui
    te
    percussit? Petrus vero sedebat
    foris in atrio. Et
    accessit ad eumuna
    ancilla,
    di-
    cens : Et tu cmn
    Galilaeoeras?
    At ille
    negavit
    eo-
    rahi omnibus dicens : Nescio
    quid
    dicis. Exetihie

    autem illo
    janiiam,
    vidit eum
    ajia
    aiieilla,
    et ait
    <his
    qtti
    efanf ibi: Et hic erat
    cumJ esu
    Nazareno.

    Et ilefum
    negavit
    curo
    juramepto,
    quia
    non novi

    homirifetii.Et
    post pusillum, accesserunt
    qui
    ad-

    stabant,
    et dixerunt
    Petro.
    Vere,
    et tu ex illis
    es,

    nairi et
    loquela
    tua
    manifestumte facit. Tunecoe-

    pif
    detestari et
    jura.requianqn
    novisset
    hominem.

    Et continiib
    catiiavit
    gaiius.
    Et recordatus est Pe--

    trus verbi
    J esfi quo.d
    dixerat -:
    Priusquam galliis
    i
    cantel,
    ter irie
    riegaljis. Ef egressus:
    foras flevit

    aniare. Mane
    autem
    facto,
    censiliuminierunt oin-
    C
    ttes
    priticipes
    sacerdotum,
    et'
    seniores
    adversus

    J esilin,
    ut eummorti
    trader.ent. Et
    vinctum ad-"

    duxertint
    eum,
    et tradiderunt Pontio
    Pilato
    prae-
    <sldi. Tunc
    videns
    J tidas, qui ejim
    tradiditj quod
    i
    damtiatiis
    esset, poenitentia
    ductus,
    retulit
    ffigiflta

    afgeiilebs principibus sacerdofum et


    senioTibus,
    f
    dicens :
    Peccavi,
    tradens
    sanguinem
    justuni.
    At
    illi
    diteruqt: Qu.id
    ad nos?
    Tq yideris.
    Ltpro-
    jectis argenteis in
    lemplo,.recessit,
    et abiens la-
    <
    queo
    se
    stispendit.
    Principes
    autem
    sacerdotiim,ac-

    ceptisargenteis,
    dixerunt: Non
    licet mittere eosin

    corbbham, quia
    jpretiumsanguinis
    est. Consilioau-
    <
    tem
    inito,
    emerunt ex illis
    agrum
    figuli,
    in
    sepul-

    turam
    peregrinorum.Prqpter
    hoc
    vocatus est
    ager
    ille
    Acheldemacii, ho.cest,
    ager sanguinis usque
    in
    D
    hodiernumdiem. Tunc
    impletum
    est
    quod
    dictum
    <
    est, per
    Hieremiam
    prophetamj dicentem: Et ac-

    ceperunt trigirita
    argenteoSjpretium
    appreciali,

    queiii appfeciaverunt
    afiliis
    Israel,
    et dedbruhteos
    <fti
    agrumfiguli,
    sicut constituit mihi
    Dominus. J e-

    sus aiitem stetit ante


    pj:ccgidem.E'
    interrdgavii
    t
    eum
    preeses
    dicens : Tu es rex J udceorum?Dicit
    t
    ei J esus : Tudicis. Et cuni accusaretur a
    principi-
    t bus sacerdotttm et
    sehioritiiis,
    nitiil
    respondit.
    t
    Tunc dicit
    illi Pilatus : Nbn atidis
    cjuanta
    adver-
    <sumte dicunt testimonia? Et non
    respondit
    ei ad
    t
    ullum
    verbiini,
    ita
    ut mifarelur
    praeses
    vehehieti-
    t ter. Per
    diemaulem solemuemconsueverat
    pfse-
    t ses
    dimiitere
    populo
    unum
    vinctumy
    quem
    voluis,^
    i7g
    COLLECTIONES
    IN EPISTOLAS Et EVANGELIA.
    lj*tt
    t sent. Habebant aiitemlunc unum vinctum
    insi-
    <
    gtiem, qui
    dicebatnr
    Barrabas, qui propter
    seditio-
    <netti nlissusfuerat incareerem.
    Congregatis
    autem
    <
    illis,
    dixit Pilatus :
    Quem
    vullis dimiltam vobis;
    BarrabamanJ esum
    qui
    dicitiir Christus? Sciebat
    <enim
    quodper
    invidiamtradidissefit eum. Sedente"
    <autemillb
    pro
    tribunali,
    mislt ad illura uxor
    ejus,
    <dicens: nihil tibi et
    justo illi,
    multa eriim
    passa
    <sumhodie
    per
    visum
    proplef
    etim.
    Principes
    au-
    <temsacerdotumet seniores
    persuaserunt populo,
    <ut
    peierent
    Barrabam,
    J esttni vero
    perderent.
    Re-

    sponderis
    auterii
    praeses,
    ait illis:
    Queiri
    vullis vo-
    <bis dediiobusdimitli? At illi dixerunt: Barrabam.
    <Dicitillis Pilatus :
    Qtiidigitur
    faciamde
    J esu, qui
    <dicilur Christus? Dicuntoriines:
    Grucifigalur.
    Ait
    illis
    praeses
    :
    Quid
    enim mali fecit? At illi
    magis
    <
    ciamabant;
    dicenteS:
    Crucifigatur.
    Yidensatttem

    Pilattis, quia
    flitiil
    proficeret,
    sed
    magis
    lumul'us
    <
    fieret, accepta aqna,
    lavit manus eoram
    populo,
    <dicens: Iniiocens
    ego
    suma
    sanguinejusli hujus,
    vos videritis. Et
    respondens
    universus
    populus
    t dixit:
    SahgUisejuSsupef
    rioset
    super
    filiosnostros.
    t Tunc dimisit illis
    Barrabaffi,
    J esum autem
    flagel-
    <latumtradidit
    eis,
    ut
    crucifigeretur.
    Tiittc mililes
    '
    t
    prcesidissuscipiehtes
    J esurii in
    prsetorio, congre-
    t
    gaveruntadeumuniversara
    cohortem. Et exuentes
    t
    euro,
    chlaroidemcoccineamcircuradederunt ei. Et
    <
    pleclehtes
    corbnamde
    spinisposiierunt super caput
    <
    ejus,
    et arundiiieinindextera
    ejus,
    et
    gemi
    flexo
    <ainleeumilludebantei dicenles: Ave
    ,
    rex J udseo-
    <rum.
    Etexspuefltes
    in
    eum,
    acceperunt arundihem,
    <et
    percutiebant caput ejus.
    Et
    postquam
    illttse-
    <runt
    ei,
    exuerunt eum
    clilamide,
    et indueruflt eriin

    vestimentis
    ejus
    et duxerunt eumut
    crucifigerent.
    <Exeuntes autem irtvenerunt
    homitiemCyteiiseuni
    <venientemobviam
    sibi,
    nomitie Simonbm
    ;
    huhc
    <
    angariaverunt,
    ut tolleret crticem
    ejus.
    Et vene-
    <runt iti locum
    qui
    dicitur
    Golgotlia, quod
    est Cal-
    variselocus.Et dederunt ei vinumbiberecumfelle
    ffiistum.Et cum
    gustasset
    noltiit bibere.
    Postquam
    attlemcrucifixerunt eum
    ,
    diviserunt vestiirienta

    ejus,
    sortem
    mittenteS;
    ut
    ihiplerelur qubd
    dictttm

    estper PrOphetam
    dicentem: Divisefuiit sibi ve-
    <stimenta
    mea,
    et
    super
    vestem meam fnisefuttt
    sortem, Et sedenlesservabant
    ettm,
    ef
    impbsue-
    runf
    super caput ejus
    causam
    ipsiusscriptam
    : Hic
    <est J esus Nazarenus rex J udsebrum. tunC cruci-
    <fixi sunt cumeodilolatrones,
    tinus a
    dextris,
    et
    <uiiiisa sinistris, Praelereuntes aulerii
    blasphema-
    <bant
    eum,
    ihoveiites
    capita
    suaet dicenles : Vaii

    qui
    destfuis
    lemphimDei,
    ei intriduo illudresedi-
    <
    ficas,
    salva
    temelipstiin.
    Si filius
    Deies;
    desceride
    <decfuce. Similiter et
    principes
    saeerdbtttro iilu-
    <
    denles ctimsCribiset senioribus dicebanf: Alios
    <salvos
    fecit,
    seipsum
    nori
    potest
    salvumfacere?
    t Si rexIsrael
    est,
    descbndat nttncde
    cruce,
    et cre-
    t
    dimusei. Cbnfidit itt
    Deo,
    Hheret
    ergb
    eumnunc
    t si vult. Dixit etiim
    , quia
    filiusDei sum.
    Idipsum
    t
    aiitemet
    latrottes, qui
    crucifixi erant cum
    eo,
    im-
    A
    t
    properabantei. Asextaautemhora, tenebraefactae
    t sunt
    super
    universamterram
    usque
    ad
    horamno-
    t nam. Et circa horam
    nonam,
    elamavitJ esus voce
    i
    magna
    dicens:
    Heli, Heli,
    lama
    sabaththani, hoc
    t
    est,
    Deus
    meus,
    Deus meus,
    ul
    quid dereliqiiisti
    <me?
    Quidam
    autemillicstantes et audientes dice-
    <bant: Heliamvocat iste. Et continuo currens urius
    <
    exeis, acceptamspongiamimplevit aceto,
    et im-
    <
    posuit arundini,
    et dabat ei bibere. Caeteri verodi-
    .
    <cebant:
    Sine,
    videamusan veniat Heliasliberans
    <eum. J esus autem iterum clairiansvoce
    raagna,
    t emisit
    spiritum.
    Et eccevelum
    tetiipli
    scissum est
    t induas
    partes,
    a
    summp
    usque
    deorsum. Et terra
    t mota
    est,
    et
    petfae
    scissae
    sunt;
    et moniimenta
    t
    aperta sunt,
    et multa
    corpora sarictorum, qui
    dor-
    B
    mierant resurrexerttrit. Ef exeuritesde monumen-
    <tis
    post
    fesurrectionem
    ejus;
    verierunt in sarictam
    t
    civitafem,
    et
    apparueruntmultis.
    Centurib
    autem,-
    t et
    qui
    cum eo
    erantj
    custodietites
    J esum,
    viso
    f terraemotu et his
    quaefiebaht,
    timuerunt valde
    t dicentes : Yefe filiusDei erat iste. Eraht autein
    '
    t ibi mulieres multsea
    longe, quse
    seculceerant J e-
    t sum a
    Galilsea,ministrarites
    ei;
    inter
    qtias
    erat
    t MSria
    Magdalene
    et Maria
    J acobi;
    et
    J oseph
    tiia-
    t
    ter,
    et mafef filibrumZebedcbi.Cumautem
    sero
    t factum
    esset,
    venit
    qliidam
    hoitibdivesabArima-
    t
    thia,
    noriiitie
    J oseph, qui
    etipsediscipiilus
    eratJ esti.
    f Hicaccessit ad
    Pilatum,
    ef
    petiit fcdfpus
    J esu. tiinc
    t Pilatus
    jussit
    reddi
    corpus,
    et
    acceptocorpbre
    J o-
    t
    seph
    involvit illtid ih sittdone
    mutida,
    et
    posuit
    C t illudin inonumeiito
    siionovo, qtfod
    exciderat in
    t
    petra.
    Et advolvit saxum
    magtiuro
    adostium mo-
    t
    numetiti,
    etabiit. Ef-antautemibiMafia
    Magdalene,
    t et altera
    Maria,
    sedentes coritrci
    sepulcruin.
    Al-
    t tera autem die
    quae
    est
    Parasceven, convenerunt
    <
    priticipes
    sacerdottim et Pharisaei ad
    Pilaiuih,
    dl-
    <eenteS:
    Domihe,
    recordati sumtis
    ,
    quia
    sedttctor
    <illedixit adhuc vivens: Post tres dies
    resurgam.
    <J ube
    ergo
    custodiri
    sepulcrttmhsque
    indiemter-
    <
    tium,
    ne fbfte veniant
    discipuli ejus,
    et furetitur
    <
    eum,'
    et dicarit
    plebi:
    Surrexif ti
    mortuis,
    et erit
    <novissimus errof
    pejOr pfiofe:
    Ait illis Pilatus:
    <Habetis
    custodiatii,
    ite et custoditesicut geilis. Illi
    <autem
    abeuntes,
    mutiierunt
    sepujcrum,
    signanles
    <
    lapidem
    CutiicuslOdibus. i
    Scilis, qtAapdst
    bidutimPascha
    fiet,
    el
    filius
    liomi-
    nisiradelur ut
    crucifigatur,
    etc. Pbst duos dies cla-
    rissinii
    luftiiiiis,
    Yeteris
    ac
    Noii
    Testamenli, yeriiiii
    pro
    mundoPascha celebfatur. PasCha
    , quod
    He-
    bfaiee diciliir
    riD3, iibn
    a
    passibrie,
    sed a trans-
    itu
    nomioatur,
    eo
    quod
    exlefminator videns san-
    guinem
    ifl fbfibus lsraelitaruiti
    pertfansierit,
    tiec
    percusserit
    eos. Moraliter attteintfarisitus
    nbster,
    id
    est,
    Phase ita
    celebratur,
    si tefreha et
    jEgyptum
    di-
    mittentes;
    adccelestisi festinemus. Hob sane
    jiiita.
    veterisinstrumeiiti
    scfipturaiti,infefPascha
    etazyina
    "
    distat, quod
    Pascha
    ipse
    sbltisciies
    appellabatur,
    iit
    quoagnus
    occidebatuf ad
    vfespefam,
    hbc
    est, qffaf-
    tadecimaIuna
    priml mensis, quiiitadecihia autein\
    175
    SMARAGDIABBATIS
    176
    J una, quandoegressus
    est de
    iEgypto
    ,
    succeclebati
    festivitas
    azymorum, quceseptem
    diebus,
    id
    est,
    us-
    que
    ad vicesimum
    primum
    diem
    ejusdem
    mensisad
    vesperam
    est statuta solemnitas. Yerum
    evangelistae
    indifferenler,
    et diem
    azymorum pro
    Pascha,
    et
    pro
    diebus
    azymorum
    Pascha
    ponere
    solent.
    Tunc
    congregati
    sunt
    principes
    sacerdotumet se-
    niores
    populi
    inatrium
    principis sacerdolum, qui
    di-
    cebatur
    Caiphas,
    etconsilium
    fecerunt,
    ut J esumdolo
    tenerent et occiderent. Dicebant aulem: Non in die
    festo,
    ne
    forte
    tumultus
    fieret
    in
    populo. Congregan-
    tur,
    ineuntes consilium
    , quomodo
    occidant Domi-
    num,
    non timentes
    seditionem,
    ut
    simplex
    sermo
    demonstrat,
    sedcaventes ne auxilio
    populi
    de suis
    manibus tolleretur.
    CumautemessetJ esus in
    Bethania,
    indomoSimo-1
    nis
    leprosi.
    Non
    quo leprosus
    eo
    tempore perma-
    neret,
    sed
    quia
    anle
    leprosus
    , postea
    a salvatore
    raundatus
    est,
    nomine
    pristino permanente.
    Simon
    quoqueipse
    obediens
    dicitur, qui juxta
    aliamintel-
    ligentiara,
    mundus
    interpretari potest,
    in
    cujus
    domo
    curala est Ecclesia.
    Accessitadeummulier habensalabasirum
    unguenti
    pretiosi,
    et
    effudit super caput ipsius
    recumbentis.
    MulieristaMariaerat
    Magdalena,
    soror
    Lazari, quem
    suscitavit J esus a
    morluis,
    utJ oannes
    apertecomme-
    morat
    (J oan.xi).
    Qui
    eliamhoc factumantesex dies
    Paschce
    testatur, priusquam
    asino sedenscum
    palrais
    et laude turbarum
    Hierosolymaai
    veniret.
    lpsa
    est
    autem non
    alia, qaae quondam,
    ut Lucas
    scribit,
    peccatrix
    adhuc veniens
    pedes
    Domini
    lacrymispoe-
    (
    niieiilice
    rigavit,
    et
    unguentopice
    confessionislinivit.
    Et
    quia
    multumdilexit multorumveniani
    peccatrum
    a
    piojudice promeruit (Luc. vn).
    Nunc vero
    justi-
    ficata et familiaris effectaDominonontanlum
    pedes
    ejus,
    ut idem J oannes narrat
    (J oan. xn),
    verum
    etiam
    caput,
    ut Matthceus
    Marcusque perhibent,
    oleo sancto
    perfudit.
    Est autem alabaslrum
    genus
    marmoris candidi variis coloribus
    intertincti, quod
    ad vasa
    unguenlaria
    cavari
    solet,
    eo
    quodoptime
    ser-
    vare ea
    incorrupta
    dicatur. Nascitur circa Thebas
    jEgyptias
    et Damascum
    Syriae
    cseteris
    candidius,
    probatissimum
    vero inIndia. Nardus vero est frutex
    aromalica, gravi,
    ut
    aiunt,
    et crassa radice
    ,
    sed
    brevi ac
    nigrafragilique, quamvis pingui
    situredo-
    leiite,cypressuraasperosapore, folioparvo densoque,

    cujus
    cacuminainaristas se
    spargunt. Ideoque ge-
    mina docti
    pigraentarii
    nardi
    spicas
    ac folia cele-
    brant. Et hoc
    est, quod
    ait Marcus :
    Unguenti
    nardi
    spicati (Mar. xiv), pretiosi videlicet, quia unguen-
    tumillud
    quod
    atlulit Maria
    Domino,
    non solumde
    radice confecuim
    nardi,
    verum
    etiam, quod pretio-
    sius
    esset, spicarumquoque
    et
    foliorum.ejus adje-
    clione
    odoris,
    ac virtutis illius erat accumulata
    gralia.
    Ferunt aulem de nardo
    physiologi, quod
    principalis
    sit in
    unguenlis,
    undemerito unctioni ca-
    pitis
    et
    pedum
    Domini oblataest. Sniitmulta
    quidem
    ejus genera,
    sedomnia
    herbae,prseter
    Indicum
    quod
    pretiosius
    esl.
    Mysticse
    autem devotio hcecMarice
    A
    Dominominislrantis fidemac
    pietatemdesignat
    Ec-
    clesise
    sanctse,quseloquitur
    inamoriscanticodicens:
    Dumessetrex inaccubitu
    suo,
    nardus meadedil odo-
    retn
    suum, quse
    cum
    potentiam'
    divinsevirtulis Chri-
    sti, quse
    illi unaestcum
    Patre,digna
    reverentia con-
    fitetur, caput profecto
    illius
    unguento pretioso per-
    fundit. Cumvero
    assumptae
    humanitatis
    mysteria
    digna
    reverentia
    suscipit,
    in
    pedes utique
    Domini
    unguentum
    nardi
    pislicum,
    id
    est,
    fideleac verum
    profundit.
    Videntesautem
    discipuli indignali sunt, dicentes,
    ut
    quidperditio
    hmc?
    potuit
    enim istud venundari
    multo,
    et dari
    pauperibus.
    Hoc Marcus
    qubmodo
    et
    Matthseus
    synecdochicos loquitur, pluralem
    videlicet
    numerum
    pro singulari ponens.
    NamJ oannes distin-
    R clius
    loquens,
    J udam hsec locutumfuisse
    testatur,
    et hoc
    gratia cupiditatis,
    eo
    quod
    fur
    fuisset,
    et
    lp-
    culos
    habens,
    ea
    quce
    mittebantur
    portaret (J oan.
    xm).
    Potest etiam
    intelligi quod
    et alii
    discipuli
    aut
    senserint,
    hoc aut
    dixerint,
    aut eis J uda dicente
    persuasum
    sit, atque
    omniumvoluntatem Matthseus
    et Marcusetiam verbis
    expresseriut.
    SedJ udas
    pro-
    pter
    ea
    dixit, quia
    fur
    erat,
    caelerivero
    propter pau-
    perum
    curam.
    Sciensautem
    J esus,
    ait illis.
    Quid
    molesti estishuic
    mulieti ?
    Opus
    bonum
    operata
    esl in
    me,
    nam
    semper
    pauperes
    habcbitis
    vobiscum,
    meautemnon
    semper
    habebitis.
    (ExHieron.)
    Mihi videtur in hoc locode
    prsesentia
    dicere
    corporali, quod nequaquam
    cum
    eis ita futurus sit
    post resurrectionem, quomodo
    C
    nunc in omni convictu. et
    familiaritate,
    cujus
    rei
    raemor
    Apostolus
    ait: Et si noveramusJ esum Ghri-
    stumsecundum
    carnem,
    nunc
    jam
    nonnovimuseum
    (II
    Cor.
    v).
    Mitlensenimhmc
    unguentum
    hocin
    corpus
    meum
    d
    sepeliendum
    me
    fecit. Quod
    vos
    putatis perditio-
    nemesse
    unguenti,
    officium
    sepulturse est,
    nec mi-
    rum,
    si mihi bonumodoremfidei suse
    dederit,
    cum
    egopro
    ea fusurus sim
    sanguinem
    meum.
    Amendico
    vobis,
    ubjcunqueprwdieatumfuerit
    hoc
    Evangeliumintoto mundo,
    dicetur et
    quod
    hwc
    fecit
    in memoriam
    ejus.
    In toto mundo non tam mulier
    ista, quam
    Ecclesia
    praedicatur, quodsepelierit
    Sal-
    vatorem, quod
    unxerit
    caput ejus.
    Tunc abiit unus de
    duodecim, qui
    dicitur J udas
    Ischarioth ad
    principessacerdotum,
    el ait illis :
    Quid
    vultis mild
    dare,
    et
    ego
    vobis eum tradam? etc.
    Mulli hodie scelus
    J udse, quia
    Dominumac
    Magi-
    i strum
    Deumque
    suum
    pecunia
    vendiderit,
    vel ut im-
    mane,
    et nefariura
    exhorrent,
    nec tamen cavent:
    '. namcum
    pro
    muneribus falsum contra
    quemlibet
    teslimonium
    dicunt, profecto, quia
    veritatem
    pecunia
    negant.Deumpecunia
    vendunt.
    Ipse
    enimdixit:
    Ego
    i sumveritas
    (J oan. xiv).
    Cumsocietatemfraternitatis
    l
    aliqua
    discordiav
    peste
    commacularit,
    Dominum
    pro-
    -
    dunt,
    quia
    Deus charitas est.
    Qui ergo
    charitatis et
    i
    veritatis
    jussa spernunt,
    Deum
    utique, qui
    est cha-
    I ritas et
    vcritas, produnt.
    Scribit in
    Evangelio
    suo
    i J oannes :
    Quia
    cumintinxissetDominus
    panem,
    dedi{
    177 COLLECTIONES
    IN EPISTOLAS ET EYANGELIA. 178
    J udmSimonis
    Iscariotis;
    et
    post
    buccellamlunc in- 1
    troivitinillumSatanas
    (J oan. xm),
    sednonest con-
    trarium
    Lucse, qui
    eum et antebuccellama Satana
    invasum
    jam
    esse commemorat
    (Luc. xxn), quia
    quem
    nunc
    intravit,
    ut
    deciperet, postmodum
    intra-
    vit,
    ulsibi
    jam
    traditum
    plenus possideret.
    Prima aulem
    azymorum,
    accesserunt
    discipuli
    ad
    J esum,
    dicentes: Ubi vis
    paremus
    tibi cotnederePa-
    scha? Primum diem
    azymorum, quartumdeciinum
    primi
    mensis
    appellat, quando
    fermento
    abjecto
    ira-
    molare,
    id
    est, agnum
    occidere solebant ad
    vespe-
    rani.
    Qnodexponens Apostolus
    ail: EtenimPascha
    nostrum immolatusest Christus
    (I
    Cor.
    v), qiii
    licet
    die
    sequenti,
    hoc
    est, quintadeciina
    Lunasit cruci-
    fixus,
    hac tamen
    nocte, qua agnus immolabatur,
    et
    carnis
    sanguinisque
    suis
    discipulis
    tradidit
    mysteria
    celebranda,
    et aJ udaeistentus et
    ligatus, ipsius
    im-
    molalionis,
    hoc
    est, passionis
    suae sacravit exor-
    dium.
    AtJ esus dixit eis: Ite incivitatemad
    quemdam,
    et
    dicileei:
    Magisler
    dicit:
    Tempus
    meum
    propeest,
    apud
    te
    facio
    Pascha cum
    discipulismeis,
    etc. Marcus
    dicil: Ite in
    civitalem,
    et occurret vobishomo
    lage-
    nam
    aqumbajulans (Marc. xiv). Lagena fragilita-
    tem
    designat apostolorum, per quos
    eadem erat
    gralia
    mundo ministranda. Unde aiunt: Habemus
    aulemthesaurumistuminvasis
    fictilibus.
    Lucas vero
    ait: Introeunlibus vobis in
    civilatem,
    occurret vobis
    homo
    amphoramaquwportans,
    etc. Pulchraeaulem
    paraturis
    Pascha
    discipulis
    horao
    amphoram aquse
    portans currit,
    ut ostendatur
    hujus
    Paschae
    mysle-
    rium, pro
    ablutione
    perfecta
    mundi lotius esse cele-
    brandum.
    Aqua quippe
    lavacrum
    gratise, amphora
    mensuram
    perfectam significat.
    Paranl
    ergoPascha,
    ubi
    aquse
    infertur
    amphora, quia tempus
    videlicet
    adest
    quo
    veri Paschsecultoribus
    typicus
    de limine
    cruor
    auferatur,
    et adtollendacriminavivifici fontis
    baptisma
    consecretur. In alio
    evangelista scriptum
    est, quod
    invenerunt coenaeulum
    magnum
    stratum
    atque mundatum,
    et ibi
    paraverunt
    ei. Coeiiaculum
    magnum
    lex
    spirilalis est, quce
    de
    angustiis
    litieroe
    egrediens,
    in sublimi loco
    recipit
    Salvatorem. Nam
    qui
    adhuc occidentem
    litteram
    servaverit, qui
    non
    aliucl in
    agno, quampecus
    intellexerit,
    iste nimirum
    inimis Pascha
    facit, quia spiritus majestatem
    com-
    prehendere
    necdum didicit. At
    qui aquoebajulmn,
    hoc est
    graliccprceconem
    in domum Ecclesioefuerit
    secutus,
    hic
    per spiritum
    vivificantemtectumlillerce
    transceudendo,
    in alto mentis diversorio Christo
    mansionem
    prseparat, quia cuncla,
    vel Paschsesa-
    cramentum,
    vel csetera
    legis
    decreta dehoc
    scripta
    intelligit.
    Vespere
    autem
    facto
    discumbebalcumduodecimdi-
    scipulis.
    Et edenlibus
    illis,
    dixit: Amendico
    vobis,
    quia
    unus vesirummetraditurus
    est,
    etc. Lucasin
    hoc
    loco,
    Dominumintroducit dicentem: Dcsiderio
    desideravi hocPaschamanducarevobiscum
    antequam
    patiar.
    Desiderat
    primo typicumpascha
    cumdisci-
    pulismanducare,
    et sic
    passionis
    sucemundo
    my-
    A
    steria
    declarare, quatenus
    et
    antiqui Iegalisque
    Pa-
    schse
    probalor existat,
    et hoc ad suae
    dispensationis
    figuramperlinuisse docendo,
    carnaliler ultra vetet
    exhiberi,
    imo umbra
    transeunte,
    veri
    jam
    Paschse
    lumenadvenissedemonstret.
    Filius
    quidem
    hominis
    vadit,
    sicut
    scriptum
    est de
    illo. Vmautemhomini
    illi, per quemfilius
    hominis
    tradetut.
    (ExHieron.)
    Poenam
    praedicit,
    ut
    quem
    pudor
    non vicerat
    corrigant
    denuiuiata
    supplicia.
    Sed et hodie
    quoque
    et in
    sempiternum
    vsehomini
    illi,
    qui
    ad mensam Domini
    malignus accedit, qui
    insidiis menle
    inquinatus, qui
    in
    prsecordiis aliquo
    ; scelere
    pollutus, mysteriorum
    Christi oblationibus
    sacrosanctis
    participare
    nonmeruit.
    ; Bonum etat
    ei,
    si nattts non
    fuisset
    homoille.
    .
    R
    (Ex Hieron.)
    Non ideo
    putandus est,
    ante fuisse
    quamnasceretur,
    cumnulli
    possit
    esse
    bene,
    nisi ei
    qui fuerit,
    sed
    simpliciter
    dictum
    est,
    mullo melius
    essenon
    subsislere, quam
    malesubsistere.
    !
    Respondens
    auletn J udas dixit:
    Nunquid ego
    sum
    , Rubbi? Aitilli J esus : Tudixisti. Blandientis
    junxit
    !
    affectum,
    sive incredulitatis
    signum.
    Cseleri enim
    qui
    nonerant
    prodituri
    dicunt:
    Nunquid ego sum,
    -
    Domine?Iste
    quippe qui proditurus
    erat nonDomi-
    t
    num,
    sed
    magistrumvocat, quasi
    excusationemha-
    s
    beat,
    si Domino
    denegalo,
    saltem
    magistrum pro-
    i diderit.
    s Cmnantibusautem
    ets, accepit
    J esus
    panem
    et be-
    l
    nedixit,
    ac
    ftegit deditquediscipulis
    suis et ait: Ae-
    3
    cipite
    et
    comedite,
    hoc est
    corpus
    meum.
    Postquam
    - C
    typicum
    Pascha fuerat
    impletum,
    et
    agni
    carnes
    cum
    apostolis comederat, assumpsit panem, qui
    i confortat cor
    hominis,
    et ad verumPaschaetrans-
    , greditur
    sacramentum. Ut
    quomodo
    in
    praefigura-
    t
    tione
    ejus
    Melchisedechsummi Dei sacerdos
    panem
    3
    et vinum offerens
    fecerat, ipse quoque
    in verilate
    3
    sui
    corporis
    et
    sanguinis reprcesentaret.
    Et in Luca
    ^ legimus
    duos
    calices, quibus
    discipulis propinarit.
    i
    Unum
    primi
    mensis et alterum
    secundi,
    ut
    qui
    inler
    i
    sanctos
    primo
    mense
    agnum
    comederenon
    potuerit,
    3
    secundo mense inter
    pcenilentes
    heedumcomedat.
    !
    Frangit
    autem
    ipsepanern, quemdiscipulisporrigit,
    i
    ut ostendat
    corporis
    sui fractionemnon
    absque
    sua
    i
    sponte
    ac
    procuralione venturam, sed,
    sicut alibi
    .

    dicit, potestatem
    se habere
    ponendi
    animam
    suam,
    }"
    et
    polestatem
    sehabere iterum sumendi eam.
    Quem
    t videlicet?
    panem
    cerli
    quoque gralia
    sacramenti
    3
    priusquara frangeret,
    benedixit.
    Quia
    naturam hu-
    j manam,
    quara passurus assumpsit, ipse
    una cum
    -
    Patre et
    Spiritu
    sancto
    gratia
    divinaevirtutis im-
    j
    plevit:
    Benedixit
    panem
    et
    ftegit, quia
    hominemas-
    sumptum,
    itamorti subdere
    dignatus est,
    ut ei divi-
    nseimmortalitatis veracifer inesse
    potenliam
    de-
    ,
    monstraret.
    Ideoque
    velociuseum a morte resusci-
    i tandumessedoceret.
    >
    Et
    accipiens
    calicem
    gralias egit,
    el dedit illis di-
    i cens: BibiteexliOc
    omnes,
    hic esl enim
    sanguis
    meus
    Novi
    Testamenti,
    elc.
    Quia panis corpus confirmat,
    vinumvero
    saiiguinemoperatur
    in
    carne,
    hic ad
    179 SMARAGDIABBATIS ~m
    corpjisCJ iristi
    mysfice,
    illud referfur
    ad
    sanguinem. J
    "Verqmquia
    et nosin
    Christo, ef in vpbis
    Chrislum
    manere
    oportet,
    vinumDominici calicis
    aqiia
    misce-
    tur. At testanle enim
    J qanne, aquaepopuli
    sunt
    (Apoc. xvn),
    et
    neque aquam
    solam
    neqne sojum
    -vi-
    num,
    sicut nec
    granurn
    frumenti solum sine
    aquae
    admislione el
    cqnfectjone
    in
    ,panecu.iquam
    licet
    of-
    ierre,
    ne talis videlicet
    objatio, quasi caput
    a mem-
    bris secernendum .esse
    sjgnificet,
    et vel Ghristum
    sine nosfrceredemptionis
    amore
    pati potuisse,
    vel
    jios sineillius
    papione
    salvari,
    acPatri offerri
    posse,
    xjonfingat.Quodjautem
    dicit: Hic est
    sanguis
    meus
    Novi Testamenti,
    ad dislinctionem
    respicit
    Veteris
    Testamenti,
    quqd
    hircorumet vilulorum est san-
    jguine
    dedicatiim
    (Exod. xxiv).
    Dico
    aulem
    vobis:
    Non
    bibam
    amodq
    dehoc
    geni-
    $
    miinevilis
    usque
    in diem
    illum,
    cum
    illud bibam
    VQ-
    liscum novum in
    regno
    Palris mei. Potest
    quidem
    Mc
    versiculus,
    et
    simplieiter accipi, quod
    ab hac
    J iora ecenae
    usque
    ad
    tempus resurrectionis, quo
    in
    aregiio
    Dei erat
    venlurus,
    vinumbibiturus non
    esset,
    postea namque
    illum cibum
    jpolumque sumpsisse
    ieslatur
    apostolus
    Petrus
    qui
    ait:
    Qui
    manducavi-
    mus el bibimus cum
    illo, posteaquam
    resurrexit a
    morluis. Sed mullo
    eonsequentius,
    ut sicut
    supra
    typicum agni
    esum,
    sic etiam
    potum
    Paschse
    typi-
    cum
    neget
    se ultra
    gustaluruin,
    donec ostensa et
    manifeslata resurrectionis
    susegloria, regni
    Deifides
    mundo adveniat.
    Et
    hymno
    dicto exierunt
    in montemOliveti. Hoc
    st, quod
    in Psalmo
    legimus:
    Edent
    pauperes
    et l
    saturcibunturi
    et laudabunl
    Dominum,
    qui requirunt
    eum
    (Psal. xxr).
    Potest autem
    hymnus
    etiam ille
    inteUigi, quem
    Dominus secundum J oannem
    patri
    gralias agens
    dccantabat,
    in
    quo
    et
    pro seipso, etpro
    discipulis,
    et
    pro
    eis, qui per
    verbum eorumcfedi
    turi
    erant,
    elevatis siirsum
    oculis, precabaltir.
    Et
    pulchre discipulos
    sacramento sui
    corpofis
    ac san-
    guinis
    imbulos. Et
    hymno pise
    intercessibnis
    patri
    commendalos,
    inmontemeducit
    Qlivarum, uttypice
    desigoet,
    nos
    per acceptionem
    sacramenlorumsuo-
    rum, per quaeopem
    suse
    inlercessioriis,
    ad altiora
    wrtutum dona et charismata sancti
    Spiritus, quibus
    in corde
    perungamur,
    conscendere debere.
    Quod
    si
    quem movet,
    cur coenatis Salvator
    apostolis
    suum
    corpus
    ac
    sanguinemtradiderit, quare
    nos univer-
    salisEcclesiaeconsuetudine jejuni
    doceaniur eadem
    sacramenta
    pereipere?
    Breviter
    audiat,
    ideO tunc
    ccenatos communicasse
    apostolos, quia
    necesseerat
    Pascha illud
    typicum
    antea
    consutomari,
    et sic ad
    yeri Paschas sacfamenta transire. Nttnc ln honore
    tanti
    tamque
    terr-ibilis sacramenti
    placuisse itiagi-
    stris
    Ecclesiae,primo
    nos DominiCae
    passionis par-
    ticipationemttniri, pfimo spiritttalibtis epiilis
    interius
    exteriusque
    sacrari,
    ac deindetefrenis
    dapibus,
    cor-
    pus
    et viiibusescisreflci.
    sTimedicit eisJ esus i Omnesiiosscandaium
    patie-
    ininiin meinista iiocte.
    (Exffieron.")
    Praedicit
    quod
    passuri
    sint,
    ut bum
    passi
    fuef
    int,
    tioii
    desperent
    salu-
    A tem,
    sed
    agenteSipcenitentiamliberentur,
    et
    signanter
    addidit inista
    nocte, quiaquomodo qui inebriantur,
    nocle
    inebrianlur,
    sic et
    qui
    scandalum
    patiuntur,
    in nocte el in tenebris suslinent.
    Lucas
    ait, quod
    Simoni Dominus dixit: EcceSalanas
    expetivil vos,
    ul cribraret sieut Iriticum,
    ego
    autem
    rogavi pro te,
    u%non
    deficial fides
    tua
    (Luc. xxn).
    Gumvero Satanas
    expetil
    eos
    tentare,
    et
    veluti,
    qui
    triticum
    purgat,
    ventilando
    conculere,-
    docet nul-
    lius fidem a
    diabolo,
    nisi Deo
    permitlente,
    tentari
    posse.
    Satanae
    quippe
    adcribrandumbonos
    expetere
    esl,
    ad afflictionemeorummaliliee
    estibns anhelare.
    Quo
    enim eorumteiitationem invidens
    appetit,
    eo
    illorum^quasi probationem deprecans petit:
    El tu
    aliquando
    conversus
    , confirina fratres
    luos. Sicut
    B
    jpse
    tuam,
    inquit, fidem,
    ne Satana tentante defice-
    ret,
    orando
    protexi,
    ita etiu infirmiores
    quosque
    fra-
    tres
    exemplo
    tuee
    poenitentice,
    ne de venia forte
    desperent, erigere
    et confortare meinento.
    Scriptum
    est enim: Percutiam
    paslorem
    et
    disper-
    gentur
    oves
    gregis. (Ex Hieron.)
    Perculitur aulem
    pastor
    bonus, ut
    ponat
    animam
    pro
    ovibus
    suis,
    et
    ut multis
    gregibus
    errorum fiat unus
    grex,
    et unus
    pastor (Zach. xm).
    Amendieo
    libi; quia
    in hac
    nocteXantequamgallus
    cantel,
    ter me
    negabis. (ExHieron.)
    Et Petfusde
    ardore fidei
    proiflittebat,
    et Salvator
    quasi
    Deusfti-
    tura noverat. Et
    nota, quod
    Petrus in nocte
    neget
    tertio.
    Postquam
    autem
    gallus eecinit,
    et decrescen-
    tibus tenebris vicina lux nuntiata est. Conversus-
    C flevit
    amare,
    ternce
    tiegationis
    sordes
    lacrymis
    lavans.
    Tunc venit J esus cum illis iri
    villam, qum
    dicitur
    Gelhsemani,
    etc. Monstratur
    usque
    bodielocus Geth-
    semani,
    in
    quo
    Dominus
    oravit,
    ad fadices tiiontis
    Oliveti. Nuhc
    desuper
    Ecclesia
    sedificata; inlerpre-
    tatur autem Gethsemani vallis
    pihguium,
    sivb
    piri-
    guedinum.
    Quod
    verb non sblum
    dicta,
    vel
    opera
    nostri
    Salvaloris,
    vertim"etiani ioca et
    tempora,,
    in
    quibus
    operatur
    et
    lo.quitur, myslicis,
    ut
    saepe
    di-
    ctuffi
    est,' surilplena figuris.
    Cumin monteorat Do-
    minus, quasi
    iacile tibs admonel snblimia tantuni
    orando
    inquiri,
    et
    pro
    ccelestibusbonis
    supplicafi
    debere. At cumin valle
    ofat,
    et hoc in valle
    pin-
    guium
    sive
    piriguediriis, ipsius aeque
    insinuat nobis
    v
    humilitatem
    semper orationibus,
    et internae
    pingue-
    dinemdilectionis esseservandam.
    Tunc ait illis J esus : Tiistis est animariiea
    usque
    ad
    morlem,
    etc. Non
    propter
    mortemtristis est Do-
    minus, quia
    eumconditio
    corporalisaffectus,
    non
    formidb ffiortisbffendit. Nam
    qui corpus suscepit,
    omniadebuit
    subire, quaecorporis sunt,
    ul esuriret
    et
    sitiret, tangeretur,
    contristaretur,
    diviriitasaulera
    >
    commutari
    per
    hosneseit affectus.
    Et
    progressuspusilluinprocidit
    in
    faciem
    suamprdns.
    Lucas autemdicit: Avulsusest ab
    eis, qudntumja-
    etusest
    lapidis, tariquam
    'hoceos
    typicbadmbniierit,
    I iil ineum
    diiigerent lapidem,
    id
    est, ttsque
    ad
    ipsiim
    -
    perducerent
    intentionem
    legis
    quce
    scripta
    erat iti
    181
    COLLECTIONES
    IN EPISTOLAS ET EVANGELIA.
    182
    lapide, usque
    ad ilum enim
    potest pervenire
    ille
    lapis, quoniam finis legis
    est Christus ad
    jusliliam
    vmni credenti
    (Rom. x).
    Et dicens: Mi
    Pater,
    st
    possibile
    est,
    transeat c
    mecalix
    iste,
    etc.
    Quodaulbm, patrem
    invocans,
    du-
    plici
    secundumMarctimnomine dicit:
    Abba
    pater,
    Mtriusquepopuli
    illura,
    et
    J udaeis, scilicet,
    et
    gen-
    libus Deiim
    esse,
    ac Salvatoremostendit. Idemnam-
    que
    Abba
    quod
    et
    pater significat.
    Sed NSSM.He-
    brceum,
    xa.rip
    Grsecumest et Latinum. Ut
    crgc
    ulrumque populum
    ineum
    crediturum,
    et ab
    ntroquc
    eum invocandumesse
    doceret, utraque lingua
    eun]
    priaiusipse
    invocat.
    Spiritus quidempromptus
    esi,
    caro antem
    infirma,
    etc. Hbcadversus temerarios, qui, quod
    erediderint,
    pulant
    se
    posseconsequi. Itaque quantuni
    deardorc
    mentis
    confidimus,
    tantumdecarnis
    fragilitate
    ti-
    meamus.
    Pater
    mi,
    si non
    potest
    hic calix
    transire,
    nisi bi-
    bamillum, fiat
    Voluntas
    lua,
    etc. Non
    inquit,
    fiathoc
    quod
    humano affectu
    loquor,
    sed
    propter quod
    ad
    ierras tua voluntate descendi: Si
    ergo, inquit,
    fieri
    potesl,
    ut sine interitu J udaeorumcredat
    gentium
    multitudo, passionem
    recuso. Si autem illi excse-
    candi
    sunt,ut
    omnesGentes
    videant,
    non
    mea, Pater,
    voluntas,
    sed tua fiat.
    Itetum abiit et
    oravit,
    teflio eumdemsermonem,
    etc. Lucas autemait:
    Appatuit
    illi
    angelus
    de
    ccelo,
    conforlans
    eum. Alibi
    legimus
    :
    Quia angeli
    acees-
    serunt, e(ministrabanfei(MdHh.iy):
    In documento
    ergo utriusque
    naturce et ei
    angeli
    ministrasse,
    et
    eum
    angeli
    confortajse
    describitur, quoniam qui
    Deus ante ssecula
    exstitit,
    homo factus est in fine
    sceculbrum.Et addidit Lucas dicens : Factus in
    cigo-
    nia
    prolixius
    orabat.
    Agonia,
    alacritas vel confidentia
    intelligitur. QuOd
    aufem
    sequitur
    secunduni eumdena
    evangelislam:
    Et
    factus
    esl sudor
    ejus
    sicut
    gultasanguinis.
    Non
    sudoreminfirmitatis
    deputans, quia
    et conira natu-
    ramest sudare
    sanguinem,
    sed
    potius intelligi vult,
    irrigatam,
    sacfatamque ejus sanguine
    terram
    ,
    non
    sibi, qui
    noverat,
    sed nobis
    aperte declaratum,
    quod effectunijam
    suse
    precis obtineret,
    ul fidemvi-
    delicet
    discipulorum, quam
    terrena adhuc
    fragili-
    las
    arguebat, suosanguinepurgarel,
    et
    quidquid
    illa
    scandali de
    ejus
    morte
    pertulisset,
    hoc
    ipse
    totuni
    moriendo deleret. Imo universumlate terrarum or-
    bem
    peccatis mortuum,sua
    morte
    innoxia,
    coelestem
    resuscitaret ad vitam.
    Tuncvenit ad
    discipulos
    suos,
    et dicit illis: Dor-
    fnile
    jdm
    et
    requiescite
    ,
    etc. Cumdixisset dormite
    jani
    et
    requiescite,
    et
    adjungeret,
    sufficit,
    ac deinde
    inferret: Venit hora
    ,
    ecce tradetur
    ftliushominis,
    utiqueintelligitur post
    illud, quod
    eis dictum est~
    Dormiteet
    reguiescite,siluisse
    Dominum
    aliquantiim,
    ut hoc fieret
    qu^d promiserat,
    et tunc intulisse :
    Ecce
    appropinquabit
    hora,
    sivevenit hora. Ideo
    post
    illaverba
    positumest, sufflcit,
    id
    est, quod requie-
    vislis
    jam
    sufficit.
    A-
    Surgite,
    eamus,
    ecce
    appropinquat qui
    me
    trqdet,
    etc. Ac si diceret: Non nos
    inyeniant, quasi ti-
    mentes et
    retractantes,
    ultro
    pergamus
    ad
    morlem,
    ut confidentiamet
    gaudiumpassuri
    videant.
    AccessitJ udas ctd
    J esum,
    et dixit:
    Ave, Rabbi,
    et
    osculatus est eum.
    Impudens quidem
    et scelei^ata
    confidentia, magistrum
    eumvocare
    ,
    et osculumei
    ingerere quem
    tradebat.
    Dicit illi J esus:
    Amice,
    ad
    quod
    venisti? Duobus
    modishoc
    intelligendum
    est. Ad
    quod
    venisti,
    id
    est,
    ad
    quod
    scelus
    delapsus
    es
    ,
    ut
    discipulus
    traderes
    magistrum,
    et dumesses
    apostolus,
    effectuses tra-
    ditor? Sivead
    quod
    venisti?
    sttbaudiatur,
    hoc
    age
    ,
    relinque
    osculumet
    imple
    traditoris officium.
    Et ecceunusexhis
    qui
    erant cum
    J esu,
    extendens
    R
    manum exemil
    gladium
    suum
    ,
    et
    percussit
    servum
    principis
    sacerdotum
    ,
    et
    amputavit
    auricutam
    ejus.
    In alio
    Evangelioscriptum legimus, quod
    Petrus hoc
    fecerit eodemmentis
    ardore, quo
    et caelera. Servus
    quoqueprincipis
    sacerdotum, qui
    Malchus
    ,
    id
    est,
    rex
    appellatur, populus
    J ttdaeorum
    est, qui per
    in-
    credulitatem servus factus est
    impietatis. Qui per-
    didit auriculam
    dextram,
    ut totamlitteraeutilitatem
    audiat insinistra. Sed Dominus J esus inhis
    qui
    ex
    J udaeiscredere
    volueruijt,
    reddit aurem
    dextrativ,
    et
    fecit servum
    genus regale
    et sacerdbtale. Aliter au-
    rispro
    Domino
    amputata
    et'a Domino
    sanata,
    signi-
    ficat
    auditum,
    ablatavetustate
    renovatum,
    utsit in
    riovitate
    spiritus,
    et non invetustate litterae
    , quod
    cui
    prseslitum
    fuerit a
    Christo, praestabitur
    et re-
    C
    gnare
    cumChristo.
    Tunc aii iliiJ esus: Converte
    gladium
    iuum
    intocnm
    suum,
    etc.
    Quia
    per gladium
    vindicta
    intelligilur,
    sicut
    Apostolus
    de
    judice
    ait : Non enimsine causa
    giadiumportat (Rom. XIII),
    recte hic
    per gladium
    vindicta
    iiitelligitur.
    Reconde
    gladium,
    acsi
    dicerel,
    ^quiescat
    vindicta. Aliler. Converle
    gladium
    inlocum
    suum,
    id
    est,
    verbum
    prsedicationis
    converte ad
    gentes,
    ubi secimdum
    Paulum,
    ostium
    apertum
    et
    ingens
    inveniat. Aliter.
    Postquamplenitudo geritium
    intraverit,
    dicit
    Petro, per quem
    totus
    prsedicatorum
    signatur
    ordo : Converte
    gladium
    verbi
    praedicatio-
    nis adIsrael. Omnes enim
    qui gladium acceperint,
    gladio peribunt (Gen.m). Quo gladio?
    illo
    iiempe,
    qui igneus
    vertitur ante
    paradisum,
    et
    gladio spiri-
    tus, qui
    inDei describitur armatura
    (Ephes.-vi).
    An
    putatis quia
    non
    possumrogarepatremmeum,
    el exhibebitmilii modo
    plusquam
    duodecim
    legiones
    angelorum?
    Quomodoergo implebuntur scriplurae,
    quia
    sic
    oportet
    fieri? Non
    indigeo
    duodecim
    aposto-
    lorumauxilio,
    etiam si omnes me
    defenderint, qui*
    possim
    habere duodecim
    legiones angelorum.
    Una
    legio apud
    veteres sex millibus
    complebatur
    homi-
    num.
    Pro brevitate
    temporis
    numer.umnon occur-
    rimus
    explicare, typos
    tantum dixisse sufficiat: se-
    ptuaginta
    duomillia
    angelorum,
    in
    quot gentes
    homi-
    numquelingua
    divisa
    est,
    duodecim
    legionibus
    fieri.
    Hocauiemtotum
    factum
    est,
    ut
    implerentur
    scri-
    plurceprophetarum,
    elc.
    Quse
    sunt
    scripturae pro-
    *83 SMARAGDIABBATIS 184
    jjhetarum?
    Fodetunt manus
    mects,
    et
    pedes
    meos
    '{Psal. xn):
    et alibi: Sicut ovis advictimamductui,
    <est
    (Isiu LIII).
    Et in alio loco: Ab
    iniquitatibus po-
    puli
    thet ductus sumadmottem.
    func
    discipuliomnes
    relictoeo
    fugerunt. Interquos,
    llt Marcus
    ait,
    Adolescens
    quidam sequebatur
    Domi-
    numamictussindone
    super nudo,
    id
    est, corpore.
    Qua rejecta
    nudus
    profugit.
    J oannem hutic"fuisse
    adblescenlem
    intelligimus, quod
    vero nudus
    profugit
    ab
    impiis,
    illorumet
    opus designat
    et
    animam, qui
    ut securiores ab incursibus hostium
    fiant, quidquid
    i hoc mundo
    possidere
    videntur
    abjiciunt,
    acnudi
    fpothis
    Domino
    famulari, quam
    adhserendo mundi
    rebus raaleriam
    tentandi, alque
    a Deo revocandi
    adversariis dare
    didicerunt, juxta exemplum
    beali
    J oseph, qui
    relicto inmanibus adulterae
    pallio,
    foras
    cxsilivit,
    WialensDeonuduS
    quam
    indutus
    cupiditati-
    lusmtmdi meretrici servire
    (Gen.xxxix).
    ,
    -
    ''
    At Uli tenentes
    J esum,
    duxerunt ad
    Caiphamprin-
    idpem
    sacetdotum
    ,
    etc. Refert
    J osephus (Ant.
    J ud.
    Rib.
    xvin, cap. 8) istumCaipham
    unius tantum anni
    'pontificalum
    abHerode
    pretio
    redemisse. Non
    ergo
    unirum est si
    iniquus pontifex iniquejudicet.
    Petttts autem
    sequebatur
    J esuma
    longe,
    etc. Me-
    Tito a
    longesequebatur, quia proximo
    negaturus
    eral, neque
    enim
    negare posset,
    si Chrislo
    proximus
    adhaesisset.
    Marcus autemdicit: Sedebatcummini-
    stris,
    et
    calefaciebat
    sead
    ignem.
    Est enimdilectionis
    ignis,
    est et
    cupiditalis,
    de hoc dicitur :
    Ignem
    veni
    mitterein
    terram,
    et
    quid
    volo,
    nisi ut ardeat
    (Luc.
    xn),
    deUlo: Ecce vos omnesaccendenles
    ignem,
    ac
    cincti
    flmnmis
    ambulateinlumine
    ignisvestri,
    et
    flam-
    nnarum
    quas
    succendislis;
    iste
    super
    credentes in
    (RTiaculoSion de coelodescendens
    variis
    linguis
    3)eumlaudare docuit,
    illeterrense materiae
    Caiphse
    ibcus inatrio flammis
    negandi
    Deumturbas accen-
    >dit,
    namahhorum
    aposlolus
    Pelrus
    persecutorum
    prunis
    calefieri
    cupiebat, quiatemporalis
    commodi
    sol.iliuui
    perfidorum
    societate
    quaerebat,
    sed non
    mora, respeclus
    a
    Domino,
    cum
    ignem
    eorum cor-
    P'ire,
    tunc et infidelitatemcorde
    reliquit.
    Novissimeautem,
    venetunl duo
    falsi
    lestes et di-
    aernnl:
    Hic
    dixit, possum
    desttuere
    templum
    Dei,
    et
    post
    triduum
    remdificare
    illud.
    Quomodo
    falsi testes
    sunt,
    si ea dicunt
    quae
    Dominum
    supra
    dixisse le-
    gimus?
    Sedfalsustestis
    est, qui
    non eodem dicla
    sensu
    intelligit, quo
    dicuntur. Dominusautemdixerat
    de
    lemplocorporis
    sui,
    sedet in
    ipsis
    verbis calum-
    niantur,
    et
    paucis
    additisvel mutalis
    , quasi justam
    cahrainiam faciunt. Salvator dixerat : Solvitelem-
    plum
    hoc
    ,
    isti commulant et aiunt: Possumde-
    slruere
    lemplum
    Dei. Yos
    , inquit, solvite,
    non
    ego,
    quia
    illicitum est,
    ut
    ipsi
    nobis inferamus manus.
    Deindeilli
    vertunt,
    et
    post
    triduumsedificare
    illud,
    ut
    proprie
    de
    templo
    J udaico dixissevidealur. Do-
    miuus autemut ostenderet
    animale et
    spirans
    lem-
    plum,
    dixerat,
    et
    ego
    intriduo suscitaboillud. Aliud
    est
    sedificare,
    aliud suscitare.
    Princeps
    autemsacerdolnmait ilti:
    Adjuro
    te
    per
    A
    Deum
    vivum,
    ut dicas
    nobis,
    si lu esChristusFiliua
    Dei. Dicit illi J esus : Tudixkli. Tunc
    princeps
    sacer-
    dotumsciditvestimentasua.
    (ExHieron.)
    Quem
    de
    soliosacerdolali furor
    excusserat,
    eumdemrabies ad
    scindendas
    vestesprovocat.
    Scidit autemvestimenta
    sua
    ,
    ut ostendat J udceos sacerdolii
    gloriam perdi-
    disse,
    et vacuam sedem habere
    pontiflcis.
    Sed el
    consuetudinisJ udaicse
    est,
    cum
    aliquid blasphemum,
    et
    quasi
    contraDeum
    audierint,
    scindere vestimenta
    sua, quod
    Paulum
    quoque
    et
    Barriabam,
    quando
    in
    Lycaonia
    deorumcultu
    honorabantuf,
    fecisse
    legi-
    mus
    (Act. xiv).
    Herodes
    autem, quia
    non dedit hono-
    rem
    Deo,
    sedut
    quievit
    immoderato favori
    populi,
    statimab
    angelo percnssus
    est. Altiori autem
    my-
    sterio factum
    est,
    ut in
    passione
    Domini
    poulifex
    B
    J udseorumsua
    ipse
    veslimenta
    discinderet,
    cumtu-
    nica Domini nec ab
    ipsis, qui
    eumcrucifixeremiliti-
    bus scindi
    potuerit. Figurabatur enim, quod
    sacer-
    dotiumJ udseorum
    pro
    sceleribus
    ipsorumpontificuin
    esset scindendum. Soliditas.vero sanctaeuniversa-
    lis
    Ecclesiee,--quce
    vestis sui
    redemptoris
    solet
    appel-
    lari, nunquam
    valeat
    disrumpi, quinpolius
    et si J u-
    dsei si
    gentiles,
    si
    haeretici,
    si mali
    catholici,
    humiii-
    tatemDomini salvatoris
    contemnant, ejus
    tamenus-
    que
    ad consummationem
    sseculi,
    in illis
    quos
    sors
    electionisinvenerit inviolata
    sitpermansuracastitas.
    Verumtamen dico
    vobis,
    amodo videbitis
    fillum
    hominissedentema dextrisvirtulis
    Dei,
    et venienlem
    in nubibus. Si
    ergo
    tibi in
    Christo,
    o
    J udaee, pagane
    et
    haeretice, conlemptus, infirmitas,
    et crux contu-
    J
    melia
    est,
    vide
    quodper
    haecfiliushominis ad dex-
    tram Dei
    palris sessurus,
    ex
    partu virginis
    homo
    natus,
    in
    sua,
    incceli
    nubibus,
    est
    majestate
    venturus.
    Tunc
    expuerunt
    in
    faciemejus,
    et secundumMar-
    cum: Velaverunt
    faciemejus:
    Ut
    compleretur quod
    scriptum
    Cst: Dedi maxillasmeas
    alapis,
    et
    faciem
    meamnon averti a
    confusionesputorum(Thren. m).
    Yelaverunt autem faciem
    ejus,
    nonut eorumille
    scelera nen
    videat,
    sedut a
    seipsis,
    sicut
    quondam
    Mosi
    fecerunt, gratiamcognilionis ejus
    abscondant.
    Si enimcrederenl
    Mosi,
    crederent forsitan et Do-
    mino
    (J oan. v). Quod
    velamentum
    usque
    hodiema-
    net
    super
    cor eorumnonrevelatum. Nobisaulemin
    Christumcredentibus
    ablatumest.
    Neque
    enimfru-
    y
    stra,
    eo
    moriente,
    velum
    templiscissumest
    medium,
    sedet ea
    queetoto legis tempore
    latuerant,
    etabs-
    conditacarnali Israel fuerant,
    Novi Testamenti cul-
    toribus sunt
    patefacta
    sancla sanctorumarcana.
    Et accessil ad eumuna ancilladicens: Et lu cum
    J esu Galilwoeras.
    Quid
    sibi
    vult, quod primo
    eum
    prodit
    ancilla,
    cumviri
    utiquemagis
    eum
    polueruni
    recognoscere?
    nisi ut iste sexus
    peccasse
    in nece
    Domini
    videretur,
    et iste sexusredimeretur per
    Do-
    mini
    passionem?
    et ideomulier resurrectionis
    prima
    accepit mysteria,
    et mandata cuslodit,
    ut veterem
    praevaricationis
    aboleret terrorem.
    Et
    post pusillum
    accesserunt
    qui
    stabant,
    et dixe-
    irunl Petro : Vereet tuexiilis
    es,
    namet
    loquela
    lua
    manifestum
    te
    facit.
    Non
    quod
    alterius-sermonis
    esset
    185
    COLLECTIONESIN EPISTOLASET
    EYANGELIA.
    180
    Petrus,
    aut
    genlisextraneus,
    omnes
    quippeHebreei,.
    et erant
    qui arguebant,
    et
    qui arguebantur,
    sed
    quod
    unaquaequeprovincia
    et
    regio
    habeat
    proprietates
    suas,
    et vernaculum
    lpquendi
    sonumvitarenon
    pos-
    sil,
    undeet
    Ephratei
    in J udicumIibro non
    possunt
    o-vvOnp.a
    dicere
    (J ud. xm).
    Et continuo
    galluscantavit,
    etrecordatusest Petrus
    verbi
    Domini,
    vel secundumLucam:
    Respexit
    Domi-
    nusPetrum.
    RespicienteDomino,
    Petrus adcor re-
    versus,
    maculam
    negationis, po3nitentioelacrymis
    tergit. Quia
    nonsolumcum
    agitur pcenitentia,
    ve-
    runi etiamut
    agaturDei
    misericordianecessariaest.
    Respicerenamqueejus
    misereri est.
    Maneatitem
    facto,
    consilium
    feceruntprincipes
    sa-
    cerdotum,
    el vinctumJ esum tradiderunt Ponlio Pi-
    lato. Nonsolumad
    Pilatum,
    sedetiamadHerodem
    -
    ductus
    est,
    ut
    uterque
    Domino illuderet. Et cerne
    sollicitudinemsacerdotum. Inmalototanocle
    vigi-
    Iaverunt,
    ut homicidium
    facerent,
    et vinctumtrade-
    rent Pilato. Habebantenimhunc
    morem,
    ut
    quem
    adjudicassentmorti,
    ligatumjudici
    traderent.
    Tuncvidens
    J udas, qui
    eum
    tradidit,
    quod
    damiia-
    lus
    essel,projectisargenteis
    in
    templo,
    recessitet la-
    queo
    se
    suspendit.
    Avaritiae
    magnitudinemimpietalis
    pondus
    exclusit. VidensJ udas Dominum
    adjudica-
    tum
    morli, pretium
    retulit
    sacerdotibus,quasi
    in
    po-
    testate suaesset
    persecutorum
    mutare senteiiliam.
    Itaque
    licet mutaverit volunlatem
    suam,
    tamenvo-
    lunratis
    primae
    exitum non mutavil. Nihil
    profuit
    egissepceuitentiam, per quam
    seelus
    corrigere
    non .
    potuit.
    Principes
    aulemsacerdotum
    acceptisargenieis,
    di-
    xerunt: Nonlicetmiitereeosin
    corbonam,quiapre-
    tium
    sanguinis
    est.
    (Ex Hieron.)
    Yere culicemli-
    quantes,
    et camelum
    glutientes.
    Si
    enim,
    ideo non
    mitlunt
    pecuniam
    in
    corbonam,
    hoc est in
    gazophy-
    laciumet dona
    Dei, quiapretiumsanguinisest,
    cur
    ipsesanguis
    effundiiiir?
    Consilioautem
    inito,
    emerunt exillis
    agrumfiguti
    in
    sepulturamperegrinotum.
    Illi
    quidem
    fecerunt alia
    voluntate,
    ut seternum
    impietalis
    suce
    relinquerent
    ex
    agri emptione
    monimentum. Ccclerumnos
    qui
    peregrini
    eramus a
    lege
    et
    prophetis, prava
    eorum
    studia
    suscepimus
    in
    salulem,
    et in
    prelio sanguinis
    ejus requiescimus. Figuli
    autem
    ager appellatur,
    quiafigulus
    noster est Cbristus. Tunc
    implelum
    est
    quod
    dictumest
    per
    Hieremiam
    a
    prophelam
    dicen-
    tem: Et
    acceperunt triginta argenteos, preliumap-
    pretiati, quod appretiaverunt
    a filiis
    Israel,
    et de-
    derunt eosin
    agrumfiguli,
    sicut constituit mihi Do-
    minus.
    Et cumaccusaretur a
    principibus
    sacerdotutnnihil
    respondit.
    HincLucasait : Pilatumad
    principes
    sa-
    cerdotnm
    dixisse,
    nihil invenioin hoc liomhte.Hoc
    esl, quodipsepridiequampaterctur
    inter aliadisci-
    pulis
    ait: Venitenitn
    princeps
    mundi
    hujus,
    el inme
    nonhabel
    quidquam(J oan. xiv),
    sed
    quia princcps
    mundi,
    hoc
    est,
    Pilatus eum
    absolvit,
    in
    quo
    nihil
    a
    HaecinHieremianon
    iiiveniuntur,
    tesle
    Hieronymo.
    Aeausae
    quam
    damnaret invenit.
    Quod
    vero
    principi-
    bus non
    respondit,
    data est de
    agno similitudo, ut
    insuosilentionon
    reus,
    sedinnocenshaberetur. Ubi
    enim
    tacebat, quasi agnus
    toto
    pro grege
    immolan-
    dus
    patienliamprsestabat
    : Ubi vero
    respondebat,
    quasi pastor bonus, pro
    creditis sibi
    ovibus,
    conlra
    luporumlatronumque
    insidias
    pugnabat.
    Congregatisergoillis,
    dixit
    Pilatus,
    quem
    vultisdi-
    mittsm
    vobis,
    Barrabaman
    J esum, qui
    dicitur Chri-
    stus? Latro sediliosus et homicidiorumauctor di-
    missuscst
    populo J udseorum,
    id est
    diabolus, qui
    jam
    olim
    patria
    Iuceob
    culpamsuperbisedepulsus,
    et intenebrarumfueratcarceremmissus.
    Alque
    ideb
    J udcci
    pacem
    haberenon
    possunt, quia
    sedilionum
    principemquam
    Dominum
    eligere
    maluerunt.
    Quia
    **
    veroRarrabas filius
    patris,
    vel filius
    magistri
    eorum
    interprelatur, potest
    Antichristi
    typumgerere, quem
    illi, quibus
    dicit: vos ex
    patre
    diabolo
    estis,
    veroDei
    filiosunt
    praelaturi.
    Filius autem diaboli Antichri-
    Stus,
    nonab
    ipsonascendo,
    sedimitando voeatur.
    Sedente autemillo
    pro tribunali,
    misit ad illum
    uxot
    ejus
    dicens: Nihil tibi et
    justo
    illi. Multaenim
    passa
    sumhodie
    per
    visum
    propler
    illum.
    Nota, quod
    gentilibussaepe
    a Deosomnia
    revelentur,
    et
    quod
    in
    Pilatoet uxore
    ejus, justum
    Dominum
    confilentibus,
    gentilispopuli
    testimoniumsit.
    Dicititerumillis
    Pilatus, quidfaciam
    de
    J esu,
    qui
    dicitur Christus?Dicunt
    omnes,
    crucifigalur.
    Ut im-
    pleretur quod
    dictumest in Psalmo : Circumdede-
    runt mecanesmulli
    (Psal. xxi),
    et illud Hieremiae:
    ^1
    Facta esl mihi hwreditas
    mea,
    sicut leoin
    silva,
    de-
    derunt
    super
    mevocemsnam
    (Hier. xn).
    Vidensautem
    Pilalus, quia
    nihil
    proficerel,accepta
    aqua
    lavit manus coram
    populo,
    dicens : lnnocens
    ego
    sutna
    sanguinehujusjusti,
    etc. Pilatus aulem
    accepitaquamjuxla
    illud
    propheticnm
    : Lavaboinler
    innocentesmanus meas
    (Psai. EXXII),
    ut in lavacro
    manuum
    ejus, gentiliumopera purgarentur,
    et ab
    impietateJ udaeorum,quiclamaverunt, crucifigeeum,
    nosalienos
    faceret, quodam
    modo
    hqc
    conteslans et
    dicens :
    Egoquidem
    innocentemvolui
    liherare,
    sed
    quoniam
    seditio
    oritur,
    et
    per
    id rebellionis mihi
    contraCoesaremcrimen
    impingitur,
    innocenssuma
    sanguinehujusjusli (J oan. xix).
    Respondit
    universus
    populus
    dicens:
    Sanguisejus
    "
    super
    noset
    superfilios
    nostros. Perseveral
    usque
    in
    praesentem
    diem haec
    imprecatio super J udceos,
    et
    sanguis
    Domininon aufertur ab
    eis,
    unde
    per
    Isaiam
    loquitur
    : Si levaveritisad me
    manus,
    nonexaudiam
    vos,
    manusvestrm
    sanguineplenw
    sunt.
    Tuncmiliiesexuentes
    J esum,
    chlamidemcoccineam
    circumdederuntei. Vel secundum
    Marcum,
    induunl
    eum
    purpura.
    Pro
    regia
    enim
    purpura
    chlamis illa
    coccineaabilludentibus adhibita
    erat,
    et est rubra
    queedampurpura
    coccosimillima.Potest etiam
    fieri,
    ut
    purpuram
    etiamMarcus
    commemoraverit, quam
    chlamis
    habebat, quamvis
    esset coccinea.
    Mystico
    ergo
    in
    purpura qua
    indutusest
    Dominus, ipsa ejus
    187 SMARAGDIABBATIS 188
    caro
    quampassionibus objecit insinualur,
    de
    qua
    i
    prcemissa
    dixerat
    ""Propheta
    :
    Quare
    ergo
    rubrumest
    indumenlum
    tuum,
    et veslimenla
    lua, quasi calcqn-
    tiumintorculari. Incoronavero
    quamportabat, spi-
    nea noslrorum
    susceptiopeccatorum, pro qua
    mor-
    talis fieri
    dignalus
    est
    oslenditur, juxta quod prse-
    cursor
    ipsius
    testimoniuni
    ei
    perhibens
    ait : Ecce
    agnus
    Dei,
    ecce
    qui
    lotlit
    peccaia
    mundi
    (J oan. i),
    Namque
    spinas
    in
    significationepeccatorumponi
    so-
    leretestalur
    ipseDominus, qui protoplasfo,
    in
    pec-
    calum
    prolapso
    dicebat : Terralua
    spinqs
    et tributos
    germinabii
    libi
    (Gen. m), quod
    est
    aperte
    dicere :
    Conscienlia
    lua punctiones tibi,
    et aculeosvitiorum
    procreare
    iiondesislel.
    Quod
    vero
    juxla
    Evangelium
    LuceeDominus
    apud
    Herodemalha vesfe
    induitur,
    in coeterisvero
    Evangelislis
    a mililibtis
    Pilati,
    sub]
    coccineosive
    purpureo
    habilu illusus esse
    perbibe-
    tur,
    collata
    utraquenarratione,
    inuno
    innocenlia,
    et
    casi.itas
    assunjplaehumanitatis,
    in altero autemve-
    ritas
    passionis, per quam
    ad
    gloriamregni
    immor-
    lalis esset
    perveijfurusexprimitur.
    Sicut enim
    pur-
    pura
    colorem
    sanguinis, t[ui pro
    nobis effusus
    est,
    imilalur,
    ita et habitus
    regoum, quodpostpassio-
    nem inlravit, nobisque
    intraiidum
    patefecit,
    insi-
    nuavit. Verum
    quia
    dixit
    Apostolus: Quotquol
    enim
    in Ghrislo
    baptizati
    estis,
    Chrislum
    induislis,
    et
    Isaias Doniinode
    electis
    omnibus : ilis velut orna-
    menlo veslieris
    (Isa. XLIX).
    Potest in hoc
    utroque
    Domiiii
    habitu,
    omnis electorum
    ejus
    multitudo,
    quce
    in
    martyres venerandos,
    et caeteramfidelium
    plebemdislinguilur, aptissime designari.
    Albaenim
    veste
    induitur,
    cum munda
    justorum
    confessione
    circumdatur.
    Purpura
    sive cocco
    vestitur,
    cumin
    triumpho
    vicloriosorum
    martyruin gloriatur.
    Et
    plectenies
    coronamde
    spinis, posuerunt super
    capul ejus,elarundinem
    in
    dexferoe;'s,etreliqua.
    In
    chlamidecoccinea
    opera
    Gentiumcruentasustental:
    incorona
    spinea
    maledictum solvit
    antiquum
    : in
    calamo venenataoccidit animalia,
    sive calamuinle-
    ncbal in
    manu,
    ul
    sacrilegium
    scriberet J udceorum.
    Exeunles
    aulem,
    invenerunt hominem
    Cytenmum,
    venientemobviam
    sibi,
    siveseeundumMarcum: Ve-
    nientcmde
    villa,
    nomine
    Simonem,
    hunc
    angariave-
    runt,
    ut tolleretcrucem
    ejus. (ExHieron.)
    Cavendum
    nevideatur coutrarium
    quod
    J oannes
    scribit, ipsum
    Dominumsibi crucem
    portasse.
    Sed hoc
    intelligen-
    dum, quodegrediens
    de
    prcetorioJ esus, ipse
    sibi
    secundumJ oannem
    portavil crucem, postea
    Simoni
    portandam imposuerunt,
    et hoc
    congruo
    satis ordi-
    ne, quiaipsepassus
    est
    pro nobis,
    relinquens
    nobis
    exemplum,
    ut
    sequamur vesligiaejus (I
    Pelr.
    m).
    Et
    quia
    Simon
    iste,
    non
    Hierosolymita,
    sed
    Cyre-
    nseusesse
    perhibetur. Cyrene
    enim
    Libyae
    civitas
    est,
    ut in Aclihus
    aposlolorum legimus (Act. n),
    recte
    per
    eum
    populi gentiumdesignaulur, qui quon-
    dam
    peregrini
    et
    hospites testamentorum,
    nunc
    obediendocives suntet domestici Dei. Et sicut alibi
    dicitur : Hmredes
    quidem
    Dei,
    cohmredesaulemChri-
    tti
    (Rom.vui).
    Undeet
    apteSimonobediens, Cyrene,
    A hser.es
    interpretafiir.
    Nec
    prsefereundumquod
    idem
    Simondevilla
    yenisse
    fertur; vijla
    enini
    pagusdicitur,
    avoceGrceca
    n-nyh,quaefontem
    significat,
    unde
    plu-
    ressimul domus
    ruslicse,
    hoc
    est, pluresvillae,pagus
    vocatur,
    quod
    circa fontes
    condi
    tiujusmodi
    villee
    consueverunt. Hjnc
    pagani
    dicli
    quasi
    villani. Uiicle
    paganosappellamuseos, quos
    a civitate Dei aiie-
    nos,
    el
    quasi
    urbanae conversationis esse videmus
    expertes.
    Sedde
    pagoSiijjon
    egrediens,
    crucem
    por-
    tatpost J esum,cumpqpulus
    nalioiium
    paganis
    ritibus
    derelictis,
    vestigia
    Dominicae
    passionis
    obedienler
    complectitur. Quodautem
    secundumLucam in hoc
    bco
    sequenlibus
    seDominus mulieribusdixit: Filice
    Hierusalem,
    nolite
    fleresuper me,
    sed
    super
    vosetsu-
    per filios
    veslros,
    el addit :
    Quia
    siin vitidi
    ligno
    hmc
    R
    faciunt,
    in arido
    quidftent (Luc. xxm)? (Ex Beda.)
    Viride
    enimlignumseipsumsuosqueelectos,aridum
    vero
    iinpios
    et
    peccatores significat.
    Si
    ego ipse,
    inquit.quipeccalum
    non
    feci,quilignum
    viteemerito
    appelloi',
    fructus
    gratiae
    duodenos
    per singulos
    men-
    ses
    affero,
    sine
    ignepassionis
    a mundo non
    exeo,
    quidputas
    eos manere
    lormenti, qui
    fructibus va-
    cui, insuper
    vitce
    lignum
    flammis dare non ti-
    ment?
    Et veneruntinlocum
    qui
    dicilur
    Golgetha,qtwd
    est
    Calvarimlocus.
    Exfra
    urbemHierusalemetforis
    por-
    tamlocaerant in
    quibus
    truncabantur
    capita
    damna-
    torum, etcalvarice,
    idesl
    decqllatorumsumpsere
    no-
    men.
    Propterea
    autemibi crucifixus
    estDominus,
    ut
    ubiprius eratareadamnatorum,ibierigerenturvexilIa
    martyrii.
    Et
    quomodopro
    nobismaledictumcrucisfa-
    cluset
    flagellatus,
    et
    crucifixus,
    sic
    pro
    omniumsa-
    lutequasi
    noxiusinter noxios
    crucifigitur,
    utubi abun*
    davil
    peccatum, superabundetgratia(Rom. v). Qua-
    liler saneDominus incruce
    positus, quidve
    eadena
    sacratissimi
    corporis positioregalis
    inse
    lypo
    con-
    tineal,
    Seduliusin Paschali carraine
    pulchre
    versi-
    busdixit
    (Lib. v).
    Protinusin
    patnlisuspensus
    culmine
    ligni,
    Uelligionepia
    mutansdiscriminis
    iram,
    Paxcrucis
    ipsefuit,violentaque
    rohoramembris
    Illuslrans
    prnpriis,pccnsm
    vestivil
    honore,
    Suppliciumque deditsigimmmagisessesalulis,
    Ipiiaque
    sanclificaiis insetormehlabeavit.
    Keve
    quisignoretspeciem
    crucisessecolendam,
    L
    Quaj
    Dominum
    portayitovans,ratipnepotenti
    Quatluor
    inde
    plagas" quadfalicolligit
    orbis.
    TJ Splendidns
    auctorisdevertice
    fulget
    Eous.
    Occiduo
    sacraelambunlursidere
    plantaa.
    Arctonde*lra
    tenet,
    mediumla3va
    erigitaxem,
    Cunctaque
    demembrisvivitnatura
    creantis,
    Et crue.e
    complexum
    Clirislus
    regit undique
    mun-.
    [dum.
    Moralem
    quoque
    sacrosanctse crucis
    figuram
    describit
    Apostolus,
    ubi ait : In charitate radicali
    et
    (undati,
    ttl
    possiliscomprehendere
    cum omnibus
    ;
    sanclis, quw
    sit latitudoet
    longitudo,
    altitudoet
    pro-
    fundum(Ephes. m). Cognoscere
    etiam
    superemi-
    nentemscientice
    charilatem Chrisli. In latitudine
    ',
    quippe
    bona
    opera
    charilatis
    significat.
    In
    longitudine
    i
    perseverantiam
    sanctce conversationis
    usque
    in
    fineni. Inaltitudine
    spem
    coelesliuin
    praemiorutn.
    In
    ,
    profundo
    inscrutabilia judicia Dei,
    unde
    isla
    gra-
    189
    COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 190
    tia inhominesvenit. Et heecita
    coaptantur
    sacra- .
    mento
    crucis.utin
    latitudine
    aceipiatur
    transversum
    fignum, quo
    extendunlur
    manus,
    propter operum
    significationem.
    In
    longitudine
    ab
    ipsousque
    in ter-
    rani,
    ubi totum
    eorpus
    crucifixumstare
    videtur,
    quodsignificatpersistere,
    hoc
    est, longanimiter per-
    manere.In
    latitudineab
    ipso
    transverso
    ligno
    sursum
    versus, quod
    ad
    caput eminet,
    propter exspectalio-
    nem
    supernorum,
    ne illa
    opera
    bona
    atque
    in eis
    perseverantia, propter
    beneficia
    Dei,
    terrena ac tem-
    poralia
    facienda
    credantur,
    sed
    potius propter
    illud
    quod desuper sempiternum sperat fides, quseper
    dilectionem
    operatur.
    In
    profundo autem, pars
    illa
    ligni, quae
    interra abdita defixa
    Iatet,
    sed indecon-
    surgit
    illudomne
    quod eminet,
    sicut ex occultaDei
    voluntate vocatur homo ad
    parlicipalionem
    tantae
    *
    gratise,
    alius
    sic,
    alius aulem
    sie, supereminentem
    veroscientiaecharitatem
    Christi,
    eam
    profecto,
    ubi
    pax
    illa
    est, quseprsecellit
    omneraintellectum
    (Phi-
    lip. iv).
    Et dabant ei
    bibere, myrthatumvinum,
    et non ac-
    cepit. (Ex Hieron.)
    Deus
    loquitur
    ad Hierusalem:
    Ego
    te
    plantavi
    vineammeam
    veram, quomodofacta
    esin
    amaritudiiiemvitisalienw
    (J er. n)
    ?Amaravitis
    amarum vinum
    facit, quod propinat
    Dotnino J esu
    Christo,
    ut
    impleatur quod scriptum
    est : El dede-
    runt in cibummeum
    fel,
    et in siti mea
    polaverunt
    meaceto
    (Psal. LXXXVI). Quod
    autem dicitur : El
    non
    accepit,
    vel securidumMatlhaeum: Cum
    gustas-
    set,
    noluit
    bibere,
    hoc
    indicat, quod gustaverit qui-
    .
    dem
    pronobismortis
    amaritudinem,
    sed tertia dae
    resurrexjt. Quod
    aulemait Marcus : Non
    accepit,
    intelligitur,
    non
    accepit
    ut biberet. Gustavit
    autem,
    sicut Matthseustestis
    est,
    ut
    quod
    idemMattheeus
    ait : Noluit
    bibere,
    hoc Marcus dixit : Non acce-
    pit,
    tacuerit autem
    quod gustaverit.
    Sed hoc
    quod
    ait
    Marcus,
    myrrhatum
    vinum
    inlelligeiidum esf,
    Matthseumdixisse : Cum
    felle
    mislum. Fel
    quippe
    pro
    amaritudine
    posuit,
    et
    myrrhalum
    enim vi-
    num amarissimum
    est, quanquam
    fieri
    possit,
    ut
    et felle et
    myrrha
    tum vinum amarissimuna red-
    derent.
    Postquam
    autem
    crucifixerunt etim,
    diviserunt
    vestimenta
    ejus,
    sortemmittentes. Haec
    evangelista
    J oannes
    plenius exposuit, quia
    scilicet
    milites,-
    cae-T
    tera in
    quatuor partes, juxta
    suum numerum divi-
    dentes,
    de
    tunica, quse
    inconsntilis
    erat, desuper
    contexta
    per totum,
    sortemmiserunt.
    (Ex Augusl.)
    Quadripartita
    autem vestis Domini
    quadripartitam
    ejus
    figuravit Ecclesiam,
    toto scilicet
    qui quatuor
    partibus
    constat terrarum orbe
    diffusam,
    et omnibus
    ejusdem
    eisdem
    partibus cequaliter,
    id
    est,
    concor-
    diter
    distributam. Tunica vero illa sortita omnium
    partiumsigniflcatunitatem, quee
    charitatis vinculo
    continetur. Si enim
    cliaritas, juxta Apostolum,
    et
    supereminentiorem
    habet
    viam,
    et
    superemiiiei
    scien-
    tiae,
    et
    super
    omnia
    prseceptaest,
    merito vestis
    qua
    significatur desuper contexta,
    perhibetur.
    In sorte
    aulem
    quid,
    nisi Dei
    gratia commendala
    est? Sic
    A
    quippe
    in unb ad omnes
    pervenit,
    cum sors onmi-
    t bus
    placuit, quia
    et Dei
    gratia
    in unitate ad
    omnes
    i
    pervenit,
    et cumsors
    miltitur,
    non
    personse
    cu-
    -
    jusque,
    vel
    meritis,
    sedoccultoDei
    judicio
    ceditur.
    ,
    Et
    posueruritsuper caput ejus
    causam
    ipsius
    scri-
    ptam
    : Hic esl J esus rex J udmorum. Pulchfe
    tilulus,
    i
    qtti
    Christum
    Regemtestatur,
    non
    infra,
    sed
    supra
    crucem
    ponitur, qiiia
    licet incruce
    pro
    nobis homi-
    > nis infirmitate
    dolebat, super
    crticem lamen
    regis
    majestatefulgebat, quiaapteetiam, qttia
    rex
    siinul et
    l sacerdos est cumeximiam "Patri suae
    carttjs
    ho-
    stiam in altari crucis
    offerret,
    regis quoque, qua
    praeditus
    erat
    titulo, dignitatem proetendit,
    ut cun-
    ctis
    legere,
    hoc
    est,
    audire et credere volentibus
    innotescat, quia
    suum
    per
    crucem non
    perdiderit,
    ^
    sed
    confirmarit, polius
    et corroborarit
    imperium.
    Nam
    quod
    hoc
    nomen, Hebraice,
    Graeceet Latine
    scriptum erat, DmrrmSc-TTJ n 5J W1- 'ivjcrou?6
    BKO-IXEUS- Tws'iouSatuv. J esus Nazarenus rex J udceo-
    rum,
    hoc
    est, quod
    idem
    Apostolus
    subsecutus an-
    neclit. Et omnis
    lingua confiteatur, quia
    Dominus
    J esus Christusin
    gloria
    esl Dei Palris
    (Philipp. n).
    Quantum
    veroad
    litlerain,
    hse tres
    linguce
    ibi
    prcc
    cseteris
    eminebant, Hebrsea, propter
    J udaeosin
    lege
    gloriantes,
    Grceca, propter gentiumsapientes,
    Lali
    r>a, propter Romanos,
    mullis ac
    pene
    omnibus
    jam
    tunc
    gentibus imperantes.
    Yelint
    nolint, ergo
    J u-
    dsei,
    omnemundi
    regnum,
    oninis mundana
    sapien-
    tia,
    omnia divihoe
    legis
    sacramenta
    testantur, quia
    J esus rex J udaeorum
    est,
    hoc
    est, imperalor
    creden-
    tiumet confitenliumDoiiiinum.
    Tunc
    crucifixi
    sunt cumeoet duo
    latrones,
    a dex-
    tris,
    etc. Latrones
    qui
    cumDominosunt hinc inde
    crucifixi, significant
    eos
    qui
    sub lideet confes
    sione
    Christi,
    vel
    agonem martyrii,
    A7el continen-
    tiaearctioris instituta subeunt. Sed
    quotquot
    hsec
    pro
    aeterna solum
    coelestique gloria gerunt,
    hi
    profecto
    dextri latronis merito et fide
    designantur.
    At
    qui,
    vel humanaeIaudis
    inluiln,
    vel
    qualibet
    mi-
    ttiis
    digna
    intentione,
    sceculo
    abrenuiitiaiit,
    nonim-
    merito
    blasphemaloris
    et sinistri lalronis mentem
    et aclus imitanlur. De
    qualibus
    dicit
    Apostolus
    :
    Si tradidero
    corpus
    meumUl
    atdeam,
    si dederoomnes
    facullates
    nieasin cibos
    pauperum,
    si alia mulla
    fe-
    _
    cero,
    charitatemaulem non
    habeam,
    nihil tnilii
    pro-
    dest
    (I
    Cor.
    xiu).
    At vero beati
    qui perseculionem
    patiuntur propter justitiam, quoniam
    ipsorum
    est
    regnum
    ccelorum
    (Matth. v).
    Prwtereuntes autem
    blasphemabanteum,
    moventes
    capita
    sua,
    etc.
    Blasphemabant, quia preetergre-
    diebantur
    viam,
    et inveroitinere
    scripturse
    ambu-
    lare.
    nolebant,
    movebant
    capita, quiajam
    anlemove-
    ranl
    pedes
    et non stahant
    supra petram.
    Similileret
    principes
    sacerdotumcumscribisdice-
    banl,
    etc. Etiam nolenlesconfitentttr scribceet
    pha-
    rissei,
    quod
    alios salvos
    fecerit, ilaque
    vos
    yestra
    condemnat seirtenlia.
    Qui
    enimalios
    salvos fecit, si
    vellet,
    cl
    seipsuin
    salvare
    potera
    ,
    Descendatnunc
    decruce,
    et ciedinms ei.
    (Ex
    Hie

    191
    SMARAGDIABBATIS 192
    ron.)
    Fraudujenta
    promissio, quid
    est
    plus,
    decru-
    i
    ce descendere,
    an de
    sepulcro
    mortuum
    surgere?
    Resurrexit et noti credilis
    ei,
    etiamsi decrucede-
    scenderet,
    similiter non crederetis. Sedmihi vide-
    tur hocdsemones
    immittere,
    statimenim ut cruci-
    fixus est
    Domiiius,
    senserunt virtutem
    crucis,
    et
    intellexerunt fractas essevires
    suas,
    et hoc
    agunt,
    ut de cruce
    desccndat,
    sedDominns sciens adver-
    sariorum
    insidias, permanet
    in
    patibulo,
    ut diabo-
    lumdestruat.
    Et latrones
    qni crucifixi
    eranl cum
    eo,
    et
    impro-
    perabant
    ei. Hic
    per tropumqui appellatur o-OW.vj-^t?
    pro
    uno latrone
    uterque
    dicitur
    blasphemasse.
    Lucas veroasserif
    quod
    altero
    blasphemante,
    alter
    increpavit blasphemantem,
    etconfessus
    est,
    dicens:
    Domine,
    mementomei cttmvenerisin
    regnum
    lutim.
    In corde aulemfideliumtres
    summopere
    manere
    virtutes testatur
    Aposlolus
    dicens : Nuncautemma-
    nel, Fides, Spes,
    Chatitas
    (I
    Cor.
    xm), quas
    cun-
    ctas subila
    repletusgratia
    et
    accepitlatro,
    etservavit
    in cruce. Fidem
    namque
    habuit
    qui regnaturum
    Doniinum
    credidit, quem
    secum
    pariler
    morientem
    vidit.
    Spemhabuitqui regni ejusaditum postulavit.
    Charitatem
    quoque
    inmorte suavivaciler
    tenuit,
    qui
    fralrem et colatronem
    pro
    simili scelere mo-
    rientem,
    et de
    iniquitate
    sua
    arguit,
    et ei vitam
    quamcoguoverat praedicavit.
    El dixit illi J esus : Amen dico
    libi,
    hodicmecum
    eris,
    etc.
    (Ex Beda). Semper
    enim
    plus
    Dominus
    tribuit
    quamrogatur.
    Ule enim
    rogabat
    ut memor
    sui fuissetDominus cumvenisset in
    regnum
    suurm.
    Dominusautemait: Amen dico
    libi,
    hodiemecum
    eris in
    paradiso.
    Yila est
    enim,
    essecum
    Christo,
    quia
    ubi
    Christus,
    ibi
    regnum. Quidam
    duoslatrones
    cumDomino
    crucifixos,
    duobus
    baplizatorumgeme-
    ribus
    coaptant! Quicunque
    enim
    baptizati
    estis in
    Christo
    J esu,
    inmorte
    ipsiusbaptizati
    sumus. Ambo
    namque
    similes
    crucifixi,
    sed unus incruce blas-
    phemuspejor,
    alter est confessione
    martyr effectus,
    quia per baptismum, quo
    cum
    peccatores
    essemus
    abluimur. Alii dumDeum in carne
    passum, fide,
    spe
    et charitate
    laudant,
    coronanlur.
    Alii dumaut
    fidem aut
    opera baplismi
    habere
    renuunt,
    dono
    quodaccepereprivantur. (Ex Hieron.)
    Induobusla-
    tronibus
    uterquepopulus,
    et
    gentilium
    et
    J udaeorum,
    primum
    Dominum
    blasphemavit, postea signorum
    magnitudine
    alter exterritus
    egit pcenitentiani,
    et
    usque
    hodieJ udaeos
    increpat blasphemantes.
    Asexta aulemhora tenebrm
    factwsunt,
    etc.
    (Ex
    Hieron.)
    Et hocfactum
    reor,
    ut
    complereturprophe-
    tia dicens : Occumbet sot meridie
    (Amosvin).
    Et
    alio loco : Occubuitsol cumadhucmediaesseldies
    (Hier. xm),
    velut
    impium scelus,
    sol videre non
    palitur,
    et suam in subtractis radiis
    preesentiam,
    in
    qua
    facinus
    generabatur, ipsa
    terra contremuit.
    (Ex Vulgat.)
    Velum
    templi scinditur,
    ut
    quee
    hono-
    rabiliter
    latehanl, pro
    tali commisso
    vulgata
    vilesce-
    rent,
    et ut
    J osephus referl,
    voces virtulum coeles-
    tium, migrare
    de
    fcmplovolentium,
    feruntur auditae.
    A Inresurrectione vero
    Domini,
    nulla'fidelibusterro-
    rum
    signa,
    sed indiciacunctalaetiliaevisuntur. An-
    geli
    albisvestibus
    coruscantes,
    curritur cum
    gaudio
    ad
    sepulcrum,
    ubi nonmortuus
    inveniretur,-
    sed
    ubi mors
    agnosceretur evicta, appellanlur
    mulieres
    voce
    pacifica,
    et
    quidampliusdicam,
    omniasalutis
    celernse
    mysteria
    revelantur. Et notandum
    quod
    Domiuushorasextasit
    crueifixus,
    hoc
    est,
    recessuro
    acentro mundi
    sole, quando
    et latroni ait: Hodie
    mecumeris in
    paradiso.
    Nam de Adam
    peccante
    scriptum est, quod
    audierit vocemDomini Dei
    post
    meridiem
    (Gen. u).
    Rationis
    igitur,
    imodivince
    pie-
    tatisordo
    poscebat,
    ut eodem
    temporis
    articulo,
    quo
    tuncAdse
    praevaricanti obcluserat,
    nunc latroni Do-
    minus
    poenitenli januam paradisisi
    reseraret. Et
    B
    qua
    hora
    primus Adam, peccando
    huic mundomor-
    i tem
    invexerat,
    eademhora secundusAdammorlem
    moriendodeslrueret.
    Et citcahoram
    nonatn,
    clamavitJ esusvoce
    magna,
    dicens:
    Heli, Heli,
    lama
    sabathlhani,
    hoc
    esi,
    Deus
    meus,
    Deus
    meus,
    utquid
    me
    dereliquisli? (Ex
    Au-
    1
    gusl.)
    Sicut enimesurire et sitireet
    fatigari
    nonerat
    proprium
    divinitatis sed
    corporis,
    ita et
    quod
    dicit:
    '
    Ut
    quid
    me
    dereliqnisli
    ?
    corporis
    vox est. Uthomo
    ergb loquitur,
    ut homo
    turbatur,
    ut homo
    flet,
    ut
    1
    hemo
    crucifigitur. (Ex Ambros.)
    Quodclamattuum
    est,
    a te hoc
    accepit, pro
    te liberandumcarne in-
    1
    dutus est.
    Qnidam
    antemillic stantes et audientesdicebant:
    Q
    Hetiam vocat isie.
    (Ex Hieron.)
    Non
    omnes,
    sed
    quidam quos
    arbitror mililes fuisse
    Romanos,
    non
    t
    intelligentes
    sermonis Hebraici
    proprietatem,
    sed
    \
    ex eo
    quod
    dixit:
    Heli, Heli, putantes
    Heliamab
    eo invocatum. Siu autemJ udseos
    qui
    hoc dixerint
    intelligerevolueris,
    et hocmoresibi solito
    faciunt,
    ut Dominumimbecillitate
    infament, quia
    auxilium
    Helise
    deprecetur.
    ,
    Et continuocurrens nnusexeis
    acceptamspongiam
    3
    implevit aceto,
    etc. Et hcecfacta sunt ut
    imple-
    ,
    retur
    prophetia
    : In sili mea
    polaverunt
    me acelo
    t
    (Psal. LXVIII).
    J udcei
    quippe ipsi
    erant
    acetum,
    )
    degenerantes
    a vino
    patriarcharum
    et
    prophetarum,
    tanquam
    de
    pleno
    vase,
    de
    iniquitale
    mundi
    hujus
    ,
    _^
    impleti,
    cor habenles velut
    spongiam
    cavernosis
    i
    quodammodo, atque
    lortuosis latibulis fraudulen-
    t tum.
    Hyssopum
    cui
    circumposueruntspongiam
    aceto
    plenam, quoniam
    herba
    est, humilis,
    et
    pectuspur-
    x
    gat, ipsius
    Christi humilitatem
    congruenter accipi-
    :- mus, quam
    circumdederunt et se circumvenisse
    pu-
    !t taverunt. UndeilludinPsalmo:
    Asperges
    me
    hyssopo
    s et mundabor.Christi
    namque
    humilitate
    mundamur,
    n
    quia
    nisi humiliasset
    semelipsum
    factus obediens
    i, patri usque
    ad mortemcrucis. Non
    utiquesanguis
    i.
    ejus
    in
    peccatorumremissionem,
    hoc
    est,
    in no-
    i- stram mundationemfuisset effusus.Per arundinem
    :-
    vero,
    cui
    imposita
    est
    spongia, scriptura significa-
    ;-
    tur, quceimplebatur
    hoc faclo. Sicut enim
    lingua
    ',.
    dicilur,
    vel Grcecavel
    Latina,
    vel alia
    quaelibet,
    495
    COLLECTIONES
    IN EPISTOLAS ET EVANGELIA.
    194
    soflum
    sighificans,qui lingua promitur,
    sic arundo
    i
    clci
    potest
    littera, quod
    arundine scribitur.
    J esus autemiterumclamans voce
    magna,
    emisit
    spiritutn. (Ex Beda.)
    Divince
    potestatis
    indiciumest
    emittere
    spiritum,
    ut
    ipse quoque
    dixerat: Nemo
    potest
    tollereanimammeama
    me,
    sed
    egopono
    eam
    a
    meipso,
    ut
    rutsumaccipiam
    eatn
    (J oan. x). Lignum
    adversus
    lignum,
    et manus
    patenter
    exlenduntur,
    adversus manus continenter
    extensas, pfo
    soluliset
    remissis
    praebenlur,
    clavis
    confixse,pro
    his
    quseeje-
    cerunt
    Adam, prsebentur
    manus, quse
    orhemterrse
    complecterentur
    et
    revocent, pro
    humilitate exalta-
    tio, pro
    suavi et
    perniciosoguslu, suscipitur
    fellis
    gustus,
    et mors
    pro
    morte
    mulatur,
    tenebrae
    pro
    tenebris, sepulturapro sepultura,
    resurreclio
    pro
    resurrectione,
    haec
    omnia,
    cura
    qusedamergaiios ]
    est
    Dei,
    et medicinainfirmitalis noslrse.
    Et eccevelum
    templi
    scissumest induas
    parles
    a
    summo
    usque
    deotsum.
    (Ex Beda.)
    Sciiidilur velum
    templi,
    ut arca testamenti et omnia
    legis
    sacramen-
    ta, qusetegebautur appareant, atque
    ad
    populum
    transeant nationum. Ante elenimdictum fuerat:
    Notus in J udwa Deus,
    in Istael
    magnum
    nomen
    ejus (Psal. LVII).
    Nunc autemexaltare
    super
    coelos
    Deus,
    et
    super omnem, inquit,
    terram
    gloria
    tua.
    Et in
    Evangelioprius
    dixit : In viam
    genlium
    ne
    abietilis
    (Matlh., x).
    Post
    passionem
    vero suam:
    Euntes, inquit,
    doceteomnes
    genles(Mallh. ullimo).
    Yelum
    templi
    scissum
    est,
    et omnia
    legis
    sacra-
    menta, quseprius tegebantur prodita suiit, atque
    ad
    gentilium populum
    transiefunt.
    (Ex Hieron.)
    In
    Evangelio, cujus ssepe
    facimus mentioneiii
    super
    Huiinare
    templi
    infinitae
    magnitudinis,
    fractum esse
    atque
    divisum
    legimus. J osephus quoque
    refert
    (Lib.
    vn Belti
    J udaici, cap. 12)
    virtutes
    angelicas
    prsesidesquondamtempli
    tunc
    pariter conclamasse,
    transeamus exhis sedibus.
    Queerendum
    est' utrum
    velum
    templi
    scissum
    est,
    exterius an interius.
    Sed mihi videtur in
    passione Douiini,
    illudveluui
    esse
    conscissum, quod
    in
    lemplo
    foris
    positumfuit,
    et
    appellabatur
    exterius,
    ut
    significarel quia
    nunc
    ex
    partevidemus,
    et ex
    partecognoscimus.
    Cumau-
    temvenerit
    quodperfectum est,
    tunc eliam velum
    inlerius
    disrumpendum,
    ut omnia
    quse
    liuncnobis
    abscondita
    sunt,
    domus Dei sacramenfa videamus.
    Quidsignificent
    duo
    cherubim, quidoraculum, quid
    vas
    aureum,
    in
    quo
    manna reconditumfuit. Nunc
    enim
    per speculum
    videmusin
    imagine,
    et cnmhi-
    storise nobis velum scissum
    sit,
    et
    ingrediamur
    atrium
    Dei,
    tamen secreta
    ejus
    etuniversa
    myste-
    ria, quse
    coelestiHierusalemclausa
    relinentur,
    scire
    non
    possumus.
    Et lerra mota est. J uxta illud
    quod scriptum
    est
    in
    Aggeo
    : Adhuc
    ego
    setnel moveboccelumet
    terram,
    et venietdesideratuscunclis
    genlibus,
    ut aborienteet
    occidente
    veniant,
    etrecumbanlcumAbrahametlsaac
    et J acob
    (Agg.ii).
    Etpetrmscissw
    sunt. In
    signum
    futurceresurrectio-
    nis,
    vel dura corda
    gentilium,
    sive
    pelrce
    utiiversa
    A
    vaticinia
    prophetarum, qui
    et
    ipsi
    a
    pelra
    Christo
    cum
    Apostolispetrce
    vocabulum
    susceperant,
    ut
    quid-
    quid
    ineis duro
    legis
    velamine
    claudebatur,
    scissum
    patet
    et
    genlibus.
    '
    -,
    Et monumenta
    aperta
    sunt. De
    quibus scriptum
    est: Voseslis
    scpulcra
    exlrinsecus dealbala
    (Matlh.
    xxm), quce
    inlus
    plena
    sunt ossibus
    morluorum,
    ideo
    sunt
    aperla,
    ut
    egrederentur
    de his
    qui prius
    in in-
    fidelitatemortui
    erant,
    et cum
    resurgente
    Christo
    atque
    viveiite
    viverent,
    et
    ingrederentur
    ccelestem
    J erusalem. Porro secundum
    litteram,
    nulli violen-
    tum esse
    videatur,
    morluo
    Salvatore, appellare
    J erusalemsanclam
    civitatem,
    cum
    usque
    ad destru-
    clionem
    ejussemper Apostolitemplumingressi
    sunt,
    et obscandalum
    eorum, qui
    deJ udseis
    crediderant,
    R
    legis
    exercueruiit
    cseremonias,cujusquequadragesi-
    mumsecundumannum
    passionis
    Domini datum est
    tempus poeriitentiee.
    Illi vero in
    blasphemiaperseve-
    ranles, egressi
    sunt duo ursi de silvis
    gentium
    Romanarum,
    et laceraverunt interficienles eam
    ,
    et
    ex eo
    lempore,
    nonJ erusalem
    sancta,
    sed
    spiritua-
    liter
    iEgyptus
    vocatur et Sodoma.
    Et multa
    corpora sanctorum, qui
    dormierant sur-
    1.
    rexerunt,
    etc.
    (Ex Beda.)
    Qui
    enim
    resurgente
    Do-
    mino resurrexerunt a
    mortuis,
    etiam ad ccelos
    '
    ascendente simul ascendisse credendi sunt.
    Neque
    ullaratione illi temerilati fides
    accommodanda, qui
    eos
    poslea
    reversos in
    cinerem,
    ac denuo in monu-
    mentis, quse pridempatefacta
    sunt ab
    eis, quibus
    I
    paulo
    antevivi
    apparuerunt,
    moremortuorum
    putant
    '
    C
    quidam
    essereclusos.
    (Ex Hieron.) Quomodo
    Laza-
    rus mortuus
    resurrexit,
    sic etfmulta
    corpora
    san-
    -
    ctorum
    resurrexerunt,
    ut Dominumostenderent re-
    t
    surgenlem,
    et tamen cummonumenta
    aperta sint,
    >
    non ante
    surrexerunt, quam Dominus'resurgeret,
    , ut esset
    primogenitus
    resurrectionis ex mortuis.
    i
    Quando
    vero dicitur :
    Apparuerunt multis,
    ostendi-
    lur non
    generalis
    fuisse
    resurrectio, quae
    omnibus
    i
    appareret,
    sed
    specialis
    ad
    plurimos,
    ut hi
    viderent,
    i
    qui
    cerneremerebantur.
    Quseritur
    autemcur Marcus
    3 dicat: Erat aulemhoraterlia et
    crucifixerunt eum,
    etJ oannesdicit: Erat aulem
    parasceve
    Paschwhora
    i
    quasisexta. (ExVulg.)
    Quidamhoc
    scriptornmcon-
    s
    tigisse
    dicit errore. Sednon mihi videtur ullamin-
    terpolationem suscipiendamscripturaedivinae, quse
    1D abEcclesiatoto orbe
    diflusa,
    inviolabili traditione
    ;
    suscipitur.
    Et ne
    per
    hococcasio detur
    hcereticis,
    non
    accipiendi
    in
    quibus
    violaverint divina decrela.
    r
    Nunquid per
    tot sseculaIatere
    potuit
    tam summa
    lectio? aut noii emeiidari falsitas
    irrogata? Quid
    3
    ergo dicimus,
    nisi
    autjuxta Marcum.J udseorum
    vo-
    citms, qua
    clamarunt
    Crucifige,
    hora tertia cruci-
    t
    fixum,
    aut eadem hora
    judicio
    morti addictum ex'
    , sententia,
    velut
    jam
    crucifixumvoluit
    designare?
    Et
    t
    quomodo
    secundumJ oannem in cruce hora sexta
    e
    suspensus, quod
    ex
    mirabilibus, quee
    acciderunt
    magis exislimo,
    dumab
    ipsius
    momento
    temporis,
    sol radios suse'lucis
    abscondit,
    ne creatoris sui vi-
    s deret
    injuriam.
    Aut si lioraest tertia
    crucilixus,
    non
    ltjg
    SMARAGDIABBATIS 196
    dissonanthcecJ oanni,
    dicenti: Erat autem
    parasceve
    A
    hora
    fere
    sexta
    (J oan. xix).
    Parasceveenim
    prsepa-
    ratio
    inlerprelatur,
    et
    passio
    Chrisli
    quse
    est vere
    Pascbse, praeparatio
    ante lucemfacta
    est,
    dum ad
    Annam
    principem
    sacerdotum,
    nocturnoadhuctem-
    pore
    duceretur. Nec immerito ab illahora
    noclis,
    qua
    J esus ductusest inAnnse
    domum,usque
    adho-
    ramlertiam,
    sexhorsefuisse a J oannetraduntur.
    Potuit enim
    fieri,
    ut tres
    peragerentur
    horsenoctur-
    n?e,
    el a
    prceparalione
    passionis
    Doraini
    usque
    ad
    horamfcrliamdiei. Secundum J oannemsex horse
    rectissime referunturj
    nonenimfruslra
    adjecit,
    ut
    diceret. Erat enim hora
    parasceve
    fere
    sexta,
    hoc
    esl, praeparatiohis.
    Ex
    eoenim
    coepitpassio
    Salva-
    loris,
    ex
    qtio pfo
    salutemundi ductus est
    judi-
    candtts.
    Cenlttrio
    autem,
    et
    qui
    cumeoerant custodientes
    J esum,
    visolerrmmotuethis
    quwfiebant,
    limuerunt
    valdedicenles: VereDei Filius erat iste.
    (Ex Beda.)
    Nonsoluscenturio
    glorificavit
    Deum,
    sedet
    milites,
    qui
    cuni eoerant custodientes J esum. Sicut Mat-
    lliaius scribit viso terrcemotu et his
    qusefiebant,
    timuerunt valdedicentes: VereDei Fitius erat iste.
    Quantaergo
    csecilas
    J udseorum,qui
    tot
    per
    Domi-
    numvirtutibusfacfis,
    tanlisinmorteillius
    apparen-
    .tibus
    signis
    credere
    respuerunl,
    et insensibiliores
    gentibus,
    Deum
    glorificare,
    vel timere
    conleinpse-
    rntil. Undemerito
    per
    centurionemfidesEcclesice
    designatur, quse
    velo
    mysteriorum
    coelestium
    per
    mortemDomioireserato,
    continuoDominum
    J esum,
    .
    et vere
    justum
    liominemet vere. Dei
    Filium, syna-
    goga
    lacente,
    confirniat. Namet
    ipsa
    sunjma
    cenle-
    naria, quse
    infiexu
    digitorum,
    sicut et
    supra
    memo-
    ralum
    est,
    desinistratransit in
    dexteram,
    Ecclesise
    sacramenliset fidei
    aptissimecongruit,
    cui
    prolege
    Evangeliumcreditum, pro
    terrse
    diviliis, regnum
    est
    ccelesle
    promissum.
    (
    Eranl autemibi mulieresmultwa
    longe,
    elc. Hoe
    csl, quodipse
    DominusinPsalmo
    explicita
    suse
    pas-
    sioiiisserie
    palri queritur,
    dicens :
    Elongasii
    ame
    amictim,
    et
    proximnm
    et notosmeosa miseria
    (Psal.
    LXXXVII).
    Quw
    secutwerdnt J esumd Galilwd iriinisiranies.
    (ExHieron.)
    ConsuetudinisJ udaicae
    fiiit,
    nec duce-
    balur in
    culpam,
    more
    genlis antiqtto,
    flt
    mulieres
    de subslantia suavictiim
    atque
    vesfitmn
    praecepto-
    ribusministrarent. Hoc
    quia
    scandaluffi facere
    po-
    lerat in
    nationiljus,
    Paulus
    abjecisse
    se meniorat:
    Nunquid
    nonhabemus
    pdteslateiii,sOrores,
    inulieres
    circumducendi,
    sicutet
    cmleridpostolifaciunt(I
    Cbr.
    ix)
    ?Ministrabaulaiiterii DominbdesuJ islaritia
    sua,
    ul meterent eorum
    carnalia, cujtis
    ille metebaf
    spiritualia,
    non
    qttodindigeret
    cibis Domiriuscrea-
    lurarum,
    sed ut
    typuin
    ostetideret
    niagistrbfum,
    quod
    victQ
    atque
    vestilti
    discipuli
    debbretitessecoii-
    tenti. Sedvideaintts
    quales
    comites
    habuerit,
    Maria
    Magdalene,
    a
    quasepteni
    dsemonia
    ejecerat,
    Mariam
    J acobi,
    et
    J oseph matrem,
    malerterain suain so-
    A roremMariaematris
    Domini,
    et matremfiliorumZe-
    bedsei,quaepaulo
    ante
    regnum
    liberis
    postularat;
    et.
    alias
    quas
    incseteris
    Evangeliislegimus.
    Cumauletnsero
    factumessel,
    venit
    quidam
    Iwmo
    divesab
    Arimqthia,
    nomine
    J oseph, qui
    a Luca de-
    curio
    vocatur,
    etc. J Decurio
    vocatur, quod
    sit deor-
    dine et offido
    curioe,
    et curiseadministrator
    s qui
    etiamcurialis a
    procurando
    niuneraciviliasolet
    ap-
    pellari.
    AbArimalhiacivilate
    J udseaejqui exspecta-
    bat el
    ipseregnum
    Dei. Arimalhia
    ipsa
    est Rama-
    tha,
    civitas Helcanajet
    Samuelisin
    regione
    J atiihi-
    tica
    juxtaDiospolim.
    Hic accessiiad Pitalumet
    petiitcofpiis
    J esu. Ma-
    gnoequidemJ oseph
    istae
    dignilatis
    ad
    ssecttluni,
    sed
    majorisapud
    D.eummerili fuisse
    laudatur,
    uf ef
    per
    juslitiam
    meritorum
    sepeliendo Cofpbfe
    dbittitiico
    dignusforet,
    et
    per
    nobilitatetii
    potehtice
    scecttlaris
    idem
    corpus accipere posset.
    Non eniih
    qtiilibet'
    ignolus
    ad
    praesidemaccedere,
    et crttcifixi
    cbrptis
    polerat impetrare.
    Et
    dcceptocotpdreJ bseph
    invotvitilludin sindone
    mttrida.Et
    ex#simpllci
    sepultura Domini,
    ambitio
    divitum
    cOndeinnatuf,
    qui
    ne in
    fumulis
    qiiideni
    possttrit
    cafefe divitiis. Posstimus autem
    juxta
    in-
    telligentiainsplfitaleni,
    et hoc
    sentire, quod
    illein
    sindotieriittndaihvoivaf J estini
    qui pura
    eummente
    '
    susCbperit.
    Et
    posuii
    illud in monumenlosuo novo.In novo
    autem
    ponitur monumento,
    ne
    post
    resurreclioiiem
    '
    C
    ex cseteris
    corporibus
    surrexisse,
    alius
    fingeretur,
    quod
    bene mbtiumentumde
    petra
    excisumfuisse
    meitibratttr. Nesi ex
    niujtislapidibus
    aedificatumes-
    set,
    suffbssistutiiuli fundamentis
    ablafus
    furto dice-
    rettif. AlitersolusDominustumulo
    includitur,
    ut
    spe-
    cialisillius
    sepultura,
    id
    est,
    noslrse
    dissimilis,
    sicutet
    caetefa
    dispensationis ejus
    arcana anostraenalurae
    fragilitafediserepavere, specialis
    et
    resurrectio,
    de- r
    e
    sigtiafur.
    Nani
    ef
    verushomo
    apparuit,.sed
    ex vir-
    gine
    matre
    coflceptusetnatus,
    et
    fentalus est, per
    e
    omnia
    sedet
    pro
    simililudine
    absque peccato,
    et
    '
    morttius
    est,
    sed
    qubmodoipse
    voluit: et
    sepultus
    est,
    sed
    quanjdiu
    yoluit : et suscitatus
    est,
    sed
    ;.
    quando
    voluil. Hocest
    ergqquod
    ait:
    Singulariter
    >-
    sum
    ego
    donec
    transeam
    (Psql. CXL)
    : et alibi de
    s
    -0
    singulafi sepuilura
    : In
    pace
    in
    idipsum
    dprmiam
    et
    requiescam.
    Quoniamtu^Domine, singulariter
    in
    spe
    eonsliluistime,
    id
    est,
    cseterorummbrtalium
    infitie
    : resurrectione
    servata, me
    singulari
    dono ariiortuis
    ;s dieterlia
    resurgere
    promisisti.
    p-
    DemonumentoDomini ferunt
    qui
    nostraet aetate
    *
    I
    > de
    Hierosolymis
    Britanhiam
    venerunt, qttod
    domtis
    II
    fuerit
    rotunda, de.subjacenterupe
    excisa,-
    tatitseaL
    i-
    . liludinis,
    ut ihtro consistens
    hoiriOj
    vix manu ex-
    !>
    tenta,
    culmen
    possitattingere. Quse
    habetiiitrbitum
    i-
    ab
    oriente,
    cui
    lapis
    ille
    magnus
    advohitiis'
    atque
    ia
    impositusest,
    in
    cujus
    monufflenti
    pafte aquilohdli
    m
    sepulcrumipsum,
    hoc
    est,
    locusDbrflinici
    cOrporis
    D- de eadem
    petra
    factus
    est,
    seplem
    habens
    pedest.
    19? COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EYANGELIA.
    m
    longitudinis,
    triumvero
    palmorummensura,
    ccctero
    pavimento
    altius eminens.
    Qui,
    videlicet
    locus,
    tiori
    desuper,
    seda latere meridiahti
    per
    tolum
    patttlus
    est,
    unde
    corpus
    inferebatur. Colbr autem
    ejusdeai
    menuitienti ac loculi rubicundb et albo dicitur esse
    permistus.
    Naiti et
    sepulcritm
    illudvenerabilem fi-
    guram
    dominici habebal
    altafis,
    in
    quo
    carnis
    ejus
    ac
    sanguims
    solerit
    mysteria celebrari,
    unde
    regula
    EccleSiastica tenet eadem
    mysteria,
    nonin
    serico,
    non ih
    panno tinctb,
    sed instaf
    sindbnis, quo
    euiri
    J osepll iflvolyit
    iri lititeo
    piiro
    debere consecrari.
    Uf
    sicnt
    ipse
    veram terrenae
    mortalisque
    naturse sub-
    stantiam
    pro
    nobismorli
    obtolit,
    itaet tiosin com-
    tiicmoratioriem
    ejusdem
    tremendi et venerabilis sa-
    cramenti, purum
    de terroe
    germine candidumque,
    et
    multiittodls, quasi
    mortificationum
    genere
    casti-
    ^
    gatum
    altari linum
    imponamus. Quod
    autemait: Ad-
    volvitsaxurii
    niagnum
    ad ostiuinmonumenli velamen
    significat, qubd
    itt leclioneYetbris Testamenti ma-
    net. Lexenimin
    lapidescript.aest, cttjus
    ablato
    teg-
    mine,
    secfela sacrariientbrttmrevelantur.
    Erat autemibi Maria
    Magddlerie
    et altera Mdria
    sedentes eonffa
    sepillcrum.
    Cseteris
    relinquentibus
    Dominttm,
    tiiulieres iti oflicio
    perseverant, exspe-.
    ctantes
    quodproiriiserat J esus,
    et ideo itieruefutit
    prinise
    videre
    resurgenfem. Qudniani qui persevera-.
    vefit
    usque
    infirieni liic salvus erit.
    Altera
    autem die,
    qum
    esl
    post Parasceven,
    et rel.
    Parasceve
    proeparalioititerpretatur, quo
    noniineJ u-
    dcei,qiii
    inter Grcecbs
    conversabaiittir,
    sextain sab-
    bati,
    qtise
    titinc a nohissexta feria vocatur
    appella-
    *
    bant.
    Qubd
    eo videlicet
    die, quse
    in
    sabbato forene-
    cessaria
    prcepararent, juxta quod
    demanna
    quon-
    dainerat
    prceceplum(Exod. xvi).
    Sextaautem die
    colligetis duplum,
    etc.
    Qui
    vero inter Romanosvi-
    tam ducutit
    J udoei,
    ttsitatitis eum Laline ccenam
    piiraiti cognoffiinaiU.Quiaergo
    sextadiehomo fa-
    cltis,
    et tolaniuudi creatura
    perfecta, septima au-,
    tem cotidilor ab
    opere
    suo
    requievit.
    Undeet hanc
    sabbatum,
    id
    est, requiem
    vocari
    praecepit.
    Recte
    Dominustiademdie sexta
    crucifixus,
    humance
    repa-
    ralionis
    implevit
    arcanum
    ,
    uride cum
    accepisset
    acetum
    dixif, consummatum est,
    id
    est,
    sexti
    diei,
    quodpro
    mundi refectione
    suscepit,
    totumest
    opus
    perfecluin.
    Sabbato
    autem
    in
    sepulcro requiescens
    ^
    resurfectionis, quce
    octava dieventura
    est, exspe-
    cfabat
    eventuiri,
    ubi simul nostrce
    devotionis
    prce-
    lucet
    exempluni, quqs
    in hac
    quidem
    sexta mundi
    eetalepro
    Domino
    pati
    et velut raundo
    crucifigi
    ne-
    cesseest. In
    septima
    vero
    setate,
    hoc
    est,
    cumlseti
    quis
    debitum
    solvit, corporaqiiidemintiimulis,
    ani-
    mas autemsecreta
    inpace
    cum
    Dqmino
    manere. Et
    post
    bona
    oportet opera quiescere,
    donec octava
    tandemveniente
    cetate,
    etiam
    corporaipsa
    resurre-
    ctione
    glorificata,
    cumaniroabus simul
    incorruptio-

    nemaeternsehaereditatis
    accipiant.
    Unde
    pulchre
    se-
    ptima
    diesin
    G.enesi
    yesperani
    habuissenon
    legitur,
    quia requies animarum, quse
    in illo sceculonunc
    ^esl,
    non ullo consumenda
    moerore,
    sed
    pleniori
    )
    A\gatidio
    futurceest resurrectionis
    adaugenda.
    InLtica
    i
    legimus
    :
    Qttia
    slabanl ontneSiiOti
    ejus
    a
    Vonge,
    et
    5
    inuiieres
    quceseculceefaht enm. His
    ergo
    notis
    J estt,
    i post depositum ejus corpus,
    ad sua
    femeantibus,
    >
    solce
    mulieres, quse
    arctius
    amabaht,
    funuSsubse-

    '.
    cutce, quoroodoponeretur inspicere ctirabaiit,
    ut
    j
    ei
    tempore congruo
    muntts
    possent
    devoiionis of-
    !
    ferre. Sed et hactenus sanctcemulieres die
    paras-
    ceve,
    id
    est, prceparationis
    idein
    faciuht,
    cinnanimae
    | hurailes,
    et
    quo majoris
    sibi consciae
    fragiiiialis,
    eo
    i majori
    Salvatorisamorefervehtes
    passionis, ejus
    ve-
    stigiis
    in hoc
    saeculo,quOfequibsest, prseparanda
    fulura
    difigenter obsequufttur.
    Et si forte valeant
    imitari
    pia curiositate, quo
    ordinesit eadem
    passio
    completaperpendunt.
    In
    Evangelio quidem
    Marci
    R
    scriptum
    est:
    Et revertenles
    paraverunt
    aromata et
    unguenta,
    et
    sabbato
    quidem
    siluefunl secundummanddlum. Man-
    datumerat ut sabbati silentiuma
    vesperausque
    ad
    vesperamservaretur,
    et ideo
    religiosse,muliereS,
    se-
    pullo Doitiino, quamdiu
    licebat
    operari,
    id
    est,
    us-
    que
    adsolisoccasumin
    unguentisprseparafldis
    erant
    occupatae,quod
    nonsolumin
    dieparasceve
    egeranf,
    verumtrausacto
    sabbato,
    id
    est,
    sole
    occidente,
    mox
    ut
    operandi
    licentia
    remeabat,
    emerunt
    aroitiata,
    ut
    mane venientes
    ungerenl corpusejiis,
    sicul Marcus
    evangelisla
    testatur.
    Neque
    enim
    vespere sabbati,
    praeoccupanfejam
    noctis
    articulo,
    mOnumentuiri
    adire valuerunt.
    Inspecta
    autem Domini
    sepultura,
    revertentes
    parant
    aromataet
    unguenta, qiii lecta,
    V
    ausSita,
    recordata
    passioae domiiiica,
    mox ad
    pa-
    tranda se
    operavirtutum, quibtis
    ChrisluS delecte-
    tur
    ,
    convertunl. Et sabbato
    quidemparatis
    aroma-
    tibus
    silent,
    venturae
    post
    sabbatumcum
    muneribus
    ad
    Dominum,
    cumfinita
    praesentis
    vitse
    parasceve,
    beata in
    requie gaudentes exspectant, quande
    lem-
    pore
    resurrectionis
    apparenle,
    redolentibus Chrislo
    spiritualiumactionum; quasi
    aromatibus occurrant.
    Mariam
    Magdalene
    Mariam
    plerique putant interpre-
    tari. IHuminantmeisti vel illuminatrix.
    Magdalus
    tur-
    ris
    interpretatur. Significat
    heecMariasanctamEccle-
    siaroex
    gentibuscbrigregatam.
    AlteraMaria
    significat
    primitivam
    Ecclesiamex
    pbpulo
    J udseorumelectam.
    Conveiierunt
    principes
    sacerdotumet Pliariswi ad
    ^
    Pilatum,
    dicenles
    :
    Domine,
    recordali
    sutiius,
    quia
    seductorilledixit adhuc
    vivens,post
    tres diestesut-
    gam, jube ergo
    custodiri
    sepulcruth,
    etc. Non sflffe-
    cerat
    principibus
    sacerdotumef scribis acPharisaeis
    crucifixisseDomitiitiin
    Salvatofem,
    tiisi
    sepulcrum
    ctistoairetit,
    cohorfem
    accipefent, signarent lapidero,
    etquantum
    inillis
    est,manumopponereniresurgenti,
    ut
    diligentia
    eorumnostraefidei
    proficeret. Quanlo
    enim
    amplius servatur,
    tanto
    raagis resurrectionis
    virtus ostenditur. Undeet monumento
    novo, quod

    excisumfuerat in
    petra,
    conditus
    est,
    ne si ex muk-
    tis
    lapidibus,
    cedificatum
    esset,
    suflbssislumuli fun-
    damentis ablatus furto
    diceretur..
    Quod
    autemin
    se-
    pulcrq ponendus esset, Prophelse
    testimoniumest,
    dicentis : Hic habitabit in
    excelsa
    spelunca
    jietr.afc
    199 SMARAGDIABBATIS ^00
    forlissimm(Isai. xxxm), statimque post
    duosversi- A
    culos
    sequitur
    :
    Regem
    cum
    glotia
    videbitis.Paulis-
    per
    de ministratoribus
    persecutionis Christi, quid
    actum
    sit,
    videamus. Primus
    Herodes,
    sub
    quopassi
    sunt
    infanles,
    hunc finem habuit. Lento
    igni
    ex-
    trinsecus
    urebalur,
    intrinsecus autem vasto incen-
    dio
    cremebatur,
    omne
    corpus putridumgestabat
    at-
    quecorruptum,
    inerat febris
    maxima,
    prurigo
    inlo-
    lerabilis,
    colli dolor
    immensus, pedum
    tumor ex-
    tensus,
    verenda
    putrida,
    inerat illi et inflatio
    pu-
    trida,
    postquam
    oleoest
    litus,
    soluti suntoculi
    ejus,
    et
    degperatus
    omnes
    primarios
    et nobiles
    plebis
    ad
    se
    jubet colligi,
    et inlocouno
    recludi,
    el alt sorori
    suce: Novi J udaeosde mea merle
    gavisures, s.ed
    ut
    habeam
    lugeutes
    cum
    spiritum exhalavero,
    omnes
    interfice.
    Igilur
    sex filiissuis ase
    necatis,
    cultellum
    ]
    peliit,
    ut
    pomum,
    roore
    solito,
    purgaret,
    et elevavit
    in
    seipso
    dextram
    suam,
    et ita obiit. Post hunc fi-
    lius
    ejus Herodes,
    sub
    quopassus
    est
    Dominus,
    eo
    quod
    non dedisset
    gloriam Deo,
    subito ab
    angelo
    Domini
    percussus est,
    et incredibili ventris infla-
    tione
    distentus,
    continuis
    quinquediebus, quinqua-
    gesimo quarto
    setatissuce
    anno, regni
    vero
    septimo
    obiit. Pilatus vero ita malorum cladibuscruciatus
    est,
    ut
    propria
    se manu transverberaret.
    Quanta
    veroaccesserint J udaeis
    per quadraginta
    annos
    usque
    advindictamcrucisenumerare
    perlongum
    est.
    Quod
    a Pilato Caesaris
    imago
    noctein
    lemploposita est,
    quse
    Paschae solemnitate
    perturbatione facta,
    tri-
    ginla
    miilia ex eiscsesasunt:
    quod
    irruente
    fame,
    mulier unicumfilium.suumcomederit. Multaet alia
    signa
    demonslrabantur
    super
    eos. Nam
    fulgebat
    slella
    gladio
    similjs
    per
    lolumannum
    super
    Hierusa-
    lem.
    Quadam
    dievitulasacrificiis admotaenixa est
    agnam. Quadam
    nocte
    janua
    sanctuarii seris ferreis
    munita, quae
    vix
    viginti
    viris
    claudebatur, sponte
    aperla
    est.
    Quadam
    dievisi sunt currus et
    equites
    per
    aerem ferri.
    Quadam
    die Pentecostes sacerdo-
    les audiebantmotusin
    templo,
    et voces dicentium:
    Transmigreraus
    ex his sedibus.
    Quadamfestivitatis
    die, quidam
    Ananiaefiliusmente commofus clama-
    bat: Yox ab
    oriente,
    vox ab
    occidente,
    voxa
    qua-
    tuor ventis.
    Qui
    verberatus
    magis
    ac
    magis
    clama-
    bal. InobsidioneautemRomanorumoccisi undecies
    cenlena millia referuntur. Ad distrabendum vero.
    traditi centummilliadicuntur : rectum
    igitur
    fuit
    ,'
    ut
    qui patrem
    et filium
    despexerant,
    a filioet
    patre,
    id
    esl,
    Titoel
    Vespasiano
    delerentur : et
    qui
    in so-
    lemnitate PaschseDominum
    crucifixerunt,
    in eadem
    soleinnitateab hostibus conclusi
    perirent.
    DOMINICAIN PALMIS.
    EP1ST0LA BEATIPAULI APOSTOLI AD
    PHILIPPENSES,
    CAP.II.

    Hoc enim sentite in


    vobis, quod
    et inChristo
    J esu.
    Qui
    cuminforma Dei
    esset,
    non
    rapinam

    arbilratusestesse se
    sequalemDeo,
    sedsemetipsum

    exinanivit,
    formamservi
    accipiens,
    insimilitudi-
    i
    nemhoniimim
    faclus,
    et habitu inventusut
    homo,
    A
    <humiliavit
    semetipsum,
    factus obediens
    usque
    ad

    mortem,
    mortem autemcrucis.
    Propter quod
    et
    Deusexaltavit
    illum,
    et dedit illi nomen
    quod
    est

    super omnenomen,
    ut in nomineJ esn
    omne
    genu

    flectatur, ccelestium, terrestrium et


    infernorum, Et
    omnis
    lingua confiteatur, quia
    Dominus J esus

    Christus in
    glofia
    est Dei Patris. >
    Hoc enimsentitein
    vobis,
    quod
    et in ChrisloJ esu.
    Hocloco
    Aposlolus
    humilitatemtenere nos
    docet,
    et
    exemplum
    Domininostri J esuChristi
    ponens, qui
    cum
    sit inuna
    eademque
    substantia
    deitatis,
    unus cum
    Patre, potenticc
    suse
    fortitudine,
    et
    majestate
    abscon-
    dita,
    formam
    servi,
    id
    est,
    assumpti
    bominis acce-
    pit.
    Si enimilleDominuset
    Magister,
    servis et dis-
    cipulis ministravit,
    quanto magis
    nos
    cequalibus
    et
    g
    majoribus
    servire debemus.
    Qui
    cumin
    forma
    Deiesset.
    (Ex
    J oan.
    Chrys.)
    Per hoc
    enim
    quod
    dixit:
    Qui
    cumin
    forma
    Dei
    essei,verbi
    substantiam in natura Dei esse
    oslendit, per
    hoc
    autem, quod
    dixit: Formam servi
    accepit,
    natura
    hominiset non substantice
    suae,
    'sive
    personae
    unum
    esseverbum
    significavit.
    Necenim
    dixit,
    quod
    eum
    , qui
    in formaservi
    erat,
    accepit,
    ne
    anteplasmato
    .
    homini unicumesse DeumYerbum
    ostenderet.
    j
    Non
    rapinam
    arbitratus est essese
    mqualem
    Deo.
    ,
    (Ex August.)
    Non
    rapina
    usurpavit quod
    naturaliter
    [ possidebat.
    Cnm
    igitur Apostolus
    de
    unigenito
    Dei Filio
    loque-
    relur, quantumperlinet
    ad
    divinitalem
    ejus,
    secun-
    dumid
    quod
    verissimeDeus
    est, sequalem
    eumesse
    C
    dixit
    Patri, quod
    non ei fuit
    tanquamrapina,
    id
    est,
    quasi
    alienum
    appetere,
    sed
    quasi proprium pos-
    sidere.
    t
    Sed
    semetipsum
    exinanivit.
    (Ex
    Chrys.)
    Exinanilio
    , autem
    est,
    Deoverbo
    eorum, quee
    humana
    sunt,
    aul
    >
    propter
    unitatemad
    carnem, qusedispensative
    facta
    est.
    (Ex Aug.) Exinanivit, non formam suammu-
    tans,
    sed formamservi
    accipiens, neque
    conversus
    aut
    transmutatus in
    hominem,
    amissa
    incommuta-
    bili
    stabilitate,
    sed
    tanquam
    verum
    hominemsusci-
    piendo, ipse susceptor.
    In similitudine
    hominunr
    faclus,
    non
    sibi,
    sed
    eis, quibus
    inhomine
    apparuit.
    Dei Filius Deo Patri nalura
    aequalis,
    habilu
    minor,
    inforriiaenimservi
    quam
    accepit,
    minor est
    Patre,
    . in
    forma autem
    Dei,
    in
    qua
    erat
    etiam, aiilequam
    .
    D
    hanc
    accepisset, sequalis
    est Patri.
    Ergo quia
    forma
    Dei
    accepit
    formam
    servi,
    utrumque Deus,
    utrum-
    que
    homo. Sed
    utrumque Deus, propter accipien-
    tem
    Deuiri,utrumque
    autem
    homo,
    propteraceeptum
    hominem.
    Neque
    enim illa
    susceptione
    alterum
    eorum in alterum conversum
    atque
    mutatum
    est,
    nec divinitas
    quippe
    in creaturam mutata
    est, ut
    desisteret esse
    divinitas,
    nec creatura in divinita-
    tem,
    ut desisteret essecreatura.
    ~t
    Et habitu invenlusut homo.Nomenhabitus dici-
    i
    tttr,
    abillo
    verbo, quod
    est hahere.
    Ergo
    inillare
    a
    dicilnr
    habitus, quse
    nobisut habeatur accidit. Mul-
    tis enimmodishabitum
    dicimus,
    vel
    animi, sicuti
    , est, disciplinse
    perceptio
    usu
    roborata,
    vel
    corporis.
    201 COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 20
    sicut est alius alio succulentior : vel membris ac-
    commodatur, iitdicimus, vestitum, calciatum,
    arma-
    tum,
    et si
    quid hujus
    modi est.
    Yeriimtamen
    hoc
    interest, quod quaedam
    eorum
    qttce
    accidunt
    nobis,
    ut habitum
    faciant,
    non mutantur
    anobis,
    sed
    ipsa
    nosmutant in
    semelipsa,
    sicuti
    sapientia
    cumacci-
    dit
    homirii,
    non
    ipsamutatur,
    sed hominem
    mulat,
    quem
    de stulto
    sapientem
    facit.
    Qucedam
    vero sic
    accidunt,.ut
    et mutent et
    mutentur,
    sicuti cibuset
    ipse
    amittens
    speciemsuam,
    in
    corpus
    nostrumver-
    titur,
    et nos refecli inrobur mutamur. Tertium
    ge-
    nus
    est,
    cum
    ipsa quce
    accedunt
    mutantur,
    ut habi-
    tum
    faciant,
    et
    quodammodo
    formantur ab
    eis,
    quibus
    habitum
    faciunt,
    sicutiest
    vestis,
    nam
    pro-
    jeela,
    nonhabet eam
    formam, quam
    cum
    induitur,
    induta
    ergo accipit
    formam
    quam
    non habebat exu-
    la.
    Quod
    est
    ergo,
    Habilu inventusut
    homo,
    nisi ha-
    bendo
    hominem,
    inveutus ut homo est? non enim
    poterat.inveniri ulhomo,
    abhis
    quicor
    immundum
    habebant,
    et verbum
    apudpatrem
    viderenon
    pote-
    rant,
    nisi
    suscipiendo
    hoc
    quod possent videre,
    et
    per quod
    ad illud lumen interius ducerentur. Isle
    autem habitus. non
    est,
    ex
    priflio.
    illo
    genere,
    de
    quosuperius diximus,
    nonenimroanens ipsenatura
    hominis,
    naluram Dei commutavit.
    Neque
    ex secun-
    do,
    nonenim
    immutabit homo
    Deum,
    et mutatus ab
    illo
    est,
    sed
    potius
    ex tertio est
    habitu,
    sic enimas-
    sumptus est,
    ut commutaretur ineffabiliteretexcel-
    lentius
    atque conjunctius quam
    vestis ab
    homine,
    cuminduitur. Hoc
    ergo
    nominc
    habitus,
    satis
    signi-
    ficavit
    Apostolus,quemadmodum
    dixerit insimiliiu-
    dinemhominum
    factus,
    qui
    non
    transfigurationem
    in
    hominem,
    sedhabitu factus
    est,
    cumindutus est
    homine, quem
    sibi uniens
    quodammodo atque
    con-
    firmansimniorlalitali
    ceternilatique
    sociare.
    Humiliavit
    semetipsum, factus
    obediens
    usque
    ad
    mottem,
    elc. Hicnobis
    perfecise
    obedientisemonstrat
    exemplum,
    nulla enim
    potest .mors
    deterior esse
    mortecrucis.
    Propter quod
    et Deusexaltavit illum. Locus
    iste,
    secundum humanam naturam
    polius intelligendus
    est,
    quam
    divinam. Natura enimhumana humiliari
    et exaltari
    potuit,
    non divina. Si
    ergo
    et nosexal-
    tari
    cupimus,
    Deoac sanctis
    ejus usque
    ad mortem
    obedire etiara debemus.
    Magistrum
    humilem su-
    perbi discipuli
    non
    sequamur,
    necDominummitein
    servi contemnamus
    ingi-ati,
    nec
    indignum
    sit nobis
    aequalibus
    preebereministerium,
    cumille Dominus
    obsecutussit servis.
    Et donavit illi
    nomen,
    etc.
    Quomodo accepit
    ut
    adorari
    potuisset Iargitor
    omniumccelestiummune-
    rum, quem
    non solum
    patriarchas
    et
    prbphetas,
    ve-
    rumetiam
    angelos
    et
    potestates,
    cherubin et sera-
    phin,
    divinis
    .tesfimoniis
    adorasse
    cognoscimus.
    Aut
    quomodo
    dicitur
    exallatus,
    quimagis per assumptam
    humiliatus dicitur carnem? Verum si
    attendas,
    quod
    verbum
    carofactum
    est,
    non eum miraberis
    exaltaluin
    referri,
    aut nomeii
    prcedicabile
    suscepisse.
    .In
    ipso
    enimhumaua
    cognoscitur
    exaltata
    natura;
    A
    tuin
    ipsius,
    o
    horao, susceptione
    carnis
    promeruisli
    nominis
    dignitatem.
    Haec enim de eo
    dicuntur,
    ex
    quo
    verburncaro.factum
    est,
    ethabitavit innobis.
    (ExAugust.)
    Praeter hoc
    quod tanquam
    in
    templo
    in
    illo
    corpore
    habitat omnis
    plenitudo
    divinitatis,
    est
    aliud
    quod
    inlersit inter illud
    caput
    et
    cujuslibet
    membri excellentiam. Est
    planequod singulari qua-
    dam
    susceptione
    hominis
    illius,
    una facla est
    per-
    sonacum verbo. De nulloenim
    sanctqrum
    dici
    pq-
    tuit aut
    potest,
    aut
    poterit,
    verbumcarofactumes.t.
    Nullus sanctorum
    qualibet prcestantia gralice
    uni-
    geniti
    Dei nomen
    accepit,
    ut
    quod
    est
    ipsum
    Dei
    verbum ante
    scecula,
    hoc simul cum
    assumptoho-
    mine diceretur.
    Singularis
    est illa
    susceplio,
    nec
    cum hominibus
    aliquibus sanctis, quantalibet
    sa-
    B
    pientiae
    sanctitate
    praestantibus,
    ullo modo
    potest
    esse communis.
    '
    Utin nomineJ esu omne
    genuflectatur cmleslium,
    terrestrium,
    etc. Ideo
    proomiiibuspassus
    et mortuus
    est,
    ut omnis creatura in nomine
    ejus precem
    fundat,
    coelestiumcommorantium in
    coelo,
    terres-
    triumviventium in
    terra,
    et
    infernorum,
    sivehomi-
    num
    mortuorum, sive,
    ut
    aUqui volunt,
    decustodi-
    bus dicit infernorum.
    Et omnis
    linguaeonfiteaiur,
    etc. Id
    est,
    omnium
    et
    diversarum
    gentium lingua,
    hoc
    est,
    innatura et
    gloria deitatis,
    dum
    ejusdem
    est
    gloria, cujus
    est
    pater.
    EVANGELIDM
    J OANNIS,
    CAP.XIII.
    C
    <AntediemfestumPaschccsciens
    J esus,
    quia
    ve-

    nif
    hora
    ejus,
    ut transeatex hoc mundo ad Pa-
    trem. Cum dilexisset
    suos, qui
    erant in
    mundo,
    in finemdilexit eos. Et coena facta cumdiabolus
    t
    jam
    misisset in
    cor,
    ut traderet
    eumJ udas Simo-
    nis
    Ischariotis,
    sciens
    quia
    omnia dedit ei
    pater
    in
    manus,
    et
    quia
    a Deo
    exivil,
    et adeum
    yadit,
    <
    surgit
    a cceiiaet
    ponit
    vestimenta
    sua,
    et cum

    accepisset
    iinteum
    praecinxit
    se. Deinde misit

    aquaminpelvim,
    et
    ccepit
    lavare
    pedes discipulo-

    rum,
    et
    extergere
    linteo
    quo
    erat
    prsecinctus.
    Venit
    ergo
    ad Simonem
    Petrum,
    et dicit ei Pe-
    t trus :
    Domine,
    tu mihi lavas
    pedes? Respondit

    J esus,
    et dixit ei:
    Quod
    ego
    facio
    tu nescis
    niodo,
    .
    scies autem
    postea.
    Dicit ei Petrus : Non
    lavabis
    1)
    mihi
    pedes
    in aeternum.
    Respondit
    ei J esus : Si
    <non lavero
    te,
    non habebis
    partem
    mecum. Dicit
    <ei Simon Pelrus :
    Domine,
    non tantum
    pedes

    meos,
    sedet manus et
    caput.
    Dicit ei J esus :
    Qui
    lotus
    est,
    non
    indiget
    nisi ut
    pedeslavet,
    sedest
    <mundus
    totus,
    et vosmundi
    estis,
    sednonomnes.
    <Sciebat enim
    quisnam
    esset
    qtii
    traderet eum.

    Propterea dixit,
    nonestislnundi omnes.
    Pqstquam
    <
    ergo lavitpedes
    eorum, accepit
    vestimenta
    sua,
    et cum recubuisset
    iterum,
    dixit eis. Scitis
    quid
    fecerimvobjs? Vos
    vocatis me
    magister
    et Do-
    <
    mine,
    et benedicilis. Sumetenim: Si
    ergo ego
    lavi
    pedes vestros,
    dominus et
    magisfer,
    et vos
    <.debetisalter alterius
    lavare
    pedes. Exemplum
    dedi
    PiTftQL. CII. 7
    2u3
    SMARAGDIABBATIS 201
    <
    vobis,
    ut
    quemadmoduriiegb
    fecivobis,
    itaetvbs
    i
    t faciatis.
    i
    flivi ActiiJ STiNi iticTAi)E'COENA Doiimi.
    Paselia
    fiDjb
    ttebfceumnoirien
    est,
    tionGrcecum.
    OppOfttitiissime
    tairienoccurrit in tibc nbihhie
    quae-
    ciam
    congrttentia
    utraf
    uriique lingtiartim. Qui
    ehiitt
    itK&x^
    Graeee,
    Lalitie
    palidr
    dicitiif. Ided
    paselia'
    passio putata est,
    veliit
    1
    hticriOnieti a
    paisiiihe
    ita
    appellatum
    est. Iri sui vefo
    lingua, hocest,
    inHe^'
    brcea, pascha
    transiens dicituf.
    iioc-ilcique
    iibmeri
    ititerpretans
    nobis beattts
    Evangelista,
    "driicdieth
    festum,inquit, paschw,
    scieris
    J esus, qttid
    veriit
    liota-,
    ut Irdnsiretexhoc munddad Patrem. Ececi
    paseha,
    ecceIransilus. Utideet
    qubd?behbcscilicetmuiido
    ad
    palreiii, spes
    riiembrisin
    capite
    est
    data, qtiod
    es-
    sent illotratiseunte sifiedubio secufura. 3
    Cumdilexissetsuos
    qui
    erant in
    murido,
    etc.
    Quid
    esf etiimift
    finemdilexii eos,
    hisi ittGhrisltiin? fitiis
    enim
    J egis
    Ctifisttts ad
    juslitiam
    oinni credenti.
    Aiiter,in
    finemdilexil,~lsqm
    aditiorlera
    dilexit,
    id
    esl, usqtie
    ad morlem illtimdilectib iila
    perduxit,'
    qtlia
    latitumdilexit
    sttos,
    ut morereuir
    propter
    eos.
    Etccena
    facta,
    cuni diabPltismisisset. Ccefla
    ergb
    facta,
    dictum
    est, jam parata,
    et adconvivantiUtii
    ihensam
    usttmque perducta,
    non IrCirtsatta
    tteque
    fittita. Si
    quaeris; quid
    miserit diabolusin CofJ u-
    iise,
    hoc
    uliquti,
    ut tradefei eum. Missio'isla"non fit
    per aurem,
    sed
    per cogitationem.
    J amtalis
    venerat.
    adconviviuin.explorafor^pasfpris^jnsidiatpr
    Salvato-
    ris,
    venditor
    Redemptoris.
    ScienS,
    quid
    ohiiiiadedii ei Pdierih
    hitthus,
    ei
    quia
    '
    a Deo
    exivii,
    61ad Deiim
    vddit,
    etc. Si brrinia dedit
    ei Pater in
    riianus, ergb
    et
    ipsuiti
    iraditbreni; Nani
    siipsum
    in mahibustioh
    habefet,'
    tidir
    uliqtie
    illb
    titefetiir ut vellet. Proitidetraditor ttri"dit"tts*efat ei
    qiiein
    tradere
    cupiebat. Atque
    ita itiaiutii tradetido
    faciebat,
    ut detraditb bbtiiiffi
    fieret,'qtiod
    heseiebat'
    Sciebat enirti Dbmintis
    quid
    faceret
    prb amlcis,
    ac
    siti omriiadederat Pater in maflus
    ejus,
    et in usti
    mala,
    et ifl effectti boiia.
    '
    Sttigii
    dcdnti ~et
    poiiit
    vesthiientd
    sua,
    elc.Cufli
    ergo
    illi DeusPalef Otiiiiiaileciissetiii
    maniis,
    illeUisci-
    piilbfuni
    ttoti
    nianus,
    sed
    pedes
    lavit. Et cuni s'csci-
    TetaDeobxissebt
    pergere
    ad
    Deum,
    titittDei
    Domini,
    sedhomitiisservi
    iiflplevil bfficiiihi,
    necillius cledi-
    guattis
    est
    pedes'lavate, cttjus
    mahtfs
    jani praevide-
    bal in scelere
    crubi/igendus.
    Sttis
    exspbliatus
    est
    vestimenlis,
    et
    mortuus,
    ittvoiulus est
    liiiteis,
    ex-
    spoliatusest,
    et tbta
    iiiaiijus passiti
    tibstra
    ptifgatib
    est. Tanta esl
    qiiippe
    iiuiiiaiice'liliiitati
    liuiflililas,
    lit
    eaincommetidaret
    suoexeihpirj,'
    etiani diviriiiatis^ti-
    blimitas.
    Quid
    esl: venit
    efgO
    adSimonemPetruni?
    quasi aliquibtisjatii lavasset,
    tidh
    Itaiiitelligeiidutii
    est, quodpost aliquosad
    11111111
    verierit,
    sed'
    qiibdab
    illo'coeperiti
    :
    ;''
    QUi
    lotuS
    est,
    non habet
    opns; nisi'pedes lavdre,
    sedesl niuridus
    lotus,elc.
    Utiqtte
    riiuhdustotus
    prceter
    pedes.
    Hbmo
    qtiidemiri sanctobaptisino
    lotiis ablui-
    turi nonofaeier
    pedesy
    sedtolusbnihiiibi Yeruiritameii
    Acuiflifl
    febus humanis
    postea vivitur, utiqtte
    terra
    calcathr;
    Ipsi igitur humaniaffeeiusVSiiiequibus
    in
    haemortalitate non
    viviiurjquasi pedes,sutit,iibix
    humaflisrebus
    afQciinur.,
    hoc
    ipseeyangeJ isjapater-
    J ecit: Sciebai
    enhti, inqvlit;.qiiisnam
    essit
    qui
    traderet
    etim:
    Vos; inqii.it,
    'vocttlis- nie
    nvagistef
    el Domx-
    ne
    , bene-dicitisysumelenim;
    ideobenediciiis
    q;uia
    sum.
    -
    Siego
    lavi
    pedesvestros,
    Dominus
    et-tttagisteij
    et
    reliqua;
    Discimus eniin
    , fratres,
    huniilitaiom ab
    exCelsOj
    faciamus invicem
    huiniles; qtiod-
    humilitef
    fecit excelsus. Nec
    dedigrietuj:quod
    fecit
    Cliristus,
    facere ChristiauUs. Nain
    quoddicit
    :
    Exeinplturi
    dedi
    vobis,-ui quemudtiiodum'ego fecivobis,
    jld
    et
    vos
    faciaiis,
    ostcndit
    riobis,
    ut si
    quis
    adverSusah\
    B
    quCra
    habet
    querelam,
    sicut Doiiljuusdohavit no-
    biSj
    ita et nos iflvicem:
    Itaqtte
    nobis delicta done-
    mus, elprb
    nostris deliclisinvicembremusi
    Atque
    ita
    quodarantodo
    invicem
    pedes
    iioslros laveiflus.
    Nostfum est;
    donante
    i.pso,
    ministeriumcharitalis
    et humilitatis
    adhibere,
    illius
    eslj exaudire.,
    ae
    ttbs ab omni
    peccatorum
    conlahiiiiatiOnchttiiidare
    per
    Ghfistumet iu Chrislo
    v
    ut
    qiitjd
    aliis eliaiii
    femitlimuSj
    lioc
    est,
    in
    terfa
    solviittus,
    solvaiuf ih
    ccelo.
    Ametij
    umen dico
    vobis,
    non est servuS
    ihdjot
    cld-
    mtno
    stto,
    et
    reliqua;
    Hoc ideo
    dixitj quia
    lavefat
    .
    diseiptilofumpedesmagiSterhaiUiUialisj-el
    vefbbet
    exettiplo.
    p
    (Smdragdus
    liic
    plus
    hdbei
    qiiarii
    Eftcihgeiiuiri
    iri cceiici
    "
    Ddmirii"tnse
    c-ompleclitur,
    ntiiii dnfeitiii
    J Uum,"et
    <
    sitimissimu.nl> Chrisli, sermpnem.i,
    qrceiri. .cvunyetista
    J oaiyieshabet
    cap.
    XIII,xiv, xy, xyi, xvn,
    ceu
    cg-
    ghedrii
    caritionerii
    qua
    Clirislus~sU'is vcttedicil,
    Sub-
    nectit,
    et
    iiiira,
    sedcldfabfeViitiietx diihPdoxiS
    pd
    iribus, exponil,)-
    , .

    J Vohdeoninibusvobis
    dicp, eijo
    scib
    c/itcselegefim.
    Qtios?
    nisi eos
    qui
    beati
    efunl;
    fdeieiido
    qucepfcece-
    pit.
    Nbri est exeis
    iste, qtii panem
    illius sid
    edebat,
    ut
    super
    eumlevaret calcaneum. Uli inaiidUcabaiU
    pahetti Domitti,
    ille
    patieni
    :Dbmini Cbliffa

    Dbmi-
    num':- -i111
    vitafli,
    iUe
    pbetiam.Ahiodo; inquil-,
    dko
    vobis, priusqivamfidt,
    ul
    cfeddtis,
    euiii
    factriiiifttetit,
    qniaetjo
    sttmljoan.
    xni).
    Id
    estyegoJ sum
    iilede
    quo
    ,
    Scriptura pfcecessit,
    ubi dicturiJ Cst:
    Qui
    ihandncat
    "pdnem'meutn,
    levabii
    supef
    me bdlcarieum.Deinde
    sequitiiret
    dicit :
    :
    "
    Aineh,
    driiehdico
    vobis,
    qni accipii
    ettrii~si
    q'uein
    misero,
    riie
    uicipii.
    fd
    est,
    sectiriduhi hominein.
    Qhi
    i aulemme
    accipil, accipit
    eum
    qui misrt^mey
    id;
    est
    ;
    qui aeeipit
    inesfeetinduiti
    DeiiflV-, abcipit
    eiiiri
    qiii-me
    -
    misil. Sic
    nariiqueunusqtiisquB
    eutii
    qui
    est 'inissiis
    ?
    accipiatj
    iitin illo euiti
    qtii
    riiisit attendat. Si eiiifii
    i aitfeiidasChfisfuhi iif
    Peirbjj inveiiiesdiscipulipfat!-
    )
    eeplbfemV
    Si:aiiterli atieiidas :Paffeiniri
    Filio;'iii-
    veiiitis
    tinigenili genrtofeni;
    Acsic Ifiieo
    qui
    'inisstts
    , est,
    sineuUoeffbrti
    accipiflius
    iriitteiiieitii
    r GuthhwbdixtsSet
    J esus,
    VritbdtuSest
    spiritu: Quid
    esl
    ergo, quod
    ille turbatus
    est,
    nisi
    quia
    intir-
    i Kos in stto
    corpbre,
    hocest, in sua Ecciesiaj
    suse
    205 COLLECTIONESIN EPISTOLAS E.T EYANGELIA. 206
    infirmitatis
    vohintaria similitudine consolatus est.
    Quando turbatur, qui npn
    lurbaretur nisi
    volens,
    eumconsolatur
    qui
    turbatur et nolens.
    Aspiciebanlergo
    adinvicem
    discipuli,
    hwsitantes
    de
    quodicetet, et reliqua.
    Sic
    quippe
    ineis erat
    erga
    njagistrum
    suuiti
    pia charitas,
    ut tamen eos hu-
    mana
    allerum de
    altefq
    stimulafet intrfmitas. Nota
    quidem
    sibi
    eraf
    cujusque
    conscientia, verunuamen.,
    quia proximi
    ierat
    ignsta,
    ita sibi
    singulus quisque
    certus
    erat,
    ut incerti
    essent,
    et cseteris
    singuli,
    et
    singulis
    cseteri. Etat
    ergo
    recumbensunus ex disci-
    pulisejus
    insinuJ esu.
    Qui dixif
    in
    sinu,
    paulopost
    ait, super pectus, ipse
    est
    J oanues,
    cujus.
    est hoc
    Evangelium. Itaque
    cum
    recubuisset,
    ait
    ille, supra
    pectus
    J esu,
    hic est
    utique pectoris
    sinus
    sapientise
    secretum,
    dicitei :
    Domine,quis
    est?
    Respondit
    J e-
    sus : Ille esl cui intinclum
    panem porrexero;
    cum
    intinxisset
    pqixem,
    deditJ udm
    :
    post panem
    inlroivit
    in illuni Satanas.
    Expressus
    est
    traditor,
    nudatce
    sunt latebraetenebrarum. Bonumest
    quodaccepit,
    sed liialo suo
    accepit, quia
    njale bonum
    inalus
    accepit. Quidpral
    autem
    papis
    traditori
    dalus,
    nisi
    demonstratio cui
    gratiae
    fuisset
    ingratus?
    Inlravit
    ergo
    horaini
    iiigrato panis
    in
    ventreni,
    hostis in
    meniem,
    Et dicit ei J esqs
    :
    Quod
    facis fqe
    citius.
    Non
    prsecepit facinus,
    sed
    praedixit
    J udse
    malum,
    lioltis bbnum,
    non tam in
    perniciem perfidi
    sse-
    viendo, quam
    ad salutem
    fidelium
    festinando,
    ille
    agebat n.egotirtra
    suaj
    venditionis,
    iste nostraere-
    demptiqnis.
    Hwcaulem netno scivit
    discumbentium,
    ad
    quid
    dixerit
    ei, quidmn
    enim
    putabant, quod
    loeulos ha-
    bebat,
    etc.
    Habefergoet
    Dominus
    loculqs,
    et a fide-
    J ibus
    oblata.co,nservans,
    et suoruiii
    necessitatibus,
    et
    aliis
    indigenlihus
    tribuebat. Tunc
    quidemprimum
    Ecclesiasticce
    pecunice
    forma est
    instifufa,
    ulri in-
    telligeimus, qu.odprcecepit,
    non
    cogitandum
    esse
    de
    crastino, nop a.d
    hoc fuisse
    prceceptum,
    ut
    nihil
    pecunice
    servaretur a
    sanctis,
    sed ne
    Deq pi'Qisfa
    serviatur,
    et
    propter inopice
    timoreni
    justitia
    de-
    seralur. Natii cuni
    accepisset
    ille
    buccellam,
    exiit
    continuo,
    erat nox.
    Cunj ergo exiret,
    njox
    ait
    J esus :
    ,
    -
    Nunc
    clarificattts
    est
    filius
    hominis. Dies
    ergo
    diei
    eructavit
    verbum,
    id
    est,
    Chrisfus
    discipulisfidelibus,
    ut audirent eumel amarent
    sequendb.
    Et nox nocti
    annunliavit
    scientiam,-
    id
    est,
    J udas J udceisinfideli-
    .bus,
    ut venirent ad
    eujH
    et
    apprehenderent
    Derse-
    quendo.
    .'.-.''..
    Nunc, inquif, clarifieqityses,t
    fiiius
    homims.
    Vide.o
    ,hic
    aliquidquodprsefiguretm.agnum.
    Exiit
    J udas,
    et
    clarificatu.s
    est J esus : exiit
    filius.perditionis,
    etclari-
    ficatus
    est filius
    hominis-
    IUe
    quippeexierat, propter
    quem
    dictumeis
    erat,
    et vqs mundi estis,
    sed
    n.on
    qm.nes.
    Exeunte
    itaque immundo, oranes mundi re-
    manseruijt, ef
    cum
    suomundatore
    manserunt.
    Tgle.
    aliquiderit,
    cum.
    victus a Christo transierit hic njun-
    4us,
    et nemo in
    populo
    Christi remanebit immuu-
    dus sed sicut sol
    fulgebunt
    in
    regno
    Patris sui:
    A
    Et
    Deus, inquit, clarificatus
    est in eo.
    lpsa
    enimcla-
    '
    rificatio.
    est iilii
    homiuis,
    ut Deus clarificetur in eo.
    Et
    coniinuo^inquit,
    ctarificqvit
    eum,
    resurreclio-
    nem scilicet suam
    ,
    nonsicut noslram in fine sae-
    cuU,
    sedcontinuo futuramhac attestatione
    prcedi-
    cens,
    Filioli,
    adhucmodicumvobiscumsum. Ne
    putarent
    ergo, quod
    sic euroclarificaturus essel
    Deus,
    ut non
    eis
    conjungeretur
    ulterius ea
    conyersalione qua
    in
    terra est:
    Adtiuc, inquit,
    modicumvobiscum
    sum,
    tanquam
    diceret: Continuo
    quidemresurrectione
    cla-
    rificabor,
    iion lamencontinuoascensurus in
    coslttin,
    sedadhucmodicuni vobiscum
    sum,
    sicut enim scri-
    ptum
    est inactibus
    Apostolorum(Cap.1),
    fecit cum
    eis
    post
    resurrectioriem
    quadraginta
    dies,
    intrans et
    R
    exiens,
    manducans et
    bibens,
    non
    quidem
    habens
    esuriendi ac sitiendi
    egestatem,
    sed
    usque
    ad ista
    earnis insinuans
    verilatem, quae
    cibandi ac
    potaudi
    jam
    non habebat
    necessitatem, sed.potestatem.
    Hs
    ergo quadraginta
    dies
    significavit
    dicendo:
    Adhuc
    modicumvobiscum
    sum,
    ari aliud
    aliquid?
    Potest
    enimet sic
    intelligi,
    adhucmodicum
    yobiscum
    sum.
    Adhuc sicut vos in hac
    ihfirmitate carnis Cliam
    ipsesum,
    donec scilicet moreretur
    atque fesurgeret,
    quia posteaquaffi resurrexit,
    cum illis
    qtiidem
    fuit
    diebus,
    ut dictum
    est, quadraginla
    exhibitione cor-
    poralis prcesenlioe,
    sed
    non
    cum illisfiiit
    copsortio
    infirmitatis huttiance,
    Quwrilisme,
    et sicutdixi
    J ndwis, qilo ego
    vado
    ,
    vos non
    potestis
    venire,
    et vobisdico modo. Hoc
    est,
    V roodo
    non
    poteslis.
    Isli
    itaque
    non
    polerant
    venire
    tuncquo
    ille
    ibat,'sed poterant postea.
    Non
    igitur
    adhuc minus idonei erant
    sequi Dominum, ebsque
    docens, quomoijo
    idonei esse
    pqsseut
    pergere, quo
    iUeantecedeliat:
    Mandatum, inquit,
    novumdo
    vobis,
    ut
    diiigalisinvicem, sicut diiexi
    vos, hi suttt
    gressus
    quibus sequendus
    est Cbristus. Dilectioista tiosin-
    novaf,
    ut simus homines
    novi,
    iiseredes
    tesfamenti,
    nqvi
    cantafores cantici novi.
    Dicit
    ei SimonPetrus :
    Dotnine, quovadis,
    ctc. Sic
    utique
    hoc dixit
    magistro
    discipulus,
    et Domino
    servus,
    tanqiianj sequi paratus, propterea quippe
    Dominus, qui ejus
    animum
    vidil, quare
    hoc interro-
    gaverit,
    sicei
    respondit
    :
    Quoego
    vadonon
    potes
    me
    j.
    sequi
    modo.
    Quid festinas,
    Petre?
    Nonduin,
    te suo
    spiritu
    solidavit
    petra,
    noli
    exlqlliprcesumendo,non
    potes
    modo, noli
    dejici desperando,.sequeris post-
    ea,
    Et Petrus :
    Quare
    te non
    possumsequi
    modo?
    animam meam
    pro
    le,
    ponam.
    Et Dominus:
    Amen,
    amen dico
    tibi,
    non canlabit
    gallus
    donecter me
    neges,
    Ecce
    quoinodo
    tibi
    citq
    apparebjs, qui
    ma-
    gna loqueris,
    e.t te
    parvulum nescis, qui
    mihi
    promittis
    mortem
    luam,
    ter
    negabis
    vitam tuam.
    Non
    lurbetur
    cqxvc.slrum,
    credite in
    Deum,
    etc.
    Nemorlem
    taiiquam
    homines
    tinjerent,
    et
    ideo
    tur-
    barentur,
    consolatur
    eos,
    etiamDeumse esse CQri-
    testans. MortemmetuisClshuicformee
    servi,
    nqn
    tur-
    belur cor
    veslrum,
    suscitabit iliajii
    iorroa
    Dei. Sed
    quid
    est
    quodsequitur
    : In domo
    patris
    mei
    mansip
    207
    SMARAGDIABBATIS
    208
    nesmultmsunt?
    nisiquia
    et
    sibimeluebant,tanquam
    essent aibillo
    perituri,
    meritoturbabantur. Sedcum
    audiunt: In domo
    patris
    mei mansionesmultw
    sunt;
    si
    quominusdixissemvobis,quiavadovobispararelocum.
    A
    perturbationerecreantur,
    certi ac
    fidenles, etjam
    post pericula
    tenlationumse
    apud
    DeumcuinChrislo
    "
    esse
    mansuros, quia
    et si alius est alio
    fortior,aut
    alius alio
    sapientior,
    aut alius alio
    justior,
    autalius
    alio
    sanctior,
    indomo
    patris
    mei raultaemansiones
    sunt. Ubi mansionem
    pro
    suo
    quisque accepturus
    est
    merilo, atque
    ita Deus-erit omnia in
    omnibus,
    ut
    quoniam
    Deus charitas
    est, per
    charitalem
    fiat,
    ut
    quod
    habent
    singuli,
    communesit omnibus. Sic
    enim
    quisque
    etiam
    ipsehabet,
    cumamat in altero
    quod ipse
    nonhabet. Nonerit
    itaque aliqna
    invidia
    imparis clarilatis,
    quoniamregnabitin
    omnibusuni-
    tas charitatis.
    Quomodo
    vadit et
    parat Iocum, sijam
    multoemansionessunl ? Anistcemansiones et sunt
    et
    parandcesunl?
    Parat autemmodomansionesman-
    sionibus, parando
    mansores, quasprseparavitprae-
    destinando,
    precparal operando,
    nec
    alias,
    sed
    quas
    prseparavit,
    has
    proeparat.
    Sed
    quia
    nondum sunt
    in
    operatione,
    El si
    abiero, inquit,
    el
    prmparavero
    vobis
    locum,
    iterum venio et
    accipiam
    vos ad me-
    metipsum.
    Quid pulavimus
    esse domum
    Dei,
    nisi
    templum
    Dei?
    Templum
    enim Dei sanclum
    est,
    in-
    quit Apostolus, quod
    estisvos.
    Quid
    est:
    Quovadis,
    Domine:
    Quid
    est:
    Quo
    venis? Si benete
    inteUigo,
    nec unde
    vadis,
    nec unde' venis
    recedis,
    vadis la-
    tendo,
    venis
    apparendo,
    sed sic maneas
    regerido,
    ul
    proficiamus
    bene vivendo.
    Quomodo parabilur
    locus ubi
    possimus
    manere
    perfruendo
    ? Nam
    quod
    dicit:
    Quoegovado,
    vos
    scitis,
    et viam
    scilis,
    insub-
    sequentibus aperitur
    cum dicit:
    Ego
    sum
    via,ve-
    rilas el vila.
    Nemo venitad
    patrem,
    etc. lbat
    ergo
    ad
    seipsum
    per seipsum,
    et nosimus ad
    ipsum per ipsum,
    imo
    vero et ad
    palrem.
    Aliud
    quippe
    Verbum Dei
    est,
    aliud
    homo,
    sed Verbum caro factum
    est,
    id
    est,
    homo,
    non
    itaque
    alia
    Verbi,
    alia est hominis
    per-
    sona,
    quoniam
    utruraque
    est Chrislus una
    persona.
    Ac
    per
    hoc
    quemadmodum
    caro mortua
    est,
    Christus
    est
    mortuus,
    el cumcaro
    sepullaest,
    Christus se-
    pultus est,
    sic euim cordecredimus ad
    jusliliam,
    sic ore
    profitemur
    adsalutem. Ita cumcaroa mor-
    te vcnit ad
    vitam,
    Christus vcnit advitam. Et
    quia
    verbum Dei Chrislus
    est,
    Christus est vita. Ita
    miro
    quodam
    et ineffabili
    modo, qui nunquam
    di-
    misit vel amisit
    seipsum,
    venil ad
    seipsum.
    Si
    cognovisselisme,
    elc. Hoc est
    quod
    ait : Ne-
    movenit adPalremnisi
    pet
    me. Dictaest enimom-
    nimoda
    similitudo, quse
    illi cum
    patre est,
    ut ideo
    amodo dicerentur nosse
    patrem, quia
    noverant si-
    milemfilium. Sic
    ergo
    dictuin est ad
    Philippuin
    :
    Qui
    videt
    me,vidcl
    et
    palrem,
    uon ut
    ipse
    sit
    pater,
    qui filius,
    sed
    quod
    a
    patris
    siinilitudine in nullo
    prorsus discrepet
    filius. Ac si
    diceret,
    sime
    vidisti,
    qni
    omnimodoei similis
    sum,
    vidisti illumcui siurilis
    sum.
    Sequitur.
    A Amen,
    amendico
    vobis,qui
    creditin
    me, operaqum
    egofacio,
    elc.
    Majoraquamipse
    facitdix-iteosesse
    facturos,
    sedin
    eis,
    vel
    per
    eosse facientem, in
    ipsis tanquam
    ex
    semetipsis.
    Sed
    quse
    sunt tan-
    demista
    majora?
    an forle
    quodsegros, ipsis
    trans-
    euntibus,
    etiam eorum umbra sanabat.
    Majus
    est
    enimut sanet umbra
    quamfimbria,
    illud
    per se,
    boc
    per ipsos,
    sed
    utrumque ipse,
    verumtamen
    quando
    ista
    dicebat,
    verborumsuorum
    opera
    cOm-
    raendabat. Audiebantet credebant
    illi,
    et eorum-
    demverborumfructus erat fides
    iUorum. Yerum-
    tainen
    evangelizantibusdiscipulisgentes
    etiamcre-
    diderunl. Haec sunt sinedubitatione
    majora.
    Nec
    tamen ait:
    Majora
    horum
    facielis,
    ut solos
    aposto-
    los ea
    putaremus
    esse facturos. Sed
    qui
    credit in
    R me, inquit:
    Ila ne
    quicunque
    credit in Chrislum
    facit
    quae
    Christus. Naminter csetera
    bona,
    eliam
    hoc eisdonare
    dignatus est,
    ut
    majora
    faceret
    per
    illos
    quam praeter
    illos. Nonneab ore
    ipsius
    di-
    ves iJ Eetristis
    abscessit, quando
    vitaeceternsecon-
    silium
    quaesivit,
    et tameti
    postea, quod
    abilloau-
    ditu nonfecit
    uiius,
    fecerunt
    multi,
    cum
    loque-
    relur
    per discipulos magister
    bonus. Ecce
    majora
    fecit, praedicatus
    a
    credenlibus, quam
    J ocutus au-
    dientibus. Tunc autemverba
    ejus erauto.pefa ejus.
    Et
    utique
    minus est verba
    justiliae praedicare,
    quod
    fecit
    propter nos, quam impios justificare,
    quod
    ila fecit in
    nobis,
    ul faciamuset nos.
    Etquodcunquepetieritis
    innominemeohoc
    faciam,
    et
    reliqua. Magnamspem
    Dominus suis
    proinisit
    C
    oranlibus,
    diceiis:
    Quodcunquepetiefilis
    in nomine
    meo,
    hoc
    faciam. Ipsuin
    enim
    quodcumque,
    non
    ait
    petieritis ulcttnque,
    sed innomine
    meo,
    J esus
    enim
    interprelatur Salvalor,
    quapropter quando
    vo-
    J uinusut faciat
    quodcunquepeliinus,
    non
    utcunque,
    sed in nominesalvatoris
    petamus.
    Nott
    ergo
    contra
    salutem nostram
    petamus.
    Sic
    ergoperrexit
    ad
    pa-
    trem,
    ut non
    relinquerel indigentes,
    sed exaudiret
    petentes.
    Si
    diiigilisme,
    mandatatnea
    servale,
    et
    egorogabo
    pairem,
    etc. Hicest
    utique
    intrinitale
    Spiritus
    san-
    ctus, quempatri
    et filio consubstanlialem et co-
    ceternumhdeseatholicaconfitetur. J am
    itaque
    habe-
    bant
    spirilura discipuli, quera
    Domimjs
    proiriitte-
    bat,
    nec tamen adhuc eum
    habebant,
    sicut eum
    D
    Dominus
    promiltebat, qui quantum
    habendus fue-
    rat,
    nondum habebant. Habebant
    itaque minus,
    dandus erat eis
    amplius
    : habebant
    occulte,
    acce-
    pturi
    fuerant manifesle.
    Quia
    et hoc ad
    majus
    donumsancli
    Spiritus pertinebat,
    ut
    eis
    innotesce-
    ret
    quod
    habebant.
    Quod
    veroait:
    Rogabopatrem,
    et alitim
    paracletum
    dabit
    vobis,
    ostendit et se-
    ipsum-esse paracletum;
    -Kapaylrirog
    enim
    Grcece,
    Latinedicitur
    advocatus,
    et dictumest deChristo":
    Advocatumhabemus
    apud palretn,
    J esum Christum
    justum (I
    J oan.
    n).
    Vos
    autem,inquil, cognoscetis
    eum,
    qnia apud
    vos
    manebit,
    et ih vobis
    erit,
    tie
    putarent
    ita
    apud
    eos esse ut
    hospitem, exposuit
    quid dixerit, apud vos,
    cum
    adjunxit
    et
    dixit,
    in
    309
    COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELIA.
    210
    vobis.Datur
    quippe
    ut sit et invobis. Sedvideri et
    sciri, quemadmodum
    videndus et sciendus
    est,
    non
    potest
    a
    nobis,
    si nonsit innobis.
    Non
    relinquam
    vos
    orphanos,
    elc. Post
    pfomissio-
    nem
    Spiritus
    sancti ne
    quis putarel, quod
    ita eum
    Dominus daturus
    fuerat,
    velut
    pro seipso,
    ut 11011
    ut
    ipse
    cumeis esset
    futurus, adjecit
    : Non relin-
    quam
    vos
    orphanos. Quamvis ergo
    nos filius Dei
    suo
    patri adoptaverit filios,
    et eumdem
    patrem
    nos
    voluerit habere
    per gratiam, qui ejus pater est,
    per
    naturam tamen etiam
    ipseerga
    nos
    paternum
    quodammodo
    demonstrat
    affectum,
    cumdicit: Non
    relinquam
    vos
    otphanos.
    Deinde
    sequitur
    : Adhue
    modicumei mundus me
    jam
    non
    videt,
    vos autem
    videtis
    me, quiaego
    vivoet vosvivetis.
    Quid
    esthoc
    quod
    de
    prcesenti
    se dixit
    vivere,
    illos autem de
    futuro esse victuros? Nisi
    quia
    vita etiam cariiis
    utique resurgentis, qualis
    in
    ipso prcecedebat,
    et
    illis est
    pollicitus
    secuturam. Duas
    ergo
    resur-
    rectiones,
    suam scilicet mox
    futuram,
    et nostram
    in finesseculi
    venluram,
    duobus verbis
    praesentis
    temporis
    et
    futuri, eleganler, breviterque promisit:
    Sed
    quoniam post resurrectionem,,
    etiam
    ipsam
    carnem
    suam, quam
    non solum
    videndam,
    ve-
    rumetiamcontrectandam
    demonstravit,
    suis voluit
    demonstrare,
    nonsuis
    subtrahere,
    et hocest
    fortasse,
    adhucmodicumet mundusme
    jam
    non
    videt,
    vosau-
    lemvidetis
    mse.
    In ilto
    die, inquit,""uoscognoscetis, quia ego
    sum
    in
    paire meo,
    etc. Iii
    quo
    die? nisi de
    quo
    ait:
    El vos
    vivetis,
    tunc enim erit ut
    possimus
    videre
    quod credimus,
    nam et nunc est in
    nobis,
    et nos
    in illo.
    Qui
    habel mandata
    mea,
    et setvat
    ea,
    ille est
    qiii ditigit
    me, qui
    habet in memoria et servat in
    vita; qui
    hahet
    in
    sermonibus,
    et servat inmori-
    bus; qui
    habet
    audiendo,
    etservat
    faciendo,ipse
    est, inquit, qui diligit
    me;
    et
    ego diligam eum,
    et
    manifestabo
    ei
    meipsum. Diligam
    et
    manifestabo,
    id
    esl,
    ad hoc
    diligam
    ut manifestem.
    Quid
    est
    diligam? tanquarii
    tunc
    dilecturussit,
    etnuncnon
    diligat
    ? absit. Nunc enim ad hoc
    diUgit,
    ut cre-
    damus et mandatum fidei
    teneamus,
    tunc adhoc
    diiiget,
    ilt
    videamus,
    et
    ipsam/visioiiem
    mercedem
    fidei
    capiamus.
    Respondit
    J esus et dixit eis : Si
    quis diligit me,
    sermonemmeum
    servabit,
    etPater meus
    diliget eum,
    et
    adeum
    veniemiis,
    etc. Sic
    inseparabiliter operantur
    pater
    et
    filius,
    sic et
    inseparabililer diligunt.
    Ecce
    facit in
    sanctis,
    cum
    patre
    et
    filio,
    sanctus etiam
    spirilus
    mansionem intus
    utique tanquam
    Deusin
    templo
    suo. Deus
    trinitas, pater
    et filiuset
    spiri-
    tus sanctus veniunt ad
    nos,
    dumveninius ad eos.
    Veniunt
    subveniendo,
    venimus obediendo: veniunt
    illuminando,
    venimus
    intuendo,
    veniunt
    implendo,
    venimus
    capiendo,
    ut sit nobis eorumnon extra-
    ria
    visio,
    sed
    intema,
    et in nobis eorum non
    transitoria
    mansio,
    sed seterna.
    Sequitur
    : Et ser-
    monem
    quemaudislis, nonestmeus,
    sed et
    patris.
    Recte
    igitur
    auctori
    tribuit, quidquid
    facit
    sequalis,
    A
    a
    quo
    habet hoc
    ipsum, quod
    illi est
    indifferenter
    aequalis.
    Non
    miremur,
    non
    paveamus,
    nonest mi-
    nor
    patre,
    sed
    nonest,
    nisi
    apatre,
    non
    ulique
    suum,
    sed
    patris
    est
    verbum, quomodo
    nec sua
    imago,
    sed
    patris,
    nec suus filius idem
    ipse,
    sed
    patris.
    ,
    ,
    Hmclocutussumvobis
    apud
    vos
    manens,
    etreliqua.
    Apud
    vos
    manens, ulique prcesenliacorporali, qua
    ciim illis visibilis
    loquebatur:
    Paracletus
    autem,
    inquit, spiritus sanclus, quem
    miltet
    pater
    innomtne
    '
    meo,
    ille vos docebil omnia. Nam
    quando,
    vel
    quem ;
    spiritus
    sanctus
    docel,
    trinitas
    ipsadoeet,
    sed
    quor
    niamtrinilas
    est, oportebat ejus singulas
    insinuare
    personas,
    omnes
    igifur
    el dicit et docet
    trinilas, sed
    nisi etiam
    singillatim commendaretur,
    eam nul-
    R lo modo humana
    capere ulcunque posset
    infir-
    mttas.
    Pacem
    relinquovobis, pacem
    meamdo vobis. HoC
    estquodlegimus apudprophetam-.Pacemsuperpacem.
    Pacem nobis
    relinquit iturus, pacem
    suam nobis
    dabit infine
    venlurus,
    pacem
    nobis
    relinquit
    inhoc
    sseculo, pacem
    suamnobis dabit in futuro sseculo.
    Pacem nobis
    relinquit,
    in
    qua
    manentes hostem
    'vincimus, pacem
    sttam nobis
    dabit, quando
    sine
    hoste
    regnabimus.
    Pacem
    reliquit nobis,
    nt etiam
    hic invicern
    diUgamus,
    in illo
    tamen,
    atque
    ab illo
    est nobis
    pax ; ipse
    esl
    pax nostra, qui fecil utraque
    unum
    (Ephes. n), pax ergoipse
    nobis
    est,
    et cumcre-
    dimus
    quia est,
    et cumvidebimus eum sicuti est.
    Quod
    vero
    adjunxit,
    Non
    quomodo
    mundus
    dat, ego
    *-
    do
    vobis,quid
    est
    aliud,
    nisi non
    quomodo
    homines
    dant, qui propter
    ea sibi dant
    pacetii,
    ut sine mo-
    leslia non
    Deo,
    sed amico suo mundo
    perfruan-
    tur.
    Non turbetur cor
    vestrum\
    nequeformidel;
    audistis
    quiaegojlixi
    vobis,
    etc. Hinc
    ergo
    turbari et ibr-
    midare
    poterat
    cor
    iUorum,
    quod
    ibat ab
    eis,
    quamvis
    venturus ad
    eos,
    ne forsitan
    gregem
    lu-
    pus
    in hoc kilervallo invaderet
    pastoris
    absentia.
    Sed a
    quibus
    homo
    abscedebat,
    Deus non relin-
    quebat,
    et idem
    ipse
    Christus homo et Deus.
    Ergo
    et ibat
    per
    icl
    quod
    homo
    erat,
    et
    manebat;
    per
    id
    quod
    Deus erat : ibat
    per
    id
    quod
    in unOloco
    erat,
    manebat
    per
    id
    quod ubique
    erat. Si
    diligeretisme,
    gauderelis uliquequia
    vado ad
    Patrem,
    quia
    Pater
    major
    me est. Per
    quodergo
    filiusnou est
    'eequatts
    patri, per
    hoc erat iturus ad
    patreffi, per.illud
    au-
    tem in
    quo
    est
    eequalis gignenli unigenitus,
    nun-
    -
    quam
    recedil a
    patre.
    Forma
    quippe
    servi
    accessif,
    non forma Dei
    recessit,
    hsecest
    assunipta,
    non illa
    consumpta. Propter
    hane
    dicit,
    Patermajor
    me
    est,
    propter
    illam
    vero, ego
    etPaler unumsttmus.
    Agno-
    scamus
    geminam
    substanliam
    Christi,
    divinamsci-
    licet
    qua sequalis
    est
    patri, humanam,
    qua
    '
    major
    est
    pater. Utrumque
    autem simul non
    duo,
    sed
    unus
    Christus,
    ne sit
    quaternitas,
    noritrinitas
    Deus. Sicut enim unus est homo anima ratiOiialis
    et
    caro,
    sic unus est Christus Deus
    ethomo,
    ac
    per
    hoc Christus est
    Deus,
    anima rationalis et
    m
    '
    SMARAGDIARMTIS
    ,211
    caro,
    Ghristum iii his
    omnibus,
    GhriSttiminsin-
    ;
    gulis
    contttemur.
    Quis
    est
    ergo, pef quem
    factusest
    mundus? Christus
    J esus,
    sed informa
    Dei. Quis
    est
    SttbPbntioPilato Crucifixus? Ghristus
    J esus,
    sedin
    -formaservi.
    Et nunc dixi vobis
    priusquamfiat,
    ut cum
    fuerit
    factum
    credatis,
    et
    feliqua. Quid
    sibi vult hoc?
    "Nonne
    potius
    diceiidumfuit: Et iiunc dixi
    vobis,
    priiisquam
    fiat tit
    credatis,
    ut oumfactuflj
    fuerit,
    videatis. Illudenitii diCit: Cwiii
    factumfuerit, quod
    ,: eum
    pbst
    lnortemvistiri erant
    viventem,
    ei ad
    pa-
    C'
    trem
    ascendenlem;. qub
    visoilludfueraut
    credituri,
    qttbdipse
    esset filius
    Dei, qui potuit
    hocfacerecum
    preedixlkset,
    et
    praedieare,antequam
    faceret. Deinde
    quid
    dicit : J am noii iriuita
    loqttor vPbisciim,
    venit
    enim
    princeps
    mundi.
    Quis
    nisi diabolus? et in mel
    non invenil
    quicquam.
    Nullumscilicet omnino
    pee-
    caitim;
    sic enim ostendit nbn
    crealuraruni,
    sed
    peocatorumprincipem
    diaboluim
    Quid
    aulein dieit
    diseumbentibus
    ?-,.Surgite;
    eamus
    hincj quo ,
    irisi
    ad
    illum.
    locumunde' fuerat tradendus ad riibf-
    tem?
    Ego
    sumvitis
    vera,
    et
    pater
    meus
    agricota,
    et reli-r
    ,qua.
    Isle locus
    evangelicus, fratres,
    ubi se dicit
    Dominus
    vilem,
    et
    discipulos
    suos
    palmites,
    sc-
    (Ciindumlioc
    dicit;
    qttod
    est
    caput
    Eeclesise
    nosqtie
    menibra
    ejus.
    Unius
    quippe
    naturce smit vitis <el
    palmites,
    medialor Dei"et
    hominum,
    homo Ghri-
    stus
    J esus,
    cum
    esset.Deus, cujus
    uaturae noa su-
    mus,
    factus est
    homo,
    ut in illo esset
    vitis,
    una
    natura, cujus
    et nos homines
    palmiles
    esse
    pos-
    '
    sumus : Et
    pater meus, inquit, agricola
    est. Secun-
    dumhoc
    ergo
    yitis Christus,
    secundum
    quodaii:
    Pater
    major
    me
    est;
    secundum id
    quod
    ait :
    Ego
    et Pater unum
    sunms;
    ef
    ipse agricolaest.
    J amvos
    inquit,
    mundi
    estis,
    mundi scilicet
    atque
    mundandi.
    NTequeenini,
    nisi rottudi
    esseut,
    fructum aflerre
    potuissent, ettameri oronem
    qui
    fert
    fructunij pur-
    gat agricola,
    ut fruclum
    plus
    afferal.
    Quis
    enim
    est inhac
    vita,
    ut nonsit
    magis magisque
    mini-
    dandus?
    Quare
    iionait: Mundi estis
    per baptismiim,
    quo
    abluli
    estis,
    sed
    ait,
    propter
    verbum
    qubd
    lo-
    cutus suni vobis? nisi
    qttia
    et in
    aqua
    vei-bumitiun-
    dat,
    delrahe
    verbum,
    et
    quid
    est
    aqua,
    nisi
    aqua?
    Accedit
    .verbuni
    adelementum,
    etflt
    sacrameritunj.
    eliarn
    ipsum taijquaro visibiie yerbum,
    hoc
    est,'
    verbum.fidei
    prsedicanius, -quod
    dicit
    Aposlolus
    ;
    Quia
    si
    confessusfueris
    in ore
    ino,
    etc. Hccverbum
    fldei tantum valet in
    Ecclesia
    Dei,
    ut
    per ipsum
    credentem, offerentem, benedicentem, tingentem.,
    etiamtanlillum niuiidet
    infantem, quaihvis
    nondum
    valeijtemcorde credere ad
    juslitiam,
    et ore confi-
    teri ad sahitem. Totumhoe
    fit
    per
    verbumde
    quo
    Dominus ait :
    J amvos mundi estis
    propler
    verbutn
    '
    cjuod
    locutus sum vobis:
    Manele in
    me:,
    inquit,
    et
    l
    ego
    invobis. Uuumeduobus
    palmiti congruit,
    aut
    vitis ,aut
    ignis,
    si in vite non
    est, inigne erit,
    ut
    iergo
    in
    igne
    non
    sit-,
    in vite sit. Tunc
    ergo
    di-
    cenda sunt verba
    ejus
    in nobis
    manere,
    quando
    AfaciniuS quaepraecepit,
    et
    diligimus.-qusepromisit.
    In hoc
    clarificalus
    est
    pater meus,
    ut
    fructumplu-
    rimtim
    afferalis,
    et
    reliq.
    Non hocnostrce
    glorise
    tri-
    btiamus, lanquam
    hoc ex nobis
    ipsis habeamus,
    ejus
    est enim
    haec
    grafia,
    et ideoinhoc non no-
    slra,
    sed
    ejus
    est
    gloria,
    ut
    efficianiur.Christi di-
    seipuli, quiaejus
    misericordia
    preevenit
    nos.
    Quod
    auiemaif
    :
    Skut dilexil me
    Palet,
    et
    ego
    diiexi
    vos,
    non
    cequalitatem
    nafureeostendit nostrce et
    suce,
    sicut est
    patris
    et
    ipsius, sedgratiaro qua me.dia-
    tor est Dei et
    hominum,
    homo
    Christus J esus.
    Quid
    est
    ergo
    ; Manetein dilectione
    t~ie.a,
    nisi
    nja.nelein
    gratia
    mea?
    Quid
    est
    quod
    dicitJ iiwi
    dilexit me
    P.aier,
    et
    ego
    dilexi vos?
    Nunquid
    et hic
    gralia
    intel-
    iigeoda
    est, qua paler diligit
    lilium? Sieut
    gra-
    B tia
    est, qua
    nos
    diligit filius,
    cumsimus nos filii
    gratia,
    non
    natura, u.nigenilus
    autem
    natura,-
    non
    gratia.
    An hoc etiaro in
    ipso
    filio ad hominem re-
    ferendum est? ila
    sangj nam dicendo
    : Sicut dile^
    xil
    me.Paiet,
    et
    ego
    'tlilexi
    vos, gratiam
    mediateris
    ostendit,
    mediator .autem Dei et
    liominum,
    non in
    quatttum
    Deus
    fcsfv
    sed in
    quanluni hojnq est;
    Christus J csus. Deus eujin erat
    verbum, unigenilus
    gignenti cocelenius;
    sedut medialoi'
    dar.etur ijobis
    per ineffabilpni gratiam:
    Verbummro
    fmlvmest,
    et
    hctbilavitinnobis:
    -
    HWQ
    locutussum
    vobis,
    ut
    gaudium
    t)\eum
    ini<o-
    bis
    sil,
    et
    reliq. Quodesfcgaudium
    Christi in
    jiobis,
    nisi
    qiiod dignatur gauuere
    de nob.is? Et
    quod
    est
    gaudium
    noslrum
    quod
    dicit
    implelum,
    nisi
    ejuS
    L
    habere consorliuin?
    Biliganyis ergo
    invicem sictit
    dilexit
    nos,
    et tradidit
    semelipsumpro
    nobis. Ma-
    joremquippe
    hacdileclionem
    nempfiabet,
    itt
    atmnain
    snam
    ponal quispro
    amicis
    snis.
    Eurn
    quippe
    imj-
    lemur
    pia obedientia,.
    ut
    ej
    nos
    comparare
    nulia
    prsesuroamus
    audacia :
    Vps, inquit,
    amici mei
    eslis,
    niagnadignatio,
    servj essenon
    mei'eniur,
    et
    amici
    vocaniur : J ttm non dicamvos
    servos,
    quia
    servus
    nescii
    quid faciat
    dominus
    eju$,
    Guoniani
    itaque
    dedit nobis
    potestatem
    filios Dei fieri
    (J oan. i),
    lion
    servi,
    sed filii sumus.
    Qui
    aulem
    aliquid
    honi
    agit
    et
    extollitur, quasi
    hoc
    ipse.faciat,
    non domi-
    nus
    ejus, i.sleservus nescit
    qtttiij/aciat
    tdoniiflus
    ejus.
    Nos autem
    omnes,
    ut amici Domini esse
    pos-
    _
    simus; quicquid
    .Dominus noster
    faciat sciamus.
    Non.sblij.flietiam
    .IjomineSiyerum
    etiam
    justos ipse
    facit
    J OOSi
    e.tnon
    ipsi
    nos. Ab
    ipsoquidquid.boiii
    est,
    donatur, ttfomnino
    deomnibusbonis,
    qui.gloriatnr,
    in
    Domjno
    glorietttr,
    Yosqutem dixi
    atnfcos, quia
    omnia.
    qucecunque
    attdivi a
    P,atre,
    etc,
    Quoigitur pacto
    lioc
    intelligen-
    dumest?
    Quis
    enim andeat
    affirmare;
    5relcredere
    nllum homineffi scire omnia
    quaecunqiie
    a
    patre
    audivit
    unigenitus
    filius? Nam.sinaitimmortaUia-
    tem
    carnis,
    et salutemanimarnm jritnram
    expecta-
    mus, quamvis jaro pignoreaccepto,
    salvi facti esse
    dicamjiri
    itajoajnlum
    notitiam,
    quiEcunqueunigeni-
    tus audiyita
    patrej
    futuram
    sperafedebemus. Quamr
    vis
    jjam
    se hbc
    fecisse
    dixerit
    Ghristus; qjiod
    fa
    213
    COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELIA, 214
    clurus est,
    fecisse
    dicit; quia
    ea
    quce
    fufurasunt,
    fecit.
    .'''
    Nonv.osffip
    elvgistis, inquit, sedegoelegi
    nos.Hsec
    est illaineflabilis
    gratia,
    lisec
    qulppe
    electio
    gra-
    tice
    estDei,
    de
    qua
    dicit
    Apostoliis
    : Sic ~etin hoe
    temporereliqttiwpef
    eleciionem
    cjrdtiw
    salvce
    factw
    sunl.
    Quid ergo
    dicturi sumus audiendo : Nori vos
    me
    eiegislis,
    ttisi
    quia
    mali eramus et elecfi sti-
    nitis,
    tit boni
    per gratiam
    nos
    eligefllis
    esseriius?
    Et visete
    quemadmodnni
    flon
    eligal bottos,
    sfid
    qrios
    elegit
    faeit bonos :
    Ego, ihquit, eiegi iios,
    et
    posui
    vos ritechiset
    fructumafferalis
    et
    ffuelus
    vesiermi-
    neat. Nulitim
    itaqtie
    fruclum tindenos
    eligeret
    ha-
    bebarous: Ut
    eatis, inquit
    imus ut
    afferamus,
    et
    ipse
    est via
    qua imns,
    in
    qua
    hos
    postiit
    ut eanitts.
    Proindeiti omriibusmisericordia
    ejuspfceveflitnos
    :
    '
    Et
    fructus, iriqtiit,
    vesiermaneal. Maneat
    ergb
    dileciib
    ipse
    fruetus rioster.'
    Memeiitotesermbriis
    niei, quernego
    Hixi
    vdbis;
    et
    reliqua.
    Exhoflans Dbftiinus
    subssefvos
    a.d
    itiuridi
    odia
    perfeienciap.atjenter,
    nulkitii
    itiagis
    eis
    et
    rae-
    lius, quam
    de
    sfeipspproponit exefliplum.
    Naiti
    quid
    est aliud: Nonestservus
    mcijdr
    Domirio sub,
    si me
    persecuii sunt,
    ct vos
    persequehiur?
    Sed
    liwc,
    inquit,
    pmnia
    facient
    vobis
    proptet
    nomeii meutri.
    Quee
    oinnia,
    nisi
    qucedixit,
    Odio'habebunt,
    scili-
    cet et
    persequentiir
    sermoiiem
    queiri
    cbntfeninent
    ?
    Si
    nonvenissem, inquit,
    et'locuius
    eisfttissein,, pec-
    calumrion habetent. De his eniiii
    dicit,
    de
    qttibus
    dicebat : Si me
    persecuti sunt,
    et vos
    persequerilui.
    ^
    J udcei
    ergopersecuti
    sunt Chfistutii.
    Nuiiquid
    Sitie
    peccaiq erapt
    J jidcel, antequaiii
    Cliristus ad 'eos
    iti cartie venisset?
    quis
    hoc yel stultissiinus dixe-
    fil? Sed
    tiiagnum
    qubddam
    peccatiiiti,
    tion bratie
    peccatuip, quod
    sub
    generali
    tiominevult
    inteUigi,
    hoq
    est enitii
    peccamm qiib
    lenenlur cuhcta
    pec-'
    cata, quqrl unusquisque
    siflbn
    tiabeat,
    dimilluri-
    tur ei cuncta
    peecala.
    Hocest
    autem; cpiia
    nori cfe-
    diderunl iii
    Christum, qiii propterea
    venit u't cre-r
    datur-in
    eum,
    hbc
    peccatuin
    si nbnvenissef,
    hon
    utique
    haberent :
    Qui
    me
    odit, inqUit,
    el
    pdttein
    meumodit.
    Quomodo
    ehim
    diligeretit patrera
    ve-
    ritatis,
    qui
    habebant odioveritatem
    ? Si
    opera
    non
    fecissem
    in
    eis, quw
    riemoalius
    fecit,
    et fel. Nimi-
    ruiii
    ergo
    illa sunt
    otiefa, quce
    in eorutii valetu-
    j
    diiiibtts,
    tatita niiractiici'salufis
    ostendit, qtianta
    illis
    atifea
    ttejtib dqnavit. Quia
    de
    ipso scripttiiri
    est:
    Beriedicius DominusDeus
    Isfael, qui facit
    mirabitia
    splus
    '(Psat. LXXI).
    Nenio
    ergo
    alius fecit
    qtice-
    cunqiie
    iri eis
    opera
    fecit.
    Quoniamquisquis
    honio
    aiiquid
    eorum
    fecit, ipso
    facierite
    fecit,
    hcec atitem
    ipse
    tiotiillis
    facieptibus
    fecit.
    Guhi,auiethvenent
    Paracletus,
    iile
    testimoniiimper-
    hibebii,
    etc. f
    anquam
    diceret: Odio ffie habuerutif
    et occideriiritvidentes. Sed tale de me Paracletus
    tesliffiottium
    perhibebit,
    ut eos faciat inmecredere
    nOiividentes:E't
    vos,
    iriquit,
    leslimonium
    perhibebi-
    tis,
    quia
    abinitio inecum
    eslis;
    perhibebit Spiritus
    sanctus, berliibebitis eit
    vos;
    dabit enimvobisfidu-
    A
    ciam
    testimonium/perhibendi
    charitas difljjsaincor-
    dibus
    vestrjs, per Spiritum. sahctum, qui
    dabitur in
    vobis. Hle
    quippe
    testimonium
    perhibens,
    et testes
    foitissimos faciens:,
    vobis abslulit Christi amicis
    timorem,
    et inimicorumodium
    cqnvertit
    inamorem.
    Hwe, inqujt,
    locutus snin
    vebis,
    -ut non
    scqndalize-
    mini,
    Cumenim
    charitas-diffunditur in cordibus no-
    stris
    per Spiriiuijj sanelum,
    fit
    paxmutta diligeritibus
    tegem
    Dei
    (Psal, eS.viii),
    ut nbn sit seandalumeis.
    Deifide
    qusepassuri
    essenl
    jam exprlniens
    ait: Ex-
    tra
    sgnagogasfacient
    vos.
    Quid
    autein
    mali
    erat
    apo-
    stolis
    expelli
    de J udaicis
    synagogis, quasi
    non
    inde
    sefueraiit
    separaturi,
    etiamsinullus
    eqs
    expelleret?
    Sed
    nimirjiro
    hocvoluil
    denunliare, quiaJ ttdaeiChrir
    slum
    noii fuerant
    recepturi,
    a
    quo
    isti nonfueraTit
    R
    recessuri,
    et ideofuturumferatut foras
    mitterentur,
    cunlillo ab
    eis, qui
    essenollent iri
    iUo,hi, quia
    esse
    non
    ppssent
    sineiUb.
    ,
    Sedvenit hora ut omnis
    qui interficit
    vbs
    arbitre-
    lur
    obsequiurii,
    ete.
    Hocest, jion
    cognoverurit
    Deum
    neqtte
    filium
    ejus. Quid
    sibi vuit
    ergo
    : Extna
    sghago-
    gas facient
    vos?Sed venit hora.
    Tariquani
    Iioedictu-
    rfts fuisset:
    separabunt
    illi
    quidemvos,
    sed
    ego
    vos
    colligani,
    aut
    separahuttt vos,
    sedvetiit hora nostrae
    lcetitiae.J udaeorum
    aulem otiitiis, qui
    occidit
    praedi-
    catoi-es
    Christi,
    Deose
    prcestareputavit obsequium,
    credens
    quod
    desererent Deum
    Israel, quicunque
    converterentur
    adChristum: 0 execrabilis ccecitas!
    obsequium
    se
    prcestarejiutabant
    Deo intefficieidb
    famulosDei.
    u
    Hmcautem,'n~q\nt,vobistocutussum,ut
    cumvenerii
    hora
    eorum,~(ilc.
    Hsee
    scHicet,
    TGCUIUS sum
    vobis,
    nontantuhi
    qnia passuri
    gstis
    ista,
    sedcum venerit
    Paracletus, iUe-testimonium
    perhibebit
    de
    me,
    ne
    ista
    timehdo tacealis.
    Hmcautemvobis ribiriitionori
    dixi,
    quia
    vpbiscum
    eram,
    et
    ego
    vosconsolabar mea
    prKsentiacorporaU.
    Nunc aiitemvttdoad eum
    qui
    me
    iqisil,
    et nelno
    ex
    vobis
    interrogtit
    me
    "
    Quo
    vadis?
    Nubesenim
    suscepit
    eumeuntemin ccelurii
    (Act. i),
    etverbis nbn
    interrogaveruht;
    sed
    oculisdeduxierurit.
    Sed
    quia
    hwc locutussum
    vobis,
    trisiitia
    implevit
    cor
    v.estrum.Cbnlristabatur
    humanus
    affeclus, quia
    car-
    nalis desolabatur
    aspeelus;
    Sed
    ego
    veritaterii dico
    iiobis, expedit
    vobisut
    ego
    jyvadam;
    si enini iion
    abiero,
    Paracteiks noh
    veniet,
    etc. f
    anquain
    diceret:
    Expedit
    vobisut hsecfortiia
    sef vi auferattir a vobis. Caro
    qtiidem
    factuni Ver-
    bum habitb in
    vobis,
    sed noloadhuc mecarnaliter
    cliligatis.
    Undeet subditttr : Si non
    abiero,
    Pardcle-
    lustionvenietad
    vos,
    ac sl diceret: Noti
    potestis
    ca-
    pere Spirilum, quamdiu
    seeundum carncm nosse
    persistitis
    : Si auiem
    abiero,
    iriquit,
    iniiiameumad
    vos. Chrislo attlerti discedente
    cofporaliler,
    uoii so-
    Ium
    Spiriliis sancius,
    sedet Paler et FiUtisillis ad-
    fuit
    spiritaiitef.
    Namcumex Cafnalibus
    essentspi-
    rituales
    futiifi', profectb
    et Patfera et Filiiirri et
    Spi-'
    rituin saticlufli
    tapacius
    fuefaril habituri.
    Et cumvenetit
    ille, arguet
    mundumde
    peccato,
    el
    de
    juSiiliti,
    et
    dejudicto;
    de
    peccaioquidem,
    ariiauon
    215 ,
    SMARAGDlARBATIS
    216
    crediderufit
    in
    me,
    de
    juslitia vero, quia
    ad Palrem
    -
    oado,etjam
    nonvidebilisme.
    Arguitur itaque
    mun-
    dusde
    peccato incredulitatis,
    arguitur
    et de
    justilia
    eorum
    qui
    credunl.
    Ipsaquippe
    fidelium
    comparalio,
    infidelium est
    vituperatio ;
    quapropler
    mundus de
    peecalo quidemsuo,
    de
    jiislitia
    vero
    arguitur aliena,
    sicut
    arguuntur
    de lumine tenebrce. Incredulum
    mundum
    arguet
    etiamde
    judicio, quiaprincepshujus
    mundi
    judicatus est,
    id
    est, judicio ignis
    ceterniirre-
    vocahiliter destinatus
    est,
    et dehoc
    itaque judicio,
    quo princepsjudicatus
    est
    mundi,
    arguitur
    a sancto
    Spiritu mundus, quoniam
    cumsuo
    principe judica-
    tur, quemsuperbus atque impius
    imitatur.
    Quid
    est
    ergo quod
    dicit: Etiam non videbitis
    me,
    nisi
    quo-
    modo
    sum,
    cum vobiscumsum? Tunc enimadhuc
    erat mortalis in
    similitudinecarnis
    peccati, qui
    esu-
    rire
    pOlerat
    ac
    sitire,
    fatigari atque
    dormire. Hunc
    ergo Christum,
    id
    est,
    talem
    Christum,
    cumtrans-
    isset de hoc mundo ad
    Patrem,
    non erant
    jam
    vi-
    suri : Non viaebilis
    me,
    ac si
    diceret, humilem,
    sed
    excelsum,
    nec
    mortalem,
    sed
    sempiternum,
    nec
    judi-
    candum, sed
    judicaturum.
    Si ille
    magister interior,
    qui
    cum
    discipulis
    exterius
    loquebatur,
    vellet nobis
    de
    incorporea
    Dei natura intrinsecus
    aliquiddicere,
    sicut sanctis
    angelisdicit, qui semper
    vident faciem
    Patris,
    nondumea
    portare possumus, proindequod
    ail: Docebitvosomnem
    veritatem,
    nonarbilror nunc
    in
    cujusquam
    mente
    posseeomplerij
    sed
    tunc,
    cum
    facieadfaciemviderimus.
    Quiaergo
    nonest asemet-
    ipso,
    sedab illoa
    quoprocedit,
    Non
    ergo loquitur
    a
    setnetipso,
    sed
    qumcunque
    audiel
    loquetur.
    Abillo
    audiet a
    quo procedit,
    a
    quo est,
    ab Ulo
    est,
    a
    quo
    procedit. Quod
    vero
    sequitur
    : Ille me
    ctarificabit,
    potest inlelligi, quia
    diffundendoin credentiumcor-
    dibus
    charitatem,
    declaravit eis
    quomodo
    Patri Fi-
    lius esset
    cocequalis.
    Yel
    certe, quiaper ipsam
    chari-
    tatem fiducia
    repleli,
    et timore
    depulso,
    airauntia-
    rent hominibus Christum. Ac sic
    ejus
    fama diffusa
    est toto orbe
    terrarum,
    ut sic dixerit: Ille mecla-
    rificavit, tanquam
    diceret: ille vobisauferet timo-
    rem,
    et dabit
    amorem, quo
    me ardentius
    preedican-
    tes
    gloriae
    mece
    per
    totummundumdabitis
    odorem,
    commendabitis honorem.
    Quod
    enim facturi fuerant
    in
    Spiritu sancto,
    hoc eumdem
    Spiritum
    dixit esse
    facturum :
    Omnia, inquit, qumcunque
    habet Pater
    mea sunt:
    propterea
    dixi vobis
    quia
    demeo
    accipiet,
    et continuo hoc
    explanat
    :
    Ergo
    de Patre
    accipit
    Spiritijs
    sanclus,
    imde
    accipil Filius, qiiia
    in hac
    Trinitate de Patre nalus est
    FiUus,
    dePatre
    proce-
    dit
    Spirilus sanctus, qui
    autem de nullonatus
    sit,
    de nullo
    procedat,
    Pater est solus.
    Modicumet
    jam
    non videbitis
    me,
    etc. Post
    pau-
    lulumenim
    passus.est,
    et nonviderunt eum. Rursus
    post paululum
    resurrexit et viderunl eum. Undeet
    contrislalisunt demorte Domini
    discipuli,
    et con-
    festim
    deresurrectione
    ejus lceti,
    unde et
    sequilur
    :
    Trislilia vestra
    cpnvertetur
    in
    gaudium,
    nam et tri-
    stilia tunc convertetur
    in.
    gaudium, quando
    manife-
    staverit sesuis sicuti est.
    Quod
    vero dicit; Mundus
    kgaudebit,
    malitia
    mundiliujus intelligi potest, quce
    Ioetataest occiso Christo.
    Quod
    vero ait: Gau-
    dium vestrumnemo
    auferet
    a
    vobis,quia gaudium
    ipsorum
    est
    ipseJ esus, significalusest.quod
    ait
    Apo-
    stolus >htistus
    resurgens
    a mortuis.
    jam
    nonmori-
    tur,
    etc
    (II
    Petr.
    m). Quid
    est enim
    quod
    ait: Et in
    illodie non
    rogabitisquidquam''
    Hoc verbum
    quod
    est?
    Rogare
    non solum
    petere,
    verumetiaminterro-
    gare significat. Quod
    vero dicif : Venit hora cum
    jam
    nonin
    proverbiis loquqr vqbis,
    sed
    pqlam,
    fulu-
    rum
    oportere intelligi seoundum,
    ubi videbimus fa-
    ciead faciem. Annuntiabo autem
    vbbis, quiaper
    Fi-
    lium Pater yidelur.
    Quls
    enim
    cognoscit Patrem,
    nisi cui voluerit Filius revelare?
    Et nondico
    vobis,quiaegorogaboPatrem,
    etc. In
    B
    quantum
    homoest
    interpellat pro
    nobis
    rPatrem,
    in
    quantum
    aulem Deus
    est,
    nos exaudit cumPatre:
    Ipse
    enitr
    Pater, inquit,
    amat
    vos, quia
    vosmeama-
    stis,
    hinc
    ergo
    factumest ut
    diligeremur, quia
    dile-
    cti sumus. Prorsus donum Dei est
    diligere Deum,
    ipse
    ut
    diligeretur dedit, qui
    non dilectus dilexit.
    Sequitur
    : Exivi a Patre et veni in hunc
    mundum,
    exiit enim a
    Patre,
    quia
    de Patre est: in mundum
    venit, quia
    mundo suum
    corpus ostendit,
    quod
    de
    virgine assumpsit
    :
    reliquit
    mundum
    corporali
    dis-
    cessione :
    perrexit
    ad Palrem bominis ascensione:
    nec
    mundum
    deseruit
    prsesentisegubernatione.
    Hmclocutussum
    vobis,
    ut inme
    pacem
    habeatis,
    etc.
    Posteaquam
    de convivio sancto
    iUo, qui
    eum
    traditurus
    egressus est,
    hanc enim causam com-
    G
    inendavit sermonis
    sui,
    ut in illo
    paeem haberenf,
    propter quod
    totum
    agitur quod
    Christiani
    sumus,
    hcecenim
    pax
    finem
    temporis
    non
    habebit,
    et omnis
    pise
    nostrce inlentionis
    actio, quce
    finis
    ipsa erat,
    propter
    hanc sacramentis
    ejus
    imbuirnur.
    Propter
    hanc mirabilibus
    ejus operibus
    et sermonibus eru-
    dimur :
    propter
    hanc
    spiritus ejuspignus accepinius:
    propter
    hanc in eumcredimus et
    speramus,
    et
    ejus
    amore quantum
    donat accendimur : hac
    pace
    in
    pressuris
    omnibus consolamur
    : hac a
    pressuris
    omnibus liberamur,
    propter
    haric omnem tribula-
    tionemforliter siistinemus,
    ut in hac feliciter sine
    ullatribulatione
    regnemus.
    (Cap. xvii.)
    Hmc locutus esl
    J esus,
    et sublevatis
    oculis in
    ccelum,
    etc. Clarificatum a Patre Filium
    ^
    nonnulli
    accipiunt
    in
    hoc, quod
    ei non
    pepercit,
    sed
    pro
    nobis omnibus tradidit eum. Si
    passione
    clari-
    ficatus
    dicitur, quanto magis
    resurrectione!
    Humilitas
    ergoejus incipit
    in sermoiie
    ApostoU,
    abeolocoubi
    ait :
    Semetipsum
    exinanivit
    usqueadmprtem
    crucis
    '
    (Philip. n).
    Claritas vero
    ejus incipit
    abeo
    joco
    ubi
    ait:
    Propler quod
    et Deusillum
    exaltavit,
    et
    perve-
    nit
    quod
    in
    gloria
    est Dei Patris.
    Humjlitas
    clarilalis
    est
    meritum,
    claritas humilitalis est
    prsemium.
    Sed
    hoc. factum est in forma servi. In forma vero,
    Dei
    semper
    est claritas.
    S.ed
    quid
    sibi
    vult, quodsequi-
    tur,
    UtFilius luus. clarificet
    te,
    cum
    sempjferna
    claritas
    Palris,
    nec diminutafuerit informa
    humaria,
    nec
    augeri poterit jn
    sua
    perfecfionedivina?Apiid
    ho-
    217 COLLECTIONESIN EPIST0LA5 ET EVANGELIA.
    218
    uiines autem
    procul
    dubio minor
    erat, quando
    in
    J udaeatantummodoDeusnotus
    erat,
    nondumasolis
    orlu
    usque
    adoccasumlaudabant
    pueri
    nomenDo-
    mini,
    hoc
    aulem,
    quiaper Evangelium
    Christi fa-
    ctum
    est,
    ut
    per
    FiliumPater innotesceret
    genlibus,
    profecto
    Patremclarificavitet Filius. Si autemtan-
    tunimodomortuus fuisset
    Filius,
    nec
    resurrexisset,
    procul
    dubionecaPatreclarificatus
    esset,
    necPatrem
    clarificasset. Nunc autem resurrectione slarificatus
    a
    Patre,
    resurrectionis suce
    prsedicatione
    clarificat
    Patrem. UPC
    quippe aperit
    ordo
    ipse
    verborum:
    ^Clarifica, inquit,
    Filium
    luum,
    ut Filius tuus
    clarifi-
    [eette, tanquamdiceret,
    resuscita
    me,
    ut innotescas
    totoorbi.
    Ipsequippe
    Pafrem clarificavit
    super
    ter-
    'ram,
    cum
    gentibuspraedicando
    : Pater vero
    ipsum,
    apud semelipsum
    ad suam dexteram collocando. ]
    :
    Omnemcarnem
    quidem dixit,
    omnem
    hominem,
    inlelligi
    vult a
    parle
    totum
    significasse.
    Et nunc
    clarificame,
    ut Patcr
    apud temetipsum
    claritalem,
    etc. Hic
    intelligamns praedestinationem
    claritatis humaiiee
    quee
    iniUoest naturaeex mortali
    immortalis
    apud
    Patrem
    futurae,
    Et hoc
    jam prae-
    destinando factumfuisse
    antequam
    mundus
    esset,
    quod
    inroundoetiam suo
    tempore
    fieret: Et nunc
    clarificame,
    hoc
    est,
    sicut tunc
    praedestinatione,
    ita
    et nunc
    perfectione,
    fac in
    mundo,
    quod apud
    te
    jam
    fuerat ante mundum: fac in suo
    tempore, quod
    anleomnia
    tempora statuisti, claritatem, quam
    ha-
    bui
    priusquam
    mundus esset
    apud te,
    id
    est,
    illan.
    claritalem
    quam
    habui
    apud
    te in
    praedestinatione
    ,
    lua.
    Tempus
    est ul
    apud
    tehabeara eliamvivensin
    dexteratua.
    Manifestavi
    nomentuum
    hominibus,quos
    dedisli mihi demundo. Nomentuumhoc
    est,
    nonil-
    lud nomen
    quo
    vocaris
    Deus, quod
    in J udaeanotum
    est,
    et inIsrael
    magnum,
    et universeecreaturaeno-
    tissimum
    ,
    sed illud
    quo
    vocaris
    paler meus, quod
    omnino manifestari sine
    ipsius
    filii manifestatione
    non
    posset.
    Namideofecissese
    dicit, quod
    erat sine
    dubitalione
    facturus,
    sed deliis
    qui jam
    erant disci-
    puli ejus
    nonde omnibus
    qui
    inillo erant
    credituri,
    dixisse
    manifestatur,
    inhoc
    quod
    subdiiur : Cumes-
    semcum
    eis,
    ego
    servabameosinnomine
    tuo,
    etnemo
    exeis
    periit,
    nisi
    filiusperditionis,
    J udam
    significans,
    .
    qui
    tradiilil eum. Ex isto
    quippe
    duodenario numero
    apostolorum
    solus
    periit. Quod
    vero
    sequitur
    : Tui
    j
    erant,
    etmiliieos
    dedisli,
    hominemse
    accepisse
    hanc
    potestatem,
    ut eos haberet
    ostendit, quoniam qui
    '
    semper omuipotens fuit,
    non
    semper
    homo fuit.
    Quamobrem
    Patri
    potius
    tribui
    videtur,
    ut ab
    illo eos
    acciperet, quoniara
    ex
    ipso est, quidquid
    est,
    de
    quo
    est etiam
    ipse;
    sibi eos
    dedit,
    hoc
    est,
    cumPatre Deus Christus hbmini Christo. Verba
    quse
    dedisti mihi dedi
    eis,
    et
    ipsi acceperunt,
    hoc
    est,
    intellexerunt
    atque
    tenuerunt et
    cognoverunt
    vere,
    id
    est, fortiter, stabiliter,
    inconcusse: non
    pro
    mundo
    rogo, quoddicit,
    mundumvult
    intelligi, qui
    vivunt secundum
    concupiscentiammundi,
    et non
    sunl inea serte
    gratiae. Qubd
    vero dicit: Nonsum
    in
    mundo,
    ostendensse
    prcesentiacorporali jam
    cito
    i
    A
    amundo
    recessurum,
    illosautem
    tardius, ideodixit
    s
    se
    jam
    nonhinc esse illosautemhic esse.
    Commen-
    dat
    ergo
    Patri eos
    quos corporali.
    ahsentia relictu-
    rus
    est,
    dieens : Paler
    sancle,
    servaeos in nomine
    , tuo, qtcos
    dedisli
    mihi,
    ut sint unumsicul et
    nos,
    non
    ait: Ul nobiscum sint
    unum,
    ut simus unum
    ipsi,
    ,
    et nonsicut uniimsumus
    nos,
    sedait: Ul sint
    unum,
    1 sicutet nos.
    Ipsi utique
    in natura sua sint
    unum,
    5 sicut et nosin nostra unumsumus.
    t Pater
    sancle, sanctifica
    eos inveritate.
    Quid
    ergo
    aliudest:
    Sanctifica
    eosin
    veritate,nisi,
    sanctifica
    eosin me.
    Ipseinquit: Ego
    sumviaet veritasel vita.
    > Sanctificat
    itaque
    Pater in
    veritate,
    id
    est,
    in Verbo
    suo,
    in
    unigenito
    suc*.
    Quid
    est
    qued
    ait: El
    pro
    eis
    egosanctificomeipsum,
    nisi eosin
    meipsosanctifico,
    R cumet
    ipsi
    sint
    ego, quoniam
    de
    quibus
    hoc
    ait,
    membra sunt
    ejus
    et unus est
    Christus, caput
    et
    corpus? Sequitur
    : Utsint et
    ipsi sanctificati
    inveri-
    tate,
    quod quid
    aliud
    qiiam
    est in
    me,
    secundumid
    quod
    veritas est? Tunc
    ergo
    sanctificavitse in
    se,
    hoc
    est,
    hominemse inVerbo
    se, quia
    unus Chri-
    stus,
    Yerbum et

    homo,
    sanctificans hominem in
    Verbo, propter
    verosua
    membra,
    et
    pro eis,
    inquit,
    eqo; idest, quodprosit
    etiam
    ipsis, quia
    et
    ipsi
    sunt
    ego,
    sicutmihi
    profuit, quia
    homosum sine
    ipsis,
    et
    egosanclifieomeipsum,
    hoc
    est,
    ipsos
    in me lan-
    quammeipsum
    sanctifico
    ego, quoniam
    inmeetiam
    ipsi
    sunt
    ego,
    ut sint et
    ipsi sanctificati
    in verilate.
    Quidest,
    et
    ipsi?
    nisi
    quemadmodum
    inveritate
    ego,
    quod
    sum
    ego.Sequitur
    : Non
    pro
    hisatitein
    rogo
    tan-
    ^
    tum,
    hoc
    est, pro discipulisqui
    cumillotunc
    erant,
    sed
    etpro eis, inquit, qui
    crediluri sunt
    per
    Verbumin
    me. Ubi omnes suos
    intelligi voluit,
    non solum
    qui
    tunc erant in
    carne,
    sed eliam
    qui
    futuri erant
    per
    verbum
    apostolorum
    ineumsine dubio
    credi, quot-
    quot postea crediderunt,
    et donec veniat credituri
    sunt.
    Quod
    vero dicil: El
    ego
    claritatem
    quam
    dedi-
    sli mihi dedi
    eis; quam
    claritatem?nisi immortalita-
    tem
    quam
    nalura humana in iUofuerat
    acceplura,
    namnec
    ipse
    adhuc
    acceperat eam,
    sedmore suo
    propter
    immortalitatem
    prcedestinationis prccteriti
    temporis
    verbofutura
    significat.
    Et dilexisti eossicut et me
    dilexisti,
    etc. In Filio
    quippe
    nos Pater
    diligit, quia
    in
    ipso
    nos
    elegit
    J )
    antemundi constitutionem.
    Qui
    enim
    diligitunige-
    nitum
    profectodiligit
    et membra
    ejus quaeadoptavit
    '
    in eum
    per
    eum. Non ideo
    pares
    sumus
    unigenito
    Filio, per quem
    creali et recreati
    suiiius, quia
    di-
    ctumest: Dilexisti eossicutet
    me, neque
    enimsem-
    per aequalitatemsignificat qui dicit,
    sicut
    illud,
    ita
    et
    illud,
    sed
    aUquando
    tanlum, quia
    est
    illud,
    est et
    illud,
    aut
    quia
    est
    illud,
    ut sit et illud.
    Pater, inquit,
    quos
    dedisli
    mihi,
    volo ut ubi
    ego
    sttmetilli sint ine-
    cum; qui
    sunt isti
    quos
    ait aPatre datos sibi? nonne
    illi de
    quibus
    aliolocodicit: Nemo veriil ati menisi
    Pater
    qui
    misil metraxerit eum?
    Ipsequidem
    dese
    dixit, quod
    ibi
    jamesset,
    de nobis autem velle se
    dixit,
    ut essemusibi cum
    illo;
    noninaniter,
    sedfide-
    liter
    jamdeputat factum, quod
    futttrumessenondu-
    *!)
    SMARAGDIARBATJ S.
    ^
    220
    bitat.
    Nohei satis fuit dicere
    : Volput ubi
    ego
    sumA
    et
    ipsisint,
    sed
    addidit,
    mec\mi:
    esse enim.cuin
    illo
    magiium
    nonutii est-,
    et miseri
    possiint
    esse,
    ul)i est
    ille, quoniam
    quiciinque ubicunque
    fyerint
    est
    et
    ille. Sedbeatisoli Siinteuni
    illp, quia
    beati e.ssenon
    poteruntnisicx
    jllo, Quod
    yero
    adjunxit,
    ut videant
    plariiaterii
    iiieam
    qttam
    dedisti
    mihi, quiq
    dilexisti me
    anie coftsiitulionemmundi,
    ijt
    videant
    dixit, noq
    ut
    credant,
    fidei mer.cesest
    ista,
    11011
    fides, quam
    cla-
    ritatem Doraini,
    nisi illam
    qua
    Deus est? Beatieinm
    mundo
    cordViqriPni&mipsi
    Deumvidebunt
    (Maith.y),
    Cogiioscehdus
    estcj muji,dis corde, sohjs
    verus D.eus
    cumPatre et saqctb Spirilu
    Filius,
    quia
    Trinilas est
    olns verus Detis: Et notum
    feci eis, inquit,
    nomen
    tuum,
    ei notum.
    faciam,
    hoc
    est,
    notum
    feci
    per
    fi-
    dem,
    notmn
    faciam
    per speciem,
    notuni
    feci
    cum
    fide
    peregrinantibus,
    noluro
    faciamsine
    fine
    regiian-
    tibus : Ut
    diiectio, inquit, qua
    dilexisli
    me,-in
    ipsis
    sh,
    el
    ego
    in
    ipsis. Quomodoergo dilectio, qua
    di-
    lexit Pater
    Filitim, estet
    in
    nobis,
    nisi
    quia
    jiiembra
    ejus
    sumus? et inillo
    diligimur,
    cum
    ipse diligitur
    lottis,
    id
    est, caput
    et
    corpus.
    Idgosubjunxit: Et
    ego
    in
    ipsis, taliquani dieeret, quoniamego
    sumet
    ipsi.
    Aliter etiini estiri -nobis
    tanquam
    in
    templo
    suo.
    AHterautemquia
    etnos
    ipse
    Sutous,
    cumsecundum
    id
    quod,
    ut
    caput
    noslrtim esset, bomo factusest,
    corpus ejus
    sumus.
    Sed hwceurri dixisset
    J esus, ccjresstts
    est cumdi-
    scipulis
    trans torreritem
    Cedron, usque
    ad illud: Si-
    mon
    ergo
    Petrus liubens
    gladium,
    eduxit
    eumetper-
    cussil
    principis
    servum,
    el abscidit auriculam
    ejus
    '
    dexifam. Erat autemnomen.servi Malclms. Malchus
    autem
    interpretatur regnatiirus. Quidergo
    anris
    pro
    Domino
    airqiiHata
    et si Dbmino saiiajlti
    .sjgnificat,
    nisiaudilum
    ampulata
    yetustate renovatum'? ut sit
    iri hbvilale
    splrilus,
    et non invetustatelitterae.
    Qued
    cui
    praestitum
    fuerit a
    Christo, quis
    dubitet
    regnatu-
    rura essecumCliristo?
    Quod
    autemservus inventus
    est,
    et hocad illam
    pertinet vetiistalein, quoe
    in
    ser-
    vilutem
    generaf, qucecst-Agar,
    sed ciim
    accesserit
    sanitas
    figurata
    est ei,iiberlas.
    j
    Quid
    est
    quod
    ait
    J estis';
    Regnupi
    meum non est
    de
    hoc mundo? Hic est enini
    regnumejus
    usque
    in
    finfem
    sceculi,
    .sedfemennon est
    hinc,.quiaperegrina-
    lur
    inm.undo,
    Regno
    suo
    quippe
    dixil: de
    nimidonon
    estis,
    sed
    ego
    de
    piuiido
    vos
    elegi.
    Erant
    ergo
    de
    mundo, quando regnum ejus
    non
    erant,
    sed ad
    mundi
    principem pertinebant.
    Sed Deus nos eruit
    de
    potestate fenebrarum,
    et traiislulit in
    regnum

    Filii Claritatis
    suse,dequoregno.dicjl: Regnum
    meum
    nonestdehocmundo.
    Quid
    est
    ergo quod
    Marcus
    evangelisla
    dicit: Do-
    miiium
    ctucifixum
    hora lerlia,
    J oannes aulem
    quasi
    hora
    sexla, nisi
    quia
    bora tertia crucifixusest
    Dqnli-
    nus
    linguis J ttd.ceorum, hora sexta. vero manibus
    mililuro?
    Iti eo vero.
    qupddicif
    :
    Acceperunt
    veslimenta
    ejus
    et
    feeerunt quqluor partes, Quadripartita
    vesUs
    })o-
    -mini noslri J esu Christi
    qttadr|pai'titam
    figurabat
    A ejus
    Ecclesiam
    per
    quatuor partes mundi diffusam
    ;
    funica
    vero Ula
    sortita.et
    fibti
    .divjsa,
    oiflhiuinista-
    rum
    partiuin significabat
    "unifafeiti, quce
    ctiaritatis
    vinculo continetiir. In sorte atitem
    quid
    riisi Dei
    gralia
    comraendata est?
    Quid
    etiimde
    ipsa
    crucedi-
    cturi sumus?
    Recte
    iti ea
    inteliigituf, qubd
    ait
    Apo-
    stolus:
    Qum
    sit
    lalitudo,
    et
    longitudo,
    et
    dltiittdo,
    et
    profundum.
    Lataest
    quippe
    iti transverso
    lighti, qtio
    extendunlurpendenlis nianus,
    e't
    significatopera
    boiia
    i.tt
    Iatitudine
    charitafis.
    Longa
    est a' iransvefso
    ligno
    jisque
    ad
    terram,
    ubi dorsum
    pedesquefiguntuf,
    ef
    sjgnificat perseverantiam;
    in
    J otigittidinetemporis
    qsque
    in finem. Altaest in
    cactiniine, qub
    tratisvef-
    sum
    lignum
    sursumverstis
    excedit, etsignificat
    su-
    pernurnfineni, qtiQ
    cuncta
    opera
    'referuniut,
    qubniam
    B cuncta
    qiise
    latitudine el
    longitudinfe
    bfeneac
    perseve-
    ranter
    (iunt, propfer
    altltudineni divitibfumfacienda
    sum.
    prseitiiorum.
    Prbfundaest iri fea
    partfe'qiise
    iri
    lerra
    figitur,
    ibi
    quippe
    fetocculta
    fest,
    riec vidfeK
    pptest,
    sedctincia
    ejusapparetttia
    et ettiinerifiainde
    consurgunt,
    sic et botia hostra de
    prbfunditate gra-
    lice
    Dei, quaecomprehendi
    ac
    dijiidicari
    ubn
    pbssunt,
    universa
    procedunt.
    Cumvidisset
    ergo
    J esus
    matremet
    discipulum
    stan-
    tem,
    elc. Hcec
    niniirtim esf ilja hora
    de
    qua
    .J estis
    aqtiam
    conversurus in
    vinum, dixerat
    matri :
    Quid
    mihi et tibi
    est,
    niulier? nondttiji venit
    hora mea.
    Sic
    ergo
    matrem
    magistri
    et Domini sui
    discipiilus
    et fanmlus
    accepit
    in
    sua,
    ut
    quanrJ o
    distribuebatur
    Q
    unicuique prout unicuique optis
    prat.
    Iiitelligendum
    esl sicdislributum fuisse huic
    diseipuloquod opus
    erat,
    ut iltic eliam bealceMaj'jce
    tanquam.msOri.s
    ejus poitio poheretui",
    et ati
    ejjisciiram, qujdguid
    ei
    esset nece&sariura
    pertineret.
    Quid
    sibi vult
    hoc, quod ticetum,
    etc. 'i J udcci
    quippe ipsi
    erattt
    acetum,
    degetteratites
    a vitio
    pa-
    friarctiarum et
    prophelaruffi,
    et
    fanquam
    de
    plerib
    vasede
    iniquitate
    mundi
    hujnsimpletum
    cor liaben-
    tes, quasi spbngia
    cavernosis
    quodammbdb, atqtie
    fortuosis
    latibulis
    frauduleiitu.m.
    Hyssoptts
    auteiti ctii
    circumposuerunt spongiam
    aceto
    plenaih, qtibniam
    herba est
    Iiumilis,
    sed
    pecttis pufgaf, ipsiuS
    Cliristi
    iiumilitafem signiricat, quam
    cifcumdederunt et se
    circumveiiisse
    ptitaverunt.
    Unde
    scfipturii
    est : As-
    perges
    me
    hyssopo,
    et
    mundtibor,
    Chfisti
    harilque
    hu-
    milifale muiidamur. Per arttiidlnfenivfero
    Scripttifae
    ;
    significabantur quse impifebatitur
    hbc facto. Cum
    efgoaccepissel
    J esus
    aeetum,
    dixit: Corisuhiriiutum
    est.
    Quid
    nisi
    quod prophetia
    tStifo
    tempbfe
    anlea
    preedixeraf?
    riamantfeailledixerat: Sitio.
    fariquam
    diceret: Hocminus fecistis, dafe
    quod estis,
    et itii-
    pletum
    est: In siti inea
    potdveriini
    fiieaceto
    (Psal.
    LXVIII).Quid sighificat, quod
    untfs milituhi lahcea
    latus Dbmini
    aperuit?
    Ut illic
    quodammbdo
    vitce'<)s-
    tium
    pandefetui',
    utide sacramenta Ecelesiccmana-
    i verutit. Namei inmbnumento
    novbifesitiis
    fest
    J esiis,
    Iii
    quo
    "noiidum
    quisquis posiltis
    erat. Sleutin Ma-
    ;
    'rice
    virginls
    utefb,
    ueititiante
    illiim,
    tieirib
    jjsoSt
    iltent
    221 COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 222
    eonceptusest;
    ita et inhcc monumento nemoanle
    iilum,
    nemo
    post
    illum
    sepultus
    est.
    SABBATOSANCTO.
    SPISTOLABEATI PAULI APOSTOLI AD COLOSSENSES
    ,
    CAP.III.
    Si consurrexistis cum
    Christo, quce
    surstim
    t Siint
    qncerite,
    ubi Cbristus est in'dexteraDei se-
    dens.
    Quce
    sursiirii
    suntsapite,
    non
    quaesiiper

    terram. Mortui enim


    estis,
    et vita vestra abs-
    t condila est ciimCbristo i Deo. Cumenim Cbri-
    i. stus
    apparuevit
    vita
    vestra,
    luricei vos
    apparebitis
    cuni Christo In
    gloria.
    J
    Colossenseset
    hi,
    sicut
    Laodicenses,
    sunt
    Asiani,
    et
    ipsi praeventi
    erant a
    pseudoappstolis,
    nec ad il-
    los accessit
    ipse Apostolus,
    sed et tios
    per episto-
    fam
    recorrigit.
    Audiefant enim verbumab
    Archip-
    po, qui
    minisleriumin eos
    accepit. Ergo Aposto-
    lus
    jam
    ligatus,
    scribit eis ab
    Eplieso per
    Tichi-
    cum
    diaconum,
    et Onesimum
    acolytum, scripta
    ex
    urbe Roma.
    Si consurrexistis cum Christo.
    Superius
    enim
    ciixerat,
    si mortui estis cumCiiristb ab elementis
    mundi. Mundi enitn elementa
    inlelligi voluit,
    ava-
    ritiaraet luxuriam et ceetera
    similia,
    et
    consequen-
    ter
    post
    vitiorurii mortificalionemait : Si consurre-
    xislis cum
    Chtislo, quw
    sursum sunt
    qiimrile,
    hoc
    est,
    non solum terrenis moriemini
    vitlis,
    sed
    etiam ccelo
    vivile,
    nihil terrfeiium
    ambiatis,
    nihil
    itioriale
    quceratis,
    ccelestemsectamini
    patiiam,
    elc.
    Ubi Chrislusest addexteram Dei sedens. Victori
    fiiio et
    per"
    sanctam incarnatioiiem tolius ttiundi
    triumphatori post
    resrifrectibnis
    gloriam,
    hbtiora-
    bilis consessus dalus
    est,
    in dextera Dei Palris.
    Consessus eiiitii
    isfe
    nihil deiriohstrat aticid
    ,
    iiisi
    bonoris
    sequalitatfehi.
    Nam verbumlvociliud
    sigtii-
    flcat,
    ut
    caput
    riostrum iri
    patris cognosceretur
    dextefa
    collocatum,
    in
    qua parte ponendi sunt, qui
    pef
    fidema divinitalis riinnere non
    segregantur,
    propter
    illud:
    Palet,
    voto ut ubi sum
    ecjo,
    ibi sint et
    lii mecttrii. Nam si naturam deitatis
    excogites,
    quem
    locum
    potes
    habefe
    patfis
    sinistrcevel dex-
    tfee?
    quoniam ubique pletiissima majestafe
    com-
    piectituf.
    Moritti
    eriibiesiis,
    et vitavestraabscondita
    est,
    etC..
    Queeri pbtest qubmodo
    viventibus et aclhue iti
    vita
    posilis dicitur,
    mottui esliscumChristo. Sed
    quia
    inalio loco dicit:
    Qtiicunquebaptizati
    eslishi
    'Chrislo
    J esu,
    in morie
    ipshisbaptizali
    eslis. Et
    quia
    vfelushomo nosler simul crucifixus est cum
    eo,
    constal
    ut,
    sicul
    propler
    nos Cliristus
    crucifixus,
    mortuus
    etsepultus est,
    et
    resUrrexit,
    nos
    quoque
    ad
    passiohis
    suce
    similitudineni, voluptates
    et cu-!
    piditates
    noslras
    crucifigamus,
    et in
    baptismale
    mysterium
    mortis
    sepulturae
    et
    gloriam
    resurre-
    .ctionis
    ej.us imitefliur,
    ut si
    passionum ejas
    socii
    ftierimus,
    simul et
    glorice
    resurrectionis erimus. Si
    Seniiri morlui sumus cum
    Ghristo, crediHjus
    quia
    -Bimiilt
    jakn
    viyemus cftmeti* EIab.o;raiidura
    .est
    Aitaque,
    ut nihil de sordibus veleris bomiriis
    agno^
    scatur in nobis. Christus autemnon ex
    parlej
    sed
    integer
    est
    crucifixus,
    ut nos ex toto
    monamur
    peccato
    et vivamus Deo. Ille autem
    yiyit.Deo,
    qui
    Christi
    vestigiaj
    humilitate sanctificatione et
    pie-
    tate^ectatur.
    CumenimChfistus
    apparuerit,-
    vila
    vestra, tune et
    vos
    apparebitis,
    etc. Vita nostra dicitur
    ChristJ jSj.
    sicut
    ipse
    dixit :
    Ego
    sum
    via,
    veritaset vila
    (J oan,
    xiv);
    Et
    quia
    filii Dei cum
    simus,
    nondum
    apparuit
    quid
    erimus. Scimus cum
    apparuerit,
    similes ei
    erinius,
    non enim hie debemus nostram
    gloriaiu
    quserere,
    ne denobis dicatur :
    Beceperunt
    mercedem
    simm
    (Matth. vi).
    EVANGELIUM
    MATTILfili
    CAP.XXVIII,
    R
    Vespere
    autem sabbati
    quae
    lueeseit in
    priroa

    sabbati,
    venit Maria
    Magdalene
    et alia Mariavidere
    epulcrum.
    Et ecce terrse motus factus est ma-
    <
    gnus. Angelus
    enim Domini descendit de ceeloet
    accedens revolvit
    lapidem,
    et sedebat
    snper
    eum.
    Erat auteni
    aspectus ejus
    sicut
    fulgur;
    et
    vesti-
    nieiita
    ejus
    sicut nix. Prce limore autem
    ejus
    ex-
    territi sunt
    custodes,
    et facti sunt velut morlui.

    Respondens
    autem
    angelus
    dixit mulieribtts : No-
    lile timere vos : Scio enim
    quod
    J esum,
    qui
    i crucifixus
    est, quceritis.
    Non est hic, Surrexit
    <enimsicut dixit. Veniteet videte
    locum,
    ttbi
    po-
    situs erat Dominus. Et cito etihtes dieite di-

    scipulis ejus, quia surrexit,


    et ecee
    prsecedet
    vos
    in Galilceam. Ibi eum
    videbitis,
    sicut
    preedixit
    ^-
    vobis.t
    Yespere
    autem
    sabbuti, quw
    lucescit in
    prima
    sab-
    bnii,
    venit Matia
    Magdaletve,
    el alteta Matia vi-
    dere
    sepulcrum. (Ex Augusl.) Vespere
    autemsab-
    bati,
    quod
    diversa niulierum
    tempora
    in
    Evange-
    liis
    describuntur,
    non mendacii est
    sigmim,
    sed
    sedulae yisitationis officium.
    Qum
    tucescit in
    prima
    sabbati,
    a
    parte prima noctis, quod
    est
    vesper,
    ipsam
    noctem voluit
    significare, cujus
    noctis fine
    venerunt mulieres. Cur autem noctem
    appellat
    ve-
    sperain
    !
    quia vespere
    licebat afferre
    aromata,
    trans-
    acto
    utique
    sabbato. Hoc
    ergb dicif: vespere
    sqb-
    bati,
    ac si diceret
    :
    Nocte
    qucesequitur
    sabbatum
    yenerijnf, qttotempore voluerant,
    venire liberum
    u
    habentes;
    sive
    vesperesabbuii,
    non
    vesperascente
    die,
    sed
    vesperascente
    nocte,
    id
    est,
    in fineno-
    clis yenerunt. Abexordiomundi dies
    prceoedebat
    noctem
    usque
    adChristi
    passionem.
    A Christi vero
    reshrreclione,
    nox
    prcecedit
    diem. Sive ita
    legen-
    dum, vespere sabbati,
    id
    est,
    arurora
    quce
    noctis
    initio lucet, ipsa per
    lotani noctemmanente ma-
    ne elucescit,
    etideo
    forsitan,
    hae mulieres a noctis
    inilio
    usque
    inane ibi manserunt. SedMarcusdi-
    cit: Et valde mane
    (Marc. utt.),
    et
    reliqua. Ap-
    paret
    autem
    qua
    liora resurrexit Dominus,
    idest
    mane, cujn
    quadragesima horis, juxta Augusliiium,
    in.
    sepalcro
    Msse
    describilur,
    id
    est, quatuor
    ho-
    ra.s, qua
    die
    crucj/ixus est, remaijent.es
    duodecim
    J iorae.ijocfis, sabbatij, duqdecim
    diei
    sabbati, cfttcj-
    225 SMARAGDIABBATIS
    224
    decimnoctisdiei dominicse,tricesima
    autemet tresin
    A
    sepulcro.
    Pro hac causa
    quadragesima
    diebus
    post
    resurrectionem
    apostolis
    suis
    sccpe
    se manifestavit.
    In nomineautem, quod
    est
    vesperee,
    multi diversa
    putant.
    In
    Evangelio
    enim Greeco ila
    habetur,
    o-ii Se<7S6KTOV Trj
    iirifoiur.ovari
    stj
    jsueni0"KS6TWV,
    id
    est, vcsperm
    sabbali, qum
    tucescil in
    prhna
    sabba-
    torum,
    in
    quo apparet,
    J iJ J i,
    quod
    femininumnomen
    est,
    Tvjfemininum
    pronomen
    est,
    unde
    quidam
    vo-
    lunt, quod vespere communis,
    hoc
    est,
    masculini
    et feminini sit
    generis nomen, cujus
    ablativus ve-
    spere, quidam
    volunt
    vespera,
    non
    vespere dici,
    femininum facientes.
    Quidam
    subtilius ita
    legunt.
    Yenit Maria
    prima sabbati, quse
    lucescit
    vespere
    sabbati. Alii ita
    intelliguiU,
    ut sabbatum
    requies
    inlepretetur. Yespere
    autem
    quielis, quse
    lucescif
    I
    in
    prima,
    et
    reliqaa.
    In
    prima
    : Prima dies di-
    citur
    dominica, quae
    meruit videre Dominumre-
    surgere,
    et mundum
    nasci, alque reparari per
    Christum.
    (Ex Aucjust.)
    Non
    potest dici, vesper
    luceseensin
    prima
    sabbali,
    nisi
    nomine
    vesperi
    nox
    ipsaintelligatur
    quam
    lux
    terminat,
    etusitalus
    loquendi
    modusest di-
    vinae
    Scripturse
    a
    parte
    lotum. A
    vespereergo
    noctem
    significavit, cujus
    extremumest diluculum. Diluculo
    enim venerunt illee mulieres ad
    monumentum,
    ac
    per
    hocea uocte
    venerunt, qucesigntiicata
    est no-
    mine
    vesperi.
    Tota enim
    significaia
    est eo
    nomine,
    ut
    dixi,
    et ideo
    quacuraque ejus
    noctis
    parte
    ve-
    uissent,
    ea
    utique
    nocte venissent. Cum
    ergo
    ve-
    nerunt
    parle ejus
    noctis
    extrema,
    ea
    procul
    dubio
    nocte venerunt.
    Vespere
    autem
    quce
    lucescit in
    priiua sabbati,
    non
    potestnisi
    tota
    ipsa
    nox
    intelligi.
    Ideo
    igitur vesperevenerunt, quseipsa
    nocte vene-
    runt.
    Ipsa
    autemnocle
    venerunt, quee
    noelis
    ipsius
    quamvis
    exlrema
    parte
    venerunt.
    (Ex Vutg.)
    Nonest relatio J oannis
    contraria, quee
    refert diluculo ad monumentum venisse Mariant
    Magdalene,
    Matthseo
    dicenle;
    vespere
    sabbati Ma-
    riam
    Magdalene
    cum altera Maria venisse adse-
    pulcrum
    Domini,
    dum
    vespere
    a Matthseo
    positum
    sit
    pro
    sero et
    tarditate, tanquam
    si
    diceret,
    tarda
    hora noctis. Tardeenim dicimus
    aliquid fieri, quo-
    lies mullae horse
    prselereunt temporis
    constituti.
    Et
    quoniam magna pars jam
    fuerat noctis exacta
    DominO
    resurgente. Vespete,
    hoc
    est,
    sero seutarde
    dicitur a
    Malthseo, quod
    et J oannes
    significat
    di-
    luculo. Adhuctamen tenebrae
    erant,
    ut
    juxta
    malutinum
    tempus
    illa hora
    possit intelligi.
    .
    Prm titnore autem e'us exterriii sunt
    custodes,
    et
    facli
    stmt velutmortui.
    Respondensqueangelus
    dixit
    mulieribus,
    noiilelimere
    vos,
    scioenim
    quod
    J esum
    qui crucifixus
    est
    qumritis. (Ex Hiero.)
    Custodesti-
    more
    perterrili,
    inslar morluorum
    stupefacti ja-
    cent,
    sed tamen
    angelus,
    non
    illos,
    sed mulieres
    consolatur : Nolitelimere
    vos; illi, inquit, timeant,
    in
    his
    pcrseveret pavor,
    in
    quibus permanet
    incre-
    dulitas. Csclerum
    vos, quia
    J esum
    quseritis
    cruci-
    fixum,
    audite
    quod
    resurrexerit et
    proroissaper-
    Afecerit:
    Veniteetvideleubi
    posilus
    erat
    Dominus,
    u1
    si meis verbis non
    creditis,
    vacnocredatis
    sepul-
    cro. Et
    gradu
    cumcito
    pergite,
    nuntiate
    discipulis
    ejus, quia surrexit,
    et
    prsecedet
    vbs in
    Galileeam,
    hocest involutabrum
    getuiliura, tibianteerror,
    erat et
    lubricum,
    et firmoac stabili
    pedevestigium
    non
    po-
    nebant.
    Et exieruntcito
    demontimento,
    cumlimoreet
    gaudio
    magno,
    currentes
    nunliarediscipulisejus. Duplex
    men-
    tesmulierumlenebat
    affectus,
    timoris
    etgaudii.
    Alter
    de miraculi
    magnitudine,
    aller ex desiderio re-
    surgentis,
    et tamen
    uterque
    femineum concilabat
    gradum, pergebantadapostolos,utperillos
    fideisemi-
    narium
    spargeretur.
    B
    DOMINICASANCTA IN PASCHA.
    EPlSTOLA, BEATI PAULI A.POSTOLI AD
    COWNTUIOS,
    CAP.V.
    i
    Expurgate
    vetus fermentum ut sitis novacon-
    t
    spersio,
    sicut estis
    azymi.
    EtenimPascha noslrum
    t imrnolatusest
    Chrislus, itaque epulemur ,
    noii in
    c fermento
    veteri, neque
    in fermento malilise et
    <
    nequilise,
    sed in
    azymis
    sinceritatis et veri-
    t tatis.
    Expurgale
    vetus
    fermenlum,
    ut silisnova
    consper-
    sio. Id
    est,
    nihil invobis
    remaneat,
    de veteris cor-
    ruptionenalurae,sed
    sinceri
    estote,
    candore
    gratiee,
    nilore
    justitioe.
    Sicut estis
    azymi.
    Hoc
    est,
    azymi
    facti
    per baplis-
    mum, quod
    nobis Christus sua
    passione largitus
    t
    C
    est,
    non
    jam
    in
    agnispecie,
    sed in veritate
    corpo-
    ris immolatus. Nihil
    itaque
    invobisconversationis
    prislinoerelinquatis, quod
    sinceritatem
    possil
    naturae
    corrumpere.
    Etenim Pascha nostrum immolatus est Christus.
    .
    Ac si
    diceret,
    non anobis in
    figura agnus,
    sicut
    , J udaeis, ,sed in veritate nobis
    quotidie
    occiditur
    Christus,
    et Pasclia
    quotidie celebramus,
    si
    fer-
    menlum malitiee et
    nequitiae
    nonhabemus. Et J u-
    deei
    quideni septem
    diebus
    azyma comedebant,
    et
    quia
    in
    septem
    diebus mundus est
    factus,
    qui
    semper
    insuo ordinerevolvitur. Nos
    simpliciter
    Pa-
    schacelebramus si in his diebus
    pure
    et sinceriter
    versamur.
    Quod
    est enim aliud
    fermentum.,
    nisi
    corruptiq naturce, quod
    et
    ipsumprius
    a natu-
    rali dulcedine
    recedens,
    adullerhio
    acrore
    corru-
    ptum
    est.
    Itaqueepulemur.
    Id
    est,
    nos
    qui
    a fermentoma-
    litiseet
    nequitiae
    abstinemus
    jugiter
    salutaris actu
    ,
    salutis solemnia
    celebremus,
    et interiori
    homine
    :.
    simplicitatis
    et verilatis
    azymis repleamur.
    (j
    EVANGELIUM
    MARCI,
    CAP.ULTIMO.
    Maria
    Magdalene
    et Maria J acobi et Salome
    emerunt
    aromala,
    ut venientes
    ungerent
    J esum;
    s
    Et valdemaneuna Sabbatorum veniunt ad mo-
    u

    numentum, ortojam
    sole. Et dicebant ad
    invicem,
    :-
    Quis
    revolvet nobis
    lapidem
    ab ostiomoiiumenti ?
    Et
    respicieoles
    viderunt revolutum
    lapidem.
    Erat
    -
    quippemagnus
    valde. Et introeuntes inmonumen-
    223
    COLLECTIONES
    IN EPISTOLASET EVANGELIA. 226

    tum,
    viderunt
    juvenem
    sedentem a
    dextris,
    co-

    opertum
    stola
    candida,
    et
    obstupuerunt. Qui
    di-
    cit illis:
    Nolileexpavescere,
    J esum
    qucerilis
    Na-

    zarenum,
    crucifixum
    ; surrexit,
    nonest
    hic,
    ecce
    locus ubi
    posuerunt
    eum;
    sed
    ite,
    dicile di-

    scipulis ejus
    et
    Petro, quia praecedit
    vos in

    Galilccam,
    ibi eumvidebitis sicut dixit vobis. i
    Maria
    Magdalene
    et Matia J acobi et Salotneeme-
    runt
    atomata,
    ut venienles
    ungerent
    J esum. Iii Evan-
    gelio
    Lucce
    scriplum
    est, quod
    revertentes amonu-
    mento, paraverunt
    aromata et
    unguenta,
    et sabbato
    quidera
    siluerunt
    propter
    mandatum
    (Luc. xxiv).
    Mandatum
    ergo legis
    erat,
    ut sabbati
    silentium,
    a
    vespera usque
    ad
    vesperam
    servarelur.
    Ideoque
    religiose
    mulieres
    sepulto
    Domino
    , quamdiu
    li-
    cebal
    operari, idesl,, usque
    ad solis
    occasum,
    in
    Liiguenlis preeparamdis^erant'occupatoe,
    ut
    Lucas
    scribit. Et
    quod
    tunc
    preeanguslia temporis opus
    explere nequibant,
    festinaverunt
    mox,
    ut trans-
    acto sahbati
    ,idest,
    occidente
    sole,
    ubi
    operandi
    Hcentia remeaverat emere
    aromala,
    sicut Mar-
    cus
    refert,
    venientes
    -
    mane
    ungerent corpus ejus.
    Nequfe
    enim
    vespere
    sabbati
    preeoccupanie
    jam
    noctis
    arliculo,
    monumentum adirevoluerunt.
    Et valde mane una sabbatorumveiriunl ad mo-
    ttumentumotio
    jam
    sole. Prima sabbatorum,
    pri-
    ma dies
    est,
    a die
    sabbatorum,' idest,
    requietio-
    num, quam
    nunc diem
    dominicam, propter
    resur-
    rectionemDomini
    salvatoris,
    niosecclesiasticus
    ap-
    pellat.
    Id
    ipsum
    autem
    est,
    cum una sabbali sive
    una sabbalorum
    leghnus,
    id
    est,
    una dies a sabba-
    torum
    die,
    hoc
    est, requietionum quce
    in sabbatis
    custodiebantur. Sanctceautem
    mulieres, quce
    Domi-
    uum fuerant
    seeulae,
    cum aromatibus ad monu-
    menium
    venerunt,
    et ei
    quem
    viventem
    dilexerant,
    etiammortuo studio humanitatis
    obsequunlur.
    Et
    nos
    ergo
    in
    euni, qui
    est mortuus
    credentes,
    si
    odore virtutuni
    referti,
    cum
    opinione
    bonorum
    operum
    Dominum
    qucerimus,
    ad monumentum
    pro=
    fectoillius cumaromalibus venimus.
    Quod
    aulem
    valde mane mulieres venerunt ad
    nionumentum,
    orto
    jam
    sole,
    id
    est, cumjain
    coelumab orientis
    parte
    albesceret, quod
    nonfit
    utique
    nisi solisorien-
    tis
    vicinilate, juxla
    hisloriam
    quidem magnus quce-
    rendi et inyeniendi Dominumfervor charitatis os-
    tetiditur. J uxta intellectum vero
    myslicum
    nobis
    datur
    exemplum,
    illuminatafacie
    decussisque
    vitio-
    rum
    teuebris,
    odorembonorum
    operumDoniino,
    et
    orationumsuavitalemofferre.
    Et dicebant adinvicem:
    Quis
    revolvet nobis
    lapi-
    demaboslio monumenti? Et
    respicientes,
    viderunt
    revolutum
    lapidem,
    erat
    quippemagnus
    valde.
    Quo-
    modo
    lapis per angelum
    revolutus
    sit,
    Malthseus
    sufficienter
    exponit.
    Sed revolutio
    lapidis myslice
    reserationem sacramentorum
    Christi, quae
    velamine
    litterse
    legis tenebantur,
    insinuat. Lex enimin la-
    pide scripta
    est:
    cujus
    ablato
    tegmine, gloria
    re
    surrectionis
    oslensa,
    et abolitio morlis
    antiquae,
    A
    ac vita
    speranda perpetua ccepit
    toto orbe
    prae-
    dicari
    Et inlroeuntes in
    monumentum,
    viderunt
    juvenem
    sedentemin
    dexttis, coopertum
    stola
    candida,
    et
    obsiupuerunt.
    Introeuntes ab orienlein domumil-
    lam
    rotundam, quae
    in
    petra
    est
    excisa,
    viderunt
    angelum
    sedentemad meridianam
    partem
    loci il-
    lius,
    ubi
    positum
    ftterat
    corpus
    J esu. Hoc enim
    erat in dextris :
    Quia
    nimirum
    corpus, quod
    su-
    pinumjacens, caput
    habebat ad
    occasum,
    dextram
    necesse est haberet ad
    auslrum,
    scribit enimMat-
    theeus, quodangeluni, qui
    revolvit
    lapidem
    abostio
    monumenli, primo
    viderunt
    super ipsumlapidem
    sedentem, qui
    eas intrare in loeum uhi Dominus
    erat
    posilus jusserit,
    et videre
    quod jam
    resur-
    g
    rexisset a morluis. Scribit
    Lucas, quod
    intrantes
    in monumentumduos
    angelos
    in albis inibi stan-
    tes invenerunl. Illee
    ergo
    mulieres
    angelos vident,
    quse
    cum aroinatibus venerunt, quia
    videlicet illae
    mentes
    super
    nos cives
    aspiciunt, quae
    cumvirtu-
    tibus ad Dominum
    per
    sancladesideria
    proficiscun-
    lur. Notandum vero nobis est
    quidnamsit, quod
    in dexlris sedere
    angelus
    cernitur.
    Quid
    namque
    per
    sinistram,
    nisi vita
    praesens? quid
    vero
    per
    dextram,
    nisi
    perpetua
    vita
    signalur?
    Unde scri-
    plum
    est : Lmva
    ejus
    sub
    capile
    meo,
    et dexlra
    illius
    amplexabilur
    me.
    Sinistramnamque
    Dei Ec-
    clesia, prosperilatem
    videlicet vitce
    praesentis, qua-
    si sub
    capite posuit, iquam
    intensione summi amo-
    ris
    premit.
    DexteraveroDei eam
    amplectitur, quia
    Q
    sub eeterna
    ejus
    beatitudine lota devotioneconti-
    netur.
    Quia igitur redemptor
    noster
    jam prsesen-
    tis vitse
    corruptionem transierat,
    recte
    afigelus qui
    nuntiare
    perennemejus gloriam venerat,
    in dex-
    tra sedebat.
    Qui
    stola candida
    coopertus appa-
    ruit, quia
    festivitatis nostrce
    gaudia
    nuntiavit. Gan-
    dor etenim
    vestis, splendorem
    nostrae denunliat so-
    lenrailalis : Nostrcedicamus an suae? sedut falea-
    mur
    verius,
    et suaedicamuset
    nostroe,
    iUa
    quippe

    redemptoris
    nostri
    resurrectio,
    et nostra festivitas
    fuit, quia
    nos ad immortalitatem
    reduxit,
    et an-
    gelorum
    feslivitas
    exstitit, quia
    nos revocando ad
    coelestiaeorumnumerum
    implevit.
    In sua
    ergo
    ac
    nostra feslivitate
    angelis
    in albis vestibus
    appa-
    ruit, quia
    dumnos
    per
    resurrectionem dominicam
    D
    ad
    superna
    reducimur,
    coplestis
    patriae
    damnare-
    parantur.
    Sed
    jam quid
    venientes foeminas
    affatur,
    audiamus:
    Nolite
    expavescere,
    J esum
    qumritis Nazarenum,
    Crucifixurh,
    surrexit,
    non est
    hic,
    ecce locus.ubi
    posuerunt
    eum,
    Nolite, inquit, cxpavescere,
    ac si
    aperte
    dicat: Paveant
    illi, qui
    non amant adven-
    tum
    supernorum civium, perliniescanl qui
    carna-
    libus desideriis
    pressi,
    ad eorumse socictatem
    peflingere posse desperant.
    Yos autem cuf
    per-
    timescitis, quee
    vestros concives videtis? Unde et
    MaUhceus
    angelumapparuisse
    describens ait: Erctt
    autem
    aspectus ejus
    sieut
    fulgur,
    etveslimentum
    ejus
    sicut nix. In
    fulgore
    eteuimterror timoris
    est,
    in
    227 SMARAGDIABBATIS 228
    iriye aiitem .blandimentum candoris.
    Quia
    vero.
    omnipotens Deus,
    et terribilis est
    peccatoribus,
    et blandus
    jiisfis, recfe
    teslis i'esurrectionis
    ejus
    angelus
    et in
    fulgpre vultus,
    et in candore ha-
    bilus.
    demonstratur,-
    ut de
    ipsa
    sua
    specie
    etterre-
    ret
    reprobos,
    et mulceret
    pios
    : J esum
    quwrtlis
    Na-
    zarenum. J esus Lalino
    eloquio salutaris,
    id
    est,
    salvalor
    interpretatur,
    Atveromulti hocnoininediei
    poterant
    tunc,
    non tamen substaiilialiter,
    sednun-
    cupalive,
    ideo et locus
    subjungllur, utdequq
    J esu
    dictum sil manifestetur Nazarenum. Etcausam
    po-
    lius subdit:
    Crucifixum. Atqije
    addidit :
    Resurtexit,
    non esl
    hic. Non est
    hic,
    dicitur
    per prsesentiam
    carnis, qui
    tamen
    nusquam
    deerat
    per nraeseiifiam
    majestatis.
    Sedile,
    dicile
    discipulisejus
    et
    Pelro, quia prwce-
    -
    del vosinGalilwam.
    Quserenclum
    nobis
    est,
    cur no-
    minalis
    discipulis
    Petrus
    designatur
    ex
    nomine,
    sed
    si hunc
    angelus
    -nominatimuon
    exprimeret, qui
    ma-
    gistrumnegaveral
    venire
    inter
    discipulos
    noii au-
    deret. YocatUr
    ergo
    ex
    nomine,
    ne
    desperarit
    ex ne-
    gatione, qua
    itt re considerandum nobis
    est,
    cur
    onmipotens
    Deus eum
    quem
    cimctceEcclesice
    prce-
    ferre
    disposuerat,
    ancillseyoeem
    perlimescere,
    et
    seipsutn negare p.erraisit.
    Quod
    nimiruin
    niagnee
    aclum
    pielatis dispensaliojiecognosciiniis*
    nt is
    qui
    futurus erat
    pasto.r
    Ecclesiae
    ,
    in sua
    culpadisceret,
    qualiler
    aliis misereri debuisset. Prius
    ilaque
    ostcii-
    dileumsibi,
    et tunc
    prceposuit cceteris, ut
    ex sua
    infirmilate
    cognosceret, quam
    misericorditer aliena
    infirmatoleraret. Beneatttemde
    Redemptore
    nostro
    dicilur :
    Ptwcedet vosin
    Galilwam,
    ibi eum
    videbitis,.
    sicut
    dixit vobis.
    Galileea
    namque transmigralio
    facta in-
    lerprelatur.
    J am
    quippe Redemplor
    noster a
    pas-
    sioiiead
    resurrecliqiiem,
    amorte ad
    vitam,
    a
    pceua
    ad
    gloriam,
    a
    corrupiione
    ad
    incqrriiptionem
    trans-
    mi^rayeraf,
    et
    prius post
    resurreclionem inGalilsea
    a
    discipulisvidelur, quiaresurrectionis. ejus gloriam
    pos.l
    lcefi
    videbimus.,
    si modoa.vitiis ad virtutum
    celsiuidinem
    transmigramus. Qui ergo
    in
    sepulcro
    nuntiatur,
    in
    transmigralione carnisostenditur,
    quia
    is
    qui
    inmorlificaiionecaruisagnoscitur,
    intransroi-
    gratione njeiitis
    videtur. .
    FERIA
    SECUNDA-PASCILE.
    ]
    LECTIOACTUCM
    APOSTOLORUM,
    CAP.X.
    i Stans Pelrus in medio
    plebis
    dixit : Viri fra-

    tres, Yerbiim
    misit Deus
    filiis
    Israel,
    annuntians
    f
    pcjceaiper
    J esum
    Christum,
    hic est Dominusoia-

    niuni,
    vos
    scitis
    quod.factum
    est
    yerbumper
    iini-
    .
    versamJ udceam, incipiens
    enima Galilsea
    post
    ba-
    .
    plismuni, quo.dprccclicavii.J oannesJ e.sunj.
    a
    Naza-
    .,.1reth, quomodo
    unxerit eumDeus
    Spi.ritu
    sanclo et
    . <virtute.
    Qui perfransivit benefaciendo et sanaudo
    . <
    omii.esoppressos
    a
    diabolo,
    quoniam
    Deus erat
    <euni
    Ulo-
    Et
    nos,
    testes sumus
    omnium
    quae
    fecit
    <;n
    regioneJ udceoruui
    et
    Hierusalem,
    quem
    occi-
    : (
    derunt
    suspendenfes
    in
    ligno..
    Htinc
    Deqssusci-
    A
    tavit tertia die et dedit eummanifestumfieri nbn
    omni
    populo,
    sedteslibus
    prceordinalis
    a
    Deo,
    no-
    bis
    qui
    manducavimus et bibimus cumillo
    post-

    quam
    resurrexit a
    mortuis,
    et
    prcecepit
    nobis
    prce-

    dicare
    populo
    et
    iestifica.fi, quiaIpse
    est
    qui
    con-
    stitutus esl a Deb
    judex
    viyorumet mortuorum,
    Huic omiies
    prophetce
    testimoniuni
    perhibent,
    re-
    missionem
    peccatorum accipere per
    homeri
    ejus,

    omnes
    qui
    credunt ineum. t
    Verburamisit Dominus
    filiisIsrael,. annttntiansfu-r
    cem
    per
    J esumChristum. Yerbumhic missumEvan-
    gelium
    dicit,
    sive
    ipsum
    DominumJ esum
    Christum,
    quia Apostolis
    ait : Pacem meamdo
    vobis, pacem
    meam commendovobis.
    Qui
    est omnium
    Dominus,
    iii hoc
    apparet, inquil,
    Deuffi
    aceeplorem
    non esse
    "
    personartim, quia
    F-iliumsuiiiii
    uiiigenitum qui
    et
    Dominus oniniuffi
    atque
    conditor
    fest,
    cum
    genere
    humano
    pacem
    facere misit.
    Vos scilis
    quod factum
    est verbum
    pet
    universam
    J udceam.
    Quouiam
    Verbum Dei caro facta verbum
    est,
    id
    est, cfuouiam
    humana natura sine nllis
    prae-
    -cedcntibns.botiorutii
    operummeritis,
    Dei Verboest
    in utero
    Yirginis copulata,
    itaut cumillo fiferetuna
    persofia, qb
    hoc eumconfitemur natum de
    Spirilu
    sanctd et Maria
    virgine.
    .
    Incipiens
    aGalilma
    postbaptismum.
    CumEcclesiae
    regula
    sit fidelesin
    nomine
    sanctaeTrinitatis
    hapti-
    zari, quceritur quqniodo
    Lucas
    per totumhujus
    Iibelli
    textum,
    non aliter
    quam
    innomineJ esu Christi
    ba-
    p.ptismumdari
    lestetur, q.uoditabeatusApibrosiussol-
    vif.
    (ExAmbros.) Quodper
    unitateni uonjinis im-
    pletummysterium sit,
    c[uia
    siv.eChrislum
    dicas,
    et
    Deum Patrem,
    a
    quo
    unctiis est
    Filius,
    et
    ipsimi
    qjii
    unctus est
    Filium,
    et
    Spiritum quo
    unctus desi-
    gnasti. Scriptum
    est enim: J esuma Nazareth
    quo.-
    modo unxit eumDeu.s
    Spiritu
    sancto. SivePatrem
    dicas e,t Filium
    ejus,
    et
    Spiritum
    horum
    pariter iq-
    dicasti,
    si tamenid
    et cbrde
    comprehendas,
    sive
    Spi-
    ritum
    dicas,.fef DeumPatrem,
    a
    quo procedit Spi-
    ritus
    ,
    et Filium
    , quja
    Filii
    quoque
    est
    Spiritiis.
    nuncupasii.
    Undeut oralioni
    copuletur auctorjtas,
    in
    spiritu quoque
    recte
    baplizari
    nos
    posse
    Scri-
    ptura
    indicat,dicenteDbmino
    : Vosautem
    baplizabi-
    mini in
    Spiritu sancto,
    et
    Apostolus
    ait: Otnnesenim
    j)
    in
    ipsocorpore,.
    iri uno
    spirilu baptizali
    sumus. Aliler
    preecipuecongruit
    nosinnomine
    Domiai J esuChri-
    sti
    baptizari, quia
    sicut
    Aposlolus
    ait:
    Quicunque
    baptizaii
    sutnusin Chrislo
    J esu,
    inmotte
    ipsius
    ba-
    ptizalisumus.
    Quodptmdicavit
    J oannesJ esum d.
    Nazarelh, quo-
    mocip
    unxit
    eum,
    etc. Prsedicavit
    ergo
    J oannes J esuni
    sicut
    unx.iteum Deus
    Spifitu saijcto,.
    tunc
    utique
    cum dicebai :
    Ipse vqs boplizqvit.h\, Spiritu
    sqncio
    (Marc. i).
    Et iterum:
    Quiq
    vidi
    Spiritum
    descendeii-
    iem
    .quasi
    columbimi
    super
    eum
    (J oan, i). Uucfus
    est
    ergoJ esus, npn
    oleo
    visibili,
    sed dono
    gralice, q.uod
    visibili
    significatur unguento,, quq baptizato.syngit
    EccJ esia. Nec tamentunc unctus est
    Spiritu sanelo,
    ;.quoniam.sj;iper
    eum,.baptizatuniyelut cqlumba
    di)"
    229
    COLLECTIONES
    IN EPisfQLAS
    Ef EVANGELIA. 230
    scendit. f unc enim
    corpus suum,
    id
    est,
    Ecclesiam
    suam
    prcefiguraredignatus est, inqua preecipueba-
    ptizati accipiuntSpiritumsanctunij
    sedIsta
    mystica
    et.inyisib.ili
    unctioue.
    Qui pertransiit benefaciendo
    et sariandoomnes
    op-
    presiosudiabglq,'
    etc' ld
    est,
    Pater cum
    Filio,
    ttieUiis
    est enim sic
    intelligere quamdiviniiaferii
    Filii ciiin
    hqmine quam
    adsumpsit
    cbiiabitaiitfem.
    significari,
    neqtie
    Chrisfi
    personamgemitiare,
    et iti Nestbrii db-
    gma
    caderevideaitiur.
    Queni occiderunt
    suspendentes
    in
    tigno.
    Christus
    passusest,
    moriatiiui
    peccato,
    Chrislus
    resurrexit,
    vivamus
    Deo,,
    Christus transiit de libc miindb
    ad Palrem
    ,
    non hic hcfereatcor
    nostrum,
    sed ad
    superua sequatur' capiit
    nostrum,
    pependit
    in
    ligno,
    concupiscentiam
    carjiis
    crucifigarous.
    HuncDeussuscildviiierliadie.
    Quis
    suscitaviteum
    nisi invisibilisDeus? Dormivit enimet sbmntuhcce-
    pit
    et
    exsurrexit,
    quoniam
    Dominussuscepit eum;
    cui dixerat:
    Suscita
    me et reddam eis
    (Psal. iv).
    Tradilus est
    propter
    deiicia
    nostta,
    et resurtexit
    pto-
    ptei juslificalionem
    nositam
    (Rom. v).
    Erii enim et
    nobis
    hujus
    sseculinoctetfanslata
    resurrectio carnis
    ad-regnum, ctijus
    in
    capile
    nostro
    praecessit
    exem-
    plutii.
    Stirfexil fetvolayit in
    altuni,
    et
    pro
    nobis
    unicus
    jntefpeilat
    incoelo.Prcestat cum
    Patre, quod
    posfularat
    a
    Patre, quia
    medialor est et crealor.
    Mediatoi'ut
    poscat, creatqr
    ut tribuat.
    Fidelissimo
    igilur ef fidissiinq
    affectuei
    orationem
    quam
    docuit
    allegemus,
    ut
    quod
    facietidum
    jussit, ipsqadjuyante,
    facere
    valeamus, quod accipienduiti promisit, ipsq
    '
    daiile,
    sumamus.
    Et dedit eum
    manifestumfieri
    nbn omni
    populo,
    etc. Invenimus
    itaque apudquatuor Evangelistas
    de-
    cies
    conimeniOratumPominum
    visumesseab homi-
    nibus
    post resurrecfionem.
    Semel ad monunieiUum
    niulieribus. lterum
    eisdem-regredienfibus
    a nionu-
    roento initinere. Tertio Petro.
    Quafto
    duobuseun-
    tibus ih casteiiutti.
    Quinto pluribiis
    In
    Hierusalem,
    ubi nbttfeiatTbOmas."Sextoiibi feiimvldit f iibmas.
    Seplimo
    ad ffiareTiberiadis. OctavoihmonteGali-
    laeeesectiiidumMallhoeum.
    Nonoqufei
    dicit
    Marciis,
    novissiriie
    recumbenlibus, qtiia jatii
    nbn
    erant in
    terra cuffiilloconvivaluri. Decimoin
    ipso die,
    hon
    jam
    in
    leria,
    sed elevatumih nube. Crebra enim
    .
    erat cumillis
    ejusconversalio, per
    dies
    quadraginla,'
    priusquani
    ascendissetincceluhi.iS^ohtamen eis
    per
    oinnes cotiliriubs
    appa'rtterat.
    Pef ilios enim
    c|ua-
    draginta
    dies
    quotifesvoluit, qttibus voluit, quem-
    adrriodum
    voluil, apparuit.
    Nobis
    qui
    riianducaviihusei bibhriuscuni
    illo,
    etc.
    Hiebeatus
    Pefrus quod
    in
    Evangeliofeciietur,
    ex-
    pbflit, ptist
    Testtrfectibtiemscillcet se bibisse ciim
    Dottiiiib,
    nisifbrteiliibcreciailius
    indicatum,tibiait:
    Dorieeiltudbibdrii vdbisctimnovttmin
    fegno
    Palris
    'iriei
    (Matth. xxvi).
    "
    Et
    pfcecepit
    riobis
    pfwdicari populo,
    et
    tesiificari
    "quiaipseest,
    dtc.
    Ipse
    eniiri in
    Evangeiid
    ait : Pnter
    "kphjudicdi 'querit'qUarii;'sed
    'omne
    judicium
    deditFiiio
    A (J ban. v).
    Item
    ipse
    et
    potestateni
    dedit ei
    judicium
    facere, quia
    Filius hominis est.
    Quis
    dedit?
    Pater,
    cui dedit?
    Filio,
    cui enimdedit vitamhabere in se-
    metipso,
    isle
    Christtts,
    et FiliusDei et Filius homi-
    nis
    est, proindequia
    Filius homiiiis
    est, accepit po-
    teslalem et
    judicium facere, qubd judicium
    in fine
    sseculierit.
    Ipsfe
    enini ascenditiii
    ccelos,
    et sedit ad
    dexteram
    Palris,
    inde venlurus iudicare vivos et
    mortubs.
    Huic bmnes
    prdphetw
    testimonium
    pirhiberit. Quce-
    cunquepropter
    faciendarti fidem
    temporaliter gesta
    sunt aut lestimonia missiohis
    hujusfuerunt,
    aut
    ip-
    sammissionemFilii Dei
    pronuntiaverunf.
    Remissionem
    peccatoruni accipere.Ipsum
    enimDa-

    vid
    exhortans,
    ait :
    Amplius
    lava irie ab
    iniquitate
    B mea,etapeccalo
    meomundame.Et Averte
    fticiem
    luam
    apeccalismeis,
    etomnes
    iniquilqies
    measdele
    (Psal. L).
    El
    ipse
    in
    Evangeliopoteiitialiler,
    cui.. volebat: iJ imft-
    lunlur tibi
    peccala
    tua, dicfebat,
    ,
    Per nomen
    ejus
    omnes
    qui
    credunt in eum. Nomen
    ejus
    ab
    angelo priusquam
    nasceretur vocatuni est
    J esus, cujus etymologiam,
    idem
    angelus
    exsecutus
    adjun,xit,
    dicens:
    Ipse
    eniro salvum faciet
    populum
    suuin a
    peccatis
    eorum. In
    cujus
    nomin.e
    prqphetis
    attestanlibus
    remissiqnem peccatoruni,
    11011J .udaei
    tantum,
    sedomnes
    qui credunt, accipiuiit,
    EVANGELIUM
    LUC^,
    CAP.ULTIMO.
    Exeunles duoex
    discipulis
    J esu ibant
    ipsa
    die

    in casteUunj
    quod
    erat in
    spatio
    stadiorum sexa-
    .
    giuta
    abHierusalemnomine
    Enjaus, Et
    ipsi loque-
    G bantur adinvicem
    dehisomnibus
    quceacciderant.

    Ef fac.tumest,
    dum
    fabularentur,
    et secum
    quse-

    rereu.t,
    et
    ipseJ esus
    appropinquans
    ibat cumillis.

    Oculi autemillorum
    lenebantur,
    necum
    agnoscer

    rent. Et ait ad iUos :


    Qui
    sunt hi serinones
    quos

    cqnferlis
    ad iiivicem
    ambulanles,
    et estis trisles?,
    i Et
    respondens uijus,
    cui
    nomfen
    Gleophas,
    dixit
    t; ei: Tu solus
    peregrinus
    es in
    Hierusaiem,
    et non

    cogn.ovistiquce
    facta sunt inilla his diebus? Quir

    bus illedixit:
    Quce?
    Et dixerunt: DeJ esu Naza-

    reno, qui.fa.it
    yir
    propheta, potens
    jn
    ppere
    et
    sermone
    cqram
    Deoet omni
    populo.
    El
    quomodo
    .tradiderunt eum summi sacerdotes et
    principes
    nostri in damnationem
    mortis,
    et crucifixerurit
    eum. Nos autein
    sperabanius, quia ipse
    esset re-

    dempturus
    Israei. Et
    nunc.
    super
    hsec
    omnia, ter-
    tia diesest
    hodie, quod
    haecfactasunt. Sedet rnur
    lieres
    quaedam
    ex nostris terruerunt nos, quoe
    aiite
    lucemfuerunt ad
    monumenlum,
    et non invento

    Cofpbreejtts,
    verteruni dicehtes: se etlatii visio-
    '
    nfem
    angfelbruni vidissfe,qui
    difcuiitfetira
    viyei-e.
    Et
    ' abiefUnt
    quidahi
    ex hOstrisad
    fjionuraentum,
    et
    ilairivfeiienintsicutmulieres
    ciixerUnt,ipsum
    vero

    noii ihvenerutit.
    Et
    ipse
    clixit ad eoS.0
    stulfi
    et
    tardi cordead
    crfedendum,
    in oriinibus
    quce
    locuti
    sunl
    pfophelce.
    Noniiehcec
    opqrluit pati
    Clirisiutii
    et
    ifa
    intrare In
    glofiatii
    suam? Et
    incipiens
    a

    Moseel bmnibus
    pfbpiietis,
    intefpretaiiatur
    iliis
    ' iti omnibus
    Scfiptufasqttae
    dfe
    ipsb
    efatit; Et
    ap-
    251 ,
    SMARAGDI
    ABBATIS 232
    <
    propinquaverunt
    castello,.quo ibant,
    et
    ipse
    seA
    <finxit
    longius ire;
    Et
    coegerunt
    illumdicentes :
    <Manenobiscum, quoniamadvesperascit,
    et incli-
    nata est
    jam
    dies. Et intravit cumillis. Et.factum
    est dum recumberet cum
    illis, accepit panem
    et
    <benedixit ac
    fregit
    et
    porrigebat
    iUis,
    Et
    aperti
    <
    sun.t
    ocnli eorum
    ef cognoverimt
    eum. Et
    ipse
    eva-
    <uuit ex oculis eorum. Et dixerunt ad invicem:
    <Nonnecor nostrumardens eral innobis dum lo-
    <
    querelur
    in
    via,
    et
    aperiret
    nobis
    Scripturas?
    Et
    <
    surgentes
    eadem hora
    regressi
    sunt in Hierusa-

    lem,
    et invenerunt
    congregatos
    undeeim et eos

    qui
    cum
    ipsis. erant,
    dicentes :
    Quia
    surrexit
    Dominusvere,
    et
    apparuit
    Simoni. Et
    ipsi
    narra-
    bant
    qucegesla
    erant in
    via,
    et
    quomodocogno-
    verunt euminfractione
    panis.
    t
    "
    "
    Exeuntesduoex
    disciputisJ esu,
    ibantin castellum
    ipsa
    die,
    quod
    erat in
    spatio
    siadiorum
    sexaginta
    ab
    Hierusalem,
    nomine
    Emaus,
    et
    ipsi toquebantur
    ad
    invicemdeIrisoiiinibtis
    quw
    dcciderant.
    (Ex Beda.)
    Sladium
    quod
    Grceci,
    auctore ut dicunt
    Hercule,
    via-
    rum
    spatia
    mensurant,
    octava esl
    pars
    miUiarii,
    et
    ideo
    sexaginta stadia, seplem
    millia
    passutim
    et
    quingenlos significant, qupd
    bene
    spatium
    itineris
    congruit
    eis
    qui,
    de morte ac
    sepultura
    salvalOris
    certi,
    dubii de resurrectione
    gradiebantur.
    Nainre-
    surreclibnem, quoeposf septimum
    sabbati facta
    est,
    oclavo numefo conlineri
    quis ambiget? Discipuli
    ergo, qtti
    deDomino
    loquentes, incedebanf,
    et sex-
    tum
    coepli
    itineris niilliarium
    compleferunt, quia
    C
    illumsine
    quefela
    vivenlem
    usque
    ad
    moftefli, quam
    sexlasabbali
    subiit, pervenissedolebant, compleve-
    runt el
    septimum, qtiia
    hunc in
    sepulcro quievisse
    nondubilabant. Yerumdeoctavo dimidiumtaritum
    percgerunt, quia gloriam
    celebralse
    jam
    resurre-
    ctionis liondum
    perfecte
    credebant. Emaus autem
    ipsa
    est
    Nicopolis,
    civitas
    insignis Palestinee, quee
    post expugnationem
    J udsese,
    subMarcoAttrelioAn-
    lonino
    principe
    restaurata,
    cum statu mutavit et
    liornen.
    Et
    factumest,
    aum
    fabularenlur,
    el
    secumqumre-
    rent,
    et
    ipse
    J esus
    appropiiiquans
    ibal cumillis. Lo-
    quentes
    de seDominus
    appropinquahscomitatur,
    ut
    et fidemsuoeresurreclibnis eoftimmentibus incen-
    1
    dat,
    el occulte
    praesentiamajestatis seinper
    se
    quod
    promisit impleturumdesignet.
    Ubi enimsunt duovel
    tres
    congregati
    in nomine
    meo,
    ibi sumin medioeo-
    rum
    (Malth.xvm).
    Octtli autem illorum
    tenebantur,
    ne eum
    agno-
    scerent,
    ci ait ad illos:
    Qui
    sunt hi sermones
    quos
    conferiis
    ad
    invicem,
    ambulanteset estistristes?
    Ap-
    paruit quidemdiscipulis Dominus,
    sed eis
    speciem
    quam recognoscerent
    non oslendit. Hoc
    ergo egit
    foris Dominusinoculis
    corporis, quod apud ipsos
    agebatur
    intus in oculis cordis.
    Ipsi namque apud
    semelipsos
    intus et amabant el dubitabant. Eis au-
    temDominusforiset
    praesensaderat,
    et
    quis
    esset
    non ostendebat.
    Deseergo loquentibusprcesentiam
    A exhibuit,
    sed de se
    dubitantibus, cognitionis
    suee
    speciem
    abscondit.
    Respondens
    autem unus
    cttjus
    nomen
    Cleophas,
    dixit ei: Tusolus
    peregtintts
    esin
    Hiefusalem,
    el non
    cognovisti quwfacta
    sunt initla his diebus? Pere-
    grinumpulabant
    eum, cujus
    yultum
    non
    agnosce-
    bant. Sedet revera
    peregrinus
    erat
    eis,
    a
    quoruni
    naturae
    fragilitate, percepta jam
    resurrectioiiis
    glo-
    ria, longe
    distabat.
    Peregrinus
    erat
    eis,
    a
    quorum
    adhucfide
    ulpote
    resurreclionis
    ejus
    nesciamanebat
    extraneus.
    Quibus
    illedixit:
    Quw?
    Et dixerunt: deJ esu Na-
    zareno, qui fuit
    vir
    propheta, potens
    in
    opere
    etser-
    monecotamDeoet
    pmni populo. Prophetam
    et ma-
    gnum
    fatentur,
    FiliumDei
    tacent,
    ut
    scilicet,
    nori-
    B
    dum
    perfecte
    credentes,
    vel solliciti,
    ne incidererit
    inmanusJ udeeorum
    perseqiientium,
    quia
    nesciebant
    quis
    esset cum
    quo loquebantur, quod
    verumcredi-
    (
    derc eelantes,
    Et
    quompdo
    tradidetunt eumsummi sacerdoteset
    principes
    nostri in damnationem
    mortis,
    et
    crucifixe-
    runt euih. Nos autem
    sperabamus quiaipse
    essetre-
    dempturus
    Isrtiel. Meritotristes
    incedebant, quia
    et
    seipsos quodammodo arguebant, quod
    in illo re-
    '
    demptionemsperaverint, quemja.m
    mortuuin vide-
    3
    rant,
    nec resurrecturum
    credebant,
    et maximedo-
    lebant eumsitte
    culpaoccisum,
    quia
    noverant innb-
    '.
    centem.
    Et nunc
    super
    hmc
    omnia,
    terlia dies est
    liodie,
    "
    qxod
    hcec
    facta
    stint. Sedei mutieres
    quwdarii
    exno-
    ~~
    slristetruetUnt
    nos, quw
    anteIticem
    fuertittt
    ad mo-
    I
    nttmentum,
    etnon
    iriventocorporeejus venerunt,
    di-
    ''"
    cenles seeliamvisioriem
    angelorumvidisse, qui
    di-
    e
    cunteutnvivere.Terruisse dicuruur merito
    ebs, quo-
    II
    rummeiitibus
    plus
    denoninyento
    corporedominicb
    moestitiam, quia
    dolebant
    addere, quam
    de
    nuntiata
    Q
    per angeiosejus
    resurrectione
    gaudium, quo
    recfea-
    36
    rentur,
    videre
    potuerunt.
    Et abierunt
    quidam
    exnostrisad
    monumentum,
    et
    iia
    invenerunt,
    sicut mulieres dixerunt.
    Ipsum
    vero
    non invenerunt. Cum
    ipse
    Lucas
    supra
    Petrum di-
    -"
    xerit cucurrisse ad
    monumenlum,
    et nunc Cleo-
    y"
    pan
    dixisse, ipse
    retulerit
    quod quidam
    eorumie-
    ,
    li
    rant ad
    monumentura,
    sed
    Pelrura solunj
    primo
    l"
    T\
    cominemoravit, quia
    illi
    primitus
    Maria riuntia-
    'd
    verit.
    e'
    Et
    ipse
    dixitad eos: 0 slultiet
    iardi.corde
    adcre-
    ~
    dendum,
    inomnibusqumloculi
    sunl
    prophetce!
    Nonne
    hwc
    oportuit pati
    Christumet ttaintrare in
    glpriatn
    o- suam? Et
    incipiens
    a
    Moyse
    et omnibus
    prpphefis,
    in-
    os
    tctpretabatur
    illis in omnibus
    scriptufis, qum
    db
    .ipso
    p-
    etant.
    Hoc
    nobis
    loco
    nuljam scripturam interpre->
    m
    landi,
    sed
    gemina
    nos
    ipsos
    humiliandi necessitas
    ;it incumbit,
    qui neque
    in
    scripturis, quantumoportet,
    os
    edocli, neque
    ad
    implerida,quae
    discereforte
    potui-
    ud
    mus, quanlumdecet,
    sumusintcrili. Namsi
    Moyses
    et
    u- omues
    prophefce
    Christumlocuti
    sunt,
    et hunc
    per
    set
    angustiampassionis
    in
    gioriam
    suam
    intraturum, qua
    mi
    ratiqne
    se
    gloriantur
    esse
    Cliristianos, qui juxta
    \i-
    233 COLLECTIONESINTEPISTOLASEf EVANGELIA,
    25
    rium suarum
    modulum,neque seripturas, qualiter A
    ad Christum
    pertineant, investigare, neque
    ad
    glo-
    riam, quam
    cumChristohabere
    cupiunt, per passio-
    nestribulationumdesiderant
    atlingere?
    Et
    appropinquaverunt
    casteilo, quo ibant,
    et
    ipse
    se
    finxitlongius ire,
    et
    coegerunt illum,
    dicentes:
    Mane
    nobiscum,
    etc. Nihil
    simplex
    veritas
    per
    du-
    plicitatem
    fecit. Sed
    quod
    dieitur : Finxit se
    longius
    ire,
    talemse exbibuit
    discipulis
    in
    corpore qualis
    apud
    illosin menteerat. Probandi autemerant
    sibi,
    qui
    eumetsi necdumut Deum
    diligerent,
    saltimut
    peregrinum
    amare
    potuissent.
    Sed
    quia
    esse extra-
    nei a charitatenon
    poterant,
    hi cum
    quibus
    veritas
    gradiebatur,
    eumad
    hospitium, quasi peregrinum
    vocant. Cur autem
    diciuius, vocant,
    cum illic scri-
    ptumsit,
    et
    coegerunt
    illum? ex
    quo
    nimirumexem-
    plocolligitur,quiaperegrini
    nonsolumad
    hospitiuin
    invitandi
    sunt,
    sedetiamtrahendi.
    Et
    factum
    est dumrecumberetcum
    illis, accepit
    panem
    et
    benedixit,
    etc.
    Quem
    in
    scripturse
    sacrae
    expositione
    non
    cognoverunt,
    in
    panis
    fractioneco-
    gnoscunt.
    Audiendo
    praecepta
    Dei illuminati non
    sunt,
    faciendoilluminati sunt.
    Quia scriptum
    est:
    Nonauditotes
    legisjusti
    sunt
    apud Detim,
    sed
    facto-
    res
    legisjustificabuntur (Rom. n). Quisquisergo
    vult
    audita
    inlelligere,
    festinet ea
    qusejam intelligere
    potuit, opereimplere.
    Et
    ipse
    evanuitexoculiseorumet dixerunt: Nonne
    cor nostrumardens erat in nobis.
    Ignetn, inquit,
    venimitterein
    terram,
    et
    quid
    volo,
    nisi ut ardeat
    (Luc. xxi)
    ?
    Ignemquippe
    Dominusinterram
    misit,
    cumaffiatu
    spiritus
    sancti cor carnalium
    incendit,
    et tferra
    ardet,
    cumcor carnaliumin suis
    prius
    vo-
    luptatibus frigidum relinquit concupiscentiasprae-
    sentis seeculiet incenditur ad amoremDei: Nonne
    cor
    nostrum, inquiunt,
    ardens erat in nobis dumlo-
    querelur
    in
    via,
    et
    aperiret
    nobis
    scripturas.
    Ex audito
    quippe
    sermone inardescit animus
    corporis, frigus
    recedit,
    fit mens in
    superno
    desiderio
    anxia,
    a con-
    cupiscentiis
    terrenis aliena. Amor
    verus, qui
    hanc
    repleverit,
    in fletibus cruciat. Sed dumtali ardore
    cruciatur, ipsis
    suis cruciatibus
    pascitur,
    audireei
    libet
    praecepla
    coeleslia.Et
    quod
    mandatis
    instruitur,
    quasi
    tot facibusinflammatur.
    Et
    surgentes
    eademhora
    regressi
    sunt in Hieru-
    salem,
    etc. J amerat
    fama, quod
    surrexerat
    J esus,
    abillismulieribus
    facta,
    et a Simone
    Petro,
    cui
    jam
    apparuerat,
    hocenimisti duoinvenerunt
    loquentes,
    ad
    quos
    in Hierusalemvenerunt. Fieri
    itaque po-
    test,
    ut limore
    prius
    invia noluerint dicere
    quod
    eumaudierant
    resurrexisse, quando
    tantummodo
    angelos
    dixerunt visos esse mulieribus.
    Ignorantes
    enimcum
    quoloquerentur,
    merito
    possent
    esse sol-
    liciti,
    ne
    quid passim
    de Christi resurrectione
    ja-
    ctantes,
    inmanus inciderent J udseorum. Omnium
    ergo
    virorum
    primo
    Dominus
    apparuisselegitur,
    in-
    telligitur Petro,
    exhisdunlaxat omnibus
    quos
    evan-
    gelistaequatuor,
    et Paulus
    apostolus
    commemorave-
    Vtint.
    Loquitur
    enimadCorinlhiosde DominoPau-
    A
    lus :
    Quia sepultus
    est,
    et
    quia
    resurrexit tertia die
    secundum
    scripturas,
    et
    quiaapparuitCeplm
    el
    postea
    undecim.
    Et
    ipsi
    narrabant
    quwgesta
    erant in
    via,
    et
    quo-
    modo
    cognoverunt
    eum,
    etc. Praeter hoc
    quod pro
    merito mentiseorum,
    adhuc
    ignorantes, quodopor-
    tebat Christum mori et
    resurgere,
    simile
    aliquid
    eorum oculi
    passi
    sunt,
    non verilate
    fallente,
    sed
    ipsis
    veritatem
    percipere
    non
    valentibus,
    et aliud
    quam
    resest
    opinantibus,
    certi eliam
    mysterii
    causa
    factum
    est,
    ut eis in illoalia ostenderelur
    efligies,
    et sic eumnonnisi in fractione
    panis agnoscerent.
    Ne
    quisquam
    se Christum
    agnovissearbitretur,
    si
    ejus corporisparticeps
    non
    est,
    id est
    Ecclesice,
    cu-
    jus
    unitatemin sacramento
    panis
    commendat
    Apo-
    R stolus,
    dicens : Unus
    panis,
    unum
    corpus
    multi su-
    mus,
    ut cum
    ejus
    benedictum
    panem porrigeret,
    aperirentur
    oculi eorumet
    agnoscerent
    eum.
    Ape-
    riuntur
    utique
    ad
    ejus cognitionem,
    remoto seilicet
    impedimento, quo
    tenebantur,
    ne
    agnoscerent.
    Non
    aulem
    incongruenter accipiamus
    hoc
    impedimentum
    in oculis eorum a Salana
    fuisse,
    ne
    agnosceretur
    J esus,
    sedlamena Christo facta est
    permissio
    us-
    que
    adsacramenlum
    panis,
    ut unitate
    corporis ejus
    participata
    reraoveri
    intelligatur impedimentum
    ini-
    mici,
    ut Christus
    pcssitagnosci.
    Amen.
    FERIA TERTIA PASCHJ E.
    LECTIOACTUUM APOSTOLORUM.

    Surgens
    Pauluset manu silentiumindieensait:
    G <
    Yiri fratres,
    filii
    generis
    Abraham,
    et
    qui
    in vobis
    <timent
    Deum,
    vohisverbumsalutis
    hujus
    missum
    est:
    Qui
    enimhabitabant Hierusalemet
    principes
    <
    ejus, ignorantes
    J esum et voces
    Prophetarum,
    <
    quaeper
    omnesabbatum
    legunlur, judicantes
    im-

    pleverunt.
    Et nullamcausam mortis invenientes
    <in
    eo, pelierunt
    a
    Pilato,
    ut interficerent euni.
    <
    Cumque
    consummassent
    omnia; quce.
    deeo
    scripta
    <
    erant, deponentes
    eum de
    ligno, posuerunl
    in
    <monumento. Deusvero suscitavit euma mortuis.

    Qui
    visusest
    per
    dies multos his
    qui
    simul as-
    <cenderant cum eodeGalilseain
    Hierusalem, qui

    usque
    nuncsunt testes
    ejus
    ad
    plebem.
    Et nosvobis
    amnintiamus
    eam, quae
    ad
    patres
    nostros
    repro-
    <missiofacta
    est, quoniam
    hanc Deus
    adimplevit
    D c filiisvestris. Resuscitans J esum ChristumDomi-
    <
    numnostrum.
    Surgens
    Paulus el manu silentiumindicens ait:
    Viri
    fratres, filiigenerisAbraham,
    etc. Omnes
    quibus
    ista
    loquebatur Apostolus,
    secundumcarnem filii
    Abrahae
    erant,
    sicut et
    ipsi
    dese
    ipsis
    hoc in loco
    dixerunt: SemenAbrahm
    sumus,
    et nulli servivimus
    unquam,
    et item: Pater noster Abraham
    est,
    et Do-
    minus Ulis: Scio
    quiafilii
    Abrahceestis. Imilatione
    enim non filii Abrahaeerant
    iUi, quibus
    Dominus
    loquebatur
    : Vosex
    patre
    diabolo
    estis;
    unde
    ergo
    J udsei filii diaboli?nonnascendosedimitando:
    Vosr
    inquit Dominus,
    ex
    palre
    diabolo eslis et desideria
    patris
    vestri
    facere
    vuttis, Ecce unde filii diaboli f
    PAXROL. CII.
    8
    2SB .
    SMARAGDIARBATIS
    ,
    236
    Quae
    sunt illiusdesideria? tlle homicida
    ercif
    abini-
    j
    tio,
    et vos
    qumrilis
    rrie
    qccidere.
    Ecce
    quomodo
    imi-
    tatione
    filii diaboli? Natii et filii erant Abfahce
    pro-
    pter originem
    carnis, quibus
    ista
    ApostolusIoque-
    batur,
    et filii
    imitalionis, propter
    casiitatemtimoris.
    Quibus specialiter
    dicebat : et
    qui
    in vobis timent
    Deum.
    Verbumsalutis missumest.
    (ExHieron.)
    Illuduti-
    cjiie,
    de
    quo
    Isaias ait : Verbummisit Dominusin
    J acobel cecidit in Israel
    (Isai,- ii),
    id
    est,
    misit
    Deusfilium
    suum,
    de
    quo
    J oannes ait: In
    principio
    erat Verbumet Verbumertil
    apud
    Deumet Deuserat
    Vetbum,
    ad
    J acob,
    id
    est,
    ad
    J udceos,
    et venit ad
    Israel,
    hoc
    est,
    ad
    gentium populum.
    Dei
    atifem
    Yerbum
    ipse
    est Dei Filius.
    Qiiapropter
    cjum
    eum
    "PaterVerbomisit a
    Palre,
    ct ifl Yerboeiusfoctuin
    -
    est,
    ut mitteretur.
    Ergo
    a
    Pat.re
    et Filio riiissus est
    idem
    Filius, quia
    YerbumPalris est
    ipseFilius,
    in
    ipso
    Dei
    Yerbo, quod
    eral in
    principio apud Deum,
    et Deus
    erat,
    in
    ipsa
    scilicet
    sapientia
    Deierat, quo
    tempore
    Verbumcaro
    fieret,
    et habitaret iri"'nbbis.
    Quceplenitudb temporis
    cum
    venissef,
    inisit Detis
    Filiumsuumfaclumex
    muliere,
    ut incarnalum
    Yef-
    buifl hominibus
    apparerel.
    Qui
    enimhabiiabant liierusalemel
    principesejus,
    etc.
    (Ex Beda.)
    Hincin Actibus
    Apostoloftini
    scri-
    ptum
    est: Mosesenima
    ieinporibusunliquis
    habetin
    singutis
    civitalibus
    cjiiipumprwdicel
    in
    synagogis,
    in
    his lestimoniis
    manifeste
    declaratur, quia
    lectio Ie-
    gis
    vel
    prophelarum
    a J udceis sabbato
    semper
    in
    synagogislegebatur.
    Cumque
    consummassenl omnia
    qum
    de eo
    scripla
    sunt.
    (ExAugust.)
    Hcecverbaet J oannes hocmodo
    narrat,
    dicens: Posieasciens
    J esus, quia
    omniacon-
    summatasunt,
    utconsummaretur
    Scriptura
    dicit:
    Sitio,
    etc.
    (J oan. xix).
    Peraclis omnibus
    J esus, qucfe
    ante
    suammortera
    peragi oporlebat, quando
    voluit et si-
    cut voluit tradidit
    spiritum.
    Deponentes
    eumde
    ligno.
    A Moseineremosereus
    serpens
    lignosuspetistts
    esl,
    ttt Doniiniiset inser-
    penle
    morluus
    (J oan.
    iu; iVwm.xxi),
    et inaeresi-
    gnificarelur
    ceternus, videlicet,
    ut indicaretur mor-
    tuus
    per
    humaiiitalem,
    et tamen esset
    quasi
    ceneus
    per
    divinitatem.
    (Ex Eucherio.)
    Quid respondendum
    est J udceis
    objicientibus
    testimoniumillud. Malediclusomtiis
    qui
    pendet
    in
    ligno
    ? Malediclumesse hominem
    qui
    in
    lignopendeat,
    sed
    noxium,
    noninnocentem.
    Neque
    enim innocentice
    pbtest
    essemalediclum
    poenapec-
    cati. Efenimsi Mardocheus
    prceparalolignoappen-
    sussententiam
    regice
    crudeliiatis
    explesset, nuriquid
    eum
    dignum
    hac hiarediciitine
    judicarent?
    Nori om-
    nino idcircoDbminus nnster
    pependit
    in
    ligno,
    tit
    nos a
    delicto,
    qttbd
    iu
    ligno
    fuerat
    perditionis
    ad-
    missum, ligiioappenstis
    absolveret.
    Posueruntirimohumento.
    (Ex August.)
    In monu-
    menlo novo
    positus
    est
    J esus,
    in
    quo
    noiidtirii
    quis-
    quamposilus
    erat,
    sieutin
    virginis
    utero neittoante
    jlluiii,
    nemo
    post
    illum
    conceptus est,
    ifa in iibc
    A.
    m^otiumenlo
    jnenibante
    jiium,
    J iemo
    pbat
    iliumse-
    "
    pulttis
    est.
    Deus vero suscitavit
    eifinq mprljiis.
    Radix amara
    crucis
    evanuit,
    flosvitce
    cum friiclihus surrexit in
    gloria.
    Haecest
    virgaAaron, qucepq.sl
    siccitatemflo-
    fuit.
    Yirga
    emm
    post
    ariditatem
    vires.cens,
    Ghristus
    est
    post
    morlem
    resurgens, qui
    est flos
    yirginum,
    corona
    marfyrum, gratia
    conlinentiujn.
    Qui
    visusest
    per
    dies multos. Id
    est, per
    dies
    quadraginta.
    Non lamen eis
    per
    qmnes'
    quadra-
    ginta
    illos dies continuo
    apparuit,
    ,sed qijo.lies
    vo-
    luit, quibus
    voluit et
    quemadmodum
    yoluit
    ap-
    paruit.
    His
    qui
    simul
    ascetidermt eumep
    dettalitmain
    Hierusaiem,
    etc. Salvaliis.toiia
    yideamus inteUigen-
    B
    tiam.
    Galilaea
    namque fransmigratjo
    facta
    interpre-
    tatur,
    Hierusalem
    yisiopacis.
    IUienimcumDomino
    de Galilaeaascenderunt in
    Hierusalera, qui prius
    hic vitiorum foraitem
    respuentgs,
    advirtutum cul-
    liiina
    traiismigraiit.
    Illi
    sqilicel,
    cum
    redemptore
    nosfrba
    passione
    ad
    resurrectiqnem,
    ,amortead vi-
    tam,
    a
    pcena
    ad
    gloriam, a
    corriiptione.
    ad incorru-
    ptionerii transmjgrabant
    in Hierusalem. Coelesti
    quandoqcie
    Deum lseti
    yidebunt, qui
    hic modo
    vitiis derelictis
    ,ad virtutum celsitudinefn transie-
    rint.
    ' Et nosvobisannuntiamus
    eqqum
    ad
    palres
    nostros
    i
    repromissjofacta esl,
    ^et.c.
    Abrahaeenimdictumest:
    Ente
    benedicentur
    uniy.ersse
    cognationes
    terrce. J a-
    cobautem:
    Et benedicenlur inle et in semineiuo
    cunctmtribus
    terrw.
    Quqd Apostolusfixponens
    ait:
    : Nori dixit hi
    seminibus,secl
    in.semine, tuo,
    quodest
    >
    Clirisltts.
    gemen
    guideni
    Abr.aliee.Christusest,
    incu-

    jus
    nominisfide
    qmiiibus
    terrce
    famiUisJ udeeisvide-
    licet ei
    genlibus
    est benediclio
    repromissa,
    id-
    est,
    i
    significat,
    dabovobjs sancta
    Dayi.d.fidelia,
    M
    est,
    qusecunqueDayidpromisi,,eadero
    yobis.fidelis
    spbn-
    sbr
    implebb,
    jChrislum
    scilieet de
    ejus
    stirpe
    nasci-
    i turum.
    EyANGELinjSI
    LUCJ E,
    CAP.XXly.
    Stetit J esus in medio
    di.scipulorumsuorum,
    ;et
    ait illis: Pax
    vobis, egpsum,
    nolite
    tipiere
    : Con-
    i tiirbali veroet
    .cqnterriti
    existimabant
    _sespiritum
    videre. Et dixit eis :
    Quid
    turbali
    esiis,
    et
    cogita.
    > tiones ascenduiit
    in corda
    .yestra, videfe
    manus
    i meas ef
    pedes, quiaegoipse sum, palpate t
    vi-
    i

    dete,
    quiaspi.rifus
    carnem
    el.ossa non
    habet,
    si-
    s ctit mfe
    yidelis
    habejre.
    Et
    cum hccc
    dixisset,
    os-
    tendit eis
    manusetpedes.
    Adhucattteraillis
    non
    credentibus
    e.tmir.anlib.us
    prce^gaudio
    dixit:
    Ra-
    1
    betishic
    aliquid quod
    ,in.andticetur?At
    illi obtule-
    runt
    eipartem.piscisassi.et ^ayummellis.
    Elcum:
    t

    mandiicasset
    .corarii eis,
    sumens
    reliquias
    dedit

    eis,
    et
    djxit
    adeos: Llsecsiint
    yerba quae
    J ocufus
    stimad
    vqs
    cumadhucessem
    vobi.scum,quoniani
    <necesse est
    jmpleri
    omnia
    quae.scripta
    sunt
    J jn-

    lege
    Moysi
    ,et
    prqphelis
    ,et psalmis
    ,de me. Tunc
    3
    aperuit'illis sensu.m,
    ut
    intelUgerent scripturas.
    ; t Et dixit eis :
    Quoiiian)
    sic
    scriptumest,
    et sic
    S1? COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELIA.
    258
    i
    oportebat pati
    Christum et
    resurgere
    a mortuis A
    <die
    lerfja
    , ejt prcedicari
    in
    nomjpe ejus pceni-
    <
    fentiam
    et
    remissionem
    peccaforum jn pmnes
    <
    genfes.
    J
    StelitJ esus
    \n mediqdiseiputorum
    sttorumet dixit
    illis:
    Pqx vqbis, egosum,
    nolitetimere.
    Ifanc psten-
    sionemDomini
    posf resurrectionem,etJ oannes com-
    memorat,
    dicens:
    flum esset
    serp
    dieillouna sabba-
    torumet
    fpres
    essenl
    clqusw
    ubi
    etqnl
    discipuli
    con-
    gregali propter mefwmJ udworum,
    venit
    J esus,
    et ste-
    tit in
    mediq
    et dicit eis:
    P,ax
    vobis
    (J oqn.
    u[t.). Qujd
    mirumsi clausis
    januis post resurrectiq.nemsu.amin
    ceternum
    jam yicturus intrayif, quj
    moriturus ve-
    niens,
    non
    apeito uterp yirginis
    exivit.
    Quocjautem
    d/cit'J oannes, no.n
    cumillis
    fuisse
    tunc
    apos.tolum
    Thomain, cum,
    secundum
    Lucam,
    duo
    illl>quorum
    I
    erat
    ,unus
    Cleopjias,
    regressi
    Hierusalem
    inyenerunt
    congregatos
    undecim
    ef
    eos
    qui
    cuiii
    ipsis erant,
    prqcuj
    dubio
    itttelligendum est,
    qqod
    inde Thomas
    exierit
    antequam
    eis
    Pominus
    haec
    loquentibus ap-
    pareret.
    Cpnturbati
    vero et
    cqnterrili
    existimabant se
    spi-
    ritum videre.
    Qupd
    haereiici Manichsei de Chrislo
    suspicantur
    et
    credunt, quia
    non erat
    yera caro,
    sed
    spiritus erat,
    hsec
    prima cpgitatiq
    surrexit in
    cerdibus
    apostoloruni. Ef
    iUi
    quidem
    Manicheeinun-
    quam
    credunt J esumfuisse
    hqpiiiiem, discipuli
    au-
    ^,emjupverant
    hominem,
    cum
    quo tantopere
    fuerant
    conversafi. ,Sed
    ppsteaquam
    miKfijus
    est, quod
    no-
    verant
    quandb crederent,
    hpc petuisse resuscifari
    quodpotuit
    mori.
    Apparuit ergo
    oculis
    ipsorum
    ta-
    t
    lis, qualem
    illum
    npyeranf,
    et
    npn
    credentes tertia
    die
    potuisseyeram
    carnem de
    sepulcro resurgere,
    pufaveriint
    se
    spiritum
    videre. Error
    isfe apostolo-
    rumsecta est
    Manichseorum.
    Splent
    a.utem
    quando
    illis heec
    objiciuntur,
    ita
    jespondere
    : <
    Quid
    raali
    credimus, quia
    ChristumReum
    credimus, spiritum
    fuisse
    credimus, carnem non credimus. Melior est
    spiritus quam
    caro:
    quod
    meliusfest
    credimus, quod
    deterius est credere nolumus. s Si nihil mali est in
    isto
    sermoiie,
    dimittat J esus
    discipulos
    suos in isto
    errore.
    Quidrnali crediderunt et
    discipuli?
    Christum
    spirilum
    crediderunt. Nonenimesse
    pufavenmt
    nul-
    J um,
    sed
    spirituni-
    Parvo morbote
    putas pericUfari?
    Audi
    sentenfiammedici. ,
    Et dixit
    eis,
    quid
    turbati estiset
    cogitationes
    ascen-
    dut\t
    in
    cqrda vestra? Quales
    utique cpgitationes
    ?
    nisi
    fajsce, morbidse,
    gerniciosae.
    Perdidisset enim
    Christus fructum
    passipnis,
    si
    npn
    esset
    yeritas
    re-
    suiTectionis :
    Quid tufbali
    esfis,
    et
    cpgitationes
    as-
    ceriduntin
    cqrdq
    vestra?
    Tanquam
    bonus
    agricqla
    dicerel:
    Quodjbi plantavi,
    ibi
    inveniani, non spi-
    nas, quas
    non
    plantavi
    in corde vestro.
    Descendit
    jfides,quiadesuper
    est.
    Cogitatipnes
    autemistse non
    desuper des.eenderunt,
    sed in
    ipso
    corde sicut herba
    mala
    ascencjerunt.
    Videtemanus mewset
    pedes meos,
    quiti ipseego
    sum,
    efc.
    Resurrectionem suam certam
    e.t
    veram
    multiset
    yariis dpcumentis
    persuadet, perfidiam
    om-
    A nemque
    dubitationemdesua
    resurrectiohe
    tollendam.
    Parum fuit oculisse
    yidendutii prpabere,
    si
    npn prae-
    beret etiam manibus
    coiifrectandum.
    Qui dum
    pal-
    pandadiscipulis
    ossa
    carnemcjuen.rsempnstraf,aperte
    sfatum
    veree
    resurrectionis,
    quaeef
    in se iiunc
    fapta
    ef
    in nobisest futura
    significat,
    quia
    non
    sicjat
    Eu-
    tychius
    Constanfiiiopoiitanae
    urliis
    episcopus
    seri-
    psit.

    Corpus
    nostrum in illa resurrecliohis
    gloria
    erit
    iinpalpabile,
    ventis
    aereque sujbfiUus,In illa
    enimresurrectionis
    gjoria
    erit
    coi-pus
    nostrum
    sul)-
    file quidem per
    effectum
    spirifualis potentise,
    sed
    palpabile per
    veritatem naturae.
    Neque
    huic
    asser-
    '
    tioni
    putetur Apostoli sermo
    repugnare
    :
    Quia
    caro
    et
    sanguis regnum
    Dei non
    possidebunt (I Cqr.
    xv).
    Hocenim
    locpApostolus
    carnis et
    sanguinisnomine,
    R non substantiam veri
    corporis,
    sed
    corruptionem
    mortalitatis
    significat.
    Sicut
    ipse consequenfer
    ex-
    posuit,
    dieens :
    Neque corruptio incorruplelam pos-
    sidebit. Aliter
    namque
    caro
    Scriptura
    sacra
    juxta
    naturam,
    aliter
    juxta culpam,
    aliter
    juxta
    corru-
    ptionemmortalitatis, quee
    ex
    culpacontigit appella-
    tu.r, juxta
    naturam
    quidem;
    cum dicttimest: Hoa
    nunc ex ossibus meis
    ef cqrq
    decarnemea
    (Cen.
    n)
    :
    Et
    ferbum cqrp factum est,
    et habitavit in nobis
    (J oan. 1).
    J uxta
    culpam
    vero dicitur : Cato
    concupi-
    scil advetsus
    spiritum,
    et
    spiritus
    adversus carnent.
    J uxta
    corruptibilitatem
    autemcum
    scriptum
    est: Et
    memorali
    sunt, quiq carq sunt,
    ideo
    fragiles
    et mori-
    bundi,
    hoc enimsecarnis
    npmine
    designasse mani-
    feslat
    ipsePsahnista, qui
    prpfinus
    addit :
    Spiritus
    C
    vadenset nonrediem
    (Psalm.
    LXXVII). Regnum
    ita-
    que
    Dei caro non
    possidepi.t, i.d
    esf,
    caro
    juxta
    cul-
    paiti yej mortalitalem,
    et tamen caro
    ppssidepit
    regnumDej.
    Ideo
    carp
    juxta paturain, quani
    et Do-
    minus
    posl
    resurrectionem
    videndam
    palpandamque
    discipulis
    exhibuit. Et de
    qua
    beatus
    J ob,
    cum
    glo-
    i
    riam
    resurrectionis
    describeret,
    ait : Et rursum
    circumdabor
    pelle mea,
    et in carne
    meq
    videbo
    I
    Deum
    (J ob. xix). Lege epistolam sancti
    Augustini
    L
    ad
    Cpnseotium,
    de
    corpore
    Domini
    post
    resurre-
    ,
    ctionem.
    [
    El cumhoc
    dixisset,
    ostendit eismanus et
    pedes^.
    Nonsolummanus et
    pedes, quibus
    indita
    clavoruni
    ~
    claruere
    vestigia,
    sed
    aftestante J oanne,
    etiam
    latus
    qiiod
    lance.a
    foratum fuerat
    osfendit,
    ut
    yidelicet
    -
    pstensa vulnerumsuprumcicatrice, dubietatis
    atque
    ? infidelitafis
    eoramvulnus
    sanaret. Verum
    quonipdo
    i
    pos.t
    resurrectioijem clayoruro
    vel J ancece
    J pcapari-
    dendo
    discipulorum djgnatus
    est
    fidem,
    spemque
    roborare, ita.ii]
    cjie
    judieii
    et eadem
    sucepassionis
    in-
    i
    dicia, fet
    ipsampariter
    crucem
    monstrando venturus
    est
    impiet^temsuperborum
    infidelitatemque
    confutt-
    t
    dere,
    scilicet
    uf ipsum
    se
    esse, qui
    ab
    impiis
    et
    pfo
    1
    impiis
    mortuus
    est,
    cunclis
    palam angelis
    et homi-
    i nibus
    ostendat, videantque
    ut
    scriptum
    est: In
    quem
    punxerunt,
    et
    plangant
    se
    super
    eum
    omnes tribiis
    > terrm. Sane
    notandum
    quod
    solent in hoc loco
    gen-
    i tiles calumniam
    struere,
    et fidem
    speratce
    a
    nobi%
    resurreclionis stulta
    garrujitate
    deridere. Si
    eniij^
    239
    '
    SMARAGDIABBATIS
    '
    L. 240
    ipse
    Deusvester, inquiunt,
    nec sibi infliclaa J udaeis
    .
    vulnera curare
    prcevaluit,
    sed cicatricura
    vestigia
    ccelo,
    secum
    ut
    dicitis, invexit, qua
    temeritate
    putalis
    eum vestra de
    pulvere
    membra ad
    integrum
    esse
    '
    restauraturum
    ?
    Quibus respondenduoi, quia
    Deus
    nosfer, qui
    suam
    perpetua jam
    immOrtalitate
    glorifi-
    catamde
    sepulcro
    carnemresuscitare
    qtiando
    voluit,
    et
    quomodo
    voluit, potuit
    etiam
    qualem
    voluit susci-
    tavit.
    Neque
    enim
    consequens est,
    ut
    qui majora
    fe-
    cisse
    probalur,
    minora facere
    nequiverit,
    sed certe
    dispensalionis gratia, qui majusfecit,
    minus facere
    snpersedit,
    hoc
    est, qui
    morlis
    regna
    destraxit, signa
    morlis oblilterare noluit. Primo
    videlicet, utper
    hcec
    discipulis
    fidemsuseresurrectionis astrueret.
    Deinde,
    utpalri pro
    nobis
    supplicans, quale genusmorlispro
    mortaliumvita
    pertulerit, super
    ostendat.
    Tertio,
    ut
    suamorle
    redemptis, quam
    misericorditer sint
    adjuli,
    propositis
    semper ejusdem
    mortis innovet indiciis.
    ldeoqne
    misericordias Doniini in seternum cantare
    noncessent,
    seddicant
    qui redempli
    sunt aDomino:
    Quoniam
    bonus, quoniam
    in wlernum misericordia
    ejus (Psal.
    cxxvn, CLV).
    Poslremo ut etiam
    perfidis
    in
    judicio
    quamjusle
    damuenlur,
    ostensa inter alia
    flagitia,
    eliam
    vulnerum
    quae
    ab eis
    suscepit
    ci-
    calrices denuntiet,
    veluti si miles
    aliquis
    fortissi-
    mus, jubente
    suo
    rege, pro
    totius
    gentis salule,
    sin-
    gulari
    certamine desudans,
    multis
    quidem
    vulneri-
    bus
    exceptis,
    hostem lamen
    interficiat, spolia ejus
    diripiat,
    victoriam suse
    genli reportet,
    et interro-
    gatus
    a medico cui curandus
    commiltitur,
    ita ne
    velit curari,
    ut nec
    vestigia
    vulnerumulla
    resedeant,
    an
    magis ita,
    ut cicalrices esedem
    remaneant,
    de-
    formitas
    vero
    prorsus
    hominis et foeditas
    absit,
    re-
    spondeat
    se
    polius
    ita velle
    sanari,
    ut toto salutis
    decorisquepristini
    statu
    recuperato, perpetua
    secum
    lanti
    circumferat
    signa triumphi.
    Sic
    profecto
    Do-
    minus
    perpetis
    ob
    signum
    viclorisenon
    exceptapro
    nobis
    vulnera
    passionis,
    sed
    ipsortim
    cicatrices cbelo
    secum
    inferre
    quam
    abolere
    maluit,
    nec tamen ex
    his
    quippiam
    fidei nostraeresurrectionis
    praejudicat.
    De
    qua
    veraci
    promissione praedicitur:
    Et
    capillus
    de
    capile
    veslronon
    peribit (Luc. xxi).
    Adhuc auiem non credenlibus et miranlibus
    prw
    gaudio,
    dixit: Habetis hic
    aliquidquod
    manducetur?
    Adinsinuandam resurrectionis suse
    veritatem,
    non
    solum
    tangi
    a
    discipulis,
    sed etiani convesci cum
    illis
    diguatur,
    non
    quasi quidempost
    resurrectio-
    nemcibo
    indigens,
    nec
    quasi
    nos in resurrectione
    quam exspectamus,
    cibis
    egere significans,
    sed ut
    eo modonaturam
    corporis resurgentis astrueret,
    ne
    illudnon
    corpus,
    sed
    spiritum
    esse
    arbitrareiitur,
    et
    sibi non
    solide,
    sed
    imaginaliter apparere.
    Mandu-
    cavit
    potestate,
    nonnecessitate. Aliter enimabsorbet
    aquamterrasitiens,
    aliler solisradius candens: ille
    indigentia,
    iste
    poteiitia.
    At illi oblulerunt ei
    partempiscis
    assi et
    favum
    mellis,
    el cummanducasset corameis
    s\imens
    reli-
    ,quias
    dedit eis.
    Quid
    significare
    credimns
    piseem
    assuin,
    nisi
    ipsummedialprem
    Dei el hominum
    pas-
    A
    sum?
    Ipse
    enimlatere
    digttatus
    in
    aquis generis
    hu-
    mani, capi
    voluit
    laqueo
    mortis
    nostrce,
    et
    quasi
    tri-
    bulatione assatus
    est, tempore passionis
    suae. Sed
    qui piscis
    assus fieri
    dignatus
    est in
    passione,
    favus
    mellisnobisexstitil inresurrectione. At
    qui
    in
    pisCe
    asso
    figurari
    voluit tribulationem
    passionis suce,
    in
    favomellis
    utramque
    naturam
    exprimere
    voluit
    per-
    sonaesuoe. F'avus
    quippe
    mel in cera
    est,
    mel vero
    incera
    est,
    divinitas in humanitate. Sic autemsua
    redemptor indicat,
    ut imitationis viam
    i
    nobis se-
    quentibus
    sternat. Ecce enimin cibo
    sup
    pisci
    asso
    conjungere
    favum
    voluit, quia
    videlicet illos in suo
    corpore
    ad aeternam
    quietemsuscipit, qui
    cum hic
    tribulaliones
    pro
    Deo
    sentiunt,
    ab amore intemae
    dulcedinis nonrecedunt. Cuinasso
    pisce
    favttssu-
    R
    roitur, quiaqui
    hic afllictionem
    pro
    yeritate susci-
    piunt,
    illicdulcedinevera satiantur.
    . Et dixit adillos: Hmcsunt Verba
    qum
    locutusswn
    ad
    vos,
    cumadhuc essemvobiscum. Hoc
    est,
    cum
    adhuc essem incarne
    mortali,
    in
    qua
    estis et vos.
    Tunc enim in eadem
    carne,
    sed cumillis in eadem
    nnortalitate non
    erat,
    et cum illis
    quidem, postea-
    quamresurrexit,
    fuit
    quadraginta
    diebus,
    ut
    legitur,
    exhibilione
    corporalis praesentise,
    sed non cumUlis
    fuit consortio infirmitatis humanae.
    Qttoniamnecesse,
    ut
    impleantur
    omnia
    quwscripta
    simtin
    legeMosi,
    et
    prophetis
    et
    psalmis
    deme.
    (Ex
    Beda.)
    Yide
    quomodo
    tulit onmes
    ambages,
    visus
    est,
    tactus
    est, manducavit, ipse
    cerle erat. Tamen
    ne in
    aliquo
    sensus bumanos ludificasse
    videretur,
    G
    misit manus ad
    scripturas.
    Dicant
    pagani quidquid
    volunt, magus fuit, poluit
    sic se ostendere. Nttn-
    quid magus antequam natus, potuit
    sic se
    prophe-
    tare? Da
    scripturas, quiaquodvidetis,
    ante
    provisum
    est, quod
    cemitis,
    ante
    praedictum
    est: Audi filiaet
    vide,
    audi
    praedicta,
    vide
    completa.
    Tunc
    aperuil
    illis
    sensum,
    ut
    inlelligerent
    scri-
    pluras.
    Et dixit eis:
    Quoniam
    sic
    scriptum est,
    el
    sic
    oportebat
    Chtistum
    pati
    et
    resurgere
    a mortuis
    die lerlia. Preebet sevidendum
    oculis, proebet
    ma-
    nibus
    contrectandum, parum
    est
    lege?
    commeffio-
    rat
    scripturas,
    et hoc
    parum
    est?
    aperit sensum,
    ut
    quod legis intelligas,
    deinde
    per
    coramendatam
    sui
    corporis veritatem,
    commendat Ecclesiseuni-
    tatem.
    Et
    prmdicare
    in nomine
    ejus, pxnitentiam,
    etc.
    Non latret
    pravitas haeretieorum,
    de
    angulp
    toto
    orbe terrarum Ecclesia diffusa
    est,
    omnes
    gentes
    habent Ecclesiam. Nemo nos
    fallal, ipsa
    est
    vera,
    ipsa
    est
    catholica, coepit
    ab
    Hierusalem, pervenit
    a.d
    nos,
    et ibi
    est,
    et hic. Nonenimut huc veniret inde
    discessit, crevit,
    non
    migravit.
    Et merito sic scri-
    ptum
    est,
    inter caetera dominicce
    pielatis
    sacra-
    menta : Et sic
    oportebat,
    ut
    ministri sermonis, qui
    ,in nomineChristi crucifixi et resuscitali a
    mortuis,
    pcenilentiam
    erant et remissionem
    peceatorum
    in
    omnes
    genles prsedicaturi,
    ab
    Hierbsolymis incipe-
    renl,
    non
    solum, quia
    credita sunt illis
    eloquiaDei,
    quia
    eorum
    adoptatio
    est
    filiorum,
    et
    gloria,J t
    tei
    241 COLLECTIONESIN EPISTOLASET EVANGELIA. 242
    stamenta,
    et
    legislatio,
    et
    obsequium,
    et
    promi$sa,
    ,
    quia
    eorum
    patres,
    et exhisChristussecundumcar-
    nem, qui
    est
    super
    omniaDeus benedictus in see-
    cula
    (Rom.in).
    Verumetiam ut
    gentes, quee
    variis
    erant erroribus et facinoribus
    implicatee,
    hocmaxi-
    mse divinae
    pietatis indiciura,
    ad
    spemimpetrandse
    venise
    provocaret, quod
    eis
    quoque qui
    filiumDei
    crucifixerurit,
    non tantum veniam reatus a
    pa-
    tre,
    sedet vitseseternse
    gaudium
    viderent essedo-
    nalum.
    FERIA IV PASCH^E.
    ACTUUM APOSTOLORUM CAP.III.
    <
    Aperiens
    Petrus os suum dixit: Yiri
    Israelifae,
    <et
    qui
    timelis
    Deum,
    audite. Deus Abrahamet
    <DeusIsaacet Deus
    J acob,
    Deus
    patrum
    nostrorum

    glorificavit
    filiumsuum
    J esum, quem
    vos
    quidem
    '
    <
    tradidistis,
    et
    negastis
    ante faciem
    Pilati, judi-
    <-canteillo dimitti. Vos autem
    justum
    et sanctum
    <
    negaslis,
    et
    petistis
    virum homicidamdonari vo-

    bis, auctoremvero vitae


    interfecistis, quem
    Deus
    <
    suscitavit a
    mortuis,
    cujus
    nos testes sumus. Et

    nunc, fratres, scio, quiaper ignorantiamfecistis,


    sicut
    etprincipes
    vestri. Deus
    autem, qui praenun-
    tiavit
    per
    os omnium
    Prophelarum pali
    Christum
    <suum
    implevit
    sic. Posnitemini
    igitur
    et converti-
    >.
    mini,
    ut deleantur vestra
    peccata.
    Aperiens
    Petrus os suum dixit. Notandum
    quod
    virosde
    genereIsrael,
    et timentes Deum ad au-
    jiendum Domini
    provocat
    verbum. Viri enim di-
    cuintura
    viribus,
    qui
    nesciimt tolerand
    deficere,
    aut in
    prosperis aliqua
    se elatione
    jactare,
    sed
    animo stabili defixi et ccelestiuni rerum contem-
    platione firmati,
    manent
    semper impavidi: Qui
    li-
    melis
    Dominum, inquit, auditet
    id
    est, qui
    reveren-
    tiamhabelis nominis
    ejus, quiaejus
    verbanon me-
    retur
    audire,
    nisi
    qui cognoscitur
    et timere. Timor
    autem
    Domini, quiajustus
    et rectus est. Auditum
    renovat,
    amorem
    tribu.it,
    ardorem
    castitatis in-
    flammal.
    Deus
    Abtaham,
    Deus Isaac et Deus
    J acob,
    Deus
    patrum
    nosirorum. Poterat dicere Deus
    Abraham,
    Isaac et
    J acob,
    sed ter nominat Deum
    Abraham,
    Deum
    Isaac,
    Deum
    J acob,
    ut tu
    intelligas
    Palremel
    Filiumet
    Spirilum sanctum,
    et ne tibi scandalum
    terna Dei nominatio
    generaret,
    addit : Deus
    patrum
    i
    nostrorum, prudenter
    enim
    personas
    distinxit et na-
    turam imivit.
    Glorificavitfilium
    suumJ esum.
    Glorificavitfilium
    suum, quando
    posl
    resurreclionemnimis mirabilerai
    totiusmundi
    credulitatem,
    Deusei ineo
    quod
    honao
    factus
    est,
    habere concessit. Glorificavit eum
    glo-
    ria
    resurrectionis, glorificavit
    gloriaascensionis,
    et
    glorificavit
    sucedexlroesessione.
    Quem
    vos
    quidem
    ttadidislis. Hincenim
    respondit
    Pilatus
    Domino,
    dicens:
    Nunquidego
    J udwus sum?
    Genstua et
    poniifices
    tradiderunt te
    mihi,
    quidfe-
    cisti
    (J oan. xvm)
    ?
    subauditur,
    ut tradereris mihi.
    , Tradiderunt enim Dominumsacerdotes
    per
    invi-
    diam,
    tradidit J udas
    per cupiditatem,
    tradidit Pater
    A
    pro
    nostra
    liberatione,
    tradit
    semetipsum
    Filius
    pro
    nostra dilectione. De Patre enim ait
    Apostolus
    :
    Qui proprio
    Filio non
    pepercit,
    sed
    pro
    nobisomnibus
    tradidit eutn. Defilioautem :
    Qui
    dilexit noset tra-
    didit
    semetipsumpro
    nobis.
    Et
    negastis
    ante
    faciem
    Pilati. Dicentes :
    Crucifige,
    crucifige,
    talemnos nonhabemus
    regem
    nisi Cmsa-
    rem,
    nos
    legemhabemus,
    et secundum
    legem
    debet
    mori, qui filium
    Dei se
    fecit.
    J udicante illodimitti.
    Quwrebatenim,
    ait
    Evangc-
    lium,
    Pilatus
    opportunitatem
    ut dimilleret
    J esum,
    dicens:
    Ego
    non invenioin eo
    causam,
    sed
    neque
    Herodes,
    Pilatus mittit ad
    Herodem,
    Herodesremit-
    lit adPilatum. Inter duas
    impietates,
    discurrit
    pie-
    tas,
    et lamen
    impietas pietatem
    non
    potest
    condem-
    R nare. Preesens est
    reus,
    et non invenitur reatus.
    Tradidistis mihi hunc
    hominem,
    inqnit, quasi
    aver-
    tentem
    populum,
    et ecce coramvobis
    interrogans,
    nullamcausaminvenio in
    eo,
    inhis in
    quibus
    eum
    accusatis.
    Dicitis, quodprcccipiat
    tributa nonsolvi
    Ccesari:
    comprobavi
    falsuni
    esse,quod objicilis.
    Do-
    cere hunc conlra
    legem
    dicitis :
    probavi
    euni non
    destruere
    legem,
    sed
    adimplere;
    omnia
    quseobjeci-
    stis in diversuminvenla sunt.
    Et
    petistis
    vitumhomicidamdari vobis.
    Eratautem,
    ait
    Evangelium,qui
    dicebalur
    Barrabas, vinctus, qui
    in seditione
    fecerat
    liomicidium.Barrabas cnimfilius
    patris interpretatur, significatdiabolum, qui
    multas
    seditionesin loto concitat
    orhe,
    homicidiascilicetet
    adulteria et omniacrimina.
    Qui
    stalimut J esus cru-
    '-'
    cifixus
    est,
    Barrabas iste
    dimissus,
    suffocat
    popu-
    lumJ udceorum.
    Auctoremverovitw
    inlerfecislis,
    elc.IUum
    qui plas-
    mavit hominem de limo
    lerrse,
    et
    inspiravit
    in
    faciem
    ejus spiraculumvitce,
    et faclus est homo in
    animam viventem. Ulum
    qui
    dixit:
    Ego
    sum
    via,
    veritas et vila
    (J oan. xiv),
    et de
    quo
    J oahnes: Hie
    est verus Denset vitamtetna
    (IJ oan. ullimo).
    Et
    nunc,
    fratres,
    scio,
    quiaper ignoranliamfecistis.
    Si enim
    cognovissent,
    ait
    Apostolus,nunquam
    Domi-
    iinm
    gloriwcrucifixissent.
    Deusr.ulem
    qui prwiiunliavitper
    os omnium
    pro-
    phelarum, pati
    Cltristumsuum
    implelum
    sic. Hinc et
    ipse
    Dominus
    Cleophoe
    et alio
    discipulo
    ait : 0 slutti
    y.
    et tardi cordead
    ctedendum,
    in otnnibus
    qum
    locuti
    sunt
    ptophetw.
    Nonnehwc
    oportuit pali Christum;
    et
    ila inttate in
    glotiam
    suam? Et
    incipiens
    a Moseet
    omnibus
    ptophelis
    ,
    intetptetabalur
    itlis deomnibus
    scripturis, qum
    de
    ipso
    erant
    (Luc. ullimo).
    Si enim
    Moseset oranes
    prophetae
    Christumlocuti
    sunt,
    et
    hunc
    per angusliampassionis
    in
    gloriam
    suamintra-
    turum, qua rafione
    se
    gloriantur
    esse
    Christianos,
    qui juxla
    virium
    suarum
    modulum
    , neque
    scri-
    pturas, qualiter
    ad Christum
    pertineant invesligare,
    neque
    ad
    gloriamquam,
    cumChristohabere
    cupiunt,
    per passiones
    tribulationumdesiderant
    attingere.
    EVANGELIUM
    J OANNIS,
    CAP.ULTIMUM.
    <Manifestavit se J esus iterum
    discipulis
    suis ad
    mare
    Tyberiadis.
    Manifestavit autemsic : Erant
    243 SMARAGDlABBATIS
    Ui

    siroul.Simon
    Pelrps
    et Thomas, qui
    dicilur
    Didy-
    .
    t
    mi^s
    etNallianae,l,qui erat,a
    Cana
    Galileeee,
    el filii
    i
    Zeberjsei,
    et aiii ex
    discipiilisejusduo.
    DiciteisSi-
    monPetrus. Vado
    piscari.
    Dicuntei
    : Venimuset
    nostecum.
    Et
    exierunt et,asceriderunt
    in
    navim,
    et illanocte
    nihil
    prendiderunt.
    Maneautem fa-
    ctostetit J esus in
    .litlore,
    nontanien
    cognoverunt,

    quia
    J esus est. Dixit
    ergo
    eis J esus :
    Pueri,
    nun-

    quid pttlmeiitariuiji
    habetis
    ?.
    Responderunt
    ei :
    <Non. Dixiteis :
    Mittite
    in dexteram
    navigii rete,
    <
    e.t
    invenietis.
    Miserunf
    ergo
    et
    jam
    nonvalebant
    illudtrahere
    prae
    nuiliiludine
    pisciuiri.
    Dixit
    ergo
    <
    discipulus
    ille
    quemdiligebat
    J esus Petro
    ; Dpmi-
    <nrisest. SimonPelrus cumaudisset
    quia
    Dominus

    est,
    tunica succinxit se. Erat enini tiudus et misit
    seinmare. Alii autem
    discipuli navigio.venerunt.

    Noneniin
    lbnge
    erant a
    ferra,
    sed
    quasi
    cubilis

    ducenlis,
    irahenies rete
    piscium.
    Ut
    ergo
    descen-
    derunt in
    terram,
    viderunf
    prunas positas,
    et
    pi-

    scem
    superpositum
    et
    panem.
    Dicit eis J esus :
    Afferle
    depiscibusquosprendidistis
    titinc. Ascendit

    ergo
    Simon
    Petrus,
    el traxit rete in
    terram, ple-
    <num
    magnispiscibuscenfutii quitiquaginta
    triims.
    <E'tcumlanti
    essent,
    nonesf scissumrete. Diciteis
    <J esus :
    Venite,
    prandete.
    Et nemoaudebat discum-
    <benlium
    interrogare
    eum: Tu
    qui
    es? scienles
    <
    quiaPominusest.
    Et venitJ esusei
    accepitpanem,
    <el dedit
    eisetpiscem
    sirailiter.
    Hbcjarii
    tertioriia-
    <nifeslalus est J esus
    discipulis
    suis,
    cum resur-
    <resissel-ariioftuis.

    Manifeslavit
    seJ esus ad mare
    Tyberiadis,
    mani-
    festavit
    autemsic. Erant simul SimonPetrnsel Tho-
    mas,
    qui
    dicilur
    Didyinus,
    el
    Nathanael,
    qui
    erat a
    Cana
    fialilmm,
    et
    filii
    Zebedwi,
    et alii ex
    discipulis
    ejus
    duo. Dic.ileisShnonPetrus : Vado
    piscari.
    Di-
    cuntei: Venimuset noslecum. Et exierunl et ascen-
    dcrunt.in
    navim,
    et illa noclenihil
    ceperv.nl.
    Quceri
    enim
    potest
    cur
    Petrus, qui piscator
    anleconversio-
    nem
    fuit, post
    conversionemad
    piscationem
    rediil?
    et cumveritas dicat : Nemomitlensmanumsuamin
    aralrum,
    el
    aspiciensreiro, aptus
    est
    regno
    Dei
    (Luc.
    IX),
    cur
    repetiitquoddereliquil?
    Sedsi virtus discre-
    tionis intendilur citius
    videtur, quia
    nimirum
    nego-
    lium
    quod
    anteconversionemsine
    peccalo exstitit,
    hocetiam
    post
    conversionem
    culparepetere
    non
    fuit,
    nam
    piscatorem
    Petrum,
    Mallhseumverotelonarium
    scimus. Et
    post
    conversionemsuamad
    piscationem
    Pelrus
    rediit,
    Malthceusver adtelonei
    negotium
    non rediit.
    Qnia
    et aliudest victum
    per piscalionem
    qusereifl,
    aliudtelonei lucfis
    pecunias augere.
    Suiit
    entiri
    pi.jraque negotia, quse
    sine
    peccato exhiberi,
    aut
    vix,
    aul nullatenus
    possunt. Quse
    ergoadpecca-
    tum
    implicanl,
    adhsecnecesse
    est,
    ut
    post
    conver-
    sionemaninius
    tion
    recurrat.
    Maneautem
    jam faclo,
    slelit J esus in
    littore,
    non
    tamen
    cognoveruntdiscipuli,quia
    J esus est.
    Dicitergo
    eisJ esus:
    Pueri, nuiiquidpulmentarium
    habilis?Re-
    spohderuhi
    ei,
    non.
    Quseri potest,
    cur
    discipulis
    in
    mari
    laborantibus, post
    resurrectionemDominusin
    Alittore stetil, qui.arife
    resurrecfiorierasuam,
    coram
    discipulis
    influclibus maris
    ambulayit.
    Cujus
    reira-
    liofestine
    cognoscitur,
    si
    ipsa
    quse
    ititicinerat causa
    pensetur. Quid
    eriini mare
    ,
    nisi
    praese.ns
    sseculum
    significat, quod
    se causarurotumultu et
    undfs
    vitae
    corruptibilis
    illiditur?
    Quid
    per
    soiidifatemliltoris,
    nisi illa
    perpetuilas quietis
    eeternae
    figuratur, quia
    igitur discipnli
    adhiic
    flucijbiismortalis
    yiteeinerant,
    inmari
    laborabaut, qtiia
    vero
    Redemplor
    noster
    jam
    corruptionem
    carnis
    excesserat, post
    resurrectionem
    suamin
    litfore
    sfabat,
    ac si
    ipsum
    resurrectionis
    suse
    myslerium reipsa discipulisloqueretur,
    dicens:
    J am
    vobis
    inmari
    non
    appareo, quia
    yobiscum
    in
    pertufbationis
    fluctibus riori siira. Facla est autem
    j
    aiscipulispiscationisriiagna
    difficuitas
    ,
    ut
    inagislro
    R
    venientefieret admiralionis
    inagneesublimitas.
    Dixit eis : Mittite in dexteratn
    ncivigii
    rele et
    invenielis. Bis in
    sapcto Evangelio legilur, quia
    Dominus
    jussit,
    ut ad
    piscandura
    retia mitterentur.
    Anie
    passionem videlicet,
    et
    post passionem.
    Sed
    pfiusquamRedemptor
    nosler
    pateretur
    et
    resurge-
    ref,
    mitli
    quidem
    retead
    piscaridunijubet,
    sedutrum
    in dextram an in sinisfrain milfi debuisset non
    jubet.
    Ppst
    resurrectibiiemvero
    discipiilisapparens,
    riiitti rete in dextram
    jubet.
    In illa
    piscatione
    tanti
    capli sunt,
    ut
    refia
    riimpefentur,
    in ista autem
    et niulti
    capti sutit,
    et fetia
    rupia
    noii sunt.
    Quis
    veronesciat bonosdextra
    etriialps
    sinistra
    figurari?
    IUa
    ergbpiscatib
    in
    qua.speciaiiler
    in
    quarapartem
    mitti retedebeat non
    jubetur, prcesenfem
    Ecclesiam
    "
    designavit, quce
    bonos simul ac malos
    colligit,
    nec
    eligit.quo.strahat, qtiia
    et
    quos eligerepossit igno-
    rat. Ilcecautein
    piscatiopost
    Doinini resurrectionem
    faclainsolani dexlerani missa
    esl, quiaad
    videndam
    claritatis
    ejus gloriarii
    sbia electorumEcclesia
    per-
    linget, quce
    de
    sinisfro opfere
    nil habebit. lu illa
    pi-
    scatione
    prce
    multifudine
    piscium
    fete
    rumpitur,
    quia
    nunc ad cotifessioneni fidei efiarncumelectis
    reprobi
    tanti
    intrant, qui ipsam
    quoque
    Ecclesiam
    heeresibusscindanl. In istaverb
    piscatione, ef
    mulli
    pisces
    et
    magni capiuntui',
    et rfetenori
    rumpitur,
    quia
    sanctaelecioruin
    Ecclesia,
    in conlinua auctoris
    sui
    pacefequiescefls,
    miUis
    jam
    disserisioriibusdi-
    laiiialur.
    n
    J lfiseru-iif
    ergo retid,
    et
    jam
    non valebant illud
    trahere a muitiludine
    piscium.
    Dicit
    ergodiscipulus
    ille
    queni diligebat
    J esus Petro: Dominusest. Si-
    monPetrus cum
    audisset,
    quia
    Dominus
    esi;
    tnnica
    succinxit
    se,
    ertit enim
    riudus,
    et misii se iri
    mare,
    alii aulem
    discipuii navigiovenerunt,
    noti eriim
    jonge
    erant a
    terra,
    sed
    ijuasi
    cubilis ducentis trahehtes
    rele
    piscium.
    Ul
    ergo
    descenderuntin
    ierram,
    vide-
    runt
    prunaspositas
    et
    piscemsuperposilum
    el
    panem.
    Ubi nonest
    inteUigendum
    fetiam
    paneiri
    fuisse
    super-
    positurii prunis,
    sedtanttimsubaudiendtini viderunl.
    Idfeoviderunt
    pruiiaspositas,
    et
    pisceinsupefpbsltum
    videfunt,
    et
    paflem
    vidertitit. Yfelita
    polius:
    Yidefiint
    prunas positas,
    et
    piscemsuperpositum,
    videfunt
    fef
    pariem.
    48
    COLLECTIONES
    IN EPISTGLAS
    ET EVANGELIA. 24(5
    Afferte
    ae
    piscibusquosprehendislis
    nunc: ascendil .
    Simon Petrus et traxit rete ih terraih.
    (Ex Greg.)
    Captis.
    autemtam
    magnis piscibus,
    ascendit Simon
    Petrus
    et traxit rete in tferram.
    J aiti credo
    quod
    vestra charitas advertit, quid
    est
    qtiod
    Petrus ad
    terram rete tratiit:
    ipsi qtiippesancfa
    Ecclesia est
    commissa, ipsi specialiter
    dicilrir : Shhon
    J oahnis,
    amas me?
    pasce
    ovesmeas.
    Quod ergb poslniodtim
    aperitur
    in
    voce,
    hoc nunc
    signatur
    in
    ppere. Quia
    igitur prcedicalor
    Ecclesisenos a mundi vitee
    htijus
    fluciibus
    separat,
    nimirumnecesse
    est,
    ut rete
    ple-
    mim
    piscibtis
    Petrus ad terrain ducat.
    Ipse
    enim
    pisces
    ad soliditatem littoris
    pertrabit, qui
    sanctce
    prcediealionis
    voce,
    stabilitalem ceternce
    patriee
    fide-
    libus ostendit. Hoc
    egit verbis,
    hoc
    epistolis,
    hoc
    agit quotidie
    miraculorum
    signis, qnotiesper
    eumad
    amorem
    quietis
    eeternse
    conyerlimur, quoties
    aterre-
    narumrerurri luniultibus
    separamur, quidaliud, quarn
    missi intra rete fidei
    pisces
    ad iittus trahimus ?
    Plenum
    magnispiscibus,
    centum
    quinquaginta
    tri-
    bus.
    A magno mysterio
    numerus non
    vacat,
    sed
    iritentos vos tanti
    mysterii profunditas exspectat.
    Neque
    felenim
    quaiifitatis
    summamsolerter
    evange-
    lista
    exprimeret,
    nisi hanc
    sacraiiienlo
    pleuam
    esse
    judicasset.
    Scitis
    namquequpd
    inTestamentoYeteri
    oni.nis
    operatioperJ Decalogi
    mandata
    prcecipitur,
    in
    Noyo autem,
    ejusdemoperalJ onis
    virtps
    per septi-
    formem
    .gratiani
    saticli
    Spiritus, mulfiplicatis
    fide-
    libus
    dalur, quempfopheta denunlians, dici.t:
    Spi-
    ritus
    sapientiw
    et
    iiitelleclus, spirilus
    consilii et
    for-
    titudinis, spiritus
    scientimet
    pietalis,
    et
    replevit
    eum
    spiriius
    Ihnoris. Domini
    (Isa. xi).
    Sed ille in
    hpc
    spirittt operafionem.percip.it,, qui
    fidemTrinitalis
    agnoscit,
    ut et
    Patrem, elFilium,
    et eumdem
    Spi-
    ritum
    sanctum,
    uniusvirtulis
    credat,
    unius subslan-
    ticeessefateatur.
    Quia igitur seplemqucesuperius
    diximus, per
    NovumTestamentumlatius data sunt.
    Decemvero
    per
    Vetus
    prsecepta,
    omnis nostra virtus
    et
    operafioper
    decemet
    septem potest piene'com-
    prehendi.
    Ducamiis
    ergo per trigonum
    decem et
    septem,
    et veniunt
    quinquaginta
    et
    ununi,
    qui pro-
    fecto numerus a
    magno mysterio
    non
    yacal, quia
    jam
    inTestamento Veteri
    legimus quod
    annus
    quin-
    quagesimus
    J ubileeus
    vocari
    jussus est,
    in
    quo
    vide-
    licet cutictus
    populus
    ab omni
    opere requiesceret.
    Sedvera
    requies
    in nnitale estr Dividi
    quippe
    unuin
    non
    polest,
    "ubi eniffi scissura divisionis
    est,
    vera
    requies
    non est. Dueamus
    per trigonum quinqua-
    ginta
    et
    unum,
    et
    fiunt
    centum
    quinqijaginla
    tres.
    Quia igittir
    et omnis
    operalio
    nostra et
    virlus,
    in
    fideTrinitatis
    exhibita,
    ad
    requiem
    tendit.
    Septem
    et decerater
    ducimus,
    ut ad
    quinquaginta
    et unum
    venire
    debeamus,
    et vera nostra
    requies
    tunc
    est,
    cum
    ipsam jam
    claritatem trinitatis
    agnosciraus,
    quam
    in unilate divinitatis esse certam tenemus.
    Quinquaginta
    et ununi ter
    ducimus,
    el electorum
    summamin
    supernapatria, quasi
    centum
    qninqua-
    gintaquatuor piscium
    numeruni tenemus. Post re-
    gurrectibnem
    veroDomini missumrete
    dignumfuit,
    Aut tof pisces caperet, quod
    solummodoelectos su-
    perncepatrisedesignarenl. (Ex.August.)
    Est
    quoque
    alia
    supputatio htijusseptenarii
    et denarii numeri
    ;
    nairi si ab
    iinp .omnes
    riumeros
    cbmputes usque
    ad
    deceiri et
    septeiii,
    J io'cftibdo, unuiti, dtio,
    tres
    fiunt,
    adde
    tres,
    fiunt
    sex,
    his
    adjunge
    quatuor,
    fiutit de-
    cem,
    Iiis
    quinque,
    et babebis
    qiiindeciiri,
    et sic
    crescerilibusnuirieris et
    muitiplicatis usque
    ad de-
    cemet
    sepleiri,
    fit omniumnumerorumsumiriaisto-
    jum, qui multiplicafur
    ab uno
    usque
    ad decem et
    septem,
    centum
    quinquaginta
    tres, qucecomputatio
    superiori significationi,
    hbc
    est, Iegis
    in
    denafio,
    et
    gratia
    in
    septenario,
    satis
    congruenter
    conveniet.
    Sed
    plura possunt
    inde considerafi admiralione di-
    gna, qucc hujus temporis angustia prohibet
    nos
    B
    omniadicere.
    Et cumtanti
    essent,
    nonest scissumtete.
    Adjecit
    evangelista
    rem necessariam dicens : Et cumtanti
    essent,
    sivelam
    magni,
    sicut
    superius dici.l:
    plentim
    magnis piscibus,
    non est scissum
    reie,
    id
    est,
    magni
    erant,
    sed inter eos hceresisnon
    erat,
    et ideo
    magis
    haeresesnon
    erant, qui magni
    erant.
    Dicil eisJ esus :
    Venite, prandete,
    et nemoaudebat
    discumbenliumeum
    interrogare,
    lu
    quis
    es? Sensus
    ergo
    hic est : Tauta
    erat. evidenlia
    veritatis, quia
    J esus illis
    discipulis apparebat,
    ul eorumnon solum
    negare,
    sedne dubitare
    quidem
    ullusauderet.
    Quo-
    niamsi
    quisquamdubitaret, ulique interrogare
    de-
    beret. Sic verOdictumest: Neinoaudebat inlerro-
    gare
    euni: Tu
    quis
    es? ac si
    dicerelur,
    nemoaudebat
    "
    dubitare, quodipse
    essel.
    Et venit
    J esus,
    et
    accepil panem
    el dabat
    eis,
    et
    piscem
    similiter. Notandum
    quoque quod
    ultimum
    conviviumDominuscum
    septemdiscipulis
    habuisse
    describitur,
    Petfus
    namque
    et
    Ttioitias, Nalbanahel,
    e't filii
    Zebedeei,
    et alii ex
    discipulis ejus
    duo in
    eo fuisse memorantur. Cur ctim
    septem discipulis
    ultimumconviviumcelebrat?
    jiisi quia
    eostantuni-
    modo
    qui sepliforpii gratia
    saticti Spiritus pleni
    stint,
    futuros secum in aeferna refecti.one denun-
    liat.
    Septemquoque
    diebus omne hoc
    tempus
    evol-
    vitur,
    et
    seepeseptenarib
    numero
    perfectio
    desi-
    gnatur.
    IUi
    ergo
    ultimo convivio de
    prcesentia
    verilatis
    epuiantur, qui
    nunc
    perfectionis
    studio
    j.
    terrena
    transcendunt, quos
    muncli
    hujus
    arapr
    non
    ligat, quibus
    et si
    utcunque per
    tentaraenta ob-
    strepit, coepla
    tameneorumdesiderianon retundit.
    Dehoc exlremo
    convivio,
    alias
    per
    J oannemdicitur:
    Beati
    qui
    adcmnam
    nuplialemagni
    vocati sunt
    (Apoc.
    xix).
    Idcircoenimnon ad
    prandium,
    sedadcoenam
    vocatos
    narrat, quia
    nimiruni in fine diei convi-
    vium coena est.
    Qtii ergo
    finito
    praesentis
    vitse
    tempore
    ad refectionem
    supernse contemplatiqnis
    veniunt,
    non ad
    agni prandium,
    sed ad coetiam
    vocantur, quae
    videlicet
    coena,
    hoc ultimo convivio
    exprimitur,
    cui
    septemdiscipuli
    adessememorantur.
    Quiaillos,
    ut
    diximus,
    tunc inceternarefectione re-
    cipiet, qui pleni
    nunc
    septiformis gratiae
    in arnore.
    spiritus
    anhelant,
    247 SMARAGDIABBATIS
    248
    Quid
    est
    quod Redemptor
    noster
    piscem
    assum
    j
    post
    resurrectionem
    manducavit,
    et in alio Evan-
    gelio
    dicilur,
    cum
    pisce
    asso favum
    mellis,
    inisto
    Tero
    panem
    cum
    pisce
    ?
    Quid
    enim
    piscis
    assus
    significat,
    nisi Christum
    passum, quid
    in favo mel-
    lis,
    nisi divinltatis dulcedinem. Piscis
    est, quiaipse
    latere
    dignatus
    in
    aquis generis
    humani
    est, capi
    voluit
    laqueo
    morlis
    nostrae,
    et
    quasi
    tribulatione
    assalus est
    lempore passionis suse,
    sed
    qui piscis
    assus fieri
    dignatus
    est in
    passione,
    favus mellis
    nobis exslitit in resurrectione. An
    qui
    in
    pisce
    asso
    Egurari
    vbluit tribulationem
    passionis suoe,
    infavo
    mellis
    tttramque
    naturam
    exprimere
    voluit
    personae
    auae. *Favus
    quippe
    mel in cera
    est,
    mel vero in
    ccera,
    est divinitas in
    bumanitate, quod
    ab hac
    pioque
    lectione non
    discrepat',
    nani
    piscem
    co-
    rmedit et
    panemqui
    enim assari ut
    piscis potuit
    ex
    "bumanitate, pane
    nos reficit ex
    divinitate, qui
    ait:
    Ego
    sum
    panis
    vivus
    qui
    deccelodescendi
    (J oan. vi).
    Assumvero
    piscem
    comedit et
    panem,
    ut
    ipso
    suo cibo nobis
    ostenderct, quia
    et
    passionem
    ex
    nostra humanitate
    pertulit,
    et resurrectionem no-
    stram ex sua divinilate
    procuravit.
    Hoc
    jam
    lerlio
    manifestavit
    seJ esus
    discipulis
    suis
    cum
    resurrexisset,
    etc. Hocnon ad
    ipsas
    demonstra-
    tiones,
    sed ad dies referre
    debemus,
    hoc est
    primo
    idie,
    cum
    resurrexit,
    et
    post
    dies octo
    , quando
    (discipulus
    Thomas
    vidit,
    et
    credidit,
    et hoc die
    rquando
    hoc de
    piscibus fecit, post quot
    autemdies
    lioc
    fecerit,
    hic dictum non
    est,
    nam
    ipso primo
    die non semel visus
    est,
    sicut
    evangelistarum
    om-
    nium testimonia collata
    demonstrant,
    sedsicut di-
    ctum
    est,
    secundum dies numerandaesunt mani-
    feslationes
    ejus,
    ut isla sit tertia.
    ITEMAUGUSTINU3 INHOMILIA PASCHJ 3.
    Liberatoris nostri
    praedieatio
    nostra est liberatio.
    IDuasautem advertimus in sancto
    Evaugelio pisca-
    itiones,
    id
    est, quando
    adverbum
    ipsius
    missasunt
    irelia,
    unam
    prius, quando discipuloselegit,
    et hanc
    :alteram, quando
    a mortuis resurrexit. Illa
    piscatio
    isignificavil
    Ecclesiam
    qualis
    est
    modo,
    istavero
    post
    resurreclionemDomini
    significavitEcclesiam, qualis
    futura est infinesoeculi.
    Denique
    in illa
    jussit
    mitti
    retia,
    et non dixit in
    quam partem,
    non dixit in
    dextram aut in
    sinistram,
    pisces
    enimhomines si-
    gnificabant.
    Si
    ergo
    diceretur in
    dextram,
    soli boni
    futuri erant. Si diceretur in
    sinistram,
    soli mali.
    Quia
    vero
    permixti
    fuerant futuri in Ecclesiaboni
    ac
    mali,
    sine differenlia missa sunt
    retia,
    ut ca-
    perenlur pisces, significantes
    mixturam bonorum
    &c malorum.
    Tria
    ergo
    inilla
    piscationeprima significata
    sunt.
    Mixturabonorumet malorum:
    pressura
    turbarum:
    separaliones
    heereticorum. Mixturabonorumet ma-
    lorum, quia
    nec in
    dextra,
    nec in sinistra missa
    sunt retia. Pressura
    turbarum, quia
    tantum
    caplum
    est,
    ut naviculam
    premerent.
    Tunc
    separationes
    hsereticorum, quia
    tanta fuerat
    multitudo,
    ut retia
    Tumperenlur. Respicite
    nunc ad istam
    piscationem,
    Aquoe
    hodie recitata
    est,
    facta est eriim
    postresur-
    rectionem
    Domini,
    ut
    significaret,
    talem futuram
    Ecclesiam
    post
    nostram resurrectionem :
    Miilite,
    inquit,
    rete in dexlram
    partem.
    Discretus est
    ergo
    numerus eorum
    qui
    addextramstabant. Ovesenim ...
    ponet-
    ad
    dexlram,
    haedosad sinistram :
    Mittile,
    '
    inquit,
    in
    dextram, tanquam
    diceret: Et
    jam
    re-
    surrexi,
    Ecclesiamvolo
    significare, quse
    ut erit in
    resurrectione mortuorum. Ibi dicta est
    multitudo,
    id
    est,
    in
    primapiscatione,
    sednon certus numerus.
    ln secunda autem et mulliludo et
    magnitudo,
    et
    certus dictus est numerus. Modo
    anlequam
    veniat
    resurrectio et
    separentur
    boni a
    malis,
    iUudim-
    pletur quod
    ait
    Propheta
    : Annuntiavi el locutus
    sum;
    mulliplicati
    sunt
    super
    numerum
    (Psal. xxxix). Quid
    R est annuntiavi ? retia misi. Et
    quid multiplicati
    sunt
    super
    numerum? Numerus ad sanctos
    perti-
    net, qui
    sunt
    regnaturi
    cumChristo.
    Super
    numerum
    modoinEcclesiamintrare
    possunt,
    in
    regnum
    coe-
    lorumnon
    possunt.
    Petrus relraxit retia ad littus. Modocumevan-
    geliumlegitur
    audistis.' Ubi audis
    liltus, inteUige
    finemmaris : ubi audis finem
    maris, intellige
    finem
    saeculi. In illa
    piscatione,
    non ad littus attracta
    sunt
    retia,
    sed
    ipsipisces, qui capti sunt,
    in na-
    i viculas fusi
    sunt,
    hic autem traxerunt ad litkis.
    i
    Spera
    finem
    sseculi,
    venturus est
    finis,
    bonh dex-
    j
    trorum,
    malo sinistrorum.
    Quid? pisces
    attraxe-
    i
    rttnt, inquit,
    retia habentia
    pisces
    centum
    quin-
    i
    quaginla
    tres. Et
    adjecit Evangelista
    rem necessa-
    ^1
    riam: Et cum tam
    magni essent,
    nonest scissum
    rete.
    Magni erunt,
    sed haeresesnon
    erunt,
    et ideo
    magis
    haeresesnon
    erunt, quia magni
    erunt.
    Quid
    sunt
    magni? Lege
    verba
    ipsius
    Domini in Evan-
    gelio,
    et invenies
    magnos,
    ait enim
    quodam
    loco:
    Non veni
    legem solvere,
    sed
    adimplere
    : Amen
    amen dico
    vobis, quoniamquicunque
    solverit unum
    t
    de mandatis istis
    minimis,
    et doeuerit
    sic,
    id
    est,
    ;
    solverit male
    vivendo,
    et docuerit bona
    docendo,
    ) 'minimus vocabilurin
    regno
    coelorum
    (Malth. v),
    id
    t est in
    Ecclesia, quse
    modo est.
    Quia
    et
    ipsa
    voeatur
    i
    regnum ccelorum,
    habet
    pisces
    simul
    natantes,
    et
    i bonos et malos. In isto
    regno
    ccelorum,
    id
    est,
    in
    i Ecclesia
    hujus tempcris,
    minimus vecatur
    ille, qui

    jv
    docet bona et
    agit mala, quia
    ibi est et
    ipse.
    Non
    i enimtalis ibi est in
    regno
    coelorum,
    id est in Ec-
    clesia, qualis
    est in iUo
    tempcre.
    Dceet
    bofla, agit
    i
    mala,
    neeessarius
    est,
    mercenarius est: Amendico
    vobis,
    ait:
    perceperunt
    mercedemsuam.
    Qui
    autem
    i fecerit et sic
    docuerit.magnus
    vocabitur in
    regno
    ccelorum. Ecce sunt illi
    pisces magni
    ad dexteram
    capti, qui
    fecerit et sic decuerit,
    bona docuerit,
    :
    non sibi
    loquenn,
    malevivendo contradixer-it,
    cum
    -
    malsevitaetestemhabeat
    linguam
    bonam.
    Qui ergo
    i fecerit et sic
    docuerit, magnus
    vocabitur in
    regno
    l ccelorum.
    s Dico autem
    vobis, quia
    nisi cibiindaveritjuslitia
    i
    vestra, super
    Scribarumet Pli.arismorum,
    nonintra-
    ,
    bitis,
    etc. Modo
    quomodo in(e,Uigis
    regnuttl
    ecelfl-
    249
    COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELIA.
    250
    rum?
    illud unde dicitur dextris :
    Venite, benedicli,
    Patris mei, petcipite
    regnum
    ? Nisi abundaverit
    ju-
    stitia vestra
    ptus quam
    Scribarum
    et Pliarismorum.
    Quid est, plus quam
    Scribarnmet Pharismorum?
    Respice
    Scribas illos et
    Pharisaeos,qui
    incathedra
    Mosi sedent
    (Matth.
    xxm).
    De
    quibus
    dictum est:
    Quse
    dicunt
    facite, quse
    autem
    faciunt,
    facerenolite.
    Dicunt enim et non faciimt.
    Ergo justitia
    Phari-
    sseorum
    est,
    dicere et non facere.
    Abundetjustitia
    vesfra
    super
    Scribarum et
    Pharisseorum,
    ut et bona
    dicatis,
    et bene vivatis. J am
    ergo
    de numero cen-
    tum
    quinquaginta
    trium
    piscium, quid opus
    est
    eademretexere? nostis illa. A decemet
    septem
    nascitur numerus
    crescens, incipe
    ab
    uno, perveni
    ad decemet
    septein,
    ut omnes
    addas,
    id
    est,
    unum
    addas et
    duos,
    et fiant
    tres,
    addas
    tres,
    et fnrat'.
    sex,
    addas
    quatuor
    et fiant decem,
    sic omnes adde
    usque
    ad decemet
    septem,
    et
    pervenis
    ad centum
    quinquaginta
    tres. Tota
    ergo
    intentio nostra esse
    non
    debet,
    nisi
    quid
    sibi volunt decem et se-
    ptem, ibi,
    est enim fundameiitum centum
    quin-
    quaginta
    trium.
    Quid
    sibi volunt decemet
    septem,
    in
    lege agnosce decem,
    decem
    prsecepta
    data sunt.
    Primo
    decalogus dicitur, scriptus
    in tabulis
    digito
    Dei,
    in decein
    agnosce legem,
    in
    septem agnosce
    Spiritum
    sanctum.
    Septenario
    enim numero com-
    mendatur
    Spiritus
    sanctus. Ideo nominatur in
    lege
    sanctificationis:
    Septimo
    die fecit Deus
    lucem,
    non
    dictum
    est,
    sanctificavit eum. Fecit
    firmamentum,
    non dictum
    est,
    sanctificavit firmamentum. Discre-
    vit mare a
    terra, jussit germinare terram,
    non'
    dictum
    est,
    sanctificavit. Fecit lunam et
    sidera,
    non dictumest sanctificavit. J ussit animalia
    pro-
    cedere de
    aquis,
    natanlia,
    et
    volatilia,
    non dictum
    est,
    sanctificavit. J ussit de terra exire
    animalia,
    quadrupedia,
    et omnia
    repenlia,
    non dictum
    est,
    sanctificavit. Fecit
    ipsumhominem,
    non
    dixit,
    san-
    ctificavit. Yentum est ad
    seplimum diem,
    ubi re-
    quievit,
    et
    ipsum
    sanctificavit. Per
    requiem
    suam
    Deus
    significavit requiem
    nostram. Ibi
    ergo
    erit
    sanctificatio nostra
    plena,
    ubi cum illo sine fine
    requiescaraus.
    Nam
    quare
    Deus
    requiesceret,
    non
    enim
    operando fatigalus est,
    tu si verho
    facias,
    non
    fatigaris,
    si
    jubeas
    et continuo
    fiat, stas,
    in-
    leger
    manes. Pauca verba
    dixit,
    undetotum
    fecit,.
    el subito lassatus
    est, ergo legem agnosce
    in de-"
    cem, Spiritum
    sanctum
    agnosce
    in
    septem. J ungatur
    spiritus legi, quia
    si
    acceperis Iegem
    et defuerit
    tibi
    adjutoriumspiritus,
    non
    imples quod Iegis,
    non
    imples quod
    libi
    jubetur.
    Sed homo sub
    lege,
    in-
    super prsevaricator
    tenetur. Accedat
    spiritus,
    ad-
    juvet,
    et
    fif
    quod jubetur.
    Si deesl
    spiritus,
    litlera
    occidit te:
    quare
    littera occidit le?
    quia prsevari-
    catoremte
    faciet,
    nori
    potes
    excusari de
    ignorantia,
    quia legemaccepisti, jam quod
    faceres
    didicisti,
    ignoranlia
    te non
    excusat, spiritus
    tenon
    adjuvat,
    ergo peristi.
    Sed
    quid
    ait
    apostolus
    Paulus : Littera
    occidit, spirittis
    autem
    vivificat(II
    Cor.
    m).
    Unde
    spiritus
    vivificat?
    quia
    facit
    impleri Iitteram,
    ne
    A
    occidat. Isti sunt
    sancti, qui
    faciunt
    legem
    Dei ex
    dono Dei. Lex
    jubere potest, juvare
    non
    potest.
    Accedit
    adjutor spiritus,
    et fit
    jussum
    Dei cum
    gau-
    dio,
    cum dileclione. Nammulti faciunt a
    timore,
    sed
    qui
    faciunt
    legem
    timendo
    poenam,
    mallent non
    esse
    quod
    timebant.
    Qui
    autemfaciunt
    legem
    amando
    justitiam, gaudent
    et ibi
    quia
    nonhabent inimicam.
    Ideo dicit Dominus: Cbnccrda cumadvetsario luo
    cilo,
    cumes cumillo in via
    (Malth. v).
    Quis
    est
    adversarius tuus? -Sermo
    legis. Quae
    est via? vita
    ista.
    Quomodo
    est illa adversarius ? dicit: Non
    mmchaberis,
    et tu vis moechari. Dicit: Non concu-
    piscas
    rem
    proximi
    tui,
    et tu vis
    rapere
    res alie-
    nas.. Dicit: Honora
    patrem
    et
    malrem,
    et tu con-
    tumeliosuses in
    parentibus.
    Dicitlex : Noli
    diligere
    R falsum testimonium
    ,
    tu a mendacio non recedis.
    Quando vides, quia
    ille sermo aliud
    jubet,
    et tu
    aliud
    facis,
    non est adversarius
    tuus,
    adversarium
    habes
    malum,
    non tecum intret in
    secretarium,
    compone
    cum es cumillo in
    via,
    adest Dominus
    qui
    vos concordet.
    Quomodo
    vos concordat Domi-
    nus? donando
    peccata,
    et
    inspirando justiliam,
    ut
    fiant
    opera
    bona. Cum
    ergo
    concordaberis cumad-
    versario tuo,
    id
    est,
    cum
    decalogo legis, per Spi-
    ritum sanctum
    pertinebis
    ad decemet
    septem, jam
    exinde excrescet numerus ad cenlum
    quinquaginta
    tres,
    eris ad dexteram
    coronandus,
    ne remaneas
    ad sinislram damnandus.
    FERIA V.
    LECTIOACTUUM
    APOSTOLORUM,
    CAP.VIII.
    ^

    Angelus
    Domini locutusest ad
    Philippum
    dicens:

    Surge
    et vade contra meridiannm ad viam
    quae
    descendit ab Hierusalemin
    Gazam,
    heecest de-
    serta. Et
    surgens abiit,
    et eccevir
    j&thiops
    eunu-

    chus, potens,
    Candacis
    reginaejEthiopum, qui
    erat

    super
    omnes
    gazasejus,
    venerat adorare inHieru-
    <
    salem,
    et revertebatur sedens
    super
    currum
    suum,
    <
    legensque
    Isaiam
    prophetam.
    Dixit autem
    spiritus
    <
    Philippo:
    Accede, adjunge
    te ad currum istum.
    <Accurrens autem
    Philippus,
    audivit illum
    legentem
    Isaiam
    prophefam
    et dixit: Putasne
    intelligis quae
    <
    Iegis
    ?
    Qui
    ait: Et
    quomodo possuminlelligere,
    <nisi
    aliquisostenderitmihi? RogavitquePhilippum
    <ut ascenderel et sederet secum. LocusautemScri-

    pturse
    hic
    erat, quamlegebat: Tanquam
    ovis ad
    occisionemductus
    est,
    et sicut
    agnus
    coramton-
    denle
    se,
    sine
    voce,
    sic non
    aperuit
    ossuum. In
    humilitate
    judicium ejus
    sublatum
    est, generatio-
    nem
    ejus quis
    enarrabit?
    quoniam
    tolletur deterra
    viia
    ejus. Respondens
    autem eunuchus
    Philippo,
    dixit: Obsecro
    te,
    de
    quopropheta
    dicit
    hoc,
    de

    se,
    ande
    aliquo
    alio?
    Aperiens
    autem
    Philippus
    os

    suum,
    et
    incipiens
    a
    Scriptura ista, evangelizavit
    illi J esum. Et dum irent
    per viam,
    venerunt ad

    quamdamaquam.
    Et ait Eunuchus : Ecce
    aqua,

    quisprohibet
    me
    baptizari?
    Dixitautem
    Philippus

    Si credis in toto
    corde,
    licet. Et
    respondens
    ait.
    <CredoFiliumDei esseJ esumChristum. Et
    jussit
    stafe
    currum,
    et descenderunt
    uterque
    in
    aquani,
    SSi
    SMARAGDIABBATIS 2S2

    Philippus
    el
    eunuchus,
    et
    baptizavit
    eum. Cum.
    autemascendisset de
    aqua, spiritus
    Domini
    rapuit
    c
    Philippum,
    et
    amplius
    non vidil eumeunuchus.
    t Ibat autem
    per
    viamsuam
    gaudens. Philippus
    au-
    leminvenius est in
    Azoto,
    et.pertransiens
    evahge-
    lizabat civitalibus
    eunclis,
    donec veniret Csesa-

    ream, nomenDomini nostri J esu


    Christi.
    Angelus
    Domini locutusest ad
    Philippum,
    dicens:
    Surge
    et
    vade,
    etc.
    (Ex Beda.)
    Beneinmeridie
    quae-
    rilur et
    invenitur,
    et abluilur ille
    qui
    devotione
    pe-
    cioris
    ardens,
    velul
    qusedamgentiumprimitiae,,
    Deo
    meruit
    consecrari,
    in
    quo spiritualiter
    illudPsal-
    mistse
    completum
    est:
    jEthiopia prmveniet
    manus
    ejus
    Deo
    (Psal. LXVII).
    Ad viam
    quai
    descendit ab Hierusalemin
    Gazam,
    hwcest
    deserta,
    etc. Non
    via,
    sed Gaza deserta di-
    citur. Yetusenimilla
    Gaza, quse
    terminus
    quondam
    erat Chananaeorum
    juxta jEgyptum
    ad soliim
    usque
    destructa,
    et alia
    pro
    illa alio loco constructa
    est,
    quaeallegoricegentiumplebemdesignat,
    olima Dei
    cultura
    desertam, neque
    ullius
    prophetarum praedi-
    calionibus excultam. Viavero
    quse
    ad eamdemab
    Hierosolymis
    descehdens,
    fontem salutis
    aperuit
    Dominiis J esus Christus est
    qui
    ait:
    Ego
    sum
    via,
    veritas;
    el viia
    (J oan. xiv), quia superna
    Hierusalem
    ad nostra infirma descendit.
    Et eccevir
    Mthiops
    eunuchus
    poteiis.
    Pro virlute
    et
    integritate
    mentis,
    vir
    appellatur.
    Nec
    immerito,
    qui
    lantum studiumin
    Scripturis habebat,
    ut eaa
    etiaminvia
    legere
    noh cessabat.
    Tantumque
    amo-
    ris in
    religionegerebat,
    ut aula
    regia
    derelicta. de
    uliimismundi
    parlibiis
    veniret ad
    lemplum
    Domihi.
    Dride
    jusla
    mercede,
    dum
    qucerit interpretem
    le-
    ctionis
    Christum, quem quoerebatinvenit, plusque,
    ut
    Hieronymus
    ait,
    iti deserto fonte
    Ecclesiae,quam
    in auralo
    synagdgsctemplo reperit.
    Ibi enim
    quod
    J eremias admirando
    proloquitur
    : Mulavil
    J Ethiops
    pellem
    suam
    (J erein. XIH),
    id
    est,
    sorde
    peccalorum
    abluta delavacro J esu dealbatus ascendit.
    Candacis
    reginmASthiopum.
    Et in
    R.eguin
    libro
    legirhusquiaregiha
    Austri venit a finibus terrai au-
    dire
    sapietitiam
    Salomonis. Moris
    quippe
    fuit illi
    naliohi
    seniper
    afeminis
    regi, easque
    Candaces
    ap-
    pellari.
    Qiti
    erat
    super
    omnes Gazas
    ejus,
    etc.
    Regina
    iEthiopum
    thesaurarium
    praBmittens
    in
    Hierusalem,
    genliuin designat Ecclesiam,
    virtulum
    fldeique
    Do-
    mino donalaturam. Sedet nominis
    etymologia
    con-
    venil. Poiesl enimCandacis ex Hebrseo commutata
    inlerprelari. Ipsaquippc est,
    cui in Psalmo
    pro
    his
    qui
    commulabuhtur ih
    Scriptura
    dicitur :
    Audi,
    filia,
    et
    vide,
    et inclina aurem
    tuam,
    et obliviscere
    populum
    tuum etdomum
    patris
    tui.
    Dixil aulem
    spiritus Philippo
    : Accedeet
    adjungere
    ad currum
    istum,
    etc. In corde
    spiritus Phiiippo
    loquebatur. Spiritui
    enim Dei
    quasi quaedam
    nobis
    verba facere
    est,
    occulta
    vi,
    et
    quseagenda
    sunt
    '
    intimare.
    Tanquam
    ovisad occisionem
    $ucins
    est, Sicut ovis
    A cumducitur ad victimamnon
    repugna|:,,
    sic
    iliejjro-
    pria passus
    est
    voluntate,
    velalliori
    intellectu,
    sicut
    agnus
    in Pascha immolari
    solebat,
    sic Pascha iib-
    strumimmolatusest Christus..
    Et sicut
    agnus
    coram tondentese sinevoce. Nori
    solumenimnos
    sanguine redemit,
    sedet lanis
    ope-
    ruit,
    ul
    algenles
    in
    inlidelitate,
    sua vesle caleface-
    ret,
    et
    audiremus
    Apostolum
    nobis
    lo.quenteni:
    Quotquot
    in Ghristo
    baptizali
    eslis,
    Christum
    indui-
    stis
    (Rom. vi).
    Sic non
    aperuit
    os suum. Cum in
    passione
    sua
    Pilalo et
    pontiiicibiis pauca,
    Herodi hiilla
    respdn-
    dere volebat.
    In humilitate
    judicium ejus
    sublatum est.
    Quia
    judex
    omnium
    judicii
    non
    reperit
    veritatem,
    sed
    B
    absque
    ulla
    culpa
    seditione J udaeorumet Pilati voce
    damnatus est.
    Generationem illius
    quis
    enarrabit ?
    (Ex Beda.)
    Aut de divinitate
    ejus accipiendum
    est, quodimpos-
    sibilesit divinse nativitatis nosse
    mysteria,.de qua
    Pater
    loquitur
    : Ante
    Luciferum genui
    te;
    aut de
    partu virginis, quod
    difficulter
    possit exponi,
    cu-
    jus
    rationem Mariae
    quoerentiper angelum
    diciiur :
    Spiritus
    sanctus
    superveniet
    in
    te,
    ut vel ab
    angeio:
    yel
    eyangelista
    tantum nativitatis
    ejus
    sacraniehta
    dicantur, cujus
    naiTalor farissimus
    est.
    .
    Quoniam
    lolleturde terra vita
    ^ejus. (Ex Hieron.)
    Ut
    nequaquam
    iii
    tefra,
    sed in ccelo viveret. ,Hoc
    teslimohio euminAclibus
    Apostolorumreginae
    Can-'
    p
    dacis eunuchus
    redargueretur,
    et
    legens
    non inlel-
    ligeret, interpretante Philippo super passione,
    ef
    nomine
    Salvatoris,
    ihtellexit et statim
    baplizatus
    in
    agni sanguine; quemlegebat,
    vir meruit
    appellari.
    Et
    apostolusgenti jElhiopum
    missus est.
    Qui igitur
    oblatus est
    Pilato, quiaipsevoluit,
    et non
    respondit,
    ut
    patibulumpro
    nobis damnatus
    ascenderet,
    ipse
    sicut ovis ad occisioiiemductus
    est,
    et
    quasi agnus
    coramtondente obmuluit. Etenim Pascha nostrum
    immolatus est Christus
    (1
    Cor.
    y); quem
    J oaunes
    Baptista
    monstrabat,
    dicens : Ecce
    agnus Dei,
    ecce
    qui
    lollit
    peccatu
    mundi-
    (J oan. i). Qui
    et in
    Apoca-
    lypsi
    J oannis
    evangelistse, agnus
    occisus
    saepe
    mon-
    slratur
    (Apoc.y),
    qui
    de
    seipsoloquitur
    inJ eremia:
    Ego
    autem sicut
    agnus innocens,
    et ductus advi-
    j)
    ctimam,
    nesciebam
    (J er. v).
    Cum enim nesciret
    peccatum,
    pro
    nobis
    peccatum
    factus est
    (//
    Cor.
    y),
    et sicut
    agnus
    cumducitur advicl.imam
    non re-
    pugnat;
    sieille
    propria passus
    est
    yoluntate,
    ut de-
    strueret eum, qui
    habebat
    mortis
    imperium,
    humi-
    lians se
    nsque
    ad
    mortem,
    et mortem
    crucis
    (lleb.
    n).
    Hic
    agnus est,
    in
    cujus typo
    immolabatur
    agnus,
    cujus
    cruor litus in
    postibus
    exterminatorem fuga-
    bat
    ^gypti, qui
    non solum
    sangujne
    suo nos rede-
    mit,
    sedet lanis
    operuit,
    ut
    algentes
    infldelitatesua
    veste ealefaceret.
    Etaudiremus
    Apostolumloquen-
    lemnobis:
    Quotquot
    in Chrislo
    baptizali
    estis,
    Cliri-
    stuminduistis
    (Rom.vi).
    Et inalioloeo: Induiniini
    ChristumJ esum
    (Rom. XIII).
    Quod
    vero
    sequitur
    :
    De
    anpstia.
    et de
    ^udicio
    sublatus est,
    siveut Se
    &S3 COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 254
    ptuaginta
    transtulerunt,
    h rrt T7retvwcri ri
    y.piaie
    av-
    roii
    /S9D,
    id
    est,
    inhumilitate
    judicium ejus
    subla-
    tumest,
    illud
    signiflcat, quod
    detribulalione
    atque
    judicio
    adPatrem victor
    ascenderet,
    sive
    quodju-
    dexomnium
    judicii
    non
    reperit veritatem,
    sed abs-
    que
    ulla
    culpa
    seditione J udseorumet Pilati voce
    damnatus
    sit,
    ita ut admiraretur
    propheta, quod
    omhiumDeussetradiderit
    passioni.
    De
    quo
    Paulus
    loquituf
    : Si enim
    credidissent, nunquam
    Dominum
    glorimcrucifixissent(II
    Cor.
    u). Sequitur
    : Genera-
    iionemitlius
    quis
    enarrabit ?
    Quoddupliciter
    intelli-
    gitur,
    aut enimde divinitale
    ejus accipiendumest,
    quodimpossibile
    sit divinsenativitatis nosse
    myste-
    ria. De
    qiiaipse loquitur
    in Proverbiis : Ante omnes
    coltes
    generavit
    me
    (Prov. vm).
    J uxla illud
    quod
    aliln
    legimus
    :
    Quis cognovit
    sensum
    Domini;
    aut
    consiliarius
    ejus fuit (Roni. xi),
    id
    est, nullus,
    aut
    de
    partu virginis quod
    difflculter
    possit exponi;
    de-
    liique
    cumMarisediceretur ab
    angelo
    :
    Concipies
    et
    paries fitium,
    illa
    respondit:
    Unde mihi
    hoc, quia
    mrumnon
    cognobi,
    cui rursum
    angelus
    :
    Spiritus,
    Inquit,
    sanctus veniet
    super te,
    el virtus Altissimi
    bmnbrabit ie
    (Lue. i),
    ut vel
    angelo
    vel ab
    angelis
    tantum nativitalis
    hujus
    sacramenta
    dicantur, cujus
    arrator rarissimus est.
    Aperiens
    autem
    Philippus
    ossuum et
    incipiens
    ab
    Scriptura ista,
    elc.
    (Ex Primas.) Philippus
    inter-
    pretaiur
    os
    lampadis, pulcherque
    est
    sensus, quod
    os
    lampadis
    suum
    aperiret os,
    dumobscura
    prophe-
    liae in scienliaelucem-
    profert. Quamvis
    ct
    juxta
    historiam
    possil
    ista circumloculio
    designare
    ali-
    quanto
    longiorem
    futurum tunc esse eius ser-
    monem.
    Et dumirent
    per
    viam venerunt ad
    quamdam
    taquam.
    Est hodie Bethsur sive'Belhsoro vicus in
    J tribu
    J uda,
    sive
    Benjamin
    euntibus ab HeliaChe-
    ibron vicesimomilliario
    juxta quem
    fons adradicem
    miontis
    ebulliens,
    ab eadem
    qua gignitur,
    sorbetuf
    liumo.
    Apostolorum
    Acta referunt in
    hujus
    viculi
    fonteeunuchutaa
    Philippo
    fuisse
    baptizatum.
    Nam
    est et alia Belhsuf in tribu
    J uda;
    mille
    passus
    di-
    stans ab
    Eleutheropoli.
    Eta.it eunuchus : Ecce
    aqua, quis prohibei
    meba-
    ftizari
    ?
    etjussit
    slare
    currum;
    et descenderuntuter-
    que
    in
    aquam, Philippus
    et
    eunuchus,
    et
    baplizavit
    eum. 0
    quarii
    niira dftctoris yirtus erat invehiculo.
    Eunuchus sacraslitteras
    Iegebat,
    sedde
    quo legeret
    ignorabat,
    sed tameh eum
    quem
    in libro nesciens
    legebat, pia
    mente scire
    cupiebat.
    Venit
    Philippus
    philosophus,
    ostendit ei
    J esum, qiii
    clausus latebat
    inIittera. Et secundum aliam
    traditionem,
    dixit
    Philippus
    eunucho: Si credis ex toto
    corde,
    salvus
    eris. Et
    respondit
    eiihhchus : Credo in Christum
    fllium
    Dei,
    et ea liora
    baptizatus est,
    fldelis factus
    et sarictus
    est,
    et de
    discipulo magister
    effectus
    est,
    et
    deinceps prsediCator,
    et
    gentis
    suae
    apostolus
    ef-
    fectusest.
    Cuni autebl kskCndissihtde
    aqua, Spiritus
    Domini
    rapuit Phitippum,
    etc. Sunt
    quidam qui
    hsec
    ange-
    A
    lumin
    Spiritu
    sancto fecisse
    testantur,
    ut
    Hierony-
    mus
    proait.
    Namet similiter factum
    legitur
    deHa-
    bacuc
    portante prandium
    Danieli.
    Philippus
    auteminventusest inAzoto. Azotus
    op-
    pidum
    est
    insigne Palaestinae,quod
    Hebraicevoca-
    tur, TnttfN,Asdod,
    insorte tribus
    J udae,
    et est una
    de
    quinque
    olimcivitatibus
    Allophylorum,
    cui de-
    creta
    fuit,
    sed nonretenta ab
    ea, quia nequaquam
    veteres accolas
    potuit expellere.
    Et
    pertransiens evangeiizabat
    civilaiibus
    cunclis,
    donecveniretCajsaream. CaesareaPalaestinse
    dicilur,
    ubi infra domum habuisse describitur
    Philippus,
    quaeusque
    hoclie
    demonstratur,
    nec non et cubicu-
    lum
    quatuor
    flliarum
    ejusvirginumprophetantium.
    Caesaresecivitates dusesunt interra
    repromissionis.
    "
    UnaCaesareaPalseslinaeinlittore maris
    Magni,
    ita-
    que quondamPyrgos,
    id
    est,
    turris Stratonis dicta
    est,
    sedabHerode
    regeJ udeae
    nobilius
    etpulchrius,
    et contra vimmarismultoutilius
    exstructa,
    inhono-
    remCaesaris
    Augusti
    Caesarea
    cognominala
    est.
    Qui
    etiam
    templum
    in ea marmore albo
    construxit,
    in
    quanepos ejus
    Herodes ab
    angelopercussus,
    Corne-
    lius centurio
    baplizatus ,
    et
    Agapus propheta
    zona
    Pauli
    ligatus
    est
    (Act. xxi).
    Altera vero Caesarea
    Philippi, cujus Evangelium
    meminit esse telrar-
    chiam,
    adradices monlis Libani
    facta,
    et inhonore
    Caesaris
    cognominata
    est. Sedet lertiaCsesarea
    Cap-
    padocia?metropolis esl, cujusLucas
    ita meminit :
    DescendensCwsareamet salutavit Ecclesiam.
    Egreditur
    hic
    Smaragdus
    a menlionecivitatisCaisa-
    'J
    rece in nomina
    regionum
    ef locorum
    qum
    sunt in
    Actis
    apostolicis.
    Eademhabentur in
    Ilieromjmo.
    Sedquiainhoc
    locode civitatibus mentio facla
    est,
    necessarium
    duximus,
    ut de
    pluribus
    istiuslibri
    civitatibus, locis, provinciisve
    menlioneminhocloco
    faciamus. Acheldemach est
    in
    Helia,
    adauslralem
    plagam
    montis
    Sion, quae
    hactenus
    juxla
    J udaeorum
    consiliummortuos
    ignobiles
    terra
    tegit,
    alios snb
    divo
    putrefacit.
    Asia
    regioqusa
    Minor
    cognominatur,
    undiquecircumdataestmari, cujus provincise sunt,
    Phrj'gia, Pamphylia, Cilicia, Lycaonia,
    Galatia,
    et
    alisemultae. Arabia
    regio
    inter sinummaris
    Rubri,
    qui Persicus,
    et
    eum, qui
    Arabicus
    vocatur,
    habet
    gentes
    multas, Moabitas, Ammonitas, Idumaeos,
    Sa-
    racenos, aliasquequam plures
    : hsec sacra inter-
    pretari
    dicitur,
    eo
    quod
    odores creet odoriferos.
    Graeci
    sOSaipwv,
    nostri
    Beatam, yocaverunt.
    Antio-
    chia civitas est
    Syriae,
    in
    qua
    Barnabas et Paulus
    apostolisunt
    ordinali. Est etalia in
    Asia,in quaidem
    praedicantes
    J udaais dixerunt : Vobis
    opottebut pri-
    mum
    loqui
    verbumDei. Sed
    quoniamrepulislisiltud,
    ecceconvertimur ad
    gentes (Act. xm).
    Alexandria
    civitasest
    J Egypti,
    in
    qua
    beati Marci
    evangelistae
    tumulus hodieinEcclesiaveneratur.
    Amphipolis
    est
    civitas Macedonise. Est et altera
    ejusdem
    hominisin
    Syria. Apollonia
    civitasest
    Macedonise.,
    Est et altera
    inAfrica, quae
    dicitur
    Pentapoli.s.
    Athenaecivitas
    est
    Achaiae,philosophiae
    studiis
    dedita; cujus Pyreus
    portus, septemplici
    quondam
    muro communitafuisse
    253 SMARAGDIABBATIS
    256
    dcscribitur.
    Areopagus
    Atbenarum
    curia, quoe
    inler- A
    pretatur
    villa
    Marlis, quod ipse
    ibi
    quondam,
    cum
    ducentis duodecimdiis
    judicatus
    esl.
    Appii Forum,
    nomeu fori Romseab
    Appio quondam
    consule tra-
    ctum,
    a
    quo
    et via
    Appia
    vocalaest.
    Babylon
    me-
    tropolisregni
    Chaldseorum
    est,
    ubi eorum
    qui
    sedifi-
    cabant lurrim
    linguoe
    divisae
    sunt,
    undeet
    Babylonia
    vocatur.
    Quseper quadrumsita,
    ab
    angulo usque
    tad
    angulum
    muri,
    sedecimmillia
    passuumtenuisse,
    id
    est,
    simul
    per
    circuituin
    sexaginta quatuor
    millia
    refert Herodotus et mulli
    alii, qui
    Grsecashistorias
    scripserunt. Bithynia provincia
    AsiseMinoris
    est,
    ipsa
    est et
    major Phrygia.
    Beroeaeivitas in
    Macedo-
    nia
    est,
    quaeverbumDomininobiliteraccepit. Cappa-
    docia
    regio
    in
    capite Syriseest,
    ad
    septentrionis
    plagam. Cyrene
    civitas est in
    Libya, cujus regio
    Pentapolitana vocalur,
    eo
    quod quinque urbibus
    maxirne
    fulgeat.
    Creta Grseca
    insula,
    centum
    quon-
    dam urbibus
    nobilis,
    unde et
    Centipolis
    diclaest.
    Cyprus
    insulamari
    Pamphylio, quindecimquondam
    oppidisinsignis, famosaquediviliis,etmaximeoeris.
    Cilicia
    provinciaAsiaeest.quam Cydnus
    amnisinter-
    secat. Charracivitas
    Mesopotamiseest,
    ubi fuilAbra-
    hse
    patriarchaehospilium.
    CorintlmscivitasAchaise
    maritima. Cenchrse
    portus
    Corinthiorumcivitatis.
    Chioinsulaante
    Bitbynia,
    in
    cujus
    nomen
    Syra
    lin-
    gua
    masticem
    designat,
    eo
    quod,ibi
    mastix
    gigna-
    tur. Damascus nobilis urbs
    Phoenices, qusequon-
    damin omni
    Syria
    tenuit
    principalum,
    et nunc Sa-
    racenorum
    metropolisest,
    unde et rex eorumNau-
    (
    vias famosam in ea sibi
    suseque genti
    basilicam
    dedicavit,
    Christianis in circuitu civibus
    beati
    Baptistse
    J oannis ecelesiain
    frequentantibus.
    Derben
    civilas est
    Lycaoniseprovincise,
    Elamitse
    principes
    Persidis ab ElamfilioSemvocati.
    Ephesus
    Amazo-
    num
    opus
    civitas Asiae
    est,
    ubi
    requiescit evangeli-
    slaJ oannes. Phcenicia
    provincia
    est
    Syricecujus
    par-
    tes sunt Samaria et Galilseaet aliae
    plurimse.
    Gali-
    Ieseduse
    sunt,
    una
    gentium
    vicinafinibus
    Tyriorum
    in tribu
    Nephtalim,
    allera circa
    Tyberiadem
    et sta-
    gnum
    Genesareth intribu Zabulon. Gazacivilas in-
    signis
    est
    Palsestinse,quse apud
    vetereserat terra
    Chananaeorum.Galalia
    provinciaAsise,
    aGallisvo-
    cabulum
    trahens, qui
    in auxilium a'
    rege Bithynise
    vocati, regnum
    cumeoactavictoria
    diviserunt,
    sic-
    -
    que
    deindeGraecis
    admixli,
    primoGaHogrseci,postea
    Galatse sunt
    appellati.
    Hadrumetus civitas est in
    Byzanliaregione
    Africse. Adrianomencivitalis con-
    tra
    Ravennam, quse
    eidem
    mari,
    in
    cujus ripa
    sita
    est,
    nomen etiam Adriatici dedit.
    J oppe oppidum
    Palseslinseestmaritimum intribu Dan. Iconiumci-
    vitas est
    Lycaonise,
    est et altera in Cilicia.
    Libyse
    provincise
    duoe
    suht,
    unaCyrenaica,
    de
    quadictum
    est, partes Libyse,quse
    est circa
    Cyrenen.
    Est et alia
    iEthiopum. Lydda
    civitasPalaestinae
    est,
    in maris
    Magni
    liltore
    sila, quse
    nunc
    Diospolisappellatur.
    Lycaoniaprovincia
    Asiseest. Est et alia
    ejusdem
    nominisin
    Phrygia
    minore.
    Lystra
    civitas est
    Ly-
    caonise.
    Lyciaprovincia
    est Asise. Mediaa Madai
    A
    filio
    J apheth appellata.
    Sunt auleminter fluinenIn=
    dum
    regionesistse, Aracusia, Parthia,
    Assyria,quas
    Scripturasacrauniversas saepe
    Medise
    nominevocat.
    Macedonia
    provincia
    Grsecorum
    est, virtutibus Aie-
    xandri
    Magni
    nobilior facta. Miletuscivitas inAsia
    est,ubiPaulusrnajores Ephesiorum
    alloquitur.
    Na-
    zareth viculus est
    inGalilsea, juxta
    monlemThabor.
    UndeetDominusJ esus Nazarseusest vocalus. Habet
    ecclesiamin
    loco, quo angelus
    ad bealam Mariam
    evangelizaturus intravit,
    habetet
    aliam,
    ubi Domi-
    nus est nutritus.
    Neapolis civitas est
    Carise,
    quse
    est
    provincia
    Asiae. Pontus
    regio
    est multarum
    gen-
    tium
    juxta
    mare
    Pontieum, quod
    Asiamet
    Europam
    disterminat,
    et
    propler plurimam
    osliorumDanubii
    infusionem,
    dulcius caeterisesse
    cognoscitur.
    Pam-
    B
    phylia provincia
    est Asise.
    Pamphus
    civitas est, in
    Cypro
    insula.
    Pergen
    civitas
    estPamphyliaeprovincise.
    Philippis
    civitas est in
    prima parte
    Macedoniae.Pto-
    Iomais,
    civitas est
    J udsese,juxta
    montemCarmelum.
    Est et altera in
    Pentapoli provincise
    Africoe.Puteolis
    civitas colonia
    Campaniae,
    eadem dicitur Ceadicta.
    Rhodus
    Cycladum
    insularum
    nobilissima,
    distat au-
    tema
    porlu
    Asise
    viginti
    millibus
    passuum. Regium
    , est civitas Sicilioemaritima. Sichemcivitas est J a-
    cob,
    nunc
    Neapolis dicta, juxta sepulcrumJ oseph,
    ubi nunc est ecclesiafabricata ex latere monlis Ga-
    rizim. Sinamonsin
    regione
    Madian
    super Arabiam,
    qui
    alionomineHoreb
    appellatur.
    Undedicitur : Et
    fecerunt
    vitulumin
    Horeb,
    cum hoc Moses in Sina
    .
    p
    factum
    scripserit. Saronas, quod interprelalur
    cam-
    j pestris, regioest, qnse
    Petro
    praedicante
    fidei con-
    ;
    tinno fructus
    germinavit.
    Sidonurbs Phoenicis
    est,
    i insignis
    artifex vitri. Seleuciacivitas
    Syriaenobilis,
    3
    in
    promontorio Syrise
    Antiochisesita. Salamiscivi-
    tas est in
    Cypro insula,
    nunc Constantia dicta. Sa-
    mothracia insula est inPacalicosinu.
    Syria quse
    He-
    braice cticiturDTI
    regio
    est inter flumen
    Euphraten
    etmare
    MagnumusqueadjEgyptumperlingens.
    Habet
    i
    maximas
    provincias,
    in
    quibusgenles
    suntduodecim.
    Samosinsulaest in mari
    J Egeo,
    in
    quareperta prius
    - ficiiliavasa
    traduntur, unde et vasaSamia
    appellata
    j
    sunt.
    SmyrnacivitasestinAsiaLyciseprovincise,cujus
    -
    Lucasmeminit dicens:
    Navigantes
    venimusin
    Smyr-
    e
    nam
    Lycim.Syrtes
    dicuntur arenosalocainmari Ma-
    ;.
    Tj
    gno,
    multumterribilia et metuenda.
    Syracusa
    me-
    a
    tropolis
    Siciliaesub
    promontorio
    Pachino. Tarsus
    a
    civilas
    metropolis Ciliciae,
    Paulo
    apostolo gloriosa.
    TyrusmetropolisPhoenicis
    intribu
    Nephthalim,cujus
    a maximenobilitas
    conchylio
    et
    purpura
    constat. Troas
    a. civitas Asiaemaritimae.
    Thyatira
    civitas
    Libyse,quse
    -
    est
    provincia
    Asiae. Thessalonica
    civilas Mace-
    e doniae.
    a EVANGEMUM J OANNIS,
    CAP. XX.
    a
    i Maria stabat ad monumenlumforis
    plorans.
    s
    Dum
    ergo
    fleret,
    inclinavit seet
    respexit
    in mo^
    t
    numentum,
    et vidit duos
    angelos
    inalbis
    sedentes,
    ii
    unum ad
    caput
    et unum ad
    pedes,
    ubi
    positum
    -

    fueratcorpusJ esu.Dicunteiilli:
    Mulier,quidplo-
    j ras? Diciteis :
    Quia
    tulerunt Dominum
    meum,
    25?
    COLLECTIONESIN EPISTOLASET EVANGELIA.
    258
    f et nescioubi
    posuerunt
    eum. Haeccum
    dixisset, J
    <conversa
    est
    retrorsum,
    et vidit J esum
    stantem,
    t et nesciebat
    quia
    J esusest. Dicitei J esus :
    Mulier,

    quidploras?
    Quemquseris?
    Illa existimans
    quia
    horlulanus
    esset,
    dicit ei:
    Domine,
    si tusustulisti
    t
    eum,
    dicilomihi. Ubi
    posuisli eum,
    et
    ego
    eum
    lollam?Dicit
    ei J esus: Maria. Conversailladicit:

    Rabboni, quod
    dicitur
    magister.
    Dicit ei J esus :
    Noli me
    tangere,
    nondumenimascendi adPatrem
    meum. Vadeaulemadfratres
    meos,
    et dic eis :
    Ascendo ad Patrem meumet Palrem
    vestrum,
    Deummeumet Deumvestrum. Venit Maria
    Mag-

    dalene,
    annuntians
    discipulis, quiavidi Dominum,
    el hsecdixit mihi.
    Mariaaulemstabal admonumentum
    forisplorans.
    (Ex August.)
    Pensandumest
    hujus
    mulieris men-
    I
    tem
    quanta
    vis amoris
    accenderat, quse
    a monu-
    mento
    Domini etiam
    discipulis recedentibus,
    non
    recedebat, exquirebat quem
    non invenerat. Flebat
    inquirendo,
    et amoris sui
    ignesuccensa, ejus quem
    ablatumcredidit ardebat
    desiderio, et oculi
    qui
    Do-
    minum
    qusesierunl,
    et non
    invenerunt, lacrymisjam
    exundabant, amplius
    dolentes
    quod
    fuerat ablalus
    de
    monumento, quamquod
    fuerat occisus in
    ligno,
    quoniammagistri
    tanti, cujus
    eis vita subtracta
    fuerat,
    nec memoria remanebat. Unde
    contigit
    ut
    eumsolatunc videret
    quseremansit, quia
    nimirum
    virtus boni
    operisperseverantiaest,ut
    voceVeritatis
    dicitur :
    Qui
    aulem
    perseveraveritusque
    in
    fmem,
    hic
    salvuserit
    (Lucaixxi).
    Dum
    ergofleret,
    inclinavit
    se,
    et
    prospexit
    inmo-
    numenlum,
    el vidit duos
    angelos
    in albis
    sedentes,
    unumad
    caput,
    et unumad
    pedes,
    etc.
    (ExGreg.)
    Istailaque, quse
    sic
    amabat, quse
    se ad monumen-
    tum, quodprospexerat,
    iterum
    inclinat,
    videamus
    quo
    fructuvisamoris in ea
    ingeminat opusinquisi-
    tionis.
    Sequitur
    : Vidilduos
    angelos-in
    albis
    sede?iles,
    unumad
    caput,
    etunumad
    pedes,
    ubi
    posilumfuerat
    corpus
    J esu.
    Quidest, quod
    in loco Doininici cor-
    poris
    duo
    angeli videntur,
    unusad
    caput, atque
    alius
    ad
    pedes
    sedens? nisi
    quod
    Latina
    lingua,
    ayysloc
    nuntius
    dicitur,
    et ille ex
    passione
    sua nuntiandus
    erat, qui
    et Deusest ante
    ssecula,
    et homo in fine
    sseculorum, quasi
    ad
    caput
    sedet
    angelus,
    cum
    per
    apostolumpraedicatur,quia inprincipio
    erat
    Verbum,
    -p
    et Verbumerat
    apud Deum,
    et Deus erat verbum
    (J oan. i),
    et
    quasi
    ad
    pedes,
    sed
    angelus
    cumdicitur:
    Et Verbumcaro
    factum
    est.
    (Ex Greg.)
    Possumusetiamet duos
    angelos,
    duo
    Testamenta
    cognoscere,
    unum
    prius,
    et aliud se-
    quens, qui
    videlicet
    angeli per
    locumDominici cor-
    poris
    sibimet
    ipsis
    sunt
    conjuncli, quia
    nimirum
    utraqueTestamenla,
    dum
    pari
    sensu
    incarnatum,
    et
    .monuum,
    acresurrexisse Dominum
    nuntiant,
    quasi
    . Testainentum
    prius
    ad
    caput,
    et testamentum
    poste-
    rius ad
    pedes
    sedet.
    Dicuntei:
    Mulier, quidploras
    ?
    Quasi dixissent,
    nonest
    opus
    morluum
    plorare, quem
    vivenlemcre-
    deredebes.
    A
    Diciteis:
    Quia
    tulerunt Dominum
    meum,
    etc. Do-
    miuumsuum
    vocans,
    Domini sui
    corpusexanime,
    a
    parte
    totum
    significans,
    sicut omnesconfitemur
    J e-
    sumChristumFiliumDei unicum
    Dominum
    nostrum,
    quodutique
    simul
    est,
    et verbumet animaet caro.
    Cruciflxumtamenet
    sepultum,
    cumsola
    ejus
    sepulta
    sit caro: El
    nescio,inquit,
    ubi
    posuerunt eam.Hsec
    erat causa
    major doloris, quod
    nesciebat
    quo
    iret ad
    consolandum
    dolorem,
    sed
    prope
    erat hora
    qua
    tri-
    stitia
    ejus
    verteretur in
    gaudium.
    Hmccum
    dixisset,
    conversaest
    relrorsum,
    et vidit
    J esum
    stantem,
    el nonsciebat
    quia
    J esus est. Notan-
    dum
    quodMaria, quae
    adhuedeDomini
    resurrectione
    dubitabat,
    retrorsum
    conversaesl ut videret
    J esum,
    quia
    videlicet
    per
    eamdem
    dubitationem
    suam,
    quasi
    B
    terga
    in Domini faciem
    miserat, quem
    resurrexisse
    minimecredebat. Sed
    quia
    amabat et
    dubitabat,
    vi-
    debat et non
    cognoscebateum, quem
    illi amor osten-
    derat. Dubietas
    abscondebat, cujus
    adhuc
    ignorantia
    expriinitur,
    cuminfertur : Et nesciebat
    quia
    J esus
    esset.
    Dicit ei J esus:
    Mulier,
    quidploras
    ?etc. Interro-
    gatur
    doloris
    causa,
    ut
    augeatur desiderium,
    quale-
    nas cumnominaret
    quemqusereret,
    in ardore
    ejus
    ardentius sestuaret.
    Illa
    mstimans,
    quia
    hortutanus
    esset,
    dieit ei: Do-
    mine,
    si tu
    su&tutisti
    eum,
    etc. Forsitan nec errando
    hsecmulier
    erravit, quse
    J esumhortulanumcredidit.
    Annon ei
    spiritaliter
    horlulanus
    erat,
    qui
    in
    ejus
    pectore, per
    amoris
    sui,
    seminavirlutumvirentia
    ^
    plantavit
    sata. Sed
    quid est, quod
    viso
    eo,
    quem
    liorlulanum
    credidit,
    cui necdumdixeral
    quemquse-
    rebat ? Ait ei:
    Domine,
    si tu sustulisli
    eum,
    dicito
    mihi. Nemocalumnietur
    mulierem, quod
    hortulanum
    dixerit Dominumet J esum
    magistrum,
    ibi enimro-
    gabat,
    hic
    agnoscebat,
    ibi honorabat hominema
    quo
    beneficium
    postulabat,
    hic recolebat
    doctofem,
    a
    quo
    discernebat humanaet
    divina, discebat,
    appel-
    labat
    Doniinum,cujus
    ancillanon
    erat,
    ut
    perveniret
    ad
    Dominum,
    cujus
    erat. Aliter
    ergo
    dixit:
    Sustute-
    runt Dominum
    meum,
    aliter aulem:
    Domine,
    si tu
    sustulisti eum. Ibi ex
    verilate,
    hic ex honore.
    Quse-
    rebat
    ilaque
    et non dicebat.
    Quoe
    cum
    dixisset:
    Demine,
    si tu suslulisti eum. Hochabet vis
    amoris,
    _ hoc
    agere
    solet in
    animo,
    ut
    quemsemper ipse
    co-
    gitat,
    nullumaliumcredat
    ignorare.
    Recte et hsec
    miiier, quemquaerit
    non
    dicil,
    et tamendicit: Si tu
    sustulisti
    eum, quia
    alteri non
    putat
    esse
    incognilum
    qaemipsa
    continuo
    plangit
    desiderio.
    Bicit ei: Maria Convcrsailla dicit ei:
    Rabboni,
    quoddiciiur, magister. Postquam
    eamcommuni vo-
    cabulo
    appellavit
    ex
    sexu,
    et
    agnitus
    non
    est,
    vocat
    ex
    nomine,
    ac si
    aperte
    dicat ei:
    Recognosceeum,
    a
    quorecognosceris.
    Perfecto
    quoque
    viro dicitur :
    Novi teexnomine.
    Quia
    homo commune omnium
    nostrumvocabulum
    est,
    Mosevero
    proprium,
    cui
    recte dicitur
    quia
    ex nomine
    scilur,
    ac si
    aperte
    Dominusdicat: Nonte
    generaliler
    u.t
    cseteros,
    sed
    specialiter prae
    caeterisscio. Maria
    ergo, quia
    voca-
    589
    - SMARAGDtABBATJ S
    260
    tur ex
    nomine, fecognoscil
    auctorem, atque
    eum
    A
    protinus
    Rabboni,
    id
    est, magistrumvocal",quia
    el
    ipse
    erat
    qui quoerebaturexterius,
    et
    ipsequi
    eam
    exterius,
    ut
    qusereret,
    docebat.
    Dicit ei J esus: Noli me
    tangerc,
    nondumenim
    ascendi ad Patrem meum.
    (Ex August.)
    Sic enim
    dictumesl: Noli me
    tangere,
    ul in illafemina
    figu-
    rarelur Ecclesia de
    gentibus, quse
    in Christo non
    credidit,
    nisi ciimascendisset adPatrem. Autcerle
    sic secredi voluit
    J esus, hocest,
    sic se
    specialiter
    tangi, quodipse
    esl et Pater unumsinl.
    Aliter,
    non
    recte
    tangilur,
    id
    est,
    nonrecte credilur.
    (Ex Gregor.)
    J amvero ab
    evangelista
    non sub-
    dilur, quid
    mulier
    fcceril,
    sedcx eo
    innuilur, quod
    audivit,
    cui dicitur : Noli me
    tangere,
    nondumenim
    ascendi ad Palrem meum. In his
    namque
    verbis 3
    ostenditur, quod
    Maria
    amplecti
    voluit
    ejusvestigia,
    quem recognovit,
    sed ei
    magister
    dicit: Noli me
    langere.
    Non
    quia post
    resurrectionem Dominusta-
    ctum renuit feminarum
    ,
    cumde duabus ad
    sepul-
    crum
    ejus scriptum
    sit: Accesserunt et tenuerunt
    pedesejus.
    Sedcur
    tangi
    non
    debeat,
    ralio
    quoque
    additur cumsubinfertur : Nondumenimascendi ad
    Patrem meum. In corde etenim
    iioslro,
    lunc J esus
    ascendit ad
    Patrem,
    cum
    sequalis
    creditur Patri.
    Nam
    quisquis
    eum
    sequalemPatrinoncredit,adhucin
    ejuspeclore
    adPatremnonascendit. Ille
    ergo
    J esum
    veraciter
    tangit, quiPatri
    Filiumcoseternumcredit.
    Vadead
    fralres
    meos,
    et dic eis: AscendoadPa-
    trem
    meum,
    et
    reliqua.
    Nonait Patrem
    nostrum;
    aliler
    ergo
    meum,
    aliter vestrum. Natura
    meum,
    gralia
    vestrum,
    et Deum
    meum,
    et Deumveslrum.
    Neque
    hic dixit: Deumnostrum.
    Ergo
    et
    hic,
    aliter
    meum,
    aliter veslrum. Deum
    meum,
    sub
    quo
    et
    ego
    homo sum: Deum
    vestrum,
    inter
    quos
    et
    ipse
    me-
    diator sum. Cum eum dicat et
    vestrum,
    cur non
    communiier dicit nostrum? sed dislinete
    loquens
    indicat, quia
    eumdemPatrem et Deuin
    dissimiliter
    habet
    ipse quam
    nos : Ascendoad Patrem
    meum,
    videlicet
    per
    naturam,
    et Patremveslrum
    per gra-
    tiam : ad Deum
    meum, quia descendi,
    ad Deum
    vestrum, quia
    ascendistis :
    quia
    enimel
    egohomo,
    Deus miBi
    est; quiavos
    ab errore
    liberali,
    Deusest
    vobis. Distincle
    ergo
    mihi Pater et Deus
    est, quia
    quem
    ante sseculaDeum
    genuil,
    hominemin flne
    soeculorummecumcreavit.
    VenitMaria
    Magdalene
    annunlians
    discipulis,
    etc.
    Eccehuniani
    generisculpa
    ibi absciuditur uude
    pro-
    cessit.
    Quia
    enimin
    paradiso
    mulier viro
    propiriavit
    mortem,
    a
    sepulcro
    mulier viris annunliat
    viiam,
    et
    diclasui viviflcaloris
    narrat, quoe
    morliferi
    serpentis
    verba
    narraverat,
    ac si humano
    generi,
    non verbis
    Dominus,
    sedrebus
    dicat,
    de
    qua
    manuvobisillatus
    est
    potusmorlis,
    de
    ipsasuscipitepoculum
    vilse.
    CONCORDIA.
    In boc islarum duarum fll concordia
    lectionum,
    quia
    loculus est
    angelus Marioc,
    locutus et
    Philippo.
    Evangelizavil
    J esum
    Philippus eunucho,
    nuntiavit
    Maria
    apostolis
    J esum.
    A
    FERIA VI.
    EPISTOLA PETRIAPOSTOLI
    I,
    CAP.III.
    i Christus semel
    propeccatis
    nostris
    mor.tuus
    est,
    justus pro injustis,
    ut nosofferretDeomortificatos

    quidemirne,
    vivificatosautem
    spiritu.
    In
    quo
    et
    his
    qui
    incarcere
    erant, spiritaliter
    yeniens
    prse-
    t dicavit.
    Qui
    increduii fueranl
    aliquando, quando

    exspectabant
    Dei
    palientiam
    indiebus
    Noe,
    cum
    fabricarelur
    arca,
    in
    quapauci,
    id
    est,
    octoanimse
    salvaefactsesunt
    per aquam. Quod
    et
    yos
    mmc
    similis formsesalvos
    fa.cit
    baptisma,
    non carnis

    deposiliosordium,
    sed
    conscientisebonseinlerro-

    gatioinDeum,per
    resurreetiofleni J esu
    Chfisti, qui
    est indexlra Dei. i
    Chrislussemel
    propeccatis
    nostris
    mortuus
    est,
    etc.
    B
    (Ex Beda.) Qui ergo justus patilur,
    Christum ihii-
    lalur; qui
    in
    flagelliscorrigitur, latronem, qui
    in
    : cruceChristum
    cognovit,
    et
    post
    crucem
    paradisum
    .
    cumChristo intravit.
    Qui
    nec inter
    flagella
    desistit
    a
    culpis,
    sinislrumimitatur latronem
    , qui propter
    ;
    peccata
    ascendit in
    crucem,
    et
    post
    crucemruit
    in
    tartarum. IdeoautemChristumsemel mortuumesse
    !
    commemorat,
    ut nobis
    quoque
    inmemoriam
    revocet,
    s
    quia temporaneis
    nostris
    passionibusmerces redde-
    tur eelerna.
    i Ul nos
    offerretDeo,mortificalosquidemcarne,
    etc.
    l Dehac morlificatione
    carnis,
    et viviflcatione
    spiri-
    *,us,quam
    habent hi
    qui pro
    Domino
    per patienliam
    laborant. Dicit el
    apostolus
    Paulus: Et si exterior

    homonoster
    corrumpilur,
    sedtamen is
    qui
    inlus est
    ,
    G
    renovatur dedieindiem
    (II
    Cor.
    iv).
    Offert
    ergo
    nos
    DeoPalri Chrislus
    ,
    cum
    post
    mortiflcationemcar-
    r nis
    pro
    illo immolari
    gaudemus,
    id
    est,
    vilamno-'
    ) stramlaudabilem in
    conspectu
    Patris ostendit. Vel
    certe offert nos
    Deo,
    cum
    absolutos
    carne,
    in seter-
    \ numnos
    regnum
    introducil. Sanehoc
    quod
    dicitur :
    s
    Vivificalos
    autem
    spiritu,
    sanctus AthaiiasiusAlexan-
    r driae
    pontifex,
    non ad hominis
    spiritum, qui
    morli-
    ,
    licala carne melius
    vivificatur, dicente
    Propheta
    de
    -
    Doraino: Ut vivificel
    spiritumhumilium,
    et vivificet
    i cor
    contritura,
    sedad
    gratiampolius
    referl
    Spiritus
    , sancli, qui
    mortiflcantibus carriemsuain vitamtri-
    t buit
    sempiternam.
    Utitur enim et lioc
    testimonio
    a contra
    Arianos, qui sequalitati
    sanctoeTrinitatis coii-
    3 tradicunt,
    astruensque
    individuamdivinse
    operationis
    unilatem.
    Vjvificet
    Pater, vivificetFilius,
    vivificet
    Spi-
    ritus sanctus. Proinde licet et
    filius, quia scriptum
    est: Sicut enim suscitat Pater mortuos et
    vivificat,
    t sic et Filius
    quos
    vult
    vivificat, Spiritus
    verosahctus
    t et hoe testimonio
    declaratur, qud
    dicitur de
    Filio,
    ut
    s nos offerret
    Deo, mortificatosquidemcarne, vivificd-
    s tosaulem
    spirilu. Ideoquequorum
    una
    operatioest,
    s horumesse
    dispar
    essentiavel substantianoni
    possit.
    In
    quo
    et his
    qui
    in carcere
    erant, spiritaliter
    ve-
    niens
    prmdicavil,
    etc.
    Qui
    nostris
    iemporibus
    carhe
    , veniens,
    iler vitaemundo
    praedicavit,ipse
    etktmante
    i. diluviiimeis
    qui
    tunc increduli erant et caTrialiter
    it
    vixerant,
    spirilu
    veiiiens
    praedicavit. Ipse
    enim
    per
    Spiritum
    sanctumerat in
    Noe, caelerisque,qui tuntj
    261 COLLECTIONESIN EPiSTOLAS ET EVANGELIA.
    262
    fuere, sanctis,
    et
    pgr
    eorumbonam
    conversationem,
    pravis
    illiussevi
    hominibus,
    ut ad meliora converle-
    rentur, prsedicavit.
    Conclusos
    namque
    incarne
    dicit,
    carnalibus desideriis
    aggravalos.
    Undedeillis Scri-
    plura
    ait:
    quod
    omnis caro
    corruperat
    viamsuam
    (Gen.vi). Quod
    autem
    dicit,
    in
    quo, significat
    in
    eo,
    quodpramiserat,
    ut nos offerret
    Deo,
    quod
    et
    tunc,
    si
    qui
    ad
    prsedicationemDomini, quam per
    vitam
    fiiielium
    praetendebat,
    credere
    voluissent,
    eosofferre
    Deo Patri
    gaudebat.
    Si
    qui
    aulem detrahebant de
    boriis, tanquam
    de
    malefactoribus,
    hi veniente dilu-
    vioconfundebantur. Namet de
    utroque potest
    intel-
    ligi, quod
    ait: In
    quo,
    id
    est,
    in
    quo
    et eis
    qui
    in
    carne conclusi
    erant, spiritu,
    id
    est, spiritaliter
    ve-
    niens
    praedicavit,utposteamdempraedicationem
    suam
    et credentibus corona
    laudis,
    et his
    qui
    ininfidelitate
    ]
    persisterent,
    confusionasceretur.
    Quidam
    codiees
    hsbent: In
    quo
    et bis
    qui
    in
    earneerant, spiritu
    veniens
    pfaedicavit, quod
    ad eamdem
    pravorum
    at-
    que
    incredulorum intentionem
    respicit, qui
    cordis
    tenebris obscuratumhabet
    sensum,
    merito etiamin
    hac vita in carcere conclusi esse
    dicuntur,
    in
    quo
    videlicet
    carcere,
    in interioribus adhuc
    tenebris,
    hoc
    est,
    cseciiate
    meniis,
    et
    operibus injuslis gra-
    vantur,
    donec carne
    soluti,
    in tenebras exteriores
    etiam in carcerem
    projiciantur
    seternsedamnatio-
    nis,
    de
    quo
    Dominus in
    Evangelio
    : Et
    judex,
    in-
    quit,
    tradet te
    ministro,
    et in carcerem milteris
    (Matth. y).
    Quamvis
    etiam sancti in hac
    vita,
    se
    in carcere
    positos,
    cum
    gaudium supernae patrise
    sitiunt,
    mefito
    proclamanf, juxta
    illud Psalmistae:
    '
    Educ decafcere
    animam,
    ad
    confitendum
    nomini tuo
    (Psal. CXLI).
    Distat
    namque
    multum inter utrum-
    que
    carcerem.
    Siquideni reprobi
    in carcere sunt
    peccatorum
    et
    ignorantiae.
    J usti vero in carcere
    licet tribulationum
    posili,
    luCe
    semper justitise,
    dilatato iri Deum corde
    fruuntur, quod significa-
    vertmt
    apostoli
    Paulus et
    Silas,
    cum media nocte
    ih initio carceris
    horrore,
    vincti licet et
    flagellati,
    hymnum
    Deolaudis lsetissimavoce canebant.
    Qui-
    damhimc locum ita
    interpretatus est, quod
    con-
    solationem illamde
    qua
    dicit
    apostolis
    Dominus:
    Multi
    prophetm
    et
    jusii cupierunl
    videre
    qum
    vosvi-
    delis et non
    viderunt,
    et audire
    qumvosauditis,
    et
    non audierunt
    (Matth. xn),
    de
    qua
    et Psalmista:
    T
    Defeceruhl, inquit,
    oculi mei in
    eloquiumtuum,
    di-
    centes:
    Quando
    consolaberis me
    (Psal. cxvnt)
    ?
    Sancii
    quiescentes
    ih inferno
    desideraverunt, quod
    descendente in ihferna
    Domino,
    iet!amhis
    qui
    in
    carcere eranl,
    et increduli
    quondam
    fuerunt in
    diebiis
    Noe,
    consolatio vel exhortatio
    prsedicata
    fuerit. Tlaecille dixerit. ^ed catholica fides
    habet,
    quocl
    descendens ad inferna
    Dominus, non
    incre-
    dulos
    inde,
    sed fideles solummodo suos
    educens,
    ad coelestiaSecum
    regna perciuxerit, neque
    exutis
    corpore
    aniniabus,
    et inferorum carcere
    damnatis,
    saiiitem
    quam
    ante mortem
    dilexeraiit, pra^dica-
    'verit,
    sed carcere scelerum inclusis in hac
    vita,
    vel
    per
    se
    ipsum,
    yel
    per
    suorum
    exempla,
    sive
    A verba fidelium
    quotidie
    viamvitse
    demonstrat,
    de
    quibus
    dicit :
    Qui
    increduli
    fuerant aliquando, exspectabant
    Dei
    pdtientiam.
    In diebus Noe cuni fabricaretur
    arca,
    hamet
    ipsa
    Dei
    patientia pwedicalio ejus erat,
    cum
    Noe centum annos arcse
    operibus insistens, quid
    ihundo futurum
    esset, quotidiani operis
    executione
    monstrabat,
    quia
    Paulus ait : An
    ignoras quia
    patientia
    Dei ad
    poenitentiam
    te
    adducit,
    etc. Alia
    translatio hunc locum ita habet: Christus semel
    pro peecatis
    nostris mortuus
    est, justus pro injn-
    stis,
    ut nos adducat ad
    Deum,
    morlilicatos
    corpore,
    sed vivifieatos in
    spiritu,
    in
    quo spiritu
    et eis
    qui
    in carne erant
    prsedicavit, qui quondam
    non cre-
    diderant indiebus
    illis,
    cum
    exspectaret patientia.
    B
    In diebus
    Noe,
    cum
    fabricarelur arca,
    in
    quapauci,
    id
    est,
    octoanimmsalvm
    factm
    sunt
    per aquam, quod
    et vos nunc similis
    formm
    salvos
    facit baptisma.
    Formam
    baptismi
    assimilalam dicit
    arcse,
    et
    aquis
    diluvii,
    et recte
    omnino, quod
    et
    ipsa
    fabricatio arcse
    de
    lignis levigatis,
    constructionem
    signat Ecclesioe,
    quse
    flt de collectione animarumfidelium
    per
    archi-
    lectos verbi. Et
    quodpereunte
    orbe
    toto, pauci,
    id
    est,
    octo animoesalvsefactsesunt
    per aquam, signi-
    fieat
    quod
    ad
    comparationempereuntium
    gentilium,
    J udaeorum,haereticorum,
    el falsorum
    fidelium,
    multo
    brevior est numerus electorum. Unde de
    angusta
    porta
    et arcta via
    quae
    ducit ad vitamdicitur : Et
    pauci
    sunt
    qui
    inveniunteam
    (Matth. vn).
    Et iterom:
    Nolile
    timere, pusillus grex,
    quia complacuit
    Patri
    "
    vestro,
    darevobis
    regnum(Luc. xn).
    Noncarnis
    deposiiiosordium,
    sedconscientimbonm
    interrogatio
    inDeum. Ubi est enimconscientia
    bona,
    nisi ubi est et fidesnon ficta? Docet
    namqueaposto-
    lus
    Paulus,
    quod
    finis
    prmcepli
    est charitas decorde
    puro,
    et conscienlia
    bona,
    el
    fide
    non
    ficta(I
    Tim.
    i).
    Quod ergo aqua
    diluvii noh salvavit extra arcam
    positos,
    sed occidit sine
    dubio, prasfigurabat
    omnem
    haereticum,
    licet habentem
    baptisniatis
    sacramentum
    in
    aliis,
    sed
    ipsis aquis
    ad inferna
    mergendum, qui^
    bus arca sublevatur adcoelum.
    Ipsequoque
    octona-
    rius numerus
    animarum, quae
    salvaefacfeesunt
    per
    acjuam, significat quia
    sancla Ecclesia in sacra-
    mentumDdminicseresurrectionis
    baplismi
    lavacrum
    p.percipit,
    ut sicut
    ipse
    resurrexil a mortuis
    per glo-
    riam
    Patris,
    ila el nos
    expurgati
    a
    peccatis per
    aquamregenerationis,
    in novilale vitmambulemus
    (Rom.
    vi).
    Octava
    namque
    dies,
    hoc
    est, post septi-
    mamsabbati Dominusamortuis f
    esurgens,
    et exem-
    plum
    nobisfuturaeresurrectionis,
    et
    mysterium
    novae
    conversationis, qua
    interris
    positi,
    coelestemvitam
    ageremus
    ostendit, quairi
    etiam
    ipse
    Petrus
    expo-
    nendo
    subjun|;i,t,
    dicens:
    Per resurrectionemDomini J esu
    Christi,
    qui
    est in
    dexira Dei.
    Deglutiens
    mortem,
    ut vitseaeternse
    par-
    ticipes
    efficeremur, profectus.in
    coelum. Sicut enim
    ipse fesurgens
    a
    mortuis,
    ascendens in
    coelum,
    et
    sedet a dextris
    Dei,
    sic etiani nobis
    per haptisma
    viamsalutis,
    ac
    regni
    coelestisinlroiium'
    paiere
    si-i
    263
    SMARAGBLABBATiS 264
    gnavit.
    Bene autem
    ait, degluliens
    mortem.
    Quod
    enim
    deglulimus, agimus
    ut virlute nostri
    corporis
    assumptumnusquam pareat.
    Et
    deglutivit
    mortem
    Dominus, quam resurgens
    a mortuis ita funditus
    consumpsit,
    ut nihil contra se ultra
    per
    attactum
    alicujus corruptionis valeret,ac
    manente
    specie
    veri
    corporis,
    abesset
    prorsus
    labes omnis
    priscsefragi-
    litalis.
    Quodipsum
    et nobis in fine
    promittilur
    fu-
    lurum
    ,
    dicente
    apostolo,
    cum de nostra resurre-
    ctione
    loqueretur
    : Tunc
    fiet
    sermo
    qui scriptus
    esl:
    Absorpta
    est mors in victoria
    (I
    Cor.
    xv).
    Bene ab-
    sorpla, quia
    cum et nos vitae seternse
    participes
    fuerimus
    eflecti,
    ita nimirum virtus
    corporalis
    im-
    mortalitatis,
    omne
    praeteritse corruptionis
    naevum
    tollet, quomodo
    solet flamma
    ignis
    immissamsibi
    aqusegultam
    ardoris sui consumerevirtute.
    ITEMALIALXPOSITIO.
    Chrislus semel
    pro peccalis
    nostris mortuus est.
    Semel autem
    dixit, quia
    Christus
    surgens
    a mortuis
    jam
    non
    moritur,
    et mors illi ullra nondominabitur
    (Rom.vi).-
    J uslus. 1111enimPsalmista dicit: J ustus
    es,
    Do
    -
    mine
    ,
    et rectum
    judicium
    tuum
    (Psal. cxvni).
    Et
    Daniel ait: Et
    tibi, Domine,
    juslilia,
    nobisautemcon-
    fusiofaciei (Dan. ix).
    Pro
    injustis.
    Denobis enimDaniel ait: Peccavi-
    mus, injuste egimus, iniquitalem
    fecimus
    (Dan. ui).
    Ut nos
    ojferret Deo, morlificalos quidem carne,
    vivificalos
    autem
    spiritu. (Ex Aug.) Mortificalos
    carnedicit: id
    est,
    desideriacarnalia non
    habentes,
    ad
    quam
    mortiflcationem nos Paulus adhortatur
    '
    dicens:
    Mortificale
    membra
    veslra,
    qum
    sunt
    super
    lerram,
    fornicalionem(Col. u),
    et omnia vitia. Et
    illud: Si
    spirilu facla
    carnis
    morlificaverilis,
    vivetis
    (Rom. vm).
    Nisi enim
    prius peccato moriamur,
    non
    possumus per justiliam
    vivereDeo.
    Quod
    autemdi-
    cit
    vivificalosspiritu, intelligitur
    vivificatosin
    anima,
    anima enim
    spiritus intelligilur.
    Sive
    mortificatio
    carnis,
    et vivificatio
    spiritus,
    in
    baptismo
    fieri intel-
    ligitur.
    MorteenimChristi
    baptizamur.
    In illasine
    dubio
    morle, quapeccato
    mortuus est
    semel,
    ul et
    nos
    separemur
    a
    peccato,
    et vivamusDeo.
    (Ex Cassiod.)
    Aliter
    morlificatos carne,
    ne litte-
    ram
    legis
    carnaliter
    intelligamus. Vivificatos
    autem
    spiritu,
    id
    est, spiritualiler
    sensum
    legisintelligentes
    vivamus. Nonenimidcirconos Christus abstraxit a
    legepeccati,
    ut vetustati lilterae
    serviamus,
    id
    est,
    ut circumcisionem
    recipiamus,
    et
    sabbata,
    vel cae-
    tera, quse
    vetusla
    legis
    littera continet. Sedut
    legi
    Dei in
    spiritus
    novilate
    serviamus,
    id
    est,
    ex
    omnibus
    quae
    inea
    scripta sunt, spiritalemsensum, Spiritu
    donante,
    capiamus.
    DeChristo dictumest:
    Mortificatuscarne, vivifi-
    catus
    spiritu.
    Sic de
    hominedici
    potest:
    Tabefactus
    carne, juslificatus, vivificalus
    spiritu.
    In
    quo. Subauditur,
    in
    quo spiritu,
    inilloscilicet
    de
    quo superius
    dicit:
    Vivificatos
    autem
    spiritu.
    Et his
    qui
    in carcere erant. Id
    est,
    in
    arca,
    vel
    jn
    corporis
    carcere
    clausi.
    A Spiritaliter
    veniens
    prwdicavit.
    lisdem
    scilicet,
    qui
    incarnatus de
    Spiritu
    sancto et Maria
    virgine,
    nobis
    postea
    veniens
    visibilis, prsedicavit. Ipse
    tunc illis
    spirando spiritaliter prsedicabat.
    Dicebat enim ad
    Noe: Non
    permanebit spiriius
    meus in liomine in
    atemum, quia
    caro est. Et illud: Delebohominem
    quem
    creavi a
    facie
    ierrm
    ,
    ab homine
    usque
    ad ani-
    maniia,
    a
    reptili usque
    ad volucres
    cceti, pcenilet
    enimme
    fecisse
    eos. Item dixit Dominus ad Noe:
    Finis universmcarnis venit coram me.
    Repleta
    est
    terra
    iniquitate,
    et
    egodisperdajn
    eoscumterra. Fac
    tibi arcamde
    liqnislevigalis,
    elc.
    (Gen. vi).
    Qui
    increduti
    fuerant
    aliquando, exspectabant
    Do-
    mini
    patienliam.
    Id
    est, qui
    ante increduli
    erant,
    audientes Noe
    praedicantem,
    ea
    quse
    a Domino
    B audiens, acceperat,
    et videntes arcse
    fabricam, per
    centum
    annorum,
    protendere tempus credideriirit,
    exspectantes
    Domini
    patientiam,
    et salvi facti sunt
    in arca.
    In
    quapauci,
    id
    est,
    octoanimmsalvm
    faclm
    sunt
    per aquam.
    Id est
    quatuor viri, Noe, Sem, Cham,
    et
    J apheth,
    et
    quatuor
    uxores
    eorum,
    id
    est,
    Puar-
    fara, Parfia, Catafluia,
    Fluia.
    (Exlsid.)
    Noe
    vero, qui requies
    interpretatur,
    Christum
    significat, qui
    dicit: Discite a
    me, quia
    milis
    sum,
    et humilis
    corde,
    et invenietis
    requiem
    animabusvestris. Solus invenitur
    justus
    Noe in illa
    gente,
    cui
    septem
    homines donantur
    propler justi-
    tiamsuam. Solus
    justus
    est
    Christus,
    cui
    septem
    Ecclesiae,
    propter septemplieemspiritnm
    illuminan-
    G
    tem,
    inunam
    Ecclesiam, quasi
    inunamarcamcon-
    danlur.
    Quod
    arcaminstruxit Noede
    lignis
    non
    pu
    -
    trescentibus,
    Ecclesiam
    significat, quse
    eonstruitur
    a Christo de hominibus in setemumvicluris. Arca
    enimEcclesiam
    demonstrat, quae
    natat influctibus
    mundi
    hujus.
    Sicut enini lunc Noe cum suis
    per
    aquam
    et
    lignum
    salvatus
    est,
    sic et nunc familia
    Christi
    per baptismum
    et crucis
    passionem
    salvan-
    tur. Undeet hic subditur :
    Quod
    et vosnunc similis
    formm
    salvos
    facit
    ba-
    ptisma. Quia
    sicut tunc
    aqria
    eos
    qui
    inarca erant
    salvavit,
    ila et nunc
    eos, qui
    in Ecclesiaeunitate
    permanent,
    delendo
    peccata baplismus conservat.,
    Et sicut tunc
    qui
    extra aream erant
    perierunt,
    ita
    et
    nunc, qui
    extra Ecclesiamsunt
    periburit.
    Non carnis
    depositio
    sordium. Id
    est,
    non
    bapti-
    sma, quod
    sordes
    deponit carnis,
    sed
    quod
    ma-
    culas lavat mentis.
    Baptisma
    enim ablutio inter-
    pretatur
    vel tinctio.
    Sedconscientimbonm
    interrogatio
    inDeum. Inter-
    rogatio
    enimsacerdotis est: CredisinDeumPatrem
    omnipotentem,
    et in J esum Christum Filium
    ejus,
    et in
    Spiritum
    sanctum?
    Responsio
    autem bonse et
    simplicis
    conscientiaeest:
    Credo, quse responsio
    hominem
    salvat,
    et abseterhointeritu liberat.
    Per resurrectionemDomini nostri J esu
    Chrisli, qui
    esl indexteraDei. Ut illud: Resufrexit a
    mortuis,
    ascendit in
    ccelum,
    sedel a dextram
    Dei, quae
    sessio
    pequalitalempolestalis ejus
    cumPatre
    significat,
    265 COLLECTIONES
    IN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 266
    EVANGELIUM MATTB/EI,
    CAP.ULTIMO.
    Undecim
    discipuli
    abierunt inGalilseaminmon-
    lemubi coristituerat illis J esus. El videntes
    eum,

    adoraverunt, quidam
    autemdubitaverunt. El ac-
    i cedens
    J esus,
    locutus est illis, dicens: Data est
    mihi omnis
    potestas
    in cceloet in terra. Euntes
    doceteomnes
    gentes, baptizantes
    eos,
    in nomine

    patris
    et filii et
    spiritus sancti,
    docentes eosser-
    vare omnia
    qusecunque
    mandavi vobis. Et ecce

    ego
    vobiscumsumomnibus
    diebus, usque
    adcon-
    summationemsaeculi.>
    Undecim
    discipuli
    abieruntinGalilmaminmontem
    ubi conslilueratillisJ esus.
    (Ex Hieron.)
    Post resur-
    rectionemenimJ esus inGalilaeamonte
    conspicitur,
    ibique
    adoratur,
    licet
    quidam
    dubitent,
    seddubita-
    tio eorumnostram
    auget
    fidem,
    dummanifestius
    ostenditur
    Tbomse,
    et latus lancea
    vulneratum,
    et
    manus fixasdemonslrat clavis.
    Et accedens
    J esus,
    locutus est dicens: Data est
    mihi omnis
    potestas,
    etc. Dataest
    ei, qui paulo
    ante
    cruciflxusest, qui sepultus
    in
    tumulo, qui
    mortuus
    jacuerat, qui postea
    resurrexerat. Incceloautemet
    in terra
    potestas
    data
    est,
    ut
    qui
    antea
    regnabat
    in
    ccelo, per
    fidemcredentium
    regnet
    in terris.
    Eunl.es
    ergo
    doceteomnes
    gentes, baptizantes
    eos
    in nominePatris etFilii et
    Spirilus
    sancti. Primum
    docent omnes
    gentes,
    deindedoctos
    inlingunt aqua;
    non enim
    potest
    fleri ut
    corpusbaplismi recipiat
    sa-
    cramentum,
    nisi antea anima fldei
    susceperit
    veri-
    tatem.
    Baptizantur
    autem,
    innomine
    Patris,
    et Fi-
    lii,
    el
    Spirilus
    sancti,
    ut
    quorum
    est una
    divinitas,
    sit una
    largitio, nomenque
    Trinitatis unus Deus est.
    Docenteseos servare omnia
    qumcunque
    mandavi
    vobis. Ordo
    praecipuus.
    J ubet
    apostolis
    ut
    primum
    docerent universas
    gentes,
    deinde fidei
    tingerent
    sacramento,
    et
    post
    fldemac
    baptisma, quse
    essent
    observanda
    proeciperent.
    Ac ne
    putemus
    levia esse
    qusejusserunt,
    et
    pauca
    addit: Omnia
    qumcunque
    mandavi vobis,
    ut
    qui
    crediderint, qui
    in Trinitate
    fuerint
    baptizali,
    omniafacianl
    quseproecep&a
    sunt.
    Ecce
    ego
    vobiscumsumomnibus diebus
    usque
    ad
    consummationem
    smculi.
    Qui usque
    ad consumma-
    tionem sseculi cum
    discipulis
    suis sefuturumesse
    promitlit,
    et illos ostendit
    seroper
    esse
    vicluros,
    et se
    nunquam
    acredentibus recessurum.
    Qui
    aulem
    usque
    ad consummationemmundi sui
    prsesentiam
    pollicetur,
    non
    ignorat
    eum
    diem,
    in
    qua
    diesescit
    futurumcum
    apostolis.
    (Ex Chrys.) Quomodo
    dixit: Ecce
    ego
    vobiscum
    sum
    usque
    ad consummationemsmculi. Et iterum:
    Hmc
    sunt, inquit,
    verba
    mea,
    cumadhucessemvo-
    biscum,
    boc
    est,
    cum adhuc mortalis
    essem,
    sicut
    et vos. Cumillisenimerat
    prsesentiacorporis,
    non
    cumilliserat conditionemortalitatis,
    et modo no-
    biscumest
    per prsesentiammajestatis,
    et nobiscum
    non est
    prsesentiacorporis.
    CONCORDIA.
    Istarumduaruminsacrosaneto
    baptismate
    fitcon-
    cordia lectionum.
    Apostolus
    enim dicit: Et vossi-
    A
    milis
    formm
    salvos
    facil baplisma. Evangelium
    ait :
    Doceteomnes
    gentes,baptizanles
    cosinnominePatris
    el Filii et
    Spirilus
    sancti; qui
    credideritet
    baptizatus
    fuerit,
    salvuserit
    (
    Malth. ullimo
    ).
    SABBATOIN OCTAVAPASCH^S.
    EPISTOLA BEATI PETRI
    AP0ST.,
    CAP.II.

    Deponentes
    omnemmaliliamet omnem
    dolum,
    et simulationeset
    invidias,
    etomnes
    detractiones,
    sicut modo
    geniti infantes, rationabiles, sinedolo,
    <lac
    concupiscite,
    ut in eocrescatis in
    salutem,
    si
    tamen
    gustaslis quoniam
    dulcisest
    Dominus,
    ad

    quem
    accedentes
    lapidemvivum,
    ab hominibus

    reprobatum,
    a Deo autemelectumet honoriftca-

    tum,
    et
    ipsi tanquam lapides
    vivi
    superoeditica-
    B
    mini indomos
    spirilales,
    hoslias
    acceptabiles
    Deo
    i
    per
    J esumChristum.
    Propter quod
    continet Scri-

    ptura
    : Ecce
    ponam
    in Sion
    lapidemsummum,

    angularem, electum, pretiosum,


    et omnis
    qui
    crediderit in eumnon confundetur. Vobis
    igitur
    honor
    credentibus,
    non credentibus autem
    lapis

    quemreprobaverunt sedificantes,
    hic factus est
    i in
    caput anguli,
    et
    lapis offensionis,
    et
    petra

    scandali,
    his
    qui
    offendunt
    verbo,
    nec
    credunt
    in
    quo
    et
    positi
    sunl. Vosautem
    genus
    electum
    i
    regale
    sacerdotium, gens
    sancta,
    populus acqui<.

    sitionis,
    ut virtutes annuntielis
    ejus qui
    de te-
    nebris vosvocavit inadmirabilelumen
    suum, qui

    aliquando
    non
    populus,
    nunc autem
    populusDei,

    qui
    nonconsecuti
    misericordiam,
    nunc aulemmi-
    <sericordiamconsecuti. >
    Deponenies
    omnemmalitiamet omnem
    dolum,
    et
    simulaliones,
    et
    invidias,
    et omnes
    detractiones,
    si-
    cut modo
    genili infanles, rationabiles,
    sine
    dolo,
    lac
    concupiscite,
    etc.
    (
    Ex
    Beda.) Qui
    renali
    eslis,
    in-
    quit, nuper,
    et filii Dei
    per baptisma facti,
    tales
    modoeslote
    per
    studiumbonse
    conversationis, qua-
    lessunt recens editi
    infantes, per
    naturam innoxise
    setatis, ignari
    malitiseet omnis
    doli, simulare,
    in-
    videre, delrahere, aliisque hujusmodi
    vitiis manci-
    pari
    omnimodis
    ignorantes. Qui
    sicut lac inseternum
    naturaliter
    desiderant,
    ut ad salutem crescere at-
    que
    ad
    panem
    comedendum
    pervenire
    valeant.
    Ita
    et vos
    simplicia
    rudimenla
    fidei, primo
    deEcclesise
    j.
    matris uberibus
    quserite,
    boc
    est,
    de
    utriusque
    Te-
    stamenti
    doctoribus, qui
    divina
    eloquia,
    vel scri-
    psere,
    vel etiam
    yiva
    vocevobis
    praedicant,
    ut
    bene
    discendo, pervenialis
    adrefectionem
    panis'
    vivi
    qui
    de coelo
    descendit, hocest, per
    sacramenta
    Domi-
    nicse
    incarnalionis, quibus
    renali
    estis,
    et
    quibus
    nutrimini, pervenialis
    ad
    contemplatiouem
    divinse
    majestatis
    :
    Ralionabiles, inquit,
    et sine dolo lac
    concupisciie,
    ut in eo crescatisin salutem
    (
    I Pelr.
    II
    ).
    Prsecepto concupiscendi
    lac
    verbi, tangit
    eos
    qui
    adaudiendaslectionessacras inviti et fastidiosi
    adveniunt, ignari
    illiussitis et
    esuriei,
    de
    qua
    Do-
    minus ait: Beali
    qui
    esuriunt et sitiunt
    juslitiam
    (Matlh. v). Ideoque
    tardius ad
    perfeclum
    salulis
    incrementum
    pervenienles, quopossint
    solidoverbi
    PATROL. CII.
    9
    267
    SMARAGDIABBATIS .
    68
    cibo refici,
    id
    est,
    arcana
    eognoseere
    divina,
    vel
    l
    majora
    facere
    bona.
    Si tamen
    gustaslis
    quoniam
    dutcis est Dominus.
    Hoc, inquit, pacto,
    dimissa atque
    emundata cordis
    veslri malitiaet
    spurcitia, spiritalem
    Christi alimoT
    niam
    concupiseite,
    si diyinse
    dulcedinis
    quanta
    sit
    multitudo sapitis.
    Nam
    qui
    nihil de
    superna
    suavi-
    tale
    gusiat
    animo,
    non est
    mirum,
    si hunc lerre-
    stribus
    illecehris
    sordidare non evitat. Bene autem
    Psalmista gustare
    monet, quam
    dulcis sit Domimis
    (Psat.
    XXXJ II), quia
    sunt nomuilli
    qui
    noniddeDeo
    senliunt, quod
    duleeintcrris
    sapiat,
    sed
    quod
    ex-
    cnssum
    exlerius sonet.
    Qui
    et si seereta
    qusedam
    in-
    telligendo percipiunt,
    eorum dulcedinem
    experiri
    non
    possunt.
    Et si
    noverunt, quomodo
    sunt
    igno-
    .ranl,
    ut
    dixi, quomodosapiunt.
    El
    quoniam
    in
    ipso
    I
    Psalmo,
    de
    quo
    buuc versiculumassumpsit prsemis-
    sum est : Acceditead
    eum,
    el
    illuminamini,
    recte
    bealus
    Pelrus subdit,
    dicens:
    Ad
    quem
    accedenles
    lapidem
    vimim,
    ftbhominibus
    quidemr-eprobalum,-
    aDeoaulemclectumet
    lionorifi-
    catum. Et hoede
    lapide
    testimonimn sumit ex Psal-
    mo,
    ubi
    scriplum
    est:
    Lapidemquemreprobaverunl
    mdifipantes,
    hic
    factus
    est in
    caput anguli (
    Psal.
    cx.vn).
    Quod
    ne
    quis
    J udaiso sensu
    pularel
    dema-
    teriali
    iapide
    a
    propheta
    cantalum, qui
    in sedifica-
    lione terrenoe
    ciijnslibet
    domus,
    coulra bominum
    dispositi&nem
    diviuo
    judicio
    non
    poneretur,
    con-
    sulte adclit,
    vivum: Ad
    quem
    accedenles, inquiens,
    (apidem
    vivum,
    ut deChrislo
    significel, qui
    reete
    lapis appellatus
    est,
    qui
    in earne
    veniens,
    sedifica-(
    tioni sauclsc
    Ecclesioe, quohanc onfirmaret, sese
    inserere
    dignatus
    est. Vivus autem
    qui

    dicere
    po-
    tuil:
    Ego
    sum
    via,
    verilaset vita
    (J oan.
    xiv
    ). Qui
    ab hominibus
    reprobaius
    est,
    cinn dicereiit: Nos
    non habemtis
    regem,
    iiisi Cmsarem
    {J oan. xix).
    A
    Dco autem eleclus,
    cum
    ipse
    ail:
    Ego
    aulemcon-
    sliluius sumrex ab
    eo,
    etc.
    (
    Psal. n
    ).
    El honorifi-
    calus
    csl, quorfani post
    morlcm crucis Deusiltum
    exaUavit el donavil illi.nomen
    quod
    est
    super
    omne
    nomen,
    elc.
    (Phiiip. n)i
    Et
    ipsi lanquam lapides
    vivi
    supermd:ficamini
    in
    domos
    spintales. Siiperaeclifieamiiii,
    illos
    dicil, quia
    sineDominoJ esu Chrislo, lapicie
    scilicet
    vivo,
    nulla
    spiritalis
    sedificaliostare
    potest.
    Fmidamentumehim
    aliud nemo
    polesl ponere proeleripsuin, cujus parli-
    cipatione,
    fideles
    lapides
    vivi
    elficiuntur, qui per
    in-
    fidelitateni
    lapides
    mortui
    (uerant,
    duri scilicet et in-
    sensibiles,
    quibus
    merito diccrelur :
    Auferam
    dvobis
    tor
    (apideum,
    et dabo vobiscor carneum. Sedtan-
    quamlapides
    vivi,
    ad
    spiriluale
    seciificium
    aplantur,
    qui per
    discrelionem eruditi
    doctoris, ampulaiis
    , cogilalioiiHiussuperfiuis,
    velut ictu
    qnadrantur
    se-
    "~
    curts. El sicut ordines
    lapiduin
    in
    p;srieteportantuf
    alii ab
    aliis,
    ita
    portantur
    fideles
    quique
    a
    proece-
    denlibus inEcclesia
    justis.
    Portant et
    ipsi sequcnles
    per
    docirinam et
    tolerantiam, usque
    ad ultimum
    justum. Qui
    cum
    aprioribus porletur, quemportare
    debeat
    ipsesequenlem
    non habebit.
    Qui
    autemomne
    A.tediflciumpoftat,
    et
    ipse
    anemine
    portatur,
    Doini-
    nus est
    Ghrislus,
    unde et
    lapis-apropbeta pret'osus
    vocatur,
    in fundamento funciatus.
    Superwdificamini,
    inquit,
    domos
    spiritales.
    Ita illos fieri domos
    spirita-
    les
    dicit,
    cumsit uriadomusChristi in
    angelis
    electis
    et iiominibus collecta
    ,
    quomodo,
    cumsil nna Eccie-
    sia
    catlio!ica,-toto
    orbe
    diffusa, saepeplufaliter appel-
    lantur
    Ecclesise,
    propter
    niuliifaria scilieet fldelium
    conventicula,
    variis tribubns.
    populis, etlinguis
    di-
    screta : una dicitur,
    sicut in
    Apocalypsi
    J oanhis di-
    citur :
    Ipseego
    J esus misi
    angelum
    meum, teslificari
    vobisin Ecclesiis. Nec
    prsetereundum
    quod quidam
    codices habent numero
    singulari: Supermdificamini
    domus
    spiritalis.
    Alii rursum:
    J Edificamini
    in do-
    mum
    spiritalem,
    in
    quo
    nimirum unitas
    ipsa
    lolius
    B sanctaeEcclesioe
    aptius
    connnendatur. Cum aulem.
    dixisset, supersenficamini
    domos
    spiritales,
    sive
    domus
    spiritalis,
    addil:
    Sacerdotium sanctum. Id
    est,
    saeerdotium san-
    ctum vos
    ipsi,
    exislentes
    super
    fundariientumChri-
    sli.
    Omne.mergo
    Ecclesiam,
    sacerdotium sar,ctum
    appellat, quOI
    sola domus Aaron in
    lege
    nomenet
    oulcium
    habiiit.
    Quia
    nimirumomnessummi sacef-
    dolis merhbrasumiis,
    cuncti oleo
    lsetiii.sesignamur,
    universis
    congruit quod
    subdit.
    Ojferrespiritafes
    hosiias
    per
    J esuni Chrislum.
    Spi-
    rilaks autem hoslias
    opera
    nostra, eleemosynae
    et
    preces
    ciicuntnr,
    addistinctioiiem
    carnalium
    intellige
    viclimariim. Quod
    auieni inconciiisione
    dicitur, per
    J esinn
    Chrisijim,
    ad cuncta
    qiiaepraemiseral perli-
    G
    riet.
    Quo.niariiper ipsius grafiara,
    et
    superoeciifica-
    murin illo
    super
    arcbiteclos
    sapienles,
    hoc
    est,
    mini^tros
    Novi
    Testamenti,
    et domus
    spiriluaiis
    efiicimur
    per spiritum
    cjus,
    contra
    pluvias, yentos,
    flumina tenlaiioaum muniti,
    el sacerdotio sancto
    parlicipare,
    et boni
    aliquid, aceeptabile
    Deo
    gere-
    re,
    non nisi
    per ipsum
    valemus. Sicut enim
    palraes
    non
    polest
    ferre frnctuma
    semelipso
    ,
    nisi manserit
    invile,
    sic nec vos,
    inquil,
    nisi in me manserilis.

    Propler quod
    conlinel
    Scriptura
    ; Ecce
    pono
    in
    Sion
    lapidcm
    summum, angularem,
    etc. Hoc testi-
    '-
    monium de J saia ponit (Isa. xxvni)
    ad confirraan-
    ^
    dum
    hoc
    quod promiserat,
    ad
    quem
    accedentes
    i
    lapidem
    vivum,
    astruens
    et afflrmaixsDominum
    i
    n
    salyatorcm propter
    firmitalem suam,
    lapidem
    a
    prophetis
    vocari,
    et
    qnod
    adciidit:
    Et omnis
    qui
    credit in
    eum,
    etc.
    Propler
    hoc
    quod
    dixerat: Et vos
    tnnquam lapides
    vivi
    super-
    t
    mdificaptini.
    Pulchre aulem
    convepit
    huic
    prophe-
    tiae
    Aposloli
    sermo,
    quo
    dicitur : Accedentesad la-
    ,
    pidem
    vivum,
    vel credentes in eo non
    cpnfundij
    5
    illius
    psalmi
    versiculo,
    in
    quo
    cumdictum esset;
    Accedilead
    eum,
    et
    illuminamini,
    continuo
    subjun-
    f
    ctum esl: Et vultus vestri npnerubescent. Cui si-
    mile est
    quod
    J oannes ait: Et
    nunc,
    fitioli,
    manete
    s in
    eo,
    ut cuni
    apparuerit,
    habeamus
    fiduciam,
    el non
    a
    confundamur
    ab eoin advenlii
    ejus (II
    J oan. n
    ).
    e Vobis
    igilur
    honor credentibus. Illenimirum ho-
    S
    nor?
    ut
    npn
    confundamini
    ab eo in adventu
    ejii.s,
    26?
    COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELIA.
    -
    270
    sedsicut
    ipse
    ait: Si
    quis
    mihi
    ministraverit,
    hono-
    rificabii
    eumPdter meus
    (J oan.xm).
    '
    Ngn
    credentibusautem, tqpisquemreprobaveruni
    ce&ificantes*.
    'Viisicuf ilium
    fepfobavefiinf
    curti aedi-
    iicarent acttis siios,
    nolentes eiiiri in fundamento
    c.ordi\sui
    ponere,
    jta .et ipsi reprobentnr
    ab eo
    in
    advenlu
    ejus,"
    nolente illoiuhc eos
    qui
    se
    reproba-
    Verunl inaedificatione
    accipere
    domus
    suse, quae
    est
    ih coelis.Et hsecdistiriclionohoris
    credBntiufn,
    non
    credentium
    autem
    reprobatlo
    hucusque pertingit;
    hiricitemdecrederitibus
    iriferl:
    Hic
    factus
    esi in
    caput anguti:
    Quiavidelicet,
    si-
    cut
    lapis
    angularis
    duosparietes corijiingit,
    ita Do-
    fhiriusJ udsepruni plebem
    inrinasibi societate
    fidej
    ei
    gentiuhi copulavit,
    ac rooxdeihfidelibus
    addjt:
    El
    lapisoffensionis,
    el
    pelra
    scandciti.Hinc
    e.l
    Pau-
    Ius:
    Nos, inquit, prmdicavihius
    Chrislum
    crucifi-
    xum,
    J udwis
    quidem
    scahdalum
    ,
    genlibus
    autem
    stullitfam
    (II Cor.i).
    His
    qui ojfendunt
    i'n
    verbo,
    nec
    credunt,
    in
    quo
    ei
    positi
    sunt. Offehdunt
    ergo
    qui
    eo
    ipsoquodverbum
    Dei audire eos
    contingil,
    offe.ndunt
    animodumno-
    lunt credere
    quod
    audiunt,
    quorurii
    slultitiam
    exag-
    gerandosubjecit,
    neccfedunt in
    quo
    et
    positi
    sunt.
    Qui
    in hoc
    positi,
    id
    est, in hoc
    per
    naturamho-
    inines facti.sunt,
    ut cfedant Deo,
    el
    ejus
    obtempe-
    rent
    volun|ati,'
    Salompneattesianle, qui
    ait: Beuni
    timeet manddla
    ejus
    observa,
    hoc est enimomnis
    homo
    (Eccle. xii),
    inhoc haturaliler factus est ho-
    ino,
    ut Deum
    timeris, ejuS
    maii.daiis obsecundet.
    Quidam
    codicesbabent: Inquo
    el
    posili sunl,
    quod^
    intelligilur
    jiixta;
    hoc
    quod
    Paulus de Domino
    lo-
    quens
    ait: In
    ipso
    enini viviniuset movemuret su-
    mus
    (
    Act.
    xvir).
    .
    Vosatilem
    genus
    etecium,regalesqcerdolium,gens
    sdncla, populusacquisiiionis.
    Hocest laudis teslimo-
    nium
    quondam
    ariiiquo
    Dei
    popriioper
    Mosenda-
    lurivquod
    nuiic recte
    gentibus
    dat
    apostolusPelrus,
    qui
    videiicet -in Chfistum
    crediderant, qui
    velut
    lapis aiigularis
    eaiii, qciam
    lsrael iri"se''
    habiierat,
    salutem
    gentes
    adunavit,'
    quOsffenus
    eiectumvocat
    propter
    fidein
    utdisliiiguat
    ab eis
    qui lapidem
    vi-
    viini
    reprobando
    facti sunl
    ipsi reprohi. Regate
    au-:
    teni sacerdoiium, qui
    illius
    corpoTi
    sunt
    unili, qui'
    fex sumriniset sacerdos verus
    est,
    feguuni
    suis tri-
    buens,
    ut rex et
    ponlifex
    eofum
    peeCata
    sui
    sangni-
    nisiiostia muiidaiis.
    Regale
    sacerdoliurii eos nomi-
    fiai,
    et ul
    regnumsperare perpetuuni,
    el hostiasim-
    maculatoecoriversalionisDeo
    semper
    offerrememi^
    heriht., Gens
    quoque
    sanclaet
    populnsacquisitionis
    vocantur,
    juxta
    id
    quodaposlolus
    Paulus
    prophetiae
    exponens
    sententiam,
    dicenlis: J iisius autemmeus
    esc
    fide
    vivit
    (Habac. u). Quod
    si subtraxerit
    se,
    hon
    placebit'animm
    niem.'Nos
    dulem, inquit,'
    non
    stimussubiraciionhin
    pei-diiicjiem,
    sed
    fidei
    in ac-
    quisiiionem
    animm.-
    (Heb. ')*,
    et iri Actibiis
    Apo-
    itolofum: Vos
    Spiritus
    sdnctus
    posuit' episcopos
    re-
    gere
    Ecclesiam
    Doniini,
    quamacquisivitsanguine
    suo
    (Ait.
    xi).
    Popuiusergo acquisitionis
    facti sumusin
    A
    sanguine
    nostri
    Redemptoris, quod
    erat
    quondam
    populus
    Israel
    redemptus sanguine
    agrii
    de
    ^Egypto.
    Unde et in
    sequenti quoque
    versiculo
    mysticaevete-
    "risrecordatur
    historiie,
    el haric
    novo Dei
    populo
    spiritualiter
    docet
    iinplendum
    dicens:
    Ut virtutesanhuntietis
    ejus qui
    de
    lenebris vosvo-
    cavit inadmirabile lunien suum. Sicut enini hi
    qui
    de
    jEgyptiaca
    servitute Iiberati' sunt
    per
    Mosen,
    carmen
    tririmphale post
    transitum mafis Rubri et
    demersumPhafaoniS exercitumDomino
    cantarunt,
    itaei nos
    oportet pOstacceptam
    in
    baptismo remis-
    sioriem
    peceatorum, dignas
    beneficiis
    ccelestibusre-
    pendere gralias.
    Nam
    quod
    ^gyptii,
    nori
    solurit
    quia populum
    Dei
    affligebant,
    verum
    eliam,
    quia
    teriebj-aevel tribulationes
    interpretantur,
    aperte
    g pefseqnentia
    nos
    peccata,
    sedin
    baptismate
    signifi-
    '
    cant deleta/ Liberaiio
    quoqiie
    filiorum
    Israel,
    et ad
    promissam
    olim
    patriani pefductio, congruil myste-
    rio nostrae
    redemplionis, per quam
    ad lncemsu-
    pefnse
    mansiOnisillustranle
    nos,
    ac
    ducenleChristi
    gfatia lendimus,
    Oujus
    Iucem
    grarioe,
    eiiainilli nubis
    et
    ignis
    columna
    monstravit,
    quse
    eos intolo iti-
    nere illo a tenebris deiendit
    noctium, et ad
    pro-
    missas
    patrioe
    sedesinenarrabili calle
    perduxit.
    Qui
    aliquando
    non
    populus,
    hunc
    dutem
    populus
    Dci, qiii
    noti consecuti
    misericordiam, nunc autem
    misericordiamconsecuti. Indicat
    aperteper
    hos ver-
    siculos, quod
    his
    qui
    de
    gentibus
    adUdem
    venerant,
    hanc
    scripsit Epistolam, cpiiquondam
    aiienati acon-
    versatlone
    populi Dei,
    tunc
    per gfatiam
    fidei
    po-
    Q
    piilo
    surit
    ejns uniti,
    et misericordiani
    quam
    spe^
    '
    raiidononnoverant
    adepli.
    Assumit aulem eos de
    propheta Osee,
    qui
    de vocatione
    genliiimproecinens
    ait:
    Vocabo,
    inquit,
    nori
    plebemmeam,
    plebem
    meam,
    et non hiiserieordiam
    conseculam,
    jainmi-
    sericordiam
    consecutam,
    et erit in
    loco, ubi
    dictum
    esteis : Non
    plebs
    mea
    vos,
    ibi vocabunlur lilii Dei
    vivi
    (Osemn).
    ALIAExrosino.
    Deponehtes
    omnemmalitiam. DicendoOmnemma-
    litiam, cunctorum criihinum
    malrem,
    uno
    verbo
    conclusit.
    Ei nmnem
    dolum.
    Quamvis
    dolus niaximead de-
    cipiendum
    pertineal proximum,
    ille taiucn
    omne
    a se dolum
    deponit, qui
    se
    veraciter
    peccatorem'
    pcognoscil,
    et
    quod
    retinet
    eordo,
    hoe
    confitelhf el
    ore.
    Et simulationem.
    Simnlatio, quae
    alio
    nomine
    vocalur
    fictio,
    est in
    hominc,
    quando
    aliud
    tegil
    iti
    cofde,
    aliudmonstral in
    opere,
    bonaosiendit
    super-
    ficie,
    el malatenet in
    pectore.

    Et invidiam. Invidil diabolus Adae


    boalitudiiii
    et
    felicitati,
    et ideo
    peccare
    illi:
    suasit, et sic
    per
    invidiam diaboli' niors in orbem terrarum iri-
    troivit.
    Et omnes detractiones. Detraclio et
    blasphemia
    est,
    et
    suspiciosafepreherisio,
    ,et maloriim
    operum
    existimatio,
    et omnis omnino venenata et absens
    defratre locutio. Aliler : Malitiahocin locointelli-
    271
    '
    SMARAGDlABBATIS
    272
    gitur gentium paganorum
    ;
    dolus
    gentis
    J udseo-.
    rum;
    simulationes hsereticorum;
    invidia
    princi-
    pum
    J udseorum
    ;
    detractiones scribarumet Phari-
    sseorum.
    Sicut modo
    geniti
    infantes.
    Ad
    exemplum
    scilicet
    illius
    parvuli,
    de
    quo
    Dominusait : Nisi
    quisfuerit
    ut
    parvulus
    hic,
    noninlrabit in
    regnnm
    ccelorum
    (Matth.
    xvm).
    Et de
    quibus
    ait: Sinite
    parvulos
    venire
    ud
    me,
    tatium est enim
    regnum
    ccelorum.
    Hanc enim sanctam., puram
    et innocentem in-
    fantiam,
    per baptismi gratiam,
    casta maler
    gignit
    Ecclesia.
    Ralionabilcs sine dolo. Id
    est,
    sensu ralionabi-
    les et
    veri,
    el sine dolo
    fallacise,
    estote ut
    parvuli.
    Lac
    concupiscite.
    Hoc
    est, larga
    ubera seternsesa-
    pientisesugite,
    et
    Evangeliorum
    et
    apostolorum
    do-
    ctrinam
    concnpiscentesimplete.
    Utincocrcscalisin salulem. Id
    est,
    Novi ac Ve-
    teris Testamenli verbum sinceriter
    sumite,
    ut ad
    eum
    panemqui
    decoelodescendit
    pervenire
    valeatis,
    crescenles insalutem.
    Quoniam
    dulcis est Dominus.
    (Ex Cassiod.)
    Gu-
    stus istenon
    perlinet
    ad
    orispalatum,
    sedadanimoe
    suavissimum
    sensum. Diilcisenimest
    eis, qui
    bona
    ipsius spiritualiter
    imbiberunt,
    et devolis sensibus
    de
    ipsius
    munere
    gustaverunt.
    Ad
    quem
    accedenles
    lapidem
    vivum.Hic
    lapis
    Chri-
    stus
    intelligitur,
    de
    quo
    Daniel ait: Tidi
    lapidem
    abscissumdemontesine
    manibus, qui
    omnemter-
    ram
    implevil (Dan. u).
    Et Psalmus :
    Lapidemquem
    reprobaverunl
    mdificantes,
    hic
    factus
    estin
    caput
    an-
    '
    guli, qui
    vivus
    dicitur, qui
    lertia die
    resurrexit,
    vi-
    vus amorluis, qui jam
    non
    moritur,
    et morsilli
    ultra non dominabitur.
    Ad
    quem,
    omnis
    qui
    recte
    creditetjuste vivit,
    accedit.
    AbIwminibus
    quidemreprobatum.
    A J udseisscili-
    cet, qui
    clamaverunt Pilato:
    Tolle, crucifige
    talem:
    Nos nonhabemus
    regem,
    nisi Cmsarem
    (J oan. xix).
    A Deo autemeleclum. Sicut Deus
    pater,
    deeo
    per
    Isaiam ait: Ecce servus
    meus,
    electus
    meus,
    (Isai. LXH).
    Et in
    Evangelio
    : Hic est Filius meus
    dSlectus
    (Malth. XVII).
    ,
    Et
    honorificatum.
    Honorificatus
    est Dominusno-
    sler J esus Chrislus
    gloria
    resurreclionis,
    et incoe-
    lum ascensionis in dextera
    patris
    sessione,
    et om-
    nium
    potestatum
    acceptione,
    sicut illeait: Dataesl
    mihi omnis
    polesias
    in cmloetinlerra
    (Malth. ult.).
    Quia
    dalumestilli nomen
    quod
    est
    superomnenomen,
    utinnomine
    ejus
    omne
    genufteclatur, ccelestium,
    ter-
    reslriumet
    infernorum,
    et omnis
    lingua confiteatur
    quia
    DominusJ esns Christusin
    gloria
    est Dei Palris.
    El
    ipsi.tanquamlapides
    tiii.
    Utpote
    in Christo
    lapide
    vivoresuscitati et vivificati: Potens est enim
    Deu>,
    ait
    Evangelium,
    de
    lapidibus
    islis mscitare
    fllios
    Abrahm
    (Matth. m).
    Supermdificamini.
    Id
    est, super
    fundamentum
    apo-
    stolorumet
    proplietarum, quod
    esl Christus
    J esus,
    de
    quo
    ait
    Apostolus: Quasi
    sapiens
    archileclus,
    fundamenttmpotui.
    Et idem: FundcmtMumaliud
    A
    nemo
    potestponere,prmler
    id
    quodpositumest, quod
    est ChrislusJ esus.
    In domo
    spiriluali.
    Domus
    spiritualis
    Ecclesiaest
    justorum
    de
    lapidibus
    vivis et
    animabus sedificata
    sanctorum.
    Et sacerdotiumsanctum. Id
    est,
    nonsicutVeteris
    Testamenli secundumAaron sacerdotium
    carnale,
    sedsecundumChristi
    sanclificationem, sacerdotium
    studete essesanctumet
    spirituale.
    Offerrespirituales
    hostias.
    Spirituales
    hostiae
    sunt,
    orationes sanctorum.
    Dirigalur,
    ait
    Psalmus,
    oratio
    mea,
    sicutincensumin
    compeciu
    luo. Sive
    spirituales
    hostise
    sunt, corpora pura justorum.
    De
    quibus
    Paulus ait: Obsecrovos
    per
    misericordiam
    Dei,
    ut
    exhibealis
    corpora
    vestrahosliam
    viventem, sanctam,
    B
    Deo
    placentem(Rom. xn).
    Acceptabiles
    Deo
    per
    J esumChristum.
    Populi
    Is-
    rael,
    carnaleshostias
    per plures
    offerebantsacerdo-
    tes,
    nosautem
    spiritales per
    unum
    pontificem
    J esum
    Christum verumet seternumofferimus
    sacerdotem,
    cui diclumest: Tuessacerdosinwternumsecundum
    ordinemMelchisedech
    (Psal. cx).
    Propter quod
    continet
    Scriptura.
    Hsecenim
    qu
    sequuntur
    lsaisecontinet
    prophelia. (Cap.xxvm.)
    Ecce
    pono
    in Sion
    lapidem
    summum. Sion
    quae
    interprelatur specula,
    de
    utroque populocongrega-
    tam
    significatEcclesiam,
    cui
    lapis
    J esus Chrisluset
    in fundamento
    ponitur, propter
    fidei
    inchoationem,
    et in
    angulopropter
    unitam
    utriusquepopuli
    con-
    junctionem,
    et in
    summitate,
    propter
    omnium
    C bonorum
    operumperfectionem. Ipse
    enimest a
    eta,
    primus
    et
    novissimus,
    initiumet
    finis (Apoc.i).
    Omnis
    qui
    credit in
    eum,
    non
    confundetur.
    Spcs
    autembonorumnon
    confundetur, quia quod
    modo
    fldeliter et firmiter
    credunt,
    in
    aeternumveraciter
    accipientes
    cum
    gaudio
    obtinebunt.
    Vobis
    igitur
    honor credentibus.Grandisenimho-
    nor credenlibus inChristum
    donatur,
    ut sint vide-
    licet fralres Domini J esu Christi et filii Patris al-
    tissimi. Ut sint hseredesDei
    patris,
    cohseredesau-
    temChrisli.
    Grandis, inquam,
    honor
    esl-eis,
    utful-
    geant
    sicut sol in
    regno
    Patris,
    et sedeant
    super
    duo-
    decim thronos
    judicantes
    duodecimtribus Israel.
    Grandis honor est
    eis, quibus
    filiusDei dicit: Sicut
    p
    dilexitme
    Pater,
    et
    ego
    dilexi
    vos,
    maneteindileclione
    mea.Et vosamici
    meiestis, eljamnon
    dicovos
    servot,
    sedamicos
    (J oan. xiv).
    Grandishonor est
    quibus
    dicit:
    Quodcunquepetieritis
    Palreminnominemeodabii vo-
    bis(J oan. xvi).
    Etiterum: Videbovoset
    gaudebitcor
    vestrum,
    et
    gaudium
    vesfrumnemotollet avobis.
    Qui
    bus dicit:
    Ipse
    enimPaler amat
    vos, quia
    vosme
    amatis et creditis. Grandis honor est
    eis,
    pro qui-
    bus
    patrem
    filiusexorans ait: Pater
    sancte,
    servaeo
    innominetuo
    quos
    dedisii
    mihi,
    ut sint unumsicut
    et nos
    (J oan. xvn).
    Et item:
    Efego claritatem, quam
    iedisti mihi dedi
    eis,
    ut sint unumsicutet nosunum
    sumus.
    Ego
    ineiset tu in
    me,
    et
    cognoscat
    mundus
    quia
    tume
    mishti,
    et dilexisli
    eos,
    sicutetmedile-
    sdni.
    Grandis honor est
    credentibus, pro quibu*
    27?
    COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 57*
    dicit: Pater, quot
    dedisti
    mihi,
    volout ubi sum
    ego,
    etilli sint
    mecumt
    ut videantclaritatem
    meam, quam
    dedisti mihi.
    Non credentibus
    autem,
    lapis quemreprobaverunt
    tedificantes. (ExCassiod.)Soli
    intotomundoJ udseitunc
    sedificantesesse
    videbantur, quia
    dumcseteraenationes
    idolis
    sacrificabant,
    illi soli Deum
    colebant,
    sedfidei
    suaefabricamminime
    perfecerunl.
    Quoniamipsum
    qui
    erat
    lapis
    fortissimus, angularis,
    moredemen-
    tium
    contempserunt.
    Qui
    factus esse in
    caput
    an-
    guli dicitiir, quia
    circumcisionis et
    gentiumpopu-
    lum
    copulavit. Angulus
    enimex Grsecosermonede-
    scendit
    a^ovu, quod
    Lalinedicitur
    genu,
    hocinflexu
    speciemanguli,
    conformi
    qualitate restituit,
    sive
    lapis angularis
    Christus
    dicitur, propter copulatio-
    nem duorum
    testamentorum,
    vel
    quia
    terrena cce-
    lestibus,
    etccelestiaterrenis
    pacificanscopulavit.
    Et
    lapis offensionis
    et
    pelra
    scandali,
    his
    qui offen-
    dunt in verbonee credunt. His
    qui
    noncredunt in-
    carnationem
    Domini nostri J esu
    Christi,
    vel
    qiii
    divinitatemin eo esse non
    credunt,
    sed amicum
    publicanorum,
    et vini
    potatorem
    more
    J udaeorum,
    et
    purum
    eumhominem
    blasphemantes
    esse dixe-
    rnnt
    (Matth.
    xi).
    Illis in offensionemet inscanda-
    lumfaclus est Christus. Offenderuntenimin
    illuin,
    et noncredentes
    perierunt.
    In
    quo
    et
    positi
    sunt. In Christo enim dicuntur
    homines
    positi, quia per ipsum
    facti sunt. Omnia
    enim
    per ipsumfacta sunt,
    et sine
    ipso factum
    est
    nihil(J oan. i),
    in
    ipso
    enim
    sumus,
    vivimuset mo-
    vemur.
    Vosautem
    genus
    electum.
    Ipse
    enimDominus
    apo-
    stolisait: Non vosme
    elegistis,
    sed
    egoelegi
    vos,
    et
    item:
    Ego elegi
    vosde
    mundo, propterea
    odit vos
    mundus
    (J oan. xiv).
    Potest aulem et secundum
    Abraham
    genus
    esse
    electum, populus gentium.
    Abrahseenimdictumest: In seminetuobenedicenlur
    omnes
    gentes.
    Regale
    sacerdotium. Nemo sanctorum
    est, qui
    spiritualiter
    sacerdotii officio
    careat,
    cumsit raemr
    brum
    aeterni,
    summi
    ccelestisque sacerdotis, qui
    se offerendo
    patri jpro
    nobis suo nos
    corpori
    adu-
    navit.
    Genssancta.Ad
    comparationemgentis J udoeorum,
    quse
    fuit in
    jEgyplo populus Christianus, qui
    in
    ;
    baptismo
    Christi
    sanctificatur,
    gens
    sancta
    vocatur,
    de
    quibus
    et Dominusait
    pro
    eis:
    Egosanctifico
    me
    ipsum,
    ut sint
    ipsi sanctificati
    inveritate.
    Populusacquisitionis.
    Sicut enimde
    jEgypto
    edu-
    ctus
    populusper Mosen, acquisitus
    est
    Deo,
    sicet
    populus
    Chrislianus
    pretioso sanguine
    Christi re-
    demptusest,
    de
    caligine
    etinfidelitatistenebris libe-
    ratus,
    quotidieacquiritur
    Deo.
    Ut virtutes annuntietis
    ejus, qui
    de tenebrisvos
    vocavil in admirabilelumen suum. Ut annuntietis
    virtutes
    operationis Christi, qui
    vosdetenebris infi-
    delitatis ad
    fidem,
    et de
    ignorantiaecaligine
    adve-
    ram
    sapientiam, quse
    Christus
    est,
    revocavit. De
    quo
    et subdit: In admirabiletumen suum. De Christo
    A
    enimet Simeonait:
    Quia
    viderunt oculi mei talu-
    tare
    tuum, quodparatti
    ante
    faciem
    omnium
    poputo-
    rum. Lumen ad revelalionem
    gentium,
    et
    gloriam
    plebis
    tum
    Israel,
    etc.
    (Luc. xx).
    Et
    ipse
    Dominusde
    se ait:
    Ego
    sumlux mundi. Et J oannes de illo:
    Erat lux
    vera, qum
    illuminat omnemhominemvenien-
    teminhunc mundum
    (J oan. i).
    Qui aliquando
    non
    populus,
    nunc autem
    populut
    Dei. De
    populo
    dicit
    gentium, qui
    anteasine
    lege
    et
    prophetis
    et sermonevix erat Domini. De
    quo
    et in
    Psalmo
    ipse
    Dominus dicit :
    Populus quem
    non
    cognovi,
    id
    est,
    ad
    quem
    non
    veni, prophetas
    non.
    misi, servivit,
    id
    est, credidit,
    mihi
    (Psal. xvn). Qui-
    cunque
    enimcredil et
    servit,
    quod
    faclumest a
    gen-
    tibus, quse
    non fuerant a Christo carnaliter
    inqui-
    B
    sitse.
    Qui
    consecuii misericordiam.Id
    est,
    ante vocatio-
    nemet
    baptismum.
    Nunc aulemmisericordiamconsecuti.
    Subauditur,
    estismisericordiamfide
    baptismi
    et
    peccatorum
    ve-
    niam
    consecuti, insuper,
    et illumcui Psalmista ait:
    Deusmeus misericordiamea
    (Psal. LVIII).
    EVANGELIUM
    J OANNIS,
    CAP.XX.
    Unasabbali Maria
    Magdalene
    venit
    mane,
    cum
    adhuc tenebroe essent ad
    monumentum,
    et vidit
    <
    lapidem
    sublatuma monumento. Cucurrit
    ergo
    et
    venit ad Siinonem Petrumet ad alium
    discipu-
    lum
    quem diligebat J esus,
    et dicit eis : Tulerunt
    Dominumde
    monumento,
    et nescioubi
    posuerunt
    eum. Exivit
    ergo
    Petrus et illealius
    discipulus,
    et
    venerunt ad monumentum. Currebant aulem duo

    simul,
    et ille alius
    discipulus praecucurrit
    citius

    Petro,
    et venit
    primus
    admonumentum. Et cumse
    <
    inclinasset,
    vidit linteamina
    posita,
    non tamen
    <introivil. Venit
    ergo
    SimonPetrus
    sequens eum,
    et introivit in
    monumentum,
    et vidit
    linteamina

    posila,
    et sudarium
    quod
    fuerat
    super caput ejus
    <nou cum linteaminibus
    positum,
    sed
    separalim
    <involutuminunumlocum. Tunc
    ergo
    introivit et
    <ille
    discipulus qui
    venerat
    primus
    ad monumen-
    <
    tum,
    et vidit et credidit. Nondumenim
    scieban
    <
    Scripturam, quia oportebat
    euma mortuis resur-
    <
    gere.

    Una sabbati Maria
    Magdalene
    venit
    mane,
    cunt
    D
    adhuctenebrm
    essent,
    ad
    monumentum,
    etvidit
    lapi-
    demsublatum
    amonumento,et
    rel.
    (ExAugust.)Sicut
    in
    principio
    mulier auctor
    culpse
    viro
    fuit,
    vir-exe-
    cutor
    erroris,
    ita
    nunc, quseprius
    mortem
    gu&ta-
    verat,
    resurrectionem
    prior
    vidit. Et ne
    perpetul
    reatus
    apud
    viros
    opprobriumsuslineret, quoe
    cul-
    pam
    viro
    transfuderat,
    transfudit et
    gratiam.
    Una
    sabbati
    dicit,
    quamjam
    diemDominicam
    propter,
    Domini resurrectionem
    mps Christianus
    appellat,
    quem
    Matthseussolusin
    Evangelistisprimumsabbati
    nominavit.
    Cucurrit
    ergo,
    et venitad SimonemPelrum et ad-
    alium
    discipulum, quemdiligebatJ esus,
    et diciteis:
    Tulerunl Dominummeumde
    monumento,
    et nescio
    ubi
    posuerunteum, Amoreniroio
    turbata,
    dum
    quej
    275 SMARAGDlABRATIS 276
    quaesivit,
    non invenit. Cucurrit
    dis.eipullsniiniiare,
    tit aiit secuni
    qusefereiit,
    autsecum dolerent abla-
    tuin
    Dominum,
    quem
    Dbriiinumlioniiriare iion riie-
    tuit,
    dum
    corpus
    illjiis tantummodo
    qucererel
    inse-
    piilcro.
    Exivit
    ergo
    Pelrus et illeatius
    discipulus,
    elvene-
    runt ad monumenlum.
    Currebant
    autem
    duo
    simul,
    ei eccealius
    discipulus prmcucurrit
    Hiius Pelro et
    venit
    primus
    ad hionumenhm. Adveitehaa hic et
    commehdaiida
    recapitulaliO, qupmocio
    reditum
    esl,
    adid
    qtiod
    fuerat
    prcefermissum,
    et
    lanqiiam
    si hoc
    ''se.queretura^juiictum
    est. Cumenini
    jam dixisset,
    venerunt ad
    moiiumentum, regressus
    est,
    ut narra-
    ret
    quomodo
    venerunl, aiqiie
    ait: Currebanl dutem
    duo
    simul,
    etc. Ubi ostendil
    quod proecurrens
    ad
    monumentum
    prior.veneritille
    alius
    discipulus,quem
    seipsumsignificat,
    sed
    lanquamdealio,"more
    sanctse
    Scriplurse,
    cunclanarrat.
    El cumse
    iiiclinasset,
    vidit linleamina
    posita,
    non
    iamen inlroimt.
    Quod
    vefo Maria
    Magdalene
    venit
    ad monumentumcum adhuc tenebrse
    essent, juxta
    hisloriani narraluf
    liora, juxta
    iritellectum vero
    mysticum,
    requirehlis sigriatur inlelligentia.
    Maria
    enini auct.irem omniuni, queni
    carne videfat nior-
    tuum, quscreliat
    inmonunient.o,et quia
    hunc mihfihe
    invcnit,
    furalum credidit. Adhuc
    ergo
    erant len&-
    brse,
    cumveftit ad monumenluni. Cucurrit cilius,
    <liscipulisnuntiavit,
    sed illi
    prae
    caelerls cucurfe^-
    runt, qui proe
    cselerisamavierunt, videlicet,"
    Petrus
    ei J oannes. Currebahl autemduo
    simut,
    sed J oah<-
    nes
    praecucurfit
    Petro cilius. Venil
    prior
    ad
    riipuu-
    inenluiii,
    et
    ingredi
    non
    proeSuriipsit.
    '
    Venil
    ergo
    SimonPeVrus
    sequcns
    eutn
    ,
    et inirdivit
    ih monumenlum. Iste vero cur.ius duoruni
    rliscipu-
    lorum
    magnum
    babet
    mysiefium.
    Quid
    eiiiin
    per
    J dannem, qui prior
    Venit ad moriuhieriiuni et non
    irilravit,
    nisi
    synagoga significatuf?
    Quid per
    Pe-
    trum,
    nisi Ecclesiaex
    genlibus congregaia
    dehion-
    stratuf, quaeposterius
    vocataet
    prior
    intravit ? Cu-
    curfefunt enim
    parilef genlilitas
    ct
    syhagoga, per
    Iuijus
    saeculisuccessiories,
    sednon
    pari iutelligeiitia
    Veniebanl. Veiiit
    syiiagogapriof
    ad monumentum,
    se'dminime intravit, quia legis qusedam
    riiandala
    percepit,
    prophelias
    de incamatione ac
    passiorie
    Domihica audivit,
    sed credere in mortuuih noluit.
    Vidit
    enimJ oannes
    posila
    linleainiiia,
    rioii "tairieii
    iniroivit, quia
    videlicet
    synagoga
    ct
    scfiplurar
    sa-
    croesacramenta
    cogiiovij,
    et iainen fideiii Domiriicce'
    passionis
    credendo
    intrafe
    distulil, quem
    diu
    longb-
    que prophelavit,
    pfaeseiitem
    vidit et
    reiiuit,
    liomi-
    nem
    esse
    despexit,
    Deuin carne niortaleiifi factimi
    credere noluit.
    Quid ergo
    est,
    nisi
    quia
    et ciiius
    cncurrit,
    eltainen arite liiOiiumeiilUinvacua stetlt.
    Venit
    autem Siinon Petrus
    subsequens eum,
    et
    inlroivil
    in moriumenlum, quia
    secuta
    postefior
    Ecclesia
    genliuro,
    medialorem Dci
    e.t honiirium,
    liohiiriemChristuin J esuni,
    et
    cognovit
    carne nior
    luiim,
    el viveiilemcredidit Deuni.
    Sequiliir:
    Etvidti Hhleamlm
    p'Qsiiatei
    sudarium
    quodfuerat
    Ksuper caput
    J esu, ngn.cuni
    linieaminibus
    posiftitn,
    etc.
    (Ex Gfeg.) Quid
    est
    qiiod
    suaariuin
    capitisbo-
    niini cmn Iiiiieaminiimsnoninvenitur iri moriumeii-
    , tb,
    riisi
    quia ailestanje'Paiilo, caput
    Chrisii
    Deus.
    est,
    et divinitalis
    Iiicomprebensibiiia
    sacrarrienia
    abjnfirmitalis
    riostfoci
    cbgniiione
    disjiihlasurit, ejqis-
    qiie p'6tentia
    crealurse tfaiisceiidii natiifarii. Et
    iiotanduhi
    qubd'
    hcin sblum
    sepafatirh j
    iea etiain
    Trivoiulurii
    jnvenifi
    dicitiif.'Linteum
    quippe qupa
    iiivoivituf, ejus
    nec initiuni nec finis
    aspicitur.
    Recle
    ergo
    sudariurii
    capitis
    invoiutuni inventuni
    est,
    quia
    ceisitudo
    Divimtalis,
    hec
    coepit
    esse,
    hec desiit.
    TSeneaulemdicitiir'.: In ununi
    locum., quia
    in scis-
    sura meniiumDeusnbn est. Detis
    quippe
    in unilate
    .
    est,
    el illi
    ejns
    habere
    gratiam merentur, qui
    se ab
    B
    inviceni
    per
    sectarumscandalanon clivldunt.Pdtest
    quoqueper
    sudariuni, passio
    Cliristl Domini nostri
    designari, cujus passionis
    sacramenla irifldelibus
    sunt
    involuta, quiaquem
    videbant caVne
    mprtalem,
    Deumesse immortalem non eredebant.
    Sudaiium
    ergo, quod super caput ejus
    fuerat,
    seorsiiminve-
    nitur
    , quia ipsa passio Redemptoris
    noslri
    fonge
    a
    passione
    noslra
    sejuricta
    est, quafn ipse
    sine
    cxilpa
    perlulit.
    Quod
    nos
    culpa
    tolefamus, ipse spbnie
    morli succunibere
    voluit,
    ad
    quam
    nos veriimus
    inviti.
    Sequilur
    :
    ~'
    Tunc
    ergo
    introivit et ille
    discipulus, qui
    veherat
    '
    prius
    ad monumentum.
    Postquam
    intravit
    Petrus,
    iiigressus
    est et J oannes :
    posterior
    intravit
    qiii
    prior
    venerat. Nolumesl
    quod
    in fine mundi ad
    ^1
    Redemptoris
    fidem eliam J udsea
    colligitur,
    PaiilO
    attestante
    qui
    ait: Donec
    plemluddgeniiumihiraret,
    et sic otnnisIsrael salvus
    fieret (
    Rom. n
    ).
    El vidit
    et
    crediditi
    Quidergo
    vidit, e.t
    qriid
    of6
    credidil ? Vidit linteamina
    posila
    et cfedidit"
    quoct
    mulier dixerat de monunienlo Doniinumfuissesub-
    Iaiuni. Adhuc tenebroc,efant in
    monutnenlo,
    id
    est,
    in mentibus illorum,
    ideO
    sequitur.
    Et dixit: Nondiimenimsciebaiit
    Scripiuras, quia
    oporteret
    eimi d mortuis
    resurqere.
    Abierlint
    ergq
    itefum
    discipuli
    ad
    semetipsos,
    id
    est,
    ubi 'nabita-
    bant,
    et imyeaidmbriuhieriluihfcucurrerarit:
    ...CpSCORBIA.. ... .,.
    ',
    Et in
    lapidis
    nomine., et
    induornm.
    signifiQatione
    Dpopulorum,
    islarum duaruin
    congrua fil; cpixcpr^ia':
    lectiopum.
    Et in
    angulari lapide
    secundum
    appsloluin
    uterque popiilus.cppulatur,
    et in
    4upbus Appstolis,
    secunduui
    Evangeliumutrique popiill
    designanlur
    :
    J pannes.enim
    J ,udaepruni,
    Petrus
    popuium.gentium,
    figurabat,
    .,, .: ,
    ,-
    .; ,,;. ,.;,,..
    ,.
    v.
    DGMiNICAIN OCTAVAEASCaE.
    EPISTOLA PRIMABEATl J OANNIS APOSTbLI
    ,
    CAS>. Tf
    <Omne
    quodnaiiim
    esl
    pxDeo,vinci.tmundum.Et
    <haeccsi victoria
    quse
    vincit mundumfidesnostra.

    Quis
    est autem
    qiii
    vincit mundum
    ,
    nisi
    qui
    cre-.
    <
    dit, quoniain
    J esus est Filius Dei. Hicest
    qui
    ve-
    nit
    per aquam
    cl
    sanguinem
    GhristusJ esus. Nonin
    <
    aqua solum,
    sedia
    aqua
    et
    sanguine.
    Et
    spiritus
    277 COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELIA^
    278
    t est
    qui
    teslificatur,
    quoniam.Christus
    est veritas.
    <
    Quoniam
    tres sunt
    qui
    testimonium dant in
    coelo,
    <
    Pater,
    Verbumet
    Spiritussartctus,et
    hi tresunum
    <
    sunt, qui
    testimoniumdant in
    terra, spiritus, aqua
    <et
    sanguis,
    hi el tres unumsunt. Si testimonium
    <hominum
    accipimus,
    testimoniurii Dei
    majus
    est.
    <
    Quoiiiam
    hoc est teslinioniumDei
    quoclmajusest,
    i
    quoniam
    testificatus est deFilio suo.
    Qui
    credit In
    <Filium
    Dei,
    habet leslimoniumDei in
    se.
    i
    Omnequod
    nalumest
    exDeo,
    vincitmundum.
    (Ex
    Augusl.)
    IJ eo
    namque
    mandata divina nonsuht
    gra-
    via, quia
    onmes
    qui
    veradevotions his
    mancipantur^
    el adversamundi
    hujus
    el blandimenta
    pari
    mente
    contemnunt, ipsam quoque morlem^,
    velut
    ingres*
    sum
    pairioe
    coelelis amanles. El.ne
    quis
    sua vir-
    lule munclivel luxusvel labores se
    Superare posse
    eonflderet,
    cmisuite
    subjiingit:
    Et hmcest vicloria
    quie
    vincil mundiiin
    , fides
    no*
    stra. Illa nimirum
    ficies, quceper
    dilectionem
    ope-
    1
    ratiir;
    illa
    fides, qiiaejus
    hiimiliter auxilium
    flagita-
    mus, qui
    ail: Iii mundo
    pressuram
    habebilis,
    sed
    confidite, ego
    vici munduni
    (J oah.
    Xv
    ).
    Quis
    estautem
    qui
    vincit
    mundiini,
    nisi
    gui
    cfedit
    quoniam
    J esus est Filitis Dei ? Vineit
    mundum, qui
    J esum esse flliumDei
    credeiis,
    digna
    eidem fidei
    opera jungit.
    Sed
    nunquid
    soia diviriitotis
    ejtis
    fl-
    des,
    et confessio valet ad salutetft suffieeie? vide"
    sequenlia,
    Hic est
    qui
    veiiit
    per aquam
    et
    sangiiihem,-
    J estts
    Christus.
    Qui ergo
    erat teieriius Dei
    filiuSj
    factus
    est homo in
    tempbre(
    tit
    qflos pef
    divihitatis suae
    potenliam
    creaverat,
    pef
    huriiariitaiissuoeiofiffriita-
    temrecrearet.
    Qui
    vehil
    pef aquam
    et
    sarigiiiiieni,
    aquam
    videlicet
    lavSCrij
    et
    sahguinein
    suoe
    pas-
    1
    sionis.
    Non in
    aquasdlum,-
    sedih
    aqiia
    ei
    satiguine.
    Noft
    in
    aqua
    solum
    baptizari pfopter
    riOstramablutio-
    riem
    dignatus est,
    iil nobis
    baptisihi
    sacranientum
    consecfaret ac
    traderel,
    verum etiam
    sanguinem
    suuni dedil
    pro nobis,
    sua hOs
    passioue redemit,
    Cujus
    sacrainentis
    sehiper fefecti,
    nutriremur ad
    salutem.
    Et
    Spiritus
    est
    qui teslificatur, quohiam
    Chtistusest
    veritas.
    Baptizato
    inJ ordane
    DomiriO,
    deseendit
    Spi-
    ritss sanctus in
    specie
    columboe
    supef
    eum,
    testi-
    mOniumilli
    perhibens quia
    verilas
    est,
    boc
    est,
    vefus Dei
    filius,
    verus hiediatof Dei et
    hofhinum.,
    verus humani
    genefis fedemplor
    ac reconciliator
    (
    Matth.
    iii).
    Vere
    ipse
    mundus ab omni labe
    pec-
    cati,'
    vere sufficiens tollere
    peccata
    mundi.
    Quod
    etiam
    ipse Baptisla
    viso
    ejusdemSpirilus
    adventu
    intelligens
    ait:
    Qui
    memisit
    buptizare
    in
    aqua,
    itle
    mihi
    dixit,
    super quem
    videris
    Spiriium
    descenden-
    lemet manentem
    super eum,
    hic est
    qui baplizat
    in
    Spiritu
    sancto,
    et
    egovidi,
    et teslimonium
    perhibui,
    quia
    hic est Filius Dei
    (J oan. i). Quodergo spiritus
    J esumChristumesseveritatem
    testatur,
    ipse
    severi-
    talem
    eognoniinat. Baplista
    illumveritatem
    pracdi-
    cat,
    fllius iouitruj verilatem
    vangelizat.
    Taceant
    Ablasphemi, qui
    huric fahtasma esse"
    dO^ihatizarit.
    Pereal deterra memoria
    eorum", qui
    eumVcl beiini
    Vel hominemesse verum
    denegant.
    Quia
    tressunt
    qui
    leslimonium
    dant,
    SpirMus,dqua
    et
    sanguis. Spiritus
    dedit
    testifhoniuni, quohiam
    J e-
    sus est veritas
    , qoi super baptizatum
    descendit. Si
    enimverus filiusDei non
    essel,
    nequaquam
    ineum
    tanta nianifesiatione
    spirittis
    sanctus Veniret.
    Aqua
    etiam et
    sanguis
    declere
    testimOnium, quoniarii
    J e-
    sus est
    veritas, quoniam
    de lalere
    ejus
    in"cruce
    morlui niariaftint.
    Qiiod riullateniis fierr
    posMet,
    si
    verani carnis naturanirion habereL Sedet lioc
    quod
    anie
    passionem', ciimofafet,
    factu*
    1
    est
    1
    siidOf:
    ejuS
    sicut
    gutte sanguinis,
    deeurrehtis iri teffani
    ,
    vefi-
    tati carnis
    assuirplse
    lestimonium dal. Nec'reticeii-
    B dum
    quod
    in hoc
    quoque sanguis
    et
    aqua
    lestimo-
    niumiili
    dederdnt, quod
    dielatere moftui vivaciier
    effluxerunt,
    quod
    erat coritra- natWrarii
    bofpbris',
    ,
    atque
    ob id
    mysteriis aptufny
    et lesuinionioveriiatis
    fuit
    congruum (Luc. xxif). Videuce,
    insinuans1,
    qviod
    et
    ipsum
    Domirii
    corpiis,
    mellus
    post
    morlein-
    esset
    victurum,
    resuscilatum in
    gloria,
    et
    ipsa
    fnofs illius iiobivilarii donaret. Hoc
    quoque quod
    sudor
    ejus
    iiistar
    guttafuni
    1
    sanguihis
    deeurrebat in
    tCTram,
    tesiimoniufti
    pefhibebat illis,
    sacrosancto
    mysterio,
    qiiod
    Eeelesiarii
    totarii, per
    rbemsuo
    sanguine
    lavaret,
    Et tresunumsunt. lndividua
    rianique
    liaec
    manent,
    nihilque
    eorura a sui coiihexione
    sejungilur, quia
    nec sine divinitate vera humanitas
    ,
    nec sine vefa
    C-
    efedenda est humanitate divinitas. Sed hsecinhobis
    uniufn
    suht,
    non natufa
    ejusdem subsistenlioe,
    sed
    ejusdemoperatione myslerii.
    Namsicul LeatusAm^
    brosius ait:
    Spiritus
    mentem
    renovat, aqua proficit
    adlavacrum,
    sanguis exspectat
    ad
    preiium. Spiritus
    enim
    nosper adoplioiiem
    filiosDei
    fecit;
    sacri fontis
    unda nos
    abluil,
    sanguis
    Domini nos redemit. Aile-
    rUift
    igilur invisibile,
    alleruin
    visibile,
    testimonium
    sacramenlo
    consequilur spiritali.
    Si testimOniumhominum
    accepimus,
    iestimonium
    Dei
    majus
    est.
    Quoniam
    hoc est testimeniumDei
    quod mujus est,
    eic.
    Magnuni
    est lestimoniumho-
    niinis
    , quod perhibet
    defilioDei dicens: Dixit Do-
    minusDomino
    meo,
    Sedea dextris meis
    (Psal. cxix).
    ,_.Et ex
    persona
    illius fllii Dei : Dominusdixit ad me:
    Filius meus es tu
    (
    Psal. ri
    ). Itemque
    ex
    persona
    pairis loquentis
    de filio:
    Ipse
    invocabit
    me,
    Pater
    meus es
    tu,
    Deus meus et
    susceptor
    salulis mzas
    (
    Psat. LXXXVIII
    ).
    Pater
    meus, qtiia ego
    filiusi)ei.
    Deus meus,
    quia ego homo, susceptor
    salulis
    nieoe,
    <
    quia ego passurus
    et a mbrte salvandus sum. Et
    '
    ego primogenitumponamillum,
    excelsum
    proe
    re-
    gibus
    terrse.
    Magnum
    hoc
    testimouium,
    verax et
    omni
    acceptionedignum.
    Hoc testimonium Dei est
    de
    filio,
    sedmulto
    majus
    esl testimonium
    Dei, qnod
    tcslificatus esl
    ipse
    defilio
    suo,
    cuin de coeloillum
    alloquens,
    ait: TuesFiiius meus
    ditectus,
    inlecom-
    placuit
    milti
    (
    Matlh.
    111,
    17
    ). Magnum
    est teslimo-'
    nium
    prcursoris, quod
    Dei filio
    perhibens
    ait:
    279
    SMARAGDIABBATIS
    "
    280
    Ego
    baptizavi
    vos in
    aqua,
    illevero
    bapiizabit
    vos
    A
    Spiritu
    sancto.
    Majus
    est
    patris, quodspiriium
    san-
    cltimin
    eum, quo semper
    eral
    plenus,
    etiamvisi-
    biliter misit.
    Qui
    credit in Filium
    Dei,
    habet testimoniumDei
    in se.
    Qui
    ita credit in filiumDei ut exerceat
    ope-
    rando
    quod credit,
    habet testimonium Dei in se.
    Illud
    ulique quod ipse quoque
    in (iliorumDei nu-
    mero
    jure computctur. Ipso
    unico Dei
    filio,
    sic
    suis fidelibus
    pollicenle
    : Si
    quis
    mihi
    minislraverit,
    Itonorificabit
    eumPaler meus.
    Quod
    si Dei testimo-
    niumhabere
    merueris,
    si Deum lestem lusefidei
    intemerate
    possederis, quid
    te hominum
    infamia,
    aut
    perseculio
    lsedit? Si enimDeus
    pro nobis, quis
    contra nos?
    ALIAEXPOSITIO. ]
    Omne
    quod
    natum est ex
    Deo,
    id
    est, genus
    electum et
    spiriluale,
    in
    fide, qua
    eredit
    quoniam
    J esus est filius
    Dei,
    vincit mundum. Illum
    utique,
    qui
    in
    malignp
    positus est,
    de
    quo
    ait salvator :
    ^G.nfidMe,<Iuiaego
    yici
    mundum. Hic
    esl, qui
    ve-
    nit
    per aquam
    et
    sanguinem
    J esus Christus. Per
    aquam baptismi
    et
    sanguinemmartyrii,
    dans nobis
    in his duabus rebus
    exemplum,
    ut
    sequamur
    vesti-
    giaejus. Spiritus
    est
    qui testificatur, quoniam
    J esus
    veritas est.
    Spiritus utique sanctus,
    qui super
    eum
    in
    specie
    descendit columbae.Namet
    ipse
    de seDo-
    minus ait:
    Ego
    sum
    via,
    veritas et vita. Sive hic
    dicendus spirilus
    est, qui
    teslificatur
    quia
    J esus
    est
    veritas,
    id
    est,
    verus
    homo,
    cui
    utrumque,
    id
    est
    aqua
    et
    sanguis,
    testimonium vere
    perhibent
    i
    carnis. Et non solum
    hsec,
    sedet
    spiritus hominis,
    qui
    in eo
    est,
    de
    quo
    in
    Evangelio
    dicit:
    Inclinglo
    capite,
    emisit
    spiritum.
    Testificatur,
    id
    est,
    demon-
    strat
    quod
    J esus veritas
    est,
    id
    est,
    verus
    homo,
    ex anima constans et
    corpore. Utrumque
    enimsus-
    cepit,
    ut
    utrumque
    redimeret.
    Quia
    tres sunt
    qui
    testimonium
    dant,
    Spiritus,
    aqua,
    et
    sanguis.
    ld
    est, spiritus sanctus,
    et
    pater
    qui
    dicit: Me
    dereliquerunt fonlem aqttm
    vivm
    (J er.
    II
    )
    : et
    sanguis,
    id
    est, Christus,
    verus Deus et
    honip.
    Sanguis
    enim
    intelligilur
    bemo: Et hi
    ires,
    inquit,
    unum
    sunt,
    id
    est,
    Paler et Filius et
    Spiri-
    tus sanctus. Non enim bumauitas Domini nostri
    J esu Cbristi in irinitate facta est
    quaternitas,
    sed
    semper perrnanet
    individua trinitas. Aliter :
    Teslimonium
    perhibet
    salutis humanse
    , aqua
    ba-
    ptismi, sanguis marlyrii,
    et
    acceptiospiritus sancti,
    quo operante,
    eo humano
    generi mysterium
    salutis
    conficitur unum.
    EVANGELIUM
    J OANNIS,
    CAP.ULTIMO.
    <Cum sero esset die
    illo,
    una
    sabbatorum,
    et
    <foresessent clausseubi erant
    discipuli congregali
    <
    propter
    melum
    J udaeorum,
    venit J esus et stetil in
    <
    medio,
    et dicit eis : Pax vobis. Et cumhoc dixis-
    <
    set,
    oslendit eis manus et Iatus. Gavisi sunt
    ergo
    <
    discipuli
    visoDomino. Dixit
    ergo
    eis ilerum: Pax
    vobis. Sicut liiisit me
    paler,
    el
    ego
    mitlo vos. Hoc
    <
    cum
    dixisset,
    insufllavitet dixit eis:
    Accipitespi-
    A

    ritum
    sanclum; quorum"remiseritis
    peccata
    re-

    miltuntur
    eis,
    et
    quorumretinueritis relentasunt.
    Thomasautemunus ex duodecim
    , qui
    dicituf Di-

    dymus,
    non erat cumeis
    quando
    venit J esus. Di-

    xerunt
    ergo
    ei alii
    discipuli:
    VidimusDominum.
    Illeautemdixit eis : Nisi videro in manibus
    ejus
    fixuram
    clavorum,
    et miltam
    digitum
    meumin

    locum
    clavorum,
    et mittam manummeamin la-
    tus
    ejus,
    non credam. Et
    post
    dies octo iterum
    <erant
    discipuli ejus intus,
    et Thomas cumeis. Ve-
    nit J esus
    januis clausis,
    et stetit in
    medio,
    et di-
    xit: Pax vobis. Deinde dicit Thomoe: Infer
    digi-
    <tumtuum
    huc,
    et videmanus
    meas,
    et affer ma-
    <num
    tuam,
    et mitte in latus
    meuin,
    et noli esse
    <
    incredulus,
    sed fidelis.
    Respondit
    Thomas et di-
    B
    xit ei : Dominusmeus et Deus meus. Dicil ei J e-
    sus :
    Quia
    vidisti
    me, Thoma,
    credidisti;
    beati

    qui
    non viderunt et crediderunt. Mulla
    quidem
    et
    alia
    signa
    fecit J esus in
    conspectu discipulorum
    Suoruin
    , quae
    non sunt
    scripta
    in libro hoc. Hoec
    <autem
    scripta sunt,
    ut
    credatis
    quia
    J esus est
    Christus filius
    Dei,
    et ut credentes vitam ha-
    beatis in nomine
    ejus.
    i
    Cumesset sero die
    itlo, una
    sabbatorum,
    et
    fores
    essent clausmubi erant
    discipuli congregali propter
    tnelumJ udmorum
    ,
    venil J esus et stelit inmedioeo-
    rum,
    et rel.
    (Ex Greg.) Qoid
    mirum si clausis
    ja-
    nuis
    post
    resurrectionem
    suam,
    in oelernum
    jam
    victurus, intravit, qui
    moriturus
    veniens,non aperto
    utero
    virginis
    exivit? Sed
    quia
    adillud
    corpus quod
    Gvideri
    poterat
    fides intuentium
    dubilabai, ostendit
    eis
    prolinus
    manus et latus.
    Palpandam
    carnem
    prae-
    buit, quam
    clausis
    januis
    introduxit. Clavis enim
    manus
    fixerat,
    lancea latus
    ejus aperuerat.
    Ibi ad
    dubitanlium corda sananda vulnerum siint servata
    vesligia, qua
    in re duo
    mira,
    et
    juxta
    humanam
    ralionem sibi valde contraria
    ostendit,
    dum
    post
    resurrectionem
    corpus
    suum et
    incorruptibile,
    ei
    tamen
    palpabiledemonstravit,
    namet
    corrumpi
    ne-
    cesseest
    quodpalpatur,
    et
    palpari
    non
    polesl quod
    non
    corrumpitur,
    sedmiro modo
    atque
    inaeslimabili
    redemptor nosler,
    et
    incorruptibile post
    resurreclio-
    nem,
    et
    palpabile corpus exhibuit,
    ut monstrando
    incorruptibile
    invitaret ad
    praemium, prsebendopal-
    pabile
    formaret ad fidem. Et
    incorruptibilem
    se
    ^
    ergo
    et
    palpabilem
    demonstravit,
    ut
    profecto
    esse
    post
    resurrectionem ostenderet
    corpus suum,
    et
    ejusdeni
    naturaeet alterius
    glorise.
    Dicit eis: Pax vobis. Pacem
    offerebat, qtii pro-
    pter
    pacem venit,
    et
    quibus
    ante dixit: Pacem
    meam
    relinquo vobis, pacem
    meamdo
    vobis,
    modo
    dicit : Pax vobis.
    Quaropacem
    nascente Christo an-
    geli proedicaverunt
    mundo.
    .;
    Et hoccum
    dixissel',
    ostendit eis manns et latus.
    Gavisi sunt
    ergo disciputi
    viso Domino.
    (Ex Beda.)
    Parumfuit oculissevidendum
    praebere,
    si non
    prae-
    beret eliammanibus contrectandum.
    Qui
    dum
    pal-
    panda discipulis
    ossa
    carnemque prsemonstrat,
    aperle
    slaluni verse
    resuvrectionis, quse
    et
    inse
    facta,
    281 COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELIA.I
    282
    et in nobisest futura
    significat, quia
    non sicut
    Euty-
    chius
    Constantinopolitanse
    urbis
    episcopus scripsit:
    Cprpus
    npstrum
    inillaresurrectienis
    gloria
    erit im-
    palpabile,
    ventis
    aereque
    subtilius. Inilla enim re-
    surrectionisgloria
    erit
    corpus
    nostrumsubtile
    quidem
    per
    effeclum
    spiritualis polentise,
    sed et
    palpabile
    per
    verilatemnaturae.
    Neque
    huic assertioni
    pute-
    tur
    Apostoli
    sermo
    repugnare, quia
    caro et
    sanguis
    regnum
    Dei non
    possidebunt.
    Hoc enim loco
    Apo-
    stolus carnis et
    sanguinis nomine,
    non substantiam
    veri
    corporis,
    sed
    corruptionem
    mortalitatis
    signi-
    ficat,
    sicut
    ipseconsequenter exposuit,
    dicens : Ne-
    que corruptioincorruptelampossidebit.
    Dicit
    ergo
    eisiterum: Pax vobis.
    (Ex Greg.)
    Ile-
    ratio sermonis confirniatio est:
    Quod
    autem dicit
    secundo: Pax
    vobis,
    ostendit
    pacificata
    esse
    quse
    in
    ccelissunt et
    quae
    in terris
    per sanguinem
    suum.
    Sicul misit mePater et
    ego
    miltovos. Pater filium
    misit, qui
    hunc
    pro redemptione generis
    humani
    incarnari constituit.
    Quemvidelicet,
    inmundo ve-
    nire ad
    passionemvoluii,
    sed tamen amavit filium
    quem
    ad
    passionem
    misit. Electos vero
    apostolos
    Dominusnon admundi
    gaudia, sed,
    sicut
    ipse
    mis-
    susest ad
    passiones,
    in munduni mittit. Sicut
    ergo
    et filiusamatur a
    patre,
    et tamen ad
    passionem
    mit-
    titur,
    itaet
    discipuli
    amantur a
    Domino, qui
    tanien
    ad
    passionem
    mittuntur in munduni.
    Itaque
    dicitur:
    Sicutmisit me
    Pater,
    et
    ego
    milto
    vos,
    id
    est,
    ea cha-
    ritate vos
    diligo,
    cuminter scandala
    persecutorum
    mitto,
    qua
    mecharitate
    pater diligit, quem
    venire
    adlolerandas
    passiones
    fecit.
    '
    Hoc cum
    dixisset,
    insufflavit,
    etdicit eis :
    Aecipite
    Spirilum
    sanctum.
    Quserendum
    nobis
    est, quid
    est
    quod spiritum
    sanctum Dominus
    nosler,
    et semel
    dedit in terra
    consistens,
    et semel ccelo
    proesidens.
    Neque
    enimalioinlocodatus
    spiritus
    sanclus
    aperte
    monstralur,
    nisi
    tunc,
    cum
    per
    insufflalionem
    per-
    cipitur,
    et
    postmodum
    cumde coeloveniensin lin-
    guis
    variis demonstratur. Cur
    ergo prius
    in terra
    discipulisdalur, postmodum
    de ccelo
    mittitur,
    nisi
    quod
    duo sunt
    prseeepta charitatis,
    dilectio videli-
    cet Dei et
    proximi
    ?In terra datur
    spirilus,
    ut dili-
    gatur proximus,
    coelo
    datur,
    ut
    diligatur
    Deus. Si-
    cut
    ergo
    una est charitas et duo
    praecepla,
    ita unus
    spiritus
    et duo data. Prius a consistente Domino
    in
    terra, postmodum
    in
    coelo,quia
    in
    proximi
    amore
    discitur, qualiter perveniri
    debeat ad amorem Dei.
    Insufflando
    significavit
    spiritum sanclum,
    non
    patris
    soliusesse
    spiritum,
    sedet suum.
    Quorum
    remiserilis
    peccata,
    remittuntur
    eis,
    et
    quo-
    mm
    relinueritis,
    etc.
    (Ex Beda.)
    Ecce chariias
    quse
    per spiritum
    sanctumdiffundilur in
    cordibus
    nostris,
    participum
    suorum
    peccata
    dimittit. Eorum autem
    qui
    non sunt
    ejus participes,
    tenet. Ideo
    posteaquam
    dixit:
    AccipiteSpiritum sanctum,
    hoc continuo de
    peccatorum
    remissioneacdetentione
    subjecit.
    Scien-
    dum vero
    est,
    quod
    hi
    qui primum spirhum
    san-
    ctum
    habuerunt,
    ut et
    ipsi
    innocenter
    viverent,
    et
    in
    praedicationequibusdamprodessent.
    Idcircohunc
    -
    A
    post
    resurrectionem Domini
    patenter acceperunt,
    ut
    :
    prodesse
    non
    paucis
    sed
    pluribus possent.
    Thomasaulem
    unus de
    duodecim, qui
    dicilur
    Didy-
    -
    mus,
    non
    erat,
    etc.
    (Ex Greg.)
    Iste unus
    discipulus
    i
    defuit, reversus, quod gestum est, audivit,
    audita
    i credere renuit. Venit iterum
    Dominus,
    et non cre-
    denti
    diseipulo,
    latus
    palpandum praebuit, manus
    >
    ostendit,
    et ostensa suorum vulnerum
    cicatrice,
    in-
    -
    fidelitatis illius vulnus sanavit.
    Quid,
    fratres charis-
    i
    simi, quid
    inter haecanimadvertitis?
    Nunquid
    casu
    gestum creditur,
    ut electus ille
    discipulus
    tunc
    deesset, post
    hsecveniens
    audiret,
    audiens dubita-
    ret,
    dubitans
    palparet, palpans
    crederet ? Non hoc
    casu,
    seddivina
    dispensationegestum
    est.
    Egitnam-
    que
    miromodo
    superna clementia,
    ut
    discipulus
    du-
    i B
    bilans,
    dum
    magistri
    sui vulnera
    palparet carnis,
    in
    nobis vulnera sanaret infidelitalis. Plus enim nobis
    Thomaeinfidelitasad
    fidem,
    quam
    fides credentium
    discipulorum profuit. Quia
    dum illo ad fidem
    pal-
    pando reducitur,
    nostra
    mens,
    omni dubitatione
    postposita,
    infidesolidatur.
    Dixerunt
    ergo
    ei alii
    discipuli
    : Vidimus Domi-
    num. Ille autemdixit eis: Nisi videro in manibus
    ejus fixuramclavorum,
    etmittam
    digitummeum,
    etc.
    Quod
    autemdicit
    J oannes,
    noncumillis fuissetunc
    aposlolum Thomam,
    cum secundum
    Lucam,
    duo
    illi, quorum
    erat unus
    Cleophas, regressi
    in Hieru-
    salem,
    invenerunt
    congregatos undecim,
    et eos
    qui
    cum
    ipsis erant, procul
    dubio
    intelligendum
    est
    quod
    inde Thomas
    exierat, antequam
    eis Dominus
    "
    hsec
    loquentibus appareret.
    Et
    post
    dies
    octo,
    iterumeranl
    discipuli ejus intus,
    et Thomas cum
    eis;
    venit J esus
    januis clausis,
    et ste-
    til in medioeorumet dixit eis: Pax vobis. Deinde
    dicil Thomm:
    Infer digilum
    tuum
    huc,
    el videma-
    nus
    meas,
    etc.
    (Ex Greg.)
    Sic
    quippe discipulum
    post
    resurrectionem suam dubitare
    permisit,
    nec
    tamen in dubitatione
    deseruit,
    sicut ante nativita-
    temsuamhabere Mariani
    sponsumvoluit, qui
    ta-
    men ad
    ejus nuptias
    non
    pervenit.
    Namila factus
    est
    discipulus
    dubitans et
    palpans
    testis verse re-
    surrectionis,
    sicut
    sponsus
    matris fuerat custos in-
    legerrimcevirginitatis.
    (Ex Beda.)
    Non solum manus et
    pedes, quibus
    indicia clavorumclaruere
    vestigia,
    sed attestante
    J oanne: Et
    jam
    latus
    quod
    lancea foratum fuerat
    ostendil. Ut
    videlicet,
    ostensa vulnerumsuorumci-
    catrice,
    dubietalis
    atque
    infidelitatis eorum vulnus
    sanaret. Verum
    quomodo post
    resurreclionem cla-
    vorum vel lanceae loca
    pandendo, discipulorum
    dignaius
    est fidem
    spemqueroborare,
    itain die
    ju-
    dicii et eademsuse
    passionis indicia,
    et
    ipsam pari-
    ter crucem
    monstrando,
    venturus
    est, impietatem
    superborum, infidelitatemque
    confundere. Scilicet ut
    ipsum
    se
    esse, qui
    ab
    impiis
    et
    pro impiis
    mortuus
    est,
    cunctis
    palam angelis
    et hoininibus
    ostendat,
    videantque,
    ut
    scriptum
    est: In
    quemcompunxerunt,
    et
    planganl
    se
    super
    eumomnesIribusterrw
    (Zach.
    xn).
    Sane
    notandmn, quod
    solent in lioc loco
    gen-
    383
    SMARAGDlABRATlS 284
    tiles calumniamstruere,
    et fidem
    speralse
    anohis A
    resurrectionis,
    stulla
    garrulitate
    deridere. Si enirn
    ipse
    Deus vester, inquiunt,
    nec sibi inflicta
    a J u-
    daeisvulnera curare
    praevaluit,
    sedcicatricumve-
    Stigia,
    coelumsecum,
    ut
    dicilis, invexit, qua
    temeri-
    tate
    putalis
    eum vesirade
    pulvere
    membra ad in-
    legrum
    esserestauralurum?
    Quibusrespondendnni
    :
    Qnia
    Deus
    noster, qui
    suam
    perpetnajam
    mortali-
    tale
    glorificalam
    de
    sepulcro
    carnem
    resuscilare,
    quando voluit,
    el
    quomodo
    voluit,
    potnit,
    etiam
    qualemvoluit,
    suscitavit.
    Neque
    enim
    consequens
    est,
    ut
    qui niajora
    fecisse
    probalur,
    minora facere
    nequiverit,
    sedcerte
    dispOnsalionisgratia, qui majus
    fecit,
    minus facere
    supersedit, hocest, qui
    mortis
    regna desiruxit, signa
    mortis ohliterare noluit.
    Primo
    videlicet,
    ut
    per
    hoec
    diseipul
    sfiJ emsuoere-
    "
    surreclioihs
    astrueret,
    deindeul
    palri pro
    nobis
    sup-
    plicans, quale genus mortis, pro
    mortaliumvita
    pertulerit, superostendati
    Terlio ut suamorte re-
    demptis, qiiam
    misericorditer sint
    adjnti, proposilis
    semper ejusdeni
    inortis innovet
    indieiis; ideoque
    nii-
    sericordiasDoniini in Oeternumcanlare non
    cessent,
    sed dicanl
    qui redempti
    sunt a Domiiio
    , quoniain
    bonus, quoniam
    iri seternuni misericorftia
    ejus.
    Po-
    stremout eliam
    perfidis
    in
    judicio, quamjusle
    dam-
    nenlur,
    oslensa iiiteralia
    flagitia,
    etiam vulnerum
    quse
    abeis
    suscepit
    cicatrice
    deimntiet,
    veluti si mi-
    les
    aliquis
    fortissimus
    jubente
    sno
    rege pro
    lolius
    suoe
    gentis
    saluie
    Singulari
    cerlamine
    desudans,
    mubis
    quislem
    vulneribus
    exceplis,
    hostetn lanieri
    interficiat, spoliaejus diripiat,
    vicloriam suae
    genli
    *
    reporlet,
    et
    inlerrogatus
    a inedico cui curandiis
    committitur,
    itanevelil
    curari,
    ut nec
    vesligia
    vul-
    nerum ulla
    resideanl^
    an
    magis
    ita ut cicalrlces
    quidem remaneant,
    deformilas vero
    pforsus
    omnis
    el fcBiiitas
    absil, respohdeat
    se
    potius
    ita sevelle
    sanari,
    ul>totosalulis
    decorisqueprislini
    stalu recu-
    peralo, perpeluam
    secumtanti circiimferal
    signa
    triumphi.
    Sic
    profecto
    Doininus.
    perpetis
    o!>
    s^gnum
    victori;e,
    non
    excepta pro
    nohis vulnera
    passionis,
    sed
    ipsorum
    cicalrices cceloiriferre
    quani
    abolere
    maluil. Nectanieri abbis
    quippiahi
    fidei nostraere-
    surrectionis
    prsejudicat,
    de
    qua
    vefaci
    pfomissione
    proeclicatur,
    et
    Gapillas
    de
    capite
    Veslro non
    peri-
    bit.
    Respondit Thomas,
    et dixit ei : Dominusmeuset
    Deus meus. Dicit ei J esus:
    Qiiia
    vidisti me ct credi-
    didi. Dum
    ergo
    vidit
    Thomas,
    dumpalpavil,
    cur ei
    dicitur:
    Quia
    vidisli
    the, credidisti,
    sedaliud
    vi-.iit,
    aliud credidil. A moftali
    qriippe
    liomine divini;as
    videri non
    potuil,
    homineni
    igiltir
    vidit,
    et Deum
    confessus est dicens: Domintistneus et Deus meus
    (Luc. xxi).
    Videndo
    efgo cfedidit, qui
    consi.Se-
    rando
    hominem,
    verumbUnc Deum
    , quem
    videre
    non
    poterat,
    exclamavit.
    -Beali
    qui
    nonviderunt et crediderunt. In hac ni-
    mirumsentenlia nos
    speeialiler signati
    sumus, qui
    eum
    quem
    earnenon
    vidimus,
    menteretinemus. Nos
    signali sumus,
    sedsi fidemuostram
    operibussequi-
    Affiur. Ille enimvere
    Credit, qui
    "exercet
    operando
    quod
    credit.
    Quod
    autemait: Beati
    qui
    menonvi-
    derunl et crediderwnt. Prseteriti
    temporis
    usus est
    verbo,
    tanquamille,qui quod
    eral futuruminsuano-
    Veral
    pradeslinatione jamfactum,
    sedhis
    verbisprO-
    prie gentium,
    ut
    diximus,
    fides
    designatur.
    Mulla
    quidem
    el alia
    signafecil
    J esus in
    conspe-
    ctu
    discipulorum
    suorum
    , qum
    non sunt
    scripta
    in
    libi-ohoc.
    Significat evang
    lista
    plurima
    fecisseJ e-
    sum
    signa
    et miracnlasalulis et
    prseclicationis, quce
    noii
    scriptacssent, proptef
    multiludinemillarumfe-
    rum
    quaegesta
    fueruht abeo.
    Ha>caulem
    scriptasunt,
    ut credaiis
    quia
    J esus est
    ChrislusFiliusDeielulcredentesvilamteiernam kabea-
    lisin nomine
    ejus.
    llleenim
    qui credit, quia
    J esus est
    "
    Chrislus filius
    Dei,
    credendo
    ipsum
    filiiimin selia-
    bel,
    habendo
    filium,
    et vitamhabei.
    Quiaipse
    clixit:
    Ego
    sum
    via,
    verilas et vita
    (J oan: xiv). Insuper
    et
    vitamciim sanctis
    possidebil
    selernam,
    ubi eriicerla
    seeufitas
    , scntpiterna
    felicitas
    ,
    irieiiarraiiile
    gau-
    diurii,
    ihl
    implebitur
    illud: Ero illorum
    Dcus,
    et
    ipsi
    erunl tnihi
    poputus (J er. xxxi) ,
    id
    est,
    erO unde
    satienlur,
    ero eorumvita,
    et
    salus,
    et
    virtus,
    et co-
    pia,
    et
    glofia,
    et
    honor,
    el
    pax,
    et omnia
    bona,
    et
    sic
    implebitur
    illud
    Aposloli:
    Ul sit Deus omniaih
    omnibus,
    ipse
    finiserit desideriorumnostroriini, qui
    sinefiiie
    videbilur,
    sinefaslidio
    amabiiuf,
    sinefati-
    i
    galione
    laudabilur.
    CONCORDU.
    1
    p
    Quanquam
    elin
    pluribusverbis
    etsensibuSj
    larnen
    '
    inhoc
    quod
    dicit, quia
    J esns esl fllius
    Dfci,
    istafuni
    5
    duarum
    aplissima
    fit concordialectionurii.
    '
    DOMINTCAPOST OCT. PASCHiE.
    ;
    EPIST.PRIMABEATIPETRI
    APOST.,
    CAP.II.
    '
    <Cbrislus
    passus
    e:-l
    pro nobis,
    noisis
    felinquens

    exempltim,
    ul
    seqnamini vesligia ejtis. Qui pecca-
    i mmnonfecil nec iiivenlus est dolusiri ore
    ejus.
    i
    Qui
    cummalediceretiir,
    non
    maledicebat,
    cum
    pa-
    , teretuv, nonconiniinaliatur. Tradebat auteiri
    judi-
    3
    canli se
    injusle, qiiiapeccata
    nbstra
    ipsepertulit
    iri
    corpoie
    suo
    super lignum,
    ut
    peccatis
    moftui,
    e
    juslitise
    vivasnus, ctijus
    livoresaiiaii eslis. Eratis
    enim
    aliqtianiio
    sicut oves
    errantes,
    sedconversi
    jj
    esiis nunc ad
    pastorem
    et
    episcopum
    ahimarurii
    t
    vestraruni.

    Chrisluspassusesl pro
    nobis,
    nobh
    retiiiquens
    exem-
    i
    plum,ut
    sequamini
    vesligiaejus, qui peccalum
    noh
    ,
    fecit,
    etc.
    (Ex Beda.)
    Audisautem,
    Christus
    passiis
    s
    est
    pro
    nobis,
    el
    gaudes, quia pro
    te mPrtiths esl
    i
    Cbristus.
    Attende
    quodsequitur
    :
    Retinqueris
    nobis
    s
    exemplum
    ,
    ut
    sequamini vesligiaejus. Exeriiplurn
    -
    -tribulationum
    nondelieiarum, contumeliarum, flagi-
    e
    tiortim, dolorum, opprobriofum,
    spinarum,
    criicis,
    vulnerummortis. Iri Psalmo
    scriplum
    esl:
    Propier
    verba
    labiorutn tuorum
    , ego
    cuslodivi vias duras
    li
    (Psat.
    LXI).Propter quoe
    verba labiorum
    Dei,
    nisi
    s
    qiiibusproraiilil
    vilamselernam.
    Qui peccata
    wstra
    ipsepertutit
    in
    corpore
    suosti*
    285 COLLECTIONES
    IN
    EPlSlfOLAS
    ET EVANGELIA.
    286,
    per
    tignum,
    eic Cum
    supra
    ad servos
    specialiler
    fa-
    i
    ceret sermonem,
    nunc
    generaliler
    admonet,
    ut etiam
    domini sui meinoriam
    revocel, quid pro
    illis Deus
    Dominussustinuerit. ImototamEcclesiam
    insiruat,
    quidpro ejus
    libenllione suusaucior
    perlulerit.
    Non
    enim ait:
    peccata veslra,
    sedeliamse
    addito, qui
    peccata, inquit,
    nostra
    ip.se.pertulit
    in
    eorpore
    suo
    super lignum.
    Eratis enimsicut oveserrantes.
    Quomodo
    et oves
    dicit, etefrarites,
    cum bi
    qui
    in errore
    vitamdu-
    cuhl hsedoruni
    pplius quarri
    oviumnomine
    censean-
    tur,
    nisi
    quia
    novit Dominus
    qui
    sunt
    ejus,
    quiet
    niiiltosdiumale conversanles
    suslinet, quos
    tamen
    in' ovium suarum numero salvaiidos esse
    proe-
    vidit?
    Sed conversiestis nuncad
    pastorem,
    etc.
    Tangit
    ]
    evangelicamparabolam,
    ubi
    piuspastor,
    reliclis nc-
    naginia
    noveiii ovibusin
    deserto,
    visitarevenit unam
    quoe
    erraverat. Nam
    quod
    ibi diciuni est, quod
    hanc
    inventam
    imposuerit
    inhumeros stios
    gaudens,
    hoc
    istic beaius Petrus
    praemisil,
    dicens :
    Qui peccata
    ndstra
    ipseporlavil
    ih
    corpore
    suo
    super tignum, quia
    huhirtim
    ifa
    iios redimere voluit,
    ul
    ligtium
    ih
    quo
    peecafa
    npstra
    tolleret,
    pendens
    inhumeris haberet.
    Ad
    pastorem, ergo, inquit,
    et visilatoremanimarum
    vestraruift
    , pastorem
    videlicet,
    quiapascua
    nobis
    vitaedohat
    oeternae,pascua
    in
    prsesenti temporalium
    proestatgraliaruhi.
    Visilalofem vero animarumve-
    strarum, quia
    vhilavil tios oriensex
    dlto,
    illuminare
    his
    qui
    iniehebrh el inumbramoriissedeht. Visilat
    quotidieipsairi
    in
    nobis, quia
    donavit
    Iticem,
    nedefl-
    <
    ciai serVandb
    ,
    imo ut accfescat et crescal
    juvando.
    Qiiidam
    codices
    ipsum
    Grcecuni
    habent,
    \~)Mkm<r-
    Tpkfzvi
    vOve-xi TOV
    KOip.ha.
    y.aiImav.o-Kov TV-
    I^U^WV
    vfiSv,'
    dd
    pastoreni
    ei ad
    episcopum
    atiimarumvestra-
    rum.
    Episcopus
    autem Latine
    superintendens
    dici-
    tur, quia
    riiinirumocuii Domini
    super justos,
    et
    autes
    ejus
    ad
    preces eorum,
    ut exomnibus Iribula-
    tioiiibuseorumliberel eos.
    EVAN6ELIDSI
    J OANNIS,
    CAP.X.
    '.-*
    Ego
    sum
    pastor
    bonus. Bonus
    pastof
    aniriiam
    sUamdat
    pro
    ovibussuis. Mercenarius
    autem,
    et
    <:qiii
    nhnest
    pastor, cujus
    non sunt oves
    proprice,
    i videt
    itipiimveiiientem,
    et ^dimitiitoves et
    fugit,
    <;.eHupnsrapitetdispergitoves.
    Mercenariusaulem
    t;;fugit, quia
    merCeiiafius
    esl,
    el non
    pertinet
    ad
    i-eum de ovibus;
    Ego
    sara
    pastor
    bonus,
    et
    cogno-
    t sco
    meas,
    et
    cogftoscunt
    riiemese. Sicuthovit me
    t^pater-,
    et
    ego agrioscopatrem,
    et ahimammeam

    pbriopro
    ovibus
    meis;;
    et alias oves
    habeb, qiise
    <non sttnt ex hoe
    ovili,
    et illas
    opbrlet
    meaddu-

    cere, et-Vocenimeamaudient,
    etfletunumovileet
    i
    unuspaslor.
    >
    '
    Ego
    sum
    pastor
    bonus.Bonus
    pastor
    animamsuam
    dat
    pro
    ovibussuis. DuriiDoniinusboni
    pasloris opus
    ostendere
    voluil,
    se
    ipsumproposiiil
    in
    exemplo
    di-
    cefts: Bonus
    paslor,
    animam suamdat
    pro
    ovibus
    suis.
    "(ExGfeg.)
    Qslensaest nobis de
    conteroptu
    mor-
    A
    tisvia
    quam sequainur, apposita
    lorrriaCui
    inipri-
    mamur. Primumnobis est exleriora nostra miseri-
    corditer ovibus
    ejus impendere.
    Postremum vero si
    necesse
    sit,
    etiam
    mortemnoslram
    pro
    eisdemovi-
    busminisirare.
    Qui
    nondat
    pro
    Ovibussubstanliam
    suam, quando
    daturus esi animamsuam?
    Exposui-
    mus vel
    magis
    Domino
    docenle intelleximus, quis
    sit
    pastpr, quis
    psiium, quis
    osliarius, qui
    etiafn
    et
    oves,
    nec non
    qui
    sint fures et latroues
    cognovimus.
    Sedmodo de mercenano
    el
    lupo
    considereBius.
    De
    quibus ipse
    Dominusdixit:
    Mercenarius auiem,
    et
    qui.non
    est
    pastor, Cujus
    nonsunt oves
    proprim
    videt
    tupum
    venienlem,
    et di-
    mittit oveset
    fugit.
    Non
    paslor,
    sed mercenarius vo-
    "calur, qtiia
    non
    pro
    amoreintimo ovesdominicas,
    B
    sed ad
    lemporalcs
    mercedes
    pascit.
    Mercenarius
    quippe
    esl, qui
    locum
    quidempastoris
    tenet,
    sedIu-
    cra aniniarum non
    quaerit.
    Teffeiiis commodis
    iri-
    hiat,
    honore
    praelalioifisgaudet,
    teriiporalibus
    lucris
    pascilur,
    impensa
    sibi ab liominibus reverentia
    lae-
    talur. Isiaesunt enimmercedes mercenarii,
    ut
    pro
    eo
    ipso quo
    in
    regimine
    laborat,
    hic
    quodqnserit
    in-
    veniat,
    et ab hsereditate
    gregis
    in
    posterum
    alie-
    nus existat.
    Et
    iupusrapit
    et
    dispergit
    oves.
    Lupus rapit
    et dis-
    pergit
    ovescumaliumadluxuriam
    pertrahit,
    alium
    in avaritiam accendit,
    alium
    in
    superbiam erigit,
    alium
    per
    iracuridiam
    dividit. Hhnc inviiliastiruulat,
    illuni infallacia
    supplantat.
    Quasi ergogregem
    lu-
    _ pus dissipat,
    ctimfldelium
    popnlum
    diabolus
    pef
    ^
    tentaliones
    necat. Setl contra haec mercenarius
    nullo zeloaccenditur,
    nullo fervoredilectionis exci-
    tatur :
    quia
    duin sola exteriora commoda
    rOquirit,
    interiora
    gregis
    damna
    negligenter patitur.
    Mercenar.iusautem
    fugit, quia
    mercenarius
    est,
    etc. Sola
    ergo
    causa est ut mereenarius
    fugiat,
    quia
    mercenarius est. Acsi
    aperte
    diceretur : Stare
    in
    periculo
    oviumnon
    polest, ijui
    iii eo
    quod
    ovibus
    prteest
    non oves
    diligit,
    sed lucruni terrenum
    quoe-
    ril. Duni euimhonorem
    ampleclitur,
    dum
    teropora-
    libus commodislselatuv,
    opponere
    se contra
    pericu-
    lum
    trepidat,
    nehoc
    quoddiligit
    amitlat. llem
    lupus
    super
    oves venit,
    cum
    quilibet injustus
    et
    raptor
    fideles
    quosque
    atque
    humiles
    opprimit.
    Sed is
    qui
    _/paslor
    essevidebatiir
    et non
    erat, relinqutt
    oveset
    fugit, quia
    dum sibi ab eo
    perictilum
    meluit,
    resi-
    stere
    ejtts injustitioe
    non
    pnesumit. Fugil
    autem,.
    i
    nonrriutando
    locum,
    sedsubtrahendo solaliurri;
    fu-
    i
    git quiainjusliliam
    vidit.et lacuit; fugit, qui
    sesub
    i silentioabscontlil. Sedest alius
    lupus,
    qni
    sineces-
    saiiorie
    cpiOlidie
    nbn
    corpofa,
    sed mefitesdilaniat':'
    ;
    malignus yidelicet spiritus,
    qui
    caulas fideliuminsi-
    dians,
    circuit et mortes'animafum
    quaerit'.
    Ego
    sum
    paslor
    bonus.
    Quia superius
    redemptor
    noster
    culpas
    ficti
    pastoiis
    innotuit.
    Iterumformam
    cui debeanius
    impriini
    ostendil dicens:
    Egb
    sum
    pa-
    ; stor bonus.
    Atquesubjtingil.
    El
    cognosco
    meas,
    hoC
    ,
    est, diligo,
    et
    cognoscunl
    me
    mece,
    idest
    obsequuh-
    tur
    dillgenles^
    287
    SMARAGDlABBATIS 588
    Sicut novitme
    Pater,
    et
    ego agnoscoPatrem,
    et }
    animammeam
    ponopro
    ovibusmeis. Acsi
    aperte
    di-
    cat: Inhoc
    constat, quia
    et
    cognoscopatrem,
    et
    cognoscor
    a
    palre, quia
    auimammeam
    pono pro
    ovibusmeis. Id
    est,
    eacharitate
    qua pro
    ovibusmo-
    rior, quantumpatremdiligam
    ostendo.
    Quia
    veronon
    solum
    J udseam,
    sedetiam
    genlililatem
    redimereve-
    nerat, adjungit.
    Et alias oves
    habeo, qum
    nontunl ex hoc
    ovili,
    et
    illas
    oportet
    me
    adducere,
    etvocemmeam
    audient,
    et
    fiel
    unumovileet unus
    paslor. Redemptioneni
    no-
    stram, qui
    ex
    gentili populo
    venimus,
    Dominus
    aspexeral,
    cumse adducere et alias ovesdicebat.
    Hoc
    quotidiefleri,fralres,
    aspicitis,
    hoc reconciliatis
    gentibus
    factumhodievidelis,
    quasi
    exduobus
    gre-
    gibus
    unumovile
    eflicit, quia
    J udaicumel
    geutilem
    populum
    insuafide
    conjungil,
    Pauloallestante
    qui
    ait:
    Ipse
    est
    pax nustra, qui
    fccil
    ntraque
    unum.
    Dumenimad ceternamvitam cx
    titraque
    natione
    simpliceselegit,
    adovile
    proprium
    oves deducit.
    CONCORDIA.
    Istarumduarumet inovibuset in
    pastore
    fit con-
    veniensconcordialectionum.
    DOMINICASECUNDAPOST OCT.PASCH^.
    EPISTOLA PRIMABEATIPETRI
    APOSTOLI,
    CAP.II.
    <Obsecrovos
    tanquam
    advenaset
    peregrinos
    abs-
    <tinere vos a carnalibus
    desideriis, quse
    militant
    <adversus animam. Coiiversalionemvestraminter
    Genteshabentes
    bonam,
    ut ineo
    quod
    detraclant
    <
    devobis, tanquamde
    malefaciorihusex bonis
    ope-
    <
    ribus\
    vos considerantes
    glorificenl
    Deumin tem-
    <
    pore
    visilationis.
    Subjecli
    cslotc omni creaturse
    <humanse
    propter Deum,
    sive
    regi, quasi praecel-
    <
    lenti,
    siveducibus
    tanquam
    abeo missisadvindi-
    <ctam
    malefactorum,
    laudemvero bonorum.
    Quia
    <sic esl voluntas
    Dei,
    utbenefacicntesobmutescere
    <
    facialis
    imprudentium
    homimim
    ignorantiam.
    <
    Quasi liberi,et
    non
    quasi
    velamenhabeniesmali-
    tite
    liberlatem,
    sedsicut servi Dci. Onmesliono-
    <
    rate,
    fralernitatem
    diligite,
    Deum
    liinele, regem
    <
    honprificate.
    Servi,
    subdili eslote inoinni limorc
    <
    dominis,
    nontantumbonis et
    modeslis, sedctiam
    <
    dyscolis.
    Hsecest enim
    gratia
    in ChristoJ esu Do-
    <minonostro. >
    Obsecrovos
    lanquam
    advenas et
    peregrinos. (Ex
    Beda.)
    Advense
    Latine,
    Graecedicunlur
    TT/>OO->J ).\J TOI.
    Quo
    nomine
    appellabant
    J udaei eos
    qui
    de
    genlibus
    nali,
    inDeum
    credidere, ejusque
    circumcisioneac-
    cepta
    J udaico
    more, juxta
    Dei
    legem,
    vitamducerc
    yoluerunt.
    De
    quorum
    numero fuere
    quidam
    eorum
    qui
    indiesancto
    Pentecosles, quo aposloli spiritum
    sanctumin
    ignis
    visione
    perceperunt,
    ad
    prsedica-
    tionem eorum Christo
    crediderunt,
    dicente Scri-
    ptura, quod
    J udcei
    quoque
    et
    proselyti
    adessent
    (Act.
    n).
    Sed et nos si veraciter cum
    Propheta
    Deodi-
    cere
    possumus, quoniam
    Incolanossumus
    apud
    te
    in
    terra,
    et
    ptregrini,
    ticut omnes
    pdtres nostri;
    ad
    A.
    nos
    quoque Epistoias
    beati Petri
    scriptas credere,
    et
    quasi
    nobismissas
    legere
    debemus.
    Abslinelevosacarnalibus
    desiderih,
    qum
    militdnt
    adversusanimam. Dum
    concupiscentiis
    blandienti-
    bus caro
    enervatur, subjugatur, jam
    viliorumexer-
    citus firmiter adversus aniinamarmatur.
    Quos
    com-
    petenter
    advenas vocal et
    peregrinos,
    ut eo minus
    terrenis rebus animum
    supponant, quo
    se
    patriam
    inccelishabere
    meminerint; namque
    hocdistare in
    hac vitainter electossoletet
    reprobos, quod
    elecli
    peregrini
    niincet exsules
    palriamexspectant
    infu-
    turo, lanloque
    minus in
    proesenti gaudiis
    delectan-
    lur
    caducis, quanlo
    ftitura sineline
    gaudia
    se
    spe-
    rant
    accipere,
    et in seternuin
    regnare
    cumChrislo.
    At vero
    reprobi
    hinc habent
    patriam, cujus
    solum
    B
    vitsedesideriis norunl inhiare.
    Ideoque post
    hanc
    vitaminexsilium
    religantur perpelunm,
    ubi cunctis
    carentcs
    voluptatibus
    sola in tormentis
    patiantur
    adversa.
    Ui ineo
    quod
    detractant devobis
    tanquammalefa-
    ctoribus,
    ex bonis
    operibus
    vos
    considerantes, glorifi-
    cent Deumin die visitationis.
    Plerumque contingit
    ut
    pagani qui
    fidemChristianorum
    vituperabant,
    quare
    deos suos
    dereliquissent, poslmodum
    consi-
    derantes castameorum
    conversationem,
    etinvictum
    inChristo
    animum,
    cessarenl eis
    detrahere, uiagis-
    queDeumglorificare, aclaudareinciperent, qui
    boni-
    tate ac
    justitia
    cultorumsuorumbonus
    esseprobarc-
    tur et
    justus
    :
    Glorificant, iiiquit,
    Deumin dievisi-
    Utionis,
    hoc
    est,
    in
    temporeretrihutionis, quaiila
    ^1
    vobissil
    gloriaper
    Deumdouanda. J amnunc
    cogno-
    scaut increduli cum
    yos
    instauter
    per
    obstantia
    peri-
    culaillum
    sequi perspexerint.
    *
    Subjccti
    estote omni inimanmcrealurm
    propter
    Deum.Omni humaoa!creaturse
    dicit,
    omni
    dignitali
    homiiium,
    omni
    personse,
    omni
    principatui,
    cui vos
    divina
    dispositio
    suhdi voluerit. lioc esl enim
    i|uod
    ait, propter
    Deum.
    Quia
    nonest
    poiestas
    nisi a
    Deo,
    el
    qui poteslati
    reshtit Dei ordinalioni resistit.
    Quam
    creaturam
    suhsequenler exponil adjuugens:
    Sive
    regi quasi prmcellenti,
    sive
    ducibus, lanquam
    abeomissh. ldeo
    regi
    lanttimac
    ducibus,
    nonautcm
    cl dominis
    dicit,
    quia
    hoc in loco illos
    spccialilcr,
    ut
    proefatisumus,
    inslruit
    qui
    siint Domini scrvo-
    j)
    rum.
    Subsequenler vero,
    et servos
    quomoclo
    domi-
    nis fainulenitir admonet. Doeel
    ergo fideles,
    famu-
    losvidclicetseterni
    regis,
    etiammundi
    polestatibus
    subdi,
    ne vel in hoc iidei et
    religioni
    Christianae
    ,
    possit detrahi, quodper
    eam humansccondilionis
    jura
    turbenlur. Nam et
    ,ita
    polesl
    recle
    inlelligi,
    quod
    diclumest: Omni humanx
    creaturai,
    ut
    signi-
    i ficetur et fidelibuset incredulisrerumdominis.
    i Advindictam
    malefactorum,
    laudem- vero
    bono-
    rum. Non
    quod
    omnes
    qui
    a
    rcgibus
    missi duces
    sunt,
    vel malefactores
    punire
    vel laudare
    bonps
    no-
    ,
    verint,
    sed
    quae
    essedebeat aclio
    boniducis,
    sim-
    pliciter
    narrat,
    hoc
    est,
    ut malefacienles
    coerceat,
    ' etbene
    agentes
    remuneret.
    Qui
    eliamsi
    injusleagit,
    [ si bonos
    damnat,
    nihilominus ad laudem eorura
    2g9
    COLLECTIONES
    IN EPISTOLAS
    ET EVANGELIA. 290
    pertinet
    quaefacit,
    si
    patienter ejus improbitatem
    tolerant,
    et
    sapienter ejus
    slultitise
    resistunt. Unde
    et Paulus : Vh non limere
    potestatem,
    bonum
    fac
    et
    habebhlaudemex
    illa,
    non
    dicit,
    ab
    illa,
    sedex illa.
    Quia
    et si
    potestas
    temundananonlaudal,
    imosi
    etiam
    persequitur,
    si occidit
    gladio,
    ut
    Paulum,
    si
    crucifigit,
    ut
    Petrum,
    habebis ex illa
    laudem,
    dum
    exeo
    , quod
    iUamalefecit,
    inte
    justum
    et innoxium
    tuoevirtutis
    patientia
    coronamlaudis meretur. Nam
    et hoc intendisse beatumPetrum in hac sententia
    verba
    sequenlia
    docent, quibus
    dicitur :
    '
    Quia
    sicest voluntasDomini,
    ut
    benefacienles
    ob-
    mutescere
    faciatisimprudentium
    hominum
    ignoran-
    tiam. Hsecest
    ergo
    laus
    bonorum,
    ad
    quam
    ducesa
    rege
    dicit
    missos,
    dum
    ignorantia
    ducum
    impruden-
    tium,
    boni ad laudem suam
    perpetuam
    bene se
    agendo
    utuntur.
    Quasi
    liberi et non
    quasi
    velamenhabentesmalilice
    libertatem.
    Quasi
    liberi bona
    faciunt, qui quomajore
    apud
    homineslibertate
    utuntur,
    eo
    arctius,
    imo
    liberius divino famulatui
    subjugantur.'
    Sed et illi
    quasi
    liberi
    benefaciunt, qui
    in
    exemplumJ oseph
    palriarchse,
    tametsi servitio
    deprimuntur hominum,
    servi essevitiorumnullaarte
    compelluntur.
    At vero
    libertalem suam invelamen malitise
    vertunt,
    cum
    quo
    minushumani famulalus
    jugo cohibentur,
    eola-
    tius
    peccatorum
    dominio
    mancipantur.
    Et cumvi-
    tiis
    impune
    serviunt,
    libertatem vocant. Hoc
    prse-
    texunt nomine
    culpam.
    Potestautem
    juxta
    illud
    apo-
    stoli Pauli
    generaliler accipi,
    vosinliberlalevocati
    esth, fratres,
    tantumnelibertateminoccasionemcar-
    nh deth. Liberi enimrecte
    vocamur, quiaper
    ba-
    ptisma
    a
    peccatorum
    sumus nexibus
    absoluti,
    quia
    a dsemoniacaservitute
    redempti, quia
    filii Dei effe-
    cti. Noh tamen dono libertatis
    poliorem peccandi
    facultatem vel licenliam
    accepimus, quinimo,
    si
    peccamus,
    mox
    libertate
    perdita
    servi efflcimur
    pec-
    cati. Et
    quisque
    se ab hoc liberatuma Domino
    pu-
    tat,
    ut licenlius
    peccet,
    talis suamlibertatem in ve-
    Iamenmalitioemulat. Vult autemnosbeatus Petrus
    liberos esseaservitio
    culparum,
    ut servi crealoris
    noslri boni
    fii
    fideles
    pernianere possimus,
    unde
    subsequenter adjungit:
    Sed sicutserviDei. Omnes
    honorate, fraternitalem
    diligite,
    Deum
    timete,
    regemhonorificate.
    Monet
    ergocongruum
    cunctis
    impenderehonorem,
    et
    juxta
    imperium
    Domini,
    Csesari
    quae
    Csesaris
    sunt,
    et
    Deo,
    reddere
    quse
    Dei sunt. Et beneinter alia fra-
    ternitatem
    diligerejubetliberos,
    ut eos
    quoque qui
    sibi
    temporali
    conditione
    subjecti sunt,
    fratres sibi
    inChristoesse faclos
    recolant,
    una cum
    ipsis pa-
    treminvocantes
    eum, qui
    sine
    acceptionepersona-
    rum
    judicat.
    . Servi,
    subditi estotein omni timore
    dominit,
    non
    tantumbonitel
    modestis,
    sedetiam
    dyscolh.
    Auo-xoXoc
    sunt
    difficiles,
    sinescholari doctrina. Discolosindi-
    sciplinatos dicit,
    nomine ducto a Grseco
    eloquio.
    Quia
    Graecescholavocatur locusin
    quo
    adolescentes
    litleralibus studiis
    operamdare,
    etad audiendos ma-
    A
    gistros
    vacare
    solent,
    unde
    cyjnVi,
    vacatio
    interpre-
    tatur.
    Denique
    inPsalmoubi canimus: Vvcateet
    videle,
    quoniamego
    sum
    Dominus,pro
    eo
    quod
    nosdicimus
    vacale
    ,
    inGraeco
    habetur, CT^OAO-.
    Scholastici
    sunt
    ergo eruditi, dyscoli
    indocti et
    agresles,
    sed
    utrisque
    vult obedire
    subditos, explicans apertius
    quomodo
    nos
    supra
    omni creaturse
    jusserit
    esse
    subjectos.
    Aliaeditio
    pro dyscolisdifficilesbabet,
    et
    sanctus antistes
    Fulgentius
    in
    opusculis
    suis sic
    po-
    nit: Servientes cum
    amore,
    nontantum bonis et
    modeslis,
    sedetiamdifficilioribus.>
    Sedsi
    benefacienles
    et
    patientessustinelh,
    hmcett
    enim
    gralia
    in Christo J esu. Hsecest enim
    gralia
    apud Deum,
    in hoc enimvocati
    estis, quia
    et Chri-
    stus
    passus
    est
    pro nobis, relinquens
    nobis exem-
    B
    plum,
    etc. Notandumattentius
    quam
    summecondi-
    tionemservorum
    glorificet, quos benefacientes,
    et
    absque
    ulla
    culpavapulantes
    .adominiscrudelibus et
    improbis
    imitatores esseDominicse
    passionis
    aflirmat.
    EVANGELIUM
    J OANNIS,
    CAP. XVI.
    <Modicumet
    jam
    non videbitis
    me,
    et iterttm
    <modicum et videbitis
    me, quia
    vado ad
    patrem.
    <Dixerunt
    ergo
    ex
    discipulis ejus
    ad invicem:
    <
    Quid
    est hoc
    quod
    dicit nobis :
    Modicum,
    et non
    videbitis mc
    ,
    et iterum modicum
    ,
    et videbitis
    <
    me, quia yado
    ad
    patrem
    ? Dicebant
    ergo
    :
    Quid
    <est hoc
    quod
    dicit
    nobis,
    modicum? Nescimus
    <
    quidloquitur. Cognovit
    autem J esus
    quia
    vole-
    <bant eum
    interrogare,
    et dixit eis : Dehoc
    quoe-
    <ritis inter
    vos, quia
    dixi modicumet nonvidebitis
    C
    <
    me,
    et iterum
    modicum,
    et videbitis
    me, quia
    <vadoad
    patrem.
    Amenamen dico
    vobis, quiaplo-
    <rabitis et flebitis
    vos,
    mundus autem
    gaudebit.
    <Vosaulem
    contrislabimini,
    sedtrislilia vestra ver-
    <telur in
    gaudium.
    Mulier cum
    parit
    tristitiam ha-
    <
    bet,
    quia
    venit hora
    ejus.
    Cum autem
    peperit
    <
    puerum, jam
    non meminit
    pressurse, propter gau-
    <
    dium, quia
    natus est homoinmundum. Etvos
    igi-
    <tur nunc
    quidem
    tristitiam
    habelis,
    iterumautem
    <videbo-vos et
    gaudebit
    cor
    veslrum,
    et
    gaudium
    <vestrumnemotollet a vobis. >
    Modicutnet
    jam
    nonvidebilh
    me,
    et ilerummodi-
    cumetvidebith me. Adillos
    specialiter
    hsec
    quse
    di-
    ctasunt
    pertinent, qui ejus discipulalui prsedicanlis
    incarne
    adhserere,
    et
    post
    tristitiam
    passionissuoe,
    visaresurreclione etascensione
    ejus,
    laetificarime-
    ruerunt. Modicumetiamfuit abillahora illiusnoclis
    qua
    traditus est inhora
    passionissuse,quod
    eumdi-
    scipuli
    carnaliter videbant. Et iterummodicum
    fuit,
    quod
    clausus in
    sepulcro
    tertia die resurrecturus
    jacuit,
    etillorum
    aspectibus
    videri non
    potuit,
    hoc
    est
    quod
    ait: Modicumet non videbitisme.
    Quod
    vero ait: Ilerum modicumet videbith
    me, signifi-
    cat
    tempuspost resurreclionem, quo
    cum
    discipulis
    conversatus
    est,
    et illis multimodapslensione
    appa-
    ruit, usque
    dumascendit in ccelumillis
    videntibus,
    ut in
    Evangelio
    et in Actibus
    Apostolorumlegitur.
    El hoc
    est,
    quod
    ait:
    Quia
    vado ad
    Patrem,
    ac si
    .
    patenter
    dicat:
    Quia post
    niodicuma vestris
    aspe-
    291 SMARAGpI
    ABBATIS
    ,
    \
    -m
    ctibus in monumenti claustra
    abscondor,
    et iierumA
    post
    modicirm,
    deslruclo
    ,
    riiortis
    irripefio, yqbis
    in-
    luer.dus
    appareo,
    quia
    tempus
    est,
    ut
    expleta
    d.is-
    pensatione
    assumptai
    riiOrtalitalis,
    curo
    resurrect.ip-
    nis
    triumpho jam
    revertar ad
    patrem.
    Hsec
    verp
    verba
    Domini,
    ut
    dixi,
    illis
    speclatlm, qui ejus
    rer
    surreeiionemvidere
    potuerunt
    conveniunt, qiiaeapo-
    sioli lunc
    temporis
    non
    potuerunt inielligf.re,, 5l
    hahc illorum
    ignorantiam pjus magister.intelligens,
    subsequenter
    secundumanimaeillorum
    dubi|.ationein
    responiiit, qtiasi expositurus quidessel, qupd
    (iixit;
    Modicumet non videbitis
    me,et
    ilerttm
    ntpdiciim
    el
    videbilistne.
    Cpgnovitergo
    J esiis
    quia
    wlebqnf
    eum
    iitterrogare,,
    et dixiteis: Dehoc
    qumritis
    inter
    vgs,quig
    dixi..:
    M.g-
    dicumet non videbitis
    me,
    el
    iieryfn
    modic.um'etvi-1
    dciiitisme. Amenamen dico
    vobis, quiqplgrabilis qt
    flebilis
    iios,
    mundusautem
    gaudebit;
    vos
    gtilemconlri^
    stabimini,
    etc. Hocet
    ipsorum
    et tolius
    Ecclesices.la-
    tui
    congruit.
    Plorabant
    quippe
    et flebanl amatores
    Christi,
    cuni illuffi
    coniprehendi,
    ab
    hoslibus.ligari,
    adconcilium
    duci, damnafi,
    crucifigl, mpri
    ei
    sepe-
    liri viderehl. Gaudebant miiridi amalpres, qups
    pb
    infimas'cogitationes
    hiiinlum
    ybeat DQiriinus,,
    cum
    morle
    tufpissima
    condemnarent
    iilum, qui
    gravis
    eral eis etiamad videnjum. Contristabaiitur disci-
    pttli posito
    in
    iriofte,'sed agnila
    eliam
    ejus
    resurre-r
    ctione,
    trisiitia illorumversa est in
    gaudittra.
    Visa
    asceasionis
    potentia,
    jam
    majore
    gaudio
    subievali^
    laudabant et benedicebant Dominum,
    ut Lncasevaii-
    gelista
    teslatur. Sed et cnnclis
    fldelibus,
    hicDomini
    sermo
    convenit, qui per lacryfnas pressurasque
    praesentes
    ad
    gaudia
    ceterna
    perveiiire coiitendunl:
    Qui
    seminant in
    lacrymis,
    ut
    ip
    gaudio
    nietant:
    Eunles ibanl et
    flebant (Psql. cxxv)
    , quatenus
    in
    aeternabeatitudine laboris sui niefcedem
    recipiant.
    Mnndusaulem
    ,
    id
    esl,
    mundi amalores
    gaudebunt
    qtti
    adoeterna
    gautiia
    se
    proeparare per laefymas
    et
    afflictiones
    despiciunt.
    Vos aulem coiitrisialiirnini
    per
    laboreset
    pressuras,
    sedtristitia
    yestra
    verletur
    inreternaebealitudinis laeiiliam.
    Mulier cum
    partnril,
    Iristitiam
    habet, quia
    venit
    hora
    ejus.
    Miiliererndicit sanctam
    Ecclesiam, pro-
    pter
    fecunditatembonbrum
    operuin.
    Et
    quia spiri-
    luales Deofilios
    gignere
    nuncttiam
    desinil,
    hcecmu-
    lier cum
    paflurit,
    tristitiani
    habet?
    quia yenithora.
    ejus.
    Ciintautem
    peperilpuerum, jam
    nonnieminU
    pres-
    sitra>,propier gaudium, quia
    natns e&l
    liomg
    inhgc
    mtlndo.
    Quia
    nimiruni sancta
    Ecclesia,
    quandiu
    in
    mundo
    spiritualium yiriutum
    profectibus
    jnsisf.it,
    nunquaih
    muridi tentatioiiibus exerceri
    dteslstit. 4t
    cumdevicto laboruni certamine ad
    palniamppry.e-
    nefit, jam
    nori
    memiiiit, incjuil, pressurce
    Mcecer
    deritis, propter gaiidiuiii per.ceptseretribuij.pnis,
    quia
    nonsunl
    cgndignmpqssioneshujus tempgrisgi{
    supervenluramgloriam, qum
    revelahUiir in nobis
    (Rom.\m).
    Non
    meminit, inquit, pressurwpropler
    gaudium,
    quia
    naius esthomoin
    muftdo.
    Siput
    en.in)
    Amuiier nato.in
    hui)cniuniluft>
    homine
    laetatur,
    ita
    Ecclesia
    iiatp
    in
    yitam fiituram fidelium
    pppulo,
    dignaexsultatipnerepjetuf,
    pro.qua,
    ejus nai.iviitate
    niitlltimlaboraitset
    gemens,
    in
    prsesenti, qiiaslpartu-
    .riensdolet.
    Nt?c
    novnni de'
    etWique videri,
    si natus
    Idiciiur,,qui
    ex
    |iac
    vita
    migrayeril. .Qupniodp
    enim
    cposuele nascj..difiitur, c.uni
    quis
    de
    nterp m\tris
    propeclens
    hancin.ilHpeni Bgreditur,
    ,itaetiani rectjs-
    sime
    po.tes.tnajjjs
    appellari, quj spluluSfa^vinculis
    carnis ai
    lucerqsiiblifliatur seternam,
    uo<'e
    mps; obr
    tintiil
    ecclesiaticus,
    ut
    dies
    beatorum
    martyrum
    sive
    cpnfessprimi Chri.sti,
    quibus
    da.saBeiilo.
    iransijsrunt,
    natales
    ypcifpmus, epfunique
    splemnia
    npn.fune-
    bria4
    sednatalitia
    dicantqr.
    El
    yosigitur
    nunc
    quir
    dem
    tristitiarn
    hqbetis, iterui)i
    autera
    yidebpvos,*!
    ^gaudebit
    cor
    ycjs|niii),
    et
    gaudium;
    vestrum nemo
    tollet a nobis.
    Quod
    de
    ipsisquidemdiscipulis;lacile
    inleJ iigitur,
    quiatjrisiiliarnhab.i^itunt, passoac
    se-
    pultp
    P/Ojnino, sgd
    peracta
    resurreetionis
    gloria,
    gavisi
    stint viso.
    boriijim.
    Et.
    gapdj?(m
    epruni nepao
    tulit ab
    e[s,
    licef pressuras,
    ac
    perseeutiones-passi
    essentin Iwe
    mtnidp, seinper
    in
    spe gaudebanl-fu,-.
    ttiroe
    retributipnis., pro ep
    quoddigni essent-pro no?
    rnine
    J esu c.ontnmelias
    palj
    : Itemni. autem videbo
    vgs,
    et
    gguftebi.tcfir
    vestrunx, e\- gpudium
    vestmtn,
    nemoiollet a
    vgbis..Vidjst
    ifaquepleclos p,pst;iri,sii-
    tiam
    Domjnus, cnrneorum
    paj.ien.tiam^amnatoimf
    pugna!p>'e
    remuuerat: Videbo
    vgs, id-esf,; cuni
    as-
    stirnpspr.pvp.sijd
    me
    ipsiim.
    Ut-iibi sutn
    ,ego
    ,et
    vos
    sitis,
    et inilla
    visipnp
    perpetuse
    glpriaegandebilncor
    !
    vestrum,
    et
    gaudium
    yestrnra n,en)otbllet a
    yoMs,
    quiajbi
    nullus
    advefsarius,
    nullus
    per-secutor,
    riem
    tpij
    trislitiani
    ingerat
    animis
    yestris, duiij'y3debitur
    Deus deorjiin jn
    Sion,
    et cunv.
    appaxueritGhrhlus,
    tuncet vos
    appprebitis,
    iit
    Apostolusait,
    fiumilloin
    glpria.
    --
    ,-
    DOM1NICATERTIAP.OST-PGT.PASCHJ E:
    .
    , EPISTOLA BEATl
    J APOBI AIJ OSTpLI,
    CAP.I.
    '
    <Omne datum
    optimum
    ,
    etonine doniinr
    perfe-
    cjum desurstimest,
    desciendensa
    palfehnniiium,
    <
    apudqnem
    non.esttransmutatio nec vicissitudinis
    '
    i
    obiiiiibratio.
    Vol mtarie
    enini.gehnit
    nos vefbove-
    <rilalis
    ,
    ul simus initium
    aliquod
    creaturce
    ejus;
    <
    Scitis,
    fratres mei dileclissimi
    Sil auteni omnis
    -
    T.
    hpmo
    vplpx
    adauiien.ium.,
    iardus autem ad Xo-
    l-
    li<
    .quejidiirii,
    et lardns
    ad iram. Ira enim
    yiri justi-

    liam
    Dei hoii
    operatur. Propter' quod
    abjici&iftes'
    ". omiiemimmunditiam
    el abundantiani
    malltice,'ia
    ;
    iijansuetutiine
    suscipite
    insitrimverbum
    j quod
    l <
    pGlestsakareaniinasyeslras:
    '
    :
    ;r
    ! Bmne
    dalumoptimum,
    et otnne'dbnum
    perfecmm-
    !
    desursumest,
    ilcscendens
    a
    patrejuminum. (ExBeda.)

    Postquam
    docuit
    vitia, quibus
    tentnmur non a Deo
    -
    npbjs,
    sed& nobis
    ipsts;rnesse
    oslendit:;
    e
    cohlra,
    >
    quichpiid
    b,ojni
    agitiius,
    \hoc a eodoiTante
    percepi-i
    -
    t mus. lnde etenini
    .patrem
    luminiim
    appellat:,';quia
    s
    auctoremnovit
    spiritalium
    charismatum. Cuicoriso-
    r nat.
    jll.udaposlpli
    Pauli; Qnid
    enim
    hdbesquod
    non.
    } accephii (I_Gpj..r);?'-
    .
    '
    .
    ";*.':;

    go* COLLECTIONESIN EPJ STOLAS ET
    EVANGELIA.'
    294
    Apud quem
    non est
    transmuialio,
    necvicissiludinis
    .
    obumbratig:
    Qttia
    in Dei naiura niulabilitas non
    est,
    neque
    lumen
    cjus
    sicut limien
    liujiis
    mundi
    aliqua
    vieissiuidinis umbra intercidit.
    Liquet ulique quia
    sola nobisdona lucis
    ,
    et 11011 eiiamtenebras uiittit
    errorum.
    Votuntarie
    genuil
    nOsverbo veriiatis. Et Doriiinus
    ili
    Evangelio
    : Non vosme
    elegistis,
    sed
    egoelegi
    vos
    (J oan. xiv).'
    Et inOsee
    proplieCa
    :
    DUigam
    eos
    spon-
    tanee
    (Osee. xiv). Quiaergo
    dixeral: Omne datum
    optimum,
    el omiicdonum
    perfeclum
    aDeo
    descendere,
    ebiiseqcientor
    astruil,
    adderido:
    quia
    non noslris
    lfiefitis,
    sed suoebeneftcio
    volunialis,
    per
    atpiam
    regeiierationis
    defiliis
    tenebfarum,
    nosin
    fi.Iioslucis
    mutaverit.
    'Ut simus iniiiiim
    aliquod
    crealiirm
    e/'s.
    Neineo ]
    quodail, gcnuil,
    hoc nos lieri
    pularemus quodipse
    esl. Ideo
    principaluni queniclain,
    incrcatufa nobis
    hacadoptionecoiicessuin
    ostendit. Iliinccfeniinversi-
    culum
    qtiidam
    ilairansiulil: Volens
    genuit
    nosverbo
    verilath,
    ut simus
    primiike
    creaiurarum
    ejiis,
    idest
    ut coeteris
    quos
    cerniintis
    creaiuris,
    siintisuieliorcs.
    Prirtiilias
    naniqtie frugum
    vcl
    ani.maijtium,
    Doinino
    consecrari lex
    prcecipil.
    Primilias auri cl
    argenti
    ad
    opus
    tabernaculi
    jussil conferri,
    id
    csi, opiinia qu;e-
    qiie
    iri inetallis
    (Exod.
    xxu,
    xxiu).
    Et de
    atiliquo
    Dei
    populo
    dixil
    prophela
    J crcmias : Sanctns Israet
    Dbinino
    primilimfruguin ejus (J er. n).
    Sciiis
    aiitem, fratres
    mei diteclhsimi. Notissimiini
    inqiiit,
    vobis est,
    quod
    a vobis
    ipsis habujstis
    ad
    vitia labi:a Dominoautemvos
    illiisirari,
    non vestra
    (
    provisione,
    sed
    supernagratia
    vos
    proeveniente,
    con-
    iigit.
    Sit autem omnis homoveloxad
    audiendum,
    etc.
    Ilinc auditoremnioralibus iiistiluil
    prceceptis,
    et re-
    cte
    primo
    admonet.iturem
    qiiemque
    citius accomino-
    dare
    docenti,
    sero autem
    o.s
    ad docendum
    aperire,
    quod
    stullum
    est, quemlibet qtioeipse
    non
    didicerat,
    aliis yelle
    proedicare. Qui ergo
    sapientiam
    diligil,
    primo
    ut
    supra admonuit,
    lianc a Deo
    postulet.
    De-
    hinc
    magislrum
    veritaiis humiiis attditor
    inqtiirat,
    et
    inler
    agendum
    suamcautissime
    linguam,
    non soliim
    aboiiosis sermonibus
    coerceat,
    vertimet ab
    ipsa,
    quam ntiper
    didicil veritate
    proedicandacontineat,
    Hinc Saloriiondedistantia
    temporumscribens,
    ait:
    Tenipusiacendi, et
    tempusloquendi (Eccle. in).
    Rinc
    Pyihagonci,
    naluralis scientioe
    magislerio prcediti,
    anditores suos
    per quinquenniumjubent silere,
    et
    sicdemum
    prcedicarepertuiltunt.
    Et tardus ad irum.
    Qtiia
    maturilas
    sapientice,
    non
    riisi
    tranquilla
    niente
    percipitur. Scriptum
    est
    enim,
    qiiia
    ira in sihu siulli
    requiescit (Eccle. vn).
    Non
    auteinilavelocitatemirce
    vetat,
    ui
    hujus tarditatem
    approbet,
    sed hoc
    potius admonet,
    ul et hora
    per-
    turbationis
    aclilium,
    ne nobis ira
    subrepat
    cavea-
    fnus. Aut si forte
    subrepserii,
    intra oris
    septa ejus
    cohibeamus
    impetum,
    ut exacta hora
    diserinunis
    liberius eani ad
    integrum
    a cordenostro
    per tempus
    expurgemus,
    Vei certe tardos adiramnos esse
    prce-
    ;
    A cipitj.ut
    non
    quaslibet.pl) oaii|tS
    serejjj7:atemnostri
    vultus inausleritatem
    vertarnus, s,edeerta
    existente
    i-atione,
    verbi
    gratia,
    si
    aJ iLer
    porrjgi
    pipximos
    ma-
    xime
    qtti
    nobis
    coroinissi sitnt, npn
    possecernamus,
    'severiliitem
    erga
    eos
    verlji, v^l
    etiaiji
    jutficium
    di-
    striciionis
    exiiibeaiiius, map.ente
    tamen
    quantum
    naiurahiiniana
    patitur
    slatu nosfrse nifintis
    sereno.
    Credo, Phinees, Saniuel, Elias,
    et
    Pelrus,
    tardi
    fuerunl ad
    iram,
    el lamen
    peccanlgs,
    vel
    yerho,
    vel
    gladio
    pereinerunt,
    SeJ e),
    Moses,
    cum
    esset,vir jni-
    tissiinus,
    exivit a
    Pharaone, quem
    incorrjgibilem
    vidit,
    iratus
    niniis, CQmininalus,
    ei
    pqenamquam
    et
    operepatravit.
    Ira enini viri
    justilunn.
    Dei non
    pperaiur.
    FaciliS
    est
    sensus, quiaqui
    iracundioevilio seincautus sub-
    B jugat,
    el si
    hotqiijibus
    juslus appsiret,
    in
    rlivino
    exa-
    niine nondum
    pe.rfecle jusjtus
    est.
    Verum
    aliius
    potest
    iijtelligi,quod
    a
    Doniinp-diclumegf:
    Tu
    autem,
    J Porainevirlutum,
    euni
    tranquillilate judjeas
    :
    qua-
    iiscunque judex honio,
    auiissa mentis
    tranqujUitate,
    delinqcientenijucl.icat, etiaip sl
    justejudjcat,, justi-
    liaiii lamep
    divini
    exainiiiis, in
    quamperturbatio
    cadere
    nescit,
    imilari non
    potest.
    Propter quod abjiciem.es.
    gninemi.nmiinditiani. et
    abunduniiam
    ma.lili(c.,
    in mansuetudine
    suscipife
    in-
    silum verbum. Primo et
    corpus
    et
    menterq
    a
    vitjis
    jubet expsirgare,
    ul
    digni exjstere possjijt, qyi
    ver-
    liKtnsaluiis
    percjpiant, .Qui
    en,ipinpn decliiiiitprius
    a
    Haalo, iipij poiest
    facere boiium.
    Ojnneni
    guippe
    iminiimlitiam,
    et caniis et animce
    nuncupat,
    MaJ itia
    G
    aiiteiii
    proprie
    ad
    interioius
    J ionjinis
    prayitalem
    re-
    spicil: Suscipite, jtiquil,
    insituM.verb.um,
    id
    est, yeiv
    biimDei, qtipd
    vestris
    cordibus,
    pr.edicandp impoai-r
    mus,
    vos
    discendp
    suscipite,
    vel certe ita seiitienT
    duni. Verbum
    quod
    nobis in die
    redeniptipnis
    iftsi^
    tum
    esi, quo
    vohinlarie
    genuit
    nos
    Deus, janinunc
    perfectius suscipite,
    etiain
    operibus implendo, quod
    jam
    in
    mysterip
    t,enelis,
    Quod potesl sqlpare aninigs vestrqs,
    Et
    jajn
    si in
    corppre
    teniatioti.es
    pa.tianiini, yel
    a
    perfiiiisjnorte
    epnsuminapiiii.i. . .
    '
    ALIAEXPOSITIO.
    Otme dalum
    optimutn
    et
    pmtiedgnum
    perfectutn
    desursmn
    est,
    et
    generaliler
    de
    ojnnibus, pt speeiali-
    P ter de
    unaquaque
    a
    Deo
    datavirtule
    inteliigi po,tpst,,
    Potest autemet
    specialiter.datu.qipplimuoiid.eieontiri
    nentia
    malrinionii,
    etdonum
    perfectum d,e
    virgiiiir
    late
    iatelligi.
    Namet in
    baptjsnii gratia
    datum
    opti*.
    jjium,
    et in datione
    Spifilus ssuicii, dpnuni
    perffi-
    ctumnilijl
    obstat
    intelligj,
    Descetideiis
    a
    pn\re
    lnmimm. Pater luminumdici-
    tur
    Deus, quia
    ab
    ipso.sive
    inyisibiliiim
    iuminum, uiv
    sunt angeli,
    de
    qajbus
    in
    priocipio
    dixit Deus: Fiut
    lux,
    sjyeaiiimaruroP)aj'um
    iquibus,
    ait J estis: VPS
    esfpslupmuridi, eu y-isibjijumsoiis.tiuase,'etstel*
    larum, generalifer omijjafacta
    sunl iuinina.
    Apud quemngi,i e.st.trqmimtaiio. Kon
    enim.
    niu-
    ta.biitur
    qiji
    dixjt:
    Ego s.um
    \qm
    sumiExad.
    ap).
    ;Ma*
    295
    SMARAGDlABBATIS
    296
    tus et
    tempus,
    incrementumet
    defectus,
    omnino di-
    A
    vinanon
    accipit
    natura.
    Nec vicissitudinh
    obumbratio.Non
    enjm
    dies sicut
    dies, post
    lucemobumbratur a
    tenebris, qui semper
    lux
    lucis,
    crealor omniset
    origo
    est luminis.
    Voluntarie
    genuit
    nos.Per
    gratiamutique,
    nonna-
    turam,
    solumenimverbum
    est, quod
    substantiali-
    ter et
    proprie
    dicitur filius Dei. Cceteri autem
    po-
    teslate abillo
    accepta
    vocantur
    filii,
    quotquot
    autem
    receperunt
    eum,
    ait
    Apostolus,
    dedit eh
    poteslatem
    filios
    Dei
    fieri (J oan. i).
    Verboveritatis. Yeritas Deus
    pater,
    verbumfilius
    ejus
    est: si veritas
    Christus,
    verbumveritatis Evan-
    gelium ejus
    est: Per
    Evangelium, inquit Paulus,
    ego
    vos
    genui.
    Ut simus initium
    aliquot
    creaturm
    ejus.
    Inilium
    I
    creaturse,
    rationabiles
    angeli
    in ccelo
    ,
    in terra
    Adam,
    inEcclesiaVeterisTeslamenti
    palriarchce,
    in
    Ecclesia
    sanguine
    Christi
    redempta apostoli sunt,
    namuni eorumdicitur: Tues
    Pelrus,
    et
    super
    hanc
    Pelram
    aidificabo
    Ecclesiam meum
    (Matth. xvi),
    quam
    EcclesiamPaulus
    apostolus
    novamcreaturam
    appellal.
    Sit autemomnishomoveloxad
    audiendum,
    lardus
    mulemad
    loquendum.
    Sciebat enim
    apostolus eos,
    ad
    quosepistolas
    mittebat, priraatum
    verbi voluisse
    tenere et docere
    plus quam doceri,
    ideo admonet
    eos humililatem servare. Velocitasenim audiendi
    facit hominem
    docibilem;
    tarditas_
    vero
    loquendi
    mansuelum.
    Tardus adiram.
    Quod
    naturaliter
    accidit, penitus
    *
    vitare non
    potuit,
    larditatem
    interdixil, quia
    ira di-
    lata decrescit. Aliter. Tardus ad iram
    ,
    id
    est,
    se-
    cundum
    legis
    VeterisTestamenti advindictam: Lex
    enim, inquit Apostplus,
    iram
    operalur (Rom. v),
    id
    est,
    oculum
    pro oculo,
    dentem
    pro
    dente.
    Ira enimviri
    justitiam
    Dei non
    operalur.
    Iramviri
    dicit iram
    hominis, quae
    secundumTestamenti Ve-
    teris usum
    semper cupit
    exercere
    vindictam,
    et ideo
    Novi
    Teslamenli,
    ubi
    scriptum
    est: Noli reshtere
    malo,
    non
    operaturjustitiam (Matth. v).
    Aliter: Ira
    viri
    juslitiam
    non
    operatur, subintelligitur
    .Ira
    Dei,
    quae
    humano dicitur
    afleclu, justiliamoperatur,
    ut
    in
    Sodomis,inPharaone, in^Egyplo,
    inmari
    Rubro,
    et in
    ipso
    Israel
    populo
    in
    deserlo,
    unde Psalmo- .
    grapbus
    canit: Iratus est
    furore
    Dominusin
    popu-:
    lumsuum
    (Psal. cv).
    Et multis inlocis
    legimus,
    ubi
    jra Domini, qusesemper justissimo
    fitexaminere-
    i[ctissimani
    operatur justitiam.
    ;i
    Propter quodabjicientes
    omnemimmundiliam. Alii
    hoc inlocoimmunditiam
    specialiter
    idololatriamin-
    telligere
    voluerunt. Alii fornicationis
    immunditiam,
    quse
    fitcum
    mulieribus,
    cummasculiset
    pecudibus,
    et his similia.
    Postremo,
    ut
    generaliter
    deoinni in-
    telligeres malitia,
    addidit et abundantiammalitise.
    Sicul enimradix virens interra
    virgulta germinat,
    sic malitialatensincordevitia
    generat.
    In mansueludine
    suscipite
    insilumverbum
    , quod
    potest
    talvareanimasvestras. In
    mansuetudine,
    hoc
    A est,
    sine ira et
    disceptatione. Suscipiteper
    fidem
    rectamin menle
    pura
    insitum
    verbum,
    aDeomis-
    sum,
    et in mentibus nostris
    susceptum,
    ut ubi
    abundavit
    peccatum, superabundet gratia. Verbum,
    '
    inquil,
    hoc
    est,
    verbum
    credulitatis,
    verbumEvan-
    gelii.
    Postremo,
    verbumilludde
    quo
    J oannes ait:
    In
    principio
    erat
    Verbum,
    et Verbumeral
    apud
    Deum
    etDeuserat Verbum
    (J oan. i), qui
    et salvator dici-
    tur, quiapotest
    salvareanimas noslras.
    EVANGELIUM
    J OANNIS,
    CAP.XVI.
    <Vadoadeum
    qui
    me
    misit,
    et nemo ex vobis
    <
    interrogat
    me:
    Quo
    vadis. Sed
    quia
    haecloculus
    sum
    vobis,
    trislitia
    implevit
    cor vestrum. Sed
    ego
    <veritatemdico
    vobis, expedit
    vobisut
    ego
    vadam.
    Si enimnon
    abiero,
    paraclelus
    nonveniet ad vos.
    B
    <Si autem
    abiero,
    mittameumad
    vos,
    et cumve-

    nerit,
    ille
    arguet
    mundumde
    peccalo,
    et de
    justi-
    tia et de
    judicio.
    De
    peccato quidem, quia
    non
    <
    crediderunt in me. De
    justilia vero, quiaadpa-
    <trem
    vado,
    et
    jam
    nonvidebilis me. De
    judicio
    <
    autem, quia princeps
    mundi
    hujus judicatus
    est.
    <Adliucmulla habeovobis
    dicere,
    sednon
    polestis
    <
    porlare
    motlo. Cumautemvenerit ille
    spiritus
    ve-
    <
    ritatis,
    docebitvos omnemveritatem. Nonenim
    <
    J oquetur
    a
    semetipso,
    sed
    quaecunque
    audiet lo-r

    quetur,
    et
    quoe
    ventura sunt annunliabit vobis.
    Illeme
    clarificabit, quia
    deme
    accipiet,
    et annun-

    tiabit vobis. t
    Vadoad eum
    qui
    misit
    me,
    et nemoex vobisin-
    terrogat
    tne:
    Quo
    vadh.
    (Ex August.^Significat
    sicse
    "
    iturumadeum
    qui
    misit
    illum,
    ut nullus
    interroget,
    quod palam
    fieri visu
    corporis
    cernerent. Nubes
    enim
    suscepit
    eum, quando
    ascendit ab
    eis,
    et eun-
    temincoelumnonverbis
    qucesierunt,
    sedoculis de-
    duxerunt
    (Act. i).
    Sed
    quia
    hmclocutus sum
    vobis,
    tristitia
    implevit
    i cor vestrum. Videbat
    utique quid
    illa sua verba in
    eorumcordibus
    agerent. Spiritalemquippe
    nondum
    i habenles inlerius
    corisolationem, quamper Spiri-
    ; lumsancluni fuerant
    habituri,
    id
    quod
    exlerius in
    t
    Christo videbanl amittere metuebant.
    ,
    Sed
    ego
    veritalemdico
    vobis, expedit
    vobh ut
    ego
    t vadam.
    Expedit
    ut forma servi vestris subtrahatur
    , aspectibus, quatenus
    amor divinitatis
    aplius
    vestris
    -
    infigatur
    mentibus.
    Expedit,
    ut notamvobisformam
    -
    ccelo
    iuferam, qualenus per
    hoc
    majori
    desiderio
    i illuc
    suspiretis.
    Si enimnon
    abiero, paracletus
    nonvenietadvos.
    Si autem
    abiero,
    mittam eumadvos. Non
    quia
    non
    ii
    poterat ipse
    interra
    positus
    dare
    spiritumdiscipu-
    -
    lis,
    hsec
    loquitur,
    cum
    aperteJ egitur
    :
    Quiapost
    re-
    ,
    surrectionem
    apparens
    eis, insufflavit
    et dicit eis:
    <,
    AccipiteSpiritum
    sanctum;
    sed
    quiaipso
    inlerra
    po-
    sito,
    et
    corporaliter
    conversantecumeis,
    nonvale-
    i.
    bant ad illum
    erigere
    mentem ad silienda munera
    t,
    gratiae
    coelestis. Ascendenteautemillo ad
    coelos,
    et
    ilii
    pariter
    omne desiderium suumillo transfere-
    d baut. Ideo
    capaces spiriius
    sancli
    jamfac.tierant,
    ic nonultra demorte
    ejus contristati,
    sedde
    promis-
    297
    COLLECTIONESIN EPISTOLASET EVANGELIA.
    298
    sionis
    ejus
    munereJ setati.Patet autemnec laboriosa
    A
    exposilioneindiget,
    cur eumdem
    spiritumparacle-
    tum,
    id
    est, consolalorem,cognominaverit. Quia
    ni-
    mirumcorda
    discipulorum,quoe
    recessus
    ipsius
    moe-
    sta
    reddidisset, hujus
    consolaretur et recrearet ad-
    ventus. Non
    quod
    antea
    spiritus
    sanctus non esset
    incordibus
    discipulorum,
    vel etiamin
    anliquorum
    sanctorum
    ,
    sed manifesta
    pleniludine
    ante sicnon
    fuit
    datus, quomodopost
    ascensionemdie decima
    in centum
    viginti
    nominatransmissus
    legitur.
    Sed
    in nullo
    operecujuslibet personae
    Patris
    ,
    vel Filii,
    vel
    Spiritus
    sancti totius sanctaeTrinitatis
    operatio
    defuit. Sed
    oportebat
    ita insinuari trinitalem,
    ut
    quamvisnulla
    esseldiversitas
    substantiae,singillatim
    tamencominendaretur distinctio
    personarum.
    Et cumvenerit
    ille, arguet
    mundum.
    Quid
    est
    quod
    I
    dixit,
    cumvenerit ille
    arguet
    mundum?
    Nunquid
    non
    Christus,
    dumesset in
    mundo,
    non
    arguit
    mundum
    dehisomnibus
    quaesequuntur
    ? SedChristus solam
    J udoeorum
    gentemarguit, Spiritus
    vero
    sanctus,
    in
    discipulis
    ejus
    totoorbe
    difiusis,
    nonunam
    gentem
    intelligitur arguisse,
    sedtotuni mundum. In
    quo
    ar-
    guit
    ?In
    eo, quiaper spiritum
    sanclumcharitas dif-
    fusaest in cordibus
    eorum, quce
    foras mitlit timo-
    rem,
    ut nonmetuerent
    mundum,
    id
    est,
    amatores
    mundi
    arguere.
    De
    peccato,
    etde
    juslitia,
    et de
    judicio. Quam
    sen-
    tenliam
    ipse
    Chrislus
    exposuit
    dicens: De
    peccato,
    quia
    noncreduntin
    tne,peccatum
    incredulitatis
    quasi
    specialeposuit. Quia
    sicut fides
    origovirtutum,
    ita
    solidamentumest viliorum in incredulitate
    persi-
    t
    slere,
    Dominoterribiliter
    atlestante, rqui
    ait:
    Qui
    autemnoncredit
    jamjudicutus est,
    quia
    non credit
    in nomine
    unigenili
    Filii Dei
    (J oan. m).
    J udicalus
    dixit,
    id
    est,
    damnalus.
    De
    juslitia vero, quia
    ad Patrem
    vado,
    et
    jam
    non videbith me. J ustilia
    discipulorum
    Christus
    erat, quod
    Dominum
    quem
    verum hominemcer-
    nebant,
    verum
    quoque
    Dei Filium esse credide-
    runt,
    et
    quem
    sibi
    corporaliter
    ablatum
    noverant,
    certo
    semper
    amore colebant. J ustilia cselerorum
    fidelium,
    id
    est,
    eorum
    qui
    Dominumin carne non
    viderunt,
    Deumet hominemverumcordecredunt
    ac
    diligunt,
    de
    quaprofectojustitia
    fidei
    arguuntur
    infideles,quseest, quod
    eum
    quemcorporali
    intuitu
    nunquam
    viderunt. Cur
    ipsi
    videlicet cumsimiliter
    verbumvitae
    audirent,
    noluerintcrederein
    justitiam.
    Neque
    enim
    nequitia
    malorumex suasolum
    pravi-
    tate,
    verumetiamex
    comparationerectorum, quani
    sit damnandadenuntiet.
    Arguit ergo
    mundum
    Spi-
    ritus sanctusde
    peccato, quia
    noncrediderunt in
    Christum.
    Arguit
    et de
    justilia credenlium, quia
    exemplum
    eorum
    sequi noluerint, qui
    huiicad
    pa-
    trem
    ascendisse, neque
    ullra
    corporaliter
    interris
    conversaturumessesciebant. Nectamenab
    ejus
    di-
    lectione
    poterant
    ullaratione
    separari;
    hoc estenim
    quod
    ait:
    Quia
    adPatremvado
    ,
    et
    jam
    nonvidebi-
    thme. Nonvidebitisrae ex
    quoascendero, qualem
    nunc videresoletis carne
    mortali,
    et
    comprehensi-
    A
    bili
    circumdatum,
    sed in
    majestale
    ad
    judicium
    ve-
    nientem,
    et
    peractojudicio
    in
    majori gloria
    cumsan-
    ctis
    apparentem. Sequitur:
    De
    judicio
    autem, quiaprinceps
    mundi
    hujusjudi-
    catus
    esfl~Principem
    mundi diabolum
    dicit, qui pri-
    matumtenet in cordibus
    infideUum,quos
    hicmundi
    nominevoluit
    intelligi, qui
    ordine
    perverso
    mundum
    potius quam
    mundi creatorem
    diligunt, quijudica-
    tus est a
    Domino,qui
    ait: VidebamSatansicut
    ful-
    gur
    cadentemdecwlo. J udicatus est ab
    eo,
    cumet
    ipse
    dseraonia
    ejiceret,
    et
    discipulis
    daret
    potestalem
    calcandi
    supraomnem
    virtuteminimici.
    Arguilur
    ita-
    <juemundusdejudicio, quod
    diabolusest
    judicatus,
    quando
    homines ne Dei volunlati resistere
    praesu-
    mant, exemplo
    damnati
    propter superbiam
    lerre-
    B
    rentur
    arcbangeli.
    Credant
    itaque
    homines inChri-
    stumne
    arguantur
    de
    peccato
    infidelitatis
    suse, quo
    peccato
    omnia
    peccata detinentur; trapseant
    innu-
    meruni fidelium
    ,
    ne
    arguanlur
    de
    juslilia
    eornm
    quos justiflcalos
    non imitantur. Caveant fulurum
    jadicium
    necum mundi
    principejudicentur, queni
    judicalum,imitantur.
    Etenimnesibi existimet
    parci
    superbia
    dura
    mortalium,
    de
    superborumsupplicio
    terrenda est
    angelorum.
    Adhuc multa habeo
    vobis
    dicere,
    sed non
    poteslh
    portaremodo;
    cumautemvenerit ille
    Spiritus
    verila-
    tis,
    docebitvosomnemveritatem. Certumest
    aulem,
    quod
    veniente
    desuper spiritu, apOstoli majorern
    '
    multoscientiamveritatis
    quain
    caraales eatenus
    po-
    tuerunt,
    consecuti
    sunt, majori
    desiderio certandi
    '
    ^1
    pro
    veritate succensi sunt. Nontamen
    putandum
    '
    est in hac vita
    quempiam
    omnemveritatem
    posse
    '
    comprehendere.
    Undeet
    ipse
    beatus Paulus
    aposlo-
    '
    lus
    qui
    adlerlium ccelum
    raptus est,
    et ibi audivit
    arcana
    verba, quae
    nou licet homini
    loqui,
    ait: Ex
    1
    parte cognoscimus,
    et ex
    parleprophetamus(I
    Cor.
    '
    xni).
    Cumaulemvenerit
    quodperfeclum est,
    eva-
    cuabitur
    quod
    ex
    parte
    est.
    Intelligendum
    est
    ergo,
    quod
    ait de
    Spiritu
    : Docebit vosomnem
    veritalem,
    ,
    quasi diceret,
    diffundetincordibus vestris charita-
    i
    tem, quce
    vos omnemveritalem facit
    amare; cujus
    i
    magisterio
    intus
    edocti, proficiatis
    devirtule invir-
    t
    tutem, dignique
    efliciamini
    pervenire
    ad
    vitam,
    in
    r
    qua
    vobisseterna claritas summseverilatis et verse
    i
    sublimitatis,
    id
    est, contemplalio
    vestri conditoris
    r
    appareat.
    Non enim
    loqueiur
    a
    semelipso,
    sed
    qumcunque
    audiet
    loquetur.
    Nonenim
    loquitur Spiritus
    a se-
    ii
    metipso,
    seda
    Patre,
    namFilius natus est a
    Palre,
    i- et
    Spiritus
    sanelus
    procedit
    a Patre. Nonenimlo-
    n
    quitur
    a
    semelipso,
    id
    est,
    sinePalris el Filii com-
    a
    munione,
    non enim divisus est
    Spiritus
    sanctusa
    i- Palre et
    Filio,
    sedunum
    opus
    esl
    Patris,
    et
    Filii,
    et
    s
    Spiritussancti. Sedqumcunqueaudietloquetur.
    Audiet
    videlieet
    per
    unilatem
    substanliae,
    et
    proprietatem
    n scientise. Non
    loqtiilur
    a
    semetipso, quia
    nonest a
    i-
    seraetipso.
    Pater
    quippesolus
    dealio non
    est,Filius
    a
    n
    Patre
    genitus,
    et
    Spiritus
    sanclusaPatre
    procedens.
    i- Ab
    ipso
    enimaudiet
    Spirilus
    sanclus a
    quo proce-
    PATLIOL.CII.
    10
    299
    SMARAGDIABBATIS
    500
    dit, quia
    non est a
    semelipso,
    sed ab illo a
    quo
    A
    procedit,
    a
    quo
    illi est
    essentia, inlelligentia,
    abillo
    utique
    et scientia. Ab illo
    igitur
    audientia, quod
    nihil est aliud
    quam
    scientia.
    Quod
    verp
    adjunxit:
    Et
    qum
    ventura sunt annunliabit
    vobis,
    constat enim
    nonnullus
    sanclorum,
    in
    Spiritu
    sancto futura
    praedixisse;
    sedlamenaltius sunt haecverbaDomini
    consideranda, quae
    omnibus sanctis communiaesse
    possunt.
    Igitur spiritus
    adveniens, qum
    venlurasunt
    annuntiabit,
    cum
    gaudia
    nobis
    patrise
    ccelestisad
    memoriam
    reducit,
    cumfesta illa
    supernae
    civitatis
    per
    donumnobissuse
    aspiralionis
    innotuil. Venlura
    nobis
    annuntiat,
    cumnos a dilectione
    prcesentium
    abslrahens, promissum
    in ccelis
    regnum,
    nostris
    cordibus et desideriis inflammat.
    Ille me
    clarificavit, quia
    de meo
    accipiel,
    et an- ]
    nunliabitvobis.
    Spiritus
    clarificavil
    Christum, quia
    per
    eumea charitas in cordibus
    discipulortim
    ac-
    censa
    est,
    ut
    abjeclo
    timorecarnali,
    effectumresur-
    reclionis
    ejus
    constanler
    prsedicarent, qui paulo
    anle
    temporepassionis pavidi
    fuerant. Uiidescri-
    ptum
    est : Et
    repleti
    sunt omnes
    Spiriiu
    sanclo
    (Act.
    iv),
    et
    loquebanlur
    verbumDei cum
    fidncia(Acl.n).
    Spirilus
    clariflcavit
    Christum,
    cum
    impleti gratia
    spiritali,
    doclores sancli tot et tanta mii'acuja
    in
    nomineChrisli
    fecerunt, quibus
    orbem tolum ad
    fldemChrisli
    converterent,
    tot ac
    tanta, pro
    Christi
    nomine, passionum
    certamina
    perlulerunt.
    Clarifi-
    cat,
    dumclaritateni in cordibus nostris
    diffundit,
    el seternae
    patrise
    amorem
    inspirat.
    Quia
    de meo
    accipiel,
    et annuntiabit
    tobis,
    id
    est,
    de meoPafcr-e.
    '
    De.Palre
    accipit Spiritus sanclus, quia
    de Patre
    pi'ocedit,
    de
    quo
    et Filius natus est.
    Qui
    vero de
    nullo natus
    sil,
    denullo
    procedit, pater
    est
    solus;
    omnia
    qusecunque
    habel
    pater,
    mea
    sunl, propterea
    dixil:
    Quia
    de meo
    accipiel,
    et annunliabil
    vobh;
    dehis
    dixit, quoe
    ad
    ipsam
    Patris divinitatem
    perti-
    nent,
    in
    quibus
    ille est
    sequalisPatri,
    in
    qua
    est
    et
    Spiritus
    sanctus
    sequalis
    Patri el
    Filio, quia
    una
    substantia,
    una
    natura,
    una
    majesfas,
    una
    gloria,
    una aeternitasest Patris et Filii et
    Spiritus sancti,
    et est unusDeus
    omnipolens,
    invisibilis,
    incompre-
    hensibilisomni
    creaturse,
    Pater et Filius et
    Spiritus
    sanclus.
    CONCORDIA.
    In nomine
    justitiae,
    et in
    spiritus
    sancti donoet'
    inissione,
    istarumduarumfitconcordialeclionum.
    DOMINICAIV POST OCT. PASCH^E.
    EPIST. DEATI J ACODI
    APOSTOLI,
    CAP.I.
    Estote factores
    verbi,
    non auditores
    tantum,
    <fallentes
    vosmetipsos. Quia
    si
    quis
    auditor est
    <verbi et non
    factor,
    hic
    comparabitur
    viro con-
    sideranti vultum
    natiyitalis suoe in
    speculo.

    Consideravit enim
    se,
    et
    abiit,
    et statim oblitus

    estqualisfuerit.Qui
    autem
    perspexerit
    in
    legeper-

    fectae
    libertatis,
    et
    permanserit
    in
    ea,
    nonaudilor
    t
    obliyiosus
    factus,
    sedfactor
    operis,
    hic beatus in
    t facto suoerit. Si
    quis
    autem
    putat
    se
    religiosum
    A
    <
    esse,
    non refrenans
    linguain suam,
    sedseducens

    cor
    suum, hujus
    vanaest
    religio. Religio
    munda
    et immaculata
    apud
    Deumet Patremhsec est:
    Visitare
    pupillos
    et viduas in tribulalione
    earum,
    et immaculatumse custodireabhoc seeculo.
    Estote
    factores
    verbi non auditores lantum. Sic
    et Paulus de
    legis
    cultoribus ait : Non audilores
    tantum
    legisjtistificabunlur apudDeum,
    sedfaclo-
    res
    legis justi
    sunt
    (Rom. n).
    Et in
    Apocalypsi
    J oannescumdixisset: Bealus
    qui legit,
    et
    qui
    audit
    verba
    prophelim
    libri
    hujus, protinus adjunxit:
    Et
    servatea
    qum
    iniila
    scripta
    sunt
    (ApOc.i).
    Quia
    si
    quis
    audilor esl
    verbi,
    et non
    factor,
    hic
    comparabilur
    viroconsiderantivultumnalivitatissum
    in
    speculo,
    etc. Vultumnativitatis dicit vultum in-
    B
    fantise, quoe
    nondumad
    perfectumpervenit
    virum.
    Mosmulierumest
    aspicere
    sein
    speculis,
    ut
    quid
    quid
    in se sordidum
    perspexerint,
    aut non bene
    compositum,
    in melius
    emendato,
    suis
    satagunt
    placere
    maritis.
    Quod
    facere moraliter animabus
    converiitnoslris. Debemuseleftimnos in
    Evangelii,
    seu omnium divinarum
    Scripturarum conspicere
    speculo,
    et
    depositis
    sordibus
    ornatisque
    moribus
    animarum
    nostrarum,
    Chrislovero
    placere
    marito.
    Quicunqueperspexerit
    in
    legemperfectm
    liberlatis,
    et
    permanserii
    in ea.
    Legemperfectam Evangelii
    dicit;
    nihil enimad
    perfectum
    lexadducit. Et alibi:
    Non enim
    accepisth spirilum
    servilutis iterum in
    timore,
    sed
    accepistisspirilum adoplionis filiorum
    (Rom.vm).
    El iterum: Ubi enim
    spiritusDotnini,
    ibi
    C
    liberias
    (II
    Cor.
    m);
    et
    ipse
    Dominus:Si
    vos,inquit,
    Filius
    liberaverit,
    vereliberi estis
    (J oan. vm).
    Non auditor obliviosus
    faclus,
    sed
    factor operis,
    etc. Nonauditu verbi
    supervacuo,
    sed
    operis
    exse-
    cutionebeatitudo
    prseparatur,
    sicut el Dominuslo-
    quens
    ad
    discipulos
    : Si autem
    sciiis,
    beati
    erith,
    inquit,
    si
    fecerithea(J oan. xm).
    Si
    quis
    autem
    putat
    se
    religiosum
    esse,
    non
    refre-
    nans
    lingnamsuam,
    elc. Monuerat
    supra
    verbum
    Dei non solum
    audire,
    sed et
    facere;
    nune addit:
    quia
    et si mandata
    quis
    Domini,quaedidicit,
    factis
    exercere
    videtur,
    si nonetiam
    linguam
    a detractio-
    nibus, mendaciis, blasphemiis, stulliloquiis,
    ab
    ipso
    eliam
    multiloquio, cselerisque, quibus peccare
    so-
    let,
    refrenaverit. frustra sede
    operumjustitiajactet.
    ;
    **
    Sicut et Paulus
    generalis poetae
    scnlenliam
    appro-
    bans,
    ait:
    Co.rrumpunt
    moresfcoaos
    colloquia
    mala
    (1
    Cor.
    xv).
    Religio
    tnundaet
    immqculata, apud
    D.etimet Pa-
    tremhwc
    est. Pulchre
    addidit, apud
    Deumet
    Palrem,
    quia
    sunt
    qui lipminibus.religiosi
    videntur,
    cuma
    ;
    Deohabentur
    profani.
    Undeet Salomonait: Estvia
    qum
    videtur homini
    justa,
    novissimaaulem
    ejus
    de-
    ducuntgdmortem
    (Prm. xiv).
    ; Visitare
    pupillos
    et viduasin tribulalione
    eorum,
    et immaculalumse custodire ab hoc smculo.
    Quia
    dixerat factorem
    operis
    beatum in faeto suofutu-
    i
    rum,
    nunc
    quae
    factaDeomaxime
    placeant,
    dicil,
    i miseiicordia scilicet et innocentia. Nam
    quae
    in eo
    301 COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 502
    quod pupillos
    et viduas in tribulatio.neeorumvisi-
    tare
    jussit,
    cuncta
    quseerga proximum
    misericordi-
    ter
    agere
    debeamus,
    insinuat.
    Quodquantumvaleat,
    ipspjjudieii tenipore pandetur,
    ubi dicturus est
    ju-

    dex:
    Q.uandiufecislis
    uni dehh
    fratribus
    meh mini-
    tnis, mihi
    fechlis,-
    Pprro
    in
    eo, quod
    immaculatos
    nos ab hoc sseculo
    custodire prcecepit, universa,
    in
    quibus
    nos,
    ipsos
    castos servare
    docet,
    ostendit. In
    quibus
    sunt et ea
    quse supra
    observare monuerat,
    ut tardi ad
    loquendum,
    tardi simus ad iram.
    EVANGELI0M J OANN1S,
    CAP.XVI.
    Amenamen dicovobis,
    si
    quidpetieritis patrem
    <innomine
    meo, dajbi.t
    vobis.
    Usque
    modonon
    pe-
    <tistis
    qujdquam
    in iiomine
    meo; petite
    et acci-
    <
    pietis,
    ut
    gaudium
    yestrura sit
    plenum.
    Hsecin
    <
    proverbiis
    locutus sum vobis. Venit
    hora,
    cum
    <
    jam
    non
    in
    proverbiis loquar
    vpbis,
    sed
    palam

    de.patre
    annunliabo
    vpbis. J IIo
    diein nominemeo
    ,
    petetis.
    Et
    npn
    dico
    vQjjis, quia ego rogabp

    patrern
    deyobis,
    Ipse
    enim
    patpr
    amat
    vos, quia
    <vosme
    ama,stis,
    et
    credidistis, quia
    a
    Deq
    exivi.
    <
    Exiyi
    a
    patye
    etveu.iin
    mundum;
    iteruin relirjquo
    <
    mundum., e(
    vadp ad
    patrem. Djcunt
    ei
    cliscipuli

    ejus:'
    Ecce nunc
    pal?jmloqueris,
    et
    prpverbium
    <
    nuUum
    dicis, Nqnc scimus, qu.ici
    scis
    pmnia,
    et

    npn opus.
    esl
    tibi, ut quis
    t,e
    in,tej?rpget:
    in
    ljoc
    <
    credinius, quia
    a Deoexisti.
    Amenamen
    dicgvobi,s,
    si
    quidpetierith Pqtrem
    in
    iiwnine
    meg,
    dabit vobis.
    Usque
    modo non
    pelhtis
    quidqUf.um
    in
    nominemeo;
    petite
    e%
    accipieiis,
    ut
    ga,u-
    diumveslrum
    sit
    plenum. (ExBeda.) Dupbus
    modis
    '
    ijjlelligi po.test:
    vel
    quia
    non in
    iipnjinemeppetistis,
    quod
    nomen
    non
    sicut
    cpgnQscenduni
    est
    cognovi-
    stis,
    vel
    non
    petistis quidquam, quonia?n,
    in
    cpmpa-
    ratione rerum :
    quas petere debujstis, pro
    nihilo
    habendumest
    qupdpetistis,
    Pelite
    et
    gccipietis,
    ut
    gaudium
    v.estrumsit
    plenum.
    Ac si
    patentey
    dicat : Non fluxa sceculi
    gaudia,
    quoe
    et mcerore
    semper
    mixta
    et
    dolore
    flnienda
    sunt,
    sed illud
    singulare gaudium
    a
    patre petite,
    cujtisplenitudo
    uullo
    cujuslibet inquietudinis
    atta-
    ctu
    niinuitur, seternitas ntillounquam
    termino dis-
    solvilur;
    si lalia
    petendo perstiterilis,
    talia
    petendo
    prpeul
    dubio
    quaepetitis accipietis,
    si mores nienti
    concordant
    petenl,is.
    Parum enimutilitatis
    aflert,
    .
    bene orando
    superna quserere, cjui
    uon destilit
    per-
    '
    versevivendo in infimis
    implicari.
    -Hwcin
    proverbih
    locutussum
    vobis;venithora,
    cum
    jami\gi\
    in
    proverbiisloqugr
    vg.bis,
    sed
    palgmdePalre
    meo.annunliabo.vgbh.
    J am
    parvuli ftierant,
    necdum
    intelligerepptuerunt, quompdo paler
    esset
    jn fllio,
    el filiusin
    patre,
    et
    csetera, quce
    ad
    profundamyste-
    riorumdivhiitatis
    pertinebant,
    iiecdumscire
    potue-
    runt. ldeo in
    proverbiis, quasi iij
    oenigmaleloqui
    illisvidebatur
    poniinus;
    sed
    prpmittit
    ille
    horam,
    in
    quapalam
    illis de
    palre Ioqueretur.
    Illamiiimiruni
    horara
    significabat, qua pis, peracta
    sua
    passipne
    ac resurrectione, Spiritcjs
    sancti erat
    gratiam
    datu

    rus. Tunc enim


    specialiter
    intus
    instructi, speciali
    Adilectionp
    succensi, quo perfectius omnia,
    quse
    de
    agnitione d.iyLnitatis mortalibus erant
    capienda,
    ceperunt, e.pa.rdentiussola, quce
    ad
    ejus
    visionem
    promerendam juvarent, petere
    ac
    desidprare cura(-
    venmt.
    Illa diein nominemea
    petetis.
    Id
    est, quos
    adsa-
    lutem
    tantummodp auiniarum
    vestrarum,
    et
    quse
    ad
    gaudia
    seterna
    pertinere videantur,
    petere
    jnci-
    pietis,
    et maxime ut
    intelligatis quid
    sit
    quod
    dixi:
    Ego
    et Pater unum
    sumus,
    vel
    quomodppater
    sit in
    me,
    el
    ego
    in
    patre.
    Tunc in
    ejus
    nomine
    petunt,
    qui petunt, quia
    in sono
    ejus
    nominis non
    aliud,
    quam
    i-em
    ipsam esse, quce
    hoc nomine
    vocatur,
    intelligunt.
    Hi
    possunt utcunque cogitare poniinum
    nostrum J esum
    Christum,
    in
    quantum hpmo est,
    B
    pro
    nobis
    interpellare patrem;
    in
    quanfum
    Deus
    cst,
    nos
    exaudire cum
    patre, quod
    eum
    sigi^ifica.sse
    ar-
    bitror,
    ubi
    ait.:
    Et non dico
    vobh, quia ego rogabo
    Patrem de
    vob\s.
    Potest enim
    npn inconvenienter
    accipi quod
    ait: Et non dico
    vobis, quia ego rogabo
    patrem
    de
    vobis, quia npn
    de
    prsesenti rogo,
    sed
    de futuro
    posuit, rogabo, quod
    sanctis ad internam
    pacem receptis ppn opus
    sit
    jcmi aliquid rogare
    de
    illis, quia niinjrum
    tanta beatitudine
    dpnandi
    sint, quceamplior
    essenon
    possit.
    Ipse
    eiiimPater
    gmat
    vos, quia
    pos
    me
    amastis,
    et
    credidistis, quiaegogDeg
    exivi. Non ita
    intelUgen-
    dum est
    quod
    dixit :
    quia vgs
    me
    amasiis, quasi
    priores
    1111amarint
    Christum,
    sed ita
    polius, quia
    pater
    illos
    gratuitp
    amore
    prsevenerit, atque
    ad
    C
    amandum
    credendumque
    filiumamando
    sustulerit,
    et
    quia ipsi agnitam
    filii
    dilectionem,
    ac
    fi.dcni
    pio
    et sollicito
    cordp servaverint, majprum pps
    donis
    paternse
    dilectionis esse
    remuneratps,
    qups
    una curn
    filioet
    spiritu
    sancto
    amat, qups amore
    digrjo.sj"u-
    dicat, quod adjunxit: Quia
    vos
    tti^eamasth, padem
    ratione sentiendum
    est,
    quapropter,
    quicunque
    fi-
    lium recte
    habet,
    hunc cum
    palre
    e.t
    spirilu sancto
    amat. Et
    quia
    liorum
    inseparabijis
    est natura divi-
    nitatis,
    borum una
    eademque
    sunt clona
    virtutis,
    hoc
    est, quod amatjs,
    et creditis
    quia
    a Deoexivi.
    Exivi aPatre et veni in
    munaluni;
    iterum
    relinquo
    mtmdum,
    et vadoadPalrem. Exivit a
    palre,
    et venit
    in
    mundum, quia
    visibilismundo
    apparuit
    inJ iuma-
    _
    nilate, qui
    erat invisibilis
    apudpalrein
    in
    djvinitate.,
    Exivit a
    pati'e, quia
    non in
    ea
    forma
    qua cequalis
    est
    patri,
    sedin
    assumpta
    creatura minor
    apparuit.
    Et venit in
    mundum, quia
    in ea
    forma seryi
    quam
    accepit,
    etiammundi
    htijus
    amatoribus sevidendum
    prcebuit.
    lterum
    reliquit
    mundumet redit ad
    pa-
    trem, quia
    ab
    aspectu ainalorunj mundi, quod
    vide-
    rant
    abstulit,
    et se
    amatqribus
    suis
    sequalempalri
    esse,
    credendumdocuit.
    Reliquit
    mundumet rediit
    ctd
    patrem, quia Iiun^anilafem, quam
    induit
    per
    ascensionem,
    ad invisibilia
    paterncemajestalis
    ad-
    duxit. Hcec
    quidem
    verba Dpmini
    mystica,
    et sicut
    ipse
    teslatur,
    in
    prpverbiis
    sunt
    dicla,
    Sed
    discipuli
    quibus
    dicebantur,
    adeo
    adhup
    carnales
    ej-ant,
    ut
    eorum
    profuniitalem
    minime
    capereiit,
    et non
    Sft-
    505 SMARAGDIABBATIS 304
    lum arcana
    dictorum,
    sed liec
    ipsamignoranliam
    A
    suam
    inlelligerenl, putanles simpliciler
    et dilucide
    prolata, quse
    non
    intelligentibus proverbia erant,
    ecce
    continuoresponderunt:
    Ecce nunc
    palam loqueris,
    et
    proverbium
    nullum
    dicis. Palam
    igitur loqui eestimabant, cujus mysteria
    dictorum necdum
    comprehendere valebant; quod
    auteni
    adjungunt:
    Nunc
    scimus, quia
    sch
    omnia,
    et non
    opus
    est libi
    ut
    quis
    le
    interrogel:
    inhoc
    credimus,
    quta
    a Deo
    existi, aperte ostendunt, quia Ioquens
    adeos Domi-
    nus,
    maxime
    disputabat, quoe
    illos delectabanl au-
    dire,
    et
    quse
    illi
    inlerrogare volebant,
    haec
    ipseproe-
    veniens eos ultro
    proferebat.
    Unde merito illum
    scire
    omnia, quasi Deum,
    el
    quasi
    Dei
    Filium,
    a Deo
    venisse credunt et confltentur.
    Aperlum namque
    I
    divinitatis indicium
    est, cogitationum
    nossesecreta.
    CONCORDIA.
    IstarumduaruminDei
    patrisnomine
    fit coneordia
    lectionum.
    IN LITANLAMAJ ORI.
    EPIST.BEATIJ AGOBI
    APOSTOLI,
    CAP.V.
    Confitemini alterutrum
    peccata veslra,
    et orate

    pro
    invicem ut salvemini. Multum enim valet

    deprecatio justi
    assidua. Elias homo erat similis

    nobis, passibilis,
    et oratione
    oravit,
    ut non
    plue-
    ret
    super
    terram,
    et non
    pluit
    annos
    tres,
    et
    menses sex. Et rursum
    oravit,
    et ccelumdedit
    <
    pluviam,
    et terra dedit fructum suum. Si
    quis
    autem ex vobis erraverit a
    veritate,
    et converte-
    rit
    quis eum,
    scire debet
    quoniam, qui
    converti(
    fecerit
    peccalorem
    ab errore vioe
    suce,
    salvabit
    animam
    ejus
    a
    morle,
    et
    operit
    mullitudinem
    <
    peccatorum.

    Confitemini
    alterutrum
    peccala vestra,
    etorate
    pro
    invicemut salvemini.
    (Ex Beda.)
    ln hac aulemsen-
    tentia illa debet esse
    discretio,
    ut
    quotidiana
    levia-
    qiie peccata
    alterutrum
    cosequalibus confileamur,
    eorumque quolidiana
    credamus oratione salvari.
    Porro
    gravioris leprceimmunditiam, juxta legem,
    sacerdoti
    pandamus,
    atque
    ad
    ejus arbitrium, quali-
    ter el
    quanlo tempore jusserit, purificare
    curemus.
    Multumenimvalet
    deprecaliojusli
    assidua. Elias
    homoerat simitis
    nobis, passibilis,
    et oralione
    oravit,
    *
    ut non
    plueret super
    terram,
    et non
    pluit
    annos
    tres,
    et mensessex. Decenter astruit
    exemplo, quantum
    deprecatiojusti
    valeat
    assidua,
    cumElias una tan-
    Uimoratione
    orando,
    tam
    longo tempore
    coelos
    coiuinuerit,
    terris inibres
    averlerit,
    fructus mortali-
    bus
    negaverit.
    Et rursus ubi
    voluit,
    ubi
    tempus
    esse
    perspexit,
    ubi
    longo
    inedioelabe cor
    regis supeibi
    et
    gentis
    idololatrse,
    ad
    poenitentiain
    vidit
    inflexum,
    unam solummodo orationem
    oraverit,
    et fructus
    alque aquas, quas negaverat,
    terris restituerit. Sic
    enim
    sequilur
    :
    Et rursum
    oravit,
    etcwlumdedit
    pluviam,
    el terra
    dedit
    fructum
    suum. Semel
    ergo
    et
    prius
    et
    postmo-
    dum
    oravit,
    et hocuuus
    Elias,
    ac tanla
    impetravit,
    quantuni
    his valel
    frequens plurimorum
    oratio
    ju-
    Astorum?
    Sed ne
    trepidaret
    nostra
    fragilitas, repu-
    tans setanto
    prophetse, qui
    curru
    igneorapi
    meruit
    ad
    coelos,
    similia facere non
    posse,
    consulte beatus
    J acobus,
    de
    ejus
    oratione
    loculurus,
    ita inchoavit:
    Elias homoeral similis
    nobis,passibith.
    Homonam-
    que eral,
    tametsi nulli hominumvirtute
    securfdus,
    similis nobis"
    origine carnis, passibilis
    ut nos et
    mentis
    fragilitate
    el carnis. Nam
    quod
    carne
    fragilis
    esset, apud Sareptenam
    viduam viclum
    quserendo
    monstravit.
    Quod
    mente
    quoque passibilis
    fuerit
    ostendit,
    cum
    post
    redditas terris
    -aquas,
    extinclos-
    queprophetas
    et sacerdotes
    idolorum,
    unius mulier-
    culaeminis
    exlerritus, per
    deserta
    diffugit. Quanti
    autem sit meriti
    apud Deum, pro
    infirmantibus
    orare,
    eosque
    sua
    peccata confitenles,
    ad amissam
    B
    revocare
    sospitatem,
    subdendomanifestatur:
    Si
    quis
    autetrt erraverit ex vob.s
    averitate,
    etcon
    verlerit
    quh eum,
    etc.
    Quia
    enim in
    superioribus
    hujus epistolsepartibus, J ingua
    nostra a
    maligna
    vel oliosa locutione
    restringitur, opportune
    in
    fine,
    quid
    maxime
    ioqui
    debeamus ostenditur. J ubemur
    itaque
    orare et
    psallere Domino,
    quoties aliquibus
    pulsamur
    adversis. Itemconfiteri alterutrum
    peccala
    nostra,
    et orare
    pro
    invicemut
    salvemur;
    pro
    sa-
    hitate
    proximorum
    nonsolum
    temporali,
    sed
    polius
    seterna, quantam possumus impendere
    curam. Si
    enim
    magnce
    mercedis
    est,
    a morte
    eripere
    carnem
    ;
    quandoque morituram, quanti
    erit meriti a morte
    i animam liberare in coelesli
    patria
    sine fine victu-
    ram. Notandum
    sane, quod quidam,
    codices
    habent,
    i
    *-
    salvavitanimamsuatna
    morte,
    et ex
    ambigub
    Grseco
    t o-too-ei
    tyvyjiv
    ix
    OKVKTOV,
    ita et recte
    interpretaripo-
    i
    test,
    et revera
    qui
    errantem
    corrigit, sibimetipsi per
    hocvitoecoelestis
    gaudiaampliora conquirit:
    Satva-
    i
    bit, inquit,
    animum
    ejus
    a tnorte.
    Et
    operit
    mulliludinem
    peccatorum. Qui peccato-
    rem ab errore
    convertit,
    et
    ejjuspeccala per
    hanc
    , conversationem ab
    aspectu
    interni
    judicis superpo-
    sitione vitaemelioris
    absconclit,
    et sua
    quoque,
    in
    ,
    quibuscunque
    offenditerrata abintuitu
    ejus, qui
    om-
    nia
    videt,
    proximum
    curando
    contegit, juxla
    iUud
    Psalmistoe: Beati
    quorum
    remissmsunt
    iniquitales,
    s el
    quorum
    tecla sunt
    peccaia.
    Non obliviscitur bea-
    , tus
    J acob, quod superius
    ait: Nolite
    plures
    magislri
    ,
    _
    fieri,
    fralres mei. Ibi
    namque imperfectos
    in
    prcpria
    1 actione ac
    magisterii officio, quia per jactantiani
    quserebant,
    submovet. Hicvero instruclos ex omni
    s
    parte, quid erga
    salutein
    proximorum per
    amorem
    -
    fraternitatis
    agere
    debeant edocet.
    Quod
    enimhic
    e doctor facere
    perhibetur,
    hoc alio lococharitas fa-
    ii cere
    memoratur,
    dicenlebeatoPetro
    apostolo
    :
    Quia
    ,
    charitas
    operiimultiludinempeccalorum.
    Nec
    praeter-
    s
    eundum, quod
    hsecerrantis
    conversatio,
    non solum
    c
    loquendo,
    sed
    plerumque
    etiam bene
    agendo perfi-
    citur. Nam si
    quis
    eliam
    lingua
    tacente
    proximis
    a
    exempla
    bonseactionis ostendif, eosque
    ad miranda
    i-
    quceneglexei'ant eleemosynce
    vel
    hospitalilatis
    vel
    t,
    aliarum
    opera
    virtutum convertit,
    oflicium
    profecto
    i-
    doctoris
    exsequitur,
    ac
    pro ejusquem
    correxit salva-
    SOS COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELIA.
    306
    tione
    fratris,
    cerlani a
    pio judice
    mercedemconse- ,
    quelur.
    ALIAEXP0SITI0EPISTOLjE DEATI
    J ACODI,
    CAP.V.
    (ExBeda.)
    IsteJ acobus filius
    Alphaeifuit, qui
    et
    frater Domini nominatur. Tresenimsorores
    fuerunt,
    mater
    Domini,
    et MariaJ acobi et
    J oseph,
    et mater
    filiorumZebedcei. Tantseenim
    sanctitatis isteJ aco-
    bus fuisse
    narratur,
    ut
    propter ejus
    necemdicatJ o-
    sephus
    subversamesse Hierusalem. Hicautem
    post
    passionem
    Doniini anno tricesimo suum feliciter
    consummavit
    martyrium.
    Confitemini
    alterutrum
    peccata vestra,
    et rel.
    (Ex
    Cassiod.) Confitebor
    enim
    sequiyocum
    nomen
    est,
    sed
    pro
    locorumdiversitate diverse
    suscipitur. Confilen-
    tur enimet
    qui
    Domino
    gratias
    referunt, confitentur
    et
    qui peccatadeplorant.
    Sed illudin
    gaudio,
    istud
    J
    in
    lacrymis
    est;
    illud in sancta mentis
    alacritate,
    istud in cordis noscitur esse contritione.
    Multumenimvalet oratio
    justi
    assidua. Sic enim
    scriptum"est:
    Orationes
    juslorum
    exaudiet
    Dominus;
    namet
    ipse
    Dominusait:
    Quidquidpetierilh
    in ora-
    lionecredenles
    accipietis.
    Non
    pluit
    annos
    tres,
    etc. Hictria
    tempora
    mundi
    significantur.
    Primum abAdam
    usque
    ad
    Noe-;
    se-
    cundumaNoe
    usque
    ad
    Moysen;
    tertium a
    Moyse
    usque
    ad advenlum
    Doniiui, quando ipse
    Dominus
    J esus Christus
    advenil,
    et arcscentem noslri cordis
    humum
    ,
    imbre fidei et
    baptismatis irrigavit.
    Per
    ccelum
    qui pluviam
    dedit doclores
    inlelliguntur; per
    pluviamipsorumspiritualis doctrina; per
    terram si-
    gnalur Ecclesia,
    et
    per
    fructumsanctcevirtutes in-
    *
    telliguntur. Cmlum, inquit,
    dedit
    pluviam,
    et lerra
    dedii
    fructutn
    suum. Potest autem et
    per
    tres steri-
    Iitatis annos et menses
    sex,
    sterilia sub Anlichristo
    signiflcari tempora, qucepostea largiente
    Domini
    gratia
    credimus esse fcecunda.
    Qui
    converli
    fecerit peccatorem
    salvabit animam
    ejus.
    Id
    est,
    liberabit a morle seterna animam
    ejus,
    a morte
    perpetua, quoe
    animse
    pro peccatis
    debetur.
    El
    operit
    multitudinem
    peccatorum.
    Sive iUius
    quem convertit,
    sive
    sua, qui convertit, per poe-
    nitentiam
    contegit peccata
    : Beati
    enim,
    ait Psalmi-
    sta, quorum
    tecta-sunt
    peccata.
    Suaautem
    per
    cha-
    rilalis offlciummalenociva
    operuit peccata
    : Charitas
    enim,
    ait
    Apostolus, cooperit
    multitudinem
    pecca-
    loram.
    ...-.
    EVANGELIUM
    IXSCX,
    CAP.XI.
    Quis
    vestrum habebit amieum, et ibit ad illum

    media nocte et dicet illi:


    Amice,
    commoda mihi
    tres
    panes, quoniam
    amicus meus venit de via ad
    <
    me,
    et nonhabeo
    quodponam
    ante illum. Et ille

    deintus
    respondens
    dicat: Nolimihi moleslus
    esse,
    jam
    ostiumclausum
    est,
    et
    pueri
    mei mecum sunt
    j in
    cubili,
    non
    possumsurgere
    etdare tibi. Et ille
    si
    perseveraveritpulsans,
    dicovobis,et
    sinondabit
    <illi
    surgens,
    eo
    quod
    amicus
    ejus sit, propter
    im-
    <
    probitatem
    tamen
    ejussurget,
    et dabit illi
    quotquot
    <habet necessarios. Et
    ego
    vobisdico; Petite et da-

    bitur
    vobi,quserite
    et
    invenietis, pulsate
    et
    aperie-

    A
    tur vobis. Omnis enim
    qui petit accipit,
    et
    qui

    quaerit invenit,
    et
    pulsanti aperietur. Quis
    autem
    <exvobis
    patrempetit panem,nunquidlapidem dabjt
    ;
    t
    illi ? aut
    piscem, nunquidpro pisce serpentem
    da-
    <
    bit illi ?aut si
    petierit ovum,
    nunquid porriget
    iUi
    <
    scorpionem
    ? Si
    ergo
    vos cum sitis
    mali,
    nostis

    bonadatadare filiis
    vestris, quantoniagispater
    ve-
    ster decoelodabit
    spiritum
    bonum
    petentibusse!
    2m's
    vestrumhabet
    amicum,
    et ibit ad itlummedia
    nocte,
    etdicet
    illi:Amice,
    commodamihitres
    panes,
    etc.
    Rogatus
    a
    discipulis salvator,
    nonmodoformainora-
    tionis,
    sedet inslantiam
    frequentiamque
    tradit oran-
    di. Amicus
    ergo
    ad
    quem
    media nocte
    venilur, ipse
    Deus
    intelligitur,
    cui in media tribulatione
    suppli-
    ,
    care,
    et tres
    panes,
    id
    est, intelligentiamTrinitatis,
    :
    B
    qua prsesentis
    vitaeconsolentur
    labores,
    eflhgitare
    debemus. Amicus
    qui
    venit de
    via, ipse
    noster est
    animus, qui
    toties anobis
    recedit, quoties
    ad
    appe-
    tendaterrena et
    temporalia
    foris
    yagatur.
    Redit vero
    ccelestique
    alimonia refici
    desijderat,
    cum in se re-
    versus, superna ccepei-it
    ac
    spiritualia meditari,
    de
    quo pulchre qui petierat adjungit*i~Ntin
    se
    habere,
    quodponat
    ante
    illum, quoniam
    animae
    post
    sseculi
    tenebras Deum
    suspiranti,
    nihil
    prseter
    eum
    cogitare,
    nil
    loqui,
    nil libet intueri. Solum
    quod recognovit
    summaeTrinitatis
    gaudium contemplari, atque
    ad
    hoc
    plenius
    intuendum
    pervenire satagit.
    El illedeinlus
    respondens
    dicat : Noli mihi mole-
    slus
    esse,jam
    ostiumclausum
    est,
    etc. Ostium
    amici,
    divini est
    intelligenlia sermonis, quod
    sibi
    Aposlolus
    C
    orat
    aperiri
    ad
    loquendummysterium
    Christi. Clau-
    sumque
    est
    tempore
    famis
    verbi,
    cum
    intelllgentia
    non datur. Et ilii
    qai evangelicam sapientiam,
    tan-
    quampanemerogantes, per
    orbem
    lerrse
    praedicave-
    runt, pueri patrisfamilias
    jam
    sunt insecreto
    quie-
    tis cum
    Domino,
    et tamen orando
    efficitur,
    ut acci-
    piant.
    Desiderant intellectum ab
    ipso Deo,
    etiam si
    homodesit
    per quam sapientia praedicetur.
    Et illesi
    perseveraverit
    pulsans,
    dico
    vobis,
    etsi non
    dabit illi
    surgens,
    eo
    quod
    amicus
    ejus sit,
    propter
    improbitatem
    tamen
    ejus surget,
    et dabit illi
    quotquol
    habet necessarios. Et
    ego
    vobis
    dico,
    Petite et dabi-
    tur
    vobh,'
    etc.
    Comparatio
    est a minore. Si enim
    amicus homo
    surgit
    de
    Iecto,
    et dat non
    amicilia,
    sedtsedio
    compulsus, quanto magis
    dat
    Deus, qui
    "
    sinetoedio
    largissime
    donat
    quodpetitur!
    Sedadhoc
    se
    peti vult,
    ut
    capaces
    donorum
    ejus fiant, qui pe-
    tunt. Ne
    itaque
    deviaveniens amicus inedia
    dispe-
    reat,
    hoc
    est,
    ne animus
    nuper
    ab erroris sui vani-
    tate
    resipiscens,
    desiderii
    spiritualis
    diutius
    inopia
    tabescat, petamus epulas verbi, quibus alatur, quse-
    ramus amicum
    qui det, pulsemus
    ostiuni
    quo
    ser-
    vantur absconsi.
    Magnam
    enim
    spemdedit,
    et dat
    ille, qui promittendo
    non
    decipit.
    Omnisenim
    qui petit, accipit,
    et
    qui qumritinvenit,
    et
    pulsanti aperietur. Ergo juxta proemissampostu-
    lantis amici
    parabolam, perseverantia opus est,
    ut
    accipiamus,
    cmod
    petimus,
    et
    inveniamus, quodquse-
    rimus,
    et
    quod pulsemus aperiatur.
    Nam si
    petenti
    307
    SMARAGDIABBATIS
    508
    datur,
    et
    qucerensinvenit,
    et
    pulsanli apefitur,
    cui.
    non
    datur,
    et
    qui
    non
    irivenit,
    et cui non
    aperitur,
    apparet quod
    nonbene
    petierit, quaesierit,pulsaverit.
    Quh
    autemex vobh
    "palrempetit pahem, nunquid
    lapidem
    dabit
    illi ? Panis
    intelligitur
    cbaritas
    propler
    majoremappetituni.
    Et lam
    necessaria,
    ut sineilla
    cxeteranihil
    sinl,
    sictA
    siftepane
    mensa
    inopsest,
    cui
    contraria est
    cordisutirilia, quaiiitepiuicomparavit.
    Aul si
    piscem, nunquid prd pisceserpirilem
    dabit
    illi ? Piscisest fldcs
    ilivisibilium,
    vel
    propler aquatn
    baptismi, velquia
    deinvisibilibuslocis
    capilur. Quod
    etiamfides
    hujus
    ttrundi fluctibus cifcumlalrata non
    ffangilur,
    recte
    pisci comparalur,
    cui coritrarium
    posuil serpentem, propter
    vehena
    fallaciae, quoe
    etiam
    primo
    homini male suadendo
    prceseminavit.
    Aut si
    petieril
    ovum,
    huiiquid porriget
    ilti
    scorpio-
    nem? In ovoindicalur
    spes.
    Ovutri enimnondumest
    fcelus
    perfectus,
    sedfovendo
    speratur.
    Cui contra-
    rram
    posuit scorpiohem, cujns
    aculeusvenenatus re-
    tro timendus
    est,
    sicut
    spei
    contrarium est
    retrospi-
    cere
    ,
    cum
    spes
    futurorum in ea
    quse
    aritesunt se
    extendat.
    Si
    ergo
    voscumsith mali noslis bona dare
    fitih
    vestrh, quanlomagh pdler
    Vesterdeccelodabit
    spiri-
    tumbonum
    petentiuus
    se.
    Quomodo
    mali daiitbona?
    sed malos
    appellavit
    dilectores adhuc sseculi
    liujus
    et
    peccalores.
    Bona vero
    qiioe
    daut,
    seciindumeo-
    rum sensumbona dicenda
    sunt, quia
    hsec
    pro
    bonis
    habent, quanquam
    in rerum natura ista bona
    sint,
    sed
    lemporalia
    et adistamvitaminfirmam
    pertinen-
    tia,
    et
    qiiisquis
    ea malus
    dat,
    non de suo dat : Do-
    mini est terra et
    pleniludo ejus, qui fecit
    cmiumet
    terram,
    et omnia
    qum
    ineh sunt.
    Quanlumergospe-
    randum
    cst,
    daturum Deumnobis bona
    peteiitibus,
    nec nos
    possedecipi,
    ut
    accipiamus
    aliud
    pro alia,
    cumab
    ipsopetimus, quando nos,
    eliamcumsumus
    mali,
    novimus iddare
    quod petimur.
    Non enimde-
    cipimus
    filiosnostros. Et
    qiialiacunque
    bona
    damus,
    non de
    nostro,
    sed de
    ipsius
    damus. Aliter.
    Apo-
    stoli
    qui
    eleclionis meritebonitateni
    generis
    humani
    excesserant,omnibusmodis superncebonitatis
    intuitu
    mali esse dicuntur.
    Quia
    nihil est
    perseinetipsum
    stabile,
    nihil
    immutabile,
    nihil
    bonum,
    nisi deitas
    sola. Oinnesvero
    crealuroe,
    ut beatitudinem seter-
    nitalis vel immutabilitatis
    oblineant,
    non hoc
    per
    suam
    naturam,
    sed
    per"
    creatoris sui
    parlicipatio-
    neift et
    gratiam consequunluf. Quod
    vero
    dicitur,
    quaftlo magis pater
    vesler de coelodabit
    spiritum
    bonum
    pelentibus se,
    ostendit
    Spirilum
    sanctum
    ple-
    nitudinem
    essebonoiHimDei,
    etea
    quse
    divinitusad-
    minislraiilur,
    non alia
    absque
    ea
    subsistere, quia
    om-
    nes
    utililates, quse
    ex doiiorumDei
    gratia suscipiun-
    tur,
    ex islo fonte emanant.
    C0NCOUD1A.
    In
    petitione
    orationis,
    et in
    acceptatione
    mUrieris
    istarum duarumftt concerdialectienum.
    IN ASCENSIONEDOMINI.
    LECTlOACTlIUM
    APOSTOLO&tlM,
    CAP.I.
    Primum
    quidem
    sermonem feci de
    omnibus,
    A
    o
    Theophile, quaecoepit
    J esris facere et docereUs-

    que
    in diem
    qua praecipiensapostolisper Spiritum
    sanctum
    , quos elegit assumptus
    est.
    Quibus
    et
    '
    pfsebuit
    se
    ipsufti
    vivtam
    post 'passioneiii sriani,
    in
    *
    imiltis
    argiimeritis, pef
    dies
    '(fuadragiftla'appafelis

    eis, etloquens defegiio


    Dei. Et coriVesceris
    pfce-

    cepit
    eis ab
    HierosoiyVnis
    ne
    discenerCrit,
    sed
    expe-

    clareiitproriiissibnemPatfis/quariiaudistis, iiiquit,

    per
    osmeum':
    quiaJ oannesqftidembaptizavitaqua,
    vos auterii
    baptizabmiiiii SpifitU sancto,
    iion
    post
    multos hos dies.
    Igitur
    cnii
    coriveneraiit,
    iriterro-

    gabafti
    'eiini dicentes:
    Doniine,
    si iii
    leriipofe
    hoe
    reslilues
    fegnum
    Isfkel ? Dixit aulelii eis : Nhiifest
    Vestrumnosse
    tienipOra
    vel
    iftomenta, qhce
    Patef

    posftit
    iii sua
    potestate,
    sed
    accipietis
    virtutemsu>
    B <
    ptervenientis Spiritus
    sancli in
    vos,
    et eritis iriihi
    testes inliieriisalemet inomni J udoeaet Satfsaria
    et
    usque
    ad ultimunl tefrse. Et cumJ iseC
    'dixisset,
    videiilibus illiselevatiis
    est,
    et nubeS
    shscepii
    eum
    ab octiiis eofum.
    Cumqttb
    iiitttererilur in cceium
    euntem
    illuiii,
    eccetiuoviri astitefiifti
    juxta
    illosift

    vestibus
    albis, qui
    et dixerurit i Vifi
    Galil&i,
    qiiid

    statis
    aspiciehles
    ift Coeluih? ffic J eshs
    qiii
    assiim-

    plus
    est a vobisin
    Coelum,
    sic
    veniel, quematlino-

    dumvidistiseuifteuritemin coelum. t
    Primiim
    quidethsCniiohetnfeci
    de
    ohinibus,
    oTheo-
    phile, qumcmpit
    J esiis
    fackfe
    'ei HWere.
    (Ex Bedci.)
    DeomhibussedicitGhfisli factis et dictis in Evah-
    gelioscripsisse,
    nori
    quod
    omnia
    compreberidef
    e
    po-
    tuerit,
    liesit conlrarius
    J oanni, qui
    ait: Mnlla
    qui-
    ^"
    demCtidia
    signa feclt
    J esus in
    conspeciudiscipulo-
    rum
    suoruhi,
    qtm
    nonSiint
    scripta
    in librohoc
    (J ociih
    utt.),
    sed
    quod
    de oif.ftibtts
    elegefit,
    uridefacefet
    sermoriem, quoejudicavit apta
    el
    congfua
    siiffieere
    officip
    dispensatipnis
    suse.
    Theopbilus interpretatiir
    Dei
    amator,
    vel a Deoamatus.
    QuicUiiqueergo
    Dei
    amalor
    est,
    ad se
    scriplurii
    leriet suoehic
    aninice,
    quia
    Lucas medicus
    scripsit,
    inveniet salutem. Et
    notandum, quod
    ait:
    Quw
    c&pit
    J esus
    facere
    Cl do-
    cere. Primo facereet
    posteadocefe, quia
    J esus bo-
    nus doctor est
    institueiis,
    ntillaiiisi
    quse
    fecit doctiit.
    Usque
    iii
    diem, quaprmcipiensupgslolis per Spiri-
    tum
    sanclum, q\wselegitassumpius est,
    elc. Trans^
    Censioverboruhi
    ordinem
    turbans, per hjiierbaton
    ^.
    legenduni,
    usque
    ih diem
    qua assuniptus
    est, prse-
    cipiens
    ante
    assumptionem,
    id
    est, prsecepta
    dans
    apostolis,
    quae
    vel hlc vel in
    Evangeliisleguntur.
    Est
    efgo
    setisus:
    Scripsi
    de J esu a
    tempore quo
    ctEpit
    signa
    facereet
    docere, usque
    in
    diem, qua
    eisdem
    consummatis,
    Uhdevenerat
    rediit, per
    dies
    quadra-
    ginta
    apparens eis,
    et
    J oquens
    de
    fegno
    Dei et con-
    vescens,
    etc. Ad instrueiidam Dominiis fidemsuae
    resurrectionis
    saepiusapostolispost passioriem
    suara
    vivus
    appafet,
    CibOssuinit, eamdemque quatn
    a
    mortuis suscitaverat
    palpandam
    carhem exhibet.
    Sed altiori
    mysterio, per
    Itanc
    quadraginta
    dierum
    cuift
    discipulis
    conversationeift, sighificat
    seocculla
    pfaesentia,
    quaepromiserat impleturum
    : Ecce
    ego
    vobiseiimsuhi gmnibusdiebus
    usque
    ad consumma-
    509
    COLLECTIONESIN EPISTOLASET EVANGELIA. 310
    ttonehi smculi. Iste efiimnuirierus iiahC
    tempora-
    lem
    terrenamque
    vitam,
    vel
    pfdpter quatuor
    anni
    tenipora,
    vei
    propter qiiatuor
    veritoscoeli
    designat.
    Narii
    posiquam
    sepulti
    fuerimus cum ChfistO
    pef
    baptishium
    in
    morte,quasiRubri
    maris caUetraris-
    ito,
    necessafiuiri in hac solitudine Domini habe-
    iniis ducatum, qui
    nos adcoeleslia
    regnaperducaf,
    et
    imaginis
    susedenario remuneraiis
    prcesenlia
    sari-
    cti
    Spiritus, quasi
    vera
    jubiiei quiete
    beatificet. Vos
    auteni
    bapiizabimini Spiritu
    sanctonon
    post
    mullos
    hosdies: nonduni fuerant
    apostoli baplizati,
    non
    tamen
    aqua,
    sed
    Spiritu
    sancto, quOSinlelligimus
    jam
    fuisse
    baptizatos,
    sive
    baptismoJ oannis,
    ut non-
    nuili arbitrantur, seu, quod magis
    credibile
    est,
    ba-
    ptismale
    Christi.
    Neque
    enim ministefium
    bapti-
    zandi
    defuerat,
    ut haberet
    baptizalos servos, pef
    quos
    cseleros
    baptizaret, quia
    non
    defcierat memo-
    rabileilliusiiumililatis ministerium, quando
    eislavit
    pedes.
    Cum
    ergo
    diceret
    Dominus, quia
    J oanues
    quidem
    baptizavit aqua, nequaquamsubjungit:
    Vos
    autem
    baplizabiiis,
    sed, Vos^aulem
    baptizabiminiSpi-
    rttusancto.
    Quianequeapostoli nequesequaces
    eo-
    rum, qui usque
    iiodie
    baptizanl
    in
    Ecciesia,
    aliter
    quam
    J oannes,
    id
    est,
    in
    aqua baptizare proevalent,
    sedtantum invocato Christi
    nomine,
    adest interior
    virtus
    spiritus
    sancti, quae,
    homine
    aqram
    tribuen-
    te, baptizatorum
    animassimui et
    corporapurificet,
    quod
    inJ oannis
    baptismO
    non
    fiebat;
    nonenimerat
    spirilus
    dalus,
    quia
    J esus npndum
    fuerat glorificatus
    (J oan. vm).
    Igitur qui
    convenerant
    inlerrogabant
    eumdicentes:
    Domine,
    si in
    tempore
    hoc restitues
    regnum
    Israel.
    Quoniamapparens
    eis J ocutus est de
    regno Dei,
    spiritusquoque
    sancti non
    post
    multosdies
    promisit
    advenlum; consequenter
    eumde eodem
    regno per-
    cunctantur,
    utrumvidelicet mox adveniente
    Spiritu
    sanclo,
    in
    prsesenti
    restituendum,
    an infuluro san-
    ciisfesefvandumcfedefedebeant. Carriaiesenini ad-
    huc
    discipuli
    resurrectione Christi
    completa,
    conli-
    nuo
    regnum
    Israel credebant esse
    venturum, jttxta
    quodCieophas
    ait: Nos auiem
    sperabamus,quodipse
    esset
    redemplurus
    Israel,
    et
    evangelisla prsemisit,
    quia
    Domino
    Hierosoiymam
    venturo
    existimarent,
    quod
    confeslim
    regnum
    Dei manifestaretur. Sed
    oportebat impleri prophetiam, qua
    Patri canensait:
    Tu vero
    repulhti
    et
    sprevisti
    et dhlulhli Chrhtum
    luum
    (Psal. LXXXVIII). Repuiitenim,
    et
    sprevitfilium
    pater, qtiando
    eumin
    passione
    deseruit
    loquentem:
    Deiis,
    Deus
    meus,
    quare
    me
    deretiquhii (Psal. xx)
    ?
    Distuiit
    autem,
    ut
    quem
    sancti illo
    temporeregnatu-
    rum
    puiabant, exspectent
    indie
    judicii
    in sua
    niaje-
    sialevehtururii. Undeet
    ipse
    Dominus et
    spiritua-
    lem
    Israe),
    et
    regnum
    ccelestea
    pj-ophetis
    fuisse
    pro-
    missumirisinuansait:
    Nonesl vestrumnosse
    iempora
    vel
    momenta, qum
    Pater
    posuii
    in sua
    poiestaie. Ulius,
    inquiens, regni
    tam secrethm
    tempus est,
    ut Patris
    tantummodo
    scientiae
    pateat,
    et
    quando
    dicit: Non est veslrum
    tcire,
    oslendit
    quod
    et
    ipse sciat, cujus
    omnia
    sunt,
    A
    quse
    Patris
    siint,
    sednon
    expediat
    uosse
    mOrtaiibus,
    ut
    semper
    ihcerti de adventu
    jiidicis,
    sic
    quotidie
    vivant, quasi
    ciiealia
    judicaridi
    sirii.
    Sed
    accipietis
    viriuierii
    supervehienlisSpiriius
    sancti
    in
    vos,
    etc.
    Superveniet, inquit,
    invos
    Spirittis
    san-
    ctus :
    nequaquamfegiiiimIsfaei,
    sive
    reghurh
    Dei in
    Isfael,
    ut
    putatis, alfefet,
    sfedvobisviftuteni deirie'
    testificandi
    prcebebit. tafiiuriiqiie fegiii
    illius tehi-
    pOraiongesiiht,
    Ut
    pfius
    iionspiumhahc'
    Hiefosoiy-
    mOfuhi
    urbem,
    veriirii oriines'J udsecetiries
    ,
    dehiiic)
    auterii et
    proxiriiaegerites
    Samafice,
    et adextfeniiirii
    noyissiriios
    quoque per
    circuituminiihdi tefriiiriOs
    Evangeiii
    fama
    percurrat.
    Et cumhmc
    dixissel,
    videhtibusillis elevdtiisest.
    Marciis
    quidem
    aiiam Domini iOcutioriemcomme-
    B
    hiorahs ait: Et Doniinus
    qiiidem
    J esiis
    posiqudm
    lo-
    culilsesi
    eis, assumptus
    esi.inccelum.Sed
    qriia
    Lucas
    signiDCahtitisadjecit:
    Cumhmc
    dixisset,
    elevaiiis
    est,
    ostentiit
    ipfbfedtO
    iilis
    CJ uOs
    Comhiemorayefcil serhiO-
    ftibris
    expietis
    DbmihuiftascCndissPadcceios.
    Et riubes
    susCepit
    euiri aboculisebiiihi. tjbi cfea-
    iiifasiittefeatofi
    pfcestat obsequiiiih,
    astfa iiidicanf:
    nascenleiii
    obhubilarit,
    recipiurit
    niibes ascc^iicieh-
    tem,
    fedeiihli ad
    judiciiihi
    coniitabuhtuf.
    Ecce diio viri aslilerunl
    juxid
    illos ih vesltbut
    albis. Aibsevestes exailatiohi
    iftagiscOhgruuritqciam
    huthiliatiOni,
    et ideoDoinino
    ascenderite,
    in albis
    vCstibtis'
    ahgeli appafent, qui
    nato
    DOiflirio,
    iii alhis
    vestibus
    appafefe
    riori
    dicuntur, quiaqui
    in hativi-
    tate sua
    apparuit
    Deus
    iiumilis,
    ih ascerisionesua
    C
    ostensusest iiOriiosubiimis. Nahi et locus
    congrriit,
    duiri is
    qiii
    in btimili civiiaiuia haius
    est,
    iioino
    demontesublimi
    regressus
    est ad ccelos.
    HicJ esus
    qui assumpius
    esi avobhin Ccelum.Ob
    duas illascausas
    angeli
    videntur: ut Videlicetascen-
    sionis
    trislitiam, regfessioiiis
    cofhmemoratioiiecon-
    solarentur;
    ut et vere in coeluftiillumife nionstra-
    rent,
    et non
    quasi
    in
    coeliim,
    sicut Eliam.
    Sic
    veniet,
    quemadmodum
    vidislh eumeuntemtn
    cmtum. Id
    est,
    in eadehi fofma carnis
    atqiie
    sub-
    stantia veniet
    judicatiifus,
    iri
    qua
    venefat
    jiidican-
    dus,
    cui
    profeclo
    inimorlalitatem
    dedit,
    naturam
    hon
    abstulit, cujus
    etiam
    gloriadivina, qusequon-
    damin monte tribiis
    discipulis appafuit, peracto
    judicio
    ab Oinnibussanclis
    videbiiur, quando
    tolie-
    D
    tiif
    impiiis,
    ne videat
    gloriam
    Dei.
    EVANGELIUM
    MAKCI,
    CAP.CLTIMO.
    <Recumbentibusundecim
    discipulis, apparuilillis

    J estis,
    et
    exprobravit
    illis
    incredulitatem
    illorum
    et dufitiam
    cordis, quia
    his
    qui
    viderant
    eum
    resurrexisse non crediderunt. Et dixit eis:
    Euntes
    <in munduni universum
    prcedicate
    Evangelium
    omni creaturce.
    Qui
    crediderit et
    baptizalus
    fuerit,
    salvus erit.
    Qui
    vefo non
    crediderit, condemna-
    bitur.
    Signa
    autemeos
    qui credidefint,
    hsec se-

    quentur.
    Innominemeodsemonia
    ejicient, iinguis

    loquenlur novis, sefpentes


    toljent. Et si mortife-
    rum
    quidbiberint,
    non eis nocebit,
    Super aegros
    manus
    imponent,
    et bene habebunt. Et Dominus
    m
    SMARAGDIABBATIS
    312
    i
    quidem
    J esus
    postquam
    locutus est
    eis, assum-.

    ptus
    est incoelumel sedet adextris Dei. Illi au-
    tem
    profecti proedicaveruht ubique,
    Domino co-
    <
    operante,
    et sermonem
    confirmanle, sequentibus
    <
    signis.
    >
    Recumbentibusundecim
    discipulh, apparuit
    illis
    J esus,
    etc.
    Quomodo
    novissime?
    quasi jam
    ultra
    eumnon
    viderent;
    novissimum
    quippe
    illud
    est, quo
    Dominum
    apostoli
    in lerra
    viderunt, quando
    ascen-
    dit in ccelum.'Et factumest
    quadragesima
    die
    post
    ejus
    resurrectionem.
    Nunquidnam
    lunc
    exprobra-
    turus
    erat,
    quod
    noucredidissent
    eis, qui
    eumvi-
    derant
    resurrexisse, quando
    etiamet
    ipsi post
    re-
    surrectionem toties eumviderant ? Illud
    ergo
    acci-
    piamus post
    multas demonstraliones
    ejus, quibus
    per
    dies
    quadraginladiscipulisprcesentatusest,
    eum
    J
    eliam novissimerecumbentibus illisundeeim
    appa-
    ruisse,
    id
    est, ipso quadragesimo
    die. Et
    quoniam
    jam
    eral ab eis ascensurus in
    ccelum,
    hoc eis illo
    die maxime
    exprobrare voluisse, quod
    his
    qui
    vi-
    deranl eumresurrexisse non
    crediderant, antequam
    eum
    ipsi viderent,
    cum
    utique post
    ascensionem
    suam,
    prsedicantibus
    illis
    Evangelium, gentes quae
    non
    viderunt,
    fuerant crediturse. Post iUam
    quippe
    exprobrationem
    secutus,
    ait idemMarcus:
    Et dixil eis: Euntes inmundum
    universum,
    prm-
    dicale
    Evangelium
    omni creaturm.
    Qui crediderit,
    etc.
    (ExAugust.)
    Hoc
    ergo proedicaturi, quoniam
    qui
    non
    crediderit, condemnabitur,
    cumid
    utique
    non credideril
    quod
    non
    vidit,
    nonne
    ipsi primitus
    fueranl
    obj.urgandi, quod antequam
    Dominumvi-
    dissent non crediderint
    eis, quibus
    Dominus
    appa-
    ruissel?
    (Ex Greg.) Quod
    vero dixit eis : Euntes inmun-
    dum
    universum, pracdicaleEvangelium
    omni crea-
    turae, nunquid
    suum
    Evangelium
    vel insensatis re-
    bus,
    vel brutis animalibus fuerat
    prsedicandum,
    ut deeo
    discipulis dicatur, praedicare
    omni crea-
    turae? Sed omnis creaturae nomine
    potest
    omnis
    natio
    gentiumdesignari.
    Ante etenim dictumfue-
    rat: In viam
    gentium
    neabicrilh
    (Matth. x).
    Nunc
    autem dicitur : Prmdicateomni
    creaturm,
    ut scilicet
    prius
    a
    J udsea,aposlolorumrepulsaprsedicatio
    tunc
    nobis in
    adjulorium fieret,
    cum hanc illaad dam-
    nationissuaetestimonium
    superbarepulisset.
    Qui
    crediderit et
    baptizatus fueril,
    salvus erit.
    Qui
    veronon
    credideril,
    condemnabitur. Forlasse
    unusquisque apud semelipsum
    dicit:
    Egojam
    cre-
    didi,
    salvus ero : verum
    dicit,
    si fidem
    operibus
    tenet. Vera elenimfides
    est, quae
    in hoc
    quod
    ver-
    num
    dicit,
    moribus non contradicit. Hincest
    enim,
    quod
    de
    quibusdam
    falsis fidelibus Paulus dicit:
    Qui confitentur
    se
    nosseDeum, factis
    autem
    negant
    (Rom. n).
    HincJ oannesait:
    Qui
    dicitsenosse
    Deum,
    el mandala
    ejus
    non
    custodit,
    mendaxest. Cumautem
    dicatur :
    Qui
    vcro non
    crediderit, condemnabitur,
    quid
    hic dicimusde
    parvulis, qui per
    aetatemadhuc
    Credcrenon
    valent;
    nam de
    majoribus
    nulla
    quse-
    stioesl ? In Ecclesia
    ergo
    salvatoris
    per
    alios
    par-
    A
    vuli
    credunt,
    sicut ex aliis ea
    quse
    illis in
    baptismo
    remittuntur
    peccata
    traxerunt.
    Signa
    autem eos
    qui crediderint,
    hmc
    sequenlur.
    In nominemeo
    ejicient dmmonia,
    etc.
    Nunquidquod
    ista
    signa
    non
    facimus,
    minimecredimus? Sed haec
    necessaria in exordio Eeclesiaefuerunt. Ut enim
    ad fidem
    cresceret,
    miraculis

    fuerat
    nutrienda,
    quia
    et nos cum arbusta
    plantamus,
    tam diueis
    aquam fundimus, qnousque
    ea in terra conva-
    luissevideamus. At si semel radicem
    fixerint,
    irri-
    gatio
    cessabit. Hinc est
    etenini, quodPaulus
    dicit:
    Lingum
    in
    signo sunt,
    non
    fidelibus,
    sed
    infidelibus
    (I
    Cor.'xiv).
    Anhabemus dehis
    signis atque
    virtu-
    tibus, quse
    adhuc subtilius considerare debeamus?
    Sancta
    quippe
    Ecclesia
    quoticlie spiritualiler
    facit
    B
    qupd tunc
    per apostolos corporaliter
    faciebat. Nam
    sacerdotes
    ejus
    cum
    per
    exorcismi
    gratiam
    manum
    credenlibus
    imponunt,
    et habitare
    malignosspiritus
    in eorummente
    contradiciint, quid
    aliud
    iaciunt,
    nisi dcemonia
    ejiciunt?
    Et fideles
    quique, qui jam
    vitse
    veteris soeculariaverba
    derelinquunt,
    sancta
    autem
    mysteria insonant,
    conditoris sui laudem
    et
    potenliam, quanlum prsevalent, narrant, quid
    aliud
    faciunt,
    nisi novis
    Iinguisloquuntur? Qui
    dum
    bonissuis exhortationibusmalitiamde alieniscordi-
    bus
    auferunt,
    serpenles
    tollunt. Et dum
    pestiferas
    suasiones
    audiunt,
    sed ttfmenad
    operalionempra-
    vamminime
    pertrahuntur,
    morliferum
    quidem
    est
    quodbibunt,
    sednoneis
    nocebit, quia quotiespro-
    ximos suos in bono
    opere
    infirmari
    conspiciunt,
    C
    dumeis tota virtute
    concurrunt,
    et
    exemplo
    suae
    operationis
    illorumvitam
    roborant, qui
    in
    propria
    aclione
    titubabant, quid
    aliud
    faciunt,
    nisi
    super
    segrotos
    manus
    imponunt,
    ut bene habeant?
    Quse
    nirairum miracula tanto
    majora sunt, quanto spi-
    ritaliora;
    tanto
    majora sunt,
    quanto per
    hsecnon
    corpora,
    sed animsesuscitantur.
    El Dominus
    quidem
    J esus
    postquam
    loculus
    est,
    etc.
    Considerandumnobis
    est, quid
    est
    quod
    Marcusait:
    Sedet adextris
    Dei,
    et
    Stephanus
    dicit: Videocmlos
    apertos,
    et
    filium
    hominis slantem a dexiris Dei.
    Quidest, quod
    hunc Marcus
    sedentem, Stephanus
    vero slantemse vidissetestatur? Sed
    scimus, quia
    sedere
    judicantis est,
    stare vero
    pugnantis,
    vel
    p.
    adjuvantis
    est.
    Quia
    igitur redemptor
    noster as-
    sumptus
    in
    ccelum,
    et nunc omnia
    judicat,
    et ad
    extremum
    judex
    omnium
    veniet,
    el hunc
    posl
    as-
    sumptionem
    Marcus sedere
    describit, quia post
    ascensionis suae
    gloriam, judex
    in fine videbitur.
    Stephanus
    vero in laboris certamine
    positus,
    stan-
    tem
    vidit,
    quemadjutoremhahuit, quia
    ut iste in
    terra
    persecutorum
    infidelitatem
    vinceret, pro
    illo
    : de cceloillius
    graliapugnavit.
    ,
    Illi autem
    profecti prmdicaverunt,
    etc.
    Quid
    inhis
    i considerandum
    est, quid
    memoriae
    commendandum,
    nisi
    quodprseceplum
    obedientise. Obedientiamvero
    i
    signa
    seculasunt. Restat sane
    quoestio
    non
    minima,

    quomodoscripserit
    idem
    evangelista,
    dixisse
    ange-
    lummulieribus:
    Ite,
    dkite
    dhcipulit ejut
    et
    Petro,
    313
    COLLECTIONES1NEPISTOLAS ET EVANGELIA. 314
    quia pracedet
    vos in
    Galilmam;
    ibi eum
    videbith, .
    sicut dixit vobis,
    nec tamen ibi visum a
    discipulis
    Dominum,
    in ullo
    post
    hoec
    Evangelii
    sui loco re-
    tulerit,
    sed
    quod
    ita ab
    angelo
    et a Domino dictum
    sit
    prophetiee
    dictum
    accipiendum
    est: Galilaeanam-
    que interpretatur
    transmigratio
    vel
    revelalio; prius
    itaque
    secundum
    transmigrationis significationem,
    quid
    aliud oecurrit
    intelligendum, prmcedet
    vos in
    Galilmam,
    ibi eum
    videbitis,
    sicut dixit
    vobh,
    nisi
    J quiaChristi-gratia
    de
    populo
    Israel transmigratura
    erat ad
    gentes, quibus apostoli praedicantes
    Evan-
    gelium,
    nuUomodo
    crederent,
    nisi eis
    ipse
    Dominus
    viam in cordibushominum
    prseparaTet?
    Ethocin-
    telligimus, prmcedet
    vos inGalilmam.
    Quod
    autem
    mirarentur
    gaudentes disruptis
    et evictis diflicultati-
    bus, aperiri
    sibi ostium in Dornino
    per
    illuminatio- ;
    nem
    fidelium,
    hoc
    intelligitur,
    ibi eum
    videbilh,
    id
    est,
    membra
    ejus
    invenietis,
    ibi et ibi vivumcor-
    pus ejus
    et in eis
    qui
    vos
    suseeperint agnoscetis.
    Secundum iUud
    autem, quod
    Galilaea
    interpretatur
    revelatio,
    non
    jam
    in forma servi
    intelligendura
    est,
    sedinilla
    qua cequalis
    est
    patri, quodpromisit
    apud
    J oannemdilectoribus suis,
    cum diceret : Et
    egodiligameum,
    et ostendam
    meipsum
    illi. IUaerit
    revelatio
    tanquam
    vera
    Galilaea,
    cumsimiiesei eri-
    mus,
    ubi eumvidebimussicuti est.
    Ipsa
    erit etiam
    beatior
    transmigratio
    ex isto saeculoin illamseter-
    nitatem,
    si
    ejus praecepta
    sic
    amplectamur,
    ut ad
    dextram
    ejus segregari
    mereamur. Tunc enimibunt
    sinistri in combustionem seternam, jusli
    autem in
    vitamseternam.
    '
    CONCORDIA.
    In
    assumptione
    ascensionis
    Domini,
    istarum dua-
    rum fit concordia lectionum.
    DOMINICAPOST ASCENSIONEMDOMINl.
    EPISTOLA PRIMABEATI
    PETRI,
    CAP.IV.
    Estote
    prudentes
    et
    vigilate
    in orationibus. Ante
    omniaautemmutuamin
    vobismetipsis
    charitalem
    continuam
    habentes, quia
    charitas
    operit
    mullitu-
    dinem
    peccatorum. Hospitalesinvicem,
    sinemur-
    muratione.
    Unusquisque
    sicut
    accepit gratiam,
    in

    allerutrum administrantes
    illara,
    sicut boni dis-

    pensatores
    multiformis
    gratioe
    Dei. Si
    quisloqui-

    tur, quasi
    sermones
    Dei,
    si
    quis ministrat,
    tan- .

    quam
    ex virtute
    quam
    administrat
    Deus,
    ut in
    'omnibus honorificetur Deus
    per
    J esum Christum
    Dorainumnostrum.
    Estote
    prudentes
    et
    vigilate
    in orationibus. Et Do-
    minus in
    Evangelio
    nos incerti finis intuitu
    semper
    orare ac
    vigilare prcecepit;
    ait
    namque, loquens
    de
    die
    judicii
    :
    Vigilate
    itaque omni
    tempore, oruntes,
    ut
    digni
    habeamini
    fugere
    isla
    omnia,
    qum futura
    sunt,
    et stare ante
    filium
    hominis. Bene autera in
    orationibus
    vigilare jubemur,
    ut cum stamus ad
    orationem, cogitatio
    omnis carnalis et ssecularis
    abscedat,
    ne
    quidquam
    tunc animus
    prseter
    idsolum
    GOgiletquod precalur. Subripit
    enim
    frequenter
    hostis,
    et subtiliter faUens
    preces nostras,
    a Deo
    A avocat,
    ut aliudhabeamus in
    corde,
    et aliud
    profe-
    ramus in
    voce,
    cumiutentionesincera Deumdebeat
    nonsonus
    vocis,
    sedanimcesensus orare.
    Anteomniaautemtnutuamin
    nobhmetipsis
    chart-
    tatemconlinuamhabentes. Bene
    addit, continuam,
    qua semper diligere
    valeamus
    , semper
    autem
    vigi-
    lare in
    orationibus, fragilitate
    carnis
    obstante,
    ne-
    quimus. Semper his, quas subjungit,
    virtutibus in-
    sistere minime valeamus. Ideo
    hospitalitali,
    do-
    ctrincc,
    administralioni
    gratiarum,
    vel communio-
    numvel
    spiritalium
    in
    proximos, coeterisquehujus-
    modi, quia
    hoec
    nimirum,
    et
    per
    officium
    corporis
    et
    tempora opportuna
    fieri necesse est.
    Ipsa
    autem
    charitas, eujus
    instinctu,
    haec foras
    aguntur, quce
    interiori homini
    praesidet, semper
    ibidem haberi
    B
    potest, quamvis
    in
    publicum
    non
    semper
    ostendi
    potest.
    Quia
    charitas
    operit
    multitudinem
    peccatorum,
    etc.
    Ineo
    maxime,
    cumveraciter Deodicilur: Et dimitte
    nobis debita nostra,
    sicul et nos dimittimus debito-
    ribus nostris. Et
    siquidem
    cuncta
    opera
    bona
    quoe
    facimus, culpas quas
    fecinms diluere et
    cooperire
    certum est. Sed hoc ideo
    specialiter
    de charitate
    dicitur, per quamproximis nostris,
    ea
    quse
    nobis
    debent, donamus, quia juslissimum
    est
    apudDeum,
    ut
    jiixta
    mensuram
    pietalis qua
    mensi
    fuerimus,
    remetietur iiobis. Sicut econtra terribiliter duros
    cordis vir
    sapiens arguit,
    dicens : Homohomini ser-
    vatiram,
    el aDeo
    qumrit
    medelam. Nec
    dubitandum,
    quod
    in eo
    quoque, qui per
    charitatem
    quidquid
    J
    valet
    erga
    correctionem
    proximi admonendo,
    incre-
    pando, castigando operatur,
    charitas
    ipsa operit
    multitudinem
    peccatorum.
    Si
    quh loquitur, quasi
    sermonesDei. Timens vi-
    delicet,
    ne
    prseter
    voluntatem
    Dei,
    vel
    praeler quod
    in sanctis
    Scripluris
    evidenter
    praecipitur,
    vel dicat
    aliquid,
    vel
    imperet,
    et inveniatur
    tanquam
    falsus
    testis
    Dei,
    aut
    sacrilegus,
    vel introducens
    aliquid
    alienum a doctrina
    Domini,
    vel certe
    subrelinquens
    et
    prseteriens aliquid
    eorum
    quse.Deoplacita
    sunt,
    cum
    ipse
    manifestissime
    praedicatoribus
    veritatis,
    de his
    quos
    advitam imbuerant
    prsecipiat
    dicens:
    Docenteseosservareomnia
    qumcunque
    tnandavi vobis
    (Matth. ultimo);
    etenim
    quae ipse
    maiidavit non
    D
    alia,
    et hsecnon ex
    parte,
    sed omnia suis auditori-
    bus ad servandum tradere
    jubet.
    Siquis minhtrat, tanquam
    ex virlute
    quam
    admi-
    nistrat Deus. Tanto humilius
    impendat quisquepro-
    ximo bonumomne
    quod potest, quanto
    certissime
    novit, quia
    a
    semetipso
    non
    polest
    habere
    quod
    im
    -
    pendat.
    Ut in omnibus
    honorificetur
    Deus
    per
    J esumChri-
    stutn. J uxta
    ipsius
    J esu Christi
    prseceptum, quod
    ait: Videant vestra
    opera
    bona,
    et
    glorificent
    Palrem
    vestrum
    qui
    est in cwlh
    (Matlh. vi).
    Honorificatur
    ergoDeus
    in actibus
    nostris,
    cumomne
    quod
    bene
    ac secundum. voluntatem
    ejus facimus,
    non hoc
    :nostris
    meritis,
    sed
    ejus gratise
    tribuimus. Econtra
    516 SMARAGDIABBATIS
    316
    aulerii
    riiala
    quce geritaus,
    nostrse solummalitise
    l
    vel ineflisevel
    igriOrahiisedeputamcls.
    EVANGELIUM
    J OANNIS,
    CAP.XV.
    Cumaulemvencrit
    paraclelus* quemego
    niit-
    <tamvobis a
    patre spiritura veritatisj
    qui
    a
    patre
    <
    procedilj
    ille testimoniuni
    perhibebit
    de me, Et
    vos testimonium
    perhibebitis, quia
    abinitio me-
    <cumeslis. Hsecloculus sum
    vobis,
    ut non scan-
    <dalizemini.
    Absque synagogis
    facient
    vos*
    sed
    <venil
    horaj
    ut omnis
    qui
    inlerftcit
    vos,
    arbitretur
    <
    obsequiurii
    se
    praestare
    Deo. Et hcecfacient
    vobis,
    <
    quia
    non nOVerunt
    patrem neque
    me. Sed hcec
    <locutus sum
    vobiSj
    ut cumvenerit hora eorum

    reminiscamini; quia ego


    dixi vobis.
    Cumauteiti venerit
    Spiritus paracletus, quemego
    mitlamvobisa Patre
    tneo-,Spiritumveritalis,
    qui
    a

    Pairc
    procedit.
    Ex multis sancli
    Evangelii
    locis in-
    venimus, quiadiscipuli
    ante adventum sancti
    Spi-
    rilus minus
    capaces
    erant ad
    inielligendum
    arcana
    divince
    sublimitatis,
    minus fortes ad toleranda ad-
    versa humance
    pravitatis,
    sed eisadvenienle
    spiritu
    cttni
    augmento
    divince
    agnitionis
    data est etiana
    conslanlia vincendi humance
    persecutionis
    tenla-
    menta. Undeeos
    spiritus
    sancti adventu
    promisit
    roborandos
    esse,
    vel adflduciam
    praedicalionis,
    vel
    ad conslantiam
    passionis;
    sicut in
    ipso principe
    apostolorum
    factum esse
    cognovimus, qui prius
    ad
    unius ancillce vocem Christum timuit
    confiieri,
    quemposlea palam
    et omnibus caeteris constantius
    sancto
    spiritu
    roboratus multis J udseorummillibus
    praedicavit,
    ita ut ad
    ejus praedicationem
    tria miiiia
    virorum
    Iegimus credidisse,
    et
    baplizatos esse,
    et
    non
    post
    mullum
    temporis
    etiam
    quinque
    millia
    credidisse.
    Quod
    vero ait:
    Qui
    aPalre
    procedil,
    et
    statim
    subjunxit, quehi egomiiidm, sighificat
    ehirh
    quod ocqualiter
    idem
    spiritus
    sanctus a
    patre
    et
    filio
    procedil,
    et
    aequaliter
    a
    palre
    et fllio
    miltitur;
    sed
    propter
    dislinctionem
    personarurii
    hic diciltif
    a
    palre procedere ,
    et a filio
    mitti,
    et in eadem
    distinctione
    personaruni
    uiiamesse
    operatioriem,
    ac
    voluntatem suam ciim
    patris
    voliiiilate deriiihtiet.
    Venit etiam et sua
    sponle, qui cequalis
    est
    patri
    et lilio
    , quo cognoscatur
    unam esse volcintatem
    atque operationem
    sancicetfiriitatis.
    llle, inquit,
    ieslimonium
    perhibebit
    de
    me,
    et vos
    lesiimonium
    perhibebitis.
    Quia
    qusespiritu
    intus dd-
    cente
    pcrceperunl,
    iisec
    abjecto
    timore
    pfsestitefunt
    foris
    loquehdo
    et aliis ministrando.
    Ipsenamquespi-
    ritus tbrda
    eofum,
    et ad scienliarii veritaiis illu-
    Stfavit,
    et addocenda
    qlice
    hosserit culiuinevefitalis
    erexil.
    Cum autemvenerit
    Paracletus,
    ilte testimonium
    perliibebil
    deihe.
    Tanqriam
    diceret: Odiohabuerunt
    et occiderunl
    videriies,
    sed tale de meParacletus
    testimonium
    perhibebiti
    ut eosfaciat in niecredere
    non videntes.
    El
    vos,
    inqiiit;
    testimoniuni
    perhibebitisi quia
    ab
    initiomecumeslis. Pefhibebil
    spifitus
    sanctus, per-
    hibebilis
    etvos, quia
    abhiilio mecum
    estis; polestis
    A
    prsedicarequod noslis, qiiod
    ut modo non
    facitis,
    illius
    spifitus plenitiido
    nondumadest Vobis.
    Hwc tocutus snm
    vobh,
    tit non
    scahdalizemini:
    absquesynagogh facient
    vos. Curavit
    nanique pius
    niagistef
    futhra
    diseipulis pravorurii
    bella
    preedi-
    cere, qiiP
    hiihus haeceos Venientia
    possent
    thrbare.
    Solent enimlevius fefri advcrsa
    quceprccsciuntur,
    quam qiite
    subito ex
    desperato superveniuiit,
    sicut
    in sseculari litteratiira
    legilur
    :
    Saepereperitini
    casiis
    perturbationis
    forlissimos
    quosque
    in bello
    milites
    fatigare
    solent. J
    Sed venil
    hora,
    ut omnis
    qui interficit vos,
    arbi-
    treltir
    obsequium
    se
    prmstare
    DeOiArbitrabantur ob-
    seqtiiuni
    se
    prsestafe
    DeO
    J udsei,
    in eo
    quod
    mihi-
    strosNovi Testamenti Odiis
    irisequebantur
    et morle.,
    B
    Sed sicut illis testinionium
    perliibet ApostoluSj
    semulationemDei
    habeiit,
    sed nOnsecundiimscien-
    tiam. Arbilrantuf
    ergo legis
    semiilalPres
    Obsequium
    se
    praestareDeo,
    dum
    praeconibusgroitice
    neces in-
    feraiit;
    sed frustfa.
    Legemqusepef
    famulumdata
    est
    defehdunt, qui gratiam quani ipse
    filius
    offert,
    accipererenuunt,
    incassurii Deose
    patri placere
    sesli-
    mantj qui
    Dei filium
    conteinnerej
    imo etiam
    per-
    sequi
    ac
    blasphemare
    laborant. Duo dixit illis esse
    ventura
    aJ udseiSj
    id
    estj
    ut eos extra
    synagogam
    facerenlj
    et ut eos
    iriterficerents quce
    etiato ad eu-
    miilumdamnationis illius
    populi perlinebantj
    et ad
    salutem
    gentiumprofutura fuissent,
    sicut Paulusiin
    Actibus
    apostolOrum
    illis J udseis dixit:
    Quia
    indi-
    gnos
    vosverboDei
    fechlh,
    ecceconverlimur ad
    genles
    (Acl. xm).
    Sic enim
    praecepit
    nobisDominus: Ecce
    dedi lein lucem
    genlium,
    ut sis salus mea
    usque
    ad
    exlremumterrm
    (Isa-. XLIX).Sequitur.
    El haic
    facienl, quia
    non noveruntme
    , neque
    Pa-
    tremmeum.
    Quia
    enim Filius in
    Palre,
    etPater est
    in
    Fitio, etqtii
    Vitlet
    Fiiiiitii,
    videt et
    Paifein, patet
    profeclO,qUiaquiCUntjiie
    Filii cfedulitatem Obstinate
    rejiciunt,
    nec Patremnosse
    probantur:
    Sedhmc locutussumvobis
    ,
    itl cumvenerit hora
    eohim, reminhcainini,
    elc.
    Magha
    consolatioest di-
    scipulorum,
    ut rerairiiseereht anle
    praedicta
    essea
    magistro qucepassuri essentj
    ut euihdcmse scifent
    habere
    adjutoremj
    et
    remuneralorem, pro cujus
    no-
    minri talia
    passufos
    se
    essBjprcedictum
    6st illiS;
    Hmc abinitio vobis
    nondixiiquia
    vobhcumeram.
    Quoe
    sunt
    quae
    ab initio illis nonciixitetiam de
    spi-
    ritu
    sancto, qufem
    missufus erat illis a
    patfej
    et de
    consolalioueet conflrmalione
    ejusdemspiritus, quo
    cohsolandi et roborandi fuissent ? Ut omnia lriundi
    adversa,
    vel J udaeoruni scandala et
    pefseCutiones
    ,
    libero ailimo formidare non debuissent. Hsec ab
    initio non
    dixij quia
    vobiscum
    erahij quia
    mea
    prce-
    senlia consolabatur vos.
    CONCORDiA.
    Istarumduarumincharitalis offlcio ftt concordia
    lectionum^
    IN SABBATOPENTECOST,
    LECTIOACTIJ UM APOSTOLOEUM
    5
    CAPiXlXi
    1Factumest cum
    ApoUo
    esset
    Cofinthi;
    ut Paulus
    yfi
    COLLECTIONES
    IN EPISTOLAS Et EVANGELIA. 318

    peragratissuperiOribuspartibus,yeniretEpbesum,
    }
    i et iriveniret
    quosdam
    fJ iscipulOs,dixltque
    ad eos:
    t
    Sispiriiumsanctumaccepistis
    credentes? Atillidi-
    xefunt: Sed
    neqUe
    si
    spiritus
    sanctus est audivi-
    i riius.
    Iilevefo ait: Ift
    qiloergo baptizati
    estis?
    Qui
    t dixerunt':
    In J oariftis
    baptismate.
    Dixit autem
    Paulus : J oanhes baplizavit baptismo pdeliitentice

    popukim
    ,
    dicens
    :' iu eum
    qui
    veritiifus est
    post

    ipsum
    ut crederent,
    hocest in J esunl. ttis
    aridills,'

    baptizati
    surit in ftomineDoniini J esii,
    et cuiri

    imposuisset
    iliis manus
    Paulus,
    veriit
    super
    eos

    spirilus
    sanctus,
    et
    loquebanlur linguis
    et
    prophe-
    tabant. Erant autem omnes viri fere duodecim.

    Introgresstis
    auteni
    synagogam,
    cumfiducia
    loque-

    balur, per
    tres
    riienses, dbpulans,
    et suadens de

    fegrio
    Dei. i>
    Faclum
    est,
    cum
    Apollo
    esset
    Corinlhi,
    ui Paulus
    peragralh
    superioribus parlibus,
    veiiiret
    Epkesum,
    et
    iiiveniret
    'quosdarn
    discipulos,dixilque
    ad eos: Si
    Spi-
    rilumsanctum
    accepislis
    credenles? At illi
    dixerunt,
    etc.
    (ExBed'a.)
    CumEcclesice
    regtilasit,
    fidelesiri no-
    minesanctse
    trinilatis
    baptizari, quceritur quOmodo
    Lucasper
    totum
    libelHhirjustextuih
    nori
    aliter, quani
    in noniinp
    J esit
    Christi, baptismum
    dafi lestetur.
    Quod
    ilabeatusAhibrosiussolvit, quia pef
    Uriitatem
    nominisimpletumhiysterium
    sit, qui
    siveChristumdi-
    cas,el
    Deum
    Patfeni,quo
    unctus est
    Filius, etipsuni
    qtii
    urictusFiliurii el
    Spirilclmquo
    unctus
    est,
    desi-
    gftasti.
    Scnptiim
    est enim: J esiima
    Nazarelh, qiio-
    moclo
    unxit eiimDeus
    Spirilu
    sanclo. SivB Patreni
    dicas,
    et Filium
    ejus, etSpiritum
    oris
    pariter
    iifdica-
    sti,
    si lameh id etiam corde
    coinprehendas,
    sive
    Spirittim
    dicas,
    et
    DeuraPatrem,
    a
    quoprocedit Spi-
    rllus,
    el
    Filiiirii, qtiia
    Filii
    quoque
    et
    Spirittis
    hun-
    ciipasli,
    u't rationi
    copuletuf
    auctoritas.
    In
    Spirilu
    quoque
    fecle
    baptizari posse Scfiptura
    indicat,
    di-
    cente
    Domirio: Vosautem
    baptizabiniini
    in
    -Spiritu
    sahcto,
    iit
    Aposlolus
    ait: Oniheseniini)i
    ipsocorpore
    iri uno
    Spirilu bciptizttti
    suhius. Aliler
    proecipue
    COn-
    griiit
    nos inliomiiie.Domini
    J esu Cliristi
    baplizari,
    quia,
    siciit
    Aposlolus
    ait:
    Quicunquebaptizali
    sumus
    inChristo
    J esU,
    ihthorte
    ijjsltis
    baplizati
    sumus,
    etc.
    (Rom. vi).
    Quicuiiqtie
    enimad
    aposlolps
    crederiles
    baplizandi
    adveniebant,
    instruebanttir et docebantur ab
    eis,
    et
    instructi et docti
    desacramento
    baplisriiatis,
    et de
    cseteris
    reguiis
    fidei
    accipiebant
    sacrosanctum
    my-
    sierium
    baptismatis.
    Catechumenus autem,
    audienssive instfuctus
    in-
    terpretalur.
    Genus enimhumanumaudit,
    et instrui-
    tur, antequam
    ad
    baptismum
    veniat. Et
    quod per
    Mosenquondani
    audierat :Audi,Israel,DominusDeus
    tuus,
    Deusunusest
    (Deut. vi),
    et
    per legem
    et
    pro-
    phetas
    inslruebalur,
    adunius veri Dei
    cultuin,
    modo
    per
    sacerdolum ministerium,
    ut audiens
    efficiatur,
    et instrui vaieat,
    ut relicto
    ritu, quo
    crealurcedeser-
    viebat,
    soli creatori Deodeserviat. In
    quorum
    eliam
    facie
    asacerdote
    per
    exsufflationem
    signum
    crucis
    fit,
    ut etdiabolus
    fugaretur,
    etChristovia
    prceparare-
    A
    tur. Ut
    qui
    illecebrOsa
    ptafsuasionesua, gehefis
    hu-
    niani, qui
    in
    pfihiordio
    stii
    spiracultim
    Vitce
    accepe-
    rat,
    liabitator
    erat, ejus
    viftute et sacfatissimo si-
    giio
    ftef miriisteriurii sacefdotumexire
    COgatur.Qui
    et in
    discipulos
    suos
    insriffiasse,
    et
    spiritus
    immundos
    inefepasse legitiif.
    Unde et exorcizatiir idem mali-
    gnhsspifitus,
    ut exeat et recedat ab illo
    plasmate ,
    qiibd janidudurii per peccatuift prinii
    horiiinis
    possi-

    debat. Et
    quia honest, juxta Apostoitim,
    convenlio
    Cnristi et
    Belial,
    hecsocietasVuciad
    tenebras, egre-
    diahluf tenebfse et lux VPfa Clifistus
    ingrediatur.
    ExOffcisriiiis
    pfseterea
    est serhio
    iricfepaiionis
    sive
    cohjurationis.
    Undeet iii Actibiis
    apOsloIorum
    exor-
    cistaefuisse
    leguntur (Aci. xix),
    et sancta Ecclesia
    intef
    gradus
    etclesiaslicos exofcistarumetiam mi-
    B nislerium tiahet. Scienduiri
    namque est, quia
    cura
    exofcizatio
    sit,
    ille
    proctil
    dubio
    exofcizatur, qiii
    et
    baptismati
    et saluti
    fideliufh,
    et omriibusviftutibus
    coritrdfiiis-.est. Illo enim
    exorcizato,
    sive
    expul-
    so,
    divirii verbi coiidiriientumcredCritibusdatur. Et
    idciftO,
    lli
    qui baplizahdi sunt,
    salerii insacramento-
    accipiiiril,
    ul
    ejcisgustu
    condimeritum
    sapientiseper-
    cipiaiit, neque
    a
    sapofe
    Chrisii
    desipiant,
    et sint iri-
    siilsi fitifatui.Post exorcizationeni et exsuftlationem
    1
    syfilboli sequitur
    traditio.
    Quod
    syihboluni
    Graece
    (rufi6).ov,
    Latine ihdicium vel
    signuni,
    Vel collatio
    1
    iriterpretatiir.
    Indicium, quia pef
    id indicatiir fidei
    ihtegritas. Signuni, qiiod
    eo bene felenio et intel-
    lectp,
    fideies ab infidelibus discernuntur.
    Collatio,
    L.
    quia
    ineo
    apostoli
    oriinem
    integritatem
    contuierunt.
    ^
    Qtiod
    autein omnes
    pari
    fidei sinceritate corde reti-
    1
    nebarit,
    oreconfessi
    suht,
    et
    siiiguli pfoprias
    senten-
    tias
    confereiitcs, syrabolum,
    id
    est,
    toiius fidei colia-
    tionenl ediderunt. Discesstiri enimab
    irivicem,
    nor-
    1
    mani fiitiirae
    prsedicationis
    ih communi
    siatuerunt,
    nelocaliter ab invicemdiscedentesdiversum
    aliquod,
    [
    vel dissonum
    praedicarent.
    Decentissimum
    namque
    '
    et utile
    eral,
    ut
    quibus
    erat anima
    una,
    et cor unuin
    in
    Domino,
    et
    qttos
    sancti
    spiritus
    aiflatus
    vegelabat,
    et fidei eliaiti uiiicisconfessio fexornaret. Nec
    enim,
    !
    diririii,iri alirjuo
    vel
    polerant,
    vel
    debebant,
    qui
    uhiiis fidei viriciilo riectebantuf. Fides
    quse
    in hoc
    symbolo
    coiitiheliir,
    ita ab his
    qui baptizandi
    sunt
    1
    irilelligi
    debPt,
    ut credarit ih Deurii
    palrem oninipo-
    '
    tentemcreatoremomniumvisibiliumet
    invisibilium,
    !
    qui
    soltis, qcii
    nonest dealio. Ideo solus
    appellatur
    ingenitus,
    et in J esumChristum lilium
    ejus, per
    querii
    omniafacta
    sunt,
    verum Deum
    unigenitum,
    verufnque
    Dei
    fiiiiim,
    hon factum
    adoptivuni,
    sed
    getiitum,
    et unius cum
    patre
    substantise, atque
    ita
    :
    pef
    omnia
    sequalem
    Deo
    patri,
    ut nec
    tempore,
    nec
    s
    gradu,
    nec
    potestate
    esse
    possit
    inferior, tantumque
    esseilltim
    qcii
    est
    genitus quantus
    est iUe
    qui ge-
    j
    nuit,
    cfedant eumetiamnatura de
    spiritu
    sanclo,
    et
    ,
    Maria
    sempef virgine,
    id
    est,
    ut
    spiritu
    sancto coo-
    -
    perante,
    verumsibi
    corptis
    ex
    virgine,
    idemDei fi
    I Iius
    assumpserit,
    ut
    qui
    erat indiviirrtateDei
    patris
    3
    filius, ipse
    factus sit in humahitale hominis matns
    filius.Credant etiameumdescendisseullimo
    temfoPS
    319
    SMARAGDIABBATIS 320
    pro redemptione
    mundi a
    patre, qui nunquam
    desiit
    A
    esse cum
    patre,
    et hominem verum
    factum,
    ut hu-
    manum
    genus
    homo
    liberaret,
    et
    ipsequi absque
    inilio,
    seternitaleni cum
    patre
    et
    spiritu
    sancto
    pos-
    sidet,
    in fine
    saeculorum,perfectum
    naturaenostrae
    hominem
    susceperit,
    et verbumcarofactum
    sil,
    assu-
    mendo
    humanilatem,
    non
    permutando
    divinitatem
    ;
    credant etiam eum
    pertulissepassionem
    et
    mortem,
    nonvirtute
    divinitatis,
    sed in infirmitatehumanila-
    tis,
    mortuumvera carnis
    morle,
    resurrexisse vera
    carnis
    resurrectione,
    etresurrectione sua
    spem
    no-
    bis resurrectionis contulisse. Ita
    duntaxat,
    ut' sicut
    illetertiadie i'esurrexit vivusa
    mortuis,
    ita et nos
    infinesaeculorum
    resurgamus,
    in
    eadem, qua
    nunc
    viyimuscarne. Credant
    etiam,
    eumin eodem cor-
    pore, quod
    de
    virgine assumpsit,
    et
    passionem
    sus-
    *
    tinuit,
    et
    resurrexit,
    ascendisse in
    coelum,
    el ineo-
    dem,
    et nunc esse et ad
    judicium
    venturuin
    esse,
    et
    resuscitatis
    omnibus,
    darealiis
    pro peccatissupplicii
    selerni
    senlenliam, aliis, pro juslitiaemeritis, seternse
    beatitudinis
    prsemium.
    Credanl et in
    spirituin
    san-
    clum, Deumverum, expatre filioqueprocedentem,
    cequalemper
    omnia
    patri
    et
    filio, voluntate, pote-
    state, oeternitate, substantia,
    nec esseinhacsancta
    Trinitate ullos
    gradus, quibusaliquissuperior,
    infe-
    riorvedici
    possit.
    Credantetiam sanctam Ecclesiam
    calholicam,
    id
    est, universalem,
    noninsanctamEc-
    clesiam,
    ut crellentesin
    Trinitatem,
    credant
    ejusdem
    sanctseTrinitalis donum
    esse,
    sanctara
    Ecclesiam,
    a
    cujus
    communione
    discedenles,
    schismatici et hsere-
    r
    lici
    vocanlur,
    et oeternadaninalione
    puniunlur.
    In
    ejus
    vero communione
    permanentes,
    et membra
    Chrisli
    esse,
    et remissionem
    peccatorumpercipere,
    advitamseternam
    pertinere. Quia
    ergoparvuli
    nec-
    dumratione
    utenles,
    hsec minime
    capere possunt,
    oportel
    utcuin ad
    intelligibilem
    aetalem
    pervenerinl,
    doceantur et fidei
    sacramentis,
    et confessionissuse
    myleriis,etveracilercredant, etdiligenticura
    custo-
    diant confessionenisuam. Plane
    diximus,quiaquam-
    vis illi necduin
    loqui possint pro
    illis et confitentur
    et
    loquuntur, qui
    eosde lavacro fontis
    suscipiunt.
    Necimmerito
    dignumest,
    ul
    qui
    aliorum
    peccatis
    obnoxii
    sunt,
    aliorumetiam
    eonfessione, per
    mini-
    sterium
    baptismatis
    remissionem
    originaliumperci-
    piant peccatorum.
    j
    ,j
    Tanguntur itaque
    de
    sputo
    nares et
    aures,
    et di-
    citur efiela.
    Nares.ut
    Chrisluminodore
    unguento-
    rum
    sequaiiiur
    et dicanl: Tralie me
    post te,
    curre-
    mus
    (Cant. i),
    et cum
    Aposloloconfileantur,
    dicen-
    tes : Chrisii bonus odor
    sumusDeo
    (II
    Cor.
    i),
    et
    illius raembra
    eflicianlur,
    cui dicilur : Et odor vesli-
    menlorumsuorum
    super
    omnia
    aromata.
    Tanguntur
    et aures ut audienlesverba
    Dei,
    et facientes ea si-
    miles
    sint,
    secundum
    Evangelium,
    viro
    sapienti, qui
    mdificavit
    domumsuam
    supra petram(Matth. vn),
    et
    spiritali
    auditu
    seinper spiritalia auscultent,
    ut
    cumDavid dicere
    possint
    : Audiam
    quid
    loqualur
    in meDominusDeus
    (Psal. LXXXIV).
    Et cumIsaia:
    DominusDeus
    aperuit mihiaurem, ego
    aulemnon
    A conlradico
    (Isa. L).
    Retrorsumnon
    abii,
    ut
    quse
    spiritaliter
    dicuntur
    spiritaliter
    audientesad
    spirita-
    lium
    operum
    emolumenta
    perveniant. Quiaergo
    di-
    vinitashominem
    assumens, quoddam
    exconnexione
    duarum
    substantiarum,in
    unaDei filii
    personacolly-
    rium
    fecit,
    unde
    genus
    humanum
    quod
    caecuma
    pri-
    mis
    parentibus
    natum
    erat, illuminaret,
    nonab re
    sputo
    aures
    tanguntur
    et
    nares, utqui expuens
    lin-
    guam
    muti
    teligerat,
    et
    sputo
    lulum
    fecerat,et
    oculos
    caecinati
    aperuerat,
    nunc
    per
    ministerium sacerdo-
    tum,
    et auditum
    spiritalem,
    his
    qui baplizandi
    sunt
    tribuat,
    elrecte
    Ioquendi,idest,
    fidemveramconfiten-
    di facultatem
    prsebeat,
    et nares
    quibus
    bonuriiChri-
    sli odorem
    capiant aperiat.
    Pectus enim iUius
    qui
    baptizatur
    refertum
    semper
    esse
    debet,
    et divini odo->
    B
    ris nectare et
    spiritali
    unctionedelibutum. Unde et
    etiamlris
    qui baptizandi sunt,
    pectus
    de
    oleo,
    el sca-
    pulsetanguntur,
    ut illiusolei sancti videlicet
    spiritus
    unctione
    liniti,
    de
    quo Apostolus
    ait: Sicut uhctio
    ejus
    docet vos deomnibus
    (I
    J oan.
    n)
    ante et re-
    tro
    nmniti,
    id
    est,
    contra omnia
    prospera
    sive ad-
    versasint
    circumspecti.el
    coeleslium
    anim.aliumimi-
    talione anteet retro
    pleni siui-oculis,
    id
    esl,
    in
    prae-
    teritum el futurum
    respicientes,
    salutis susecusto-
    diamnon amiltant.
    Tangitur
    eis
    pectus
    ut cum Da-
    vid dicere
    possint
    : Et misericordia
    ejus prmveniet
    me
    (Psal. LVIII).Tanguntur scapulse,
    ut cumeodem
    dicant
    : El tnhericordia
    ejussubsequelur
    me
    ,
    id*est
    anteriora,
    ut bene
    velint, posteriora ,
    ne frustra ve-
    lint. ln cordis nomine
    scepe
    mens
    designatur ,
    sicut
    est illud : ln tolo corde meo
    exquhivi
    te
    (Psal.
    cxvm).
    El in olei nomine
    intelligitur,
    unctio
    sanctj
    spiritus,
    sive
    opera
    luminiset misericordice. Cordis
    Iocusunclione
    utrinque munitur,
    id
    est,
    anterius et
    posterius,
    ut
    undique
    mens
    Christiani,
    et
    pinguedine
    sancti
    spiritus,
    et
    operibus
    luminis
    atque
    misericor-
    diaeexuberet.
    Quibus
    bene
    exuberat,
    si abrenun-
    tiando diabolo
    etoperibus ejus,
    dominationemillius
    aspernatur,
    el
    jugumquod
    se
    premebat,
    illius olei
    unctionefatescat,
    et
    impleatur
    illud
    propheticutn
    :
    Computrescetjtigum
    a
    facie
    olei
    (Isa. x).
    Abrenun-
    tiare etenim
    poni
    solet
    pro
    eo
    quodest, spernere,
    ejicere, contradicere,
    sivealiud
    quid, quod
    hocvcr-
    bo inhoc sensu
    exprimi polest.
    Quam
    abrenuntia-
    D
    tionemrecteconfessiosanctteTrinitatis
    sequitur:
    Ut
    ubiabundavil
    peccalum,superabundetgralia(Rom.v).
    Satanoe
    enim
    qui
    et diabolus
    nuncupatur
    afideUbus
    abrenunlialur,
    ut Dominosalvatori liberius servia-
    tur, quiajuxla ejusdem
    Domini vocem: Nemo
    po-
    t
    lest duobus dotninisservire
    (Malth. vi).
    Abrenunlia-
    tur eliam
    operibus ejus, quiaopera
    illius contraria
    c sunt Salvaloris
    operibus,
    necminusin terra
    pofipis
    ejus
    abrenuntialur, quseutique opera
    sunt
    Satanae,
    i sed eo
    quasi
    discerni videntur a caeteris
    operibus
    , ejus, quia
    ineis
    superbia,cujus
    auctor ille
    est,
    etquse
    t eum
    dejecit, quodammododesignatur. Pompaeigitur
    i'
    ejussunt, ambitio, arrogantia,
    vana
    gloria,
    etcsetera
    :
    bujtiscemodi,quoe
    foiite
    superbioeprocedere
    noscun-
    j tur. Fons
    qtioqucbaptismi
    similitudinem
    gerit sepul-
    321 COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELIA.
    322
    eri
    Christi, quod
    novuni fuisse
    legitur, quia qui-
    x
    cunque
    ineo
    consepelitur Christo,
    et ei
    conresurget,
    secundumeumdem
    Aposlolum,
    in novitate vitseam-
    bularedebet, cujus
    fontis sex
    gradus
    surit,
    tres in
    descensu,
    tres
    noctes,
    et tres in ascensu
    ,
    tres dies
    significare
    videntur. Idcirco autem
    baptismus
    non
    iteratur, quia
    et Christus non
    amplius quam
    semel
    moritur. Peccata
    enim, qusepost baptismuro
    com-
    mitlunlur, pcenitenticelacryrnis, eleemosynis,
    etcce-
    teris bonortim
    operum
    exhibitionibus,
    non
    baptis-
    matis iteratione delentur. Dominicointerea
    corpori
    sepeliendo,
    mundissima
    linleamina,
    et aromata ad-
    hibentur, quia
    et is
    qui
    Christo
    sepeliri
    desiderat,
    si
    jam
    cetas
    permitlit, quamvis
    morluus sit
    per origi-
    nale
    peccatum, quod
    adhuc
    portat,
    debet tamenbo-
    norum
    operum
    exhibitione
    flagrare,
    et mundisindui'
    vestibus. De
    quibuspropbeta
    sacerdotes indui
    orat,
    cumdicit: Sacerdotes tui induantur
    justitia (Psal.
    cxxxi).'Quiaergo
    omniain
    baptismi
    rationeredolent
    mysteriis
    et exuberant
    sacramentis, opporlunum
    erat.utnovushonionovaacciperetveslimenta, etpur-
    gatus
    veteris noxce
    colluvione,
    candidarumvestium
    indueretur nitore. Mosesenim Aaron et filios
    ejus
    prius aqualavavit,
    et
    post
    lineis induit vestimentis.
    Quia
    nosler verus Moses
    qui populum
    de
    ^Egyplia
    servitule,
    de
    genlilitatis
    videlicet errore
    liberat, qui
    est mediatorDei el
    hominum,
    sui nosinenarrabili sa-
    cramenli
    undapurificat,
    etbonorum
    operum
    indumen-
    tis exornat.
    Baplizatorumilaque capita
    chrismate
    liniuntur,
    ut in
    reguo
    etsacerdotio Ecclesicedelibuti
    etChristiani nominis
    praerogativamaccipiant,
    et
    ejus
    membra, qui
    eos
    redemit,
    et eorum
    caput est,
    effici
    valeant.
    Capitaitaque
    eorum
    qui regeneranturex aqua
    et
    spiritu
    sancto
    mystico
    velamine
    teguntur ,
    ut eis
    per
    Petrum dicalur : Vosesth
    genuseleclum,regale
    sacerdolium, gens sancta, populus acquisitionh(I
    Petr.
    n),
    et hoc velamineet diadema
    regium,
    et sa-
    cerdotalis
    capitis
    velamentum
    signiflcetur;
    et
    quia
    per caput
    mens
    plerumque
    insacro
    eloquio accipi
    solet, juxta
    illud:
    Respicite
    et levate
    capita
    veslra
    (Luc.xxi),
    mensrenatorumet
    regioedignitatis
    orna-
    menta,
    et sacerdolalisverticis habeat
    tegumenta,
    ut
    et contra vitiasacerdotali velamine
    muniatur,
    et vir-
    tutum
    gemmisspiritaliter exornelur,
    et unclionesa-
    crosancti chrismatis
    liniatur, quibus
    etiam
    septifor-
    mis
    gratiaespirilus per
    chrismalis unctionem con-
    cedilur,
    ut nonsolumsancti
    spiritus, qui
    unius est
    cum
    patre
    et filio
    substantise,
    sedtotiussanctoeTrini-
    tatis habitaculumefiici mereantur.
    Spiritus paracle-
    tus
    septiformis
    eliam
    gratise
    dicitur
    , pj-oplersepte-
    narii numeri
    mysterium,
    in
    quo
    summa
    perfectio
    inteliigitur.
    Est enim
    composilus
    extoto
    primo pari,
    et exloto
    primoimpari:
    extoto
    primo pari,qui
    di-.
    vidi
    polest,
    et extoto
    primo impari, qui
    dividi non
    potest.
    Habeteniminternario
    mysteriumTrinitatis,
    in
    quaternario Evangelii.
    Siveenimtres
    per qualuor,
    sive
    qtiatuor per
    tres
    multiplicentur,
    adduodenarium
    uumerum
    surgitur, quiamysterium
    sanctseTrinita-
    tis et doctrina
    Evaugelii per
    duodecim
    apostolos
    in
    A
    quatuormundi parles,orientem
    videlicet et occiden-
    tem, septentrionem
    et
    meridiem,
    derivata est. Huuc
    enim
    spiritum, qui
    a
    patre filioqueprocedit,
    idem
    Dominus
    apostolis,
    et
    per apostolorum
    et eorumsuc-
    cessorum ministeriumsanctcesucetribuit
    Ecclesioe,
    cujus dona,
    quanquam
    exunius
    spiritus
    fonle
    proce-
    dant,
    videntur
    quodammodo quasdam
    haoere
    pro-
    prietates.
    Aliudest enim
    sapere,
    aliud
    intelligere,
    quia
    multi
    quidem
    aelerna
    sapiunt,
    sedhsec
    intelligere
    minime
    possunt. Sapienlia ergo
    mentem
    quam
    inse-
    derit,
    deceternorum
    spe
    et cerlitudine
    replet.
    Intel-
    lectus eo
    quod
    secrela
    penetrat,
    cor
    quodteligerit,
    reficiendo
    ejus
    tenebras illustrat.
    Consilium,
    dum
    esse
    quempiam prcecipitemprohibet,
    ratione ani-
    mum
    replet.
    Fortitudo verocumadversanon
    metuit,
    B
    trepidanli
    menti
    confldentiam
    praebet.
    Scientiacum
    ignoranliam fugat,
    etlumine suo eum
    quem reple-
    verit illustrat. Pietas
    ,
    misericordise
    operibus
    eum
    quemrepleverit,
    exuberare concedit.
    Timor,
    dum
    premitmentem
    ne de
    prsesentibussuperbiat,
    de fu-
    turisillam
    speirefectioneconfortat.
    Sicenim
    quodam
    adminiculosui invicemsibi
    succurrunt,
    ut dtimalia
    alice
    suffragatur,
    vitoeordo et status decentissime
    componatur.
    Minor
    quippe
    est
    sapiehlia,
    si intelle-
    ctu careat. Et valde inutilis jntellectus
    est,
    si ex sa-
    pientia
    nonsubsistat.
    Quia
    cumalliora sine
    sapien-
    tiae
    pondere penetrat,
    sua illum levitas
    gravius
    ruiturum levat. Vileest
    consilium,
    cui robor forli-
    tudinis
    deest, quia quod
    tractando
    invenit,
    carens
    viribus, usque
    ad
    perfectionemoperis
    non
    perducit,
    ^
    et valdefortitudo
    destruilur,
    nisi
    per
    consiliumful-
    ciatur, quia quo plus
    se
    posse conspicit,
    eo virtus
    sine rationis moderaminedeterius in
    praeceps
    ruit.
    NuIIaest
    scienlia,
    si ulililalem
    pietalis
    non
    habet,
    quia
    dumbona
    cognitaexsequi negligit,
    sesead
    ju-
    diciumarctius
    stringit,
    et valdeinutilisest
    pietas ,
    si scientia discretione
    caret, quia
    dumnulla banc
    scienlia
    illumiiiat, quomodo
    misereatur
    ignorat.
    Ti-
    mor
    quoque ipse,
    nisi has etiamvirtutes
    habuerit,
    adnullum
    opus procul
    dubio bonseactionis
    surgit,
    quia
    dumad cuncta
    trepidat, ipsa
    sui formidine a
    bonis
    operibustorpens
    vacat.
    Summopereitaque
    ob-
    servandum
    est,
    et
    ipsius
    sancti
    spiritus adjulorium
    implorandum,
    ne
    sapientiaelevet,
    ne inteUectusdum
    _ subtiliter
    currit, aberret,
    ne consiliura dumsemul-
    TJ
    tiplicat, confundat,
    ne fortitudodumfiduciam
    prse-
    bet
    prsecipitet,
    ne scientia dumnovit et non
    diligit,
    inflet,
    ne
    pietas
    dumseextra rectitudinem inclinat
    intorqueat,
    ne limor dum
    plusjusto trepidat,
    in de-
    speralionis
    foveam
    mergat.
    Et cum
    imposuisset
    illis manus
    Paulus,
    venit
    Spi-
    ritussanetus
    super eos,
    et
    loquebanlur linguis,
    et
    pro-
    phetabant.
    Erant omnesviri
    fereduodecim,
    etc.
    Quoe-
    stio crebra venlilatur
    ,
    si illi
    qui per ignorantiam
    forlenon
    baptizati,sed
    tamenrectaefldei
    aliquibus
    baptizali
    sunt,
    ilerum
    baplizari debeant, quam
    hoc
    capitulo expositam
    reor; quid
    enim
    diflert,
    utrum
    tunc ante initium
    baptismi
    Chrisli,
    an nunc sine
    successione
    ejusdemquisque baptizetur,
    cumetiam
    325
    SMARAGDIABBATIS 324
    ipse
    J pannes eps
    quos
    in fideet iniioniine Christi
    j
    licet venluri
    baptizayerat,
    iterujn
    baptizandos
    esse,
    prsedicaverit
    dicens:
    Ego
    baptizo.
    vos
    aqug,illeba-
    plizabit
    vosin
    Spiritu
    sancto...
    Veruni
    judipia
    Doniini
    abyssus niulta, Ecce Asia
    nuper apostoloruni
    nepvisilalione
    digna,
    nuiic et
    aposlolico
    sacralo numero et
    prophetali
    esl munere
    subjimata.,
    et notanduiiJ
    quodSpirjtussanclus
    ethicin
    duodecim
    dis.cipulos
    et
    supra
    in cenlum
    pl viginti,
    qui
    est duodenariusnumerus decies ductusadvenlus
    siii
    signanionslraverit,
    illud in
    Hierusalem,
    hoc in
    Epheso, qucc
    esltivitas Groecorum
    ,
    credout oslen-
    deret
    se, siyede J udceis seu
    genlibus
    credat
    quis,
    eas
    tantummodo,
    qui
    unitati
    Ecclesise catholicseat-
    que apostoliccecommuqicent, implere.
    EVANGELIUM
    J OANNIS,
    CAP.XIV.
    <Si
    diligitis me,
    jnaiidata
    mea servaie.
    Et ego

    rogabqpatrem,
    et aliumParacletuni dabit
    vobis,
    ut
    niaiieat;
    vobiscum inaeternum, spiriluni
    veri-

    tatis, quem
    mundus npn
    potest accipere, quia
    non
    vidit
    eum,
    liee scit
    eum. Vp,s
    autern
    cognpscelis

    eum, qcjiaapud vps,nianebil,


    et in
    vobts
    erit. Non

    i-elinquani
    vos
    prphanos,
    veniani ad
    vos,,
    Adhuc

    jiipdicuiii,
    et
    mundus
    jain
    menon
    yjdel, Ypsautem

    videtis
    nip, quia ego
    vivp,
    et
    vqs
    vivetis. In illo
    <
    p^ieVQS
    cognoscetis,
    quia ego
    in
    patre niep
    et vos
    <in
    inc,
    et
    ego
    iii vobis.
    Qui hab.et
    mandala meaet
    servat
    ea,
    ille
    est, qui diligit
    me.
    Qui
    aulcin dili-

    git nie, djligetur


    a
    palre
    meo,
    Et
    ego diligam
    eum
    <et liiaiiifestaboei me
    ipsum.
    Si
    diligilis,me,
    mandata mea
    servgle, Quid esl,
    quoddicit, quod diligentibus
    Deum et servanlibus
    niandataejus, spiritus paracletus daretur,
    dum
    Deus
    diligi,
    et
    nia^dataejus
    servari non
    possuiit,
    nisi
    ppr
    spirilum
    sauctum?
    quid
    est
    aliud, nisi,
    ut
    qui per
    spiritum
    sanctum
    diligil
    Deuin,
    merelui'
    diligendo,
    Ul
    plus
    habeat,
    et
    plus
    habendo, plus diligat
    ?
    Para-
    clelus consolator inlerpretalur,
    et
    spiritus
    sanctus
    recte Paraclelus
    vpcatur, quia
    corda
    fidelium,
    ne
    inter
    Imjus
    sseculi adversa
    deliciant,
    caleslis vitce
    desideriissublevat,
    acreficit.
    Et
    egorogabo Palrem,
    el
    giiumParacletumdabit
    vobis.Ostendens
    seipsum
    esseParaclctum. Habebant
    autem ct
    prius
    Paracletum, ipsum
    videlicet Dojni-
    num secuiii in canie commorantem,
    cumet mira-
    culpriim
    dulcedine el
    opeprccdicationis,
    ne
    propter
    infidelium
    persecutionem
    scandalizari
    possint, erigi
    el confortari solebant:
    Roggbo
    dixit, prppler
    huma-
    iiilalem,
    qui
    dal
    ctjin
    patre per
    divinitatem.
    Ut maneal vobhcum
    in
    mieriium,
    Inceternuninam-
    que
    manel cum
    sanclis,, qups
    et inhac
    vjtasemper
    iiivisibiliter
    intiis
    illuslrat,
    et in futuro ad conlem-
    plaudum perpetuo speciem
    suce
    majestatis iptro-
    ducit.
    Spirilum
    veritalis,
    quem
    hic mundus non
    poiest
    accipere, quia
    non vidil
    eum,
    necscit eum. Mundum
    autem
    appellat
    homines mundi
    hujus
    amori dalos.
    Mundus
    ergo
    euni
    accippre
    non
    potesl,
    id
    est,
    niun-
    diales
    homincs, quia
    non habent invisibiles chari-
    A
    talis
    oculos, quibus
    solummodo
    spirilus*
    sanctus vi-
    deri
    potest,
    et sciri et sciendo
    intelligi.
    Vosautem
    cognoscelheum, quia apud
    vosmanebit
    etinvobiseril. Erit ut maneat in seternum. Domi-
    num
    namque
    salvatoremet infidelesante
    passionem
    in carne
    viderunt,
    sed
    quia
    filiusDei
    esset, quia
    Pa-
    racletus a Domino missus in
    oiuftdum,
    non nisi fl-
    delesscire
    potuerunt. Spiritum
    autem
    sanctumne-
    que
    oculis videre
    infldeles, neque
    animo valebant
    cognoscere, quia
    nonindutus humanitate
    discipulis
    apparuit,
    seditaad eos
    venire,
    ita
    apud
    eos maluit
    manere,
    ut in
    ipsorum
    cordibus
    gratissimam
    sibi se-
    demconsecraret. Hocest enim
    quod
    ait: Vosautem
    cggnosceliseutn, quia apud
    vos
    manebil,
    et invobis
    erit.
    Qui
    auleni invisibiliter in Iiacvita manet cum
    B
    electis,
    visibiliter
    ulique
    eis
    gratiam
    suce
    cognilionis
    eshibet.
    Non
    relinquam
    vos
    orphanos,
    veniam.ad
    vgs.
    Vi-
    debatur infidelibus, quia
    moriensin
    cruce,
    ut Domi-
    nus
    discipulos relinqueret prpbanos,
    sed rionreli-
    quit orphanos, qiiibus
    et
    praebuit scipsum
    vivum
    post passioiiem
    suamin mullis
    argumentis per
    dies
    quadraginta,
    et
    post
    dies decein
    assumptionis suee,
    spiriius
    sancli illis de coelochrismata
    donavit,
    ubi
    ipsum
    Christumad eos
    venisse,
    nullus
    ambigit, qui
    inseparabilem
    sanctao trinitatis naturam virtute et
    operatione
    esse
    cognovit.
    Adhuc
    modicum,.
    et mundusme
    jam
    non videbit.
    Modicumerat
    usque
    ad
    lempus expletsepassionis,
    ex
    quo
    illum
    reprpbi
    videre non
    valebant;
    soli
    C etenim
    justi, qui
    rnorte illiuserant conlristati
    gaur
    diumresurrectionis
    ejus
    videremeruerunt.
    Vosaulemvidelis
    me, quiaegovivo,
    et vos
    viveth_.
    Quidest,
    quiaego vivo,
    etvos vivetis? Cur de
    prse-
    senti se dixit
    vivere,
    illosauteni defuturo essevi-
    cturos,
    nisi vitam etiam carnis
    utiqtie resurgenlis,
    qualis
    in
    ipso prcecedebat,
    et illis est
    pollicitus
    se-
    cuturani,
    et
    quia ipsitis
    mox futura fuerat resurre-
    ctio, prsesentisposuit temporis verbum, propter
    si-
    gnificandam celeritatem;
    illorum
    autem, quoniam
    insceculidifferlur
    fmem,
    non
    ait, vivitis,
    sedvivetis.
    Duas
    ergo
    resurrectiones suam scilicet mox ftttu-
    ram,
    et nostram in sseculi fine seculufam duobus
    verbis
    prsesenlis temppi*is
    et futuii
    eleganter
    bre-
    vilerque promisit.
    In illo die.vos
    cognoscetis,quiaegg
    in Paire
    meo,
    et vosin
    me,
    etc. In
    quo die,
    nisi de
    quo ait,
    et vos
    vivelis? Noverant
    aposloli,
    tunc esse Christum in
    patre per
    unitalemindividusedivinitalis
    ;
    noverant
    se.
    essein
    Christo,
    per suseeptionem
    fidei et sacra-
    meiitorain
    ejus,
    Noverantverafiter vivere,
    tuncesse
    Christum
    jnpatre,
    et
    iij
    seesse
    Chrisluin., per
    dile-
    ctionem et observanliam majidatoruin
    ejjus,
    Novit
    et hoc sancta Dei
    Ecclesia,
    sed
    longe
    melius et
    plenius
    inilla
    die,
    de
    qua dixit,
    et vos
    vivetis,
    in
    qcia
    veraciier
    viyeyeiiicipiunt,
    hoc
    esl,
    indieresur-
    j'ectionis, quando
    eo
    perfeclius
    cuncta
    quse
    scieuda
    sunl sciunt, quoipsum
    scientisefontemviciniussine
    fiae
    cpnspiciiiHt.
    Ut omnibus
    hujus promissionera
    528
    COLLECTIONESIN
    EPJ STOLAS
    ET EVANGELIA. 326
    beatjtudinis
    promitteret,
    non
    solummodpapostolis,.
    niox
    subjunxit
    :
    Qui hgbetm,andatamea,
    et servat
    ea, ille est,
    qui
    diligit
    me,
    Qui
    aulem
    diligit
    me, diligitur
    a Patre
    meo,
    et
    egodiligam
    eum,
    et
    manifestabg
    ei
    meipsutn.
    Ubi omni intentioneconsiderandumest,
    quia
    Chri-
    stum
    verecliligereest;,
    nonsplumipsam
    dilectionem
    labiisamb,igue conflleri, seil
    manid,ataChrisli, quce
    discendo
    habemus, operandoservare, Qui habet,
    in-
    quit, mqtidatg
    meaet
    servqteg,
    ille
    est, qui diligit
    me.
    Qui habef
    in
    memoria,
    et servat invita
    ; qui
    habet in
    sermojiihus,
    et servat in
    moribns.; qui
    ha-
    betaudiendo,,
    et seryat
    fatiendo,
    aul
    qui
    habet fa-
    ciendo, et
    servat
    perseverando, ipseest, inquit, qui
    diligit
    roe,
    Notandum, quia
    cum
    prsesentis temporis
    verbo
    diceret, qui auUn}dil\gil me, adjecjt
    defuturo,
    diligeiur
    a
    P-glre,mea,
    et
    egodiligameum,
    et mani-
    festaboe\ meipsum. Diligil namque e),iani
    nunc di-
    lectores suoscum
    patrp filius,
    sed nunc
    diligit
    ad
    hoc,
    ut
    recfg viyant
    ex
    fide, quceper
    dilectionem
    operatur.
    Tunc
    ad
    hpc
    dijiget, utperveniant adyjsio-
    nem
    veritatis, quain per
    fidenj
    guslayerant. Npit
    au-
    tem fruslFcsaddidit,
    et
    jfnanifeslabo.
    ei
    meipsum.
    Se
    vero
    secundiim
    |iuni^pitatefli cmictis
    in
    jjidjcio
    manifestabit, splis
    verpjustis
    et
    sanptis
    divinitalis
    gloriam,
    in
    quaaequalis
    est
    palri
    et
    spiritui sanctp
    ad
    beaiUudinejnselernaminanjfestaturus
    erit.
    CONCORDIA.
    Insancti
    spiritus acceptione
    et donoistarumdua-
    rumfitconcordialectionum.
    (
    DOMINICAPENTECOSTES.
    LECTIOACTUUM
    APOSTOLORUM,
    CAP.II.
    <
    Dumcoiiiplej'enliir
    dies Pentecostes erant 0111-
    nes
    discipuli pariter
    in eodem
    loco,
    Et factus est
    <
    repente
    de
    ccelo
    sonus
    tanquam advenientis
    spi-
    fitus
    yehemenlis,
    et
    replevit
    totam
    domuni ubi
    erant sedenles.
    Et
    apparuerunt
    illis
    dispertitce
    lin-
    <
    guaetanquani ignis. Seditque super singulos
    eo-
    <rum. Et
    repleti
    sunt omiies
    spirilu sancto, et cce-
    <
    perunt loqui
    variis
    linguis, prout spiritus
    sanclus
    <dabal
    elpqui
    illis, Erant autemHierusalemhabi-
    <tanles J udaei viri
    religiosi,
    ex
    omni natione
    quce
    <sub
    cpelo
    est. Facta aulemhac
    voce, coftvejiitmul-
    <litudo et meute confusa
    est, quouiam
    audiebat-,
    <
    unusquisquelingua
    sua illos
    Ioquentes. Stupebant
    <autemomnesetmirabantur dicentes:
    Nonne,
    ecce
    <
    omnesisti, qui loquuntur,
    Galilxi sunt? Et
    quo-
    <modo nos audivimus
    unusquisque linguain
    no-
    <
    stram,
    in
    qua
    nali sumus?Parthi
    et Medi el
    Ela-
    <
    mitse,
    et
    qui
    habitant
    Mesopotamiam,
    J udoeamet
    <
    Capp.adoe.iam, Ppnlumet
    Asiam,Plnygiam
    et Pam-
    i
    phyliam,,^Egyptum
    et
    partes Libyaequse
    est circa
    <
    Cyrenen,
    et
    advense
    Romani,
    J udsei
    quoque
    et
    t
    proselyti,
    Cretes
    et Arabes. Audivimus
    eps
    lo-
    <
    quentes
    nostris
    linguismagnalia
    Dei. J
    Dum
    complerentur
    dies Pentecostes eratit omnes
    dhcipuli pariter
    in eodem
    locg. (Ex Beda.)
    Hpp
    est
    in ccenaculo
    quod superius
    ascendisse narrantur.
    A Quicunque
    enim
    spiritu
    sancto
    adiropleri
    desiderant,
    carnisdomiciliumnecesse
    est,
    mentis
    contemplatione
    transcendant. Sicut aulem
    quadraginladies, quibus
    Dominus
    post
    resurreclionemcum
    discipulis
    conver-
    salus
    est,
    cum
    resurgente
    Christo
    peregrinationis
    hujus designant Ecclesiam,
    itadies
    quinquagesimus,
    quo spiritus
    sanctus
    accipitur, perfectiouem
    beatce
    quielis, qua
    labor
    Ecclesise
    temporalis
    denario re-
    munerabitur
    seterno, congruenter exprimit.
    Namet
    ipse
    numcrus
    quadragenarius, scqualibus
    suis
    par-
    tibus
    computatus,
    addit
    ampliusipsumdenarium,
    et
    facit
    quinquaginta. Quadragenarii quippe
    numeri
    dimidium est
    viginti quarta pars decem, quinta
    octo,
    octava
    quinque,
    decima
    quatuor,
    vicesima
    duo,
    quadragesimum
    unum.
    Viginti autem,
    el
    decem,
    B et octo et
    quinque,
    et
    quatuor
    et
    duo,
    et
    unum,
    quinquaginta
    faciunt.
    Cujuscomputi
    facillime
    patet
    figura, quoniam prsesensconflictus, gaudium
    nobis
    jubilcei, quasi
    lalenter
    generat sempiternum, Apo-
    stolo
    dicente,
    quod
    enimin
    prmsenii
    momentaneum
    est,
    etlevetribulationh
    nostrm,
    supramodum
    insubli-
    mitatemmternum
    glorimpondus operalur
    mnobis.
    Veraest autemnostra
    beatitudo,
    et
    corporis
    et ani-
    iMsenos immortalitate
    gloriantes
    suinmaeet beatce
    Trinitatis ccternavisionesatiari. Nam
    corporis qua-
    tuor notissimis
    qualitatibus consistimus,
    in interiore
    aulemhomineex toto
    corde,
    tota
    anima,
    tola
    mente,
    Deum
    diligerejubemur,
    et hocest
    perfectce
    vitaede
    narium divinsenos
    gloriseproesenti
    visione lsetari.
    Verum
    notandum,
    juxta historiam, quodapud
    anli-
    C
    quos
    dies
    Pentecosles,
    id
    est,
    quinquagesimse,quo
    lexdata
    erat,
    ab
    occisione
    agni computabatur.
    Hic
    autemnon aDomini
    passione,
    sedsicut bealus Au-
    gustinus, quospiritus
    sanctus missus
    est,
    computa-
    tur, qui
    redeuntes
    signi
    veleris
    exemplo, ipse
    sibi
    manifestissimediemDoniinicumsuoconsecravit ad-
    ventu.
    Quo
    etiam
    temppris
    articulo verum Pascha
    dieDominico
    monstravil essecelebrandum. Namsic-
    ut
    hic,
    sic et illic in
    ignis
    .visione Deus
    apparuit,
    dicentcinExodo:
    Totus autemtnons
    Singi
    fumabat
    eo
    quod
    descendissetDominus
    super
    eumin
    igne.
    Et
    fgclus
    est
    repente
    de cmlosonus
    tanquatn
    ad-
    venienth,
    etc. Per
    igneni
    quidemDominus,
    utbeatus
    papa Gregorius exponit,
    apparuit,
    sed
    per
    semet-
    ipsum
    locutionemiiitenus
    fecit,
    et
    nequeignis
    Deus,
    neqtte
    ille sonitus
    fuit,
    sed
    per
    hoc,
    quod
    exlerius
    exhibuit,
    expressit
    hoc
    quod
    interius
    gessit. Qui
    enim
    discipulos
    et zelo
    succensos,
    et verbo eruditos
    intus
    reddidit,
    foris
    linguas igneas
    ostendit. In
    signi-
    ficatione
    igitur
    admota sunt
    elementa,
    ut
    ignem
    et
    soniltimsentirent
    corpora, igne verp invisjbili,
    et
    yoce
    sine sonitu docerentur
    cprda.
    El
    app.aruerunt
    illis
    dispertitm,
    etc.
    Spiritus enijn
    sanctus in
    igne
    et
    linguis, apparujt, qtiia
    omnes
    quosimpleverit
    ardentes
    pariter et
    loquentes
    facit.
    Ardentes
    utique
    ex
    se, etloqueptes
    de se.
    Simul
    et
    indicans, quia
    sancta Ecclesia
    per
    mundi
    terniijios
    dilatataomniuni
    gentium
    erat voceloculura.
    Seditqu.esttprqsingulgseg.rtm.
    Qupd
    sedissedici-
    327
    .
    SMARAGDIABBATIS
    328
    -.
    tur, regice
    est
    potestatis
    indicium,
    vel certe
    quia
    J
    requies
    indicatur insanctis.
    Et
    cmperunt
    loqui
    alih
    linguh.
    Unitatem
    lingua-
    rum,
    quam
    superbia Babylonisdisperserat,
    humili-
    las Ecclesice
    recoUigit. Spiritualiter
    autemvarietas
    linguarum,
    donavariarum
    significat gratiarum.
    Ve-
    rum non
    incongruespiritus
    sanclus
    intelligitur,
    ideo
    primum
    linguaram
    donumdedisse hominibus, qui-
    bus humana
    sapientia
    forinsecus et
    discitur,
    et do-
    cetur,
    ut
    oslenderet, quam
    facile
    possit sapienles
    facere
    per sapientiara
    Dei, quae
    eis interna est.
    Eranl aulemin Hierusalemhabilantes J udmi viri
    religiosi,
    etc. Conveniens
    puto perquirere,
    quiuam
    isti
    sunt,
    et ex
    qua captivitate
    J udsei, quoniam
    qui-
    demilla
    quce
    in
    iEgypto
    fuerat vel in
    Babylonia,
    ab-
    soluta
    jain
    fuerat. Romani autem nondumvenerant.
    in
    caplivitatem,
    licet
    jam
    et
    ipsa
    immiueret ultrix
    commissi
    de Salvatore
    piaculi. Superest igitur,
    ut
    illa
    intelligalur captivilas, quoe
    sub Antioehofacta
    est, quod ulique
    non multis ante
    temporibus
    acci-
    derat.
    Quoniam
    audiebat
    unusquisquelingua
    sua eoslo-
    quentes.
    Quaeritur
    in hoc
    loco, quod unusquisque
    audiebat
    linguis
    suis
    loquentes
    eos
    magnalia
    Dei,
    utrumhi
    qui loquebantur
    diversis
    sermonibus,
    unius-
    cujusque linguae,
    hoc
    quod
    dicebatur
    proferebant,
    id
    est, unusquisqueeortun,
    nunc
    hac,
    nunc alia lin-
    gualoqucns
    sic
    per
    omnes
    curreret,
    an ineo
    potius
    erat
    mirabile, quod
    sermo eorum
    qui Ioquebantur,
    qualibet lingua
    fuisset
    pronunliatus,
    unicuique
    au-
    dienti secundum suam
    linguam intelligebalur,
    ut
    verbi
    gratia, unoquoqne apostolo
    in Ecclesialo-
    quente.
    Necesseenimerat lacentibus
    reliquis
    unum
    loqui,
    et sermonemunumSd audilumomnium
    pef-
    venire, ipse
    sermo hanc in se vim
    haberel,
    ut cum
    diversarum
    gentium
    auditores
    essent, unusquisque
    secunduili
    linguamsuam,
    illius
    ipsius
    unius sermo-
    nis, qui
    ab
    apostolo
    fuerat
    pronuntiatus susciperet
    audilum,
    et
    caperet intellectum,
    nisi forte secundum
    hoc
    magis
    videbatur audiendum esse miraculum
    quaih loquendum.
    Slupebant
    autem omnes et mirabantur dicenles:
    Nonne ecceomnesisti
    qtti ioquuntur
    Galilmi
    sunt,
    et
    quomodo
    nos
    audivimus,
    unusquhque linguam
    no-
    stram,
    in
    qua
    nati
    sumus,
    Parllti et
    Medi,
    et Etami-
    tm,
    et
    qui
    habitant
    Mesopotamiam
    et
    J udmam,
    et
    Cap-
    padociam?
    J udseamhoc loconon totam
    gentem,
    sed
    partem
    illius,
    hoc
    est,
    tribumJ uda et
    Benjamin
    si-
    gnificat,
    ad distinctionem videlicet
    Samariae,
    Gali-
    lsese,Decapoleos,
    et aliarumin eadem
    provineia
    re-
    gionum, quae
    licet omnes una
    lingua loquerentur
    Hebrsea,
    domesticamtamen
    singuloe
    dicendi
    speciem
    habuere dislinctam. Undeet Petrus in Domini
    pas-
    sione, quod
    Galilaeussit
    loquela
    sua
    proditur.
    Pontumet
    Asiam,Phrygiam
    et
    Pamphyliam, J Egy-
    ptum
    et
    partes Libym, qum
    est circa
    Cyrenen,
    et
    advenm, Romani,
    J udmi
    quoque,
    el
    proselyti,
    etc.
    Proselytos,
    id
    est, advcnas, nuncupabant
    eos
    qui
    de
    gentibus origiuemducentes,
    circumcisionemet J u-
    A
    daismum
    eligere
    malebant,
    sicut Achiorin libro J u-
    dith fecisse narratur
    (J udith. xiv).
    Nonsolum
    ergo,
    inquiunt, qui
    natura sunt
    J udsei,
    ex diverso orbe
    convenerant,
    verumethi
    qui
    de
    prseputionali,
    eorum
    adhaeserint
    juri.
    EVANGELIOM
    J OANNIS,
    CAP.XIV.
    <Si
    quisdiligit me,
    sermonemmeum
    servabit,
    et
    <
    pater
    meus
    diliget
    eum,
    et ad eum
    veniemus,
    et
    <mansioriem
    apud
    eum faciemus.
    Qui
    non
    diligit
    <
    me,
    sermones meos non servat. Et sermonem
    <
    quem
    audistis nonest
    meus,
    sed
    ejusqui
    misit me
    <
    palris.
    Hceclocutus sumvobis
    apud
    vosmanens.
    <Paracletus autem
    spii-itus
    sanctus, quem
    mittet
    <
    pater
    innomine
    nieo,
    iUe vos docebit omnia,
    et
    <
    suggeret
    vobis omnia
    qucecunque
    dixero vobis.
    "
    Pacem
    relinquo vobis, pacem
    meamdo vobis. Non
    t
    quomodo
    mundus
    dat, ego
    do vobis. Nonturbetur
    <cor vestrum
    neque
    formidet. Audistis,
    quia
    dixi

    vobis, vado,
    et venio ad vos. Si
    diligeretis
    me,
    <
    gauderetisulique, quia
    vado ad
    patrem, quia
    Pater
    <
    major
    meest. Et nunc dixi
    vobis, priusquam fiat,
    <ut cumfactum fuerit credatis. J amnon multa lo-
    <
    quar
    vobiscum. Venit
    enimPrinceps
    mundi
    hujus,
    <et in me non habet
    quidquam,
    sed ut
    cogtioscat
    <
    mundus, quia diligo patrem,
    et sicut mandatum
    <dedit mihi
    pater,
    sic facio. t
    Si
    quisdiligitme,
    sermonemmeum
    servabit,
    et Pa-
    ter meus
    diliget eum,
    etad
    eum, veniemus,
    etmansio-
    nem
    apud
    eum
    faciemus.
    Probatio
    ergo
    dilectionis,
    _ exhibitio est
    operis.
    Hincin
    Epistola
    sua idemJ oan
    nes dicit:
    Qui dicit, quia diligo
    Deumet mandata
    ejus
    non
    custodit,
    mendax est
    (I
    J oan.
    m).
    Vere
    enim
    diligimus
    Deum,
    si mandata
    ejus
    observamus,
    et KOSa nOstris
    voluptalibus coarclamur,,
    Et Pater
    meus
    diligit
    eum, quia opera qucepater
    facit,
    hsec
    i et similiter filius
    facit,
    et
    qui diligitfilium, diligit
    el
    patrem,
    et
    qui diligilur
    afilio
    diligitur
    a
    patre.
    Et ad eumveniemuset mansionem
    apud
    eum
    fa-
    i ciemus.
    Qui
    enimvere
    diligit
    Deum,
    nec tentationis
    i
    tempore
    recedit ab amore
    Dei,
    ad hunc veniunt
    pa
    ter et fllius
    spirituali
    accessione,
    et mansionem
    apud
    eum habent. Ule enim vere
    amat, cujus
    videlicel
    ! mentemdelectatio
    prava
    ex consensu non
    superat.
    Nam tanto
    quisque
    a
    superno
    amore
    disjungilur,
    .
    -p.
    quanto
    inferius delectatur. Dileclio sanctos discernil
    a
    rouiido, qui
    facit habitare uuanimes in
    domo,
    in
    l
    qua
    domofacit
    pater
    etfilius
    mansionem, qui
    donanl
    et
    ipsam
    dilectionem.
    Quibus
    donant in
    fine,
    etiam
    suam
    manifestattOHem,
    de
    qua
    manifestatione
    disci-
    pulus interrogavit,
    et audivit adhanc manifestatio-
    nem
    per
    dilectionem
    perveniendum
    esse.
    L
    Qui
    non
    diligit
    tne sermonesmeosnon servat. Hi
    sunl
    qui patrem
    et
    spiritum
    sanctum
    nunquamvident,
    filium
    autem,
    non ut
    beneficentur,
    sed
    utjudicentiir
    admodicumvident,
    nec
    ipsum
    informaDei,
    ubi esi
    t cum
    palre
    et
    spiritu
    sancto, pariter
    invisibilis,
    sedir
    forma
    hominis.ubi
    essemundo
    voluit, patiendo
    con-
    *
    temptibilis, jucficando
    lerribilis.
    Et sermonem
    quem
    audisth nonesl
    meus,
    sed
    ejus
    329 COLLECTIONESIN EPISTOLASET EVANGELIA.
    '
    330
    qui
    mhit me
    patris. Quid
    est
    quod prius plurali
    .nu-
    mero
    sermonesdixit,
    nuncautem
    singulari
    sermonem?
    Fortasse
    prcedicationis
    ibi sermones
    monstraret,
    bic
    vero
    seipsum, qui
    est verbum
    patris,
    etideo dixil :
    non
    suum, qtii
    ase
    ipso
    non
    est,
    seda
    patre.
    Sicut
    nec sua
    imago, sedpatris,
    necsuus
    filius,
    sed
    patris.
    Recte
    igitur
    auctori
    tribuit, quidquid
    facit
    oequalis,
    a
    quo
    habet hoc
    ipsum, quod
    illi est indifferenter
    sequalis.
    Hmc
    iocutus.
    sumvobis
    apud
    vosmanens. Illaman-
    sio,"
    de
    quasuperius dixit, etspiritalis
    cst, quaeso-
    lis anctisdatur. Hcecverode
    qua
    nunc
    dicit, corpo-
    ralis
    est,
    de sua
    pnesentia corporali
    tantummodo
    dixit, quamutrique
    et
    jusli
    et
    impii
    videre
    potuerunt."
    IUainseternumbeaiiflcat
    liberatos,
    Ifoscin
    tempore
    visitat liberandos.
    Ilwc, inquit,
    loculus sumvobis
    apud
    IJ OS
    manens,utiqueprsesentiacorporali
    unacum
    illis visibilibus
    loquebatur.
    Paraclelus autem
    spiritus
    sanctus,quem
    millet
    pa-
    terinnomine
    meo,illevos
    docebii
    omnia,
    etc. Multa
    dixit audientibus
    infidelibus,quae
    ineorumcordelo-
    cumnon
    invenerunt, quiaspiritus
    sanclus intuseos
    non docebat. Multa dicit
    quolidieper
    sanctos
    prae-
    dicatores,
    quoe
    audientes inlerius non
    recipiunl, quia
    spiritus
    sanctusnon
    suggeriteis interius,quoe
    audie-
    runt
    exterins,
    de
    quo
    recte
    promittitur
    :
    Ipse
    ves
    docebitomnia.
    Quia
    nisi idem
    spiritus
    corde assistat
    audientis,
    otiosus est sermo doctoris. Nemo enim
    docenli homini
    tribuat, quod
    ex ore docentis intel-
    ligit, quia
    nisi inlus sit
    qui doceat,
    doctoris
    lingua
    exlerius invacuumlaborat. Aliter
    itaque praedican-
    temChristum audierunt
    J udsei,
    aliter
    apostoli
    : illi
    adjudicium,
    isti ad
    salutem, quia
    hos
    spiritus
    in
    animodocuit
    quae
    foris audierunt in aure.
    Pacem
    relinquo
    vobis
    , pacem
    meamdo vobis,In
    pacerelinquo
    vos,
    in
    pace
    inveniam
    vos;
    hic relin-
    quo,
    illicdo
    ; sequentibusrelinquo, praevenientibus
    do. Pacemsuam
    reliquit
    nobisin hoc
    sseculo,pacem
    suamdabit nobis
    in futuro saeculo. Pacemsuamre-
    liquit
    nobis,
    ut nos invicem
    diligamus.
    Pacem suam
    dabit
    nobis,
    ubi
    nunquam
    invicem dissenlire
    possi-
    mus.
    Quidest quod
    dicit: Pacemmeamdo
    vobh,et
    nondixit: Pacem meam
    relinquo
    vobis? fortassis
    quia
    aliter
    nunc,
    aliter
    tunc, pax
    erit. Hicverobella
    cumvitiis
    habemus,
    ideo non
    addidit, meam;
    illic
    vero in seterna
    pace,
    seterna erat
    tranquillitas
    et
    concordiaet talis
    pax, qualem
    ille habuit cumse-
    metipso, qui
    nullumhabuit in
    seipsopeccatum.
    Non
    quomodo
    hicmundus
    dal, ego
    do vobis. Id
    est,
    non
    quomodo
    ininiundi
    hominesscepe
    sibi in sua
    malitiaconcordant,
    sed
    quomodo, qui
    sibi insancli-
    tale concordant,
    et in Christi secharitate
    conjun-
    gunt.
    Nonlurbeturcor
    veslrum,nequeformidet.
    Audhtis
    qttiaego
    dixi
    vobh,
    vadoet venio ad vos. Hinc tur-
    bariet formidari
    poterat
    cor
    illoruni, quod
    ibat ab
    eis, quamvis
    venturus esset ad
    eos,
    ne forsitan
    gre-
    gemlupus
    hocintervaUo
    invaderet,pastore absente;
    seda
    quibus
    homo
    abscedebat,
    Deusnon
    relinque-
    A bat,
    et idem
    ipse
    Christus ct homo et Deus.
    Ei'go
    ibiit
    per
    id
    quod
    homo
    erat,
    et manebat
    per
    id
    quod
    Deuserat.
    Igitur
    Deus
    qui
    nullocontinetur
    loco,
    dis-
    cedit ab eorumcordibus
    qui
    euni
    relinquunt,
    mori-
    bus non
    pedibus
    venit ad illos
    qui
    convertunlur ad
    eum,
    non
    facie,
    sedfide
    ,
    et accedunt adeum
    ,
    non
    carne sedcbaritate.
    Si
    diligerclistne, gaudereth utique, quia
    vado ad
    patrem,
    etc. Per
    quod igitur
    fllius nonest
    aequalis
    palri, per
    hoc iturus erat ad
    patrem,
    in
    quo
    venlu-
    rus
    est,
    vivos
    judicaturus
    et
    morluos; per
    illudvero
    quod
    cst
    cequalispatri, nuncjuam
    recessita
    patre,
    sed
    cumilloest
    ubique
    totus
    per
    divinitatem
    quam
    nul-
    lusconlinet
    locus, agnoscamus geminam
    substan-
    liam
    Chrisli,
    divinam
    scilicet, qtiasequalis
    est
    patri,
    B
    humanam, qriamajor
    est
    pater. Utrumque
    autemsi-
    mulnonduo,
    sed
    unusChi'istus,nesitquaternitas,sed
    trinilas Deus. Sicut enimunusest homo anima ra-
    tionalisetcaro,
    sic unus est
    Christus,
    Deuset.homo.
    Ac
    per
    hocChrislus et
    Deus,
    anima rationalis et
    caro,
    Christtim in his
    omnibus,
    Christumin
    singu-
    lis confitemur.
    Quis
    est
    ergo, per quem
    factus est
    mundus?Christus
    J esus,
    sed informa Dei.
    Quis
    est
    subPontio Pilato crucifixus? Chrislus
    J esus,
    sedin
    forma servi. Itemde
    singulisquibus
    homo constat.
    Quis
    nonest derelictus in inferno? Christus
    J esus,
    sedin animasola.
    Quis
    est resurrecturus et triduo
    jacuit
    in
    sepulcro?
    Christus
    J esus,
    sedin solacar-
    ne. Dicitur
    ergo
    et inhis
    singulis
    Christus
    ;
    verum
    hsecomnianon duovel
    tres,
    sedunus est
    Christus;
    ^
    ideo
    ergo
    dicit: Si
    diligerelh tne, gauderelis utique,
    quia
    vado ad
    patrem. Quoniam
    naturae humanse
    gralulandumest,
    eo
    quod assumpta
    sit averbo uni-
    genito,
    ut immorlalis constitueretur in ccelo
    ,
    hoc
    enimmodose iturumdixit ad
    patrem.
    Non
    profecto
    ad illum
    ibat, qui
    cum illo
    erat;
    sed hoc crat ire
    ad
    illum,
    et recederea
    nobis,
    mutare
    atque
    immor-
    tale
    facere, quod
    mortale
    suscepit,
    ex
    nobis,
    et ad
    dexteramcouslituere
    patris, per quod
    fuit in terra
    pro
    nobis. Deinde
    ipse
    DominusJ esus
    subjunxit.
    Et nuncdixi vobis
    priusquamfiat,
    ut cum
    factum
    fuerit
    credath. Illud
    ulique dicit, quod
    factum fue-
    rit, quod
    eum
    post
    mortemvisuri erant
    viventem,
    et
    ad
    patrem
    ascendentem. Polerant enim
    dubitare si
    filius
    Deiesset,
    cumeumviderunt
    moriturum, sed
    "
    cumviderunt eurii resurrexisse
    credebant,
    in
    quo
    ante
    dubitabant,
    ct confirmata est fidesin cordibus
    eorum, quam
    illis
    prccdixerat, qui
    et ore
    promisit,
    quid
    faclurttserat et
    operecomplevit, quod
    ante
    praedixii.
    Deinde
    quid
    dicit:
    J atn nonmulta
    loquar vobhcum,
    venit enim
    prin-
    ceps
    mundr
    hujus. Qtris,
    nisi diaboias?
    Et inmenonhabet
    quidqunm.
    Nullumscilicetom-
    nino
    peccatum,
    hinc enimostcndit diabolum
    princi-
    pem
    esse
    peccaiorum hominum,
    non creaturarum
    Dei,
    el
    quoliescunque
    niiindi
    fuga
    inmala
    significa
    -
    lione
    ponitur
    non
    osteudit,
    irisi mundi istius amato-
    res et 11011 Dei. Absit
    enim,
    ut credamus
    principem
    essecoeliet terrae et creaturarum
    omnium.qusegc-
    PATROL.GII. 11
    351
    SMARAGDIABBATIS
    352
    neraliier
    ihundi
    appeflantur.
    Totus
    itaque
    mundus
    j
    servit
    suocrealori
    non
    deceptori; reiemptori,
    non
    inleremptori; etregitur dispensationedivina,non
    ini-
    mici versutia
    subvertilur
    prceter
    homines
    parles
    illius,
    qui propria
    volunlate,
    nonnecessitate
    aliqua,
    se
    subjieitint
    diabolo,
    unde et
    Aposlolus
    ait: Non
    est nobiscolluctatioadversuscarnemet
    sanguinem,
    id
    esl,
    adversus homines,
    sed adversus
    polestales
    et re-
    ctoreslenebrarumharum
    (II
    Cor.
    vn),
    id
    esl, pecca-
    torum, qui
    intenebris manent
    iniquitatis quos
    re-
    ctores
    angelos
    essedeserlores
    designant,
    sed sunt
    qui per gratiamDei,noitpropriis
    merilisinde eruun-
    tur,
    de
    quibus
    ait
    Apostolus
    : Fuistis enim
    aliquando
    tenebrm,
    nuncautemluxin
    Domino,
    ul
    filii
    lucisam-
    bulale,
    sed
    gralia
    Deo
    qui
    eruit
    nos,
    sicut idemdicit
    Aposlolus
    de
    potestate
    tenebrarum,
    et transtulit in 1
    regnum
    filii claritalis
    suse,
    in
    quo princeps hujtis
    mundi,
    hoc
    est,
    tenebrarum harum,
    non habebat
    qtiidquam, quia neque
    cum
    peccato
    Deus
    venerat,
    nec
    ejus
    carnem de
    peccati propagine virgopepe-
    rerat,
    et
    lanquam
    ei diceretur : Cur
    ergo
    morieris
    ,
    si nonhabes
    peccatum
    cui debebalur morlis
    suppli-
    ciura,
    continuo
    stibjecit
    :
    Sedul
    cognoscat
    mundus, quia diligo palrem
    ,
    et
    sicut mandatum
    dedit milti
    pater
    sic
    facio.
    Discum-
    beusenimdiscumbenlibus
    loquebatur;
    eamusaulem
    dixit, quo
    nisi ad illum
    iocum,
    unde fueral tradeu-
    dus? Esl morti
    traditus, qui
    nullumhabebat meri-
    tuni
    mortis,
    sed habebat ut morerelur niandalum
    patris.
    DOMINICAOCT. PENTECOSTES.
    '
    LECTIOLIBRIAPOCALVPSIS BEATIJ OANNIS APOSTOLI
    ,
    CAP.IV.
    <
    Vidi oslium
    apertum
    in
    coelo,
    etvox
    primaquam
    <
    audivi, tanquam
    lubce
    loqueulis
    mecum,
    dicens :
    <Ascende
    huc,
    et ostendam tiii
    quaeoporlet
    fieri
    <cilo. Post hoecstaliin fui in
    spiritu.
    Et eccesedes

    posita
    erat in
    coelo,
    et
    supra
    sedeni sedens. Et
    qui
    <sedebat siinilts erat
    aspectui lapidis, jaspidis
    et
    <
    sardini;
    et iris erat in circuilu sedis similisvi-
    <sioni
    smaragdine,
    el in circuilu sedis sediliavi-
    <
    ginli quatuor,
    et
    supra
    thronos
    viginti quatuor
    se-
    <
    niores,
    seclentescircum aniicti stolisalbis
    ,
    et in
    t
    capilibus
    eorumcoronasaureas. Et de throno
    pro-
    <cedebant
    fulgura,
    et voceset
    toiulr.ua,
    et
    septem
    <
    Iampades
    ardentes anle
    tlifonum, quse
    sunt se-

    ptemspiritus
    Dei. Et in
    conspectusedis,
    tanquam
    marevitreum
    simiIecrystallo;el
    in
    mediosedis,
    et
    incircuitu
    sedis,quatuor
    aniinalia
    plena
    oculisante
    et retro. Et animal
    pritnum
    simile
    leoni,
    et se-
    cundurnanimal simile vilulo, et teriium animal

    habensfaciemquasihominis, etquartuni
    animalsi-
    mile
    aquilae
    volanti. Et
    quatuor animalia,
    singula
    <eorumhabebant alas
    senas,
    et in
    circuitu,
    et in-
    lus
    plena
    sunt
    oculis,
    et
    requiem
    non habebant
    die ac noctedicentia:
    Sanctus, sanctus, sanclus,
    <Dominus Deus
    omnipolens, qui eral, qui est,
    et
    <
    qui
    venturusest. Et dumdarent illa
    quatuor
    ani-
    <malia
    gloriamet nonorenv,
    et benedictiPhemse-
    A
    denti
    super
    threnumviventi insseeula
    steculorum,
    <
    procidebantviginti quatuor
    seniores anle sedentem
    in
    throno,
    et adorabant viventemin sseculassecu-
    <lorum.
    Vidiostium
    apertum
    in
    cce/o.(ExBeda.)
    Id
    est,
    fi-
    demnativitalis
    Christi,
    et
    passionis,
    et resurrectio-
    nis in Ecclesia. Ostium
    aperlum,
    Chrislum nalumet
    passum indicat, ipse
    enimait:
    Ego
    sum
    ostium,
    si
    quh per
    me
    introierit, sglvabitur (J oan.
    x).
    Et alibi:
    Nemovenitad
    palrem
    nisi
    per
    me
    (J oan. vi). Quod
    autemdicil in
    coelo,
    inEcclesia
    significat, quse
    cce-
    luraesse
    meruit,
    eo
    quod
    sil habitaculumDei.
    Et vox
    primaquam
    audivi,
    tanquam
    tubm
    loquen-
    th mecum.Sicut enimvox
    tubae,
    sic
    praedicatoruin
    vox
    est, quaudo
    invitat audilores adfidem.
    Quod
    au-
    B tem dixit: Vox
    pritna,
    subauditur in isla visione.
    Digens:
    Ascende
    huc,
    ei ostendamlibi
    qumopor-
    tet
    fieri
    cilo.
    Quod
    dicil: Ascendehuc
    ,
    nonde loco
    significat
    ad
    locum,
    sed
    ascende,
    id
    est,
    intellige,
    et
    crede,
    infideleseniminvitat ad Christum
    Ecclesia,
    et ad
    baptismum.
    Omnisenim
    qui
    credit Christum
    natumet
    passum,
    ascendit adaltitudinem
    Ecclesise,
    et videtfultiraaffectti
    spirilali,
    undeet
    sequitur.
    Posl hmc
    fui
    in
    spiriiu.
    Id
    est,
    non sensi
    corpus
    meura, lanquam spiritus
    meus solusesset extra cor-
    pus
    invisioue
    spiritali.
    Et eccesedes
    posilu
    eral incoslo.Id est. Ecclesia
    perfecla
    infide.
    El
    supra
    sedemsedens. Id
    est, supef
    Ecclesiamse-
    denserat
    Chrislus,
    undeet Isaiasail: Vidi Dominnm
    "
    sedentem
    super
    soliumexcelsumel elevalum
    (Isa. vi),
    id
    est, super
    Ecclesiamin firieexceisaet in
    spe
    vilce
    seternsefeiiciter elevatam.
    Et
    qui sedebat, similiserat
    aspeclulapidh jaspidh
    et
    sardini,
    elc.
    J aspis
    colorem habet
    quasi maris,
    sardius
    quasi sanguinis.
    Per
    jaspidem baptismus
    inteUigitur, pcr sardium,
    marlyrium.
    Isloe
    compsira-
    liones conveniunt
    Ecclesiie,
    qua
    indutus est Chri-
    sltis. Irisareus cst in
    coslo,qtii significat
    Novum
    Ter
    slamentum,
    habet enirii tres colores.
    aquoe, sulphu-
    ris,
    et
    ignis.
    Per
    aquam baptismus inlp.lllgitur, per
    sulphureni pcEnitenlia,per ignem
    mai
    tyrium,
    nam
    et
    aqua
    venit in
    dilcivio,
    sulphnr
    riescen:Iit
    sstpir
    So-
    dOraam,
    ignis
    veniel
    lemporejudicii.
    Aliter. Iris in
    _
    circuilu
    sedis, Evangelium
    sieuiftcai in circuitu Ec-
    D
    clesioe,
    namet
    smaragdus aquse
    et
    iguis
    habet colo-
    rem, baplisniumsignificans
    et
    martyrium.
    Et incircultu sedissedilia
    viginli
    el
    qnaluor,
    et
    supra
    thronos
    viginti quatuor
    seniores sedenles.Vi-
    ginti decalogumduplicatum, qualuor
    vero
    significat
    quatuor Evangelia.
    Sive
    viginli quatuor
    seniores
    ,
    duodecim
    patriarchas,
    et duodecim
    significant apo-
    stolos.
    Circumamictosveslimenthalbis. Hoc
    est, opere
    castitatis. Undeet Salomonail : Omni
    tempore
    sint
    veslimentatuacandida
    (Eccle. ix),
    id
    esl,
    caro tua
    ; abomni
    pollutionis
    sorde
    mundata,
    et
    pudicitia
    ca-
    stilalis ornala.
    Et in
    tapilibus
    Vorumcoronoi aurem. Id
    est, prin-
    333 COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELIA.
    351
    cipalia
    mentis
    dona, sapientice
    vel immortalitatis
    j
    palmce.
    Et de throno
    proceduntfulgura.
    Id
    est,
    de Eccle-
    sia mtiltaet
    magna
    miracula.
    Et voceset tonitrua. Id
    est, prsedicatorum
    voces
    ,
    cum
    promissionibus
    et
    comminationibiis.
    Et
    septemlampades
    ardenlesantethronum. Thro-
    ftusDei Ecelesia
    ; quoe
    sinl
    lampades ipse exposuit
    dicens :
    Qui
    sunt
    septeihspirilus Dei,
    id
    est,
    septem
    dona
    Spirifus
    sanciu
    Et in
    conspeclu
    sedis
    tanquam
    tnare vitreumsimile
    crystallo.
    Mare yitreum
    significabat
    baplismum-,
    quodpro purilale
    simile diciluf
    crystallo.
    El inmedio
    sedis,
    et incircuilu sedis
    quatuor
    ani-
    malia,
    plena
    oculisante et retro.
    Quatuor animalia
    quatuor significant Evangelia; quse
    oculis anle sunt
    ]
    plena,.quia
    de futuro
    judicio proedicant:
    retro sunt
    plena, quia
    deVeleri Testamento lestimonium do-
    nant;
    siveante
    quia quoeagenda
    sunt discrete con-
    siderant,
    retro
    quia quoeplangenda
    sunt solerter
    recordantur.
    Et animal
    primum
    shnite
    leoni,
    etc. Secundum
    anagoge
    autem,
    Christus leo fuit iu
    resurrectione;
    vitulus in
    passione,
    hoinoin
    carne, aqnila
    inascen-
    sione. Secunlum moralemvero
    senstlm,
    leo
    qui
    for-
    tissimus scribitur
    bestiarum,
    furtiores
    significat
    in
    fide,
    vitulns misericordes inEcclesia
    ; honio,
    humi-
    les
    qui dicunt,
    Ilumiliatus sum
    usquequaque,
    vivi-
    ficame, Domine; aquila,
    excelsos
    qui
    dicunt cum
    Paulo,
    nostra atitem conversatio in coelis est.
    Qtiaer
    animaliaseriasalas
    habebant,
    qui per
    sex mtindi t
    selates
    legem
    Vtteris acNovi Teslamenti annuntiare
    non
    cessant, quae
    cumsitNovi acVeteris
    Teslamenti,
    lex
    una,
    in sex videtur esse
    divisa,
    id
    est,
    in
    legerft
    naturce,
    legemlitterse, lcgem propbetarum ,
    Iegem
    evangeliorum, legem apostolorum,
    et
    legem
    eccle-
    siasticam.
    El incircuituetintus
    plena
    sunt oculis. Oculosin-
    tuset foras
    habent, qui
    Ecclesism divinarum Scri-
    plurarum
    testimbniis fntus et fovisiliuminant.
    El
    reqniem
    non habebant dieac nocle. Itl
    est,
    in
    prosperitale
    el in
    adversitate,
    ut Psalmista ait: Be-
    nedicamDominumin ornhi
    tempore,
    id
    est,
    in
    pro-
    speris
    et in
    adversis,
    namdies
    pro prosperilale,
    et
    nox
    pro
    adversitale
    frequenler
    solet
    intelligi.
    Dicentia, Sanctus, sanctus,
    sanctusDominus Deus
    I
    Sabaotli,
    etc. Hic lrinilas et unitas
    inlelligiiur, quia
    tres
    personas,
    et Dettni mium
    proedicant,
    et trinita-
    tis et unilatis sacrameiiluni demonsirant.
    Qui erat,
    et
    qv.i
    esl,
    et
    qui
    venturus est.
    Qui
    efat
    ut illud: In
    principio
    erat Verbum
    ,
    et Verbumerai
    aphdDeum,
    et Deuseral Verbum.
    Qui est,
    ut illud:
    Dic
    filih
    Israel:
    Qui est,
    ihhit adtrievos.
    Qui
    venturus

    est,
    subauditur
    judicare
    vivosel mortuos.
    Et cuiri darent illaanimalia
    gloriam
    et honoremei
    benedictionemsedeiiii
    shper
    llironum,
    procidunt
    vi-
    ginti qualuor
    senioresel ddorabanl viventemin sceculd
    smcnlorum,
    etmitlunl coronassuas antethronumdi-
    centes:
    Dignus es,
    DomineDeus
    noster, accipere
    re-
    A
    gnum.
    Prociduni ante sedemet
    adoraht,
    et mittuht
    coronas suas aute Deumomnes
    elecli,
    quia quidquid
    dignitatis habent,
    noh
    sibi,
    sedilli
    tribuUiit',
    et ei
    referunt
    gloriam landis,
    a
    quo
    se
    cognoscuiit
    vires
    accepisse
    certaminis.
    ITEMBEPiEIN1STAIPSALECTIONE
    EXPOSITIO.
    Vidi osiium
    apertum
    incwlo.
    Convenienlef
    oslium
    coelesteascensurus
    aspicit,
    cui celsa
    mysteria pandi
    promiltuntur,
    vel
    quia
    ostiumChristus
    est, qui
    illum
    crediderit natum el
    passum,
    conscendit
    coelum,
    id
    est,
    Ecclesice
    allitudinem,
    et videt futurd
    speciali
    ef-
    fectu sicut dicit.
    Et slalim
    fui
    in
    spiritu,
    et
    yox prihia quam
    audivi
    tanquam
    tubm
    loquentis,
    etc. Siiriileih
    utique priOri
    voci
    quae
    dixei'at:
    Qtiod
    Videsscribein Hbro.
    j}
    El eccesedes
    positaeraXih cwio,
    el
    supra
    sederri
    sedens. Ecclesiamin coelesti toriVefsatiOne
    positam
    Dominushabitat.
    Gregorius papa
    soliura Dei in vi-
    sione Micheae
    angelicas pOtestates inferpretatur,
    qtiarum
    mentibus altius
    pfaesidens,
    inferius cuncta
    disponit.
    Et
    qui
    sedebat similh erat
    aspectui lapidis jaspidit
    et sardini.
    J aspidis
    color
    aquam,
    sardini
    ignem
    si-
    gnificat, quibus
    duobus
    judicium
    novimus
    celebrarj.
    Sicut
    eniiii, iriquit,
    ihdiebus
    Noe,
    ilaerit el
    adventus
    filii
    hominis
    (Matth. xxiv).
    Et iris eratincircuitu
    sedis,
    similisvisioni
    smarag-
    dino. Iris
    quce
    fit solenubes
    irradiante,
    et
    post
    diluvium
    primo propitialionis
    indiciofacla
    est,
    inter-
    n
    cessu
    sanctorum, quos
    Dominus
    illuslrat, Ecclesiam
    C msaiiri
    designat. Quae
    bene
    smaragdplapidi
    viridila-
    tis niiriise
    comparalur. Quo
    enimhcereditatem im-
    marcessibilemfide
    perfecliofi exspectant,
    eo
    poten-
    tius etiam caeterosPrando
    proteguht. Quia
    hic de
    istis tribus
    lapidibusparva diximus,
    Iibel ut de
    istis
    pai'iteret*aliis
    nobilibus
    lapidibus paululum
    lalius
    disputemus,
    de
    quibus
    et Isaias ait: Ecce
    ego
    sler-
    nam
    per
    ordinem
    lapidestuos,
    et
    fundabo
    tein
    saphy-
    ris,
    et
    reliqua,
    statiin
    quasi exponens subjecil,
    uni-
    versos
    filios
    tuosa Dominodoclos
    (Isa. LIV).
    Fundamentiim
    primum jaspis. J aspidum
    multa
    sunt
    genera:
    alii enimviridi
    coloris,
    et tinclus
    qtiasi
    floribus,
    apparet;
    alius
    suiaragdini
    habens similitu-
    dinem,
    sed crassi
    eoloris, quo
    omniafantasmala fu-
    gare
    autumant. Alius nivi et
    spuincemarinorum
    flu-
    D
    ctuum, quasi
    mixtocruofis obrutilans. Per
    jaspideni
    ergo,
    fidei virorimmarcescibilis
    indicatur, quae
    foo-
    minicse
    passionis
    sacrameiito
    per
    undam
    baptismatis
    imbuitur, alque
    adomnes
    spiritalinmgraliarum
    flo-
    res, proficientibiis
    merilis instruilur. Hanc enim
    qui
    habuerit,
    vanostimores
    fugat,
    hionenie Petro
    apo-
    stolo: Adversarius vesier diabolus
    lanquam
    leo ru-
    gienscircuit,
    qumrensquemievoret,
    cui reshtiie
    forlet
    in
    fide(I
    Petr.
    iv).
    Secundus
    saphyrus. Hujuslapidis
    colorem
    pariter
    et sacramenttimMoses
    exposuit,
    cum Dei habitum
    describeiis,
    dicefei: Sub
    pediliusejusquasi opus
    la-
    pidissaphyri,
    et
    quasi
    cwlumcumserenumesl
    (Exod.
    xxiv),
    Ezechiel
    quoque dicit, quod
    locus in
    qut>
    35S SMARAGDIABBATIS 536
    thronus Dei
    sit, saphyri
    habeat similitudinem
    (Ezech.
    ,
    i),
    et
    gloria
    Doinini inhoe colore
    consistat,
    prsefi-
    gurateum qui portat imaginemsupercoelestis,
    et
    cuni
    Apostolo potest
    dicere: Noslra conversatioin
    cmlisest.
    Tertius
    calcedonius, qui quasi ignis
    lucernae
    pal-
    lentis
    speciem
    retinet,
    et habet
    fulgorem
    sub
    divo,
    non in
    domo, quo
    demonslranlur
    hi, qui
    coelesti
    desiderio
    subnixi,
    hominibustunc
    latenl,
    et
    quasi
    in
    abscondito
    jejuniura, eleemosynam, precesque
    suas
    agunl,
    sedcumvel
    doctrince,
    vel aliis sanctorum
    usibus
    inservituri, adpublicumprocederejubentur ,
    mox
    quasi fulgoris
    lucerna lucent et ardent: ardent
    videlicet
    amore,
    lucent sermone.
    Quartus
    smaragdus,qui
    nimiceviriditatis
    est,
    adeo
    ut herbas virentes
    frondentesque gcmmas,
    etiain
    onini inficienscirca se viriditate
    repercussum
    ae-
    rem, cujusgeneraplurimasunt,
    sednobiliores
    Scy-
    thici,
    secundum locum lenent
    Bactriani,
    terlium
    jEgyplici. Significat
    autem
    animns,
    fide
    semper
    vi-
    )-enles,
    qu.v
    haereditatemimmarcessibilem
    (I
    Petr.
    v),
    etcelernamconservalamiu
    ccelis,
    etmeute
    concipere
    sperando,
    el in
    proxiraos satagunl spargere proedi-
    cando.
    Qnintus
    sardonix. Hic exonice
    candoreni,
    ex sar-
    dio ruborein
    trahens,
    ab
    utroque
    sardonici nomen
    acccpil.
    Sunl aulem
    generaejusplurima.
    Alius
    enim,
    lerrcerubrce simililudineni tenel. Alius
    quasi per
    iiumanuiii
    unguem sanguis
    eniteal,
    bicolor
    appa-
    ret. Aliustribus
    coloribus,
    subterius
    nigro, superius
    mineo,
    medio candido
    consislil,
    cui
    comparantur
    nomines
    corporis passione rubicundi, spirilus puri-
    lale
    candidi,
    sedsibimet humilitate
    despecti.
    Sexlus
    sardius, quiexintegrosanguinei colorisesl,
    inartyrum gloriamsignifieat,
    de
    qua
    dicilur: Prm-
    liosain
    conspeclu
    Dominimors sanctorum
    ejus.
    Me-
    rilo sextoloco
    positus,
    cumDominusnoster et sexla
    celalesoeculi
    incarnatus,
    et sexta feriasit
    pro
    lotius
    liiundi salule crucifixus.
    Septimuschrysolilus.qui quasi
    aurum
    fulget,
    scin-
    tillashabens
    ardentes, cujus speciefigurantur hi, qui
    intelleciu
    supernseversequesapienticcfulgentes,
    vcrba
    cxbortalionis in
    proximos
    vel etiamvirlutum
    signa
    quasi
    scintillas
    igniseffundunt, quoruni,uloralor
    ait:
    Menlibusinstat
    amor,
    sermouibussestuat
    artlor,
    quod quia
    solo
    spiritalis gratise
    munere
    geri-
    lur,
    decentissime
    septimo
    fundamento
    cbrysolitus
    inest, septiformi
    eniin
    saepe
    numero solet
    spiritus
    sancti
    gralia figurari.
    Octavus
    beryllus. BeryUusest, quasi
    consideres
    aquam
    solis
    fulgorepercussam,
    rubicundumacdeco-
    runi reddere
    colorem,
    sed non
    fulget
    nisi insexah-
    gulam
    formam
    poliendofiguretur.Repercussioneenim
    angulorum, splehdor
    illius acuitur.
    Significat
    autem
    homines
    ingenioquidem sagaces
    ;
    sed
    amplius
    su-
    pernsegralice
    lumine
    refulgentes, quodque
    lenentes
    manuadurere
    dicitur, procul
    dubio
    patet, quiaquis-
    que
    sanctoviro
    conjungitur, ejus
    nimirumboncecon-
    versatipnis
    igne
    recreatur.
    A
    Nonus
    topazius. Topaziuslapis, quantum
    inven-
    lione
    rarus,
    lantummercium
    quanlitate pretiosus
    esl; qui
    duoshabereferlur
    colores,
    unumauri
    puris-
    simi,
    et alterumaelhereaclaritale relucentem. Hic
    regibus ipsis
    fertur esse
    mirabilis,
    ut inter divilias
    suasnihil sesimile
    possiderecognoscant. Cujuspul-
    cherrima natui-se
    qualitas , contemplalivae
    vilaede-
    cori
    dignissimacomparalur.
    Hancenim
    i-eges
    sancti,
    quorum
    cor est inmanu
    Dei,
    cunclis bonorum
    ope-
    rum
    divitiis, universisque
    virtutum
    gemmis
    merito
    preeferunt,
    tantoardentius ccelestisvitcedulcedinem
    animo
    compleclentes, quanto frequenlius supernce
    gratice
    fuerint
    splendorepercussi.
    Habent
    efgo
    san-
    cli viri aureum
    colorem,
    el inlereaflammsecharitalis
    habent
    sethereum,
    ex
    superncecontemplatione
    dul-
    B
    cedinis.
    Quod
    vero in insula
    Thebaida, quae Topa-
    zion
    appellatur,
    unde
    ipse
    nomen
    accepit,
    inveniri
    dicitur, dupliciter intelligendum
    est, quia
    et illae
    praecipue,
    id
    est, ^Egyptiorumregiones
    ,
    monacho-
    rum
    gregibus
    abundent,
    et
    quicunque
    soli
    justiliae
    vicinushabitaverit,
    oethereinimirumIuminis
    fulgore
    colelur. Et
    pulchre
    inoctavo
    ordine,
    aclivce
    vitaeper-
    fectio,
    sicinnono
    speculativoe
    suavilatis
    gemma po-
    nitur,
    sive
    quia
    novemordines
    angelorum quorum
    vitam
    imiialur,
    in
    Scriplura
    sancta
    i'eperiantur.
    Decimus
    chrysoprasius. Chrysoprasius
    est viridis
    aureaeque
    commixturce,quoddam
    etiam
    purpureum
    jubar
    trahens aureis intervenienlibus
    gutlis.
    Nasci-
    tur autcmin
    India,
    qui signiflcat
    eos
    qui
    viriditatem
    selernce
    patriae, perfeclce
    cliaritatis
    fulgore prome-
    C
    rentes
    ,
    eametiamcceteris
    purpurea marlyrii
    sui
    luce
    patcfaciiint; qui quoniam
    ineo
    quod
    vitamde-
    spiciunl,
    ceternam
    gloriam prseferunt,
    Domini in
    carne
    apparentis exempla sequunlur, jam
    velut
    inlndia, idest, prope
    solis
    orlum,
    meritorum suo-
    ru?n
    fulgorem
    ostendunt.
    Undecimus
    hyacinlhus. Hyacinthus
    in
    jElhiopia
    reperilcir,
    cseruleumcoloremhabens
    optimus.qui
    nec
    rarus
    est,
    necdensitate
    obtusus,
    sedex
    utroque
    lem-
    peramentolucet, purificato,
    et suaviter floreratra-
    hii. Hicauteni non rutilat
    aequaliter,
    faciecoelimu-
    lalur. Serenoenim
    perspicuusalquegratus est,
    nu-
    bUocoramoculis evanescit
    atque
    marcescit. Iiidicat
    enimanimascoelesli
    semper
    intentioni
    dedilas,
    at-
    que angelicsequodammodoquanlum
    mortalibus fas
    est,
    conversationi
    propinquanles, quibus
    omni cu-
    stodiadiscrelionis conversatjo
    percipitur,
    nevel ni-
    miasensussublilitate callens
    ,
    altiora se
    quaerere,
    et fortiora se scrutari audeat. Gloria enim Domini,
    celare
    verbum,
    id
    est,
    cauledeDeovel homineChri-
    slo
    philosophari,
    vel rursum desidia
    torpente,
    ad
    infirma fidei initia
    atque
    elemenla exordii sermo-
    numDei
    relabantur, qui potius
    via
    regia gradientes,
    a dexlriset a sinislris
    perarnia justitise
    tulali
    pro-
    cedent, quasi hyacinthus
    nubilo circumdatus
    loqui-
    tur. Niltil enim
    judicavi
    me scireinter
    vos,
    uisiChri-
    slum
    J esum,
    et
    J iunccrucifixum(I
    Cor.
    i)
    ,
    et
    quasi
    insere.naluce
    visus,
    ait:
    Sapienliamloquimur
    in(et
    perfeclos(II
    Cor.
    n).
    .
    337 COLLECTIONESIN EPISfOLAS ET EVANGELIA. 338
    Duodecimus
    amethystus. Amethystus purpureus A
    est, permixto
    violaceo
    colore,
    et
    quasi
    rosaenitore
    ,
    quasdam
    leniter ilammulas
    fundens,
    sedet
    quiddam
    in
    purpura
    illiusnon ex toto
    igneo
    sed
    quasi
    vinum
    rubens
    apparens. Purpureus ergo
    decpr ccelestisre-
    gni
    habitum
    ,
    roseus vero
    atque
    violaceus humilem
    sanctorum,
    vere avidam
    pretiosamque
    mortem de-
    signat.
    In
    jaspide^ergo,
    fidei
    viriditas;
    in
    saphyro , spei
    ccelestis
    altitudo;
    in calcedonio,
    flamma charitatis
    internse
    figuratur.
    In
    smaragdo
    autem, ejusdem
    fidei
    fdrtis inter adversa confessio. In
    sardonice,
    sancto-
    ruminter virtutes humilitas. In
    sardio,
    reverendus
    martyrum
    cruor
    exprimitur.
    In
    chrysolito,
    vox
    spi-
    ritalis inter miracula
    prsedicatio.
    In
    beryllo proedi-
    cantium
    perfecta operatio.
    In
    lopazion,
    eorumdem
    i
    ardens
    contemplatio
    monstralur. Porro in
    chrysopra-
    sio,
    beatorum
    martyrum opuspariter
    et
    prccmium.
    In
    hyacintho,
    doclorumcceleslisadalta
    sublevalio,
    et
    propter
    infirmos humilis ad huniaiia descensio. In
    anielhysto,
    ccelestis
    semper regni
    inhumiliumaniino
    memoria
    designatur, singulrque lapides pretiosi
    sin-
    gulis
    sunt
    fundamentisdeputati, qui
    licet omnes
    per-
    fecli, quibus
    civitasDei nostri in monte sancto
    ejus
    ornaluratque
    fundatur
    spiritalis gratice
    sint luce
    fulgentes,
    alii tamen
    per spiritum
    dalur sermo sa-
    pientice,
    alii sermo
    scienliae,
    alii
    gratia sanilatum,
    aiii
    genera Unguarum,
    alii fides in eodem
    spiritu,
    etc.
    Et incircttitusedissedilia
    viginti quatuor,
    et
    super
    thronos
    viginti quatuof
    sehiores sedentes. Ecclesiam
    namquepropter
    socielatemfidei inuna sede
    viderat,
    eamdem
    per geminum
    testamentum"de
    patriarchis
    et
    apostolisgeneratam,
    in
    viginti
    et
    qualuor
    sedilibus
    cernit. Sedentem
    autem, propter judiciariam ejus
    in
    Chrislo
    diguilatem;
    sedebunt auleai et
    judicabunt
    universa
    membra,
    sed in uno et
    per
    unum
    caput.
    Nam
    quoniodo poterunt
    sancti in
    judicio sedere,
    stantes ad dextram
    judicis, possunt
    etiam
    viginti
    quatuor
    seniores in illis
    inlelligi, qui perfectionem
    operis, quae
    senario numero
    commendatur,
    clara
    Evangelii proedicationeconsumant,
    nam
    qualer seni,
    viginti quatuor
    faciunt.
    Circumamiclivestimenth
    albis,
    etin
    capitibus
    eornm
    coronmaurem. Hoc
    est,
    bonis
    operibus indutos, pe-
    .
    renni menlis
    memoi-ia,gaudia superna quaerentes;
    saepe
    enimmens
    capilis
    nomine solel
    intelligi.
    Et de throno
    procedunt fulgura
    et voces et loni-
    trua. Hoc
    est, quod
    Marcusait : Illi autem
    profecti
    prmdicaveruntubique,
    Domino
    cooperante,
    el sermonem
    confirmante,
    sequentibussignis
    (Marci ultimo.).
    Et
    seplemlampades
    anle
    thronum, qui
    sunt
    septem
    spiritus
    Dei.
    Unumspiritum
    dicit
    septiformem;
    unus
    est enim
    spiritus, septiformitas enim,
    perfectio
    est
    et
    plenitudo.
    Commemorato vero
    spiritu
    sancto
    ,
    convenienter unda
    baptismi sequitur, qua
    idem
    spi-
    ritus
    recipi
    creditur.
    Et in
    conspectu
    sedh
    tanquam
    mare
    vitreum,
    simile
    crijslallo.Propter
    fidemveram
    baptisma
    refertur ad
    A intra,
    iu
    quo
    11011 aliudvidelur
    exlerius, quamquod
    gestat
    inlerius.
    Crystallo quoque quod
    de
    aqua
    in
    glaciem
    et
    lapidem pretiosum efficitur,
    baptismi
    gratia figuratur.
    Et inmedio
    sedis,
    et incircuitu
    sedis, quatuor
    ani-
    malia, plena
    oculis
    ,
    anteel retro. Circuitusthroni
    Dei,
    idest Ecclesise
    patres,
    lumen
    Evangelii, prsele-
    ritorum
    futurorumque
    scientia
    replet.
    Et animal
    primum
    simile
    leoni,
    etc. Haecanimalia
    multifarie
    interpretantur.
    Beatus autem
    Auguslinus,
    juxta
    ordinem Iibri
    istius,
    Matthseumleonem dicit
    intelligi, qui regise dignitatis
    in Christo
    prosapiam
    narrat, qui
    et vic.itleo detribu J uda. Catulus enim
    leonis
    J uda,
    et in
    quo
    ut rex a
    rege
    timetur. A
    Magisadoralur,
    ubi etiamrex cumservis rationem
    B
    ponit.
    Rex
    nuplias
    filio
    facit,
    et adultimumrex se-
    gregal
    oves ab haedis. Lucamin vitulo
    , qui
    hostia
    magna fuit,
    in
    lege
    enim
    ejus
    non solum
    principia
    circa
    templum
    et sacrificia
    diversantur,
    sed i(acon-
    cluditur : Et eranl
    semper
    in
    lemplo
    laudantes et be-
    nedicentesDeum. Facies vero
    hominis, Marcus
    signi-
    ficat, qui
    nihil de
    regali,
    vel sacerdotali Domini
    po-
    tentia
    locutus,
    tanluni hominisChrisli
    gestasiinpli-
    citer narrat.
    Aquilaautem,
    J oannes
    est, qui
    nalivila-
    i
    lem
    Verbi,
    velut orlumsolis
    perspicaciter aspectat.
    Animaliaautem nunc
    evangelistas,
    riunc totamEc-
    clesiam
    significant, cujtis
    fortitudo in leone
    ,
    vicli-
    matioin
    vitulo,
    humililas in
    homine,
    sublinihas iiv
    aquila
    volante monstralur.
    Singula
    eorumliabebant alas senas. Perfeclione
    i
    ^
    suce
    doctrince,
    Ecclesiamadalla sublevant. Senarius
    ,
    enimnumerus ideo
    perfeclus dicitur, quia primis
    t suis
    partibus impletur,
    unum
    quippe, quod
    est sexta
    > senarii
    pai's,
    et
    duo,
    quod
    est
    tertia,
    et tria
    quod
    i est
    dimidium,
    eumdemsenariumfaciunt. Aliter alae
    t sence
    quatuor
    animalium
    quce
    sunt
    viginti
    et
    qua-
    tuor,
    totidem Veteris Testamenti libros
    insinuant,
    , quibus evangelislarum
    et fulciiur
    auctointas,
    et ve-
    i ritas
    probatur.
    ...-''
    l Et in
    circuitu
    et intus
    plena
    sunt oculis. Sancta
    i
    Ecclesia,
    et coram
    Deo,
    et coramhominibus se
    , vigilanter attendit, cujus
    interiores oculos
    aspexerat
    Psalmista,
    cumdicerel: Omnis
    gloria ejus
    filii re-
    t
    gis
    ab ihtus. Exteriores
    vero,
    cumcontinuo subdit^
    In
    fimbreh
    aureis
    ,
    circumamicta varietate.
    Aliter,
    ;
    "
    sivelitteram
    attendas,
    sive
    allegoriam quceras,
    lti-
    cem
    semper
    in
    Evangelio reperis.
    Aliatranslatio sic
    habet: Plena oculisanteseet
    retro, quia
    lux Evan-
    j
    gelii,
    et
    aenigmatalegis in-adiat,
    et novae
    gratise
    ! mundo
    fulgur
    infundit.
    '
    Et
    requiem
    noti habebant die ac noctedicenlia:
    i
    Sanctus, sancius,
    sanctusDominusDeus
    omnipotens,
    3 elc. Sancta
    animalia,
    cuncta
    tempora
    sseculi unam
    t dominalionem
    Deitatis,
    omnipotentiam
    et oelernita-
    ,
    lem sanctae Trinitatis
    affirmant,
    manente intelle--
    ctualis creaturce
    perpetua
    incoelestibusIaude.
    Procidunt
    viginti qualuor
    seniores ante sedentem
    e in
    throno,
    et adorabunt viventemin smculasmculo-
    i rum. Animalibus
    personantibus laudem,
    id
    esl,
    539 SMARAGDIABBATIS
    340!
    Eyangelistis praedieantibus
    Christi
    dispensationem,
    qmnis
    Ecclesia
    qiice
    m
    praepp^itis
    constal et
    pppulis;
    hoc enim
    gemjnatp, dupdenarius
    numerus
    significa-
    tur,
    statimcadensin
    faciem,
    adorat
    yiventem
    insce-
    cula
    soeculprum,
    et
    mitlehant cpronas
    suas anle
    thrpjiumDei,,
    videlicet, as.sLgnanlesquidquidvirlu^
    tis,
    quidquidhabeJ b.anjdignit^lis, quipjft qui
    ex
    nj?
    hilo cuncla
    creaverat.
    EYANGELIUM, jqANNIS,,
    CAp.III.

    Eral liomo
    e\
    Pharjsseis Nicpdemus nomine,

    princeps
    J udseorum. Hic
    yenit
    adJ esum
    nocte,
    et
    dixit
    ei
    :
    Rabbi, scimus
    quia
    aDeovenisti
    magi-

    ster;
    nemoenim
    polest
    hsec
    signa
    facere
    quae
    lu

    facis,
    nisi
    Deusfuerit cumeo.
    Respondil
    J esus,
    et
    dixit ei: Amenamen dicolibi;
    Nisiquis
    renatus
    <fuerit
    denuo,
    non
    polest
    videre
    regnum
    Dei. Dicit;
    <ad eum Nicodemus:
    Quomodo polest
    homore-
    <nasci cumsit senex?
    Nunquidpolest
    in yenlrem
    <
    malris suseiterumintroire et nasci?
    Respondit
    J e-
    <sus : Amenamen
    djco
    tibi: Nisi
    qqis
    renatus fue-
    <
    rifex
    aqua
    et
    spirilu sanclo,
    non
    potest
    intrare in
    <
    regnum
    Dei.
    Quod
    natumest ex
    carne, carp esl,
    et
    <
    qued
    natum$stex
    spiritu, spiritusest.
    Nonmireris
    <
    quia
    dixi libi:
    Opprlet
    vos renasci denuo,
    Spiritus
    <ubi vult
    spirat,
    et vocem
    ejus
    audis,
    sed nescis
    <
    unde
    veniat,
    aut
    quo
    vadal. Sic est
    omnis, qui
    na-
    <tusesl ex
    spiritu. Respondit Nicodemus,
    et dixjt
    <ei:
    Quomodopossunlheec
    fieri ?
    Respondit
    J esus et
    <
    dixitei: Tues
    magister
    in
    lsrael,
    et haec
    ignoras?
    <Amenaraendico
    libi, quia quod
    scimus
    Ioquimur,
    <et
    quodvidimuslestamur, et
    testimoniumnostrum
    I
    <non
    accepislis.
    Si terrena dixi
    vobis,
    et noncredi-
    <
    tis, quomodo
    si dixero vobis ccelestiacredetis? Et
    <
    nemo ascendil jn
    coelum,
    nisi
    qui
    descendit de
    <
    ccelp,filius.hominis, qui
    est incoelo.Et sicut Mo-
    <ses exaltavit
    serpentem
    in
    deserto,
    ita exaliari
    <
    oportet
    filium
    hominis, ulomuis, qui
    credit in
    <
    ipsuin
    non
    p.ereat,
    sed habeat vitamoeternam.
    Erat hotnoex Pharismh Nicodemus
    nomine, prin-
    cepsJ udmorum,
    hic venit
    gd
    J esutn nocte.
    Princeps
    spilicet
    J udaeorum,
    venit ad
    J esumnocte,cupiensse-
    creta
    ejusalloeutione, plenius
    discere
    mysteria fidei,
    cujus aperla oslensipne signorum, aliqualenus jam
    rudimenta
    perceperat, qui quoniam prudenter
    ea
    quae
    ab illo
    quaerebat,
    invesligarepromeruit.
    Rabbi, scimus,
    quia
    a Deovenisli
    maghler ,
    nemo
    -
    enirn
    polest
    hmc
    sigm.facerequmtufacis,
    nisi
    fuerit
    Deus cum eo. A,Deo.enim..J esum ad
    magisleriiim
    coeleste,
    munde
    adhibende,
    venisse confessus
    est,
    Deumcumeo fuissemiraculis
    prudentius intellexit,
    needumtamen
    ipsum
    Deum
    cognovit esse;
    sed
    quia
    quem magistrum
    noverat
    veillatis,
    studiose docen-
    dps,
    adiit
    merito,
    et
    agnitionem
    divinitatis
    ejusper-
    fectedoctus
    subiit,
    merito
    utriusquenativitatis ejus,
    divinae
    scilicet et
    humanoe,
    sed et
    passionis atque
    aseensionis
    ipsius
    arcana
    percepit.
    Necnon el-iam
    modumsecundoe
    generationis, ingressumregni
    cce-
    lesiis
    , aliquaperplura
    doctrinoe
    evangelicce
    sacra-
    menta,
    Dominorevelante didicit.
    A
    Respondit
    J esus et dixit: Amenamen
    dicg
    tibi,
    nhi
    quis
    renatus
    fuerit demw, non.
    polest
    videre
    regnum
    Dei.
    Quce
    senlentia
    tantp, aperliu.s
    CURCIIS, fldelibus
    lucet, quanto constat, qtcia
    sine
    hujus,
    luce fideles
    esse
    nequeunt. Quis
    eiiini sine
    lavacrp.regenerationis
    remjssipiiempeccatorum consequi, et
    regnuni
    valet
    ia^rarp ccelQi;um?-
    SedNiccdemus
    qui
    noctevenit ad
    J esum,
    nectlumlucis
    mysteria capere noverat, n.ani
    et
    npx
    in
    quavenjt, ipsa ejus qua premebatur igno-
    rantiam
    designat,
    nectSumenimeoruranumero so-
    ,
    ciatus
    erat, quibus. ailAposlolus
    : Fuistis
    aliquandO:
    tenebrw,
    nunc aulemlux inDomino
    (Ephes. iv).
    Sed
    inler eos
    potius
    reinanefeat, Quibus
    dicit Isaias :
    Surge, illuminare, J erusalem, quia
    venitlumen
    tuum,
    et
    gloria
    Domini.
    super
    teorta
    esl
    (Isa. LX).
    B Dicit ad eum Nicodemus :
    Quomodopotest
    homo
    nasci.cumsit
    senex,
    etc.
    Quia
    enim
    secundae
    nativita-
    tis adhuc nescius
    perseverabat,
    de
    salute
    autemsua
    jam
    sollicilus
    exsliterat,
    necessario de
    una, quam
    no.veratnalivitate an
    posset iterari,
    vel
    quo
    ordine
    regeneratio possil impleri, quserebat,
    ne
    hujus
    ex-
    spers remanendo,
    vitaecoelestis
    particeps
    essenequi-
    ret. Notandum
    aulem,
    quia
    de.
    carijali q,uod dixit,
    hoc etiam de
    spirilali
    est
    regeheratione
    sciendum.
    Nequaquam
    videlicet
    eam,
    postquam
    semel
    expleta
    fuerit, posserepeli.
    Siveenim
    haereticus,
    siveschis-
    maticus,
    sive facinorosus
    quisque
    in confessione
    sanctcetrinitalis
    baptizaret,
    non valet
    ille, qui
    ita
    baptizatus est,
    aboniscatholicis
    rebaptizari,
    necon-
    fessiovel invocatiotanti nomiiiisvidealur aruiullari.
    C
    Et
    quia
    Nicodemus ad
    primam
    Domini
    responsio-
    nem
    sollicitus, quomodo
    sit
    inteUigenda diiigenter
    inquirit,
    merelur
    jam planius
    instrui,
    et
    quia
    se-
    cunda
    nativilas,
    non carnalis
    est,
    sed
    spiiitualis
    au-
    dire.
    Respondit
    J esus : Amenamen dico
    tibi,
    nisi
    quis
    renatus
    (ueril
    ex
    aqua
    et
    spiritu
    non
    potest
    inlroire
    in
    regnum
    Dei.
    Cujus
    nativilalis modum
    subseqnen-?
    ter
    exponensprorsusque
    acai'nali
    distinguens,
    ait:
    Quod
    natumest de
    carne,
    caro
    est,
    quod
    natumest.
    de
    spiritu, spiritus
    est. Natura
    spiritus invisibilis,
    car-
    nis est
    visibilis, atque
    ideocarnalis
    generatio
    visibi-
    liter administi'atur. Visibilibus inei'emeulis
    qui
    in
    carne nascitur
    per
    setatum momenta
    proficit
    :
    spi-
    ritualis aulem
    generatio
    tola invisibiliter
    agitur.
    Namvidetur
    quidemqui baplizatur
    in fontem de-
    scendere,
    videtur
    aquis immergi,
    videlur de
    aquis
    ascendere.
    Quid
    aulem.
    in illolavacro
    regenerationis
    egerit,
    minime
    potest videri,
    sola acitemfidelium
    pietas
    novit,
    quia peccator
    in fontem
    descendit,
    sed
    purificatus
    ascendit. Filius morlis
    descendit,
    sed fi-
    lius
    resurreclipnis
    ascendit;
    filius
    prcevaricationis
    descendit,
    sed filiusreeoh"ci1iationisascendit;
    Dlius
    irsedescendil,
    sedfiliusmisericordice
    ascendit;
    lilius
    diaboU
    descendit,
    sed filitisDei ascendil. Sola hseG
    Ecclesia
    mater, quaegenerat novit,
    cseterum oculis
    insipienliuni
    videtur talis exire de
    fonle, qualis
    in-
    travit.
    Totumqiie
    ludusesse
    quod agilur ,
    unde in.
    finevidentes
    gloriam sauclorum,
    dicent
    gementes
    341 COLLECTIONESIN EPISTOLAS
    ET EVANGELIA. 542
    intormentis. Hi su.nt
    quosaliquand-o
    habuimusin de-
    risum,
    et in slmililudinem
    improperii (Sap. v), quo-
    modo
    ergo eomputati
    sunt inter
    fi.lios
    Dei? Ait
    J oannes
    Apostolus
    :
    Cliarissimi, inquil,
    nunc
    filii
    Dei
    sumus,
    el nondum
    apparuit, quid
    erimus
    ;
    quodergo
    naltttnest ex
    spiriiu, spiritus
    e$t.
    Quia qui
    ex
    aqua
    et
    spiritu regeneratur
    invisibiliter innovummuta-
    tur hominemet decarnali efiicitur
    spirilualis, qui
    ideorecte non solum
    spirilualis,
    sed eliam
    spiritus
    vocalur, quia
    sicut substaniia
    spiritus
    invisiLilis
    est noslris
    aspecti'uis,
    ita is
    qui per gratiam
    Dei
    renovatur invisibiliter fit
    spiritualis
    ,
    et Dei
    filius,
    cumvisibiliter oninibuscaro et filiushominis
    appa-
    reat.
    Non
    mireris, quia
    dixi tibi
    oportet
    vosnasci
    detmo.,
    etc.
    Spiritus
    ubi vult
    spiral, quia ipse
    habet in
    pote-
    J
    slale, curuscor
    gratice
    suce
    yisitalione illu.stret. E.t
    vocem
    ejus audis, cum
    te
    prcesenteloquiiur,
    is
    qui
    spiritu
    sanctoi
    epletur,
    sednonscis
    undeveniat, etquo
    vadat,
    quia
    eliamte
    prsesenle,
    si
    quempiamspiritus
    ad horam
    impleverit,
    non
    potest
    videre
    quojnodo
    intravcrit,
    vel
    quomodoredierit, quia
    nalura est iu-
    visibilis;
    sic est omnis
    qui
    natus est ex
    spiritu ,
    et
    ipse
    enim invisibililer
    agenle spirilu, iucipit
    esse
    quod
    nonerat. Itaut infidelisn.estial unde
    veniat,
    et
    quodvadat,
    id
    est, quia
    a
    gralia regenerationis
    ve-
    nil in
    adoptionem
    filiorum
    Dei,
    et
    vadil
    in
    perceplio-
    nem
    regni
    coelesiis.
    Quserente
    adhuc
    Nicodemp
    quomodopossent
    hcec
    fieri,
    Respondit
    J esus etdixit ei:
    Tuesmagisterinlsrael,
    etc. Non
    quasi
    illustra.revolens eum
    qui niagisler
    '
    vocetur,
    cumsit
    ignarus
    sacramenlorum
    coelestium,
    sedadhuniUitalis Uluni viam
    provocans,
    sine
    qua
    janua
    coelestisnon
    potest
    inveniri. /
    Amenamen dico
    tibi,
    quiaquod
    scimus
    loquimur,
    et
    quod
    vidimus,etc., Terrena illis
    dixit,
    ut in
    supe-
    riore leclione
    iiivenimus,
    cumde
    passione
    ac dere-
    surrectione sui
    corporis, quod
    deterra
    assumpserat
    loquerelur
    : Solvile
    lemplum
    hoc etintribus diebus
    excitaboillud.Nontamencredebaiitverbo
    quod dixit,
    sednehoc
    quidemintelligerevalebant, quia
    nonde
    alio, quam
    de
    templo corppris
    sui diceret.
    Qui ergo
    -
    terrena audienles non
    capiebant, quanlo
    minus cce-
    le.stia;
    id
    est,
    divince
    generationis, capieuda myste-
    ria sufficiunl?addit auteinadhuc Domiuuscoelesti-
    bus
    sacramentis,
    et de lerrenis iitstruere
    eum,
    quem
    videt
    sapienter
    ac
    diligeater
    his
    quce
    audit in-
    tendere,
    ccclestis
    namque
    esl ascensio
    ejus
    advitaca
    seiDpilernam.
    Terrena vero exallatio
    ejus
    ad mor-
    tem
    temporalem.
    Dicil
    ergo
    decoelestibus:
    El neuioascenditin
    cwlum,
    nhi
    qui
    decwlodescen-
    dit,
    etc. Merito aulem
    quseritur, quomodo
    dicatur
    filius
    hominis,
    vel descendissede ccelo
    ,
    vel eo tem-
    pore, quo
    hcecin terra
    loquebatur, jam
    fuisse in
    coelo.Non
    ergo
    caro Christi descendit de
    coelo,
    ne-
    queantetempusascensioniscrat
    in
    coelo,
    sed
    quia
    una
    Christi
    persona
    est induabusexistens
    naturis, atque
    ideofiliushominis rerte
    dicitur,
    et descendisse de
    ccelo,
    l ante
    passionem
    fuissein
    ccelo,quiaquod
    in
    A
    suanaltira babere non
    potuit,
    hoc infilioDei a
    quo
    assumptus
    esl habuit. Sed et hoc
    qucerendum, quce
    mododiclum
    sit,
    el nemoascendit in ccelum
    , nisi
    qui
    descenditde
    ccelo,
    cumomneselecti se veraciter
    confiduntascensuros in coelum
    promiltente
    sibi Do-
    inino, quia
    ubi
    ego sum,
    illicet minister meus erit.
    Cujus
    tamen nodum
    quseslionis aperlissima
    ratio
    solvit,
    quia
    videlicet mediator Dei et hominumhomo
    ChristusJ esus electorumomnium
    caput est, idemque
    omues
    electi
    ejusdeni capitis
    membra
    sunt,
    dicente
    Aposlolo
    : Et
    ipsum
    dedii
    caput stiper
    omnemEccle-
    siam
    (I
    Cor.
    vi),
    et rursum : Vos enimeslis
    corpus
    Chrhti etmembrademembro. Nemoascendil in coe-
    lum,
    nisi Christus in
    corpore suo, quod
    est Eccle-
    sia, qui
    in se
    ipsoquidemprimum
    cernentibus
    apo-
    B
    stolis,
    eniinenlioribus nimirummembris
    suis,
    asCen-
    dit,el
    exindeinniembrissuis
    quoiidieascendens,
    se
    colligil
    in
    ccelum; quisquis
    in ccaltunascendere de-
    siderat,
    ei
    qui
    deccelo
    descendit,
    et est in
    coelo,
    se
    vera fidei et dilectionis unitate
    conjungat, aperte
    intelligeiis, quia
    nullo alio
    ordine,
    nisi
    per eum, qui
    descendit de
    coelo,potest
    ascendere incoelum. Unde
    alias
    ipse
    dicit : Nemovenit ad
    patretn, nisiper me,
    Et sicul Moses
    exaltavit
    serpenlem
    in
    deserto,
    ita
    exallari
    oportet filium
    hominis. Mira
    magisterii
    cce-
    lestis arte Dominus
    magister legis
    Mosaicaead
    spi-
    rjtualemlegis ejusd.emsensuminducit,
    recordans hi-
    storiae
    veteris,
    el hanc in
    figurain
    suoe
    passionis
    at-
    que
    humanaesalvationis factam edisserens. Narrat
    quippeliber
    Numeroruin,
    quiapertaesus
    in eremo
    po-
    G
    pulus
    lsrael molestiaitineris
    longi
    ac
    laboris,
    mur-
    muravit contra Dominumet Mosen.
    Ideoque
    Domi-
    nus miserit in illum
    ignitos serpentes,
    ad
    quorum
    /
    plagas
    et mortes
    plurimoruin,
    cum olamarent ad
    Mosen,
    et ille
    oraret, jussit
    eumDominusfacereser-
    pentem
    ceneuniet
    ponere pro signo.
    Qui
    percussus,
    inquit, aspexeriteum, vivet,
    et ita faclumest
    (Num.
    xxi). Plagse igitur serpentium ignitorum,
    venena
    sunt et incentiva
    vitiorum, quoe
    animam
    quam
    tan-
    guijt,
    spirituali
    morte
    perimunt;
    el benerauriiiuraiis
    contra Dominum
    populus, serpentium
    moi'sibus
    sternebatur,
    ut ex ordine
    flagelli
    exierioris
    agno-
    sceretquantuin
    intus
    perniciem
    murmurando
    patere-
    tur. Exaltatio autem
    serpentis
    senei
    quam
    dum
    per-
    cussiaspieerentsanabantur, passio
    estnostri reiem-
    ptoris
    in
    cruce,
    in
    cujussolum
    fide
    regnum
    mortis et
    peccati superatur.
    Recte ctenim
    per serpentespec-
    cata, quce
    animamsimul et
    corpus
    ad interilum tra-
    hunt
    exprimuntur.
    Non solum
    quia igniti, quia
    vi-
    rulenti, quia
    ad
    perimendumsunt,
    verumetiam
    quia
    per serpenlemprimi parentes
    noslri ad
    peccandum
    persuasi
    ac deimmorlalibus sunt
    peccando
    moitales
    effecti. Recte
    per serpentera
    seneumDominusosten-
    diltir
    , qui
    venit in similitudinem carnis
    peccati,
    quia
    sicut seneus
    serpens elfigiemquidem ignitis
    serpentibus
    similem,
    sednulluiriprorsus
    insuis mem-
    bris habuit odorem
    veneni,
    percussos a.serpentibus
    suis exaltatione
    sanabat,
    sicnimirum
    redemptor
    Ifu-
    maui
    generis,
    noncarnem
    peccati,
    sedsimilitudinem
    545 SMARAGDIABBATIS 344
    induitcarnis
    peccati, inqua
    mortemcrueis
    patiendo, A
    credentes inseab omni
    peccato,
    et ab
    ipsa
    eliani
    morteliberaret.
    Ut omnis
    qui
    credit in
    ipso
    non
    pereat,
    sed habeat
    vilammternam.
    Cujus quidem
    verbi
    patet senstis,
    quiaqui
    credit in
    J esum,
    iionsolum
    perditionemeva-
    dit
    poenarum,
    sedet
    vilampercipit selernam,
    et inhoc
    inter
    figuramdistat,
    et
    verilalem, quiaperillam
    vita
    protelabatur temporis, per
    hanc vila donatur sine
    fine mansura. Sedcurandum solerler est ut
    quod
    intellectusbene
    sentit, operalio condignaproficiat,
    quatenus
    confessioreclsenostrae
    fidei, pie
    et sobrie
    conversando ad
    perfectionempromissce
    nobis vitce
    mereatur
    attingere.
    Verum
    quia
    hcecde filiohomi-
    nis
    dicuntur, qui
    exaltari in cruceel morle
    potuit
    pati,
    ne
    putaret
    Nicodemus filiuni tantumeum ho- 1
    minis
    esse,aquo
    vitaesse
    exspectandaperpetua,
    cu-
    ravit ei etiamDominusdivinitatis sute
    palefacere
    sa-
    cramentum, unumque
    et eumdemfilium
    Dei,
    et ho-
    minis mundi oslenderesalvalorem.
    HEBDOMADAH POST PENTECOSTES.
    LECTIOEPISTOL/E BEATI J OANNIS
    APOSTOLI,
    CAP.IV.
    Deuscharilasest: inhoc
    apparuit
    charitasDei in

    nobis, quoniam
    filiumsuum
    unigenitum
    misit Deus
    <in
    mundum,
    utvivainus
    per
    eum. Inhoc estchari-
    <
    tas,
    non
    quasi
    nosdilexerimus
    Deum,
    sed
    quoniam
    <
    ipseprior
    dilexit
    nos,
    el misit filiumsuum
    propi-
    <tiationem
    pro peccatis
    nostris.
    Charissimi,
    sic
    <Deusdilexit
    nos,
    et nosdebemusinvicem
    diligere.
    <Deumnemovidit
    unquam.
    Si
    diligamus invicem,'
    <Dausinnobis
    manet,
    elcharitas
    ejus
    innobis
    per-
    <fecta est. In
    hocintelligimus quoniam
    in eo ma-

    nemus,
    et
    ipse
    in nobis:
    quoniam
    de
    spiritu
    suo
    dedit nobis. Et nos
    vidimus,
    et
    leslificamur, quo-
    niam
    paier
    misit filiumsuum salvatorem mundi.

    Quisquis
    confessusfuerit
    quoniam
    J esusest filius

    Dei,
    Deusineo
    manet,
    et
    ipse
    inDeo. Et nosco-

    gnovimus
    et credidimus
    charitatiquam
    habet Deus
    innobis. Deuscharitas
    est,
    et
    qui
    manet inchari-
    tate in Deomanet et Deusin eo. In hoc
    perfecta
    esl charilas
    nobiscum,
    ut fiduciamhabeamusindie

    judicii, quia
    sicut ille
    est,
    et nos sumus inhoc

    mundo. Timor nonest in


    charitate,
    sed
    perfecta

    charilas foras mitlit


    limorem, quoniam
    timor
    pce-
    <namhabet.
    Qui
    autemtimel nonesl
    perfectus
    in
    charitate. Nos
    ergo diligamusDeum,quoniamipse

    prior
    dilexit nos. Si
    quis
    dixerit
    quoniamdiligo

    Deumet fratrem suum


    oderit,
    mendax est.
    Qui

    enimnon
    diligit
    fratremsuum
    quemvidet,
    Deum
    <
    quem
    non videt
    quomodopotest diligere?
    Et hoc
    <
    mandalumhabemus aDeo
    ,
    ut
    qui diligit Deum,
    <
    diligal
    et fratremsuum.
    Deuscharitasest: in hoc
    apparuit
    charilas Dei in
    nobh,
    quoniamfilium
    suutn
    unigenitum
    tnisit Deus
    in
    mundum,
    ut vivamus
    per
    eutn.
    Quomodo
    ipse
    Do-
    minusait:
    Majorem
    hancdilectionemnemo
    habet,
    ut
    aniinamsuam
    ponatquispro
    amicis
    suis,
    et ibi
    pro-
    bataest dilectioChrjsti in
    nos,
    quia
    moritur
    pro
    no-
    Abis.
    Dileclio
    patris
    unde
    probata
    est innobis?
    quia
    filiumsuumunicummisit mori
    pro nohis,
    sicut et
    Paulus
    apostolusdicit, qtti proprio filio
    suonon
    pe-
    percit,
    sed
    pro
    nobisomnibusIradidil
    eum,
    quomodo
    non
    eliamcumillo omnianobisdonavit?
    (Rom.vm.)
    Et inhoc est
    charitas,
    non
    quasi
    nos dilexerimus
    Deutn,
    sed
    quoniam,
    etc. Nonillumdileximus
    prius,
    namadhocnos
    dilexit,
    ut
    diligamus
    eum. Gratia
    quippe
    hominem
    praevenit
    ut
    diligat
    Deum
    , qui
    di-
    leclionc
    operetur bona,
    undePsalmisla: Deus
    meus,
    inquit,
    misericordia
    ejus prmveniet
    me
    (Psal. LVIII).
    Et misit
    filium
    suum
    propitialionempro peccatis
    nostris. Hoc est maximumin nos divinoecharilalis
    indicium, quia
    necdum
    ipsi propeccalis
    nostris eum
    peterenoscemus,
    misit ille filiumsuumadnos,
    qui
    B
    nobisinse credentibus ultroveniam
    daret, nosque
    ad
    paternaegloriae
    sotielalemvocaret. In
    quibusdam
    codicibushic versiculusita
    legitur
    : Et misit filium
    suuinlilatorem
    propeccatis
    nostris. Litator
    autem,
    sacrificatorest. SacrificavitenimfiliusDei
    pfo pec-
    catis
    nostris,
    nonhostias
    pecudum,
    sedse
    ipsum
    of-
    ferendo. Unde bene Paulus admonens ait: Estole
    ergo
    imitatores
    Dei,
    sicul
    filii charhsimi,
    etatnbulate
    in
    dilectione,
    sicutChrislusdilexit
    nos,
    el tradidit se-
    meiipsumpro
    nobis oblationemet hosliutn Deoin
    odoremsuavilatis
    (Ephes. v),
    cui sentenliaeconcinil
    hoc
    quod
    hic
    quoque
    J oannes exhortando
    subjungit,
    dicens :
    ,
    Charhsimi,
    sicDeusdilexit
    nos,
    et nosdebemusin-
    vicem
    diligere. Quod
    autem
    sequilur
    : Deum nemc
    ,
    C
    vidit
    unquam, majore dispulatione indigel,
    cum
    Domiuuset hominibusmundocordeDeumvidenduro
    promittat,
    et desanctis
    dicat, quodangeli
    eorumin
    )
    ccalis
    semper
    videntfaciem
    patris.
    Hancautem sen-
    tentiam,
    el in
    Evangelio
    suo
    ponit
    idem
    J oannes,
    ub<
    etiam
    quomodo
    Deusvideri
    possit consequenter
    ad-
    5
    jungit,
    dicens:
    Unigenitusfiliusqui
    est in
    sinupairh
    ipse
    narrabit.
    Quod
    beatus
    pater Ambrosius,
    itaex-
    3
    posuit.
    Et ideoDeumnemovidit
    unquam, quia
    eam
    quae
    inDeo habitat
    plenitudinem divinitatis,
    nemo
    i
    conspexit,
    nemo menteaut oculis
    comprehendit.
    Vi-
    i dit
    enim,
    ad
    utrumque
    referendumest.
    Denique
    cum
    e
    additur, Unigenitus
    filius
    qui
    est in sinu
    patris, ipse
    a
    enarrabit,
    mentium
    magisquam
    oculoruin visio
    de-
    -
    claratur.
    Species
    enim
    videtur,
    virtus veronarratur:
    i illa
    oculis,
    hcecmente
    coniprehenditur.
    Item beatus
    e
    Augustinus
    inlibrodeVidendo
    Deum,
    deeademdis-
    o
    putans questionse
    :
    Proinde, inquit,
    nari'ante
    unige-
    ii
    nito
    qui
    est insinu
    patris,
    narratione
    ineffabili,
    crea-
    a
    tura rationabilismunda
    etsanctaimpIetaDei
    visione
    c
    ineffabili; quara
    tunc
    consequemur,
    cum
    sequales
    ,
    facli
    fuerimus, quia
    sicul videntur istavisibiliacor-
    poris
    sensibus
    nota,
    Deumnemovidit
    unquam,quo-
    n niamsi
    aliquando
    eomodovisus
    est,
    non sicut ista
    s natura
    videlur,
    sedvolunlatevisus
    e=t,
    speciequa
    vo-
    i- luit
    apparens,
    latentenalura
    atque
    in seincommu-
    \t tabiliter
    permanente.
    Eoautemmodo
    quo
    videtur
    siculiest,
    nunc forlassevideiur a
    quibusdamange-
    - lis suissanclis. A nobis
    autem,
    tunc ita
    videbitur,
    345
    COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 346
    cumei facti fuerimus
    sequales.
    Et
    post aliquanta
    ex
    ponens
    sentenliam
    sancti Ambrosii: Deum
    enim,
    iu
    quit ,
    nemovidit
    unquam,
    vel in hac vila
    ,
    sicut
    ipse
    est,
    vel etiam in
    angelorum
    vita,
    sicut visibili:
    ista
    qucecorporali
    vistone
    cernuntur, quiaunigeni
    tus
    ftlius, qui
    est insinu
    pairis ipsenarrabit, quii
    nonad oeulorum
    corporalium,
    sedad mentiuni vi-
    sionemdictumest
    pertinere quod
    narrabit. Item
    pos
    miilla: Adeamvero
    visionem,inquit, quia
    videbimu.
    Deumsicuti
    est,
    mundanda corda
    commonuit, qui:
    enim
    corporali
    consueludine
    loquendi
    visibilianomi
    nantur, propter
    ea Deus invisibilis
    dicitur,
    ne cor
    pus
    essecredatur.
    Nunquid
    corda munda sucesub-
    stantiae
    conlemplatione frauclabit,
    cum hcec
    magns
    et sunima merces Deumcbleiitibus
    ,
    et
    diligentibus
    proinittalur,
    dicenle
    ipso Domino, quando corpora-
    libusoculisvisibiliter
    apparebat,
    etinvisibilemsecon-
    tuendummundis cordibus
    promitlebat;
    Qui diligitme.
    diligetur
    a
    patremeo,
    et
    diligameum,
    et ostendam
    me
    ipsumilli;
    hcec
    quippc
    nalura
    ejus eequaliter
    cuno
    palre
    invisibiiis sicut
    sequaliter incorruplibilis est,
    quia
    conlinuatim
    Apostolusposuit
    dicens :
    Regi
    au-
    lemsaiculorum
    invhibili, incorruplibili,
    divinamsub-
    stantiam, quapotuitliominibus prsedicationecommen-
    dans. Deus
    ergo
    rex
    invisibilis, neque oculis,
    sed
    mente
    quaerendusest,
    sed
    queniadinodum
    si solem
    istum viderevellemusoculum
    corporis purgaremus,
    undevideri lux
    polest,
    volentesvidere
    Deum,
    oculum
    cordis
    quo
    Deusvideri
    potesl, purgemus
    : Beati enim
    tnundi
    corde, quoniamipsiDeum
    viaebunt
    (Matlh. v).
    Verum
    quia
    hsecvisioinfuturo
    speralur, quidagen-
    dumest
    nobis,
    dumadhuc conslituti in
    corpoi'e pe-
    regrinamur
    a
    Domino, quo
    solatio
    utendum,
    ubi
    divina
    visione,
    needuni licet
    perfrui?
    Si
    dUigamus
    invicem,
    Deusin nobh manet. Sed
    neiiio
    putet
    hanCdilectionemin
    qua
    Deus
    manet,
    abjecta
    et desidiosa
    quadammansuetudirie,
    imo non
    luansuetudine,
    sed remissione et
    negligentia
    reser-
    vari,
    nonest ista
    charitas,
    sed
    languor,
    ferveat cha-
    ritas ad
    corrigendum,
    ad emendandumse
    ,
    si boei
    mores
    delectant,
    si mali
    emendenlur,
    corrigantur.
    Si
    ergo diligamus
    invicemsincera et
    disciplinabili
    cha-
    ritate,
    Deusin nobis
    manet, operibus quidemipsius
    cbaritatis manifestatus, quanivis
    nondum visibiliter
    apparens.
    Et charitas
    ejus
    in nobis
    perfecta
    est.
    Qucerendum
    autem, quomodo
    dical
    perfeclionem
    divinaecharita-
    tis in mutuadilectioue
    consistere,
    cum Dominus in
    Evangeliopronunliet,
    nonesse
    magnum, sidiligamus
    eos, qui
    nos
    diligunt,
    nisi adinimicos etiamde
    qui-
    bus hic
    penitus
    tacere
    videtur,
    eadem dilectio
    per-
    tingat,
    nisi forte
    ipsos
    inimicos fraterni amoris
    in,-
    tuitu
    diligere
    debemus,
    videlicet ut non
    semper
    ini-
    mici
    remaneant,
    sed
    resipiscant
    adiaboli
    laqueis
    no-
    bisquegermano
    fcederesocientur : Si
    diligamus,
    in-
    quit,
    invicem,
    Deusin nobh
    manet,
    etcharitas
    ejus
    in
    nobis
    perfecta
    est.
    Incipediligere, perficeris, .ccepisti
    diligere,cccpit
    inte Deus
    habilarc,
    ut
    perfeclius
    ha-
    bitando faciat te
    perfeclum.
    A
    In hoc
    inlelligimus, quoniam
    in eomanemus
    ,
    et
    ipse
    in
    nobh,
    etc. Hoc
    ipsum, quod
    de
    spiritu
    suo de-
    dit libi unde
    cognoscis,
    interroga
    viscera
    tua,
    si
    plena
    sunt
    charitale,
    habes
    spiritum
    Dei. Paulo teste
    qui
    ait:
    Quia
    charitas Dei
    diffusa
    est in cordibus
    noslris
    perspiritum
    sanctum,
    qui
    datusest
    nobis,
    etnos
    vidimus,
    et
    teslificamur, quoniam pater
    misit
    fiiium
    suumsalvaloremmundi
    (Rom. v).
    Nemo de salute
    desperet, quia
    et si
    magni
    snnt morbi
    scelerum, qui
    deprimunt, omnipotens
    estmedicus
    qui
    salvet,
    tantum
    meininerit
    quisque, quod
    idemfilius
    Dei, qui
    veriit
    mitisut salvaret,
    venlurus est districlus,
    ut
    judicet.
    Quicunqueconfessus fuerit, quoniam
    J esus est
    fi-
    lius
    Dei,
    Deusineomanet et
    ipse
    inDeo. Perfectam
    cordisconfessionemdicit, quod
    nec malesuadentium
    B
    hsereticoruni
    possit
    fraude
    corrampi
    nec
    persequeii-
    tium
    paganofum
    tormenlis
    conquassari,
    rieccarna-
    liumfratrum
    exemplis,
    nec
    proprise
    fragililatis
    se-
    gnitia
    titubare. Sunt
    etenim, qui
    etiam verbis ne-
    gant
    esse J esum filiumDei
    , quales
    multi fuisse
    produntur
    eo
    ipsotempore, quo
    hsecscribebat J oan-
    nes
    ;
    sunt item
    qui
    confitentur verbis et factis ne-
    gant,
    unde
    bene, qui
    nuncail:
    Quicunqueconfessus
    fuerit, quoniam
    J esus est
    filius
    Dei,
    Deusineo ma-
    net,
    et
    ipse
    in Deo
    (I
    J oan.
    iv), ipsepaulo superius
    dicit: Si
    diligamus
    invicem,
    Deus iri nobis
    tnanet,
    isisinuans
    profectoquia quisqtie
    dilectionem
    in fra-
    tres
    habet,
    illeJ esumDei essefiliumteslatur.
    Et
    cognovimus
    et credimus veritali, quam
    habet
    Deusin nobis.
    Cognovimusquia
    J esus est filius
    Dei,
    G
    et
    quiapater
    misit eumsalvatoremmundi,
    et credi-
    mus
    charitati, quam
    habet Deusin
    nobis, quia
    vi-
    delicet cumhaberet
    uniccim,
    noluil illumesse
    unum,
    sed ul fratres haberet
    adoptavil
    illi, qui
    cum illo
    possiderent
    vitam seternam.
    Deus charitas est. J am
    superius
    dixit
    illud,
    ecce
    iterum
    dicit, amplius
    tibi non
    potuit
    commendari
    charitas, quam
    ut diceretur Deus
    ,
    forte munus Dei
    contemplurus
    eras, nunquid
    etDeum contemnis?
    Et
    qui
    tnanet incharilatein Deo
    manet,
    el Deusin
    eo. Vicissiminsehabitant
    qui continetetquicontine-
    tur,
    habilas in
    Deo,
    sedut
    continearis,
    habitat inte
    Deus,
    sedut
    contineat,
    ne
    cadas, quia
    sic
    Apostolus
    de
    ipsa
    cbaritate dicit : Charilas
    nunquam
    cadit
    (I
    Cor.
    XIII)
    , quomodo
    cadit
    queni
    continet Dcus?
    Et inhoc
    perfectaesl
    charitasnobhcum,
    tit
    fiduciam
    habeamus,
    etc.
    Quisquis
    fiduciam
    habet indie
    judicii,
    perfecta
    est inillo charitas.
    Quid
    est haberefiduciam
    in
    diejudicii?
    non
    limere.ne
    veniatdies
    judicii;
    cum
    enim
    primoquis
    ad
    pocnitendum
    se,
    demalisactibus
    converierit, incipit
    timere diem
    judicii,
    ne videlieet
    apparente
    justo judice, ipse
    damnetur:
    processu
    vero
    bonceconversationisanimatus discet nontimere
    quod
    timebat,
    sed
    potius oplare,
    ut veniat illedesideratus
    cunctis
    gentibus, speransse
    cumsanctis meritobonse
    actionis essecoroiiandum. Undeaulem fiduciamin
    diejudicii
    habere
    possumus, plenius
    subdendo
    ma-
    nifestat.
    Quia
    sicut ille
    esi,
    et nossutnus in hoc mundo,
    347 SMARAGDIABBATIS 548
    Nunquid
    vero
    potest
    hemo essesicut Deus? sedet j
    meminisse
    oportel, quod
    el
    supra
    dfcluni
    esl, quia
    non
    semper
    ad
    cequalilatemdicitur,
    sedsicul
    dieilur,
    ad
    qtiamdamsimilitudinem, quomodo
    enim dicis :
    Sicut aures habeoitahabet et
    imago, nunquid
    om-
    ninosic? sedtainen dicis sicul. Sicut
    ergo
    facli su-
    mnsad
    imagineinDei, quare
    nonsicul Deus
    sumus,
    uon ad
    cequalilatem,
    sed
    pro
    moJ o nostro. Inde
    ergo
    nobis datur fiduciain die
    judicii, quia
    sicut ille
    esl,
    el riossumus in hoc
    lnundo,
    imitanio videlicet
    per-
    fcctionemdilectioiiisin
    mundo, cujtts
    ille
    escmpliim
    nobis
    quotidieprcebel
    de coelo.De
    qua
    salvator in
    Evangelio
    :
    Diligile,inquit,
    inimicos
    vesiros,
    el orate
    pro perseqtieiUibusvos,
    ut sitis
    filii palris
    veslri
    qiti
    in calis
    est,
    qui
    sotetnsuum oriri
    facit, super
    bonos
    el
    malos,
    et
    pluit super justos
    et
    injustos(Matth. v).
    J
    Tiinor nonestinchariiate. In tali videlicet chari-
    lale,
    quse
    ad imiialionem divinaebonilatis
    ,
    etiam
    inimicis
    beneficere,
    el hos
    diligere.
    novit.
    Sed
    perfecta
    charitas
    foras
    miliit timorem. Ulurn
    scilieel
    limorem,
    de
    quo
    dicitur : Inilium
    sapientim
    timor Domini.
    Quo
    limet
    quisque, incipiens opera
    juslitioe,
    ne veniat
    juslilice
    districtus
    judex,
    et si.mi-
    nus
    ca-4'igatum
    invcnicns, dainnat. 111>
    charitas
    pel-
    lit
    foras, qusepro
    nierilo
    jusiilise,
    liduciamhabet in
    die
    judicii,
    sed et
    prsesentium
    atlversitalumtimo-
    rem
    perfecta
    cliarilas
    ejicit
    ex
    animo,
    quam
    habere
    quaerebal, quiDeurnsupplicans,
    ait: Atimoreiiiitnici
    eripe
    animammeam
    ; quam
    habebat
    qui
    dixit:
    Quis
    nos
    separabit
    a charitateChristi?
    tribulalio,
    angustia,
    fames,
    an
    perseculio,
    an
    nudiias,
    an
    periculum,
    an
    gladius(Rom. vm)?
    Quoniam
    limor
    pmnam
    habet.
    Torquet
    cor con-
    scienlia
    peccatorum,
    nondum faela esl
    justificatio,
    ideoin
    psalmo
    de
    ipsaperfectionisjustitia
    : Conver-
    tisti, inquil, plancium
    mcumin
    gaudium mihi,
    con-
    cidhli saccum
    meum,
    el
    prmcinxhli
    me tmlitia
    ,
    ut
    canlemtibi
    gtoriam
    meam ul tton
    compungar (Psal.
    xxix),
    id
    est,
    non
    sit, quod
    stimulet coiiscienliam
    meain. Sliiiiulal
    tiinor,
    setl noli
    timere,
    intral
    ciiari-
    tas
    quse
    sanat
    quod
    vulnerat tinior.
    Qui
    aulem limel non est
    perfectus
    in ckarilate.
    Quia
    nimiruin limor
    poenamhabel,
    quamvis
    sicut
    sectimieni medici salus
    oplala,
    ita
    timorem,
    chari-
    tas desideraia
    subsequatur.
    Nec
    putari dcbet, his
    beati J oannis sernjonibus esse
    coiitrarium,
    quod
    Psalmisla dicit : Timor Domini sanclus
    permanet
    in
    smculumsmculi
    (Psal. xm).
    Duo
    namque
    sunl ti-
    mores,
    uuus
    quo
    limenl homines
    Deum,
    nemittan-
    tur in
    gehennam
    :
    ipse
    esl limor
    ille,
    qui
    introuucit
    charilatem. Sed sic
    venil,
    ut
    exeat;
    si enini atlhuc
    propter poenas
    limes Dcum
    ,
    nonduin
    amas,
    quem
    sic linies. Non bona
    desideras,
    sedmala
    caves,
    sed
    ex eo
    qttod
    mala
    caves,
    corrigis
    te,
    et
    incipis
    bona
    desiderare. Cumbonariesiderare
    coeperis,
    ci-itinte
    timor
    sanctus,
    ille
    scilicet,
    ne
    ipsa
    bonaamittas
    ;
    non ut mitlaris in
    gehennam,sed
    netedeserat
    prce-
    sentia
    Domini, quemamplectcris,
    et seternum frui
    desideras.
    A
    Nos
    ergodiligamusDeum, quoniamipse prior
    di~
    lexit nos.
    Diligamus, qtioniam,ipseprior
    dilexit
    nos,
    namunde
    diligeremus,
    nisi ille
    prior
    tlilexissetnos.
    Hinceiiim
    ipse
    in
    Evangeiio
    dicif.: Nonvos meete-
    gislis,
    sed
    egoelegi
    vos
    (J oan. xiu).
    Itaatitem
    perfc-
    cli erimus in
    charitale,
    si
    quemadmodum
    nulli al-
    terius,
    nisi salutis nos rse
    gratia, p
    ior illenos dile-
    xit,
    nos
    quoqiie
    itaeumnullius
    rei,
    nisi sui lanttim
    amorisdilexerinius obtentu. Verum
    quia suni, qui
    verbo tenus Deum
    diligunt, coiisullesulijungilur
    :
    Si
    quis
    dixerit,
    quoniamdiligo Deum,
    clc. Unde
    probamusquotl
    mendaxest. Audi:
    Qui
    enimnondi-
    iigit fratrcm
    suum
    quemvidel,
    Deum
    quem
    nonvidet
    quomodopotestditigere? Quidergo? Qui diligit
    fra-
    trem
    suum,
    diligil
    Deum, necesseest,
    ut
    qui diligat
    "
    Deum,
    diligat ipsam
    dilectionem,
    Deus cnim di-
    lectio
    est,
    et ne
    quis
    dicere auderel : Et
    quid
    obstat
    diligcreDeum,
    etiamsi non
    diiigo
    fralrem? recle
    subdidit:
    Et hoc mandatumhabctnus a
    Deo,
    ut
    qui diiigit
    Deum,diligat
    ei
    fralrem
    suum.
    Quomodo
    enimdili-
    gis
    eum, cujus
    odisti inaiidalum?
    Quis
    cst
    qui
    dicat:
    Diligoimperatorem,
    sed odi
    legesejus,
    nonita est
    verusDei
    ainaior,
    sed
    vide,
    inquil, quia
    tnandatalua
    dilexi, Domine,
    et ideoconfideuler
    adjungit,
    in tua
    mhericordia
    vivifica
    tne
    (Psal. cxvm).
    EVANGELIUM LUCiE
    ,
    CAP.XVI.
    Homo
    qui-jam
    erat
    dives, qui
    induebatur
    pur-

    ptira
    et
    bysso.
    Et
    epulabatur quotidie splenclide.
    _ Et erat
    quidam
    mendicus nomine
    Lazarus, qui
    jacebal
    ad
    januamejus
    ulceribus
    plenus, cupiens
    saturari de
    micis, quce
    cadebanl demensis
    divitis,
    et neiiio illi dabat. Sedel canesveniebant et lin-

    gebant
    ulcera
    ejus.
    Factum
    estautem, ut morere-
    lur
    mendicus,
    et
    porlaivtur
    ajj
    angeUs
    in sinum
    Abrahce. Mortuus est aulemet
    dives,
    et
    sepultus

    esl iniuferno. Elevans autemoculossuoscumes-


    sel in
    lormentis,
    vidit Abrahama
    longe
    et Laza-
    <ruminsinu
    ejus.
    Et
    ipse
    clamans dixit : Pater

    Abraham,
    miserere
    mei,
    el mitte
    Lazarum,
    ul in-
    <
    lingat
    extremum
    digiti
    sui -in
    aquam,
    ul.
    refrige-

    ret
    linguam
    meam
    , quia
    crucior iuhac flainma.
    Et dixil illi
    Abraham.:
    Fili
    recordare, quia
    rece-
    i
    pisti
    bonain vita
    lua,
    et Lazarus similiter m.ala.
    n
    Nuncautein hic
    consolalur,
    tuvero crticiaris. Et
    in his oninibus inter nos et vos cbaos
    magiiuni
    <finiiatum"
    est,
    ita utlii
    qui
    volunl hinc Iransire
    <ad vosnon
    possinl, neque
    inJ e huc transmeare.
    Et ail:
    Ilogoergo le, pater,
    ut mitlas eumin do-
    mum
    patris
    mei. Habeoenim
    quinque
    fratres
    ,.
    ut
    t testetur
    illis,
    ne el
    ipsi
    venianl in
    locunj hunc tor-
    mentortim. Et ait illi
    Abraha.m
    : Habent Mosenet
    <
    prophetas
    : audiant iUos.At ille dixit: Non
    pater

    Abraham,
    sedsi
    quis
    exinortuis ieritad
    eos, pce-
    <nilenliain
    agen.t.
    Ail autem illi: Si M^senel
    pro-

    phelas
    non
    audiuut, neque
    si
    quis
    ex morluis re-
    <
    surrexerit,
    credent. >
    Hoino
    quidam
    erat
    dives,
    etc.
    (ExBeda.)Purpu-
    ram
    regii
    h&bitusessecoloremmarinis e coachv-
    349 COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 350
    liis tinctam,
    nemofere est
    qui
    dubitet. Nam con-
    chylia
    ferro circumcisa
    lacrymas purpurei
    coloris
    quibus
    lana
    lingaiur
    emitlunt.
    Byssum
    vero
    genus
    esl
    quoddamlini,
    riimiumcandidi
    etmollissimi,quod
    Grceci J TKTOTUV voc.ant. A imonuerat
    ergo
    Dominus
    fupra
    facereamicosdemammonainiquitatis, qni
    cum
    ;i>hacviiadelecerimns, recipiant
    nos in seternata-
    bernacula:
    quoil
    audienlcsPhariscei deririebant.
    Ve-
    rumille
    quceproposucral,
    exemplis
    astruens osten-
    dit,
    iiieodiviiem
    purpuratum
    irremediabililet
    apud
    inferos
    lorltim, quia pauperem
    Lazarum a
    quo
    in
    vite tabernacula
    recipi posset,
    amicumsibi facere
    neglexerat.
    Nonnulli auteni
    pulantprcccepla
    Vcleris
    Teslameiili districtiora esse
    quarii
    Novi. Sed hi ni-
    mirum
    improvi
    ia consideratione fallunlur. In illo
    enini non
    lenacia,
    sed
    rapina multaliir,
    ibi res in-
    jusle
    sublala rcstilulione
    qnadrupli pmrlur.
    Hicau-
    tem dives
    isle,
    nonabstulissealiena
    reprehendilur,
    sed
    propria
    noudedisse
    ;
    nec dieilur
    quia
    vi
    quem-
    piamoppressit,
    sed
    quia
    in
    acceplis
    rebus seexlu-
    lil.
    Hincergo,
    hinc
    suntmopei'ecolligendumest, qua
    pttwa
    multandus
    sit, qui
    aliena
    diripit,
    si inferni
    damnalione
    perculilur, qui propria
    non
    largitur.
    Et
    sunt nonnulli
    qui.
    cullura*sublilium
    pretiosarumque
    vestiumnon
    pulanl
    essc
    peccatum. Quod
    si videli-
    cet
    culpa
    non
    esset, iiequaquam
    sermo Dei lani
    vigi-
    lanter
    exprimeret, quod
    dives
    qui torquelur aptid
    in-
    feros,
    bysso
    et
    purpura
    indulus
    fuisset,
    nemo
    quippe
    vestimenla
    prcccipua,
    nisi ad inanem
    gloriamquaerit.
    Videlicet
    ut honorabilior cceterisesse
    videatur, quam
    culpampossumus
    nieliuseliamex diverso
    colligere,
    quia
    si
    ahjeclio
    vilis indumenli virlus non
    esset,
    Evangelista
    rieJ oannenondicerel:Eral indulus
    pilis
    camelorum. Sed notandum nobis
    magnopereest,
    in
    oreverilatis de
    superbo
    divite,
    et dehtimili
    paupere,
    quantus
    sit orclonarrationis. Ecce enimdicilur :
    Homo
    quidam
    eral dives. Et
    protinus
    subditur :
    Et erat
    quidammendicus,
    nomineLazarus. Cerle
    ift
    populo
    solent nomina divitum
    plusquampaupe-
    rumsciri.
    Quid
    est
    ergo, quod
    Domintisde
    paupere
    et divite verbum
    faciens,
    nomen
    pauperis dicit,
    et
    nomen divitis non
    dicit,
    nisi
    quod
    Deushumiles
    novit, atque approbat,
    et
    superbos ignorat.
    Undeet
    quibusdam
    de miraculorumvirtute
    superbieiitibus,
    in fine diclurus est : Nesciovosunde silis
    (Maith.
    vn).
    Discedilea
    me,
    omnes
    operarii iniquitatis.
    At
    contra Mosi dicilur : Novi le.ex
    notnine
    (Exod. m).
    Ait
    ergo
    de divite: Homo
    quidam;
    de
    paupc-re
    :
    Ege-
    nus nomineLazarus
    ;
    ac si
    apertedicsl, pauperem
    Immilemscio,
    superbum
    divitemnescio. Illtim
    cogni-
    tum
    per approbationemhabeo,
    hunc
    per judicium
    reprobalionisignoro.
    Qtii jacebal
    ud
    januam ejus,
    ulceribus
    plenus,
    cupiens
    saturari de
    raicis,
    qum
    cadebant demensa
    divitis,
    sed et canes veniebantet
    lingebant
    vulnera
    ejus.
    Plenus ulceribus mendicus
    Lazarus,
    ante J a-
    nuamdivitis
    jacet, qua
    de re
    una,
    Dominusduo
    judicia explevil.
    Habuisset enim fortasse
    aliquam
    excusalionem
    dives,
    si Lazarus
    pauper
    et
    ulcerosus,
    A
    ante
    ejtisjanuam
    non
    jacuisset,
    si remolus
    fuisset,
    si
    ejus inopia
    nonesset
    ejus
    oculis
    imporluna.
    Rur-
    sussi
    louge
    esset divesaii oculisulcerosi
    pauperis.,
    minorcmlollerasseltenlationem
    pauper
    in
    animo,
    scd
    duni
    cgenumet
    ulceratum ante
    januam
    divitiset de-
    liciis alflucntem
    posuit,
    in una
    eademqtiere,
    et ex
    visione
    pauperis
    non
    miserentis,
    diviti cumulum
    damnalionis
    intulit,
    et rursum ex visione divitis
    tenE.al.uin
    quotidiepauperemprobavit,
    cui certe
    po-
    terat ad
    pceiiam
    suificere
    paupertas,
    eliom si sanus
    fuisset. Rursumsuffecisset
    segritudo,
    eliani si subsi-
    dittinadessel. Sed ut
    probaretur amplius pauper,
    simul Irmc et
    pauperias
    et
    segritudo
    labcfecit, atque
    insuper
    videbal
    procedentem
    divitem cuneis fulciri
    obsequentibus,
    el seininfirmitate et
    inopia
    a nullo
    B
    visitari. Nam
    quia
    nemo ei ad visilandum
    aderat,
    lestanlur
    canes, qui
    Iicenter vulnera
    lingebant.
    Ex
    una
    ergo re, omnipolensDeus,
    duo
    judiciaexhibnit,
    dumLazarum
    pauperem
    ante
    januam
    divitis
    jacere
    perniisit,
    ut et dives
    impius,
    damnationis sibi
    auge-
    ret ultionem.
    Factum estautemut moreretur.
    mendicus,
    et
    por-
    taretur
    gb
    angelis
    in sinutn Abrahm. Mortuus est
    aulemel
    dives,
    el
    sepultus
    esl in
    inferno. (Ex
    Au-
    gust.)
    SinusAbrahae
    requies
    esl beatorum
    paupe-
    ruin, qtiorum
    est
    regnumcceloruni, quopost
    hanc
    vitam
    recipiunlur. Sepullura
    inferni
    poenarumpro-
    funditas, qucesuperbos
    el immisericordes
    post
    hanc
    vitamdevorat.
    Elevansautemoculossuos cumessel in
    tortnenth,
    C
    vidit Abrahama
    longe,
    et Lazaruminsinu
    ejus,
    et
    ipse
    ctamansdixil : Pater
    Abraham,
    mherere mei et
    tnitle
    Lazarum,
    ul
    intingat
    exlremutn
    digili
    sui in
    aquam
    et
    refrigeret linguammeam, quia
    crucior in
    hac
    flamma.
    0
    quantaest
    sublimitas
    judiciorum
    Dei!
    o
    quam
    districte
    agilur
    bonorumacluum malorum-
    que
    retributio ! Certe
    superius
    diclum
    est, quia
    in
    hac vita Lazarus cadentes micas de mensa divitis,
    qucerebat,
    et nemo illi dabat. Nuncde
    supplicio
    di-
    vitis
    dicitur, quia
    deextremo
    digilo
    Lazari distillari
    aquam
    in oresuo
    concupiscit. Qui ergo
    nienssesuoe
    vel minima dare
    noluit,
    in
    inferno.
    positus, usque
    adiii.ininiaqucerendapervenit.
    Sednolandumvalde
    est, quid
    sit
    quod
    dives in
    igne positus, linguam
    suam
    refrigerari petit.
    Mos
    quippe
    est sacri
    eloquii,
    ut
    aliquando
    aliud
    dicat,
    sedex eotlem
    di.cto
    aliud
    innual.
    Superius
    autemhunc
    supcrbum
    divitemDo-
    miiiusnon
    loqtiacitatevacantem, dixerat,
    sed
    super-
    fluecouvivantem.
    Neque
    hunc dc
    loquacitate
    narra-
    vit,
    sed cumelatione et tenacia de eclacilate
    pec-
    casse. Sed
    quia
    abundare in conviviis
    loquacitas
    solel,
    is
    qui
    hic maleconvivatus
    dicitur, apud
    in-
    feros
    gravius
    in
    lingua
    ardere
    perhibetur.
    Sedcum
    gravi
    valde
    pavorepensandumest, qttod sequitur.
    Ei dixit illi Abraham:
    Fili, recordare,
    quia
    rece-
    pisli
    bonainvila
    lua,
    etLazarus similiter
    mula,
    nune
    autetn hic
    consolatur,
    tu verocruciarh. Ecce
    enim.
    ctiinciicitur
    :
    Recephti
    bona in
    vilatua,
    iniicatur
    et,
    divcs
    iste,
    et boni
    aliquid habuisse,
    ex
    quo
    in hac.
    531
    SMARAGDIABBAfIS 352
    vita bona
    reciperet.
    Rursumque
    dum de Lazaro
    A
    dicitur, quia rccepit
    mala, profecto
    monslratur
    et Lazarum habuissemalum
    aliquodquodpurgare-
    tur,
    sedmalaLazari
    purgavit ignisinopise,
    et bona
    divilis remuneravit felicilastranseunlisvitae.
    El inhh omnibusinter vos et noschaos
    magnum
    firmatumest,
    ut hi
    qui
    volunl hinctransiread
    vos,
    non
    possint, neque
    indehuc transmeare.
    Qua
    in re
    valde
    qusereudum
    est, quomododicatur,
    hi
    qui
    vo-
    lunt ad vostransire non
    possunt, quia
    enimhi
    qui
    in
    infernosunt,
    adbealorum
    sortemtransirecupiunt,
    dubiumnonesl :
    qui
    vero
    jam
    Lnbeatitudinis sorte
    suscepti sunt, quopaclo
    dicitur, quia
    transire ad
    eos
    qui
    in
    infernocrucianlur,
    volunt. Sedsicut trans-
    ire
    reprobi
    ad electos
    cupiunt,
    idest a
    supplicio-
    rum suorumaffliclionc
    migrare,
    itaadaifliclos at-B
    que
    inlormentis
    positostransirejustorum est,
    mente
    ire
    per
    misericordiam
    , eosque
    velleliberare. Sed
    qui
    volunt debealorum sede ad affliclos
    atque
    in
    lormenlis
    positostransire,
    non
    possunt,quiajusto-
    rumanimce
    quamvis
    instisenalursebonitatemiseri-
    cordiam
    habeant, jam
    tunc auctoris sui
    justitiae
    conjunctae,
    tanta reclitudine
    constringuntur,
    ut
    ntillaad
    reproboscompassionemoveanlur,
    sed
    post-
    quam
    ardenli divili dese
    spes lollitur, ejus
    animtis
    adpropinquosquosreliqueral prsecurrit, qtiiarepro-
    borum mentem
    poena sua, quandoque
    inutiliter
    erudit ad
    charitatem,
    ut
    jam
    tunceliamsuos
    spiri-
    laliter
    diligant, qui
    hic dum
    peccatadiligerenl
    nec
    se
    amabant,
    undenunc
    sequitur,
    et ait:
    Rogoergo
    te
    pater,
    ut miltaseumin domum
    patrh
    (
    tnei,
    habeoenim
    quinquefralres,
    etc.
    Qua
    inreno-
    landum
    est,
    ardenti divili
    quanta
    ad
    supplicium
    cumulantur. Ad
    poenamnamque
    suamei et
    cognilio
    servalur et memoria.
    Cognoscit
    enim Lazarum
    quem despexit,
    fralrum
    quoque
    suorum memi-
    nit, quos reliquit; perfecla quippe
    ei ultio de
    paupere
    non
    esset,
    si liuncin retributionenonco-
    gnoscerel,
    et
    perfecta poena
    in
    igne
    non
    esset,
    si
    non hoc
    quod ipsepatitur,
    ctiam suis limeret. Ut
    ergopeccatores
    in
    supplicioampliuspunianlur,
    et
    eorum vident
    gloriam quos contempserunt,
    et de
    illorum eliam
    poena torquentur, quos
    inutililer
    amaverunt. Credendumvero
    est, quod
    anleretribu-
    tionemextremi
    judicii, injusti
    in
    requie quosdam
    juslos conspiciunt,
    ut eosvidentes in
    gaudio,
    non
    solumde suo
    supplicio,
    sedetiamdeilloruni bono
    crucientur. J usti verointormentis
    semper
    intuentur
    injuslos,
    ul hinceorum
    gaudium crescat, quia
    ma-
    luin
    conspiciunt quod
    misericorditer
    evaserunt,
    lanloque majoresredemptori
    suo
    gratias referant,
    qttanto
    vident in
    aliis,
    quidipsi perpeti
    si essentne-
    glecti poluerunt, quia qui
    crealoris sui claritatem
    vident,
    nihil in creatura
    agilur, quod
    viderenon
    possint.
    Et ail illi Abraham:HabenlMosenel
    prophelas,
    au-
    dianl illos. Sed
    qui
    verbaDei
    despexerat,
    hcecaudire
    non
    posse
    suos
    sequaces cestimabat;
    unde
    respon-
    dit dives:
    A Non, pater
    Abraham,
    sedsi
    quh
    exmoriuisieritad
    eos, pwnitentiamagent.
    Cui mox veraci sententia
    dicitur:
    Si Mosenet
    prophetas
    non
    audiunt, neque
    si
    quh
    ex mortuisresurrexerit credent.
    Quia
    nimirum
    qui
    verba
    legis despiciunt, redemptorisprsecepla, qui
    ex mortuis
    surrexit,
    quanlo
    subtiliora
    sunt,
    tanlo
    haecdiflicilius
    implebunt,
    et nimirum
    constat, quia
    cujus implere
    dicta
    renuunt,
    ei
    procul
    dubiocrede-
    rerecusant.
    Quem
    vero
    juxtaallegoriam
    dives
    isle,
    qui
    induebalur
    purpura
    et
    bysso,
    et
    epulabalur quo-
    lidie
    splendide,
    nisi
    J udaicum
    populumsignificat,
    qui
    cultumvilseexlerius
    habuit, qui acceploeIegis
    deliciisadniloremusus
    est,
    nonadulililatem.
    Qucm
    autem Lazarus ulceribus
    plenus,
    nisi
    gentilempo-
    B
    pulumfiguraliter expriniit, qui
    dumconversusad
    Deum
    peccala
    suaconflteri non
    erubuit,
    huicvulnus
    incutefuit. In cutis
    quippe
    vulnerevirus a visceri-
    bus
    trabitur,
    el foi'as
    erumpit.
    Quid
    est
    ergopecca-
    lorum confessio,
    nisi
    qusedam
    vulnerum
    ruptio?
    quiapeccati
    virussalubriter
    aperitur
    in
    confessione,
    quodpestifere
    latebat inmente. SedLazarusvulne-
    ratus
    cupiebat
    saturari de
    micis, quse
    cadebant de
    mensa
    divitis,
    et nemo illi dabat.
    Quia genlilem
    1
    quemque
    ad
    cognitionemlegis
    admittere
    superbus
    ille
    populus despiciebat, qui
    dtim doctrinam
    legis
    non ad cbaritateni
    habuit,
    sed ad
    elalionem, quasi
    de
    acceptisopibus
    lumuil,
    et
    quia
    ei verba deflue-
    -
    bant descientia
    quasi
    miccecadebant demensa. At
    conlra
    jacentis pauperis
    vulnera
    lingebant
    canes:
    i C
    nonnunquam
    solent insacro
    eloquio,per
    canes
    prae-
    dicatores
    inlelligi.
    Canum etenim
    lingua,
    vulnus
    i
    dum
    lingit
    cural,
    quia
    etdocloressancti dumincon-
    ) fessione
    peccali
    nostri nos
    instruunt, quasi
    vulnus
    i
    menlis
    per linguamtangunt,
    et
    quia
    nos
    loquendo
    a
    peccatis eripiunt, quasi tangendo
    vulnera adsa-
    e lutem
    reducunt,
    undebeneLazarus
    adjutus
    inter-
    pretalur, quiaipsi
    huncad
    ereplionemjuvant, qui
    i
    ejus
    vulnera
    per lingusecorrepliouem
    curant. Conti-
    t
    git
    verout
    ulerque
    moreretur : dives
    qui
    induebalur
    t
    purpura
    et
    byssosepultus
    est ininfernum
    ;
    insinum
    e
    vero AbrahceLazarus ab
    angelis
    duclus est.
    Quid
    r
    Abrahcesinus nisi secretam
    requiemsigniflcat pa-
    tris,
    de
    qua
    veritas:
    Multi, inquit,
    venientabOrienle
    a
    et
    Occidenle,
    et recumbentcum
    Abraham,
    Isaac et
    a
    J acob in
    regno
    cwlorum.Filii autem
    regni hujuseji-
    o
    cientur in tenebras exleriores
    (Malth. vni). Qui
    r
    enim
    purpura
    indutus
    dicitur,
    recte filius
    regni
    vo-
    catur, qui
    de
    longinquo
    advidendumLazarumocu-
    t,
    los
    levat, quia
    dum
    per
    damnationissuse
    supplicium
    ;,
    infidelesin imo
    sunt,
    fldeles
    quoque
    ante diem
    i-
    extrerni
    judicii super
    se
    requiem
    attendunt,
    quorum
    n
    post gaudiacontemplari
    nullatenus
    possunt. Longe
    n
    vero
    est, quodconspiciunt, quia
    illuc
    per
    meritum
    non
    attingunt.
    In
    lingua
    autem
    amplius
    ardere os-
    i- lenditur,
    cumdicit: MitteLazarumut
    inlingat
    ex-
    e
    tremum
    digiti
    sui in
    aquam,
    et
    refrigeret linguam
    ,. meam,
    quia
    cruciorinhac
    flamma.
    Infldelis
    populuS
    verba
    legis
    inore
    tenuit, quceopereconlenipsit
    ser-
    TIONES IN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 354
    vare.
    Ibi ergo
    amplius
    .
    i seostendit scire
    quod
    faeere
    noluit. Ab
    'giti
    se
    tangi
    desi-
    clerat, quia
    celernis s tus, optat opera-
    tione
    justorum,
    vel ult
    ipari.
    Cui
    respon-
    itetur, quod
    in hac vita.
    eperit, quia
    omne
    suuni
    gaudiuin,
    felicitate itoriam
    putavit
    ha-
    bere. Hicetenim
    possunt
    .
    ti bona
    recipere,
    nec
    tamen bcec
    recipere
    in
    pensatione, quia
    dum
    meliora,
    id
    est.cetefna
    etunt,
    eorum
    judicio,
    quce
    licet bona
    adfuerant,
    cum sanctis desideriis
    .cestuant,
    bonaminimevidentur. Inler haecnotandum
    est, quod
    ei dicitur : Memento,
    fili.
    Ecce enim
    Abrahamfllium
    vocat, quem
    tamen atormento non
    liberat, quoniam hujus
    infldelis
    populi prcecedentes
    patres
    fideles, quia
    multosa suafidedeviasse consi-
    derant,
    eosnulla
    compassione
    a tormentis
    eripiunt,
    quos
    tamen
    per
    carnem filios
    recognoscunt.
    Intor-
    rnenlis autemdives
    positus, quinque
    sefratres ha-
    bere
    perhibel, quiasuperbus
    idemJ udaicus
    populus,
    quiex magnajaro parte
    damnatusest.
    Sequacessuos
    quossuper
    terram
    reliquit, quinque
    sensibus
    corpo-
    ris deditos novit.
    Quinario ergo
    numero fratres
    quos reliquerat exprimit, quia
    eosad
    spiritalem
    in-
    telligentiam
    non
    assurgere,
    in inferno
    positus gemit.
    Petit ut adeosLazarus
    mittalur,
    eui
    quod
    Mosenet
    prophetas
    habeaut dicitur. Sed ait :
    Quia
    noncre-
    dunt,
    nisi
    quis
    ex mortuh resurrexerit..Cui
    protinus
    respondetur
    : Si Mosenet
    prophetas
    non
    audiunt,
    nec
    si
    quis
    exmorluis
    resurrexerit,
    credentei. Cerle de
    Mose veritas dicit : Si crederelh
    Mosi,
    credereth
    utique
    et
    mihi;
    de me enitn ille
    scripsit (J oan. v).
    Impletur ergo quodper
    Abrahce
    responsionem
    dici-
    tur. Ex mortuis enimDomirius
    resurrexit,
    sedJ u-
    daicus
    populus, quia
    Mosi credere
    noluit,
    ei
    etiam,
    qui
    resurrexit ex
    mortuis,
    credere
    contempsit.
    Cumque
    Mosi verba
    spiritaliter intelligere
    re-
    nuit,
    ad Deumde
    quo
    Moseslocutus
    fueral,
    non
    pervenit.
    HEBDOMADAIII POST PENTECOST.
    , IPISTOLAPBIMABEATIJ OANNIS
    AP0STOLI,
    CAP.III.
    <
    Nolile mirari si odit vos mundus. Nos scimus

    quoniam
    translati sumus demorte ad
    vitam, quo-
    niam
    diligimus
    fralres.
    Qui
    non
    diligit,
    manet in
    inorte. Omnis
    qui
    odit fratrem
    suum,
    homicida
    est,
    et scitis
    quia
    omnis homicida non habet vitam
    seternamin se manentem. In hoc autem
    cognovi-
    muscharitatem
    Dei, quoniam
    ille
    pro
    nobis ani-
    <mamsuam
    posuit,
    et nos debemus
    pro
    fratribus
    animas
    ponere.
    Qui
    habuerit substantiam
    hujus
    liiuudi,
    et viderit fratrem suuin necessitatem
    pa-
    t
    tienlem,
    et clauserit viscera suaab
    eo, quomodo
    charitas Dei manet ineo? Filioli
    mei,
    non
    diliga-
    mus
    verbo, neque lingua,
    sed
    opere
    et veritate. i
    Nolite mirari si odit vos mundus
    (Ex Beda).
    Mundum dileclores mundi dicit. Nec
    mirandum,
    quiaqui
    amant
    mundum,
    fratrem a mundi amore
    feparatum,
    et eoelestibus tanlum desideriis inten-
    tum,
    amai'enon
    possint.
    Abominatioest enim
    pec-
    catori
    religio,
    ut
    Scriptura
    testalur.
    A
    Nos
    scimus,
    qui
    translati sumus de morte ad vi-
    tam,
    quoniamditigimusfralres.
    Nemo se de virtuti-
    bus falso
    extollat,
    nemo suarumvirium
    paupertatem
    ultra modum metuat.
    Apertum
    dat
    judicium, qui-
    cunque
    fraterna dilectione
    plenus est, quia
    ad sor-
    temelectorum
    pertinet, quia portionehi
    habere in
    terra vivenliummeruit.
    Qtii
    non
    diligit frairem,
    manet in morte. Mortem
    animsedicit. Animaenim
    qumpeccaverit, ipsa
    tnorie-
    tur
    (Ezech. xvm).
    Vita
    quippe carnis, anima,
    vita
    animseDeus est. Mors
    corporis,
    amiltere
    animam,
    mors
    animae,
    amittere Deum. Unde
    constat, quod
    in
    animamortui omnes in hac luce
    nascimur,
    trahen-
    tes ex Adam
    originale peccatum,
    sed Christi
    gratia
    fldelibus
    regenerando agitur
    ut inanimavivere
    pos-
    B sint. Vcrbum
    baptismatis,
    et fidei
    mysterium,
    illis
    solis
    prodest,
    illos de morte
    trajicit
    ad vitam
    qui
    sincera mente
    diligunt
    fratres.
    Atque
    ideo notan-
    dum, quod
    nonait:
    Qui
    non
    diligil
    venturus est in
    mortem, quasi
    tle
    pcena perpetua loqueretur, quce
    restat
    peccatoribus
    in
    futuro,
    sed
    qui
    non
    diligit,
    inquit,
    manel in
    morte,
    in illa
    ulique morte,
    de
    qua
    etiamin hacvita si
    fratresperfecte amaret,
    exsurgere
    posset.
    Hinc etenimDeus in
    Apocalypsi
    : Beatus et
    sanctus
    qui
    habet
    spem
    inresurrectione
    prima,
    in his
    secundamors nonhabet
    poteslatem(Apoc.xx).
    ,,
    Omnis
    qui
    odit
    fratrem suum,
    homicidaest
    (Ex
    August.).
    Si contemnebat
    quisque
    odium
    fraternum,
    nunquid
    et homicidiumin corde suo
    contempturus
    est?Nonmovet manus adoccidendum
    hominem,
    et
    ^
    honsicida
    jam
    tenetur a
    Domino,
    vivit
    ille,
    et iste
    jam
    interfector
    judicatur.
    Et scitis
    quoniam
    omnishomicidanonhabet vitam
    mternamin se manentem. Et hic
    per
    fidem inter
    sanctos vivere
    cernitur,
    non habet in se
    perpetuam
    vitian manentem. Namubi retributionis
    tempus
    ad-
    veniet,
    cumCain
    qui
    ex
    maligno erat, damnabilur,
    etiam
    qui
    homicidii
    genere tenetur,
    ut
    discordet,
    ut
    dissideat,
    et
    pacem
    cumfratribus non habeat. No-
    tandum enim
    quod
    non ait
    absolute,
    homicidanon
    habet vitamin se
    manentem,
    sed
    omnis, inquit,
    ho-
    micida,
    scilicet non solus ille
    qui ferro,
    verum et
    ille
    qui
    odiofratrem
    insequilur.
    In Itoc
    cognovimus
    charitatem
    Dei,
    etc.
    Qualisper-
    fectacharitas esse debeat in
    nobis,
    Dominicse
    pas-
    "
    sionis
    exemplo
    didicimus.
    Majoremnamque
    hac di-
    lectionemnemo
    habet,
    ut animamsuam
    ponat quis
    pro
    amicis suis. Unde et Paulus ait : Commendal
    autemDeussuamcharitalemin
    nobis, quoniam
    cum
    adhuc
    peccatoresessemus,
    Chrhtus
    pro
    nobh mortuus
    est
    (Rom. v).
    Hanc
    beatus Petrus haberemonebatur
    cumDominodicente:
    Petre,
    atnas
    me?pasce
    oves
    meas;
    respondit
    se
    amare,
    statimque
    audivit
    :,Cumautem
    senuerh,
    extendesmanus
    tuas,
    et atius te
    cinget,
    et
    ducet
    quo
    lu non vis. Hoc autemdixit
    (ait Evange
    Uum)significans,qua
    morte
    clarificaturus
    essetDeum
    (J oan. uttimo),
    Cui enimamoremconfitenti suasoves
    .
    commeudarat,
    eum inteslimonium
    perfccti
    amoris
    animamsuani
    pro
    eisdemovibus
    ponere
    docebat.
    555
    SMARAGDI
    ABBATIS
    856
    Et nos deberriusanimas
    pro fratribus ponere.
    Sed
    i
    dicetforte
    aliqnis
    : Et
    quomodopossum
    habereistara
    chariiatem?
    Noli cilodete
    desperare,
    forlenota
    est,
    sednondum
    perfecta
    est. Nutri
    eam,
    ne suffocelur.
    et unde, inquis,
    novi,
    natamin meesse
    charitatem,
    quam
    nutriam? audi
    sequeulia
    :
    Qui
    habuerit subslanliam
    tnundi,
    et videril
    fratrem
    suum necessitatemhabere
    ,
    elc. Ecce unde
    incipit
    charilas,
    si liondumes idoneusmori
    pro
    fralre, jam
    itloneusestodaredetuis facullatibus fralri. Si enirii
    frairi molestiam
    palienti
    non
    compateris,
    non
    uiique
    palris,
    ex
    quo
    ambo
    regenerali
    estis
    ,
    charilas ma-
    net inte.
    Filioli
    mei,
    non
    ditigamus
    verbo nec
    lingua,
    sed
    opere
    el veritate.
    Opere
    videlicet,
    ut cuift frater aut
    sOror nudi
    sunt,
    et
    iiidigeiil
    victu
    quotidiano,
    deriius]
    eis, quae
    necessaria sunt
    corpori.
    Similiter,
    cum
    spi-
    ritalibus donis eos
    egere conspicimus, proeslenius
    eorum necessilati
    quaepossumus.
    Veritale
    autem,
    ut eadem eis beueficia
    simplici
    intensione
    largia-
    mur,
    et non
    propler
    laudem
    hunianam,
    nbn
    propter
    jaclanliam,
    non ad
    iiijuriamaliorum, qiii ihajoribus
    prsedili
    snbstatitiis,
    nil talefecerint.
    Qacecunquc
    enim
    mens
    inijusmotli
    noevis
    inficitur,
    inhac
    piiriias
    veri-
    latis babitai-enon
    valet,
    lameisi
    opera
    dileclionis
    proximis
    impenciere
    videtur. ln hoc
    cognovimiis
    quoiiiam
    exverilale
    sumus,
    id
    est,
    cura
    opera
    in ve-
    ritale
    facimus, palel quia
    ex veritale
    sumus, quce
    Detts
    esl,
    ut
    pole qui ejus perfectionempro
    inodo
    nostro imitaftiur.
    EVANGELIUM
    IXSCiE,,
    CAP.XIIII.
    '
    Homo
    quidam
    fecit ccenani
    niagnam,
    et vocavit
    <mttltos. Et misit servum suuin hora coenai dicere
    i invilalis ut
    venirent,
    quiajani parata
    sunt omnia.
    El
    coeperunl
    sesimul omnesexcusare. Primiisdi-
    xit : Yillam
    emi,
    et necesse habeo
    exire,
    el vi-
    dere
    illam, rogo
    te habe mc excusalum. Et altef
    dixil:
    J uga
    bouiti emi
    quinque, eleoprobare illa,
    <
    fogb
    te liab'enieexcusaturii. Et aiitisdixit : Uxo-
    <rcm
    duxi,
    el ideonon
    possinn
    venire. Et reversus
    <
    servus,
    nuntiavit dorninosuo. Tunc iratus
    pater-
    <familiasdixil servo suo : Exi cilo in
    plateas
    et vi-
    <cos
    civilalis,
    et
    pauperes
    ac
    debiles,
    ccccoset
    <claudosintrodiic huc. El ait servus :
    Domkie,
    fa-
    <ctumesl ut
    imperasti,
    et adimc lociisesl. Et ait
    <Doininussefvo : Exi in vias et
    sepes,
    el
    compelle
    <
    iulrare,
    ut
    impleatui'
    domusmea. Dicoauleni vo-
    bis
    quotl
    rieifto virorum illorum
    qui
    vocali sunt

    guslahil
    cOenaiiimeani.
    Homo
    quidainfecit
    cmnam
    tnagnam,
    etvocavittnul-
    los
    (Ex Hieron.).
    Quis
    iste esl
    homO,
    nisi
    ille,
    de
    quopcr prophetam
    dicitur : Et homo
    est,
    et
    quh
    co-
    gnoscel
    eum?
    Qui
    fecit coenam
    niagnam, quia
    satie-
    talein ftobisinterncediilcedinis
    prseparavit, qui
    vo-
    cat
    multosvsedpauci vehiunt, quianoriiiunqciamipsi,
    qui
    ei
    pef
    fidem
    siibjecti sunt,
    seterho
    ejiis
    ConVivid
    malevivendoconlradicunt.
    Et mhil servumsuurii hora cwhcedicereinvitatis
    ut
    vehirerit;
    elc.
    Qiiid
    liora
    ccense,
    riisi fiiiisest mun-
    A di,
    in
    quo
    nimiri';i
    >s,
    SicutjamtoatimPatt-
    lus lestatur
    ,
    dice n
    quos-jiheslccculornm
    dcveneruni. Si
    er>; t coenieest cum
    voca-
    muf,
    lanto minus
    excusare convivio
    Dei,
    quanlo propinqu?
    cerniriius finem
    sseculL
    Idcirco aiileni lio im
    Dei,
    non
    pfandiuiii,
    sed cceria
    vocaluf, ?:
    '
    t
    pfaiidium
    coenarestat.
    Et
    quia
    selernuiii
    D'J (
    J vium nobis In
    extrCuio
    prseparabitur, rec.tiii-9,..
    rit boc non
    prandiura
    sed
    coenavocaretur. Sed"S..-.s
    pef
    hunc
    servum,
    qui
    a
    patrefamilias
    ad
    inviia./jum
    'miltitur,
    nisi
    prcedicato-
    f umordO
    sigriatur.
    Ad
    repellenduiri
    aulem
    fas.tidium
    nostrum, jam parata
    sunt
    oninia, quia
    ad abstef-
    gcndum
    mentis nostrae
    tepbrem,
    incoenaDomini ille
    nobis
    singularis agnus
    occisiis
    est, quLtulitpeecata
    B
    mundi;
    Et
    cmperunt
    simul omnes excusare. Offert Deus
    qnodrogari
    debuit,
    non
    rogatus
    dare
    vult.quod
    vix
    sperari polerat quia dignaretur largiri poslulalus.
    Contemnitur vero,
    paratas
    delicias resurreciiouis
    seternae
    denuntiat,
    el tamen siftml omnes
    excusant,
    seddicunt
    aliqui
    excusare
    nolumus,
    ad illud enim
    supernse
    rcfeclionis
    conviviuni,
    et vocari et
    perve-
    nire
    graiulatnur.
    Qui
    verum
    profeclo dicunt,
    si non
    plus
    terrena
    qttam
    coeleslia
    diligunt,
    si non
    ampliiis
    robus
    corporaiibtis quani spiritalibus occnpantur.
    Undehic
    quoqueipsa
    excusantiumcausa
    subjungi-
    lur,
    curn
    protinus
    suliinfcrtur :
    Primus dixitei : Viilam
    emi,
    et necessehabeoexire
    videre
    itlam,
    etc.
    Quiclper villam,
    nisi terfena sub-
    C
    slantia
    designatur.
    Exiit
    ergo
    videre
    villam, qui
    sola
    exteriora
    cogiiat propter
    scibstanliam.
    Ei aller dixit :
    J uga
    boumemi
    quinque,
    et eo
    pro-
    bare
    itla, rogo
    le,
    etc.
    Quidquinquejugis.boum,
    nisi
    quinquecorporis
    sensus
    accipimus? qui
    recle
    quo-
    que juga
    vocati sunt,
    quia.in utroque
    sexu
    gemi-
    naiilttr.
    Qui
    videlicet
    corporales scnsus, qtiia
    com-
    prehenderc
    nesciunt
    inierna,
    sed sola exlcriora
    cogiiosciint,
    et deserenles
    intima,
    ea
    qtioe
    extra sunt
    tangunt,
    recte
    per
    eos curiositas
    designatur.
    Grave
    nanique
    curiositatis esl
    vilinm, qtioe
    limii
    cujuslibet
    mentcm ad
    investigaiidain
    vitam
    proximi
    exterius
    dttcit, semper
    ei sua intima abscomlit.
    Propter
    boc
    namque,
    et decisdem
    qninque jugis
    bou-n dicitur :
    ,
    Eo
    probare
    illa,
    riuia videlicet
    allq-iandoperlinere
    i
    probaiio
    ad curiositatemsolet. Seti
    nolanduni, quod
    et is
    qui prcptiT
    villam,
    et is
    qui propler probanda
    jttga
    botim,
    a ctsna sui invitaloris
    excusat,
    verbabu-
    mililalis
    permiscet
    uicens.
    Rogo
    lejiabe
    tneexcusatuin.Dumenim
    dicit,
    rogo,
    ! et lamen veriire
    coniemnit,
    humilitassonal in
    voee,
    superbia
    iu
    actione,
    et ecce hoc
    dijudicat pravus
    -
    quisque
    cum
    auiit,
    nec tamen ea
    quse dijudicat
    agere
    desistit. TSTamdumcuilibet
    perverse agenti
    di-
    ,
    cimus :
    Convertere,
    Dominum
    seqtiere,
    mundumre-
    j
    linque,
    ubi
    hunc,
    nisi ad Dominicamcoenaiiivoca-
    mus? Seddum
    respondet,
    ora
    pro nie, quiapecca-
    s tor
    sum,
    hoc facere non
    possum, quid
    aliud
    agit,
    nisi
    rogat
    et excusat ?Dicens
    namquepeccalor
    sum,.
    jg7
    COLLECTIONES1NEPISTOLAS ET EVANGELIA. 558
    lmmilitatem
    insinuat.
    Subjungens
    autem,
    converti i
    non
    possum,
    superbiam
    dcinonstrat.
    El atius dixit: Uxoremduxi,
    el ideonon
    possum
    venire.
    Quidper
    uxoremnisi
    voluplas
    cai-nis
    accipi-
    tur? Nam
    quamvis
    bonum sil
    conjtigium, atque
    ad
    propagaiulam
    sobolem
    provideniia
    divina constitu-
    Tum,
    iionnulli tamen non
    per
    hoc fecundilatem
    pro-
    lis,
    seddesideria
    expetunt voluptalis,
    et ideo
    per
    rem
    justamsignificari potest
    non
    incongrtte
    res
    injusla.
    Adcoenamnos
    ergo
    ceterni convivii summus
    pater-
    familiasinvitat,
    seddumhunc terrena cura
    occupat,
    illumalieui aclus
    sagax cogilatio
    devastat. Alterius
    etiaiii mentem
    voluptas
    carnalis
    inquinat,
    faslidiosus
    quisque
    adceternaevltse
    epulas
    nonfeslinat.
    Et reversits
    senus,
    nuntiavil ha>cdominosuo. Tunc
    iratus
    paterfaihitias
    dixit servosuo: Exi cito in
    pla-
    ^
    teas,
    et vicoscivitalh
    , pauperes
    ac
    debites,
    cmcoset
    claudosintroduc huc. Ecce
    qni
    terrence
    substanlice
    plusjusto
    incubat,
    veftireadDominicamcoenainre-
    cusal,qui
    labore incuriosilalis insudat,
    prceparata
    Vilcealimenta fastidit, qui
    carnalibus desi.-feriisin-
    haeret, spirilalis
    coiivivii
    epulas respnit. Quiaergo
    venire
    superbi
    renuunt, pauperes eliguntur,
    cur hoc?
    ftisi
    quia juxla
    Pauli vocem,
    infirma
    tnundi
    elegit
    Deus,
    ul
    confundui forlia (I
    Cor.
    1). Pauperes
    autem
    et debiles
    diciihtur, qtti judieio
    suo
    apud semetipsos
    infirmi sunl. Naiii
    pauperes
    el
    quasl
    fortes
    sunt, qui
    et
    positi
    in
    paupeftale siiporbiiinl.
    Cceci vero
    scint,
    qui
    nullum
    ingenii
    lumen habent. Claudi
    quoque,
    qui
    rectos
    gressus
    in
    operiitione
    non
    habent,
    sed
    dummortimvilia in membrorum debiiitate
    signan-
    ttir, profecto liquet qttia
    sicut illi r.eccalores fue-
    runt, qui
    vocati venire
    nolueruiil,
    ita bi
    quoque
    peccatores
    sunt, qui
    invilanlur et venitmt. Sed
    pec-
    calores
    superbi respuuntur,
    et
    peccatores
    humiles
    eliguntur.
    Hos
    ilaqne eligit Dominus, quos ciespicit
    mundus.
    Qula plerumque ipsa despectio
    hominem
    revocat ad
    semeiipsuiii. Pauperes
    et
    debiles,
    cceciet
    claudi vocantur et
    veniunt, quia
    infirmi
    quiquc
    at-
    que
    inhoc nitindo
    despecti plerumque
    tanto celerius
    voeemDei
    auiiunt, quanto
    et inhoc mundo non ha-
    bent ubi deleclenttir,
    se:l ductis ad coenam
    pauperi-
    bus, quidpuer subjungat
    audiamtis :
    Domine,
    faciv.m
    estu!
    imperasti,
    etadhuctocusest.
    Multi tales ad Domiuicamccenamex J udceacollecti
    suut,
    sedmultitudo
    quce
    ex Israelilico
    poptilo
    crccli-
    '
    dit,
    locum
    superni
    convivii non
    iinplevil.
    Inlravit
    jamfrcquentia
    J udccorum
    ,
    sedadhuc locus
    esl,
    va-
    cat in
    regno
    ubi
    suscipi
    debeal numerositas
    gentium,
    undeet eidemse.rvoiiicitur :
    Exi inviaset
    sepes,
    et
    competleintrare,
    ut
    implea-
    tur domus mea. Cumdeviciset
    plaleis
    ad ccenam
    Dominus
    invital,
    illumvidelicet
    populum designat,
    qui
    lenere
    legem
    sub urbana
    conversationenOverat.
    Cumvero convivas suos
    colligi
    ex
    viis.et
    sepibus
    prcecipit,
    nimirum
    agrestem populum
    colligere,
    id
    est, genfcilemquaerit.
    Nolanduinvero
    quod
    in hac
    invitatione
    terlia,
    non dicitur
    inviia,
    sed
    compelle
    intrare. Namsunt
    nonnulli, qui
    bonafacienda iutel-
    A
    liguiit,
    sedhsecfacere
    desistunt,
    his ut
    superius
    di"
    xitnus, plerumque contingit,
    ut eosincarnalibus de-
    sideriis
    suis,
    mundi
    hujus
    adversitas feriat.
    Soepe
    namque
    aut
    longaaegriiudinetabescunt,
    aut afflicli
    injuriis
    concidunt,
    aut
    percussi gravioribus
    damnis
    aflliguntur,
    sed
    qui ipsos
    insuis desideriis
    reprehen-
    dentes ad Dominumcordaconverlunt.
    Qui ergo
    hu-
    jus
    mundi adversitalibus
    fracti,
    ad Dei amoremre-
    deunt, atque
    a
    preesenlis
    vitsedesideriis
    corriguntur,
    quid
    isti nisi
    cornpelluntur,
    ut intrent? Sed valde
    est tremenda
    sententia, quseprolinus
    subinferlur.
    Ait enim :
    Dicoaulem
    vobis, quod
    nemovirorumillortm
    qui
    vocati
    sunt,
    etc. Ecce
    per
    se
    vocat, per angelos
    ve-
    cat,
    per apostolos voeat, plerumque per
    miracula

    vocat, plerumque per flagellavocat, aliquando per


    mtindi
    hujus prospera voeat, aliquando pCr
    adversa.
    Nemo
    contemnat,
    ne dumvocatus
    excusat,
    euni vo-
    luerit inlrare nonvaleat.
    HEBDOMADAIIII POST PENTECOST.
    EPIST.BEATIPETEI
    AP0ST0LI,
    CAP.V.
    Hiimlliamini sub
    potenli
    manu
    Dei,
    ut vosexal-
    let in
    tempoi-e
    visilationis
    ,
    omnemsOlliciludinem
    vestram
    pvojicientes
    in
    eum, quoniamipsi
    curaest
    devobis. Sobrii estote el
    vigilate, quia
    adversa-
    rius vester diabolus
    lanquam
    leo
    rugiens circuit,
    <
    quceicnsquemdevoret,
    ctii resistile fortCsin
    fide,
    <scientes eamdem
    passionemei, quce
    inmuiido est
    vestrcefraternilati fieri. Deusautemomnis
    gralise,
    ^1

    qui
    vocavit vos inseleriiamsriam
    gloriam,
    inChri-
    <sto
    J csu,
    modicum
    passos. Ipse perftciet,
    confir-
    <
    mabit, solidabilque, ipsi gloria
    et
    imperium
    in
    <sceculasceculorum. Amen.
    Humtliamini snb
    poiehti
    trianu
    Dei,
    ut vos cxaltet.
    in
    temporeiribulationis,
    etc. Hanc
    ergo gratiam
    hu-
    milibus
    tribuit,
    ut
    quo magis
    humilia-li
    fiieriul,
    pro-
    pler ipsumtempore certamiuis,
    eo
    gioriosius
    exal-
    tenlur ab
    ipso, lempore
    relrihulionis. Polesl aulcm
    Iiumiliallohoc in lnco mnltifarie
    accipi,
    hoc
    est,
    et
    ea
    quaincipiensquisque
    via
    virtutum,
    pro
    ahluendis
    quce
    commiserat
    peccalis
    salubriter
    alieritur,
    el illa
    qmcspontanea
    menlisdevolionea
    perfectioribus
    Deo
    vel
    proximis
    in
    pace
    exhibetur
    rerum ciicumstan-
    jy
    tiuin,
    nec non et ea
    qua incursanlibtis
    per-eculio-
    num turbinibus
    ,
    invictus
    per patienticc virtmem
    .
    animusarmatur. Oinni autem
    generi
    devotcehumili-
    tatis merces succeilit illa
    ,
    ut
    qui
    se
    lemporc
    suce
    peregrinationis humiliant, tempore visitationis
    ejus
    exallentur.
    Sobrii
    eslote, vigilate, quia
    adversarius vesler dia-
    bolus
    lanquam
    leo
    rugiens
    circuit
    quwrens
    quetn
    de-
    voret. In
    hujus exposilione
    sehlehtice riou
    noslra,
    verum
    beatiCypriani
    dicta
    ponamus.
    Circilit, inquit,
    illenos
    singulos,
    et
    tanquam
    hoslisclarisus
    obsidens
    mui'os,
    explorat
    et
    tentat,
    an sit
    pars aliqua
    mem-
    brorum minus
    stabilis,
    et minris
    fida, cujtis auditu
    ad interiora
    penetretur,
    ofteft oculis formas illices
    et faciles
    voluptates,
    ut visudestruat
    castitalem,
    au-
    559
    SMARAGDIABBATIS 560
    res
    per
    canorani musicam
    tentat,
    ul vi soni dulcio-
    A
    ris auditurii
    solvat,
    et mollial Chrisliaiium
    vigorero,
    linguam
    convicio
    provocat,
    manum
    iujuriis
    lacessen-
    tibus ad
    pelulantiam
    csedis
    insligat,
    ut fraudatorem
    faciat,
    lucra
    'opponil injusta,
    ut animam
    pecunia
    capiat, irigeritperniciosacompenclia.
    Honoresterre-
    nos
    promiltit,
    ut coelos
    adimat,
    ostendit
    falsa,
    ut
    vera
    subripiat,
    et cumlatenter non
    potest fallere,
    aperte
    minatur terrorem turbidse
    persecutipnis
    in-
    tentans,
    ad debellaridosservos Dei
    inquietus
    sem-
    per,
    et
    semper infestus,
    in
    pace
    subdolus,
    in
    perse-
    cutione
    violentus.Quemobrem,
    contraomnes
    diaboli,
    vcl fallaces
    insidias,
    vel
    apertas
    miuas stai'edebet
    instruclus
    animus,
    et armatur tam
    paratus semper
    ad
    repugnandum,quam
    est ad
    impugnandumsemper
    paratus
    inimicus.
    ^
    Cui reshtite
    fortes
    in
    fide,
    scienteseamdem
    passio-
    nem
    ei, qum
    in mundo
    est,
    veslrm
    fraiernilati ficri,
    etc.
    Tanto, inquit,
    forlioreseslotein
    fide,
    tanto ma-
    jorem
    habeteflduciamad
    superandas
    diaboliversu-
    tias, qtianto constat, quia
    non vossoli
    tentamini,
    sed
    ipsa passio quse
    vos
    fatigat,
    ei
    quoquequceper
    tolummundumest Ecclesice
    Chrisli,
    veslrsevidelicet
    fralernilati communis
    est,
    et
    quia
    a constilutione
    mundi
    semper passi
    sunt
    justi, pudeat
    vossolos
    prae
    omnibussustinerenon
    posse.
    ALIAEXPOSITIO.
    Humitiaminisub
    potenti
    tnanii Dei. Id
    est,
    sub
    po-
    testatc
    Dei,
    manusenimDei et filiuset
    potestasejus
    inteUigilur.
    Filius ubi ait : Emiltemanumluamde
    allo, eripe
    meet liberame. Poteslas ubi dicit : In
    '
    manustuascomtnendo
    spirilumtneutn,
    et similia.
    Ut vosexaltet.Omnisenimait
    Evangelium
    :
    Qui
    se
    humiliat,
    exaltabitur.
    In
    lempore
    vhitalionh. Id
    est,
    indie
    judicii.
    Omnetnsolliciludinem
    vestram,
    elc. Ut abeoedu-
    cati,
    inimicis fortiter resistere valcatis. J acta in
    Deum,
    ait
    Psalmista,
    curam
    luatn,
    et
    ipse
    teenutriet.
    Quoniam
    ipsi
    curaesl devobh. OculienimDomini
    super juslos
    et aures
    ejus
    ad
    preces eorum,
    et
    qui
    tangit
    eos, quasi qui tangil pupillam
    oculi
    ejus.
    Sobrii eslote. Id
    est, lemperati,
    sobrietas enim
    temperantiaintelligitur.
    Vigitale.
    Haec
    vigilanlia spiritualis
    non carnalis
    inleUigitur,
    non est nobiscolluclaiio
    ,
    ait
    Apostolus,
    .
    adversuscarnemet
    sanguinem,
    sedadversus
    spirita-
    les
    nequitias.
    v Quia
    adversariusvester
    diabolus,
    etc.
    Aliquando
    'diabolus leo
    propter apertas persecutiones
    dicitur.
    Aliquando
    draco
    propter
    occultasinsidiasnominatur.
    <i Gui reshtite
    fortes
    in
    fide. Exemplo
    Christi re-
    Isistentis indesertodiabolo.
    J Scienteseamdem
    passionem,
    etc. Id est eamdem
    "'
    passionem,quam
    vos
    sustinelis,
    et ea
    quse
    inmundo
    est vestrce
    fraternitatis, quae
    est universalis
    Ecclesia,
    suslinerenoncessat.
    Deusautemomnh
    gralim.
    Id
    est,
    multiformis
    gra-
    tice:Omneenim
    bonum, quodhomohabetpergratiam
    Dei,
    ut habeat
    accipit.
    A Qui
    vocavil
    nos,
    etc. Gloria enimislius saeculi
    temporalisest,
    et
    gloria
    fuluri sseculiselerna.
    In ChrhioJ esu Dominonosiro. Id
    est,
    per
    incar-
    nationemJ esu Christi Domini nostri.
    Modicum
    passus.
    Id
    est, post
    modicam
    passionem
    in aeternamvocamur
    requiem.
    Ut illud
    propheti-
    cum: Videte
    quia
    modice
    Igboravi,
    et invenimultam
    milti
    requiem.
    Ipseperficiet,confirmabit,
    solidabit.Perficiet cor-
    pore,
    confirmabit
    animo,
    solidabil
    spiritu,
    sive
    per-
    ficiet
    prsemio
    seterno. Conlirmabit in
    opere bono,
    solidabitin fideinChrisloJ esu Domino
    nostro,
    cui
    est
    gloria
    et
    imperium
    insaeculasseculorum.Amen.
    EVANGELIUM LECJ E
    ,
    CAP.XV.
    Efant
    appropinquantes
    ad, J esum
    publicani
    et
    <
    peccatores,
    ut
    audirent,
    illum. Et murmurabaut
    Pharissei et
    scribae
    dicentes, quia
    hic
    peccatores

    recipit
    et manducat cumillis. Et ait ad illos
    pa-
    rabolamislamdicens :
    Quis
    ex vobishomo
    qui
    habet centura
    oves,
    eti
    perdiderit
    unamex
    illis,
    <nonnedimittit
    nonaginta
    novemin
    deserto,
    etvadit
    ad illam
    quseperiei-at,
    donec inveniat illam. Et
    <cuminvenerit
    eam, imponit
    inhumerossuos
    gau-
    !
    denset veniens
    domum,
    convocatamicoset vici-

    nos,
    dicensillis:
    Congralulamini
    mihi, quia
    inveni
    ovemmeam
    quseperierat.
    Dico vobis
    quod
    ita

    gaudium
    erit inccelo
    super
    uno
    peccatorepoeni-
    tentiam
    agente, quamsuper nonaginta
    novem
    ju
    i
    stis, qui
    non
    indigentpoenitentia.
    Aut
    quce
    mulier
    '
    habens
    dragmas
    decem,
    si
    perdiderit dragmam
    i
    ^

    unam,
    nonneaccenditlucernamel evertit
    domum,
    et
    quseritdiligenter,
    donecinveniat. Et cuminve-
    ; <
    nerit,
    convoeat
    amicas
    etvicinasdicens:
    Congra-
    <tulamini
    mihi, quia
    inveni
    dragmam, quamperdi-
    <deram. Itadico
    vobis, gaudium
    erit incoelo
    super
    uno
    peccalorepoenitentiamagente.
    i
    i Erant
    appropinquantes
    adJ esum
    publicani
    et
    pec-
    caiores,
    etc.
    Quia
    nonsolum
    juslus peccareper
    iner-
    i
    tiam,
    sedet
    peccator, resipiscere per
    solertiam
    po-
    i
    test, posiquam
    sal infatuatum foras mitti debere
    narratum
    est,
    mox
    poenitentum
    cohors intus ad-
    i
    missa, describilur, qui
    ad audiendumDei vefbum
    appropinquantes,
    non solumad
    colloquendum,
    sed
    s eliamad convescendum
    recepti sunt, quod
    viden-
    ,
    les Pharisaei
    dedignati
    sunt, quia
    vera
    justitia
    -
    compassionem habet,
    falsa
    justilia dedignatio-
    nem, quamvis
    et
    justi
    soleant recte
    peccatoribus
    3
    indignari;
    sedaliud est
    quodagitur typosuperbioe,
    aliud zelo
    disciplinse;
    sed
    quia segri erant,
    itaut
    segros
    seesse
    nescirent, quatenus quod
    erant
    agno-
    -
    scerent,
    coelestiseosmedicusblandisfomentis cu-
    rat, benignumKu.pv&iyp.a.
    objicit,
    et ineorumcorde
    n vulneris tumoreni
    premit.
    Ait
    namque
    :
    o Quis
    ex vobh
    homo, qui
    habet cetttum
    oves,
    etc.
    i,
    Ecce mira
    dispensationepietatis
    similitudinemVe-
    ritas
    dedit, quam
    et inse
    ipso
    homo
    recognoscei'et,
    i- et tamenhsec
    specialiter
    ad
    ipsum
    auctoremhomi-
    n num
    pertineret. Quia
    enimcentenariusnumerusest
    perfectus, ipse
    centumoves habuit cum
    angelorum
    361
    COLLECTIONES
    lNiEPISTOLAS
    ET EVANGELIA. 562
    substantianuet
    hominum
    creavit,
    seduna ovistunc
    A
    periit,
    quando peccando
    bomo
    pascua
    vitcedereli-
    quit.
    Dimisit
    autemnonaginta
    novemovesin
    deserto,
    quia
    illos summos
    angelorum
    choros
    reliquit
    in
    coelo.
    Cur autem ccelumdesertum
    vocalur,
    nisi
    quod
    desertumdicitur derelictum. Tunc autemcoe-
    lumhomo deseruit,
    cum
    peccavit.
    Indeserloautem
    nonaginta
    novemoves
    remanserant, quando
    interra
    Dominusunam
    quserebat, quia
    rationabiUscreaturse
    numerus, angelorum
    videlicet et
    hominum, quae
    ad
    videndumDeum condita
    fuerat, pereunte homine,
    erat
    imminutus,*et
    ut
    perfecta
    summaoviuminte-
    graretur
    in
    coelo,
    homo
    perditus quaerebatur
    in
    terra.
    Et cuminvenerit illam
    imponii
    in humeros suos
    gaudens.
    Oveminhumeris
    imposuit, quia
    humanam
    i
    haluram
    suscipienspeccata
    nostra
    ipseportavit.
    Et veniensdomum,
    convocat
    amicos,
    etc. Inventa
    ovead domum
    rediit, quia paslor
    noster, reparato
    homine,
    ad
    regnum
    coeleste
    rediit,
    ubi amicos et
    viCinos
    invenit,
    illos videlicet
    angelorum choros,
    qui
    aniici
    ejus
    sunt,
    quia
    volnntalera
    ejus
    continue
    insuastabUitalecustodiunt. Vicini
    quoqueejussunt,
    quia
    claritate visionis illius sua assiduitate
    per-
    fruunlur,
    et notandum
    quod
    non dicat
    congratula-
    mini ovi
    inventse,
    sed
    mihi, quia,
    videlicet, ejus
    est
    gaudium
    vila
    nostra,
    et cumnos adcoelumreduci-
    Inur,
    solemnitatemlcetitiseillius
    implemus.
    Dico
    vobis, quod
    ita
    gaudium
    erit in
    cwlo,
    etc.
    Plus de conversis
    peccatoribus, quam
    de stantibus
    '
    justis gaudium
    in
    ccelo, quia plerumque
    hi
    qui
    nullis
    seoppressos peccatorum
    molibus
    sciunt,
    stant
    quidem
    invia
    justitise,
    nullaillicita
    perpetrant,
    sed
    lamen ad coelestem
    patriam
    anxie non
    anhelant,
    tautoque
    sibi in rebus licitis usum
    prsebent, quanto
    "se
    perpetrasse
    illicitanulla
    meminerunt,
    et
    plerum-
    que pigri
    remanent ad exercenda boua
    prsecipua,
    quia
    valde securi
    sunt, quod
    nulla commiserint
    mala
    graviora.
    Atcontra
    nonnunquamhi qui
    seali-
    qua
    illicita
    egisse meminerunt,
    ex
    ipso
    suo dolore
    compuncti,
    inardescunt adaraorem
    Dei, seseque
    in
    magnis
    virlutibus
    exerc.CJ 'i
    "Magis ergo
    de
    pecca-
    tore
    converso, quam
    / >ytante
    justo gaudium
    fit in
    ccelo,quia
    et
    dux^^irselio,
    plus
    eummiUtemdili-
    git, qui post fugar^tfeversus
    hostemfortiter
    premit,
    quairi
    iUum
    qui nunquam terga prsebuit,
    et nun-
    "quarnaliquid
    fortiter fecit. Sedinter hoecsciendum
    est, quia
    sunt
    pleriquejusti
    in
    quorum
    vita tanlum
    est
    gaudium,
    ut eis
    quselibetpeccatorumpoenitentia
    prasponi
    nullatenus
    possit.
    Nammulti et nullorum
    sibi malorumsunt
    conscii,
    et lamenin tanti ardoris
    afflictionese
    exerunt,
    acsi
    peccalis
    omnibus
    angu-
    stentur. Cunctaetiamlicita
    respuunl,
    ad
    despectum
    mundi sublimiler
    accinguntur,
    lamenlis
    gaudent,
    in
    cunctis
    semetipsoshumiliant,
    et sicut nonnuUi
    pec-
    cata
    operum,
    sic
    ipsi peccata cogitalionumdeplo-
    rant. Hiuc
    ergo colligendumest, quantum
    Deo
    gau-
    dium
    faciat, quando
    humiliter
    plaugit justus,
    si fa-
    A
    cit in coelo
    gaudium, quando
    hoc
    quod
    male
    gessit,
    per poenitentiam,
    damnat
    injustus.
    Aut
    qum
    mulier habens
    dragmas decem,
    si
    perdi-
    derit
    dragmamunam,
    etc.
    Qui
    signalur per pasto-
    rem, ipse
    et
    per inulierem, ipse
    enim
    Deus, ipse
    et
    Dei
    sapientia, quia imago exprimitur
    in
    dragma.
    Mulier
    dragmamperdidit quando homo, qui
    condi-
    tus ad
    imaginem
    Dei
    fuerat, peccando
    a
    similitudine
    sui conditoris recessit. Sed accendit mulier lucer-
    nam, quia sapienlia
    Dei
    apparuit
    in humanitate.
    Lucerna
    quippe
    lmnen in testa est. Lumenvero in
    testa,
    est divinitas iii carne. Accensaautemlucerna
    evertit
    domum,
    quiainox,
    ut
    ejus
    divinitas
    per
    car-
    nem
    claruit,
    omnis senostra conscientia
    concussit;
    domus
    namque evertitur,
    cumconsideratione rea-
    B
    tus sui humana conscientia
    perturbatur.
    Eversa
    vero domoinvenitur
    dragma, quia
    dum
    perturbatur
    conscientia
    hominis, reparalur
    jn hominesimilitudo
    conditoris.
    Et cum
    invenerit,
    convocat
    amicas,
    etc.
    Quae
    amicse
    vel vicince? nisi illce
    potestates
    sunt
    coelestes,jam
    superius dictse, quse
    tanlo
    supernsesapientisejuxta
    sunt, quanto
    ei
    per gratiam
    contiuucevisionis
    ap-
    propinquant;
    sed intuendum cur ista mulier de-
    cem
    dragmas
    habuisse
    perhibetur. Angelorumquippe
    et hominum
    naturamad
    cognoscendum
    seDominus
    condidit, quam
    dum consislere ad ceternitatemvo-
    luit,
    eam
    procul
    dubidad suamsirailitudinemcrea-
    vit. Decemvero
    dragmas
    habuit
    mulier, quia
    novem
    sunt ordines
    angelorum;
    sedut
    compleretur
    electo-
    G
    rum
    numerus,
    homodecimus creatus
    est, qui
    con-
    dilori
    suo,
    nec
    post culpamperiit, quia
    hunc seterna
    ;
    sapientiaper
    carnemmiraculis coruscansex lumine
    I teslce
    reparavit.
    Ita dico
    vobis, gaudium
    erit coram
    angelh,
    etc.
    i Pcenitentiam
    agere,
    est et
    perpelrata
    mala
    plangere,
    et
    plangenda
    non
    perpetrare.
    Natn
    qui
    sic alia de-
    , plorat,
    ut tamenalia
    committat,
    adhuc
    poenitentiam
    t
    agere
    aut
    ignorat,
    aut dissimulat.
    Quid
    enim si
    peccataquis
    luxurice
    defleat,
    et tamen adhuc ava-
    i ritiaesestibus
    anhelat;
    aut
    quidprodest,
    si ircecul-
    i
    pasjamlugeat,
    et tamenadhuc invidisefacibus ta-
    bescat. Sed minus est valde
    quod dicimus,
    ut
    qui
    i
    peccatadeplorat plorando
    minimecommittat. Nam
    cogitandumsummopereest,
    ut
    qui
    seillicitamemi-
    D
    nit
    commisisse,
    a
    quibusdam
    etiam licitis studeat
    abstinere, quatenus per
    hoc condilori suo satisfa-
    i
    ciat, utqui
    commisit
    prohibita,
    sibimetipsi
    abscin-
    i deredebeat etiamcommissa.
    1
    HEBDOMADAV POST PENTECOSTEN.
    1
    LECTIOEPISTOLJ E BEATIPAULI APOSTOLI AD
    ROMANOS,
    S CAP.
    VIII.
    <Existimoenim
    quod
    nonsunt
    condignsepassio-
    (i <nes
    bujus temporis
    ad futuram
    gloriamquse
    re-
    n <velabitur innobis. Nam
    exspectalio
    creaturse re-
    <velationemfiliorumDei
    exspectat.
    Vanitati enim
    -

    creatura
    subjecta
    est non
    volens,
    sed
    propler
    euro
    <
    qui subjecit
    eamin
    spe, quia
    et
    ipsa
    creatura li-
    <berabitur a servitute
    corruplionis
    in
    libertatem
    PATROL. CII.
    12
    563
    SMARAGDIABBATIS
    564

    glorise
    filiorumDei. Scimus autem
    quod
    omnis.
    <creatura
    ingemiscit
    et
    parturit usque
    adhuc. Non
    <solumautem
    illa,
    sedet nos
    ipsi primitiasspiritus
    <
    habenles,
    et
    ipsi
    intra nos
    gemimus,adoptionem
    <filiorumDei
    exspectantes, redemplionemcorporis
    <nostri inChristoJ esuDominonoslro. t
    Exhlitno enim
    quod
    non sunt
    condignmpassiones
    hujus lemporh
    ad
    fuluramgloriam, qum
    revelabilur
    in nobis. Si
    quis intueatur, quod pro
    eo,
    ut
    quis
    efliciatur filiusexcelsi Dei et haeres bonjlatis
    ejus,
    et
    gloriseChristi, quseunigeniti
    filii Dei
    cohseredes,
    eliam si in omniummaiidatorumDei
    observantia,
    et
    juslificationibus
    Doinini,
    sine
    querelapermaneat,
    el
    pervigili
    in his mente
    perduret;
    si omniaeliam
    poenarumgenera, quce
    ferri bumance
    naturse,
    vel
    extrinsecus,
    vel intrinsecus
    possunt,
    conferat adfu-
    turam
    gloriam, quoe
    revelabitttr in
    sanctis,
    his
    quse
    oculus non
    vidit,
    nec auris
    audivil,
    nec incor ho-
    minisascendit :
    intelligere potest quomodo
    Paulus
    altiusistacoftsiderans
    tlixit,
    exislimoautem
    quoniam
    nonsunt
    condignmpassioneshujustemporh,
    ad
    futu-
    ratn
    gloriam, qum
    revelabiiurinnobis. Nihil
    quidem
    dignum
    iuveniri,
    vel
    comparari
    ad futuram
    gloriam
    potest.
    In
    quo
    enimmortale immorlalibus
    conferas,
    aut invisibilibus
    visibilia,
    aut seternis
    temporalia,
    aut caduca
    perpeluis?
    Nam
    exspectalio
    creaturmrevelalionem
    filiorum
    Dei
    e.xspectat. Quoe
    aulem
    est
    creatoa
    quce
    revelationem
    frrioruniDei
    exspectal? Hcec,inquit, quse
    nuncvani-
    tati
    subjecta
    est, subjecta
    atitem nonvolens
    neciue
    sponte propria,-
    sed
    voluntate
    ejus, propter ipsum
    ergo subjecla
    est, subjecta
    aulein non ea condi-
    lionc,
    ut maneat
    semper subjeclavanilati,
    sedcum
    quadsuiispe; quse
    auteni
    spes
    ista sit commemorat
    dcens, quoniam
    et
    ipsa creatura,
    ihquit,
    libera-
    bitur a servitute
    corruptionis
    in libei'tate
    glorise
    filiorumDei.
    Vanitali
    enimcreatura
    subjectaest,
    non
    volens,
    sed
    propler
    eum
    qui subjecit
    in
    spe, quia
    et
    ipsa
    creatura
    iiberabiiur,
    etc.
    Quae
    est ista
    vanilas,
    cui
    creatura dicitur esse
    subjecta,
    et
    quce
    est ista cor-
    ruplio,
    de
    cujus
    servitute
    liberandam se
    sperat?
    iiiibi
    videtur, quod
    de hac materiali et
    corruptibili
    corporum
    subslantia
    ista dicuntur.
    Neque
    euim
    corruptio
    alii
    cuiquam,
    nisi
    corpori dominatur;
    nam
    illeinterior homo, qui
    secundumDeumcreatus
    est,
    el ad
    imaginem
    Dei factus
    incorruptibilisest,
    et in-
    visibilis,
    et secundum
    propriam
    sui ralionemetiam
    incorporeus
    dici
    potest,
    exlerior vero homoel cor-
    poreus,
    et
    corruplibilis
    dicitur, propter quod
    et
    Paulusdicebat : Nam etsi h
    qui deforisest,
    homo
    nosier
    corrumpilur,
    sed
    qui
    inlus
    est,
    renovatur. In-
    terioris autemIiominis
    renovatio,
    ut
    polequi
    est ra-
    tionalis,
    etinensin
    cognitione
    Dei et
    capacitate
    saia-
    cli
    Spirilus.
    Constat
    vero,
    ul
    aliqua
    de
    lam^profun-
    disrebusbreviter et strictimetiamchartuliscommit-
    lainus,
    ex
    ipsa
    inlerioris
    hominis,
    hoc
    est,
    animae
    iiieniisque
    substanlia
    colligamus imagineni. Quo-
    Amodo
    vanitati creatura
    subjecta est,
    hon
    volens,
    sed
    propler
    eum
    qui subjecit
    in
    spe,
    e't
    jpsura, si
    videtur,
    Paulum
    ponamus
    in
    medinm, cujus
    utjque
    animavel
    mens, quae
    est interior
    ejus homo,
    supetr.
    gredilur
    et ascendit omne
    quod corporeumesl,
    quod visibile, quod
    sensui
    subjacet
    et
    aspectui,
    et
    ipsius
    divincenaturaeefflcilur
    capax
    Sed
    haec
    laiila
    el talis anima
    ejus subjecta
    est servitute
    corruptio-
    nis
    corporis,
    et vanilati
    ejus
    devinctaes!..Considera
    enimnecessitates
    corporis, appetenliamcibi,dige-
    stionum
    putorem, poslerilalis reparandae
    verecun-
    diam,
    ut seritur
    soboles,
    ul
    editur,
    ut
    nutritur,
    et
    vide
    quanla
    in his vanitas
    habeatur, quanla
    corru-
    .
    ptio,
    cui creatura animcenobiliset
    rationabilis,
    licet-
    noii volens
    subjecta
    est.
    Subjecta
    lansenin
    spe,
    tem-
    B
    pus
    videlicet
    sperans, quod liberelur,
    cum
    filionim
    Dei
    tempus
    libertatis
    advenerit,
    hoc
    est,' ei'goqupd
    et in aliis
    apertius
    de
    seipso
    dicebat
    Aposlolus,
    quia
    dum sumus in habitaculo
    hoc, ingemhcimus
    (II
    Cor.
    v). Ipsos quoque angelos
    si ad sententiam
    Pauli
    respicias qua dicunt, quia
    omnesminisleriales
    spirilus
    ad minisleriumtnissi
    propler
    eos
    qui
    hmre-
    ditatem
    capiunl
    salutis
    (Heb, i), intelliges
    t;de
    ali-
    quid gerere,
    et buic rationi esse
    subjectos. Credo
    etiam
    ipsos
    non
    volentes,
    sed
    propler
    eum
    qui
    subjecit
    in
    spe.
    Voluntati enimillius
    quis resistet,
    ego
    etia'mde
    archangelis,
    tale
    aliquid inteUigere
    propheticis
    invitor
    eloquiis. Quid
    enimtantaevanita-
    tis et tantse
    corruptionis mvenias, quam
    bella
    ge-
    rere inhoc
    mundo, pugnas
    adversumse
    regum
    et
    gentium
    commovere. Vide
    ergo, quod
    et in his
    prsecipuumarchangelici operis
    habetur
    officiuni,
    sic-
    ut Daniel
    propheta
    testatur eum
    dicit, quia
    archan-
    gelusloquitur
    ad
    eum, qui
    dicet
    ei, quodpugnaverit
    adversum
    principemPersarum,
    et
    nemo,
    inquit,
    fuit laihi in
    adjulorium,
    nisi Michael
    princeps
    ve-
    ster. Per hcec
    ergo singula deprebenditur,
    rationa-
    bilisci'eaturavanitati esse
    subjecta,
    non
    volens,
    sed
    propter eum, qui subjecit
    in
    spe, spes
    namque
    est
    ab his rebus
    corporis
    et
    corruptibilibus
    aliquando
    cessasidum. Hanc enimhabet
    exspectationemcrea-
    tura ista
    rationabilis,
    ut revelatio fiat filiorum
    Dei,
    propler quos angeli
    mittuntur in
    ministerium,
    ut
    et
    ipsi
    cumhis
    quibus
    ministraverunt
    hsereditatem
    capiant salutis,
    ut ccelestiumet terrestrium fiat
    v
    unus
    grex,
    et unus
    pastor,
    et sit Deus omuia in
    omnibus.
    Scimus
    enim,
    quod
    omniscreatura
    ingemiscit,etc.
    Creatura enimlicet nonvolens
    subjecla sit, tamen
    quoniam
    voluntali cedit
    ejus, qui subjecit eam,
    affeclum
    quemdam
    et charitalemcirea eos
    exhibet,
    pro quibus
    videtur esse
    subjecta,
    et
    pro
    doloribus
    eorum
    dolel,
    et
    pro gemitibus gemit.
    Si
    vero,
    ut in
    aliis
    exemplaiibus invenitur,
    ita
    legamus, conge-
    miscit et
    parlurit,
    secundumillum sensum
    accipie-
    mus, quod
    dicit
    Apostolus, genuisse
    se
    per
    Evan-
    gelium, eos, quosper
    fldem
    Christipei'ducit
    ad lu-
    cem. Vel sicut
    de.aliis
    dixit: Fitioli
    mei,quos
    iterum
    pario,
    donec
    formelur
    Chrislus in vobis
    (Gal. v~).
    565
    COLLECTIONESIN
    EPISTOLAS
    ET EVANGELIA. 566
    Parturit
    ergo
    et creatura
    eos
    qups
    regenerat
    ad
    J b
    salulem.
    Non solumautem
    illg, sedet
    ng.s.ipsi,
    etc. Illud
    potius
    in hac
    inteUjgimussententia, quod
    cum
    se-
    cundum
    ea,
    qucesuperius disseruimus, njulti
    sint

    spjritus
    ininisteriales,
    inministerium
    jriissi, propter
    eos
    qui
    hcefeditatem
    capiunt
    salutis,
    sub
    quibus
    agensunusquisquecredentium1,
    velut sub tutoribus
    et
    procuratoribus inslituitur, usque
    ad
    prcefinitum
    tempus
    a
    patre,
    hoc
    est, usquequo
    ad
    legilimam
    setalemanimse
    perfectionis adveneril,
    ubi
    quisjam
    supergressusspiritumservitutis, quemacceperat
    in
    timore,
    a
    quo
    velut ip
    pcedagpgo
    servaretur,
    dignus
    efficitur
    accipere adoptionisspiritumprimiticespi-
    ritus, per qu.eniadpptatus
    in fllium
    possit
    esse
    pri-
    mitivorumEcclesise,qui
    in coeUsest sociari. Et sic- I
    ut multum differt filiumesse
    quani servum,
    ita
    mullumdiflert a ministerialibus
    spiritibus Spiritus
    sanctus, cujus primitias
    Paulus cum suis similibus
    babere sedicit. Unushic modus
    sit, quo
    sermonis
    bujus intelligentiampotuimus indagare.
    Videamus
    nuuc et alium.
    Legimusapudipsum
    apostolum
    Pau-
    lum,
    donavel
    gratias sanctiSpiritus,
    multos
    spiritus
    nominari,
    cumdicit: Nunc
    aulem, quoniam
    mmula-
    toreseslis
    spiritalium, cedificalionem
    Ecclesim
    qumrite,
    ut abundelh
    (I
    Cor.
    xn).
    Et item alibi :
    Spiritus
    prophetarumprophetis subjecii
    sunt
    (II
    Cor.
    xiv),
    subjectos
    dicens
    spiritus prophetarutti,
    non
    quasi
    meliori
    inferiores,
    sed
    pro
    eo
    quod
    habens
    quis
    propbetisespiritum,
    non invitus
    loqui cogitur,
    ut
    iUi, qui
    habent
    spiritus immundos,
    sed cum vult
    <
    et rafio
    postulat, dicit,
    cumvero dicere
    opportunum
    non
    videbitur, siiet,
    benesciens
    quiatempus
    sit lo-
    quendi
    et
    tempus
    lacendi. Et ideonon ad
    injuriam
    dicilur, quia prophetis subjecti
    sunt
    spiritus,
    sed
    ad
    dispensationem,
    sicut et illud dictum
    accipimus
    deSalvatore :
    Quia
    lunc et
    ipsefilius subjeclus
    erit
    ei
    qui
    sibi subdiditomnia
    (I
    Cor.
    xv);
    et hic enim
    subjectus,
    uon
    quasi
    inferior dicitur :
    quomodo
    enim inferior dici
    potest, qui
    filius
    est,
    et omnia
    est
    quse paler:
    Omnia
    enim,
    inquit
    ,
    paler,
    lua
    mea
    sunl;
    sedin bis
    quos patri
    subdit cvCdenlesin
    se, quoniam
    in
    unoquoque ipsorum
    se esse
    dicit,
    et se in eis dicit
    esurire,
    et sitire et nudum
    esse,
    sequepasci
    in
    eis,
    ineis
    indui,
    profltetur.
    Idcircoet
    in illis
    ipse
    dicitur esse
    subjeclus,
    sed hsec
    per
    excessum
    quemdam
    dicta sint. Nunc aulem ad
    propositum
    redeamus. Dona
    ergo
    diversa
    spirilus
    aPaulomulti
    spiritus appellanlur,
    horum hocmul-
    torumdonorum
    quidquidest,
    summumet
    magnum
    sine
    dubio,Apostoli
    conseculi
    sunt,
    ut idonei
    essent,
    sicut et
    ipse
    Paulusdicit: Minhtri Novi
    Testamenli,
    et ut
    replere possint Evangetium
    ab J erusalem in
    circuitu
    usque
    ad
    Illyricum (II
    Cor.
    111).
    Hoc
    ergo
    quod
    in eis
    prse
    caeterissublimius et
    prseclarius
    collatumest sancti
    spiritusdonum,
    merito
    primilias
    sancti
    spiritus appellavit.
    Et ideodicit: Sed et nos
    ipsi,
    in
    quo sp.ecialiterdesignare
    videtur
    apostoli-
    eam
    dignitateni: Nos,
    inquit, ergo ipsi,
    hoc
    est,
    A apostolj,prjmitiasspiritushabentes,qui
    electi sumus
    ad
    hoc,
    ut
    primitias spiritus acciper.emus,
    eiiam
    ipsi
    intra nos
    getnimus.
    In
    tantuni, inquit,
    nulla
    creatura est, quse dolpribus
    et
    gemitibusvacet,
    ut

    etiamnos
    ipsi, qui
    summaab
    spiritu
    sanclo et eli,-
    ctadona
    percepiinus,
    tanien
    exspectantes
    adoptionem
    filiorum,
    id
    est, perfectionem,
    eos
    quos
    docere
    et instruere missi
    sumus,
    donec
    videamus eos iu
    tantum
    proficere,
    ut
    adoptari
    mereantur in
    filios,
    necessariodolemus et
    gemimus.
    Adbuc tamen ad-
    dimuset tertium. Idem
    ipse
    iterum
    Apostolus
    dicit
    de Domino J esu
    Christo,
    quia
    sit
    primogenitus
    omnis
    creaturse,
    ne forte
    ergo
    ut ille
    primogenilus
    dicitur omniscreatursead
    quamdam
    ralionemetiam
    mullorum
    spirituum
    dicatur
    primiticespiritus
    san<

    ctus. Si vero
    quod
    dixit': Et nos
    ipsi primitias spi-
    ritus
    habenles,
    de omnibus
    dictum,
    qui gratiam
    ba-
    ptismi coijsecuti
    videntur, accipies, sperandum
    est
    illud, quod
    idem
    apostolus
    dixit:
    Quod
    si
    primilim
    sanclmet
    massa,
    et si radix sanctael rami
    (Rom.xi),
    quod
    et si ita
    sit,
    tameu
    ipsius massae,
    in
    qua
    vi-
    detur indicari multitudo
    fidelium,
    primitise
    neces-
    sario videbanlur in
    Apostolis collocatae,
    sic enim
    scriptum
    est:
    Quia
    in Ecclesia
    posuitDeus,
    primum
    apostolos,
    secundo
    prophetas,
    tertiodoctores
    (Ephes.
    11).
    Isti
    ergo primo
    loco constiluti
    sunt,
    compe-
    tenter
    primitias graliaespiritales
    habere credentur.
    Adoplionemfiliorum
    Dei
    exspeciantes.
    Nunc
    jam
    videamus
    quomodoadoplionem
    filiorum
    exspecfai-e
    se
    dicat, qui
    in
    superioribus
    dixit :
    Quia
    ipse
    Q
    spirilus
    testimoniumreddit
    spiritui nostro, quia
    su-
    mus
    filii
    Dei. Et iterum:
    Quomodo
    redetnplionem
    corporissperat; qui
    in aliis dixit: Chrhtus nos re-
    demit;
    sedut mihi
    videtur, ipse
    hoc eo
    sermpnequi
    in
    consequentibus
    habetur absolvit rait enim:
    Spe
    i
    salvi
    facti sumus; quod ergo
    filii
    sumus,
    et
    quod
    :
    redempti sumus,
    et
    quod
    salvali
    sumus,
    in
    spe
    con-
    !
    sislit. Nuncenimvidemus
    per speculum
    in
    wnigmate,
    i
    per speculumergo,
    et in
    senigmateaccepimus,
    et
    i
    adoptionem
    et
    redemptionem,
    advenit enim
    pleni-
    '. tudo
    temporum,
    el mhit Deus
    filium
    suum
    factum
    ex
    i
    muliere, factum
    sub
    lege,
    ut eos
    qui
    sub
    iege
    erant
    redimeret,
    ut
    adoptionemfiliorumreciperemus(Gal,
    IV).Recipimusergo adoptionem,
    sed istam
    guae
    est
    per speculum
    iu
    senigmate,
    cum autem venerint
    -**
    quaeperfectasunt,
    tunc
    adoptionem
    faciead faciem
    l
    consequemur.
    ;
    Redemplionemcorporisnostri,
    etc.
    Quod
    autemdi-
    xit
    redemplionemcorporis noslri, ego
    arbilror
    quod
    t
    totiusEcclesiseindicelur
    corpus,
    sicut et aUbi ait:
    ,
    Vosautemeslis
    corpus
    Christi et menibraex
    parte
    , (Coloss.n).
    Omne
    ergocorpus
    Ecclesiseredirnendum
    i
    sperat Apostolus,
    nec
    ptitat posse quae perfecta
    > sunt,
    dare
    singulisquibusquemembris,
    nisi univer-
    s
    sum
    corpus
    in unum fuerit
    congregatum.
    Potest
    3
    autemet sic
    intelligi,
    ut
    redemplionem corporis
    s nostri dixerit illam
    quae
    in resurrectione fulura
    est,
    cumnonsolum
    animse,
    sedet
    corpora
    venient
    ,
    antetribunal
    Chrisli,
    ut
    reporlet unusquisquepro-
    567 .
    SMARAGDIABBATIS
    568,
    pria corporisprout gessit(Rom.xvi). Explicit expo-
    sitio
    Origcnh.
    (Ex August.)
    Nullumest crealurae
    genus quod
    noninbomine
    possit agnosci,
    ac si omniscreatura
    in eo
    congemiscit
    et
    dolet,
    revelationem filiorum
    Dei
    exspectans, quaeper corporis
    eliamresurreclio-
    nemet si non inomnibus
    hominibus,
    omnis tanien
    a
    corruptionis
    servitute liberabitur, quia
    et
    singulis
    omnis
    est;
    et si
    quo
    alio modo
    potest
    idem locus
    apostolicarum
    litterarum
    intelligi,
    non tamen ex
    iisdemverbis
    consequens
    est,
    ut solem et lunam
    ;
    et sidera
    congemiscere
    credamus,
    donec in sseculi
    1
    finem a
    corruplionis
    servitute liberentur.
    Quidam
    etiam sic dicunt Adam ct Evamesse creaturam,
    per quos primilise
    humani
    generis procrealcesinl,
    quos serpens
    olim
    spe
    divinitatis,
    vanitati
    subjectos
    corruptioni
    fecerit deservire,
    non
    per semelipsos
    solum
    peccantes,
    sed et
    per sei'pentis
    inslinctum,
    et
    ipsi, inquiunt,
    liberabuntur,
    ut
    corruptioni
    mortis
    ullra non serviant. Omnemetiamcreaturamdicunt
    esse
    eos, quicunque
    ante advenlum Chrisli
    justi
    fuerunt, quiaefipsi
    nondum
    aecipienles, exspectant
    Deo
    pro
    nobismeiius
    aliquidprovidente^
    non solum
    aulem illi,
    sed et nos
    ipsi
    in
    quorum
    diebus re-
    demptionis
    sacramenta
    completasunt, quia
    necdum
    tenemus,
    sedin
    spe
    salvi facti
    sumus, quamvis quae
    multi
    cupierunt
    justi videre,
    viderimus.
    ALIAEXPOSITIO.
    Exhtimo enim
    quod
    nonsunt
    condignmpassiones,
    elc. Hinc vult fuluram
    gloriam commendare,
    ut
    prsesentes
    pressuras
    fatilius toleremus.
    .-Ad
    fuluram gloriam, qum
    revelabitur in nobis.
    Ideo dicit
    revelabitur, quia
    modo abscondita
    est,
    cum Christo in
    Deo,
    et nondum
    apparuit quid
    erimus,
    scimus enim
    quia
    cum
    apparuerit,
    simites
    ei
    erimus, quoniam
    videbimuscum sicuti est
    (I
    J oan.
    ni).
    Nam
    exspectatio
    creaturm. Diversi hunc locum
    diversis modis
    exponunt:
    sive oinnis creatura re-
    surrectionis
    tempus exspectat, quia
    tunc in melius
    commulabitur, quando
    erit ccelum
    novum,
    et terra
    nova,
    el
    tunc,
    id
    est,
    in
    tempore resurrectionis,
    revelatio
    apparebit
    filiorumDei. Sive omnis crea-
    fura,
    idest rationalis
    angelica,
    hoc in hominibus
    exspectat impleri.
    Petrus enim
    dicit, angelosgloriam
    desiderare sanctorum.
    Vanitati enimcreatura
    subjecta
    est. Id
    est,
    crea-
    tura humana
    prsevaricalioni
    esl
    peccandosubjecta.
    Non volens.Id
    est,
    non
    propria voluntate,
    seda
    serpentedecepla, spe
    illa
    qua
    audierat: Eritis sicut
    dii,
    scientesbonutnel malum
    (Gen.n).
    Sed
    propler
    eum
    qui subjecit
    in
    spe. Quse
    est
    ipsa
    spes,
    audi
    sequenlia, quia
    et
    ipsa
    creatura libera-
    bitur a
    corruptione servitutis, quam
    audivit
    quando
    ei Dominusait : Terra
    es,
    et in terram
    ibis, quse
    inlelligitur corruptio
    morlis.
    /n libertate.XJ l Dominusait: Si vos
    filius
    liberave-
    ril,
    vereliberi eslh
    (J oan. vm).
    Glorim
    filiorum
    Dei. Soli enim
    homines,
    non alia
    A
    inrationabilis creatura
    gloriam
    filiorumDei mere-
    bitur obtinere.
    Scitriusenim
    quod
    omnh
    creatura,
    etc. Non
    coelum,
    non
    terra,
    non
    mare,
    non
    aliqua
    irralionabilis
    creatura,
    sed
    angeli, qui
    sicut
    gaudent super poeni-
    tentiam
    agentes,
    ita dolent
    super
    converti nolentes.
    Sive etiam omnis crealura
    promiscui
    Ecclesicefi-
    delium
    populi iiiteiliguntur,
    ut illud : Prcedicate
    Evangelium
    omni creaturae.
    Nonsotumautemilla.
    Idest,
    angelica, quce
    nobis
    benignior est,
    vel illa hominum
    quaeplebeia
    est et
    indocta,
    sedetiamnos
    ipsi discipuli Cbrisli, qui
    su-
    mus
    primiliseadquisilionis,
    et
    prseclaracharismata,
    velut
    primiliaespiritus,
    unde mundum
    ditaremus,
    accepinius, exspectat redemptionemcorporisnostri,
    B idest totius
    Ecclesiae, qucc
    in selernumest
    regna-
    turacumChrislo.
    EVANGELIUM LVCM
    ,
    CAP.VI.
    <Estote
    misericordes,
    sicut et
    paler
    vester mi-
    <sericors est. Nolite
    judicare,
    el non
    judicabimini.
    Nolitecondemnareet noncondemnabimini.Bimlt-
    <
    tite,
    et
    dimittemini, date,
    et dabitur
    vobis,
    mensu-
    rambonam et
    confertam,
    et
    coagitatarn,
    et su-
    <
    pereffluentem
    dabunt in sinumvestrum. Eadem
    <
    quippe
    mensura
    qua
    mensi
    fuerilis,
    remelietur
    vobis.Dicebatautemillissimililudinem:
    Nunquid
    potest
    csecuscoecumducere? nonne ambo in fo-
    veamcadunt? Nonest
    discipulussupramagistrum.
    Perfectus autemomnis
    erit,
    si sit sicut
    magisler
    <
    ejus. Quid
    autemvidesfestucaminoculofratris
    tui,
    <trabemautem
    quse
    inoculo luo
    est,
    non conside-
    ras? Aut
    quomoclopotes
    dicere fratri tuo : Fra-
    <
    ter,
    sine
    ejiciam
    feslucam de oculo
    tuo, ipse
    in
    <oculo tuo trabem non videns?
    Hypocrila, ejice

    primum
    trabem de oculo
    tuo,
    et lunc
    perspicies
    ut educas festucam.deoculo fratris tui. i
    Estote misericordes
    ,
    sicut et
    paler
    vestermiseri-
    cors est.
    (Ex Beda.)
    Misericors est Deus
    super
    ingratos
    et malos
    ,
    vel
    multiplici
    sua
    tnisericordia,
    qua
    etiam
    jumenta salvat, temporalia
    bona
    largien-
    do,
    vel ccelestia dona
    singulari gratia qua
    electos
    solum
    glorilicat inspirando.
    Sed sive
    hoc,
    sive
    illud,
    sivc
    utrumque intelligas, magna
    Dei bonitate
    flt, quae
    nobis imitanda
    prsecipitur,
    si filii Dei esse
    p.
    volumus.
    Nolite
    judicare, etnonjudicabimini,
    nolitecdndem-
    nare,
    etc. Hoc
    loco,
    nihil aliud nobis
    prseeipi
    exi-
    Stimo,
    nisi ut ea
    facla, quae
    dubiumest
    quo
    animo
    fiant,
    inmeliorem
    parteminlerpretemur, quod
    enim
    scriptum
    est : Ex
    fructibus
    eorum
    cognoscetis
    eos
    (Matth. vn),
    demanifestisdictum
    est, quae
    non
    pos-
    sunt bono animo
    fieri,
    sicuti
    sunt, stupra
    vel blas-
    phemise,
    vel
    furta,
    vel ebrietates
    ,
    el si
    qua
    sunt
    alia,
    de
    quibus
    nobis
    judicare permittitur.
    De
    ge-
    nere autem ciborum
    , quiapossunt
    bono
    animo,
    et
    simplici
    corde,
    sinevitio
    concupiscentice, quicunque
    humani cibi indifferenter sumi,
    prohibet Apostolus
    judicare
    eos
    qui
    carnibus
    vescebantur,
    et vinum
    bibebant,
    abeis
    qui
    seab.
    hujusniodi
    alimentistem-
    369
    COLLECTIONESIN EPISTOLAS
    ET EVANGELIA.
    370
    perabant.
    Qui manducat, inquit,
    non manducanteml
    non
    spemat,
    et
    qui
    non
    tnanducat,
    manducantemnon
    judicet (Rom. xiv).
    Ad hoc
    pertinet
    eliam
    illud,
    quod
    alio-Iocodicit : Nolite ante
    tempus judicare
    quidquam, quoadusque
    veniat
    Dominus,
    etilluminet
    abscondita tenehrarum,
    et
    manifestabit cogitationes
    coidh
    (I
    Cor.
    vi).
    Sunt autem
    quaedamfacta media,
    quaeignoramus quo
    animo
    fiant, quia
    et
    bqno
    et
    malo fieri
    possunt,
    de
    quibus
    temerarium est
    judi-
    care,
    maximeut condemnemus. -Horum aulemve-
    nfet
    tempus
    ut
    judicentur,
    cumDominus illuminabit
    abscondita
    lenebrarum,
    et manifestabit
    cogitationes
    cordis. Duosunt autemin
    quibus
    temerarium
    judi-
    ciumcavere
    debemus,
    cumincertum
    est, qualis
    fu-
    turus
    sit, qui
    nunc vel malus vel bonus
    apparet.
    Dimittiteet
    ditnitlemini,
    date el dabilur vobis. Di- i
    mitterenos
    injurias,
    dare beneficia
    jubet,
    ut nobis
    peceata
    dimittantur,
    et vita detur selerna.
    Qua
    sen-
    tentia
    brevi,
    sed
    exiraia,
    cuncta
    quae
    latissime de
    conversando cuminimicis
    mandaverat, comprehen-
    dendoconcludit.
    '
    Mensuram
    bonam,
    et
    confertam,
    et
    coagilatam,
    et
    supereffiuentem
    dabunt insinumvestrum. Huicsimile
    est
    , quod
    alibi
    dicit,
    ut et
    ipsi recipiant
    vosin
    seternatabernacula
    (Malth. vi).
    Nonenim
    pauperes
    ipsi,
    sed Christus mercedem
    his, qui eleemosynam
    fecere redditurus
    est, quam
    tamen in sinum dare
    dicuntur, quia promerendse
    illius occasionem de-
    dere,
    cumvel
    egentes
    misere,
    vel
    improbessevientes,
    fortiorumsunt et lolerati
    patienlia,
    et beneficentia
    sustentali,
    et ad
    ipsamaliquoties
    fidemdulci
    gratia
    provocat.
    . Eadem
    quippe
    mensura,
    qua
    mensi
    fuerith,
    reme-
    tielur
    vobhf
    Et
    Apostolus
    ad
    eleemosynam
    Corin-
    thios hortans inler alia dicit: Hoc autetn
    dico,
    qui
    parceseminat,
    parce
    et
    metet,
    et
    qui
    seminat inbene-
    dictionibus,
    debenedictionibusetmelet. Potest autem
    et deomnibus
    quoemente, manu, lingua, gerimus
    accipi, quia
    tu reddes
    singulis, inquit,
    secundum
    opera
    eorum.
    Dicebat autemillis et simititudinem.
    Nunquid po-
    lest cmcuscwcum
    ducere,
    nonneamboin
    foveam
    ca-
    dent? Sensus
    hujuscemodi
    sentenlice
    pendet
    exsu-
    perioribus,
    ubi dedanda
    eleemosyna,
    et
    injuria
    di-
    mittenda
    prsecipitur.
    Si
    te, inquit,
    ira contra vio-
    lentum,
    et contra
    petentem
    fiXapyvpUc
    ccecaverit,
    nunquid
    tua mente
    vitiatp
    ,
    vilium
    ejus
    curare
    po-
    teris? Aut ille solus
    qui injuriamfecit,
    et non tu
    eliam, qui
    ferre nesciebas reus
    deputaberis?
    At
    si mitem te
    tranquillique pectoris ejus improbilas
    iiivenerit,
    et ille ad
    poeniteutiammovebitur,
    et tu
    patienlice praemio donaberis, quia
    caecumvidente
    oculo
    ,
    hoc
    est,
    corde sereno ducere curabas ad
    lumen.
    Nonest
    dhcipulus
    super maghtrum, perfectus
    au-
    temomnis
    erit,
    si sit sicut
    maghter ejus.
    Si
    magi-
    ster
    qui utiquequasi
    Deus
    potuit,
    non suas ultum
    ire
    injurias ,
    sed
    ipsos
    maluit insecutores
    patiendo
    redderemitiores,
    eamdcmnecesse
    est,
    discipuli qui
    A
    puri
    homines sunt
    regulamperfectionis sequantur.

    Quid
    autem vides
    festucam
    in oculo
    fratris tui,
    trabemautem
    qum
    in oculotuo
    est,
    nonconsideras?
    Et hoc ad
    superiora respicit,
    ubi caecuma caecodu-
    ci,
    id
    est, peccantem
    a
    peccatore castigari
    non
    pos-
    se
    prsemonuit.
    Multi enim
    superbia,
    vel odio
    ?IA-
    upyvpia.,
    vel
    avaritia,
    vel alio
    quolibet crimineprse-
    venti,
    leviahaecaut nuUa
    judicantes,
    acerrime cor-
    ripiunt eos, quos
    subita viderint ira
    turbatos,
    ocu-
    lum mentis a solito
    puritatis
    statu
    quasi
    festuca ;
    irruente
    mutasse, atque
    immemores dominici
    prae-
    ;
    cepti, quo
    ait: Nolite
    condemnare,
    etnoncondemna-
    bitnini
    (Matth. vn), magis
    amant
    vituperare
    et dam-
    nare, quam
    emendare
    atque corrigere.
    _ Et
    quomodopotes
    dicere
    fralri tuo, fraler,
    sine
    ejiciamfestucam
    deoculo
    luo, ipse
    in oculotuotra-
    bemnonvidens.Hseccumfralre
    agis,
    si verbi
    gratia,
    quod
    ira ille
    peccavit,
    tu odio
    reprehendis. Quan-
    tumautem inter festucam et
    Irabem, quasi
    lantum
    inter iram distat
    atque
    odium. Odiumest enimira
    inveterata, quasi quse
    velustate
    ipsa
    tantum
    accepe-
    rit,
    ut merilo
    appellelur
    trabes. Fieri autem
    potest,
    ut si irascaris
    homini,
    velis eum
    corrigi.
    Si aulem
    oderis
    hominem,
    non
    potes
    eumvelle
    corrigere,
    et
    ideo
    impossibiledicitur,
    ut festucam fratris oculo
    demat, qui
    suo trabem
    gestat
    iuocttlo.
    Hypocrita ,
    etice
    primum
    trabem dc oculo
    iuo,
    et
    tunc
    perspicies,
    ut educas
    feslucam
    de oculo
    fratrh
    tui. Id
    est, primo
    abs te
    expelle
    odiumet
    deinceps
    Q
    poteris jam
    eum
    quemdiligis emendare,
    et esl ve-
    re multum cavendum et molestum
    hypocritarum,
    idest simulatorum
    genus, qui
    cum omnium vitio-
    rumel accusationes odio et lhwre
    suscipiant,
    eliam
    consultores videri se
    volunt,
    et ideo
    pie cauteque
    vigilandum
    est,
    ut cum
    aliquem reprehendere
    vel
    objurgare
    necessitas
    coegerit, primo cogitemus
    utrum tale sit vitium
    , quod nunquam habuimus,
    \
    vel
    quo caruimus,
    et si
    nunquam
    habuimus
    cogite-
    mus
    ,
    et nos homines
    esse,
    et habere
    potuisse.
    Si
    vero
    habuimus,
    et non
    habemus, tangat
    memoriam
    communisinfirmitas
    ,
    ut illam
    reprehensionem
    aut
    objurgationem,
    non
    odium,
    sed misericordia
    prsece-
    dat,
    ut sive ad correctionem
    ejus, propter quem
    id
    facimus,
    sivead
    perversionem
    valuerit,
    namincer-
    D tus fcstexitus. Nos lamen de
    simplicitate
    ocull no-
    stri securi simus. Si autem
    cogitantes
    nosmetipsos
    (
    invenerimus in eo esse
    vitio,
    in
    quo
    est
    ille,
    quem
    s
    reprehendere parabamus,
    non
    reprehendamus ne-
    que objurgemus,
    sed tamen
    congemiscamus,
    et non
    illum ad
    obtemperandum nobis,
    sedad
    pariter
    co-
    nanduminvitemus. Raro
    ergo,
    et
    magna
    necessitate
    '
    objurgationes
    adhibendce
    sunt,
    ita tamen ut etiam
    inhis
    ipsis
    non
    nobis,
    sed
    Deo,
    ut serviamus inste-
    mus.
    Ipse
    est enim
    finis,
    ut nihil
    duplici
    cordefa-
    ciamus. Auferentes trabem de oculp npstrp invi-
    denliae,
    vel
    malitise,
    vel
    simulationis,
    ut valeamus
    ejicere
    festucamde oculofratris
    571 SMARAGDIABBATIS
    '572
    IIEBDOMADAVI POST PENTECOST.
    EPIST.BEATI
    PETM
    APOSTOLI,
    CAP.III.
    <Omnesunanimes eslotein
    oratione, compatien-

    tes,
    fraternitatis
    amatores, misericordes, modesti,
    <humiles. Nonreddentes malum
    pro
    malo,
    vel ma-
    <ledictum
    promaledicto,
    sede
    conlrario*
    benedicen-
    <
    tes, quia
    inhocvocati
    estis,
    ut benediclionemhce-
    <redilate
    possideatisj qui
    enimvult vilam
    diligere
    <et videre dies
    bonos,
    coerceat
    linguam
    suam a
    <
    malo,
    et labia
    ejus
    ne
    loquantur
    dolum. Declinet
    <autemamaloet facial
    bonum,
    inquirat pacem
    et
    <
    sequatur
    eam,
    quia
    oculi Domini
    super justos,
    et
    <aures
    ejus
    in
    preces
    eorum. Vullusauleni Domini
    <
    super
    facienles mala. Et
    quis est, qui
    vobisno-
    <
    ceat,
    si boni semulatores fuerilis? Sed si
    quid
    <
    paliraini propter jusliliam,
    beati. Timoremautem
    <
    eorum ne
    limueritis,
    ut non conlurbemini. Domi-
    <numautemChristumsanctificate in cordibusve-
    <
    stris. >
    Omnesunanimesestotein
    oralione, compatienles,
    fraternitaiis,
    etc.
    (Ex Beda.) Quoniamsuperius
    di-
    versas
    personas,
    conditiones et
    sexus,
    congrtta
    sibi
    discrelione docebat, jam
    nunc omnescommuniter
    admonetinfidei Dominicae
    causa,
    unumeor et unam
    habere animam.
    Quia
    inhoc vocati
    eslis,
    ut benediclionemhwredi-
    tatis
    possidealh,
    etc. Potest benediclio hsereditatis
    et illa
    intelligi, qua
    Ecclesiain fiitura vita Domino
    perpeluo
    benedicit,
    undeet nunc
    spe
    futurorum
    gra-
    tulabunda tanit

    Exaltabo
    te,
    Deus
    meus, rex,
    et
    benedicamnomeniuumiit
    wiernum,
    et in swculum
    <
    smculi
    (Psat. CXLIV).
    Quod
    ergoquisque
    infuturo in-
    venire
    desideral,
    hoc in
    proesenti
    meditari et
    sigere
    satagal,
    et conditoremVideliCetet
    proximum,
    sin-
    cera voce
    benedicere,
    et
    ipsum
    divina
    paritef
    ac
    fraterna benedictione
    dignum reddere, quia
    OCuIi
    Domini
    super justos (Psal. xxxii),
    et aures
    ejtis
    iri
    preces
    eorum,
    vultus autemDomini
    super
    facientes
    mala, quia
    bealus Petrus malumnos
    pro
    malo red-
    dere vetuerat. Imomaledicentibus benedicere
    jus-
    serat,
    recte
    prophetico
    teslimonio
    astruit,
    superna
    inspeclione
    et bonos
    semper
    videri et
    malos, qua-
    tenus meminerimus et nostram
    palientiam, qua
    to-
    leramus
    maloSj
    noslram
    benevelentiam, quaperse-
    quentibus
    bona
    optattiuSj
    seterriO
    pfcemio-rerriutte-
    randam,
    et
    persecutOres
    noslros,
    si
    poenitere
    noliie-
    rint, dignoplecteridos
    esse
    suppliciO,
    si vriro
    poeni-
    tuerint,
    nos
    quoque pro ipsorum salute, quam
    de-
    precabamur
    a
    Domino,
    eoronatti
    justiticecongratula-
    tionis
    accepturos.
    Et
    quis
    est
    qui
    vobis
    noceat,
    si boni mmulatores
    fuerith?
    Dehis
    dicit, quce
    uobisadversariis
    per
    vCfba
    contumeliosa, per
    damna rerum
    temporaliumj per
    tormenta
    corporis
    aecedunt. Haecenimet
    hujusmodi
    omnia cumfidelibus
    irrogantur,
    his
    duhtaxat, qui
    boni oemulatores
    sunt,
    et hoc
    per scientiam, nequa-
    quain
    eis nocere
    possunt,
    sed
    palmammagispoeni-
    tentiae
    sequanimiter
    tolerantibus affefunl. E contfa
    illis
    qui roganl pcenam
    accumulandocoterna
    pluri-
    A
    mum nocent. Si
    quis
    autem
    hujushiodi
    advefsis
    victus
    devicit,
    nonhuic ille
    qui
    malum
    intulit,
    sed
    ipse
    sibi
    qui
    hsec
    patienter
    ferre
    recusavil, noetrit;
    neqiie
    eoriim
    domus, quain
    vlr
    sapiens sedificavit,
    ideorion
    cecidit, quia
    violentias
    tempestatum
    non
    pertulit,
    sed
    quia
    fundata erat
    suprapetram
    (Malih.
    vn);
    nec rursus
    ea, quam
    stultus stulte
    fabricavit,
    ideo
    cecidit, quiapulsatatempestatibus est,
    sed
    quia
    super
    arenam
    posita
    erat.
    Utramque
    etenim
    sequa-
    liter adversitas feriens
    ientavit,
    sedurii firmitas fun-
    damenti coronam
    perseverantisetribuit, alteramfla-
    gellis
    stfuctursestultitia stravit.
    Sedei si
    quidpatimihi propterjusliliam,
    beati.Non
    solum,
    inquit,
    niliil vobis
    nocet, qui
    boriumfar
    cientibus iftale
    ifrogat,
    sed etiam Cumvos
    pVppter
    B bsna
    qiiseexsecratur,
    hostis
    insequitur,
    causamvo-
    bis
    inajoris
    bealitudinis
    praestat,
    cum
    patientise
    vcstrce-vires
    exercet,
    juxta
    illud
    Evangelicum
    :
    Beali
    qui persecutiohempaliuhiiir propief jusliiiain
    (Matlh. y).~
    Dominumnostrum J esumChrhturit
    sarictificaW
    iri
    cordibus vestris.
    Quid
    est Ddfnifturii sanctiflfcafein
    cordibus
    vestris,
    njsi
    sanctitatem
    ejuSj quani
    sit iii-
    cOriiprehensibilis
    glorice,
    intimo cordis affectu con-
    tueri, quod
    est maximum nobis
    prsesidium
    conira
    iitsidias acviolentiamterrentis
    inimici, seriiper
    vi-
    delicet
    intueri, quantum
    in se
    sperantihus
    vinceudi
    fortitudinemdare
    valet,
    cujus
    inaestimabilissanctitas
    fulgeti
    ItEMALIAEXPOSlTIO INEAMDEM EPISTOLAM.
    C Omnesunanimesin oraiione eslole. Fraterilitatis
    unanimilas,
    velut urbs
    inexpugnabilis,
    hostiumnon
    patet
    insidiis. Habet enimsaricta
    Ecclesia,
    ut Salo-
    mon
    ait,
    castrorumaciemordinatath
    (Cant. Vi),quam
    tyranni
    et
    persecutoreSj
    una cumauctore suo dia-
    bolonon valent
    irrumpere, quia
    muniente
    Chfisto,
    nec
    Hiai'tyresperseculio,
    nec
    virgines
    carnalis de-
    lectalio,
    nec misericordes
    cupiditas,
    nec humiles
    temporalisgloriae
    devincit ambitioi
    Compaiienles.^
    Sicut enim
    gaudere
    debemus cum
    gaudentibus,
    itaet Ilerecum
    fleriiibus,
    sicul Paulus
    faciebat
    Aposlolus, qui
    dicebat:
    Quh
    infirmatur,
    et
    ego
    non
    infirmor (Rom.xu)
    ?
    Fraternitatis atnatores.
    (Ex
    AugUst.)
    Qui
    ergo
    amal
    homines,
    aut
    quiajusti sunt,
    aut ut
    justi sint,
    v
    amaredebet. Sic enimet
    seipsum
    amare
    debetj
    aut
    quiajustus est,
    aut ut
    juslus
    sit. Dilectionemautem
    fraternam
    quantum
    commendet J oanhes
    apostolus
    atlendamus
    :
    Qui
    diligit, inquil, fralrem suum,
    in
    lumine
    manet,
    et scandalumin eonon est. Et ite-
    rum :
    Ditectissimi,diligamus invicem, quia
    dilectio
    ex Deo
    est,
    et otnnis
    qui diligit
    ex Deonatus
    est,
    el
    cognovilDeum;
    et Dominus
    iriquit,
    mandalumno-
    vumdo
    vobis,
    ut
    diligath
    vos
    invicem,
    el in hocscienl
    omnes,
    quiadhcipuii
    mei
    eslis,
    si vosinvkemdilexe-
    rilh.
    Mhericordes.
    Scripturri quippe
    est: Facere mise-
    ricordiam
    magis placet
    Deo,
    quam
    viclimm
    (J oaiti
    XIII);
    et
    qui pronus est, inquit Scriptura,
    tidtniseri-
    375 COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELIA.
    574
    cordiam,
    benedicetur
    (Prov. xxn).
    Et Dominusail:
    .
    Estole
    mhericordes,
    quia
    et
    paler
    vesler tnisericors
    est
    (Matth.v).
    Humiles:
    Scfiptumquippe
    est: Perdet Deustne^
    moriam
    superborutn,
    et
    reiiquit
    memoriamliumilium
    (Psalm. cvni)'.
    Et Dominus
    inquit
    : Dhcile a
    tne,
    quia
    mitis sumel humilis corde
    (Matlh. xi),
    et ad
    quemrespiciam,
    dicit
    Dominus,
    nhi ad humilemet
    quietum(Isa. LXVI)
    ?
    ; Nonreddenleslhatutn
    pro
    malo.
    Scriplumquippe
    est : Nedicas: Reddammalum
    pro malo, exspecta
    Deumel libcrabitte. Et ilerum:
    Qui
    vindicari
    vult,
    a Deo invettiat
    vindiclatn,
    ei
    peccalum
    illius servans
    servabitur
    (Eccl. xxvnr).
    Velmaledibtum
    pro
    maledicto.In hocenimexem-
    plum
    Doraini teiicnduni
    est, qui
    cum
    malediceretur,
    J
    iioii ttialedicebat.
    Sedecontrario benedicetites.Ut illud: Benedicite
    tnaledicenlibus
    vobh, benedicite,
    ei noliletnatedicere
    (Rom. xn).
    Quia
    in hoCvocati
    estis,
    vt benedictionemhwredi-
    laiis
    possideatis.
    Benedictio est hosrcditatisomnis
    virtutum
    copiacoeleslis,
    in
    qua
    sancti hceredes
    qui-
    dem
    Dei,
    cohceredesefficientur
    Christi,
    cumatidie-
    rint:
    Veniie,
    benedicti
    palris mei, percipiteregnum
    quod
    vobh
    paratum
    est ab
    origine
    mundi
    (Mallh.
    xxv).
    Qui
    enimvult vitam
    diligere,
    Id
    est,
    vitamocter-
    nara,
    vitam
    bealam,
    etin
    perpetuo
    sine fineman-
    suram*
    Et viderediesbonos.In
    quibus
    sancti cumsanctis
    jocundentur
    in
    coelis, qui
    dies non
    propter
    inlcrru-
    plionemnoctis,
    sed
    propter perpetuitalem
    dicuntur
    luiiiinis.
    Coerceat
    linguam
    suam a malo. Id
    cst,
    a malo
    delractionis, maledictionis,
    ac
    lnurmuralionis,
    sive
    generaliter
    omnino
    Iingua
    refrenanda cst a malo.
    Ait enini J acobus : Si
    quis
    dicil se
    religiosumesse,
    non
    refrenanslinguamsuam,
    sedseducenscor
    suum,
    hujus
    vana est
    religio(J ac. i).
    Namel
    qui
    cusfodit
    linguamsuatti, inquit Scriptura,
    custodit animam
    suam
    (Prov. xxi).
    Et labia
    ejus
    ne
    (oquantur
    dolum.
    Dolusnondo-
    lor,
    sedfraus
    iutelligilur, quando
    aliudcordetene-
    lur,
    aliudexore
    profertur.
    *
    Declinetamalo et
    faciat
    bonum. Id
    est,
    dcstruat
    vitia et virtules
    cedificet,relinquat
    ad
    quceinsligat
    diabolus,
    et
    operetur quseprsecepil,
    Chrislus.
    Inquirat pacem,
    et
    sequalur
    eam. Id
    est,
    diligenter
    orandoet
    legendo,
    et humiliter
    interrogando perqni-
    rat
    Christum, qui
    factusest
    pax nostra,
    et imitetur
    eum.
    Sequi
    etenimimitari
    est,
    sivesecuntlum
    Apo-
    stolum
    paceriisequalur
    et
    saiictimoniam,
    sine
    qua
    nemovidebitDeum.
    Quia
    oculi domini
    superjusios.
    Id
    est, aspectus
    '
    divinitatis.
    Et aures
    ejus
    in
    preces
    eorum.Id
    est,
    auditio di-
    vina, qua dignatur preces
    audire
    justorum.
    Vultus atitemDomini
    super facienles
    mala. Ut-
    A Qjuid
    vultus Domini
    super
    facienles
    mala, sequen-
    ; iia audi : Ut
    perdat
    de terra memoriam
    eorurn,
    icl
    est,
    de terra
    viventium,
    ut illud: Deleanlur de li-
    bro
    viventium,
    et cum
    justis
    non scribanlur
    (Psal.
    \
    LXVin).
    Ei
    qttis
    est
    qui
    vobisrioceat? Subauditur
    nullus,
    '
    juxla hujus
    sententiae
    locum, passiones
    vel
    persecu-
    liones,
    nonfacimtt csse
    miseros,
    sed
    prsestant
    esse
    beatos.
    : Si boni wmulatores
    fuerith.
    Id
    est,
    boni
    Dei,
    de
    quo scriptum
    est : Netno bonus nisi solus Deus
    (Marc. x),
    sive
    generaliteiy
    sive omnium bono-
    ruiii
    cemulatores,
    id
    est,
    imitatores fueritis vir-
    tultim.
    Sedetsi
    quidpatimini propterjustiliam,
    beati.Sub-
    B
    auditur,
    eritis : hancsententiamDominumdicentera
    Petrus
    audierat,
    ubi ait: Beali
    qui perseculionem
    paliuntur propterjuslitiatri,
    etc.
    (Matth. v).
    Timoremautem eorum. Id est
    perseculorum
    ne
    timueritis,
    ut in fidenon
    conturbemini;
    et boc Do-
    minus
    admonuit,
    ubi ait : Nolite timere
    eos, qui
    occidunl
    corpus,
    etc,
    sed
    potius
    eum timete
    qui
    habet
    poleslatem
    animamet
    corpus
    miltere in
    ge-
    hennam.
    DominumaulemChrislum
    sanclificate
    in cordibus
    vestris.Ubi
    DomitniS,qui
    cunctacreando
    sanctificat,
    nisi corde
    pio,
    nisi
    pectore
    casto. Sic DominusJ e-
    sussanclificandusest ihcordibifs
    nostris,
    ut noniine
    ejusvocemuf,
    id
    est, Chfisliani,
    et ut liihil
    sanclius
    ejus
    noniinecestimemus.Sanclificemurenimeumin
    G
    spe, fide,
    et
    charitale, credendo,
    colendo et ado-
    rando,
    ut ab illo saiiclificari
    pariter
    mereamur et
    justificari.
    EVANGELIUM
    LUCJ 3,
    CAP. V.
    t Cum lurbse in-uerent ad
    J esum,
    ut audirent
    verbttm
    Dei,
    et
    ipse
    stabat secus
    stagnum
    Gene-

    zaretb, Et vidit duas naves slantes secus sta-

    gnum.
    Piscatores autem
    descenderant,
    et lava-
    bant retia. Ascendens auteminunam
    navim, quce
    eral
    Simonis, rogavit
    eum ut a terra feduceret

    pusiUum.
    Et sedens docebat de navieula
    turbas,
    i ut aliteni cessavit
    loqui,
    dixit ad Silnonem: Duc
    in
    altum,
    et laxate retia vestra in
    capturam.
    Et
    ft

    respondens Simon,
    dixit illi:
    Prceceptor, per
    to-
    tam rioctem
    laborantes,
    nihil
    cepimus,
    in verbo
    atitemtuo laxaborete. Et cumhoc
    fecissent,
    cOn-
    cltiseruiit
    piscium
    multitudinem
    copiosam.
    Rum-
    t
    pobatur
    autemrete
    eorum,
    et annuerunt soeiis
    <
    qui
    erant in alia
    navi,
    ut venirent el
    adjuvarent

    eos,
    ct venerunt et
    impleverunt
    ambas
    naviculas,
    ita ut
    pene mergerentur. Quod
    cumvideret Si-
    mon
    Petrus, procidit
    ad
    genua
    J esu,
    dicens: Exi
    a
    mc, Doiiiinc,quia
    homp
    peceatof
    sum.
    Stupor
    enimtifcutndederat
    euro,
    et omnes
    qui
    cumillo
    erant in
    captura pisoium quamceperanl.
    Simi-
    Iiter auleni J acobumet J oannem fllios
    Zebedsei,

    qui
    erant socii Simonis. Et ait ad SimonemJ e-
    sus: Noli
    timere,
    ex hoc
    jam
    liomineseritis ca-
    S75
    SMARAGDIABBATIS V
    576
    <
    pientes.
    Et subductisad
    J erram
    navibus,
    reliclis
    j

    omnibus,
    secuti sunt eum.
    Cumlurbmirruerent ad
    J esum,
    ut audirenl verbum
    Dei,
    el
    ipse
    slabat,
    etc.
    (Ex
    Beda.) Stagnum
    Gene-
    zareth idemdicunt
    esse, quod
    mareGalilseseab ad-
    jacenteprovincia
    dictum. Mare
    Tyberiadis
    a
    proxima
    civilate, quse
    olimChennereth
    vocata,
    sedabHerode
    telrarcha instaurata in honorem
    Tyberii
    Csesaris,
    Tyberias
    est
    appellata.
    Porro Genezar alaci
    ipsius
    natura, quacrispantibusaquis,
    de
    seipsa
    sibi excitare
    aqua
    auram
    perhibetur,
    Graecovocabulo
    quasi gene-
    rans sibi auramdicitur.
    Neque
    enim in
    stagni
    mo

    remsternilur
    aqua,
    sed
    frequenlibus
    ac
    crispantibus
    ventis, agilatur,
    haustu dulcis,
    et ad
    potandum
    ha-
    bilis. SedHebrseae
    linguce
    consuetudine,
    omnis
    aqua-
    rum
    congregatio,
    sive
    dulcis,
    sive
    salsa,
    mare ntui-
    ]
    cupatur.
    Qui
    lacus inter fluenta J ordanis,
    centum
    quadraginla
    stadiisin
    longitudinem,
    et
    quadraginta
    in lalitudinemextenditur.
    Quiaergostagnum
    sive
    mare
    prsesens
    sceculum
    designat,
    Dominus secus
    marestat.
    Postquam
    vitselabentis mortalilatein de-
    vincens,
    inea
    quapassus
    est
    carne,
    stabilitalem
    per-
    petucequietis
    adiit,
    turbarum conventus ad
    eum,
    gentium
    infideconcurrentium
    typus
    est,
    de
    quibus
    Isaias:
    Et
    fluent, inquit,
    ad eumomnes
    gentes,
    exi-
    bunl
    popuii
    mulli el dicent :
    Venite,
    ascendamusad
    montemDomini
    (Isa. n).
    Et viditduasnavessecus
    stagnum.
    Duaenaves se-
    cus
    stagnum positae
    circumcisionemet
    prsepulium
    significanl, quas
    beneJ esus vidisse
    perhibetur, quia
    in
    utroque populo,
    novit dominus
    qui
    sunt
    ejus,
    eo-
    <
    rumque
    corda fluctibussaeculi
    hujus
    ad futuraevitce
    tranquillitatem,
    quasi
    adsolidilatemlittoris
    videndo,
    hoc
    est,
    misericorditer visitando
    provchit.
    Piscatores autemdescenderant,
    et lavabantretia.
    Piscatores
    sunt ecclesise
    doctores, qui
    nos rete fidei
    comprehensos,
    et de
    profundo
    adlumen
    elatos, quasi
    pisces
    littori,
    sic lerrse vivenliumadvehunt.
    Quasi
    enim
    quaedam
    retia
    piscantium
    sunt
    complexseproe-
    dicantiumdictiones, quseeos-quosceperint,
    in fide
    non aihittant. Undeet
    relia, quasi
    retinentia sunt
    vocata,
    sed haeerelia modolaxanlur in
    capturam,
    niodolota
    plicantur, quia
    nonomne
    tempus
    est ha-
    bile
    doctrinse,
    sed nunc exerenda
    lingua doctoris,
    nunc suimetcura
    gerenda.
    Ascendensauleminunam
    navem,qum
    erat Simo-
    nis, rogavit
    eumaterra reducere
    pusillum,
    et sedens
    docebal denaviculalurbas. NavisSimonisest Eccle-
    sia
    primitiva,
    de
    qua
    Paulusait:
    Qui
    enim
    operatus
    estPetro in
    aposlolatu
    circumchionis, operatus
    est et
    mihi inter
    genles(Gal. i).
    Beneuna
    dicla, quia
    mul-
    titudinh credentiumerat cor et animauna
    (Act.m),
    de
    qua
    docebat
    turbas, quia
    deauctoritateecclesise
    docet
    usque
    hodie
    genles.
    Ut cessavitautem
    loqui,
    dixit adSimonem: ducin
    altum,
    ei laxateretiavestrain
    capturam. (ExAugust.)
    Quodprimorogavit
    Simonemnavematerrareducere
    pusillum, significat
    vel
    temperate
    utendumverboad
    turbas,
    ut nec terrena eis
    prsecipiantur,
    nec sic a
    A
    terrenisin
    profunda
    sacrc nentorum
    recedatur,
    ut ea
    penitus
    non
    intelligant,
    vel
    prius
    in
    proximis
    regipy
    nibus
    gentibusprsedicandum, utquod
    dicitur item
    Petro,
    duc in
    altum,
    et laxateretia vestra in
    captu-
    ram,
    adremotiores
    gentes, quibus,posteaprsedican-
    dumesl
    perlineat.
    Et
    respondens Simon,
    dixit illi:
    Prmceptor, per
    tolamnoclem
    laboranles,
    nihil
    cepimus,
    in verboau-
    tem tuo laxaborete. Nisi Dominus
    mdificaverit
    do-
    mum,
    invanumlaboranl
    qui
    wdificant
    eam
    (Psal.
    cxxvi).
    Nisi Dominuscor illuslraverit
    auditorum,
    doctor in nocte
    laboral;
    nisi in'verbo'
    graliae
    su-
    pernse
    laxata fuerint
    instrumenla
    disputalionum,
    frustravocissuce
    prsedicatorjaculummittit, quia
    fi-
    des
    populorum,
    non
    sapientia
    verbi
    composili,
    sed
    B
    divinaevocationismunere.
    prcevenft.
    '
    El cumhoc
    fechsent,
    concluserunt
    phcium
    multi-
    tudinem
    copiosam,rumpebalur
    autemreteeorum.
    (Ex
    Greg.)
    Prse multiludine
    piscium
    rete
    rumpebatur,
    quia
    nunc adconfessionem
    fidei,
    etiam cumelectis
    reprobi
    tanti
    intrant, qui ipsamquoque
    ecclesiam
    hseresibusscindant.
    Rumpitur
    autem
    rele, sednon
    elabitur
    piscis, quia
    suosdominusetiaminler
    perse-
    quentium
    scandalaservat.
    Et annuerunt sociis
    qui
    erant in alia
    navi,
    ut ve-
    nireni et
    adjuvarent
    eos. Alia
    navis,
    ut
    prsedixiinus,
    est ecclesiade
    gentibus, quae
    et
    ipsa
    nonsuflicienle
    una navicula
    piscibus impletur electis, quia
    novit
    Dominus
    qui
    sunt
    ejus (II
    Tim.
    n),
    et
    apud ipsum
    certus est suorumnumerus electorum.
    Dumque
    lot
    C
    inJ udceacredituros non
    invenit, quos
    ad fidemvi-
    tamque prsedestinatos
    novit
    ceternam, quasi
    alise
    navis
    receptaculapiscibusquserenssuis,
    corda
    quo-
    que gentium
    fidei
    gratia replet.
    Et bene
    rupto
    rete
    socia navis
    advocatur, quoniam
    ante J udas
    pro-
    ditor,
    ante Simon
    magus pisces nequissimi capli
    sunt. Antea Ananias et
    Saphira
    fidei rele subdole
    tentabant
    ingredi (Act.v), ante,
    ut J oannes testa-
    tur,
    multi
    discipulorumejus
    abierunt
    retro,
    etiam
    noncumillo ambulabant
    (J oan. vi).
    Ac deindeBar-
    nabas et Paulus ad salutem
    gentium
    sunt vocati
    (Act. xm).
    Et veneruntet
    impleverunl
    ambas
    naviculas,
    itaut
    penemergerentur.
    Hatum
    impletio
    navium
    usque
    in
    J J
    finemsccculi crescit. Sed
    quodimpletaemergunlur,.
    hoc
    est,
    in submersionem
    premuntur,
    nonenim
    '
    submersse,
    sed tamen sunt
    periclitatse, Apostolus
    exponifdicens
    : In novissimh
    diebus,
    erunt
    tempora
    >
    periculosa,
    et erunt homines
    seipsosamanles,
    etc.
    !
    (17
    Tim.
    m).
    Nam
    mergi naves,
    est hominesin sae-
    culum,
    ex
    quo
    elati
    per
    fidem
    fuerunt,
    nioruni
    pra-
    , vitate
    relabi, qualis
    et
    ipse
    Petrus adliuc in in-
    i firmitate
    positus,
    hoc loco
    demonstrat,
    unde se-
    quitur.
    t
    Quod
    cumvideretSimon
    Petrus,
    etc.
    (ExAugust.)
    I
    Quia
    carnales
    quique
    inecclesia
    regimenspiritalium,
    >
    in
    quibus
    maximeChristi
    personaeminet,
    a
    ge
    quo-
    I dammodo
    repellunt.
    Nonenimhac voce
    lingiue
    di-
    i cunt bonisministris
    Dei,
    ut eosase
    repellant,
    sed
    577
    COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 378
    vocemorumet actuumsuorumsuadent ase
    recedi,
    ne
    per
    bonos
    regantur.
    Et eovehemenlius
    quod
    de-
    ferunt eis honorem,
    et tamen factis suis a se re-
    cedere
    admonent,
    ut honoriUcentiameorum
    signi-
    flcaverit Petrus cadensad
    pedes
    Domini. Moresau-
    temin eo
    quod
    ait: Exi a
    me, Domine,
    quia
    honw
    peccator
    gum, quodtamen, quia
    non fecit
    Dominus,
    non enimrecessit ab
    eis,
    sedeos subductis navibus
    ad littus
    perduxit, significat
    in bonis et
    spirituali-
    bus
    viris,
    nonesse
    oportere
    hanc
    voluntatem,
    ut
    pec-
    catis turbarum
    commoti, quo quasi
    securius tran-
    quilliusquevivant,
    munus ecclesiasticumdeserant.
    El ait ad SimonemJ esus : Noli timere.
    Confor-
    tat Dominus timorem
    carnalium, animosquefragi-
    liumconsolando
    erigit,
    ne
    quis
    vel desuaconscien-
    tia et
    culpa tremens, vel,
    de aliorum innocentia
    stupens,
    sanctilatis iter formidet
    adgredi, quod
    au-
    tem
    sequitur
    :
    ,
    Ex hoc
    jam
    homineseris
    capiens.
    Ad
    ipsum
    Pe-
    trum
    specialiler pertinet. Exponit
    eiiimei Domi-
    nus, quid
    hsec
    pisciumcaptura significet, quod
    vi-
    delicet
    ipse, sicut]
    nunc
    per
    relia
    pisces,
    sic ali-
    quando per
    verba sit
    capturus homines,
    totusque
    facti hujus
    ordo
    quid
    in
    Ecclesia, cujus ipsety-
    pumtenet, quotidie geritur, ostendat, quod
    vero
    subjungilur
    :
    Et subduelhad terram
    navibus,
    relicth omnibus
    secuti sunt eum. Potest
    significare
    fineni
    temporis,
    quo
    ab
    hujusmodi sseculo,qui
    Chrislo
    inhaeserint,
    penitus
    recessuri sunt. Sciendumest autemhanc
    eamdemnonesse
    lectionem,quaMatthoeus
    etMarcus
    binosdenaviculis
    piscatores, primo
    Pelrumet An-
    dream,
    deindefiliosZebedseia Dominonarrant esse
    vocatos;
    non enimeosLucas nunc a Dominovoca-
    tos,
    sed lanlumPelro fuisse
    prsedictum, quod
    ho-
    mines essel
    capturus insinuat, quod
    nonita dictum
    est
    quasi jampisces nunquam
    esset
    capturus.
    Nam
    et
    post
    resurrectionemDomini
    legimus
    eosivisse
    pi-
    scatum,
    unde datur
    intelligi,
    eosad
    capturampi-
    sciumex more
    remeasse, utpostea fieret, quodMat-
    lliceuset Marcus
    narraut, quando
    eosbinos vocavit.
    Tunc enimnon subductisaterra
    navibus,
    tanquam
    cura
    redeundi,
    seditaeumsecuti
    sunt, tanquam
    vo-
    cantemac
    jubentem,
    ut
    sequerentur.
    IN VIGILIASANCTI J OANNIS.
    1
    LECTIOHIEREMLE
    PROPHEM,
    CAP.I.

    Priusquam
    te formaremin utero novi
    te,
    et an-

    tequam
    exiresdevulvasanctificavi
    le,
    et
    Prophe-
    tamin
    genlibus
    dedi
    te,
    et
    dixi,
    ah ah
    ah,
    Domine
    Deus: Eccenescio
    loqui, quiapuer ego
    sum. Et
    <dixit Dominusadme: Noli
    dicere, quiapuer sum,
    <
    quoniam
    adomnia
    quae
    mittamte
    ibis,
    etuniversa
    <
    quse
    mandaverotibi
    loqueris.
    Netimeas a facie
    <
    eorum,quia
    tecurii
    egosum,
    ut eruamte dicitDo-
    <minus. Et misitDominusmanumsuamet
    tetigit
    os
    <
    meum,
    et dixil Dominusadme: Eccededi verba
    <mea inore
    tuo,
    ecce constitui te
    super gentes
    et
    <
    super regna,
    ut evellaset destruas et
    disperdas,
    A
    et
    dissipes
    et sedificeset
    plantes,
    dicit Dominus
    <
    omnipotens.
    i
    Priusquam
    te
    formarem
    in utero novi
    te,
    et ante-
    quam
    exiresdevulva
    sanctificavite,
    et
    prophetam
    in
    gentibus
    dedi le. Non
    quod
    ante
    eonceptionem,
    ut
    i haereses
    suspicanlur,
    fuerit
    Hieremias,
    sed
    quod.prce-
    scieriteumfuturum
    Dominus,
    cui necdum
    facta, jam
    i facta
    sunt,
    secundumillud
    quodAposlolusloquiiur,
    qui
    vocatea,
    qum
    non
    erant, quasi
    ea
    quw
    essent
    (Rom.iv).
    Quidam
    hunc locum
    super
    salvatore in-
    telligunt, qui proprie propheta
    est
    gentium,
    el
    per
    apostolos
    vocavit omnes naliones. Iste enim vere
    priusquam
    inuteroformaretur
    virginali,etantequam
    exiret devulva
    matris,
    sanclificatusinulero
    est,
    et
    notus
    palri, quipiiequi semper
    in
    patre,
    et in
    quo
    P
    semper pater.
    Et
    dixit,
    ahah
    ah,
    Domine
    Deus,
    eccenescio
    loqui,
    quia puer ego
    sum. Noli
    dicere,
    quiapuer stttn, quo-
    niamad omnia
    quw
    mittamte
    ibis,
    el universa
    quw
    mandaverolibi
    loquerh,
    netimeasa
    facieeorum, quia
    lecum
    ego
    sumut eruam
    te,
    dicit Dotninus.
    Quando
    autemvenit in
    corpus humanum,
    dicit inexordio :
    nescio
    loqui, quia juvenis ego
    sum:
    juvenis propter
    dispensalionera,
    senex
    juxla
    boc
    quod primogeni-
    tus omniscreaturse.
    J uvenis.quia
    inconsumnialione
    etiamsaeculiet inextremum
    hujus
    vitae
    tempus
    ad-
    venit,
    dicit
    itaque,
    nescio
    loqui.
    Scioenim
    qusedam
    majora loqui,
    scio
    eloquium
    tuum,
    verbumtuum
    sum. Tibi scio
    loqui,
    hominibusnescio
    loqui, juve-
    nis sum.
    Et mhit Dominusmanum
    suam,
    et
    tetigit
    osmeum
    et dixit
    Dominus,
    etc. SermoneDei suflodietur
    atque
    destruetur
    illa, quam
    consumet J esus
    spiritu
    oris
    sui,
    et destruet adventu
    prsesentice
    suse
    (II
    Tlies.
    n),
    omriemscilicet
    sacrilegamperversamque
    doctrinam
    disperdet
    in
    perpetuum.
    Porro ea
    quce
    elevantur
    centra scientiam Dei,
    et in
    suaconfiduntsapienlia,
    quceapud
    Deumstultitia
    est, dissipabit atque depo-
    net,
    ut sedificentur
    pro
    bis
    similia,
    et inloco
    superio-
    runi
    quae
    destructa
    sunt,
    et evulsacxstruantur at-
    queplantentur, quae
    Ecclesiasticoeconveniuntveri-
    tati,
    et
    impleatur
    illud
    quod
    dicit
    Apostolus:
    Dei
    wdificatio,
    Dei
    agricultura
    eslis
    (I
    Cor.
    III).
    Multi
    hunc locum
    super persona
    Christi
    intelligunt.
    n>OT
    j)
    Cnim
    interpretatur'
    excelsus
    Domini, qui
    deslruxit
    regna
    diaboli, quaesibi
    inexcelsomonle
    ostenderat,
    adversarias
    perdidit potestates,
    delens
    chirographum
    errorum in
    cruce,
    de
    quibus
    et in Psalmo
    post
    hi-
    storiceveritatem
    zpoizixa;
    loquitur
    :
    Quare fremue-
    runtgentes,
    et
    populi
    meditati sunt inania? Astile-
    runt
    reges
    lerrm et
    principes
    convenerunt in unum
    (Psal. n)
    ? Pro his
    evulsis, deslruclis,
    perditis
    et in
    inferiora detractis,
    ccdiflcaturEcclesiaDei.
    EVANGELIUM
    LUCJ E,
    C,AP. I.
    Fuit indiebus Herodis
    regis
    J udseaesacerdos

    quidam
    nomine
    Zacharias,
    device
    Abia,
    et uxor
    <illi de flliabus
    Aaron,
    et nomen
    ejus
    Elizabet.
    <Erantautem
    justi
    amboanle
    Deum,
    incedentesin
    <omnibusmandatiset
    justificationibus
    Domini sine
    379
    SMARAGDIABBATIS
    380

    querela,
    ei nonerat illis
    filius,
    eo
    quod
    esset Eli-
    <zabet
    sterilis,
    et ambo
    processissent
    in diebus
    suis. Factumest autemcumsacerdotio
    fungeretur
    Zacharias inordine vicissuaeanle
    Deum,
    secun-
    <dumconsUeludinerii sacerdolii sorte
    exiit,
    ut in-
    <censum
    imponeret, ingressus intemplumDomini,
    <et omuis multitudo
    populi
    eral orans
    foris,
    hora
    <incensi.
    Apparuit
    autemilli
    angelus
    Domini,
    stans
    <a dextris altaris incensi. Et Zacharias lurbatus
    <est
    videns,
    et-limor irruit
    super
    eum. Ail autem
    adillum
    arigelus
    : Ne
    timeas, Zacharia, quoniam
    exaudila est
    deprecatio tua,
    et uxor tua Elizabet

    pariet
    tibi
    filium,
    et vocabis nomen
    ejus
    J oannem.
    Et erit tibi
    gaudiurri
    et
    exsuitatio,
    et multi iniiati-
    t vitale
    ejus gaudebunt.
    Eril enim
    magnus
    coram

    Domino,
    et vinumet siceramnon
    biuet,
    et
    Spi-
    ritu sancto
    replebitur,
    adhuc ex utero malris

    suce,
    et multos flliorum Israel convertet ad Do-
    minumDeum
    ipsorum.
    El
    ipseprcecedet
    anteil-
    lum in
    spirilu
    et virtute
    Elioe,
    ul convertat cor-
    da
    palrum
    in fllios
    ,
    et incredulos ad
    pruden-
    tiam
    justorum , pafare
    Domino
    plebem perfe-
    ctam. >
    Fuit itl diebusHerodis
    regh
    J udmm sucerdos no-
    ritineZacharias.
    (Ex Beda.)
    Sacrosancta
    prsecursoris
    Domini nObilitas11011 soluma
    parentibus,
    seda
    pro-
    genitoribus gloriosa
    descendit, quatenus
    adventus
    illius
    fidem,
    nonsubita
    inspifatione conceptam,
    ve-
    rumavitamagis propagationesusceptam liberiusprce-
    dicaret.
    DeviceAbia.
    Viginti quatuor
    de sacerdotibus or-
    dines in ministerio domusDomini sorle aSalomone
    sunt divisi,
    in
    quibus
    Abia
    familiae,
    de
    qua
    Zacha-
    rias ortus
    est,
    sors
    contigit
    octava. Nonffustra
    pri-
    inus Novi Teslamenti
    praeco
    in octava sortis vice
    nascitur, quia
    sicut
    septenarioscepe
    numero
    propter
    sabbalumVelusTestainentum,
    sicNovum
    aliquoties
    octonariopropler
    sacramentumresurreclionis
    expri-
    mittir;
    unde
    quia
    non aliter
    quamper
    observanliam
    utriusque
    lestamenti
    regni
    coelestisaula
    penetratur,
    recte et in
    templo
    Salomonis
    myslicus quindecim
    graduum
    ascensus fuisserrarratur.
    El uxor
    ejus
    de
    filiabus
    Aaron. Plena
    igitur
    lauda-
    tio, quagcnus,
    mores, officiiim,factum,judiciumcom-
    prehendit.
    Genusin
    majoribus,
    mores in
    sequitate,
    officiumin
    sacerdolio,
    faclumin
    mandato,
    in
    juslifi-
    cationejudicium.
    Erant autem
    justi
    amboante Deum. Beatus
    qui
    in
    conspectu
    Dei
    justus est, alque
    laudubilis. Evenit
    quippe,
    ut laudent homines
    eum, quinon
    est lauda-
    bilis,
    et ei
    detrahant, qui
    minime
    delractionedigtms
    esl.
    SolusDeus,
    et in
    laude,
    et in
    viluperatione ju-
    stusest
    judex.
    lncedentesin omnibusmandatis et
    juslificationibus
    Domini sine
    querela. Pleruinque jtistitia durior,
    ho-
    minum
    querelamprovocat, quce
    vero
    temperala est,
    ipsa
    sucedulcedihis
    gratia
    etiam
    invidiae.querimo-
    niamvitat.
    -
    (Ex Atnb.)
    Qciando
    efiimfacimus
    maudatum
    Dei,
    Aet
    in
    conscientianostra vanae
    glofise
    sordes
    spas-gi-
    ttius,
    ut hominibus
    placeamus,
    non illud
    absqueque-
    rela facimus.
    Faciutn est autemcumsacerdolio
    fungeretur
    Za-
    charias,
    etc.
    Qui
    enimsorte
    eligitur, bumariojtidicio
    non
    eomprehendilur,
    ille
    igitur qucerebatur,
    quem
    isle
    figurabat,
    verus inceiernum
    sacerdos,
    cui dici-
    tur : Tuessacerdosin wlernum
    (Psal. cx), qui
    non
    hosliaruiii
    cruore,
    sed
    proprio^Palrem
    Deum
    generi
    reconciliaret humano. Sedlunc
    sanguis fundebatur,
    in
    specie
    sacer-dosordinabalur. Nunc
    quia
    veritas
    venit, relinquamus speciem,
    et verilatem
    sequamur.
    Tunc
    quidem
    vices
    erant,
    nunc autemest
    perpetui-
    tas.
    QuemaliumsignifieabalZacharias sacerdos,
    nisi
    eum
    sacerdotem,
    cui sacrificiumnon essel commune
    B cum
    cseteris, qui
    noninmanu factis
    templis
    sacrifl-
    cai'etpro nobis,
    sedin sui
    corporis lemplonostrapec-
    cala vacuaret.
    Sorteexiit ut incensum
    poneret,
    etc. Incensumau-
    tem in sancta
    sanctorum
    a
    pontificedeferri, exspe-
    ctante foris
    templum
    omni
    populo,
    decima
    dieseplimi
    mensis est
    jussum.
    Et hanc diem
    expialionis,
    sive
    propiliationis vocari, quaeapud
    uos obvariumIunae
    discursum,
    a
    qua
    menses
    computant
    Hebrsei,
    modo
    in
    Septembri
    mense,
    modo
    incipit
    in
    Octobri, quia
    scilicet mensis, quo
    Pascha
    geritur,
    anni
    princi-
    pium
    tenet,
    dicente Doiiiiiio: Mensisistevobis
    pri-
    mtiserit inmensibusanni. Decima diemensis
    hujus
    tollat
    unusquisque agnum,
    etc.
    Hujus
    diei
    myste-
    rium
    implevil
    verus
    pontifex J esus, quandocompleta
    C
    dispensatione
    carnis in
    sanguine proprio,
    coelise-
    creta
    stibiit,
    ut
    propilium
    nobisfaceret
    patrem,
    et
    interpellaret pro peccatis
    eofum
    , qui adhuc'prse
    foribus orantes
    exspectant
    et
    diligunt
    adventum
    ejus.
    Apparuit
    autetnilli
    angelusDomini,
    etc. Nonim-
    mcrito
    angelus
    videtur in
    templo, quia
    veri
    sacer-
    dotis
    jam
    nuntiabatuf
    adventus,
    et coeleste sacri-
    ficium
    parabatur,
    in
    quoangeli
    ministrarent. Utinam
    et nobis
    a dolenlibus vel sacrificium deferenlibus
    assislat
    angelus.
    Non enim dubites assistere an-
    gelum, quando
    Christus assistit. Chrislus immo-
    latur,
    etenim
    pascha
    nostrum immolatus est Chri-
    stus.
    (Ex Reda.)
    Bene
    angelus
    et in
    templo
    et
    jjuxta
    altare et a dexlfis
    apparet, quia videlicet,
    et veri
    sacerdotis adventum
    ,
    et
    mysteriumsacrificii,
    uni-
    versaliset ccelestisdoni
    gaudiumprcedicat.
    Namsicut
    per sinistramprccsentia,
    sic
    per
    dexteram
    sccpe
    bona
    pronuntiantur
    seterna.
    Ait autemuditlum
    angelus
    : Ne
    timeas, Zacharia,
    etc.
    Deprecationem
    dicens
    exauditam, partum
    con-
    linuo
    promittit
    uxoris. Non
    quodille, qui pro po-
    pulo
    oblaturus
    intraveral,
    relictis
    publicis votis, pro
    accipiendis
    filiis orare
    potuerit,
    sed
    quod
    dicil:
    Exaudita est
    deprecaliolua, pro populi redemptione
    signiflcal. .Quod
    vero
    adjungil,
    et uxor lua
    pa-
    riet libi
    filiutn, ejusdemreciemplioiiis
    ordinem
    pan-
    dit, quod
    videlicet natus Zacharise
    filius,
    reciem-
    581
    -
    COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELIA.
    582
    ptori
    illius
    populi "pfseconarido
    sit iter facturus.
    Et erit
    guudiutn
    libi,
    et
    exsultalio,
    etc. Et nolan-
    dum
    quod,
    riato
    praecursore,
    multi
    gaiident.
    Nato
    autem
    Domiilo,
    annuntiat
    angelusgaudiummagnum,
    quod
    erit omni
    populo,
    quia
    videlicet liic salutem
    multis
    prsedicare,
    iUeomnibus
    qui veliiit,
    advenit
    donare.
    3
    Et erit
    magriiis
    coramDotnino.
    (Ex Amb.)
    Non
    corporis hifi,
    sed animse
    magniludinem
    declaravit.
    Est.
    coram Domino
    magnitudo
    animse, magnitudo
    virlutis,
    est etiam
    parvitas
    animse,
    et
    pueritia
    vir-
    tutis.
    Vinumet siceramriohbibet.
    (Ex Beda.)
    Sicera
    interpretatur
    ebrietas,
    Hebraice
    IZW; quo
    vocabulo
    Hebrseiomne
    quod
    inebriari
    potest poculiim
    sive' de
    pomis
    sivede
    frugibus
    seri de
    qualibet
    alia materia
    confectum
    significant.
    Decet enimvas coelesti
    gra-
    ticc
    mancipatum
    asceculiillecebris
    castigari; necvlno,
    in
    quo
    est
    Iuxuria,inebriari eurii, qui
    musto
    Spiritus
    sancti desiderat
    impleri.
    Et
    Spirilu
    sancto
    replebitur
    adhucex utero triatrh
    sum.
    (Ex Amb.)
    Non est dubium veruffi hoc ctn-
    geli
    esse
    proinissum, siqciiderii
    sanctus J oanhes
    antequam nasceretur,
    ifiatfis adliuc in utero
    po-
    situs, spiritus accepti gratiam designavit.
    Cui enim
    adest
    spiritus gratice,
    nihil
    deest,
    et Cui
    Spiri-
    tus sanctus
    infunditur, magnarum
    est
    plehiliido
    Vir-
    lulum.
    Et multos
    filiorum
    Israel convertet ad Doininum
    Deutn
    ipsorum.
    CumJ oannes
    qui
    Christo testimo-
    nium
    perhibens,
    in
    ejus
    fide
    popttlos baptizabat,
    di-
    cilur filios Israel adDominum
    Deum
    ipsofum
    con-
    vertisse, patet profecto
    Christum esse Domihum
    Deum
    ipsorum.
    Et
    ipseprwcedei
    unle illurii in
    spiri.u
    et viriule
    Elim. Bene in
    spiritu
    et virtute Elise
    praecedere
    dicitur, quia
    sicut ille
    prseco
    venturi
    judicis,
    ila
    hic
    prceco
    faclus est
    redemptoris.
    Unde et con-
    versatione
    pforsus simillima,
    ambo deserla
    secuti,
    victu
    friigi,
    vestitu
    inculti,
    cinctu sunt
    despecti,
    ambo
    regis
    et
    regince
    vesariiam tOlefarunt. IlteJ or-
    danem coemm
    petmirus divisit,
    hic ad lavacrum
    salutare
    quo
    coelum
    petatur,
    convertit. Hic cum
    Dominoversatur in
    terris,
    iflecumeo manifestatUr
    in
    gloria.
    Ut convertat corda
    pairum
    in
    fitios,
    el incredulos
    adprudentiam,Hc. Cordapatruminfilios convertere,
    esl
    spiritualem
    sanCtorum
    aritiquorum
    scientiam
    po-
    pulisprsedicando
    infundere. Pfudentia vero
    justorurtt
    est,
    nonde
    iegis operibus justitiahi praesuriiere,
    sed
    ex fidesalutem
    quserere.
    IN NATALI SANCTI J OANNISBAPTISTJ E*
    LECTIO
    ISAI^E,
    CAP.XLIX.

    Audite, insulse,
    et
    attendite, pppuli,
    de
    ionge.
    Dominusabutero vocaVit
    me,
    de vetttre
    matris
    <nieaerecordatus est nominis mei. Et
    posuit
    os
    <
    meum, quasi gladiuffi aCutUffi,
    suburobra ma-
    t nus suae
    protexit
    me : Et
    posUit
    ffiesicut
    sagittam
    A
    <
    electam,
    in
    pharetra
    sua abscondit
    me,
    et dixit
    mihi: Servus meus es
    tu, Israel, quia
    inte
    gloria-
    bor: Et nunc haec dicit
    Dominus,
    Formans me
    <ex utero servum
    sibi,
    dedi le inlucem
    gentium,
    <ut sissalus mea
    usque
    ad extremuraterrae.
    Reges
    videbunt et
    consurgent principes,
    et adorabunt

    DoffiinumDeumtuumet sanctum
    Israel, qui
    ele-

    gil
    te.
    Audite, insulw,
    et
    attendite, poputi,
    de
    longe. (Ex
    Hier.)
    Post vocationem
    efgo reliquiarum
    Israel 'et
    abjeclionem
    inincredulitate
    populi permanenlis,
    de
    ,
    qnibus
    dixerat: Non est
    pax impiis,
    dicit Dominus
    (7sai.xLvin);transit
    adEcclesias de
    gentibus congre-
    gatas,
    et eis sub Insularum nomine
    Ioquitur, quse
    persecutorum
    insidiis
    , quasi
    maris fluctibus
    pa-
    B
    tent,
    et ex omni
    parte
    sseviente
    naufragio
    tundun-
    tur
    potius quam
    moventur. Ac ne
    quis pulet
    vio-
    lentamcsse
    expositionemnoslram,
    et non ad
    gentes
    pertinei'e quoddicitur,
    sedad
    synagogas populi
    J u-
    daeorum.
    Et
    attendite, populi
    sive
    gentes,
    de
    longe.
    Hoc
    est,
    abextremis finibus
    terrae, velutSepluaginta
    transtu-
    lerunt,
    5t
    xpovov
    KQWQV o-rncrsTat. Post
    tempus
    mul-
    tum
    slabit,
    hoc
    est,
    non hoc
    tempore quo dicuntur,
    sed
    post
    lnulta fient
    tempora, sequitur.
    Dominus,inquit,
    abuterovocavit
    tne,
    devcntrema-
    tris
    mew,
    etc.
    Quod
    uiinc interim atidientibusvide-
    tur Pbscurum
    , poslea
    autem cunctis
    gentibus
    no-
    tum
    fiet, quando
    Gabriel
    J oseph
    de
    pairtu
    dixe-
    rit
    virginali ,
    et vocabis nomen
    eju$ J esum, ipse
    C enimsalvum
    faciet populum
    suuma
    peccath
    eorum
    (Malth. i).
    Et
    posuit
    os
    meurit,quasi gladium
    acutum. Posuit
    quoque
    os
    ejus, quasi gladium acutum,
    ut
    spiritu
    oris sui interflciat
    impium.
    De
    quo gladio ipse
    in
    Evangelioloquitur.
    Nonveni
    pacem
    mitterein
    terra,
    sed
    gladium(Matth. x),
    malosa bonis
    separans.
    Ve-
    nit enim dividerehominem contra
    patrem suum,
    et filiamcontra mati'em
    suam,
    et nurum contra so-
    crum suam,
    Et intimbra manus sum
    protexit
    me. In umbra
    mariusDei seesse
    protectumasserit,
    ut carnisvilitas
    divinitalis
    potentia tegerelur, angelo
    ad
    Yirginem
    nunliante :
    Spiritus
    sanctus
    superveniet
    in
    te,
    et vir-
    tusAtthsirhi obumbrabil tibi
    (Luc. i.)
    D
    Et
    posuit
    me, quasi sagittam
    electam.
    Quandodicit
    Sagittam
    electaru,
    ostendit habere Deum
    sagittas
    plurimas,
    sed non
    electas, quse sagittceProphetse
    sunt et
    ApOStolijqui
    intoto orbe
    decurrunt,
    de
    qui-
    bus in aliolOCOcanilur.
    Sagittm
    tuw
    acutm, potenth-
    sime, popUli
    sub tecadent. Et iterum :
    Sagittwpo-
    ientis
    acutm,
    cutncarbonibus
    desolatorih(PsaL XLIV).
    Christus auteitt de multis
    sagittis
    el filiis
    plurimis
    una
    sagitta electa,
    et filius
    unigenitus est, quam
    ih
    pharelrS
    sua
    abscondit,
    id
    est,
    in humano cor-
    pore,
    ut Uabitafet in eo
    plenitudo
    divinitatis cor-
    poraliler. Raraque
    est credentium
    fides,
    cui et su-
    pra
    dicitur : Tu esDeus
    absconditusi
    et nescieba-
    mus.
    Quasagitta
    et
    sponsa
    vulnus
    accipiens loqui-
    385 SMARAGDIABBATIS
    584
    tur inCanticocanticorum: Vulneratacharitale
    ego
    .
    sum
    (Cant. iv).
    Servusttteuses
    tu, qttia
    inle
    glorificabor.
    Servus,
    quia
    cuminforma Dei
    esset,
    forniamservi est di-
    gnatus
    assumere
    (Philip. n).
    Ostenditeum
    appellari
    servum, qui
    sit formatus ex
    ulero, qui
    et inPsalmo
    dicit: Devenlremalris
    mem,
    Deusmeusesiu. Et Is-
    rael, quia
    natus de semine
    J udceorum,-quodque
    de
    nullo alioservorum
    intelligi potest, jungitur
    .-
    Quia
    in te
    glorificabor.
    Dicit enimet
    ipse
    in
    Evangelio
    :
    Paler
    glorificavi
    notnen luum
    (J oan. xu), qui
    in
    Psalmo
    loquitur
    :
    Exsurgegloriamea, exsurgepsal-
    lerium et
    cythara (Psalm. LVI),
    idest ohiniumvir-
    tutumchorus.
    Dedi lc inlucem
    genlium,
    ul sis salus
    mea, usque
    ad exlremumterrm. Id
    est,
    ut illuminesuniversum
    muiidum,
    et salutero
    meam, per quam
    omnes salvi
    fiant
    usque
    ad exlremum terrce facias
    pervenire,
    Hsecenim
    per aposlolorumprccdicalionem
    facta co-
    gnoscimus,
    de
    quibus
    Psalmisla
    prsedicens,
    ait: In
    omnemterram exivitsonus
    eorum,
    et in
    fines
    orbis
    terrwverbaeorum
    (Psal. xix).
    Reges
    videbunt,
    et
    consurgentprincipes,
    et 'adora-
    bunt
    propter
    Dominum
    Deum
    tuum,
    et sanctumIs-
    rael, qui elegit
    te. Hsecfient
    quando
    venerit Christus
    in
    gloriapalris
    cum
    angelis
    suis,
    et sederit inthrono
    gloriaesuse, judicare
    vivoset mortuos
    (Malth. xxv).
    Tunc omnes adorabunt
    propter
    Dominum
    patrem
    suum, quia
    fidelis
    est, qui elegit
    euni. Sive ita in-
    lelligendura
    :
    Regesquorum
    cor inmanii Dei
    est,
    et
    ecdesise
    principes
    adorabunt
    eum, quia
    fidelis est
    dominus sanctus Israel. DeChrisloetenimet
    quoe
    setpiuntur inlelligi possunt,
    dicit enim: In
    lempore
    placilo
    exaudivi
    te,
    etindiesalulisauxilialussv.mtui.
    Hujus
    teslimonio
    Apostolus
    usus
    est,
    dicens: Tem-
    poreopportuno
    exaudivi
    le,
    el indiesaluthauxiliatus
    sum
    lui,
    eccenunc
    lempusacceplabile,
    nunc dies sa-
    lutis
    (II
    Cor.
    vi). Tempusplacitum
    et
    opportunum,
    et diessalutis
    passio
    salvatoris
    est,
    et
    resurrectio,
    cui et idem
    pater
    in
    subsequentibus
    ait; Dedi te in
    fdedus
    populi,
    ut suscitares
    terrain,
    et
    possideres
    hoereditates
    dissipalas,
    utdiceres his
    qui
    vincti
    sunt,
    exite,
    et his
    qui
    in
    tenebris,
    revelaraini. In foedus
    populi
    subauditur
    J udaeorum,
    his
    videlicet, qui
    ex
    illis crcdere
    voluerunt,
    et suscitavit
    terram, quae
    in
    idololatrise
    jacebat erroribus,
    et
    possidebit
    haeredi-
    tales
    dissipatas, quse
    habitaloremnon habebant do-
    minum,
    et dicit
    his, qui peccalorum
    vinculisslrin-
    gebanlur
    :
    Exite, quia
    funibus
    peccatorum
    suorum
    unusquisqueconslringitur,
    et his
    qui
    sedebanl inte-
    nebris,
    et lucemviderenon
    polerant,
    ait: Revela-
    mini,
    hi enimomnes
    postquarn
    conversi
    fuerint,
    et
    clarumlumenChrisli
    aspexerint, pascentur
    in viis
    et semitis sacrarum
    scripturarum,
    et diceut: Do-
    minus
    pascitme,
    el niltil milti
    deeril,
    inloco
    pascuw
    ibi mecollocavit.
    Super aquamrefectiunh
    educavit
    me
    (Psal. xxn).
    EVANGELIUM SECUNDUM
    LKCAM,
    CAP. I.
    Elizabeth
    impletum
    est
    lempuspariendi,
    et
    pe-
    A

    perit
    filium. Et audierunt vicini et
    cognati ejus,
    t
    quia magnificavit
    dominus misericordiam suam
    <
    cuni
    illa,
    et
    congratulabantur
    ei. Et factumest in
    <die octavo.
    Venerunt circumcidere
    puerum,
    et
    t vocabant eum nomine
    palris
    sui Zachariam. Et

    respondens
    mater
    ejus
    et
    dixit,
    nequaquam,
    sed
    vocabitur J oannes. Et dixerunt ad illani :
    Quia

    nemo est in
    cognalione
    tua
    qui
    vocetur hoc no-
    mine. Innuebant aulem
    patri ejus, quem
    vellet
    vocari eum. Et
    postulanspugillareni, scripsit
    di-
    cens: J oannes est nomen
    ejus,
    et admirati sunt

    universi.
    Apertum
    est autemillico os
    ejus
    ct lin-

    gua,
    el
    loquebatur
    benedicensDeum.El factusesl
    timor
    super
    omnes
    vicinos.eoi'um,et.super
    omnia
    montana J udsese
    divulgabanlur
    omniaverba
    hsec.
    B
    El
    posuerunt
    omnes
    qui
    audierunt in cordesuodi-
    centes:
    Quis
    putas puer
    iste erit? Etenimmanus
    i Domini erat cumillo. Et Zacharias
    patcr ejus
    im-

    pletus
    esl
    spiritu
    sancloet
    prophetavit
    dicens
    :.Be-
    nedictusDominusDeus
    Israel, quia
    visitavit etfecit

    redemptionemplebis
    suae.J
    Etizabethautem
    implelum
    est
    tempuspariendi,
    et
    peperitfiiium. (ExBeda.)
    Verbum
    impletionis
    sancta
    scriptura
    inbonortim tantum
    ortu,
    vel
    obilu,
    vel
    actu
    ponere consuevit,
    quarum
    vitam
    plenitudinem
    perfeclionis
    habere
    significat. Denique
    Elizabelhim-
    plelum
    est
    tempuspariendi. Impleti
    sunt diesMariw
    ut
    pareret. Implevit
    Salomon
    wdificare
    domuinDo-
    mini. Defunctus est Abrahamvel alius
    aliquis pa-
    trumsenex el
    ptenusdierum,
    et
    poslquam
    venil
    ple-
    C
    nitudo
    temporis,
    misit Deus
    filiumsuum,
    at contra
    dies
    impiorum iuanes,
    ct
    vacui;
    viri enim san-
    guinum
    et dolosi non dimidiabunt dies suos
    (Psal.
    LIV).
    Et audierunt vicini et
    .cognati ejus, quia magnifi-
    cavitDominus mhericordiamsuamcum
    illa,
    el con-
    gratulabantur
    ei
    (ExAugust.)
    Habet sanctorumedi-
    tio lsetitiam
    plurimorum, quia
    communeest bonum.
    J ustitia enim
    commuiiisest
    virlus,
    et ideoinortu
    justi
    futursevitse
    insigne promiltitur,
    et
    gratia
    se-
    cuturavirtutis exsultationevicinorum
    proefigurante
    signatur.
    Et
    faclum
    est indie
    octava,
    venerunt circumcidere
    puerum
    etvocabanleutnnomine
    patris
    sui
    Zachariam,
    et
    respondens
    mater etusdixit:
    nequaquam,
    sedvoca-
    D bitur J oannes. Miresanctus
    evangelistaprsemitten-
    dum
    putavit, quodplurimi
    infanlem
    patris
    nomine
    Zacharice
    appellandumputarunt,
    ut advertas rnatri
    non nomen
    alicujus displicuisse degeneris,
    sed id
    sancto infusum
    spiritu, quod
    ab
    angelo
    ante Za-
    charise fuerat
    prsenuntialum."
    Et
    quidem
    ille mulus
    intimare vocabulumfilii
    nequivit uxori,
    sed
    per
    prophetiam
    Elisabeth
    didicit, quod
    non didicerat a
    marito.
    El dixeruntad
    illam, quia
    nemoest in
    cognalione
    tua, qui
    vocetur Iwc nomine. Innuebant
    patri ejus,
    quetn
    vellet vocare
    eum,
    et
    poslulanspugillarem
    scri-
    psit
    dicens: J oannes est notnen
    ejus,
    et mirati sunt
    uttiversi.J oannes
    est, iuquit,
    nomen
    ejus,
    hoc est
    585 COLLECTIONESIN EPISTOLASET EVANGELIA 586
    non ei nos
    npmen imponimus, quiajam
    aDeono-
    men
    accepit,
    habet vocabulum
    suum, quodagnovi-
    musnon
    quod elegimus,
    necmireris si nomen mu-
    lier, quod
    nonaudivit
    asseruit, quando spirilus
    san-
    ctus, qui angelo mandaverat,
    revelavit.
    Nequepo-
    terat Domini
    ignorare prsehuntium, qusepropheta-
    verat Christum. Et beneaddilur :
    Quia
    nemoin co-
    gnationeejus
    vocalurlioc
    nomine,
    ut
    intelligas
    nomen
    non
    generisesse,
    sedvatis.
    Apertum
    est ilticoos
    ejus
    et
    lingua
    et
    loquebatur
    benedicens
    Deum,
    et
    factus
    est timor
    super
    omnesvi-
    cinoseorum.
    Quia
    voxclamantisin deserto est
    nata,
    meritoest
    linguaparenti soluta, neque
    enim
    palrem
    a Iaudibus silere
    decebat, qui
    verbi
    praecone
    sibi
    nalo
    gaudebat, quippe
    cui labia
    quae
    incredulitas
    vinxerat,
    fides
    jam
    solvit. Verumhsec etiam
    allego-
    rice si
    quis perscrulari desiderat,
    J oannis cele-
    brata
    nalivitas, gratiaeNovi
    Testamenti est inchoata
    sublimitas. Cui vicini et
    cognati patris
    nomen
    quam
    J oannis
    imponeremalebant, quia J udaei, qui legis
    ei
    observalione, quasi
    affinitate
    juncti erant, magis
    justitiam, quse
    ex
    legeest, sectari, quam
    fidei
    gra-
    tiam
    susciperecupiebant.
    Sed
    J oaunis,
    hoc
    est, gra-
    tise Dei vocabulummaler
    verbis, pater
    litteris inti-
    mare
    salagunt. Quia
    et lex
    ipsapsalmique
    ac
    pro-
    phelaeapertis
    sententiarumvocibus
    gratiam
    Christi
    prsedicant,
    et sacerdotiumillud vetus
    figuratis
    cse-
    remoniarum et sacrificiorumumbris eidem testi-
    monium
    perhibet, Pulchreque
    Zacharias octava die
    prolis
    editce
    loquitur, quia per
    Domini resurreclio-
    nem, quae
    octavadie
    post seplimam
    sabbali
    factaest,
    occultasacerdotii
    legalis arcanapatuerunt, lingua-
    que ponlificumJ udseorum, quam
    diffidenticevin-
    cula
    strinxerant, intelligentise
    rationabili est voce
    soluta.
    Et
    super
    omnia monlana J udwm
    divulgabantur
    omniaverbahwc. Et
    posuerunt
    in cordesuo dicen-
    tes:
    Quid
    putas puer
    iste
    erit,
    elenimmanus Domini
    erat cumillo.
    MagnaoperaDomini,exquisita
    inom-
    nesvoluntales
    ejus (Psal. cxx).
    EceeenimunumZa-
    chariae
    silentium,
    non
    ipsi
    tantum cum datur ad
    poenamincredulitalis,
    et
    signum
    credendi
    proficit,
    sed et cum
    aufertur,
    oranes vicinos
    ejus
    miraculo
    ac limore
    slupefacit.
    Omnia
    circumquaque
    mon-
    tana fama nali
    prophetse profundit.
    Omnes
    qui
    audire
    poterant,
    ad
    perquirendumdiligentiuspueri
    qui
    nalus est modum
    stalumque sollicitat,
    ut his
    videlicet
    atque hujusmodi
    fulurus Christi
    pro-
    pheta
    commendetur
    auspiciis, iterque (ut
    ita dixe-
    rim) proecursori
    veritatis
    prsecurreutia signaprse-
    beant.
    Et Zacharias
    pater ejusimpletus
    est
    spirilusancto,
    el
    prophetavit
    dicens: Benedictus DominusDeus
    Israel, quia
    vhilavitet
    fecitredemptionempiebh
    suw.
    Quanta
    superni
    muneris est
    largitas,
    si
    prompta
    ad
    accipiendum
    nostraefidei sit
    pietas.
    Ecce
    loquela
    qtiae
    solaest ablala
    diffidenti,
    cum
    spirituprophetioe
    est reslituta credenti. Visitavitautem Dominus
    ple-
    bem
    suam, quasi longa
    infirmitate
    tabescentem,
    et
    A quasi
    venditamsub
    peccato
    unici filii sui
    sanguine
    redemit.
    Quod quia
    beatus Zacharias
    proxime
    fa-
    ciendum
    cognoverat, prophetico
    more
    quasi jam
    faclumnarrat. Et nolandum
    quod
    visitasseet rede-
    misse
    plebem
    suam
    dicitur,
    non
    quia vidclicet,
    hanc venienssuam
    invenit,
    sed
    quia
    visitandosuam
    fecit,
    cui simile est
    quod
    in Proverbiorum finede
    eadem
    plebe
    cantaiur: Mulierem
    forlemquis
    inve-
    niet
    (Prov. ultimo)
    1
    Neque
    enimeamdem
    mulierem,
    videlicet Ecclesiam
    , fortem,
    id
    est,
    fidemdevotam
    invenit,
    sedsibi
    desponsando
    fortem
    reddidit, quia
    susefidei sublimitate
    perfecit.
    IN VIGILIASANCTI PETRI APOSTOLI.
    LECTIOACTUUM
    APOSTOLORUM,
    CAP.III.
    B
    Petrus et J oannes ascendebant in
    lemplum
    ad
    horamorationis nonam. Et
    quidamvir, qui
    erat
    claudus ex utero matris suce
    bajulabalur, quem

    quotidieponebant
    ad
    portam templi, quce
    dicitur

    Speciosa,
    ut
    peteret eleemosynam
    abintroeunlibus
    in
    templum.
    ls cumvidisset Petrumet
    J oanuem,

    ineipientes
    introire in
    templum, rogabat
    ut elee-

    mosynamacciperet.
    Intuens auteminecimPetrus
    cumJ oanne dixit:
    Respice
    in nos. At ille inten-
    debat in
    eos, sperans
    se
    aliquid accepturum
    ab
    eis. Petrus autemdixit:
    Argenlum
    et aurum non
    est
    mihi, quod
    autem
    babeo,
    hoc tibi do: Inno-
    mineJ esu Christi Nazarceni, surge
    et ambula. Et

    apprebensaejus
    manu
    dextera,
    allevavit eum. Et
    C

    protinus
    consolidatcesunt bases
    ejus
    et
    plantse,
    et exsiliens stetit et ambulabat. Et intravit cum
    illis in
    templum,
    ambulans et exsilienset Iauaans
    Deum. Et vidit eumoronis
    populus
    arabulantem
    et laudantem
    Deum, cognoscebant
    autem
    illum,
    <
    quoniamipse
    erat, qui
    ad
    eleemosynam
    sede-

    bat,
    ad
    speciosamportamtempli,
    et
    repleti
    sunt
    <omnes
    stupore
    et
    exstasi,
    in eo
    quod
    acciderat
    <illi.
    Petrus etJ oannesascendebantin
    templum
    adhoram
    orationh nonam.
    Apostoli
    nona hora
    templum
    in-
    gressuri, primo
    claudumdiudebilem
    salvant,
    deinde
    ad
    vesperamusquelaborantes,
    multahomintimmil-
    lia verbo fidei imbuunt.
    Quia
    doctores
    Ecclesioe,
    iu
    n
    finemmundi
    venientes,
    et
    languenli prius Israeli,
    et
    poslmodum
    etiam
    gentilitati proedicant.
    Hi sunt
    enim
    operarii, quos
    nonael undecimahorainvineam
    paterfamilias
    inducit
    (Matlh. xx).
    Et
    quidamvir, qui
    erat claudus ex utero tnalris
    sum, bajulabalur. Quia populus
    Israel non solum
    Dominoincarnato
    (J oan. x),
    seda
    primis
    etiam
    legis
    temporibus
    dataerebellis
    exstitit, quasi
    ex utero
    matris claudus
    fuit, quod
    bene J acob cum
    angelo
    luctante,
    benedicto
    quidem,
    sedclaudicante
    figura-
    tur, quiapopulus
    Dominoin
    passioneproevalens,
    in
    quibusdamper
    fidem
    benedictus,
    in
    quibusdam
    vero
    est
    per
    infidelitatemclaudus.
    Quetnponebantquolidie
    ante
    portamtempli qum
    dicilur
    Speciosa,
    etc. Porla
    lempli Speciosa
    Domiuus
    587 SMARAGDIABBATIS 388
    esl, per quem
    si
    quis introierit, salvabitur,
    Adhanc 1
    porlam
    debjlisIsrael irenon
    valens,.Iegis, pj'nphe-
    tarumque
    vocibus
    affertur,
    ut ab
    ingredientibus
    im-
    teriora
    sapientiae
    fidei
    audiepdsedeposcat auxilium,
    qui
    valicinia futuforum, quasi
    ad
    portam ponunt
    auditores. Sed
    Petri est in
    lempluni perducere,
    cui
    pro
    confessicne
    fcrli,
    et
    cegnomenpetrae
    el
    clavps
    coeli sunt daloe.
    Argentum
    et aurumnonest miiii. Habuil
    quidein
    vetus tabernaculum justificationes culturse,
    et saro-
    clumsaeculareauro
    argentoquedistinctum,
    sed me-
    taUis
    legis sanguis EvangeUi preliosior
    einicat,
    et
    populus ille, qui
    ante auralos
    postes
    mente debili
    jacueral,
    in
    nomine crucifixi
    salyatus, lenipluni
    re-
    gni
    coeleslis
    ingreditur
    (Ilebr.
    vn). Alioquin
    beatus
    Pelrus,
    Dominici memor
    prsecepti, quo
    dicitur : No-
    ]
    lile
    possidere
    aurumet
    argeitlum(Mallh.x), pecu-
    liiam
    quam
    ad
    pedesaposlolorumpcnebant,
    non sibi
    recondere,
    sedadusus
    pauperura, qui
    sua
    patrimo-
    nia
    reliquerant,
    reservare solebat.
    Et
    apprehensa
    manu
    ejus dexlera,
    allevavit
    eum,
    etc.
    Quem
    verbo
    erigit,
    bunc etiam
    dextera
    confor-
    lat, quia
    serino
    docenlis,
    in cordeauditorumminus
    valet,
    si non etiam
    proprire
    actionis commendetur
    exemplis.
    Et exsitiensstelitel ambulabut
    et intravit cumillis
    in
    templutn.
    Ordo
    perfectionisegregius, primo
    illurn
    resurgere qui jacuerat,
    deinde
    arripere virluiem,
    el
    sic
    rcgni januam
    cum
    apostolis
    intrare.
    Et
    impleli
    sunl
    slupore
    et
    exslusi,
    etc. Exstasin
    pavorem
    ditil. Nainalio mododicilur
    exsfasis,
    cum
    niens,
    non
    pavorealienatur,
    sed
    aliqua inspiralione
    aut revelalioneassumiiur.
    EVANGELIUM
    J OANNIS,
    CAP.ULT,
    Dixit J esus Pelro;
    Sjmoti J oannis, diligis
    me

    plus
    his? Dicil ei :
    Etiain, Domijie,
    tuscis
    quia
    <amo te. Dicit ei: Pasce
    agnos
    meos. Dicit ei ite-
    <rum: Sinion
    J oannis, diligis
    me?
    Ait iUi:
    Etiam,

    Domine,
    luscis
    quia
    amole. Dicitei: Pasce
    aguos
    <meos.
    DiciJ .
    ei lertio
    :
    SimonJ pannis,
    amasnie?
    Et
    cpiitrislatus
    est
    Petrus, quia
    dixit ei ter.tio:

    Quia
    amas
    me,
    et dicit ei:
    Domine,
    luomnia
    scis,
    tuscis
    quia
    amo te. Dicit ei: Pasce
    pvesmeas.
    i
    Amen, amen, d|co tibi,
    cumesses
    junior cingebas
    <
    te,
    et ambulabasubi
    volebas,
    cumautem
    senueris,
    <extendes manus
    luas,
    et alius te
    cingef,
    et dpcet
    <
    quo
    non vis. Hoc aulem dixit
    signifieans qua
    morle clarificaturusesset Deuni.i
    Dixit J esus Petro :
    SimonJ oannh, diligis
    nie
    plus
    hh ? Dicit ei: Eliam
    Domine,
    lu scis
    quia amg
    le.
    Virlutemnobis
    perfectce
    dilectionis
    prccsens
    Domini
    nostri
    inlerrogatio
    ostepdit,
    perfecta
    enim.
    dilectio
    est, qua
    Dominumex toto
    corde,
    tota
    attima,
    lota
    virtute,
    proximum
    autenj
    tanquani
    nos
    ipsps
    dili-
    gere jubemur,
    et
    neutra
    harum dileclio sine al-
    lera
    valet,
    aut est
    perfecfa, quia
    nec Deusvere
    sine
    proximo,
    nec sine Deo vere
    potest proximus
    amari.
    Dicitei: Pasce
    agnos
    meos. Ac
    si
    aperte
    dice-
    Aret,
    et hsec sola et
    yera
    est
    prpbatjp lntegri
    in
    Doroino airioris,
    ~\
    erga
    fratres studueris.
    curam
    sollicili
    exereere laboris, Nam
    quicunque
    fralri
    ppus pietatis, quod
    valet
    impendere, negligit,
    mi-
    nus
    juste
    se conditorem
    diligere qslentlit, cujus
    mandata
    in sustentanda
    proximi
    necessitate con-
    temnit.
    Dicitei ilerum: Simon
    J oannis, amgs
    me?at ille:
    Eliam, Domine,
    tuscis
    quia
    aniote.
    Siffion
    namque
    obediens,
    J oannes dicilur Dei
    gratia,
    et
    propter
    ea
    recte
    primus apostolorum,
    cujn de amore suo re-
    quirilur, SimpnJ oaniiis,
    idest obediens
    Dgi
    gratia
    vocatur,
    ut
    Uquido
    cunctis
    ostendatur hoc, quod
    niajore
    prce
    cselerisobedienlia Dei
    jussis obsequi-
    tur, quodardentiori
    illumcharitate
    ampleclitur
    non
    B humani
    meriti,
    sedmuneris
    esse divini. Caute ac
    tpmperate
    et
    sirnpliti
    voce
    ait: Domine,
    tu sch
    quia
    amo
    te; quod
    est
    aperte dicere,
    Scio
    quia te,
    ut tu
    melius
    nosti,
    integro
    corde
    diljgo, quam
    yero
    te alsi
    diligant,
    mihi
    quidemignotum,
    se.dlibi sunt
    Ottinia
    nola.
    Contrhtatus
    est Petrus,
    quia
    dixit ei ter
    gpias
    me?
    El dicil ei:
    Domine,
    tu
    pmniascis,
    tu scis
    quia
    amo
    le, dicft
    ei: Pasce
    agnos
    meos. Provida autem
    pie-
    late
    Domijiusterlio Petrum anse
    diligat interroga.t,
    ut
    ipsa
    trina confessione
    vincula, quae
    ille ter ne-
    gando ligavit, absolyat,
    et
    quoties
    terri.tus ejus pas-
    sione, qua
    illura iipsse
    negaverat,
    loties resurre-
    ctione
    creatus, quod
    illumlolo amet corde testatur.
    Sed
    hoc
    pastori
    est fixo corde
    teneudum,
    ut eos
    C
    quibus prseest,
    non
    quasi
    suos
    proprios,
    sed ut
    i Domini sui
    gregem
    tractare
    rneniinerit, juxta
    illud
    quod
    Petro dicitur : Si
    diligis me, pascegves
    meas.
    Meas, inquit,
    non
    tuas,
    meas libi oves commen-
    datas
    scio,
    et has
    quasi
    meas
    regere,
    si me
    per-
    fecte amas
    recole,
    ut meam videlicet in eis
    glo-
    riam,
    meum
    dominium,
    mea
    lucra
    non tua
    pro-
    pria quaeras.
    ;
    (Ex vulg.)
    Dilectio
    amplioremquam
    amor retiiiet
    qualitatem,
    et ideodicenteDomino: Simon
    J oannis,
    diligisme,
    nonaususest Petrus fateri
    d|leclionis
    se
    habere
    mensuram,
    sed
    humiliier
    profitetur
    amare
    se.
    Superior
    enimamori dilectio
    reperitur. Denique
    i tertia
    appellatione
    Dominus
    interrogans Petrum,
    quia
    jion
    sicut
    prioribiis
    vicibus duabus
    dixerat,
    ;
    diligis,
    sed amas
    me,
    contristatus est
    Peti'us,
    cur
    i in terlia
    iiiterrogatione
    non
    dixerit, diligis me,
    sed amas
    me,
    velut
    jam
    jiou
    de sublimi ordine di-
    ;
    lectionis,
    sed de inferiore amoris
    gratia percun-
    ctatus,
    Amenamen dico
    libi,
    cumesses
    junior, cingebas
    \e,
    et atnbulabas ubi
    volebas,
    cum
    gutemsenuerh,
    i
    fixtendetismanus
    luqs,
    et
    aliiis t.e
    cinget
    el
    ducet,
    qug
    lu nonvis. Ac si
    patenter
    dicat: Quanta
    me
    charitate
    diligas,
    hinc
    aliquando pr.obabis,
    cum
    pro
    !
    parvulorum
    meoriimvitaad
    mortem
    certando
    perye-
    >
    neris, ut
    et ilU in
    corporepossmt pariter et
    mente
    salvari, ipse
    tormenta
    corporjs oinnia, quse
    adver-
    sarium
    infligerelibet,
    forti iiientis
    cpnstajitia tple-
    589
    COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 390
    rabis. Inextensioneeniramanuum
    posilionem
    mem-
    brorum
    ejus, qua
    cruci erat
    aptandus
    insinuat. Ift
    cinctione alterius
    impositionem
    vinculorum, quibus
    a
    persecutore
    erat areendus
    exprimit.
    In duclo
    quo
    nollet, ipsani
    morlis ac
    passioriis
    acerbitatem indi-
    cat, quamcorporalis ejus
    infirmitas
    horrebat, cujus
    animi firmitas
    spiritualis
    etiamadversa
    pro
    domino
    lcetabalur cuncta
    perferre.
    Non eriim voluntatem
    suani, sedvoliinlaleni
    qucerebat ejus qui
    misit eum
    Christus.
    Hoc aulem
    dixit, significans qua
    tnorte
    clarifica-
    lurus essetDeum. Clarificavit
    quippe
    Petrus morte
    sua
    Deum,
    quando
    hoc indicjo
    cunclis
    quaritum
    Deus esset
    colentlus, amandusque monstravit,
    dum
    ipse
    data
    optione
    mallet crucis subire
    tormentum,
    quam
    acoeleslisverbi
    prsedicationc
    cessare.
    IN NATALl SANCTI PETRI.
    LECTIOACTUUM
    AP0ST0LORUM,
    CAP.XII.
    MisitHerodesrex
    niantis,
    ut
    affligeretquosdam
    deEcclesia. Occidit autemJ acobumfralrem J oan-
    nis
    gladio.
    Videns autem
    quia placeret J udaeis,

    apposuit apprehendere
    et Petrum. Erant autem
    dies
    azymorum.
    Quemcumapprehendissel,
    misit
    in
    carcerem, tradensque quatuor qtialeraionibus
    militum ad
    custodiendum,
    volens
    post pascha

    producere
    eum
    populo.
    Et Petrus
    quidem
    serva-
    batur in
    carcere,
    oratio autemfiebat sine inter-
    missione ab Ecclesia adDeum
    pro
    eo. Cum au-
    tem
    producturus
    eumessel
    Herodes,
    in
    ipsa
    no-
    cte erat Petrus domiiens inter duos
    milites,
    vin-
    ctus duabus
    catenis,
    et custodes ante ostium
    custodiebant carcerem,
    et ecce
    angelus
    Domini

    astitit,
    et lumen refulsit in habitaculo carceris,

    percussoque
    latere Pelri excitavit eum dicens:
    <
    Surge
    velociler. Et ceciclermilcatencede manibus
    <
    ejus.
    Dixit aulem
    angelus
    ad eum:
    Prsecingere
    et
    <calciate
    caligas
    tuas. Elfecit sic. Et dixitilli: Cir-
    cumda tibi vestimentum
    tuum,
    et
    sequere
    me.
    Et exiens
    sequebatureum
    el ncsciebat
    quia
    verum

    est, quod
    fiebat
    per angelum,
    seslimabat autemse
    visumvidere. Transeuutes autem
    primam
    et se-
    eundam
    custodiam,
    venerunt ad
    portamferream,

    quse
    ducit ad civitatem
    quoc
    ultro
    aperta
    est eis.
    Etexeunles
    processeruntvicumiinum.Etcontinuo
    discessit
    angelus
    ab eo. Et Petrtis ad sereversus
    dixit: Nune scio
    vere, quia
    misit Dominus
    ange-
    <lumsuum,
    et
    eripuit
    me demanu
    Herodis,
    et de
    omni
    exspectatione plebis
    J udseorum. i
    Misit Herodes rex
    manus,
    ut
    afjligerel quosdam
    deEcctesia.
    (Ex J osepho.)
    Hunc Herodem tertio
    Claudii anuo,
    sui vero
    regni septimo,
    ab
    angeloper-
    cussum,
    narrat historia.
    OcciditautemJ acobum
    fratrem
    J oannis
    gladio,
    etc.
    (ExBeda.)
    De hoc J acobo Clemens Alexandrinus
    historiam
    quamdam(iignam
    meraoria refert. Et
    is,
    iuqtiit, qui
    oblulerat eum
    judici
    ad
    martyrium (J a-
    cobum
    scilicet)
    motus etiam
    ipse,
    confessus est se
    esseChristianum. Ducti sunt autem ambo
    pariter
    A
    ad
    supplicium,
    et cum ducerentur in
    via,
    rogavit
    J aeobum,
    dari sibi
    remissionem;
    at ilie
    parumper
    deliberans,
    Pax
    tibi, inquit,
    et
    oseulatus est
    eum,
    et ita ambo simul
    capite plexi
    sunt. j
    Tradensque quaiuor quaternionibus militum,
    et
    reliqua.
    Sicut centurio
    cenlum,
    ita
    quaternio qua-
    tuor subsemiliteshabebat.
    Percussgque
    laterePetri excitavit
    eum,
    etc. Per-
    cussio
    lateris,
    commemoratio
    passionis
    Christi
    est,
    de
    cujus
    vulnere salus nostra
    profluxil,
    et nobis
    quoque pressurarum
    catena
    retentis,
    tale solatium
    ipse
    reddit
    apostolttsPetrus,
    dicens : Christo
    igitur
    passo
    in
    carne,
    el voseadem
    cogitalione
    armamini.
    Prwcingere
    et calciate
    caligas
    tuas. Et
    fecit,
    etc.
    Et
    prophetas
    et
    apostolos cingulis
    usos fuisse
    legi-r
    B
    mus, cujus
    sibi Petrus
    ligamenta propter rigorem
    caroeris adhoram
    laxaverat,
    ut tunica circa
    pedes
    demissa, frigus
    noctis
    utcunque temperaret,
    exem-
    plumpraebens
    infirmis,
    vel cummolestia
    corporali,
    vel
    injuria
    teutemur
    humana,
    licere nobis
    aliquid
    de nostri
    propositi rigore
    Saxare. Et
    quia
    dicluni
    est: Sint lumbi vestri
    prmcincli (Luc. xn),
    eicalciali
    pedes
    in
    prmparaiionemEvangelii pacis (Ephes. vi),
    spiritualiter
    virtutum
    verbiquepraedicandi
    resumere
    jubemur insignia.
    Veneruntad
    portamferream, quce
    ducit ad civita-
    lem
    , qum
    ultro
    aperta
    est eh
    ,
    etc.
    Angusta
    imo
    ferrea erat
    porta, quae
    ducit adJ erusalem
    ccelestem,
    sed
    apostolorumvesligiis
    nobis
    jam
    facta est mea-
    bilis, qui sangtiineproprio
    ferreumvicerunt
    ostium,
    dehocArator:
    Ferrea
    qnid
    niirumsi ceduntoslia
    Petro,
    Quem
    Deussslliereipcustodem
    deputal
    aulae,
    Eeclesiaetiue susefaciensrelinerecacumen.
    Infernum
    superarejubet.
    Et Petrus ad se reversus dixit. Id
    est,
    a contem-
    plationis
    culminead hoc
    regressus, quOd
    in intelle-
    ctu communi et
    prius
    fuit.
    Nunc scio
    vere,quia
    misitDominus
    Angelumsuum,
    et
    eripuit
    mede manu
    Herodh,
    etc.
    Quod unusquis-
    que
    Bostrum.
    babeat
    angelum,
    et in libro Pasloris
    et in multis
    sanctceScripturce
    locis invenilur. Nam
    etDominus de
    parvulis: Angeti, inquil, eorumsemper
    vident
    faciempatris
    mei
    (Matlh. xvm).
    Et J acob de
    se
    loquitur
    :
    Angelus qui
    eruit me de cunctis malis
    T)(Gen. XLVIII).
    Et hic
    discipuli angelum apostoli
    Petri venirecredebant.
    EVANGELIUM MATTH.EI,
    CAP.XVI.
    Venit
    J esus in
    partes
    Caesarese
    Philippi,
    et in-
    <
    terrogavit discipulos
    suos dicens :
    Quem
    dicunt
    honiines
    esse filium hominis
    ? At illi
    dixerunt,
    alii J oannem
    Baptistam,
    alii autem
    Eliam,
    alii
    vero J eremiam,
    aut unumex
    propbetis.
    Dicit illis
    J esus : Vosaulem
    quem
    meesse
    dicitis
    ?
    Respon-
    <dens autemSimon
    Petrus dixit: Tu es
    Chrislus,
    filiusDei vivi.
    Respondens
    autemJ esus dixit ei:
    Beatus es Simon
    Barjona, quia
    caro et
    sangujs
    non revelavit
    tibj,
    sed
    pater
    meus
    qui
    incoelis
    i est. Et
    ego
    dico tibi, quia
    tu es
    Petrus,
    et
    super
    591
    SMARAGDTABBATIS 592
    hanc
    petram
    sedificaboEcclesiam
    meam,
    et
    portae
    .
    <inferi non
    praevalebunt
    adversus eam. Et tibi. dabo
    <claves
    regni
    coelorum. Et
    quodcunque ligaveris
    <
    super
    lerrahi,
    erit
    Ugatum
    et in ccelis. Et
    quod-

    cunque
    solveris
    super
    terram,
    erit solutumet in
    coelis. >
    VenitJ estts in
    partes
    Cwsarem
    Philippi. Philippus
    isle est frater
    Herodis,
    de
    quo supra
    diximus. Te-
    trarcha Ilhureceet Trachonitidis
    regionum, qui
    in
    honoremTiberii Gcesaris
    Caesaream, quse
    nunc Pa-
    neas dicitur
    appeUatum,
    et est in
    provincia
    Phoeni-
    cis.
    Et
    interrogabat discipulos
    suos dicens:
    Quem
    di-
    cunthominesesse
    fitium
    hontinh.
    (ExHieron.)
    Nondi-
    xit, quem
    medicunl esse
    homines,
    sed
    filium
    homi-
    nis,
    ne
    jactanter
    dese
    quaerere
    videretur. Et nota
    quod ubicumquescriptum
    est inVeteri Testamento
    filiushominis,
    inHebrseo
    positum
    sit D1N
    pl,
    filius
    Adam.
    Illudque quod
    inPsalmo
    legimus
    : Filii ho-
    tninum
    , usquequo gravi
    corde,
    in Hebraeodicitur
    DTK ',
    filii Adam. Pulchre autein
    interrogat:
    Quem
    dicunt essehomines
    filium
    hominis, quia qui
    defiliohominis
    loquuntur
    homines sunt.
    Qui
    vero
    divinitatem
    ejus intelligunt,
    uon
    homines,
    seddii
    appellanlur.
    Al itli dixerunt :
    Alii J oannem
    Baplhtam,
    alii
    Eliam,
    alii vero
    J eremiam,
    aut unumex
    propheth.
    Miror
    quosdaminterpretes
    causas errorum
    inqui-
    rere
    singulorum
    et
    disputationem longissimam
    te-
    xere, quare
    dominum
    nostrum J esum,
    alii
    J oannewi
    pulaverunt,
    aUi
    Eliam,
    alii
    J eremiam,
    aut unumex
    (
    prophetis,
    cumsic errare
    potuerint
    in Eliaet J ere-
    mia, quomodo
    Herodes erravit in
    J oanne,
    dicens:
    Quemego
    decotlaviJ oannem,
    ipse
    surrexit a
    mortuis,
    et virtules
    operanlur
    in ilta
    (Marc. vi).
    Vosautem,
    quem
    medicilis?
    Respondit
    SimonPe-
    trus : Tu es Chrhtus
    filius
    Dei vivi. Prudens lector
    altende, quod
    ex
    consequentibus textuque
    sermonis
    apostoli
    nequaquam
    horaines,
    sed dii
    appellentur.
    Cumenimdixisset:
    Quem
    dicunt hominesesse
    filium
    hotninh, subjecit
    : Vos
    autem, quem
    meessedicitis?
    illis
    quia
    homines
    sunt,
    humana
    opinantibus,
    vos
    qui
    dii
    eslis, quem
    me existimatis? Petrus ex
    per-
    sonaomnium
    apostolorumprofitetur:
    TuesChrhtus
    filius
    Dei vivi. Deuinvivum
    appellat,
    ad
    compara-
    tionem deorum
    eorum, qui putantur
    dii,
    sed mortui
    sunt, Saturnum, J ovem, Cererem,
    Liberumet csetera
    idolorum
    portenta signtficans.
    Respondens
    J esus,
    dixit ei: Beatus
    es,
    SimonBar-
    jona, quia
    caro et
    sanguis
    nonrevetavit
    libi,
    sed
    pater
    tneus
    qui
    in cxlis est.
    Quod
    caro et
    sanguis
    revelare non
    potuit,
    id
    est,
    doctrina
    humana, spi-
    ritus sancli
    gratia
    revelatum est.
    Ergo
    ex confes-
    sione sorlilur
    vocabulum, quod
    revelationem ex
    Spiritu
    sancto
    babeat, cujus
    et filius
    appellandus
    sil.
    SiquidemBarjona
    in
    lingua
    nostfa
    sonat,
    filius
    columbae.Alii
    simpliciler accipiunt quod Simon,
    id
    eslPetrus,
    filius sit
    J oannis, juxla
    alterius loci in-
    terrogationem
    : Simon
    J oannis, diligis
    me?
    qui
    re-
    A
    spondit:
    Domine,
    tuscis. Et volunt
    scriptorum
    vitio
    depravatum,
    ut
    pro
    Bar
    J oanna,
    hoc
    est,
    filiusJ oan-
    nis, Barjona scriptum sit,
    una detracta
    syllaba.
    J oanna autem
    interprelatur
    Domini
    gratia,
    utrum-
    que
    autem nomen
    mystice intelligi potest, quod
    et
    columba
    spiritum
    sanctum et
    gratia
    Dei donumsi-
    gnificet spirituale.
    IUud
    quoque quod
    ait : Caro
    et
    sanguis
    non revelavit
    libi, apostolicse
    narralioni
    comparatur,
    in
    qua
    ait: Continuonon
    adquievi
    carni
    et
    sanguini (Gal. i),
    carnemibi et
    sanguinem
    J udaeos,
    ut his
    quoque
    sub alio sensu demonslretur, quod
    ei
    non
    per
    doctrinam Pharisaeorum,
    sed
    per
    Dei
    gfa-
    tiamChristus Dei filius revelatus sit.
    Et
    egg
    tibi dico.
    Quid
    est
    quod
    ait: Et
    ego
    dico
    tibi,
    quia
    lu mihi
    dixisti,
    tu es Christus fiUusDei
    vivi,
    B
    et
    ego
    tibi sermone
    casso,
    et nullum
    opus habente,
    seddico
    tibi, quia
    meumdixissefecisse est.
    Quia
    lu es
    Petrus,
    et
    super
    hanc
    petramwdificabo
    Ecclesiammeam. Sicut
    ipse
    lumen
    aposlolis
    donavit,
    ut lumen mundi
    appellentur,
    caetera
    quse
    ex doniino
    sortiti vocabula
    sunt,
    ita et
    Siraoni, qui
    credebat
    petram
    Christum,
    Petri
    largitus
    est nomen. At se-
    cundum
    metaphorampetrse,
    recte dicitur
    ei,
    sedifi-
    cabo Ecclesiammeam
    super
    te.
    (Ex Fulgenlio.)
    Sive
    super
    hanc
    petram,
    id
    est,
    super
    illuni, quem
    ore tuo confessus es dicens: Tu
    es Chrhtus
    fiiius
    Dei
    vivi,
    sive
    super
    hanc
    pelram,
    super
    confessionemPetri.
    Et
    portm inferi
    non
    prwvalebunt
    adversus eam.
    Egoportas
    inferi vitia reor
    atquepeccata,
    vel certe
    ^
    hcereticorum
    doctrinas, per quas
    Ulecli homines
    ducuntur ad tarlarum. Nemo
    itaque
    putet
    demorte
    dici, quod apostoli
    conditioni mortis
    subjecti
    non
    fuerint, quorummarlyria
    videat coruscare.
    Et libi dabo claves
    regni cwlorum,
    el
    quodcunque
    ligaveris super terram,
    erit
    ligatum
    et in
    cwlh,
    et
    quodcunque
    solverh
    super terram,
    erit solutumet in
    cwiis. Istum locum
    episcopi
    et
    presbyteri
    non in-
    telligentes, aliquid
    sibi de Pharisseorumassumunt
    supercilio,
    ut vel damnent
    innocenles,
    vel solvere
    senoxios
    arbitrentur,
    cum
    apud
    Deumnon seiitentia
    sacerdotum,
    sed eorum vita
    quseratur. Legimus
    in
    Levitico de
    leprosis,
    ubi
    jubentur,
    ut ostendant se
    sacerdotibus,
    et si
    lepram
    habuerint,
    tunc a sacer-
    p.
    doteimmundi fiant
    (Levit. xiv),
    non
    quod
    sacerdo-
    les
    leprosos
    et immundos
    faciant,
    sed
    quod
    habeant
    notitiam
    leprosi
    et non
    leprosi,
    et
    possint
    discer-
    nere, qui
    mundus
    quive
    immundus sit.
    Quomodo
    ergo
    ibi
    leprosum
    sacerdos mundumvel immnndum
    facit,
    sic et hic
    alligat
    vel solvit
    episcopus
    et
    pres-
    byter,
    non eos
    qui
    insontes sunt vel
    noxii,
    sed
    pro
    oflicio
    suo,
    cum
    peccalorum
    audierit
    varietates,
    scit
    qui ligandus sit, qui
    solvendus.
    IN VIGILIASANCTI PAULI.
    LECTIOEPISTOLJ E BEATI PAULIAPOSTOLI AD
    GALATAS,
    CAP.I.
    <Nolum enim vobis facio
    Evangelium,
    quod

    evangelizatum
    est a
    me, quoniam
    non est 6ecuu-
    595 COLLECTIONES
    IN^PiStOLAS
    El EVANGELIA, 59
    dum bomiftem.
    Neque
    enim
    ego
    ab homine ac-,
    <
    cepi illud, neque
    didici,
    sed
    per
    fevelalionem
    t J esuChristi. Audistisenimconvefsationemmeam
    <
    aliquando'
    in
    J udaisnio, quia supra
    modum
    per-
    <
    sequebar
    ecclesiam
    Dei,
    et
    fexpognabaih
    illam,
    <et
    proficiebam
    in J udaismo
    supra
    multos coceta-
    <neos
    meos,
    in
    genefe
    meoabundantius semulator
    <
    existens
    paternarum
    ffiearton traditionum. Cum
    <autem
    placuit
    ei
    qui
    me
    segregavit
    ab ubefo
    matris
    mece,
    et voeavit
    per gratiam
    suani,
    ut
    <revelaret fiiium suum in
    me,
    ut annunliarem
    <illumiftler
    gefttes,
    coftlinuo non
    acquievi
    carni
    <et
    sanguini, neque
    veni
    Hierbsolymam
    ad
    cr^e-
    <cessores meos
    apostolos,
    sed abii in Ar.V
    ..-;,
    <et iterum reversus sumDamascum,
    deiir.^ieni
    <
    Hierosolymara
    videre
    Petrum,
    et roansi
    apudeum
    <
    diebus
    qnindecim,
    alium autem
    apostoiorum
    vidi
    <
    neminem,
    nisi J acobum fralrem
    Domini, quce
    <aulera
    scribo,
    ecce coram
    Deo, quia
    non men-
    <tior. t
    Notum vobh
    facio Evarigelium, quod evangeli-
    xaiumesl a
    me, quoniam
    rionest secundumhominem.
    Nequeego
    ab hoinine
    accepi
    illud, neque
    didici,
    sed
    per
    revelationeiiiJ esv.Christi. Verbum
    ipsum
    TTOZK-
    Ki-fye-bi;,
    id
    est, reveiationis, proprie scripturarum
    est,
    et anullo
    sapienlium
    sseculi
    apud
    Grsecosusur-
    patura,
    hoc
    est,
    revelationem illam
    signat, quaffi
    vidit cumDamascumvadens in itinere Christi vo-
    Cemmeruit
    audire,
    et ccecatis
    oculis,
    vei'um lumen
    mundi iutuilus est. Si enini
    Evangelium
    Pauli non
    est secundum
    hominem,
    neque
    ab homine
    accepit
    illud aut
    didicit,
    sed
    per
    revelationemJ esu
    Christi,
    non est
    utique
    homo J esus
    Christus, qui
    Paulo
    Evangeliumrevelavil, quod
    si non est
    homo,
    con-
    sequenter
    Deusest. Non
    quod
    hominem
    assumpluin,
    sed
    quo
    lanlum hominem renuamus. Inter acci-
    pere
    autem et discere hoc
    interest, quod accipit
    per
    alium, qui primuminsiuualur,
    ut adfidem
    ejus
    adducalur,
    ut credat vera esse
    quaescripta sunt,
    discit autem
    is, qui
    ea
    quoeper senigmata
    et
    para-
    bolas
    figuratasunt, explanata
    et
    aperta cognoscit,
    et non homine
    revelanle,
    sed Christo
    qui
    revelavit
    Paulo.
    Audistisenimconversationemtneam
    aliquando
    in
    J udahmo,
    quiasupra
    modum
    persequebar
    Ecclesiam
    Dei,
    ct
    expugnabam,
    etc.
    Quam
    elegans
    observatio
    pondusque
    verborum:
    Audistis,
    inquit,
    coiiversalio-
    nemnon
    gratam aliquando
    nonmodoin
    J udaismo,
    non
    inlege Dei,
    supra
    modum
    persequehar
    Eccle-
    siam
    Dei,
    non ut Cceteri. Hinc
    quoque
    admiralio
    nascitur, quod
    non
    unusquisque
    de his
    qui
    leviler
    persequebantur
    Ecclesiam
    Dei,
    sed ille
    qui
    cceteros
    in
    perseculione vincebat,
    convei-susad fideffi
    sit,
    EcclesiamdicensDei,velipsum
    CliristumDeumesse
    significal,
    vel
    ejusdem
    Dei esse
    Ecclesiam, qui quon-
    dam
    legis
    dator fuit.
    Cumautem
    placuit ei,
    qui
    tne
    segregavil
    abulero
    matris
    mew,
    et vocavit
    per,
    etc. Non solum in hoc
    loco,
    sed ct ad Romanos Paulus
    segregatum
    ih
    A Evangelio
    Dei essese
    scribit,
    et J eremias
    aritequam

    fofmaretur in
    ulero,
    nolus
    Deo, sanctilicalusque''
    perhibetur (J er. l).
    Siveuterummatris
    legem
    dicere
    possumus, qnce
    Christo
    gravida
    erat. A
    cujus
    car-
    n-ali obserVafttia
    separalum
    se dicit
    per gratiam
    Christi. Nonest aulem
    Ipsum
    revelarct
    filium
    suum
    i)i
    me,
    ac si dieeret : Revelaret mihi filiumsuum.
    Cui enim
    quid revelatur,
    huic illud
    potest
    revelari
    quod
    ante in eo non erat. In
    quo
    vero
    revelatur,
    illud
    revelatur,
    quod prius
    fuil in
    eo,
    et
    poslea
    revelaUimest. Simileest illudin
    Evangelio:
    Medius
    s':at
    qnem
    vosnesciih. Et alibi : Eral lux
    vera, qum
    iUuminat omnemhominemvenienlemin muttdum.
    Ex
    quo perspicuuiu
    fit natura omnibus Dei inesse
    notiiiam. Nec
    quemquam
    sineChristo
    nasci,
    el-non
    B
    habere
    germina
    in se
    sapientise
    et
    justitioe, reliqua-
    runique
    virlulum.
    Undeniulti
    absque
    fide et
    Evangelio
    Christi,
    vel
    sapienter
    faeiant
    aliqua,
    vel
    sancle,
    ut
    parentibus
    obsequan'ur,
    et ut
    inopi
    manum
    porrigant,
    non
    op-
    pf
    imanl vicinos. non aliena
    rapiant.
    Polesl et aliter
    accipi
    in Paino : Dei filius
    revelatur, quod prsedi-
    cante
    illo,agnitus
    sit
    gentibus, quem
    antenesciebant.
    Conlinuonon
    acquievi
    carni et
    .sanguini. Sive,
    ut
    in Groecomelius
    habelur,
    ou
    irpacruviBfpviiv aapxi
    v.o-.i Luati. Noncontulit
    plane
    Paulus
    post
    revelalio-
    nem Christi cum carne et
    sanguine, quia
    noluit
    margaritas projicere
    ante
    porcos,
    nec dare sanctum
    canibus. Vide
    quid
    de
    peccatoribusscriptum
    sit:
    Non
    permanebilspiritus
    trieusin hominibus
    istis,
    quia
    ^1
    caro sunt
    (Gen. vi).
    Cum
    talibus, qui
    caro etsan-
    guiserant,
    noncontulit
    ApostolusEvangelium, quod
    ei fuerat
    revelatum,
    sed
    paulalim
    eos de carne et
    sanguine
    vertit in
    spiritum,
    et lunc demumeis oc-
    Culta
    Evangelii
    sacrametua commisit.
    Neque
    veni
    Hierosottjmam,
    elc.
    Quid
    mihi
    prodest
    isla
    religio,
    si
    legam, quod
    Paulus
    post
    revelatio-
    nemChristi statimieril in
    Arabiam,
    etdeArabiaDa-
    mascumfuerit
    reversus,
    necsciam
    quid
    ibi
    gesserit?
    Exitus ac reditus dat mihi occasionemalliorisintel-
    ligentioe.
    Arabia
    quseinterprctatur
    humilis et occi-
    dtia,
    vettts
    significat
    testamentum. Statim
    itaque
    ut
    credidit
    Paulus,
    ad
    legem,
    ad
    prophetas,
    ad Veteris
    Teslamenti
    jam
    in occiduo
    posili
    sacramenla con-
    TJ
    versus, quaesivit
    ineis
    Christum, quemjussus
    fuerat
    '
    in
    genlibus prsedicare,
    et
    reperto illo,
    non est ibi
    diutius
    commoratus,
    sed reversus est
    Damascum,
    hoc est ad
    sanguinem
    et ad
    passionem Christi,
    et
    inde
    prophelica
    leclione firmatus
    pergit Hierosoly-
    i
    niam,
    locumvisionis et
    pacis,
    non lam disciturus
    aliquid
    de
    apostolis, quam
    cum eis
    Evangelium,
    >
    quod
    docuerat,
    collaturus.
    ,
    Deinde
    post
    triennium veni
    Hierosolymam
    videre
    i Pelrum. Non ut
    oculos, genasvullumqueejus aspi-
    cerct,
    ulrum macilentus an
    pinguis,
    adunco naso
    esset an
    recto,
    et utrum frontemvesliret
    coma,
    an
    i
    (ut
    Clemensin
    periodis ejusrefert)
    calvitiemhabe-
    ; ret in
    capite,
    nec
    puto apostolicse
    fuisse
    gravitatis,
    i
    ut
    post
    tanlam triennii
    praeparalionemaliquid
    hu-
    PATIIOL.CIL
    13
    593
    SMARAGDlABBATIS
    596
    iiianum
    in Petro
    yoluerit aspic:rc,
    sed hisoculis j
    aspexit
    eiini
    quibus
    cl modo in
    Epistolis
    suis vide-
    tur,
    hisoculis Paulus vidit
    Cepham, quibus
    nunc
    a
    prudenlibus quibusque
    Paultis
    ipse conspicitur.
    Namet
    quod
    visussit ire
    Hierosolymam
    ad
    hocipse,
    ut videret
    Apostolum,
    non discendi
    studio, qui
    et
    ipse
    eumdem
    prsedicationis
    haberet
    auctorera,
    sed
    honoris
    priori apostolo
    deferendi.
    Et mansi
    apud
    eum diebus
    quindecim.
    Non
    gran-
    di
    indiguit magisterio, qui
    tanto se ad videndum
    PeU'ura
    temporeprseparavit.
    El licet
    quibusdam
    su-
    perfluum
    videatur nuraeros
    quoquequi
    in
    scripturis
    sunt
    observare,
    tamen non
    absque
    re arbitror
    quin-
    decim
    dies, quibus apud
    Petrum Paulus
    habitavil,
    plenani signiftcare s.cientiam, consumraatamque
    do-
    clrinam, siquidemquindecim
    sunt carmina in Psal-

    terio,
    el
    quindecim gradus per quos
    ad canendum
    Deoin atriis
    ejus
    consistendum
    justus
    ascendit.
    Aliumautem
    apostolorum
    vidi
    ncminem,
    nisi J a-
    cobttm
    fratrem
    Domini. Et coeleri
    aposloli
    fralres
    Domini
    dicuntnr,
    sicut in
    Evangelio
    :
    Vade,
    dic
    fra-
    Iribus
    meis,
    vado ad
    palrem
    meumct
    adpalrem
    ve-
    strum
    (J oan. /(.).
    Sed
    quomodoJ ob,
    cl caeteri
    pa-
    triarchoe dicli sunt
    quidem
    famuli
    Dei,
    sed
    quasi
    egregius quidem Moyses,
    ut scriberetur de
    eo,
    sed
    non sicut
    Moyses
    famulus
    meus,
    sic et beatus J a-
    cobus
    speeialiter
    fraler
    propter egregios
    mores et
    incomparabilem
    fidem
    sapientiamque
    non modicam
    appellatus
    est Domini
    frater,
    et
    quodprimus
    ei Ec-
    clesise
    prcefuerit, quce prima
    in Christo credens ex
    J udaeisfueral
    congregala.
    '
    Quod
    autem
    cxceplis
    duodecim
    quidam
    vocentur
    apostoli,
    illudincausa
    cst,
    omnes
    qui
    Dominumvi-
    derant,
    et eum
    postea prsedicabanl,
    fuisse
    apostolps
    appellatos,
    ut illud ad Corinthios
    scribilur,
    Visus
    <sJ itlis
    undecim,
    deinde visus est el
    J acobo,
    deinde
    apostolis
    omnibus. Namet alii abhis
    quos
    Dominus
    elegerat
    ordinali siint
    apostoli,
    sicut ad
    Philippen-
    ses ail: Necessarium
    exhtimavi
    Epaphroditum
    com-
    mililonemmeum,
    veslrumautem
    aposiolum
    mittere
    advos
    (Philip. n).
    Et
    ad Corinlhiosdetalibus scri-
    bitur: Sive
    aposloli
    Ecclesiarum
    in
    gloria
    Dei
    (II
    Cor.
    vni).
    Silas
    quoque
    etJ udasab
    apostolisapostoli
    nominati sunl.
    Qum
    aulemscribo
    vobis,
    eccecoram
    Deo,quod
    non
    menlior. Sive
    simpliciler accipiendum,
    ut
    sit,
    quse
    scribo vobisvera
    sunt,
    et Deo lesle
    confiimo, quia
    nulla arte
    verlqrum,
    nullo sunt fucata
    nendacio,
    siveallius,
    ul
    legalur, quce
    scribo vcbis coram Deo
    sunt,
    id
    cst,
    Dei
    digna conspectu, quia
    scilicetnon
    menlior,
    et
    quomodo
    oculi Domini
    super justos,
    avertit autem faciemsuama
    conspeclu impiorum,
    itanunc
    ea, quse
    scribuntur
    coram Deo
    stint,
    me
    non mentiente, qui scribo, quse
    non essenl coram
    Dominosi mentirer.
    INNATALISANCTIPAULI.
    LECTIOACTUUM
    APOSTOLORUM,
    CAP. IX.
    <Saulusaulemadhuc
    spiraus
    roinarumel cccdis
    A

    ift
    discipulosDomini,
    accessit
    adpriricipem
    sacer-

    dotum,
    et
    petiit
    ab eo
    epislolas
    in Damascumad

    synagogas,
    ut si
    quos
    invenisset
    bujus
    viceviros
    <ac
    mulieres,
    vinclos,
    perduceret
    in Hierusalem. Et
    <.
    cumiter
    faceret, contigit
    ut
    appropinquarel
    Da-
    <masco. Et subito circumfulsit eumlu.x de ccelo.
    <Et cadens inlerramaudivit vocem
    dicenlem
    sibi :
    <
    Saule,
    Saule
    quid
    me
    persequeris? Qui
    dixit :
    <
    Quis es,
    Domine? Et ille:
    Ego
    sum
    J esus, quem
    <tu
    persequeris
    : duram est tibi contra stiirmlum.
    <calcitrare. Et tremensac
    stupens
    dixit:
    Domine,
    <
    quid
    mevis facere? Et Dominus adeum:
    Surge
    <et
    ingredere
    civilatem,,
    et ibi dicetur
    tibi,
    quid
    le

    oporteat
    facere? Viri autem illi
    qui
    comitabanlur
    cum
    illo, stabantslupefacti,
    audientes
    qjiidem
    vo-
    "
    <
    cem,
    iieminem autem videntes. Surrexit autem
    <Saulusde
    terra, apertisque
    oculis nihil videbat.
    <Admanus autem illum
    trahenles,
    introduxerunt
    <Damascum. Et erat tribus diebus non
    videns,
    et
    <non manducavit
    neque
    bibit. Erat autem
    quidam
    <
    discipulus Damasci,
    nomineAnanias. Et dixit ad
    <illuminvisuDominus: Anania. At illeait: Ecce
    <
    ego,
    Domine.Et Dominusadeum:
    Surge
    et
    yade
    <in
    vicum, qui
    vocatur
    reclus,
    el
    qusere
    in domo
    <J udseSaulum
    nomine, Tharsensem,
    ecce enim
    orat. Et vidit virumAnaniam nomine
    intrpeun-
    <temet
    imponentemsibinianus,
    ut visum
    recipiat,
    <
    Respondit
    autem
    Ananias:
    Domine,
    audivi a mul-
    <lis deviro
    hoc, quanla
    malafecerit
    sanctis.
    tuis in
    <Hierusalem. Et hic
    potestatem
    habet a
    principibus
    <sacerdotum
    aUigandi
    omnes
    qui
    invocant nomen
    <tuum. Dixit autemadeumDominus:
    Vade, quo-
    <niamvas electionisest mihi
    iste,
    ut
    porlel
    nomen
    <meum coram
    gentibus
    el
    regibus
    et filiisIsrael.
    <
    Ego
    cnimostendam
    iHi, quanta oporleat
    eum
    pro
    <
    nominemeo
    pati.
    Et abiit
    Aiianias,
    et introivit in
    <
    domum,
    et
    imponens
    ei
    manus,
    dixit: Saule fra-
    <
    ter,
    DominusJ esus misit
    me, qui apparuit
    tihi iu
    <via
    qua
    veniebas,
    ut videas et
    implearis spirilu
    <sancto. Et confestim cecideriint ab ocnlis
    ejus
    <
    tanquam squamce,
    et visum
    recepit.
    Et
    surgens
    <
    haptizatus
    est, et cum
    accepisset
    cibum confor-
    <tatus est. i
    Saulus aulemadhuc
    spirans
    'minarumet
    cwdis
    in
    dhcipulos
    Domini.
    (Ex Beda.)
    Prsesentes videlicet
    csedibusafliciens,
    et minis delerrens absentes.
    Saule, Saule,
    quidmepersequerh?
    Non dixit
    quid
    persequeris
    membra
    mea, sed,
    quid
    me
    persequerh
    ?
    quiaipse
    in
    cprpore
    suo, quod
    est
    EOclesia,
    adhuc
    patilur iniquos,
    et in
    cujus
    etiammembrisbeneficia
    collala,
    sibi facta esse
    denunlial,
    cumait : Esttrivi
    el dcdislh milti manducare
    (Matth. xxv),
    et
    expo-
    nendo.subjunxil, Quamiiu
    uni ex minimis roeisfe-
    cistis.
    Ego
    sum
    quem
    lu
    persequerh.
    Non
    dixit,
    Ego
    sum
    Deus, ego
    sum Dei
    filius,
    sed
    humilitalis,
    in-
    quil,
    meseinfirma
    suscipe,
    et luoe
    superbiaesquarnas
    depone.
    Sed
    surge
    et
    ingredere
    chitatem,
    et dicelur tibi
    i
    qttid
    te
    oporteatfacerc,
    etc. Nonconlinuo
    quoe
    essent
    597
    COLLECtlONES
    IN.KPISTOLASET EVANGELIA.
    598
    faciendamoiislfavit,
    setl itt civilate
    poslmodum
    fa-
    cieuda
    praemonuit,
    ut tanto
    post
    in bonis solidius
    slaret, quanlo prius
    funditus cversus a
    pristino
    er-
    rorecetidisseti
    Apertis
    oculis mhil
    videbat,
    et rel.
    Nequaquam
    pofuisset
    bene rursus
    videre,
    nisi
    prius
    exccccatus
    fuisset. Bene
    propriamsapientiam, quceperlurbalur,
    excludens,
    fulei
    semper
    cuncla comniitteret.
    Eterat tribu- diebusnori
    videns,
    etc.
    Quia
    Domi-
    numnon credidefat iertia die nioriem
    resurgendo
    vicisse,
    suo
    jam
    instruilur
    exemplo, qui
    lenebras
    triduanas,
    luce
    reversa,
    mutaret.
    Ego
    enimostendam
    illi, quanlaoporteal
    eum
    pro
    nominemeo
    pati,
    et rel. Non
    debel, inquit,
    liinere
    quasi persecutor,
    sed
    polius quasi
    frater
    amplecli,
    quia
    diversa
    qtiae
    sanclisintulerat
    nromplus
    est sus-
    tinerecumsanctis.
    Et
    confeslim
    ceciderunt ab oculh
    ejus lanquam
    squanim,
    etc. Draconis orane
    corpus
    dicitur
    squamis
    esse contextum.
    QuiaergO
    J udsei
    serpentes
    et
    geni-
    minasunt
    viperarum vocati, quia
    illorum
    perfidiam
    sectabatur, quasi pelleserpentina
    oculoscordisob-
    texerat,
    sed cadentibus sub manu Ananiseab
    ejus
    oculis
    squamis,
    monstratur in
    facie, quod
    verum
    lumenjam recipit
    in mente.
    EVANGELIUM
    MATTH^J I,
    CAP.XIX.
    Tune
    respondensPetrus,
    dixit ei: Eccenos re-
    <
    liquimus omnia,
    et secuti sumus te :
    quid ergo
    t erit nobis?J esus autemdixit illis: Amendicovo-

    bis, quod
    vos
    qui
    secuti estismein
    regeneratione,
    t cumsederit filiushominis in sede
    majestalis suse,
    <sedebitis et vos
    super
    sedes
    duodecim, judicantes
    <duodecimtribusIsrael.
    Etomnisqui reliquerit
    do-
    <mumvel fralres aut
    sorores,
    aut
    patrem
    aut ma-
    <trem aut uxorem aut filios aut
    agros, propter
    <nomen
    meum, centuplumaccipiet
    et vilam seter-
    <nam
    possidebit.i
    Tunc
    respondens
    Petrus dixit ei: Eccenos
    reliqui-
    musomniactsecuti sumuste :
    quidergo
    eril nobis?
    (Ex Hieron.)
    Grandis fiducia! Petrus
    piscator erat,
    dives non
    fuerat,
    cibosmanu et arle
    quserebat,
    et
    tamen
    loquilur
    confidenter,
    reliquimus
    omnia. Om-
    niaenim
    relinquit, qui
    voluntatem habendi deserit.
    Sed
    quia
    non suflicittanluin
    relinquere, jungit quod
    perfectum
    est,
    et secuti sumus
    te,
    fecimus
    quodjus-
    sisti, quidigilur
    dabis
    prcemii
    ?
    J esus aulemdixil illis: Amendico
    vobis,
    quoavos,
    qui
    secuti eslismein
    regeneralione,
    cumsederit
    filius
    hominhfinsede majestaih sum,
    sedebilh
    super
    sedes
    duodecim
    judicanles
    duodecimtribus Israel. Nondi-
    xit, qui reliquistis
    omnia,
    hoc enimet Socrates fecit
    philosophus,
    et multi alii divitias
    conlempserunt:
    sed,
    qui
    secttli eslis
    me, quod proprie apostolorum
    est
    atque credenlium,
    in
    regeneratione
    cumsederil
    filius hominis in sede
    majestatis suce,
    quando
    ex
    raortuis de
    corruplione resurgeut incorrupti,
    sede-
    bitis et vos in soliis
    judicantium,
    condemnantes
    duodecimtribus
    Israel, quia
    vobis eredentibus cre-
    derenoluerunl.
    A
    (Ex August.)
    Hicdiseimuscumsuis
    diseipulisju-
    dicaturum J esum. Uiide et alibi J udceisdixit: Si
    ergo
    inBeelzebub
    ejicio
    dmmonia, filii
    veslri in
    quo
    ejiciunt
    ? ideo
    ipsi judices
    veslri erunt
    (Matlh. xiv).
    Necquoniam super
    duodecimsedes sessuros
    cssc,
    aut duodecimsolos homines cum illo
    judicaltiros
    putare
    deberemus.
    Duodenario
    quippe
    numero uni-
    versa
    qucedamsignificata
    est
    judicantiummultitudo,
    propter
    duas
    partes septenarii, quo significatur
    plerumque
    universitas, quce
    duce
    partes,
    id
    cst,
    tria
    caqualuor,
    altera
    per
    alteram
    partem multiplicatoe
    duodecim
    faciunt. Namet
    qualuor
    ler,
    et tria
    quater
    duodecim sunl.
    Alioquin quoniam
    in locumJ udoe
    traditoris
    aposlolum
    Malhiam
    legimus ordinatum,
    aposlolus
    Paulus, qui plus
    illis oninibus
    laboravil,
    B ubi ad
    judicandum
    sedeat non
    habebit, qui profeclo
    cum aliis sanctis acl numerum
    judicum
    se
    perli-
    neredemonstrat
    cum
    dicit: Nescith
    quiaangelosju-
    dicabimus
    (I
    Cor.
    vi),
    de
    ipsis quoquejudicandis
    in
    hoc numero duodenario similiscausa esl. Non enim
    quia
    dictum
    est, judicantCs
    duodecim
    iribus.Isrdel,
    tribus
    Levi, quce
    terlia decimaest ab eis
    judicanda
    non
    erit,
    aul solumillum
    populum,
    non cumeo
    gentes
    cceteras
    judicabunt. Quod
    autem
    ait,
    in
    regenera-
    tione, procul
    dubio morluorum resurreclionem no-
    minevoluit
    regenerationis intelligif
    sic enim caro
    nostra
    regenerabilur per incorruptionem, qufemad-
    modumest animanostra
    regenerata per
    fidem.
    Quid
    ergo
    de Paulo dicemus?
    Nunquid
    tertius deciiiius
    tjudicabit
    ?
    Quomodo
    incentum
    quinquaginta
    tribus
    C
    piscibusingentemnumerumsancloram,et
    in
    quinque
    virginibus
    innumerabiles
    virgines, quomodo
    in
    quiu-
    que
    fratribus illius
    qui torquebatur apud
    inferos
    millia
    populi
    J udceorumet
    septem
    millia
    virorum,
    de
    quibus
    Elice
    dicitur,
    tniliia
    millium,
    sic iu duo-
    decimsedibus non duodecim
    homines,
    sed
    magnus
    numerus
    perfeclorum.
    Orbis enim terrarum
    qua-
    tuor
    designatis parlibus
    continetur. Ab his omnibus
    partibus
    vocatur in
    trinitate, quoniam
    ter
    quaterni
    duodecim
    fiunt, perfectum
    numerum
    significat.
    Duo-
    decim
    ergo
    tribus
    Israel,
    totus Israel
    duodecim
    tri-
    bus
    sunt,
    sicut enim
    judicaluri
    ex lolo
    mundo,
    sic el
    judicandi
    ex toto mundoerunt.
    Et omnis
    qui reliquerit
    domumvel
    fratres
    aul so-
    D
    roresaut
    patrem
    aut matremaut uxoremaut
    filios
    aut
    agros, propter
    nomen
    meum,
    cenluplumaccipiet
    etvilamalernam
    possidebit.(ExBeda.)
    SenSus
    igitur
    jste
    est :
    Qui propler Evangelium
    Christi canialia
    reliquerit, spiritalia bona
    recipiet, quce compara-
    tione et merito sui ita
    erant, quasi parvo
    numero
    cenlenarius numerus
    comparetur, quia
    nimiruma
    fratribus
    atque
    consorlibus
    propositi
    sui.
    qui
    ei
    spi-
    rituali
    glutinocolligantur,
    multo
    gralior est,
    etiara
    et inhacvita
    recipi
    et
    charilalem; lege
    Acta
    Aposto-
    lorum:
    Quia
    multitudinh credentiumerat cor unum
    el anima
    una,
    eterant illisomniacommunicc
    (Act.lv).
    Nullusqueegcns
    erat inter eos
    qui
    sua
    pro
    Domino
    reliqticrantjde quibus
    el
    Apostolus
    ait :
    J anquam
    S99 SMARAGDIABBATIS 430
    nihil
    hqbenles
    et oinnia
    possidenies.
    Potest sane
    hoc,
    quod
    ait:
    Accipiet
    cenlies,
    lantum nune in
    tempore
    lioc,
    domoset fratres el sorores et malres et filios
    et
    agros
    cum
    persecutionibus per signlficationein
    altius
    intelligi.
    Cenlcnarius
    quippe
    numerus delceva
    translatus in
    dexteram,
    lieel.eamdeminflexu
    digi-
    lorumvidealur tenere
    figuram, quam
    habueral de-
    naritis in
    lceva,
    nimiumlamen
    quantitatis magnilu-
    ctine
    supercrcseit, quia
    videlicet
    omnes, qui propler.
    rcgnum
    Dei,
    el
    temporalia sperant,
    eliam in hac
    vita
    persecutionibus plenissima, ejusdem regni gau-
    dium fitle certa
    degustant, alque
    in
    evspectaiione
    palrice
    coelestis, quoejure
    in dextera
    significatur,
    omiiium
    paritcr
    eleclorum sincerissima dilectione
    fruunlu-r.
    HEBDOMADAVII POST PENTECOST.
    LECTIOEPISTOLJ E BEATI TAULI APOSTOLI AD
    KOMANOS,
    CAP.VI.

    Quicunque baplizati
    sumusin Christo
    J esu,
    in
    morte
    ipsius baplizaii
    sumus.
    Consepulli
    enim
    suiiiuscumillo
    per baptismum
    inmorle,
    ul
    quo-
    modoChristus surrexit amortuis
    per gloriam pa-

    tris,
    ilael
    uos
    innovitatevitseambulemus.Si enim

    coroplantati
    facti
    sumus similitudini morlis
    ejus,
    simul
    et resurrectionis
    erimus. Hoc
    scientes, quia
    <vetushomonoster simul crucifixus
    est,
    ut deslrua-
    lur
    corpuspeccali,
    ut ultra non serviarous
    pec-
    i calo.
    Qui
    enimniorluus
    est, juslificatus
    est a
    pec-
    <cato. Si autem raortui sumuscum
    Christo,
    crecii-
    <
    mus, quia
    simul etiamvivemuscum
    illo,
    scienles

    quod
    Christus
    resurgens
    a
    mortuis, jam
    non mo-

    ritur,
    mors illi ultra nondoininabitur.
    Quod
    enim
    mortuus est
    peccalo,
    semel mortuus est.
    Quod

    autem vivit,
    vivit Deo. Ilaet vosexistiroatevos
    morluos
    quidem
    esse
    peccato,
    viventesantemDeoin
    ChristoJ esu Dominonostro. i
    Quicunquebaptizali
    sumus in Christo
    J esu,
    in
    morle
    ipsiusbaplizati
    suntns.
    (Ex Hieron.) Praecepit
    Apostolus,
    ut
    quia propter
    nosChrislus ir.orluuset
    sepultus
    est,
    et
    resurrexit,
    nos
    quoque
    ad
    passionis
    succsiinilitudinem,
    Voluntaleset
    cupiditates
    nostras
    crucifigamus,
    el in
    baplismate mysterium
    morlis se-
    pulturse
    et resurrectionis
    ejus
    imileniur.
    (Ex Oricj.)
    Mori
    prius oporlet peccato,
    ut
    possis
    sepeliri
    cum
    Christo,
    mortuoenim
    sepulturadebetur;
    nemoeiiimvivus
    sepelitur aliquando
    : si enimvivis
    adbuc
    peccato, consepeliri
    non
    poles
    Christo, necin
    novo
    ejus sepulcro
    colloeari. Vetus eniinhomotuus
    vivit,
    et ideonon
    poles
    in novitatevitseambulare.
    Quidest, quod
    cum
    ipse
    Dominus dixeril
    discipulis,
    utbaptizarenl
    omnes
    genles
    innominePatris et
    Filii,
    el
    Spirilus
    sancti, Aposlolus
    solius Chrisli in
    bapli-
    snionomenassumil? nisi
    quod
    in
    prsesenliloco,
    non
    lam
    baptismatis
    ratioiiem, quani
    mortis Chrisli discu-
    tere
    cupiebat.
    Ad
    cujus similitudinem,
    etiam nos
    suaderel mori debere
    peecato
    et
    consepeliri
    Chri-
    stcf.Etnon erat
    utiqueconveniens,
    ut ubi demorle
    dicebat,
    vel
    patreni
    nominaret vel
    spiritura
    sanctum.
    'Verbuhrctiiiffr-caro
    factum
    esl,
    et nierilo ubi caro
    A est,
    ibi de morte tractatur. Nec conveniebat ut di-
    ceret:
    Quicunqiiebaptizali
    sumus in nomine
    ratris,
    vel innomine
    Spiritus
    sancti,
    in morte
    ipsiusbapti-
    zati sumus.
    Consepulti
    enimsumuscumChrhto
    per baplismum
    in morle. Si
    consepulti
    sumus cum
    Christo,
    secun-
    dumea
    quse superius
    diximus,
    id
    est,
    secundum
    quod
    mortui sumus
    peccalo, consequenter utique
    resurgente
    Christo a
    mortuis,
    et nos cum
    ipso
    si-
    mul
    consurgemus,
    et illo ascendcnfead
    coelos,cum
    ipso
    simul
    ascendemus,
    et sedente
    ipso
    addexteram
    palris,
    cum
    ipso
    simul in cceleslibus sedere dice-
    mur,
    sicut alibi
    ipse aposlolus
    ait:
    Quia
    coexcilavit
    nos
    Chrhto, simulque fecit
    sedere in cmleslibus
    (Ephes. i).
    "
    Ut
    quomouosurrexii;
    elc. Novitasautemvitae
    est,
    ubi veleremhominemcumaclibus suis
    deposuimus,
    et induimus
    novum, qui
    secundumDeum crealus
    est,
    et
    qui
    renovatur in
    agnitione
    Dei,
    secundum
    imaginem ejus qni
    fcreavit eum. Namet si is
    qui
    forhhomo ttosler, inquit Apostolus, corrumpilur,
    scd
    qni
    intus
    est,
    renovatur de diein diem
    (II
    Cor.
    iv).
    Inluere eos
    qui
    in fide
    proficiunt,
    et
    quolidie
    in
    virtulibiis
    enitescunt, quomodo semper
    bonis
    ope-
    ribus
    adjiciunl meliora,
    et
    hpnestis
    honesliora con-
    quiruntur, quomodo
    in
    inteUeciu,
    in scientia et sa-
    pienlia crescunt,
    et
    intelligis
    eos
    quotidie
    innovari.
    Innovitate
    ergo
    vitce
    ambulemus,
    ostendentes -nos-
    metipsos
    ei,
    qui
    nos cumChristo suscitavit, quotidie
    novos,
    cl,
    ut ila
    dixerim, pulchriores,
    decoremvul-
    ^1
    tus nos;ri in
    Christo, lanquam
    in
    speculo colligen-
    tes, qui surgens
    a mortuis ab humilitale
    terrena,
    ad
    gioriampaterncemajestatis
    ascendit,
    ut videatd
    opera
    nostra
    bona,
    et
    glorificenlpalrem
    nostrum
    qui
    in
    cwtiscst
    (Matth. vj),
    et sic merito Chrisio consurre-
    xisse
    per gloriam
    Patris dicemur.
    Si enim
    complantati,
    etc. Veluti
    alicujus planUe
    arborisostendit
    mortemChrisli,cui
    nos
    complantatos
    vult
    esse,
    ut succoradicis
    ejus,
    i'adix
    quoque
    noslra
    suseipiens, producat
    ramos
    justiliae,
    et fruclus efle-
    rat vilse. Christus
    ergoqui
    est Dei virtus et Dei sa>-
    pienlia, ipse
    est arbor
    vitcc,
    cui nos
    complantarj
    de-
    bemus,
    et novo
    quodam atcpie
    araabili Dei
    dono,
    mors illius nobis vitcearbor efficitur. Rene aulem
    T.
    Apostolus
    nondixit: Si enim
    complantati facti
    sumus
    morti
    ejus,
    sedsimititudini
    morlis
    ejus. Ipsamqui-
    dem mortem, qua
    J esus mortuus esl
    peccato,
    ut
    peccatum
    oinnino non fecerit. Nos non
    possumus
    mori,
    ut omnino nesciamus
    peccattim.
    Simililudi-
    nemlamen habere
    possumus,
    ut imitantes
    eum,
    et
    vestigiaejus sequantes,
    abstineamus nos a
    peccato.
    Hocest
    ergo, quod recipere potest
    humana
    natura,
    ut insimililudinemmortis
    ejusHat,
    dum
    ipsum
    imi-
    tando non
    peccat.
    Namomnino ex
    integro
    nescire
    peccalum,
    solius est Chrisli.
    Igilur complantari
    nos vultmortis
    ejus
    simrlitudini, qua peccalo
    mor-
    i
    tuusest
    semel,
    ut
    possimus
    et resurrectioni
    ejus
    esse
    coroplantali.
    Ad
    ulrumque
    enim subaUdiredebel
    i
    complantati
    el morlis et resurreciionis.
    401 COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELIA. m
    Hoc
    screntes, quia
    vetus homonoster simui cruci- i
    fixus
    est. Vetus autem homo noster
    jntelligendus
    est,
    vita
    prior, quam
    duximus in
    peccatis, cujus
    finemet interitum
    quemdamfacimus,
    ubi
    recepei'i-
    mus in nobis fidemcfucis
    Christi, per quam
    ita
    destruitur
    corpus peccati,
    ut membra
    nostra, quse
    sefviebant
    peccalo,
    ultra ei non
    servianl,
    sedDeo.
    Utdestruatur
    corpuspeccati,
    ut ultra nonserviamus
    peccalo. (ExOrig.) Diligentius
    inluendum
    est,
    quo-
    mododixerit
    corpuspeccali,
    in
    quo duplex
    dari vi-
    detur
    intellectus,
    vel
    quia
    nostrum
    corpus peccati
    esse dixerit
    corpus,
    vel
    quia peccali ipsius
    dicat
    esse.
    pfoprhnn aliquod corpus, quod
    destruendum
    sil his
    qtii
    nondebent ultra servire
    peccato. Quia
    ergouterque
    sensusinlocOadmitti
    potest,
    de utro-
    que quod
    nobis videalur
    exponimus.
    Etenimsi
    pro-

    priumcorpus ponamus
    esse
    peecati,
    videbitur
    quod
    sicuide his
    qui
    in novomhominem
    reparali sunt,
    dielum
    est,
    quia
    Vosestis
    corpusChrisii,
    et membra
    ex
    parte (I
    Cor.
    xn),
    ila et de his
    qui
    veleremho-
    minem nondum crucifixerunt dici
    posse qtiod
    sint
    corpuspeccati
    et membra
    ejus, cujus
    caput corporis
    sit
    diabolus,
    sicut Christus
    capul
    est
    corporis
    eccle-
    siaruro,
    non habentis maculam aut
    rugam (Ephes.
    v).
    Possunt autem
    membra,
    ex
    quibuscorpus
    istud
    peccali
    constat illa
    videri, qusesuperius
    enumeravit
    Apostolus
    membra esse
    super terram,
    hoc
    est,
    for-
    nicalionem, immunditiam,
    impudicitiam, avaritiam,
    contentionem, iram, dolos, rixas, dissensiones,
    hce-
    reses,
    invidiam,
    comessationes et his
    similia,
    ex
    quibus
    omnibus membris
    digne
    dicitur
    corpus
    con-
    stare
    peccali,
    et hoc
    corpus
    veleris hominis
    appel-
    lari,
    quod
    si
    quisper
    crucemChristi
    destruat,
    et in
    novum
    hominem,
    qui
    sccundumDeumcreatus est
    comiuuletur
    ,
    uitra non dicetur servire
    peccalo,
    cui sine dubio
    servit,
    donecalicui eorum
    subjacet,
    qucesupra exposuimus membra esse
    peccati.
    Si
    vero
    magiscorpus
    nostrum hoc dixisse
    intelligatur
    Apostolus
    corpus peccati,
    secundum illam
    profeclp
    accipielur
    intelligentiam, qua
    et Davidde
    semelipso
    dicit :
    Quia
    in
    iniquitalibus
    conccplussum,
    et in
    peccalh concepit
    memater mea
    (Psal. L).
    Pro
    quo
    peccato
    et Ecclesia ab
    Apostolo tfaditiooem susce-
    pit
    etiam
    parvulis
    baplismum
    dare.
    (Ex
    Primas.)
    Sive iit
    destruaiur
    corpus peccati,
    hoc
    est,ut
    nonex
    parte,
    sedomniavitia
    destruantiir,
    quia
    unum vitiiimmembrum csl
    peccati, corpus
    vero est universitas
    deliclorum, quorum plenitudo
    est
    originale peccalum.
    Christus autem uori ex
    parle,
    sed
    integer
    est
    crucifixus,
    ul
    nos ex loto
    moriamur
    peccato,
    et vivamus
    Deo,
    siveut
    corptis
    nostrumdestruatur a servilute
    peccati,
    et
    fiatjusti-
    tioe
    mancipitim, quod
    solebat esse deticli. Omnis
    enim
    qui facitpeccatum,
    servus
    estpeccati (J oan. vin).
    Sive
    corpuspeccati
    intetUgitur is, qui
    adhuc extra
    baptismum originali subdilus est
    conditioni,
    et
    nondumullavilse
    susceriil initia
    ,
    sedex totoalienus
    est a salule.
    Qui
    enim
    iHorluus
    est, justificatus
    cst a
    peccato.
    AHoc esl,
    alienatus est a
    peccato ;
    morluus enim
    omnino non
    peccat. Vel,
    sicut
    prsefati sumiis, prio-
    ris vilaeerroribus
    mortuus,
    innovalus in Chrislo et
    membruro
    ejus efleclus, eoncupisceniiis
    et
    passioni-
    bus contradicit.
    *
    Si enimmorlui sumus cum
    Christo,
    creditnus
    quia
    timul et
    jam
    vivemuscumChristo.
    (ExOrig.)
    Proe-
    senti sermone
    Apostolus
    conclusionemfacit oninium
    quce
    in
    superioribus construxerat,
    ct dicil: SI autem
    mortui sumus cum
    Christo, per
    heecscilicet
    quce
    superius
    oslendimus credimus et
    quia
    convivemus
    ei. Nondixit : et
    conviximus,
    sicut dixit : mortui
    sumus,
    sed:
    convivemus,
    ut
    ostendat, quia
    mors in
    prsesenti operalur,
    vilaautemin
    futuro,
    tunc scilicet
    cumChristus manifestatus
    fuerit, qui
    est vitanostra
    B
    abscondilainDeo.
    Scientes
    quodChristus surgens
    amorluis
    jam
    nori
    moritur.
    Duplex intelligituf resurrectio,
    una
    qua
    mente et fide cum Chrislo a terrenis
    resurgimus,
    ut ccelestia
    cogitemus, aliaque generalis
    eril in
    carne,
    hcec in secundo
    Crit,
    illa in
    primo
    Domini
    fuit advenlu
    ,
    idcirco absolula sententia definivit
    Apostolus, quod
    Christus
    jam
    non
    moreretur,
    ul et
    hi
    qui
    conviverit
    ei,
    deseternilatevilcesecuri sint.
    Morsilli ultra nondotninabitur. Potest aulem
    quis
    coiupendiosius
    inhis
    dicere, quia
    hic mortem com-
    niusiemhanc dicit et
    mediam,
    qua
    mortuus
    esi,
    sicut idein
    Apostolus
    dixit secundum
    scripturas,
    et iiihil absurduni
    videri;
    si is
    qui
    formam servi
    , susceperal,
    dominatum
    pertulerit mortis, quce
    sine
    dubiodominalur omnibus
    qui
    in carrie
    posili,
    sub
    serviii foriaa censenlur. Alius vero
    qur profttndio-
    remin hisPauli sensuminvirtule
    spiritus
    coiilue-
    tur,
    dicit:
    Quia
    mors
    hic,
    de
    qua
    dixerat
    quod
    ullranondominabilur
    Christo,
    ille
    ipseinteiligentlus
    est novissimus
    inimicus, qui figuram
    habuit cefi
    illius, qui
    absorbuerat
    J onam,
    in
    quam mortem,
    lanquam
    J orias inventre ceti
    ingressus.est,
    ine&ui
    seilicet
    locum, quem
    salvalor
    ipse
    cor terroenoiiii-
    navit,
    in
    quo
    tres dies el tres nocles
    exemplo
    J oiia:
    fulurum esse filiumhominis dicit
    (Matllt. xn),
    ut
    eos
    qui
    inibi a morte
    detinebantur, eximerel, unde
    recte
    Aposlolus
    in
    prcesenti
    loco dieit :
    quia
    mors
    ei ullra non dominabilur. Non enitti ultra dabit
    p.
    semetipsum
    indoniinationem
    tyranni, neque
    iterum
    exinaniet
    se,
    ut formamservi
    accipiat,
    et fiat obe-
    diehs
    usque
    ad mortem
    (Philip.u),
    ne rurstini iii
    fOrma
    servi, quamvisvoluntate,
    ct non
    necessitale
    positus
    ,
    dominationeni tantum
    lyranni moitisqtic
    patiatur,
    et boc est
    quod
    ait:
    Quodenimnwrticiis
    estpeccalo,
    morluuseslsemel.
    '
    Quodautemvivit,
    vivitDeo. Vivereaulem
    Deo,
    ita
    inttrlligendumest, quasi expletoeo, quod
    infonria
    Dei
    posilus,
    exinanivit
    semetipsum,
    et formam
    servi
    aeccpit,
    et factus cst obediens
    usque
    ad
    raortem,
    rursuni
    permaiieal
    in forma
    Dei, atque cequalispa-
    tri,
    unde merito in
    coiisequentibusponit,
    itael vos
    existimate,
    vos
    quitlem
    moiiuos esse
    peccato,
    'vi-
    venles auleni Deo in Christo J esu Domino
    nostro,
    m SMARAGDIABBATIS 404
    <ruo scilioet Imhatione Christi
    peccato
    moriamur, J
    alieni ab eo
    effecti,
    et
    Deo
    vivamus
    jungenles nos,
    et unus cutn
    ipso.
    spiritus
    facti.
    Ita et
    vosexhliniale,
    etc.
    Qui
    enim
    cogitat
    mo-
    riturum se esse
    non
    peccat,
    verbi
    gratia,
    si me
    coneupiscentia
    nmlieris. irahit,
    si
    argenti,
    si
    auri,
    si
    praedia,
    si
    cupiditas pulset,
    et
    ponam
    in corde
    meo, quod
    morluus sum in
    Chrislo, exstinguetur
    continuo
    concupiscenlia
    et
    eflugalur, peccatum
    ex-
    slinguitur,
    furor
    cessat, ira,
    odium
    conquiescit,
    et
    hoc modo
    quis
    mori invenitur
    peccalo
    et vivere
    Deo.
    Qujd
    est
    aliud, quod
    dicit: VivmtesDeo in
    Christo
    J esu,
    nisi vivere in
    sapientia,
    in. justitia,
    in
    pace,
    in
    sanctificatione, quoe
    o.mniaChristus est?
    (Ex Primas.)
    Sive existimate vos mortuos esse
    peccato,
    idest,
    sieut
    caput
    vestrum semel est mor-
    I
    tuum,
    sicet vosmembr.a
    illiuseffectivilse, ejusexem-
    pla sectamini,
    ut nihil morti ulterius
    debeatis, hoc
    est,
    ut in
    vobislocummors sectanda non habeat.IIIe
    autem vivit
    Deo, qui
    Christi
    vestigia
    humililate,
    Eanctificalione,
    pietale,
    sectatur,
    EVASGELIUM-
    MATTILEl,
    CAP.V.
    <
    Amenamen dico
    vobis,,nisi
    abundaveril
    juslilia
    <vestra
    plusquam
    Scribarum et
    Pharisseorum,
    non
    <
    intrabitis in
    regnum
    coelorum. Audislis
    quia
    di-
    <clum est
    anliquis
    :
    Non occides.
    Qui
    autem
    occi-
    <
    derit, reus erit
    judicio. Ego
    aulem dico
    vobis,
    <
    quiaomnis'qui irascitur
    fralri
    SUQ,reus erit
    ju-
    <dicio.
    Qtii autem dixerit fratri suo
    racha,
    reus
    <
    erit concilio.
    Qui
    aulem
    dixerit
    fatue,
    raus
    erif

    gehennaeignis.
    Si
    ergo
    offers munus tuum ad
    8,1-
    <
    lare,
    et ibi recordatus
    fueris, quia
    fraler tuus
    <habet
    aliquid
    adversum
    te, relinque
    ibi munus
    <
    tuumante
    altare,
    et vade
    prius
    reconciliari fralri
    <tuo.
    Et tqnc veniens offeresniuiius tuum.
    Amenamen dico.
    VQbh,nhi abundaverit juslitia
    vestra,
    plusquam,
    elc.
    (ExAugust.)
    Hoc
    est,
    nisi
    non solumilla minima
    legispraeceptainipleverilis,
    qtiae
    inchoant
    homiiiem,
    sedetiam
    ista, quoe
    a
    me
    addunlur,
    qui
    nonveni solvere
    legem,
    sed
    implere,
    non iplrabitis
    in
    regnum
    coelorum. J ustitiaPhari-
    sceorumest, uj
    uon
    pccidant,
    justitia
    eorum
    qui
    in-
    traturi sunt in
    regnumDej est, u(, iipn
    irascantur
    sinecausa. Minimumest
    ergp
    non
    pccidere,,'etqui
    illud
    solverit,
    minimus vocabitur in
    rpgno
    coelorum.
    Quj
    aulemillud
    impleverit,
    non
    occidat, noji.cpntk
    nuo
    magpus erit,
    et idoneus
    regno coeloruni,
    sed
    tamen ascendit
    aiiqueragradum.
    Perficietur autem,
    si non irascitur sine causa
    ,
    quod
    si
    perfeccrit,
    multo remotior erit ab homicidio.
    Quapropter qui
    docet ut
    npn irascamur,
    non solvit
    legem,
    ne ocei-
    damus,
    sed
    jmplet potius, u"t
    ei
    foris,
    dum nonoc-
    cidimus,
    et
    in corde,
    dum nonirascimur,
    iunocen-
    tiam
    custodianjus,
    Audhlh,
    quia
    diclumest
    anliqnh
    ; Non occides.
    Qui
    auicm
    occiderit,
    reus etit
    judicio.
    In
    lege
    au-
    lem
    judicabatur,
    ut et
    qui
    occidebat,
    et
    ipse
    occi-
    derelur.
    A
    Ego
    autem dico vobis, Id
    est,
    ego
    novus
    homo,
    vohisnovisnova
    loquor.
    Quia
    omnis
    qui
    irascitur
    fratri suo,
    reus erit
    ju-
    dicio.
    (Ex August.)
    Videndum
    est, qtiantum
    intersit
    inler
    justiliam
    Pharisceoramet
    Cbristianorum, quse
    inti'oducit in
    regnum
    ccelorum. Ibi enim occisio
    reumfacil
    judicio.
    Hic aulcmira reumnihilominus
    facit
    judicio.
    .
    Qui
    autemdixetit
    fratri
    suo
    racha,
    reus erit con-
    cilio.
    (Ex Hieron.)
    Hoc verbum
    proprie Hebrseprum
    est,
    ntn Racha enim dicitur KEVOJ
    ,
    hoc
    est,
    inanis
    et vacuus
    , quem
    nos
    possumus vulgata injuria
    absque
    cerebro
    nuncupare,
    Si de otioso sermone
    reddituri sumus
    rationem, quanto magis
    de contu-
    melia? Sed et
    signanter, additur, qtti
    dixerit
    fralri
    B
    suo racha. Frater enimnoster nullus
    est,
    njsi
    qui
    eumderanobiscumhabet
    palrem;
    cum
    ergo
    similiter
    credat in
    Deum,
    et Chrislum Dei noveril
    sapien-
    tiam, qua
    ratione stuliitice
    elogio
    denolari
    potest?
    (ExAugusl.) Quid
    interest inter reum
    judicio,
    et
    reum
    concilio,
    et reum
    gehennceignis?Nam
    hoc
    po-
    stremum
    gravissimumsonat, ef
    admonet
    gradusquos-
    damfactos alevioribus ad
    graviora,
    donec
    adgehen-
    nam
    ignis
    veniretur: et ideosi levius
    est,
    reumesse
    judicio, quam
    essereum
    concilip,
    itemleviusest esse
    reum
    cencilio, quam
    reumesse
    gehennseignis,opor-
    tet levius esse
    intelligalur
    irascisine causa fratri,
    quam
    dicere
    i-acha,
    et
    rursus,
    levius esse
    racba,
    quam
    dicere fatue. Non eriimreatus
    ipse
    baberet
    gradus,
    nisi
    gradalim
    etiam
    peccata
    commemora^
    ^
    rentur.
    Racha enimobscurum
    est, quia
    necGroccum
    est nec
    Latinum,
    nonnulli autemde Grsecotrahere
    yoluerunt ejusinterprelationem, putanles pannosun~
    dici, Grsece
    enim
    pannus,
    rachus dicitur. Probabi-
    lius
    autem
    dicitur vocem
    es.se,
    non
    significanlem
    aliquid aliud, pisi jndignanlis
    animi motum
    expri-
    nientem,
    ut s.unt
    apud grammaticos interjectiones,
    cum dicitur a
    dolente, heu,
    vel ab
    irascente, hem,
    quce
    voces
    quarumque linguarum
    sunt
    proprise,
    nec
    in aliam
    lingtiam
    facile
    transferuntur^ quae.
    causa
    utiquecoegit
    tamGrsecum
    interpretem, quam
    Lati-
    nqm
    vocem
    ipsamponere,
    cum
    qupmo.do
    eam inter-
    pretaretur,
    noninveniret. Gradus
    itaque
    sunt
    in
    islis,
    peccatis,
    ut
    primo quisque
    ifascatur,
    et
    eum
    motum
    retineat
    corde
    cpnpeplum.
    J amsi extorserit
    yocem
    indignantis, ipsa
    commotio
    non
    signiflcaniefti
    ali-
    quid,
    sed illum animi
    motum
    ipsa eruptipne
    ,te-
    [ stantcm
    C[ua
    ferialur ille cui irascimur, plus
    est
    ulique quam
    si
    surgens
    ira
    silentio
    premeretur.
    Si
    vero non solum vox
    indignantis
    audiatur,
    sed
    i eliam verbmn
    quod jam
    certam
    ejus viluperalio-
    nem,
    in
    quem prpferlur, designet
    et
    nolet, quis
    dubitet
    amplius
    hoc
    esse,
    quam
    si
    solus
    indigna-
    tionis sonus edeietur?
    Itaque
    in
    primo
    ununi est,
    id
    est, jra sola,
    in seoindo duo, et ira et
    vox, quce
    iram
    significat,
    et in voce
    ipsa
    cerlae
    vituperalionis
    -
    xpressio.Videnunc
    eliani tres
    reaius-judicii
    concilii,
    gehennceigiiis.
    Nam
    judicio
    adhiicderensioni datur
    locus. Incoiicilio
    autemquajiquam eljudiciumesse
    405 COLLECTIONESIN EPISTOLASET EVAN&ELIA. 406
    soleat,
    tamen
    quia
    interesse
    aliquid
    hocloco fateri
    cogil ipsa
    dislinctio,
    videatur ad concilium
    perti-
    nere sententice
    prolalio, quando
    IIPU
    jam
    cum
    ipsp
    reo
    agitur,
    utrumdaniiiandus
    sit,
    sed inter
    se, qui
    judicant,
    conferunt, quo supplicio
    damnari
    opor-
    leat,
    quem
    constat essedamiianduni. Gehennavero
    ignis,
    nec damnationemhabet
    dubiam,
    sicut
    ju-
    dicium,
    nec damnati
    poenam,
    sicut
    concilium,
    in
    gehenna
    vero
    ignis
    certa est et
    damnalio,
    et
    poena
    damnati.
    '
    Gehenna nomen
    composilumest,
    D:n N^.
    Fuit
    enim
    vallisfiliorumEnnon
    juxta
    J erusalem,
    in
    qua
    mullajacuere
    cadavera
    mortuorum,
    unde el inlerno
    gehennaecongruit
    nomen.
    Si
    ergo offers
    muhus tuumante
    altare,
    et ibi re-
    cordatus-fuerh, quiafrater
    luus habet
    atiquid
    adver-
    sum
    le, relinque
    ibi ntunus tuumante
    altare,
    etc.
    (Ex
    Hieron.)
    Non
    dixit,
    si tu habes
    aliquid
    adversum
    fratrem
    tuum,
    sed si frater tuus habet
    aliquid
    ad-
    versum
    te,
    ut durior reconcilialionis tibi
    imponatur
    necessilas.
    Quahdiuergo
    illum
    placare
    non
    possur
    mus,
    nescioan
    consequenler
    munera nostra oflera-
    mus Deo.
    Docet
    ulique
    eum
    qui
    infratrem
    impaeificus
    est,
    pacis
    hostiam
    jnste
    Domino,offerrenon
    posse.
    (Ex Augusi.)
    Si in mentem
    venerit, quodaliquid
    habeal adversumnos
    frater,
    id
    est,
    si nos eumali-
    quo lsesimus,
    tunc enim
    ipse
    habet adversus
    rios,
    namnos haberaus adversum
    illum,
    siille nos
    Icesit,
    ubi non
    opus
    est
    pergere
    ad reconciliationem. Non
    enim veniara
    poslulabis
    ab
    eo, qui
    tibi fecit
    inju-
    '
    riam,
    sed tantum
    diinittis,
    sicut libi a Dominodi-
    mitti
    cupis, quod ipse
    coramiseris.
    Pergendum
    est
    ergo
    ad
    reconciliationem,
    cum in mentem
    vefterit,
    quod
    nos forte fratrem in
    aliquo
    lsesimus.
    Pergen-
    dum autem non
    pedibus corporis,
    sed motibus
    animi,
    ut le humili affectu
    prosternas fralri,
    ad
    quem
    chara
    cogitatione cucurreris,
    in
    conspectu
    ejus,
    cui munus oblaturus es.
    Spiritaliter, templum
    nostrum interior homo
    est,
    altare
    fides, munus,
    prophetia, doctrina, oratio,
    hymnus, psalmus,
    et-si
    quid
    tale aliud
    spirilalium
    donorum
    aliquid
    occur-
    rerit. Ita enim eliam si
    prsesens -sit, poteris
    eum
    non simulalo animo lenire
    alque
    in
    gratiam
    revo-
    care,
    veniam
    postulando,
    si
    hoc
    prius
    coram Deo1
    feceris, pergens
    ad eumnon
    pigro
    motu
    corporis,
    sed et celerrimo dilectionis
    affectu, atque
    ihde
    veniens,
    id
    est, intentioriem revocans. ad id
    quod
    agere
    coe;
    eras,
    offeresniunus tuum,
    HEBDOKADAVHI POST PENTECOST.
    LECTIOBEATIPAULIAPOSTOLI AD
    ROMANOS,
    CAP.VI.

    HumanumJ ico
    propter
    iriflrmiiatemcaiiiis ve^
    <stroc.Sicul enimexhibuistis membra vestra ser-
    <vire
    iininundiliceet
    iniquitati
    ad
    iiiiquitatem,
    ita
    nunc exhibelemembra vestra servire
    justitiae
    in
    <
    sanctificatipnem.
    Cumenini servi essetis
    peccali;
    <.liberi fuistis
    juslitise. Quem
    ergo
    fruclum habui-
    .Stis. tunc in
    illis,
    in
    qtiibus
    nunc erubescilis?
    A
    <Namfinis illorum mors est. Nunc vero.Iiberati
    <a
    peccato,
    servi aulemfacti
    Deo,
    habetis fructum
    vestrum in
    sanotificationem,
    finem vero vitam
    oeternam..
    Slipendia
    enim
    peccati mors, gratia
    <autemDei vita
    teterna,
    inChristo J esu Doinino
    <nostro. i
    Humanumdico
    prapler infirmitatetn
    carnis vestrce.
    Sicutenimexhibuhth membravestraservire immun-
    ditimet
    iniquitati
    ad
    iniquitatem,
    ita nunc exhibete
    membra vestra servire
    juslitiw
    in
    sahclificalionem.
    (Ex Orig.)
    Pudorem
    quemdamper
    htec incutit
    Apo-
    stolus
    auditofibus,
    ut hoc sallem
    dependant justitise
    et
    sanctificationi, quodprius immunditise, iniquita-
    lique
    detulerunt.
    Quid ergo
    tam
    liumanum,
    hoc
    est, quid
    tam
    leve, quid
    tam sine
    onere,
    et
    qur/d
    B
    nulb
    prorsus possit
    carnis
    iijfirmitas excusare?
    riiulto enim
    amplius,.
    et malto intenliushonoranda
    justilia
    est. Sed
    ego, inquit,
    humane- et.communiter
    ago,
    eadem
    postulo,
    similia
    requiro-:-dudum
    curre-
    baut
    pedes
    vestri ad daemonum
    lempla,
    nunc
    cur-
    rant ad Eeclesiam
    Dei,
    currebant
    prius
    ad efliin-
    dendum,
    nunc ad liberandum
    sanguinem curraut;
    protendebautur prius manus,
    ut aliena
    diriperenl,
    nunc
    protendantur,
    ut
    propria largiantur.
    Gircuin-
    spiciebant prius
    oculi mulieremad
    Concupiscendunij
    nunc
    circumspiciant pauperes, debiles, egeuos
    ad
    miserandum. Aures deleclabantur audilu vano vel
    bonorum
    derogalionibus,
    nunc converlantur ad-au-
    diendumverbum
    Dei,
    ad
    explanalionem legis
    et ad
    capiendamsapienlisedisciplinam, Linguaque
    convi-
    ciis,
    maledictis et
    tuipiloquiis
    assueta
    est,
    conver-
    tatur nunc ad benedicendum
    Dominum,.
    in omni
    tempore
    sermonemsanum
    proferat
    et honestum,
    ut
    det
    gratiam
    audienlibus.
    (Ex Primas.)
    Humanumdico
    proptet infirmilatetn
    carnh
    veslrw, hoc est
    majora quideroexigere
    a vo-
    bis
    pro
    divinseservitutis retribulione
    deberem,
    sed
    conscendenset
    temperans infii'mitati.vestroe,huma-
    na et
    possibilia prcedico alque snadeo,
    ut sicut
    prompli
    fuislisad sectanda noxia
    atque
    coutraria.
    ilaalacres sitis ad
    ea, quce
    utiliaet saluli ainica
    sunt
    peragenda.
    Cumenimservi esseth
    peccali,
    liberi
    fuislhjusti-
    tiw. Cum
    ergoquis peccatoservit,'justiiiaeliber est,
    T.hoc esl,
    alienus est a
    justitia.
    Hicenim Uberum
    alienum
    dicit,
    et recte
    quidem,
    nemoepim
    polest
    simul et
    peccato
    servire et
    justitice,
    ut illud: Nemo
    poiest
    duobusdotninh servire. Hludsane notandiim
    est esse et liberlatem
    culpabilem
    et-laudabilemser-
    vitutem. Nam liberum esse
    .iusiiiice,
    crimen est.
    Servuraveroesse
    justitioe,
    laudabile.
    Quod
    autein
    dicit,
    servum
    justilicefieri,
    sinitil
    intellige^
    et sa-
    pienlice
    et
    pietati
    el
    pudicitise,
    et. omnibus simul
    virtutibus. Sicut e contrario
    qui peccati servusest,,
    simul ei
    concupiscenlicemalae,
    .tirceet furori
    et
    impudicitioe
    et
    rapince
    et oiftnibussimui vjtjis acsee-
    J eribus servit.
    Quem
    crgofriictum
    habuhlh
    tuxiCj.inquibus
    nunc
    erubescith, namfinh..
    illorummort esl,
    (Ex
    Primas.)
    407
    SMARAGDl
    ABBATIS
    M^
    Ac si
    diceret,
    qualem
    frucluminactione rei illius
    fiabuislis,
    in
    cujus
    etiam recordalione verecnndia
    est? in Dei vero cultu hoc
    ipsumjam
    fruclus
    est,
    quod
    vivitis sanctifieati
    per baptisraum.
    (Ex Orig.)
    Fructumet bonofum et malorumesse
    docet
    scriptura divina,
    ut
    ipse
    Salvator in
    Evangeliis
    dicit:Aut facite arborem
    boiiam,
    etfruclum
    ejus
    lionum,
    aut facite arborem
    malam,
    et fructus-
    ejus
    malos. Si
    quis igilur
    convertat animum et
    proposi-
    lum ad
    jusliliam,
    erubescit sine
    dubio,
    et
    ipse
    se
    notat de
    prioribus gestis quse egit, positus
    sub
    peccato, quia
    finis illorum mors est. Sed
    requiro
    quse
    mors? certum est nonistacommunis. Nonenim
    quis post
    morlem convertitur ad
    justitiam,
    vel
    pro
    malis
    geslis praetefitis
    erubescit.
    Quid ergo
    est?
    Nuuquidnam peccati
    mortem dicere
    videtur, quo-
    niam anima
    quse peccat ipsa
    morietur? An illud
    magis potest intelligi, quqd
    islam morlem
    dicat,
    qua
    cumChrislo
    peccato moriuiur,
    et viliis ac sce-
    leribus fuiem
    damus,
    ut
    post
    hcecdixisse
    videatur,
    quia
    finis
    illoru.m
    mors
    est?
    Nunc vero liberati a
    peccato,
    servi auiem
    facti
    Deo, habelh
    fruclum
    vestrumin
    sanclificalionem,
    finemvero
    vitamwternam. Fructus fructibus com-r
    parat,
    et
    peccati quidemfructus,pro quibus nunc,
    hoc
    est, posteaquam
    liberati a
    peccato
    et servi fa-
    cli
    Deo,erubescunt, pronuntiat
    morte finiri. Fruclus
    vero
    justiiioe, qui
    sunt in
    justificatione,
    finemdicit
    accipere
    vitamceternam.
    Stipendia
    enim
    peccati
    mors. Romanis eniift
    mjli-
    tibus
    pro
    laboremilitise
    stipendiaappendebantur pe-
    cuiiise.
    Ergo stipendium
    laboris esl
    fructus,
    ab
    stipe
    pendenda
    nominatur.
    Anliqui
    enim
    appendere pecu-
    uiaui solebant
    magts quam
    adinimerare.
    Ergo qui
    peccato
    militat, stipendium,
    id
    est,
    remurieratio-
    neni laboris malitisesuae
    accipiet
    mortem.
    GratiaaulemDei vitamterna in Chrhta J esu Do-
    mitio nostro. Non dix-itsimiliter
    stipendia jjustitise,
    quia
    nori eral
    antequam
    remuneraret
    inriobis. Non
    enim nostro labore
    qusesitaest,
    sed Dei
    munere
    condonata.
    EVANGELIUM
    MARCI,
    CAPUTVIII.
    Cumturba
    mulla esset cum
    J esu,
    nec habe-
    <rent
    quod
    manducarent,
    convocalis
    discipnlis,
    ait
    <illis : Misereor
    super turbam, quia
    ecce
    jam
    lri-
    <duo sustinent
    me,
    nec habenl
    quod
    manducent.
    <Et si dimisero eos
    jejunos
    indomum
    suam,
    defi-
    <cient in
    via, quidam
    eiiimex eis de
    longe
    vene-
    <runt. Et
    responderunt
    ei
    discipuli
    sui: Unde istos

    poterit quis
    hic saturare
    panibus
    in solitudine?
    <Et
    interrogavit
    eos:
    Quot panes
    habelis
    ?
    Qui
    dixe^-

    runt,
    septem.
    Et
    prsecepit
    turbae discumbere

    super
    terram, elaccipiens seplempanes, gratias
    c
    agens,
    fregit,'
    et dabat
    discipulis suis,
    ut
    appone-

    rent.et proposuerunt
    turbae. Et habebant
    pisci-
    <culos
    paucos,
    et
    ipsos
    benedixit,
    et
    jussil apponi.
    <Et manducaverunt
    et saturali
    sunt,
    et susluleruiit
    cmod
    supererat
    de
    fragmentis septem sportas.
    A< Erant aulem
    qui
    manducaveranl
    quasuqualuor

    millia,et
    dimisit eos. >
    >
    Cum multa turba esset
    cumJ esu,
    nec habereni
    quod manduearenl, convecalh,
    etc.
    (Ex Bedai)
    ta
    hae lectione consideranda est in uno
    eodemque
    redemptore
    nostro distincta
    operatio
    humanitatis
    scilicet
    atque
    divinitatis.
    Quis
    entin noh videat lioc
    quodsuper
    lurba miseretur
    Dominus, ne vel
    inedia,
    vel viae
    longioris
    deficiat
    labore,
    affectum
    esse,
    et
    compassionem
    humauce
    fragililalis. Quod
    vero.de
    septem panibus
    et
    pisciculis paucis, quatuor
    millia
    hominum
    saturavit,
    divince
    opus
    esse virtutis.
    My-
    slice autem hoc miraculo
    designatur, quod
    viam
    sseculi
    prcesentis
    aliter incolumes transire
    nequimus,
    nisi nos
    gratia redemptoris
    nostri alimento sui verbi
    B
    reficiat. Hoc vero
    lypiee
    inler hanc refectionem et
    illam
    quinque panum
    ac duorum
    piscium dislat,
    quod
    ibi littera Veteris Testamenti
    spirituali gratia
    plena.esse signata -est,
    hicautem Novi verilas ac
    gratia testamenti,
    fidelibus minislranda monstrata
    est. Sane
    utraque
    refeclio inmonte celebrata
    est,
    ut aliorum
    Evangelistarum
    narratio.
    declaral,
    quia
    utriusque scriptura
    testamenti recte
    intellecta:,
    altitudinem
    nobis ccelestiumet
    prseceptoruro
    mau-
    dat,
    et
    prcemiorum, utraque
    altitudinem
    Christi,
    qui
    est mons domus.domiui in
    vertice
    monlium
    consona voce
    prsedicat. Qui
    enimcedificatam
    super
    se
    civitatem,
    sivedomum
    domini,
    id
    est,
    ecclesiam
    in altumbonorum extollit
    operum,
    et cunctis
    ma^
    nifeslam
    gentibus exhibet, ipse
    hanc ab infimis de-
    ^
    lectatioftibus- abstractam
    pane
    coeli
    reficit, alque
    ad
    appetitum supernce
    suavifatis
    datopignorexibispi,-
    ritualis accendit,
    Misereor
    super turoam, quia
    ecce
    jam
    tnduo sustir
    nent.me,
    nec haltent
    quod
    manducent.
    (Ex Gregor.)
    Turba
    ergo
    triduo Doroinum
    propter
    sanalionem
    infii'morurosuorum
    suslinet.cum elecli
    quique
    fide-
    quesanetce
    trinitatis
    lucidi,Dominopro
    suissuorum-
    que peccatis,
    animse videlicet
    languoribus, perse^-
    veranti instantia
    supplicant.
    Itemturba triduoDoml-
    numsustinet, quando-mullitudo
    fidelium
    peccata,
    quccperpetravit, per poeiiitenliam
    detiinans,
    adDo^
    niiniim
    sein
    opere,
    in
    locutione,
    alquein cogitatione
    conyertit,
    Et si dimhera.eos
    jejunosin
    domum
    suam, defi-
    "
    ctent invia. Diiiiiltere
    jejunos
    in doroum suamDo-
    minus norj vult, ne deficiant
    in
    via, quia
    videlicet
    conversi
    peccatores
    in
    prccsentis
    vitcevia
    deficiunt,
    si in sua conscientia sine doctrincesanctce
    pabulo
    dimittautur. Ne
    ergo
    lassentur
    hujus peregrina-
    tionis
    ilinere, pascendi
    sunt sacra admonitione.

    Quidam
    enitnex eisde
    lottge
    venerunt. Est autem
    qui
    inhil fraudis et nihil carnalis
    corruptionis
    ex-
    pertus,
    ad
    omnipotentis
    i)ei servitium feslinavit,
    istede
    longinquo
    non
    venit, quiaper incorruptionem
    et iimocentiara proxiraus
    fujt.
    Alius nulla
    irnpudir
    citia,
    nullis
    flagiliisinquinatus,
    solum aulem..conr
    jugiumexpertus,
    ad ministeriimi
    spirituale
    conver-
    susVest.
    Neque
    iste
    yenit
    e
    longinquo,
    quia
    usus
    409 COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 410
    conjunclioneeoncessa.perillicita
    non erravit. Alii j
    vero
    post
    carnis
    flagilia,
    alii
    post
    falsa
    lestimonia,
    alii
    post
    facta
    furta,
    alii
    post
    illatas
    violentias,
    alii
    post perpelrata
    homicidia ad
    poenitenliam
    redeunt,
    atque
    ad
    omnipotentis
    Dei servitium convertuntur.
    Hi videlicel ad Dominum de
    longinquo
    veniunt.
    Quanlo
    enim
    quisque plus
    in
    pravo opere erravit,
    tanto ab
    omnipplente
    Domino
    longius
    recessit. Den-
    tur
    igitur
    alimenta
    eis, etiam.qui
    de
    longinquo
    veniunt, quia
    conversis
    peccatoribus,
    doctrinsesan-
    ctsecibi
    prcebendi
    sunt,
    ut inDeumvires
    reparent,
    quas
    in
    flagitiis
    amiserunt. Item J udcei
    quicuuque
    jn Christo crediderunt,
    de
    prope
    adillum
    venerunt,
    quia legis
    et
    prophelarum
    erant litteris edocti de
    illo. Credenles vero ex
    gentibus
    de
    longe.ulique
    venerunt ad
    Christum, quia
    nullis
    paginarum
    san- J
    ctarum monimenlis de
    ejus
    erant fide
    prsemo-
    niti,
    El
    responderunt
    ei
    dhcipuli
    sui: Vnde
    htospoterit
    quh
    hicsalurare
    panibus
    in
    sgliludine
    ?Et
    inlerroga-
    vit eos :
    Quot
    panes
    liabeth?
    Qui
    dixerunt
    : Se-
    plem.
    Bene
    septempanes.in
    ministerio Novi Testa-
    menli
    ponuntur,
    in
    quo septiformis gratia spiritus
    sancli
    plenius
    fidelibuscunclis et credendarevelatur
    et credita datur.
    Neque
    hordeacei fuisse
    produnlur,
    sicut
    illi
    quinque,
    de
    quibus quinque
    sunt homi-
    numniilUa
    saturata,
    ne iterum sicut in
    lege
    vitale
    animaealimenlum
    corporalibus
    sacramenlis obte-
    geretur,
    hordei
    elenim medulla lenacissinia
    palea
    tegitur.
    Et
    prwcepit,
    elc,
    Supra
    in refectione
    quinque
    '
    panum
    turba
    supra
    fenum
    yiride
    discumbebat. Nunc
    ubi
    septempanibus
    reficienda
    est, supra
    terramdis-
    cumbere
    praecipitur,quiaper scripturam legis
    carnis
    desideria calcare et
    comprimere jubemur.
    Omnis
    enimcaro
    fenum,
    etomnis
    gloria ejus. tanquam ftos
    feni
    (Isaiw XL).
    In NovoautemTestamento
    ipsam
    quoque
    terramacfacultates
    teroporalesderelinquere
    prcecipimur,
    vel certe
    quiamons,
    in
    quo
    turba do-
    minicis
    panibus reficiebatur, altitudinem,
    ut
    supra
    diximus, redemptoris
    nostn
    significat,
    ibi
    super
    fenum,
    hic
    super terram reficilur. Ibi
    enim celsitu-
    do Christi
    propler
    carnales homines et Hierusalem
    terrenamcarnali
    spe
    et desiderio
    tegitur.
    Hicautem
    remota omni
    cupiditatecarnali,
    convivas Novi Te-

    stamenli, spei permanentis firmamentum, tanquam
    ipsius
    montis soliditas nuUo feno
    interposito
    con-
    tinebat,
    Et
    accipiensseptempanes,
    gralias agens, fregit
    et
    dabat
    discipulh suhf
    ut
    apponerenl,
    et
    proposuerunt
    turbw. Domlnus
    accipienspanes,
    dabat
    discipulis,
    ut
    ipsi acceptos
    turbae
    apponerent,
    quia spiritualis
    donascienticetribuens
    apostolis, per
    eorum mini-
    gteriumvoluit
    ecclesiaesuse
    per
    orbemvitaecibaria
    distribui.
    Quod
    aulero
    fregit panes, quos discipulis
    daret,
    apertionemdesignat sacramentorum, quibus
    ad
    perpeluam salutem nutriendus erat mundus.,
    Cum eniinait
    ipse
    Dominus: Et nemonovii
    filium
    nisi
    pal-er,ncquepatremquh novit,
    itisi
    fitiut
    et cui
    A voluerit
    filius
    revelare
    (Matth. x), quid
    nisi
    panem
    vitsenobis
    per
    se
    aperiendum
    monstravit ?Ad
    cujus
    interiora
    cernenda, per^iosipsos penetrare nequi-
    vimus.Cui contra
    Propheta
    miserabilem
    quorumdam
    famem
    deplorans
    ait : Parvuli
    petierunt panetn,
    nec
    eral
    qui frangeret
    eis.
    Quod
    est aliis yerbis dicere :
    Indocli
    qusesieruiit pabulumverbiDei,nec erat,
    ma-
    gistris deficieniibus, qui
    eis
    scripturse
    arcana
    pa-
    tefaceret.
    Acceptis
    autem ad
    frangendum panibus,
    Dominus
    gralias agit,
    ut et
    ipsequantum
    de salute
    generis
    humaui
    congaudeat ostendat,
    cl. nos-ad
    agendas semperDeo gratias informet,
    cumvelter-
    reno
    pane
    carnern vel animam coelesti
    superna
    gratia largiente
    reficiriius.
    Et habebdnt
    phciculos paucos,
    et
    ipsos benedixit,
    B
    etjussil apponi.
    Si in
    panibus
    septemScriptura
    No-
    vi Testamenti
    designatur,
    in
    cujus
    lectione
    per gra-
    tiamsancii
    Spiritus
    internas meniium
    epulas
    inveni-
    mus, quid
    in
    pisciculis, quos
    benedicens
    pariter
    DominUs,
    turbser
    jussit apponi?
    Sanctos
    accipimus
    illius
    lemporis, quo
    eademest condita
    Scriptura,
    vel
    quorumipsaScriptura fidem,
    vitamet
    passiones
    continet, qui
    de turbulenlis
    hujus
    sseculi fluctibus
    erepti,
    ac divina benedictione
    consecrati,
    refeclio-
    nemnobis
    internam,
    ne in
    hujus
    mundi transeuntis
    excursu
    deflciamus, exempla
    suaevel vitaevel mor-
    tis
    proebuere.
    Et manducaverunt el saturati sunt. Manducant de
    panibus
    Domini ac
    piscibus,
    et
    saturantur, qui
    audienies verba
    Dei,
    et
    exernplaintuentes,
    ad
    pro-
    k
    feclum vitoecorrectioris
    per
    hsec excitari
    atque
    assurgere festinant, qtiibus aperte congruit
    illud
    Psalmistae: Edent
    pauperes
    et saturabunlur et lau-
    dabunt
    Deum,
    etc.
    (Psal. xxi).
    Et sustulerunl
    quodsupererat
    de
    fragmenlh
    seplem
    sportas.
    Quod
    .lurbis saluratis
    supererat
    apostoli
    sustollunt et
    septem sportas implent, quia
    sunt al-
    tiora
    perfectionis proecepta,
    vel
    potiusexhortamenla
    Ct
    consilia, quoegeneralis
    fideliuni multitudo
    nequit
    servando et
    implendo attingere, quorum
    exseciitio
    illos
    proprie respicit, qui majore
    sancti
    spiritus
    gra-
    tia
    plenius generalem populi
    Dei
    conversationeni
    nienlis
    alque operis
    sublimitate
    transcendunt.
    Qua-
    libusdicitur : Si vis
    perfeclusesse, vade,
    vende
    omnia
    ^
    qum
    habes,
    etc.
    (Mallh. xix).
    Uiide bene
    sportoe, quibus dorninicorum
    sunt
    condita
    fragmenla ciborum,
    propter septiformem
    spiritus graliamseptem
    fuisse
    memorantur. Nam
    quiasportsejunco
    et
    palmarum
    foliissolent
    contexij
    ftieriloinsanctorum
    significationeponuntur.
    J uncus
    quippesuper aquas
    nasci
    consuevit. Palma vero
    viclricem ornat
    manum,
    et
    junceis
    vasisTecte
    comparantur elecli,
    cum radicem
    cordis,
    ne forte
    ab amore aeternitatis
    arescatj
    in
    ipso
    vitae fonte
    collocant. Assimulantur et eis
    quae
    de
    paimarum
    sunt foliis
    Coritexta,
    cum inde festivamaelernae re-
    tributionis memoriam
    puro
    corderetinent
    ; etbene
    turba
    quamvis reliquias
    dominici
    prandii
    non ca-
    peret,
    manducasse tamenet saturata esse
    narratur,
    4H
    SMARAGDIABBATIS
    412
    quia
    sunl
    nonnuUi, qui
    elsi omniasua
    relinquere
    A
    nequeunl,
    lamen
    esurientes et sitienles
    justitiam,
    saturanlur,
    cum
    audiendo mandata
    legis
    Dei ad
    vilam
    perveniuntaeiernam.
    Eranl auiem
    qui
    manducaverunt
    quasi qualudr
    millia,
    etdimisit eos. Bene
    qtialuor
    millia,
    ut
    ipso
    ctiamnumero docerent
    cvaugclicis
    se
    pastos
    esse
    cibariis.
    HEBDOMADA IXPOST PENTECOSTEN.
    LECTIOEPISTOL.E BEATl PAULI APOSTOLI ADROMANOS
    ,
    CAr.VIII.
    Debitoressumusnon
    carni,
    ut secundumcar-
    neravivamus.
    Si enimsecundumcarnern vixeri-

    tis,
    moriemini : si autem
    spiritu
    facta carnis

    nioriificaveritis,
    vivelis.
    Quicunque
    enim.
    spiritu
    <Dei
    aguntur,
    hi filii sunl Dei. Non enim acce-1

    pistis spiritum
    servilutisiterum in
    timore,
    sed

    acccpistisspiritumadoplionis
    filiorum,in quo
    cla-
    mamus : Abba
    pater. Ipse
    enim
    spirilus
    testimo-
    <niumreddit
    spiritui
    noslro, quod
    sumus
    filii Dei.
    <Si autemfiliiDeiel
    hceredes,
    hseredes
    quidem
    Dei,
    <coboeredesautemChrisli.
    J
    Debilores
    sumusnon
    carni,
    ul secundumcarnem
    vivamus.
    (Ex Orig.)
    Debiloressumus
    eoruro,
    sine
    dubio, quse
    a
    spiritu
    consecuti
    sumus,
    carni
    autem,
    inquit,
    nonsumus debitores.
    Neque
    enim
    propterea
    nosfecitDeusad
    imaginem
    suam,
    ut carnis servilio
    essemus
    obnoxii,
    sed
    potius
    ut creatori suo anima
    deserviens,
    ipsa
    servitioac ministerio carnis utere-
    tur.
    (Ex Printas.)
    Hoc lotum
    agit,
    ut ostendat eis
    legem
    lioii esse
    neccssariam, quae
    carnalibus
    data
    est.
    Si enimsecundumcarnem
    vixerilh,
    morietnini.
    (Ex
    Orig.) Quid
    est secundumcarnem
    vivere,
    nisi carnis
    desideria
    implere?
    Namet alibi dicit: El cumis cu-
    ramne
    fecerilis
    in
    conct-phcenliis.
    Non
    utiquenegans
    curamcarnis habendariiin
    necessariis,
    scd in con-
    cupiscentiis.
    Ita
    ergo
    et hic : Si
    cnim, inquit,
    se-
    cundumcarttem
    vixerith,
    tnoriemini.
    Significat
    autem
    inortem
    poensc
    celernae.Hoc enim
    dicit,
    ostendere
    volens,
    maximain
    partempassionum
    desideria hu-
    rnani
    corporis
    esse.
    Si atilem
    spiritufacta
    carnis
    morlificaveritis,
    vive-
    th.
    (Ex Orig.) Qui ergo
    secundum
    spiritum agens,
    inortificatactus carnis,
    vivel
    propter
    inhabitantem
    in se
    spirilum
    vitae. Msrtificat
    autem.quis
    actus'
    carnis hoc
    modo,
    fructus est
    spirilus
    charilas
    ,
    odiumcarnis est
    actus,
    odium
    ergoper
    charitatem
    niorlificaluretexstinguilur.
    Gaudiumsimiliterfructus
    esl
    spiritus,
    tristitia vero
    hujus
    sceculi,
    quce
    mortem
    operaiur,
    carnis est aclus. Hsec
    ergo exslinguitur
    si
    sit innobis
    gaudiumspiritus, pax
    fructus est
    spiri-
    tus. Dissensioct discordiacarnis est. Sed cerlum
    esl discordiam mortificari
    per pacem.
    Sic et iii
    paiieniia spiritus palienlia
    carnis
    exslinguitur,
    et
    bonitasmalitiam
    perimit,
    et mansuetudo ferociam
    cl conlinentia
    intemperanliam,
    et caslilas
    impudi-
    ciliamnecat.
    Taliqueordine
    qui per spiritum
    actus
    carnisvivificaveritvivet,
    A Quicunque
    enim
    spiritu
    Dei
    agunlur,
    Iti
    filii
    Dei
    sunt. Acsi
    diceret, quicunque
    nierefitur
    spirilu
    saii-
    cto
    gubernari,
    vel secunduindoctrinam
    spirilus
    san-
    cli
    vivere,
    hi sunt
    qui spirilu
    Dei
    aguntur,
    id est
    gubernantur
    vel moventur. Sicut enim mulli filii
    Dei,
    ut
    Scriptura
    dicit :
    Egodixi,
    Dii
    eslis,
    et
    filii
    excetsi omnes
    (Psal. LXXXII),
    UIIUStamenesl natura
    filius et
    unigenitus
    de
    patre, per quem
    omnes
    'filii
    appellantur.
    ita et
    spiritus
    multi
    quidemsunt,sed
    unus
    est, qui
    vereex
    ipsoDepprocedit,
    et cseteris
    omnibusvocabulis ac sanctificalionis suoe
    graliam
    donat.
    Non enim
    aecephtisspirilum
    serviluth iterum in
    titnore.
    (ExPrimas.)
    J udsei
    acceperuntspiritum, qui
    nullosad servitutem
    cogeret per
    timorem. Timere
    B
    enimservorum
    est, diligere
    filiofum. Sicut
    scriptum
    est: Servusdominumsuum
    iimebit,el filius diliget
    palrctn
    suum.Illi
    ergoqui operari
    charilalis volunlate
    nolebant,
    timoris nccessilate
    coganlur,
    nos vero
    omniavoluntarie
    operemur,
    ut filios uos esse
    pro-
    bemur.
    (Ex August.) Qui
    timore
    poence,
    ndnamore
    jusli-
    tise
    opus legis facil, per
    hoc
    legis, quam
    velit
    non
    esse,
    nonest
    amicus,
    sed
    pofiusinimicus;
    nec
    muridatur
    opere, qui
    inimundusest volunlate.
    i
    Sed
    accephtisSpiritumadoplionh ftliorum
    in
    quo
    1
    clamamusAbba
    paler.
    Qui
    vocat
    patrem,
    filiurase
    1
    esse
    profitetur,
    debet
    ergopalri
    inmoribusfiliussi-
    milis inveniri,
    ne
    pro
    nomine
    quoque
    in vacuum
    >
    usurpato majori poencesubjaceat,
    itemvosRomani
    i
    in
    adoptionem
    filiorumvocati
    estis,
    non sicut J u-
    dcci,
    qui
    subditi
    legis imperio,
    inservituteteneban-
    c
    lur.
    Quod
    veroaddidit: Abba
    pater, patrioelinguoe
    >
    vocabulum,idipsum iteravit,
    velut si dixisset:
    pa-
    lerpater,
    idem
    namque
    Abba
    quod
    et
    pater sigriifi-
    >
    cat,
    sedAbba
    Hebroeum,pater
    Grsecuniest et Lati-
    num. Ut
    ergoutrumque populum
    in eum creditu-
    rum,
    ab
    ulroque
    eum invocandumesse
    doceret,
    1
    utramque linguam Apostolus posuit,
    ul Abba
    illi,
    s
    qui
    de hraelitico
    populo,
    nos
    pater tlamaremus,
    qui
    de
    gentibus
    ad fidenl Christi venimus.
    Ipse spiritus
    teslimoniumreddit
    spiritui nostro,t
    elc- Ipse ergospiritus adoptionis, per quem
    infii.
    , lium
    quis adoptatur,
    reddil teslimoniumet confir--
    fi
    rvmat
    spiritumnostrura, quia
    sumusfilii Dei.
    'Bostea
    s
    quam
    a
    spiritu
    servilutis in
    adoptionis spirilum
    , venerimus, cumjam
    nihil timoris.
    iuesl,
    nihil
    pro-
    a
    pler
    melum
    poensegerimus,
    sedurooler amcrem
    s
    Patris cuncta
    perficimus.
    n Si autem
    filii
    et
    hwredes,
    hmredes
    quidemDei,
    etc.
    >i
    Post hcec
    jam
    ex
    consequealibus syllogisriium
    nectit
    Aposlolus
    et dicit: Si
    spirilumadoptionisaccepi-
    n
    mus, ergo
    filii sumus.
    Quod
    si filii
    sumus,
    sine du-
    u
    bio et
    hceredes,
    mercedem
    nainque
    servus
    exspe-
    ;t
    ctat,
    hsereditatem filius
    sperat.
    Et rursus alius
    n addidit conclusionis
    augmenlum
    : Hmredes
    quidem;
    i-
    ait, Dei,
    cohmredesautem Chrisli. Haires
    quis
    effi
    -
    s citur Dei,
    cum
    quae
    Dei sunt meretur
    accipere,
    id
    est, incorruptionis,
    et immortalitalis
    gloriam,
    the-
    413 COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELIA. iU
    sauros
    sapientioe
    et scientice reconditos. Cohseredesj.
    auiem
    Christi,
    cum transformaverit
    corpus
    humi-
    li-talis
    nostrse,
    conforme
    corpori
    claritatis
    siice,
    sed
    et curaillud
    adipisci meruit, quod
    dixit
    ipse
    Salva-
    lor :
    Pater,
    volout ubi
    ecjosum',
    et isii sittt mecum
    (J oah. xiii).
    Est
    prcelerea
    et illa
    digriilas
    COhsere-
    dumChrisli,
    quodpater qtiidem
    omne
    judicium
    de-
    dit
    filio,
    sed et filius dicit ad cohceredessuos : Se-
    debiiiset
    vossuper
    duodecim
    thronos, judicantes
    duo-
    decimtribus
    Israel,
    et hocmodohseredessuoSChri-
    slus nonsolum in
    partes hoeredilalis,
    sedetiamin
    consortium
    poleslatis
    adducit.
    EVANGELIU4I
    MATTIIJ EI,
    CAP.VII.
    <Atlendile a falsis
    prophelis; qui
    veniunt advOs
    <investimentis
    ovium,
    intrinsecus autemsunt
    lupi

    rapaces.
    A fructibus eorum
    cognoscetis
    eos. ]

    Nunquidcolligunt
    de
    spinis
    uvas,
    aut de tribulis
    ficus? Sic omnis arbor bona bonos fructus facit.
    Malaautemarbor fructus malosfacit. Non
    potest
    arbor bona fructus malos
    facere, neque
    arbor
    t mala frucliis bonos facere. Omnis arbor
    qnce
    <non facit fructum
    bonum,
    excldetur et ih
    ignem
    4 mlltelur.
    Igilur
    ex fractibus eorum
    cognoscelis
    'eos. Nonomnis
    qui
    dicit mihi
    :
    Domine, Domine,
    intrabit in
    regnum
    coelorum,
    sed
    qui
    facit volun-
    tatem
    patris mei, qui
    in coelis
    est, ipse
    intrabit
    in
    regnum
    ccelorum. >
    Attendilea
    falsh prophelis, qui
    veniuntadvosiri
    vestimenlis
    ovium,
    etc.
    (ExHieron.)
    Et deomnibus
    quideni intelligi potesl, qui
    aliudhabitu ac sermone
    promittunt,
    aliud
    opere
    demonstrant,
    -sed
    speciali-(
    ter dehcerelicis
    inlelligendum, quia
    videntur
    conti-
    nentia, castilale,
    jejmiio, quasi quadam pietatis
    se
    vesle
    circumdari,
    intrinsecus
    vero,
    habentes ani-
    mum
    venenatum, simpliciora
    fralrum corda deci-
    piunt.
    Ex fructibus
    ergo
    animae, quibus
    innocen-
    liamad ruinam
    trahunt, lupis rapacibus compa-
    rantur.
    A
    fiuclibtis
    eorum
    cocjnoscelh. (Ex August.)
    Dixit
    enimDoroinus ad
    quosdam, qui
    ovium vestitu se
    induunt,
    intus sunt
    lupi rapaces,
    e.tne forte
    fragi-
    litas humana
    dignoscere
    non
    posset lupum
    sub ovi-
    na
    pelle,
    ait: Ex
    fruclibus
    eorum
    cognosceth
    eos.
    Qucerimus
    fructus
    charitalis,
    invenimus
    spinas
    dis-
    sensionis: Ex
    fructibus
    eorum
    cognosceth
    eos.
    (Ex Beda.)Qui
    sunt
    fructus, quibus
    boni malive
    dignoseunuir
    ?
    Apostolus oslendit,
    dicens: Mani-
    fcsta
    auterii sunt
    opera carnis, quce
    sunt
    fornicalio,
    irnmunditia, luxuria,
    idolorum
    servilus,
    veneficia,
    inimicitim, conlenliones, wmulaliones, irw, rixce,
    dhsensiones, hmreses,invidim,homicidia, ebrietates,
    comessaliones,
    et his siinilia. Fruclus enim
    Spiri-
    tus
    estcharitas, gaudium, longanimilas, bonitas,
    be-
    nignitas, mansugtndo, fides, modeslia, conlinentia,
    castitas,
    et his
    simjlia. Inhis etenim fructibus
    qua-
    lis sit
    unusquisquecognoscitur
    homo.
    Nunquid colligunt
    de
    spinis
    uvasaut de tributis
    ficus
    ?
    Spinas
    reor et tribulos sceculi
    curas,
    et
    pun-
    ctiones
    esse
    vitiorum,
    de
    quibus peccanti
    homini
    A dictum esl: Terra tua
    spirias
    el tribulos
    germina-
    bit tibi. Ficus vei'oet uva dulcedinemconversatio-
    nis
    novse,quam
    Dominus in nobis
    esurit,
    et fervo-
    rem
    dilectionis, qui
    lcelificatcor hominis. Non au-
    temde
    spinis
    uvas
    neque
    de tribulis ficus
    colligituf,
    quia
    mensa adhuc Veterishominis consuetudine de-
    pressa
    simulare
    '
    polest.
    sed fruclus novi hominis
    ferre non
    potest.
    Sic omnis arbor bor.a
    fructus
    bonos
    facit,
    mala
    autem arbor
    fruclus
    malos
    facit.
    Non
    potesl
    arbor
    bona
    fruclus
    malos
    facere, neqiie
    arbor mala
    frucius
    bonos
    facere. (Ex August.)
    Arbor est
    ipsa anima,
    id
    est, ipseliomo,..
    fraclus
    vero, opera
    homiiris. Non
    ergo potest
    malus homo bona
    operari,
    nec bonuS
    mala.
    Ergo
    si vult bona
    operari,
    bonus
    primo
    fiat.
    B
    Prius enimmutaiidus
    homo,
    ul
    opera
    mutentur
    ;
    si
    enimmanet homo ineo
    quod
    malus
    est,
    et bona
    opera
    habere non
    potest,
    si manet in eo
    quod
    bonus
    est,
    mala
    opera
    habcre non
    potest.
    Sit
    ergo
    unus-
    quisque
    arbor
    bona;
    non se arbitretur habere fru-
    clus bonos
    ;
    si manet arbor
    mala,
    non erit fructus
    borius,
    nisi arboris
    bonce;
    mutet
    cor,
    et mutabitur
    opus. Extirpa cupiditatem, planla
    charitatem,
    Sicut
    enimest radix omnium malorum
    cupiditas,
    sic et
    radix omniumbonorumcharitas.
    Omnisarbor
    quw
    non
    facil fruclum bonum,
    exci-
    delur etin
    ignem
    miltetur.
    (ExBeda.)
    Quia
    unus-
    quisque perversus paratam
    cititis
    gehennse concre-
    mationero
    invenit, qui
    hic boni
    operis
    ffuctum
    facere coiitemnit.
    Nonomnh
    qui
    dicit mihi:
    Dotnine, Domine,
    in-
    trabil in
    regnum cwlorum,
    sed
    qui facit
    voluntalem
    patris
    mei
    qui
    in cwlis
    est, ipse intrabit,
    etc. Sicut
    supra
    dixerat
    eos, qtti
    haherent vestemvitse
    bonce,
    non
    recipiendos propter dogmatumnequiliam,
    ita
    nunc e contrario
    asserit,
    ne bis
    quidem
    accommo-
    dandam
    fidem, qui cumpolleant integritale fidei,
    tur-
    piter
    vivant,
    et doctrinse'
    inlegritalem
    malis
    operi-
    bus
    destruarit, utrumque
    enrm
    Dei servis necessa-
    riumest,
    ut et
    opus sermone,
    et sermo
    operjbus
    comprobetur.
    Hujcsenlentioe
    potest
    illudvideri con-
    trarium ; Nemo
    potest
    dicei'eDominus
    J esus nisi in
    Spiritu sancto,
    sed modus est
    Scripturarum
    dicta
    pro
    factis
    accipere,
    ut statim in
    consequentibus ap-
    J J
    probatur,
    refulari eos
    qui jactant
    sine
    operibus
    scientiam
    Domini,
    et audiunt a Salvatore : Recediie
    a
    tne, operarii iniquitatis,
    nesciovos
    (Matth. vn),
    et
    Apostolus
    in hunc sensum
    loquitur
    ;
    Confitenlur
    se
    Deum
    scire, factis
    autem
    negant.
    IIEBDOMADAX POST PENTECOST.
    LEC.TIOEPISTOLJ SBEATIPAULJAPOSTOLJ ADCOEEJ -
    THIOS
    r,
    CAP.X.
    t Non sinius
    concupisceutes riialorum,
    sicut et
    illi
    concupierunt, neque
    idololatrce
    ei"ficiamini,
    sicut
    quidam
    ex
    ipsis, queniadmodum scriptum
    <
    est : Scdit
    populus
    mantiucare et bibere et sur->
    rexerunt J udere.
    Neque
    fornicemur
    sicut
    quidam
    <ex
    ipsis
    foriiicati
    sunt,
    el
    ceciderunt
    unadie vi-

    ginli
    triamillia.
    Neque
    tentemus
    Christum, sicut
    415 SMARAGDIABBATIS Vi6

    quidam
    eorum
    tentaverunt,
    et a
    serpentibuSpe-.

    rierunl.
    Neque
    murmuraverilis sicut
    quidam
    eo-
    rum
    murrauraverunt,
    et
    perierunt
    ab extermi-
    nalore. Haccautemomniain
    figuraconlingebant
    <illis.
    Scripta
    sunt autem ad
    correplionem
    no-
    <
    stram,
    in
    quos
    fines
    soeculorumdevenerunt. Ita-
    <
    quequi
    seexistimat
    stare,
    videat necadat. Ten-
    tatio vos non
    apprehendat
    nisi humaiia. Fidelis
    autemDeus
    est, qui
    non
    paiielur
    vos lentari su-

    pra
    id
    quod polestis,
    sed faciet cumtentatione

    eliam
    provenlum,
    ut
    possilis
    suslinere. i
    Non simus
    concupiscentes
    malorum,
    sicut ct illi
    concupierunt. (Ex Isidoro.)
    In tertia decima man-
    sione,
    quce
    vocatur
    sepulcraconcupiscentice, popu-
    lusfaslidiens coelestem
    panem,
    carnes
    ^Egyptias
    desideravit, multosque
    subilo voravit incendiume
    quibuscdocemur,
    ut
    qui
    conversalione
    relinquimus
    sceculum,
    el
    .(Egyptiasollas,
    id
    est,
    carnaliumde-
    sideriorum fervores
    coriieinpsimus,
    non debere
    rourmurare contra ccelestem
    panem,
    nec virulen-
    tias
    jEgypllorum, qui
    sunt
    magnarum
    carnium,
    sed
    simplicein
    cibum
    inannse,
    id est
    puraffi
    coelestem
    vitam
    qucerere; alioquin
    si
    post perceptam angeli-
    cammannam
    quce
    esl inccelisvitasive
    doctrina,
    rur-
    sus carnes
    .<Egyptias,quse
    sunt carnales
    hujus
    sae-
    culi
    voluptates
    et
    concupisceiitioepristinorum
    mo-
    rum,
    voluerimus
    appetere,
    vorabimus
    nauseam,
    et
    6talimDoniini
    igne torquebimur.
    Desiderium
    quo-
    que
    nostrum verlitur in
    tumulos,
    ut simus
    sepulcra
    dealbata, quw forisapparenl
    homitubus
    spcciosa,
    in-
    ttis autem
    plena
    sunt ossibusmorluorum
    (Matlh.
    xxm).
    Neque
    idololatrw
    cfficiamini,
    sicut
    quidam
    ex
    ipsis, qucmadmodum,
    etc. Illos
    tangit qui
    inidolo
    exsullabantur, pulantes
    se imraunesa
    crimine,
    et
    comparat
    eis
    qui
    sibi in eremo vitulum
    fecerunt,
    et adoraverunt
    ludenles,
    sedmulti exeis
    inlerempti
    perierunl (Exod. xxxn,
    Num.
    xxi),
    ut
    intelligatur
    in
    illorumhominum
    inleremptionesignificari
    vitiorum
    necem. Intalia
    qiiippe
    vilia saevirenos
    jubet Apo-
    stolus,
    cumdicit:
    Mortificate
    membraveslra
    supcr
    terram, fornicalionem,immuhdiliam, luxuriam,
    con-
    cuphcentiammalam,
    et
    avaritiam,
    qum
    est idolorum
    servilus
    (Col. ni).
    Nequefornicemur,
    sieut
    quidam
    ex
    ipsisfomi-
    cali
    sunt,
    etc. Consilium
    quippe
    dederat Balaam
    regi
    Balaac,
    ut
    mulicres
    in meritorio
    poneret,
    et ante
    januas
    eorura
    aras,
    ut venientesfilii
    Israel, prius
    sacrificarent
    idolis,
    et sic
    ingrederentur
    ad riiulie-
    res,
    undeest fornicatus Israel cumfiliabus Madian.
    Sed
    quid
    esl
    quod
    iste" Balaam
    populum
    Dei
    posse
    decipi
    cerla ralione
    colligit,
    dans
    consilium,
    ut ex
    illa
    parte, qua
    infirmari noverat filios
    Israel,
    per-
    niciosiuseis
    laquei tenderentur,
    non dubilanseos
    oblata
    copia femiiiarum,
    fornicalionis ruina
    proti-
    nus
    collapsuros quiaconcupiscibiles
    animseeorum
    parles
    sciebat esse
    corruplas
    ?Ita
    ergo unumquem-
    que
    nostrum
    nequitioe
    versuta
    malignitate,
    in
    figu-
    ra Balaam
    pertenlant,
    illis
    prsecipue
    affectibusaui-'
    A
    mcc lnsidiosos
    laqueos perstruentes, quibus
    nos
    senserint
    aegrotare,
    ut verbi
    gratia,
    cum viderint
    rationabiles animsenostrce
    partes
    esse vitiatas illo
    nosordine
    decipere
    moliantur. Sed Phinees sacer-
    dos
    zelatus,
    ut Dei furorem
    placaret,
    Zambrimet
    scortum
    Madianilida,
    in
    pugione'
    translixit, signifl-
    cans
    per
    crucem
    Doniini,
    non solum
    idololatriain,
    sedetiamomnem carnis
    affectum,
    vel
    concupiscen-
    tiam
    perimi sceculi,
    et tunc
    placari Deum,
    duracar-
    nis
    exstinguitur
    vitium.
    Neqne
    tentemus
    Chrhtum,
    sicut
    quidam
    eorum,
    elc. Hoc
    est,
    nec in tribulationis
    pressura
    tenletis
    eum, qui
    vos Iribulationibus
    probat.
    Narrat
    quippe
    liber Numerorum
    quia percussus
    ineremo
    populus
    Israel ilineris
    longi
    ac laboris onere
    murmuravif,

    ideo Dorainus miserit in illum


    ignitos serpentes-
    Plagseigitur sei'pentiumignitorum_venena
    sunt viliOr
    rum,
    quae
    animam
    quamtangunt spiriluali
    morte
    perimunt,
    et bene murmurans contra Dominum
    populus serpentiujn
    morsibus
    sternebatur,
    ut ex
    ordine
    flagelli
    exterioris
    agnosceret, quantum
    intus
    perniciem
    murmurando
    pateretur.
    Recteelcnim
    per
    serpentes peccata, quce
    animamsimul et
    corpus
    ad
    interitum
    trahunt, exprimuntur.
    Nequemurmuraverilis,
    sicul
    quidam
    eorummur-
    muraverunl,
    etc.
    Quod
    autemdicit
    perieruntab
    ex-
    terminatore,
    aut ab
    angelo inlelligilur percutierili,
    aul
    igni
    devorante.
    Hmcautemomniain
    figuracontingebantillis,
    scri-
    Q
    pta
    suni autemad
    correplionem
    nostram.
    (Ex
    Pri-
    mas.)
    Omnia
    quce
    eis
    conligerunt
    secundum facta
    sua
    receperusit,
    sedlamenideo
    scripta sunt,
    nenos
    putemus impune peccare.
    Si enimadhuc
    parvulis
    aut rudibus non
    pepercit, quanto magis nobis, qui
    legis perfectionem accipimus,
    non
    parcet,
    si
    talia
    fecerioiusI
    (Ex Hieroii.)ia
    lfla
    scriplura cjuse
    Veteris Testa-
    menti dicitur NovumTeslamentumabsconditumla-
    let, tanquam
    infece
    corporalium
    sacramenlorum.
    Circumcisio carnis
    intelligitur
    circumcisio cordis.
    Tcmplumintelligitur corpiis
    Domini. Terra
    repro-
    missionis
    intelligitur regnum
    coelorum. Est
    typus
    vel
    flguraprcesentium
    et
    proeteritorum,
    el futtirarum
    rerura
    jgnolarum.
    Proeterilorum
    iypus
    est cate-
    j)
    cumenorum
    humilitas, typum
    enirii
    gerunt
    Adaede
    paradisoexpulso,
    et exconscientiadelictormndivi-
    nummetuentis
    aspectum, propler quod
    et
    per pu-
    blicum
    capitibus
    tectis incedunt. Prsesenlium
    iypiis
    esl vestis
    Aaron,
    quoe
    duodecimtribuumnominala-
    pidibusinsignitagestabat,
    oslendensse
    pro
    omnibus
    quodammodo populissupplicare.
    Futurortim
    typus
    est iuduabus flliis
    Isaac,
    in
    quibus
    duoTestamenta
    monslrata sunt.
    In
    quos fines
    sceculorumdevenerunt. Id
    est,
    in
    quos
    lola
    jjusliticcperfectio cadit,
    sicut
    scriptum
    est: Finis enim
    legis,
    Christusad
    justitiam(Rom.~i).
    Ilaquequi
    seexisiitnal
    stare,
    videal ne cadat.
    (Ex
    Priraas.)
    Hoc
    est,
    necadal in
    idololali'iam,
    vel scan-
    417 COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 418
    dalum
    fralrum, propter
    hoc
    ipsumquod
    stare
    gloria-
    tur,
    cadit enimdum
    superbil.
    Tenlaliovos non
    apprehendat,
    nisi humana. Hu-
    mana tentatio
    inlelligi potest
    civilis
    et,
    ut dictum
    esl,
    tolerabilis affliclio. Sicut in alioloco dicit :
    Humanum dico
    propter infirmitalem
    carnis veslrw
    (Rom,iv),
    id
    est, quod
    facileet
    suscipi
    et
    impleri
    possit
    cum bona voluntate.
    Quis
    vel sibi vcl aliis
    consulit,
    si fallatur in
    aliquo per ignorantiam
    tem-
    poralium, quia
    et hoc
    leraporaliter agit,
    et modum
    ageudi
    nontenet
    quem debebat;
    huniana
    teulalio,
    sive irasci est
    humanum,
    iram
    perflcere
    diabo-
    licum?
    Fidelis autetnDeus
    est,
    qui
    non
    patilur
    vosten-
    lari
    super
    id
    quodpoleslis. (ExAugust.)
    Fidelis
    qui
    se
    pollicitiis
    est srii nominis causa tribulationem
    suslinentibus
    adfuturum,
    ut Ulud: Multmtribula-
    tiones
    istorum,
    et dehis omnibusliberavit eosDo-
    minus
    (Psal. xxxm). Ipse
    vosfaciat stare
    firmiter,
    el virlulemtribuet
    tolerandi, qui
    vosdocuit
    rogare
    dicens,
    Ne
    patiaris
    nos induci in tentationem
    (Matlh. vi).
    Sed
    faciet
    cum tentatione etiam
    proventum
    ut
    possilh
    suslinere. Id
    est,
    non
    ampliorem
    vobistri-
    bulationemvenire
    palietur, quam
    suslinerc
    possitis,
    sedfaciel
    proventum,
    id
    est,
    illud vobisfaciel
    pro-
    venire, quoJ possitis suslinere,
    aul de
    ipsa
    ti'ibula-
    tionelucrumanimse
    acquirere.
    EVANGELIUSI
    LUC/E,
    CAP.XVI.
    <Homo
    quidam
    erat
    dives, qui
    habebat
    villicum,
    <el hic diffamatusest
    apud illuro, quasi dissipas-
    <set bona
    ipsius.
    Et vocavit illumet ait illi:
    Quid
    hoe audiode
    te,
    redderationemvillicationis
    tuce,

    jam
    enimnon
    poteris
    villicare. Ait aulem villicus
    inlra se.
    Quid
    faciam?
    quia
    dominus roeusau-
    fert a me villicalionem: fodere non
    valeo,
    men-
    dicare erubesco. Scio
    quidfaciam,
    ut curaamo-
    tus ftiero a villicatione
    recipiant
    me in domos
    <suas. Convocalis
    itaque singulis
    debUoribusdo-
    <mini sui dicebat
    primo
    :
    Quantum
    debes domino
    <meo?At iiledixit: Centum cados olei.
    Dixitque
    illi :
    Accipe
    cautionemtuam,
    et sede
    cito,
    scri-
    <
    bequiuquagiuta.
    J Deinde
    aliodixit :
    Tuveroquan-
    <tumdebes?
    Qui
    ait : Cenlumcoros trjtici. Ait
    t illi:
    Accipe
    litteras tuas et scribe
    octoginta.
    Et,
    <Iaudavit dominus villicuin
    iniquitatis, quiapru-
    <denter fecisset, quia
    filii
    hujus
    sseculi
    prudentio-
    <res filiis lueis in
    generalione
    sua suut. Et
    ego
    <dico vobis : Facite vobis amicos de mammona
    <
    iniquilalis,
    ut cura
    defeceritis, recipiant
    vosin
    <seternatabernacula. i
    Ilomo
    quidam
    erat
    dives,
    qni
    habebat vilticumet
    hic
    diffamatus
    est
    apud illum,
    quasi dhsipasset
    bona
    ipsius,
    etvocuvit
    illum,
    etait ilii:
    Quid
    hocaudiode
    te?redderalionemvillicalionh
    lum,jam
    enimnon
    po-
    terh villicare.
    (ExAugust.)
    Invillico
    hoc, quem
    do-
    minus
    ejiciebat
    devillicalu,
    et laudavil
    eum, quod
    in futurum sibi
    prospexeril,
    non omnia
    debemus
    ad imitandum sumere. Non enim aut dominono-

    A
    slro faciendaest in
    aliquo fraus,
    ul de
    ipsa
    fraude
    eleemosynas
    faciamus, auteos,
    a
    quibus recipi
    vo-
    lumus in tabernacula seterna, tanquam
    debitorcs
    Dei et Domini nostri fas est
    intelligi,
    cum
    justi
    et
    sancti
    significeutur
    hoc
    loco, qui
    eosintroducunt
    in tabernacula
    seterna, qui
    necessitatibus suis ter-
    rena bona
    communicaverint,
    sedeliani econtrario
    dicuntur islse
    simililudines,
    ut
    intelligamus,
    si lau-
    dari
    potuit
    ille a
    domino,
    cui fraudem
    facieba.t,
    quantoampliusplaceant
    DominoDeo
    qui
    secundum
    ejusproeceptum
    illa
    opera
    faciunt. Villici sane vo-
    cabulodiscimuseos
    qui pecunias
    habent,
    non
    jam
    domui
    succ,
    sed alience
    potius
    rei
    dispensalores
    esse
    pulandos, qni
    si
    juxla hujus
    servi
    exeinplum
    sedulo finiendcevillicationis ac ralionis reddendcc
    B
    tempus prceviderint,
    facile
    terrenorum delectatione
    simul et dilectione
    nudati, plus
    sibi de amiciscon-
    quirendis
    infuturo
    quam
    div'tiis in
    prsesenti
    colli-
    gendisprospicere
    curabunt.
    Aitautemvillicusintra se:
    Quidfactam
    >
    quia
    Do-
    tninus mcus
    aufert
    a mevillicalionem:
    fodere
    non
    valeo. Ablata
    quippevillicatione,
    fodere non vale-
    nius, quia
    finitahac vita in
    qua
    tum licet
    operari,
    nequaquam
    ullra bene conversationis fructum li-
    gone
    devotoe
    compunclionis
    licet
    inquirere.
    Mendicare
    erubesco,
    ele. MendicareConfusionis
    esl,
    illo scilicet
    pessimo geuere mendicandi, quo
    virgines
    illsefatuse mendicasse
    referunlur, quse
    in-
    gruentetemporenuptiarum,oleo
    virtutura
    deficiente,
    sapientrbus
    dixerunt: Datenobh deoleo
    veslro,
    quia
    ^
    lampades
    nostrm
    exslinguntur (Mallh. xxv),
    et
    quod
    Saloraonait:
    Propter frigus piger
    arare
    noluit,
    men-
    dicabit
    ergomstate,
    etnon dabilur ei.
    Convocath
    itaque singulis
    debiloribus domini
    sui,
    ,
    dicebat
    primo
    :
    Quantum
    debes domino meo? al itle
    dixil : Centumcados
    olei;
    dixitque
    illi:
    Accipe
    cautio-
    nem
    luam,
    et sede
    cito,
    scribe
    quinquaginta.
    Deinde
    alio dixit: Tuvero
    quantum debes?.qui ait,cenlum
    coros
    trilici;
    ait illi:
    Accipe
    litteras
    tuas,
    scribeoclo-
    ginla.
    Cadus Graece
    amphora est,
    continens urnas
    tres. Corus vero modios
    triginta complectitur.
    Quod
    autem de centuro cadis
    olei, quinquaginta
    scribi fecit a
    debitore,
    et de centum coris tritici
    ocloginta,
    ad nihil aliudvalere arbitror nisi ut ea
    p.
    quae
    similiter in sacerdotes
    atque
    in Levitas J udseus
    quisqueoperatur,
    inChristi ecclesia abundet
    justi-
    tia
    ejus super
    Scribarum et
    Pharisceorum,
    ul cum
    illis decimas
    dafent,
    isti dimidias
    dent,
    sieut non
    de
    fructibus,
    sed de
    ipsis
    suis bonis lecit Zachoeus.
    Autcerle
    duplicesdecimas,
    aut duasdecimasdando
    superel impendia
    J udocorum.Nisi forte
    quis simpli-
    citer
    accipiendumputet, quod
    omnis
    qui indigenliam
    cujnslibet pauperis sanctorum,
    vel ex dimidia vel
    certeex
    quintaparle, quantura viginli
    vel
    quinqua-
    ginta
    adcentum
    sunt, alleviaverit, cerlasuseroiseri-
    coi'dicesit roercededonandus.
    .
    El
    laudavit dominus
    villicuminiquitath, quiapru-
    denter
    fechset, quia filii hujus
    swculi
    prudenliores
    filih
    lucit in
    generatione
    suasunt. Audiant
    sapieu-
    419 SMARAGDIABBATIS 420
    les
    hujussseculi,
    ut stultam
    sapientiara desererc,
    et
    A
    sapientera
    Dei slullitiam
    queant
    discere, quanti
    eorum
    sapientia
    divina
    oequitasseslimaveril, quos
    nonvere
    prudentes,
    sedin
    generalione
    sua
    pruden-
    tes essecom-nemorat. J uxta hoc
    quod
    alibi dicilur :
    Vm
    qui sapienles
    estis in oculis veslris. et coram
    vobismeiipshprudentes.
    Necnonet amalores seternce
    vitaefilioslucis
    appeUando,
    nonaliud eos
    qui sapien-
    tes
    sunt,
    ut faciant
    mala,
    bene autem facere ne-
    scierunt, quam
    filios
    arguit
    essetenebrarum. Filii
    aulein luciset filii
    hiijus
    soeculi
    vocantur,
    quoniodo
    filii
    regni
    et filii
    perdilionis, ctijus
    Cnim
    agit quisque
    opera, ejus cognominatur
    et filius.
    Et
    cgo
    vobis
    dico, facite
    vobisamicosdemamtnona
    iniquiiath,
    utcutn
    defecerilh, recipiant
    vosin wlerna
    tabernacula. Mainmona
    iniquitalis,
    ab hoc
    appellat j
    islam
    pecuniam, quampossidcmus
    ad
    tempus, quia
    mammonadivitise
    interpretanlur.
    Necsunt istcc di-
    vitiaenisi
    iniquis, qui
    ineisconslituunt
    spemalque
    copiam
    bealitudinis suoe.A
    juslis
    verocftm
    haecpos-
    sidentur,
    est
    quidem
    isla
    pecunia,
    sednon sunt illis
    diviticcnisi coelesleset
    spiriluales, quibus indi^en-
    tiamsuam
    spiritualiter supplentes,
    exclusa
    egeslate
    miserioe,
    bealitudinis
    copia
    dilabuntur. Si autemhi
    qui prsebent eleemosynam
    de
    iniquo
    mammonaefa-
    ciunt sibi
    amicos,
    a
    quibus
    in
    oeterna
    tabernacula re-
    cipiantur, quanlo magis hi, qui spiriluajes largiua-
    tur
    epulas, qui
    dant cibaria couservis in
    tempore
    suo,
    certissima debent
    spe
    summae retributionis
    erigi.
    HEBDOMADAXI POST PENtECOSTEN.
    (
    LECTIOErlSTOLAJ BEATITAULIAPOSTOLI ADCORIN-
    TUIOS, I,
    CAP.XII.
    Scilis
    quoniam
    cum
    gentes
    essetis' ad simula-
    <cra mula
    prout
    duccbamini eurites. Iieo notum
    <vobis
    facio, quod
    nemo in
    spiritu
    Dei
    loquens,
    dicit anathenia J esum. Et nemo
    potest
    dicere
    DominusJ esus,
    nisi in
    spiritu
    sanclo. Divisiones
    vero
    gratiarum
    sunt,
    idein autem
    spirilus,
    et di-
    <visionesministratiomimsunt,
    idem auleraDomi-
    <nus et divisiOnes
    operalionum
    sunt,
    idem vero
    <
    Deus, qui operalur
    omniain omnibus.
    Unicuique
    <autem dalur manifestatto
    spiritus
    ad ulililatem.
    <Alii
    quidem per spirituin
    datur sermo
    sapientise,
    <alii autemscrmoscienliaesecundumeumdem
    spi-
    <
    rilum,
    alteri fides ineodem
    spiritu,
    alii
    gralia
    <sanitalum in uno
    spiritu,
    alii
    operalio virtutuni,
    alii
    prophetia,
    alii discretio
    spirituum,
    alii
    genera
    <
    linguarum,
    alii
    interprelatio
    sermonum. Hoec
    <autem omnia
    operalur
    unus
    alque
    idom
    spiritus,
    dividens
    singulis prout
    vult.
    Scilh
    quoniatn
    cttm
    genlesesselis,
    etc. Hic sensus
    dicenlis hoc
    parum
    verbis videtur
    aperire
    : ctui
    gentes
    essetis a
    magis
    vel ab
    aruspicibus
    idolo-
    rumobedienliam
    prsestabalis, qui
    vos ad simulacra
    mulaet mortua
    perducebant.
    Nunc
    vero, quia
    reli-
    gionesuscepta, capacioris
    sensu csse
    debelis,
    liben-
    lius
    acquiescitesaluti,
    et
    promplius
    obedile
    verilali,
    et
    quod
    innotitiamveslram
    depono,
    atlenta menle
    Apercipite. (Ex Orig.)
    Prout
    ducebaroini,
    a
    quo
    vel
    a
    quibus
    ? a
    spiritibus neropemalignis
    ducebamini
    ad
    operapeccatorum.
    Ideo noliimvobis
    facio,quod
    nettto in
    spirilu
    Dei
    loquens, dicil,
    etc.
    Qtii anathematizat,
    id
    est,
    qui
    cum
    quadam
    detestatione
    abnegat
    Dominum
    J esum,
    non habet
    spiriturasanctum,
    et
    qui
    crcdilin Domi-
    num
    J esum, spiritum
    sanclum
    habet,
    et
    quialegimus,
    Qui
    Dliumnon liabet nec
    pntremhabet, agnoscere
    ex hoc testinionio
    possurous, quod qui
    Christuift
    non
    credit,
    nec
    spirilum
    sanclum hahere credendus
    est,
    sicut
    legimus
    adRomanos: Si
    quis
    autem
    spiri-
    tumChristi non
    habet,
    hic nonest
    ejus (Rom. vm).
    Quomodo ergo operarios iniqciilalis
    Dominus non
    cognoscit,
    etiam sivirlules sint
    operati,
    itaet Deus
    R
    malis
    operibusdenegalur.
    Et nemo
    potesl
    dicereDominus
    J esus,
    nisi in
    spi-
    rilusanclo. Hoc
    est,
    sine causa falelur
    aliquis
    Do-
    minum
    J esunij qui
    non
    integre
    credit in
    spirilum
    sanctum
    ,
    vel sine causa eum verbis
    confiletur,
    qui
    factis
    negat.
    Docet ad
    Corinthios,
    nisi in
    spi-
    rilu
    sancto,
    id
    est,
    in bonis
    operibus
    conversanles
    DominumJ esura
    dicant,
    aliter eis
    prodesse
    non
    posse.
    Divhiones
    gratiarumsnnt,
    etc. Hoc
    est,
    nonsolum
    dona
    linguaruijj,
    seddiversorumCharismatum
    genCra
    dispensanlur
    a Domino
    ;
    hie vull ostendere
    gratias
    spirilus
    sancti divisas
    esse,
    non
    ipsum.
    Et divisionesminislralionum
    sunt,
    etc.
    Quibus
    ec-
    clesiasticaminisleriadistribuunlur et
    oflicia,quae
    mi-
    C
    Eisteriainsequentibus,spiritu-sancto,id est,
    Deodis-
    ponente,
    ordinala connnemorat dicens :
    Quosdam
    quidemposuit
    inEccleSiam
    primuraapostolos,
    dein-
    de
    prophetas,
    etc. Dicendo
    eniin,
    idemaulem
    spiri-
    i
    tus,
    idemvero
    Deus,
    ostendit seomninode
    spirilus
    sancti divinitatedisserere.
    s
    Et divhiones
    operationum
    sunl. Idest
    quibus
    ui-
    > Verscevirtutes
    operabantur,
    hoc est
    dicere^
    idem
    spifilus
    sanctus
    qui operatur
    oniniahcccin
    omnibus,
    idest fidelibus
    atque
    credentibuSi
    i
    Umcuique
    dc.iur
    manifestalio
    ,
    etc. Manifestalio
    i
    spiiitus,
    id
    est,
    ut manifestetur illum
    spirilum
    san-
    ctura
    accepisse
    ad utilitatem
    saljilemque
    multorum.
    , Nonenim
    pro
    sua
    tantum,
    sed
    pro
    fideliumcausa
    -
    graliarum
    muneribus
    locupletanlur.
    Sive adutilita-
    i

    tem
    increduloruni,
    ut
    credant,
    et ul credentes fir-
    ,
    menlur. Sivemanifestalio
    spiritus,
    eo
    quod per
    do-
    i
    cli'inaiii
    spirilalem uniCuique
    manifestam faciat
    : conscientiam
    suam,
    sicut in
    consequentibus dicit,
    ,
    quiaper propheticam castigalionem
    occulta-cordis
    ejus
    inanifesta fiunt. Vel
    quodspiritu
    illuminatus
    s sensus honiinum
    spiriluali
    disci'ctiorie
    cognoscal.
    t.
    Alii
    quidemper spirilum
    sanclumdalur sermosa-
    pieniiw.
    Hoeest, ut
    sapienter
    et
    aple,
    et rationabili-
    a
    ter
    possit
    disserere et
    dpcere, quodgraliseinspira-
    tione
    percepit.
    Alii-
    quidem
    sermo scienlim. Scientia
    est,
    aul
    i, aperire mysteria,
    aut
    scire,
    aut narrare
    *)rcelerita,
    e
    autjudicii
    fulura
    prcedicere.
    421 COLLECTION.~SIN EPISTOLASET EVANGELIA. 122
    Alleri
    fides
    ineodem
    spiritn.
    Hic fides
    dupliciler
    intelligilur,
    non solum
    quae
    trinitatem
    capaci
    corde
    percipiat,
    sed
    quse
    ardenti
    perfectione signa
    ei
    pro-
    digiapossil opefari,
    de
    qua
    Dominus in
    Evangelio
    dicit : Si habuerith
    fidem
    sicut
    granumsinaph,
    dice-
    tis huic
    monli,
    el rel.
    (Luc. xvn).
    Alii
    gratia
    curationumin uno
    spiriiu.
    Id
    est, per
    quam
    infirmisconferat sanitatem.-
    Alii
    operatio
    viriutum.Vev
    quam
    iiluminare
    caecos,
    obsessos
    absolvere,
    mortuos valeat suscitare.
    Alii
    prophetid.
    Per
    quam
    moraiia docet vel de
    retributionis dieaut mentuendaaut
    speranda prae-
    dical.
    Alii dhcrelio
    spiriluum.
    Id
    est,
    ut
    qualis unusquis-
    que spiritusveniat,
    vel
    quid
    ex
    Deo, quid
    ex adver-
    sario inhominumactione
    verselur, prudenli
    exami-
    nalione disculiat.
    Alii
    inlerprelatio
    sermbnum. ld
    est, quia
    allius
    '
    interpretari poterat, quaeperegrino
    sermone alius
    loquebalur.
    Hwcomnia
    operatur
    unus,
    etc. Hic ostendit se
    superius
    totumdesancli
    spiritus
    disseruissevirtuti-
    bus,
    et
    ipsumjugi
    sermone Deum seet Dominum
    praedicasse.
    Dividens
    singulis prout
    vulf. Dividens non
    ipse
    divisus,
    divisiones vero dictae
    sunt,
    sicut membro-
    rumin
    corpore, quia
    non idemvalent aures
    quod
    oculi, atque
    ita meffibra coelera diversis ofliciis
    atque
    concortliter distributa.
    Quoe.
    tamen,
    cumsani
    sumus,
    una
    seque diversa,
    nec alibi
    majore,
    alibi
    minorc,
    sedcum
    sintuhumcorpus,
    communiet
    parili'
    salule
    cottgaudent.
    EVANGELIUM
    LUCJ E,'CAP.
    XIX.
    <Cum
    appropinquaret
    J esus
    Hierusalem,
    videns
    <
    civitatem,
    flevit
    super
    illam diceus :
    Quia
    si
    <
    cognovisses
    Ct
    tu,
    et
    quidem
    in hac die
    tua, quae
    <ad
    pacem
    tibi,.
    nunc autem abscondita sunt ab
    oculis
    tuis, quia
    venient diesin
    te,
    et circumda-
    <bunt te inimici lui
    vallo,
    et circumdabunt te et

    coangustabunl
    te
    undique,
    et ad terraffi
    proster-
    nenl
    le,
    et filiostuos
    qui
    in te sur.t. Et non re-

    linquent
    in te
    lapidem super lapidem,
    Co
    quod
    <non
    cognoveristempus
    visitationis tuae.
    Etingres-
    sus in
    templum, coepit ejicere
    vendentes in illo
    <et
    emcntes,
    dicensillis :
    Scriplum est, quia
    do-,
    <musmeadomusoralionis
    est;
    vosautemfecistis
    illam
    speluncam
    latronum. Et erat docens
    quo-
    <lidie in
    templo.
    >
    Cum
    approptnquaret
    J esus Hierusalem
    ,
    videns
    civitatem,flevitsuper
    illam.
    (ExBeda.)
    Flevit eteuim
    piusredemplor
    subversiouem
    perfidaecivitatis, quoe
    a
    Vespasiano
    et Tito Romanis
    principibus
    facta
    est ei.
    Dicens,quia
    si
    cognovhses
    et tu. Subaudi
    fleres,
    quaemodo,quia
    nescis
    quod
    imminel,
    exsultas. Ruina
    enim
    qtioe
    il\i
    imminebat, ipsa
    sibi
    civitas,
    id
    est,
    ipsa plebs
    civitatis
    ignorabat.
    Et
    quidem
    inhac
    die,
    qum
    ad
    pacem
    libi. Cum
    enimcaniis se
    voluplatibusdaret,
    venlura malanon
    A
    prOspicerel,
    in die
    sua, quse
    ad
    paceni
    ei esse
    po-
    teranl habebat. Nuncautemabsconditasunt ab ocu-
    lis tuis. Si enima cordis
    ejus
    oculis mala
    quoe
    im-
    minerent absconditanon
    essent,
    laetain
    prcesentibus
    prosperis
    non fuisset.
    Quiavenienl
    dies
    inte,
    et circumdabuntte
    inimici,
    etc. Hcecoraniaa
    Vespasiano
    et Tilo
    facia,
    nullus
    qui
    historiam eversionis
    ejusdem
    civiiatis
    lcgit,
    ignoral.
    Et non
    relinquent
    in le
    lapidem,
    etc. Hcecetiam
    ipsa jamejusdem
    civitatis
    transroigralio testatur,
    qui
    dumnuhc ineolococonstructa
    est,
    ubi extra
    portam
    fuerat dominus
    crucifixus, pripr
    illa Hieru-
    salem,
    ut
    dicitur,
    fundilus est
    eversa, cui ex
    qua
    culpa
    eversionis suce
    poena
    fuerit illata
    subjun-
    B
    gitur.
    Eo
    quod
    non
    cognoveris,
    elc. Ci'eator
    ipiippe
    om-
    nium
    per
    incarnalionis suce
    mysterium
    hanc visi-
    tare
    dignatus est,
    sed
    ipsa
    limoris et amoris illius
    recordata nonesl.
    El
    ingressuslemplum,
    etc.
    Qui
    enironarravil fulura
    mala
    ventura,
    et
    protinus templumingiessus esi,
    ut de illo vendentes et emenies
    ejicerct, profeclo
    innoluit, quia
    ruina
    populi"maxime
    ex
    culpa
    sacer-
    dolumfuit.
    Domusergo
    orationis
    spelunca
    latronum
    facta
    fueral, qui
    adhocin
    templo
    assistere
    noverant,
    ut aut non dantes munera
    studerent, corporaliter
    persequi,
    aut dantes
    spii'itualiter
    necare.
    Vidensenitn
    civitatem,
    elc. Hoc semel
    egil
    cura
    perituram
    civitatem esse mmliavit. Hoc
    quotidie
    C
    redemptor
    nosler
    per
    electos suos
    agere
    non
    cessat,
    cum
    quosdam
    ex bona vitaad niores
    reprobos per-
    venisse considerat.
    Plangit
    eos
    qui
    nesciunt cur
    plangantur, qui, juxta
    Salomonis
    verba,
    Iwtantur
    cummale
    fecerint
    el exsullant
    inrebuspessimh (Prov.
    n). Qui
    si damnationem
    suam, quee
    eis imminet
    agnovissent, semetipsos
    cum
    Iacrymis
    eleclorum
    plangerent.
    El
    quidem
    in hacdie
    tua,
    quw
    ad
    pacem
    libi. Suam
    hic diemhabet anima
    perversa, quse
    transitorio
    gau-
    det in
    tempore,
    cui ea
    quae
    adsunt ad
    pacem
    sunt.
    Quia
    dumex rebus
    temporalibns Isetatur,
    dum ho-r
    noribus
    extollitur,
    dum in carnis
    voluplate
    resolvi-
    tur,
    dum nullavenlurse
    poence
    fbrmidine
    terretur,
    pacem
    habet in
    diesua, quaegravce
    damnationissuce
    ^
    scandalumindiebabebit aliena. Bii cnim
    aflligenda
    est,
    ubi
    justi
    lcetabuntur.
    Nuttcaulemabsconditasunt aboculis tuis. Per-
    versa
    quippe
    anima rebus
    prcesentibus dedila,
    in
    lerrenis
    voluptalibus resoluta,
    abscondit sibi mala
    scquentia, quiaprsevidere
    futura
    refugit, quceprse-
    sentemlaetitiam
    perturbent,
    dum
    quse
    in
    prsesenlis
    vitaeobleclatione
    deserit, quid
    aliud
    quam
    clausis
    oeulisad
    ignem
    vadit.
    Quia
    venient diesin
    le,
    etctrcutndabunt teinimici
    lui vallo.
    Qui unquam
    sunt humanoeanimse
    majores
    inimici
    quam maligni spiritus, qui
    hanc a
    corpore
    exeuniem
    obsident, quam
    in carnis amore
    positam
    deceploriis
    delectationibus
    fovent, quam
    vallo cir-
    423
    SMARAGDIABBATIS
    424
    cnmaant, qui
    ante menlis
    ejus J oculos
    reduclis ini-
    A
    qiiiiatibusquasperpetravit,
    hanc adsocietatemsuce
    damnationis
    trahentes coarctant.
    Circumdabunt
    te et
    coangustabunl
    te
    undique*
    Ma-
    ligni quippe spiritus undique
    animam
    anguslant,
    quando
    ei non solum
    operis,
    sed etiam locutionis,
    atque insuper cogitalionis
    iniquitales replicanl,
    ut
    quceprius
    se
    per
    multadilatavil in
    scelere,ad
    extre-
    mumdeomnibus
    angusletur
    in rctributione.
    Et ad lerramconsternent te,
    et
    filios
    iuos
    qui
    in
    tesunt. Tunc anima
    per cogitationem
    realus sui ad
    terram conslernitur,
    cum caro
    quara
    Vitam suam
    credidit,
    redire ad
    pulveremurgclur.
    Tuiicin roor-
    tem filii illius
    cadunt,
    cum
    cogitaliones
    '11101186,
    quoe-modo
    exilla
    prodeunt,
    in extrema vilae ultione
    dissipanlur
    : Sicut
    scriptum
    est: In illadie
    peribuni
    I
    omnes
    cogitationes
    eorum
    (Psal. CXLV).
    Quse
    seilicet
    durse
    cogitationes intelligi
    etiam
    per lapideamsigni-
    ficationemValent.
    Et non
    relinquent
    in tc
    lapidetn super lapidem.
    Perversa elenim mens cum
    perversae cogitationi
    adhuc
    perversiorem
    adjicit, quid
    aliud
    quamIapidem
    super lapidemponit:
    sedindestructa civitate
    super
    lapidem lapis
    non
    relinquetur, quia
    cumad ultio-
    nemsuamanima
    ducitur,
    omnisab illa
    cogitationuin
    suarumconstructio
    dissipatur.
    Eo
    quod
    non
    cognoverh lempus
    vhilalionh luce.
    Pravam
    quamque
    animam
    omnipotens
    Deusmodis
    multisvisitare consuevit. Nam assidue hanc Visilat
    prceceplo,
    aliquando
    autem
    flagello, aliquando
    vero
    miraculo,
    ut et vera
    quce
    nesciebal
    audiat,
    et tamen
    i
    adbuc
    superbiens atque conlemneus,
    aut dolore
    compuncta
    redeat,
    aut beneficiis
    devicta,
    malum
    quod
    fecil erubescat. Sed
    quia
    Visitalionissuse tem-
    pus
    minime
    cognoscit,
    illis in exlremo vilseinimicis
    traditur,
    cum
    quibus
    in seterno
    judicio
    damnationis
    perpetuae
    societate
    colligatur.
    Et
    ingresms lemplutn cwpttejicere vendentes,
    etc.
    Sicut
    lemplum
    Dei in civitate
    esi,
    ilain
    plebe
    fideli
    vita
    religiosorum,
    et
    saepe
    nonnulli
    religionis
    iiabi-
    tum
    stimunt,
    seddumsacrorumordinumIocum
    per-
    cipiunt,
    sanctae
    religionis
    officiumin commercium
    terrence
    negotiationis
    trahunt. Vendentes
    quippe
    in
    lemplosunt, qui hoc, quod quibusdarajure compe-
    til,
    ad
    proemiumlargiuntur.
    J ustitiamenim
    vendere,
    est,
    hanc
    pro prsemii acceptione servare;
    ementes
    vero in
    templo,
    sunt
    qui
    dumhoc
    persolvei'eproxi-
    mo
    quodjustum
    est
    nolunt, dumque
    rem
    jure
    de-
    bitain facere
    conteranunt,
    dato
    patronis prcemio
    emunlpecealuni.
    Domustneadomusoralionis
    est,
    vosautem
    fecislh
    illam
    speluncam,
    etc.
    Quia
    dumnon
    nunquam per-
    versi homines locum
    religipnis lenent,
    ibi malitioe
    suce
    gladiis occidunt,
    ubi
    vivificare
    proximos
    ora-
    tionis
    suaeinlercessipne
    debuerunt.
    Templumquoque
    el domus
    Deicst.
    ipsa
    mens
    atque. conscientiafide-
    lium, quce
    si
    quando
    in lsesioue
    proximi perversa
    cogilalionesprofert, quasi
    in
    spelunca
    latrones resi-
    dent,
    et
    simpliciter gradientes interiiciunt, quando
    A
    ineos
    quiin
    nullorei;
    sunt,
    lcesionis
    'gladiosdefigurit.
    Mejisenim
    fidelium, npft;|ain
    dorous
    oratrpnis, sed
    spelunca
    latronis
    est,quando
    relicta
    innocentia et
    simplicitale sanctitatis,
    illud conalur
    agere,
    unde
    valeatproximis nocere; sedquia
    contra
    perversa
    haec
    omniaverbis
    redemptoris
    npslri
    per
    sacras
    paginas
    indesinenter
    instruimur,
    nunc
    usque
    hoc
    agitur,
    quod
    factumfuisse
    perhibetur
    cumdicitui:
    Et erat docens
    quolidie
    in
    tempio.
    Gumenimmenles
    fideliumadcavenda raala sublililer
    erudit, quotidie
    vei'itasin
    templo docet,
    sed tunc veritatis verbis
    veraciter
    docemur,
    si exlrema malanostra
    fprmido-
    loseet indesinenter
    aspicimus, juxta
    illud: In
    gmni-
    bus
    operibus
    luis memorarenovissima
    tua,
    etin ater-
    numnon
    peccabh.
    .
    B
    IN NATALI SANCT.E FELICITATIS.
    LECTIO
    PUOVERBIORUM,
    CAPITEULT.
    Mulieremforlem
    quis
    inveniet?
    procul
    et de
    <ullimis finibus
    pretium ejus.
    Confidit in
    ea cor
    <viri
    sui,
    et
    spoliis
    non
    indigebit.
    Reddet ei bonum
    i
    <et non
    malum,
    omnibusdiebusvilaesucc.
    Qusesivit
    <lanamet
    linum,
    et
    operata
    est consilio manuum
    <
    suarum,
    faclaest
    quasi
    navis
    instiloris,
    de
    longe
    i
    <
    portans panem
    suum. Et denocte
    surrexit,
    dedil-

    queprsedam
    domesticis
    suis,
    et cibaria aneillis
    <suis.
    Consideravit
    agrum
    et emit eum
    ,
    defructu
    5
    <manuum suarum
    plantavit
    vineam. Accinxitfor-
    t
    <titudine lumbos
    suos,
    et roboravit brachium
    >
    <suum. Gustavit et
    vidit, quia
    bona est
    negotiatio
    i C

    ejus,
    non
    exstinguetur
    innocte lucerna
    ejus.
    Ma-
    ;
    <num suam misit ad
    forlia,
    et
    digiti ejus appre-
    i
    <henderunt fusum. Manumsuam
    aperuit inopi,
    et

    palmas
    suas extendit
    ad
    pauperem.
    Non timebit
    5
    domui suaea
    frigoribus nivis,
    oranes enimdome-
    3 stici
    ejus
    vestili sunt
    duplicibus. Straguiatam
    veslemfecit
    sibi, byssus
    el
    purpura
    vestimentum
    <
    ejus.
    Nobilis
    in
    portis
    vif
    ejus , quando
    sederit
    i
    <cum
    senatoribus tcrrse. Sindonemfecit el vendi-
    <
    dit,
    et
    cingulum
    tradidit Chananseo. Consideravit
    semitas domus
    suce,
    et
    panem
    otiosa non
    com.e-
    i <dit. Os suum
    aperuit sapientiae,
    et lex clemen-
    i <ticein
    lingua ejus ,
    forliludp
    et
    decer indumen-
    <
    tum
    ejus,
    et ridebit in die novissimo.
    Surrexe-
    ,
    <runt filii
    ejus,
    et
    beatissimam prsedicaverunt,
    vir
    s
    "
    <
    ejus
    etlaudavit eam. Multcefiliae
    congregaverunt
    <
    divitias,
    tu
    supergressa
    esuniversas. FaUax
    gra-
    <tia et vana est
    pulchriludo,
    mulier timens Deum
    j <
    ipsa
    laudabilur. Dateei de fruclu manuumsua-
    <
    rum,
    et laudent eamin
    portis opera ejus.
    >
    s Mulierem
    forlemquis
    inveniet.
    (Ex Beda.)
    Mulier
    fortis ecclesia catholica
    vocatur, quam
    J oannes in
    e
    Apocalypsi
    amictamcurn
    sole,
    id
    est,
    Christo vi-
    disse
    perhibetur. Qusespirituales
    Deofiliose.x
    aqua
    e et
    spiritu
    sancto
    generare.non cessat, quae
    ideo for-
    tis
    vocatur, quiacunpta
    sseculiadversasimul et
    pro-
    spera pro
    Conditoris
    sui fide
    conlemnit; quam
    i-
    ipse
    in carne
    apparens
    infirmam
    invenit,
    sed visi-
    o tatione suafortemreddidit. -Videns
    ergo
    Salomon
    425
    COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 42fj
    genus
    humanummultis
    implicatum erroribus,
    ait:
    Mulierem
    forlemquis
    inveniet? ac si diceret :
    Quis
    patriarcha
    aut
    propheta,
    vel
    quis
    talis aut tantse
    virtutis vel meriti esse
    potest, qui
    de tot incredulis
    mundi nationibus unam sibi electorum Ecclesiam
    congreget, quam
    sua
    gratia
    fortemet
    insuperabilem
    adversantibus cunctis efliciat?
    subinteUigilur
    nullus
    nisi Christus.
    Procul.
    Procul, pro
    stalu
    posuit temporis,
    id
    est,
    a diebus Salomonis
    usque
    ad
    partumvirginis.
    Et deullimis
    finibuspretiumejus.
    De ultimis fmi-
    bus
    dicit, quia
    a summo cceto
    egressio ejus (Psal.
    xvm), quia semetipsum pretium redemptionis pro
    salute nostra obtulit Patri. Unde
    Apostolus
    ait :
    Qui
    dilexit
    nos,
    et iradidit
    semetipsumpro
    nobis
    (Ephes, v).
    Aliter
    pretium
    sanctseEcclesise
    procul po-
    situm
    est, quia
    incarnatio Verbi Dei et conversatio
    ejus
    inter
    homines,
    et
    passio
    et resurrectio
    ejus longe
    est anostra conditionediscreta.
    Confidil
    inea corviri sui. Virumsanctse
    ecclesise,
    qui
    etiamet
    preliumejus
    fieri
    dignatus est,
    dominum
    dicit. Sicut enimis
    qui
    fortem
    fidelemque
    et castam
    habet
    conjugem,
    confidit in
    ea, quia
    nihil contra
    suam voluritatem adulterina saltem
    cogitatione
    possit
    contaminare,
    sed
    quoscunque
    valet assidua
    amicitia ad suumvirum convertere
    desiderat,
    sic
    redemptor
    nosterinsibi
    conjuncta
    confiditecclesia.
    Novit enim
    spiritumgratise
    et virtutem
    cuaritatis,
    quamejusprsecordiis
    infudit. Ideouon
    dubitateam,
    non soluma suaefidei
    integritate possecorrumpi,
    sedet
    perseveranter insistere,
    ut
    plures
    ad
    ejusdem
    fidei
    congreget
    unitatem.
    Et
    spolih
    non
    indigebit. Spoliat
    enim diabolum
    ecclesia,
    cum
    per prcedicatoressuos,
    eos
    quos ipse
    deceperat
    adveritalis iter
    revocat,
    et
    nunquam
    dia-
    bolicafraude
    deceptas
    liberai-eanimas cessat. Donec
    completo
    mundi cursusuorum
    prcefinitacompleantur
    summa membrorum.
    Reddetei bonumet non malum. Reddit
    quippe
    ecclesia,
    sive
    unaqusequeanima,
    Christobonumcmn
    perceptis
    abeo vitae
    muneribus,
    recte vivendore-
    spondet,
    cumea
    quseipsa
    scire vel facere abiUo
    adjuta potuit,
    etiam aliisinlimare
    satagil.
    E con*
    trario
    sunt, qui
    a Domino
    acceplis
    bonis mala re-
    pendunt,
    id
    est,
    vel fidei
    mysteria
    , quaepercepe-
    runt,
    hseretica fece
    fcedando,
    vel fidem
    quam
    professione
    servant
    pravis operibus blasphemando,
    vel mores bonos
    per coljoquia
    mala corrum-
    pendo.
    Omnibusdiebusvitmsuw. Omnibus diebus reddit
    Dominobonum
    , qui
    in his
    quse
    bene inchoat us-
    que
    ad finem vilae
    prsesentis persistere
    curat. Cui
    simile est illud
    Evangelicum
    : Serviamusilli insan-
    clilate ei
    justitia
    coram
    ipso
    omnibusdiebusnostris
    (Luc. x).
    Quwsivit
    lanamet
    linum,
    et
    operata est,
    consilio
    manuumsuarum. HsecetsecundumIitteramsancta
    ecclesiaobservare
    consuevit, juxta
    illud
    propheti-
    cum : Cumviderh nudum
    operi
    eutn
    ,
    el carnem
    A
    tuam ne
    despexeris,
    etc.
    (Isai. LVIH.)
    Et hsecnon
    supervacue,
    sedcumconsilio
    operatur,
    ut ab
    ipso
    viro suo domino audiatiri
    judicio
    :
    Venite,
    benedicti
    patris mei, percipileregnumquod
    vobis
    paratum
    est
    ab
    originemundi, quia
    nudus
    fui
    et
    operuhth
    me
    ,
    etc.
    (Matth. xxv). Myslice
    autem in
    lana, quia
    unus est habitus
    pietatis
    et
    simplicitatis, quae
    in
    proximis impendimus opera designantur.
    In
    lino vero
    castigatio
    vel mortificatio carnis nostrae
    intimatur.
    Facta est
    quasi
    navis
    inslitorh,
    de
    longe portat
    panem
    suum. Inslitorem
    negotiatorem
    dicit, qui pro
    eo sic vocatur ab
    anliquis , quia
    in
    requirendis
    niulliplicaiidisque
    mercibus' sedulus insislat. Facla
    est
    ergo
    anima
    sancta, quasi
    navis inslitoris
    , quae
    B
    transit dedesiderio fluctus sseculi
    prsesentis
    ,
    sola
    -
    quse
    incoelis
    accipere sperat
    aeterna
    gaudia
    medi-
    tatur, et
    pro
    his
    adipiscendisquicquid
    valet instan-
    ler
    agit,
    et adversa omnia forliter
    superare
    eon-
    tendit. De
    qua
    recte
    subdit,
    de
    longeportat panem
    suum
    , quia
    in cunctis
    qusetemporaliter
    bene
    agit,
    seternamsolummodo retributionem
    exspectat,
    et
    ejus
    vivi
    panis
    saturitatem
    desiderat, qui
    dixit :
    Ego
    sum
    panis
    vivus
    qui
    decwlodescendi
    (J oan vi),
    et
    qui
    suis auditoribus
    pie promitlit,
    dicens : Ve-
    nitead
    me,
    omnes
    qui
    laboralh el onerali
    esth,
    et
    ego
    reficiam
    vos
    (Matth. xi).
    Et denocte
    surrexit, deditqueprmdam
    domeslicis
    suis,
    et cibaria ancillh suis.
    Quasi
    enimnocte
    quie-
    scit,
    cum
    aliquis
    fidelium intermissa solliciludine
    C externa sibimet vacare
    spiritualiter incipit,
    et vel
    lectionibus
    sacris,
    oralionibus
    sanclis, vellacrymis
    secrelis,
    exercendo se curare noncessat. Namcon-
    surgit
    de
    nocte,
    cum ad
    agendam
    etiam
    proximo-
    rumcuram
    se.sollicite accingit atque componit.
    Dat
    namque prsedam domesticis,
    cumeos
    quos
    ab
    antiquo
    hoste docendo
    eripere potuit,
    societati
    illorum
    qui
    in fide
    praecesserunt
    reconciliat. Dat
    aiicillis cibaria ,
    cum humiles sua
    jjussa
    servantes,
    neinlabore
    lassescant, supernae
    mercediscommemo-
    rationereficit.
    Consideravit
    agrum
    et emit eum.
    Agrum
    dicit
    pos-
    sessionem
    supernae hsereditatis,
    unde J acob ait:
    Ecceodor
    filii mei.,
    sicut odor
    agri pleni
    cui bene-
    dixitDominus
    (Gen.xxvn.) Quem
    consideravit eccle-
    Tl
    sia,
    sive electa
    aninia, etemit, quia
    studiose didicit
    quse
    sunt
    gaudia
    vitse
    perennis
    ,
    et
    pro
    eorum
    per-
    ceplione quicquidpoluit
    laboravit. Aliter: Conside-
    ravit
    agrum,id est,
    orbem
    universum,
    et emit
    eum,
    cum missis doctoribus talenlum verbi
    coutulit,
    ut credentes felicissimo Christi
    niancipatui
    sub-
    deret.
    De
    fructu
    manuum suarum
    plantavit
    vineam.
    Plantavit autemvineamcumin
    agro
    mundi de novis
    credentium
    populis
    fecit
    ecclesiam,
    et eam
    plane
    Evangelicse
    veritatis institutionefirmavit.
    Quam
    vi-
    neam defructu nianuum suarum
    plantavit, quia
    nonsolumverbo
    apostoli, apostolorumque
    succes-
    sores',
    sedet miraculo et bonae
    operaiionis
    doctrina
    PATROL. CII.
    14'
    427
    SMARAGDIABBATIS
    428
    credentesirtslf
    uxit,
    sedet
    usque hodie,
    et
    iisque
    ad
    A
    finem sseculi sancta
    ecciesia sollicile
    perquirit
    quos
    adTideiricdnVerlefe
    pOssit;'
    ot
    qupsCunque
    dociles
    invenerit,
    hOs data
    pecunia
    verbi ih ser-
    vitiura Christi
    emit, atque
    in eis viiiearii Chfisti
    plantaf
    e
    ,
    vel
    pOtius
    eosvineani Chiisti facere sa-
    lagit.
    Accinxii
    fbrliiudihe,
    etc. Accirixit
    efgO
    ecciesia
    lumbos suos
    fofiittidine,
    cuin
    siipefiiorum
    desi-
    deriis
    intenla,
    carnalibus illecebris siiccumbefe"
    despexit.
    RobOfavit brafciiium
    suiiffi,
    cuni se ad
    agenda
    virtutura
    opera pfdeparavit.
    Et behe
    pririio
    lumbos forlittidihe
    actirigefe,
    ac
    postniodum
    ro-
    borare bracbiurii
    dic.iltif, qiiia
    riiriiirum actiO
    boiii
    operis aceeptabilis
    Deoesse minime
    valet,
    si
    nonfliixaluxuribe
    quispritis
    a cafne siffiulet menieI
    restringal.
    Gustavit
    quia
    bohdesl
    neipiialio ejus. Negoliatio
    ejusagri utique siguificat
    illius,
    de
    quo supra
    ait :
    Consideravil
    agrutn
    etetnii eiitri
    (Prov. ult.).
    Gusla-
    vil
    igilur
    ecclesiasive ariiiiiasanclaintimoiiietttis
    desidefio,
    et
    cogriovilquia
    bona est
    riegoiiatio
    vitse
    immarcescibilis, quam
    felictis illecebris
    tenipora-
    libusseternahietcala esl incceiis.
    Nbn
    exlinguetur
    ihnoctetucerna.Eortini
    namque
    iucernanocte
    exlihguitiif, qui
    sicut Domiitusait :
    Ad
    tempus
    credunl,
    etad
    leihpus
    ientuiionisrecedunt.
    Sed et illorumuoctOmedia
    extinguelur Iuceraa, qui
    veniente
    jiidice,
    oleuni chaiitatis inVasis
    prcecordio-
    frimsuOfumhOn habebiiflt. Sancfcevefo ecclesise
    iucefnanOh
    exliiiguiiiif
    in
    ftocte,quia
    cuma
    negotio
    *
    quiestit,
    aclioni vacatliberiusliicis
    superttse
    cohteirii
    plationis.
    Mariumsuammisil ad
    forlia.
    Fortia dicit
    peffecta
    in Chrisii cbifitatc
    opera,
    ut
    ipse
    Domittusait:
    Diligite
    inimicos
    veslros,
    benefacile
    itis
    qtti
    oderurit
    vos,
    el ordte
    pro
    catumniantibus et
    persequcmiibus
    vos
    (Maith. v).
    Et illud: Si vh
    perfeclusesse,vade,
    vencleoiitnia
    quwhabes,
    et da
    pauperibus(Matlh.
    xix).
    Natti et de
    ejus
    fortitudihe alibi dicit : Re-
    cjnum
    cwlorumvim
    palitur,
    el violeiui
    rapiunt
    illud
    (Maltli. xi).
    Et
    digiti ejus appreherideruntfusum.
    Solent fe-
    niinseneules fusumiii
    dextera,
    epluintenereinsini-
    stra. In colo euim lana involuta
    esl, quse
    filodu-
    cenda,
    nendo transit infusum. Dextra vilam
    per-
    vietuam
    ,
    lceva
    prcesentia
    Dei dona
    significat,
    hoc
    est, opulenliam
    rerum
    ,
    pacem temporum, sospi-
    tatem
    corporumj
    scientiam
    scriplurarum.
    Haecet
    similiabona cum Deo
    largiente percipimus, quasi
    lanamcoloinvolutaift inlseva
    gestamus.
    At cuaaea
    pro
    amorecoelesliumexercere
    incipimus,jam
    lanam
    agni
    immaculali de colo in
    fusum,
    id
    est;
    de.lseva
    indextram
    trajicimus, quia
    dedonis nostri redeffi-
    ptofis,
    de
    exemplisoperumejiis,
    slolamnobis
    gio-
    rise ccelestisacveslemcharitatis et
    nuptialem
    faci-
    mus.
    Digiti
    riamquequibusapprehendere
    fusumdi-

    citur, ipsam
    intentionemdiscretionis ouam
    quisque
    '
    operatur
    insiiiuant.
    A
    Manum
    suam,
    etc: HceCde
    operibuseleemosyria-
    rtim
    qucegenefaliieffiunt
    iri
    pauperes accipi pbiesl.
    Sed meliusdevefbo
    Dei, quod
    iiidiinieiiturii
    saliiiis
    aiiimabus
    confeft, ihfelligituf. Aperuil
    ecclesia nia-
    rium
    iriopi,
    curii
    riiystefia
    fidei
    igttbfaritibus pef
    operatibs
    veiilalis feVelavit.Paliftaslexteriditaci
    paii-
    perein;
    cuirilctte
    iohgeqiieprcedicatofes
    seierhcesa-
    lutisin
    gentes tlispersit.
    Non
    limebii,
    etc.
    Frigofa
    niViscOfdasurit
    fepro-
    borum
    pei-fidice
    suce
    Cofporerigeiifiaj quibus
    abiiii-
    dat
    iniquitas;
    et
    tefrigescit
    chariias. Nori iimebit
    ergo
    ecclesiadomui sucea
    frigbfibusftiVis,qriia
    do-
    ihino
    pollicentecredii, qtiiapbriwtnferni
    hon
    'prce-
    valebunl'ddversusearii
    (Mallh. vi).
    Olrinesenirii
    domesiici
    ejiis
    vestili
    dupiicibus.
    Ve-
    B stiti
    sapienliaad repelleiiclas
    hoereiicofiimdoctfihas.
    Vestiti
    siipientia
    ad ioierandas
    pravotum
    lioslititn
    pugnas.
    Siveiriduti surit doniestici ecblesicc
    duplici
    vesie,
    una
    operis,
    altcra
    riieritis,
    id
    esi,
    fidei et
    ope-
    rationis
    ,
    et sacramentis videlicet sui
    fedtiriptbris
    jmbtili,
    et iriformati
    exerajilis,
    vei cefte vestiti suht
    duplicibiis, qiiiapromissionerii
    haberitVitce
    pfce^eh-
    tisel futurce.Nuncin
    pcregiittatioiib.teriipof
    ali
    adjuti,
    tunc in
    patriaperpetua,
    ubi
    sempef
    felicesviVarit
    gratia
    divinaalievati.
    Stragulatam
    vesteni
    fecit
    sibi.
    Stragulata
    vestis
    quce
    varianle'textura solet firmissima
    conficij
    forlia
    ecclesiae'opera
    et diversavirtuttimofhamerita
    sighi-
    ficat; De
    quibus
    Psalmista in laudemsummi
    regis
    cecihit dicens: Aslilit
    regina
    a dfexlrhtuisinvestitu
    C
    deauratb, circ&tnamiclavarietate
    (Psal. xtiv);
    Byssus
    et
    purpura
    indumenlum
    'ejus. Byssus
    in
    caslitate
    purse
    Conversatiohis
    j purpura
    in effusione
    pretiosi sanguinis.
    Hine enim
    pulchre
    dictuiftest a
    patribus, quia
    saricta ecclesiaelectorum floribus
    vernans in
    pace
    habet
    lilia,
    in bellorosasj
    Bysso
    ergo
    induitur
    ecclesia,
    cum
    castigant

    corpora
    sua
    elecli,
    et servituti
    subjiciunf, purpura
    cumeamdem
    Conliiientiamnon obfavorero
    vulgi,
    sed
    pfo actjui-
    rtiida beatitudine
    regrii pereiinis
    exercent-.
    Nobitisin
    porlh
    vir
    ejus.
    Vir sanctae'ecclesisevel
    cujuscunque
    auinicefidelisDominus
    est^qui
    vide-
    balur
    ignobilis,
    cum ante tribunal
    praesidis
    staret
    judicandus,
    cum
    probra, flagella, sputa, cruceraj
    mortcnique susciperet,
    sed hobilis
    apparebit
    cum
    venerit
    judicaturus
    orbemin.
    sequilale,
    etomnesan-
    geli
    cum
    eoj
    ettunc
    congregabuntur
    anteeumomnes
    geutes (Luc. xxn)
    , .
    Quattdo
    sederit cumsenatoribusterrm.
    Ipse
    enim
    qui
    iiunc
    contemriendus.putatiir
    a mullis
    , paganis
    videlicet, J udseis, hoerelicis,
    sive
    prave
    viventibus
    L
    Christianis,
    ubi sseculi
    finis
    adfuerit,
    ubi
    ingres-
    sum
    patrice
    ccelestis
    aperuerit,
    electis cunctis
    pate-
    bit,
    nobiliset
    sublimis^
    sedens cum senatoribus
    terrae,
    iUis
    videlicet, quibusipsepromittit
    dicens:
    Amendico
    vobh, quia
    vos
    qui
    secutiesth
    tne;
    in
    rege-
    neratione,
    cumsederit
    filius
    hominisinsede
    majesialis
    \
    suce,
    sedebitisetvos
    super
    sedesduodecim
    judicantes
    duodecimtribusIsrael
    (Malth. xix).
    '
    .
    429 COLLECTIONES
    IN EPISTOLASET EVANGELIA.
    430
    Sindonem
    fecit
    etvendidit.\Inlinteo sindonissub- .
    tilis intextio
    signatur
    sanctae
    prcedicationis,
    in
    qua
    molliter
    quiescitur, quia
    mens in illafldelium
    spe
    superna
    refovetur. Unde et Petro animaiiain lin-
    teo demonstranlur
    (Act. x), quia peccatorum
    ani-
    msemisericorditer
    aggregatce,
    inblanda fiiiei
    quiete
    continentur. Hanc
    ergo
    sindonemecclesia fecit et
    vendidit, quia
    fidem, quam
    credendo
    iexuerat,
    lo-
    quendodeditj
    et abinfidehbusvitam rectaeconver-
    sationis
    accepit.
    Et
    ciitgutum
    tradidit Chananwo. Chananseocin-
    gulum
    tradidit ecclesia
    , quiaper vigorem
    demon-
    stratse
    justitioe
    fluxa
    opera gentilitatis astringit.
    Uthoc
    quod
    verbo
    prcecipitur,
    vivendo.leneatur
    ,
    ut illud : Sinl lumbi
    veslriprwcincti,
    etlucernwar-
    dentes
    (LMC.XII).
    BeneelenimnomineChanaan, qui
    et in
    gentilium
    est
    populoprocreatus,
    et
    interpre-
    tatur commutatus, conversaad fidem
    gentililas
    de-
    signatur. Quce
    felicissimacommutalione
    a vitiis ad
    virlutes,
    a diabolo
    transmigravit
    ad
    Christum,
    et
    impletum
    est iUudvaticinium
    psalmi: Audi,filia,
    et
    vide,
    et ihclina aurem luamet obiivhcere
    populum
    tuum,
    id
    est,
    vitia et
    peccata,
    et domutn
    patris
    lui
    (Psal. XLIV),
    id
    est,
    hostis
    antiqui,
    ei sic concu-
    piscet
    Christusrex decoremturim.
    Fortiludoet decor indumenlum
    ejus.
    Fortitudo ad
    tolerandam
    perversorum improbitatem.
    Decor ad
    exercendamvirtutum
    graliam.
    Fortitudo, quiaper-
    secutionem
    patitur propter justitiam.
    Decor
    quia
    operalurjustitiam.
    Similemhuic senteritiaih Psal-
    mista de Domino
    posuit
    dicens,
    Dominus
    regnavit,
    decoreminduit; induil Dominus
    forliludinem(Psal.
    xcn).
    Cumeriim
    prcedicaret
    Domihus
    Evangelium
    regni,
    aliis
    placebat,
    aliis
    displicebat;
    alii beneIo-
    quebantur,
    alii
    detrabebant, lacerabant, mordebant,
    eonviciabautur. Ad eos
    ergo, quibusplacebat,
    deco-
    reminduit. Adeos
    eigo quibusdisplicebat,
    fortitu-
    dinem.imitare
    ergo
    tu
    dominum,
    ut
    possis
    esseve-
    stis
    ipsius,
    eslo cum decoread eos
    quibus
    pla-
    cent bona
    opera
    tua,
    esto fortis adversum detra-
    ctores.
    Et Hdebilindienovhstmo.Ridebit,
    id
    est, gaude-
    liit in retribUliorie
    fegni coelestis, qttse
    dolcbat in
    certamine vitae
    prsesentis.
    Mos etenitii
    scriplurce
    est, prOgaudio
    risum
    ponere.
    Sicut etDoiniaiisait:
    Beati
    qui
    nunc
    flelis, quia
    ridebith
    (Luc. ~n).
    Et
    beattisJ 'ob: Vsauteinveracium
    replebitur
    rhu.
    Os suutn
    aperuit sapientim.
    Ad hoc tantumlo-
    quens,
    os
    aperuil,
    ut
    sapientiani
    doceret, juxta
    il-
    lud
    Apostoli
    : Omnisseimoriialusex ore vesironun
    procedat,
    sed~si
    quis
    bonushd
    wdificaiionemfidei,
    ut
    del
    gratiain
    audientibus
    (Ephes. iv),
    vel certe Os
    cordis
    aperiilt
    ad disCeifdaiftab
    ipsa sapiefllia
    iiite-
    'fius
    veritatem, quarii
    alios foras
    doceret, utii.que
    aiifein
    seiisui,
    quia
    utrumque
    facit
    ecclesia,corivenil
    apteqiiofl sequifur
    :
    Et lexclemenlimin
    linguaejus.
    Lexvitleiicet
    illa,
    qiiae
    rioristatimmore
    legis
    Mhsaicee
    peccantespuni-
    ret,
    sedmisericofdiler ad
    pceniteritise
    reriiediafevo-
    A caret, cujus exemplum
    clementiaeab
    ipso
    Dei sa-
    pientia
    Dominoet salvatorenoslro manifeste
    prae-
    cipilur,
    curhoblataei
    peccatrice
    mulicre': Si
    quh,
    inquit,
    sine
    peccatoest, primus
    iii illam
    Idpidem
    init-
    tat
    (J oan. vm),
    et sic eama crimine
    , qiiodpa-
    tratur,
    subconditione
    ariiplius
    non
    pecCahdi,
    misera-
    tusabsolvit.
    Consideravitsemilasdomus
    suw,
    et
    pariem
    otiosa
    non comedit. Oliosa
    paaem
    non
    comedit, quia
    hoc
    quod
    de sacfo
    eloquio ihtelligendoperceperit,
    anteseterni
    judicis
    oculosexhibendo
    operibus
    osten-
    dit. Itemdohiusmulieris
    fortis,
    habitatio esf
    patrise
    ccelestis: seriiitaedomusillius
    praeceptajuslitise,
    quibris
    ad seternamvitae mansiOheni
    pervenitur.
    Quas profectO
    semitas aninlabene
    considefat,
    crim
    J J
    et
    diligenter quibus
    actibus ad
    sUpernaiJ efVettife
    debeat
    inspicit,
    et
    quaeagenda
    ilidicit,
    sedulaexer-
    cere non ciesinat. Panein
    quoqiie
    otiosa hoh CO-
    roedit,
    cum sacrificium domiuici
    cOrporis perci-
    }iieiis,
    studet imitari actu
    ,
    quod'
    in niiriisleiioce-
    lebrat,
    niultum
    sollicila,
    ne
    iftdignepattem
    Domini
    cOmedendo et calicem
    bibendo, judicium
    gibi
    nianducet et bibat
    (I
    Cor.
    1).
    Sedut
    patiehdopfo
    Christo, lacryihas
    fundendo, bohis
    quoque
    actibus
    insistendo, passioiium
    exemplaipsiusquahtum
    valet
    seqtiatur.
    Potest et
    simpliciter accipi, quia paneiii
    otiosanon comedit mulier
    fottis, jtixta
    "dlud
    Apo-
    stoli:
    Qui
    non
    operalur,
    necmanducet
    (II
    Thessal.
    iii), etipse
    dese :
    Quoniamadea, qtim
    inilti
    oput
    erant,
    ethh
    qui
    mecumsunl minhtraverunt manus
    G istw
    (Act. xx).
    Unde merito luxuriantes viduasar-
    guensadjungit
    : Simul autemet olioswdhcunt cir-
    cutnire
    domos,
    nonsolum
    otiosw,
    sedet verbososet
    curiosw
    (I
    Tim.
    v).
    Surrexerunt
    fitii ejus
    etbeatissimam
    prmdicaverunt.
    Quod
    futurum
    pro
    certo
    noverat,
    riiore
    pfoplietico,
    quasi jam
    factumrefert :
    Surgent
    enimfilii Eccle-
    sice,videlicel,
    omneselecli innovissimocarnis im-
    moflalitate
    donati,
    et tunc nialrem
    suam, quce
    eos
    ex
    aqua
    et
    spiritti
    sanctoDeo
    geriuit,
    beatissimam
    prcedicant, quce
    nunc ab
    infidelibus, quasi
    misera
    coutemnilur,
    et fe
    vera,
    sicut
    Apostolus
    ait: Si in
    hacvila tantum
    sperantes
    sumusin
    Clirhlb,
    ntisera-
    bilioressumusomnibushominibus
    (I
    Cor.
    xv). Quia
    vero
    pro
    vitaaliain
    prcesenti militamus,
    nieritocum
    "
    apparueril quid erimus,
    matremnostram
    quae
    ex
    omnibus
    justis collecta,
    unaChristi
    columba,
    sponsa
    el amica
    vocatur, beatissimamprccdicabimus.
    Potest
    el hoc
    quod
    dicit: Surrexefunt filii
    ejus,
    et neatissi-
    mam
    prcedicaverunt,
    eliamiri lioc
    tempore
    corive-
    nienter
    accipi,
    cum
    quilibet
    fidelium
    tfanscensis
    saeculiserumnis
    adecelestia
    regnapef
    ducunlur. Se-
    dere
    namque
    ad
    liumilialioiieni, aiiqiiritiessUrgere
    ad
    gioriampertinet.'"Sufgunt ergo
    filii
    Ectlesice,
    et
    beatissimameam
    pfcedicant,
    cuitt ccelestibusbonis
    sublimati, quarita
    sit illius
    patiicebeatitudo, cujus
    parlicipes
    esse meruerunt
    aspiciunt,
    et liattcdebita
    laudalioneindivinavisioueconceiebraiil.
    Vir
    ejus
    ei laudabit eam. Laudabit eam et vir
    451 SMARAGDIABBATIS 432
    ipsiuscum-bona,quaeipse
    in
    praesenti
    saeculo
    donat,
    A
    in futuro
    remunerabit,
    dicensin
    judicio
    :
    Venite,
    be-
    nedicli
    patrismei, vercipileregnum,quod
    vobis
    prm-
    paralum
    est ab
    origine
    mundi :
    quia
    esurivi et de-
    distismihi
    manducare,
    elc.
    (Matth. xv). Ipsequidem
    priniitisedormientium,
    resurrexit a
    mortuis,
    sed in
    die
    judicii
    manifestius
    omnibus, quos
    sualaude di-
    gnosjudicaverit, quantasitejusdenisuse
    resurrectio-
    uis
    gloria
    demonstrabit.
    Quibus
    autem verbis eam
    laudet
    consequenter
    ostenditur.
    Multw
    filiwcongregaveruntdivitias,
    lu
    supergressa
    esuniversas.MultasfiliasEcclesiasdicithaereticorum
    et malorumturbas
    Catholicorum,quae
    filiae
    dicuntur,
    vel
    Chrisli,
    vel
    Ecclesise,quia
    etiam
    ipsse
    suntdomi-
    nicis renatse
    sacramentis,
    etad
    adoptionemfiliorum,
    quam
    noncustodire
    perceperunt.
    Undeet J oamses
    ^
    ait : De nobis
    exierunt,
    sed non erant ex nobis
    (I
    J oan.
    n),; qusecongregaverunt divitias, videlicet
    bonorum
    operum, orationes, jejunia,
    eleemosynas,
    afflictionem,
    et castimoniam
    carnis, continentiam
    linguse,
    meditationem
    scripturarum,
    elc.
    Hujusmodi
    quse
    versesunt divilise,
    spiritus
    ubi
    pura
    menlissin-
    ceritate
    geruntur.
    Ubi autemsinefide
    quccper
    di-
    lectionem
    operalur fiunt,
    nihil
    agentibusprosunt.
    Sed
    et illsefilisefruslra
    congregaruntdivitias,
    de
    quibus
    Dominusait: Multi dicent mihi illa die :
    Domine,
    Domine,
    nonneinnominetuo
    prophetavimus
    et intuo
    nominedwmonia
    ejecimus,
    et intuo notnine
    virtutes
    multas
    fecimus,
    et lunc
    confileborillis, quianunquam
    novivos. Sedomnesistiusmodi filias Ecclesia
    catho-
    lica
    supergreditur, quse
    fidecastaet
    opereperfecta
    ^
    redemptoris
    sui
    vestigia
    sectatur.
    Fallax est.
    gratia,
    etc. Fallax est
    gratia laudis,
    quam
    abhomine
    accepit.
    Vana
    piilchriiudocastitatis
    vel
    operationisbonse,quam
    omnibusostendat anima
    quce
    limorecaret divino.
    Mulier timensDeum
    ipsa
    laudabilur. Iila
    anima,
    cujus
    conscientiasincera
    est,
    veraest ctlaude
    digna,
    quia
    timoremDei inomnibusservat. Timor est enim
    principium
    cunctarum
    custosque virtutum,
    Scri-
    ptura
    dicente: Titnor Domini
    principiumsapientiai
    (Prov. i).
    Et iterum:
    Qui
    timetDeumnihil
    negligit
    (Eecle. vn);
    hincest
    enim, quod
    ideobeatusJ obet
    in
    prosperitate
    virtutibus
    incomparabilitcrfloruit,
    et
    inadversitatibus
    insuperabilis
    hosti
    permansit. Quia
    ,.
    veraciter dicere
    potuit, semper
    enim
    quasi
    tutnentes
    super
    me
    fluctus
    limui Deumet
    pondusejusferre
    non
    polui (J ob. nt).
    Fallax est
    ergo
    simulalorum
    gratia,
    vanus decor
    operis
    stultorum. Ecclesiaautem
    quse
    in limore incolatus sui
    temporeconservatur,
    quo-
    niamardentesvirtutum
    lampadas
    venienti ad
    judi-
    ciumsuo
    sponsoofferet,
    jureaDeolaudata,januam
    cumeo
    regni
    ccelestisintrabit.
    Qualiter
    autemeam
    laudet,
    terminali versudocetur.
    Dateei de
    frticlu
    manuum
    suarum,
    etlaudenl eam
    in
    portisoperaejus.
    Haecsunt enimverbaviri
    ilUus,
    de
    quo
    dictumest : Vir
    ejus
    laudabit
    eam,
    id
    est,
    Dominiet Salvatoris
    no&tri,qui augclis
    inflne
    prse-
    ccpturus est,
    ut
    Ecclesiamposthujus
    vitce
    certamen,
    Apost'triturationem,afflictionemterrestrium,
    adccele-
    slis
    regni gaudiaintroducant,
    acvilceimmortalissibi
    sociam
    aggregent,juxta
    illud
    Evangelicum
    : Triticum
    autem
    congregate
    in horreum meum
    (Matth. xm).
    Date, inquit,
    ei de
    fruclu
    manuum
    suarum,quia
    fru-
    ctum
    spiritus
    ferre curavit
    charitatem, gaudium,
    pacem, benignitatem, bonitatem, modesliam,
    conli-
    nenliam, fldem,palieiitiani.
    Pro hocilli debitamre-
    pendite
    mercedem.Et laudenteamin
    portis,
    hoc
    est,
    in
    judicio,
    sivein
    ingressupatriae
    coelestisnonhomi-
    numfavores
    supervacui,
    sed
    opera ipsa qusefeeit,
    examinante, probante,
    hanc
    remuneranle,
    illo
    cujus
    haecdonante
    graliaperfecit,
    a
    quo
    ut laudari merea-
    mur infuturoconcedat
    ipsepropitius
    nos eum
    dignis
    in
    prsesenti
    vitacollaudareservitiis. Amen.
    B EVANGELIUM
    MATTH^SI,
    CAP.XII.

    Loquenle
    eoadturbas. Eccemater
    ejus
    et ffa-
    <tres stabant foris
    quserentesloqui
    ei : Dixii au-
    <temei
    quidam
    : Eccemater tua et fratres tui fo-
    <ris stant
    qucerentes
    te. Et
    ipserespondsns
    dicentj
    <sibi ait:
    Quae
    est mater
    mea,
    et
    qui
    sunt fratres
    <mei. Et extendensmanumin
    discipulos
    suosdixit:
    <Ecce mater mea et fratres mei :
    quicunque
    fe-

    cerit voluntatem
    patris mei, qui
    in ccelis
    est,

    ipse
    meus
    frater,
    soror et mater est. >
    Loquente
    J esuad
    turbas,
    et eccemater
    ejus
    ei
    fra-
    tresstabant
    forisquwrentesloqui
    ei.
    (ExHieron.)
    Oc-
    cupatus
    erat Dominusin
    operesermonis,
    in doctrina
    populorum,
    in oflicio
    praedicandi.(Ex Beda.)
    Sane
    quod
    Dominusad matrem
    fratresque rogatus
    ab
    C offlcioverbi disshnulatur
    egredi,
    non maternsere-
    futat
    obsequiapietatis, cujus prseceptum
    est : Ho-
    nora
    patrem
    tuumetmatretn
    (Exod. xx),
    sed
    pater-r
    nis se
    mysteriis amplius, quam
    maternis debere
    monstrat
    affeetibus,
    idemnobis
    exemplo,quod
    verbo
    commendanscumait:
    Qui
    amat
    patrem
    autmatrem
    ptusquamme,
    nonest me
    dignus(Mattli. x). Myslice
    autem
    mater,
    et fratres J esu
    synagoga
    ex
    cujus
    carne]
    est editus et
    populus J udseorum, qui
    sal-
    vatore intus docente venientes intrare
    nequeunt.
    Cujusspiritaliter intelligere
    dicta
    negligunt, prseoc-
    cupans
    enim
    ejusingreditur domum, quia
    differente
    J udcea
    gentilitas
    confluxit ad
    Christum, atgue
    in
    seterna vitce
    mysteria quanto
    fide
    vicinior,
    tanto
    mente
    capaciorhausit, juxtaquod
    Psalmusait: Ac-
    cediteadeumetiltuminaniini
    (Psai. X-XXHI).
    Dixit autemei
    quidam. (Ex Hieron.)
    Videturmihi
    iste
    qui nuntiat,
    non iortuitu
    et.
    simpliciter
    nun-
    tiare,
    sed insidias
    tendere,
    utrum
    spirituali operi
    camemet
    sanguinemprseferat.
    Undeet Dominus
    non
    quo
    niatrem
    negaret
    et fratres exirecontem-
    psit,
    sed
    quo responderetinsidianti,
    extendensma-
    numin
    discipulos
    ait: Eccematermeaet
    fratresmei,
    isti sunt mater
    mea, qui
    me
    quotidie
    ineredentium
    animis
    generant,
    isti sunt fratres
    mei, qui
    faciunt
    operapalris
    mei. .
    "
    .
    Et eccemater
    tua,
    et
    fratres
    tui
    foris
    stanl
    qum-
    renteste.
    Apostoloscognationiprselulit,
    ut et nos
    in
    coinparatiouedilectioniscarni
    spiritumprsefera-
    m
    COLIiECTIONESIN EPISTOLAS
    ET EVANGELIA. 454
    mus. Fratres consobrinos
    salvatoris sororis Marice1
    liberos intelligimus
    materterse Domini, quse
    esse
    dicatur mater
    J acobi minoris, ef-J oseph,
    et
    J udse,
    quos
    inalio Evangelii
    loco fratres Domini
    legimus
    appellatos.
    (Ex
    Beda.)
    Foris enim stantes volunt Dominum
    videre
    cognati ipsius,
    cumJ udcei
    spiritualem
    in
    lege
    non
    quserentes
    intellectum,
    sesead custcdiamlitterce
    fcris flxerunt,
    et
    quasi
    Christum
    pctius
    ad camalia
    docenda
    cogunt
    exire, quam
    sead discenda
    spiritua-
    liaconsentiunt
    ingredi.
    At
    ipse respondens
    dicenti sibi ait;
    Quw
    est ma-
    ter
    mea,et qui
    sunl,
    etc.
    (Ex Greg.)
    Cumis
    qui
    vo-
    luntatem Dei fecerit soror et frater Domini
    dicitur,
    propter utrumque
    sexum, qui
    ad fldem
    colligitur,
    liiirumnonest. Mirandumverovalde
    est, quomodo
    '
    etiammater Domini
    dicatur,
    fidelesetenim
    discipu-
    los fratres vocare
    dignalus est,
    dicens : Iteet nun-
    tiale
    fratribus
    meh.
    Qui ergo
    frater Domini fieri ad
    fidemveniendo
    potuerit, quaerendum
    est eliam
    quo-
    modomater esse
    possit.
    Sedseiendum
    est, quia qui
    J esu frater et soror esse
    credendo,
    mater efficitur
    prsedicando, quasi
    enim
    parit
    Dominum, quem
    cordi
    audientis
    infuderit,
    et mater
    ejusefficitur,
    si
    per ejus
    vocemamor Domini in
    proximi
    mente
    generatur.
    HEBDOMADAXII POST PENTECOST.
    LECTIO EPISTOL/E BEATI PAULI APOSTOLI AD
    COMNTHIOS,
    I,
    CAP.XV.
    Notumvobisfacio
    Evangelium, quodprcedicavi
    <
    vobis, quod
    et
    accepistis,
    in
    quo
    et
    stalis, per quod
    et salvamini.
    Qua
    ralione
    praedicaverimvobis,
    si

    tenetis,
    nisi frustra credidistis. Tradidi enimvobis
    <in
    primis, quod
    et
    accepi, quoniam
    Chrislus mor-
    <tuus est
    pro peccatis
    nostris secundum
    Scripturas,
    et
    quia sepultusest,
    et
    quia
    resurrexit tertia die
    secundum
    Scripturas,
    et
    quia
    visus est
    Cephse
    et
    e
    post
    hoecundecim. Deinde visus est
    plusquam

    quingentis
    frairibus
    simul,
    ex
    quibus
    multi ma-
    <nent
    usque adhuc, quidam
    autem dormierunt.
    Deinde visus est
    J acobo,
    deinde
    Apostolis
    omni-
    <bus. Novissimeautem
    omnium,
    tanquam
    abortivo
    <visus est et mibi.
    Ego
    enimsumminimus
    Aposlo-
    <
    lorum, qui
    non sum
    dignus
    vocari
    Apostolus, qtto-
    niam
    persecutus
    sumEcclesiamDei. Gralia autem
    <Dei sumid
    quodsum,
    et
    gratia ejus
    in me
    vacua
    <nonfuit. i>
    I
    Notumenimvobh
    facio
    Evangelium,
    etc.
    (Ex
    Pri-
    '
    mas.)
    Hic
    prsetermisso
    ordine
    praedicandi,
    ad doctri-
    namse conJ ulit
    resurreclionis,
    eo
    quod
    nonnulli Co-
    rinthiorumde
    resurrectione dubitarent.
    Quodet
    accephtis.
    Id
    est, quodaccepturahabuistis,
    et haec
    dicit,
    ne iUihocnoncredidisse
    viderentur.
    In
    quo
    etstath. ld
    est,
    inbonis
    operibus perseve-
    rantes,
    incujusdoctrina adccelestia
    esliserecti.
    Per
    quod
    et salvamini.Id
    est, per cujus
    doctrinam
    salutem
    speratis
    animarumet a diversis infirmitati-
    bus
    corporum, quia
    sine fide
    resurrectionis
    perit
    Wniriitjddd
    spes
    salutfai
    A Quaralioneprwdicaverim
    vobis.Acsi
    diceret,
    tota
    ratio
    prsedicationis
    noslrse hsec
    est,
    ut resurrectic-
    nem
    credatis,
    hoc
    est, prsemium
    omnium
    qui
    Chri-
    stumcrediderunt.
    Alioquin superfluus
    est omnis la-
    bor
    jejuniorum
    et omnium tribulalionum
    quas
    in
    hac vita
    pro
    Christo
    patimini.
    Si
    tenetis,
    nisi
    frustra
    credidhlh. Id
    est,
    nisi obliti
    estis,
    vel certe si fidei vestrce vel laboris
    prsemium
    resurgendo
    non
    speratis,
    vane creditis.
    Tradidi ettimvobh in
    primis.
    Id
    est,
    ex
    quo
    vobis
    in
    primordio praedicavi,
    tradidi
    mysteiium
    resur-
    rectionis, quod
    fidei nostrseconslat
    esse,
    vel
    primum.
    Quod
    et
    accepi. Accipere
    se
    dixit,
    sivea
    lege,
    sive
    a
    senioribus,
    siveab
    ipso
    Domino
    per
    revelationem.
    Quoniam
    Christusmorluus est
    pro peccath
    nostrh
    B
    secundutn
    scripturas.
    Ut
    majore possit
    beatus
    Apo-
    stolus auctoritate
    firmare, quod prsedicabat,
    hunc
    esse Christum salvatorem
    mundi,
    dicit :
    Quem
    Moyses
    et
    prophetmannunliaverunt,
    ideo el secun-
    dum
    scripturas prccdictum
    esse eum
    commemorat,
    ut
    illud,
    Sicut ovisad occisionem
    ducitur,
    et
    quasi
    agiius
    coramtondente se
    obmutescit,
    et illud: Tra-
    ditus
    est, propter iniquitates nostras,
    et livore
    ejtts
    sa-
    nati sutnus
    (Isa. LIII),
    et multa alia in divinis de
    passione ejus
    invenies
    scripluris.
    Et
    quiasepultus
    est. Ut illudIsaiae: Et dabit im-
    pios pro sepultura
    et divites
    pro
    morte sua.' Item
    ipse
    :
    Sepultura ejus
    sublafa est demedio
    Et
    quia
    resurrexil tertia diesecundum
    scripturas.
    Habes in
    Osea, Vivificabit
    nos
    post
    duos
    dies,
    in die
    tertia suscilabit
    nos,
    et vivemusin
    conspectuejus
    (Osece,vi).
    Et
    quia
    visusest
    Cephm.
    ld est
    Petro, Cephas
    enim
    Syrum
    nomen
    est;
    apparuit Petro,
    sicut in
    Evange-
    lio
    scriptum est, quia apparuit
    Simoni.
    Et
    post
    hmcundecim.
    Quando
    adeos
    januis
    clausis
    intravit,
    hoc
    intelligendum, quia
    in
    Evangelio
    non
    oinnes
    scriptae
    sunt
    visiones,
    scd tantum
    quse
    ad
    audientiumsufficerent fldem.
    Deindevisusest
    plusquatnquingenth fratribus
    si-
    mul,'ex
    quibus,
    etc. Ut
    enimmajor
    fides haberelur
    multitudinem testium
    inlerposuit,
    ex
    quibus
    multi
    vivere dicuntur
    qui possint interrogali
    dicere
    quce
    viderunt,
    multi vero
    jam
    dormiredicuntur inmorte.
    jj
    Deinde vhus est J acobo. J acobo
    Alphoci
    seorsum
    apparuit;
    ferunt enim
    quodipse
    J acob
    Alphsei
    testa-
    tbsest in coena
    Domini,
    dicens : Non se
    comessu-
    rum
    panem, usque
    dumvideretChrhtum
    resurgentem
    a morluis.
    Deinde
    apostolis
    omnibus.Multi hic
    apostolos
    illos
    oranes
    septuaginta, quos
    Dominus misit binos ad
    prsedicandum, intelligi
    volunt.
    Novissimeautem
    omnium,
    etc. Visusest illi in
    via,
    quando
    lux circumfulsit
    eum,
    sive in
    templo
    hsec
    ideo
    dicit,
    ne
    putarent
    eumaudita
    potius quam
    visa
    narrare; tanquam
    abortivo
    dicit, quia
    est
    Synagogae
    mortuus et natus Ecclesiae
    tanquam aborlivo,
    de
    cujus
    vitafuerat
    desperatum,
    nisi
    per gratiam
    Do-
    niitii Violenter fuisset attraclus
    (/
    Cor.
    xv).
    Attra-
    455
    SMARAGDIABBATIS
    m
    clus autem
    prsedicationibus
    noncatenis. Et
    pro
    stu-1
    pore
    novitatis in vitiis
    qui
    erat,
    in
    legis
    eruditione
    perfectus.
    Sive ideo
    abortivus, quia
    mater
    synagoga
    eummale
    conceptumimperfectumquepeperit.
    Ego
    eniinsumminimus
    appslolorum.
    Hsecenimde
    se
    propter
    humilitatem
    dicit,
    cceterumerat roinirous
    tempoi-e
    non labpre, Nam aljbi ait: ^/5 omnibus
    laboravi.
    Quia
    nonsum
    dignus
    VQcqri
    aposlolus,
    etc,
    Quarp
    nonsit
    dignusipseexpopens
    ait:
    Qtioniampersecu-
    tus sum
    Ecclesiatji Dti, Qpcetnosexemplosuo,
    etiam
    si ad
    pi'cesensprofitiajiius
    deflei'e
    prseterita,
    melius
    est enimdimissa
    repordari peccata, quaro
    oblivisci
    commisga.
    Scripturoesteiiim
    :
    Fili, peccasti,
    nc
    adji-
    cias
    iterupi, sedetde
    prmleiilh (iepreggre(Eccli.xxi).
    Gralig
    autemDei sutnid
    quod
    sum,
    et
    grglia ejus
    1
    intne vacua non
    fuit.
    Quia gralia qua redempti
    su-
    mus, laborem, conatum, niejilum noii
    qusesivil.
    Quotidiana
    autem
    gfafiapos|,baplisniumquolidianuni
    servitium
    labprisexspeclaf.
    EVANGELIUM
    LUCJ E
    , CAP,XVIII,
    <Duo
    J joroinesascenclprunt
    in
    templiijTi,
    ut
    ora-

    rent,
    unus Pharisaeus et alter publicaniis.
    Phari-

    sceusstans hsec
    apud
    ~~
    orabat:
    Peus, gralias agp
    f
    tibi, quia
    npn
    sum, sipqt
    cceteri
    J ipijiinuro, raplp-

    res, jnjusti, adulteri, veiut etiani


    hic
    pujjlicaiius,
    jejuno
    bis in
    sabbajo,
    decimas
    do omniurn
    quse
    <
    possideo.
    Et
    pubUcanqsa
    longestaus, nolebat
    neG
    <
    oculps
    ad coeliim
    leyare,
    sed
    perpuliebat pectus
    <
    suum?diceiis
    :
    Deus,
    propjlius
    eslpnjihi
    peccatori.
    <
    Amendjco
    vobis, descendit
    hic
    jjustificatus
    indo-
    '
    <mumsuamab illo.
    Quia
    oranis
    qui
    se
    exal|.al, jiu-
    <
    niiliabitur,
    et
    qui
    se
    bumiliat,
    exallabitur. J
    Duo hoininesascenderunt f
    n
    templum,
    \it
    orarenl,
    unus Pharhwus et
    glter Pubiicaniis.
    (ExBeda.)
    Ptt-
    blicanus humiliier
    orans,
    acj
    illa
    prcefatseviduce, ljoc
    esl,
    Ecclesicemembra
    pertinet,
    de
    qmbus supra
    di-
    citur : Deus autemnon fatiet vindictam electorum
    suorumclamantiumad se.
    Pharisceus
    autemmerita
    jaclans
    ad eade
    quibus
    lerribilis inconclusionesen-
    teulia subditur,
    Vmtmiamen
    fifius
    liominis
    veniens,
    putas
    inveniet fldemin lerra ?
    Pharhmus stans hcec
    apud
    se
    orabat:
    Deus, gralias
    ago
    itbi
    quia,
    etc.
    Quatuor
    sunt
    species, quibus
    om-
    nis lumor
    arrogantium
    demonstralur. Cumbonum
    aut a
    semetipsis
    habere
    sestimant,
    aut si sibi datum
    desuper credunt, pro
    suis se hoc
    accepisse
    meritis
    putanl,
    aut certe cum
    jaclant
    se
    habere,
    quod
    non
    habent,
    aut
    despectis
    caeteris
    singulariter
    videri
    ap-
    petunl
    habere
    quod habent, qua
    Pharisseus istcc
    jactanticepeste
    laborasse
    deprehettdiiur, qui
    idcirco
    de
    teniplo absquejuslificatione descendit, qtiia bp-
    norum
    operum
    merita sibi
    quasi singulariter
    tri-
    buens,
    oranti
    publicano
    se
    prcetulit.
    J ejuno
    bisin
    sabbalo,
    decimasdoomnium
    quwpos-
    sideo.
    Ezechiel propbeta
    de
    ostensissibi cceli aninia-
    libus scribit : Et totum
    corpus,
    plenum
    oculis in
    circuilu
    ipsarum(Ezech. i), qualuor cprppraquippe
    animalium
    quatuer,
    idcircc
    plena
    oculis
    describun-
    A
    tur, quia
    sanctorumacttoahonmi
    parte
    circumspecta:
    est bonadesiderabiliter
    providens,
    malasolerter ca-
    yens.
    Sednos
    sccpe
    dumaliis
    rebus
    inteiidimus,
    flt ut
    alia
    negligamus,
    et ubi
    negligimus,
    ibi
    procul
    flubio
    oculumnonhabemus. NameccePharisceus
    ad exhj-
    bendam
    abslinentiam,
    ad
    impendendam
    misericor-
    diam,
    et referendas Deo
    gratias
    oculum
    babuerat,
    sed ad humilitatis custodiam non
    hahebat,
    et
    quid
    prodest, quod
    conlra hostium insidias
    pene
    totaci-
    vitas caute
    custoditur,
    si unumforamen
    apertum
    re^.
    linquilur
    unde ab hostibus
    intretur-
    Et
    publicanus
    a
    longestans, nolebgt
    nec
    gculos
    ad,
    etc.
    Quantamveaicefiduciaro
    djgiiepaenitentir
    bus
    prcebet, quod publicanus, qtii realjini suoe,
    ne^
    quiticeperfecte cognoyit, flevil, confepsusgst, -~,~\
    B
    injustus
    ad
    templumvenit, justificatus
    a
    templp
    re^
    diit!
    Typiceautem
    Pharisccus
    J udccoruniest
    populp,
    qui
    ex
    justiflcationibus Iegis
    exlollit merita
    sua;
    publicanus
    vero
    geniilis est,
    qui longe
    a
    pe.P
    ppsj-
    tus, conftletur
    peccata sua, qupruni iijijjg supgrr
    biendorecessit
    biiijiilialus, alter J amentanclo,apprpT
    pinquare
    jrieruit px^iltatus.
    Quia
    omnh
    qui
    se
    exgltgf Imrniliabitur,
    et
    qu%
    se
    humiliat
    exallgbitur.
    Et
    dp
    utroque pppulppj^sefalp
    et
    de
    cmni
    superbp,
    yel Ijumili
    rectepptestinlelligi;
    sicut ct
    illud, quod
    alibi
    legimus
    : Anteruinatnexal-
    '
    latur
    cer,
    et ante
    gloriam
    humiliatur
    (Prov. ~xvi),
    qtiapropter
    ef dpverbjs eJ ati Pharisaei, quibus
    hii,-
    miliari
    meruit, possumus
    ex diverso formamhu-
    miMlatis, qu%subliraeniur, assuniere,
    m
    sieut ille
    ^*
    cpnsidercjtis, etpejpi'um vitiis, et
    suis
    virtulibus est
    elevatusad
    ruinam,
    ita
    nps
    nonpostra solitm
    pigri-
    tia,
    sed
    ~t nieliprumvirtufibus
    iiispectjs,
    humilicv
    mur ad
    gloriam, quaterms unpsquisque nostnjhi
    hsec
    apud
    se
    sppplex
    ac
    gubttjissus pbsecret: Deus
    '
    pmnipotens,misej'ere sjipplici tuo, quia
    npnsumsic-
    ftt, ijippjneri ~~ry\ tpj copteiiiptu
    sceculjsubUnie.s,
    t
    justitiffi merito glorjosi,
    castitatis Iaude
    attgeljci,
    i
    veluf etiammultj illprumqui posf flagitiapubljpapoe-
    niteiido tibi meimeruiitcsse
    clevoli,quieliam siqujd
    >
    bpni {uagratia largiente
    fecero.
    qtjpfinehsecfaQiam)
    quaye
    a te
    distpiclipne peiiseiur ignoro,
    !
    IN NATALI SANCTI LAURENTIl.
    (
    LECTIOEPIST,
    PAULI
    ApOSTPLI
    AD
    CORINTH.
    ^
    B-
    SECUNDJ 3,
    CAP.IX.
    5

    Qui parce
    seminat
    parce
    et metet. Et
    qui
    semi-
    *
    <nat
    inbenediefionibus
    debenedictionibusetmetet.
    "
    <
    Unusquisque prout
    destinavil incordesuo
    ,
    non
    !

    exlrisljtia aut exnecessitate. Hilaremenimdato-
    > rem
    diligit
    Deus, potens
    autemest Deus omnem

    gratiam
    abundarp fac.ereiji
    yobis,
    ut inomnibjis

    semper
    oinneiii
    sujTipientiamhabenles,
    abundelis
    t inomne
    opus bonmn, 'A^
    scriptum
    est:
    Disper-

    sit,
    dedit
    pauperibus, justitia ejusmaijel
    inscecu-

    lum sseculi.
    Quiautem
    adjiiiiiislrat sismeiisemi-
    i
    nanti,
    et
    pajiejp
    a4 nianducanjiuro
    pr.aesj.abil.
    El
    e
    liiultiplicabitse.mepvestrujn,etaugeljitincremenla
    <
    frugumjustitise
    vestrse.
    437
    COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 458
    Quiparce seminatparee
    etmetet.
    (ExPrimas.)
    Id.
    est, qui parum
    tribuit
    egenti, parum accipiet
    mer-
    cedis,
    secundummisericordise
    operaunusquisque
    et
    preemiarecipiet
    seterna.
    Et
    qui
    seminat inbenedictionibusdebenedictioni-
    buset tttelet.
    Qualis
    fuerit
    devotio,
    talis eritetremu-
    neratio, qui grato
    animo et
    sufficicnter,
    aut rerum
    temporaliumeleemosynam,
    aut
    pfcedicationis
    indi-
    genti
    ministraverit verba,
    sufficientet' et
    large
    aDo-
    mino
    accipiet prsemia.
    Avartis enimmercedem ex
    eo
    quod
    invitus
    declerit,
    non
    habebit,
    benedictio
    enimet dantis
    ceterna, accipientis prcesens
    efficitur
    eleemosyna.
    Unusquisqueprout
    destinavitin corde
    suo,
    nonex
    tristitiu aut ex necessitate. Id
    est, quantijm
    statuit

    vel
    elegit pauperibus
    dare
    ,
    noncoactus sedvolun-
    tarius. Tobias enim (ilio suo ait : Si
    plurimum
    tibi
    est
    , plurimutn
    tribue,
    si
    exiguum, exigua indigen-
    tibus communica
    (Tob: iv).
    Hilaremenimdatorem
    diligit
    Deus. Salomonenim
    dicit: In otnni dato hilarem
    fac
    vullumtuutn.
    (Eccli.
    xxxv).
    Namet in divinarum
    Scripluraruni
    sermone,
    Dominusvult hilaremsuumdatorem.
    PotestaulemDeusomnem
    gratiam
    abiindare
    facere
    in vobis. Netimeant
    inopiameleemosyiiarii,
    ideo in
    opere
    misericordiceDei, prceponitpotentiam.
    Omnem
    gratiam
    dicit sive
    copiamfrugum, fructusque pro-
    venlum,
    sive sensus
    abundantiam, sapienliseque
    intellectum.
    Ut inomnibus
    sempersufficientiam
    habentes.Ac si
    diceret,
    omnemsufficientiamtam
    spiritualiumquam
    etiamcarnaliumdabit vobis
    Dorainus,
    ut omne
    opus
    bonum
    ,
    sive devotionis
    in misericordia
    ,
    siveeru-
    ditionis in
    doctrina, implere possitis
    mente libera.
    Dhpersit
    dedit
    pauperibiis, juslitia ejus
    manet in
    smculum swculi. Id
    est, divisit,
    dedit
    pluribus,
    ideonon
    uui,
    sed
    pluribus, quia majus
    est oratio
    roultorum
    quam
    unius. Derebus enim
    tempofali-
    bus,
    si bene
    dispensentur,
    OBterna
    justilia comparatur.
    Qui
    autetnddminhtrat semen
    seminanti,
    ei
    panehi
    ad
    manducandum,
    etc. Hocenim deverbi semirie
    dictum in sancto
    intelligimus Evangelio ,
    ubi Do-
    minijs
    exponeus discipulis parabolam
    seminis ait:
    Setnenest verbutnDei
    (Matlh. xu).
    Acsi
    prcedicalo-
    ribus
    Apostolus
    dicei'et : Deus
    qui
    vobis-dedit offi-
    cium
    docendi,
    eseam nOnsubtrahit
    corporis.
    Sive
    qui
    vobis
    dispensando
    tribuit
    facultatem,
    vosminime
    patietur
    esurire.
    Et
    multiplicavit
    semenvestrum. Id
    est,
    rerumvo-
    bis
    augmentum faciet,
    vel sermonum: Daieetdabi-
    tur
    vobis,
    dicit
    Dominus,qui
    enim
    pro
    Deo
    siveprcc-
    dicaiionisverbum,sive
    misericordisedederit alimen-
    tum,
    el hic et in futuro
    accipiet
    illud
    multiplicatum.
    Et
    augebil
    incrementa
    frugumjustitiw
    vestrw. In-
    crementtim
    fruguni justiticedicit,
    sivefacultates re-
    rum,
    sive doetrinam
    sermonum,
    de
    fructu
    enitn
    labiorum
    suorum,
    ait
    Salomon,
    satiabitur
    sapiens.
    EVANGELIUM
    J OANNIS,
    CAP.XII.

    Ainenamen dicovobis
    :
    Nisi
    granum
    frumenti
    A cadens interram morluum
    fuerit,
    ipsum
    soluni
    , manet. Si autemmortuum
    fueiit,
    multumfructum
    affert.
    Qui
    amat animam suam
    perdet eam,
    et

    qui
    odit animamsuam jn hoc
    mundo,
    in vitam

    ceternamcustodit eam. Si
    quis
    mihi ministrat me

    sequatur,
    etubi sum
    ego,
    ibiet minister meuserit.
    ,
    Siquismihi ministraverit,
    honorificabiteumPater

    meus, qui
    incoelisest. J
    Amenamen dico vobis: Nhi
    granum frumenti
    cadensinterram mortuum
    fuerit, ipsutn
    solumma-
    nel. Si autemmorluum
    fuerit,
    mullum
    fructum af-
    fert.
    Seautemdicebat
    ipsum
    esse mortificandum
    et
    muliiplicandum.
    Mortificandum in infidelitate
    J udceorum, multiplicandum
    fide omnium
    popu-
    lorum.
    "
    Qui
    amat animamsuam
    perdet
    eam.
    Quod
    duobus
    ,modis
    intelligi potest, qui
    aroat
    perdet,
    id
    est,
    si
    .amas
    perdes,
    si
    cupis
    Vilamtenerein
    Christo,
    noli
    timcremori
    pro
    Christo. Itemalio
    modP, qui
    amat
    ..animamsumn
    perdet
    eam: noli ataare in hac
    vila,
    ne
    perdas
    inceternavita.
    Et
    qui
    odit animamsuamin hoc
    mundo,
    invita
    mternacusloditeam.
    Ergo quod supra
    dictiim
    est,
    qui
    amat
    subintelligitur
    in hoc
    mundo, ipse
    itaque
    perdet. Qui
    autemodit
    utiquein
    hoc
    mundo;
    in vi-
    ta seleimacustodit eam.
    Magfta
    et mira sententia !
    quemadmoiluro
    hominis in animam suam amor ut
    pereat,
    odiumne
    pereat?SiroaIe amaveris,
    tunc odi-
    sti,
    si bene
    oderis,
    tunc amasti. Felices
    qui
    ode-
    runt custpdiendo
    ,
    ne
    perdant
    hic aniantlo. Hic ani-
    "
    maenominevita
    prcesensdesignatur ,
    vel etiam hu-
    jus
    vitsedeleetatio
    , qiiosperdenda est,
    ut feiiciler
    inveniasvoluntatemtuam in
    regnoDei, quam
    for-
    tiler vicisti in hoc sccculo. Nam sancti
    martyres
    odiohabuercinthanc
    prccsentem
    vitam
    pro
    Christi no-
    mine,
    dum
    magis
    voluerunt hanc
    prsesentem
    vilam
    perdere, quara
    Christiim
    negare.
    Si
    quis
    milii
    minhtrat,
    tne
    sequatur. Quid
    est me
    sequatur,
    nisi ine imitetur? Ministrant
    ergo
    J esu
    Christo, qui
    non sua
    quserunt,
    sed
    quse
    J esu Chri-
    sti,
    hoc enim
    est,
    me
    sequatur.
    Vias ambulet meas
    uon suas
    ,
    sicut alibi
    scriptum
    est:
    Qui
    sedicit in
    Christo
    tnanere,
    debet sicut ille ambulavit et
    ipse
    ambulare
    (I
    J oan.
    n).
    Etiam si
    porrigit
    esurienti
    ^
    panem,
    demisericordia facere debet,
    non de
    ja-
    ctantia,
    non aliud
    qucerere qualn opus boimm,
    nesciente sinistra
    quid
    faciat dexlera
    (Matth. vi),
    id
    est,
    ut alienaretur intentio
    cupiditatis
    ad
    opera
    .charitalis.
    Et ubi
    ego
    sum,
    illicet minhter meuserit. Merces
    est amoris et
    pretium operis ,
    ei
    qui
    ministrat
    Christo,
    esse cum Ghrjsto ,
    et
    qupro
    fructum,
    quam
    mercedem, quod praeniiuni
    iUi
    promittat,
    audiamus.
    Siquis
    tnihi minhtraverit, hgnorificabit eumpa-
    ter
    meus, qui
    est in cwtis.
    Quqhonorp,
    nisi ut sit
    cuni filio
    ejus? quod
    enim
    superius
    ait: Ubi
    egosum,
    illicet minister
    tneus
    erit,
    hoc
    intelligitur exposuisse
    cum
    dicit,
    Horioiificabit
    eum
    pater
    meus.
    Nunquam
    459
    SMARAGDIABBATIS , 0
    majorem
    honorem
    acciperepoterit adoplatus, quam,
    ut sit ubi est
    unicus,
    non
    sequalis
    factus
    divinitali,
    sedconsocius seternilati.
    HEBDOMADAXIII POST PENTECOSTEN.
    LECTIOBEATIPAULI APOSTOLI ADCORINTH.
    II,
    CAP.III.
    Fiduciamtalemhabemus
    per
    Christumad
    Deum,
    <non
    quodsufficientes(simus
    cogitare aliquida
    no-

    b.is, quasi
    ex
    uobis,
    sedsufficientianoslra ex Deo
    <est.
    Qui
    et idoneos nos fecit ministros Novi Te-

    stamenti,
    non littera sed
    spiritu.
    Littera enimoc-
    <
    cidit,
    spiritus
    autemvivificat.
    Quod
    si ministratio

    mortis litteris deformatain


    lapidibus
    fuit
    ingloria,
    ita ut non
    possent
    filii Israel intendere in faciem

    Mosi,
    propter gloriam
    vultus
    ejtisquseevacuatur,

    quomodo
    non
    magis
    ministratio
    spiritus
    erit in
    J
    <
    gloria?
    Namsi minislratio damnationis
    gloriaest,
    <
    multo
    magis
    abundat ministerium
    justiticc
    in

    gloria.

    Fiduciam talemhabemus
    per
    Chrhtum ad Deum.
    Ac si diceret illa fiducia
    inexpugnabilis est, quae
    nonex
    nobis,
    sed ex Christo
    est, qua
    nos
    per
    fidem
    nostram
    gratiamagis quamEpistola
    humana com-
    mendat.
    Non
    quodsufficientes
    simus
    cogitarealiquida
    nobis.
    ld
    est,
    nihil nostra
    sapientia
    vel virtute in
    causa
    vestrcesalutis
    operamur.
    Vult enim ostendere nihil
    se suosensu ac
    possibilitate
    in
    salvandisgentibusvel
    cogitare
    vel
    facere,
    cum
    utiquepauci homines,hu-
    niiles, imperiti,
    et
    penerustici,
    sineDei
    gratia
    nun-
    quam
    universum mundumsalvare
    potuissent.
    Ideo
    (
    iiulemlioc
    prcemisit, quia
    diclurus
    erat,
    tanto
    majus
    se ministerium
    suscepisse, quamMosen,quanto
    ma-
    jus
    est NovumTestamentum a
    lege, quse
    abscondi-
    tuminseChristum
    mysteriis
    adumbrata retinebat.
    Nou
    quodaliquid
    sibi
    arrogel,
    sedut
    per
    dectrinam
    suam, quse
    inChristo
    est,
    faciliuseos afalsis
    apostp-
    lis revpcet.
    Qui
    idoneos nos
    fecit
    minhtros Novi Testamenli.
    Id
    est,
    ad
    implendumapestolatus
    oflicium.
    Non
    littera,
    sed
    spiritu.
    Id
    est,
    noncarnalis
    legis,
    sed
    spiritualium praeceptorum.
    Lilteta enimoccidit.
    (Ex August.)
    Ubi
    est, mors,
    conteiitio
    tua,
    ubi est aculeus tuus ?
    Exponit
    acu-
    leuni:
    Aculeus, inquit,
    mortis
    peccatum,
    et
    adjun-
    git
    rem
    mirabilem,
    virlus
    peccati lex, peccatum
    enim'
    ardenlius
    excitatur,
    quando prohibelur,
    sedsi Iitlera
    adsit, gratia
    desit. Lex littera
    est,
    ecce
    legem:
    Non
    concupisces, ego dico, quia
    nisi le
    adjuvet gratia
    ardenlius
    concupisces,
    liec
    est, quod
    dictum
    est,
    liltera occidit,
    (ExPrimas.)
    Si ad
    praeteritumlegis
    tenipus aspicias,
    lumlittera occidebat
    praevaricate-
    res,
    si aut Sabbata non
    observassent,
    aut carnales
    victimas non obtulissent. Nunc vero ita
    occidit,
    si carnales caeremcnisein efferendis tauris et vi-
    tulis
    custodiantur, quas
    observalio
    gratise jam
    removit
    , quae utique
    nunc si observentur ecci-
    dunt.
    Spiritus
    autem
    vivifictttt
    Id
    est, epiritttalis
    intelle-
    A
    ctus
    legis
    aelernamccnfert salutem. Sednon
    ex
    toto
    scripturarum
    textu
    generaliter accipiendumest,
    nam sunt
    aliqua quae
    nunc secundum historiseor-
    dinemdebent
    custodiri,
    ut est illud:
    Audi, Israel,
    DominusDeus tuus Deus unus est tDeut.
    vi),
    et si-
    miliatalia.
    Quod
    si ministratio mortis litteris
    deformata
    inla-
    pidibusfuit
    in
    gloria.
    Id
    est,
    si Iex
    apudantiquos
    dabat
    prsesentemgloriam,
    iis
    qui
    eamsecundum litteram
    sequebantur, quanto magis
    eos nunc
    glorificat, qui
    eam
    spiritualiter exsequuntur.
    Ita ut non
    possintfilii,
    etc.
    Quia
    visibiliscarna-
    lium
    operumgloria evacuatur,
    per spiritualem
    Evan-
    gelii gloriam,
    sed ita
    evacuatur,
    ut inmelius sensu
    interiore
    proficiat,
    sicut infantia
    per
    adolescen-
    B
    tiam senectute
    evacuatur,
    sicut et semen in fru-
    ctum. Melior
    quidem
    fructus
    semine,
    sed
    nunquain
    sineseminefructus
    exsurgit,
    et non
    perit,
    sedmul-
    tiplicatur
    semen in fructu. Sic-
    ergo
    evacuatur
    utdilatetur,
    sicut
    ipse
    dicit: Cum autem
    venerit,
    quodperfectumest,
    evacuabitur
    quod
    ex
    parte
    est
    (I
    Cor.
    xm).
    Quomodo
    non
    magis,
    etc, Idest
    nostra, quae
    non
    evacuatur, quiaperfecta
    est.
    Natnsi minhtratio damnationis
    gloriaest. Superius
    legisministrationem,
    nunc ministrationem damna-
    tionisvocavit. Ideoministratio
    mortis, quiasolaper
    senon liberabat a morte. Ideo etiam ministralio
    damnationis, quia
    reos sineullo
    poenitentise
    remedio
    prsesenti
    addicebat exitio.
    Multo
    magis
    abundet minhterium
    justitim
    in
    glo-
    ria. Abundat vere in
    gloriam,
    id est
    setei-nani, quia
    justitia gratis
    sine
    Iegaliumpraeceptorum
    observa-
    tione
    jusiificat.
    EVANGELIUM
    MARCI,
    CAP. VII.
    <Exiens J esus definibus
    Tyri,venitper
    Sidonem
    <ad mare Galilceseintermedios
    finesDecapoleos.Et
    <adducunt ei surdum-et
    niutum,
    et
    deprecabanlur
    <
    eum,
    ut
    imponat
    illi manum. Et
    apprehendens
    <eumdeturba seorsummisit
    digitos
    suos in auri-
    <cukts
    ejus,
    et
    exspuens tetigit linguamejus.
    Et su-
    <
    spiciens
    incoelum
    iugemuit,
    et ait illi:
    Ephpheta,

    quod
    est
    adaperire.
    Et statim
    apertse
    sunt aures
    <
    ejus,
    et solutumest vinculum
    linguaeejus,
    et lo-
    j,
    <
    quebatur
    recte. Et
    prsecepit
    illis ne cui dicerent.
    <
    Quanto
    autem eis
    praecipiebat,
    tanto
    magis plus

    prcedicabant,
    et eo
    amplius
    admirabantur dicen-
    <tes : Beneomnia
    fecit,
    et surdos fecit audire et
    mutos
    loqui.
    J
    ExiensJ esusde
    finibusTyri,
    venit
    per
    Sidonemad
    mareGatilmm
    intermediosfinesDecapoleos.(ExBeda.)
    Decapolisest,
    ut
    ipso
    nomine
    probat, regio
    decem
    urbium trans J ordanem ad Orientem
    ,
    circa
    Hip-
    pum,
    et
    PeUam,et Gadaram,
    contra
    Galilseam.*Quod
    ergo dicitur, quia
    Dominusveilit ad mare
    Galilsese,
    inter medies fines
    Decapelees,
    ncn
    ipsps
    fines De-
    capelis
    eumintrasse
    jsignificat, neque
    enim mare
    trans
    navigasse dicitur,
    sed
    petius
    ad mare
    usque
    venisse, atque
    ad
    ipsumpervenisse
    locumcmime-<
    Ul
    COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELIA.
    U%
    dios fines
    Recapolislonge
    trans mare
    positos respi-
    ciebat.
    Et adducunt ei surdumet
    mutum,
    et
    deprecabantur
    eum,
    ut
    imponat
    illi manum. Surdus et mutus
    est, qui
    nec aures audiendis Dei
    verbis,
    nec os
    aperit proloquendis.
    Quales
    necesse
    est,
    ut hi
    qui
    loqui
    jam
    et audire divina
    eloquia longo
    usu di-
    dicerunt,
    Doininosanando
    oflerant, quatenus quos
    humana
    fragilitas nequit, ipsegratiae
    suse dextera
    salvet.
    Et
    apprehendens
    eumde
    to-fcaseoi-swm.Apprehen-
    densnamque
    infirmumdeturba seorsum
    educit,
    cuw
    mentem
    peccatisIanguidam
    visitationis suse
    pietalis
    illustrans,
    a consuetishumanseconversationis mori-
    bus
    avocat,
    ad
    sequendaprseceptorum
    suorum
    itinera
    vocat.
    Mhit
    digitos
    suosin auriculas. Mittere
    digitos
    in
    auriculas
    est,
    cum
    per
    dona
    sancti Spiritus
    aures
    cordis ad
    inteUigenda
    ac
    suscipienda
    verba salutis
    aperit.
    Nam
    digitum
    Dei
    appellari
    Spiritum
    san-
    ctum testatur
    ipse
    Dominus cumdicit J udaeis: Si
    ego-itidigiloejicio
    dmmonid,filii
    vestri in
    quo ejiciunt
    (Matth.
    xn)
    ?
    Quodexponens
    alius
    evangelista
    dicit:
    Si
    ego
    in
    spiritu
    Dei
    ejicio
    dmmonia
    (Luc. xn),
    et
    Magi
    in
    ^Egyptosuperati
    dixerunt, Spirilus
    Dei est
    kic
    (Exod. vn).
    Et lex in tabulis
    digito
    Dei
    scripta
    est
    lapideis. Digitoergo
    Dei in auriculas missi
    ejus
    quisanandus
    erat,
    dona sunt sancti
    Spiritus, quibus
    corda, quse
    aviaveritatis
    aberraverunt,
    ad scientiam
    salutis audiendam
    discendamque
    revocat. Et
    quia
    cognita
    veritatis luce
    sequi
    confessio
    debet, apte
    sub-
    jungitur;
    Etexspuenstetigitlinguamejus.
    Et
    exspuens, quippe
    Dominus, linguamtangit,
    cumadcottfessionemfldei
    oracatechizatorum
    instruit,
    cum ora diu bruU ad
    verba
    sapientiseproferenda
    cum
    tactusuaepietatis
    in-
    format.
    Sputumnamque
    Domini
    saporem designat
    sapientiae,quse
    tesleviro
    sapiente lequilur: Ego
    ex
    ore allissimi
    prodii primogenita.
    Et
    suspiciens
    incmlum.
    Suspexit namque
    in coe-
    luin,
    ut inde mutis
    loquelam,
    indeauditum
    surdis,
    indecunctisinfirmitatibus
    medelam
    docere].
    esse
    quae-
    rendam.
    Ingemuit. Ingemuit
    autem,
    non
    quiaipsi opus
    es-
    set,
    cum
    gemilu aliquid petere
    a
    patre, qui
    cuncla
    petenlibus
    donat cum
    patre,
    sed ut nobis
    gemendi
    daret
    exemplum,
    cumvel
    pro nostris,
    vel
    pro
    no-
    strorum erralibus
    proximorum supernse prsesidia
    pietatis
    invocamus.
    Et ait
    illi, Ephpheta, quod
    est
    adaperire. Quod
    au-
    tem
    ait, ephpheta, idest, adaperire,
    adaures
    proprie
    pertinet.
    Aures elenim ad audiendum
    aperiendse,
    lingua
    vero,
    ut
    loqui possit,
    a retinaculis erat suse
    tarditatis solvenda.
    Et statim
    apertw
    sunt aures
    ejus
    et solutum est
    vinculum
    linguwejus,etloquebantur
    recte. Uleetenim
    solus recte
    Ioquitur,
    siveDeum
    confitendo,
    sivealiis
    prsedicando, cujus
    auditum ut ccelestibus
    possit
    auscultare et obsecundare
    mandatis,
    divina
    gratia
    A reserat, cujus linguam
    Dominus tactu
    '
    sapienlice,
    quaeipse est,
    ad
    loquendum
    instituit. Talis autem
    merito
    potest
    dicere cumPsalmista:
    Domine,
    labia
    mea
    aperies,
    et os meum annuntiabit laudem tuam
    (Psal. L).
    Et cumIsaia: Dominusdedit mihi
    linguam
    eruditam,
    ut sciam sustentare eum
    qui lapsus
    est.
    Verbo
    erigit mane,
    mane
    erigit
    mihi auremntaudiam
    quasi maghtrum (Isai. L).
    El
    prwcepit
    illis ne cui
    diceret, quanto
    aulemeis
    prwcipiebat,
    tanto
    magis plus prmdicabant,
    et eoam-
    plius
    admirabantur dicentes : Beneomnia
    fecit,
    sur-
    dos
    fecit
    audire et mutos
    loqui.
    Si sciebat
    eos,
    sicut
    iUe
    qui
    notas habebat et
    prsesentes
    et futuras homi-
    num
    voluntates,
    tanto
    magis praedicaturos, quanto
    magis
    ne
    -prccdicarent
    eis
    prsecipiebat,
    ut
    quid
    hoc
    B
    prsecipiebat,
    nisi
    quia pigris
    volebat
    ostendere,
    quanto studiosius, quantoque
    ferventius eum
    prse-
    dicare
    debeant, quibus jubet
    ut
    prsedicent, quandc
    illi
    qui prohibebantur
    tacere non
    potuerant.
    HEBDOMADAXIV POST PENTECOSTEN.
    EPISTPLABEATI PAULI APPSTPLI ADGALATAS
    ,
    CAP.III.
    <Abrahce dictaesunt
    repromissiones
    et semkii

    ejus.
    Nondicit et
    seminibus, quasi
    in
    multis,
    sed

    quasi
    in
    uno,
    et semini tuo
    quod
    est Cluistus. Hoc
    autemdico testamentiimconfirmatuma
    Deo, quae
    <
    post quadragintos
    et
    triginta
    annos facta est
    lex,
    non irritum facit ad evacuandam
    promissionem.
    <Namsi ex
    legehaereditas, jam
    non ex
    promis-
    sione. Abrahaeautem
    per promissionem
    donavit
    *-
    Deus.
    Quid igitur
    Iex?
    propler transgressiones po-
    sita
    est,
    donec veniret
    semen,
    cui
    promiserat,
    or-
    <dieata
    per angelos
    in manu mediatoris. Media-
    tor autem unius non
    est,
    Deus autemunus est.
    Lex
    ergo
    adversus
    promissa
    Dei? absit. Si enim
    <dataesset
    lex, quccposset vivificare,
    vere ex
    lege
    <esset
    justitia.
    Sed conclusit
    scriptura
    omnia sub

    peccato,
    ut
    proniissio
    ex fide J esu Chrisli daretur
    credentibus. >
    Abrahw dictwsunt
    repromhsiones
    et semini
    ejus.
    (ExHieron.) Simplex
    autem
    sensus, qui
    inhoc loco
    texitur,
    banc vim
    habet,
    ut doceat
    Apostolus
    non
    posse per legem, quaepostea
    data
    est, repromissio-
    nes, quae
    antea faclsesunt ad Abraham
    destrui,
    et
    _
    posteriora prirjribus praejudicare,
    cum
    repromissio-
    nes adAbrahamante
    quadringentos triginta
    annos
    datae
    sint, quod
    benedicerentur inillo universsena-
    tiones, legis
    autem
    observatio, quod qui
    fecisset
    eam, viveret
    in
    ea, post quadringentos triginla
    an-
    nos Mosi datasit inmonte Sinai.
    Non
    dicit,
    et
    seminibus,
    quasi
    in
    multis,
    sed
    quasi
    inunoetseminituo
    quod
    est Chrhtus. SemenAbrahse
    apostolus
    Christum
    interpretatus
    est. Oranes Scri-
    pturas
    sensu ac memoria
    peragrans, nunquam plu-
    rali numero semina
    scriptareperi,
    sedsiveinbonam
    sive in malam
    partem semper singulari.
    Hocautem
    dtco,
    testamenlum
    confirmatum
    a Deo.
    Testamentum vocat
    promissiones
    Abrahce
    factas,
    quee
    non
    possunt
    ab homine
    evacuari,
    cutu eliam
    m SMARAGDIABBATIS
    -
    iU
    hominumtestamenta
    jus
    suum
    teneant,
    et resolvi
    J
    non
    possint,
    si solemniter fuerint ordinata.
    Hiccerte si
    quceramus
    utrum hoc lestamentum
    Cjuod
    dicit confirmalum a Doraino non infirmaii a
    lege, quaeposl quadringentos triginta annqs
    facta
    est,
    utrum noyutti an velus
    intelligendum sit, quis
    respondere
    dubitet novum? sedin
    propheticis
    late-
    bris
    occullatum,
    donecveniret
    tempus, quo
    revela-
    retur in Christo.
    Quat post quadringentos,
    elc.
    (Ex Hieron.) Sup-
    putancli
    inhoclocoanni abeo
    tempore quo
    Donii-
    nus ad Abrahamloculus est dicens : El in sentine
    luo benedicentur omnes
    genles (Gen.
    xn,
    xxn
    ),
    usque
    ad
    legislaloremMosen,
    utrum
    quadringenli
    et
    triginta sint,
    vel
    quomodo
    in Genesi
    ipsi
    Abrahae
    Doininus
    pollicetur, quod post quadringentos
    annos I
    deterra servitutis filii
    ejus
    exituri
    sint,
    non enim
    parva
    res
    est,
    et amiUtis
    qusesita,
    nescioan abali^
    quo
    sil'invenla.
    (Ex.Primgs.) Nequequis pulet
    esse
    cpntrarium,
    quoniam
    in IibroGeneseosAbrahama Deo dicitur :
    '
    Scito, prmnoscens,quod peregrinumfulurum
    sit se-
    menluumin lerra non
    sua,
    et
    subjicienl
    eos servi-
    tuli,
    et
    affligenl quadringentos
    annos
    (Gen. xv),
    et
    lric
    apostolustriginla
    annos
    ampliusponit. Qtiod
    dicit
    autemhocest:
    septuagesimo
    aetatissuceanno Abra-
    ham
    accepit
    a Deo
    repromissionem.
    Ex
    quo
    tem-
    pore usque
    adinitium
    legis Mosaicce, quadiingeiili
    et
    triginta
    anni hac ralione
    complentur,
    ex lem-
    pore repromissionis usque
    ad centesimumannum
    Abrahse, quando
    Isaac nasciturus filius
    , viginli'
    quinque
    anni
    numerantur, postea quinlo
    setatis
    anno Isaac
    parvulus
    ab Ismahele
    ccepil affligi,
    sicut
    idem
    apostolus
    in hac
    ipsaepislola
    memorat. Evi-
    denler
    ergo
    moiislralur,
    secundum sermonem Dei
    ad Abi'aham
    factum, post trigiuta
    annos
    repromis-
    sionis semen
    ejus persecutoribus
    laborare
    coepisse.
    Namsi ex
    lege,
    etc. Acsi
    diceret,
    non ex
    legequce
    noiidum
    erat,
    sed ex
    repromissione
    Abrahcedona-
    tumest
    semen, quod
    est
    Christus,
    in
    quo
    omnes
    benedicereiitur
    gentes.
    Qttidigitur lex,
    etc.
    (Ex Hieron.)
    Hic dicere
    po-
    terat
    aliquis: Quid
    necessefuit
    legempost
    430annos
    repromissionis
    dari,
    cum et data
    lege suspicio
    de-
    structcc
    sponsionispotuerit
    oboriri,
    et manentere-
    promissione,
    non
    profutura
    lex data
    sit, quani prce-
    videns
    apostolus quceslionem
    in
    sequenlibus ipse
    sibi
    proponit
    dicens :
    Quid igilur
    lex? item
    ipse
    si-
    bimel
    respondil,
    dicens :
    Propler transgressionespo-
    sila
    esl,
    donecvenirel
    sanctum,
    cui
    promhsum
    esl.
    Post offensamenim ineremo
    populi, post
    adoratum
    vilulum,
    et murmur in
    Deum,
    lex
    transgressiones
    prohibitura
    successit.
    (Ex August.)
    Lex
    propler
    transgressiones posita esl,
    ut
    acciperet
    homo
    prse-
    cepta, superbe
    de suis viribus
    ftdens,
    in
    quibus
    deftciens,
    et factuseliam
    prcevaricator, liberatorem,
    Salvatoremquerequirefel.
    Ila timor
    legis
    humilem
    faclum
    lanquampcedagogus
    ad lidera
    gralianique
    perduceret,
    et non
    transgredi
    vel
    cogeret,
    vel
    doceret,
    Ausque
    dumChristus
    veniret,
    de
    quo
    dicit: Semen
    cui
    repi'omiserat.
    Ordinatam
    per angelos. (ExPrimas.)
    HoclocoMo-
    sen
    significat legem per angelum
    Domini
    accepisse,
    sicut
    Stephanus
    dicit : Hic est
    qui fuit
    in ec-
    clesia,
    insolitudinecutn
    angelo, qui loquebatur
    ei in
    monteSihai
    (Act. vn). (Ex Hieron.)
    Inoiimi Veleri
    Testamenio ubi
    angelus primum
    visus
    refertur,
    et
    poslea quasi
    Deus
    loqnens,
    inducitur
    angelus qui-
    demvere ex ministris
    pluribus, quicunque
    sit vi-
    sus,
    sed inillo mediator
    loquitur, qui
    dieit :
    Ego
    sumDeus
    Abraham,
    et Deus Isaac, et Deus J acob
    (Exod. III)
    In manumediatoris.
    (ExPrimas.)
    Mediatorem
    J e-
    sum
    Christum, dequo
    et adTitiiolhetim scribitur :
    B
    Unus
    Deus,
    unus mediator Dei et hominumhotno
    ChristusJ esus
    (I
    Timolh.
    u).
    Manu medialoris
    pp-
    tenliani et virtulem
    ejus
    debenms
    accipere. Quidam
    mediatorem Mosen
    pulant.
    Nam ~t
    Moses, aiunt,
    inter Deumet
    populum
    medius
    fuil,
    sic enim
    ipse
    ad
    populum
    ait : Facie ad faciein locutus est npbis
    Dorainusin monte deniedio
    ignis, egosequester
    et
    medius fui inter Deumet vos in
    tempore
    illo
    ,
    ut
    annuntiarem vobis verba
    ejus. (Ex Hieron.)
    Quia
    vero leclionis ordo confusus
    est,
    et
    hyperbalp pei^-
    turbatur,
    sic nobis reddendus videtur : Lex
    por
    sita est
    per angelos
    in manu
    mediatoris, propter
    transgressiones
    ordinata
    per afigelos,
    doiiecveniret
    semen,
    eui
    repromissum
    est,
    semen
    autem,
    haudilur
    bium, quin
    Chiislum
    significet,
    de
    quo
    Matlhaeus
    ait : Liber
    generaiionh
    J esu Chrisli, filii
    Dcivid,
    fi(i\
    Abraham
    (Matth. i).
    Mediator autem nijis not\
    est.
    Subaudifur
    UH.ius
    partis
    non est mediator,
    sed inler
    ffuas,
    Ut me-
    dius sit.

    Deus aulem unus est. Hoc


    autepi
    ideo addit, jie
    quis putaret
    Chrisium ab unitale
    divipce
    natprce
    penilus
    esse divisum, quia
    mediatoris
    suscepisset
    oflicium
    Lex
    ergo
    adversus
    promhsa
    Dei?absit. Ac si di-
    ceret: Lex Dei
    promissa
    non
    aufert,
    sed
    praeparat
    ad
    promissa.
    Sicut medialor Dei et lipmijium
    inter
    dantemet
    accipientem legem
    medius
    fuit,
    sic lex
    ipsa, quceposf repromissionem
    et cojnpl,e3tipnem
    n
    ejus
    media
    subrepsit, quce
    non idcirco
    arbitranda
    est
    repromissionern
    excludere,
    quapostea
    subsecuta
    eam
    quceprius
    fuit,
    videretur
    abolere,
    sed ex ep
    quod
    non
    potuit
    vivificare, nec
    id tribuere quod
    repromissio prima pollicita est,
    maiiifestujtt est
    in
    cuslodiameam
    repromissionis
    non in subversipnem
    i datam.
    i Si enim dala essel
    lex,
    etc. Ideo non vivificabaj;,
    :
    quia peccatum origina.le
    auferre
    non
    poterat,
    vel
    cerle
    quia
    non hircorum aut taurorum,
    sed Chrj-
    > sti
    sanguine
    erat Vitadonanda.
    ,
    Vere.ex
    lege
    esset
    jusiilia.
    Donum
    promissse
    hce-
    i reditatis
    justiliam
    nominavit,
    ac si
    diceret,
    si data
    )

    esset
    lex, quaepossit praestare vitam,
    et id
    quqi
    ,
    repi'pmissio
    spoponderat
    exhibere,
    vere
    prpmissio
    m
    COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELIA.
    US
    per legemputaretur
    exclusa. Nunc aulem
    propter
    transgressiones,
    ut
    supra diximus, posita magis
    eos
    arguit peccatores, quibus post reproroissionem
    in
    custodiam,
    et ut ita
    dicam,
    in carcerem data
    est,
    ut
    qui
    voluntarie noluerunt innocentis
    exspectare
    promissum,
    legalibus
    vinculis
    prcepediti,
    et in ser-
    vitutemmandatorum
    redacti,
    custodirentur in ad-
    ventu futursefidei in
    Christo, quce
    finem
    repromis-
    sionis afferret.
    Scdconclusitomniasub
    peccato. (Ex Primas.)
    Ad-
    veniente
    Christo, qui
    sub
    lege
    Mosi
    erant,
    conclusi
    sunt sub
    peccato,
    si ullra in
    legis
    observalione
    per-
    manere voluerint.
    Quia
    maledicti
    qui
    umbrce
    legis
    deservierint,
    veritate
    prcesente.
    Namet hoc osten-
    dit, qtiod
    non
    polttit inveniri, qui
    omnia
    prsecepta
    legis implerel.
    Sive conclusa sit dicit sub
    peccato,
    idest, deprehendit
    omniasub
    peccato
    esse conclu-
    sa,
    ut
    peccatum
    nisi in Chrislo credentes decli-
    nare non
    possint,
    el sic necesse
    esset,
    ut
    per
    so-
    lamfidemad
    promissam
    salutem
    pervenirent
    cre-
    dentes. Item
    conclusi,
    id
    est,
    in multa distracti ex
    diversis observationibus, occupali
    in scbola
    legis
    ad
    doctrinamfidei
    servabamur, quse
    Clnisti erat tem-
    pore
    revelanda.
    Ut
    promissio
    ex
    fide
    J esu Christi daretur creden-
    tibus.
    (Ex Hieron.)
    Id
    est,
    necesseesset solaut fide
    Christi salvaret credentes. Nec vero cestimandum
    seripturam
    aucloremesse
    peccati, quia
    onuiia sub
    peccato
    conclusisse
    dicalur,
    cum mandatura
    quod
    ex
    jjureprcecipitur,
    ostendat
    potius arguatque pec-
    catum, quani
    sit causa
    peccali.
    Quomodo
    et
    judex
    non est auctor sceleris
    nequam
    homines
    vinciendo,
    sedconcludit eos et nocentes sententicesuceaucto-
    ritate
    pronuntiat;
    ul debitos
    poenceindulgentia po-
    stea,
    si
    voluerit, principalis
    absolvat.
    EVANGELIUM
    LVCS.,
    CAP.X.
    Beati oculi
    qui
    vident
    quce
    vos videtis. Dico
    enim
    vobis, quod
    multi
    reges
    et
    prophetse
    volue-
    runt videre
    quse
    vos
    videlis,
    et non
    viderunt,
    et
    audire
    quse
    audilis et nonaudierunt. 'Et ecce
    qui-
    <dam
    legisperitus
    surrexit,
    tentans illumet dicens:
    <
    Magister, quid
    faciendo vitam ceternam
    posside-
    bo? At ille dixit ad eum: In
    lege quid scriptum
    <est?
    Quomodolegis?
    Ille
    respondens
    dixit : Dili-
    <
    ges
    DominumDeumtuum ex tolo corde
    tuo,
    ex
    <totaanima
    tua,
    et ex omnibusviribus
    tuis,
    et ex
    <omni mente
    tua,et proximum
    tuumsicut
    teipsum.

    Dixitque
    illi : Recte
    respondisti.
    Hocfac et vives.
    <llle autem volens
    justificare semetipsum,
    dixit ad
    <J esum: Et
    quis
    est meus
    proximus
    ?
    Suspiciens
    <autemJ esus dixit: Horoo
    quidam
    descendebat ab
    <Hierusalemin
    J ericho,
    et incidit in lalrones.
    Qui
    <etiam
    dispoliaverunt eum,
    et
    plagis impositis
    <abierunt semivivorelicto. Accidit autemut sacer-
    clos
    quidam
    descenderet eadem
    via,
    et viso illo

    prceterivit.
    Similiter et Levitacumesset secus lo
    .'
    cum, etvidereteum, pertransiit.
    Samaritaiius au-
    tem
    quidam
    iter
    faciens,
    venit secus
    eum,
    et vi-
    fieris
    eum,
    misericordiamotus
    est,
    et
    appropians
    A

    alligavit
    vulnera
    ejus,
    infundens oleumet vinuiu.
    Et
    imponens
    illum
    injumentum
    suumduxitinsta-

    bulum,
    et curam
    ejus egit.
    Et altera die
    prolulit
    duos
    denarios,
    et dedit
    stabulario,
    et ait: Curam
    illius
    habe,
    et
    quodcunque supererogaveris, ego
    cumredieroi'eddamtibi.
    Quis
    horumtriumvidetur
    libi
    proximus
    fuisse
    illi, qui
    incidit jn lalrones?
    At illedixit :
    Qui
    fecit misericordiaminillum. Et
    <ait illi J esus : Vade et fac similiter. >
    Beali oculi
    'qui
    vident
    qum
    vosvidetis.
    (Ex Beda.)
    Non oculi Scribarum et
    Pliarisceoruni, qui corpus
    Dpniini
    tantuni
    viderunt,
    sed illi beati
    eculi, qui
    ejus ppssunt cognosceresacramenta,
    de
    quibus
    di-
    citur : Et revelasti ea
    parvulh (Malth. xi),beati
    oculi
    parvulorum, quibus
    et se etPatrem Filius re-
    velai'e
    dignatur.
    Dico autem
    vobis, quod
    mulli
    prophetw
    et
    reges
    volueruntvidere
    qum
    vos
    videiis,
    et non
    viderunt,
    et
    audire
    qum
    auditis,
    et nonaudierunt. Abraham
    exsul-
    tgvil
    ut videretdiem
    Christi,
    et vidit et
    guvhus
    est
    (J oan. x).
    Isaias
    quoque(Isai. vi).
    et
    Micha,
    et multi
    alii
    prophetse
    videruitt
    gloriam poniini,
    sed
    hi
    omnes a
    longe
    per speculum
    et in
    pnigmatp
    vide-
    rpnt, Apostoli
    autemin
    prcesentiarum
    habentes Do-
    minuni
    convescentesqueei,
    et
    qusecunquevpluissent
    iiiferrpgando
    discenles
    (Act. i),
    Et ecce
    quidam leghperitus surt;e.xit,tentgns
    illum
    et dicens:
    Maghter, quid
    faciendo
    vitam wternam
    possidebo
    ?
    Legisperitus qui
    de vita
    aetgrna Dpmi-
    r num tentans
    jnterrogat, occasionem,
    ut
    reor,
    len-
    tandi de
    ipsis
    Domini
    sermpplbus sumpsit,
    ubi ait :
    Gqudele
    autem
    qugd noming vestrg
    scriptg
    in ccelis
    stftit,
    sed
    ipsa sua tentatione declarat,
    quani
    vera
    sit illaDomini
    confessip, qua patri lpqujtur
    :
    Quod
    abscondhti hmc a
    sapienlibus
    et
    prudenlibus,
    et reve-
    lasti
    eg
    pgrvulh.
    At ille dixit ad eum: In
    lege quid scriptum est
    ?
    Quomodo
    legh
    ? Itle
    respondens
    dixit,
    etc. Dumle-
    gispej-itp respondet, perfectujij
    noljis Salvator iter
    yifae
    coelestis
    ostenclit,
    cui
    primo
    in
    dileclione
    Dei et
    proxiini legis scjipla prpppnenti
    dicit:
    Recle
    respondisti,
    hoc
    fac.
    et vives,
    Apeftissime
    declarans, soJ am esse
    dilectiottem,
    ~t
    ipstim non
    y.erbo tenus ostentatam,
    sed
    operis exgcutione pro-
    **
    bataro, quccperpetuam ducat
    ad
    yitajii.
    .
    Itle autem
    yolehs
    juslificqre$eipsurii,fiixit qd
    J e-
    sum:
    Quh
    est meus
    proximus.
    Cui
    prpfectpDominus
    ita
    responsumtempej-avitsuum, ut ,ethpmijjeinquj
    misericordiam faceret, c.uilibet
    prcsinjum dPceret.
    Et tamen baeceadem
    parabota specialjter ipsujn
    Dei
    Filium, qui
    nobis
    per
    Uumanitaterc
    prpximtis fierj
    dignatus
    est
    designaret.
    -
    Suscipiens
    autemJ esus dixit :
    Hpmo
    quidam
    tfe-
    scendebatab HierusaleminJ ericho. HomoisteAdam
    intelligitur
    in
    genere
    humano,
    Hierusaieih civitas
    pacis
    illa
    ccelestis,
    a
    cujus
    beatitudine
    lapsus
    in
    hanc mortalem
    miseramque
    vilam
    devenit, quam
    beneJ erieho, quse
    liina
    inlerpretatur significat.
    Va
    U7
    SMARAGDIABBATIS
    8
    riis videlicetdefectuum
    laboribus, erroribusquc
    sem-
    J
    pcr
    incertam.
    ,
    Et incidil in latrones.
    Latrcnes,
    diabolum et an-
    gelos ejus intellige,
    in
    quos qui
    descendebat inci-
    dit. Namnisi
    prius
    intus
    intumesceret,
    foris ten-
    tatus tam facile non
    cederet,
    vera est enim satis
    sententia, quce
    dicit: Ante ruinam enim exaltalur
    cor
    (Prov. xvi).
    Qui
    eliam
    dispoliaverunt
    eum. Gloriavidelicet im-
    mortalitatis et innocentiaeveste
    privarmit.
    Hsecest
    enimprima
    slola, quajuxta
    aliam
    parabolam
    luxu-
    riosus filius
    per poenitentiam
    rediens ornatur
    (Luc.
    xv),
    et
    qua protoplasti
    amissa
    cognoverunt
    esse
    se
    nudos, tunicasque peUicias
    nalurse mortalis in-
    duli sunl
    (Gen.m).
    Et
    plagis imposith. Plagsepeccata sunt, quibus
    ]
    naturse humanse
    integritatem
    violando seminarium
    quoddam,
    ut ita
    dicam, augendae
    morlis fessis indi-
    derevisceribus.
    Abierunt. Abierunt autemnon ab insidiis
    aliqua-
    tenus
    cessando,sedadearumdem,insidiarum
    fraudes
    occultando.
    Semivivo relicto. Semivivum
    feliquerunt', quia
    beatitudinem
    vitseimmortalis
    exuere,
    sed nonsen-
    suiu ralionis abolerevaluerunt. Ex
    qua
    enim
    parte
    sapere
    et
    cognoscere
    Deum
    potest
    vivus est lio-
    nip,
    ex
    qua
    verc
    peccalis
    ccntabescit et miseria
    deficit,
    mcrtuus
    idem, lethifereque
    est vulnere fce-
    dalus.
    Acciditautem
    ,
    elc. Sacerdos et
    Levita, qui
    viso
    saucip
    transierunt,
    sacerdetiuni et minislerium Ve-
    teris Testamenti
    est,
    ubi
    per legis
    decreta mundi
    languenlis
    vulnera monstrari
    tafttum,
    non au-
    tcmcurari
    poterant, quiaimpossibileerat,
    ut
    Apo-
    stolusait:
    Sanguine
    vitulorum et hircorum
    auferri
    peccata.
    Samaritanus autem
    quidam
    iter transiens venitse-
    cus
    eum,
    et
    videns,
    etc. Samaritanus
    qui interprela-
    tur
    custos,
    Deum
    significat,
    cui rectissime
    Prophe-
    ta,
    uehos latrones
    possit
    incurrere, supplicat:
    Cu-
    stodi
    me, inquiens,
    a
    Iaqueo quem
    statuerunt
    mKii,
    et a scandalis
    operantibus iniquitalem (Psal. CXL).
    Qui propter
    nos
    homines,
    et
    propter
    nostram salu-
    tem descendens de
    coelo,
    vitae
    prsesentis
    iter arri-
    puit,
    et venit secus eum
    qui
    vulneribus tabescebat
    infliclis,
    hoc
    est,
    in similitudinemhominum
    factus,
    et habitu inventus ut homo
    (Pltilipp. n), compas-
    sionis nostroc
    susceptionefinitimus,
    et misericordise
    factus est consolationevicinus.
    Et
    appropians, altigavit
    vulnera
    ejus,
    etc. Peccata
    quse
    in hominibus
    invenit, redarguendo cohibuit,
    spem
    venise
    poenitentibus,
    terrorem
    poensepeccanti-
    bus incutiens.
    Alligat
    enim vulnera dum
    prsecipit:
    Poenitentiam
    agite.
    Infundit oleumdumet addidit:
    Appropinquabit
    enim
    regnum
    coelorum.Infundit et
    vinumdumdicit : Omnis
    arbor, quse
    non facit fru-
    -
    ctumbonumexcidetur et in
    ignem
    mittetur.
    Et
    imponens
    iltum in
    jumentum
    suum,
    etc. J u-
    mentum
    ejus
    est caro
    ,
    in
    qua
    ad nos venire
    digmv
    A
    tus
    est,
    in
    quo
    saucium
    imposuit, qufepeccata
    no-
    stra
    portavit
    in
    corppre
    sue
    super lignum,
    et
    juxta
    aliam
    parabelam inventam, quse erraverat,
    evem
    humeris suis
    impositam, reportavit
    ad
    gregem(Luc.
    xv). Ilaque imponi jumento est,
    in
    ipsam
    incarna-
    lionemChristi
    credere, ejusque myslerus
    initiari
    simul,
    el abhostis incursione tutari. Stabulumau-
    tem est Ecclesia
    prsesens,
    ubi reficiuntur viatores
    de
    peregrinatione
    hac in seternam
    patriam
    re-
    deuntes,
    et bene
    jumento impositum
    duxit in, sta-
    bulum, quia
    nemo nisi
    baptizatus,
    nisi
    corpori
    Chrisli
    adunatus,
    Ecclesiamintrabit.
    Et altera die
    protulit
    duos
    denarios,
    etc. Altera die
    postDomini resurrectionem,
    namet ante
    quidemper
    Evangelii
    sui
    gratiam
    illuminaverat his
    qui
    in tene-
    B
    bris et inumbra mortis
    sedebant,
    sed
    polior,
    resur-
    rectione
    celebrata, perpetuce
    lucis
    splendor
    effulsit.
    Duo denarii sunt duo
    Testamenta,
    in
    quibus
    ceterni
    Rcgis
    nomen et
    iniagp
    continetur. Finis enim
    legis
    Christus, qui
    altera die
    prolati
    dantur
    stabulario,
    quia
    tunc
    aperuit
    illis
    sensum,
    ut
    intelligerent
    scri-
    pturas.
    Altera die stabularius
    denarios, quorum
    pretio
    vulneratum
    curaret, accepit, quia Spiritus
    sanctus adveniens docuit
    apostolos
    omnem
    verita-
    tero, quo gentibus
    erudiendis instare
    atque
    Evan-
    geliumpraedicare
    sufficerent.
    .Et
    quodcunquesupererogaveris, ego
    cumrediero
    reddam tibi.
    Supererogat stabularius, quod
    induo-
    bus denariis non
    accepit,
    cumdicit
    Apostolus
    : De
    virginibus
    autem
    prseceptum
    Domini non
    habeo,
    consiliumautem do.
    Itemque
    et Dominus ordina-
    vit
    his, qui Evangelium annuntiant,
    de
    Evangelio
    vivere,
    sednonusi sumus hac
    potestate,
    ne
    quem
    vestrum
    gravaremus,
    cui rediens
    quod promiserat
    debitor
    reddet, quia
    veniens in
    judicium
    Dominus
    dicit:
    Quiasuper pauca
    fuisli
    fidelis,
    super
    multa
    te
    constituam,
    iutra m
    gaudium
    Domini Dei tui
    (Luc. xn).
    Quh
    horum trium videtur tibi
    proximus fuisse
    ?
    etc. J uxta litteram manifesta est Domini
    sententia,
    nullum nobis
    amplius quam qui
    misereatur esse
    proximum,
    sed
    Hierosolymiti
    civi non
    sacerdos,
    nonlevitaex eadem
    gente,
    imo in eademurbe nati
    et
    nutriti,
    sed exterae
    gentis accola, quia magis
    t *-.misertus
    est,
    factus
    est proximus.
    Sacratiore autem
    , intellectu, quoniam
    nemo
    magis proximus, quam
    qui
    vulnera nostra
    curavit, diligamus
    eum
    quasi
    i DominumDeum
    nostrum, diligamus quasi proxi-
    mum,
    nihil enim tam
    proximum,, quam caput
    I
    membris, diligamus
    etiam eiim
    qui
    imitator est
    , Christi.
    Et ait illi J esus : Vadeet
    tu,
    etc. Id
    est,
    ut vere
    : te
    proximum
    sieut te
    ipsum diligere manifesles,
    :
    quidquid
    vales in
    ejus
    vel
    corporali
    vel
    spirituali
    t necessitate sublevandadevolus
    operare.
    HEBDOMADAXV POST PENTECOST.
    LECTIOEPISTOLJ 3 BEATIPAULl APOSTOLI AD
    GALATAS,
    CAP.V.

    Spiritu afhbulate,
    et desideriacarnis non.
    perfl*
    iM
    COLLECTIONES
    IN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 450
    <cietis. Caroenim
    concupiscit
    adversus
    spirilum,
    i
    <
    spiritus
    autemadversus carnem. Hsecenim sibi
    <invicemadversantur,
    ut non
    qucecunque
    vullisilla
    <faciatis.
    Quod
    si
    spiritu
    ducimini,
    non estis sub
    <
    lege.
    Manifesta autem sunt
    opera
    carnis, quae
    <sunt
    fornicatio, immunditia, impudicitia,
    luxu-
    <
    ria,
    idolorum
    servitus, veneficia, inimicitise;
    con-
    <
    tentiones, aemulationes, irae, rixce, dissensiones,
    <
    sectae, invidise, homicidia, ebrietates,
    comessa-
    <
    tiones,
    et his similia.
    Quaepraedicovobis,
    sicut
    <
    praedixi, quouiamqui
    talia
    agunt, regnum
    Dei
    non
    consequentur.
    Fructus autem
    spiritus
    est cha-
    <
    ritas,
    gaudium
    , pax, patientia , longanimitas,
    <
    bonitas, benignitas, mansuetudo, fides, modestia,
    <
    continentia,
    castitas. Adversus
    hujusmodi
    nonest.
    <lex.
    Qui
    autemsunt
    Christi,
    carnemsuamcruci-

    <
    fixerunt cumvitiis et
    concupiscentiis.

    Spiritu
    ambulate
    ,
    et desiderium
    ,
    elc. Hoc
    tripli-
    citer
    accipiendum,
    ut dicamus
    eos, qui spiritu opera
    carnis
    mortificaverint,
    et seminaverint in
    spiritu,
    ut de
    spiritu
    metant vitam
    seternam,
    quotiescunque
    voluptalem
    carnis senserint
    titillare,
    non
    perficiant
    desiderium
    ejus.
    Aliomodoeosambulare
    spiritu,
    et
    carnis desideriumnon
    perficeredicimus, qui spiri-
    taliter
    egrediuntur .^Egyptum,
    et
    spiritualem
    escam
    potumque
    de
    spirituali
    hauriunt
    petra, qui
    ambulant
    in omnibus
    spiritualiter,
    non
    perficienles
    carnese
    legislitteram,
    vel
    desiderium,
    sedfructus metentes
    spiritalis intelligentise(I
    Cor.
    x).
    Tertio
    modo,
    qui-
    damdesiderium
    carnis,
    inhis dicunt
    esse, qui par-
    vuUsunt in
    Christo,
    iter autem
    spiritus
    in
    perfectis
    viris.
    Spiritu ambulate,
    id
    est,
    in
    gravitate spiritus,
    id
    est,
    initinereviri
    perfecti,
    et desiderium
    carnis,
    id
    est, parvulorum,
    non
    perficietis.
    Caroenim
    concupiscit
    adversus
    spiritum,
    elc. Caro
    proesentibusdelectatur,
    et
    brevibus,
    spiritus perpe-
    tuis et futuris. Caro enim
    frigus timet, aspernatur
    famem,
    attenuatur
    vigiliis,
    libidinibus
    exardescit,
    mollia
    quserit,
    et
    jucunda
    desiderat. Contra
    spiritus
    ea
    quse
    carni contraria
    sunt,
    et
    quse
    illam
    debilitare
    queant expetit. Aliter,
    caro
    concupiscit
    adversus
    spi-
    ritum,
    id
    est,
    historia et
    scripturse
    carneus intelle-
    ctus,
    contra
    allegoriam
    et
    spiritualem
    doctrinam
    repugnat. Spiritus
    autemadversus
    carnem,
    id
    est,
    sublimiora
    dejectis,
    seterna
    brevibus,
    umbrseveritas
    refragatur.
    i
    Quod si
    spiritu ducimini,
    non estis sub
    lege.
    Hoc
    est,
    si vos totos
    spiritualibus occupetis actibus,
    nonvobisnecessaria est
    lex, quse
    non
    spiritualibus,
    sedcarnalibus dataest.
    Spiritu
    ducimini
    dicit,
    idest
    spiritu gubernamini,
    non
    spiritu hominis,
    sed
    Spi-
    ritu sancto
    significat,
    de
    quo Apostolus
    alio loco
    ait:
    Ipsespiritus
    teslimonium
    perhibet
    (Rom. vui),
    spiritui nostro,
    quod
    simus filii
    Dei, quemsequen-
    tes
    spiritum, efficimur
    spirituales,
    et sub
    lege
    esse
    desislimus.
    Manifesta
    autemsunl
    opera
    carnis. Id
    est,
    omiii-
    bus
    nota,
    vel certe liis tantum
    manifesta, qui
    in
    Christo
    credunt,
    nam
    plurimi genlilium
    insuis
    igno-
    A
    miniis
    gloriantur,
    et
    putant
    si
    expleverint volupta-
    tem
    quamdam,
    se
    turpitudine
    victoriam conse-
    cutos. Sed et illud
    eleganter, quod
    in carne
    opera
    posuit,
    fructus in
    spiritu, quia
    vitia in
    semetipsa
    finiuntur,
    et
    pereunt,
    virlutes fructibus
    pullulant,
    et redundant.
    Quw
    sunt
    fornicatio.
    Primum
    itaque
    carnis
    opus
    est
    fornicalio, quara
    in exordio
    posuit,
    ne de me-
    diis
    ambigamus.
    Omneenim
    quodcunque
    fecerit ho-
    mo extra
    corpus
    est, qui
    autem
    fornicatur,
    in cor-
    pus
    suum
    peccat.
    In eo fornicalor
    majoiis
    est cri-
    minis, quia
    tollit membra
    Chrhli,
    et
    facit
    ea mem-
    bra
    meretricis,
    Erunt
    quippe
    duo in carne
    una; qui
    non est
    fidelis,
    nec credit in
    Christum,
    suamembra
    facit membra merelricis.
    Qui
    autem credit et for-
    B
    nicatur,
    Christi membra facit membra meretricis.
    Immunditia,
    luxuria. Secundum
    opus
    carnis im-
    munditia
    nuncupatur.
    Tertiumvero
    luxuria,
    sequi-
    tur enim immunditia comes luxurise.
    Quomodo
    enimin vetere
    lege (Levit. xv)
    de nefandis crimi-
    nibus, quse
    inocculto
    fiunt,
    et ea nominare
    turpis-
    simum
    est,
    ne et dicentis os et aures audientimn
    poUuerentur, generaliter scriptura complexa est,
    dicens, verecundos vel reverentes facitefiliosIsrael
    ab omni
    immunditia,sic
    in hoc
    loco,
    cseteras extra-
    .
    ordinarias
    voluptales, ipsarumquoqueoperanuptia-
    rum,
    si non verecunde et cum
    honestate, quasisub
    , oculis Dei
    fiant,
    ut tantum liberis
    serviatur,
    im-
    munditiamet luxuriamnominavit.
    Idolorum servitus.
    Quartum
    in
    catalogo operum
    i
    G
    carnis idololatria locum
    tenet, qui
    enim serael se
    ,
    luxurise
    voluptatique miscuerit,
    non
    respicit
    crea-
    torem. Alias autem omnes idololatrise
    feslivitate,
    gula, ventre,
    et liis
    quse
    infra venlrem sunt dele-
    i ctantur.
    Veneficia.
    Et ne forsitan
    veneficia,
    el
    maleficia,
    artes nonviderentur innovo
    prohibitse
    lestamento,
    ,
    ipssequoquequinto
    loco inter
    carnis
    opera
    nomi-
    j
    nantur.
    Ssepe
    enim
    magicis artibus,
    et
    amare mi-
    >
    seris evenit et amari.
    Inimicitiw. Inimicitia
    quoque qusepost
    veneficia
    sexto
    ponitur loco, quem
    habeat reatum
    manifesto
    i
    crimini
    subjecta
    declarat.
    Quantum enim in nobis
    , est,
    nullius essedebemus
    inimici,
    sedcumomnibus
    i habere
    pacem.
    v
    Contentiones.
    Septimum
    locuminter carnis
    opera
    ; contentio
    possidet.
    ServumautemDomini non
    opor-
    ,
    tet
    rixari,
    sed mansuetumesse ad
    omnes, docibi-
    i
    lem,
    longanimem,
    cum
    mansuetudine erudientem
    t
    etiameos
    qui
    contrario
    disputant (II
    Tim.
    in).
    J Emulationes. Octava succedit
    aemulatio, quse
    Graecosermone
    rj),o?
    significantius
    et nolius
    ap-
    , pellatur. Quoquidem
    malo nescio
    quis
    nostrumca-
    reat. Zelati sunt enimet
    patriarchseJ oseph
    frati'em
    ; suum. Et Maria
    prophetes
    et Aaron Dei sacerdos
    contra Mosentali
    passione decepti
    sunt.
    Irm. Ira deindenonosuccedit
    loco, qusejustitiam
    l Dei non
    operatur,
    et
    species
    est furoris. Inter ira-
    cundiamautemet
    iram,
    hoc
    iiiterest, quod iracuu-
    iol
    SMAriAGDIABBAtlS 452
    dtis
    semper lfascituf,
    iralus
    pfo terhpbfeconcitatuf, j
    et nescifj
    quis possit fegrium
    Dei
    possidefe,
    cum
    is, qui irascitur, separetur
    a
    regno,
    Rixm. Decimo loco
    ponuntur rixse, quas
    aiiud
    Graeci
    significantes
    iptBdu;
    vocant,
    si
    quidem
    rixa
    p-v.xh, dicilur;
    a
    regno
    Dei
    prohibenl.
    Est autem
    ipiQsitn,,
    cum
    qui semper
    ad contradicendum
    para-
    tus
    ,
    et muliebri
    jurgio coniendit,
    el
    provocat
    con-
    tentientem;
    bsec aiio nomine
    apud
    Grcecosdicitur
    ftloviir.iK.
    Dissensiones. UndecimoIoco
    ponuntuf
    dissensio-
    nes,
    quse
    surit
    opera carnis,
    cum
    quis neqtiaquam
    perfectus
    eodemsensu et eadem sentenlia dicit:
    Ego
    sum
    Pduli,
    el
    egoApollo,
    et
    ego
    Cephw
    et
    ego
    Christi,
    sed et donoruhi inler sehaeceademdissen-
    . .
    '
    i -
    1
    sio
    rcpentur;
    manti videlicet ad
    uxorem, palris
    ad
    filiuni,
    fralris ad
    fratrem,
    conservi ad conservum
    ,
    militis ad
    contubernalem,
    artificis ad
    ejustlemope-
    ris
    artificcm,
    nonnunquam evenit,
    ut et in
    exposi-
    tiouibus
    scriplurarum
    oriatur
    dissensio,
    e
    quibus
    iiaei'eses,
    quse
    ei alio riomine seclse dici
    possunt,
    ebuliiunt.
    Seclm. Duodecimoloco secloe
    poriuntur, quoe
    a
    seciando vel divisione secisenominantur. Si enim
    sapienlia
    carnis inimica est
    Deo,
    sectce
    quoque, quce
    nunc in carnis
    opere ponuhtur,
    non sunt
    amiccc:
    inimica auleni surit omnia
    dogmata
    faisitalis Deo
    fepijgnaiilia.
    Invidim.
    Tertio decimo loco succedit
    invidia,
    qttaeseriipet
    aliena
    lofquetur felieitatb,
    et iii
    dupli-
    :
    cemsciiidilUf
    passioherii,
    cuui m se est
    aliquid
    quod
    in alio esse hon
    vult,
    aiit aliiirn
    videus
    esse
    melibreni,
    llblet se ei nori esse consiihiiem.
    Pulchre
    quidarii
    de Neoterieis Gfceciimversum
    transferens
    elegiaco
    metro de invidia
    lusit,
    diceris:
    J ustittsinvidianihil
    est, quaiprolinusipsum
    Auctoremrodit
    excrucialque
    aiiiiuum.
    Ebrietates.
    Quartum
    decimumlocumiriter
    carnis
    opera
    ebrietas tenet : Ebriosi
    quipperegnutn
    Dei
    non
    possidebunt: Vwenim,
    ait
    Prophela, qiii poten-
    teseslisad bibendum
    vinum,
    et viri
    fortes
    admiscen-
    dam
    ebtietalem,
    et Dominus
    inquit: Cavele,
    ne
    gra-
    venlurcordavestra
    crapula
    el
    ebrietale,
    el cuiis
    hujus
    vitm
    (Luc. xxi).
    Comessationes:
    Quintadeciffia, quce
    extrema in-'-"
    ter carnis
    opera,
    comessatio
    est;
    riidnducavil
    popu-
    lus,
    el
    bibit-,
    et surrexerunt ludere
    (I
    Cor. x
    ).
    In
    Latinis codicibus
    adullerium, impudicitia,
    lioroici-
    dia,
    inlioc
    catalogo
    vitiorum
    scripla referunturj
    sed
    stieiidum,
    nou
    plusquam quindeciin
    carriis
    opera
    numerata de
    quibus
    et disseruimus.
    Et hh simitia.
    Longum
    erat universa cafnis
    opei'4
    -explicare,
    uno tantumomniaserroOnecbaclusit di-
    cens,
    et hissimilia.
    Quw
    prwdicovobis,
    etc. Ubi ante
    prcedixit
    ? uti-
    ;que
    ubi ait: Non
    regnetpeccatum
    in veslro mortali
    corpore
    ad obediendumdesiderih
    ejus (
    Rom.
    vi).
    Peccaluinoninesistas
    species
    habet.
    Ei%o
    in
    anima.
    A
    ih
    quafegriaVefitpeccatumj
    non
    potest
    Dti
    regnare
    regnuffi
    QuoniUtn
    qiii
    falia
    aguni.
    Notandum
    itaque atque
    I
    deflendum, quod cottiendehtes,
    et dissidehtes et
    iracundos curtt
    idololatris,
    Veneficiset homicidis
    K
    peiiilus
    exclusit a
    regno.
    Fructus enim
    spiriius
    esl charitus.
    Quae
    alia ihler
    fructus
    spiritus
    debuit tenere
    primatum,
    nisi chari-
    tas ?sirie
    qua
    virtutes csetercenon
    feputantm'
    esse
    virtutesj
    et ex
    qua
    nascuultif univefsa
    quae
    bona
    suttt, siquidem
    et in
    lege
    et in
    Evangelioipsa
    obiinet
    prittcipatum
    :
    Diliyes
    DominumDeumtuum exloio
    cordeliwet exiolaanimatua
    >,
    etextoiavirlute
    lua,
    et
    proximum
    luum
    tanquumleipsum(
    Multh:
    xxn);
    GaudiuimSecundus friictus
    sjiiritus
    est
    gaudiuro,
    B
    quod
    Stoici
    quoquequi distinguunt
    inter vefba sub-
    tilius,
    aliud
    quid
    esse seslimant
    quam
    laelitiam?
    Gaudium
    quippe
    esse aiunt elationem aniitii
    super
    bis
    quse digna
    sunt exsultanlis Isetitiai Notandum
    quodpost
    dileciionem
    gaudium sequiiuf,
    1
    qui
    enim
    diligit quempiam, sehipef
    iii
    ejtts
    felicitateloutafuf;
    Pax. Tertius ffuctus
    spiritus
    est
    pax;
    a
    qtta
    Sa-
    lomonquoquej qui
    in
    typo
    Christi
    prsecessit,
    nO-
    nien
    accepit,
    et de Ecclesia Psalmista canit: Fa-
    ctus est iri
    pace
    locus
    ejus (
    Psal. LXXV
    ).,
    et iuler
    octo
    Evarigelii
    benedictiones sciibilur: Beati
    pg-
    Cifict, quoniamfitii
    Dei vocabuhtiir
    (Mallh: V).
    Longgnimitas. Quartus
    ffuctus
    spiritus
    est
    lohga-
    ftimitas sive
    patientia, quia utroque
    mOdb
    pa*p60u-
    f>.tKv possumusinlerpretari.
    Huic contfaria est
    pu-
    *^
    sillanimitas, qui
    vero
    patiens
    est U uhivefsa susten-
    tal;
    vir
    sapiens,
    et Cuffi
    ijznimi roultum
    sapieiis
    appellatur,
    ul in Proverbiis
    qubque scriptunl
    est:
    Longanimus
    vir muliusin
    prudentia (Prov. xiv).
    Bonitas.
    Quintus
    fructus
    spirilus
    est
    bonitas,
    et de
    -hacStoici ita defiiiiunl: Bonitas est virtus
    sponle
    ad benefacieudum
    exposita;
    sectatbres
    qisoque
    Ze-
    nonis ita definiunt: Bonitas est
    virtus; quaeprosit,
    sivevirtus ex
    qua
    orilur ulilitas.
    Benignitas.
    Sextus fructus
    spiritus
    est
    benignilas
    sivesuavilas.
    Qtiiaapud
    Groecos
    %p?io-Taras
    Ulruin-
    que
    sOnat. Virtus est
    lenis, blanda,
    tranquilla,
    et
    omnium bonorum
    apta consortio,
    invitans ad fami-
    liaritalem
    sui,
    dulcis
    alloquio,
    moribus
    temperata,
    Mansuetudo,
    Septimus
    fructus
    spiritus
    est trian-
    sueludo, quce
    advcrsa est
    irce, rixse, dissensionibus,
    el
    hunquam
    ad sui contraria
    provocatur, per
    hanc
    rfamiilus Dei Moses teslimonium meruit
    accipere
    Scripturce
    dicentis : Mosesmansuetus
    erat, plusquam
    .omtieshomiries
    super
    terram.
    Fides. Oclavus fructus
    spiritus
    est
    fides,
    quse
    etiamalibi inter tfes
    ponitur, spes; ficies, cbaritas,
    iride
    enimest omne
    quodbperatur, aquidem
    id
    quod
    r
    speramus
    esse
    ventufum,
    et nec dum est in
    prse-
    senti,
    fide
    possidemus, sperantes
    hos lenere
    quod
    credimus.
    Modestia.Noriusfructus
    spirilus
    est
    modeslia,,
    hcec
    Bfemperpacem sequitur, semper pacemsectatur,
    et
    nec Isesa
    unquam
    irascilur.
    4S3
    COLLECTIONESIN EPiSfOLAS ETEVANGELIA. 4S4
    Conttnentia. Decimus fructus
    spiritus
    est conti-
    uentia, quam
    nonsoiumincaslitate dcbemusacci-
    pere,
    sedeliamincibo et
    potu,
    in
    eloquio,
    in ira
    quoque
    et vexatione
    mentis,
    et detraiiendi libidine.
    Casiitas. Undecimus fructus
    spirilus
    est castitas.
    Castilasenimet in
    virginibus est,
    et in conlirien-
    tibus,
    et in viduiset in
    conjttgiis.
    Adversus
    hujusmodi
    nonest lex. Id
    est,
    adversus
    spiiituin
    non est
    Lex, justo quippe
    non est
    posita,
    sed
    iniquis,
    et non
    subditis, iir.piis
    et
    peccaioiibus.
    Lex milii dicil: Non
    adulterabh,
    non
    occides,
    hon
    falsutn
    teslinwnium
    dices,
    etc.
    (
    Exod. xx
    ) ;
    si hceC
    omnia charitale in me
    regnante,
    quse
    esf ffuctus
    spiritus,
    non
    fecero, superflua
    sunt mihi
    prcecepta
    legis. Ergo qui
    fructus
    spiritus spifilualiter implet,
    subVeteri Testamento non manet.
    Qui
    aulemsunt
    Christi,
    carnemsuatri
    crucifixe-
    runt,
    elc. Si omnia simul vitia crucilixa
    sunt,
    et
    caro, quasi
    incruce
    pendens,
    niliil
    cohcupiscit,
    ad
    quid
    nobis lcx
    , qtioe
    data est ad vitia cOercehda?
    Siriiul illudnotandiim
    , quod
    eosdixerit Chrisli
    fesb,
    qui
    carriemcumviliis et
    concupisceutiis
    crucillxe-
    fint,
    eOntra illos
    qui
    solam fidemsuflieere arbi-
    tfantur.
    EVANGELIUM
    LVCM,
    CAP.XVII.
    Dtiiii inlfaret J esus in
    Hierusalem,
    transibat
    per
    mediamSamafiamet Galilseam. Et cum
    ingrede-
    relut
    quoddaffi
    castellum,
    occurrerant ei decem
    viri
    leprosi. Qiii
    sieterunt a
    longe,
    et levaverunt
    vocemdicentes : J esu
    prceceptor;
    miserere nostri.
    I

    Quos
    ut vidit dixit:
    Ile,
    oslendite vos sacerdoli-
    bus. Et factumest dum
    irent,
    mundati sunt. Unus
    auteni ex illis ut
    vidit, quia
    muiidatus
    cst, regres-

    sus esl cum


    magna
    voce, magnificansDeum,
    et
    cecidil in faciem anle
    pedes ejus gratias agens.
    Ettiic eral Samaritanus.
    Respondens
    autemJ esus
    dixit: Nonnedeceni mundati
    sunt,
    et novemubi
    <sunl? Nonest inventus
    qui
    redirel ct daret
    gloriam

    Deo,
    nisi hic
    alienigena.
    Et ait illi:
    Surge, vade,
    <
    quia
    fidestuale salvurafecit. t
    Duminlrarit J esus in
    Hierusalem;
    etc.
    Leprmsi
    non absurde
    intelligi possunt, qui
    scientiam verce
    fidei non
    habenles,
    varias doctrinas
    proferunt
    er-
    foris. Nou enimvel abscondunt
    imperitiamsuam,.
    sed
    pro
    suroma
    peritia proferunt
    in
    lucem,
    et
    ja-J
    ctanliam sermonis ostendunt. Nulla
    porro
    falsado-
    ctrina
    est, quce
    non
    aliqua
    vera intermisceat. Vera
    ergo
    falsisinordinate
    permista,
    in una
    disputatione
    velnarrationehominis
    tanquam
    inunius
    corporis
    co-
    lore
    apparentia, significant lepram, taoquam
    veris
    falsisque
    colorumlocis huniana
    corpora
    variantem
    atque
    raaculantem. Hi aulemlamvitandi sunt Eccle-
    sice,
    ut si fieri
    potest, longius
    reraoli,
    magno
    clamore
    ,Chrisium
    interpellent;
    undeet
    aptesubjungitur
    :
    Qui stfiterunt
    u
    longe,
    el levaverunt
    vocem,
    etc. Et
    bene ut
    salventur,
    J esum
    prseceptoremnominant,
    quia
    enimin
    ejus
    verba seerrasse
    significant,
    hunc
    : salvandihumililer
    prseceptorem
    vocaht
    j. cumqup
    ad
    A"Cognitiohehiprseceptofisfedeuht;
    mbi aS
    fOfhiam
    salutis recurrunt.
    Quos
    ui
    vidit,
    dixit :
    lie,
    osienditeve-ssacerdoii-
    bus. NullumDominus
    eofum, quibus
    hsec
    corporaUa
    benelicia
    prcestitit,
    invenitur ffiisissead sacerdotes
    nisi
    lepfosos, qtiia
    videlicet sacerdotiiimJ udoeorum
    figiira
    erat ftituri sacerdolii
    fegalis, quod
    est in ee-
    clesia, qrio
    conseCranturoffines
    pertihentes
    ad cor-
    plis Clifisti,
    siimmi et veri
    printipis
    sacerdotumi Et
    quisqms
    vel ab hceretica
    pravilate
    vel
    superstitione
    gehtili,
    vel J tldaica
    perlidia,
    vel etiamschismate fra-
    terno, qtiasi
    vafio colore
    per
    Domini
    gratiam
    carue-
    rit,
    neeesse est ad ecclesiam
    veniat) colofemque
    fidei vefuiii
    quemaccepefit,
    osteridat. Caeteraau-
    tem vitia
    tanquam
    valetudines et
    quasi
    morbos
    "
    animoe
    alque sensuum, per seipsum inlerius,
    in
    conscientia,
    et intellectu Doriiihussanat et cor-
    rigit. Denique
    et Pauius voceDomini audita:
    Quid
    me
    persequerh
    ?
    Ego
    sumJ esus
    queiri
    tu
    perseque-
    rh
    (Act. ix),
    adAnaniamlamen missus
    est,
    utsa-
    cerdotio
    illo, quod
    in ecclesia constitulum
    est,
    sa-
    cramenlum doclrinoefidei
    perciperet,
    et verus
    ejus
    approbareltir
    color.
    El
    faclum
    est dum
    irent,
    mundali sunt. Nondum
    accepta baptismatis sacramenta,
    honduni
    spiritua-
    liler ad sacerdoles
    perveneraht,
    et tameh infilsione
    Spiritus
    sancti eoi'Umrouhdaiiodeclarata est.
    Uniisautemex
    iliis,
    ut
    vidil, quia
    muhdaius
    esly
    regressus
    est
    ,
    etc; Unus iste
    qui hiagnificans
    Deum, regressusest,
    unius ecclesioedeVotaiilChristo
    G
    huinilitatem
    significat. Qtii
    bene cadens anle
    pedes
    Domini, gratias agit-,
    ille vereDeo
    gratias agit, qui
    repressis praesumptionis
    suoe
    cogitationibus , quam
    a
    semetipso
    ittfirnius
    sit,
    btiinilitei'
    viiiet, qtti
    iiihil
    sibi virlulis
    tribuit, qui
    bona
    quoeagit
    essede mi-
    sericordia conditoris
    rignOscit.
    Cadit autemiri fa-
    ciem, quia
    ex malis
    quse
    se
    perpelfasse meminitj
    erubescit.
    Et hic crat Samaritanus. Samarilanus
    qiiippe
    in-
    terpretatur custoS;
    quo
    nomine ille
    populus aplis-
    sime
    significatur,qui gralias agendo
    ei a
    quo accepit;
    tribuit omlie
    quodaccepit, quodammodo
    Cantansil-
    ludde
    psalmo
    : Foriiludinemmeamadte
    custodiam,
    quia
    lu Deus
    susceptor
    meus
    es,
    DeusnieUstnheri-
    cordia
    ejus prmveniet
    me
    (Psai. LVHI).
    v
    Respondens
    auiemJ esus dixit : Nonriedccemmun-
    dati
    sunt,
    et novemubi sunt? Unumsi addalur ad
    novem, qucedameffigies
    unitalis
    impletur, quod
    fit
    tantacomplexio,
    ut ultra non
    progrediatur numerusj
    nisi rursus ad unum
    redeatur,
    et haee
    per
    infinita-
    tem ntimeri
    regtila
    custodialur. Novem
    itaque
    indi-
    gent uno,
    ut
    quadam
    unitatis forma
    coaguleritur,
    et
    decemsint. Unumauteui noneis
    indiget,
    ut custo
    -
    diat unitateni.
    Quamobrem
    ut unus
    ille,, qui ^ratias
    egit,
    unice ecclesiae
    significatioijeappfobatus atque
    laudatus
    est,.ita
    illi
    novem, qiii, gratias
    noft
    ege-
    ruht, reprobi
    effecti a ConsortiOunitalis exclusi
    sunt, ideoque
    tales in novenario
    numei'o, tahquam
    iinperfecti
    remauebuiit
    ^
    et mefito eos
    Salvator^
    455 SMARAGDIABBATIS 456
    quasi ignotos
    ubi
    sint, inquirit,
    scire enimDei eli-
    i
    gere,
    nescire
    reprobare
    est.
    Nonestinventus
    qui
    rediret et daret
    gtoriamDeo,
    nisi hic
    alienigena.
    Secundum
    corpus quidem
    facile
    est videre
    posse
    hominem non babere
    lepram',
    et
    tamen animi esse nonboni. Secundum
    significalio-
    iem
    autem
    hujus
    miraculi conturbat
    considerantem,
    qupmodo
    mundus dici
    potest ingratus.
    Sed etiam
    facileest etiamillud videre fieri
    posse,
    Ut
    quisque
    in
    ecclesisesocietate doctrinam
    integramveramque
    assequalur,
    et omnia secundum catholicae
    regulam
    disserat, distinguat
    a creatore
    creaturam, eoque
    manifestetur varietate
    mendaciorum, tanquam lepra
    caruisse,
    et tamen
    ingratus
    sit
    Deo,
    et Domino
    mundatori suo.
    Quia
    elatus
    superbia gratiarum
    agendarumpia
    humilitaie non
    sternitur, similisque;
    efficilur
    eis,
    de
    quibus
    dicit
    Apostolus
    :
    Qui
    cumco-
    gnavissent Deum,
    non ut Deum
    magnificaverunt
    aut
    gratias egerunt (Rom. i). Quod
    enirndicit eos
    Deum
    cognovisse,
    ostendit
    quidem
    a
    lepra
    munda-
    tos,
    sed tamen statim accusat
    ingratos.
    El ait
    illi, surge, vade, quia fides
    tua te salvum
    fecit. Qui
    devotus ante Deum
    cecidit, surgere
    et ire
    prsecipitur, quia qui
    infirmitatem subtiliter co-
    giioscens,
    humiliter
    jacet, per
    divini verbi consola-
    tioneni
    surgere
    ad fortia
    opera,
    et crescentibus
    quotidie meritis,
    ad
    perfectiora passimproficereju-
    betur. Si autem fides salvum fecit eum
    quem
    ad
    ageudas
    Salvatori et emundatori suo
    gratias
    incli-
    navit, ergo perfidia perdidit
    eos
    qui
    de
    acceptis
    beneficiisDeo
    gloriam
    dare
    neglexerint.
    HEBDOMADAXVI POST PENTECOST.
    LECTIOEPISTOLJ J BEATI APOSTOLI AD
    GALATAS,
    CAP. IV.
    Si vivimus
    spiritu, spiritu
    et ambulemus. Non
    <
    elficiamur inanis
    glorise cupidi,
    invicem
    provo-
    <
    cantes,
    invicem invidentes.
    Fratres,
    et si
    prae-

    occupatus
    fuerit homo in
    aliquo delicto,
    vos

    qui spirituales
    estis
    hujusmodi
    instruite in
    spi-

    ritu
    lenitatis,
    considerans te
    ipsum,
    ne et tu ten-
    leris. Alter alterius onera
    portate,
    et sic adim-

    plebitis legem
    Christi. Nam si
    quis
    existimat se

    aliquid
    esse cum nibil
    sit,
    ipse
    se seducit.
    Opus
    autem suum
    probet
    unusquisque,
    et sic insemet-

    ipso
    lantum
    gloriam habebit,
    et non in altero.

    Unusquisque
    enim onus suum
    portabit.
    Commu-
    <nicet aulem is
    qui
    calechizatur
    verbo,
    ei et
    qui
    <
    catechizat in
    omnibus bonis. Nolite
    errare,
    Deus
    <
    nonirridetur.
    Quce
    enimseminaverit homo haec
    et metet.
    Quoniam
    qui
    seminat in carne
    sua,
    de

    carne et metet
    corruplionem. Qui autem seminat
    in
    spiritu,
    de
    spiritu
    metet vitam
    ccternam. Bo-
    num autem
    facientes non deficiamus.
    Tempore

    enim suo
    metemus,
    11011 deficientes.
    Ergo
    dum
    tempus habemus, operemur
    bonum ad omnes
    ,
    <maxime autem ad
    domesticos fidei.
    Si vivimus
    spiritu, spirilu
    et
    ambulemus.
    (Ex
    Hie-
    ron.)
    Utamur hoc
    testimonio adversus eos
    qui
    no-
    lunt
    ScriDturas
    spiritualiter
    intelligere. Quis
    est iu-
    A
    tem
    qui
    vivit
    spiritu
    ? nisi abseondilus homo no-
    ster, qui
    et
    juxta
    cafnem interdum solet
    vivere,
    sedcum
    spiritu vixerit, spiritu ambulat,
    cum in
    carnevoluerit
    ambulare,
    vivefts mortuus
    est,
    vir
    perfectus
    in
    Christo, semper
    vivit in
    spiritu.
    (Ex Primas.)
    Si
    spiritu vivimus,spirilu
    et ambule-
    mus: ac si
    diceret,
    Si
    per spiritum
    vitam
    habenius,
    spifitualiter conversemur,
    et non
    legi
    carnaliter ser-
    viamus.
    Non
    efficiamur
    inanh
    glorimcupidi.
    Plane
    gloriae
    cupidcs dicimus, qui gloriam
    Dei
    desiderant,
    et
    laudem virtute
    condignam,
    et
    aspectus
    divini ali-
    quid
    ostendentem. E contrario
    qui eleemosynam,
    longamorationem, castitatem,
    sivein
    matrimonio,
    sivein
    viduitate,
    sive in
    virginitate, pro
    laudeho-
    B
    minum
    facit,
    inanis
    gloria
    est. Gloria enimnunc vir-
    tutem,nunc
    vitium
    significat.
    Siab hominibus
    qucero
    gloriam,
    vitium
    est,
    et inanis dicitur
    gloria,
    de tali
    enim
    gloria scriptum
    est: Omnia
    faciunt,
    ut
    glori-
    ficenlur
    ab hominibus
    (Malth. vi).
    Si a Deo
    qUsero
    gloriam,
    virtus est. Detali enim
    gloria, qui
    me
    gto-
    rificant, glorificabo,
    dicitDominus
    (IReg. n).
    i
    Invicem
    provocantes,
    inviceminvidenles.
    (Ex
    Hie-
    ron.)
    Ita hunc locumcum
    superioribus copulavimus.
    Si
    spiritu v.ivimus, spiritui obtemperamus, nequa-
    >
    quamper lege.m,
    sed
    per charitalem,
    uobis invicem
    servientes,
    11011debemus de
    scripturarum interpre-
    I
    tatione
    contendere,
    et
    dicere,
    Circumcisio melior
    est, non,
    sed
    prseputium.
    Contemnenda
    hisloria,
    et
    >
    allegoriasequenda.
    Imo
    allegoria
    vaua
    est,
    et um-
    G
    bratica,
    et nulUusveritatis fulta
    radicibus,
    ex his
    enim contentionibus inter J udaeoset Gentilestunc
    teroporis provocationes pariter
    nascebantur et in-
    vidiae.
    1
    Fratres,
    el si
    prmoccupalusfuerit
    homoin
    aliquo
    delicto.
    (Ex Primas.) Praeoccupatur
    humana
    fragi-
    litas in levioribus
    peccatis, quceinsperato
    et sine
    >
    meditatione
    contiiigunt.
    Cceterumnon est
    proeoccu-
    patio, quando aliquod peccatum
    consilio diumedi-
    tato coramiltitur.

    Vos
    qui spirituates
    eslh
    hujusmodi
    instruite.
    (Ex
    '
    Hieron.)
    Eum
    quoque qui spiritualis
    est
    hortalur,
    5
    ne cesset manum
    porrigere
    corruenti. Et
    pulchre
    prseoccupatum
    in delicto hominem
    vocat,
    ex
    ipso
    nomine
    fragilitatem
    conditionis
    ostendens,
    ut di-
    "
    D
    gnus
    sit
    venia, qui
    velut homo
    erravit, denique
    non
    1
    peccatis pluribus,
    sed vitio
    aliquo praeoccupatus
    3
    erravit,
    lenitatis
    spiritum
    et
    mansuetudinis,
    in cor-
    2
    rectione
    peccantis, prsedicator spiritualis adhibeat,
    i
    nec
    rigidus,
    nec
    iratus,
    et tristis
    corrigere cupiat
    t
    errantem,
    sed
    provocet eum, spondens salutem,
    veniam
    reproinittens. Aliter,
    si
    quis
    infirmus in
    i fide
    est,
    et adhuc lacte nutritur
    infantise,
    nec
    po-
    l test tamcito a
    legali
    observatione ad
    spiritaUa
    sa-
    , cramenta
    transire,
    vos
    qui ;robustiores
    estis in
    fide,
    et
    spirituales effecli, ejus
    onus
    portate,
    nec
    per
    scientiam
    vestram,
    frater
    pereat pro quo
    Ghristus
    mortuus est.
    ln
    spirilu,
    lenUath. Ad Corinlhios
    quoque
    ait:
    457
    COLLECTIONES1NEPISTOLAS ET EVANGELIA. 458
    In
    virga
    veniam
    advos
    (I
    Cor.
    iv)
    ? Hic aulem
    spiri- J
    tualibus dicit: Inslruile in
    spiritu
    Lenitatis. Verum
    ibi ad eos dicit :
    Qui post peccatum
    non scientes
    errorem
    suuni,
    nolebant
    majoribus
    subdi et
    poeni-
    lentia
    corrigi.
    Ubi vero
    peccator inteUigens
    vul-
    nus
    suum,
    tradidit medico se
    curandum,
    ubi non
    est
    virga
    necessaria,
    sed
    spirilus
    lenitatis.
    Considerans
    teipsum
    neetlutenteris.
    (Ex Primas.)
    Ac si
    diceret, quia
    et tuhomo
    es,
    et
    potes
    in
    aliquo
    tentari,
    et
    adjutorio
    indigere,
    et ideodebessustinere
    tentatum,
    qui
    enim sub condilione infirmitatis
    po-
    sili sunt merito infirmos sustinent.
    Alter alterius onera
    portate. (Ex Hieron.)
    Portat
    quoque
    fratris
    necessitatem, qui gravalumpauperem
    onere
    egestatis adjuvat.
    Et facit sibi amicosdeini-
    quamammona,
    ut audiat a
    Domino :
    Venite,
    bene- I
    dicli Patrh
    mei, percipiteregnumquod
    vobis
    para-
    lumest ab
    origine mundi,
    quia esurivi,
    et dedisth
    milti
    manducare, sitivi,
    et dedisth milti bibere
    etc,
    (Mallh. xxv).
    Et sic
    adimplebithlegemChrhti. (ExPrimas.)
    Lex
    Christi charitas
    est,
    de
    qua
    idemDominusait: Man-
    datumnovumdo
    vobis,
    ut
    diligath
    vosinvicemsicut
    et
    ego
    dilexi vos
    (J oan. xin).
    Si
    ergodiligimus
    Deum
    et
    proximum,
    misereamur
    pauperi,
    sicut et Dominus
    misertus est nobis.
    Namsi
    quh
    exislimat se
    aliquidesse,
    cumnihil
    sit,
    ipse
    seseducit.
    (ExHieron.)
    Si
    quis
    nonvult oriera
    aliena
    portare,
    et immisericors suo tantum
    opere
    et virtute contentus
    est,
    non
    quserens quae
    aliena
    sunt,
    sed
    quaesua,
    sui tanlum
    amator,
    et non
    Dei,
    C
    ipse
    seseducit.
    DupUciler
    autem
    distingui potest.
    Vel si
    quisexistimat
    se
    aliquid esse,
    cumsit
    nihil,
    vel
    ita,
    si
    quis
    existimat se
    aliquid esse, postea
    ia-
    fereudum,
    cumsil
    nihil, ipse
    se
    seducit,
    et est sen-
    sus,
    in eo
    quod
    se
    putat
    esse
    aliquid,
    et non ex
    clementiain
    proximum,
    sed suo
    opere
    et
    labore se
    judicat,
    sua
    tantum virtute
    contentus,
    iste ex hac
    ipsa arrogantia
    nihil fit et
    ipse
    se
    decipit.
    Opus
    aulemsuum
    probet
    unusquhque
    et sic in se-
    metipso
    tantum
    gloriamhabebit,
    etnon inaltero. Sen-
    sus iste
    est,
    tu
    qui
    tesestimas
    spiritalem
    et
    alterius
    infirmitate
    robustior
    es,
    non debes imbeciUitatem
    jacentis,
    sedtuam fortitudinem considerare.
    Neque
    enim si alius
    perfecte
    non
    potest
    ad
    Christianis-
    muma
    J udaismo
    transire,
    idcircotu
    perfectus
    es
    "
    Christianus,
    sedsi te
    propria
    conscientia non re-
    mordet, habesin
    temetipso gloriam,
    et nonin
    altero.
    Intelligi potest
    et
    aliter, qui
    conscientiam habet
    operisboni,
    et
    seipsumconsiderans,
    opus
    suumnon
    reprehendit,
    non debet de hoc
    apud
    alium
    gloriari,
    sed in
    semetipso
    habeat
    gloriam,
    et
    dicat: Milti
    aulemabsil
    gloriari,
    nisi in cruceDomini noslri
    J esu
    Christi.
    Unusquhque
    enimonussuum
    portabit. Videtur su-
    perioribus contraire,
    ubi ait : Alter
    alterius onera
    portate,
    sedibi
    prcecepit,
    ut
    peccantes
    in hac
    vila
    nos invicem
    sustentemus,
    et
    allerulrum auxilio si-
    mus,
    liicautemde
    resurreclionis dicit
    judicio, .quod
    -
    A
    nonex alterius
    peccato
    et
    comparatione deterioris,
    a sed
    juxta
    nostrum
    opus
    aut
    peccatores
    ab eo
    judice-
    s mur aut sancti.
    Communicet
    autem,
    etc. Imbecillioribus et carna-
    libus
    discipulisimperat,
    ut
    quomodoipsi amagistris
    l
    spiritualia metunt,
    sic
    magistris
    carnalia
    prsebeant
    in omnibus
    bonis,
    id
    est,
    in victu et
    vestimento,
    et
    )
    cseteris
    omnibus, quae
    homines inter bona nume-
    j rant. Undeet J ob : Si bona
    accipimus
    , inquit,
    de
    e manu Domini
    (J ob. n).
    Et Dominus in
    Evangelio
    :
    Si voscumsitis
    mali,
    nostis bona.dare
    filiis
    vestrh
    (Matth. vn)?
    Aliter dat
    discipulismandatum,
    ut eis
    t qui
    seinstruunt
    verbo, communicent, obsequantur,
    \ dociles, facilesque
    se
    praebeant,
    in his tamen
    quce
    bona sunt et
    spiritualia,
    nou hceretica vel
    J udaica
    ,
    jj pravitate perversa,
    catechizatur
    autem,
    erudilur et
    castigatur, intelligitur.
    s (Ex Primas.) Requirendum quomodo
    verbo disci-
    pulus magistro
    communicare
    dicatur,
    cumeum ma-
    gis
    verbo
    magister instituat,
    sed
    verbum.intelligi

    voluit devotionis
    fructum,
    et boni
    operis largitatera.
    Namet verbum
    proopere
    solet dicere
    Scriptura,
    ut
    > illuddeDavid:
    Quiafecisti
    verbumhoc
    (II Reg.m).
    i
    Et Moses ait :
    Quomodopalam factum
    est verbum
    -,
    htud ?
    Nolite
    errare,
    Deus non irridetur. Id
    est,
    qui
    Deo
    ,
    vult
    mentiri,
    aut
    praecepti prsevaricator esse,
    se de-
    i
    cipit.
    .
    (Ex Hieron.)
    Prsevidens
    spiritu,
    eos
    qui docentur,
    ,.
    et debent
    magistris suroplusministrare, posse
    obten-
    C dere
    paupertatem,
    et dicere :
    Ager
    meus hoc anno
    siccitate
    aruit,
    vineam
    grandocontrivit,
    non habeo
    unde tribuam
    quodjubetur, adjecit:
    Nolite
    errare,
    Deus non
    irridetur,
    scit corda
    vestra,
    non
    ignorat
    facultates,
    etexcusatioverbi horainem
    potest fallere,
    Deumnon
    potest.
    ,
    Quw
    enimseminaverithomohmcetmetet.
    (Ex
    Pri-
    ,
    mas.)
    Id
    est,
    taUa
    recipiet, qualia egerit,
    si
    pecca-
    lum
    poenitentia
    non
    sequatur.
    (Ex Primas.)
    Horlatur ad id
    quod prseceptum
    est,
    exhibendum semen
    nominans,
    ne
    pulet
    per-
    i
    ditum,
    quod multiplicato
    fenore
    recepturus
    est.
    i
    "
    Quoniam
    qui
    seminatincarne
    sua,
    decarneet metet
    t
    corruptionem, qui
    autemseminat in
    spirtlu,
    de
    spiritu
    metel vitamwternam. Omne
    quodloquimur, agimus,
    ,
    "
    cogitamus,
    induobus seminatur
    agris,
    carneet
    spi-
    ritu, si bona sunt
    quse
    de
    manu,
    Oreet corde
    pro-
    muntur,
    semmata in
    spiritu
    vitceseternsefructibus
    reduudabunt. Si malaab
    agro
    carnis
    excepta,
    cor-
    ruptionis
    nobis
    segetempullulabunt. Aliter, qui
    le-
    gem
    carnaliter
    intelligit, repromissiones quoque
    car-
    "
    nales,
    et
    quse
    iu
    prcesenti
    saeculo
    corrumpuntur,
    exspectat. Qui
    autem
    spiritualis adjulor est,
    semi-
    nat in
    spiritu,
    et de
    spiritu
    metet vitam
    sempiter-
    nam. Illudetiam
    pariter
    observandum
    quod
    se-
    minat in
    carne,
    cum additamento suae carnis
    ponitur.
    Qui
    autem seminat in
    spiritu,
    non di-
    cit in
    spiiitu suo,
    sed
    simpliciter
    in
    spiritu; qui
    enimbona seminat non in suo
    quippiam,
    sed in
    PATROL.CII.
    15
    i59
    SMARAGDIABBATIS 460
    Dei
    spiritu
    seminat,
    de
    fjuo
    et vitam est messurus
    .
    ccternam.
    Bonum
    autcm
    facientes
    non
    deficiamus, tempore
    enimsuo melamus non
    deficienles.
    Cohortalur eos
    ad studiura
    perseverantise,qui
    in hac vitamercedera
    boni
    operis exspectant,
    nescienles,
    quia
    sicut inse-
    mine aliud.sationis,
    aliudmessiscst
    tempus,
    sic e't
    inproesenti
    vitasementis est
    lempus,
    et in selernum
    erit metendi, quam segetem
    nemp potest
    metere
    deficiens,
    qui
    enim
    perseveraverit usque
    in
    finem
    hic
    talvus
    erit
    (Matlh. x).
    (Ex Primfls..)
    Nunc
    tempus
    seminandi est non
    melendi,
    non
    ergo
    hic. nostram
    mercedem
    qucera-
    mus accipere,,
    ne tenera iierba hiemis
    rigore
    de-
    messa,
    non
    prosit,
    et non s.it
    quse
    in fuluro meta-
    tur. Oieelur enim
    npbis
    :
    .Reecpisiis
    bena
    vesira,
    et iterum:
    Receperunt
    mercedemsuam.
    Ergo
    dum
    letnpus
    habemus, operemur
    bonumad
    omnes.
    (Ex Hieren,,) Tempus
    seminanlis-,
    ut dixi-
    mus, prcesens
    est
    vita,
    in
    qua
    licel nobis semi-
    nare*
    cum autem transierit, pperandi lempus
    au-
    fertur.
    J (EX
    Primas.)
    Dltimumseminanfibus
    boe tem-
    pus
    est,
    festinemus
    ergo campos
    omnes serere,
    maxirae eos, qui
    sunl uberrimi
    repleamtis,
    ne in-
    cipiamus
    lempore
    messis aliis
    epulanlibus
    esurire.
    J ilaxime
    autemad domesticos
    fidei. (Ex Hieron.)
    Imilemur
    Palrem noslrum, qui
    est fonsbonitafis.,
    el solemsuum
    oriri facil
    super
    bonosel malos,
    et
    pluiisuper
    jusloset
    injustos,
    et omnibus benefacia-
    mus,
    maxime domesticis fidei,
    hoc est Christianis,
    qui
    eumdem
    habent
    Patrem. Videtur mihi locus
    isteposseet
    superioribus
    cohserere,
    ut domeslicos
    fidei
    magisfros
    nominet, quibus supra
    omnia
    quce
    putantur
    bona ab ^iuditoribus
    suis
    jusserat
    mi-
    nistrare,
    id
    est, paganis
    atque
    Chrislianis,
    et bo-
    nis t malis .misericprdiam
    facia.mus,
    ne eis
    quod
    Deusjion
    negat denegemus.
    Maxime tamen nis
    qui
    peculiarem
    fidei cultui ac
    religioni
    exhibent famu-
    latuui.
    EVANGELIUM
    MATTHJ EI ,
    CAP.VI.
    Nemo
    polest dupbus
    doroinis
    servire. Aut eriim
    <unumodiohabebitet alterumdiliget,aut
    uuumsus-
    <
    tinebil,
    et alterum contemnet.
    Non
    ppteslls
    Dep
    servire et mammense.
    ldeo dico vobis
    ,
    ne solli-
    citi sitis animseveslrae
    quid
    manduceils, neque
    <
    corpori
    vestro, quid
    induamini.
    Noniie aninia
    <
    plus
    est
    quam
    esca,
    et
    corpusplusquam
    vesiimen-
    <tum?
    Respicite
    volatilia
    coeli, quouiam
    rion se-
    <
    runt, neque
    melunt, neque cpngregaiit
    in
    horrea,
    <et Pater
    vester ccelestis
    pascit
    flla. Nonnevosnia-
    <
    gis pluris
    estisillis?
    Quis
    aulemveslrum
    cogitans

    potest
    adjicere
    adstaturam suamcubitumunum'?
    Et devestimenlp quid
    solliciti 68118?Considerate
    <Ulia
    agri quomodo
    crescunt,
    non laborant
    neque
    <nenl, Dico autem
    vobis, quoniam
    nec Salomon
    <in omni
    gloria
    sna
    conpertus
    est sicut unum ex
    t istis.
    Si aulemfenum
    agri quod
    hodie
    est,
    et cras
    in clibanummiltitur Deus sic
    vestit, quanto
    ma-
    A

    gis
    vds,
    minimseifidei.Nolite
    ergo
    solliciti esse
    dieehtes :
    Quid manducaliimus,
    atit
    quid
    bibe-

    mus,
    aut
    quo operiemuf.
    Hcecenim omnia
    ^geft-
    tes
    inquirunt.
    Scit enim
    ;Pater vester, quia
    Bis
    Oiftnibus
    iftdigeiis. Qucerite
    aulera
    prinilim
    tc-

    gnuift'T)ei, etjuslillam ejiis,


    et nsec-omnla
    ahji-
    eientur vdbis.
    Nemo
    potest
    duobusdomiriisservire.
    (ExAtigust.)
    Qui
    sunt duo domini
    deinceps
    ostendit,
    cumdicit:
    Non
    potestis
    Deoservire et mammonce. Mammona
    apud
    Hebrseos sive
    Syros,
    tlivilioenuncupantur.
    Congruit
    el Punicum
    noroen,
    namlucrum Punicse
    mammon dicitur
    (Ex Hieron.)
    Audiat boc
    avarus,
    audiat
    Christianus,
    non
    posse
    sesiraul divltiis Chri-
    stoque
    servire,
    et tameft non flixit:
    Qui
    liabet divi-
    B
    tias,
    sed
    qui
    servit divilils.
    Qul
    enlmdiviliarlimsef-
    vus
    est,
    divitias custoclit ut servus.
    QuL
    auteiii
    servilutis excussil
    jugum.,
    distribuet eas ut dO-
    miinus.
    Aut enimunum
    odio'habebit,
    e'talterum
    diiiget,
    aut
    unumsuslinebit.,
    et allerumcontemnet. Patietur du-
    rumet
    .perniciosunidominum, quisquis
    servit mam-
    monae,
    sua eriim
    cupitlitale implicatus,
    subditur ciia-
    bolo,
    sed tamen
    patitur,
    altefum autem contemnit.
    Nondixit : t),Iio
    babet,
    IiuUiuse.tiirofere conscien-
    tia Deum odisse
    polesl,
    contemnet
    autem, idest,
    non timel.
    Ideo Aico
    vobis,
    nesoiiiciti siih animmiiestrw
    quld
    manducelh, neque corpori
    veslro
    qtiid
    induamini.
    Utiiitelligas
    eum
    qui
    dedit
    animam,
    multotacilius
    G
    esCamesse
    daiuruffi,
    et
    qui corpus dedit, multq
    fa-
    ciSiusdaturum essc vestiinenturo.
    Quo
    loco
    quseri
    solet utrum ad animani cibus iste
    perfineat,
    cum
    asima
    incorporea sit,
    iste autem cibus
    corporeus
    esl. Bedanimam
    pro
    ista vitanoverimus
    positam,
    cujus
    relinaculum est aliiftenlum Secundum istam
    significationem
    dicluni es.t: Qui
    amat animiitn
    suam,
    perdel
    illatn
    ;
    et Pastor bonus animam suam
    ppnit
    (J oan.
    x,
    2).
    Quod
    nisi de liac vila
    acceperimus,
    contrarium erit illi
    sententice,
    qua
    dictumest:
    Quiti
    proderit,
    si iolummundum
    lucretur,
    animmsuwdelri-
    mentum
    patialur (Mallh. xvi)
    ?
    Nonne anima
    plus
    esl
    quamesca,
    et
    corpusplus
    quamveslimentum
    ?
    (ExRieron.) Quod
    dicitisiiusmodi
    est, qui mcrjorapraeslititulique
    el minora
    praestabit.s
    .
    Respicilevotalilia
    cwli, quoniam
    nonserunt
    nequeme-
    lunl
    nequecongregant
    in
    horreg,
    el Deus
    pascii
    illa
    (Matth. vi). SirapTiciierefgo accipiendum, qupd
    si
    vplafilia
    absque
    cura et seramuis Dei alunlur
    pro-
    videntia, quce
    hodiesunt et cras non
    erunt,
    quorum
    anima morlalis
    est,
    et cum esse
    "cessaverint,
    sem-
    per
    non
    erunt, quanto magisiiomines, quibus
    seler-
    nitas
    repromittitur,
    Dei
    regantur
    arbitrio!
    Nonnevos
    magispluris
    esth ilih?
    (ExAugust.)
    IcV
    est,
    chariores cstis
    vos,
    et
    plus
    valetis, quia
    ratio-
    nalesestis.
    Quis
    aulem vesirum
    cogitans polest adjicere
    a&
    staluramsuamcubilumunum? Et deveslimento
    quid
    solliciti eslis?Id-
    est,
    in
    cujuspotestate
    et dominatu
    m
    COLLECTIONES
    IN EPISTOLASET EVANGELIA. m
    factuni
    est,
    ut ad hanc staturam
    corpus
    vestrum
    d
    penluceretur,
    ejus prpvideuiia
    vestiri
    potest.
    Considemleliiia
    agri quomodo
    crescunl,
    nonlabo-
    ranl
    neque
    nent. Dandtimerat etiam
    de
    vestirnentis
    doeumentum,
    sicut dalum
    estpro alimento,
    sedisla
    documenla non sic
    allegorice
    disculienda
    sunt,
    ut
    iiuaaiannis
    quid significaverk
    avis
    autlilia, posita
    sunt enimut de rebus minoribus
    majora persuade-
    renlur. ,
    .
    .
    Dicoautem
    vobis, quoniam
    nec Salomon inomni
    gloria-suacoopertus
    estsicul unumex hiis.
    (ExFuIg.J
    In
    oroni
    gloria,
    id
    est,
    iri omni varietate
    vesiium,
    de-
    liciarum,
    sivein
    magnitudine regni,
    sicut unum ex
    jstis
    subaudilur liliis.
    (Ex Ililar.)
    El. revera
    qiiod
    nec
    sericum.qussre,-
    gumpurpura
    est,
    nec
    pictura
    textricum
    potest
    flo-J
    rifous
    coaiparari, qid
    ila rubet ut rosa? <iuidita
    candet ut lilium? violcevero
    purpuram
    nullo
    supp-
    rari muriceoculorum
    magis quam
    sermonis intii-
    ciumest.
    Si uulem
    fmumagri quod
    hodie
    est,
    et cr-asincli-
    banum
    tniltetur,
    id est in
    igaem,
    Deus sic vestit.
    Hic
    inieliigilur quod superius
    lilra non
    specialiter
    pro
    una,
    sed
    generaliter pro
    multis dlxerit herT
    bis.
    ...--.
    Quantomagisvos,
    ntinimw
    fidei!
    Ille enimmini-
    "
    rausest in
    fide, qtii
    noncst
    perfectus
    in chaiitate.
    Charitas enira omiijaeredit,
    -fideseiiima modicoin-
    cipit,
    sed creseit
    usque
    dumad id
    quod perfeclum
    est
    pervenit.
    Uiideel
    apostoli
    Dominodicunt :
    Attge
    nobis
    fidem. Quamperfectam
    Paulus oninem nomi-
    I
    nat,
    dicens : 'Ei $i liabueroomnem
    fidem,
    el
    reliqua
    {/
    Cor.
    s-iu).
    Nolitt
    ergosotlicitiesse,
    dicerites
    :Quid
    mandum-
    bimus,
    cvut
    -quid,
    etc. Labor '.exercendus
    'est, solUci*-
    tudo lollenda.
    Hoc
    quod
    'dicitar : Nesotliciti
    isijjs,
    etc.,
    >decaruali ciboet vestiimento
    accipiamus,
    ccete-
    rumde
    spirithalibus
    eibis et vestimeiitis
    semper
    de-
    bemus essesoliicili.
    Qnwrite
    auumprimumr-egnumDei.Hicprimicmnon
    pro
    ordine
    posuit,
    sed
    proqualiiate,
    ac si diceret:
    Quceriteproecipua
    ante
    omnia,
    -et
    summeTegnum
    Dei
    etjustiliam ejus,
    eli3abitar
    voliis,
    et
    insuper, idest,
    excepto reguo quidquid opus. fuerit, adjicietur
    vo-
    bis
    HEBDOMADAXVHPOST PENTECOSTEN.
    EPISTOLA BEATI PAULI AP.OSTOLI AD
    EPHESIOS,
    CAP.III.
    Obsecro
    vos,
    ne deficialis in
    tribulaiionibus
    <meis
    pro vobis, quce
    esl
    gloiia
    vestra.
    Hujus
    rei
    <
    'gratia
    flecto
    genua
    mea ad
    patrem
    Domini mei

    J esu
    Christi,
    ex
    quo
    oninis
    paleniitas
    in coelo'et
    <in terra
    nominatur,
    ut del vobis secundura divi-
    <iias
    gloriae
    suse
    virliitem,
    corrdborari
    per.'spiritum
    'ejiis
    in interiori hoffiine
    ,
    babitare Chrisfum
    per
    <"fidemiiicordibus vestfis. Incharitate radicati et
    <
    fundati,
    ut
    'pcjssifisOompreiiendei*
    cum^omnibus

    saftctis, quse
    sit
    latitudo,longitudo, sublimitas,
    et
    'pfofuftdurri.
    Scire etiam
    supereminentem
    isoientias
    l
    A
    5
    charitatem
    Chrjsti,
    ul
    impleamini
    inomnem
    pleni-
    <tudiuemDei. Ei aulem
    qui potens
    esl omnia fa-
    cere
    superabiindanter, -tiuaiapetinius
    autintelli-
    s
    gimus
    secunduin virlutera
    quceoperatur
    in
    nobis,
    a <
    ipsi gleria
    in ecclesiaet inChristo J esu in omnes
    t
    -generaliones
    sceculi scecuiorum.Amen.
    a Obsecro
    vos, nedeficiatis
    in tribulationibus meh
    pro vobis, quw
    est
    yloria
    veslra.
    (Ex Hieron.)
    Hoc
    "estergo quod Apos.lolus rogat,
    et a Dominoma-
    !i
    gnoperedeprepatur,
    ne deficiant in
    pressuris
    suis.
    J
    Videbat
    quippe
    se de
    Hierusalem
    asque
    -adIliiricum
    Eyangeliuin prsedicasse, isseRomam, Hispaniam
    s
    perrexisse,
    vel ire
    disponere.,
    lotus mundus addo-
    ctrinam
    .ipsius
    de
    potestate .printypis
    lollebatur.
    Deserebanl idola
    et>euItoribus
    terapla
    deserta
    squa-
    -iB lore et sordibus
    replebantur. Ob-quamcausamom-
    i nis exercitus
    dcemonum, omnis tturba
    inimicarum
    -
    ibrlitudinum *ontra
    ipsuui
    facto cuneo
    adimicabat,
    ut
    -
    per
    iribulationes et
    angustias:
    EvangeUum
    Christi
    desinerel
    prcedicare,
    >etlassus
    aliquandorequiesceret.
    -
    Hocest
    ilaque quod
    ait,,: Pelo
    nedeficialis
    in tribur
    .[alionibus
    meis
    pro vobis,
    totuni euim
    quodpatior,
    f
    quod tribulor, quod:
    coarclor vestrcc
    salutis est
    causa,
    dura
    vobis-Evangelium
    annuntiare
    desidero,
    quce
    tribulaliones eiece vestra est
    gloriai Potest
    autemsecundum
    dd, >quod
    latius
    exprcssit, propter
    quod peto,
    ne deficiatis in
    itribulationibus meis
    pro
    -
    vobis, quse.est .gloria
    vestra. Lludautem
    potest
    cx-
    i
    poni,
    quodpro Ephesiis petat,
    ne in
    pressuris
    apo
    i
    sloli lassescant
    atque
    deficiant.
    Siquidem
    et ea
    quce
    -
    C
    sequuntur,-
    huic
    magis
    sensui
    congruunt.
    i
    IIujus
    rei
    gratidfiecto yenua
    meaad
    patremBomim
    nostri. Sicut eiiimsuni oculi
    exteriores et
    inleriores,
    ilasuntgenua
    honiiiiis xiefioris
    etinterioris.
    Nara

    quodApostolus
    ait: Ut in nomine
    J esu Christi omne
    genuflectaMr., cwleslimn, terrestrium et
    infernorum
    (Philip. u), nofiad:genua corporis,
    sedad
    subjectiG-
    .
    nem
    mentis,
    et
    incliiiationcm
    animse,
    cordisque
    ob-
    sequiumpertinet.
    Hcecautem
    specialiter
    exponentes,
    i
    non statim
    juxta litteramorancli
    consuetudioem tol-
    :
    limus,
    qua
    Deum
    genu posito suppliciter adoramus.
    i Sed sicut
    illpdsedilicat
    simplices,
    sic veram
    genicu-
    latioisem
    essedocemusin
    animo,
    quia
    rtmlti
    corpo-
    .
    ralesflectentes
    genu,
    animae
    nequaquam
    fleetunt,
    et
    _ ediverso alii crecto Deum
    corpore
    deprecantes, ma-
    gis
    seaniino
    curvavcrurit.

    Ex
    quo omnhpalernitasin
    eeetoet
    inierra
    "norrii-
    natnr. Nonut in Lalinis codJ cibusadditem
    est,
    ad
    patremDomini-nostri-J esuijlmsli, sed
    siffipliciter ad
    patrem
    iegeudum,uti)ei patiissnomen noniri:DomiiiO
    i
    nostroJ esu
    iGhrislo,
    scd
    onmibus cfealuris
    rationa-
    ;
    bilibus
    coaptelur.
    Notaudum
    quod
    non
    dixeiit: Ex
    quo
    ftmnis
    paieriiitas-
    in-eoSlisCt in
    terj^-nata
    est
    vel
    'crcala,
    sefles
    quo
    omhis
    pacernimsin
    coiiisel in
    terranominaiur. Aliud est enim
    appellationem
    pa-
    : temiiatis
    mereri,
    iatiud naturae'babefe
    Consortium.
    Siout
    'er-gs
    se-lusbohus'bonos
    fecit,
    'e'tolus
    verus,
    veritalis nometi
    impertit,
    iiaetisolos
    psflser, 'qui
    crea-
    tor est omnium*l universorum
    causa,
    ribslantia,'
    463 SMARAGDI
    ABBATIS 464
    prsestat
    cceteris,
    ut
    patres
    esse dicantur.
    Quseritur
    vei'0
    quam
    obcausamet incoelisabeo omnis
    pater-
    nilas
    appelletur. Quomodo
    nos
    patriarchas
    et
    prophe-
    tas noslros
    patres dicimus,
    ita
    puto
    et
    Angelos
    cse-
    lerasque
    virtutes habere
    principes
    sul
    generis
    in cce-
    lestibus, quospatres gaudeant appellare. Archange-
    lus enimnisi
    angelorum
    dici non
    potest,
    et dominalio
    principatus
    et
    pelestates
    nisi
    inferieressubjectos
    ha-
    beant,
    nonvocantur. Potest
    ergo
    et hoc
    dici, quod
    Deus Domiui nostri J esu Christi
    juxta
    substantiam
    pater est, etunigenitusnon
    est
    adoptionefilius,
    sed
    natura. Cseterce
    quoque
    creaturse
    palernitatis
    nomen
    adoptione
    meruerunt.
    Ul det
    vobis,
    etc.
    Propterea dicit,
    curvo
    genua
    mea ad
    patrem,
    ut tribuat vobis virlulem
    glorice
    suae,
    id
    est,
    majestalis
    susehabere consortium,
    vos-
    que
    roboret
    atque
    confirmet
    per spiritum
    sanctum,
    quia
    nullafortitudo
    absqueSpiritu
    sanctoest. Robc-
    ret autem
    atque
    confirmet in interiorem hominem.
    Non enim
    exteriorem,
    sed interioremhominemcu-
    pimus roborari,
    ut
    poslquam
    habitaverit Christus in
    interiore
    homine,
    in
    ipsius
    interioris hominishabi-
    tet
    principali,
    id
    est,
    in cordibus vestris. Hocautem
    totum
    per
    fidem
    fiet,
    si credamus in eum.
    Quam-
    obrera
    ait,
    habilare Chrislum
    per
    fidemin
    cordjbus
    veslris. Habitatioaulem
    ista, quaeper
    exordiumfidei
    fabricatur,
    radices et fundamenta in charitate ha-
    bet,
    hsec est vita
    cordium,
    in
    qua
    vivimus in ssecu-
    lum
    sceculi,
    abinitio fidei
    usque
    adfinem
    speciei.
    In charitale
    radicali,
    etc. Hsecest communiocu-
    jusdam
    divinae
    ccelestisquereipublicse,
    hinc saturan-
    tur
    pauperes,
    non sua
    quserentes,
    sed
    quse
    J esu
    Christi. Namde
    ipsopane quo
    tales saturantur
    quo-
    damloco
    Aposlolus
    dicit: Unus
    panis,
    unumcorvus
    mufti sumus
    (I
    Cor.
    x).
    Quw
    sit latitudo
    ,
    etc.
    lpsa
    charitas cuminbonis
    operibus
    dilectioois
    exercetur, quasi
    adsubvenien-
    dum
    quaquaversum potest porrigi,
    et hseclatitudo
    esl. Nunc
    longanimitate
    adversa tolerat ineo
    quod
    .veraciter
    lenuit,
    perseverat,
    et hsec
    longitudoest,
    hoc
    autem tolum
    propter adipiscendam
    vitam facit
    seternam
    quse
    illi
    promiltitur
    in
    excelso,
    et hsecalti-
    tudo est. Existit vero ex hoc cultuista
    charitas,
    ubi
    fundali
    quodammodo
    et radicati
    sumus,
    ubi causae
    voluntatis Dei non
    vestigantur,
    et hoc est
    profun-
    dum. Alliludo
    quippe
    communenoinenest excelsoet
    profundo.
    Sed cumin excelso
    dicilur,
    sublimitatis
    eminentia commendatur. Cumautem in
    profundo,
    difficultas
    invesligationis
    et
    cognitinnis,
    undeet illud
    Deo dicitur:
    Quam
    magnificata
    sunt
    operatua,
    Do-
    mine,
    nimis
    profundw factw
    sunt
    cogitationes
    tum
    (Psal. cin).
    Scireet
    jam supereminentem,
    etc. Inhoc
    myste-
    rjo
    ligura
    crucis
    ostenditur, qui
    enim
    quia
    voluit
    morluus
    est, quonjodo
    voluit morluus est. Nonfru-
    slra
    igitur
    tale
    genus
    morlis
    elegit,
    nisi ut in eo
    quoque
    latitudinis
    hujus
    et
    longitudinis
    et altitudinis
    el
    profunditatis magister
    existeret. Namlatitudo est
    ineo
    ligno quod
    transversum
    desuper figitur,
    hocad
    A bona
    opera pertinet, quia
    ibi extenduntur manus.
    Longitudo
    ineo
    quod
    ab
    ipsoligno usque
    ad lerram
    conspicuum
    est. Ibi enim
    quodammodostatur,
    id
    est, persistitur
    et
    perseveratur,
    sedettribuitur. Alli-
    tudoest inea
    ligni parte, quse
    ab iilo
    quod
    transver-
    sum
    figitur
    sursumversus
    relinquitur,
    hoc
    est,
    ad
    caput crucifixi, quiabene sperantiumsupernaexspe-
    ctatio est. J am vero illud ex
    ligno quod
    non
    appa-
    ret, quod
    fixum
    occultatur,
    unde totumilludexsur-
    git, profundilatem significat, gratuitate gratice,
    in
    quo
    multorum
    ingeniaconteruntur,
    id
    vestigare
    co-
    nantia,
    ut adextremumeis dicatur: 0
    homo,
    tuauis
    es,
    ul
    respondeas
    Deo
    (Rom. IX)
    Ei aulem
    qui potens
    est,
    etc.
    (Ex Hieron.)
    Hoc
    ostendens se
    quidemjuxta
    imbeciUitatemhominis
    "postulasse, quse
    eis conducibilia videbantur. Csete-
    rum
    quantum
    ad rei
    ipsius pertinet
    yeritatem
    plus
    Deumvalere
    tribuere, quamrogalur;
    Prcestabit
    igi-
    tur
    super quampelimus
    aut
    intelligimus,
    secundum
    eamvirtutem
    quseoperatur
    innobis.
    Ipsi gloria
    in
    ecctesia,
    etc.
    Ipsi itaque
    Deo sit
    glo-
    ria, primum
    in ecclesia
    quse
    est
    supra,
    non habefts
    maculam, neque rugam,
    et
    qusepropterea gloriam
    Dei
    recipere potest, quiacorpus
    est
    Christi,
    deinde
    in Christo
    J esu, quia
    in
    corpore assumpti hominis,
    cujus
    sunt universa membra
    credentium,
    omnis di-
    vinitas
    Corporaliter, quscquidemgloria
    nonin
    prse-
    sens tantum
    tempus extenditur,
    et futuris sseculis
    terminatur,
    sed in omnes
    generationes
    in sseculum
    sseculorumineffabili selernitate
    permanet, crescit,
    augetur.
    EVANGELIUM
    LVCJ E,
    CAP.VII.
    <Ibat J esus in civitatem
    quse
    vocatur Nahn
    ,
    et
    ibant cum illo
    discipuli ejus,
    et turba
    copiosa.
    <Cumautem
    appropinquarent portoecivitatis,
    ecce
    <defunclusefferebatur
    ,
    filiusunicus matris
    suse,
    et
    <haecvidua
    erat,
    et turba civitatis mulla cumea.
    <
    Quam
    cumvidisset
    J esus,
    misericordia motussu-
    <
    per
    eam,
    dixitilli: Noli flere. Et accessit et teti-
    <
    git
    loculum.*Hi autem
    qui portabant, steterunt,
    <et ait:
    Adolescens,
    tibi
    dico, surge.
    Et resedit
    qui
    <erat mortuus,
    et
    coepitloqui.
    Et dedit illummatri
    <suse.
    Accepit
    autemomnes
    timor,
    et
    magnifica-
    <bant Deumdicentes :
    QuiaProphetamagnus
    sur-
    r. <rexit in nobis et
    quia
    Deus visitavit
    plebem
    <suam. >
    Ibat J esus in civitatem
    qum
    vocatur
    Naim,
    et ibanl
    cumillo
    discipuli ejus,
    et turba
    copiosa.
    Naimcivilas
    est Galilesein secundomilliarioThabor
    montis,
    con-
    tra
    meridiem, juxta
    Endor, qui
    est vicus
    grandis
    in
    quarto
    milliario
    ejusdem
    montisadmeridiem. Inter-
    pretatur
    enimNaimfluctusvel commotio.
    Cumautem
    appropinquaretportm
    civilath. Porta
    civitatis
    qua
    defunctus efferebatur, puto aliquem
    de
    sensibusesse
    corporeis, qui
    enimseminat inter fra-
    tres
    discordias, qui iniquitatem
    inexcelso
    loquitur,
    is
    per
    oris
    portam
    extrahitur mortuus.
    Qui
    viderit
    mulierem ad
    concupiscendam
    eam
    per
    oculorum
    portam
    amoris
    judiciumprofert.
    Qui
    fabuUs
    otiosis,
    465 COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELLL 466
    obscenisve carininibus vel detractionibus aurem
    Ubenter
    aperit,
    haue animse suce
    portam
    morlis ef-
    ficit.
    Ecce
    defunctusefferebaturfilius
    unicus malrissuw.
    Defunctus
    hic,
    qui
    extra
    portam
    civitatis multis est
    intuentibus
    elatus, significat
    hominemlethali crimi-
    numfunere
    soporatum, eamdemquednsuper
    animce
    mortemnon cordis adhuc cubili
    tegentem,
    sed ad
    multorum notitiam
    per
    Ioculionis
    operisve
    sui iftdi-
    cium, quasi per
    sucecivitatis ostia
    propalanlem.
    Qui
    bene filiusunicus matris suaefuisse
    perhibetur, quia
    licet e mullis collecta
    per
    fontis lavacrum una sit
    perfecta
    et immaculata
    virgo
    mater
    ecclesia, singuli
    quique
    tamen fideliumuniversalis se ecclesisefilios
    rectissimefalentur. Namet electus
    quilibet, quando.
    ad fidem
    imbuitur,
    fiUus
    est, quando
    alios
    imbuit,
    mater. An non materno
    ergaparvulos agebat
    affe-
    ctu, qui
    ait: Filioli
    mei, quos
    iterum
    parturio,
    do-
    nec
    formetur
    Chrhtus.
    Et hwc vidua
    erat,
    et turba civitatis multa cum
    illa. Viduamesseecclesiamomnisanima
    sponsi
    Do-
    minique
    sui semorte
    redemptam meminit, agnoscit.
    Divino autemnutu multa Dominum
    turba,
    multavi-
    duam
    comilabatur,
    ut viso tanto
    miraculo,
    mulli
    testes,
    multi Dei fierent laudatoi-es.
    Quam
    cumvidhset
    J esus,
    misericordia motussu-
    per eam,
    dixit: Noli
    fiere. Desiste, inquit, quasi
    mortuum
    flere, quem
    mox vivum
    resurgere videbis,
    et
    pulchreEvangelista
    Deum
    prius
    misericordia mo-
    tumesse
    super matrem,
    ac sic filium suscitare te-
    statur,
    ut in uno nobis
    exemplum
    imitandse
    pietatis
    ostenderet,
    in altero fidemmirandce
    potestatis
    as-
    trueret.
    Et accessitet
    teligit loculum,
    hi auiem
    qui porta-
    bant steterunt. Loculus in
    quo
    mortuus
    effertur,
    male secura
    desperati peccatoris
    conscientia est.
    Qui
    vero
    sepeliendumportant,
    vel immunda deside-
    ria, quce
    hominem
    rapiunt
    in
    interitum,
    vel lenoci-
    nia blandientiumsunt venenatasociorum.
    Qusepec-
    cata
    nimirum,
    dumfavoribus
    tollunt, accumulaut,
    peccantesquecontemptu, quasi aggere
    terrceobruunt.
    De
    quibus
    alibi dicitur : Dimitte mortuos
    sepelire
    mortuos suos
    (Matth. vm).
    Mortuos
    quippe
    mortui
    sepeliunt,
    cum
    peccatores quique
    sui similes alios
    nocivo favore
    demulcent, congesta pessimse
    adula-
    tionis
    mole,
    ne
    quaaliquandosperesurgendi potian-
    tur
    opprimunt.
    Domino
    ergo
    loculum
    tangente,
    fu-
    neris
    bajuli sleterunt, quiasuperni
    formidine
    judicii
    attacta
    conscientia,
    et carnalium
    ssepe
    affluentiamvo-
    luplatum,
    et
    injuste
    laudantiumturbam
    coercens,
    ad
    seipsamrevertitur, vocantique
    advitamfestinare-
    spondet Salvatori,
    undereete
    sequitur
    :
    Et dixit
    adolescenli,
    tibi dico
    surge
    ,
    et resedit
    qui
    erat
    mortuus,
    et
    cwpit loqui,
    et dedii illummatri
    suw. Resedit
    quippe qui
    erat
    mortuus,
    cuminterna
    coropunctione
    reviviscit
    peceator, incipit loqui
    cum
    reducis indicia vitae cunclis
    qui peccatum
    luxe-
    rant osteudit. Redditur
    matri,
    cum
    per
    sacerdo-
    talis decreta
    judicii
    communioni spciatur ecclesiee.
    j^ Accepit
    autemomnes
    timor,
    et
    magnificabant,
    etc.
    Quanto desperatior
    animse mors advitam
    revoca-
    lur,
    tanto
    plures
    eodem
    corriguntur
    exemplo.
    Vide David
    prophetam,
    vide
    apostolum Petrum,
    quorum quo gradus altior,
    eo casus
    gravior. Quo
    autem
    gravior
    casus
    ,
    eo
    pietas erigentis gratior,
    quo
    vero
    gratior
    ineisDomini
    pietasapparuit,
    eocer-
    tior cunctis
    posnilentibus spes
    salutis
    apparuit,
    ut
    jure
    omnes
    qui
    audiunt dicant:
    Quia
    Deusvhitavit
    plebem
    suam. Nontantumver-
    bumsuumsemel
    incorporando,
    sedetiamnostra
    hoc,
    ut suscitari debeamus
    semper
    incorda mittendo.
    HEBDOMADAXVIII POST PENTECOST.
    EPISTOLABEATIPAULI APOSTOLI AD
    EPHESIOS,
    CAP.IV.
    <
    Obsecrovos ego
    vinctusm
    Domino,
    ut
    digne
    am-
    B <buletis
    vocatione, qua
    vocati
    esfis,
    cumomni humi-
    <litateet
    mansuetudine,
    cura
    patientia supporlantes
    <invicemincharitate. Solliciti servare unitatem
    spi-
    <
    ritusinvinculopacis.Unum corpus
    et unus
    spirilus,
    <sicutvocatiestis
    inunaspe
    vocationis vestrse. Unus
    <
    Dominusetuna
    fides,
    unum
    baptisma,
    unus Deuset
    <
    pater omnium, qui
    est
    super
    omnes et
    per
    omnia
    <et inomnibus nobis.
    Qui
    est benedictus in ssecula
    <
    sseculorum,
    Amen.
    Obsecro
    itaque
    vos
    ego
    vinctusin
    Domino,
    utdigne
    ambuleth,
    elc.
    (ExHieron.)
    Potest et in
    Christi vin-
    culis,
    et in carcere
    pro martyrio constitutus,
    hsec
    scribere. Meliusautem
    est,
    si vinctum Domiiii cha-
    ritate dicamus. Est et aiia
    expositio, quce
    an reci-
    piendasit,
    erit in
    potestate
    lectoris. Vinculumanimse
    C
    corpus
    hoc
    dici,
    et
    quia
    Paulus obministeriumEvan-
    gelii corpusacceperit, consequenter
    Christi vinctus
    sit
    appellatus.
    Ambulare credendus
    est, qui itsgredi-
    tur
    per
    eum
    qui
    dicit:
    Ego
    sum
    via,
    et non
    declinet,
    neque
    ad dexteram
    neque
    ad sinistram
    (Isaimxxx;
    Prov.
    iv),
    et avertit
    pedem
    suumab omni via
    mala,
    completurque
    in eo : A Domino
    gressus
    hominisdi-
    rigunlur (Psal. xxxvi).
    Cumomni humilitale et
    mansuetudine,
    cum
    pa-
    tientia.
    Qui
    terram et cinerem
    esse.se
    novit,
    et
    post
    paululum
    in
    pulveremdissolvendum,
    nunquam
    su-
    perbia elevabitur,
    el
    qui
    Dei ceternitate
    perspecta,
    breveet
    pene
    ad
    puncti
    instar humansevitoe
    spatium
    cogitarit,
    anteoculossuos
    semper
    habebit
    interiturh;
    et erit bumilis
    atquedejeclus:
    omnisautemhuroilitas
    "
    non tamin sermone
    quam
    in mente
    est,
    ut
    humiles
    nos esse conscienlia
    noverit,
    et
    nunqiiam
    nos vel
    scire vel
    inleUigere
    vel esse
    aUquid
    ccstimemus.
    Mansuetudo
    quoque
    iUa
    est, quse
    nulla
    passione
    tur-
    batur,
    et
    specialiter
    ira et furore
    rumpitur, quam
    qui
    habuerit, beatitudinem, quse
    Domini voce
    pr-
    .
    missa
    est, consequetur.
    Supportantes
    invicemin charitate. Hoc
    ipsum
    mihj
    videtur
    significare
    et illud
    qiiod
    ad Galatas scri-
    bitur : Alterutrum onera vesira
    portate (Gal. vi).
    Alterutrum onera
    portare,
    vel sufferreinvicem in
    charitate eos
    complere dicimus, qui
    diviles
    sunt,
    et
    inopiampauperum
    sublevant. Nec
    peccantem
    fra-
    Irem,
    nec
    inopemconsolalur, qui
    non habet charita-
    Vil SMARAGDIABBATIS 468
    tem,
    conlemnit verba
    Apostoli
    commonentis: Debe-
    A
    mus. autem
    nos, quifortiores
    sumus
    , infirmilates
    imbecillium
    portare,
    et non
    nobhmelipsh placere
    (Rom. xv).
    Solliciii servare: unitatem
    spiritus
    invinculo
    pacis.
    Ephesiis, qui jam
    unitatem sancti,
    Spiritus
    fucrant
    conseculi,
    reete
    dicilur,
    solliciti servare unitaler
    spiritus
    in
    vinculo
    pacis. Qui
    enim
    quid
    habet,
    ser-
    vandi iili solliciludo
    proecipilul, qui
    atitem nonha-
    bel,
    sludiumiUi
    u.thabere
    valeat, imperatur.
    , Unum
    corpus.
    Vel
    simpliciler
    uftum
    coipus
    Christi
    intelligilur, quoe
    esl
    Ecclesia,
    vcl certe
    qtiod
    ex vir-
    gine
    est
    digriatus.assumere,
    neUli
    quidefnputent
    toties
    corporatum, quolies
    in Veleri
    apparuil
    Testa-
    mento
    Vnus
    spiritus.
    Unus
    quippe largitor
    et sariclifica-
    *
    tor csl
    oruniuro,
    vel certe unum
    corpus
    advitam
    referiur et
    opera, quse
    Grcece dicuntur
    iffav.w.6r
    Stoj,
    el unus
    spiritus
    adscienliam ct
    contemplalio-
    nem, qucepioprio
    versatur in corde, et abillis dici-
    'W^iupiK
    Sieut
    vocgti esth inuna
    spe
    vocalionisveslrce.Cum
    ergo
    niembrum
    quis
    fuerit
    Ecclesice,
    nec abuno
    ejus
    spiritu separatus, conseq^ienler
    erit in una
    spe
    vo-
    cationis.
    Quceritur quomodo
    una
    spes
    vocalionis
    sit,
    cum
    aptid
    Patrein diversce sint
    mansiones,
    ad
    quod
    unam
    spem
    vocationis
    regnumccelorum,
    quasi
    unum bonum Dei Palris esse
    dicemus,
    et
    in una dorno
    varias mansiones. Alia enim
    gloria
    solis
    ,
    alialunce
    ,
    alia slellarum
    .(/
    Cor.
    xv),
    aut
    (
    certe illud sublilius
    indicalur, quod
    in fineef con-
    summalione rerumin
    pristiniim
    slatumreslituenda
    sint
    omnia, quando
    omnes unum
    corpus efficimur,
    et in virum
    periiectumreformamur,
    el oratio
    pro
    nobis
    Salvatpris impletur
    :
    Paler, dg
    ul
    quomodo
    ego
    ettu unum
    sumus,
    sic et hliin nobisunumsint
    (J oan.-vm).
    UnusDominuset una
    fidcs,
    unutn
    baplhma,
    unus
    Deuset
    Paler,
    etc. Unus est
    Dpminus,
    et unus est
    Deus, quia
    Palris et.Filii doniinatio uua divinitas
    est,
    proplerea
    et fides una
    dicilur, qnia
    similiter in
    jPatrem,
    et in
    Filium,
    et in
    Spiriium
    jsanctumcredi-
    mus;
    et
    baplismaunum,
    eodemenimmodoel inPa-
    treni,
    el in
    Filium,
    cl in
    Spiritum
    sanctum
    bapliza-
    inur,
    et ter
    mergiiiiur,
    ut Tiinitas unuro
    appareat"
    sacraiueiitum. Et
    npn
    baplizamur
    in noroinibusPa-
    tris, elFilii, et.Spiritus sancti,
    sedin uno
    nomine,
    quodinleUigilur
    Deus. Polest unum
    baptisma
    et ita
    dici,
    quod
    Ucet ter
    baptizeinur. propler^mysterium
    Trinilalis,
    tamen umim
    baptismarepuletur.
    Unum
    quoque baptisma
    est in
    aqua,
    et
    spiritu,
    et
    igni,
    et
    de
    quo
    Doroinus
    loquitur
    :
    Baplhma
    habeo
    baplizari
    (Luc. xn),
    et alibi :
    Bapthmale
    tneo
    baptizamini
    (ExVulg.)Qui
    salubriter credil in
    Palre, necessario
    creditet Filioet
    Spiritui sancto,
    nec alicui
    in.sancta
    Trinitate
    separafiro
    credulilas
    exhibetur,
    unitali
    eiiimdivinceuna servitus
    jure dehetur, quia
    et ba-
    piismalis gralia inseparabiliter
    uiio tribuuntur no-
    Aniini Trinitalis,
    et ideo unus
    Deus,et
    unafides,
    et
    unum
    baptisma pre -apostohcoprccdicatur,
    i'
    Qui
    super
    omnes,
    et
    per
    omnia,
    et inomnibus
    nobh,
    cjui
    est benediclusin smcula. Diversitas autem
    proe-
    positionum,
    in
    quibus
    dieilur : UnusDeus et
    pater
    omnium,qui super
    omnCset
    per omnia,
    etinomnibus-
    diversam
    inteiligenliamsapit. Super
    omniaenimest
    Deus
    Pater, qui
    auctor est
    omnitim, per
    omnia Fi-
    lius,.qui
    cunctatranscurril
    vaditque per
    omnia in
    oranibus
    Spiiitus sanetus, qnia
    uihii
    absque
    eo esti
    Quidamhoc, quoi scriptum
    est:
    Super
    omneset
    pei
    omnia,
    el inomnibusad
    Patrem,
    et
    Fiiium,
    et
    Spiri-
    tumsanclumsit ccstimantcsse
    referenduffi,
    ut
    super
    otnnia,
    Paler
    sil, quia
    auctor est
    omnitim, per
    omnia
    Filiuni,
    quia.per
    Filiumcreata sunt
    omnia,
    inottmi-
    j)
    bus
    Spiritus
    sanctus,
    ipse
    enimcredentibus datur,
    et
    templum
    surotis
    Spirilus sancii,
    et Pater et Filius
    habitant innobis.
    EVANGELID5I
    LVCM,
    CAP.XIV.
    .rCumintrarelJ esus indomum
    eujusdamprincipis
    <P.harisceorumsabbalo manducare
    panem,
    et
    ipsi
    <observabant eum.
    Et
    eccehomo
    quidamhydropi-
    <
    cus erat anle iilum. Et
    respondens
    J esus cisit ad

    legisperitos
    et Pharisceos: Si licet
    sabbato cu-

    rare? At illi tacuerunt.


    Ipse
    vero
    apprehensurn
    .sanavit eum, ac dimisit. Et
    respondens
    ad illos
    <dixit :
    Cujus
    vestrumasinus atit bosin
    puteum
    ca-
    <
    det,
    et non continuo extrahet eum die sabbali?
    <
    Et noii
    polerant
    ad hsec
    responclere
    illi. Di-
    G <cebat autero ad invitatos
    parabolam,
    intendens
    <
    quomodo primos
    accubitus
    eligerent,
    dicens ad
    <illos: Cuminvilatus fuerisad
    nuplias,
    nondiscum-
    t-basin
    primo Ioco,
    ne forte honoralior
    sitte invi-
    |
    <tatus ab
    illo,
    et veniens is
    qui
    te
    et illum
    vocavit,
    1
    <dicat tibi: Dahuic
    locuni,
    et tunc
    incipias
    cumru-
    !
    <bore novissimumlocum
    tenere. Sed cum vocalus
    <
    fueris, vade,
    recumbe in novissimo lpco,
    ut cuni
    (
    <venerit
    qui
    le
    invilavit,
    dical libi:
    Amice,
    ascende
    t
    <
    superius,
    tunc erit tibi
    gloria
    coram simul
    dis-
    > <
    cumbeiitiijus, quia
    omnis
    qtii
    se exaltat humilia^
    i <
    bitur,
    et
    qui
    sehumiliat exallabitur.

    Cumintraret J esus in domum
    cujusdamprincipis
    Pharisaiorumsabbalo manducare
    panetn,
    et
    ipsi
    ob-
    servabml
    eum,
    et eccehoma
    quidamhydropicus
    erat
    t Tj ante illum.
    (ExBecla.)Hydropis
    morbus ab
    aquoso
    humore vocabulum trahit, Grcece
    eijim,
    vSap
    aqua
    ,
    vocatur. Est auieni
    humor
    subcutaneus,
    devitio ve-
    i sicce
    naltis,
    cuminflalione
    lurgenle
    el anlieiitu fe-
    l lido.
    Propriuiuque
    esl
    hydropici, quanlomagis
    abun-
    a
    dat
    humore inordinalo,
    tanto
    amplius
    sitire. Et
    >t
    ideo
    comparalur
    ei
    quem
    fiuxuscarnalium
    volupla-
    ,-i
    tuni exuberans
    aggravat. Comparatur
    divili avaro,
    ii qui quanto
    esl
    copiosior^
    divitiis, quibus
    non bene
    o
    ulitur,
    tanto ardenliustalia
    concupistit.
    a Et
    respondens
    J esus dixitad
    legisperilos
    et Phari-
    li swos;
    si licel sabbatocurare? al ilti tacuerunt.
    Quod
    i- dicilur
    respoiidisse
    J esus,
    adhoc
    respicit quodprce-
    )- missum
    est,
    ct
    ipsi
    observabant eum, ;Dominus
    eniia
    469 COLLECTIONES,ESEPISX0LA.SfET
    EVANGELIA, 470
    novit
    cogitationes hominum,
    sed merito
    interrogati
    tficenl, qui
    contra se dictnm
    quidquid' dixerintv
    vi-
    dent. Namsi licet sabbafo
    curare, quare
    Salvatpr.em
    an curet
    observant? Si non
    licet, quare
    ips.i,sabbatp
    pecora
    curant.
    Ipse
    vero
    apprehensum
    sanavit ac dimisit. Pro-
    vida,
    dispensatioue
    Dominnsante
    legisperilos
    et Pha-
    risceos
    bydropicumcurat,
    et mox contra avaritiam
    disputat,
    ut
    vicielicet
    per hujus eegritudinera
    corporis
    melius
    exprimeretnr cegrilmlo
    cordis.
    Denique post
    multa
    disputationis ejus
    hortamenta
    subjunctum
    esl,
    atuliebantautemomniahcec
    Pharissei, qui
    erant
    avaii et deridebant illuni.
    Hydropicus quippe, quo
    amplius
    biberit
    amplius sitit,
    et omnis avarus
    sitim.
    multiplicat, qui
    ctimea
    quce
    appetit
    adeptus
    fue.rit,
    ad
    appeten.ia
    afia
    amplius
    anhelat.
    Et
    respondens
    ad illos
    dixit:.
    Cujus
    veslrum
    asjnus
    aut bositt
    puteumcadel,
    etnonconlinuo
    eximlictiltum
    diesabbati? Sic
    observatores sui
    Pharisseosconviiir
    cit,
    ut
    eosdemavaritioe
    cpndemnet:
    Si
    vos, inquit,
    ili sabbato asinum aut
    lioveni, aut, a.lisid
    quodlibet
    animal in
    putetim. deciclens.
    eripere, festinatis,
    non,
    animali,
    sed
    vesttce avaritiae
    consuLenles, quanlo
    magis ego Iiomineni, qui niujto.
    melipr
    est.
    pccore,.
    debeo liberare?
    Congi-uen.lej-que,
    hydropicum
    ani-
    mali,
    quod
    cecidit in
    puteujrij!.
    comparavit, humore.
    euim
    laborabat,
    sicut iham
    muliei-em
    quani,
    decera
    etocto annis
    aljigatain djxcrant,
    et
    ab eadeni
    alUga-
    tionesolvebat.
    Comparavi.tjumentp,. qupd splvij,ur,,.
    ut ad
    aquam ducalur,.et bene
    utroqjielocpbpyeni
    posuit
    el
    asinum,
    quiasiye.
    sapientes quosque
    et he-
    betes,
    siveut
    supra
    dictujn
    esi,
    utrumque populum
    significari sentiamus,
    eum
    vid.elicet
    cujus
    cervicem
    jugumlegis attrivit,
    atque eum
    quemquilibet
    sedu-
    clor
    reperit, quasi bruturo animal,
    et
    nulja ratione
    renitens, quo voluit,errqr.e
    subtraxU,
    onines
    Salv.a-
    tor adveniens Satanse
    viftculis,
    astriptps^,
    omjies
    in
    imo
    concupisceniisepulep
    dimersos inveuit. Non
    est
    enim distinctio :
    Omnes enim
    peccaverunt
    et.
    egent
    gloria
    Dei.
    J ustificati
    gratis per, gratiani ipsius per
    reUemplionem, qum
    esl
    in.
    C/irhlp.J esjJ -(Roiii.w),
    Dicebal autemetad
    invilfl.los
    pgr,qb,planp, intendens
    quomodo
    primosaccub.fus
    eliger.ent,
    dicens
    gdill_os
    .*>
    Cuminvitalus
    fuerh. ad
    nupiigs,
    npn. discumbas in
    primo
    loco.
    Aperta.quidemad litleram
    est hsecad-
    monitio
    Salvatoris, dpcens
    huroilitatein,
    non solum
    apudDeum,
    sed etiani
    appd hpmines,
    esse laudabi-
    lem. Sed
    quoniam.han.c
    Evangelisj.a
    non frastra
    pa-
    rabojam
    vocat, breviter
    intu.eiidiiin
    quid
    etiam
    my-
    stice
    signet. Nuptias appellari
    Christi et Ecclesise
    conjunctionem
    multis
    lpcis
    apparet,
    e
    quibus
    unum
    est:
    Nunquidpossunt filii
    nuptiamili quaiidiu spon-
    sus cumillis
    esljejunar.e(Matlh.
    ix)?Aliud:
    Siroile
    factum est
    regnum
    ccelorumhomiiii
    regi, qui
    fecit
    nuptias
    fiiio
    suo,
    et misit
    servos suos vocareinvita-
    tps ad
    nuptias.
    Has
    crgo nupfias quisquis
    invitatus
    adierit,
    idesl Ecclesisesemembris fidei
    gratia
    con-
    junxerit,
    nondiscunibal in
    prirao loco,
    hoc
    est,
    non
    se
    d,e
    merit|g glQjiandp,h.u.asisujjlimior coelerisex-
    A toUat,
    et
    quicjem,
    studeat juxta-
    alterius lpcj,
    pajcabo-
    lam, veste
    nuptiali
    vestitus^.liocest,
    virtutum
    fulgore
    coruscus
    apparere,
    sed
    ipsarum
    ambilim^yjrtutum
    locodevotaebumilitatis adornet.
    Neforte
    lionoratior tesit invitatusab
    eq,
    et
    veniens
    is
    qui
    le et illum
    vocavit,
    dical tibi: Dahuic
    locum,
    et.tunc
    incipies
    cujn.
    rfibore
    novhsimumlocum,tenere.
    Honpralioii ppstinvitato
    locujn
    dat
    ille, quide,longe
    susecpnversalionis- cenfidentiat
    securior
    f.otus,-iViiae
    illpram^0."'
    se
    iu
    ChristP secuti
    sunt, a-iilitate.praer
    ifur,
    Et
    cum:riibprenpyissimum;lpcuroi>leijej-.,,0;uaadp
    d.eaUis.m.cliora, cognoscens,,qiiidq.uid,desuafPpm-ar
    tiope celsuni
    sentiebat huniilia.t,-dicen.s.,
    curftf
    Pro-
    pheta :.Ege?is
    suni
    ego, etJ u;l.abprib,usra.J tiven,(iU^
    tnea: exaltaius autem humilialus sum, et,
    c.onfusup
    J (Rs.at.Lxxxvii).
    Sedcum
    vocatus
    fuerjs.
    ad,
    nuptias,,
    vgde,
    r_ecHtnb$
    innpvissimo loco,
    Quanto,magntjs,s,
    inquit,,
    bunii-
    lia.teinoronibus.
    Et
    Psaliqista.glpriatcu'.:
    Humiligtus
    sum,usquequuque..Domine,vivific.a_m~
    secundum
    verr
    buin
    tuum(Psal. cxym),
    manifeslesignificans
    ita.se
    a.Doniino.posse
    viyificari, si.de suiSvipsevirlHtibus
    liumilia.senliret,,
    Ut,
    cum.v&ierit.qui,lfi..inpftp,vfirH,.4fcal,
    tibi
    :
    Amice^'
    gscendesuperius.
    Veniens;Dpminusquem hjimileii^
    invenerit,
    amice nominebeatificans, superius
    ascen-
    dere
    pr;ceipiet.
    Quicunque,
    enhn hum.iiUiv,etil se,,sjcut
    parmlus
    hic
    est, mgjorr
    i
    rpgnp cw,lgr.ujn, (Mgtth,
    XV.IIl),
    Tunc erit tibi
    glpiig..cgrgni.
    simxdi
    discumbentibits..
    G
    Pulchre dicitur, tuiip^
    erit,tibi
    glofia,
    ne^njiiicquse-
    rere
    incipias, quodtijji.seryatur
    in
    fiiie, qijia,
    sicut
    Salomon
    ait :
    Ilwreditqs
    ad
    qufim,
    festinqtui;
    in
    prijt-
    cipip,
    in
    npvissimp
    benediclionecarebit
    (Prqv. xx).
    Po-
    test
    autemin hac
    vijla intelligi, qjji
    in
    noyissjmo,
    locorecumbens
    ijiyenitur
    Dqijiinp,yeniente subjiina-,
    tus.
    Quia:quqlidip
    Doniinus
    sjjasijuptias.in.trat,,qup-
    ticJ iemprcs, sedes,
    habitus cojjviyaijtium
    djjudjeat,
    et
    superbos despiciens,
    Uumilibus.scep.e,
    tan.ta suis
    spiritus
    munera
    prcestal,
    ut
    eo.smefito.
    siinul dis-
    cunibentiuin,
    hoc
    est,
    in fide
    quiescenthjin
    coatus
    woanimaadmiratione
    glurificet,
    stupeusque
    in aucto-
    ris sui'laudationem
    prosiliat
    dicens : J lfcViiuutem
    niniishonprificati
    sunt amici
    lui, Deus,
    nimis
    confor-
    tqtus
    est
    principatus
    eorum
    (Psal. cxxxvin).
    ^
    Quia
    omnis
    qui
    se exallat
    humiliabitur,
    et
    qui
    te
    humiliul exaltabitur. El ex bac
    conclusione,
    mani-
    feste docet, prsecedentem
    Domini sermonem
    typice
    intelligendum. Neque
    enimmoxomnis
    qui
    secoram
    hominibusexaltat, humiliabitur,
    aut
    qui
    se in
    cpn-
    spectu
    hominum
    humiliat,
    exaltabilur ab eis. Sedc
    contrario
    iionminquam, qui
    sevel in
    apicedignitaiis,
    .
    velinaliaqualibet acquirenda gloria
    sublevat,
    usquo
    infinemexaltari noii cessat. Similiter ethumilis
    qiii-
    libet ac
    verecundus,
    in
    sua,
    qna
    coritentus
    est, usque
    ad vitaeterminum mediocritate
    perseverat.
    Et ideo
    quiajuxta
    veritatis
    sententiam,
    omnis
    qui
    se iucaute
    de meritis
    allevat,
    humiliabitur a
    Doinino,
    ei
    qui
    provide
    se debcnefactishumUiat exaltabilur
    ab
    eo,
    471 SMARAGDIABBATIS
    172
    ineumdem
    procul
    dubio sensum
    prsemissus
    sermo
    l
    Redemptpris, quo primos
    in
    nupliis
    accubitus
    quseri
    vetat, congruit.
    HEBDOMADAXIX POST PENTECOST.
    EPISTOLABEATIPAULIAPOSTOLI ADCOMNTUIOS
    I,
    CAP.I.
    Gratias
    ago
    Deomeo
    semper provobis,
    in
    gratia

    quce
    dalaest vobisin Christo
    J esu, quia
    in omni-
    bus divites facti eslis in
    illo,
    in omni verbo et in
    omni
    scienlia,
    sicut lestimoniumChristi confirma-
    t tumest in
    vobis,
    ita ut nihil vobis desit in ulla

    gratia, exspectantibus
    revelalionemDomini nostri
    '"J esuChristi. Qui
    et confirmabit vos
    usquein
    finem
    slne crimine in die adventus Domini nostri J esu
    Christi. >
    Gralias
    ago
    Deo meo
    semper pro
    vobis,
    in
    gratia
    I
    Dei
    qum
    data estvobhin Chrhto J esu. Gralias
    qui-
    dem
    ago, quod
    habetis scienliammatrem
    virlutum,
    sedvoiovos
    scire,.quod
    illa sit vera
    scientia, quce
    in animorum unitate
    concordat,
    ut
    solet, primum
    molli
    eloquioprovocat,
    et blandalaudesollicitat.
    Quia
    inomnibusdivites
    facti
    estis in illo. Hocdi-
    cendo
    Apostolus
    ostendit
    eos, quando
    adfidemChri-
    sti
    accesserunt,
    omni
    gratia
    lunc esse
    ditatos,
    id
    est,
    omnibus virtutibus,
    sapientia, quse prophetas
    et
    amicos Dei constituit.
    In omni verboet in omni scientia. Id
    est,
    tamVe-
    teris
    Testamenti, quam
    Novi
    eruditione,
    dicendo:
    Divites
    facti estis,
    et
    addendo,
    In omni verboel scien-
    tia,
    in
    quo
    essent
    divites,
    evidenter ostendat.
    Sicul teslimotiiumChrisli
    confirmatum
    estinvobis.
    Id
    est, ulriusque
    voluminis
    sacramentum,
    quod
    Chri-
    sti vel
    prophetavit,
    vel ostendit
    adventum,
    de
    quo
    ait:
    Quia
    omnisscriba doctussimilis esl liomini
    pa-
    trifamilias, qui profert
    dethesauro suonovaet vetera
    (Matth. xn), quse
    credentium corda confirmant.
    Ita ut nihil vobisdesit in ulla
    gratia.
    Sicut dicit
    Salomon: Venerunttnihi omniasimul cumea
    (Prov.
    uliimo),
    id
    est,
    cum
    sapienlia.
    Exspeclanlibus revelationem,
    etc Ideo revelatio-
    nem
    dixit, quia
    nunc vita noslra abscondila est
    cum
    Christo,quse
    tunc
    corporaliter
    illiussseculireve-
    Iabitur.
    Qui
    et
    confirmabit vos,
    etc. Sicut ait
    Propheta
    :
    Confirma
    meinverbis tuis. Et illud:
    Confirmahoc,
    Deus, quodoperatus
    esinnobh.
    EVANGELIUM
    MATTHiEI,
    CAP.XXII.

    Accesserunt ad J esum
    Sadducsei,
    et
    interroga-
    vit eumunus exeis
    legisdoctor,
    tentanseum: Ma-
    <
    gisler, quod
    est mandatura
    magnum
    in
    lege
    ?Ait
    <illi J esus :
    Diliges
    DominumDeum
    tuum, ex toto
    <corde
    tuo,
    el ex tota anima
    lua,
    et intota mente
    tua. Hocest
    primum
    et maximummandatum. Se-
    cundumautemsimileest huie :
    Diligesproximum
    <tuumsicut
    leipsum.^
    Iniis duobus
    mandatis,
    uni-
    versa lex
    pendet
    et
    Prophetae. Congregatisergo

    Pharisoeis, interrogavit
    eos
    J esus,
    dicens:
    Quid
    vobis videtur de
    Christo, cujus
    filiusest ? Dicunt
    <
    ei,
    David. Ait
    illis:
    Quomodo
    ergo
    David in
    spi-
    A
    ritu vocat eum
    Dominum,
    dicens : Dixit
    Dominus
    <Domino
    meo,
    sede adextris meis. Donec
    ponam
    <inimicos
    tuos,
    scabellum
    pedum tuorum. Si
    <
    ergo
    Davidvocat eum
    Dominum, quomodo
    filius
    <
    ejus
    est ? Et nemo
    poterat respondere
    ei
    verbum,
    <
    neque
    aususfuit
    quisquam
    ex illadieeum
    amplius
    <
    interrogare.
    >
    Accesserunlad
    J esumSadducmi,
    etinterrogavileum
    unusexeis
    legisAocior,
    tentans eum:
    Maghler, quod
    est mandalum
    magnum
    in
    lege,
    etc?
    (Es Beda.)
    Pri-
    mumomniumnon
    pro ordine,
    sed
    pro dignitate
    in-
    telligedictum,
    id
    est,
    maximumomniumsive
    pri-
    mum.
    Quia
    anteomniadebemusintimo in cordesin-
    guli, quasi
    unicum
    pietatis
    fundamenturn
    locare,
    Ergo primum
    omnium et maximum mandatumest
    B
    cognitioatque
    confessio
    divinaeunitatis,
    cumexsecu-
    tione bonoe
    operationis.
    Bona autem
    operalio
    dile-
    ctioneDei et
    proxirai perficitur, quod
    breviter aliis
    verbis commendat
    Apostolus
    dicens : In Christo
    enimJ esu
    neque
    circumchio
    aliquidvalet, nequeprm-
    putium,
    sed
    fides, qumper
    dilectionem
    operalur'.
    Ostendit ex hac
    responsione
    scribae
    gravem ssepe
    inter Scribas et Pharisaeos
    quaestionem
    esse versa-
    tam, quod
    esset mandatum
    primum
    sivemaximum
    divinse
    legis. Quibusdam
    videlicet hostias et sacritt-
    cia
    laudantibus,
    aliis vero
    majore
    auctoritate fidei et
    dilectionis
    opera praeferentibus,
    eo
    quod plurimi
    patrum
    ante
    legem absque
    omni victiraarum et sa-
    crificiorumconsueludine ex fide
    tantum, quse per
    dilectionem
    operatur placerentDeo, summiqueapud
    ^1
    ipsum
    loci haberentur. Nemoaulem
    unquaraabsque
    fideac dileelione
    per
    holocaustasolumet sacrificia
    Deo
    placuisse inveniretur,
    in
    qua
    sententia scriba
    iste etiamsefuisse declaravit.
    Ait illi J esus :
    Diliges
    DominumDeumtuumextoto
    corde
    tuo,
    et extota anima
    tua,
    et in totamente
    tua,
    hoc
    estmaximum,
    etc
    (ExAug.)Tolammagnitudinem
    etlatitudinem divinorum
    eloquiorum
    secura
    possidet
    charitas, qua
    Deum
    proximumquediligimus.
    Docet
    nosenimcoelestisunus
    magisteretdicit: DiligesDo-
    minumDeumtuumextotocorde
    tuo,
    etc Si
    ergo
    non
    vacat omnes
    scripturas
    sahctas
    perscrutari,
    omnia
    involucrasermonum
    (quod
    volvitur enim
    scrulatur),
    omnia
    scripturarum
    secreta
    penetrare,
    tene chari-
    talem ubi
    pendent omnia,
    ita tenebis
    quodibi
    di-
    dicisli,
    tenebis etiam
    quod
    nondumdidicisti. Si enim
    nosti
    charitatem, aliquid
    nosti unde et illud
    pen-
    det
    quod
    forte non
    nosti,
    et in eo
    quod scripturis
    inlelligis
    charitas
    patet.
    Ille
    itaque tenet,
    et
    quod
    t
    patet,
    et
    quod
    latet in divinis
    sermonibus,
    qui
    cha-
    i
    ritatemtenetin
    moribus,
    et hoc est: Breviatumser-
    _ monem
    faciet
    Dominus
    super
    terram.
    CongregathautemPharhmh, interrogavit
    eosJ esus
    L
    dicens:
    Quid
    vobh videtur de
    Christo, cujus filius
    est?
    (Ex Hieron.)
    Qui
    adtenlandumJ esumfuerant
    i
    congregati,
    et veritatemfraudulenta
    interrogatione
    I
    capere nitebantur,
    occasionem
    praebuerunt
    confuta-
    t tioni
    suae,-interroganturque deChristo, cujus filius
    sit?
    Interrogatio
    J esu nobis
    proficit usque
    hodie
    473
    COLLECTIONESIN EPlStOLAS ET EVANGELIA. 474
    contra J udseos.Ethi
    enim, qui
    confitentur Christun
    esse venturumhominem
    simpUcem
    ac
    sanctum,
    ve
    rum asserunt de
    genere
    David.
    Interrogemus erg<
    eos docli a
    Domino,
    si
    simplex
    homo
    est,
    et tanlun
    filius David,
    quomodo
    David vocat eumDominun
    suuiii? Nonerroris
    incerto,
    nec
    propria
    voluntale;
    sedin
    Spiritu
    sancto.
    Dicunt ei: David. Ait illis:
    Quomodo,
    etc
    (Ex
    Beda.) Nonautemreprehenduntur, quiaDavid
    filium
    dicunt,
    sed
    quia
    Dei filiumnon credunt.
    Siquidem
    ipse
    et Dominus David
    est,
    Deusante
    tempora
    ma-
    nendo,
    et filiusDavid
    apparuit,
    homo in
    temporum
    finenascendo.
    Quod
    autema
    patre subjiciuntur
    ini-
    mici,
    noninfirmitaiem
    filii,
    sedunitatem
    naturse,
    quia
    inaltero aller
    operatur, significat.
    Namet filius
    subjicit
    inimicos
    patri, quiapatrem
    clarificat
    super
    terram. Sede a dextris
    meis,
    etc.
    (Ex Fulg.)
    Hicsessiostabilitatem
    significat. Apte
    enimfilio
    post passionis
    laboremdicitur :
    Sede,
    id
    est victor in
    gloria;
    a dextrh, non.locum,
    sed
    sequalilatempatris significat.
    Donec
    pro semper
    in-
    finitum
    significat,
    ut illud: donec senescatis
    ego
    sum,
    ac si diceret: Tu
    semper sede, quia semper
    inimici sub
    pedibus
    tuis
    subjicientur, pedes
    enira
    Domini vel incarnatio vel
    ipsi apostoli
    intelli-
    guntur.
    Et nemo
    poteratrespondere
    ei
    verbum, neque
    ausus
    fuit quhquamex
    illa,
    etc. Phariscei etSadduccei
    quae-
    rentes occasionem
    calumnise,
    et verbum
    aliquod
    in-
    venire, quod pateret insidiis, quia
    in sermonibus
    coufutati sunt
    ,
    ultra non
    inlerrogant,
    sed
    apertis-
    sime
    conprehensum
    Romanse tradunt
    potestati,
    ex
    quo intelligimus
    venena invidice
    posse quidemsupe-
    rari,
    seddifficile
    conquiescere.
    TuncJ esus loculus est ad turbas et ad
    dhcipulos
    suos, dicens,
    etc
    Quid mansuetius, quidbenignius
    Domino,
    tentatur a
    Pharisceis, confringuntur
    insidiae
    eorum,
    et secundumPsalmistam:
    Sagittmparvulo-
    rum
    factm
    sunt
    plagm
    eorum
    (Psal. LXIII),
    et nihilo-
    minus
    propter
    sacerdotiumet nominis
    dignitatem
    hortatur
    populos,
    ut
    subjiciantur
    eis,
    non
    opera,
    sed
    doctrinam
    considerantes.
    Quod
    autem ait:
    Super
    cathedram
    Mosi sederunt Scribwet
    Pharhwi, per
    ca-
    thedram
    doctrinam
    legis ostendit, ergo
    et illud
    quod
    dicitur in Psalmo: Et in cathedra
    pestilentim
    non
    sedit. Et cathedras vendentium columbas
    evertit,
    doctrinamdebemus
    accipere.
    (ExAugust.)
    Illa
    ergo
    calhedra non
    eorum,
    sed
    Mosi
    cogebat
    eos bona
    dicere,
    etiam non bona fa-
    eientes.
    Agebant ergo
    suainvita sua. Docereautem
    sua cathedra illos non
    permittebat
    aliena. Multis
    itaqueprosunt
    diceiido
    quse
    non
    faciunt,
    sed
    longe
    pluribus
    prodessenl
    faciendo
    quse
    dicunt.
    Alligant
    autemonera
    gravia
    et
    importabilia,
    et im-
    vonunt
    inhumerh
    hominum,
    digito
    autemsuo nolunt
    eamovere.
    (Ex Hieron.)
    Hoc
    generaliter
    adversus
    omnes
    magistros, qui grandiajubent,
    et minora non
    faciunt. Nolandumautem
    quod
    et humeri et
    digitus
    A
    et onera et
    vincula, quibusalligantur,
    oneraspiritua-
    Iiter
    intelligenda
    sint.
    .Omniavero
    opera
    sua
    factunt,
    ut videantur ab ho-
    minibus.
    Quicunque igitur
    ita facit
    quodlibet
    ut vi-
    deatur ab
    hominibus,
    scriba est et Pharisseus.
    Dilatant enim
    phylacteria
    sua. Dominuscumdedis-
    set mandata
    legis per Mosen,
    adextremum intulit:
    Ligabis
    ea in manu
    tua,
    et erunt immotaante ocu-
    lostuos
    (Deut. vi);
    et est sensus :
    Prsecepla
    mea
    sint inmanu
    tua,
    ut
    opere compleantur
    ;
    sint ante
    oculos luos
    ,'ut
    dieac nocte mediteris in eis
    ,
    hoc
    Pharissei
    raale
    interpretantes,
    scribebant inmem-
    branulis
    decalogumMosi,
    id
    est,
    decem
    legisverba,
    complicantesea,
    et
    ligantes
    in
    fronte,
    et
    quasi
    coro-
    nam
    capitis
    facientes,
    ut
    semper
    ante oculosmove-
    B
    retur, quod usque
    hodieIndi et Persaeet
    Babylonii
    faciunt,
    et
    qui
    hoc
    habuerit, quasi religiosus
    in
    po-
    pulisjudicatur.
    Et haec
    ipsapistariola, phylacteria
    vocabant, quodquicunque
    habuisset
    ea, quasi
    ob cu-
    stodiamet munimenlum sui
    haberet,
    non
    intelligen-
    tibus
    Pharisaeis, quod
    haec in corde
    portanda
    sint
    non in
    corpore, alioquin
    et armaria et arcaehabent
    libros et notitiamDei nonhabent.
    Magnificant
    fimbrias.
    J usserat
    quoque
    aliud Mo-
    ses,
    ut in
    quatuor angulis palliorum, hyacintinas
    fimbriasfacerent,
    adIsraelis
    populumdignoscendum,
    ut
    quomodo
    in
    corporibus
    circumcisio
    signum
    J u-
    daicae
    genlis
    haberet
    aliquam
    differentiam, supersti-
    tiosi
    magistri, captantes
    auram
    popularem, atque
    ex
    mulierculis
    sectantes
    lucra,
    faciebant
    grandes
    fim-
    ^
    brias,
    et acutissimas ineis
    spinas ligabant,
    ut vide-
    licet ambulantes,
    et
    sedentes,
    interdura
    pungeren-
    tur,
    et
    quasi
    hac admonitioneretraherenlur ad offi-
    cium
    Dei,
    et minisleria servitiitis
    ejus. (Ex Orig.)
    lstiusmodi erat fimbria
    parva
    et brevis ex
    legeprse-
    cepta, quam
    et mulier illa
    qusesanguine
    fluebat te-
    tigit,
    in
    palliolo Domini,
    sednonest
    compuncta
    su-
    perstitiosis
    sentibus
    Pharisseorum, magisque
    sanata
    ad tactum
    ejus.
    Amant
    quoqueprimos
    recubitusin cmniset
    primas
    cathedrasin
    synagogh
    et salvationesin
    foro
    et vocari
    ab
    hominibus, Rabbi,
    vosautemnolite vocari
    Rabbif
    unus esl
    maghter
    vesler,
    omnes autemvos
    fratret
    estis.
    Arguuntur
    a
    Domino
    in
    reliquis,
    id
    est,
    cur
    3
    quaerant primos
    accubitus in
    coenis,
    et
    primas
    ca-
    thedras in
    synagogis,
    et in
    publico gulam
    sectenttir
    et
    gloriam,
    et vocentur abhominibus
    Rabbi, quod
    Latino sermone
    magister
    dicitur.
    (Ex August.) Nunquidputandae
    sunt
    scripturse
    Dei
    sibi essecontrarise? et ideo
    negligendum
    est,
    quod
    scriptum
    est: Honora
    patrem
    tuumetmatremtuam
    (Exod. xx), quanquam
    ut
    patremintelligamusipsum
    Deum,
    et matremvero
    ecclesiam,
    verumtamen in
    omnibusrerum ordo servandus
    esl,
    non enim hono-
    rificentiam
    quse
    debetur
    parentibus
    Dominus eva-
    cuabitdicens : Nevobisvocetis
    palremsuper
    terram,
    sed
    quos erigebat
    in
    spem
    vitseseternsesalvos,
    tem-
    porales
    istas necessitudines transitorias docebat,
    ut
    ineumse
    patrem
    extenderent,
    cui nonmortui suc-
    435 SMARAGDIABBATIS 476
    cessuri
    essenl,
    sed cumillo
    semper
    victuri sunt.
    _.
    Ergo
    nobis
    patres,
    et habemus
    palres,
    et sumus
    pa-
    tres,
    multis
    modis,
    sed uno et
    singulari
    modo
    eo-
    demque
    seternosolus Deus
    pater
    est-.
    El
    patrem.
    rioljle
    vocarevobis
    super lerram,
    unus
    esl enim
    paler vester, qui
    in cwlis
    esl,
    nevocemini
    maghler, quiamaghter
    veslerunus est Chrhlus
    ,
    qui
    major
    est
    vestrum,
    erit minhler vesler.
    (Ex
    Hieron
    )
    Nec
    magisler
    nec
    paier
    vocandus est
    ullus,
    nisi
    Deus
    pater,
    el Dominus.lesusChristns.
    Pater, quia
    exipso
    siint
    ompia. Magister, quiaper ipsumomnia,
    vel
    qtioiiioip per dispeiisatioiiem
    carnis
    pmnes re-.
    conciliali siiro.usDeo. Nos si hominem
    prttrem
    vo-
    camus,
    hoooremselaii
    deferiiuus,
    nonanclorem110-
    strse
    oslcinlimus
    vitoe.
    Magisler qu.oque
    dicitur ex
    consortio veri
    magisterii,
    et ne infimla
    repllcem,
    ]
    quomo
    !ounus
    per
    naturam
    Detis,
    ei unus Gliusnon
    prsejudical cceteris,
    ne
    per a'opliooeinDii
    vocentur
    et
    filii, itacl unus
    pater
    el
    roagister
    non
    pisejudi-
    cat
    aliis,
    ut
    abusive
    appellentur patres
    el
    inagi-
    stri.
    Qui
    se
    exqtial lnmiliabilur,
    et
    qui
    se humiliat
    exaltabitur.
    Exposilipijem
    istius sentenlice
    qucere
    superius
    in
    heb.domada,pctavadecimaposl. Penteqo-
    s.ten.
    IN NATALE SANCTI ABCHANGELI
    MICHAELIS.
    EPISTOLA EX
    APOCALYPSI
    J OANNIS,
    CAP.I

    Sigmficavit
    Deus
    quaeoportet
    fieri
    cito,
    et
    signi-
    ficavil
    loquensper angelum
    servosuo
    J oanni,
    qui
    t testimonium
    perhibu.il
    verbo
    Dei, et testimonium
    t J esu
    Christi, qucecunque
    vidit, Beatus
    qui legit
    et
    .audit vcrb.a
    prpplietisehujusel
    servat
    ea, qnre
    inea

    sciipta sun.i,leropns
    enini
    prope
    est. J oannes se-.

    ptemecclesiis, quce
    sunt inAsia. Gratia vobiset

    pax
    ab
    eo,
    qui est,
    et
    qui erat,
    et
    qui
    venturus

    est,
    et a
    sfptemspirilibus, qui
    in
    conspeetu
    throni

    ejus sunt,
    el aJ esu
    Christo
    , qui
    est lestis
    fidelis,

    primogenitus moiiuorum,
    et
    princeps rcguro
    terrse.
    Qui d.ilexit
    nos,
    et lavjf nps
    a
    pepcaiis
    no-
    slris in
    sangujne
    su.p,
    el fccil
    nps
    regntim
    et sa-
    cerdoles
    Dco
    et
    palri
    su.o.
    Ipsi gloria
    et
    iroperium
    <in saeculasaeciiJ orum.
    Amen.

    In diebus ilth.
    significavil
    Deus
    qumoportet fieri
    cilo.
    (ExBeda,) Hpcest, significavit,-.mysticis
    eam-
    dciu
    Apocalypsin
    d.ictis
    innexuit, ne cunctis roani-
    festavilescerel.
    Cit.o,
    id
    esl,
    quoe
    in
    praesenti
    tem-
    pore
    suiit ecilesice
    ventura,
    Loquens per angelum
    suum. Dominus
    paler per
    filium
    suum,
    quia Angelus magni
    consilii dicitur
    Chrislus. Sive
    angelus
    J oanni in
    figui'a
    Christi vi-
    sus
    est,
    sicut in
    sequentibus
    manifeslius
    appa-
    rebit.
    (Ex Primas.) Quseoportel
    fieri cito
    , omnis res
    qusegeritur, temporaliter
    habel exortumel curs.um
    el terminum. Post
    exortuni
    aulem
    ecclesice,qua jam
    fueiat
    apostolorumprsedica.tipnefundata,
    revelari
    oporluit qualiler fuisset
    latius
    prppaganda, velquali
    eiianvfioe
    coateala,m prsedicafore^
    verifatis
    h.ujus
    A
    cognitionis
    fiduciafreti indubitanter
    aggrederemur,
    pauci multos,
    inermes
    armalos,
    humiles
    superbos,
    infirmi
    nobiles,
    vivi tamen
    spiritualiter
    mortuos.
    Quod
    autem
    ait, significavit,aliquid
    etiamfuturo-
    rumet
    mysieriorum
    ostendit. Nec
    superficie
    litterce
    nosvoiuit remanere
    conteiiios, quos
    ad
    mysteria
    al-
    tius
    perscruiaiida significationis
    verbofecitintentos.
    Recle sane
    a<>jecil, per angclum
    suuma Christo
    fuisse
    discipulo
    demonslrata
    ,
    cui
    per assumplam
    creattiram,
    Detiset uuus filius
    ,
    non
    per
    divinitaiis
    essentiamChristum
    semper
    clareat
    apparuisse
    mnr-
    talibus,
    et ante incaruationern et
    posl
    ascc-nsionem.
    Propterea
    is
    qui
    ettm
    niagistrumnoverat,
    iri ho-
    mine
    suscepto
    lestimouium
    perliihuit
    invisibili
    verbo, ac ne verbo tanftmi senlienduni
    quisque
    B
    pularet,
    nomen rursus J esus Chrislus
    subjunxit^
    quod
    ad
    susceptL
    boroinis formam
    perliiiere
    non
    nescit.
    Sei't'0suo J oanni. Cumdicit omni
    Ecclesipe,
    in
    uno revelare
    voluit, qaam
    in unitete
    fundavit,
    ideo
    dioil
    palam.
    facere sefvis
    suis,
    non, seliiiniistim ex
    muJ tis,
    sed
    pei
    unum
    potius
    universis. Sieut
    regni
    coeiorumsolusPelrus claves
    accepit, qna
    tamen
    po^
    tesiateomnis Eeclesia uti sttblimata
    promeruit.
    Beatus
    qui legil,
    et
    qui
    attdit verba.
    prophelimhujus.
    Dicendo
    qui Iegit,
    et
    qni au.iiuiU,-personam
    docto-
    rum et disccntium
    demonstravit,
    ut el studio le^-
    gendi
    desidiamremoveret el servanlibtis beaiitudi-
    nem
    desponderet.
    El servant
    ea, qim
    in eis
    scripta
    sunt:
    Quia
    utris-
    G
    que
    servai'e
    competit, ulrosque
    convenit. Non enim.
    auditores
    leghjusti
    sunl
    apudDcum,
    $ed fuctores
    lc-*
    gisjustificabuntur (Rom. u).
    Tempus
    enim
    pr.ope
    est.
    SeiUcet,
    ut
    sirigulaquie,
    dicendasunt
    impleantur.
    J oannes
    septemEcclesih, qum
    sunt in Asia. Hoc
    est,
    uni Ecclesiae
    sepiiformi. Sepler.ario
    numerp.
    saepe
    unitas
    figuratur,
    eo
    quod
    ex
    primo impari
    et
    primo pari,
    jd
    est ternario et
    quaternario, lanquanji
    ex
    diversp.universilas lotaconficitur.
    Namet
    aninoce,
    corporisque
    diversitis
    ipsam
    unitalemnuroeri
    hujus
    coropleclitur,
    sed ad aniniamtria
    pertinent,
    et ad
    corpus qualuor.
    Dicitur
    namquediligendus
    est
    Deus
    ex tolo
    corde,
    ex tota
    anima,
    et ex tota mente.
    Cpr--
    poris
    aijtemnolas habemus
    qualuor qualitates,
    can
    lidamet
    frigidam,
    si.ec.amet huraidam
    , propter-
    ea eliara canitiir :
    Sepii.es
    in die laudem dixi libi
    (Psal. cxvm).
    Gratia vobh et
    pax
    gbeo
    qui est,
    ei
    qui
    erat,
    et
    qui
    venturusest. Licet
    juxta Apostplum,
    P.emerat
    in
    Christomundumreconcilians
    sibi(I_I
    Cgr.
    v),
    vel,
    sic^
    ut
    ipse
    lestatur, qui
    me
    misit
    mecuni es.t, propter
    unUatem unius
    ejusdemqu.e.
    uaiurae,
    ad
    personam
    taraen filii hic
    proprice redigendus
    est
    lpcus.
    Est
    enini
    quia
    idem
    permanet,
    erat
    qui
    cum
    patre
    om-
    nia
    condidit,
    venturus
    e.st
    ad
    judicandum.
    Et a
    septemsp.itili.bus
    ,
    qui
    in
    conspcclu
    throni
    ejus
    sunt,
    Propter sepleftariamoperaiioneroSpirilus
    saii-
    cti, sepiifprmjs sgiritus dititur,
    id est
    sapientiae
    et
    477 COLLECTIONESIN"EPISTOLASET EVANGELIA. 478
    ihtellectus,
    consilti et
    forlitudinis,
    scienticeet
    pieta-
    tis,
    et timoris Dei. UniusCnim
    semper spiritus
    dona
    legaliter
    commendanlur, qttandp
    a
    septemspiritibus
    pax
    et
    graiia
    devotis
    oplanlur.
    Et abJ esu
    Christo, qui
    estteslh
    fidelis.
    Iri homine
    suscepto
    teslimonio
    perhibuit patri,
    cum
    proedicans
    dicil: Et nolum
    feci
    eis nomentuum
    ,
    el nolutn
    fa-
    ciam
    (J oan. xvn), quod
    J uslseisdiidum
    negatum
    ostendens,
    dicit: Et nomenluumAdonai nonindi-
    cavi eis
    (Exod.
    m).
    Crediteenim filio
    ,
    patris quo-
    que
    notilia nihilonnmis revelatur. Nam filius non
    diceretur,
    nisi
    patrcm haberel, neque paler,
    nis-i
    filiumbabuisset. Aller
    ilaque
    alteritis
    prceciicatione
    cognoscitur, quiapater
    in
    filio,
    et filiusin
    patre
    ve-
    raciter
    approbatur.
    Sive
    teslis, quia per
    suarnmor-
    tem testifieavit NovumTestamentiim. Nisi enim
    pcst
    mortera hominis non affirmatur Testamen-
    tum.
    Primogenitus
    mortuort.m.
    Quiaprimus
    resurrexit
    a
    moritiis, etqnod
    testificavit deresurrectione mor-
    tuortiminse
    piimum
    ostemlit.
    Et
    princeps regum
    lerrm. Id
    est, apostolorum
    et
    onmiumsanctorum.
    Qui
    dv.exitnos et lavitnos a
    peccatis
    in
    sariguine
    suo. Passusetiamsuonos
    sa.nguinc
    soivita
    peccato,
    qui resurgens jure primogenitus
    a mortuis
    prcedi-
    catur
    EVASGELIUM MATTHiEI, CAP.XVIII.
    <Accesserunt adJ esum
    discipuli ejus,
    dicentes:
    <
    Quisputasmajor
    est in
    regno
    coelorum?Et advo-
    <cans J esus
    parvulum,
    slatuit euminmedio
    eorum,
    i et dixit: Amendico
    vobis,
    nisi
    conversi fueritis et
    efficiamini sicul
    parvuli,
    non intrabitis in
    regnum
    ccelorum.
    Etqui susceperil unumparvulum
    talem
    innominemeo,
    me
    suscipit.Qui
    auiemscandaliza-
    verit unum de
    pusillis
    istis, qui
    in me
    credunt,
    <
    expedit
    ei ut
    suspendalur
    mola asinaria in' collo
    <
    ejus
    et
    demergatur
    in
    profundum
    maris. Voemundo
    <ab scandalis. Necesseest enim utveninnt scan-
    <dala.
    Verumtamen,
    voehomini
    per quem
    scanda-
    <lumvenit. Si autemmanus liia vel
    pes
    luus scan-
    <dalizal
    te,
    abscinde
    eum,
    et
    projice
    abs te. Ba-
    <numiibi est
    ingredi
    debilemvel
    claudum, quam
    <-duas
    manus,
    vel duos
    pedes
    habeutem mitli
    in
    <
    ign.em
    aelernum. Et si oculusluus scandalizat
    te,
    <erueeumet
    projice
    abste. Bonumest libi unum
    .<
    oculumhabentemvitam
    inlrare, quam
    duosocu-
    loshabenlemmitti in
    gebennamignis.
    Videte ne
    <contemnatis unumex his
    pusillis.
    Dicoenimvo-
    <bis:
    Quia
    AngeU
    eorura in ccelis vident facieni

    patris
    mei,
    qui
    incoelisest.
    Accesserunt adJ esum
    dhcipuli
    dicentes.:
    Quis
    putas
    major
    est in
    rcgno
    cwlorum.
    (Ex Ilieron.) Superius
    enim
    scriptum
    esl :
    Quia
    dixit Dominus
    Petro,
    vade
    ad
    ntare,
    etmitte
    hamum,
    et
    eumpiscem, qui primum
    ascenderit
    tolle,
    et
    aperlo
    ore
    ejus
    invenies
    slaterem,
    ilhitnsumensdaeh
    pro
    meel te. Ex haceniraocca-
    sioiie,arbitrati sunt omaibus
    apostolum
    Petrum
    esse
    A
    prcelatum, qui
    in reddilionetribuli Dominofuerat
    comparatus,
    ideo
    interrogant: Quis major
    sit:in
    re?
    gno
    cwlorum?
    Vidensque
    J .esus
    cogitationes
    eo-
    rum,
    et causas erroris
    intelligcns,
    vull desiderium
    glorise
    humilitafiscontentionesanare,
    Et advocans J esus
    parvulum
    staiuit euminmedio
    eorum,
    et dixit: Yel
    simplieiler quemlibel parvulum
    utceiatem
    quoereret,
    el sirailituriineminiioceiitia3.de-
    monstrarel,
    vel certe
    parvuium
    slatuit inroedioeo-
    rum
    seipstim, qui
    11011 ministrari
    venenat,
    sed mini-
    strare. Ut eis humililalis tribueret
    exeroplum.
    Alii
    p3rvulum inlerpretantur spiriium
    sanclum, quem
    posuerit
    in cordihus
    discipuloruro,
    ul
    superbiam
    in
    huroilitatemrautarct.
    T>
    Amendicovobis: Nisi conversi
    fuerilh
    et
    cfficia-
    tnini sieut
    parvuli,
    nonintrabiiis in
    regnum
    cwlorum.
    Nmi
    prsecipitur aposfolis
    ul selatcmhabeanl
    parvu-
    lorum,
    sed ut
    iniioceiiliam,
    et
    quod
    illi
    per
    aunos
    possideut,
    hi
    possideant per induslriaiu,
    ut roalitia
    non
    sapieutiaparvuli
    sint.
    Qiiicuhqueergo
    hutniliaveriisesicut
    parvulus iste,
    hic est
    mujor,
    etc Sicut iste
    parvulus, eujus
    vobis
    exemplumtfibrio,
    non
    perseverat
    in
    iracundia,
    non
    lcesus
    memiiiit,
    nonvideus
    pulchram
    mulieremdele-
    ctatur,
    noii aliud
    cogitat,
    et aliud
    loquilur,
    sic et
    vos,
    nisi taleni habtieriiis imiocentiam
    ,
    el animi
    puritatem, rcgnum
    coelorumnon
    poterilis
    intrare.
    Sive
    aliter,
    qnicunque
    humttiaveritse sicut
    parvulut
    hle,
    hic est
    major
    in
    regno
    cwlorum:
    qui
    imitalus
    Q
    me
    fuerit,
    et se in
    exemplum
    mei
    humiliaverit,
    ut
    tanlum se
    dejiciat, quanlumego dejeci
    formam
    servi
    accipiens,
    hic intrabit in
    reguum
    coelorum
    Et
    qui susceperit
    unum
    parvulum
    taleminnomine
    meo,
    me
    suscipil. Qui
    talis
    fuerit,
    ut Chrisli imile-
    tur humilitatemet
    innocentiam,
    ineoChristussusci-
    pitur.
    Et
    prudenter lempcrat responsum,
    ut cum
    delatumfuerit
    apostolis
    se
    putent honoralum, adje-
    cit,
    non illossui
    merilo,
    sed
    magislri
    honoresusci-
    piendos.
    Qui
    autem scandalizaverit unumde
    pusillh htis,
    qui
    inmecreduni. Nota
    quod qui
    scandalizatur
    par-
    vulus
    est, majores
    enimscandalanon
    recipiunt.
    (ExBeda.)
    Noianduin sane
    quod
    in nostro bono
    operealiquando
    cavendumesl scanclalum
    proxiini,
    D
    aUquando
    vero
    pro
    nihiloconlemnendum. In
    quan-
    turoenimsiue
    peccatopossumus,
    vitare
    proximorum
    scandalumdebemus. Si autemdeveritatescandalum
    sumitur,
    utilius
    permittitur
    scandalum
    nasci,
    quam
    veritas
    reli.iqualur.
    Expedil
    ei ul
    suspendalur,
    etc. Secundum ritum
    provinciceloquitur, quomajorura
    criminumista
    apud
    veteres J udaeos
    poeuafueril,
    ut in
    profundumligato
    saxo
    demergerentur. Expedit
    autem
    ei,
    quia
    iiiulto
    meliusest
    proculpa
    brevem
    reciperepoeiiam,
    quam
    aeteruisservire
    ci;uciatibus.
    Noa enim
    judicabii
    Do^
    minusbis in
    idipsum.
    (Ex Greg.)
    Item
    per
    molam
    asinariamssecularis
    .vitsecircuUus
    apJ abpjcexprimitur, etper pioXuadum
    479 SMARAGDIABBATIS 480
    maris extrema damnalio
    designatur. Qui ergo
    ad.
    sanctitalis
    speciemdeductus,
    vel verbo cseterosde-
    struit,
    vel
    exemplo,
    melius
    profectoerat,
    ut huncad
    mortem subexleriori habitu terrena actaconstrin-
    gerent, quam
    sacra officiain
    culpa
    cseterisimila-
    bilemdemonslrarent.
    Quia
    nimirumsi solus
    caderet,
    utcunque
    hunc tolerabilior inferni
    poena
    cruciaret.
    Vmtnundoab
    scandalh,
    necesseesl enimutveniant
    scandata,
    etc.
    (ExHieron.)
    Non
    quo
    necessesit ve-
    nire
    scandala,
    alioquin absque culpa essent, qui
    scandaluni
    faciunt,
    sedcumnecesse sit inistomun-
    do fieri
    scandala, unusquisque
    suo vilio scandalis
    patet, simulqueper generalem
    sentenliam
    perculitur
    J udas, qui proditione
    animum
    prseparaverat.
    Si autetn manus
    tua,
    vet
    pes
    tuus scandalizat
    te,
    abscinde
    eum,
    et
    projice
    abste. Bonumlibi esl ad vi-
    tam
    ingredi
    debilemvel
    claudum, quam
    duas
    manus,
    vel duos
    pedes
    habenlemmilti in
    ignemmternum,
    etc.
    (Ex Beda.) Quia
    supra
    docuerat ne scandalizemus
    eos
    qui
    credunt in
    eum,
    nunc
    consequenter
    admo-
    net, quantum
    cavere debeamus
    eps
    qui
    scandalizare
    nos id
    est,
    verbo vel
    exemplo
    suoadruinam
    peccati
    propellere
    certant. Manum
    quippe
    nostram
    appellat
    necessarium
    amicum, cujus opere atque
    auxilio
    quolidiano opus
    habemus. Sed
    talis,
    si nos lsedere
    in causa animse
    voluerit,
    excludendus est a noslra
    societate,
    nesi cum
    perdito
    inhac vita
    partem
    ha-
    bere
    volumus,
    simul in futuro cum illo
    pereamus.
    In
    pede
    sicut el in manu charos inemendabilesdocet
    alienandos a
    nobis,
    ne
    per
    immunditiam
    eorum,
    quos castigare nequimus,
    et
    ipsi polluti pereamus.
    '
    Manus,
    propter opus
    necessarium
    nobis, possunt
    dici
    tales, propter
    ministerium
    discursusque
    in no-
    slris usibusaccommodatos.In oculo
    quoque propter
    scandalum
    eruendo,
    iidem nostri carnaliter
    amici,
    spiritualiter
    vero adversarii
    designanlur.
    Sed cum
    nos eorumconsultoac
    provisioneopushabemus,
    illi
    vero consilionos
    pravo decipere atque
    ad iter erro-
    ris deflectere
    quserunt.
    2zv8>ov
    quippe
    sermoGrae-
    cus
    est, quod
    nos offendiculumvel
    ruinam,
    et im-
    pactionempedis
    dicere
    poss.umus.Quidam
    o-xav>Sa),ov
    Grcece,
    Laline
    scrupulum
    dicunt. IUe
    ergo
    scandali-
    za.t
    fratrem, qui
    ei dicto factoveminus recle occa-
    sionemruinsedederil
    (Ex Hieron.)
    Potest et
    simpli-
    citer
    dici,
    si
    quis
    itanecessarius nobisesse
    videtur,
    ut
    manus, pes
    et
    oculus,
    utilis videUcet
    atque
    solli-
    citus et acutus ad
    perspiciendum,
    scandalumautem
    nobis
    facit,
    et
    per
    dissonantiammorumnos trahit
    in
    gehennam,
    ne
    siquidemtemporalibusejus
    commo-
    dis,
    cum
    periculo
    animarum
    nostrarum,
    uti ac fo-
    veri debemus.
    Videtencconlemnalhunumex his
    pusillh. Quan-
    tuminvobisesl nolite
    contemnere,
    sed
    per
    vestram
    salutemetiam
    illorum
    quterite
    sanitatem.
    Dicoenitnvobis:
    Quia
    angeli
    eorumin
    cmlis,
    etc
    Magnadignitasanimarum,
    ut
    unaquaeque
    habeat ab
    orlunativitalis incustodiamsui
    angelumdelegatum,
    undelegimus
    in
    Apocalypsi
    J oannis :
    AngeloEphesi,
    Thiathirwet
    angeloPhiladelphia (Apoc.i, n, m),
    et
    Aangelis quatuor reliquarum
    Ecelesiarum scribe.
    Et
    Apostolusquoqueprsecepit
    velari inecclesiisca-
    pita
    feminarum
    propter angelos.
    HEBDOMADAXX POST PENTECOST.
    EPISTOLA BEATI PAULI APOSTOLI AD
    EPHESIOS,
    CAP.IV.
    Renovamini
    spiritu
    mentis
    vestrse,
    et induite
    novum
    hominem, qui
    secundumDeumcreatusest
    in
    justitia
    et sanctitate veritatis.
    Propler quod
    <
    deponenlesmendacium, loquimini
    veritatemunus-
    <
    quisque
    cum
    proximo suo, quoniara
    sumus invi-
    <cemmembra. Irascimini et nolite
    peccare.
    Sol non
    <occidat
    super
    iracundiam vestram. Nolilelocuim
    <dare diabolo.
    Qui furabatur, jam
    nonfuretur. Ma-
    <
    gis
    autemlaboret
    operando
    manibus
    suis, quod
    B <bonum
    est,
    ut habeat unde retribuat necessitatem
    <
    patienti.
    >
    Renovamini
    spiritu
    mentis vestrw.
    (Ex Hieron.)
    Nec insensu renovamur
    absquespiritu,
    nec
    spiritu
    absque sensu,
    sed renovamur
    conjuncte
    in
    spiritu
    sensus
    noslri,
    ut
    quomodopsallimus
    SDirilu,
    psalli-
    mus et
    sensu,
    oramus
    spiritu,
    oremus et
    sensu,
    sic
    in
    spirilu
    sensus nostri
    renovemur,
    ut cumsensus
    mundus
    fuerit, atque purgatus,
    et abomni macula
    sordidaeconcretionis
    alienus,
    tunc ei
    jungalur
    et
    spi-
    ritus,
    et ita
    quodam
    inter seunitatis
    glutiuo copu-
    lenlur,
    ut
    nequaquamsimplex spiritus,
    sed
    spiritus
    sensus essedicatur.
    Et induite novumhotninem. Id
    ipsum putoesse,
    quod
    in alio loco dicitur : Induite vos ChrhtumJ e-
    C
    sum. Iste
    quippe
    est novus
    homo, quo
    universi cre-
    dentes debemus indui
    atque
    vestiri.
    Quid
    enimin
    homine
    qui
    a Salvatore nostro
    assumptus
    est non
    novum fuit?
    conceptus, nativitas, partus, infanlia,
    doctrina, vita, virtus,
    et adextremumcrux et
    pas-
    sio,
    exspoliantis
    inea
    principatus,
    et conlrarias for-
    titudines ostentui
    habentis,
    resurrectio
    quoque
    et
    ascensus ad ccelum.
    Qui igitur
    conversationemillius
    imitari
    polest,
    et
    universas in se
    exprimere
    vir-
    tutes,
    ut sit mansuetus sicut fuil ille
    mansuelus,
    et
    humilis
    corde,
    et
    ponat
    animam suam
    pro
    amicis
    suis,
    ut ille
    posuit pro
    ovibus
    suis, verberatus non
    respondeat,
    maledictus non
    remaledicat,
    sedvincat
    in humilitate
    superbiam,
    iste indulus est novumho-
    minem,
    et dicere cum
    Apostolopotest:
    Vivoautem
    jam
    non
    ego,
    vivitauteminmeChrhtus
    (Gal. n).
    Qui
    secundumDeumcreatusest. Considerandum
    igitur, quia
    creatio
    atque
    condilio
    nunquam
    nisi in
    magnisoperibus
    nominentur. Verbi
    causa,
    mundus
    creatus
    est,
    urbs condita
    est,
    ex
    quo
    animadverten-
    dumistumnovum
    hominem, qui juxta
    Deum in
    Christo creatus est
    magnum
    Dei
    opus
    esse,
    et emi-
    nere ultra caeleras
    creaturas,
    cumsic conditus esse
    dicatur,
    ut mundus et initium viarum Dei el in
    exordioelementorumomniumsit creatus.
    ,
    Injustitia
    et
    sanctitate,
    etc. J esus
    ergo
    verecrea-
    tus esl in
    justitia
    et sanctitate
    veritatis, quia
    Deus
    verus Dei veri fiUus
    est,
    et tola inillo
    religioatque
    juslitia
    Dei veritate
    completa
    est.
    m
    COLLECTIONES
    IN EPISTOLAS
    ET EVANGELIAJ 482
    Propter quod deponentes
    omnemendacium
    loqui
    mini veritatem,
    etc. Non
    simpliciter,
    ut
    quidampu
    tant,
    nec moraliter
    Apostolus praecepit,
    inendacit
    dereUct*cum
    proximis
    veritatem
    loquendam.
    Alio
    quin
    si tantum cum
    proximis loquimur
    veritatem.
    quicunqne
    non fuerit
    proximus
    audiredicunt men-
    dacium.
    Quodquidem
    et in
    lege prseceptum
    : Not
    aduiterabis-uxorem
    proximi
    lui
    (Exod. xx).
    Si
    proxt
    mus tantum
    propinquus,
    vel amicus
    accipitur,
    adul-
    teria inalienos
    jure promittit.
    Sed
    proximum
    vocai
    omnem
    hominem, qui
    ex eodemnobis cum
    parentc
    generatus
    est.
    Quoniam
    sumusinvicemmembra.
    Quod
    autem di-
    cit: Sumusinvicem
    memira,magis mihividetursigiii-
    ficare
    mysterium,
    et dehis
    dicere, qui
    nobis fideei
    virtute sunt
    proximi.
    Membra
    quippe
    alterutrumnor
    sunt,
    nisi fideles
    fidelium,
    et Christiani Christiano-
    rum.
    Ergo
    hoc
    jubet,
    ut
    unusquisque mystiea quse-
    queatque
    secreta
    ,
    et ea
    quae
    Dei veritate sunt
    plena
    loquatur
    cum
    proximo
    suo,
    et nondet sanctumca-
    nibus, neque
    mittat
    margaritas
    suasante
    porcos,
    sed
    quicunque
    oleura habuerit
    veritatis,
    illosin thala-
    muni
    sponsi
    cellariumet
    penumregis
    inducat.
    Irascimini et nolite
    peccare. Duplex
    autemnonso-
    lum
    apud
    nos,
    verum etiam
    apud philosophos
    irae
    nomen
    accipitur,
    yel
    cum, injuria
    Iacessiti,
    natura-
    libus stimulis
    concitamur,
    vel cum
    requiescente
    im-
    petu
    et furore
    restincto, potest
    mens habere
    judi-
    cium,
    et nihilominus
    super
    eo
    qui putatur
    lsesisse
    desiderat ultionem. Arbitror
    itaque
    de
    priori
    ira
    nunc
    dictum,
    et nobis
    , quasi
    hominibus essecon-
    cessuro,
    ut ad
    indignce alicujus
    rei faciemmovea-
    mur, tranquiUitatemque mentis,
    velut lenis
    qucedam
    aura, conturbet, nequaquam
    tamen intumescentes
    gurgitis
    furoris
    impetu
    sublevemur.
    Sol nonoccidat
    super
    iracundiamveslram. Si sim-
    pliciter
    hunc solem
    intelligimus, qui
    oculis carnis
    aspicitur, peccamus, quando
    irascimur et occidente
    sole iracundia
    perseverat.
    Non
    peccamus autem,
    quando,
    verbi
    gratia,
    a
    prima
    hora
    usque
    ad unde-
    cimam irascentes
    ,
    facimus
    quodindignalio , furor,
    ira, suggesserint.
    Quo
    sensu nihil mihi videtur ab-
    surdius, quasi
    non
    queat quispiam
    abortu solis us-
    que
    adoccasumintanta scelera
    debacchari, quanta
    tota vita suanon
    possit lacrymis expiare.
    Aut non
    magis
    ira locumin die
    habeat,
    cum
    utique
    nox re-
    quiescit
    furoris,
    et suceedente
    somno,
    etiamsi ira-
    scimur,
    in diemiracundiamdifferamus.
    Quiaigitur
    verus sol sicut occidit
    super
    malos
    prophetas, juxta
    illud
    quodscriptum
    est: Occiditsol
    super prophetas
    vestrosinmeridie
    (Amos. vm),
    ita etiam
    super
    om-
    nes occidit
    peccalores,
    nequaquam
    eis ortus sui lu-
    men
    indulgens, prsecipit
    nunc
    Aposlolus,
    ne talia
    faciamus furore
    superati, per quae
    nobis sol occi-
    dat,
    et
    principale
    cordis tenebris involvatur.
    Qui-
    dam
    putant
    sic
    accipiendum
    hoc esse
    simpliciter,
    quomodo
    et illud
    quarti psalmi,
    unde et
    ipsura
    sum-
    plum
    videtur :
    Qum
    dicithin cordibus
    vestrh,
    etin
    cubilibusvetltis
    compungimini(Psal. iv), idest, quse-
    A cunque
    in dievel
    opere
    vel
    sermone,
    vel
    cogitalione
    peccatis,
    hsec succedente
    poenitenlia purgate per
    noctem,
    et ira sit
    brevis,
    nec in diemcrastinumdif-
    feratur.
    Nolitelocumdarediabolo. Diabolus Grsecumver-
    bumest
    5to),oj-,quod
    Latine dicitur criminalor.
    Lingua
    veroHebraica
    TDitf
    Satan
    appellatur,
    adver-
    sarius sive
    contrarius,
    et ab
    apostoloBelial,
    hoc
    est,
    absquejugo, quod
    de collo suo Dei
    abjecerit
    servi-
    tutem, quemAquila apostatam
    traustulit. Nolite
    itaqtie, ait,
    dare locum
    diabolo,
    id
    est, irascendo,
    vel
    quolibet
    aliomodo
    peccando.
    Locus enimdiaboli
    peccatum
    est. Diabolus enim
    tanquam
    leo
    rugiens
    qucerit
    aditum, per quem possitIrrumpere,
    et cum
    locumdederimus
    ingreditur.
    Solet autem
    antequam
    veriiat, qusedamjacula prsemittere,
    et
    prsecursorem
    adventus-sui
    facere
    cogitationem,
    hanc si nos in
    corde nostro
    susceptam
    nutrierimus,
    et
    ipse
    intrare
    audebit.
    Qui furabatur
    , jam
    non
    'furetur. Quia
    hi
    qui
    in
    vilse istius
    negotiis
    conversantur, propter
    alimenta
    et usus necessarios
    coguntur aliqua
    vel emere vel
    vendere,
    etlucrade
    negotiationesectari, propterea
    nunc
    Ephesies
    mpnet,
    nesub occasione
    emolumenti,
    furti crimen incurrant. Furtum nominans omne
    quod
    alterius damno
    acquiritur.
    Potest autemet al-
    tius
    intelligi:
    Qui furabatur jam
    non
    furelur.
    Pro-
    pter
    iUud
    quod scriptum
    est,
    de
    pseudoprophetis
    :
    Qui furanlur
    sermones
    unusquhque
    a
    proximo
    suo
    r\
    (J er'. XXIII),
    et illud :
    Omnes, quotquot
    venerunt
    ante
    me, fures fuerunt
    et latrones
    (J oan. x).
    Hos
    pro-
    hibet furta facere
    spiritalia.
    Magh
    autem
    laboret,
    etc.
    Neque
    vero
    ait, magis
    nutemlaboret
    operando
    manibus
    suis,
    quod
    bonum
    est,
    ut non
    indigeat,
    et habeat
    victum,
    et nulUmo-
    lestiam
    exhibeat,
    sed
    laboret, inquit,
    manibus
    suis,
    quod
    bonum
    est,
    ut habeat unde
    fbveat,
    communi-
    cet
    indigentibus. Qui igitur
    ad hoctantum
    laborat,
    ut
    ipse
    non
    egeat,
    et a cseteris contrahat
    manum,
    quamvis applaudat
    sibi,
    tamen
    apostoli praecepta
    non fecit.
    Igitur operatur
    bonum, qui
    declinat a
    malo et facit
    bonum,
    et
    operatur
    in
    agro
    animce
    suae,
    ut
    spiritualibus panibus impleatur, etpossit
    commodari esurienti et necessitatem
    sustinenti,
    )
    dans in
    tempore
    cibaria conservis suis.
    EVANGELI0H
    HATT&XI,
    CAPiIX.
    <Ascendens J esus in naviculam transfretavit et
    <
    venit incivitatemsuam. Et ecceofferebant ei
    pa-
    <
    ralyticumjacentem
    inleclo. Et vidensJ esus fidem

    illorum,
    dixit
    paralytico
    :
    Confide, fili,
    remittun-
    <tur tibi
    peccata
    tua. Et ecce
    quidam
    de scribis
    <dixerunt intra se: Hic
    blasphemat.
    Et cumvidis-
    <set J esus
    eogitationes
    eorum,
    dixit: TJ t
    quidcogi-
    <tatis mala in cordibusvestris ?
    Quidest
    faciliusdi-
    <
    cere,
    dimittuntur tibi
    peccata,
    an
    dicere, surge
    et
    <
    ambula
    ?Ut sciatis
    autem, quoniam
    filiushominis
    <habet
    potestatem
    in terra dimittendi
    peccata,
    <tunc ait
    paralytico
    :
    Surge,
    toUelectum
    tuum,
    et
    483 SMAB.AGDIABBATIS .
    mi
    <vadei domuni-taarii.
    Et
    surrexit et abiit in
    do-^j
    <mumsuam. Videnles aulem lurbse
    limueriint,
    et
    <
    gloriiicaverunt Deum, qui
    dedit
    p.otestatem
    talem
    <bomiuibus. >
    AscendensJ esus in
    naviculam,
    etc.
    (Ex Figulo.)
    Marcus non hoc in civitate
    ejus, quse-Nazareth
    vo-
    catur,
    dicit
    facttiro, sedin
    Capharnatin),
    riisi forte
    poteritdici
    tota'Galilreacivitas
    Christi,
    in
    qyocun-
    qtie
    in ea
    oppido
    essel Christus. InGalilseaenimNa-
    jzarelhel
    Capharnaum
    habenlur. Siveita
    legendumj
    Et ascendcnsin
    navicutam, transfrelavil,
    et venitin
    civitatem
    suam, id.est.-Nazarelh;
    et
    quid
    ibi
    gestum
    sit,
    Matthoeus
    prceterraisit.
    Mare
    quod
    Dominus
    transfretavit,
    sceculumistud
    sigtiificat.
    Navis
    vcro,
    in
    quam
    ascCndit, aliqtiOliescorpus ejus, aliquoties
    crucem, aliquplies
    ve.roanimamsanclam
    specialiter
    *
    vel
    generaliter
    totam
    significat
    Ecclesiam. Civitas
    vero
    sua, quce
    Nazareth
    vocatur,
    ad
    qtutm
    miseii-
    eorditer venit,
    quse
    munda sive custodila
    interpre-
    talur, ipsam gencraliter
    totam
    sic;iiificat Eccle-
    siam.
    Et ecce
    offefuril;
    etc. Curalio
    pafarylici hifjus
    animse
    posl
    diuturnam illecebi-cecanialis inerfiam
    ad 'Christtnii
    siispiranlis
    inSicai
    salvationem,
    quae
    primo
    omnium
    ministris, qui
    earii
    sub!evarit,etCIiri-
    sto
    afferant,
    id
    est,
    botiis
    operibus, cioctorimis,
    qui
    spem
    saaatioriis
    opemqne
    intercessionis
    suggerant,
    indiget. Qui Wie, ijlafco narrarite, quatuor
    fuisse
    reperiuniuf,
    sive
    quia qualuor Evangelii
    libris om-
    iiis
    prccciicantium
    virtiis, omnis sermo
    firiftatuf,
    seu
    f
    quia
    quatuor
    surit
    virtutes, quibus
    ad
    promerendam
    spspilaleni
    fiducia mentis
    erigitur,
    de
    quibus
    in
    seternae
    sapientiae
    dicitur laude,
    sobrietatemeniffi et
    sapiehtiaifi dOcet,
    c't
    J ustTiiam
    et
    virtutero, quibus
    Utllius ftihil es*fih Vila'liomiftibris.
    Quas
    ironftiiHi
    vefsis nomifiibfts
    pfhdentiain,
    fOrtiludinem et
    ju-
    silliairi
    appeliant.
    Etiiidens
    fiHem
    illOrumWxit
    parafo/J fco.Sntuenduua
    sa'fie
    quanti pfopfiacffjusque-'fidesapridBeumvaleat,
    ubi tanli valuit
    aliena,
    ut tolus homo
    repente,
    !hoc
    est,
    exterius
    iifteriiisque jarii
    salvatus
    cxsurgefet,
    aiiorurrique
    raeritoaliisrelaxaferitur efrala. Nonenim
    ait
    Evaftgelium:
    YiclettsJ esus liderii
    ejus-qui
    offere-
    batur,
    sedeoruni
    qui
    pfferebant.
    CoiifiUe, fili,
    rHmitfririturtibi
    pecctitulua. "(ExHie-T,
    ron.)
    0 mira
    lfuMUtss,
    *desp6cium'elde1ileffl'lotis-
    quemembrornmcoropagibus
    dissolutumfilium
    vocat,
    quemsacerdotes nonffignabanltir atiiiigere;auicerile
    ideo
    friinm,, quia
    dimittuntur ei
    peccata;sua.
    J uxta
    tropologiam
    interduin anima
    jacens
    in
    eorpore
    -sub
    tolis wembrOrum virtutibus
    dissolutis,
    a
    perfecio
    docloi'eoffertur curanda
    00101110,
    quasi-misericoiidia
    ejns
    anata
    fueril,
    tantumroboris
    accapit,
    ui
    porlet
    statimlectumsuiim. .
    tfif Bedu.)
    CuralUfus feominema
    paralysi
    Domi-
    nii^
    pfimo peccatorum
    vincula
    dissolviti,
    ut osten-
    deretcum obnoxiis
    culparum
    actuum 'dissolutione
    fuisSe
    danmatum,
    nec ftisi bis
    relaxatis,-membroruni
    uosse
    teciiperatione sanari.
    -A
    Et
    eccequidam
    de scribh dixemnt
    intrase. Hic
    t
    blasphemat,
    vel secundura Marcum:
    .Quis
    poiesl
    di-
    1 miilere
    peccata,
    nisi solusDeus?Verumdicuni,
    scribae,
    quia
    nemodimitiere
    peccaia,
    nisi Deus
    potesi, <|ui
    )
    per
    eos
    quoque dkniitat, quibus dimittendi tribuit
    potesiatem,,
    et ideo
    Christus verusDeus
    esse
    proba-
    3
    tur,
    quiadimittere.peccata quasi
    Deus.pptest..
    Et cumvidhsetJ esus
    cogitalioneseorumdixit: Ut
    quidcogilalh
    mata in cordibus vestri-s? Ostendit se
    :
    Deuni, quipotest cprdis occulta
    cognoseere, etquo-
    1 dammodo tacens
    loquitur
    : Eadem
    majestate
    et
    por
    i
    lenlia,
    qua cogitaliones
    vestras
    inlueor,
    possum
    et
    5 hominibus delicta
    dimiitere,
    e.xvcbis
    intelligitequid
    , paralyticus consequatur.
    ;
    Qnid
    est
    facilius
    dicere:. Dimittuntur tibi
    peccata

    B
    tua. an dicere:
    Surge
    et ambuta?
    (Ex
    Hicr-on,.}
    Snter
    ; dicere et facere mulladistantia est

    utram sint
    pa-
    ralytico peccata
    dimissasolus
    noyerat, qui
    dimitte-
    bat.
    Suuje
    atttemet
    atnbula,
    tam
    ille, qui
    sui'gebat-,
    qu,am
    hi
    qui surgentem
    videbaiit
    anprobarepoteranti
    Fjt
    igilur cariialpsignum,.mprobefair
    spiiiiuale,
    da>-
    ;
    tur nobis
    intelligenlia,
    pi-oplerpeeca.tct
    plerasque
    eve-
    {
    nire
    corporum dehilitatcs.
    Quijiqnc
    enimsunt diffe-
    1 rentioe causarum
    pro quibus
    in hac vita
    molestiis
    corporalilius affligamur.
    [ -(Ex
    Beda).
    Aul enimad
    merita
    augenda
    per,,pa-
    ,
    tienliara-justi corporis
    i,
    firmitale
    gravaniur,
    ut bea-
    > lusJ obet Tobias. Autadcustodiarn
    virtutum,
    prcace-
    ptoruni,
    ,ne
    superbi.a
    -tentante
    dispereant
    >sicut
    apor
    [
    stolus
    Paulus, cui,
    ne
    magniiudine
    revelaiionum
    'exr
    t
    "
    loUerelur,
    dalus est siiniulus carnis
    (II
    Cor.
    m}.
    L
    Aut ad
    intelligenda
    et
    corrigenda peccata nostra,
    l
    sicutparalyticus is.te, de.quo iraclamnsi,
    qui
    noa
    1
    nisi dimissis
    .priniopeccatis, potuit
    ab
    iiifirmitate
    curari. Aut ad
    gloriam
    Dei
    saivandis,
    sive
    per-se-
    ipsum,
    ive
    per
    famulos
    suos,
    sicut eaccus
    natusin
    Evangelio(J oan. ix),
    situt
    Lazarus,
    cujus
    infirmitas
    nonfuitad
    moilem,
    sed
    propter
    gloriamDei,ulglori-
    ficaretur FilitisDei
    pereum
    (J oaji.*-i).
    Antadiiichoa-^
    tionem
    damnatipnis
    seternce,
    quod reprob.orum
    est,
    sicul Antiochuset
    'Herodes!,
    qtii quod tormentprum
    in
    gehenna.perpetiiapassuri essent,
    pnssentium
    af-
    fliclionummiseria
    cuisctis
    ostendebanl,
    quibus
    cOn-
    gruit
    illud
    Propbetse
    : Et
    duplici
    contritioneconlers
    -^
    eos
    ;
    unde necesse
    est>,.-ut
    inipnniihus,
    quae-tempo-
    Taliter-adversapatinror uni.humilitaie,
    Dominogra-
    tias
    aganius:,
    et -infiMiiitatis-nostrae
    conscii, decol-
    latis nobis remediis
    gitatulemur.
    Ut sciatis aulem
    quoniamfiliushominis,
    etc. Tdem
    ipseei;Deus
    eifilius hominis
    est, et
    ut homoChri-
    stus
    per
    diviniicstis
    Siiccpotentiani peccata
    dimittere
    possit,
    elidem.Deus -Glirislus
    per
    bumanitatis suas
    fragiHtaiempropecbaionibusniori.
    Tuncaitparalytico: Surge;tolleiectum tunm.,
    'et .
    vadein
    domumimam,
    'felc
    iSpirilualiter ergo
    defra-
    gilitatesurgere>est,ianimam>se(a>carnalibus
    deside-
    riis,
    ubi
    ffigrajacebat,
    abstranere. Grabatumvero
    ;
    tollere
    ~~>
    ipsam .quoque
    .Carnem
    ,per
    continentiae
    frena
    orreptam*pe
    c&Iestium
    >proemiornni;,
    adeliciis.
    igg
    '
    COLLECTIONES
    IN EPISTOLAS ET EVANGELIA.
    m
    segregare
    terrenis. Sublato autem
    grabato
    domum
    irc ad
    paradisum
    redire
    est,
    hcecenimveraest do-
    mus. Nam
    quce
    hominemin
    prima suscepit,
    non
    jure
    amissa,
    sedfraude tandemrestiluta, ,per
    eum
    qui
    fraudulento
    hosfi nihil debuit. Aliter sanus
    qui
    lan-
    .guerat,
    domi repertat
    %rabatum,
    cum aniroa remis-
    sione
    i'eceptapeccalorum,adinteriiamsui
    cuslodiam,
    cum
    ipso
    se
    corpore
    rcfert,
    ne
    quidpost veniam,
    unde iterum
    juste
    feriatur admittat.
    Videntcsautemturbm,
    limuerunt el
    glorificaverunt
    Deum, qui
    dedit
    potestatem
    talemhominibus.
    Quam
    mirandadivince
    potentice
    virtus,
    ubi nulla
    temporis
    inlerveniente morula.jussa
    Salvatoris salus feslina
    comitatur. Meriio
    qui
    adfuerant damnalioris blas-
    phemicejaculis,
    adlaudemtantce
    niajestaiis stupentia
    scordaconverlunt.
    HEBDOMADA"XXI POSt PENTECOST.
    EPISTOLA
    BEATI PACLI APOSTOLI AD
    EPHESIOS,
    CAP.V,
    t Videte
    itaqne quomodo
    caute
    ambuletis,
    non
    ..<
    quasi
    insipientes,
    sed
    utsapienles-
    Reriisientes lem-
    <
    pus, quoniam
    dies mali
    sunt, .propterea,
    noliie
    <fieri
    imprudciites,
    sed
    intelligenies, quce
    sii volun-
    <tasDei.
    Etnolite -iiiel.riari
    vino,
    in
    quo
    est luxu-
    <
    ria,
    sed
    impleamini Spirilu saucto, loquen'es
    vo-
    <
    J jismetcpsis
    in
    psalrais, iiymnis
    et canticis
    spifitua-

    iibus,
    cantantes et
    .-psalleutes
    in cordibusvestris
    <Domino. Gratias
    agentes seniper
    in
    omnil.us,
    in
    .<nomineDomini nosdri J esu
    Christi,
    Deo etPatri,
    <
    Sabjecti
    invicemintiraoreChristi. u
    Videte
    iiaquequomodo
    caule
    ambuleth.,
    non
    qriasi
    insipknies,
    sed
    ut,
    etc.
    (Ex Uieron.)
    Rectf
    Ephcsiis
    dicilur,
    ut caute
    ambulent, qui
    habebant exercitatos
    sensus ad discernendumbonumet
    malum,
    el
    pro-
    bantes
    omnia,
    id
    quod
    slatnerant bonumcsse reli>-
    nebant. Qui
    autem
    videt,qttomodo ambulet,
    et
    quam
    caule
    figatgradum,
    ne forte=offendat
    adiapidempe-
    dera
    suum,
    et dicit: Lucerna
    pedibus
    meh verbum
    tuum,.
    Domine
    (Psal. cxviu), uliquesapiens
    est
    Reditnentes
    tempus, quoniam
    dies mali sunt.
    (Ex
    Aug.)
    Redimere
    teropus
    hoc
    est,
    quando aliqitis
    tiia
    irifertiitem, perde aliquid,
    ut Deovacesnonlitihus^
    Ex eo
    enim, -quodperdes, prelium
    est
    temporis.
    Quomodoergoperdis
    nunimos,
    id
    est,
    das
    alteri,
    ut
    emas
    aliquicl,
    sic
    perde
    nummos,
    ul emas tibi
    quie-
    tem.
    Antiquum
    enim
    proverbium
    est:
    Numrauin
    quccritpresliienua,
    duo
    illida,
    et
    ducat.se;
    quid
    aliud
    dixit
    Deus, quam-redimentes tempus*, quando
    ait >:
    Siquis
    vult
    judicip
    tecum
    conlendere_,
    ettunicamtuam
    tollere,
    dimitleitli et
    pallium.Quonium
    diesinali sunt.
    Dies raalosduseres
    faciunf,
    malitia hominumet mi-
    seria. Caelerumdies
    isti, quantumpertinet adspalia
    horarum,
    ordinati suni.
    Dacuntvicss,
    agunttempora,
    oritur sol
    et-occidit,
    iranseunt
    tempora-,
    et nuIU
    molesta
    sunt,
    nisi sibi
    toominessiiit inolesli.
    Ergo
    djes malos miseria et niaUtia
    hominumfaciuot. _Ex
    quo
    enim
    lapsus
    est Adam de
    par<adiso>, nunqunm
    fuerunt dies nisi niab. Nascuntur
    paeri,
    et a
    ploratu
    incipiunt, post
    nescio
    ijuot
    dies ddent.
    Quando
    plO'
    A
    rabat
    propheta,
    suaecalamitatis erat.
    Lacrymse
    enim
    testesmiserisesunt.
    Quideninjprophetabat?in labore
    utique
    sefuturumvel in timore? eliamsi beuevixe-
    rii, ei
    -11181118 fuerit,
    in mediis
    positus tentationibus
    semper
    limebat. Ait enim
    Apostolus:
    Omnes
    qui
    vo-
    lunt in Christo
    pievivere,
    persecutionempalkntur.
    Ecce
    quomodo
    diesmali sunt ?
    (Ex Greg.) Tempus quippe redimimus,
    quando
    activam
    vitain, quam
    Iasciviendo
    perdidimus,
    flendo
    reparanius.
    (Ex Hieron.) Tempus
    autem
    redimlmus, quia
    dies
    mali
    sunt, quando
    in bono
    opere lempus
    consumi-
    mus,
    emimus
    elproprium facimus,
    quod
    malilia ho-
    minum venditum-fuerat. Nemo autem viloe
    hujus
    quaerensnecessaria,
    etdedivitiis et
    sollicitudinibus,
    B
    quas Evangeiium spinas nuncupat cogitans, potest
    sibi
    tempus
    recliroere.
    Iledimenies autejn
    tempus,
    -quoniam
    indiebus malis
    est, -quodammodo
    inimuta-
    mus
    illud,
    et dies malosinbonos
    veniraus,
    et faci-
    mus illosnon
    prcesentissseculi,
    -sedftituri.
    Propterea
    nolilc
    fieri imprudenles,
    sed
    intelligentes
    quw
    sit volunlasDei. Inoinni
    ergocpere.primnm
    con-
    siderandum
    quid
    velit
    Deus,
    et habito
    juilicio,
    id
    postea faciendum, quod
    illi
    placere
    fueiil-compro-.
    batum.
    Nolileinebriari vino
    inquoest twcnria,
    sedimplea-
    mini
    -spirilu.
    Qiiomodo
    nos non
    possumus dtiobus
    dominisservire Deoret
    mammonae,
    sic non
    >possumus
    spiritu impleri pariler
    el vino.
    Qui
    enim
    spintti
    im-
    pletur,
    habet
    prudentiam, mansiieludinem, verecun-
    ^
    diam,
    castitatem
    ; qui vino-,
    -habet
    insipientiam',.fu-
    rorem, procacitaiem, libidinem,
    hocsquippe cestjmo
    unoverbo-significarelnxuriam.
    Potestautem
    vitio, in
    quoestluxwria-,
    eiillud
    intelligi, dequo
    in-canticoMosis
    dicitur: Furor draconum
    vinum
    eorum,
    et.furor aspi-
    dum
    insanabilis, quod
    -onmis
    -qui
    scecffliistius
    cogi-
    tationes ebrii
    sunt, bibunt, etiasaniunt-et
    vomuntv,
    el.praecipites
    ;corrun't.
    Loqueniesvobhmetipsh, psalmh
    et canlicis
    spiri-
    turilibics,oantatites>et
    psdllentes
    in cordibus vestrh.
    (Ex flieron.)
    Qai
    se
    abstinuer-i-tabebrietate
    Vini,
    in
    quo
    esi
    luxuria,
    ci
    pro
    hcc
    spiritu
    ifueTi't
    impletus,
    iste omnia
    pptest aCciperespiritualiter. Psalmos*,
    hyranos
    el canticain
    psalterio ipleirissime
    disCimusi
    -g
    Hymnos
    esse
    diceiidum, qui
    forti-tudiuem>et
    majesta-
    tero
    prsedicant Dei>,
    et
    -ejusdemsemper
    vel beneficia
    vel facta
    niirantnr,,
    -qnod
    omnes
    psalmi
    'contirjt-nt^
    qriibus
    alleluia Vel
    prsepositum
    vel
    subjecwm
    'ests
    Psalaii afttem
    propriead
    ethicum locurii
    pertincftt-j
    ulper organumcorporis quid
    facieftdum'et
    quid
    Vfr
    t-andftffisit noverimus.
    Qui
    vefodesiipefioiibus
    dis5-
    pfttat,
    etconventuhi
    nrtindi,'oniiiIiHftque
    creatufafuin
    ordinem
    atque
    coftcordiamsubtilis
    disputator
    edisse-
    rit,
    isie
    spiriluale
    canticum
    canit,
    vel
    ceHe,
    ut
    pfo-
    ,
    pter siropliciores
    niaiiifeStius
    eloquaffiuf, psalmus
    ad
    corpus,
    canlicumrefertur adHientem.Et
    canere,
    igiluf
    et
    psallere
    et laildare
    DPniihiini,niagis
    animo
    cmamvoce
    debemus,
    toc
    est,
    fquippe-qu'od
    dicitur i
    j&intixntes
    -et
    piaUentes
    in tordibik vesWisDominoi-
    487 SMARAGDlABBATIS
    488
    Audiant hcec
    adolescentuli,
    audiant
    m, quibuspsal-
    i
    lendi in Ecclesiaofflciumest
    Deo^uon
    voce,
    sed
    cordecantandumin
    timore,
    in
    opere,
    in scienlia
    Scripturarum.
    Si bona
    opera habuerit,
    dulcis
    apud
    Deumcantor est. Sic cantet servus
    Christi,
    ut non
    vox
    canentis,
    sedverba
    placeant quseleguntur.
    Domino
    gratias agentessemperpro
    omnibus.
    Dupli-
    citer
    intuendum,
    ut et in omni
    tempore
    et
    pro
    om-
    nibus, quae
    nobisaccidunt Deo
    gratias referamus,
    ut
    non tantum
    pro liis, quce
    bona
    putamus,
    sed etiam
    quse
    nos
    coarctant,
    et contra nostramveniunt volun-
    tatem,
    inDei
    praeconium
    mens lseta
    prorumpat,
    Chri-
    stianorum
    propria
    virtus
    est,
    etiam inhis
    quce
    ad-
    versa
    putantur,
    referre
    gratjas
    Creatori.
    In nomineDomini nostri J esu Chrisli Deoet Patri.
    Qui autem,
    sicut
    diximus, gralias agit
    Deoet
    Patri,
    I
    in mediatore Dei et hominum referat eas Christo
    J esu, quia nisiper
    illumaccedere nonvalemus ad
    Patrem.
    Subjecti
    invicemin limoreChrisli. Et inalio loco:
    Pcr charitalemserviteinvicem.Audiant hsec
    episcopi,
    audiant
    presbyteri,
    audiant omnes
    orthodoxi,
    subje-
    ctis suis se esse
    subjeclos,
    et imitentur dicentem
    Apostolum
    : Cumenimessemliber ex omnibushomi-
    nibus, meipsum
    servum
    feci,
    ut omnes
    lucrifacerem
    (I
    Cor.
    ix).
    Sedhoc
    quod
    ait: In timore
    Chrhti,
    sic
    accipiendum,
    ut
    ipsasubjectio
    non
    propter
    hominum
    gloriam,
    sed
    propter
    timoremChrisli
    fiat,
    dumillum
    timemus offendere.
    EVANGELIUM
    MA.TTMI,
    CAP.XXII.

    Loquebatur
    J esus cum
    discipulis
    suis in
    parabo-
    C
    lis dicens: Similefactumesl
    regnum
    coelorumho-
    mini
    regi,quifecitnuptiasfilio
    suo.Et misit servos
    suosvocareinvitatosad
    nuptias,
    etnolebantvenire.
    Iterummisit aliosservos dicens: Dicite invitatis :
    Ecce
    prandium
    meum
    paravi,
    tauri mei
    et.
    altilia
    occisa
    sunt,
    et omnia
    parata,
    venite ad
    nuptias.
    Uli autem
    neglexerunt
    et
    abierunt,
    alius in villam
    <
    suam,
    alius vero ad
    negotiationem
    suam.
    Reliqui
    vero tenuerunt servos
    ejus
    et conlumeliis affectos

    occiderunt.
    Rex autemcum
    audisset,
    iratus est et
    missis exercitibus siiis
    perdidit
    homicidas
    illos,
    et
    civilateroillorumsuccendit. Tunc ait servis' suis:

    Nuptiaequidemparatccsunt,
    sed
    qui
    invitali erant
    <non fuerunt
    digni.
    Ite
    ergo
    ad exitus
    viaruni,
    et _
    <
    quoscunqueinvenerilisvoeateadntiptias.Etegressi
    servi
    ejus
    in
    vias,
    congregaverunt
    omnes
    quos
    in-
    <
    venerunt,
    bonos et
    malos,
    et
    impletae
    sunt
    nuptise
    <discumbentium. Intravit autemrex ut videret dis-
    <
    cumbentes,
    et vidit ibi hominemnonvestitumve-
    ste
    nuptiali.
    El ait illi:
    Amice, quomodo
    huc ih-
    trasti non habens vestem
    nuptialem:
    At illeobmu-
    <tuit. Tunc dixit rex ministris:
    ligatispedibusejus
    <et
    manibus,
    mittite eumintenebras exteriores. Ibi
    <erit fletus et stridor dentium. Multi enimsunt vo-
    <
    cati, pauci
    veroelecti. >
    Loquebatur
    J esus cum
    dhcipulh
    suis in
    parabolis,
    dicens: Simile
    factum
    est
    regnum
    cwlorumhomini
    regi, qui fecitnuptias fitio
    suo.
    (Ex Greg,) Congre-
    -
    A
    gatio justorum regnum
    coelorumdicitur.
    Regnum
    I coelorumEcclesiaest
    justorum, quia
    electorumcorda
    i in terra nil
    ambiunt, perhoc
    quod
    ad
    superna
    sus-
    1
    pirant, jam
    in eis
    Dominus, quasi
    in
    ccelestibus
    i
    regnat.
    (Ex Hieron.)
    Rex iste
    qui
    fecit
    nuptias
    fiiio suo
    -
    Deus
    omnipotensest,
    fecit autem
    nuptias
    Dominono-
    stro J esu Christo et
    Ecclesiae, quse
    lamex
    J udaeis,
    t
    quam
    ex
    gentibus congregata
    est
    i
    (Ex Greg.)
    In hoc
    pater regi
    filio
    nuplias facit,
    quo
    ei
    per
    incarnationis
    mysterium
    sanctam Eccle-
    siamsociavit. Uterus autem
    genitricis
    virginis hujus
    sponsi
    thalamus
    fuit,
    undePsalmista ait:
    Ipse
    tan-
    quamsponsusprocedens
    de thatamosuo
    (Psal.
    xix).
    Tanquam sponsusquippe
    dethalamo
    processit, qui
    B
    ad
    conjungendam
    sibi Ecclesiamincarnatus Deus de
    incorrupto
    utero
    virginis
    exivit.
    Et misit servossuosvocareinvitatosad
    nuplias,
    et
    nolebantvenire.Misit
    ergoservos,
    ut adistas
    nuplias
    amicos
    invitarent,
    misit
    semel,
    misit
    iterum, quia
    incarnationis Dominicae
    prsedicatores,
    et
    prius pro-
    phetas,
    'et
    postmodumapostolos.
    Bis
    itaque
    servos
    adinvitandum
    misit, quia
    incarnationem
    unigeniti,
    et
    per prophetas
    dixit
    futuram,
    et
    per apostolos
    nun-
    tiavit factam.
    ,
    (Ex Hieron.) Mittitque
    servum suuminvitatos vc-
    care
    ad
    nuptias,
    haud
    dubium, quinMosen,per quem
    legem
    invitatis dedit. Si autem
    servos.legerimus,
    ut
    pleraque
    habent
    exemplaria,
    ad
    prophetas
    referen-
    diim
    est, quod
    invitati
    per
    eosvenire
    contempserunt.
    C Iterutnmisitaliosservos
    suos,
    dicens:
    Diciteinvitatis,
    ecce
    prandium
    meum
    paravi,
    tauri mei et altilia oc-
    cisa,
    et omnia
    parata,
    venite ad
    nuplias,
    illi
    autem
    neglexerunt.
    Prandium
    paratum,
    et
    tauri et altilia
    occisa,
    vel
    per metaphoram opes
    regiaeinteUigantur
    spiritualis,
    vel certe
    dogmatum magnitudo
    et do-
    ctrina Dei
    legeplenissima
    sentire
    potest.
    (Ex Greg.) Quid
    intauris vel
    altilibus,
    fratres cha-
    rissimi,
    nisi Novi acVelens Testamenti Patres aeei-
    pimus. Quid
    ergo per tauros,
    nisi Patres Testamenti
    Veteris
    significantur,
    namdumex
    promissiorielegis
    acceperant, quatenus
    adversarios suosodii retribu-
    tione
    percuterent,
    ut ita
    dicam, quid
    aliud
    quam
    tauri
    erant,
    qui
    inimicos suos virtutis
    corporeae
    cor-nufe-
    -~riebant.
    Quid
    vero
    per altilia,
    nisi Patres Testamenti
    Novi
    figurantur,
    quidumgraliampinguedinisinternse
    percipiunt,
    a terrenis desideriis menlead
    sublimia,
    contemplationis
    suae
    pinna
    sublevantur. Tauri mei
    et alliliaoccisa sunt etonmia
    parata,
    ac si
    apertius
    dicatur: Patrum
    prsecedentium
    mortes
    aspicile,
    et
    remediavitsevestrse
    cogilate.
    Et
    abierunt,
    alius invillam
    suam,
    aliusveroad ne-
    gotiaiionem.
    InviUaire est labori lerreno imffiode-
    rate
    incumbere,
    in
    negotiationem
    vero
    ire,
    est ac-
    lione sseculariumlucris inhiare.
    Quia
    enimalius in-
    tentus labori
    terreno,
    aliusvero mundi
    hujus
    actio-
    nibus
    deditus,
    mysterium
    incarnationis Dominicae
    pensare,
    et secundumiUudvivere
    dissimulat, quasi
    advillamvel
    negoiiumpergens,
    veniread
    regis
    nu-
    489 COLLECTIONES
    IN EPISTOLAS ET EVANGELIA.
    49i>
    plias
    recusat,
    et
    plerumquequod
    est
    gravius
    non- .
    nulli.vocanlis
    gratiam
    non solttm
    respuunt,
    sedetiam
    persequuntur;
    unde et subditur. {
    Reliqui
    verolenuerunt servos
    ejus,
    et contumelih-
    affectos
    oceiderunt.
    (ExHieron.)
    Inter eos
    qui
    non re-
    cipiunt Evangelii veritatem,
    multa diversitas est;
    minoris enimcriminis sunt
    qui occupati
    aliisrebus
    venire
    noluerunt,
    his
    qui contempto
    invitantis affectu
    verterunt humanitatem in
    crudelitatem,
    et tentos
    servos
    regis,_vel
    contumeliis
    affecerunt,
    vel occi-
    derunt..
    Rex
    autem,
    cum
    audisset,
    iratus
    est,et
    missisexer-
    citibussuis
    perdidit
    homicidas
    illos,
    et civitatemU-
    lorumsuccendit.Exercitus seu ultores
    angelos,
    de
    quibus
    inPsalmis scribitur
    (Psal. LXXVII)
    : Immissio-
    nem
    per angelos malos,
    seuRomanos
    inteUigamus,
    sub duce
    Vespasiano
    et
    Tito, qui
    occisisJ udseae
    po-
    pulis, prsevaricatricem
    succenderunt
    civitatem.
    (Ex Greg.)
    Homicidas
    perdidit, quiapersequentes,
    interimit;
    civitatemeorum
    ignesuccendit, quiaillo-
    rumnonsolum
    animae,
    sedcaro
    quoque
    in
    qua
    ha-
    bitaverunt seternse
    gehennse
    flammacruciatur. Missis
    vero exercitibus exstinxisse homicidas dicitur, quia
    inomnibusomne
    judiciumper angelos
    exhibetur.
    i|
    -
    Tunc ait
    servh, nuplimquidemparatw
    sunt,
    etc.
    Si in
    Scriptura
    viasactiones
    accipimus,
    exitusviarum
    intelligimus
    defectus
    actionum, quia
    illi
    plerumque
    facile ad Deum
    veniunt, quos
    in terrenis actibus
    prospera
    nullacomilantur.
    Egressi
    servi
    ejus
    in
    vias, congregaverunt
    omnes
    quosinvenerunt,
    elc
    (ExHieron.)
    Gentilium
    popu-
    lusnon erat in
    viis,
    sedinexitibusviarum.
    Qiiseii-
    tur autem
    quomodo
    in his
    qui
    foriserant inter ma-
    Ios,
    et boni
    aliqui
    sunt
    reperti.
    Hunclocum
    plenius
    tractat
    Apostolus
    ad
    Romanos, quodgentes
    natura-
    liter facientesea
    quselegissunt,
    condemnent
    J udaeos,
    qui scriptamlegem
    non
    fecerint.
    Inter
    ipsosquoque
    ethnicos est infinita
    diversitas,
    cumsciamus alios
    esse
    proclives
    ad
    vitia,
    et ruentes ad
    mala,
    aliosob
    honestatemmorumvirlutibus deditos. >
    (Ex Greg.)
    Ecce
    jamipsa qualitate
    eonvivaiitiunf
    aperte
    ostenditur, quiaper
    has
    regis nuptias prse-'
    sensEcclesiaDei
    designatur,
    in
    qua
    cumbonis et
    maU conveniunl. Permixta
    quippe
    est diversitate
    filiorum.
    Boni enimsoli
    nusquamsunt,
    nisi
    inccelo,
    et mali soli
    nusquam sunt,
    nisi in inferno. Haec
    autem
    vita, quae
    inler coeliimet infernum sita
    est,
    sicut in medio
    subsistit,
    ita
    utrarumque partium
    ci-
    ves
    communiter
    recipit.
    Intravit autem
    rex,
    ut videretdhcumbentesetvidit
    ibi
    hominem,
    etc
    Quid
    ergo
    debemus
    intelligere
    nu-
    ptialemvestem,
    nisi charitatem. Intrat enimadnu-
    ptias,
    sedcum
    nuptiali
    vestenon
    intrat, qui
    in
    san-
    cta
    Ecclesiaassistens fidem
    habet,
    sed charitatem
    nonhabet. Recteenim charitas
    nuptialis
    veslis vo-
    catur, quia
    hanc inseconditor noster
    habuit,
    dum
    ad sociandcesibi Ecclesise
    nuptias
    venit. Sola
    quippe
    dUectioneDei factum
    est,
    ut
    ejus unigenitus
    mentes
    sibi electorum
    hominumuniret. UudePaulus dicit:
    A
    Sicenimdilexit Deus
    mundum,
    ut
    filium
    suumuni-
    genilum
    daret
    pro
    nobis
    (J oan. m). Qui ergo per
    charitatem venit ad homines, eamdem
    charitatem
    . innotuit vestemesse
    nuptialem.
    Nos
    sumus, fratres,
    qui
    in
    nuptiis
    Verbi
    discumbimus, qui jam
    inEccle-
    siahabemus, qui scripturse
    sacrse
    epulis pascimur,
    qui conjunctam
    DeoEcclesiamesse
    gattdemus.
    Ticce
    rex ad
    nuptias ingreditur,
    et cordis nostri habitum
    contemplatur, atque
    ei
    quem
    charitate vestitumnon
    invenit, protinus
    iratus dicit:
    Amice, quomodo
    huc
    intrasti,
    non habens veslem
    nuptialem
    ? Mirandum
    valde
    est,
    fralres
    charissimi, quodhunc
    et amicum
    vocat et
    reprobum.
    Acsi ei
    apertius dicat,
    amice et
    non amice. Amice
    per
    fidemet ncn amice
    per opera-
    tionem.
    (Ex Hieron.)
    Hi
    qui
    invitati
    fuerant ad
    B
    nuptias"
    de
    sepibus
    et
    angulis
    et
    plateis,
    et diversis
    locis ccenam
    regis impleverant,
    sed
    poslea
    cumve-
    nisset
    rex,
    ut videret discumbentes incouvivio
    suo,
    hoc
    est,
    in sua
    quasi
    fide
    requiescentes,
    ut in diem
    judicii
    visitaret
    convivas,
    et discenleret merita sin-
    gulorum,
    invenit unum
    qui
    veste indutus nonerat
    nuptiali:
    unus iste omnes
    qui
    sociati sunt malitiain-
    telliguntur,
    vestis autem
    nuptialis pracepta
    sunt Do-
    mini,
    et
    operaqusecomplentur
    ex
    lege
    et
    Evangelio,
    novique
    hominis efficiuntvestimentum. Si
    quis igi-
    tur in
    tempore judicii
    inventus fuerit subnomine
    Christiano,
    non habere vestem
    nuptialem.
    hoc
    est,
    vestem
    supercoelestishominis,
    sedvestem
    poUutam,
    id
    est,
    veteris hominis
    excubias,
    hic statin:
    corripi-
    tur et dicitur ei :
    Amice, quomodo
    huc intrasti ?
    G
    Ahiicum
    vocat, quod
    invitalus ad
    nuptias est; arguit
    impudentiae, quod
    vestesordida munditiaE
    polluerit
    nuptiales.
    At Uleobmutuit. In
    tempore
    enim iUo non erit
    locus
    impudentise,
    nec
    negandi facullas,
    cumomnes
    anguliet
    mundus
    ipse
    testis sit
    peccatorum.
    (Ex.Greg.)Quia, quod
    dici sine
    gemitu
    non
    potest,
    in illadistriclione ultimse
    increpationis
    omne
    argu-
    mentuin cessat excusationis
    , quippequia
    illeforis
    increpat, qui
    testes conscientise intus animumac-
    cusat.
    Tuncdixit
    rex,
    etc
    Ligantur
    tunc
    pedes
    et manus
    per
    districtionem
    sententicc,
    qui
    modoa
    pravis
    ope-
    ribus
    ligari
    noluerunt
    per
    meliorationem
    vitse;
    vel
    certe tunc
    ligat pcena, quos
    modo abonis
    operibus
    ligat culpa.
    Pedes enim
    qui
    visitare
    segrumnegli-
    gunt,
    manus
    quae
    nihil
    indigentibus tribuunt,
    abono
    opere jam
    ex voluntate
    ligati
    sunt.
    Qui ergo
    nunc
    sponteligantur
    in
    vitio,
    tunc in
    suppiicioligantur
    inviti.
    Mittite
    eum,
    etc Interiores
    quippe
    tehebrasdicimus
    caecitatem
    cordis,
    exterioresvero tenebras seternam
    noctem
    damnationis.
    Tunc
    ergo
    damnatus
    quisque
    nonin
    interiores,sedin
    exteriores tenebras
    mittitur,
    quia
    illic invitus
    projicitur
    in noctem
    .damnatiOnis,
    qui
    bic
    sponte
    cecidit incsecitatemcordis. Ubi fle-
    tus
    quoque
    et stridor dentiumesse
    perhibetur,
    ut
    illic dentes
    strideant, qui
    hic de edacitate
    gaude-
    bant. IUicoculi
    defleant, qui
    hic
    per
    illicitas concu-
    PATROL.CII . 16
    491
    SMARAGDIABBATIS
    492
    piscentias
    versabantur
    , quatenus singula qucequeJ
    membrasuppliciosubjaceaiit, quae
    bic
    singulisqui-
    busque
    yitiis subjecla
    serviebant.
    (Ex Hieron.)
    In
    flelu
    qupque pculorura
    et stridore
    dentium, per
    me-
    tapliorani
    riiembrorum
    corporaliummagniludo
    osten-
    diltir tormenloruin.
    Multi enimsunt
    vocali, pauci
    vero elecli.
    (Ex
    Augusl.)
    Paucpsdicit
    juslos,
    in
    comparatione
    mullo-
    runj
    iniquorum,
    Esseautem
    per semetipsos
    conside-
    ratps jnmagnonuniero,
    diffuso loto orbe
    terrai-um,
    crescente
    inler
    zizania,
    et cum
    paleausque
    addiem
    niessis et
    ventilaiionis,
    namin
    comparatione
    palese
    ppssunf paucagrana
    dici, quae
    taroen
    per
    se
    ipsa
    in
    niassamredacta
    implent
    domifticunihorreum.
    (Ex Greg.)
    Eccenosorones
    jam
    vocali
    per fidem,
    adcoelestis
    regis
    nuptias venimus, qui
    incarnationis I
    ejus myslerium
    et
    credimus,
    et
    confitemur,
    divini
    verbi
    epulas
    sumimus, Quod
    vocali sumus
    novinius,
    si sumus
    elccti, nescimus.
    Tanto
    ei'go
    necesse
    est,
    ut
    unusquisque
    nostruni humilitate se
    deprimat,
    quanlo
    si sil
    electus
    ignorat.
    BEBDOMADAXXII POST PENTECOST.

    AD
    EPUESIOS,
    CAP.VI.
    <Decseleroconfortamini in
    Domino,
    et
    jnpoten-
    \
    tiavirtutis
    ejus.
    Induite vos armaliiram
    Dei,
    ut
    <
    possitis
    stare advcrsus insidias Diaboli:
    Quoniam,

    npn
    est nobiscolluctatio
    adyersus
    carnemet san-
    .
    guinem,
    sedadversus
    principes
    et
    potestaies,
    ad-

    versus mundi reclores


    teiiebrarum
    liarum,
    conti'a

    spiritalia lipcmifiae
    in
    coelestibus.
    Prppterea
    acci-
    '

    pile
    arroaluram Dei,
    ut
    possitis resistere
    indie

    malo,
    et in oinnibus
    perfecli
    stare. State
    ergo

    suctincti
    lumbos
    veslros
    in
    vcritale,
    et induti lo-
    ricam
    justitice,
    et
    calceati
    pedcs
    in
    prceparationeni

    Evangelii pacis.
    In oninibus suroentes scutum

    fidej,
    in
    quopossitis
    oninia fela
    nequissimi ignea

    exstinguerc
    "Et
    galeam
    salutis
    assumile,
    et
    gla-?
    <
    diurqspirilus, quod
    est verbumDei.
    Decmtcro
    cgiifgrlgmini
    in
    Domino,
    et in
    polenlia
    virtuih
    ejus. (ExHieron.) Quodigitur
    ait:
    Confor-
    tamini in
    Domino,
    et in
    potenlia
    virlutis
    ejus,
    totuifl
    senlitur in
    Christo,
    ut in oirinibusvirtulibus
    quae
    super
    eo
    intelliguntur. Qui
    credideriut confortentur.
    Et
    prudenter post specialia mandata, quid
    viris et
    uxoribus, palribus
    et
    filii,
    dOminiset servis
    obser-

    vandum
    sit,
    nuiic
    generaliter
    oranibus in commune
    prcecipit
    in
    Domino,
    et in
    ejus
    pptentia
    confortati
    prceparent
    seadversurii diabolum.
    Induile vosarmaturam
    Dei,
    ut
    possilis
    reshlere
    adversusinsidiasdiaboli. Ex his
    quce
    infra
    legimus,
    et hic
    quce
    in sciipltiris
    omnibusde Dominosalva-
    tore
    dicunlur,
    niaiiifeslissinie
    cpmprobatur,
    oriinia
    arnia
    Dei, quibus
    hunc indui
    jubeinur, inteliigi
    sal-
    vatorem,
    ut unum
    afque
    idemsil dixisse:
    Itvliiiie
    vos
    omniq
    arma
    Dei, quasi
    dixeril: InduiteDoini-
    num J esumChristum. Si enim
    cingulumverilasest,
    et lorica
    justitiaest, salyator
    auteffi et veritas el
    ju-
    stitia
    nominatur, nujli
    dubium
    quiii ipse
    et
    cirigulum
    A
    sit et lorica.
    Quse
    autem alia arma Dei
    possumus
    sestimare, quibus
    induendus
    est, qui
    habet adverr
    sumdiaboli dimicare
    versutias, excepta
    virtule
    quae
    Christus
    est,
    hunc enim
    qui juxlaompia
    quaesuper
    eo
    intelliguntur
    luerit
    induttis,
    potens
    erii contra
    universasinsidias diaboU
    repugnare.
    Diabolus
    aulem
    nomenGrsecum
    esl, quod iiiterpretalur
    cririiinalor.
    J uxta Hebrsei vero sermonis
    proprielatem, quia
    et
    tribus Zabulon
    quamdanl
    siinililudinem
    hujus
    vooa-
    buli
    habet,
    v.a-upvoiv,
    idest deorsum
    fluens,
    dici
    po-
    test, quod
    scilicet
    paulaliin
    de virtute ad vilium
    fluxerit el decoeleslibusad terrenacorruerit.
    Quoniam
    nonest nobiscoliuclatia
    adversuscarneni
    et
    sanguinem,
    etc. ^J slimo
    quippe
    adversus carnem
    el
    saiiguinem
    esse
    certamina, quando
    caro
    concupir:
    B
    scit adversus
    spirilum, ef
    provocat
    nosfacere
    opera
    sua,
    fornicaiionemet
    iraraundiliam,
    luxuriam
    ef
    reli-
    qua
    hissimilia.
    Porrp non est humana
    tentatio, ijec
    adversus carnem et
    sanguinempugna, quando
    auf
    ipse
    Salanas
    transfiguratus
    in
    angelumlucis, per-
    suadere
    nititur,
    ut eum
    angelum
    luminis
    arbitremur,
    aut
    aiiquid
    horuni simile
    facit,
    in omni
    virlule,
    signis
    et
    portentis niendacibus,
    in omni
    decepiione
    iniquitalis,
    sed
    quasi priiicipalus, potestas,
    rector
    lenebrarum-et
    nequitia spirilualis
    dicat
    quispiam
    hoc, quod
    ait: Nonestnobiscotluctalioadversuscar-
    nemet
    sanguinem,
    sed adversus
    principalus
    el vole-i
    states,
    et csetera
    quaesequmitur.
    Ideo
    dicit,
    ui.do-
    ceamur neea
    quidemquoe
    nobis ministrari vitia
    pu^
    tamus
    ,
    ex carne carnis esse vel
    sanguims,
    sed a
    Q
    quibusdamspiritualibusnequitiis suggeri.
    Sunt enim
    '
    quidam
    dsemonesamoribuset
    amatQiiiscanlicisseiv
    vientes
    ,
    el
    Propheta quoque
    commemorat dicens:
    Spiritu fornicalionh
    seducli suni. Alii vero iracunr
    dias et furores et bella
    committere;
    alii
    prsecsse
    inir
    micitiis,
    et inter homines odiaconcitare.
    Quia
    vult
    ergo, aiunl,
    Aposlolus
    nos
    docere,
    nonex nalura
    corporis
    et maleria carnis et
    sanguinis,
    haec
    vitip.
    rum
    generaprocreari,
    sed instinetu
    daemonuhi,
    pro-
    pterea
    ait: Nonest nobiscoltuctatioadversuscarnem
    el
    sanguinem,
    sed adversus
    principatus
    et
    polestales,
    et rel. Sed advei'sus reclores earuni
    tenebr^arum,
    quoe
    huicmundo
    incubant,
    et erroremhoroinibusitt-
    credulitatis
    offundunt,
    et adversum
    spirilalia nequi-
    tise, quce
    habitant inccelestibus. Non
    quod
    dsemones
    .W
    in ccelcstibus
    comraoreiilur,
    sed
    quo supra
    nosaer
    hoc noiften
    acceperit,
    uncleet aves
    quce
    volitant"
    per
    .
    aerem,
    volucrescocii essedicuntur. HcecautemOm-
    niumdoetorum
    opiiiioest^ quod
    aer iste
    quicoelum
    i et terrani mediusdividens iiiane
    appellatur, plenus
    ,
    sit contrafiis fortitudinibus.
    (Ex August.)
    Nonadversus carnemet
    sanguinem
    i est nobis
    colluctatio,
    id
    est,
    adversus
    hominem,
    sed
    -
    adversus
    principatus
    et
    potestates,
    id
    est, dsemones,
    t
    qui
    sunt
    spiritualia nequitice,
    adversus rectores
    mundi.
    Exponitquid
    sit
    mundus, cujus
    sunt illi ffe-
    , ctores,
    cumdicit: Rectoresmunditenebrarmnkarutri:
    dilectoribus suis et infidelibus
    plerius
    est munduS,
    i lios
    appellatApostolustenebrasi
    horiunrectores" dia
    493 COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 494
    bolusest et
    angeli ejus,
    hsectenebrsenon sunt in-
    ,
    commulabiles,
    sed
    aliquandomutantur,
    et lux effi-
    ciunlur,
    et dicitur eis : Fuistis
    aliquando tenebrm,
    nuncaulemlux inDomino.
    (Ex Primas.)
    Itemcaroet
    sanguis
    homo dicitUr,
    sedadversus
    principes
    et
    potestales, qui
    sibi
    prin-
    cipatumiiihujtis
    mundi liomines
    usurparunt.
    Et
    qui
    ignorantes
    auimas
    per peccala
    seducunt adversiim
    mundi rectores tenebrarum harum. Fuislis enimle-
    nebrm,
    nuncautemlux in
    Dontino,
    contra
    spiritales
    hostes, spiritualia
    arma sumenda
    sunt,
    ut dissimili-
    tudo nattirsearmorumforlitudine
    prOtegatur,
    adver-
    sum
    quos
    nobis est colluctatioin
    coelestibus,
    id
    est,
    pro
    cceleslium
    promissioneprccmiorum.(ExAugust.)
    Adhuc
    propter
    hoc
    quod
    ait in cwlestibus:
    Quia
    vi-
    detur
    arobigutim,
    dicendumsubaudiri
    posse,
    illudad
    omniaut
    sit,
    nonest nobis colluctatioadversus
    po-
    teslates in coelestibuset reclores tenebrarum ista-
    rumin
    coeleslibus,
    et
    spiritualianequitice
    inccelesti-
    bus. Sciamusautem
    quod, excepto prsesenti loco,
    necinVeteri nec inNovoTestamento mundi recto-
    res
    unquamlegerimus, quod
    nomenidcirco Paulus
    apostolusfinxit, quia
    necessehabebat ad
    Ephesios
    disputans
    de rebus nobiset invisibilibus
    ,
    novano-
    mina
    coaptare.
    Propterea accipile,
    etc
    Shnpliciter Ephesios
    ad
    fuluras tentaliones et
    persecutiones, quas
    eis Paulus
    apostoluspost
    hanc
    epislolamprophetiae
    videbal
    spi-
    ritu
    provenire
    coarclatur et monet ut omnia
    faciant,
    per quaepossint
    in fidestare
    Evangelii,
    nee in
    per-
    secutione corruere. Diemmalum
    prcesens
    autem
    tempusostendit,
    de
    quo supra
    dixerat: Rcdimentes
    tempus, quoniam
    diesmali
    sunt, propter angustiam
    et vitcc
    hujjuslaboi'es, quia
    non
    absque
    sudoreet
    certamine
    perveniamus
    ad
    palmam,
    aut certe con-
    summationis
    alquejudicii,
    de
    quo
    J oel r
    Prope
    est
    dies tembrarumet
    lurbinis,
    diesnebulmet
    caliginh,
    et rel.
    (J oei. n.)
    Ut
    igitur possit quis
    in bac diedia-
    bolo resistere
    , quiaipse
    est accusator fratrumno-
    slrorum,
    assumat omniaarma
    Dei,
    hocenimsonat
    tTKvoiTlia,
    nonul in Lalino
    simpliciter
    arma trans-
    lala
    sunl,
    et oronibustelis
    ai'misque succinctus,
    de
    quibjis
    ia
    sequentibusexplicatur
    : Sciatlunc sestare
    posse,
    si universafucrit
    operatus,
    ut
    plenus
    cunctis
    virlulibus stabilem
    figatgradum,
    et nonmoveatur de
    acie.
    State
    ergo
    succincli lumbosvesirosinverilate.
    (Ex
    Primas.)
    Perfecii estole lumbos mentis
    accincti,
    hoc
    est,
    in omni
    prcclio
    viriliter
    proeparati,
    ct ab
    Omnibuscuris saeculi
    expedfti.
    (Ex Ilieroh.) Quodjuxta
    membra carnis et cor-
    poris
    dmtiia meinbra animsein
    Sciipturis
    vocentur
    nulli dubium
    est,
    de
    quibus
    unum
    pulo esse,
    nuric
    membrum
    lumbos, quos
    ut
    accingamus
    a Veritale
    prsecipilur:
    Sint lumbi veslri
    prmcincti
    et iucerrim
    ardenles
    (Luc. xn),
    hoc idemreor et iUud
    signifi-
    care, qUOd
    J oannes zonam
    pelliceam
    habebat Cir-
    crimlumbos
    suos,
    et nonerat de
    inrffiundis,qui pro-
    pter
    fluxum seminis exlra castra
    projecti (Levit.
    A
    XIII),
    cumarca Domini habitare non
    possunt (Niim.
    vm),
    et secundumid
    quidemquod
    veritate
    prsecin-
    ctus
    est,
    idest
    Christo,
    nonfacilead falsitatis
    dog-
    mata deducetur.
    Induti loricam
    justitiw. (ExPrimas.)
    Sicut lorica
    mullis circulis
    intexitur,
    sic el
    justitia
    diversisvir-
    tutum connectitur
    speciebus,
    in unitate nonsolum-
    pectorisconscientia,
    sedet ventris
    continentia,
    nec
    non ad femoruffi
    usque pertingit
    libidinem coer-
    cendam.
    (Ex Hieron.) Qui
    enimcircumdatur
    multiplici
    ve-
    ste
    justitice,
    necadsimilitudineni cervi in
    jeeur
    acci-
    pitsagittam,
    nec indesideria
    corruit,
    el
    furores,
    sed
    erit mundo corde habens artificem
    hujus
    loricce
    Deum, qui unicuique
    sanctorum omniaarma fabri-
    B
    catur.
    Et calceati
    pedes,
    etc
    Diligenlius
    observate
    quod
    virlufem
    quamdam
    animae
    appellaveritpedes, quibus
    ingredimur,
    ineo
    qui
    dicit:
    Ego
    sumvia
    (J oan. xiv).
    Etdequibus
    canimus:
    Dirige,
    Domine,
    pedes
    nostros
    in viam
    pacis, quos oportet
    calceare
    prseparatione
    Evangelii pacis. Qui igitur
    habet
    pacem, calceatus
    est Christi
    Evangelio,
    et idcircoliomo
    pacis
    factus
    est,
    et necbellicum
    aliquid,
    et
    tumultuosum
    agit,
    nec cumhis
    qui inprceparati sunt,
    condemnabitur.
    In omnibussumenlesscutum
    fidei,
    in
    quopossitis
    omnia
    tela,
    etc
    Quasi
    dixerit in omni
    opereporlate
    clypeum
    fidei,
    ut
    possitis
    lectr
    atque
    muniti
    excipere
    venientes
    sagiltas,
    et huc
    atque
    illucarle eas bellica
    declinare.
    Perspicua
    autemsunt
    jaculamaligni, qttcc
    ^
    vult mittere in cordanostra
    per cogitationespessi-
    mas
    ,
    de
    quibus
    unum
    jecit
    in cor
    J udce,
    ut tra-
    deret salvaloreai
    (J oan. xn). Itaque
    vel
    principium
    quidem
    habere
    potcrit
    inimicus
    vulnerandi,
    si te-
    nuerimus scutum
    ftdei,
    in
    quo
    non solumvenien-
    tiura tela
    franguntur,
    sed etiamtelorum
    ipseignis
    exsiinguitur;
    infidelitas
    quoque
    inimicaesl
    fidei,
    ubi
    scutumest
    lidei,
    nihil valebit.
    Ei
    galeam
    salutis assumite.
    Propter
    hanc
    galeam
    salutarem omnes in
    capite
    nostro sensus
    integri
    perseverant.
    Si enim
    caput
    viri Christus
    est,
    sequi-
    tur omnisnoster sensus
    , mens, cogitatio, sermo,
    consilium,
    si tamen
    sapienles fuerimus,
    iri Christo
    sinl.
    Caput
    eliam
    , quod
    est
    principale cordis,
    in
    quo
    sensusomnes locali
    sunt,
    salutis
    galea
    circum-
    datumnon
    quassabitur.
    Et
    gladium spiritus , quod
    est verbumDei.
    (Ex
    Primas.)
    Nemomilitumaudet abbellumsine
    gladio
    proficisci,
    se cnim
    utcunque
    tueri
    potest,
    sedho-
    stemnonvalet
    occidcre,
    sicutnori
    nunquam
    eliamab
    audaci inimicoomnibus armis
    sporiatur,,perimilur,
    ita sine Dei verbo
    justitia
    omnis intuta est. Fidelis
    quasi
    vir bellalor ct
    fortis,
    omiies
    sectas contrarias
    veritati
    concidel, iiilerficiet, jugulabit.
    Gladium
    spi-
    rilus,
    id
    est,
    verbumDei manu tenenssalvator et ve-
    ritas et
    justitia
    nominatur. NuUidubium
    , quinipse
    et
    cingulum
    sit et lorica
    ,
    et
    prceparatioEvangelii
    pacis
    et scutuffi fidei et
    galea
    salutaris et
    gladium
    spiritus, quod
    est verbum;
    Dei,
    et vivens
    sermo,
    et
    49S
    SMARAGDIABBATIS 49b
    eflicax,
    de
    quo Apostolus
    ait: Vivusestsermo
    Dei,
    et
    efficax,
    et
    penetrabitioromni
    gladio ancipiti, per-
    tingensusque
    ad divhionem
    animw,
    ac
    spirilus,
    com-
    pagumque
    et medullarumel dhcretor
    cogilationum
    cordis,
    et nonest ullacrealurainvhibilh in
    conspe-
    ctu
    ejus,
    ontnia autemnuda et
    aperla
    sunt oculis
    ejus.
    EVANGELIUM J OANNIS,
    CAP.IV,
    Erat
    quidamregulus
    , cujus
    filiusinfirmabalur

    Capharnaum.
    Hiccura
    audisset, quia
    J esus adve-
    niret a J udaeain
    Galilaeam,
    abiit 'ad
    eum,
    et ro-

    gabat eum,
    ul descenderet et sanaret filium
    ejus.

    Incipiebat
    enimmori. Dixit
    ergo
    J esus ad eum:
    Nisi
    signa
    et
    prodigia
    videritis,
    non creditis. Dicit
    ad eum
    regulus
    :
    Domine,
    descende
    priusquam
    <moriatur filiusmeus.
    Dixit ei J esus :
    Vade,
    filius
    <tuusvivit. Credidit homo sermoni
    quem
    dixit ei
    <J esus et ibat. J am autem eo descendente servi
    <occurrerunt
    ei,
    et nunliaverunt dicentes :
    Quia
    <filius
    ejus
    viveret.
    Inlerrogabat ergo
    horamab
    eis,
    <in
    qua
    meliushabuerat. Et dixerunt ei:
    Quia
    heri
    <hora
    septima
    reliquit
    eum febris.
    Cognovitergo
    <
    pater,
    quia
    illahora
    esset,
    in
    qua
    dixit ei J esus:
    FiMustuus
    vivit,
    et credidit
    ipse,
    et donius
    ejus
    <lota.
    Erat
    quidam regulus
    , cujus filius infirmabatur
    Capharnaum. (Ex Gr.eg.)Regulus
    diminutivumno-
    menest a
    rege,
    et ideoforsitan
    regulus
    dicituriste,
    qui
    salutem
    poposcit
    filic
    SUP,quiaplenam
    ncn ha-
    buit fidem.
    Capharnaum
    autem
    ager
    vel villa
    pul-
    cherrima
    interpretalur.
    . Hic cum
    audhset, quict
    J esus
    adveniret.
    aJ udma
    in
    Galilmam,
    abiit ad
    eum,
    et
    rogabat eutn,
    ut de-
    scenderet et sanarel
    filium ejus.' Incipiebat
    enim
    mori. Dixit
    ergo
    J esusad eum: Nhi
    signa
    et
    prodi-
    gia
    viderith,
    non credilh.
    Quare ergo
    dicit: Nisi
    signa
    et
    prodigia
    viderilh,
    non
    credith,
    cumiUeante
    crcdit
    quamsignum
    videret.
    Qui
    enimsalutem
    quse-
    rebat
    filio, procul
    dubio
    credebat,
    sed mementote
    quidpelit,
    et
    aperte cognoscelis, quia
    infidedubi-
    tavit, poposcit namque
    ut descenderet et sanaret
    filium
    ejus. Corporalemergo praesentiam
    Domini
    quaerebat, qui per spirituin nusquamdeerat,
    minus
    in illo
    credidit, quem
    non
    putavit posse
    salutem
    dare,
    nisi
    praesens
    esset
    corpore.
    Si enim
    perfecte
    credidisset, procul
    dubio
    sciret, quia
    non esset locus
    ubi non esset Deus. Salutem
    itaque
    filio
    petiit,
    et
    tamenin fide
    dubilavit, quia
    eumad
    quemvenefat,
    et
    potentem
    ad curandum
    credidit,
    et tamen mo-
    riente filioesseabsenlem
    putavit
    Deum.
    Dicil adeum
    regulus:Domine,
    descende
    priusquam
    moriatur
    filiusmeus,
    etc
    Qua
    inrehocest nobisso-
    lerler
    inluendum, quod
    sicut alio
    evangelista
    te-
    stante
    didicimus,
    centurio venitad
    Deum,
    dicens:
    Domine,puer
    tneus
    jacet paralylicus
    in
    domo,
    etmale
    torquelur.
    Cui aJ esu
    prolinusrespondetur
    :
    Ego
    ve-
    niamet curaboeum.
    Quid
    esl
    quod regulus rogat,
    ut ad
    ejus
    filium
    veniat,
    et lameii
    corporaliter
    ire
    recusat? Adservumveroeeniiirionisnou
    invitatur,
    A
    et tamen se
    corporaliter
    ire
    pollicetur; reguli
    fiHo
    per corporalem prccsentiam
    non
    dignatur adesse,
    centurionis vero servo non
    dedignatur
    occurrere :
    quid
    est
    hoc,
    nisi
    quodsuperbia
    nostra
    reconditur,
    qui
    in hominibusnon
    naluram, qua
    ad
    imaginem
    Dei facti
    sint,
    sed honores et divitias
    veneiamur.
    Redemptor
    vero
    noster,
    ut
    ostenderet, quiaquce
    alta
    sunt
    hominum,
    sanctis
    despiciendasunt,
    et
    quae
    de-
    specta
    sunt
    homiuum, despicienda
    non
    sunt,
    adfi-
    lium
    reguli
    ire
    noluit,
    adservum autemcenturionis
    ire
    paratus
    fuit.
    Credidil homo
    sertnonem, quem
    dixit ei
    J esus,
    et
    ibat.
    Incipiebat
    enimfidemhabere in sermone
    J esu,
    et
    qui
    ex
    parte
    dubiris
    venit,
    fidelis
    recessit,
    et ideo
    sanitatemfilii meruit.
    B
    J am autemeo
    descendenle,
    servi occurrerunt
    ei,
    dicenles:
    Quia filius ejus viveret, inlerrogabat ergo
    horamab
    eis,
    in
    qua
    melius
    habuemt,
    et dixeruntei:
    Qnia
    heri hora
    septimareliquit
    eum
    febrh. Septena-
    rius numerus sanctificatusest indonissancli
    Spiri-
    tus,
    in
    quo
    sanitas omnibus credentibus
    dalur,
    constat.
    Quia
    in sancto
    Spiritu, qui
    est donum
    Dei,
    remissio est omnium
    peccatorum
    credentibus. Se-
    ptenariusque
    numerus si dividitur intria et
    quatuor,
    sanctam
    Trinitatem'significat.
    In trinario
    numero,
    etomniumcreaturarum
    perfectionem,
    in
    quaternario
    propter quatuor
    elempnta
    plenaria,
    et
    quatuor pla-
    gas mundi,
    et
    quatuor
    anni
    tempora, quae
    omniaex
    ipso
    et
    per ipsum
    et in
    ipso
    creala
    sunt,
    constant
    et
    gubernantur, quoniam
    in
    ipsovivimus,
    movemur
    C
    et sumus.
    .
    Cognovitergo paier, quia
    illa hora
    erat,
    in
    qua
    dixit ei: Filius tuus
    vivit,
    et credidit
    ipse,
    etdomus
    ejus
    tota.
    Quia
    nuntiatus est ei iilius
    sanus,
    adsolum
    ergo
    sermonemcrediderunt
    plures Samaritani,
    ad
    iUudautem
    miraculum,
    soladomusilla
    credidit, quce
    res
    protendit
    in mrdtitudinemfidem
    gentium,
    et in
    paucitate
    fidei J udseorum. Gentesverosolo
    sermone,
    id
    est, prsedicationeapostolicacrediderunt,
    J udaei
    vero
    signa
    viderunt
    ipsum
    Dei filium
    facientem,
    et
    tamen
    pauci
    crediderunt exeis.
    HEBDOMADAXXIUPOST PENTECOST.
    EPlSTOLA AD
    PHILIPPENSES,
    CAP. I.
    <Confidimusin Domino
    J esu, quia qui coepit
    in
    D <vobis
    opus bonum, ipseperficiet, usque
    in diem
    <Christi J esu. Sicut est mihi
    juslum
    hec sentire

    prc
    pmriibus
    vubis,
    eo
    quod
    habeamvosiucorde
    <et invinculismeis. Et indefensioneet confirma-
    <
    tione
    Evangelii,
    socios
    gaudii
    mei omnesvosesse.
    <Testis enimmilii est
    Deus, quomodocupiam
    vos
    omnesin
    visceribus
    J esuChristi. Et hoe oro,
    ut
    <charitasvestra
    magis
    ac
    magis
    abundet inscienlia
    <et in omni
    sensu,
    ut
    probelis poliora, ,et
    sitis

    sinceri,
    et sine offensain
    diem[Chrisli, repleti
    fructu
    justitise, per
    J esumChristumin
    gloriam
    et
    <laudemDei.
    Confidimus
    inDomtno
    J esu, quiaqui cwpit
    invobii
    opus
    bonum,ipseperficiet,
    Acsi diceret: Confidendo
    437 COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 498
    impetrare coeptam
    doctrinam,
    sive
    gratiam
    scientise
    __)
    largiendo
    consummari invobis.
    Usque
    indiemChrisli. Id
    est,
    usque
    in
    diem, quo
    de
    corpore
    recedatis,
    ex
    quojam
    ad Domini unus-
    quisque
    reservetur
    adventum,
    sive
    usque
    in diem
    Christi,
    id
    est, usque
    indiem
    judicii.
    Sicut est milti
    justum
    hoc sentire
    pro
    omnibusvo-
    bis. Ac si diceret: Charitas me hsec sentire facit
    pro vobis, quodperficietis opus quodcoepistisusque
    indiem, sivemortis,
    sive
    judicii, quia
    charitas
    omnia
    sperat.
    Eo
    quod
    habeamvosin cordeet in vinculh tneis.
    Acsi diceret: Tantumvos
    diligo,
    ut mihi memoriam
    vestri
    nec
    vis
    tribulationis,
    nec sollicitudodefensio-
    nis aufei'at.
    Et in
    defensione
    et
    confirmalioneEvangelii.
    Con-
    I
    firmalio
    Evangelii
    est constans toleranlia
    praedi-
    cantis.
    Socios
    gaudii
    mei omnesvosesse. Ac si diceret:
    Hoc sentio devobiset
    credo,
    quia
    sicut meaetribu-
    lationis socii
    estis,
    ita eritis et
    gaudii sempiterni.
    Sive,
    sicut sciovos
    Evangelio credidisse,
    ut etiam
    in tribulationibus
    meis,
    et
    ejus
    defensionemecum
    pariter gaudeatis.
    Testisenimmihi
    est-Deus,
    quomodocupiam
    omnes
    vosinvhceribus J esu Chrhti. Ac si diceret: Itavos
    desidero,
    tanquam
    viscera
    Christi,
    sive
    cupiam
    vos
    ejus
    inessevisceribus.
    Et hoc
    oro,
    ut charitas vestra
    magis
    ac
    magis
    -
    abundet in scientia et omni sensu. Notandum
    quia
    scientibus
    majorem
    scientiamadhuc
    deprecetur,
    ut
    sinceri inomnibus esse
    prsevaleaut,
    sivein scientia
    et
    sensu,
    id
    est,
    in
    intelligentia
    litterseet
    spirituali
    mysterio.
    Ut
    probeth poliora,
    etc Sinceritas maieria
    est,
    quse
    naturam suam
    servat,
    et nulla extrinsecus cor-
    ruptione fucata,
    et
    semper
    in melius
    proficit,
    nonin
    pejus.
    Sive
    sinceros,
    id
    est,
    non reddentes malum
    pro malo,
    siveoffensionem
    per
    malum
    exemplum.
    Repleti fructu justitimper J esum,
    etc Id
    est,
    ut
    non solum sinceri ab omni
    corruptione sitis,
    sed
    etiamfructu
    juslitiseabundetis, exemploChristi,
    qui
    nonsolummalitiam non
    habet,
    sed etiam bonitale
    redundat.
    Quod
    autem dicit: In
    gloriam
    et laudem
    Dei,
    ac si dicat: Ut
    glorietur
    et Iaudetur Deus in ,
    actibus
    vestris,
    sivesit
    gloria
    in
    operibus,
    et Iausin
    sermonibus vestris.
    EVANGELICM
    MATTH^I,
    CAP.XVIII.
    <
    Simile est
    regnum
    ccelorumhomini
    regi, qui
    yoluit
    rationem
    ponere.
    cumservis suis. Et cum

    ccepisset
    rationem
    ponere,
    oblatus est ei
    ilnus,

    qui
    debebat decemmillia talenta. Cumautemnon

    haberet unde
    redderet, jussit
    eum dominus
    ejus
    <
    yenundari
    et uxoremet filioset omnia
    quse
    habe-
    bat et reddi. Procidens autemservus
    ille, rogabat
    <
    eum,
    dicens : Patientiam habe in
    me,
    et omnia
    <
    reddamtibi. Misertusautemdominus servi
    illius,
    <
    dimisit
    eum,
    et debilumdimisit illi.
    Egressus
    au-
    t
    temservus ille invenit unum de
    conservis
    suis,
    A
    <
    qui
    debebat ei centum denarios. Et tenens suffo-
    <
    cabat
    eum,
    dicens : Redde
    quod
    debes? Et
    proci-
    t dens conservus
    ejus, rogabat eum,
    dicens :
    Patien-

    tiamhabe in
    me,
    et omniareddamtibi. Hleautem

    noluit,
    sedabiit et misit eumin
    carcerem,
    donec

    redderet debitum. Videntes autem conservi


    ejus,

    qucefiebant,
    contristati sunt valde. Et venerunt
    et

    narraverunt domino suo omnia


    qusefacta
    fuerant.

    Tunc vocavit iUumdominus


    suus,
    et ait illi: Serve

    nequam,
    omnedebitum dimisi
    libi, quoniam
    ro-
    <
    gasli
    me. Nonne
    ergo oportuit
    et temisereri con-

    servi
    tui,
    sicut et
    ego
    tui
    misertus sum? Et iratus
    <
    dominus
    ejus,
    tradidit eum
    tortoribus,
    quoad-

    usque
    redderet universumdebitum. Sic et
    pater
    <
    meus coelestisfaciet
    vobis,
    si non
    remisefilis unus-
    B <
    quisque
    fratri suo de
    cordibus vestris. t
    Simileest
    regnum
    cwtorumhomini
    regi,
    qui
    voluit
    rationem
    ponere
    cumservis suis.
    (Ex
    August.) Quod
    oblatus est debitor domino decemmillium
    talento-
    rum,
    et
    jussit
    eum
    venundari,
    et
    uxorem
    ejus
    et
    filiosel omnia
    quse
    habebat et
    reddi,
    intelligendum
    (
    est decem
    prceceplorum
    legis
    eumfuisse
    debitorem,
    ^
    et
    pro cupiditate
    atque operibus
    suis, tanquam
    uxo-
    remet filios
    poenas
    solvere
    debuisse, quod
    est
    pre-
    ,
    tium
    ejus. Pretiumenim
    venditi, supplicium
    damnali
    .
    intelligitur. Quod dixit: Noluit
    ignoscere
    conservo
    .
    SUP,
    sedabiit et misit eumin
    carcerem, etc,
    intelli-
    gendum
    : Tenuit contra eumhunc
    animum,
    ut
    sup-
    ;. plicia
    illi vellet.
    Conservi
    autem, qui
    narraverunt
    ^ domino, quoefiebant,
    potest intelligi
    Ecclesia
    , quac
    t
    ^
    et illum
    solvit,
    et illum
    ligat.
    '
    i (Ex Hieron.) Prsecepit itaque' Petro sub
    compa-
    i
    ratione
    regis
    et domini et
    servi, qui
    debebat decem
    millia
    talentorum,
    adomino
    rogans
    veniam
    impetra-
    verat,
    ut
    ipsequoque
    dimittat conservis suis minora
    peccantibus.
    Si
    enim ille
    rex et dominus
    servo de-

    L bitori decemmillia talentorum tani facile
    dimisit,
    i quanto magis
    servi
    conservis suis debent minora
    dimittere!
    Quod
    ut manifestius
    fiat,
    dieamus sub
    t exemplo.
    Si
    qui
    nostrum
    commiserint
    adulterium,
    [ homicidium,
    sacrilegium, majora crimina,
    decem
    [
    millium
    talentorum,
    rogantibus dimittanlureis,ut
    et
    .
    ipsi
    dimittant minora
    peccantibus. Sin autem ob
    ( factam
    contumeliam simus
    implacabiles,
    et
    propter
    i
    j.
    amariusverbum
    perpetes
    habeamus
    discordias,
    non-
    i e nobisvidemur recte
    redigendi
    in
    carcerem,
    et sub
    exemplooperis
    nostri hoc
    agere,
    ut
    majorum
    nobis
    delictorumvenia non relaxetur ?
    i
    ITEM
    AUGUSTINCS.
    i
    Interrogavit
    Petrus
    magistrum, quoties
    ignosceret
    , fratri,
    qui
    in illum
    peccasset,
    et
    qucesivit
    utrum
    t sufficeret
    usque
    septies. Respondit
    illi Dominus:
    i Non solum
    septies,
    sed
    usque sepluagies septies,
    deindenarravit
    similitudinemvaldeterribilem:
    Quia
    ;
    simile est
    regnum
    ccelorumhomini
    patrifamilias ,
    i
    qui posuit
    rationem cumservis
    suis,
    in
    quibus
    in-
    ,
    venit debitoremdecemmilUumtalentorum. Omnis
    homoet debitor
    esl,
    et debitoremhabet. Debilor est
    Dei,
    et debitoremhabet fratrern suum.
    Quis
    est
    enim,.
    499
    SMARAGDIABBATIS
    500
    qui
    non sil debilor Dei ? nisi in
    quo
    nullum
    possit
    inveniri
    peccatum.
    Quis
    est autem
    qui
    non habeat
    debitorem
    fratrem
    suum,
    nisi in
    quem
    nemo
    pecca-
    vit? Debitorest
    ergo
    omnisbomohabens
    debitorem,
    et Deus justus
    constiluit
    regulam
    in debitore
    tuo,
    quod
    facit et
    ipse
    cum suo. Duo
    ergo
    sunt
    opera
    miscricordioe, quce
    nos
    liberant, quae
    breviter
    ipse
    Dominus
    posuil quodam
    locoin
    Evangelio
    : Dimillite
    et dimiltelur vobis: date et dabilur vobh. Diniitlite
    el dimittetur
    vobis,
    ad
    ignoscettduffi perlinet.
    Date
    et dabilur
    vobis,
    ad
    praestainlum
    beneficium
    ,
    vel
    eleemosynam pertiriet. Ignosci
    vobisVullis
    , igno-
    scite;
    rcniiilite et reffiitletur
    vobis; acciperevultis,
    date,
    et dabilur vobis. Sedhoc
    potest movere, quod
    et Pelriim movit:
    Quoldesdebeo, inquit, ignoscere
    ?
    Suffieit
    usqueseplies?
    Non
    sufficit,
    ait Domiiius:
    nondico
    septies,
    sed
    usque septuagies septies.
    J am
    tu enumera
    quoties
    in te
    peccaverit
    fraler
    tuus;
    si
    polueris
    venire
    usque
    ad
    vigesimam
    et
    septuagesi-
    mamoctavam
    culpam,
    ut transeas 490. Tunc molire
    vindiclam. Itaneverum
    est, quod dicit,
    et vereita
    se babet,
    ut si
    peccaverit
    490
    ignoscas.
    Si autem
    peccaverit
    560, jam
    liceat tibi non
    ignoscere.
    Audeo
    dicere: Et si 490
    peccaverit, ignosce:
    et si centies
    peccaverit, ignosce.
    Et
    quid
    dicam
    toties,
    et
    toties,
    omnino
    quolies peccaverit ignosce.
    Non enim sine
    causaDominus490
    dixit,
    cumomnino riulla
    culpa
    sit, qUam
    non debeamus
    ignoscere.
    Ecce ille
    ipse
    servus, cujus
    debiti inventus est tlebitOr? decemta-
    lentorumdebebat
    puto, quia
    decem
    lalentoriim,
    ut
    parum
    sit,
    dccem
    peccalorum
    sunt. Noloenito di-
    cere unum
    talentum, quodpeccata
    concludat. Ser-
    vus autem iUe
    quantum
    debebat? ceiiiuni denarios
    debebat. J am
    plus
    est
    quam490,
    et tameniratus est
    Dominus, quia
    ei nondimisit. Nonsolumenimcen-
    tum
    plus
    sunt
    quam490,
    sedcentum deriarii forfe
    1000asses sunt. Sed
    quid
    ad deceni talentortim?
    At
    per
    hoc oranes
    culpas, quce
    in nos committuntur
    parati
    simus
    ignoscere,
    si nobisdesideramus
    ignosci.
    Quotidie
    nos
    prosternimur
    et dicimus: Dimitteno-
    bisdebitanostra,
    sicut et nosdimitlimus debitoribus
    riosiris.
    Quce
    debita?
    omnia,
    ari
    aliquampartem
    ?
    respondebimus
    orania. Sic
    ergo
    et tu debitori tuo.
    Hanc
    ergo regulam ponis,
    hac conditione
    loqtieris,
    hoc
    pacto
    et
    placilo
    cum Deo
    obligaris. Quid
    efgo
    sibi vult490.
    Audite, fratfcs,
    magnum mysterium,
    mirabilesacramentuffi. Maltliscus
    ccepit
    ab
    Abraham,
    et
    pervenit ttsque
    ad
    J oseph
    descendendo. Lucas
    autemascendendo
    coepitnuriierare,
    cur illedescen-
    dCndo,
    illeascendendo?Matlhseiis
    generationeffi
    Chfi-
    sti
    commendabat, qua
    descendit ad
    nos,
    ideo
    quando
    nalus est
    Chrislus, coepit
    numerare descendens.
    Lucas
    autem, quia
    tunc
    ccepit numerare, quando
    baptizatus
    est Christtts. Ubi est initium
    ascensionis,
    ascendendo numefare
    coepit.
    Nuffiefando autem
    complevit generationes
    77a
    quOnufrierabat,
    inten-
    dite liodiea
    quo
    exoftus est
    numerare, usqiie
    ad
    ipsumAdam, qui priffittspeccavit,
    et hos curii
    pec-
    cati
    obligatione
    generavit, pervenit usque
    au*
    Adaro,
    A
    et riumerantur
    generationes
    77

    a Christo
    usque
    Adam
    77;
    ab Adam
    usque
    adChristum 77. Si
    ergo
    nulla
    generatio praetermissaest,
    nuila
    culpaprsete-
    ritur,
    ubi non debeat
    ignosci.
    Namideo
    ipse
    77
    ge-
    nerationes
    enumeravit, quem
    riumerumDomiftusiri
    peccatorum
    remissioneni
    commendavit, qiioniain
    a
    baptismo coepit nuraerare,
    ubi omnia
    peceata
    sol-
    vuntur,
    deinde
    paulo diligentius interroga ipsius
    numeri
    secretum, latebrasque ejtisinqriire, pulsa
    diligentius,
    ut
    aperiatur
    libi
    justilia quaelege
    con-
    stat. Lex in decem
    praeceptiscommendaiur,
    ideo
    illedebitdr decemialerilorum
    , ipse
    est iliemerao-
    rabilis
    decalogus scriptus digito Dei, qui
    traditus
    populo per
    Moseaiamulum Dei. Debitor
    ergO
    ille
    decemtalentorumomnia
    peccata significat, propter
    "
    numeruro
    Iegis.
    Debebat et ille decem
    denaiios,
    non
    abborret abeodemtiumero. Natnei ceuties centum
    decem
    millia,
    et decies deni
    centum,
    et ille decem
    talentorum,
    et illedecies decerii.
    Legitlmoergo
    ftu-
    mero non reeessum
    est,
    iri
    quo utfoque
    invenies
    ulraque peccata, uterqiie debitor,
    et
    uterque
    venice
    deplorator
    et
    impelrator,
    sedilteserVus
    maltis,
    sef-
    vus
    ingratus, ililqiius
    holiiit
    rependere quod accepii,
    noluit
    prsestare quod
    illi
    indigno prceslitum
    fuit.
    Videte
    ergo, fratres, quisquisincipit
    a
    baptismo,
    Iiber
    exit,
    remissasunt illi decem
    talentorum,
    cumexiefit
    et inveneiit consefvumsuuffi debitorem
    ,
    observet
    ergo ipsumpeccatum, quodquia
    bene
    puto significet
    numerus Uiidenaritts. Lex enim
    denarius, peccatum
    undenafius. Lex
    per decem, peccatumper
    Undecim.
    'J
    Quare peccatum per
    Undecim?
    Quia
    transgressio
    denarii
    est,
    ut venias ad-undeiiarium. Ift
    lege
    autem
    modusfixus
    est, iransgfessus es, peccastl.
    J aniUbi
    transgrederis denarium,
    adundenarium venis. IdeO
    magnummysterium, quandojussuitt
    est tabernacu-
    lum
    fabricari,
    multa ibi numerosa dicta suiil iii
    magnosacramenlo,
    inter
    csetera,
    vel ex cilicina
    jtissa
    stiftt
    lieri,
    nondeceffi sed
    iindecim, quiaper
    cilicium
    ostendilur confessio
    peccatorum. (Ex Hieron.)
    Pro-
    vocatus
    apostolus
    Petrus
    interrogat quoties
    fratri
    in se
    peccanti
    diffiiltere
    debeat,
    et ciim
    iuterfoga'-
    tione
    profert
    setttetttiatti:
    Usquesepties
    ? Ctii
    respon-
    dit Doniiiius: Non
    usqueseplies,
    ited
    risqueseplua-
    giesseplies,
    id
    est, quadriiigentis iionaglniavicibus,
    _, ut tolies
    peccanti
    fratf i diniitlef
    e,
    et iftdie
    quoties
    ille
    peccareposset.
    (Ex Augusl.)
    Quod
    aulem
    amplius qticefis,
    Vis
    nosseomnia
    pfeccaia
    cOntiheii numefo iSto77?orania
    ergOpeecata dlxit, quando
    77dixit:
    quia
    illiid11
    duce
    septies fiurit,
    icl
    est,
    ubi
    signifidattif
    peccatum
    duce
    septies
    fiuttt 77. Omnia
    ergd pCccata
    diffiitti
    voluit, qtti
    ea
    stJ ptliagesiffioseptiiriO
    riiiftiCfO
    prsesi-
    gnavit.
    Nemocontra seteneat riOii
    igriosCendo,
    ne
    cotitraillurft
    teiieatrif, quahdO
    Ofat,
    dicil enim iUe
    Deus: Dimillite et dimiltetur vobis. Sed
    ego pfior
    diffiisi, dimitte,
    et tuvel
    poslea,
    h&ffisi iiori diroi-
    seris reVOCabo
    te,
    et
    quidquid
    tibi dimisefaril
    fepJ F
    cabolibi. Nori ehimmenlituf
    Veritas,
    rioHeninl fal-
    lit,
    aut fallituf
    Christus, qui subjecit;
    et ait: Sic %\
    Idi
    COLLECTIONESIN EPISTOLAS
    ET EVANGELIA. 02
    vobis
    faciet
    Paler vester,qui
    est in cmlis. Invenisti
    palrem,
    imitafe
    pairerii.
    Sl eriirii imitari non
    vis,
    exiweredaberis:
    Faciet
    ergo
    isia
    vobis, ait, pater
    vester
    coeiestis,
    si nonremiseritis
    unnsquisque
    fratri
    suodecordibusvestris. Nedicasin
    Iingua
    :
    ignosco,
    et cordedifferas
    supplicium
    minandovindictam,
    novit
    Deus,
    ubi
    dlcas,
    vocem
    tuam, homo, audit,
    conscien-
    liamtuamDeus
    inspicit.
    Si dices:
    Dimitto,
    dimitte.
    Meliusclamas
    ofe,
    et dimittes in
    corde, quam
    blan-
    diarisore crudeliscorde. 3am
    ergo
    observant
    pueri
    indisciplinali,
    ei
    disciplina
    est
    pueris danda,
    et no-
    lunt
    vapulare
    , qui
    sic
    perscribunt
    nobis
    , quando
    voluinus dare
    disciplinam, peccavi, ignoscemihi,
    ignovi:
    iCtiterum
    peccat, igndsce, ignovi:
    Peccat
    tef
    tio, ignosce,
    ecce
    tertio, ignovi, jam quarto,
    va-
    pulei:
    et ille
    ignosce, ignovi,
    et
    quarto ignovi,
    et
    quinto ignovi,
    et sexlo
    ignovi
    et
    seplimo, jfimvapu-
    let. Et illenum
    septuagies sepiiesfaligaiur
    ac
    per-
    scriplione
    severilas
    disciplincc dormit, repressa
    discipiina
    saevit
    impunitanequilia. Quidergo
    facien-
    dumest ?
    Corripiamus
    verbis,
    et si
    opus
    est et ver-
    beribus,dilectionehocfaciamus.bimittanmsculpam,
    acorde
    abigamus quod
    nocet a fratrc. Ideo enim
    Dominus subdidit: De cordibus
    vestris,
    ut si
    per
    charitatem
    imponilur disciplina
    de
    corde,
    ienilas
    non recedat. Sic
    ergo
    isla
    novcrimus,
    fraires
    mei,
    ut fratres
    nostros; qui peccaverint *
    omnimododili-
    gamus
    decordenostro,
    charilatemineos nondimit-
    tamus,
    et
    disciplinam,
    cum
    opusest, debcmus,
    ne
    per
    solutionem
    disciplinaj,
    vel crescai
    nequitia,
    et
    incipiamuspfopter
    hoc Deo
    accusari, quia
    recitatom
    est nobis: Peccantemcoramomnibus
    argue,
    ut cceteri
    timoremhabeant
    (1
    tim.
    iv).
    Cerle soiiis cufn solo
    verumest, distinguetempora,
    et solvis
    quajstionem,
    verum
    est,
    si
    peccatum
    insecreto
    est,
    insecrelocor-
    ripe,
    si
    peccatumpublicum
    est,
    el
    apertumpublice
    corripe,
    ut ille
    emendetur,
    et cseteri timearit.
    Sic et
    paler
    meus,
    etc. Formidolosa
    sententia,
    si
    justa
    nostrammentemsententiaDei Ileciitur
    atque
    mulatur,
    si
    parva
    fralribus non
    dimittimus, magna
    nobisa Deonondimittentur. Et
    quiapoiest
    urius-
    quisque
    dieere: Nihil
    iiabep
    conlra
    eum,
    ipsenovit,
    habet Deum
    judicetn,
    non mihi cura
    est,
    quid
    velit
    agere, egoignovi ei,
    coniirmat sententiam
    suam,
    et
    omnemsimulationemfiCtse
    pacis
    evertit dicens : Si
    non rpmiseritis
    unusquisquefrairi
    suo ae cordibus
    vestris.
    HEBDOMADAXXIY POST PENTECOST.
    E^ISf. BEATIr-AULI APOSTOLI AD
    PIIILIP.,
    CAP.III.
    imitatofes mei
    eslote,
    et observale eds
    qui
    ita
    i
    ambularit,
    sicut habetis formam riostraffl. Multi
    <enimafhbuiaut
    quos saepe
    dicebani vobis
    ,
    ritinc
    autemet fiens
    dieo,
    inirnicoscfucis
    Christi, quo-
    <rumfinis
    interitus, quorum
    Deusveriter
    est,
    et
    t
    gloria
    inconfusione
    ipsorum qui
    lerrena
    sapiurit.
    Nosiraautemconvefsaiioinccelisest. Undeetiam
    salvatorerii
    exspectamus,
    Domiriumhostrurti J esum
    c
    Cliristum, qui
    refofrriabit
    corpus
    humilitatis rio-
    A
    <
    strae, configuraturncorpOri
    clafilatis
    suae,
    secun-
    <dum
    operationem
    virtutis
    suse, qila
    etiam
    possit

    subjicefe
    sibi oinriia. i
    Imitatores mei estote. Id
    est,
    me
    sequiihini,
    me
    fideliler
    imitamini,
    nonfalsos
    apostolos.
    Et observaieeos
    qui
    ita ambulant.
    (Ex August.)
    Dupliciler
    dicitur
    observare,
    vel ad
    imitandum,
    iit
    hic,
    vel ad
    cavendum,
    sicrit ad Rotnanos ait: 06-
    servaie eos
    qui
    dissensiones et
    o/fendicula faciunt
    (Rom. xvi).
    Sicut habetis
    formam
    nostram. Id
    est,
    formam
    doclrinrjenosira.
    Mutti enhn
    ambulant, quosswpe
    dicebamvobis.
    De
    ipsis
    dicit
    qui spempassionisChristi, pef quem
    peccata
    dlmissa
    sunt, auferenies, inlegis
    CDeremo-
    B
    niis collocabant. Potest et deJ oviniaiiistis
    interpre-
    tari, qui jejuniorum
    affliclioneset omnes
    corporis
    crticiatu^
    iniuxuriarn et
    epulas
    converterunt.
    Nunc autemet
    flensdico,
    inimicos crucis Christi.
    Notandum, quo
    affectu omnium saiufcih
    optave-
    rit, qui
    etiaminimicos crucis Christi
    deflebat,
    ultfo
    ininteritum
    properantes.
    Quorumfinisinleritus,
    etc.
    Qui
    enimin cafhese-
    minant, inquit Aposlolus,
    d6 carne et rrieterit cor-
    ruptionem, qui
    enimsein hoc
    pulant
    Deo
    servife,
    si comedar.tet
    yoiuptates
    venlris et desideria com-
    pieantur
    carnis,
    eorumDeusdicitur
    venter,
    non au-
    dientes
    Prophetam
    dicenlem: Cummanducaveritis
    et
    biberitis,
    nonne
    vobismetipsis
    manducalis et bibi-
    ,-
    tisvobismetipsis?GIoria, dicit,cifcumcisionis,iricon-
    fusione,
    idest in
    pudendis
    verecundi
    membri; qui
    lerfena
    sapiunt, dicit,
    id
    est, qui
    carnetii
    legem
    ob-
    servant.
    Noslrd auiein coiwersalio iii cmlisest. Hdc non
    potest
    dicefelerfehis viciis
    inancipatus.
    Undeeiiamsalvalorem
    exspectamus,
    eic. Acsi di-
    ceret:
    Gaput
    nostrum incoelo
    est,
    ubi el nos
    jam
    pcf
    desiderium
    conversairiur,
    et
    quia
    coeiestis est
    ille, qriiacaput
    est
    riostruiri,
    decoelo
    exspectamiis
    euiri venturufn.
    Qui refohnabtt corpils
    hUmilitdUs
    nostrai, confcgu
    rdlutn
    corpori,
    elc. Hoc
    quidem
    fnonstravitin
    riiorte,
    cumvindetbibchtibus et uniimex fflOrtuissui cof-
    poris configuravit exemplum
    resurrectionis osteh-
    densinmortuis et vivis.
    Secundum
    operationes
    virtutis
    suw,
    etc. Ac si 6i-
    ceret : nori solumconfirmavit rios
    exempld
    fesuf-
    reclionis,
    sed etiam
    corpori
    suo diriniafecit esse
    subjecta,
    et secundumhanc
    potentiamqua
    sibi euri-
    cta
    subjecit. Intclligimiis
    eumomnia
    posse'
    et filium
    Omnipotentis
    esse.
    Itaquefralres
    mei clidrissimi.Ac si dicefet:
    Quiol
    perfecti
    eslisin
    fide, perfecti
    estis in
    convefsationfej
    insolaChristi iide
    spempoflehies,
    et iri tOhvetsa-
    tionecoelesti
    conVersaritesjqiiiadevobisiupraesenli
    teiiiporti
    laitificorj
    et infuturoeofonabdr;
    ';
    Evodiam
    fogo
    el
    Syiitychehdepfecbr idipsuni
    d-
    pere
    in Doinino*Id
    est,
    unumet
    idipsum
    sentire d*
    lide,
    et
    sequaliter
    credefe inDomiho.
    505 SMARAGDIABBATIS
    501
    Etiam
    rogo,
    et teGermane
    compar. Quod
    dixit:

    Germane, propriumposuit
    nomen. Germanusenim
    vocabatur.
    Quod
    vero dixit
    compar, intelligitur
    offi-
    cii vel fidei.
    Adjuva
    illas
    quce
    mecumlaboraverunt
    inEvangelio.
    Haemulieres
    religiosae
    et scientes
    erant, quas Apo-
    slolus ut
    adjuvet
    eas Germanumadmonet.
    Quod
    di-
    cit : Mecum
    laboraverunt,
    subauditur iri verbo fidei
    praedicando.
    Docebant enimin suosexu
    per domos,
    in ecclesiis aulemreticebant. Ab
    ipso
    enim
    Paulo
    praedicandi
    officiummulieribus inEcclesia
    tollitur,
    ubi ait : MulieresinEcclesialaceant.
    CumClementeet cwteris
    adjutoribus
    meis. Cle-
    mens
    philosophus
    et
    magnae
    doclrinaevir
    erat, qui
    posteaRomanae-prajsulEeclesise
    fuit;
    Quorum
    nominasunt in librovitw.Id
    est,
    in me- ]
    moria aelerna. Delioc eniminlibro Psalmista Do-
    miuo ait:
    Imperfeclum
    meumviderunt oculi
    tui,
    et
    inlibro luoomnesscribenlur
    (Psal. cxxxvm).
    Et
    apo-
    stolis Dominusait :
    Gaudele, quia
    nomina vestra
    scripta
    sunt in caelo
    (Matth. v).
    Et e contrario de
    repfobis
    David ait: Deleantur de tibro
    vwentium,
    cl cum
    justis
    non scribahtur.
    GaudeteinDomino
    semper,
    ilerumdico
    gaudete.
    Acsi diceret: Gaudetein
    Domino,qui
    insseculari
    gau-
    dio non
    gaudelis.
    Beati enim
    qui lugent, quoniam
    ipsi
    consolabuntur.
    Quod
    repelit
    iterum: Dico
    gom-
    dete,
    vel ut
    magis
    ac
    magis gaudium confirmefoir,
    velpro gaudioeorporis
    et animaein
    prosperis
    et ad-.
    versis,
    ut confortentur inDomino.
    Modesliavestra nota sit omnibus hominibus. J u- <
    dseis
    scilicet et
    gentibus, omnibusque qui
    vos
    per-
    sequunlur,
    notasit modestia vestra. Modestia enim
    mansueludo vel
    pudor,
    sive
    probitas intelligitur.
    Scriptum
    cst enim : Videant
    opera
    vestra
    bona,
    et
    glorificentpatremveslrum,qui
    estincceiis
    (Matlh.y).
    Dominus
    propeest,
    nihil solliciti silis. Ac si dice-
    ret:
    Quia
    Dominus
    prope
    est
    his, qui
    tribulato sunt
    corde,
    ideode
    ingruentibus
    malis niliil solliciti si-
    tis,
    cum defensorem vobis Deum esse noveritis.
    Potest et sic
    intelligi, juxta Evangelium.
    Nolite
    cogitare quid manducetis,
    aut
    quidinduamini,
    scit
    quod opus
    est
    vobis,
    et
    antequampelatis agnoscit
    (Matth. vi).
    Sedinomni oralione. Id
    est,
    non cummiirmura- .
    tione, atque tristitia,
    ne fortetribulalionibus
    afflicti,'
    in
    aliquomurmuretis,
    et vestra
    oratio fiat
    indigna
    auribus
    Dei,
    obsecro ut oiuniacum oratione
    apud
    vos
    pacifice
    fiant.
    ,
    Et obsecrationecum
    gratiarum
    aclione. Oraliodi-
    citur, quaepro peccatispraeteritisfit,
    obsecratiovero
    pro
    virtutibus
    adipiscendis, gratiarum
    actio
    pro
    be-
    neficiis Dei.
    Petitionesvestrceinnotescanl
    apud
    Deum. Nonsic
    accipiendumest, tanquam
    Deo
    innotescant,
    qui
    eas
    et
    antequam
    essent noverat. Sednobis innotescant
    apud Deum, per tolerantiam,
    non
    apud
    homines
    per jaclantiam.
    Aut forte
    innolescant,
    eliam
    apud
    sngelos, qui
    sunt
    apudDeum,
    ut
    quodammodo
    eas
    A
    offerant
    Deo,
    et
    de.his
    consulant,
    et
    quod
    eo
    jubcnte
    implendum
    esse
    cognoverint,
    sicut
    oportere cogno-
    verhit,
    hoc nobisvel evidenler vel latenter
    appor-
    tent. Dixitenim
    Angelus
    homini: Gum
    oraretis, ego
    obtuli
    orationem vestram in
    conspectu
    claritatis
    Dei.
    Et
    pax Dei, qum exsuperat
    omnem
    sensum,
    etc.
    Quem,
    nisi
    nostrum,
    aut
    forlasse etiamsanctorum
    angelorum;
    nonenimet Dei: si
    ergo
    sancti et Dei
    pace
    victuri
    sunt, profeeto
    in ea
    pace
    victuri
    sunt,
    quaesuperat
    omnem
    sensum, quoniam
    nostrum
    qui-
    dem
    superat,
    non est dubium. Si autem
    superat
    et
    angelorum,
    ut nec
    ipsosexcepissevideatur, qui
    ait:
    Omnem
    intellectum,
    secundumhoc dictumesse de-
    bemus
    accipere, quiapacemDei, qua
    Deus
    ipse pa-
    B catus
    est,
    sicut Deus
    novit,
    non eamnos sic
    possi-
    mus
    nosse,
    nec ulli
    Angeli. Superant itaque
    omnem
    sensumnon
    dubium, quodpraeter suum,
    sed
    quia
    et nos
    pro
    modonoslro
    pacis ejus participes facti,
    summaminnobis
    atque
    inter
    nos,
    et cum
    ipso pa-
    cem, quantum
    nostrumsummumestobtinebimusisto
    modo, pro
    suomodo sciunt eam saneli
    angeli,
    ho-
    minesautemnunc
    longe infra, quantumlibet pro-
    ventu mentis excellant. Gonsiderandumest
    enim,
    quantus
    vir dicebat : Ex
    parte scimus,
    et ex
    parte
    prophelamus,
    donecveniat
    quodperfectum
    est.
    EVANGEMUM
    HATTHiEI,
    CAP.XXII.
    <Abeuntes
    Pharisaei,
    consiliuminierunt ut
    cape-
    <rent um in sermone. Et mittunt ei
    discipulos
    C <suos cum
    Herodianis,
    dicentes:
    Magister,
    scimus
    <
    quiaverax es,
    etviamDei inveritate
    doees,
    et non
    <est tibi curade
    aliquo.
    Nonenim
    respicis perso-
    <
    nam
    hominum. Dic
    ergo
    nobis-:
    Quid
    libi videtur.
    <Licet censumdari
    Csesari,
    aut non?
    Cognita
    au-
    <temJ esus
    nequitia
    eorum,
    ait:
    Quid
    me
    tentatis,
    <
    hypocritae
    ? Ostendite mihi numisma census. At
    ; <illi obtulerunt ei denarium. Et ait illisJ esus : Cu-
    <
    jus
    est
    imago
    hoec,
    et
    superscriptio
    ? Dicunt ei :
    <Caesaris.Tunc ait illis : Reddite
    ergo quae
    sunt
    s <Caesaris
    Crjesari,
    et
    quae
    suntDei Deo. J
    ; AbeuntesPhariswi consitium
    inierunt,
    ut
    caperent
    ; eumin
    sermone,
    etc.
    (Ex Hieron.) Nuper
    subCaesare
    Augusto
    J udaeasubjectaRomanis, quando
    intotoorbe
    est ceiebrata
    descriptioi stipehdiafia
    facta
    fuerat,
    et
    "
    eratinpopulomagnaseditio,dicentibusaliis:pfosecu-
    L
    ritate et
    quiete, qua
    Romani
    pro
    omnibus
    militarent,
    [
    deberetributa
    persolvi.
    Pharisaeis
    vero, qui
    sibiad-
    plaudebant
    in
    justitia,
    e coutrario
    nitentibus,
    non
    debere
    populum
    Dei, qui
    decimas
    solveret,
    et
    pri-
    i mitiva
    daret,
    et caelera
    quae
    in
    lege scripta sunt,
    humanis
    legibus subjacere.
    Caesar
    Augustus
    Hero-
    demfilium
    Antipatris alienigenam
    et
    proselitum
    j Regem
    J udseis
    constituerat, qui
    tributis
    praeesset,
    !
    et Romano
    pareret imperio.
    Mittunt
    igitur
    Pharisaei
    t
    discipulos
    suos cum Herodianis,
    id
    est,
    militibus
    3 Herodis,
    seu
    quos
    iiludentesPharisaei, quia
    Romanis
    1 tribula solveiiant,
    Herodianos vocabant,
    et non di-
    i vinocultui deditos.
    Quidain
    Latinoi-uai fidicule fle^
    505
    COLLECTIONES1NEPISTOLAS ET EVANGELJ A.
    506
    rodianos
    putant,
    qui
    HerodemChristumessecrede-
    rent, quodnusquam
    omnino
    legimus.
    Magister,
    scimus
    quia
    verax es et viamDei in ve-
    ritate doces,
    etnonestlibi curade
    aliquo,
    nonenim
    respkispersonam
    hominum.
    Dic
    ergo
    nobis
    :
    quid
    tibi
    videtur,
    ticetcensum
    dari
    Cmsari,
    annon?Blanda et
    fraudulentainterrogatio,
    illuc
    provocat responden-
    tem,
    ut
    magis
    Deum
    quam
    Csesarem
    timeat,
    et di-
    cat nondebere tributa solvi,
    ut stalim audientes
    Herodiani,
    seditionisauctorem
    conlraRomanosprin-
    cipes
    teneant.
    Cognita
    autemJ esus
    nequitia
    eorum,
    ait :
    Quid
    me
    tentalis, hypocritw
    ?Prima virtiis est
    respondenlis,
    inlerrogantium
    mentem
    cognoscere,
    et non
    discipu-
    los,
    sedtentatoresvocare.
    Hypocritaergoappellatur,
    qui
    aliud
    est,
    et aliud
    simulat,
    id
    est,
    aliud
    opere
    agit,
    aliudvoce
    praetendit.
    Oslenditemihi numisma
    census,
    at illi oblulerunt
    ei denarium.
    Sapienliasemper sapienter agit,
    ut suis
    potissimum
    tentatores sermonibus confutentur :
    Ostendite
    mihi, inquit,
    denarium,
    denarius
    quippe
    est
    genus
    nummi, quodpro
    decemnummis
    imputa-
    batur,
    et habebat
    imaginem
    Csesaris.
    Et ait illis J esus
    :
    Cujus
    est
    imago
    hmcel
    super-
    scriptio
    ?
    Quipulantinterrogationem
    salvatoris
    igno-
    rantiam
    esse,
    et non
    dispensationem,
    discant ex
    prsesenti loco, quodutiquepotuerit
    scire J esus cu-
    jns imago
    esset in
    nummo,
    sed
    interrogat
    ut ad
    sermonemeorum
    competenterrespondeat.
    <
    Dicuntei Cmsaris.Tuncait illis: Reddile
    qum
    sunt
    Caisaris
    Cmsari,
    et
    qum
    sunt Dei Deo, Caesaremnon
    putemusAugustum,
    sed
    Tyberiumsignificari privi-
    gnumejus, qui
    inloeumsuccesserat
    ipsius,
    sub
    quo
    et
    passus
    est Dominus. Omnesautem
    Reges
    Romani
    a
    primo
    C.
    Caesare,qui Imperium arripuerat,
    Cae-
    sares
    appellati
    sunt. Porro
    quod
    ait : Reddite
    quae
    sunt Csesaris
    Caesari,
    id
    est, nummum,
    tributum et
    pecuniam,
    et
    quae
    sunt Dei
    Deo, decimas, primitias
    et oblationesacvictimas
    sentiamus, quomodoetipse
    reddidit tributa
    pro
    se et
    Petro,
    et Deorcddit
    quae
    Dei
    sunt,
    patris
    faciensvoluntatem.
    (ExBeda.) Aliter,
    reddile
    quae
    sunt Caesaris Cae-
    sari,
    et
    quse
    sunt Dei Deo.
    Quemadmodum
    Caesara
    vobis
    exigit impressionemimaginissuae,
    sicetDeus.
    Ut
    quemadmodum
    illi redditur
    mimmus,
    sic
    Deo,
    anima, luminevultus
    ejus
    illustrata
    atque signata,
    '
    undePsalmista :
    Signatumest, inquit,
    innobislu-
    tnenvultus
    tui,
    Domine
    (Psal. iv).
    Hoc
    quippe
    lumen
    est totum
    hominis,
    et verum
    bonum,
    quod
    nonocu-
    lis,
    sed mente
    conspicitur. Signatum
    autem dixit
    in
    nobis,
    tanquam
    denarius
    signatur regis imagine.
    Homoenimfaclus estad
    imaginem
    et similitudinem
    Dei, quampeccando corrupit.
    Bonum
    ergo ejus est,
    verum
    atqueaeternum,
    si
    renascendo
    signetur.
    HEBDOMADAXXV POST PENTECOST.
    AD
    COLOSS.,
    CAP.I.
    Non cessamus
    pro
    vobis oranles et
    postulan-
    t
    tes,
    ut
    Impleamini agniilorie
    voluntatis
    ejus
    ih
    A

    omni
    sapiehtia
    et intellectu
    spiritali,
    ut ambuletis

    digne
    Deo
    per
    omnia
    placentes,
    in omni
    opere
    <bono
    fructificantes,
    et crescentes in scientia
    Dei,
    <inomni virtute
    confortati,
    secundum
    potentiam
    <claritalis
    ejus,
    in omni
    patienlia
    et
    longanimitale
    <cum
    gaudio.
    t
    Non cessamus
    pro
    vobisoranleset
    poslulantes.
    Id
    est,
    ex
    quo
    audivimusdileclionemvestram et clia-
    ritatem,
    et fidem
    quam
    habetis in
    Deum,
    non ces-
    samus
    orare,
    ut
    impleamini
    virtutibus
    spiritalibus,
    de
    quibus
    et
    sequitur
    :
    Vl
    impleamini agnitione
    voluntatis
    ejus
    in omni
    sapientia
    el intellectu
    spirituali. Sapientia
    et intelle-
    ctu
    impletur, qui
    nonsolum
    historicam,
    sedet
    spiri-
    tualem
    intelligentiamcognoscit.
    B
    Ut ambuletis
    digni,
    Deo
    per
    omnia
    placentes.
    Illi
    ambulant
    digni Deo, qui, per
    omniaei
    placentes,
    exercent sesicut subditur.
    In omni
    opere
    bono
    fructificanles,
    et crescentesin
    scientiaDei. Hic
    aperte exposuit, quodsuperius
    ob-
    scure
    dicebat, quomodo
    Deiis det et bene
    velle,
    et
    bene
    posse,
    ut
    possint
    fructificare
    virtutibus,
    et in-
    veteratamvincere
    consuetudinem,
    sivein
    passioni-
    buscarnis infirmitatem
    superare
    mentis.
    /n" omni virtute
    confirmati
    secundum
    potentiam
    claritatis
    ejus.
    ld
    est,
    secundumvolunlalem
    ejus,
    ut
    et vossicut illefecit
    palienter
    sufferatisomnia.
    In omni
    patienlia
    et
    longanimitate,
    cum
    gaudio,
    in Christo
    J esu,
    etc. Ibi enim est vera
    longanimi-
    tas,
    et
    patienlia exhibenda,
    ubi malitia ab
    aliquo
    "
    exercetur.
    EVANGELIUM
    MATTHJ 2I,
    CAP.IX.
    <Haecillo
    loquente
    ad
    eos,
    esse
    princeps
    unus
    <accessit et adorabat
    eum,
    dicens :
    Domine,
    filia
    <meamododefuncta
    est,
    sedveni,
    impone
    manum
    <tuam
    super
    eamet vivet. Et
    surgens
    J esus
    seque-
    batur eum et
    discipuli ejus.
    Et eccemulier
    quae

    sanguinis
    fluxum
    patiebatur
    duodecim
    annis,
    acces-
    <sitretroet
    tetigit
    fimbriam
    vestimentiejus.Dicebat.
    <enimintrase: Si
    leligerotantuinvestimentumejus,
    <salvaero.At J esusconversuset
    videnseam,
    dixit:
    <
    Confidefilia, fidestuasalvamtefecit,etsalvafacta
    <
    estmulier ex illahora.
    Hwcillo
    loquente
    ad
    eos,
    ecce
    princeps
    unus acces-
    T>sit et adorabat
    eum,
    dicens:
    Domine, filia
    meamodo
    defunclaest,
    sed
    veni,impone
    manumtuam
    supeream,
    etvivet.Et
    surgens
    J esus
    sequebatur
    eumel
    discipuli
    ejus.
    Octavum
    signum
    est,
    in
    quo princeps
    suscitari
    postulat
    filiam
    suam,
    nolens de
    m.ysterio
    veraecir-
    cumcisionisexcludi. Sed subintrat mulier
    sanguine
    fluens,
    et octavo sanatur
    loco,
    ut
    principis filia,
    de
    hocexclusa
    numero,
    veniat ad
    nonum, juxta
    iilud
    quod
    inPsalmodicitur :
    J Ethiopiamprmveniat
    manus
    ejusJ )eo (Psai. LXVH) ,
    et Cumintraverit
    plenitudo
    gentium,
    tuncomnislsrael salvus
    fiet (Rom.si).
    (Ex Primas.) Princeps itaque synagogae,
    nullus
    melius
    quamipse
    Moses
    intelligitur,
    undebene s&-
    cundumLucam
    J airus,
    id est
    illuminans,
    sive illu-
    toinatusvocatur.
    Quia qui aecgpit
    verbe Vitsedarti
    507
    SMARAGDIABBATIS
    508
    nobis,
    et
    per
    hseccseleros
    illuminat, etipse
    a
    spirilu
    A
    sancto, quo
    vitaliamonita scriberevel docere
    possit,
    illuminalur. Cui,
    secundumLucamfiliaunica
    erat,
    id
    est, synagoga, qua3
    sola
    Iegali
    inslilulione com-
    posita, quasi
    unicaMosi nataerat.
    Quasi
    duodecimo
    aetalis
    anno,
    hoc
    est, tempore pubertatis appropin-
    quante,
    moriebatur, quia
    nobiliter a
    prophelis
    edu-
    cata,
    postquam
    ad
    intelligibiles
    annos
    pervenerat,
    postquam
    spirituales
    Deo fruclus
    gignere debebat,
    subito errorum
    languore
    conslernata, spiritualis
    vitae vias
    ingredi desperabiliter
    oinisil. Et si non
    aChristo succurreretur,
    horrendam
    per
    omniacor-
    ruisset inmorlem.
    El ecce mulier
    qumsanguinis fiuxumpatiebalur
    duodecim
    annis,
    accessitretro et
    leligit,
    elc. InEvan-
    gelio
    secundumLucam
    scribilur, quodprincipis
    filia
    *
    duodecimannos haberet aelatis. Nota
    ergo
    eo tem-
    pore
    hsec
    mulier,
    id est,
    genliumpopuluscopperit
    segrotare, quo gens
    crediderit J udoeorum.Nisi enim
    ex
    comparalione
    virtulum,
    vitiuni non
    ostenditur,
    Hscc autem mulier
    sanguine
    fluens non in
    domo,
    non in urbe accedit ad
    Dominum, quiajuxla legem
    urbibus excludebalur. Sed initinere ambulanti Do-
    mino,
    ut dum
    pergil
    ad
    aliam,
    alia
    curaretur,
    unde
    dicunt et
    Apostoli:
    Vobis
    quidemoporlebatprmdicare
    verbum,
    sed
    quoniamindignos
    vos
    judicasiis saluli,
    transgredinmr
    ad
    genles(Act. xni).
    Dicebatenimintra
    se,
    si
    leligero
    lantumvestimen-
    -
    tum
    ejus,
    salva ero. Accedit ad
    Dominum,
    tangit
    Ecclesia, quia
    eo
    per
    fidei verilatem
    appropinquat.
    ,
    Acceditautemretro sive
    juxta,
    id
    est, quodipse
    ait:
    Si
    quis
    milii
    minislrat,
    me
    sequatur (J oan. xn);
    et
    alibi
    proccipilur
    : Post DominumDeumluumambu-
    iabis, sive,
    quiaprseseniem
    in carne Dominumnon
    videns, peraclis lemporaiisdispensationis
    sacramen-
    tis, ejus jam per
    fidem
    coepit vestigia subsequi.
    Tangit
    autemfimbriam
    vestimenti,
    et undamrestrin-
    git sanguinis, quia
    beatus et vere
    mundandus,
    qui
    vel extremam verbi
    partern
    fidei inanu
    contigeril.
    Namrarus
    valde, qui ejus
    vei in
    pectore recumbere,
    vel
    capul
    mereatur
    pistica
    nardo
    perungere,
    cumet
    ille
    magnusfuerit,
    qui
    se
    indignum
    dicebat
    ejus
    cal-
    ceamenta
    porlare, magna
    et illa
    quseungere pedes
    ejus,
    et
    capillis
    suis
    iergere promeruit.
    At J esus conversusetvidens
    eatn,
    dixit:
    Confide,.
    filia, fides
    tua tesalvam
    fecii,
    el salva
    facla
    est mu-
    '
    lier,
    etc.
    (ExHieron.)
    Ideo
    filia, quia
    fides tua te
    salvamfecit. Necdixit: Fides tuatesalvamfaclura
    est,
    sedsalvam
    fecit,
    in
    eo, qriod
    in me
    credidisti,
    jairi
    salvafacla es.
    IN NATALI SANCTI ANDREyE.
    EPISTOLA BEATIPAULI APOSTOLI AD
    ROMANOS,
    CAP.X.
    <
    Corde enim credilur ad
    justitiam,
    ore autehi
    <confessio fii ad salutem. Dicit enim
    Scripiura
    :
    <Omnis
    qiii
    credit iri
    illuiri,
    nonconfundetur. Non
    enim est distinctio J udoei et Graeci. Namidem

    Dominus
    omnium,
    dives ih
    oihnes, qui
    invocant
    illum. Omnisehim
    quicunque
    invocaverit nomen
    A

    Domini,
    salvus erit.
    Quomodoergo
    invocabunt iri
    <
    quem
    noncredidefunt ? Aut
    quomodo
    crcdent ei

    quem
    non audierunt?
    Quomodo
    autemaudieht sine

    prsedicanle? Quomodo
    vero
    prsedicabunt,
    nisi mii-
    t
    tanluf,
    sicut
    scriptum
    est:
    Quamspeciosi pedes
    <
    Evangelizantiumpacem, Evangeiizantiunr
    bona!
    Sed non omnes obediunt
    Evarigelio.
    Isaias enim
    i dicit:
    Domine, quis
    credidit auditiii hoslro?
    Efgd
    fidesex
    auditu,
    auditus autem
    per
    verbumChristi.
    Sed dico:
    Nunquid
    non audierunt ?
    Eqiiideiri
    iri
    omnemlerramexivit sonus
    eorum,
    el iri finesof-
    bis terrsc vefbaeorum.
    Cordeenimcrediiur ad
    justiltam,
    ore aulemcbh-
    fessio fil
    ad salutem.
    (Ex Ofig.) Qrii
    vefe el iion
    falsoconfiietiiroreDofriiririm
    J esiim,
    ei cofdecfedil
    B
    pariter
    et confiietnr. Detiet
    subjectus
    esse
    sapienlise
    el
    justitiss
    et
    veritati,
    et omnibus
    qrise
    Christus
    est,
    i nec sibi ultra doniinari
    permittat mammbna,
    id
    est,
    neque
    avaritiamslbi
    ultra, nequeinjusliliam, iieqiie
    impudiciiiam, neque
    mendaciuin dominafi. Semel
    enimjesumCliristumDomiuumconfessaanimanulli
    horumdebet servire.
    Dicil enim
    Scriptura,
    etc. Hocauteni
    apud
    Isaiam
    : dicium est:
    Quod
    si omnis
    qui
    credil in eumnon

    confundelur (Isai. xxm),


    cOrifundituf autem omhis
    , qui peccat
    sicut et Adam
    peccavit, etefuiiiiit,
    et
    abscondit
    se, qui
    adliiic ruborem
    peccati incurrit,
    . credere nonvidetur.
    ;
    Non enimest
    distinctio,
    eic. Nulla
    , inqiiit,
    est
    ,
    J ,
    distinclio
    ,
    inter J udoeoset
    Grsecos,
    cum conslet
    omnes
    prius
    sub
    peccato fuisse,
    et dmnes
    qiii
    modo
    t credunt
    per
    fidemJ esu Christi salvatosesse. Naffl
    -
    justitia
    Dei
    per
    Christum,
    ad omnes veniens
    qiii
    t ccedunt,
    siveJ udsei
    sint,
    sive
    gentiles, purgatos
    eos
    a
    prioribus
    sceleribus
    justlficat,
    el
    capaces
    facit
    glo-
    riseDei.
    Nam
    idem,
    etc. Si
    justilia
    nobis et veritas et sa-
    i pientia
    el
    sauciificalio, quod
    lotum Chrisius
    est,
    dominetur,
    tunc nobisDominusfitdives inomnibus.
    ,
    Haecenimsuni
    ejus divilise,
    ut
    pote
    in
    quo
    thesauri
    t
    sapientioe
    et scienfisesunt abscondiii.
    Quas
    iamen
    divilias nondixit
    largiri
    eum omnibus
    hominibus,
    s sed omnibus
    quicunque
    invocaverint nomen
    ejris.
    Neque
    enim omnes
    qui
    invocaverint nomenDomirii
    ,
    |=
    salvi esse
    possunt,
    sed
    qui opera
    invocatione
    digna
    fecerit, ipse
    salvabitur.
    e
    (Ex Vulg.)
    Dicit:
    Prope
    est Dominusomnibusin-
    i vocanlibuseumin veritate. Ubi
    tetragramaton
    nW
    , est, quod
    Ilebrsei tradunt Dei nomenineffabiledesi-
    gnari,
    et in alia
    scriptura legitur
    : Invocabunl
    me,
    etnonexaudiam
    eos; qui
    modohic absolute
    ponilur,
    qui
    invocaverit nomenDomini salvus
    erit, nisi
    in
    hae invocatione
    inlelligamus signiiicalam
    fuissesin-
    n
    ceram,
    id
    est,
    cumhumilitaiecordis
    expressa sit,
    et
    : DeusCumcoiifessionevefi
    dogmatis
    invdcelur.
    n
    Quomodoergo invocabunt,
    in
    quem
    non credide-
    n runt? Christo enimJ udsei non
    crediderunl,
    et ideo
    it noninvocanl
    eum,
    in
    quem
    non crediderunt. Nam
    n
    quod superius
    dicit: Omnts
    qui
    invbcaveritnomen
    509
    COLLECTIONESIN EPlSTOLAS Ef EVANGELIA. 510
    Domini,
    adChristumDominum
    docuit refefendUui.
    Namet Enos et Moseset Aaron et Safnuei invoca-
    bant Dominum,
    et
    ipse
    exaudiebat eos. Siriedubio
    ChristumJ esuminvocabant,
    et si invocare nomen
    Domini,
    et orare Dominumunum
    atqiie
    idem
    est,
    sicut invocatur
    Christus,
    el orandus est
    Christus,
    et
    sicut offerimus Deo
    patri primo
    omiifum
    oraliones,
    ita et DoriVmoJ esii
    Christo,
    et sicut Offerimus
    po-
    stulaliones
    patri,
    ita offerimus
    postulaliones
    et
    filio,
    et sicut offerimiis
    gratiarum
    actiones
    Deo,
    ita et
    graiias
    feferihius salvalori. Unum
    namqiieutrique
    honorem
    deferendum,
    id
    est, patri
    et
    filio,
    divinus
    edocct
    sermo,
    cumdicit: Omnes
    honorificentfilium,
    sicui
    honorificantpalrem(J oan. v).
    Aut
    qnomodo
    credent
    ei,
    quem
    non audierunl ?
    PossumUssic
    Inteiiigefe, quitt
    Vel
    Ipsum
    in carhe
    positum,
    vel
    Apostolosejrispfsedicariles
    de eo ati-
    dire holueriiit. Sic eilim et
    ipse
    Ddmimis dicit:
    Qui
    vos
    audit,
    hie
    audit,
    et
    qui
    vbs
    speriiit,
    me
    spef-
    hit
    (Lnc. x).
    Potest autem et hoc
    intelligi, qtiod
    etiarh nuric et
    senipef
    Ghfistus
    tanquam
    verbuffi et
    falio
    uniciiiqueloquiluf
    in
    cofde,
    et de
    pielate
    dd-
    ceat,
    de
    justitia
    suadeat. De
    castil&te,
    de
    pudicilia,
    et de omnibus simul virtulibiis
    pfotestetur,
    sicut et
    ipse
    dicit: Ovesmemvocemmeahi audiuntt
    Qubmbdo
    autehi audiehl sine
    pfmdicahle
    ? Iti lioe
    ihagispef prsedicantium
    sermdheni Clifistumdstea*
    dit
    audife,
    in
    quibus
    sedundiiinea
    quafisUpra
    dixi^
    musChfistus
    loqui
    ct ddCdfefhdhstratuft
    Qilbmbdb
    vero
    pfwdicabuHt
    nisi mittahVuf? Diffi-
    fcultasmihi in hoc serriionevidetrir
    exsufgere.
    Si
    enim ila
    iriteiligamus, quod proplerea
    iion
    prsedi-
    cent, qiiia
    non
    mittanlur,
    nulld autenl
    pfsedlcante
    nori
    audierit,
    ndfl credentes autdiii iioii
    invOCabUiit,
    non
    invocantes,
    non salvabuntufi
    OolligilUf
    eathis
    causa, qua
    riori sunt
    salvati,
    advitiumfedeat au-
    ctoris, qui
    rion miserit
    proedicaritesi
    Sed
    magis
    ad
    illumMOS
    qiii
    fectiorem
    intelligentise
    tfamileffi conti-
    net deflectamus. Et
    quod
    dixit:
    Quomodo
    aiiiem
    prwdicabunt,
    hisi
    miltantur,
    sic
    accipiaiiiiis, quasi
    dicat
    Apostoliis:
    Nos
    prtecones, praldicalores
    Chfisti
    non
    possumus pfaidicare,
    nee anriuntiandi nobis
    virtus Ulla
    subsisteret,
    nisi adesset nobis
    ipse qui
    misit.
    Quod
    si
    proedicantibus
    nobis audire rionvhl-
    tis,
    vestra
    jamculpaest,
    etsi audientes iioil
    cfeditis,
    et non credentes hdn
    invocatis,
    et non inVdCahles
    salvi esse
    flequitis, quia ergd
    missi sunt ad
    pfse-
    dicationem,
    idcirCode his
    qui
    ab
    ipso
    missi
    sUnt,
    scriplum
    est:
    QuamspecibsipedesCValigeliiahtium
    bbna. Illi suht
    decofi et
    speciosi pedes, qui perambulant per
    viam
    vitse. SecuhdUmdnimillum
    qUi
    dixit:
    Ego
    snm
    via,
    iriteliige
    decofoset
    specidsosevarigelizanlibuspedes,
    qui pef
    taleffi viam merentdf incedere
    (Isai. LII).
    Isli sunt
    pedesj quibus
    et cursum cucurrisse
    dicit,
    et sicciirfefe ul
    cdfflprehendat,
    id
    est, vigor aniffloe,
    quo
    teridituf et
    pfoeparatur
    ad coelum.Gratificeau-
    tem
    pedes
    istos esse
    firmabis, quos
    J esus
    discipulis
    lavat,
    et linteo
    quo prsecinctus
    est
    tergit. Quariivis
    A
    hoc
    ipsum- quod dicit,
    evangelizare; inlefpretetur
    boria
    annUntiafe,
    tameii boria
    inteliigufltui*, quae
    annuntiat
    apostolis
    sancta
    Trinitas,
    id
    est,
    Pater et
    FiiiUset
    Spiritus
    sanctus. Hdcest
    enim, quod
    an-
    nufttiant
    Evangelistae
    secuhduin
    pfffieepium
    Domini
    dicenlis :
    Ite,
    dbCelebmhes
    gentes, bapthantes
    ebsin
    nbmine Palris et Fitii et
    Spiritus
    sancii
    (Maltlu
    ultimb).
    Sed iibnohlnesbbediunt
    Evuhgelib^Neque
    Omiies
    ex
    gentibus Evatigeliocrediderunt, neque
    onines ex
    Israel, plufes tamen,
    et multo
    plures
    ex
    gentibus,
    qUam
    ex Israel.
    Isaias auietii dicit:
    Domine, quis
    credidit auditui
    nbsifo?
    Quis, pro
    raro dictum
    est,
    videtur tamen
    Isaias hoecex
    persona Apostoli.prophetafej.quibus
    B creditumfuefat
    pfsedicalionisofficium,
    et
    ipsi
    cum
    raritate
    credentium, praecipue
    de
    populo
    Israel vide-
    rUftt)
    dicentes ad
    Dominum,
    Domine,qhis
    credidit
    audilili noslro?
    Erga fides
    ex
    audilu,
    auditus autem
    per
    verbum
    Christi. HicVerbumChristi totam
    prsedicationem
    de
    GliWstO
    significat, neque
    enimilli soli
    credideruntt
    qUi
    Vefbiimab
    ipso
    Dofflino
    audierunt,)
    sed multo
    plufes
    sunt, qui
    aliis eum
    pfsedicanlibusaudierunt,
    sicitt
    ipse
    Dominus ait : Beali
    qui
    non viderunt et
    cfedideruhti Omne
    ergo
    vefbum
    quod apostoli
    et si
    qUi
    alii de Cliristo
    praedicaverunt,
    hic
    Apostoius
    vefbumChristi esse
    pronuntiat.
    Sed dicai
    Nunquid
    nbh audierunt ?
    Equidem
    in
    omhim lcrrani exiit sonus
    ebrum,
    et in
    fines
    orbis
    terfmverbaeorum. Hoc dePsalmo
    sumptumest,
    ubi
    ait: 'Non sunt
    Ibquelmheque
    sermbnes, qubrum
    nmt
    aiidiantur
    vaces ebrum
    (Psal. xix),
    in
    quo pro
    lin-
    guafiim
    et sermonumvarietate
    gentes
    sine dubio
    intelligunturi
    Et notandum
    t quod
    in terram sonus
    exierit,
    et infiriesorbis
    terroej
    non
    sonus,
    sedverba
    pervenefiiit.
    Terfa
    riamque
    hoo loco
    imperitos
    el
    indocibiles homines
    dicit)
    ad
    quos
    non
    verba,
    in
    quibus
    ralio fidei coutinetur et
    explanalio sapientise,
    sed sonus fidei cum
    manet, simplici prsedicatione
    pervenerit.
    Finemvero orbis
    terrarum,
    eruditiores
    quosque
    et
    prudentiores appellaverit.
    Finis enim
    peffectionem
    indicat rerum, Ad hos
    ergo
    tales non
    solum
    voces,
    sedverba et rationem
    pervenisse pro-
    nuntiat.
    EVANGELIUM MATTHJ EI,
    CAP.- IV.
    <Ambulans autera J esus
    juxta
    mare
    Galilsese,
    vi-
    dit duos
    fralres, Simonem, qui
    vocatur
    Petrus,
    et
    <Andream fratrem
    ejus,
    miltentes rete in
    mare,
    <erant enim
    piscatoresi
    Et ait illis: Venite
    post me,
    <et faciam vos fieri
    piscatores
    hominum. At illi
    continuo relictis retibus,
    seculi sunt.eum. Et
    pro-
    <cedens inde vidit alios duos
    fralres,
    J acohum
    Zebedaei et J oannem fratrem
    ejus
    in
    navi,
    cum
    <Zebedseo
    patre
    eorum,
    reficientes retia
    sua,
    et vo-
    <cavit eos. Illi autemstatimrelictis retibus et
    patre
    seculi suntieum.
    n
    AmbulansautemJ esus
    juxta
    mare Galilww.
    (Ex
    Eucherio.)
    Hocmare
    propter
    terras
    adjacentes
    inullis
    511
    SMARAGDIABBATIS 512
    vocalur nominibus,
    idest mare
    Galilseae,
    lacusCina-1
    relh, stagnum
    Genesar,
    mare
    Tiberiadis,
    lacus sa-
    linarum,
    et rel.
    Viditduas
    fratres,
    Simmiem
    qui
    vacatur
    Petrus,
    etc.
    Quarepiscatores
    vocantur? ne
    quis
    sestimaret, quod
    per
    eloquentiamprsedicatorum
    sermoDei lalius exi-
    ret. Nonfilii
    regum,
    nonscribae
    primo
    vocali memo-
    rantur,
    sed
    piscatores.
    (Ex Eieran.)
    Piscatores et illitterati mittuntur ad
    praedicandum,
    ne fides
    credentium,
    nonvirtute
    Dei,
    sed
    eloquentiaatque
    doctrina fieri
    pularetur. --_
    (Ex Fulg.)
    Bini
    vocantur, binique
    mittuntur et
    apte
    : Vw
    enim,
    ait
    scriptura,
    sbli, quia
    cumceci-
    derit,
    nonhabet sublevantem. Binaetenimdoctrina
    est,
    dilectio Dei et dilectio
    proximi, qua pleni
    bonum
    Testamentum
    prsedicant,
    id
    est, Legis
    et

    Evangelii.
    Erant enim
    piscatores,
    el ait
    illis,
    etc.
    (ExOrig.)
    Mihi videtur non fortuilu
    contigisse,
    ut Petrus
    quidem
    et Andreas et filii Zebedaeiarte
    piscatores
    invenirentur. Paulus vero arte faber tabernaculo-
    rum,
    et illi vocati ab arte
    capiendorumpiscium,
    mutantur et fiunt
    piscalores
    hominum,
    dicenteDo-
    mino: Venite
    pbst
    me, faciam
    vas
    piscalares
    homi-
    num,
    non
    dubium, quin
    et
    Pauius, quia
    et
    ipseper
    DominummeumJ esumChrislumvocatus
    Apostolus
    est,
    simili arlis suaetransmulatione mulatus
    sit,
    ut
    sicut illi ex
    piscatoribus piscium, piscatores
    homi-
    numfacti
    sunt,
    ita et iste faciendis tabernaculis
    terrenis,
    adcoelestiatabernacula construendatrans-
    (
    latus sit. Conslruitenimccelestia
    tabernacula,
    do-
    cens
    unumquemque
    viam
    salutis,
    et beatarum in
    coelestibusmansionumiter
    jostendens,
    facit taber-
    nacula
    Paulus,
    et cumab Hierusalemin circuitu
    usque
    ad
    Ulyricumreplet EvangeliumDei,
    Ecclesias
    construendo,
    facit et
    ipse
    tabernacula.
    Et
    prbcedens
    inde,
    etc.
    (Ex Fulgentio.)
    Primum
    enim homo retia desiderii sui mittit inmare
    hujus
    saeculi,
    ut velut
    pisces opera
    mortua
    capial,
    sed
    misericorditer adveniens
    Christus, per compunctio-
    nemanimi
    priora
    mutat
    instrumenta,
    ul iterumrete
    bni desiderii
    in[sseculi
    mare
    jactans, pisces
    bonarum
    virlutumnavi carnis ad
    portum
    vitae
    afferat,
    relin-
    quensfugitivumdiabolum,
    sic enimZehedseusinter-
    pretatur. Quatuor apostolorum
    nominaduos
    populos
    significant.
    Simon enim
    obediens,
    Petrus autem'
    agnoscensinterprelatur, significat populum
    J udaeo-
    rum, qui prius
    obedivit
    praeceplisDomini,
    et
    agnovit
    creatoremsuum. Id
    ipsum,
    et
    J acdbus, qui
    inter-
    pretalur supplantator, significat.
    Andreas vero in-
    terpretatur virilis, significatpopulumgentium, qui
    infideChrisli viriliter
    agit. Idipsum
    et
    J oannes, qui
    Domini
    gratia interpretalur significat.
    Gratia enim
    Dei salvatsesunt
    gentes.
    Nam et hsec
    quatuor
    no-
    minainmoribus
    uniuscujusque
    hominis
    conlinenlur,
    Simon obediendo
    Deo,
    Petrus
    agnoscendopeccalum
    suum,
    Andreasviriliter suslinendo labores. J acob
    vitiacarnis
    supplantando,
    J oannesDei
    gratiam
    susci-
    piendo
    habentur. Sive baec
    quatuor
    noniina
    pro
    A
    quatuor principalibus intelligenda
    sunt virlutibus.
    Tuncenim
    unusquisque
    obediens
    est,
    cum
    pruden-
    tiam
    agnoscendi peccata
    habuerit. Tunc virilis est
    cum
    temperantiam
    sustinendi lahorem
    apprehende-
    rit. Tune
    supplantator,
    cumfortitudinemvincendi
    vitia
    receperit.
    TuncDei
    gratia
    cumveram
    justitiam
    implendi
    mandata invenerit.
    INCIPIUNT LECTIONES
    PER ADVENTTJ M DOMINI.
    HEBDOMADAIV ANTE NATALEM
    DOMINI,
    hffc
    est,
    PRIMA DOMINICA
    ADVENTUS,
    ;AD
    ROM.,
    CAP.XIII.
    "R
    D
    <Scientes
    quia
    hora est
    jam
    nos desomnosur-
    <
    gere.
    Nunc autem
    propior
    est noslra salus
    quam
    <eumcredidimus. Nox
    prsecessit,
    dies autem
    ap-
    <
    firopinquavit. Abjiciamus ergo opera
    tenebrarum
    <et induamur arma
    lucis,
    sicut indie honeste am-
    <bulemus. Non in comessationibus et ebrietali-
    bus. Nonin cubilibuset
    impudicitiis.
    Nonincon-
    tentione*et
    aemulatione,
    sed induimini Dominum

    aostrum
    J esumChristum. >
    Scientes
    quia
    Iwra est
    jam
    nas deSbmnb
    surgere.
    (ExOrig.)
    Sunt
    animae, oculi, aures, manus, pe-
    des,
    etc.
    Qusesingula
    non membra
    corporalia,
    sed
    virtutes dicimus
    esse, quibus
    ad
    unumquodque
    movere
    opus
    est.
    Ergo
    animsesomnus
    quidem
    se-
    r<cundumoculos
    suos,si enimnonagit temporeoppor-
    tuno
    quae
    Dei
    sunt,
    sed desidia
    torpescit,
    merito
    dormire
    dicitur; idcircoPaulusprsecoChristicircum-

    iens mundumin somnodesidise


    positum
    annuntiat
    adesse
    jamlucem,
    et
    tempus
    ut
    surgatur
    a
    somno,
    et
    tempus ignorantiserelinquatur.
    Nunc enim
    propior
    est nosira salus
    quam
    cum
    credidimus. Nostra
    salus,
    id
    est,
    vitafutura in
    coelo,
    qusequotidie
    Iabescentibusdiebus
    appropinquat,
    et
    spatia quaeprseteritis augenlur,
    futuris sine dubio
    imminuuntur,
    et ideo
    propior
    fit
    quotidie
    nostra
    salus,
    id
    est, redemplio nostra, quae
    est vita
    perpe-
    tua, quam
    cum
    credidimus,
    unde et Dominusait:
    Levale
    capilavesira, qiwniamappropinqualredemplio
    vestra
    (Luc. xxi).
    _^
    Nox
    prwcessit,
    diesautem
    appropinquavit.
    Noctem
    dicit
    tempus illud, quo ignorantia
    hominibusdomi-
    nata est. Diemvero nominal
    tempus illud, qudju-
    ,
    stitiasolisadvenlura decrescentibus tenebris
    agnitio
    veritatis advenit. Sivenoxest
    infidelitas,
    lux fides.
    Sivenox
    praesens
    mundus
    usque
    ad
    judicium,
    dies
    tempus post
    finemsaeculi. Verumsciendumest ad-
    venlumlucis
    hujus,
    etdiei
    duplici
    modo
    accipiendum.
    Generaliter omnibus,
    et
    unicuiquespecialiter.
    Gene-
    raliter cumdies fuluri saeculi
    advenerit,
    ad
    cujus
    comparalionempraesentishujus
    mundi
    spatium
    te-
    i nebrse
    appellantur. Singulariter unicuique,
    cum
    i Chrislusincorde
    est,
    diemilli
    facit,
    cum
    ignoranlia
    tenebras illi
    generat.
    i
    Abjiciamnsergo opera\tenebramm,
    et induamuf
    513
    COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 5U
    armalucis,
    sicut in die hbnesleambulemus.
    OperaJ i
    tenebrarum
    sunt actus
    illi, qui
    aDeo alieni
    sunt,
    quse
    carnis
    opera appellantur,
    in his
    qui
    carnem
    suamluxuriaeet
    impUdicitiae,
    non
    sanctitati, neque
    Domino
    manciparunt.
    Armavero
    lucis,
    sunt omniuffl
    assumptiovirtutum,
    in
    quibus quasi
    in die honeste
    et confidenter ambnlamus.
    Non in comessalionibus et ebrietatibus. Comes-
    satio mensae collalio est. Sive comessationes di-
    cunlur inhonestaetluxuriosa
    convivia, quibus
    comes
    est
    turpissima
    temulentia.
    Nonincubilibusel
    impudicitiis.
    A foediscubitatio-
    nibus cubilia
    appellatasunt, quae
    non tamrationa-
    bilibus videantur
    hominibus, quam
    feris et belluis
    convenire.
    Impudicitia
    dicitur
    irreligiositas,
    et sine
    verecundia
    lurpitudo.
    **
    ]
    Non in contenlioneet mmulatione. Illa
    qusesupe-
    rius dixit carnis sunt
    vitia,
    hsecvero
    animae, quam-
    visomniasimul carnis
    opera
    et tenebraruni
    dicantur,
    quia
    revera contentio et semulatioin malis eorum
    est, qui
    secundumcarnem
    vivunt,
    et
    qui
    in tenebris
    ambulant; qui
    auterainluce
    est,
    et sicut in dieho-
    neste
    ambulat,
    nihil
    per contentionem, nequeper
    inanem
    gloriamgerit,
    hic semulatioinvidentia in-
    telligitur.
    Sed induimini DominumJ esum Christum. Modo
    exponit, quodsuperius dixit,
    induamus arma lucis.
    Christusenimomniumsanctorumsuoruraarma lucis
    efficitur.
    Frequenter
    enim diximus Christum sa-
    pientiam
    esse et
    justitiam
    et sanctificalionemet
    veritatem
    ,
    et omnes
    virtutes, quas utique qui
    as-
    *
    sumpserit
    Christum dicitur
    induisse,
    si enimhaec
    omnia Christus
    est,
    necessario
    qui
    haechabet et
    Christumhabet.
    EVANGELIUM
    MATTHJ SI,
    CAP.XXI.
    Cum
    appropinquassentHierosolymis,
    etvenissent

    Bethphage
    ad montem Oliveti. TuncJ esus misit
    duos
    discipulos,
    dicenseis : Ite in castellum
    quod
    contra vos
    est,
    et statim invenietisasinam
    alliga-

    tam, etpullum
    cum
    ea; solvite,
    et adducitemihi.
    Et si
    quis
    vobis
    aliquiddixerit,
    dicite:
    Quia
    Do-
    <
    minus his
    opus habet,
    et confestimdimittet eos.
    <
    Hocautemtotuffifactum
    est,
    ut
    adimplerelur quod
    t dictum est
    per Prophetam
    dicentem : Dicite fi-
    liaeSion: Ecce rex luus venit tibi
    mansuetus,
    se-.
    dens
    super
    asinam et
    pullum
    filium
    subjugalis.'
    <Euntes autem
    discipuli
    fecerunt sicut
    prsecepit
    <illisJ esus. Et adduxerunt asinam et
    pullum
    et
    imposuerunt
    super
    eos vestimenta
    sua,
    et eumde-
    <
    super
    sedere fecerunt. Plurima autemturba stra-
    verunt vestimenta suain via. Alii autemcsedebant
    ramosde
    arboribus et sternebant in via. Turbae
    autem
    qusepraecedebant,
    et
    qusesequebantur
    cla-
    mabant,
    dicentes:
    OsannafilioDavid,
    benedictus
    <
    qui
    venit innomineDomini. t
    Cum
    adpropinquassent
    Hierosolymis,
    et venissent
    Belhphagead
    montemOliveli.
    (Ex Hiefon.) Bethpha-
    ge
    autem
    domus
    buccae,
    sivedomusmaxillarumin-
    terpretatur,' quia
    sacerdotumviculus
    erat,
    et con-
    A
    fessionis
    portabat typumj,
    eterat situs in monte
    Oli-
    veti,
    ubi lumen
    scienlioe,
    ubi laborum et dolorum
    requies
    est.
    Tunc J esus misit duos
    discipulos,
    dicenseis.
    (Ex
    Beda.)
    Nonimmerito
    posuit
    duo
    discipuli,
    ad exhi-
    bendaDominoanimalia destinati duo
    prsedicatorum
    ordines,
    unus videlicet in
    gentes,
    allerin circum-
    cisione
    intelligi. Qui
    recte duo
    mittuntur,
    sive
    pro-
    pter
    scientiam veritatis et
    operationis munditiam,
    seu
    propter geminse
    dileclionisDei videlicetet
    proxi-
    mi sacramentum toteorbe
    praedicandum.
    '
    Ite in castellum
    quod
    contra vosest.
    (ExHieron.)
    Contra
    apostolos
    enim
    erat,
    necjugum
    doctrmarum
    volebant
    accipere.
    Missi isti
    discipuli
    doctores
    signi-
    ficant, qui
    indocta ae barbara totius orbis
    loca,
    B
    quasi contrapositi
    castelli moenia
    evangelizando
    pe-
    netrando deslinavit.
    Et slatim invenietis asinam
    alligatam
    et
    pullum
    cumea; solvite,
    et adducitemihi. Introeuntes mun-
    dum
    praedicatoressancli,
    invenerunt
    populum
    na-
    tionum
    perfidise
    vinculis irretitum. Funiculis enim
    peccatorum
    suorum
    unusquisque
    constrictus
    erat,
    necsolum
    nationum,
    verUmetiam
    J udseorum,
    omnes
    enim
    peccaverunt
    et
    egentgloria
    Dei. Asina
    quippe,
    quse suhjugalis
    et
    domita, synagogam, quaejugum
    legis traxerat, pullus
    asinselascivus et liber
    popu-
    lum nationum
    significat, super quem
    nemoadhuc
    hominum
    sedit, quia
    nemo rationabilium doctorum
    frenumcorrectionis
    , quod
    vel
    linguam
    cohibere a
    malo,
    vel in arctam vitaeviam ire
    cOgeretur.
    Nemo
    G
    Indumenta salutis
    quibus spiritualiter calefieret,
    po-
    pulo gentium
    utilia suadendo
    contulerat,
    sederet
    namquesuper
    illum
    homo,
    si
    aliquis
    ratione
    utens,
    ejus
    stultitiam
    deprimendo corrigeret.
    Et si
    quis
    vobis
    aliquilL
    dixerit: Dicite
    quia
    Domi-
    -,
    nushis
    opushabet,
    et
    confestim
    dimittet eos. InLuca
    ;
    '
    scriptumest, quia
    Dixerunt domini
    ejus
    ad illos
    :
    [ Quid
    solvitis
    pullum
    ? et
    apte
    satis : Multos
    quippe
    habebat
    dominos, qui
    non uno
    dogmati
    et
    supersti-
    tioni
    deditus,
    sed
    pro
    libitu immundorum
    spirituum
    .
    advarios
    diversosque
    miser
    raptabatur errores,
    ad
    simulacra
    muta, prout
    ducebatur incedens.
    l , Hoc autemtotum
    factumest,
    ut
    itnplerelur
    quod
    dictumestperProphetam,dicenlem
    : Dicite
    filiwSion,
    etc. Hoc in
    propheta
    Zacharia
    scriptum
    est: Fi-
    ,
    ^
    liaSion
    (Zacha. ix).
    Historialiter Hierusalem totam
    t vel
    Sion, quss
    iu arte
    posita
    erat dicit:
    Spiritualiter
    t vero sanctam
    significat
    Ecclesiam
    ,
    ad
    quam
    Chri-
    -
    stus venire
    dignalus
    est.
    Quod
    dicit Rex
    tuus,
    acsi
    -
    dicat,
    non
    extraneus,
    non
    alienigena,
    sed
    proprius,
    t
    mansuetus,
    id
    est,
    non ferox et immitis
    , utcaeteri,
    i
    ipse
    enimde seait: Discitea
    me, quia
    mitissumet
    humiliscorde
    (Muith. xi).
    i Euntes autem
    discipuli fecerunl,
    sicut
    prmcepit
    eis
    J esus,
    et adduxerunt asinamet
    pullum. Quid
    solven-
    '
    do
    pullo contradixerant,
    audito Domini
    nomine,
    quiescunt, qui
    venientibus
    ad salutem
    gentium
    do-
    ctoribus
    obsistebant,
    eatenus suas tenebras defen
    derunt,
    donecmiraculis
    attestantibus,
    veri
    posses^
    SlS
    SMARAGDIABBATIS 516
    sorigac. PQminivirtu,s emicuit, ap
    poslquam
    fjdei
    i
    dominicsepotestas app.arait,
    cedenlibus.
    passim
    ad-
    versariorum
    querelis
    liber credentium eoetus ad
    Peum, quem
    corde
    parlaret,
    adduoebatur,
    Et,
    imposyexuntsuper
    ebs vestimen(a;sua,
    et eum
    desuper
    sederefecerunu
    Yestfroenta
    apostolorum
    vel
    doclrinavirUHum,yel edisseratioscripturaru,m,
    vel
    cerle ecclesiaslieqrumdpgmatum.varietiUesi.ritehigi
    ppssunt, quibus
    Ule
    corda horoinumanle nuda et
    frigida quo
    Christo
    possessore digna
    fiarit, operit.
    Plurima
    auicn\
    lurbastraverunt vestimentu
    suuin
    via. PQrtanieDominum
    asino
    multi vestimenta
    sua
    jn yiasiernunt,
    quia,
    saocti
    martyres proprioe
    se
    carnis amiciu
    exisentes,
    simplieioribus
    Dci famulis
    viam
    suo
    sanguiue parant,
    ut videlicet inoffenso
    gressu
    mentis
    ad
    supernse
    nioeniacivitatis,
    quo
    J esus ]
    ducitur incedant. Ilem salvator nosler asellumse-
    dens
    Hierusilem
    lendit,
    quandouniuscujusque
    fidelis
    aniroa, regens
    videlicet
    jumfintumsuum,
    ad
    pacem
    intimsevisionisducit
    jumentum,
    sedet etiam
    cum
    sancloeEeclesiaeuniversaliter
    prsesidel,
    eam
    quae
    in
    supernaepacis desidei'iuiii acccDdit, Mulli
    auleni
    veslinienta sua
    invia
    slernunt, quiacorpora
    sua
    per
    abstirientiam
    edoinant,
    ut ei iter adDeum
    lempe-
    renl,
    vel
    exeinpla
    bona
    sequentibusprsebeanl-
    Aiii autemcmdebantramosde
    arbbribus, etstenie-
    banl inui. Frondes
    vel
    raip.Qs
    dearboribus
    csedunt,
    qui
    in doctrina
    v^ritatis, verba
    atque sententias
    palrumetdoclorum eloquiacarpunl,et
    hsecin
    yiaDei
    adauditoris animum venienlis humiii
    prsedicaliqne
    submittunt.
    Turbmautem
    quw
    prmcedebant
    et
    quw
    sequeban-
    tur
    clamabant, etc, Praecessit
    quippe
    J udaicus
    po-
    pulus,
    secutusest
    genlilis,
    et
    quia
    omneselecti, sive
    qui
    in
    J udaeaesse
    polerant,
    sive
    qui
    nunc in
    Eccle-
    sia
    existunt,
    in niedialoreroDei et hominunacredi-
    derunl,
    et
    creduai
    qui praeeunt,
    et
    qui sequuntur,
    osanna
    clamabant. Osanna autera Latina
    lingua
    salvalor dicilur. Ab
    ipso.
    enim
    salulemet
    priores
    quoesierunt,
    et
    prsesentes quxruiit,
    et
    benedictum
    qui
    venit in
    nqniineDomini
    confitentur, quoniaro
    una
    spes,
    una
    fidesest
    prsecedenliuni atque sequen-
    liuin
    populorum.
    HEBDOMADAHI ANTE NATAL.
    DOMINI,
    ;
    hoc
    est,
    DOMINICAII ADVENTUS.
    EPISTOLA BEATI PAULI APOSTOLI AD
    HOMANOS, CAP...XV.

    Quaecunque
    scripla
    suiit,
    adnostram
    dpctrinam

    scripta sunt,
    ut
    per palienliam
    et consolalionem
    "
    scripturarumspero
    habeamus. Deusaulem
    patien-
    tiseet solaliidet vobis
    idipsurosapere
    inalterutruni
    <secundumJ esum
    Christuni,
    ut
    u^animesuno ore
    <
    honorificetis
    pdum
    et
    pairem
    domini nostri J esu

    Christi.
    Propter quod suscipileinvicem, sicut et
    '
    Chrislus
    suscepit
    vos in
    honoremDei. Dicoenim
    J esum
    Christumministrumfuissecircumcisionis.

    Propterveritatempei,
    ad
    confirmaudasproniissio-
    A
    nes
    patrum,
    Gentesaivtem
    super
    misericovdiaho-

    norareDeum,sicutscriplum
    est:
    Propterea
    confite-
    bor tibi in
    genlibus,
    et nomini tuo cantabo. El ile-
    rum
    dicit: Laetaroini
    gentes
    cum
    plebe ejus.
    Et
    iteruin
    :
    Laudate,
    orones
    genles, Dominum,etma-

    gnificate
    eumomnes
    populi.
    Et rursum
    Isaias ait:
    Erit radix
    J esse,
    et
    qui exsurget regeregenles,
    in
    eum
    genles sperabunt.
    Deus autem
    spei repleat
    .vosomni
    gaudio
    et
    pace
    in
    credendo,
    ut ahundelis
    .in
    spe
    et virtule
    spirilus
    sancti.
    Qumcunquescripla
    sunt, ad naslram dbctrinam
    scripla
    sunt.
    (Ex Orig.) Propter
    riosenim
    scriptum
    est,
    qubd
    Abrahamdiws
    filibs habuit,
    unumdean-
    cillu,
    et unumdelibera
    ,
    ut nos
    sciamus,
    quia
    hsec
    SUrit
    allegorice
    duo Testamenla.
    Propter
    nos scri-
    B
    ptum
    est
    quod papulus
    manducavit
    manna,
    et bibit
    aquum
    de
    pelru,
    ut
    intelligamus, quia spiritualem
    escam
    polumque
    biberunt. Bibebant autemde
    spi-
    rituali, consequente
    eos
    petra.
    Petra autemerat
    Christus. Haecel his simiiiaad noslram doctrinam
    sunt
    scripta, quihus pef
    Salvatorisadrentmn sunt
    manifesiata,
    qai
    autera
    intelligunt quaescripta sunt,
    illudsinedubio
    invenient, quodsequitur,
    id
    est,
    ut
    per sapienliani
    et consolationem
    Scriplurarumspsm
    habeamus ad
    Deum, quam
    habere non
    potest ille,
    qui
    nec credit,
    nec
    intelligil Scripluras.
    Deusaulem
    palientim
    et sblaiii det vbbis
    idipsum
    sapere
    in allerulrum seeundumJ esum Christum.
    Grandis Dei est isla
    benediclio,
    ut unum
    sapiant
    omnes, atque
    unum
    sentiant,
    et sicut sibi ita unus-
    ^
    quisque
    velit
    et
    prqximo.
    Mullumenimvalet una-
    nimilalis
    gratia,
    undeSalvator ait : Si duaveltres
    in unum
    consenserint, qumcunquepetierint
    a Deo.
    jieteis (Matth. xvin).
    Aiunt J udsei de illis
    , qui
    in
    psalterio dicuntur,
    filii Chorse
    , quorum
    nominain
    Exodo
    inveniunlur,
    id
    est,
    Assyr, qui eruditio,
    et
    Helchana, qui possessioDei,
    et
    Abiasaph, qui
    con-
    gregatio patris inlerprelatur, quod
    cum
    pater
    eo-
    ; rum
    peccasset,
    et una cumDathan et Abiron
    segre-
    garent
    sea coetu
    nefario,
    et
    sequestrati
    unanimiter
    adDeum
    preces
    fudisse
    atque
    exauditos
    esse,
    et non
    solum
    veniampoenae,
    sedel
    prophetioegratiam
    me-
    ruisse,
    et hoc
    quoque
    eis a
    Deo.
    prsestilum,
    ne
    quid
    triste
    prophetarejuberenlur,
    et obhoc omnes
    psal-
    ^
    mi, quicunque
    nominibus eorum
    allilulantur,
    nihil
    Iristeadversus
    peccatores,
    aut
    asperumcontinent,
    hoc
    protulimus,
    ut
    quanta
    sit unanimitas monstra-
    remus.
    Ut unanimesuno ore
    IwnorificetisDeum,
    et
    patrem
    i D.aminitwstri J esu Chr.isti.Unum
    narnque
    os
    dicilur,
    i ubi unus
    atque
    idem
    per
    diversorumomniasensus
    et sermo
    procedil,
    et
    quiapotestfieri,
    ut, et in ma-
    i litia
    aliqui
    unanimiler CQnsentianl,;
    et unum
    sapiant
    b in
    p.ejus,.
    obhoc
    addidit,
    secundumJ esumChristum.
    i
    Propter quod suscipite
    invicemsicut el Christus
    t
    suscepiivos
    inIwnoremDei. Adillud
    respicit,
    ubi,
    1 occasionemundorum
    vel immundorumciborumdi^-
    versa
    sentientes,
    abinvicem
    discrepahant,
    ac si di-
    -
    ceret : Niliil de immunditia
    aniroaliurajudicelis,
    517
    COLLECTIONES
    IN EPISTOLAS ET EVANGELlA. 518
    sicut
    et Christiis,
    irnmunditias credentium
    reputavit.
    Qui nulljus obruit delictum,
    nec alicui
    reputavit
    peccatuui,
    sedonines
    in honorem
    suscepit. Quos
    enim
    suscepit
    Chrislus,
    docet eosita
    agere
    debere,
    ut
    videiiies bomines opera
    eorumbona
    glorificent
    pairero, qui
    in coelisest.
    Dica enimChrislumJ esum ministrum
    fuisse
    cir-
    cumcisibiiis
    , prbpter
    veritalemDei ad
    cbnfirmandas
    promissionespatrum.
    Duplici
    inodo hoc
    intelligi po-
    lesl,
    sive
    quod
    circumcisionemin carne sua
    susce-
    pit ipse,
    ut ex semineAbrahseveniens
    complefet
    in
    seipso, quaepatribus
    fuerant
    repromissa,
    siveut in
    carne sua niinister circttmcisionis fuisse dicatur :
    de
    qua
    idem
    Aposlolus
    dicit: Nan
    qui
    in
    manifestb
    J udwus
    est, nequequm
    in
    manifestb
    incarnecircum-
    cisib
    ,
    sed
    qui
    in occuito J udwus et circumcisione
    cordis, quwspirilu
    nanhttera
    fit, cujus
    laus non ex
    hominibus
    (Rom. n),
    sedex Deo
    est, per hujusmodi
    circumcisionem certum est
    patrum promissiones
    esse
    completas.
    Genlesautem
    super
    misericordiamIwnorareDeum.
    Sicut audire
    debent, quia
    illis Deus
    gratuitam
    ffli-
    sericordiam
    donavit;
    cui enim
    plus dimitlitur, plus
    diligere
    debet,
    Sicut
    scriptum
    est:
    Propterea confitebor
    tibi in
    gen-
    libus,
    et
    ihnominelua cantabo.
    -(Ex Primas.)
    Tollit
    J udseis
    arrogantiain ,
    dum
    gentium
    salulemdocet
    esse
    prsgclictam,
    quanivisipsisnon
    fuerit
    nuntiatum,
    Christus
    ipgentibus
    confitetur.
    Et iterumdicit:
    Laudate,omnes genies, Dominum,
    et
    magnificate
    eum,
    omms
    populi.
    Hsecvp.x.
    apostolorumest, pro-
    '
    VQcantium
    ad
    baplismum
    novellum
    populum,
    ac si
    dicgret:
    Vosomnes Genles, qui
    relictis
    simulacris,
    accessistis ad
    Deum
    per fidein,
    laudate
    eum, quod
    Daviddicit;
    Magnificate
    eumoinnes
    pdpuli,
    et hor-
    latur eos, qui
    ex J udaeis fuerant conversi.
    Quod
    titulus J Ue
    pfQnuntiavit, quemsuper
    crucemPilaius
    posuit, scriptum Hebraice,
    Graeceet Latine,
    id
    est,
    Rex
    J udaeorunj,
    Et rursum
    Isflias.uit:
    Erit radix
    J esse,
    et
    qui
    ex-
    surgit regeregentes
    in
    eum
    gentesspernbunt. Quo-
    niatn J esse
    interpretalur
    in nostra
    iingua,
    est
    mihi.
    Iri adventu
    ergo
    Christi
    omnis, qui
    credit
    ei,
    con-
    venienter dixit:
    Esl niihi, quasi
    dicat ille
    ,
    de
    quo
    Mosesdixit:
    Qui est,
    misitmeadvos
    , ipse
    est
    mihi,
    hoe
    est,
    in
    ipsumcredo,
    et
    ipse
    est
    qui
    surrexit ex
    radice
    J esse,
    et
    in
    ipsogenles
    sperabunt.
    Deusautem
    sp.eirepleat
    vos omni
    gaudio,
    et
    pace
    in
    credendo,
    ut abuttdetis
    ih
    spe
    et virlute
    spirilus
    sancti.
    Quia
    superius
    dixerat: In eum
    gentesspera-
    bmit,
    conjtmgit gratanter
    :
    Deus
    spei;
    si eniroscri-
    ptum
    fuisset
    superius,
    in
    ipsunr gentes creduht,
    ad-
    jcisset
    sine
    dubio, Deus.fidei, $ed
    quia
    ab
    sperandp
    gentes posuit,
    idea Deuni
    spej invocat
    super
    eos
    qni sperant
    in
    eum,.
    a
    quo
    eis-et
    benedictionis.
    mu-
    jius
    precatur augeri. Est
    autem
    benediclio
    hujus-
    modi,
    oit
    repleantur
    omni
    gaudid
    et
    omni
    pace,
    <juod
    de-Chrislo
    rect? intelligitu.r,qui pacificavit
    per
    .sajiguinem suum, non solum
    quse
    in
    terris,
    sed
    A
    etiam
    quae
    in ccelis. Omni
    gaudio
    et
    paceimpleti,
    videtur mihi dilficile
    exponi.
    Bax fideliumiii
    spe
    : debet essefutura
    ,
    ubi
    gaudiumperpetuum
    et
    pax
    certa
    permanel,
    abundantia vero
    spei
    invirtutibus
    consistil.
    EVANGELIUM LCCE
    ,
    CAP.XXI.
    Erurit
    signa
    insoleet lunael
    stellis,
    et interris

    pressura
    Gentium
    , prae
    confusionesonitus maris
    et fluctuum
    ,
    areseentibushominibus
    prse
    timore
    el
    exspeclatione quaesupervenient
    universd orbi,
    Nani virtutes coeiorummovebunlur. Et lunc vide^
    '
    bunt filiumhominisvenientem in nube cum
    pote-
    state
    magna et-majestate.
    Hisautemfieri
    incipien-
    tibus
    , respicite
    el levale
    capita vestra', quoniam

    appropiuquat redemplio
    vestra. Et dixit illis simi-
    B liludiuem : Videte ficulneam et omnes arbores.
    Cum
    producuntjam
    exse
    fructum,
    scitis
    quoniam

    prope
    est sestas. Ita et vos cumvlderitis haecfie-

    ri,
    scitote
    quoniam prope
    est
    regnum
    Dei. Amen
    dico
    vobis, quia
    non
    proeteribil generatio hsec,
    do-
    nec
    omnia
    fiant. Coelumet terra
    transibunt,
    ver-
    ba autemiheanontransibunt. J
    Erunt
    signa
    in
    soleet luna et
    slellis,
    etin terris
    pressura
    gentium, prm confusione
    sonitus maris et
    fluctuum. Quod
    vero dicit: Erunt
    signa
    insoleet
    luna et stellis
    , praecursores
    vicihi
    ejusdemjudicii,
    quasi
    nuntius indicat.
    Equibusest,
    et iliud
    prophe^
    loe: Sol vertetur in
    tenebras,
    el lunain
    sanguinem,
    antequam
    veniat dies Domini
    mugnus
    ei
    munifeslus
    (J oel. n).
    Iteffi
    quod
    Lucas ait: Et in terris
    pressu-
    Qra
    gentium,
    ipsum
    esse
    reor, quod
    Antichristi tem-
    pora
    desoribens
    Matthaeus
    ,
    dicit : Erit enimtunc
    tribulatio
    magna, qualis
    non
    fuit
    ab initio mundi
    usquemodo, nequefiet. Quod
    autemLucas
    subjungit;
    prw
    confusione
    sohilusmaris et
    ftuctuum, praeco
    est
    illius, quod
    inter cseteramutahilia
    sseculi,
    J oannes
    mare habilurum
    conspexit.
    Arescentibushominibus
    prm
    timoreet
    exspectatione,
    quwsupervement
    universo
    orbi,
    nam virtules cwlo-
    rutncotnmovebuntur.Credo
    ipsumjudicis
    adventum
    hac sentehtia
    designari, quando juxta
    alterius loci
    parabolam omnes,
    hoc
    est,
    et
    prudentes
    et fatuae
    virgines
    insolilo clamoresuscitati
    lampades ornant,
    id
    est,
    sria secum
    opera numeraiit,' pfo quibus
    maximo cumtimore
    jam jamque
    iristantem aelerni
    ^
    discriininis
    exspeclant
    evenlum. Tunc
    itaque superr
    veniente uuiverso orbi
    timore,
    et
    exspectatione
    di-
    stricti
    examinis,
    mulli
    qui
    in hoc roundoflorerevi-
    debantur,
    cumsesinefructu
    conspexerint, arescent,
    tunc
    fides, quoe
    sine
    operibus vixerat, probante
    se
    justi judicis igne,
    marcescet.
    "
    "
    .
    -
    '"-

    Et tunc videbunt
    filium
    honiinisvenienleminnube
    cum
    potestatemagna
    et
    majeslale, (Ex Gfeg.)
    In
    po-
    testate
    magna
    et
    majestate
    visuri
    sunl, quem
    inhu-
    militale
    positum
    audire,
    noluerunt,
    ut Virtutem
    ejus
    tanto tunc districtius
    sentiant, quanto
    nunc cervi-
    cemcordis ad
    ejus patientiam
    non iiiclinanl. Sed
    quia
    haeccontra
    reprobos
    dicta
    sunt,
    moxadetectb-
    rumconsolationemverba vertuntur. Namsubdituf:
    819
    SMARAGDIABBATIS 520
    Hisaulem
    fieri incipientibus,respicite
    et levateca-
    pita
    vestra, quoniamappropinquatredemptio
    vestra.
    Cum
    plagoe,inquit,
    mundi
    crebrescunt,
    cumterror
    judicii
    virtutibus commotis
    ostenditur,
    levale vos
    capita,
    id
    est,
    exhilarale
    corda, quia
    dum finitur
    mundus, cujus
    amici non
    estis, prope
    fit
    redemptio,
    quam qusesistis.
    Levare
    itaque capita
    est
    qmnino
    mentes nostras ad
    gaudia patriae
    coelestis
    erigere.
    Quod
    autem calcari
    mundus,
    ac
    despici debeat,
    provida
    Dominus
    comparalione
    manifestat. Namse-
    quilur:
    Et dixit illis sitnilitudinem: Videte
    ficulneam
    et
    omnes
    arbores,
    cum
    producuntjam
    exse
    fruclum,
    sci-
    lis
    quottiamprope
    est
    mslas,
    ita et voscumvideritis
    hwc
    fieri,
    scitote
    quoniam prcpe
    est
    regnum
    Dei.
    Aperteergo
    docet, quia
    sicut ex fructu arborum
    venturaoestas
    agnoscitur,
    ita ex ruina mundi
    prope
    esse
    cognoscilur regnumDei, quibusprofecto
    verbis
    ostenditur, quia
    fruclus mundi ruina est. Adhoc
    enimcrescit ut
    cadat,
    ad hoc
    germinat
    ul
    quaecun-
    que germinaverit,
    cladibus consumat. Bene autem
    regnum
    Dei aestati
    comparatur, quia
    tunc moeroris
    noslri
    nubila
    Iranseunt,
    et vitaedies aeterni solis
    claritate
    fulgescunt, quae
    qmnia
    cum
    magna
    cerli-
    tudineconfirmantur,
    cumsententia
    subjungitur, qua
    dicilur:
    Amendico
    vobis,quia
    non
    prwteribitgeneratio
    hwc,
    donec omnia
    fiunt. (Ex Beda.)
    Multum
    quippe
    com-
    mendat
    Dominus,quod
    ita
    prorointiat, quodammo-
    do,
    si dici fas
    est, juralio ejus
    : Amendico
    vobis,quia
    non
    prmteribitgeneralio
    hmc,
    donecomnia
    fiant.
    Gene-
    ralionem
    autem,
    aut omne hominum
    genus dicit,
    aut
    specialiter
    J udaeorum.
    Cwlumet terra
    transibunt,
    verbaautemmeanon
    transient. Cajlum
    quod
    transibit non
    aethereum,
    sive
    sidereum,
    sed
    aereum,
    a
    quo
    et aves
    coeli,
    et nu-
    bila coeli
    cognominantur, intelligere
    debemus. Si
    aulem coelumet terra
    transibunt,
    movere
    potest,
    quomodo
    dicat Ecclesiastes : Generatio
    prwterit,
    et
    generalioadvenit,
    lerra veroinmiernumslat
    (Eccle.
    i),
    sed
    aperta
    rationeccelumet terra
    pef
    eam
    quam
    nunc habent
    speciem,
    transeunt. Attamen
    per
    es-
    sentiam sine finesubsislunt: Prmlerit enim
    figura
    hujus
    mundi. Et adJ oannem
    angelus
    :
    Erit, inquit,
    ccelutnnovumet terra nova.
    Quaequidem
    non alia
    condenda
    sunt,
    sedhsec
    ipsa
    renovantur. Coelum
    igi-
    tur et
    terra,
    et transibit et
    erit, quia
    el ab
    ea, quam
    nunc fiabet
    specie, per ignemtergetur,
    et tamenin
    sua
    semper
    natura servabitur.
    HEBDOMADA
    U ANTE NATALEM
    DOMINI,
    hoc
    est,
    DOMINICA
    TERTIA ADVENTUS.
    EPISTQLABEATIPAULIAPOSTOLI ADCOMNTHIOS
    I,
    CAP. IV.
    Sic nosexislimet homout ministros
    Christi,
    t

    dispensatoresmysteriorum
    Dei.Hic
    jam quaefitur
    inler
    dispensatores
    ut fidelis
    quis
    inveniatur. Mihi
    t autempro
    minimo
    est,
    ut avobis
    judicer,
    aut ab
    A
    humano die. Sed
    neque meipsum judico,
    nihil
    enira mihi conscius
    sum,
    sednoninhoc
    justifi-
    catus sum.
    Qui
    autem
    judicat me,
    Dominusest.

    Itaque
    nolite ante
    tempus judicare, quoadusque
    veniat
    Dominus, qui
    et illuminabit abscondita

    tenebrarum,
    et manifestabit corisilia cordium. Et
    tunc lauserit
    unicuique
    aDeo.
    Sic nos exislitnel
    '
    homo,
    ut ministros Christi et
    dispensatoresmysleriorum
    Dei. Id
    est,
    non ut
    sequa-
    les
    Christi,
    hoc est
    dicere,
    nondicam
    pseudoapo-
    stolos,
    sedne
    apostolosquidem
    nimia laude hono-
    rare
    debetis,
    sicut alioIocodixit:
    Nunquid
    Pauius
    crucifixus
    est
    provobis,
    uut innomittePauli
    baptizali
    eslis?
    quiabaptismatis
    homominister
    est,
    auctor ve-
    ro
    Deus,
    sicut
    legimus
    :
    Shiperquem
    videriscolum-
    "
    bam
    descendentem,
    hicest
    qui baptizat
    in
    spirilu
    san-
    cto
    (J oan. i).
    Hic
    jam quwritur
    inlcr
    dispensatores,
    ut
    fidelis
    quis
    inveniatur. Haec
    interrogantis
    vox
    est,
    hic
    quae-
    ritur,
    id
    est,
    in
    praesenti sajculo, jam
    vos
    putatis
    conscientias
    judicare
    humanas.
    Quoddicit, quaeritur,
    subauditur ab
    hominibus,
    ut fidelis
    quis
    inveniatur?
    Siveis
    qui mittilur,
    sivede his ad
    quos mittituf,
    ut fideliset servus
    prudens
    inveniatur.
    Aliter,
    tan-
    quaffl
    si
    diceret,
    hic
    jam
    forsitan
    aliquis dispensa-
    torummerila
    praesumit extollere,
    et aususest ante
    tempusjudicii
    deconscieutiis
    judicare.
    Mihi autem
    pro
    minimo
    est,
    ut avobis
    judicer,
    aut
    ab humano
    die,
    sed
    neque meipsumjudico,
    nihil

    mihi consciussum.
    Quod
    dicit: Mihi
    pro
    minimo
    est,
    ac si
    dicat, pro
    nihilomihi
    est,
    uta vobis
    judi-
    cer. Humanum
    judicium
    ideo
    vocavit, quiafrequen-
    ter in eo veritas et
    justilia
    frustratur. Humanum
    vero
    diem, ipsam
    humani
    judicii
    revelationemdixit:
    Neque meipsumjudico, inquit,
    id
    est, meipsum
    non
    culpo, quia
    nihil mali in me
    scio, neque
    con-
    scius sum. Aliter : Mihi
    pro
    minimo
    est,
    id
    est, esse
    aliquid,
    ut ab humano
    die,
    id
    est,
    humanaelaudis
    gratia
    vel favorenon
    capior,
    ut illud: DiemIwthi-
    nisnmi
    desideravi,
    id
    est, eonsolationem, cujus ju-
    cunditascarnalemmentem
    potest capere,
    non
    quse-
    sivi. Sed
    neque meipsumjudico,
    id
    est, neque
    me-
    ipsum alicujus
    raeriti esse
    pronuntio, quia plus
    credoconscienliae
    mese,quam
    laudi ex alienasesti-
    j)
    mationevenienli.
    (Ex August.) Quandopossumju-
    dicareconscientiam
    meam, quando
    examinare
    po-
    tero, quo
    animo
    facio,quidquid facio,quantumpos-
    sumhomines de alio
    judicare, plus
    homo
    utique
    de se
    ipso,
    sedDeus
    plus
    de
    homine, quam
    homo
    dese. Homoenimvidet in
    facie,
    Deusincorde.
    Sednbn inIwc
    juslificatus
    sutn. Id
    est,
    in hdc
    tempore,
    aut si forte nullumcrimen
    admisi,
    ideo
    non
    peccavi.
    Si hoe Paulus
    dicit, quid
    nos dicere
    debemus?
    qui longe
    abilliusmerilis distamus. Ali-
    ter : Nmi in hoc
    justificatus
    sum,
    hoc est
    dicere,
    ne
    hoc
    quidem
    mihi
    adjustitiam proficit,
    sifiolimlau-
    dari, qui
    me
    indignum
    laude
    cognosco.
    Qui
    autem
    judicut
    mc,
    Dominusesl. Acsi diceret:
    Cunctahsec, quse
    homo
    proprise
    sesiimationisaffe-
    521
    COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELIA.
    522
    ctum
    probare
    se
    credit,
    divino sunt reservanda
    ju-
    dicio, qui
    novit non solum de
    operibus,
    sedet de
    cogitationibus
    judicare(Eccle. u).
    ltuque
    noliteante
    tempus judicare,
    etc. Id
    est,
    noliteante
    judicii tempus
    de laude hominis ferre
    sententiam, quiascriptum est,
    ne laudes hominem
    invitasua.
    Et tunc laus erit
    unicuique
    a Deo. De humaua
    laudese habere sermonemhic evidenter
    ostendit,
    cum
    dicit,
    meritorum veritatem in sola Dei laude
    consistere,
    ille vero laudabilis
    est, quem
    Deuslau-
    daverit, qui
    omniaoccultaet invisa
    cognoscit.
    EVANGELIUM
    MATTHJ EI,
    CAP.XI.
    Cumaudisset J oannesin vinculis
    opera Christi,
    <mittens duos de
    discipulis
    suis ait illi: Tu es
    qui
    venturuses analium
    exspectamus
    ? Et
    respondens
    J esus ait illis : Euntesrenuntiate J oanni
    quse
    au-
    distis et vidistis. Caeci
    vident,
    claudi
    ambulant,

    leprosi
    mundantur,
    surdi
    audiunt,
    mortui resur-
    <
    gunt, pauperes evangelizantur.
    Et beatusest
    qui
    non fuerit scandalizatus in me. Illis aulemab-

    eunlibus, cospit
    J esus dicere adturbas deJ oanne:

    Quid
    existis in desertum videre ? Arundinem
    vento
    agitatam
    ? Sed
    quid
    existis videre? Homi-
    nem mollibus vestitum? Ecce
    qui
    mollibus ve-
    stiuntur in domihus
    regum
    sunt. Sed
    quid
    existis
    c videre
    ?
    Prophetara
    ? Etiam. Dico
    vobis,
    et
    plus

    quam prophetam.
    Hicest enimde
    quo scriptum
    est: Eccemitto
    angehim
    meumantefaciem
    tuam,

    qui prseparabit
    viamtuamante te. i
    CumaudissetJ oannesin vinculis
    operaChrisli,
    mit-
    tens duos de
    discipulissuis,
    ait illi: Tu es
    qui
    ven-
    turus
    es,
    unalium
    exspectamus
    ?
    (ExBeda.)Qui
    ve-
    turus
    est,
    id
    est, quem prophetse
    venturum
    praedi-
    carunt. Non ait: Tues
    qui venisti,
    sedlu es
    qui
    venturus
    es,
    et est
    sensus,
    manda
    mihi, qui
    interfi-
    cieudus ab
    Herode,
    et adinferna descensurus
    sum,
    utruui teet ininferisdebeam
    nuntiare, qui
    nuntiavi
    superis,
    an nonconveniatFilio
    Dei,
    ut
    gustet
    mor-
    tein,
    et aliumadhsecsacramenta missuruses.
    Et
    respondensJ esus,
    ait illis: Euntes renuntiate
    J odnni
    quw
    vidistis et audislis : cwci
    vident,
    claudi
    ambulant, leprosi munduntur,
    surdi
    audiunt,
    mortui
    resurgunt, pauperesevangelizantur,
    et beatus est
    qui
    non
    fueril
    scandalizatusinme.
    (Ex
    Fulgent.)
    Aliud
    cnimtantum
    audierunt,
    aliudtantumviderunt: au-
    dierunt enim
    quod
    surdi
    audirent, quod pauperes
    evangelizarentur,
    viderunt autem csecos
    videntes,
    claudos
    ambulantes, leprosos
    mundatos.
    Renunliale
    J oantii,
    etc. Acsi
    diceret,
    nunliate
    J oanni, quiaego
    sumde
    quo propheta
    dicebat: Deus
    ipseveniet,
    et
    salvosnos
    faciet(Esa. xxxv).
    Caeci
    vident,
    ut
    implea-
    tur illud
    propheticum
    : Tunc
    aperientur
    oculi cwco-
    rum. Claudi
    ambulant,
    ut
    implealur
    : Tunc saliet si-
    cut cervusclaudus. Surdi
    audiunt,
    ut
    impleatur:
    Et
    aures surdorum
    putebunt. Spiritualiter
    J oannes le-
    gemsignificat: Ergo
    J oannes in vinculislex vincta
    in
    J udaeis,
    misit duos Scribas et
    Pharisaeos: Tues
    lex, interrogat Christum,
    uteum
    praedicet. Respon-
    A
    dil J esus: Cwci
    vident,
    ac si
    diceret, tempus
    illud
    advenit,
    ul cseci
    qui
    solem
    justitiseprius
    non vide-
    bant, jamimplelur
    in eis: Beati mundo
    corde, quo-
    niatn
    ipsi
    Deumvidebunt.Et claudi
    qui
    terrenis ad-
    hocrebant,
    et de coelestibusminime
    cogitabant, per
    mansuetudinis humilitatem,
    ad terram viventium
    currant,
    ut
    impleatur
    in eis : Beati
    mites, quoniam
    ipsi possidebunl
    terram. Et
    leprosi, qui
    immensavi-
    tiorummole
    gravati languebant, pcenitentiamagen-
    tes,
    consolationem
    accipiant,
    et
    impleatur
    in eis:
    Beati
    qui lugent,quoniamipsi
    consolabuntur.Et sur-
    di, qui
    audiendi aures minime
    habebant, jam
    modo
    justitiam
    cordis auribus
    hauriant,
    et
    impleatur
    in
    eis : Beali
    qui
    esuriunl etsiliunt
    justiliam, quoniam
    ipsi
    saliubuntur. Et
    qui prius
    mortui erant
    Deo,
    et
    B vivebant
    sseculo,
    misereantur
    per pcenitentiam
    ani-
    mae
    suae,
    et
    vivant,
    et
    impleatur
    ineis : Beati mise-
    ricordes, quoniamipsi
    misericordiamconseouentur.
    Et
    qui prius pauperes
    erant
    virtutibus, impieantur
    Spiritu sancto,
    et
    evangelizent,
    ut dicatur dehis :
    Quumpulchri super
    montes
    pedes evungelizanlium
    pacem,evungelizunlium
    bona
    (Isai. LII).
    Et beatus
    est, qui
    non
    fuerit
    scandalizatus.
    (Ex
    Greg.)
    Quid
    est
    ergodicere,
    beatus
    est, qui
    non
    fue-
    rit scandalizatus in me? nisi
    aperta
    voce
    abjectio-
    nemmortis suse
    humilitatemque signare
    ? Ac si
    pa-
    tenter
    dicat,
    mira
    quidemfacio,
    sed
    abjectaperpeti
    non
    dedignor, quia ego
    moriendo
    subsequor.
    Caven-
    dumvalde est
    homiuibus,
    nein memortem
    despi-
    ciant, qui signa
    venerantur.
    G Illis aulem abeunlibus
    ccepit
    J esus dicereadtur-
    basde J oanne:
    Quid
    existisindesertumvidere?etc.
    Hoc videlicet non
    asserendo,
    sed
    negando
    intulit.
    Arundinem
    quippe,
    mox ut aura
    contigerit,
    in
    par-
    tem
    flectit,
    et
    quidper arundinem,
    nisi carnalis ani-
    mus
    designalur, qui
    mox
    favore,
    vel delractione
    tangitur,
    in
    partemquamlibet
    inclinatur. Si enimab
    humanoore aura favoris
    flaverit, hilarescit,
    extol-
    litur, totumque
    se
    quasi
    ad
    granam fleclit;
    sed si
    indeventus detractionis
    eruperit,
    undeIaudisaura
    veniebat,
    moxhunc
    quasi
    ad
    partemalteram,
    advim
    furoris inclinat. Sed arundo vento
    agitata
    J oannes
    non
    erat, quia
    huncnec blandum
    gratia,
    nec
    cujus-
    libet ira
    asperum faciebat,
    nec
    prospera
    hunc eri-
    gere,
    nec adversanoverant inclinare.
    D
    Sed
    quid
    exislis
    videre,
    Iwminemmoliibus vesti-
    lum? Ecce
    qui
    mollibusvestiuntur in domibus
    regum
    sunt. Camelorumetenim
    pilis
    veslitus
    J oannesfuisse
    describitur. Non
    ergo coelesli, inquit,
    sed terreno
    regno
    militaut
    hi, qui.pro
    Deo
    perpeti aspera
    fugiunt,
    sedsolisexlerioribus
    dediti, praesentis
    vitoe
    molliti
    sunt,
    et delectationem
    quoerunt. Nemo.
    ergo
    exisli-
    met inluxu
    aique
    studio
    vestium, peccatum
    deesse,
    quia
    si hoc
    culpa
    non
    esset,
    nullo modo
    J oannem
    Dominus de vestimenti sui
    asperitate laudasset.
    Quamvis
    hoc
    quod
    J oannes nonesset
    vestitus mol-
    libus
    dicitur, per significalionemintelligi
    aliter
    po-
    test. Mollibus enim veslitus non
    fuit, quia
    vitam
    peccantium,
    uon blandimentis
    fovit,
    sed
    vigoreas-
    PATROI>.CII.
    II
    525
    SMARAGDIABBATIS
    524
    perse
    invectionis
    inerepavit,
    dicens: Geniminavi-
    ,
    perurum, quis
    vobk demonslruvit
    fugere
    a venlura
    ira
    (Malth. m)
    ?
    Sed
    quid
    existis videre?
    Prophetam?
    et
    jatn
    dico
    vobisel
    plusquamprophetam. Prophetaequippe
    mi-
    nisterium
    est,
    ventura
    dicere,
    non etiamdemonstra-
    re. J oannes
    ergoplusquampropheta est, quiaeum,
    queroprsecurieridoprophetaverat,
    etiamostendendo
    nuntiabat.
    Hicest de
    quoscriptum
    est: Mitto
    angelum
    meum
    ante
    faciemluum, qui prmparavii
    viamtuamantete.
    Quod
    Grsece
    &yye\os,angelus
    Latinenunlius dicilur.
    Recte
    ergo, qui
    nuntiare
    supemum judicem
    mitti-
    tur, angelus vocatur,
    ut
    dignitatem
    servet innomi-
    ne, quamexplet operatione.
    Alium
    quidem
    nomen
    est,
    sedvilaenomineinferior non esl.
    Sod
    et omnes
    .
    qui
    sacerdotii nomine
    censentur, angeli vocantur,
    propheta
    atteslante, qui
    ait: Labiasacerdotiscusto-
    diunt-
    scienliam,
    et
    legemrequirunt
    exore
    ejus; quia
    angelus
    Domini exefcituum
    est. Necnon etiamunus-
    quisque
    fidelium,
    in
    quantum sufficit,
    in
    quantum
    graliam supernaeaspirationis accipit,
    si a
    pravitate
    proximuin
    revocat,
    si exhortari ad bene
    operandum
    curat,
    si seternum
    regnum
    vel
    supplicium
    erranti
    denuntiat,
    cumverba sanctaeadrnonitionis
    intendit,
    profectoangelus
    existit.
    HEBDOMADAI ANTE NATALEM
    DOMINI,
    HOC
    EST,
    DOMINICA
    QUARTA
    ADVENTUS.
    EPISTOLABEATIPAULIAPOSTQLI ADPHILIPPENSES,
    CAP.III.
    Gaudete
    inBomino
    seraper,
    iterumdico
    gaudete.
    t
    IIujus epistolwexposilionem
    in Hebdomadu
    post
    Penlecoslenvicesima
    quurta require.
    EVANGELLUM
    J OANNIS,
    CAP.I.
    Miserunt J udcei ab
    Hierosolymis
    sacerdoles et
    Levitasad
    eum,
    ut
    interrogareut
    eum: Tu
    qujs
    es?
    Et confesstis
    est,.
    et non
    negavit.
    Et confessus
    est,

    quia
    non sum
    ego
    Chrislus. Et
    interrogaveruut
    eum.
    Quidergo
    ?Elias es tu?Et dixit; Nonsum,

    Propheta
    es tu?Et
    respondit:
    Non.
    Djxerunt
    ergo
    ei :
    Quises,
    ut
    responsum
    demus his
    qui
    mise-
    runt nos?
    Quid
    dicis de
    leipso
    ? Ait:
    Ego
    vox
    clamaniisin
    deserto, dirigile
    viam
    Domini,
    sicul
    dixil Isaias
    propheta.
    Et
    qui
    missi
    fuerant,
    erant
    <ex Pharisseis. Et
    inlerrogaverunt eum,
    el dixerunt
    ei:
    Quidergobaplizas,
    si tu nones
    Christus,
    ne-

    que Elias,
    nec
    prophela? Respondit
    eis
    J oannes,
    dicens :
    Egobaptizo
    in
    aquam,
    mediusautem ve-
    strum stelit
    quem
    vos nescitis.
    Ipse
    est
    qui post
    me venturus
    esl, qui
    ante me factus
    est, cujus

    ego
    non sum
    dignus,
    ut solvam
    ejus corrigiam
    <calceamenti. HoecinBethaniafaclasunt trans J or-
    <
    danem,
    ubi erat J oannes
    baptizans.
    i
    Miserunl J udwi ab
    Ilierosolymis
    sacerdoteset Le-
    viiasad
    J oannem,
    ut
    inlerrogarenl
    eum: Tu
    quis
    es?
    Ei
    cottfessusest,
    el non
    negavd.
    El
    confessusesl,
    quia
    nonsutu
    egq
    Chrhtus, His.verbis
    J eannis iiumili.tas
    A commendatur,qui
    cumtantaevirtutis
    esset,
    ut
    Chri"
    stus credi
    potuissat, elegit
    solide
    subsistere in
    se,
    ne humana
    opinioneraperetur
    inaniter
    super
    se.
    Nam
    confessusest,
    et tton
    neguvil,confessusest,
    quia
    non sum
    ego
    Chrislus. Sed
    quiadixit,
    non
    suro,
    negavit planequod
    non
    erat,
    sednon
    negavit quod
    erat,
    ut veritatem
    loquens, ejus
    membrum
    fieret,
    cujus
    sibi nomen
    fallaci.ternon
    usurparet.
    El
    inlerroguverunteum.
    :
    Quidergo
    ?Elias
    estu?
    Et dixit: Non sum. Timendmnest
    enim,
    ne minus
    inlelligentes
    contraria
    putentJ oannemdixisse, quam
    Christum. Christusdixerat : Elias
    jamvenit,
    el
    ipse
    est J oannes
    Baptista.
    J oannes
    interrogatus, respon-
    dit. Nonsum
    Elias, utrique
    enim veritatem
    dixe-
    runt. Si
    proprietatem interroges,
    J oannes J oannes
    B
    est,
    et EliasElias est. J oannesaulem
    recte de
    pro-
    prielate personae
    suse
    respondit,
    Non sumElias.
    Dominus vero de
    proefiguratione
    recte dicit :
    Ipse
    est Elias. NecJ oannes
    falsum,
    nec Oominus
    falsum,
    ipsaprsefiguralione
    venit
    iste,
    qua proprietate
    ven-
    turus est Elias.
    J oannes
    igitur
    in
    spiritu
    Elias
    erat,
    in
    persona
    Eliasnon
    erat. Quod
    ergo,
    Doininusfatetur de
    spi-
    ritu,
    hoc J oannes
    denegat
    de
    pprsona, quia
    et
    ju-
    stumsic
    erat,
    ut et
    discipuhs
    Dominus
    spiritalem
    deJ oanne sententiam
    diceret;
    et J oannes in
    turbis
    carnalibus,
    non de suo
    spiritu, sedde
    corpore
    re-
    sponderet.
    Pnphela
    es tu? Et
    respondit:
    Nmt. Ideo
    prophe-
    tam se cssenon
    ucil, quiamajorem
    se
    prophetis
    C
    esse
    cognoscit, quia(jtiemprophete
    venturum
    fore
    dixenint,
    iste
    digito demonslravit,
    dicens :
    Ecce
    agnus
    Dei,
    ecce
    qui
    tbllil
    peccala
    inundi.
    Dixerunt
    ergb
    ei :
    Quises,
    ut
    respbttsum
    demus
    his
    qui
    miserunt nos?
    Quid
    dicis dele
    ipso
    ? Ail :
    Ego
    vbxclamantisin
    desertb,
    dirighe
    viatn
    Dmnini,
    sicut dixit Isaias
    prophelu.
    Vocemseesse
    J oannes
    asserit, quia
    verbum
    prsecedit.
    Primum enim
    vox
    sonat J oannis,
    ut verbum
    sequatur.
    Adventumita-
    que
    dominicum
    prsecurrens
    vox
    dicitur:
    Quiaper
    ejus mysteriumpatris
    verbum ab
    hominibusaudi-
    tur. Illudscilicet,
    de
    quo
    J oannesait : In
    principio
    erat Verbum
    ,
    et verbumerat
    apud
    Detnn
    ,
    et
    Deus
    erai Verbutn, qui
    etiamindeserlo
    claraat,
    quia
    de-
    relicioeac destituise
    J udsese,
    soiatium
    redempioris
    "
    annunliat.
    Quid
    autem
    clamat,
    insinuat
    cumsub-
    jungit: Dirigite
    viam
    Dotnini,
    sicul dixil
    Isaias
    pro-
    phela(Isai. XL)
    : Via Domini ad cor
    dirigitur,
    cum
    veritatis sermo humiliter
    auditur,
    viaDomini adcor
    dirigitur,
    cumad
    praeceptum
    vitoe
    prseparatur.
    El
    qui
    missi
    [uerant,
    erant ex Phariswis. Et in-
    terrogaverunl
    eum,
    et dixeruntei:
    Quid
    ergo
    bapti-
    zas,
    si lu non es
    Chrislus, nequeElias, nequepro^
    plteta? Quodquia
    nonstudio
    cognoscendse
    veritatis,
    sed malitiseexercendaessmulationis
    dicitur,
    evan-
    gelisla
    lacite
    innotuit,
    qui subjunxil,
    dicens:
    El.-qui
    1
    missi
    fuerant,
    erant ex
    Phuriswis,
    ac si
    aperle
    dicat;
    \ Illi J oaniiemde suis aclibus
    requirunt, qui
    doctri-
    i
    na.ni
    nesciuiit
    qurere,
    sed
    invideie.
    S25
    COLLECTIONES
    IN EPISTOLAS ET EVANGELIA. 526
    Respondit
    eis
    J oannes,
    dicens :
    Ego baptizo
    in
    aqua.
    J oannes non
    spiritu,
    sed
    aqua baptizalorum
    corpora
    Iavit,
    sedtamen
    per
    veniamnon Iavat. Cur
    ergo baptizat, qui peccata per baptisma
    non
    relaxat,
    nisi ut
    praecursionis
    suseordinem
    servans, qui
    na-
    sciturumnascendo
    prsevenerat, baptizaturum quo-
    que
    Dominum
    baptizando praeveniret,
    et
    qui prsedi-
    candofactusesl
    praecursor Christi, baptizando
    eliam
    praecursor ejus
    fieret imitatione sacramenti.
    Mediusautemveslrum
    stelit, quem
    vosnescitis. In
    medio
    ergo
    hominumet stetisse Salvator asseritur
    et
    nesciri, quia per
    carnem
    apperens ,
    et visibilis
    stetit
    eorpore
    et invisibilis
    majestate.
    (jEa;Beda.)
    Lucas eniminhoc loco ait:
    Ipse
    nos
    baptizavit
    in
    spiritu
    sancto et
    igni,
    hoc
    est,
    et
    purga-
    tione
    sanctificationis,
    et
    probatione
    tribulationis.
    Potest autem idem
    spiritus
    sancti etiam uomine
    ignis
    sanctificatus
    intelligi, quia
    et incendit
    per
    amoreni,
    et
    per sapientiam
    corda
    quaereplel
    illu-
    minat.
    Ipse
    est
    qui post
    meventurus
    est, qui
    anteme
    fa-
    ctus est.
    (Ex Greg.)
    Sic
    namque
    dicitur : ante me
    factus,
    ac si dicatur : ante me
    positus.
    Post me
    ergo
    venit, quiapostmodum
    nalus. Antemeautemfactus
    est, quia
    mihi
    prselatus,
    sed haec
    paulo superius
    di-
    cens,
    etiam
    praelationis ejus
    causas
    aperuit, quia
    prior
    me
    erat,
    acsi
    aperte
    dical: Indemeeliam
    post
    natus
    superat, quo
    eumnativitalis suse
    tempora
    non
    angustant.
    Nam
    qui per
    malrem in
    tempore
    nasci-
    tur,
    sine
    lempore
    est a
    patre generatus. Qui quantae
    reverenlisehunjilitatemhabeat suhdendoinanifestat.
    Cujus
    nonsum
    dignus,
    ut solvam
    ejus corriyiam
    calceamenti,
    etc. Mos
    apud
    veteres
    fuit,
    ut si
    quis
    eara
    quse
    sibi
    competeret accipere
    uxorem
    nollet,
    illeei calceamenlumsolveret, qui
    ad hanc
    sponsus
    jure
    propinquitatis
    veniret, quid igitur
    inter homi-
    nes Christus,
    nisi sanctaeEcclesiae
    sponsus apparuit,
    de
    quo
    et iste J oannes dicit :
    Qui
    habel
    sponsam
    sponsus
    est
    (J oun.m),
    sed
    quia
    J oannemhomines
    Chrislumesse
    pulaverunt, quod
    et iste J oannes ne-
    gat.
    Recte se
    indignum
    esse ad solvendumcorri-
    giamejus
    calceamenti
    denuntiat,
    ac si
    aperte
    dicat:
    Egoredemptoris vestigia
    denudare non
    valeo, quia
    sponsi
    nomen mihi immeritus non
    usurpo. Quod
    ta-
    men
    intelligi
    et aliter
    potest, quis
    enim
    nesciat,
    quod.
    calceamenta
    ex mortuis auimalibus
    fiant,
    in-
    caijiatus
    vero Dominusveniens, quasi
    calceatus
    ap-
    paruit, qui
    in divinitate sua morticina
    corruptionis
    nostrae
    assumpsit,
    sed
    hujus
    incarnationis
    myste-
    riumhumanus
    oculus
    penetrare
    non sufficit. Corri-
    giaergo
    calceamenti est
    ligatura mysterii.
    J oannes
    itaque
    solvere
    corrigiam
    calceamenti
    ejus
    nonvalet.
    quia
    incarnalionis
    mysterium
    ,
    nec
    ipseinvestigare
    sufficit, qui
    hanc
    per prophetise spiritum agnovit.
    Solvere
    calceamentumnudare est
    membra, quae
    ab
    ipso teguntur,
    et nudtim
    verbum,
    id
    est,
    divini
    sermoais
    evidentissime
    quis poterit speculando
    ex-
    plicare
    sermonem,
    ni forle
    aliquibusiraaginibus
    ex-
    plicare,
    et hoc est
    quod
    dicit: Nonsum
    dignus,
    id
    A est,
    nonsufficioomniaChristi ad
    liquiduin,
    sublato
    verborumvelamine,
    revelare
    mysteria.
    HwcinBethania
    facia
    sunt irans
    J ordanem,
    uiti
    J oannes
    baptizans.
    Bethania villa est in secundo ab
    Elia
    milliario,
    in latere moutis
    Oliveli,
    ubi salvator
    Lazarum suscitavit. Bene
    prsecursor
    Domini nostri
    inBethania dicitur
    baptizasse,
    namBethania domus
    obedientiae
    interpretatur,
    ut demonstraret
    per
    obe-
    dientiam fidei omnes ad Christi
    baptisma
    debere
    pervenire.
    Hactenus dierumDominicarum
    festivitatumque
    mul-
    tarum
    expositiones, juvante
    Christo,
    absolvimus.
    Dehinc sanctbrum
    mariyrum, virginum
    et con-
    fessorumexpositionesponemus.
    IN NATALI APOSTOLORUM.
    B EPISTOLABEATIPAULI APOSTOLI ADROHANOS,
    CAP.VIII.
    Scimusauoniam
    diligentibus
    Deumomnia
    coope-
    rantur in
    bonum,
    his
    qui
    secundum
    propositumvo-
    <cati sunt sancti. Nam
    quos praescivit
    et
    prsedesti-
    <navit confbrmesfieri
    imaginis
    filii
    sui,
    ut sit
    ipse
    <
    primogenitus
    inmultis fralribus.
    Quos
    autem
    prse-
    destinavit hosetvocavit. Et
    quosvocavit,
    hos et
    ju-
    <stificavit.
    Quos
    autem
    justificavit,
    illoset
    magnifi-
    <cavit.
    Quidergo
    dicemusadhaec?Si
    Deuspro nobis,
    <
    quis
    contra nos?
    Qui eliampropriofilio
    suo
    nonpe-

    percit,
    sed
    pro
    nobis omnibus tradidit illum.
    Quo-

    raodonon etiam cum illo omnia nobis donavit?


    <
    Quis
    accusabit adversus electos Dei ? Deusest
    qui
    jtistiiicat. Quis
    est
    qui
    condemnet? Chrislus J esus

    qui
    mortuus
    est,
    imo
    qui
    et
    resurrexit, qui
    est ad
    dexteram Dei,
    qui
    etiara
    inlerpellat pro
    nobis.

    Quis ergo
    nos
    separabit
    a charitate Christi?
    Tribulatio an
    angustia,
    an
    fames,
    an
    nuditas,
    an

    periculum,
    an
    persecutio,
    an
    gladius.
    Sicutscri-

    ptum
    est:
    Quia
    propter
    te mortificamur tota
    die,
    aestimati sumus sicut oves occisionis. Sed in his
    omnibus
    superamus propter
    eum
    qui
    dilexit nos.
    Certus sum enim
    quia neque mors, neque vita,

    neque angeli, neque principatus , neque virtutes,

    neque
    instantia
    , neque
    futura
    , neque fdrtitudo,

    neque
    altitudo, neque profundnm, neque
    creatnra
    alia
    poterit
    nos
    separare
    a charitate
    Dei, quse
    est
    in Christo J esu"Dominonostro.
    Scimus
    quoniamdiligentibus
    Deum omnia
    coope-
    rantur in bonum. In tantum eniro omnia
    cooperan-
    tur in
    bonum,
    et collaudant hi
    qui diligunt Deum,
    ut et
    ipse spiritus adjuvet,
    nec
    dedignetur
    divina
    natura dux esseitineris ab bonum.
    His
    qui
    secundum
    propositum
    vocati sunt sancti.
    Id
    est,
    secundum
    quod proposuit,
    non ex
    operibus
    legis,
    nec
    legaiibus
    sacrificiis,
    sedsolafideet san-
    guinis
    sui
    effusione,
    salvare
    quos prsescierat
    credi-
    luros,
    et
    quos gratis
    vocavit
    adsalutem,
    multo
    magis glorificavit
    operantes.
    Nutn
    quosprcescivit
    et
    prwdestinavit.
    Prsedesfinare
    non idemest
    quod prsescire, quia prsescientiaprse-
    destinationemralione
    prsecedit.
    Nam
    quospraesci-
    vit bonos
    prsedestiuatione,
    reddit beatos.
    Ergo quos
    527 SMARAGDIABBATIS
    528
    pr.evidit
    conforroes Christi fuluros in
    vila, voluit,
    alque proposuil,
    ut fierent conformes in
    gloria,
    si-
    cut dixil:
    Qui configurabit corpus
    humiiitalis no-
    siros
    conformecorpori
    claritalis suw
    (Pltilipp. m).
    Ut sil
    ipseprimogenilus
    inmultis
    fralribus.
    Secun-
    diun
    quod unigenilus
    dicilur,
    fratres non
    habet,
    hoc
    esl,
    secundumdivinitatem. Secundumidautem
    quod primogenitus dicitur,
    fratres
    habet,
    hoc
    est,
    secundum
    humanitatem,
    unde est et illud: Primo-
    genilus
    ex morluis
    ,
    ut sit
    ipse primalum
    tenens ex
    resurreclionc moriuorum.
    Quos
    aulem
    prwdestinavit
    hos et vocavit. Non
    pu-
    temus, quod praedestinatio
    vim nolentibus faciat.
    Vocandoautem volentes
    colligit
    non
    invitos,
    vocan-
    tur aulemul
    per prsedicationem
    credant. Credentes
    autem
    pcr baptismumjustificantur,
    et
    postmodum
    magnificantur,
    id
    est,
    glorificantur,
    aut nuuc invir-
    tutibus
    gratiarum
    ,
    aut
    poslmodum
    in beata ventu-
    ri sseculi resurrcctione.
    El
    quos
    vocavithoset
    juslificavit, quosautem,
    elc.
    His
    qui
    secundum
    propositum
    bonumet bonamvo-
    liintalcm
    ,
    quam
    circa Dei cultum
    gerit vocaulur,
    ipsi
    suiit
    qui
    serundum
    propositum
    vocati
    dicunlur,
    et isti sunt
    qui
    vocati
    justificantur
    el
    juslificati
    glo-
    rificanlur. Illa
    gloria
    in
    praesenti sseculo,
    de
    qua
    Apostolus
    ait: Nos autem otnnesrevelata
    facie glo-
    riamDomitii
    speculantes,
    ineamdem
    imaginem
    trans-
    formamur
    a
    gloria
    ad
    gloriam
    in
    futuro
    cum
    corpus
    humililalis noslrw
    surget
    in
    gloriam.
    (Ex Augusl.) Quod.verosuperius
    ait:
    Conformes
    fieri imaginis fiiii ejus
    sic
    inlelligitur, quia
    sicut
    ille,
    immorlale
    corpus habebimus,
    conformes facli
    in hac
    parle,
    non
    patris imaginis,
    aut
    spiritus
    san-
    cti,
    scd tantummodo
    filii, quia
    de hoc fides sana
    accipitur
    : Verbumcaro
    faclum
    esl. Potest et sic
    accipi,
    ut
    quemadmodum
    nobisille
    mortalitate,
    ita
    uos illi efficiamur immortalilate conformes.
    Quid ergo
    dicemus ad hwc? Si Deus
    pro nobis,
    qtiis
    conlra nos? Yult
    oslendere, quod
    nemo
    possit
    nocere,
    vel
    impcdire
    eos
    qui diligentes
    Deumdili-
    uutur
    a
    Deo, quo
    minus
    gloriam, quaepromissa
    est, consequantur,
    eo
    quod perfecta , quse
    in illis
    est,
    charitas foras omnem
    causan},
    mortalis
    timoris
    expeilaf
    (Ex Orig.) Quomodo pro
    nobis sil Deus manife-
    sluin est ex his
    qusesupra exposuit,
    id
    est, quod
    spirilus
    Dei habiial in
    nobis,
    vel
    quod
    Christus esl in
    nobis,
    vel
    quod spirilu
    Dei
    agimur
    et
    spiritum
    ado-
    piimiisaccepitnus,
    vel
    quod
    sumtts
    filii Dei,
    et hmre-
    des et cbhmredes
    Christi,
    vel
    quod primitias spiritus
    accepimus,
    et
    quodipsespiritusinterpetlat pro nobis,
    vel
    quod
    otnnia nobis
    cooperantur
    in
    bonum,
    vel
    quod
    secundum
    propositum
    vbcati
    sumus,
    et
    prmca-
    gniti,
    et
    juslificaii,
    et
    prwdestinati,
    et
    glorificali.
    Ho-
    rum elenim omniiimveluli
    anacephaleosi utens,
    et
    simul omnia
    repetens,
    ait:
    Quid
    ergo
    dicemusad
    hmc,
    hoc
    est,
    ad hsec omnia
    quaesupra diximus,
    quia
    si sic Deus
    pro
    nobis
    est,
    ut hsec nobis cuncta
    concesserit, quis
    esseadversnmnos
    poterit?
    A Qui
    eiiam
    proprio filio
    suo non
    pepercit,
    sed
    pro
    nobismnnibustradidit ilhun. Permisit
    tradi,
    ut tra-
    dcntis manerct Iibertas
    arbitrii,
    et nobis
    per
    domi-
    nicas
    passiones palientise proponeretur exemplum.
    Sed
    pro
    nobis
    omnibus,
    hic
    adverte, quod
    non
    pro
    aliquantis,
    sicut
    prsedestinationis
    error
    oestimat,
    sed
    pro
    omnibus tradidit illum.
    (Ex Orig.)
    Nonsolum
    pro sanctis,
    nec solum
    pro
    magis,
    sed
    pro
    et minimis
    omnino, qui
    sunt inEc-
    clesia,
    tradidit filitim
    propriumpater,
    et ideonullus
    inEcclesia
    scaudalizandus,
    vel contemnendus est.
    Quomodo
    nonetiamcumilloomnia nobisdonavit?
    Quid polesl
    habere
    charius,
    quod
    nobis
    neget, qui
    filium unicum non
    negavit?
    Ac si diceret: Nulla
    est,
    sive
    visibilis,
    siveinvisibilis
    creatura, quae
    filio
    B
    possit aequari.
    Etsi creator
    ipse
    donatus est
    nobis,
    quomodo
    noncum
    ipso
    omnis nobis creatura dona-
    bitur? Et hoc
    dupliciter intelligendum,
    si enimha-
    beamus in nobis
    Christum,
    secundumhoc
    quod
    ver-
    bum et
    sapientia
    et
    veritas,
    et
    justitia,
    et
    pax est,
    etcoetera omnia
    quse
    de eo
    scripta sunt,
    cumhac
    plenitudine
    virlutum nobis omnia
    donabunlur,
    ut
    omnia
    queecunque
    creavit Deus visibilia et invisi-
    bilia,
    occulta et
    nianifesta, lemporalia
    et
    seterna,
    cumChristo
    pariter habeamus,
    et alio
    modo,
    cum
    ipso
    omnia nobis
    donavit,
    hoc
    est, ipsi
    ut
    haeredi,
    nobis vero ut
    cohseredibus, ejus pariter
    cum
    ipso
    nobis universa
    perfrui
    dabitur creatura.
    Quis
    accusabitadversus eleclosDei ? Deus
    qui ju-
    stificat.
    Videtur mihi
    quod
    ait:
    Quis
    accusabit ele-
    ^1
    ctos Dei?'-lediabolo
    dicere,
    nullusest enimita ele-
    ctus,
    et ita
    magnus quem
    ille nonaudeat
    accusare,
    nisi illumsolum
    qui peccalum
    non
    fecit, qui
    et di-
    cebat: Nunc venit
    princeps hujus mundi,
    el in me
    nihil
    invenit;
    sed
    quamvis
    ille exerat
    nequitiam
    praepositi
    sui,
    Deo
    justificante
    et delente
    iniquila-
    temelectorum
    suorum,
    quidproficiet
    accusator ?
    Quis
    est
    qui
    condemnet?Chrislus J esus
    qui
    tnor-
    tuus
    est,
    imo
    qui
    el
    resurrexit,qui
    esl addextratn
    Dei,
    qui
    eiiam
    inlerpellal pro
    nobis. Sed cumChristus
    pro
    eis mortuus
    sit,
    imo
    potius
    a mortuis resur-
    rexit et stat a dextris
    patris
    et
    interpellat pro his,
    quis
    eos
    poterit
    condemnare? Aliter :
    Videtur hoc
    confraJ udaeos
    taciteloqui: Nunquid
    accusare
    pote-
    ritis fidelesChrisli venienles ex
    gentibus, quicre-
    dentes
    gratise,
    mandata
    legalia prselermittunt, qui
    justi signis
    et virtutibus demonslrantur? Aul
    quis
    hos
    qui per regeneralionem
    abluti et sanctificati
    sunt, pro prislinis
    audebit
    accusare, delictis,
    sub-
    audiendum?
    Nunquid
    Deus
    qui justificat,
    aecusabit?
    Nunquid
    Christus viventes insuis
    juslificationibus
    condemnabit, pro quibus
    mortuus
    est,
    et
    pro quibus
    interpellat patrem
    ,
    ac
    pro
    eis
    infaligabilis
    advoca-
    tus assistit?
    Inlerpeflare
    enim
    palrem pro
    nobis
    t
    dicitur,
    dum
    semper
    ei
    hominem, quem suscepit,
    !
    quasi
    noslrum
    pignus
    ostendit.
    cEx
    August.)
    Cum
    pro
    his, inquit,
    omnibusbene-
    i
    ficiis, quse
    couseculi
    sumus,
    fixi et radicati sumus
    incharilale
    Dei, quig
    nos abea
    poterit separare
    ?
    529
    COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELIA. SSO
    Tribulatio si
    venerit,
    dicemus ad Deum: In tribu-
    j.
    lationedilatasti me
    (Psal. iv)
    :
    Angustia
    si
    fuerit,
    sa-
    pienlise
    Dei et scientiselatitudinem
    requiremus,
    in
    qua
    nos
    angustare
    non
    poterit mundus,
    sed
    per
    di-
    vinarum
    mystice
    et
    spiritaliter scripturarum equi-
    tabo
    amplissimos
    campos.
    Persecutionem si
    patior,
    et confiteor Christummeumcoram
    hominibus,
    cer-
    tus sum
    quia
    et ille me confitebitur coram
    patre
    suo, qui
    in coelisest
    (Matth. x).
    Fames si
    adfuerit,
    turbare menon
    potest,
    habeo enim
    panemvitse, qui
    decoelodescendit
    (J oan. n).
    Nuditas me non con-
    fundit,
    indutus sum enim DominumJ esumChri-
    stum
    (Rom. xm).
    Periculum non
    timebo,
    Dominus
    enini illuminalio mea et salus
    mea, quem
    titnebo?
    Gladiuslerrere me non
    potest,
    habeo enimmecum
    gladiumspiritus , quod
    est verbum
    Dei,
    vivens et
    I
    efficax
    ,
    et
    penetrabilior
    omni
    gladioancipili.
    Illius
    enimcharitas
    qui
    nos dilexit et nostrumad sera-
    puit affectum,
    cruciatum
    corporis
    et doloremnos
    senlire
    facit,
    ideo
    ergo
    inhis omnibus
    superamus.
    (Ex Orig.)
    Videtur enim
    posse
    hsec
    agere,
    ut a
    charitate Dei
    separemur.
    Mors et fortassis
    angeli,
    et
    principalus,
    et virlules adversantes
    nobis,
    sine
    dubioel
    praesentia, quae
    sunt
    utique
    lubrica et ca-
    duca,
    sed et
    profundum, potest
    similiter
    intelligi,
    vita autemfutura et altitudo et
    creatura, aliquo
    mo-
    do a charitate Dei
    separare
    nosconantur. Nonolio-
    sumvidetur
    exponere,
    nisi
    quis
    forte dicat
    hyperbo-
    lice hsec
    Aposlolum dicere,
    hoc
    est,
    non solum
    per
    ea
    quse
    accidere
    possunt,
    sedne
    per
    ea
    quidemquae
    venireomnino non
    possunt,
    ullo
    paclo
    a Dei chari-
    (
    tale deflectimur.
    (Ex Aug.)
    Nemonos inde
    separet
    minando mor-
    tem, idipsumenim, quoddiligimus
    Deum,
    mori nn
    potest.
    Nisi dumnon
    diligit
    Deum,
    cui mors
    ipsa est,
    iion
    diligere
    Deum.Nemonosinde
    separet pollicendo
    vitam. Nemo enim ab
    ipso
    fonte
    separat aquam.
    Non
    separat angelus;
    non enim est
    angelus,
    cum
    inhseremus
    Deo,
    nostra mente
    potentior.
    Non
    sepa-
    rat
    virtus,
    illa
    scilicet, quoepoleslatem
    lenebrarum
    in hoc mundo
    tenet,
    toto mundo est omnino subli-
    mior mens inhserens Deo. Non
    separant
    instantes
    moleslise,
    hoc enim leviores eas sentimus
    quo
    ei a
    quo
    nos
    separare
    moliuntur arclius inhaeremus.
    Non
    separat promissio
    fulurormn,
    nam ct
    quidquid
    boni futurum
    est,
    certius
    promittit Deus,
    et nihil est 1
    ipso
    Deo
    melius, qui jain profecto
    benesibi inhserem-
    tibus
    prsesens
    est.
    Certus sutn etiim. Non
    dixit, opinor,
    sed certus
    sum
    quod
    fidelesChrisli non
    separat
    28)
    ejus
    chari-
    tate,
    nec
    mors,
    nec
    vila,
    id
    est,
    nec
    persecutio, quse
    nunc
    spem
    vitse
    ingerit,
    nunc terrorem mortis in-
    tentat, neque potestas
    adversa
    transfigurans
    se in
    angelum
    lucis,
    audiendaest.
    Nequeforlitudines, quia
    vasaforlis
    diripienlur, qui per
    Christum
    ligalus
    est.
    j Neque
    alliludo
    , nequeprofundum.
    Id
    est, neque
    "
    astrologia, neque
    necromantia, quia
    et illa altitudi-
    iieni
    sursum,
    et ista infernumscrutantur deorsum.
    Neque
    crealuraalia
    poterit
    nos
    separare
    a chari-
    Atate
    Dei, quw
    esl in Christo J esu Domino nbscru.
    Etiamsi alia
    crealura,
    id
    est,
    alterius
    regionis, quse
    in aliarerum natura
    .seposilasit,
    de inferis
    possit
    resurgere, separare
    nos a
    creatore,
    cui anima eliam
    morte
    jungenda est,
    nonvaleret.
    EVANGELIUM
    J OANNIS,
    CAP.XV.

    Hocest
    prseceptummeum,
    ut
    diligatisinvicem,
    sicut dilexi vos.
    Majorem
    hac dilectionemnemo

    habet,
    ut animam suam
    quis ponat pro
    amicis
    suis. Vos amici mei
    estis,
    si feceritis
    quaeego
    <
    praecipio
    vobis. J am non dicamvos
    servos,
    quia
    <servus nescit
    quid
    faciat Dominus
    ejus.
    Vosautem

    dixi
    amicos, quia
    omnia
    qusecunque
    audivi aPalre

    meo,
    nota feci vobis. Non vos me
    elegislis,
    sed

    egoelegi vos,
    ut ealis et fructum
    afferatis,
    et fru-
    J $

    ctus vester maneat: ut


    quodcunque petieritis pa-
    trem innominemeodet vobis. s
    Hoc est
    prmceptutnmcum,
    ut
    diligatis invicem,
    si-
    cutdilexi vos.
    (Ex August.)
    Ut
    quid
    enira nos dilexit
    Christus,
    nisi ut
    possimusregnare
    cumChristo? Ad
    hoc nos
    diligeredebemus,
    ut habeamus
    Deum,
    et
    maneamus in
    Deo,
    et si sic
    qui
    se
    diligunt,
    Deum
    diligunt,
    et bsecest
    dilectio,
    ut sit Deus omnia in
    omnibus
    (I
    Cor.
    xv),
    Majorem
    hac dileclioncmmmo habet
    quam
    ut
    animatn suam
    ponat quis pro
    atnicis suis. In hoc
    Christi dileclio
    supereminet
    in
    nos,
    quia veuil,
    ut
    animamsuam
    poneret pro
    inimicis
    suis,
    ad hoc la-
    men ut ex inimicis faceret
    amicos,
    sednon omnium
    est
    martyrium,
    tamen omnium beneficium est in
    Q
    fratres.
    Qui
    veramsubstantiam suam fratri in ne-
    cessitate
    posito
    non
    tribuit, quomodo
    animamsuam
    in
    persecutione
    daturus est
    pro
    fratre suo?Virtus
    vero
    hujus
    charitatis est in
    pace
    sua distribuere
    pro
    Christi amoreut
    possit
    in
    perturbatione
    se
    ipsurr*
    tradere
    pro
    nomine
    ejus.
    Vosamicimei eslissi
    fecerilisquwegoprmcipio
    uft-
    bis.
    Magna
    est
    dignitas
    amicumesse
    Dei,
    sedviden-
    dum
    est, quibusgradibus
    ad hanc celsiludinem
    per-
    veniatur.
    Subjungit:
    Si
    fecerilis
    ea
    quwegopmcipio
    vobis.Ac si
    aperle
    dicat : Gaudetis de
    culmine,
    pen-
    sate
    quibus
    laboribus venitur adculmen.
    Magna
    est
    misericordia
    largitorisnostri,
    servi nonfuimus
    digni,
    et amici
    vocamur,
    ideo
    subjungit.
    J am.non dicumvos
    servos,quia
    servusnescit
    quid
    D
    faciat
    Dominus
    ejus.
    Aliudest servum
    timoris,
    aliud
    amoris, quse
    duo
    exempli gratia ipsa
    veritas in hoc
    eodem
    Evangelioexprimit,
    dicens : Servusnonma~
    netindomoin
    wternum, filius
    autemmanet. Filius
    vero servil
    palri propter amorem,
    servus autem
    pro-
    pler timorem,
    de
    quo
    servitio Dominusdixit : J am
    non dicovos
    servos,
    sed
    amicos,quia
    filii
    nonservi,
    ideoet
    amici, quia
    servus nescit
    quid faciat
    Domi-
    nus
    ejus.
    Nescit enim voluntatemDomini
    sui, qui
    per
    timoris amaritudinemservil Domino
    suo,
    et non
    per
    charitatis
    dulcedinem, quasi patri
    serviat.
    Vosautemdixi
    amicos, quia'
    omnia
    quwcunqtte
    au-
    divi a
    patre meo,
    noia
    feci
    vobis.
    Quoe
    sunt
    onmia,
    quse
    audivit a
    patre , quaj
    nola fieri voluit
    servis
    531
    SMARAGDIABBATIS 552
    guis,
    ut eos
    perficeret
    amicos
    suos,
    nisi
    gaudia
    in-
    ternae
    charitalis,
    nisi illa fesla
    supernaepatriae, quae
    noslris
    quolidie
    menlibus
    per aspirationem
    sui
    anioris
    imprimit,
    sed haec
    cognitio, quse
    nunc ex
    parte proficit,
    in illa
    pleiiitudine
    scientioe
    perficie-
    tur,
    de
    quoApostolus
    ait : Cumautemvenerit
    quod
    perfectumesl,
    evacuabilur
    quod
    ex
    parte
    est
    (I
    Cor.
    xm),
    hocenimDominus
    discipulis.
    se fecisse
    dixit,
    quod
    facturus esse sciebal.
    Non vosnxe
    elegislis,
    sed
    egoelegi
    vos. Haecest af-
    fabilis
    gratia, quseprsevenil nos,
    ut simus amici ex
    servis,
    ideonobisnon
    subrepat superbia, quasi pro
    noslris merilis
    aliquid acciperemus,
    dumfilii irae
    fuimus,
    nunc aulemfilii Dei
    per gratiam
    effecti su-
    mus,
    sine
    qua
    nihil
    possumus facere,
    ut
    paulo
    ante
    ipsa
    veritasail : Sinemenihil
    poteslhfacere.
    3
    Et
    posui vos,
    ul eatiset
    fruclumafferaiis.
    Posui ad
    gratiam, plantavi
    ut ealis
    volendo, fructus afferatis
    operando.
    Eatisenimvolendodixit :
    Quia
    velleali-
    quidfacerejam
    menteire
    est, qualem
    verofructum
    afferre debeant
    sultjungil.
    Et
    fruclus
    vesler
    maneat,
    ut
    quodcunque petieritis
    patrem
    innominetneo det vobis.Nomen filii J esus
    est, J esus autcin
    salvator,
    vel etiamsalutaris dicitur:
    Ille
    ergo
    in nominesalvatoris
    petit, qui
    illud
    petit,
    quod
    adveramsalulem
    perlinet.
    Nam si id
    quod
    noii
    expedial petilur,
    non innomineJ esu
    petitur.
    INNATALI UNIUSCONFESSORIS.
    F.PISTOLA HEAMPAULIAPOSTOLI AD COMNTU.
    II,
    CAPUTI.
    j
    Benediclus Deus et Pater Domini nostri J esu
    i
    Christi,
    Pater misericordiarum et Deus lotius
    i
    consolalionis, qui
    consolalur nos in omni tribu-
    lalione
    noslra,
    ut
    possimus
    et
    ipsi
    consolari
    eos,

    qui
    inomni
    pressura suntper exhortalionem,qua
    exliortamur et
    ipsi
    a Deo.
    Quoniara
    sicut abun-
    danl
    passiones
    Chrisli in
    nohis,
    ita et
    per ipsum
    abundat consolatio
    nostra,
    siveautemtribuiamur

    pro
    vestraexhortalione et
    salute,
    siveconsolamur

    pro
    vestra
    consolalione, quseoperatur
    tolerantiam

    earumdempassionum, quas
    et nos
    palimur,
    tit
    spes
    nostrafirmasit
    pro vobis,
    scienles
    quoniam
    sicut
    socii
    passionumestis,
    sic erilis et
    consolalionis,
    <inChrisloJ esuDomino nostro. i
    T
    BenediclusDeusel Pater Domini nostri
    J esu,
    etc.
    Subintelligendura,
    Dominusnoster benedicit
    Deum,
    quod
    consolationem ideo
    accipiunl sancti,
    ut
    ipsi
    alios cpnsolentur.
    Paler misericordiarum.Id
    est,quiaex ipso
    nalaest
    misericordia,
    et tamen
    junior
    illo non est.
    Et Deus totius
    consolationis,
    qui
    consolaiur nos.
    Ideodixittolius
    consolationis, quia
    eos
    plene alque
    perfecle
    inlaboribus consolatur,
    et consolatio cura
    tribulalione compensat,
    sicut dixit in
    psalmo
    : Se-
    cundummultitudinem
    dolorummeorumconsolaliones
    tuwdelectaveruntanimammeam
    (Psal. xcm).
    In otnni tribulationeetconsolaliotie.Id
    est,
    nonin
    aliquibus,
    sedinomnibus.
    -
    A
    Ut
    possimus
    et
    ipsi
    consolari eos
    qui
    inomni
    pres-
    ! surasunt. Id
    est,
    proplerea
    nosliberat,
    utipsi pos-
    i simusalios
    consolari,
    formamnobis dat alios coh-
    ; solandi et
    per exhortationem, quaipsi per
    volunta-
    tem Dei alios
    consoiamur, agnoscimus quod
    Deus
    ! neiuinem
    derelinquat,
    et multo
    magis
    in futuro re-
    munerabitur, quos
    in
    praesenti
    sseculo
    cqnsolatur.
    Quottiam
    sicul abundant
    passiones
    Chrisliin nobis.
    Id
    est, passiones pro
    nomineChristi.
    Ila et
    per
    Cltrisiumabundal consolationostra. Per
    hanc consolalionemet
    ipse
    in
    via, manifestavisione,
    sub
    lerapore
    evocationis
    eruditur,
    et
    quando ipsa
    vel Petrus de carcere liberabantur.
    Siveaulem tribulamur
    pro
    vestraexhorlationeet
    salute,
    etc. Id
    est, duplex
    nobis tribulationis
    est,
    B
    catisa,
    vel dum salutem
    vestram, quse
    Christus
    est,
    prsedicamus,
    vel dum
    exemplum
    toleranlise vobis
    nostra afuiclione
    prsebemus.
    Scientes
    quoniam
    sicul socii
    pussioniseslis,
    sic eri-
    lisel consolulionis.
    Scientes,
    id
    est, spe
    firmissima
    retinentes.
    EVANGELIUM
    LUC^E,
    CAP.XIV.
    Si
    quis
    venit ad
    me,
    et non odit
    patremsuum,
    et
    matrem, eluxorem,
    et
    filios,et
    fralres etsoro-

    res,
    adhucaulemel animam
    suam, nonpolestmeus
    esse
    discipulus,
    et
    qui
    non
    bajulat
    crucem
    suam,
    et venit
    posl me,
    non
    potesf
    meus esse
    discipulus.
    <
    Quis
    eniiri ex vobisvolensturrim
    aedificare,
    nonne

    prius sedens, computat sumptus qui


    necessarii
    <
    sunt,
    si habeat ad
    perficiendum?
    Ne
    posteaquam
    'J

    posuerit fundamentum,
    et non
    potuerit perficere,
    omnes
    qui
    vident
    incipiant
    illudere ei dicentes :

    Quia
    hic homo
    coepit
    sedificareet non
    potuit
    con-
    summare. Aut
    quis
    rex iturus committere bellum
    'adversus alium
    regem,
    non sedens
    prius cogitat
    si

    possit
    cumdecemmillibusoccurrere ei
    qui
    cum

    viginti
    millibus venit adse.
    Alioquin
    adhuc illd

    longeagente, legationem
    mitlens
    rogat
    ea
    qusepacis
    sunt. Sic
    ergo
    omnis ex vobis
    qui
    non renuntiat
    omnibus
    qusepossidet,
    non
    ])Otest
    esse ffieus di-

    scipulus.
    i
    Si
    quis
    veiiit ad
    me,
    etnonodit
    palremsuum,
    et
    matrem,
    et
    uxorem,
    elc.
    (ExBeda.)
    Pereunclari li-
    bet
    quomodo parentes
    et Carnaliter
    propinquos
    _
    praecipimurodisse,qui jubemur
    et inimicos
    ililigere,
    et certe deuxore Veritas dixit:
    Quod
    Deus
    junxit,
    homonbn
    separet (Matlh. xix),
    et Paulus ait:
    Viri,
    diligile
    uxares
    veslras,
    sicul et Chrislus Ecclesiam
    (Ephes. vi).
    Ecce
    discipulus
    uxorem
    diligendamprse-
    cipit,
    curn
    magister
    dicit :
    Qui
    uxorem non
    odit,
    non
    potestesse
    meus
    discipulus,nuiiquid
    aliudjudex
    nuntiat,
    aliud
    prseco
    clamat?An
    siniuletodissepos-
    sumus et
    diligere?
    sedsi vim
    prsecepti perpendimus,
    utfumque agereper
    discretionem valemus,
    ut eos
    qui
    nobis carnis
    cognationeconjuncli
    sunt,
    et
    quo
    proximos
    novimus
    diligamus,
    et
    quo
    adversarios in
    viaDei
    patimur
    odiendoet
    fugiendo
    nesciamus. Ut
    atttemDominus demonstraret hoc
    erga proximos
    odiuni,
    nondeinaffectione
    procedere,
    sed dechari=
    555 COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELIA.
    554
    tale,
    addidit
    protinus
    dicens : Adhuc et anim.am
    suam. Tunc etenim"animam nostram
    odimus,
    cum
    ejus
    carnalibusdesideriis non
    acquiescimus,
    cum
    ejus appetitura frangimus, ejus
    volunlatibus relu-
    ctamur.
    Quseergo contempta
    ad melius
    ducitur,
    quasi per
    odiumamatur. Sic nimirumexhibere
    pro-
    ximisnostris odii discretionem
    debemus,
    ut in eiset
    diligamus, quodDeus,
    et habeamus
    odio, quod
    inDei
    nobis itinereobsisfunt.
    Et
    qui
    non
    bajulal
    crucem
    suatn,
    etvenit
    post
    menon
    polest
    essemeus
    discipulus.
    Crux
    quippe
    a cruciatu
    dicilur,
    et duobus modis crttcem
    Dominibajulamus
    cumaut
    per
    abstinentiam carnem
    afficiinus,
    aut
    p6r
    compassionemproximi
    necessilalem illius nostram
    putamus.
    Qui
    enimdoloremexhibet in alienaneces-
    sitate,
    crucem
    portat
    inmente.
    Bajulare
    etenimcru- .
    cemet
    post
    Dominum
    ire,
    est vel carnis abstinen-
    tiam,
    vel
    compassionemproximo
    sludio seternos in-
    tentionis exhibere. Nam
    quisquis
    hsec
    pro temporali
    intentione
    exhibet,
    crucem
    quidein bajulat,
    sed ire
    post
    Dominumrecusat.
    Quia
    vero sublimia
    prsecepla
    data
    sunt, protinus comparatio
    sedificandsesublimi-
    tatis
    adjungitur,
    cumdicitur :
    Quis
    enimex vobisvolensturrem
    wdificure,
    nonne
    prius
    sedens
    conipulat sumptus qui
    necessarii
    sunt,
    si habeatad
    perficiendum?
    Omne
    quod agimus, prse-
    venire
    per
    studium consideralionis debemus. Ecce
    enim
    juxta
    Veritatis vocem.
    Qui
    turrem sedificat
    prius
    sediftcii
    sumplus parat.
    Si
    igitur
    humilitatis
    turrem construere
    cupimus, prius
    nos
    prseparare
    eontra adversa
    hujus
    sseculi debemus. Hocenim in-
    ter terrenum et coelestcsedilicium
    distat, quod
    ter-
    renumsedificium
    expensas colligendo construitur,
    cceleste autemsedificium
    expensas dispergendo
    ad
    lllud
    sumptus facimus,
    si nonhabita
    colligamus.
    Ad
    istud
    sumptus facimus,
    si et ;habila
    relinquamus.
    Considerandumvero
    quod
    dicitur :
    Ne
    posteaquamposueritfundamehtum,
    et non
    po-
    terit
    perficere,
    otnnes
    qui
    viderint, incipiant
    illudefe
    ei,
    dicentes:
    Quia
    hic homo
    cwpit wdificare
    et non
    potuit
    consummare.
    Quiajuxta
    Pauli vocem
    specta-
    culumfacti sumus
    mundo, angelis
    et
    hominibus,
    et
    in omni eo
    quodagimus,
    considerare occultos ad-
    versarios nostros
    debemus, qui semper
    nostris
    ope-
    ribus
    intendunt, semper
    ex nostro defeclu
    gratulan-
    .
    tur, quosPropheta
    intuens ait: Deus
    meus,
    inle con-
    fido,
    non
    erubescum,
    neque
    irrideant meinimici mei
    (Psalm. xxvi).
    In bonis enim
    operibus intenti,
    nisi
    contra
    malignos spiritus
    sollicite
    vigilemus, ipsos
    irrisores
    patimur, quos
    admalum
    persuasores
    ha-
    bemus.
    Aut
    quis
    rex iturus committerebellumadversus
    alium
    regem,
    non sedens
    prius cogitat,
    si
    possit
    cum
    decemmillibusoccurrereei
    qui
    cum
    viginti
    millibus
    venit adse.
    Alioquin
    adhuc illo
    tonge agente,lega-
    tionein
    mittens, rogat
    ea
    qumpacis
    sunt. Rex contra
    regem,
    ex
    oequo
    venit ad
    praelium,
    h tamen si se
    perpendil
    non
    posse sufficere,
    legationem mitlit,
    et
    eaqiiiepacissuntposlulat. Quibusergo
    nos
    laciymis
    A
    sperare
    veniam
    debemus, qui
    inillo tremendo exa-
    mine,
    cum
    rege
    nostroex
    aequo
    ad
    judieium
    non ve-
    niamus, quod
    nimirum
    conditio,
    infirmitas el cau-
    saeinferiores
    exhibet,
    sedfortasse
    jam
    mali
    operis
    culpas abscondimus, jamprava quseque
    exterius de-
    clinamus.
    Nunquid
    adreddendam ralionem
    cogita-
    tionis noslrse sufficimus? Cura
    duploergo
    exercitu
    contra
    simplumvenit,
    qui
    nos vix in
    solo
    opereprse-
    paralos
    simul de
    opere
    el
    cogitatione
    discutit. Et
    ideodumadhuc
    longeest, legationemmittamus,
    ro-
    gemua
    ea
    qusepacis
    sunt.
    Longe
    enim esse
    dicilur,
    qui
    adhuc
    prsesens per judicium
    non videtur. Mit-
    tamus
    Iegalionemlacrymas nostras,
    mittamus mise-
    ricordiae
    opera,
    mactemus in ara
    ejus
    hostias
    placa-
    lionis. Hsecest nostra
    Iegatio, quseregem
    venienteir,
    B^ilacat.
    Sic omnisex
    vobis, qui
    nonrenuntiat omnibus
    quw
    possidet,
    nmi
    potest
    essemeus
    discipulus.
    Manifestis-
    simeDominus hac conclusione
    doeet, quid
    sitsedi-
    ftcare
    turrem,
    vel cum
    rege
    fortiore facere
    pacem,
    suum videlicet esse
    discipulum, praeparare
    autem
    sumptus
    ad
    perficiendamturrem,
    et miltere
    legatio-
    nemad
    impetrandampacem,
    non esse aliud
    quam
    renuntiare omnibus
    quae possidet.
    Distat sane inter
    renuntiare omnibus et
    relinquere
    omnia. Paucoram
    enim
    perfectortimque
    est
    relinquere omnia,
    curas
    inundi
    postponere,
    solis desideriis seternis inhiare.
    Cunclorum autem fideliumest renuntiare omnibus
    quoepossident,
    hoc
    est,-sic
    tenere, qusemundisunt,
    ut tamen
    per
    ea non teneantur in mundo habere
    "
    rem
    temporalem
    in
    usu,
    seternam in
    desiderio,
    sic
    terrena
    regere,
    ut tamen tota mente ad
    ccelestia
    tendant.
    W NATALEM
    SANCTORUM
    PLURIMOTtUM.
    EPISTOLA BEATIPETRI
    APOSTOLI,
    CAP.I.

    BenedictusDeus et Pater Dotoini nestri J esu

    Chrisli, qui
    secundum
    magnam
    misericordiam
    suam
    regeneravit
    nos in
    spemvivam,.per
    resur-
    rectionemJ esuChristi ex
    mortuis,
    in
    haereditatem

    incorruptibilem
    el inconlaminatam et
    immarces-

    cibilem,
    conservalamin
    coelis,
    vobis
    qui
    invirtute
    Dei custodimini
    per
    fidemin
    salutem,
    paratara
    re-
    velari in
    tempore
    novissimo in
    quo
    exultabitis.
    <Modicumnunc si
    oportet
    contrislari in variis ten-
    v
    <
    tationibus,
    ut
    probatio
    vestrse fidei multo
    pretio-
    <sior sit
    auro, quod per ignem probatur,
    Christo
    <
    igitur passo
    incarne et voseadem
    cogitatione
    ar-
    <mamini.
    Quia qui passus
    est in
    carne,
    desiit a

    peccatis,
    ut
    jam
    non hominum
    desideriis,
    sedvo-
    <luntate
    Dei, quodreliquum
    est
    temporis
    in carne
    <vivat. Deusautem omnis
    gratiae, qui
    vocavit vos
    <inaelernamsuam
    gloriam
    in Christo J esu niodi-
    . cum
    passos, ipseperficiet, confirmabit,
    solidabiit-
    <
    que. Ipsi gloria
    et
    imperium
    insseculasseculoram
    <Amen. >
    Benedictus
    DeusetPater Domini nostri
    J esu,
    etc.
    (Ex
    Beda.)
    Ita Deo
    patri
    laudes benediclionis
    refert,
    ut
    Dominumsalvatoremnostrumet Deumessemonstret
    535 SMARAGDIABBATIS 5S<5
    et hominem.
    Cumenhn dicit Deuset Pater Domini
    i
    nbstri J esu
    Christi,
    Deum
    quidem
    Domininostri J esu
    Christi
    appellat, quiaipsum
    DominumJ esumhomi-
    neni faclumfuissememinit. Patrem aulemDomini
    noslri nominat, quia
    eumdem Dominumnostrum
    Dei Filium
    semper
    exslitissenon dubitat.
    Qui
    secundum
    magnam
    misericordiatnsuam
    rege-
    neravitin
    spem
    vivam
    per
    resurrectimietnJ esuChrisli
    ex mortuisin
    hmreditatem,
    etc. J ure benedicitur a
    nobis
    Deus,qul
    cuminnostris meritis
    generati
    fuis-
    semus ad
    mortem,
    suanosmisericordia
    regeneravit
    advitam. Et hoc
    per
    resurrectionemFilii
    sui,
    cumin
    tantum nostramdilexerit
    vitam,
    ut illum
    pro
    hac
    mori
    disponeret, alque
    eademmorte
    per
    resurre-
    ctionera
    destructa, spem
    nobis
    exemplumque
    resur-
    gendi
    monstraret. Mortuusest
    naraque,
    nenosmori
    ]
    timeremus, resurrexit ex
    mortuis,
    ut etnos
    per
    eum
    resurrecluros esse
    speraremus.
    In hmreditatem
    incorruplibilem
    et incontaminatam
    et immarcescibilem.
    Incorruplibilein, inquit, propter
    vitam
    coelestem, quae
    nec
    senio,
    nec
    morbo,
    nec
    morte,
    nec
    aliqua
    moestitia
    tangitur.
    Incontamina-
    tatn, quia
    nullus eam
    polest
    imraundus intrare. Im-
    marcescibiiem,quia
    necin
    ipsis
    beatorum hominum
    mentibus,
    ex
    longo
    usu coelestis illa conversatio
    valet
    aliquandovilescere, quomodopraesentis
    sseculi
    luxus etdeliciae
    solent,
    non
    nunquam
    divinaconsue-
    tudine et usu infastidiumverti.
    Gonservatamin
    ccelis,
    etc. Conservatam in vobis
    dicit, pro
    eo ut diceret : Conservatam
    vobis,
    id
    est,
    adhoc
    conservalam,
    nunc ut vobis
    temporepraesti-
    i
    tulo reddalur in
    coelis,
    vel certe conservatamin
    coelis,
    in
    vobis, quia qui
    dedit credenlibus
    polesta-
    temfiliosDei
    fieri, ipse
    dedit eisdem
    potestatem,
    hsereditatemab
    eo,
    non merentes
    accipere, perseve-
    randousque
    in
    finem,
    ul salvi sint. Et ideoconser-
    vataui dicit: Inillis
    hsereditatem, querum
    meritis
    luvanle
    Domino
    perveniendum
    novit ad
    illam, quia
    qui
    nonservaverint
    disciplinampalris,
    hsereditatem
    ab eonon merentur
    accipere.
    Qui
    invirtute
    Dei,
    elc. Et Dominusait in
    Evange-
    lio: IndomoPcitrismei tnultmmansionessunl
    (J oan.
    xiv),
    et iterum: Non esl meum
    dare,
    sed
    quibuspa-
    ratumest a
    palre
    meo. Paratae sunt
    ergo
    sedes in
    regno
    Dei,paratae
    mansionesindorao
    Patris, parala
    salusin coelis.Tantumfaciat se
    dignuraqui accipere
    desiderat. Sed
    quia
    suo tantum conamine
    dignus
    fieri suis
    viribus,
    adaeternamnon
    potest
    veniresa-
    lulera,
    recle
    praemittitur, qui
    invirtute Dei custo-
    dimini
    per fidem, neque
    enim
    quisquam
    suaeliber-
    tatis
    potentia
    custodiri valetin
    bonis,
    sed illius
    per
    omnia
    quaerendum
    est
    auxilium,
    ut
    perficiamur
    a
    quo
    initiumbonseaclionis
    accepimus.
    In
    quo
    exallabitis
    modicmn,
    nuncsi
    oportct
    con-
    tristari invariistribulatianibus.
    Quoddicit,
    in
    quo,
    significat
    in
    eo, quod
    hoc
    tempore
    novissimo salus
    parata reveiabitur,
    de
    quo
    Dominusail: Ilerumau-
    iemtidebbimset
    gaudebil
    cor vestrumel
    gaudium
    ve-
    sirumnemotolleta vobis
    (J oan, xvi).
    Modicumnunc
    A
    sic
    oportet contristari, oportet, inquit, contristari,
    quia
    non nisi
    per
    trislitiamsseculi
    labentis,
    et affli-
    ctiones
    polest
    ad
    gaudia
    seterna
    perveniri.
    Modicum
    autem
    dicil, quia
    ubi merces seterna
    retribuilur,
    breve videbilur ac levetolum
    fuisse, quod
    in saeculi
    tribulalionibus
    grave
    videbatur et acerbum.
    Ul
    probatio
    vestrm
    ftdei
    mullb
    pretibsius
    sit
    auro,
    quodperit,
    etc. Et
    sapientise
    liber
    passioues
    sancto-
    rum
    atiro.quodper ignemexaminalur, comparat,
    di-
    cens :
    Tanquam
    aurumin fornace
    probavit
    eleclos
    Dominus,
    et
    quasi
    holocaustumet hostiam
    accepit
    illos
    (Sap. m). Quse
    nimirum
    quasi
    in caminotribu-
    lationis fideles
    probaverit,
    hos in
    gaudio
    retributio-
    nis,'quasi placabilem
    sibi hostiam assumit. Et bene
    patientia
    sanctorumauro
    assimilatur, quia
    sicut in
    B
    metallis
    pretiosius
    auro
    aliquid
    non
    est,
    itahaec
    apud
    Dominumomni est laude
    dignissima,
    hinc etenim
    scriptum
    est : Pretibsa in
    cmtspectu
    Domini mors
    sanclorum
    ejus (Psal. cxv).
    Sicut enim aurum in
    fornace clausum
    ignibusexaminatur,probatum
    vero
    foras^cujus
    sit
    fulgoris apparebit,
    ita fideliumcon-
    stantia inter fidelium
    quidempressuras contempti-
    bilis
    videtur,
    ac
    stulta,
    sed ubi
    tempusretributionis,
    finito
    certamine,
    tribulationumadfuerit,tunc quanlse
    fuerit
    glorise,quantum
    flammis
    passiqnum
    orofecerit
    eorumvirtus ostenditur.
    Chrislo
    igitur passo
    incarneet vos eadem
    cogita-
    iionearmamini.
    Postquam exemplum
    resurreclionis
    dominicaeet ablutionis
    nostrse, quse
    fit in
    baptisrao
    p
    de arcse ac diluvii sacramento
    adstruxerat,
    rever-
    litur ad hoc
    quod
    dicere
    cceperat,
    hoc imitanles
    opus redemptoris
    nostri,
    inter bona
    quse
    facimus,
    patienter
    malorum
    nequitiam
    toleremus. Notandum
    autem, quam
    districte
    loquens
    ait : Chrisio
    igilur
    passo
    in carne.
    Quia
    sicut beatus Ambrosius ait :
    Caroenim
    passa,
    divinitas autemmortis
    libera, pas-
    sioni
    corpus
    natursehumanse
    lege
    concessit.Anvero
    mori divinitas
    polest,
    cumanima non
    possit?
    No-
    lite, inquit,
    limereeos
    qui corpusoccidunl,
    animain
    autemnon
    possunt
    occidere.Si
    ergo
    animaoccidi non
    potest, quomodo
    divinitas
    polest?
    Quiaquipassus
    estin
    carne,
    elc.
    Quisquisjustorum
    , corpus
    suumad
    martyrium persecutorum
    violen-
    L
    tise
    subdit,
    nulli dubium
    quin usque
    ad vitse suse
    >D
    terminum, quanlum
    humanaenaturae
    possibile est,
    ;
    sesea
    peccatis
    abstinuit.
    Quid
    enimde
    peccati per-
    petratione, quid
    de carnalibus desideriis
    cogitare,
    quid
    nisi voluntatem Dei
    potuit
    animo
    versare, qui
    vel
    ligno affixus,
    vel
    lapidum
    iclibns
    circumdatus,
    vel de bestiarum morsibus
    subaclus,
    vel
    ignium
    i
    flammis
    superpositus, velexscorpionura flagrisper-
    lbssus,
    vel alio
    quolibet poenarumgenere
    affeetus,
    hoc tantummododesiderare
    cogebalur, quando
    fihito
    ,
    certamine coronara vitae
    perciperct.
    Talium
    ergo
    ; mentembeatus Petrus
    cupit scraper
    imitari,
    cum
    proposito
    dominicae
    passionis exemplo,
    nos eadem
    cogitatione
    conlra
    ncquiliam pravoruni, contraque
    >
    viliqrsm
    oblectamenta
    prsecipit
    armari. Volens in-
    557
    COLLECTIONESIN EPISTOLASET EVANGELIA. 558
    telligi quod
    etiamnosin
    pace
    Ecclesise
    quiescentes,
    si habitum
    patientisinduimus,
    facile
    juvante
    Domino
    lapsus
    vitamus
    peccatorumhominumquc
    desideria
    euneladivinaevoluntatis
    subjugamusimperiis.
    Estote
    itaqueprudentes,
    elc. Bene auteminora-
    tionibus
    vigilarejubemur,
    ut cumstamus adoralio-
    nem
    cogitalio
    omniscarnalis et soecularisabscedat.
    Nec
    quidquam
    animus
    proeter
    idsolum
    cogitet quod
    precatur. Subripit
    enim
    frequenter
    hoslis et subti-
    liter fallens
    prcces
    noslras a Deo
    avocat,
    ut aliud
    habeamusin
    corde,
    etaliud
    proferamus
    invoce.Cum
    inlentionesinceraDeumdebeatnonsolum
    vocis,
    sed
    animi sensus orare.
    Anleomniamutuatnin
    vobis,
    etc. Beneaddit con-
    tinuam, quiasemperdiligere
    valemus,semper
    aulem
    vigilare
    inorationibus
    fragilitale
    carnisobstantene-
    quimus, ipsa
    autemcharitas
    cujus
    instincluhsecfo-
    ras
    aguntur, quse
    in interiori homine
    prsesidet,
    semper
    ibidemhaberi
    potest, quamvis
    in
    publicum
    non
    semper
    ostendi
    potest.
    Si
    quisloquitur,
    etc. Timens videlicet,
    ne
    proeler
    voluntatemDei vel
    praeter quod
    in
    sanctisScripturis
    evidenter
    prsecipitur,
    vel dicat
    aliquid
    vel
    imperet,
    et invenialur
    tanquam
    falsustestis Dei aut sacrile-
    gus,
    vel introducens
    aliquid
    alienum
    a doclrinaDo-
    mini,
    vel certe
    subrelinquens
    et
    prseteriens aliquid
    eorum
    quoeDeoplacilasunt,cumipse
    manifestissime
    praedicatoribus
    veritalis,
    dehis
    quosimbuerenl,prse-
    cipiat
    dicens : Docenteseosservareotnnia
    quwcun-
    que
    mandavi vobis
    (Matlh. ull.),
    et ea enim
    quae
    ipsemandavit,
    non
    alia,
    et hsec non ex
    parle,
    sed
    omniasuis auditoribusad servanda tradere
    jubet.
    Si
    quis
    ministrat
    tanquam
    exvirlule
    , quam
    adtni-
    nistrat Deus.Tanto humilius
    impendat quisquepro-
    ximobonumomne
    quod potest, quanto
    certissime
    novit, quae
    a
    semetipso
    non
    polesthabere, quoe
    im-
    pendal.
    Ut inomnibus
    honorificciurDeus,per
    J esutnChri-
    slum. J uxta
    ipsius
    J esu Chrisli
    praeceptum,quo
    ait:
    Videantvestra
    operabona,
    et
    glorificent patrem
    ve-
    strum,qui
    incoetisest
    (Mallh.vi).
    Honoriftcatur
    ergo
    Deusin aclibus
    nostris,
    cumomnia
    quoe
    bene ac
    secundumvoluntatem
    ejusfacimus,
    nonhocnoslris
    meritis,
    sed
    ejusgratiae
    tribuimus.
    Et cum
    apparuerit princepspastorum.
    Sicut enim
    dicitur Chrislus rex
    regum,
    Dominusdominantium
    et
    princeps principum,
    cl
    pastor pastorum,
    itahic
    intelligilurApostolum
    dixisse
    princepspastorum.
    Percipietis
    itnmarcescibilem
    glorim
    coronam. Im-
    marcescibilem
    dixit, quia
    non inveterabitur. Co-
    ronam
    pro
    seternitalevitaecura
    praemiisscmpiternis.
    Deusaulemomnis
    gralim,qui
    vocavitnos in wter-
    namsuam
    gloriam
    inChristo
    J esu,
    modicutn
    passos.
    Deus autemomnis
    gratiae
    dicitur idem mulliformis
    graliac.
    Oinne eniiu bonum
    quod
    habet
    homo, per
    gratiamaccipitDei,
    omniseniro
    gloria
    ab illo
    datur,
    ilerumad illuni refertur.
    Ipseperficiet,confirmabil, solidabilque,ipsi gloria
    inswctdaswculorum.Yocavil nos in selernam
    glo-
    A riam,
    id
    est,
    in vitam
    aeternam,
    in Christo
    J esu,
    id
    est, per
    incarnationem
    ipsius,
    sive vocavit
    ut est illud: Vcnitead
    me,
    otnttes
    qui laboratis,
    etc.
    (Matth. xi).
    Perficiet in fideet
    perseverantia
    bono-
    rum
    operum,
    et in futuro cumdixerit
    generaliter
    omnibus sanclis suis :
    Venite,
    benedicliPatris
    mei,
    percipiteregnum,quod
    vobis
    paratum
    est
    (Mailh.xxv).
    Siveconfirmabit in
    fide,
    solidabit in
    opere,
    cui est
    gloria
    et
    imperium
    insseculasoeculorum.Amen.
    EVANGELIUM
    LUCiE,
    CAP.XII.
    Sint lumbi vestri
    preecincti,
    et Iueernseardentes
    in manibusvestris. Ei vos simileshominibus ex-

    speclantibus
    Dominum
    suum, quando
    revertatur a

    nupliis,
    ut cum venerit et
    pulsaverit
    confeslim
    B
    aperiant
    ei. Beati servi
    illi, quos
    cumvenerit Do-
    minus invenerit
    vigilantes.
    Amendico
    vobis, quod

    prsecingetse,
    et faciet illos
    discumbere,
    et trans-
    iens ministrabit illis. Et si venerit in secundavi-

    gilia,
    et si intertia
    vigiliavenerit,
    et ita
    invenerit,
    beati sunt servi illi. Hocautem
    scitote, quoniam
    si sciret
    palerfamilias, qua
    hora fur
    veniret,
    vi-

    gilaret utique,
    et non
    sineretperfodi
    domumsuam.
    Et vos estole
    parali, quiaqua
    hora non
    pulatis
    filiushominisveniet.
    Sint lumbi vestri
    prwcincti
    et lucernwardentes.
    (ExBeda.)
    Quia
    multos
    ostenderat,
    vel in tolo sse-
    culo
    subdilos,
    vel ssecularis intuitu commodi Do-
    mirio
    servientes, pulchrebreviterque
    suos
    docet,
    et
    lumbos
    prsecingere,propter
    continenliamabamore
    ^
    rerum
    ssecularium,
    et lucernas ardenles
    habere,
    ut
    hoc
    ipsum
    vero fineel reclainlenlionefaciant. Ali-
    ter,
    lumbos
    praecingimus,
    cumcarnis
    luxuriam, per
    continentiaincoarctamus.
    Lucernas autemardentes in manibus
    teneinus,
    cum
    per
    bona
    operaproximis
    nostris lucis
    exempla
    monstramus, redemptori
    etenim nostro unum sine
    allero
    placerenequaquampolest.
    El vossimileshominibus
    exspectanlibus
    Dominum
    suutn,
    etc. Ad
    nupliasquippe
    Dominus
    abiit, qui
    re-
    surgens
    a
    mortuis,
    ascendens in
    coelum,supernam
    sibi
    angelorum
    multitudinemnovushomo
    copulavit,
    quia
    tuncrevertetur cum nobis
    jam per judicium
    manifeslatur, bene autem
    de servis
    exspeclanlibus
    n
    subditur.
    Utcumveneril et
    pulsavcril confestimaperiant
    ei.
    Venit
    quippe
    cumad
    judiciumproperat.
    Pulsal vero
    cum
    jamper oegritudinis
    molestrasesse mortemvi-
    cinam
    designat,
    cui confestim
    aperimus,
    si hunc
    cumamorc
    suscipimus.Aperire
    enim
    judici pulsanti
    uon
    vull, qui
    exire de
    corpore trepidat,
    et videre
    euin, quemcontempsisse
    sememinit
    judicem
    forrai-
    dat.
    Qui
    aulemdesua
    spe
    et
    operatione
    securus
    est,
    pulsanti
    confestim
    aperit, quia
    laetus
    judicem
    susti-
    net. Et cum
    tempuspropinquse
    mortis
    agnoverit,
    de
    gloria
    relribHtionishilarescit. Undeet subditur :
    Beati servi ilii
    quos
    cumvenerit
    Dmninus,
    invenerit
    vigilanles.Vigilatqui
    ad
    aspectum
    vcri luminismen-
    tis oculosapertoslenet.
    Vigilal qui servat operando
    559 SMARAGDIABBATIS 540
    quod
    credit.
    Vigilatquia
    se
    corporis
    et
    negligenliae
    .
    lenehras
    repellit/
    Atnendico
    vobis,
    quodprwcingetse,
    et
    facit
    illos
    discumbere,
    et iransiens minislrabit iliis.
    Praecingit
    se,
    id
    est,
    adretributionem
    praeparalur,
    faciet illos
    discumhere,
    id
    esl,
    in oelerna
    quiete
    refoveri. Dis-
    cumbere
    quippe
    nostrum in
    regno quiescere
    est.
    Transiens autemDominus
    ministrat, quia
    lucis suae
    illuslratione nos saliat. Transilum dictum
    est,
    dc
    judicio
    ad
    regnum
    redit,
    vel cerleDominus nobis
    postjudicium transit, qui
    ad humanitatis formam
    divinitatissuae
    contemplatione
    nos
    e)evat.
    Et transire
    enimest inclaritalis suse
    speculationem
    nos
    ducere,
    cumenimeum
    quem
    in humanitatein
    judicio
    cerni
    mus,
    etiamindivinitale
    posl judicium
    videraus.
    Et si venerilinsecunda
    vigitia,et
    si inlerlia
    vigilia
    venerit,
    et ita
    invenerit,
    beati sunl servi illi. Prima
    vigiliaprimaevumtempus est,
    id
    est, pueritia.
    Se-
    cunda
    adolescentia,
    vel
    juventus, quse
    auctorilaie
    sacri
    eloquii
    unumsunt dicentis : Lmlare
    juvenis
    in
    adolescenlia tua
    (Eccle. n).
    Tertia autemsenectus
    accipitur. Qui
    vero
    vigilare
    in
    prima vigilia noluit,
    cuslodiat vel
    secundam,
    el
    qui
    converti a
    praviAati-
    bus suisin
    puerilia neglexit
    ad vias
    vitse,
    salteMin
    temporejuventulisevigilet.
    Et
    qui vigilarein
    secunda
    vigilia
    noluit,
    tertise
    vigilise
    remedia non amittat.
    Ulqui
    et in
    juventute
    ad viasvitaenon
    evigilat,
    sal-
    lemiu seneclule
    resipiscat.
    Ad excutiendamvero
    mentisnostrse
    desidiam,
    eliamexteriora damna
    per
    similitudinem
    deducuntur,
    ut
    per
    hsec animus ad
    *uamcustodiamsuscitetur. Namdicilur :
    <
    Hocautemscitoie.
    Quottiam
    si sciret
    paterfamilias,
    qua
    hora
    fur venircl,
    vigilaretulique,
    et nonsineret
    perfodi
    dmnumsuam. Ex
    quaproemissasimililudiice,
    etiamexhortalio
    subinfertur,
    cumdicilur :
    Et voseslole
    parali, quia
    nescilis
    qua
    hora
    filius
    hotninis veniel. Nesciente enim
    patrefamilias
    fur
    domum
    perfodit, quia
    dum a sui custodia
    spirilus
    dormit, improvisa
    mors venienscarnisnostraehabi-
    taculum
    irrumpit,
    et eum
    quem
    dominus domusin-
    venerit dormientem
    necat, quia
    cumventuradamna
    spiritus
    minime
    .prsevidit,
    huncmorsad
    supplicium
    nescienlem
    rapil.
    Furi autem
    resisteret,
    si
    vigilaret,
    quia
    adventum
    judicis, qui
    occulleanimam
    rapit,
    praecavens
    ei
    pcenitendooccurreret,
    ne
    impoenilens
    perirei.
    HoramveroullimamDominusnosler idcirco
    nobisvoluil esse
    incognitam,
    ut
    semper possit
    esse
    suspecla,
    ut dumittam
    prsevidere
    non
    possuraus,
    ad
    illamsineintermissione
    prseparemur.
    Ait aulemei Pelrus:
    Domitte,
    adnos dicis lianc
    parabolam,
    an el ad otnnes? Idest adnos
    specialiter
    apostolos,
    an el adomnes
    qui
    salvandi
    sunt,
    dicis?
    Dixil autemDominus:
    Quis
    puluns
    est
    fidelis
    di-
    spettsalor
    et
    prudens,quetn
    consiiluet Dominus
    super
    fumiliamsuam,
    ul del illisin
    lempore
    trilici metisu-
    rum. Per mensuramtritici
    exprimilur
    modus verbi.
    Alla etenim
    queeque
    debentmultisaudientibus con-
    legi,
    et vix
    paucis aperiri,
    necum
    anguslo
    cordi in-
    capabile aliquid tribuitur,
    extra fundatur. Hinc
    A
    Moses a secreto Dei exiens coruscantem faciem
    coram
    populo velat, quia
    nimirum turbis claritatis
    intimaearcana
    non indicat. Pro
    qualitateigitur
    au-
    dientiumformari debet sermo
    doctorum,
    -ul et ad
    sua
    smguliscongruat,
    ettamenacommuniseedifiea-
    lionisarte
    nunquam
    recedat.
    Bealusille
    servus,quem
    cutnveneritDominus
    ejus,
    inveneritita
    facienlem.
    Veredico
    vobis,quiasuper
    otw
    nia
    quwpossidet
    conslitueteum.
    Quanla
    inter bonos
    auditores et bonos doctores meritorum
    distantia,
    tantaest et
    praeraiorum.
    Hos cnim
    adveniens,
    cum
    vigilantes invenerit,
    faciel
    discumbere,
    et transiens
    ministrabit eis. Hlosautemcuraverbi annonafamilise
    sibi
    credilae, fideliter, prudenterque dispensantes
    invenerit, supra
    omnia
    quse possidet constituet,
    id
    B
    est, supra
    omnia coelestis
    regni gaudia,
    non
    utique
    ut horitmsoli dominium
    teneant,
    sedut eorumabun-
    danlius
    prse
    caeterissanctisaeterna
    possessione
    fruan-
    tur.
    Qui
    enimdocti
    fuerinl, fulgebunt quasi splen-
    dor
    linnamenti,
    et
    qui
    ad
    justitiam
    erudiunl
    multos,
    quasi
    stelioein
    perpetuas
    aeternitates
    ALIUB
    EVANGELIUM,
    LUC.XIX.
    Homo
    quidam
    nobilisabiit in
    regionemlongin-

    quam, accipere
    sibi
    regnum
    et reverti.
    Vocatis
    autemservis
    suis,
    dedit illisdecem
    minas,
    et ait
    ad illos :
    Negotiamini
    dum venio. Cives autem

    ejus
    oderant illum: Et misernnt
    iegationempost
    illum
    ,
    dicenles : Nolumus hunc
    regnare super
    nos: El factumestut rediret
    accepto regno, jus-

    sit vocari
    servos, quibus
    dedit
    pecuniam,
    ut sci-
    C

    ret
    quantumquisquenegotiatus
    esset. Veuitautem

    primus
    dicens :
    Domine,
    mina
    lua,
    decemroinas

    acquisivit,
    et ait illi:
    Eiige,
    serveboneet
    fidelis,

    quia
    inmodicofuisti
    fidelis,
    eris
    poteslatem
    habens

    super
    decemcivitates. Et alter
    venit,
    dicens: Do-

    mine,
    minatuafecit
    quinqueminas,
    huic ait: Et
    tuesto
    super quinque
    civilates. Et alter venit di-
    cens :
    Domine,
    eccemina
    tua, quaro
    habui
    repo-

    sitamin
    sudario;
    limui enim
    te, ,quia
    liomo
    auste-
    rus
    es,
    lollis
    quod
    non
    posuisfi,
    et melis
    quodnon

    seminasti,
    dicitei: Deore tuoie
    judico,
    servene-

    quam.
    Sciebas
    quodego
    homoauslems
    sum,
    tol-
    lens
    quod
    non
    posui,
    etmetens
    quod
    non
    seminavi,
    et
    quare
    nondedisti
    pecuniam
    meamadmensam?
    et
    ego
    venienscumusuris
    utiqueexegissemillam,
    "

    et aslantibus dixit : Auferteabillominamet date
    1111
    qui
    decemrainas
    habet,
    et dixerunt illi : Do-

    mine,
    habet decemminas. Dicoautem
    vobis, quia

    omni habenti
    dabitur,
    ei autem
    qui
    non
    habet,
    et
    quod
    liabet auferelur abeo.
    Homo
    quidam
    nobilisabiil in
    regionemhnginquam
    accipere
    sibi
    regnum
    et reverli.Homonobilisest
    ille,
    cuiceecus
    supra
    clamabat: Fili
    David,
    tniserere
    mei,
    et venienti
    Hierosolymam
    concinebant : Osanna
    fi-
    lioDavitl.Bencdicius
    qui
    vettitinnomineDotnini rex
    Israel.
    LonginquaTegio,
    Ecclesiaest ex
    gentibus,
    de
    qua
    iueinhomonobilis
    loquilur
    :
    ego
    aulemcmtsli-
    tutus sutn rex ab
    eo,
    dicilur aPalre : Postulaa me
    etdabolibi
    genles,
    hwreditatem
    tuam,
    et
    possessionem
    541 COLLECTIONES
    IN EPISTOLASET EVANGELIA. 542
    tuamterminos
    terrce,quae
    videlicet hoereditasac
    pos-
    sessio bifaria ratione
    regio louginqua
    vocatur,
    vel
    quia
    a hnibus terrse clamabat ad
    Deum,
    vel
    quia
    lorige
    est a
    peccatoribus
    salus,
    et cum Deus
    ubique
    sit
    praesens,longe
    tamen ab eorum
    sensu, qui
    idola
    colunt,
    Deusverus abest. Sed
    qui
    erant
    longe,
    facti
    sunt
    prope
    in
    sanguine
    Christi.
    Vocatis autem decetnservis suis dedit illis decem
    minas,
    etc. Denariusnumerus ad
    legempertinel pro-
    pter Decalogum,
    vocat
    itaque paterfamilias
    decem
    servos, quia elegit discipulosper
    litteram
    legis
    im-
    hutos. Dat illis decem
    minas, quia legis
    dicta
    spiri-
    tualiter
    intelligenda
    revelat. Post
    passionemquippe,
    resurrectionemque
    suam
    aperuit
    illis sensumut in-
    telligerent Scripturas.
    Mina
    quam
    Groeci
    y.v$.y.
    vo-
    cant c
    dragmis appenditur,
    et omnis
    Scripturoe
    ser-
    mo, quia
    vitoeccelestis
    perfectionem
    suggeril, quasi
    numeri centenarii
    pondere fulgescit.
    Et ailillis :
    Negoiiamini
    dutnvenio.
    Verba,
    inquit,
    legis
    ac
    prophetarum myslica interpretatione
    di-
    scussa, poputisofferte,
    atque
    ab eis fidei confessio-
    nem, morumque probitatem recipite
    :
    juxta quod
    Psalmista suis auditoribus
    praecepit
    dicens : Sumiie
    psalmum
    et date
    tympanutn,
    hoc
    est,
    laudem
    praedi-
    cationisincordisintentione
    percipite,
    et devolionem
    operis
    incarnis
    casligatione redigite.
    Civesautem
    ejus
    oderant
    illum,
    et tniserunt
    lega-
    tionem
    post illum,
    dicenles: Nolumus hunc
    regnare
    super
    nos. Cives
    impios
    J udseos
    dicit,
    de
    qiiibus
    alibi
    proteslatur
    : Nunc autemet viderunt el oderunt et
    me et Patrem
    vieum, qui
    non solum
    prsesenlem
    usque
    ad mortem crucis
    oderant,
    sed et
    jam post
    Tesurrectionem
    ejus,
    noverunt
    persecutionem apo-
    Stolis,
    et
    praedicationemregni
    ccelestis
    spreverunt.
    Et
    faclum
    est ul rediret
    accepto.regno. Sigriificat
    tempus, quando
    in manifeslissima et eminentissima
    claritate venlurus
    est, qui
    eis humilis
    apparuit,
    cumdiceret :
    Regnum
    meumnon est de hoctnundo
    (J oan. xix).
    Quibus
    et
    jussit
    vocari
    servos, quibus
    dedit
    pecu-
    niam,
    utscirel
    quuntutnquisquenegotiatusesset,
    elc.
    Ut
    sciret, inquit,
    non
    quod
    eum
    quid laleat,
    cui ve-
    Tissimedictum
    est, Domine,
    luomnia
    scis,
    sed scire
    -
    dicit,
    scire omnesfaceret. Tunc enimomnium
    opera
    et
    cogitationespalam
    omnibus ostenduntur.
    Venitautem
    primus
    dicens:
    Domine,
    minalua de-
    cetntninas
    acquisivit.
    Primus
    servus,
    ordo doctorum
    *st,
    in circumcisionem
    missorum, qui
    unamminam
    Tiegotiaturusaccepit; qui
    unum
    Deum,unam fidem,
    ijnuni
    baptisma,
    unum Dominura
    praedicarejussus
    est. Sed hseceadem mina decemminas
    acquisivit
    qui populum
    sub
    legeconstitulum,
    sibimet docendo
    sociavit.
    Et ait illi :
    Euge,
    serveboneet
    fidelis, quia
    inmo-
    -dico
    fuisti fidelis,
    eris
    potestatem
    habens
    super
    decem
    civitales. Inmodicoservus est
    fidelis,qui
    nonadulte-
    rat verbumDei: sed sicut ex
    Deo,
    coram
    Deo,
    in
    Christo
    loquitur, quidquid
    enimin
    praesenti percipi-
    Uius
    donorum,
    in
    comparatione futurorum, per pau-
    A
    cum
    est,
    et
    modicuffl,
    civitates aotem decemsunt
    animoe
    per legis
    verbum ad
    gratiam Evangelii
    ve-
    nientes, quibus
    tunc
    jure glorificandusille-praepoui-
    tur, qui
    eis
    pecuniam
    verbi
    digne
    commendaverit.
    Et alter venit dicens:
    Domine,
    minalua
    fecitquin-
    que
    minas. Servus isle coetus est eorum
    qui prse-
    putio evangelizare
    missi
    sunt,
    cui Dominusad
    prae-
    dicandum
    eunti,
    unam
    minam,
    hoc
    est,
    unameam-
    demque
    fidem
    quse
    et circumcisioni credita est
    prse-
    sliterat,
    sedhsec
    quinque
    minas
    fecit, quia gentes
    _corporis
    sensibus antea
    mancipatas,
    ad fidei evan-
    gelicsegratiam
    convertit.
    Et huicait: Et lueslb
    super quinque
    eivitates.Hoc
    est ex earum
    quas
    imbueras animarumfideet con-
    versatione, magnus sublimisque fulgetd, qui
    eas a
    B
    tenebris docendocommulaverat,
    recte
    quinque
    ci-
    vitatibusproefici
    memoratur, quia
    nondesuis
    tantuni,
    sed deauiiitorura
    suorum, quos
    ad lucem vocavit
    profeclibus
    honoratur.
    Etaller venildicens:
    Dmnine,
    eccemina
    tua, quani
    habui
    reposita,
    etc. Pecuniaminsudario
    quippe
    re-
    ligare,
    est
    percepladona
    sub otio lenti
    corporis
    abs-
    condere,
    sunt enira
    homines,
    hac sibi
    perversitate
    blandientes,
    sufficitut dese
    unusquisque
    rationem
    reddat, quid opus
    est aliis
    prsedicare,
    uf etiam de
    ipsis
    ralionemreddere
    quisque cogatur,
    cum
    apud
    Dorainumetiam illi sint
    inexcusabiles, quibus
    lex
    data non
    est, neque
    andito
    Evaugelio dormierunt,
    quia per
    creaturam
    poterarit
    creatorem
    cognoscere,
    hoc est enim
    quasi metere,
    ubi non
    seminavit,
    id
    ^
    est etiameos
    impietatis
    reos
    tenere, quibns
    verhum
    legis,
    aut
    Evangelii
    nonministratum est. Hoc auteui
    veluti
    periculum
    judicii devitanles, pigro languore,
    a verbi-ministratione
    conquiescunt,
    hoc
    est,
    quasi
    in sudario
    ligari, quod acceperunt.
    Dicilei: Deoretuo
    tejudico,
    serve
    nequam.
    Ser-
    vus
    nequamvocatur, quia
    et
    piger
    acdeses
    est,
    ad
    exercendum
    negotium,
    -et
    procax
    ac
    superbus
    ad
    accusandumDoroini
    judicium.
    Sciebas
    quodego
    homoausterus
    sum,
    tollens
    quod
    non
    posui,
    etc.
    (Ex Hieron.) Quodputaverat
    se ex-
    cusatione
    dixisse,
    in
    culpampropriam vertilur, si,
    inquit,
    durumet crudelemesseme
    noveras,
    et aliena
    secta
    sectari, ibique
    metere,
    ubi non
    seminaverim,
    T.
    quarenontibiistiusmodi
    cogitatio
    incussit timorem?
    ut scires me mea
    diligentius qusesiturum,
    et dares
    pecuniammeam,
    sive
    argentuni
    ad mensam. Utrum-
    que
    enim
    xpyopiov
    Grsecussermo
    significat: Eloquia
    Domini, inquit, eloquiacasta, argentumitjne
    exami-
    natum. Pecunia
    ergo
    et
    argentum, praedicalio
    Evan-
    gelii est,
    et sermo
    divinus, qui
    dari dehuit admen-
    sam,
    hoc
    est, promptis paratisque
    fideliumcordibus
    intimari;
    ad
    quam
    videlicet mensam? id
    est,
    ad
    mentem
    auditorum,
    non alia
    quaro
    dominicaest de-
    ferenda
    pecunia,
    ut omnissermo docentis
    Scripturse
    sensum
    sequatur.
    Nam
    quod
    hic Dominusnon
    quam-
    libet
    pecuniam,
    sed suam dicit : nummulariis
    esse
    feneraadam, exponit Apostolus
    dicens : Si
    quis
    lo-
    quitur, quasi
    sermonesDei.
    343 SMARAGDIABBATIS 544
    .Et
    ego
    venienscumusuris
    utiqueexegissem
    illam.
    A
    Qui
    verbi
    pecuniampercipit
    a doclore
    emilque
    cre-
    dendo,
    necesse est eamcumusuris solvat
    operando,
    ut
    quod
    auditu
    didicit, exsequatur
    et actu. Inusura
    quippepecunia
    etiam non data
    recipitur,
    vel certe
    de
    accepto
    verbi fenore
    usuras, qui
    ex eo
    quod
    au-
    dit,
    ctiam alia studet
    intelligere, quae
    necdum ex
    proedicatoris
    ore didicit.
    Et astantibus dixit:
    Auferte
    abiilo
    minam,
    etdale
    illi
    qui
    decetnminas
    habet,
    el dixerunt ei:
    Domine,
    habel decemminas. Recle amittit collatam
    gratiam,
    quampraedicando
    aliis communicare
    neglexit,
    ut ei
    augealur qui
    in illa
    laboravit,
    et cum
    regium
    chri-
    sma, quodsuperbiendo
    Saul
    amisil,
    Davidobediendo
    promeruil. Quod
    vero ablala a
    nequam
    servo mina
    ei, qui
    decemminas
    habebat,
    dari
    jussaest, mystice
    '
    ut reor
    indical,
    intranle
    plenitudine gentium,
    om-
    nem Israel salvum
    futurum,
    et tunc abundantiam
    gratioe spirilalis , quam
    modo nos
    tepenter
    exerce-
    mus,
    illius
    populi
    doctoribus esseconferendum.
    -
    Dico autem
    vobis, quia
    omni habenti
    dabilur,
    et
    abundabit,
    ei ciutem
    qui
    non
    habet,
    el
    quod
    videtur
    habere, auferetur
    ab eo.
    (ExAugust.)
    Hsecsententia
    ad
    superiorarespicit,
    docenset illum
    posse
    amiltere
    munus
    Dei, qui
    habens
    habet,
    hoc
    est,
    bene
    utitur,
    qusegraliarum mutalio, quoniam
    inhac vita
    geri
    solet,
    notandum
    quod
    illud Domini redeunlis exa-
    men,
    eliam nunc
    exparte celebratum,
    sedtunc cst
    universaliter
    implendum. Quotidie namque accepto
    a
    patre regno redit, quiaperegrinanlis
    interra Ec-
    clesise
    semper
    statum
    conspicit. Quotidie
    in tanlo
    '
    fideliumservorum
    numero,
    huic
    pecuniam negolia-
    luro commodat. In allero modumconsummati
    ope-
    ris examinat. Hunc fideliter
    prudenterque
    laboran-
    tem
    amplioris gratise
    munere
    donat,
    illumdesidias
    molles,
    et marcida luxuotia
    sectantem,
    et eo
    quod
    dederat
    privat.
    IN NATALI SANCTORUMPLURIMORUM
    MARTYRUM,
    LECTIOEPISTOL/E BEATIPAULI APOSTOLI AD
    HEBRJ EOS,
    CAP. XI.
    Sancti
    per
    fidemvicerunt
    regna, operati
    sunt
    <
    jtistitiam,adeptisuntrepromissiones,obturaverunt
    ora
    leonum,
    exstinxerunt
    impetumignis,effugave-
    runt aciem
    gladii,
    convaluerunt de infirmitate.

    Fortes facli sunt inbello. Castraverterunt exte-

    rorum, acceperunt
    mulieres de
    resurrectione
    mortuos suos. Alii autemdistenti
    sunt,
    nonsusci-

    pientes redemptionem,
    ut melioreminveuirent re-
    surreclionem."AIii vero
    ludibria,
    el verbera ex-
    <
    perti insuper
    el
    vincula,
    et
    carceres, lapidati sunt,
    <secti
    sunt,
    tentati
    sunt,
    in occisione
    gladii
    mor-
    <tui sunt. Circuierunt in melotis in
    pellibus capri-
    nis,
    Egentes, angustiati, afflicli, quibus dignus
    non erat mundus. In solitudinibus
    errantes,
    in

    niontibus,
    et
    speluncis,
    et in cavernis terrsc. Et hi
    omnestcslinionio
    fideiprobatiiuventi
    suntin Chri-
    ( slo J esu Doniino
    nostrp.
    >
    A Sancti
    per fidem
    vicerunt
    regna, operati
    sttnt
    jusli-
    tiam
    , adepli sunt,
    etc. Est autem fides
    speranda-
    rumrerum non
    apparentium, neque
    enim
    quod
    vi-
    det, quis sperat,
    sed
    quod
    non
    videmus, per patien-
    tiam
    expectamus.
    Fides dici non
    potest,
    nisi cum
    circa
    ea, quse
    non videntur
    amplius, quam
    circa
    ea
    qusevidentur,
    satisfactionem
    quis
    haberet.
    Obturaverunt oraleonum. Hic de Danieleeumdi-
    cere
    puto.
    Exstinxerunt
    impetumignis, effugerunt
    aciem
    gla-
    dii. Hicautemdetribus
    pueris
    eumdicere
    puto.
    Convalueruntde
    infifmitale.
    Hicillud
    temptisdicit,
    quando
    reversi sunt ex
    Babylonia, quodait,
    exin-
    firmitate,
    hoc esse
    puto
    ex
    captivitate, quando jam
    in
    disperatione
    erant J udaicse
    res, quando jam
    a
    "
    mortuis nihil distabant.
    Fbrtes
    facti
    suntin
    bellb,
    caslra verterunt extero-
    rum. Hic
    aperle
    deMachabaeisdicere
    videtur,
    quam-
    viset de
    J osua, Samson, David,
    et his similibusin-
    telligi potest.
    Acceperunt
    mulieresderesurrectionemortuossiws.
    Ea
    quae
    circa
    Prophetas provenerunt dicit,
    Eliseum
    etEliam
    significans,qui
    mortuos suscitabant.
    Alii autemdistenli sunt non
    suscipienlesredemplio-
    nem,
    ut melioreminvenirentresurrectionem. Clarum
    est
    ergo, quia
    ul melioremresurrectionem
    adipisce-
    rentur, nonenira
    talem,
    qualem
    resurrectionem ae-
    ceperunt
    filii illarummulierum. In hoc loco videtur
    mihi,
    qula
    J oannem
    significatet
    J acobum. Distentio
    quippe
    dicitur
    decollati6, elegerunt
    enim
    magis
    mo-
    G
    ri,
    cum
    ipsi
    alios
    suscitarent,
    ut meliorem resur-
    rectionem
    adipiscerentur.
    Alii ludibria
    experti, insuper
    et vinculaet carceres.
    Hoecideo
    dicit,
    ut
    quandoaliquis
    ineadem
    causa,
    ; vel in eadem
    passione,
    aut tristilia
    detineretur,
    1 solatiumex similitudine
    compatienlis accipiat.
    Acsi
    pejoremaliquampassionemducas,
    si non ex eadem
    causa orta
    sit,
    si non
    projuslitiapatiaris
    nihil
    pro-
    dest. Beali
    enim, aitEvangelium, qui perseculionem
    patiunlur propterjustitiam (Matth. v).
    i
    Lwpidati sunt,
    secti
    sunt,
    tenlati
    sunt,
    inoccisione
    gladii
    mortui suttt. ln hoc loco
    pluralempro singu-
    t
    lari numero
    posuit. Lapidatum
    enim
    justum
    in ve-
    t
    teri Testamento
    pro juslitia,
    tantummodo
    legimus
    - Naboth
    Gezrahelitam,
    sectum vero solummodo
    . Isaiam,
    tentati vero et in occisione
    gladii
    morlui
    multi fuerunt.
    3
    Circuieruntinmelotisin
    pellibuscaprinis, egentes,
    angustiati,
    etc. Hoecomniade
    filiisProphetarum, qui
    in eremo
    conversabantur,
    dici
    videntur,
    de
    quibus
    testibus innovo Testamento
    fidelibus, Apostolus
    ii-
    dem
    facit,
    ut
    lorpentium
    corda ad
    exemplum
    san-
    ctorumilloruminffammansexcitet et reereet.
    EVANGELIUM MATTHJ EI,
    V.
    s
    Videns J esus turbas ascendit in montem. Et
    n cum sedisset accesserunt ad eum
    discipuli ejus.
    ii Et
    aperiens
    os suum docebat eos dicens : Beati

    pauperes spiritu, quoniam ipsorum


    est
    regnum
    ccelorum. Beati
    mites, quooiam ipsi possidebuut
    545 COLLECTIONES1NEPISTOLAS ET EVANGELIA. 546
    <terram. Beali
    qui Iugent, quoniam ipsi
    consola-

    buutur. Beati
    qui
    esuriunt et siliunt
    juslitiam,

    quoniam ipsi
    saturabuntur. Beati
    misericordes,

    quoniamipsi
    misericordiam
    consequentur.
    Beati
    mundo
    corde, quoniamipsi
    Deumvidebunt. Beali

    pacifici, quoniam
    filii Dei vocabuntur. Beati
    qui

    persecutionem patiuntur propter justitiam, quo-


    niam
    ipsorum
    est
    regnum
    coelorum. Beati eslis
    <cummaledixerint vobis
    homines,
    et
    persecuti
    vos

    fuerint,
    et dixerint omne malum adversum
    vos,
    menlientes
    propter
    me. Gaudeteet
    exsultate, quo-
    niammerces vestra
    copiosa
    est inccelis.
    Videns J esus turbas ascendit in
    montem,
    et cum
    sedissel,
    accesseruntad eum
    disciputi ejus. (ExAug.)
    Si
    quseritur quid significet mons,
    bene
    intelligitur
    significaremajora praeceptajuslitise, quia
    minora
    ]
    ercmt, quse
    J udaeisdata sunt. Unus tamen Deus
    per
    sanctos
    prophetas
    et famulos
    suos,
    secundum ordi-
    ualissimam distributionem
    temporum
    deditminora
    prseceptapopulo, quem
    timore adhuc
    alligari opor-
    tebat,
    et
    per
    filiumsuum
    majora populo, quem
    cha-
    ritate
    jain
    liberari convenerat. Sedens autem
    docet,
    juodpertinet
    ad
    dignitalem magisterii
    et accedunt
    ad eum
    discipuli sui,
    ut audiendis illius
    verbis,
    hi
    essent etiam
    corpore viciniores, qui prseceptis
    im-
    plendis
    animo
    propinquabant.
    (Ex Fulg.)
    Recte Deus excelsus in locumexcel-
    sum
    ascendit,
    ut hominibus excelsis
    praedicaret
    ex-
    celsa,
    et
    aperte
    lex novain raente
    prsedicatur, quia
    vetus Mosiinmonledata est.
    Et
    aperiens
    os
    suum,docebateos,diceiis.ln3L]>erien-
    t
    do enim
    os,
    ostendit
    profundum
    et occultum ser-
    monem
    prolaturum suum,
    hic enimos suumdicitur
    aperire, quodprius prophetarum
    ora
    aperuit.
    Beali
    pauperesspiritu,quoniamipsorum
    est
    regnum
    cwlorum.Necaliunde
    incipereoportuit beatiludinem,
    siquidem perventura
    est ad summam
    sapienlioe.
    Initium
    autem
    sapientim
    titnor
    Domini, quoniam
    et
    e
    contrario,
    initium omnis
    peccali, superbia, qua-
    propter
    hic
    intelliguntur pauperes spiritu,
    humiieset
    timenles
    Deum,
    id
    est,
    non habentes
    inflantem
    spi-
    rituiii.
    Beati
    tnites, quoniam ipsi
    hmreditabunl lerram.
    Illam
    credo,
    de
    qua
    in Psalmis dicitur : Portio
    mea,
    inlerraviventium
    (Psalm. xxvi). Significat
    enim
    quamdam
    soliditatemet stabilitatemhsereditatis
    per-
    -*-
    petuae,ipse
    enimest
    requies,
    et vitasanctorum. Mi-
    tes autem
    dicuntur, qui
    non resislunt
    malo,
    sedvin-
    cunt inbono malum.
    Beati
    qui lugent, quoniamipsi
    consolabuntur.Beati
    qui lugent peccata,
    consolabuntur
    Spiritu sancto,
    qui proplerea Paracletus,
    id
    est,
    consolator nomina-
    lur,
    ut
    temporalem
    amiltentes,
    seterna iselilia
    per-
    fruantur.
    Beali
    qui esuriunt,
    et sitiunt
    justiliam, quoniam
    ipsi
    saturabunlur. Hicamatores
    dicit,
    veri el incon-
    cussi
    boni,
    illo
    ergo
    cibo
    saturabuntur,
    de
    quo ipse
    Dominusait : Meus cibus est ul
    faciam
    volunlatetn
    Patris mei
    (J oan. vi),
    ubi
    loquitur
    de
    justilia
    et illa
    A aqua,
    de
    qua quisquis biberit,
    fiet ineo fons
    aquce
    ,
    salientis invitam oclernam.
    ,
    Beati
    misericordes, quoniam ipsi
    misericordiam
    i
    consequuntur.
    Beatos esse dicit
    qui
    subveniunt mi-
    i
    seris, quoniam
    eis ita
    rependitur,
    ut de miseria li-
    i berentur.
    Beali mundo
    corde,
    quoniamipsi
    Deumvidebunt.
    i Sicut alibi
    scriptum
    est: In
    simplicitatecordis, qumrite
    i
    illum,
    hocest enimmundum
    cor, quod
    est
    simplex
    cor,
    et sicut lumenhocvideri non
    potest,
    nisi oculis
    mundis,
    itanec Deus
    videbitur,
    nisi mundum sit il-
    lud
    quod
    videre
    potest.
    Beati
    pacifici,quoniamfilii
    Dei vacabunlur. In
    pa-
    ce
    perfectio est,
    ubi nihil
    repugnat,
    et ideo filii
    Dei
    pacifici, quoniam
    nihil resistit Deo. Pacifici
    B autemin
    semetipsis
    sunt
    qui
    omnes animi sui molus
    componentes
    fiunt
    regnum
    Dei. Hic convenit illud
    poelicum:
    Pax animam
    nutrit,
    retinet concordia
    pacem.
    Pax
    reprimit
    litem,
    concordesnectitet idem.
    Lis
    pacemmetuit, refugitdiscordiapacem.
    Odia
    paxpellit,
    castum
    pax
    nutritamorem.
    Beali
    qui perseculibnem patiuntur, prbpler jusli-
    tian, qumtiamipsorum
    est
    regnum
    calbrum. Non
    qui
    propter iniquitatem,
    sed
    propter
    Christianse unita-
    tis
    divisionem,
    namet
    Agar passa est,
    aSara
    perse-
    cutionem,
    et illaerat sancta
    quaefaciebat,
    illa
    iniqua
    queepatiebatur. Signanter
    addidit
    propter justitiam,
    multi enim
    persecutionem propler
    sua
    peccata pa-
    tiuntur,
    etnon sunt
    jusli. (Ex Hieran.) Simulqueeon-
    C
    sidera, quod
    oclava verae circumcisionis beatiiudo
    martyrio
    terminatur.
    Beati estiscummaledixerint vbbis
    homines,
    et
    per-
    secuti vos
    fuerint
    et dixerint omne malum adversum
    vos,
    mentientes
    propter
    me. Illud malediclum con-
    temnendum
    est,
    et beatitudinem
    creat, quod
    falso
    maiedicentis ore
    profertur,
    unde et
    specialiter
    dif-
    finiunt, quse
    sit beala
    maiedictio,
    omne dicens ma-
    ledictumadversum
    vos,
    mentientes
    propter me;
    ubi
    ergo
    Christus in causa
    est,
    ibi
    optanda
    maledictio.
    Gaudeteet
    exsuitate,
    quoniam
    mercesvestra
    copiosa
    est in cmlis. Nescio
    quis
    hoc nostrum
    possit implere,
    ut laceretur
    opprobriis,
    fama
    nostra,
    el nos exsulte-
    musin
    Doniino,
    hoc
    qui
    vanamsectatur
    gloriam
    im-
    plerenonpotest. Gaudereigituretexsultaredebemus
    "
    ut mercesnobisin coelestibus
    prseparetur. Eleganter
    in
    quodam
    volumfcie
    scriptum legimus:
    Ne
    quseras
    gloriam,
    et non dolebiscum
    ingloriosus
    fueris.
    (Ex August.)
    In coelisdictum
    est,
    in
    spiritalibus
    firmamentis,
    ubi habitat
    sapientia, justilia,
    unde et
    Apostolus inquit,
    conversalio vestra in ccelis est
    (Philip. n). (Ex
    Hieron.
    )Cum
    dicit,
    Beati
    pauperes,
    avaritiam
    repellit.
    Beati
    mites,
    iram et
    indignatio-
    nemexcludit. Beati
    qui lugent,
    saeculitristiliam
    quse
    morteni
    operatur repugnat. Beatiqui esuriunt, gulain,
    siveomniumdeliciarum
    cupiditatem, per jejunium
    retundit. Beati
    misericordes,
    humili
    coinpaliendojeeit.
    Beati mundo
    corde,m
    fornicationemet omnem cor-
    poris inquinamentum
    forliter
    extorquet.
    Beati
    paci'
    547 SMARAGDIABBATIS
    518
    fici,
    vanam
    gioriani, pacis
    dilectionem humiliat.
    A
    Beati
    qui persecutionem,
    accidiam
    omnemque
    di-
    scurrendi ainorem
    abjicit,
    IN NATALI VIRGINUM.
    EVANGELIUM
    MATTH^II,
    CAP.XIII.
    Simiieest
    regnum
    ccelorum thesauro abseon-
    dito in
    agro, quemqui
    invenit
    homo, abscondit,
    et
    prgj gaudio
    illius
    vadit et vendit universa
    quae

    habet,
    et emit
    agrum
    illum. Iterum simile est re-

    gnum
    coelorumhoroini
    negoliatori, quserenti
    bo-
    nas
    margaritas.
    Inventa aulem uua
    pretiosa
    mar-

    garita,
    abiit et vendidit orania
    quee
    habuit et emit
    eam. Ilerumsimile est
    regnum
    coelorum
    sagenae
    misssein
    mare,
    et ex omni
    genere piscium
    con-

    greganti. Qtfam
    cum
    impleta
    esseteducenteset secus
    I
    lillus
    sedentes, elegerunt
    bonosin vasa
    sua,
    ma-
    <losautemforas miserunt. S.ic
    erit in consumma-
    lione sseculi.Exibunt
    angeli
    et
    separabunt
    malosde
    <medio
    juslorum,
    et miltent eos in caminum
    ignis.
    lbi erit llelus,etstridor dentium. Intellexistis hoee
    oinnia? Dicunt ei: Etiam. Aitillis : Ideoomnisscri-
    ba doctus in
    regno coelorum,
    similisest homini
    <
    palrifamilias, qui profert
    de thesauro suo nova et
    vetera. t
    Simileesl
    regnum
    ccelorumthesauro absconditoin
    agro, quetnqui
    invenithomo, abscondit,
    et
    prw gan-
    dioillius vadit et vendil universa
    quw habet,
    et emit
    agrutn
    iilum. Crebris
    parabolarum
    obscuritatibus re-
    tardati commalicam
    interpretaiionem
    excedirous.
    ut
    prope
    de alio
    interpretationis genere,
    ad aliud
    (
    transisse videamur.
    (Ex Hiermt.)
    Thesaurus
    isle,
    ii,
    quo
    sunt omnesthesauri
    sapientias,
    et scientiae ab-
    sconditi,
    aut Deusverbum
    est,
    qui
    in carne Christi
    videtur
    absconditus,
    aut sanctse
    Scripturse, inquibus
    reposita
    est notitia
    Salvaloris, quem
    cum
    quis
    in
    eis
    invenerit,
    debetomnia istius sseculi emolumenta
    contemnere,
    ui illum
    possit habere, quem reperit.
    Quod
    aulem
    sequitur, queffl
    cum invenerit
    homo,
    abscoridit, idcirco
    dicitur,
    non
    quod
    hoc de invidia
    faciat,
    sed
    quod
    timoreservantis et nolentis
    perdere,
    abscondat incorde
    suo, quem prisiinis praetulit
    fa-
    cultalibus.
    Iterum simileest
    regnum
    cwlorumIwmini
    negotia-
    tori, qumrenti
    bonas
    inargaritas.
    Inventa autemuna
    preiiosa tnargarita,
    abiitetvenditmnnia
    quce
    habuit,
    el emiteam. Aliisverbis
    idipsum, quodsupra
    dicitur,
    bonae
    margaritse, quas quaeritinstilor,
    lexet
    prophe-
    tae
    sunt,
    et notitia Veteris
    Testamenli,
    unum
    autem
    est
    preliosissimum
    margaritum,
    scientia
    Salvaloris,
    et sacramentum
    passionis illius,
    et
    resurrectionis ar-
    canum.
    Quod
    cum
    invenerit,
    homo
    negotiator,
    si-
    milis Pauli
    apostoli,
    omnia
    legis, prophetarumque
    mysleria,
    et observationes
    pristinas,
    in
    quibus
    in-
    culpatevixerat, quasi purgaraentacontemnit,
    et
    quis-
    quiiias,
    ul Christum lucrifacial. Non'
    quod
    inventio
    novse
    margaritsa,
    condemnalio sit velerum
    margari-
    tarum,
    sed
    quodcomparalione ejus
    omnisalia
    gem-
    ma fitvilior.
    A
    Iterumsimileest
    regnum
    ctslorutn
    sagenm
    misswin
    tnare,
    et ex omni
    generepiscium congreganti. Quam
    cutn
    impleta
    esset
    educenies,
    et secuslitius
    sedentes,
    elcgerunt
    bonosin
    oasasua,
    malos aulem
    foras
    mise-
    runl. Sic eritinconsummationesmculi.
    Exibuntange-
    li et
    separabunt
    malos demedio
    justorum,
    etc.
    Imple-
    to J eremisevalicinio docentis: Ecce
    ego
    mittoadvos
    piscatoresmultos'(J er. xvi), poslquam
    audierunt Pe-
    trus et
    Andreas,
    J acob et
    J oannes,
    filii
    Zebedaei,
    se-
    quimini me,
    et faciani vos
    piscatores hominum,
    con-
    texuerunt sibi exVeteri ac NovoTestamento
    sage-
    nam
    evangelicorum dogmatum,
    et miserunt eamin
    mare
    hujus
    sseculi
    quseusque
    hodie in mediis ffncti-
    bus tenditur
    capiens
    de salis et amaris
    gurgitibus,
    qucdquidinciderit,
    id
    est,
    et bonos homihesetmalos
    B et
    optimospisces
    et
    pessimos,
    cum autem
    venerit
    consummalio et finis
    mundi,
    ut
    ipse
    infra maiiifes-
    tius
    disserit,
    tunc
    sagena
    extrahetur ad Iittus.
    Tunc verumsecernendorum
    piscium
    indiciummon-
    strabitur,
    et
    quasi
    in
    quodam quietissimo portu
    boni mittentur invasa ccelestium
    mansionum,
    ma-
    Ios autemtorrendos et exsicandos
    gehennse
    fJ amma
    suscipiet.
    ; Inlellexistis hwc omnia? Dicunt ei: Eliam. Ad
    apostolospropriee
    sermo est.et illis dicilur : Inlel-
    ; lexisiis
    hwc, quos
    nonvult audire
    tantum,
    ut
    popu-
    lum,
    sed
    intelligere,
    ut
    magistros
    futuros.
    ! IdeoomnisScriba doctusin
    regno cmtorum,
    sitni-
    lis est homini
    patrifamilias, qui profert
    de thesauro
    ,
    suo ttovaetveiem. Instructi erant
    apostoli
    scriboeet
    I
    C
    notarii
    salvatoris,
    qui
    verba illius et
    prseceptasigna-
    bant intabuliscordiscarnalibus
    regnorum
    coelestium
    sacramentis,
    et
    pollebant opibuspatrifamilise,ejicien-
    i tesdethesauro doctrinarumsuarum nova et
    vetera,
    3 ut
    quidquidin Evangelioprsedicabantlegiset prophe-
    I taruro vocibus
    comprobarent:
    unde et
    sponsa
    dicit
    a in Cantico canticorum : Nova cum
    veteribus, fra-
    truelis
    ineus,
    servavi tibi.
    '
    EVANGELIUM
    MATTIUEI,
    CAP.XXV.
    a
    ,

    Simileest
    regnum
    ccelorum decem
    virginibus,
    <
    quseaccipientes lampades
    suas exierunt obviam
    <
    sponso
    et
    sponsse. Quinque
    autem ex eis erant
    <
    fatuse,
    et
    quinque prudentes
    : sed
    quinque fatuse,
    a
    n

    acceptislampadibus,nonsurapseruntoleumsecum.
    :
    Prudentes vero
    acceperunt
    oleuminvasissuiscum
    <
    lampadibus.
    Moramautemfaciente
    sponso,
    dormi-
    taverunt omnes et dormierunt. Mediaautemnocte
    a
    t clamor factusest: Eece
    sponsusvenit,
    exiteobviam
    :
    ei. Tunc surrexerunt omnes
    virginesilloe,
    et orna-
    verunt
    lairipades
    suas. Fatuaeautem
    sapientilms
    ;-
    dixerunt : Dalenobisdeoleo
    vestro, quialampades
    e
    nostrse
    exlinguuntur. Responderunt.prudentes,
    di-
    i- centes : Ne forie non sufficiat nobis et
    vobis,
    ite
    ;-

    potius
    advendentes et emite vobis. Dumaulem
    o
    irent
    emere,
    venit
    sponsus,
    et
    qtiaeparatoe
    erant
    i-
    intraverunt cum eo ad
    nuptias,
    et clausa est
    t-
    janua.
    Novissimevero veniuat et
    reliqusevirgines,
    dicentes :
    Domine, Domine, aperi
    nobis. At ille
    549 COLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGELIA., 550

    responaens
    ait: Amendico
    vobis,
    nescio vos. Vi-
    ,

    gilate
    itaquequia
    nescitis diem
    neque
    horam. J
    Simileest
    regnutn
    cwlorumdecem
    virginibus. (Ex
    Greg.')
    Dumenim
    regnumconstat, quiareproborum
    nullus
    ingreditur, quseritur
    cur faluis
    virginibus
    si-
    mile esse
    prohibetur,
    sedsciendumest, quod soepe
    insacro
    eloquiolegnum
    coelorum
    prsesens
    Ecclesia
    dicitur,
    de
    quo
    et alio loco Domiuus dicit: Miltet
    filius
    Itominis
    angelossuos,
    et
    colligent
    de
    regno ejus,
    id
    est,
    de
    praesenti
    Ecclesia omnia scandala. Undeet
    alibi dicit:
    Qui
    solverit unum de mandatis
    istis,
    et
    docuerit sic
    homines,
    nunimus vocabitur in
    regno
    cwlorum
    (Matth. xm),
    id
    est,
    in Ecclesia.
    Ergo
    et
    hic in decem
    virginibus praesens signalur
    Ecclesia,
    In
    quinque
    autem
    corporis
    sensibus, unusquique
    sub-
    sistit. Geminatus aulem
    quinarius
    denarium
    perficit.
    .
    Et
    quia
    ex
    utroque
    sexufideliummulliludo
    coiligitur,
    sancta Ecclesia
    decemvirginibussimilis denuntiatur,
    in
    qua quia
    mali cum
    bonis,
    et
    reprobi
    cum eleclis
    admixti sunt,
    recte similis virginibus
    prudentibus
    et
    fjtuis esse
    perhibetur.
    Quinque
    autemexetserant
    fatum,
    et
    quinqne pru-
    dentes. Videntur
    itaque
    mihi
    quinque virgines
    s.i-
    gnificare, quinque partitam,
    continenliam carnis il-
    lecebris. Continendus est,
    enim animj
    appetitas
    a
    voluptale oculorum, avoluptate auritim, a
    voluptate
    olfaciendi, gustandi, tangendi,
    sed
    quia
    isla con-
    tinentiapartim
    coramDeo
    fit,
    ut illi
    placeatur
    in-
    teriori
    gaudio contiaentiae, partim
    coram homini-
    bus
    tantum,
    ut
    gioria
    humana
    capiatur. Quinque
    di-
    cuntur
    sapientes,
    et
    quinque stultse, utrseque
    tarnen
    virgines, quia ntraque
    conlinentia
    est, quamvis
    di-
    versofomite
    gaudeat.
    Hanc
    parabolam
    decem
    virginum
    fatuariirn al-
    que prudeniium, quidam simpliciter
    in
    virginibus
    interpretaiitur, Quarum
    alise
    juxta Apostolum,
    et
    corpore
    et mente sunt
    virgines
    : aliae
    virginitatem
    tantum
    corporum reservantes,
    vel caetera
    opera
    non habent
    proposito
    suo
    siniilia,
    vel
    parentum
    cu-
    stodia
    reservante,
    nihilominus
    mentenupserunt:
    sed
    inihi
    videtur,
    non ad
    virginalia corpora,
    sed: ad
    omnebominum
    genus
    per
    comparationeraperlinere,
    tam ecclesiaslicos
    quam
    J udajos
    atque haereticos,
    qui
    idcirco
    virgines appeliantur, quia
    in unius Dei
    notitia
    gioriantur.
    Qum
    accipienieslampades
    suas,.
    Lampades
    autem!
    sunt, quia
    manibustestantur
    opera, quae
    secundum
    istamcontinenliamfiunt: dictumest
    autem,
    ut lu-
    ceant
    opera
    vestracoramhomittibus.
    Exierunt obviam
    sponso
    et
    sponsm.
    In
    spons.o
    enim
    nomine, Christus
    intelligilur,
    de
    quo Evangelium
    di-
    cit : Non
    jejunabunt fiiii sponsi,quandiu
    cum
    illis.est
    sponsus. Ergo,
    non
    possunt qui.Christiani non
    sunt,
    sponso
    Christovenireobviam. Unum
    corpus dixit,
    utriusque sexus, sponsi
    et
    sponsse,
    sed
    quid
    in Do-
    mintini, qiiid
    inEcelesiani conveniat. ratioiicm co^
    gnoscimus,
    sicut alihi: Sicut
    sponso imposuit
    tnihi
    miiram,
    el sicut
    sponsam
    ornavit me brnamenio.
    Bnum
    corpus dixit,
    id
    est,
    Cllristum et Ecclesiam,.
    A
    Sed
    quinquefatum, acceptislampaaibus,
    non sum-
    pserunt
    oleumsecum.
    (ExAugust.)
    Multi
    enim,quam-
    vis de Christi bonitate
    plurimumsperent, gaudium
    taroennon
    habent,
    dumcontinenter
    vivunt,
    nisi in
    laudibus
    hominum;
    non
    ergo
    habent oleum secum.
    Nam
    ipsam
    lsetitiamoleo
    significari
    arbilror : Prb-
    ptera
    unxit
    le, inquit,
    DeusDeustuusoleo
    lwtitiw,qm
    autemnon
    proplereagaudet,quia
    Deoinlrinsecus
    pla-
    cet,
    non habet oleumsecum.
    Per oleum
    quippe, nitorglorisedesignatur.Vascula
    autem,
    nostrasunl
    corda, in
    quibjis
    ferimus cuncta
    qusecogitamus.
    Fatuaeautem
    virgines
    oleumsecum
    non
    sumunt, quia gloriam
    inlra conscientiam non
    habent,
    quia plerumque
    bonain se
    opera,
    cum ele-
    ctis et
    reprobis
    ostendunt,
    sedsoli ad
    sponsum
    ve-
    B
    niunt
    cumoleo, qui
    dehis
    quae
    foris
    egerint
    intus
    gloiiamrequirunt,
    unde
    per
    Psalmistam quoque de
    sanctaclectorumEcclesiadicitur :
    Omnis
    gloriaejus
    filiceregis
    intus
    (Psalm. XLIV).
    Prudentesvero
    acceperunt
    oleurninvasis suis cuth
    lampadibus..
    Leelitia bonorum
    operum
    in corde at-
    que
    conscientia
    posuerunt.
    Sic et
    Apostolus
    monet:
    Probet autemse
    homo, inquil,
    et tunc in
    s.emetipso
    habebit
    gloriam,
    etuon
    in altero.
    (ExGreg.)
    Prudentes oleuminvasis
    habent, quia
    nitorem
    gioriae
    hilra
    conscientiam
    retinent,
    Paulo
    attestanle, q.ui
    ait :.Gloria
    noslra,
    hwc est leslimo-
    niumconscientiwnostrw.
    Moramautetn
    facienie sponso
    dormitaverunt om-
    nes,
    el dormierunt.
    (Ex August.)
    Omnes dicit:
    quia
    C
    ex
    utroquegenere
    conlinentium
    honiinum,
    sive eo-
    rum
    qui
    de bono suo
    opere
    Deotribuunt
    gloriam,
    siveeorum
    qui
    in laudibus hominum
    adquiescunt,
    moriuntur hoc intervallo
    teroporis,
    donec sub ad-
    ventu Domini,
    fiat fesurrectio mortuorum.
    (Ex Greg.)
    DumvenireJ udex
    ad extremum
    jndi-
    ciumdiffert,
    electi et
    reproh.i
    in mortis somno so-
    piuntur.
    Dormire etenim mori
    est^
    ante
    somnjim
    vero
    dormitare,
    est ante mortemasalute
    langues-
    cere, quia per pondus segritudinis, perveniiur
    ad
    soronum
    mortis.
    Consequenter
    aulem dicLturdor-
    mierunt, qtiiapostea
    suscitandi sunt.
    Mediaautem
    ttocte,
    etc.
    (Ex Greg.)
    De adventu
    *sponsi
    clamor in'media nocte
    fit, quia
    sic dies
    ju-
    dicii
    subrepit,
    ut
    praevideri
    non valeat,
    quando
    ve-
    D
    nit, quippe
    cum
    ipse
    Dominus dicat: Dedie autem
    illa ethoranemoscit
    (Matth. xxiv).
    Et
    Aposlolus
    ait:
    Dies
    autem
    Domini
    tanquamfur
    in nocle
    itq. veniet
    (I
    Thess.
    v).
    Per
    angelorum
    clamoremettubas
    prae-
    cedentiura
    fortitudinem, Christi resonavit
    adventus5
    traditio J udseorumest Ghuistummedianocte ventu-
    rum in similitudinem
    J Sgyptii temporis quand*
    Pascha celebratum
    est,
    et
    sanguineagni postesnos
    trorum frontiuni consecrati sunt: Unde reor tra-
    ditionem
    apostolicampermansisse,
    ut in die
    vigilia-
    rum
    Pasehae,
    ante noctis medium, populos
    dimittere
    nouliceat,
    sed
    esspectanies
    adventum Christi stent
    inEcclesia.
    Tunc
    swr.exerunt,
    etc.
    (Ex Greg.)
    Tuua omnes
    551
    '
    SMARAGDIABBATIS 552
    virginessurgunt, quia
    electi ct
    reprobi
    a somnosuaeJ
    mortis
    excitantur, lampades ornant, quia
    suasecum
    Opera
    numerant,
    pro quibus
    ccternam
    recipere
    bea-
    titudinem
    exspectant.
    (Ex Augusl. ) Aptaverunt lampadessuas,
    id est
    rationes reddendas
    operum
    suorum.
    Oportet
    enim
    uosexbiberi ante tribunal
    Chrisli,
    ut illic
    recipiat
    unusquisque, quod gessit
    in
    corpore,
    sive
    honum,
    sivc malum.
    Faluw autem
    sapienlibus
    dixerunt: Datenobisde
    oleo
    veslro, quia lampades
    nostrm
    exstinguuntur. (Ex
    Greg.) Quid
    est aulem
    quod
    lunc a
    prudentibus
    oleum
    petunt
    nisi
    quod
    inadvenlu
    judicis,
    cumse
    intus vacuas
    invenerint,
    testimoniumforis
    quaerunt.
    Ac si asua fiducia
    deceptse, proximis dicant, quia
    nos
    quasi
    sine
    opererepelli conspicitis,
    dicitedeno-
    1
    stris
    operibus, quid
    vidistis? Sed
    lampades
    faluarum
    virginum
    exstinguuntur, quia
    earum
    operaquac
    clara
    hominibusforas
    apparuerunt,
    inadventu
    judicis
    in-
    tus
    obscuranlur,
    et adretributionem non
    veniunt,
    quia ,pro
    eis
    receperunt
    abhominibus
    laudes, quas
    amaverunt.
    (Ex liieron.) Quselampades
    suas
    qusarunlur
    exlin-
    gui,
    ostenderunt eas ex
    parle lucere,
    et tamen non
    habere lumen
    indeficiens,
    nec
    opera perpetua.
    Si
    quis igitur
    habet animam
    virginalem
    et amatorem
    pudicitise,
    nondebetmediocribusesse
    contentus, quse
    cito
    exolescunl,
    etexorlo caumate
    arefiunt,
    sed
    per-
    jeclas
    virlutes
    sequalur,ut
    lumenhabeat
    sempitemum.
    Responderuntprudenles,
    dicentes: Ne
    forte
    non
    suf-
    ficial
    nobiscl vobis.
    (ExAugust.) Unusquisque
    enim
    pro
    serationem
    reddet,
    nec alioleslimonio
    quisque
    adjuvalus apud
    Deum,
    cui secreta cordis
    apparent.
    Et vix sibi
    quisquesufiicit,
    ulei teslimonium
    perhi-
    heal conscienliasua.
    (Ex Greg.)
    In illo enimdie, quod
    tamen de
    qui-
    busdam
    in
    pace
    Ecclesiae
    quiescentibus loqusr,
    sibi-
    niet
    ipsis
    leslimoniutn
    uniuscujusque
    vix
    sufficit,
    quanto
    minuset sibi et
    proximo?
    ubi et
    protinusper
    increpationem
    subdunt.
    lte
    potius
    ad vendenteset etnitevobis.
    (ExAug.)
    Nonconsiliumdedisse
    pulandaesunt;
    sedcrimina
    eorumex
    obliquo
    commemorasse.
    (Ex Greg.)
    Venditores
    quippe olei,
    adulatores
    sunt, qui
    enim
    accepta qualibet
    gralia ,
    vanis suis
    laudibusnilorem
    glorieeofferunt, quasi
    oleumven-
    dunt,
    de
    quo profecto
    oleoPsalmista dicit : Oleum
    auletn
    pcccalaris,
    non
    impinguet capul
    meum
    (Psal.
    CXL).
    Dumauleinirent
    emere,
    venit-spmtsus,
    et
    qumpa-
    ratieeranl intraverunt cumea ad
    nuplias,
    et ciausa,
    esl
    janua. (Ex Aug.)
    Euntibus autem
    illis,
    venit
    1
    sponsus,
    id
    esl,
    inclinantibus seillisinea
    quae
    foris
    j
    sunl,
    et solidis
    gauderequaerentibus,quia gaudia
    in-
    terna
    non noverunl. Venit ille
    qui judicat,
    et
    quse
    paralse
    erant,
    id
    est, quibus
    bonumcoramDeotesti-
    uioniumconscientia
    perhibebat.
    Intraverunt cumeo
    ad
    nuplias,
    id
    esl,
    ubi mundaanima
    sempiterno
    Dei
    yerbo fecuuda copuletur. Qlausa
    est
    janua,
    id
    est,
    A
    receptis
    illis
    , qui
    sunt in
    angelicam
    vitammutali.
    Otnnesenim
    resurgemus, inquit,
    sednonbtnnesitn-
    mutabitnur
    (1
    Gar.
    xv).
    Clausus aditus
    regnum
    coe-
    lorum: Nonenim
    post judiciumpatet precum,
    aut
    meritorumlocus: 0 si
    sapere
    incordis
    palatopossit,
    quidadmirationishabel, quoddicitur,
    venit
    sponsus?
    quid
    dulcedinis?Intraverunt cumeo ad
    nuptias, quid
    amariludinis? Et clausa
    estjanua. Quanta
    verotunc
    erit eleclorum
    lsetitia, qui
    de
    ejus
    merenlur visione
    gaudere,
    cumeosimul ad
    nuplias intrare, qui
    et in
    sponsi nuptias gaudent,
    et tamen
    ipsi
    sunt
    sponsa,
    quia
    in illo seterno
    regni thalamo,
    visioni nostrse
    Deus
    conjungitur, qui
    scilicet visio
    nunquam
    in
    per-
    petuum
    amoris sui
    amplexibus
    evellatur. Tunc
    regni
    janua lugenlibus
    clauditur,
    quse
    modo
    poenitentibus
    B
    quotidieaperitur.
    Erit
    namque
    tunc
    poenitentia,
    sed
    frucluosa
    jam
    non
    erit, quianequaquam
    tunc veniam
    invenit, qui
    modo
    aptum
    veniens
    tempus perdit.
    Novissimeveraveniunt et
    reliqumvirgines,
    dicen-
    tes:
    Dbmine,Dmnine, aperi
    nobis.
    (Ex Hiero.)Egre-
    giaquidem
    inDomini
    appellatione
    confessio,
    idem-
    que repetitum
    indiciumfidei
    est,
    sed
    quidprodesi
    voce
    invocare, quemoperibus neges.
    (Ex Greg.)
    Ibi
    jam
    aDeonon
    potest
    mereri
    quod
    petit, qui
    hic noluit
    audire, quodjussit. Qui teinpuf
    congruumpoenitentiaeperdidit,
    frustra ante
    regni
    januam
    cum
    precibus
    venit.
    (Ex Aug.)
    Nondictum
    est, quod
    emerint
    oleum,
    et ideo
    intelligendae
    sunt nullo
    jam
    remanente de
    alienis laudibus
    gaudio,
    in
    angusliis
    et
    magnis
    af-
    C fiiclionibusredire ad
    implorationem
    Dei,
    sed
    magna
    esf
    ejus
    severitas, post judieium, cujus
    ante
    judicium
    ineffabilismisericordia
    praerogata
    est.
    At ille
    respondens
    ait : Amen dico
    vobis,
    nescio.
    (Ex Hieron.)
    Novit Dominus
    qui ejus
    sunt
    (//
    Tt-
    tnoth.
    n),
    et
    qui ignorat ignorabilur (/
    Cor.
    xiv).
    Nescit Dominus
    operarios iniquitalis.
    (Ex Greg.')
    Preces
    offerunt,
    sed
    nesciunlur, quia
    tunc velut
    incognilos
    Deus
    deserit, quos
    modosuos
    per
    vitsemeritumnon
    agnoscat.
    Vigilateilaquequia
    nescitisdietn
    neque
    horam. Si
    sciret
    quisque
    de
    praesenti saeculo,quotempore
    ex-
    iret,
    aliud
    tempusvoluptalibusatque
    aliud
    poeniten-
    1
    tiae
    aplare potuisset,
    sed
    qui pcenitentise
    vitam
    spo-
    >
    pondit peccanti,
    diem crastinum non
    promisit.
    "
    Semperergoextremum
    diem
    debemusmetuere,quem
    nunquampossumuspraevidere.
    (Ex Aug.)
    Non modo illiusultimi
    temporis quo
    venlurus est
    sponsus,
    sed suse
    quisque
    dormitionis
    diemet horam nescit.
    Quisquis
    autem
    paralus est,
    !,
    usque
    ad
    somnum,
    id
    est, usque
    ad
    mortem,
    quse
    ! omnibus
    debetur, paratus invenielur,
    etiamcumilla
    >
    yox
    media nocte
    sonuerit, qua
    omnes
    evigilaturi
    sunt.
    Quod
    vero
    sponso
    et
    sponsae
    dixit obviaro.ve-
    i nisse
    virgines,
    sic
    intelligendumputo,
    ut ex
    ipsis
    virginibus,
    confitetur, eaqueedicitursponsa,tauquain
    ) si omuihusChristianis in Ecciesiamconcurrentibus
    i
    filii admatremconcurrere
    dicantur,
    curo
    ipsis
    filiis
    ,
    congregatis,
    constet ea
    quae
    dicitur matcr.
    5K5
    SMARAGDOADDITUM.
    S54
    SMMARIDM
    1 EPISIOIAS 1 EVAMIHA
    QU.E
    LEGUNTURIN TEMPLISPER CIRCUITUM
    ANNI,
    Totius
    doctrince
    pietatis
    medullam et
    nucleum,
    ceu
    cornucopiw,
    citra
    cujuspiam morsum,
    in se
    compleclens,
    in usum ministrorum Ecclesice
    conscriptum,
    et
    Smaragdo
    additum.
    INVIGILIANATALISCHRISTL
    A
    EPISTOLA
    AD
    ROMANOS,
    CAP.I : Paulus servusJ esu
    Christi,
    ETC.
    1.
    Evangelium
    Dei in tota
    Scriptura
    est, quae
    habet omne bonum et ulilis est ad
    doctrinam,
    etc.
    H Tim. III.
    2. Confessio
    de Christo
    est, quod
    sit fiiius Dei
    et filius
    David,
    hoc est verus
    Deus,
    simul verus
    horoo factus ex semine David. Hoc
    ulrumque
    ca-
    tholicafides scit
    scriptum
    et
    ulrumque
    confitelur
    verum. Si Deum tantum
    dixeris,
    medicinam
    negas
    qua
    sanatus es. Si hominemtantum
    dixeris, poten-
    tiam
    negasqua
    creatus es.
    3.
    Scopusapostolicaeprsedicationisest,
    obedientia
    fidei
    super
    nomineJ esu. Ut obediendo veritati
    pu-
    rificentur
    animse
    per Spiritum
    sanctum cum fra-
    terna
    charitale,
    hanc
    sequitur gratia
    Dei vita
    aeterna.
    LECTIO
    IsAida,
    CAP.LXII:
    Propter
    Sionnon ta- -
    cebo,
    ETC.
    *
    1. Avidilas advenlus
    Cbrisli,
    in
    veteribus,
    ut
    qui
    nostraest
    justilia
    et
    salus, per quem
    defendi-
    mur ab
    injuria
    omnium
    crealurarum,
    et salvamur
    tanquamper
    clemenlissimumamicum.
    2. Non lantum
    optat adfore,
    sed manifestum
    Deum in carne
    exclamat, quod
    est
    mysterium
    pielalis,
    citra controversiam
    magnum.
    11Tim. m.
    3. EcclesiseChristi
    encomia,
    victorieeet
    triumphi,
    ut ultra non vocetur-
    derelicta,
    ut voluntas Domini
    in
    ea,
    ut
    complacitum
    sit Domino in
    ea, quae
    cum
    Ecclesia
    maUgnanlium
    titulis
    Stj
    Siaiaxir&ii
    pugnant.
    EVANGELIUM
    MATTHSI,
    CAP. I : Christi autem
    genera-
    tiosic erat.
    1. Christusfilius
    hominis, quia
    ex semineAbra-
    hse. Christusfilius
    Dei, quia
    ex
    Spiritu
    sancto.
    2.
    Angeli
    administratorii
    spirilus suiit, qui
    in
    minislerium emittuntur
    propter
    eos
    qui
    haeredes
    sunt salutis. Hebr. i. HicserviuntMariseet
    J osepho.
    '
    5. Summa
    Evangelii
    in nomine
    J esu,
    ut
    angelus
    explicat,
    leschuaenimHebraeissalutem
    significat,
    et
    hic est
    salus, vita,
    et resurrectio
    nostra, per quem
    salvali,
    et liberati sumus.
    IN NOCTENATALIS.
    LECTIOISAI^E
    PROPHET.E,
    CAP.ix :
    Populus gentium
    qui
    ambulabat.
    1. Christus dives Dominus est in omnes
    qui
    se
    invocant,
    J udseoset
    gentes
    et hic elenebris vocavit
    inadmirabilemsuamlucem. I Pet. m.
    2.
    Completa
    Abrahse
    promissio,
    ut semen
    ejus
    sit sicut arena maris et stellaecceli. Gen. xv.
    3.
    Quid
    sit
    Christus,
    cur
    venerit,
    et
    quidper
    eum
    habeamus,
    omniamire
    eraphalica
    in hoc cata-
    logonominum, admirabilis, consiliarius,
    Deusfor-
    tis,
    etc.
    EVANGELIUM 1NNOCTE
    NATALIS, LUC^E,
    CAP.II ; Exiit
    ediclum.
    1. Christus Dominus nosler
    (Anno
    ah initio
    crealionis mundanaeter millesimo
    nonagentesimo
    sexagesimosecundo,
    secundumHebraeorumverita-
    tem,
    secundum
    septuagintaquinquies
    millesimodu-
    centesimo
    priino.
    A
    Adiluviobis millesimotrecentesimosexto.
    AbAbrahaenativitate bis millesimoxiv.
    A Mose et
    egressu
    filiorum Israei de
    ^gy-
    pto,
    1059.
    A Salomoneet
    prima templi sedificatione,
    1031.
    A resedificationesub
    Dario, quingentesimo
    deci-
    mo nono.
    Ab urbis Romanse
    conditione,
    751.
    Olympiadis
    centesimse
    nonagesimsequarlse
    anno tertio.
    Quando
    firmissimam
    pacem
    ordinalioneDei Cae-
    sar
    Augustus composuit,
    nascitur in Bethlehem
    J tidse.
    2. Summa
    Evangelii,
    et
    praedicalionis
    deChri-
    sto
    per angelumproclamatur,
    Netimeatis annuntio
    gaudium.
    Natusest vobis
    servator; emphasis
    inser-
    valore,
    et invobis.
    3.
    Angeli
    adsunt Domino
    angelorum
    in conce-
    ptione, nativitate,
    imo intoto circulo vitae
    Christi,
    et habet cantus
    angelorumEvangelium,
    cum
    pacem
    _ et euSoxwvDei annuntiat.
    IN DIENATALIS.
    EPISTOLAAD
    HEBILSEOS,
    CAP.I :
    Mullifariam
    tnultis-
    que
    modis.
    1. Dei ineffabilis
    bonitas, qui
    novissimelocutus
    1
    est nobis in
    filio,
    ut
    per
    eum
    qui
    est in sinusuo
    1
    nobis annuntiaret omnia.
    Quomodo
    igitur effuge-
    rimus,
    si tantam
    neglexerimus
    salutem. Heb. n.
    !
    2. Testimonia divinitatis
    plenissima
    et variaex
    '
    Scripturis,
    Psal.
    n, xcvi, cm, XLIV, CI,
    ut sciamus
    1
    quod
    is
    qui
    venit annuntiare remissionem
    peccato-
    rum Deus
    est,
    nec dubitemus de Dei voluntate.
    3. Christus
    per seipsumpurgationempeccatorum
    fecit et consedit ad dextram
    majestalis
    in excel-
    sis,
    ut sciant
    fideles,
    remissa sibi
    peecata,
    et re-
    gnare,
    vincere,
    ac
    triumphare
    Christum.
    Intelligen-
    tiamsuperatmagnum
    illudadmirabileet
    stupendum,
    ) Chrysostomo
    annotante,
    quod
    caro nostra sursum
    '
    n sedet et adoralur ab
    angelis, archangelis,
    cheru-
    him,
    et
    seraphim;
    excessum
    patitur Chrysostomus
    '
    haec
    cogitans. Ergo
    maledicta
    hoeresis, qusenegat
    ^
    veramChristi humanitatem.
    EVANGELIUM INDIE
    NATALIS,
    J oAN.CAP.I : /
    prih-
    cipio
    erat
    Verbum,
    ETC
    1. SuminadeChristo est
    credere, quodsit
    verus
    i Deusel
    homo, qui
    crearit
    omnia, qui
    dalus sit ho-
    minibusinvitamet
    lucem,
    lametsi
    pauci
    sunt
    qui
    e recipiunt,
    sic J oannes
    proponit,
    sic
    Paulus,
    et om-
    t
    nis
    Scriptura.
    2.
    Quomodonaturaeconjungipotuerint, Deusscit,
    s
    Christianus ad multa
    respondere potest,
    Deus
    novit, quoe
    est utilissima
    Chrysostomi regula
    r
    5. Cum audis verbumcaro
    factura,
    et habitasse
    in
    nobis, expende
    hoc tolum
    quo
    veteres sancti se
    occuparunt.
    Cur Deus homo factus? Videlicetut
    Ecclesia haberet suum
    caput, Ephe.
    i,
    Coll. i. Ut
    structura
    templi
    haberet
    Iapidemangularem,
    Psal.
    D
    cxvn. Ut haberet omnis creatura
    raediatorem,
    Gal. III. Ut universa militia cceli haberet
    regem
    o
    suum,
    Luc.
    i, Apoc.
    xix. Ut haberet scholaDei do-
    o ctorem
    suum,
    J oel. n. Ut haberet civitas Hierusa-
    i- lem
    templumsuum, Apoc.
    n. Ut
    templum
    coelestis
    i- Hierusalemhaberet sacerdolem
    suum,
    Heb. vn. Ut
    .haberent
    omnes in
    templo
    hosliam
    suam,
    ut habe-
    PATROL. CII.
    18
    55S
    SUMMARIUMIN EPIST. ET EVANG. 556
    rent omnes oves
    pascuae
    Dei coramunem
    pastorem, i
    J oan. x. Ut haberenl oranes
    filii Dei,
    et omnis
    creatura
    pjiniogehituih
    fratfeiii,
    Roffi. vm. J am
    cumcarncih
    ahdiss cogita
    ektfemam humiliatioriem
    Christi,
    in iiumiiiatione remissionem
    peccali
    et sa-
    lisfaclionem, adeoque
    effusissimamcharitatem
    pa-
    tris, qui
    nobis filiumtradidit.
    INNATALI SANCTI STEPHANI.
    EPISTOLA
    ACT.,
    CAP. VH:
    Slephanus plenusgra-
    lia,
    ETC
    1. Descriptio personaeStephani,
    vir
    plentisgra-
    tia,
    et forlitudine,
    el multis
    praeelaris,
    et sanctis
    dotibus
    proe.litus,typus
    diaconorum
    Ecelesioe,
    simi-
    les condilion^s episcopi
    et
    diaconi,
    videin
    Paulo,
    unde
    pudeat
    nos, qui
    ex diamelro
    pugnamus.
    2.
    Typus impiorum
    veritalem
    impugnantium,
    quoii
    verilate non
    possunt,sycophanliis
    et calumniis
    tentant.
    Et haec
    semper
    fortuna fuit
    Chrislianorum,
    ul
    gravarentur
    mendaciis,
    binc tot
    apologetici,
    Ter-
    tulliani,
    J uslini, Quadrati,
    Miltiadis; liinc calum- I
    niaehorum
    tcmporum, blasphemia
    in
    Deum,
    divo-
    rum
    conlemplus,
    sacramentorum
    proculcatio,
    bo-
    norum
    operumproscriplio.
    3. Fortior est
    quem
    Deus
    defendit,
    quamquem
    mundus
    persequilur.
    Mira consolatio
    oppetentium
    mortempro
    veritate,
    videntium
    slantem,
    et auxi-
    liantem Christum.
    EVANGELIUM MATTH^EI,
    CAP.XXIII: Ecce
    ego
    mitlo
    advos.
    1.
    Hic
    habes causara
    occisionis,
    omnium
    pro-
    phetarum,
    fuisse
    superbiam
    cordis.
    2.
    Quando
    alieni
    peccati qnis supplicia luat,
    juxta
    illudExotli.
    xxi,
    reddes
    peccatumparentum
    in
    filios,
    intertiatnet
    quarlamgeneralionetii.
    3. Dulcissima simililUrib
    qua
    se Christus
    gal-
    linse
    comparal,
    nos
    pullis, per quem
    soluma mil-
    vis,
    hoc
    est, diabolis,
    liberi
    evadimus,
    fide in
    Christum,
    sicut incfedulitaie
    excidimus,
    et audi-
    mUs horrenduin
    judioiurii,
    cumJ udteis
    incredulis,
    (
    Relihquelur
    vobisdomusdesefla. Mallh. xxm.
    IN NATALIJ OANNIS EVANGELIST.-E.
    EWSTOLA
    AD
    EPIIESIOS,
    CAP.I : BenedictusDeus et
    Paler.
    i. Salus nostra ex electione
    Dei,
    ut
    qui gloria-
    tur in Domino
    giorietur,
    ul sciaul
    sancti;
    senon
    posse
    excidere.
    2. Eleclionem
    sequitur
    recta et Deo
    placensVita,
    in
    qua
    iides
    per
    charilalem
    operalur,
    namfideles
    vocalionemet eleclionemsuamfirmamfaciunt
    ope-
    ribus fidei. II Pet. i.
    5. InChristo dilectofilio
    Dei,
    est
    redemptio per
    sanguinem cjus,
    in remissionem
    peccatorum,
    ne
    quis glorietur
    in
    operibus.
    EVANGELIIBI
    J OANNIS,
    CAP.ULT.: Dixil J esus Pelro :
    Sequere
    me.
    1. Devoluntatenoslra
    frangenda
    inDei volunta-
    tem,
    ssepe
    enimnon voce de
    coelo,
    non
    per pro-

    phetam,
    non
    per
    revelationem,
    vel somniumvel'
    excessum
    menlis,
    sed rebus
    ipsis
    accidentibus,
    aut
    ad aliud
    quam
    slatueramus
    voeantibus,
    cogimur
    agnoscere
    Dei voluntatemaliam
    quam
    erat
    nostra,
    AuguslinUs epistola
    65 ad Paulinum et The-
    rasiam.
    2.
    Exemplurarespicientium
    alienam
    vocalionem,
    et aliena
    opera,
    cura
    intrepide oporteat sequi
    vo-
    cantemChristum: Melior.est enimobedienlia
    quatn
    viclima.
    3. Auclorilas J oannis
    evangelistse
    et testis
    digni-
    tas, qui
    recubuit
    super pectus J esu, qui scripsit,
    cu-
    jus
    testimonium verum
    est,
    qui
    totus huc
    speclat,
    ut credamus in nomine
    unigeniti
    filii
    Dei,
    el ut
    credentesvilamhabearaus
    per
    nomen
    ejus.
    IN NATALl INNOCENTIUM.
    APOCALVPSIS,
    CAP.XIV: Vidi
    supra
    tnonlemSion.
    i. Chrislus
    aguus est, qui
    tollit
    peccala inundi,
    A
    Ecclesiarasuam,
    hoc est numefum
    pdpuli Dei,
    cdii-
    trabestiam
    protegens.
    2. Ecclesia
    agno
    sfahti psallit
    canticum
    novum,
    hoc
    estj
    laude
    ejtimitaiionevcdhfessibrie
    J idei el re-
    cta vitaDeumconceiebrat.
    3. Innocentia verorum Christianorum,
    virgines
    sunt,
    Casti et
    pudici,
    sine
    fflacula,
    et immaculati
    invia. Psal. cxix
    EVANGELIUM
    MATTH^EI,
    CAP.II : Ecce
    angelus
    Bb-~
    mini.
    1. Ab
    ipsis
    vitse
    initiis,
    exemplo
    Chrisli adten-
    tationes et insidias
    prsepafemur.
    2. Solliciludo
    Dei-pro
    suis
    juxta
    illud
    x.Deven--.
    trenratris mewrecordatus est nominis
    mei; appa-
    ret
    angelus, jubet
    ui
    fugial
    in
    ^Egyplum,
    re.vocat
    ex
    ^Egypto
    in lerrain Israel.
    5.
    impietatis exemplum
    in
    Herode, qUod
    duriit
    in consummationerasaeculi
    usque.
    Ecclesia
    perse-
    cuiionemsustinente.
    B
    IN OCTAVA NATIVITATIS.
    AD
    TITUM,
    CAP.II :
    Apparuit gratia.
    1. Summam Ghrislianismi clara et mira breVi
    tate
    complectitur. Abriegataimpielate
    sobrie
    fetjti-
    ste et
    pie vivamus,
    hoc
    est,
    anrawslTe. Marc.
    i,
    Mallli. III.
    2.
    Prsedicatur et commendatur
    Chfistus,
    et
    quid
    nostri causa
    fecerit,
    dedit
    senietipsum
    prq
    hjabis,
    fedemit nos abomni
    iniqriitate,
    ffioftUusest
    propler
    peccata nostra,
    resurrexit
    propler juslificatidhem
    nostram.

    3.
    Qui
    hoecredunt sectatofes sunt bonorum
    ope-
    fum,
    hic habes radicemcum
    fruclibus,
    fideffl cnra
    operibus,
    et
    quod
    sine
    gratia
    nullumsit bonum
    ppus.
    EVANGELIUH
    Lue^E,
    CAP.ii :
    Postquam
    consummuti
    sunt dics bcio.
    r
    1- Christus
    circumcidituf,
    ut nos
    spiritualitef
    circlimcideremur,
    sislitur
    Domino,
    Ut doceat
    pfsei
    senlafe nos
    ipsosDeo, figiifas legiscuslddii,
    coiidi-
    tor
    legis.
    2.
    Exemplum
    Chfisliani homihis in
    sermdne, q'u
    pius
    ac
    justus,
    et in
    quo Spiritris
    sarictus eral.
    3. Cum
    pace
    recedit ex
    hocmuudoi qui inleliigit,
    quod
    Deus erat in
    Christo,
    mundumsibi reconci-
    lians. II Cor. v.
    DOMINICAI POST NATALEM.
    EPISTOLAPAULI AD
    GALATAS,
    CAP.Iv:
    Quanto
    tem-
    pore
    hwres
    pafvulus
    est.
    1.
    tempus legis
    el
    gratise discriminat,
    iex
    per
    Mosen,
    gratia
    et verilas
    per
    J esumChrislurafacla
    est. Hebr. ix. Desanctimonia
    mtindana,
    quse
    non
    potuit
    ciiliorem
    perfectumreddere,
    in
    cibis,
    potio-
    nibus,
    ablutionibus ac
    justificationibus carnis,
    usque
    ad
    tempus
    correctionis
    imposita.
    .
    -j.
    2. Pleniludo
    temporis,
    est annusDomini
    acceptus
    I
    "
    et dies
    saltttis,
    cura
    Deus manifestatur in
    carnc,
    ct
    l
    Dei filiusfit
    virginis
    filius.
    3.
    Dignitascredenlium,
    filii sunt et hseredes
    per
    Deum,
    non
    pcr
    meritum nec
    naturam,
    sed
    per gra- '
    tiae
    Spiritttmqui
    clamat incordibris
    nostfis,
    Abiia
    paler.
    EVANGELICM
    LUCE,
    CAP.II : Erut
    J oseph
    et Maria
    miranles.
    1
    i. Christus aliis in
    resurrectionem,
    aliis in-rui-
    nam. Fides est credere et eedificari. lncreduliias
    ruina est et casus.
    2.
    Consolatoriurii,
    ubi non est
    contradictio,
    ihi
    >
    nonesl verbumDei. Si Cliristus
    positus
    inruinam
    1
    et
    resurreclionem, efgo
    et
    meffibraChrisli,
    hinc
    alpo-
    stoli:
    Domine,quis
    credidit audiiui noslro. lsa:
    tiii',
    J oan.
    xin,
    Rom. x.
    3.
    Opera
    fidei in Anna
    prophetissa,
    orare, jejii-
    , nare,
    non
    ergo damnatur,
    sed
    primum
    ddcctur fi-
    55? SMARAGDOADDITUM. 558
    des,
    J eiime
    opera,
    ut boni faciamus bona
    opera,
    ,
    Gen.
    iv, Respexit
    Deus ad Abel 6t ad munera
    ejus.
    INDIETHEOPHANIiE.
    LECTIO
    Iskim,
    CAP.LX:
    Surge
    illuminare Hieru-
    salem.
    i. Ecclesia
    per pfaedicalionemEvangelii
    intolo
    mundo
    congregalur.
    In hac
    regnat
    Christuset sunt
    bona
    omnia, jam.quidem obscura,
    sed indies
    per
    Christum futura elariora ut
    quam pluriroi
    acce-
    dant.
    2. Ubi Ecclesiandn
    est,
    ibi salrisnon
    cst,
    et mi-
    seraesunt
    genles,
    ubi verbumDei
    ignoratuf.
    3.
    Qni
    in Germania Chrisli fidem
    amplectilur
    nori
    potest
    non amafe
    qni
    Dei nomen invdcant
    insemotissimis
    regionibus, Sabea, Panchea,
    Ara-
    .bia, apud Damascenos, Armenios, Assyrios,
    unus
    enim
    Deus,
    una
    fides,
    una
    religio
    et inChrislo
    unum et consummati in unum' sunt electi oin-
    .
    nes.
    EVANGELIUMMATKLEIJ CAP.
    II : Cumnatus essetJ esus.
    1.
    Specimen
    vocationis
    gentiura
    in obedienliam
    fidei.
    2.
    Scriptura
    Veieris Testamenti clare
    exprimit
    temptis
    adventus
    Christi,
    locuffi
    nativifatis,
    moilum
    nascendi,
    conversandi et moriendi, deloconativir
    tatis hic habesex Michese.v.
    5.
    Exempluiuimpietatis
    in
    Herode,
    et Herodem
    hodie
    agunt qui
    titulo
    pietatis sequaerunt.
    Rursus
    exempUini spei
    et fidei et sollicitudinis Dei
    pro
    suis,
    hic habesmemorabile.
    DOMINICAI POST THEOPHANIAM.
    EPISTOLA AD
    ROMANOS,
    CAP.XII : Obsecrovos.
    1. Rationalis
    cultus,etquiperanimam,etspiritum
    fieri
    debet,
    hoc
    esl,
    vera
    religio
    in Chrislianismo
    est,
    ut nos
    ipsos
    Deo hosliam
    vivenlem, sanctam,
    acceptam
    Deo
    praebeamus. i
    2. Christiani inundosenon
    conforment, qui
    totus
    in nialo
    posilusest,
    reliclavoluntate
    gentium, quae
    est in
    lasciviis, concupiscenliis, viuolenliis,
    co-
    messalionibus,
    compolatiouibus,
    totos se dedaiitin
    voluntaiemDei.
    3. Miraet
    pulcherrima
    similitudo de societate
    membroruinin uno
    corpore
    inter se
    (qua
    et Cicero
    inOlliciistib.
    m,
    ulitur)
    hacnos in muluamcor-
    poris
    Chrisli oedificationem
    conglutinat,
    ut nobis
    inler nos
    prosimus.
    EVANGELIUM
    LVCJ E,
    CAP.
    ,II
    : ^utn essetJ esus amw-
    rumdubdecitn.
    1.
    Quse
    de infantia Christi
    proeter Scripturas
    asserunlur a fabuiis non
    absuut,
    hsec fuit libido
    fermeutati sseculi
    supf.rioris
    vitiandi
    omnia,
    et il-
    luslriuni tilulis
    abuii,
    sic
    4E"S=5"7pK5>iaimuItee
    acci-
    derunt.
    2.
    Appositissimum
    hic habetuf
    exemplum,
    cha-
    riorem nobisessedebere
    gloriam
    Dei Ct salutem.
    aiiiiiiarum, quam
    ullum
    parentum
    affectuin
    ;
    Deus
    enim
    paremibus
    et rebus orouibus
    pr3aferendt(s
    est.
    5. Fornia formandoe
    juveriiutis Cliristianse,
    Chri-
    stus
    parentibus
    est
    subdituS,proficit sapientia
    et
    aetale, gratiaapud
    Deurael homines adhanc Les-
    biaffl
    regiilam
    formeuius
    pueros nostros,
    matrimo-
    nii
    stipeudia,
    el feliceserunt
    respublicae
    Chrislia-
    nsehabenles talemseraentem.
    DOMINICAIIPOST TIIEOPHANIAM.
    EPISTOLA AD
    ROM.,
    CAP.XH: Habenlesdonationesse-
    cundum
    graliamquw
    dalaesl
    twbis,
    ETC.
    1. Necessariura
    prseceptum
    utvocationi stise
    quis-
    queinserviat, sparlam
    suam
    quisqueadornet,
    et ne
    sutor ulira
    crepidam.
    2. Sed hic similiter
    videaraus, quse
    vocationes
    A
    Deo
    placeant,
    ne
    quis
    sibi
    placeat,
    et non
    proximo
    inoedificationem,
    5.
    Opliraa
    hichabetur
    regula
    discernendorum
    spi-
    rituuni
    analogiafidei,
    hincmonachi
    anabaplistse,
    et
    qui
    revelationes
    jaclant,
    cumcohorte
    spiriluum
    er-
    roris
    ejiciuntur.
    EvANGELIUM
    J OAN.,
    CAP. XI:
    Nliptiw faCtW
    StlUtMl
    CanaGalilwm.
    1. Honorabile
    conjugium
    inter omnes et cubiie
    impollutum, quod
    Christus curocastissimasua ma-
    tre et sanctis
    discipulis
    honoravit et suaet
    suorum
    prsesenlia,
    et vini miraculo liberali et suaveolenli.
    2. Christus
    niisqnam
    blandus
    matri, quod
    ex hoc
    et aliis
    Evangelii
    locis
    discilur,
    ut doceal el carna-
    lem
    cognationem
    nihil
    profuisse matri,
    nisi fide
    beata
    fuisset,
    et
    parentibus
    divinanon
    impedienti-
    bus
    parendum
    esse.
    3. Chrislus is
    est,
    qui
    vineas
    irrigat, qui pluviam
    per
    vitis radicemin vinum
    vertit,
    et
    quod
    in nu-
    B
    ptiis repente,
    hoc in
    planta singulis
    annis
    longiori
    teroporisspatio
    efficit. Tantumul
    agnoscamusopera
    Dei,
    et crealuris
    ejus
    cum
    graliarura
    actione uta-
    mur.
    DOMINICAIII POST THEOPHANIAM.
    EPISTOLAADROM.
    ,
    CAP.XII : Noliteesse
    prudenles.
    1. Christianismi radix est
    paupertas spiritus
    et
    modestia animi, quse.iizyuf/iovuii,
    altum
    sapere,
    et
    superbiam
    mentis ferre
    nequit.
    2. Pax el concordiaChristianos omnes sic con-
    giutinet
    et
    jungat,
    ul commurii studio alii
    pro
    aliis
    sollicili sint,
    ut omnibus J udaeis
    geniibus
    amicis
    et inimicis
    benefiat,
    loedalurnemo. Hocerit carbo-
    nes
    ignissuper capita
    talium
    congerere.
    3.
    Quod
    Tertullianus
    depatientia,
    hoc Christiani
    ex hocloco sciant omnes sibi dictuma Deo. Vin-
    dictammihi et
    ego vimlicabo, patienliam mihi et
    ego palientiam
    remunerabo.
    C
    EVAKGELIUM
    MATTH/EI,
    CAP.VIII: Cum
    descendisset
    J esusdemonle.
    1. Verafidesse totam
    frangit in voluntatein
    Dei,
    vl homohac
    prseditus,sanus, insanus, mortuus, vivus,
    Dei ess.evelit.
    2. Potentia divinitatis
    Christi,
    et verbosanat le-
    prosum.
    3.
    Christus,
    Dominumel TSASOV
    legis
    se
    declarat,
    qui Ieprosum, quod
    in
    legeprohibilum
    erat tan-
    ^it,
    docensanimse
    leprampeccatum
    magis
    metuen-
    daui.
    DOMINICAIVPOST TIIEOPIIANIAM.
    EPISTOLA AD
    ROM.,
    CAP.XIII: Neminiauidauamde-
    beaiis.
    1. J oannes cum in
    Epheso
    moraretur
    usque
    ad
    ultimam
    senectutem,
    el vix inler
    discipulorura
    ma-
    nus adEcclesiam
    deferretur,
    nec
    possel
    mulla
    loqui,
    TJ
    nihil aliud
    per singulas
    collectas solebal
    proferre,
    nisi
    hoc, lilioli, diligitealterutrum,
    tandemloedioaf-
    fecti dixerunt
    magistro, quare semper hocloqueris?
    Respondit, quiaprseceptum
    Doroini est et si solum
    fiat sufiicit.
    Hicronynius
    in
    Epistolam
    adGalatas.
    Eadem
    perpulchre
    hic Paulusex eodem
    spiritu
    lo-
    quilur.
    2.
    ProeceptaDecalogi
    secundsetabulse hic clara
    brevitate,
    iri
    coinpendium
    de
    dilectione,Pauluscom-
    plectitur, quae
    finis
    legis
    est. I Timolh. i.. ,
    3.
    Ama,
    et fac
    quodlibet,
    nec
    peccabis.
    EVANGELIUM
    MATTHiEi,
    CAP.vin : AscendenteJ esu
    in naviculam.
    1.
    Figura
    fulur3rum tenlationum
    Ecclesise, qua
    exercili sunt
    apostoli,
    ut
    qui
    cum nec claudi nec
    caeci
    essent,
    nec aUa
    aegrolationelaborantes, qui-
    bus liberari
    quamplurimos
    in dies videbarit
    ,
    ut
    omnipotentiamejus aspicerent,
    cui venti et mare
    559 SUMMARIUMIN EPIST. ET EVANG.
    560
    obediunt,eifirmain
    beneficiorum
    ejusmemoriam
    ha-
    berent,
    in
    lempestatem
    hanc inducanlur.
    2. Consolalioesl omnibusChristi
    fidelibus, qui
    cumsuis
    adsitusque inconsummationemsaeculi,nec
    relinquatorphanos,
    ut inmediis
    periculis
    minimede-
    sperent.
    5. 2vX).6oV,v clamemus universi et
    singuli, prin-
    cipes, monachi, episcopi, spiritales, profani
    in
    hac
    lerapestate Ecclesiae,
    in his
    rebus,
    tam mi-
    sere
    aluictis, Domine,
    salva
    nos,
    perimus,
    necdu-
    bitemus,
    nos Dominumexcilaturos ut misereatur
    nostri.
    DOMINICAIN SEPTUAGESIMA.
    EPISTOLA ADCOR.
    I,
    CAP.ix : Nescitis
    quod
    ii
    qui
    in
    sladio currunt.
    1. Vifa
    Christiana,
    minimemollisest
    etdelieata,
    sed
    laboriosaet sudore
    plena,
    sed
    quamagonolheta
    Deus
    remunerarevelil,
    id
    pulchris
    similitudinibus,
    obocu-
    los
    ponitur.
    2. Certaturi
    saltu,
    ut est
    apud
    Philostratuminlibello
    de
    Alhlelis,
    abslinebant coituet aliis
    deliciis, jam
    lurpe est,
    si nos
    pro
    bravio vilaeseternae
    segnius
    nos
    geramus, quam vulgus
    hominum
    pro
    vili
    prse-
    mio.
    5.
    Exemplum,
    curaPauli
    , quod sermone,
    vita
    benefaclis nobis iinilabile
    proponitur,
    tum vete-
    rum
    palrum, qui baplismi mysterio
    et
    spiritali
    esca
    potuque,
    nontitulo
    tenus, sedreipsa,
    communi-
    carunt.
    EVANGELIUM
    MATTffiEi,
    CAP.xx: Sitnile est
    regnum
    cwlbrumhmnini
    patrifamilias.
    .Parabolae
    rerumnotissimarumsimilitudines
    sunt,
    docendi
    genus simplicissimum,
    et rudihus maxime
    appo=itum,inhis,
    quod singula
    verba
    attinet,
    ne si-
    mus anxie curiosi,
    cumdesumma sentenlisecou-
    stare
    possit.
    2. Locusde
    praedestinatione
    admodumdiflicilis.
    Cur non omnes statim
    conducat,
    unum hac hora,
    alium altera vocet: namex
    praedestinationc
    Dei
    fluil,
    ut
    quis
    credatvel non
    credat,
    a
    peccalo
    libere-
    tur,
    vel
    11911,
    ut sciamus salulem
    nostram,
    non
    in viribus hostris
    ,
    sed solum in
    potentia
    Dei si-
    lam,
    et hinc
    spem
    habemusconlra
    peccatum
    et Sa-
    tanam.
    3.
    Quia
    novissimi
    primi,
    et
    primi novissimi,
    et
    multi
    vocati, pauci
    vero
    elecli,
    ut meta
    ponatur
    te-
    merariis,
    et sublimibus
    spiritibus, qui
    volunt consi-
    lia Dei inscrutabilia
    perscrulari.
    Au sint
    preede-
    stinali nccne,
    etc.
    Qui
    velit esse
    prudens
    et fidelis
    dispensator,
    servet Pauli
    ordinem, quem
    habet in
    Chrislianismi
    compendiariaEpistola
    ad
    Romanos,
    et ante omnia
    inquirat
    deChrislo in
    Evangelio
    : ut
    homosua
    peccata
    et Christi
    gratiam.agnoscat,
    cum
    peccato pugnet,
    et
    jam
    ubi
    inceperit
    sub cruce
    et
    passione
    esse,
    hoc
    ipsum
    recte docebit
    praedesti-
    nalionera.
    Hujus
    enim
    musti,
    nonomnes utres ca-
    paces
    sunl.
    c-
    DOMINICA1NSEXAGESIMA.
    EPISTOLA ADCOP..
    SECUNDA,
    CAP.XI : Libenter
    suffer-
    tis
    itisipienles.
    1. Gloriatioet
    triumphus Pauli,
    dissimilis
    sangui-
    nariis
    triumphis quorumdain, qui
    cum
    patres
    esse
    deberenf
    tyranni
    sunt,
    et
    pro
    catholicis
    y.x6W.o>.,iri
    laboribus,
    elc. Haecbelli decoramanet corona
    justi-
    tiae
    reposila
    inillmndiem.
    2. NecessilasPaulo
    incumbens,
    ul
    quodquatuor-
    decini annis
    celaverat, postmodum prodere coge-
    relur. Toterant
    periculareligioni
    Chrislianaeafal-
    sis
    apostolis,
    a
    philosophiamundana,
    a J udaica su-
    perstitione.
    Ut ni Paulus onini
    quod
    aiunl
    pede
    con-
    tra
    stelisset,
    et
    quolidianam
    curamomniumEcclesia-
    rumhabuisset,
    gravissimepericlilala
    fuissetdoetrina
    evangelica.
    Haec
    ignaviamepiscoporum
    el ministro-
    rumEcclesisemerito
    damnant,
    et calcarianobisad-
    . deredebent utministeriumnostrum ad
    plenumpro-
    A
    batumreddamus.
    5. Plutarchus scribit deulilitate ab inimicisca-
    pienda.
    Hic sane habemus stimulum
    carnis,
    hoe
    est insectationem
    malorum
    hominum,
    Pauloulilem
    fuisse. Sic enimet inimici
    nonnunquamprosunt,
    docentes nos sobrietatemet
    modestiam,
    et hic im-
    becillitas
    perficit
    virtutemet infirmitas absolvit
    po-
    lentiam.
    EVANGELIUMLUCE,
    CAP.vin:
    Cumlurbaplurima
    con-
    venircnt,
    et e
    singulis
    civitatibus
    properarent.
    1. Similitudo seroinantismonet
    omnes,
    ut avidis
    animis
    accipiant
    sermonem
    evangelicum, etquod
    didiceruntconferant adusum
    pietatis.
    Haecestenim
    fides electorum et
    agnitio
    verilatis in
    spem
    vitse
    seternae.
    2. Hincexclamatione
    (Qui
    habet aures audiendi
    audiat)
    auditoremexsuscitat,
    non cessanduma do-
    ctrina
    sana,
    etiamsi non
    semper
    fructificet
    apudoin-
    j}
    nes,
    tantum
    quarta pars
    seminis,
    hic fruclum
    per-
    fectumet absolutum
    profert.
    5.
    Oplimus
    inlerpres
    sermonis sui
    Christus, qui
    hic est seroinalor. Cor hoministerra sive
    solum,
    se-
    men,
    sermo
    evangelicus.
    DOMINICAIN
    QUINQUAGESIMA.
    EPISTOLAADCORINTHIOS
    PRIMA,
    CAP.XIII: Si
    linguis
    hominum
    loquar,
    et
    angelorum,
    charitalemautem
    non
    habeum,
    ETC.
    1. Charitasnecessaria
    est,
    donaautem
    linguarum,
    prophelioe,
    miraculorum,
    nonsunl
    necessaria,in
    cha-
    ritate omnes
    cognoscent quod
    roei
    discipuli estis,
    inquitChristus,
    J oan.
    xm,
    etcilrastudiabenemerendi
    de
    prox-imo
    nemovidebit
    Deum,
    ideohoc unumest
    necessariuinetseclandum.
    2. Charitatis ususialissime
    patet,
    hinc
    perpetuum
    donum
    est,
    ac
    per
    omnemChristianorumvilamdif-
    fusumet habel
    pulcherriraas dotes, patiens
    est,
    be-

    nigna
    est : charilas non
    invidet,
    charitas nonest
    '-'
    procax,
    non
    infJ alur,
    non est
    fastidiosa,
    non
    quserit
    quse
    sua
    sunt,
    nou
    irritatur,
    non
    cogitat
    raalum,
    non
    gaudet deinjustitia,
    sed
    congaudel veritati,
    otnnia
    suffert,
    omnia
    credit,
    omuia
    sperat,
    omnia
    suslinet,
    charitas
    nunquam
    excidit.
    5. Christianismus habet
    rudimenta,
    auctus et fa-
    stigium,
    suas
    setates,
    et
    aelatumaccessus,
    hinc demus
    operam
    ul
    perveniamus
    omnes inunilalemfidei et
    agnitionem
    filii Dei in viruin
    perfectum,
    iu mensu-
    ramaelatis
    plene
    adultaeCbristi.
    EVANGELIUM LVCM,
    CAP.XVIII:
    Assumpsit
    J esusduo-
    decim
    discipulos.
    1.
    Frequens
    raentio
    passionis
    et resurreclionis
    Dominicse,
    hoc est enim
    Evangeliumquod acccpi-
    raus,
    in
    quo
    stare
    oporiet, per quod
    salutemconse-
    quimur.
    Christus mortuus est
    propter
    delicta no-
    stra,
    et resurrexit
    propler jusiificationem
    nostram.
    I Cor. xv.
    D 2. Ruditas
    aposlolorum, qui
    nihilhorumintellexe-
    runt,
    et verbumisludabsconditumabeis. liinc
    opus
    spiritu
    doctoreet
    suggestore,
    J oan.
    xiv,
    ut
    quse
    ob-
    scuritatis causavel intelleclustarditatecoinmendare
    memorise
    nequjveraut, post
    hac
    plene intelligerint,
    \ magistri
    orbisfuturi.
    '
    5. Imbecillitati
    apostolorum
    medelur csecovisum
    restituens,
    lunc
    aperientur
    oculi csecorumEsa.
    xxxv,
    lestimoniumerat Messiae.
    DOMINICAINVOCAVIT IN
    QUADRAGESIMA.
    EPISTOLA PAULIADCOR.
    SECUNDA,
    CAP. YI: Hortamur
    vosneinvacuum
    graiiam
    Dei
    receperilis,
    ETC.
    1.
    Tenipusgratise
    Dei in Chrislo
    exhibitoe,tempus
    est
    acceptum
    el dies
    salutis,
    de
    quibus
    concorditer
    1
    prophetLeprsedixerunt. Evangelium
    enim
    promis-
    sumfuit in
    scripluris
    sanctis <lefiliosuo. Rom. 1.
    Et vere
    tempusgratise
    etdiessalutis,
    namineffabilia
    16] SMARAGDOADDITUM.
    562
    bonaper
    Christum
    contigerunt.
    Maledictio nostra
    inillum
    rejecta,
    etbenedictio
    ejus
    tota ab illoinnos
    manavit.
    a. Christiana
    vila mira hic brevitate
    describitur,
    neullam demus
    offensionem,
    ne
    reprehendatur
    mi-
    nisteriumnostrum.
    3.
    Aposloli
    veri seduclores
    scilicet, qui
    docent ho-
    minem
    despicere quodhabet,
    et
    sperare quod
    non
    habet, spectare quse
    uon videntur el
    oeterna,
    relin-
    quere quse
    videnlur et
    temporaria.
    EVANGELIUM
    MATTH/EI,
    CAP.IV: Ductus est J esus in
    desertutna
    spirilu,
    ul tentarelur adiabolo.
    1. Christus mox a
    baplismo
    tentatur a
    diabolo,
    ductus a
    spiritu
    in
    desertura,
    ut sciamus et adver-
    sitates
    opus
    essedivincevoluntatiset
    baptismum
    an-
    choram
    lentationum, quare
    intentationibus nonde-
    spondeamus
    animum,
    sedviriliter
    agamus,
    infideste-
    mus. I Corin.
    xv,
    scientes Chrisli
    baptismale
    nos
    forliores faclos.
    2. Diabolus Proteus
    est,
    et Vertumnus,
    qui
    va-
    riis machinis
    oppugnat,
    sed
    per
    tolerantiam su-
    perandus,
    el
    nunquamiliicredendum,
    etiamsi
    aliquid
    utile
    jubeat,
    aut
    scripluram adducat, quod
    facit
    improbe.
    3.
    Angeli applaudunt
    nobiset
    ministrant,
    si len-
    laloremvincaraus.
    DOMINICAREMINISCERE.
    (Hanc
    vocat
    Smaragdus
    Dominicam
    primam,
    mense
    primo.)
    ITHESS.,
    CAP.IV: Roqamusvoset obsecramusinDb
    mitw.
    1. Paulus
    prsecepta
    dat,
    sedperDominum
    nostrum
    J esum. Hic enimest filius
    dilectus,
    de
    quo pater
    cceleslis
    testatur, Ipsum
    audile.
    2. Verbum abbreviatum de Dei
    voluntate,
    cui
    qui obtemperare velit,
    facile de
    quavis
    doctrina
    cognoscet,
    J oan.
    vn,
    Vbluntas
    Dei, sanciificalio
    vestra.
    3. Hortatur ab
    impuritate
    vitse timore
    poenae,
    ullor Dominus de his
    omnibus,
    sic I Cor. vi. An
    nescitis
    quodinjusti regni
    Dei haereditatemnoncon-
    sequentur
    ?
    EVANGELIUM MATTHJ EI
    ,
    CAP.xv :
    Egressus J esus,
    secessit in
    partes Tyri
    et Sidmiis. El ecce mu-
    lier,
    ETC
    1. Christusminister fuit
    circumcisionis, proveri-
    te
    Dei,
    adconfirmandas
    promissionespatrum.
    Cae-
    lerumutgentes,per
    misericordiain
    glorificentDeum,
    hic ut
    proeludat
    vocationi
    gentium
    in obedientiam
    lidei,
    contra suum
    praeceptum, quod
    ad
    lempus
    de-
    derat,
    in viara
    gentiumvadit,
    divesDominusin om-
    nes
    qui
    seinvocant.
    2.
    Quantum
    efficiat
    jugisetfervensoratio.
    Nonde-
    stitit mulier
    quamvisrepulsa
    et
    indigneexcepta.
    Se-
    quitur
    a
    tergo,
    vociferatur lamentabili voce: Mise-
    reremei, Dotnine, fili
    David.
    5. Patienlia et fidesfeminse
    alienigenoe.
    , DOMINICA
    TRICESIMA,
    Aut si mavis
    ^DOMINICAOCULI.
    EPISTOLAAD
    EPHES.,
    CAP.V: Estole imitatores Dei
    tanquamfilii dilecli,
    et ambuletisindileclione.
    1. Christiani
    templa
    siint
    Spiritus sancti, qui
    in
    eis
    est,
    leste
    Paulo,
    I Corinth.
    vi,
    An
    nescitis,
    in-
    quit, quodcorpora
    vestratnembrasunt Christi ? Et
    slatim
    subjungit
    : An
    nescitis, qnod corpus
    veslrum
    tetnplum
    est habitanlisin vobis
    Spirilus sancli, quem
    liabetisa
    Deo,
    et non eslis
    ipsi
    vestri
    juris?
    Nam
    empti
    estis
    pretio. Glorificatejam
    Deumin
    corpore
    veslro. Et 11Corinth.
    vi,
    idemdicit:
    Quid
    convenit
    ietnploDei,
    cumsimulacris! Namvos
    templum
    estis
    Dei
    viventis, quemadmodum
    dixit Deus : Inhabitabo
    in
    illis,
    $t
    inambulabo,
    el eroillorum
    Deue,
    et
    ipsi
    A
    erunt milti
    populus,
    etc. Sunt etiam
    adoptione
    filii
    Dei,
    ut
    Eph.
    i deChrislianis
    loquitur
    Paulus : Prw-
    desiinavit, inquit,
    nosin
    adoplionem
    filiorum.
    Rom.
    vin,
    Non
    accepistisspirilum
    servitutis iterum ad ti-
    tnorem,
    sed
    accepistisspirilumadoptionis, per quem
    clamamus Abba
    pater. Igitur
    et sancli
    sunt,
    sicut
    Deussanctus est.
    2. Dei et Christi immensacnantas
    erga
    nos, utet
    gratis
    condonarit
    peccatum,
    et filiumsuum dederit
    hostiam
    pro peccatis
    noslris.
    3. Sic amantem
    redamemus,
    abomni
    turpitudinis
    et vitiorum
    genere abhorrentes, qui
    secusfaciunt et
    sunt
    inobedientes,
    hosraanet ultio Dei.
    EVANGELIUM
    LUCE,
    CAP.xi : Eral J esus
    ejiciens
    dm-
    monium,
    etilluderal
    mulum, cumqueejecisset,
    ETC.
    1. MiraculaChristi benefacta
    sunt,
    calamitosum
    hominemliberat a
    doemonio,quod
    y.ovov
    erat,
    hoc est
    surdumet
    rautum,
    sic a
    signis
    et
    doctrina,
    inducit
    ad
    cognoscendam
    suam
    omnipotentiam.
    B
    2.,Quia
    inmalitia
    perseverabaiitJ udsei, respondet
    illis,
    non
    qtiidemper Scripluram quamnegabanl,
    sed
    abiis
    quoe
    communiter fieri
    solent,
    simul ciementer
    respondet,
    docens
    nos,
    ut mites simus
    erga
    inimicos
    nobis maledicentes.
    3. Bellum
    perpetuum
    Christo
    cumSatana,
    et
    quod
    beati factorcs non auditores verbi.
    FERIA Vt POSTDOMINICAMOCOLI,
    EVAKGELIUM
    J OANNIS,
    CAP.IV: J esus autem
    fatigatus
    exilinere.
    l.J esus exitinere
    fatigatus,
    ut
    faligationem
    nobis
    benedicat,
    sicul infra
    lacrymatur,
    ut
    lacrymas
    bene-
    dicat. Et
    per
    totuin
    Evangelium
    imbecillis describi-
    tur,
    ut sciamusnos
    haherepontificemqui possil
    com-
    pali
    infirmitatibus nostris.
    2.
    Aqua quamdatChristus, Spiritus
    sanctus
    est,
    in eo
    clamamus,
    Abba
    pater, per
    lmne evadiinus
    veri
    adoralores,
    qui- spiritu
    et veritate adoremus.
    Q
    5.
    Quia
    et
    gentibus promissa salus,
    docet Chri-
    slus similitudine
    messis, salorumel
    messorum,
    in-
    stare
    tempus proedicandi Evangelii
    in toto orbe.
    SABBATOPOST DOMINICAMOCDLI.
    EVANGELIUM J OANNIS
    ,
    CAP.vin : Perrexit J esus
    in monletn Oliveti.
    1. In
    Scriptura
    decemet octo
    personse
    numeran-
    tur
    ,
    quae
    ob diversa facinora
    lapidari jubentur.
    Habuerunt Hebraei4
    genera
    interfeclioriis : Stran-
    gulatio , percussio
    cum
    gladio,
    levissima crant.
    Lapidatio,
    combustio
    gravissima,
    adulteram
    lapidari
    volunt.
    2. Bisscribit Dominusin
    terram,
    ut doceat inse-
    metipsos
    descendere
    miseros,
    et
    puniri quidem
    de-
    bere
    peccatricem,
    sednona
    peccaloribus , impleri
    legem,
    sednon a
    prsevaricatoribus.
    3. Sic
    respondet Christus,
    ut nec
    palam
    absolvat
    nec
    condemnet,
    sed
    quare venerat,
    nimirumneam-
    j)
    plius pergat peccare.
    DOMINICAIN
    VICESIMA,
    Hoc esi
    DOMINICALJ ETARE.
    EPISTOLAADGALAT.
    ,
    CAP.iv :
    Scriplum
    est
    quia
    Abraham.
    i. Discrimen Veteris et Novi Testaraenti
    ,
    et
    utriusque populi , quorum
    unus serviluti
    legis
    obnoxius,
    altenper
    iidemab onere
    legis
    liber.
    2.
    Prophetict testimonia,
    de
    gentium
    multi-
    tudine ad
    Evangelium
    Christi
    undique
    convolatura.
    3. Inimicitise adhserentium carnali
    legi
    adver-
    sus eos
    qui spiritualemEvangelii iegemamplectun-
    lur,
    eleam liberlalem
    quseestper
    Chrislum.
    EVANGELIUM J OANNIS
    ,
    CAP.VI: Abiit J esus trans
    mare Galilmm.
    Ii Hic
    duomiracula,
    vel miracuJ uminmiraculoi
    SC3
    SUMMARIUMIN EPIST. ET EVANG.
    654
    Quiaquinque
    ffiilliahominum
    paucis panibus
    satu-
    j
    rat,
    et
    quod
    Domini
    providentia superfuerunt
    non
    minusquamduodeciffi
    cophini.
    Argumenla
    ineffabilis
    potentioe
    Dei.
    2. Observa cum Christus
    paralyticum sanat,
    mortuos
    suscitat,
    maris
    tempeslates sedat,
    non
    agit gralias,
    sedante cibum
    agit gratias,
    ut doceat
    quoties
    edimus vel
    bibimus,
    ul cum
    gratiarum
    aclione fiat.
    3. Deliciis dediti
    perpendant
    abstinenliam ve-
    terum
    ,
    quorum
    mcnsa hordeaceos et viles
    panes,
    et obsonia
    parvo
    constanlia
    ,
    paucos
    pisciculos
    habent.
    FERIA II POST DOMINICAMLiBTARE.
    EVANGELIUM J OANNIS
    ,
    CAP.II :
    Prope
    eral Pascha
    J udmorum
    1. Bis
    ejecit
    emenles et
    yendenlgs,
    semel in
    operum
    suorum
    inilio,
    de
    qup J pannes, secunclo,
    passionistemporeappropinquajitc,
    ubi et veheinen- ,
    tiori
    casligatione
    usus, speluncam
    lalronum
    vocat,
    de
    quo
    Matth. xx.
    2. HocfacloChristns pstendere VQluit
    avaritiam
    capilalempestero
    Ecelesisesu;e
    futuram,
    ncc siuce-.
    ruin
    ac sanciumesse
    possequidquam,
    ubi
    r?gnat
    pecunioe
    studium.
    3. Zelus
    Christi, quod pro
    domo
    Dei, quo
    ad-
    actus in medium
    vulgi
    et sacerdolum furorem
    se
    cpnjecil,
    Vide Augtislinum,
    ut
    qtiiljbpt
    CUri-
    stianus in membris Chrisli,
    zelc domus Dei co-
    medatur.
    FERIA
    IY
    PDST DOMINICAMLiETARE.
    EVANGELIUM
    J OANNIS,
    CAP.IX : Prmteriens J esus
    vidithominemcmcuma nativilate.
    1.
    Ut
    J oannes
    evangelista dechrelquam
    Cfeciju-
    daei
    fuerinl,
    et
    qupd
    animusinvidusorriniatransver-
    suin
    agit,
    hoc miraculum
    tara
    diligenter
    et fusede-
    scrijnt.
    %. Parrysia caeci,
    Christum
    apud
    vulgus,
    sacef- (
    doies fiirentes et insanos
    confitentis,
    nos docens
    utnemini
    parcamus qui
    adversusChristum
    loquitur,
    5.
    Qui pio
    affeclu
    quaeruntChrislum,
    his se
    aperit,
    aliis se
    ce|at. Exemplutn
    hic
    i|)
    pseco
    el Pliarisseis
    alibi in
    Magis
    et
    Herqfle,
    et
    passini jn
    turbis et Phafi-
    sneis,cujus
    rei etiam
    figurafuit
    in
    Saule, Davide,
    et
    J onatha.
    FERIAVI POST DOMINICAMLiETAUE.
    EVANGELIUM
    J OANNIS,
    CAP.XI : Erat
    quidam
    ian-
    guens
    Laxarus.
    1. Inter miracula
    quibus
    Christus divinitatem
    suam
    confirmat,
    hoc
    praecipuumest, qno
    docet se
    Dominumvilce,
    mortis et infirmilatum.
    2. Ut
    divinitalein,
    ita et huroanitatem
    perpul-
    chre
    probat, quia
    infremuit
    spirilu
    turbavit
    seipsum
    et
    lacrymatur.
    3. Consolatorius sermo omnibusmortemhorren-
    tibus, quod
    Christus hic dicil:
    Ego
    sutnresurrectio
    ;
    et vita
    ; qui
    credit in
    tnc, eliati\
    si morluus
    fuerit,
    vivet;
    hic
    scito, quod Augustinus
    habet : Animae
    luaeanimamfidemesse.
    DQMINICA
    y IN
    QUADRAGESIMA,
    Qttm
    est
    DOMfNICA
    J UDICA.
    EPISTOLAA HEBRJ iOS,
    CAP.ix :
    Chrisfifs
    assistens
    ponlifex,
    ETC.
    1. Christus solus verus et seternus sacerdos se-
    cundum ordinem
    Melchiseiiech,semper paralus
    ad
    suum officiumet ad
    interpellandum
    Palrem
    pro
    nobis.
    2. Christus solaet unicaoblalio
    pro peccalis
    no-
    stris, qui per sanguinem
    suumaelernam
    redemptio-
    nem
    (pro
    iis
    qui crediderunt,
    credunt el credenO
    iiiyemt.
    A
    3. Anathema sit
    qui
    aliud
    statuerit, qui
    unum
    multiplicarit, qui
    Christum non vult Saivatorem
    agnoscere,
    et mediatorem Novi
    Teslamenli, sapien-
    tiam a
    Deo,
    justitiam,
    sanctificationemet redem-
    pfionem
    factum. I Cor. i.
    EVANGELIUM
    J OANNIS,
    CAP. VIII:
    Quis
    ex vobis
    arguet
    mede
    peccalo
    ?
    '
    1. Discrimen electorum
    et
    reprohpruni,
    D.ei et
    tiliorum diaboli.
    Alteri audiunt
    verbum
    Dei, alteri
    non audiunt.
    2.
    Convicia J udseorum in
    Christura,
    vocantium
    Samaritamim et dsemoniacum. Alterum
    repellit,
    se modeste
    defendit,
    J miaiosdure
    increpat.
    5. Ab Abraham ad Christum 2023 anni
    ,
    nam
    natus est anno 41
    Atigusli.
    Et sub Tiberii anno ik
    passus.
    J arnChrislus Deus declaratur his verbis
    cumdicit:
    Anlequam
    Abraham
    esset,
    ego
    sutn.
    DOMINECA1NPALMIS.
    "
    n EPISTOLA PAULIAD
    PIIILIPPENSES, CAP,
    ii : Hoc seti-
    . titein vobis.
    1. Christus J .esus nobis datns est in donumet
    esempluni,
    donum
    qui
    faclus fuit nobis
    sapienlia
    a
    Deo,
    justitia,
    sanctificatio et
    redemptio.
    I Cor. i.
    Exernphirn.,
    ut a
    se discamus esseroites
    ethuroiles
    corde, Matlh. xi.
    2. Ineffabile
    consiliuro Dei- Quia oportuit pali
    Christura el ita iritrare in
    gloriam suam,
    el dari
    illi
    nomeh, quod
    est
    super
    emne
    nomen,
    hsecest
    sttiltitia
    prKdicationis per quam
    salvos facil cre-
    dentes; I
    Cor. i,
    3. Christianus
    qui
    verani et seternam
    gloriam
    quosrit
    hac
    yia, qua
    Christus
    ingressus
    est, non
    alia,
    cpntendat ingredi.
    Si
    commorimur,
    convivemus;
    si
    compatimur, conregnabitnus.
    II Tim. in,
    INCIPIT PASSIO
    DOMININOSTRIJ ESIT
    , SECUN"
    DUMBIATTELEUM
    , MABCPM
    ,
    LUCAM
    ,
    J OAN-
    NEM.
    ^
    1. Eundamentum
    passionis
    Dominicsesunt arti-
    Ciili
    fidei,
    et illud J oan. m. Sic Deus dilexit mun-
    dumut
    filium
    suum
    unigenituni
    ddret ut oinnis
    qui
    cfeditin
    eum,
    non
    pereat,
    sedhabeat
    vilatn.mtepiam.
    2. Veteres circa
    passionem
    Domini soliti fuerunt
    tria serio
    apud
    sese
    perpendere.
    Primum
    opus,
    ut
    evangelistoa
    describunt
    magna
    concordia. Secun-
    dum modum
    operis,
    haiientem
    pertinacissimam
    p.atientiam, atque
    adeo pmniumvirtuturo
    chorum.
    T.ertium
    passionis
    Christi
    causam,
    ut
    quisque cogi-
    taret
    apudse, Tu,
    tu es
    causa, quasi pro
    se solo
    sit
    passus
    Christus.
    Igitqr quidqujd legeris, quid-
    quid audieris, cogifa, quasi
    Clirislus dicat ; Hsec
    feci tui causa
    ; sequere vestigiamea,
    humiiia
    te,
    patiens
    sis,
    lofb crucemiuaroet
    se^uere
    me. Non
    est
    ssrvunnajor
    dmninb'suo.
    5. Mire consolatorium
    Christiano
    honiini, qui
    cum
    Augusiino
    et veleribus
    djcere
    potest.
    Tota
    spes
    mea in morle Domini mei : mors
    ejus
    nieri-
    D
    inmmeumet
    refugium
    meum, salus vita et resiir-
    rectio
    mea",meritummeummiseratio Doraini. Non
    summerili
    inops
    ,
    quandiu
    ille misefationumDo-
    ininus non defuerit. Elsi misericordiae Doraini
    muliae,
    multus
    ego
    sumin
    meriijs,
    quanto
    ilJ e
    po-
    lenfior esj
    ad
    salvandum,
    tanto
    ego
    sum
    sccurjpr..
    SCMSIAUIUa SERSIONIS
    DOM1NI,
    A CAPITEXIII
    [jQANNISJ
    USQUE
    ADC.VP. XVIII.
    Cap.
    xni.
    1. Charitas causafuit mortis
    Glirisli,
    in iinemdi-
    lexitsuos,
    et
    nihilomisit, quod
    amantemdeeeret,'sie
    amali redamemusChristumet
    ejus
    causa
    proximum
    adsalutemanimarumfinemfidei noslrse.
    2. Pater omnia dedit Christo in
    manum, pecca-
    tura, roortem,
    suos
    hostes,
    proditoreni ipsura, queui
    perdere poterat
    ut
    ficum,
    aut scindere
    ufpelrara,
    sed
    Yolunfariesjistinet passionem
    et
    mortem
    CLri^
    sfus.
    m$ SMARAGDOADDITUM. 566
    3.
    Evangelista
    locuturus de tanta Christi humili-
    tate
    prius
    celsitudinem commendarevpluit
    quod
    a
    Deo
    exisset,
    et adDeurairet.
    4,
    .Cpfllemplare
    Christumin hac forma humili-
    tatis,
    suis
    discip.ulis
    layanlero ped.es,
    et antidotura
    erit eontra
    pestem
    ambilionis, quem
    enimnon
    pudeat
    ceryicem
    erigere,
    qui
    hsec
    yideat?
    Hiiic
    dicit,
    Exem-
    plum
    dedi
    vribis,
    nec satis est scire
    isfa,
    sed heati
    sunt
    qui
    fecerinl ea.
    5. Censolatio
    prp discipulis, Qui recipit quemcun-
    que
    miserc me
    recipit.
    Qui
    auletntne
    recipil, recipit
    etim,
    qui
    memisil.
    '
    6. Turbatur inChristo nostra
    infirmilas, qui
    mor-
    tuus
    pro
    nobis,
    turbatur
    pro
    nobis. Pereant
    argu-
    menta
    philosophorum, qui negant
    in
    sapientem
    ca-
    dere
    pertu-bationes
    anitnorum,
    stultam facit Deus
    sapientiam
    ffiundi
    hujus, lurbatur, angitur Christus,
    utorania hsee
    nobis
    henedicat
    eteondulcet.
    7.
    J usjuranduro
    ihud
    ingens
    Salemet mensamne
    transgrediaris
    solvit
    J udas, qqi
    unus e numero duo-
    decim
    prodidit
    Christum.
    8. J iidicimii Dei, quo
    Deusexcsecatinduratos,
    post
    pffuiaro
    ingreditur
    in eum
    SatapaSi
    Psai. LXVIII,
    effundesuper eo,siraro
    tuam.
    Q. Passitinemsuaro
    giorificationem
    vpeat,
    ut scia-
    mus saluta.res essefo.rroascrucis,
    ut si Cliristianus
    aliquis affligitur
    ne
    pudefiat,
    irao
    glorificet
    Deum
    in
    parte
    hac. I Pet.
    III.
    10.
    Prssceptmn
    Christi novumde charitate
    qua
    yult
    epgnpsci
    suos. Fides facit
    discipulos,
    charjtKS
    testatur
    qui
    sint.
    11. Exviribus
    npstris
    crucein
    tplerare
    nequimus,
    ex Petri
    prsesumptioneapparet,
    hinc virtute ex alto
    indui
    oportet, qui
    debent fieri Gonfessores et mar-
    tyres.
    -'

    '
    Qap-
    xiv,
    i, Christus abiturus asuis,
    multis
    arguraentiseos
    consolatur.
    2.
    Abitparaturus
    locumet
    assumplurus
    eos ad
    seipsum.
    In domo
    patfis
    sui mansiones esse
    multas,
    3.
    Ipse
    est via veritas et vita.
    4. S.i
    qtiseritur quid
    anteadveutuni
    Christi
    egerint
    totsaeculorumhpmines,
    cumChristus sit
    via, venfas
    et
    vita, responsio,
    Salqs
    religionis
    nulli
    defuit, qui
    dignusfuil;
    cm
    defuit, dignus
    nonfuit.
    5.'Quiubi adpatrem ierit, discipuli
    sui
    sintmajora
    factura miracula
    quamipse.
    6. Proniissione consolatur
    :
    Si
    quidpetierint
    suo
    nomine, ipse
    facmrus sit.
    7.
    Qriodalium
    paraeletuin spirituro veritaljs
    dare
    velit,
    tit
    jn
    selernumcumeis maneat.
    8. Horrendum
    judicium
    de
    mundo, qui spiritum
    veritatis non
    possit accipere.
    9. Non velit
    orphanos rciinquere, qui pater
    est
    orphanorum
    et
    judex
    viduarum.
    . 10.
    Duplicemresurreclipne"meleganler
    etbreviter
    pcllicelur,
    el suammex futuram et nestram insoe
    -
    culi fineventuram. Cumdicit:
    Quia
    egovivo,
    etvos
    vivetis.
    11.
    Frequens
    dilectionis
    repelitio, qua
    tristitiam
    excutit, quasi dicat, sic
    non
    oportet
    contristari de
    ntorte
    mea,
    ut et vos
    oporteat crucifigi,
    si vereme
    diligiths.
    12.
    J fidoe
    Lebboeo
    jnterroganti,
    iion
    aperte
    re-
    spondet,
    ut ad
    spirilualem
    Domini
    copiam
    se
    prsepa-
    renl, velit enim se non exhibere
    mundo,
    lit
    pote
    Christum npn
    diligenti,
    sed ad
    snps venirp.
    Deus
    Trinitas, Pater,
    Filius et
    Spiritus
    sanclus.
    13. Recessus
    Chrisli,
    causa mub;qrumet
    magno-
    rumbpnpruiu.
    14. Duse
    pperatienes Spiritus sancti,
    ut doceat et
    commoRefaciat,
    doceat
    dronia,
    snggerat
    omnia.
    15.
    Premissio et
    consolatio,
    Pacem
    relinquo
    vo-
    bis,
    pacem
    do vbbis.
    16. Mundi
    pax
    non
    vera, fugit
    crucem. Pacis
    quam
    Christus dat
    approbatio
    crux
    est, gloriamur
    eniminafflictionibus. Rom. v.
    A
    17- Diabolus
    hujus
    muhdi
    princeps dicitur,
    ct
    rector tenebrarum
    harum,
    hoe est
    impiorum
    ho-
    minum,
    non
    qupd
    cceloaut terree
    imperct.
    18. Satan in Christonihil
    habet, qui
    Deus venit
    aMaixaprriTo;,
    ct
    ejus
    carnem non de
    peccati propa-
    gine virgo peperit.
    Cap.
    xv.
    1. Consolamur
    per
    parabolam
    vitis et
    pal-
    mitum.
    2. Verbo Chrisli
    mundamur,
    et
    obediendo yeri-
    tati
    per Spiritum
    sanctum,
    cum charitate fra-
    ternai
    3. Sine
    operibus,
    neme
    petest
    esse in Christe.
    4.
    Magna
    cpnsplatio,
    Si manser.ilisintneet
    vcfba
    meain vobis
    tnanserint, qtwdcunque
    volueritis
    pe-
    tetiset
    fiet
    vobis.
    5. Summa
    consoiatio,
    fidere
    quod diligat
    nos
    pa-
    ter,
    ciimdicit animae
    noslrse,
    Salus tua
    egosum,
    ul
    Psalnii
    pleni
    sunt.
    6. Dei dilectio
    lanquam
    catena
    quaedam
    nostrse
    B
    dileclioni connexa
    est,
    idcirco iiunc duo nunc
    unummandatum
    dicit,
    nemoenim
    primum
    sineal-
    tero
    assequi posset.
    Nunc dicit : In Iwc
    leges
    et
    pro-
    phetmpendeni. R~mc,Qumcuiiquevuitis,
    ut
    faciant
    vobis
    homines,
    etc.
    7.
    Argumcnlura
    maximi
    ampris, quod
    arcana
    pa-
    tris cumeis comniunicarit. Omnia audivi a
    Patre,
    quod
    secundum
    spem
    fulurorum
    Augustinus
    inlel-
    ligit.
    8. Consolatur adversus externas
    perseculiones,
    ut
    credant bona Dei voluntate eas fieri.
    9. NiiHa J udseis erit
    excusatio,
    ob doctrinam et
    opera
    Christi. Oderunl Chrislum
    gratis.
    Maliliaet
    stuititia,
    edrum incredulitatis causafuit.
    10. Locus
    pro
    auctoritate
    apostolorum,
    induti
    virtute ex
    altp
    testes fuerunt
    resurrectionis,
    et ah
    initid cum
    Christo,
    ut
    quae
    audierant et
    viderant,
    te-
    stari
    polerant.
    Cap.
    xvi.
    C
    l. Forluna
    Evangelii
    et hoc
    profitentium,
    utsint
    orbi
    peripsema.
    2. Sermone Christi armemur contra scandaium
    crucis.
    5. Intentationibiis
    cogita quodpateris
    a malis et
    prupter
    Christumet
    virtiUem.
    4. Christumire ad Patrem est
    auspicari regnum
    suum,
    et
    magnum
    est
    scire Christum.
    regnare,
    im--
    perare, tritiraphare,
    viucere.
    5.
    Spiritus
    veritatis
    arguit mundura,
    de
    peccato,
    justitia
    et
    judicio. Ergo Evangelii preedicatio
    ad
    omnes
    pertinet (omnes
    enirn
    peccaverunt
    et desli-
    tuti sunt
    justitia Dei)
    et
    putri
    carni sal essedehet.
    6.
    Spiritus
    ducet in
    omnem
    veritatem, igitur
    nullanovadoctrina
    exspeclanda
    est.
    7.
    Exemplumignoraniise
    et incredulitatis
    aposto-
    loritmniulta non
    intelligentium
    nec credentium.
    Simiie
    exemplom
    solliciiudinis Chrisli
    pro suis, qui
    quales quales
    fert. Hincdebemus et nos
    qui pelentes
    D siimus infirmitales
    impetentiumpertare
    hec
    placere
    nebis sed
    proximo
    in sedificatinnem. Rom. xv.
    8. Christiana
    professio
    minime
    delicata est ad
    tempus,
    sed moeror in
    gaudiumverlitur,
    el meraen-
    tanea levitas afftictienumseternuin
    glorise ppndus
    parit.
    Parabola
    partus prophetse
    usi in calamita-
    tibus.
    9. Non
    indigemus
    advocato
    prseter Christum,
    imoChristus
    sequat
    sibi fratres et
    pohoeredes,
    Non
    dicbvobis
    quodegorogaturus
    sim
    Patrem, ipse
    Pa-
    ter amat vos.
    10.
    Ingens consolatio,
    Confidite
    ego
    vici
    mundum,
    quod
    dicit is
    qui
    veritas
    est, neque
    enira
    fieri
    po-
    tesi ut
    mundusdicat, Ego
    vici Ghristunv
    Cap.
    XVIJ .
    1. In tentationibus ad Deum
    confugiamus
    &t
    exemplo
    Christi
    magistri qui
    re et
    yerbis
    docet,
    tentati,
    in oralionibus simus aUenti,
    567 SUMMARIUMIN EPIST. ET EVANG.
    S68
    2. Christo data
    potestas
    omnis
    carnis,
    ut nonso-
    ,
    lum J udseorurased et
    genlium
    Deus
    sit,
    dives in
    omnes
    qui
    seinvocant.
    3. Vita seternaest credere
    quod
    Deusnostri mi-
    sertus sit
    propter
    Christum, qui
    mediator est Dei
    et hominum
    4. Christi
    gloria apud
    Patrem
    priusquam
    mun-
    dus
    esset, ergo
    Deus est.
    5.
    Consolalio,
    ut Christus
    pro
    se
    orat,
    ita et Pa-
    trcm
    pro
    omnibusorat
    qui
    credituri erant ad finem
    mundi,
    infraNon
    pro
    eis tantum
    rogo,
    sedet
    pro
    iis
    cui credituri sunt
    per
    sermonemeoruminme.
    6. Horrendum
    judiciumChristi,
    de mundo : Non
    pro
    mundo
    oro,
    sed
    pro
    electis.
    7. Securitas eleclorum
    Dei, quos
    Christus custc-
    dit ut nemoex eis
    pereat.
    8. Mundusodio
    habetcredentes,
    ulChristumipsum
    caput
    credentium.
    9. Inmundo
    pressuram
    habent
    sancli,
    sedinten-
    talionibus
    gratia
    Chrisli non succumbunt.
    10.
    Christianismus, Ecclesia,
    credituri unumsint'
    et consummati in
    unum,
    contra
    ^opinionum
    dissen-
    siones.
    SABBATOPASCHJ E.
    EPISTOLAPAULIAD
    COLOSS.,
    CAP.HI : Si consurrexi-
    stiscumChrislo.
    1. Resurrectio Christi admonet nos ut
    superna
    quseramus,
    ubi Christus est addexteramDei
    sedens,
    non dicit ubi
    sol, luna, angeli sed,
    ubi Christus.
    2. Mundi elementa sunl avarilia et
    luxuria,
    scor-
    tatio, immunditia,
    mollities et similiavitia.
    3.
    Quorum
    vitaChristus
    est,
    horum membra ter-
    restria mortificataesse debent. Nunc filii Dei sumus
    sed nondum
    apparuit quod
    futuri sumus.
    EVANGELIUM MATTH.J EI
    ,
    CAP.XXVII :
    Tespere
    autem.
    sabbali.
    i. Articulus resurrectionis fidei nostrse basis est.
    Hinc
    Evangelistse
    circa hanc sunt tara
    diligentes.
    2. Conslantia mulierumChristo
    usqueadpericula
    ministranlium.
    5. Sexus
    qui
    maxime fuit
    condemnatus, primus
    bonorum
    contemplatione perfruitur.
    DOMINICASANCTA PASCHJ E.
    EPISTOLA
    PACLI,ICOR.,
    CAP.V:
    Expurgate
    vetus
    fer.
    mentum.
    i. Christianismus est,
    ut in novitate vitaeambule-
    mus a
    peccati
    fermenlo
    prorsus
    immunes,
    nam
    per
    baptismum azymi
    evadimus.
    2. J udaeiPascha in
    umbra,
    nos inveritate et luce
    celebramus. Ovem illi immolabant.
    Agnus
    noster
    Christus
    est, sanguinepostes signabantur, sanguine
    Christi frontes nostri
    signantur.
    3. Indies
    pascha
    celebrant
    ii, qui purevivunt,
    non
    ferraento veteris malitiseet
    nequitiae,
    sedcibisac
    pa-
    nibus nullo fermento
    fermentalis,
    hoc est moribus
    innoxiis, simplicibus,
    sinceris.
    EVANGELIUM
    MARCI,
    CAP.ULT.: Maria
    Magdalene
    et
    Maria J acobi.
    i.
    VoxvereEvangelicaimoangelica,nolitelimere,
    nam
    quia
    Christus resurrexit a mortuis hinc
    spem
    vivamhabemus
    elfugit
    omnis metus. Morsenimnon
    est mors. et Christus
    per gratiam
    Dei
    pro
    omni
    gu-
    slavit mortem. Hebr. n.
    2. Mulierum
    fortitudo, pius erga
    Christum
    amor,
    liberalitas in
    pecuniis,
    animus vel morlis
    pericula
    contemnens.
    3. Imitemur hasmulieres ut necdeseramus inten-
    tationibus Dominum. Nihil minus habes his mulieri-
    bus, Quidquid
    uni ex his minimis fecistis mihi feci-
    stis. Malth. xxv.
    4. Teslis resurrectionis in
    fulgore
    et candore
    ap-
    paret, quia
    Deusterribilis et blandus.
    A FERIA II PASCHJ E.
    EPISTOLA
    ACT.,
    CAP.X: Stans Pelrus %nmedio
    dixit,
    ETC
    1.
    QuissitChristus.cur
    el
    quomodoveneritetquid
    contuleril, videlicet,
    verus Deus et
    homo, per quem
    pacem
    habemus.
    2. J oannes
    Baptista primus
    et maximus
    Evangelii
    Christi
    preeeo.
    3.
    Omnipotens
    Dominus J esus
    judex
    vivorum
    et mortuorum
    ,
    cui omnes
    prophetae
    testimonium
    perhibent,
    omnes
    accipere
    remissionem
    peccatoruffl
    per
    nomen
    ejus, qui
    credunt in
    eum,
    hsecest fides
    npstra.
    EVANGELIDH
    LU&E,
    CAP.ULT.: Exeuntesduo disci-
    puli.
    1.
    Loquentibus
    dese duobus
    discipulisCleopha
    et
    Ammaonte,
    teste
    Ambrosio, apparet Christus, .juxta
    illud,
    bi Uduovel tres
    congregati,
    ibi inmedioeorum
    B sum, et aperit mentes, qui
    est clavis
    David,
    ut intel-
    ligerent scripturas.
    2.
    Oportet
    non tantum
    parliculariter,
    sedetiam
    universaliter
    prophelis
    et
    scripiuriscredere, quae
    sunt
    de
    Chrislo; oportuit
    enim
    pati
    Christumel
    resurgere
    a mortuis tertia
    die,
    et
    praedicari
    sub nemine
    ejus
    poenitentiam
    et remissionem
    peecatorum.
    3. Mos
    peculiaris
    Christoahte cibum
    ageregralias
    patri,
    deindefraclum
    panem
    suis
    partiri. Theophi-
    lactus fractionem
    panis
    deDomini carne
    intelligit,
    et
    dicit,
    Magnam
    vira habet Domini
    caro, aperiuntur
    oculi sumehlihus hanc.
    FERIA III PASCHJ E.
    LECTIOACT.
    APOST.,
    CAP.XIII :
    Surgens
    Paulus et
    manu,
    ETC.
    1. Salus
    per
    Christumdefertur
    omnibus,
    sed
    pri-
    mumillis confertur ad
    quos proditae
    sunt
    prcphetiae,
    et ex
    quorumgenereprodiit
    Christus.
    Q
    2.
    J esum, quem
    volenle Deo hominum malitia
    neci
    dedit,
    Dei
    potentia juxla prophetarum
    ora-
    cula suscitavit amortuis tertia die.
    3.
    flujus
    resurrectionis verissimasunt testimonia
    edita.
    Visus, audilus,
    contreclatus est
    per
    dies
    qua-
    draginta
    suis
    loquens
    de
    regno
    Dei.
    EVANGELIUM
    LUCJ E,CAP.
    xxv : Stetit J esus mme-
    dio
    discipulorum.
    1. Christus ante et
    post passionem
    suam
    pacem
    precalur, pax
    enim, concordia et charitas Christia-
    norumnotsesunt. Noncontentus semel
    dixisse,
    sed
    repelit,
    Pax vobis. Hinc
    pudeat
    hodie
    populum
    Chri-
    slianum, bellorum, dissidiorum,
    litium.
    2. Confirmatio veroeresurrectionis et veri
    corpo-
    ris, quia
    cum
    discipulis epulatur
    de
    pisce,
    asso et
    favo
    apiario.
    3.
    Christus, qui
    T&EOVest
    legis
    et
    prephelarurn,
    mentem
    apostolis aperit,
    ut
    inlelligerent Scriptu-
    D
    ras-
    FERIA IV PASCBUE.
    ! LECTIOACT. APOST.
    ,
    CAP.III :
    Aperiens
    Petrus os
    suum,
    ETC
    1. Trinitatis
    mysterium
    in verbis
    Petri,
    Deus
    Abraham,
    Deus
    Isaac,
    Deus
    J acob,
    Deus
    patrum
    no-
    strnrum, prudenter personas
    distinxit etnaturam
    univit.
    2. Christus victima
    pro peccatis
    mundi, per
    J u-
    dseosnonsine eorum
    culpa
    immolata
    est,
    sed
    quse
    1
    remiltitur
    per poenitentiam.
    1
    5. Praedicanda
    ergo
    est J udaeiset
    genlibus
    pceni-
    tentia,
    conversio et
    peccatorum
    remissio. Ezech.
    XVIII: Nolo
    mortem,
    etc.
    EVANGELIUM
    J GANNIS,
    CAP.ULT.:
    Manifeslavil
    seJ e-
    susilerum.
    i.
    Apostoli post
    resurrectionem ad artemredie-
    twxA
    piscatoriam,
    sic laborantibus Doroinus
    appa-
    563
    SMARAGDOADDITUM. 570
    ret et more horum
    loquitur,
    acsi
    empturus
    esset
    2t\icis
    2. Verni natura et
    piscalio
    bomihumhic ostendi-
    tur,
    nihil
    capitur
    nisi Chrisli verbo.
    3.
    Inopiaapostolorum,
    faciletclerare
    pauperiem,
    de
    justis
    laberibus vivere. Centra ptium.
    FERIA T
    PASCH.2E.
    LECTIOACT.
    APOST.,
    CAP. VIII :
    Angelus
    Domini lo-
    cutus estad
    Philippum.
    1.
    Philippus
    ex loco Isa. LIII summam
    Evange-
    licaedoctrinae
    jElhiopi exppnit,
    nimirumChristum
    esse Filium
    Dei, per quem
    Deus decreverat,
    ac
    per prophetas
    suos
    proraiserat,
    se salutemdalu-
    rum emnibus illi credentibus,
    hunc csse verum
    Deumet
    heminera, juslitiam,
    hesliam,
    et satisfa-
    cticnemunicam.
    2.
    jElhicps prpfessus
    fidemet consentiens in J e-
    sum Christuma
    Philippobaptizalur.
    3. Tametsi fidesinChristumsalvos
    faciet,
    tamen
    non
    oporlet
    institulionembaptismi
    contemnere.
    EVANGELIUM
    J OANNIS,
    CAP.xx :
    Mqria
    slabat admo-
    numenlum.
    i. Christusvili et communi
    specie,
    hoc
    est,
    hor-
    tulani, apparet
    Mariaeadmonumentumflenli.
    2. Maria
    figurat
    Ecclesiam de
    genlibus, quse
    in
    Christum non
    credidit,
    nisi cum ascendisset ad
    patrem.
    3. Miraconsolatio
    (quia
    ascenderecarnis
    est)
    Do-
    minum
    dicere,
    Dicfralribusmeis: ascendoadDeum
    meumet Deum
    vestrum, patrem
    meumet
    patrem
    vestrum.
    Magnum
    enimest admirabile el
    stupen-
    dum,
    quod
    caro nostra sursum sedet et ado-
    ratur.
    FERIA VI POST PASCHA.
    EPISTPLAI
    PETRI,
    CAP.III : Chrislussemel
    propecca-
    lis twslris.
    '
    i. Christus mcrtuus est
    justus preinjustis
    et im-
    piis,
    hinc cemmendat charitatem suam
    erga
    nes
    Deus, quod
    cumadhuc
    peccatores
    essemus Christus
    pro
    nobis mortuus est,
    Rom. v.
    Igitur
    amemus et
    grali
    simus.
    2. MortisChristi in Christianis
    fructus,
    mertifica-
    tie
    carnis,
    vivificatic
    spiritus; quare neglecla gen-
    tium
    vcluntate,
    in Dei veluntate vivendumnobis
    est.
    5. Christus
    post
    ascensienem
    spirilibus, qui
    incar-
    cere sunt et incbedientes
    prsedicat,
    externe
    per
    apestolos
    et
    aposlolicos
    viros,
    interne suo
    afflatu,
    ne filiumDei
    cOnculcent,sanguinemtestamentipro-
    fanum
    habeant,
    et
    spiritum gratiae
    contemnant.
    EVANGELIUM MATTHJ EI,
    CAP.ULT.: Undecim
    discipuli
    bierunt.
    i. Summaconsolatio
    credentium,
    scire Christo
    datamomnem
    potestatem
    incoeliset terra.
    2.
    Ccmpendium
    dectrinae
    pietatis
    et sacramenti
    baplismi,
    ut doceant
    quseipse praecepit
    et
    bapti-
    zent innomine
    Patris,
    Filii et
    Spiritus sancli,
    ut
    agnoscatur
    Pater
    coeleslis,.condilpr, mpderator,
    et
    instaurator omnium
    rerum,
    Filius
    redemptor gene-
    ris
    humani,
    et sanctus
    Spiritus
    doctor
    justitiae
    om-
    nis
    veritatis,
    patronus
    et consolator oniniumDeo
    per
    Chrislumfidentium.
    3. Christus
    qui
    habet
    potestalem
    emnis
    carnis,
    qui
    vicit
    mundum, qui
    salus
    est,
    vitaet resurrectie
    nostra, praesentiamajestatis,
    vobiscumest
    usque
    in
    consummationemsseculi.
    SABBATOIN OCTAVAPASCHJ E.
    EPISLOLA I
    PETRI,
    CAP.II :
    Deponentes
    omnem
    maiiliam.
    i. Renali
    per baplismum,
    sint
    quasi
    recens editi
    infantes,
    immunesabeinni
    malitia,
    namChrislia-
    nismusest vera renascenlia.
    2. Christianorum
    dignilas,
    ut sint domus
    epirita
    A lis,
    sacerdotium
    sanctum, regale, populusqui
    inlu-
    crumaccessit.
    3. Grati simus
    benigno Dcminp,
    et
    lapidi
    vivo
    Christo, virtutesque praedicemus
    illius
    qui
    etene-
    bris nos vocavit inadmirabilemsuamlucem.
    EVANGELIUM
    J OANNIS,
    CAP.XX: Una sabbati Maria
    Magdalenw.
    '
    1. Studium
    hujus
    raulieris
    ,
    tanta assiduitate
    Christum
    quserentis.
    2. Cum audis Christum nudum
    surrexisse,
    re-
    lictis
    linleaminibus,
    cessaabinsanafunerum
    pompa.
    3.
    Diligentia evangelistoe
    inasseveranda resurre-
    ctionisveritale.
    DOMINICAIN OCTAVAPASCHJ E.N
    EPISTOLAI
    J OAN.,
    CAP.V: Omne
    quod
    nalumest ex
    Deo.
    1. Mundushabet
    paupertatem,
    exsilium, infamiam,
    carceres, flagra, mortem,
    hsec omnia vincit fides
    B quse
    credit
    qucd
    J esus est Filius Dei.
    2. Christus fribus indieiis testatus fuit se esse
    servaterem
    erbis, aqua, sanguine, spiritu.
    3. Ineffabilis est Palris
    philanthrcpia
    lam multi-
    fariam testantis de filie SUP npslro
    redemplore.
    EVANGELIUM
    J OAN.,
    CAP.ULT: Cutnserbesset dieilla.
    1. Prima vox Christi
    post
    resurreetipiiem
    est,
    Pax,.ut
    sciamus Christi et
    Evangelii prsedicaticneni
    pacis esse, quse
    exhilarel ccnscientiam.
    2.
    Evangeliumcomplectilur
    absclvere et
    ligare
    :
    abselvit cum remittit
    peccala, ligat
    cum
    judieat
    emnes
    impies, qui
    ccnlemnunt verbumDei.
    5. Dubilatie Thpmse
    (quia
    electis cmnia in bn-
    num) profuit,
    hinc enim
    plenius
    et divinitatem et
    humanitatem Christi
    confitelur,
    dicens : Dominus
    meus,
    et Deusmeus.
    DOMINICAPOST OCTAVASPASCH.E.
    EPISTOLAI
    PETRI,
    CAP.II : Cliristus
    passus
    est
    pra
    p
    iwbis.
    1.
    Qui gaudet, quia
    morluus est
    pro
    se
    Christus,
    ille attendat ei
    qued sequitur
    :
    Relinquens
    twbis
    exemplum,
    ul
    sequamini vesligiaejus.
    2. Doctrina
    pro
    tota
    Ecclesia, quid pro
    illius
    liberatione aucter EcclesiseChristus
    pertulerit.
    5. Christus
    pastcr, curator,
    et
    visitator,
    et
    epi-
    scopus
    animarumnostrarum est.
    EVANGELIUM.
    J OANNIS,
    CAP. x:
    Ego
    sum
    pastar
    bbnus.
    1. Christus
    pastor
    ille bonus
    est, qui
    animam
    suamdat
    pro
    ovibussuis.
    2. Discrimen mercenarii et
    pastoris bpni, quo
    Chrislus Pharisaeps
    nplat, qui indigne ferebant,
    quedmulti
    ChristP
    adhaererent,
    se
    relictis,
    cuni ncn
    essent nisi fures et latrones.
    3. Vecatip
    gentium
    et J udaeerum in obedien-
    liam
    fidei,
    ut sit unum
    ovile,
    et unus
    pasler.
    DOMINICAU POST OCTAVASPASCH^E.
    -
    EPISTPLAI
    PETRI,
    CAP.II : Obsecrb vos
    tanquam
    . advenas.
    1.
    Appstplicus spiritus obsecrat, hcrtatur,
    in-
    vitat ad veraminnecenliam
    vitae,
    peregrinos
    nos et
    veluli
    hospites
    coslorenatds.
    2. Ordo
    mundi, religionisoccasione, quatenus
    id
    licet incolumi Christi
    gloria,
    lurbandus non
    est,
    ne
    quis
    libertatem inoccasionemcarnis
    verlat, quod,
    proh
    dolpr! multi faciunt.
    3.
    Magislratus
    functie crhi necessaria
    est,
    inIau-
    demrecte
    agentium
    et in vindictam
    nccentium,
    Rom. XIII.I Petr. n.
    EVANGELIUM
    J OANNIS,
    CAP.XVI: Modicumel nmi vide-
    bitis
    me,
    ETC
    1.
    remporis quod
    erat ante et
    post
    resurrectio-
    nemmeminit et
    exponit, quid
    sit modicumnonvi-
    dere,
    et rursus videre.
    2. Sollicitudo Christi
    pro noms, qui
    haesitanti-
    bus occurrit et
    antequam interrogemus
    respondet.
    571 SUMMARIUMIN EPIST. ET EVANG.
    72
    3. Proedicitafllictieneset unde
    exspectanda
    cpn-
    solalio
    exemploparturientis.
    DOMINICATERTIA POST QCTAVAS
    PASCH^-
    Omnedatum
    bptimum,
    et mnne donum
    perfectum.
    1. A
    patre
    luminumest
    quidquid
    boni in nobis
    est; igilur qui glorialur
    inDomino
    glorietur.
    2. Primitisesumus creaturarum DeLhnc est ex-
    cellentissiin:e
    crcalurse, quare
    nontemere
    nqhis
    lo-
    quenduni
    vel iroe
    indulgendum.
    3.
    Exhorlatio
    admansuetudinemet
    abnegaliqnem
    sui.
    EVANGELIUM
    J OANNIS,
    CAP.XVI: Vado ad eum
    qui
    piis.it
    me.
    i. Utilitas abitus Christi ad
    Patrem, qui
    ascenr
    dens in altum
    caplivam
    ducet
    caplivitatem,
    dabit
    dona
    hominibtis, implebil oronia,
    dabit
    apostolos,
    prophetas, evangelislas, pastores,
    doctores in oedifir
    cationem
    corpo.ris
    Christi.
    Eph.
    iv.
    2.
    Evangelii
    solida
    prsedicatio
    non
    erij;,
    nisi et
    sermo coiiortalionis vitia
    arguat. Arguil
    enira
    spiri-
    ttis
    yeritatis
    mumlum de
    peccalo,
    de
    jnslitia,
    de
    judicio,
    el Paulus Thimolhcum suum horlaiur:
    Argue, obsecra, increpa,
    cutnomni lenilale et do-
    ctrina.
    3.
    Spirilus
    veritatis ducet in omnem
    veritatem,
    nefrustra
    exspectemus
    novasdoctrinas
    spirilus,.con-
    tra
    spiritus
    erroncos et
    impostores.
    DOMINICAIV POST OCTAVASPASCILE.
    EPISTOLABEATI
    J ACOBI,
    CAP.I :
    Eslq.tefactores
    verbi,
    ETC.
    1. Ncn salis est verbptenus tenere
    professionem
    Evangelii,
    nisi el
    factis,
    pxprimamus.
    2. Siinililudo ihtuentis sein
    speculo
    et
    abeuntis
    declarat
    quam
    boc inane
    sit,
    Christus similitudine
    sedificanlis
    super petram,
    et ocdificanlis
    super
    are-
    nam,
    hoc idem
    exprimit,
    Matthsei vn.
    3. Summa verae
    religionis
    et
    pietatis
    raira brevi-
    tate
    expressa,
    immaculatum se a
    mundo
    servare,
    proximumegentemmisericorditer
    sublevare.
    EVANGELIUM
    J OANNIS,
    CAP.xvi i Anxzndica
    vobis,
    si
    quid petieritis.
    1.
    Promissio de sacerdetio et
    intereessipne Chri-
    sti, qua
    cunscientias reddit
    quam
    cerlissiinas exau-
    diri inerationibus.
    2.
    Evangeliuin
    aeiernumnon est
    parabolicum,
    proverbiale,
    nonde
    linguainterpretabile,
    nen
    vpcale,
    pa-iam
    de
    paire
    meo
    annuntiabp, inquit
    Chrisius,
    3. Chrisliancruni
    dignilas
    sine intercessore
    pp-
    lentiura
    interpellare palrem
    et
    clamare,
    Abba
    pater, Ipsepater
    amal
    vos,
    dicit mediaior
    Christus.
    IN LITANIA
    MAJ ORI.
    EPISTQLA J ACOBI,
    CAP.y :
    Confitemini
    alterutrum
    pec-
    cala
    veslrci.
    1. Christum fleeti
    precibus posse,
    si
    iips nobis
    muluo condonemus.
    2. Multum y.alere
    justi precatipnem
    assiduam
    .
    probalur exemplo
    Elios.
    5. Gratissimus Deo cullus
    est, peccalorem
    ab
    errore
    convertere,
    non enim vult mortem
    pecca-
    loris.
    EVANGELIUM Lcc^;,
    CAP.II :
    Quis
    vestrum habebit
    amicum.
    1. Christus
    rogatus
    a
    discipulis,
    non modo for-
    mam orandi in
    precalione Dominica,
    sedet instan-
    tiam
    frequentiamque
    tradit erandi.
    2.
    Cpniparatip
    esl a
    minere,
    si cnim
    amiqushenio
    surgit
    de leclo et dat
    non
    amicilia,
    sed tsedio com-
    pulsus, quantp magis
    Deus
    qui
    sine
    taedip?
    sedlar-
    gissirae
    dat et dives est in
    ppines
    invecantes
    se,
    da-
    bil bpna
    petentibus
    se.
    5. Perseveranlia
    epus est,
    ut
    accipiamus
    quod
    petirousel
    inveniamus
    quodquaerimus, etquedpul-
    semus
    aperiatur;
    A
    1NASCENSIONEDOMINI.
    LECTIQ
    ACT.
    APPST.,CAP,
    i: Primum
    guidem
    sermo-
    nem
    feci,
    ETC.
    1.
    Caput religionis nostrae,
    J esum yere
    mortuum
    vere revixisse te.rtio
    die,
    el
    purgaiionepeccatorum
    per semetipsumfaGfa,cpnseuisse
    ad dexteramma-
    jesfalis
    in
    excelsjs.
    2.
    Compluribus arguraentis per
    40 dies
    loquens
    apostolis
    de
    regno
    dei et
    conyescens, probat
    veram
    resurrectionem.
    3. Promiltilur
    apostolis baptismus Spiritus,
    et
    virtus ex
    alto, qua
    induli
    lesle.s
    siut resurrectionis
    non solumin J udtea et
    Samaria,
    sed in extrerois
    terrae. Ubi lalitude
    regni
    Christi estenditur.
    EVANGELIUM
    MARCI,
    CAP.ULT.: Recumbetilibusun-
    decim
    disciptilis.
    i. lncredulitas et cordis durilies in
    apcstolis
    iis-
    qtie
    ad ascensionein
    Domini, longaniuiis
    aulemDo-
    "
    minus
    erga
    hos.
    2.
    Coffimissio
    docendi
    Eyangelii
    in tclp
    niundo,
    et omni
    creaturee, hoc est Ecclesiae.
    3. Coiifirinatio
    evangelicseproedicationisper
    se-
    ijuentia signa,
    et miracUlorumvis si res miraculum
    pospat.
    DOMINICAPOST
    ASCENSIONEM
    DOMINI.
    EPISTOLAI
    PETRI,
    CAP.IV: Estole
    prudentcs.
    1.
    Sobrietas,
    vigilia, pratio, charilas, hpspitalitas,
    Christianos deeent,
    2. Nihil aiiennma
    doetriiia
    Dei
    loqviamur,
    ne falsi
    testes Dei el
    sacrilegi iuveniEimur,
    3. Gloria
    Dei,
    ut in omnibus
    glerificetur
    Deus
    per
    Christum, publicautilitas, publica
    hpnestas,
    sit scd-
    pus
    qinniuni Cinislianorum,
    cum
    primis,
    eorum
    qui
    proesunt
    inverbo.
    EVANGELIUM
    J OANNIS,
    CAP.XVETXVI: Cumautem
    r<
    venerit.
    1.
    Diseipuli
    ante adventttm
    Spirilris sancli,
    nec
    capapes mysteriorum
    regni
    riec forfes
    ad
    foleran-
    da adversa
    fuerunt, accepto Spiritu
    facti
    prorsus
    alij.
    %. Apostolorum
    est testari
    de Christo,
    et
    ingen.s
    est testimoniiira
    sanguinis.
    3. Nullis
    periculis
    nec morte
    ipsaoportet
    deter-
    rerj
    a
    professione
    veritalis
    eyangericae,reposita
    est
    eiiim
    corpna
    justiliee quam
    reddet Deminus in illa
    die.
    SABBATOIS VIGILIAPENTECOSTES,
    LECTIOACT.
    APOST.,
    CAP.xrx: Factumesl cum
    Apollo
    esset.
    1.
    Imperfectus
    Christiahismus in
    quibusdam
    corrigitur.
    2.
    Qui
    npn malitia sed
    simpliciter errant,
    inge-
    nue fatentur
    errorem, exernpkim
    in
    imperfectis
    di-
    P
    scipulis quos
    Paulus in
    Epliespfeperit.
    '
    3.
    Baptizari opoitetcredentes
    noninnomenJ oan-
    nis,
    ut sint
    J oannitse,
    sed in nomen
    Chvisti,
    aut
    Patris,
    Filii el
    Spirilus
    sanctiut sint Cbristiani.
    EVANGELIUM
    J OANNIS,
    CAP.xiv : Si
    diligitis
    meman-
    data
    mea,
    ETC.
    1. Fidem
    sequitur
    dilectio et
    mandatoruni Dei
    observatio. II Pelr. i.
    Subministrate in fide
    yirtu-
    tem,
    invirtute
    scientiam,
    in scientia
    terop.erant.iara,
    in
    lemperantia patientiam,
    in
    patientia jiietatem,
    in
    pielate
    charitatein,
    incharitate dilectionem.
    2.
    CpriSplatur
    appstplos, alip.consolatorie, nempe.
    Spirilum
    sanctum eis. mittendo
    qui
    in seienium
    apud
    eosmansurus est.
    3. Patema Christi
    sppellatio
    : Non
    relinquam
    vos
    orplianos;
    nam est
    paler orphanorum
    et
    judex
    vj-
    duarum
    S73
    SMARAGDOADDITUM.
    574
    DOMINICAPENTECOSTES.
    LECTIOACT.
    APOST.,
    CAP.H: Dum
    complerentur
    dies
    Pentecostes.
    1, Unanimiter
    congregatis
    et in
    deprecatione
    et
    obsecratione
    perseverantibus
    venit
    Spiritus san-
    cfus.
    2. Venit autemin
    linguis
    veluli
    igneis,
    ut eflica-
    cia
    Spiritus
    commonslretur, qui
    ardenfes facit et
    loquenles,"
    .5. Iqdicat hic locus
    quam
    necessaria sit
    apestpli-
    cis viris
    linguarumcognitio,
    de
    qua
    re
    August.
    Iib.
    deDoct,
    Ch.ri.ii, cap.il,
    12.
    INDIEPENTECOSTES.
    EVANGELIUM J OANNIS,
    CAP.XIV: Si
    quis diligit
    me.
    1. DeusTriuilas,
    Pater Filius et
    Spiritus
    sanclus,
    veniunt ad
    diligentem
    Christuro et servantem
    ejtis
    serinenem.
    2. Promiltitur
    Spiritus
    sanctus
    paracletus, qui.
    docebit emniaet
    suggeret
    omnia.
    3. Vera
    pax, quse
    omnem sensttm
    superal, pro-
    mitlitur Chrisli
    discipulis, quam
    mundus dare non
    potest.
    . DOMINICAOCTAVAPENTECOSTES.
    LECTIOLIBRI
    APOCALVPSIS,
    CAP.IV: Vidi ostium
    apeftumin
    cozlo.
    1. Fides nativitatis Christi,
    passionis
    et resur-
    reclionis in Ecclesia comroendatur
    ei
    Eccjesiee
    de-
    cursus describitur.
    2. Inlidelesinvitantur ad
    Ecclesiam,
    et ad
    bap3
    tismum.
    5. UnaEcclesia
    propter
    secielatem
    fidei,
    ab ini-
    tio mundi
    usque
    incensummalionerasseculiomnium
    electorum, quae
    die ac nocte non cessal dicere:
    Sancius, sanclus, sanctus,
    DominusDeus
    omnipo-
    tehs. Haecest illa
    prseclara.
    Adae, Noe, Abrahae,
    Mosis, Samuelis, Davidis, prophetarum pmnium,
    Stephani,
    J oannis
    Baplistse,
    Petri, Pauli, J accbi,
    Clirysoslcmi, Augusfini, etc, religio
    et fides.
    EVANGELIUM
    J OANNIS,
    CAP.III : Erat homo ex Pha-
    riswis.
    1. Doctnna
    pro
    infirmisin fide
    suspiciendis, qua-
    lis erat Nicodemus
    (et
    hosiiennilti
    simt),
    ubi vide-
    mus dementissimuni Deum Christnm
    nostrum in
    Nioodemonpii
    repefierefrigidum
    affecturii,
    nec cb-
    jurgare,
    nec sua doctrina
    indignum
    ducere,
    sed
    muitum cum manstietudine
    alloqui,
    et rationem
    ju-
    slificationis illi
    aperire.
    2. Sunimasalutis
    gravibus
    verliis
    magna
    asseve-
    ratione et vehemenii
    repetitiene
    nobis
    exponitur:
    Amen,
    amendico
    vobis,
    nisi
    quis
    natus
    fuerit
    esu-
    pernis
    n.on
    potesl
    videre
    regnum
    Dei. liem :
    Amen,
    amen dico
    vobis,
    nisi
    qids
    halus
    fuerit
    ex
    aqua
    et
    spirilu
    non
    potest
    intrare in
    recjnum
    Dei.
    3. Per
    quem
    renascamur et
    jiislificeraur docet,
    videlicet
    per Chrislum, cujus
    splius
    justitia
    coraffi
    Deo
    aeceptaest, qui
    descendil decoelofilittshominis,
    et est in cado. Uthinc discamus
    quid
    sit
    Christus,
    *
    nempe justitia, sanclificatio, redemptio nostra,
    cur
    venerit et
    quid per
    eum
    habeamus, nempe
    vitam
    selernam.
    DOMINICA
    II
    POST PENTECOSTEN.
    EpiST0L4
    I
    J OAN.,CAP,
    IY: Deus chariias esl.
    1. Mire
    consolatorium, quod
    Deum charilatem
    vecat, qup
    serrncneceu
    arctissiffiQvinculo nos
    cpn-
    sliingit,
    ut
    nunquam
    divellamur nec distrahamur
    ab eo
    qui
    tam
    impense
    nos
    diligit.
    Et
    prseceptun?
    habemus ut
    qui diligiraus
    Deum
    diligamus
    et
    proxi-
    lpnra.
    2.
    Cpmmoda
    benedictio
    mensse,
    ut charitatis non
    sinius
    immemores,
    sicomniainsedificationeminsti-
    tuemiis, siyeederimus sive
    biberimus,
    contra
    vulga-
    lissimumoblpcutipnis
    scelusaqueCliristianusabhpr-
    reat,
    et dicat Christusncster cibussit et fidesnpster
    potussit,
    lseii bibamus spbriamebrietatem
    spiritus.
    A
    3. Parsenesis necessaria. Sic nes
    geramus
    ut
    ;
    fiduciamhabeamus indie
    judicii,
    nec
    pudefiamus
    ab
    eein adventtt
    ejus.
    Nain
    quis
    sustinebit IISPCtenitrua!
    Disceditea
    me, operarii iniquitatis,
    ttonnovi vos.
    Ite,
    maledictij
    in
    ignetn
    wternum?
    EVANGELIUM
    LVCM,
    CAP.xvi. Homo
    quidam
    erat
    dives, ETC.
    t
    1.
    Exemplum
    incredulitalis in divite
    epulcne
    vi-
    venfis
    in vpluntate
    gentiuin,
    jn lasciviis,
    concupi-
    scentiis, vinolentiis, cemessatipnibus,
    et inimmise-
    ricordia,
    talem vitam
    sequitur
    seterna damnatie,
    Exemplum
    fidei in Lazare vivente
    qued supererat
    tempus
    in voluntate
    Dei,
    sunimam
    pauperiem
    oequa-
    nimiter
    perferente,
    hinc
    adjuterem
    Deum
    habuit,
    et
    siniis
    Abrahre,
    hocest secretse
    cujusdamquietis
    ha-
    > bifatio
    contigit.
    '
    2, Doctrina adversus animalia ventris
    epicureos
    Christianos, qui
    volunt hic
    implere
    ventrem et alibi
    i
    TI meniem,
    et a deliciis transire ad delicias. Netno
    erret,
    Deus nonirridelur. Hine
    Lucas,
    vi
    cap.:
    Vm
    vobisdivilibus
    qui
    hic habclis consolalionemvesiram.
    '
    Vce.
    qui
    salurati
    eslis, quia
    esurietis. Vm
    qui
    ridelis
    nunc, quia lugebilis
    el
    flebitis.
    5. Vanaest veritatis
    exspectatio
    a
    morluis,
    et de
    slatu defunctorum
    eerlificatio,
    Mosenet
    prpphetas
    audire
    convenit,
    et Christum
    perfectioneni legis
    et
    prophetaruro, qui
    non
    audierit exterininetur e
    po-
    pulo.
    Acl. m
    cap.
    DOMIMCAIII POST PENTECOSTEN.
    '
    I
    J pAN.,
    CAP.m: Nolilemirari si odit vostnundus.
    1. Mundi nomine
    ssepe
    universa Ecclesia intelli-
    gitur,
    ut J oan.
    cap.
    m. Ncn venit
    Filius hpminis ut
    judicpt munjum,
    sedut
    servelur. minidus
    per
    euni.
    Item. II Cer. vi: Deus erat in Citrislo
    mundurn re-
    concilians
    sibi.
    Interdum,
    ut in
    prsesenfi leco, pro
    homiiiibus
    voluptatl
    et
    impietati dedilis,
    qui
    niundus
    odit Christi
    discipulos.
    G
    2. Encomium dilectionis
    fraternse, quee
    transfert
    demorle ad vitam. Et
    qui
    nan
    diligil fratrem
    manet
    in morte.
    3. Doctrina de
    diligendoproximo,
    non verbo nec
    lingua,
    sed
    opere
    el verilaie. In distribuenda mundi
    substanlia in
    egentes. Quare
    in damnoso statu
    suut usurarii
    inhospitales, immisericordes,
    avari
    homines.
    EVANGELIUM
    LUCM,
    CAP.XIV: Homo
    quidam fecit
    cwnam
    magnam-
    1. Parabola de
    vocatis ad cdenani
    proponit
    J u-
    dseos et
    gentes,
    hoc est pmnes
    premiscue
    na-
    tienes veeatas
    esse,
    ut
    impleretur
    Ecclcsise
    cpetus,
    primumquidem
    J udiens
    vopatos," pro
    veritate Dei
    ad coiififtnandas
    promissiones patrnm.
    Cseterum
    et
    genles pro
    misericordia
    glorificasse
    Dettni.
    Rom. xv.
    2. Remorae et
    impedimenfa
    non venientium
    ad
    coenam
    paratam,
    lucrum terrense
    possessionis,
    cou-
    D
    cupisceiitiacarnis, oculorum.superbia
    vitoe.Hinc
    pu-
    silius
    grex
    est,
    cui arridet
    iiinocentia, yeritas, jus-
    titia,
    sed
    placitum
    est
    patri
    dare illis
    pusillis
    regnuro.
    Luc. xn.
    3. Horrendum
    judiciumquod
    minatur
    incredulis
    J udseis,
    nemo
    viroruro
    qui
    yocali sunt
    gustabit
    cce-
    nam
    meam,
    iis afficietur
    siippliciis, qui
    Fifjuro Dei
    Geneiilcarit, sanguinemtestamenli seu rem
    prcfa-
    nam
    habuerit,
    et
    spiriluro gratis
    confumeliaaffece-
    rjt. Heb.
    cap.
    x.
    DOMINICAIV POST PENTECOSTEN.
    I
    PETRI,CAP,v :
    Humiliamini
    subpoienli
    manu Dei.
    1.
    Humililas
    animi,
    paupertas spiritus,
    et vera
    medestia Chiistianerum
    animis sit
    plaue infixa,
    pulcherrima
    dcctriua ccntra
    superbiam
    radicem
    emnis mali.
    2. Mira
    ccnsoiatip,
    Deenoscurse
    esse, qui poteu-
    temmauumhabet.
    Quarecogitatumnpslrum, et,
    ut
    B75
    SUMMARIUMIN EPIST. ET EVANG.
    876
    Hebraeavox
    explicalius
    loquitur psalm.,
    Onus
    no-1
    strum,
    id
    esl, quidquid
    nes
    gravat,
    in
    eumjacia-
    mus.
    3.
    Fide, sebrietate, vigilantia,
    et omni
    quod
    di-
    cittir
    pedeoportet
    contra diabolumfraudulenter ob-
    amliulantem
    hostem,
    slare. Haecdonat Deusomnis
    gratiae
    suis,
    qui
    et
    instaurat, fulcit, roborat,
    stabilit
    suos,
    ut
    qui gloriatur,
    in Domino
    glorietur.
    EVANGELIUM
    LUCJ E,
    CAP.xv: Erant
    appropinquantes.
    i. Christus nonhorret consortium
    peccatorum,
    ubi
    spes
    est
    resipiscentiae. Exemplum
    hinc est et do-
    clrina,
    nenebis
    placeamus,
    sed
    proximo
    inaedifica-
    tionem.
    2. Trium
    parabelarum,
    de centum
    cvibus,
    de
    drachma
    perdita,
    de filie
    prpdigp,
    eademest me-
    dulla,
    idero
    nucleus,
    videlicet
    peecaterem
    ex anime
    resipiscentem
    cum
    gaudiorecipiendum
    esse.
    5. Plus de conversis
    peccalcribus quara
    dc stan-
    libus
    justis gaudium
    incoeloesl. Hocnon
    rapiaraus
    .
    inoccasionem
    carnis,
    sedfruclus
    dignospcenilentiee
    J
    proferamus.
    DOMINICAV POST PENTECOSTEN.
    EPISTPLAPAULIAD
    ROM.,
    CAP.VIII-.Exislimoenim
    quod
    non
    sinl,
    ETC
    1. Consolatur Paulus fralres a
    proernio
    et
    gloria
    futura, quae
    revelabitur in
    nobis, quse
    est vehemen-
    tissima
    consolatio,
    coelorumhoereditaset cumfilio
    Dei fralernitas.
    2. Consolatur ab
    exemplo, quod
    oranis creatura
    ingemiscat
    et
    exspectel
    revelationem filiorum
    Dei,
    quse
    erit inresurrectione
    corporis,
    in
    quoproponitur
    pugna
    lidei et
    diffidentise,spei
    et
    desperationis.
    Et
    angeli
    desiderant
    gloriaro
    sanctorum.
    3. Summaconsolatioin
    adoptione
    filiorum
    Dei,
    nam
    ipsespiritus
    reddit testimonium
    spirilui
    no-
    stro, quia
    sumus filii
    Dei,
    si filii
    igitur
    et
    haeredes,
    hseredes
    Dei,
    cohoeredesChristi.
    EVANGELIUM
    LUCJ E,
    CAP.VI : Estote misericordes. i
    1. Dei bonitas filiisDei imitanda
    proponitur,
    ut
    simus
    erga gralos
    et
    ingratos
    benefici et misericor-
    dcs.
    EnergiaChrislianismi, posse
    benefacereinvitis
    ingralis,
    non
    inlelligentibus.
    2. Christiani hominis
    est, proximi
    dictaet facta
    dubia
    quo
    animp fiant in meliorem
    partem
    inter-
    pret.ari.
    3. Simrlitudine festucse et
    trabis,
    Chrislus hu-
    mani
    ingenii
    caecam
    philauliam, notavit, quoe
    est
    alienis viliis
    offendi,
    noslris
    blandiri,
    et manlicam
    nostraraa
    tergo,
    alioruminfronte
    habere,
    cumvera
    bonitas inaliossil
    judex clemenlior,
    in severoani-
    raadvertat severius.
    DOMINICAVI POST PENTECOSTEN.
    EPISTOLA I PETBI
    ,
    CAP.III : Ontttesunanitnesestote.
    i.
    Epitome
    loliusdoctrinse
    pietatis
    mirabrevitate
    apostolicus
    Pelri
    spiritus complectitur, qua preece-
    ptum
    charilatis
    explicatur,
    ul omnes simus unani-
    raes,
    similiter
    affecti,
    fraterna
    praedili charitate,
    elc.
    2.
    Regulavivendi,
    ut diesbonos et vitamhabea-
    mus, linguampusillumhocmembrum,
    undeincoer-
    cibilia
    raala, moderari,
    declinare a
    malo,
    ^facere
    bonura.
    3. Beatitudoest
    Cbristianis, quod
    mundo
    apparet
    calamilas
    esse, adversa, inquaro, propter justiliam
    pati.
    Beati enim
    qui persecutionempaliuntur pro-
    pter justiliam.
    Matth. v.
    EVANGELIUSI
    LUCE,
    CAP.v : Cumturbwirruerent in
    J esum.
    i. Ut Christi vita
    exposita
    est
    publicseutilitali,
    et in
    primis gloriseDei,
    ila et Christianorum vita
    essedebet. Decet
    tacens, aperiens es,
    in
    monte,
    in
    mari,
    inleco
    campestri,
    in
    templo, ubique
    salvato-
    rem
    agens.
    2. Innarralione rei
    gestaejuxla
    carnem nascen-
    tis el exuberantis Ecclesiaa
    imago proponitur,
    hoc
    A
    mysterium habens,
    ut homines innatantes caducis
    rebus et
    procellishujus
    vitae
    capiat
    Christus et hu-
    jus
    ministri
    apostoli
    et
    prsedicalores.
    5. Observa
    diligenter quodChristus, Petro,
    ter
    amorera
    professo,
    oves
    commitlens,
    hic dicit :
    &>yp5>v mQpimaug,
    hcc
    est,
    eris
    capiens
    homines vi-
    vos,
    contra
    crudelitatem, qua quidam
    malunt J u-
    dseos,
    Turcas et infidelesoccidereet Orco
    mittere,
    quam
    vivcsDeelucrifacere.
    IN VIGDLIAJ OANNISBAPTISTJ E.
    LECTIOJ EREMIJ E
    PBOPIIET^E',
    CAP.I :
    Priusquam
    te
    formarem
    in ulero.
    i. Admirabilis clementia et
    praedeslinatio
    Dei
    ordinantis
    prophetas
    suos
    , pro
    salute
    populorum,
    et sanctificantis eos adhuc in matemis
    cerppribus,
    exemplum
    inJ eremia el J eanne
    Baptista.
    2. Simililude
    ulriusque
    in hec
    est, uterque puer
    coepit prcphelare, uterque
    de
    genere
    sacerdetum,
    g ulerque
    ad
    pcenitenliampopulumprovocat,
    malens
    salvareconversos
    quamperdere delinquentes.
    3. Eminentia verbi
    Dei,
    ,el
    ministrorum
    quorum
    ora Dominus
    teligit, qui
    sunt Dei
    sedificatio,
    Dei
    agricultura,
    et verbum
    annuntiant, quod
    est
    super
    gentes
    et
    regua,
    hic humiliet seomnis caro sub
    po-
    tenti manu Dei.
    EVANGELIUM
    LUCE,
    CAP.I : Fuit in diebus.Herodis
    regis.
    1. Imilabile
    exemplum
    omnibus
    parentibus
    in
    Zacharia et
    Elizabeth, utroque parente J oannis,
    erant ambe
    justi
    ceramDee
    versantes,
    in emnibus
    praeceptis
    et
    justificalionibus
    Demini
    irreprehensi-
    biles.
    2. Sterilitas non
    semper propter peccatum,
    nam
    patriarcharum conjuges
    steriles, Sara, Rebecca,
    Rachel,
    hic Elizabeth. Liberi
    stipendia
    sunt matri-
    monii, quae
    si dat
    Deus,
    consecrentur ei
    qui dedit,
    Deo.
    C 3.
    Catalogus
    laudum
    J oannis,
    et sui
    oflicii,ma-
    gnus
    coram Domino,
    Spirilu
    sancto
    replebitur
    ab
    utere matris. Elias erit
    spiritu
    et virltite. El hieha-
    bes
    scopum
    oflicii
    prsedicalicnis,
    ccnverlerehemines
    adDominumDeum. et
    parare
    .Domino
    plebemper-
    fectam.
    IN NATALI J OANNISBAPTISTJ l.
    LECTIO
    ISAIB,
    CAP.XLIX: Auditeinsulw. et attendite
    poputi
    de
    longe.
    1. Bcnilas et amer Dei
    erga genus
    humanum
    prsedieatur, qui pcst
    vpcalienem
    reliquiarura Israei,
    et
    abjectienempepuli
    in incredulilate
    permanentis,
    Ecclesias de
    gentibus,
    veluti deultimis
    insulis,
    con-
    gregat.
    2. Ecclesia
    persecutorum insidiis, quasi
    maris
    fluctibus
    patet,
    et exomni
    parte
    saevienle
    naufragio
    1
    tundifur,
    sednon
    submergitur,
    habens
    protectorem
    ChristumDeum.
    D
    3. Christus datus est inlucem
    gentium,
    ut sitsa-
    Ius ad extremum
    lerrse,
    ita illuminat universum
    mundum, prsedicatione
    J oannis
    Baptistse
    et
    apestp-
    lorum,
    ut et
    reges
    et
    principes quorum
    ccr inmanu
    1
    Dei
    est,
    eumadorent
    ; IN DIE J OANNISBAPTISTJ E.
    1
    EVANGELIUM
    LuciE,
    CAP.i: Elizabeth
    implelum
    est
    tempus.
    i. Liberi et
    proles slipendia
    sunt
    malrimonii,
    1
    hsec vicissim consecrenlur
    Dep,
    sic
    parentes
    salvi
    evadunt
    per
    libererum
    generatienem,
    si
    permanse-
    ,
    rint in
    fide,
    charitate et dilectiene.
    t 2.
    Impcsitio
    nominum
    apud
    veteres celeberrima
    i fuit et maxime
    seria,
    hinc et Plinius et Plularchus
    meminerunt,
    genliles
    a rebus
    geslis,
    a
    fortuna,
    forma, virtute, corporis habitudine, Soteres,
    Eude-
    mones, Physchones, Evergetes, Philadelphos, etc.,
    }
    nuncupasse,
    et veterum
    gerffianicaflomina,
    Fride^
    577 SMARAGDOADDITUM. 578
    rich, Gothart, Gotlieb,
    etc. J oannes nomen non
    ge-
    neris,
    sed
    gratiaeest,
    etconveniebat
    praeconem
    novae
    legis (quae
    veterumtraditiones
    abrogaret,
    et carna-
    lem cultumin
    gratiamspiritus verteret)
    J oannem
    vocari.
    3.
    Auspicia
    concionatoriae
    functionis,
    manus Do-
    mini erat cum J canne
    praecursere
    veritatis. Et
    summadoctrinae
    pietalis, per impleturaSpirilu
    san-
    ctc
    Zachariam, paucissimis expesita,
    visitavit Deus
    plebemsuam, quasi longa
    infirmitate tabescentem
    et
    quasi
    vendilainsub
    peccato,
    unici Filii sui san-
    guine
    redimens.
    IN VIGILIAPETRI APOSTOLI.
    LECTIOACT.
    APOST.,
    CAP.III : Petrus et J oannes
    ascenderunt.
    1.Amor conventusel
    congregationis
    in
    Eeclesiam,
    exemploaposlplprum
    hic
    preponitur,
    ut oremus et
    legeni
    Dei audiamus. Mulli
    psalmi
    testantur Davidis
    desiderium et aliorum sanctoruro
    fuisse,
    esse in
    coetuet cum credeniibus festum cefebrare. Psal.
    XLII:
    Qtiemadmodum
    cervusdesiderat ad
    fontesaqua-
    rutn,
    etc.
    2. Humilitas et tenuilas
    apostolorum,
    sine
    pompa
    aut saleliitie
    templum iiigredienlium,
    nec aurum
    nec
    argentum pessidentium,
    centra ees
    qui
    cum
    titulum mentiuntur
    apcstplicum Sardanapali
    sunt
    et Crcesi.
    5. Caecussanatus
    specimen praebet gratitudinis ,
    namcum
    apostolis
    intravit
    lemplum
    inarobulans
    salienset laudans
    Deum,
    usus
    teniplorum
    inlaudem
    Dei,
    conlra
    eos, qui
    et hoec
    terapla
    exstructa
    (ut
    in
    illis doceatur
    populus,
    unanimiter Deus
    invocetur,
    laudetur,
    sacramentorumsit
    usus)
    ironicis caere-
    moniiset mercalibus
    profanant.
    EVANGELIUM INDIES.
    PETRI,
    J OAN.ULT.: Simon
    J oannis, diligis me,
    ETC?
    1. Christus
    paslor
    bonus, qui
    animatn suam
    pro
    ovibus
    ponit,
    imo
    princeps pastorum, quanti
    oves
    suas faciat ex ista
    triplici inlerrogatione dilectionis,
    abuude
    intelligimus.
    2. Christus Petro ter amorem
    professo
    suas oves
    coramisit,
    ul sciamusneminemidoneumessesacer-
    dolio,
    nisi
    qui neglectis
    oninibus nihil
    habel, quaro
    Christura,
    hoc
    est, veritatem, innocentiam,pietatem.
    3.
    Exemplumrespicientium
    alienamvocationem
    et aliena
    opera,
    ibi
    opprtet
    voluntatem nostram in
    voiuntatemDei
    frangere,
    et audire dicentemDomi-
    num: Tume
    sequere,
    vide
    Auguslini Epislolam
    LXV
    adPaulinumet Therasiam.
    IN VIGILIASANCTI PAULI.
    EPISTOLAPAULIAD
    GALAT,,
    CAP.I : Notutn enim
    vobis
    facioEvangelium,
    ETC
    1.
    Evangelium, quo
    annuntiatur
    nobis, poenarum
    inleritus,
    venia
    peccatcrum, sanctificalip, justitia
    ,
    adpptio
    filiorum
    Dei,
    coelprum
    haereditas,
    cumFilie
    Dei
    fralernilas,
    nen est
    per heminera,
    necab homi-
    nibus,
    sed
    per
    revelationem J esu
    Christi,
    ut con-
    scientisenostrae certoe
    sinl,
    et sciant cui
    credanl,
    qui pctens
    est servare.
    2. Secrelumdivinse
    prpvidentiee
    in
    Paule, qui
    ex
    blasphemo persecutore
    el violentnfit electum Dei
    organum, portans
    uomenChristicoram
    genlibus,
    re-
    gibus
    ac UliisIsrael. Acl.
    ix, 22,
    I Timolh. i.
    3. Munus
    apostoiicum
    totumest coelestenec ad-
    miliil affectus
    humanos, proinde
    non confertPaulus
    cumcarneet
    sanguine, margarilas
    non
    projicit
    ante
    pcrcos,
    necdat sanctumcanibus.
    IN NATALI SANCTI PAULI.
    LECTIOACT.
    APOST.,
    CAP.IX: Saulus autemadhuc
    spirans.
    1. Vocatioad munus
    apostolicum
    nonest viriura
    nostrarumaut liberi
    arbilrii,
    sed solius Dei miseri-
    cordise,
    hinc
    scriptura
    sancti Pauli vocalionem
    (ut
    alias
    magnorum
    virorumvocaliones
    Mosis,
    Samue-
    A lis, Isaioe,J eremiae)
    tam
    diligenter describit,
    ut et
    Domini misericordiam
    intelligamus,
    et fortitudinera
    lupum
    vertentis in
    ovem,
    sic
    perculientis,
    ut
    sanet,
    sic
    dejicienlis,
    ut
    erigat,
    sic
    exoculantis,
    ut illu-
    minet.
    2.
    Magnaconsolatio, quoniampersecutionesquas
    credentes
    suslinent,
    Chrislussuas facit. Vivit enim
    Christusin
    eis,
    et
    quemadmodum
    Christi emnia np-
    stra
    sunt,
    ita vicissim npstra illius sunt.
    Quare
    di-
    cit: Cur me
    persequeris,
    ncn
    mees,
    et terret numi-
    nis
    pplentia.
    3.
    Exempla
    vere
    ebedientium,
    in
    Anania, qui
    di-
    cit: Ecce
    ego,
    Domine. Et in
    Paule, qui
    ait : Do-'
    mine,
    quid
    mevis
    facere?
    Itemcenstantem
    praedica-..
    tionem
    habes,
    ChrislumesseFiliumDei.
    f?
    EVANGELIUM
    MATTHJ EI, QAP.
    XIX.: Ecce nos
    reliqui-
    musomnia.
    j
    1.
    Aposlolorum
    est
    atque
    omnium
    Christianorum,
    relinquere omnia,
    hoc
    est,
    volunlatem habendi de-
    B
    serere,
    et emnia
    ccntemptim
    amare,
    ut fructuarii
    probi
    selent uti
    rebus,
    nen ut
    plane
    domini et
    pos-
    sessores. I Cer. vn. Praeterit habitus mundi
    hujus,
    qui
    utuntur mundo
    hoc,
    sint
    tanquam
    nonutantur.
    2. Hicdiscimus
    quod
    cumsuis
    discipulis
    una J e-
    sus
    judicaturus
    est. Matth.
    xn, Ipsi judices
    veslri
    erunt. I Cor.
    vi,
    Sancti mundura
    judicabunt.
    3.
    Magna
    consolatip et
    promissio, qui prppter
    Evangelium
    Christi carnalia
    reliquerit, spiritualia
    bcna
    recipiet, quoe
    sunl ut centenarius
    numerus,
    exiguc
    numerc cellatus. Ocuius non
    vidit,
    nec auris
    audivit, quwprwparavil
    Deus
    diligentibus
    se. Rpra.
    VIII.Et momenlanea levitas affliclionisnostrae su-
    pra
    modum
    pondus glorioeparit.
    UCor. IV.
    DOMINICAVII POST PENTECOSTEN.
    EPISTOLAPAULIAD
    ROM.,
    CAP.VI:
    Quicunquebapli-
    zati sumusin ChristoJ esu.
    i.
    Baptismus
    sacramentum est
    pcemlentioe,
    et
    C
    principium
    christianismi,
    ut
    quiapropter
    nos Chri-
    stus mprtuus et
    sepultus
    est,
    et
    resurrexit,
    nes
    quo-
    que
    ad
    passionis
    suae
    similitudinem,
    voluntates et
    cupiditates
    nostras
    crueifigamus,
    et in
    baptismate
    mysteriummortis, sepulturse
    et resurrectionis
    ejus,
    imitemur.
    2.
    Proecipuumopus
    fidei est
    pugna spiritus
    cum
    carne,
    ne
    quisputet
    christianamvitammollein
    esse,
    et
    delicatam,
    destruere
    corpuspeccati,
    et ultra non
    servire
    peecato,
    hoc
    opus,
    hic labor est.
    3. ConciodeChrislo
    parsenetica
    ut aviliis absti-
    neant,
    contra
    quse
    efficacissiroumreroediumesl ut
    homose
    cogitet moriturum,
    et
    consolatoria,
    ut
    per
    hunc deseternitalevitaesecuri simus.
    EVANGELIUM
    MATTHJ J I,
    CAP. v:
    Anien,
    Amendicovobis.
    1. Observanda
    proba
    Chrisli
    philosophia
    abinitio
    capitis quinli,
    de
    bealitudinibus,
    et
    consequenter
    ubi divinam
    legem explicat,
    non oblrectans anti-
    quaelegi,
    sed veterem
    cemparalione
    novee
    imper-
    j)
    fectamostendens.
    2. Discrimen inler
    juslitiain
    Pharisseerum
    quae
    tantum in exlernis
    versalur,
    et Chrislianerum a
    quibus
    ccr
    requiritur.
    3. Dereconciliatione et
    ignoscentia,
    de
    tempore
    irse, opportuno, importunp,
    et
    quanta
    mala ex
    ira,
    necessarii
    loci,
    ubi videmus charitatis
    prsecipuam
    curamChristc
    esse,
    et
    acceptissimum
    Dee
    sacrificium,
    quod
    et laici
    juxta Chryscstpmum
    offerredebent.
    DOMINICAVIII POST PENTECOSTEN.
    EPISTOLAPAULIAD
    ROM.,
    CAP.VI : Humanumdico
    propler infirmitalem.
    .
    Renigna
    exhortatip
    appstpli,
    ut
    justitioe
    et San-
    ,
    ctificatieni
    studeamus, quae
    Dei voluntas
    esl, dimissa
    omni vpluntate
    gentium, quse
    est inimmunditiis.
    2. Puderem
    quemdam
    intulit
    Apeslolus,
    testeOri-
    gene,
    ut saltem
    dependanl
    hoc
    justilise
    et sanctifica-
    tioni
    quodprius
    immunditiseet
    iniquitati detulerunt
    579 SUMMARIUMIN EPIST. ET EVANG.
    -580
    5. Ffuctus fructibus
    comparat, quia stipendiumj
    laborisfriiclus est.
    Siipendiumpeccaii mors,
    donum
    auiemDei vita selerna. Ubi merila cl
    justitisenostrse
    excluduiitur et fides iu Christum J esuni commen-
    dalur.
    EVANGELIUM
    MARCI,
    CAP.VIII : Cutti lurba multa
    essetcumJ esu.
    i.Perpelusebeneficenli3eexemplumin Christo,
    quo
    docet nihil defuturumhis
    qui
    sincera fiducia c-iad-
    hoerent.
    2.
    Argumenta
    divinae
    humaneeque
    natura?inChri-
    sto
    redemptore, qued
    affectu
    misericcrdk
    tangitur
    humauilatis
    est, quod
    de
    sepfcinpanibus
    et
    paucis
    pisciculis
    satial
    quatuor
    nnllia
    ,
    divinse
    opus
    est
    virtutis.
    3. Gratiis
    actis, fregit
    etdedit
    discipulis
    ut
    appo-
    nerent. Hinc
    doctrina,
    ut cum
    gratiarum
    actionc
    edarous ac
    bibamus, ipse
    euiro
    aperit
    manum suam
    et
    implet
    omne animal beiiediciione. Oratio ante ci-
    humex
    Chrysostonip.
    Benedictus Deus
    qui
    me
    pa-I
    scis a
    juveiilute mea,
    qui
    omni carni ciburo
    prsebes,
    reple
    Isetitiaet
    gaudio
    corda
    nostra,
    ut
    semper
    sa-
    lis habentes ad omnebonum
    opus
    abundetnus in
    Christo J esu Dominp
    noslro,
    cum
    quo
    tibi
    gloria
    honor et
    imperium
    cum sancto
    Spiritu
    in ssecula.
    Amen. Gloria
    tibi, Domine, gloria tibi, sancte, gio-
    ria
    libi, rex, quoniam
    dedisti nobis
    escas,
    gaudio
    et
    lselitia
    reple
    uos in
    Spiritu sanclo,
    ul
    iiiveuiainur
    in
    conspeclu
    tuo
    acceptabiles
    sine
    verecuudia,
    quando uuicuique
    reddes secundum
    opera
    sua. >
    DOMINICAIX.
    EPJ STOLA PAULIAD
    RPM.,
    CAP.VIII : Debilores su-
    mus noncarni.
    1. Adliprlatip
    Paulina,
    decens necessarium esse
    bene
    nperari,
    debitores enimsuraus.
    2. Hanc adhortationem conlirmat a
    poenis
    et a
    prscmiis.
    Si secundumcarnem
    vixerilis, moriemini.
    Si autem
    spiritu
    facta carnis
    merlificaveritis,
    vi-

    vetis.
    3.
    Dignilas credentium, per Spiritum
    sanctum
    agnosceniium
    etinvccantium
    Deum, qued
    in IIPCcla-
    malur Abba
    pater, qued
    filii sunt ei
    hieredes,
    hse-
    redes
    Dei,
    cohseredes Christi. Haecmire cousolan-
    lur lerriias coiiscientias.
    EVANGELIUM
    M.ATTHiEi,
    CAP.vn : Altettdile a
    fatsis
    prophelis.
    1. Seria doclrina
    Christi,
    ut etiam vcx Graeca
    rcpoo-kyiTi
    iudicat,
    ut caveamus riPii splumab
    aper-
    tis
    inimicis, qui porci
    sunt et
    canes,
    sed et ab oc-
    cultis, qui
    cuiu sintvitBe
    pfavitate corrupli,
    tairieii
    virtutis
    speciemproescferuiit.
    IdemPaulus Hein. xvi.
    2. ObservandaChfisti lenitas. Ndn ait:
    punite
    ta-
    les, occidile,
    sed : ne isedaroiniab eis
    cavete,
    nein-
    circurospocli
    et immuniti in eoriun insidias inci-
    datis.
    3.
    Similitudine a communi hominum
    exemplo
    desuuipta
    docet
    ccgnpscendcs
    benps a uialis.
    Opera
    I
    carnis,
    fructus
    spiritus.
    Galal. v. Et fidem
    requirit
    sine
    qua prsecepta
    Dei non
    servantur,
    nec fiunt
    hona
    opera.
    DOMINICAX POST PENTECOSTEN.
    EPISTOLAPAULIADCOR.
    I,
    CAP.x : Non simus
    concupiscenles
    malorum.
    1.
    Qusescripta
    sunt
    propler
    adraonitionem no-
    stram
    scripta sunt,
    ne
    pulemus impune peccarenos,
    quiparvulis
    aulrudibus
    iionpcpercit,
    isnecnobis
    par-
    cel, qui legisperfectionemaccepiinus.
    2. Variiset horrendis
    exemplis iiorlalur,
    ut
    quia
    .
    per baplisroutn
    infamiliamChristi
    aplali sumtis,
    ab
    omni
    vitiorum,
    cpmmerciesimus
    iinmunes,
    ne si-
    mus
    concupiscentes
    rerura
    malarum,
    ne simus si-
    roulacroruiu
    cullores,
    ne
    stupris inquinemur,
    ne
    leiitemus
    Ghristum,
    iie
    murmuremus.
    3. Consolatio a iidelilale
    Dei, qui pollicitus
    est
    n
    A
    sui nominiscausa tribnlationem sustinentibus sead
    ii futurumPsal. XXXIII. Multsetribulationes
    justorum,
    e nec
    permissurum
    tentari
    supra
    id
    quodpossint per-
    ferre.
    EVANGELIUM
    LVCM,
    CAP.rvi: HoiHO
    quidam
    erat dives
    %
    qui
    habebatvillicum.
    i. Christus
    opinionem
    hanc eximit
    quam
    habent
    3
    plerique
    mortalium : NPSnon esse dominos re-
    -
    fum
    quas possidemus,
    sed curateres et
    dispensa-
    tores.
    2. Et docet Christianrimdebere
    per
    cmnemocca-
    f sionem
    studere,
    ut
    proximo Lenefacial,
    ut
    proxi-
    s
    mum
    sublevel, consolelur, exhorteiur, doceat,
    hsec
    t
    J /.eiiignilas
    non
    peribil,
    sedreservabilur in vitamfii-
    tiiram.
    3. Soccrdia npstra
    taxatur,
    qupd
    hpraines
    ; mundo servientes de vila
    corppris
    sollicili sunt.
    i Nos in
    prpspiciendp
    seterna neii
    simus
    diligeh-
    tieres.
    -
    B
    -DOMINICAXI POST PENTECOSTEN.
    '
    EPISTPLAPAULI ADCOR.i, CAP.XH: Scitis
    cfuoniam '
    '
    cutn
    cjenles
    esseiis.
    ,
    1. Adhortalur Corinthios ut relicla
    impia
    reli-
    gione,
    moribus ac ritibus
    impiis,
    veram et sanctani
    \
    religiouem
    ei
    pios
    mores
    assiiniant,
    ut
    quidquid ge-
    !_
    rant, appareat
    alflatu
    spirilus geri.
    2.
    Comineiidatio
    gralioe Dei, qua
    carens homo
    spiiilu veriigiuis
    in idololatriam
    impellitur, quam
    cpiilra
    habens,
    corde credit ad
    justitiam
    ore confi-
    tetur ad salutem.
    3. Gratiscet donationes
    Spiritus
    sancti
    divisse,
    non
    ipse spiritus.
    Divisiones
    doupruni, minisi.erioruni,
    operalionum.
    Oiiinia haecin salutem et utilitatein
    . mullortim.
    EVANGELIUM
    LUC<E,
    CAP.xix : Cum
    apprbpihquafet
    i
    J esus.
    i. Chrisius flet J udaees csecitalemira
    tempus
    ad-
    '
    C ventaiilis
    gralise
    non inlellexisse
    ,
    iino
    ppst
    ad-
    venlum inter ees versantein
    gratiani
    nnn
    agno-
    '
    visse.
    2.
    Hierusalem, quae
    obslihate
    sprevit
    Dei visi-
    lantis misericordiam
    , tempus
    vindiclse omnium
    gravissime sensit, J csephus,
    inlib. de
    Beilo.J udaico;
    captivorum
    omuium
    qui
    toto
    comprehensi
    suut
    i
    bello,
    nonaginta septem
    miliia
    morluorum,
    ppr
    onine
    lempus
    oiisidioiiisundecies centena lnillia. Demu-
    t
    liere
    quoeper
    famemfiiiuincexerat lib.
    vn, cap.
    81.
    3.
    Ingressus templum
    Ciiristus
    ejicil
    ementes et
    vendentcs,
    csteiKiere veiens avaritiam el
    qusesturn
    fore
    capitales pestes
    Eccleste
    suse, quam tempium
    illud
    figurabat.
    IN NATALl S. FELICITATIS.
    LECTIOPROVER. ULT.CAP. : Mulierem
    fortemquis
    inveniet.
    1.
    Metaphorica loculiene,
    Ecclesia cathc.ica
    D
    mulier fertis
    describitur, quam
    J cannes in
    Apoca-
    t lypsi
    amictamcum
    scle,
    id esl
    Christo,
    vidisse
    per-
    l
    hibetur.
    2. Vir
    hujus mulieris, Clirisfus, caput
    Eccleske,
    et Ecclesiasubdita est
    Christo,
    Eph.
    v.
    3. Varioecoudiliones
    sponsi
    et
    sponsoe,
    in
    qujbus
    virtiitnni chorus
    cernitur,
    namChristus dilexit Ec-
    clesiamet
    expnsuit semetipsumprp
    ea,
    ul iliamsan-
    ctiiicaiei mundatam lavacre
    aquaeper verbum,
    ut
    exhiberet eam sibi
    ipsi gipriosam Ecclesiam,
    non
    '
    habcntem maculamaitt
    rugam.
    EVANGELIUM
    MATTH^EI,
    CAP.xli : Ecce mater tua et
    i
    fratres
    tui.
    i 1, Docet Chrislus
    prsesenti exemplo,
    ne
    carnein
    el
    sanguinem, spirituali operi prsefcrainus, prsjcep-
    tum
    quidem
    Dei est: Honora
    patrem
    tuum et tna-
    '.
    trem,
    at
    qui paternis mysleriis
    se
    plus
    debere
    quani
    malernis affectibushic Christus docet.
    2.
    Importunitas
    matris et fratrum
    dstenditur,
    5i
    SMARAGbOADDITUM* 582
    debueraht iritfasse et cum tiifbis similiter
    audire,.
    aut foris
    exspectare
    iihem
    sefmonis,
    veruro
    (Chry-
    spstpmo
    leste)
    ambitiene ac ostentatione coffl-
    moti fcras
    evccanl,
    ut videanlur Christo
    imperare.
    3.
    CemmuiiisomniumingenueChrislianorum
    cum
    Christo
    nobilitas,
    volunlatem Dei facere. Hic simus
    streuur.
    DOMINICAXII POST PENTECOSTEN.
    LECTIOEPISTOL*PAULIADCOR.
    I,
    CAP.XV: Notum
    vobis
    facioEvangeliuiii.-
    i. Clara nrevitas tolius
    Evangelii
    in
    quo
    stare
    oportet, per quod
    salutem
    consequimur,
    Ciiristus
    mcrtuus est
    prp peccalis
    ndstris
    juxta Scripluram
    et resurrexit
    juxta Scripturam.
    2. Chrislus est Salvator ille
    mundi, quem
    Moses
    etprephetse
    annuntiarunt,
    ideoin
    Scripluris praedi-
    ctumessecommemorat.
    3. Inasseveranda resurrectione
    diligens
    est
    apc-
    .
    stolus. Visus est
    Cephae,poslhaecundecim,
    deinde
    plusquamquingentisfralribus,
    J acobo,
    apcstplis
    om-
    nibus,
    novissimePaulo. Nam
    qui
    arliculumresurre-
    ctionis
    negat,
    multa
    negabit quod
    recte
    credamus,
    rruodverbumauditnmrectum
    sil, quodapostoli
    recte
    doceant,
    et Dei
    apostoli
    sint, quod
    Deus
    verax, quod
    sit Deus.
    EVANGELIUM
    LVCM,
    CAP.xviii: Duohominesascende-
    runl in
    templutn.
    i. Parabola est de humilitate contra
    superbiam.
    Superbia
    Dei.
    coniemplus esl,
    conlra hanc
    ssepe
    loquilur,
    namhaec
    passio
    in
    primis
    vexat homines.
    2.
    Quserilur quare
    Pharisaeus suum cncomium
    proferens damnalur,
    J ob idem faciens coronatur?
    Responsio,
    Pbarisaeus dicebat crimiuando
    alios",
    uulla ratiune
    cegente.
    J ob coaclus est
    per
    amicos
    et calamitates dicere innecentiamsuam.
    3. Dpclrina pranis
    qui
    se
    huiniliat, exallabitur,
    quare
    discamushic ut
    quisque apud
    se
    supplex
    ac
    submissus
    obsecret,
    Deus esto
    mihj
    peccatcri prc-
    pitius.
    IN NATALI S. LAURENTII.
    EPISTOLA PAULI ADCPR.
    II,
    CAP.IX:
    Qui parce
    seminat.
    i. Similitudineseminantis et
    metentis,
    ut libera-
    liter simus benefici et
    spenlanei,
    adhertatur
    app-
    stplus.
    2. Beneficium hoc non
    peribit,
    nam
    quidquid
    Dei aniore
    in
    saiictos.cpnfcrtur,
    Deussibi ccllatum
    imputat,
    Maltii. x et xxv.
    3. Bona
    pietatis
    et
    jtistitise pars
    est munificen-
    tia, qua
    sanctorum
    inopise subvenitur,
    Psal.
    xci, Dispersit,
    dedit
    pauperibus, jusiitia ejus
    ma-
    net.
    EVANGELIUM
    J PANNIS,
    CAP.xil: Nisi
    granumfrumenti
    cddensinterram.
    i. Parabela
    grani projecli
    in
    terram,
    ostehdit
    Chrislus Utililaieffi et multum fructum mortis et
    passionis
    suse. MorsenimChrisli meritum
    nostrura,
    refugiumnoslrum, sahis,
    vita,
    et resurrectio nostra.
    2. Exhoftalio
    post proposilam parabolam, qua
    jubefflur perdere
    animas
    nestras,
    non adid
    valet,
    ut se
    quisqueinlerimat, qued inexpiabile
    nefas
    est,
    sedut inseinlerimat carnalemaffeclum
    animse,qup
    cum
    impedimento
    vitsefuturse
    proesens
    delectat. Ita
    de
    parentibus, ul.qui
    ees amat
    perdet,
    nonmore
    parricidaruni interficiat,
    sed
    spiritali
    gladio
    verbi

    Dei carnalemaffectumeorumoccidat.
    3, Dulcissima
    promissip,
    et
    dignitas
    ministran-
    tium
    Chrisle, Hotiorificabil
    eos
    Pater,
    hoc
    est,
    . erunt curaChristo filio
    Dei, majorem
    honoremac-
    cipere
    non
    potest adoptatus, quam
    ut sit ubi est
    unicus.
    A
    DOMINICAXIII POST PENTECOSTEN.
    EPISTOLA PAULIADCOR.
    II,
    CAP.III : Fiduciamihlem
    habemus.
    1. Iu causasalutis animarttmnihil ndstra
    sapien-
    tia aut virtute
    possumus,
    omnis nostra idpneitas
    ex Deoest. Hinc Ecclesia
    pro
    niinislris verbi serio
    oret: Daservis
    tuis,
    ut cuffi dmrii fiducia
    loquanlur
    sermoneni
    luum,
    loquanturelpquia Dei, roinistrerit in
    virtute,
    Ut
    glorificetur
    Deus
    per
    Christum;
    2. Officia
    legis
    et
    Evahgelii.
    Lex liltera
    est,
    ecce
    legem
    : Non
    concupisces; ege dicc*
    Nisi te
    adjuvet
    gralia,
    ardeutiUs
    concupisces,
    hoc
    est, quod
    dictuni
    esl,
    Littera
    occidil, spiritus
    autem cor immutat et
    vivifical.
    5. Gloria
    J egis
    et
    Evangelii.
    Ministerium damna-
    tionis mandala
    legis
    vocat. J uslitise
    minislerium,
    graliam salvatoris,
    cui
    superabundantiam gratise
    aitribuit,
    recte de natura rerum ui homo divinus
    judicans, Cyrill.
    in J oan.
    super illud,
    Gratiam
    pro
    B
    gralia.
    EVANGELIUM
    MARCI,
    CAP.VII: Exiens J esus de
    fini-
    fctts
    Tyri.
    1.
    Miraculum, quo
    Duminussanat hpffimemsur-
    duffi et
    mutum,
    vel
    poydMlov,
    teslatur
    adcsseMes~
    siam,
    de
    que
    Isaias
    praedixit,
    Tunc
    aperiuntur
    oculi
    caecorum
    et aures surdorum
    patebunt, Isa,
    xxxv.
    2.
    Typus Evangelici doctoris,
    apprehensum
    ab-
    ducit a
    turba,
    sic
    oportet
    a lata
    via,per quarii
    mulli
    ambulant in
    exitium,
    abducere et
    revocare ad
    pu-
    silli
    gregis consorlidm,
    cui
    placet veritas,
    innocen-
    tia,
    justitia.
    3. Laus splius
    Dei,
    emriiabene
    fecit,
    neffionior-
    taliumemnia bene
    facit,
    Cbristus Deus est.
    DOMINICAXIV POST
    PENTECOSTEN.
    EPISTOLAPAULIAD
    GAL.,
    CAP.IH: Abrahw dictm
    _ sunt
    promissiones.
    i.
    Repromissiones
    ad Abraharh ante
    quadrin-
    gentos triginta
    annps datae
    sunt, qupd
    in
    semine
    suo, quod
    est Christus universsenationes
    benedice-
    rentur.
    Et
    J esusChrislus,
    minisler fuit
    circunicisio-
    riis
    pro
    veritate Dei adconfirmandas
    promissiones
    patrum.
    2. Lex
    propter transgressiones posita est,
    ut ac-
    ciperet
    honip
    prsecepla, superbe
    de
    viribus suis
    fitlens,
    ;a
    quibus deficieus,
    et faclus etiaffl
    praeva-
    ricator,
    liberatorem
    salvaleremque requireret.
    3. Lex data est ul
    gratia qusererelur.
    Graliadata
    ut lex
    iiTipleretur,
    nisi lex
    esset, ccnscientia non
    esset, peccatum
    non
    cognosceretur,
    non humilia-
    remur, atque
    ita
    gratiam
    non desideraremus. Con-
    clusil
    ergo
    hoecomnia sub
    peccalo, utpromissio
    ex
    fideJ esu Christi detur credenlibus.
    EVANGELIUM
    LVCM,
    CAP.J LiBeati oculi
    qui
    vident.
    1. Beatitudo
    discipulorum Chrisli, quibus
    se et
    D
    palrem
    filiusDei
    revelavit,
    et
    mysteria regni
    coelp-
    rum, sapientibus
    et
    prudentibus abscoridita,
    ape-
    fuit.
    2. Duo
    proecepla
    de
    diligendo
    Deo et
    proximo
    compleclentia quid sitoptiinum, atqui
    non
    cognitio
    sedobservalio viiamdat.
    3.
    Quis
    sit
    proxiriius?
    J udaei
    proximi
    nomen de
    suae
    genlis
    honiinibus
    interprefabantur, putantes
    sibi fas esse odisse nou
    prpximos.
    Declarat Chri-
    stus, quemquam, sivegentilis
    sive
    J udaeus,qui opera
    roea
    indiget,
    cui exhibendumest
    opusmisericordiae,
    mihi
    proximum
    esse.
    DOMINICAXV POST PENTECOSTEN.
    EPISTOLAPAULIAD
    GAL.,
    CAP.v :
    Spirilu
    ambuldte.
    1.
    Praecipuura
    fidei
    opus pugna spirilus
    cum
    carne,
    ne
    quis putet
    Christianahi vitam esse mol-
    lemet otiosam
    ;
    peccatasemper oppUgnant:
    hi sunt
    Moabitse, Ammonitae,
    hostes
    nostri,
    cnm
    quibus
    583 SUMMARIUM
    IN EPIST. ET EVANG.
    584
    nullas inducias habere,
    sed
    semper
    in conflictuesse
    A
    oportet.
    2.
    Opera
    carnis
    adulterium, scortatio,
    etc.
    Qui
    talia
    agunt regni
    Dei.haoredes
    non erunt.
    3. Fructus
    spiritus, charitas, gaudium, pax,
    etc.
    adversus
    hujusmodi
    non est
    lex; qui
    Christi
    sunt,
    carnem crucifixerunt cum
    affectibus,
    et
    concupi-
    scentiis.
    EVANGELIUM
    LUCJ E,
    CAP.XVH: Dum intraret J esus
    in Hietusalem.
    1.
    Quam
    abominabile vitium sit
    ingratiludo,
    et
    qucd
    pcopter
    hancrnerite sint J udaei
    rejecti
    et
    gen-
    tes ifi obedientiamfidei admissoe.
    2. Christus
    legalia
    observavit, quodpatet
    ex titulo
    vilae
    Chrisli,
    ex
    circumcisione,
    oblatione iu tem-
    plo,
    immolatipne
    agni paschalis.
    Ideeet ex
    prseeepto
    legis,
    Levit. xtv
    cap.,
    ut emundali
    alepra
    sacerdoti-
    bus sc
    offerrent, prsccepit
    osteudere sc sacerdo-
    tibus.
    3.
    Proraptiores
    ad fidem
    alienigenoe, quam
    Israel.
    ]
    Hinc
    primi
    facti sunt
    novissimi,
    et novissimi
    primi:
    et
    alienigenac
    dicitur,
    Fides tua te servavit. Et J tt-
    dseis:
    Auferetur
    a vobis
    regnum
    Dei,
    et dabitur
    cjenli
    facienti frucius ejus.
    Mallh. xxi.
    DOMiNICAXVI POST PENTECOSTEN.
    EPISTOLA PAULI AD
    GALAT.,
    CAP. IV: Si vivimus
    spiritu
    et
    ambulemus,
    ETC
    1. Christianorum est,
    fruclus
    spiritus edere,
    et
    procul
    abesse a carnis
    operibus.
    2.
    Prolapsi
    in
    culpam
    blandeet leniter sunt resti-
    tuendi et
    erigendi.
    3. Lex charitatis
    peculiariier
    lex Chrisli
    est,
    charitatem
    aulem vocat Paulus oedificare
    proxi-
    mum,
    omnes
    ejusdem corporis
    membra
    ducere,
    omnes unum in Christo
    putare,
    de fraternis com-
    modis
    ut de tuis
    gaudere,
    incommodis mederi
    velul
    propriis,
    mansuele
    corripere errantem,
    de-
    cere nescienlem, erigere lapsum,
    censolari
    deje-
    (
    ctum, adjuvare
    laborantem,
    subvenire
    egeiili.
    In
    summa omnes
    opes
    et sludia huc
    referre,
    ut
    quam
    multis
    prosis
    in
    Christo,
    primumquidem
    domesticis
    fidei,
    deindeomnibus,
    ut charitatein comitelur di-
    leclic.
    EVANGELIUM MATTH.EI,
    CAP.vi: Nemo
    polest
    duobus
    dominis servire.
    1.
    Philcspphia
    Christi, quae
    aelernambeatitudi-
    nem
    pollicetur,
    lolum
    requirit hominem,
    ciaudican-
    tes iu
    utramque partem expuit.
    Naro consprtium
    nun est
    justitiae
    cum
    injustitia,
    nec ccmrounip luci
    cum
    tenebris,
    aut ChristecumBelial
    cencerdia,
    nec
    pars
    fideli cnminfideli. II Cer. vi.
    2. Splliciludinem rerum
    lemporalium,
    Chrislus
    exemplo
    avium,
    liliorum et
    graminis agri
    nobisexi-
    mil,
    imodulcissima
    promissione,
    cum
    inquit,
    Novit
    paler
    vester ccelestis
    quedopus
    habeatis his orani-
    bus,
    ne corda nostra
    graventur
    curis
    hujus
    vitse.
    Luceexxi. Et ut mores ab avaritia alienos habea-
    mus,
    conlenli his
    quse adsunt,
    Hebr.
    xin,
    scientes
    Dominumdicere : Nonle desero nec
    derelinquo.
    3. Docet
    primura regnum
    Dei
    qu&rendumesse,
    (hec
    est fidem in J esum
    Clirislum)
    et
    justitiam
    ejus,
    hecesl fidem
    per
    dilectionem
    operantem.Regnum
    enim
    Dei non est in sermone sedin
    virtute,
    sic
    xpoo-Ti6no--\Ta.i
    -upv
    TKOTK
    TTKVTK,
    non dabunt
    dixit,
    sed
    adjicientur,
    ut discamus horum
    quse
    in
    prsesenti
    dantur nihil esse omnino
    magnum,
    si futurorum
    magnitudini coraparenlur.
    DOMINICAXVII POST PENTECOSTEN.
    EPISTOLAPAULIAD
    EPHES.,
    CAP.III : Obsecro vos ne
    deficialis.
    i. Chrisli
    cruxtet
    apostolorum
    ac
    apostoliccrum
    virorum
    compede*s, quas
    ob
    Evangelii
    sinceram
    professionem gestant,
    decori sunt Chfistianis non
    probro.
    Gloriaest
    apudDeum,
    si
    quis
    ut Chrislianus
    A affligitur,
    nec
    pudefiat,
    imo
    glorificet
    Deum in
    parte
    hac,
    I Petr. iv. Vide
    August.
    ad
    Bonif., Epi-
    stola 50.
    2. Arma militiaenostrae
    potentia
    Deoad demoli-
    lionem munitionum,
    sunt
    oratipnes, qua
    flexis
    ge-
    nibus ex intimo menlis affectu,
    deprecamur
    Deum
    Patrem nostrum et Palrem Doniini nostri J esu
    Christi.
    3.
    Scopus
    orationum
    nostraruro,
    ut
    impleamur
    in omnem
    plenitudinem
    Dei,
    et ut
    ccgnnscamus
    praeeminentemcognilionis
    dilectionem
    Christi,
    ut
    assequamur
    cum omnibus sanclis
    quae
    sil latiludo
    etlongitudo,
    etc. Charitas manifestat fidemveram
    esse,
    hsecfides
    comprehendit, qucd
    nihii tamal-
    tum, infimum, longum,
    latum,
    ubi Christus non
    habet
    potestatem
    et
    juvare potest,
    nec timet amorte
    vel inferno.
    EVANGELIUM
    LVCM,
    CAP.vii: Ibat J esus incivitatem
    quw
    vocatur Naim.
    g
    1.
    Historia,
    deunico filiomulierisviduse
    mortuo,
    quem
    Dominussuscitavil in
    vitain,
    oslendit
    Chiistum
    esseDominumvitoeet
    morlis, quare
    in media morte
    ; sanctis nonest
    ponenda spes.
    2. Consolatur Chrisius
    verbis,
    et re
    opitulatur, qui
    pater
    est
    orphanorum
    et
    juuex viduaruro, verbis,
    Noli
    flere; re, quia
    dicit:
    Adolescens,
    libi dico
    surge,
    1
    el vivumtradit matri stise.
    5. Hsec
    juxta
    historiam
    gesta, significationem
    t
    doctrinse
    spiritalis
    babent. Viduaenini
    inaier,
    Ec-
    clesi.e
    gerit imagiiiera, cujus
    filiusniortuus
    residet,
    cuffi inlerna
    cempunctipne
    reviviscit
    peccator;
    vide
    Bedam,
    et
    paraphrasim
    Erasmi.
    ;
    DOMINICAXVIIIPOST PENTECOSTEN.
    EPISTOLAPACLIAD
    EPHES.,
    CAP.IV: Obsecrovbs
    ego
    [ vinctusin Domino.
    1
    1. Exhortatio evidens
    Pauli,
    ut lota vitse nostrse
    consuetudo
    prae
    se ferat verara animi modesliam
    '
    C mansuetudinem ac
    lenilatem, quse
    est Chrisliana
    1
    vita,
    Matlh.
    xi,
    Discite a me mites esse et huniiles
    I
    corde.
    s
    2. Unitas
    maximopere
    commendatur servanda
    per
    vinculum
    pacis.
    tJ num enim
    corpus,
    unus
    spi-
    ritus cum
    Dee,
    unus
    spirilus
    cumfratribus. Hic
    pu-
    s deat nes Christianps sectarum schismatum et sin-
    gularium cpinipnum,
    1Corinlh. i. Paulus obsecrat
    per
    nomen Domini noslri J esu
    Christi,
    ut idemIo-
    quamur omnes,
    nec sintinter nos
    dissidia,
    sedinte-
    u grumcorpus,
    eadem
    menle,
    et eademsentenlia si-
    ,j
    mus. J amut unitas constare
    possit,
    sedatioribus ani-
    c
    mis
    opus stomachisque
    non ila crudis ab omni
    parte.
    s
    3. Unus
    Dominus,
    una
    fides,
    unum
    baptisma,
    unus
    Deus et
    pater omnium,
    etc. Et hsec ad unitalem
    t
    ecclesiasticam,
    et ad mutuam charitatem nes ac-
    cendant,
    ne
    prcpler
    subiimitatem
    dogmalum
    turben-
    ,_
    tur
    Ecclesise,
    cum
    oporteat
    citius
    martyrium
    susli-
    '1
    T)
    nere
    quam
    unitatem scindere. VideEusebium.
    s EVANGELIUM
    LVCM,
    CAP.xiv : Cum inlraret J esus
    in domum
    cujusdamprincipis.
    !'
    1. Christus diesabbati
    hydropicum,
    in
    prsesentia
    n
    legis perilorum
    et Pharisaeorum
    curat, docens,
    cum
    n
    mgna
    resultat
    utilitas,
    non curandum si mali se
    IC
    scandalizent,
    el
    praeposteram
    esse
    religicnem
    ee-
    y.
    rum, qui
    in saluteheminis pffenduntur.
    tl
    2. Observateres sues PharisaepsChristus sic con-
    II
    vincit,
    ut et avaritiae
    conderanet,
    el veraeviolatio-
    nissabbati.
    3. Parabola de
    ravitatis,
    et adveram humilitatem
    ie provocat,
    et fucatam Pharisseorum. sanctimoniam
    detegit.
    DOMINICAXIX.
    al
    EPISTOLAPAULIADCOR.
    I,
    CAP.I : Gratias
    ago
    Deo
    IU
    meo
    semper pro
    vobis.
    is 1.
    Qui
    ad fidem Christi
    acceduut,
    orani
    gratia
    585
    SMARAGDOADDITUM. 586
    hoc est omnibus
    virtutibus, sapientia
    et
    scienlia,
    i
    quaeprophetas
    et amicosDei
    constituit,
    ditantur.
    2. Gaudiumsanctorum et
    cengratulatip,
    cum
    vident hominesin
    cognitione evangelica proficere.
    3. Potentissimaconsolalioelectis
    est, exspectare
    revelationemDomini noslri J esuChristi indie
    judi-
    cii, quae
    beatos facit in
    spe.
    EVANGELIUM
    MATTHJ EI,
    CAP.XXII: AccesseruntadJ e-
    sumSadducmi.
    . 1. Primumomniumet maximummandatumest
    cognitio
    et confessio divinseunitatis cum execu-
    tione bonae
    operalionis.
    Bonaautem
    operatio
    dile-
    ctione Dei et
    proximi perficilur, quod
    Paulus his
    verbis dicit In Christo
    J esu,
    neque
    circumcisio ali-
    quidvalet,
    nec
    prmputium,
    sed
    fides per
    dilectionem
    operans.
    2. Hebraeidicunt summum
    gradum
    colendi crea-
    torem
    esse,
    ut servias ei ex
    dilectione,
    et rion
    pro-
    pterea
    ut mercedemaut
    prsemium suscipias,
    ex
    toto
    corde, quod
    nimirumcor solum
    opus
    tuum bo-
    numvel malum
    facit,
    ex tota
    ariima,
    ut etiam si
    causa
    requirat
    non
    trepides pro
    eo
    exponere
    ani-
    mara,
    id
    est, corporalemvitam,
    ex lota
    virtule,
    ut
    potius
    omniumrerumtuarum
    dispendium
    incurrere
    velis, quam
    abamoreDei defleclere.
    3.
    Qusestionemquaeslione
    ceu clavum clavo
    pel-
    lit ex
    psal.
    cix dedivinilate
    filii, quaequaestio
    et in-
    terrogatio Hieronymo
    teste
    usque
    hodie nobis
    pro-
    ficil contra J udseos.
    IN NATALI S. MICHAELISARCHANGELI.
    EPISTOLA.
    APOC,
    CAP. I :
    Significavit
    Deus
    quwoportet.
    1.
    Quomodo
    Ecclesia
    apostolorum prsedicatione
    fundata,
    lalius
    propagandafuit,
    ut
    prsedicatores
    ve-
    ritatis, hujus cognitionis
    fiducia freti indubitanter
    funclionemsuam
    aggrederentur, pauci multos,
    iner-
    mes
    armatos,
    humiles
    superbos,
    infirmi
    nobiles,
    vivi
    spiritaliter
    mortuos.
    2. Tituli
    insignes
    salvatoris
    J esu,qui est,qui erat,
    qui
    venturus
    est.testis fidelis,
    primogenitus
    et
    prin-
    cepsregum
    terrse. Hinc fiducia
    augetur
    in cordibus
    credenlium.
    3. IneffabilisChristi
    charitas, qui
    dilexit ncs et
    lavit nos a
    peccatis
    nostris in
    sanguine
    suo et fecit
    iios
    regnum
    et sacerdctes Decet Patri
    suo;
    hunc sic
    amantemredaffiemus.
    EVANGELIUM
    MATTH^I,
    CAP.XVIII: Accesserunt ad
    J esum
    discipuli ejus
    dicenles:
    Quisputas,
    etc.
    1. Christus
    exemplepuelli, quae
    aetasinnecentia et
    simplicitalepraeditaest,
    veramanimi modesliamet
    ttantvofpoovvviv,
    radicemChristianismi
    docet,
    et af-
    fectumambitionis detestatur.
    2.
    Neque
    nobis
    ipsis, neque
    aliis simus offendi-
    culo
    properantibus
    ad
    regnum ccelorum,
    docet
    exemplo pedis, manus, oculorum,
    affectus omnes
    aroputandosqui
    avocant acura salutis seternae.
    3. Pusillorumet
    abjectorum
    coram
    mundo, apud
    Deumtam
    jugis
    ratio
    est,
    ut et
    angeli
    eorumsint
    paedagogi
    accustodes.
    DOMINICAXX.
    EPISTOLA PAULI AD
    EPHES.,
    CAP.IV: Renbvamini
    spi-
    ritu menlisvestrw.
    i. Per
    baptismum
    insitos novohomini Christo re-
    novari
    oportet,
    ut ablata
    injustitia,
    succedat iuno-
    centiaet
    sanctitas
    evangelica.
    2.
    Discipuli
    veritatis omne mendacium
    horreant,
    veris
    agant
    cum
    proximo.
    3.
    Iracundia, vociferatio,
    convieiumadeofacessant
    a
    Christianis,
    ut nec ullum
    vestigium
    inanimoresi-
    deat.
    EVANGELIUM
    MATTHJ EI,
    CAP.IX: Et
    ingressus
    navem
    trajecit
    et venitinsuam civilalem.
    1.
    Exemplum
    ardentis fidei in
    ipsoparalytico qui
    A
    sicdemitti se
    jussit
    vel
    passus est,
    simul et in illis
    qui porlarunl segrotum.
    2. Christo
    filio horoinisesse
    sequeproclive
    mor-
    bum dicto tollere et
    peccata condonare, probatur
    curationeparalytici.
    3. VirtutemsuamChristus
    ostendit,
    et
    per
    amicos
    et inimices
    sapienlise
    suae
    pelagus patefacit,
    idem
    ipse
    et Deuset filius
    hominis, quare
    non
    blasphe-
    mat.
    DOMINICAXXI POST PENTECOSTEN.
    EPISTOLAAD
    EPH.,
    CAP.y : Videte
    itaque quomodo
    cauteambulelis.
    1.
    Quoniam
    mundus totus in
    malignoppsitus est,
    et dies mali
    sunt,
    ex
    quo
    Adam
    lapsus
    est de
    para-
    diso,
    caute et
    circumspecte
    Christianisambulandum
    esl,
    et Dei voluntas
    intelligenda, quae
    salulis nostrse
    summaest.
    2.
    Ebrietas, voluplas, hilaritas,
    comessatio
    digna
    _ Christianis hsec
    est,
    Chrislus noster
    cibus,
    fidesnc-
    "
    ster
    polus,
    laeti bibamus sobriam ebrietatem
    spi-
    ritus.
    3. Inomni
    tempore
    et
    pro
    omnibus
    quee
    nobisac-
    cidunt Deo
    gratias
    referamus non tantum
    pro
    iis
    quae
    bona
    putamus,
    sedetiam
    quee
    nos
    coarclant,
    et
    centra nostramvpluntatem
    veniunt,
    Christianorum
    enim
    propria
    virlus,
    in adversis referre
    gratias
    crea-
    lori.
    Atqui
    hoc
    opus,
    hic labcr est.
    EVANGELIUM
    MATTH^I,
    CAP.XXII:
    Loquebalur
    J esus
    cum
    discipulis
    suisin
    parabolis,
    dicens: Simileest
    regnum
    cwlorumhomini
    regi.
    i. Parabela
    hsee,
    sicut et
    quaeprsecedit
    de
    vinea,
    jonganimitatem, providentiam, curamque
    Dei
    erga
    J udaeos
    summam,
    et eoruminDeum
    ingratitudinem
    significat, ejectionemquoqueipsorum
    et
    vocationem
    genlium. Quae
    vivendi
    disciplina
    esse
    debeat,
    et
    quam
    acerba
    pcenanegligentes
    raaneat.
    ,
    2.
    Quoroodp
    vero invitat non ad
    labores,
    afflictio-
    Q
    nes et
    suderes,
    sed ad
    nuptias,
    ad delicias
    (Tauri
    enim
    mei, inquil,
    et altilia occisa
    sunt), ipsi
    vero
    negUgentes
    non
    venerunt, quare
    sunt inexcusa-
    biles.
    3. Docet autem
    parabola,
    nihil tam necessarium
    esse
    posse, quinspiritalia
    sint
    praeferenda.
    DOMINICAXXII POST
    PENTECOSTEN.
    Decwtero
    confortamini
    inDomino.
    1.
    Propugnatpre J esu, qui
    sues non deserit nec
    dereiinquit,
    fortes
    sunt, potentes
    ac
    robusti,
    Chri-
    stiani.
    2. Armalura Christianorum et
    panoplia
    contra
    daemoneset herum
    prgana impips homines,
    veritas
    balteus,
    lliorax innocentia et
    jnsliiia,
    ocreae
    puri
    affectusnihil
    appetentes
    nisi coelestia. Scutum
    fides,
    Galea
    vigilansanirous,
    et
    gladius
    verbi Dei.
    3. Abhocloco
    quicquid
    est
    spirilalium
    armorum
    petendumest,
    ut
    undique
    muniti adversus
    assultus
    jy
    diaboli stare
    possimus.
    EVANGELIUM
    J OANNIS,
    CAP. IV: Erat
    quidam regulus.
    1. Histpria de
    regulo,
    sic dicto
    (sive quod
    esset
    e
    regio genere,
    sive
    quod
    alia
    principatus dignitate
    fungeretur,)
    vocationis
    gentium
    in obedientiaiufidei
    specimen prsebet,
    et
    qued
    merile J udsei increduli
    rejicerentur,
    et
    genles
    admitterentur in consortium
    regni
    Dei.
    2. Formam
    ,
    humililatis Christus
    praescribit,
    et
    quodpersoneerespectus
    nonest
    apudDeum,
    adCen-
    turionis servum
    accessil, ad
    reguli
    filiumnon acce-
    dit.
    ; 3.
    Exemplum potentiae fidei,
    cum declaratione
    fidei.
    DOMINICAXXIHPOST PENTECOSTEN.
    :
    EPISTOLA AD
    PHILIPP.,
    CAP.I :
    Confidimus
    inDomino
    J esu, quiaqui ccepil,
    etc.
    1.
    QuiaChristianismus habet
    rudimenta, auctus
    P^TROL. CII.
    19
    S87 SUMMARIUMIN EPIST. ET EVANG.
    588
    et
    fastigium,
    charitatis est
    (quae
    omnia
    speral)
    oe
    A
    iis
    qui incoeperunt
    esse
    Christiani, persuasum
    habere
    quodperstiluri
    sint.
    2. Deus
    pietalis
    exordia
    donat,
    is
    quodcoepit
    in
    electis
    perficit usqne
    ad illum
    diero, quo
    advenlurus
    esl J esus
    Chrislus, proDmium
    aelerniim
    repensurns
    recte
    faclis,
    ne
    quis
    inseaut
    suis'viribus,
    sedinDo-
    mino
    glorieiur.
    5.
    Excmplum
    Chrisfi
    proponit, qui
    nonsoluffima-
    litiam non
    habel,
    sed etiambonitale
    redundat,
    Ut
    el nosnonspluinsinceri simns abomni
    corruptione,
    sedetiaro
    justitioe
    fructu
    abundemus.
    EVANGELIUM
    MATTH^EI,
    CAP.XVIII: Simileest
    regnum
    cmlorumhomini
    regi.
    i. Parabola
    regis qui
    confert ralionemcumser-
    vis
    suis, quid
    sibi
    velit, Christus
    ipseexponit
    forml-
    dolosa
    sentenlia,
    dicens: Sic
    faciet
    vobisPater
    mens,'
    si non diiniseritis
    unusquisaue
    fratri suo de corde
    vestro
    peccata
    ipsorum.
    1
    2. Non dicit Pater
    vester,
    sed Pater
    meus,
    nt
    J
    ostendat islos
    indignos
    esse
    quoTum
    Paler Deusvo-
    cetur,
    cumita
    nequamsint,
    ut hominescdip
    prose-
    quaiitur
    necvelint
    ignoscere.
    3. Summa haec
    parabola
    duo
    compleetitur,
    ut
    agnoscamtis
    nos
    peecatores,
    et alierum
    peecata
    di-
    ihittamus, postremum
    facilius est
    propter primum.
    Hincverissimalisecsententiavelerum. Nemo
    Iseditur,
    nisi a
    seipso,
    vide
    Chrysoslomum.
    DOMINJ CAXXIV.
    EPISTOLA
    PAULIADPHILIPPENSES
    ,
    CAP.II : Imita-
    '
    toresmei
    estole,
    et observateeos.
    i. Horiatur
    Apostoltis,
    ut sa
    exemplar
    eleclum
    Dei
    organumimiienturThilippeiises,
    nonfalsos
    apo-
    Slolos, qui spempassionisChristi, per qiiempeccata
    diroissa, aufereiites,i>!
    legis
    csercmeniis
    ccllocabanl,
    quod
    et istoshodie
    argtiit, qui neglecta
    vera
    pielate,
    fiduciamhabent in
    frigidas
    hominumcseremonias
    planeque
    ironicas.
    2.
    Descriplio
    falsorum
    ^apostolorum,
    inimici cru-
    cis
    Christi, qui
    lerrestria
    wirant,
    quorum
    Deusven-
    ter
    est,
    gioria
    in
    dedecore, quoruin
    finis
    perdilio.
    3. Couversationostra ih cmliseslex
    qtw
    saivato-
    rem
    exspectamus
    Domimim
    J esum, qui trunsformabit
    corpus
    noslrumhumile. Hinc credentes et habent
    scopum Evaiigelrcuiii
    et riiiram cousolationemin
    forniis crucis
    salulafibus,
    scienles
    quod ccrrupti-
    bile induet
    incorruptionem
    et morlale imroortali-
    tatem.
    EVANGELIUM MATTH/9EI,
    CAP.XXH: AbeuntesPhariswi
    consilium,
    etc.
    1. Christus
    interfogatus
    de censuCaesari
    dando,
    Sic
    prudentia serpentina
    J udaeis
    respondet,
    notans
    illorum
    vitam
    qui
    solliciti
    quid
    deliefeiit
    Csesari,iiori
    illud
    potius
    curabant
    quid
    deberetur Deo.
    2. Tribulumsolvebant J udeei Cumreseorrimad
    Romanorummanus
    venissel,
    et videranl Theudain
    .
    et J udam hac de causa
    quasi
    seditiosos
    punitos.
    '
    Hac
    ergo interregatipne
    Christuminsimileiii
    suspi-
    cienem conanlur
    injicere,
    el
    lanquain
    faciiosum
    prsesidi
    tradere,
    sed non est consiiiumcontra Do-
    minum.
    3. Cum
    audis,
    reddite Cwsari
    quw
    sunt
    Cmsaris,
    illasolurodici non
    dubila, qnoepielali
    el
    religioni
    non
    ofliciunt,
    nain
    quod
    viriuti et fidei
    obesi,
    uon
    iCsesaris
    seddiaboli tributumel
    vecligal
    est. Tertul-
    iianus in
    Apolpgetico
    : NPIIDeumdicam
    imperato-
    rein,
    vel
    quia
    iuentiri
    uescio,
    vel
    quia
    illum
    deridere
    nouaudeo,
    vel
    quia
    ncc
    ipse
    se Deumvolel
    riici*
    si
    homosit. Eadem
    Theedoretus,
    libro
    v, cap.
    20.
    DOMINICAXXV.
    EPISTOLA PAULIAD
    COL.,
    CAP. T:
    J Von.
    cessamus
    pro
    vobisorantes.
    1. Oratio
    Aposloli perpetua pro Collossensibus,
    A quorum
    fideminChristumet charitatem
    erga
    sari-
    ctos audierat.
    2.
    Quia
    credidisse
    Evar.geiio,
    rudimentum est sa-
    lut;s,
    absolvilur aulem ac
    perficitur piis
    aclicnibus.
    Orat
    Paulus,
    et
    pnscit
    ut
    impleantur agniuone
    vo-
    hiiitaiis Dei in omni
    sapientia
    et
    prudenlia spki-
    taii. .
    3. Maximeseria res est
    Christianisraus,
    nec
    fert
    torporem
    et
    ignaviam. Digne
    Deo
    ambolare, per
    om-
    niaiili
    placere,
    in omni o<ere.benpfruclificare et
    crescerein
    agnitioncDei,
    omni virtuteroborari. Pro-
    CQIhine
    Sardanapali
    et
    degrege porci,
    curo
    populo
    Asatorura.
    EVANGELIUM
    MATTn^Ei,
    CAP.IX: Hmcitlo
    loquentead
    eos,
    ecce
    princeps
    unus
    accessit.
    1. J esus
    expositus
    ad
    benefaciendum
    omnibusqui
    '
    eum
    simplici
    fiducia
    postulabanl aiiquid,
    sive
    paupe-
    res essent,
    sive
    diviles,
    sive
    J udaei,
    siveexteri.
    J airi
    prsefecli synagogae
    filiammortuam in vilamrevo-
    B
    cal,
    el lnulieremHemorrhoissamiii
    itinere
    profluvio
    sairgninis
    liberat,
    ubiqueJ esris, ubique
    benefactor.
    2.
    Signum
    versecarnis in
    Christo, quodtangitur,
    hinc inLuca
    dicit, Tetigit
    me
    aliquis.
    3. Feroinamin mediuro
    producil,
    non
    ostenta-
    tioriis
    causa,
    sedut fidemmulieris
    aperiret,
    hincet
    filiam
    appellavit,
    et certefides
    ejus
    filiameamChri-
    sii effecit.
    IN NATALI S.
    ANDRE^E.
    EPISTOLA PAULIAD
    ROM.,
    CAP.x : Cordecreditur a&
    juslitiam,
    1. Ratio
    jusfificatlohis
    et
    regeneraiionis
    hic ex-
    ponitur,qiiaea fi.ie.ndna
    caeremoniis,dependet, cnm
    spirilus
    Dei horoini
    concedilur,
    til suamcarnemmor-
    lificet,
    desistit a
    prava Consneludine,
    displicenl
    ei
    ea
    quae
    Deo
    adversantur, namitlaroorlificalionena-
    scitur
    desiderium,utvjvamusjuxta
    veluntatem
    Dei.
    Cordecredimusad
    justitiam,
    ore
    confilemur
    ad sa-
    C
    lutemaliorum.
    2.
    Co-nmunisordoDei
    est.iut
    fidessit ex
    auditu,
    auditus
    per
    verbura
    Dei,
    suscipiehtes ergo
    ver-
    bumet
    spirilurii
    innPbisfidem
    pperantem,
    itautvi-
    tam
    cup;amuscmendare,
    signuni
    est novse
    jegenera-
    tionis.
    3. Decorisunl
    pedesevangelizantiumpacem,
    evan-
    tclizantium
    bona,
    .el taroenraritas est cteuentiuin
    ivangelio. Angustaporta,
    et slricla via
    quw
    adducit
    ad
    vitam,
    el
    pauci
    sunl
    qni
    inveniunt
    illam,
    Mallh.
    yn.
    Hinchorreiidum
    judicium
    mahet
    mundum, qui
    spi-
    rilumveritatis honvult
    capere.
    LECTIONES PER
    ADVENTUM BOMINI.
    DOMINICAI ADVENTUS.
    EPKTOLAPAULIAD
    ROM.,CAP.
    XHI : Scientes
    quta
    hora est.
    i. A
    terapbris
    ratione Pauius
    hoftattir,
    ut a
    pri-
    stinsevitaesdmndet tenebris
    resipiscentes expef-
    D
    giscamur.
    "Etsummam
    legum
    omnium charitatem
    ainpleclamur.
    2. Tria
    genera
    vitioruffl sunt de
    quibusexsurgit
    seges
    iiinuinerabiliuni
    malorum, primum
    comessa-
    tiones et
    ebrietales, secuhdum, cubiiiaet
    lasciviae,
    tertium, conienliones, semulaliones,
    hoctertiumiu-
    quit Atigustinusepistola64,
    ad
    Aureliura,
    in
    nostrp
    ordine
    gravius.
    3. Clirisiuin
    sapientiamesse,jUstifiaro,
    et sancli-
    '
    Ilcationem,
    et
    vefitateffi,sobrietatetn,
    castitstem,pa-
    cem, charitatem,
    et offines
    yirfutes,
    quasqiii
    assum-
    pseril,
    Chrislumiriduissedicitur.
    EVANGELIUM
    MATTiia;i,
    CAP. xxi : Cum
    appropinquas-
    sent
    Hierosolymis
    et venissent
    Belhphuge.
    I. Tres
    evangellstaequi
    Grsecosermone
    seripse-
    '
    runt
    pullum
    tautum
    cpmmemorant.
    MaUbseus
    vero,
    solus
    qui pro
    HebrseisHebraice
    scfipsit,
    Esiuaro
    qw-
    , que
    solutamet Doffiinoadductam
    refert,
    ut
    ehi&tfesa
    fi89
    SMARAGDO
    ADDITDM.
    590
    genlis
    Hebrsete,
    si
    pcenituerit,
    non
    desperandam
    mon-
    ^
    stret
    <jssesahiiem. Hieron.
    2.
    Sepe
    Hiersisalemascendil, nunquam
    lamclare,
    quia
    crux in
    januis
    eral.
    Duplicemprcphetiam
    alte-
    rani
    opere,
    alierain verbis
    irnplet. Op*~re, quia
    scri-
    ptuni
    est a
    Zacharia, quod
    in asina sicut rex sede-
    bit. Secunda,
    iinmundarumvocationera
    gentium
    si-
    gnificat,
    quia
    in
    ipsis requiescet,
    venient enim et
    adorabiini
    enm.
    3. Sunima
    Evangelii
    mirabrevitate inverbis Za-
    chariaenobis
    proponitnr.-
    Ecce rex tuus venit
    libi,
    mtmsuetus,etc. Inoninibusverbis
    emphasimhahes,
    tanlum
    claroemus
    Hpsaiina
    filio David,
    benedicius
    qui
    venitin nomine
    Domini,
    el
    teropus
    visilationis
    agnoscamus.
    DOMINICA
    II IN ADVENTU.
    EPISTOLA ADROM.,
    CAP.xv:
    Qumcunquescriptasitht,
    ad nosiram
    doclrinam
    scripta
    suni.
    i. Utilitas lilierarum sacrarum enidilunv reddit.
    adsalutera
    per
    fideni, quae
    est inChrislo
    J esu;
    in
    :
    noslram doctrinam scripia
    sunl
    qtiaescripta siint,
    ul
    per patieivliam
    et consolationem
    scripturarum
    spem
    habeamus. Omnia
    autero
    scripta
    fidemet cha-
    ritatem
    et ut omnibus inbonum
    placeamus
    conti-
    hent.
    2. Summa
    professionis
    nostroe
    pax
    est et unant-
    mitas, itaqueprecatur
    Deumauclorem
    patientise,
    ut
    ad
    exemplum
    J esu Chrisli ncs faciat ccnsummatos
    in unum.
    3. Christus dives Dominusinomnes
    qui
    seinvo-
    cant J udaeoset
    genles,
    circurocisis
    promissus, gen-
    tes ex roerissima liberalilate habenl, qui quon.iam
    eranl non
    populus,
    nunc
    populusDei, qni qupndam
    noncp.osecuti misericerdiam,
    nunc sunt censecuti.
    IPetr.
    II.
    EVANGELIUM LVCM,
    CAP.xxi : Eruiit
    signa
    in soleet
    luna.
    i. Varia sed cerlissima
    signa
    inslantis
    supremi
    diei Christus
    euumerat,
    hic in
    Luca,
    alibi inMat-
    thaec.
    Chfyspstoirius
    tanlus vir hprrore invaditur
    hsec
    legeris,
    et ex
    prdfundo
    corde
    ingemiscit:
    0 ne-
    gligmtiam
    nostram,
    ul nos
    ccmponimus
    adhorribi-
    lemillutndiemul fugianius
    a ventiira ira?
    2. SecuiidusChristi adventus
    prssiicitur
    cumvir-
    tute et
    majestate magna,
    ubi omnes ab
    Adamus-
    que
    in adventumChrisli
    operura
    rationes
    reddent,
    ininislrabunl
    angeii,
    coeli fores a saeculpclausse
    pa-
    tebunl.
    3. P;;lcherrima similitudirieficus, arborum, sesta-
    tis,regimro
    Dei et
    redemplioneni,
    hec
    est, perfectam
    liberatimieni
    co-paris elaiiimseprsedicil eieclis,
    i.ieo-
    que
    vull,
    hisfieri
    incipientibus,
    levari
    capita
    et in-
    concussoanimp
    esse, juramemo
    asseverans veiha
    suanontransilura.
    DOMINICA111IN ADVENTU,
    EPISTOLA PAULIADCOR.I, CAP.IV: Sic nosexisli-
    r/tetliontb:
    1. Ne
    aposloli quidem(utiiuerim
    taceam
    depseu-
    doaposlolis)
    nimia Iau.!ehonofanili siint. I "eoalihi
    dicit, Nunquid
    Paulus cruciimrs est? Minislri Chfi-
    sti,
    et
    dispensatores niystcrioriini Dei
    baberi debent.
    De laudibus ministrorum Ecciesise
    acceplan.;is,
    ut
    nec lotom nec nihil
    accipiatur,
    vide
    Auguslinum,
    epislola84,
    al Aurdum.
    2. Inier condiiiones
    lninistri,
    requiritur
    ut sit fi-
    delis,
    alibi
    adjteiiur
    in
    Luea, prudens-;
    fidelitasin-
    hoeesf.ut
    nihil ccnsiliprumDei
    celet,;prudenlia,
    ut
    omnia suo
    teiripofe
    ef ofdineinseMcalionem cor-
    poris
    ChrisTi
    simpllciprudeutia
    et
    prudenti simpiici-
    tale
    dispenset.
    3.
    Quoniara
    Dei OCUIJ S
    perspicua
    sunt
    omnia;,
    cui
    omrie
    judiciuni
    de bccuTtisdelerri
    debet,
    cavendum
    nbbis
    est,
    ne servi senlentiaih Doroini
    anticipemus.
    Nam
    selris i'staUdabilis
    quera
    Deus laudaverit
    qui
    ornniaoccufta et riftnvisa
    coghdscit.
    A
    EVANGELIUM MATTH^I,
    CAP.XI : CumaudissetJ oan-
    nes invinculis
    opera
    Christi,
    etc.
    1.
    Legatie discipulerum
    J oannis ad Chrislumin-
    stitnta,
    nonquod
    J oannesdubitaretChristumMessiam
    esse, neque
    carcere lerrilus niulavit
    confessionem
    suam,
    sed
    quia ejus discipuli
    humanum
    quiddam
    de"
    Christo
    patiebanlur,
    ne
    pernicipsse
    maleriara
    opinie-
    nisetJ oannitas
    pro
    Chrislianis
    relinqueret, ablegavit
    suos.
    2. Facta Christi
    (cseci
    visum
    recipiunt,
    ciaudiam-
    bulant, leprosi
    mundantur,
    surdi
    audiunt,
    morlni
    exciiantur, pauperes evangelizanlur) quid
    sunt nisi
    mera benefacla Messiamex
    prophetiis
    adesse te-
    slanlia?
    5.
    Magna
    IausJ oannis,
    vocisclamantis in
    deserlo,
    a
    conslauiia,
    a
    vita,
    a
    scripiura.
    Et
    quod
    iiiler
    eos,
    qui
    ex mulieribus
    nascuntur,
    nemo
    major
    J oanne
    '
    Baptisla
    exortus fuit.
    i
    DOMINICAIV ADVENTUS.
    1
    EPISTOLAAD
    PHILIPPENSES,
    CAP.IV: Gaudetein Do-
    '
    tnino
    semper,
    el iterumdico
    gaudete,
    ETC.
    1. Chrisiianorumest
    semper gaudere
    in
    Doroihp,
    \
    etiam in-mediis
    afDiclicnibus,
    seientitini
    quod
    affli-
    ctie
    patientiampariat, patientia probationem, pro-
    batio
    spem, porro spes
    non
    pudefacit.
    Et
    Dominus
    I
    prope
    esl.
    2. VitaChristianaest ffipdestia?
    professio,
    hascsic
    5
    nota sil qmninus hominibus,
    ul buni meiieres fiant
    exemplo Chrislianorum,
    et mali concilientur aut
    frangantur. "
    3. Condilionesorationis
    rectae, qua
    Ecclesia et
    T
    sancli
    orasst, quibuspax
    Dei
    quoesuperat
    omnemin-
    tellectum
    adipiscitur.
    EVANGELIUM
    J OANNIS,
    CAP.I : Miseruhi J udcai ao
    t
    Hierosolymis,
    sacerdotesel ieiitas:
    1. J oannis teslimonium
    quid
    non sit
    (nempe
    non
    i
    Q
    sil
    Christtis,
    nec
    Eiias,
    nec
    pfopheta)
    et
    quidsit,
    ni-
    mirumvox clamaniis indeserto.
    "
    2.
    Qiiia
    Christusobscurc
    generenatus,
    et ccnver-
    satioChristi
    eemrounis,
    tanqtiain
    unuscnimex raul-
    titudine
    versabaiur,
    et vestimenta Chrisli nihil a
    vulgo differenlia,
    e contra J oannis natales celeher-
    riinse,
    vita
    asperrima,
    indumentuffi e
    pilis
    caniele-
    rum,
    cibtis
    lecuslse, etc,
    malnissent J udsei
    J oannem
    ,
    quaro
    Chrislum
    inagistrumhabcre,
    et ideo initturit
    proeslantissimos legates,
    sacerdotes et Levitas
    ab
    ipsi^Hierosnlymis,
    si J oannem adulationehuc
    pef-
    trahani,
    ut seGhristuin dicat.
    i
    3. DifferentiaJ nannis et
    Chrisli,
    et
    utriusque
    ba-
    plismatis,
    cnm(estimenip
    J oannis, qtiodargurneri-
    lum esl diviniiatis.
    Cujus ego
    non sum
    dignus
    ut
    i
    soivam
    corrigiain,
    efc.
    (Sequuniur
    suminaria
    Epistolarum
    el
    Erangeliorum
    in
    nalalibus
    aposlolorutn,martyrum,confessorum,
    vir-
    ginum.
    eo
    ordine,
    quemSmuragdus
    servavil.)
    J >
    IN NATALI
    APOSTOLQRUM.
    j
    EPISTOLA PAULI AII
    ROM.,
    CAP.VIII : Scimus
    qiibniani
    diligeir.ibus
    teiim.
    T. Consolatorius
    locus,
    habens
    arg-imentum
    ab
    t utili. lloc esl
    qusecunquc
    afflittio
    contingat
    a
    carne,
    , miindo,
    vei
    Satana,
    eam
    pro
    esse, el: misrTicordiee
    Dei
    opis esse,
    quod
    nosiram
    interprelamur.
    2. Gra-iatiohe
    pulcherrima
    docet undc-.sit salus.
    *
    nostra,
    niinirumabeleclione
    Dei,quosprsedefinierat,-
    t erfedemet vocavit
    per Evahgeliuiii,
    vocaids
    jusfifica-
    vit
    fide,
    tandem
    glerificanirtis.
    H;ec
    pncdesiinatiouis
    -
    necessitas docensniisericordiam
    Dei, quod
    citra ulla
    mefita
    prsedefiiiit,grata-
    est
    spiritui;
    6'iiiosacarni.
    li 3.
    Argiimenta-
    beHeftcentiieDer
    efgii fiwsinaxiina,
    it et summa
    sol.itia, proprio
    filiosuonon
    pepercit,
    etc.
    Redamemussic
    amati,
    nec
    quicquamseparet
    ncs a
    ii dilectione
    Dei, qua
    illi-
    conglutinamuf
    per
    J esurii
    Christum;
    591 SUMMARIUMIN EPlST. ET EVANG. SMARAGDOADDITUM 592
    EvANGELiUM
    J pANNisi
    CAP.; xv : Hbc est
    prmceptum
    meutn,
    ut
    diligatis
    vos
    invicem,
    sicul ditexi Vbs.
    i.
    Praeceptum
    Christi
    est,
    ut credamus nemini
    filii
    ejus
    J esu
    Clirisli,
    et
    diligarnus
    nes mutup sicut
    dedilproeceptum.
    Hecsi solurafiatsufficit
    (Uaan. m).
    VidequaeHieronymus
    in
    Epistolam
    adGalatasscribit.
    2. Ineffabilis
    gratia
    Dei,
    quia
    amicos
    vocat,
    non
    servos, quia omnia, quse
    audivit a
    patre
    nota
    fecit,
    quia eiegit, quiapromittit quicquidpetierint patrem
    daturus sit. Ut enimalia
    taceam,
    amicumesse Chri-
    slo,
    haec
    dignitas
    naluraehumanseterminos
    excedit,
    et hic amicus
    magis
    necessarius
    esl, quamignis
    et
    aqua.
    .3.
    Amici autem
    sunt, qui
    faciunt
    quaecunqueprae-
    cepit, quoselegit
    ut fructumafferant manenlem. Ma-
    nens fruclus est
    evangelicaedisciplinaejustitia.
    Con-
    tra
    ignaviam
    islorum
    qui
    Chrislo dicunt :
    Damine,
    Domine,
    etnon
    faciunt
    voluntatemPatris
    qui
    incwlis.
    IN NATALl UNIUS CONFESSORIS.
    EPISTOLAPAULIADCOR.
    D,
    CAP.I : BenedictusDeus
    el
    pater
    Domini nostri J esu Christi.
    1. Paulus Deumet Patrem Domini nostri J esu
    Chrisli,
    novo tilulo vpcat
    patrem
    misericprdiarum
    et Deumomnis
    consolalionis,
    ut doceat
    confidere,
    et
    omnem curam
    nostram, omneque
    onus noslrumin
    illum
    conjicere.
    2.
    Quemadmodum
    sol lumen
    accepit
    non tantum
    ut
    ipse
    luceat,
    sed etiamut alia
    illuminet,
    ita Deus
    consolatur
    Aposlolos
    in omni
    tribulatione,
    ut
    per
    eos alii consolenlur verbo et
    exemplo.
    3.
    Summa,
    Deus neminem
    derelinquit, qui
    socii
    sunt
    passionum,
    erunt et socii
    consolationis,
    et
    multo
    magis
    infuluro
    remunerabit, quos
    in
    praesenti
    sseculoconsolatur.
    EVANGELIUM
    MATTHJ EI, CAP,
    xiv : Si
    quis
    venitad
    me,
    nec
    odit,
    ETC
    1. Nemo
    supra
    Christumamet
    parentes,- fratres,
    uxorem,
    liberos. Inhacrecrudelem
    esse, pietatis ge-
    nusest, namQuinon
    renuntiaverit omnibus
    quaepos-
    sidet,
    non
    polest
    nveusesse
    discipulus,
    dicitChristus.
    Vide
    Hieronymum
    ad
    Heliedorum,
    et
    Auguslinum,
    epislola
    59.
    2. Aries iste
    pietatis quo
    fides
    quatilur Evangelii
    reiundendus est muro. Mater meaet
    fratres mei,
    hi
    sunt
    qui faciunl
    voluntatemPalris
    mei,qui
    incwlisest.
    5. Simililudinibus duabus,
    allera aedificantislur-
    rim, et
    computantis sumplus,
    altera bellaturi cum
    rege,
    ostendit Christus
    providenlia opus
    esse in se-
    quendo
    Christo, roburque
    animi
    expendendumesse,
    antequam
    tefatearis Chrisli sectalorem.
    IN NATALI SANCTORUMPLURIMORUM.
    EPISTOLAB. PETRI APOSTOLI
    I,
    CAP.I : Benedictus
    Deuset Paler Dohtini.
    1.
    Spes
    vivaChristianis
    est, per
    hoc
    quod
    resur-
    rexit J esus Christus ex mortuis in haeredilatemim-
    mortalem,
    incontaroinabilemetimraarcescibilemcon-
    servatamincoelis.
    2. Per multas tribulationes
    oporlel
    intrare in re-
    gtium
    Dei,
    si
    compatimur
    et
    conregnabimus,
    si com-
    morimur etconvivemus.
    3. Christus nobis datus est in
    donura,
    ut sit sa-
    pientia,
    justilia, sanctificatio,
    el
    redemplionostra,
    et
    lii
    exemplura,
    ut
    passo
    incarne Christo nos eadem
    cogilatione
    armemur.
    EVANGELIUM
    LUM:,
    CAP.XII : Sinl lumbi veslri
    prm-
    cincti el lucernwardentes.
    i. Similitudine habitus
    ministranlium,
    Dominus
    docet sedulilalem
    nostram,
    ut slemusin
    fide, vigile-
    mus in
    negotio salutis,
    mala non
    agamus
    et bonis
    operibus
    insudemus.
    2.
    Optimus
    Christus voluit suos esse in hac sen-
    tentia,
    ut extremum illum
    judicii
    diem
    semper
    ex-
    spectarent parati,
    ceumoxventurum. Et inhac sen-
    A
    tentia fuisse
    Petrum, Paulum,
    Hieronymum,
    et in-
    nuraerabiles aliosconstat.
    3. Hilariusfurediabolum
    intelligit
    secutus
    Orige-
    nem,
    alii exlremumdiem
    ,
    et
    per patrerafaroilias
    unumquemquenoslrum,
    dictunvest autemomnibus:
    Vigitate,
    Mar. xm. Nescitur dies nechora. Morsest
    certa,
    incerta
    dies,
    incerlior
    hora,
    consulat
    ergo
    .
    animae, qui sapil ille,
    suae.
    ITEMEVANGELIUM LVCM
    ,
    CAP.xix : Homo
    quidam
    nobilisabiit in
    regionemlonginquam.
    i. Parabola de homine
    claro,
    de
    regno
    Chrisli
    agit,
    hoc
    est,
    de
    regnoevangelico,
    in
    quod
    sermone
    praedicationis, publicani,
    meretrices, milites, Graeci,
    Romani, Scythse, Galli, Golhi, Sarmatse, Germani,
    ac omnes sunt attrahendi. Hincet
    Agarenicae
    et Ara-
    bicsestudendumnobisessel
    (nequid
    dicamdetribus
    celebribus
    linguisHebfsea,Graeca,Latina)
    ut Turcas
    et
    Agareriosaliquando
    inobedientiamfidei attrahere
    g
    possemus.
    Fides enim
    per
    auditum
    fit,
    cui inseruit
    iingua,
    et
    pudor
    est
    ingens
    cumduodecim
    aposloli
    (ceu
    fermentum in trja sata farinse
    positum)
    totum
    orbem
    fermentarent, quod
    nosCbrisliani innumera-
    biles adeo
    parum
    aut sane nihil fruclificamus.
    2.
    Regio longinqua
    Ecclesia
    gentium
    est. Praecla-
    rus illehomoChristus
    abiit,
    ut
    plenitudogentium
    in-
    traret,
    revertetur,
    ut omnislsrael salvusfiat.
    3. Doctrina
    pro
    minislris
    verbi,
    ut in
    negotioprse-
    dicationis
    evangelicae
    simus
    quam
    maxime fideleset
    industrii el mulloslucrifaciamus
    Chrislo,
    sic
    repor-
    taluri immarcescibilem
    coronam,
    cura
    prihceps pa-
    storuin'redierit Christus J e"susverus ille homo no-
    biliset clarus.
    Alioqui
    Dei munusamittit
    qui
    habens
    non
    habet,
    id
    est,
    eo non
    utitur,
    et eo
    augelur, qui
    habens
    habet,
    id
    est,
    bene ulilur.
    SNNATALI PLURIMORUMMARTYRUM.
    EPISTPLAPAULIAD
    HEBR.,
    CAP.XI : Sancti
    per fidem
    vicerunt
    regna.
    i.
    Quantam
    vimfides
    habeat, quae
    substantia est
    earum rerum
    quse sperantur, argumentum
    eerum
    quae
    nen videntur.
    2.
    Exempla
    Veteris et Nevi Testamenti adducun-
    lur eximia,
    quibus majeslas
    et
    petentia
    fidei osten-
    ditur.
    Expugnaverunt regna J osue, David, operatus
    esl
    jusliiiam Samuel,
    assecuti
    promissipnes
    rursus
    J osue,
    David. Occluserunt ora leonum
    David, Sanv-
    pson,
    exstinxerunl vim
    ignisAaron,pueri
    in
    Daniele,
    effugerunt
    aciem
    gladii
    Elias et
    alii,
    incufsiones
    averterunt exterorum
    J onathas, Asa, J osaphat.
    Alii
    distenti. VideJ eremiae
    xx,
    J ud.
    xvi,
    Tob.
    n,
    J ob. xix.
    VideChron.
    Eusebii,
    et lib. v
    Theodori, cap. 39,
    de
    variis
    generibus suppliciorum
    et
    exquisitionibus
    poenarum, quibuspii
    excruciati fuerunt.
    3.
    Quaeaposlolus"hic
    fidei
    tribuit,
    Chrysoslomus
    cruci Christi
    tribuit,
    videHomilia
    55,
    in
    Matthaeum,
    quodsignum
    et
    symbelum
    vucat salutis
    nnslrae,
    nam
    T)
    passin
    Domini nostrsebeatitudinis
    caput
    et
    origo
    est.
    Quandoergo
    te cruce
    signas
    (inquil)
    universamte-
    cumcrucis causanv
    versa,
    et iraeet
    reliquarumpas-
    sionumincendia
    exslingue.
    Hoc
    signumprisciset
    no-
    stris
    temporibus
    clausas
    januas reseravit,
    hocvene-
    norumvires
    exslinxit,
    hoc feroces bestias
    repressit,
    hoclethales
    serpentium
    morsus curavit. Non
    simpli-
    citer
    digito
    in
    corpore,
    sed
    magna
    fide in menle
    servare
    oporlet,
    lvaecille.
    EVANGELIUM
    MATTH/EI,
    CAP.v : VidensJ esus turbas.
    i. Christus
    J esus,
    coelestisdoctor et orator sum-
    maffl coelestis
    philosephiae,
    hoc est
    explicationem
    divinse
    legis
    clara brevitate et blandissimis'invita-
    menlis et
    promissionibusexponit.
    2. Oraterum alii
    sunt,
    grandes, graves, cepiosi,
    tenues, subtiles, breves, interjecti, medii,
    Christus
    omnia
    est,
    et
    oplimus, qui
    dicendoanimosaudien-
    liura
    docet, delectat, permovet, promittens regnum
    coelorum, consolationem,
    haereditatemterrse,
    mise-
    593 SMARAGDIABBATISDIADEMAMONACHORUM. 594
    ficordiam,
    visionem
    Dei, adoptionem
    filiorum
    Dei,
    mercedemmultamincoelis.
    3.
    Paupertas spiritus
    radix est omnis
    boni,
    ut su-
    perbia mentis,
    et
    p.'.yu<ppoveiv,
    radix omnis
    mali,
    hinc
    mala
    maxima,
    et
    quae
    fere
    perniciem
    toti orbi intu-
    lerunt.
    IN NATALl VIRGINUM.
    EVANGELIUM
    MATTKXI,
    CAP.XIII: Simileest
    regnum
    cwlorumthesauroabsconditoin
    agro.
    i. Ut
    paraboiis
    de
    gransinapis
    et fermento ma-
    gnaEvangelii
    virtus
    ostenditur, quae
    omnino lotum
    orbemterrarum erat
    superatura,
    ita
    parabola
    the-
    sauri et
    margaritae
    ostendit
    Evangelium
    summi
    pre-
    tii
    esse,
    et debererebus omnibus
    anleponi.
    2. Praedicatio
    Evangelii
    in mundo abdita est et
    celata,
    efMn
    praedicatione
    summafelicitas
    recondita,
    nec invenitur nisi curiose
    quaeras, quemadmodum
    thesaurus in
    agro
    absconditus
    quseri
    solet.
    3. Rarabolamde
    sagena
    missa in mare Christus
    ipseinterprelatur,
    ostendensmultas
    perditionisvias,.
    iinilenon
    injuria
    dictumest alibi latamesse vianv
    illam
    quse
    in
    perdilionem
    adducit, etc,
    ut formidi-
    nem
    amplificet
    et incutiat. Hincet fornacis
    meminit,
    A
    delpris
    dentium, fletus,
    etc.
    Indignatio enim, ira,
    afffietioetanxietasadversus omnemaninvamhominis
    perpetrantis
    malum
    (Rom.H).
    EVANGELIUM
    MATTHJ EI,
    CAP.xxv : Simileest
    regnutn
    cwlorumdecem
    virginibus.
    1.
    Virginitaspropter
    exeellentiamsuam
    praecepta
    non
    est,
    res sublimis
    quae
    etiam
    apud
    veteres a
    pri-
    scisillis
    sanctisque
    viris coli non
    potuit.
    Heectamen
    ul sublimisvirtus non
    sufficiet,
    nisi adsit
    opus
    fidei
    et labor charitatis.
    2.
    Quisquepro
    se
    videat,
    ne
    erremus,
    Deus non
    irridetur,
    nullus nos defendere
    poterit
    si oleumnon
    habuerimus in
    lampadibus.
    5. Crebro
    repetit
    Christus
    Vigilate, quia
    nescitis
    diem
    neque horam,
    oslendens
    ignorantiam
    exilus ab>
    hac vita utilem
    esse, igitur
    cumillePaulino
    epilogo>
    libet
    receptui
    canere :
    Vigilale,
    slate in
    fide,
    viriliter
    agite,
    estote fortes,
    omnia nobis cum charilate-
    B
    fiant,
    hsec est vitaChristiana. Et sic
    qui
    vixerint,,
    cunv
    apparuerit Chrislus,
    habebunt
    fiduciam,
    nee
    pudefient
    ab
    ee,
    inadventu
    ejus,
    sedintrabunt cum
    sponso
    Chrislo ad
    nuptias.
    SMARAGDI ABBATIS
    DIADEMA MONACHORUM.
    [Ex
    Biblioth.Patr. msx.tom.
    XVI.]
    PROLOGUS
    R. P. SMARAGDI.
    Hunc modicum
    Operis
    nostri libellumde multo-
    runvdictis
    orthodoxorum, opitulanteChristo,
    colle-
    gimus
    Patrum,
    et
    per
    eorum discurrentes florentia
    prata,
    bene olentes
    (veluti
    ad
    manum) ccllegimus
    flosculos:
    atque
    deillorum
    florigero,
    benedictioni-
    busque
    Domini
    pleno,
    ea
    (quse
    necessariamonachis
    esse
    perspeximus) collegimusagro,
    et inhoc
    parvo
    studuimus
    congregare
    libello. Ea
    videlicet, quseper-
    fectorummonachorumcorda
    demulceant,
    et ad de-
    siderium
    patrise
    coelestisavidius
    sublimiusque
    eri-
    gant:
    infirmorum
    quoque
    monachorumcorda con-
    firment et
    terreant,
    ad
    regularenvque perJ ucant
    emendationem. Et
    quia
    in
    regula
    beati Benedicti
    scriptumest,
    Moxut surrexerint fratres a
    ccena,
    sedeant omnes in
    unum,
    et
    legat
    unus eollatipnes
    vel vitas
    Patrum,
    aut certe
    aiiquidqucd
    sedificetau-
    dientes:.ideonos etde collationibus
    Patrum,
    et de
    conyersationibuset institutionibus eorum
    modicuin,
    et dediversis Docteribus inhuc libello
    congessimus
    plurimum,
    et sic eumincentum
    capitulis
    consum-
    mavimustotum. Et
    quia
    mosest
    monachorum,
    ut
    regulanv
    bealiBenedicti ad
    capitulUmlegant quolidie
    matutinum: volumus ut isteIibellusadeorum
    capi-
    tulum
    qUotidielegatur vespertinum.
    Et
    quia
    in ea-
    dembeati Benedicti
    legimusregula,
    ut
    quidquid
    in-
    choamusbonumaDeoillud
    perfici
    instantissima de-
    poscamusoratione; propterea
    in hoc libellode ora-
    tionisofficio
    capitulumponimusprimum.

    CAPUT PRIMUM.
    . De oratione.
    Hoc est remediumanimse
    ejus, qui
    vitiorumten-
    tamentis
    exsestuat,
    ut
    quolies quolibet
    vitio
    langi-
    tur,
    toties ad orationem se
    subdat, quia frequens
    oratio vitiorum
    impugnationem exstinguit.
    Tam
    perseyeranter
    intendere
    oportet
    animum nostrum
    orando, atquepulsando, quousque importunas
    dfc-
    siderierum carnaliura
    suggestienes, quae
    nostris
    '
    obstrepunt sensibus,
    fortissima intentione
    supere-
    mus : ac tandiu
    insistere, qupusque persistendo
    vin-
    camus. Nam
    negligentes
    orationes nec ab
    ipso
    ho-
    mine
    impetrare
    valent
    quod
    volunt.
    Quando
    quis
    orat,
    sanctumad se
    spirilum
    advocat: at ubi vene-
    rit,
    confestim tentamenta
    dsemOniorum, quse
    se
    2)
    mentibus humanis
    immergunt, prsesentiam ejus.
    ferre non
    sustinentes,
    effugiunt.
    Oratio cordis
    est,
    nonlabiorum.
    Neque
    enimverba
    deprecantis
    Deus.
    intendit: sedorantis cor
    aspicit. Quod
    si cor tacile
    oret,
    et vox
    sileat, quamvis
    homines
    lateat,
    Deum
    latere non
    potest, qui
    conscientiae
    praesens
    est.
    Melius est autenv cum silentio orare corde sine
    sono
    vocis,
    quam
    solisverbis sine intentu nventis.
    Voces
    apud
    secretissimas aures Dei non faciunt
    verba
    noslra,
    sed desideria. J Elernam etiamvitam
    si cre
    petimus,
    nec tamen corde
    desideramus,
    cla-
    mantes tacemus. Si vero desideramus ex
    corde,
    eliam cumore
    conticescimus,
    tacentes clamamus.
    (Gregi,
    Moral. I.
    xxn,
    c.
    18.)
    Hihcest
    quod
    in
    er*;-
    595 SMARAGPI
    ABBATIS, 596
    mo
    populus
    vpcibus
    perslre.pit,
    et
    Mcyses
    a
    strepitu A'
    verborum
    lacet:
    et
    lainen
    silens,
    aur-e
    divjnae
    tpie-r
    talis auditur. Cui dicitur:
    Qnid
    clamas
    qd
    me
    (Exod. xiv)?
    Intus est
    ergo
    mdesiderioclamor se,-
    cretus, qui
    ad humanas aures non
    pervenit,
    et ta-
    men audilumconditoris
    replet. Nunquanv
    est sine
    gemitu
    orandum,
    Nam
    p.eccatorum
    recordalio mpe-
    rorem
    gignit. (Hucus.queGreg.)
    Dum
    enimoramus,
    ad memoriam
    culpam
    reducimus: et
    magis
    reos
    tunc nos esse
    cognoscimus. Ideoque
    cumDeeassi-
    slimu.s, geraerc
    et fiere
    debeunis,. rerainiscenles
    quam gravia
    sint scelera
    qusecommisimus, quauv-
    que
    dira iuferni
    supplicia, quse
    timemus. Mens
    qua-
    lemseineraiione
    effert,
    lalem
    post
    oralionem
    con-
    seryet.
    Naronihil
    proficit oratio,
    si denuo cemmit-
    titur,
    unde
    jam
    venia
    postulatur.
    Ille enim
    precis
    B
    desideratum effectumsinedubic
    pcrcipit, qui qued
    orandpablui
    postuiat,
    delinquendo
    nen iterat. Tunc
    ergo
    veraciter
    orainus, quando
    aliunde non
    cogila-
    mus,
    Nani
    reyera,
    tunc
    invpetranda
    djyina munera
    credimus; quando simplici
    affeclu
    assislimus,
    cum
    oramus.
    Quando
    autenvstamus ad
    oralionem, vigi-
    lareet incumbere
    ad,preces
    tolo cordedebemus,
    ut
    cogilalio
    omnis carnalis et ssecularis abscedat;
    nec
    quidquam
    tunc aliud
    cogilet animus, quam
    id
    solum
    quod preeatur.
    Ideo et sacerdos fratruin
    praeparat
    me.ntesdicende
    : Sursum
    corda,
    ul dum
    plebsrespendet:
    HabemusadDominum
    ;
    admenea-
    tur,
    nihil aliud se
    quam
    Deminum
    cogilare
    debere,
    Qui laeditur,
    non desistat orare
    pro
    se
    lsedentibus,
    aliequinjuxla
    Dei sententiam
    peccat, qui pro
    inimi-
    Q
    cis non orat
    (Matih. v).
    Sicut nullum
    proficit
    in
    vulnere medicameiituro si adhuc in eo ferrunv
    sit,
    itanihil
    proficit
    pratio illius, cujus
    adhuc dolor in
    nvente,
    vel odiunvmanct in
    peclore.
    Libentiussacri-
    ficiiimorationis
    accipilur, quod
    (inconspeclu
    mise-
    ricordis
    judicis,) proximi
    dileclione condilur.
    Quod
    tunc veraciter
    quisque
    eumulat,
    si hoc etiam
    pro
    adversariis
    imperidat.
    Tantus esse debet oranlis
    erga
    Deumaffeclus;
    ut non
    desperet precis
    effe-
    ctum. Inaniter autenv
    oraraus,
    si
    spei
    fiduciamnon
    habemus.
    Peial
    ergo(ait Aposl. J acob.) unusquisque
    in
    fide,
    nihil dubilans
    (J acob. i).
    EtDorainus,
    Otnnia
    quwcunquepetitis
    in
    oralione,
    credentes
    accipietis
    (Malilt. xi).
    Venit
    quidam
    senex
    aliquando
    in nvon-
    tem Sinai,
    et cumexiret
    inde,
    occurrit ei
    frater in1
    via,
    el
    ingemiscens
    dicebal seni:
    Afniginvur,
    Abha,
    propter
    siccitatem, quianphis
    non
    pluit.
    El dixit ei
    senex :
    Quare
    nou oratis et
    rogatis
    Deuin?Et ille
    respondit:
    Et oramus el
    deprecamur
    assidue
    Deunv,
    et rion
    pluit.
    Et dixit senex : Credo
    quia
    nen
    oratis
    attentius. Visautem scire
    quia
    ila est?
    Veni,
    ste-
    mus
    pariter
    aderatipnem.
    Et
    exlendens in
    ccelum
    nianus
    oravit,
    et stalim
    phivia
    descendit.
    Qupd
    cum
    vidisset frater ille, tirauii;
    et
    precidens
    aderayit
    se-
    nenv.Namel Dominus
    discipulis
    ait: Habete
    fidem.
    Amendico
    vobis, quiaquicunque
    huic monli
    dixerit,
    tollere et -nilterein
    mare,et
    non.hcesilaverilincorde
    suo,
    quoacunque
    dixerit, fiet
    ei
    (Matlh, xi).
    Quod
    A
    etfactum
    precibus
    beati Patris
    Gregorii
    Neocaesarien-
    sis
    legimus. Qui
    cumvolens sedifieareEeclesiamin
    .
    loco
    apio, videretque
    eum
    angusliorem
    esse
    quam
    :
    res
    exigebal,
    venit noetead
    Icicum,
    et
    genibus
    ffexis
    oravit
    Dominunv,
    ut monlenv
    longius juxta
    fidem
    ,
    petentis ageret.
    Et roane
    facto,
    reversus invenit
    roonlemtantum
    spatii reliquisse
    slructoribus Eccle-
    sise, quantumopus
    habebat. Namet sancla Schola-
    sticamaiius et
    caput
    iii ittensara
    posuit,
    el ut
    plue^
    ret,
    oravit: etstatim
    pluviasiiper
    illosdeccelo de-
    soendit.
    (Rufin.
    lib. vn
    Hist.)
    Nam et
    proiride
    tar-
    dius
    justorunv
    exaudiuntur eratipnes : nt dum diffe-
    ruiitur, maioribus prsemiis
    Curoulehlur.Oratienam-
    que privalis
    locis
    cpportunius fundilur,
    dunvDeo
    tantunv teste
    depromilur. Neque
    enim conciliat
    B Deum
    multiplex
    oranlis sermo: sed
    plura,
    sineera-?
    que
    oralionis intentio.
    Interrogaverunt quidam
    Abba-
    temMachariumdicenles:
    Quomodo
    debemusorare?
    Et dixit eis senex : Non
    opus
    est mullum loaui in
    oratione,
    sedextendere
    manus.frequenter,
    etdicere:
    Domine, sicutvis,
    et sicut
    scis,
    miserere mei. Hinc
    beatus Benedictus
    ait: Nonin
    mutilpquip,
    sed in
    ;
    puritate
    ccrdis,
    el
    compunclionelacrymarum,
    nos
    exaudiri sciamus. Et ideobrevis debel esseet
    pura
    i
    oratio,
    nisi forle ex affectu
    inspirationis
    divinae
    l
    gratiseprotendatur.
    In cenventutanvenOffininobre
    1
    vietuf oratio.
    CAPUT n.
    De
    disciplina psallendi.
    >
    Oporlet
    enira nisibus lotis pbedire
    illi, qui
    nos
    '
    C
    per Prophelam
    admpnet
    dieens': Psallite
    sapienter
    1
    (Psal. XLVI),
    id
    est,
    nen
    queeramus
    sonum
    anris,
    >
    spd lumen
    cordis :
    et,aqModlinguacantarotis, opere
    v
    compieamus.(Basil, Reg.brev.fild.)
    Cantat etsapien-
    ler, qui quodpsallit intelligit.
    Neinoenim
    sapienter
    agil, qui qued operatur
    nqn
    intelligit. Quod
    enim
    1
    est in
    oronihus
    eibis
    gustus, quo tlignosciturcujus
    ~>
    s^poris
    sit,
    hoc est et in verbis sanetse
    Scriptura),
    s
    prud.enlia
    ef.sensus.
    Si
    quis ergo
    ila animamsuam
    inieiidat in
    singula
    verlia
    psalmodioe,
    sicnt
    gnstus
    i
    intenlus
    est ih discrelione
    saporis
    ciborum: iste es

    qui comjilevil quod


    dicitur
    ,
    Psallile
    sapienter(Psal.
    a
    XLVI).
    Bonumest ccrde
    seraper erare,
    benumetiara
    ?
    spnovocis,
    Deum
    spiriiualibus hymnis glorificare.
    l"
    Nihil est
    sola vocecanere,
    sine cordis intentione.
    n
    -P
    Se.d
    sicutaitApost.;
    Commonentes
    vosmelipsos,psal-
    i>
    mis, lajmnis,
    ct canlicis
    sphitualibus,in gratia
    can-
    51
    lantesin cordibus.vestris D.eo
    (Coloss.m). Hocest,
    ^e
    nonsolum
    vo.ce,
    sed
    corde.psaUenles.
    Undeet alibi :
    )>
    Psallam
    spiritu, psallam
    el menle
    (ICbr. xiv).
    Sic-
    is
    ut o.rafipnibus regimur,
    ita
    psalaioruro
    studiis
    e-
    delectamur.
    Psallendi enimtitilitas tristia ccrda
    m
    consolatur, gratipres
    nventes
    facit,
    fastidiosns dele-
    nv
    ctat,
    itiertes exsuscitat,
    peccatores
    adlamenta invi-
    e- tat. Nam
    quamvis
    dura sint carnaliunvcorda,
    stg-
    n.
    tim ut
    psalmi
    dulcedeintonueril,
    ad affeotum
    pieta-
    't,
    lis animuraeerum
    infl.euit. DumenimChrislianum
    de
    npn
    vocis
    modulatio,
    sed tautum verba divina
    quse
    Dd ibi
    dicunlur,
    debeant
    comivioyere,ivescioquo
    tamea
    597 DIADEMAMONACHORUM. S9S
    pacto quam
    modulatione canentis
    nvajor
    nascitur
    t
    compunctio
    cordis. Multieniin
    reperiuntur qui
    can-
    tus suavitate
    commoti,
    sua crimina
    plangunt, atque
    exea
    parte magis
    flectuntur ad
    lacrymas,
    ex
    qua
    psallendi
    insonuerit dulcedo suavissima. Oratio in
    prsesenti
    tantum
    pro
    remedio
    peccatorum
    effunditur,
    psaltnorum
    autenv decantatio
    perpeluam
    Dei lau-'
    deni demonslral in
    gleriamseropiternam,
    sicut scri-
    ptum
    est: Beali
    qui
    habitant in damb
    lua,
    in swcula
    smculorumlaudabuntte
    (Psal. LXXXIII).
    Cujusopcris
    minislerium
    quicunque
    fideliter
    intentaque
    nvenle
    exsequitur, quodammodoAngelis
    sociatur. Undeet
    inaliolocoidem
    Psalmographus
    ait: In
    conspectti
    Angelbrumpsallpm
    tibi
    (Psal. cxxxvn).
    Psalmodiae
    hic virtus
    ostendilur,
    ut
    qui puro
    cordeinter homi-
    nes
    psallit,
    eliamsursumcum
    Angelis
    canerevidea-
    tur. Hiuc et
    Apostolus
    alt: Commonentes
    vosmetip-
    sos, psalmis, hymnis,
    et canticis
    spiritualibus
    : can-
    tantesincordibusvesirisDeo
    (Coloss.m).
    Ei canere
    igitur,
    et
    psajjere,
    el IaudareDoininum
    magis
    ani-
    mo, quam
    vocedebemus. Hocest
    quippequod
    dici-
    tur canlantes in cordibus vestris. Vox etenim
    psal-
    modioecum
    per
    intentionemcordis
    agitur, per
    lvanc
    omnipotenli
    Deo ad cor iter
    paralur,
    ut intenlse
    menti,
    vel
    prophetioe mysleria,
    vel
    compunctionis
    gratiam
    infundat. Unde
    scriptura
    est
    :
    Sucrificium
    laudis
    honorificzbit
    me,
    et illic iler est
    quo
    oslendam
    illi salulureDei
    (Psal. XLIX).
    El iilud: CantateDo-
    mino, psalmum
    dicitenmnini
    ejus,
    iter
    fuciie
    ei,
    qui
    ascendit
    super
    occasum: Dominusnomenilh
    (Psal.
    LXVII). Ipse
    etenim
    super
    occasunv
    ascendit, qui
    mor-
    tenv
    resurgendo
    cudcavil. Cui dum
    cantamus,
    iter
    facimus,
    ut ad nostrumcor
    veniat, et
    sui nos amo-
    ris
    gratia
    accendat.
    CAPUT III.
    Delectione.
    Orationibus
    mvmdamur,
    leclionibus instruimur.
    Ulrumque bonum,
    si liceat: si non
    liceat,
    nvelius
    orare
    quamlegere. Qui
    vult cumDeo
    seraper esse,
    frequenter
    debet
    orare, frequenter
    et
    legere.
    Nam
    cum
    orarous, ipsi
    cumDeo
    loquimur
    : cumvero le-
    glmus,
    Deus nobiscum
    loquitur.
    Omnis
    profeclus,
    ex lectioneet meiilalione
    procedit. Quse
    enimne-
    scimus,
    leclione discimus:
    quse
    autem
    didicimus,
    medilaiioiiibus conservamus. Geminumconfert do-

    niim lectio sanctarum


    Scripturarum.
    Sive
    quia
    intellectummeutis
    erudit;
    seu
    quod
    a mundi vani-
    tatibus abstractum
    hominem,
    adamoremDei
    perdu-
    cit.
    (J sid.
    I.
    m,
    Senl. c.
    8.)
    Geminumest etiam
    lectionis sludium. Primum
    quomodo intelliganlur
    scripluree: secundum, qua
    ulilitate,
    vel
    dignitate
    di-
    cantur.- Namrationabililer erit
    quisqueprius pronv-
    ptus
    ad
    intelligendumquoelegit;
    deindeidoneusad
    proferendum quse
    didicit. Lex enim
    Dei,
    et
    prse-
    mium
    habet,
    et
    pocnamlegentibus
    eam.
    Praemium,
    in iis
    qui
    eambene vivendo
    cuslodiunt; poenam
    vero,
    in iis
    qni
    eam male vivendo confemnunt.
    Scriptura
    sacra lectoris sui animum ad coeleslem
    patrianj yocat, atque
    a terrenis desideriis ad su-
    Aperna amplectenoa corlegcntis
    immutat, dictisque
    obscurioribus
    exercet,
    et
    parvulis
    hunvili sermone
    blanditur : et usu
    legendi
    fastidium tollit lectori.
    Quia
    nimirum
    quos
    verbishunvilibus
    adjuvat,
    subli-
    mibuslevat.
    Scriptura
    sacra
    aliquo
    nvodocum le-
    gentibus crescit,
    a rudibus lectoribus
    quasi
    reeo-
    gnoscitur,
    et tamen a doctis
    semper
    nova
    reperitur.
    Ad Ezechielem
    prophelam
    dicitur: Fili
    hominis,
    quodcunque
    inveneriscomede
    (Ezech. in). Qnidquid
    eniminsacra
    Scriptura
    invenitur,
    edendum esl :
    quia
    et
    ejus parya simplicemcomponunt
    vitam,
    et
    ejusmagna
    subtilenvoedilicant
    intelligenliam.
    Proe-
    cepla Seripturae
    sacrae
    legendo,
    reviviscimus, qui
    mortui in
    culpajacehamus.
    Cnde
    Oranipotenti
    Do-
    mino
    per
    Psalmistanvdicitur : In
    wterttum
    nonobli-
    B
    visearsermonestuos:
    quia
    in
    ipsis
    vivificasti
    me
    (Psal.
    cxvm).
    Sancta
    Scriptura
    intenebrisvitse
    praesentis
    facta est nobis lunven itineris. Hinc enim Petrus
    ait: Cui
    benefactlisintendenles,quasi
    iucemwlucenti
    in
    caliginoso
    loco
    (II
    Petr.
    i).
    Cum
    Iegenti
    cuilibet
    sermo
    Scripturse
    sacrae
    tepidusvidetur,
    sensus di-
    vini
    eloquii ejus
    mentem non
    excitat,
    et in
    cogita-
    tionesuanullointellectu luminis emicat. At vero si
    benevivendi ordines
    quaerat,
    et
    per gressurvv
    cordis
    inveniat
    quemadmodumpedem
    boni
    operis ponat,
    tantuminsacro
    eloquioprcfecium
    invenit, quanlum
    apud
    illum
    ipseprofecerit. Plerumque fit,
    ut Scri-
    piurse
    sacroeverba esse
    ffiysticaquisque sentiat,
    si
    accensus
    supernseconlemplationis gratia, semelip-"
    _ sumadccelestia
    suspendat.
    Miraenim
    atque
    ineffa-
    bilis sacri
    eloquii
    virlus
    agnoscitur,
    cum
    superao
    amore
    legentis
    animus
    penetratur.
    CAPUT IV.
    Dc dilectioheDei et
    proximi.
    (Isid.,
    L nSent.c.
    5.)
    CharitasindilectioneDei et
    proximi
    consislit. Servat auleminsedileeiioneffiDei
    qui
    a charitate non
    dividiturproximi. Qui
    afraterna
    societate
    secernitur,
    a divinseeharitatis
    participa-
    tione
    privalur.
    Nec
    poterit
    Deum
    diligere, qui
    no-
    scitur in
    proximi
    dilectioneerrare.
    Christus,
    Deus
    et homoest. Totura
    ergo
    Chrislumnon
    diligit, qni
    hominemodil.
    (Isid.
    ibid.
    ) Quarovisergo
    nonnulli
    fide
    atqueeperibus
    sanctisvideantur esse
    participes:
    tamen
    quia privanlur
    charitate fraternoe
    dileclionis,
    j
    nullum habenl increnienlum virlulis. Nam
    (sicut
    Apostolusait):
    Si tradidero
    corpus
    meumut
    ardeam,
    charitalemautcmnon
    habuero,
    nihil mihi
    prodest
    (I
    Cor. xm
    ).
    Siae amorecharitatis
    quamvis quis-
    que
    recte
    credat,
    ad beatitudinem
    pervenire
    non
    potest. Quia
    lanta est charitatis
    virlus,
    ut etiam
    prophetia
    et
    marlyriura
    sineillanihil essecredan-
    tur. Nullura
    prsemium
    charitate
    pensatur.
    Charilas
    enimvirtulura omniumobtinet
    principatum.
    Unde
    et vincuium
    perfeclionis
    charitas ab
    Apostolo
    dici-
    tur
    (Coloss. IH)
    eo
    quod
    universsevirtutes
    cjus
    vhi-
    culo
    religenlur. (
    Huc
    vsqueIsid.)
    Prima virtus
    ohedientiaeincharitate est.
    Quae
    videiicel charilas
    in duobus
    prseceptisdistinguitur,
    ut Deuset
    proxi-
    mus
    diligatur;
    et recta
    operatio
    ex
    decalogi
    com-
    899 SMARAGDIABBATIS
    600
    pletione perficitur,
    ut cum bona
    agi coeperint,
    mala
    jam
    nulla
    perpetrantur.
    Duo sunt
    proecepta
    charitatis,
    dilectio videlicet
    Dei,
    et dileclio
    proxi-
    rai, per quoe
    nos sacrse
    scripturae
    dicta vivificant:
    quia
    dilectionemDei et
    preximi capiraus
    in
    elequiis
    divinis.
    (Greg.,
    Morat. I.
    vn,
    c.
    10.)
    Per amerem
    Dei amor
    proximi gignitur,
    et
    per
    amorera
    pro-
    xiriii
    am.or
    Dei nutritur. Nanv
    qui
    araare Deum
    negligit, prefecto diligere proximum
    nescit Tunc
    plenius
    in Dei dilectione
    proficimus,
    si in
    ejusdem
    dileelionis
    gremio prius proximi
    charitate
    Iigamur.
    Quiaergo
    amor Dei amorem
    proximi generat;
    di-
    cturus
    per legem
    Dominus:
    Diligesproximumluum,
    prsemisit
    dicens :
    Diliges
    Dotninum Deum tuum
    (
    Malh. xxn
    ;
    Luc.
    x;
    Deut.
    vi),
    ut videlicet in
    lerra
    pectoris
    nostri
    prius
    amoris sui
    radicem;
    sisteret,
    quatenus per
    ramos
    postmodum
    dilectio
    fralerna
    germinaret.
    Amor Dei
    [proximi
    amore
    coalescit,
    sicut lestalur
    J oannes, qui quosdam
    in-
    crepat
    dicens :
    Qui
    non
    diligit fratrem
    suum
    quem
    videl,
    Deum
    , quem
    non
    videl, quomodopolest
    di-
    ligere
    ?
    ( Greg,
    loc.
    cit.) Quae
    laffien divinadile-
    ciie
    per
    timerem
    nascitur,
    sed in affectumcre-
    scendc
    permulatur. Ssepe cmnipotens
    Deus,
    ut
    quantum quisque
    a charitale Dei et
    proximi longe
    sit,
    vel inea
    quamprofecerit,
    notumfacit
    (/
    J oan.
    IV
    ).
    Miroordine cuncta
    dispensans,
    alics
    per flagella
    deprimit,
    alies successibus fulcit. Et dum
    quesdam
    temporaliter deserit,
    in
    quorumdam
    cordibus
    quod
    malum
    latet,
    ostendit. Nam
    plerumque ipsi
    nos nii-
    seros
    insequuntur, qui
    felicessine
    convparalione
    co-
    luerunt. Inoffenso
    pede
    iter nostrum in terra
    agi-
    tur,
    si Deus el
    proximus integra
    mente
    diligantur.
    Nec Deus enim vere
    diligitur
    sine
    proximo,
    nec
    proximus
    vere
    diligitur
    sine Deo. Sanctus
    Spiritus
    secundo
    legilur discipulis
    dalus :
    prius
    a Dominoin
    terra
    degente (J oan. xx), poslmodum
    a
    Domino,
    coelo
    prsesidente (
    Act. n
    ).
    In terra
    quippe
    datur
    spirilus,
    ut
    diligalur proximus
    : e coelo
    vero,
    ut
    diiigatur
    Deus. Sed cur
    prius
    in
    terra, postmodum
    e
    coelo,
    nisi
    quia
    patenter^
    datur
    intelligi, quod
    juxta
    J oannis vocem:
    Qui fratrem
    suum
    quem
    videt
    non
    diligit,
    Deum
    quem
    non
    videt, quomodopotest
    diligere (I
    J oan.
    iv)
    ? Amemus et
    amplectamur
    proximum, qui juxta
    nos
    esl,
    ut
    pervenire
    valea-
    mus ad amoremillius
    qui super
    nos est. Meditetur
    mens in
    proximo, quod
    exhibeat
    Deo,
    ut
    perfecte
    mereatur inDeo
    gaudere
    cum
    proximo.
    Tunc enim
    ad illam
    supernaefrequentiae
    laetitiam
    perveniemus,
    de
    qua
    nunc sancti
    Spirilus pignus accepimus,
    si
    ad istum
    finenv,
    scilicet ad dilectionemDei et
    prc-
    ximi,
    tpto auiore lendamus. Omne mandatum de
    soladilectione
    est,
    et omniaunum
    praeceptum
    sunt.
    ( Greg.
    hom. 27in
    Ev.)
    Quia quidquid praecipitur,
    in sola charitate solidatur.
    Prsecepta ergo
    Demini-
    ca,
    et multa
    sunt,
    et ununv. Multa
    per
    diversitatem
    operis,
    unumin radice dilectienis.
    Qualiter
    dilectio
    Dei et
    prcximi
    sit
    tenenda, ipse insinual, qui
    in
    plerisque Scripturae
    suse
    senlentiis,
    et amicos
    jubel
    A diligi
    in
    se,
    et inimices
    diligi prppter
    se.
    Diligamus
    erge,
    dilectissimi
    fratres,
    Deminum Deunv
    noslrunv
    sicut ille
    prsecepit; scilicet,
    ex toto
    corde,
    tolaani-
    '
    ma et tbta virlule twstra
    diliqamus, quia
    ille
    priar
    dilexit nos
    (Deui. yi;
    Matth.
    xxn;
    Luc.
    x).
    Sicenim
    ,J oannes ille, qui super
    illum dilectionis fonlemin
    ccena
    recubuit,
    in
    epistola
    sua ait:
    Fratres,
    diliga-
    mus
    Dominum,
    quoniam
    ille
    prior
    dilexil tws
    (1
    J ban.
    iv). Neque
    enim
    poterat
    Dominum
    fragilitas
    hunvana
    diligere,
    nisi ille
    primum
    naturam
    diligeret
    nostram.
    Dilexit etiamnos
    prius quanvessemus,
    et ideo ut
    essemus
    creavil, vivificavit, nutrivit, custodivit,
    et
    adlavacrum
    regenerationis perduxit, renovavit, gu-
    bernavit,
    et ad
    intelligibilem
    selatem
    perduxit.
    Haec
    enimonvnianobis
    misericorditer,
    et
    per
    nimtamdile-
    B
    ctionem
    perfecit. Aperiamuserge
    pculoscordis
    noslri,
    dileetissimi
    fratres,
    et in tantum nos aJ esu Christo
    Domino nostro
    cognoscamus
    esse
    dilectos,
    ut
    pro
    nobis
    ejus sanguinem
    fusum non dubitemus. Sus-
    pendamus
    corda nostra ad dileclionem Creatoris
    nostri,
    et non ad modicumaut ex
    aliquo
    : Sed ex
    tblb
    cm-de,
    tbta
    tmima,
    et tbla virtute
    diligamus
    eum
    (
    Deut.
    vi;
    Matth.
    xxn;
    Luc. x
    ),
    et nullius rei
    dileclioriem
    praeponamus
    dilectioni Demini nostri
    J esu Christi.
    Ipse
    enim ait :
    Qui
    diligit palrem
    aut
    matrem
    plusquamme,
    nanest tne
    dignus(Malth. x).
    Vereenimsi Deumtotp cerde
    diligamus,
    dilectioni
    ejus
    nee
    parentum,
    nec
    amicorum,
    nec filiorum
    dilectionem
    prseferre
    debemus. Sedsi
    diligimus
    Do-
    minum,
    necesseest ut
    (sicut nosmetipsos) diligamus
    C et
    proximum, quia
    in his duabus
    prmceptis
    tola lex
    pendel
    el
    Prophelm(Malth.
    xxn
    ;
    Rotn.
    xm). Ergo
    le-
    genv
    et
    Prophetas
    non
    implet, qui
    Deum
    proximum-
    que
    non
    diligit. Scriptum
    est enim. Hoc
    mandatum
    habemusa
    Deo,
    ut
    qui diligit Deum, diligat
    et
    fra-
    tremsuum
    (I
    J oan. iv
    ).
    Et inIwc
    cognoscent
    omnes
    quia
    mei estis
    discipuli,
    si dileclionemhabueritisad
    invicem\(J oan. xm).
    Et illud:
    Charissitni,
    diligamus
    nos
    invicem, quoniam
    charitas exDeoest. Et omnis
    qui diligit fralremsuum,
    exDeonatus
    est,
    et
    cogno-
    scit Deutn
    (I
    J oan.
    iv).
    Si
    diligas invicem,
    Deusin
    nobis
    manet,
    et charitas
    ejus
    in nobis
    perfecta
    est
    (Ibid.).
    Beataest
    ergo
    dilectio
    charitatis, quse
    om-
    nes
    amplectitur,
    omnes
    diligit,
    omnes fovet. Vere
    beata, quse
    nulrit
    virtutes,
    et delet
    peccata. Op-
    I*
    primit iram,
    excludit
    odia, expellit avaritiam,
    com-
    primit fixam,
    et
    fugat pariter
    omnia vitia. Omnia
    ! tolerat,
    omnia
    credit,
    omnia
    sperat (I
    Cor. xm
    ).
    Inler
    opprobria
    secura
    est,
    inter iras
    placida,
    inter
    i
    odia
    benefvca,
    in veritale firma. A
    pravis impugna-
    toribus non
    diripitur,
    a latronibus non
    furatur,
    ah
    s
    incendio non
    cremalur,
    ab haeresi non dividitur.
    Individua
    slat, inexpugnabilis manet, inexplicabilis
    ,
    .
    durat,
    inconcussa
    perseverat, incorrupta
    lsetatur.
    Ligamentum
    est eninvcmnium
    virtutum, glutinum
    i
    animarum,
    ccnccrdia
    mentium,
    et sccietas eleclo-
    > rum. Ne adversitatibus
    frangalur,
    fortiter mentem
    i roborat: ne
    prosperitalibus
    elevetur,
    caute tem-
    t
    perat:
    ne ab
    jra
    superetur,
    rationabiliter
    reprimit.
    601 DIADEMAMONACHORUM. 60_
    Vere hsec
    (
    ut
    video)
    nebilissimaet excellentissima
    virlus est. Teneamus
    ergoeam, fratres,
    virtute
    qua
    possumus,
    ut nobiscum
    sit,
    nobiscum
    maneat,
    no-
    biscum
    surgat,
    ncbiscum
    pergat,
    nobiscumleetetur
    et convivetur. Decet eninvinfratrum
    congregatione
    tam
    regiamjugiler
    inessevirlutem.
    CAPUT V.
    DeobservationemandatorumDei.
    Post exsecutionem
    dilectionis,
    videamus
    quid
    no-
    bis observandum
    ipse
    auctor
    preecipiat
    dileclionis.
    Ait enim: Si
    diligitis me,
    mandata mea
    servate,
    et
    egotbgabb
    Patrem,
    etaliumParacletumdabit
    vabis,
    ut maneat vabiscumin wternum
    (J ban. xiv).
    Atten-
    damus
    ergo, fratres, quantum
    nos
    diligat
    Donlinus
    noster J esus
    Christus, qui
    cum
    promissione
    a nobis
    suam
    exigit
    dilectionem,
    et
    Spiritum
    sanctum dicit ]
    nobiscumesseinaeterounv
    nvansurum,
    si
    post
    dile-
    ctionemsuammandata
    ejus
    servaverimus. Ab
    ipso
    enimnobis omniabona
    Iargiuntur,
    et vellebonum
    et
    operari,
    ab illo
    prius
    donatur nobis.
    Diligimur
    enimab illo
    ;
    ut
    diligamus
    illum
    ;
    anvaraur ab
    eo,
    ut aiuemus eum.
    Cognpscimur,
    ut
    ccgnpscamus
    :
    adjuvamur
    ut
    pperemur,
    et
    eperando
    virtutibus di-
    temur.
    Ergo
    si nos dilectio Dei
    proximique
    demul-
    cet, consequens
    est ut faciamus
    quod
    ille
    prsecepit.
    Quia
    in tantum
    diligimus,
    in
    quantum
    facimus. Ne-
    que
    enim
    potest
    sincereDeum
    diligere, qui
    mandata
    ejus
    fideliter non
    implet. Ipse
    enimait: Si
    quis
    dili-
    git me,
    sermonemmeumservabit. Et Pater meusdili-
    geteum,
    etadeum
    veniemus,
    etmansionem
    apud
    eum
    faciemus.
    Et
    qui
    non
    diligit
    me sermones mebsnon
    *-
    servat. J oannes
    quoqueApostolus
    dilectioneDomini
    repletus,
    in
    Epistola
    suaait: In hocscimus
    quoniam
    cognovimus
    eum,
    si mandata
    ejus
    observamus
    (J oan.
    xiv).
    Qui
    dicit senosseDeumet mandata
    ejus
    non
    custodit,
    mendax
    est,
    el in eo veritas nonest.
    Qui
    servat verbum
    ejus,
    vereinhoccharitas Dei
    perfecta
    est
    (I
    J oan.
    n).
    Dese
    quoque
    J db ait:
    Vestigia
    Dei
    secutus est
    pes
    meus. Viam
    ejus custodivi,
    el tton
    declinavi ex ea. A mandatis labiorum
    ejus
    non re-
    cessi,
    et in sinumeoabscondi verba oris
    ejus (J ob.
    xxm). Ipse quoque
    Dominus de dilectione
    sui,
    at-
    que
    mandatorum suorura Observatione
    , populum
    Israeliiicum
    admonens,
    dicit: Et nunc Israel audi
    prmceplaetrjudicia, qumego
    dbceb te
    hbdie,
    ul
    ta-
    cienseavivasineis
    (
    Lev.xvm
    ). Obserpa
    et
    cave,
    '
    ne
    quandb
    obliviscarisDbmini Dei
    lui,
    et
    negligas
    mandata
    ejus atquejudicia,
    el cwremmiias
    quas ega
    prmcipib
    tibi Iwdie
    (Deut. vm).
    Et nunc
    Israel, quid
    DbminusDeusluus
    peliit
    a
    ie,
    nisi ut timeas Domi-
    num Deum
    tuum,et
    ambules in viis
    ejus,
    et dili-
    gas
    eumac servias ei in toto corde
    tuo,
    et in tota
    anima
    lua, custodiasque
    mandala etcwremonias
    ejus,
    quasegoprwcipio
    libi
    hodie,
    ut benesit tibi
    (Deut.
    x).
    Si autetn
    andieris,
    ut
    facias
    omnia mandata
    ejus, faciet
    le.Dominusexcelsibremcunclis
    gentibus
    qum
    versantur interra. Benedictuseris in
    civitate,
    et
    benediclusin
    agro,
    benedictus
    fruclus
    ventris
    tui,
    et
    fructus
    terrwtum. Mitlet Dominus
    super
    cellaria
    tua,
    v
    A
    et
    super
    omtua
    opera
    manum
    tuarum, benedictionem
    i
    (Deut.
    xxvin
    ).
    Hinc et J oannes
    Apostolus
    ait: In
    hoc
    cognoscimusquoniamdiligimus
    natos
    Dei,
    cum
    r Deum
    diligamus,
    et mandala
    ejus faciamus.
    Hwc
    5 enimcharitas
    Dei,
    ut mandata
    ejus custodiamus,
    et
    mandata
    ejus gravia
    non sunt
    (I
    J oan.
    V).
    Hocet
    ipse
    Domirius ait : Si
    quis diligit me,
    sefnwnem
    meumservabit
    (J oan. xiv). (Greg.
    hom. 50in
    Ev.)
    -
    Probatio
    ergo dilectionis,
    exhibitio est
    operis.
    Vere
    enimDeum
    diligimus,
    si mandata
    ejus observantcs,
    f anestris npsvolunlalibus coarctamus. Nam
    qui
    ad-
    ,
    huc
    per
    illicitadesideria
    defluit, profeclo
    Deunvnon
    amat, quia
    ei in suavoluntate contradicit.
    i
    CAPUT VI:
    i
    Detimore,
    ,
    B
    Scriptum
    est enim: Initium
    sapientim
    timor Do-
    mini
    (Psal. cx).
    Timor Domini
    gloria,
    et
    gloriatio,
    et
    Imtitia,
    et corona exsultationis. Timor Domini dele-
    ctabit cor : et dabil Iwtitiamet
    gaudium,
    in
    longitu-
    dinemdierum
    (Eccli. i).
    Time
    Dominum,
    et recedea
    malo, quia
    timenti Deumbeneerit
    in~extremis,
    et i
    diebusconsummationisillius benedicetur
    (
    Prov. III
    ).
    Plehiludo
    sapientiw,
    timereDeum
    (Eccli. i).
    Genera-
    tio
    sapientiae,
    timor
    Domini, divitise,
    et
    vita,
    et
    gloria.
    Timor Domini
    expeltitpeccatum,
    et
    reprimit
    vitium,
    coutum facit hominem
    atque
    'sollicitum.
    Nam
    qui
    sinelimore
    est,
    non
    pbteritjuslificari. Quia
    ubi timor npn
    est,
    ibi disselutip vitseest. Ubi tinvor
    non
    est,
    ibi sceleratio est. Ubi timor non
    est,
    ibi
    scelerumabundantia est.
    Qui
    timent
    Daminum,
    non
    C erunt incredibiles verboiltius : et
    qui diligunt eum,
    conservabunt viam
    ejus. Qui
    timent
    Dominum, prm-
    parabunt
    corda
    sua,
    et in
    conspectu
    Utius
    santifica-
    bunt animas suas.
    Qui
    timent Dominum
    cuslodient
    mandala
    ejus,
    el
    patientiam
    habebunt
    usque
    ad
    inspe-
    ctionem
    ejus (Eccli. n).
    Timor
    Domini,
    non
    despi-
    cere
    justum
    hominem
    pauperem,
    et nen
    magnificare
    virum
    pejerem
    divitem. Davidenim dicit: Servite
    Dominointimore
    ,
    et exsultateei cumtremore
    (Psal.
    n). Et,
    Timete
    Dominum,
    omnessancti
    ejus, quoniam
    nihil deest timentibuseum
    (Psal.
    xxxm
    ). Et,
    Beati
    omnes
    qui
    liment Dominum:
    qui
    ambulant in viis
    ejus (
    Psal.
    cxxvn). Meyses queque
    ait: Post Do-
    minumDeumvestrum
    ambulale,
    et
    ipsumlimele,
    et
    prmceptaejus custodite,
    el
    acquiescite
    illi
    (Deut.
    xin
    "
    juxta
    LXX
    ). Apestplusqupque
    dicit: Cumtimoreet
    tremore veslram
    ipsorum
    salutem
    operemini (
    Phit.
    II
    ).
    Iterum Salcmpn ait: Corona
    sapientim
    timor
    Domini, replens pacem
    el salutis
    fructutn: utraque
    autetnsunt dona Dei
    (Eccli. i).
    MetuentesDominum
    suslinetetnisericordiatn
    ejus,
    el
    nondeflectalis
    ab
    illo,
    necadatis.
    Qui
    timelisDominum
    ,
    crediteilli: et non
    evacuabitur mercesveslra.
    Qui
    timetis
    Dominum,
    di-
    ligite
    illum: etilluminabuntur cordavestra
    (Eccli. n).

    Beatus cui denatum est habere timoremDei. Timor

    Domini sicut
    paradisus benedictionis,
    el
    super
    omnem

    gloriamoperuerunt
    illum
    (Eccli. XL)
    .Intimorisetehim
    laudeadhuc Salempn
    ait, Timor
    Domini
    apponet
    dies
    (Prov. x). Timeamus, ergo fratres, illo.timore
    Do-
    ...
    605
    SMARAGDI
    ABBATIS 604
    mini,
    qui
    sanctus
    permanet
    in swcuiumswcuti
    (Psal. A
    xvni);
    illo casto timore
    qui
    nobis ad dies
    temporis
    hujus adjiciat
    dies
    aeternos,
    dies
    perpetuos,
    dies
    pe-
    rennes et immortales,
    invodiemunumsine
    vespera
    et infinitum,
    diemfelici
    gaudioplenum,
    indeficienti
    luce
    refertum, angelico
    comitatu
    suffultum; diem
    inquam, quem
    noxnon
    interpolat,
    lenebraenonob-
    scuranl,
    nubilum non ofluseal,
    imporlabilem
    non
    efficit caler
    oes.tatis,
    p.igrum
    non reddit
    frigus
    hie-
    rois;
    dies
    qui npbisroet
    unus erit cum
    sanctis,
    com-
    munis
    cum
    angelis,
    seternus
    punvutrisque; qui
    no-
    bis cum
    felici
    gaudip
    ccnsortium
    tribuat
    angelorum,
    et sociosfaciat
    palriarcharum,
    innuniero
    computet
    prophelarura,
    in exsultalione socios faciat
    aposto-
    lorum. Et
    quia apostplus
    J pannes
    incanenicadicit:
    Timor nonesl in
    charilate,
    sed
    perfecta
    charilas
    fb-*>
    ras mitlil
    limmem,
    el
    quia
    iimbr
    pwnam
    habel,
    et
    qui
    timel,
    nonesi
    perfeclus
    incharitate
    (I
    J oan.
    iv),
    necesseesl dues discrele et
    diligenler inlelligamus
    limores. Duosunt
    igitur
    timores.
    Uuus
    quo
    timent
    homines Deuro, nemiltantur
    in
    gehennam. Ipse
    est
    timor ille, qui introduxit charilatenv,
    sed sic venit
    ut exeat. Si enim adhuo
    prepter poenas
    times
    Deum,
    nondum
    amas, quem
    sic times: non bona
    desideras,
    sed mala caves. Sed ex eo
    quod
    mala
    caves, corrigis
    le
    ,
    et
    inci.pis
    bonadesiderare.
    Cum
    bona desiderare
    coeperis,
    erit iii te limor
    sanclus,
    ille
    scilicel,
    ne
    ipsa
    bona
    amittas,
    non nemiitaris
    in
    gehennam,
    sed nete deserat
    pv;aesentia
    Domini,
    qnemaraplecteris, quo
    eeternofrui desideras. Fra-
    ter
    quidam interrogayit
    senem dicens:
    Quomodo
    *-
    venit timor
    DQiviini
    in aninvam? Et dixit senex: Si
    habet horao hunvilitatem,
    et
    pauperlatem,
    et non
    judicet
    allerum.; sic
    venit in eumlimor
    Dei.
    Dixit
    quidam
    senex: Tinvoret
    humilitas,
    et
    egestas
    vi-
    ctualium,
    et
    plaiictus
    maneat in te. Et alius senex
    dixil
    illud :
    Quidquid odio-hab.es,
    alii ne
    fa.cias
    (
    Tob.
    iv).
    Si odiohabes eum
    qui
    fibi roale
    loqui-
    tur,
    ne lu male
    loquaris
    de
    aliqup.
    Si odipbahes
    eum
    qui
    tibi caluniiiiain
    facit,
    nelucalumnianvfacias
    alicui. Si cdiohabes euin
    qui
    tein
    eonie-aplu ducit,
    aut
    injuriis appefi.t,
    nihil luhorurofacias
    cuiquam
    :.
    Qui ergo
    verbumistud cuslodire
    potesl,
    sulficit ei
    ad salulem. Dix.it
    quidam
    sgnex
    : VilaMonachihaec
    est,
    Operatio, obedjentia, medifalip,
    et ut nnnju-
    dicet,
    non
    obloquatur,
    nonmurmiiret.
    Scriplum
    estJ
    enim:
    Qui diligili.sDqminum,
    odilemalum. Monaclii
    vilahsec
    est,
    non
    ingredi
    cum
    iiyustis, neque
    videre
    oculis suis
    mala, neque
    curiose
    agere, neque
    audire
    inania, neque
    aliena
    rap.ere,
    sed
    magis
    sua tri-
    bhere, nequesuperbirecorde,nequecogitalione
    ma-
    lignari, neque
    ventrem
    iroplere,
    sedcumdiscretione
    omnia
    sgere(Psal. xcvi).
    Ecceinhisestnonachus.
    DixitAbbasJ acob:
    Quia
    sicut lucernaobscurumcu-
    bieulum
    illuminal,
    ita limor Domini,
    si venerit in
    cor
    hominis,
    illuminal
    eum,
    el docet omnes
    viriu-
    tes et mandata Dei.
    Inlerrogaverunt quidam pa-
    trum Abbalem Macharium
    jEgyplium,
    dicentes :
    Quomodo
    et
    quando manducas, elquando jejunas,
    A
    corpus
    tuunvsiccumsicest? Etdixit eissenex: Sicut
    lignum
    inmanuhominis
    quo
    frutices in
    igne
    versan-
    lur
    arescit,
    ita si homphabuerit mentemsuamin
    limore
    Dei, ipse
    timor Dei ossa
    ejus
    ccnsumit.
    CAPUT VII.
    De
    sapieutiaqum
    Chrislusest.
    Corona
    sapientiw (ut
    ait
    Scriptura)
    timor Domini
    est,
    el initium
    sapientim,
    thnere
    Deum,
    et
    plenitudo
    sapientiw,etradixsapientimlimorDominiest(Eccli..i).
    Timeamus
    ergo, charissimi, Dominum,
    et
    animas
    nostras
    preepareinus,
    ad
    exeipiendamsapientiam,
    ut
    sapienter,
    et
    pie,
    et
    juste viventes,
    cum
    ipsasapien-
    tia,
    regna
    mereamur
    possidereperpelua.
    Sic essim
    scriptum
    est:
    Qui
    custodierint
    illam, justificabitnlur
    ab
    ea,
    et
    facile
    videbitur ab
    iis-qui diligunt eam,
    et
    *>
    invenietur ab iis
    qui qfuwrunl
    itlatn
    (Sap*vi).
    Scri-
    ptuin
    est eni.m
    :
    Concupisceniixiiaquesapieniiw
    de-
    ducil ad
    regnaperpeiiw(Ibid.). Propterea
    ait Sale-
    mpn:
    Oplavi,
    et datus est mihi sensus:
    invocavi,
    et
    venitin tne
    spiritussapientiw,
    et
    proposui pro
    luce
    ha.bere
    illam.
    Super
    salutemetmnnem
    pulchriludinem.
    dilexi
    illam,
    quaniaminexstinguibile
    est lumenillius.
    Veneruntaulemtnihi amniabona
    pariter
    cum
    illa,
    et
    i
    innumerabilis honestas
    per
    tnanus
    ilthis,
    et Imtatus
    i sumin
    omnibus,
    quoniam
    anlecedebalmeista
    sapien-
    i
    tia,
    litfinilus
    enimthesaurus est
    Iwminibus
    , quoqui
    ,
    usi
    sunt,
    pariicipesfacti
    sunt amiciti(eDei. Est enitn
    >
    iniila
    spiritusintelligentim,sancius, iinicus,
    mulli-
    ,
    ple.%, subiilislmobilis,dksrtus,
    vwoinquinatWs, cerlus,.
    suavis,
    amans
    bonum, acutus,
    quem
    nihil veiatbene-
    >
    *-
    faciens,
    humanus:
    stabilis.,secutus,
    omnenthabens
    i
    virtulem,
    omnia
    prospiciens,
    el
    qui cqpxal
    mnnes
    spiri-
    l lus
    inleiligibilts.
    Namomnibus
    mobilibus,
    mobiiiorest
    t
    sapieniia. Vapar
    est etximviriutis Dei
    et emanatio
    claritatis
    omnipoleniis
    D.ei sincera. Candor est enitn
    i lucis
    wternw,
    et
    specuium
    sinemaculaDei
    majestalis,
    s el
    imugo
    bonitatis
    iliius
    (Sap. VII).
    Est
    enim
    (ut
    dici >.
    tur)
    hmc
    speciosior sole,
    et
    snper
    omnemsiellarum
    s
    dispb.siiibitem
    luci
    comparala
    itwenitur
    prior.
    Luci
    s enim succedit
    nox,
    sapienlia
    autemvincil
    inaiitiam
    ,
    (Ibid.).
    Ul enimdicitur :
    Attingit
    a
    fineuscme
    ad
    fi-
    :. nem
    fortiter,
    et
    disponit
    omnia suariter. Soorietatem
    i enimet
    sapienlitxmdocet,
    et
    justitiam
    et vhlutem
    qui-
    e busittiliusniltil estinvilaIwminibus
    (Sap. viu).
    The,-
    saurus enim
    magnus
    est
    sapientia, quanvqui
    inve-
    it
    nerit, inveniet
    vitanv: et
    qui possederit illanv,
    im-
    ii morlalitatis habebit coronam.
    J psa
    esl enim
    quee
    e stabiles facit in
    fide,
    certos in
    verbo,
    dulcesinelo-
    e
    quio,
    hilares in
    dato,
    in misericordia
    humanos,
    in
    i-
    respondendosuaves,
    indiscernendo
    sagaces,
    in
    pro-
    i-
    speritate miles.,
    in adversitale
    securos,
    acutos ih
    e
    sensu, perlucidos
    in
    faoto,
    candidoshv
    vultu,
    et for-
    ;. tes in confliclu
    (Ibid.).
    Unde
    ergosapientiavenit,
    et
    l-
    <jf!s
    est locus
    intelligeniim
    ? Abscondilaest ab oculis
    n
    omniumvkentium. Deus
    intetligit
    viam
    ejus,
    et
    ipsc
    i-
    novit locumiilius.
    Ipse
    enitndixil homini: Eccetitnor
    x- Domini,
    ipse
    est
    sapientia,
    et recederea malo intelli-
    gentia(J ob. XXVIII). Diligamusergoeam, fratres,
    ut
    ;, diligamur
    abea.
    Ipsa
    enim
    sapientia quse
    Chrislus
    605
    DIADEMAMONACHORUM. 606
    est,
    dicit:
    Egosapientia
    habitoin
    consilio,
    eteruditis j
    intersum
    cogitationibus.
    Meumest consiliumet
    aqui-
    tas,
    meaest
    prudentia,
    meaestet
    forlitudo. Ego
    dili-:
    genles
    me
    diligo,
    et
    qui
    tnane
    vigilaverinl
    ad
    me,
    in-
    venient
    tne. Mecumsunt divitiwet
    gloria,
    Melior est
    fructus
    meusauro et
    lapidepretioso.
    Ih viis
    justitke
    nmbulo,
    ut ditem
    diligentes
    me,
    et thesauroseorum
    ;epleam (Prov. vm). DOigit
    enim Deus illum
    qui
    diligit sapientiam. Sapientia
    cnim filiis suis vitam
    praeparat, diligentibus
    se
    justitiam
    ministrat,
    aman-
    libus se
    prudentiam
    donat. In tentatione cumillo
    amhulat,
    et iter directum ilii
    prseparans,
    absconsa
    sua
    denudat,
    illi scientiam etintellectum
    prudentise
    thesaurizat.
    Ergo qui
    tenuerit
    illam,
    vilam hseredi-
    tahit seternam.
    CAPUTVIII. I
    De
    prudentia.
    Prudentia
    namque
    ornamentum
    est omnium vir-
    tutum,
    gloria
    verbi, decusque
    sefmonis,
    sicut
    scrip-
    tumest: Ornamentutnaureum
    prudenti,
    doctrina,
    et
    quasi
    brachialeinbracltiodextro
    (Eccii. xxi).
    Pruden-
    tia custos est
    oris, gubernatio
    actionis ,
    lemperan-
    tia
    cordis,
    mcderatio
    Iinguae, omniumqiie
    statera
    verbprum,
    et
    ponderatie
    rerum. Sic enim
    scriptum
    est: Verba
    prudentium
    statera
    ponderabuntur (Eeeli.
    xxi).
    Hinc et Paulus ait : Sermo vesler
    semper
    in
    gratia
    salesitcondilus, utsciatis
    quomodboporleal
    vos
    unicuiquerespmtdere(Cbl.iv).Diligamus
    et
    nes,
    fra-r
    treSjhancclarissimam
    virlutem, quse
    nobis
    guberna-
    tioneroanimi
    disponat.et
    discretionemmentis confir-
    met. Sicenim
    scriptum
    est:
    Quisapiensest, multagu-
    |
    dernaturprudenlia (Prov.
    XLI).Diligamusprudenliam
    qusegressus operis
    nostri
    dirigat,
    etar.tus
    cogitaiio-
    nisdisponat. Scriplum
    est eniiiv: Vir
    prudeusdirigit
    gressus
    suas
    (Prbv. xv). Diligamusprudentiam quoe
    nobis
    spirilalem
    aedificet doraum
    ,
    et oedificatam
    sublimiter roboret.
    Scriptunv
    est enim:
    Sapientia
    bzdificabitnr
    dmnus,
    et
    prudentia
    roborabilur
    (Prov.
    xxiv). Diligamusprudentiam,
    quse
    nobis ornaraeuta
    morum,
    et
    copiam
    ministret
    virtutum, quie
    ori no-
    stro
    Iegem
    veritatis
    insinuel,
    et sermonem
    sapientise.
    et intellectus
    mullipliciler
    adornet
    ,
    sermonibus
    nostris aureumornaroenlum
    imponat,
    et labiis no-
    stris munus
    argenteum
    conferat: moribus nostris
    jugem
    custodiam, congruam
    rainislret el
    gloriam,
    CAPUTIX.
    ;
    D.e
    simplicitate.
    Magna
    est
    quidemprudealise
    virtus,,
    sed necesse
    est ut
    siroplicitatis
    yirtute
    te.mperetur.
    Sieenira Do-
    minus
    i.nEvangelio
    ait:
    Estoie
    prudentes
    sicut ser.
    pentes,
    et
    simplices
    sicut
    c.clumbm
    (Matlh. x).
    Et de
    J ob.
    siraplici
    viro, Domin.us
    ad diabolumait:
    Nun-.
    quid
    considerasli servumtneumJ ob
    , quod
    nonsit
    similis ei
    super
    terram, simplex,
    reetus
    ,
    et timens
    Deum,et
    recedens.a malo
    (J ob.i)? Diligamus ergo,
    fratres,
    hanc
    magnam
    yirtutem, quse
    de
    AHissimi
    thesauro
    prodit, qusequanrvis
    omnibus
    Christianis,
    maxime autem nece.ssariaest monachis , qui vitae.
    propositum
    simplicUatis
    prnarsi debent
    oJ Bcip,_
    A Scriptum
    est enim: Sentite deDomino m
    b.onitate,
    etin
    simplicitate
    cordis
    quwrile
    iilum, qiwniam
    inve-
    uitur abiis
    qui
    nbntenlant iilum:
    apparet
    autemeis
    -
    qui fidem
    habent in illum
    (Sap. i). Diligamus ergo
    simplicitatemcordis,
    ut abiliaactus nostri
    dirigan-
    tur inviamsalutis.
    Seriptum
    est enim:
    Sinipliciias
    justorum diriget
    eos
    (Prov. xi).
    Ohediamus verbis
    Pauli
    praedicatorisegregii, qu.i
    nos
    admonet,
    dicens:
    Volo
    vos
    supienies
    esse inbono
    , simplices
    in mato
    (Rbm. 1).
    Debet euimeleelorumcorda
    prudentia
    in
    i bonunv
    jugiter acuere,
    et
    simpiiciias
    ah acumine
    prudentiaelemperare,
    neaul
    prudentia
    modunvrecli^
    ludinis
    excedat, aut
    simplieitas ignorantisefallacisv
    torpescat. (Greg.,
    I.
    v, MoraL,
    c.
    5.)
    DeJ acob enim
    legitur
    :
    Quod
    esset vir
    simplex
    ,
    et in domo habi-
    B
    tans
    (Gen. xxv), quia
    nimirum omnes
    qui
    in curis
    exierioribus
    spargi refugiunl , simplices
    in
    cogita-
    tione
    , alque
    in conscientiaesuse
    habitalione cpvvsi-
    stunt,
    nedumad niulta foris
    inhiant,
    a
    semetipsig
    alienati
    cogitationibus
    recedant. Curramus
    ergo per
    siroplicitatis
    itinera
    ,
    ut ad
    perennitatis per
    eam
    citius
    pervenire
    mereamur
    patriani,
    ubi iminorta-
    litatis
    stoiam
    et
    simplicitatis recipere
    mereamur
    prseniia.
    CAPUTX.
    Pe
    patienlia,
    '
    Dehac virtute
    patientise
    sic
    Dpnviivus
    ait: In
    pa-
    lientiavestra
    possidvbitis
    animas
    vesti'iis(Luc.xxi).J Et
    Paulus
    discipulus ejus
    dicit:
    Indtiile vos
    sjfiutelecjli
    Dei,
    sancii et dilecti viscera
    misericbrdiw,benignita-r
    C tetn, humiliiatem, modestiam, patienliam, supportan?
    tesinvicemincharitate
    (Col. m; Ephes;iv).
    Salonvon
    quoque
    ait: Doctrina viri
    per paiientiamnosciiur,
    et
    '
    gloriaejus
    est
    iniqua prwlergredt (Prov. xix).
    J aco^
    !
    bas
    Apostoluspraedicansaj.t:
    Paiimtia autetn
    opm
    perfectumhabeat,
    ut sitis
    perfecti
    et
    intecjri,
    in
    nullg
    deficientes (J ac. i).
    Et Paulus iterum dicit : Corri-
    pite inquieios,
    consolamini
    pusiilanimes, suscipite
    i
    infirmos, paiientes
    eslotead mnnes
    (I
    Tliess.
    v).
    Cur-
    -
    raraus
    ergo,
    dilectissimi
    fratres, per h.anc
    patleiitise
    :
    viam,
    et
    diligaiivusearo, quia
    nen habet offemlicu-
    s
    lum,
    sed
    plenunv
    et eeternum
    per
    se
    currentibus in
    futuro retribaet
    gaudiwn.
    Magna
    est
    euim,
    fratres,
    > virtus
    patientia;, quoe
    lsedentes se non
    J aedit, sed
    diijgit: quaeinjurianti
    se
    injurias remittit,
    nen red?
    D di.t : cui necere
    petest
    npvi npcet,
    sed
    parcit.
    Radix
    enira emnium
    etcustps
    virt.utiim,
    palientia
    est,
    Pej.
    ,
    patieiUianv verp
    possideinus
    animas nostras
    (LM._
    .
    xxi),
    Custodem
    igitur
    conditionis
    npstrse
    patientiam
    .,
    Donihius essemonstravit:
    quia
    in
    ipsa possider-e
    .
    npsmetipsos docuit,
    {Greg-, past.
    Cum
    p, iu,
    adm.
    10; Cypr.
    de bono
    Pat.)
    Patientia
    autem
    vera;
    est
    [
    aliena
    mala
    aequanimiter perpeti
    ; et contra eum
    j qui
    mala
    jrrogat,
    dolprenuU.pm.overi.Patientise
    ergd
    virtus
    est,
    fratres, quse
    nps Deo
    cpmroendat,
    eta
    i
    malis omnibus custodit,
    et servat.
    Ipsa
    est
    quse
    ,
    iram
    temperal, linguamrefrenat,
    et
    menlem,guber^
    >
    nat.
    Ipsa
    est
    qusepaeemcustodit, disciplinam
    mo-
    , deraile-peragit,
    l|bidinis
    impelu.mfrangit,
    viplentiaia
    607 SMARAGDIABBATIS 08
    comprimit,
    etincendiumsimultatis
    exslinguit.
    Ceer- j
    cet
    potentiam
    divitum
    ,
    refevet
    inppiarapauperum,
    facit humiles in
    prosperis,
    fortes in
    adversis,
    contra
    injurias
    et contumelias mites. Tentationes
    expu-
    gnat, persecutiones
    tolerat.
    Ipsa
    est
    quse
    fidei ncstrse
    fundamenta fertiter
    munit,
    incremenla
    spei
    nostraj
    sublimiter
    provehit,
    et actus vitsenostrae
    dirigit.
    Ipsa
    nos ul tenere
    possimus
    viam
    Christi, patienler
    gubernat,
    et ut filii Dei
    perseveremus,
    iromobiliter
    confirmal. Hanceninv
    viriulem,
    fratres
    dilectissimi,
    cum
    gaudiodiligere,
    et tetis viribus
    amplecti
    debe-
    mus. Cito enim fruclura
    palientioe, ejusque prae-
    niium
    recipiemus,
    si cunvilla
    usque
    in finem
    perse-
    veremus. Sic enimet J acobus
    apostolus
    ait: Ecce
    judexantejanuam
    assislil,
    etvobis
    prwmiapatientim,
    et
    adversariis vestris
    pmnamquammerenlur,
    resliluat
    I
    (J acob. v).
    Ante
    januam dicit, quia proximus
    nobis
    est, elparatus
    DeminusJ esus
    Christus,
    et addimit-
    lendanobis
    rogantibus
    delicta,
    et adreddenda
    pa-
    tientise
    prsemia.
    Dicebant de abbate Isidcro
    , qui
    erat
    presbyler
    in
    Scythia: quia
    si
    quis
    habuisset
    fratreminfirmum,
    aut
    pusillanimem,
    aut
    injuriosum,
    et volebat eum
    expellere
    foras
    ,
    illedicebat: Addu-
    citeeumad me. Et
    apprehendens ,
    cum
    patieiilia
    suacurabal animunvfratris illius. Venerunt
    aliquan-
    dolatrones inmonasteririm
    cujusdamsenis,
    et dixe-
    runt ad eum: Omnia
    quaecunque
    in cella tua
    sunt tollere
    venimus;
    et illedixit:
    Quantum
    vobis
    videtur, filii,
    tollite. Tulerunt
    ergbquaecunque
    inve-
    nerunt incella
    ,
    et abierunt. Obliti sunt autem ibi
    saccellum
    qui
    erat absconditus incella. Senex vero
    secutusest,
    post
    eosclarivanset dicens:
    Filii,
    tollite
    quod
    obliti estisincella. Illi veroadmirantes
    patien-
    tiam
    ejus,
    revocaverunt et restituerunt omnia in
    cella
    ejus.
    Et
    poenitentiamegerunt
    cmnes ad invi-
    cemdicentes : Hicvere hempDei esl.
    CAPUT XI.
    De humilitale.
    Haecvirtus
    humilitatis, quamvis
    omniumessede-
    heat
    Christianorum,
    maxinveautemincordibusha-
    bitare,
    et
    requiescere
    debet monachorum. Undelsi-
    dorus ait
    (Senl.
    I.
    m,
    c.
    19):
    Summamonachi
    virtus,
    humilitas;
    sumnvumvilium
    ejus, superhia
    est. Tunc
    autemse
    quisque
    monachum
    judicet, quando
    semi-
    nimunv
    existimaveril,
    efiam cum
    niajora
    virtutum
    ]
    opera gesserit.
    Qui
    mundum
    deserunt, ettamen vir-
    tutes
    praeceptorum
    sinecordishumilitate
    sequuntur,
    isti
    quasi
    deexcelso
    gravius corruunt, quia
    deterius
    per
    virlutumelalionem
    dejiciuntur, quamper
    vitia
    prolabi potuerunt. Semper
    conscientiaservi Dei hu-
    milis essedebet et
    tristis,
    scilicetut
    per
    bumilitatem
    non
    superbiat,
    et
    per
    ulilemmoeroremcor adlasci-
    viamnoh dissolvat.
    (HucusqucIsid.)
    Dehacsumma
    virtute DominUsait: Omnis
    qui
    seexaltat humiliabi-
    lur,
    el
    qui
    se humiliatexaltabitur
    (Luc. xvm).
    Hinc
    et J acobus
    apostblus
    ait: Glorieturaulem
    frater
    hu-
    milis in exallationesua
    (J acob. i). Quia
    omnisfra-
    ter
    qui
    adversa humililer
    pro
    Domino
    suffert,
    su-
    blimiter ab illo
    regni praemiapercipiet.
    Hincet bea-
    A lus Petrus
    apostolus
    ait:
    Quia
    Deus
    superbisresistit,
    humilibusautem
    datgratiam (I
    Pelr.
    v).
    Omnesenim
    dicit,
    seniores
    scilicet,
    et
    adolescentes, quibus
    invi-
    cemvidetur humilitatis insinuare virtutem: et his
    videlicet
    regendo,
    et illis humiliter
    obsequendo.
    Omnes
    ergo
    humilitateminalterutrumvel
    exemplo,
    vel etiamverbo docet
    insinuare, quia
    nimirumom-
    nibus
    superbiae
    vitium
    (quodangelos
    deecelo
    dejeeil)
    neyerat
    essecavendum. Et
    quae
    sit
    gratia, quamhu-
    milibus
    premittit donandam, sequenter exponil
    di-
    cehs: Humiliamini
    igitur
    sub
    potenti
    manu
    Dei,
    ul
    vosexaltet in
    tempore
    visitationis
    (I
    Petr.
    v),
    Hanc
    ergo gratiam
    humilibus
    tribuit,
    ut
    quomagis
    humi-
    liati fuerint
    tempore
    certaminis
    propter ipsum,
    eo
    gloriosius
    exaltentur
    tempore
    relributienis ab
    ipsp.
    BHinc Psalmista ait: J uxta esl Dominusiis
    qui
    tribu-
    latosunl
    corde,
    ethumiles
    spiritu
    salvabit
    (Psal. xxxm).
    Omnis autemhumilitas nen taminsermene
    quam
    inmente
    esl,
    ut humiles nos conscientia
    noverit,
    et
    nunquam
    nns vel scirevel
    intelligere,
    vel esseali-
    quid
    existimemus. Mirabililer enimcuinvenhumiti-
    tatis rex et
    propheta
    David
    retinebat,
    cumdiceret t
    Domine,
    non esl exaltatum cor
    meutn, neque
    elati
    sunt oculi mei
    (Psal. cxxx),
    etc.
    Ipse
    iterum ait:
    Sacrificium
    Deo
    spiritus
    contribulatus
    (Psal. L).
    Et
    iterum: Videhumililatemtneamet laborem
    meum,
    et dimitte omniadelictamea
    (Psal. xxiv).
    Si
    efgo
    humiliatum cor sacrificiumDeo
    est,
    sacrificiumob-
    lulit
    quando
    dixit:
    Dotnine,
    non est exaltatum cor
    meum,
    etc.
    Quod
    si
    aliquis
    eremita cellulaesilseva-
    ^1
    cans,
    talia
    diceret, magnapatienlise
    laude
    fulgeret,
    sed
    quia
    hoc
    purpuratus
    rex et eximius
    prophetarum
    dicebat,
    humilitatis
    ejus exemplumper
    universum
    mundumdiffusalaudet Ecclesia.
    Quae
    ideo maxime
    inter virtutes eximias humilitas honorata
    consurgit,
    quoniam
    eam
    dignatio majestalis
    assumpsit.
    Dixit
    abbas Antonius
    (Athan.
    in Vit.
    Anton.):
    Vidi omnes
    laqueos
    inimici tenses in
    terra,
    et
    ingemiscens
    dixi:
    Quisputas
    transiet istes? Et audivi vpcemdicentem:
    Humilitas. Dicebat abbas
    Serapicn: Quia
    multos
    labores
    corporalesplusquam
    filius nveusZacharias
    feci,
    et non
    perveni
    ad mensuras humililatis etlaci-
    turnilalis
    ejus.
    Abbas
    Moyses
    dixit fralri Zacharise:
    Dicmihi, quid
    faciam? At ille tollenscucullamde
    i
    jj
    capitesuo,
    misit illamsub
    pedibus suis,
    et concul-
    canseamdixit. Nisi itaconculcatusfuerit
    homo,
    non
    potest
    monachus esse.
    Interrogatus senex, quare
    ;
    inquietaretur
    a
    daemonibus,.respondit: Quia
    arma
    i noslra
    abjecimus, quae
    sunt
    contumeliae, hurailitas,
    paupertas
    et
    patientia.
    Interrogatus senex, quid
    es-
    L set
    perfectio, respondit: perfectio
    homiriisest humi-
    litas.
    Quantum
    enira
    quis
    adhumilitatem
    profecerit,
    t et inclinatus
    fuerit,
    tanlUmelevabitur
    adprofectum,
    quia
    humilitas
    magnurnopus
    est et divinum. Viaau-

    temhumilitatishsec
    est,
    ut labores
    corporales
    assu-
    meredebeat
    honvp,
    et lvaheat
    seipsumpeccaterenv
    et
    ponat
    se
    subjectum
    in
    omnibus,
    et non attendat
    aliena
    peccata,
    sedsua
    semper aspiciat,
    et
    deprece-
    tur
    pro
    iilissineiriterhvissioneDeum,
    '.
    G09 BIADEMAMONACHORUM. 610
    CAPUT XII.
    De
    pace.
    Nemo se
    apud
    Deura
    raagis
    exaltat, quamqui
    se
    apud semetipsum propter
    Deum humiliat. Ad hoc
    enimaDeohumilis
    exaltatur,
    ut filiusDei et hseres
    Christi vocetur. Tantum est ut
    pacem sequatur,
    quia pacem quaerere
    debet et
    sequi,
    filius
    paeis.
    Taliter enimhosadmonens
    Apostolus
    dicit: Pacem
    sequimini
    cum
    omnibus,
    et
    sanclimoniam,
    sine
    qua
    hemovidebitDeum
    (Heb. xn). Ipsequoque
    Dominus
    in
    Evangelio
    ait : Beati
    pacifici, quoniamfilii
    Dei
    vocabunlur
    (Matth. v).
    Nanvinter sua divinaman-
    data et
    magisteria salutaria,
    passioni jamproximus,
    hocnobis
    praeceptumatque
    mandatumcommendavit
    Salvalor custodiendum. Ait enim: Pacemmeamdo
    vobis, pacem
    meam commendo vobis
    (J oan. xiv).
    .
    Hanc nobis haereditatemascendens Dominusin cce-
    '
    lum
    reliquit,
    et
    sequi
    eam
    per.
    suum fidelissimum
    regem
    David
    atque Prophetam
    mandavit. Ait enim:
    Declinaa
    malo,
    et
    fac
    bonum:
    inquirepacem,
    et
    per-
    sequere
    eam
    (Psal. in).
    Si hanc enimsincero corde
    sequi voluerimus,
    Christi hseredeserimus. Si autem
    Chrisli haeredes
    cupimusesse,
    inChristi
    pice
    debe-
    nvusversari. Sifilii Dei
    sunvus,pacifici
    essedebe-
    nvus. Pacificos enim esse
    oportet
    Dei filioset hu-
    lniies, mentemites, cordesimplices,
    sermone
    puros,
    animo
    innocentes,
    affeclu
    concordes,
    fideliter sibi-
    met ac unanimiter coheerentes.
    CAPUT XIII.
    De obedientia.
    Deobedientia sic beatus Petrus
    apostolus
    dicit:
    Propter quod
    succincti lumbos mentis
    vesirm,
    sobrii'
    in
    omnibus,perfectesperate
    in eam
    qumoffertur
    vo-
    bis
    gratiam,
    inrevelatione
    J esuChristi, quasi fiiiiobe-
    dientim
    (I
    Petr.
    i).
    Recte filiosobedienliaevult illos
    existere, quos
    in
    prsefatione,
    in
    sanclificationem
    Spiritus,
    in obedientiamet
    aspersionemsanguinis
    J esu Christi dixerat eleclos
    (Ibid.).
    Debet
    ergo
    obe-
    dientiael inadversis ex suo
    aliquidhabere,
    et rur-
    sumin
    prosperis
    ex SUP
    aliquid
    pmni mpdouon ha-
    bere, quatenus
    et inadversistantp sit
    verier, quanto
    a
    proesenti ipsa (quam
    divinilus
    percipit) gloria,
    funditus exmente
    separatur.
    Ab
    omnipptente
    Denvi-
    npobedientia
    usque
    admortemservanda
    praecipitur,
    sicut Verilas ait: Non
    possumego
    a
    meipso facere
    quidquam,
    sed sicut
    audio, judico (J oan. v). Ipse
    sicut
    audit, judicat.
    Tunc etiamobediet
    patri, cujus
    judex hujus
    venerit saeculi.
    (Greg.
    Moral. I.
    xxxv,
    c.
    22, 25.)
    Nenobis
    usque
    ad
    prsesentis
    vitseterminum
    obedientialaboriosa
    appareal, Redemptor
    noster in-
    dicat, qui
    hanc etiam cum
    judex venerit,
    servat.
    Quidergo mirum,
    si
    peccator
    homo obedienliee in
    prsesentis
    vitsebrevitate se
    subjicit, quando
    hanc
    mediator Dei et hominumeliam cumobedientesre-
    munerat,
    non
    relinquit?
    Sciendum
    est, nunquam
    per
    obedientiamnvalum
    fieri, aliquando
    autemdebet
    per
    obedientiambonum
    quod agitur
    intermitti. Ne-
    que
    enimmalain
    paradiso
    arbor
    exstitit,
    quanv
    Deus
    hoinini ne
    contingeret
    interdixit
    (Gen. ii).
    Sed ut
    meliusper
    obedientisemeritumhomobene conditus
    A cresceret, digrium
    fuerat ut hunc etiamabono
    pro
    hiberet, quatenus
    laritoveriushoc
    quodageret
    vir-
    -
    tus
    esset, quanlo
    et abono
    cessahs,
    auclori suo se
    subditum humilius exhiberet.
    Scriptum
    est
    enim,
    Metior est obedienlia
    quatn
    victimw
    (Eccle. iv).
    Obe-
    dientia
    quippe
    victimis
    jure prseponitur, quia per
    "viclimasaliena
    jaro, per
    obedienliamverovoluntas
    propria
    mactatur. Tanto
    igitur quisque
    Deumcitius
    placat, quanto
    ante
    ejus
    oculos
    repressa
    arbitrii sui
    superbia, gladio praecepti
    seimmolat. Hinc ahbas
    Basilius
    (Reg.
    brev.
    disp.,
    inlerr.
    115) interrogatus,
    quomodo
    sibi invicemfratres obedire
    deberent,
    re-
    spondit:
    Sicut servi
    Domini,
    secundum
    quodpraecepit
    Dominus:
    Quiaqui
    vult in vobisesse
    magnus,
    fiat
    omnium novissimus et servus : sicut filius hominis
    B nonvenit
    ministrari,
    sedministrare.
    (Cass.
    deInstit.
    I.
    iv,
    c.
    23,
    27.)
    Plantavit
    quidam
    senex
    lignum
    ari-
    dum in
    eremo,
    et voiens obedieritiam fratris
    pro-
    bare,
    dixit ei: Per
    singulos
    dies
    riga lignumistud,
    donec fructumfaciat. Erat autem
    longe
    abeis
    aqua.
    Quod
    cum fecisset frater iUe
    per
    tres
    annos, iignum
    illud viride factum
    est,
    et fructura atlulit. Sumens
    autemex fructu
    ejus senex,
    detulit ad
    Ecclesiam,
    et
    dixit
    fralribus :
    Accipite
    et manducate obedientise
    fructura. Dicebat
    senex, quod
    nihil sic
    quseril
    Deus
    ab iis
    qui
    initium habent
    conversionis, quomodo
    obedientiseIaborem.
    Quidam
    saecularisrenuntiavit
    sseculo,
    et venit in
    monasterium,
    adducens secum
    filiumsuum
    parvulum. Quem
    abbas
    tenens,
    infan-
    tulum
    osculabatur,
    et dixit
    patri ejus:
    Amas hunc*
    C
    Et ille
    respondit,
    Etiam. Et iterumdixit illi:
    Diligis
    eum? Et
    respondit,
    Etiam. Poslea dixit illi Abbas :
    Tolle
    ergo
    si amas
    eum,
    et mitteillumin furnumar-
    ;
    denlem. Et tenens eum
    pater suus, jactavit
    vnfur-
    num
    ardentem,
    et statimfactus est furnus velut ros.
    Ex
    quo
    facto
    acquisivit
    sibi
    gloriam
    in
    teropore illo,
    quemadmodum
    Abraham
    patriarcha.
    Dixit senex :
    Quia
    frater
    qui
    ad obedientiam
    patris spiritalis
    ani-
    mam
    dederit, majorem
    mercedem
    habet, quam
    ille
    qui
    eremo solusrecesserit:
    quia
    ii
    qui
    sein erenvum
    relegant,
    arbitrio suo de saeculo
    recesseruht;
    hic
    autem
    orde, qui
    se ad obediendum
    dedit,
    cmnes
    veluntales suas
    abjiciens, pendet
    ad DeUmet ad
    jussionemspiritualis patris, prepterea
    et
    majerem
    gleriam
    ab aliis habet.
    Quaprepter,
    o
    filii,
    bena est
    obedienlia, qusepropter
    Deumfit.Intendite
    ergo, filii,
    virtutis
    hujus aliqua
    ex
    parle vestigium.
    Obedientia
    salus est omniumfidelium. Obedientia
    genitrix
    est
    omniumvirtutum. Obedientia
    regni
    coeloruminven-
    trix est. Obedientia coelum
    aperiens,
    et hcminemde
    terra elevans. Obedientiacchabitalrix est
    angelorum.
    Obedientiasanctorumomniumcibusest.Exhacenim
    ablaclali
    sunt,
    et
    per
    banc ad
    perfectionem
    venerunt.
    CAPUT XIV.
    De
    conlemptoribus
    mundi.
    (Isid.,
    I. III Sent. c.
    16.)
    Ea
    quse
    sseculiamatori-
    bus chara
    sunt,
    sancti velul adversa
    refugiunt,
    plusque
    adversitatibus mundi
    gaudent, quam pro-
    speritalibus
    delectenlur. Alienos
    constatesse
    aDeo
    611 SMARASDIABBATIS
    12
    quibns
    lvoc
    saeculumad omne
    cqmmodumprospera-,
    tur. Servis aulenvDei.cuiicla
    hujus
    mundi contraria
    sunt,
    ut dumistaadversa
    senliunt,
    aucoeiesie
    desidc-
    rium ardentius excitentur.
    Magnaapud
    Deunvreful-
    gct gralia, qui
    huic mundo
    contemplibilis
    fuerit.
    Nam revera necesse
    est,
    ut
    quem
    mundus
    odit,
    di-
    ligatur
    a
    Deo,
    Sancli viri ideo contemnere
    cupiunt
    mundunv,
    et motunvmentis ad
    superna
    revocare^nt
    ibi se
    recoiliganl,
    unde
    defluxerunt,
    et inde sesub-
    trahant, undedlsnersi sunt.
    (Ibid,,
    loc.
    c'V.)Qui post
    renuntiatio.nemmundi ad
    siipernam.patriam
    sanclis
    desideriis
    inhiat, ab hac
    terrena intenlione,
    quasi
    quibusdam pennis
    sublevalus
    e.rigilur,
    et in
    quo
    J apsus eratpergeraitum cotvspicil,
    etubi
    peryenefit
    cunv
    gaudip.magno
    uvtendit.
    (Isid,,
    lib. ui
    Sent,,
    c.
    17.)
    Sancti viri funditus saeculo
    renuntiantes,.
    ita.
    huic mundo
    moriuntur,
    ut soli
    Deo
    vivere
    delecteiiT-
    tur,
    quantumque
    ab
    hiijus
    soeculi cpnversatione se
    subtrahunt,
    tantunvinternaenventisacie
    prsesentiaro
    Dei,
    et
    Angelicse
    socielatis
    frequenliam
    contem-
    plantur.
    Viasine
    offendiculo,
    vita
    monachi,
    sinecu-
    pidilatis
    et amoris
    impedimento.
    Dumenim
    quisque
    a consorlio mundi
    abslraliitur,
    nec
    cupidilas
    eunv
    oMlgat consenlientem,
    nec .cruciat sentientem. Bo-
    rram est
    c.orporaliter
    remolura esse a mundo, sed
    mulfo est meliu.syojuntate.
    Utrumque.
    autem viro
    perfecto.
    IHe
    auteru perfectus esl., qui
    huic sseculo
    corpore
    et
    cordediscrelus est.
    Onager,
    ut ail J erer
    mias, contemnit civitatem
    (J er. u),
    e.tmonachi.com-
    niunem sseculariumciviumconyersationem, Hi
    ad-
    versavilaenestrse
    appetunt, prospera
    conlemmint, nt
    eumdura
    ab.ei.siiaecvila
    despicitur,
    fut.u.rainveniatur,
    CAPUT XV.
    De
    pwniicnti.u.
    Omnis
    peccalor
    in
    poenitentia duplum
    habere
    ge-
    mitum
    debet,
    nimirum
    quia
    et bonum
    quodoportuit
    non
    fecit, et malum
    quod
    non
    oporluil,
    fecit. Cura
    adbona
    opera
    non
    assurgimus,
    necesseest.nl
    nos-
    metipsos dupliciler
    delleamus,
    quia
    et
    recta non fe-
    cimus,
    et
    prava operati
    sunvus, Perbdatum
    Moysen
    unus turtur
    pre peccalo,
    alter vero
    pfferri
    inhoio-
    caustum
    jubetur (Lev. v).
    Holocaustunv
    namque
    to-
    tum incensum dicittir. Unum
    ergo
    turturem
    pro
    peccalo
    offerimus, cum
    pro culpagemitum
    damus.
    De
    altero vero.b.olo.caUstiimfachsusy cum
    pro
    eo
    quod
    bona
    negieximiis.,
    nosroetipsos
    funditus accen-
    dentes, igne
    doloris ardemus, Bealus
    J obpost
    fla-
    gella pvoficiens,
    el
    semetjpsum
    in
    magna redargu-
    tipnedis.ci.ticnsdicit :
    Ideirco
    ipse
    me
    reprehendo
    et
    atjo
    pwniteyiam
    in
    favilla
    et cinere
    (J ob.xhn).(Gre(j,
    in c.
    job, XLII,
    /.
    xxxv,
    c.
    2.)
    In favilia enimet ci-
    nere
    poenitentiamagere est, contcmplala
    suronva
    es.senlia,
    nihil
    aliud
    quam
    faviliamse
    cineremque
    cbgnoscere.
    In cilicio.
    asperitas
    et
    compunctio pec-
    calorum,
    in
    cinere aiitem
    pulvis
    ostenditur mor-
    tuorum. Et idcircd
    utrumque adhiberi.
    ad
    poeni-
    teiitianv solet,
    ulincompunelionis
    cilicio
    cognosca-
    mus
    quid per culpas fecimus,
    et infayilla
    cineris.,
    pefpendamus quidper j
    udiciumfac.tisumus, Fidelis.
    A quisque
    dum
    cogitationes
    in
    jiidicioexquiri*subtiliter
    non
    ignorat, semetipsum
    introrsus
    discutiens, ante
    judiciuffi
    vehementer
    examinal,
    ut
    districtus J udex
    eo
    jnm
    trariquiilius veniat,
    et cor
    quod
    discutere
    ap-
    petit, pro culpa punitum
    cernat.
    Qiiia
    eara dumnos
    piinirous, ipsewequaqiiam
    in
    extremo exaroine
    judl-
    cat. Paivlo atwsiante
    qui
    ait : 'Si
    nosmetipsmdiju-
    dicaremus,
    mn
    miqiie jndiearcmur
    {I
    Cbf.
    xi)
    {Greg.ibid.) Quod
    exterius
    agifflus
    (iiisi poeiiilentia
    interveniente
    diluainus,
    in secrelo
    judieiofum Dei
    sub
    quaaam
    occultatibne
    sefvallir,
    ut
    quandbque
    etiamde
    sigillo secreti,
    exeat lad
    psshlicumjudicii.
    Cumvefo
    pro
    malis
    qusefecimus, discipiinaeflagello
    atterimur,
    et haec
    per poeriitentiaffidefiemus,
    iniqui-
    tateffi hoslram
    signat
    et
    cural,
    quia
    nec miilta hie
    B
    deserit,
    lieein
    J udiciopuiiienflo
    sefVat. Benese
    judi-
    cet
    justus
    inliac
    Vita,
    he
    judicetuf
    a DdP
    damhalibhe
    perpetua.
    Turieauteffi
    judicium
    de se
    quvsirue
    sumit,
    qtiando per digiVaropcenitentiam
    sua
    prava
    facta
    condemnat. Amaritudo
    poeivitentise
    faeil atiimuin
    sua facta subtilius
    discutere,
    et doria
    Dei,
    qriai
    cdn-
    fempsit,
    flendo cofflineffiorare. Nihil auteiri
    pejus
    qiiamculpamagnescefe,
    nee deflefe.
    Duplicem
    ha-
    hefe fletumdebet in
    pcenitentia
    offinis
    peccatef.
    Siyfe
    quia per negligenliam
    boiiuffi noh
    fecit,
    seu
    quia
    malum
    per
    audaciam
    perpetravit. Quod
    cninv
    opof-
    tuit non
    gessit,
    et
    gessit quod agere
    nori
    Oporluit:
    Ille
    poenitenliam dighe
    agit, qui
    reatum suiiffisa-
    tisfaclione
    legitima
    plangit,
    condemnando scilicet
    atque
    deflendo
    qusegessit,
    lanto inde
    pJ orandopro-
    "
    fundius, quanto
    exstitit in
    peccando proclivius.
    Ille
    poenitentiam digne agit, qui
    sic
    praeterita
    mala
    deploratj
    ut futura
    iterum non
    committati
    Nanv
    qui plangit peecatum,
    et iterain
    admitlijt
    p.eccatum,
    quasi
    si
    quis
    lavct
    laterem
    crudunvj
    quem quanto magis eluerit, tanlo
    amplius
    lu-
    tumfacit.
    Quamvis
    quisque
    sit
    peccator
    el
    impius,
    si ad
    pceniteiiliam eonvertaluri
    consequi veniam
    posse
    creditur. Festinare debel ad Deum
    poe.iitendo:
    unusquisque
    dum
    potest,
    nesi dum
    potest noluerit,:
    cum tarde
    voluerit,
    omnino non
    possit.
    Proinde
    Piopbeta
    ait :
    Quwrite Dominumdum inveniri
    po-
    test: invocate
    eum,
    dum
    prope
    est
    (Isa.
    LV),
    Si
    quando quis peccart potest, poenitet,
    vitamque
    suamvivens ab oroni criroiri.e
    corrigit,
    non
    diibium,
    quih
    moi.iens
    adaefernam
    transeat
    requie.ro>Qui
    au-
    lem
    prave
    vivendo
    poejiilentiam
    in raortis
    agit peri-
    culo,
    sicul
    ejus
    damnatio incerta
    est,
    sic
    remissio:
    dubia,
    Quamvis
    pcr poenitenliampvopilistio
    pecca-
    torum
    sit,
    siuevnetuhorooessenon
    debet, quiapce-
    niientioe
    satisfaclip
    divino
    pensatur judicio,
    nonhu-
    mano, Proiiide
    quia-
    nviseratioDei oceulla
    est,
    sine,
    intermissione flexe necesse est.
    Neque
    euinv,
    un-
    quavnoportet poenitpntem
    habere de
    peceatis
    securi*
    tatem. Nam
    securilasnegligenliam:parit,,negligenr
    tia autem
    ssepeii!i.cautuivi
    adviliatransacla
    reducit.,
    Duro
    per poenilenliarivex.pulsa
    fuerint ah holnine
    vitia,
    si forte
    pcst
    hoecijitercedente
    securitate, quaer
    hbet.
    culpa subreps.erit^
    cojafcstiffi:deleetationes
    \m-
    613 DIADEMA
    MONACHORUM. 614
    sitnse
    viliorunvavidius
    irrepunt, pulsantesque
    lvomi-
    4
    nein in consiieta
    opera gravius pertrahunt,
    ita ut
    sint novissimaillius
    pejora prioribus (Malth. xu).
    CAPUT XVI.
    De
    confessione.
    Hinc J acobusait:
    Confitemini
    alterutrum
    peccata
    vestra,
    et orate
    pro
    invicem,
    ut salvemini
    (J ac. 1).
    Inhac autemsentenfia tlla debet esse
    discretio,
    ut
    quotidiana leviuquepeccata
    aitertitrum
    coaequalibus
    confiteamur,
    eorumquequotidiana
    credamusoratione
    salvari. Porro
    gravieris leprse immundltiam, juxta
    legem
    Sacerdcli
    pendamus, aique
    ad
    ejus arbilrhnn,
    qualiter
    et
    quanto tempore jnsserit, purifieari
    cure-
    mus
    (Lev. xm).
    Hiac et Dav-idait :
    RevetaDmninb
    vmm
    luam,
    et
    spera
    inea
    (Ps. xxxvi).
    Velum
    qod-
    daroest densitas
    peccateruro,
    unde
    via,
    id est vita ,
    npstra
    tenebrosa,
    ainictus circumdatione vestitaest.
    Hanc
    revelamus, quande
    delicta ncstra tenebrosa
    premplissime
    ccnfitemur. Ilem
    ipse
    David:
    Cmifite-
    tnini Domino
    quoniam
    bonus, qiwniam
    in swculum
    misericordia
    ejus (Ps. cv).
    Confessicnemistam,
    ad
    medicinam
    plenitudinis apjdicandam designat.
    Sed
    et hoc
    quoque
    ad
    prseconium
    Douiini
    perlinere
    non
    duhitjffl
    est, quando major
    est
    glo-riapietatis,
    con-
    fitenli
    parcere, quam
    viventi sioe offensione
    prse-
    stare. El
    ne
    aliquis
    de
    culparum
    suarura nunverosi-
    tatibus
    lerreretur,
    addit
    quoniam
    bonus.
    Quis
    enim
    dubitet ad eum
    recurrere, quem
    sibi audit
    posse
    celerrime subvenire.
    Addidil, quoniam
    in stvculum
    misericordia
    ejus.
    Audilobono
    Domino,
    ne sehu-
    mana
    negJ igentia
    a studiosa et sedula
    supplicatione
    ^
    suspenderet,
    remedii causanv
    dicit,
    ut adconfessio-
    J ienvcelerem Domini debeal munere feslinare. Con-
    fiteaavur
    ergo,
    fratres,
    Domino
    nostro, quia
    bonus
    est.etpeccata
    dimitlit.
    (Greg.,
    Morai. I.
    xxn,
    c.
    13.)
    flumililatis testimonia
    sunl,
    et
    iniquitalem
    suam
    quemque cognoscere,
    et
    cognitam
    voceeonfessionis
    aperire.
    Usitalum humani
    generis vjtiunvest,
    et
    labendo
    peccatum eonvnviltere,
    et commissum non
    confilendo
    prodere,
    sed
    negando defendere,
    atque
    convictum defendendo
    multipiieare.
    Indicia verae
    confessiofiis
    sunt,
    si
    uniisquisque
    cumse
    peccaforem
    dicit,
    iti de se dicenti etiamalteri nou contradicil.
    Scriplum
    est : J uslus ih
    principio
    accusaior est sui
    (Prov. xym).
    Curandura
    summopere est,
    ut mala
    quse
    fecimuset
    sponte fateamur,
    et haec aliis
    ar-]
    gueniibus,
    non
    negemus. Supcrbisequippe
    vitium
    est,
    ut
    quod
    se
    quisque
    f.tteri
    quasi
    sua
    sponle,
    di-
    gaatur,
    hoc sibi dici ab aliis
    dedigrtetur.
    CAPUT XVII.
    Pe
    compunclione
    (Isid.,
    I. n
    Sent.,
    c.
    12.) Compnnclio
    cordis est hu-
    Biilitas mentis cum
    lacrymis,
    exoriens derecorda-
    tiene
    peccati,
    et liraore
    judicii.
    Illa est conversis
    perfeclior compunctionis affectio, quse
    omnes a se
    carnaliumdesideriorumaffectus
    repellit,
    etintentio-
    nem suam tolp mentis studio in Dei
    coiUemplatio-
    nem
    deiigii.
    Geminamconstatesse
    compiinclionem,
    qua propter
    Deumattima
    cujusque
    eleclt
    aflicitur,
    id
    fest,
    vel duffi
    operum
    suorum mala
    considerat,
    vel
    A
    dumdesiderioseternsevitse
    suspirat. Quatuor autenv
    sunt
    qualitates affectionuro,
    quibus
    inens
    justi
    tsedio
    salubri
    compuiigitur, hocest, memeria
    preeleriterunv
    facinoruui,
    recordalio futurarum
    poenaruin,
    consi-
    deralio
    peregrinaiionis
    susein
    hujus
    vitse
    longinqui-
    tate,
    desiderium
    supertvsspalriaa, quatentis,
    ad eanv
    quantociiis
    valeat
    pervenire.
    Cum
    quisque peccato-
    runvmemoria
    coropungilur
    ad
    lamenta,
    tunc Dei se
    vivificari sciat
    prseseutia, quando
    ex
    eo
    quod
    se
    amisisse
    recolit, interius erabescit
    suoque judicio
    poenitendo jam punit.
    Nara tunc Pelrus
    flevit,
    quaado
    in
    eura Ghristus
    respexit (Luc. xxn).
    Unde
    et Psalmus :
    Respexit,inquit,
    etcommota
    est,
    etcon-
    tremuit terra
    (Psai. xcvi).
    De hac
    coinpunctionis
    virlute Davidait: Fuerunt mihi
    lacrgmm
    mem
    pa-
    B
    nes die ac nocte
    (Psal. XLI), (HW usque Isid.)
    Luctu suo anima
    pascit.ur,
    cum ad
    s^qveruagaudia
    ilendo
    sublevatur, et intus
    qujdem
    dolorissui
    gemi-
    lura tolerat: sed eo
    refectiQBis
    pahulum percipit,
    qup
    hinc yis arnoris
    per lacrymas
    emanat. Electi
    uniuscujusque
    meiis
    pcnit
    ante oculos illinc distric-
    tionem
    justiliae,
    Iiiivc
    meritum
    culpse; Gonspicitquo
    suppliciodignasit,
    si
    parcentis pietas desit, qui per
    Iaraenla
    prxsentia
    ab seterna
    eruere
    poena
    consue-
    vit.
    Onvnipotens
    Deus nventes
    caiflaJ iunv
    (quaeprius
    in
    Iiujus
    roundi fluctibus
    vagabantur) per
    sancti
    Spi-
    rilus adventum in rocerpre
    pcenitenlise aflligit,
    ut
    cculrita
    superbia
    salubriler in hunvil.itale
    jaceant,
    quas prius
    in hoc mari sae.culi,
    alla
    yanilati.s et
    prosperilalis
    suaeonda sublevat,
    (Greg.
    Mo.r..
    Lsxiu,
    C
    c.
    21.) Qu.atuor
    sunt
    qualitates, quibus jqsjti
    viri
    anima in
    cempuncticne
    yehementer aflicitur. Aut
    cummalerumsuoruro
    reminiscitur, con.siderans
    ubi
    fuit : atit
    jud:Ciorum
    Dei sententiamnvetuens,
    et se-
    evam
    quaerens CQgitat
    ubi erit: aut cummalavitse
    praesentis
    soierter attendens, mcerensconsiderat ubi
    est : aut cum bona
    supernsepatriae conteinplatur,
    quaequia
    necdura
    adipiscitur, lugens conspicit
    ubi
    nonest. Hinc Psalmista ait: Potmn dedil
    nobisin
    lacrymis
    in
    mensura(Psal. LXXIX),
    Prftvidend.um
    est
    iis
    qui peccata
    suorum
    operumdeplorarit,
    nt con^
    suramaia mala
    perfecto
    diluant
    lani.enlo,
    ne
    plus
    astringanlur
    in debito
    perpetratrpperis,
    et
    nviivus
    salvant in fletihus satisfactionis.
    Scriplumqnippe
    n
    est: Pottitn dedit nobh in
    lacrymk
    in mensura. Ut
    videiicet
    uiiiuscujusque
    mevi.s
    tantum
    poe.n-tende,
    corapunctionis
    suse bibat
    lacrymas, quantum
    se a
    Deo meminit
    aruisse
    per culpas.
    CAPUT XVIIL
    Pe
    spe
    et
    formidine
    eiectorum.
    Plerumque
    mens
    justi jamquidemquod perverse
    se
    egisse
    meminit, deplorat,
    et
    jamprava
    acta non
    solumdeserit,
    sed amarissimis ^tianv
    lameiuis
    pu-
    nit. Sed tamen dumeorum
    quseegit
    .lieminiscitur,,
    gfavi judicii pavore
    terfetur. Electus
    quisque jam
    se
    perfecte
    convenit,
    sedadhuc
    seperfecte
    in secu-
    ritate non
    erigit, quia
    dum
    quanta
    sit districtio cx-
    tremi examinis
    pensat,
    inter
    spem
    et formidinem
    isoUieitus
    trepidat: quia judex justus
    veniens, quid
    615 SMARAGDIABBATIS
    61C
    de
    perpetratis reputet, quidrelaxet,
    ignorat.
    Nam
    A
    quamprava
    commiserit
    meminit,
    sedancommissa
    digne
    defleverit,
    nescit : ac ne
    culpae
    immanilas
    modum
    pcenilentise
    transeat
    metuit,
    et
    plerumque
    culpamjam
    veritas
    relaxat,
    sedmensafflictaadhuc
    devenia
    (dum
    valdesibl est
    sellicita) trepidat.
    San-
    ctus
    ergo
    vir eliamhic misericordiam
    suscipit,
    sed
    suscepisse
    se
    nescit, quia peccatum
    suumhomo
    jam
    corrigendo
    et
    poeriitendo
    deserit,
    sed tamen adhuc
    districtum
    judicem
    de
    ejus
    relribulione
    pertimescit.
    Illic
    srgojustus quilibet
    misericordias Doininilibere
    in seternitate
    cantat,
    ubi
    jam
    de
    peccati
    veniadu-
    bietas non
    est,
    ubi
    jam
    securammentem
    culpae
    suae
    memorianon
    angit,
    ubi nonsubreatuanimus
    trepi-
    dat,sed
    de
    ejusindulgentia
    liber exsultat.Admonendi
    sunt timoreformidinis
    oppressi,
    ut de misericordia
    I
    quam postulant prsesumant,
    nevi immoderataeaf-
    flictionis intereant.
    (Greg., past.
    Curw
    p. m,
    adm.
    50.) Neque
    enim
    pie
    Dominusante
    delinquentium
    oculos flenda
    peccata opponeret,
    si
    per
    senvetipsuin
    ea dislricte ferirevoluisset. Constat.enim
    quod
    suo
    judicio
    abscondere
    voluit, quos
    miserando
    prseve-
    niens, sibimetipsisjudices
    fecit. Hlnc
    per
    Paulum
    dicitur : Si
    nosmeiipsosdijudicaremus,
    non
    utique
    judicaremur (I
    Cor.
    xi)
    CAPUT XIX.
    Deiis
    qui
    addelictum
    post lacrymas
    revertuntur.'
    (Isid.,,1.
    n
    Sent.,
    c.
    16.)
    Derisor
    est,
    non
    poeni-
    tens, qui
    adhuc
    agit quodpoenitelmecvideiurDeum
    poscere
    subditus,
    sed subsannare
    superbus.
    Cunis
    reversusad
    vomitum,
    et
    pmnitens
    ad
    peccatum(Prov.
    xxvi).
    Multi enim
    lacrymas
    indesinenter fundunt,
    et
    peccare
    non desinunt.
    Quosdam
    videmus
    accipere
    lacrymas
    ad
    poenitentiam,
    et effectum
    poenitentiae
    non habere, quia
    inconstantiamentis,
    nunc recor-
    dalione
    peccati lacrymas
    fundunt,
    nunc vero revi-
    viscenle usu ea
    quse
    fleverint iterando commitlunt.
    Qui
    et
    praete.rita
    vult
    plangere
    et actionibussaecula-
    ribus incubafe,
    iste mundalionemnon
    habet, quo-
    niamadhuc
    agit, quaepoenitendo
    deflere
    possit.
    Isaias
    peccatoribus
    dicit:
    Lavamini,
    mundi estote
    (Isai. i).
    Lavatur
    itaque
    et mundus
    est, qui
    et
    prselerita
    plangit,
    et flenda iterum non admittit. Lavatur et
    nonest
    mundus, qui plangit quaegessit
    nec
    deserit,
    el
    posl lacrymas
    ea
    quae
    fleverat
    repetit.
    Sic deni- ,
    que
    et alibi animam
    poenitentematque
    iterumdelin-
    quentem
    sermo divinus
    increpat
    dicens :
    Quam
    vilis
    es
    factaniinis,
    iterans vias luas
    (J er. n). (Hucusque
    lsid.) Quisquisergoculpas practeritas plorat,
    hunc
    necesseest modum
    teneat,
    et sic admissa
    defleat,
    ne ilerum flenda comroittat.
    Scriptum
    esl in libro
    Ecclesiastico :
    Qui baptixatur
    a
    mortuo,
    et iterum
    langit illum, quidproficit
    lavalio
    ejus (Eccli.xxxiv)
    ?
    (Greg., past.
    Curm
    p. m,
    adtn.
    51.)
    Post lavacrum
    mundus esse
    negligit, quisquis post lacrymas
    vilae
    innocentiamnon custodit. Lavantur enimet
    nequa-
    quam
    mundi
    sunt, qui
    commissaflerenon
    desinunt,
    sedrursumflendacommittunt.
    Baptizatur
    sciliceta
    mpriuq, qui
    mundatur
    fltjtibus
    a
    peccato,
    sed DOSI
    A baptisma
    mortuum
    tangit, qui culpampost
    lacrymas
    :
    appetit.
    Hinc Salomon ait : Sicut canis
    qui
    iteratX
    siultitiamsuam
    (Prov. xxvi).
    Canis
    ergo
    cum
    vonvit,
    profecto
    cibum
    qui pectusdeprimebat projicit:
    sed
    cumad
    vomitum
    reverlitur,
    unde
    levigatus fuerat,
    rursus oneratur. Et
    qui
    admissa
    plangunt, profecto
    nequitiam
    de
    qua
    malesatiati
    fuerant,
    et
    quse
    men-
    tis intima
    deprimebat,
    confitendo
    projiciunt, quam
    post
    confessionemdum
    repelunt,
    resumunt. Susvero
    in volutabro luti dum
    lavalur,
    sordidior redditur
    (II
    Petr.
    u).
    Et
    qui
    adnvissum
    plangitpeccatum,
    nec
    tamen
    deserit,
    pene graviori
    se
    culpaesubjicit: qui
    et
    ipsamquam
    flendo
    impelrare potuit
    veniamcon-
    temnit,
    et
    quasi
    in lutosa
    aqua semetipsumvolvit,
    quia
    dunv flelibus suis vitaemunditiam
    subtrahit,
    B
    ante Dei oculossordidas
    ipsas
    etiam
    lacrymas
    facit
    (HucusqueGreg.).
    CAPUT XX.
    Devitavel
    conversalionemonachorum,
    Admonendusest
    monachus,
    ut reverentiamhabi-
    tus sui in
    actu,
    in
    loculione,
    in
    cogitatione
    suasem-
    per circumspiciat, atque
    ea
    quae
    mundi
    sunt,
    per-
    fecte
    deserat,
    et
    quod
    oslendithumanisoculis
    habitu,
    hocanteDei oculosmoribus
    praetendat.
    Electi nam-
    que
    monachi cumeis transitoria
    prosperitas arridet,
    favoremmundi
    quasi
    nescientes
    dissimulant,
    et forti
    gressu
    interius ea unde exterius sublevantur cal-
    cant. Electi monachi nullis
    pravse
    actionis clamori-
    bus
    perstrepuni.,
    nullo
    cupiditatum temporalium
    turbulenle
    appetitu rapiuntur,
    sed curis
    proesentis
    -vitse necessariis immcderatius
    eccupali refugiunt.
    Saepe
    bena
    agentesmenachi, paterna
    adhuc
    flagella
    seuliunt,
    ut tanto
    perfectiores
    adhaereditatemve-
    niant, quanto
    eos
    pie
    ferientis
    disciplina quotidie
    etiam de minimis
    purgat.
    Veri monachi funditus
    sseculo
    renuntiantes,
    ita huic mundo
    moriuntur,
    ut
    soli Deovivere
    delectenlur, quantumque
    ab
    hujus
    saeculiconversationese
    subtrahunt,
    tantuminterna
    mentis acie
    prsesentiam
    Dei et
    Angelorumfrequen-
    ; tiam
    contemplantur
    :
    quanloquemagis
    se exterius
    despiciendodejiciunt,
    tanto
    amplius
    interius revela-
    lionura
    contemplationepascuntur. Quos
    enimexte-
    ;
    rius infletucontinet convallis
    humilitatis,
    eosinte-
    rius sublevat ascensus
    contemplationis. (Isid.,
    I. III
    -r.
    Sent.,
    c.
    18.)
    Alia.sunt eniin
    praeceptaquse
    dantur
    fidelibus communemin saeculo vitam
    degentibus,
    i
    atque
    alia saeculorenuntiantibus. Iilis enim
    dicitur
    '
    ut suaomniabene
    gerant,
    istisut suaomniadere-
    '
    linquant.
    Illi
    praeceptisgeneralibusastringuuritor-;.isti
    >
    prseceptageneralia,perfectiusvivendo,
    transcendunt.
    )
    Ad
    perfeclum
    non
    sufficit,
    nisi
    abnegatis
    omnibus
    1
    suis,
    etiam
    seipsumabneget.
    Sed
    quid
    est
    seipsum
    ?
    abnegare,
    nisi
    voluptalibus propriis
    reiiuntiare? Ut
    v
    qui superbus erat,
    sit humilis
    ; qui iracundus,
    esse
    J
    sludeat mansuetus. Namsi ita
    quisque
    renunliet
    omnibus
    quaepossidet,
    uf, suis nonrenuntiet nvori-
    , bus,
    nonest Christi
    discipulus. Qui
    eniin renuntiat
    \ rebus
    suis,
    sua
    abnegat; qui
    verorenunliat moribus
    l
    pravis, semelipsumabnegat.
    UadeetDominiis,:
    Qui
    617
    DIADEMAMONACHORUM.
    CI8
    vuti,mqmt,poslnle
    veiiire-, abhegeisemelipsum(Matth.
    A
    xvi).
    CAPUTXXL
    Deiis
    qui quielamdiligunt
    vilam.
    (Greg.,
    Mor. I.
    iv,
    c.
    54).
    Sancti viri
    quia
    riiiiil
    hujus
    mundi
    appetunl,
    nullis
    prccul
    dubioiti corde
    tumullibus
    premuntur.
    Onvnes
    quippe
    inordinalos
    dcsideriorum metus a cubili cprdis raanu sanctae
    cpnversaliens
    ejiciunt,
    et
    qui
    transiteria cuncla de-
    spiciunt,
    ex iis nascentes
    ccgitationum
    insolentias
    non
    patiunlur.
    Solanv
    namque
    seternaro
    palrianvap-
    pelunt,
    et
    quia
    nulla
    hujus
    mundi
    diligunt, magna
    mentis
    tranquillilate perfruuntur. Magna requies
    mentis
    est,
    a secrelo cordis terrenorum desiderio-
    rum tumultus
    expeilere,
    et una intentione seternoe
    patriae
    in amerem intimoe
    quietis
    anhelare. A tu-
    I
    mullurerunv
    temporalium
    Davidsecessum
    quocrebat,
    cumdiceret: Unam
    petii
    a
    Domino,
    hanc
    requ.ram,
    ul inliabilemindomoDotnini
    (Psal. xxvi).
    Et ilhid:
    Ecce
    elongavi fugiens,
    et tnansi in solitudine
    (Psal.
    LIV).Fugienselongat, qui
    alurba desideriorumlem-
    poraliura
    in alta Dei
    contemplatione
    se
    sublevat;
    roanet vero in
    solitudine, qui perseverat
    in rcmola
    mentis inteiuione. Dixit abbasAntonius :
    Qui
    scdct
    in solitudine et
    quiescit,
    a tribus bellis
    eripitur,
    id
    est, auditus,
    J ocutionis et visus.
    (Sim. Metaph.
    in
    Viia
    Arsen.)
    AbbasArseniusoravit diceus:
    Domine,
    dirige
    mead
    salutem;
    ct venit ei vox dicens : Ar-
    seni, fugehonvines,tace, quiesce,
    ct salvuseris. Di-
    xit abbas
    Moyses:
    Honvo
    fugienshomines,
    similisest
    nvsematurae:
    qui
    aulera cumhominihus conversa-
    <
    tur,
    sicut uva acerbaerit. Dixitabbas Nilus:
    Impe-
    netrabilis manet a
    sagitlis
    inimici, qui
    amat
    quie-
    teni; qui
    autemmiscelur
    mullitudini,
    crehra susci-
    piet
    vulnera.
    CAPUT XXII.
    Deeleclisomnia
    relinqueniibus,
    (Greg.
    Mor. I.
    xi,
    c.
    50).
    In finesaeculi ciimDeo
    judices venient, qui
    nunc
    pro
    Deo
    injuste judican-
    tur. Tunceorumlux tanto latius
    emicat, quanto
    eos
    nunc manus
    persequenlium
    durius
    angustat.
    Tunc
    reproborum
    oculis
    patescet, quod
    coeiesti
    poteslati
    subnixi
    sunt, qui
    terrena onvnia
    sponte reliquerunt.
    Quia quisquis
    slimulo divini amoris
    excitatus,
    hic
    possessareliquerit,
    illic
    procul
    dubieculnven
    judicia-
    riae
    potestatis obtinebit,
    ut simul tunc
    judex
    cunv
    judice veniat,
    qui
    nunc consideratiene
    judicii
    sese
    spontanea
    volunlale
    casligat. Redemplor
    noster
    ju-
    dicii sententiamcura sanctis Ecclesiae
    praedicalori-
    bus
    decernil,
    sicul
    ipse
    in
    Evangelip
    dicit: Vos
    qui
    reliquistis
    omnia,
    el secuii esiis
    me,
    in
    regeneraiione
    cumsederil Filius hominisinsede
    majeslalissuw,
    se-
    debitisetos
    super
    duodcchn
    sedes,judicanies
    duode-
    cintttibusIsrael
    (Matth. xix).
    Omnes
    qui
    inEcclesia
    mcdp
    perfecti sunt,
    perfectienis
    susereciitudinem
    per
    Evangelium
    didicerunt.
    Redemptpri ergo
    nestrp
    uniti,
    ejusque majestali conjuncti,
    cum ee
    judices
    videbuntur, qui
    medp
    perfectacpera juxta Evange-,
    lica
    prsecepta
    seculi sunt.
    Q:ii
    in hcc socculo
    proe-
    A ceplis
    Dpmini
    paruit,
    cumilic
    postmouum
    ad
    judi-
    candos
    populos judex
    veniet,
    sicut cuncta relin-
    qi.ientibusprsedicatoribus
    dicitur : Sedebilis
    et vos
    snper
    duDilecim
    thronos, judicanles
    duodecimtribus
    Israel. Rectunv
    quippe
    est,
    ut cunvDeode
    populis
    in
    jadicio dispufent, qui
    adverba Dei
    prsesens
    sseculum
    perfecte
    derelinquunt.
    Et illi cumDee
    ppstmpdura
    judices
    veniant, qui
    ei medo involuiitaria
    pauper-
    tate,
    vel in
    pace
    familiaresexstiterunt.
    Scriptum
    est:
    Advocavitcwlos
    sursum,
    et
    terram,
    ut discerneret
    po-
    pulum
    suum
    (Psal. XLIX).(Greg.,
    Mor. I,
    xv,
    c.
    15.)
    Coelos
    quippe
    sursunv
    advocat,
    curaii
    qui
    suaonvnia
    relinquentes,
    conversationera coelestisvitse tenue-
    runt,
    adconscdendumin
    judicio
    convocantur, afqua
    cumeo
    judices
    veniunt. Terra eliamsursum
    vocatur,
    g
    cura ii
    qui
    lerrenis aclibus
    obligati
    fuerant,
    in eis
    lamen
    plus
    coeleslia
    quam
    terrena lucra
    qusesierunt:
    quibus
    infinedicitur:
    Hospes
    eratn,
    el
    collegislisme,
    nuduset
    operuislis
    me
    (Malllt. xv).
    ESecti viri omnia
    rcliiiqucnles, non.judicantur
    et
    regnant, qui
    etiam.
    proeceptalcgis perfectionis
    virtute
    transcendunt,
    quianequaquam
    hoc solum
    quod
    cunctis divinaIex
    proecepit implere
    conlenli
    sunl,
    sed
    prseslantiore
    desiderio
    plus appetunt
    exhibere
    quani praeceplis
    generalibus
    audire
    pcluerunt.
    CAPUT XXIII.
    De
    morlificalione
    monaclwrum,
    Paulus
    apestoius
    ait: Exislimaievosmortuos
    qui-
    demesse
    peccaio,
    vivenlesauiemDeo
    (Rom. vi).
    In
    ; moriuo enira non
    regnat peccalum, neque cupiditas
    C
    vivit
    peccati
    :
    exstinguilur
    enim
    conlitiuoin eo con-
    cupiscentia
    carnis,
    conquiescit furor,
    cessat
    ira,
    fu-
    gatur etiium,
    et enmia simul
    conquiescunt
    vitia. Et
    IIPCcsl.mori
    peccatc,
    et vivereChristo. Iferiv
    ipsc
    Apustoius
    ail : Morlui cttim
    esiis,
    et vitavestraabs-
    conditaest cutnCltrislo inPeo
    (Colos.m). Prppter
    nes Christus
    crucifixus,
    et
    merluus,
    et
    sepultus
    est:
    i et nos ad
    ejus
    simililudinemvoluntates et
    cupidita-
    -
    tes nostras
    crucifigamus.
    Christus autem non ex
    ;
    parte,
    sed
    integer
    est crucifixus
    peccato,
    ut vivamus
    : Deo. Illeautemvivit
    Deo, qui
    Christi
    vestigia
    liumi-
    i
    lifate, sanctificationeet
    pietate
    sectatur. Mortifica-
    tur
    nvonachus,
    quandocorpus
    suum
    jejuniorum
    con-
    ; tinuatione
    castigat, quando
    intra necessarium mo-
    -
    dumsuum
    temperat appetitum, quando
    non solum
    i a delicalioribus
    cibis,
    sedetiama vilioribus
    tcmpe-.
    s
    rans,
    se
    suspcndit, quando
    nihil carni suoe
    pro
    desi-
    derio,
    sed
    pro
    sustenfandaevitsenecessiiate
    permit-
    tit
    (Greg.,
    Mor. I.
    v,
    c.,5).
    Cum
    spiriluales monachi
    i
    plene
    lnortificationemsuam
    appetunt, quanto
    magis
    ; fiuntviciniores ad
    finem,
    lanto se
    exbibent ardentio-
    -
    res in
    opere.
    Laborando
    ergo
    non
    deficiunt,
    sednva-
    -
    gis
    adversumlabores
    crescunt, qui
    cum
    jaro
    praemia
    i
    propinquiora considerant,
    eo in
    operedelectabilius
    l exsudant. Omnes monachi saeculum
    relinquentes,
    )
    punire
    flendo non desinunt
    quaedeliquerunt. Gravi
    ; semoerore
    affligunt,quia longe
    huca faciecondito-
    -,
    ris
    projecli,
    adhue in seternae
    patrisc gaudiis
    non
    sunt.
    Nonnunquam
    monachi idcircoad
    eontemplanda
    PATROL.
    CII.
    20
    CI9
    '
    SMARAGDIABBATIS
    620
    desidcria
    minime*perveniunt,
    ul
    ipsa
    inicrvenientc A
    tarditate ad eadenvdesideria laxato menlissinu di-
    latentur : et
    quoe
    extenuari
    implicalapoterant,
    nva-
    gna
    disposilieneagitur,
    ut
    repulsamultiplicius
    cre-
    scant.
    Plerique
    menacherumsic in
    prsesenti
    saecule
    se mortificare
    appetunt,
    ul
    jam perfecle
    si liccat
    Condifprissui faciem
    ccnlempleiitur,
    sedeorumdc-
    sideriunv diffcrlur ul
    proficial,
    el a tarditatis suse
    sinu
    nutritur,
    ut crescal. Bonusinonachusab
    hujus
    mundi
    inquietacencupiscenlia
    se
    penilus
    sublrahit,
    ac terrenarum aclienum
    strepitum
    deserit,
    et
    per
    quielis
    studium
    ejus
    roensvirtutibus
    intenta, quasi
    vigilans
    dermit.
    Unusquisque
    mcnachus ad ccntem-
    planda
    interna nvinime
    perducitur;
    nisi abiis
    qure
    exlerius
    implicant,
    studicsesubtrahalur. Hinc enim
    pcr semelipsam
    Yeritas dicit : Nento
    potesl
    duobusI
    dominisservire
    (Mallh. vi).
    Ilinc Pauhisait : Nenw
    mililans Deb
    implical
    sc
    negoliis
    smcularibus,
    ut ei
    placeat
    cui se
    probavit(II
    ad Tiin.
    n).
    Per
    Prophe-
    tamDorainusadmonet dicens: Vacaleet
    videte,
    quo-
    niain
    ego
    sumDeus
    (Ps. XLV), quia
    videlicet
    nequa-
    quam
    nolilia interna
    concipilur,
    nisi abexterna im-
    plicaticne
    cesselur. Ilinc iierumPaulusait: Si cmn-
    nwrtui
    sumus,
    el convivemus
    (II
    ad Tim.
    n).
    Si
    enitnmoriui sumuscumChrisio,
    credimus
    quia
    simul
    vivetnuscumeo
    (Rotn. vi)
    :
    qttia
    sicut inAdamom-
    nes
    moriuntur,
    ilaet in Chrisloontnes
    vivificabuniur
    (I
    Cor.
    xv).
    Namel si sustinemns
    pro
    i'.lotribulalio-
    nes,
    sicul el ilie-suslinuit
    pro
    nobis, conrcgnabimus
    cumitlo:
    quia oportet
    nos
    per
    miiilasiribulatimies
    inlroirein
    rcgnum
    Dei
    (II
    Tim.
    n).
    Morlui enim
    eslis,
    (
    et vita vestra abscondila esi cum Cltrisio in Deo
    <(Col.m).
    CAPUT XXIV.
    Devila
    conletnplaiiva,
    Activa
    vita,
    innoccntiaesl
    operuro
    bonorunv,
    con-
    templaliva speculatio supemorum.
    Ilia communis
    jnullorum
    est,
    istavero
    paucorum.
    Aciiva
    vila,
    mun-
    danis rebus bene
    ulittir, conlemplativa
    vero mundo
    renuntians,
    soli Deo vivere delectatur.
    Qni prius
    in acliva vila
    proficit,
    ad
    contemplationera
    benc
    conscendit, Meriteeninv inista
    sustollitur,
    qui
    in
    illa
    utilisinvenilur. Sicut
    sepultus
    ab omni
    negolio
    lerreno
    privalur
    : ita
    conlemplationi vacans,
    ab
    occupatione
    actuali avertitur. Viri sancli sicut a
    secreto
    contemplalionis egrediunlur
    ad
    publicum
    3
    actionis,
    ita rursus ab actionismanifesto acl secre-
    tunv inliinoe
    conlemplationis
    revertuniur : ut intus
    Deum
    laudent,
    ubi
    acceperunt
    unde foris ad
    ejus
    glpriampperentur. (Greg.,
    Moral. I.
    ix,
    c.
    25).
    Slcut
    aquiloc
    nveris est
    semper
    eculum in radium sclis
    infigere,
    nec
    deflectere,
    nisi escaesoliusobtentu: ita
    sancli a
    conlemplalione
    adactualemvitamintordum
    refleetuntur,
    corisiderantes illa summasicesseuti-
    lia,
    ul lamenistahunviliasint
    paululum
    noslraein-
    digenlioe
    necessaria.
    Magna
    est in
    contemplativa
    vila nventis
    conlenlio,
    cunvsesead eoeleslia
    erigit,
    cunvinrebus
    spiritalibus
    animum
    lendit,
    cumtrans-
    gredi
    nititur cmne
    qupdccrporaliter videlur,
    cunv
    A
    se
    angustal
    ut
    dilatet;
    et
    aliquandoquidenvviacit,
    et rehictantes lenebras suavcoecitatis
    exsuperal,
    et
    deincircumscripto
    Iumine
    quiddam
    furtimsubtiliter
    atlingit:
    sedstalimad
    semetipsamprotinus reverbe-
    ralur,
    alque
    ab ealucead
    quamrespirando transit,
    adsuoecsecitatistenebras
    suspirando
    redil. Inlibro
    Genesis
    scriptum
    cst :
    Sepelivit
    Abraham
    con.ugem
    suamin
    sepulcro
    duplici_(Grcg.,
    Mofal. I.
    vi,
    c.
    23).
    Activa
    quasi sepulcrumcst, quiaapravis operibus
    mortuos
    legit;
    sed
    conlemplalivaperfectius sepclit,
    quia
    a cunclis mundi actionibus funditus dividit.
    Fraler
    quidam
    abiit ad cellamabbatis Arsenii
    ,
    et
    attendit
    per fenestraro,
    et viditsenerain
    coiitempla-
    lionelolum
    quasi igneum.
    Erat aulemfrater illedi-
    gnus, qui
    talia
    intueretur. Dicebantdeabbate
    Sysoi,
    B
    quia
    nisi cito
    deponeret
    manus suas
    quando
    siabat
    ad
    orationem, rapiebatur
    mens
    ejus
    in
    superiora.
    Si
    ergo contingebat
    cum eo
    aliquem
    fralrem
    orare,
    festinabat cito
    deponeremanus,
    ne
    raperelur
    mens
    ejus,
    ctmoraretur.
    Dixitquidanvsenex, qued
    assidua
    oratipcilc
    corrigit
    nientem. Dixit
    quidam
    Patrum :
    Quia
    sicut
    impossibile
    est tit videat
    quis
    faciem
    suamin
    aqua turbida,
    sie et anima
    (nisi purgata
    faerit a
    cogitationibus
    alienis) contemplative
    non
    :
    potest
    prare Deum.
    CAPUT
    XXV.
    De
    regni
    cwleslisdesiderio.
    Magnus
    clamer
    sanclorum, nvagnum
    est deside-
    rium: tanlo enim minus
    quisque clamat, quanto
    i
    nviiiusdesiderat. Et tanto
    majorero
    vocemin
    aures
    C
    incircumscripti spiritus exprimit, quanto
    sein
    ejus
    desiderium
    plenius
    fundit.
    Saepe
    enimnostra deside-
    deria
    (quia
    celeriter non
    fiunt) exaudiuntur,
    et
    quod
    impleri
    ccncite
    petimus,
    ex
    ipsa
    melius tarditate
    prosperalur.
    Desiderianestra dilaiione
    extenduntur,
    ut
    proficiant: preficiunl,
    ut
    adjioc qucdperceptura
    >
    sunt,
    convalescant. Excilantur in
    certamine,
    ut ma-
    -
    joribus
    cumulentur
    pracmiis
    in
    retribulione. Labor
    i
    protrahitur pugnoe,
    ut crescat corcnavictoriae.J u-
    > sti viri
    quantura
    in coelestibus
    per contemplafionis

    radium inhoerere
    desiderant,
    tantum iu lerra oedi-
    i ficari
    refugiunt,
    ubi se
    peregrinos
    et
    hospites
    neve-
    >
    runt,
    Paulp attestanle
    qui
    ait : Nostra autetn coti-
    ) versalioincwlisesl
    (Pliil. m). (Greg.,
    Mor. I.
    v,
    c.
    5).
    i Sancti viri ab
    impertunilate
    desiderierum
    tempora-
    i D liunvet inulilium
    curarum,
    ac abamore
    perstrepen-
    tium
    perturbalionunv, semetipsos
    sacri verbi
    gladio
    ;
    liiortificarenon
    desinunt, atque
    intus seantefacienv
    i
    Dei in sinu inenlis abscondunt. Unde recte
    per
    t Psalmistam dicitur : Abscondeseos in abscondito
    i
    .vultustui,
    a cbnlradiciioneIwtninutn
    (Psal, xxx),
    ut
    t menseorumdmninamoremDei toia
    tenditur,
    nulla
    i
    inutiliter
    perturbatione
    laceretur. Paulus
    apostplus
    per ccntemplatipnem,
    mertups et
    quasi
    in
    sepulcro
    absconditos
    discipulos viderat, quibus-dicebat
    :
    i Mbrlui enitn
    eslis,
    et vitavestraabsconditaest cum
    ,
    ChrisioinDeo
    (Col. m). Qui
    enimmorlificarese
    ap-
    petit,
    valde ad inventam
    requiem coiitemplationis
    i hilarescit: ut exstinctus mundum
    lateat,
    et cunctis
    621 DIADEMAMONACIIORUM. S_3
    exteriorum rcrunv
    sopitisperlurbatienibus,
    inlra si-
    .
    num se intiroi amoris abscondat.
    Aliquando
    mens
    jusli
    ad
    quamdanv
    inusilatamdulcedinenvintcrni sa-
    poris
    admitlitur;
    et
    raplimaliquo
    modoardenti
    spi-
    ritu afflata
    renovalur, lantoquemagis
    inhiat
    qtianto
    raagisqusedanv
    et
    degustat, atque
    hocintra se
    appe-
    tit, quod
    sibi dulciushabere intfinsecus sentit. Dixit
    abbas Theonas :
    Quia impeditur
    mens
    nostra,
    et
    revecalur a
    'contemplalione Dei, propterea caplivi
    ducimur incernalibu.s
    passionibus.
    Dixit abbas Ar-
    senius cuidamfratri :
    Quantacunque
    libi virtus
    est,
    conareut intefius
    opus-tuum
    secunduraDeumsit et
    vincat exterioris hominis
    passiones.
    Dicebat abbas
    J oannes :
    Quia
    fecerat
    aliquando plectam
    ad duas
    sportas,
    et
    expendit
    earain unanv
    sportam,
    et non
    inteliexit. Erat enim mens
    ejus occupala
    in con-
    teriiplatione
    Dei. Dixit abbas
    Serapioti
    :
    Quia
    sicut
    roiiites
    impcratcris (cum
    ante
    ipsunvslant)
    non au-
    dent ad.dexteramaut sinistram
    respicere
    : ita nvo-
    nachus si stat in
    conspecluDomini,
    et intentus est
    omni hora in timore
    ejus,
    nihil est de
    quo
    adversa-
    rius eunvterrere
    possit.
    Dixitabbas
    Hyperfcius
    : Co-
    gitatio
    lua
    semper
    sit in
    regno coelorum,
    et cito in
    hsereditatenv
    accipies
    iliud.
    Dixitque
    ilerum : Yita
    monachi
    juxta
    imitalionem
    angelorumfiat,
    combu-
    rens
    atque
    consumens
    peccata.
    Dixitabbas Matois:
    Quantomagis
    se
    approximat
    homoad
    Deum,
    tanle
    amplius
    se
    peccatorem
    videt. Isaias enim
    propheta
    videns
    Dominum,
    miserum seet immundumdicebat
    (Isa. vi).
    Dixit
    quidam
    senex : Sicut nemoaudet loe-
    dere
    eum, qui juxta imperatoremest,
    ita Satanas
    '
    non
    polerit
    nohis
    aliquid nocere,
    si anima nostra
    inhaeseritDeo.
    CAPUT XXYI.
    *
    Deretnissaconversationemonachorum.
    (Ibid.,
    I, n
    Sent.,
    c.
    10.)
    Multosremissa conver-
    satio in
    pristinos
    erreres
    reducil,
    ac vivendi tera-
    pere
    reselvit.
    Tepidus
    in cciiversatiene oliosaverba
    et vanas
    cogitationes
    noxias esse nen
    ccnspicil.
    Qucd
    si a
    tprpore
    nvenlis
    evigilaverit,
    ea
    quac
    Ievia
    exislimabat,
    confestira
    quasi
    hcrrenda
    atque
    atreeia
    pertimescit.
    Omnisars sscculi
    hujus
    slrenuos ama-
    tores
    habet,
    et ad
    exsequendumpromptissimos.
    Et
    hoc
    proindefit, quiaproesenlem
    habet
    operis
    sui re-
    murierationem. Ars vero divini amoris
    plerosque
    habet sectateres
    languidos, tepidos, pigritia
    et iner-
    I
    tia
    congelatps.
    Sed hoc
    proinde, quod
    labor eorum
    non
    propraesenti,
    sed
    pro
    ftitura rerouneratione dif-
    fertur.
    Ideoque
    dumeorumlaberemmercedis relri-
    butie npn statim
    cpnsequitur, spe penc
    disspluta
    languescunl.
    Undeet
    nvagna
    illis
    gleria prseparatur,
    qui
    bonoeconversationis et vitoe
    principia augmento
    solidiori
    consummant, atque
    eo ad
    promerendam
    relributionem clariores
    prseparanfur, quo
    firmius
    duri ilinefis labores et inchoant et consummant.
    (Greg.,
    Mor. I.
    xn,
    c.
    26.) Quidanvprirao
    conver-
    sionis calore ad virtutes se
    accingunt
    : accedcnte
    vero
    progressu,
    dunvimmoderate lerrenis rebus in-
    cumbunt, pulvere
    iufimi
    appetitus
    obscurantur.
    -
    A
    Sunt nonnulli
    qui post perversa
    itinerasanctas vias

    s scciari
    appetunl,
    sed
    priusquam
    in
    eis,-ut diximus,
    desideria bona
    roborentur, quaedam
    illos
    preesentis
    -
    sseculi
    prosperitas accipit, quce
    eos rcbus exteriori-
    v bus
    implicat,
    et eorurtv
    mentein,
    duma calore inti-
    mi ardoris
    retrahit, quasi
    ex
    frigore exstinguit,
    et
    t
    quidquid
    in eis desero fervore
    apparere videbatur,
    t interficit. Si
    quid
    boni fortasse infirrousac
    lepidus
    i monachus
    agere coeperit, priusquam
    in ee
    per
    lon-
    gitudinemtemporis convalescat,
    ad exteriora dila-
    , bitur,
    et Derverse deserit
    quse
    recte inchoassevide-
    t batur. In terrenis
    quippe
    actibus yalde
    frigescit
    s
    animus,
    si necdumfuerit
    per
    inlimadonasolidatus.
    s Sciendura
    summopere
    est
    quiaplerumque
    monachis
    i hoc evenire consucvit
    (qui
    Deum
    puro
    ac
    simplici
    -
    B
    sludio non
    sequunlur) quod
    inlibro beati J ob scri-
    t
    ptum
    est :
    Congrcgaliblujpocrilw
    sterilis
    (J ob. xv).
    (Greg.,
    Mor. I.
    -xn,
    c.
    27.) Coepta
    enimbona non
    amitterent,
    si
    hypocritx
    nonfuisscnt.
    Congregantvero
    t et
    hypocrii.se
    bona
    opera,
    sed eorunv sterilis est
    ipsacorrgregatio
    :
    quiaper
    hoc
    quodagunt,
    ffuctum
    recipere
    in seterna relributione hon
    appetunt.
    Fe-
    t cundi ac visides in suis
    operibus
    humanis oculis
    i
    videntur,
    sed in
    conspectu
    occulti
    judicis
    infecundi-
    et aridi
    apparent.
    Pravaemonachorummenles lem-
    ;
    poralium
    rerum lumultus inlfa
    semetipsos
    versare
    i non
    cessant,
    etiam cumvacant. In
    cogitalione
    enim
    t servanl
    depicla quaeamant,
    et
    quamvis
    nihil exte-
    ;
    rius
    faciant, apud semetipsos
    tamen sub
    pondere
    inq-.iietudinisquieii
    laborant.
    Quibus
    si
    earumdem
    C rcrum
    administratio
    praebeatur, semetipsos
    funditus
    L
    deserunt. Curis enim
    saecularibus inlenti
    , tanto
    insensibiliores intus efficimur
    , quanto
    ad ea
    quse
    foris sunt
    stuiiosiores videmur.
    (Gregr.,
    hom. 17in
    Evang.)
    Usuet cura terreni desiderii obdurcscit ani-
    mus,
    ct dtim
    ipso
    suo usu durus efficitur
    per
    actio-
    nem
    sseculi,
    ad eaemolliri non
    valet, qusepertinent
    ^
    ad
    charitatem Dei. SanctaEcclesia de
    membris. suis
    infirmantibusdicit:
    Posueruni mccustodemitt
    vineis,
    !
    vineammeatnnon cuslodivi
    (Can. i).
    Vinea
    quippe
    nostra, actiones
    sunt, quas
    usu
    quelidiani laboris
    excelimus. Sed cuslodes in vineis
    positi,
    nostram
    ;
    vineanv miriime custodimus :
    quia
    cum
    extraneis
    actionibus
    implicamur,
    ministeriitmactionis nostroe
    negligimus.
    Dixit abbas
    Sysois
    : Esto
    coivtemptibilis,
    D
    et voluntales tuas
    post tergum
    tuum
    projice.
    Esto
    liber et securus a saecularibus
    ctiris,
    ct habebis re-
    qiiiem.
    Dixitsenex : Vitamonachi hoecest:
    operatio,
    obedieniia, nveditatio,
    ut non
    judicet,
    non
    detrahat,
    non
    murmuret, neque
    curiose
    agat, neque
    audire
    aliena delccict.
    Scriptum
    est enini:
    Qui
    dUigitis
    Do-
    minutn,
    bditemalum
    (Psal,
    xcvi),
    CAPUT XXVII.
    Deabstinentia.
    Hocest
    perfectura
    et rationabile
    jejunium, quando
    noster homoexterior
    jejunat,
    interior orat. Facilius
    per jejunium
    oratio
    penctrat
    ccelunv. Tunc enim
    hcmp
    spiritalis
    effectus, angelis conjungitur, Deoqite
    liberius
    copulalur.
    Per
    jejunium
    eliamocculta
    my-
    623
    SMARAGDIABBATIS 02.4
    steriorum
    coelestitiiv revelantur, divinique
    sacra-
    t
    nventiarcana
    panduntur.
    Sic
    namque
    Daniel, angelo
    revelante, mysteriorum
    sacrameiua
    cognoscere
    me-
    ruit. I.IKC
    enimvirlus et
    angelorum
    nvanifestationes
    eteorum
    annunlialiones ostendit.
    J ejunia,
    forliatela
    sunt adversus tentameivladaeraoniorum.
    Cito enim
    per
    abslinentianvdevincunlur. UndeetiamDominus
    Salvatpr
    noster,
    eorumincursus
    jejuniis
    et orationi-
    bus
    proemonetsuperare
    dicens : lloc
    genus
    dtcmo-
    niorumnon
    ejicilur,
    nisi
    per
    orationemet
    jcjunium
    (Marc. vi).
    Immundi enim
    spirilus
    illuc sese
    magis
    injiciunt, ubiplus
    vident escaeet
    potus.
    Sancli
    quan-
    diuin
    hujus
    soeculivita
    inhabitant,
    desiderio
    superni
    roriscorpussuumaridum pnrtant.Undeetin
    Psalme:
    iSitivif in le anima
    tnea, qiiammullipliciter
    libi caro
    mea
    (Psal. LXII).
    CarpenimtuncDeum
    sitit, quande J j
    per jcjunium
    abstinet et arescit. Abstinentia et vi-
    vifical et cccidit: vivificat
    animam, ccrpus
    necat.
    J ejunia
    cunvbenis
    pperibus
    Dee
    acceptabilia
    sunt.
    Qui
    aulem a cibis abstiaent et
    praveagunt.,
    doeme-
    nes
    imitantur, quibus
    escanen
    est,
    et
    nequitia
    sem-
    per
    esl. Illeaulembeneabstinet a
    cibisqui
    amalilioe
    actibus,
    el a nvundi
    jejunat
    ambiticnibus.
    Spcrnitur
    jejunium qued
    in
    vesperorepletiene
    ciborumrefici-
    tur.
    Neque
    eninv
    reputanda
    esl
    abstinenlia,
    ubi fue-
    rit ventris saturitas subsecuta.
    Spernitiir jejunium
    quod
    in
    vespero
    deliciis
    coropensatur.
    Cunvnostra
    corporaper
    abslinemiam
    domamus, quidaliud quanv
    carnalia sacrificia
    omnipotenli
    Dominoexbibemus?
    Sicut
    pcr
    Paulum dicitur : Ut exhibealis
    corpora
    veslra hosliam vivenlem
    (Rom, xn). Egregius psal-
    (
    niista Davidnullanvesse abslinenlianv sine concor-
    dia
    dcsignans ,
    ait : Laudale cumin
    lympano
    et
    clwro
    (Psat. CL).
    In
    tympano
    etenimcoriumsiccum
    resnnat,
    in choro aiitemvoces concorditer cantant.
    Quid
    enim
    per tyrapanum,
    nisi
    abslinentia,
    el
    quid
    per
    chorum,
    nisi charitatis concordia
    designalur?
    (Greg.,
    Past. Cttrm
    p. m,
    adm.
    23.)
    Qui itaque
    sic
    ahstinentiam
    tenet,
    ut concordiam deserat,
    laudat
    quidem
    in
    lyrapano,
    sednon laudat in choro. Dixit
    quidam
    senex :
    Proplerea ampiite
    a medclectalie-
    nescarnales,
    ut eliamiracundiseoccasicnesabscin-
    dam. Scip enimcam
    semper
    adversus me
    pugnare
    pre
    delectaiionibus,
    et conlurbare mentem
    meam,
    et inlellectum
    meum
    expellere.
    Dixit abbasJ oannes
    pusillse
    stalurse.
    Quia
    si voluerit rex
    aliquis
    civilatem
    inimicorumlcnere
    , prius
    aquam
    lenet et escas eo-
    rum,
    et sic inimici siti et fame
    periclitantes, subji-
    ciuntur
    ci. Si in
    jejunio
    et fameconverselur homo,
    inimici
    ejusqui
    sollicitanl
    animum,prius
    hifirmantur.
    CAPUT XXVIII.
    De continentia,
    A Deodaiur conlincnlia,
    scd
    petile
    et
    accipielis
    (Sap.
    vin, Matili.vu, Luc.xi).
    Tuncautem
    tribuitur,
    quando
    adDeum
    geraitu
    interno
    pulsatur.
    Geminum
    cst bonum
    virginitas, quia
    et inhoc mundosollici-
    tudinem sseculi
    amittit,
    et infuturo seternumcasti'
    tatis
    prsemiinnpercipit. Virgines
    feliciores csse in
    vita seternaIsaias
    testalur, qui
    ait; Hmcdicit Domi-
    A
    nus eunuchis: Daboeisindomomeael intuurismeis
    tocutn,
    et nomen melius a
    filiis
    et
    filiabus,
    notnen
    setnpilernum
    dabo
    eis, quod
    non
    peribit (Isa. LVI).
    Nec
    dubium
    quodqui
    casti
    perseverant
    et
    virgines,
    an-
    gelis
    Dei efficiantur
    sequales.
    Amandaest
    pulchritudo
    castilatis, cujus degustata
    delectatio,
    dulcior inve-
    nilur
    quam
    carnis. Castilas eninvfructus suaVitalis
    est, pulchritudoinviolata
    sanctorum. Castilassecuri-
    tas est
    mentis,
    et sanitas
    corporis.
    Nihil
    prodest
    in-
    corruptio carnis,
    ubi noivest
    iiuegrilag
    menlis,
    ni-
    bilque
    valet mundunvesse
    corpore
    ei
    qui pollulus
    est mente. Dixit
    senex, quia
    securilas et taeiturnilas
    et occulta
    nvedilatio, pariunt caslilatem; gloriatio
    monachi,
    abstinentia escarum et a
    mulliloq.uio
    lin-
    guse.
    Dixit abbas Pcemen: Sicut
    spatariiis principis
    B assislit ei coiuinuo
    semper paratus,
    ita
    oporlet
    aniraam
    semper
    esse
    paratam
    adversus
    spirilum
    fornicationis. Dicebat abbas Antonius : Scire con-
    venit
    quod
    sunt tres
    corporales
    motus : unus
    quidem
    naturalis,
    alter autem ex
    plenitudine
    ciborum
    ,
    ter-
    tius vero exdsemoniorum
    impugnalione.
    Sed conlra
    hosomnesbonunvest cuslodire
    quodscripluro
    est :
    Omni cuslbdiaservacar luum
    (Prav. iv).
    CAPUT XXIX.
    De tolerantia divinw
    correplionis.
    (Isid.,
    lib. iii
    Sent., cap. &.)
    Murmurare in flh-
    gellis
    Dei
    peccator
    honio non
    debet, quia
    maxime
    per
    hoc
    quod corripitur,
    emendalur.
    Unusquisque
    autenvtunc levius
    portat quodpalitur,
    si suadiseus-
    serit
    mala, pro quibus
    iili infertur relribulio
    justa.
    C Discat non murmurare
    qui
    mala
    palitur,
    eliamsi
    ignorat
    cur mala
    patitur;
    et
    per
    hoc
    juste
    se
    patl
    arbitretur, pro
    eo
    quod
    abillo
    judicalur cujtis
    nun-
    quam injusta judicia
    sunl,
    Qui flagellasustinet,
    et
    cpntra
    Deum
    muvmurat, justiliam judieantis
    arccu-
    sat.
    Qui
    vero se
    cognoscit
    a
    jtisto judice pati quod
    suslinet,
    etiamsi
    pro quo patitur ignoral, per
    hoc
    jam justificatur quod
    el
    seipsum
    accusat ct Dei
    ju-
    stitiam laudat.
    (Greg.
    in c. iv
    J ob,
    iib.
    v,
    c.
    26;
    Isid.,
    lib. m
    Senl,, cap.
    (4;
    Gregor.,
    lib.
    vn,
    c. 5
    Moral.)
    Ad
    magnam
    utilitatem divino
    judicio
    mens
    justi
    diversis
    passionum
    tentationibus
    agitatur, pro
    quibus
    si Deo
    gralias egerit, suaequeculpocquod
    la-
    J ibus
    dignus sit, iraputaveril,
    hoc
    quod
    ex
    passione
    lolerat ei
    pro
    virtutibus
    reputabitur, quia
    el divi-
    nam
    agnoscit justitiam,
    et suam
    culpam intelligit.
    J ustorummens non soluni
    perpendit qtiod tolerat,
    sed
    jampavet quod
    reslat. Videt
    qualia
    in hac vita
    palilur,
    meiuit ne
    post
    haec
    graviorapalialur. Luget
    quia
    in
    hujus
    csecifatisexsilium a
    paradisi gaudio
    cecidit: timet ne et cumexsilium
    relinquitur,
    mors
    selerna
    subsequatur.
    J am
    ergo
    sententiam loleral ia
    s poena,
    sed minas adhuc seterni
    judicis
    formidat ex
    , culpa.
    Recte
    ergc per
    Psalmislamdicitur: ln meirans-
    t
    ierunt irw tum
    ,
    et terrores tui conlurbaverunl me
    (Psal. LXXXVII).
    Inierni
    quippejudicis pestquam
    irae
    pertranseunt,
    etiam terrores
    conlurbant, quia jam
    I aliud de damiialione
    patimur,
    et adhuc aliudde
    seternaultione formidaraus.
    (Huc
    nsqueGreg.)
    Gio-
    6_s
    DIADEMAMONACHORUM.
    626
    riatio autem raonachi
    patientia
    in tribulationibus
    cjus,
    et
    longanimitas
    cum charitate. Sancti viri
    quanto magis
    se exterius
    despiciendo dejiciunt,
    tanto
    amplius
    interius revelalionum
    coniemplatione
    paseuntiir.
    Quos
    enimexterius infietucontinet
    con-
    vallis
    humilitalis,
    eosinterius sublevatascensuscon-
    templationis.
    CAPUT XXX.
    ;
    De
    fiageilis
    Dei.
    (Isid.,
    lib. ni
    Seni., cap. 1.)
    Ovdinataest misera-
    tio
    Dei, qttseprius
    hic horoinem
    per flagella
    a
    pe
    calis
    emundat,
    et
    postea
    ab oeterno
    supplicio
    libe-
    rat. Eiecius eninvDei doloribusvitae
    bujus
    atteritur,
    ul
    perfectior
    vitae fttlurse
    prsemia
    lucretur.
    Nequa-
    quam
    Deus
    delinquenti parcit
    :
    quoniam peccaio-
    remaul
    flagellotemporali
    ad
    purgationem
    ferit,
    aut
    judicio
    acterno
    puniendumrelinquil,
    aut
    ipse
    in se
    homo
    poenitendopunit quod
    male admisil;
    ac
    pro-
    indeest
    quod
    Deus
    delinquenli
    non
    parcit.
    J usti
    per
    temporalia flagella
    ad oeterna
    proficiunl gaudia.
    Ideoque
    et
    justus
    in
    poenisgaudere,
    et
    impius
    in
    pro-
    speritatibus
    timeredebct.
    Nequeiusloneque reprobo
    Deus raisericordiamcl
    justitiam
    abslrahil. Naraet
    bonoshic
    per
    afflictionem
    judicat,
    et illicremunerat
    per
    miserationera
    ;
    et maloshic remunerat
    per
    tem-
    poralem
    clemenliam,
    et illic
    punit per
    seternam
    ju-
    slitiam. Inhac enimvitaDeus
    parcit impiis,
    et ta-
    men non
    parcit electis;
    in illa
    parcet electis,
    non
    lamen
    parcet iniquis.
    Plus
    corripitur fiagello, quia
    a
    Deo
    diligilur,
    si
    peccaverit,
    dicenteAnios
    prophela
    :
    Tanlummodovos
    cogtwvi
    exomnibusnationibus
    lcrrm,
    idcirco visilabo
    super
    vos otnnes
    iniquiiales
    vestras
    (Amosm).
    Nam
    quemdiligit
    Dominus
    corripit, fia-
    geltal
    autein omnem
    filiuin quemrecipit (Heb. xn).
    (Isid. ibid.)
    Yalde necessarium
    estjustunv
    in hac
    vila et vitiis
    tentavi,
    et verberari
    flagello,
    ut dum
    vitiis
    pulsatur,
    de virlutibus non
    superbiat
    : dum
    vero aut animi aut carnis dolore
    atteritur,
    a mundi
    amorerelrahitur.
    (Isidor.,
    ioco
    citato.)
    Duriuscirca
    suoseleclosinhac vitaDeus
    agit,
    ut dumfortioribus
    flagelli
    slimulis
    feriuntur,
    nullo oblectatnento
    prac-
    senlis vitoe
    deleclentur,
    sed coelestem
    patriam,
    ubi
    certa
    rcquies exspectalur,
    indesirienter desidevcnt.
    Admovendisunt
    oegri,
    ut eo se Dei filios
    sentiant,
    quo
    illos
    disciplinsefiagellacastigant.
    Nisi enimcor-
    replis
    filiishseredilatenvdare
    disponcret,
    erudire eos
    per
    molestias noiv curaret,
    Lapides
    sanctuarii Do-
    niini extra tunsi
    sunt,
    ut in constructione
    templi
    absque
    mallei sonitu
    ponerenttir (/// Reg. vi)
    :
    quia
    videlicet:nunc foris
    pcr flagellatuudimur,
    ut intus
    lemploDeipostropdumsinedisciplina
    et
    pereussione
    disponamur, quatenus quidquid
    in nobisest
    supcr-
    fluum,
    modo
    percussio resecet,
    et lunc solanos in
    sedificioconcordiacharitatis
    liget.
    Admonendi sunt
    segri qualenus palientioe
    virlutem
    scrvent,
    ut inces-
    santer
    quantaRedemplor
    noster abiis
    quos
    creave-
    rat
    pertulit
    mala considerent, Cur
    itaqtte asperum
    creditur,
    ut a Deohonvotoleret
    flagellapro malis,
    si tanta Deusabhominibus
    pertuiit
    mala
    pro
    bonis.
    A
    Aut
    quis
    sanae
    intelligenthe
    de
    percussione
    suairt-
    gratus
    existat,
    si
    ipse
    hinc sine
    flagello
    non
    exiii,
    qui
    huc sine
    peccato
    venit.
    CAPUTXXXI.
    De
    iiifirmitate
    carnis.
    (Isid.,
    lib. III
    Sent.,
    cap. 5.)
    Quosdam
    vidensDeus
    nolle
    proprio
    voto
    corrigi,
    adversitatum
    tangit
    sti-
    mulis; quosdam
    eliam
    prsesciens
    multuivv
    peccare
    posse
    in
    salutem, flagellat
    eos
    corporis
    infirmitate,
    ne
    peccent,
    ut eis utilius sit
    frangi languoribus
    ad
    salutem, quam
    manere incolumesad damnationem.
    Qui
    valenliores sunt et
    sani,
    ulilc est illis infirmari
    et non
    peccare,
    ne
    pcr vigorem
    salufis illicitis sor-
    didentur
    cupidilatum
    et luxurisedesideriis.
    Estper-
    niciosasanitas
    quae
    adinobedienliamhominem
    ducif,
    "
    est etsalubris
    infirmitas, quseper
    divinam
    correptio-
    nemmenleni a durilia
    frangil.
    Dixit sancta
    Syncle-
    tica, quia
    diabolus infirmitales
    quasdamcxpetendo
    adversus eum
    qui
    tenlandus est
    adhibet,
    ut
    per
    eas
    pusillanimes
    faciens
    monachos,
    conturbct charitatcm
    eorum, quara
    habebant
    ad Deum. Sed
    quamvis
    con-
    cidatur
    corpus,
    et febribusvalidis
    infiamraetur,
    in-
    super
    eiiamsi inlolcrabilis sit
    afflictio,
    si
    quidenv
    peccator
    es
    qni
    lisec
    sustines,
    recordare futuri sse-
    culi
    poenas,
    ceternum
    ignem
    el
    judicialia tormenla,
    et ila non deficiesab eis
    quoe
    in
    proesenli
    conlin-
    gunl: insuper
    el
    gaudebis quia
    visitavit te
    Deus,
    et
    illud famosissimumdictumin
    linguahabeto,
    id
    est,
    Castiganscastigttvil
    me
    Dmninus,
    et morli nonIradi-
    dit tne
    (Psttl. cxvn).
    Si ferrum
    es, spera
    adlvibitum
    tibi
    ignera, quia
    si
    justus es,
    et haec
    pateris,
    dema-
    gnis
    ad
    nvajora promoveris.
    Aurunv
    es,
    sed
    per
    ignemprobalior
    eris. Si
    febribus,
    si
    rigorefrigoris
    castigaris,
    memor esto
    quodScriplura
    dicit: Trans-
    ivimus
    per icjnem
    et
    aquam,
    et duxit nos in
    refrige-
    rium
    (Psal. LXV),
    Si iufirmilas molesta
    jiobis fuerit,
    non
    contristemur, tanquam qui pro
    inDrroitale et
    vulnere
    corporis
    non
    possumus
    slare ad orandum
    aut
    psailendum
    ad vocem. Hsecaulemomnianobis
    proficient
    ad destruenda
    corporis desideria, quo-
    nianv
    jejunia
    et labores
    propter lurpes
    delectaliones
    nobisconstituta sunt.
    Siigitur oegritudo
    ista retun-
    dit
    superflua,
    dehisobscrvandisratioest. Sicut enim
    magno
    et forti medicainine exitialia ab
    segritudine
    corpnris
    vitia
    feciduntur,
    ct heecest
    magnavirtus,
    quando
    infirmilalibus toleranlia
    adhibita,
    et
    gralia-
    rum actio Deo ftierit niissa. Si amiltimus
    oculos,
    nonferamus
    gravitcr.
    Extollenliocenim instrumen-
    tumamisimuset interioribus oculis
    gloriam
    Doroini
    speculamur.
    Surdi facti
    sunms,
    non
    curemus, quia
    auditumvanumaraisimus. Manusnostraeex
    aliqua
    passione
    debilitatae
    sunt,
    sed interiores
    paratas
    ha-
    bemusadversusinimici tentationes. Iiifirmilastotum
    corpus
    nostrum
    lenet,
    sed iiiteriori homiui nostro
    sanitascrescit.
    CAPUT XXXII.
    Detribulalione
    jttslorum.
    (Isid.,
    lib. III
    Sent,,
    c.
    58.)
    J ustus in adversis
    probari
    se
    recog.noscat,
    non
    dcjici.
    Yiri sancti
    plus
    657 SMARAGDiABBATIS
    628
    .formidant
    prospera
    mundi
    quam adversa, quia
    Dei j.
    servos
    prospera
    muudi
    dejiciunl,
    adversa veroeru-
    diunt.
    Ideoque
    sancli viri conslanliaita
    porlare
    de-
    bet
    adversa,
    ut
    frangi
    non
    queat.
    Tunc
    magis
    sunt
    Dei oculi
    super juslos, quando eos'affligi
    ab
    iniquis
    providenliasupernapernvittil.
    Namtunc eis
    gaudia
    disponuntur oeterna, quando proesenti
    tribulatione
    prohanlur.
    Omnes vitae
    hujus
    tribulationes
    aquis
    comparantur proetereuntibus.Propterea quia
    si
    quid
    in hac vitatribulalionis
    acciderit,
    nonslat sed cele-
    riter trausit.
    Qui
    vitsefuturse
    prsemiadiligcnler
    ex-
    cogitat,
    mala omnia vitse
    proesentis aequanimiter
    *
    portat: quonianv
    ex illius dulcedine
    hujus
    amarilu-
    dinem
    temperat,
    et ex seternitateilliusbrevitatem
    hujus despicit
    transiloriam.
    Quia
    vero
    qui
    in dolorc
    gravanlur
    carnis, cupiditatis
    et luxurisect vitiorum
    I
    cseterorummala non
    appetunl, plus prodesl
    saluti
    tentatio sseculi
    quamprosperilas.
    Nam ex
    prosperi-
    >tateindelerius
    itur,
    ex tentationis doloreinnvelius
    proficitur. Unusquisque
    a;l tenlationem animum
    proeparare
    debet. Mhvusenim dum
    speralur,
    lenta-
    tio
    graval;
    dure aulem
    premit,
    si non
    sperala
    ad-
    venerit.
    Sapienlis
    est coritra onvniaadversa ante
    nvedilari;
    nec evenire casus
    debet, quem
    noncon-
    silia
    ejus proeveniant. (Hwc
    Isid. loc.
    cilalo.)
    Hsec
    causa esl
    quod
    ab
    injustis justi
    sinuntur
    afflgi,
    ut
    seilicet dumfutura audiunt bona
    qusccupiunt, pa-
    tiantur cliam mala
    pra?sentia quoeperhorrescunt;
    atque
    ad faciliorem exitum dunv amor
    provocat,
    cruciatus
    impellat.
    DavidPsalmislaail: Tuesmihi
    refugiutn
    a
    pressnra quw
    circumdedit
    me,
    exsuttalio(
    mea,
    reditneme a circumdaniibusme
    (Psal. xxxi).
    Ecce
    quasi
    in nocte
    pressuram
    nominat,
    et tamen
    liberatoremsuuminter
    angustias
    exsultationemvo-
    cat. Foris
    quidem
    nox erat in cireumdaiione
    pres-
    surse,
    sedintus carminaresonabant deconsplafione
    laeliliae.Electus
    quisque
    dunvcircumdari se
    pressuris
    narrat,
    et lanvenDeumsibi exsultationeni nominat,
    procul
    dubio
    quasi
    carnven in nocte
    canlat,
    ut ad
    subsequentis
    vitaediem felix
    perveniat.
    Dixit
    qui-
    damsenex : Si venerit homini tentalio
    (undique
    enim
    mulliplicantur tribulationes)
    ul
    pusillanimis
    fiat
    et
    murmuret,
    tu tanvensi te
    occupaverit
    infirmilas
    corporis,
    noli
    pusillanimis
    fieri, neque
    moleslesusci-
    pias, quia ipse
    Dominus
    pro
    te
    cogitat
    de omnibus.
    Nunquid
    sine
    ipso
    vivis?Patienter
    ergo
    ferre
    debes,
    et
    rogare
    eumut donettibi
    quaeexpediunt,
    hoc
    est,
    ut
    quod
    voluntas
    ipsius
    est
    facias,
    et sedecum
    pa-
    lientiamanducans
    quod
    hahosincharitale.
    CAPUT XXXIII.
    De tentationibus.
    (Isid.,
    lib. III
    Sent,, cap. 5.)
    Multiscalamitattim
    teiilalionibus mens
    J usli
    in hac vila
    pulsatur,
    unde
    et
    optat
    ab hocsseculofundilus
    evelli, quo
    et aerum-
    nis
    eareat,
    el fixamillic securiiatem inveniat. Non
    amplius
    lenlat electos
    diabolus, quam
    Dei voluntas
    permiltit.
    Tenlando aulenv sanctorum
    profectibus
    servit. Elsi
    nolens,
    ulilitati tamen sanclorumservit
    diaholus, quando
    eostentationibus suisnon
    decipit,
    A sed
    potius
    erudit. Sollicite hoslis insiuias
    intelligere
    pariler
    et cavereDei servunv
    oportet, sicque
    inno-
    ccntia vitse exislere
    simplicenv,
    ut tamen
    oporteat
    cum
    simplicitate
    esse
    prudentem. Qui prudentiam
    simplicitati
    non
    miscet, juxta prophetam,
    Columba
    esl
    seducia,
    non habens cor
    (Osewvn).
    Sed ideoco-
    lumba, qtiia simplex;
    ideo aufemcor non
    habens,
    quiaignaraprudentise
    est. In oculiselectoriimterror
    cjus
    vilisesl. Abincredulisut Ieo
    timciur;
    afortibus
    in fideut vermis
    conlemnitur, atque
    admonventum
    offensus
    repellitur.
    Diabolusenim
    serpens
    est lubri-
    cus,cujus
    si
    capiti,
    idest
    prinvsesuggestioni,non
    resi-
    stilur,
    lolusin interna
    cordis(dumnon senlilur)
    illa-
    bitur. Tentationumdiabolicaruminitia
    fragiliasunt,
    quoe
    si non
    eaveantur,
    sed
    per
    usumin consuetudi-
    B
    ncnv
    transeant,
    in novissimisfortiter convalescunt,
    ifaul aut
    liunquam
    aut cumdifiicullatevincanlur.
    Comin totavitadiaboltis
    proevarieari
    hominenvcu-
    piat, araplius
    tamenmolitur in fine
    decipere.
    Hinc
    est
    quod
    in
    principio
    contra
    protoplasturaserpenti
    esl dictum
    (Geit. m)
    : Et tu
    insidiaberis
    calcaneo
    ejus; quia
    nimirumhominem
    quem
    diabolusincursu.
    proelcritoe
    vitaenon
    decipit,
    in novissimis
    supplan-
    tare
    disponit.
    Proinde
    quamvis quisque
    sit
    justus,
    nunquanv
    laraen lutumest utsit inhacvita
    securus,
    scd
    semper
    humilis
    caveat, scmperque
    ne in fme
    ruat sollicitus
    pertimescal.
    Diabolussanctoshomines
    non lenendo
    possidet,
    sed tentando
    persequitur.
    Nanv
    quia
    non in cis inltinsecus
    regnat,
    conlra eos
    extrinsecus
    pugnat;
    el
    qui
    interius amisit
    dominium,
    C
    exteriuscoronvovetbellunv.Diabokis
    quandodecipere
    quemquanv quxrit, prius
    naturaro
    uniuscujusque
    intendit,
    ctinde se
    applicat,
    unde
    aptunv
    hominem
    ad
    peccanduminspexerit.
    Ex ca
    parte
    homines dia-
    bolus
    tentat, qua
    eos
    per
    excrescentemhumoremfa-
    cileinclinari advitia
    conspicil,
    ul secundumhumoris
    conspersionem
    adhibealet tentalioncm.
    LegeBalaanv,
    qui
    in
    figura
    diaboli contra
    populum
    Domini ex ea
    parteprsecipitperniciososprselenderelaqueos,
    ex
    qua
    sensit eosfacilius
    csscdapsuros (Num. xxiv).
    Narn
    et
    qui aquara
    alicubi
    deducit,
    non eam
    per
    aliam
    partenv nvitlit,
    nisi ubi
    impeturaejus
    intendit. Aliud
    est intrare in inentem
    cujii^quam
    diabolum,
    aliud
    vesroinhabitare. Namet in cordasanctorum
    ingre-
    ditur,
    diiin malas
    suggestiones insinual;
    sed non
    habitat iu
    eis, quia
    insuum
    corpus
    noneos traducit
    [Al,, transducit]. Qui
    vero
    incorpore ejus
    sunt
    ipsos
    inhabitat, quiaipsi
    sunt
    templtiraejus.
    Etsi
    subrepat
    mentibuselecforunv
    diaboltis,
    nonautemineis re-
    quicscit,
    sicut in cordibus
    rcproborum,
    nam calore
    fidei mox
    excilatur,
    ut exeat ab elcclis. Nonnulli,
    i
    jara
    avido ore diabolus
    devoraveral,
    rursus divini
    ;
    judicii
    occultamiserationeab
    ejus
    ore
    eripiuntuf
    et
    saluti restituuntur.
    Nam
    saepe
    multos
    quosantiquus
    i hostisluxtirise
    voragine
    mersos
    tenuit, potentia
    di-
    ; vina
    per pceniteiitiam
    ab
    ejus
    faucibustraxit. Multa
    :
    juslus
    adversa in anima
    patitur instigalione
    daemo-
    t
    num,
    sedtalibustentamenfis
    perire
    vitseseteniaenon
    potest, quia pius
    Dominus ad damnationera
    culpae
    029 DLVDE.MAMONACHORUM. G50
    non
    reputat, quod
    de suse
    majcslatis permissu
    no-
    lens
    qui patilur portat.
    Nam ibi
    peccamus
    ubi
    pcr
    cupiditatem
    vel volunlatem deiiectimus. Ubi vcro
    violcnter
    addicimur,
    etsi facinus aut
    flagitium
    non
    est,
    miseria tamen
    pro flagilio
    et facinore est. Sed
    qui
    Deum
    proirrogata
    laudat
    miseria,
    commisso
    pro-
    cul dubio carct facinore.
    CAPUT XXXIV.
    Demultimodis
    peccatis.
    (Greg.,
    lib.
    iv,
    c.
    2G,
    itt
    cap.
    III
    J ob.) Quatuor
    mo-
    dis committitur
    peccatum
    in
    corde, qualuor perpe-
    tratar et
    opere.
    Admittitur in
    corde, suggestione
    diemonum,
    delectatione
    carnis,
    consensione
    nienlis,
    defensioneelationis.Committituropere,nuncIatenter,,
    nmic
    palam,
    nunc
    consuetudine,
    nunc
    desperatione.
    Istisergo gradibus
    et corde
    delinquitiir,
    et
    opereper-
    petratur. (Isid.,lib.\\ Sent.,cap. 17, 18,19,21,23.)
    Tribus modis
    peccatumgeritur,
    hoc
    est, ignorantia,
    infirmitate,
    industria. Gravius est
    infirmitate quam
    ignorantiadelinquere
    :
    gravius
    industria
    quam
    infir-
    nvitate
    peccare.
    Industria
    namquc peccat qui
    sludio
    ac deliberatione nventis malum
    agit.
    Infirmitate au-
    tenv, qui
    casuvel
    prcccipitatione
    delinquit. Nequius
    autemet de induslria
    peccant, qui
    non solum non
    bene
    vivunt,
    sedetianv et bene viventes
    (si possunl)
    a verilate divertunt. Sunt
    peccata
    levia
    qiue
    ab in-
    cipicntibus quotidiana
    satisfactione
    purgantur, qua;
    tanvena
    perfcctis
    viris velut
    magna
    crimina cvitan-
    ttir.
    Qtiid
    autemhemiiiesde
    magnis
    sceleribus
    agere
    debent, quandp
    etiam
    perfecti
    levia
    quaeque
    delicta
    quasi gravissinvaIugent?Experimento
    roinerum
    pec-
    catcrum
    majora
    committi non debent
    peccata,
    ne
    durius feriantur
    pro nvagnissceleribus, qui
    de
    parvis
    corrigi
    nounoverunt. J udicioautenv divino in rea-
    tum
    nequiorem
    labuntur,
    qui distringere
    minora sua
    facta contemnunt. Multi a criminecorruunt incri-
    nven, qui
    Dci
    cogivitionem
    habentes,
    timorem
    ejus
    negligunt,
    ct
    quenv
    noverunt
    per
    seientiam
    , per
    actioiienv
    non vencranlur.
    Ideoque
    sinunlur divino
    judiciopunienda
    coromittere,
    et in
    pcenam
    commisso
    facinori facinus delerius addere.
    Soepepeccatina
    alterius
    peccafi
    causa
    est, qucd
    dum
    comroiltilur,
    .aliud
    ex
    ipso quasi
    sua soboles
    oritur.:
    sicut nasci
    solet
    libido ex nimia vetvtris
    ingluvie.
    Puena vcro
    pcccati peccaluro admiiiitur, quando pro
    meiito
    ctijusquepeccati
    Deo deserente in aliud
    peccatuni
    detcrius
    itur,
    de
    quoamplius qtii
    admiscril sordide

    tur.
    Ergoproccedenspeccatum
    causa est
    seqtientis
    peccati, sequens
    vero
    peccatumpcena
    est
    prseceden-
    lis delicti. Prxcedentia
    itaque peccata scquentinnv
    sunt criminum
    causa,
    ul illa
    qusesequunlur
    sint
    prsucedentium
    poena.
    Proecedentium
    peccatorumpo2-
    na
    ipsa
    vocalur
    induralio,
    venicns de divina
    justi-
    lia. Hinc est
    qtiod
    ait
    propheta
    : Indurasli cor tto-
    sirum,
    ne timeremus te
    (Isa. LXIII).
    Aliud esf non
    peccarcamore dilectionisDei,
    aliudtinvore
    supplicii.
    Qui
    enimaraorecharitalis Dei non
    pcccat,
    horrescit
    omne
    malum, amplectendojustilisebonum;
    nec eum
    delectat
    pcceatum,
    etiamsi sceleris
    impunitas pro-
    A
    mittatur:
    Qui
    vero soia
    poena supplicii
    in se vilia
    reprimit, quamvis
    non
    expleat opus peccati,
    vivi
    1
    tanven in eo voluntas
    peccandi, dolclque
    sibi illici-
    tum,
    quod
    Iex
    prohibere dignoscitur.
    Ille
    ergo
    mer-'
    cedem boni
    operis percipit, qui
    amando
    justitiam
    facil,
    non is
    qui
    eam solo metu
    poenarum
    invitus
    custodit. Omne
    peccatum anlequam admittatur,
    amplius pertimescitur. Quamvis autem
    grave sit,
    dumin usum
    venerit,
    Ieve
    existinvatur,
    et sine ullo
    metu committitur. Istis fomiiibus
    quasi quibusdam
    gradibus
    coalescit omne
    peccatum. Cogitationamque
    prava
    delectationem
    parit,
    deleclatio
    consensionem,
    consensio
    actionem, actioconsuetudinem,
    consuetudo
    necessitatem.
    Sicque
    his vinctilis homo
    implicalus
    quadam
    catena vitiorunv lenetur
    astrictus,
    ita ut ab
    B ea evelli
    nequaquam valeat,
    nisi divina
    gratia
    ma-
    nunv
    jacenlis apprehendat.
    Peccatum
    admittere,
    cadere est in
    puteum.
    Consuetudinemvero
    peccandi
    facere, osputei
    est
    coangustare,
    ne is
    qui
    ceciderit
    valeat exire. Sedinlerdumetiamlales Deus
    liberat,
    duraeorum
    desperationem
    ad conversienemliberta-
    tis commutat.
    Ipso
    eninv
    miserante, peccata
    dimit-
    tuntur, quo protegente
    fit ne in deterius
    peccando
    ealur.
    Proplerea
    meUiendumest confidentibus ita
    possesalvari,
    neforte dum
    exspectamus
    a viliis sa-
    nari,
    etvitia
    multiplicemus,
    et salutemnon
    adipi-
    scamur.
    Ergo
    studeamus aut non
    cadere,
    aut cito
    conversi a
    lapsu consurgcre.
    Mora
    peccandi
    imma-
    nitatemfacit sceleris. Unde
    etproplveta
    :
    Vw, inquit,
    qui
    Irahiiis
    iniquilatem
    in
    funiculisvaniialis,
    el
    quasi
    V vinculum
    plauslri peccatum (Isa. v).
    Trahit eniro
    iniquilatem
    ut
    funiculum, qui
    tardat converti ad
    Deum. Trahere eninv
    iniquitatenv
    est nvoramfacere
    iniquitati.
    Unde etPsalmista :
    Prblohgaverunt
    ini-
    quitaies
    suas: Dbtninus
    justus
    concidit cervices
    pec-
    catorum
    (Psal. cxxvm).
    CAPUT XXXV.
    Ut
    post
    ruinam
    quissurgerequeat.
    (Greg.,
    Past..Curw
    part. m,
    adtn.
    29.)
    Peccata
    caruis
    experli,
    sallero
    post naufragium peccare
    metuanl
    ,
    et
    perditienis
    sua? discrimina vel co-
    i
    gnita perhorrescant.
    Dicendum est
    lapsis
    ut
    prse-
    terita
    peccata considerent, alque imminentia devi-
    tent,
    quatenus
    transactas
    cnlpas
    admemoriamrevo-

    cent,
    et
    pollui
    in futuris crubescanl.
    Adnvonendi
    sunt
    peccata
    carnis
    experti,
    ut
    vigiianti
    cura
    conspi-
    ciant
    post
    delicta nobis ad se redeuntibus Deus
    quomodo
    sinuiivsuae
    pietatis expandat,
    dicens nobis
    per prophetam
    : Erunl octtli tui videnles
    prwceptorcm
    tttum,
    et aures lumaudienl verbum
    post lergum
    mo-
    nenlis. Hwc
    eslvia,
    ambulale
    per eam,
    etc.
    (Isa.
    xxx). Omnipotens
    Deus
    quasi post tcrgunv
    nos sub-
    sequens monet, quia
    eliam
    post culpam
    ad se redire
    persuadet.
    Aversum
    revecat,
    cemmissaIVPIV
    respicit,
    revertenti sinum
    pietatis expandit.
    Vocem
    erge pest
    tergum
    monentis
    audimus,
    si
    post peccata
    humili et
    contrito corde revertimur.
    Debemus
    igitur pietatem
    vocantis
    erubescere,
    si
    justitianv
    i:olunvus
    foraiidare,
    qnialanto graviori improbitate contenvnifur, quanto
    C5I SMARAGDIABBATIS 632
    et
    contemptus
    adhucvocarenon
    dedignatur. (Greg., ^
    hotn.
    10,
    lib.
    i, super
    Ezechiel.)
    Per Michaeara
    pro-
    phetaro
    Dominusdicit : Et venies
    usque
    ad
    Babylo-
    nem,
    ibi liberaberis
    (Miclt.iv). Babyionquippe
    con-
    fusio
    inlcrpretalur. Saepe
    eninv
    qui postquam
    in
    confusioneviliorum
    ceciderit,
    erubescens mala
    quae
    perpelravit,
    ad
    poenitenliam
    redit, seque
    asuis
    lap-
    sibus bcne
    vivendo, erigit. Quidergo isle,
    nisi
    usque
    ad
    Babylonemvenit,
    et ibi liberatus est? Nonnun-
    quanvquisquam
    erubescens mala
    quoe
    fecit,
    contra
    se
    erigit,
    et bene
    operando
    ad statum reclitudinis
    rcdil. In
    Babyloneitaque
    liberalus
    est, qui per
    divi-
    naiii
    graliam
    ostenditur eliamde confusionesalva-
    tus.
    Prophetaergo
    ad
    transmigrationem loquitur ,
    cunvillos
    increpat, qui
    aslatu rectiludinis ad erro-
    ris viliain
    transmigratione
    ceciderunt. Frater inter-
    I
    rogavit
    senenvdicens: Si incurrerit monachus in
    pec-
    calum,
    et
    affligaturpro
    eo
    quia
    de
    profectu
    in dete-
    rioremstatum
    pervenerit,et
    laboret douec
    resurgat?
    Respondcns
    aulemsenex dixit: Monachusin lenta-
    tionenv
    incurrens,
    sic est
    tanquam
    doraus
    quse
    ceci-
    dit. El si sobrius fueril in
    cogitationesua,
    reoedificat
    eani inveniens materias ad sedificium
    profuturas ,
    liabens
    posita fundamenta,
    et
    lapides
    et
    arenam,
    et
    caetera
    quoe
    sunt eedificationi
    necessaria,
    et ila velo-
    citer
    cjus
    fabrica
    proficit.
    Ita cst monachus
    ,
    si in
    tentationem
    ceciderit,
    etconversus fuerit ad Domi-
    num,
    habet
    plurimumapparatum,
    medilationemdi-
    viuse
    legis, psalmodiam, opus maiiuum, quae
    sunl
    fundamenta oedificii
    spiritualis.
    CAPUT XXXVI.
    (
    De
    cogrtaiione.
    (Isid,,
    l. n
    Senlent,,
    c.
    2S.) Bipartita
    est causa
    peccandi,
    id
    est, opere
    el
    cogitatione, quorum
    unum
    iniquitas dicitur, quodopere gerilur;
    aliud
    injustitia,
    quodcogitatione
    admitlitur. Prius autemactio re-
    secanda
    est, postea cogitalio; prius prava opera,
    postmodiira
    desideria. Yicissimautem a
    cogitalione
    opera procedunl,
    et ab
    operc cogitatio
    nascitur.
    Quamvis
    et si ab
    opere
    malo
    quisquevacet, pro
    so-
    lius tamen
    pravsecogitationis
    malitianonerit inuo-
    cens. Undeet Domiivus
    per
    Isaiam:
    Attferte,inquit,
    malum
    cqgitationum
    veslrarumab oculismeis
    (Isai.
    n).
    Nonenim solunv
    factis,
    sedet
    cogitalionibus
    de-
    linquimus,
    si
    eis illicite occurrentibus
    delectemtir..
    Sicut
    vipera
    a filiisin utero
    posilis
    lacerala
    perimi-
    -
    tur,
    iianos
    cogitaliones
    noslroeintra nos enutrilae
    occidunt,
    et
    conceploe
    interius
    vipereo
    veneno con-
    sumunl, animamque
    nostramcrudeli vulnere
    peri-
    munl. Dura
    unusquisque
    divina illuminatione
    per-
    venitur,
    statimmolesliis
    turpiumcogitationumpul-
    satur. SedDei
    servusjudicio
    timorisDei lcntameivta
    a
    semetipso rejicit, bonisqueintrojectis cogitationi-
    hus
    turpes
    ase
    repellit. Magna
    observatiocirca cor-
    dis esl custodiamadhibenda
    , quia
    aut bonoeaut
    nvalaerei ibi consislil
    origo.
    Nam
    ,
    sicut
    scriptum
    esl,
    ex corde exeunt
    cogilationes
    malm
    (Maltlt. xv),
    unde si
    prius pravse cogitationi resistinvus,
    in
    lap-
    sum
    operis
    non incurrinvus.
    (Huc usquelsid.)
    Plc-
    A rumque
    ex bonis
    operibus
    discimus
    quantam
    vitss
    munditiamin
    cogiiatione
    construanvus. Penecuncta
    bona
    opera
    ex
    cogitatione prodeunt,
    sed sunt non^
    nulla
    cogitationis acuraina, quse
    ex
    operatione
    na-
    scuntur. Namsicut ab animo
    opussumilur,
    ita rur-
    sus
    abopere
    aninvus eruditur. Yaldenecesseest ut
    cum
    cogitatio
    extra usumducitur
    , protinus
    mentis
    oculusad
    opera
    Iransacla revocelur. Insolanonnun-
    quamcogitationedelinquilur,
    et
    quia usque
    ad
    opus
    non
    pervenit culpa, neque
    ad crticiatum
    pervenit
    poeriilenlia.
    (Greg.,
    Mar. lib.
    x,
    c.
    59;
    tib.
    xvi,
    c.
    20;
    iib.
    iv,
    c.
    55;
    lib.
    n,
    c.
    y.)
    Sed
    cogitata
    affii-
    cliomenleracitius
    erigit, quia
    nimirtiralanlummodo
    cogitatainiquitas polluit. Saepenamque
    lvoe
    quod
    a
    coivspectujudicisjam
    fietuintervenientedeletum
    est,
    B
    ad animunv
    per cogitationemredit,
    et devicta
    culpa
    addeleclationemrursus
    inserpere
    nititur
    , atque
    in
    antiquo
    certamine diutina
    pulsalionereparalur ,
    ita
    ut
    quodprius
    erat in
    corpore,
    boc
    importuua cogi-
    latione
    postmodum
    versetur ininente. Cumnihil fo-
    ris
    opere agitur,
    sedsolaiiilus
    cogitatione peccatur,
    districto sereatu nvens
    obligat,
    nisi hoc sollicitiskt-
    mentis
    tergat. Plerumque
    aurem cordis terrenavum
    cogitatiomim
    turba dum
    perslrepil, claudit; atque
    intra secretariumnvenlis
    quanto
    nvinuscurarumtu-
    mulluantium sonus
    compeseitur,
    tanlo
    amplius
    vox
    prsesidentisjttaicis
    nonaudilur.
    Nonnunquam
    in
    ipso
    orationis noslrossacrilicio
    importunce
    se
    cogilationes
    ingerunt, qtioe
    hoc
    rapere
    vel
    maculsye
    valeant
    quod
    innobisDeo flentes inimolamus. Orones
    qui
    vel il-
    C
    licita
    appetunt,
    vel inhoc nvundovideri
    aliquid
    vo-
    lnnt,
    densis
    cogilaliomim
    tumiillibus in corde com-
    t
    prirauniur.
    Mare
    significat
    mentem
    hominis,
    et
    quasi
    (
    fluctusnvarissunt
    eogitationes mentis, qii33aliquando
    per
    iram
    lumescunt, per
    Dei
    graliam tranquillae
    fiunt, per
    odiumcuin amariludiiiedefluunt. Mens
    quippe
    hunvana
    quol
    tentationes
    palitur, quasi
    tot
    flatibus movetur.
    Plerumque
    mentenv bominis fu-
    multiis
    cogitationumdeprimit,
    ira
    pcrturbat,
    et cum
    receditira,
    succedit
    incpta
    lsclilia. Frater
    quidam
    interrogavitquosdam
    Patrum utrura
    pplluitur
    hpmo
    quandp
    res sordidas
    cegitat?Et
    alii dicebant: Etiara
    pcliuitur;
    npn
    ppssumus
    salvari
    nos,
    qui
    idiotocsumus.
    Sed hoc
    perfinet
    ad
    salulem,
    si ea
    qusecogitamus
    corporaliter
    nonfecerimus.Dixil
    quidamsenex
    : Non
    .
    D
    quia
    intrant
    cogitaliones
    malsein
    nos,
    condemnamur
    , exeo: sedsi maleutinvur
    cogitationibuset
    illisassen-
    su-.ni
    praebemus.
    Fit eniraut cl
    per cogitationes
    nau-
    fragiumpatiamur,
    et
    pro cogiiationibus
    corcnemur.
    CAPUT XXXYIl.
    Desermone.
    i
    (Isid.,
    lib. II
    Sent,, cap. 29.)
    Cura
    quoedamparva
    vitionmvverba non
    evitamus,
    magnolinguaeprolabi-
    mur
    crimine,
    et dumfacta
    quaedam
    non
    gravia
    libere
    t acsinemetucommittimus
    ,
    ad
    pejora
    scelera hor-
    n
    renda
    peccandi
    consuetudinelabirour.Yani sermones
    ,
    in oreChristiani esse nondebent. Namsicut maios
    i-
    moresbona
    colloquiacorrigunt,
    ita
    pravacoiloquia
    :- bonos ttwres
    corrumpunt (I
    Cbr.
    xv).
    Custodh ori
    653 DIADEMAMONACHORCM.
    634
    ponitur (Psal. CXL),
    dum
    quisque
    non se
    justum, A
    sed
    (quodmagis
    verum
    esl) peccatorem
    fatetur. Ma-
    nutn
    super
    os
    ponit (J ob. xxxix), qui
    bonis
    operi-
    bus
    linguae
    excessum
    operit.
    Manum
    super
    os
    ponit,
    qui
    malselocutionis
    culpas
    bonsaaclionis velamine
    tegit. Quadrimoda
    est dicendi
    ratio, qua praeviden-
    dumest,
    quid, quando,
    cui vel
    quomodo, aliquid pro-
    feratur. Bonum
    quippe
    bene
    loquilur , qui
    ea
    quoe
    recta sunt humiliter annuniiat. Cordebene
    loquitur,
    qui
    charitatemnon simulat. Orebene
    loquitur , qui
    veritatemannuntiat. Factis bene
    loquitur, qui
    alios
    bonis
    exemplis
    oedificat. Mali mala
    respondent pro
    bonis,
    et adversa
    pro prosperis.
    Boni bona
    respon-
    dent
    pro malis,
    et
    prospera pro
    adversis. Adversus
    convicium
    linguse
    fortitudo adhibendaest
    patienlise,
    ut tenlatio verbi
    quse
    foris
    impugnat,
    tolerantisevir-
    ]
    tute devicta discedat. Dicebat
    quidam
    Patrum
    quia
    dum sederent
    aliquando seniores,
    et
    loquerentur
    sermenem de
    sedificalicnibus,
    erat inter eos unus
    providus,
    et vidit
    angelos
    manus
    agitantes
    et lavan-
    les eos. Ut autera locutiovenisset
    ssecularis, disce-
    debant
    angeli,
    et volutabantur
    porci
    iri medio eorum
    pleni fetoribus,
    et
    polluerunt
    eos. Cura autem rur-
    SE3
    loquerentur
    de
    sedificatione,
    venicntes iterum
    angeli
    lavabant eos. Venerunt
    ergo aliquando
    senes
    ad abbatem
    Antonium,
    et evat curaeis etiamabbas
    J oseph.
    Volensautenvabbas Antenius
    prpbare eos,
    movitsermonemde
    Scripturis sanctis,
    et
    ccepit
    in-
    terrogafe
    a
    junioribus quid
    esset boc aut iliudver-
    bum? Et
    singuli
    eorura
    dicebant, proul poterant.
    Ille
    autenvdicebat: Necdunvinvenistis. Post omnes vero (
    dixit abbati
    J oseph:
    Tu
    quomodo
    dicisverbumhoc?
    Et rlle
    resppndit
    : Nescio. Et dixit abbas Anto-
    niiis: Yere abbas
    J oseph
    soltis invenit
    viam, qui
    nescire se
    resppndil.
    Frater
    quidaminterregavit
    se-
    nemdicens: Si
    quis
    fratrum attulit adme de foris
    sermones, vis, abba,
    dicamei ut non eosafferat ad
    me? Et
    respondit
    ei senex: Noli. Et dicit frater:
    Quare? Respondit
    senex :
    Quianec nos
    potuimus
    id
    custodire. Et dixit frater :
    Quid
    ergo
    debet fieri? Et
    respondit
    ei senex. Si volumus taciturnitatem ser-
    vare,
    suflicit
    proximo
    nvodus
    ipse.
    CAPUT XXXVIH.
    Detacilurnilale.
    Lingua
    discrete frenanda est
    ,
    non insolubililer
    obliganda. Scriptum namque
    est :
    Sapiens
    tacebiti
    usque
    ad
    tempus(Eccli. xx),
    ut nimirunv cum
    oppor-
    tunum
    considerat,
    postposita
    censura
    silentii,
    lo-
    quendoquaecongruunt
    in usum se utilitatis
    impen-
    dat. Detac.endi
    atque loquendi
    ceusura
    per
    Salomo-
    nemdicitur:
    Tempus tacendi,
    et
    tempus loquendi
    (Eccli.m).
    Discrete
    quippe
    vicissitudinum
    pensanda
    sunt
    tempora,
    ne aut cunv
    restringi linguadebet,
    per
    verbainutiliter
    defluat,
    aut cunv
    loqui
    utililer
    potest, semelipsam pigre restringal. (Gregor.,
    lib.
    VII
    Mor.,
    cap. 26.) Quanta
    sit utilitas taciturnitalis
    Psalmistaconsiderans ait:
    Pone, Domine,
    custodiam
    ori
    meo,
    et oslittmcircumstantiw labiis meis
    (Psal,
    csi.).
    Nonenim
    poni
    ori suo
    parietem,
    sed ostitim
    A
    petit, quod
    vidclicet
    aperitur
    et ciauditur. Undeet
    nobiscaute dicendum
    est, quatenus
    os discrete et
    congruotempore
    vox
    aperiat,
    et rursum
    eongruo
    la-
    citurnitas ciaudat. Admonendi sunt enira
    singuli
    ut
    si
    proximos
    sicut se
    diligunt ,
    ininiraeillis taceant
    unde eos
    juste
    reprehendunt.
    Vocis medicamine
    utroruraque
    saluti
    concurritur,
    dum ab illo
    qui
    in-
    fert actio
    prava compescitur,
    et ab hoc
    qui
    sustinet
    dolorisfervor vulnere
    aperlo temperatur. (D. Greg.
    Paslor.
    Curwp. m,
    admon.
    15.)Qui proximorum
    mala
    respiciunt,
    el lamen in silentio
    linguam premunt,
    quasi conspectis
    vulneribus usum medicamini sub-
    trahunt,
    et eomortis auctores
    fiunt, quo
    virus
    quod
    poterant
    curare noluerunt. Frater
    quidam
    inlerro~
    gavit parvulum
    monachumdicens :
    Bonumestloqui,
    g
    antacere? Dicit ei
    puer
    ille: Si sunt verba otiosa
    ,
    dimitteea : si autenv bona sunt
    verba,
    nondiu
    per-
    trahas,
    sed cito incide
    quod loqueris,
    el
    quiesce
    tu. Dixit senex
    quidam
    : Taciturnitali
    operam da,
    et
    nihil
    cogites,
    et intende
    cogitationi luse,
    sive
    quie-
    scens in
    lecto,
    sive
    surgens
    cumtinvore
    Dei,
    et hsec
    faciens, malignorumimpetus
    non timebis. Dixitab-
    bas
    paStor: Quiainterrogavit
    abbas
    Moyses
    fratrera
    Zachariam
    tempore quo moriebatur,
    dicens :
    Quid
    vides? Et illedixi ei : Nihilmelitis
    quanvtacere,
    Pa-
    ter. Dixitei: Verum
    est, fili,
    tace. Dixii
    quidanv
    ab-
    bati Amraoni: Si sit necessitas cumvicino
    Ioqueadi,
    videtur tibi ut de
    Scripluris
    cumeo
    loqttar ,
    an de
    verbis et sententiis seniorum?
    Dixitque
    ei senex : Si
    vion
    potes tacere,
    bonumest
    raagis
    ut de verbis
    C seniorum
    loquaris, quam
    de
    Scriptura.
    Pericuium
    enimest non
    parvum.
    Dixit senex :
    Qtiia
    honio si
    verbum
    quidemhabeat, ppera
    autenvnen
    habeat,
    as-
    similabitur arberi habenti
    folia,
    fruclumaulemnon.
    Sicutenimarbor fructibus
    plena
    etiamfoliis
    viridis,
    ita
    etsermo
    consequitur hominemqui habetoperabona.
    CAPUT XXXIX.
    De
    mulliloquio.
    Scriptum
    est: In
    tnutiloquio
    non
    effugiespeccatum
    (Prov. x).
    Et :
    Qui
    mullisutitur
    verbis,
    iwdil animam
    suam
    (Eccli. xx).
    Et,
    vir
    linguosus
    non
    dirigetur super
    terram
    (Psal, cxsxix).
    Et si in
    roulliioquio
    extolla-
    mur,
    coram Dominonon absolvimur. Unde melius
    est ut illud Dominum
    rogantes
    dicamus:
    Pone,
    Do-
    mine,
    custodiamori
    tneo,
    et ostiumcircumstantimla-
    D biismeis
    (Psal. CXL).
    Et : Nondectinescormeumin
    verbamalitiw
    (Ibid.). [Gregor.,
    lib.
    vn,
    c.
    25,
    inc. vi
    J ob.]
    Admonendi sunt
    multiloquiovacantes,
    ut
    vigv-
    lanles
    aspiciant, quanto
    arectitudinis stalu
    depereunt,
    dumpermultiplicia
    verbadilabuntur. Hunvanaetenim
    mens
    aquaemorecircumclusa, adsuperiora colligitur,
    quia
    illud
    repetit
    vnvde
    descendit,
    et relaxata
    depe-
    rit, quia
    se
    per
    infinvainutiliter
    spargit.
    Qui super-
    vacuis verbisa silentii sui censura
    dissipatur, quasi
    tot rivis extra se
    ducitur,
    unde et redire inlerius
    mens ad sui
    cognitionem
    non
    sufflcit, quia per
    mul-
    tiloquiurasparsa
    a secreto se inlimoeconsiderationis
    excludit. Tolamvero seinsidiantis hoslisvulneribus
    detegit, quia
    semunitionccustodise
    noncircumcludit.
    655 SMARAGDIABBATIS 635
    InProverbiisscriplum
    est
    (Cap. xxv):
    Sicut urbs
    pa-
    .
    lens et
    absque
    murorum
    ambitu, ilavirqui nonpotest
    in
    loquendo
    cohibere
    spiritum
    suum.
    Qnia
    eninvmu-
    rorunv silentium non
    habet, paiet
    inimici
    jaculis
    ci-
    vitas
    nvenlis,
    et cumse
    per
    verba extra
    semetipsam
    ejicit, apcrtam
    se adversario ostendit.
    (Grecjor.,
    Pa-
    stor. Curw
    p. m,
    admon.
    15.) Plerumque per quos-
    dam
    gradus
    desidiosamens infoveam
    lapsa impelli-
    lur,
    et duraotiosaverbacavcre
    negligimus,
    adnoxia
    pervenimus,
    ut
    prius loqui
    aliena
    libeat,
    et
    postmo-
    .duradetractionibus vitameorumde
    quibus loquimuv
    mordeat,
    ad extremumvcro
    usque
    ad
    apertas lingua
    contumelias
    erumpat.
    Pcr effrenationera
    linguse
    se-
    nviuanlur
    stimuli,
    oriunlur
    rixoe,
    acceuduntur faces
    odioruin, pax exslinguitur
    cordium.
    (Greg.,
    Moral,
    l.
    vu,
    c.
    57.)
    Quia mulliloquio quisque deserviens,
    reclitudineiii
    justiliae
    tenere
    nequaquarapossit,
    testa-
    tur
    Propheta qui
    ait : Vir
    linguosus
    non
    dirigstur
    super
    terratn
    (Psal. cxxxix).
    HincSalomon ileruin
    ait: In
    inulliloquiopeccatum
    non'deerit
    (Prov. x).
    Isaias
    prophefa
    ait : Cuitus
    jttsiitiw
    silentium
    (Isa.
    xxxn).
    Videlicet indicans
    quia
    mentis
    juslilia
    deso-
    lalur, quando
    ab immoderataloculionenon
    parcitur.
    Hinc J acobus ait; Si
    quis pulat
    se
    rdigiosumesse,
    ttoti
    refrcnattslinguamsuam,
    sed seducenscor
    suum,
    liujus
    vanaesl
    religio(J acob. i).
    Pravi
    quidcm
    homi-
    nes,
    sicut in sensu levcs
    sunt,
    iia in lociuicne
    prse-
    cipites,
    et reticere
    perlractando ncgliguntquoe
    lo-
    qttuntur,
    sed
    quod
    levis conscienlia
    concipit,
    levior
    profinus linguaproducit.
    Per
    senvctipsam
    nosYeri-
    lasadmoivetdicens : Onineverbumotiosum
    quod
    locuii
    fuerint hotnines,
    reddenl deeorationemin die
    judicii
    (Mailh. xn).
    Oliosum
    quippc
    verbum
    est,
    qnodaut
    ratione
    jtistoenecessitalis,
    aut intentior.e
    pkc
    utilita-
    lis caret. Si
    crgo
    ratio de otioso sermone
    exigitur,
    pensemtts quaepoena mulliloquio maneat,
    in
    quo
    ctianv
    per
    noxia verba
    peccatur.
    Dixit
    aliqnando
    etianvabbas
    Sysois
    :
    Crede, crede, quia
    ecce tri-
    ginta
    annos
    habeo, quod
    non
    deprecor
    Deum
    propler
    peccaiunv,
    sed orans hoc dico : DonvineJ esu
    Christe,
    protege
    nvea
    lingua
    mea : ct
    usque
    nunc
    pcr singulos
    dies corrtio
    per ipsam
    et
    dclinquo.
    Abbas Macharius
    major
    in
    Scythi
    dicebat fratribus :
    Post missas Ecclcsiee
    fngite
    fratres. Et dixit ei unus
    frater :
    Paler, quo
    habcmus
    fugereamplius
    asolitu-
    dineista? Etille
    respondebat digitum
    suuin
    ponendo
    in
    ore,
    diccns : Istudest
    quodfugiendum
    dico. Et sic
    intravit in
    cellam
    suaro,
    el claudeus
    ostium, scdebat
    solus. Dixit abbas
    Sysois
    :
    Quia
    peregrinatio
    nostra
    inhocesl ut teneat homoos suum. Dixit ahbas
    Hy-
    periiius
    : Moiiachus
    qui
    non relinet
    linguam
    suam
    in
    lemporefuroris, neque passiones
    cseieras
    poterii
    aliquando prohibere.
    Dixit abbas
    Longinus
    abhasi
    Lucio: Ilabeo tres
    cogitationes
    :
    unanv,
    utad
    pcrc-
    grinapergam.
    Et
    respondit
    ei senex : Si nontcnueris
    linguam, quocunqueperrexerisr
    non
    erisperegrinus.
    Sedrefrenahic
    linguamtuanv,
    eteris etiamhic
    pcre-
    grinus.
    Frater
    inlerrogaviiabbatemSysoi,
    dicens: De-
    siderocustodirecorraeunv.Dicitei senex: Et
    quomodo
    A
    possumus
    custodirecor
    nostrum,
    si
    linguanostraja-
    niiaro
    apertam
    habuerit? Frater
    intcrrogavit
    abbatem
    Pastoremdicens :
    Quomodooportct
    monachumse-
    dcrein cella: Et
    respondit: Quantum
    adid
    quod
    in
    manifeslo
    est,
    hoc
    est,
    ut faciat
    opusnvanuum,
    et
    seinel
    comedat,
    et
    taceat,
    el .meditelur. Occulte
    enira
    proficerepotest
    in
    cella,
    hoc
    est,
    ut
    redarguat
    seroetipsum
    de
    propriis
    excessibus
    unusquisque
    iiv
    omni locoad
    quenvperrexerit.
    CAPUT XL,
    De collatione..
    (Isid.,
    lib. ni
    Sent., cap. 14.)
    Cunvsit ulilis ad
    instruendum lectio
    ,
    adhibita tamen
    collatione,
    majorem inielligenliauv proebet.
    Melius cst enim
    g
    conferre
    quanv legere.
    CoIIatiodocibilitatem facit.
    Nam
    propositis interrogationibus
    cunctatio rerum
    excluditur,
    et
    ssepeobjectionibus
    J atensveritas
    ap-
    probatur. Quod
    enim obscurum est aut
    dubium,
    conferendo cito
    perspicitiir.
    Sicut instruere solet
    collatio,
    ita contenlio destruit. Ihec enim relicto
    sensu
    veritatis,
    J ites
    generat,
    et
    pugnando verbis,
    etiamin Demn
    Masphemat.
    Leclio memoriseauxilio
    eget. Qtiod
    si fuerit naturaliler
    tardior,
    frequenti
    tamen meditalione
    acuitur,
    ac
    legendi
    assiduitale
    colligitur. Ssepeprolixa
    lcctio
    longitudinis
    causame-
    nvoriam
    Icgentis
    oblilterat.
    Quod.si
    brevis
    sit,
    submo-
    toque
    libro sententia retractatur in
    animo,
    tunc
    sine labore
    legitur
    : et ea
    quse
    lecta sunt recolendo
    ,
    memoria nvinimeexcidunt.
    Acceptabilior
    est sensi-
    Gbus Ieclio
    tacita, quanvaperta. Araplius
    eninvintel-
    Ieclus
    instruitur,
    quando
    vox
    legentis quiescit,
    et
    sub silentio
    ling-ua
    moveiur. Namclare
    legendo,
    et-
    corpus lassatur,
    et vocis acumen obtunditur.
    J \Hue
    usqueIsid.)
    Dixit abbas
    Pelagius
    :
    Oportet
    animain.
    secundum Christi voluntatem conversantem
    ,
    aut
    discere fideliter
    qnoe
    iiescit,
    aut docere nvanifesle
    quod
    novit. Si auteni
    utrumque
    cum
    pnssit
    non
    vult,
    insanise morho laborat." Initiunv enim .recedendi a
    Dco,
    fastidiunv doctrinoeest. Dixit abbas Pastor :
    Quiaqui querulus est,
    monachus non
    est; qui
    fratri ,
    suo
    detrahit,
    monaclms non
    est;
    qui
    iracundus
    est,
    monachus uon
    est;
    qui
    autem vere monachus
    est,
    semper
    est humilis et
    quietus,
    et charitate
    plenus,

    et timnrem Dei
    prse
    oculis
    habet,
    et cor suum cu-
    D stodit.
    tnlerrogattis
    seivex
    quid
    est
    quodIegitur,
    via
    angusla
    ei
    arcta, respondens sencx,
    ait :
    Angusla
    et
    arcta via
    est,
    ut
    cogitationibus
    suis homoviolenliam
    faciat,
    et abscidat
    propter
    Deuravolunfates suas.
    Hocest etiam
    qnod scriptura
    est: Eccenos
    reiiqui-
    tnus
    omnia,
    et secuii sumus ie
    (Malth. vn).
    Dixit
    scnex : Debel nvonachus
    qnotidie
    nianeet sero
    cogi-
    tare in
    seraetipso, quid
    fecit eorum
    quoe
    vult
    Deus,
    et
    quse
    nonfecit: et itatractans omnem-vilamsuanv
    poonitciiiiamagendo,
    monachus esse
    potesl.
    Dixit
    senex : Dofnviente
    te,
    aut
    surgentc,
    vel aliud
    quid
    faciente,
    si fuerit Dousante oculos
    tuos,
    in
    n.ullo
    te
    iiiimicus
    poteril
    delerrerc,
    et si talis
    cogilatio
    man-
    scrit in
    lvomine,
    ctiamDei virtus maKetineo.
    65.7 DIADEMAMONACHORUM. 638
    CAPUTXLI.
    Dedilectione
    proximi,
    et correciione
    fraterna.
    Duosunt
    erga
    dilectionem
    prOximi eotvservanda;
    unumne
    inaiumquis inferat,
    alterumutbonum inv-
    pendat.
    Primunvut iaveat
    lsedere, sequens
    ut discat
    totum
    patrare.
    Amicitia est animorura 'socielas.
    Hoec
    quippe
    a duobus
    incipit.
    Namminus
    quam
    inter duosdilcctioessenon
    poterit.
    Tuncvere ami-
    cus
    amatur,
    si non
    pro se,
    sed
    pro
    Deoanvetur.
    Qui
    vero
    pro
    sc amictim
    diligit, insipienler
    eumam-
    plectilur.
    Multuminterra demersus
    est, qui
    carna-
    J iter Ivomiivemmorilurunv
    plusdiligil quamoportet.
    (Isid.,
    lib. III
    Sent.,
    cap. 52.)
    Nondebetvitia aliena
    corripere, qui
    adhuc viliorum
    contagionibus
    servit.
    Improbum
    est enira
    arguere queraquanv
    in
    alio,
    quod
    adlvuc
    reprehendit
    in
    semetipso.
    Qui
    veraciter
    vult sanare ac
    corripere
    fraternam
    infirmitatem,
    talemse
    proeslare
    fraternseutilitati
    studeat,
    ut eunv
    qucmcorrtpere cupit,
    hunvilicorde
    admoneal;
    hoc
    faciensex
    compassionequasi
    communis
    periculi,
    ne
    fortect
    ipsc subjiciatur
    tentationi. Sicut viri
    spiri-
    tuales alieni
    peccati
    emendalionem
    exspectant,
    ita
    protervi delinquentibus
    deridendo insultant. Et
    quantum
    in
    ipsisest,
    eosinsanabiles
    pulant,
    nec de-
    clinant cor ad
    compatiendi misericordiaro,
    sedsu-
    pervenientos
    detestantur
    alquc blaspheraant.
    Pleri-
    que correpiionem
    suam officiumcharitatis existi-
    mant.
    Plerique
    vero hoc
    ipsumquod
    ex charitate
    corripiuntur
    ad
    injurioc
    contumeliamtrahunt. Unde
    evenit ul ex eo deleriores
    cfficiantur, per quod
    emendari obedicndo
    potuerunt,
    Saltibriter
    accipiunt
    justi quofies
    desuis excsssibus
    argtiuntur. Iniquis
    molcsta est
    veritas,
    et amara
    discipiina justitise;
    necdeleclantur nisi
    placentiapropriae
    iinbecillitalis.
    Corda
    rcproboruro
    lnbrica sunt ad maltiroconsen-
    lieivduin
    etfluxa,
    adbonunvvcroconsenlicndumdu-
    rissima. Detalibus Salonionait :
    Qui
    erudh deriso-
    retn, ipse
    sibi
    fac.itinjuriam(Prov.
    ix,
    xv).
    Debono
    autem: Doce
    justum (inquii)
    el
    feslinabit accipere.
    In odiuinenitncontra
    corripienlemse,
    verlilurmalus.
    (Gretj.
    lib.
    xx,
    c.
    21, Expos. mor.,
    inJ ob
    cap. xix).
    Sed
    si ab
    increpaiionc
    iiiitisidcirco
    relicemus, quia
    contra
    nosinsurgereodiaTormidamus,nonjamlucra Dei,sed
    noslraprocul
    dubio
    quserimus.
    Sciendum
    magnopere
    est
    quodiionnunqiiam
    cnm
    redarguuntur pravi,
    de-
    -,
    teriores
    cxistunt, nosquemagnis
    odiis
    insequuntur.
    Ipsisergo
    et uon nobis
    parcirous,
    si ab eorumre-
    dargulione pro
    eorum amorc cessamus. Undeive-
    cesseest nobisut
    aliquando
    toleremus tacendo
    quod
    sunt, qualentis
    innobis discant videndo
    quod
    npn
    sunt. Nonesl omnino
    justo liinendum,
    nedum
    quis-
    quecorripitur,
    contunvelias
    inferat,
    sed ne traclus
    ad
    odium, pejor
    fiat. Cavendum
    summopere
    est ne
    immoderate
    linguam loquacitas pertrahat, eamque
    ad lasciviamobtrectationls
    extendat,
    ne odiumma-
    lilia
    excites,
    et
    usque
    ad
    jacula
    maledictionisincli-
    net. Hinc Salomon ait.
    Arguesapientem,
    ct avaabit
    te,
    insipienlem,
    et
    adjiciet
    odissele.
    Qui diligit
    disci-
    vlinam, diligit
    sensum. Nam
    qui
    odil
    arguentcmse,
    ^stuttus
    est
    (Prov. IX,
    xn).
    Sed
    quia Apostolus
    ait:
    Corripiteinquietos,
    consolamini
    pusillanimes,
    susci-
    pile infirmos, paiienles
    eslolead omhes
    (I
    Thess.
    v),
    necesseesl ut hic
    pia
    Patrum
    correptionisponamus
    exempla.
    Offendit
    aliquando
    frater in
    congregatione,
    etexpuIsusestforas.ExpuIsus
    autem
    decongregatione,
    misit sein
    carecluuv,
    et flebatibi.
    Contigit
    autemut
    alii fratres euntes ad ahbalem
    pastorem,
    audirent
    eiim
    plorantem. Qui
    desccndentes
    adeunv,
    invene-
    runt eiim
    magno
    labore
    conslrictum,
    et
    rogaverunt
    eurout iret ad scnem illum
    solitarium,
    etnon ac-
    quievit,
    dicens : Inhocloco nvoriar
    ego.
    Yenerunt
    aulemfratres adabbatem
    Pasiovem,
    el narraverunt
    ei deeo. Et
    rogavit eos,
    ut irent ad eumdicentes:
    AbbasPastor vocat te adse.
    Quod
    cunvei
    dixissent,
    B perrexit
    adeunv.Etvidens etimsenex
    afffictura,
    sur-
    rexit et osculalus est eum. Et
    adgaudens
    ci
    rogabat
    ut sumeret cibum.
    Qui
    et ila fecit. Frater interro-
    gavit
    abbatem Pastorem dicens : Fecl
    peccatum
    grande,
    et volotrienniura
    pocnitere.
    Dixit aulemei
    abbasPastor : Multumest. Et dixit ei frater : J tibes
    unuiwannum. Et dixit iterunv senex": Multunvest.
    Qui
    autem
    prsescntcserant,
    dicebant
    usque
    ad
    qua-
    draginta
    dies. Scnex iterumdixit : Multumest. Et
    adjecit
    dicens:
    Egopuloquia
    si totocordehomo
    poeni-
    tcntiam
    agat,
    etiam
    triduanampccniteiUiamsuscipiat
    Deus.
    Interrogavit
    abbas
    J oseph
    abbatemPastorem.
    dicens:
    Quomodo
    opus
    est
    jejunare?
    Et dixit abbas
    Pastor :
    Ego
    volo ul
    quolidiequis nvanducans, pau-
    lulunvsubtrabat sibi nesatietur. El dixii ci abbas
    C
    J oseph: Ergo quando
    eras
    juvenis,
    non
    jejunabas
    bi-
    duanas? Dixit senex : Credc
    nvihi, fratcr, quia
    et
    triduanas,
    et hcbdoraadam. Sed haecomnia
    proba-
    verunt sencs
    magni,
    et invenerunt
    quia
    bonunvest
    quolidie manducare,
    parum
    sibi
    subtrahendo,
    et
    ostcnilerunt nobis viam hanc
    regalem, qtiia
    levior
    est el facilis.
    CAPUT XLII.
    Dezelo
    pasioris officiL
    (Grcg.,
    inEzecli. lib.
    i,
    hom.
    12.)
    Omnis
    spiritualis
    zelusdoctoris aninvum
    frigit, quia
    valde cruciatur
    duminfirinos
    quosque
    ssterna
    deserere,
    rebus tem-
    poralibus
    dclcctari
    conspicit.
    Nrillum
    quippe
    omni-
    potenti
    Deolale est
    sacrificium,
    quale
    esl zelus ani-
    maruro,
    sicutPsalmista ait : Zelusdotnusluwcome-
    _ dit me
    (Psal. LXVIII).Quantum
    frixura cordis
    quae
    pro spirituali
    zelo
    agitur, omnipotenti
    Domino
    pla-
    cet, aperte ostenditur,
    cunvofferri
    per legem
    simila
    in sacrificio
    jubctur. Scriptumqnlppe
    est : In sar-
    tacjine
    oleo
    conspersafrigatur, offeretque_eam
    calidum
    inodoremsuavissimumDomino
    sacerdos,
    qui patri
    jure SHCcesserit,el
    loiacremabiliirinaltari
    (Levit,vi).
    Tunc similain
    sarlaginc frigitur,
    cummundamens
    jusli per
    zeli sancti ardorem cremalur.
    Quoe
    cons-
    pergi
    oleo
    prsccipilur,
    id
    est,
    cunv
    per
    charitalis et
    raisericordioeviscerain
    conspectuomnipotenlis
    Dci
    ardet et lucet. Undeei calida in odoremsuavissi-
    mum Dofflinoofferri
    praecipitur, qtiia
    si amorcnv
    zeltisnon
    habet,
    ea
    quoc
    de
    sartagineoffertur,
    calo-
    remsimilaamisit. Notandurovaldecsl
    quis
    similam
    659
    SMARAGDIABBATIS 640
    offcrre
    proecipitur,
    videlicet sacerdos
    patri jure
    suc- }
    cesscrit. Ille enimsacerdos
    patri jure
    succedit
    qui
    essese
    omnipolenlis
    Dei filiummoribus
    demonstrat,
    et
    qui
    a nobilitale
    intima, operum
    suorunv
    ignobili-
    tate non
    discrepat. Quae
    in allari tota cremari
    prse-
    cipilur,
    ut videlicet holocaustumfiat. Simila
    itaque
    in
    sartagine
    est munda nvens
    jusii
    in zeli
    spirilualis
    alllictione,
    quoeper
    sollicitudinemaivimarum
    frigilur,
    et non solum
    sacrificium,
    scd eliam holocaustum
    Dominoesse
    depulatur.
    Sutiiamus
    ergo sarlaginem
    ferream,
    et
    ponamus
    eammurutn
    ferreum
    inter noset
    civilalem
    (Ezech. IV),
    id
    est,
    assumanvuszelumfor-
    tem
    ,
    ut inter ncs cl auditcris npslri animam in-
    vcniamus hanc
    pestmodum
    fortenv munitionem.
    Tiuicenim Iiuncmurum ferreum inventtiri
    sumus,
    6i nunc eumforliter
    lenemus,
    videlicet
    docendo,
    1
    cuslodiendo, suadendo, increpando,
    mulcendo,
    ler-
    rendo, aliquandoleniler, aliquando
    eliam severius
    agendo. (Uuc usqueGrcg.)
    Necesseest ut hoc ante
    oinnia
    qrri^eto-rectiluiinis
    movetur, attendal,
    neira
    extra menlis dominitimtranseat : sed in
    ujlionem
    peccati lcmpus nvodumqueconsiderans, surgentis
    aninvi
    periurbationem
    subtilius retractando restrin-
    gat,
    animosilatem
    reprinvat,
    el motus fervidossub
    scquilaledisponat,
    ut eo fiat
    juslior
    ultor
    alienus,
    quo prius
    exstitit victor suus.
    Qui
    zelo recliludinis
    movetur,
    sic
    culpasdelinquenliumcorrigat,
    ut ante
    ipsequi corrigit, per palieiiliam crescat,
    ut fervo-
    rem suunvtranscendendo
    dijudicet,
    ne
    intenvperan-
    ler excitatus
    ipso
    zelo
    reciitutidinis, longe
    arectitu-
    dinesuberrel.
    '
    CAPUT XLIII.
    Dedoclrinwdiscrelione.
    (Isid.,
    lib. III
    Settl., cap. 45, M,
    46.)
    Nonomnibus
    una
    oademque
    doctrina est
    adhibenda,
    sed
    pro qua-
    lilale moruni diverssesint exhortationes doclorum.
    Nam
    quosdamincrepalio dura, quosdain
    veroexhor-
    lalio
    corrigit
    blanda. Sicut
    periti
    nvedici ad varios
    corporis
    raorbos diverso medicamine
    serviunt,
    ita
    ul
    juxta
    vulnerumvarietatemmedicinadiversasil:
    sic el doctor Ecclesiae
    singulis quibusquecongruum
    doctrinseremedium
    adhibebil,
    et
    quid cuiqueopor-
    teat
    pro setale, pro
    sexuac
    professione
    annunliabit.
    Prinva
    quippeprudenliae
    virlus
    est,
    eam
    quam
    do-
    ccre
    opprleat
    scstimare
    persenam.
    Aliler est
    agen-
    duin
    crga
    ees
    qui
    nestrp cproiniltuntur
    regimini,
    si
    offendunl, atque
    aliter cumiis
    qui
    nobis cemmissi
    ncn sunt.
    Qui
    si
    jusli sunl,
    venerandi
    sunt;
    si vero
    delinquuivl, pro
    sola
    charitate,
    ut locus
    est,
    corri-
    piendi
    sunt,
    nontanvencum
    severilatc,
    sicut ii
    qui
    nobis
    regendi
    comnhssi sunt. Pro malomerito
    ple-
    bisaufertur doctrina
    proedicalionis.
    Pro bonoraerito
    audienlis,
    tribuilur sermodoctori. In
    polestate
    di-
    vina
    consistit,
    cui velit Deusdoclrinoeverbum
    dare,
    vel cui auferre. Et hocaut
    pro
    dicentisaut
    pro
    au-
    dienlisfit
    merito,
    ut raodo
    proculpaplebis
    auferatur
    sermo
    doctori,
    modovero
    proutriusque [Al,,
    ulili-
    bus]
    meritistribualur.
    Qui
    docendi
    accipil
    ofiicium,
    inlerdura ad
    tempus
    facta
    proximi taceat, quee
    sta-
    A
    lim
    corrigere nequaquam
    existimat. Nanvsi corri-
    gere polest
    et
    dissimulat,
    verumest
    quod
    consen-
    sumerroris alieni babeat.
    Plerumque
    sancti doctores
    pro
    mali
    pertinacia, quiainiquosemendare nequeunt,
    his tacere
    disponunt
    : sed calorem
    spiritus quo
    aguntur
    ferre non
    sustinentes,
    iterumia
    increpalio-
    nem
    prosiliunt iniquorum. Qui prsesirol, pro
    subdi-
    tortim
    iniquitale damnantur,
    si eos aut
    ignoranles
    non
    erudiant,
    aut
    peccantcs
    non
    arguant
    : dicente
    Dominoad
    prophetam
    :
    Specuiatorein
    tededi domui
    Israel, Si iion
    fueris
    locutus,
    ut secuslodiat
    impius
    a
    via
    sua,
    iliein
    iniquitale
    sua
    morietur, sanguinem
    autem
    ejus
    detnanu tua
    requiram
    (Ezech. vn).
    Qui
    prseest
    curara
    depei
    habere de iis
    qui pereunt,
    ut
    ejus redargutione
    aut
    corrigaivtur
    a
    peccatis,
    aut si
    B
    incorrigibiles
    existunl,
    abEcclesia
    separentur.
    Qui
    blandoverbo
    castigatus
    non
    corrigilur,
    acrius ne-
    cesseest ut
    argualur.
    Cumdoloreenimabscindenda
    sunt, quae
    leniter sanari non
    possunl. Qui
    admonir
    tus secrete
    corrigi
    de
    peccato negligit, publice
    ar-
    guendusest,
    ul vulnus
    quod
    occultesanari
    nescit,
    manifestedebeat ementlari. Manifesta
    peccata
    non
    sunt occultacorrectione
    purganda.
    Palamenimsunt
    arguendi qui palamnocent,
    ut dum
    aperta objurga-
    tione
    sanantur,
    ii
    qui
    eosimiiando
    deliquerant,
    cor-
    rigantur.
    Dunvunus
    corripitur, plurimi
    emendanlur.
    Mcliusest enim ut
    pro
    multorumsalvationeunus
    condemnetur, quampro
    uivittslicentiamulti
    pericli-
    tenlur. Ita
    ergodelinquenti
    serroo est
    proferendus,
    sicut
    ejus qui corripitur expostulat
    salus.
    Quod
    si
    opus
    est
    aliquam
    medicamenti salutemverbo incre-
    pationisaspergere,
    lenitalemtaraen corde
    jopus
    est
    retinere. Doctores
    nonnunquam
    duris feriunt incre-
    pationibus subditos, qui
    tamen a charitate eorum
    quos corripiunl,
    non recedunt.
    (Huc usque Isid.)
    Magna
    est
    disciplinsemagisterii
    subtilitas diseretio-
    nis, quatenus quisque
    rector
    culpas delinquentium
    discretenoverit
    parcere,
    et
    pie
    resecare.
    Qui
    autem
    sicdimittunt
    peccala
    ut non
    corrigant,
    aut sic
    quasi
    corrigendo
    feriunt,
    ut non
    dimittant,
    discretionis
    spiritum
    habent.
    Scriplum
    est in libro Genesis: Si
    recie
    offeras,
    et rectenon
    dividas,
    peccasti (Gen.
    iv,
    juxta LXX). [Gregor.,
    lib. m
    Expos.
    tnor.,
    c. 9et
    10,
    el 1.1
    super
    Ezeclt.,
    hotn.
    11.1
    Oblatarecte
    dividere,
    -. est
    quaclibet
    bona npstra studia discernendo
    pen-
    sare.
    Quod
    nimirum
    qui agere dissimulat,
    eliam
    recte offerens
    peccat. Sjepequod
    bonostudio
    geri-
    mus,
    dunvdiscernerecaute
    negligimus,quojudieetur
    finc, nescinvus;
    et
    uoniiunquam
    hocfitreatus crimi-
    i
    nis, quod putatur
    causavirlutis. Recte
    ergo
    offeri-
    nvus,
    cuivvbonosludiobonum
    opusaginvus;
    sedrecte
    i noa dividimus
    ,
    si habers discrelionem in bono
    opere postponamus.
    Dixit abbas Antonius : Sunt
    , quidam
    conterentes
    corpora
    sua in
    abstinenlia,
    et
    quia
    non habent
    discretionem, longe
    facti sunt
    a Deo. Dicebat abbas Daniel
    quia quantum
    cor-
    pus virescit,
    lantum aniroa
    exsiccalur;
    et
    quau-
    tuin siccatumftierit
    corpus,
    tanturn anima virescit.
    Dixitabbas Pastor : Malitia
    nequaqiiamexpellit
    nva-
    m DIADEMAMONACIIORUM.
    612
    litiam,
    seds?
    quis
    tibi
    malefecerit,
    benefac
    ei, utper
    bonum
    opus
    tuum deslruas malitianv illius. Interro-
    gatus
    est
    quidanv
    senex a
    quodam
    fralre dicenle:
    Quomodopossum
    invenireDeum? Utrumin
    jejuniis,
    an
    Qin
    laboribus,
    an in
    vigiliis,
    an in misericordia?
    Et
    respondit
    : In his
    qnaeenumerasti,
    et in discre-
    tione, Dicoenimtibi
    quia
    raulti afflixerunt carnenv
    suaro,
    et
    quia
    sine discrelione faciebant
    hoc,
    abie-
    rusitvacui nihil habentes.
    CAPUT XLIV.
    Dedonis divinis.
    Omnipotens
    Deus interni
    judicii
    secreto nvodera-
    nvine: Alii sermonem
    sapientiw,
    alii
    plenamfidem,
    alii
    gratiam
    sanitatum,
    alii
    operalionemvirlutum,
    alii
    vropheliam,
    alii discreiionem
    spirituum,
    alii
    genera
    linguarum,
    alii
    inlerpretationem
    sermoiiumtribuit
    (1
    Cor.
    xn). (Greg.
    I. xx Moral. inJ ob. c. 18et
    11.)
    Crealor noster ac
    dispositor
    sic moderalur
    cuncta,
    ut
    qui
    extolli
    poterat
    exdono
    quodhabet,
    humilietur
    ex virtute
    quam
    nonhabet.
    Atque
    ita fit ut cum
    per
    impensam gratiam ununvquemque
    sublevat,
    etiam
    per disparem
    alteri alterumsubdat.
    Omnipoteiis
    Do-
    minus sic cuncta
    moderatur,
    ut dum
    singula quee-
    que
    sunt
    omnium, interposita quadam
    charitatis ne-
    cessitudine,
    fiantomnia
    singulortim
    : et
    unusquisque
    sic
    quod
    non
    accepit
    in altero
    possidcat,
    ut
    ipse
    alteri
    possidendumquod accepithumililer impendat.
    Sancta Ecclesia
    superni
    sui
    eapitis corpus est,
    in
    qua
    alius alta
    videndo, oculus,
    aliusrecta
    operando,
    manus,
    alius ad cuncta
    discurrendo, pes,
    alius
    proe-
    ceptorum
    vocenv
    infelligendo, auris,
    alius malorum
    fetorem, bonorumquefragrantiam
    discernendo,
    n3ris
    est.
    Qui
    enim
    corporalium
    nvore
    membrorum,
    dum
    vicissim sibi
    accepta
    o.Ticia
    irapendunt,
    unum de
    semelipsis
    omnibus
    corpus
    reddunt. Miroconsilio
    auctor ac
    dispcsitor
    noster huic illa
    largilur quse
    alii
    denegat,
    alii haec
    denegat quoe
    isli
    largitur.
    Mensuras
    itaque
    sibi
    positas egredi
    niiitur, qnisquis
    posse plus quam acceperit
    conalur.
    Unusquisque
    fideliunv
    (cui
    forlasse tantummodo dalum est
    proe-
    ceptorum
    occulta
    disserere)
    si lentat etiammiraculis
    coruscare : aut is
    quemsupernse
    virtutis donumad
    sola miracula
    roborat,
    etianv divinse
    legispandere
    occulta
    contendat,
    in
    praecipitiopedemporrigil, qui
    mensurarumsuarumlimilemnen allendit. Dicebant
    de abbate Her
    qupd neque
    menlitus est
    unquam,
    nequejuravit, neque
    maledixit hcminem,
    neque (si
    viecessenon
    fuit)
    loctittisest alictii. Yenil
    aliquando
    abbas
    Hilarion,
    de Palsestinaad abbatemAntonitim
    in
    moniem,
    et dixit ei abbasAntonius : Bene
    venisti,
    lucifer, qui
    mane oriris. El dixit ei abbasHilarien:
    Pax
    tibi,
    columna
    lucis, quoe
    sustines orbemterra-
    rum. Dixit
    quidara
    abbas
    qued
    habitaverit ineremo
    quadraginta
    annis solitarius
    quidam; qui interroga-
    lus a J oanne
    abbate,
    resppndit
    :
    Quia
    ex
    quocoepi
    solitarius
    esse, nunquam
    mevidit sol manducantem.
    Respendit
    ei abbas J eannes : Nec me irasceniem.
    Dieebantde abbate Arsenie
    qupd
    tpla npcte
    vigila-
    bat,
    et
    quando
    volebal circamane
    dormire,
    diccbat
    A somno, Veni,
    serve male. Et
    subripiebat parum
    somni
    sedendo,
    et statim
    surgebat.
    CAPUT XLV.
    De
    gratia
    Dei.
    (Greg.,
    I. i
    super
    Ezech.,
    Iioin.
    9.)
    Ex
    oninipoten-
    lisDei
    gratia
    adbona
    opera
    conari
    quidenvpossumus,
    sedhoec
    implere
    non
    possumus,
    si
    ipse
    non
    adjuvat
    qui jubet.
    Sciendumest
    quia
    mala nostra soluramo-
    donostra sunt. Bona autem
    nestra,
    et
    emnipptentis
    Dei
    sunt,
    et nostra.
    Quia ipse aspirande
    nps
    prac-
    venit ut
    velimus, qui adjuvandesubsequitur,
    neina-
    niter
    velimus,
    sed
    possimusimplere quod
    volumus.
    Praeveniente
    gralia,
    et bona voluntate
    subsequente,
    hoc
    quod omnipotentis
    Dei donunvest fil merilum
    nostrum.
    Quod
    benePaulus brevi senteniia
    explicat
    "
    dicens: Plus illis omnibuslaboravi
    (I
    Cor.
    xv). Qui
    nevideretur suoevirtuli tribuisse
    quod
    fecerat,
    ad-
    junxit:
    Nonautetn
    eqo,
    sed
    gratiaDci
    mecum
    (Ibid.).
    [Isid.
    I. II
    Sent,,
    c.
    5.)
    Interdum
    peccantibus
    nobis
    suamDeus
    graliam
    non
    retrahit,
    ut ad
    spem
    divinoe
    propilialionis
    humana nvens
    coivsurgat.
    Abillocnim
    nobis onvnia
    bona, gratia proevenienle,
    donantur.
    Profectus hominis donum Dei
    est,
    nec a se
    potest
    quisquam,
    sed a Deo
    corrigi,
    teslante
    propheta, qui
    ait:
    Scio, Domitte,quia
    noncsl Iwminisvia
    cjus,
    nec
    viri est ut ambulet et
    dirigat gressus
    suos
    (J er. \).
    Spiritualis gratia
    nonoinnibusdistribuitur,
    sed tan-
    tunvmodoelectis donatur. Munera
    gratiarttni,
    alii
    ista,
    alii vero donantur
    illa,
    nec datur habereitauni
    ut non
    egeat
    altero. Posseficri nonest
    divbium,
    ut ii
    quos quidam
    virtutum excellentia
    antecedunt,
    Dei
    repentina praevenientegratia, quosdamcompendio
    sanclitatis
    prseveniant,
    ut dum suni conversione
    ppstremi,
    subitp efficianturvirlutis culnvine
    prinvi.
    Dura
    quisque aliquod
    bonunv
    accipit,
    non
    appetat
    amplius quanvquod
    roeruit,
    nedumalterius membri
    cfficium
    arripere
    tenlal,
    id
    quod
    nveruil
    perdal.
    Con-
    turbat eiiim
    corporis
    ordinera
    totum, qui
    non suo
    contentus officio,
    subripil
    alienum. Fraler interro-
    gavit queradam
    scnemdicens : Si fuero in loco ali-
    quo,
    et naia mihi fuerit
    tribulatio,
    et nott habuero
    cui mecommittam,
    et indicemilli
    passionem
    animoe
    meae, qiiid
    facio? Dicit illi senex : Crede in
    Deum,
    quia ipse
    nvittet
    graliamsuam,
    et salisfaciet
    libi,
    si
    n
    inveritate
    rogaveris
    eum. El addidit dicens : Audivi
    enim
    quia
    in
    Scythi
    tale
    aliquid
    faclumest. Eral ibi
    quidam qui
    sustinebat
    tentaticnes,
    et nen habens
    fiduciamin
    alique
    cui
    ccnfiteretur, paravit
    scrc
    pe-
    ramsuanvul discederet. Et ecce nocie
    apparuit
    ei
    gralia
    Dcmini in
    specie virginis,
    et
    rcgabal
    eunv
    dicens :
    Nusquamvadas,
    sedsedehic mecum
    ;
    nihil
    eninvmalunvlibi fiet exiis
    quae
    audisti.
    Qui
    credens
    verbis
    ejussedit,
    el sanatumesl statimcer
    ipsius.
    CAPUTXLYI.
    Debonis
    subjeclis.
    (D. Greg., pastor.
    Curw
    p.
    m,
    admon.
    5, 11.)
    Admcnendi sunt suhditi ne
    praepcsitprum
    suprum
    vitanv
    temere,
    si
    quid
    eesfpriasse
    agerereprehensi-
    biliter
    vident, reprchendant,
    ne underectc maiare-
    645
    SMARAGDIABBATIS
    GU
    darguunt,
    inde
    per
    clationis
    impulsum
    in
    profun- .
    diora mergantur.
    Admonendi sunt
    subditi,
    ne cunv
    culpas proepositorum
    considerant,
    coivtraeos auda-
    cioresfianl : sedsic
    (si qua
    valdesunt eorunv
    prava)
    apud
    scmctipsos dijudicent,
    ul tamen divinotimore
    constricti,
    ferresub eis
    jugum
    revercntisenonrccu-
    sent. Admonendi sunt benevoli subditi,
    ul sic aiienis
    bonis
    congaudeant,
    quatenus
    habercetpropria
    con-
    cupiscanl,
    sic
    proximorum
    facta
    diiigenr.o
    laudent,
    ut etiam imifando
    nvultiplicent,
    ne
    (si
    in hoc
    prae-
    seniis vitsestadio adcerlaraen alicnumdevofi fatito-
    res,
    scd
    pigri spectalovesassisiunt)
    eo
    post
    certamen
    sine bravio remancant, quo
    nunc incertamine non
    laboranl,
    et tunc eorum
    palnvas
    afflicli
    respiciant,
    in
    quorura
    nunc laborc otiosi
    perdurant.
    Yalde
    pec-
    camus
    ;
    si alienabcne
    gesta
    non
    diligimus,
    sed nil
    ]
    mercedis
    agimus;
    si ea
    quoediligimus,
    in
    quantum
    possumus,
    nonimilamur. Nostranimirumsunt bona
    aliorum, quse(et
    si imitari non
    possumus)
    inaliis
    amamus,
    aroantium
    fiunt,
    quoeque
    amantur innobis.
    (Greg.
    lib. xxv
    Expos.
    mor.,
    c.
    22.) Qui igitur
    ma-
    gnis
    virtulibus in sanctaeEcclesisesinti
    proficiunt,
    prsaposilorum
    suortimvitam
    despicere
    non
    debent,
    cumvacavecosrebus exterioribus vidcnt:
    quia
    hoc
    quod ipsi
    securi inlima
    penelranl,
    ex illorum
    adju-
    nvento
    est, qui
    contra
    procellas hujus
    sseculi cxte-
    rius laboranl.
    Quam
    cninvondoris sui
    gratiam
    reti-
    neret,
    si
    byssumpluviatangeret?
    Aut
    quidfulgoris
    atque
    clarilatis coccusvel
    hyacinlhus
    ostenderet,
    si
    heec
    suscepiuspulvis
    fcedaret? Sit
    ergo destiper
    tex-
    tura cilicii fortis ad
    pulverem,
    sit interius color
    '
    hyaciiithinus, aplus
    ad decorem. Ornent Ecclesiaai
    qui
    solisrebus
    spiritalibusvacant. TegantEcclesiam,
    quos
    et labor rerunv
    corporaliunvgraval. Nequaquam
    ergo
    contra reclorenvsuumexteriora
    agentem
    mur-
    rauret is
    qui
    intra sanctara Ecclesianv
    jam spiritua-
    liter
    fulget.
    Si enimtu secure
    inlerius,
    ut
    coccus,
    rutilas,
    cilicium
    quo prolegeris,
    cur accusas?
    (Ihtc
    usque Greg.) Interrogavit
    abbas
    J oseph
    abbalem
    Pastorem dicens : Dic mibi
    qnomodo
    monachus
    fiara?Et dixit senex : Si visinvcnire
    reqttiem
    cl in
    isto saeculo el in
    futuro,
    in omni causadic :
    Quid
    sum
    ego?
    Et noiv
    judices quemquam.
    Frater inlcr-
    rogavit
    abbatemPastorenvdiccns :
    Quidfaciam, quia
    pusillanimis
    fiodunv sedco. Dicil ei senex : Nullunv
    judices,
    nullum
    spcrnas, nequecondemncs, nullique

    detrahas,
    et Deustibi
    prsestal requiem,
    et crit sessio
    lua sine
    perturbatione.
    Vir
    quidam
    sanctus cum
    audissct
    qucmdampeccanlem,
    flevit
    amare,
    et dixit:
    Isle
    hodie, ego
    craslino. Yeritmtamen
    qualitervis
    peccet aliquis
    anle
    le,
    non
    judices
    : sed
    judica
    ma-
    gis temetipsumpeccalorem, quam
    illunv.
    Siepe
    ali-
    quid
    a
    roajoribus dispensatorieagitur, quod
    amino-
    ribus error
    putatur. Saepe
    niulta aforlibus
    dicunlur,
    quse
    idcirco infirmi
    dijudicant, quiaignorant.
    Unde
    et nonnulii subditi conlra hoc manum
    rcprehensio-
    nis mitlunt : sedavila
    protinus ipsa,
    suatemerilate
    deficiunt. Levites
    ergoquasi adjuvans
    nvanumteten-
    dit: sed
    delinquens
    vitam
    perdidit (// Reg.6), quia
    A
    dura infirmi
    quique
    fortiumfacta
    eorripiunt, ipsi
    a
    vivenliumsorte
    reprobantur.
    CAPUT XLVH.
    i
    Ut lltesaurus monachi in ccelocollocetur.
    Domiuusnos adnvonet dicens : Thesaurizatevobis
    ihesaurosin
    cmlo,
    ubi nec
    mrugo,
    neclineaextermi--
    nat
    (Mutth. vi).
    Et
    quomodo
    unusquisque
    ad
    perfc-
    ctionemnionachalus
    perveniat, ipseiterum
    dicit : Si
    vis
    perfeclusesse,vade,
    vendeotnnia
    quwhabes,
    el da
    pauperibus,
    et habebis ihesattros in
    cmlb,
    et veni et
    sequere
    me
    (Malilt, xix,
    Marc.
    x,
    Luc.
    xix).
    Thesau-
    rum
    ergo nostrum, frafres,
    in cado
    ponamus,
    ubi
    hoslemet
    expugnalorem
    non limeamus.
    Thesaurum
    itaque operum
    vel virlutum noslrarunv
    collocemus
    j,
    in
    coelo,
    ubi non timeanvusoccultunv
    furem, neque
    violentum
    raptorem.
    Patria enim nostra
    paradisus
    est. In
    palria
    vero nostra
    postmodum
    recepturi,
    nvulliplices
    nunc bonarunv virtutum debemus con->
    dere
    thesauros,
    ubi
    post
    finenv
    hujus
    sscculi centu-
    plicatos
    mereamur
    recipere
    fructus. Sancti
    enitn,
    dicit
    propheta,
    inlerrasua
    dupliciapossidebunt-
    (Isa.
    vi),
    id
    est,
    intcrra viventium
    beatitudinera nventis
    sinvulhabebunt el
    corporis
    : ttbi
    DmninusJ esus Chri-
    sius
    reformabit ccrpus
    huinilitalis
    nastrm, ccnfigura-
    lum
    carpori
    claritalis suw
    (Phil. in). [Cyprian.,
    iib.
    de Mbrialit. in
    ftne.] Magnus
    enini ncs illic charo-
    runv
    exspectat
    numerus
    ; parentum,
    fralrum
    atque
    sororum
    copiosa
    turba videre
    desiderat,
    de sua
    jain
    immortalitatc
    secura, sed adhuc de nostra sslute
    C
    sollicita. Ibi chorus
    patriarcharum, numerus
    prophe-
    larum,
    apostolorum,
    virginunv,
    et omnium
    cernere
    nos desiderat ciineus
    sanctorum. 0
    quam grandis
    lsetitia
    est,
    ad istorumomiviumsanctorum
    pervenire
    consoriium,
    adistorumomnium
    felicemvenirecom-
    plexunv!
    0
    quam
    summa et
    perpetua felicitas,
    illic
    apostolorum gloriosos cernere
    choros,
    et exsultan-
    lium
    prophelarunv
    numerum
    videre
    sacratum,
    et in-
    ter
    virginum,
    marlyrum
    el
    confessorumcandidatum
    Ciincuminteresse sanctorum.
    Dixitabbasllyperilius:
    Thesaurus monachi est
    voluntaria
    paupertas.
    The-
    saurizaergo libi, frater,
    in
    coelo,quia
    ad
    requiescen-
    dumsinefinesunl soecula.Dicebatabbas
    Evagrius
    :
    Cum sedes in
    cella,
    collige
    ad tesensum
    luum,
    et
    memor esto diei
    raorlis,
    et tunc videbis
    corporis
    tui
    D mortificationem.
    Cogita cladem,
    suscipe doiorem,
    devita nvundi istius vanitates. Estomodestus et soi-
    licitus,
    ut
    possis semper
    ineodenv
    quietisproposito
    pe.-manere,
    et non
    infirmaberis. Memorareetiamet
    bona
    quae
    sunt
    jusiis reposita.
    Fiduciamhabeanle
    DeumPatremet Christum
    ejus,
    coram
    angelis,
    et
    poicstatibus, atque
    omni
    plebe regni ccelorum,
    et
    dona
    ejus cogita,
    et
    requiem,
    et
    gaudium.
    Super
    bonavero
    juslis rcpositagaude, etexsulta,
    ellaetare,
    et his
    quideni
    frui festina.
    CAPUT
    XLYIIL
    De consiiio'.
    De hac nos virtule consiiii Salomon admonet dl-
    cens:
    Audi, ftli, consilium,
    ei
    suscipedisciplinam,
    ut
    6.45
    DIABEMAMONACHORUM.
    '
    SM
    sis
    sapiens
    in novissimistuis
    (Prov. xix).
    Fili,
    sine
    j
    consilio
    nihil
    facias,
    el
    posl factum
    non
    pwniiebit
    (Eccli. xxxn).
    Asluiusenimomnia
    agit
    cumconsilio
    (Prov. xin).
    Et
    qui agunl
    cunctacum
    cohsilio,
    mul-
    ta
    reguntur sapientia(Ibid.).
    Natn
    dissipaniur cogi-
    lalibnes,
    ubi nonesl consilium
    (Prov. xv).
    Obi vero
    plures
    sunt
    consiliarii, confirmantur. Unguento
    et va-
    riis odoribus deieclatur
    cor,
    et bonis amici consiliis
    aninia duicoratur
    (Prov. xxvn).
    Cum
    disposilione
    initurbellum,
    ei eritsalusubimullaconsiliasunl
    (Prov.
    xxiv).
    Scienlia
    sapientistanquam
    inundatio
    abundabit,
    etcmisiliumilliussicutfons
    vitw
    permanet (Eccli. xxi).
    Magna
    etenimres csl bonum
    consilium,
    et monachis
    Valde
    perneccssariiinv.
    Hanc
    igitur
    consilii virtu-
    tenvdilexerunt omnes in fcrra
    qui
    ad coelestemvo-
    luerunt conscendere
    patriam.
    Per hanc virtutcm I
    consilii
    martyres
    ut setenvaraa Domino
    reciperent
    vitam,
    morli mortalia sua tradiderimt
    corpora.
    Pcr
    hanc consilii virlulem
    virgincs
    et confessores in
    servitio Domini
    usqne
    in fincm
    perseveraverunt.
    Grave aulcm consilium
    cordis,
    omnem inconstan-
    tiam
    vagalionisexpcilit.
    Sunl anirase
    quce
    levi motu
    nunc
    ista,
    nunc illa tlesiderant.
    Omnipotcns ergo
    Deus, quia ipsas
    leves fluctuationes menlium non
    leviter
    pensat, vagationem
    cordis
    relinquendo diju-
    dicat : sedcum
    per gratiam respicit, vagam
    men-
    tem in consilii stabilitatem
    figit.
    Cum Deus onvni-
    potens
    levesmotushominis miscricorditer
    dignatur
    aspicere,
    hunc
    prolinus
    constantioematuritatem for-
    mat, atque supernse gratioe respectu
    cor
    ejus
    ad
    gravitatem
    consilii
    repente perducit.
    In omni
    opere
    '
    quod cogilas
    facere
    , priroum cogita Deunv,
    et si
    secundumDeumcst
    quod cogilas
    ,
    diligenter
    cxa-
    mina. Et si e?t rcctuiivcorara Deo
    , perftce
    illud
    ;
    si vero
    pervcrsura fuerit, amputa
    illud ab aniroa
    tua.
    Et nos
    crgo, fratres,
    omnia
    quoeagimus,
    cum
    consilio
    agamus, quia scriptum
    est : Ante omttia
    opera
    verbumverax
    prwcedatte,
    etanleomnemactum
    consiliutnslabile: et inhis omnibus
    deprecare
    Altis-
    simum,
    ut
    dirigat
    in verilale viam tuam. Si enim
    Dominus
    magnus volueril, spiritu inielligenliw
    re-
    plebilte,
    et
    quasi imbres,
    tniilet tibi
    eloquiasapieittim
    sum,
    et
    aperiel
    os iuumin
    oralione,
    et
    diriget
    consi-
    liumtuumin
    bono,
    el
    usque
    instvculumnondelebilurtne-
    moria tua
    (Eccli.
    xxxvn,
    xxxix).
    Yenit in initio
    conversationissuaeabbas
    Evagrius
    ad
    quemdanv
    se-
    nem, quserenscousilium,
    et dicit ei: Dic
    nvihi,abba,
    sermonem
    quo
    salvus fianv. Ille autemdixit ci: Si
    vis salvus
    fieri, qtiando
    vadis ad
    aliquem,
    non
    prius
    loquaris antequam
    illete
    inqtiirat. Evagritts
    aulenv
    compunctus
    in hoc
    sermone,
    dixit : Crede
    mihi,
    multos codices
    legi,
    et talemeruditionem
    nunquam
    inveni. Et multum
    proficiens
    exiit. Dixit abbas Pa-
    stor :
    Qui
    docet et non facit
    quse
    docet,
    similis cst
    canali, quae
    oranes ad se venientes
    safiat,
    el soraes
    eorunv
    lavat, seipsam
    autem
    purgare
    non
    potest,
    sed
    omnis
    spurcitia
    et immunditia in ea est. Fraier
    interrogavit
    abbatem Pasiorem dicens :
    QuiJ
    est
    iliud
    quodscripturo
    est: Qui
    irascitur
    fralri
    suo sine
    Adausa
    (Matth. v).
    Et ille
    respondit:
    Ex omnire
    qua
    te
    gravare
    volucril frater
    tuus,
    ne irascarisad-
    versus eum donec ocnliimtuum dextrum
    ejiciat:
    alioquin
    sine causa irasceris ei. Si autem
    aliqais
    vull te
    separare
    a
    Deo, pro
    Ivocirascere.
    CAPUT XLIX.
    De
    sanclificalione
    cordis et
    corporis.
    Intcr cselerade sanctificationesic Paulus in
    Epi-
    stola adThessalonicenses ait: Hwcest voluntasDei
    sanctificatio
    vestra,
    ut abslineaiis a
    fornicalione (I
    Thess.
    iv).
    Ewc est volunlas
    Dei, dicil,
    id
    est,
    hoc
    placet Deo,
    ut vos corde
    pariter
    sanctificati sitis et
    corpore.
    Nisi eninvci hoc
    placuisset,
    nobisnon im-
    perasset
    dicens : Sancti
    csloic, quia
    ct
    ego
    sanctus
    sum,
    DominusDeusvesler
    (Lev.
    xixel
    xx).
    Sedvere
    B et
    absque
    ulla
    dubitalioive,
    sanclimonia
    qua
    sancti-
    moniales cl
    ivvagnificentiaqua nvagnificiapud
    Deunv
    efficitintiir
    saivcti,"in
    sanctificatione
    cjusdcm
    nosiri
    creatoris
    consistit,
    sicut
    scriptum
    est: Sanclimonia
    et
    magnificeniia
    in
    sanciificationeejus (Psal. xcv).
    Ilinc et Dominus ait: Cusiodiie
    prmceplatnea,et fa-
    citeea, ego
    Dominus
    qui sanctifico
    vos
    (Lev. xx). Qure,
    virtus
    sanctiftcationis, quamvis
    omnibtrs inesse de-
    beat
    Christianis,
    maxime lanvcnordini conveivitet
    condecet "sacerdotali. Undecl Dominus
    Moysi
    ait:
    VesliesAaron et
    filios ejus,
    et
    sanclificabis illos,
    ut sacerdotio
    fungunlur
    mihi
    (Exod. xxvm).
    Ei ne
    conlaminetur sacerdosin
    moriibus, quia
    consecratus
    est Deo
    suo,
    el
    panespropositionisofferi.
    Sit
    ergosan-
    clus,
    quia
    et
    ego
    sanciussum
    Dominus,
    qui sanctifico
    C
    vos
    (Lev.xxi).
    Yereenimnisi cordeet
    corpore
    sancli-
    ficatoDeosacrificiuma sacerdote
    offcratur,
    non erit
    ei
    gralum, qui
    cor illius afornicatioriis
    contagio
    co-
    gnoscit
    esse
    pollutum.
    Unde ct hoc in Ioconon so-
    lumThessalonicenscs
    (/
    Thess.
    iv),
    sed et omnes
    Iiortatur
    Apostolus
    inChristo
    credentes,
    ut seabsli-
    neant a fornicatione :
    quia
    sicut
    per
    humilitatem
    mentis cusioditur caslilas
    carnis,
    ita
    pef superbiam
    cordis in imraunditiam itur libidinis.
    (IsicL,
    l. n
    Scntent.,
    c.
    59.)
    Et idco luxuriosis
    atque superbis
    familiariter se
    plus quanv
    ceteris
    peccatoribus
    con-
    sociant daemones,
    quiaper
    luxurianvcarnis suis eos
    diabolus
    coivstringit
    catenis,
    ut a Deo
    separati
    dse-
    nioiiibusque sociati, regnum
    ccelortuvvhabere non
    possint
    cumsanctis. De hac sanclificalioiiis vivtule
    sic et J oannes
    apostolus
    ait: Otnnis
    qiti
    habet
    spem
    hanc in
    eo, sanciificai se,
    sicui et ille sanctus est
    (I
    J oan.
    in).
    Multi sedicunt
    spem
    haberevitoecoelcstis
    in
    Christo, sedhancconfessionemnegiigentervivendo
    evacuant. Manifestumautemdeseindicium
    supernee
    spei
    exhibet, qui
    bonis
    operanv
    dare aclibus
    studet,
    certus
    quia
    non aliler ad simililudinem Dei
    quis
    in
    fuluro
    perveniet,
    nisi Dei sanctitatemin
    prsesenti
    se
    sanclificantlo
    (id
    est, abnegando impielalem
    et swcu-
    laria
    desideria,
    sobrieauletnel
    juste,
    et
    pie
    vivendo
    [Tit. 11])
    imitetur.
    Qui
    habet
    spero
    in
    Domino,
    san-
    ctificat se
    (quaiUumpotest) ipsum
    inluendo,~et ejus
    per
    omnia
    graliamflagitandpqui
    ait : Sine me nihil
    poteslis facere (J osn. xv), cique.
    dicende.: Adjuior
    67
    SMARAGDIABBATIS
    648
    meus
    eslo,
    nc
    derelinquas
    me
    (Ps. xxvi). Ergo
    san-
    j
    ctifical nos,
    sicut et
    ipse
    sanclusest
    (I
    J oan.
    ni).
    Sed
    ille sanclus
    aeternitale,
    nos sancti fide.
    Tempore
    enim
    antiquo, episcopi, presbytcri
    et diaconi unius
    uxoris viri ordinabantur
    (/
    Tim.
    m):
    modo autem
    (quia
    sanctilatis causa crevit
    munditia)
    ab omni
    carnali consortioomnes illossacrorum
    regulaprohi-
    bet canonum. Namet in Yeteri Testamenlo
    (Exbd.
    xxvni)
    eo
    tempore
    tantum
    quo
    sacerdotes
    prsesto
    erant
    allari,
    ab uxorum suarunv se continebant
    concubilu: nunc. autenv
    (quia quotidie corpus
    Do-
    nvini aut conficiendum nobis est ad altare
    ,
    aut
    sumendum)
    a carnali concubitu
    quotidie
    nobis est
    abslinendum. HincPaulus Timotlveum
    admonet,
    di-
    cens:
    Exempiutn
    eslb
    fidelium
    in
    scrmone,
    inconver-
    satione,
    in
    charilale,
    in
    fide,
    in castilate
    (I
    Tim.
    iv).

    Qui
    enimaliis insermene
    exemplum
    debet
    prsebere,
    modum loculionis non debet
    ignorare,
    sed
    diligen-
    ter debet
    altendere, quid, cui, quando
    vel
    quomodo
    debeat
    loqui,
    ut sermo
    ejus
    non
    fatuus, scd,
    secun-
    dum Domini
    prmceptum,
    sale
    sapienliw
    sil conditus
    (Matllt, ix).
    Illeinconversalionebonunvaliis
    proebet
    exemplumqui caste, pie
    et
    juste
    vivit in hoc swculo
    (Luc. xiv).
    Ille in charitale aliis bonum
    preebet
    exemplumqui
    Deutn ex toto
    corde,
    loia
    menle,
    tota
    virtute
    diligit,
    et
    proximum
    sicut
    semetipsum(Deut.
    vi;
    Matlli,
    xxn;
    Luc.
    x).
    Illein fidebonum
    prsebet
    exemplum, qui
    recte credendo bene
    vivit,
    et bene
    vivendofidemrectanv custodit. Illein caslitate aliis
    honunv
    prsebet cxemplum, qui
    caslitatis
    pulchritu-
    dinem
    diligens,
    non solumeam in suo servat cor-
    pore,
    sedetiama
    cogitationibuspravis
    lutamcusto-
    dit in
    mente, quia
    nihil
    prodest incorruptio
    carnis
    ubi nonest
    integritas
    mentis.
    CAPUT L.
    Devocalionedivinm
    pieiaiis.
    Vocalio divinae
    pielatis (quae
    diversis modis in
    diversis setatibuset diversis fit
    temporibus)
    non ho-
    minis
    merito,
    sed
    semper gralis
    ab
    ipso
    solo
    pio-
    que
    fil Deo: sicut
    Apostolus
    ait : Sine
    pwniien-
    tia sunt
    dona,
    el vocatio Dei
    (Rom. xi).
    Qui
    ct
    ad Timotheum dicit :
    Qui
    liberavit nos et voca-
    vit vocationesua
    sancla,
    non secundum
    opera
    no-
    stra
    ,
    sedsecundum
    propositum
    el
    gratiam (II
    Tim.
    i).
    Vocantur
    enim,
    ut dictum
    est,
    diversis mo-
    dis :
    quia
    alii tantum
    corpore
    sani
    vocantur,
    divi-
    nitus
    inspirati;
    alii autcminfirmitate carnis
    afflicti;
    alii vero diversis
    daranis,
    vel tribulationibus variis
    oppressi.
    Yocantur et diversis
    selatibus, quia
    alii in
    infantia,
    alii in
    adolescentia,
    alii in
    juvenlute,
    alii
    vero in
    senectute,
    vel eliam in
    decrepita
    selatevo-
    canlur;
    et diversishoris
    diei, quia
    alii
    primo mane,
    alii hora
    lertia,
    alii hora
    sexta,
    alii
    nona,
    alii vero
    vocantur undecima.
    Quorum
    omniumnullus in im-
    munditiam,
    sedoranes sunt vocati a saivctoDeoin
    sanclificationemcordis et
    corporis.
    Sanctus etenim
    Deussanctosvult
    semper
    habere
    ministros,
    sicut et
    idemin
    Evangelio
    ait: Pro eis
    sahclifico meipsum,
    ut sinl et
    ipsi sanctificali
    inveriiate
    (J oan,
    xvn).
    Dixit
    A
    quidam
    senex :
    Qtiia
    duo fratres eraivl
    vicini, unus
    peregrinus,
    et alter
    indigena.
    Erat autem
    peregri-
    nus ille modicura
    negligentior,
    ille vero
    indigena
    studiosus valde:
    contigit
    autem ut dorrairet
    pere-
    grinus
    ille in
    pace.
    Senex autem
    qui
    erat
    vicinus
    eorum,
    cunvesset
    providus,
    vidit
    mulliludinem an-
    gelorum deducentiumanimam
    ejus.
    Cum
    ergo
    ve-
    nisset ad ccclumut
    intraret,
    facta est
    quaestio
    de
    illa anima. Et venit vox
    desuper
    dicens : Manife-
    stumest
    quia
    modicum
    negligens fuit,
    sed
    propter
    peregiinalionem ejus aperite
    ei. Et
    post
    htec dor-
    mivit ille
    indigena,
    et venit omnis
    cognatio
    adeunv:
    angelos
    vero non vidit illesenex venireaddeducen-
    danv
    animam illius.
    Miratus autem senex dixit:
    Quomodo
    peregrinus
    ille cum
    negiigentior fuerit,
    B
    talem
    gloriamhabuit,
    et hic cum studiosus
    esset,
    nihil
    hujusmodi
    nieruit. Et venit vox dicens ei:
    Hicstudiosus cumvenit ut
    dormiret, aperuit
    oculos
    suos et vidit
    parentes
    suos
    flentes,
    et consolata est
    anima
    ejus. Peregrinus vero,
    ille licet
    negligenlior
    fuit,
    nullunv tanven suorura
    vidit,
    et
    ingemiscens
    flevit,
    et Deusconsolatus est eunv, Dicebant de ab-
    bate
    Sysoisquod
    in diedormitionis suaecunvsede-
    rent circaeum
    patres, splenduit
    sicut sol facies
    ejus,
    et dixit adeos: Ecce chorus
    prophetarum
    et
    aposlo-
    lorum venit. Iterunv dixil : Ecce
    angeli
    venerunt
    accipere
    me. Et rursum facta est facies
    ejus
    sicut
    sol,
    et timuerunt omnes. Dicit iterum eis :
    Yidete,
    ecceDominusvenit dicens : Affertemihi vaselectio-
    nis eremi. Et continuo reddidit
    spiritum.
    Et M-
    ^1
    gore replelus
    est totus locus illeodoresuavitalis.
    CAPUT LI.
    Dedilectioneet
    gratia
    Dei,
    Delioc
    capitulo
    sic
    Apostolus
    ait : Deusaulein
    qui
    divesesl in
    misericordia, propter
    nitniamchurkatem
    suam
    qua
    dilexit
    nos,
    cumessemustnorlui
    peccalis,
    con-
    vivificavit
    nosChristo.
    Cujus gratia
    sutnussalvali: et
    conresuscilavit,
    el consedere
    fecii
    incwlesiibusinChri-
    slo,Utostenderet.abundanlesdivilias
    gralimsuwinbmti-
    taie
    super
    ttosinChristoJ esu. Gratiaenimsumussalvali
    per fidetn(Eph. n).
    Deusautemdivesessedicitur in
    misericordia, quia omnipotens
    est et misericordia
    ejus plena
    est terra. DivesautemDeusdicilur inmi-
    sericordia
    , quia peccatores
    omnes misericorditcr
    _ trahit ad
    pceniteiitiam,
    et in ea
    misericorditer con-
    cedit
    perseverantiam.
    Et dives dicitur
    propter
    ni-
    miaraclvaritatem
    suam,qua
    dilexit
    genus
    humanum.
    Intautumenimnos dilexit
    omnipolensBeus,
    ut Fi-
    liumsuummorti
    traderetpronobis, sicutscriptumest:
    Proprio
    Filiosuonott
    pepercilDeus,
    sed
    pro
    nobisomni-
    bustradidit illum
    (Rom.vin).
    Nimiaeniinid et
    gran-
    dis charilas
    est,
    pro peccatoribus
    servis
    unigeni-
    tumtradere
    Filium,
    et easdem rebelles servos dili-
    gere tanquam
    filios. Hinc
    etenim, fralres,
    conside-
    i rare debemus
    quantum
    nos
    Dpminusdiligat
    sanctos,
    i
    qui
    tantum
    diligere clignatus
    est
    peccatores, Qtti
    t cum essetnusmoriui
    propler
    deiicta noslra
    , vivifi-
    ,
    cavitnos in CltrisloJ estt
    (Epltes. n). Propter
    mi-
    t scr.ieordiam
    suaro,
    unam
    aiqtie]
    eamderivnobistri-
    649
    DIADEMAMONACHORUM.
    650
    buens cumeo vitamhabere
    perpetuam.
    MortuaA
    enim dicitur anima, quando
    mortiferis vitiis esse
    dicitur maculata,
    sicut et
    Apostolus
    ait: Et voscum
    essetis
    mortui indeiictiset
    peccatis
    vestris,
    in
    quibus
    aliquandoambulastis
    manifeste(Eph. n.).Morsanimae
    dicituressepeccalum,
    sicut
    prophetaait:
    Quia
    anima
    quwpeccaverit,ipsa
    morietur
    (Ezech. xvm).
    Duobus
    etenimmodis
    uniuscujusque
    hominis
    peccat
    anima,
    id
    est,
    innonfaciendo
    quoe
    facere
    jussa
    sunt,
    et fa-
    ciendo
    quse
    velitasunt.
    Cujusgratia, inquit,
    salvati
    sumus,
    idest nonex
    prioribus
    vitoenostrse
    operibus,
    sedsolafideet
    baptismi gratia,
    nostrorum
    accepi-
    mus remissionem
    peccatorum. Ipse
    enimDominus
    noster, qui
    divesest in
    misericordia, fratres, propler
    nimiam
    charitatem suam
    (qua
    dilexit
    nos)
    conre-
    suscitavit
    et consederefecit in ccelestibusinChristoI
    J esu.
    Considerale, fratres, qUasgratiarum
    acliones
    Creatori noslro referre debemus, quando
    in natura
    nostra
    ipse
    Creator et
    Redemplor
    noster
    Christus,
    et resurrexil a
    mortuis,
    et ascenditad
    coelos,
    et se-
    det addexteramPatris. In
    qua
    natura nostraet nos
    consurreximus,
    ascendimusetsedemus ad dexteram
    Patris. Unde et vir
    sanctus, qui
    vivens in carne
    conversationemhabet in
    ccelis,
    non dhbilat dicere
    quod
    sancti
    jam
    sedeant et
    regnent
    cumChristo in
    dexlera Palris.
    Quanta
    sit beneficii
    magnitudo
    et
    quammultiplexgraliaqua
    nosDominoconsederefe-
    cit,
    et
    conregnare
    cumChristo: hinc
    comprobatur,
    cumnos
    qui quondamlege
    tenebamur
    inferni,
    nunc
    in Christo
    regnemus
    sedeamusque
    cum eo. Vere
    abundansest
    gratia, quae
    nonsolum
    peccatadonavit,
    *
    sedetianvcumChristo nos resuscitafos in dextera
    Dei collocavit. Dixit cuidam
    episcopo angelus:
    Sic
    dilexitDeushunc
    mundum, ,ut
    Filium suum
    unigeni-
    tum
    daretproeo (J oan. m). Qui igitur
    cuminimici
    essent
    horaines,
    mori
    proipsiselegit,
    nonmulloma-
    gis
    domesticoseffectos
    eos,
    et
    poenitentiamagentes
    super
    iis
    quoegesserant
    absolveta
    poenis,
    et
    praesta-
    bit iis
    (quee
    ab
    ipsopreeparatasunt)
    bona? Hoc
    ergo
    scito
    quia
    nulladelictahominumvincunt clementiam
    Dei. Tantumut
    per patientiam
    ea
    qusepridemges-
    serant mala abluant aclibus bonis. Cum enim sit
    misericors
    Deus,
    scit infirmitates
    generisvestri,
    et
    passionumfortitudinem,
    et diaboli
    potentiamatque
    astuliam,
    et incidentibus hominibus in
    peccatis,
    quasi ignoscit,
    et
    exspectat
    correctionem
    eorum,
    patientiam
    hahensineis. Convertenlibusvero
    atque
    exorantibus
    bonitatem, tanquam
    infirmis
    compatitur
    et absolvit confestimtormenta
    eorum,
    et donateis
    bona
    quaeprseparata
    sunt
    justis.
    CAPUTLn.
    ,De
    eo
    quod
    sancli
    filii
    lucisvocantur.
    J oannes
    apostolus
    ait: Annuntiamusvobis
    quoniam
    Deus
    luxest,
    ettenebrmineononsunt ullm
    (1
    J oan.
    i).
    Merito
    ergo qui
    filii Dei
    sunt,
    filii lucisab
    Apostolo
    vocantur,
    ubi ait: Omnesenimvos
    filii
    lucis
    estis,
    et
    filii
    diei: noneslis
    noctis, neque
    tenebrarum
    (I
    Thess.
    v).
    Sicut enimdicuntur filii dilectionis
    velfiliipacis
    habentes
    iusedilectionemetpacem,iladicunturettilii
    A J ucishabentes insefidei et scientiaelumen. Undeet .
    alibi Paulus ail: Eralis
    aliquando
    tenebrw,
    nuncantem
    luxin
    Pomino,
    ut
    filii
    tucis ambulate
    (Eph. v).
    Sive
    filii lucis
    dicuntur,
    idest filii
    Dei,
    sicutDominusait:
    Ego
    sum
    luxmundi, qui sequitur
    menonambulat in
    tenebris,
    sedhabebitlumenvitw
    (J oan. vm).
    Et filii
    diei, inquit,
    idestDomini J esu
    Christi, qui
    dixit di-
    scipulis
    suis : Nonneduodecimhormsunt diei ?
    Qui
    ambulatindienon
    offendit{J oan. xi).
    Seenim
    diem,
    et
    apostolossignificari
    voluithoras. Nam
    ipsespiri-
    taliler verus dies
    est, quia
    de
    ipso
    dictunvest. Dies
    sanctificatusilluxit nobis. Duodeciffivero horse
    (ut
    prsedictumest)
    duodecimsunt
    ejusapostoli; quia
    ut
    diemseesse
    ostenderet,
    duodecim
    apostolos elegit.
    Qui
    vero
    operatur
    veritalemetin lucemvenitlux
    est,
    B et
    filius
    lucisel diei
    (J oan. m).
    Sicut enimnemoa
    seipso est,
    ita elianvnemo a
    seipso illuminalur,
    sedillustrante illo de
    quo scriptum
    esl : Erat lux
    vera, qum
    illuminat omnemhominemvenientemin
    hunc mundum
    (J oan. i). Quicunque
    enimalenebris
    ignorantiae
    et a
    peccalis surrexerit,
    et illuminatus
    ab
    ipso
    fuerit
    qui
    dixit :
    Ego
    sum
    luxmundi, qui
    sequilur
    menonambulat in
    tenebris,
    sedhabebit tu-
    menvitm
    (J oan. vm),
    meritofiliusluciset
    diei voca-
    tur. Imitatione
    enim,
    non
    natura,
    filii Dei
    sunvus,
    si-
    cut ait Salvator :Ut sitis
    filii
    Patris
    vestri, qui
    incoe-
    lis
    est(Malth. v).
    CAPUTLHI.
    ; Pe
    spe.
    '
    _ Dehoc
    spei capitulo
    sicet
    apostolus
    Paulus ait :
    > Est autem
    fidessperandarum
    substantia
    rerum,
    ar-
    1
    gumentum
    non
    apparentium(Hebr. xi). Neque
    enim
    "'
    quod videt,
    quis sperat,
    sed
    quod
    non
    videmus, per
    patientiamexspectamus(Rom. vm). Spes
    est bono-
    I
    rum
    exspectatio futurorum, quaeexprimit
    humilita-
    tis
    affectum,
    et sedulse servitutis
    obsequiuhi. Spes
    3
    autem
    vocata, quod
    sit
    pes progrediendi, quasi
    enimest
    pes.
    Undee contrario dicitur
    desperatio,
    II
    cui nullaest
    progrediendi
    facultas :
    quia
    dum
    quis-
    1
    que peccatum amat,
    fuluram
    gloriam
    non
    sperat.
    Ille enimfiducialiter
    exspectat, qui ejus
    mandata
    1
    fideliter servat. Beataenimrecte ab
    Apostolo
    dici-
    1
    tur
    spes
    ubi filii Dei merebimur esseet hseredes:
    3
    Ilmredes
    quidemPei,
    cohmredesautem Christi. Ubi
    >-*cum
    apparuerit,
    similesei
    erimus, quoniam
    videbimus
    >
    eum,
    sicuti est
    (Rom. vm),
    Ubi et
    peccatum
    uobis
    8
    non dominabilur et vita aeterna
    praestabitur.
    Ubi
    r
    splendorem
    solis et consortium
    oblinebimus
    ange-
    s
    lorum. Hincet alibi
    Apostoius
    ait :
    Propter spem,
    qux reposita
    est nobisin cwlis
    (Col. i). Spes
    enim
    bonorumfuturorumnonest modocarnalibus
    perspi-
    cua
    oculis,
    sed adhuc
    reposita
    est nobisin ccelis.
    *
    De
    qua spe
    idem
    Apostolus
    ait:
    Quod
    oculus non
    vidit,
    necauris
    audivit,
    necincor hominis
    ascendil,
    o
    qumprmparavil
    Peus
    diligenlibus
    se
    (I
    Cor.
    n).
    Nam
    t
    et
    spes
    omnium
    electorumvita seterna
    est,
    quoe
    in
    '
    cceloadhuc in Christo nobis
    repositaest:
    Sedcum
    >
    Christus
    apparuerit
    vita
    vestra,
    tun_cet nos
    apnatebi-
    ii muscumilloin
    gloria(Col.<m).
    Namet alibi idein
    PATROL.CII.
    21
    651
    SMARAGDiABBATIS
    632
    Apostolus
    ait:
    Ipse
    auleih Dominus nosief J esus
    j
    Citristus,
    etDeusPater
    qui
    dilexii
    hos,
    etdeditnobis
    consoialionemmternam,
    et
    spem
    bohamin
    gratia
    (II
    Thess.
    n).
    Ideodicitur
    spes bona, quia scriptum
    est:
    Sperantes
    autemin
    Pomino,
    non
    deficient
    omni
    bono
    (Psal. xxxm).
    Dicitur et
    spes
    misericordiee:
    Quia
    sperantes
    in
    Pomino,
    misericordiacircumdabit
    (Psal.
    xxxi);
    dicitur
    aPetro
    spes
    viva
    (I
    Petr.
    n),
    quia
    vitanv.
    nobis
    promillit
    seternam. Nani secundum
    qualitatem
    suoe
    donalionis,
    et additamenturo
    recipit
    nominis.Poteslautem raulto clarius et excellenlius
    hoc
    inlocospesbona ingratia,ipse qui
    cumPatre et
    Spiritu
    sanctosolusest bonus
    accipi
    DominusJ esus
    Christus de
    quo
    Psahnista canit:
    Spes
    tneaPomi-
    nus,
    a
    juventitte
    mea
    (Psal. LXX). [Isid.
    lib. n Sent.
    cap. &.]
    MetuendumValdeesf ut
    nequeper spem
    '
    veniae,quampromittit Deus, perseveranter pecce-
    nviis,
    nequequia jusle
    peccata distringit,
    veniam
    desperenvus,
    sed
    ulroque periculo eviiato,
    et a
    malo
    deelinemus,
    et de
    pietate
    Dei venianv
    spere-
    mus.
    CAPUTLIV.
    Ut sineinterinissioneoretur.
    Sine intermissione orare duobus vnoclismihi vi-
    detur fieri
    posse;
    sivecordis
    inlentione,
    seu
    opere
    misericordiae.Cordisenimintentione
    orat, qui
    desi-
    derio
    supernae
    conlemplationis
    afflatus,
    in amore
    creatoris sui totus est dedifus.
    Ipsa
    eninv amoris
    Dei
    continualio,
    sineintermissioneest oratio. Fit
    et sineihlermissione
    Oratio',quaridd
    thesauruselee-
    mosynaruffi
    thesaurizatur in
    coelo,
    Dohvinodicente:
    Thesaurizalevobisthesaufos in cwlo
    (Mdlth. vi).
    Pro ihesaurizanleenimincoelo
    (sivO
    ille
    ambulet,
    seu
    sedeat, cbmedat, bibat, loquatur, taceat,
    dor-
    miat) semper
    thesaurus
    ejus qui
    in
    cohspectu
    Do-
    mini est reconditus sine
    interrivissioneorat adDo-
    minum. Undeet
    ipse
    Domiriusait: Absconditeelee-
    mosynam
    insinu
    pauperis,
    el
    ipsa
    orabit
    pro
    vobisad
    Dbminum
    (Eccl. xxix;
    Luc.
    xi).
    Ofat et itle
    (ut qui-
    dam
    Volunl)
    sine
    intermissione; qui qualenv
    se
    pri-
    nvumexhibet in
    oratione,
    talem se
    postmoduro
    in
    eaconservare
    studet,
    sicut et de Annafactum
    legi-
    tur
    orante, quse
    in
    ipsocompunctionis
    affectu
    quo
    oravit, permaiisit, usque
    dum
    adepla
    est a Domino
    Deosuo
    quodpostulavit (/ Reg. i).
    Dicebantde ab-
    ;
    bateArsenio
    quiavespere sabbati,
    IucescenteDo-
    minica,
    relinquebat post
    se
    solem,
    el exlendebat
    manus suasad eoelum
    ofans,
    donecnvanedieDomi-
    nicoillustraret ascendenssol facienv
    ejus,
    et sicre-
    sidebat.Venerunt
    aliquando
    adabbateraLuciurivnvo-
    iiachi
    quidam,qui
    dicebantur
    Eulbicse,
    hocestoran-
    tes,
    et
    interrogavit
    eossenexdicehs :
    Quodestopus
    manuufflVeslrafum?Et illi dixerunt: Nosnoricontin-
    gimusaliquodopus
    manuum:
    sed,
    sicutdicit
    Aposto-
    lus: Siheiniermissioheordntes
    (I
    Tltess.
    v).
    Et dicit
    eissenex: Et honmanducatis?IUiautemdixerunt:
    Etiaiumanducamus. Et dixit eis :
    Quandoergo
    co-
    meditis, quispro
    vobisorat? Et iterum
    mterrogavit
    eos,
    dicens: Nondormitis? Et illi dixeruut: Dormi-
    Amus.
    Diiit senex: Et euhv
    dormitis,
    quis provobis
    orat? Et non inveriefunt
    quid
    ad haec
    responderent
    ei. Etdixitsenex :
    Ignoscitefflihi,fralres,-quia
    ecce
    non facilis sicut dixistis.
    Ego
    aiiteffi osterido"vobis
    quiaopefans
    manibus
    meis,
    sirie
    intefmissioneoro.
    Sedeoeniffi
    juvante'
    Deo irifundens mihi
    paucas
    paliiitilas,
    et facioex eis
    plectam,
    et dico: Miserere
    mei, Peus,
    secundum
    tnagnam
    misericordiamtuam.
    Et secundurh mullitudinem
    misefalionuih luafum
    dele
    iniquitatem
    meam
    (Psal. L).
    Et diciteis: Oratio
    est an non? Et dix-erunl ei: Etiam. Et ille dixit :
    Quandooerffianserototadie laboranset
    oraris,-
    fa-
    cio
    plus
    ffiihiissexdecim
    iiumffios,-
    et
    pOrio
    ex eisad
    ostium
    duos,
    et fesiduos riianduco. Et
    qui acceperit
    illosduos
    denarios,
    orat
    pxo
    me
    tempofequoego
    man-
    B
    ducovel dorinio:
    atque
    ita
    per graliaffl
    Dei
    iropletur
    in me
    quod scriplum
    est : Sine ihtermissioheotate
    (I
    Thess.
    v).
    CAPUTLV.
    Ui simus
    simplices,
    sicut
    filii
    Pei.
    Dleest sine
    quereia qui, quantiimffagilitaspep-
    ffiittit
    humana,
    vitam studet dueere sine
    Culpa.
    Quefelaffl
    eriirivcontra Deum vel
    pfoximum
    coffi-
    missa suscitat
    culpa. Ergo
    illevivit sine
    qiiefela
    qui
    riondUcitvitamviliis
    sordidSlaffi,
    riec cofflmit-
    lit
    culpam,
    undeilli
    juste
    inferatuf
    querela.
    El sir^
    plices
    sitis,
    dicit
    Apostolus,
    sicut
    ftiii
    Pei
    (Phil. 11).
    Deusenim
    simplex
    natura est.
    Qui ergojam
    filii
    Dei surit
    per adoptioriem,
    et esse
    cupiunt per
    imita-
    tionem,
    hecesseest ut sint
    simpiices,
    sicut columbm
    "
    (Mallli.____). Scriptura
    esl enim:
    Siniplicitasjustorum
    diriget
    eos
    (Prov. xi). [Greg.,
    lib. xn
    MoraL,
    c.
    19;]
    Nilvilenim
    simplici
    cOrdefelicius:
    quia qui
    inno-
    centiam
    erga
    ailios
    exhibet,
    nihil est
    qhodpati
    ab
    aliis formidet. Habet envffi
    qtiasi
    afeeffi
    quamdam
    fortitudinis, simplicitaterii
    suaffi,
    hec
    suspectus
    est
    pati, quod
    se feeisse non meffiinit.
    Immaculati,
    sine
    reprehensione(Phil. u).
    Ornatissiffioset hone-
    stissimos Dei filiosdocet et
    cupit
    essePaulus: ma-
    culatusest eriiffi
    qui peecat.
    Maeula autefnest
    ip-
    sumsceius
    peccati, quodOperaforein
    sUufficomma-
    culat
    atque
    contaffiinat.Filii autenvDei
    immaculatJ ,
    adjuvante Deo,
    et sine
    reprehensione
    viyere
    pos-
    sunt,
    si
    reprehensionibus opera digna
    non
    agunt,
    j.
    quamvis
    amalevolis
    reprehendantur.
    Beati enini irh-
    maculali in
    via, qui
    atnbulanlin
    lege
    Poniini
    (Psal.
    cxvm).
    Dixitsancla
    Syncletice
    :
    Efficiamurpruden-
    tcssicut
    serpenles,
    et
    simplices
    sicut columbw
    (Mallh.
    x),
    ut aslule
    intelligarous laqueos ejus.
    Naffi
    pru-
    dentesfieri sicut
    serpentes
    dictum
    esl,
    ut non
    iguo-
    remus
    impetus
    diaboll et arles
    ejus.
    Eteninvsimile
    aliquid,
    ex aliosinvili scelere
    superatur.
    Nam et
    simplicitas
    columbaedenvonslrat
    puritatem
    actio-
    nis.
    CAPUTLVL
    Ut omniasine murmuratione
    faciatnus
    Qui
    enimcohtfaDdminivel
    prasceptoris
    sui mur-
    muratproecepta,
    hsesitatsinedubio laborissui reci-
    pere prsemia.
    Omnesenim
    qui
    contra Dommumet
    655
    DIADEMA
    MONACHORUM. 654,
    Moysen
    de filiisIsrael in eremo murmuraverunt,
    in
    ipsa
    eremoavenenatis
    serpentium
    morsibus
    pe-
    rierunt,
    et in
    repromissionis
    terra haereditaterain-
    ter ffatres rion
    recepefunt (Num.
    xiv et
    xxi). Quis-
    quis
    nostrum
    ergo
    haereditateminter electos
    Dei,
    velutintef
    fratfes,
    ih terra vivenliumhabere desi-
    defat,
    necesseest ut sine murmurationibus
    in in-
    stanti saeculovivat. Tanto enim
    magis quisque
    de
    prsesenti
    mUririurat
    operalione, quanto amplius
    de-
    sperat
    laboris sui seternarii
    recipere
    retributionem.
    Nam
    qui
    de
    spe
    retribulionis non
    dubitat,
    in
    operi-
    bus duris
    positus,
    cohtra eruditoremsuum Domi-
    num minimemurmurat. Filius enim
    qui
    eruditur a
    patre,
    ut hsereditatem
    accipiat
    oeternam,
    murmu-
    rare nOn
    debet,
    sed
    potius
    de
    palris
    eruditione
    gaiidere.
    Perversa mens
    quando per increpalionem
    cOrripitur,
    aut
    per prsedicalionis
    dulcedinemadbona
    sUadetur,
    de
    correptione
    fit
    deterior,
    et indeinmur-
    murationis
    iniquitate succenditur,
    unde debuit ab
    iniquitate compesci. Quisquispro peccato percuti-
    lur,
    nisi murmurando
    renilatur,
    eo
    ipso jamjustus
    fesse
    inchoat,
    quo
    ferientis
    justitiam
    non aecusat.
    Hinc et Paulus ait:
    Neque
    murmuraveritis,
    sicut
    quidam
    eorum
    murmuraverunt,
    et a
    serpentibus pe-
    rieruht
    (I
    Cor.
    x;
    Num.
    xxi).
    Narrat
    quippe
    liber
    Numerorum
    quodperlsesus
    in eremo
    populus
    Israel
    itineris
    longi
    ac
    laboris; raurmuraverit, ideoque
    Dominusmiserit iri illum
    ignitos serpentes. Plagse
    igitur serpentum ignitorum
    venena sunt vitiorum
    quee
    animam
    quam tangunt spiriluali
    morte
    peri-
    munt. Et bene murraurans eontra Dominum
    popu-
    lus
    sCrpentum
    morsibus
    sternebatur,
    ut ex ordine
    flagelh
    exterioris
    agnosceret quanlam
    intus
    perrii-
    ciem murmuraudo
    pateretur.
    Dixit abbas
    J oseph
    quod
    tres sunt ordines honorabiles in
    conspectti
    Donvini:
    primus quando
    hofflo
    infirmatur,
    et
    adji-
    ciuntur ei
    tenlationes,
    et cum
    gratiarum actione
    suscipit eas;
    secundus
    autem, quando aliquis
    om-
    nia
    opera
    suafacit munda coram
    Domino,
    et nihil
    ih iis
    quserit humanum;
    tertius
    vero, quando
    ali-
    quis
    sedet in
    subjeclione,
    et
    prseceptis spiritualibus
    sinemurmuratione
    obedit,
    et omnibus
    propriis
    re-
    nuntiat voluntalibus.
    CAPUT LYII.
    Pe circumcisibnevilibrum.
    Dehoc
    capilulo
    sicPaulus ait: Nos enim sumus
    circutncisib,
    qui spiritu
    Peb
    servimus,
    et
    gloriamur
    inChristo J esu
    (Pltil, ni).
    Ac si diceret carnaliter
    circumcisis : Yos estis circumcisio
    pellis praepntii
    vestri,
    nos circumcisio cordis et
    corporis
    nostri.
    VosbonamDei avobis
    ampulalis creaturam,
    nos a
    npbisvilia circumcidimus
    spiritualiter
    et
    peccata.
    Undeet ncs sumus
    circumcisie, qui spiritu
    servi-
    mus
    Deo,
    nonvos
    qui
    raaculamcircumcisionisin-
    ducilis
    corpori
    vestro.
    Quod
    autem
    dicit,
    Nossutnus
    circumcisio,qui spiritu
    senimus
    Peo,
    tale
    est, qtiasi
    diceret.: Nossumus
    spiritualis
    circumcisionis
    justi-
    tia,"quiajustitia spirituales effecti, spiritualiter
    no-
    stro servimusAuctori. Nonenimdixit: Nos sunvus
    A circumcisi, vel,
    Habemuscircumcisionem: sed Nos
    sumus,inquit,cii'cumcisio, idest,nos
    sumusmundilia
    et
    justitia
    circumcisionis
    spiritualis,habendojustitiam
    et mundiliam
    spiritualem.
    In
    lege
    enimet
    prophelis
    dupliciter
    circumcidi
    jubemur,
    carne videlicet et
    corde.
    Carne,
    ubi ait: Gircumcidimini carnem
    prm-
    putii
    vestri
    (Gen.xvn,
    Peut.
    x);
    Corde,
    ubi dicit:
    Circumcidite
    prmputia
    cordiumvestrorum
    (J er. iv).
    Nosvero tune carne
    circumcidiraur,
    si a nobiscar-
    naUavitia
    abscindimus,
    id
    est, adulteria,
    fornica-
    tiones, immunditiam, crapulam, ehrietates,
    et cae*
    tera his
    similla, quaeper
    carnis
    operantur concupi-
    scentiam. Corde
    circumcidimur,
    si anobis
    spiritua-
    liavitia
    abscindimus,
    id
    est,
    superbiam, jactantiam,
    iram, rixam, odium,
    vel
    invidiam,
    et similia. Horum
    B
    ergo
    omniuta
    abjectiovitiorum,
    et bonarumassum-
    pliovirtutum,
    faciunt hominem
    justum.
    Et hsec
    ju-
    stitia
    circumcisioniS; quajusti
    homines
    efliciuntur,
    aPaulo circumcisiovocatur.
    Qui. spiritu
    Peo servi-
    mus
    (Phil. iu), inquit:
    Peus enim
    spirilus
    esl
    (J oan.
    iv).
    Et sicut
    qui
    adorant
    Deunv,
    in
    spiritu
    et veri-
    tale
    oporlet adorare,
    ita et
    qui
    servit
    Deo,
    in
    spiritu
    et veritate
    oportet
    ei servire. Et
    gloriamur
    inChri-
    stoJ esu. Ac si diceret : Nos
    qui spiritu
    Deoservi-
    mus,
    noncarnaliter incarnis
    circumcisione,
    sed
    spi-
    ritualiter inChristoJ esu
    gloriamur,
    a
    quo
    etfideivirtu-
    tem
    accepimus, per quara
    ineo
    gloriamur. Namquod
    Dominusdieoctavoest
    circumcisus,
    et
    post
    tricesi-
    musntertiura circunvcisionis
    diem,
    ad
    templum
    est
    delatus
    (Luc. n),
    ut hostia
    pro
    eo
    offerretur,
    etsan-
    C
    ctusDomini
    vocaretur,
    mysticesignificatquianemo,
    nisi circumcisus
    viliis, dignus
    sit Dominicis
    praesen-
    tari
    conspectibus;
    nemo nisi mortalitatis nexibus
    absolutus, supernie
    ciyitatis
    gaudia poterit
    subire
    perfectus.
    Nam et ad hanc carnaliumet
    spiritua-
    liumviliorumcircumcisionem
    faciendam,
    nos J aco-
    hus
    apostolus
    hortatur dicens:
    Abjicientes
    omnem
    immundiliam,
    et abundanliam
    matitim,
    in mansue-
    tudine
    suscipile
    insitum
    verbum(J acob. i).
    Primo cor-
    pus
    el mentem a viliis
    jubet circumcidi,
    ut
    digni
    existere
    possimusqui
    verbumsalutis
    percipiamus.
    Onvnem
    quippe
    immunditiam et carnis et animae
    nuncupat:
    malilianv
    vero,
    tantunvad
    interioris ho-
    minis
    pravitalem pertinere designat.
    At hanc nos
    vitiorum circumcisionem
    facere,
    Petrus
    apostplus
    adrapnet dicens :
    Charissimi,
    obsecrovos
    lanquam
    advenaset
    peregrinos,
    abslinerevosacarnalibusdesi-
    deriis
    (I
    Pelr.
    n). Aperte
    autemnos docet acarnaH-
    bus abstinere
    desideriis,
    quia
    adversusnostrarasem
    per
    militant animam: et dum
    concupiscentiis
    blan-
    dientibtiscaro enerviter
    subjugatur,
    vitiorumexer-
    citus firraiter adversus animam armatur. Dixit
    abbasAmmonas
    quod quatuordecim
    annos steterit
    in
    Scythi, deprecans
    Deumnocteac
    die,
    ut donaret
    ei virtutem
    superandi
    carnem.
    CAPUT LVHI.
    Pe
    fructu justilim.
    acobus
    apostolus
    ait : Fructus auletn
    juslitica
    in
    pace
    seminatur
    facientibus pacem (J acob. m).
    655
    SMARAGDI ABBATIS
    656
    Omne
    quod
    inhacvita
    agirivus
    semenest futursere-
    i
    tributionis.
    Ipsa
    autem retributio fructus est
    ope-
    rum
    proesentium, Apostolo
    testante
    qui
    ait:
    Quw
    enimseminaverit
    homo,
    hwcel melel.Et
    qui
    seminat
    in
    carne,
    decarne metet
    corruptionetn.Qui
    autemin
    spiritu,
    de
    spiritu
    metet vitammternam
    (Galat. vi).
    Et ideo recte dicitur
    quia
    fructus
    justitiae
    in
    pace
    semiuatur facientibus
    pacem.
    Fructus enim
    justitiae
    vita aeterna
    est, quaeoperibusjustitiae
    retribuitur
    ;
    quiaqui inquirunt pacenv sequuntur
    eam.
    Ipsapace
    cui
    student, quasi optima
    semente,
    terranv sui cor-
    dis
    aspergunt, quo per quotidianum
    bonae
    operalio-
    nis crementum ad frucluin valeant vitoe
    pervenire
    cceleslis. De
    quo
    alibi
    scriptum
    est:
    Qui
    seminant
    in
    lacrymis,
    in
    gaudio
    metent
    (Psal. cxxv).
    Hincet
    Paulus ait:
    Repleti fruclu per
    J esum
    Christum,
    in
    gloriatn
    el laudemPei
    (Pltil. v).
    Hunc autemfru-
    ctum
    justilise
    in
    epistola
    ad Galatasfructum
    Spiri-
    tus nominavit dicens: Fruclus autem
    Spiritus est,
    charitas, gaudium, pax, patienlia, longanimitas,
    bo-
    nitas, benignilas,mansuetudo,fides, modestia,
    conli-
    nenlia,
    caslitas
    (Galat. v).
    Quomultiplici
    fructuvult
    nos in dieChristi J esu Csse
    repletos,
    in
    gloriam
    et
    laudem
    Dei; quia
    deomnibusbonis
    quae
    ab
    ipsO
    ac-
    cepimus,
    non
    nobis,
    sed
    ipsi gloriam
    et laudenv re-
    ferre debemuscumPsalmistadicentes: Non
    nobis,
    Potnine,
    non
    nobis,
    sednominiluoda
    gloriam(PsaL
    cxm).
    Venerunt
    aliquando
    duo fratres ad
    quemdam
    senenv.Consueludoaulemerat senisnonmanducare
    quolidie.
    Qui
    cunvvidisset
    fratres, gaudenssuscepit
    eos,
    et dixit:
    J ejunium
    suammercedemhabet. lle-
    rum, qui
    manducat
    propter cbaritatem,
    duomandata
    implet, quoniam
    voluntatem
    propriam derelinquit,
    et mandatuni
    implet,
    reficiensfratres. Dixit
    quidam
    Patrum
    : Nisi
    prius
    odiohabueris
    vitia,
    non
    poteris
    diligere.
    Nisi
    ergo
    oderis
    peccatum,
    ncrafacies
    ju-
    stitiam.
    Scriplum
    est: Peclina a
    malo,
    et
    fac
    bonum
    (Psal. xxxui).
    Verumtameninoranibushis
    proposi-
    tunv animi
    ubique requiritur.
    Adanveninvin
    para-
    disoconsistens
    praevaricatus
    est mandatum
    Dei,
    J ob
    autemin slercore
    sedens,
    custodivit. Undeconstat
    quodpropositum
    bonura
    quaerit
    Deusab
    homine,
    et
    ut
    semper
    timcat eum.
    CAPUTLIX.
    Ut adinnocentiamrevertamur
    infanlim.
    Dominus
    in
    Evangelio
    ait: Amendico
    vobis,
    nisi
    conversi
    fuerilis,
    el
    efficiamini
    sicut
    parvuli,
    non in-
    trabilis in
    regnum
    cwlorum
    (Matllt.xvm).
    Hoc non
    solum
    apostolispraecepitDominus,
    sed et omnibus
    in secredenlihus
    qui cupiunt
    in
    regnum
    intrarecoe-
    lorum. Non
    ergo
    nobis
    proecipitur
    ut aetatemhabea-
    mus
    parvulorum,
    sed ut conversationemteneamus
    innocentiae,
    et
    quod
    illi
    per
    annos
    possident
    infan
    tiat,
    nos
    possideamusper puritatem innocentiae,
    ul
    malitia,
    non
    sapientiaparvuli
    simus. Hinc iterum
    ipse
    Dominusait:
    Quicunqueergo
    humiliaveritsesi-
    cut
    parvulus iste,
    hic est
    major
    in
    regno
    cwlorum
    (Malth. XVIII).Quasi
    diceret: Sicut iste
    parvulus
    (cujus
    vobis
    exemplumtribuo)
    non
    perseverat
    in
    Airacundia,
    nonlaesus
    meminit,
    nonvidens
    pulchram
    mulierem
    delectatur,
    non aliud
    cogitat
    et aliudlo-
    quitur
    : sic etvosnisi talemhabuerilis innocentiam
    et animi
    puritatem, regnum
    ccelorumnon
    poterilis
    intrare.
    Qua
    enini ratione ad innocentiaminfantise
    pervenirepossimus,
    Petrus
    apostolusexponit
    dicens:
    Peponenles igitut
    bmnem
    maliliam,
    et omnemdo
    lutn,
    et
    simulationes,
    et
    invidias,
    et omnes detra-
    cliones,
    sicutmodo
    geniti infantes
    rationabilesel sine
    dolo lac
    concupiscite,
    ut in eo crescalis in salutem
    (I
    Petr.
    n).
    Acsi diceret:
    Quiajam
    renati estis
    per
    aquambaptismatis,
    et
    per Spiritus
    sancti
    gratiam
    filii Dei facti eslis
    per baptisma,
    estote modo
    per
    studium bonae
    conversationis, quales
    sunt infantes
    per
    naturaminnoxiaeaetatis: id
    est,
    non habentes
    B
    malitiam,
    non
    dolunv,
    non
    simulationes,
    nondetra-
    ctiones
    (Ephes. iv);
    et ut omnis
    amaritudo,
    et
    furor,
    et
    ira,
    et
    indignatio,
    et clamor et
    blasphemia
    tolla-
    tur a vobiscumomni malilia. Et hoc modoad in-
    fantiaminnocentioe
    revertenles, quasi
    lac
    maternum,
    desiderate in vobis sanctarum
    Scripturarum
    reci-
    pere verbum;
    ut ineo
    crescenles,
    ad eum
    panem
    proficiscamini comedendum,qui
    de cwlo
    descendit,
    etdeditvitamtnundo
    (J oan. vi).
    Paulus aulenvdese
    et
    sequacibus
    suis ait: Facli sumus
    parvuli,
    inme-
    dio
    veslrum, lanquam
    si nutrix
    foveat filios
    suos
    (I
    Thess.
    n).
    Sciebat enimillud
    evangelicum
    a Do-
    mino dictum:
    Quicunque
    humiliaverit
    se,
    sicut
    par-
    vulus
    iste,
    hic est
    major
    in
    regno
    cwlorum
    (Mallh.
    XVIII).
    Ideo se humiliabat in medio
    discipulorum
    C
    suorunv,
    ut et illis
    exemplumpraeberethumiliiatis,
    et sibimet
    praemiumacquireret
    humiliationis. Vi-
    dendumtamen
    quomodo
    hocinlocolaudabililer di-
    cat, facti
    sutnus
    parvuli,
    cumalioIocodicat: utinam
    non
    ejftciamurparvuli (I
    Cor.
    xiv); quomodo
    volun-
    tarie facti sunt
    parvuli
    nolentes esse
    parvuli.
    Sed
    quales
    nos
    parvulos cupiat
    esse
    Paulus, ipseexpo-
    nens ait : Malilia
    parvuli
    eslote
    (I
    Cor.
    xiv).
    Et
    quales
    nosesse
    parvulos
    non
    cupiat ipse
    subdendo
    mahifestat,
    dicens : Ulinamnon
    efficiamurparvuli,
    fluctuanles,
    et non
    circumferamur
    omni ventodo-
    clrinw
    (Ephes. iv). Ergo
    beneduobusmodisefficimur
    parvuli,
    id
    est,
    habendo et nonhabendo. Habendo
    humilitatem, puritatem
    et innocentiam
    ;
    non ha-
    bendo
    malitiam,
    dolumet invidiam.
    Aposloli
    autem
    parvuli
    facti sunt nonhabendo
    maliliam,
    dolumet
    invidiam;
    facti sunt
    niagni,
    habendo
    humilitatem,
    puritatem
    et
    innocentiam, insuper
    et habendouber-
    tatem
    doctrinae,
    de
    qua lanquanv nutrix,
    Paulus
    suos fovebat filios
    , quibus
    et dicebal :
    Tanquam
    parvulis
    in
    Chrislo,
    lac vobis
    polutn
    dedi,
    nonescam
    (I
    Cor.
    in).
    CAPUTLX.
    Pe eo
    quodjusti lapides
    vtvivocantur.
    Petrus in
    Epistola
    suaait:
    Etipsi tanquamlapides
    vivi
    superwdificatnini
    domos
    spiriiuales(I
    Pelr.
    n).
    Superaedificari
    illds
    dicit, quia
    sine DonvinoJ esu
    i
    Chrislo, lapide
    scilicet
    vivo,
    nullasedificalio
    spiri-
    t tualisstare
    potest.
    Fundamentutnenhnalittdnemo
    687
    DIADEMAMONACHORUM.
    658
    potestponere, prwter
    illum
    (1
    Cor.
    m). Cujusparti-
    cipatione
    fideles
    lapides
    vivi
    efflciuntur, qui per
    infidelitatemlapides
    mortui
    fuerant,
    duri scilicet
    et insensibiles,quibus
    merito diceretur :
    Auferam
    a
    vobiscorlapideum,
    etdabovobiscor carneum
    (Ezech,
    xxxvi),docibilescilicet
    ad
    evangelicanvrecipiendam
    doctrinam,
    ut
    tanquam lapides
    vivi ad
    spirituale
    sedificium
    aptentur, qui per
    discrelionem eruditi
    doctoris, amputalis
    aclibus et
    cogitationibus super-
    fluis,
    velut ictu
    quadrantur
    securis.
    Lapis
    elenim
    quadrus-in quodcunque
    latus versus
    fuerlt, aeque
    slat
    [Greg.,
    lib. n
    super Ezech.,
    hom.
    21].
    J ustus
    vero
    qui
    in
    prosperitatibusnon
    elevatur,
    adversitati-
    bus non
    frangilur, vituperationibus
    non
    dejicitur,
    suasionibus ad malumnon
    trahitur, lapis quadrus
    est. Sicut enim ordine
    lapides
    in
    pariete porlanlur,
    \
    alii ab
    aliis;
    ita
    portantur
    fidelesa
    proecedentibus
    in
    Ecclesia
    justis.
    Porlant et
    ipsi per
    doctrinam et to-
    lerantiam
    sequentes,
    et hocordine alii abaliis
    por-
    tantur
    justi usque
    ad ultimum
    justura. Qui
    cum a
    pfioribus portetur, quemportare debeat, ipse
    non
    habebit
    sequentem. Qui
    autemomneaedificium
    por-
    tat,
    et
    ipse
    a nemine
    portatur,
    Dominusest Chri-
    stus. Undeet
    lapis
    a
    propheta preliosus
    vocatur,
    in
    fundamento fundalus (Isa. xxvm).
    Ilemvivos
    lapi-
    des
    Apostolus
    appellat electos,
    ut conaluminsinuet
    bonaeactioniseorum. Mortui
    nanvque,
    idest mate-
    riales
    lapides, ubicunque
    a slructore
    positi fuerint,
    insensibiliter
    manent,
    aut etiam
    lapsi
    decidunt. Non
    ergo
    nosbealusPetrus lalium
    lapidum
    insensibilita-
    temvult
    iroitari,
    sed
    tanquam lapides
    vivosfunda-'
    mento Christi
    superaedificari;
    ut videlicet
    juvante
    nos
    gratia Dei,
    sobrie
    etjuste
    et
    pie
    vivamusin hoc
    swculo
    (Tit. n). Tanquamlapis ergo
    vivussedifica-
    tur aChristoin domo
    ejus, quicunque,
    donante et
    adjuvante ipso,
    bonisindefessusinsistere curat
    ope-
    ribus. In
    temploergo
    vivoet sancto non
    possunl
    la-
    pidesponi,
    nisi vivi et sancti.
    Ergo
    omni Iabore ni-
    tendumest ut simus illi
    lapides
    de
    quibus scriptum
    est :
    Lapides
    vivi volvuntur
    super
    terram
    (Zach. ix,
    juxta LXX) ,
    et cura fuerimusvivi
    Iapides,
    et ex
    omni
    parledolati,
    sedificemurin
    templum
    : et simus
    eum
    apostolis
    et
    prophelis
    habitaculum Pei san-
    ctum,
    spiriiuale,
    non
    manufactum
    (Heb.
    ix).
    CAPUT LXI.
    Pe
    sufferentia
    tenlalionum.
    Beatusvir
    (ait
    J acobus
    apostolus) qui suffert
    ten-
    tationem, quoniam
    cum
    probalus fueril, accipiet
    co-
    ronam
    vitm, quam repromisil
    Peus
    diligentibus
    se
    (J acob. i).
    Huic simileest illud in
    Apocalypsi.
    Eslo
    fidelisusque
    ad
    morlein,
    et dabo tibi coronam
    vitm,
    quamrepromisit,inquit,
    Deus
    diligentibus
    se
    (Apoc.n).
    Aperte
    admonens
    quia
    tanto
    ampliusgaudere
    inten-
    talionibus
    oportet, quanto
    certius claret Deumiis
    quosdiligit majus ssepe
    tentationum
    pondusimpo-
    nere,
    ut scilicet
    per
    tentationumexercitium
    proben-
    tur infide
    perfecti.
    Cumautem
    probati
    fuerint vera-
    citer esse
    fideles,
    hoc
    est, perfecti
    et
    integri
    innullo
    deficientes, jure accipient proroissam
    seternsevilse
    -
    A
    coronam.
    Duplex
    est enim
    genus tentalionis,
    unum
    r
    quoddecipit,
    alterum
    quod probat.
    Secundum hoc
    t
    quoddecipit, scriptum
    est:
    Nemo,
    cum
    tenlatur,
    di-
    j
    cat
    quod
    a Deo tentatur. Deusenimneminemtentat
    (J acob.i).
    Secundumillud
    quodprobat.
    Deustentavit
    i
    Abrahain
    (Gen.xxn).
    De
    qua
    tentatione el
    Pfophela
    >
    postulans
    Dominumdicit. Proba
    me, Pomine,et
    tenta
    i
    me
    (Psal. xxv). Scriptum
    est et alibi : Vasa
    figult
    probatfornax,
    hominesautem
    juslos
    lentaliotribula-
    i
    tionis
    (Eccl. vn). [Greg.,
    Homil. in
    Evang.,
    I.
    h,
    u
    Iwm.
    16.]
    Tribus enim modislentalio
    agitur
    :
    Sug-
    s gestione, delectatione,
    consensu.
    Suggestione
    lvo-
    stis,
    delectationeautenvvel etiamconsensu nostrse
    ; fragililalis.
    Quod
    si lvoste
    suggerente
    delectari aut
    s
    consenlire
    peccato nolumus,
    tentatio
    ipsa
    nobis ad
    , J }
    victoriam
    provenit, qua
    coronamvitaemereamur ac-
    i
    cipere.
    Tentalus est J ob
    multipliciter,
    sed
    quia
    nec
    possessiones,
    nec salutem
    corporis,
    divino amori
    praeposuerat,
    lentari
    quidemsuggestione
    hostili
    po-
    i
    tuit,
    sed consenlire vel saltem delectari
    peccato,
    l nullatenus valebat. Dixit abbasAntoniusabbati Pa-
    stori : Hocest
    magnumopus hominis,
    ut
    culpam
    suam
    super seipsumunusquisque ponat
    corani Do-
    i
    mino,
    et
    exspectet
    tentationem
    usque
    ad ultimum
    vitaesuae
    tempus.
    Dicebat
    quidam
    senex :
    Quando
    t
    tentamur,
    tunc
    magis
    humiliamur.
    Quoniam
    Deus
    sciens infirmitalem
    noslram,
    protegit nos;
    si autem
    ,
    gloriamur,
    aufert a nobis
    protectionemsuam,
    et
    pe-
    i
    rimus. Narraverunt de
    quodam
    sene
    quia
    sedeusin
    cella,
    et sustinens
    lentaliones,
    videbatdsemonesma-
    - C
    nifeste et contemncbat eos. Cumautenvdiabolus se
    ; videret vinci a
    sene, venit,
    et ostendensse
    ei,
    dixit:
    ;
    Ego
    sumChrislus. Yidensautem euni
    senex,
    clausit
    oculossuos. Et dixit ei diabolus:
    Ego
    sum
    Christus,
    t
    quare
    clausisti oculos tuos? Et
    respondens senex,
    dixit ei :
    Ego
    Christum hic nolo
    videre,
    sedin illa
    vita. Audienshsec
    diabolus,
    non
    comparuit.
    CAPUT LXII.
    i De
    cognitione
    Domini nostri J esu Christi
    ,
    Petrus
    apostolus
    ait : Gratia vobiset
    pax
    adim-
    pleatur
    in
    cognitione
    Domini noslri J esu
    Christi,
    ;
    quomodo
    omnianobisdivinwvirtutissuwadvilamet
    pietatem
    donatasunt
    per cognitionemejusqui
    voca-
    vit nos
    propriagloria
    etvirlute
    (II
    Petr.
    n).
    Acsi di-
    ceret :
    Adimpleatur
    vobis
    gratia
    in
    eo,
    ul Dominum
    nostrumJ esum Christum
    perfecte
    cognoscatis.
    Et
    hoc
    quoque
    adhuc
    per
    eum
    cognoscatis, quomodo
    omnia
    nobisdivinavvirtutis susedonatasunt
    per ejus
    gratiam, quae
    advitamobtinendamet
    pietatem
    con-
    servandam sufficiant.
    Quia
    quanto quis perfectius
    Dominum
    cognoscit,
    tanto altius
    promissorum ejus
    magnitudinem
    sentit. Hincet Paulus ait: Ad
    agno-
    scendum illumet virtulemresurrectionis
    ejus (Phi-
    i
    lip. m). Cognitio
    enim
    mysterii incarnationis
    ejus,
    passionis
    et
    resurreclionis,
    perfectio
    vitse est et
    thesaurus
    sapientiae.
    Per
    cognitionem
    enimDomini
    et Salvatoris nostri J esu Christi omnia divinitatis
    ejus mysteriaquibus salvamur, agnoscimus. Tripli-
    citer enimad
    agnitionem
    Christi
    venire, Seriptura
    gg9
    SMARAGDJABBATIS 680
    teste,
    didicimus. Primum ut credanms eum Filium
    j
    esse Dei Patris
    omnipotentis,
    et cumPatre et
    Spi-
    ritu saucto unumesseDeuminTrinitale.
    Secundo,
    ut
    diligamus
    eumex toto
    corde,
    tota
    anima,
    lotavir-
    tute
    (Matth.
    XXXII), quia
    ut J oannes ait: Omnis
    qui
    diligit,
    exPeo natus
    est,
    et
    cocjtwscil
    Deutn.
    Qui
    non
    diligit,
    non noviteum
    (I
    J oan.
    iv).
    Tertio
    ,
    si
    J nandata
    ejus
    servamus,
    eodemJ oanne teste
    qui
    ait :
    Qui
    dicit nosse
    Peum,
    el mandata
    cjus
    non
    cuslodit mendax esl
    (I
    J oan.
    u).
    In hoc enim sci-
    mus
    quoniam cognovimus
    eum,
    si mandata
    ejus
    observamus,
    et virlutem resurrectionis
    ejus. Agno-
    scimus enimvirlulem resurrectionis Christi, quando
    credimus
    quod
    Deus suscilavil
    eum,
    et noscumillo
    suscitavil
    per
    virtulem suam
    (I
    Cor.
    vi),
    et a dam-
    nalione nvortis
    eripuit,
    et
    ereptos
    in hsereditate
    1
    seterna,
    ut
    filios,
    ad Patris dexteram collocavit.
    Oclava enim die Dominus a mortuis
    resurgens,
    exemplum
    nobisfutureeresurrectioniset
    mysterium
    ostendit novseconversationis.
    CAPUT LXHI.
    De
    clarificatione
    Dotnini noslri J psu Cltristi
    in
    'sanclis.
    De DominoJ esu Chrislo sic Paulus
    apostolus.dl-
    cit: Gumvenerit
    ghrificqri
    in
    sqnclis
    suis
    (II
    Thess.
    i),
    ille
    qui
    in
    gloria
    naturaliter sua
    seraper glorio-
    sus, semperque
    manet
    glorificatus,
    in
    judicio (eum
    venerit
    judicare
    vivos et
    mortuos,
    et saeculum
    per
    ignem) glorificabit
    sanctos suos, ipse
    cum illis
    glo-
    riosus,
    et
    glorificatus
    apparens,
    a claritate
    poten- |
    tisesuseclarificans
    illos : sicut et idem
    Patri Domi-
    nus ait : Et ciaritatem
    quam
    dedisti
    mihi,
    dedi eis
    (J oan. xvn).
    Et alibi:
    Fwlgebunt(inquit)
    justi
    sicut
    sol,
    in
    regno
    Palris mei
    (Matth. xm). Quagloriosa
    et
    perpetua gloriaglorificali,
    in
    judieio
    cumChristo
    apparebupl
    elecli. Veniet
    ergo,
    veniet in
    judicioap-
    parere
    itvsanctis suis
    glorificatus, qui iniquis appa-
    "ruit in
    passione
    sua
    despectus.
    Et
    qui
    ante Pilatum
    et
    pontifices
    J udaeofum
    in
    prinvo
    adventu
    apparuit
    humilis et
    pusillus,
    in secundo
    gloriosus, magnus
    et
    excelsus
    apparebit
    Deus,
    et admirabilis fieri iu om-
    nibus
    qui
    crediderunt.
    Ipse
    enim Dominus noster
    J esus
    Christus, qui semper
    admirabilis
    est in sua
    divinitate,
    factus est et nobis admirabilis insuahu-
    manitate : admirabilis in
    conceptione,
    admirabilis
    1
    in
    nativilale,
    admirabilis in
    resurrectione,
    admira-
    bilis el inascensione,
    Ipse
    adhuc et rairabilis
    appa-
    rebit
    in
    omnibus, qui (ut
    credendum
    esl)
    credide-
    runt,
    inulliroi
    judicii
    revelatione,
    ut abillo mira-
    Mli nvirabiles
    facli,
    viyant cumilloin aelernum
    glo-
    riflcali.
    Ipse
    est eniffi niirabilis
    Deus,
    de
    quo
    et
    Isaias ait: Et vocabitur.
    nomehejus
    admirabilis,
    con-
    sitiarius,
    Deus
    fortis,
    elcl
    (Isa, ix).
    Et David: Mira-
    bilis
    (inquit)
    Deusinsahcfissuis
    (Psal. LXVII). Cujus
    gloriam
    resurrectionis viderunt et crediderunt
    po-
    puli
    Chrisliani,
    et in
    judicio gloriam majestatis ejus
    soli videbunt electi.
    A
    CAPUT LXIV:
    U.t ambulemus
    dignePeo,
    et
    impteamur agmtipne
    voluntatis
    ejus.
    Post
    acceplam
    sacri
    baptismatis undam, et
    per
    manus
    impositionera episcopi siisceptam Spiritus
    sancli
    gratiam, potissiroum
    est homini
    impleri
    co-
    gnilione
    volunlatisPei
    (Celoss. i),
    ut ea
    quae
    sunt vo-
    lunlalis Dei
    faciat,
    et in omnibus secundumvolun-
    taiem
    ejus
    vivat.
    Quia quantum quisque
    voluntalis
    Dei habuerit
    cognitionem,
    lantumel
    majeslalis ejus
    habebit
    timorem,
    et cordis
    erga
    eum tenebit dile-
    clionem,
    et in tantum
    digne
    Deo
    poleril ambulare,
    et intantunvilli
    pla.cere,
    et inomni
    oppre
    bonofru-
    ciificare. Ille
    ergo digne
    Deo
    ambulat, qui
    fidem
    quam
    in
    baptisraale per
    Domini
    accepit gratiam,
    g quotidie operibus
    bonis
    accumulat, qui
    membrasua
    quee
    sunl
    super
    lerram
    mortiftcal,
    ut Deo
    spiriluali-
    ler
    vivat,
    el ei cui
    sp
    probavit, juste
    et
    pie
    vivendo
    placeat.
    Deo
    per
    omnia
    placenles (Ibid.).
    Nemo
    ergo
    Deo
    placere,
    et adveram
    potest
    beatitudinem
    pervenire,
    nisi
    per
    mortifieationeffl vitiorum et as-
    sumptionem
    virtutum, per
    fidemrectain et
    opera-
    tionemsanctam. Et
    nOque
    in hoc soeculosine his
    duabus rebus
    (si
    taffien
    operandi
    adfuerit
    tempus)
    quisquam
    sanctilicalionis
    consequitur graliam,
    (ne-
    que
    in Muro vilam
    possidebit
    seternam: In omni
    opere
    bono
    fructificantes (Ibid.).
    IHebene inomni
    opere
    bono
    fructificat, qui accepto
    in corde
    verbj
    semine,
    ut terra bona et
    optima,
    aliud
    trigesimum.
    aliud
    sexagesimum,
    aliud verocenlesimum
    fructuni
    C
    affert
    in
    patienlia (Luc. vm).
    Et notandum
    quod
    ta-
    cite lioc in locoeorum desidiosas
    corripit
    raentes
    ,
    qui
    in melius non
    crescunt,
    nec bonum
    operantes
    in virlutibus
    profieiunt,
    sed tanturo sibi sufficere
    credunt,
    vel
    quia
    non
    operantur malum,
    vel
    quia
    reiiquerunt corpore
    mundum : nescientes
    quod per
    exercitia
    sapienlise
    ,
    et meditationem sanctarum
    Scripturarum,
    et
    per
    virtutem bonorum
    operum,
    riovus
    quolidie
    crescens et
    placens
    Deo eflicitiir
    homo. Dixit abbas Pastor :
    Quia
    sicut funvo
    expel-
    luntur
    apes
    ut tollatur dulcedo
    operum earum,
    ita
    et
    corporalis requies
    timorem Domini
    expellit
    ab
    aninvaet aufert abea
    omne
    opus
    bonum. Dixit iter
    rum
    ipse:
    Abominalioest omnis
    corporalis requies.
    CAPUT LXV
    "
    Deeo
    quod
    non omnibus
    placere
    debetnushominibus.
    HincPaulus ail: Si adhuc hominibus
    placere
    vel-
    letn,
    Chrisli senus
    non essem
    (Gal, i).
    Id
    est,
    si J u-
    daeiscarnaliter iri observatione
    legis
    vel
    praye
    viven-
    tibus Christianis
    in
    pravitate
    eorum
    consensissem,
    Christi servus non esseffi. Cui sententise
    contraria
    minimeest
    illa,
    ubi ait: Sine
    bffensibtte
    estbleJ udmis
    et
    gentibus
    et Ecclesim
    Dei,
    sicut et
    egoper mnniq
    arhnibus
    placea(I
    Cor,
    x).
    Nanvcur onvnibus
    place-
    ret, ipseexponendo
    subjungens,
    ait:
    iVpii quwrens
    quod
    tnihi utileest,
    sed
    quod
    muitis,
    ut salvi
    fiant
    (Ibid.).
    Qui
    enimomniumutilifatem et saliilenv
    quser
    rebat,
    omnibusnon inconvenienter se
    placere
    diee->
    bat. Hoc
    apostoiicum
    boni monachi tenentes exeia-
    m DIADEMAMONAGHORUM.
    662
    plum,
    non susetantumutilitati debent essecontenti i
    congruentiaquserere,
    sed
    magisquee
    conveniunt
    pro-
    ximis
    ,
    non
    qua3
    sua sunt
    singuli
    consideranlcs,
    sed
    quse
    aliorum. Qui
    tantummodo
    quw
    suasunt
    (Phil. n),
    id
    est, quoe
    sibi soli necessaria
    sunt, considerat,
    et
    de fraterna salute vel de
    ejus temporali
    utilitatenon
    curat,
    sine dubioa charilatis
    tramite,
    in
    quo
    omnis
    animarum salus consistit,
    declinat.
    Qui vero
    desua
    ac
    proximorum
    utilitate
    atque
    saiute
    sollicitus, quid-
    quid
    valet
    ulilitatis,
    quasi
    sibi
    superioribus
    fratribus
    impendere satagit; sibimetipsi per
    hanc humilitatis
    obedientiamvitaecoelestis
    gaudiaamplioraconquirit.
    Placet
    ergo
    Paulus hominibus et non
    placet: quia
    omnibus
    bene, juste
    el recte
    vivenlibus,
    in omnibus
    suis
    conversationibus, verbis, placet,
    et actibus
    ;
    cunctis autem
    prave
    et
    male
    viventibus contradictor
    3
    existens,
    nec verbis
    placet,
    nec moribus. Sunt et-
    eniminhacChristi lalissima
    alqnemagnittca
    Ecclesia
    quae
    est
    per
    nvundi
    quadratum
    clima
    tensa,
    duo ho-
    minum
    genera,
    benevolentium scilicet
    alque
    male
    volentium. Beneyolentibus auteffi inomnibus
    placet
    Paulus,
    malevolenlibus vero in emnibus
    displicet-
    Sicut enimin area mixtasunt
    grana
    cuin
    paleis,
    ita
    Ecclesiseadhuc
    degenti
    in terra mixli sunt boni cum
    malis. DeIvaGenim malorum et bonorum
    mixtura,
    sic
    legihvus
    inPauli
    quam
    adTimotheummisit
    Epi-
    stola: In
    magna, inquit,
    domonon solumsunt vasa
    aurea et
    argentea,
    sedet
    lignea
    et
    ficlilia,
    et
    quwdani
    quidem
    in
    honorem,
    qumdam
    autemin eonlumeliani
    (//
    Tim.
    n).Permagnam
    autem
    magni
    domini do-
    mum
    potest designarl
    Ecclesia
    Christi,
    universum(
    diffusa
    per orbem,
    in
    qua
    snnt yasa
    aurea, hominum
    videlieet corda intellectu
    spirituali repleta,
    et yelut
    auro
    obryzo
    variis virtutibus rutilantia. Sunt et ar-
    geutea,
    nitore
    eloquenliaeclara,
    et oflicio
    praedica-
    tionis
    perlucida.
    Sunt et
    J ignea, superba scilicet,
    stulta et insensibilia corda. Sunt et
    fietilia, fragjHa
    quoque
    et lerrena de terra
    sumpta,
    et terrenis acti-
    bus dedita. Sed aurea et
    argentea,
    in hac
    magna
    Christi
    Ecclesia,
    honore sunt
    digna
    :
    Qui enim,
    ait
    Apostolus,
    bene
    ministraverint, duplici
    Iwnore
    digni
    habeantur
    (I
    Tim.
    v). Lignea
    autemet fictiliamerito
    sunt in
    contumelia, quia
    mentem habentes stultam
    atque superbam,
    Doroini sui
    justa
    non custodierunt
    prsecepta.
    Dixit sancta
    Syncletice
    :
    Quia
    per
    discre-
    tionem
    oporlet
    nos
    aninvas
    gubernare,
    et
    in
    congre-'
    gatione raanentes, npn
    quae
    nostra sunt
    quaerere,
    neque
    servire
    propria^
    voluntati: sed
    secundtimfidenv
    '
    Patri
    spirifuali
    obedire. Dixit
    quidam
    senex : Nun-
    quam
    desideravi
    opusquod
    mihi
    utijeesset,
    et fratri
    meodispendiumfacere, hujusmodi habens
    spem, quia
    lucrumfratris nvei
    opusfructificationis est mihi.
    CAPUT LXVL
    Ut
    nobismuluo
    culpmdimittamns
    querelam.
    Dominusin
    Evangelio
    ait: Si
    offers
    munustuum
    ad
    altare,
    et recordatus
    fueris quia frafer
    tuus habel
    aliquid
    adversumte
    ,
    relinque
    ibi
    mnnus tuum ante
    altare,
    et vade
    prius
    reconciliari
    fratri tuo,
    et tunc
    yeniens,offetes
    munustuutn
    (Matth.
    \).
    Hoc
    prsece-
    A ptumquamvishistorjaliter
    sit
    tenendum, spiritualiter
    tamen
    semper
    a
    nobisest
    compIen.dum.Spiritualiler
    1 aulem
    templum
    nostrum
    interior honvo
    noster est;
    Altare,
    fides
    nostraest; munus, prophetia, doetrina,,
    ;
    oratio, hymnus
    et
    psalmus
    est. Quia
    si
    prsesens
    fuerit
    L frater
    qui aliquid
    habet adversum
    nos, poterimus
    ; eum
    non
    simulato,
    sed sincero animo
    Ienire,
    atque
    L ad
    graliani
    veniam
    ppstulando,
    revocare: si tamen
    hoc coram Deojvon
    pigro
    molu
    corporis,
    sedceler-
    i rimo
    dilectionis affectu
    fecerinjus..
    De
    hoc
    capifulo
    ; sicet
    apostolus
    Paulus ait:
    Supportctnles
    invicetn in
    charilate,
    et donanles
    vobismetipsis,
    si
    quis
    adversus
    L
    aliquem
    habet
    querelam,
    sicut etDominusdonavitno-
    i
    bis
    (Cot. m).
    Hortatur autemnos
    Apostolus
    ut simus
    supportantes invicem,
    id
    est,
    ut
    mores,
    actus et
    B sernvones nostros
    patienter pro Christo',
    et omnia
    onera nostra
    portemus
    invicem
    pro
    amore fraterno:
    quia qui
    fratrepv sicut
    senietipsumdiligit, patienter
    pro
    illoomnia
    portat
    et
    sustinet, Churitas
    enim,
    se-
    cundum
    Apostolumi,
    omnia
    suffert, otnnia suslinet
    ; (I
    Col.
    xin). Dotiantes,
    ait
    Apostolus,
    vobismetipsis,
    si
    quis
    adversum
    aliquem
    habet
    querelqm(Col. m).
    Habet
    aliquis
    adyersus alterum
    querelam, quando
    eum
    quis Iaedit,
    etiam sine causa. Sicut
    pt Dominus
    donavil
    vobis,
    itaetvos. Ac si
    diceret,
    Sicut et
    Domi-
    nus
    donavit vobis omnia
    peccata, per
    sacri
    baptis-
    nvatis
    undam,
    ita et vos
    non
    aliqua,
    sed onvniade
    cordibus vestris
    debetis fratribus donare
    commissa:
    quiajustissimum
    est
    apud
    Deumut
    juxta
    mensuram
    pietatis ejus, qua nostra donavit nobis
    delicta, do-
    Q
    nemus nos fratribus omnia
    quae
    in
    nobis
    commise-
    t
    runt
    peccata;
    ut libere Deodicere
    valeamus, Dimitte
    nobisdebita
    nostra,
    sicut etnosdimitlimus
    debiforibus
    nostris
    (Mqtth. yj)
    t ac
    per
    hoc omnes
    culpas quse
    in
    nobiscommittuntur,
    parafi
    simus
    ignoscere,
    si nobis
    desideramus
    ignosci,
    Nemo cont?'a
    se teneat non
    ,
    remitterido,
    ne
    contra
    illum
    teneatur,
    non
    igno-
    scendo. Ait
    namque
    Domjnusdeservo
    nequam,
    qui
    t
    noluit
    conservo suo remittere
    culpam
    :
    Iratus domi-
    -_ nus
    ejus,
    tradidil eum
    tortoribus,
    quoadusque
    redderet
    l
    universumdebitutn
    (Mafth. XVIII).Cujus exemplum
    , caverenos
    admonet,
    dicens: Sic etPaler meuscmle-
    slis
    faciet
    pabis
    : si non
    remiserilis, unusquisquefratri
    suo de
    cordibus
    vestris
    (Ibid.).
    Necdicas in
    lingua,
    Ignosco,
    et corde differas. Conscientiam
    enini tuam
    D
    Deus
    inspicif.
    Vis
    ergo
    ut libi Deus
    omnia debita
    dimittat ?
    Dimitteet luomnia
    debitori tuo. Hanc
    ergo
    regulamponis,
    hoc
    pacto
    et
    placito
    cumDeo
    obliga-
    lis,
    cumdieis :
    Dimittenobis
    debita
    nastra,
    sicut et
    nosdimittimus debitoribus
    nospis (Matth,
    vi).
    Hinc
    e\
    aliolocoDominusait:
    Pimittite
    et dimittetur
    vobis,
    date el dabitur vobis
    (Luc,
    yi). Interrogatus
    est se-
    nex, Quid
    est humilitas? Et ille
    respondit:
    Si
    pec-
    canti in te fratri
    ignoveris, aptequanvapud
    te
    pceni-
    tentiam
    agat,
    et benefacias iis
    qui
    tibi
    malefaciunt.
    Dixit abbas Antonius :
    Quia
    de
    proxiino
    est
    mprs
    et
    vita. Si enimlucremur
    fratrem,
    lucrabimur Deum
    ;
    si autemscandalizemus
    fratrem,
    in
    Christum
    peeca-
    mus. Dicebat abbas
    Hyperitius: Eripe proximam
    _
    663 SMARAGDIABBATIS 664
    peccatis,
    quanta
    tibi virtus
    est,
    sine
    improperio, quo-
    A
    niamconvertentes Deus non
    repellit
    a se. Verbum
    autem maliliaeet
    nequiliae
    non habeas incorde tuo
    adversus
    fratrem
    tuum,
    ut
    possis
    dicere: Pimitte
    nobis debita
    nostra,
    sicut et nos dimittimusdebilo-
    ribus nostris
    (Matth. vi).
    De hoc
    capitulo
    ct alibi
    scriptum
    est: Ul sitis sine
    querela,
    et
    simplices
    sicul
    filii
    Pei
    (Phil. n).
    Ille enim sine
    querela
    est
    qui,
    quantumfragililas permittit humana,
    vitanv studet
    duceresine
    culpa. Querelara
    conlra Deunvvel
    proxi-
    mumcomraissa suscitat
    culpa. Ergo
    ille vivit sine
    querela qui
    non ducit vitam vitiis
    sordidatam,
    nec
    commiltit
    culpam
    unde illi
    juste
    inferatur
    querela.
    XAPUT LXVH.
    Peeo
    quodfilii
    Pei
    sumus,
    et
    hwredes,
    et hmreditas
    J
    ejus, illeque
    noslra.
    Hinc Paulusait:
    Quoniam
    eslis
    filii Dei,
    misit
    Spi-
    ritumFilii sui incorda
    vestra,
    clamantemAbbaPaler
    (Gal. iv). Nunquam
    enim anderemus
    dicere,
    Pater
    nosler
    qui
    esin
    ccelis,
    nisi deconscientia
    spiritus
    ha-
    bitantis
    innobis. Ut enim
    probaremur adoptati
    esse
    a Deo in
    filios, Spiritum
    suum dedit
    nobis, qui
    si-
    gnum
    Patris ostendat essein
    filiis,
    ut audeamus di-
    cere:
    Abba, quod
    esl
    Pater, quod
    J udaeisdiceredu-
    dumnon fuerat concessum:
    Itdquejam
    non sumus
    tervi,
    sed
    filii.
    Quod
    si
    filii,
    et hwredes
    per
    Deum
    (Gal. iv),
    id
    est,
    si filii sumus,
    consequenter
    nobis
    debetur haereditas
    Patris;
    ut
    quomodoSpiritum
    Filii
    Dei
    accipientes,
    facti sumus
    filii,
    ita in libertatem .
    de servitule
    nvulati,
    haeredessinvusDei
    Palris,
    co-
    hseredes autem J esu Christi filii
    ejus.
    Namet alio
    loco idem ait
    Apostolus (Colos.i):
    Gralias
    agentes
    DeoPatri
    qtti dignos
    nos
    fecilinparlem
    sortissancto-
    ruminlumine. Pars sortis
    sanctorum, congregatio
    est
    adunala,
    et inuna societate
    juncla,
    omniunvele-
    ctorum,
    sicul et alibi dicit: VosaulemPominustnul-
    tiplicel (I
    Tltess.
    m), subaudilur,
    in numero eleclo-
    rum
    suorum,
    ut sitissancti et
    immaculati,
    in
    gfemio
    scilicet
    congregali
    sanctorum. Fit
    ergo pars
    sortis
    sanctorumin
    lumine;
    et illustratur a
    lumine, quando
    fit in
    Chrislo,
    et illustralur a
    Christo, quia
    solet in
    sortehsereditas
    significari,
    sicut
    scriptum
    est: Sorte
    divisit eis terram in
    funiculo
    distributionis
    (Psal.
    LXXVH).
    Dicamus
    quia
    sicut omniselectorum
    popu-
    '
    lus, pars
    et funiculushaereditalis Domini
    est,
    Scri-
    ptura
    dicenle: Pars autetn Pomini
    populus ejus:
    J acob
    funiculus
    hmreditalis
    ejus(Peul. xxxn).
    Ita
    pars
    et haereditassortis sanctorum
    ipse
    Dominus
    est, qui
    dixit adAaron:
    Egopars
    et hwreditaslua inmedio
    filiorum
    lsrael
    (Num. xvm).
    Nosaulemcum
    aposlo-
    lis et omnibussanctis societatemhabentes : Gralias
    agentes
    Peo
    Palri,
    oremusut
    dignos
    nos
    faciat
    in
    par-
    temsorlis sunctorumin lumine
    (Coloss.i), idest,
    ut
    pars
    et sorset haereditas Donviniesse
    mereamur,
    et
    ipsum
    DominumSalvatorem nostrum in sorte et
    hsereditnte
    sempiterna
    feliciter
    possideamus,
    et in
    lumiue,
    idest in
    ipso
    et
    per ipsum iiluminati,
    in
    ajternumfelices
    permaneamus.
    A CAPUT LXVIII.
    Quomodo
    homo
    lucrifacial
    Christum.
    Si
    quis
    lnonachus
    morlificaverit
    membrasua
    qum
    sunt
    super terram,
    et tollenscrucemsuam secutus
    fueril
    Christum
    (Coloss.111;
    Mallh.
    xvi),
    et mortuus
    mundo,
    et
    tropeeum
    mortificationis sueeDominicse
    passionis
    aflixeril
    ligno,
    ita ut
    dicere
    possit
    cunv
    Paulo:
    Ego per legemlegi
    mortuus
    sum,
    ut Peo
    vivam,
    Chrislo
    confixus
    cruci
    (Gal. n),
    iste
    polerit
    lucrifacere Chrislum. Chrislus enimet
    Yeritas,
    et
    Charitas,
    et
    Sapientia,
    et
    J uslitia,
    et
    Sanctificalio
    dicitur.
    Qui
    enimhaecomniasibi benevivendo
    acqui-
    rit,
    Christum
    procul
    dubio
    lucrifacit,
    vel certe
    qui
    fralrem
    suum, qui
    Christi est
    membrum,
    praedicando
    et bonunv
    exemplum
    ostendendo
    lucratur,
    Christum
    B
    lucrifacit. Beatusenim
    Augustinus
    ait: Si
    quid
    forte
    perversum
    videris, satagecorrigere,
    etemendarenon
    cesses. Fac
    quidquid potes pro persona quampor-
    tas. Noli
    quiescere
    lucrari
    Christum, quia
    lucratus
    es a Christo. Namet secundura
    inlelligentiamhujus
    sententise, qui inlelligit
    sui causaChristumhominem
    factum,
    passum,
    et
    mortuum,
    et amortuis resurre-
    xisse,
    et incoelos
    ascendisse,
    et
    spretis
    omnibus
    quoe
    sunt mundi rectocursu eum
    fueritsecut.us, utipsum
    Chrislum
    apprehendat,
    a
    quo
    est
    comprehensus,
    iste
    feliciter lucrifacit Christum. Hinc et alibi idenv
    apo-
    stolus ait : Mihi autem absit
    gioriari
    nisi incruce
    Pomini noslri J esu
    Christi, per quem
    mihi mundus
    crucifixus
    estet
    ego
    mundo
    (Gal. vi).
    Nonin
    propria
    _
    juslitia gloriari
    debet
    nvonachus,
    vel indoctrina ali-
    qua,
    sedin fidecrucis
    Christi, per quera
    sibi onvnia
    sperat
    dimilti
    peccata.
    Mutuo
    ergo
    sibi mortui esse
    debent,
    et mundus
    monacho,
    et monachus mundo.
    Et nihil
    cOncupiscere
    debet monachus eorum
    quoe
    i
    sunt
    mundi,
    nec mundus habere debet
    quod
    concu-
    piscat
    inmonacho. Solus
    ergopolest
    incruceChristi
    gloriari: qui
    tollit
    eam,
    et
    sequitur
    Salvalorem:
    Qui
    crucifigit
    carnemsnam cumvitiiset
    concupiscentiis,
    >
    qui
    mortuusest
    mundo,
    et non
    contemplatur
    ea
    qum
    ; videnlur,
    sed
    qum
    nonvidenturetmternasunt
    (Mallh.
    >
    xvr
    Gal.\;
    II Cor.
    vv).
    i
    CAPUT LXIX.
    ;
    Deeo
    quod
    Domini
    semper
    a monachisannuntienlur
    virtutes.
    j)
    HincPetrus
    apostolus
    ait: Ut virtuies annuntietis
    ejusqui
    de tenebris vosvocavitin admirabitelumen
    suum
    (I
    Petr.
    n).
    Sicut enimii
    qui
    de
    jEgyptia
    ser-
    5 vitute liberali sunt
    per Moysen,
    carmen
    triumphale
    i
    posl
    transitum maris
    Rubri,
    et demersumPharaonis
    >
    exercitum,
    Domino cantaverunt
    (Exod. xv);
    ita et
    nos
    oportet post acceptam
    in
    baplismo
    remissionem
    s
    peccatorum, dignas
    beneflciiscoelestibus
    rependere
    gratias,
    et
    ejussemper
    annuntiarevirtules. Si virtu-
    t tes suas
    omnipotens
    Deus
    taceret,
    nullus
    agnosceret,
    t nullus amaret. Virtutes
    ergo
    suas
    annuntiat,
    non ut
    t
    '
    laudibussuis
    ipseproficiat,
    sedut ii
    qui
    huncinsua
    i laude
    cognoverunt,
    ad
    perpetuam
    heereditatem
    per-
    LI
    '
    veniant.
    [Greg.,
    Moral. I.
    xvm,
    c.
    5.]
    IdcircoDeus'
    laudes suas
    indicat,
    ut valeamuseuraaudientes co
    fi65
    DIADEMAMONACHORUM. 660
    gnoscere,
    cognoscentes
    amare,
    amantes
    sequi,
    se-
    quentes adipisci, adipiscentes
    vero
    ejus
    visione
    per-
    frui. Hinc
    Propheta
    ait: Virtulem
    operum
    suorum
    annuntiabit
    populosuo,
    ut det iltis hmreditalem
    gen-
    tiuni
    (Psal. cx).
    Acsi
    aperte
    dical: Idcirco fortitu-
    dinem
    suseoperationis
    insinuat,
    ut eam
    qui audierint,
    donis
    spiritualibus
    ditescant. In
    spiritualibus
    enim
    donis
    proficere,
    est
    digne
    inDeo
    ambulare,
    et dedie
    in diemin virtutibus sanctis
    proficere,
    donecadvi-
    sionem
    Omnipotentis
    valeat
    pervenire,
    ut dicatur
    cumcoeterissanclis de illo: Ibunt devirtute invir-
    tutem,
    etvidebiturDeusdeoruminSion
    (Psal. LXXXIII).
    Illevidelicet videbitur anobis in
    Sion,
    id est in
    spe-
    culatione
    superna, qui
    nosvocavit in suum
    regnum
    et
    gloriam.
    Vocavit
    prius per fidem,'postea
    verovo-
    cavit
    per speciem, quando
    videbimuseumfacie ad
    faciem,
    et illamdesiderabilem audiemus vocemdi-
    ceniis:
    Venite,
    benedictiPatris
    mei,
    percipiteregnum,
    quod
    vobis
    paratum
    estab
    origine
    mundi
    (Matth. xxv).
    In
    quoregno
    et
    gloria
    aeternaet vitamanet
    perpetua.
    Beatus.J obdehac annuntiatione
    virtutum,
    sub
    figura
    Redemptoris
    nostri ait:
    Terra,
    ne
    operias sanguinem
    meum
    (J ob. xvi). [Greg.,
    Moral.l,
    xm,
    c.
    23.]
    Terra
    namque sanguinem
    Christi non
    operuit: quia
    sancta
    Ecclesia
    redemptionis
    suae
    mysterium
    incunctis
    jam
    inundi
    partibus praedicavil.Ipse
    enim
    sanguis
    redem-
    piionis qui sumitur,
    clamor nostri
    Redemptoris
    est.
    Ergo
    ut sacramentum Dominicee
    passionis
    in nobis
    nonsit
    oliosum,
    debemus imitari
    qusesumimus,
    et
    prsedicare
    cseleris
    quae
    veneramur. Hinciterumbea-
    tusJ ob ait:
    Neque
    inveniat locumin lelatendi cla-
    mor meus
    (J ob. xvi).
    Locum enim latendi clamor
    ejus
    innobis
    invenit,
    si
    hocquod
    mens
    credillingua
    taceat. Sedneinnobis clamor
    ejus lateat,
    restat ut
    unusquisquejuxta
    modulumsuumvivificalionissuoe
    raysteriumproximis
    notificet.
    CAPUT LXX.
    De eo
    quod
    donatumsit sanclis
    pati pro
    Christo.
    Sic inter caeteraPaulus
    apostolus
    ait : Vobisdo-
    nalumesl
    pro Christo,
    ut nonsolumineum
    credatis,
    sedeliamul
    pro
    illo
    patiatnini (Pltil. i).
    Notandum
    quod
    et fides
    qua
    in Christum
    credimus,
    et
    passio-
    nes
    quas pro
    illo
    patimur,
    aDeo Patre
    pro
    Chri-
    sto nohis donantur. Non enim
    aliis,
    sed amatori-
    bus
    Christi, pro
    Christo
    pati
    conceditur. Undeet
    uon nobis in
    passionibus pro
    Christo
    dolendum,
    -
    sedmullo
    magis
    est
    gaudendum
    nobis et exsultan-
    dum :
    Quia
    et
    apostoli
    ibanl
    gaudentes
    a
    conspectu
    concUii,
    quoniamdigni
    habiti sunt
    pro
    nomine J esu
    contumetiam
    pati (Act. v).
    Non solumnihil bonis
    nocet, qui
    bonum facientibus mala
    irrogat;
    sed
    etiam causam
    inajoris
    beatiludinis
    -
    illis
    prsestat,
    juxta
    illud
    evangelicum
    : Beati
    qui persecutionempa-
    liuntur
    propterjustitiam, quoniam ipsorum
    est re-
    gnum
    cwlorum
    (Malth. v).
    Hincet alibi Paulus ait :
    Ob
    quam
    causametiamlimc
    patior,
    sed non
    confun-
    dor
    (II
    Tim.
    i).
    Ob
    quam
    causam
    dicit,
    id
    est,
    propter praedicationemEvangelii,
    et fidemDomini
    nostri J esu Chrisli. Pro Christo enim
    pati,
    non
    A confusio,
    sed
    magna
    debet fidelibusesse
    gloriatio.
    Christus
    enim,
    ait
    Apostolus, factus
    est nobis
    justitia
    (I
    Cor.
    i).
    Pati
    ergo pro Christo, pati
    est
    pro-
    pter justitiam.
    Beati enim
    (ait Dominus)qui persecu-
    tionem
    patiuntur propterjustiliam, quoniamipsorutn
    est
    regnum
    cwlorum
    (Malth. v).
    Confundantur
    ergo
    illi
    qui propter justitianvpersequuntur electos, quia
    i eos cruciatus
    exspectat
    aeternus. Non confundan-
    tur
    electi,
    quibus pro
    brevibus tribulationibus
    gau-
    dium
    eelerhum, pariter
    coelorumtribuetur et re-
    gnum.
    Hinc Petrus ait : Si
    quidpatimini propter
    justitiam,
    beali
    (I Petr.-m).
    Non
    solum, inquit,
    nil
    vobis
    nocet, qui
    bonum facientibus mala
    irrogat;
    sed etiam cum vos
    propter
    bona
    quae
    exsecratur
    Ivostis
    insequitur,
    causam vobis
    nvajoris
    beatitu-
    B
    dinis
    prsestat,
    cum
    patientiae
    vestreevires exercet.
    Ipse
    iterum dicit : Melius est enim bene
    facientes
    (si
    velit voluntas
    Dei) pali quam
    male
    facientes
    (Ibid.).
    Heec sententia illorummonachorum stulti-
    tiam
    arguit, qui
    cum
    pro culpis arguuntur
    a fra-
    tribus,
    vel eliam
    excommunicantur, patienter
    non
    tolerant. Si vero sine
    culpa,
    vel verborum con-
    tumelias,
    vel adversa
    quoequepatiuntur
    a
    prsepo-
    sitis,
    niox adiracundiam
    prorumpunt
    : et
    qui
    anlea
    videbantur
    innoxii, per impatienliam
    et murmura-
    tionis audaciam
    culpabiles
    se reddunt et noxios.
    Et mihi si daretur
    oplio,
    mallem
    judicari
    aut ad-
    versa
    pati sineculpa, quam
    cum
    culpa subjacere
    verberibus vel excommunicationibus.
    Quienim
    ju-
    stus et sine
    culpapalitur,
    Christum
    imitatur; qui
    C veroin
    flagellis corripitur,
    latronenvillumimilatur
    qui
    in cruce Christum
    cognovit
    et
    post
    crucem
    in
    paradisum
    cum Christo
    intravit. Qui
    vero nec
    inter
    flagella
    desistit a
    culpis,
    sinislrum imitatur
    latronem, qui propter peccata
    in crucem
    ascendit,
    et
    post
    crucenv intartarunv ruit. Dixit sancta
    Syn-
    cletiee
    :Quamvis concidaturcorpusinflrmitatibus,
    et
    validis inflammetur
    febribus,
    non deficias in
    pres-
    suris,
    sed
    magisgaude, quia
    visitavitteDominusetdi-
    ces, Castiganscastigavit
    me
    Dominus,
    etmorti nontra-
    didil me
    (Psal. cxvn).
    Si
    ferrumes,
    spera
    adhibitum
    tibi
    ignem.
    Aurum
    es,
    sed
    per ignem probatior
    eris
    (/
    Petr.
    i). Quod
    si
    justus
    es et hoec
    pateris,
    de
    magnis
    ad
    majora promoveris. lnterrogavit qui-
    dam frater
    senem,
    dicens : Dic mihi unam rem
    D
    quam custodiam,
    et vivam
    per
    eam. Et dixit ei
    senex. Si
    potueris
    contumeliam
    pati
    et
    sustinere,
    magnum
    est
    hoc,
    et
    super
    omnesvirtutes.
    Qui
    con-
    temptum
    et
    injuriam
    et damnum
    patienter fert, potest
    salvus esse.
    CAPUTLXXI.
    Deeo
    quod
    Christus
    pro
    dilectionenostra tradidit
    semelipsum.
    Dicit enimPaulus
    apostolus
    : Gratia vobiset
    pax
    aDeoPatre
    nostro,
    etDominoJ esu
    Christo,
    qui
    dedit
    semetipsumpro peccaiis
    nostris
    (Gal. i).Hinc
    etalibi
    ipse
    ait :
    Qui
    diiexit
    nos,
    ettradidit
    semetipsumpro
    nobis
    (Ephes. v).
    In
    tantum enimChristus nostram
    dilexit
    vitam,
    ut
    pro
    illa suam
    poneret
    animam.
    667
    SMARAGDIABBATIS
    jB6S
    Dedit enim
    semetipsum
    Dominus J esus Christus
    A
    <
    morti,
    ut nos a
    pericuio
    mortis
    eriperet,
    et ere-
    >
    ptos
    Patri in filios
    adoptaret.
    Mortuusest
    namque,
    .
    nenos mori timeremus.
    Resurrexit,
    ut et nos
    pcr ;
    cum
    resurgeve
    yaleamus
    :
    Eripuit
    de
    prmsenti
    swculo ;
    nequatn(Gal.
    i,
    rt),
    ut nobis
    gloriam pariter
    et vi-
    tam donaret
    aeternam. Nos enimFilius Dei
    eripuit
    a
    raptore iniquo,
    ut
    proprio
    nos redderet.Domino.
    Tunc elenimChristus nos
    eripuit
    de
    pravseivli
    sae-
    culo
    nequam,
    cumnoslram in viliis enutrilam,
    in
    meliorem mutavil vitam. Conversationem nostram
    laulum mutavit in melius
    erexilque
    sublimius,
    ut
    cumPaulo dicere
    possimus
    : Noslra aulem conver-
    satioincmlisesl
    (Philip. in).-
    Merito
    ergo
    suanvet
    eorum conversationem
    in coelisesse dicit
    Paulus,
    qui,
    relictis terrenis,
    tolo desiderio
    cpgitant
    de coe-
    B
    lestibus,
    et menle
    pura atque devola,
    non ea
    quse
    sunt terrena et
    caduca,
    sed ea desiderant
    quae
    sunt coelesliaet seterna. Voluntas enimfuit Dei Pa-
    tris,
    ul DominusJ esus Christus
    prp
    npstris
    trade-
    retur
    peccatfs.
    Et volunlas fuit Christi ut Palris
    faceret
    voluntatenv,
    sicut idera Dominus
    per
    Pro-
    phetam
    dicit: Ul
    facerem
    volunlatem
    tuam,
    Deus
    meus,
    volui
    (Psal. xxxix). Ipsius
    enimsumus
    faciura
    creati in Christo
    J esu,
    in
    operibus
    bonis,
    qumprm-
    paravit
    Deus,
    ut inillis ambulemus
    (Ephes.
    n).
    Hoc
    est, quod
    vivimus, quod speramus, quod
    intelli-
    gimus,
    et credere
    pessumus, ipsius est, quia ipse
    est condilor
    noster,
    nos autemfaclura
    ejus
    sumus.
    Ad hoc enim nos creati dicimur inChristo
    J esu,
    creati
    utique
    non
    quia
    ante non
    fuimus,
    sed re-
    C
    nali in
    Christo,
    et creati in
    operibus bonis, quae
    prseparavit
    Deus ut in illis ambulemus. In chari-
    tate radicati et
    fundati (Ephes. m).
    GharitasChri-
    stus
    esl,
    et in
    charitate,
    id
    est,
    inChristo radicati
    et fundati itaesse
    debemus,
    ut in
    ejus
    anvore flr-
    nviter
    perseveremus
    : Fundatnenlumenimaliudnenio
    potestponere, prwter
    id
    quodposilum est, quod
    est
    Christus J esus
    (I
    Cor,
    m).
    Veritatemautem
    facien-
    lesin
    cltaritate,
    crescamus in illo
    per omnia, <jui
    esl
    capul
    Christus
    (Ephes. iv).
    Veritas enimChri-
    slus
    est,
    et charitas Ghristus
    est, etjustitia,
    et
    sanclificalio,
    et
    pax
    Christus est
    (/
    Cor.
    i).
    Qui
    ergo
    hseo omnia
    quae
    Christus
    est, facit,
    insu-
    per
    et mandata
    ejus
    custodit,
    verilalem
    facit,
    et
    in
    charitate,
    idest in
    Christo, quolidie
    crescit.
    B
    CAPUT Lxxn.
    De eo
    quod Apostolus
    ail:
    Spiritum
    nolite exstiu-
    -
    guere.
    Ac si dicat:
    Spiritus
    sancti
    gratiam, quanvbapti-
    zati
    per
    manus
    imppsitipnem
    et chrismatis acce-
    pisiis unctipnenv, nplite
    prave
    vivendo
    exstinguere
    (/
    Thes.
    v);
    sed eam
    integvam
    et inviolatam in
    vestro
    corde et
    corpore seryate. Unde ad
    Ephesios
    idemait
    Apost.olus:
    Nolilecontristare
    Spirilum
    SH-
    ctum
    Dei, iyi quo signati
    estis in die
    redemplionis
    (Ephes. iv)
    :
    signaculunv
    enim sancti
    Spiritus
    in
    0
    Quidsit
    tpiritum exstinguere pulchre
    ostendit
    mil.il.
    A
    die
    qup baptizati
    sumus et
    confirmati,
    accepimu.Sj
    qupdutique
    fideliter servare
    debemus,
    Hocigitur
    signaculo
    saneti
    Spiritus,
    ideo
    qui cre.dit
    Deo,
    si-
    gnatur
    ab
    ilto;
    ut
    seryet -e);ostendal illud in
    die
    redenvptionis purum atque sinGerunv, e.t nulla ex
    parte
    mulilatunv. Unde
    el J oannes
    apostolus
    ait;
    Et uttclio
    quapi accepistisqb
    eo
    nvqneat
    in
    vpbis
    (I
    J oan.
    n).
    Ac si dicerel; Hoc Domino
    adjuvante
    procurate,
    ut
    Spiriius
    sancti
    gratiam, quam
    inba-
    ptisnvp
    consecuti
    esfis, integram
    vestro hv
    cordeet
    corpore servetis,
    et hoc sit
    spiritum
    nolite exstin-
    guere
    a.
    Potest unctio
    ejus,
    de
    qua J oannes
    loqui-
    tur,
    et
    spiritus
    de
    qup
    Paulus
    dicit, spirilum
    nolite
    exslinguere, ipsa
    Dei
    Charifas
    intelligi, quwiiffwv-
    ditur in
    Cbjdibus nqslris
    per Spirilmn
    sanctunt
    qui
    B
    datus
    est
    nbbis
    (Rotn. v). Quse
    citissime ad cbserr
    vandaDei mandata cor
    quod implet
    inflammat, quse
    a
    prave
    viventibus
    per
    odiumet
    invidiam exsliu,-
    guitur atque
    discordiam.
    Exstinguitur
    et
    spiritus
    prsedicatorum, qui
    audientihus salutis
    prse.dicant
    verjvuro,
    a
    contradicentiuin,
    resistenliunvet
    exaspe-
    ranlium malitia
    auditorum,
    ilaUt
    magis
    eos tacefe
    J ibeat, quam prsedicare
    delectet : et ita fit ut
    per
    exasperationem auditorum
    prsedicaloribus
    tollatur
    verbum. UndeetEzechieli Dominus ait : Adhmrere
    faciamlinguam
    tuam
    palato
    tua,
    et eris
    mufus,
    nec
    quasi
    vir
    objurgans, quia
    dbmus
    exasperans
    esl
    i
    (Ezech.. m).
    Yenit
    quidam
    senex ad alium senem
    et .dixitunus ex eis :
    Ego
    mortuus sumhuic sseculo.
    Alter vero dixit ei: Neconfidas in
    temetipso,
    do-
    .
    Q
    nec exeas de
    corpore
    isto.
    Quia
    si tumortuus
    es,
    s Salanas mortuus non est, Dixit abbasPastor :
    Quia
    -
    semper
    honio
    humihtatem
    et
    tiropreffi Dei ita ili-
    cessabiliter
    respirare debet,
    siciit
    flatum, quem
    na-
    i rijviis
    attrahit vel
    emiftil, Dixit
    iterum :
    Quiaproji-
    ceresein
    conspectuDei,
    et non
    seipsunv extollere,
    >
    et nvittere
    post tergum prpprjam
    voluntatem ferra-
    t menta sunt
    quiJ vus
    anima
    operatur.
    CAPUT LXXIU
    i
    Detwcivacuribsitatemohaclwruth.
    Paulus
    apostolus
    dicit :
    Ragamus
    autem
    vos, fra-
    t
    tres,
    ut
    quieli sitis,
    et vestrum
    negotium agalis,
    et
    i
    operemini
    manibus vestris
    (I
    Thess.
    iv).
    Acsi dice-
    ret: Ab omni vos
    inquieludinis
    et curiosilatis ab-
    t
    stinete
    vitio,
    ut
    quieti
    facti,
    vestrum
    agatis nego-
    "
    tium. llle
    igitur
    suum
    agit negotium, qui postpo-
    sito curiositatis
    vitio,
    de salute suaest incessanter
    L_
    sollicitus. Nam ille monachus alienum
    agit nego-
    tium, qui
    curiositatis vilio suam oblitus vitiosam
    i-
    discuterevitam,
    alienam
    invesligare
    sollieifecurat.
    -
    Undeet ad eosdemin secunda idemait
    Epislola
    :
    'e
    Audivimusenim
    quosdam
    inter vos ambulantes in-
    n
    quiele,
    nihil
    operantes,
    sedcuriose
    qgentes(II
    Thess.
    )s
    m).
    Inhacbrevi sententia nvullaPaulus
    monacho-
    t- rum
    reprehendit vitia, inquietudinem
    videlicet et
    is
    ptiQsitateroet curiositatem,
    et
    multiloqiiiumj
    in
    quo
    in secundumSaloroonein
    (Prov. x)
    iion
    effugilurpec-
    dit
    Giiryspstomus
    in
    Epist
    ad
    Thess., cap. v,
    ho-
    669
    DIADEMAMONACHORUM.
    , 670
    catum; inquietudo ergo, quae
    et alionomine curio-
    sitas
    appellatur, grande
    est
    vitium, quae
    nec
    corpus
    quielum,
    nec animam dimiltit esse sine
    peccato.
    Dumenimsollicilealiorumdomos
    circuit,
    vel alie-
    na acta curiose
    perquirit, procul
    dubio in multis
    offendit. Nam curiositatis vitium indesinenter co-
    mitatur et otium. Oliositas auteminimica est ani-
    mw
    (Eccl. xxxm).
    Meliusest
    ergo
    monachisut obe-
    dientes sint
    prseposilis
    suis ad onvnenvobedientiam
    utilitatis
    suse,
    et cum
    silentio,
    idest ab omni vitio
    inquietudinis
    et
    curiositatis,
    et verbosilatis
    alieni,
    manibus
    operantes
    suum
    panenv
    manducent,
    et in-
    telligant
    de
    seipsis
    illud
    Psalmographi
    dictum:
    Ope-
    ra manuumtuarummanducabis: beatus
    es,
    et bene
    tibi erit
    (Psal, cxxvn).
    Dicebat
    quidem
    senex : Pro-
    pterea
    non
    proficimus, quia
    nescimus mensuras
    iiostras, nequepatienliam
    habemusin
    opere quod
    ceperimus;
    sedsine labore
    aliquo
    virtutes volumus
    possidere..
    Dicebat
    abbas
    pastor, quod
    abbasIsido-
    rus allociitussit
    aliquandqplebem
    fralrumdicens :
    Fratres, nunquid
    non ad
    labprandum
    venimus in
    J ecuffi
    hunc
    ?
    E' nunc
    yidec quia
    nullus hic Iabor
    ,esl.
    Ego igitivr,
    dimissa
    plebe, yado
    ubi est
    labor,
    etubi non
    inyeniorequiem.
    Quemdamsenemroga-
    bant fratres ut
    quiesceret
    a
    gravi
    labore, ilje
    autem
    respondit
    eis
    : Credite mihi, filii, quod
    Abraham
    pcenitebit,
    cum viderit
    magna
    et
    prxclara
    dona
    Dei, quod amplius
    non
    fuerit in laboribus de-
    certatus.
    CAPUT LXXIV.
    De
    regula
    ab
    aposiolis posila.
    '
    Hinc Pauius
    apostolus
    ait :
    Quicunque
    hanc
    regu-
    lam seculi
    fuerinl, pax super
    illos et
    misericqrdia
    (Gal. vi).
    DoctrinaDei
    quaedamreguk
    sermonis est,
    quae
    inter
    justa judicat
    et
    injusta
    :
    quamqui
    secu-
    tus
    fuerit,
    hahebit
    pacenv
    in
    semetipso, quse
    exsu-
    perat
    omnem
    sensum,
    et
    post
    pacenv
    mvsericordiam
    consequetur.
    Nova crealura
    est
    generatio
    Christia-
    na, quia
    Christus novushomo
    venit in
    mundum,
    et
    nova
    praecepta
    dedit
    mundo,
    et
    super
    obseryantes
    ea
    pax
    et misericordia. Itenv
    ipse Apostplus
    a|t:
    Verumtamenad
    quodpervenimus,
    ut idem
    sapiamus,
    et ineadem
    permaneamusregula(Philip. m),
    id
    est,
    ut in minislerie
    fidei
    permaneamus,
    ad
    quod
    Chri-
    stovocante
    perveniratis,
    et nihil extra
    regulae
    disci-
    plinam
    inconversationefidei
    sapiamus,
    sedhoc sa-
    piamus quod
    communesit
    et.modestum,
    in evan-
    gelica
    veritate et ineadem fidei
    regula permanea-
    nius.
    Regula
    lioein loco fides vocatur catliolica.
    Regula
    veroabeo
    quod
    recte
    ducat, et recte
    regat
    est dicta. Undeet illa Patrum
    instituta, quae
    recle
    vivere calholicam docent Ecclesiam canones
    vp-
    caiitur. Canon aulem
    Grsece,
    Latine
    regula
    dicitur.
    Hincet alibi Paulus ait:
    Denunliamusautem
    vobis,
    fraires,
    in nomineDomini nostri J esu
    Chrisli, uf
    subiraltalisvosab omni
    fratre inquiele
    ambulanleet
    iiiordinale
    (II
    Thess.
    m).
    Ista denuntiatio non
    est
    abauditoribus
    parvipendenda, quiaregali
    est auGto-
    ritate
    fulcita, quando
    innomineDoniini nostri J e-
    -
    A
    su Christi est denuntiata. Et
    quamyis apostolica
    3 charitate sit
    plena,
    auctoritatemtamen coiitinet re-
    giam, quse
    fideliumoffiriiumsalubrjter catervamad
    rectam animarum
    perducit regulam.
    Ait enim: Ut
    5 subtrahatisJ J OS abomni
    fratre inquieteatnbulante,
    et
    nonsecundum
    iraditionem, quatnacceperunt
    a nabis
    (II
    Thess.
    n).
    Hincauctoritatemfirmamsubtrahendi
    se a
    pravis
    hominibusab
    apostolo
    sanctorumacce-
    i
    pit
    Ecclesia.
    Regulam
    autem bene
    ambulandi, id
    i
    est, nene,
    et
    juste,
    et
    pieviyendi,
    iradidermit fide-
    , J ibus
    apostoli, quam
    omniunvfideliumdebet
    tenere
    firnviterEcclesia, quse
    ad illorumsuamvult
    difigere
    vitam.
    Istius
    ergoregulsenorma, omnibusChristia-
    1
    nis, ipsorum apostolorum
    facla est vita. Undeet
    sequilur
    :
    lpsi
    enim scitis
    quemadmedutn oporteat
    "
    vositnitari nos
    (Ibid.).
    Acsi diceret:
    Quiajanv
    fre-
    quenter
    et verbis vobis
    prsedixiraus
    et
    exemplis
    os-
    ;
    lendimus,
    ideo notum est vobis
    quomodo oporteat
    vos imitari nos. Libenter tamenfacite
    quod
    lvortat-
    innr,
    si a nobis traditam fidei vullis tenere
    regu-
    lam. Dixit
    quidam
    senex :
    Scriptum est,
    J ustus ut
    paimaflorebit (Psal. xci). Significat
    autemhic ser-
    mobonum
    actum, altum,
    et
    reclum,
    et
    dulcem.
    Est
    enimin
    palnva
    unumincardiumet
    ipsumcandidunv,
    omnera
    hajvens
    operationem
    in se. Similiter autem
    pt
    inviro
    justo reperitur
    unumei el
    sinvBJ ex
    inesse
    cor,
    ad Deumtantummodo
    respiciens.
    Est aulem
    et
    album,
    habens
    ijluininalionem fidei,
    et oninis
    operatio justi
    in
    corde ipsius
    est. Nam et acunven
    .
    stimulorum
    ejus
    adversus diabolumest
    prppugna-
    C
    culum.
    CAPUT LXXV.
    Ut
    vigilantes
    sint
    monachi,
    Paulus
    apostolus
    nos admonet dicens : Nonder-
    miantussicut
    cmteri,spd
    vigitemus(I
    J T/ICSS.
    V).
    Id
    est,
    nOndormiaroussicut cseteri
    infideles,
    injusti, iniqui,
    qui ignoranliae
    et
    corporis
    somno
    depressi,
    et
    peG-
    catorum suorummole
    gravati, qpid
    illis in
    futuro
    eveniat prsevidere
    nonvalent.
    Qui
    tam
    graviter
    tur-
    piterque
    dormiunt,
    ut adsui custodiamcordisocu-
    los non
    aperiant; qui
    nihij de futura
    gloria,
    sed
    semper
    de
    prsescnti cogitant
    vita.
    Nondeiis
    quaa
    non videntur
    et eeterna
    sijnt,
    sed
    seinper
    deiis
    cpr
    gitant queevidentur,
    et
    caducaet
    temporalja
    sunt.
    Nosautemnonsicut illi
    dorniiainus,
    sed
    vigilemus.
    Hincnoset Marcus
    evangelista
    salubriler
    admopet
    dicens :
    Vigilateergo, quia
    nescitis
    quqndoPqminus
    veniat.
    Nccumvenerit
    repente,inveniat
    vos
    dbrmien-
    tes
    (Mqrc. XIII).
    Beali
    serviilli, quas
    cum
    yet}erit
    Pmninus,
    inveneril
    vigilantes(Luc.xn). Vigilatenim,
    qui
    ad.aspectuni
    veri J uminisoculos
    apertps
    tenet.
    Vigilat, qui
    servat
    operandoquod
    credit.
    Vigilat, qui
    a se
    corporis
    et
    negligentiae
    tenebras
    repellit.
    Hinc
    et alibi ideroait
    apostolus
    :
    Sive
    vigilemus,
    sivedar-
    miqmus,
    sirnul cumChrislo vivamus
    (1
    Thpss,
    y).
    Icl
    est,
    sive
    vigijemus
    adcustodiam
    nostroe
    salutjs,
    sive
    dQrmiamus
    a
    nociyis
    Ivujusssepuli
    curis,
    simu! cum
    illo
    vivanius,
    id
    esl, seroperip
    Christo
    et cum
    ^hri-
    sto simus :
    qjii
    pfo
    nqbismqrtuus esf,
    et resurrexy
    671
    SMARAGDIABBATIS
    672
    (Ibid.).
    Dehacsalubri
    vigilatione
    et dof
    milione,
    in
    .
    Canticis
    canticorum Salomon ait:
    Ego dortnio,
    et
    cor meum
    vigilat(Cant. v).
    Ac si diceret :
    Quanto
    magis
    aterrenis velut dormiens
    quiescocuris,
    tanto
    liberius cor meumad sui
    contemplationemvigilat
    erealoris. llla enimanima in eeternum
    semper
    cum
    Dominovivet, quae
    illi hic
    per
    dileclionemadhaerens,
    a
    tergo ejusnunquam
    recedit. Undeet Dominus in-
    quit:
    Qui diligil
    nie,
    me
    sequalur.
    Et ubi
    ego sum,
    illicel minister meuserit
    (J oan. xn).
    Id
    est,
    mecum
    in
    perpeluo
    vivens, seroper gloriosus
    et immorlalis
    regnabit.
    Dixit abbas
    Evagrius
    : Si deficis
    aninvo,
    ora sicut
    scriptum
    est. Oraautenvcunv
    timore,
    et
    tremore et
    Iabore,
    sobrie et
    vigilanter.
    Ita
    oportet
    orare maxime
    propter malignos,
    et
    nequitiis
    va-
    cantes,
    invisibiles inimicos
    nostros, qui
    nosinhoc'.
    prsecipueimpedire
    nituntur. Dixit iterum:
    Quando
    cogitatio
    contraria in corde tuo
    venerit,
    noli alia
    pro
    aliis
    per
    orationem
    quaerere,
    sed adversus
    eam
    quae
    te
    impugnat, gladiumlacrymarum
    exacue.
    CAPUT LXXVI.
    De
    pugna
    virlulum.
    (Isid.
    lib. n
    Sent.,
    c.
    57.)
    Tunc viri sancti vera-
    cius aviliorum colluvione
    delergunlur,
    dumab eis
    contra
    singula
    vilia virtutes
    singulaeopponuntur.
    Namadversus
    impetus
    vitiorumcontrariis virtutibus
    est
    pugnandum
    : coutra J uxuriam enimcordis est
    adhibenda
    mundifia;
    contra
    odium,
    dilectio
    prae-
    paranda;
    contra
    iracundiam, patientia proponenda;
    contra
    limorem,
    fidttciaest
    adhibenda;
    contra tri-
    stitiam, gaudium
    est
    adhibendum;
    conlra
    acediauv,
    fprtitudo;
    contra
    avaritiam, largitas;
    contra
    super-
    biam,
    humilitas est
    opponenda
    :
    sicque singulae
    virlutes nascenlia contra sevitia
    reprimunt.
    Libi-
    dinem enimabstinentia
    domat, quia quantum
    cor-
    pus
    inedia
    frangitur,
    tantum mens ab illicito
    appe-
    titu revocalur. Et adversus iramlolerantia dimicat.
    Et mceroremtristitise
    spes
    oeterni
    gaudii superat.
    Et
    quem
    lurbata mens de exterioribus
    aflicit,
    dul-
    cedo interioris
    tranquiilitatis
    linit. Adversus invi-
    diam
    proeparatur
    charilas,
    et adversus irseincendia
    nvansueludinis
    adhibetur
    tranquillitas.
    Cum domi-
    nio viliorumcontradicimus,
    cum
    iniquilati, quse
    nos
    a Deo
    separat,
    reluctamur,
    cum consuetudini vio-
    lenter
    resistimus,
    et desideria
    perversa calcantes,
    conlra lisec
    jus
    hobis libertatis
    ingenitae
    vindicamus,
    vitiorum
    agrainibus
    acerrinio confliclu
    resistimus,
    cum
    culpaspcenitendo perculimus,
    et maculas sor-
    diumflelibus
    lavamus,
    forliter contra vilia relucta-
    nvur. Dixit abbas
    Agathon
    :
    Quia
    secundumvolun-
    tatemmeam
    nunquam dorraivi,
    relinens in corde
    adversus
    quenvquam
    dolorem:
    neque
    dimisi dormire
    aliumhabentem adversumme
    aliquid.
    Dixit abbas
    Macharius:
    Age
    fiducialiler,
    o
    fili,
    nam et
    ego per
    viginti
    annosnon
    pane,
    non
    aqua,
    non
    somnp,
    salia-
    tus sunv.Panem
    quidempensalumaccipiens, aquam
    vero ad
    mensuram,
    somno
    aulem, parielibus
    me
    duntaxal
    inclinans, surripere paululum
    festinabam.
    Dixitabbas Isidorus: Si
    cogitationes
    non
    habemus,
    A
    ferarumsimiles sumus. Sed si inimicus
    quod
    suum
    est, exigit,
    nos
    quoque quod
    nostrum
    est, implere
    debemus. Insistamus
    oralioni,
    et inimicus
    fugatur.
    Vacameditalioni
    Dei,
    et vincis. Perseverantia
    boni,
    victoria est.
    Certa,
    et coronaberis. Dixit abbas
    J oannes :
    Quiajanua
    Dei esl
    humilitas,
    et
    palres per
    multas contumelias
    acli, gaudentes
    inlraverunl in
    civitatem
    Dei, quia
    humilitas et timor Dei
    superant
    onvnesvirtutes. Debet
    ergo
    moiiachus ante omnia
    humililatemhabere. Hoceniminler octo beatiludi-
    nes
    primum
    Salvatoris mandatum,
    dicentis : Beati
    pauperesspiritu, quoniamipsorum
    est
    regnum
    cwlo-
    rum
    (Matlh. v).
    CAPUT LXXVH.
    Pe odioel correclione
    fraterna.
    Paulus
    apostolus
    ait: Si
    quis
    autemnon obaudit
    verbonostro
    per Epistolam,
    hunc
    notate,
    et noncom-
    misceamini cum
    illo,
    ut
    confundatur:
    et nolite
    quasi
    inimicumexislimare
    illum,
    sed
    corripile,
    ut
    fratrem
    (II
    Tltess.
    III).
    Ac si diceret: Si eumauctoritas
    Epi-
    stolaenostraa non
    corrigit, per
    litteras vestras
    quis
    sit
    ipse
    nobis
    notificate,
    ut a nobis
    corripiatur,
    vel
    etiam
    per
    nostram
    Epislolam
    excommunicetur. Et
    vosnoncommisceamini tandiu cumexcommunicato
    donec obediens
    praeceplis
    consentiat
    apostolicis
    ;
    ei
    sic ab
    ulrisque,
    anobis videlicet et avobisconfu-
    sus,
    tandem
    aliquandoresipiscat,
    et emendatus
    prse-
    ceptis
    nostris obediat.
    Apertum
    hoc in Ioco
    Apo-
    slolus dat
    indicium,
    ut cumexcommunicato nec in
    aclu,
    nec in
    consilio,
    nec in
    aliquo
    commisceamur
    consortio. In uno
    eodemque
    lvomineet fraternitatem
    ^
    siraul
    diligere
    et vitia
    possumus
    odisse. Aliudenim
    esl
    quod
    frater
    est,
    aliud
    quod
    vitiosus est honvo.
    Diligamusergo
    ineo fraternitatem
    nostram,
    et odio
    habeamus vitiositatem
    ejus. Persequaraur
    ineo vi-
    tium,
    et emendatumut
    nosmetipsos diligamus
    eum.
    Hinc bealus
    Gregorius
    ait:
    (Hom.
    57in
    Evang.)
    :
    Sic sic nimirum
    proxinvis
    noslris exhibere odii di-
    scretionem
    debemus,
    ut in eis et
    diligamus quod
    homines
    sunt,
    et habeamusodio
    quod
    in Dei nobis
    itinere obsislunt. Dixit
    quidam
    senex :
    Quia
    debet
    homo mortificare
    seipsum
    ab omni re
    mala, prius-
    quam egrediatur
    de
    eorpore,
    et non lsedat ullum
    hominem. Et nisi habuerit homo in cordesuo
    quod
    peccator
    est,
    Deus nen exaudiet eum.
    Quid
    est in
    TVcerde
    habere, quodpeccalor
    est? Id
    est,
    si
    quissup-
    portat peccata sua,
    et non videt
    peccata proximi
    sui.
    Quando
    enimdimiserit homo voluntatem
    suam,
    tunc ei reconciliabitur
    Deus,
    et
    suscipit
    oralionem
    ejus.
    Si enim
    conspexerimus peccala nostra,
    non
    videmus
    peccalapvoximi.
    Stultitia est enimhomini
    habenli morluum
    suum,
    et relicto
    eo,
    abire et flere
    '
    mortuum
    proximi
    sui :
    Quando
    enimmanus Pomini
    1
    occidil omne
    primogenitum
    in terra
    J Egypti,
    non
    erat
    domus,
    in
    qua
    non
    jaceret
    nwrluus
    (Exod. xn).
    Nonenimesl homo
    qui vivat,
    et non
    peccel (III Reg.
    vm). Unusquisqueergo mortuum,
    id est
    peccatum
    suum, plangere
    debet.
    Peccatumenimmortuum dicil
    propheta,
    ubi ait:
    Qui
    lavatur a
    mortuo,
    et ilerum
    tangit mortuum,
    075
    DJ ADEMA
    MONACHOHUM. 674
    id
    est, qui plangit peccatura,
    et iterum committitA
    peccatum,
    nihil
    proficit
    lavatio
    ejus (Eccli. xxxiv).
    CAPUT LXXVIII.
    Uttnentislutnbossuccinctoshabeatmonachus.
    Petrus
    apostolus
    ait:
    Propfer quod
    succincli lumbos
    mentisvestrmin
    veritate,
    sobrii
    perfecle sperale
    in
    cam
    qumoffertur
    vobis
    gratiam,
    inrevelalionemJ esu
    Christi
    (I
    Petr.
    i).
    Ac si diceret monaehis:
    Quanto
    nvajor
    est vobis
    gratia promissa,
    tanlo
    ampliusdigni
    esse curate,
    ut eam
    percipere
    valeatis. Et recle di-
    cit,
    sperare
    in eam
    quw offertur
    vobis
    gratiam,
    in
    revelalionemDomini nostri J esu
    Cltristi; quiaqui
    succinctis Iunvbis
    mentis,
    id
    est,
    el mente et cor-
    pore
    castus Donvini advenlum
    exspectat,
    merito
    quando reveletur, sperat.
    Hincet Paulus
    apostolus
    ait: State
    ergo
    succincli lumbosvestros in veritate
    *
    (Ephes. vi),
    id
    est, perfecli state,
    lumbos mentis
    succincli,
    hoc
    est,
    inomni
    prselio
    viriliter
    prsepa-
    rati,
    et abomnibuscuris sseculi
    expediti. Quodjuxta
    membra carnis et
    corporis,
    omnia membra animse
    in
    Scripturis
    vocenlur nulli dubiumest. De
    quibus
    unum
    puto
    essenunc
    membrum, lumbos, quos
    ut
    accingamus
    a Veritate
    prsecipitur.
    Sint lumbi vcstri
    pracincti,
    et lucernw ardenles
    (Luc. xn).
    Hincet
    propheta
    ait:
    Accingite
    lumbos vestros
    super
    ubera
    vestra
    (Isa. xxxu).
    Ac si dicat: In corde libidines
    resecate,
    ne exlerius
    turpiter
    in fornicationemca-
    datis. Namcaslus
    corpore
    non tamen
    corde,
    nullum
    proemium
    habet in
    repromissione, quia
    secundum
    Veritatis dictum:
    Qui
    videritmulieremad
    concupi-
    scendumeam
    jam
    mwchatus est eam in cordesuo
    (Matth. v).
    [Greg.,
    lib.
    vm,
    c.
    19, Mor.]
    Si
    ergopri-
    mum fornicationes
    prohibeantur
    a
    corde,
    non
    pro-
    rumpunt
    in
    opere.
    Sunt nonnulli
    justorum qui
    ad
    compreheiidendum
    culmen
    perfectionis accincti,
    duraalliora interius
    appetunl,
    exlerius cunctadere-
    linquunt, qui
    rebus habitisse
    nudant, gioria
    honoris
    se
    exspoliant, qui
    internorum desideriorum
    per
    assi-
    duitatemseamici moeroris
    afficiunt,
    habere de ex-
    terioribus consolalionem
    nolunt, qui
    inlernis
    gau-
    diis dummente
    appropiant,
    vitam in se funditus
    corporese
    delectationis necant. Talibus
    namqueper
    Paulumdicitur : Morlui enim
    estis,
    et vitavestraabs-
    condita esl cumChristoin Peo
    (Colos. m).
    Horum
    itaque
    vocemPsalmisla
    expresserat,
    cunv dicebat: i
    Concupiscit
    et
    deficit
    anima meain atria
    Pomini
    (Psal. LXXXIII). Concupiscit
    vero et deficit in atria
    Dei,
    qui
    cumaeterna
    desiderat,
    inamore
    tempora-
    liumnen
    perdurat. [HucusqueGreg.]
    HincPsalmista
    iterumdicil:
    Peficit
    in salutari luo animatnea
    (Psal.
    cxvui).
    In salutari
    erge
    Dei aniraam
    justi deficere,
    est
    praesentis
    vilaebena
    aeternitatis electiene dese-
    rere,
    mansura
    quaerere,
    et in rebus
    temporalibus
    fiduciamnonhabere.
    CAPUT LXXIX.
    De
    mortificalione
    vitiorum.
    HincPaulus
    apostolus
    ait:
    Morlificate
    membrave-
    slra
    quw
    sunt
    superterram,
    fornicationem,
    immundi-
    tiam, libidinem,
    etc.
    (Colos.m).
    Ideo haecvitia et
    A
    peccata
    nostra dicuntur
    membra, quia per
    membra
    nostra sua
    complent oflicia, quibus
    nos consenlire
    Apostolusprohibet
    dicens :
    Neque
    exhibeatismem-
    bra veslraarma
    iniquilalis peccalo,
    sedexhibetevos
    Deo
    (Rom. vi).
    Omniaenim
    generaliter peccala
    et
    vitia ununvdiaboli faciunt
    corpus, cujus specialiter
    hsec
    queesequuntur vitia,
    dicuntur membra. Undeet
    in
    Epistola
    scribitur adRomanos: Scientes
    hoc,
    quia
    vetushomo noster simul
    crucifixus est,
    ut destrua-
    lur
    corpuspeccali (Ibid,),
    id
    est,
    crimina
    atque pec-
    cata, quse
    simul unura
    corpus appellat, quod
    destrui-
    dicit
    per
    bonamvitamet ftdeni"catholicam. Omnis
    enimimmunditia et libido uno nominevocatur for-
    ,
    nicatio, quse
    si
    primum
    auferatur a cordis
    cogita-"'
    tione, prorumpil
    in
    opus.
    Yeruintamensi delectalione
    "
    vel consensufuerit
    laclata,
    itacrescit in
    colubrum,
    ut mortifero suunv lactantemoccidat veneno.
    Ergo
    non
    lactetur,
    sed mortificetur a
    nobis, ne
    raortifi-
    ceraur abilla.
    Crucifigatur
    a
    nobis,
    ne
    crucifigamur
    abilla. Hincet Paulusiterunv dicit:
    Qui
    autemsunt
    Chrisli,
    carnemsuam
    crucifixerunt
    cumviliiset con-
    cupiscentiis(Gal. vx).
    Si omniasimul vitia crucifixa
    sunt,
    et caro
    quasi
    in cruce
    pendens
    nihil concu-
    piscit,
    ut
    quid
    nobis
    legem, quse
    data est ad vitia
    coercenda? Simul illud notandum
    quod
    eos dixerit
    Christi
    esse, qui
    carnem suam cumvitiis et concu-
    piscenliis crucifixerint,
    contra illos
    qui
    solamfidem
    suflicere arbitrantur. Fuit
    quidam
    senex
    magnus
    inter
    prsevidentes, qui
    affirmabat dicens:
    quia
    vir-
    _ tutem
    quam
    vidi stantem
    super baptisma,
    eamdem
    vidi etiam
    super
    vestimentum
    monachi, quando
    ac-
    cipit
    habitum
    spiritualem.
    Cuidam seni data est
    gralia
    videndi
    quaefiebant,
    et dicebat:
    Quia
    vidi in
    coenobio
    aliquando
    meditantemfratrem in
    cella,
    et
    ecce daemonveniens stabat extra
    cellam;
    et dum
    frater ille
    meditaretur,
    non
    praevalebatingredi:
    cum
    ; autemcessasset a
    meditando,
    tunc
    ingrediebatur
    ille
    daemonincellam.
    CAPUT LXXX.
    De
    gralia lacrymarum.
    i
    Scriptum
    est
    quia
    Axafilia
    Calephsuspirans
    dixit
    patri
    suo: Da mihi benediclionem. Terram austra-
    lemeturenlemdedisli
    mihi,
    junge
    et
    irriguam.
    Et de-
    dit ei
    pater
    suus
    irriguum superius,
    et
    irriguum
    in-
    j)
    ferius (J os. xv);
    hoc
    significans quod
    a Creatore
    et Patre nostro
    Deo,
    cum
    magnogemitu quaerenda
    est anobis
    lacrymarum
    gratia.
    Sunt
    namque
    non-
    nulli
    qui jam
    aliaDomini
    perceperunt dona,
    quae
    si-
    L
    gnificabat
    australis
    terra,
    sed adhuc
    lacrymarum
    non
    acceperunt gratiam. [Gregor.,
    lib. ni
    Dialog.,
    c.
    o.]
    Deumenimsiliens
    anima,
    prius
    timorecora-
    pungitur, post
    amore. Prius enimsese in
    lacrymis
    '.
    aflicit, quia
    dum malorumsuorum
    recolit, pro
    his
    perpeti supplicia
    aeterna
    perlimescit.
    At verocum
    longa
    moerorisanxietudine fuerit
    formidoconsum-
    pta, qusedamjam
    de
    praesumplione
    veniaesecuritas
    nascitur,
    et inamore ccelestium
    gaudiorum
    aniiuus
    inflammatur. Et
    qui prius
    flebat ne duceretur ad
    ;
    supplicium, postraodum
    flere amarissime
    incipit,
    67S -MARAGDI ABBATIS 676
    qnia
    difleriur a
    regrio; Obritemplatur
    etenim mehs
    A
    qiii
    siiit illi
    afigelici chofi, qUse
    societas sanctofum
    spifituurii,
    quae maijeslas
    aeternaeyisionis Dei : et
    arivpliuspiangit qUia
    ahonis
    perenriibus
    deest, quam
    fiebatprius,
    eumihaila setefha metuebat.
    Sicque
    fit
    ut
    perfecta
    compunctib
    fofmidiriis trahat ahimum
    compunclioni
    dilectionis.
    Irriguum quippe supefius
    accipit
    ariima,
    cvvmsese in
    lacrymis
    ecelestis
    regni
    desiderio
    affligit. Ifrigiium
    Vero iriferius
    accipit,
    cuminferni
    supplicia
    fiendo
    perfimescit.
    Dicebant
    deabbatfeArsenio
    qUOd
    toto
    terapore
    vitaesUsesedens
    ad
    opus mariuum; pannunv
    haibehatin sinu
    propter
    lacrymas, quae
    cfebro fciirfebaht ex oculis
    ejus.
    Dixit
    sancta
    Syncletice
    : Labof est et certamen
    magnum,
    iii
    priffiisqui
    cbrivertiiriluf ad
    Dominum, postea
    au-
    teffi inenarfabile
    gaudiUffi
    liabent. Sicut ehirii
    qui
    I
    ignem
    accendere
    volunt, prinium irifufflarilur,
    et sic
    obtinent
    quodvolunt,
    ita
    Oportet
    nos diviniim
    ignem
    cum
    lacfymis alque
    laboribus in riobis
    ipsis
    accen-
    dere.
    S.criptum
    est ehiffi
    quia
    Deusnosier
    ignis
    con-
    sumens est
    (Deut,
    iv;
    Hebr.
    xn).
    Dixit seriex:
    Quo-
    hiodtf umbram
    cbfpofiim
    noslfofuhv
    ubifjue
    hobis-
    Cum
    circumfefimus,
    sic debemus fletuihex
    compuiv-
    Ctionehabere hobiscum
    ubicUnfjue
    sumus. Dixit ab-
    bas
    Hyperitius
    : Nocte et dielaborat
    moriachUs,
    vi-
    gilans,
    in oratioriibus
    perfflainens, compurigeris
    au-
    leffi cor
    suuni, pfoducit lacryffias,
    et celerius
    pro-
    vocat nvisfeficordiamDei.
    GAPUT LXXXI
    Deeo
    quod
    sancli inonachi
    filii
    Dei vbcantur.
    Hiric Domiriiisait: Beati
    pacifici, quoniamfilii
    Pei (
    vocabuntur
    (Mdtth. v).
    In
    paee perfectio est,
    ubi
    nihil
    repugnat.
    Etideo filii Dei
    pacifici
    sunt, quo-
    niamhihil itt eis fesistit Deo. Pacifici auterivin se-
    metipsis sunt, qui
    omnes animi sui ffiolus
    coivvpo-
    nentes,
    ilurit
    regnum
    Dei. Si filii Dei
    sumtts, pacifici
    eSsedebemus. Pacificosenimesse
    oportet
    Dei
    filios,
    et
    humiles,
    mente
    mites,
    eorde
    simplices,
    seriuone
    puros,
    animo
    innocentes,
    affectu
    concordes,
    svbi-
    met unanimitef cohserentes. Hincel J oannes
    apo-
    Stolusait: Videle
    qualem
    charitalemdedit nobisPa-
    ter,
    ut
    filii
    Pei nominemur et simus
    (I
    J oan.
    m).
    Magna
    est
    gralia
    coriditoris nostri
    qiiam
    nObisdo-
    navit,
    ut eumafflareet noveriraus et
    possimus
    : et
    ita
    amare,
    ut
    patrem filii,
    cum et hoc
    magnum
    es-
    set,
    si sic amare illum
    possemus quomodo
    fideles
    -
    servi amant doffiinossuos.
    Qualiter
    autera filii Dei
    effici
    debeamus,
    idetri J oannes lestatur.
    Quotqubt
    aulem
    receperunl eum,
    dedil eis
    pbtestatemfilibs
    Pei
    fieri
    ik
    qui
    creduhl in nomihe
    ejus (J oah. i).
    Per-.fi-
    dem
    ergo
    et dilectionemfilii Dei eflicimur.
    Magna
    benevolenlia
    , magna
    rhisericofdia : Unicus natus
    est,
    et noluit manere unus. Sed DeusUnicumeum-
    demque ipsumquem genuerat,
    et
    per quem
    cuncta
    creaverat,
    misit in hunc
    ffihndum,
    ut non.esset
    uuuSj
    sed fratres haberet
    adoptatos.
    Nonenimnos
    nati sumus de Deo
    quo
    modo ille
    Unigenitus,
    sed
    adoptati per gratiam ejus
    sumus. Ex munereehim
    divino
    prius potestatemadoptionis aceepimus, poslea
    Aut
    filii
    Deiessemereremur,
    consecnti sumus. Hirie
    iterumideffl J oannes ait :
    Charissimi,
    nunc
    filii
    Pei
    sumus,
    et nmidum
    apparuit quid
    erimus
    (I
    J oan.
    iii).
    Hinciterum
    ipse
    : Et nos
    cognovimus,
    et credimus
    charitati, quam
    habet Peus inhobis
    (/
    J ban.
    iv).
    Co-
    gnovimus quia
    J esus est Filius
    Dei,
    et
    quia
    Pater
    misit eumSalvatoremmundi: et credimus
    charitati,
    quam
    ItabetPeus in nobis.
    Quia
    videiicet cumhabe-
    ret
    UnicUffi,
    noluit esse
    unum,
    sedut fratres habe-
    ret, adoptavit
    illi
    alios, qui
    cum illo
    possiderent
    vitara eeternam. Dixit aibbas
    Pastor, quia interroga-
    vit
    quidam
    frater abbatem
    Poemenem,
    dicens :
    Quid
    est
    quod
    in
    Evangelio
    Dominusdicit:
    Majorem
    hac
    charitatemnemo
    habet,
    quam
    ut
    quis
    animamsuam
    pro
    amico
    pbhat (J aan; xv). QuomodO
    fit hoc? Re-
    B
    spondit
    senex: Si
    quis
    audit verbUraffialuffl a
    pro-
    ximo
    suo,
    et cum
    possit ipse
    similia
    respondere,
    pugnat
    tamen incorde suo
    portare laborem,
    et vim
    sibi facit ne forle
    respondeat
    illi maluih ut contri-
    slet
    illum,
    istetalis animanv suaffl
    pOhit pro
    amico
    suo.
    Coritigitaliquarido
    abbatemPabo iler cumfra-
    tribus in
    partes dSgypli facere,
    et videns
    quosdam
    sseculares
    sedentes,
    dicit eis:
    Surgite,
    et salutateet
    osculdmini
    monaehos,
    ut benedicamini.
    Frequenter
    enimcumDeo
    loquuntur,
    ef sancta sunt ora eorum.
    CAPUT LXXXIl.
    Qubd
    Sxvirtutibus
    virtutes,
    et ex viliisvitiaoriuhtur.
    Omnes virtutes in
    conspectu
    Conditoris vicaria
    ope
    se
    sublevant,
    ut
    (quia
    una virtus sine
    alia,
    vel
    nulla est
    omnino,
    vel
    minima)
    vicissimse sua con-
    C
    junctione
    fulciant. Nulla bona sunt
    caeterai,
    si oc-
    culli
    judicis
    ochlis castitatis testimonio non
    appro-
    benlur,
    si vel castitatenv humilitas
    desOrat,Tel
    iuimi-
    litalemeastitas
    relinquat. Apud
    auctoremhumilitatis
    etmunditise
    prodesse
    nihil
    praevalet
    vel
    superba
    ca-
    stitas,
    vel humilitas
    inquinata.
    Sic vitio vitium
    gi-
    gnilur,
    sic virtus virtute
    concipitur [Isid.,
    lib. n
    Sent.].
    Ex vitio enimvitium
    gignitur,
    sicut in Da-
    vid, qui
    dum non evitavit
    adulterium, perpetraVit
    hOmicidium
    (// Reg. xi).
    Iterivvirtus virtute conci-
    pilur,
    sicut
    per
    virtutem
    evangelicaeprsedicatiohis,
    Virtutem
    marlyrii apostoli
    meruefuht. Dixit sanctus
    Gfegorius quia
    hsectria
    exiglt
    Deus ab omni homi-
    ne
    qui
    est
    baptismum consecutus,
    id
    est,
    fidemre-
    ctamex totaanima et
    virtute, linguse
    conlinenliam
    i
    "
    et castilatem
    corpofis.
    Dixit abbas
    Evagrius
    : Men-
    i tem errantem vel nutantem solidat leclio et
    vigilise,
    ! et oratio.
    Concupiscentiam
    vefo marcescere facit
    i
    esuries,
    el
    labor,
    et solitudo. Irachndiaffl auteffi
    re-,
    primitpsalmodia,
    et
    loriganimifas,
    et misericdrdia.
    L Sedhxc
    opportunis temporibus
    et vriehsufis
    cohgf
    uis
    s adhibitis.
    Quse
    auferivnon
    oppoftune,
    vel sine rneh-
    sura
    fiunt,
    ad
    parvurii lempus pfoficiunt.
    i
    CAPUT LXXXIII.
    t
    Quid
    sit
    mnfigi
    Chrisli cruci ?
    5 Tollensmoriachuscfucem
    suam,
    et Christumse-
    1
    quens
    mortificatis fflembfis
    supef
    terram,
    et iriundo
    i
    mortuus,
    et
    corifiguratus
    morti
    J esuChristi,
    et in
    v
    ligno
    Dominicse
    passiohis aflixus,
    hic
    configllUr
    cfu-
    677
    DlADEMAMONACHORtJ M. 678
    ci Ghristi.
    Qui vestigiaejus
    ita
    sectatur,
    ut conver- .
    sationemiliiusimitari
    possit,
    ut sit mansuetus sicut
    ille
    fuit,
    et mitis et liumilis
    corde,
    verberaius non
    respondeat,
    maledictusnon
    remaledicat,
    sedvincat
    inhumilitate
    superbiam;
    iste cumPaulo dicere
    po-
    test: Chrisio
    crucifixus
    sum
    cruci, et,
    vivoautem
    jam
    non
    ego,
    vivitveroinmeChristus
    (Gal. n).
    Bea-
    tus
    multumque
    felix
    qui
    vivente in se
    Chrisloper
    singulas
    orationes, cogitationes
    et
    opera, potest
    di-
    cere,
    Vivit inme
    Christus,et, quodvivo,
    in
    ftde
    vivo
    Filii Pei
    (Ibid.).Vmt
    aulemineoChristusin
    quo
    vi-
    vit
    sapientia,justilia,
    veritas, sanctificatio, pax
    etfor-
    titudo, caetereequevirtutes, quas qui
    non
    habet,
    non
    potesl dicere,
    vivitinmeChristus. Vivit vero et in
    eo
    Christus, qui vestigia
    seclatur
    ejus,
    et nulla
    mundi
    concupisceritiacapitur,
    ut Deo
    vivens,
    mundo \
    mortuus videatur:
    Quoniam
    omne
    quod
    est inmun-
    do, concupiscentia
    carnis
    esl,
    et
    concupiscentia
    ocu-
    lorum,
    et
    superbia
    vilm
    (I
    J oan.
    n).
    Monachi autem
    habentes victumet
    yestimentum,
    his debent esse
    o
    contenti
    , quia
    et a monachis extraneumet a ftde
    debet esse alienum
    quidquid
    de hoc mundo coricu-
    piscitur
    vel
    desideratur,
    nam
    superfluum
    esi. Iriter-
    rogatus quidaffl
    senex afratre
    quid
    faceret ut salvus
    essct, ille
    exspolians
    se vestimenlo
    suo,
    et
    cingens
    lumbos
    suos, atque
    extendensmanus
    suas,
    dixit: Sic
    debet monachus nudus esse ab omni materia sae-
    culi,
    et
    crucifigere
    se adversus tentaliones
    atque
    certamina mundi. Dixit abbas
    Hyperitius
    :
    Quia
    grata
    est Deomonachi
    obedientia, quaffi qui possi-
    det, quodposcit exauditur,
    et cumfiduciaCrucifixo
    '
    astaliit. Etenim Dominus sic venil ad
    crucem,
    sci-
    licet: Factus obediens
    usque
    ad nwrteni
    (Phil. n).
    CAPUT LXXXIV.
    Ut monachi cor habeant
    purum
    et conscienliam
    bonum.
    CJ anvatenimnobis
    Scriplura
    dicens : Finis
    prm-
    cepli
    est charilas de corde
    puro
    et conscientiabona
    (I
    Tim.
    i).
    Finis
    dicit,
    id
    est, perfectio prsecepti
    et
    totius
    legis.
    Charitas
    ergo quse
    nos charos Deoet
    Iiominibus
    facit,
    et istius saeculi
    conlemplores,
    ac
    bonorum omnium
    amatores,
    fonsest omniumbo-
    norum,
    et
    origocharismatum,
    et cunctarum
    perfe-
    ctio virtutum. Cor autera
    purum
    illudest ubi nullus
    dolus
    est,
    nec
    aliquod
    machinatur
    malunv;
    ubi si-
    -,
    mulatio
    nulla,
    sed tota
    puritas. regnat;
    ubi non
    ciirdealiud
    tenetur,
    et aliudore
    profertur;
    ubi non
    invenitiir illud: Vana locuti
    sunt,
    unusquisque
    ad
    proximutn
    suum. Beati enimmundo
    corde,
    quoniam
    ipsiPeum
    videbunl
    (Maith. V).
    Et innocens
    manibus,
    el mundo
    corde,
    hic
    accipiet
    benedictionema Pomi-
    no
    (Psal. xxiii).
    Conscieniia eniavilla bona
    est,
    in
    qua
    nonsmvt
    operaraortua,
    sedab omnibus
    pecea-
    torumsordibris est mundata. Urideet ad Hebraeos
    Pauhis
    aposlolus
    ait:
    Qui
    per Spiritum
    sanctumse-
    metipsum
    obtulil immaculatum
    Peo,
    etmundavil con-
    scientiamnostramab
    operibus
    tnortuis
    (Hebr. ix),
    id
    est, peccatis. Opera
    enimnvortua
    intelliguntur pec-
    cata. Ibi
    efgb
    est conscientia
    bona,
    utoi est imvo-
    A
    centia bona et
    pufa, simpiicitas
    tbta et fideshon
    ficta. Illaest
    procul
    dubioeonscieritia
    bona,
    iibi non
    i est vitiOrumacciisatio
    ulla, quafri
    nec
    peccati
    re-
    t mordet
    cUlpai,
    nec criminum fiioles
    accusat; quse
    nuiluffi
    odif,
    riulli
    nocet,
    riulli
    detfahit,
    nullummo-
    i
    lestat,
    nulli
    ihvidet,
    sed omnibus est
    suavis,
    Orivni-
    bus
    innocua, mitis, pacifica, atque benigna.
    Dixit
    abbas
    Agathori
    : Noh debet monachus
    pefhviltere
    conscieriliaesuse ut accuset eum ih
    quacunque
    re:
    i
    Intelligere ergo
    debent fflohachi ut siciit
    angeli
    cum
    timore et treffiore
    hymnos
    caherites assisttint Crea-
    tori,
    ita et monachi debeht in
    psalffiodiis
    coramDeo
    L
    cummetu et corde
    puro
    consistere
    tempore
    oratio-
    nis. Glorialio
    ergo monachi,
    et J aus in
    conspectu
    L
    angelorum
    et
    hominum, hurivilitas,
    Ct
    simplicitas
    >
    B
    cordis. Gloviatio
    ffionachi,
    mahsuetudb cordis et
    sileritiuffi.
    CAPUT LXXXV.
    Ul divitessint monachi ih
    bperibUsbohis,
    etthesau-
    rizent sibi
    fundamentum
    bonum
    i
    Monachi, qui
    diVitesnori stirit in rebUs
    tefreriis,
    diVites
    essedebehi inVirtUtibussanctis et
    bperibus
    bonis, quia
    riori
    carnales,
    sed
    splfitiiales
    divitiseli-
    befant animam in dievindictaeet ultioriis. Undeet
    Salomonait: Non
    proderuni
    divititeih dieultionis.
    J uslitia autefri iiberdbit amorte
    (Prov. xi).
    Ftirida-
    ffientuffienim
    quod
    dicit
    bonum,
    siveChristufn
    j
    si-
    ve
    bonofuffi.bperum significat
    prseffiihm, quod
    sibi
    uriUsquisque
    nvonachusbene et
    juste
    vivendo fhe-
    saurizat in
    ctielo,
    Utillic behe
    fundatus,
    quasi
    mons
    C
    Sion,
    nbnthoveaturinmiernufn
    (Ps. cxxiv).
    Pomus
    enimnostra
    telerna,
    nonthatiu
    facta (II
    Cor.
    v), quse
    '
    bonis
    Operibus
    sedificatur in
    ccelo,
    si
    spra petram
    (Matth. vn),
    idest
    supra
    Christum
    ,
    fuerit
    fimdata,
    a nullius
    supervenientis ifflpetu patietuf
    ruiriaffl.
    Christum enim habet
    fundamenlum,
    ideo imllius
    timebit
    impulsum.
    Thesaurus enim
    tefrenus,
    quia
    Christumnonhabet in
    fundanvento,
    a latronibus ef-
    fodiluf et furatur. Thesaurus vero'
    qui
    in coelisa
    sanciis monacliis
    Ihesaiirizatur,
    quia
    Clifistumha-
    bet in
    fundanvenfo,
    nec effoditur a lalfonibus ttec
    furatur. Ibi enirri nos
    ipse
    Doroinus
    ihesaurizare
    jubet,
    cum dicit : Thesaurizatevobisthesauros in
    cwlo,
    ubi nec
    mrugo,
    heCtihea
    exterminat,
    nec
    fures
    effbdiunt,
    aut
    furanlur (Mattluvi).
    Ibi et
    Aposlolus
    veram nos denuntiat
    apprehendere vitairi;
    si dum
    vivimusin
    prsesenti,r
    solliciteDomini eustodieriffius
    proecepta.
    Sine dubio illi vefaffl yitam
    apprehen-
    dunt infuturo
    saeculo,qui
    adhuc vivenles in
    mundo,
    illic bonorum suorum
    operuiri quotidiesibimelipsis
    conduht thesaurum. Hiric et alibi
    scfiptum
    est:
    Pbnethesaurumluum in
    prwceptisAltissimi,
    et
    pro-
    derit tibi
    tnagisquam
    aurum
    (Eccli. xix).
    Thesaurus
    eniffi terrenus divitias servat fallaces. Thesaur.us
    verbcfielestisvitara veram
    pariter preeparat
    et seler-
    ham. Ad
    cOmparationem
    enim istius tranSitoriae
    Vitaeilladicitur vera vita in
    qua
    virtutibus divites
    monachi,
    in
    perpetuo
    felicitef cumGhristo
    regnant.
    Abiit
    aiiquando
    ZstMiim a atvbatemsuum
    Syl-
    6T9
    SMARAGDIABBATIS
    680
    vaiium,
    et
    inveni.t
    eumin excessu
    mentis,
    et erant A
    manus
    ejus
    extensaein
    ccelum;
    et cumvidisset
    ita,
    clausit ostiumel exiit. Et intrans circahoramsex-
    lam
    atque nonam,
    invenit eumeodemmodo. Circa
    decimamvero horam
    pulsavit,
    et
    ingressus
    invenit
    eura
    quiescentem,
    et dicit ei :
    Quid
    habuisli
    hodie,
    Paler?
    Qui
    dixitei : Infirmatus
    sumhodie,
    fili. Ille
    vero lenens
    pedesejus,
    dicebat: Non te
    dimittam,
    nisi indicaveris mihi
    quid
    vidisti.
    Respondit
    ei se-
    nex :
    Ego
    inccelum
    raptus sum,
    et vidi
    gloriamDei,
    et illicsteti
    usquemodo,
    et nunc dimissussum.
    CAPUT LXXXVI.
    Pe mansimiemterna
    quw
    u Pea
    prmparata
    est san-
    clis.
    Otnni custbdiaservemuscbr twstrum
    (Prov. iv),
    fralres :
    exspectantes
    Patremfamilias ChristunvDo- I
    minum ac Deumnostrum :
    Qui
    cumdives
    esset,
    propler
    nostram salutem
    pauper factus
    est
    (II
    Cor.
    vm),
    ut nos diviliarunv suarum socios
    facerel,
    et
    ineffabilis futurae
    gloriaeparticipes
    demonstraret.
    Hunc
    ergo diligere
    sine intermissione
    debemus,
    ut
    ab
    ipsoquoquediligi
    mereamur,
    et cumilloin man-
    sionem
    illanv,queeapud
    Patrem
    praeparata
    est san-
    ctis, introeamus;
    ubi
    contemplabimur
    omnemnatu-
    ram
    angelorum
    et
    archangelorum,
    virtulumet
    po-
    testatum
    ,
    et omniuro sanclorum. lllic vocabimur
    filii
    Dei,
    illic
    aperienlur
    >nobis
    portseregni,
    et intra-
    bimus in
    penetralia Patris,
    illic
    apparebit
    nobisSol
    justiliae
    Christus. Illic
    transformabit
    Peus
    corpus
    humilitalis
    nbstrm, conformefaclumcorpori
    clarita-
    lis sum
    (Phil.
    m).
    Illic renovabilursicut
    aquilm, ju-
    '
    venlusnostra
    (Psal. cn),
    illic
    percipiemus
    coronam
    pulchritudinis,
    et vestem
    jucundilalis
    demanu Do-
    nvini,
    et dicemusin illadie: Lsetelur animanostra
    in
    Domino, quia
    induit nosvestimenlosalulis et
    ju-
    sliliw,
    et circumdedit nos indumentoImtilim.Tan-
    quamsponsocircumponet
    nobis
    mitratn,
    et
    tanquam
    sponsam
    ornabit nosornamenlo
    (Isa. LXI).
    Illic
    ful-
    gebimus
    sicutSol in
    regno
    Patris noslri
    (Malth. xm),
    illic immortalia sseculaet
    permanenlia
    inveniemus.
    Illicdonabitur nobis sine
    perturbationibus
    et flucti-
    bus
    longiludodierum,
    ubi
    semper
    voxlsetantiumet
    exsultantiumerit. lllic nobis
    prseparal.us
    est
    J ocus,
    et nvansioselerna indomoDomini et muro
    ejus,
    et
    nomen
    sempiternum quod
    non delebitur. Oremus,
    ergosemper,
    fratres
    dilectissimi,
    ul transferat nos
    Dominus
    piusatquebenignus
    in illanvbealanv
    spena
    et ineffabilemiaeliliamet mansionem
    eeternam,
    ubi
    est
    semper
    laudatioet
    exsullatio,
    el
    jucundilas
    sem-
    piterna.
    Si desiderasesse
    ccelestis,
    semper quee
    ter-
    rena sunt exsecrare et
    despice, perfectorum
    exenv-
    plaseclare,
    et imilator exisle. Ne
    cogites
    intra te
    dicens: Multusest labor
    propositi atque
    institutio-
    nis monachalus
    nostri;
    ego
    autemsum
    parvus
    et
    infirmus,
    non
    yaleo
    in hoc
    proposito
    consistere. 0
    dileclissime
    frater, intellige quae
    dico. Si volueris
    proficisci
    in
    longamregionem,
    non
    poteris
    unius
    horse
    spatio
    tolius viaeintervalla
    concurrere,
    sed
    gradatim quolidieperficismansionem,
    et
    post
    nvul-
    Atum
    tempus
    aclaborem ad
    patriamquam
    desideras
    pervenies.
    Sic est
    regnumccelorum,
    et
    paradisus
    deliciarum,
    et
    desiderajvilispatria monachorum,
    ad
    quanvper orationes,
    et
    vigilias, jejunia
    et continen-
    tiam, per lacrymas
    et
    obedienliam, per
    charitatem
    et
    perseverantiam, per
    humilitatemet
    justitiam,
    et
    si
    quee
    sunt alise
    virtutes, pervenitur.
    Haecenim
    sunt mansiones
    per quas
    ad
    regnum
    coelesteet
    DeunvPatremventufos nos essecredimus. Haecser-
    va,
    ne limeas iniliumbonaevise
    suscipere, quse
    te
    advitam
    perducal
    selernam.
    CAPUT LXXXVH.
    Quomodo
    beatus
    efftcitur
    homo.
    Beatus
    qui
    odio habuerit hunc
    mundum,
    ettan-
    tummodomeditatio
    ejus
    fuerit in Deo. Bealus
    qui
    B exsecratus fuerit
    peccatum
    et
    m.alitiam,
    et Deura
    solum
    benignum,
    et
    piunv
    dilexerit
    Redemptorem,
    et caslos
    jugiter
    et sanctoshabueril
    cogitatus.
    Bea-
    lus
    qui
    ab omnibus
    pollutis eogitationibus
    fuerit
    emundatus,
    et non fuerit in mundi istius actlbus
    implicatus:
    sedex
    integro
    liber in Domino, ab om-
    nibusmundi
    istiusnegotiis
    vanissimisliheratus. Bea-
    tus
    qui semper
    recordatus fuerit dedieillatremen-
    da,
    et festinaverit
    lacrymarum
    fontibus
    ablui,
    et
    animsesuaevulnera
    seraper
    curare. Beatus
    qui
    fue-
    rit effectus
    tanquamnubes,
    ad
    proferendampluviam
    lacrymarum, per quas possit exstinguere
    flammas
    omniumviliorura : Beatus
    qui
    ambulaveril in via
    mandatorum Pomini
    (Psal. cxvm),
    et in sanctis
    operibusjugiter
    conversatus
    ,
    imrivaculatanvserva-
    C
    yerit animam suam. Beatus
    qui
    in bonis
    operibus
    L
    quotidieper
    sanctanv creverit
    disciplinam,
    habens
    in Domino
    spemcertam,
    ut videat eumin claritate
    sua,
    et
    regno,
    et
    gloria.
    Beatus
    qui
    meminerit
    pree-
    cepti
    Domini et mandata
    ejus
    sollicile
    custodierit,
    ut
    operetur
    el vivat in eis. Beatus
    qui posuerit
    cu-
    t
    slodiamori
    suo,
    et ostiumcircumstantimlabiis
    suis,
    ut non declinetin verbatnalitiw
    (Psal. CXL).
    Mullis
    (
    eninvmodisbeati efficiuntur
    homines,
    sicutinEvan-
    gelio
    Doininusait : Beati
    pauperesspirilu, quotiiam
    ipsorum
    est
    regnum
    cmlofum. Beati
    mites, quoniatn
    l ipsi possidebunt
    terram. Beati
    qui lugenl, quoniam
    _
    ipsi
    consolabuntur. Beati
    qui
    esuriunt et siliunl
    ju-
    t stitiam, quoniamipsi
    salurabuntur. Beati misericor-
    3 des, quoniamipsi
    misericordiam
    consequentur.
    Beati
    5
    mundo
    corde, quoniamipsi
    Peum videbunt. Beati
    i pacifici, quoniamfilii
    Pei vocab.untur.Beati
    qui per-
    [
    secutionem
    paliunlur propterjustiliam, quoniamipso-
    rumest
    regnum
    cmlorum
    (Maith. v).
    CAPUTLXXXVIII.
    Pe hora exituset
    separalione
    animma
    corpore.
    e Beatus
    qui semper
    habuerit diemexitus sui ante-
    oculos,
    et festinaveritinillahora
    paratus
    et sineali-
    t
    quo
    timorc
    peccati
    vel-
    pravae
    conscientiseinveniri.
    ) Beatus
    qui
    invenerit fiduciaminillahora exitus
    sui,
    s
    quando
    anima
    separabitur
    a
    corpore
    :-cum
    magno
    s
    namque
    metu
    magnisque
    doloribus
    separatur.
    Ve-
    d nient enim
    angeli
    assumere
    aninvam,
    et
    separabunt
    1- eama
    corpore,
    et
    perducent
    ante tribunal immor-
    C8I DIADEMAMONACHORUM. 682
    talis et metuendi
    judicis.
    At illamemorans
    operuin
    suorum, contremiscit,
    et
    videjjs
    et consideransactus
    suos,
    pro metuettimorehorrendoegredipertimescit.
    Tamen tremens et metuensadaeternum
    pergit judi-
    cium. Undesollicite debet
    unusquisquevivere,
    ne
    lortein
    iniquitatibus
    suis
    rapiatur, simulque
    finiatur
    vita cum
    culpa. (Isid., lib.mSent.,cap. 62.)Venturi
    enim exitus
    ignorantia
    incerta
    est,
    et dummori
    quisque
    non
    existimat,
    tollitur. Namincentor dia-
    boluseos
    quos
    viventes accendit ad
    vitia,
    subito
    morienles
    pertrahere
    nititur ad
    tormenta,
    et
    repente
    hora
    qua
    nesciunl, iraproviso
    exitu
    rapiuntur, alque
    absorbente
    profundo,
    cruciandi seternis
    gehennae
    in-
    cendiis
    deputantur.
    De
    quibus scriptum
    est: Pu-
    cunt in bonisdies
    suos,
    etin
    puncto
    ad
    inferna
    de-
    scenduni
    (J ob. xxi).
    Pravorumenimanimashominum
    aposlatae angeli excipiunt
    a
    corpore exeuntes,
    ut
    sint eis
    ipsi
    tortores in
    poenisqui
    fuerunt suasores
    in vitiis. Finem vero
    justorum optimum
    vocalio
    tranquillanonnunquamcommendat,
    ut ex eointelli-
    ganturad
    sanclorum
    angelorumpertinere
    consorlium,
    ex
    quo
    ab hoc
    corpore
    sineduravexationetollun-
    tur. Undeet
    pro
    talibus
    quanivispietasjubeat flere,
    fides tainen velat
    lugere.
    Illi enim sunt
    deplorandi,
    quos
    harathrum absorbet
    inferni,
    non
    quos
    aulalae-
    tificandos
    excipit paradisi. Legimus
    de
    quodam
    sene,
    qui
    cuuvraoreretur in
    Scythi,
    circumdederunt fra-
    tres leclum
    ejus ,
    et vestierunt eum
    ,
    et
    coeperunt
    flere. llleautem
    aperuit oculos,
    et risit.
    Adjecit
    ite-
    rumridere. Hoc eliamfactumest tertio.
    Quod
    cum
    viderent
    fratres, rogaverunt
    eumdicentes : Dicno-
    bis, abba, quare,
    nobis
    flenlibus,
    turides?
    E^dixit
    eis : Primo
    risi, quia
    vos timetis mortem. Secundo
    risi, quia
    nonestis
    parati.
    Tertio autem
    risi, quia
    ex laboread
    requiem
    vado. Hoc cum
    dixisset,
    sta-
    timclausit oculos senex in mortem. Dicebant et de
    abbale
    Sysoi quod
    indie dormilionis suse cum se-
    dereht circa eum
    fratres, splenduit tanquam
    sol fa-
    cies
    ejus,
    et dixit adeos:
    Ecce,
    abbasAntoniusve-
    nit.
    Etpost paululum
    rursumdiciteis :
    Ecce,
    chorus
    prophetarum
    venit. Et iterunv
    amplius
    facies
    ejus
    resplenduit,
    et dixit:
    Ecce,
    chorus
    apostolorum
    ve-
    nit;
    et
    dupliciter
    refulsit adhuc
    faciesejus,
    et ecce
    ipse
    cum
    aliquibusloquebatur. Deprecati
    suut autem
    illum senes
    ,
    dicenles: Cum
    quoloqueris,
    Pater ?,
    Qui
    dixit eis : Ecce
    angeli
    venerunt
    accipere me,
    et
    rogo
    ut dimittar
    poenitere
    nvodieunv.Dicunt ei se-
    niores: Non
    indigespoenitentia,
    Pater. Dixit atifenv
    illis: Verenescio
    meipsum,
    vel initium
    sumpsisse
    pcenitendi.
    Et
    cognoverunt
    onvnes
    quiaperfectus
    es-
    set. Et rursus subito facta est facies
    ejus
    sicut
    sol,
    et tinvueruntomnes. Dixit autemeis :
    Videte,
    ecce
    Dominus venit dicens: Auferam
    [A/., afferte]
    vas
    mihil electioniseremi. Et contmuoreddidit
    spiritum.
    Et facto
    fulgorerepletus
    est totus J ocus illeodore
    suavitatis.
    CAPUT LXXXIX.
    Pe innocentia.
    Ulevereinnocensest
    qui
    nec aliisnec siDi nocet.
    i
    A Qui
    vero
    sibimetipsinocet.quamvis
    aliisnon
    noceat,
    innocens non est. De
    propria
    enim innocentia in
    Domino
    confidensDavid,
    aiebat: J udica
    me,Domine,
    quoniamego
    ininnocentiamea
    ingressussutn,
    et in
    Pomino
    sperans,
    non
    infirmabor(Psal. xv).
    Et ite-
    rum:
    Ego
    aulemin innocentiamea
    ingressus
    sum
    ,
    redime
    me,.et
    misereremei
    (Psal. xxv).
    Et interro-
    gansDominum,</i(is
    habitaret intabernaculo
    suo,
    aut
    -quis requiesceret
    inmonte sanclo
    ejus (Psal. xiv)
    ?
    responsum
    audivit divinumdicens: lnnocens mam-
    buset mundo
    corde, qui
    non
    accepit
    invanoanimam
    suam,
    nec
    juravit
    in dolo
    proximo
    suo. Hic
    accipiet
    benedictionema
    Pomino,
    etmisericordiama Peo sa-
    lularisub
    (Psal. XXIII).(J . Chrys.,
    serm. de
    J oseph.
    vend. a
    fratr.) Gaude, innocentia,
    et
    exsulta; gaude,
    B
    inquam, quiaubique
    illaesa es
    , uhique
    secura: si
    tentaris, proficis;
    si
    humiliaris,
    erigeris;
    si
    pugnas,
    vincis;
    si
    occideris,
    coronaris. Tu inservitute libera
    es,
    in
    periculis
    tuta
    ,
    in custodia lseta. Tibi omnis
    reatus
    addicitur,
    tibi universamalilia
    subjugatur.
    Te
    potentes honorant, suscipiuut principes, magnates
    exquirunt,
    etiamilli te
    nonnunquam
    desiderant
    qui
    impugnant.
    Tibi boni
    parent,
    mali invident. Zelant
    semuli,
    inimici
    succumbunt,
    nec
    unquampoteris
    vi-
    ctrix non
    esse,
    etiamsi tibi inter honvines
    judex ju-
    stus defuerit. Dieebant deabbatePaulo
    quod
    teneret
    manibus cerastas
    qui
    dicuntur
    cornuti,
    et
    serpentes
    et
    aspidesatque scorpiones,
    et scindebat eos
    per
    nvediurn.Videntes autem haec
    fralres,
    satisfacien-
    les ei
    interrogabant eum,
    dicentes: Dicnobis
    quid
    C
    operatus
    es ut
    acciperesgratianv
    istam?
    Qui
    ait eis :
    Ignoscite
    mihi,
    Palres. Si
    quis possederit puritatem
    et
    innocentiam,
    omnia
    subjiciuntur ei, sicutAdse,
    quando
    erat in
    paradiso
    ante
    prsevaricalionem
    man-
    dati divini.
    CAPUT XC.
    Quid
    sit
    sanctificarejejumum.
    Quia jejunantis
    Domini victorias
    recensentes,
    triumphum
    nostrse salutis
    agnovimus, jejunia
    nostra
    religionis
    sanctificemus
    obsequiis^Quid
    autemest
    aliud, sanclificare jejunium (J ael. i),
    nisi
    jejunii
    causa sancta
    velle,justa facere, iniqua
    vilare. San-
    ctificat ille
    jejunium, qui
    flamnvas
    saevientisiracun-
    dise,
    mansuetsementis
    placabilitate
    resfinguit.
    San-
    j.
    clificat
    jejunium, qui
    lascivientes oculos
    turpi
    ab
    aspectu
    habenis caslitatis avertit.
    (Maximus,
    Iwmil.
    i,
    de
    jejunib Quadragesimm.)
    Sanctificat
    jejunium,
    qui conviciorumjaculascuto patientiae
    repercussa,
    dispergit.
    Sanctificat
    jejunium, qui litigantium
    tu-
    multus
    pacifici
    sermonis et
    linguaeprudentioris arte
    compescit.
    Sanctificat
    jejunium, qui
    consurgentes
    in
    semetipso
    vanarum
    cogitationumspinas
    evange-
    licosulcante
    vomere,
    velut
    quidampecloris
    sui ara-
    tor,
    excidit. Sanclificat
    jejunium, qui inopias egeno-
    rum
    proquantitate
    substantisesuae
    miserantis manus
    humanitatesolatur.
    Apprime
    sanctificatille
    jejunium,
    qui per
    omnia
    prseceptis
    divinae
    legis
    intentus
    ,
    dia-
    bolicaacordesuo
    respuit
    tenlamenta. Et
    ideo,
    fra-
    tres
    charissimi,
    si volumusDeo
    'lacitaexhiberejei
    PATROL. GII. 22
    685
    SMAR.AGDI
    ABBATIS
    684
    junia,
    sinvus
    infide
    fortes,
    i.n
    judj,ciisj.usti,
    inami-
    A
    citia
    fldeles,
    in
    injuriispat.ienj.es
    ,
    in
    con.tentionibus
    mo.d.eralj,refugientes
    ,turpiloqui.a, adyersus
    iniqua
    constantes, jn .conyiviissobrii,
    in
    voluplatibus
    con-
    tinentes, i,n
    charilate
    simplices,
    in.ter subdblqs
    cauti,
    condolen.testristibus, cpivlumacibus
    resistentes,
    in
    suspicionibus par.ci,
    jnter maliloquos
    taciti,
    inter
    hunvil.escosequales.
    Si
    hujusmodi
    yirtuiibus
    nqstra
    voluerimus
    sanctjficarejejunia,
    tribuenteB/omino
    ad
    festivjtatem Paschalis
    gratioe,
    et
    a,d
    gaudja
    coele-
    sti.um
    prpinissipnum
    indub.itatafiducia,
    et eonscien-
    tialsetiore
    yenjenvuS
    CAPUT XCI.
    Ouidsit bene
    jejunare,
    Benejejunat quicuhque
    esurienv
    suara, refectipau-
    j
    peris
    salielatesusterita.t.
    B.ene
    jejunat qui
    divini re-
    cordatione
    judicii
    semetinsUm'refrenans,
    ahonvnise
    iilecebrarnm vojuptaie
    susnendit. Bene
    jejunat, qui
    carnenvsuamyitiorunv
    jgermina
    pullulanlem,
    san-
    clarummeclitationevirtutuffi,
    et sobrietatis amore
    casliga.t.
    Bene
    jejunat, qui
    fralernas
    injurias pacifici
    pectbris
    lenitate dhvvittit.
    (Maxim.'hpin.
    5,
    de
    J eju-
    nioQuqdrages.)
    Gratissinvum
    Deo deferl
    jejuniunv,
    qui
    meniemsuariva
    pravis
    cogiialiombus,
    bculos a
    cpncjipiscejUia,
    J ipguammanusque
    a
    ljte
    custodit. Et
    sic
    jejuniunv
    nostrunvsanctificeteastilas, orrietpalien-
    tia, benignitas
    foveat, fnjsericordia
    laelifvcet,
    covn-
    mendejthumiliias,ujt
    gemirioquodam
    corporis
    animi-
    que
    jejunipdiyiivsenos
    gfatiae
    semper
    commevvdemus.
    CAPUT XCII.
    (
    Peeo
    quqa scnplum
    est: Mulli ah Oriente
    et
    pp-
    cideiUevenient,
    et
    recumbent
    cunv
    Ahr.aham,
    et
    Isaac,
    elJ acob In
    reghp
    cceloruriv
    (kcdiit.'vih).
    MullivenientabOrienteet
    Occidenle,
    el
    recuipbeiit,
    noncarnaliter
    jacenles,
    sed
    spiritualiter requiescen-
    tes;
    non
    lempqrali{.ej'pot.anles,
    sed
    scterjjeepulantes.
    Recunibent
    in
    regnpPei;
    ubi lux et
    species,
    ubi Iseti-
    fist
    et
    exsultatio,
    ubi
    gloria
    ef.benedictio,
    ubi luxocu-
    lorura
    ef longsevitas
    vitseaeternae:
    jjjii
    omnes
    jucun-
    dantur, ubi
    omnes
    gaudeivt,
    ubj
    Patres illi beati re-
    cumbunt;
    ubi omnes
    prpphetserequjescunt,
    uisi
    apo-
    stoli et
    evangeljstaesuper gloripsos
    sedeivt
    thrpiios,
    uhi
    multitudp martyrum
    in
    gloria
    ajterna
    glpriatur,
    ubi
    cepiosifasyirgijiunv
    in saecula
    exsultal,
    pprtans
    coponanv
    imniaculatse
    virginitatis. (Aug.,
    serni.
    i,
    de
    fesfo
    omniuin
    sanclorum.)
    0 dulcissiroi
    fratrps, pna-
    niniisconvenlio,
    hilaris
    poiigregafip,fulgenscpnjun-
    clio. Ilaesl a sae.cijlo
    beneplacila
    et
    annuntiata ex-
    sultatio,
    islaabinifionarrafa
    requies.
    In
    isfam
    festi-
    narunt ire
    omnes Pominunvdiligenles,
    adistamcol-
    ligunlur
    Offines
    ex
    gentibus
    Domino
    credentes,
    reli-
    gipsilaleinseryaiites,
    ineamet nesPmnes
    pergamus.
    0
    reUgiosifiliiDei,
    ad
    isla.n Pinni
    virtutetvostrafe-
    jstiijemus.Nihi! nos
    revocet,
    nihil nos
    retardef,
    ni-
    J jjl
    nos
    jnvp.ediat
    adlvocdesiderabile
    properare
    con-
    vivium.
    Oroneffi
    pegligentianv
    a nobis
    peljamus,
    om-
    nemque
    desidiamah animp, e\.corporisimpediii)pnj,a
    a iiobis
    projiciamus,
    ut
    hujus
    beatitudhiiset
    requiei
    A
    domeslici
    efliciamur, quatenus
    sancla
    hujus,
    ut di-
    clunv
    esi, epViiatvonedigni
    inveniamur.
    CAPT XCIH.
    Peea
    quod
    mnnisciecius
    alqueperfectus
    mondchmit
    hotno,
    et
    vitulns,
    et
    leo,
    et
    aquilafujuraliier
    stU
    Omniseleninvele.ctus
    atque
    in viaDomini
    perfe-.'
    ctuset honvoet
    vitulus,
    et J eo
    simul,
    el
    aquiia
    est.
    HomoenimraliOnaieest animai. Vitulusaulenv in
    sacrifieiummactari solet. Leoveroforlis cst
    bestia,
    sicut
    scriplunv
    est: Leo
    foriissimus
    besliarum
    ,
    ad
    nuliius
    pavebitoccursum(Prov.xxx).Aquila
    adsuJ ili-
    mia
    evbiat,
    et irreverberatis oculis solisradiis in-
    tendit. Omnis
    itaque qui
    inratione
    perfectus est,
    hoinoest. Et
    quoniamsemelipsum
    ab
    hujus
    nvundi
    voluptatemortificat,
    vilulusest.
    {J uia
    vero
    ipsa
    sua
    g sponlanea
    mortificationecontra adVefsa omniafor
    litudinemsecuritaiis
    Ivabet,
    J eo est. Unde
    scriptuva
    est -.J ustus autem
    qudsi
    leo
    cbnfidens,absque
    tcrrore
    erit
    (Prov.xxvm).Quiavero
    sublimiter
    coiitemplatur
    ea
    qusc
    ceelestia
    alque
    setorna
    sunt, aquila
    est.
    Igitur
    quoniamjustus per
    rationem
    honvo,per
    saerificium
    mortilicationissuse
    vilulus, per
    foriitiidinem securi-
    latis
    leo, per contemplationerii
    vero eflicitur
    aquila,
    recle
    per
    hseesancfa animalia
    signari nnusquisaue
    perfectuspotest. Quia
    omnis
    intenlio-,omnisque
    eon-
    templalio
    sanctbrum
    super
    se
    lendit,
    ut illud
    possit
    adipisci quod
    inccelestibus
    appelit.
    Siveenira bono
    operi,
    seucoelesli
    invigiJ eteoniemplationij
    lune ve-
    raciter hoc
    quodagit
    bonumest
    quando
    ei
    placere
    coricupiscit
    a
    quo
    est.
    Qua
    inre
    pensandum
    est ut
    G
    omne bonum
    quod agitur per
    intentionem
    semper
    adcoelestialevetur. Electi autem
    quia
    et in bono
    opereomnipolenti
    Deo
    placere
    appetunt,
    et
    per
    con-
    templationis gratiam
    seternam
    jariv
    bealitudmem_e-
    gustare cosicupiscunl, facies
    et
    pennas desuper
    ex.
    tendunt
    (Ezeclt. i).
    CAPUTXCIV.
    Peeo
    quodApostolus
    aii: Caro
    concupiscit,
    etc.
    (Gctl.y).
    Concupis.centia
    carnisest niotus animse
    turpis
    in
    a,ffe,ct.iim
    sordidse
    delectati.pnis.C,o,ivciiDi.sceritia
    yero
    spirit.us
    est
    ardens intentio mentisindesideria saii-
    ctsevir,tutis,Ista
    sibi
    coiisen!,ientes
    mittit ad
    regivum,
    illa ad
    suppliciupn sempifernum. Coi.icupiscentia
    ,
    jiamque
    carnis
    priinum
    illecebras
    viliorjim
    in
    cogi-
    >
    _ tatioivibus
    gignit..C,qncupisceniia
    vero
    spiritus
    ecbri-
    ?
    trario
    cogitationes
    sanctas indesinenler
    ppponit
    Illa fabiilis vanis
    oblecta,tur
    et
    yerbjs,
    isfe
    Scri-
    ptufarunvnveditaljonibus
    atqjje
    prseceplis.Ilja gau-
    det
    spectaculis
    rerunv
    lei^restriunv,
    ista
    cpnfiejvv-
    platione
    ccelestiunv
    gaudiorum. Ilja J ,erreiiagajidia
    quseril,
    isla
    gemilus
    et
    suspirja
    trahi.t. Illa in
    spm-
    niinv
    atque
    pigiitiara
    corpus relaxat,
    ista
    ijvyjgiliis
    ef.
    coivvpetentibuspralipjvibus elabpi:at. IlJ a
    per
    in-
    gluviem
    illecebris
    yentris
    et
    cl.esjderio
    gutjoris
    in-
    ees.tpaj;,-
    is).a
    semefjpsamjejuniis pt
    aiistineivijee
    cru-
    cialibus macerat. Illaluxurisesubdita
    turpiumpprpe-
    i- trationum
    affectus,quos
    iivtentioive
    cogitationis agit,
    a
    perfectione
    voluntatis
    explerecontendit;
    isla casti-
    i talis et
    pudicitise
    honestatem
    diligit.
    Illa
    ayaritue
    685
    DIADEMAMONACHORUM. 686
    flammasuccensa,
    appetit lucrum,
    et
    fugittempora-
    .
    lium
    danjjia
    rerum; ista
    contemne)vs.mundum,
    so-
    luin sibi vindicat Christum. Illainvidanullum sibi
    superiorem
    vel
    sequalem
    esse
    permitfit,
    sed inlerno
    iivorevulnerisdecunctorum
    profectutabescit; ista
    decunctorumvirtutibus
    gaudet,
    et minores sibi
    pro
    charilate
    prseponit.
    lllaexaestuansnihil
    sequanimiter
    porlat,
    sed
    perturbata
    mente
    usque
    ad vocestumtil-
    tum
    exaltat;
    ista nulla
    exasperatione movetur,
    sed
    per tranquillitatis
    mansuetudinem
    patienler
    sustinet.
    Hlatristilia
    inficilur,
    dum
    quaelibet
    adversa
    persen-
    serit;
    istanullomoerore
    frangitur,
    sedetiammalade
    proximis portans,
    ab interiore
    gaudio
    nonmovetur.
    nia ambilionehonorum
    inficitur,
    et liuraanis laudi-
    busvel illecebrisvanse
    gloriae
    delinilur
    ;
    ista humi-
    litatem
    amat,
    et soli Deo suo
    qui inspector
    mentis
    3
    est, placere
    delectat. Illainflala
    superbise
    fastucor
    miseruro
    elevat;
    ista ne a
    celsitpdine
    sua
    corruat,
    usque
    in infima
    seipsam
    humiliat. Sed
    quidplufa?
    Goricupiscentiacarnis,
    in omniumvitiorum multitu-
    dinem sibi conseiilientes
    praecipital. Concupiscen-
    tiayero
    spiritus
    menlem
    lassam,
    ne
    deficiat, spefu-
    turse
    gloriae
    corroborat.
    CAPUTXCV.
    Quid
    sit
    impelusspiritus,
    et
    quid
    sit
    impetus
    carnis.
    Inelectis et
    reprobis
    divefsi sunt
    impetus
    : in
    electisvidelicet
    impetus spiritus,
    in
    reprpbis impe-
    tus carnis.
    Impetusquippe
    carnis ad
    odium,
    ad ela-
    lionem,
    ad
    immunditiam,
    ad
    rapinam,
    ad exterio-
    rem
    gloriain,
    ad
    crudelilatem,
    ad
    perfidiam,
    ad
    desperationem,
    ad
    iram,
    ad
    jurgia,
    ad
    volupfates
    animum
    impellit. Impelus
    vero
    spiritus
    ad charita-
    tem,
    ad
    humilitatem,
    ad
    continenliam,
    ad
    largitatero
    misericordise,
    adinteriorem
    profectum,
    ad
    pietaiis
    opera,
    ad aeternorum
    fidem,
    ad
    spero s.equentis
    gaudii,
    ad
    patientiam,
    ad
    pacem,
    ad consideratio-
    nem vitss immortalis et
    J acrynvas
    nventem
    pertra-
    hit. Undenecesseest ut
    magna semper
    cura consi-
    derare debeamus in omne
    quod agimus, quo
    nos
    impetus
    ducat: utrum nostra
    cogitatio perimpelum
    carnis an
    per impetumspiritus iuipellatur.
    Amare
    enim
    terrena, iemporalia
    aeternis
    praepoiiere,
    exie-
    riorabonanon ad usumjvecessaria
    habere,
    sedad
    voluptatemconcupiscere,
    ultionemde inimjco
    quse-
    rere,
    desem.uli casu
    gaudere, impetjvs
    parnisest. At
    j-
    contra amare
    cceleslia, eontemnerp transitoria,
    non
    ad
    fructurn
    yQluplalistransitura, sed ad usuni
    jie-
    Cessifajisquaerere,
    deiniraici
    jnorte trislaii, jjivpe-
    tus
    spjritus
    est. Et
    quia p.erfecti
    quique
    in istis se
    spjnper yijrtutibus
    exercent, j'ecte
    nunc de
    sancfis
    ajiimalibjjsdicitur : Ubi erat
    impefusspirilus,
    UIuc
    grqdiebqntUT(J izech.i).
    CAPUTXCVI.
    Pe eo
    quod unusquisquejuslus
    el
    qnte faciemsuam,
    et
    corqm
    facie
    suaambulal.
    Anfe
    facjenv
    grgo
    suanv
    gradif.jirjustus,
    quja
    ad
    eaquae reiiquerat,
    nuho
    jam
    appetitu aspicit,
    et
    jn
    ailernjs quae
    appe|,jt,
    sub
    conlenvplationis
    suae
    oculp,
    boni
    operjspedein ppnij. (Greg.
    Hb.i
    super
    Ezech,
    A
    hbm.
    L) An(e
    faciem
    quipppambulare, CSt
    aqterio-,
    ra
    petere.
    In
    prsesenli
    yero
    ambulare,est sibimetipsi
    i absentem nonesse*Omniseteniin
    jusfus
    qqi yj(.ain
    i suani sollicitus
    aspicif,
    et
    diligenterpQi}sif!prat
    qua%
    L. tunv
    quotidie
    in
    bpnis
    crescat,
    aut
    forjasspquanturq
    i a
    bonis decrescat,
    iste
    quia
    seantese
    ponit, cpram
    se
    ambulat, qujppequi yigilanter
    videt
    qtruinsurgat
    an
    defluat.
    Quisquis
    yero vitaesuse
    pustpjljaqvneglj-
    I
    git,
    discutere
    QTVQJ I agit, quseIpquitur,
    guaecqgitat,
    aut
    despicit,
    aut
    nescjt,
    coramse
    npn anvbulat,
    quia
    qualis
    sit insuis
    inpj-ibus
    vel actibus
    igporat.
    Nec
    sibimetipsi praesens est, qui semetipsum quotidie
    excutere
    atque cognoscere
    sollicilus non esf. llle
    autemveraciler se ante se
    ponit, sibiquejn prae-
    senli
    est,qui
    sein
    sjiisactibus
    tanquam
    aliuraatten-
    B dit.
    (HucusqueGregbr.)
    Debemus
    ergo nosmetipsos
    sollicilesicui alios
    videre, nosque ipsos,
    ut dicium
    est, anle.
    npgponei-p,
    etin cunctis
    quseagjmus
    in-
    f.erius
    et exterius
    jips djligenter cpsfp^ire
    debemus.
    CAPUTXCVIL
    Pe eb
    quodscriptum
    est :
    Qnvpi cusfpdia sprya cpp
    tuum
    (Prov. iv).
    Dipis
    forfasse, qjipmpdpppssupi custpdire cpr
    meum,
    ut nvala
    noncogitpt?Audi breyiterratipnem.
    Potes
    evidentpr, si diyinaet
    coelestianve.diteris.
    Ta-
    njentria sunt
    quai possunt
    a rrialis
    cogitatipnilvus
    animam
    liberai'p
    :
    vigiljasancja, pratio
    et
    njedita-
    tio.
    Harum assiduifas
    confert aninvae
    stabilitatem,
    qt boiijscogitalip.nibus
    et
    npn
    nvalis
    pccupetur.
    Si
    visin
    mpn.docor
    mu|idumhalvere,
    dic cumDavid:
    v
    Meditaliissuni
    fibcte
    cumcmde
    tneq,
    et
    ventilabqm
    in me
    spiritum
    metim
    (Ps. LXXVI). Quantunv
    cortuum
    meditantjpdpmayeiis, J ;antum
    sublinvius
    ppnseque-
    ris
    praeroiuii),
    et clariore
    sapientiae
    et
    scipiitjee
    J umi-
    nefulgpbis.
    Si
    vis,
    ut
    superiusdictpmest, cormun-
    dum
    habere, nqnquam f,einanibus fabulis
    pccupes.
    Quidqujdturpp
    est ef
    contra saiictitatem
    nunquam
    aufggas,
    aut delecteris audire. J am
    quae
    saeculi
    eraut
    deposujsti. ChrislutnPbminutninduisti
    (Rom.
    XIII).
    Videnedetecto
    virtutum,
    pristii}a quwsiturus
    yeptiinentadescendqs
    (Matth. xxiv),
    ngc
    de
    agro
    re-
    yertaris domum, pefinibrjaffi Salvatoris, nec
    pin-
    cijmosnoctisrore
    nvadefactos, quos
    semel tenere
    cqepisti aliquandp
    dirnittas
    .:
    Esto ut domus
    fundata
    T\
    super petram(Matlh.xn),
    nulla teaura
    saeculi
    hujtis
    ppncutiat,
    nullus te
    yentus
    desiderii
    pravi
    exurat.
    Esjtoapisprudentissijna,favummellis opera
    tuacom-
    poijanl,
    ut tuadulcedinesaties Christum.
    Supervola
    yitiaet
    continges
    eunv
    qui
    libi dicit:
    Ego floscampi,
    et
    flosqgri (Catif.
    11).
    Decerpe
    flores
    per Scripturas
    sanctas, ut
    dicas
    puinPropheta
    :
    Eructavit cormeum
    verhupt bbnum,
    dicb
    egb opera meg regi. Lingua
    meacalamusscribmvelociterscribenlis
    (Ps. XLIV).
    IIlos
    ergoimjfare,
    illos
    sequerequiista
    audire
    meruerunt,
    quorujn habjtus, sermo, incessus, vita, fornjanv
    in-
    tuenljbus
    prseljpnt.
    Namillos
    quos
    videris inmodum
    tjjrturis pingere incessum, curiosos, verbosos,
    in
    risu
    faciles,
    sine
    pudoi',e,
    sine
    verecundia, fabula-
    anileset vanas
    referentes,
    ad cursum
    tardos,
    sd
    687 SMARAGDIABBATIS 688
    mensam
    paratos,
    ad
    jejuniumingratos, quorumoculi j.
    ut facesardentes huc
    illucque
    vento animi
    flante,
    gcintillas
    concupiscentisespargunt,
    et ut rota vol-
    Tuutur, qui proprio igne torquentur
    in
    sartagine
    menti
    suae, hos,
    ut
    dixi, devita, quiascriptum
    le-
    gis:
    Cumsanclo
    sanctuseris,
    et cum
    perversoperver-
    teris
    (Ps. xvn).
    Humilesvero
    obedientes,
    J ectionem
    amantes,
    orationi inslantes,
    amaet
    dilige, tanquam
    membraChristi. Hlos
    quos
    te devilare monui,
    non
    attendas, magis
    volo ut te timeant et semulenlur
    niali,
    boni vero
    diligant
    et
    suscipiant.
    CAPUTXCVin.
    Quid significetquod
    dixitPeus ad Abraham:
    Egre-
    derede terra
    tua,
    et de
    cognatione
    lua,
    et veni
    in
    terramquam
    monstravero tibi
    (Gen.xn).
    *
    Et
    nos,
    fratres
    charissimi,
    ad
    exemplum
    beati
    Abrahae
    pervenienles
    :
    Egrediamur
    deterra
    twslra,
    et de
    cagnatione
    noslra,
    et veniamusad lerram
    quam
    nobisdaturus estPominus
    posl
    istamvitam.
    Quee
    est
    terra nostra de
    quaegredi jubemur,
    nisi caro no-
    stra?
    (Aug.,
    serm.
    54,
    inter
    append.)
    Bene
    ergo
    de
    terra
    egreditur,
    qui
    carnales
    concupiscenlias
    con-
    teninens,
    et volunlates
    proprias
    velutvenenum dia-
    boli
    respuit,
    etJ ectioni vel orationi
    frequenter
    insi-
    stit : benede terra sua
    egreditur, qui cupiditatem
    speniil,
    et misericordiam
    diligit,
    Iuxuriam
    fugit,
    ampleclilur
    castitatera. Benedeterra sua
    egreditur,
    qui
    maliliam
    deserit,
    ut teneat
    charitatem, super-
    biam
    spernit,
    et sectatur hurailitatem.
    Quid ergo
    (
    delerra
    egredi
    est,
    nisi omnia
    peccata
    et vitiacar-
    nalia
    relinquere?
    Et
    veni, inquitDominus,inlerram,
    quam
    monstraverotibi
    (Gen. xn). Ergo
    si terram
    itoslram
    relinquimus,
    ad terram
    quam
    ostendit
    Dominusveniemus.
    Quse
    lamenest terra ista
    quam
    Dominus
    dignalur
    ostendere? Sinedubio
    credamus,
    quia ipsa
    cst de
    quaProphela
    dicebat: Credovidere
    bonaDominiinterra vivenlium
    (Ps. xxvi).Ergo
    terra
    eorporis
    nostri
    quandomagnis
    crirainibus famula-
    lur,
    terra morientiumesse
    coguoscitur.
    Cum vero
    virlutibus
    operam
    dederil,
    in terraviventiumtrans-
    migratione
    felicissimacommutatur. Sed hoc
    ergo,
    fratres
    charissimi,
    nonextra
    nos,
    sedintus
    innobis,
    cumDei
    gratiapossumus
    exercere si volumus. Si
    enim
    peccatarelinquimus,
    etvirtuti
    operamdamus,
    deterra morientium
    feliciteregressisumus,
    etinter-
    ranvvivenliumfeliciterveniemus. Et ideo
    qui
    solebat
    nvaledicere, benedicat;
    et
    qui
    solebat
    detrahere,
    seroperquod
    bonumest studeat
    proferre.
    Qui
    sole-
    bal iracundiamincorde
    conservare, patientiam
    te-
    neat.
    Qui
    res alienassolebat
    invadere,
    derebus
    pro-
    priis
    studeat
    erogare. Quiin negolio
    fraudem
    facere,
    et
    per
    stateras vel mensuras
    duplices
    lucra mundi
    conquireresolebat,
    abomni fraudeetab omni ini-
    quitale
    suumaninium
    per poenitentiam
    vel miseri-
    cordiamcontendat
    erigere.
    Hoc
    ergoagite, fralres
    charissimi,
    etDeus
    pacis
    etdilectioniserit vobiscum
    (II
    Cor.
    xm).
    A
    CAPUT XCIX.
    De
    martyrioquod
    invaceEcclesiw
    fit.
    (Aug.
    ser.
    2S0,
    de
    temp.)
    Nemo
    dicat, fratres,
    quodtemporibus
    nostris
    martyrum
    cerlamina esse
    non
    possint.
    Habetenim
    etpaxnostramarlyressuos.
    Namsieut
    frequenter suggessimus,
    iracundiam mi-
    tigare,
    libidinem
    fugere, jusliliam cuslodire, avari-
    tiam
    contemnere,
    pars magnamartyrii
    est. Nonin-
    congrue
    diclunv
    est,
    avaritiam
    contemnere,
    iracun-
    diammitigare.
    libididenv
    fugere
    : contemnenda est
    enim
    avaritia, quse
    nobisideo
    iniqualucraprocurat,
    ut nossuosfaciat. Noslri enim
    essemus,
    si illano-
    stra non esset.
    Iniqua
    est
    avaritia, quae
    velut
    ignis,
    quanto plusaccipit,
    tanto
    amplius quseril.
    Iracun-
    B
    diavero
    mitigandaest, quaeprius
    nocituris nocet
    quam
    nocendis.
    Quod
    autenv iibidinem
    fugiendam
    esse
    suggerimus,apostoius
    Paulusevidenter
    oslendit,
    qui
    cum omnibus viliis
    praedicaret resisiendum,
    dumcontralibidinem
    loqueretur,
    nondixit
    resistite,
    sed
    fugilefornicalimtem(I
    Cor.
    vi).
    Ac si conira
    reliquavitia,
    Deo
    auxiliante, (J ebemus
    in
    praesenti
    resistere,
    libidinemverb
    fugiendo superare. Ergo
    contralibidinis
    impelum apprehendefugara,
    si vis
    obtinerevicloriara. Nectibi verecnndiaesit
    fugere
    si
    castitatis
    palmam
    desideras obtinerc.
    Unde,
    fratres
    charissimi,
    ab omnibus
    Chrislianis, praeeipue
    ta-
    menaclericisvel
    monachis, indigna
    et inhonesta
    familiaritas
    fugiendaest; quia
    sineulla dubilatione
    qui
    familiaritateinnon. vult vilare
    suspectam,
    cito
    Gdelabilur hv ruinanv. Inler omnia Chnsiianortim
    certamina soladuriora sunt
    prselia castitatis,
    ubi
    quolidianapugna est,
    et rara vicloria. Gravemea-
    stilas sortita est
    inimicum, qui quotidie
    vincilur e.t
    limetur. Et
    ideo,
    sicut
    jam
    diclum
    est,
    nemosefalsa
    securitate
    decipiat,
    nec de suis viribus
    periculoje
    prsesumat,
    sed audiat
    Aposloluni
    dicenlem:
    Fugiie
    fbrnicaiimtem.
    Et
    ideo,
    charissimi
    fratres,
    contra
    mortifera blandimentaet contra
    adjutores
    diaboli
    qui
    fainiliaritatem
    suspectam
    habere nec meluuut
    nec
    erubescunt,
    ne nos
    exemplo
    suo
    decipiant,
    Dei
    adjutoriumjugiler imploremus
    ul nos de
    laqueo
    ve-
    nantiumliberare
    (Ps. cxxiv) dignelur
    : scientes
    quod
    iniis malis
    quaesupra
    diximusomnibus Christianis
    quolidianamartyria
    deessenon
    possunt.
    Si enira
    castitas,
    et
    verilas,
    et
    justitia
    Christus
    est,
    sicut ille
    qui
    insidiatur
    persecutor
    est,
    ita etille
    qui
    hsec et
    inaliisdefensareet inse cuslodire
    voluerit, marlyr
    erit. Et ideo
    qui
    haectotaanimi virtuteet
    ipse
    dili-
    git,
    el ut alii
    diligant,
    et verbis simul et
    exemplis
    ostendit,
    et
    ubicunquepax,
    veritasvel
    justilia,
    sive
    castitas
    iaborant, quantumprsevalet
    etiamultrose
    ingerit,
    et secundum
    quod
    vires
    habuerit,
    defetisare
    conlendit, martyrii
    coronamDomino remunerante
    percipiet.
    Seddicit
    aliquishonvo,
    J uvenis
    sum,
    fa-
    ciam
    quod
    delectati modo,
    et
    postea poenitenlianv
    agam.
    Hocestdicere: Percutiammecrudeli
    gladio,
    etpostmodum
    ad medicumvadam. Et nescit
    quod
    uniushora
    puncto
    vulnus
    exhibetur,
    sed vix
    longo
    689
    COMMENT.W MG.
    S. BENEDICTI. 690
    tempore
    adsanitatem
    pristioam
    revocatur.
    Quienimj
    adulterans dicitse
    posteapoenitentiam
    acturum, qua-
    re nontimetneeunv subita febricula
    superveniens
    rapiat,
    et
    pereat
    illi
    dilatio,
    succedat aeternadam-
    natio.
    CAPUT C,
    Peduobusaltaribus in
    homine, quorum
    alterum in
    corporeest,
    etallerumin corde.
    (Augusl
    inAnivers,dedicat. serm.
    4.)
    Duosunt in
    cobis allaria
    constituta, corporis
    videlicet et cordis
    nostri.
    Deniqueduplex
    a nobis sacrificium
    quaerit
    Deus:
    unum,
    ut simus casli
    corpore, alterum,
    ut
    mundi corde.
    Ergoin
    exleriore,
    idest
    corporenostro,
    offerantur
    operabona;
    in
    corde,
    odores suavitalis
    A
    reddat
    cogitatio
    sancta. Inaltari cordisnostri
    cogi-
    temus
    semper quod
    bonum
    est;
    in altari vero cor-
    poris
    nostri
    jugiter quod
    Deo
    heneplacitum
    est
    ope-
    remur. Tunc enimordine
    legitimo
    consecrationem
    aitariscunv
    gaudio
    celebramus, quandoaltariacordis
    ct
    corporis
    nostri mundaet
    pura
    in
    conspectu
    divi-
    nae
    majeslalis
    offerimus. Namnescio
    qua
    fronte aut
    qua
    conscientia, oplat
    in altaris consecratione
    gau-
    dere, qui
    incordis sui altari non studet mundiliara
    custodire. Nos
    vero,
    fralres
    charissimi,
    ita
    agere
    studeamus,
    ut
    semper
    festivilatem
    duplicem
    celebrare
    mereamur. Et
    quomodo
    visibiliter de
    lempli
    allaris
    consecratione
    gaudemus,
    sic invisibiliter
    de
    corpo-
    ris eastitatevel animi
    puritatespiritualegaudiumha-
    beremereamur.
    SDIARAGDI
    J &BBATIS
    COMffiTARIA IN
    REGTIIAM SANCTI
    BfflEDM
    [Opp.
    RabaniMauri,
    tonv.
    IV, pag.246.]
    INCIPIT PRiEFATIO
    METRICEDICTATA.
    Quisquis
    ad seternumnvavultconscendere
    regnum
    Debet ad
    astrigerum
    mentesubire
    polum;
    Relligionepia
    vilae
    perquirere
    callem
    Scandere
    quo
    valeat aurea
    regna
    celer.
    Est monacbis sancti Benedicti
    Regula
    Patris
    Perfectis
    palma
    suavis et
    ampla
    via
    ,
    Aspera
    sed
    pueris
    necnontironibus arcla
    Quos
    aluit
    gremio
    lacteavita diu.
    Heecest sancla via
    praelucida
    sevnita
    cceli,
    Carperequamcupiunt
    castra beata Dei.
    Admenet baecmonachossublimis
    Regula
    cunctos
    ,
    Ut rebus
    careant, regna superna petant:
    Propria dimittant,
    habeant ut
    propria
    cuncta
    ,
    Prosperaquee
    sociiscoslica
    regna
    manent.
    Patribus anostris in sacrocarmine
    legis
    Regiareclegradis
    dicilur ista via.
    Hsecest vila
    bonis,
    necnonet norma
    salutis,
    Arcus et arma
    piis, fulgida
    tela malis :
    Hanc nullusnolens
    cupiens implebit,
    et onvnis
    Esto
    gravis gravibus,
    suaviset
    apta
    bonis.
    Altigeri
    raonachis oslendit haec
    paradisi
    Regula
    lucifluumdesiderarelocuni.
    Haecbenemalerno natos
    castigat
    amore
    ,
    Arguit
    erudiens et sinefellemanens.
    Haec
    patienter
    eostenero cumverbere nutrit.
    Candida
    post
    obitum
    prsemia
    nvultadabit.
    Pandit iter
    nostris,
    coelestia
    pandit
    amicis
    Currere ne
    pigeat,
    sed
    patienter
    eant.
    Examinat
    vitam,
    mores
    componit
    et
    ornat,
    Vibrat el
    aequiparat,
    et
    moderando
    nvinat;
    Aunihilal
    pravum, justunv
    conflagrat
    ut
    aurum,
    Limatet
    examinat,
    et
    poliendo
    iibmt.
    B
    Est ovibus
    virgagracilis,
    moderatio
    justa ,
    Lima
    piaclapians, regna
    beata
    parans.
    Arguit,
    obsecrat, increpat, atque
    libenler emendat
    Quos
    sibi
    germano
    foedereconsociat.
    Novitadseternummonachos
    perducere regnum,
    Et sociare choro dulciter
    angelico.
    Quamvis
    haecsocioscoelideducat ad alta
    ,
    Est tamen
    angustus callis,
    et arcta via :
    Arcta
    pios
    celsi deducit adatria
    regni,
    Ampla
    malos
    putei mergit
    in ima
    nigri.
    Nemoviamtimeat monachusintrare
    per
    arciam
    ,
    Ducit ad
    astrigerum,
    castra
    beata, polum.
    llle
    poli poterit
    leviter conscenderecelsa
    ,
    Quem
    nocuonulla
    pondereculpagravat.
    Aliger
    eethereus
    gravido
    cunv
    corpore
    nullus
    C'- Verberat octhereas
    ssepe
    volandovias :
    NuJ Iusenimmonachus
    peccati ponderepressus

    Stelligeri poleril regna
    subire
    poli
    :
    Omnisenimmonachus
    lacrymis
    commissalavare
    Debet,
    el ullerius nullalavanda
    pati.
    Temperet
    interea monachi discrelio nventem
    Et via
    per
    mediura
    regia
    ducat eunv.
    Ut caveat dexlramsolers
    timeatque
    sinistram
    ,
    Hortantur sacrsemunia
    legis
    eum.
    Tristianon
    timeat,
    timeat sed
    prospera mundi,
    Scanderetunc
    poterit regna
    beata
    poli.
    Quisquis
    amat rutilos sanctorum
    carpere
    fructus
    Actibusincunctis consocietur eis.
    Moribusornatus et caslo
    corpore comptus
    Vivat,
    et a Domino
    semper
    amatus erit.
    D
    Sit
    tacitus, humilis,
    mitissimus
    atquebenignus>
    Sit
    patiens, sobrius, providusatquepius.
    Indoliset
    docilis, sapiens,
    et mente
    pusillus
    Compunctus,placidus
    et benecautus eat
    Excitat interea eordis
    compunclio
    fontem
    691
    SMARAGDlABBATIS
    692
    Qui
    sordesaniihae
    iimviesque
    laVet.
    Chfismate
    peffusdlacfytaarum
    fUsio'foiiti
    J Equiparat,
    hvaculas
    tefgit
    ut ille
    fiigras,
    Teigi.t
    el ablutos
    paradisi
    iite
    colonos;
    Eflicitut habeant
    jatti
    sihefine
    cives,
    Qhi jugiief
    laudis
    possint persolvere gfates
    Vivefetuffi
    Doirilriqseffipef
    et essesuo.
    iNCiPif piiooEsituM.
    Cumturbas
    plurimorum
    cernerem
    monachorum
    in beati
    Regula Benedicli, interprelafiones
    verbo-
    ruffi,
    el intelieclunvdiversarum
    sentenliarum,
    dis-
    cretionemque judiciorum sagaciter quserere plu-
    rinvorum,quaevariante
    inodulovaria
    filculparum,
    ut
    expositioni ejus operamdarem,
    et a
    meipsonvolus,
    et abaliissumcoactus. Et
    quamvisejus expositione
    non
    indigeant
    docti,
    tamen
    simplexsimplicibusgrala
    est
    ejusexpositio nvonachis, qui pevejns
    observan-
    liatn adcoelestia
    cupiunt
    scandere
    regna,
    deeafre-
    quenter
    audirevel roodicadesiderant verba: et
    qui
    ejus
    ieheivtesfeetilhdinem,
    setefna
    spefant perfrui
    beatitudihti,
    efeivfo
    fegularemgauderil
    audire' sef-
    nvonem.
    Cujus
    Domini
    opitulantegratiajanv
    ordina-
    tinv
    incipiaroexponere
    verba.
    EXPOSITIO
    IN REGULAM B. BENEDICTI.
    INCIPIT i
    PftOLOGUSREGULJ E B. BENEDICTI
    PATKISMOiNACHORUM.
    Obsculta. Haecnos horlantis beati verba sunt
    '
    Benedicti.
    llleelenim, Spiritu
    sancto
    repletus,
    ut
    nos admeliora
    proflciscamur,
    hortatur. Sunt enim
    qui
    eum
    ausulemerario
    reprehendere
    conantur di-
    centes: Auscultadebuit
    dicere,
    non
    obsculta,
    ne-
    scientes
    quja
    sicut recle dicilur
    obaudi,
    et oblera-
    pera,
    el
    obsecunda,
    et aliaraulta
    talia,
    itareGtissiroe
    dici
    potest,
    obsculta.
    0
    fili.
    0
    interjeclio pro
    diversis sensibusdivefsas
    habet
    significationes. Aliquotiesadmiranlis,
    ut iilud:
    0
    quampulchra
    est casla
    generalio(Sap. iv). Aliquo-
    lies
    dolenlis,
    ul illud: 0 vos
    omnes,qui
    transitis
    per
    viatn,
    videlesi est dolor ui cstdbhr meus
    (Psal, cv).
    Aliquotiesoptantis
    continet
    significationem,
    ut illud:
    0
    Dbtnine,
    salvos nos
    fac.
    0
    Dmiiitte,
    bcne
    prospe-
    rare(PsaLcxvn).
    Quam
    et hic rationabiliter oblinet
    vim. Nametfilii nonvineeunv
    placuit appellare, quem
    voluil habere imitatorem.
    Quatuor
    cnimmodisfilii
    appellantur:
    natura, imitatione,
    adoptione,
    doctrina.
    Hic aulemnon
    nalura,
    non
    adoptiope,
    seddoctrina
    vel imitatione fllius
    appellalur, qui
    adobscuitanda
    magislri prsecepta
    bortatur.
    Prmcepta. Praecepta
    sunt
    quse
    aut
    quidfaciendum,
    aut
    quid
    non faciendunvsit docent: faciendura, ut,
    dilige
    DominumDeum
    tuutn,
    et Iwnora
    patremluum,
    et
    reliqua;
    non
    iaciendum, ui,
    Non
    occides,
    Non
    mmchaberis,
    Non
    furtumfacies(Exod. xx),
    et si-
    nvilia.
    Quod
    autemdicit
    Magisiri, subinieljigitur
    Cbrisli.
    A QUamvisenini abiisive
    plures
    voeentuf
    ina|itfi,
    iit
    est illud in
    Ecciesiasteri de
    legelegisque
    iaiSfibiiS
    dictum, Quae
    pef magistrorum
    consiliumdatasiirit
    a
    pdstore Uno,
    hhus tameri
    pef
    naturam est Deus
    magister
    et Pater.
    Ipse
    enimait: El Patrem noiiie
    vocare
    super
    terratn. Uhusesl citimPaler
    vester,
    qui
    incmlisesl
    (Matlh.
    xx).
    Nevocemini
    magistrj, quia
    magister
    vester unusesl
    Christus. Nosvero
    quando
    palremvocamus
    hominem,
    honorem setati deferi-
    mus,
    non auctorehi
    riostrseVitae
    dstehdimiis.
    Magi-
    ster vero ex consortioveri
    magisiri
    vefaciier dici
    potesl: quia
    sicul
    per
    haturamunus
    betis,
    et uliiis
    non
    praejudicat
    caeteris,
    ne
    per adopliOherii
    dii Vo-
    cerilur et
    filii,
    itaunus
    pater
    et
    magistef
    ridri
    pfaijfi-
    dicat aliisut abusive
    patres appellentur
    et
    iiiagisifi.
    B
    Magister dux,
    gubernator, praeceplor,
    vel docror
    intelligitur. Cujus elymologia
    a Graecossermone
    sterondescendit: Gfoecfeehirii steronstatio dicitur.
    Ergo magister
    Latino sermone
    major
    visitalione
    [in statione]
    voeatur
    Et ihclinaixttremiidrffis
    liii,
    Atirisenirii fcfirdisno-
    stri tunc adaudiendumveraciter
    inclinatur, quando
    admonilio
    pii patris,
    id
    est, Domini,
    avvobisJ ibenter
    auditur et efficaciter
    implelur, quando
    humiliter ex-
    cipitur,
    et
    puro
    cordetenetun HancauremDominus
    quaerens
    dicebat:
    Qui
    habei auremaudiendi audiat
    (Malllt, xv).
    Auris eriirivab aiidiehdovel bauriendo
    vocatur.- Aurisenim
    cofporis
    hominis
    voces;
    cordis
    autemauris
    inlelleGtum
    haurit sermonis.
    El admonitionetn, Admonitio
    pfopfie dicitur;
    G
    quando
    eain
    quibus
    exciderat
    horao,
    admemofiam
    reducuntur^A
    paradisi
    eniro
    gaudio,
    exsultatione
    et
    gioriaper
    inobedienliamAdae
    genevaliter
    omnes
    recessimus,
    sed ad ea
    quseper
    inobedientianv
    per-
    didimus, imitando Christi
    obedienliam,
    qui factus
    est obediensPalri
    usque
    ad moriem
    (Pltilip. n),
    re-
    diredebemus.
    Pii Patris. Pius enimPater
    proprie
    ille
    dicilur,
    qui
    cordiunvalioruro
    impietales
    valenler remitlit.
    Cui Psalmista
    ait:
    Dixi, Confilebor
    adverstitntnein-
    justitias
    meas
    DomittOj
    ettu
    remisisli
    impietatem
    eordis
    mei
    (Psal. xxxi).
    Pius eninv Deus dicitur
    propter
    clementiam
    , benignitatem
    el misericordiam. Pietas
    eninvPatris est
    justitia, quaeproprie;
    ut ait
    Augusli-
    p.
    nus,
    Dei cultus
    intelligitur.
    Pater enim
    proprie
    Deus
    solus
    dicitur, quia,
    ut ait
    Aposlolusj
    ex Uioomnis
    paternitas
    itt c.wloet interra nominatur
    (Epltesi m).
    Namet illein
    Evangelio
    dicit: Et
    palrem
    naiitevo-
    care
    super
    terrmn. Unus est enimPttler
    vester-,qui
    est incmlis
    (Matilt, xs).
    Et
    per prophetamipse
    lo-
    quitur
    dicens: Patrem vocabis
    me,
    et
    post
    me in-
    gredi
    noncessabisi Et cui
    goiieraliter
    oinnis,
    Pater
    nasier
    qui
    esi.n
    cmlis,
    clamat Ecclesia.
    Quod
    autem
    dicit libenter
    exctpe,intelligitur studiose, summopere

    et summavoluntate.
    Excipere
    enimdicitur
    accipere,
    vel
    suscipere.
    Addidit: Et
    efficacitercompie.
    Efficaciter
    ^utem
    faciliter, expedile,
    velociter, perseveranter
    yel
    vigi-
    lanler
    inieUigitur.
    STeniteninv lvoc ad^rbiuin
    a
    693
    COMMENT.IN' REG; S. BENEDICTI. 694
    nOriririe
    efficax, quia'
    riullamblfiei diuveultaUtii in
    A
    faciendb'.
    Utade'M
    per
    tibediehM labofith
    fedeas,
    a
    quo per
    inobedieriiice
    desidiaiii retesseftis':
    Qnod
    aotem
    dicit,
    Htad
    eurri,
    stibxMiiuTDeum.
    A Deo
    eflim,-sieufsUpra
    dicttfffiest;
    sive'
    geriefaliter
    inAdariromnes'ef
    Evam,
    sive
    speciaiiter unusquisque
    nostrum
    per
    inObedieii-
    tiaevitiiim
    desidiumqwe
    cordis recessiffius. Ad
    quem
    nos
    pef
    obedieiifise' humilitatem
    laboremqUe
    beatus
    Benedictnshoftattff redire. Obedienlia eniffi dicifur
    hurailitas, obtemperantia,
    Oo
    quod
    huriviliterobediat
    vel
    Obtempefet iiriperanti.
    Labof eninv ohedientiae
    vocatuf omriis huinana actio
    nostra, quaejuste
    a
    Doriiino'
    iiripefata',
    ab auditorfbus est seciindumdis-
    tributiohTS
    gfatiam
    humiliter
    adiiiipleta.
    De J vOho
    ;
    auterii o&ediehfise
    per
    Salomoriemdicitur : Vir
    obe-
    *
    dietis
    Uquiiut
    vittarias
    (Prbv. xx).
    Yif
    qiiippe
    obe-
    dieris'vfctofias'
    Idquituf, quia
    ciuffl
    uriusqiiisqfue
    ete-
    ctofunf
    pef
    6bedientiae humilifateni Deo se toto
    anifrio'
    subdit,
    et
    ejus*praecepta
    humilitef
    implet,
    et
    pro
    hft orivhibifsrion
    sibi,
    sedDeo
    gratias agit,
    et ab
    inobedientiae
    culpa
    rtiserante Deo liber
    eificituf,
    et
    de iiiO'bedieri'ir
    triumphans
    diabolo iri coelufflviclor
    ascerfdit. Vif enimbbediensvictoritii'
    loquitUr,qviaii-
    do'
    uiiusquisque
    vitia
    calcat, vitiorumque
    bellsi for-
    titer
    sriperait,
    ita' ut ciimPavvlodicat: Sed ih his
    omhibus
    superdititispfopter euirt;qtii
    ditexittios
    (Rmri.
    viii).
    Et
    pto'
    tarili
    tfiunvphi
    vfctofiahOn
    sibi,
    s'edDeO
    tfibuif
    glofiam.
    Ad Deumerihiv
    pef
    obediehtiaela-
    bOtetti
    fedihvus,quaridOeaquae
    lvdbissunt
    praecepta',
    totisviribtif huroilifef
    adimplemus, quandopropriam
    Voifff/fatem
    odimvrs,
    et desideriaCarnishan
    perfici-
    tixdi
    (Gttl. V)
    ; quattdo persecutimiemprbjusiitia pa-
    tientef tblefamus
    (Matth. v,
    Rbrri.-
    xri); quando
    nec
    malitm
    prbthdlo,
    fiectiidledicttimreddiittus
    pro
    ma-
    ledittb'
    (I
    Petr.
    fii); quando
    nec doluivvin corde te-
    nehVffsV
    het ir&tuitdiw
    l&mpus
    feservdfnus
    (Ephes. iv);
    qhSind'6' pVwctpfd
    Dbmitii
    fticlisquotidie adimplemus
    (J itc. i),
    el seniOrUffl fiostfofum
    jiissidhibus
    inomni-
    Bivs
    obecliirius; o^iiaridd
    brdiioiti
    frequenler
    insistimus
    (MbiW. xil); mgitiis, jejntiiis, lacrymisque,
    et muliis
    iuboribus,
    diversisqueafflictionibuscastigaiuincorpus
    %Hservituiehi
    redigihius;
    crucemnosirani
    toliimus,
    et
    abnetjdhttsihosmetipsbspbsi
    Christumcurrefe
    festina-
    mtis(i
    Cbf.
    vii,
    Coloss:
    iv,
    I Cor.
    ix).
    Labor
    prorsus
    .
    obedientiaeest oWfhis
    J vTo
    Deo
    casiigaiio corporis,
    et
    affficiio
    cordis, vilitas',
    otivriis
    despectid,
    et
    abjectio
    ffiohairVofuhv.iiaec efftffi est arcta et
    aiigiista
    via
    quse
    hgf se
    gfadientes
    a'dvitam
    perducit
    aeterriairi
    (Maiili. xvi,
    Marc.
    Viii,
    Luc.
    ix).
    Iri hac eteriim
    fideiiter
    taljofsirites,
    dt
    usque
    in finenv
    perseve-
    rantes ad sfefernifatis satielaieffl
    refectioriemque
    iivvitati fflefehtihtur audire : Venite ad me omnes
    qtti Idbbfdlis,
    et biierati
    eslis,
    ei
    ego reficiam. vos,
    dicit Ddhvirius
    (Matlh. xi).
    Sicut enim humilitas
    obediendo obedientia dicitur
    ,
    ita
    superbia
    inobe-
    diendoinobedientia;dicitUr. Desidia
    autem, pigritia
    vel tarditas dicituf. Uftdeet hi
    qui
    ad bonunv
    opus
    tardi
    pigfique
    inveniuntur desides Vdcantur.
    Quo
    A vitio riv'aia: 6nJ hia<nutrierife
    cdricfescriht,
    et bona
    omiviahe
    pefficiariit
    mala
    sdporati- quiescifHt.
    D'ehoc
    ettinvviiio'
    per
    ai6riVori6m' dicHuf :
    Pitjfedb'
    iihiriii-
    tit
    soporeth(Proii. xix).
    Pigfedo'
    enihv'
    torpehlf'!
    ahi-
    nio
    soporeffi imnVittit,quod queriv
    in b6nls~
    ripfefibus
    lepidumtarduiiv'qu6;inVenefii,
    ti'Ihbohis
    cfescitt,
    et oculos cofdis
    claii'dit,;
    et rivahus
    ligat'.
    Pef eiiriv-
    demeniffi Salorooiifeiridicituf :
    Prbptei ffifjuspigir
    aftire noltik
    (Piov: x'ivii)'. Pfoptef frigus' quippie
    j^i-
    ger
    riori
    arsif, qiiia
    desidiae'
    teivipofec6nsfrictusa'ge-
    re
    qffije
    debei boha dissiiriuiat. E't"duriv
    paf
    va
    riv^Ia
    meiuit,
    operafi
    boriaraaxiiiia'
    pfseterriviitit.
    De
    pigro
    quoqtie
    recte subdltuf.
    Mehdicqbit msiale,
    ,t iion
    dtibilur ei
    (Ptbv. xx). Quiai'
    qiii
    in
    pfseseriii
    s"aecul'o
    iri boriis
    operibus
    ri'6ii
    desridat,
    Cuffl
    terivpus
    fetfibu-
    B
    tionis
    adveriefit,
    a"fflercedis fflunere hiente Vacua
    jejunai.
    E conirario deformica idein Salbmon alt
    :
    Fotmicw
    populusinfirmus parat
    iri messectbumsibi
    (Prov. xxx).
    Et
    pef
    formicas nisi stfetiuaVitamoria-
    clvorUm
    sighatuf, quia
    ad
    compafatiorierii-' amaiqrum
    saeculi
    litijus',pef
    liuriiilifatis
    gfatiaih
    veluf. forrivicae
    minimi videnlur. Hi eriini
    pfsesehii
    in vita vefiit ih
    messe ffuctdm' bonOrum'
    6p6fiim,
    uride iri /iitiiro
    gaudeant, congfegarenoricessarit; Itemde obedieh-
    tibus et
    inobediehiibus
    scfipturh
    est: Meris
    justi
    meditabitur
    ofedientiani,
    6s
    ihtpidrum pdrvefia
    (ProD.xv,x).
    ifonachus
    eniiri;
    Iiumilvsdurn sehtoriifh
    1 suoruttv
    ita^efib
    6b aYivoreffi' aefemS viise'
    ilftideij)aL
    fere, prius
    obedieritiarii
    riiedilaiuf iri'
    cogifatidfie.
    >
    Inobediens vero duffi
    ffl'a|ofuffljhssa' cpritehvhif
    im-
    i
    ^
    plere,
    vefbis
    precacibhs
    cohtfadicft. Isteefiiiri taiis
    Adseinobedientiam
    imitandOfecedit a'Ceo. Hhmiliis
    auteinffionachusChristi Ohedieritiamimitarido fedit
    adfDominufri.Adanveriiriv
    pfeccavit,
    sed nec
    p6cca-
    tuiii suum
    Cognovit,
    nec
    peccaii
    veniam
    postuiavit.
    ChristusaUtettv
    peccatum
    nbn
    fecii,
    necdolus'ihventus
    ;
    est ih ore
    ejtis(I
    Pelr.
    11),
    sedut ncs a
    peccato
    redi-
    i
    meret, ftictus
    est obediensPdtfi
    usqiie
    ad mortem
    (Pliil. 11);
    et ihnocehs
    ptb
    hbbis
    passibhem
    rhortem-
    i
    quesustinuit,
    itobis
    relihquetUexemplum,
    ut imitattiet
    i
    euin
    sequttmurvestigiaejus (isa. ini).
    Iti Adamenim
    ; cadenteomhes
    ceCidinitts;
    ei bmniabmia
    bpera per-
    t didimus. In Cliristbautemresurrexinius
    (I
    Petri
    11;
    I Cor.
    xv),
    et
    majora
    et sineflnemahsufa'
    recepi-
    j
    l
    rivus: ita
    taffien,
    si
    perseveranter ejtis Vestigia
    le-
    t iiearivris. Adsffi nos obnoxiavit malis
    1
    offlnibus
    per
    >
    pfOpfiamCUlpahv,
    sedChristi nos libefavit adventus
    \
    per gratiaffl.
    Et ut totum
    dicam,
    inobedieiitia Adae
    i
    rtobisabstuiit
    pafadisum,
    obedientia Christi donavit
    1 ef
    fegniiffi. ErgO qui pef
    iriobedieritiSedesidiam
    fecessimus a
    Deo, pef
    Obedieiviiselaboreffi fedeariius
    3
    ad
    Deuiri,
    ut
    iffipleatur
    iri hobis : Pef aliairi viam
    s reversi stintin
    regionem
    sudm
    (Luc. ii).
    ,
    Ad le
    efgo
    htilii setmo
    dirigitur.
    MUltih'6'ciri lOco
    3
    riieMs,pro
    milii
    qiiasi
    ero6ridarites conirivutareco-
    narilur
    ,
    nescientes
    quod
    hoc
    gehere
    ltfeulioriismulti
    i scholaslicorfim dOCtoresusi sunt : sicUt
    quodam
    3 loco beatus
    Gfegofius
    ait : Hsfecnvibi ad eosdicta
    > sint. Et alibi: J am
    eniffi ffiihi ad vos sermo coa-
    695
    SMARAGDl
    ABBATIS
    696
    vertitur. Sermo enima serendo nomen
    accepit.
    Est
    j
    enim
    disserlio,
    vel coliatio
    , quod
    non est unius
    verbi
    tantum,
    sedamultisverbisserendosermovoca-
    tur,
    ut sermo
    Hilarii, sermoAugustini
    et
    reliquorum.
    Quisquis
    abrenutttians
    propriis
    voluntalibus. Abre-
    nuntiare enim
    poni
    solet
    pro
    eo
    quod
    est
    spernere,
    rejicere,
    vel
    contradicere,
    sive
    aliquid
    aliud
    quod
    hoc verbo in hoc sensu
    exprimi potest.
    Duabus
    etenimvicibus fit ahrenuntiatio
    monachorum,
    sive
    onvniumdebet esse lidelium. Satanae
    enim, qui
    et
    diabolus
    nuncupatur, primo
    in
    baptismo
    ab om-
    nibus fidelibus
    abrenuntiatur,
    ut liberius Domino
    Salvatori serviatur :
    quia juxta ejusdem
    Domini
    vocemnenw
    potesl
    duobusdominisservire
    (Matlh. vi).
    Abrenuntiatur
    operibus ejus, quia opera
    illius con-
    tr,aria
    sunt
    operibus
    Salvatoris. Abrenunliatur
    pom-
    3
    pis ejus, queeutiqueopera
    sunt
    Satanae,
    sedeo
    quasi
    discerni videntur a caeteris
    operibus ejus, quod
    in
    eis
    superbia, cujus
    illeauclor
    est,
    el
    quae
    eum
    dejecit
    de
    ccelo, quodammodo designatur. Pompaeergo ejus
    sunt
    ambitio, arrogantia,
    vana
    gloria,
    et caetera
    hujusmodi, quee
    de fonte
    superbiae proeedunt.
    Se-
    cundo autema nvonachis
    ,
    et a fidelibusChristianis
    abrcnuntiatur
    propriis
    volunlatibus, exemplo
    Domi-
    ni, qui
    ait: Non veni
    facere
    voluntatem
    meam,
    sed
    ejus qui
    misil nte
    (J oan.
    vi,
    vn).
    Nam et
    Scriptura
    ait: El a voluntatibusluis avertere
    (Eccli. xvn).
    Pro-
    pria
    enim
    unicuique
    dicitur
    vernacula, privata ,
    vel
    peculiaris
    voluntas. Voluntas autem ab eo
    quod
    est
    vellenomen
    accepit.
    Est enimarbitrium menlis
    po-
    testas consilii
    sui, atquepropositum
    sensus sui. Et
    hoc est secundura
    hominem,
    non secundum Deunv
    vivere. Illeenim secundunvbominem
    vivit, qui
    se-
    cundum
    seipsum
    et secundum voluntatem suam
    vivit, qui
    cum
    quibus
    vult el ubi vult
    pergil, quan-
    tumvult et
    quando
    vult
    dormit, quando
    et
    quan-
    diuvult
    loquitur, quse
    vult et ubi
    vult, quantum
    et
    quando
    vult,
    manducat et
    bibit, quando
    et
    quantum
    vult
    ridet, postremo, quidquid
    oculis deieclabile
    ,
    quidquid
    naribus
    suave, quidquid
    caeterisest sensi-
    bus carnis suse
    jucundum,
    exercet et
    sequitur. Qui
    aulem secundum Deum
    vivit,
    non eum carnaliter
    hssc omnia
    deleclant,
    sed
    qusespirilalia
    sunt
    spiri-
    taliter euvn
    sediflcant,
    et omnia desideriacarnis
    spi-
    ritalis desiderii delectalione
    compescit.
    Futura
    prae-
    .
    sentibus
    anteponit,
    carnem
    spiritui subdit;
    et
    quid-
    quid agit,
    nonvult ex
    sua,
    sedex Dei sui voluntate
    procedere,
    cui
    placere
    totis viribus
    concupiscit.
    Domino Chrislo vero
    Regi
    militaturus: Dominus
    dicitur eo
    quod
    dominetur universse creaturae
    suae,
    vel cerle.
    quod
    omnis creatura dominatui
    ejus
    de-
    serviat. Chrislus eninvachrisnvate
    appellalur.
    Chri-
    smaenim
    Graece,
    Latine unclio dieitur.
    Quod
    no-
    men elianv Domino J esu Christo
    accommodatur,
    quem
    Deus
    Pater,
    non
    ulique visibili,
    sedinvisibili
    et
    spiritali perunxit
    oleo. Undeet inActibus
    apo-
    slolorum
    adPatrem dicilur : Goliectisunt in hac ci-
    vitate adversus Filiumtuum
    quem
    unxisli
    (Act. IV).
    Ad
    ipsumPsalmographus
    Fiiium; tin&itt<$DemDeut
    A
    tuusoleo
    exsuUanonis,
    etc.
    (Psal. XLIV). Qui
    ideorex
    verus
    appellalur, quia
    omnia
    cOndidil,
    recte
    susti-
    net, gubernat, protegit, atque
    regit. Quamvis enim
    sancti abusive
    reges dicantur,
    ut est iiludin
    psalmo:
    Et nunc
    reges, intelligite(Psal. n);
    et in
    J ob : Et re-
    ges
    insolio
    collocat;
    tainen
    Christus Dominus est
    l verus et
    Rex, quia
    veri
    Regis
    Filius.
    Undeet Psal-
    i mista ait:
    Deus,judicium
    tuum
    Retji da,
    etjustitiam
    tuamFilio
    Regts(Psal.
    LXXI).Reges ergo
    sunt sse-
    ;
    culi, quia
    tentalionumsuarum
    motibusnonsuccum-
    bere,
    sed
    regendo praeesse
    noverunt.
    Reges
    sunt
    i
    saeculi,quia praelati
    cunctis motibus
    carnis,
    modo
    luxuriae
    appetitum frenant,
    modo seslum avaritise
    temperant,
    modo
    gloriam
    elationis
    inclinant,
    modo
    suggestiones
    livoris
    obruunt,
    modo
    ignem
    furoris
    B
    exslinguurtt.
    Sed hsec omnia non suis
    viribus,
    sed
    Domino
    operante perfvciunt.
    Et
    quia,
    ul haec
    ope-
    rentur,
    a Donvino
    accipiunt,
    non
    proprie,
    sedabu-
    sive
    reges
    dicuntur. Christus eninvDominus
    verus,
    Rex
    regum
    et Domistusdominorum
    (I
    Tim.
    vi)
    vera-
    citer esse
    probatur
    :
    quia
    sicut omnis creatura
    per
    illum
    facta cognoscilur(J oan, i),
    ita
    per
    illurarecta
    et
    gubemata
    esse
    probatur.
    Sunt enimmilites sae-
    culi,
    sunt et milites Christi: sed milites saeculi in-
    firmaet lubrica
    arma;
    milites autenvChrisli fortis-
    sima sumunt
    atque prseclara. Pugivant
    illi eontra
    hostes,
    ut se et interfectos seternam
    "perducant
    ad
    poenam
    :
    pugnant
    isli contra
    vitia,
    ut
    post
    mortem
    seternamvitam
    consequi possint
    ad
    praemia
    : illi ut
    descendant ad
    tartara,
    isti ut
    aseendant ad
    gloriam;
    illi ut
    post
    mortenvcumdaemonibus
    mancipentur
    in
    , inferno,
    isti ut cum
    angelis
    in
    perpeluo possideant
    regnum;
    illi ut dsemoniis
    socienlur
    semper,
    isti ut
    cum
    angelis semper laetentur;
    illi ut cum
    diabolo
    semper J ugeant,
    isti cumChristo exsultent. Utrum-
    que
    mililura
    genus
    uua senlentia
    comprehendit
    Pau-
    lus
    aposlolus,
    ait enim: NemotnilitansDeo
    implical
    se
    negotiis
    smcularibus
    (II
    Tim.
    u),
    ostendens esse
    mililes
    Dei,
    sicut sunt etiammilites saeculi.
    Duplex
    ergo
    militiaduo
    genera
    militum
    signat.
    Aliosmilitia
    spiritalis
    adccelestiacastra
    per gratuitamgratiam
    coe<
    Iestis
    imperatoris adducit,
    alios
    militiacorporalis
    labo-
    rare cummundo secundum
    volunlatemterreni
    regis
    astringit.
    Militessaeculi
    passionibus
    et desideriis te-
    .
    j.
    nentur
    obnoxii,
    milites Dei carnenvsuanv
    cruciugunt
    cumviliis et
    concupiscentiis.
    IJ Ii
    dapibus nutriuntur,
    : isti virtutibus. Ilii
    rapere
    aliena
    conantur,
    isti autem
    propria
    vel
    patienter perdere,
    vel miserieorditer cu-
    i
    piunt erogare.
    Ilii
    gerunt
    unde J audibusfalsis extol-
    ,
    lantur,
    isti
    quserunt
    unde
    sempiternispraemiis
    hono-
    . rentur. Illis tribuit
    imaginem
    vanitas
    laetitise,
    istis
    . vera confert'
    gaudia
    veritas. Illi suis
    utilitatibus
    consulunt;
    isti communibus. Illi
    peritura perituri
    ,
    salvare
    festinant,
    isti
    nunquamperilura,
    ne inseter-
    i num
    pereant, possidere
    desiderant. lilis viverela-
    bor
    est,
    et mori
    supplicium;
    istis vivere Christus
    est,
    el mori lucrum. Illi
    praeliantur
    contra
    visibiles,
    isti contra invisibiles inimicos. Ilios avaritia facit

    crudeles,
    istos misericordia
    henignos.
    IUosinvidja
    '697 COMMENT.IN REG. S. BENEDICTI.
    698
    contentiosos,
    istos facit mansuetudo
    paciflcos.
    Illi
    per
    superbiampro
    suis honoribus
    liligant,
    isli
    per
    humilitatem
    alter alterum existimant
    superiorem
    sibi. Per illos
    Babyloniaregitur, per
    istoset inistos
    a DominoJ erusalem coslestisadministratur. Milites
    saeculi
    prosperitas
    extollit,
    adversitas
    dejicit,
    milites
    autemDei sive in
    adversitate,
    sivein
    prosperitale
    immobiles
    perseverant.
    Obedientim
    fortissimaatqueprmclara
    arma sumis.
    Arma enimobedientiseideo fortissima beatus nomi-
    navit
    Benedictus, quia
    omnes humanos
    labores, qui
    voluntarie
    fiunt,
    obedientiselabor
    exsuperat. Quid
    enim fortius esse
    potest quam
    ut se homoex omni-
    bus servum faciat homini ?Et
    ut,
    cumsit liber et
    bonoralus,
    velut vile
    mancipium despectumque
    se
    cunctisexhibeat et
    abjectum;
    itaut dicat:
    Ego
    autem
    sum
    vermis,
    et non
    homo, opprobrium Iwminum,
    tt
    abjeclio plebis. Quid
    fortius
    quam
    ut
    percussus
    inmaxilla
    praebeataliam;
    auferenti tunicamdimittat
    etpallium; angariatus milliario,
    vadat et duo? Et
    inhis omnibus
    gaudeat, quoddignus
    est habitus
    pro
    nomhveDomini contumelias
    pati. Quid
    enim forlius
    aut durius esse
    potest quam
    ut lvomohomini volun-
    tarieseinomni subdat pbedientia? et duras et con-
    trarias in
    ipsa
    obedientia
    patienter
    illatas sustineat
    injurias? quanv
    ut omni vilitate et extremitate con7
    tentus
    sit,
    et adomnia
    quse
    illi
    injunguntur paratus,
    et omnibusse inferioremet vilioremnon solumsua
    lingua pronunliet,
    sed etiam corde existimet? et
    ubicunquefuerit,
    sederit vel
    ambularit,
    inclinato sit
    senvpercapite
    et fixis
    semper
    interram
    oculis;
    reum
    se de
    peccatis
    suis existimet dicens :
    Domine,
    non
    sunv
    dignusaspicere
    et videre altitudinem cceli
    prae
    injustitiis
    meis. Videamus cur beatus Benedictus
    obedientiaearma fortissima dixerit
    atque prseclara.
    Ideo
    forlissima, quia
    onvneshumani
    generis
    labores,
    qui
    voluntarie
    flunt,
    ut
    supra
    diximus,
    obedienliae
    labor
    exsuperat:
    Fortissima sunt enim obedientise
    arma,
    ut
    abneget
    homo
    semetipsumsibi; praeclara,
    ut
    sequatur
    Christum.
    Fortissima,
    ut declinet a
    malo;
    prseclara,
    ut faciat bonunv.
    Fortissiraa,
    ne reddat
    malunv
    pfo malo; prseclara,
    ut reddat
    pro
    malo bo-
    num.
    Fortissima,
    ne maledicentem
    maledicat; prse-
    clara,
    ut etiambenedicat.
    Fortissima,
    ne in coTde
    teneat
    odium; prseclara,
    ut
    tanquam semetipsum.
    diligat
    inimicumet
    proximum.
    Fortissima in
    abje-
    '
    clione; praeclara
    in
    operalione.
    Fortissima intole-
    rantia;
    prseclara
    in obedientia. Fortissima in conti-
    nualo
    jejunio; prseclara
    in recreatione
    pauperum.
    Foftissima,
    Sint lurabi veslri
    prsecincti; praeclara,
    Et
    lucernae ardentes. In infirmitalis toleranlia fortis-
    sima,
    in visitalione aliorunvinfirmorum
    praeclara.
    Nevanitatis mendacioresolvatur
    fortissiraa;
    ut ve-
    ritalem cordeetore
    loquatur prseclara.
    In tolerando
    patienter injurias
    fortissiraa
    ;
    in non faciendo tole-
    randas
    prseclara.
    In refrenando
    appetitumgulae
    for-
    tissima;
    in
    frugalitatis
    et
    parcitatis
    amore
    prseclara.
    Iu
    corporis
    castigatione fortissima;
    in castitatis
    amore
    prseclara.
    Sed et hoeveraciter dicere
    possu-
    A
    mus
    quiaquantum
    m
    prsesenti
    vitaobedientisearma
    fortissima sunt in
    operatione,
    tantum
    praeclara
    erunt
    in seterna
    remuneratione. Et
    quantunv
    in exercita-
    tioue
    praesentis
    vitse fuerint
    forlissima,
    tantum in
    futura
    requie
    erunt
    praeclara. Quantum
    invia
    aspera
    et
    gravia,
    tantunv in
    pervenlione
    erunt amcena et
    levia.
    Quantum
    in
    praesenti despecta,
    tantunvin fu-
    turo erunt honorata. Obedientibus enim
    Apostolus
    ait: Mortui enimestis
    ,
    et vitavestraabsconditaest
    cuht Chrisloin Peo. CumenimChrislus
    apparueril
    vila
    vestra,
    lunc et vos
    apparebilis
    cumillo in
    gloria
    (Colos. m).
    Deiisdem
    ipsis
    et DominusPatri dicit:
    Paler, quos
    dedisli
    mihi,
    volo
    ut,
    ubi
    egosutn,
    et illi
    sint
    mecum,
    ut videanl claritatem meam. Et
    ego
    cta-
    ritalem,
    quatn
    dedisti
    mihi,
    dedi eis
    (J oan. xvn).
    Et
    B cum
    apostolis
    audiunt: Amen dicovobis
    quodvos,
    qui reliquistis omnia,
    et seculi estis
    me,
    in
    regenera
    timiecumsederit
    filius
    Iwminisinsede
    majeslatissuw,
    sedebiliset ves
    super
    dubdecimsedes
    judicantes
    duo-
    decimtribusIsrael
    (Matth. xix).
    In
    primis
    ut
    quidquidagendum
    inchoasbonum. In
    primis,
    idest ininitio conversationis vel inchoatio-
    nis boni
    operis
    dicit. Insidias inter te et
    antiquum
    serpentem
    esse
    intellige,
    monache. Tu
    illius, quan-
    tum
    praevales,
    vvocivumcontere
    caput; quia ille,
    quantum
    valuerit,
    non cessabit insidiari calcaneo.
    Tunc enim
    prudenter caput serpentis conteris,
    si
    initium malae
    suggestionis ejus
    nec
    consentis,
    nec
    recipis,
    et si
    cogilando recipis,
    meditando non nu-
    tris.
    Ule, inquam, caput serpentis
    bene
    conterit, qui
    "
    suggestiones ejus
    nec
    cogitando ruminat,
    nec dele-
    ctando
    fovet,
    nec meditando
    nutrit,
    nec consen-
    tiendo,
    nec nutriendo ad
    peccati perpetrationem
    perducit.
    Et hoc modo
    qui caput serpentis conterit,
    totuma se diaboli
    corpus repellit.
    Callidus enim
    serpens
    et
    lubricus,
    ubi
    caput suggeslionis
    susemer-
    serit,
    totus conatur
    illabi,
    ut a
    quo
    male
    receptus
    est
    totus,
    nvale
    recipiat totum,
    et nvale
    receptum
    male
    possideat
    vinctum.
    Caput ergo serpentis,
    id
    est
    suggeslionemdiaboli,
    bonus monachus in initio
    conterat,
    ne
    ejus
    infine
    possessio
    flat. Beneconte-
    rat,
    nenvale
    coiiteratur; feriat,
    ne
    feriatur; occidat,
    ne occidatur. Et in his omnibus fortis victOrexi-
    stens,
    non sibi
    laudes,
    sedcreatori suo referat
    gra-
    .
    tes,
    a
    quo accepit
    ut
    vinceret,
    ne victus
    periret.
    Ergo
    tolam sollicitudinis suse custodiam adcalca-
    neumextremaevitsesuee
    providus
    monachus conver-
    tat,
    nevenenato morsu
    serpentis improviduspereat.
    Quid
    eninv
    per
    hominis calcaneum? num
    tempus
    vitae
    significatur
    extremum?
    Quid
    callidus insidians
    inimicus
    pestifero
    dente
    percutit,
    si a custodia sui
    animus male sariusrecedit?
    Ergo, monache,
    salulis
    tuaeaudi
    consilium,
    et
    operis
    tui sollicile servacal-
    caneum,
    ne in flnevitsetuae
    deceplus alicujus
    erro-
    ris labaris in devium. Et ubi
    sperabas reeipere prae-
    mium,
    ibi
    deceplus
    invenias
    detrimentum;
    et ubi
    sperabas
    laetusscandere
    ccelum,
    ibi tristis
    mergaris
    in
    tartarum,
    et incautus subito
    perdas quod
    diuac-
    quisitum
    in setemum habere
    poteras.
    Quid
    enim
    699.
    SMiRAGDl ABBATIS 700
    pfodesf
    iioivvirii
    ojjiis
    boiitirii
    i_clib-fe',
    ei rion
    per-
    j
    fieere?
    Nbti
    triim,
    aii
    Scfiptufa, qui
    inciibdverit,
    sed
    ijii jSdrsebetatierii;
    stilvus'erit
    (Matilt,
    x et
    xxiv).
    Inter
    cietefsteriim sacfiiiciOruiri
    genefa
    DOmino
    jtibetur
    dfterfi caiuda'.Sicot etiiffi iiv'
    calcaneo,
    ita' fiiviscof-
    poris
    6'steftdituf in eaiida. El ille benecaudamiri
    sacrificio
    Dorriirioimmolat, qui
    inbono
    opereusque
    in fineiri
    persevefaf.
    Caudariveriinv hoslise Domiiio
    ofTeriffius
    , qtiaivdoopiis
    boriuffl
    perseverarili
    firie
    complemus.
    Nafflet
    J oseph, qui
    auctus
    itilerpretatur,
    talari itinica S'eslilusesse describitur. Turiicaeriiffi
    qua
    indutvis efst
    persevefantiaivv
    bonis
    operibtis
    significat.
    Ille auteriv ialari tiinicai vivens ofhatus
    incedit, qui
    viffutibus actus in
    lvond,quotl ccepit,
    ad
    perseverantiaih
    teridii,
    e"tberiuffl
    quOdagefe ccepit,
    imperfectuivv
    riori
    reliriquit.
    Exteridat
    ergo pruderis
    J
    moiiachus luhicahi boJ fii
    opcfis'
    siii
    lisque
    ad
    talurii',
    he iiiiriiicuriviiuffiani
    geiieris pdtiatur
    infestum',
    et
    persevefaniise
    tuivicalvuduni in
    proftindurivnvefgat
    infemum,
    aut
    partinv
    vestitum
    partinvque
    truncatum
    ad
    igiiOHviriiairiv
    ineeterriiiffl cOnservet damriahdum.
    Talaris
    ergdpedes
    riioiiachofum
    persevef
    aiitef 6fhet
    et
    rivtinialjUt
    infirievitseDeoilios
    felicilef
    feddat,ubv
    cuffifelicitalis
    gioria
    aetfefna
    coiisequatiif
    et
    pfsefflia.
    Abed
    peffici
    itislaritissiihaorhlibne
    depascas.
    Sed
    ut lisec
    tibl; qiiisquis
    fes, monachs,
    D66"
    lsfgierite ,
    provferiiaiit,
    uoii
    tafde,
    hoti
    tepide,
    sediivslahlissitiia
    orafiorie
    dfeposce.
    AUdi
    ApOstbluiri
    de instantiai ora-
    lioiiis riOs' friorienletri. Ait eriiffl: Inslute ofaiibhi
    vigilaiiies
    iti ka
    (Rtim. xii).
    Et itefunv:
    Viyilate
    et
    dftitb
    (Goitis.fvj:
    Et alibi dicit:
    Oporibt
    eitifh
    ienxper
    '
    iirdre,
    et
    riunqudtti defitete(Mdtth.
    xxvi;
    Marc.
    xm;
    tMc.
    iviii).
    Mutiutti feniffi
    ialii,
    ait
    Apostrilus,
    tittilio
    jusii
    dssiililtt
    (J db. v);
    Offtlio EliaecOeli cardines
    claiiisii,
    ofaiid Dariielrslebriuvhofsi
    conclusit,
    ofatio
    tfiiiriv'
    puefofhhv
    caivvihunv
    ignis Oxstirixit,
    oraitio
    e7CCl6siastica Petfi viricula
    solvit,
    oratio CQffieliiaii-
    fes Ddihirii
    perietravit,'
    oratio incruce latrOni
    para-
    disufri
    Spcfiiit-.'
    Nonehim
    pigeat
    iristahtef ofare fflo-
    ridchuriv,cfuiaiquem
    tifaf haliiiatOreffi iritef sehabet
    Dorivihufti. Sic eflinf ait
    ApostOlus
    :
    Tetnplutn
    Dei
    esfis: e't
    Spiriliis
    Pontitii liabiiat ih vobis
    (I
    Cbr.
    i\i;
    11Cbr.
    xvi).
    Cito ehihi ab habitatore fexaudiuntiir
    _t6hviri6,qUiejiis
    iviMtaliofiis
    tfeiriplum
    et habilach-
    lurivfiiinl. Irifraseehirii
    poftat qu6rivrogat,-
    imo ab.
    ilio exaudituf a
    /fiio pOrtatur; Qui
    vult
    ergo opus'
    boriunvad
    pcsffectiovveiri perdhcefe,
    ofatiorii
    frequeh-
    tef debet iiibuffibefe. Orattio enim
    suppiicatio
    vel
    petitio
    dicitiir. Dicta aulem
    ofaiio, quasi
    oris ratio.
    Coiitexiusatiteiri vefbOruiitsine
    sensri, quia
    nohoris
    ralio.
    Ui
    qiti
    hos iii
    fihbium
    twriieto
    dignattis
    esl cbm-
    putare.
    Tiiftc eriini rids Donvinus
    primuffi
    ffiisefi-
    cordiler iii filiofufri
    dignaliis
    est numefo
    computafe,
    qiiaivdo
    euhv
    per
    fiderii ffifeminefimUs
    recipefe,
    sicUt
    evarigelista
    J hanhesait:
    Qubtqubi
    hiitem
    ttcepetunt
    eutri,
    dedii eis
    pdtesiatemfiiibs
    Pei
    fieri (J oari. i):
    quando
    hoh
    dpiritum
    serviiulisiti
    iimore,
    sed
    spiritutii
    iiccipiriiut adoplidhis filiofum,
    iri
    quo
    clatriamus,
    A
    AbbaPdief
    (Roiii:xiii).
    Et
    atfOptiorierecep*
    filiS-
    rum abfeiuiriiiairius dialvhlo
    ,
    ei
    operihus ejls,
    ef
    pompis ejus
    in
    baptisrive; postfea
    autenv iri flliofiim
    1
    hunvero
    cofriputati suffius,quando: per
    chbvefsionis
    gfatiam velihquimus
    rivuridiiffi;
    fet-seculi sufrius'
    Clifisium,
    audientes
    Pfriphetae
    vocetadiceiitis:
    Aiidi;
    filia,
    et
    vide,
    tt obliviscefe
    pbfuluni tilum,
    ei dtimiim
    patris
    tui
    (Psal. XLIV).
    QuandO
    OBiitisuftvus
    patrein
    rautidum, qui
    nos ffiale'lsictaivdo
    ilutrivit,
    et seculi
    siiraus
    palreiivChrisiuriv, qui
    rio^bWie
    Castigando
    iactavit,
    et berte Iactafor hortatus esf dicens : Pa-
    treih irivocabis
    tne,
    et
    poit
    me
    ihgredi
    hohcessabis
    (J etem. m). Magnadignalio
    Dei Patris! Nosin ser-
    voruffi esse humero n6ri
    mefemur,
    iilenos ifl J itio-
    rum nunvero
    Computare
    non
    dedignatur.
    Grandis,
    B
    inqiiaro, dignatioest, ut,
    curitsitnUsnuturaliter
    filii
    irce,
    et&b
    ihfantia peccatores, ftXii
    Dei migericorditer
    vocemur,
    el hwredes. Hwredes
    quidem
    Dei,
    colimredet
    autemChrisli
    (Ephes. ri;
    Rom.
    vrii). Magria
    bOflOruin
    est
    apud
    DeumPatfem exaltatio
    ffionachofum, qui-
    bus
    pfefmissumesf,
    ut
    fulgeant
    sicut sbt ih
    fegtio
    twldrutii
    (Dan..xn),
    et sedeant
    super
    duodecimthfb-
    nbs;juditanles
    duodecitntribus Israel
    (Mtitlli. x\x),
    qui
    aDohvinocunv
    apostolis
    audient: Sicut dilexit
    riie
    Pater,
    ditexi
    vos;
    iridheieiri dilectitihemea
    (J oan
    .
    Xv);
    Ei dicitur : J attt hoii dictihi vos
    setvbs,
    sed atrii-
    cos: ei videbo
    vos;
    ei
    gaudebit
    cof
    vesitumj
    et
    gau-
    dhifri vegirurii heiha tollet d vbbis. Et
    qubdcuhque
    peiiefiiis
    Ptitrein in nmniiie
    meb,
    dabil vobis
    (J oan.
    .
    *vi).
    Grandis
    dighatio est, pfo quibiis
    FiliUsPatre.ro
    ^*
    Cxofat Cricens: Pcttef
    sdncte,
    sefitaeosiniiohtitie
    iuo,
    ut sint
    unum,
    sicut et iws uhittri sumtts: et
    voto,ut,
    ilbi
    ego suiii,
    ei illi kini
    iiiebU-tn,
    iti videdht clafiliiteth
    metim: et
    egb
    claritaiexh,
    qutim
    dedisii
    mihij
    dedi eis
    {J bhti.xvn)
    Nbn debeat
    aliqtiando
    demalisatiibuk hbstfiscbn-
    tiUitifi. Acttisab
    ageridO
    et actione nomeri
    accepit;
    Opefa
    eriim
    nostra,
    sivebona sife
    mala,
    actusrifislri
    sigriificaiit.
    S'i eriiffi rfectafuerinl
    Qperanostray
    de
    his actibus liostris Domiifflslaetatus exsultat. Sin
    aufenvfuerint
    praya,
    Contristatus deillis
    puriif illa,
    et rioscoiidemriat
    etvjudicat.
    Sicut enimDeusPater
    ih filiislsefsttuf
    electis,
    ita tristatur iri
    reprObis.
    Ait
    eriirii Salomori iriPfovferbiis: Filhis
    sapienslwtificat
    _
    patfein, filius
    tiuiethsiUltusmwstitia esi hidtris sum
    (Prov. x).
    Qttia
    riorisolufhDerisPatef infilio
    hequam,
    sed et ifialer saivctaContristatur Ecclesia. Naffl et
    Apostohvs
    ait: Nolite iOiiirisidfi
    SpiritUih
    sdhciurn,
    in
    cjtwsicjhaii
    estis
    (Epin iv). Spifituni
    enihi sahctum
    contristamus, quaivdo
    da
    qiise
    iioh' surit illi
    piacita
    Sgimus,
    et
    quse placita
    sUnt illi
    agere
    ffecusaffliis.
    Oivvniumeriiffibonorumaiictof est
    Chfisius,
    riValdfufiv
    giitetivdiaMus. D'fehis auteriv
    quos
    in sriis'saiiclis
    actibus
    perficfeffeCefriit,
    et cfeseere
    laetatur;
    deliis
    ; afiierii
    qtios
    in diaboli atctibusirfetitbs videt et de-
    ditoseontristatur. COritfistafieriiriiDciiidieituf iiOii
    pfopfie,
    sed abusive. A hdstro enim tisu tfaeturii
    i esi: Nam
    Deus, qui sfeihpef
    ideffl
    ipSeesf, nhuquaiiv
    cOhtfistatuf, qtiiariuriquaih
    mvitatur.
    701 COMMENT.
    IN ttEG. S\ BENEDICTI.
    7t
    J iffnirnei omni
    tempore
    debonissuis innobis
    pa-
    rendum est.
    Tempora
    autema motu sideruro sunt
    dicta. Undeet
    Deus;
    cum hsec
    institueret,
    dixit:
    Ut sint in
    sigtta
    et
    tempora
    et dieset annos
    (Gen. i),
    id est in
    aliquo
    mutabili
    molu, cujus
    aliud
    prius,
    aliud
    posterius praeteriit,
    eo
    quod
    sinvul esse non
    possunt. Tempora
    eniriv momentis, horis, diebus,
    annis, luslriSj
    sseculiset actibus dividuntur. Nam
    proprie
    nec cenlunv anni sunt unum
    tenvpus,
    nec
    unus
    mensis,
    nec
    dies, nechora; quia
    cumaliud
    transit,
    aliud
    advenit,
    sinvulununvesse non
    potest.
    Quod
    autem
    dicit,
    ita ei
    parettdumest, subintelligilur
    vero
    regi Christo,
    cui
    superius
    obedicntiaarmatum
    militaturumdixit essenvonachum. Parentiuih
    dicit,
    id est
    obediendum, obsequendiinv
    vel
    obterivperari
    -
    dunv.
    Quod
    vero
    dicit,
    omni
    tempore,
    in
    prosperis
    fet
    iu adversis
    intellige
    dictum.
    Quod efgO
    iniuiit de
    suisbonisei esse
    parenduin,
    ostendit
    tjuod
    riihil uhde
    ei
    parere possimus,
    habemus de ivostfo.
    Ergo qni
    nec velle
    pOssumus
    habefe de
    nostro,
    festineiuus
    illi omni
    temporeparere
    desuo. Tunc enimDeode
    bonis suis
    paremus, quando
    de
    acceptis
    viiiulibus
    non
    nobis,
    sedilli
    gratias aginvus,quaivdo
    illiusirian-
    dala
    prsedicantes
    ore
    cofflpleirius
    ei
    opefe,
    sicul
    ipsfe
    ait: Si
    diligilisme,
    inandata tneaservale
    (J oati. xivj;
    quando nosmetipsQsabhegahtes crricenique
    fefenles
    seqiiimur
    Domirium
    ioto corde
    laeiantes;
    qiiaiido
    ac-
    cepto
    semine
    verbi
    corde
    bono,
    et
    optirivo
    fetab oiivrti
    nvalitiaefsece
    purgato,
    aliud
    tricesimum,
    aliud sfexa-
    gesimnm,
    aliudvero cenlesimumreddimus ffUciunv
    (Mcitlh.
    XIII
    ;
    Marc.
    iv); quando accepto pecuriiee
    talentp,
    ad Dominum cunv
    magno
    redifhtis lucfo
    (Luc:
    yiii;
    Matlh.
    xvinj; quando peccariti
    \A bbbis
    non soluni
    septies
    dimittimus,
    sed
    usquesepiiiaigies
    septies(Mallii. xxv); qiiando
    insuiivmi
    regis iiiiptiis
    invitati cumvesterecunibimus
    nuptiali (Mtilih. xin),
    ne aut cunvillo
    qui
    fratri in se
    peccarili
    dimittere
    noluit,
    aut cumillo
    qui pecuniaro
    dbmihi stii fodiens
    in terram
    abscondit,
    aut cumillo
    qui
    iri
    nuptiis
    hon
    iiabensvestero
    nuptialemiiiterfuii, pedibus
    fetriiahi-
    bus
    ligati
    in tenebris exterioribiis
    inclusi,
    et in
    poe-
    nanv
    perpetuam
    mereamur esse damnati. Uude et
    sequilur,
    Ui nonsolutniraius
    patef
    iioh
    aliqUaiidofilibs
    silds
    exhwredet,
    sed nec ui metuendus dmhinusiriliiis a -i
    .
    ., , 1
    maiis
    nostris,
    ut
    nequissinios
    servbs
    perpetuam
    Iriidut
    ad
    pwnam,qui
    eum
    seqtti
    noluerintad
    glOridhi.Quod
    autemdicit iraius
    pater
    nonhoc
    proprie
    iri
    Domino,
    sedabusive
    intellige
    diciuriv.Huriiahoeriifflusii liaec
    et bissimiliain
    Siriipturis
    sacfis dfeDOfflinb
    plhrima
    inveniesdicta. Iratus enirii dicitiif ira
    acttis,
    id
    est,
    ira
    agitalus, quse
    duobus rivodisinDomino
    dicitur,
    aut cum
    flagellat
    omnenvfiliuffi
    queiii rfecipit
    ad
    glo-
    riam,
    aut cunv
    percutit
    onvnero
    infquumqtiem
    tradif
    ad
    pcenam.
    Pater eninvnoster ideo
    dicilur, quod
    ille
    nos,
    ut
    essemus, creavit,
    et
    pef baptismi gratiafh
    iterum
    recreavit,
    et in renatis
    Spifittimsarictuffl,
    ih
    quo
    clamamus,
    AbbaPaler
    (jRom.viii), tradictit, et,
    Pater nosler
    qui
    es incceiis
    (Mait)i. Vi),
    idemhds
    i-
    A
    ofafe
    prfecepit.
    Pa'tfeffefiifri
    d!HitStis
    et B6ii6fise^t
    it nbhveri.
    fjiidd
    verafcitetiri
    ipso
    De6'feerislatessfe
    pef-
    fecluffl. Deilld eniriv
    Apostoitis
    5ii : Ex
    cjild
    brilHlk
    i, paiernilds
    iri
    cwlis,
    el iri terrtt nbtriihdtut
    (Efilies'.iii).-
    i,
    El
    ipsespirilus, qutmacckpimus
    iri
    bdjllismti,
    tbsli-
    a mbiiiuni reddit
    spiritui
    tiOsiro,quod
    iiihiiis
    filii
    Dei. Si
    i,
    auieiii
    filii bei,
    ei hwtedes
    : liwfedes
    ifuidemDei;
    n
    cbiiwredesauieiri Cliftsti
    (Kbm:viii). Quaffi
    hseffetfi-
    c laieiivalio Iocb
    ApostolusihcofruptSm,
    fetincOiita-
    d
    mihStanv,
    et immarfcessibilem
    appellat;
    fet riobis
    eairi iii cceliscoriservatam esse
    pronvittit. Ipse
    ehiM
    r
    qiii
    dedit hobis
    potesiateffl
    filiOsDei
    fiefi, ipse
    fellaiiv
    LI dedit hobis
    pOtestatehv
    hsereditateffi ih ccslisacci-
    , pere
    : si lameti salvi
    perseveravefiirius iisqiie
    in
    firierii.
    ihcofruptibilein
    ide6 coelesifeifi dixit hseredl-
    t
    K
    tatem, quia
    nec senio'
    talfigittir,
    rifec
    fcfedatiffj
    nee
    3 niortfe
    corrumpitur,
    nec
    pcfehitehtiaefficestitia,
    iifeC
    e
    softie,
    nec
    parfcitatis
    cdiitinentia fcoarctatuf. Nihil
    i enihi exterius
    recipit
    a
    qiio
    eof
    fuiripi
    aititviOlafi
    possit:
    3 Ihfcohtaminatamideo eariv
    riarravit; qiiiasfempef
    ih
    j sfeiiieiirisa
    integra
    et ihviolata
    pfefsevfefat,
    fet riec
    3 lisefeduiri
    terivviho,
    nec fdnecdarclafhf extfehto'.Noh
    esiin6'ccuituscdtitdtaihat.
    latfo,
    ndfi viOlenttfs
    diripit
    3
    pfafeclo
    :
    serivper iric6ntatiiiriata;'Sehvpef
    fe'hirainriof-
    ; riipita pfersfevefat.
    Idedimriiafcessibilfemeaffl
    dixit>
    i
    qtiiaE
    nec sectiorie
    faifcis,
    nedfeaiiffiatesOlisvioleritfef
    oppfessa
    iriafcessit.
    Seiripfef
    fenirii
    vitidis,
    1
    sempfer
    i
    pefseviirat
    iffirivortalis.Estenimirifiliis
    fiorida',
    iii vif-
    tiitibus'
    ffecurida,
    iri deliciis
    arivcena;
    ini liftifedibus
    i
    prseclafa,
    in
    posSfessOribiis gloriosav
    et ih
    pfsefflioruffli
    !'-' doriis
    sefflper
    exceisa. In illa enirafestVitsl
    selefria,
    i
    ifflfriOflalitas
    sfetivpitfefria,potfestas pdfpfeliia, pax
    >
    lohga,
    sarictificatio'
    cefta, justificatid
    vefa;
    Et,
    ut
    ;
    breviter
    uiearfi,
    Chfistusesf hsefeditas
    riostfdj
    ift
    quo
    > est boriitastoia. UHdfe
    siihiriiopere
    caveridumest he
    nos iratus
    pater
    ab hac tam clarissima claritate eli-
    s
    riiinet,
    et ui meiUehdukddriiiriitsitfitatus aiittilisho-
    ; stris ut
    heQUissimOh serbos
    perpetuaifi
    trddiii dd
    pm-
    tiam. NOtahduffl
    qtiiaqui p'firivtim
    ffefclefcfedfendoet
    berievivfendovocaii siiht
    filii;
    iidfem
    ipsi postea
    ffiale
    vivetido'vocaritur
    nequissiirii
    sfefvi:DuOeniffi sefvo-
    ftinv'
    genera
    in
    Sciiptufisinvehiuiittif
    divinis : uniiffi
    borioftihv,
    alitidveromalortiffl.
    BonOfUm,
    de
    qtiibus
    pef
    IsaiaihDoriviriusdicit : Ecceservi tnei
    comedent,
    i; el vbs esurietis. Ecce seivi riiei
    bibenl^
    ei vbssitielis.
    Ecc'etefininei
    Imtabuntur,
    et vbs
    cditfundemini.
    Ecce
    servi mei laudabunt
    prw
    exsultatibne
    cbrdis,
    et vbs
    ctamabitis
    prw
    dbhre
    cm'dis,
    ei
    prw
    cbntrilitine
    spiri-
    tu ululabitis
    (Isti; LXV):
    Et de
    quibus
    Domirius in
    Evahgelio
    ait :
    Euije,
    servebbtieet
    fidelis; quia
    sU-
    per pttiicdfilisti fidelis, super
    multa te cohstituam
    (Mdlih. ixv).
    Malorufflalltem
    genus
    servbruin
    est,
    d'e
    qtiibussciipttiiiv
    est : Omnis
    qtii peccdt,
    servusesl
    peccaii:
    Heflins'dtittmnohritaneiindombinmtefriuin
    (J tittn. viii); Etj
    setve
    nequam,
    dmnsdebitumdimisi
    Hbi,
    etfc.
    (Mdith. xviii).
    De
    quibus
    et hic
    ail,
    iit ne-
    quissiiiws
    sttVbs
    petpetuam
    ttadat ad
    pwnanii
    Non
    eniffi Domirius
    aliquem,
    sed
    ipse
    setradit ad
    poBnain
    qiii pecfcare'
    rion
    dubitat.
    Scriptum
    est enim:
    Quas'
    703 SMARAGDIABBATIS
    70*
    a
    facieserpentis,
    sic
    fugepeccatum(Eccli. xxi). Ergo
    ipse
    se cruciandum
    serpenti
    tradit
    diabolo, qui
    nec
    metuit nec
    fugit peccatum. Ipse
    se
    perpetuam
    tradit
    ad
    pcenam, qui
    mollis et dissolulus vivens
    peccare
    non cessat. Poenadicla
    est,
    eo
    quod peccatores
    in
    tormentis
    constringat
    et
    puniat. Intelligitur
    eninv
    poena,
    iromanis
    peccatorumgehenna,
    tormenta
    per-
    petua, supplicia sempiferna,
    concrematio
    infinita,
    consummalio
    certa,
    nvors
    vera,
    cruciatus
    seternus,
    dolor
    perpetuus.continuus gemitus,
    inleritus
    sempi-
    i temus.
    Ubi,
    secundunv
    Isaiam, impiorum
    vermisnon
    '
    moritur,
    nec
    ignis
    eorum
    exsiinguitur (Isa. xiv.)
    Ver-
    *
    memdicunt diabolumet
    augelos ejus, qui
    animas
    reproborum,
    velut
    vermes,
    dentemalitiee
    rodunt,
    et
    igni inexstinguibili
    et
    selernq
    semper
    ardendas et
    semper
    cruciandas tradunt. Ad hanc enim merito
    terribilem tradunlur
    pcenanv, qui
    Christum
    sequi
    noluut ad
    gloriam.
    Ad
    illam, videlicet,
    de
    qua
    Psalraistaait: Exsultabunt
    sancliingloria (Ps. CXLVII).
    Et bene
    positumest, sequi, quia vocalur,
    ut
    Apo-
    slolusait : Dettsautemomnis
    gratim, qui
    vocavitnos
    ad mlernam
    gloriamsuam,
    ut cumCltristus
    apparue-
    ril vita
    noslra,
    tunc et nos
    appareamus
    cumillo in
    gloria (1
    Petr.
    v).
    Gloriam dicit vitam
    aeternam,
    gaudiumplenunv
    et
    sempiternum.
    Ubi est certa se-
    curitas,
    secura
    tranquiliitas, tranquilla jucunditas,
    felix
    aeternitas',
    seferna felicilas. Ubi est amor
    per-
    feclus,
    timor
    nullus,
    dies
    seternus,
    alacer motus.
    Unde
    fulgentibus
    meritis sanctorum
    congregalio
    nvi-
    cat,
    seternasalus
    exuberat,
    veritas
    regnat.
    Ubi est i-
    tellectussine
    errore,
    memoriasineobliv
    ione,
    cogitatio
    sine
    perlurbatione,
    charitas sine
    simulalione,
    sensus
    sine
    offensione,
    incolumitas sine
    debilitate,
    salus
    sine
    dolore,
    vita sine
    morte,
    facilitas sine
    impe-
    dimento,
    saturitas sine
    faslidio,
    et totasanitas sine
    nvorbo.
    Exsurgamusergo
    tandem
    aliquando.
    Otiosisenfcn
    et
    ignavisesoporedepressisexsnrgamusrectedicitur,
    quia
    anima/somno dedila
    negligentise
    et tarditalis
    inertia
    pressa, quasi
    dormiens in otiosilatis lecto
    male
    soporala quiescit. Exsurgamus
    enim
    dicit,
    id
    est, erigamus
    nosabillo
    negligenlise
    loco
    providi,
    in
    quo
    diu
    jacuimus
    nociva
    segnitiapressi.
    Levemus
    cordanoslra cum
    inanibus,
    id esl cumbonis
    operi-
    busad
    Dominum,qui
    malisactibus
    pressi, pravisque

    Voribus incurvali
    longo jam tempore
    adhsesimus
    sseculo.
    Maligni
    enim
    spiritus
    molli
    dissoluleque
    vi-
    venti animsedicunl :
    Incurvare,
    ut transeamus.
    Quse
    si malis eorum
    suggeslionibusacquieverit,
    sub
    pe-
    dibuseorunvnvalecalcata
    peribit.
    Si vero fecta in
    opere
    Dei
    perseveraverit,
    cumElia dicere
    poterit:
    Vivit
    Dominus,
    in
    cujusconspeclu
    slo
    (III Reg. xvn).
    Et cumPaulo : Noslra autemconversalioin cwlisest
    (Phil. in).
    Quod
    autemdicit tandem
    aliquando,
    nisi
    fallor
    temporis
    tarditatem
    significat.
    Exduobusenira
    adverbiis
    temporum
    unum
    composuit
    : idenv est
    enimtandetn
    quod
    et
    aliquando.
    Ac si dicat: Et si
    in
    primaevae
    setalis
    tempore,
    id
    est,
    in
    juventute,
    in
    bonis
    operibus
    nos exercere nolumus, paltem
    Ine
    A nectute
    resipiscamus,
    et adviasvitsevel larde con*
    versi,
    remediasalutarianon
    perdamus.
    Excitantenos
    Scriptura
    acdicenle. Nonenim
    v.igi-
    J ans,
    sed dormiensanima excitatur. Dormit enim
    anima, quse
    Donvinisui
    obliviscilur,
    et mandata
    ejus
    nonrecordatur.
    Yigilat, quse
    Dominisui memoriam
    semper
    tenet in
    corde,
    et
    ejus
    mandala servat in
    opere.
    Dormit
    anima, quse
    commissa
    praeterita
    non
    emendat,
    et defuturis nil
    cogitat. Vigilat, quseprae-
    terila
    peccata plangit,
    et
    plangenda
    ulterius non
    committit. Dormit
    anima, quaeperlalam
    et
    spafio-
    sanv
    progrediens viam,
    defuturavitavel
    gloria
    nil
    cogilat,
    sed clausos oculos vel dormiens
    quolidie
    pejor effecta,
    ad seternuminteritum
    properat.
    Vi-
    gilat, quse
    de aeterna vita et futura
    cogitans glo-
    ria
    per
    arctam et
    angustamgradiens
    viam,
    virtuli-
    bus
    quotidie
    crescit el
    innovatur,
    et ut ad creatoris
    sui
    cognitionemperveniat
    laborare noncessat.
    Horaest
    jam
    tws de sbmtw
    surgere.
    Horahic
    pro
    temporeposuit. Cujuscunque
    eninv
    temporis quanti-
    tas convenienter hora
    vocatur,
    ut in
    Evangelio
    scri-
    bitur : Exiit
    pater familias
    hora
    tertia, sexta, nona,
    etundecimainvitare
    operarias
    invineamsuam
    (Matth.
    xx).
    Horaeenimibi
    pro temporibus positse
    sunt. Di-
    cit eninv: Horaest
    jam
    nosdesomno
    surgere,
    id
    est,
    tempus
    est ut nos de
    gravitale
    mentis et
    torpore
    negligenliae
    ad observanda Domini
    prseceptavigiie-
    mus. Hortatur nosdehac re Salomondicens : Noli
    diligeresomnum,
    ne te
    egestasopprimat(Prov. xx),
    _ Somnum
    diligere
    est
    torporem
    nveivtis
    per
    desidiam
    amplecti,
    et dc fuluro nil
    cogitare, quoniamegestas,
    id
    est,
    aelenia
    miseria,male
    securam
    opprinvit
    animam.
    Et
    apertis
    oculisnostris. Hlis
    videlicet,
    de
    quibus
    Salomonait:
    Aperi
    oculos
    tuos,
    et saturare
    panibus.
    Aperire
    oculosest intellectummentis ad
    justitiae
    lu-
    menresecare. Salurare
    panibus
    est
    spiritalibuscibis
    divinsescientieementenvreficere.
    Ad
    deificum
    lumen. Idest,
    divimmi, quod
    animsB
    tribuit intellectum.
    Altoniiisauribus. Id
    est,
    attentis mentibus
    Audiamusdivina, Id
    est,
    Deo
    plena,
    divinitatere-
    ferta.
    Quotidie
    clamans
    quid
    nosvox
    admonel,
    dicens:
    Hodiesi vocem
    ejus
    audierilis. Hodiehabet
    elymolo-
    p.gia
    hocdie. Sedet hoc in loeo
    semper,
    vel in omni
    temporesignificat, quiajugiler
    et omni hora audien-
    dum
    est, qui
    salulariter
    monet,
    et misericorditer
    docel.
    Cujus
    sermonisvim
    Apostoluspotenter
    dicens
    expressit:
    sed adlwrlamini
    vosmetipsospersingulos
    dies
    (Hebr. m).
    DonecIwdie
    cognominatur.
    Si vocem
    ejus
    audieritis.
    Ejus dicit,
    id
    est,
    illius
    boni
    pastoris, qui
    ait:
    Ego
    sum
    pastor
    bonus;
    etoves
    mewvocemtneam
    audiunt,
    et
    sequunlur me,
    et
    egu
    cognosco
    eas;
    et nullus
    rapit
    easdemanumea. Sed
    etvitatnmternamdaboeis
    (J oan. x).
    In
    lege
    enimet
    prophetis,
    in
    Evangelio
    et
    apostolis
    voxDomininvul-
    tis modissonans
    auditur,
    sedacordebonoet
    optimo
    auditur et exauditur. A duris veroet
    lapideis
    cordi-
    huauaitur
    quidem,
    gednonexauditur.
    Ergo
    animse
    705 COMMENT.IN REG. S. BENEDICTI. 706
    quse
    obdurant cordasuanevocemillius boni
    verique
    j
    pastoris audiant,
    nec
    sequuntur eum,
    nec ovesillius
    sunt,
    nec
    cognoscunt eunv,
    nec
    cognoscuntur
    abeo.
    Qui
    enim
    ignorat, ignorabitur.
    Et nec de manu ra-
    ptorisliberabuntur,
    nec inlocis
    pascuis
    colloeabun-
    lur,
    necvitam
    accipient sempiternam.
    Noliteobdurarecordavestra. Sic enim alibi
    Apo-
    Stolusait : Non bbduretur
    quis
    exvbbis
    fallaciapec-
    cati
    (Hebr. m).
    Illi enim corda sua
    obdurant, qui
    quod
    demandatis Dei recte
    intelligunt, operari
    recu-
    sant. De
    quibus per
    Salomonemdicitur :
    Pigredb
    immillit
    sbpbrem(Prbv. xix). Piger
    enim recte sen-
    tiendo
    quasi vigilat,
    sednil boni
    operando
    cordeob-
    durato
    sensuquesoporato
    in
    tarditatis suaedormilat
    lectulo.
    Illi, inquam,
    obdurant corda
    sua, qui
    audiunt
    quidempraedicantem,
    sedimitari noliinl
    operantem.
    ^
    Qui
    non obediunt
    voci Domini
    dicentis :
    Divertea
    malb,
    etfac
    bmium
    (Psal, xxxm). Qui
    non
    audiunt,
    Deponentes
    veteremhominem cumactibus
    suis,
    in-
    duite
    novum, qui
    secundumDeumcreatus est in
    juslilia
    et sanctificatione veritatis.
    Qui
    non renun-
    liantsseculoetcrucem
    portantessequunlur
    Christiim,
    Et iterum:
    Qui
    habet aures audiendi
    (Matth. xm,
    Marc.
    iv,
    Luc.
    vm).
    Aures hic
    cordis,
    non
    corporis
    requirit.
    Ille enim aures audiendi
    habet, qui quod
    corde
    intelligitopereimplet.
    Illeaures audiendi habet
    in
    corde,
    qui
    memorisesuee
    preecepta
    Domini com-
    nvendat,
    et commendala cum
    multiplici
    fenore I)o-
    mino reddenda
    reservat. Ille audiendi non habet
    aures, qui
    Domini mandata nec memoria
    retinet,
    nec
    operibus implet,
    nec recondit in
    corde,
    nec
    exercet in
    opere.
    Audiat
    quidSpiritus
    dicat Ecclesiis
    (Apac.n).
    Au-
    diat
    dicit,
    id
    est, intelligat. Quid
    Spirilus,
    id
    est,
    Spiritus omnipotens, Spiritus sanctus, Spiritus
    ille
    qui
    lestinvoniumreddil
    spiritui
    nostro
    quod
    sumus
    filii
    Dei,
    et de
    quo Apostolus
    ail:
    Templum
    Dei
    estis,
    et
    Spiritus
    sanclushabitat invabis
    (I
    Cbr.
    iu;
    II Cbr.
    xvi). Spiritus
    sanctus dicifur secundumid
    quod
    ali-
    quidspirat.
    Ideoautem
    Spiritus
    Dei sanctus
    vocatur,
    quiaPatrisetFiliisanclitasest. Namcum sitet Pater
    spiritus,
    et Filius
    spiritus,
    et Pater
    sanctus,
    et Filius
    sanctus,
    proprie
    tamen
    ipse
    vocatur
    Spiritus sanctus,
    tanquam
    sanclitas et
    consubstaniialis amborum.
    EeclesiaGraecum
    est, quod
    inLatinumvertitur con- 1
    vocatio,
    propterea quod
    omnesadsevocet.
    Quse
    cum
    una
    sit, universalis,
    id est
    catholica,
    a J oanne in
    Apocalypsi (Cap. i) septenv
    scribuntur Ecclesise
    pro-
    pter
    uniformem
    spiritusplenitudiiiem,
    idest
    spiritus,
    sapientise
    et
    intellectus,
    consilii et
    fortiludinis,
    scien-
    tiseet
    pielalis,
    et timoris Domini.
    Et
    quid
    dicit?
    Venite,filii,
    anditeme.
    Magnapietas
    et misericordia
    Spiritns, sancti, qui
    anleconversionis
    habitum
    unumquenvque
    adseaudienduminvitat. Et
    quos
    ad conversionis
    gratiam invitat,
    filios vocat.
    Ipse
    est enim
    qui per prophetam
    ait: Patreminvcca-
    bis
    me,
    et
    pbsl
    me
    ingredi
    nbn cessabis
    (J erent. III).
    TimbremDbmini dbcebovcs
    (Psal. xxxm).
    Dehoc
    timereet alibi Psalmista ait : TimorDomini sanctus
    A
    permanet
    in swcuiumsmculi
    (Psal. xvm).
    Quantum
    enim
    quis
    attentius Dominum
    diligit,
    tanto eumdi-
    ligentius
    offendere
    pertimescit.
    Vox
    paternaest,
    vox
    pietatis, quae
    nosadmonet ne
    pavescamusquod
    audi-
    vimustinvorem. Nonest enimtimor isle
    qui
    formi-
    detur,
    sed
    qui diligatur.
    Timor hunvanus amarilu-
    dinem
    habet,
    istedulcedinero. Illeadservitium
    cogit
    iste adlibertatemtrahit. Postrenvoilieclaustra roe-
    tuit,
    hic ccelorum
    regnapatefacit.
    Intimoris etenim
    laude Salomon ait : Timor Domini
    apponit
    dies
    (Prov.
    x). Tinve
    ergo Domiiium,
    o monache! sed
    illo timore
    qui
    sanclus
    pernvanet
    insaeculum
    sseculi;
    illo castoamore
    qui
    libi addies
    temporishujusadji-
    ciet dies
    aelernos,
    dies
    perpetuos,
    dies immortales
    et dies
    perennes.
    Imo diemunura sine
    vespera
    et
    B
    iniinitum: diem J elici
    gaudio plenuni,
    indeliciente
    J uce
    referturo,
    angelico
    comilatu
    suffultum,
    diem
    quenv
    nox non
    interpellat,
    tenebroenon
    obscurant,
    nuhilumnon
    obfuscal, quemimpoiiabilem
    non efli-
    cit calor
    sestatis,
    pigrum
    non reddit
    frigusbiemis;
    dies
    qui
    tibimet unus erit cum
    sanctis,
    communis
    cum
    angelis,
    aelernus cum
    utrisque, qui
    tibi cura
    felici
    gaudio
    consortium
    tribuatangelorum,
    el sociura
    facial
    patriarcharum,
    in numero
    computetpropheta-
    rum,
    inexsultatione
    sociumfaciatapostolorum.
    Scri-
    ptum
    est eninv:
    Qui
    timent
    Dominum
    speraverunt
    in
    Domino, adjulor eorum,
    et
    protector
    eorumest
    (Ps.
    cxni).
    Et alibi : Plenitudo
    sapientiw
    limere
    Peum;
    et corona
    sapieniim
    limor Pomini
    replens pace,
    ct
    salutis
    frttctu (Eccli, i).
    Et :
    Qui
    timeiis Pominum
    ;
    credite
    illi,el
    nonevacuabilurmercesvestra.
    Qui
    liine-
    lis
    Pominum, diligileillum,
    et illuminabuntur corda
    veslra
    (Eccli.n). Et, quammagnus, qui
    invenit
    sapien-
    tiam?sednonest
    super
    timenliumPeum
    (Eccli. xxv).
    ;
    Beatuscui datumesl habere timorem
    Dei,
    Timorau-
    i temDominisicul
    paradisus
    benedictionis
    (Eccli. XL).
    quia
    inillaest flducia
    fbrtitudinis; per
    illurafructus
    pullulat
    salutis et
    pacis.
    Audi adhucet
    diligenter
    at-
    tende,
    o monache!
    quid
    Dominus
    per prophetam
    timentibus se
    promittat
    :
    Orielur, inquit,
    vobis ti-
    menlibusnomentneum
    soljustilim,
    et sanitas
    inpen-
    i
    nis
    ejus,
    et
    egrediemini
    et salieiis sicut vituli dear-
    mento,
    etc.
    (Malach. iv).
    Et
    tibi,
    o
    monache,
    timen-
    dtrovest nomen
    Domini,
    ut sol
    justitise
    tibi oriatur
    ,
    _,
    Christus, qui
    nventis tuaetenebras
    expellat, igno-
    rantiamcordis
    auferat,
    et lucem
    intelligentise
    infun-
    dat. Hic
    juste
    vivere
    tribual,
    et
    post
    mortemvitam
    seternamconcedat.
    Curriledumlumen vitmhabetis. Nonhic cursum
    corporis,
    sed
    profectum quserit
    animarura. Unde
    Psalmistaait : Ibunl devirlutein
    virtutem,
    el videbi-
    ; tur Deus deorumin Sion
    (Psal. LXXXIH).
    Et afibi :
    ; Viammandatorum
    cucurri,
    dumdilatares cor tueum
    ,
    (Psal. cxvin).
    Namet hic cursus observationem
    mandatorumet
    profeclumsignificalanimarum.
    Dum
    lunien vitm
    habelis, inquit,
    id
    est,
    dum
    vivilis,
    dum
    vobisvilae
    hujusspatium
    tribuitur. Namet illelumen
    : vitsein sehabet
    qui,
    relicto
    prioris
    couversationisf
    ;
    errore,
    ad meliores vias conveiiitur
    vitse,
    dicente
    707 8MARAGDI_4RBATIS 3#
    Apostojp
    : Eratk
    gliquandQ
    te.wbw, ttytnc.
    autem
    fij,
    A
    in PomiuQ
    (Eph, v),
    Sed
    et iUe J umen
    yifse
    in se
    habet, qui
    illunvhabet
    qui
    dixil:
    Ego
    sutnlux
    tnundi;
    qui sequilur
    me,
    non antbulat intenebris
    (J oqn. yni).
    IJ nde
    et hic
    apejie sequifur

    Ne lenebrmtnortis vos
    comprehendant,
    HQC
    in
    loco lenebrmmors sive diabolus
    intelligi.tur.
    Pos-
    sumus et illas hi.c
    non iiiconveiiienter
    intellige-
    re tejiebras
    qnas
    in
    Evaijgelio
    Domhius
    exlerjo-
    res
    appeljat. Qui vero,
    dum
    vivunt,
    a
    vitiis
    se
    separai-e
    noo
    salagunt,
    et virlutibus crescere
    jiolunt,
    merito
    a
    ijioiiis
    lenebris
    comprehensi
    in inferno
    J ugent
    damnati.
    Interiores
    quippe
    tenebras dicimus
    caecitatenvcordis,
    exleriores vero lenehras seternara
    uocteni
    damnalionjs,
    Tunc
    ergo
    damnatus
    quisque
    lioii
    in
    inferiores,
    sed
    inexj,erjores tenebrasijjjttjtur, j
    quia
    illic
    invifus prpjicjfur
    in
    nocte
    dajivnationjs,
    qui
    hip
    spontececidif
    in csecilatemcordis. Ubi J le-
    tus et stridor denliumesse
    perliiljetur,
    ut
    jjlic
    dentes
    slrideant
    qui
    hic
    edacjjale
    gaqdebajjt;
    illic oculi
    defleant
    qui J IJ Qper
    illicitas
    concupiscejvtias
    versa-
    bantur :
    qualenjjsqueequesingjjla
    memjvra
    suppljcip
    sui)j'aceant, quee
    liic
    singujis quiljusquevitjis sulvje-
    ,ctasejviebajvt.
    Iri flelu
    qucqjje pculpj-um
    ef.
    stjidore
    denliuni
    per jnetaplvoranvmeriibj-pruin
    coi'poj'aUum,
    nvagnitudppstenditjjj; j.ej'ivjejvfprujvv. Tenebj'ae
    autem
    djcuntur
    eo
    qupd
    teiieajit
    unjbj;as. NOJ Jaliquid
    sunt
    teneljree,
    sed ubi
    J uxest, tenebj'sefiupt. Sicjit epim
    tenebrsenihil sunt nisi
    abs.entialucis,
    ila
    mprsjiihil
    est
    pisj privaliovjtae. Mprs
    diclayel a morsu
    ,
    vel
    quia
    amara est. I
    Et
    quwrens
    Pominus
    in
    muititudine
    populi,
    cui hmc
    clqmqt, operariumsuum,
    itetumdicil. In
    jnujtitudbie
    enijn Dpinjnus
    paucp? operarios quaerit, guiamylti
    funtvocati,
    pauci qutem
    elecli
    (Malth. xx).
    Quaerit
    uti-
    que pperarips
    modo
    prsesepjti
    in
    vita,
    quiivuspostea
    njiserieorditer
    clajjvansdipat:
    Venitead
    pie
    omnes
    ffii
    laboTqlis,
    cl onetali
    eslis,
    et
    ego teficiqpivos,
    jdjcjj.Dpminus(Mqflh. xi). Scriptum
    esl
    ejjinv
    :
    Qui
    operalur leyratn
    suum
    saturqbitur
    patiibus.
    Qui
    au-
    tem sectatur
    olium,
    in
    egestafe
    pril
    (Prov. XIJ ).
    llle
    terranv suanv slrenue
    operatur, qui
    arcana cordis
    sui
    per quotjdianaexercijia, per legismedjtalionem,
    per vigilantiam roentis,
    velut
    per agricjiltjjj-aiiv
    in-
    stanler
    erudit, alque spirilalibus cibis, vejut
    pani-
    lius,
    ne faivie
    ignoranlise periclitelur, iijterioris
    J jomhiis
    sui
    sejisuro
    invisijviiialjniento
    reficerenon
    desistit.
    Ille, inquam, qui
    in terra
    cprporis
    sui
    ope-
    rando
    nocturjias exercgt vigilias uber.esqiieprppec-
    calis effundit
    J acrymas, cprpus
    suum
    servilufi
    j\edj-
    gejjscastigat,
    carnenv
    suaffi
    jejunio
    macerat et
    ya-
    riis
    aiiiic^onil).uscrjiciat,
    ille
    panibus
    sujjernis
    et
    prsejniis
    s.alurabilur seternis.
    Quis
    est
    Itoqw
    qui
    vuli
    vilam,
    et
    cupil
    videredies
    bqtws
    (Psai.
    XXXJ II)
    ?
    Talis,
    iiiterrogatjp posjtaest,
    (juaiij omniuni
    sequjtur
    assensus.
    Qujs
    est enim
    quj possit dicere,
    aut
    yitam nolo,
    aut diesbonos
    viilere
    noiv
    pupip
    ? Sed utjnamsic vitam
    perpetuaro
    quECj'eremus,
    sicuf
    in ista
    tenipprali
    cprda
    defigi-
    A rnus. Bonps
    autem
    dies nonjstps djch
    jnqjiijvuspa-
    ducis
    deiectafionibus occqpajnuj:,
    sedillQS
    qjii
    yere
    boni sunt et
    in
    sunvma
    saijptitatpyersaiitur.
    Quis
    esl
    homo, dicit, qui
    vult
    vitam,
    id
    est,
    vitam
    beatain,
    perpeluain,
    iromQrtalenv,
    sine
    morte,
    sine fiiiee.%
    sine
    labore, quia jn
    hac
    yita homQ
    adlaborein na-
    scitur. Adillam,
    ut sine
    labore, et,
    ut in seternum
    vivat, pervenit.
    Illa est enim
    yita
    beata ad
    quam
    qui
    cum bonorum
    operum consumniatiQnpperve-
    nerint,
    beatis
    angehs
    sinviles
    erunt,
    et simul
    cum
    Deo
    sqo sjne
    fine
    regnabjint.
    Quodhic crediderant,
    ibi videbunt sui creatoris
    substantjaro
    mundis
    cor-
    dibus
    conteraplantes,
    selerna
    exsjjjtaliqivegaude-
    bunt
    diyinse
    dilectionis et
    routuadileclione
    possessi
    ; in
    seterjvum,
    et
    inyicem
    sibi
    fejicjter
    adhserebunt.
    B
    Receplis
    cum
    incorruptione atque iranvprtalitate
    corporibus municipatum patrise pcelestisapcipient,
    atque ejus
    in eeternumcives effecti
    prpinissaprse-
    mia
    reportabujit.
    Ibi eis exuberabit taiifa
    J oetitia,
    tanla ccelestium
    gratia gaudipriinj,
    ut
    renvqneralpri
    SUP
    pjpprp
    tanlis
    mutjpribus grglias agajjt,
    et nul-
    lumfastidium ex
    jpsa afffueijtjjjmbonpriijn perfe-
    clionesustineant.
    Quqd
    si tu
    audiens, respbndeqs
    :
    Egb,
    aictt
    libi
    Peus.
    Quid
    sit Deus? Deus hoe
    gst
    quod
    iiujja
    at-
    tingit opinio.
    Plus est eniin
    quam quod
    dici
    potest
    ;
    aut
    cogitari. Nanj unaquscque
    natura
    prq papaci-
    tale sua
    suspicatur
    de Deo. Et
    quantum
    naluratdi-
    1 stat a
    natura,
    tantum sentenlia dislat a
    sentenlia.
    I
    Quia
    eninv
    super
    omnia
    est, jjecesse
    est ut omnium
    C mentes excedat. Homines enim
    ([uantumppssunt
    aciemmentis
    extendere, aspiciuni
    quid
    Deus
    sit,
    opinione,
    11011definitione.
    Angeli autem, qui supe-
    riores
    honviijibus
    sun),, quia plus aliquid
    deDeo
    sentiunt jion est dubium.
    Archangeli
    vero eo
    ipso
    amplius.
    Cherubira aufein et
    seraphim, qui proxi-
    ; me
    jux^a
    Deunv
    esse
    dicunliir, majora
    deDeosen-
    tiunt:
    jvon
    lamen
    convprehendunt penitus quid
    i
    Deus
    sit, quia
    nemo
    noyit Palrem nisi
    Filius,
    nec

    Filiunv
    quis
    novjt nisi Pater.
    Igitur
    est
    Deus,
    sicul
    !
    hominibus
    vjdetur, spiritps,
    natura
    siniplex,
    lux
    >
    inaccessibilis, iqvisibilis, inseslimabilis, infmitus,
    perfectus, uulljusegens, seternus,
    invnvovialisomni-
    modo,
    a
    quo
    inifium
    pivvnia
    consecuta
    sunf,
    vene-
    -
    _.
    rantjus
    ciiligenlibus, meljjeivdus,
    extj'a quem
    nibil
    >
    esl,
    imo in
    quo
    sunt
    omnia, quseque
    sunt
    sursum,
    i
    deorsum,
    sumroa et
    ima; omnipotens,
    onvniale-
    ljens, yere
    inomnibus
    diyes, quia jjifvil
    est
    quod
    npji ejtiSsif; bonus,
    jusf.us, jjjjsericprs.
    Est ef se-
    yerus, tjt terrpre,
    qpae
    ab eo
    J venecpndita sunt,
    conservenlur,
    ne
    negljgentia par.eref yifav
    praecipi-
    t
    tjujn.
    Ef,
    ne
    qupd
    mi.rabilius est
    prscj.ei'nvjttam,
    tanta est
    clemenlia
    ejus,
    ut
    cpntuiivelias passus
    ab
    s
    his
    qups
    fecit,
    sufferat e,t
    prior vocet eps
    ad
    paeem.
    > Si vishabereveramet
    perpetuamvitqm.
    Yitadicta
    1
    prppter
    vigoj'em,
    vel
    quod
    teneat
    yinvnascendj
    at-
    s
    que
    crescendi.
    Quae
    vera et
    perpetua dicitur,
    yel
    v
    pro
    Christo,
    quidixit
    :
    Egasumvia, verilas, et vita
    \J ban.
    xiv);
    vel
    propler acternitatem, qua
    viyitur
    jn
    7f)9.
    COMMENT.IN
    BJ G.
    .. BENpDICTL
    710
    ea. Isti
    enijai yitae
    mors
    suc.cedjt, illj nunquajji..
    A
    Propterea
    isfa fallax,
    ifla
    yerp vop.afuryerax. 1/sfa
    brevifer teriiiinata,
    illa
    vocafur peipetua. jsfa
    inor-
    talis,
    illa
    ypcatur
    seterna. Ista
    nvjserg,
    ilj.aautejn
    esf gloriosa. J lstadolorjbcis
    et
    iabpribus plena, ilja
    s.anitafee,tqjjiete
    manet
    jucun,da,
    Ista
    pdiis
    et
    cje-
    fectibus
    lapguida,
    illa
    cjj.arjfate
    et
    yirtutibus
    Isefa-
    lur fecunda
    semper.
    Debis beatus
    Augusfinus
    jii
    Expositjone Eyangelii
    ait :
    D.u.as
    itaque
    yitas
    sibi
    diyinifuspraedictas
    riovit Ecclesia.
    Quarum
    una est
    in
    flde, aj,tpra
    in
    specie.
    Una in
    peregrinalione,
    al-
    tera in
    seternjtate. pna
    in
    labore,
    altera
    in
    1'equie.
    Un.ain
    yia,
    altera
    jn patria. Urja
    cumhoste
    pugivat,
    altera sine hoste
    regpat. Ergo
    una
    bpna est,
    sed
    adhuc
    misera,
    altera
    nvelior,
    et
    beata.
    Ad
    quam
    qui feljx venerit, fjelici gaudjo
    seterno
    perfriietur
    I
    in
    regno,
    Prbhibe
    linguqm
    tuatn
    q
    mala
    (Psal. xxxjii),
    Pro-
    hibe, djcit,
    a.bstjne,
    cojjibe, coerce, yel comprime.
    A
    pialg,
    s.ubaudilur
    omni, videjicef deiracli,pnis,
    maledictiorii.s,rourmjiratipiiis, irrjsionis,
    yiluper.a-
    tionis,
    injustseincrepatioivjs,
    a
    yerjvisro.endacibus
    ef sermpnibus otiosis,
    et similia.
    Scriptumesf
    enim:
    Peirahenlem
    gecreto proximo
    stio hunc
    persequar
    (Psgl.
    c).
    Et,
    Pfeque
    maledici
    regnum
    Dei
    posside-
    bunf
    (Ipor. yi).
    Et, Qtii murmurqverunt,
    a
    serpenti-
    bus
    perierunt (I
    Cor.
    x). Et, Qs
    qupdmentilur, pccf-
    /fit
    qtlijnam
    (Sqp. i). Et, Perdes omnes
    qui toqu]t-
    inr
    mendacippn[J ?sql. y), ef
    his
    sjjjvilia. Ecce,
    nvo-
    nache !
    c.ur dicitur
    prolnbe linguam tugmamalo.
    Si
    puiro
    (J efrahenfenv
    i)p,iijiiius p,ev'sequitur,
    ct ma-'
    ledici
    regnujn
    Dei non
    ppssident,
    et
    mijrmurafores
    a
    seroeijtibus,
    id est a
    daemonibus,
    perjerunt,
    et
    p.erdet
    Deus Qmnes
    qui loquuntur roendapium,
    cum
    enjiji
    yigjlantia
    prohibej*e
    debenvus
    Ijngjiamjiostram
    a
    majo,
    ne cumhis
    pej-eunfijvus
    el
    pos pereamus
    in aeternum.
    Ef adjvuc
    t\e
    vvvalo
    linguae
    audiamus
    quid
    J acojv.usappstoljjs dfcaf,
    ait enim:
    Lingua
    ignis esf,
    et
    univefsitus
    iniquitatis (J ac. m). Lingua
    consfi.tuitui'
    jn nvejiibrisnostris, quse
    macnlat totum
    corpus,
    ei inflanvmatrotam
    natjvitatis
    iiostrse,
    in-
    fJ ammata
    agehenna,
    Onvniseniin natura
    besliarijm,
    et
    volucrum,
    et
    serpentiuro,
    eiiam cseferorumdo-
    manlur et donvalasuiit a
    natura humana, Ijnguam
    autemnullus
    hominuffi
    dojivarepotest
    :
    inqujetunv
    inalum
    , plena
    yeneno
    mojiiferp ;
    in
    ipsa
    bene-

    dieiniusDeunv
    ,etPatrejij,
    et nt
    ipsa
    malcdicimus
    homiijes, qui
    ad
    similitudijvpmDej facfi
    sunt: ex
    ipso
    ore
    procedif
    benedictio et
    maledictio,
    non
    oportet
    hscc
    ifafieri,
    etc.
    Et labia lua
    ne
    loquantut
    dolum.
    Imitefjjr bonus,
    quantum potes, nvonachjjs Dominum,
    el nec
    jn
    porde feneat, nec
    in
    labijs
    loquafur
    dolum.
    Quia
    Dominusmalum
    non
    fecit,
    nec dblus inventusest in
    ore
    ejus(Psq{.
    xi
    ;
    I
    Pefri n). Disperdet
    enimDeus
    Iabia
    dplosa,
    eortiin
    vjidelicet qui
    in corde et de
    corde
    locuti sqnt mala, Dolus autemvocatur occulta
    malifia
    blandis
    sermpnjbus adprnata,
    quas proprie
    frajis, jnsidise
    seu
    faljacia nuncupatur ; quandofal-
    A
    linvus
    auqienie.m,
    ut
    quod
    creditjir
    ad auxiliumin-
    ferre
    yideajtur impedjmentum. Quod
    irierit.o
    prohi-
    betijr,
    quia purse
    conscientieecOhstat
    .semp.er
    ad-
    versum.
    Diverte
    q
    tnalo et
    fac
    btinum
    (Psal.
    xxxm).
    Mjilti
    enijn
    faciunt
    ivonunv,
    sednon declinaht a malo. In
    die
    ceiebranf jejunium, '"etjin
    hocte
    pomniLitluiit
    adulterjuni. Pauperibus tribuunf eleenvpsynam,
    et
    a
    pauperibus accipiunf preedam. Pauperi porriguijt
    cajicejn,
    et
    bibujjt
    illi
    usqiie
    ad ebrietatem. Tri^
    buunt
    esurienfi buccellam,
    et comedunt
    usque
    ad
    crapulaijv.
    Et ut breviter
    djcarn,
    in
    pivblicofas,
    et
    in occuilo non
    cessanf agej^evjefas.
    E't
    talifer ageij-
    tes a dextra
    nolujjt
    segregare
    sinistram.
    Aljudyero
    genus
    horainumet valde
    mojvacjippum
    est, quod
    di-
    B
    vertit a nvaloet
    pperatur
    mi.nime
    bonum.
    Terrenos
    insseculo
    revinquitlabores,
    et In
    mopastej^io
    secfa-
    tur o.tiositates. De
    talibvjs
    enim Dominus
    aif:
    Ar-
    borqumnpn facit
    fructutn
    bbnum, excidetufr
    ci in
    ignetji
    mittetur
    (Matth. vn;
    Luc.
    ni).
    Et
    in
    Apocaly-
    psi
    :
    Quia
    nec
    frigidus,
    nec
    calidus,
    sed
    tepiduses,
    et
    nquseani fqcis, incipiqm
    te
    eyotnete
    de
    qte
    me
    (Apbc.m),
    dicit Donvinus. Undeet
    ptiositas jnimir
    ca esse descrilvitur
    anijvjse.
    Ej-gp
    diyertere
    a
    malp,
    et facere
    bpnuvvvsingulariter,
    et
    preprie
    est electo-
    rum. Nonenim
    super
    spinas,
    tribulps
    vel urticas
    agricolavej
    horficola
    frugum
    suarum serit
    semina,
    sed
    prius
    ab bis
    purgat agrum,
    et sic
    jactat
    con-
    gnientis
    seminis
    granum.
    Ita et electorum
    quisqut?
    prius
    cordis et
    corporis
    sui
    agrum
    avitiis
    purgat,
    Get
    poslea
    virtutunv senvina
    jactat:
    et hoc
    inpdo
    di-
    ;
    vtrtit a
    malp,
    et facit bpnumoinnis hojno.
    ;
    Inquire pqcem,
    el
    sequere
    eam
    {Psal. xxxin).
    Sciens autenv
    Proplvefa
    in
    J ippagpne
    sseeuli
    cum
    corppre pacenv J idejissjnlos npn Iialjere,
    et cum
    ;
    siiis vitiis
    hip ijiis ponlinijum
    psse
    cerfamen, puj-

    cherrime
    dicit, inquire paceni;
    jit
    quajnvis
    eamhic
    i
    pon
    habeant,
    tamen
    senjpej' ajv gis studipsissime
    perqiiiratjir;
    J iic
    jjjvper.af,seqtiereeqm, .quasj prsece-
    i
    den.tenv.Quaeramusergosedujj, seqjiajnpj: intenfj,
    quia
    illic eam
    inyeijij:e-npnpossivmus,
    xiisi J jicdjli-
    gentjus inquiranvus. Qu.se
    tunc
    .cppvprgljeiijdi
    dabi-
    tur, quando ipsojn cpnspiciemus
    pacis apctorem.
    Pax est sej'enilas menfis, tranq.uillifas animj,
    sim-
    _.
    plicitas cofdis, amopis
    vinpulunv, coiispi-tiunv
    chari-
    "
    tatis. Hsecest
    quse
    simultates
    tpjl}t,
    J vellappmpescit,
    >
    comprjmit
    iras, superbos palcat,
    hurniles
    amat,
    discordes sedat,
    inimicos
    concoj'dat; cjipctjs
    est
    i
    placida,
    non
    quserit
    aliena,
    nihil
    depjjtaf sjium,
    ijo-
    cet amare
    quse
    Q.dissenpnn.oyit,
    nespjf exfplli,
    ne-
    scit
    inflaij. Hanp ergo qui .ap,c,epjfleneaf, qui per-
    didit
    repetat, qui
    amisit
    requirat; quoniamquj
    in
    eadem re non fuit
    inventus,
    ahdicafur
    a
    Patre,
    ex-
    '
    hseredafur
    a
    FiJ io, nihilominjvs
    a
    Spirittj
    sancto
    alienus
    efficitui'.
    i
    Et cumhmc
    feceritis.
    Id
    est, supradipfa.
    Oculi mei
    super
    vcs. Hsecyox
    Domjni esf, ypx
    niisericordi93,
    vox
    pietafis, qu?
    ut hsec aJ v
    J vojnine
    fiant
    jmisericprditer prsestat, quja
    nilul
    potest
    hu-
    7H
    SMARAGDIABBATIS
    7i 2
    nvana fragilitas
    nisi
    quod posse
    dederit divinama-

    jestas.
    El cum hwc
    feceritis,
    dicit,
    id
    est,
    cum
    pro-
    hibueritis
    linguam
    vestram a
    malo,
    et labia vestra
    nonfuerint locuta dolum
    ;
    cumdiverteritis a
    malo,
    et feceritis bonum;
    cum
    inquisieritis pacem,
    et se-
    cuti fuerilis
    eam,
    tunc oculi me'%
    super
    vos. Hic
    oculi Domini
    respeclio
    divina
    vocatur, queesuper
    juslos
    misericordiler
    aperitur. Respexit
    enim Do-
    minus
    Petrum,
    etille verbi Domini recordatus est
    illico,
    et amare flevit
    (Luc. xxn), quia
    ter Domi-
    num
    negavit. Ergo
    oculi
    Domini,
    id est
    respectio
    divina,
    et memoriam
    justis
    tribuit et
    intelligentiam,
    et amorte eos aeternaet a fameliberat
    sempiterna.
    Sic enimet inalio scribitur
    psalmo
    : Oculi Dbmini
    super
    meluentes
    eum,
    ut eruat a marte animas eb-
    rum,
    et alat eosin
    fatrie(Psal. xxxm).
    I
    Addidit: Et autes mew ad
    pteces
    vesttas
    (Isa.
    LXV).
    AuresDominihoc inloco exauditio
    intelligitur
    divina, quanv
    Psalmista totis viribus
    posiulabat
    di-
    cens : Inclina Deusmeus autem
    tuam,
    et audi tne
    (Psal.
    XLIVet
    LXXXV). Et, Auribus,
    percipe, Domine,
    oralionemmeam
    (Psal. cxxix). Et,
    Fiant aUrestuw
    intendentes ad otalionemservi lui
    (Psal. xvi),
    et
    mille talia. Sed et Salomon
    utrumque
    in oralione
    sua,
    id est oculos et aures Domini simul com-
    prehendit
    dicens : Ut sint oculi tui
    aperli
    et au-
    res luw intentw ad bralibnes servarum luotum.
    Sed licet
    frequenler
    Dominus audial
    peccatores,
    justis
    tamen multo
    amplius
    exauditio et celerius
    promittilur, quando
    in
    preces
    eorum
    paratas
    aures .
    habere monstratur. Noli
    ergo limere,
    o
    juste
    mo-
    naclve,
    hominum
    perseculiones sseculique
    labores.
    Oculi enimDomini
    super
    te
    sunt,
    ut liberent
    te,
    et aures
    ejus,
    ut audiant te. Tu autemtene vias
    ejus,
    et
    spera
    in
    eum,
    et dic cum
    Apostolo
    : Si
    Deus
    pro nobis, quis
    ccntra nos
    (Rbtn. vm)
    ? Deus
    pro nobis,
    ut oculi
    ejus respicerent
    nos. Deus
    pro
    nobis,
    ut aures
    ejus
    audirent nos. Deus
    pronobis,
    ut
    pracdeslinaret
    nos. Deus
    pro nobis,
    ut vocaret nos.
    Deus
    pronobis,
    ut
    justificaret
    nos. Deus
    pro nobis,
    ut
    glorificaret.
    nos. Si Deus
    pro nobis, quis
    conlra
    nos?
    Prsedestinavit,
    antequara
    essemus
    ; vocavit,
    cum aversi essemus
    ; justificavit,
    cunv
    peecatores
    essemus
    ; glorificavit,
    cum mortales essemus. Si
    Deus
    pro nobis, quis
    contra nos?
    praedestinatis,
    a,
    Deo
    voeatis,
    justificatis, gloriflcalis
    ?
    Qui
    vult ad-
    versari, parel se,
    si
    potest
    bellare adversus Deum.
    Ubi enimaudivimus: Si Deus
    pvonobis, quis
    contra
    nos? nisi
    quis
    Deum
    vincit,
    nonlaeditnos.
    Et
    antequam
    me invacelisdicam vbbis: Eccead-
    sutn. 0 sermo raansueludine et
    benignitate plenus.
    Non
    exspectat
    consummari
    orationem,
    sedante tri-
    buit
    petitionem.
    Novit enim
    Dominus, antequam
    pelamus eum, quid opus
    sit nobis. Et hoc
    ideo,
    quia templum
    Dei
    sumus,
    et
    spiritus
    Domini habi-
    lat in nobis. Velocissime enimhabitaculum suum
    habitalor exaudit Deus.
    Quid
    dulciusitobishacvoceDomini invitantis
    nos,
    fratres
    charissimi ? Vere enim dulcis haecvoxDo-
    Amini
    sanctis monachis
    est, quia
    eos adeamnva-
    gnam
    multitudinemdulcedinis
    suae, quam
    abscondit
    timentibus
    se,
    invitat. Factus est illis
    habitator,
    ut
    eos etiam non invocatus exaudiat. Facfus via et
    patria, uUper
    illum adillum veniant. Factus
    pa-
    stor,
    et ostium
    etpascua,
    ut abillo
    gubernati per
    eum
    intrent,
    et
    ingrediantur,
    el
    egredianlur,
    et
    pascua
    inveniant.
    Ecce
    pietate
    sua demonstrat nobis Dominus viam
    vitw.
    Ipse ergo Dominus,
    ut
    praedictum
    est,
    factus
    est nobis
    via, veritas,
    et vita. Yia scilicet
    regia,
    ut
    per
    eum
    gradientes,
    non declincmus
    ad dexte-
    ram,
    aut ad
    sinistram,
    sed ad
    vitara, quaeipse est,
    perveniamus
    seternam: ubi nonfletus ullus
    potest
    esse,
    nec
    gemitus;
    ubi habebunt omnes sancti
    "
    amorem
    perfectum,
    timorem nullum et
    gaudium
    sempitenmm.
    Ibi enimerit eis voluntas
    cerla,
    cu-
    piditas miila, quoniam
    fruendo coelestibus
    bonis,
    ad
    quse pervenire cupiebant,
    nihil eis deerit
    quid
    ulterius
    concupiscant,
    et in illa
    regione perpetusa
    securitatis ac
    pacis perfecte beati,
    nec limoris sti-
    mulos
    passuri
    sunt nec doloris.
    Succtnclis
    ergofide
    velobservantiabonorumactuum
    lumbis nostris
    (Eph. vi). Eleganlissime enira,
    et
    more
    prophetico
    beatus -Pater Benedictus
    duplicem
    hic monachorum
    posuit cingulum. Cognovil
    autem
    quia
    fldes sine
    operibus
    mortua
    est,
    et
    opera
    sine
    fidevacua. Et ideo non
    simplura
    sed ex
    utroque
    textura monachorumvoluilesse
    cingulum.
    Isaias au-
    _ temhoc
    ipsumdupliciler
    inDomino
    posuit,
    dicens :
    Et erit
    justitia cingulum
    lumborum,
    et
    fides
    cincto-
    rium renum
    ejus(Isa, xi).
    Ut enimille
    fideffl,
    et
    iste
    posuit
    fidem. Ut ille
    juslitiam,
    et istebonorum
    actuum observantiam. Omnis autem
    bonorum
    actuumobservantia non
    incongrue
    vocatur
    justilia,
    sicut
    scriptum
    est:
    J uste,
    quod justum est, exseque-
    ris
    (Deut. xvi).
    Fide enim lumbos mentis nostrse
    succingimus,
    si desanfftaTrinitate recle
    sentimus,
    et eamfideliter credimus. Bonorum acluumobser-
    vanlia lumbos
    succingimus,
    si nos inbonis
    operi-
    bus seduli
    exercemus,
    sicut
    Apostolus
    ait: State
    ergo
    lumbosmeniisvestrwsuccincti
    (Eph. vi),
    id
    est,
    inomni
    preelio
    viriliter
    prseparati,
    et ab omnibus
    curis seeculi
    expedili.
    Et ad J ob Dominusait: Ac-
    ._
    cinge
    sicut vir lumbbs tubs
    (J bb xxxvm).
    Scri-
    ptura
    enim sacra illos viros vocat
    qui
    viaDomini
    fortibus et non dissolutis
    gressibus
    ambulant. Lum-
    bos vero virihter
    accingere est,
    vel in
    opere
    vel in
    cogilalione
    carnis etmentis luxuriamrefrenare. Sed
    cur beato J ob dicitur ?
    Accinge
    lumbostubssicul
    vir,
    nisi
    quia
    alia est carnis
    luxuria, qua
    castitatem
    corrumpimus,
    aliavero luxuria cordis
    est, qua
    de
    t castitate
    gioriamur.
    Dicitur
    ergo
    ei :
    Accinge
    sic-
    ,
    ut vir lumbbs
    tms,
    ut
    qui prius
    luxuriam corru-
    ptionis vicerat,
    nuncluxuriam
    stringat elationis,
    ne
    i de
    patientia
    vel de caslitate
    superbiat.
    In Veteri
    Testamento zona
    pellicea J egimus
    circa
    lumbos,
    in
    ,
    Novo autemzonaaurea circa
    pectus.
    Ut enimadul-
    terium 11011
    committatur,
    _o_a
    pellicea
    adhibenda
    713
    COMMENT.
    IN REG. S. BENEDICTI. 714
    est circa'
    lumbos,
    ut nonvideatur mulier adcon-
    j
    cupiscendum
    : zonaaureacirca
    pectus,
    ut
    per
    ducct-
    tum
    Evangeliipergamus
    ilinera
    ejus.
    DucatumEvan-
    gelii,
    id
    esi,
    ducatum
    Chrisli; neque
    eninvaliorsum
    Christus,
    aliorsum
    ducitEvangelium; sedipsaDomini
    gesta,
    vel sanclissima
    verba,
    vocantur
    Evangelia,
    queesequenlesper
    itinerarecta
    perducuntad
    coeleslia
    regna.
    Sed
    diligenter
    nobis est intuendum
    qui sunt,
    aut
    qui sequuntur,
    vel
    quo
    tendunt hi
    qui per
    du-
    catum
    Evangelii pergunt.
    Hi sunt
    utique quibus
    Do-
    minus ait : Amen dico
    vobis, quia vos, qui reliqui-
    slisomttiael secuti eslis
    me,
    in
    regeneralione,
    cum
    sederit
    filius
    hominisinsede
    majeslaiis
    sum,
    sedebi-
    lis elvos
    super
    duodecim
    sedes,judicantes
    duodecim
    tribusIsrael
    (Mallh. xix).
    Et
    ille,
    cui dicit :
    Vade,
    et vendeomnia
    quwhabes,
    et da
    pauperibus,
    et ha-1
    bebisthesaurosin
    cwlis, etveni, sequcreme(Marc.
    x).
    Et:
    Qici
    vult
    post
    me
    venire, abnegetsemetipsum,
    et lollat crucem
    suam,
    et
    sequatur
    nte
    (Matth. xvi),
    et similia.
    Cognovimusqui sunt,
    scilicet
    qui
    relin-
    quuiit omnia,
    et
    qui vendunt,
    et danl
    pauperibus,
    et
    qui abnegant semetipsos,
    et tolluntcrucemsuam.
    Quem sequuntur
    Cbrislunv?videlicet
    qui
    dicit eis :
    et secuti eslis
    me; et, veni, sequere
    me.
    Quomodo
    sequuntur,
    videamus.
    Sequitur
    auienv
    Christum, qui
    praeceptisejusinsistit, qui per magisterii ejus
    vesti-
    giagradilur, qui vestigiaejus
    et itinera
    sectatur,qui
    quod
    Christusdocuil et fecit
    imitatur,
    sicut Petrus
    hortatur dicens: Christus
    passus
    est
    pro nobis,
    relin-
    quens
    nobis
    exemplum
    ut
    sequamur vesligia ejus (I
    Pelr.
    n); exemplum
    scilicel
    tribulationum,
    nondelicia-
    runv; contumeliarum,
    non
    gaudiorum; flagellorunv,
    dolorum, opprobriorum, spinarum,
    cruciset mortis.
    Quo
    vero isti tendunt
    qui per Evangelii
    ducatum
    currunt,
    melius
    videbimus,
    si
    prius
    vocantemeos
    Dominumaudianvus
    ;
    ait eninvDominus: Venilead
    me,
    otnnes
    qui
    laboratiset onerati
    estis, etego refi-
    ciamvos
    (Maltlt.xi).
    Iterunvdicit :
    Venite,
    benedi-
    cli Palris
    mei, percipiteregnum, quod
    vobis
    paratutn
    esl ab
    origine
    mundi
    (Malth. xxv),
    et similia. Li-
    quet, ecce,
    ubi teiidunt
    qui per Evangelii
    ducafum
    pergunt,
    videlicet adtanlam
    glorianv,
    ut cumsede-
    rit filiushonvinisinsede
    majestalis suee,
    sedeant et
    illi
    super
    duodecim
    sedes,
    el
    judicent
    duodecimtri-
    bus
    Israel;
    et ul refectionemeeteniam
    accipiant;
    et
    ut
    regnum
    aconstitutione muivdi
    paratum perci-
    piant.
    Undeet
    apte
    verba beati Benedicli
    sequun-
    tur dicenlis':'
    Ut mereamur
    eum, qui
    nos
    vocavit,
    in
    regno
    suo
    videre. Devocationis
    gratia
    sic
    apostolus
    Paulus ad
    Galatasait :
    Miror, quod
    tam cito
    traiisferimim
    ab
    eo, qui
    vosvocavitin
    gruliam
    Cliristi
    (Galat, i).
    Et
    de se idemait :
    Qui
    me
    segregavit
    deuteromatris
    mew,
    et vocavit
    per gratiam
    sttam
    (Ibid.).
    Et iterunv
    alibi dicit: Obsecro
    ilaquevos,ego
    vinclusin
    Pomino,
    ut
    digne
    ambuletis vocalione
    qua
    vocali
    estis,
    cum
    omni humilitateet
    mansueludine,
    cum
    pcitientiasup-
    portantes
    invicemin
    charilate,
    solliciti servareunita-
    lem
    spiritus
    in vinculo
    pacis.
    Uttum
    corpus,
    et untts
    A spirtlus,
    stcut el vocali eslisin una
    spe
    vocationtsve-
    strw
    (Ephes. iv).
    Hic autem
    qui
    nosvocavitbeatus
    Benedictus
    dicit,
    ct subauditur vei ad
    giatiam
    fidei
    primum,
    vel ad
    religionis postea
    et conversionis
    habitum.
    In
    cujus regni
    tabernaculosi volumus
    habitare,
    nisi illuc bonisactibus currendo mitiime
    pervenitur.
    Manifestumest enim
    quia
    benefacientes
    et nonnva-
    lefacientes coelestis
    regni
    labernacula
    possidebunt.
    Sic eninvde roalisPaulus
    apostolus
    ait:
    Quiancque
    adulteri, nequenwlles, neque
    tnasculorumconcubito-
    res, nequefures, nequeavari,
    neque
    maledici,
    neque
    ebriosi,nequerapaces,regnum
    Pei
    possidebuni(I
    Cor.
    vi).
    Nos aulem si
    cupimus regnuin
    Dei
    possidere,
    inomnibus exhibeamus
    nosmctipsos
    sicut _>ei mini-
    B stros,
    in mulia
    patieittia,
    in
    tribulalionibus,
    in ne
    cessitalibus,
    in
    angusliis,
    in
    ptagis,
    in
    catceribtts,
    in
    seditionibus,
    in
    taboribus,
    in
    vigiliis,
    in
    jejuniis,
    in
    caslitate,
    in
    scientia,
    in
    longanimiutte,
    in
    suavilttle,
    in
    Spirilu sanclo,
    in charitatc nott
    ficla,
    in verbo
    veritatis,
    invirtutePei. Per artua
    justiiiw
    a
    dexlris,
    etasinislris. Per
    gloriam,
    el
    ignobililaiem.
    Per in-
    fctmiam,
    et bonam
    famam.
    Ut
    seductores,
    el veraces.
    Sicut
    qui ignoti,
    et
    cbgnili. Quasi morientes,
    et ccce
    vivimus: ut
    castigali,
    etiwn
    mbtlificati. Quasi trisles,
    setnper
    autem
    gttudenles
    : sicui
    egenles,
    mullosautem
    locupletanies.Tanquam
    nihii
    habenies,
    et omnia
    pos-
    sidentes
    (II
    Cot.
    vi).
    Et sic
    per
    istos et aliosbonos
    acius currenles tabernaculi
    regni
    cceleslisesseme-
    rebimur habitatores.
    G Sed
    interrogemuscumPropketaPotninum,
    dicentes:
    Pomine, quis
    habitabit in tabernaculo Ino? aul
    quis
    requiescet
    intnonle sanctoluo
    (Psal. xiv)? Quamvis
    alii doctores hoc inIoco tabernaculum
    praesentem
    inlelligant Ecclesiam,?beatus
    tamenBenediclus non
    lniivus
    repletus Spiritu
    sancto habitationem ccele-
    stem, quod
    est
    regnum aeternum, per
    hoc voluit
    intelligere
    tabernaculum. Unde et Dominus ait:
    Facite vobisanticosdemamtnona
    iniquilatis, ut,
    cum
    defccerilis, recipiant
    vosinwlernatabernacula
    (Luc.
    xvi).
    Monsautem
    ipse
    Dominus noster J esus Chri-
    sf.us
    intelligilur,
    de
    quo
    Isaias ait : In novissimis
    diebuserit
    prmparalus
    monsdomusPomini in verli-
    cemnwniium
    (Isa. n).
    In
    quo
    omnes electorum
    animae
    perpetuo requiescunt;
    sicut idemillis Do-
    "
    nvinusait: Tollite
    jugum
    meum
    super
    vos,
    etdiscite
    a me
    quia
    tnitis sumel liumiliscorde: et invenietis
    reqttiem
    animabusveslris
    (Matth. xi).
    Post hanc
    inlerrogalionem, fratres,
    audiamus Po-
    minum
    respondentem,
    et bslendeniemtwbis viam
    1
    ipsiustabernaculi,
    et
    dicentem:
    Qui
    ingreditur
    sine
    '.
    macula,
    et
    bperaturjustitiam
    :
    qui loquitur
    verilatem
    ;
    incorde
    suo,
    qui
    non
    egil
    dolumin
    lingua
    sua
    ;
    qui
    L no
    fecitproximo
    suo
    nialum,
    et
    opprobrium
    nonac-
    cepit
    adversus
    proximum
    suum
    (Psal. cxxxvi). Qui
    \
    malignum
    diabolum
    aliqua
    suadentem
    sibi,
    cum
    ipsa
    suasionesua a
    conspectibus
    cordissui
    respuens,
    de-
    duxit ad
    niliilum,
    et
    parvulos cogitalus ejus tenuit,
    i et ailisit ad Christum.
    Qui
    timentes
    Pominum,
    de
    PATKOL.CII. 23
    715
    ISMARAGDIABBATIS
    716
    Gonaobservanttasua nonsereddunt
    elatos;
    sea
    ipsaA P
    in sebona,
    non ase
    posse,
    sedaPomino
    fteri
    exisii- r
    mantes, operantem
    in sePominum
    magnificant,
    illud s
    cum
    Propltela
    dicenles: Non
    nobis, Pmnine,
    ttonno- li
    bis,
    sednomini
    luo da
    gloriam(Ps. cxm).
    Videamus c
    per singula,
    et de
    omiiibus,
    utDominus dederit,
    t
    disputemus.
    Qui ingreditur
    sinemacula. Hanc sen-
    $
    tenliam bealus
    Auguslinus Prophetse iiilerrogatio-
    i
    nenv,
    beatus auteni Benedicttis
    Donvini esse dixit i
    responsionenv;
    sed
    quia
    secundum Ezechiel rotse t
    animalia
    sequuntur, ulerque
    bene, uterque
    reclis- t
    siinehanc senlentiam inlellexit.
    Interrogatus
    eniin
    i
    Domiuus
    quis
    habitaret intabernaculo suo, respon-
    <
    dil: Qui intjredilur
    sinemacula;
    ac si diceret:
    Qui
    (
    vivit sine
    culpa,
    et custodit
    sea
    peccati contagione,
    ]
    ipse
    innveunv
    iiitrabit
    tabernaculum.
    Maculaintelli- B
    gitur peccaium.
    Namet in Domini bolocausto ani-
    ,
    mal non offerebaiur,
    nisi immaculatum : Domini
    ]
    cnim sacrificium
    nil
    recipit
    maculatum. Unde et
    sponsus
    sponsae,
    Pulchra
    es, inquit,
    amica
    mea,
    et
    macula
    in te non est
    (Cant. iv).
    Et
    opetatut
    jusli-
    liam. Dicta autem
    justitia,
    quia juris
    slatus. Est
    enim
    justiiia sequitas
    vel reptitudo.
    Sed
    quiajustitia
    ex
    operibus
    constat et flde,
    ill.e
    pleniter
    justitiam
    operatur
    qui
    recte credens,
    lotum se
    inbdnis
    ope-
    ribus exercet. Ingredilur
    sine
    macula, qui
    vivit sine
    culpa. Qperatur juslitiam,
    qui
    sedulus
    qusepraeva-
    let
    agit
    bona.
    Ingreditur
    sine
    macula, qui plangit
    commissa,
    et
    plangenda
    ullerius non commiltit
    pec-
    cata.
    Operatur
    justiiiam, qui diligenter
    in omnibus
    Domini custodit
    prsecepta.
    Qui loquiiur
    verilatemin
    C
    cordesuo. Honvo
    etiim
    tkvgualoquitur,
    et
    ore,
    non
    corde;
    sed
    quia
    os non
    loquitur,
    nisi
    quod
    ei a
    cordemmislratur,
    recte lvic
    dicitur, qui loquitur
    ve-
    ritalem
    in cordesuo. Ap
    si dieeret: Nonsuflicitlin-
    guae
    ut tantumvevitaiem
    loquatur ore,
    nisi eama
    sincevo susceperif
    corde. Sive enim
    bonunv,
    sive
    nvalum
    loquatur fingua,
    fons illius hoc
    ipsuro
    cordi
    ministrat,
    sicut
    scriptum
    est: Ex abundantia enim
    cardis cs
    loquitur [Luc. vi).
    Sunt enimalii
    qui,
    nva-
    lignospiritu repleti,
    aliud simulale
    loquuiiiuv
    ore,
    aliud nvedilanlur incorde. De
    quibus
    Salomonait:
    Simulaior
    ore
    decipit
    amicumsuum
    (Prov. xi).
    Ideo
    Dominus ait:
    Qui loquitur
    verilatemin corde
    suc,
    hic habitabit iivtabernaculo meo.
    Qui
    non
    eyit
    do-
    T
    luin in
    lingua
    sua, Idem
    ipsunv
    est enimin
    lingua
    dolum
    non
    agere, quod
    est incorde
    loqui
    veritaiem.
    Aliquolies
    enimdolus
    profertur
    in
    lingua,
    sicut hic
    dicituv
    per
    Psalmistam; aliquoties
    labiis
    pariter
    me-
    ditatur et corde,
    sicut habes in Salomone: Labiis
    suis, inquit,
    inteUigitur inimicus,
    cumin cordetra-
    claverit dolos
    {Prov, xxvi).
    ln
    lingua
    tantum
    profer-
    tur dolusabhomine,
    ut anvicusvideatur in
    sermone,
    hoslis in corde.
    Inlabiis
    pariter
    meditatuvdoluset
    corde,
    ut inimicum
    se essecorde simul demonstret
    et ore.
    Qui
    noh
    fecitproximo
    suomalutn. Proximus
    hoc in loco
    intelligendus
    est omnis homo. Unde
    scriplum
    esl : Non adullerabis cum uxore
    proximi
    fiti
    (Levit.xvin),
    id
    est,
    cuffl nullius hominis. Pro-
    A pter proximitatem
    enim
    sanguinis,
    omnis hovnoho-
    mini
    proximus
    vocatur.
    Sanguis
    eninv homiuumab
    aliorum
    segregatur sanguine
    animalitim.
    Qui
    opprb^
    brittmnbn
    acccpit
    adversus
    prbximum
    suttm. Non
    accepit,
    dixit,
    id
    est,
    gvatum
    non
    habuit,
    nec liben-
    tevaudivit.
    Accepta
    eninvilla
    dicimus, quae
    nobis
    gvata
    essemonslvamus. Hle enim
    oppvobrium
    ad-
    versus
    proximum
    suura
    accipit, qui
    detrahentis
    verba libenti animo
    accipit.
    Et hoc illis solet con-
    lingere, qui proximum
    sicut
    semefipsos
    nolunt dili-
    gere.
    Dehoc enirn fomite
    procedit,
    ut detrahentis
    verba libenter
    possint
    audiri. Ille vero
    qui
    sicut
    semetipsum
    sic
    diligit
    et
    proximum, quantum
    nec
    de
    se,
    tantum nec de
    proxirao
    vult audiri
    oppro-
    brium.
    Quod
    si
    quis
    corde
    cogitans
    dicat:
    -Qui
    est
    B
    homo
    qui
    sic inter homines sine macula
    vivat,
    ut
    nec
    pvoximo
    faciat
    malunv,
    nec labiis
    Ioquatur
    do-
    lumcunv
    scriptunv
    sit: Nbitest Itbmb
    qui vivit,
    el non
    peccet,(III Reg. vvn);
    audiat siMPauium
    apostolum

    respondentem
    : Et kme
    quidemfuisiis,
    sed tibluii
    esiis;
    sed
    sanctificali eslis,
    etc.
    (I
    Obr.
    vi).
    Qui
    mtir
    i
    lignumdiabblum.
    Diabolusilebraice deorsum fluens
    i
    interpretatur,
    eo
    quod suporbise pondeKepressus
    i
    deorsum corruens cecidit. Grasce auteffl diabolus
    criminator
    dicitur,
    quiasicut
    acrimine
    criminator,
    i
    .et
    a-supe.rbiastiperbus,
    'e.tab
    iniquituie imquvis;
    ita
    a
    nvalignitate malignus
    vocalur.
    Aliqua
    suudentem
    t
    sibi,
    id
    cst, peccala
    et vitia. Cum
    ipsa suasibne,
    id
    est, adhortatione,
    vel in&itatione. A
    conspeclibus
    s cordis sui
    respuens
    .deduxit ad nihilum. Diabolum
    i
    C
    enim
    justus respuit, quando
    nec
    111,
    nec suasioni
    a
    ejus
    consenlit. Ad nihilum eunv
    deducit, quando
    a nec
    recipit suggestiones ejus,
    nec nufrit. Annihila-
    tio
    ergo
    diaboli
    perfectio
    st monachi. Tuncenim
    i- in
    semetipso
    fortis essediabolus
    eeslinvatur,quando
    a ab illo miser raonachus vincilur. Tunc vevo anni-
    e
    hilatur, quando
    a
    perfecto
    monacho ut inermis vin-
    li citur et
    respuitur.
    El
    panulos cagilatmsejus teiiuit,
    m etailisit adChrisium. Parvuli
    cogitatus ejus,
    id
    est,
    v- diaboli : mala sunt
    ejus
    initia
    suggestionum, quse
    3,
    bene sunt
    tenenda,
    ne male
    cvescant,
    -el ad
    petram,
    t: id est ad
    Christum,
    sunt
    elidenda,
    ut
    peveant,
    ne
    o forte robur fortitudinis
    faciant,
    et contra vvosno-
    o,
    civa beiia committant.
    Qui
    timentes Dmninumde
    o- _ bona observaniia non sereddunt
    elatbs,
    id
    est,
    non
    ua se
    ponunl
    sive exisiimant
    elafos, quia
    viribus suis
    vv.
    aliquid
    boni
    agerepossint, praeseviim
    cuinDoininus
    lic
    apostolis
    dixerit: Sinemeniltil
    pbtestisfacere(J oan.
    ie-
    xv).
    Namvelle bonum et
    posse
    aDomino
    accipit
    iis lvomo. Elatus eninv dicitur
    pro
    eo
    quod seipsum
    ~-
    super
    mensuram suam
    elevet,
    dum
    magnus
    sihi
    iv- videtur de lvis
    quse agit operibus.
    Sed
    ipsa
    in se
    ve,
    bonanonase
    posse,
    sed aPbminb
    fieri
    existimantes.
    et
    Superbi cuphuvt
    in se
    quod
    non faciunt
    prsedicari.
    ret Huiuiles
    refugiunt quidquid
    boni
    operantur agno-
    ras sci. Illi vitia sua a sefacta esse
    recusant,
    et bona
    ide suis viribus faeta
    turpiter jactani.
    Hurailes, qaia
    iini
    peccata
    commiserint voluntarie confitendo seinet-
    ro-
    ipsos accusant;
    et omniabona sua non a se faeta
    717 COMMENT.IN REG. S. BENEDICTl. 718
    esse,
    seddivinomunere
    deputant:
    et non a
    se,
    sed
    A
    aDominoin se facta esse confirmant.
    Operantem
    in se Pominum
    tiiagnificant
    illum cum
    Propheta
    dicenles:
    Non
    nobis,Pomine,
    non
    nobis,
    sedtwtnini
    tuo
    da
    gloriatn(Psat. cxm).
    Ille in se Donvinum
    operantenvmagnifieat,
    qui
    de bonis suis actibus
    non sibi,
    sedDomino
    gloriam
    tribuit.
    Operantem
    in se Dominum
    magnificare
    debet, qui
    sine illo
    nihii boni
    agere
    valet.
    Cognovit
    euim
    Prophela
    quia
    non est bominis
    divigeve
    vias
    suas,
    sed ilio
    disponente
    Domini est
    divigeve gvessus ejus.
    Ideo
    illi tvibiiit
    gloriam,
    a
    quo
    se
    cognovit accopisse
    omniabona;
    ait enim
    Apostolus
    : Omiia
    quwcunque
    facilis,
    in nomineDotnini
    facite (Coloss. ui). Ergo
    totunv nomini iili tribtiat
    Ecclesia,
    a
    quo
    et in
    que
    nomine virtutem
    accipit operandi recta,
    et hnmili-
    B
    ter
    veraciterque
    dicat cum
    Propheta
    : Non
    nobis,
    Pomine,
    nmi
    nobis,
    sednomini luoda
    gloriam.
    Sicui necPaultts
    apostolus
    de
    prmdicatione
    suasibi-
    aliquid hnputabat,
    dicens: Gralia Pei sutn id
    quocl
    sum
    (I
    Cor,
    xv).
    Fuerat enimantea
    blasphemus
    et

    persecutor
    Ecclesiae
    Paulus,
    sed
    gvatia
    Dei
    vocatus,
    et a
    Synagogae
    utevo
    segregatus, jam prsedicator
    factus
    erat inEcclesia fideliset
    rectus;
    ideodice-
    bat. GratiaDei sumid
    quod sum,
    id
    est, per
    nve-
    meiipsum
    fui
    pravus, gratia
    Dei sum rectus. Per
    memetipsumpersecutor, per gratiam
    Donvini sum
    nvodoEcclesiaedefensof. Per
    menvetipsumblasphe-
    mus et
    impius, per
    Doraini
    gvatiam
    fldelis factus
    sumet
    pius.
    Et boc est
    gratia
    Dei sumid
    quodsum,
    id
    est,
    nonmeritis
    meis,
    sed
    gratia
    Dei faclus sum
    '
    de infideli fideliset de
    lupopastor,
    de
    persecutore
    defensor et de
    pravo rectus,
    et de
    impiopius,
    Chri-
    stianus deJ udseoet
    apostolus
    de
    Pharisa;
    et hoc
    est, gratia
    Dei sumid
    quodsum;
    id
    est,
    non sura
    qualem
    dudunv me fecit
    malitia,
    sed
    qualem
    nve
    modoDomini voluitesse
    gralia.
    Et iterum
    ipse
    dicit :
    Qui
    gloriatur,
    in Domino
    glorietur (I
    Cor.
    i).
    Nihil
    eninv,
    ut
    prsedictumest,
    J iomo
    habet
    aliquid boui,
    nisi
    qnod accipit
    aDo-
    miiio. Si
    ergo accipit,
    nou
    glorietur, quasi
    non
    acccperit,
    ne forte subtrahat
    quod
    dedit
    iargitor,
    ut remaneat vacuus
    qui gloriabatur
    de alieno. Et
    alibi
    Aposlolus
    : Nonex
    nobis,
    Dei enintdonum
    est;
    non ex
    operibus,
    ne
    quis glbrielur (Eph. n).
    Non.
    ergonobis,
    sednomini Doroini totis viribus
    gloriam
    '
    demus:
    quo
    nomine salvati
    sumus,
    et in eeternum
    salvari fideliler
    speramus.
    Non enimest aliud no-
    men in toto
    mundo,
    in
    quo
    salvus fiat
    populus.
    Unde et
    Apostolus
    ait :
    Ipsi glbria
    in Ecclesia
    et Christb
    J esu,
    in omnibus
    generationibus
    swculi
    swculbrum,
    amen
    (Eph. m).
    Istud est
    ergo
    nomen
    cui omnia
    genu flectunt,
    coelestium, terrestrium
    et infernorum :
    Et,
    omnis
    lingua confitetur,
    quia
    hbcnbtnen,
    id
    est, DominusJ esus
    Christus,
    in
    gloria
    estDei Pairis
    (Phil, n),
    Vndeei Pomimtsiri
    Emttgelio
    ait:
    Qui
    attditverbd
    mea
    hwc,
    et
    facil ea,
    similabbeumviro
    sapienti,
    qui wdificavit
    doinumsuatn
    supra petram
    : venerunt
    A flumina, flaverunt
    venti;
    et
    impegerunt
    in domum
    iilam,
    etnon
    cecidit,fundata
    enitnerat
    suprapelram
    (Matth. vn).
    Sapiens
    enimvir non
    super arenam,
    idesl
    super semetipsum, quia pulyis
    est et rever-
    tetur in
    pulverenv,
    sed
    super petram,
    illamvideli-
    cet de
    quaApostolus
    ait: Petra aulem erat Chri-
    stus
    (I
    Cor.
    x),
    domumsuam
    sedificat,
    id
    est,
    ini-
    tium
    primse
    conversationis, quasi
    fundamentum
    domus suse,
    et medietatem bonse
    actionis,
    quasi
    niediura
    parietis
    sui;
    et
    perseverantiam perieclio-
    nis,
    quasi
    consummationis
    perseverantiae
    suoe
    super
    fuiidauieivtumillud
    ponit
    : de
    qno
    alibi
    Apostolus
    : ait: Fundaineiilumaliiid nemo
    potestponere,prwler
    i id
    quodpositum
    est,
    qui
    estChrisiusJ esus
    (I
    Cor.
    III).
    Abhoc cnimfundamenlo
    accipit vires,
    ut eedificetur
    . B
    domus,
    idest omnemonachi
    opus;
    et
    fortitudinem,
    ne
    pulsata tempestatibus,
    id est tribulatioiiibus len-
    talionum,
    destruatur. Stultus autemaedificat
    super
    i- arenam, quia
    de
    opere
    suonon
    Deo,
    sedsibi tribuit
    (
    gloriam. Sapiens
    autemsedificat
    super petranv, quia
    t
    de omnibus
    opcribus
    bonissuis non sibi laudes tri-
    , buit,
    sedDeo
    gralias agit;
    et
    largilori
    suo humiliter
    t cuncla
    tribuit, quia
    abillo se
    accepisse
    cuncta co-
    gnoscit.
    Alio enimsensu heac
    parabola
    maximead
    inobedientes
    respicit.
    Sicenim
    legimus
    :
    Omnisqui
    r audit verba
    mea,
    et nott
    facit ea,
    simtlaboeumviro
    i stulto
    qui wdificavit
    domumsuam
    super arenctm,
    et
    reliqua (Matlh. vn):
    id
    est,
    curainfluxerint stillici-
    s dia
    passionum,
    cumadvenerint
    fluuvina,
    et lorren-
    , tes, atque impetus
    tribulaiionum ex multimdine
    v
    -
    negligentiarum:
    cum
    fiaverint vettti,
    illi
    utiquequi
    e
    per
    isium aerenv
    volitant, parati
    ad Christi areain
    ventilauium,
    sicubi iuveniaiit
    paleas quas
    ad ludi-
    e briuai stiuro
    rapiant alque dispergaat,
    tunc irruent
    a
    in doniumillatii
    quse
    sine obedienlisefundamento
    e
    aedificata
    est,
    et fiet ruina illius
    magna.
    Non
    ergo
    pluvia necjue
    flumina cunv
    impetu desceudenlia;
    o
    neque
    venli validissimi convmovere
    polerunt
    domum
    ;, super petram fundatam,
    ut ex hoc
    intelligas quia
    i-
    qui seipsum
    non
    prodiderit,
    nec a
    seipso
    fuerit
    n moius
    ,
    nulla
    superveniens
    lentalio
    dejicere
    eum
    , poterit
    aut movcre. IUudvero aliud sedificiumfacile
    ;t subvertitur,
    non
    prse
    tentatione
    violautiae,
    alioquiu
    ?-
    et illudsedificium
    dejecisset, sedpropter
    fundamenti,
    n
    idest
    propositi,
    infirmitatem. Arenaest res mobilis
    n
    "
    et
    infructuosa, quse
    sinedubio
    instabilitatem
    atque
    n
    inconstantiam
    designat
    anhnarum.
    i- Hmc
    complensDominus, exspeclat
    nos
    quotidie
    his
    i. suis sanctis monitis
    faciis
    nos
    respondere
    debere.
    a
    Quod
    autem hmc
    complens
    Dominus,
    ad
    superiora
    li bona,
    quae
    de habitalore
    tabernaculi
    dixerat;
    respi-
    n cil; implevit
    enimChristusDominus
    superius
    dicta
    ;
    n
    sermone
    implevit
    et
    opere.
    Prsedicavit
    verbo, quod
    \a
    implewt
    et actu.
    Ipse
    eniminse
    implevit, quod
    im-
    la
    pleve
    labernaculi
    habitatorem
    praecepit. Ipse
    enim
    sivve
    peccati
    macula
    ingressus
    est
    rnundum:
    ipse
    i sine
    peccato
    vixit in
    mundo, ef sine
    contagione
    !, peccati
    ascendit in coelunv.
    Princeps
    enim
    mundi ad
    tt erim
    venit,
    sedineo nil
    quod
    condemnaret
    inyenit.
    719 SMARAGDIABBATIS
    720
    Ipse quamvis jnslus
    Dominus
    justitiam diligat
    et
    Bemperubiquejustiliamoperetur,tamen potissimum
    jusliiiam operatus est, quandosuperbumforlemque
    diaboluni
    vinxit,
    et domuni
    ejus ingvediens
    vasa
    illius, quaeinjuslelenebai,
    abslulit. Et sibi ea fonte
    haptismalis
    lotain
    pevpetua
    sevvitiasacravit.
    lpse
    cnim
    loquituv
    vevilatem in
    corde, quia
    verilas
    est;
    el
    quod
    ore
    promit, opere complet. Ipse
    eninv ait:
    Ego
    sum
    viu, veritas,
    etvita
    (J oatt, xiv).Ipse
    non
    egit
    doluinin
    iinguasua, quia peccatum
    non
    fecit,
    nec
    dolus inventus esl in ore
    ejus. Ipseproximo
    suo
    J ion fecit
    malum,
    sed c contrario fecit ei
    bonunv,
    ipiaivdo
    eum,
    id est
    geivus huroanum, cujus per
    carnem factus
    aflinis,
    et
    proximus,
    descendensde
    J crusaleni in
    J erico,
    id
    est,
    ae coeioin inunaum.
    Invenit eum a
    latronibus,
    idest dsemonibusniultis

    pcccatorumplagis
    vulneratum
    ;
    infundit
    vinum,
    et
    oleum, jd
    esl austeritatem
    poenilentiae,
    et refocilla-
    tipnera
    teniae
    imposuit;
    in
    jumenlumsuum,
    id
    est,
    corpori
    suo
    socialum,
    duxit ad
    stabulum,
    id
    est,
    fidelemeuni faciens
    corpori
    Ecclesiae.Et
    stabulario,
    id
    est, gubernalori prseccpit Ecclesise,
    ut curam
    illius
    haberet,
    et de
    Novo,
    et Veteri
    Testamento,
    quasi
    de duobus denariis eum
    prsedicansguberna-
    ret. Ecce
    quomodo
    DominusJ esus Christus nonfecit
    proximo
    suo
    malunv,
    scdraisevicordiaminillamfa-
    ciens
    prsesfitit
    ei boivunv.
    Ipsc
    enim
    sapiens
    :
    quia
    ipse
    est
    sapientiapatris. Super pelranv
    suanv fusu-
    davit
    donium, quia supcr semetipsum
    fundavitEc-
    clesiam. El
    hoeest, quod
    ail: IIwc
    complens
    Dotni-
    nus: id
    esl,
    universa
    supcrius comprehensa,
    et ver-
    bis
    prsedicando,
    et
    operibus implevit complendo.
    Exspeclat
    HOS
    quotidie
    his suis sanctis monilis
    faciis
    nos
    tespondete
    debere.
    Respondere
    cuilibet
    dicimus,
    cunvcis
    [ejus]
    factis
    congrua
    adinvicem
    opera
    reddi-
    iniis. Deo
    ergorespondereest,
    donis
    ejusprseceden-
    tibus nostra
    obscquia
    reddere. Tunc Deoveraobse-
    quia
    reddimus,
    cunveunv
    propter
    'anvoris flduciam
    uon timemus.
    Ideo nobis
    propler
    emendaiionemmalorum
    hujus
    vilwdies ad inducias
    relaxantur,
    dicente
    Aposlo/o:
    An
    nescis,
    quia palienlia
    Dei ad
    pmnilentiam
    tead-
    tlucit
    (Rotn.n)?
    Namct Pclrus
    aposlolus
    dehac
    ipsa
    rc sic ait: Non iardat Pominus
    promissionem,
    sed
    putienleragil propler
    vos,
    nolens
    aliquemperire,
    sedi
    otitnesad
    pwnilenliam
    reverti
    (II
    Petr.
    in). Ipse
    ite-
    ruffi dicit:
    Propter quod, charissimi,
    hwc
    exspectan-
    les,
    salis
    agileintmaculcili,
    el inviolali inveniri ei in
    pace;
    el Pomini nostri
    longanimitatem,
    salutetnarbi-
    Iramini
    (Ibid.).
    Non
    ergo
    nobis aDominoconcessas
    per corporis neghgentiara
    dierumnostrorum
    perda-
    iiiiis
    inducias,
    sed emendare celeriter
    festinemus,
    quod
    multo
    tempore negligenler egimus,
    ne forte
    post
    carnis
    hujus
    resolutionem cum illis
    reprobis,
    qui
    inlibro
    Sapientisescributitur, infructuosaro.
    poe-
    uilentiam
    agenles,
    et
    prse
    tristitia cordis nostri
    ge-
    menles
    nobismetipsisreputantes
    dicamus : Nos in-
    sensati erravimus a via
    veritaiis,
    et
    justitim
    lumen
    nonluxit
    nobis,
    el sol
    intetligentiw
    nonestorlusnobis.
    ;
    A
    Lassati sumusin via
    vaitilatis,
    el
    perditionis,
    et am-
    i bulavimusvias
    difftciies;
    viamautetnPomini
    ignora-
    >
    vitttus.
    Quid
    nobis
    profuit superbia
    ? aut
    quid
    divitia-
    i
    rum
    jactantia
    conlulitnobis? Transierunt omniailla
    .
    tanquamumbra,
    el nos in
    matigniiate
    nostra con-
    >
    sumpti
    sumus
    (Sap. v).
    NonenimDominuslaetatur
    in
    perditionevivorum,
    sed
    raagis
    vult salvare
    pceni-
    tentes, quam perdere deiinquentes.
    Sicut
    ipse per
    t
    prophetam
    ait.
    :
    Nutn
    pius
    Potninus dicit: Noloinortem
    peccatoris,
    , sedut
    converlalur,
    etvivat. Cum
    ergoinlerrogassernus
    Pominum,
    fralres,
    de habilatore tabernaculi
    ejus,
    audiviinushabitandi
    prwcepium
    : sedsi
    compleamus
    .
    habilaloris
    offtcium
    eritnus hwredes
    regni
    cwlorum
    (Ezech. xvin,
    xxxm).
    Hic audire beatus Benedictus
    B
    pro
    exaudire
    posuit.
    Ac si diceret: tunc vere audi-
    vimus,
    si habitaloris officium
    complearaus;
    sicut
    Dominusin
    Evangelio
    ait: Ovesmemvocemmeam
    audiunt
    (J oan. x),
    idesl exaudiunt. Si aulenvhabita-
    toris ofliciumnon
    compleamus,
    nvinimehabitandi
    praeceptunv
    audivimus: sicut el idemDominusJ udseis
    dicit:
    Qui
    esl exPeo verbaPei
    audit;
    proplerea
    vos
    non
    auditis, quia
    ex Peo nonestis
    (J oan, ix).
    Unde
    et alibi aures cordis
    requirens
    aiebat:
    Qui
    habet
    aures audiendi audiat
    (Matlh. xi, xm;
    Luc.
    vm).
    Ergo
    non audit vocenv
    Donvini,
    qui
    cordenon reti-
    net,
    et
    opere
    non
    invpletquod
    audit. Sinautenvali-
    quis
    hic sub auditionemmaluerit
    intelligere
    taliter
    ponenda
    erit. Sed si
    compieamus
    habilaloris offl-
    cium,
    et nos
    ejusdemsupradicti
    tabernaculi habita-
    tores eriinus.
    Ergo prwparatuia
    sunt
    corda,
    et
    corpora
    nostfa
    sanctw
    prwceplorum
    obedienliwmilitalura.
    Quomodo
    sunt nostra ad militandum
    prseparanda corpora.
    Audi nos obsecrantem
    Apostolum,
    ait enim: Obsccro
    ilaquevos, ftalres, per
    misericordiam
    Dei,
    ui exhi-
    bealis
    corpora
    vestrahostiam
    vivenlem,sanctam,
    Deo
    placenlem,
    rationabile
    obsequium
    veslrum. Et nolite
    conformari
    huic
    swculo,
    sed
    reformamini
    in novilale
    settstis
    vestri;
    ut
    probetisquw
    sit voluntas Dei
    bona,
    el bene
    placens,
    el
    perfecla(Rom. xu).
    Et aiibi dicit:
    Non
    regnet peccatum
    in vestro morlali
    corpore,
    ul
    obediatis
    concupiscenliisejtts;
    sed
    neque
    exhibeaiis
    metnbravestraartna
    iritquilatispeccalo,
    sed exltibele
    j\
    vos Deb
    tanquam
    ex ttwrtuis
    vivenles,
    el membra
    vestraarma
    juslitim
    Deb. Peccalumvabistwndomi-
    netur
    (Rom.vi). Quomodo
    nbbisiterumcordanoslra
    sint
    prseparanda,
    idem
    Aposlolusipse
    ait: Dicoau-
    lem, spiriiu
    ainbulateetdesideriacarnisne
    perficiatis.
    Item
    ipse:
    Si
    spiritu vivitnus, spiritu
    et ambulemus.
    Non
    cfficiamur
    inanis
    glorimcupidi,
    invicem
    provo
    canles,
    invicemittvidenies
    (Galat.v).
    Tuncenimeorda
    nostra,
    et
    corpora
    in Domini
    praeparantur
    nvilitia.
    si
    ahjicianvus
    anobis
    operamortua,
    idest
    peceata,
    opera tenebrarum, opera carnis,
    et
    tenebrarum,
    et
    induamur arroa
    lucis,
    et fructus
    spirilus, qui
    sunt
    virtutes animarum.
    Opera
    autemcamis sutitadulte-
    ria, (ornicaliones,immundilia, impudicitiu, luxuria,
    idoiorum
    servilus,
    veneficia,inimicitiw,contenliones,
    m
    COMMENT.
    IN REG. S. BENEDICTl. 7__
    mmulaliones,indignatioiies,provocationes,
    dissensio-A
    nes, seclw, hmreses,invidiw, irw, rixw, homicidia,
    ebrietates, comessaliones,
    et his
    similia, qumprtvdico
    vobis,
    sicul et
    ptmdixi, quoniamqui
    talia
    aguni
    re-
    gnum
    Dei non
    consequenlur.
    Ftuclus autetn
    spiritus
    esl
    cliaritas, gaudiutn, pax, palientia, longanimitas,
    bonitas, benignitas, ftdes, modeslia, lenitas,
    conli-
    neiitia,
    castttas. Adversus
    hujustnodi
    nonest lex.
    Qui
    auletnsunt
    Chrisli,
    carnetnsuam
    crucifixerunt
    cum
    viliiset
    coiicupiscenliis(Ibid.).
    Et adCorinthiosde
    cordis
    pariter,
    et
    corporis praeparatione
    sic ait: In
    omnibusexhibeamus
    nosmelipsos,
    sicul Dei minislros.
    In mntia
    patientia,
    in
    tribulalionibus,
    in necessitati-
    bus,
    in
    angustiis,
    in
    ptagis,
    in
    carceribus,
    inseditio-
    nibus,
    in
    laboribus,
    in
    vigiliis,
    in
    jejiiniis,
    in
    castitate,
    in
    scientia,
    in
    longanimitate,
    in
    suavilate,
    in
    Spiritu
    I
    sancto,
    iti charilate non
    ficta,
    in verbo
    veritatis,
    in
    virtute
    Dei,per
    arnta
    justitim
    a
    dextris,
    eta
    stnistris,
    per gloriam,
    ct
    ignobililatem, per infamiam
    et bonam
    famatn,
    ut seducloreset
    veraces,
    sicut
    qui ignoti
    et
    cogniii. Quasi nwrientes,
    el ecce
    vivimus,
    ut
    casligali,
    el non
    mortificati. Quasi trisles, semper
    autem
    gau-
    dentes. Sicut
    egentes,
    tnullos autem
    locupletantes.
    Tanquam
    niliil
    habehtes,
    et omnia
    possidentes (II
    Cor.
    vi).
    Ei
    quod
    minus habet in nobis natura
    possibile.
    Naturamdicit
    ingenium,
    mores et astutiamanimi.
    Naturaenimdicla ab
    eo, quod
    nasci
    aliquid
    faciat.
    Gignendi
    enim et faciendi
    potens
    est:
    fragilis
    est
    enimhumananatura :
    quia quod
    vult bonura
    agere,
    perficere
    non
    valet,
    nisi
    adjutorium
    aDominoacci-
    *
    pere
    nveruerit. Unde et
    Apostolus
    ait: Nam velle
    adjacet mihi, perficere
    autemnoninvenio
    (Rom. vn).
    Undeet hic
    aperte sequitur:
    Rbgemus
    Dominumut
    gratim
    suw
    jubeat
    nobisad-
    julorium
    ministrare.Inter ministrareel subminislrare
    sic dicit distare
    Fulgenlius, quod
    inuno horunvob-
    sequium humilitatis,
    in aliero aulem abundantiae
    judicium
    ac
    polestatis
    ostendilur. A ministrante
    quippe obsequiumredditur,
    a subministranle vero
    subsidium
    praerogatur.
    Et si
    fugientesgehennwpwnas
    advitam
    perpetuam
    volumus
    pervenire.
    Gehennaest locus
    ignis,
    et sul-
    phuris.
    Fuluri
    ergo supplicii locus,
    ubi
    peccatores
    cruciandi
    sunt, lvujus
    J ocivocabulo
    designatur.
    Nam
    dublexin
    gehenna
    damnatorum est
    poena,
    illorum
    ^
    autenvel mentemurit
    tristitia,
    et
    corpus
    flamma.
    Nanvsicut ille
    ignis
    canvininon arsit ad trium
    pue-
    rorunv
    supplicium,
    el tamen arsit ad comburenda
    ligamina
    vinculorum: ita
    ignis gehennse
    et luccbit
    raiseris ad
    augmentapoenarum,
    el non lucebit ad
    cousolalionenv
    gaudiorum.
    Pumadhuc
    vacat,
    el inhoc
    corporestimus,
    et Itwc
    omnia
    per
    hanclucisviamvacal
    implere,
    currettdum
    et
    agettdutn
    est modo
    quod
    in
    perpetuum
    nobis
    expe-
    diat. Eccenunc
    lempusacceptabile;
    eccenunc dies
    salulis.
    Vacemus,
    etvideamus
    quam
    suavisesl Doroi-
    nus,
    et dum
    tehvpus
    est
    operenvur
    bonunvadomnes.
    Quia
    quod
    seminaverit
    homo,
    hoc et metet. Et
    qui
    A
    in
    pvaesenli
    vita seminaverint in
    Iacrymis,
    infuturo
    sseculoin
    gaudio
    metent. Currendumest
    ergonobis,
    noiv
    pedibus,
    sed
    vita,.et moribus,
    ut illud
    possimus
    in hac vita
    conquirere, quod
    nobis in seternumco-
    gnoscimus expedire,
    id
    est,
    illas
    supradictas
    virtu-
    tes,
    charilatem
    videlicet, gaudium, pacem,
    et caeteras
    omneshaberein
    prsesenti saeculo,
    et cum
    illis,
    et
    pro
    illisvivere
    possimus
    in futuro.
    Conslituendaest
    ergo
    nobisPomitiici sclwlaservitii.
    ScholaGrsecovocabulodicitur
    locus,
    in
    quo
    ado-
    lescentes lilteralibus studiis
    operam
    dare et ad air-
    diendos
    magistros
    vacaresolent. Undeschola
    vacatip
    interpretatur. Denique
    in
    Psalnvo,
    ubi
    canimus,
    Vacate,
    el videte
    quoniamego
    sumPominus
    (PsaL
    XLV),
    in Graecobabetur
    s^o),a-aTE.Ergo
    sicut in
    B
    schola
    pueri
    cum
    disciplina, quae
    illisnecessariasunt
    discunt,
    et
    quoe
    in futuro
    prosint capiunt:
    ita et
    monachi inmonasterii
    regularis schola,
    et
    quee
    eos
    iu
    prsesenti
    honestevivere
    faciant,
    et
    quse
    in fuluro
    felices
    reddant,
    discere
    sagaciter
    et eflicaciterdebeni
    implere.
    In
    qua
    inslilutionc ritliil
    asperum,
    tiihil
    gmve
    nos
    cottstituturos
    speramus.
    Inslitutio enim
    regularisvitse
    volentibus eam nihil
    asperumhabet,
    nihil
    grave.
    J ugum
    enitn
    tneum,
    ait
    Dominus,
    suave
    est,
    et omis
    meumleve
    (Matth. xi).
    Nolenlibus
    enim,
    et suasvo-
    J uivlales
    implere
    volentibusomniabona sunt
    aspera,.
    omniasunt
    gravia.
    Inslilutio cnim
    dispositio,
    vel or~
    I, dinatio
    intelligitur.
    ,
    Sedet si
    quidpaululum
    reslrictius diclante
    mqui-
    C
    tatisratione.
    ZEquitas
    est
    veritas,
    etveritatis
    jastitia,
    >
    ratio,
    molus
    quidam
    aninvivisunvnventis
    acuens,
    ve-
    raque
    a falsis
    distinguens.
    Menshominis dunvrecla
    judicat,
    ratio est. Dunv
    spirat spirilus.
    Propter
    emendationemvitiorum. Yitia nihil sunt.
    i Sedubi bonitas
    deest,
    viliumest. Omnisenimna-
    -
    lura
    opus
    Dei est.
    Opeva
    enim
    quac
    viiia dicuntur
    2 actus
    sunt,
    non res.
    Quanquamper
    se
    agere
    dicun-

    tur
    aliquid
    cumea
    ,
    et
    per
    ea lotum
    egit diabolus
    j vel damnala
    dicuntur,
    cunv
    ipse pro
    his damnalur
    -
    et homo cum
    per
    liberum arbitrium his allcctusi
    i tvahit adsensum. Et ideoinfuluvosaeculononevunt
    vitia, quae
    in auctore suo diabolo
    damnabuntur',
    s
    cunv
    ille,
    seilicet
    daranatus,
    in
    gehenna.
    ut
    pec-
    i cerit
    homines, amplius potestatem
    heec
    agere
    noni
    i" habebit.
    Vel conservalionemcltaritatis
    processerit.
    Chavitas
    i-
    Grsece,
    Latine dilectio
    interpretalur,
    eo
    quod
    duos;
    a
    illigat.
    Undeet
    Aposlolus
    adColossensesait:
    Snper
    it omniaautemcharitalem
    habete,
    quod
    est vinculunu
    d
    perfeciicnis(Colbss.m).
    Namdilectio a duobus in-
    cipit, quod
    esi amor
    Dei,
    et
    proxinvi.
    Nonenim
    c
    lemporalis
    debet esse
    charitas,
    sed obsevvataconti-
    n nuo. Undeet alibi Petrus
    apostolus
    ait:: Antemnnia.
    '.-
    muiuamin
    vobismelipsis
    continuaincliatitalemItaben-
    ss tes
    (l
    Petr.
    i).
    Perfecla eninv
    charifas,
    et
    perpetuo.
    i- conservata iu Deunvet Droxiraumamorenv
    comple-
    s. ctitur aeternum.
    li Non illico
    pavorepettetritus refugias
    viam
    salutkt
    725 SMARAGDIABBATIS
    7.4
    Sicut
    scnptum
    esl:
    Quia
    qui pmtil
    manumin
    aralro, A
    et
    respkil posi tergutn, aplus
    tiotterit
    regno
    cwlorutn
    (Luc. ix).
    Pavidi enim in
    iege
    non admitluniur ad
    prseliunv,
    neet illi
    paventes percant,
    et alios
    pavere
    facianl. Noneninv
    qui inchoaverit,
    sed
    qui perseve-
    ravcril,
    saivuserit. Ncmo
    mililansDeo,
    ait
    Aposlo-
    lus, implicat
    se
    negotiis
    swcutaribus,
    ut
    placeatilli,
    cui se
    probavit(II
    Tim.
    \\).
    Nam
    qui
    certat iu
    agone,
    noii
    coronalur,
    nisi
    legitime
    certaverit.
    Quw
    nonesl nisi
    atiguslo
    inilio
    incipienda.
    Arctaet
    angusta
    via esl
    quae
    ducit ad
    vilani;
    Iala et
    spatiosa
    quae
    ducil adroorleni. Sedet Dominus
    discipulis
    ait:
    Conienditeintrare
    pcr angustamportam(Luc. xin).
    Opoiiet
    enimnos
    per
    mullastribulationes intrare in
    regntim
    coslorum.
    Processuveroconversaliottiset
    fidei,
    Processudicit
    I
    conversationis,
    augmentunvvirtutum,
    et
    profectum
    animse,
    in
    qttibus
    motiachus
    quolidic augmentari
    debet,
    el crescere.
    Sip
    enini
    Aposlolus pro
    nobis
    orans ait:
    Oramtts,
    ut atnbulelis
    digne
    Deo
    per
    omnia
    placenies,
    inomtti
    opcre
    bbno
    fruciificantes
    etcrescen-
    les
    (Coloss.\).
    Quoiidie
    eniro monachus novus
    ,
    et
    novus
    effeclus,
    devirtutecre>,ceredebet in
    virlutem,
    et
    quse
    relro sunt
    obliviscens,
    inea
    ijueepriora
    euni
    se
    extendere,
    donecaddestinatum
    perveniat
    bravium
    supernse
    vocationis
    Dei,
    inChristo J esuDoininono-
    stro. Nanvet
    quod
    fidesiivhomine
    processum,
    id
    cst; auginentum,
    et
    profeclumfacial, apostolorunv
    nobisosleivdunl
    verba,
    ubi Donvinodicuivt:
    Domine,
    auge
    nobis
    fidem(Luc. xviv).
    Fides est divinitatis
    confessio, et
    religionis
    solidumfundamenlunv.Fides
    1
    est credulitas
    qua
    Deum
    confitemur,
    cultus et reli-
    gio, quam
    ilii credenles exhibemus. Dictaaulem
    fides ab
    eo, quod
    fit
    illud, quod
    in
    utrosque pla-
    citum
    est, quasi
    inter Deum et horninem. Fides
    proprie dicitur, quando
    id credilur
    quod
    nondum
    videtur. Namcredere
    jam
    non
    possumus quod
    vi-
    derous.
    Pilatate corde. Dilalatocorde
    dicit,
    id
    est,
    ma-
    gnificato
    el
    spalioso facto; quiaquantum
    lvomoin
    servitio Dei
    profecit,
    tanto laetiorin
    praeceptorum
    ejus ampliludine
    crescere
    satagit;
    ut Psalmista ait:
    Viammandatofumtuorutn
    Cucurri,
    dumdilaiarescor
    vteum
    (Psal, cxvni).
    Inenarrabili dileclionis dulcedine. Inenarrabilis
    dulcedo dicilur illa de
    qua
    Psalmista ait:
    Quatn
    magna
    mulliludodulcedinis
    luw, Pomine, quttm
    abs-
    eondisli tiinentibus
    te,
    et
    petfecisli eis,
    qui sperant
    in
    te
    (Psal. xxx).
    Quam
    et
    Aposlolus
    inenarrabilem
    dicil,
    ubi ait:
    Quod
    oculusnon
    vidit,
    necauris audi-
    vit,
    necincorIwininis
    ascendit,quwprwparavil
    Deus
    diligentibuf.
    se
    (I
    Cor.
    n).
    Curritur viamandatotumDei, Sicut
    superius
    de
    primo
    dictum
    esl,
    Viammandatorumluorum cn-
    curri,
    dumdilatares eor meuro. Nanvet
    Apostolus
    ail: Sic
    currite,
    ut
    compreltendalis(I
    Cor.
    ix).
    Non
    hic cr.rsum
    pedum,
    sednvorunv
    significat.
    Arnbulate
    enini de vhiute in
    viiiutem,
    donecvideatur Deus
    deortimin
    Sion;
    cursus est aninvae.Sedul iste ex-
    A
    peditior
    sit
    cursus, castigandum
    est
    corpus;
    ut ldem
    Apostolus
    ait:
    Ego
    sic
    curro, inquit,
    non
    quasi
    in
    incetium. Sic
    pngno,
    non
    quasi
    aeretn
    verberans,sed
    castigocorpusmeuin,
    el inserviluiem
    redigo,
    ne
    forte
    cv.maiiis
    prwdicaverim,ipsereprobusefftciar(I
    Cor.
    ix).
    El alibi
    ipseApostolus
    ait: Certamenbonumcer-
    iavi,
    cv.rsum
    consummavi, fidemsenaci;
    de
    reliquo
    reposita
    esl milti corona
    juslitim, quam
    reddet mthi
    Dominusiniliadie
    justus judex (II
    Tim,
    iv).
    Ut ab
    ipsiusnunquammagisterio
    discedentes. Ab
    ipsius, dicit,
    id
    cst,
    Dei.
    Magisterio,
    idest
    doctrina,
    vel erudilione.
    In
    ejus
    doctrina
    usque
    ad mortemin monasterio
    perseveranles.
    Non enim
    qui inchoaverit,
    sed
    qui
    perseveraveril,
    salvuserit. Monasteriumetiamunius
    B moiiachi habitafio dici
    potest.
    Monos enim
    apud
    Grsecossolus
    dicilur;
    sieriumstatio vocatur.
    Ergo
    monasteriunvsolitaria habitatio dici
    potest.
    Passionibus Chrisli
    per palienliam participemur.
    Petrus
    aposiolus
    ait: Chrislus
    passus
    est
    pro nobis,
    reHnquens
    twbis
    exemptum,
    ut
    sequamurvestigiaejus
    ;
    (/
    Pelr.
    n).
    Per
    patienliarapatiicipemur,
    dicit, quia
    in
    passionibuspatieniia
    necessariahabctur. Iileenim
    pro
    nobis tam
    patiens
    in
    passioneexstiiit,
    ut
    quasi
    L
    agnus
    mansuetus ducereiur ad
    victimam,
    et non
    aperiret
    os suum.
    Parlicipemur,
    dicit,
    vd
    est so-
    ciemur.
    i Ut et
    regni ejus
    mereamur esseconsortes. Consor-
    tes, dicit,
    idest
    socii, haaredes,
    vel
    paiiicipes.
    Cou-
    i
    sors dicitur
    qui
    sorle se
    jungit,
    sicut et concors
    qui
    ;
    C corde
    jungit.
    Dictus consorseo
    quod
    adeum
    perli-
    neat
    pars
    bonorum. Namveteres sorlem
    pro parte
    I
    ponebant.
    Si enimfilii
    sumus,
    ef beeredeserimus.
    Si autenv
    heeredes,
    sine
    dubio,
    et consorleserimus.
    5 Anven.
    j
    Explicit prologus.
    Regula appellatur,
    ul beatus Benediclus
    ait,
    ab
    hoc
    quod
    obedientum
    dirigal
    mores. Alii vero di-
    cunt, feguladicta, quod
    recle
    ducit,
    nec
    aliquando
    [j
    aliorsum
    trahit,
    vel
    quodregat,
    vel
    quod
    nornvam
    ;1
    recle yivendi
    praebeat,
    vel
    quod
    distorlum
    pravum-
    quecorrigat.
    'r
    CAPUT PRIMUM.
    De
    quatuor generibus
    monachbrum.
    s Mbnaclwrum
    quatubr
    esse
    generamattifestum
    est.
    n^Monachus Graeca
    etymologiavocalur,
    eo
    quod
    sit
    i-
    singularis.
    Inlibris collationum
    Alonardi,
    siveAlo-
    n
    nazontai, singularis
    ac solitariaevitse distinctione
    n
    nominali sunt. Unde
    consequensfuit,
    ut excommu-
    i-
    nioiveconsortii koino
    bisatai,
    cellaeaueac diver-
    's
    soriaeorumkoinobia vocarentur. Istud
    ergo
    solum
    fuit
    antiquissimum
    monachorum
    genus, qnod
    non
    le
    modo
    tempore,
    sedetiam
    gratia primumes.t, quod-
    i-
    que per
    annos
    plurimos
    soltinv
    usque
    abbalisPauli
    is
    vel Antonii duravit aetatem.
    Cujus
    eliamnuneadhuc
    >n
    in districlis ccenobiis cerninvus residere
    vestigia.
    te
    Ilaque
    cconobitarum
    disciplina
    a
    teroporeprsedica-
    is tionis
    apostolicaesnmpsil
    exordium. Nanvtalise_-
    t- slitil oinnis in
    J erosolymis
    illa credentiummulti-
    7_5 COMMENT.INREG: S. BENEDICTI. 726
    tudo, quse
    in actibus
    Apostolorum
    ita describilur:
    Multiiudinis autem credenliumerat cor
    unum,
    et
    anima
    una,
    nec
    quisquameorum, quwpossidebanl,
    alicjuod
    suttmesse
    dicebal,
    sederant itlis mnniacom-
    munia. Possessionesetsubsiantias
    vendebant,
    el divi-
    debant ea omnibus
    ptout cuiqueopus
    erat
    (Act. iv).
    Talis, inquam,
    erat tunc omnis
    Ecclesia, quales
    nunc
    per paucos
    in ccenobiisinveniredifficileest...
    Primumctenobitarum.
    Primum,
    hoc non
    pro
    tem-
    povisovdine,
    sed
    pvo gvatisemagnitudine positum
    inteilige. Coenobitse,
    genus monachovum, quos
    in
    conimune viventes
    possumus appellare.
    Gcenobvum
    enimest monaslerium
    plurimorum,
    id est in coffl-
    mune
    vlventium; quod
    ex Grseco et Lalifio
    [in
    La-
    tinum]
    videlur esse
    pesitum.
    Ccenon enim'Graeci
    commune' dicunt. Dehoc
    perfectorum num6fo,
    et
    vita
    [et
    ut
    ila]
    dixerimfecundissifflaradice sancto-
    runv,
    etiamanachoretaruro
    post
    hsecflovesfrtictus-
    que prolati
    sunt.
    Cujus professionis principes hos,
    quos panlo
    ante
    memoravimus,'
    sanctum videlicet
    Paulura et
    Antonium,
    nominis
    [Forsan, nvonuimus]
    exstitisse.
    Qui nori,
    nt
    quidam,pusillanimitatis causa,
    nec
    impalientlse nvorbo,
    sed desiderio sublimioris
    profectus, contemplationisque
    divinsesolitudinis se-
    creta sectati sunt.
    Mititansswb
    regula,velabbate.
    Militans
    dicit, quia
    militiavitaest Iwtninis
    super
    terram
    (J ob vn).
    Srcut
    ef alihi
    scriptum
    est :
    Fili,
    accedens ad servilutem
    Pei, sta in
    justitia,
    el
    prmpara
    animamtuamad ten-
    tationem
    (Eccles. n).
    In
    qua
    militia
    positi flagitare
    cum
    Propheta
    debemus Dominumdicentes :
    J udica,
    {
    Pomine,
    nocenles
    me,
    expugnantes
    me.
    Apprehende
    arma, etscutum,
    et
    exsurgeinadjutbrium
    mihi
    (Psaf.
    xxxrv).
    Secunaum
    genus
    est
    ahachoretarum,
    id est eretni-
    tarum. Anachovisis
    ertim,
    Gvaeceevenvus dieituv.
    Anaclvovetavum
    genivs
    est monachorum
    qui post
    cce-
    nobitavumvitaffi"deserta
    petunt;
    et abeo
    quodpro-
    cul ab hominibus
    recesserhvt,
    faii nonvinenuncu-
    pantur. Ergo
    ahachofetse seeessoreS
    iivterpretari
    possunt.
    Horutii
    qui
    ntihctinversibtiis
    fetvbre
    novitio.Novi-
    tius eniffi
    compurictiorife
    fervore cbactus offlriiare-
    gnlaria
    obsevvare se
    pfomitlit praeCepla'.
    Seif
    quia
    honiinis est
    disportefe
    vias
    suas,
    et Dbmirii estdiri-
    T
    gere gressus Suds,
    tilrum ad
    perfectionis perveniat
    calceni
    ignorat
    hoffio.
    Sed nwnasterii
    probalioiie
    diuturna, Diulurnamdi-
    cit,
    id
    est,
    multis
    temporibus,
    vel diebus
    probatam.
    Sicut enira in camino
    ignis coquendo probatur
    au-
    rum;
    ita inmonasterii claustfoet
    regulari disciplina
    tribulando,
    bonus
    probattif monachus;
    ut sicut in
    diademateveri
    regisprobatum
    fabficalilf
    atirum,
    ita
    in diademate
    regis
    Christi hene
    prObaluS
    fabricetur
    monachus. Sicut
    scriptum
    est de
    ipsius
    veri
    regis
    persona
    :
    Quasi sponsum
    decoravil' mecorona
    (Isai.
    LXI).
    Corona eninvChristi sunt
    omues elccti,
    inter
    quos
    bene
    probati compuuli
    sunt nvonachi
    Didicerunt contra diabolummultorum solatio
    jam
    :
    A.
    docti
    pugnare.
    Sicut in luctaminibus
    hujus
    sseculi
    f sine
    agone,
    seu
    certamine,
    non coronaftir
    ,
    itaetin
    , spiritali conversatione,
    et
    proposito
    sancto
    ,
    nemo
    sineIucfamine
    potest
    immarcessibilem coronamac-
    cipere, vileeque
    setefnsehsfrresexistere.
    Semper
    enim
    pevfeeti
    athletsesine
    aliquo metu,
    et cuiri
    magna
    ; alacrilate inveniuntur in certamine. Sic
    ergo
    et
    per-
    fectissimi
    luctatores,
    et continehtissimi raonachi de-
    cerlant,
    liabentes
    semperprae
    oculis
    paradisi jucun
    -
    L
    ditatem,
    et
    exspectantes
    deliciis
    ejtisperfrui,
    et
    >q;tiae
    L
    promissa
    sunt
    bona,
    et immortalia
    saecula,
    et Irimeri
    i
    sempiternum.
    Yis in
    agone certave,
    et victOr e_i-
    stere,
    induete armatura
    Dei,
    sicul
    vestinvenlo,
    id
    est,
    scuto
    fidei,
    galeasalutis,
    et
    cseteris, quse
    ab
    Apostolo prsecipiuntur
    B
    Et beneinstructi
    fraterna
    ex acie ad
    singularem
    pugnaineremi,
    securi
    jam
    sineconsolationealterius
    sbla
    manu,
    vel brachibcbntra vitia
    carnis;
    vel
    cogtta-
    tionutn Deoauxiiiahie
    pugharesufficiuhi.
    Acies dici-
    tuvinstructus ofdomilitumadbellandumcontra dia-
    bolura. Ex
    qua
    istesolusmonachorumordo
    egrediftir
    pugnaturus. Pugna
    vocataeo
    quod primilus
    inbello
    pugnis praeliari incipiebant.
    Nullus etiim
    absque
    certamiwe
    cororiabitur; neque gratia
    Der deserit
    qiiemquam,
    si cumalacvitateet boha Volurifate
    pu^
    gnaverit
    cOntfavitia carnis. Vitia auterivcafnis onv-
    nibus nota
    sunt,
    sicut
    Apostolus
    ait :
    Manifestaau-
    tem
    surit, inquit, opera carnis, quW
    sunt
    fornicaliti,
    immunditia
    (Galat. v),
    el
    feliqua,
    sieut
    jatti supriv
    dicta surit. Sic dixit contra vitia
    carriis",
    vel
    cOgiTa-
    ^1
    tionum;
    ac si
    dieeret,
    contra vitia
    opefiSet
    voliin-
    latum.
    Aliquolies
    autem
    suntvitiai priffiumin cogr-
    tatione, post egrediuntur
    in
    opefe. Aliquofies
    verb
    sunt tantum in
    cogitalione,
    et nori
    procecfurit-
    in
    opere.
    Unde et
    poaderosus
    in
    lege panis
    Doniino
    prohibelur
    offerre. Ponderosug vero est
    qui
    vitia
    tufpitef
    nonexercet in
    opere,
    abillis
    tamett:freqhen-
    ter
    polluituf
    in mente. Et
    quamvis opiis
    nefaritiih
    non exerceat in
    cogilatiorie,
    tafflen
    turpia
    vitia
    ge-
    stat. Contfa
    qute
    vitia soiamanu vel bracliio riiOria-
    chus
    pugnat, quia propria
    viftute" vel
    opefatiorie,
    quseper
    brachium
    significatur
    etmanumi sineffai-
    trum
    adminiculo,
    cum Domirii tarittim
    adjiUOrib
    yictor exstitit ineremo.
    Terliumveromonachorumtetefrimum
    gentis
    estSa-
    rabaitarum. Terlium dieit
    uigerrirtvuffl,
    obscurissi-
    fflum, horribile, agreste
    vel ferumv Vetefes eriirii
    pro
    ninvisferoleterrimumdiierunt. Safabaftaeautlein
    interpretantur Rennuitav,
    eO
    quodmajofUriv
    1
    exempla
    vel doctrinam
    sequi
    renuanl. Emersit enim hoc
    teterrimurii el infldeleffloriachoftiffi
    gerius",
    vel
    potius
    noxius illa
    plantatio
    rediviva
    concrevit, quaeper
    Ananiamet
    Saphiram
    inexovdioEcclesise
    pulluians
    aposloli
    Petvi sevevitatesuccisa estf.
    Quse
    iritevm"o-
    nachos tam detestabilis
    exsecfandatiuejudicafa est,
    nec a
    quoquam
    ulterius
    usurpata
    est, quandiu
    illius
    taro districlae formido senlentisemenvori:fidelium
    infixaduravit.
    Qua
    beatus
    Apostplusprsedictos
    novi
    facinoris
    principes,
    non
    poenitenlia,
    non uila
    passus
    W
    SMARAGDIARBATIS
    7_8
    est satisfactione
    curari,
    sedperniciosissimumgermen
    A
    celeri morte suecidit.
    Qui
    nulla
    regula apprbbati experienlia magistri,
    sicutaurum
    fomacis. Qui
    nulla
    regula approbali,
    di-
    cit,
    id
    est,
    nullius
    regulee
    oxaminatione
    experti
    vel
    eruditi. Onvniumenimrecte viventiumvitaesinedu-
    bio
    regulse
    sunt vocatae.
    Experientia, notitia,
    vel do-
    ctrina,
    ab
    experimento
    dicta.
    Quarum
    omnium
    exemplar
    Sarabaitsenon imitantur ut
    vivant,
    sed in
    suis
    corrupti voluptatibus
    resolvuntur ut
    pereant.
    Non
    regulari disciplina probantur
    ut
    aurutn,
    sed
    suis desideriis mollescunt ut
    plumbum.
    Undeet se-
    quitur
    :
    Sedin
    plumbi
    nalura mollili. Aurumeniminfor-
    nace
    positum,
    et fortitudinem
    accipit
    et
    fulgorem;
    ita et
    probus
    monachus in camino
    regulari positus,
    et fortiludinem
    accipit
    ut adversa
    sequanimiter
    tole-
    ret,
    et
    fulgorem
    ut bonorum
    operum
    cunclis exem-
    plar
    demonstret. Plumbumvero in
    igne
    missummol-
    lescit et
    deperit,
    sic
    quando
    monachus
    reprobus
    in
    regulari disciplinapositus lepescit, perit.
    Deillodi-
    citur :
    Tanquam
    aurumin
    fornaceprobavit
    eumPo-
    minus
    (Sapient. m).
    Deisto aulem :
    Quia
    tepiduses,
    incipiam
    teevomeredeote
    meo,
    dicitDomimvs
    (Apoc.
    m).
    Unus auri
    fulgore recepto
    cumChristo
    regna-
    turus ascendit in
    ccelum,
    alterin
    plumbi
    natura mol-
    litus cumdiabolo cruciandus descendit adtarlarum.
    Unus virtutibus auctus crescit in
    melius,
    alter
    tepi-
    dus factus decrescit in
    pejus.
    Unus
    pollet
    virtutibus
    sacris,
    alter
    tepescit
    saeculi curis. Unus veraciter
    r
    monachi nomen
    porlat,
    aliusfalsatoris raonachi no-
    men
    gestat propter
    tonsuram. Unde et
    sequitur
    :
    Adlittc
    operibus
    servantessmcuto
    fidem
    menliri Peo
    per
    tonsuramnoscunlur. Illeenimfidemsaeculoser-
    vat,
    qui
    ea
    quse
    saecularis
    egit
    in habitu nvonachi
    positus agere
    non cessat.
    Quid
    est enimadhuc
    ope-
    ribus servare sseculo
    fidem,
    nisi eafacere in mona-
    sterlo
    monachum, quaeegit
    in saeculoadhuc insse-
    culari habitu
    positus.
    Sseculo fidem
    servat, quia
    ejus
    voluntatem facere non
    cessat;
    sseculofidem
    servat, quia
    se nec
    desiderio,
    nec
    cogitatione,
    nec
    opere
    ab illo
    separat;
    sedtantum
    per
    tonsuramet
    religionis
    habilumDei sesemenlitur fllium. Inha-
    bitu enimet
    religione
    exlerius a nescientibusvidetur
    esse
    monachus, operibus
    tanvena scientibus Domino
    ]
    videtur esse mentitus. DetalibusenimDoininusait:
    Videbilis eos intiestibus
    ovium,
    intrinsecus aulem
    sunt
    lupi rapaces,
    a
    fruclibus
    eorum
    cognoscetis
    eos
    (Matth. vn).
    Qui
    bini aut
    terni,
    aut certe
    singuli
    sine
    pastore,
    non
    Pominicis,
    sed suis inclusi ovilibus
    pro lege
    eis
    est desideriorum
    voluptas.
    Sine
    pastore dicit,
    idest
    sine
    abbate, qui
    in monasterio vicemChristi vide-
    tUr
    agere, qui
    dixit:
    Ego
    sum
    pastor
    bonu.t,
    qui
    pasco
    oves
    meas,
    qui cognoscomeas, quia cognoscunt
    mcmem
    (J oan. x).
    Et
    quiapaslorem
    non
    habent,
    non
    in
    Dominicis,
    sedsuis inclusi ovilibusmanent. Do-
    mini enimoviliasanctorum monaclvorumsunt mo-
    nasteria,
    qui
    recte asummo
    paslore
    Christo
    regun-
    A tur,
    et in loco
    pascuse
    collocantur. A
    quo
    isti nec
    reguntur,
    nec
    collocantur,
    seddesideriasua
    invplen-
    tes
    turpiter
    in suis cubilibus commorantur. Ubi et
    pro lege
    tenent omnia
    quaeoperautur,
    et desideria
    suarum
    implentes voluptatum,
    omnia
    quaecunque
    vo-
    lunt
    peragunt.
    Undeet subditur :
    Cutn
    quidquidputaverint
    vel
    elegerint,
    hoc dicunt
    sanclum;
    et
    quod
    non
    votuerint, putant
    non licere.
    Quidquidputaverint, dixit,
    non
    quidquid
    auctoritale
    divinavura
    Scripturarum
    vel
    exenvplisprobaverint
    patrum.
    Cunv
    quibus
    eninv voluerint
    jejunia
    solvere
    solvunt, qui dicunt, Bouuni,
    et sanctumest
    pro
    ho-
    spite jejunia
    solveve. Illis autem
    quibus
    noluerint
    humanitatem
    exhibere,
    Npn
    nobislicet
    jejunium
    ho-
    diesolvere.
    Aliterputant
    in cordibus
    suis,
    eteligunt
    B
    in mente sua
    potius
    solitariam vitam
    ducere, quam
    cum aliissub
    regulari disciplina
    manere.
    Dicentes,
    Sanetius est securamente et secveladivisim
    vivere,
    quanv
    aut aliis
    irrogare
    aut ab aliis
    irrogatam regu
    (
    larem
    vecipere disciplinam.
    Nescientes
    scviptum:
    Vw
    soli, cjtda
    cumceciderit non habet sublevantem
    .
    (Eccle. vv).
    Multaeninv
    pericula
    sunt solilario
    proxi-
    ma. Primum
    quia sibimetipsi
    in omnibus actibus
    suis
    placet,
    et nullumaliumhabet
    qui opusejus pro-
    bet. Deinde
    queeque
    illi vilia
    abundent, queeque
    vir-
    lutes
    desint,
    non
    cognospit.
    In
    quo
    humilitatem
    suam
    probet
    neminem
    habet,
    obedientiam fratri
    non
    impendit ,
    in
    jejuniis patientiam
    non osten-
    5
    dit. Meliusest
    ergo
    monacho ut vivat in monasterio
    f
    cum
    disciplina
    unius
    patris multorumque consortio,
    .
    ^
    et ab alio discat humihtatem
    ,
    ab alio
    patientiam;
    unus enim
    silentium,
    alter docet mansuetudhiem :
    j
    non
    faciatquodvult;
    comedat
    quodjubetur;
    habeat
    quantum acceperit; operis
    sui
    pensampersolvat;
    i s_bjiciatur
    cui nonvult. Lassus ad servilium
    veniat,
    aovbulansquedormitet,
    uecdum
    expleto
    somnosur-
    .
    gere compeliatur.
    Passus
    injuriam
    taceat.
    Quarlum
    vero
    genus
    est
    monachorum,quod
    nomina-
    a turgyrovagum, qui
    lotavitasua
    per
    diversas
    provincias
    n
    trinis aut
    quaternis
    diebus
    per
    diversarumcellas hb-
    c
    spitantur, sempervagi
    et
    nunquam
    stabiles.
    Gyro
    cir-
    t cuitus dicitur.
    Ergo gyrovagus
    dicendus est ille
    qui
    .-
    vagusatque vagando
    aliorumcellas
    pariterque
    casas
    r circuit.
    Ipsi
    et alio nomine Circilliones
    vocantur,
    o
    T)
    qui
    sub habitu monachorumliac
    illacquevagantur,
    : venalem circumferenteslvypocrisin.
    Circumeuntes
    n
    provincias
    nusquam
    missi, nusquam
    fixi, nusquavn
    is
    slantes, nusquam
    sedentes; semper
    et
    ubique.
    Propriis volnptatibus
    el
    gulm
    illecebrisservientes.
    >,
    Illecebraedicuntur delectationes illicitae,J uxuriosae,
    is
    voluptuosae,
    sive
    lurpissimse,
    in
    quibus
    mollis et
    3t dissolutus
    monachus
    frequenter
    involvitur.
    >- Et cumsint isti
    per
    bmniadeteribres
    Sarabailis,
    de
    ti
    illbrummnniatniserrimaconversalione
    meliusest si-
    nt lere, quamloqui.
    )n
    CAPUT
    II.
    :,. Qualis
    debeal esseabbas.
    3-
    Qualitatem
    enim boni
    pastoris
    in
    subsequentibus
    LV- ostendere yolens beatus Benedictus
    praemisit,
    di-
    7?9
    COMMENT.
    1NREG. S. BENEDICTI. 730
    cens :
    Qualis
    debet abbas esse? Cui
    respondendum
    ,
    est aflirmative. Bonus
    utique. Talis,
    nialem
    Apo-
    stolus describit dicens : Sine
    crimine,
    sicut Dei
    ministrum,
    non
    superbum,
    non
    iracundum,
    nonvino-
    lentutn,
    non
    percussoretn,
    non
    temporalis
    lucri
    cupi-
    dum,
    sed
    hospitalem, benignum,
    sobrium, jusium,
    sanctuin, continentem,
    nt
    potens
    sit exlwrtari in do-
    cttina
    sana,
    et
    eae, qui
    cbttttadicunt
    arguere(Tit. i).
    Talis sine
    dubio,
    et
    hujusmodi
    debet esse.
    Abbas, qui prmessedignus
    est
    monasterio, semper
    meminissedebet
    quod
    dicilur. Dicitur eninvet vocatur
    abbas,
    id est
    pater.
    Si enim
    pater
    est, paterno
    more
    filios,
    id
    est,
    monachos suos
    nutriat, paterno
    more
    diligat,
    et cunvnecesse
    fuerit, paterno
    more casti-
    get, arguat, obsecret,
    et cum
    increpatione corripiat.
    Et si necessario oxcommunicationis cauterium,
    vel
    -
    virgarum
    adhibuerit
    flagelium,
    non aivimi
    odio,
    sed
    hocfaciat amore
    paterno,
    non causa
    vindictae,
    sed
    amore
    juslitise. Scriptura
    est enim: J usle
    quodju-
    sliimest
    exsequeris (Deut. xvi).
    Et
    quia justus
    Do-
    vvvinus
    justiliam diligit, abbas, qui
    in monasterio
    ejus
    vices videtur
    agere, justitiam
    debetamare.
    Et tiotnen
    majoris factis implere.
    Mulli
    namque
    abbatum
    gaudent
    habere nomen
    majoris,
    id est ab-
    batis,
    sed tamen sudoremtiment adire laboris.
    Ap-
    petunt gloriam temporalera,
    et non
    pro
    mandato
    exercere laborem. Et si
    contigerit
    eos fratribus ex-
    hortationis
    proferre
    sermonem
    pro
    vana
    gloria,
    id
    agunt
    non
    pro
    seternamercede.
    Qui ergo
    vult
    prae
    cseteris nomen
    majoris
    habere
    ,
    in bonis
    operibus
    prse
    cseterisdebet sudare. Nonenimauditores
    legis
    justi
    sunt
    apud Deum,
    sedfactores
    legis juslifica-
    buntur.
    Chrisli enim vices
    agefe
    in monasterib
    creditur,
    quandoipsius
    vbcatur
    prmnomine,
    dicente
    Apostbtb
    :
    Accepistisspiritumadoplibnisfilibrum,
    in
    quo
    ctama-
    mus:
    Abba, pater.
    Tunc enimabbas in monasterio
    YicemChristi
    agit, quandogregem
    sibi comniissum
    provide
    et
    juste regit, quandocunctaqusedisponenda
    sunt recte
    disponif, temperate quaeagenda
    sunt
    agit,
    catholice
    quse
    docenda sunt docet.
    Operatur quse
    operanda sunt,
    et cum discretione
    qusejudicanda
    sunt
    judicat,
    et misericorditer
    quse
    relaxanda sunt
    relaxat,
    et totumsibi
    gregenv
    commissumin clvari-
    tatis diiectione
    conglutinat,
    et
    totum,
    veltit
    pater
    T
    unicum
    filium, amat,
    et tunc
    juste
    et
    ratienabiliter
    pre
    npmiiveChristi
    fungens,
    ab
    emnibus,
    velut a fi-
    Iiisabba
    pater
    vecatur.
    Ideaque
    abbasitihil extra
    prwceptum
    Dbmini
    (qubd
    absil)
    debetaut
    dacere,
    aut
    cmtstituere,
    aut
    jubere.
    Oronisenimdoctrina ducbus modis
    ccnsistit,
    verbis
    videlicet et
    exeinplis,
    sicut idembeatus Benedictus
    in
    subsequentibus
    ait: Cum
    aliquis, inquit, suscipit
    nomen
    abbatis, duplici
    debet dectrina suis
    prseesse
    discipulis. Ergo nihil, quod
    extra
    prseceptum
    Domini
    sit,
    in hac
    duplici
    doctrina debet abbas docere.
    Scripturarum
    etenimdivinarum
    plenitudo
    et exem-
    plis patrum
    referta
    ,
    et verbis doctorura est
    plena.
    Non
    ergo quod
    extra
    prseceptum
    Domini sit debet
    i
    A docere;
    sed
    ejus
    doctrina cum
    praeceptis
    Domini de-
    bet in omnibus
    diligentissime
    concordare. A
    prae-
    i
    ceptis
    enim Domini debet
    accipere
    in
    omnibus,
    de
    quibus discipulos
    suos vult docere. Aut
    cbnstituere;
    consfituere
    dicit, diffinire,
    vel modum
    ponere, quod
    ,
    extra
    prseceptum
    Domini ab abbate fieri non debet.
    Modusenim et diflinitioabbatum secundunvDomini
    in omnibus debet fleri
    praeceptum,
    ne aut remisse
    viventes
    mergat
    in
    laqueum;
    aut ninviumabstinen-
    r tes in nocivum
    compellaf
    murnvurium. AbLatis
    ergo
    r constituiio in via
    regia
    rectum facere debet
    gres-
    8 sum
    ;
    ne si
    plus fecerit,
    gregenv
    suum laborare in
    g
    arabulando defectionis sustineat detrimentum. Et si
    -
    remissius
    quam
    decet nutriverit
    eum,
    luxuriose vi-
    vens labatur in tartarum. Vel
    jubere; jubere dicit,
    1
    B
    praecipere,
    vel
    imperare, quae
    ab abbate extra
    prae-
    1
    ceptum
    Donvinifieri nondebent. Si enim
    quae
    secun-
    1
    dumDomiivi
    prsecepta
    sunt
    discipulisprsecipiens
    im-
    peraverit,
    et abillis
    gratiam,
    et a Dominomercedem
    recipiet sempiternanv.
    Si autenv
    quod
    extra
    prsece-
    > ptum
    Domiivi sit
    imperando
    prsecepit,
    et
    discipulis
    damnum,
    et animsesuae
    ingerit
    detrimentum. Et
    ideonihil
    quod
    extra
    praeceptum
    Domini
    sit,
    debet
    aut
    doceve,
    aut
    constituere,
    vel
    jubere.
    Sed
    jussib ejus,
    vel
    doctrina, fermentum
    divime
    >
    justitim
    in
    discipulorum
    mentibus
    cmispergat.
    Fer-
    mentum eninv a fervore nomen
    accepit. Quod
    hoc
    l
    in lococlvaritalis
    significat
    dilectionem, quae
    adanvo-
    ;
    renvdivinae
    justitiae
    fervere
    facit,
    et excitat
    mentes;
    ;
    donecadtantameos dilectionis
    perfectionem
    perd-
    s
    ^1
    cat: ut nihil
    eis, prseter
    creatorem suum
    diligere
    li-
    -
    beat.
    Ergo jussio,
    vel doctrina
    abbatis in monacho-
    rttm mentibus fermentum debet
    conspergere
    chari-
    ,
    tatis,
    ut nihil lerrenum
    sapiant,
    nihil vanumdili-
    :
    gant, nihilque
    caducum
    concupiscant;
    sed divinam
    semper amantes, tenentesqtie justitiam
    ad Redem-
    >
    ptoremsuunv,
    et ad
    supernam
    festinent
    conscendere
    l
    patriam.
    i Memorsit
    semperabbas, quia
    daclrinw
    suw,
    vel di-
    , scipulbrumbbedientim,
    uiratumque
    rerumintremendo
    >
    judicio
    Dei
    facienda
    eril discussio. Hsec verba non
    i
    indigetjtexpositione,
    sed
    polius abbatibus,
    et mona-
    t
    chis fortissimuni incutiunt
    pavorem.
    Abbatis enim
    doctrinaein lvocerit in tremendo
    judicio
    discussio,
    utrum de SanctaeTrinitatis
    mysterii
    fideli
    dogmate
    docuit,
    et
    ulrum, quse
    secunduinDomini
    praeceptum
    discipulos agerc praecepit, prioi ipsecomplevit,
    et
    quee
    inaliis
    arguens emendavit, prius
    in
    seipso
    cor-
    '
    rexit.
    Discipulorum
    enim obedientiaein hoc illodie
    tremendoerit facienda
    discussio,
    utrum
    vesligia
    Do-
    ; mini
    sequentes humilia,
    utrumse sub manu abbatis
    ; sui facti obedientes
    usque
    ad
    mortem,
    et
    omnia, quoe
    , illis ab abbate
    imperata sunt,
    obedientes
    impleve-
    i
    runt
    pro
    amore
    Christi,
    et velut
    Christo, cujusvices
    abbas
    agit
    in
    monasterio,
    obedierunt suo abbati ex
    corde; quia scriplum
    est :
    Quia
    qui
    vos
    audit,
    me
    audit
    (Luc. x).
    Et alibi : Obedite
    parentibus
    vestris
    in Dtmiino
    (Ephes.
    vi;
    Hebr.
    xm).
    Scittlaueabbas
    culpmpastoris incumbere,
    quidquid,
    751 SMARAGDIABBATIS
    752
    in ovibus
    paterfamilias
    utilitalis minus
    poluerit
    inve-
    .
    nire. flaecenim sententia abbatibus nvullumfuisset
    formidanda
    ,
    nisi a
    subsequenli
    sentenlia fuisset sa-
    lubriter
    teinperata, qua
    dicit :
    Tanlutn ilerumerit liber. Id
    est,
    in tantuma
    culpa
    imnvunis
    erit,
    ul :
    Si
    htquieto,
    vel iiwbedienti
    gregi pastoris fuerit
    omnis
    diligenliaattributa,
    el morbidis earutnaciibus
    universa
    fuerit
    cura exhibila. Omnem
    diligenfiam
    abbas monachissuis
    tribtiit, quando
    eos moribussa-
    cris
    componit,
    verbis convenieniibus et
    operibus
    sanctis inslruit. Universamcuram
    exhibet, quando
    eis
    quae
    neccssaria sunt aniroabus et
    corporibus,
    in
    quanturavalet,
    minislrat.
    Diligenliain
    illis
    pariter
    exhibet et
    curam, quando
    illos internis sanclis vir-
    tutibus
    exornat;
    et extemis rerunvsubstanliis tem-
    peranter gubernat,
    quando pro
    exlerioribus rebus
    iiiterioremcuramnon
    deserit,
    et
    pro
    interiori solli-
    citudineexleriorem
    providentiam
    non
    relinquil;
    sed
    in
    utroque temperatus exislens,
    et
    diligentiam
    ani-
    maruni,
    et curam illis exhibet
    corporum.
    Pastor eorum in
    judicio
    Domini
    absolutus,
    dicat
    cum
    Propheta
    Domino: J ustitiam luamnonabscondi
    in cordemeo: verilatemluam et salutare tuumdixi.
    Yoluntas eninv abbatis falis debet esse
    ut, quando
    potesi prodesse,
    a
    preedicalionis
    sermonenon ces-
    set. Debitum
    quippe
    illi est
    supernspatris glorianv
    per
    voceffi
    praedicationisostendere;
    quanta
    in
    hujus
    Vitaeitinere tentationum
    antiqui
    hostis lateant
    ape-
    rire;
    et subditortim
    mala, quae
    tolerare non
    debet,
    leniter cum
    magna
    zeli
    asperitate
    corrigere;
    ne,
    si
    '
    nvinuscontra
    culpas accendatur, culparum
    omniuni
    reus
    ipse
    lenealur.
    Ipse
    tamen abbatis
    sernvo, qui
    propter justiliam,
    verilatem
    fit,
    el
    salutem,
    ali-
    quando
    debel
    subjectorum
    vitia durius
    increparc,
    aliquando
    leniter
    arguere,
    ct
    quae,
    vel
    quibus,quan-
    do,
    vel
    qualiler
    dicat sublili
    indagalione
    discerne-
    re,
    et
    unicuique
    secundum modum
    cu'pse,
    cum
    discretione
    lameri,
    et
    tranquillitate meiilis,
    judi-
    cium
    impoviere.
    Sit abbas
    necesse,
    ut Paulus
    apo-
    stolus
    ait, potens
    exhortari in doctrina
    sana,
    et
    cos
    qui
    contvadicunt
    arguere.
    Clavis enim
    aper-
    tionis
    est,
    sermo
    correplionis, quia increpavvdo
    cul-
    pamdetegit, quamssepe
    nescit
    ipse
    etiam
    qui per-
    pctravit. Sunf,
    et erunl
    plerique-moiiachi, qui per
    ignofanliam
    comniitlere
    culpas
    non
    desinunt,
    et
    ideo commissas non
    plangunt,
    sed
    potius
    contra
    corripienteraproc&citer
    conleranerites
    insurgunt,
    et
    sui
    proterve
    adnvonilionemabbatis
    spernunt.
    De
    quibus
    et subditur :
    Ipsi
    aulemconlemnentes
    spreverunt
    me. Tuncenim
    ffiali monachi bonumabbalem suum contemnentes
    spernunt, quandOprseceplisejus
    humiliter nonobe-
    diunt,
    quando
    salutaria mandata
    ejus
    bumiles non
    Cuslodiunl;
    sed
    superbi
    etiam
    reprehendtint; quando
    Ca
    qtiaejubentur implere despiciunt,
    et
    quse
    non
    ju-
    bentur
    implere impudici conleitJ unt; quando
    in
    agendis operibus pigri
    et
    tepidi,
    vel etiam desi-
    (liosi,
    et in aeiibus suis murmurosi efficiuntur
    pa-
    A
    vilevet
    quevulosi.
    Debent eninv
    subjecti
    abbati
    suo,
    velut nvembra
    capiti
    suo
    deservire,
    et
    praeceptaejus
    velut
    imperium
    Doniini sunimo amore
    custodire,
    et
    correctionem
    objurgationis
    suis
    negiigentiis
    ascri-
    bere,
    non abbatis severitatem aut
    disciplinam
    re-
    prehendere.
    Et tunc demum inobedientibus curw suw ovibus
    pwna
    sit eis
    prwvalensipsa
    scilicetmors.
    Qoaeprimis
    inobedienlibus honvinibus
    prsevaluitinparadiso, ipsa
    nuiicdaenvumiivobeiientihusmonachis
    quolidieprsa-
    yalet in mundo.
    Reliquerunt
    enimin
    paradiso per
    inobedientiam Adamet Eva Domini
    prescepta
    ;
    et
    tunc
    prinvurapraevaluit
    illis fortiter nvorlis eeternae
    pcena.
    Sed Doroinus nosler J esus
    Chrisfus,
    qui pev
    prophetam
    suumdixit : Ero mors
    tua,
    o
    mors,
    se-
    "
    tnetipsum
    exinanivit, fottnam
    servi
    accipiens, factus
    obediens
    usque
    ad motlem
    (Osemxm; Pltilipp. n),
    imperium
    nioiiis
    deslruxit,
    et a cordibus obedien-
    liummisericovdiler illam
    illiiminavit,
    et
    posnam
    il-
    lis fanditus exstinxit. Sed tunc demiimin obedien-
    tibus
    ovibus,
    id
    est, monachis, qui
    abbatis
    sui,
    imo
    Domini Salvatoris
    relinquentes prsecepta,
    sua co-
    nantur
    implere desideria, poena
    sit
    prsevalens ipsa
    mors;
    ut recte de iOisdicatur : Sicui oves in in-
    fernopositi sunt,
    inors
    depascat
    eos
    (Psal. XLVIII).
    Meritoeiiinv
    qui
    boni
    magislri praecepta
    conlenvnuivt
    talem mercedenv
    recipitint.
    Ergp
    cutn
    aliquis suscipit
    nomen
    abbalis,
    duplici
    debetdoctrina suis
    prmessediscipulh,
    id
    est,
    imnia
    bona,
    el
    sctncta,faciis ainpliusquatn
    verbisoslendere.
    Caput namque
    sunt
    stibjectorum
    cuucti
    qui prsesunt,
    ut recta
    pedes
    yaleant itinera
    carpere, per
    hoc
    pro-
    cul dubio
    prius caput
    debent incedere. Necesseesf
    ut
    abbas, qui
    verbis subditos
    prtedicat,
    vivendo.eis
    vestigia
    bonseactionis
    oslendat;
    et cumverbasanctse
    praeiicalionis dicit, prius
    in studio bonseaclionis se-
    nvetipsum evigilet, prius semper
    sublimia facta
    exerceat,
    et lunc ad bene vivendumalios sollicilos
    reddat. Prius se districta aninvadversione
    corrigat,
    et tunc alioruffi vitam
    loquendo componat.
    Prius
    punire propria
    flelibus
    curet,
    et tunc aliorunvde-
    licta
    puniendo
    denuntiet. Et
    antequam
    verhis ex-
    horlaliorie
    insonat,
    omne
    quod
    locuturus est
    ope-
    ribus claraet. llla
    namque
    vox libentius audiiormvv
    _ cor
    penefrat, quam
    dieentis vita
    convmendat; quia,
    quod loquendoinvperat,
    ostendendo
    adjuvat
    ut fiat".
    Ut
    capacibus discipuius
    maudata Domini verbis
    proponere.
    Subaudisdebet. Ut enim adverbiumhoc
    inloco
    pro
    et
    conjunctioneposuit. Capacibusdixit,id
    est, memoriosis, accommodatis,
    vel
    intelligibilibus,
    qui
    ea
    qusa
    a
    magistris
    audiunt velociter
    capiunf,
    memoriter retinent,
    et
    operibus complent. Propo-
    nere
    dixit,
    idest
    anleponere; quia capaces
    et sim-
    plices discipuli, quseprius
    vivaciler de
    prseceptis
    Domini
    iivtclligentesaudiunt, postea sagaciter
    iiri-
    plere
    conteridunt.
    '
    Duris vero
    corde,
    et
    simplicioribus.
    Duris corde
    dicit,
    iii esl contuniacibus, rigidis,
    vel
    incorrigibili-
    bus.
    Simplicioribus
    aulem
    illilteratis,
    et
    pene
    nullam
    733 COMMENT.IN REG. S. BENEDICTI. 734
    in Scripturis
    divinis vel
    memoriam,
    vel
    nvtelligen-
    1
    tiam,
    habenlibus.
    '
    Faciis suis divina
    prcecepta
    inonslrare. Ille
    ergo,
    vit beatus
    Gregorius ait,
    debet ad
    exemplum
    bene
    vivendi caeteris
    praeesse,qni
    cunctis carnis
    passio-
    nibus moriens
    jam
    soirilaliter
    vivit; qui prospera
    mundi
    poslposuit; qui
    iinlla adversa
    pertimescit;
    qtii
    sola interna
    desideral; qui
    ad aliena concu-
    piscenda
    non
    ducitur,
    sed
    propria largitur; qui
    nulla illicita
    perpetrat,
    sei
    perpelrata
    ab aliis ut
    propria deploral; qui
    ita se imitabilem cseteris in
    cunctis
    quseagit insinuat; qui
    sic stu iet
    vivere,
    ut monacbis suis inomni vitasua bomim
    exenvpiunv
    valeat
    demonstrare; qui lacrymas quas
    vult a siiis
    auditoribus fundi
    prius ipseftroiat,
    et sic eos com-
    punctione
    sui cordisaccendat. Et sictit bene
    operan-
    I
    tes subditos bonore
    superat,
    ita etiara factis et vila
    transcendat.
    Omniavero
    quwdiscipulis
    docueritesseconirariain
    suis
    faclisjddicel
    non
    acjenda.
    Docet eniiiv
    crapulam,
    ebrielates el cnras
    htijussseculi,
    etoinniasiniul
    vitia,
    alquepeccata
    discipulis
    esse
    contraria,
    aqiiibusomni-
    bus necesseestut ilie
    prius
    se
    abstineat,
    etsicalios
    abstinere
    operibus
    ei verbis edoceat. Ad hoc enira
    eligitur abbas,
    ne dictasuafactiscvacuit.
    Qui
    eniiiv
    adhoceligitur,
    ut alrorum
    culpascorrigaf,cavei'e
    de-
    bet,
    ne abaliis
    reprehcndenda
    committat. Nonenim
    debet
    prsedicationis officium
    snscipere, qtii
    noscit
    cseterosbeneviven.io
    prseire.
    Prius
    ergo
    abbas
    pra-
    vis
    operibus onmimoiis alienus
    existat,
    et sic alios ,
    firmaaucloritale coerceat. Necesseeivtuvest ut esse
    munda sludeat
    nvautis, qui
    diluere sorjes aliorum
    curat,
    ne tacta
    quapque
    deterius
    inqiiinent,
    si sor-
    dida
    insequens
    luctum tenet. Hinc
    per prophetam
    dicitur :
    Mundamini,
    qui fertis
    vasa Domini
    (Isai.
    LII).
    Domini
    etenimvasaferunt
    abbates, qni proxi-
    morum aninvas ad
    interna sacraria
    perducendas
    in suse
    conversionisfide
    susceperunt.
    Apud
    seraet-
    ipsos ergo, quantum
    debeant
    mundari,
    conspiciant
    qui
    ad seternitatis
    templum
    vasa vivenlia in sinu
    propriaesponsionisportant. Ergo quod
    non facien-
    dum
    praedicat abbas, ipse
    non
    faciat;
    et
    quod
    fa-
    ciendum
    prsedicat,
    prius ipse
    necesse est
    operibus
    impleat.
    Nealiis
    prwdicans ips reprobus
    inveniatur. Aliis
    pj
    prsedicansprsedicator ipsereprobus invenitur, quan-
    doaliud
    loquitur,
    etaliud
    operalur.Aliud
    sermonibus,
    aliud vero exercet
    operibus. Quod
    enim aliis
    prse-
    dicat
    operandum ipse piger
    efficitur ad
    exercea-
    dum. Verboviam rectitudinis
    ostendit,
    sed ambu-
    lare
    per
    eam
    negligit.
    Ad
    praedicandumalacer,
    ad
    operandum
    efficitur
    piger.
    Aliis tenendanv
    prsedicat
    viam
    justitise,ipse
    sencnvult salutari subderedisci-
    plinse.
    Cui recte
    convenit, quod
    subdilur.
    Nequando
    dicat illi
    Deus
    peccanli: Quare
    iu enar-
    tasjustitias meas,
    etassumislestamentumtneum
    peros
    tuum
    (Psal. XLIX)
    .Necad
    unumquemqueperlinet quod
    prsedicat aliis,
    et
    ipse
    non
    operatur
    qttoJ prsedicat.
    Osenhndebetesse
    justum, quodj
    ustitiasDominienai-
    A rare,
    et sanctunvaudeat assumerelestamentum.
    Qui
    enim
    qusepraeiieal implere
    dissimttlat,
    et
    quse
    fa-
    cienda
    judicat implere
    non
    cessat,
    nec
    justitias
    Do-
    mini
    enarrare,
    nec sacrosanctum in
    prsedicationis
    officiunvdebet assumere leslamentum.
    Scriptum
    est
    enim: Non esi
    digna
    laus in aure veccatoris
    (Eccli.
    xv).
    Tu veroodisti
    disciplinam,
    et
    projecisti
    sermones
    meos
    post
    te. Tunc enim subditus odit
    disciplinam,
    quan
    io ad correciiones
    juslas iniquaprsesumptione
    remurmurat. Sicut
    scriptum
    est : Stulti enim
    despi-
    ciunt
    discipiinam.
    Tunc auteivv sermones Domini
    post
    se
    projieit, quanio
    abbatis
    sui,
    vel seniorum
    ; suorum
    jussionibusjuslis
    obedire contemnil. Prsela-
    lus auteiu sanctam
    disciplinam
    odit, qtiando
    secun-
    ,B dsmi
    reguiaria prsccepta
    vivere
    conlemnit, Scripturee
    diviiuc
    obliviosus,
    quae
    dicil :
    Disciplinain
    Pomini,
    fili mi,
    ne
    abjicias,
    et audi
    concilium,
    et
    suscipe
    ,
    discipliniim,
    ut benesit iibi
    (Prov.xm;
    Prov.
    xix).
    Vilaeteniro
    regularis
    tenentibus
    eanv, disciplina
    est
    salutaris. f^ostse sermones Domini
    praelatus proji-
    cit, q>ian
    lo
    qiise
    de divinis
    scripturis
    subditis
    pfeedi-
    cal
    implereipse
    dissimulat.
    Qui
    enimcuriose aliena
    increpare
    feuinal
    delicta,
    necesse est ut sua
    pro-
    vide considerans
    per poenitentiam
    damiiei
    peccata,
    ne,
    duroalienunvnvinimum
    publicecorripil delictuin,
    . suum inanis
    tanquaro
    anrum abscunJ at
    peccatiim.
    .
    Nam sunl nonnulli
    qui
    aliornm
    semper
    ante ocuios
    haiient
    ei'rata,
    sua aulem
    pro
    nihilo
    ducunt,
    el in
    oblivionein
    ponunt,
    et
    post
    dorsura
    projiciunt
    de-
    C
    licta. De
    quibus
    et
    aperte sequitiir
    :
    Et
    qui
    in
    fratris
    tui oculo
    feslucamvidebas,
    in tuo
    trabemnon
    vidisti(Matth.su).
    Infratris sui oculofeslu-
    canvabhas
    viilet,
    sedinsuotrabem
    nonvidet, quartdo
    vel niinimas
    subjeclorum
    suorum
    cuipas publice
    et
    exaggerandojudicat,
    el sua
    majora parvipendens
    oc-
    cultat,
    eteraendare dissimulat. Infratris oculofestu-
    oam
    videt, quando
    incorde alterius
    iracundiae, pi-
    grilise, somnolentise,
    et cseterorum taliunvviliorunv
    essevitiunv
    reprehendit;
    in suoirabem lvoiv
    videt,
    quando odii, ebrietatis, superbiee,
    et similium ta-
    limiscrinien abbas hibens in corde habere se mi-
    ninve
    recognoscit, quando
    in aliorum cordibus le-
    via,
    quseincrepanda sunt,
    cernit et
    arguit,
    et
    quse
    incordesuosunt
    gravia,
    nec
    videt,
    nec
    corrigit.
    Nonabeo
    persona
    in monasteriodiscernatur. Non
    eninv
    personarumacceplot
    esl Deus
    (Act, x),
    sed in
    omnigentein
    his
    qui
    liment
    eunv,acceptum
    eslilli.
    Et ideoababbate in monasterio
    persona
    non discer-
    natur,
    nec
    accipiatur; quia
    a Deonec discernilur
    persona
    horoinis,
    nec
    accipilur,
    sed tantum
    opera
    bona el
    accipit,
    et
    approbal. J Lccipere
    enitn
    per-
    sonam
    injttdicio
    nonest
    bonum,
    dicil Salomon
    (Prov:
    xvm).
    Et in Levilico
    scriptum
    est : Non
    facies
    qttbdiniquumest,
    nec
    injuslejudicabis,
    neccmtside-
    res
    persbjtampauperis,
    necIwtwresvultum
    poteniis.
    J uste
    judicabis proximo
    luo
    (Levit. xix). Postquaiu
    vero ad monachatus de sseculo
    quis
    venerit ha-
    hitunv,
    sive liberfuisset
    antea,
    sive
    servus,
    sivfc
    753 SMARAGDIABBATIS
    736
    pauper,
    sive
    dives,
    sive
    nohilis,
    sive
    igivobilis,
    non
    A
    est ab abbate
    discernendum,
    sed
    unumquemque
    secundura vitaesusedebet vel
    castigare,
    vel amare
    merilum.
    Non uiius
    plus
    ametut
    quam alius,
    msi
    qltem
    tn
    bonis aclibus aul obedientia ihvenerit tneliorem.
    Merito ab abbate suomonachus cseteris
    plus
    anva-
    lur,
    qui
    inbonis actibus et obedientia melior esete-
    ris invenitur. J uste eteninv ille ab Ivomine
    diligitur
    homo,
    qui
    bonis
    operibus
    et sancta obedientia ho-
    noralur a Deo. Necesse
    est, inquanv,
    ut amore tali
    diligatur homo,
    qui
    ab imraortali
    diligitur
    Deo. Pro
    enira Dei amore se talis monachus
    prse
    omnibus
    obedicnlise
    subdit,
    et in bonis omnibus actibus
    exercet;
    el ideo ab abbate
    prae
    omnibus merito
    diligilur
    et amatur.
    B
    Non convertenli ex servilio
    prmponatur ingenuus,
    nisi alia rationabiliscausa existat:
    Quod
    siita
    juslilia
    diclanleabbate visum
    fucrit,
    et de
    cujuslibet
    ortline
    id
    faciat.
    Sin
    alias,
    propria
    teneant laca.
    Quod
    aulenv
    dicit,
    non
    prseponatur ingenuus servo, subintelligi-
    tur,
    in
    ordine,
    vel ministerio. Non
    propterea, quia
    ingenuus est,
    aut
    superiorem
    ordinis teneat
    locum,
    aut
    prsepositi,
    vel decani teneat
    ministerium,
    nisi
    alia rationabilis causa existat. Rationabilis enim
    causa est ut
    is, qui
    in Ecclesianvelius
    potest
    can-
    lare et
    legere,
    vel omne oflicium
    implere,
    tali con-
    gruo
    constituatur
    loco,
    ut
    digne possit
    illud
    invplere
    ofliciunv.El si ita est
    intelligentia
    rationali
    praedi-
    lus,
    et
    verbo,
    et
    operibus eruditus,
    ut decanus
    pos-
    6it
    esse,
    vel
    prsepositus,
    nihil illi vel
    ingenuitas
    ofli-
    C
    ciat,
    vel servitus. Sed si ralionahilis
    exigit causa,
    et inordine conslituatur
    superior,
    et in monasterio
    prior.
    Haecautem nontantumde
    ingenuili
    vel ser-
    vili ordine faciendum
    est,
    sed de
    cujuslibet ordine,
    id
    est,
    sivede
    priori,
    sivede
    minori,
    sivedesacer-
    dotali,
    sive de
    levitarunv,
    vel
    reliquorum
    ordine id
    faciat. Sinautem
    propvia
    teneant
    loca,|idesl, propter
    potentise
    vel
    ingenuitatis dignitalem
    alter non
    prae-
    ponalur alteri,
    sed
    unusquisque
    in
    quo
    ordinis Ioco
    venit,
    in
    ipsopermaneat.
    Quia
    sive
    servus,
    sive
    liber,
    otnnesin Christounum
    sumus. Omnes in Christo unum
    sumus, dicit,
    id
    esl unum
    corpus
    Christi. Sic enimalio loco Paulus
    aposlolus
    ait : In utw
    spiritu
    omnes
    nos,
    et in uno
    corpore baplizati sumus,
    sive
    J udwi,
    sive
    gentiles,*
    sive
    servi,
    sive
    liberi,
    et omnes in uno
    spirilu pbtali
    sumus
    (Gai.i; Ephes. vi;
    I Cor.
    xn;
    I Titn.
    n).
    Deus autemDei
    Filius, qui
    homiivesvult salvos
    fieri,
    et ad
    agnilionenv
    veritatis
    perducere
    omnem
    sexum,
    omnem
    selatem,
    onvnem
    conditionem,
    de universo
    genere
    humano
    redemit,
    et ex illis
    corpori
    suo ele-
    ctorunvnuvnero
    sociavit,
    et ideoin
    Christo,
    siveser-
    vi,
    siveliberi omnes vmumsumus.
    Et sub uno Dmninb
    wqualem
    servilulis mililiam
    bajulamus.
    Bonorumenimmonachoruminhoc
    prse-
    senti soeculovilain Christi est
    semper posita
    servi-
    tulis mililia. Undeet beatus J obait: Miliiia est vita
    Iwminis
    super
    terram
    (J ob. vn).
    Quara
    sub uno
    A
    Domino
    sequaliter bajulamus
    :
    quia quanvvis aequa-
    liter non
    vivamus,
    jugum
    Domini suave et onus
    ejus lev.e
    in
    regulari
    vita
    degentes aequaliter pro-
    misimus et suslinemus.
    Quse
    regulavis vita, quae
    hic vocatuv
    militia,
    abomnibusmonachis
    sequaliter
    cst
    tenenda,
    et neca
    sevvis,
    neca
    libevis,
    nec a
    pvio-
    vibus,
    nec a minoribus
    aliquando
    Hcenter est vio-
    landa. Et si
    propter fragilitatem
    humanamab eacon-
    tigerit deviari,
    a
    quoquam
    una emendetur
    necesse
    est
    pcenitentia,
    et una
    teneaturinonvnibus
    disciplina.
    Undeet
    aperte'sequitur.
    Quia
    non est
    personarum acceptio apud
    Deutn
    (Act. x).Nos personas accipientes discernimus,
    quia
    venientes inhoc saeculumdiscretas eas invenimus.
    Deusautem
    qui
    universosininitio deunohomine et
    B
    una
    conditione
    creavit,
    personas
    nec
    accipit,
    nec
    discernit,
    sed
    unumquemque
    secundum
    opera
    sua
    vel
    damnat, vpl justificat.
    Injustos
    autem
    juste,
    et
    merito damnat.
    J ustos vero
    misericovdiler,
    et
    gra-
    tuitojustificat. Quos
    in
    pravis opevibus superhe
    vi-
    ventes
    invenit, humiliat,
    et condemnat.
    Quos
    au-
    teminbonis actibus humiliter viventes
    invenit,
    re-
    munerat,
    exaltat. Undeet hic
    sequitur
    :
    Solummodbin hac
    parieapudipsumdiscerritmur,
    si tnelibresaliis in
    bperibus
    bonis et humiles inve-
    niamur. Inhis duabus rebus
    senvper
    elecli a
    repvo-
    bis
    discevnuntuv,
    id
    est,
    in veva cordis hunvili-
    i
    tate,
    et boni
    operis
    actione.
    Capitis
    enira et
    eorpo-
    ris,
    id
    est,
    Christi et Ecclesisevox
    es.t
    in Psalnvo:
    J udica
    me, Deus,
    et discernecausammeamde
    genle
    C
    nmi sancta
    (PsaL XLII).
    Non
    ergo
    discernit Dominus
    a
    personis personas,
    id
    est,
    aservis
    ingenuos,
    sed
    i ab
    operibus
    discernit
    opera,
    et a meritis
    merita,
    ut
    uBacuiamesecundum
    pvopvii
    labovis
    opeva
    tribuat
    ,
    et
    prsemia.
    Nam et
    illos, quos
    in bonis
    operibus
    et
    "
    virtutum meritis
    invenerit
    meliores,
    et
    puritate
    cor-
    I discseteris
    humiliores,
    cum
    prsemiorum
    discretione

    congruas
    in
    regno
    coelorum tribuet mansiones.
    -
    Quam
    virtutum omniumniatrem in omnibus abbas
    )
    tenere debet
    discretionenv,
    et non
    personas
    discerne-
    re,
    sed
    uniuscujusque
    merito
    approbare,
    et omnes
    ['
    secundunv merita
    operum
    sincero corde
    diligere.
    1 Undeet
    sequitur
    :
    :
    Ergo mqualis
    sil abeoomnibus
    charitas;
    una
    prm-
    i
    beaiur in omnibus
    ,
    secundutn
    merita, disciplina.
    In
    (
    D
    boc enim
    sequalis
    debetesseababbate omnibuscha-
    i ritas,
    ut in dilectionis habitu non discernat
    perso-
    nas.
    iEqualiter
    eninv debel denobili
    diligere
    mona-
    ,
    chos
    , sequaliter
    de servili condilione creatos. Sic
    t
    itaque singulorum
    debel discernere
    merita,
    ut alteri
    3 alteranvnon
    prseponat personam.
    Et si unam eara-
    demque ingenuitas
    vel servitutis
    persona
    comnvi-
    serit
    culpam,
    unam
    eamderoque
    sustineant disci-
    plinam.
    Nonenimhonoris
    gratia
    alius in
    pccnitentia
    ti levigetur,
    alius vero
    despectionis
    causa
    gravetur.
    ;- Sedita ab abbate censura
    judicii temperetur,
    utnon
    una
    persona levius,
    altera
    gravius judicetur.
    a
    In doclrina
    namque
    sua abbtts
    aposlolicam
    de-
    0
    betillam
    semper formam servare,
    in
    qua
    dicit: Ar*
    737
    COMMENT.IN REG. S. BENEDICTI. 738
    gue,
    obsecra, increpat (II Tijn. iv).
    In hac
    itaque
    apostolica
    sententia beati
    Hierohymi
    et beati Pro-
    speri ponenda
    sunt verba. Ait enim
    Hieronymus
    :
    Argue peccantes,
    contestare ne
    peccentf, increpa
    resistentes. Sedhaecomniacum
    patientia,
    et secun-
    dum doctrinam.
    Prospef
    autem dixit : Ecclesiae
    quippe
    doctoribus et censura debet
    inesse,
    ut ar-
    guant,
    et
    palienlia,
    ut emendare noleiites fortiter
    ferant
    Apostolico
    satisfacientes
    imperio , qui
    Ti-
    motheo
    preecepit
    dicens :
    Argue,
    obsecra
    , increpa
    in omni
    patientia,
    et dactrina.
    Quasi
    diceret:
    Argue
    coaequales,
    obsecva
    senioves, increpa juniores.
    Sed
    proplerea
    addidit in onvni
    patientia,
    et
    doctrina;
    quia
    leniter
    castigatus
    exhibet reverentiam casti-
    ganti. Asperitate
    autemnimiae
    increpationis
    offensus
    nec
    increpalionemrecipit,
    nec salutem. Possumus
    ef in hac
    sentenlia, quam
    illi indiversis rationabi-
    liter
    intelligunt implendampersonis,
    in una ea-
    demquepersona per temporum
    intervalla sinedubio
    intelligere
    esse
    complendam.
    Primum enim
    arguen-
    dus est
    peccator, quia peccat. Neque
    enimalium
    decet
    arguere,
    nisi
    peccantem.
    Sicut Dominus in
    Evangelio
    ait : Si
    peccaverit
    in le
    fraler tuus, vade,
    et
    argue
    euminter te et
    ipsum
    sblutn. Si audietit
    te,
    lucratus es
    fratfem
    luum
    (Matth. xvm).
    Ecce
    jam
    lucratus es
    arguendo fratrem; quia
    audiens
    te,
    correxit se. Obsecraenim
    iterum,
    ut
    quolidie
    in bo-
    nis aetibus
    rivens,
    sic in virlutibus
    crescat, quate-
    nus ad
    perseveranliam
    boni
    operis
    veniat. Sinautem
    te non
    audierit,
    nec se
    emendaverit,
    aut fortasse
    post
    emendationem ad vomitum
    redierit, increpa
    eunv
    duriter,
    et si
    vales, emenda,
    inomni tanven
    pa-
    tientia,
    et doctrina. Et hoc modoin
    una,
    eademque
    persona
    haec tota
    impleri potest
    sententia. Aliler
    congruo tempore arguendus
    esl
    peccans
    monachus,
    ut declinet amalo. Si
    emendavit,
    iterumconvenienti
    tempore
    obsecrandus
    est,
    ut non
    tepide vivat,
    sed
    in virtutibus crescens faciat bonum. Sin auteia
    emendare
    noluerit,
    vel obsecratus iterum
    apto
    tem-
    pore
    terrendus est
    valde,
    et
    increpandus,
    ita ut
    ethnicus et
    publicanus-.
    Huic sensui beati Benedicti
    videtur
    exposilio congruere.
    Cuin enim
    diceret,
    ar-
    gue,
    obsecra, increpa,
    addidit:
    Id
    esf,
    miscens
    lemporibustempora,
    terroribus blati-
    dimenla. Acsi diceret:
    temporibus argutionis
    misce
    tempora obsecrationis,
    et
    temporibus
    obsecrationis
    misce
    tempora increpationis.
    Et cum
    peccalrix
    ani-
    ma
    increpationibus magistri rigidis justisque
    fuerit
    territa,
    addantur illi
    paterno
    amore,
    ne in
    despera-
    tionis
    mergaiur
    foveam,
    et blandimenta. Hinc et
    beatus
    Gregorius
    ail: Miscendaest
    ergo
    lenitas cum
    severitate. Faciendum
    quoddam
    ex
    utroque tempe-
    j&mentum,
    ut
    neque
    multa
    asperitate
    exulcerentur
    Subditi,
    neque
    nimia
    benignitate
    solvantur. Omnis
    $nimababbate
    sagaciter
    exhibendaest
    cura,
    neali-
    yia
    exovibus
    ejus pereat.
    Undeet subditur:
    Dirutn
    magistri, piuinpatris
    oslendat
    affeclum.
    Di-
    rum
    magistri,
    dicitur
    gravitudo ejus,
    vel
    magniiudi-
    nis.^aul dignitas grandis
    honoris.
    Aliquoties
    eninv
    i
    A dirus,
    magrtus,
    vel
    dignusintelligitur. Quod
    aulem
    dicit, piumpatris
    oslendat
    affectum, subauditur,
    in
    sehabere.
    Aliterdirummagistridicit magnitudinem,
    vel terrorem
    increpationis, queeerga
    subditos ma-
    gister exhibet,
    ut sanentur.
    Quod dirum,
    id
    est,
    quia
    terror non
    odium,
    sed habere in se
    pii patris
    necesseest ostendat affectum. Non enim in delin-
    quentes discipulos
    terror de odii
    fomite,
    sed de
    pii
    patris procedere
    debet amore. Ut errantes
    magistri
    terror
    providus corrigat,
    et bene
    agentes pius patris
    amor refoveat. Unde et
    apta expositio
    beati Bene-
    dicti in
    superiori
    sentenlia, qua
    dicit:
    Argue,
    obse-
    cra, increpa,
    lucidissimesubditur. Ait enimde ar-
    gutione:
    Id est
    indisciplinatos,
    el
    inquietos
    debet du-
    rius
    arguere.
    B
    Ait deobsecratione : Obedientes
    autem,
    et
    mites,
    et
    patientes,
    ul inmelius
    proficiant
    obsecrare.
    Ait de
    increpalione
    :
    Negligentes
    et contemnen-
    tes,
    ut
    increpet,
    et
    corripiat
    admonemus.
    Nulla,
    ut
    arbitror,
    lucidior
    exposilio
    in hac
    Apostoli, quam
    beatus Benedictus
    fecit, poterit
    inveniri sententia.
    Neque
    dissimulet
    peccata delinquenlium.
    Nonenim
    dissimulanda sunt
    peccata delinquentium,
    ne subdi-
    torum noxia diu
    protelentur
    delicta.
    Quam
    cilius
    enim
    peccatovis
    emendanda fuerit
    culpa,
    tam citius
    consequitur
    et venianv. Celeriter hodie abbas cul-
    pam
    manifestam emendat
    unanv;
    cras sine dubio
    quam
    emendare debeat habebit alleram.
    Ergo
    non
    tardans dissimulet
    emendare, quasi nesciens, quem
    -
    tam
    grandis
    aniroarum
    regiminis prenvit
    fascis.
    Sedmox ul
    cwperintoriri,
    radicilus
    ea,
    ut
    prmvalet,
    amputet.
    In oviu suo radicitus
    amputanda
    sunt
    vitia,
    vel
    peccata, ne,
    fixis
    firmatisque radicibus,
    noxios ramos
    mittant,
    et in ramis mali
    operis
    fru-
    ctus ferant. Radicitus
    amputare peccata,
    vel vilia
    jussit,
    sed lamen ut
    praevalet
    dixit. Nonenim
    quan-
    tumvolumus
    amputare peccata,
    vel vitia
    valemus,
    sed
    quantum
    cum Domini
    adjutorio possumus
    am-
    putare peccata delinquentium,
    festinemus.
    Memar
    periculi
    Heli sacerdbtis de Silb
    (I Reg. u).
    Quia
    enimfalsa
    pietate superalus
    ferire Heli delin-
    quentes'
    filios
    noluit, apud
    districtum
    judicem
    semet-
    ipsunv
    cumfiliis crudeli daiiinatioiie
    percussit.
    Pro
    iiiiquitate
    enimfiliorumsuorumdamnatus
    est, quia
    "
    noneos
    severitate,
    et auctorilate Pontificis
    increpa-
    vit;
    sedmansuetudine
    paterna
    lenivit.
    Quse
    senlen-
    tia
    vigilanter
    ab Abbatibus est
    timenda,
    ne forte
    cum
    plus quam decet,
    leniter subditorum suorum
    palpaverint culpas,
    a districto
    judice
    damnationis
    feriantur sententia.
    Et Iwnestibres
    quidem, atque intelligibiles animos,
    prima,
    vel secunda admonilioneverbis
    corripiai.
    Ho-
    nestiores dicit,
    honorabiliores. Honestus
    dicitur,
    quasi
    honoris
    status,
    eo
    quod
    nihil habeat
    turpitu-
    dinis.
    Inlelligibiles,
    ratione
    capaces, qui
    ea
    quse
    au-
    diunt a
    magistris inteliigunt,
    et
    operibus implere
    contendunt.
    Quod
    si in
    aliquibus
    rebus
    excesserint;
    quia
    non est homo
    qui
    vivit et non
    peccet,
    secun-
    759
    SMARAGDIABBATIS
    %0
    dunv Domini
    jvraeceptum,
    ecundo eos verbis ad-
    monere
    praecepit, guia
    eos taliler emendari cre-
    didit.
    Improbos
    nutem et duros
    corde,
    ac
    superbos
    vel
    inobeMenies, verborum,
    vel
    corporis casligaiione
    in
    ipso
    inilio
    peccali
    coerceat: sciens
    scriplitm,
    Siulius
    verbisnmi
    corrigitur (Prov. xvm).
    Et iterunv: Per-
    cule
    filium
    iuum
    virga,
    et liberabis animam
    ejus
    a
    marte
    (Prov. xxnv). Improbos, imprudentes dicil,
    probitate
    menlis carentes. Duros
    autem, pertinaces,
    vel
    contumaces,
    et
    incorrigibiles.
    Istos
    aulem,
    ac
    superbos,
    et
    inobedientes,
    verborura vel
    corpovis
    casligatione
    in
    ipso
    initio
    peccati
    coercere
    debet,
    ne
    peccali
    nvalunvcrescat in
    alium,
    et cumconsumnva-
    tum
    fuerit,
    auclori suomortis
    generet frucium, quia
    scriplunv
    est: Peccatum cunvconsummatnra
    fuerit,
    generat
    morlera.
    Casligatio autem,et
    in excomnvu-
    vvicalioivp,
    ef in
    verbis,
    et inverberibtis
    intelligiluv.
    Goerceal, dicit,
    idest
    compescat, vefrsenet,
    vel re-
    primat.
    Et
    quia scriptum
    est: Stutlus verbisnoncor-
    rigilur (Prov. xvm),
    viecesseut exhiheatur ei cor<
    poris casthgatio
    in excomnvunicatione. Et si adlmc
    necesse
    fuerit,
    exhibeatuv et invevbevibus
    virga,
    quiascriptum
    est: Percute filiumtuum
    virga,
    et hbe-
    rabis animanv
    ejus
    a raorle. Meliuseiiim ut hic
    palris percutiatur virga, quani
    inferni nvaledarnna-
    tus sustineat
    pcenam.
    MeliusIiic admodicum
    patris
    correcfionem
    suslineat, quam
    in inferno
    perpeluo
    damnatus
    gemat.
    Correclio eninv
    patris
    in modico
    videlur esse
    amara,
    sed dulcissimosfructus in fu-
    turo
    generat patientcr
    suslinentibiis eanv.
    Meminisse debet
    setnper
    abbas
    qubd dicilur,
    et
    scire, quia
    cai
    plus cbinmiliilur, plus
    ab eo
    exitjitur.
    Ne
    super
    benevivenles
    superbia
    elatus se
    extollat,
    et
    vvtiosevivenfes
    despiciat.
    Meminisse debel
    semper
    abbas
    c[uod
    dicilur,
    id
    esl,
    niemorare
    quia fragile
    flgfflenium
    esl,
    et demolli terrse J uto
    plasmalus.
    Et
    ideo
    fragililalis
    suse
    sempev
    timeat
    lapsum;
    et sic
    hunvifiier,
    et cumdiscretione alienunv danvnei
    pec-
    calum. Alicna occulta
    indagatione sagaci perquirat,
    el invenia discrete
    atqtie
    cautissime feriat. Tentato
    yero
    condoleat,
    timens ne
    aliquando
    tentatus et ille
    succumbat. Audiat
    Aposlolum
    dicentem: Si
    prwoc-
    cupalitsjuerit
    Iwmoin
    atiquo deiiclo, vos, qui spiri-
    tales
    estis,
    inslruiie
    hujusmodi
    in
    spirilu
    nvansuelu-
    dinis: considercitiste
    ipsum,
    neet tu teiileris. Ac si
    diceret: Cunv
    displieet
    ex aliena infivmitate
    quod
    conspicis, pevvsaquod'es.
    El memento
    quod
    dicitur :
    diciluv eivira
    abbas,
    id esl
    pater.
    Si vere
    patev est,
    amore
    palerno diligat
    fllios
    suos,
    id est monaehos
    suos,
    et talemse exhibeat
    natis,
    ut ametur et ti-
    meatur ab illis. Anvetura
    bonis,
    timeatur a
    pravis.
    In
    eademque
    una abbaiis
    persona,
    et
    pia
    matris vi-
    scera,
    et dislricla
    patris
    debet inesse censura
    ;
    ut
    quos
    amorenutrit
    nvateruo, corrigat rigorepaterno.
    Et
    quibus
    matvis
    sugendapvsebetubera,
    sub
    patvis
    teneat
    disciplina.
    Hincbeatus
    Grcgorius
    ait: Curan-
    dum
    quippe
    est ul recforemsubdilis et matrem
    pie-
    tas,
    et
    patvem
    exhibeat
    disciplina
    :el tales se
    qui
    A praesuntexhibeant, quibussubjecti
    occulta
    sua
    pro*
    dere non
    erubescant,
    ut cunv tentationum.fiuctus
    parvuli
    tolerant. ad
    patris
    menlem
    quasi
    ad
    matris
    sinunvvecurrant. Nani et illudscire debet
    abbasquia
    cui
    pluscomiivittilur, plus
    abeo
    exigitur.
    Gui
    enim
    plus
    in cura
    regiminis commendatur,
    ab eo
    requi-
    rendi ralio
    pius.esigitur. Quantos
    enim
    unusquisque
    abbas in sua
    accipit
    monachos
    gubernalione,
    de
    tanlis redditurus est Dominoralionera. Et si bene
    vivendosesalvum
    feoevii,
    et illos
    bene,
    et
    juste
    re-
    xerit,
    de sua salute
    gvatianv,
    et ,de omnibus
    illis
    mercedema Donvino
    recipiet sempilernam.
    Scialquequam difficilem
    et arduam rem
    suscepit,
    regere
    animas. Difficilemet avduanvretn dicit esse
    regere apimanv; quia
    tenuis et Iaboriosa
    est,
    in
    B
    compvehendendosubtilissima,
    et
    angusta
    in exami-
    nando
    ;
    et ideo
    laboriosa,
    et ardua in
    gubernando,
    gravis
    et
    pigra
    in
    emendando,
    ei
    propterea pericu-
    lunvimminet omni
    gubernatori,
    de illa in rationem
    reddendo.
    Et mullorumserviremoribus.
    Qtiia
    moves diver-
    sorumdiversi sunt
    monachorum,
    divevsis
    iiripensio*
    nibus
    indigent curarum, quia
    diversis vulneribus
    diversa medela
    impendenda
    est medicaminum. Et
    ideobeatus Benedictus diversorum hic
    morum,
    di-
    versura hic
    posuit
    curationis modumdicens:
    Et alium
    quidemblandimentis,
    aliumvero incre-
    palionibus,
    alium suasionibus
    ;
    et secundumunius-
    cujusquequalitatem,
    vel
    inteltigentiam
    ilase omnibus
    conformel,
    et
    apiet.
    In
    exposilione hujus
    sententias
    tj
    beati
    Gregorii ponenda
    sunl verba. Aiteninv: Scien-
    dunv
    quoque
    est,
    quodaliquando suhjectovum
    vitia
    prudcjvter
    dissimulanda
    stint,
    sed
    quia
    dissimulantur
    indicanda.
    Aliquando
    et
    aperte cognita
    maturetoie-
    rasda.
    Aliquarolo
    vevo
    snbtiliter,
    et occulte
    per-
    scrutanda.
    Aliquando
    leniler
    arguenda;
    aliquando
    autem vehemcnler
    increpanda.
    Sed
    quia
    non una
    eademque
    cmvctisexhortalio
    congruit, quia
    neccun-
    ctos
    par
    nvorunv
    qualitas aslringit,
    et ideo
    pro qna-
    litate audientiumforroari dehet sermo
    doctorum, ut
    et adsua
    singulis congruat,
    el tainen a cororaunis
    sedifscalionisarte
    niiiiquam
    recedat. Secundumunius-
    cujusque ergo qualitatem,
    vel
    .infelligentiara.
    sic se
    conformet,
    et
    aptel abras, quanco
    cum
    magno
    nva-
    gnus,
    et cum
    parvis
    efficilur
    parvus. Quando
    infir-

    misefficitur
    inlirmus,
    ut infirmossalvosfaciat.
    Quan-
    dofornvafactus
    gregi,
    humilibus humilitalis
    ostendit
    formam,
    etobedientibus obedientise
    prsebetexemplar.
    Similiter
    abstinenlibus,
    et
    vigilanlibus,
    et
    orantibus,
    et omnibus bonis virtutibus cunctis sibi
    subjectis
    norniam
    prabet
    salutis. Nanvet
    quando
    cumPaulo
    veraciter diciit:
    Quisinfirmatur,
    et
    ego
    non
    infirtnor:
    quisscandalizatur,
    et
    ecjo
    nonuror
    (II
    Cor.
    xii),
    et
    ,si-
    miiia,
    sic se oranibus
    conformat,
    et
    aptat,
    etfboni
    pastovis
    bonamsubditis ostendit formam,
    Et
    quajvdp
    gaudet
    eum
    .gaudentibus,
    flet cum
    flentibus,
    mise-
    retur
    infirmis, compalitur tribulantibus,
    condesccn-
    dit senibus et
    infaniibiis, quando
    eliam
    mepte
    in-
    firmos
    patientei'
    lolerat, fragiles benignecorroborats
    m COMMENT.
    IN REG.
    S. BENEDICTI. 7.2
    et secundumnvorumomn.uro
    qualitates,
    et
    parvu-
    j
    lorum,
    siveslultorum
    intelligentias
    omnibusseconv-
    positum
    reddat,
    et
    aptum.
    Ut nonsolumdettimenta
    gregh
    sui sibi cmnmissi
    non
    patialur,
    verumetiam in
    augmentalioiie
    boni
    gre/jis
    gaudeat. Detrimenta, damna, jacturam,
    vel
    diraiiuuioncm
    gregis, dixit, quara
    essein
    grege
    sibi
    comroisso abbas nec
    pati,
    nec
    velle,
    in
    quantum
    valet,
    nec ficri sinere
    debet,
    sed
    magis
    in
    augmen-
    tatione,
    id
    est,
    in
    amplificatioiie
    boni
    gregisgaudeat.
    Quia
    inntimero boni
    gregis amplificaliq,
    vel invir-
    tutibus
    augmentatio, profectus
    est boni
    pastovis
    et
    exallalio.
    Bonoruro, inqnam,
    monachorum multi-
    plicatio
    salus est animarum rectovura
    ,
    et honor
    gubernantiura.
    Nolandum
    quia
    in
    augmentatione
    boni non mali
    gregis gaudium
    dixit esse
    pasloris.
    I
    Malorumenim
    multiplicatio,
    bouorum est trlbula-
    tio.
    Magisergo
    detrimentum facit eorum
    nvultipli-
    catio, quam
    diminutio. Et
    magis justis generant
    injusti
    luctum
    quamgaudium. Mulliplicatione
    enim
    malorunv infirnvatur
    congregatio
    bonorum
    ;
    et e
    contrario, augroentatione
    bonoruffi infirmatur con-
    ventus
    inalignorum.
    Et
    profeclibus
    virtutum forli-
    tudodebilitatur yiliorum,
    Ante
    omnia,
    ne
    dissimulans,
    aui
    parvipendens
    sa-
    lutemanimarutnsibi
    commissarum,
    non
    plus gerat
    sollicitudinemderebus iransitoriis et
    terrenis, atque
    caducis?Nonenim debet abbas
    dissimulare,
    id
    est,
    nescirese
    fingerere.m,
    de
    qua
    indistricto examine
    ralionemdebet Domino reddere
    ; neque parvipen-
    dere debet salulem raonachorum
    suorum,
    et
    pro
    '
    magiio
    existimarecuramrerum
    lerfenarunv; neque
    nvinuscurare dcbet de salute animarura sibi conv-
    missarura,
    et
    plus gerere
    curam de substantia re-
    rum. Plus est
    enim,
    ait
    Doroinus,aritma,
    quam
    esca.
    Namsollicitederebus terrenis curam
    gerere,
    et- de
    animabusnoiv
    curarc,
    nen est ccnsilium
    salulis,
    sed
    nvorlis. Pro
    magno
    haberereuv
    transiloriaiii,
    et lev
    renam
    atquecatlucam,
    ci
    parvipendcrepermauentem
    et
    seternam,
    nouesl cousilium
    salutis,
    sedstultiiia
    perditionis. Parvipendere
    enimoicilur
    parvura
    sesti-
    mare,
    vel
    conlenvplui habere,
    sive etiam
    aliquid
    nvagnum
    aninvo
    supcrbodespicere.
    Pendere dicitur
    eninvseslinvare.
    Qui
    ciiini
    aliquid
    seesse
    considerat,
    et aliunv
    despiciens,
    atil
    parvum, auluihilexisliraat,
    parvipendit
    in
    alio, quod
    in se consideral essema-
    '
    gnum.
    Nonnulli
    obliti, quod
    fratribus animarum
    causa sunt
    praelati,
    tolo cordis annisu saecuSaribus
    rebusinserviunt. Hsecum
    adstint, exsultanl;
    adhas
    etiam,
    cunv
    desunt,
    diebusac noctibus
    cogitationum
    sestibusanhelaut. Namutratio
    rectaposlulat,
    mimis
    de
    transitoriis,
    et
    plus
    curare deberousde inseter-
    nummansuris. Minusde
    lerrenis, plus
    de ccelesti-
    bus
    ;
    minusde
    caducis,
    et
    plus
    de matventibussol-
    liciti essedebemus:
    quia
    non de
    tervenis,
    sedde
    monachorum nostrorum animabus rationem Deo
    reddituri sumns. Undeet
    sequitur
    :
    Sed
    semper cogilclquia
    animiis
    suscepit regettdas,
    de
    quibus
    et
    ralionemredditutus est.
    Quia
    animee
    A
    substantia
    incorporea,
    et
    invisibilis,
    atque iguotae
    originis est,
    ideo ad
    regendumlaboriosa,
    et diflici-
    J is, el ardua res est. Cum raulto enim iaboris in-
    genio
    ad
    puritalem
    ppgitationis
    ejus pervenitur,
    et
    ideocunv diuturuo diflicultatis labore
    peccati ejus
    vuhius medetur. Multa enini
    peccatorum
    vulnera
    voluntarie
    suscepit anima,
    sed ut
    sanetur,
    niultum
    invita
    recipit,
    medicinam. Namsi discrete et ralio-
    nabiliter animabus
    vulneratisspiriialia
    medicamina
    ab abbate fuerint
    ministrata,
    et ille animaemede-
    lam,
    et illeaDeo
    recipit gratiam.
    Ac
    vero,
    si ani-
    mabusinfirmis
    spirilalia
    medicamina
    neglexerit
    mi-
    nistrare,
    de omnibus sibi subditis
    cogetur ponere
    ralionem.
    Et necausetur detninore
    fotte
    substantia. Necau-
    B setur, dicit,
    id
    est,
    ne
    quereletur.
    Gausatur enim
    qui
    querelatur.
    Et
    qui propaupertate
    caducarummurnvu-
    rat revum, injustamquerelamdeponit
    conlra Domi-
    num.
    Nesciens,quia
    sicut^i
    caminoignisptbbaturau-
    rum
    (Ptbv. xvii),
    itain
    paupertatis
    fornace
    probatur
    Vitamonachorum. Deminori substanlia
    dicit,
    id
    est,
    de
    paucitale
    rerum terrenavum. Suhstantia autem
    hic abusive
    pro
    terrenis
    posuit
    rebus. Namsubstan-
    tiaab eo
    proprie
    dicitur, quod
    omnis res ab
    ipsa
    subsistat. Cui insunt
    oclo,
    id
    cst, quantitas, cogni-
    tio, situs, babitus, facere, pali, ubi, quando
    :
    quam
    Grseciusianvvocant.
    Meminerii
    scripittm,Primumqnwrite regnum
    Pet et
    jusiiliamejus,
    et hwc
    amniaadjicientur
    vbbis
    (Malili
    vi).
    Primtiro a
    nobis,
    id
    est, summopere,
    sunvmo
    C
    slndio,
    et totacorJ is intenlione Domini
    quserenduai
    est
    regnum,
    et sic ab illonobis necessarium
    spe-
    randum est terrenum subsidium. Primunvanobis
    qurerendaejus justitia
    et
    post
    ab illonobis neces-
    saria
    speranda
    est terrena subsiantia. A Donvino
    enim
    qiiseieivdiim
    est et
    regnuro
    setcrnum,
    et ter-
    renuro subsidium. Illud
    quasi permanens bonum,
    istud
    quasi traissitorium;
    sed tamen in via
    hujus
    vitsc necessaricm. De hac enim sententia beatus
    Augustinas,
    ait :
    Quid
    iiilersit inter bonum
    quod
    appctendum
    esl,
    et necessarium
    quod
    sumendum
    est. ifancsententiam
    declaravit,
    cunvait :
    Qumrile
    primumregnumDei,
    et
    reliqua. Regiiumergo,
    et
    ;ustiliam'Dei bontimnoslrura
    est,
    et hoc
    appelen-
    diuvv,
    et ibi finis
    constituendus,
    propter quodopnia
    "
    facimus, qusecunqne
    facimus. Sed
    quia
    in hac vita
    mililauvus,
    ut ad illud
    regnumperveniamus, quse
    vitasinehis necessariis
    agi
    non
    potest, apponenlur
    >
    hsec
    nobis,
    inquit.
    Sed vos
    regnunv
    Dei et
    justitiam
    ejusprimnm quserite.
    Cumenim dixit
    primum,
    si-
    gnificavii quia
    hoc
    posterius quserendum
    est non
    tempore,
    sed
    dignitate.
    Illud
    tanquam
    bonum no-
    strunv,
    hoc
    tanquam
    necessarium nostrum. Si hoc
    necessarium
    propter
    iliud
    bonum, quaerendum
    est a
    vobis.
    Et iterum: Nihil deest timentibus eum
    (Psal.
    xxxni). Qui
    enira Deum
    habet, per quem
    cuncta
    crcata
    sunt,
    et in
    quo nianent,
    et constanl
    omnia,
    nihil minus de
    spiritali
    aut terrena
    polest
    habere
    7i3
    SMARAGDIABBATIS 7.4
    substantia.
    Potens est eniivvDeuset
    spiritalibus
    et A
    carnalibus deliciis
    plenaro
    sanctissuis insaeculihu-
    jus
    desefto
    parare
    mensara.
    Qui
    enim casto liraore
    timet
    Dominum,
    in
    quo
    omqjs
    plenitudo
    rerunv,
    et
    copia
    nvanet
    vhiutum,
    nilvil minus habere
    potest
    de
    substantia
    spiritualium
    et
    corporalium
    rerum. Scri-
    plumquippe
    est: Timenli Deumbene etit in wler-
    nttm,
    et in diebus consummationisillittsbenedicetur
    (Eccl. i).
    Et, Qtti
    timent Pmninum, speraverunt
    in
    Pomino, adjulor
    eoruin el
    prolector
    eorum est
    (Psal, cxiii).
    Sciatque, quiaqui suscipit
    animas
    regendas, prw-
    paret
    seadrationemrcddendam.
    Qui
    enim
    suscipit
    aliorum aninvasad
    regendum,
    ne
    cogatur
    de iliis
    cumDomino
    pouereralionem,
    etreclse
    praedicationis
    verbo,
    et bonoruin
    operum
    eosdoceredebet exem-
    B
    plo, quatenus
    et aelerno
    judici placere
    benevivendo
    sludeat,
    et
    exemplum
    bonaevitaesubditis
    prsebeat,
    et ea
    quse
    in eis
    corrigeuda
    sunt
    sagacilevdepre-
    hendat,
    et
    velociter,
    ut
    preevalet, corrigat,
    et de
    hoc consilium
    Salomonisdicentisaudiat: Fili
    mi,
    si
    spoponderispro
    amico
    luo, defixisti apud
    cxtraneuin
    manuni luam,
    el
    laquealus
    esvetbisotis
    lui,
    et
    captus
    ptoptiis
    sermonibus.Fac
    ergo quoddico, fili mi,
    et
    teipsum
    tibera,
    Piscurre, feslina,
    suscita amicuin
    tuum,
    etc.
    (Prov, vi)". Sponderenainquepro amico,
    est alienamanimanvin
    periculo
    suaeconversationis
    accipere. Apud
    extraneummanus
    defigilur, quando
    inalterius cura mens
    ligatur. Illaqueatur igitur
    ver-
    bis
    ovis
    sui,
    dumvatione
    constringitur,
    ne
    ejus
    vita
    adaliud
    quam
    admonet relaxeiur. Unde
    apud
    distri-
    (
    ctum
    judicem cogitur
    lanla in
    opere exsolvere,
    quanta
    eumconstat aliisvoce
    prsecepisse.Quisquis
    eniraadvivendumaliis in
    exemplopreeponitur,
    non
    solumut
    ipse
    benevivendo
    vigilet,
    sedetianvut ami-
    cunv
    prsedicando
    suscitet adnvonelur.Eleniivi
    vigilare
    benevivendonon
    sulficit,
    si nonet
    illum,
    cui
    prae-
    est,
    a
    pcccati corpore disjungit. Ergo
    sic abbas et
    se custodiendoel aliossuscitando
    vivat,
    ut non
    pce-
    nfalemDpminpralipnem
    reddat,
    sed ab ille laetus
    prsemia
    aelerna
    recipiat.
    Et
    qttanlum
    subcurasua
    fralrum
    sehaberescierit
    numerum, agnoscatpro
    certo
    quiu
    ittdie
    jndicii ipsa-
    rnin
    oinniumanimarumreddiiurus est Pomino ra-
    tionem,
    sinedubioadditaet sumaniniw. Secundum
    racnachorumsuorumnumeri
    quantitatem
    redditurus ]
    csl abbasin tremendoDomini
    judicio
    rationem. Et
    si eunv
    justa
    salvaverit
    ralio,
    et salulis
    pvopriae,
    et
    fratrum
    gubernationis accipietprsemium.
    Sinautem
    eum
    iniquapropria acta,
    et subdilorum
    gubernatio
    damnarit
    injusfa,
    secundummalorum
    quanlitalem
    recipiet
    damnationem.
    Sicut enimdeanimabussub-
    ditorumsuorum,
    ita abbaset desua redditurus est
    Donvinorationem. Et ideo et illorumet suam
    vigi-
    lantcr et
    provide
    debet
    gerere
    curanv,
    et nec
    pro
    illorumsuaro,
    nec
    pro
    sualuorum
    debp.t
    negligere
    vilanv.Teneat necesseesl abbas exterius
    quod pro
    illorumulililate
    suscepit;
    servet interius
    quod
    Do-
    nvino
    pro
    suasalute
    promisit.
    A
    El ita
    semper
    limens
    futuram
    discussionetn
    pasto-
    ris decredilis
    ovibus,
    cumdealienisraliociniis
    cavel?
    redditur de suis sollicitus. Inferiores enim
    pastores

    summi
    Pastoris,
    idest
    Christi, qui dixit, Ego
    sum
    pustor
    bonus
    (
    J oan, x
    ),
    sollicili
    semper,
    et dfc
    suis
    artibus,
    et de credilis ovibus futuram timere
    debent discussionem
    ,
    ne
    quando increpando
    dieat
    illisDeus.
    Quodfractum
    erat non
    alligaslis,
    et
    qaod
    abjectum,
    nonreduxhtis
    (Ezech,
    xxxiv
    ).
    Et cum
    ipsi limpidissinvamaquambiberitis, reliquampedi-
    bus vestris
    turbabatis,
    et ovesmeae
    quae
    conculcata
    pedibus
    vestris fuerant
    pascebant,
    et
    queepedes
    vestri
    lurbaverant,
    hsec
    bibebant,
    etc. Hancautem
    increpationis
    vocenvabbates ne
    audiant,
    et subdi-
    torum suorunv
    sagaciter expleant
    curas,
    et suas
    B
    prudenler agere
    non desistant. Et sic in
    propriam
    sollicitudinem ferveant ut a subditorum cuslodia
    non recedant.
    Dignum quippe
    est ut hi
    qui proe-
    sunt
    aliis,
    oculos
    apertos habeant,
    et hinc inde
    vigilanter aspiciunt.
    Intus ef foris
    pleni
    sint
    oculis,
    ut insidias
    aiitiqui
    a
    longeprospiciant Iiostis;
    ut
    intus se
    diligenler
    custodiant,
    foris ut aliis bene
    vivendi
    exemplum"pveebeant.
    Et boc
    modo,
    dumde
    alienis^
    vatiociniis
    cavet,
    veddituvde suis sollicitus
    abbas, idest,
    dumde subditovumsuovunvvatioci-
    niis
    cavet,
    Dorainoreddit vationem
    ; reddilur,
    idest
    fit,
    de
    suis,
    suhaudituv vatiociniis sollicitits. Solli-
    cile eninv
    cogitet, quia
    et de suis actibus sicul et
    deoviumsuavumvaliouemintvemendo
    judicio
    ved-
    diturus est Domino. Inter rationemet raliocinatio-
    C nemita
    distinguunt.
    Ratio eninvnvotus
    quidanv
    est
    animi vera a falsis discernens. Raliocinalio aulem
    rationabilis est
    [et]
    sublilis
    disputalio. Quara
    bene
    cavet ille cumDomino
    ponererationem, qui
    et se
    custodireet subditosbene
    regerejuste
    novifc
    Et cumdeadmonitibnibussuis einendatimieinaliis
    subministrat, ipse efftcitur
    a vitiis emendatus. Di-
    gnum
    valde est ut
    qui
    aliis
    panem
    vitse
    ministrat,
    ipse
    famenon
    pereat.
    Qui
    enimfratribus causadi-
    > lectionisverburo
    prsebetsalutis, ipsa
    dilectioneeffi-
    cilur emendatus a viliis. Charifas enim
    cooperit
    -
    multitudinem
    peccalorum,
    sicut
    scriptum
    est:
    Qui
    cbttverti
    feceritpeccatbremab
    erroreviw
    suw,
    salvabit
    animam
    ejus
    a tnorte. Et
    cooperit
    mulliludincm
    pec-
    i calbrutn suorum
    (J ac.\).
    J uste
    ergo
    is
    qui
    alios
    >D
    monilionibus suis ab errore liberat
    vitiorum, prior
    t
    propriis juvante
    Donvino liberabitur vitiis. Vitia
    t
    eniivvdicuntur
    peccata, quaeper
    seuihil
    sunt, sed,
    i
    ubi bonitas
    deest,
    vitiunv est. Omnisenimnatura
    >
    opus
    est.
    Opera
    eninv
    vnala, quse
    vitia
    dicuntur,
    v
    actus
    sunl,
    non res. Sed
    privatione
    boni hoc no-
    meiv
    accepit.
    1
    CAPUTIII.
    Pe adhibendisad consilium
    fratribus.
    J
    Ideo ab abbate ad consiliumfvalres
    adliibentur,
    o
    quia scriptum
    est:
    Pissipantur cogitationes,
    ubi non
    o esl cmisiliutn. Ubi vero
    plures
    suni cmisitiarii
    canfir-
    manlur
    (Prbv. xv). Item,
    Unguenib
    et variisadmibus
    detectcilur^or,
    ei bbnisamici consiliisanimadulcora-
    745
    COMMENT.
    IN REG. S. BENEDICTI. 7-6
    biiur
    (Prov. xxvn).
    Cutn
    dispositione
    htitur
    bellum,
    1
    et erit salusubi tnultaconsiliasunt
    (
    Prav.
    xxiv)
    Qubliesaliquaprwcipuaagenda
    sunl inmbnaslerib.
    Monasteriumeninv,
    ut
    prsedictura
    est,
    etianvunius
    monachi habitalio dicitur. Sed
    quaerendura
    est,
    si
    unius habitatio
    proprie
    monaslerium
    vocatur, pro-
    pter
    idiomaGrcecae
    linguae,qua
    dicitur nvonas
    unum,
    cur nvultorumhabitatio in uno
    positorum
    monaste-
    riuuvdicatur, nisi
    forte,
    ut
    arbitror, propterea quia
    uua
    fides,
    unum
    baptisma,
    cor unumet anima una
    est in omnibus beneet
    juste
    viventibus monachis
    ,
    sicut
    prius
    in
    religione
    rectecredenliumet benevi-
    venliuinfuit. Unumenimvellein omnibus recle vi-
    ventibusnvonachisnvanet.Uni Domino
    serviunt,
    sub
    uno
    rege
    militaul,
    et unum Chrisli
    corpus
    effecti
    eumdeni unum
    Redemptorem
    adorant: et ideouna .
    illorumoroniumhabitalio non
    incongrue
    nvonasle-
    riumvoeatur.
    Cbtwbcetabbas omnem
    congtegatwnem,
    et atcat
    ipse
    uttde
    agitur.
    Unde
    agituf, dicitur,
    id
    est,
    unde
    consiliandum
    ,
    vel unde
    requirendum
    est. Inter con-
    gregationem
    autenvet convocationemhoc interesse
    priores
    dixerunt.
    Congregatio
    et de
    hominibus,
    et
    debrulis
    animalibus,
    et de
    lapidibus,
    vel aliis
    qui-
    busvis insensibilibusrebus dici
    potest, quiacongre-
    gari
    vel vocibus vel alio
    quolibet
    modo
    possunt.
    Convocatioautemnon nisi dehominibus ralionabi-
    libus fieri
    potesl, qui propriis
    nominibusconvocan-
    tur, quia
    convocari
    propriuni
    est eorum
    qui
    audire
    ac discernerenorutu.
    El audiensconsilium
    fratrum,
    traclet
    apudse,
    et
    quod
    utilius
    judicaverit, faciat.
    Prius enimabbas de
    agendis
    rebus monasterii vel aliarum
    quarumcunque
    rerum
    agendarum
    a fratribus omnibusinuno
    positis
    pariler
    consilium
    petat;
    et
    quod
    consiliumunus-
    qtiisquedederit,
    libenter
    audiat,
    et
    postea
    in
    secreto
    curosenioribus lantunv
    fratrihus, qui
    ulilius,
    quive
    inutilius corisilium
    dedit,
    subtiliier el acute disccr-
    nat. Et tunc
    quod
    nvelius
    judicaverit,
    id
    est,
    discre-
    verit, impleresatagal.
    J udicare enimdiscernere di-
    cilur,
    ut illud: J udica
    me, Peus,
    el discetnecau-
    sammeam
    (
    Psal. XLII
    ).
    j
    Ideo autemomnesad consiliuni vocari
    dixitnus,
    quia smpejuniori
    Dominus revelat
    quod
    meliusesl.
    Scriplum
    est enim: Si
    jnnibri
    revelatum
    fnerit,
    se-.
    nior taceal
    (I
    Cor.
    xiv). Saepe
    enim
    propter
    hunvi-
    '
    iitalis
    graliam juniori
    Dominus revelat
    quod
    se-
    nioribus celat. Non enim
    personarum
    acceplor
    est
    Deus
    (Acl. x),
    sedinomni
    aetate, conditione, sexu
    et
    gente,
    his
    qui
    timent
    Deum,
    acceptum
    est
    illi,
    et
    in
    quibus
    vult deomnibus lvis
    spirilus
    Douiiui
    uiise-
    ricorditer
    spirat,
    et
    gratiarasapientiae
    benignus
    mi-
    nistrat. NonenimDaniel et Sanmel selatemdiscre-
    vit,
    sed
    gratiam
    nvhvistravit.Cani etenim
    sunt,
    dicit
    Scriptura,
    sensus
    hominis,
    et wlas
    seneciulis vila
    imtnaculata
    (Sap. iv).
    Sic autetndent
    fratres
    consiliumcumomni liumi-
    litatis
    subjectione,
    ut nott
    ptwsumantprocaciter defen-
    dtre
    quod
    eisvisum
    fuerit,
    sed
    magis
    in
    abbalis
    pen-
    A
    deal
    arbitrio,
    ut
    quad
    salubrius
    judicaverit
    esse
    ,
    ei
    wncti obediant,Sic enimabbati suocuncli monachi
    debent
    obedire,
    ut actaillius nullus ex illis temere
    audeat
    repiehendere,
    sed
    potius tanquampatri
    filii
    vel membra
    capiti,
    sic ei cuncti bumiliter serviant
    et obedianl subditi.
    Prseceptaquoqueejus,
    si secun-
    dunvDonvinisunt
    mandata,
    velut
    impefium
    Doinini
    sumnvopere
    custodiant et
    iraplere
    loto amors con-
    tendant; ef
    hoc esse
    sanclum,
    hoc sibi salubre ac
    necessarium
    judicent quod
    abbali suo
    plaeuerit,
    non
    quodipsi
    sibi facieudum
    elegerint.
    Et ita obe-
    dientiseac
    patientiee
    virlute fundati abbatis sui non
    disculiant
    conslituta,
    sed faciant. Et
    quando rigor
    exigit disciplinse
    ut severiter
    arguaiitur, acceptam
    correptionem magnanimifer ferant,
    nec motibus
    B
    eorum,
    a
    quibus
    fuerint
    objurgati,
    sed suis
    negli-
    gentiis, quodcasligantur,
    ascribant.
    Sed sicul
    discipulis
    cmtvcnitbbedire
    magistro,
    ita
    et
    ipsumprovide
    et
    juste
    condecetcuncla
    disponere.
    Debet eninvabbassubtili
    semper
    exanvinalionebona
    malaque discernere,
    et
    quee, quibus, quando
    vel
    qualiter congruant
    studiose
    cogitare,
    et sic
    provide
    et
    juste
    cuncta
    disponere;
    et
    propterea
    a cunctisilli
    discipulis,
    ul
    pote
    ralionali
    Patri,
    convenit obediri.
    Hincinde
    crgo,
    ut beatus ail
    Grcgorius, qui precest
    se
    circumspiciat,
    ut et sibi et subdilis
    vivat,
    ut bo-
    nucn
    quod
    faciant et intrasinura
    menlisabscondat,
    et
    tamenexeoad
    profectumsequenliumexemplar
    rectav
    operationis imperliat;
    ut subditorum
    culpas
    anima
    adveiiens
    corrigat,
    nec tamen
    superbiens
    intume-
    C
    scal;
    ut
    qusedainleniter correpta tolere!,
    nec lamen
    disciplinee
    vinculaeaderolenilate
    dissoivat;
    ct
    quse-
    dant lolerando
    dissiniulet,
    nec taroen ca crescere
    5
    dissimulaiido
    perniitlal.
    Unde
    magnopere
    curandum
    sibi est ut
    qui regeiuiis
    hominibus
    prsefertiir, apud
    se intra secrelarium nientis in cathedra
    prsesideat
    humililalis,
    et
    vigilanti
    oculo incessaiiter
    aspiciat
    cui
    quaiidoque judici ipse
    de his
    judicandis
    assi-
    stat;
    ut
    quaivto
    nunc ante
    eunv,
    quem
    non
    videt,
    sollicitus
    trepidat,
    tanlo
    eum,
    cum
    videril,
    secu-
    rior cernat.
    In btnnibus
    igitur
    mnnes
    magisttamsequantut
    re-
    gulam. Quod
    dicit in
    bmnibus,
    subaudilur
    prseceptis
    ejusdem
    regulae.
    In ofliciiseniin diviuis el in
    actio-
    nibus
    humanis,
    in cibo scilicet el
    potu,
    in
    vesti-
    nventoet
    calceamento,
    in
    vigiliis
    et
    oratipnibus,
    in
    spnvnpet
    sileiitio,
    in horis
    compeleutibus,
    el iii
    laboiibus,
    et in omnibus omnino
    cjusdenv
    reguloe
    prseceptis,
    eamdem
    magistram
    omnes roonachi se-
    quanlur regulam,
    id
    est,
    et
    subditi,.et prselati,
    et
    discipuli,
    et
    magislri,
    et
    prsepositi,
    et
    decani,
    et
    omnes oinnino
    niiiiisteiiales,
    insuper
    et
    ipse
    abbas
    in
    oninibus,
    quantum
    sicut et cseteri
    monachi,
    ma-
    gislranvsequatur regulam.
    Sieut et subditur :
    Neque
    ab ea temeredevietur a
    qtibqiiam.
    Id
    cst,
    ab
    ipsaregula
    neca
    preehttis, neque
    a subditis le-
    mere
    declinetur,
    id esi inconsiderate vel iirationa-
    biliier. Ideoautemnon dixit
    absolute, Neque
    abea
    declinetur a
    quoquam,
    sed
    addidit, temere,
    ut tvi
    J PATROL. Cll.
    y
    24.
    111 SMARAGDIABBATIS
    .748
    intelligeres,
    si necessitas
    postulaverit,
    ut declinetur
    :
    rationahiliter,
    et cum
    discretione,
    et cum
    magna
    cautela,
    et
    pro
    necessitate fiat.
    Nullus in mbnasterib
    prbprii sequaiur
    cardis Vb-
    luntatem. Omnisenim
    qui compunctus
    et a Domino
    missusvenit ad
    monasterium,
    nott
    proprii
    cordisar-
    bitrio,
    sedabbatis
    sui,
    et Domini vult vivere con-
    silio,
    et non sui cordis facere
    voluntatem,
    sedDo-
    mini et abbalissui vuit
    Obtemperare
    mandatis,
    cre-
    bro admemoriamreducens seritentiam
    illam, qua
    dicitur : Nmtveni
    facere
    voluritttlemmeam
    ,
    sed
    ejus
    qui
    misittne
    (
    J oatt.
    "VI).
    Sunt multi monachi minus
    intelligentesqui
    dicunt:
    Proprii
    cordismei voluntas
    bona
    est,
    etideovolo
    sequi
    eam. Cui
    respondendum
    est:
    Interroga
    abbatem
    tuum,
    et
    :spiritales
    fvatres'
    de
    ea, quia scriptum
    est: Omnia
    'fac
    cutnconsilio
    (Prov. xm).
    Et si illaffl
    judicaverint
    et consenserint
    es-sebonam
    ,
    fac
    illam, quiajam
    nonsolunv
    proprii
    lui
    cordis,
    sedomnibusconsenlientibusestcommu-
    nis. Sinaulemnonconsenserint eteam bonamcsse
    non
    approbaverint, proprii
    cordis tui eam esse co-
    giiosce.
    Et si vis salvus
    fieri,
    ab ea
    quasi
    afacie
    colubri
    fuge.
    Nequeprwsumat quisquatn
    cumabbale suo
    pro-
    terveinlus vel
    foris
    monasicrioconlen&erc.PrOterve
    coiilendere
    estsuperbe, contumaciter,
    temerarie vel
    prsesumptive. Quam
    contentionemnec frater cum
    fralre,
    nec monachuscumabbaiesuodebel habere.
    Sedsciendumest
    quia,
    cumcontentionemcumad-
    diiaroenio, proterve, vetuit,
    aniicam vel
    pacilicam
    coutenlioneinconcessit.iEstseiiimaroica
    proficuaque-
    conteivtio, qusefrequeiiler
    inier duos homiues
    pro
    qualilate
    iutervenieiiliscausseefflcitur: sicut inter
    heaiumBenedictumet ;Maurum
    ejusdiscipulumpro
    puero
    Placido
    quoivdam
    fuisse
    legitur.
    Dicebat enim
    beatus Benedictus
    quod
    ffleritumesset
    discipuli ejus
    Mauri
    quod
    ad
    eripiendum
    deflumine
    puerumsuper
    aquampedibus
    ambulavit. Et e
    regione
    Mauruscon-
    teivdehsdicebat -non
    suum,
    sed
    magistri
    -sui >esse
    nveritum, quod supev aquas
    ambulans deiiumine
    illsesum
    eripuit puerum. Quam
    amicam-cottlentionis
    formamforisesse
    vetuit,
    intus sine
    dtibio,
    si res
    justa exigit,
    'fieri non
    prohibuit.
    Fofis enhnvel aili-
    cubi
    prolervanv
    cohtentionem
    damnavit,
    intus au-
    lem,
    accusalionis sui
    causa,
    aut
    pro
    utilitateali-
    qua,
    amicam:esse
    -contentioiiem,
    ut
    preediclum,
    est,
    fieri non vetuit. Foris nec
    'prolervam,
    nec
    afflicam
    concessit; quia
    si in
    publico
    >etiafflamica
    'conienliq fiat, magistro
    inde nociva est
    despe-
    Ctio,
    et
    discipulo
    mortifera nascitur elatio. Unde
    el beatus Benedictus cumdixisset :
    Nequeprwsu-
    mal
    quisquam
    cumabbate-suo
    -proterve,
    tton
    dixit,
    inrusaut
    foris,
    sicut
    aliqui
    codices
    habent,
    sedsic-
    ut in
    ilio, quem
    manibus suis
    scripsit, prolerve
    intus aut
    foris
    monasterium
    reperitur.
    Undeintelli-
    gilur quia
    foris
    nuiiam,
    intus auiemesseconlentio-
    neiii
    permisit
    amicam.
    Quod
    si
    prwsumpserit, regulari disciplinwsubja-
    ceat.
    Regularis
    enim
    disciplinainspifitaiibus vitiis,
    A
    id
    est,
    in
    contumacia,
    in
    inobedientia,
    in
    superhia,
    in
    murmuratione,
    in
    detractione,
    et in caeterisbu-
    jusmodi
    viliis
    primo
    iieri
    debet, secundumDonvini
    prseceptum,
    in admonitione
    semel,
    et seeundoa se-
    niovibusinsecveto. Si non
    emendaverit,
    fiat iterum
    in
    objurgationepublica
    loco teiiio. Si
    vero
    neque
    sic
    correxerit,
    fiat in
    excommunicalionis
    vindicta
    in loco
    quarto.
    Sinautemita
    reprobus est,
    ut nec
    sic
    corrigatur, corporali
    vindiclse
    subjaceal
    in vice
    quinta. Quod
    si >.eum
    flageilum
    non
    emendaverit,
    .adhiheatur
    ,pro
    co oratiofralrum etiamvice sexta.
    Quod
    si necfralrumei
    profuerit oratio,
    a
    fratribus
    ei dolenda
    separatio,
    el a
    monasleriodamnosaim-
    pingalur expulsio
    etianv vice
    septima.
    Hoe enim
    modo, exceptisgraviorihuscuJ pis
    et his
    quae
    abono
    j{
    sunt
    judicata
    Benedicto,^omiiis regularis disciplina
    cognoscilur
    esse
    composila.
    Ipse
    lamen abbas cumlimoreDei et
    <observatione
    reguiw
    omnia
    facial.
    Gunvtimore;Bei ouinia
    a"ere
    debet
    abbas, quia scrjpluin
    est:
    Qui-titnentDotni-
    num, .prmparabunt
    corda
    s__,
    et in
    conspeclu
    iliius
    sanclificabunl
    animassuas^et-replebunlurpace
    et sa-
    luiis
    fmitu ('Eccl. n),
    Et piaudum
    quia
    cumobser-
    vatione
    regulseioniniaagere
    mandat
    abbatein, ne,
    -cumaliis
    ipsamregularoiinpleivdaro
    praeaicat,
    ipse
    nouirooleiido
    eaui>repTObus;fiai,;
    et aie
    aliquam
    ex-
    cusaUoneminuion
    implendo
    teamabbasvel
    aliquis
    prmlams inveniat^
    in >hoc
    capituie
    legat,
    et
    ajierte
    inveniet
    quia
    m
    subditus
    monachus,
    ita et
    observa-
    tione
    regulae
    constringitur
    abbas>el
    omnis
    praelatus.
    C
    Sciens se
    .procul
    dubio d.eomnibus
    judiciis
    suis
    mquissimojudici
    -Deo
    rationem
    veddhurum.
    Ipse
    enimDonvinus
    judicihus
    ait ; dn
    qno judicio judi-
    caveritis, judicabimini
    {'Matlh.
    xix
    ).
    Et ideodili-
    gentissime
    attenderedebet
    abbas,
    ut
    quod
    sibi
    non
    -vull
    fiefi,
    alii ne
    faciat,
    quia apud aequissimum
    judicem
    Deorationem
    redditurus,
    quidquid
    in
    prse-
    senti -vita
    agens_eminayerit,
    haecet iafuturo
    procul
    dubio metet. Hanc enimsententianv ideo
    cordibus
    nostris scribensbealus Benediclus
    irequenler
    incul-
    cat,
    ne a nobisin
    <oblivionem
    posila
    ducatur
    negler
    cta,
    sed
    potius
    teneatur
    atquejudicelur
    tremenda.
    Si
    qua
    veromiiwra
    agenda
    suntin mbnasterii
    niili-
    tatibus,
    settior.umlantutnutalur
    consiiio.,
    sicut scti-
    ptum^est:
    Ptnnia
    fac
    cum
    consUio,,etpbst factum
    J )-)wnpwniiebis(Eccli.
    xxxu
    ). Magna
    etenimres est
    consilium,
    et .abbalibusivald.e
    perneeessarium,
    et
    non
    parvipendendunijsed.super
    aurumet
    argentum
    conslituendum;
    et hoc
    ipsumdivina approbat
    Scri-
    plura
    dicens : Aurum&t
    argenlum
    est constitutia
    pedum.,
    et
    super 'ulmmque
    .consilium
    beneplacitum
    (Eccli.
    XL
    ).
    Scientia
    sapientistanquum
    inundatio
    abundabit,
    et Cbnsiliumiliius sicut
    fmis
    vitw
    per-
    manet
    (
    Eccii.
    xxi).
    CAPUTI.
    Qum
    sintinslrumeniabotiortim
    operum.
    Sicut surit fabrorumvel aliorumartificum
    apta

    et
    plumna
    instrumeula ad illorum
    opera
    concin-
    ,
    ;nanda,
    ita-sunt et bonorummonachorum
    apla
    et
    749
    COMMENT.IN REG. S. BENEDICTI. 750
    spiritualium
    multarumvirtutum
    instrumenta, quibus
    et in
    prasenii pulclire
    et secundumDeum eorum
    componitur
    vita,
    et eadem
    composita
    in futuro cunv
    Christofeliciter
    regnant.
    Hasetenim
    virtutes, quibus
    bonorum
    monaclvorumcaste
    componitur ordo,
    in
    hoc bpatus
    Benedictusordinatim
    ponere
    voluil ca-
    pitulo,
    ut Ms ornatus monachus incedat, et lvisfir-
    matus hostemfortiter
    feriat,
    tentamenla sseculi hu-
    jus
    omniavincat,
    et sesanclorumet
    angelorum
    om-
    niumsocietali
    conjungat.
    De
    quarum
    omniunvvir-
    tulunvlaudeef
    nos,
    in
    quantum
    Dominus
    permiserit,
    conabimur dicere.
    Primuminstrumentum.In
    priinis
    DominumDeum
    diligere
    ex loto
    corde,
    tota
    aninia,
    lotavirtute
    (Luc.
    x).
    Haecenim
    regula
    dilectionisita divinitus consti-
    tula
    esl,
    ut omnes
    cogitationes,
    et omnem
    vitanv,
    et
    omnemintellectumin illo
    conferas,
    a
    quo
    habes ea
    ipsequse
    confers. Cumaulenvex toto
    corde,
    et tota
    aiiinva,
    et totavirtule Deum
    jubet diligere,
    nullam
    vitsenostrse
    partem
    reliquitquse
    vacare debeat adi-
    teclioneDei. Ex ea enim
    parte quis peccat,
    ex
    qua
    minus
    diligit
    Deum.
    Quenv
    si ex toto corde
    diliga-
    mus,
    nihil erit in nobis unde
    peccati
    desideriis ser-
    viamus. Et
    quid
    est
    diligere
    Deum,
    nisi illi
    occupare
    animum, concipere
    fruendseyisionis
    ejus affectum,
    peccali
    odium,
    nvuudi
    fastidium,
    diligere proxi-
    munv,
    in
    ipso
    amore servare
    legitimummodum,
    nec
    perveiiere
    dilectionisordinemconstitulum. Ordinem
    dileclionis illi
    pervertunt,
    nec nvodunv
    diligeiidi
    cu-
    stodiunt,qui
    autmundum
    qui
    contemnendusest dili-
    gunt,
    aut
    proximos
    sicut
    seipsos,
    aut Deumsicut
    seipsos
    forte non
    diligunt.
    Hli Deum
    perfecte
    dili-
    gunt qui
    volendo
    quod
    vult
    Deus,
    et nolendo
    quod
    non
    vull,
    nec ullis
    peccalis, quibus offenditur,
    ac-
    quiescunt,
    et
    semper
    se ad
    virtutes, quas ipse
    dignatur donare, diligendas
    et habendas oslen-
    dunl:
    qui
    verbum Dei studiose observare conten-
    dunl,
    sicut
    Apostolus
    ait:
    Qui
    aulemservat verbutn
    ejus,
    vereineocharitas Dei
    perfecta
    est
    (I
    J oan.
    n).
    Ille enim vereDeunvnovil
    qui ejus
    mandata ser-
    vando charitatem se
    ejus
    habere
    comprobat
    Hoc
    est enimDeumuosse
    quod
    amare. Nanv
    qui
    eum
    non
    amat, profectoostendit, quiaquam
    sit amabilis
    non
    novit, quam
    sit suavis el dulcis Dominus
    gu-
    stare et viderenon
    didicit, qui ejus placereconspe-
    ctibuscontinua intentione non
    satagit.
    Iterumdicit
    aposlolus
    :
    Qui
    servat mandata
    ejus,
    inillo
    manet,
    et
    ipse
    in eo
    (I
    J oan.
    m).
    Sit.
    ergo
    tibi Deus
    domus,
    et
    estodomusDei.Manein
    Deo,
    et maneat inteDeus.
    Maneatin te
    Deus,
    ut te
    contineat;
    maneas in
    Deo,
    ne cadas. Servamandata
    ejus,
    tene
    charitatem,
    non
    divellereafide
    illins,
    ut
    glorieris
    in
    personaipsius,
    et securus manebisin
    eo, juxta
    illud: In mternum
    exsultabunt,
    ethabilabisineis
    (Psal. v).
    Deus autem
    cliaritasesl: el
    qui
    manetin
    charitaie,
    inDeo
    manet,
    et Deusineo
    (I
    J oan.
    iv).
    2. Deinde
    proximum,
    sicut
    teipsum.
    Sic enimPau-
    lus
    apostolus
    in
    Episiolaad
    Galatasait: Omnistex
    inuno sermone
    complelur
    :
    Diligesproximum
    tuum
    A
    sictit
    leipsum(Galat. v).
    Et J oannes ait:
    Qui
    diligit
    proximum,
    inlumine
    manet,
    et scattdalumineonon
    esl.
    Qui
    dicit seinluce
    esse,
    et
    fratrem
    suum
    odit,
    in
    tenebrisest
    usque
    adhuc
    (I
    J oan.
    n). Neque
    enim
    peccatorum
    tenebras exuere
    potuit qui
    yiscera
    cha-
    ritatis induerenoncuravit. Dilectio
    ergo
    soladiscer-
    nit inter filios Dei et filios diaboli. Sicut J oannes
    apostolus
    ait: In hoc enim
    manifesti
    sunt
    filii
    Dei
    et
    filii
    diaboli
    (1
    J oan.
    m). Omnis, inquit, qui
    non
    est
    justus,
    et
    qui
    non
    diligit
    fratrem
    suum,
    nonest
    ex Deo.
    Qui
    nabent charitatem nati sunt ex Deo.
    Quidquid
    vis
    habere,
    habc : hoc solumnou
    habeats,
    nihil libi
    prodest.
    Alia si non
    habes,
    hoc
    habe,
    et
    implesti legem. Qui
    eninv
    diligit alterum, legein
    im-
    plevit. Qui
    non
    diligit,
    nvanet in morte. Item
    idem
    B aposlolus
    ait :
    Charissimi, diligamus
    invicem:
    quo-
    niatn charitas ex Deoest : et omnis
    qui diligit,
    ex
    Deonatus
    est,
    et
    cognoscil
    Deum.
    Qui
    non
    diligit,
    nmi twvit
    Deum, quia
    Deuscharilas est.
    Charissimi,
    si sicDeusdiiexit
    nas,
    twsdebemusetalterutrutndili-
    gere{I
    J aan.
    iv).
    Si
    diiigamus invicem,
    Deus inno-
    bis
    manet,
    et cbaritas
    ejus
    in nobis
    perfecta
    est.
    Nenvo
    ergo pulet
    hanc
    dilectionem,
    in
    qua
    Deus
    manet,
    et innobis
    perfecta est, abjecta
    et desidiosa
    quadam
    remissioneel
    negligentia
    servari. Nonest
    ista
    charitas,
    sed
    languor.
    Ferveat charitas ad cor-
    rigendum,
    ad emendandum. Sunt boni
    mores,
    de-
    lectent;
    sunt
    mali, emendentur, corriganlur.
    Sic
    ergodiligamus
    invicenvsinceraet
    disciplinabili
    cha-
    ritate,
    et ilacharitas
    ejus
    innobis
    perfecta
    est. Cce-
    ,Q
    jvisli diligere, coepit
    in te Deus
    habitare,
    ut habi-
    taudo faciat te
    perfectum.
    Itaautera
    perfecti erimus
    in
    charitate,
    si sicut ille salutis nostrsecausa
    prior
    nos
    dilexit,
    ita eumnos nulliusrei
    causa,
    nisi tan-
    ,tuinsui amoris dilexerimus. Et hocmandatum,ha-
    bemus a Deo ut
    qui diligit
    Deum
    diligat
    et ffatreui
    suum. In hoc
    cognoscimusquoniaradiligijnus
    natos
    Dei,
    cumDeunv
    diiiginvus.
    Ille
    ergo
    solusrecle
    pro-
    ximum
    diligereprobatur, qui
    in Conditoris amore
    flagrarecognoscitur.
    3. Peinde nmi occidere
    (Matth. v). Quod
    autenv
    dicit,
    non
    occidere,
    non tanlum
    siuipliciler
    corporis,
    -sed et occisio
    prohibetur
    fieri
    amrnae, preeseiiini
    pvum
    hocmonachisin
    regulari habitu,
    et sanctis in
    religionepositis prohibelur.
    Nonenim
    armis saecu-
    P
    laribus,
    unde homicidia
    fiunt,
    sed
    yirtutibus
    spiri-
    talibus,
    undeanimae
    salveiUur,
    incedunt
    acciucti. Sed
    sicutest occisio
    ferri,
    est et
    odii,
    est et
    mendacii,
    est
    .et
    alicujus gravis peccati. Scripiiim
    est enim:
    Qui
    odit
    fralrem
    suum,
    homicidaest
    (I
    J oan.
    iiv).
    J Et,
    Os
    guod
    mentitur,
    occidit animam
    (Sap. l). Et,,
    Anima
    quw peccaverit,ipsa
    morielur
    {Lev.
    iv, J Ezech.
    xvm).
    J )e horunvomnitim
    generibus
    occisorumbeatus Be-
    .nedictus
    vult abstineri
    monaclvum,
    cum
    dicitur,
    non
    bccidere,
    id
    est,
    n.ecaliorum
    corporaferro, nec_uam
    aninvam
    odio,
    vel
    homicidio,
    aut
    quoIiJ iet alio.pec-
    .c.ato,quia scripi.um,est: .Hopip
    jjiiiftemfer.malitiam'
    .occidit ffnimmnsuam
    (Sap. xxi).
    De omnibus his
    safisconvenit abslineri non solum
    monachum.
    sed
    ?M
    SMARAGDIABBATIS 75S
    etiffmoninem hominem
    Christianum, quia quod- ,
    cunvque
    liorumfecerit
    homicidium,
    secundumDo-
    tnini
    sententiam, Qul
    occiderit,
    reus erit
    judicio
    (Matlli. v).
    4. Non adulierari. Nametadulterium multismodis
    et in
    corpore
    et inanimo et committilur et vocatur.
    Namel
    fornicatio,
    et
    adoralip idolorum,
    et
    concupi-
    scentiaoculorum,
    et amicitia soeculariuni
    proconcu-
    piscenlia
    et avaritia rerum adullerium vocalur. De
    adulterio carnis simul el anima;
    Aposlolus
    ail inter
    csetera:
    NequeadulteriregnumDeipossidebunt(ICor.
    "vi,
    Rom.
    xin).
    Et lex
    idipsumprohuel
    dicens: Non
    adulterabis
    (Exod. xx).
    De
    concupiscenlia
    oculorum
    Domiuusin
    Evangelio
    ait:
    Qui
    videril mulieremad
    concupiscendumeam, jam
    mcechatusesteamincorde
    suo
    (Mattli. v).
    Deaniicis saeculi
    hujus
    et de ama-
    ]
    toribus
    temporalium
    rerum J acobus
    aposlolus
    ait:
    Adulteri,
    nescitis
    quia
    amicitia
    hujus
    mundi inimici-
    tia cst Deo
    {J acob.w}.
    Adulteros recte
    nuncupat,
    quos,
    derelicto amore
    sapientisecoelestis,
    ad
    ample-
    xum
    potius
    amicilisemundalis esse deflexos incre-
    pat, quos
    Condilore
    contemplo
    mammonse
    magis
    servire cernebal. Oslendit eliameos esse
    adulteros,
    qui,
    sub fide et confessionenominis
    Chrisli,
    illece-
    bris et amori deserviunt inundi. Est adhuc et aliud
    adulterii
    genus,
    de
    quo
    se
    negat
    esse
    Apostolus
    di-
    cens : Non enim
    sumus,
    sicut
    plurimi,
    adulleranles
    verbum
    Dei,
    sed ex
    sinceritate,
    sicut ex Deocoram
    Deo,
    inCkrislo
    loquimur (II
    Cor.
    n).
    Ex cordeenim
    primum
    aufer^ndasunt adulieria,
    ut non
    perlrahant
    ad carnis
    perpelranda opera. Quiaantequam perfl-
    (
    ciatur adullerium in
    opere, jam
    adulterium esl in
    cogitalione.
    Elias autemel J oannes zonis
    pelliceis
    cingebantur
    circa
    lutubos;
    in
    Apocalypsi
    autemzona
    aurea circa
    pactus.
    Has duas zonas vult
    Regula
    ut
    habeat
    monachus,
    et
    ejus semper
    zona
    pellicea
    cin-
    gat
    lumbos,
    et aurea
    peclus.
    Deuna enimDomiiius
    ait: Sint lumbi vestri
    prwcincli (Luc.
    xn).
    De alia
    propheia
    nos admonel dicens :
    Accingile
    lumbos
    veslros
    super
    uberaveslra
    [Isa. xxxu).
    Hincet Pe.rus
    ait :
    Propler quod
    succincli lumbos mentis
    veslrm;
    et
    reliqua(I
    Pet.
    i).
    Anunflacsl
    ergo
    maximeamo-
    nachis
    pulchriludo
    eaititalis, quae
    zonseauresecom-
    paratur. Cujusdeguslata
    deleclalio dulcior invenilur
    quam
    omnisdelectatio carnis. Caslilas enimfructus
    suavitalis est,
    el
    pulchritudo
    immolatasanctorum,
    1
    secu-ritas
    menliset sanilas
    corp
    iris. Per hanc homi-
    nes levanlur adcoelumel chorosocianlur
    angelico.
    5. Non
    facerefurlum.
    Et in
    lege
    scriplum
    est:
    Non
    furtumfacies(Exod. xx).
    Et
    Aposlolus
    ait:
    Qui
    furabalur, jam
    non
    furelur (Epkes. iv).
    Et alibi inler
    csetera:
    Nequefures regnum
    Dei
    possidebunl(I
    Cor.
    vi). Qui ergo regnum
    Dei vult
    possidere,
    a furti
    malo se debet omnimode
    custodire, ne,
    duni
    cupit
    rapere
    aliena,
    el
    propriain
    aniuiam
    perdal,
    el amit-
    lat coeleslia
    regna.
    Non
    modicum,
    sed
    grande
    com-
    rnittii malum,
    qui
    fralri nummumet sibi tollit
    regna
    ccelorum.
    lntelligere namque
    debet monachus
    quia
    on
    semper
    uniformiler commitlitur furlum.
    Qui
    A enim
    proprio
    dominO
    proprium
    tollit servumet eum
    alteri non
    proprio subdil,
    procul
    dubiofurtumfacit.
    Ergo
    et
    qui prave
    vivendo
    proprio
    conditori suo se
    lollit,
    et diabolose
    subdit, nihilominusfurtum
    facit,
    Dominus enim J esus Chrislus nos de Iimo terraj
    creavit,
    et
    proprio sanguine redemit,
    et ideo
    per
    condilionem
    ejus servi,
    et
    per redemptionem ejus
    sumus famuli.
    Quod
    si
    aliquis
    ex
    nobis,
    ul
    praedi-
    ctum
    est,
    sea serviiio Dei male vivendosubtraxerit
    et diabolo
    subdiderit, furlum
    pessimum
    faeit. Se
    enima filiorum societate
    segregavit,
    et servus fa-
    ctus
    dsemoniorum,
    et
    haereditatem,
    et mansionem
    amisit
    regni
    coelorum.
    Scriplum
    esl enim: Omnis
    enim
    qui peccat,
    servusesl
    peccali.
    Servusaulemnon
    manet indomo inasteruum
    (J oan.
    vm).
    Similiter,
    et
    B
    qui
    lollit membra
    Christi,
    el facit eamembra forni-
    cationis et
    meretricis,
    furtum
    facit,
    et servus factus
    peccati
    non manet indomoin
    ajternum,
    id est in
    coelo.De
    qua
    Dominusdicebat: In domoPatris mei
    multmsunt mansiones
    (J oan. xiv).
    Nam et ille
    qui
    nonintrat
    per
    ostiumsedaliunde
    ascendit,
    fur est et
    latro. Et ideo
    quia
    nonunomodo
    flunl,
    nonuniformi-
    ter sedmultis modis
    inteliigenda
    sunt furta : horuai
    omniumnos caveredebemus
    culpam.
    6. Non
    concupiscere(Exod.
    xx,
    Deut.
    v).
    Nonde
    illa
    concupiscentia
    dicit de
    qua
    David canebat di-
    cens:
    Concupivil
    et
    defecit
    anima meain alria Do-
    mini
    (Psal. XLIV).
    Et:
    Concupivit
    anima meadesi-
    derare
    justijicationes
    tuas in omni
    tempore (Psal.
    cxvm).
    Ei de
    qua
    alibi
    scriptum
    est:
    Concupiscen-
    C iia
    ilaque sapientim
    dcducil ad
    regnumperpetuum
    (Sap. vi);
    hsecenim invirtute
    est,
    sedde illa
    quae
    in vilio
    est,
    de
    qua
    Dominusait : Non
    concupisces
    rem
    proximi
    lui
    (Exod. xx;
    I
    Reg. xv).
    Dndeel J a-
    cobusait :
    Unusquisque, inquit,
    tentalur a
    concupi-
    sceniiasua absiracius et itlectus
    (J acob. i).
    El con-
    cupisceniia
    cum
    conceperit paril peccatum.
    Peirus
    qtioque
    aii:
    Fugientesejus, qum
    in mundo
    est,
    con-
    cupiscenlia; corruptionsm (II
    Pet.
    l), juxta
    illud :
    Quasi
    u
    faciecolubri,
    sic
    fugepeccalum(Eccli. xxi).
    El Paulus
    aposlolus
    ait: Non
    regnel pecca
    umin ve-
    slro moriali
    corpore,
    ul obedialis
    concupiscenliisejus
    (Rom. vi).
    Hinc datur
    inlelligi quia per concupi-
    sceniiammorlalis
    corporis
    maxime
    peccatumregnat
    inhomine. J oannes
    quoque
    ait : Omne
    quod
    est in
    nmndo
    concupiscentia
    carnis
    esl,
    et
    concupiscenlia
    oculorum,
    et
    superbia
    vitm
    (I
    J oan.
    n).
    His
    quippe
    viliorumvocabulisomnia vit.orum
    geuera conipre-
    hendit.
    Concupiscenlia namque
    carnis est omne
    quod
    ad
    voluptatem
    et delicias
    corporis perlinet,
    in
    quibus
    sunt maxiiue
    cibus, potus,
    concubitus,
    elc.
    Concupiscenlia
    vero oculorumest omnis curiositas
    ssecnli in
    acquirendis
    rebus
    temporalibus
    et curis
    supervacuis,
    in
    dignoscenJ is
    boniset
    malis,
    et
    pro-
    ximorum
    c:>rpendis
    viliis. Hoc enim
    concupisceniise
    vitium multum est cavendum
    a monachis. Facile
    eniin
    subripit
    menlem,
    el infundendovirus cito ani-
    mam
    mergit
    in morlem.
    Propterea
    inter decem
    legis
    proecepta,
    sicut homicidiuin,
    furtumet adulierium,
    753 COMMENT.IN REG. S. BENEDICTI. 1U
    ita
    concupiscenliae
    malum
    prohibelur
    a
    Domino;
    quia
    sicut illa trahunt ad
    pcenam,
    ita abstractum et
    illectum hominem
    concupiscentia
    inferni
    mergit
    in
    foveam.
    7. Non
    falsum
    teslimoniumdicere
    (Exod. xx;
    Deut.
    v).
    Falsumteslimonium
    dicilur, quo ssepe
    ve-
    ritas
    illuditur,
    ut
    quse
    faclavel dicta sunt
    quasi
    non
    facta
    negentur.
    Est et aliud mendacii
    genus quod
    valdemonachumfacit reum. Omnisenim
    promissio
    quse
    tantum verbis
    profertur
    et
    operibus
    non im-
    pletur,
    sinedubiofalsumesse testimonium
    compro-
    batur. Hinc
    namque
    Saloinon ait : Teslis mendax
    peribit,
    vir aulem obediens
    loquitur
    victorias
    (Prov.
    xxi); quiaqui
    se Deoservire
    testatur,
    nec diclafa-
    ctis
    exsequitur,
    in aelernum
    peribit. Qui
    autem ut
    promittit
    fideliler
    implereconlendit, hujus loquela
    ad victoriam
    pervenil, quia
    dum
    per
    obedientiam
    desideria sua vincere
    satagit, per juslitiam judicis
    poslmodum
    victorise
    palmam percipit.
    Namet ille
    falsus esse testis
    probatur, qui
    non eodem sensu
    dicta
    intelligit quo
    dicuntur. Detalibus enim eiant
    illi de
    quibus Evangelium
    dicit : Novissimeautem
    venerunt duo
    falsi testes,
    etc.
    (Matlh. xxvi).
    Sedet
    illudfalsitatis
    genus,
    de
    quo
    Psalmista ait: Abulero
    erraverunl,
    et a ventrelocuti sunt
    falsa (Psal. LVII);
    ab illis
    summopere
    cavendumesl monachis
    qui
    ad
    superna
    immunes
    cupiunt
    scandere
    regna, quia,
    ut
    Salomon
    ait,
    testis
    falsus
    non eril
    impunitus (Prov.
    xix).
    Testis autem falsidicusiribus invenitur
    per-
    sonis obnoxius:
    primum Deo, quem
    falsando,
    per-
    jurando
    et mentiendo
    contemnit;
    seoundo
    judici,
    quera
    simulando,
    mentiendo et falsando
    fallit;
    postremo
    innocenti, quem
    falso lestimonio lsedit et
    opprimit.
    Nam sicut ille
    apud
    Deumcondemnatur
    qui
    adversns innocentemfalsumtestimonium
    dicit,
    itaet ille
    qui
    dicentibus facile credit et cito aurem
    criminibus
    praebet.
    Sermoenim
    justihominis
    tantum
    ad ministerlumdebet esse
    salutis,
    nonadcondemna-
    lionerafralris.
    8. Honorareomneshomines
    (IPet.v).
    Tunc omnes
    homipes
    monachus
    honorat, quando
    se
    despiciens
    hominibus
    prse
    cunctis
    humiliat,
    et omnes
    superiores
    aeslimans,
    inferiorem se esse
    demonstraf; quando
    nonsolumhumilitatemin
    corde,
    sed
    abjectionem
    et
    despectionem
    suomonstratin
    corpore; quando
    cun-
    .
    ctos amore fraterno
    compleclitur,
    et
    humiliter,
    utJ
    seniores, veneratur; quando
    se
    prae
    cunctis
    pecca-
    torem
    pronunliat
    et inutilera servum
    proclamat;
    quando
    seniores honorat ut
    patres, diligit juniores
    ut fralres. Hinc enimPelrus
    apostolus
    ait: Omnes
    honorate, fraternitatemdiligite(I
    Pet.
    n).
    HincPau-
    lus admonet dicens : Honore invicem
    proevenientes
    (Rom. xn).
    Honorat
    ergo
    omnes homines mona-
    chus, quando
    cunctis
    subjicitur,
    ulilis
    omnibus,
    mu-
    nificus et
    gratus
    habetur. Nara et honor sacris
    litteris non tantum in salutationibus et obedienliae
    officiis
    deferendis, quantum
    et in
    eleemosynis,
    donis
    acmuneribus
    intelligitur
    dandis.
    9. El
    quod
    sibi
    quisfieri
    non
    vttll,
    alii non
    faciat
    A
    (Matth. vn).
    Hsecsententia cumrefertur addilectio-
    nemDei, omnia
    fiagiiiamoriunlur;
    cumad
    proximi,
    orftniafacinora.
    Qui
    enim
    quod
    sibi non
    vult, altert
    non
    facit,
    fratri malumnon
    ingerit,
    nec malum
    pro
    malo
    reddit,
    maledictum
    pro
    maledictonon
    profert,-
    occulte
    proximo
    non
    detrahit,
    nec
    ejus
    bonis
    ope-
    ribus
    invidet,
    et
    omnium,
    ita ut
    dicam,
    ase
    pecca-
    torum aditum
    claudit,
    et charilalis et oimium bo-
    narum virtutum
    januam palefacit.
    Nam dum alii
    malum nec vult nec
    operatur,
    bonumsihe
    dubio,
    quantura
    vires
    suppetunt, proximo
    et vult et
    ope-
    ratur. Hsec aulemsententia et eo
    modo,
    sicut su-
    perius
    defuturo dictum
    est,
    intelligenda
    est. Nemo
    enim vult
    corrumpi
    habilaculum
    suum,
    nec debet
    ille
    corrumpere
    habilaculum
    Dei,
    semelipsum
    sci-
    B licet. Nemo enim vull ut
    aliquis
    servum
    ejus
    tol-
    lat,
    el
    alteri, cujus
    non debet
    esse,
    tradat. Nemo
    vult ut
    jumentum
    suuin latro
    abigat etpraedoni
    eum
    ferat. Nemovult ut
    aliquis
    habitationem
    ejus
    dirf-
    piat templumqueejus
    subverlat.
    Ergo quod
    sibi non
    vult fieri
    homo,
    non faciat
    Deo,
    id
    est,
    nontollat se
    niale vivendo
    Deo,
    et
    semetipsum
    tradat
    diabolo,
    sedin bonis
    operibus perseverans
    cumDaviddicat ^
    Ul
    jumentumfactus
    sum
    apud
    te: et
    ego semper
    te~
    cum
    (Psal. LXXII).
    HabitationemDei in senon sub-
    ruat,
    templum subvertat, quia scriplum
    esl: Tem~
    plum
    Dei
    estis,
    el
    spiritus
    Domini habitat in vobis
    (1
    Cor.
    III).
    Et
    qui lemplum
    Domini in
    seipso
    viola-
    verit, disperdet
    illumDeus.
    Ergo
    in
    semetipso
    male
    vivendo
    monachus,
    et servumDomini Domiho sub-
    C
    trahit,
    et
    ejus jumentum abigii,
    et
    Spiritus
    sanctl
    donum
    subruit, templumsubverlil;
    et hoc modo
    quod
    sibi non
    vult,
    alteri facit.
    10.
    Abnegare semetipsum
    sibi ut
    sequatur
    Chri-~
    stum.
    Abnegareintelligitur renuere,
    negare,
    vel in-
    terdicere;
    Dominusenimin
    Evangelio
    ait: Si
    quis
    vult
    post
    me
    venire, abnegetsemelipsum
    et tollal cru-
    cem
    suam,
    et
    sequatur
    me
    (Maltluxvi).
    Et
    quid
    est
    abnegare semetipsum sibi,
    nisi
    deponere
    velerem
    hominem cumaclibus suis. Et
    quid
    est
    sequi
    Chri-
    stum,
    nisi induere novum
    hominem,
    qui
    secundum
    Deumcreatus est in
    justitia
    et
    sanctificalione; qui
    spiritaliter,
    noncarnaliter
    vivat;
    Caro enimconcu-
    piscit
    adversus
    spiritum, spiritus
    autemadversuscar-
    nem,
    id
    est,
    vetus homo adversus
    novum,
    et novus
    "
    adversusvelerem. lnterior homonoster
    exteriori,
    et
    exterior inleriori
    repugnat.
    Caro enim
    semper
    in-
    ulilia el caduca
    desiderat, spiritus
    utilia
    qua^rit,
    et
    semper
    ad aeterna
    suspirat.
    Caro
    frequenter
    et curis
    sollicitudinibusque
    sseculi
    torquetur,
    illecebris vo-
    luplalum subripitur,
    carnis desideriis
    inflammalur,
    vivereoliose
    loetatur, lethargiae
    vitio
    gravalur,
    cor-
    poris sopore deprimitur,
    mentis desidia
    inficitur,
    voracitalis
    ingluvie seducitur,
    cibi et
    potus super-

    fluitate dislenditur. Et cuni in his omnibus luxu-
    riose
    nulritur,
    ad foniicationis nefandum
    opusper-
    trahitur. Haecet his similia
    spiritus, qui operibus
    sanctis Deo
    placere desiderat, implere corpori
    suo
    vetai, Et hoces
    1
    ahnegare semelipsum
    sibi,
    ut se
    755
    SMARAGDIABBATIS 756
    quatur
    Christum,
    id
    est, semetipsumprohibet
    facereA
    malum,
    et horlalur facere bonum. Clmstus eniin
    passus
    est
    pro
    nobis,
    nobis
    relinquensexemplum,
    'ut
    sequamurvestigiaejus. Quid
    est
    sequi vesligiaejus,
    jiisi ambularesicut ille
    ambulavit,
    id
    est,
    conlem-
    nereomnia
    prospera, qusecontempsit;
    nontimer6'
    adversa, qusepertulit;
    libenter facere
    qusofecit,
    fieri
    quaemandavit, sperare qusepromisit,
    et
    sequi
    quo ipse praecessit; praestare
    beneficiumeliamin-
    gratis,
    non retribuere secundummerila suamale-
    volis,
    et orare
    pro inimicis;
    amare
    bonos,
    misereri
    perversis,
    invitare
    adversos, etsuscipereincbaritate
    conversos,
    et
    sequanimilerpati
    subdoloset
    superbos.
    11.
    Corpuscasligare(I
    Cor.
    ix). Corpus
    dicluma
    corruptione,
    eo
    quod corruptum pereat.
    Solubile
    enimcaducum
    atque
    mortaleest.
    Quod
    noscasti-
    B
    gare oportet,
    id
    est, jejuniis emendare, attligere
    at-
    quecorrigere, et,
    si necesse
    fuerit,
    etiam
    verberibus
    csedere.
    Castigare
    enim dicimus
    csedere,
    sicut de
    DominoPilalusait:
    Castigatumeumdimittam(MaA.
    xxvn). Castigatur
    enim
    corpus jejuniis, vigiliis
    et
    mullis
    aflliclionibus,
    de
    quibusPaulus apostolus
    ait:
    Ego
    auletnsic
    curro,
    non
    quasi
    in
    incertum,
    sedca-
    stigo corpusmeum,
    el in servitutem
    redigo,
    etc.
    (I
    Cor.
    ix). Quid
    est euini aliud
    corpus castigare,
    nisi
    viliis et
    peccato
    mori?
    Quid
    est
    peccato mori,
    nisi
    damnandis
    operibus
    omninonon
    vivere,
    nihil con-
    cupiscere carnaliter,
    nihil ambire? Hic sicut mor-
    tuus carne nulli
    jamdetrahit,
    nulli adversatur aut
    displicet,
    neniini violentus
    exislil,
    neminemcalum-
    niatur aul
    opprimit,
    non invidet bonis aut insultat
    *
    affliclis.non
    luxuriatur,
    non
    inebrialur,
    nonodiorum
    facibus
    inardesc.it,
    non
    injusta
    luera
    seclatur,
    non
    potenlibus
    aul divitibus
    adhseret,
    non
    inquieta
    cu-
    riositate,
    non
    sollicitudinis cura
    dislendilur,
    non
    alienis salutalionibus
    delectatur,
    nec
    superborum
    injuriis faligatur ;
    non' eum
    superbia inflat,
    non
    ambitio viliosa
    praiGipitat,
    nonvana
    gloria lurpiter
    jaclat,
    noncontentio
    exanimat,
    nonfaeit
    iinpuden-
    lem
    audacia, iniquum
    injustilia,
    feruminclemen-
    tia,
    varium
    inconslantia, pertinacem contumacia,
    deliciosumgula,
    rcbellem
    inobedientia,
    vanum
    jactan-
    lia,
    levem
    facilitas,
    ssevum
    crudelitas,
    manducan-
    tem
    turpis edacitas, impalientemmobilitas,
    mobi-
    lem
    instabilitasj
    iracundumanimosilas
    ,
    verbosum
    vanitas,
    irrisorem
    malignitas. Qui
    remotusa ssecu-
    laribus
    illecebris,
    remotus ab
    inimicitiis,
    remotus
    ab insidiis
    alienis,
    remolus a
    rapinis,
    remotusa
    mcndaeiis sive
    perjuriis; poslremo
    remotus ab
    omni
    genere flagitiorumatque facinorum;
    et sic-
    Uti carne mortuus nec facere
    potest
    ista
    quse
    dixi,
    nec
    pati,
    ilahisel talibusvitiis omnino non vivunt
    qui,
    ut Deo
    vivanl, eOrpus
    suum
    castigant
    et car-
    nemsuamcumvitiis et
    concupiscenliiscruciflgunt.
    12. Deliciasnon
    amplecti (II
    Pet.
    n).
    Non, enim
    prohibet
    delicias non
    tangere,
    vel
    gustare,
    sedcum
    aviditate
    sumere,
    etcum amoris desiderio velat
    amplecti. Spernitur.
    enim
    jejunium, quod
    in
    vespere
    deliciis
    compensatur,
    dicente
    prophela:
    Eccein die
    A]jejunii
    vestri invenitur-voluntas veslra
    (*s. LVIII).
    Yoluntasenimhoc inlocodelieise
    intelliguntur.
    Tota
    die
    epulas
    in
    cogitalioneruminat,
    quiad implendam
    gulamvespere
    sibi deUcias
    praeparat.
    Et tale
    jeju-
    nium non
    laudalur, quod
    in
    vespere
    deliciosorum
    ciborumvenler
    replelinne
    distendilur.
    Neque
    enim
    tfepulanda
    est
    abslinenlia,
    ubi fuerit ventrisdeliciosa
    saturitas subsecuta. Dcliciseenim carnalescome-
    sturumreddunt
    avidum,
    satiatum aulem
    pigrum
    et
    somnolenttim;
    deliciaevero
    spiritales
    satiatumred-
    dunt avidum
    etjocundum;
    illaecomestse
    generant
    fastidium,
    hseaulem comedendi
    augentdesiderium;
    illaemultumescaeaciemmentis
    oblundunt,
    hse
    spiri-
    tales cordi lumen
    infundunt;
    illse
    somnolentiam,
    liae
    vigiliassubministrant;
    illse
    corpori
    et animae
    prae-

    bent
    lorporem,
    hseautemmundiscorde
    jugiter
    Do-
    mini ministrant amorem
    ;
    illaevero faciunt desi-
    '
    derare
    lectum,
    haeautem
    ccelum;
    illse
    somnum,
    hse"
    i
    vero
    regnum;
    illse
    turpia
    et obscura
    quaerunt
    cu-
    bilia,
    haesanctamcum sanclis et lucidamin coslo
    '
    volunt habere
    gloriam;
    illsedelectanlur in
    lupanari
    cumscortis
    ludere,
    hsecum
    angelis
    incoeloreghare;

    illae
    luxuriososamplexus
    desiderant,hse
    ad
    amplexus
    r
    Christi venire
    feslinant,
    ut cum
    illo, quasi sponsa
    i
    cum
    sponso,
    in aeternum
    quiescant.
    Deliciaevero
    i
    uuncupantur
    eo
    quod
    delicalenutriant comedentem,
    vel
    quod
    hishomines delectenlur. Faciunt enimho-
    mineminDei servilio
    mollem,
    tenerumet delicatnm.
    t Et e
    regionespirilales
    deliciaefaciunt hominem
    pro
    p
    a3terna
    capescenda gloria mundum,
    fortem et
    rigi-
    t
    dum. Et ideoistse
    appetendse
    sunt,
    illoevero amo-
    t
    nachis
    amplexandoe
    nonsunt. Sed
    quid
    amonachis
    i
    amandum
    amplexandumque
    sit
    sequentia
    demon-
    strant.
    1
    13.
    J ejuniunt
    amare
    (Dan.
    ix,
    J oel n,
    Tob.
    xn).

    Multi enimsunt
    qui jejunant,
    sedidem
    ipsumjeju-
    i
    niumnon amant.
    Quasi
    onus
    impositum
    sit,
    neces-
    r
    sitate
    cOmpulsi, portant jejunium,
    sed non amant
    illud. Moreanimalisonus
    portant,
    sed
    ejusdem
    one-
    ris dulcedinemnon
    degustant.
    Unde non amant
    .
    ipsum quod portant.
    Et sicut
    aliquis
    onerecom-
    pressus
    anlequam
    adlocum
    perveniat
    destinatum,
    vult, quopremitur,
    deponere onus,
    ila desidiosus
    ante horamconstitutam
    jejunium
    vult solveremo-
    a
    TJ
    nachus.
    Frequenler aspicit horologium,
    et
    ssepius
    solisconsiderans
    cursumoculos leval ati
    coelum,
    et
    s
    pariter
    vocibus
    pariterque
    desideriis
    jamhorampro-
    a
    clamat esse refeclionis. Sed non ilabonus facere
    b
    debel monachus,'
    sedvelul animse medicamentum,
    '-
    sic debet amare
    jejunium,
    jejunio
    enimanima ab
    i, omni
    periculo
    illecebrarumdefenditur; jejunio
    ten-
    it
    tamenta dsemoniorum
    fugantur, jejuuio
    vires \ilio-
    rum
    franguntur, jejunio
    carnisdeleclatio
    refrenatur,
    t.
    jejunio
    inceutivalibidinum
    exslinguuntur.
    Per
    jeju-
    n niumliberius oralio
    penetral
    coelum,
    et in
    compun-
    n
    ctionis donointenlius
    jejunse
    mentis acies
    flgit
    ohtu-
    it tum. Per
    jejuniorum
    namquedbna,
    et coelestium
    e
    mysteriorum
    occulta,
    et divinorumsecretoruui ho-
    ie mini revelantur arcana. Per
    jejunii
    donumde car-
    .757
    COMMENT.1NREG. S. BENEDICTI.
    -
    75$
    nali
    s.piritalis
    efflcitur
    homo,
    et sanctorumomnium
    A
    et
    angelorumconjungitur
    choro. Et ideo
    abono
    je-
    junium
    amandumest monacho. Sed
    quiajejunium
    universamessediximus
    corporis castigationem,
    non
    est lantummodo
    jejunandum
    a
    concupiscenlia
    cibo-
    rum,sed
    abomni lselitia
    temporalium
    delectalionum.
    Si enimhominemtotum hsec
    virtus, quse
    abstinen-
    tia
    dicitur, sanclificat,
    nonsolum
    corpori,
    sedetiam
    animsenecessaria
    est, quia
    omnis homoex
    corpore
    constat et anima. Ea aulem
    spiritalis atque per-
    fectaesl
    abstinentia, quse
    nontamab illecebris car-
    nalium
    voluptatum quam
    a
    peccaiis
    omnibusfacit
    hominumalienum. Hsec
    virtus,
    cumomnibusneces-
    saria
    sit,
    maximeillis familiarior est
    quorum
    est
    cor unumet anirna una divinsecliaritatis
    igne
    con-
    flala.
    Quibus
    itafit una
    vita,
    sicut est una substan-
    I
    tia, quia
    ut fieret et esset animorum sancta con-
    junctio,
    necessaria est facullatum
    judicata
    commu-
    nio.
    Caeterum, quid prodest quod
    facultates
    abjici-
    mus,
    si
    voluptates proprias
    non
    relinquimus?
    Quam
    abstinentiamsi Adamin
    paradiso voluisset,
    nec sta-
    tumfelicilalis
    amitieret,
    nec
    corruplionis
    ac morta-
    litatis infelicitali
    subjaceret. Quis
    enim
    potest
    di-
    cere
    quanta
    bonailli incoulinenlia
    sustulerit, quod
    in-
    lellectuaiismentis
    dignitaternamisit, quodimaginem
    sui creatoris
    perdidit
    ? Islud
    improbat Hieror.ymus
    in
    epistt.lis
    suis
    repreheudens Origenem, qui
    idem
    asserebat. Nonenimibi
    inquietabat
    molesla sollici-
    tudo,
    non
    faligabat
    labor
    anxius,
    non
    Opprimebat
    somnus,
    nontimormortis
    angebat;
    babebal facilem
    f
    victum, corpussanum, tranquillummoium,
    corjniin-
    dum,
    ignarus mali,
    habitator
    paradisi, expers pec-
    cati,
    capax
    Dei. Postremo
    quid
    eo felicius
    fuil,
    cui
    erat orbis
    subjectus,
    nullus
    infestus,
    liher
    animus,
    ct visibilisDeus? Potuit
    ergo
    ita videreDeum
    prius-
    quampeccasset Adam,
    sicut eumsancti
    palriarchse
    viderunt. Sed
    postquam
    illi
    inobeefiens
    fuit,
    videndi
    um licentiam amisit. Et
    ideojejunii
    amanda
    est
    abstinentia,
    ut hsecomnia
    quseperdidimus
    in
    Adam,
    in Christo non
    peritura,
    sed
    consequamur
    seterna.
    44.
    Pauperes
    recreare
    (Tob.iv).
    Convenienter enim
    nos
    post jejnnii
    amorem de
    pauperum
    admonet re-
    crealione,
    quia
    tunc
    optime jejunamus quando
    ea
    quse
    ventri subtrahimus
    pauperibus ergamus.
    Hinc
    propheta
    nos admonet dicens:
    Sanclificatejejunium
    j
    (J oel. i).
    Acsi dicerel:
    Quod tempore jejunii,
    ut
    affligatur,
    subtrahitur
    corpori, pro
    sanctificalioneet
    benediclioneanimse
    porrigite pauperi. Scriptum
    est
    enim:
    Pauperi porrige
    manum
    tuam,
    ut
    proficiat
    propitiatio
    el benedicliotua
    (Eccl. vn).
    Et iterum:
    Fili, eleemosynampanperis
    ne
    fraudes,
    et oculos
    tiios ne avertasa
    paupere.
    Animam esurientemne
    ilespexeris,
    et cor
    inopis
    ne
    afflixeris.
    Non avertas
    faciem
    tuamab
    egeno,
    el ab
    inope
    oculostiws. De-
    elina
    pauperi
    aurem
    tuam,
    el reddedebitum tuum.
    Propter
    mandatumassume
    pauperem,
    et
    propter
    in-
    opiam ejus
    nedimittasiilum
    vacuum,
    sedcondude
    eleemosynam
    insinu
    pauperis,
    et hic orabit
    pro
    tead
    pomirmm(Eccl. iv). Raphael quoque angelus,
    ut a
    A
    nobis
    eleemosyna
    libenti animo
    fiat,
    hortatur nos di-
    cens: Bona est oratio: cum
    jejunio
    et
    eleemosyna,
    qum
    amorle
    liberat,
    et
    peccatapurgal (Tob.xn).
    Hoc
    enimhabet tantumbonum
    possessiorerum,
    si vitam
    reficiat miserorum. Non
    ergo
    nobisoberit divitia-
    rum
    congregatiojusta,
    si adfuerit distributio
    larga.
    Debemus
    ex illis munus misericordise
    egenis porri-
    gere, pauperum
    etiam
    nuditatemoperire, peregrino-
    rum
    inopiamsupplere, pupillorum
    miseriamdeter-
    gere,
    esurientium famem
    repellere,
    sitientiumsitiin
    fugare,
    et infirmantiumdesideria
    supplere.
    Cum
    magna ergo
    mentis alacritale
    pauperibus
    debemus
    eleemosynam
    dare
    , quia ipsi
    Domino datur
    quod
    hilariter
    pauperibus erog*atur. Ipse
    enim
    Dominus,
    qui
    adextris
    ejuserunt,
    dicluriisest in
    judicio
    : Ve-
    B
    nite,
    benedicti Palris
    mei, percipiteregnumquod
    vo-
    bis
    paralum
    est ab
    origine
    mundi.
    Quia esurivi,
    et
    dedislis mihi
    manducare,
    silivi et dedistis milii bi-
    bere,
    etc.
    (Matih.
    xxv).
    Chrislumeniminoeternum
    habemus
    retribulorem,
    si
    pro
    illo
    pauperiuus por-
    reximus
    panem.
    Abilloselernam
    consequimur
    mi-
    sericordiam,
    si
    pro
    iilo
    plenamporrexerimus
    dexte-
    ram. Demus
    ergo
    cibum et
    potum,
    ut cumAbra-
    ham,
    Isaac et J acoh ad couviviumniereamur
    perve-
    oire
    oeternum,
    ut illic
    recipiamus pro
    lerrenis coele-
    stia, protemporalibussempiterna, pro
    modicis
    magna,
    pro
    caducis
    permanentia,
    pro
    transeuntibus
    perman-
    sura. Estaliud
    eleemosynsegeuusduale,
    quo
    debent
    maximemonachi
    pauperes
    recrcare.
    Quorum
    unum
    infirmis et
    tribulatis,
    aliud verostultis et
    nescienli-

    ^
    busest adhibendum.
    Qui
    enioi infirmis
    per
    com-
    passionem communicat,
    et tribulatis consolationis
    i consilium
    subministrat,
    sinedubio
    pauperes
    recreat.
    Similiter et
    qui
    doctrinam
    stullis,
    et scientiaeverbum
    ministrat
    ignaris, eleemosynarii dignus
    est laudari
    i
    prseconii.
    15. Nudumvestire
    (lsa. LVIII,
    Mattli.
    xxy).
    Sicut
    ; est nuditas
    corporis,
    est et nudilas animac. Nudi-
    tas
    corporis
    est carere
    vestibus, nuditasveroanimse
    carere virtutibus.
    Ergo
    sicut
    corpus vestibus,
    itaet
    L animamdebemus vestire virtutibus. J uslitia indutut
    sum,
    ait
    J ob,
    el veslivit
    me,
    sicut
    vestimentum. Et
    i
    propheta
    dicit: Induit mevestimenlo
    salutis,
    et indu-
    ;
    mentojucundilatiscircumdeditme(Isa.hxi).
    Hisau-
    : TVtem et similibus vestibus et se et alios debet ve-
    t stire monachus. Adatuvero cum
    peccasset
    in
    pa-
    t
    radiso,
    animsenon
    corporis
    perdidit
    vestimentum.
    t Perdidit enim
    innocentiam, immortalitatem et
    glo-
    [
    riam. Namet iile
    qui
    de
    J erusalem
    descendebat in
    :
    J ericho,
    animsevestibus
    spolialus
    est a lalronibus.
    ; Yesliamus
    ergo
    corporaliter pauperes
    nudos cum
    ;
    Snagnaalacritate, quiaipsumDominUmeitindetene-
    i nimus
    creditorem,
    et fldelem
    habebimus
    retributo-
    rem.
    Ipse
    enim dicturus est
    inter cse.teranobis:
    Venite,
    benedictiPatris
    mei,
    percipiieregnum
    quod
    vobis
    paralum
    est ab
    originemundi, quia
    nudus
    fui,
    ? et
    cooperuislis
    me
    (Matlh.
    xxv).
    Vestiamus nosmel-
    l
    ipsos
    virtutihus sanclis
    inlerius, quia
    nihil
    prodest
    i vestibus vestire
    alium,
    et
    semetipsum
    viriutibus re
    759 SMARAGDIABBATIS 760
    linquere
    nudum. Sic enimdebemus aliis
    misereri, A
    ut non obliviseamur nostri. Sic enimnosde
    opere
    misericordise
    sermo divinus admonet dicens :
    Fili,
    roiserere animsetua?
    placens
    Deo.
    Ergo
    in
    quantum
    .valemusmisereamur
    aliis,
    et solliciti nos
    semper
    mi-
    sereamnr
    nobismetipsis,ut pro
    aliismercedemaeter--
    nam,
    et
    pro
    nostra cuslodia
    praemia consequamur
    perpetua.
    16.
    Infmnum
    visitare
    (Matth. xxv).
    Yisitaredebe-
    mus
    infirmos, quia inipsis
    Dominumvisitamus.
    Ipse
    enim inter caeteranobis dicturus est misericordise
    opera: Infirmus fui,
    et visiiastis me. Visitemuset
    causa
    compunctionis infirmos,
    ut cum
    Paulo, Quis
    infirmatnr,
    et
    ego
    non
    infirmor?(I
    Cor.
    xn),
    dicere
    possimus.
    Visitemus et causa
    vicissitudinis,
    id
    est,
    ut cum fuerimus
    infirmi,
    visitemura sanis. Visite-
    I
    mus et
    gratia dilectionis, quia scriptum
    est: Non te
    pigeat
    visitare
    infirmos,
    ex
    ipsis
    ehimin dileelione
    firmaberis
    (Eccl. vu).
    Sed etille infirmosvisitat
    qui
    monachis de sua substantia
    eleemosynas
    ministrat.
    Demonachisenim
    scriptum
    est : Formicm
    populus
    infirmus, qui parat
    inmessecibumsibi
    (Prov. xxx).
    Sed et illeveraciter infirmos
    visitat, qui
    viduis et
    pupillis
    eleemosynaserogat.
    Viduteenimet
    pupilli,
    qui
    sunt humiles et
    pauperes spiritu propter
    Domi-
    num, procul
    dubio
    quia potenles
    non
    sunt,
    infirmi
    sunt in hoc
    mundo,
    et visitationis
    adjutorioindigent
    in hoc sseculo. De tali enimvisitatione
    apostolus
    ait :
    Religio
    munda el immaculata
    apud
    Deum et
    1'atremhmcest : Visitare
    pupillos
    etviduasin tribu-
    latione
    eorum,
    etc.
    (J ac. i).
    Est et alia infirmitas
    animse
    pro qua
    monachi debehl invicemsevisitare
    saepissime,
    illascilicet de
    qua
    Daviddicebat: Mise-
    vere
    mihi, Domine, quoniaminfirmus sum,
    sana
    me,
    Domine
    (Psal. vi).
    Et ul adverleres de
    qua
    infirmi-
    tate
    diceret,
    addidil : Et anima mea turbata est
    valde
    (Ibid.).
    El alibi :
    Ego
    dixi:
    Domine,
    miserere
    mei,
    sanaanimam
    meam, quiapeccavi
    tibi
    (Psal.xi.).
    Ergo ubicunque hujus
    infirmitatis nsevo viderimus
    fralrem
    oppressum,
    tandiu illi
    visitationis
    impenda-
    mus
    studium,
    donecadsalutis
    pristinum
    revocetur
    statum
    ;
    ut et infirmus
    corpore
    nostrsevisitationis
    solalium,
    et infirmus in
    anima,
    donante
    Chrislo,
    re-
    medium inveniat
    sempiternum.
    Inflrmus dicitur
    non solum
    aegrotus,
    sed etiam
    animo molestus et i
    contristatus.
    17. Mortuum
    sepelire (Tob. i, n,
    xn). Congrue
    autem
    postquam
    nobis
    praecepit
    infirmum
    visitare,
    prsecepit
    et mortuum
    sepelire, quia
    infirmo
    visitalio,
    sepultura
    verodehetur mortuo.
    Scriptum
    est enim:
    Fili,
    inmortuo
    produclacrymas,
    et
    quasi
    dura
    passus
    incipeplorare,
    et
    secundumjudicium
    conde
    corpus
    il-
    lius,
    et non
    despiciassepulturamejus (Eccl. xxxvm).
    Valde enim a
    quibusdam
    mirandum
    videtur,
    cur
    bealusBenedictuspraecepitmonachis
    mortuum
    sepe-
    lire.
    Nunquid, aiunt,
    aut suum
    insepultum
    relin-
    quere,
    aut alterius
    per
    vicos
    autvillasire
    poterunt
    monachi mortuos
    sepelire
    ? Sed
    quia
    ista non con-
    veniuntmonachis,
    sermonis
    hujus
    convenienliamvi-
    A
    deamus. Mortuumenimdicitur
    peecatum,
    ut illud:
    Qui
    iavatur a
    mortuo,
    etilerum
    tangitmortuum,
    nihil
    proficit ejus
    lavatio
    (Eccl. xxxiv),
    id
    est,
    quipoeni-
    nilendo
    lacrymis
    lavat
    peccatum,
    et iterumcommit-
    tit
    peccatum,
    nihil ei
    pcenitenliaegemitus
    vel
    Iacry-
    marumfusio
    general
    fructus. Animaenim
    qusepec-
    caveril, ipsa
    morietur. Namet illa
    puella, quam
    suscitavit Dominusin
    dorao, peccalumsignificat
    la-
    tens in
    animo;
    et inillo
    quem
    foras
    portam
    Domi-
    nus substituit unicomalris
    filio, peccatum
    animse
    jamegressum
    foras in
    publicum.
    Et
    Lazarus, quem
    idemDominus suscitavit
    quatriduanum(J oan. xi),
    jain
    multi
    temporis peccatum
    demonslrat commis-
    sum. De his
    ergo
    omnium
    generibus
    mortuorum
    usus
    sepeliendi
    debetesse omnium
    hbminum,etnia-
    B
    ximemonachorum. De hoc enim
    sepeliendi genere
    beatus Benedictus
    praecepit
    monachis mortuum se-
    pelire,
    id
    est,
    si fuerit sicut
    puella
    in
    domo,
    adhuc
    tamen inconscienlia latens
    peccatum,
    ne in
    opere
    appareat
    ibi
    sepelire
    eum
    ;
    et si
    jam
    fuerit in
    opere
    manifeslum
    ,
    sicut deillounico matris filio
    Iegitur,
    jam
    foras
    portam elato,
    ne
    amplius
    crescens
    pro-
    grediatur,
    ibi finem
    accipiat,
    et cordis
    sepulcro
    condatur. Et si diuturno
    jamtemporeper peccatum,
    et inomnibusin
    publicummanifestum,
    et a cunctis
    fuerit fetidum
    judicatum,
    sicut de
    qualriduano
    La-
    zarolegilur,
    neultra in homine
    pullulans
    crescat,
    tandem mortificatum
    pariter etsepultumjaceat.
    Et
    hoc modo omnis monachus
    ,
    et ad Dominumomnis
    conversus,
    debet
    mortuum,
    id
    est,
    suum
    sepelire
    peccatum.
    18-19. In tribulatione subvenire : dolentemcon-
    solari
    (Eccl. vi).
    Hsec
    quoque
    virtus inler sanctos
    mullumest necessaria
    rnonachos, videlicet,
    ut alteri
    subveniat
    alter,
    et alter consoletur abaltero. Sicut
    scriptum
    est : Invicem onera vestra
    porlate,
    el sic
    adimplebilislegem
    Christi
    (Gal. vi),
    id
    est,
    chari-
    tatem. Sinedubioenim et tribulato charitas sub-
    venit,
    et dolentemcharitas eonsolatur. Sciendum
    tamen
    quia aliquoties
    monacho tribulatio suscitatur
    exterius ab
    homine, aliquoties
    vero suseitatur adse-
    mone, aliquolies
    autem
    ipsiustantumprbpriosuscita-
    tur a
    corpore.
    Undeet
    frequenter
    intribulatione valde
    necessariamhabet fratris
    subventionem,
    et non so-
    j)
    lum nobis in
    invicem subvenire,
    sed et aliis in
    quacunque
    necessilate
    posilis
    subvenlionis debe-
    mus auxilium ministrare. Secundum
    enim
    praeee-
    ptumApostoli
    debemus
    gaudere
    cum
    gaudentibus,
    et
    flere
    cum
    flenlibus (Rom. xn).
    Duobus enim mo-
    dis omnis efficitur
    dolens,
    id
    est,
    aut
    per jactu-
    ram
    lemporaliumrerum,
    aut
    per
    damna
    spirita-
    lium virtutum. De hoc enim Salomon ait : Et
    addit scientiam
    ,
    adclit dolorem
    (Eccle. i).
    Deillo
    aulem J ob dixil:
    Quid
    agam
    ? Etsi
    lacuero,
    non
    quiescet
    dolor
    meus,
    etc.
    (J ob. xvi).
    Unus autem
    carnaliter
    dolet,
    alter vero
    spiritaliter.
    Unus do
    ; let
    quia
    terrenum amisit
    solalium,
    alius
    quia
    'peccando copiam
    amisil virtulum
    ;
    unus dolet
    quia
    perdidit patrem
    et matrem
    ,
    alius dolet
    quia
    su-
    761
    COMMENT.IN REG. S. BENEDICTI.
    762
    perhiendo
    humilitatem et luxuriando
    perdidit
    ca-
    t
    slilatem; unus dolet
    quia
    solatium
    parentum pa-
    riter amisit et snbsidium
    rerum,
    alius
    quia pec-
    cando
    regnum pariter
    seternum amisit et
    pra-
    inium
    ;
    unus dolet
    quia
    lerrenis
    pauper
    factus est
    rebus
    ,
    alius
    quia pauper
    faclus est
    virtutibus;
    unus dolet
    quia despicitur
    a
    mundo,
    alius
    quia
    se-
    paraturaDeo.
    Et
    ideo,
    nein dolore
    pereant,
    fralrum
    consolalionem
    accipiant
    ambo. Visitent
    ergo
    mona-
    chi
    utrosque, quia
    seternammercedem
    accipient
    ab
    utrisque.
    20. A smculi aclibusse
    facere
    alienum.
    Nemo,
    ait
    Aposlolus,
    militans Deo
    implicat
    se
    negoliis
    scucula-
    ribus,
    ul ei
    placeal
    cui se
    probavit (II
    Tim.
    n).
    Hinc
    Dominusait:
    Qui
    nondimiserit omnia
    qucepossidet,
    non
    potest
    meus esse
    discipulus (Luc. xn). Quisquis

    ergo
    a saeculiactibus vult effici
    alienus,
    necesseest
    ut sacris
    obtemperando prseceplis ipsi
    Dominoeffi-
    ciatur
    propinquus. Prseceptum
    est enimDomini : Di-
    verlea maloet
    fac
    bonum
    (Psal. xxx).
    Proinde a
    sseculi actibus alienus effeclus ad conditoremsuum
    illuminandusaccedat monachus.
    Ipsumjugiter
    con-
    cupiscat,
    toto eorde
    diligat,
    et
    pro
    illiusamore om-
    nesnocivassceculiactiones
    relinquat,
    et totam
    spem
    suamex illius delectatione
    suspendeat. Quotidie
    in
    divinarumlitterarum se exerceat
    campo,
    et ibi
    se,
    quasi
    in
    speculo, diligenier conspiciat
    tolum
    ;
    et
    omnia
    quse
    in se de ssecularibus actibus
    respuenda
    invenerit, respuat;
    et
    quoe
    tenenda
    invenerit,
    Iiben-
    ter el fortiter
    teneat; quod
    deforme
    inveneril,
    com-
    ponat; quod pulchrum, excolat; quod sanum,
    ser-
    '
    vet; quodinfirmum, corroboret. Domini sui
    prse-
    ceptainfatigabiliter Iegat, inexplebiliter
    diligat,
    effi-
    caciter
    eompleat;
    et
    quod
    sibi cavendum
    quidve
    sectandum
    sit,
    ex eisJ nslructus
    agnoscal.
    Futuris
    promissionibus credat,
    et a
    slrepitu negoliorum
    sse-
    culariumremotissimusvivat. In studiis
    spiritualibus
    quibus
    diebus
    singulis
    melior ac melior flat
    invigilet.
    Amet otium
    sanctum,
    in
    quo
    exerceat animsesuse
    negotium.
    Mortuum sibi
    deputet mundum,
    ac se
    mundi illecebris exhibeat
    crucifixum;
    eo aciem
    menlis intendat
    quopervemre
    desiderat. Beatitudi-
    nem futursevitseante oculos animaesuar-
    proponat
    et
    diligat;
    nec metuat
    aliquidlemporale,
    nec
    cupiat,
    nec
    cupiditas
    intentionemmentis
    ejus
    emolliat. Non
    .
    gaudeat
    de
    temporalibus omnino,
    nec
    lugeat,
    sed
    seinper
    ad illam bealamet fuluramvitam
    ,
    ubi Dei
    substantiam,
    revelata
    facie,
    videre
    possit,
    extendat.
    21. Nihil amori Christi
    prmponere(Matth. x).
    Le-
    gimus
    in beali Antonii Vita
    quod
    multos
    litiganies
    redegit
    in amicitiam omnibus dicens : Nihil debere
    ipsos prseponere
    horum
    quse
    sunt in mundo dile-
    ctioni Christi. Et Basilius ait : Unus
    prospectus
    sit
    tibi,
    fili : si imi Domine servire
    desideras,
    omni-
    modo abscinde a te carnalemamorem
    ,
    ne a te Dei
    excludat amorem. Vere enim nihil amori Christi
    prseponeredebemus,
    id
    est, anleponere,
    vel
    prse-
    ferre. Amor enimChristi chariias esl. Nam atnor
    cum
    pravus est, cupiditas
    vel libido
    vocatur;
    cum
    A
    vero rectus
    est,
    charitas vel dilectiodicitur. Chri-
    sti enimest omne
    quod possumus
    : illovivificante
    vivimus, illoquevegelanle
    movemur et sumus
    ;
    illo
    nos
    prius diligente diligimus, diligens
    enim nos
    creavil et
    vivificavit;
    nutrivit et
    custodivit,
    et ad
    lavacrum
    regenerationis perduxit; renovavit, guber-
    navit,
    et ad
    inlelligibilem
    aetatemevexit:
    haecomnia
    nobis misericorditer et
    per
    dilectionem
    operatus
    est
    Deus.
    Aperi ergo,
    o
    monache,
    oculos cordis
    tui,
    et
    in tantumte a J esu Christo
    cognoscedilectum,
    ut
    pro
    te
    ejus sanguinem
    non dubites fusiim.
    Suspende
    cor tuumad dilectionem
    ejus,
    et non modicum aut
    ex
    aliquo,
    sed ex toto
    corde,
    et ex lota
    anima,
    et
    ex tota meritetua
    dilige
    DominumDeumtuum
    ,
    ita
    ut nulliusrei amorem
    prseponas
    amori Domini
    tui,
    B
    ipso
    te
    docenle,
    intellige.
    Ait enim:
    Qui
    amat
    palrem
    aut matrem
    plusquam me,
    nonesl me
    dignus(Mallh.
    vi).
    VereenimsiDeumtoto corde
    amamus,
    omnino
    amori
    ejus
    nec
    parentum,
    nec filiorumamorem
    prae-
    ferre debemus. Beataest
    ergo
    virtus amoris
    Chrisli,
    quae
    dilecliovocatur et charitas. Omnesenim
    diligit
    Deus,
    et
    quasi
    unius
    proximi
    in mentis arcano om-
    niumamorem recondit. Vere
    beata, quae
    nutrit vir-
    lutes et delet
    peccata, opprimit iram,
    recludit
    odium, expellit avaritiam,
    comprimit
    rixam et fu-
    gat
    omnia
    pariter
    vitia. Omnia
    lolerat,
    omnia cre-
    dit,
    omnia
    sperat,
    inler
    opprobria
    secura
    est,
    inter
    iras
    placida,
    inler odia
    benigna,
    et in veritate sem-
    per permanel
    firma. A
    pravis impugnationibus
    non
    vincitur,
    a
    raptoribus
    non
    diripitur,
    a latronibus
    non
    furatur,
    ab incendio non
    crematur,
    inexpugna-
    bilis
    manet, inexplicabilisdurat,
    inconcussa
    perse-
    verat, incorrupta
    loetalur.
    Ligamentum
    est enim
    omnium
    virtutum, gluten
    est
    animarum,
    concordia
    menlium,
    societas
    electorum,
    et sanctorumexsulta-
    tio
    angelorum.
    Neadversitalibus
    frangatur,
    fortiter
    mentem
    roborat;
    ne
    prosperitatibus elevelur,
    cor
    caute
    temperat.
    Teneat
    ergo
    istam necesse est
    tam clarissimam virtutem beatus monachus in
    mente,
    et cumilla sit
    semper
    el cumilla
    maneat,
    cumilla
    surgat
    el cum
    ipsapergat,
    et hic el inaeter-
    numcumilla
    semper
    laitus
    perseverans
    vivat.
    22-25. Iram non
    perficere.
    Iracundim
    tempus
    non
    reservare
    (Epli. iv).
    Inter irametiracundiam itadis-
    n
    linguitur
    : ira
    prae=ens
    est
    indignatio, quse
    subito
    ex
    abqua
    commotione animi
    nascitur;
    iracundiae
    vitiumnaturale esl el
    perpetuum. Ergo
    iratus
    pro
    temporeconcitatur,
    iracundus autem
    frequenter
    et
    leviter irascitur
    ;
    de
    quo scriptum
    est: Iracundus
    effodit
    peccata.
    Et
    Apostolus
    nos
    per
    iram
    peccare
    prohibet,
    dicens:
    Irascimini,
    et nolite
    peccare.
    Sol
    7ionoccidat
    super
    iracundiamveslram
    ;
    el nolite lo-
    cumdarediabolo
    (Eph.
    IV). Considera
    ergo,
    heate
    monache, quia qui per
    iramin fratrem
    expetil
    vin-
    diclain,
    in corde suo diaboload habitandum aedifi-
    cat
    locum,
    et
    Christo, qui
    verus est
    sol,
    quantum
    in
    semelipsoest,
    occasum
    prseparat. Fugeergo.
    auxi-
    liante
    Deo, iram,
    et noli
    per
    iramfratri redderevin-
    diclain. Attende
    diligenter quid
    nos Paulus
    admo*
    763 SMARAGDIABBATIS 76*
    nens dicat. Ait enim:
    Deponentes
    etvosomnem
    iram, i
    et
    indignationem,
    etmalitiam
    (Coloss. m).
    J acohus
    quoque
    dicif: Ira enimviri
    justitiam
    Dei non
    ope-
    ratur
    (J ac. i).
    Salbmonvero ait: Zeluset iracundia
    minuUnt dies
    (Eccl. xxx).
    Et alibi: Homohomini
    serval
    iram,
    et a Deo
    qumrit
    medelam
    (Ibid.)
    Ipse
    dumcaro sit servat
    fram,
    el
    propiliationem petit
    a
    Deovelocemet citam.
    Qui ergo
    tardus sibi fratrem
    reconciliat,
    tardius Deumsibi
    placat.
    Frustra enim
    propitiari
    sibi Deum
    quaerit, qui
    cito
    placare proxi-
    mum
    negligit.
    Ipse quoque
    Dominus
    noster,
    totius
    Ecclesisesusedecuset ornamentum
    ,
    doctor et
    pra>
    dicator, creator,
    rector et
    gubernator,
    ab iranos in
    fratres omnino removens ait: Omnis
    qui
    irascitur
    fralri suo,
    reuserit
    judicio (Matlh. v).
    Cavendumest
    ergo
    maximemonachis
    qui
    ad
    supera
    feliciter volunt
    ]
    scandere
    regna
    ad effectumsuam
    perducere
    iram,
    sed
    magis
    mansuetos esse ad omnes
    oportet atque
    milissimos. Et si iracundisefuror eorum
    pulsaverit
    animum
    ,
    fralernus amor
    comprimat
    illum. Fra-
    lerna dulcedo
    temperet
    iracundiam,
    fraterna chari-
    las
    temperet
    animosilatem
    ,
    fraterna dileclio
    miliget
    indignationem
    :
    grahde
    enim vitium est iracundia.
    Per iram
    sapientia perditur, per
    iram
    justitia
    relin-
    quitur, per
    iramsocielas fraterna
    dissolvitur, per
    iram
    pacis
    concordia
    rumpilur, per
    iram lex veri-
    talis amitlitur. Iracundioestimulis
    agitatum corpus
    tolum
    tremit, lingua
    balbutit,
    vultus
    ignescit,
    cor
    palpilans
    tremulat,
    et oculi turbati
    caligant.
    Hoec
    ergo
    ne
    tibi, monacbe, conlingant, quantum vales,
    refrena
    iram,
    et omniacum
    tranqnillitale
    et
    patien-'
    tia,
    ul et hic le modesteet
    patienter gubernes,
    et
    inseternumanimsetuse
    possessor
    loeteris.
    24. Dolumincordenon tenere
    (Prov.
    xn el
    xxvi;
    Psal.
    xiv).
    Dolusenimdictus abeo
    quod
    alter alium
    deludat. Aliudenim tenet in
    corde,
    aliud se simu-
    lal
    agere
    in
    opere.
    Est enimmentis
    calliditas,
    et oc-
    culta malitia blandissermonibus adornata.
    Quod
    vi-
    lium
    quanlo plus
    occullalur in
    corde,
    tanto
    amplius
    crescit in
    malignitate.
    Publicatum aulemannihila-
    tur
    atque
    sanatur.
    Quid
    est enim aliud dolumin
    cordetenere,
    nisi
    quodammodo
    dsemonemin mente
    recludere
    ?
    Qui
    aliler adolosanon
    expellilur mente,
    nisi fralerna dilectione.
    Scriptum
    est enim: Tem-
    plum
    Dei
    eslis,
    el
    spiritus
    Domini habitat in vobis
    (I
    Cor.
    m). Ergo
    si volumus
    Spiritus
    sancti
    templum
    -
    fieri,
    dolus in corde nostro non
    laleat,
    sed
    magis
    publicatus
    decrescat,
    et fralernitalis in nobisamore
    crescente
    penitus
    evanescat. Gavendumest autem
    summopere
    monachis
    ,
    nein corde tenendo
    dolum,
    perdant
    habitatorem
    Spiritum
    sanctum. Cavendum
    ne desiuant esse
    Spiritus
    sancti
    templum,
    et
    fiant,
    habendo
    dolum,
    dsemonishabitaculum. Non enim
    poterit
    cor unumDominuraretinere simul el dolum.
    Nbn enimDominus
    dolosa,
    sed irmocenlia
    possidet
    corda. Nondolo
    pollutam,
    sedinnoeentemet
    puram
    diligit
    animam. Undenecesse est ut dimittamus in
    cordetenere
    dolum,
    et discamusut
    nosmetipsos
    dili-
    gere proximos,
    ut et in
    prsesenti
    soeculomereamur
    A habitatorem
    Spiritumsanctum,
    et in futuro filiorum
    gloriam
    et hsereditatem
    accipiamus
    aeternam.
    25.Pacem
    falsamnon
    dare
    (Psal. xxvn,
    IPet.
    m).
    Id
    est,
    osculumvel veniam.
    Falsitasappellata
    afando
    aliud
    quam quod
    verum est.
    Negare
    enimvel ma-
    ligno
    animo celare
    quod
    verum
    est,
    falsitas est: sic-
    ut
    J udas, qui signumpacis
    in dolum
    convertit,
    et
    qhia
    falsus confessor
    fuerat,
    et falsam
    pacem
    in Ec-
    clesia
    figurabat.
    Quia
    de falsa
    pace diximus, quae
    sunt verse
    pacis
    commodavideamus. Et si
    pax
    vera
    est,
    serenitas mentis et
    tranquillitas animi, quam
    nos
    Apostolus
    horlatur habere dicens: Pacemse-
    quimini,
    et
    sanclimoniam,
    sine
    qua
    nemo videbit
    Deum
    (Hebr. xn). Ipsequoque
    Dominus in
    Evange-
    gelio.ait:
    Beati
    pacifici, quoniamfilii
    Dei vocabuntur
    B
    (Matth. v).
    Et
    passioni jam proximus
    hoc nobis
    mandatum commendavit dicens : Pacem meamdo
    vobis,
    pacem
    meamcommendovobis
    (J oan. xiv).
    E6
    addidit: Non sicut mundus
    dat,
    pacem
    do vobis
    (ibid.),
    id
    est,
    non
    dolosam,
    non
    falsam,
    sicut J udas
    et
    ejus sequaces donant, quam
    et hic nobis beatus
    Benedictus invicem dare
    vetat;
    sed veram
    pacem
    ascendens in coelumlenendam
    dedit,
    et inhaeredi-
    tatem
    sempiternam
    habendam
    reliquit. Quam
    si sin-
    cero corde lenere et
    sequi voluerimus,
    filii Dei et
    hoeredeserimus Christi.
    Ergo
    si filii Dei et hseredes
    CUristi esse
    cupimtis,
    inChristi
    pace
    versemur. Pa-
    cificos enim esse
    oportet
    filios
    Dei,
    et
    humiles,
    menle
    miles,
    corde
    simplices,
    sermone
    puros,
    animo
    innocentes,
    affectu
    concordes,
    fideliter sibimet una-
    k
    nimiter cohserentes.
    26. Charitatemnon
    derelinquere(Rom. XII,
    i"Cor.
    xiv).
    Charilas esl
    perfecta
    dilectio inDeunxet
    proxi-
    mum, quamqui dereliiiquit,
    et Deumet
    proximum
    perdit.
    Haecenimvirtus dilectionis oeterjriumcom-
    plectitur
    amorem. Cui
    specialis
    secundum
    Aposto-
    luminter virtutes tradilur
    principatus
    et cultus ina-
    nens inseternum.
    Quam
    non
    dereiinquere,
    nec so-
    lum debemus ad
    tempus habere,
    sed
    perpetim
    eam
    et feliciter debemus
    usque
    inselernum
    retinere,
    et
    nullo
    tempore
    nec admomentumdenostra debemus
    mente deficere.
    Scriptum
    est enim: Omni
    tempor
    sint veslimenlalua
    candida.,
    et oieumde
    capite
    tuo
    non
    deficial (Eccl. ix).
    Oleumin
    capile
    est charitas
    in mente. A
    capite
    oleum
    deficit,
    cumcharitas a
    "
    menle descendit. Hinc nosPetrus
    apostolus
    hortalur
    dicens : Anleomniamuiuamin vobischaritalemcon^
    linuamhabentes
    (1
    Pet.
    iv).
    HincPaulus ait .Chari-
    tas
    fralernilatis
    maneat in vobis
    (Heb. xin).
    Debet
    ergo
    manere et
    permanere
    cum filiis Dei
    charitas,
    ul et in
    proesenti
    volunlatemDei eos facene
    doceat,
    et cumillisfeliciter inseternum
    permaneat.
    Charitas
    est enim recta voluntas
    juncta
    Deo,
    et
    inseparabi-
    liter unita
    igne quodamSpiritus
    sancli: a
    quo
    et ad
    quem
    refertur incensa
    inquinamentis
    omnibusex
    tranea, corrumpi nescia,
    nulli vitio
    obnoxia, supra
    omnia
    quaa
    carnaliter
    diliguntur
    excelsa,
    aftectio-
    numomnium
    potentissima,
    divinse
    conlemplationis
    avida,
    in omnibus
    semper invicta,
    salus
    morum,
    765 COMMENT.IN REG. S. BENEDICTI. 766
    raors
    criminum,
    v-ifa
    virtulum,
    virtus
    pugnantium,
    palma victorum, prsemiumperfectorum;
    in
    pecca-
    tis morluos
    suscitat, languenles sanat, perditos
    in-
    staurat, spemdesperatis inspirat, pacificas
    mentes
    inhabitat;
    fructuosa in
    poenitentibus,
    laeiain
    profi-
    cientibus, gloriosa
    in
    perseveranlibus,
    et
    operosa
    in
    omnibusomnino fidelibus
    ; quam
    fides
    concipit,
    ad
    quamspes currit,
    cui
    profeetus
    oinnium-
    servit,
    ex
    qua quidquid
    est boni
    operis vivit,
    sub
    qtra
    obedien-
    tia
    crescit, per qnampatientia vincit,
    sine
    qua
    nul-
    lus Deo
    placuit
    nec
    placebit,
    cum
    qua
    nec
    potuit
    aliquispeccare,
    nee
    pdterit.
    Haecest charitas
    vera,
    quam
    nos non
    derelinquere,
    sed fortiter debemus
    tenere. Hsecenimnobis virtus
    super
    Omnianeces-
    saria
    est, quae
    nos
    separat
    a
    diabolo, purificat
    a
    pec-
    cato,
    reconciliat Deo.
    Quapropter
    nihil nobis
    peccata
    remanere
    possunt,
    nec
    aliquid
    boni
    deerit,
    si nobis
    bonorum omniumcharitas
    magistra
    adfueril.
    Quo-
    niam si secundum
    Apostolum
    charitas
    paliens est,
    benignaest,
    non
    mulalur,
    non
    agit perperam,
    non
    inflatur,
    nonest
    ambitiosa,
    non
    qumrit qum
    sua
    sunt,
    non
    irritatur,
    non
    cogital malum,
    non
    gaudet super
    iniquitate, congaudet
    autem
    veritati,
    omnia
    suffert,
    emnia
    credit,
    omnia
    sperat,
    omnia suSlinet
    (I
    Cor.
    xm),
    omnibusin
    quibus
    fueril hsecbona
    quoe
    habet
    impertit.
    Et
    quid
    iilis esse
    polesl
    in hac vita
    perfe-
    clius, qui
    tantis abundant charilale in se
    regnante
    tirlulibus ?
    27.
    Nonjurare,
    ne
    forteperjuret (Matth. v).
    Nnn
    est contra Dei
    proeeeptumjurare, quia
    ille dixit:
    Per nomen meum
    jurabitis ;
    sed dumvelum
    jurandi
    facimus, perjurii
    erimen ineurrimus. Necesse est
    ergo
    ut
    nunquam juret qui perjurare
    timet. Scri-
    ptum
    est enim: J uralioni non
    acquiescat
    os tumn
    (Eccl. xxm).
    Et,
    Vir multum
    jurans replebitur
    ini-
    quitate(Ibid.).
    Et J acobus
    apostolus nejuremus
    for-
    liter nos
    admonet,
    dicens : Ante omnia
    , fratres,
    nolite
    jurare, nequeper cmlum, nequeper terram,
    ne-
    que
    aliud
    quo&cunquejuramenlum.
    Sit autemsermo
    iester est
    est,
    non
    non,
    ut non in
    judicium
    jncidatis
    (J ac. v).
    Et Dominusnoster J esus
    ChristuS,
    salus
    amniumet
    Salvator, qui
    omnes vult salvos
    fieri,
    et
    &malo
    perjurii liberare,
    admonet nos dicens : Non
    pirabitis per cwlum; quia
    sedes Dei est:
    nequeper
    terram, qt&a
    scabeUmn
    pedumejus
    est :
    nequeper
    iaput
    vestrum
    jurubitis, quia
    non
    potestis
    unum
    capil-
    klmalbum
    facere,
    vel
    nigrurn:
    sedsit sermovester
    est
    est,
    non
    non,
    et
    quod ampliusest;
    a malo est
    (Matth. v). Qur
    autenv non
    jurat,
    non
    peceat,
    et
    lOnge
    est a
    peecato.
    Si offenderit
    lapsus deorsum,
    rftit,-
    et
    excipitur
    a
    poena-peijurii. Ergo
    falsa
    juratib
    cxitibsa
    est,
    vcra
    jutatio perieulosa.
    Nulla
    juratio
    s*anaest et secura. Dixit
    aliquis:
    Non est
    juratio
    quando dico,
    Testis mihi Deus
    est,
    et Testem in-
    vbco
    Deum,
    vel his-sitnilia.
    Quid
    est autem
    jurare,
    nisi Deum
    invocare,
    et
    jus
    Deoreddere?
    Quid
    est
    dicere,
    Teslismihi Deus
    est,
    nisi
    jurare per
    Deum?
    Ipse
    enim
    Deus, per quemjuratj
    invisibiiis est. J u-
    ravit
    per invisibileni,
    ferituf
    poeaa
    invisibili, Nani et
    A
    aposlolus, quando ait,
    Anle omnia nolite
    jurare
    (J ac. v),
    caulos nos fecit adversus
    lihguamnostram,
    ut attendamus et
    vigilemus,
    ne
    subrepat
    nobis con-
    suetudo
    jurandi.
    Ante
    omnia,
    inquit,
    ut te
    adversus
    consuetudinem
    jurandi
    intentissimum
    redderet,
    ut
    omniato
    inspiceres ,
    et omnes motus
    linguoe
    tuae
    diligentissime
    custodires.
    Sequitur
    : ut nonin
    judi-
    cio decidatis. Ideo
    , inquit,
    vos a
    jurationis culpa
    compesco,
    ne
    frequenler
    vera
    jurando aliquando
    etiamin
    perjurium decidatis,
    sed eo
    longius
    a
    per-
    jnrandi
    vitio
    stelis, quo
    nec vera
    dejerare
    nisi
    proxima
    necessitate velitis. Sedet illesub
    judicium
    reatus
    decidit, qui
    etsi
    nunquam perjurat,
    crebrius
    tamen
    quamopus
    est
    dejerat, quia
    nimirum
    ipsa
    su-
    perflua
    locutionis otiosilate
    delinquit, offenditque
    B
    judicem, qui
    et inutileverbumet
    juramentum
    omne
    vetuit.
    28. Verilatemexcordeet ore
    proferre(Psal. xiv).
    Multi aliud lenent in
    corde,
    aliud
    proferunt
    ex ore.
    Et cumsinl illi vanitale
    decepti,
    alios fallaciter de-
    ciperegestiunt.
    Et
    quia
    non est inore eorumveri-
    las,
    ideocor eorumvanum est. Monachusautem
    qui
    Chrisli
    vestigiapuro
    corde
    sequi desiderat, qui
    dixit:
    Ego
    sum
    via,
    verilas et vha
    (J oan. xiv),
    veritatem
    debet in corde
    tenere,
    et eam
    simpliciler
    ex ore
    debet
    proferre
    :
    quia
    ille dicitur in tabemaculo Do-
    mini
    habilare,
    et in niontesanclo
    ejus requiescere,
    qui loquitur
    veritalem in eorde
    suo,
    et non
    agit
    do-
    lumin
    lingua
    sua. Tunc dolus fit in
    lingua, quando
    et in corde celatuu verilas et ex ore sonat fallacia.
    ^
    Vanitas est enim et
    magna
    miseria aliucl tenere in
    eorde,
    et aliudfratri
    proferri
    sermone. Vanilati enim
    humana
    subjecta
    est
    creatura,
    et ideo non stat in
    veritate
    ficta,
    sed
    sernper
    ad fallendum
    proximum
    prona.
    Monachi
    autem,
    quos
    Dominusdefallacia et
    vanitate soeculi
    bujus dignatus
    est
    segregare,
    verita-
    tem debent
    ex corde et ore
    proferre. Semper
    enim
    in cordeeorumveritas
    habitet,.
    et inore eorum ne-
    cesseest ut veritas sonet. ln
    cogitatu
    veritas,
    inser-
    mone
    veritas,
    infacto veritas
    ,
    et in
    omnibus, per
    omnia,
    illorumaciionibus necesse est ut
    resplende-
    scens luceat et
    semper
    in eis fixa
    permaiieat.
    Est
    enimin
    angelis
    veritas,
    in
    patriarchis
    et
    prophetis
    veritas,
    in
    apostolis
    et
    virginibus
    veritas,
    in
    marty-
    ^
    ribus et confessoribus
    veritas,
    et inomnibus habi-
    iantibus in coelo
    veritas,
    et in omnibns sanctis com-
    morantibus in mundo veritas. In his autemet cum
    his omnibus
    semper
    est Dominusnoster J esus Chri-
    stus,
    qui
    est
    via,
    veritas et
    vita,
    et omuiumsancto-
    rumsalus et
    gloria (J oan. xiv).
    29. Malum
    pro
    malo nonreddere
    (I
    Thess.
    v).
    Se-
    cundum
    prseceptum
    sanctae
    Regulae,
    oblivionemom-
    nino debent monachi
    fugere,
    et
    quid
    illos
    per
    mini-
    stros suos
    Spiritus
    sanctus
    adraoneat, diligenter
    au-
    dire.
    Neque
    enim decet auditorem
    obliviosum,
    sed
    factorem
    operis
    esse monachum. Audiamus
    ergo
    non
    solumaure
    corporis,
    sedeliam mentis,
    et
    operibus
    exsequatnur quid
    nos
    per
    Petrum
    apostolorum
    prhi-
    cipem.
    admonet,
    dicens:
    s&terinquit,
    miseriwdes,
    767
    SMARAGDIABBATIS
    768
    humlles,
    nonreddenles
    malum
    pro
    malo
    (II
    Pet.
    m).
    j
    Vides
    ergoquia'
    in reddendo malum
    pro
    malo,
    et
    misericordise
    opus
    et humilitalis amittis officium.
    Scriplum
    esl enim: Noli vinci a
    malo,
    sedvincein
    bonomalum
    (Rom. xn).
    Vincitur a
    malo, qui
    malis
    provocatus
    reddit malum. In bonoautemvincit ma-
    lum, qui acceptis
    malis reddit bonum. Illeenim di-
    citur vicissealium, qui
    eumad suamadduxerit
    par-
    lem. Si
    ergo
    te fecerit sibi reddere
    vicem,
    ille te
    vicit faciendo sibi similem. Paulus
    quoqueapostolus
    ait: Nolite esse
    prudentes apud vosmelipsos,
    nulli
    malumpro
    maloreddenles
    (Rom. xn).
    Si malumin-
    ferre
    peccareesl,
    reddere malum
    pro
    malo
    justum
    non
    est,
    sed simile
    peccatum
    est ac
    gravius.
    Nain
    ille
    qui prior
    malum
    intulit,
    forsitannon
    medilando,
    sedsubito fecit.
    Qui
    autemreddit malum
    pro
    malo,
    '
    volunlarie et meditandoreddit. Iterum
    scriptum
    est:
    Nonvos
    defendentes,
    charissimi,
    seddate locumirm
    (Ibid.).
    Illelocumdat
    irse,
    qui
    senon ulciscendode-
    fendit, qui
    convicioconviciumnon
    reddit, qui
    manui
    manumnon
    ingerit, qui injurioeinjuriam
    non
    facit,
    alapam pro alapa
    non
    reddit,
    sed ad
    accipiendum
    alleram maxillam
    preeparat,
    et omnia
    quae
    illi ad-
    versa acciderint in
    patientia
    tolerat. Unde et se-
    quilur
    :
    30.
    Injuriam
    non
    facere,
    sed el
    factampatienter
    sufferre(I
    Cor.
    vi). Injuria
    est
    contumelia,
    convicium
    vel
    quaelihetinjustitia.
    Dictaautem
    injuria
    eo
    quod
    contra
    juris
    ordinemfiat.Multisenimmodis
    injuriam
    facere hominibus solent homines.
    Aliquoties
    autem
    conviciis
    lacescentes, aliquolies
    accusationibus
    suggil-
    lanles, aliquoties
    manibus
    impingentes
    et
    exspolian-
    tes,
    aliquolies
    vero etiam
    perculienles. Quas
    mona-
    chus vel omnino omnis catholicus Chrislianus non
    solumaliis non
    facere,
    sedeliamabaliis illatas
    pa-
    lienler eliam cumdolore debet sufferre.
    Scriptum
    est enim: In dolore
    sustine,
    et inhumililaletua
    pa-
    tientiam
    habe, quiain igneprobalur
    aurum,
    etreliqua
    (Eccl. n).
    Ut
    ergo probetur
    in monacho
    patientiae
    virlus, apparealininjuriarum
    tolerantia
    fortissimus,
    quia,
    ut dictum
    est,
    sicut in fornace
    ignis probatur
    aurum,
    ita in tribulationis camino
    probatur
    mona-
    chus,
    Paulo
    teste, qui
    ait : Scienles
    quia
    tribulatio
    palientiamoperatur, patientia
    autem
    probationem,
    probatio
    vero
    spem,
    elc.
    (Rom. v).
    Petrns vero ait:
    Ut
    probatiofidei
    vestrmmullo
    pretiosior
    sit
    auro, quod
    per ignemprobatur (I
    Pel.
    n).
    Dominus
    quoque
    in
    Evangelio
    ait: In
    palienlia
    vestra
    possidebitis
    animas
    vestras
    (Luc. xxi).
    Salomon
    quoque
    ait: Doctrina
    viri
    perpalientiam
    noscitur
    (Prov. xix).
    Paulus
    quo-
    que
    ail: Consolamini
    pusillanimes, suscipileinfirmos,
    palienles
    estotead omnes
    (I
    Thess.
    v).
    J acobus nam-
    que
    dicit: Patientia autem
    opusperfectumhabemus,
    ul silis
    perfecti elinlegri,
    innullo
    deficientes(J acob.i).
    El alibi:
    Tanquam
    aurumin
    fornaceprobavit.itlos,
    et
    quasi
    holocausta
    accepil
    illos
    (Sap. m); quia
    nimi-
    rum
    quos
    ineaminotribulationis
    probaverit,
    hos in
    gaudio
    relributionis
    quasi placabilem
    hostiamassu-
    mit. Sicut
    enjmaururoinfornaceclausumexaminar
    A tur, probatum
    autem
    foras, cujus
    sit
    fulgoris, appa-
    rebit,
    itabonorummonachorumconstantiainsaeculo
    contemptibilisvidetur,
    sedubi
    tempus
    retributionis
    advenerit, quantae
    fuerint facile
    apparebit. Ergo
    ut
    animas nostras
    possiderevaleamns,
    virtutem
    patieu
    -"
    tiaefortiter teneamus. Et ul
    perfecli
    et
    integri pos-
    simusin jmnibus nostris actionibus
    esse, patientes
    simus ad omnesin nullo deficientes.
    Magna
    est enim
    virtus
    patientiae, quse
    Iaedentemse non
    lsedit,
    sed
    diligit; quaeinjurianti injurias remiltil,
    non
    reddit;
    cui nocere
    potest
    non
    nocet,
    sed
    parcit.
    Patientia
    est,
    quoe
    nos Deo commendat et a malis omnibus in
    mente tutos conservat.
    Ipsa
    est
    virtus, quse
    iram
    temperat, linguamrefrenal,
    mentem
    gubernat. Ipsa
    esl, quaepacemcustodit, disciplinam
    moderate
    agit,
    B libidinis
    impetum
    forliter
    frangit. lpsa est, quse
    fu-
    roris violenliam
    comprimit,
    incendium simultatis
    exstinguii,
    coercet
    potentiam tyrannorum,
    refovet
    inopiampauperum. Ipsaest, quse
    facit humiles in
    prosperis,
    et fortes in adversis.
    Ipsa
    tenlationes ex-
    pugnat, perseculiones tplerat,
    et ut tenere
    possimus
    viam,
    Christus nos moderateet
    juste gube.rnat.
    Hanc
    ergo amare,
    hanc
    diligere,
    et eum
    gaudio,
    et totis
    viribus
    amplecti
    debent,
    non solum
    monachi,
    sedet
    omnes catholici Chrisliani.
    31. Inimicos
    diligere(Matth. v). Quia
    fllii Dei su-
    mus,
    Palrem
    nostrum,
    in
    quanlumpossumus,
    imi-
    tari dehemus. Illeeniminimicos
    dilexil, quandopro
    ipsis crucifigentibus
    se oravit dicens :
    Pater,ignosce
    illis, quia
    tiesciunt
    quidfaciunt (Ibid.).
    Et nobisdili-
    C
    gere
    inimicoset orare
    pro
    illis
    prsecepit,
    ubi ait:
    Diligite
    inimicos
    veslros,
    bene
    facite
    his
    qui
    oderunt
    vos,
    etorate
    propersequenlibus
    etcalumniantibusvo-
    bis,
    ut silis
    filii
    Patris vestri
    qui
    est in ccelis
    (Ibid.).
    Diligamus ergo inimicos, quia
    Deus
    noster,
    cum
    adhuc inimici
    essemus, prior
    nos
    dilexit,
    et
    per
    san-
    guinem
    Filii sui nos reconciliavit.
    Commendaiautem
    Deus,
    ait
    Apnstoltts,
    suamcltaritatemin
    nobis, quo-
    niamcumadhuc
    peccatoresessemus,
    id
    est, iniinici,
    Christus
    pro
    nobismortuus
    est,
    nos reconciliansDeo
    (Rom. v).
    Grandis enim et
    spiritalis
    est virtus dili-
    gere
    inimicos, quam
    nullus hominumhabere
    poluit,
    potesl
    vel
    poterit,
    nisi cui illambonorum omnium
    dederit Deus.
    Diligamusergo inimicos,
    sicut
    prsece-
    pit Deus,
    et humanitalem
    illis,
    iu
    quanlumpossimus,
    prsebeamus. Scriptum
    est enim: Si esurieritinimicus
    tuus,
    cibaillum
    ;
    si
    silil, potum
    da
    illi,
    et
    reliqua
    (Prov. xxv).
    Tunc enimverissime inimici dilectiu
    custoditur,
    cumnec de ruina illius
    gaudemus,
    nee
    de
    profectu
    labescimus.
    Magna
    est inimicdrumdile-
    clioet valde
    ardua,
    sed
    implentibus
    se seterna
    prse-
    parat praemia.
    Inimicorum
    ergo
    dilectionosDei filios
    et
    angelorum
    efiicit
    socios;
    nobis de inimicisfacit
    amicos,
    et de contrariis
    charos,
    et deodiosis dile-
    ctissimos fratres. Hsecnos fralernitati sociat et in
    seternum
    inseparabili
    charitate
    conglutinat,
    ut el hic
    unanimiter in fraterna dilectione
    vivamus,
    et in
    seternum
    pariter conregnemus.
    Inimicorum
    ergo
    di-
    J ectio, quantum;in
    peragendo gravior,
    tantum erit
    769 COMMENT.IN REG. S. BENEDICTI. 770
    inretributione
    felicior; quantum
    in
    adimplendoan-1
    gustior,
    tantumeritin
    recipiendis
    muneribus
    Iargior;
    quantum
    hic
    lahoriosa,
    tantum in futuro erit sine
    dubio
    gloriosa. Ipsa
    enim nos iuimicorum dilectio
    separat
    a
    mundo,
    et
    conjungit
    feliciler Deo
    ; ipsa
    nos abactionibussseculariumdiscriminal
    hominum,
    et sanctorum
    pariter jungit
    et
    angelorum
    consortio.
    32. Maledicentesse non
    remaledicere,
    sed
    magis
    benedicere
    (Luc. vi).
    Et in hoc nobis
    impossibile
    vi-
    dealur
    implere,
    Paulus
    exemplo
    suo nos
    admonet,
    dicens: Maledicimur,
    et benedicimus
    , persecutionem
    palimur,
    et sustinemus
    (Rom. xn).
    Petrus
    quoque
    princeps aposlolorum
    horlando nos
    prsecipit,
    dicens:
    Non reddenlesmalum
    pro malo,
    necmatedictutn
    pro
    malediclo,
    sedeconlrario
    benedicenles,
    quia
    in hoc
    vocati
    estis,
    ut benedictionemhmreditate
    possidealis
    I
    (/
    Pet.
    m). Qui
    enim in hsereditate vult
    possidere
    ajternambenedictionem,
    inimicumbenedicere
    debet,
    non maledicere. Grande enim et non
    parvum
    est
    malummaledicentemse maledicere. Leveenimillud
    alevibusvidetur
    hominibus,
    sedinter
    gravia
    crimina
    illud
    Apostoluscomputat,
    ait enim:
    Nequeebriosi,
    nequefornicarii, nequemaledici, regnum
    Dei
    posside-
    bunt
    (I
    Cor.
    vi).
    Grave
    enim,
    ut
    diximus,
    inaledictio
    peccatumest, quodpossessionemregni adimit,
    etin
    inferni tartarum hominem
    mergit,
    et ut
    vaporem
    fumi in
    igne
    oeterno
    perimit. Scriptum
    est enim:
    Anle
    ignemvapor
    et
    fumus,
    et anle
    sanguinem
    male-
    dicta el conlumelice
    (Eccli. xxn).
    Maledictioenim
    ubi sedule
    sederit,
    defiliisDei facit filios
    irse,
    et de
    hacredibus
    facit exlraneos,
    et c!e
    injustis
    facil
    inju-
    (
    stos. Tollitccelorunt
    regnum
    el
    mergit
    in tai tarum.
    Sanctorumlollit
    gloriam
    et inferni
    premit
    infoveam.
    SuamChristo tollit
    nuptam
    et diaholo tribuil ani-
    mam. Sic enim
    scriplum
    est: Dummaledicit
    impius
    diabolum,
    maledicit animamsuam
    (Eccli. xxi).
    Hic
    enimostendil
    Scripluraquia
    diabolusmaledici anima
    est. Dominus autemnobis non ad
    maledicendum,
    sed
    potius
    adbeneJ icenduni osconcessit et
    linguam.
    Nos
    autem,
    sicul J acobus
    aposlolusait,
    ex
    ipsa
    bene-
    dicimus
    Domiuum, et
    patrem,
    etex
    ipsa
    maledicimus
    hommes,
    qui
    adsimililudinein Dei
    facli sunt,
    et ex
    ipso
    noslrouno ore
    procedil
    tnalediciioet benedictio
    (J acob. m).
    Sed
    qttid
    ait iJ em
    apostolus
    audiamus:
    Non
    oportet, inqtiit,
    luec ila
    fieri, fratres.
    Nunquid
    fons
    deeodem
    foramine
    emanat dulcemet amaram
    dquam(Ibid.)
    ?Acsi
    diceret:, Sicut dulcis et aniara
    aqua
    non
    potest
    de una simul fontis manare
    vena,
    sicbenedictioel maledicliodeunasiniul non
    potest
    emanarecordis rima. Sed
    quicunque
    sic Deumbe-
    nedicereorandovel
    pr.icdicando
    consuevit, ul male-
    dicerehominemnon
    cessaveril,
    sine dubiodulcedi-
    liembenediclionis
    ejus
    amariludo maledictionisCOR-
    sumit. Sed
    quantum
    malumest
    maledictionisvitium,
    tanto
    magis
    est benedictionis bonttmofficium. Per
    i-lludenimmaleiiiclionis
    conqueriiur |.oena, per
    istud
    benedictiotiis
    gratia
    et
    gioria.
    Per illud
    opprobrium
    iu
    inferno, per
    istud in coelo
    prseraium accipilur
    sempiternum.
    A
    33. Persecutiones
    pro justitia
    sustinere
    (Matth. v).
    Dominus in
    Evangelio
    ait: Beali
    qui persecutionem
    patiuntur propterjusliliam, quoniamipsorum
    est re-
    gnum
    cmlorum. Nondixit
    propter iniquitatem
    suam
    patiuntur persecutionem,
    sed
    signanter addidit,
    pro-
    pter justiliam.
    Multi enim
    propter
    sua
    peccataperse-
    cutionem
    paliuntur,
    sednec
    jusli,
    necbeati dicuntur.
    Sedilli soli lantum
    justi
    habentur
    qui persecutionem
    propter justitiam patiuntur.
    HincPetrus
    apostolus
    ait: Sed et si
    quidpalimini propler jusliliam,
    beati
    eritis
    (I
    Pet.
    m).
    Non
    solum, inquit,
    nil
    nocet, qui
    vobis bonumfacientibus mala
    irrogat, sedeliam,
    voscumhoslis
    insequitur propter
    bona
    quaefacitis,
    causamvobis
    majoris
    bealiludinis
    subministrat,
    et
    palienliae
    vestrsevires corroborat. Item Petrus ait:
    B
    Meliusest enim
    benefacientes,
    si velit voluntas
    Dei,
    pati, quammalefacientes(I
    Pet.
    m).
    Hsecsententia
    illorumslultitiam
    eleganter arguit, qui
    cum
    pro
    cul-
    pis arguuntur,
    vel etiam
    pro
    suisfaclis
    dignis poenis
    coercentur a fralribus vel
    senioribus, palienler
    oni-
    nino lolerant. Sedsi
    absqueculpa
    vel verborumcon-
    tumelias,
    vel adversa
    qusequepatiuntur
    a
    proximis,
    mox adiracundiam
    prorumpunt,
    et
    qui
    hactenus vi-
    debantur innoxii
    per impatientiam
    et
    murmurationem
    se noxios
    reddunt;
    nescientes
    quia
    meliusesset illis
    ut
    projustitia quara pro iniquitale
    sua
    paterentur
    injurias. Qui ergojustus patitur,
    Christum
    imitatur;
    qui
    vero
    pro
    suisfactis
    flagelliscorrigitur, latronem,
    qui
    in cruceChristum
    cognovit,
    el
    post
    crucem
    pa-
    radisumintravit cumChristo.
    Qui
    autemnec inter
    C
    flagclla
    desislit a
    culpis,
    sinistrum
    imitaturlationem,
    qui propter peccaia
    ascendit in
    crucem,
    et
    post
    cru-
    cemruit intartarum.
    Eigo
    mulio meliusest
    quam-
    libel in
    praesenti
    soeculoinnocentemet
    pro justitia
    pali persecutionem,
    etin futuro cumfiliisDeilahoris
    sui
    accipere retributionem, quam
    cum
    peccatoribus
    peccatoremflagellari,
    et
    post
    mortem cum
    reprobis
    reprobum
    in infernum
    mcrgi.
    Zi. Non esse
    superbum.
    Per J eremiara
    prophe-
    tam ad
    superbum
    Dominus
    coniminalur,
    diceus:
    Ecce
    ego
    ad
    le, superbe,
    dicit Dominus
    exerckuum,
    quia
    venietdies luus
    tempus
    visilalionis
    lum,
    et cadet
    superbus,
    et
    corruet,
    et non erit
    qui
    suscitet
    eum,
    et succendam
    ignem
    in urbibus
    ejus,
    et
    devorabit
    omniain circuitu
    ejus (J erem. L).
    Et alibi
    scriptum
    est: Perdet Deus memoriam
    superborum,
    et non
    .
    relinquet
    memoriamhumilium
    (Eccli. x).
    Namet de
    ipsa superbia
    sic
    loquilur
    divina
    Scriplura:
    Odi-
    bilis, inquit,
    coratnDeo el hominibus
    superbia. Qui
    autem tenuerit
    illatn, adimplcbitur
    maledicliotiibus
    (lbid.).
    Et,
    Initium omnis
    peccati superbia(lbid.).
    Nonait
    alicitjus,
    sedomnis
    peccati,
    ut evidenler os-
    tenderet
    ipsam
    esse
    peccalorum
    omniumcausam
    ;
    quoniam
    non soluin
    peccalum
    est
    ipsa,
    sed etiam
    nullum
    peccatum
    fieri
    potuit, polest
    aul
    polerilsine
    ipsa. Superba
    voluntasfacit Dei
    prtcceplacontemni,
    humiliscustodiri.
    Sttperhiaex
    angelis
    daemones
    fecit,
    humilitas homines sanctis
    angelis
    simileSreddit. llla
    rebelles diabolo
    subdit,
    hsechumiles Christo con-
    771
    SMARAGDIABBATIS
    772
    jungit.
    De
    superbia namque sequuntur hsereses,
    A
    schismata, delractiones, invidia, verbositas, jactah-
    lia, contentiones, animositates, ambitio, elatio, prae-
    sumptio,
    vanilas,
    inquietudo.mendacium, perjurium,
    et cseleramulta mala. J am nunc videamus
    quibus
    indiciis
    possit superhia deprehendi.
    Omitto ilios
    quos ipse
    habitus et incessus
    superbos ostendunt,
    quorum
    erecta cervix,
    facies
    torva,
    truces oculi et
    sermolerribilis nudam
    superbiam
    clamant. UIostan-
    tumdolensostendo
    , atque
    eorum
    exempla
    cavenda
    denuttlio, quosjam
    conversos et
    aliquantulumpro-
    ficientes
    superbia
    occulte
    captivat, quos
    in
    prolun-
    dummalorumfraudulenta daniualione
    praecipitat,
    et
    neinde
    uuquamexsurgantjugitcr
    calcat. Hi sunt
    qui
    seniorumsuorumnon observant
    imperia,
    sed
    judi-
    eant. Desuis
    negligentiisobjurgali
    aut rebellant in-
    B
    solenter,
    aut murmurant. Deloco
    superioredispu-
    lant, praeferre
    etiam se melioribus
    imprudcnler
    af-
    fectant, simplicitalemspiritalium
    Patrum
    exagge-
    rant,
    suas senlerilias
    procaciler jaclanl,
    nonservant
    senioribus in
    obsequioreverentiam,
    insermonemo-
    desliam,
    nec in moribus
    disciplinam.
    Habenl in in-
    lenlione
    pertinaciam,
    in corde
    duritiam,
    in sermo-
    cinalione
    jactanliam;
    in humililate
    fallaces,
    odio
    pertinaces, subjectioneimpalientes;
    omnibusbonis
    odibiles,
    ad
    opus
    bonum
    pigri,
    ad
    obsequiumduri,
    ad
    loquendumquod
    nesciunt
    prompli;
    temerarii in
    audiendo,
    clamosi in
    loqueudo,
    effrenali incachinno.
    Hoecsunt
    superbisegrassantis
    indicia, quibus
    Deus
    offcnditur et
    recedit,
    diabolus invilatur ut
    veniat;
    liis malis omnibus diabolus
    pastus exsultat, super-
    l
    lias mentes
    intral,
    ut
    leneat, erigat, elidal;
    fovetut
    perdat; tenet,
    ut
    possideat
    et omniamala
    per
    illos
    exerceat.
    Superbiaj
    autem
    g^mina
    est differentia:
    una
    qusespirilalespro
    virtutibus
    superhienlesdejicit;
    altera
    carnalis, quseerga
    seniorum
    imperia
    inobe-
    dientes reddit. Alius
    namque
    ex rebus saecularibus
    possidet, quos
    ex virtutibus exlollit
    spirilalibus.
    Di-
    claautem
    superbia, quiasuper
    vull
    quod
    est.
    38. Arovinolentum
    (I
    Tim.
    IX,
    Tit.
    i).
    Vinolenlus
    dicitur,
    qui
    et salis
    bibit,
    et difficileinebriatur. Hinc
    Isaias ait: Vm!
    qui polentes
    eslisadbibendum
    vinum,
    etviri
    fortes
    admiscendatnebrietalem
    (Isa. v).
    Hinc
    sapiens quidam
    dicit: Multosexterminavit
    vinum,
    quod
    mulluin
    potatum, irritationem,
    et
    iram,
    et ruinas
    muitas
    facit.
    Amariludo
    animm,
    vinummultutn
    pota-J
    lum. Vinumin
    jucunditate
    creatum
    est,
    nonin ebrie-
    tale: sanitas est
    corporis
    et animmsobrius
    polus:
    ebrielalisvero
    animosilas, imprudentisoffensio(Eccli.
    xxxi).
    Ebrietasautem
    perturbationemgignitmentis;
    furoremcordiset flammamsuscitat
    libidinis,
    et ita
    mentem
    alienat,
    ut ubi sit nesciat. Unde et maluni
    nonsenlitur
    quodper
    ebrielalemcommittilur. Hinc
    "beatusBasiliusait: Multi
    per
    vitfuma dsemonibus
    capti
    sunt. !Necest aliudebrietas
    quam
    manifestissi-
    uuisdoemon.Hinc
    Prqpheta
    ait: Fornicalioel ebrie-
    tas
    auferunl
    cor
    (Ose.lV^Quibus
    J oel
    prophelaquasi
    in alienalionementisdormientibus
    clamat,
    dicens:
    Expercjisciinini,ebrii,'et flete,
    omnes
    qui
    bibilisvinum
    A_indulcedine,
    quoniamperiil
    ab ore vestro
    (J oel.
    i).
    56. Nonmuliumedacem
    (Eccli.xxxi). Quanto
    am-
    plius
    edacitas carnalis cibi niniia
    implel
    ventrem
    ,
    tanto avirlulibus
    spiritualibus
    vacuam facit men-
    lem.
    Quanlo
    magis corpus
    edax
    pinguescit,
    tanlo
    anima avirtutibus
    jejunans languescit.
    Edacitasau
    temcarnemfacit obesamet menlemvacuam
    ,
    forlia
    corporismembra,
    et
    languidam
    facit animam. Eda-
    citas
    parit pigredinem,, pigredo
    imiuitlit
    soporem,
    sopor negligentiam. Negligentia
    vero
    generat
    male-
    diclionem, sxut
    scriptum
    est: Maledictusomnis
    qui
    facil opus
    Domini
    negligenter(J erem.
    XLVIII).
    Edacitas
    vero nimia
    generat crapulam,
    crapula
    autem
    parit
    soninolentiam. Somnolentusnon antat
    vigilias,
    ncc
    tempore congruo
    Deo cantat
    psalmodiam.
    Mentem
    B
    ad coelumnec
    erjgit,
    nec ad
    compuuciionisgraiiam
    ascendit,
    nec ad
    contemplationis
    sublimia elcvat
    animam. Tardus est ad
    orationem,
    fastidiostisinIe-
    ctione,
    durns ad Domini verbum
    inlelligendum, pi-
    i
    ger
    senioribus ad
    obediendum,
    et inomnibusbonis
    tepidus
    ad
    operandum.
    Sed
    quia
    non vult
    Regula
    monachummultumedacemnec
    vinolentum, itaque
    vult in omnibus
    temperatum.
    Generalis
    enim,
    ut
    i beatus ait
    Ephrsem,
    hiccontinentisemodusest ut se-
    ; cundum
    capacitatemvirium,
    vel
    corporis,
    vel
    setatis,
    ,
    tanlumsibimetcibi vel
    potus unusquisqueconcedat,
    I
    quantum
    sustentalio
    carnis,
    non
    quantum
    deside-
    riumsaturitatis
    exposcit.
    In
    utraque
    enim
    parte
    sus-
    3 linebit
    magnum
    detrimentum
    quisquis insequaliler
    ;
    tenens necventrem
    jejuniorumariditale
    constringil,
    -
    "
    nec escarumnimietate resolvit. Mensenimvoraci-
    t talis nimietate
    pressa
    emittere ad,Deum
    preces
    non
    3 poteritpuras.
    Sancti
    quandiu
    in hac vita habiiant
    :
    pro
    desiderio
    regni
    coelorum
    corpus
    aridum
    portant.
    ;
    Undeet Psalmistaait: Silivitinleanimamea
    quam
    multipliciter,
    et caro mea
    (Psal. LXII),
    Tunc euim
    s
    caro Deum
    sitit, quando per
    abstinentiam are-
    scit. Nam
    spernitur,
    ut
    supra
    dictum
    est, jejunium,
    quod
    in
    vesperumreplelione ciborumreficitur. Ne-
    s que
    enim
    reputanda
    est
    abstinentia,
    ubi fuerit ven-
    c
    tris saturitas obsecuta. Non est
    ergocorpori
    adhi-
    hendaimmoderata
    abslinenlia,
    nedum
    ampliusgra-
    c
    vatur
    inedia, quod
    bonum
    agereccepit,
    non
    perficiat.
    ,
    Seddiscretecarnis est moderanda
    maleries,
    ne aut
    :s
    inlegre exstinguatur
    aut immoderateIaxetur.
    Corpo-
    i_
    D
    ris enimdebilitasvires animae
    frangit,
    et
    ingenium
    >- menlismarcescere facit. Nam
    quidquid
    cum
    tempe-
    ramento
    flt,
    salulem
    corporis
    et aniinoenutrit.
    ;.
    37. Nonsomnolentum.Post
    casligationem
    autem
    j;
    edacitatis et vinolenliae
    congruesequitur castigalio
    La somnolentise. Sicut enim non vult
    regula
    multum
    ai
    edacemet
    vinolentum,
    sicnonvult monachumsom-
    ic
    nolentum. Sicut enimmilesmultoonere
    proegrava-
    ns tus
    prsepeditur
    ad
    bellum,
    ita
    impeditur
    monachus
    ;i- ad
    vigilias
    multarum satietate escarum
    gravatus.
    e- Noniniin
    possumusvigilare,
    cum
    dapibus
    fuerit ven-
    si ler noster
    onustus,
    sed
    oppressi
    somno
    vigiliarum
    3: fruclus
    amittimus,
    et maximedetrimentumanimse
    m nostraj
    acquirimus,
    et
    egestalem
    virlutum
    spiritua-
    773 COMMENT.LNREG. S. BENEDICTI.
    774
    liuni et
    paupertatempariter sustinemus,
    sicut scri-
    .
    plum
    est :
    Usquequo,piger,
    dormis?
    quando
    consur-
    ges
    asomnoluo? Paululum
    dormies, paululum
    dor-
    mitabis, paululum
    conseres
    manus,
    ul
    dormias,
    et
    venieltibi
    quasi
    vialor
    egeslas, etpauperies quasivir
    armatus
    (Prov. vi).
    Item,
    Noli
    diligeresomnum,
    nete
    egestasopprimat
    ;
    aperi
    oculos
    luos,
    el saturare
    pani-
    bus
    (Prov. xx).
    Caveredehemus ne
    ipsa
    anima no-
    stra dormial. SomnusaniinoeestoblivisciDeumsuum.
    Qusecunque
    animaoblitafueritDeum
    suum, dormit;
    ideodicil
    Apostolus
    :
    Surge, qui dormis,
    et illumina-
    bitteChristus
    (Eph. v).
    Monachusautem somnolen-
    tus in
    operibns
    suis mollis
    est, tepidus
    et dissolutus.
    De
    quoscriptum
    est :
    Qui
    mollis el dissolutmest in
    operesuo,
    frater
    esl sua
    operadissipanlis(Prov. xvni).
    Econtrario de forti
    operario scriptura
    est :
    Qui ope-
    ]
    ratur ierram
    suam,
    saturabilur
    panibus (Prov. xn),
    id
    est, qui
    invitasua
    subjieit corpussuum,
    et inDei
    servitutem
    redigit,
    ut illi
    placeat operando
    cui se
    .subdidit
    obediendo, post
    solutionem
    corporis
    satia-
    bitur, proemiumsenipilernum accipiendo.
    In bonis
    enim
    operibus
    monachus fortis essedebet
    etdoctus,
    robustus et
    validus,
    non mollis et dissolutus. Hiuc
    Isidorusait :
    Qui
    non
    rigida
    inlentione monachi
    pro-
    fessionem
    seelanlur, quanto superni
    amoris
    propo-
    situmdissolute
    appetunt,
    tanto
    proclivius
    ad mundi
    amoremdenuoreducuntur. Nam
    professio
    non
    per-
    fecta
    praesenlis
    vitse
    repetit desideria;
    in
    quibus
    elsi
    nondumse monacbus
    alliget opere, jam
    tamen alli-
    gat cogitationis
    amore.
    38. Non
    pigrutn(Prov. xxvi).
    Id
    est,
    non
    tardum,
    *
    vel
    lentum,
    non
    tepidum
    vel desidiosum. Dictus
    autem
    piger, quasi pedibus seger
    : est enim lardus
    adincedendum.
    Quodnomen per
    usum transit et ad
    animam,
    ut
    pigra dicatur,
    cum fuerit desidiosa.
    InProverbiis enim
    scriptum
    est : Desidiaoccidil
    pi-
    grum,
    noluerunt enim
    quidquam
    manus
    ejus operari
    (Prov. xxi).
    Itemibi
    scriptum
    est : Vult et non vult
    piger;
    animaautem
    operantiumimpinguabitur(Prov.
    XIII).
    Recte
    pigri
    vocabulo
    denotatur, qui
    vult re-
    gnare
    cum
    Christo,
    et nonvult
    operari pro
    illo. De-
    lectant
    praemiaselerna,
    et
    refugit
    laboriosa
    opera.
    Vulthahere otium
    temporale,
    et seternamvult acci-
    pere
    mercedem. Anima autem
    operanliumpro
    Do-
    mino aeterno
    impinguabilur
    muneribus
    sempiternis
    T
    inregno.
    Qui
    enim
    hicpiis pro
    Dominoinsudant la-
    boribus,
    coelesti
    accepta
    refectione
    gaudebunt,
    ,et
    illamdesiderabilemvocernDomini audient dicentis:
    Veniteadme,
    omnes
    gui
    Lab.oratiset onerati
    estis,
    et
    egoreficiam
    vos
    (Matth. xi). Itemscriptum
    est: In la-
    jpide
    luteo
    lapidalus
    est
    piger,et
    omnes
    ioquenlur super
    aspernalionem
    illius
    (Eccli. xxn).
    Itemibi :
    Pigredo
    immitlit
    soporcm(Prov. xix). Piger
    enim dicitur
    omnis
    desidiosus, qui
    rectesentiendo
    quasi vigilat,
    quamvis
    nihil
    operando torpescat.
    Sed
    pigredo
    so-
    porem
    immittit,
    dumrecte sentiens
    vigiliam
    non
    bene
    operando
    amittit. Item
    scriptum
    est :
    Propler
    frigus piger
    arare noluil
    (Prov. xx). Propter frigus
    quippe.piger
    non
    arat,
    dum desidioe
    torpore pree-

    A fractas, agere
    bona dissimulat. J Et cum
    ^parva
    ad-
    versametuit
    operari,
    maxima
    prsetermittit. De
    quo
    benesubditur : Mendicabit
    cestate,
    et nondabilur ei
    t
    (Ibid.).
    Quia
    monachus
    qui
    nunc inJ jouis
    operibus
    r non
    laboral,
    in futurn sseculonihil
    accipiens
    quasi
    2 sesiale mendicat. Hinc
    scriptum
    est : Per
    agrum
    hominis
    pigri transivi,
    et eccelotutn
    repleverant
    ur-
    -
    ticce,
    etc.
    (Prov. xxiv). Quid
    est.per
    agrum pigri
    hominis
    transire,
    nisi
    cujuslibet vitam
    negligentis
    ;
    monachi
    inspicere
    et
    ejus operaconsiderare;
    quam
    -
    urticasvel
    spinsereplent, quia
    in
    corde
    negligentium
    . monachorum terrena
    desideria et
    compuuctiones
    pullulant vitiorum.
    i
    39. Non murmurosum
    (I
    Cor.
    x,
    Phil.
    n).
    Aut
    enimmurmurat
    monachus contra
    Domini
    flagella,
    .
    B aut contra sibi a senioribus
    impositam
    disciplinam,
    ,
    aut contra
    injunctam
    sibi a
    majoribus
    obedienliam,
    i
    aut solummodo
    proprii
    ventris
    ingluvie. Qui
    si au-
    .
    ditor oLIiviosusnon
    esset,
    de his omnibus
    consola-
    . tionem
    Scripturarum audjsset,
    et non
    murmurasset.
    ;
    Dicitenim
    Scriptura
    :
    Flagellat
    Deus
    omnetn
    filium
    , quemrecipit (Heb. xn).
    Itemdicit : Fili
    mi,
    dtsci-
    ; plinam
    Domini ne
    abjicias, quiaqui diiigit
    disidpli-
    nam,
    diligit
    scienliam
    (Prov. v,
    Prov.
    xu).
    Item
    dieit : Melior est
    obedientia
    quam
    victima
    (Eccl.
    rv).
    Debet
    ergo
    monachus has omnes
    Scripturarum
    au-
    ctoritates
    attendere,
    et ita sine
    murmuratione vi-
    vere,
    ut non in
    murmurationis ineurrat
    malum,
    et
    laboris sui
    perdat prsemium. Hinc nos cum
    magno
    terrore
    Apostolusprobibet murmurare
    dicens : IVe-
    C
    quemurmuraveritis,
    sicut
    quidammurmuraverunt,
    et
    ;
    a
    serpentibus perierunt
    (I
    Cor.
    x).
    Ac si
    diceref:
    i
    Et custoditevos a
    murmurationis
    malo; quia
    sicut
    illi
    qui
    in eremo murmuraverunt contra
    Dominum,
    et morsibus
    serpentum
    dilaniali
    interierunt,
    ita et
    vos a mors!bus dilacerati dsemoniorum
    peribitis,
    nisi vos a murmurationis malo
    eustodieritis. Hinc
    iterum
    scriptum
    est : Custodite
    ergovos
    amurmura-
    tione,
    qumnihilprodest (Sap. i)..Nihil
    enim
    prodest
    monachis
    injustamurmuratio, quia
    de
    .inobedienti
    et contentioso
    procedit
    animo. S.e
    enim.murmurando
    condemnat,
    et illum
    adversus
    quem
    murmurat,
    non emendat. Murmurando enim
    magistnjm
    incu-
    sat,
    et sibi
    poenasmultiplicat.
    Et si etiam
    peregerit
    murmurando
    opus injunctum,
    .non-sibi
    laboris
    prae-
    v
    niium,
    sed animae
    acquirit
    detrimentum. Sic
    enim
    inhac eadem beati
    Benedicti
    scriptum
    est
    Regula
    :
    Namcummato
    animo, inquit,
    si obediat
    disciplinae,
    et non
    solum
    ore,
    sedetiamin corde si
    murmura-
    verit,
    etiamsi
    impleatjussionem,
    tamen
    jam
    acce-
    ;ptum
    nonerit
    Deo, qui
    cor
    ejus respicit
    imurmuran-
    tis,
    et
    pro
    tali iaeto nullam
    consequitur gratiam,
    imo
    pcenammurmurationum.jncuri-it,
    si .non cum
    satisfaclione emendaverit.
    40. Non detractorem
    (Prov.ix).
    Id
    est,
    non de-
    (famatorem, reprehcnsorem
    vel
    vituperatorem.
    De-
    J rahere enim
    dicitur,
    qui
    honum mutat inmalum.
    Nam
    qui
    dicit malumesse
    quod
    malum
    est,
    non au-
    ctor
    detractionis,
    sed.amicus;dicendus est veritatis,
    775
    SMARAGDI
    ABBATIS
    776
    Ineo enim
    quod
    virlutes
    eligil
    et vitia
    damnat,
    di-
    I
    vinae
    per
    omnia voluntati
    obtemperat. lpse
    enim
    Dominus
    ait
    per
    Psalmistam David : Delrahentem
    proximo
    suo hunc
    persequebar (Psal. c).
    Intanlum
    ergo
    non
    oportet
    consentire detrahenli,
    ut
    etiam,
    quantum
    in nobis
    est,
    consenliamus
    Domino
    ,
    et
    una cum illo
    proximi persequamur
    delractorem,
    providenles
    in
    utroqueulilitalem,
    nostram videlicet
    et illius
    qui
    detrahit,
    ut necnos fibenter
    audiamus,
    nec illum
    peccare
    laxemus.
    Majus
    enira
    peccatuni
    est,
    si fieri
    polest,
    detrahere, quam
    fornicari.
    Qui
    enimfornicatur,
    se tantum occidit.
    Qui
    vero detra-
    hit,
    et se et consenlientem sibi in mortis foveam
    mergit.
    Hinc in Proverbiis
    scriptum
    est : Removea
    te os
    pravum,
    et detrahenlia labiasint
    procul
    a te
    (Prov. iv).
    Quod
    duobus modis
    intelligi potest,
    id
    *
    est,
    et os nostrum ne
    loqualur aliquid pravum,
    et
    labia nostra ne detrahanl
    proximo,
    omni servemus
    custodia. El alios
    quoscunque
    huic vitio viderimus
    deditos,
    non consentiendo
    proximos,
    sed a nobis
    procul expellendo
    faciamus
    alienos,
    ne
    utrique
    in
    detractionis vitio
    pereamus, quiascriptum
    est:
    Fili,
    time
    Deum,
    el cum delracloribus ne
    commiscearis,
    quomamrepenieconsurgit prmdiclio
    eorutnet ruina
    utriusque(Prov. xxiv),
    id
    est,
    et
    ejus qui
    detrahit et
    cjusqui
    detrahenti consentit.
    Scriptum
    est: Si mor-
    deat
    serpens
    in
    silentio,
    nihil eo minushabet
    qui
    occultedctrahit
    (Eccl. x).
    HincJ acobus ail.: Nolile
    detralierealterutrum, fratres
    mei,
    quia qui
    detrahil
    fralri,
    aul
    qui judicat fratrem
    suum,
    detrahit
    legi
    et
    judicat legem(J acob. iv).
    41.
    Spem
    suamDeocomtniltere
    (Psal.
    LXI,
    Psal.
    LXXVII). Spes
    enim dicitur bonorum
    exspeclalio
    fn-
    turorum, quseexprimithumilitatis
    affectumet sedulne
    servilutis
    oisequium. Spes
    autemvocata,
    quod
    sit
    progredienli pes, quasi
    est
    pes.
    Undeeconlrario di-
    cta
    desperatio;
    deest enimilli
    progrediendi facultas,
    quia,
    dum
    quisquepeccatuin
    aniat,
    futuram
    gloriam
    non
    exspeclal.
    Bealus esl cnimille
    qui speni
    stiam
    Deocommitlit,
    et inseternafelicilale et
    gloriaponit.
    Bealus
    eslcujus spes,
    ut in aeternum
    vivat,
    in Do-
    miuo
    positajugiler perseverat.
    HincPsalmista ait :
    Mihi autemadhmrereDeobonum
    est, ponere
    in Do-
    mino
    spem
    meam
    (Psal. LXXII).
    llleenimbeneadhse-
    ret Deo
    qui spem
    suam
    ponil
    in
    illo,
    quia
    nihil
    po-
    i
    tesl esse bealius
    quam
    illi omnia committere
    qui
    novitsuis cultoribus futura
    proeslare.
    Hinc
    Apostolus
    ait:
    Spe gaudenies(Rotn. xu).
    Sedille omnino de
    spe
    coelestidebet
    gaudere, quia
    auxilianle Deo
    jam
    pravum
    ccssat
    agere.
    Nam
    qui
    malum
    agere
    non de-
    sisluut,
    vana
    spe decepti indulgentiam
    a Deo et
    vitain oeternam
    requirunt; quam
    recle
    quoerent,
    si
    ab actione
    prava
    cessarenl. Omnis
    quippejustus
    spem
    el formidinemdebet
    habere,
    et nunc illumad
    gaudium
    oelerriutn
    speserigere,
    uuncdebet ad for-
    midinem
    gehennse
    terror addicere. Timeat
    ergo
    monachus Dominum
    ,
    et
    sperans
    ineo
    jugiter
    im-
    ploret auxilium, quia scriplum
    est :
    Qui
    timent
    Dominum
    svergverunt
    in
    Domino, adjutor
    eorumet
    A
    protector
    eorumest
    (Psal. cxm). Cingi
    se
    cingulo
    quasi justiiise
    de misericordia
    poslulet,
    et de venia
    non
    desperet, quia scriptum
    est:
    Speranles
    '
    aulem
    in Domino misericordia circumdabit
    (Psal. xxxi).
    Fiderecta et sanclis
    operibus
    adhsereat
    Deo,
    et di-
    cat:
    Spesmea
    Dominusa
    juvenlute
    mea
    (Psal. LXX).
    Et,
    Memor eslo verbi tui servo
    tuo,
    in
    quo
    mihi
    spem
    dedisli :
    quia
    melius est
    sperare
    in Domino
    quamsperare
    inhomine.
    42. Bonum
    aliquod
    insecum
    viderit,
    Deo
    applicet,
    nonsibi
    (J acob. i). Quidquid
    enim boni monachus
    inse
    viderit,
    Deo
    applicet, dicit,
    id
    esl,
    Deo
    tribuat,
    Deo exinde
    gratias agal,
    et nonsuum illud
    dicat,
    sed Dei esse
    cognoscat.
    Omniaenim hona
    quse
    ab
    hominibus
    habentur,
    a soloDeoministrantur. Deus
    B
    enim
    spiritus
    est : Et alii
    per Spiritum
    datur sermo
    sapientim,
    alii sermo
    scientim,
    alii
    genera linguarum,
    alii
    interpretalio
    sermonum
    (I
    Cor.
    xn),
    et caetera
    his similiaab uno sanctis conceduntur
    Domino,
    cui
    jugiter gratias agere
    debet omnis
    homo. Si enim
    omnia bona a Domino
    accepimus,
    non
    nobis,
    sed
    illi deomnibus
    gratias agere
    debemus.
    Quid
    enim
    habes, ohomo,
    ait
    Apostolus, quod
    non
    acceperis?
    Melius
    ergo, qui gloriatur,
    in
    Domino,
    non in se
    glorietur,
    sicut
    scriptum
    est: Fili
    mi,
    in timore
    Dominisil
    gloriatiolua(Eccl.
    i,Ecc/.
    ix).Cum
    autem
    dixisset : Scioet
    humiliari,
    et
    abundare,
    el
    satiari,
    et
    esurire,
    el
    penuriampati (Phil. iv),
    addidit: Otn-
    nia
    possutn
    ineo
    cpti
    me
    conforlavit(Ibid.).
    Sibi enim
    p
    nihil
    tribuit, quia
    omne se
    posse
    non insuis viri-
    bus,
    sedin illo
    qui
    eum
    conforiabat,
    esse
    cognovit.
    Et in aliolococumdiceret: Plus omnibus
    laboravi,
    ui nonillud sibi
    applicaret,
    sed
    Deo,
    addidit : Non
    ego,
    sed
    gratia
    Dei mecum
    (I
    Cor.
    xv).
    Deo enim
    deberaus
    quod sumus, quodvivimus, quod
    intelli-
    ginius, quod
    homines
    sumus, quod
    bene et
    jusle
    viximus, quod
    recte et catholice
    intelligimus,
    Deo
    per
    omniadebemus. Nostrum enim nihil est nisi
    peccatum
    el malum
    quodoperati
    sumus. Unde et
    sequitur:
    43. Mdlumvero
    semper
    a se
    faclumsciat,
    et sibi
    repuiel (Osem
    xm).
    Quidquidergo
    in se maluminve-
    neril monachus
    factum,
    a se illudveraciler credat
    inventum,
    aul adiabolo
    instigalum,
    nonaDeocrea-
    TJ
    lum:
    quia
    Deus malum non
    fecil,
    nec leetalui
    in
    perditione
    vivorum.
    Diabolus,
    cum esset
    angelus
    bonus, superbiendo
    factus est
    malus,
    et
    homiuem,
    qui
    naturaliter eral factus
    bonus, decipiendo
    fecit
    illum malum
    atque superbura;
    et sic omne
    peccati
    malum
    per culpamprimi
    hominisintroivil in
    genus
    huntanum.
    Quod
    etiam
    per Iougurn
    usum
    quasi
    natu-
    raliler tenet el
    operatur;
    et ul lex
    naturalis,
    sic
    peccatum
    in membris
    regnat humanis,
    et
    repugnat
    !
    legi
    mentis et oninibusviriulibus sanclis. Undeet
    Apostolus
    ail : Videoautemalium
    legem
    in membris
    meis
    repugnaniemleqi
    mentis
    mece,
    et
    captivum
    me
    ducenlemin
    lege peccati, qum
    est in membrismeis
    (Rotn.yu). Cognoscat ergo
    monachus a se factum
    malum et omne
    peccaium,
    et sibi
    reputans
    dicat
    77?
    COMMENT.
    IN REG. S. BENEDICTI. 778
    Deo
    : Tibi soli
    peccavi,
    etmalumcoramte
    feci (Psal..
    h). Agnbscatetpoeniteat, etlacrymans
    cum
    propheta
    dicat:
    Planehsec
    iniquilas
    mea
    est,
    et
    porlabo
    illam.
    Ilerum
    ingemiscens
    cumDaviddicat :
    Amplius
    lava
    me ab
    iniquitate
    mea,
    el a
    peccato
    meomunda
    me,
    quoniam
    iniquitatem
    meam
    egocognosco,
    et delictum
    meumcoram meesl
    semper (Ibid.).
    Deomni
    ergo
    operepravo
    nos
    accusare, nohisque
    debemus
    impu-
    tare,
    et ex toto corde
    poenitentiamagere.
    Bonum
    autem
    aliquod
    in
    nobis,
    sicut
    supra
    dictum
    est,
    non
    viribus nostris
    neque
    fneritis,
    sedilli tribuamus
    qui
    habitat in
    coelis,
    et de thesauro suovirtules miiii-
    strat omnibus sanctis. In Christo enimomnesthe-
    sauri
    sapienlioe
    et scjenliae
    Dei recondili
    (Coloss.n),
    et inillodonantesecundum
    ejusdispositiones
    omnes
    sancti
    accipiunt portiones.
    Et ideo non solum de
    subslanlia
    pecuniaequampauperibus erogamus,
    sed
    etiamdecunctisbonis
    operibusquseagimus,
    et mi-
    nistrationibus
    gratiaequampercepimus,
    Deumhono-
    rare et
    ejus
    in omnibus et non nostram laudem
    quaerere
    debemus.
    44. Diem
    judicii
    limere. Timendusest valdedies
    judicii peccatoribus, quiaquamvis
    mitis sit
    justis,
    terribilis valde est
    peccatoribus
    et
    iniquis, qui
    audituri sunt illo die: Discedite a
    me, maledicti,
    in
    ignemmlernum,qui prmparatus
    est diaboloet an-
    gelis
    suis
    (Matlh. xxv).
    Dehac euimterribili diein
    propheta Sophoniascriptum
    est: J uxta est diesDo-
    rmni
    magnus,juxta,
    etveloxnimis. Voxdiei Domini
    amara,
    tribulabitur ibi
    forlis.
    Dies
    irm,
    dies
    illa,
    dies
    tribulationiset
    anguslim,
    diesealamitalis el
    miserim,
    diestenebrarumet
    caliginis,
    diesnebulmet
    turbinis,
    diestubmet
    clangoris.
    Ibi tribulabuntur
    homines,
    et
    atnbulabunt ut
    cmci, quia
    Domino
    peccuverunt,
    et
    effundetursanguis
    eorumsicut
    humus,
    et
    corpus
    eo-
    rumsicutstercora
    (Soph. i).
    Timendaest valdedies
    illa a
    peccatoribus, quia
    in
    tempore
    et in die illoin
    igne
    zeli Dominidevorabitur omnisterra inconsum-
    matione,
    cum festinatione
    consummationemfaciet
    Dominuscunclishabitatoribusterraein dieilla. Hinc
    et
    Apostolus
    ait : Terribilis
    natnque
    est
    exspectatio
    judicii,et ignisamulalio,qumconsumptura
    est adver-
    sariosin
    judicio(Hebr x).Cogitaremodo,fratres,
    de-
    bemus, quid
    facere
    poterimus cumadilludultimum
    judicandi judiciiim
    venerimus.
    Quid
    faciemus,
    cum
    cceperit judex
    secreta cordis nostri
    rimari,
    et non
    solumactusnostroset
    verba,
    sed etiam
    cogitaliones
    ostendere?
    Quid
    faciemussubtanti
    judicismajestate
    positi?
    Sub
    cujusfugiemusauxilium,
    vel
    cujusquse-
    remus
    adjutorium,
    aut
    quid
    excusationis
    poterimus
    obtendere?
    Qua
    nos defensionisarte
    pugnabimus
    ?
    Qua:
    nos subventuraest
    poenitentia,quamagere
    in
    hac vita
    contempsimus
    ?
    Quse
    nos defensura sunt
    opera bona, quae
    in
    haccarnenonfecimus?Ad
    quos
    sai.ctos
    fugiemus, quorum
    exempla
    simul et verba
    despeximus?Quid
    ergoresponsuri
    sumuscumnobis
    Dominus
    cceperit
    in
    judicio
    dicere : Si
    poluislis,
    quare
    non bonum
    egislis,
    et
    peccatorum
    desideriis
    non restitistis? Si vero non
    potuistis, quare
    meura
    Acontra peccata
    auxiliumnon
    qusesistls?
    Undene-
    cesseest modo
    ut,
    dumvivimuset
    valemus,
    decli-
    nemus a malo et faciamus
    bonum,
    et inomni'ms
    jugiter ejus quseramusadjulorium,
    ut in
    bono, quo
    ccepimus,opere,
    illo
    adjuvanteperseveremus usque
    in
    finem;
    ul in
    diejudicii
    cum
    agnis
    adextris
    positi,
    Venile,audiamus,
    benedicti
    Patris,
    percipiteregnum,
    quod
    vobis
    paratum
    est ab
    origine
    mundi
    (Matlh.
    xxv).
    Amen
    45. Gehennam
    expavescere.
    Gehennaestlocus
    ignis
    et
    sulphuris, quemappellari pulant
    avalleidolocon-
    secrata
    quse
    est
    juxta
    murum Hierusalem. Ibi He-
    brceifiliossuosimmolaveruntdsemonibus.Fuit enira
    vallisfiliorum
    Hennon,
    et abhoc
    appellabalur gehen-
    nou,
    in
    qua
    multa
    jacuere
    cadavera mortuorum.
    B
    Futuri
    ergo supplicii locus,
    ubi
    peccatores
    cruciandi
    sunt, Iiujus
    loci vocabulo
    designatur. Duplex
    enim
    danmatorum
    pcena
    est in
    gehenna, quorum
    et men-
    tes urit
    tristitia,
    et
    corpus
    flamma. Hunc enimlam
    terribilem Iocumnon solum
    monachus,
    sed omnis
    debet
    expavescere
    Christianus. Illucenimomnescru-
    ciandi
    projiciuntur damnati,
    de
    quibus
    Dominusait:
    Ligatis
    manibuset
    pedibus,projicite
    illosin tenebras
    exleriores,
    ibi erit
    flelus
    etstridor
    dentium: ubi ver^
    mis eorumnon
    morietur,
    et
    ignis
    eorumnonexslin-'
    guetur (Matth.
    xxu;
    Marc.
    ix). Expavendusestvalde
    tamlerribilis locus
    iste,
    ubi est
    grandis
    et mnltorum
    fletus,
    continuus
    gemitus,
    cruciatus
    seternus,
    dolor
    acerrimus et
    poenalis
    sensus. Ibi animse
    impiorum
    torquentur,
    nec
    deficiunt; corpora puniuntur,
    nec
    Q
    finiuntur.
    Ignis inexstinguibilis durat,
    ut
    semper
    animas
    reproborumexurat^
    et ad doleudum
    magis
    quam
    ad lucendum
    contineat,
    et viventes
    seinper
    in
    suis flammis vivacibus occidat. Omneseuim
    qui
    in
    gehenna
    dicuntur
    occidi,
    non hoc cumillis
    agitur,
    ut
    consumpli
    doloribus
    aliquandodeficiant,
    sedut in
    illis
    pcenaliter
    vivant. Haecet hissimilia
    jugiter
    ante
    oculosmentis noslrsedebemus
    adducere,
    et
    gehen-
    nam
    ignis
    seterni lerribiliter
    expavescere,
    et
    insuper
    diligenlissime
    et
    apertis
    oculis mentis
    intantissime
    cogitare debemus, quale
    malumsit ab illo
    gaudio
    divinee
    contemplationis excludi,
    et ininferni tarta-
    rumet
    gehennse
    locum
    demergi,
    beatissima
    omqiuui
    societate
    privari sanctorum,
    et daemonibus
    sociari,
    fieri ccelestis
    patriaeextorres,
    et esse inferni habita-
    D
    tores,
    mori vilae
    bealae,
    vivere morti
    sempiternse.
    Ibi enimnonsentilur
    quodilluminat,
    sentitur tamen
    quodcruciat,
    et omnia
    quse
    ibi sunt sita non luce
    vel
    gaudio referla,
    sed
    tenebris,
    doloribuset cru-
    ciatibus sunl
    plena.
    46. Vitammternamomni
    concupiscenliaspiriluali
    desiderare
    (Phil. i).
    Omni
    spiritali
    concupiscentia
    desideranda est a sanctis monachisvila
    selema,
    ad
    quam
    cum
    venerint,
    multaet inenarrabilia
    accipient
    bona. Ibi enimsunt omniailla
    diligentibus
    Deumre-
    condita de
    quibus
    Paulus
    apostolus
    dicebat:
    Quod
    oculusnon
    vidit,
    necauris
    audivit,
    necincorhominis
    ascendit,qumprmparavit
    Deus
    diligenlibus
    se
    (I
    Cor.
    n).
    Desiderareenimdebent vitamajternam mona-
    PATROL.CII.
    25
    79
    /
    SMARAGi)!ABBAfis
    '
    7fc0
    chi,quia
    ibi adurislaboribus
    cessabunt, etaeter-Ai
    nam hseredilatem;et,
    perpetuam requiem possi-
    ]
    debunt. Ibi cceleste
    regnura
    et
    gloribsum
    habeDunt
    imperium.
    Ibi societatem
    patriarcharum
    et sedulo ]
    oblinebuntconsortium
    prophetarum.
    Ibi societatem i
    omniumsanctorum
    et
    sequalilatem accipient ange-
    ;
    lorum. Ibi mundo cordeDeum
    videbuht,
    et deser-
    vis facti filii cum Christo
    regnabunt.
    Amanda
    ergo
    et desiderandaest a sanctis monachisvita
    aeterna,
    qua
    ibi invenient illam dulcedinem
    reposilam,
    de
    qua
    David
    propheta
    dicebat:
    Quammagna
    inulli-
    tudodulcedinislu'm,-Domine, cjuam
    dbscondisiitinien-
    libus
    le,
    et
    perfecistveamsperanlibus
    inte
    (Psdl.
    xxx)!
    Ibi
    paradisi possessionemamplam
    et florentiaacci-
    pient regna.
    Ibi
    jucunditalis
    slolaet
    regali
    vestien-
    tur
    purpura.
    Ibi
    fugient
    doloret
    gemitus,
    et occur-
    J J
    rent sanitaset
    gaudiumsempiternum. Fugierit
    moe-
    ror et
    tristitia,
    et venient
    pax
    et seternalaelitia.Ibi
    audienl aDomino: Venilead
    me,
    omnes
    qui
    laboratis
    el onerali
    eslis,
    et
    ego reficiam
    vos
    (Matth.Xi).
    Et :
    Veniie,
    benedicliPatris
    mei,percipiteregnum, quod
    vobis
    paralum
    est ab
    origine
    mundi
    (Matth. xxv);
    et
    faciet eosinselernadiscumbere
    gloria;
    et transiens
    ininislrabilillis
    ipse^Dominus
    omniabona. Amen.
    47. Morlem
    tjuotidie
    anteoculos
    suspectam
    habere
    (Matth. xxiv). Sollicile,
    utheatus
    aitlsidorus,
    debet
    unusquisquevivere,
    et
    semper
    terminumvitaesuse
    oustodire, quia scriptum
    est : In omnibus
    operibus
    luis memorare
    novissimatua,
    et inceternum
    nonpec-
    cabis
    (Eccl. vn).
    Venluri
    ergo
    exilus
    ignorantia
    in-
    certa
    est,
    et dum mori
    quisque
    non
    aestirhal,
    tolli- r
    4ur. Unde
    unusquisque
    mortem
    qublidieante
    oculos
    suspectam
    debet
    habere,
    et iie in
    iniquitatibiis
    suis
    subito
    rapiatur, simulque
    cumvita
    ejus culpa
    flnia-
    tur,
    sollicite debetlimere. Nam
    diabplus
    eos
    qubs
    viverites
    impellitadvitia,
    subito morienles
    pertrahit
    adtormenta.
    Quamvis
    enim
    quisque
    inhac vila sit
    justus,
    tamen dflme
    corpore
    islb
    egreditur , perti-
    mescitne
    dignus
    sit
    supplicio.
    Nullusest enimhomo
    absquepeccato,
    nec
    quisquampotest
    deDei securus
    esse
    judicio,
    cumetiamde oliosissermonibus red-
    denda sit ratio. Brevisest boUiinis
    vita,
    et ideoaute
    oculos mortemdebemus
    semper
    habere
    suspeclam.
    Vitaenim
    proesens,quiaquolidie
    deficit,
    "brevifini-
    tur termino;
    et ideo timendumest mortis
    ejus pe-
    riculum. Nonenimvita
    prseseris
    diu
    permanet,
    sed
    ]
    sicut tela filis
    perficitur,
    itaet vilahominis
    quotidie
    diebus
    singulisexpletur. Propterea
    debemus solli-
    cite
    mortem,
    ne abilia subito
    rapiamur, vigilantes
    limere.
    Scriptum
    est enim: Beutusservus
    ille, quem
    cvmvenerit
    Dominus;
    invenerit
    vigilantem(Matth.
    xsiv;
    Luc.
    xfi),'idest,
    morlemtimentemet desa-
    luteanima?susesollieite
    cogilanlem.
    Bealusest
    ergo
    illemonachus
    qui emper
    est
    pavidus,
    et exitum
    mortis
    stieetimerido,semper
    est
    vigilansetparalus,
    ut cummediahoeteclamor factusfuerit: Eccevenit
    sponsus,
    exiteobViamei
    (Mattli.vi)
    sinemoracum
    ornatis
    lampadibus
    obviamilli
    egrediatur,
    et cum
    jllo
    ad aeternumlsetus habitator
    ingrediatur
    thala-
    A inum,
    ubi
    spbnsi
    circumdatus
    amplexibus, yiyat
    fe-
    lixfeliciter ina5lernum.Amen,
    48. Actusviimsumomni horacustodire
    (Deut.iv).
    Ille monachusactusvitaesuaeomni hora bene cu-
    stodit,
    qui
    sea
    peccato cogitationis,
    loculionis et
    actionis, quantum
    valet,
    conservat immunem.
    Quo-
    tidieenimactus suos
    vigilanlet
    el curiosedebet dis-
    culeremonachus,
    el si
    peecati
    seobnoxiumin ali-
    quo
    horum
    senserit,
    antesolisoccasum
    ,
    et si.fieri
    polest, antequam.comedat.,
    dormiat aut
    aliquid
    operisagat,
    necesse est ut velociler ad
    pcemtentram.
    recurrat et
    deinceps
    ab omni se
    pravilatisopere
    custodiat. "Nonenim solnmmodofactis
    delinquimus,
    sedet
    cogitalionihus
    etlocutionibus
    frequenter pec-
    camus.
    Vicissimenimet a
    cpgitationibus
    malis
    opera

    B
    mala
    procedunt,
    et ab
    operibus;pravis cogitationes
    malse
    erumpunt.
    Quamvis
    enimab
    opere
    malo
    quis
    i
    vacet, pro
    soliustamen
    pravaecogitationis
    malilia

    noneril
    mnocensa
    nequilia.
    HincenimDominuscla-
    :
    mat
    populis
    dicens
    per
    Isaiam:
    Auferte
    malumco-
    l
    .gilalionum
    vestrarum ab oculisnieis
    (Isa. i).
    Sicut
    t
    enim
    vipera
    a filiissuis inutero
    positislaceratape-
    5
    rimitur,
    itanos
    cogitaliones noxise,
    intra hos enu-
    tritse
    gifuerint,
    occidunt et
    vipereo
    veneno cffnsu-
    3
    munt;.
    et nisi fuerint adhuc
    parvuii
    ad
    petram,
    id
    t
    est
    Christum, elisse,
    aiiimam nostram -crudeli vul-
    e
    nere
    perimunl
    et
    occidunl,
    si tameneis illicitecon-
    s
    sentimus et eas infeliciter,implere
    conamur.
    Magna
    ergo
    obseryantia
    est adhibenda cirea cOrdisnbstri
    custodiam,quiaabilloetpravaeexeuntcogitationes,
    et
    i-
    G
    a
    praviscogitalioniliuspravseprooeduntoperationes.
    s
    Et ideoaclusvitaenostrseomni horasbllicitedebe-
    s
    mus custodire,
    neaut
    cogitatione,
    -aut
    locutione,.aut
    "
    ^peratione lapsi,
    ut
    insipientes
    et sine cuslodia
    s
    ad
    peccalum
    trahamur, et a dsemOnibusirrisi iit
    Lt
    inermes
    laceremur.
    t
    49. Inomni locoDeum
    serespicere pro
    certoscire
    i-
    {Proti. v).
    Immensitasdivinae
    magniludiriis
    tanta
    est,
    0
    ut
    onsniavideat,
    omnia
    impleat,
    et sit
    super omnia,
    IS
    et sublus
    omnia,
    et infra
    Oinnia,
    etextra bmnia
    ,
    et
    '"
    nullus
    sit
    locus
    contentus,
    ubi Deusnohsit. Undeet
    e
    David dicebat: Si ascenderoin
    Ccelum,
    tii illic
    es,
    *
    el si descendero ad
    infernum,ades(Psal.c\xxxni).
    1_
    Et ideoomniscreatura
    Dei,
    siveinccelo
    sit,
    sivein
    g-
    lerra, siv.e
    subter
    terram,pe'rspicua
    est illi et mani-
    ;fl
    Dfesta. Hinc enimPaulus dicit: Vivusesl sertno
    Dei,
    ie
    et
    effwax,
    et
    .penetrabilibr
    omni
    gladioaticipili., per-
    l~
    lingensusquead
    divisionematiimmet
    spiritus,
    com-
    cs
    pagumquoqueetmedullarum,
    et discretor
    cogitatio-
    '"
    num,
    etnon-estulla creaturainvisibilis in
    conspectn
    li-
    ejus;
    omnia enim nudaet
    aperta
    sutit oculis
    ejus
    a-
    (Hebr. iv).
    'Hinc Salomonait: In omni loco oculi
    50
    Dotnini
    conlemplantur
    bonos et maloii
    (Prov. xv).
    m
    Quia
    enimomni horaetin omni lbcOrios
    coigriosci-
    is,
    musaDeo
    respici,
    non debemusin
    conspectuejus
    lit et
    angelorum
    illius
    peccare;
    sed in bmni
    lOcb,
    et
    m omni
    hora,
    et omni
    l,empore
    cum
    justitia
    et
    yerifajte
    im debemus
    vivere,
    et timore et tremore *in
    coiispectii
    la-
    ejus
    stare. Et sicut J )eatusJ pbtimuit
    eum,
    et
    no^
    781 COMMENT.
    IN REG. S. BENEDICTI.
    782
    dehemustimere,
    etcumilloveraciter
    dicere^:
    Quasi;
    lurtrenles
    fluclus sempef super
    metiinni Dombium:
    et
    pondusejjusferre
    non
    potui (J ob. xxxi)
    50-51.
    Gogilaliones
    malas cordi suo
    advenientes,
    moxadChrisiumallidere: et -seniori
    spiriiuali pate-
    facere.
    Sunt enirh
    cogilationes
    transeuntes
    ,
    vanse
    atque vblaticae,
    truse
    ,
    quanlo
    velbciter
    transeunt,
    tanto minus
    cogitantempolhumt.
    De
    quibus
    Salomon
    ait: Et olibsmefunt molehies in minuto numero
    (Eccles.xn),
    id
    est,
    cogilationes quse
    inhominisvita
    quasi
    molentesvolvuntur in
    mente,
    et exeunteani-
    ma e
    corpore
    vaCuaeremanebunt omnes et otiosse.
    Has
    ergo, quia
    nerho
    potest
    omnes inemoriter reti-
    nere,
    necab
    aliquounquamcompellitnr
    dicere. Sunt
    vero alise
    cogilationes hoxiae,
    et
    frequenter
    dele-
    ctant
    animum,
    et -eumsuasum volunt
    mergere
    in

    peccatutn.
    Hinc Salomonait:
    Cogitatio
    stulii
    pecca-
    tumesl
    (PrOv.xxiv).
    Hinciterumdicit: Abothinatio
    Dei
    cogitaliones
    malce
    ,
    et
    purus
    sermo
    pulclverrimus
    (Prov. xv). Quas
    nos
    cogitationes
    neatns Benedictus
    non incordis sinu
    abscondere,
    sed ad Chrisltimal-
    lidere,
    et Patri
    spiritali
    adhortatur
    patefacere.
    Scri-
    ptuin
    est enim:
    Qui
    absconditscelera
    sua,
    nondiri-,
    getur; qui
    autem
    confessusfuerit
    et
    reliquerit e'a,
    mi-
    serioordiam
    consequetuf(Prov. xxvin).
    Ille
    ergo
    mo-
    nachus misericordiani aDomiuOfacillime
    consequi-
    tur, qui pura
    menteel humiii corde
    cogitationesspi-
    ritali non celaverit Patri.
    Cbgltationes
    malas cordi
    nostro advenientesadGhristom allidere est contra
    illarum illecebras delectationum Christi auxilium
    implorare,
    et ut viclor
    possit existere, spem
    suam
    Christo
    committere,
    et inillofideliter
    credere,
    et fir-
    miter
    sperare,
    et de
    triumphi
    victoiia non sibi
    pla-
    cere,
    sed Chrislo
    gratias agere. Quas
    cogitaliones
    ideo
    spiritali
    Patri
    patefacerejuhet,
    ut ali illosalulis
    onsiliunii
    et a DominOvelocissimuminveniat
    pec-
    cati
    remedium,
    sicut
    scriptum
    esl: Dixi: Proriun-
    tiabo adversum-me
    injustilias
    meas Domino
    ,
    et tu
    remisisli
    impietatem
    corclismei
    (Psal. xxxi).
    Miseri-
    cors enim Deus eo citius
    peecata diluit, quo
    hsec
    exire ad
    opera
    non
    permittit.
    Et
    cogitata nequitia
    tanto cilius
    solvitur, quanlo
    ad effectura
    operis
    di-
    strictius non
    ligatur.
    Et
    quani super
    haecsit facilis
    veniaostendit.
    Quidum
    se
    promittit
    adhuc
    petere,
    hoc
    quod
    se
    petere promittebal oblinuit, quatenus
    quia usque
    ad
    opus
    non venerat
    culpa, usque
    ad
    cruciatum non
    perveniTOtpoenitenlia,
    sed
    cogitata
    afflictio mentem
    tergefet, quantum
    modo
    cogitata
    iniquitas inquinaret
    52. Ossuuma malovel
    pravo eloquio
    custodire.
    HincnosSalomonadmonetdicens : Removea teos
    pravum,
    el delrahentialubiasint
    procul
    a te
    (Prov.
    iv).
    HincPaulus ait: Omnissermomalus exoreve-
    slro non
    procedat,
    sedsi
    quis
    bonusad
    mdificalionem
    opporlumtaiis,
    titdet
    gmtiam
    audientibus
    (Ephes.iv).
    Deoreenimmonachi nbnmalus vel
    pravus,
    sedaedi-
    ficationiset
    gratise
    debet
    prbcedere
    sermo. Domino
    enimtrahente
    post ipsurri
    bonos monachus
    currit,
    et
    ideo,
    ul et alii
    sequ'aii,tur,exhortatorium,
    nonmali-
    A gnum
    crebro debet
    proferre
    sermbnera.
    Scriptum
    est
    enim:
    Qui
    audit dicat:
    Veni,
    id
    est, quisquis
    mona-
    choruminternuin fidei vel charitatis lumen
    aeeipere
    meruerit,
    ad hocet alios mvitarenon cesset. Ideo
    autemosnostruma malo vel
    pravoeloquio
    custo-
    dire
    debemus,
    ne nos
    prius
    susemalitioevenenoin-
    ficiat,
    t
    pastmodum
    in aliosmortiferumvirus dif-
    fundat.
    Scriplum
    est Biiim:
    Flagelii plaga
    livorem.
    facit (E-ccii.xxvin). Plaga
    auteni
    linguoe
    comminuit
    ossa. Plena est
    enim;
    ut J acobus
    apostolus ait,
    ve-
    neno
    moriiferolingua(J acob. m)\
    bt ideocautissime
    'debemus custodire illam.
    Scriptum
    est enim:
    Qui
    custoditos
    sumn,
    cuslodil animam
    suutn;
    qui
    auteiti
    inconsideratusest ad
    loquendum,sentielmaluni(Prov.
    xiii).
    Malumsine duhib Sentiel iti
    futuro,
    qui
    dum
    B vivit seminarenoucessat
    scanclalum.HincSalomon
    ait : Vir
    insipietisfoditmalum,
    etin tabiis
    ejiisignis
    urdescit
    (Prov. xvi).
    Hinfeiterum dicil : J aculum et
    giadius
    et
    sagitta acuta,
    hotno
    qui loquitur
    contrd
    proximum
    suummalum
    (Prov.
    xxv).
    Solet enimcon-
    tingere
    ut dum
    qusedam parva
    vitiorum raala non
    evitamus,
    in
    magnolingnse prolabimur
    crimine. Et
    ,
    dUmfacta
    qusedam
    non
    gravia
    sine
    metu*commitli-
    uras,
    ad
    pejora
    scelera
    peccandi consuetudine labi-
    mur.
    Et
    dummulta incaute
    loquimur,
    sine
    duhib
    aut in
    Deum,
    aut infratrem
    peccamus.
    Undeet
    apta
    nobis admonitio
    sequitur:
    53. Multum
    loqui
    noiiamare.
    Magisenim
    slleniium
    quammultiloquium
    debet amare
    monachus. fiesi-
    lentio enim Isaias
    (ait
    : Cultus
    justitim
    silenlium
    C
    (Isa. xxxn).
    Mentisenim
    justitia
    desolatur, quando
    ab immoderatalocutione non
    parcitur.
    De multilo-
    quio
    enimSalomonait:
    Inmulliloquiopeccalum
    non
    deerit
    (Prov. x).
    Hinc iterum
    scriptum
    est: Sicut
    urbs
    patens
    et
    absque
    murorum
    ambilu,
    itavir
    qui
    non
    potest
    cohibere
    spiritum
    suum
    (Prov. xxm).
    Monachus
    enim
    qui
    murumsilentii non
    ha'bet,
    inimici
    jaculis
    patet. Quem
    tanto inimicus sine labore
    superat,
    quanto
    et
    ipse
    contra
    semetipsumper multiloquium
    pugnat.
    HincJ acobusdicit: Si
    quisputat
    se
    religio-
    sum
    esse,
    non
    refrenans linguamsuam,
    sedseducens
    cor
    suum, hujus
    vanaest
    religio(J acob. i).
    Hincrur-
    susait: Sil aulemomnishomoveioxad audiendum
    ,
    tardus ad
    loquendum(Ibid.).
    Admonendi
    sunt,
    ut
    beatus ait
    Gregorius, multiloquibvacantes,
    et
    vigi-
    Iantes
    aspiciant
    a
    quo
    rectitudinis statu
    depereunt,
    dum
    per multiplicia
    verba dilabunlur.
    Humana
    etenimmens
    aquaemore,
    et cireumclausa ad
    SUpe-
    riora
    colligitur,
    et relaxata
    deperit, quia
    se
    per
    ihfi-
    nita
    inutiliterspargit. <}uo
    enim
    supervacuis
    verbis
    asilentii sui censura
    dissipatur, quasi
    tot fivis extra
    seducitur. Undeet recte interius adsenon
    suffrcit,
    quiaper multiloquiumsparsa
    a secreto se intimse
    considerationisexcludit.
    54. Verbaiiana aul risui
    apta
    noti
    loqui (Maith.
    xii).
    Vanaenimvetbasunt illa
    quss
    et otiosavocan-
    i
    tur, scilicefquse
    aut ratione
    justae
    necessitatis aut in-
    lentione
    pioeutilitatis
    carent. Grandeenimvitium
    cst,
    et onmihus modis cavenduma
    monachis, vanilo^
    783
    SMARAGDIABBATIS
    784
    quium,
    quod
    a vanitalis
    procedit fomite,
    et
    quasi
    suadendo
    et leniterlevem
    decipit
    hominem. Estenim
    vanitas Ievilasanimi
    Ioquacitalis superfluse
    et olio-
    sitatis
    semper
    in corde
    portans
    fomitem
    ,
    et inore
    vanum
    semper profert
    sermonem. Est enimsimula-
    tio
    quaedam
    virtutum, appetitio dignitatum,
    cava
    ,
    morbida
    el
    lurbulenta,
    dulcis
    miseris,
    amara
    per-
    feclis, periculosa
    duris
    , imperiosa subjectis;
    leves
    caplivat, caplivatos
    oblectat,
    ambiliosos
    vexat,
    an-
    gustos
    inflat,
    elalos humiliat: cui serviunt tumi-
    di,
    sub
    qua jacent
    elati, quam
    inveniunt
    perditi,
    ad
    quam
    currunt
    lapsuri.
    Hsecest vanitas
    quse
    nonali-
    quas
    virlutes,
    ut
    putalur, exangulat,
    sed licenliam
    viliorum
    cumfueritrecepla,corroborat.
    Nammentes
    virtutibus
    plenas
    omnino non
    penetrat,
    vacuosvir-
    tutibus
    lentat,
    dilectores suos
    praecipilat,
    eosvide-
    licet
    qui
    se
    turpiterjactantet
    se ab omnibus
    praecH-
    cari
    per
    nefas delectant.
    Qui
    salutationibus
    occur-
    rentium
    gaudent,
    suis adulatoribus favent, volupta-
    tibus
    parent,
    hominibus
    turpibus placent, gestiunt
    docere
    quod
    nesciunt,
    credidisse sublimia
    volunt,
    'delectabilibus
    gaudent,"appellaliones
    virtulum viliis
    suis
    imponunt, seipsos
    fallunt,
    faventes sibi deci-
    piunt:
    in
    promissione
    veloces,
    in exhibitione men-
    daces,
    inverbo
    graves,
    in animo
    turpes, ubique
    fal-
    laces,
    lseti ad
    prospera, fragiles
    ad
    adversa,
    inflali
    ad
    obsequia
    ,
    anxii ad
    opprobria,
    immoderali ad
    gaudia.
    Hoc est vitium
    vanitatis, quod
    omninonon
    debent habere
    monachi,
    sed
    diligentes
    etex cordeet
    ore
    proferenles
    veritatem ChristumDominum
    seqjui
    debent et
    imitari,
    ut cumillo feliciler
    possint
    in
    selernum
    rcgnare.
    Hsecautem
    supradicta
    vanitas in
    vano
    corde,
    in vano moratur et
    peccatore. Semper
    enimalios ridere, semper
    aliorum cachinnos facit
    excutere.
    Cujus
    indicium et in
    vaniloquio,
    et in
    multoet excusso
    saepedeprehenditur
    esserisu. Unde
    et subdilur :
    55. Risummullumaul excussumnonamare.
    Opor-
    tet enimmonachos
    amplius
    flere
    quamridere, quia
    scriptum
    esl : Risus dolore
    miscebitur,
    et extrema
    gaudii
    luclus
    occupat(Prov. xxiv).
    In
    Evangelio
    au-
    temDominusait : Beali
    qui lugent , quoniam ipsi
    consolabunlur
    (Malth. v).
    Invalleenim
    lacrymarum
    sumus,
    el ideonon
    ridere,
    sed
    lugere
    debemus. La-
    crymas
    enim
    pro peccatis
    nostris, lacrymas pro
    dis-
    solutione
    corporis, lacrymas pro
    desiderio noslri
    Redemptoris,
    et socielate omnium
    angelorum,
    et
    omniumhabere debemus
    sanctorum, lacrymas
    ut a
    poenis
    inferni et a
    laqueis
    liberemur diaholi.
    Qui
    enim,
    ail
    Psalmista,
    in
    lacrymis
    seminanl,
    in
    gaudio
    meienl
    (Psal. cxxv),
    id
    est, qui
    oralionescum
    lacry-
    mis et
    gemitu,
    duminmortali
    corpore
    vivunt,
    fun-
    dunt ad
    Dominum,post
    obitumlaboris sui
    praemium
    in
    gaudio
    metent seterno: in
    gaudio
    videlicet
    illo,
    de
    quo discipulis
    suis Dominus ait: Ilerumvidebo
    vos,
    et
    gaudebil
    cor
    vestrum,
    et
    gaudium
    vestrumnemo
    tolletavobis
    (J oan. xvi).
    Plus
    ergo
    monachosaluta-
    remtrislitiam
    quam
    vanamconvenilhabere taeliliam.
    Spriptum
    esl enim: Cor
    sapienlium
    ubi
    tristiiia,
    et
    A
    cor stultorum ubi Imtitia
    (Eccles. vn).
    Hinc iterum
    scriptum
    est: Meliorest ira
    risu, quia per
    trislitiam
    vulius
    corrigitur
    animus
    delinquentis (Eccles. vn).
    Hincnos J acobus
    apostolus
    terribiliter admonet di-
    cens: Miseri
    estole, lugele
    et
    plorale.
    Risusvesterin
    luclum
    convertetur,
    el
    gaudium
    in mmrorem
    (J acob.
    iv).
    HincDominus ait: Vmvobis
    qui ridetis, quoniam
    plorabilis
    et
    flebitis(Luc. vi).
    Nonmultum debet ri-
    dere
    monacbus, qui
    cordecontrito et humiliato de-
    bet servireDomino.Nonexcussum
    risum,
    id
    est, qui
    allavoceexcutitur et excutientemse
    exculit,
    debet
    amare
    monachus,
    ne stultus notetur ab hominibus
    ,
    quiascnptum
    est: Stultus inrisuexaltatvocemsuam
    (Prov. xiv).
    Et,
    sicut sonitus
    spinarutn
    sub
    olla,
    sic
    risusin orestulti
    (Eccles. vn).
    Naturaliter est enim
    B
    ridere
    homini,
    et ideonon
    potest
    homo illi
    penitus
    probibere,
    sedut
    suppresse,
    caute fiatet honesteli-
    cetiKi
    concedere, quod
    et
    natura.compellente peni-
    tusnon
    potest
    homo
    relinquere.
    56. Lectionessanctas libenter audire
    (Luc. xi).
    Lectionis enimsacrse
    cognitio
    culloribus suis sen-
    sus acumen
    ministrat,
    intellectum
    multfplicat,
    lor-
    porera excutit,
    olium
    amovet,
    vitam
    componit,
    mores
    corrigit,
    salubrem
    gemitum
    facit et
    lacrymas
    ccvmpuncto
    corde
    producit; loquendi
    tribuit facun-
    diaiuet seterna laboranlibus
    promillit prsemia; spi-
    ritales divitias
    auget, vaniloquiumvanitatesque
    com-
    pescit,
    et desideriumChristi
    patriseque
    ccelestis ac-
    cendit, quoe semper
    orationi socia
    semperque
    ora-
    tioni debet esse connexa. Orationihusenimmunda-
    C
    uaur,
    lectionibus auteminstruimur. Et ideo
    qui
    vult
    cumDeo
    semper esse, frequenter
    debet orareetfre-
    quenter Iegere.
    Nam cumoramus
    ipsi,
    cum Deolo-
    quimur;
    cumvero
    legimus,
    Deusnobiscum
    loquitur.
    Omnis enim
    perfectus
    in
    lectione,
    orationeet medi-
    tatione
    procedit. Quae
    enim
    nescimus,
    lectionedisci-
    w-us; quse
    autem
    didicerimus,
    meditationibus con-
    servamus,
    et ut conservata a nobis
    impleantur,
    ora-
    tione
    adipiscimur.
    Geminumenim conferl donum
    sanctarumlectio
    Scripturarum,
    sive
    quia
    intellectum
    mentis
    erudit,
    seu
    quod
    amundi vanitatibus abstra-
    ctumhominem ad amoremDei
    perducil.
    HincPau-
    lus Timolheumadmonet dicens : Dum
    venio,atlende
    leclioni
    doctrinm,
    hmcmeditare
    ,
    et inhis esto
    ,
    ut
    profectus
    tuus
    manifestus
    sit omnibus
    (I
    Tim.
    iv).
    Nemoenimsensum
    Scripturae
    sacrae
    pleniter cogno-
    scere
    poterit,
    nisi assidue
    legendo,
    aut
    audiendo,ejus
    familiaritatem
    habuerit,
    sicut
    scriplum
    est : Ama
    illam,
    et exaitabit
    le, glorificaberis.
    abea
    ,
    cumeatn
    fuerisamplexatus(Prov. iv).
    57. Oralioni
    frequenterincumbere(Matlh. vi;
    Luc.
    xi).
    Incumbere
    dicit, instare,
    vel incubare. Et con-
    grue
    nos
    post
    lectionisauditionem orationi
    jussit
    frequenter
    ineumbere. Nonenim aleclione dissentit
    oraiio,
    nec ab oratione alienaesl lectio.
    Aliquoties
    autem
    proferunt unum, aliquoties
    verodiversum. Sed
    quia
    oratio dicituroris
    ratio,
    neutraillarumoralionis
    nomine
    caret,
    utroque
    rationabililer
    cautoe,ulroque
    .vero ralionabililer sunt dictatse.Mullumenim
    apud
    7g
    COMMENT.IN REG. S. BENEDICT/.
    78
    Dominumutraque
    sibi necessano
    coramendatur ,
    ut
    }
    oratione operatio,
    et
    opere
    fulciatur oratio. Unde
    et
    J eremias
    ait: Levemus
    corda.nostra
    cummanibusad
    Dominum
    (Thren. m).
    Cor enim cummanibuslevat,
    qui
    orationem
    cum
    opere.
    sublevat. De instanlia
    enimoralionis
    nos^PauIusadmonet dicens : Oralioni
    instanles,
    et orantes omni
    lempore
    in
    spiritu (Rom.
    xn).
    Quia
    enimomni
    tempore
    offendimus,
    sicut scri-
    ptum
    est: In multis
    offendimus
    omnes
    (J acob. m);
    omni
    temporepro
    offensis
    orare debemus. Hinc ite-
    ruin Paulus ait: Sineintermissione
    orate
    (IThess.y).
    HiucPetrus dicit: Estote
    itaqueprudentes
    el
    vigilate
    in orationibus
    (I
    Petr.
    iv).
    Quoties
    enitn
    cunque
    vi-
    tio
    quolibet
    tangimur,
    ad orationemnos subderede-
    bemus, quiafrequens
    oratio vitiorum est
    impugna-
    tio. Oralioautemnon labiorum tantummodo debet
    esse\
    sed et cordium. Nonenim
    multiplicia
    verba
    Deus
    attendit,
    sed orantis cor
    aspicit. Nunquam
    est
    sine
    gemitu
    orandum,
    nam
    peccatorum
    recordatio
    moeroreiri
    gignit.
    Dumenim
    oramus,
    ad memoriam
    reducimus
    culpam,
    et
    magis
    reos tunc nos esseco-
    gnoscimus. Ideoque
    cumDeo
    assislimus, gemere
    et
    flere
    debemus,
    reminiscentes
    quamgravia
    sunt sce-
    lera
    quae
    commisimus, quamque
    dira infemi
    sup-
    pliciaquse
    timemus. Mens
    qualem
    seinorationeof-
    fert,
    talemse
    post
    orationemconservet. Nam nihil
    proficit
    oratio,
    si denuo committitur unde
    jam
    in
    venia
    postulatur.
    Uleenim in
    precibus
    desideratum
    effectumsinedubio
    percipit, quod
    orando ablui
    po-
    stulat, delinquendo
    noniterat.
    58. Mala sua cum
    lacrymis
    vel
    gemituquolidie
    in
    oratione Deo
    confileri (Psal. vi).
    Confessio duobus
    modis
    intelligitur
    : aut in
    laude,
    ut Patri Dominus
    ait dicens :
    Confiteortibi,Pater
    cmli et
    terrm(Malth.
    xi;
    Luc.
    x),
    aut dum
    quis
    confitetur sua
    peccala
    ab
    eo
    indulgenda, cujus
    est indeficiens misericordia.
    Adhuc enira hoc sseculo
    positis
    confitentibus Dei
    misericordia
    subvenit; post
    mortem autem
    poerti-
    lentia,
    dolor et
    gemitus
    animas
    cruciant,
    sed a
    peccati supplicio
    nonliberant. Nonenimcelandaest
    culpa, quse
    animse
    post
    morlemoelernam
    ingerit poe-
    nam.
    Nam,
    sicul Cassianus
    ait,
    non
    poterit
    diabolus
    circumvenirevel
    dejicere juvenemmonachum,
    nisi
    eum
    quem
    viderit aul
    per superbiam,
    aut
    per
    vere-
    cundiam suas
    cogitationes
    celare. Namevidenter
    diabolicam
    cogitalionem
    Patres eam
    dixerint, quam
    junior
    seniori confunditur
    aperire.
    Meliusest enim
    Domino confiteri
    peccata,
    et de misericordia
    ejus
    fiducialiler
    sperare
    veniam
    , quam
    in modicotem-
    poris
    celare
    delictum,
    et seternum animse
    recipere
    delrimentum. Hinc Salomon ait:
    Qui
    abscondit sce-
    lera
    sua,
    non
    dirigetur
    :
    qui
    autem
    confessus fuerit
    et
    reliquerit ea,
    misericordiam
    consequeiur (Prov.
    XXVIII).
    Facilius enim sibi Deum
    placat, qui
    non
    humano est victus
    judicio,
    sed ultro crimen
    cogno-
    scit
    admissum,
    et factus
    sibimetipsi judex
    et ultor
    puuit Iacrymisquodprius
    commisit
    operibus,
    et non
    erubescit fletibus
    benepunire quod
    nonerubuit male
    eommittere. Hinciterum
    scriptum
    est: Non
    confun-
    A
    daris Dotnino
    confileri peccata
    tua
    (Eccl. iv).
    Certus
    unusquisque
    nostrum confiteatur
    peccata
    sua Do-
    mino
    , quia
    si in
    pcenitentia perseveraverit
    et
    confessus
    fructus
    dignos pcenitenliae
    fecerit
    ,
    non
    solum
    peccatorum
    veniam,
    sed etiam civis su-
    pernae
    civilalis effectus
    , praemia recipiet sempi-
    terna
    Et de
    ipsis
    malis decmteroemendare. llle
    ergo
    pcenitentiamdigneagit, qui
    sic
    prseterita
    mala de-
    plorat,
    ut futura iterumnon committat. Nam
    qui
    plangit peccalum,
    et iterum admiltit
    peccatum,
    quasi
    si
    quis
    lavet laterem
    crudum, quemquanto
    magis
    laverit,
    tanlo
    amplius
    lutumfacit. Ille
    ergo
    poenilentiamdigne agit, qui, quaecommisit, jam
    non committit,
    sed cum satisfactione de his
    quse
    B
    gessil,
    emendalionem
    promittit.
    Feslinare enim
    debet ad Dominum
    pcenitendo unusquisque
    dum
    potest,
    ne
    si,
    dum
    potest,
    noluerit,
    cumtarde
    voluerit,
    omnino non
    possit.
    Hinc
    propheta
    ait:
    Qumrile Dominum,
    dum inveniri
    potest;
    invocate
    eum,
    dum
    propeest(Isa. Lv).Non
    enim
    oportetpoeni-
    tentemde
    peccatis
    suishabere securitalem. Namse-
    curitas
    negligentiamparit, negligentia
    autemadvitia
    pristina
    hominemtrahit. Sed
    pcenitensprsevidere
    de-
    bet callidascontra sehostis
    insidias,
    ut nec adtrans-
    aclavitia
    reverti,
    nec
    amplius quod
    malumest ulle-
    rius debeat
    agere.
    59. Desideriacarnis non
    perficere(Galat. v).
    De-
    sideria carnis dicit
    voluptates
    vel
    cupiditates corpo>
    r>ris. Non
    perficere
    dicit adeffectumnon
    perducere,
    id
    est, operibus
    non
    implere.
    HincPaulus ait:
    Spi-
    rilu
    ambulale,
    et desideria carnis non
    perficielis
    (Ibid.).
    Desideria carnis
    perflcere
    est carnis con-
    cupiscentias
    et molus
    corporis lemporales
    adeffe-
    1
    ctum
    operisperducere.
    HincPetrus ait :
    Charissimi,
    obsecro
    vos, tanquam
    advenaset
    peregrinos,
    abslinere
    vos a carnalibus desideriis
    , quce
    mililant adversus
    animam
    (I
    Petr.
    n).
    Dumenim
    concupiscenliis
    blan-
    dientibuscaro enerviter
    objurgatur,
    vitiorumexer-
    citusfirmiler adversus animamarmatur. Desideria
    enimcarnalia sunt effectus sordidsedelectationis et
    illecebrsecarnalium
    vitiorum, quibus
    illectus mo-
    nachus,
    vanis fabuliset verbis delectatur
    superva-
    cuis,
    et
    spectaculis
    rerum terrestrium et terrenis
    '
    D
    gaudiis
    delectatur
    ; ingluvie
    ventris et desiderio
    1
    gutturis exaestuat,
    ambitione honorum
    conficitur,
    1
    et humanis laudibus vel illecehris vanse
    glorise
    deli-
    ;
    nitur;
    cor miserumin
    superbia elevat,
    et in om-
    nium vitiorum multiludinem malesanum
    prsecipi-
    tat. At contra monachus
    ,
    cui desideria carnis
    implere
    minime
    delectat,
    virtutibus sacris arma-
    tus,
    conlra desideria vel vitia carnis fortiter
    pu-
    gnat,
    et adversus
    impetus
    viliorum contrariis vir-
    tutibus dimicat. Contraluxuriamenimadhibet cor-
    dis
    munditiam,
    libidinemabstinentia domat. Con-
    tra odiumdilectionem
    prseparat,
    contra iram
    op-
    ponit patientiam,
    contra timorem
    fiduciam, largi-
    tatemcontra avariliam
    ,
    humilitatem contra
    super-
    biain. Et sic
    singulis
    vitiis
    singulasopponit virtutes,
    787
    SMARAGDIABBATIS
    'iSl
    ut non eis
    superatus
    succumbat, sed,
    illis
    superalis,
    A
    victor existat.
    Voluntatem
    propriam
    odire.
    Propriam dicit,
    id
    '
    est
    privatam
    ,
    vel
    singulariter
    suam, quani
    nullus
    alius
    approbat, nulrasiustam
    esse
    proclamat, quia
    eisi bonailli videtur
    qiii
    eam conalur
    implere,
    ideb
    non est bona
    ,
    quia propria ,
    et
    quia
    nullius Patris
    consilio
    approbata.
    Hine enim
    scriptum
    est : Post
    eoncuptscentias
    tuas non
    eas,
    et a volunlate tud
    avertere
    (Ecel. xvnt).
    Hinc Dorainus ait : Non veni
    facere
    voluntaterk meam
    ,
    sed
    ejus qui
    me misil
    (J oan. vi).
    Sancti
    viri,
    proprias
    voluntates renun-
    tianles,
    sic huib mundo moriunlur,
    ut soli Deo
    vivere delectentur. Et
    quanto
    se
    abhujus voluptati-
    bus
    subtrahunt,
    tanto
    prsesentiam
    Dei et
    angelicae
    so-
    cietatis
    frequentiam
    mentis acie
    contemplantur.
    Ad
    *
    perfectum enim, negatis
    omnibus
    quaepossidet,
    non
    potesl pervenire,
    nisi el
    proprias abnegaveril
    volun-
    tates.
    Quid
    est enim
    abncgare semetipsum,
    nisi
    pro-
    prias
    voluntates
    relinquere?
    60.
    Prmceplis
    abbaiisin omnibus obedire
    (Hebr.
    xni).
    Abbatis
    prsecepja
    semper
    debent esse
    justa
    et
    sancta.
    El ideo a
    discipulis semper
    et in omnibus
    debet eis obediri. Namsi aliter
    quamoportet prse-
    cepit discipulis, respondendum
    est illi
    quod
    re-
    spbnderunt
    et
    apostoli: Oportet
    obedire
    magis
    Deo
    quam
    hominibus
    (Act. v).
    Abbalis
    ergo prseceptum
    nunquam
    a Domini debet discordare
    mandato, ne,
    duin
    proecepto
    abbatis obedilur,
    a
    prseceptis
    Domini
    discordetur. Obediatur
    ergo
    necesse est
    abbati,
    ut
    idem sit et obedientia Christi.
    Ipse
    enim
    discipulis
    l
    ail:
    Qui
    vos
    audil,
    me
    audit,
    et
    qui
    vos
    spernit,
    me
    spemit (Luc. x).
    Hinc Paulus
    apostolus
    ait: Obedile
    prmposilis
    vestris,
    et
    subjacete
    eis.
    Ipsi
    enim
    pervi-
    gilanl quasi
    rationem
    pro
    animabus vestris
    reddiluri,
    ut cum
    gaudio
    hoc
    faciant,
    et non
    gementes (Hebr.
    xm).
    Hinc Salomonait : Melio.r est obedientia
    quam
    viclima
    (Eccl. iv).
    Hinc Paulus iterum dicit : Ro-
    gamus
    vos
    , fratres ,
    ut noverilis eos
    qui
    laborant
    inter vos
    ,
    et
    prmsunl
    vobis in
    Domino,
    et mo-
    nent vos
    ,
    ut habealis illos abundanlius in chari-
    tale
    ,
    et
    propter opus
    illorum
    pacem
    haberecum eis
    (J
    Thess.
    v).
    Christi enimvices videtur abbas
    agere
    jn monaslerio,
    et ideo exhibendum est illi obe-
    dienliaebonum. Si
    enim, ntdecet, opus agitper-.
    fectum,
    necesse est ut a subditis imitetur. Atta-
    jnen
    si, pro fragilitate corporis
    aut animi imbecil-
    litate, quod
    verbis
    prsedicat ,operibus implere
    re-
    cusat,
    subdili
    quod sequitur audianl,
    et
    proeceptum
    Domini noslri J esU Christi factis
    adimpleant,
    id
    St :
    61. Eliamsi
    ipse
    aliter
    (quodabsil) agat,
    memores
    illius Dominici
    prmcepli:Qum
    dicunt
    facite, qum
    au-
    lem.
    faciunt, facere
    nolile
    (Matlh. vi).
    Non velle
    dici sanctum
    anlequamsit,
    sed
    prius esse, quo
    verius
    dicatur: Cumbeatus diceret Benedictus ne
    jactan-
    tiaj vitiose
    succuinbatmonachus, prudenter
    eumet
    hreviter
    castigat
    et admonet. Sunt enim
    aliqui
    mo-
    jiachi qui
    non
    esse, sed
    dici
    cupiunt
    sancti. Nomen
    A
    sanctitatis
    yolunt
    habere,
    sed sanetitatis'
    bpusrion
    cupiunt
    exercere.
    Ergo qui
    sanctltalis-nomen ha^
    bere
    desiderat,
    necesse est ut
    prius
    sanctitatis
    opug
    agere
    non desistat. Dorninus autemfiliisIsrael ribrt
    dixit : Dicimini
    sancti, quia
    et
    ego
    sanctus
    dicor,
    sed, Estote,
    inquit, sancti, quia
    et
    ego
    sanctussuhi'
    Dorilinus Deus vester
    (Levit. xi,
    xix et
    xx).
    Unde
    necesse est ut
    qui
    vult dici
    sanctus, sanctitatisprius
    '
    festinet
    agere opus,
    et
    spiritales sagaciter quoerere
    fructus, quibus
    refertus
    juste possit
    dici et esse
    sanctus. Nemo rite
    poterit
    dici sarictus
    ,
    *
    nisi
    qui
    Spiritus
    saneti meruerit
    accipere
    fruclus. Frucius
    aulem
    spiritus est,
    ut ait
    Apostolus , charilas,
    gdu-
    dium, pax, longanimitas, bonitas, benignilas, fides,
    modeslia,
    mansueludo
    (Galat. v),
    et caeleraruin oin-
    B nium
    congregatio virlutum, quibus omnibus,
    ut di-
    ctum
    est,
    monachus
    repletus,
    et dici rile
    poterit
    et
    esse sanctus.
    62.
    Prmcepta
    Dei
    factis quolidieadimplere..
    Hinc
    J acobus ait: Eslote autem
    faclores verbi,
    et non-,
    diiores tantum
    (J acob. i).
    Hinc Paulus ait : Non au-
    dilores
    legis justi
    sunt
    apud
    Deum,
    sed.
    faclores
    legisjustificabuniur (Rom. n).
    In
    Apocalypsi autem
    sua crim
    dixisset
    J oannes ; Bealus
    qui legit etqui qy,-
    divit verba
    prophelim hujus
    libri
    (Apoc.
    i et
    XXII),
    protinus adjunxit
    : et servat ea
    c/uce
    in illa
    scripla
    sunt
    (Ibid.).
    Hinc in
    Evangelio
    Dominus dicit: Sl
    diligitis me,
    mandata mea servate
    (J oan. xiv).
    Hinc
    iterum ait :
    Qui
    habet mandata
    mea,
    et servat
    ea,
    ille est
    qui diligit
    me
    (Ibid.);
    id
    est,. qui
    habet in
    memoria et servat in
    vita, qui
    hahet insermonibus
    1
    et servat in
    moribus, qui
    habet
    audiendo
    et
    servat
    1
    faciendo
    ,
    aut
    qu.i
    habet faciendo et servat
    perse-
    verando. Hinc iterum Dominus
    ait :
    Qui
    audit verba
    mea,
    et
    facit
    ea,
    assimilabiiur
    viro
    sapienti, qui
    tedifical
    dotnum suam
    supra pelram,
    'etc.
    (Matlh.
    vn).
    Hinc iterum et
    ipse
    Dominus dicit : Non omnis-
    qui
    dicit
    mihi, Dotnine, Domine,
    intrabit in
    regnum
    '
    coelorum,
    sed
    qui facil vplunlalem
    Patris
    mei, qui
    in
    -
    cceiis
    esl,
    ipse
    inlrabit in
    regtmpi
    ccelorum
    (Ibid.).
    Et : Amendico
    vobis,,
    si
    quis
    sermonemmeum ser-
    >
    vaverit,
    mortemnon videbit hi mtemum
    (J oan. vm).
    '
    Hinc nos
    per
    SalomonemDominus admonet dicens :
    Fili
    mi,
    ne obliviscaris
    legis mem,
    et
    prmcepta
    mea
    -
    -r. cuslodiat cor luum.
    Longitudinem
    enhn
    dierum,
    et
    annos vilm
    ,
    el
    pacetnapponent
    tibi
    (Prov. in).
    Hinc.
    iterum idemSalomonait : Fili
    mi,
    custodi sermones
    meos,
    el
    prmcepta
    mea reconde tibi serva,inandala.
    l mea
    ,
    et vives
    (Prov. vn),
    I
    63. Caslitalemamare
    (I
    Tim.
    v).
    Castitas dicitur
    corporis
    et cordis
    incorruptio. Quidam
    autemdixe-
    s
    runt castilatem esse in
    mente, virginitatem
    incor-
    pore,
    sed illa est vera et veraciter
    castitas, quoe
    e
    nec mentem sinit
    maculari,
    nec
    eorpus pollui. Quse
    s
    non solum in
    virginibus ,
    sed el in continenlibus
    fulget,
    et
    pulchritudinis
    suaecandore nitescit. Gu-
    t
    jus pulchritudinem
    admirans
    Scriptura
    dicit : 0
    quampulclira
    est casla
    generatio
    (Sap. iv)!
    Nam
    l
    virgines
    feliciores fore invita a^terna
    Isaias testatur
    <789
    COMMENT.IN REG. S. BENEDICTI. 790
    dicens : Hcecdicit Dominus eumchis
    : Daboeis in
    i
    domg
    meaet inmuristneis
    locum,
    et nomen
    melius
    a
    filiis
    et
    filiabus,
    nomen
    semyiternum.
    dahaeis,
    quod
    non
    peribit (Isa. LVI).
    Amanda est
    ergo.pulchriludo
    castitatis
    quse
    amatores suos.a mundi
    cueis;separat,
    et inHierusalem C03lestinomen sublimissimum et
    lucidissiniumlocuni
    praeparat, quoe
    suis. culloribus
    conlirientiae
    praeraium
    et nomen tribuit filiorum. Do-
    nat nomen aeternum
    et choro sociat
    angelorum.
    Amandaest
    ergopulchritudo
    castilatis, quoevirgines
    et conlinentes
    angelis
    facit
    sequales.
    Caslitas eniin
    corporis
    humilitate
    et
    puritale
    sanclificatuc
    atque
    perficitur
    cordis. Nam nihil
    prodest incorrupiio
    carnis,
    ubi non est
    integritas
    mentis.
    Nihilque
    valet
    mundumesse
    corpore
    eum:
    qui pollutus
    est mente.
    Sicut eniiucastus corde et
    corporeangelis
    et homi-
    I
    nibus suave faeit
    odorem,
    ita
    pollulus
    corde el cor-
    pore ubique
    horridum
    spargit
    felorem. Castusenim
    puritatis
    virtute
    nitescit, poilutus
    immundis sordi-
    bus fetet. Casluset
    purus
    sanctis
    conjungitur ange-
    IiSj
    immundus immundis sociatur dsemonibus. Pol-
    lutum
    poliuti
    dsemones
    mergunt
    iri
    tartaruni',
    castum
    vero sancti
    angeli suscipiunt
    in coelum. Hle
    quia
    seiuper
    in tenebris committere non erubuit
    malum,
    jusle
    damnatus in tenebrosum
    demergitur
    bara-
    thrum;
    iste
    quia
    caslitatis nitorem dilexit in luce
    ,
    luciduslucidseseternitalis
    semper regnabit
    inlumine.
    Amemusergocastilatis
    munditiam, qusenospraesenli
    castoseonservet in
    vita,
    et infuturo aeterna faciet
    recipere praemia.
    64. Nullum odire. Flebiliter autem
    deplorandi
    (
    sunt
    qui
    odio in fratre
    tabeseunt,
    et contra alios
    pefnicibsum
    animcedolum servant. A
    regno
    enim
    Dei
    separant se, qui semetipsos
    acharitatefraterna
    dissociant. Hinc J oannes
    apostolus
    ait:
    Qui
    dicitse
    in luce
    esse,
    et
    fratrem
    suum
    odit,
    in tenebrisest us-
    que
    adhuc
    (I
    J oan.
    n).
    Item
    ipse
    ait:
    Qui
    odit
    fra-
    Iremsuumin tenebris
    esl,
    et iwlenebris
    dmbulal,
    el
    nescit
    quoeat, quoniam
    tenebra obcwcaverunloculos
    ejus (Ibid.), idest, propter
    bdiumfraternumnescius
    in inferni
    geherina
    prsecipitatur, etignarus
    etcsecus
    intenebrosaminferni
    pcenamdemergitur. Ipse
    ile-
    rum dicit:
    Qui
    odit
    fratrem suum,
    homicida esl
    (I
    J oan.
    m).
    Nonmovet nianus ad occidendum ho-
    minem,
    et homicida
    jam
    tenetur a Deo. Nani ubi
    retribntionis
    tempus advenerit,
    cum
    Cain, qui
    ex
    I
    maligno eiat, damnabitur, qui
    hoc
    genere
    homici-
    dii,
    id est
    odii,
    tenetur.
    Ipse
    iterumdicit : Si
    quis
    dixerit
    quoniamdiligoDeum,
    et
    fratrem
    suum
    odii,
    mendaxest
    (I
    J oan.
    iv).
    In hocenim
    probatur
    esse
    mendax
    quoddiligat Deum, quem
    non
    videt, quo-
    niamhon
    diligit,
    sedodiohabet
    fralrem, quem
    vi-
    det. Hocenim mandatum
    accepimus
    a
    Deo,
    ul
    qui
    diligit
    Deum,
    diligat
    et fralrem suum.
    65. Zelumetinvidiamnonhabere
    (J acob. i).
    Livor
    alieni boni suum
    punit
    auctorem,-
    Namundebonus
    proficit,
    indeinviduscontabescit. Undeet membrum
    est
    diaboli, cujus
    invidia mors inlroivit in orbem
    feriarum.
    Namzelare et inviderealterius bono non
    A est
    parvum,
    sed
    grande
    et
    magnumpeccatum.
    Dia-
    bolusinler initia mundi statim zeli livore
    perculsus
    periit primus,
    et sic
    'perdidit
    alios. Radix omnium
    malorumest et fonsvitiorum zelari et
    invidere
    al-
    terius bono.
    Indg odium,
    surgit,
    animositas intte
    procedit.
    Avaritiam zelusexcitat. Per zelumtimor
    Dei
    spernitur, judicii,
    dies non
    providetur,
    inflatur
    superbia,
    exacerhatur
    humilitas,
    perfldia prsevari-
    eatur,
    patienlia concutitur,
    furit
    discordia,
    ferocit
    ira. Hinc onrne
    pacis
    vinculum
    rumpitur;
    hinc
    fraterna charitas
    violatur;
    hinc adulteratur veri-
    tas
    ,
    scinditur
    unitas;
    hihc vultus minax
    ,
    torvus
    aspectus, pallor infacie,
    trembr inlabiis
    ,
    stridor
    in denlibus.
    Quid plura
    referam? De zeli livore
    fons omnium vitiorum
    consurgit,
    sicut J acobus
    B
    ait : Ubi est zelus et
    conlenlio,
    ibi inconslantia et
    omne
    opus pravum(J acob. III).
    Unde et hic
    apte
    sequitur
    66. Contentionemnon amare
    (Phil. n;
    Tit.
    m).
    Contenlio dicitur
    controversia, pertinacia
    vel di-
    sceptalio
    contentiosa. Nou
    ergo
    debet amaremona-
    chus contentibnem verbornm
    ,
    sed
    potius
    firmiter
    tenere debet amorem fraternum. Si enim morlui
    sumus
    peccato,
    non debemus vivere
    mundo,
    et fra-
    tri
    verbumproferreconientiosum, quoniam
    omnium
    malorumfomes est contentioverborum
    , periculum
    animarumet subversioest auditorum. Hinc Paulus
    Timolheo ait: Noli verbis contcndere
    (II
    Tim.
    n).
    Adnihil est
    utile,
    nisi ad
    subversionemaudientium.
    Pensandum
    namque
    est
    quomodo
    contentio inutilis
    C facienles
    conculit, quando
    et audientes subvertit.
    Nisi enim
    prins
    concussio
    prava
    in corde
    fuisset,
    contentio in
    publicum
    non venisset. Hinc Paulus
    herum ail : Ne
    forie conlenliones,
    ainulationes
    ,
    animositaleset dissensionessint inter vos
    (IICoi: xri).
    Hincet J acobus ail :
    Quod
    si zelumamarumhabe-
    tis et conletitionethincordibus
    veslris,
    nolite
    gloriari
    (J acob. in).
    Inter carnales enimmonachos contenlio
    semper consurgere solet,
    sicul
    scriptum
    est : Sem-
    per jiirgia qumrit
    malus
    (Prov. xvn).
    Hinc
    ipse
    Pau-
    lusait : Cumenimsint inter voszelus et
    conlenlid;
    nonnecarnalesestts
    ,
    el secundumcamemambulatis
    (I
    Cor.
    m)
    ? Per oontentiones enim inutiles susci-
    lanlur
    iroe, generantur
    inter fralres
    discordiae,
    nu-
    triuntur aniniositales
    , procedunt lites,
    efficiuntur
    D
    dissensiones
    , emergunt semulaliones,
    suscitantur
    scandala, et,
    ut breviler
    dicam,
    nascuntur iriter
    fratres omnia raala. Undbverumest
    illudquod
    Sa-
    lomonait dicens : Honor est homini
    qui separat
    se
    a conlenlionibus
    (Prov. xx).
    Contentionemenim
    Apostolus
    inter
    opera
    tenebrarum annumerat di-
    cens :
    Abjiciamusergoopera
    tenebrarum
    (Rom. XIII).
    De
    quibus operibussubjecit
    dicens : Non incomes-
    saiionibuset
    ebrielalibus,
    nonin cubilibuset
    impudi-
    citiis,
    nonincontentioneetmmulatione
    (Ibid.).
    Cbnten-
    i tioineis est
    qui
    secundumcarnemvivunt et
    qui
    in
    tenebris ambulant.
    Qui
    auteminluce
    est,
    nihil
    per
    contentionemaut
    elaiionem, nequeper gloriamgerif
    inanem. Undeet
    sequitur
    791
    SMARAGDIABBATIS
    792
    61..Elalionem"et
    jactantiamfugere (Psal. cxxx).
    i
    Eiatiodicitur
    jaclantia
    mentis
    ,
    et audacia
    cordis,
    confidenlia
    virtutum,
    vel temeritas ettimorcordium.
    Nisi enimprsecesserit,
    ut beatus ait
    Isidorus,
    oc-
    cullaelalio menlis
    ,
    non
    sequitur aperla jactantia
    laudis. Utilius
    est, inquit,
    ruenlibus
    quocunque
    vilio
    Iabi,
    et humiles
    post
    casumDeo
    fieri, quam
    per
    elationem
    superbiri. Nonnunquamgemino
    vitio
    Christianus
    adiabolo
    appetitur,
    et occulto
    per
    ela-
    tionem,
    et
    publicoper
    libidinem. Seddumvitat
    quis
    libidinem,
    cadit in elationem. Ilem dumincaute
    declinat elalionem
    ,
    cadit in libidinem.
    Sicque
    ex
    occultoelationis vilio itur- in
    aperlum
    libidinis
    ,
    et
    de
    aperto.libidinis
    itur in occultumelationis. Sed
    Dei
    servus,
    discrete
    utrumque pensans,
    sic ca-
    vet libidinemut non incurrat in
    elalionem,
    sic
    ^
    vitat elalionemut non resolvat animum ad libi-
    dinem.
    68. Seniores venerari
    (Levit.
    xix;
    I Tim.
    x).
    Hu-
    mililasenimbonorumsubditorumveneratioest fra-
    trumseniorum.
    Neque
    enimsincere
    poterit
    venerari
    seniorem,
    nisi
    qui humilem,
    nontumidamet elatam
    habuerit mentem. Veneratio enim senioruminver-
    his debet esseet infaclis : in
    verbis,
    ut ei
    pauca
    et
    rationabilia verbahumiliter
    loquatur
    et cumreve-
    rentia;
    in factis
    autem,
    ut illo transeunte
    junior
    surgal,
    illoiterum
    jubenle sedeat,
    illo
    loquente
    au-
    diens
    taceat, iriterroganti
    humiliter
    respondeat, ju-
    benti obediat,
    transeunti inclinato
    capite
    benerHctio-
    nemhumiliter
    petat,
    et in
    omnibus,
    ubi rationabili-
    ter res
    poslulat; junior
    monachus seniori obediat.
    '
    Hiuc Paulus
    Timolheoait dicens: Senioremne in-
    crepaveris,
    sedobsecraut Patrem
    (I
    Tim.
    x).
    Et:
    Filii,
    obedite
    parentibus
    vestrisinDomino
    (Coloss.m).
    Nam
    et Dominusdescendit de Hierusalemcum
    parenti-
    hus suis in
    Nazarelh,
    eterat subdilusillis
    (Luc. n).
    Hinc
    per quemdamsapientem
    dicitur : In lola ani-
    ma lua time Deumet sacerdotes illius
    sanctifica
    (Eccli. vn). Ipse
    ilerum dicit: In omni virtule lua
    dilige
    eum
    qui
    te
    fecit,
    etminislros
    ejus
    nonderelin-
    quas (lbid.).
    Sed et hoc
    inluendum,
    ne
    accepta
    a
    juniore
    senior
    reverentia,
    in tumore se
    extollat,
    et
    sic scandalumnulriat,
    sed
    magis magisque
    sehu-
    milians,
    ut filiosamore
    paterno diligat,
    et ita eos
    ad humililatis obedientiam
    compellat.
    Unde et se-
    quilur:
    69. J uniores
    diligere.
    Geminamenimdilectionem
    a senioribus debent
    accipere juniores. Unam, quia
    fratres sunt.
    Scriplum
    est enim: Hoc mandatum
    accepimus
    a
    Deo,
    ut
    qui diligitDeutn, diligat
    et
    fra-
    tremsuum
    (I
    J oan.
    iv).
    Alteram, quia
    obedientes
    senioribus humiliter serviunt. Hincenim
    scriplum
    est: Servussensatussit tibi dilectus
    quasi
    animatua
    (Eccli.
    vn), quasi
    fratrem sic eumtracta. Si hocde
    servo, quantomagisintelligendum
    est defilioetfra-
    tre dilecto!
    70. In Chrisli amore
    pro
    inimicis orare. Amor
    enimChristi facitnos
    diligere
    inimicum,
    facit etiam
    el orare
    pro illo, quia
    si filii
    ejus
    sumus,
    iu
    quan-
    A
    tum
    possumus,
    imitari eumdebemus.
    Ipse
    enim
    pro
    persecutoribus
    suis oravit dicens:
    Paler, ignosce
    it-
    lis, quia
    nesciunt
    quidfaciunt
    (Luc. xxm).
    Ut simus
    ergo
    filii
    ejusimitatione,
    sicut
    jam gratia
    ilHussu-
    mus
    adoptione,
    secundum
    ejus imperiumdiligamus
    inimicosetiamet oremus
    pro
    illis.
    Ipse
    enim
    impe-
    rator nobis
    imperans
    ait:
    Diligite
    inimicos
    vestros,
    benefacile
    his
    qui
    oderunt
    vos,
    et orate
    propersequen-
    tibusetcalumniantibus
    vobis,ut
    sitis
    filii
    Patris
    vestri,
    qui
    inccelis
    est;
    qui
    solemsuumoriri
    facitsuper
    bonos
    et
    malos,
    et
    pluit super justos
    et
    injustos(Matth. v).
    Cumenimdixisset: Ut sitis
    filii
    Patris vestri
    qui
    in
    ccelis
    est,
    addidit:
    qui
    solemsuum
    facit
    oriri
    super
    bonos et
    malos, elc,
    ut nos
    intelligentes
    faciaomus
    inimicisnostris
    bene,
    et nostramadeosextendamus
    "
    dileclionem,
    et
    pro illqrum
    salute fundamusoratio-
    nem,
    ut
    qui
    filii Dei
    jam
    facli sumus
    per adoptio-
    nem,
    elficiamuretnati
    per
    imitatiohem.
    Christuspro
    nobis
    passus est,
    ait
    apostolusPetrus,
    nobis relin
    -
    quensexemplum,
    ut
    sequamur vesligiaejus (I
    Pelr.
    n).
    Quod
    non solumde
    passione,
    sedet deinimici
    dilectione,
    et
    pro
    eis factadebemus
    intelligere
    ora-
    tione.
    71. Cumdiscordantibusantesolis occasuni in
    pa-
    cemredire
    (Ephes. iv).
    Sicut
    pia
    mater Ecclesiaab
    oumihusmale viventibus sive hsereticis
    premilur,
    sed taiuen eos ad sevenieutes
    benigna
    charitate
    amplectitur;
    ita et nos
    quoscunque
    inimicos susti-
    nemus,
    revertentes adnos materna imitatione am-
    plexari
    statim
    debemus, quia qui
    fralrem tardius
    sibi
    reconciliat,
    Deumsihi tardius
    placat.
    Hincenim
    Dominusait: Si
    offers
    munustuumad
    altare,
    et ibi
    recordatus
    fuerisquia frater
    iuus habet
    aliquid
    ad-
    versum
    le, relinque
    ibi munus tuumante
    allare,
    et
    vade
    prius
    reconciliari
    fratri tuo,
    ettuncveniens
    offe-
    resmunus tuum
    (Matth. x).
    Hinc Paulus
    apostolus
    ait:
    Irascimini,
    et nolite
    peccare.
    Sol nonoccidatsu-
    per
    iracundiam veslram
    (Ephes. ix).
    Hinc ostendit
    quia
    antesolisoccasumet
    culpatus pelendorecipere
    veniam,
    et loesuslaedenti dimittendodebet
    indulgere
    delicta. Cito enimest
    ignoscendumcuiquam,
    dum
    veniam
    postulat, quia
    nihil
    proficit
    esse immacula-
    tura a
    culpa, qui
    nonest
    paratus
    adveniam. Crescit
    enimet
    augetur
    culoa,
    auando tardius relaxantur
    T.fraterna delicta
    72. Et de Dei misericordia
    nunquamdesperare
    (Ezech. XVIII).
    Etsi mille sint
    peccata,
    non est de-
    sperandum
    devenia. Deusenimet
    pius
    est ad
    igno-
    scendum,
    et
    omnipotens
    ad salvandum. Tantumest
    ut
    unusquisquepeccator
    declinet a malo et faciat
    bonum
    (Psal. xxxvi).
    Confileatur Dominosua
    pec-
    cata,
    et secundummodum
    culpas
    faciat
    pcenitenliam,
    quia
    omnis
    peccator qui
    adDominumex loto corde
    conversus
    fuerit,
    salvus
    erit, ipso
    dicente
    qui pecca-
    toribus ait: Converliminiad
    me,
    et salvi eritis
    (Isa.
    XLV).Ipse
    iterumdicit: Nolomortem
    peccatoris,
    sed
    ut convertaturetvivat
    (Ezech.
    xvm et
    xxxm). Ergo
    cum
    pius
    Dominusnondesideret mortem
    peccatoris,

    sedvitam, ipse sihi


    misericordise claudit
    januam,
    793
    "
    COMMENT.IN REG. S. BENEDICTI,
    794
    qui
    ab eo
    peccatorum
    veniam
    recipere desperat.
    Hinc iterum
    per prophetam
    dicit: Peccator in
    qua-
    cunque
    die conversus
    fueril
    extoto cordead Domi-
    num,
    desinitesseveccalor
    (Ezech. xxxm).
    Hinc Hie-
    ronymus
    ait: Nemo deDomini
    indulgentia dubitet,
    nemo
    desperet.
    Adhoc enimmissus advenit ut
    pec-
    catores confitentesnon
    perderet,
    sedsalvaret. Nemo
    demultitudine suorum
    desperet
    criminuni, quiapius
    et misericors Dominus
    paratus
    est ad
    ignoscendum.
    S"
    discipulo
    suo Petro
    usque septuagies septies jus-
    sit fratri dimittere
    peccatum,
    multo
    magis
    illefons
    pietatis
    et
    indulgenliseusque
    mille millies millein
    se
    peccantibus
    et veniam
    petentibus
    dimiltit deli-
    ctum.
    Ipse
    enimtotius mundi lavit crimina
    , quanlo
    magis
    unius hominis lavabit delicta. Tantumest ut
    unusquisque
    convertatur ab
    impietate sua,
    et factis
    dignis poenitentise
    fructibus vivat in
    aeternum,
    hono-
    rumomniumvirtute refertus.
    Ecce hmcsunt instrumenta arlis
    spiritualis.
    Ecce
    hsec
    sunt, dicit,
    id
    est,
    hscc
    supradicta
    divina man-
    data
    quse
    sunt
    singula jam per
    ordinem
    superius
    exposita.
    Haec sunt
    ilaque
    instrumenta arlis
    spiri-
    talis. Arsdicta
    est,
    eo
    quod
    arlis
    prseceptis regulis-
    que
    constricta beneet
    juste
    ducat. Sicut enimest
    ars
    corporalis,
    est et ars
    spiritalis.
    Sed sicut est
    corporali
    vita
    spiritalis melior,
    ita est et ars
    ejus-
    demvitsesublilior. Undeet illa
    paucis,
    haec vero
    instrumentis
    indiget plurimis.
    Sicut enim instru-
    menta sunt
    fabrorum, scriptorum
    vel aliorum arti-
    ficum, quibus opus
    eorum
    perficitur,
    ita sunt et in-
    strumenta
    virtutum, quibus spiritalis
    vita
    componi-
    tur. Nisi
    regendarum
    suarum et aliorum animarum
    ars non-esset
    spiritalis, Gregorius
    non diceret: Ab
    imperitis srgopastorale magisterium qua
    temeritate
    suscipitur, quando
    ars est artium
    regimen
    anima-
    rum. Hinc Paulus
    apostolus
    ait: Scioet
    humiliari,
    et
    abundare,
    et
    satiari,
    et
    esurire,
    et
    penuriam pati
    (Phil. iv).
    Hsecenim omnia minus intuentibus non
    videntur ars esse
    spiritalis,
    sed
    sinipliciter
    necessi-
    tas actionis. Sed si ars non
    esset, scio, Apostolus
    non
    dixisset;
    sed
    cum, scio, dixit,
    in
    hujus operis
    aclionis artem inesse demonstravit.
    Quem
    enim
    pe-
    huria sua non
    frangit,
    a
    gratiarum
    actione non re-
    trahit,
    inrerum
    temporalium
    desideriumnon accen- -,
    dit,
    scit Iiumiliari.
    Qui
    enim
    acceptis
    rebus nonex-
    tollitur,
    et eas ad usumvanse
    glorioe
    non
    intorquet,
    nec solus
    possidet,
    sed cum
    diligentibus
    misericor-
    diter
    div:'dit,
    scit abundare.
    Qui
    acceptis
    alimentis
    non ad
    ingurgitationem
    ventris
    utilur,
    sed ad
    repa-
    rationem
    virtutis,
    scit saliari.
    Qui
    alimentorum in-
    opiain
    sinemurmuralione
    tolerat,
    nec
    pro
    necessitate
    victus
    agit aliquid
    unde anima
    peccati Iaqueum
    in-
    currat,
    scit esurire.
    Quemergo
    nec in abundantia
    superbiaelevat,
    nec innecessitate
    cupiditas irritat,
    novit
    abundare,
    novlt et
    penuriam pati. Qui ergo
    in
    prosperitate
    non
    elevatur,
    in adversitate non fran-
    gitur,
    suasionibus ad malumnon
    trahilur, vitupera-
    tionibus a bono
    opere
    non
    revocatur, spiritali
    arie
    Areferlus
    non infirmatur in
    pejus,
    sed
    proficit
    sanus
    semper
    in melius.
    Qumcum
    fuerint
    a nobisdie
    noctuque
    incessabili-.
    ter
    adimpleta,
    et in die
    judicii reconsignala.
    Haec
    enimsacratissima
    supradicta
    Domini
    praecepta
    no-
    his
    praesenti consignantur
    in
    vita,
    ut
    operemur
    ineis
    et
    operantes
    custodiamus illa. Iterum nobis in vita
    reconsignabuntur aeterna,
    ut laboris nostri
    digna
    re-
    cipere
    mereamur
    praemia,
    illavidelicet
    quaeipse
    Do-
    minus
    operariis
    suis
    promisit
    dicens : Venile
    adme,
    omnes
    qui
    laboratis et onerati
    estis,
    et
    ego reficiam
    vos
    (Malth. xi). Et, Venite,
    benedicti Patris
    mei, per-
    cipite regnum, quod
    vobis
    paratum
    est ab
    origine
    mundi
    (Matth. xxv).
    Et de
    quo Apostolus
    dicebat:
    Illa mercesnobisaDomino
    recompensabitur, quam
    B
    ipsepromisit, quod
    oculus non
    vidit,
    nec auris audi-
    vit,
    necincor hominis
    ascendit, qumprmparavit
    Deus
    his
    qui diligunl
    eum
    (I
    Cor.
    n). Officina
    veroubi hmc
    omnia
    diligenter operemur,
    claustra sunt monasterii
    et slabilitas in
    congregatione.
    A faciendo enim ofli-
    cium,
    et abofliciooflicinaderivatur. Sunt enim
    ope-
    rantium
    domicilia,
    et omniurn monachorum ibi-
    demhabitantium claustra. In
    quibus qui
    vult habi-
    tare,
    firmitatein in mente et stabilitatem debet
    habere in
    congregatione,
    ne
    vagari incipiat per
    di-
    versa terrarum
    spatia,
    aut
    transmigrare
    de cellaad
    alteram,
    et de
    propriis
    adnon
    propria loca,
    et dica-
    tur de illo
    quod
    in Salomonis libro
    scriptum
    inveni-
    tur : Sicut
    avis, inquit, transmigrans
    denido
    suo,
    sic
    vir
    relinquens
    locumsuum
    (Prov. xxvn). Quid
    enim
    per
    avem
    signatur, quserelinquit
    nidum
    suum,
    nisi
    monachus
    qui relinquit
    Iocumsuumet
    propositum.
    suum. Meliusenim
    relinquat
    menlis
    vagacitatem,
    et
    cordis flrmiler
    locique
    teneat
    stabilitatem,
    et ad
    perfeclum
    ducat bonum
    quod ccepil agere, quia
    scri-
    ptum
    est: Non
    qui inclwaverit,
    sed
    qui perseverave-
    rit,
    salvuserit
    (Matth.
    x et xxiv).
    Sequitur
    de obe-
    dientia.
    "
    CAPUT V.
    De obedientia.
    Primus humilitatis
    gradus
    est obedientiasinemora.
    Quaeritur
    a
    plurimis
    cur beatus Benediclus in hae
    Regula
    duos humilitatis
    gradus
    dixerit esse
    primos:
    unum,
    istum
    quem
    in manibus
    tenemus,
    alterum
    n
    vero, qui
    in duodecimis
    gradibus (Cap. vn) ponitur
    primus.
    Sed sciendum est
    quia
    ille est
    primus
    in
    corde,
    et iste
    primus
    in actione. Sicut enim ille est
    primus
    in
    ordine,
    ita secundus in
    cogitatione,
    vo-
    luniate,
    desiderioet conversione. Iste
    tamen, quihic
    ponitur primus,
    illic invenitur inordine esse secun-
    dus. Sic enira dicit in isto : Hi tales
    relinquentes
    statim
    quae
    sua
    sunt,
    et voluntatem
    propriam
    dese-
    rentes,
    illamDomini imitantur sentenliam
    qua
    dicit:
    Nonveni
    facere
    voluntatem
    meam,
    sed
    ejus qui
    misit
    me
    (J oan.
    v et
    vi).
    In illovero dicit: Secundus hii-
    militalis
    gradus est,
    si
    propriamquis
    non
    au>r,nsvo-
    luntatemdesideria suanon
    delectelurimplere,
    vocem
    illamDomini factisimitetur dicenlis : Non veni
    fa-
    cerevotuntatem
    meam,
    sed
    ejus qui
    misit me. Ecce
    7S5 SMARAGDI ABBATIS
    quomodo
    prohatur quia
    iste
    ipse qui
    hic
    ponilur
    A
    primus,
    illic
    positus
    invenitur esse secundus. Sed
    ille est
    primus
    in ordine et
    cogitatione,
    iste
    primus
    in
    operis
    actione. Ille
    primus
    in initio conversiOnis,
    iste
    primus
    iii initio actionis. Ille
    primus
    in anima
    spiritualiter,
    iste
    primus
    in obedientia
    corporaliter.
    Unde el.
    islius
    capituii
    titulus non de humilitate
    ,
    sed de obedientia
    discipulorum
    est
    prsenolatus.
    In
    illo autem de
    cogitatione,
    voluntate et desiderio tra-
    ctatur,
    in isto vero de
    discipulorum
    obedientia
    dis-
    putalur.
    Obedientia vero
    discipulorum
    prius
    Deo
    in
    corde, poslea
    exhibenda est
    magislro
    iri aclione.
    Interius enim
    unusquisque
    timore tactus
    egreditur
    ad
    publicum
    obedire, quasi discipulus magistro.
    Nisi
    enim Domini
    compellente
    timore, nunquam
    seinre-
    gulari
    vita alter alteri se
    subderet,
    sedDbmini com-1
    pulsus
    limore
    pariter
    el
    amore,
    iit ut alter subdat se
    alteri,
    el
    regalur
    alter
    ab allero.
    Poslquam
    enim cor
    hominis timor Domini
    penelrat,
    feslinus sibi
    alium
    ducem
    quaerit
    ad
    vitam,
    ut
    quo per
    se ire non va-
    let,
    altero. ducente
    perveniat.
    Unde et hic beatus
    Beuediclus volenlibus seternam
    pervenire
    ad vitam
    ordinalissime initium
    operis viaeque
    clemonslrat di-
    cens : Primus humilitatis
    gradus
    est
    pbed.ienlia
    sine
    mora. Deobedientia beatus,
    disputaturug Benedictjis,
    uoii
    ondinis,
    ut
    prsediclum
    est, gradum,
    sed la-
    boris rationabiliter
    hic
    posuit primum.
    Qnem
    sine
    mora conveiiit
    impler.e discipulum, qui
    sine mora
    cceloruin vult conscendere
    regnum.
    Sine tarditatis
    enim mora monachus debet facere
    obedienliam, qiji
    .
    sine tarditale laboris sui vult
    recipere praemia.
    Sine
    larditate enim: liabet
    victoriam, qui
    humililer obe-
    diens contra hostem fortiler dimicat.
    Scriptum
    est
    euini : Vir obediens.
    loquilur
    victorias
    (Prov. xxi)..
    Quid
    enim mirum si
    peccator
    homo obedientise
    in
    prajsentis
    >ilaehrevitate se
    subjicil, quando ipse
    me-
    diator Dei et hominum
    semetipsum
    exinanivil
    formam
    servi
    accipiens, faclus
    est obediens
    usque
    ad mortem
    (Phil. u).
    Et charum habens
    hominem, quem pro-
    plerea
    mo.rte
    red.emit, charum se omnifeus sanctis
    suis exhibuil. Unde el
    sequilur
    :i
    Hmc convenithis
    qui
    nihil sibi Chrislo charius ali-
    quid
    existimanl. Nihilomnino uVChristum Chrislia-
    nus
    debethaberecharum,
    quia idipsum,et
    non
    alium
    suuin
    Greatoreni, Redemptorem cognoscit
    et Domi-
    num.
    Nihilergo
    utGhrislum debemus habere
    charum,
    quia
    ilie nihil sic charum sicut electorum habuit
    conventus. Sic ehim
    dignatus
    est noscharos
    habere,
    ut
    pro
    nobis iton recusaret suum sacrum
    sanguinem
    fundere. Sit
    ergo>
    charus ut
    Pater,
    nos illi ut filii.
    Difigamus ergo,
    Dominum J esum
    Christum, quia
    ille
    prior
    dilexit
    nos,
    et tradidit
    semetipsum pro
    nobis.
    Nihil enimamori illius debemus
    praeponere,
    sed su-
    per
    omnia debemus eumamare
    atque diligere
    :.
    quia
    : cum illo
    speramus
    in oeternum
    regnare. Ipse
    enim
    i
    ait:
    Qui
    amat
    patrem
    aut matretn
    phis quamme,.non
    esl me
    dignus (Matlh. vi).
    Quis
    enim. tam stultus et
    hebes
    potesl
    eflicere
    \AL, existere|,
    ut-viiam,'efesalu-
    lera suam non velit
    diligere?
    Chrislus
    est enimvila
    Aet salus
    nosCra, quidmt: Ego
    sum
    vta, verttat
    vila
    (J oan.
    xiv).
    Christus est
    ergo; dumin^bc'
    '
    tali
    corpore vivimus, spes
    nostra: Christus
    "deteji
    nostra,
    Chrislus
    gubernatio nostra, CiiriStusV;f
    '
    ludo
    noslra,
    Christus solatium
    nbstruni,
    Chris
    redemptio noslra,
    Christus
    pastor, Salusetpibte
    nostra;
    Christus
    justificatio,
    sanctificatib et illui
    uatio
    nostra,
    et in
    fulurp
    saeculo erit
    gloria
    rio
    Christus : exsultatio nostra
    Christus, glorificatio
    stra
    Chrislus, pax
    iiostra
    Ghristus,
    nseredilas no
    Christus,
    aelernilas nostra
    Christus,
    lex nostra C
    stu,s,
    clarilas
    nostraChristus,sanitas
    nostraChriS
    corona iiostra
    Christus, sapientia
    nostra Chfisl
    regnum
    nostrum
    Christus, prsemium
    riostruiri Cl
    slus,
    gaudium
    iiostrum
    Christus,
    mrinus
    ripstr
    '
    B
    Christus,
    decus nostrum
    Christus,
    refectio nb
    Christus, requies
    nostra
    Chrjslus,
    omnia
    boiia,
    nia
    sancta,
    omnia
    arnabilia,
    omriia desiderabilia
    stra
    Christus;
    et Deo niliil charius
    convenit u
    habere
    quamChristum.
    In illo enim et
    per
    iiluni
    '<
    mus,
    movemur et sumus.
    Prbpterea.
    nihil cliarius

    aliud
    aliquidhabere debemus.Sedqrii
    voluntinse'
    num
    cum. Chrislo
    regnare,
    debent
    sine.m.oraim
    ;
    ranti obedire,
    et hoc
    quod sequitur facere,
    id e
    .
    Propter
    servilmm sanchmi
    quod professi simt,
    propler
    meluin
    gehetmm,
    vel
    glorighi
    viimmier
    i mox ut
    aliquid imperatum
    a
    tmjore fuerit,
    ac si
    nilus
    imperelur,
    moram
    paii
    nesciunt in
    faciei
    1
    Propler
    servitium sanctum
    quod professi suni,
    di
    i
    r
    id
    esl, pro
    illa
    professione quam.
    monachus coi
    s omnibus
    promisit
    ante alt.are
    dicens : Promitto
    stabilitate mea et conversionp morum meorum
    t
    obedientia,
    coram Deo et sanctis
    ejps.
    Ist.a
    ergo
    gularis professio,
    si
    usque
    ad calcem vitsein m
    l slerio
    operibus impleatur,
    recte
    servitium Sanc
    vocatur, quia per4stam
    sanctus effectus luonacl
    % sancto Domino sociatur. Et sive
    pro
    isto servili
    i
    est,
    ut
    possiat implere
    illud,
    quia
    melius
    est
    vovere
    quam post
    votum
    promissa
    n.on
    reddere;
    s
    propier
    nielutn
    gehennce,
    id
    est,
    ne
    jn gehennam
    scendant
    crucieiiturque aeteruum;
    vd
    gloriam
    mteriiai,
    id
    est:,,.up ad illam
    perveniant gloriam,

    sicut
    sol,
    in
    conspectu
    P-atiis
    fulgeant,
    claresc
    a
    luceant.
    Moxut
    aliquid, imperatum
    a
    majore
    fu
    i-
    j)
    ac si divinitus
    i.mperelur,
    moram
    pati
    nesciant
    ,
    faciendo.
    it De
    quibus
    Dominusdixit: Ab audiiu auris obec
    '.,
    mihi
    (Psal.
    xvn;
    II
    Reg. xxn).
    Id
    est,
    in
    ipso
    aud
    n
    quo
    vocem meam
    audivii,.
    statim et sine mora r
    i.
    oblemperavit
    et obedivit. Hoc eniih testimoniuw
    e
    psalmo
    xvn
    sumptumest,
    ubi
    populus genliuro.
    f
    >. Iitalis credulitatis laudatur a
    Domino, qui
    oc
    >
    corporeis
    Dominum noslrum J esum Ghristum
    a
    viderunt, seddeilioprsedicantibusapostolisveloc
    u
    crediderunt.
    Quorum exemplar
    et
    monaehi
    obed
    tt
    tes modo
    sequunlur; qui
    senioiubus a Deo missie
    3t
    ciliter obediunt. Et ut
    intielliganl
    non tantum se
    l"
    mini,
    sed
    magis
    Deo
    obedire,
    et obedientiam
    qt
    a
    inajoribus exhiberit,
    retributori omnium bono:
    >797 COMMENT.IN REG. S. BENEDICTI. im
    Domino
    commendare,
    audiant Dominumdieentem
    i
    quod sequitur
    '
    Et iterumdicit aoctoribus:
    Qui
    vos
    audit,
    meawdit
    (Luc. x).
    Dominumenim
    probantur audire, qui
    do-
    ctoribus ad obediendumcordis inclinant
    aurem,
    et
    ohedientioesusea Domino
    reeipient
    mercedem
    qui
    senioribus non tardant humililer obedire.
    Qui ergo
    talemmerentur habere
    operis
    sui
    retributorem,
    ne-
    cesseest
    ut
    semper
    obediani cum
    magna
    cordis ala-
    critate.
    De
    quibus
    et subditur :
    Ergo
    illi tales
    relinquenles
    statim
    qum
    sua
    sunt,
    et
    voluntatem
    propriamdeserentes,
    mox
    exoccupatis
    ma-
    nibus,
    et
    quodagebant imperfectumrelinquenles,
    vi-
    cinoobedientim
    pedejubentis
    vocem
    factis sequuntur.
    Hi nimirum
    quse
    sua sunt
    relinquunt, qui propter
    aliorum
    utilitatem,
    suam
    imperfectamdimittunt,
    et
    B
    plus proximisquam
    sibi
    placere
    eontendunt. Etnon
    propriam
    voluntatem,
    sedmagisproximorumimplere
    conantur. Et mox
    exocchpalis manibus,
    id
    est,
    a
    ciinclis
    operibus quibus operabantur, disjunctis,
    et
    ab onmibusaetionibus
    separatis,
    vel
    expeditis* quod
    ageban*imperfeetumderelinquunt. Propter
    obedien-
    tiseeniin
    perfectionem
    omniumaliorumaetio relin-
    quehda
    est
    operum, quiamagis placet
    Deoobedientia
    quam
    victima. Obedientia
    quippe
    victimis
    prseponi-
    tur, quiaper
    victimas aliena
    caro, per
    obedientiam
    vero vokmtas
    propria
    mactatur. Vicinoobedientise
    pedejubentis
    voeernfactis
    sequuntur. Propterea ap-
    propinquat pesobedientiae,
    ut festinanter
    currere,
    et
    quod
    ei
    injungitur
    velociter et sine
    tarditatepos-
    sit
    iriiplere. Cujus
    non solum
    corpore,
    sed et corde
    G
    est
    imperanti
    exhibenda
    velocitas,
    ut nec
    corpori
    tar-
    ditas,
    nec eordi
    tepida
    resistat voluntas. Sed
    juben-
    tis vocemvelox auditor
    digno compleat opere ut,
    cum
    tempus
    retributionis
    advenerit,
    dignamaDomi-
    jio mercedem
    possit aceipere.
    Pro.
    cujus
    mercedis
    desiderio efficaciter
    quod sequitur
    est
    implendum.
    Dicit enim:
    Et vetuti uno momento
    prmdicta magislri jussio,
    et
    perfectadiscipuli opera,
    in velocitate timoris Dei
    ambce: res,communiter citius
    explicantur.
    Momentum
    a brevilatis
    tempore
    est
    dictum,
    eo
    quod
    in brevi
    conipleatwr
    obedientise
    opus injunctum. Cumenim
    charitatis causaboni
    magistri jussio,
    et obedientis
    discipuli operatio
    unanimiter
    conjungitur,
    sinedubio
    bonumfructum
    parturiunt, quia
    nonest
    infructuosaD
    Spiritus
    sancti
    conjunctio,
    ubi non est animarum
    nociva
    disjunctio.
    Corda enimtimore Domini
    copu-
    lata velociter
    parturiunt infirmantibus animabus
    salutis medelam.
    ;
    Quibtis
    advitammternam
    gradiendi
    amorincmribit,
    ;
    ideo
    angustam
    viam
    arripiunt,
    unde Dominusdicit:
    Angusta
    viaest
    qum
    ducit ad vitam
    (Matth. vn).
    jHoc
    in locobeatus benedictus hi
    pronomen
    in sub-
    auditione
    reliquit. Quod
    si
    addideris,
    clarius ea
    quae
    t- dicuntur
    advertis,
    id
    est,
    si dixeris: Hi
    quibus
    ad
    vitaui
    aeternam
    gradiendi
    amor
    incumbit,
    ideoan-
    gustam
    viam
    arripiunt,
    ut nonsuo arbitrio
    viventes,
    fX
    caetera
    quae sequuntur.
    Miromodo et a Domino
    n
    A
    sic
    composita
    : ut
    per
    viam
    angustam,
    et arctam
    ascendant jlecti adcoeli latissimam
    patriam,
    et
    per
    t viam
    amplamatque
    latissimam descendant
    reprobi
    ad Averni
    angustissima claustra; per
    iter eniman-
    t guslissimum
    veniuntsancti ad
    amplissimuinregnura,
    i
    et
    per
    iter
    amplum
    ad
    angustissimuminiqui perve-
    j
    niunt barathrum. Mutatur enim
    tempus malignis
    di-
    vitibus,
    mutatur et sanctis
    pauperibus.
    Illis ut de
    spaliosavoluptalis
    via ad
    angustas
    inferni transeant
    pcenas;
    isti nt de
    proesenti
    saecuii
    angustia
    ad cceli
    t
    latissimam
    atque
    clarissimamti*ahseant
    gloriam.
    Illi
    ut demolli et,dissolutaviaad
    angustum
    immittantur
    tarlarum;
    isti ut de
    angusto
    el violento
    corporis
    actu ad
    amplum
    cceli transeant
    regnum.
    Hinc Do-
    c
    minus ait :
    Regnum
    ccelorumvim
    palitur,
    et violenti
    l
    J J
    rapiunt
    illud
    (Matth. xi).
    Non enim
    qui
    molliteret
    t
    dissolute
    vivunt,
    sed
    regnum
    Dei
    possidet
    is
    qui
    5 pro
    illo viriliter
    agit.
    Hincbeatus
    Hieronymus
    ait:
    i
    Lata via est sseculi
    voluptas, quamappelunt
    homi-
    t nes
    ; angusta quseper
    lahores et
    jejunia panditur.
    I
    Sed
    per
    Iatam multi
    ambulant, angustara
    autem
    pauci
    inveniunt.
    Ut nonsuo arbitrioviventes.Periculosumest enim
    L monacho suo
    proprio
    vivere
    arbitrio,
    neforte dicat
    essebonum
    quOd
    ah aliis non
    bonum,
    sed
    judicatur
    t
    et est maluni. Et dum se
    putat per
    rectam videns
    >
    currere
    viam,
    in damnosamcsecusincidat
    foveani,
    sicut
    scriptum
    est: Est via
    qum
    videiur hominibus
    recla,
    sednovissima
    ejus
    deducunt adtartara
    (Prov.
    xiv).
    Et
    propterea
    non : Vel desideriis suis
    servire,
    >
    G
    sed
    prseceptis
    Domirii debent monachi humiliter
    obtemperare,
    Et
    voluptatibus
    obedienlesservire
    pro-
    priis,
    sedcumtimore Domini humiliter
    ejus subjici
    debent
    mandatis,
    ut cumDaviddicere
    possint:
    Par-
    liceps ego
    sumomniumtimentiumte et cuslodien-
    ; tium mandata tua
    (Psal. cxvm).
    Sedambulantesatieno
    judicio-
    et
    imperio.
    Hic
    judi-
    cium
    pro
    discretione vel arbitrio
    posuit.
    Aliter enim
    debet discernere
    opus, quod
    bonus et mortificatus
    pro
    Christo debeat
    agere monachus,
    ut
    operis
    sui
    mercedem
    consequatur
    a
    Domino,
    alterius obedire
    debet
    imperio.
    Suavius enimcurrit mandatorum
    Domini
    viam, ciijusopus
    alter
    discernit, etjudicat.
    In ccenobiis
    degentes
    abbatemsibi
    prmesse
    deside-
    rant. Ccenobiaenim
    multorum^
    et in communevi-
    D ventiumvocantur monasteria
    monachorum, quse
    ex
    Grsecovocabulonomenvidentur habere
    compositum.
    CoenonGrsecedicitur
    quod
    noscommunevocamus.
    In ccenohiis
    ergo degentes,
    idest incommunecum
    pluribus habilantes,
    ideoabbatemsibi
    prseesse
    desi-
    derant,
    ut illo
    gubernante
    viammandatorumDomini
    levius
    currant, illoque regente
    Ievius
    vivant,
    et
    prsemia, quse
    illis infuturo
    promissa
    sunt snavius
    apprehendant,
    scientes
    quia quanto
    seallerius
    po-
    testali
    pro
    Chrisli amoresubdi
    corisentiunt, tanto in
    futuro sssculocum
    ipso
    Dominofeliciter exsultare
    gaudebunt.
    Et
    quia
    sine dubiohi talesillam Domi-
    ni
    senlentiam, qua
    dicit: Nonveni
    facere
    voluntatem
    meam,
    sed
    ejus qui
    misit
    me
    (J oan. vi)
    faclisimitan->
    799 SMARAGDIABBATIS
    800
    lur,
    cumillosinedubio
    felicesinseternumregnabunt.
    A
    Sed hmc
    ipsa
    obedientiatunc
    acceptabilis
    erit Deo
    etdulcis
    hominibus,
    si
    quodjubetur,
    non
    trepide,
    non
    tarde,
    non
    tepide,
    aul cum
    murmure,
    vel cum
    respon-
    sione nolentis
    elficiatur. Acceptabilis
    est obedientia
    Deo,
    si corde
    puro
    velociter fit et sine
    murmure,
    et
    dulcis
    hominibus,
    si sine
    pigredine
    cumalacritate
    vel
    jucunditate
    fit raentis.
    Unde
    et subditur
    : Non
    trepide. Trepidare
    dicitur
    timere,
    vel dubitare. Ille
    enim obedientiam facere
    trepidat, qui
    in Domini
    adjulorio
    firmiter non
    sperat. Qui
    verodeChristi
    auxilio confisus
    fuerit,
    obedientiam
    pro
    Christo fa-
    cere non
    trepidahit, quia scriptum
    est:
    Qui
    timent
    Dominum
    speraverunt
    in
    Domino; adjulor
    eorumet
    proleclor
    eorum est
    (Psal. cxm).
    Nontarde. Ille
    monachusfacit
    obedientiam, qui
    non exilla deside-
    13
    rat seterna
    recipere prsemia. Quem
    enimadobedien-
    duinDei amor non
    excilat, corporis
    otio delectatus
    obedire senioribus tardat.
    Ignorans quia qui parce
    seminat
    parce metet,
    et
    qui
    seminat in benedi-
    elione,
    idest in abundantia
    benediclionis,
    abundan-
    ter et in benedictione metet vitam aeternam. Non
    tepide. Tepide
    dicit
    molliter,
    segniter,
    vel dissolute.
    Ille enim monachus obedientiam
    tepide facit, qui
    nontimet
    quod
    Dominus de
    tepidis dicit,
    ait enim:
    Quia tepidus
    eset nauseam
    facis, incipiam
    teevotnere
    de oremeo
    (Apoc. m).
    Nec Paulo accommodat au-
    temdicenli :
    Spiritu ferventes,
    Domino servientes
    (Rom. xn).
    Ferventes enimet non
    tepidos
    decet esse
    in Christi servitio
    monachos,
    ut
    igne
    charitatis ac-
    censi, quae
    faciunt non
    tepide
    faciant,
    sed velociter
    *
    et
    expedite.
    Illeenim
    ignisdivinus, quem
    Dominus
    volens ut arderet misit in
    terram,
    ad obediendum
    monachorum bonorum velociter excitat
    corda,
    ut
    lanlo illi obediendo citius
    placeant, quanto
    cumillo
    citius
    regnare
    desiderant. Aut cummurmurio
    facit.
    Qui
    enimcummurmurio facit
    obedientiam,
    nec ah
    imperante laudem,
    nec aDomino
    recipit mercedem,
    sed
    potius
    ababbate
    corporis disciplinam,
    et aDo-
    mino
    eam, quse
    murmurantibus
    debetur, justam
    re-
    cipit pcenam.
    Infeliciter enim
    perdit utrumque,
    et
    pcenaliter conquirit utrumque.
    Perdit laudis
    atque
    mercedis
    gratiam,
    et
    conquirit corporis
    simul et
    animae
    poenam.
    Vel cum
    responso
    nolenlis
    efficiatur.
    Illeenimmonachus
    qui
    cum nolentis
    responso
    in-
    cusatobedientiam,
    aut emendat cito voluntatem
    pa-
    riter et
    responsum,
    aut festinus in murmurationis
    labilur
    peccalum.
    At vero si cito emendaverit re-
    sponsumpariter
    et
    voluntatem,
    obedientiaesuoenon
    perdet mercedem; quia
    misericors et miserator Do-
    minus
    poenitentibus
    cito dimittit,
    i
    Quia
    obedientia
    qummajoribus prmbelur,
    Domino
    exhibelur.
    Ipse
    enimdicit:
    Qui
    vos
    auclil,
    meaudit
    (Malth. x).
    Cum
    magno
    enimcordis amore
    corporis-
    que
    velocitate fieri debet
    obedientia, quamipse
    Do-
    minussanctam in
    suamrecipit personam,
    utfacien-
    tibus
    eam,
    cum relributionis
    tempus advenerit,
    plenissima
    tribuat
    praemia. Ipse
    enim omnibus in
    laboiis obedienlia
    posilis,
    cum
    tempus
    aeternoere-
    A fectionis
    advenerit,
    dicet: Venitead
    me,
    omnes
    qui
    laboratisel onerali
    estis,
    et
    egoreficiam
    vos
    (Matth.
    xi). Ergo
    cum
    magna
    cordis alacritate debet mona-
    chus obedientiam
    facere, qui
    talem
    sperat
    ex illa
    habere retributionem. Undeet
    sequitur
    :
    Et cumbonoanimo a
    discipulis prmberi oportet,
    quia
    hilaremdatorem
    diligit
    Deus
    (II
    Cor.
    ix).
    Haec
    enim sententia nonsolum de
    illa, queespecialiter
    pauperibus tribuitur,
    eleemosyna,
    sedetiam
    genera-
    liter de omni monachorum
    intelligitur
    obedientia.
    Quiaquidquid
    obediendomonachus
    agit,
    totumDeo
    tribuit,
    cui setotumvovit.
    J ejunium enim,
    vigilias,
    abslinentiam, superimpositum cursum,
    et omnem
    omnino cordis et
    corporis
    actum Deotribuit
    totum,
    a
    quo
    laboris sui
    centuplumsperat recipere
    fructum.
    B
    Ergo qui
    cum hilaritate et
    multiplicatione
    vult a
    Domino obedienlisesuae
    recipere fructum,
    cumhi-
    laritate debet
    majoribus
    obedire:
    quiaqui majoribus
    obedire
    contemnit,
    sinedubioDomini
    imperio
    con-
    tradicit, qui discipulis
    et omnibus docloribus dicit:
    Qui
    vos
    audit,
    me
    audit,
    et
    qui
    vos
    spernit,
    me
    spernit
    (Luc. x).
    Non est
    ergo
    obedientia
    quse
    a
    majoribus
    injungitur spernenda,
    sed
    potius
    amandaet
    diligen-
    da, et,
    in
    quantum
    vires
    suppetunt,
    cum
    hilaritateest
    operibus exsequenda. Scriptum
    est enim : In omni
    dato hilarem
    fac
    vullumtuum
    (Eccli. xxxv).
    In omni
    ergo
    datohilarem facit
    vultum, qui
    noncumtristitia
    aut
    rancore,
    sed sereno vultu
    animoque
    laeto
    prsebet
    auditoribus
    sermonem, pauperibuspanem, majorihus
    autemcor humileet obediens. Isleinomni dato hila-
    '-'
    remfacit
    vultum,
    el ideoomnesuumdatuma Domi-
    nocredidit esse
    receptum
    et
    aptum. Qui
    autem
    jeju-
    nant,
    sed non cumhilaritate
    vigilant,
    sed non cum
    hilaritate
    abstinent,
    sed non cumhilaritate caetera
    multa bona
    faciunt,
    sed noncumbonoanimo nec
    cum
    hilaritate,
    non
    accipiunt
    a Domino laboris sui
    mercedem,
    sed a
    maligno
    murmuratibnis condem- ,
    nationem. Unde et subditur :
    Namcummalo animosi obedit
    discipulus,
    et non
    solum
    ore,
    verumetiamin corde
    simurmuraverit,
    et
    i
    si
    impleat jussionem,
    tamen
    acceptumjam
    nonerit
    Deo, qui
    cor
    respicit
    murmuranlis. Et
    pro
    tali
    facto
    ; nullam
    consequitur gratiain,
    imo
    pmnam
    murmuran-
    tium
    incurrit,
    si non cum
    salisfaciione
    emendaverit.
    Cumbono enim
    animo,
    et corde
    puro,
    et humili
    spi-
    -
    ritu debetobedire
    discipulusmagistro,
    ut obedienlise
    ; suae
    gratiamaccipiat apudDeum.
    Nam
    quando
    cum
    maloobedit
    animo,
    et
    superbus,
    et
    murmurans,
    et
    L inobediens tenetur a Deo. Deus
    autem,
    cui
    pmnia
    nuda sunt et
    aperla, murmurantium,
    etiam tacen-
    tium corda condemnat.
    Propterea quidquid
    fa-
    j ciunt
    monachi, absque
    murmuralione
    faciant, ne,
    t
    quodabsit,
    murmurando ea sentenlia
    pereant qua
    illi
    perierunt qui
    indeserlo contra Dominummur-
    muraverunt;
    et
    perierunt
    manna
    manducando,
    et
    isti in monasterio
    Scripturas
    recitando et
    insuper
    ,
    murmurando. Illi manna manducando mortui sunt :
    l et isti
    Scripturas legendo
    et audiendo
    spiritali
    fama
    -
    quotidie
    moriuntur. Illi murmurando terram
    repro-
    801 COMMENT.IN REG. S. BENEDICTL
    802
    missionis
    non
    introierunt,
    et isti murmurando
    pa-
    radisum
    perdent,
    et
    promissionis lerram,
    id est
    aiternam cceli
    patriam,
    non
    ingredientur.
    Quid
    enim
    prodest
    murmuratoribus exterius
    agere opus injun-
    ctum,
    et interius a mercedis
    praemio
    remanere va-
    cuos. Meliusest
    ergo majorib.us
    obedire cum
    gau-
    dio, etpraemiumreciperesempiternum, quam
    trisli
    animo ohedireet laboris sui
    prsemia perdere.
    Etsi
    factis
    compleat jussionem magistri, jussionem
    ta-
    men non
    implet Apostoli, qui
    dixit: Omnia
    facite
    sinemurmurationibuset hmsitationibus
    (Phil. n).
    CAPUT VI.
    De tacilurnilate
    Taciturnitas virtus est humilitalis et indicium
    gravitatis,
    nutrix
    virlulum,
    et custos est morum.
    Hinc Salomonait:
    Qui
    custodit os suumet
    linguam
    suam,
    custoditab
    angusliis
    animamsuam
    (Prov. xm).
    Ab
    angustiis
    videlicet aetemse
    pcense
    liberat animam
    suam, qni
    taciturnitatem amans,
    a malo et
    pravo,
    vel omnino
    stulliloquiocustodit,
    et refrenat
    linguam
    suamdicens:
    Factamus
    quod
    ait
    Propheta
    :
    Dixi,
    Custodiam
    vias
    meas,
    ut non
    delinquam
    in
    lingua
    mea
    (Psal.
    xxxvin).
    Ille bene
    vias,
    id
    est,
    aclus vitse suae
    custodit, qui
    in
    lingua
    minime offendit. Modicum
    enimmembrumest
    lingua,
    sedmultas rixas et mul-
    ta
    ssepe
    committit scandala. De
    qua
    J acobus
    aposto-
    lus ait:
    Linguam
    nullushominumdomare
    polest;
    in-
    quietum
    malum, plena
    veneno
    mortifero,
    el
    reliqua
    (J acob.
    m).
    Qui ergo
    in
    lingua
    non vult
    delinquere,
    prius
    vias
    suas,
    idest actus vitae
    suse,
    debet sollicile
    providere,
    ne subito labatur in
    lingua, qui
    antesuas
    providereneglexit
    vias.
    Sequitur
    :
    Posui ori meocuslodiam
    (Psal. xxxvni).
    Ille bene
    custodiamori suo
    ponit, cujus lingua
    nec in mali-
    loquium,
    nee in
    vaniloquium,
    nec in
    multiloquium
    procaciter
    fluit,
    sed secundum
    Salomonera, lempus
    tacendi,
    et
    tempns exspectat Ioquendi (Ecci. m).
    Item
    scriptum
    est : Homo
    sapiens
    tucebit
    usque
    ad
    tempus,
    lascivusaulemet
    imprudens
    non servat lem-
    pus (Eccl. xx).
    Sedet illecustodiam ori suo
    ponit,
    qui
    senon
    juslum, sed, quod magis
    verum
    est, pec-
    catoremfalelur. Ne
    ergo
    in
    maliloquium
    labatur lin-
    gua, ponal unusquisque
    nostrumori suo
    cuslodiam,
    et
    diligenter
    attendat
    quid
    de male
    loquenlibus.
    Apostolus
    dicat. Ait enim inter caetera
    superius
    J
    vel subteriUs nominata mala :
    Nequeebriosi, neque
    maledici, neque rapaces regnum
    Dei
    possidebunt
    (I
    Cor.
    vi).
    Sedin
    lege
    DominusfiliisIsrael
    prsece-
    pit
    dicens: Maledicosnonsinasvivereinterra
    (Exod.
    xxn).
    Ne
    ergo
    in
    vaniloquium
    defluat
    lingua,
    audia-
    mus
    quid
    Psalmistade
    vaniloquio
    dicat. Ait enim:
    Vana locuti sunt
    unusquisque
    ad
    proximum
    suum:
    labia
    dolosa,
    incordeet cordeloculi sunt.
    Disperdat
    Dominusuniversalabia
    dolosa,
    etc.
    (Psal. xi).
    Nein
    multiloquium
    inconsiderato
    linguacadat,
    audiamus
    quid
    Salomon
    dicat,
    dicit enim: In
    multiloquio
    non
    effugiespeccatum,
    et
    qui
    multisutitur
    verbis,
    tmdit
    animamsuam
    (Prov. x).
    Ponendaest
    ergo
    custodia
    A ori, ribstro,
    ne effrenate
    loquentes
    aut
    per
    malilo-
    quium,
    aut
    per vaniloquium,
    aut
    per multiloquium
    offendamus Dominum
    Deumnostrum. Per effrena-
    tionem enim
    liriguae,
    sicut bealus
    Augustinus ait,
    seminantur stimuli,
    oriuntur
    rixae,
    accenduntur faces
    odiorum, pax exstinguitur
    cordium,
    et caeterorum
    multorumredundat
    copia
    viliorum.
    Obmutui,
    ethumilialus
    sum,
    el silui abonis
    (Psal.
    XXXVIII).
    Hanc sentenliambeatus Benedictusintaci-
    turnitatisexposuillaudedicens
    : Iiic ostendit
    Prophe-
    ta,
    si a bonis
    eloquiis
    interdum
    propter
    taciturnitatem
    debet
    laceri,
    quanto magis
    atnalisverbis
    propter pm-
    nam
    peccati
    debetcessari?Sic enim
    quidam
    ait :
    pro
    otiosoverboratio
    ponitur.
    Pro sermone
    injustopcena
    exsolvitur.
    Obmutui,dixit, idest,
    silenlium
    mihi,
    nein
    B
    loquacilate peccarem,
    voluntarium
    imposui.
    Scri-
    ptum
    est enim:
    Qui
    odit
    loquacitatem, exstinguit
    maliliam
    (Eccl. xix).
    Hinclsaias ait: Cullus
    juslitim
    sileniium
    (Isai. xxxn),
    videlicet indicans
    quia
    men-
    tis
    jiisiilia desolatur, quando
    ab immoderata locu-
    tione
    lingua
    non
    compescitur. Taciturnitas,
    ut di-
    ctum
    est,
    virtus est
    humilitatis, quiaquanto
    tacitur-
    nilatis freno
    conslringilur lingua,
    tanto mens humi-
    liata
    erigitur
    ad summa. Et
    quanto
    se subsilentio
    deprimit,
    tanlo
    compunctionis
    aciemin coelum
    figit.
    Et
    quantum
    se ad
    compunctionisgraliam
    humiliatus
    animus
    elevat,
    lantum se iterum ad
    gratiam
    com-
    punctionis
    humiliat. Unde et
    sequitur
    : Humiliatus
    sum,
    el silui a bonis
    (Psal. xxxvm).
    Nisi enim
    prius
    humiliatus
    esset,
    a bonis
    malisque
    non siluisset.
    -^
    Humiliatus enim
    intelligitur,
    humi
    prostratus. Qui
    ergo
    taciturnitatis virtulem veraciter
    amat,
    ne-
    cesse est ut ad
    tempus
    etiamabonis locutionibus
    taceat,
    ut virlules caelerasad
    tempus
    tacendo nu-
    triat, quas
    nutritas iterum
    temporecongruosapien-
    ter
    proferat.
    Hinc
    per quemdamsapientem
    dicitur :
    Est tacens
    qui
    invenitur
    sapiens;
    el est odibilis
    qm
    procax
    est ad
    loquendum(Ecct. xx).
    Ac si diceret :
    Hle se tacendo
    sapientem componens nutrivit,
    iste
    se
    procaciter loquendo
    odibilemfecit. Ille
    qui
    tacuit
    inventus est
    sapiens;
    iste
    quia loquendo
    excessit
    moduminventus est
    procax.
    Ergo quamvis
    de boniset sanctisad
    mdificationem
    eloquiis,perfectisdiscipulispropter
    taciturnilatis
    gra-
    -.vitatem rara
    loquendi
    concedatur licenlia. Bonaet
    sancla et ad animarumaedificationem
    apta
    Domini
    dicit
    eloquia, quia
    nisi anima illis
    composita,
    ad
    ccelorumminime
    poterit
    conscendere
    patriam,
    aut
    cumsanctis
    recipere praemia.
    Dehisenim
    eloquiis
    dicit Psalmista :
    Eloquia
    Domini
    eloquia
    casta:
    nrgentumigneexaminatum,
    elc.
    (Psal. xi).
    Hincite-
    rum
    ipse
    : J udicia Dei
    justificala
    in
    semetipsa;
    desi-
    derabilia
    super
    aurum
    mullum,
    et
    lapidempretiosum,
    et dulciora
    super
    mel et
    favum(Psal. xvm).
    Etenim
    servus tuus
    custpdit
    ea : in custodiendis illisretri
    butiomulta. HincPaulus ait : Scimus
    quia
    lex
    bona,
    et
    sancta,
    et
    justa
    est
    (I
    Tim.
    i).
    Hoecsunt
    eloquia
    Domini
    quse
    credentibus et facientibus eaaeternani
    praeparant
    vitam.
    Qmepropter
    taciturnitatis
    gravi-
    805
    SMARAGDIABBATIS 804
    talcm tenendam raro conceditur
    discipulis praedi-
    ^
    canda,
    ne
    forte,
    dum tacilurnitatis suae incautus
    egredilur
    claustra,
    in elationis
    praeceps
    fovearaca-
    dat,
    aut silentii sui transeat
    terminum,
    et suse
    pa-
    liatur animae
    detrimentum, perdat
    taciturnitalis
    pro-
    ficuani
    gravitatem,
    et in damnosamincidat animi
    levilatem. Undeet
    sequitur:
    Quiascriptum
    esl: In
    mulliloquio
    non
    effugiespec-
    calum(Prov. xj.
    Hinc beatus
    Gregorius
    ait:
    Quia
    mulliloquioquisque
    serviens rectitudinem
    fjuslitioe
    tenere
    nequaquampossit,
    leslatur
    Propheta, qui
    ait: Vir
    linguosus
    non
    dhigelur super
    lerram
    (Psal.
    cxxxvin).
    HincbeatusAmbrosiusdicit: Est homo
    qui
    silentiumaffectat
    quidem,
    sedcor
    ejus
    niullumse
    coudemuat. Istetalis multum
    Ioquitur.
    Est alius
    qui
    mane
    usque
    ad
    vesperum loquitur ,
    et cuni discre-
    E
    lionesilentium
    magnum
    custodit Meliusest enim
    silentium tenere
    quam aliquid
    malitiose dicere.
    Facilius enim tacendo
    culpa refugitur quam
    lo-
    quendo.
    Hinc enim
    scriptum
    est: Noli citatus esse
    in
    lingua,
    et
    priusquamaudias,
    ne
    respondeasverbutn,
    et inmedioseniorumne
    adjicias loqui ;
    non
    loquaris,
    nisi
    interogalusfueris(Eccli. iv). Inlerrogatio
    enim
    os.nionaclii
    aperiat.
    Maneatinverbo
    ejus mensura,
    insermone sit
    stalera, semper
    verba
    ejus
    sint mo-
    derala,
    modum
    loquendi
    non transeat et
    plus
    dili-
    gat semper
    auclire
    quamloqui.
    Et alibi
    ,
    Morset vitainmanibus
    lingum(Prov.
    xvin). Linguanamque
    manus non
    habet, sed
    per
    metaphorampro operibus
    manus dicitur
    lingua
    ha- .
    bere,
    sicut et Psalmista dicit: Eruea
    framea, Deus,
    (
    animam
    meam,
    et demanucanisunicctmmeam
    (Psal,
    xxi).
    In manibus
    ergo linguse
    mors et vita
    cpnsi-
    slil, quia,
    utJ acobus
    aposlolus
    ait: Ex
    ipso
    ore
    pro-
    cedit maledictio et benediclio
    (J acob. m).
    Quanclo
    enimveritatem
    loquunur ,
    e.tDominum
    , qui
    dixit:
    Ego
    sum
    via,
    verilas ct vila
    (J oan. xiv),
    benedici-
    mus in
    manibuslinguse,
    vitam
    tenemus, quia
    scri-
    ptum
    est:
    Os,quodmenlilur,
    occiditanimatn
    (Sap. i);
    et, Qul
    odil
    fratrem suum,
    hoinicida est
    (I
    J oan.
    MII).
    HincilerumJ acobus ait:
    Linguaignis
    esl : uni-
    vcrsilas
    iniquilalis
    (J acob.m). Ignis
    est
    lingua, quia
    virlutumsiivammale
    Ioquendo devorat,
    et cuncta
    ferefacinora
    per
    eamaut
    continuantur,
    aut
    patran-
    lur,
    aut defenduntur. Continuantur
    ,
    ut
    latrocinia,
    vel
    stupra ; patraritur,
    ut
    perjuria
    et falsa teslimo-
    -
    nia
    ; defendunlur,
    quando
    commissa delictaintei'-
    roganti negantur. Ipse
    ilerumdicit: Ecce
    quanlus
    ignis
    , quammagnam
    silvamincendit
    (Ibid.).
    Sicut
    eniin a modica scintilla
    ignis
    excrescens
    magnam
    saepe
    silvam
    incendit,
    ita incontinentia
    linguoe,
    suis
    nutrila
    levitatibus, magnarii
    bonorum
    operuin
    ma-
    teriain,
    multosVitse
    splrilalis fruclus,
    ubi attamina-
    veril, perdidit;
    sedet innumera
    pleromque, optimse
    quas
    videbantur
    locutionis,
    foliaconsumit.
    Ndm
    loqui
    et
    docere,
    magistrumcondecet;
    lacereet
    audirediscipulo
    convenit.
    Loquiet
    docere
    magistrum
    decci, quia
    illi
    per prophetam
    dicitur :
    Clama,
    ne
    ccsses,dicilDoriiinus,
    quasi
    lubaexaitavocem
    luam,
    Aetannuntia
    populo
    meoscelera
    eoriiin,
    etaomutSacob
    peccata
    eorutn
    (Isa. LVIII).Ipsi
    iteruni
    peir
    eumdbm
    prophetam
    prsecipitur: Super
    montem excelsum
    ascende
    lu, qui evangeiizasSion;
    iic civitalibus
    J uda,
    et
    reliqua (Isa. XL).
    Tacere et audbrediscl-
    pulum
    convenit.
    Djscipulis
    enimdicitur :
    Qui
    habet
    auresaudiendi
    audiat(Matth. xv,Marc. iV).
    "HincJ a-
    cobus
    apostolus
    ait: Sil omnishomoveloxadaudieh-
    dum,
    tardus autemad
    loquendum(J acob.i).
    Recte
    primo
    admonetaurem
    quemquam
    .citius accommo-
    dare docenti sero autem osad docendum
    aperire."
    Qui ergo sapientiamdiligit, primo
    hancaDeo
    pos-
    lulet,
    dehinc
    magistrum
    veritatis humilis auditor
    inquirat, etiuteragendumsuam
    cautissime
    iin^uam,
    non solumab otiosis sermonibus coerceat
    , yerurh
    B
    et ab
    ipsa, quamnuper didicit,
    veritate
    praedicanda
    contineai. Nam
    et
    tutius est ut audiat
    cjuampraaili-
    cetur, quoniam
    cum
    auditur,
    humililas custoditur
    ;
    cumautem
    prsedicatur,
    vix non
    subripit
    cuivislib-
    minum
    quantulacunqaejactanlia.
    HincJ eremiasberie
    instituti adolescentis viamdescribens
    ,
    mbdesliam
    lacilurnitalis inter
    prima
    virtutumstudia
    coinputai
    T
    Bonumest
    viro,
    inquil,cuinporlaveriljugumaVado-
    lescentiasua,
    sedebit
    solitaiius
    et iacebit
    (Threri. lii).
    Et
    ideo,
    si
    qumrequirenda
    suiita
    priore,
    cumoiiini
    humilitate et
    subjeciione
    reverentim
    requirantur,
    he
    videatur
    plusloqui quam
    convenit.
    Qvx
    eriima
    priore
    consiliumsalutis et verba doctriuse
    requirit,
    cum
    omni humilitate vel
    subjectionequsereredebet, quia
    summamonachi virtus humilitas
    est,
    summumvi-
    C tiurn
    ejus supefbia.
    Tunc autemse
    quisque
    mona-
    chuni
    judicet, quando
    se minimum
    sestiniaverit.,
    eliamcum
    majora
    virlutum
    operagesserit. Semper
    euim conscientia servi Dei humilis debet esseet
    tristis,
    scilicet
    utper'huinilitatem
    non
    superbiat,
    et
    per
    utilemmoeroremcor adlasciviamnondissolvat.
    Scurrilitates
    vero,
    velveibaoliosaet risummoven-
    lia,
    mternaclausurainomnibuslocisdamnamus
    ;
    el
    adtale
    e,loquiumdiscipulumaperire
    os non
    permilii-.
    mus. Scurrilitates autemdicuntur
    joca iurpia
    elim-
    prpba,
    vel irrisionibus
    digna, quae
    arhohichis orii-'
    L
    nimodadehent essealiena. Decet eriimmonaciiuiri
    L
    doctrinse
    proferresermonem,
    non
    joci
    scurriiitalerii.
    Mentisdebet habere
    gravitaterii, non
    joci,
    vel s.cur-
    ,
    rilitalis levitalem. J ustum
    ,
    honestumet
    ralionabile
    - D
    debet habereverbum
    ;
    non
    leve,
    vacuumet
    gravita-
    tis
    gratia
    alienum. Meditetur
    ergo
    necesseest mo-
    s nachusin
    'hymnis,psalmis
    el
    cahticis,
    nori in
    verhjs
    t
    vacuis,
    vanls vel
    oliosis.
    Plerrimque per quosdairf
    i
    graduS
    desidiosamens
    in foveara
    lapsrisimpellrlur;
    ; ei dumotiosa verha cavere
    negTigiinus,
    ad noxia
    pervenimus,
    ut
    prius Ibqui
    aliena
    libeat,
    et
    postmo-
    dumdetractionibus
    vitaria,
    de
    quibiisloquiiur,
    mor-
    i deat, Hbc nos cavere Dpmihus adrtibnet dicens :
    Omrie\>erb'umoiiosum
    quod
    locuti
    fueiirit
    hoinihes
    ,
    t rationemre&denldee'oih die
    judicii (Mailh. xn).
    i Si
    ergo
    saiio debtioso sefmone
    exigituf, pensemus
    e
    qusepoena
    de
    multiloquip
    maneat. In
    qrib
    etiam
    pef
    ,
    noxiaverha
    peccatur.
    Naine't bliosaVerba
    ipsaSQ>
    08
    COMMENT.W REG>S.
    BENEDICT/.
    806
    .
    lentcsse risum movenlia.
    Propterea
    cavenda
    cstj
    omnibus
    nobis.joci
    et risus immoderala
    luxuria, per
    qtramplerumque
    amarissima inter fratres nascun-
    tur scandala^Undeet
    Salompn
    ait:
    Quasi
    per
    risum
    operatur
    stullus scelus
    (Prov. x).
    Namet risumsu-
    pra
    modum
    quis
    nesciat
    indisciplinalionis e.t
    levita-
    tis esse
    januam? per quamperniciosum
    cibummi-
    serseanimsediabolussubtiliter ministrat.
    CAPUT Vil.
    Denuhiililuieel
    multiplici ejus
    commendationeduo-
    decim
    -gradibus
    distincta.
    Ciamat nobis Aiiiina
    Scriptura , fratres ,
    dicens:
    Omnis
    qui
    seexaltat
    humiliabitur,
    et
    qui
    se humiiiat
    '
    exaitdbitur
    (Luc. xiv).
    Hoc
    plane
    sciendum et fir-
    Tirissmrea nobis tenendum
    quia
    omnis
    qui
    se in-
    xautedemeritis.aut, quod
    peyjsest,
    sinemeritis al-
    I
    levaverit, juste
    a
    DominohumiliabitUr
    ;
    e't
    qui pro-
    Videse de benefaclis
    humiliaverit,
    J iiste
    ab eo
    exaltabitur. Hinc Salomon:ait :
    Superbutri sequitur
    humiiitas,
    et humilerii
    spirilumsuscipietgloria(Prov.
    xxix). Superbum
    enim
    sequitur humilitas, qriiaqui
    in
    prsesenli Superbus perseverans vivit,
    post
    mor-
    temhumiliatus ih infernumdescendit. De
    superbfs
    enim
    scriptum
    est: Deducuntinboiiisdies
    suos,
    etin
    punclo
    ad
    inferha
    desceriduni
    (J ob. xxi).
    Haecenim
    damnafiilis et misera
    superbumsequilur hurnilitas,
    el humilem
    spiritum suscipiet gloria,
    Id
    est, gloria
    regui
    ccelorum
    suscipiet
    omnes
    qui
    humiliato vivunt
    spiritu.
    HincDominusdehumilibus ait: Beati
    pau-
    peresspiritu, quoniamipsoriith
    est
    regnum
    ccelorum
    (Malih. v).
    Hinciterum diclt: Sinite
    parvulos
    Venire(
    dd
    me,
    taliumesl enitn
    regnutri cmioiutri(Marc. x).
    Etparvulos ergo,
    et
    pauperes spifitu,
    humiles
    dicit,
    quibus post
    mortem misericorditer
    regnum
    ccelo-
    rUhi
    promiltit.
    Cumhmc
    ergodicit,
    ostendit nobis omnemexalta-
    'tioiiem
    genus
    esse
    superbim.
    Omnis
    superliia
    tanlo in
    imo
    jacet, quanto
    in alto se
    erigit. Tantoque pro-
    fiindius
    labitur, quahto
    excelsiuselevatur.
    Quienim
    pefsuperbiam
    atloilitur
    , per
    Dei
    justitiarii inchna-
    lur.
    Superbia ergo ,
    sicut
    origo
    est omniumcrimi-
    hum,
    ila ruina cunctarum virtutum.
    Ipsa
    est enim
    in
    peccato pfima, ipsa
    in conflictu
    poslfema.
    Hiec
    ehimaut inexordio mentem
    pef peccalumproster-
    nit,
    aut innovissimode virtulibus
    dejicit.
    Inde et;
    omnium
    peccatorum estmaxima, quia tamper
    vir-1
    lules
    quamper
    vitiahuraanammentemexlerminat.
    Quod
    secavere
    Prophutaindicat,
    dicens:
    Dotnine,
    nohestexalialumcor meum
    ,
    neque
    elali sunl oculi
    tnei
    (Psal. cxxx).
    Iste enim
    psalmus
    humiiilatem
    prsedicat, teinperantiam
    docet et
    patientiam mOnet,
    et benefaciehtibus 'oinneni humilitatem
    ostendit;
    concinnat
    atque componit.
    Si
    Cfgo
    humiliatumcor
    sacrificiurii Deo
    est,
    sacrificium obtulit
    qni
    dixit:
    Domine,
    rioriest exaltdturn COrmeum
    (Psal.
    cxXx).
    Si
    ergo
    hoc
    aliquis
    eremilacelloesuoevacans
    diceret,
    magnse.patientiae
    laude
    fulgeret; quantomagis, quia
    )ioc
    purpuf
    atusfex et
    proplietarum
    dicebal eximius.
    J SiiaiturSOJ PIQU vjrj etiani cum
    agunt
    fprtiade semet^
    ;
    A >Psis
    vilia
    sentiunt, quid
    in
    suacxcusatione dicturi
    sunt,
    qui
    sine
    opere
    virltitis intumescunt? Sed
    quse-
    lihet sint
    opera,
    nulla
    sint,
    nisi ex humilitate con-
    dianlur. Miranda
    quippe
    actio cumelationenonele-
    vat,
    sed
    gravat. Qui
    enim sme humilitate virtutes
    congregat,
    invenlo
    pulveremporlat.
    Et unde
    aliquid
    ferre
    cernitur,
    indedeterius elati oculi caecantur,
    Neque
    atnbulaviin
    magnis,
    neque
    in mirabilibus
    super
    me
    (Psal. cxxx).
    Hoc est dicere: Nihil me-
    ritis meis
    reputavi,
    nihil scientisemeae
    contuli,
    sed
    si
    aliquid
    boni
    habui,
    totum
    glprise
    Dei dedi. Nolui
    quasi
    mirabilibus
    innotescere
    homipibus
    ,
    et nec
    quaesivi aliquid super
    vires
    meas,
    unde: me
    apud
    imperitos jactarem.
    Aliter :In
    magnis
    enimambu-
    lare
    ,
    est
    magna
    de se
    unumquemque
    sentire. In
    B
    mirabilibus vero est mirabilede se
    aliquid
    existi-
    mare.
    Quodsehic
    negat
    facere
    Propheta,
    cumdicit:
    Neque
    ambulaviin
    magnis, neque
    in
    mirabilibussuper
    me. Omnis autem humilitas non tam in sermone
    qnam
    inmente
    est,
    ut
    humiles nos esse conscientia
    noverit,
    et
    nunquam
    nosvel scire
    aliquid,
    vel intel-
    ligere,
    vel esse exislimemus
    ,
    et nihil meritis no-
    stris
    tribuamus* quianihilde
    nostro nisi
    peccatum
    hahemus.
    Sedquid?
    Sinon humiliter
    sentiebam,
    sedexaltavi
    animammeam. In cunctis
    ergo quseagimus ,
    humi-
    liler denohis
    sentimusj
    si in radice boni
    operis
    fau-
    .
    militatem
    tenemus,
    nec
    quihus superiores,
    sed
    qui-
    hus adhueinferiores
    sumus,
    aspicimus ;
    ut dumme-
    liorumnobis
    exemplapropdhimus,
    ad
    majora
    sem-
    Q
    per
    ascendere ex humilitate valeamus.
    Exaltamus
    autemanimam
    nostram,
    cumin hac
    corporis
    habi-
    tatione humilia
    meditamur,
    dicente
    Scriptura
    : Deus
    superbisresistit,humilibus
    autetndat
    gratiam(J acob.
    iv).
    Et illud: Humiiiamini
    in-conspeclu
    Dei et exal-
    Habit vos
    {I
    Petr.
    v).
    Tanto
    ergo
    sit
    quisque
    vilior
    Deo
    j quahto pretiosior sibi;
    tanta
    pretiosior
    Deo
    ,
    quanto per
    eumvilior
    sibi, quia
    humilia
    respicit,
    6t
    alta a
    longe cognoscit.
    floc autem csse
    optiinura
    specimen
    et electorum
    solet, quod
    de-se
    semper
    minora
    quam
    sunt
    senliunt,
    et infra
    qUam
    sunt de
    se
    humilia
    proferunt.
    Sicut ablactatus
    supermatresua,itaretribuesinani-
    mummeam
    {Psal. cxxx). Qui
    nonelevat cor
    suum,
    neque
    inaltumatfollit oculos
    suos, neque
    ambulat in
    Dmagnis, nequein
    mirabilibus
    super se,
    lactanti
    similis
    repbritur,
    dicenle
    Scfiplura
    : 'Exvre
    infan-
    'tiumetiaclentiumperfecistilaudem (Psal. vm).
    Haec
    eniin virlus ideo maxime inter viftutes eximias ho-
    norata
    consurgit, quoniam
    eam
    dignatio majestatis
    assumpsit. Denique
    consideremus
    quahtum
    hono-
    rata sit humililas
    , qusesupeftviae
    conlraria in duo-
    decimo
    gradu
    nbscilur collocata. Illa enim
    per sep-
    tem
    principalia
    Vitia
    demergit
    in
    tartarum,
    hsec
    per
    duodecimhuriiilitatis
    gradus
    deducit ad ccelum.
    'Unde,fralres,
    si summmhumilitatis volumus cul-
    i men
    altingere.
    Summaehumilitalis
    culmeh,
    ut
    qui-
    daih
    volunt, quatuor
    modis
    completur.
    Pfimb,
    si
    'jnoriificatas monachus in
    semetipso
    ornnes
    habea^
    ;807
    SMARAGDIABBATIS 808
    voluutales. Secundo,
    si nonso.umsuorum
    acluum,
    veruui etiam
    cogitationum
    nil suo celaveril ah-
    bati. Teftio,
    si nil discretioni
    suae,
    sed
    judicioejus
    universa
    committat,
    acmonita
    ejus
    sciensacliben-
    ter auscultet.
    Quarto ,
    si inomnibus observet obe-
    dienlioe,
    mansuetudinis
    patientiseque
    constantiam.
    Beatns
    ergo
    Benedictusnon solumin
    quatuor ,
    sed
    induodecim
    gradibus
    summam
    atqueperfectam
    esse
    voluit et definivithumilitatem. Nam etin hoc snm-
    ma]atque perfectapotest
    videri humilitas
    ,
    si
    quis
    humiliter et
    patienter impleat quod
    Dominusait:
    Ego
    autetn dicovobisnonresistere
    malo,
    sedsi
    quis
    te
    percusseril
    in dexteram maxillam
    , prmbe
    illi et
    aliam
    ,
    etc.
    (Malth. v). Qui
    enim ista
    palienter
    et
    humiliter
    sustinet,
    insuper
    illudaudit
    quod
    Dominus
    jussit,
    dicens :
    Diligite
    inimicos vestros
    , benefacile
    his
    qui
    oderunl
    vos,
    et orale
    pro persequenlibus
    et
    calumniantibus
    vos,
    ut sitis
    filii
    Palris
    vestri, qui
    in
    ccelisest
    (Mallh. x);
    summam mihi videlur habere
    humililalem
    summumque
    humilitatis teriere cacu-
    men.
    Et ad exaltationemillam
    ccelestem,
    ad
    quam per
    prmsentis
    vilmhumilitalem
    ascenditur,
    volumusvelo-
    citer
    pervenire.
    Exaltalionemecelestemillain
    dicit,
    die
    qua
    Dominusait :
    Fulgebunt
    sancli sicut sol incon-
    spectu
    Patris mei
    (Malth. xm).
    Et de
    qua
    Daniel
    dicit:
    Etqui adjuslitiam
    erudiunt
    plurimos, fulge-
    bunt
    quasi
    slellmin
    perpeluas
    mternilates
    (Dan. xn).
    Hinc et Psalmista ait: Nimis exallali sunt amici
    tui
    ,
    Deus;
    nitnis
    conforlalus
    est
    principalus
    eorutn
    (Psal. CXXXVIII).
    Exaltatio ccelestis et summa
    est,
    ut sint sancti monachi similes
    angelis,
    ut sint fi-
    lii et haeredesDei
    ,
    cohseredesauteiri
    Christi,
    el ut
    audiant a Domino: Venile
    ,
    benedicti Patris
    mei,
    percipile
    regnum,quod
    vobis
    paralum
    esl ab
    origine
    mundi
    (Mallh. xxv);
    et ut faciat eos in eodemre-
    gno
    discumbere,
    el transiens
    dignetur
    sis omniabona
    ministrare.
    Aciibus nostris ascendentibus.Tunc actus nostri
    ad
    supera
    bene
    ascendunt, quando
    de die in diem
    bene vivendo admeliora
    proficiunt; quando
    variis
    et multis fulti virtutibus
    ,
    ad
    contemplationem
    no-
    slri crealoris humiliter
    surgunt.
    Et
    quasi per gradus
    advisionemillius
    per
    animaevirtutes
    conscendunt,
    ilaut denobisdicatur : Ibunt devirlutein
    virtutem,
    etvidebiturDeusdeoruminSion
    (Psal. LXXXIII).
    Scalailla
    erigenda
    est
    qum
    insomnioJ acob
    appa-
    ruit, per quam
    ei descendenteset
    ascendentes
    angeli
    monslrabanlur
    (Gen.xxvm).
    Non aliud sine dubio
    descensus ille et ascensusa nobis
    intelligilur ,
    nisi
    exallalionedescendereethumililateascendere.
    Quam-
    vis alii doctores aliter hanc volnissent
    intelligere
    scalam,
    et
    angelos
    descendenteset ascendentes
    per
    eam: beatus tamen BenediclusnostraminhocIoco
    voluit
    intelligere vitam, quae
    virlutibus
    plena
    ad
    ccelumest
    quotidie erigenda. Angelos
    vero ascen-
    denteset descendenles animasintellexit in
    regulari
    vita
    degentes.
    De
    quibus
    aliaesehumiliandoascen-
    dunt
    ad
    ccelum,
    aliaevero
    superbientes
    de
    ipsis
    vir-
    A
    tutum
    gradibusprofundum
    cadunt in
    tartarum,
    et
    impletur
    ineis : Omnis
    qui
    se exaltat
    humilidbitur,
    et
    qui
    sehumiliatexaltabitur
    (Luc.xiv).
    Scala vero
    ipsa erecta,
    nostraestvita
    sceculo,
    qum
    humiliatocorde aDomino
    erigitur
    ad cmlum.Tuuc
    scala,
    idest vita nostra
    ,
    adcoelumbenea
    Dominp
    erigitur, quando
    cordanostra eummanibus
    ,
    id est
    cumbonis
    operibus,
    a nobissursura
    levantur; quan-
    do,
    secundum
    Apostoli
    commonitionem
    , qnse
    sur-
    sumsunt
    sapimus,
    non
    qusesuper
    terram :
    quando
    ad ccelum
    suspirantes
    ccelestiameditamur et
    quse-
    rimus
    ; quando
    ea
    quse
    retro sunt
    obliviscimur,
    ct
    adea
    quse
    inantesunt nosextendimus
    ; quando
    tota
    . mentis intenlione ad
    palmam sequimur supernse
    vocationis
    ; quando
    decoelestibusmeditantes cum
    B Paulo dicere
    possumus
    : Nostraautemconversalioin
    ccelisest
    (Phil. m).
    Lateraenim
    hujusscalm,
    dicimusnostrumessecor-
    pus
    et animam. Proindeaulemet
    sapienler
    nostrum
    corpus
    et animam
    hnjfls
    scalseduodicit esselatera
    ;
    quia
    ex
    ulroque
    omnis homo
    compositus constat,
    et
    pro
    amoreChrisli et vitaseternaex
    ulraque
    sub-
    stanlia,qua3prarvalet, agit bona;
    et utin resurrectio-
    nis
    gloria
    in
    ulraque
    substantia laborissui
    recipiat
    praemia,inutraque
    substantia sollicite
    satagitDomi-
    ni custodiremandata. Tunc enimtotamnostramad
    coelum
    erigimusscalam, quando
    auxiliante Deo no-
    stra etiaminhostiamofferimusilli et
    corpora,
    obse-
    crante nos
    Apostolo
    acdicente : Obsecro
    vos,fratres,
    per
    misericordiam
    Dei,
    ut exhibeatis
    corpora
    veslra
    'J
    hostiam
    viventem, sanctam,
    Deo
    placentem,
    rationa-
    bile
    obsequium
    vestrum
    (Rom. xn).
    Scalaa scanden-
    do,
    idest
    ascendendo,
    nomen
    accepit, quse
    non ali-
    ter
    perfecta,
    nisi lateribus et
    gradibus
    constat.
    In
    qum
    lalera diversos
    gradus
    humiiitalisvel disci-
    plinm
    evocatiodivinaascendendosinseruit. Gradusisti
    humilitatis et
    discipliriDadicuntnr, quia
    istaeambae
    virtutes
    pulcherrimae
    sibi invicemsociantur :
    quia
    queni
    humilitas mansuetum
    , disciplinae
    eruditio
    componit
    et facit
    doctum,
    et
    quem
    humilitastran-
    quillum
    et
    milem,
    disciplinse
    eruditiofacit
    providum
    et
    sapieutem. Quia scriptum
    est : Neminem
    diligit
    Deus,
    nisi eum
    qui
    cum
    sapienlia
    commoratur
    (Sap.
    vn),
    necesseest ut humilitali
    disciplinajungatur ;
    j.
    quia
    eruditio
    disciplinse
    custosest
    humilitatis,
    et hu-
    militas
    lemperalio
    est eruditionis. Evocatio
    dicilur,
    quando
    adsummum
    bellum,
    non solum
    milites,
    sed
    etiamcseteri vocantur. Unde et evocare
    ,
    educere
    seu
    provocare intelligitur. Quod
    verbum
    apte
    satis
    hocinloco est
    positum, quia
    utadbellandumcontra
    diaboluni duodecim
    gradibus
    humilitatis armati
    fortiter
    consurgamus, quotidie
    aDomino
    evocamur,
    educimur ac
    provocamur
    : ut illoducede victoria
    triumphantes
    adeoelorum
    regna per
    duodecimhu-
    militatis
    gradus
    ascendentes
    perveniamus gau-
    dentes.
    De
    primo
    bumilitatis
    gradu
    Primus
    itaque
    humilitaiis
    gradusest,
    si limorem
    Dei sibi anteoculos
    semperponens.
    Meritoinler duo-
    809
    COMMENT.IN REG. S. BENEDICTI.
    810
    decimlsle
    graaus'
    etin
    dignitate,
    et inordine
    poni-
    A
    tur
    primus.
    Ideo
    primus
    in
    ordine, quiaprimus
    est
    in
    cogitatione,
    in corde et voluntate. Ideo
    primus
    est in
    dignitate, quia
    aDomino
    incipit
    timefe. De
    timoreenim
    scriptum
    est : Initium
    sapienlim
    timor
    Domini : ettimor Domini
    disciplinasapienlim.
    Timor
    Domini
    gloria,
    et
    glorialio,
    el
    lcetitia,et
    coronaexsul-
    tationis
    : et dabit tmtiliamet
    gaudium
    in
    longiludi-
    nemdierum
    (Eccli.i).
    Hsecorania
    bona,et
    aliamulta
    illis timor Domini
    ministrabit, qui
    iliumsibi
    jugiter
    ante oculos
    posuerint,
    et cum beato J obdixerint:
    Quasi
    iumentes
    fluclus
    super
    me
    semper
    timui Domi-
    num,
    et
    pondusejus ferrenonpotui (J obxxxi).
    Oblivionemomnino
    fugiat. Quia
    in uno cordis ha-
    bilaculonon
    potest
    memoria
    pariter
    et oblivioreti-
    neri,
    necesseest ut a cordibus nostris oblivionem
    B
    peliamus
    nocivam,
    et relineamus memoriam
    profi-
    cuam. Cumenim a claustro cordis oblivio
    fugatur
    damnosa,
    tunc innobisfruclifera
    crescit,
    et redun-
    dat
    memoria,
    quse
    nobis anteoculos
    mentis,
    et Do-
    mini
    proeceptaejus
    reducit,
    et
    quoriiodo
    illi
    placea-
    mus,
    et
    ejuspraeceptacustodire possimus, diligenter
    inquirit,
    et
    quae
    facienda,
    et
    quse
    nonfacienda
    sunt,
    vigilanter
    intendit. HincJ udaeorum
    populum
    Domi-
    nus admonet dicens : Custodi
    igitur temetipsum,
    et
    animamtuam
    sollicite,
    et ne obliviscarisverbumDo-
    mini,
    et neexcedantdecordetuocunctisdiebus vilm
    tum
    (Deul. iv).
    Hinc Psalmistaait :
    Benedic,
    anima
    mea, Dotnino,
    et noli oblivisci omnes relributiones
    ejus (Psal. cn).
    Memoriatimoris Domini facit ho-
    minem
    cautum, modestuni,justum,
    rectum et ho-
    (
    nestum, pium, benignum, misericordem,
    pruden-
    tera, humilem, mitem,
    sobriumet in omnibusactio-
    nibus
    temperatum
    et
    providum.
    E contrario mentis
    obliviofacil hominem
    stultum, incautum,
    insensa-
    tum, fatuum, improvidum, injustum, injuriosum,
    iracundum, invidum, impurum, immitem,
    inconli-
    nentem, irrisorem, detractorem, inflatum, super-
    bum, elalum, vanum,
    et inomnibusomninoactioni-
    bus
    depravatum hominem,
    facit et miserum. Non
    enimadmemoriamDominumsuumet
    prseceptaejus
    reducit;
    et ideovelut csecuset errans
    peccat
    et
    pe
    rit.
    Qualiler
    autem hsec oblivio
    fugiatur damnosa,
    audi
    sequentia:
    Et
    semper
    sit memoromnium
    qumprmcepit
    Deus.
    Tuncenimmemoria
    prseceptorum
    Dei animse
    praebet
    ]
    salutem, quandoea, quse
    Domini
    prseceptissagaciter
    memorantur,
    in mente eflicaciter
    complentur
    in
    opere.
    Domini enim
    memorala,
    et non
    impletaprae-
    cepla,
    damnationem
    magis
    animae
    quam
    salutem
    demonstrant. Memorala
    vero,
    et
    operibus
    consum-
    mata afacientibus
    procul repellunt peccata,
    et
    per-
    severanlibussalutem
    continuam,
    et
    prsemiapromit-
    tunt seterna. Tribuunt
    facienlibus
    gloriam,
    nonfa-
    cientibusautem
    gehennara
    minantur
    seternam,
    unde
    et
    sequitur:
    El
    quaiiter
    contemnentes
    Deum,
    in
    gehennampro
    peccalis
    incidunt. Contemnentes enimsunt
    qui
    au-
    diunt
    praeceplaquidem Domini,
    sed obedire con-
    A
    temnunt. Deumenimmonachi
    contemnunt, quando
    abbati suo obedire
    renuunt,
    et dura cerviceresi-
    stunt. Deomnibusenima semissis
    proedicaloribus
    Dominusait :
    Qui
    vos
    audit,
    me
    audit;
    et
    qui
    vos
    spernit,
    me
    spernit(Luc. x).
    Hosautemcontemnentes
    et abbatis
    prseceptajusta despicientes,
    recte
    gehenna
    de
    peccatisincendit, quoniam
    evadere
    potuissent,
    si
    Domini et abbatis sui
    prseceptis obtemperassent.
    Quasi
    enim
    ignis ligna,
    sic
    gehenna
    inobedientium
    recipit peccata.
    Et sicut
    ignis
    succenditur ex
    lignis,
    sic
    gehenna
    a
    contemptorum
    Dei succenditur
    pec-
    catis : ut
    unumquemque
    secundum
    quantitatem
    suo-
    rumcruciet delictorum.
    Unusquisque
    enim
    quantum
    gehennse
    ministraverit
    peccata,tantum
    sibi
    gehennse
    .
    ignis
    incendit flammam.
    Quantumunusquisque pec-
    B
    catorumsecum
    porlaverit
    ligna,
    tanlum miser cru-
    ciabitur in
    gehenna.
    Et
    quantum
    ibi
    peccatorum
    suorum
    composueritacervum,
    tam
    grandem
    et dn-
    rum ibi inveniet
    cruciatum. Et hoc modounum-
    .
    quemque
    de
    propriis peccatis
    gehennse
    incendit
    .
    ignis.
    Hinc beatus Isidorusait: Sicut
    unusquisque
    .
    sanctus in futuro
    judicio pro quantitate
    virtutum
    glorificabitur,
    itaet
    unusquisqne impius pro quan-
    . titatefacinorumcondemnabitur. Nec deerit in
    sup-
    j plicio
    futurus damnationis
    ordo,
    sed
    juxta qualita-
    temcriminumdiscretio erit
    pcenarum.
    Hinc beatus
    ,
    Gregorius
    ait:
    Omnipotentis
    Dei
    justitia
    futurorum
    i proescia
    ab
    ipsa
    mundi
    originegehennseignem
    crea-
    s vit, qui
    in
    pcenareproborum
    esse semel
    inciperet,
    sedardoremsuumetiamsine
    Hgnisnunquamfiniret,
    -
    c
    sedesset miserismors sine
    morte,
    finis sine
    fine,
    defectussine
    defectu; quia
    et mors
    vivit,
    et finis
    semper incipit,
    et deficere defectus
    nescit;
    et mors
    s
    premit,
    et non
    exslinguit;
    dolor
    cruciat,
    sed nulla-
    tenus
    pavoremfugat,
    flamma
    comburit,
    sed
    nequa-
    :, quam
    lenebras decutit.
    Et vitam
    mlernam,qum
    timentibusDeum
    ptmparata
    est,
    animo suo
    semper
    evolvat. Id
    est,
    hoc in corde
    :- suo
    semperevolvat, quod
    de
    contemnentibus Deum
    n dicitur : Ibunt
    impii
    in
    supplicium
    ceternum
    (Matth.
    s
    xxv).
    Detimentibus Deum: J usti veroin vitammter-
    >
    nam
    (Ibid.);
    ubi est
    gloria sempiterna,
    exsultatio
    , magna,
    coronavirtulibus
    florida,
    claritas veri Solis
    illuminatione
    fulgida,
    habitatio omniumsanclorum
    i.
    solida,
    setema et
    semper permanens
    bonitas tola.
    !tD Ad
    quamqui
    bonorum
    operum
    virtutibus fulti
    per-
    ir
    venerint,
    beatis
    angelis
    similes
    erunt,
    et simul cum
    n Deosuo felices
    gaudebunt,
    et in
    perpeluo
    sine fine
    J -
    regnabunt.
    n Et custodiensseomni horaa
    peccatis
    et
    vitiis,
    id
    i-
    est
    cogilalionum,lingum,
    oculorum,manuum,pedum,
    vetvoluntalis
    proprim. Quod
    dicit a
    peccatis
    custo-
    t- direseomni
    hora,
    subauditur ab omnibus
    pravis
    i-
    operibus, quae
    fiunt
    cogitatione,
    Iocutioneet
    opere.
    le Undehic
    apteposuit cogitationum,lingum,manuum,
    pedum,
    etc. Istisfomitibus
    quasi quibusdamgradibus
    o coalescitomne
    peccatum. Cogitatio namque prava
    i- delectationem
    parit,
    delectatio
    consensum,
    consen-
    l- sus
    actionem,
    aclio
    consuetudinem,
    consuetudone-
    PATROL.CII. 26 .
    811 SMABAGDIABBATIS 812
    cessitalcm:
    his
    ergo
    vinculishomo
    implicalus
    catenaA
    vitiorum
    tenelur astrictus,
    itaut ab ea evelli non
    valeat-,
    nisi diviha
    gratia
    manum
    jacentisapprehen-
    dat. Sic
    ergo
    omni
    corporeoporlet
    rios
    aptare,
    ut
    Creatori nostrololis membrorumviribus
    obsequium
    valeamus
    praebere.
    Tunc enim oCultisDeo
    praestat
    obsequium,
    ciim
    iurpia
    declinat
    aspicere.
    Tunc lin-
    gua
    merebitur
    prsemium, quando J benediclionibus
    occupatur.
    Tuuc
    auditus
    placebit
    Deo,
    si delraclio-
    nibusnonraisceatur. Et
    pedes
    laudare Deuiri
    pote-
    runt,
    si cursumsuumabomni malitiarevocarefesti-'
    nent. Et manus
    benedicunt,
    si
    rapinis
    renuntiave-
    rint,
    et ad roisericOrdiam
    proeparaverint.
    Quod
    vero
    dicitcustodire sea
    vitiis,
    subaudilur a
    septemprin-
    cipalibus,
    id
    est,
    a
    gula,
    fdfnicatione, avaritia, ira,
    tristilia, acedia,
    vana
    gloria,
    et ab ociava eorum
    1
    genitrice
    superbia,
    et ab omnibus
    pforsus
    illorum
    nocivis ramusculis, qui quasi
    veherialaesoboles a
    venenalis
    nascunltir
    pareiuibus, quorujii
    liic catalo-
    gum
    enumeraferiimisest
    longuiri.
    Naiti incofdibus
    reproboruminvicemsihicalalogus
    succedit
    viliorum,
    ut durnunum
    abierit,
    sucbedat
    aliud,juxtaprophetas
    testimonium,qui
    ait : Residuumerucmcdmedii lo*
    cusla,
    et residuumlocustmcomeclit
    bruchus,
    et resi-
    duumbruchivomedtt
    fubigo(Soel. i),
    elc. Itihc ite-
    rum
    per prophetam
    ciiciiui: Otnnes
    cogndiiones
    ieffce
    ab
    aquilone
    venieht,
    et
    poruM uhusquisque
    solmm
    suuminiritroilum
    poridrum
    Hierusalem
    (J ereiri. l).
    Regna
    aquUoliis
    viiiasuht
    quoe
    ih
    ipsispoftis,
    id
    est,
    iu
    ipsis
    sensibusatthiiae
    rcgnanl. Neque
    enimaliunde
    peccariivss,
    hisi
    videhdo, audieiido,
    altf
    actando, gn-'
    standb, atqUetaiigendo.
    Undeet alias dicitur : In-
    travil mors
    per feiiesifas
    veslras
    (J ereiri. ix). Quod
    vero
    dicit,
    vel Voluntatis
    proprioesubauditur,
    custo-
    diat s'ea
    peccaiis
    et viiiis
    propriae
    voluhtaiis.
    Sedetdesideriacarnis
    ampuiarefesiinet.
    Subaudi-
    tur rion delecletui
    irhplere. Quid
    eniminhac vita
    laboriosius,quarii
    carnalibusdesideriisasstuare?Aut
    quid
    hie securiUs, quam
    desideriacarnis nbnim-
    plere,
    et sseculi
    hujus
    nihil
    appetere. Qui
    enirnhunc
    mundum
    diligurit,
    et desidCriacarnis
    implere
    con-
    tendunt,
    alurbulfenlissaeculisollicitudinibuscontur-
    bantur.
    Qui
    autemita iiuicmundo
    mofiunlur,
    ut soli
    Deovivere
    deleclenlur,
    futurse
    pacis requiem, quam
    illuc
    exspeclarit,
    hic
    quodanihiodo
    habere
    jani
    in-
    choant.
    Efgo
    tam
    perseveranter
    intendere
    oportet
    aniniuhi iioslfiimorando
    alquepulsando,qhousque
    iriipoiiurias
    'desidefiofumcafnalmm
    suggesliohes,
    quae
    nostris
    obstrepunt sensibus,
    fortissima inten-
    tione
    supereintis,
    ac taiidiu
    iusistefe, quousqueper-
    fsisiehdovlncaiYius.
    /EsiiriielseIwmo4ecmlis
    setriper
    uDeo
    respici
    onini
    liora,
    el
    facta
    siidiri omni locoab
    aspectu
    Divinitatis
    videri,
    el ab
    angeiis,
    deomnihorarenuiiiiari,
    Quanto
    enim
    miusquisque
    sbliicitiussea Deoceslimat
    respi-
    ci,
    tanto debet cautius
    vivere,
    et vilamsuamho-
    nestissime custodire: ne illos Divinilatis offendat
    oculos
    quos
    vull habere
    propitios. Respicit
    illeab-
    ciita, el secreta
    aique
    occulta
    considerai,
    nec Dei
    A
    oculos
    'aliquispotest
    evaderedicentis :
    E'gb
    Deus
    ap-
    proxiitiahs,
    et n'onDeiisde
    iorigiriquo.
    Si ribscdristis
    ;
    fuetii
    J iohioin
    dbstondilis, vfgo
    non videbbMin?
    Nontte'cmiumei ierrarii
    egoimpleo
    (J ereril. xxiii)?
    IiihcPsalttiiita ait : Bcitli Boriiirii
    shper jMtos-,
    >et
    aufes
    ejus
    iii
    preecs
    eoium
    (Pstii.xxxm).Qrlbd
    abtem
    dicit,
    et ab
    ahgeiis
    bmrii hora
    renuntiafij
    abillb
    lbbo
    iritelligilur,
    iihi
    angelus
    Tobisedixit:
    Quando
    orabdscum
    latfymis,
    et
    sepeliebdsmoftrios,
    ego
    dviuli
    ofationeslitas Dbinirid
    (Tob. xii).
    Sed Pt Dominus
    cumin
    Evangelio
    dixisset :
    Quicuffqiie
    hutriiliaverit
    se,
    sicut
    pitrvulus'iste,
    hic'esi
    riiajor
    in
    regriocmlorum-,
    et
    qui susceperitiinuriiparvulum
    iaieniinrioritiiie
    hveo,
    me
    suscipit(Matth. xvrti), pbst paululuhi
    addidit:
    Videtenecontemnatisunumexhis
    pusillis.
    Dicoeriirii-
    B
    vobis:
    quiaarigeli
    eorurii incaiUs
    semper
    videnl
    fu
    ciemPatris.
    Magnadignitas
    animriruni,
    ut
    Uhaquseque
    animahaheat abortu nativitatis in custodiamstiahi
    angelumdelegatum,
    utet illahi
    etistodiat, nepeccei,
    et
    quse
    boiia
    fecerit,
    Deonuhtiare nbn cesset-.
    Deinonsirai nobishoc
    Propheki-,
    cuih'iri
    cbgitalio-
    nibus riostrisita Deum
    seiiifei pHesehiiinostendii,
    tiicens: ScrulanscordttetrenesB'eus
    {PsaL vii).
    Hsec
    prbpria viftUs,
    ut Cassiodorusait, sbliusDei
    est,
    et
    fcordanbstradiscutefe-,
    et animi nostfi
    vigofeihpo-
    tehtia suaeMcis
    penetf
    are. Nam licet nobis muito
    'celsiofessint
    potestates
    coelofuni;
    iiulli taihencrea-
    tufarum datuih esl
    cogitaiioriunv
    hoslrarum
    plenis-
    sinie secreta
    cognoscefe. Agnbscit
    taritum
    perfecle
    1
    in nobissolus
    ipse, qiii jadieat-. Ipse
    autem dicit:
    :
    Scientomnes
    Ecclesice,
    rmoriiam
    ego
    suhi scrutcms
    rerieset coi
    '(Apoc. ii).
    Hlhe iteriim
    scfSpturii
    est:
    'Qiioniam
    renumillius iesiis est
    Deits;
    et cordis
    ejiis
    tcrutdtor est verus
    (Sap. i).
    Cofda
    ergo
    hostfa"sciu-
    talur
    Dominus,quaudofcogitatibiieS
    cordiuiririostro-
    rumsubtiliter
    invesligati
    ut
    quse
    hohiiriibris:sunt
    occulta,
    illi Dantin
    palam.Scriptmh
    est eniiri: Hoirio
    ;
    videtin
    facie,
    Deusaulemiri corde. Scfiitatur auleiu
    fehes, quando
    aniiiii iiOstti constaritissimumiriten-
    dit
    vigorem,
    sive
    cofjporbasliqiiideperietfat
    delecta-
    tiones,
    Et itefum: Doininus'noiiit
    cogilativneshoriiinMn,
    i
    quoniam
    vancesunt
    (Psdi. xGm).
    HiiicHieremiasail:
    i Oculimei
    super
    viashotninutn. Nonsurilabscondilm
    a
    faciemea,
    etnon
    fuii
    occulia
    iiiiquiias
    eofutri
    (J e-
    , rem.
    xvi).
    HincSalomohait :
    Respicit
    Doniiriusvias
    i
    hominis,
    el orimes
    gressns ejus consideiat(Prov:x).
    HincDavid dicil: Seivaviinattclat-atucie'ttestimonia
    tua, quia
    oiiinesvimmea in
    tohspectu
    Huo
    (Psal.
    cxvin).
    Norisoluin
    factis,
    sed eliam
    cbgitatibnilius
    delinquimusi
    sieisilliciteoccufrentibus delecleinur.
    '
    Namsi
    priuspravaeCogitatiPili
    resistimus,
    in
    lapsum
    >
    operis
    nonincurrimus-.

    Et itemdicit: Iniellexisii
    cogiltitiones
    measa
    longe
    (Psal. csxxviii). Hincper
    Salomonemdicituf : Om-
    nesvimhominum
    pandunlur
    oculis; infirmiis
    el
    per-
    t ditioeoramDbmino
    (Prov. xxt), quantoiriagis
    corda
    filioruinhominum.A
    longe
    enito
    quod
    dicit,
    nonIo-
    i cuin
    sieniilicat,
    sed
    lempus; quia
    nonsolumfacta
    m
    COMMENT.
    IN REG. S. BENEDICTI.
    814
    nostra
    prsevidet
    Deus,
    Verumetiam
    antequam
    existi-
    j^
    mamusipsi
    nos, cogitationes
    nostras
    cognoscit.
    Non
    est timendum,
    si bona
    malaque
    in
    cogitationem
    ve-
    niant,
    sed
    magisgloriandum
    est,
    si mens mala a
    bonis intelleclu raiionis
    discernat,
    et
    quod
    inter
    bonumet malum sensu
    prudentiori
    discernit,
    aut
    mala
    cognita
    caveat,
    aut intellectabonafaciat.
    Et
    quia cogitalio
    hominis
    confitebitur
    tibi
    (Psal.
    LXXV). Cogitatio
    verohominis lunc Deo
    confiteturs
    quandopeccataprseterila
    humili satisfaclioneabillo
    damnantur :
    quia
    dum
    unusquisque
    divinaillumina-
    tione
    prsevenitur,
    stalim molestiis
    turpium cogita^
    tionum
    pulsatur,
    sedeasDoniinoconfiteri humiliter
    nonveretur.
    Namutsollicitussitcirca
    cogitalioncs
    suas
    perver-
    sas,
    dicat
    semper
    ulilis
    fraler
    in cordesuo: TunceroE
    immaculaluscoram
    eo,
    si observaverome ab
    iniqui-
    tale
    mea(Psal. xvn).
    Subtiliter heatorummonacho-
    rumvita
    describitur, qui quando
    ad
    aliquam
    se
    gra-
    tiamDomini
    pervenissecognoscunt,
    cavent ne ite-
    rum
    iniquitatis antiquse
    calamitatibusinnodentur,
    J Vam
    cogitationes
    illicitas
    immittere,
    doemonum
    est,
    cogitationibus
    verooblectari
    perversis,
    nocivumest.
    Iniquilatem
    iiocinloco
    posuit pro cogitalione.
    Onine
    enim
    qnodsequum
    non
    est, iniquum
    est.
    Ergoqui
    se
    a
    pravis
    observat
    cogitationibus,
    levius seobservat
    a
    pravis operibus.
    Et ideodixit : Et era immacula-
    tus
    coram
    eo,
    si observaverome ab
    iniquilate
    mea
    (Psal. xxu).
    Acsi diceret: Tunc immaculatam
    ps-
    tero ducefe
    vitam,
    si menon maculaverit
    cogitatio
    prava. Neque
    enim
    potest
    sinemacula
    vivere, cujus
    v
    iniquacogilatiopolluit
    mentem.Sedilletantumbene
    immaculatus
    vivit, qui
    se ab
    iniquitalepravsecogi-
    tationls custodit. Et ne
    aliquis
    dicat:
    Cogitare
    tan-
    tum,
    ribn
    facere,
    non est
    grande peccatum,
    audiat
    quid
    dethalbrum
    cogitationibus
    sit
    scriptum.
    Dicit
    euiro
    Scriplura
    :
    Cogilalio
    slulli
    peccatum
    est
    (Prov.
    xxiv).Etut intelligeresqualepeccatum,
    dicit eadem
    Scriptura
    in alio loco: Perversm
    coghalionessepa-
    rant aDeo
    (Sapien.i).
    Nonenim
    parvum,
    sed
    grande
    peccatum
    est
    separari
    a
    Deo, etjungi
    diabolo. A
    quo
    se bene
    observat, qui cogitationes iniquas,
    dum
    adhucsunt
    paryulae,
    tenet et alliditad
    petram.
    Voiuntatemvero
    propriam
    ita
    facereprohibemur,
    cumdicii
    Scripluranobis
    :Et avoluntatibustuisaver-
    -
    tere
    (Eccl. vni).
    In multis
    jam
    dictum
    est, quia
    prOpriam
    voluntalem nulli
    unquam
    facere
    permit-
    lendum
    est, nisijudicio,
    et
    probationevelmultorum,
    vel eorum
    qui prsesunt.
    Nam illam dicimus
    perfe-
    clam
    continentiam,qua
    sea
    propriis
    suis voluntati-
    bus coniinet.
    Quantum
    autem habeat
    periculi, qui
    voluntatem
    propriam
    facere
    vult,
    etnon
    Domini,
    cer-
    tum est ex
    Apostolo
    dicente : Facientes volunlates
    carniset
    cogilationum
    eranius
    aliquando
    et nos'na-
    turafilu irm,
    sicutetcmteri
    (Eph. n).
    Et iterum:
    Rogemus
    DeUmin
    oratione,
    ut
    fiat
    illius
    voluntasin nobis
    (Mattli.vi).
    Dominusinfirmitatem
    hominis, quaraportabat,
    ostendens ait :
    Paler,
    si
    l>'erijwlest,
    transeat amecaiixisle
    (Luc. xxn).
    Et
    A
    exemplum
    discipulis
    suis
    tribuens,
    ut nonvolunta-
    tem suam,
    sedDei
    faciant,
    addidit :
    Vefumtamen,
    non
    quod
    egovolo,
    sed
    quod
    tu. Et
    aliolocodicit :
    Descendide
    ccelo,
    nonut
    facidm
    voluntdlem
    iheam,
    sed
    ejusqui
    misii me
    (J oan. vi). Quod
    si fllius obe-
    divitfacerevoluntalem
    patris, quantomagis
    servus
    debet obedire,
    et non
    suara,
    sedDomihi facerevo-
    hratalcm!
    Docemur
    ergo
    meritonon
    facere
    nostramvolunta-
    tem;
    cumcaveamus
    illud,
    quod
    dicit sancta
    Scriptu-
    ra : Suntvim
    qum
    videntur hominibus
    rectm,quarum
    finisusque
    ad
    profundum
    inferni demergit(Prov. xxi).
    Hoecestillalataet
    spatiosavia, quseper
    se
    gradien-
    tesducit ad
    perdilionem, per quam
    multi voluntates
    suas
    sequendopereunt,
    et descenduntininfernum.
    B
    Hinc
    quidamsapiens
    dicit : Via
    peccantiumcompla-
    nata
    lapidibus,
    et in
    fine
    illorum
    inferi,
    et
    lenebrm,
    et
    pcenm(Eccl. xxi).
    De
    quibus
    et in libro J ob
    legi-
    tur: Exsultanl in
    lusibus,
    tenent
    tympanum,
    et
    cytha-
    ram,
    et
    gaudeni
    adsonitum
    organi;
    deducuntinbonis
    diessuos,el inpuncto
    ad
    ihfernadescendunt(J ob.xxi).
    Namet deillis
    intelligi potest, qui
    nuncelecti esse
    videntur;
    sed
    quia
    non
    sunt,
    aDomino
    reprobantur,
    <iicente
    propheta
    : Vocavil Dominus
    judicium
    ad
    ignem,
    et devoravit
    partem
    domus
    (Amosvn).
    Pars
    quippe
    domus
    devorabitur,quia
    illosetiaminfernus
    absorbebit, qui
    nunc se in
    praeceptis
    cceleslibus
    stare
    gloriantur.
    Potest et de
    illis.non
    inconvenien-
    ter
    intelligi, quos
    vitiasubsimulalionevirtuturnde-
    r
    cipiunt. Qusedam
    vitia
    speciem
    virtutum habere
    videntur,
    sedvirtutes non sunt. Naminterdumsub
    prsetextujuslitise
    crudelitas
    agitur,
    et inde senon-
    nulli
    justos
    esse
    confidunt,
    undemaxime
    apud
    Domi-
    num
    reprobantur.
    Carnales autera
    plerumqueper
    insensibilitalemmentis non
    agnoscunt
    vitiumesse
    culpabile, quod dignum
    videtur damnatione. Hinc
    per
    Salomonemdicitur : Vias
    qum
    a dextrissunt
    i
    novit
    Dominus, perversm
    vero
    sunt,
    gum
    a sinislris
    sunt
    (Prov. iv). Intelligitur
    et de
    hsereticis,quorum
    '
    dogma
    illius videtur
    rectum,
    sed a catholicisviris

    discernitur, etjudicalur
    esse
    pravum; quiasequaces
    i suosdicit ad tartarum. HincSalomon ait: Viaim-
    piorum tenebrosa,
    nesciunt ubi corruanl
    (Prov. iv).
    ,
    Hincilerum dicit: In itinere
    contemptorumvorago
    -
    -Q
    (Prov. xin).
    Et cumitemcaveamus
    illud, quod
    4e
    negiigentibus
    dicimtiest:
    Gotrupti sunt,
    et
    abominabiles
    facti
    sunt
    '
    in
    volupltitibus
    wis
    {Psal.LH).Corrupti
    surit
    sequen-
    do libertatemarbilrii
    sui,
    et abomiaabilesfacti sunt
    sequendo
    vpluntates
    proprii
    cordissui. Dehisenim
    Apostolus
    ait: Homines
    corrupti mente,
    rcqirobi
    sine
    affeciu, pmvarieatores, irimiites,
    Cawteriatamhaben-
    ies
    conscientiam,
    etc.
    (/
    Tim.
    iv).
    tn desideriisverocarnis ilanobis Deumcredamus
    :s
    superesseprcesenlem,
    cumdicit
    Propheia
    Domiiio:
    n
    Ante le est omnedesideriummeum
    (Psal. xxxvii).'
    si Nonenimante
    homines, iiiquit, qui
    cor Vifleferion
    It
    possunt,
    sed ante te est omiiedesideriummeum:
    S15 SMARAGDIABBATIS
    816
    cui norilatent
    quae
    sunt in
    cogitatione
    vel desiderio
    ;
    cordisniei.
    Cavendum
    ergo
    ideomalum
    desiderium,quia
    mors
    secus introttumdeleclalionis
    posita
    est. Mors dicla
    vel.
    a
    morsu,
    vel
    quia
    amara est. Ideo a morsu di-
    cta est
    mors, quod
    delectavitEva de
    lignoparadisi
    comcdere
    velito,
    et suasaadiabolo
    accepit ppmum,
    et momordit
    illud,
    et stalhnmorlem
    glutivit
    amaram
    cummorsu. Delectavitet
    momordit,
    et statimmor-
    tis
    periculum
    incurrit. Intravit delectatio
    pomi
    in
    animam;
    intravit
    pariter
    et mors cumilla. Et ideo
    secusintroitumdeleclationismortem
    positam
    beatus
    esseBenedictusdicit. Nameodemblandimento de-
    lectationis
    decipiuntur
    nunc
    per diabolum, quopro-
    loplasti
    in
    paradisosuntdecepli.
    Diabolus
    enimquan-
    do
    deciperealiquemcupit, prius
    naturamunius cu-
    ]
    jusqueincendit,
    et inde se
    applicat,
    unde
    aptum
    hominera ad
    peccatum inspexerit.
    Diabolusenim
    serpens
    est
    lubricus,
    cui si in
    capite suggestionis
    non
    resistitur,
    tolus ininterna
    cordis,
    dumnonsen-
    tilur,
    illabitur. Si autemeifortiterin
    capile
    asanctis
    viris
    resistalur,
    tota
    ejussuggestio
    citoannihilalur.
    Undeet Psalmista ait: Ad nihilumdeductus est in
    conspectuejus malignus(Psal. xiv);
    et: Beatus
    qui
    lenetetallidit
    parvulos
    suosad
    petram(Psal.cxxxvi).
    Unde
    Scripluraprmcipit
    dicens: Post
    concupiscen-
    tias tuasnoneas
    (Eccl. xvm).
    HincJ acobus
    aposto-
    lus ait:
    Unusquisque
    vero tenlalur a
    concupiscentia
    sua abstractus et illectus
    (J acob. i).
    Abstractus vi-
    delicetarecto
    ilinere,
    et illectus in malum. Hinc
    iterum
    ipse
    : Dehinc
    concupiscentia
    cum
    conceperit,
    (
    paritpeccalum.
    Peccatumverocumconsummatum
    fue-
    rit, generat
    mortem
    (Ibid.).
    Tentatusest Davidvi-
    suuxoris
    alienae,
    etin
    concupiscentia
    suaabstrackis
    et illectusest.
    Atque
    ubi
    conceplum
    scelus
    perfecit,
    inreatummortis etiam
    proprioorejudicatus incidit;
    quem
    tamen
    pcenitendo
    evasit. Tentatus est J udas
    per philargyriam,
    et
    quia
    erat
    avarus,
    ab
    ipsa
    con-
    cupiscentia
    suaabstractus et illeclus ad interitum
    consenliendoest deductus. Tentatus esl
    J oseph
    ver-
    bis
    dominae;
    sed
    quia
    nec
    concupiscentiamlibidinis,
    necdelectationemhabuit
    carnis,
    a tentationeviclor
    evasit.
    Ergo
    si oculiDomini
    speculantur
    bonos et malos
    (Psal.xxxu),
    etDominusdecmlo
    semperrespicitsuper
    filios
    hominum,
    ut videal si est
    intelligens
    aut
    requi-
    I
    rens
    Deum,
    etsi ab
    angelis
    nobis
    deputalisquotidie
    Domino
    factori
    noslro
    opera
    nostra nuntiantur
    (Psal.
    XIH).
    OculiDomini
    respeclio
    est
    divina, qua semper
    respicil super
    bonos,
    ut eosabinsidiisinimici defen-
    dat,
    a
    peccaliscustodiat,
    et in bonis
    jugiter operi-
    bus
    persistere
    faciat.
    Respexerunt
    oculi Domini
    Petrum,
    et ille statim reversus a
    negationis
    vitio
    cognovitDominum,
    et amare flendoemendavit de-
    lictum.
    Speculanturergo
    oculi Domini bonosetma-
    los,
    ut bonis
    bona,
    et malisretribuant mala. Ut illis
    "pro
    bonis
    operibus prsemia,
    istis
    propravis
    actioni-
    bus
    poenam
    tribuat
    sempiternam.
    Istos ut exaudiat
    ctsalvet,
    illosut
    perdat
    et
    damnet,
    sicut
    scriptum
    i
    A.
    est: OculiDomini
    superjuslos,
    etaures
    ejus
    ad
    pre-
    ceseorum
    (Psal. xxxm).
    Vultus autem Domini su-
    ;
    per
    facientes
    mala,
    ut
    perdat
    deterra memoriameo-
    i rum.
    Respicit
    et
    super filios hominum,
    ut videat si
    est
    aliquis
    inter eos
    intetligens
    aut
    requirens
    Deum.
    i Illeenim
    apud
    Deum
    intelligenshahetur, qui
    in
    opere
    et orationenon
    alium,
    sed
    ipsum
    auditorem solum
    i
    requirit
    et exorat.
    Qui
    nonin alio
    curam, spem
    vel
    fiduciam,
    nisi in
    ipso
    solo
    Dominoponit
    J esnChristo.
    i
    Curam,
    ut J aclainDominocuramtuam.
    Spem,
    ut
    i
    Spes
    mea Dominus
    ajuventute
    mea.
    Fiduciam,
    ut
    ; Bonumest
    confidere
    inDomino.
    Angelos
    nobis
    depula-
    tos
    dicit,
    de
    quibus
    Dominusait:
    Angeli
    eorumsem-
    per
    vident
    faciem
    Patris
    mei,qui
    in cmtisest
    (Matth.
    xvm).
    Et
    pro quibus
    Paulus
    Apostolus
    mulieres
    pro-
    .
    B
    hibet inEcclesiamnonvelatis intrare
    capitibus.
    Et
    de
    quibus
    idemalio loco
    dicit, quod Angeli.missi
    ,
    suntin ministerium
    propter
    eos
    qui
    hsereditatem
    i
    capiunt
    salutis.
    Cavendumest
    ergo
    oinni
    hora, fratres,
    sicut dicil
    in
    psalmoProphela,
    nenosdeclinanlesin
    malum,
    el
    inuliles
    faclosaliqua
    hora
    aspiciat Deus,
    et
    parcendo
    nobisinhoc
    tempore(quiapiusest,
    et
    exspectat
    nos
    convertiin
    melius)
    dicatnobisin
    futuro:
    Hmc
    fecisii,
    et lacui
    (Psat. LII).
    Illeenimdeclinat
    inmalum, qui
    prius
    stelitin
    bono,
    et
    qui prius
    instalu
    reciitudinis
    stelit,
    si declinaverit in
    malum,
    faclus est
    inulilis
    servus et
    pravus.
    Detali enimanimadicit
    Propheta:
    Quam
    vilis
    facta
    esnitnisiteransviasluas
    (J erem.n).
    Illamisera efflcitur
    anima, quse
    destatu
    rectitudinis
    C
    crebrodescendenseommittit
    culpam.
    Undeet mi-
    sera et inutilisest
    facta;
    sednectalibus
    interdicen-
    daest venia. Sedhocnecesseest ut
    custodiat,
    ut
    sic
    proeteritamplangat culpara,
    ne iterum
    plangendum
    committat,
    et eum Dominus
    frequenter peccantem
    aspiciens,
    et reverti diu
    adpcenitentiam
    exspeetans,
    illi riolenti dicat: Hmc
    fecisti
    et tacui
    (Psal. XLIX).
    Superius
    enim
    peccatori
    Dominusdixerat: Tu
    vero
    odisti
    disciplinam,
    et
    projecisli
    sermonesmeosrelror-
    sum
    (Psal. XLIX) ;
    et
    csetera, quse
    ibi
    descriptapecca-
    torummultaretinentur mala. Et tunc ista
    subjiciens
    dixit
    peccatori
    invindictam. Acsi diceret :
    Haecsu-
    pradictafrequenter
    commisisli
    peccata,
    et non tibi
    reddidi
    dignamoperis
    lui
    pravi vindictam,
    sed
    po-
    tiustacui,
    et
    exspectavi
    teconvertiad
    pcenitentiam.
    -"
    Nontibi
    pro
    malisreddere volui
    mala,
    sed
    tacui,
    et
    exspectavi
    ut
    poenitentiamagenti
    redderem
    praemia.
    TacereenimDomini
    est, peccatori
    malum
    pro
    malo
    non
    reddere,
    sed diu ad
    pcenitentiam
    exspectare.
    Peccatori enimDominusnon
    taceret,
    sed
    respon-
    deret,
    si vindictamde
    ejuspravis
    actionibus statim
    exspectaret.
    Sed
    quem
    diu
    exspectat
    ut
    poeniteat:
    si
    pcenitentiam
    non
    egerit,
    suhito ferit ut
    pereat.
    Desecundoliumililalis
    gradu.
    Secundushumilitatis
    gradusest,
    si
    propriamquis
    nonamans
    voluntatem,
    desideriasuanon delectetur
    implere

    sedvocemillamDomini
    faclis imitetur,
    di-
    centis: Nonveni
    facere
    voluntatem
    meam,
    sed
    ejus
    qui
    misit me
    (J oan. vi).
    Sicut non
    potest
    homo Deo .
    817 COMMENT.IN REG. S. BENEDICTI
    818
    simul et mammonDe
    servire,
    sic non
    potest
    volun-.
    tatem
    propriam
    et Dei
    pariter implere
    voluntatem.
    Uno enimvas
    poculo plenum impleri poculo
    non
    poterit
    altero. Nisi enim exhaurierit
    nocivum,
    non
    poterit
    hauriendo
    implere proficuo.
    Nec unius
    pe-
    ctorisurna carnis simul et
    majestatis
    sustinere
    po-
    terit desideria,
    sed unde recedunt
    unse,
    succedunt
    aliae,
    id
    est,
    a
    qua
    mente recedunt vitia succedens
    virtutum
    copiapossidet. Ergo
    a nostri
    pectoris
    arca
    exhaurienda sunt carnalia
    desideria,
    ut et
    impleri
    possit
    virtutum
    spiritalium copia,
    et a Deo venien-
    tia tenere
    pOssitspiritalia
    desideria. Hinc enimscri-
    ptum
    est:
    Lignum
    vitmdesiderium
    veniens,
    etdeside-
    riumsuum
    juslis
    dabilur
    (Prov. xm).
    De
    impiorum
    autemdesiderioita
    scriptum
    est: Desiderium
    impio-
    rummunimenlumest
    pessimorum(Prov. xn).
    Etali- .
    bi
    scriptum
    est: In alloculionedesiderii ascenditillis
    demari
    ortygometra,
    et vexationes
    peccatoribus
    su~
    pervenerunt(Sap. xix). Ergo relinquendae
    sunt no-
    straevoluntales et
    desideria,
    ut faclis illamDomini
    vocemimitari
    possimus qua
    dicit: Non veni
    facere
    voluntalem
    meatn_,
    sed
    ejus qui
    misil me.
    Quod
    au-
    tem
    sequitur:
    Itemdicit
    Scriptura
    : Voluntas habet
    pcenam,
    et
    necessilas
    parit
    eoronam. Fateor
    me,
    nisi
    fallor,
    nunqnam
    hocin. divinis
    legisse Scripturis;
    et ideo
    non
    hujus
    sententiae
    sonum,
    sed
    magis ejusdem
    in-
    telleclum
    qusercre
    volo. Dicit enim:
    Voluptas
    habet
    pmnam,
    etnecessilas
    parit
    coronam. Ac si diceret:
    Lata ct
    spatiosa
    via
    est, quae
    ducitadmorlis
    pcenam;
    arcta et
    angusta
    est
    via, quae
    ducit ad
    vitam;
    ubi ne-
    cessitatem
    pro
    Domino
    patienles
    coronas
    recipiant
    sempiternas.
    Hinc iterum Dominus dicit:
    Qui
    vult
    posl
    me venire
    abneget semetipsum,
    lollat crucem
    suam,
    et
    sequatur
    me
    (Matth.xxi;
    Luc.
    ix).
    Quidest
    aliud
    semetipsumabnegare
    nisi latam et
    spatiosam
    viam
    deserere,
    et voluntates
    proprias
    odire?
    Quid
    est tollat crucemsuamet
    sequatur me,
    nisi arctam
    et
    angustam
    viam
    arripiat,
    ubi
    pro
    memultasneces-
    sitates suslineat? et sic ad
    gaudia perpelua
    me
    sequensveniat,
    ubi aeternamcoronam me donante
    recipiat?
    Detertiohumilitatis
    gradu.
    Terlius
    gradus
    humililatis
    est,
    ut
    quis pre
    Dei
    amore,
    omni obedienliasesubdat
    majori;
    imitansDo-
    minum,
    de
    quo
    dkit
    Apostoius
    :
    Fatfus est
    obediens
    usque
    ad-mortem
    (Philip. n).
    Si enim
    Deum,
    ut de-
    cet,
    diligamus,
    non solumin omni obedientia suh-
    di
    majori, sed,
    si necesse
    fuerit, parati
    esse debe-
    musetiam
    pro
    illo
    mori;
    sicut et ille
    pro
    nobismor-
    tuus
    est,
    sicut
    Apostolus ait,
    dicens : Commendat
    Deussuamcharitatemin
    nobis, quoniam
    cumadhuc
    peccatoresessemus,
    Chrislus
    pro
    nobis mortuus est
    (Rom. v).
    Et non solum
    pro
    illo
    mori,
    sed eliam
    pro
    fratribus animas
    ponere
    debemus esse
    parati,'
    sicut ait idem
    Apostolus
    : In hoc
    cognoscimus
    chari-
    tatem
    ejus, inquit, quoniatn
    ille
    pro
    nobis animam
    suam
    posuit,
    et nosdebemus
    pro fralribus
    animas
    po-
    ntre (I J oan,
    m). Diligamusergo
    Deumut filii
    pa*
    A trem,
    et simus
    pro
    illius amore
    majoribus
    suhditi
    usque
    admortem :
    quia
    et
    ille,
    cum in forma Dei
    esset,
    non
    rapinam
    arbitratus est esse se
    aequalem
    Deo,
    sed
    semetipsum
    exinanivit formamservi ac-
    cipiens,
    insimilitudinerahominum
    factus,
    et habitu
    inventusut homohumiliavit
    semetipsum
    faclnsober
    diens
    usque
    ad mortem. Videte
    ergo,
    idemait
    Apo-
    Stolus,
    qualem
    charitatemdedit nobis
    Pater,
    ut
    filii
    Dei nominemuret simus
    (I
    Ioan.
    m).
    Ita enim
    per-
    fecti erimus
    charitate,
    si nullius
    alterius,
    nisi sicut
    illesalutis noslrae
    gratia prior
    nos
    dilexit;
    ita et nos
    nulliusalterius
    rei,
    nisi tantumsuiamoris
    dilectione,
    et
    majoribus subdi,
    et
    pro
    illomori simus
    parati.
    De
    quarto
    liumilitatis
    gradu.
    Quartus
    humilitatis
    gradusest,
    si in
    ipsa
    obedienlia
    B duris et contrariis rebusvel etiam
    quibuslibetirrogatis
    injuriis,
    tacita conscienlia
    patientiam amptectatur.
    Frequenter
    .solet
    contingere,
    ut
    quantum
    se mo-
    nachus humilitali et obedientiae
    subdiderit,
    tantum
    invenit
    qnod
    durius
    portat.
    Unde necesse
    est,
    ut
    unusquisque,
    cumad Dei accedit
    servitium,
    adom-
    nia toleranda suumfortiter
    prseparet animum,
    sic-
    ut
    scriptum
    est:
    Fili,
    accedens ad servitutem Dei
    stain
    juslitia
    et
    timore,
    et
    prmpara
    animamluam ad
    tentationem.
    Deprime
    cor
    tuum,
    et sustine
    (Eccle. n);
    etsive
    irrogatas injnrias
    ab
    alio,
    sive tentationes
    venientes ex animo tacita conscientia
    sustineat,
    et
    auxiliante Deo cum
    patientia
    omnia vincat. Scri-
    ptum
    est enim: In
    patientia
    vestra
    possidebitis
    ani-
    mas veslras. HincJ acobusait: Scientes
    quodproba-
    C
    tio
    fidei palienliam operatur; patienlia
    autem
    opus
    perfectum
    habet
    (J acob. i). Ideo, inquit,
    adversis
    tentamini ut virtulem
    patienlisediscalis,
    et
    per
    hanc
    ostendere
    possitis
    ac
    probare, quia
    firmam fidem
    sustinere retribulionis in corde
    geslatis.
    Hinc et
    Paulussimiliter
    ait, dicens, quod
    Tribulalio
    palien-
    tiam
    operalur; palienlia
    aulem
    probalionem
    (Rom.
    v)
    Pajienlia enim
    probationemoperatur; quia
    cu-
    jttSpauentia
    vinci non
    potest,
    ille
    perfeclus
    esse
    pro-
    batur. Illa enim ratio facit fideles
    per patientiam
    exerceri, utper
    hanc fides eorum
    quse
    sit
    perfecla
    probetur,
    dumel rebus
    prosperis
    ulilia
    juslus
    exem-
    plaprsestet hominibus,
    necesseest iterum
    tangi
    ad-
    versitatibus, quatenusejus patientia
    bonum caeteris
    det
    exemplar,
    et
    patientise
    suae
    post
    mortem reci-
    D
    piatpraemia
    :
    quiaqui
    Deum
    pro irrogata
    laudat in-
    juria,
    et commissasineduhio
    perdet facinora, etpro-
    missa
    quandoque
    a Deo
    recipiet prsemia.
    Etsustinens
    nonlassescat,veldiscedat,dicente
    Scri-
    ptura
    :
    Qui
    perseveraveritusque
    in
    finem,
    hic salvus
    eril
    (Matth.
    x, xxiv).
    Nam inchoantibus
    prsemium
    promittitur,
    sed
    perseverantibus
    dalur. Tunc enim
    placet
    Deoriostra
    conversatio, quando
    bonum
    quod
    jncipimns perseveranti
    fine
    complemus.
    Ille mona-
    :
    chus
    lassescit,
    vel
    discedit, qui regulare opus quod
    ccepit
    ad
    perfectum
    non
    ducit; qui
    in
    ipso opere
    quodagere
    ferventi animo
    coepit, paulatim langue-
    scens
    tepescit,
    et aut ab
    opere tantum,
    aut simul ab
    opere
    et monasterio
    tepefactusrecedit,
    non
    ponens
    819
    SMARAGDIABBATIS i9i
    ante
    ocu.os, quod Scriptura
    maxime
    mohachos,
    hortatur dicens:
    Confide
    in
    Domino,
    et mane in lo-
    coluo.
    (Eccle.n):
    Unde et
    sequitur
    Ilem
    confotietur
    cor luum et susnne Dominum
    (Psal. xxvi).
    Ac si diceret: Viriliter
    age,
    ne cadas
    in
    desperationem,
    et non tibi
    negalum pules quod
    diu
    promissum
    non
    accipis.
    Sustine
    Dominum,
    et
    sine defectione
    spefa
    in
    eum,
    ut
    leniporeopporluno
    metas
    quod
    riic
    sagaciter quotidie operaris.
    Exhor-
    tatio ista bonorum est
    monachorum,
    necnon et
    omnium Christianorum,
    ne se carnis inibecillitate
    arecto subducant
    pfoposito,
    sed in bonis
    operibus
    perduranles
    ad
    perseverantiam
    tendanl,
    et in his
    quae
    illis
    regulariler injunguntur
    constanter
    perse-
    verent;
    sic enim sustinentium
    peclora rob.orantur,
    si
    spem
    suam in Domini
    virtuie
    ponentes
    ad boni '.
    operis perseverantiam
    tendant,
    et
    proniissa
    Doisa-
    ni sustinentes a Doniino mercedem
    fecipere
    non
    desperent.
    Et ostendens
    fidelempro
    Domino universa eliam
    contraria suslinere
    debere,
    dicil ex
    persona
    etiam
    sufferentiuin: Propler
    le morte tota die
    afficimur,
    atsiimati sumus
    ut oves occisionis
    (Psal. XLIH).
    Mof-
    tevero
    aflici,
    est
    per longaspassiones prseseiitis
    vitse
    exilium
    reperire.
    Boni monachi foftitudo nec diver-;
    sis
    pulsala
    molestiis vinci,
    necullis
    voluptatum
    il-
    lecebris debet
    sUccumbi,
    nec adversis
    dejici,
    nec
    debet
    prosperis
    elevari,
    sed contra
    omnia viliaro-
    borata
    persistere
    debet et inconcussa. Et sicut ovis
    ad oecisionemducta nec
    vociferatur,
    nec
    repugmat,
    ita monachus
    patientiam habens,
    nec
    vociferans,
    (
    murmurans,
    nec
    repugnans injuriae
    debet
    resistefe,
    sed
    magis
    tribulationibus multis affectusdebet cum
    Psalmista Domino dicere:
    Propter
    verba labiorum
    luorum
    ego
    custodmvias dufas.
    Et securi de
    spe
    retribulionis divinm
    subsequantur
    gaudenies
    et dicenles: Sedinhis
    omnibus
    superariius
    propter
    eum
    qui
    dilexit nos
    (Rotn. vm).
    Sancti enini
    cnmDeoet
    propler
    Deumomnes
    praesentis
    soeculi
    superant tribulationes,.
    fortiter
    agentes propler
    seternain
    retributionem.
    Superant
    enim adversa
    omnia,
    et Dominumhabentes a mille
    superantur
    ad-
    versis. Si enim
    Deuspronobis, quis
    cohlranos? Hinc
    Petrus
    apostolus
    ait: Et
    quis
    nobis
    tioceat,
    si borii
    mmulatores
    fuerimus(I
    Petr.
    in).
    Dehis dicit, quae
    nobis ab adversariis
    per
    verba
    contumeliosa, per
    damna reruni
    corporalium, per
    tormeuta
    corporis
    accidunt. Hajeenim
    omnia,
    cum
    fidelibps
    irroganlur,
    eis nocerenon
    possuiit,
    sed
    magis palmampatientise
    sequanimiter
    toleranlibus afferunt. Si
    quis
    autemhu-
    jusmodi
    adversis victus
    deficit,
    non huic ille
    qui
    malum
    intulit,
    sed
    ipse
    sibi
    qui
    haec
    impatienter
    re-
    cusavit,
    nocuit.
    El itemalio loco
    Scriplura,
    Probasti
    nos, inquit,
    Deus:
    igne
    nos
    examinasti,
    sicul
    igne
    examinatur ar-
    gentum(Psal. LXV).
    Monachorum enim
    prohatio
    in
    tentationumet diversarumtribulationum fit caraino.
    Oportetnos, inquit Aposlolus, per
    multastribulatio-
    nesintrare in
    regnum
    Dei
    (II
    Cor.
    n). Igne
    nosexa-
    A rriindsli,dicit,
    sicutexaminatur
    afgehiuiri.
    Examinaii-
    tur
    ergOignetribulationiselecti,
    ut ab omhibus sof-
    dibusmuhdali venire mereantur ad diadema
    regis
    selerni.
    Argentum
    enimnisi examinetur
    per ighem,
    sofdidum ex sua manet
    origine
    : ilaet hominuni
    corda,
    nisi
    igne Spiiitus
    sancti fuefint
    mundataj
    naluraliler sordida
    manent,
    et imniunUa.
    Proplerea
    neinfornacehumilitatis et iribulationis ih
    plumbi
    mollescant
    nalura,
    neeesse est forlitef sustihentiae
    patientisequeteiieant
    arma.
    Scriptiim
    est enim; Sus-
    tinetentationes
    Domini, conjunge.te
    Deo,
    et
    sustine,
    ul crescal in novissimovita lua. Oinne
    quod
    tibi
    ap-
    pticituinfuerit accipe,
    ei indolore
    susiine,
    et in hu-
    militaietua
    patientiam
    habe:
    quoniaminigm^probatur
    auruni, el'
    argenlum(Eccle. 11);
    horiiiriesveirorece-
    B ptlbiles
    in caminohumiliationis.
    Iniuxisti
    nosin
    taqucum
    :
    posuisli
    tribulaliones in
    dorsonostro,
    Induxisli nos in
    laqueo propler
    exag-
    gerationem
    dicit
    tribulatipnis,
    ut
    intelligas
    omne
    gen.us
    tribulaiionis in hoc saeculo
    super
    electos ve-'i
    nire; quia
    omhe
    genus gloriae
    a
    Domino iri futuror
    exspeclant recipefe. Quia qui
    vitae fuluraa
    prsemia"
    accipereexspectat,
    malaomnia
    prsesenlisvitsesequa^
    iiimitpr tplerar} quoniani;
    e'x illius
    dulcedine
    hujus
    vitaj apiafitudine.mteroperat. Quodautem,
    dicit:
    po-
    suisli tribulaiiones in dorso
    nosiro,
    "convenit cum:
    senlentia Psalmi, qui
    dicit: Insuxvalns ethumiHatus
    surn nimis
    ; rugiebam

    gemilu
    cordis mei
    (Psal.
    XXXVII),
    Tribulaliones enim
    in dorsOet
    humilem si-
    gnifieantahiinum,
    et
    curvum
    cprpus.
    Indicant cor^
    C
    pusjejuniis castigalum,
    et
    cor contrilumet humilia-
    tunr.
    Qui
    enim
    disciplinai
    salularis tribnlationes in
    dorsominime
    portant,
    erecto incedunt
    corporis
    col-
    lo,
    ferum muitum,
    et tumidum
    gestant
    animuih.
    Quod
    autem
    sequilur
    Et ut ostendatsub
    priore
    deberenos
    esse, subsequi-
    tur dicens:
    Imposuisli
    hoinines
    supra capita
    nostra
    (Psut. txv).
    Secundumheati Benedicti
    expositionerh
    aljbates significat,
    sub
    quibus
    monachos
    regularis
    inslitutio decrevit
    vivere,
    et illorum dictis obtem-
    perars;
    sub
    quibus
    et
    capita
    mittere,
    et
    jussa
    illos
    justa
    decet
    implere,
    Sed et
    prceceptum
    Dotiiitii in
    ddversis, etininjuriis
    per patienliam adimplentes, pefcussi
    ih maxillam
    prcebent
    et dliam;
    auferenti
    tunicamdimittuntet
    pal-
    D
    liutn:
    angariati
    milliario,
    vaduntel duo: cumPaulo
    Apostelofalsosfratres suslinent,ei perseculioiiem;
    ei
    maledicentes
    se,
    betiedicunt
    (Matth. x;
    Luc.
    vi;
    II Cor.
    II;
    I Cor.
    ix).
    Hanc alii
    justitiae
    doetofesin-
    terpretali
    sunt sententiam. Beatus vero Benedictus
    tantumut hocfai loco humilitatis"et
    patienlise
    nobis
    daret
    exemplar, posuit
    illam, quarii qui
    iri adversis
    et in
    injuriis
    veraciter
    iinplere
    conatus
    fuefil,
    ad
    aelernitatisculmenascendere cito
    poterit.
    Namnul-
    lqs
    hanc
    implere perfecte pqterit,
    nisi
    qui prius
    gfandis palientise
    fundamentumin
    corderadicaverit,
    et summsehumilitatis
    prius
    culmen
    altigerit.
    Qui
    enimin
    injuriis irrogatis
    non reddit malumpro,
    malo,
    illema"xillam
    percutienti
    unam
    prsehetetaliam^
    821
    COMtvIENT. IN REG. S. BENEDICTI. MS
    Ille
    qui
    malediclumnonreddit
    pro maledicto,
    aure-
    renti tunicamdiiiiillitet
    pallium.
    Ille
    qui
    nonvinci-
    tur a
    malo,
    sed vincit in bono
    lualum, rangarianti
    milliariovoluntarie
    pergit
    duo. Iste sine dubio talis
    patienter
    cumPaulofalsosfratres sustinet et male-
    dicenles benedicendo veraciter humilitatis
    implet
    praeceptum.
    De
    quinto
    humililalisgradu.
    Quinlus
    humililaih
    gradus
    est,
    si omnes
    cogitatio-
    ncsmalascordi suo
    advettientes,
    velmalaaseabscon-
    &ecomtnissa,
    per
    humilem
    confessionem
    abbati riori'
    celaveritsuo. Hinc Salomonait:
    Qv.i
    abscondit sce-
    iera
    sua,
    non
    dirigetur
    :
    qui
    autem
    confessus fuerit
    et
    reliqueritea,tnisericordiamconsequclur(Prov. xxvm).
    Amaritudoenim
    pcenitentiae
    faeit animumet sua fa-
    cta subtilius
    discutere,
    et dona
    Dei, qusecontempsit, ;
    flendocommemorare.
    Magnajam justitiaepars
    est
    semetipsuni
    nosse interius
    hominem, quod pravus
    est,
    ut ex eodivinaevirtuti humilis subdatur ex
    qub
    sua
    cognoscenspeecata
    alteri confiteatur ea. Hinc
    iterumSalomonait: RevelaDomino
    operalua,
    etdi-
    rigentur cogitaiiones
    tum
    (Prov. xvi).
    Unde et hie
    subditur;
    Horians nos de hac re
    Scriptura,
    dicens: Revela
    Dominoviam
    tuam(Psal. xxxvi).
    Id
    est,
    revela
    per
    confessionem
    abbati, quem
    tibi Dominus
    pro
    sevi-
    carium
    dedit,
    actiones trias in
    quibus peccati
    con-
    scientialatet.
    Et
    spera
    in Dominum
    (Ibid.). Qui
    tibi veniamde
    commissis misericorditer donet. Hinc Cassiodwis
    dicit : Velum
    quoddam
    est
    peccatorum,
    unde
    via,

    idest vita
    nostfa,
    tenebrosa amictus circumdafione
    vestita est;
    banc revelarous
    quando
    delicta nostra
    tenebrusa
    prpmplissime
    confitemur. Revelavit enim
    Paulus viam suam
    quando
    dixit : Caro
    concupiscit
    adversus
    spiritum, spiritus
    autem adversus carnem
    (Gaiat. v). Speravit
    auteroinDominodumclamaret:
    lnfelix egahomo,quis i$e
    liberabitde
    corpore
    mortis
    hujus (Rotn. vn)?
    Gratia Dei
    per
    J esumChristuni
    Dominumnoslrum. Hinc
    Auguslinus
    ait:
    Quod
    au-
    lemhabesin
    corde, patefac
    in sermone
    per
    conles-
    sionem,
    Spera
    in
    eum,
    et
    ipse faciet,
    hoc
    est, ipse
    tibi dimillet
    peccata tua,
    et deducet in cbaritalem
    opera
    tua.
    Sequilur:
    El
    ilemdicit:
    ConfiteininiDomino,
    quoniambonus,
    quoniam
    insmculumtnisericordia
    ejus(Psal. cv).
    Hinc
    Cassiodorusait: Confessionemistam ad medicinam
    po3flitudinisapplicandamdesignat.
    Sed hoc
    quoque
    ad
    praeconia
    Domini
    pertinere
    non
    esldubium, quando
    major gloria
    est
    pietatis
    confitenti
    parcere, quam
    viventi sinecohfessione
    prsestare.
    Et ne
    aliquis
    de
    culparum
    suarumnnmerositalibus
    terreretur,
    addi-
    dit:
    quoniam
    bonus..
    Quis
    enim dubitat ad
    euro
    re-
    currere,
    quem
    sibi audit
    yelle
    celerrime
    subvpnire
    ?
    Addidit, qupniam
    in smculummisericordia
    ejus.
    Aiir
    dito bono
    Domino,
    nese humana
    negligentia
    astu-
    diosa
    et sedula
    sopplieaUonesuspenderet,
    remedii
    causain
    dicit,
    ut ad confessionemceleremDomini
    deheat merito
    festinare. In
    smculum,
    vitae
    hujus
    si-
    _
    A
    gnificai cursum, ubi
    miseri sunt
    quicunque
    delin-
    quunt;
    ubi fasest cordanostra
    converti,
    et miseri-
    cordiam
    postulari;
    ibi enim damnalio est confiteri
    peccalum
    ubi
    jam
    constat esse
    judicium
    Etitem
    Propheta:
    Delictumtneum
    cognitum
    libi
    feci,
    et
    injuslitias
    measnon
    operui
    (Psal.
    xxxi).
    Hoc
    est,
    cognitumfacere,
    in confessionemdelicti
    produeere:
    operiremlem,
    velle
    aliquid
    silenlio
    tegere,
    aut
    corpus
    dissimulalionecelafe. Hocfaciunt
    stulti, qui putant
    Deum
    ignorareposseqriodagunt. Contra, qui
    illum
    npverunt res omnes habere
    manifestas,
    adhumilem
    confessionemcl
    pcenitentiae
    vota
    descendunt,
    ne
    ju-
    dicem
    paliantur
    infestum
    quempropitium
    habere
    poterant
    advocatum.
    Sequitur:
    fliji,.
    Pronunliabo
    adversutn,
    me
    injustilias
    meas
    b
    Domino;
    el turemisisti
    impietatem
    cordistnei
    (Psal.
    xxxr). Hinc.niagna pietas
    Divinitatis
    ostenditur,
    ut
    acj
    solam
    pfonuntiationem
    devotibnis suhitolaxave-
    ritpeccata,, quando
    sic
    judicat pium
    vptum
    quemadr
    modum
    operationis
    effeetum.DixitenimincordeSup
    Dominonon tacere
    quse gesserat,
    et
    tanquamjara
    cuncta
    prodiderat,
    itailli remissa sunt
    quae
    voluit
    confiteri. Confessio
    ergo
    meaadhuc in corde
    erat,
    et adosnondum venerat. Dixeram
    enim,
    Pronun-
    tiaboadveisum
    me,
    verumtamenDeusauditor cordis
    mei dimisit
    impietatempeccati
    mei.
    Desexlohumilitatis
    gradu.
    Sextus humilitatis
    gradus est,
    si omni vilitatevel
    extremitate conienlus sit monachus.
    Magna apnd
    Deum
    refulget gralia, qui
    huic mundo
    contemptibilis
    C fuerit et vilis. Namreveranecesseest ut
    quem
    odil
    mundus
    diligat
    Deus. Sancti
    qui
    vilitatem
    diliguril
    et rebus
    honoribusque renuntiant,
    ideose abomni
    terrena
    possessione mortifrcant,
    ut in hsereditate
    cumDeofeliciter vivant. Ideo vililatemextremita
    temqueam&nl,
    ut validiores ad\itam iilam
    quse
    illip
    praeparat aeterna,
    de
    hujus
    vitse
    mortiflcationecon-
    surgant. Sequitur
    :
    Et ad otnnia
    qum
    sibi
    injunguntur,
    velut
    operarium
    muiumel
    indignumsejudicet.
    Ideomonachus
    opera-
    rium
    judicat
    se
    malum, quiaquomodoopusejus
    re-
    cipiatur
    nescit a Domino.
    Operamur
    enimnos exte-
    rius,
    sed
    quomodo opus
    a Domino
    recipiatur
    ne-
    scimus inlerius. Ideo se
    indignum
    judicat, quia
    sicut non sunt
    condignsepassiones hujus
    tempo-
    B
    ris ad futuram
    gloriamquse
    revelabitur in
    nobis,
    ita non sunt
    digna, quamvis
    sint bona
    opera
    nostra,
    ad
    conquirendamgloriam
    vel
    prsemia
    sempi-
    terna.
    Dicenscum
    Propheta
    : Adnihilumredaclus
    sumet
    nescivi
    (Psal. LXXII).
    Hsecvox
    humilitatis
    esl,
    non
    timoris; sapieptispoliusquam
    nescienlissunt
    verba;
    humiliantis,
    nonexaltantis se est sententia.
    Apud
    enimsseculumistud se
    justus
    cognoscitstultum,
    ut
    inveniatur
    sapiensapud
    Dominum. HincPaulus ait:
    Slultamundi
    elegit Deus,
    ut
    confundat sapienles,
    et
    infirma
    tnundi
    elegii,
    ui
    confundatforiia(I
    Cor.
    i).
    Nescivi,dixit,
    id
    est,
    nescientemmeesse
    cognovi.
    Stultumet
    parvulumdeputavi,
    et velut
    insipientera
    823 SMARAGDIABBATIS
    -
    SM
    dbSpfeS'!. Qui
    enim modose
    apud
    se humiliter ne-
    scientem
    cognovit, quandoque sapiens apud
    Deum
    et exaltatus
    gaudebit.
    .
    Utjumcntum factus
    sum
    apud te,
    et
    ego semper
    tecum
    (Psal. LXXII).
    Non tale
    jumentum, quod
    insi-
    pientiam
    cordis
    haberem,
    sed
    qui
    toto
    corpore
    et
    cordeDeum
    bajularem.
    J umentumenimDomini non
    recusat ferre
    quodcunque
    illi fuerit
    pondus imposi-
    tum,
    sed
    palienter
    tolerans
    portat,
    donecad locum
    destinatum
    perveniat.
    Ila el monachus omnia
    quse-
    cunque
    illi ab abbate vel ab alio
    aliquo priore regu-
    lariler fuerit
    impositum, patienter
    tolerare et sine
    murmuralione debet
    sufferre,
    donec ad vilse suse
    perveniat calcem, ubi, deposito
    laboris
    onere,
    ex-
    spectet
    a Domino
    dignamoperis
    sui
    accipere
    relri-
    butionem.
    De
    septimo
    humilitalis
    gradu.
    Seplimus
    humilitatis
    gradusesl,
    si omnibusse
    infe-
    rioremetvilioremnonsolumsua
    linguapronunliet,
    sedeliamintimo cordis credat
    affeclu. Qui
    enimin
    regno
    vultesse
    superior,
    necesseest ut inhoc mundo
    fiat
    inferior;
    et
    qui
    vull esse
    honoratior,
    fiat vilior
    et
    despeclior,
    secundumDomini sentenliam
    cjui
    ait:
    Qui
    volueril inter vos
    primus esse,
    erit vestcrservus,
    El
    quicunque
    volueritinter vos
    major fieri,
    sit vester
    minister,
    etc.
    (Marc. x).
    Tunc
    ergo
    se
    quisque
    nio-
    nachum
    judicet, quando
    se
    minimum,
    inferioremet
    viliorem cseteris existimaverit. Ad hoc monachus
    vivit in
    monasterio,
    ut humiliatumhabens
    animum,
    caeteris
    praebeat
    humilitatis
    exemplum.
    Unde et
    Petrus
    aposlolus
    ait : Omnes invicemhumilitalem
    '
    insinuale
    (I
    Pet.
    x).
    Ille bene cseteris humilitatem
    insinuat, qui
    eam veraciter in corde
    portat; qui
    non se
    magnum
    et
    altum,
    sedut vilemet
    despectum
    componit,
    et
    aptat magno piuin; qui
    se
    pauperem
    spifitu
    et ut
    puerum parvulum
    in medio existi-
    mat,
    et exhibet fratrem. Hinc beatus
    Gregorius
    ait: Sciendum
    magnopere
    est
    quia
    tantura
    unaquse-
    que
    anima
    preliosior
    ante oculos Dei
    est, quanto
    prae
    amore veritatis
    despectior
    fuerit anle oculos
    suos,
    Hutniliansseet dicens cum
    Propheta
    :
    Ego
    autem
    sumvermiset non
    hotno,
    opprobrium
    hominumetab-
    jeclio plebis (Psal. xxi). Ego
    autemsumvermiset
    non
    homo,propler exaggeralionem
    dicit humilitatis.
    Vermisenimhumilior cunclis animantibus esse vi-
    delur et vilior. Nutritus enimvermisex
    lignoquanto
    fragilior,
    lanlo esse
    probatur
    et
    purior.
    Cui
    compa-
    ratur
    monachus, qui quanto
    in hoc saeculofuerit
    despectior,
    infirmior et
    vilior,
    tanlo
    apud
    Deumsan-
    ctior invenitur et mundior. De
    quibus
    Salomonait:
    Formicm, populus infirmus, qui prmparat
    in messe
    cibumsibi
    (Prov. sxx). Quod
    autem
    dicit, opprobrium
    hominumel
    abjectioplebis,
    contra
    superbos
    etrusti-
    cos
    respicitpopulares,qui semper despiciunthumiles,
    et
    abjiciunt pauperes. Opponunt
    illis
    qusepossunt
    opprobria, objiciunt
    conlraria
    verba,
    et
    semper
    in
    abscondito detrahere noncessant. HincSalomonait:
    x'iri
    sanguinunt
    oderunt
    timplkemt injusti \juMl]
    fltf*
    A
    tem
    qumrunt
    amtnam
    ejus (Prov. xxix).
    Hsec
    ratio
    discemit inter filiosDei et
    filios
    diaboli, quia
    filii
    diaboli amant et
    diligunt mundum,
    filii autem
    Dei
    amant et
    diligunt
    Deuiri.Sedfilii
    diaboli filiumDei
    a mundi amore
    separatum,
    et coelestibustantumde-
    sideriis
    intentum,
    amare non
    possunt. Abominatio
    est
    enim,
    ut
    supra dicit, peccatoris religio.
    Exaltalus sumet
    huinilialus,
    et
    confusus
    (Psal.
    LXXXVII).
    Hoc
    specialiter
    convenire
    probatur
    eleclis.
    Exaltalum seesse dicit
    quis illorum, quando prius

    res
    humanascogitabatcorde
    tumido. Humiliatus
    sum,
    inquit, quando
    ad
    confessionem,
    medicabile
    donum,
    divina
    gratia miserante, pervenit. Cohfusus,quando
    illa
    quse
    male
    gesserit, pcenitentiaeprofessione
    dam-
    navit. 0 beataconfusio
    quseselernum
    tollis
    oppro-
    B
    brium! Nam
    quidquid
    inreatumvenerit
    poenitentum,
    perpetuis
    soeculisreddilur absolutum
    Et itembonum
    mihi, quod
    humiliasli
    me,
    ut discam
    mandata tua
    (Psal. cxvni). Exponit
    enim de illa
    dulcedine
    gustare, quae
    omnes
    suavitates
    probatur
    excedere,
    et dicit: Bonummihi
    quod
    huiniliasti
    me,
    id
    est,
    ut mandatorura tuorum discerem
    copiam,
    quam
    antea
    recipere
    tumidusvel
    superbus
    non
    pole-
    ram. Humilitasenim ista J erusalem
    tangit gloriosa
    fasligia.
    Namsicut
    superhia mergit
    ad
    tartarum,
    ita
    ista tollit ad ccehrai. Ista
    quippe
    humiliatio
    quale
    praemiumhabeat,
    consequenter exponit,
    cumdicit:
    Ut discammandatatua. Tuncenim
    perfecte
    discun-
    tur mandata
    quando
    Domini fideliter
    implentur prae-
    cepta; quando quae
    recto
    intelliguntur corde,
    effl-
    C caci
    implentur
    et
    opere.
    Deoctavohumililalis
    gradu.
    Oclavushumilitatis
    gradusest,
    si nihil
    agat
    mona-
    chus,
    nisi
    quod
    communismonaslerii
    regula
    vel
    majo-
    rumcohortantur
    exentpla.
    Acsi diceret: Non
    aliquam
    inveniat monachus arbitrio suo institulionemnovel-
    lam,
    sed
    potius
    omnia
    quae
    abaliis viderit
    agi agat,
    et
    quae
    cseterosviderit
    facere, pleniter faciat,
    et
    quse
    scripta
    tenentur in
    Regula,
    firmiler
    custodiat,
    et
    expedite
    cuncta
    operibus compleat,
    et siedemum
    ordinalimad
    exemplar majorum perveniat patrum,
    et
    exemplumaccipiat
    humilitatis a
    Christo,
    devolio-
    nis a
    Petro,
    charitatis a
    J oanne,
    obedienliae ab
    Abraham, patientiae
    ab
    Isaac^
    lolerantioea J acoh et
    J ob,
    castimoniaea
    J oseph,
    mansuetudinis a
    Moyse,
    constantise a
    J osue, benignitatis
    a
    Samuel,
    miseri-
    cordisea
    David,
    abslinenliaeaDaniele. Sic et caetera
    facta
    piorum quo labore, quo
    moderamine
    quave
    intenlionevel
    compunctione gerantur,
    sanctus imi-
    tandoconsideret
    monachus,
    ut
    ejus
    auxiliante Chri-
    sto
    usque
    adeorum
    exemplar proteletur opus.
    DenonoImmilitalis
    gradu.
    \ Nonushumilitatis
    gradusest,
    si
    linguam
    ad
    loquen-
    dum
    prohibeat
    monachus,
    et taciturnitatem habens
    ,
    usque
    ad
    interrogationem
    non
    loquatur,
    monstrante
    t
    Scripluraquia
    in
    multiloquio
    non
    effugielnrpeccatwm
    l
    (Prov. x).
    Ideo
    lrnguam
    suam
    prohibere
    debet mona-
    :
    chus ad
    loquendum,
    ne in
    multiloquii
    cadat
    pecca'
    *
    tum.1Taeiiuniitas cnim virtuies
    pluriraas
    nutrit
    825
    COMMENT.IN REG. S. BENEDICTI.
    826
    loquacitas
    vero etiamnutritas
    dispergit.
    Hinc Salo- ,
    mon
    ait: Sicuturbs
    patens,
    et
    absque
    murorutn am-
    bitu,
    iiavir
    qui
    non
    potest
    in
    loquendo
    cohibere
    spiri-
    tumsuum
    (Prov.
    xxm).
    Civitasenim
    patens
    et
    absque
    clausuranonservat interius
    quod
    tenet
    illaesum,
    nisi
    tempore congruo
    aut seris claudatur aut
    muro;
    ita
    et monachus nisi
    linguamprohibeat
    ad
    loquendum,
    virtutes
    quas
    tenet interius
    per loquacitatis perdit
    vitium,
    nisi ori suo custodiam
    posuerit
    et oslium.
    Sequitur
    :
    Et
    quia
    vir
    linguosus
    non
    dirigetur super
    terram
    (Psal. cxxxix). Quamvislinguosi possunt
    dici et illi
    qui linguse
    uberlate facundi
    sunt,
    tamen illis hoc
    specialiter
    nomen constat
    impositumqui
    inconside-
    rata locutione verbosi snnt. Sic enimcontrarios sa-
    pientibus
    et diverso sermone tractantes
    monet,
    J a-
    3
    cobus
    apostolus
    dicens : Sit autemomnishomovelox
    ad
    audiendum,
    tardus autemad
    loquendum(J acob.i).
    Tales enim
    super
    terram minime
    diriguntur, quia
    flexibilitate
    SUA
    frequenter
    excedunt. Difficileest
    enim.indeliberatumrectum essesermonem.
    Dedecimoliumiliutis
    gradu.
    Decimushumililatis
    gradus est,
    si nonsit
    facilis
    ac
    promplus
    in
    risu, quia scriptum
    est: Stullus in risu
    exaitat vocemsuam
    (Eccli. xxi).
    Levitas animi facit
    monachum facilem ac
    promptum
    esse
    semper
    in
    risu. Non enim timorem Domini
    gestat
    in
    corde,
    ideo in cachinno vult et alta
    semper
    ridere voce.
    Non
    eqim
    attendit
    quid
    nos J acobus
    apostolus
    ad-
    monet dicens: Miseri
    estote,
    lugete, plorate.
    Risus
    vester converlelur in
    luctum,
    gaudium
    in mmrorem
    (J acob. iv).
    Hinc Salomonait: Risusdolore misce-
    bitur;
    et
    extrema.gaudii
    luctus
    occupat (Prov. xxiv).
    Hinc iterum
    ipse
    : Risum
    repulavi errorem,
    et
    gaudio
    dixi:
    Quid
    frustra deciperis(Eccle. n)? Magisergo
    convenit
    monachp
    luctus
    quamrisus, quiaper
    lu-
    ctumvenitur ad
    gandium,
    sicut
    scriptum
    est: Beati
    qui lugenl,quoniamipsi
    consotabuntur
    (Matth.v).
    Per
    risum vero venitur ad
    fletum,
    sicut
    scriptum
    est:
    Vmvobis
    qui
    ridetis
    nunc, quia flebitis
    et
    plorabitis
    (Luc. vi)!
    Ridereenim
    homini,
    ut
    jam superius
    di-
    ctum
    est, penitus
    non
    vetatur,
    quia
    illi soli hocinter
    oiunes creaturas concessumnaturaliter esse
    cogno-
    scitur. Sed ut
    levitalis caveat
    vitium,
    facilitas et
    alla vox fieri
    prohibetur
    inrisu.
    Deundecimohumilitatis
    gradu.
    Undecimushumilitatis
    gradus est,
    si cum
    loquilur
    monachus,
    leniter et sine
    risu,
    humililer cum
    gravi-
    tate,
    vel
    pauca
    verbaetrationabilia
    loquatur. Leniter,
    id
    est, temperate
    vel
    placide
    decet monachum
    loqui,
    quia scriptum
    est: Verba
    prudentium
    statera
    ponde-
    rabuntur
    (Eccli. xxi).
    Lenitas enimde fonte dulce-
    dinis
    pariter procedit
    et
    pacis.
    Hinc Salomon ait:
    Verbumdulce
    multiplicatamicos,
    et
    mitigat inimicos,
    et
    linguagratiosa
    inbonohomineabundabit
    (Eccli. vi).
    Hinc iterum
    ipse
    : Favus mellis verba
    composita
    (-P)ti.vi).Verbaenim
    bene
    composita
    et
    proferentem
    honestant,
    et
    gratiam
    audientibus subministrant.
    Addidit dicens: Et sine
    risu;
    verbaenimrisu
    plena
    A
    aut stultumaut
    levem,
    aut certevanummonachum
    esse denuntiant. Humililer enim et cum
    gravitate
    debet monachus
    loqui, quiascriptum
    est: Noli ci-
    taiusessein
    lingua(Eccli. iv).
    Et :
    Qui
    odit
    loquaci-
    latem, exstinguit
    malitiam
    (Eccli. xix).
    Et
    pauca
    verba et rationabilia
    loquatur.
    Ideo
    pauca, quia
    scriptum
    est: In
    multiloquio
    non
    effugiespeccatum,
    et
    qui
    multisulitur verbislsedetanimahi suam
    (Prov.
    x).
    Ideo
    rationabilia, quia scriptum
    est:
    Qui
    mode-
    ratur labiasua
    prudentissimus
    est
    (Ibid.).
    Ideo
    pauca,
    quiascriptum
    est: Stultus verba
    multiplicat.
    Et ubi
    suntverba
    plurima,
    ibi
    frequenter egestas(Eccli. x).
    Ideo
    rationabilia, quia scriptum
    est: Homo
    sapiens
    tacebit
    usque
    ad
    tempus,
    lascivusautemel
    imprudens
    nonservabunt
    tempus.
    Et est odibilis
    qui procax
    est
    B
    ad
    loquendum(Eccli. xx).
    Et:
    Quiinconsideratus
    est
    ad
    loquendum,
    sentietmala
    (Prov. xm),
    Et nonsitclamosusin voce. Christi enimimitator
    monachus tacilus debet
    esse,
    non clamosus. De Do-
    mino enim
    scriptum
    est : Non
    clamabit,
    nec audie-
    tur
    foris
    vox
    ejus (Isa. XLII).
    Plus enim silenlium
    quam
    clamor convenit monacho. Honeslatem
    ergo
    vox
    submissa,
    et levitatem ostendit vox clamosa.
    Saepe
    enimvox clamosa hominem odibilem
    facit,
    submissa autem amabilem reddit. Unde
    scriptum
    est:
    Sapiens
    in verbis
    seipsum
    amabilem
    facit (Eccli.
    xx).
    Ideo
    amabilem, quia prudenter
    rationabilia et
    amabilia
    loquitur
    verba. Hinc Basilius ait : Vocis
    mensuramdefinivit audiendi modus. Si enim
    major
    fuerit vox
    quamrequirit,
    cum
    possit
    audire illecui
    *-*
    k^uitur, etiam,
    si
    legimns, loquamur, jam
    non erit
    vox,
    sedclamor.
    Quod
    est
    notabile,
    nisi forte
    gravior
    sit anditus
    ejus
    cui
    loquitur,
    et necessitas
    cogat
    ad
    clamandum. HincFructuosus ait: Clamosuminlocu-
    tione monachum aut ridiculosura esse non decet.
    Qui
    autem
    ejusmodi est,
    et
    saepecasligatus
    nonfue-
    rit
    emendatns, flagellis
    curandus est et acriter emen-
    dandus.
    Sequitur:
    Sicut
    scriptum
    est:
    Sapiens
    verbisinnotescit
    paucis
    (Eccli. xx). Innotescit, dicit,
    id
    est, qualis apud
    seraetipsum
    sit
    interius,
    caeteris seinnotescit exte-
    rius.
    Sapientia quam
    secreto tenebat in
    corde,
    aliis
    ostendit
    proferendo
    sermone. Et
    qui
    sibimet tanlum
    notus latebat
    occulte, semetipsumloquendoproducit
    ._ in
    publicum.
    Ubi enim ista tradilio dicit:
    Sapiens
    inverbis innotescil
    paucis (Eccli. xx),
    aliadicit: Sa-
    piens
    inverbis
    producit seipsum(Ibid.),
    id
    est, qualis
    interius exstat
    lacendo,
    talem se
    producit
    exterius
    loquendo.
    Deduodecimohumilitatis
    gradu.
    DuodecimushumUitatis
    gradus est,
    si non solum
    corde
    monachus,
    sedetiam
    corpore
    humilitatemviden-
    tibus se
    semper
    indicet. Humilitatemveraciter inte-
    rius retinere et eam debet exterius videnlibus se
    monachus
    demonstrare,
    ut et interius interno
    pla-
    ceat
    judici,
    et exterius cunctis
    exemplis prseheat
    humilitatis. Sic in
    utroque
    bumililalis virtute com-
    positus
    humilis
    corde,
    humilisinveniatur et
    corpore.
    Interius humilis animo et exterius
    corporo
    invenia-
    27
    SMARAGDlABBATIS
    82
    tur humilis habitu,
    ut
    ejus
    Videntes
    exemplum
    lau- i
    dent et
    glorificenl
    Deum, qui
    illi fundamentumhu-
    militatis,
    constantiam
    concessit et
    operis.
    id
    esl,
    in
    opere,
    in oraiorio. Yidelicet
    dum
    orat,
    cantal
    psalmos,
    hymnps,
    cantica,
    vel aliud
    opus
    Dei
    in
    ipso
    exercet
    sancluario
    sernper capite
    debet
    esse
    buniiliato.
    In monasterio,in horio,,
    in
    vict,
    in
    agro
    vel ubi-
    cunquc
    sedens,,
    anibuhns vel stans,
    inclhiatosit sem-
    per capite, defixis
    ia terram.
    aspectibus
    ,
    reumseomni
    hora de
    peccatis
    suisexislim.ans,jain
    s,e
    tmncndo
    ju-.
    dicio Dei
    pfmseittciri
    exislitnet,
    dicens sibi in corde.
    semper
    illud
    qnod publieanus
    il(e
    evanyeliey,$,fixisii\
    terram
    oculis, 4ixU
    :~
    Domive,
    non
    sum
    dignus, ego,
    peccator,
    levave.ocidds nxeos
    ad cozlum
    (Luc. xvm).
    '
    Quanlum
    veniaefiduciarc
    digneposnitentilms prsebet,
    quodpublicanus,
    qui
    realura suae
    nequitiseperfecte
    cognovil,
    ftevit,
    confessus
    est. Etsi
    injustus
    ad lem-
    plum
    venit, justificaitus
    a
    templo
    rediit. Umiseiiim
    superbiendo
    vecessit humiliaius,
    aller
    lamentando,
    appropinquare
    m;eruitexaUatus
    :
    quia
    omnis
    qui
    se,
    exaltat humiiiabitur, et
    qui
    s.e
    humiliat exallabitqr
    (Matih. xxin), Quapropter
    et de
    verbis.
    elati Pharir
    ssei, quibus
    humiliari meruil, possuffliis
    ex. diversp
    formamhumilitatis, qua
    subliniemur, assumere,
    ut
    sicut ille, cpnsideratis
    pt pejorum
    vitiis.
    et
    suis
    vir-
    tulibus.,
    est elalus ad
    injuriam.,.
    ita nos nonnostra
    solum
    pigriria,
    sedet meliorvim,virtutibus inspectis,
    humiliemtir
    ad
    gloriam,
    quatenus unusquisque
    np-
    struin hoc
    apud
    se
    ac submissus obsecret: Deus
    i
    omnipotens,
    miserere
    supplici
    luq, croia pon
    sum
    sicut innumefi servi tui
    cpnteniptu
    sseculi
    sublimes,
    jusliiiae
    meritp glorios.ij
    castitatis
    laude
    angelici,
    velul ctiaui
    mu.lti
    illor\imqui post fla.gitiapuh.l.ip^
    pteiiiieiuk!
    tjbi
    roeruerunt esse devoli.
    Qtii
    eliam
    sj
    quidboui
    tua
    gralia, largienle fecero, quo
    finehoc
    faciam, quave
    a te dislrictione
    pensetur, ignpro.
    E[ item
    cum
    prDpheta
    :
    Incuryaius
    sumet liumi(\citus
    sum
    us.quequaque,. Qui
    recordatur
    altitudinem
    quie|is
    DBternse,ipse
    videt
    qqaptum
    sit hutniiiatus in hac
    camis
    cofruptipne. Plangamus ergo
    pt
    geniamus
    in
    confe.ssione, agnoscarous
    uhi surnus,
    recordemur
    aUiUidinemaeterpaeqqietis,
    pt
    palienter
    exspectemus
    qupd
    i[leprpmisit qui
    nobis in
    semetipso exemplum
    patientioe
    et
    lm.militatis
    pstendit.
    Incurvalum se
    clixita
    statu; elatipnis, e.t
    humiliatum ab inllatione
    lumoris.
    Et iterumcum
    Propheta
    : Incurvatus ethutniliatus
    sum
    usquecjuaque
    (Psal. cxvm).
    Id est
    qui
    dudum
    elevaius eram in sseculo
    ,
    incurvatus et humiliatus
    siim modosub Deo.
    Qui
    saeculari dudum exallatus
    eram in
    gioria,
    incurvatus et humiliatus sumnunc
    in
    poenilentiaepenuria. Qui
    dudum exaltatus eram
    in habilu saeculari,
    incurvatus et humiliatus sum
    modo suh manu
    omnipotentis
    Dei. Siveincurvatus
    corpore,
    humiliatus animo.
    Quod
    autem
    dicit,ws^e-
    quaque,
    intelligilur
    ex omni
    parte
    et ex omiii con-
    sideralioiie.
    Quia
    humilitas, quaemagistra
    esl om-
    A
    nium
    materque
    virtutum,
    et cordenecessees.tflrmi-
    ter lenealur et cunctis
    corpore
    demonstretur.
    Ergo
    his omnibus humilitatis
    gradibus gscensis.,.
    monachusmoxad charitatemDei
    p.erveniet
    ill-am
    qum
    !
    perfeciaforas
    miltit
    limpvem.
    Dominusdicil inEvaii-
    gelio
    :
    Diligile
    inimicos.
    vestrojs,
    et orate
    pro perse-
    quentibus vos,
    ut siiis
    fitii
    Patris vestri
    qui
    in ccelis
    est
    (Mattli. x).
    Haacest eiiim
    perfecta
    charilas (je
    "
    qua
    J oannes
    aposiolus
    dicit :'Timo.rnon,.
    e'slinchari-
    tale
    (I
    J oan.
    iv);
    in tali videlicet
    charitatp qua?
    ad
    1
    imitatiorjem divinoe
    b.enignilatis
    etiam
    inimicis
    be-
    '.
    nefacere et hos
    diligere
    novit. Sed
    perfecta, inqiiii,
    5
    charitas
    foras
    millil timorem
    (Ibid.),
    illumvitlelieet
    \
    de
    quoscriptum
    est: Iitilium
    sapjenlim
    limor
    p.omini
    *
    (Eccli. i).
    Qup
    timet
    quisque incjpierisopera.justi-

    B
    tiae,
    neveniat districtus
    judex,
    et se minus
    oastiga-
    '
    tumdamnet. Sed et
    proesentium
    adversitatum
    timo-
    5
    rem
    perfecta
    charitas
    ejicit
    ex
    animo, quam
    habere
    qnserehat qui
    Domino
    supplicans
    aiebat: A timore
    inimici
    eripe
    dnimain meam
    (Psal. ixni).
    Quam
    et
    ^
    ille habebat
    qui
    dicebat:
    Quis
    nos
    separabit
    a cha-
    ^
    ritate Chrisli ? Iribulaiio
    ,
    an
    angustia,
    an
    persecu-
    f
    tio? etc.
    (Rom. vm).
    Stimulat
    namquetimQf,
    sed
    '
    noli tiriiere. Intrat charitas, quag
    foras
    expellat
    ti-
    *
    moferii et sanat
    quod
    vulneratum eral a.timoris
    '
    d.plore
    . Pei-
    quam
    uriiversa
    qumprius
    non. sine
    fortnidine
    *
    observabal,
    absque
    ulla
    iabare velut natwcaliier ex
    '
    consueludhie
    hicipiet
    custodiic. Prius enhn homo
    "

    cum auimi tiinore et metu formidinisad habitum


    R0
    venit
    conversionis,
    sed
    postquam tempore
    diuturno
    I
    inChristi
    perstiterit servitio,
    et
    ejus
    ia boua con-
    ? snetudine
    perduraverit actio,
    suceederrte
    charitale,
    ? motu caret
    atque
    formidine. Ef
    quae
    anlea faciebat
    ]
    cumtimore
    fbrmidinis, incipit
    custbdire curri amore
    i
    dulcedinis,
    et velut naturaliler
    incipit
    suaviter cu-
    c
    stodire
    quseprius
    duriter et forniidando
    cceperat
    ;
    agere.
    Undeet
    sequitur
    :
    s
    '
    Non
    jam
    iimore
    gehennm,
    sedamoreClirisli etcon-
    s
    sueludine
    ipsa
    bona,
    et delectalione
    virlutum, qucc
    c
    Dominus
    jatn
    in
    operario
    suomundoa viliiset a
    pec-
    II
    eatis, Spiritu
    sanclo
    dignabitur
    demonstrare.
    Mulli,
    '
    ut
    supra
    dictum
    est,
    timore
    pcenarumincipiunt agere
    s
    bonnm,
    sedamoreChristi
    perficiunt
    illud. Inchoant
    n
    j)
    a
    timore,
    sed euntes devirtute in
    virtutem,
    ad
    per-
    ie
    fectam
    Chrisli transeunt charitatem. Et
    quseprius
    e
    agere
    ignorantia
    nocente
    tiniebant,
    consuetudirieet
    scientia
    jam
    docente
    agere
    non formidant.
    Copiain
    s
    virtutum habere desiderant,
    et idep
    opus
    boRum
    n
    agere
    satagunt,
    et a vitiis celeriter mundare festi-
    s
    nant.
    AcceptoSpiritus
    sancti dono,
    inhis
    quaejusta
    is et sancta et recta delectantur,
    et
    qua5 delectanl,
    c
    sagaciter
    implere
    contendunl,
    ut
    ejus
    saerarum me-
    n reantur effi.ci
    templum
    cui seab initio conversionis
    n moiiachi esse
    voverunt;
    ut
    implealur
    in eis illud
    is
    apostolicuin
    :
    Templum
    Dei
    esiis,
    el
    Spirilus
    sancius
    i- habitai invobis
    (II
    Cor.
    xvi). QuoSpiritu
    sanclo do-
    i- cente
    qnae
    facienda sunt
    faciunt,
    illo
    adjuvante
    ad
    l-
    ,;, perfeclum
    deducunt,
    illo trahenle deside'rarido'sta-
    COMMENT.IN J REG.S.
    BENEDICTI. 830
    dium
    aetionis bonse
    percurrunt,
    et currenrdodevir-
    tute invirtutem
    proficiunt,
    et ad bravium
    sempiter-
    num
    pervenire
    contendunt,
    ubi omni bonoet
    gaudio
    repleantur
    seterno. Amen. Et neistos duodecimhu-
    militatis
    gradus
    confuse
    positos
    a heato Benedicto
    existiment
    imperiti,
    eorum discretionem breviter"
    patefactam
    monstrabo. Primus
    itaque
    humilitalis
    gradus incipit
    atimore.
    Secundus,
    ut nonsuammo-
    nachus,
    sedDomini
    impleat
    voluntatem. Tertius de
    obedientiaedicit
    perfectione. Quartus
    de
    patienlioe
    longanimilate. Quintus,
    ut
    unusqiiisque
    abbati suo
    occultas
    palefaciat cogitationes.
    Sexlus,
    ut vilitatem
    et extremitalem
    diligat
    monachus.
    Septimus,
    ul in-
    feriorem se et viliorem cseleris
    proclamet voce,
    cfedat
    eorde, os.tendat
    et
    opere. Octavus,ut
    nihil
    agat monachus,
    nisi
    quod
    coramunis
    regula
    et ma-
    ]
    jorum
    cohortantur
    exempla. Nonu.s,
    si
    linguam
    ad
    loquendum prohibeat
    monachus.
    Decimus,
    si non
    sit facilis in risu.
    UndecimuS,
    si leniter
    loquatur
    et
    sinerisu.
    Duodecimus,
    ut in omni loco humililalena
    omnibuscorde et
    opere
    demonstret sevidentibus.
    Hisenimomnibushurailitalis ascensis
    gradibus,
    ad
    visionem
    Omnipotenlis
    feliciter veniet
    monachus,
    ubi cumsuoDominofelici fruatur
    gaudio, quod
    in
    sempiternum
    non auferetur abeo. Ibunt enim de
    virtute in
    virtutem,
    id est de uno virtutis
    gradu
    ascendunt in
    alium;
    et sic Deumdeorum videbunt
    iii Sion et J erusalem ccelesli cumexaltatione et
    gaudio.
    CAPUT VIII.
    Ds
    officiis
    divinisinnoctibus.
    I
    Hiemis
    tempore,
    idesl aKalendisNovembris
    usque
    ad Pasclia
    , juxta
    considerationemrationis
    ,
    octava
    hora noctis
    surgendumesl,
    ul modice
    amplius
    deme-
    dia nocte
    pausetur
    et
    jamdigesti surganl.
    Istud nio-
    dice
    amplius
    de media nocte
    potest intelligi
    hora
    septima
    noctistotaet octava dimidia. Tune
    pulsato
    signo
    onroes
    pariter surgant,
    et sic
    illa, quoerestat,
    dimidia
    octava,
    inter
    signorumexplicetur intervalla,
    ut ab hora noctis nona inchoetur
    psalmi
    laus
    ipsa
    nocturna. Namet in aliolocosicdicit: Post sextaia
    surgentes
    amissa
    pausetur,
    et
    agatur
    nonamediante
    oclavahora. Ubi ostendit
    septima
    diei totaet octava
    hora dormire dimidia. Talis et hic mihi sensus vi-
    deturesse
    positus,utpost
    sexnoctis horas
    pausetuf
    adhuc
    septima
    tota et oclava
    dimidia,
    et
    intervallo
    "-
    signorum facto, quasi
    hora dimidia
    incipientes,
    a
    nona hora noctis alacres animoet
    corpore
    non
    pigro
    divinaelaudis ofliciumreddant.Dominonostro
    J esu
    Christo.
    Quod
    antemrlicit: Et
    jam digesti surgant,.
    ab
    imperitis
    absurdumesse
    posilum
    videtur et ridi-
    culosum, sedarecle
    iritelligentilius
    uiiliter esse
    pro-
    latum,
    el
    congrueprbbatur
    esse
    dictum.
    Digeslum
    enini
    dicit, coctum, consumptum,
    vel etiam
    dedu-
    ctum,
    aut certe exhalatum. Unde hic
    inleliigitur,
    digesti iurgant,
    idest
    jaro cibpstpmachi plla cpcto
    et
    in ventriculum
    deducto, soninoqne exsurgant
    exhalato- Namet inalio loco de hapeadeni re
    qui-
    dammonachorum
    magister
    sic ait: Ideo
    post pultos
    -
    Anbcturnas
    cum matutinis diximus
    jurigi,
    ul
    digesti
    asomno fratres
    vigilanti
    et
    digesto
    sensu
    opus
    Dei
    } sobrie
    compleant,
    el
    quod
    dicunt
    agnoscant.
    Et ideo
    inlervallum
    ponitur,
    ut
    prolixa
    noote
    spmni
    gravitas
    )
    finiatur,
    ne cumante
    pullorum
    cantumin breYibus'
    r" nbctibuscoacti fuerint fratres
    surgere,
    adhuc
    crudi/
    s ab inchoato
    somnio,
    cuih in
    ipso impelu
    venarum
    sanguis
    et humor
    per
    venas
    bullescit, et harmouisi
    3
    gravedinis
    suscitati somni
    discoquunt
    membraeseam

    quamsumpserint,
    in
    ipso
    adhuc incocti occisi incen-
    ) dio,
    non
    suscitati,
    sed
    polius occisi,
    cum inchoati
    i
    fuerint fralres
    surgere, gravi
    adhuc
    capite
    et indi-
    gesli
    ruclu,
    effugientSpiritus
    sancti charismata.
    Se-
    ,
    quitur:
    I Quod
    verorestat
    post vigilias,
    a
    fratribus qui psal-
    g
    terii vel tectionum
    aliquidindigent,
    medilalioni inser-
    I. viatiir. Nonhic dormire, sicut quidamvolunt,
    beatus
    i
    Benedictus,
    sed
    vigilare jnbet,
    nonin lectulo sanos
    t
    quiescere,
    sedmeditationi
    jubet inservire.
    Scriptum
    i est enim:
    In leclulotneo
    quwsiviquemdiligit
    anima
    Hieaicfumsivi
    etnon
    inveni illum
    (C.atit.in),
    Npn
    enim
    I in leclulo carnalium
    volup^atum
    dilectus Christus
    invenitur,
    sedin
    J abpribtis
    sanclis,
    excubiis sacris
    i ei oj-ationibus
    invenitur
    crebfis, jipnin.sornni tor-
    i
    pore,
    sedin
    vigiliarumoratioue
    et orationis inveni-
    tuf
    epmpunctione.
    HincCassianusait:
    Nonnulli
    igno-
    ; rantes,
    expletis
    niatutinis
    hymnis,
    fiirsron
    reveiy
    ;
    tuntur ad
    spmnurn,quod
    omnimodisnon
    opprtet,
    n.e
    purificalionem
    nostramconfessione
    supplici,
    et ante
    lpcanum
    acquisitam,
    vel
    emergens qusedamreduu-
    C dantiahumorumliaturalium
    polluat,
    vel
    illusiocor-
    ,
    rumpat inimici,
    vel
    cpiie intercedens etiam
    puri
    ac
    ( sjropUcis
    somni
    refectio
    interrumpat spiritus
    nostri
    fervorem,
    ac
    tepefactos sonini
    torpore per
    lotum
    diei
    spatium
    inertes
    deinceps
    ign.avo.squetraducat,
    !
    Hinc
    iterum
    ipse
    : Nec
    ulterius
    quisquampost puri-
    ,
    ilcationemnocturnarum
    vigiliarum
    in
    requiem
    somni
    iterum
    resolvatur,
    donec
    supervgniente
    die
    noclurnaj.
    meditationi
    operatio
    divina
    spccedat;
    ne
    fpiie puri-
    talem
    nostram
    psalnjis, oratipnibus
    acquisjlam, jn-
    vidus diabolus
    quadam
    soinni illusione containinet.
    Hinc Aurelius in
    Regula
    sua ait: Post malutinas
    Ofationesadsomnum reverti non
    liceat;
    sedul Re-
    gnla
    ait;
    A
    Pascha autem
    usque
    ad
    supradictas
    Ka-
    lendas
    Novembris,
    sic
    temperetur
    hora
    vigiliaruni
    D
    qgetida,
    ut
    parvissimo
    inlervailo, quo.fratres
    ad ne-
    cessarianaturm
    exeant, cuslodito,
    tnox
    maiutini, qui
    incipienti
    luce
    agendi sunt,
    subsequanlur.
    CAPUT
    IX.
    Quol
    psaltni
    dicendi sint
    innoclurnis
    hqris,
    Hiemis
    tempore, prmmisso
    in
    primis
    versu, Deusin
    adjutoriuni pieurniniendi; Domine,
    ad
    adjuvandum
    me
    festina(Psal. LXIX),
    In secundo
    iet;
    dicendumest:
    Domine, labiq
    n\ea
    qperies,
    el os
    meum annunligbit
    laudem luam
    (Psal. L).
    Sicut enim
    pro revereptia
    sanctseTrinitatis ter
    dicitiir, Sancius,
    ila et inhac
    supplicatione
    trina
    apertione labiorum,
    ah
    ipsa
    sanr
    ctaprecaturTrinitate,
    ul
    post
    labripruni aperfionem,
    digneppssit
    ps
    servprym Ppniini
    nnntiare p.ominq
    831
    SMARAGDIABBATIS
    832
    laudem. Osautemdicitur
    corporis
    membrumet
    cor-,
    dis arcanum. Unde et eflicaciter laus divina can-
    tatur.
    Cui
    subjungendus
    est terlius
    psalmus
    et Gloria.
    Psalmus
    pro operatione ponitur
    : Glorialaus est di-
    vina, quamangeli
    inccelo,
    homines cantant in
    terra,
    sicut illedivinusinchoatur
    hymnus
    : Gloriainexcel-
    sis
    Deo,
    et in terra
    pax
    hominibus bonmvoluntatis
    (Luc. n).
    Post hunc
    psalmusnonagesimusquarius
    cumanti-
    phona,
    aut certedecantandus^
    Anliphona
    ex Grseco
    interpretatur
    vox
    reciproca,
    duobus scilicet alterna-
    tim
    psallentibus
    ordine commutalo. Quod genus
    psallendi
    Grseci invenisse traduntur.
    Apud
    Latinos
    autem
    imprimitus
    beatissimus
    Ambrosius
    anliphonas
    instituit.
    Inde
    sequaiur
    Ambrosianus. Id est
    hymnus.
    Am-
    brosianum
    dicit,
    vel
    divinum,
    vel
    coeleste,
    idest di-
    vinitus vel ccelitus
    inspiratum.
    Alii Arabrosiannmab
    Ambrosio
    hymnorummagistro
    dici volunt.
    Deinde sex
    psalmi
    cum
    anliphonis.
    Quibus dictis,
    diclo
    versu,
    benedicat abbas. Id est
    post
    versum a
    cantante diclumdicat abbas : Precibus omniumsan-
    clorumsuorum.salvetet benedicat nos
    Dominus,
    vel
    aliam
    aliquamhujusmodi
    benedictionem.
    Et sedentibusomnibusin
    scamnis, legantur
    vicissim
    a
    fratribus
    incodice. Vicissimdicit,
    idest
    per
    vices,
    alternalim,
    vel
    mutuo,
    id
    est,
    tunc
    iste,
    tunc
    ille,
    nunc
    hinc,
    nunc inde
    Super analoijium
    tres lecliones.
    Analogium
    diclum
    abeo
    quod
    sermo indedivinus aut
    legatur,
    aut
    prse-
    dicetur :
    logos
    enirn
    apud
    Grsecossermo dicitur.
    Inter
    quas,
    et iria
    responsoria
    canentur. Duo r-
    sponsoria
    sine Gloria dicantur. Post tertiam vero
    leclionem,
    qui
    caniat,
    dical Gloria.
    Quam
    duminci-
    pil
    cantor
    dicere,
    moxomnesdesedilibussuis
    surgant,
    obhonoremet reverenliamsanctmTrinilatis. Codices
    autem
    tegantur
    in
    vigiliis
    tamVelerisTestamenti
    quam
    Novi divhimauctoritalis. Id est libri
    Moysi,Genesis,
    Exodus, Levilicus, Numerus, Deuteronomium,
    J udi-
    cum, Ruth, Regnm, Paralipomenon, J ob,
    Psalmo-
    rum, Salomon, Sapientise
    liber, Ecclesiasticus,
    To-
    bias, Esther, J udith, Esdras, Prophetarum,
    id est
    Isaias, J eremias,
    Ezechiel et
    Daniel, Oseae, J oel,
    Amos, Abdias, J onas, Micheas, Nahum, Habacuc,
    Sophonias, Aggaeus, Zacharias, Malachias,
    et Ma-
    chabseorum.
    Evangeliorum quatuor lihri,
    id
    est,
    Matlhaeus,Marcus,
    Lucas et J oarmes.
    Episloloe
    Pauli
    quatuordecim,
    idest adRomanos
    una,
    adCorinthios
    duae,
    ad Galatas una,
    ad
    Ephesios una,
    ad
    Philippen-
    ses
    una,
    ad Thessalonicenses
    duoe,
    ad Colossenses
    una,
    ad Timotheum
    duse,
    ad Titura
    una,
    ad Phile-
    monem
    una,
    ad Hebraeos
    una,
    J acobi
    una,
    Petri
    duse,
    J oannis
    tres,
    J udse
    una,
    Actus
    apostolorum,
    Apocalypsis.
    Sed et
    expositiones
    earum,
    qum
    a nominatissimis
    docioribusorthodoxisetcatholicisPalribus
    factm
    sunt.
    Orlhodoxi dicuntur viri
    catholici,
    in fide
    recli,
    in
    vita
    probabiles.
    Ortho enim
    apud
    Graecosrecte dici-
    A tur,
    doxaautem
    gloria
    vocatur.
    Ergo
    orthodoxi viri
    rectse
    glorise
    dici
    possunt.
    Catholici vero
    universales
    seu
    generalesinterpretantur.
    Nonenim
    per
    haeresim
    aut schismaabuniversali
    segregantur
    Ecclesia.
    Posl has vero tres lectionescum
    responsoriis
    suis
    sequantur reliqui
    sex
    psatmi
    cumAlleluiacanendi.
    Post hoslectio
    Apostoli sequatur,
    excorderecitanda
    ;
    el versuset
    supplicatiolitanim,
    id
    est, Kyrieeleison;
    et sic
    finiantur vigilim
    nocturnce.
    Kyrie
    enim
    apud
    GrsecosDomine
    dicitur; eleison,
    miserere
    interpre-
    .tatur.
    Similiter et Christe
    eleison, Christe,
    miserere
    interpretatnr.
    CAPUT X.
    Qualiter
    mstatis
    temporeagalur
    nocturnalaus.
    A Pascha autem
    usque
    ad Kalendas
    Novembrfs,
    B
    omnis,
    ut
    supra
    dictum
    est, psalmodimquantitas
    le-
    neatur; exceplo,quod
    lectionesin
    codice,proptef
    bre-
    vitatem
    noctium,
    minime
    leganiur
    : sed
    pro ipsis
    tribus
    lectionibus,
    una de Veleri Testamento memo-
    riter
    dicatur, quambreveresponsoriumsubsequatur,
    et
    reliqua
    omnia,
    ut dictum
    est, hnpleantur;
    id
    est,
    ut
    nunquam
    minus a duodecim
    psalmorumquctntitate,
    ad
    vigilias
    nocturnas
    dicalur, exceptis
    tertioetnona-
    gesitnoquarlo psalmo.
    CAPUTXI.
    Qualiter
    Domhticis dicbus
    viguiwagantur.
    Dominicodie
    leinperiussurgatur
    ad
    vigUias.
    In
    qui-
    bus
    vigiliis
    teneaiur
    mensura,
    id
    est, modulalis,
    ut
    supra disposuimus,
    sex
    psalmis
    et versu.
    Temperius
    p
    dixit,
    id
    est, citius, prius,
    antea.
    Temperius
    enima
    tempore,
    adverbio
    primitivo
    fit
    comparativus;
    sicut
    alarde
    lardius,
    et acitofitcitius. Modulatis, dixit,
    sex
    psaltnis,
    id
    est, cantatis,
    invoce
    compositis
    vel
    formatis. Modulatioenimdicitur
    dulcedo,
    vel suavi-
    tas cantus, quae
    fitin modulata canora voce.
    Residentibuscunctis
    disposile
    et
    per
    ordineminsub-
    selliis, legantur
    in
    codice,
    ul
    supra diximus, quatuor
    leclionescutn
    responsoriis
    suis. Ubi tantum in
    quarto
    responsorio
    dicatur a
    canlante,
    Gloria. Subselliacav-
    terorum hominum
    sunt,
    doelorumautemsediliaca-
    thedrsevocantur. Namsedes
    singulariter
    et
    proprie
    regni est,
    subselliaautema
    sedendo, quasi
    subsessia
    nuncupantur.
    Quam
    dum
    incipit,
    mox omnescumreverentiasur-
    T
    gant.
    Post
    quas
    lectiones, sequanlur
    exordinealii sex
    psalmi
    cum
    aniiphonis
    ,
    sicut
    anteriores,
    et versus.
    Posl
    quos
    iterum
    leganlur
    alim
    quatuor
    lectionescum
    responsoriis
    suisordine
    quosupra.
    Sicut enimdieDo-
    minico duodecim
    vult
    pleniter psallere psalmos,
    ita
    Vult duodecira
    legere lectiones,
    et totidem
    responso-
    ria decantare.
    Post
    quas
    ilerumdicantur tria canlicade
    prophetis,
    qum
    instituerit abbas. Eaeniminstituere canticade-
    bet abbas
    quaetemporibus,
    festivitatibus
    congruant
    et diebus.
    Qum
    canlica cumalteluia
    psallantur.
    Canticatunc
    Moyses primum
    invexit
    quando percussa jEgypto
    deoemplagis,
    et Pharaone submerso cum
    pbpulis,
    per
    insuetamafis Hineraaddesertum
    gratulaburidus
    835 COMMENT.IN
    REG.
    S. BENEDICTI. 834
    egressus
    est dicens : Cantemus Domtno
    , gloriose^
    enim
    honorificalus
    est
    (Exod. xv);
    deindeDebbora
    non.
    ignobilis
    feminainlibroJ udicumhocministerio
    functa
    reperitur; postea
    multos non solum
    viros,
    sed etiamfeminas
    Spiritu
    divino
    completas
    Dei ce-
    cinisse
    mysteria.
    Dictoetiamversu et benedicente
    abbate, legantur
    alim
    quatuor
    lectionesde Novo
    Testamento,
    ordine
    quosupra.
    Post
    quartumautemresponsoriumincipiat
    abbas
    hymnum,
    TeDeum laudamus.
    Quo perdicto
    legat
    abbaslectionemde
    Evangelio,
    cumhonoreettre-
    more stantibus omnibus.
    Qua perlecla, respondeant
    omnes,
    Amen. Et
    subsequaiur
    mox abbas
    hymnum,
    Tedecetlaus. Et data
    benedictione,incipiant
    Matu-
    tinos. Dicit enim
    incipiat
    abbas
    hymnuni,
    lectio-
    nemqueEvangelii legat;
    tamen nonhsecomnes de-
    ]
    bent
    valentqne
    facere abbates. Sunt enim
    qui
    aut
    impediente culpa
    non
    debent,
    aut
    impossibililate
    cogente
    non valent.
    Igitur
    sunt abbates
    qui
    necsa-
    cerdolis,
    nec levilse
    funguntur ministerio,
    et ideo
    necsacrosanclum
    Iegenepossunt Evangelium.
    Can-
    toris non
    gestant
    officium,
    et ideonon
    possunt
    Am-
    brosianum altiboando
    incipere hymnum. Gregem
    tamen cum
    superno juvamine possunt guberiaare
    sibi commissum,
    et
    proplerea eligantur
    ad abbatis
    roinisterium
    peragendum.
    Attamen si
    ipsumopus
    benefacere debet aut
    praevalet,
    abbas faciat. Sin
    autemnon
    valet,
    valentemfacere
    permittat,
    secun-
    dum
    quod
    iderabeatus Benedictusalio loco
    prsece-
    pit
    dicens: Cahtareautem et
    regere
    non
    praesumat,
    nisi
    qui potest ipsum
    ofliciura
    implere,
    ut sediflcen-I
    tur audientes.
    Quod
    aulem
    dicit, perfecta Evangelii
    lectione, respondeant
    omnes, Amen; incongrue
    di-
    ctuma
    plerisque
    videtur et factum.
    Dicit
    enim non
    in omnibus
    Evangelii
    finibus convenit
    respondere
    Amen;
    et ideo
    superfluum
    videtur esse
    descriplum
    alque prolatum.
    Quibus respondendum
    est. Amen
    enim
    apud
    Latinosduashabet
    significationes
    : unam
    orantis,
    vel
    optanlis, quandoponiturpro fiat,
    ut
    est,
    Et dicit omnis
    populus, Amen, atnen, pro fiat, flat;
    aflirmanlis, ut,
    amendico
    vobis,
    etc. Sine unaexhis
    duabus
    significationibus
    finem
    Evangelii nunquam
    invenies. Et ideonon
    incongrue,
    sed satis
    apte,
    ra-
    tionabiliter in omnibus
    Evangeliorum
    finibusanobis
    respondendum
    est
    Amen,
    ut nos dicendo
    amen,
    aut*
    prsedicla
    fideliter
    credere,
    aut uuae
    promittuntur pro-
    ficua obtinere nos
    velle, oplando
    et orando mon-
    stremus.
    Qui
    ordo
    vigiliarum,
    otnm
    tempore,
    tam mstatis
    quam
    hiemis,mqualiter
    indieDominico
    teneatur;
    nisi
    forle (quodabsii)
    tardius
    surgant,
    el
    aliquid
    dele-
    clionibusbreviandumestaut
    responsoriis.
    Quod
    tamen
    omninocaveatur
    neproveniat. Quod
    si
    conligerit,
    di-
    gne
    inde
    salisfaciat
    Deo
    inoratorio, per cujus
    evenerit
    neglectum.Dignesatisfacere,
    est secundummodum
    culpaeregularem
    vindictamsustinere. Nam
    qui pro
    levi
    culpagraviter,
    aut
    pro gravi
    leviter
    judicatur,
    digne
    satisfacerenon videtur. Ideoautem
    per cujus
    culpam
    evenerit in
    oratorio,
    eumsatisfacere
    jubet;
    A
    ut, quia
    inomnibusfratribus
    negligenler agens
    de-
    liquit,
    ab omnibus satisfaciens
    videatur,
    et
    pro
    ejus
    delictoveniamabomnibus
    Cunctipotentis
    im-
    plorare
    misericordiam.
    CAPUTXH.
    Qualiter
    matutinorumsolemnilas
    agatur.
    Solemnitas dicilur
    religiositatis
    festivitas,
    con-
    ventus
    lsetitise,quae
    fieri cumconventu
    jucunditatis
    solet. Solemnitas enim ab eo
    quod
    solet nomen
    accepit.
    7;i MalutinisDominicodiein
    primis
    dicatur sexa-
    gesimus
    sexlus
    psalmus
    sine
    aniiphona
    in directum.
    Post
    quem
    dicatur
    qumquagesimus
    cumAlleluia. Post
    quem
    dicalur centesimus
    septimus
    decimus,
    et sexa-
    gesimus
    secundus. Inde
    benedicliones,
    et
    laudes;
    le-
    B ctiouna de
    Apocalypsi
    ex
    corde,
    et
    Responsorium,
    et
    Ambrosianum; versus,
    canticumde
    Evarigelio,
    Lita-
    nia;
    et
    completum
    est.
    CAPUTXHI.
    Qualiter privalis
    diebus matulini
    aganlur.
    Privatis enimdiebus dicit id
    est,officiispublicis,
    extraneis vel
    segregatis.
    Pnvari enim
    ponitur pro
    malo,
    ut J acobRacheli ait : Num
    pro
    Deo
    egosum,
    qui privavit
    te
    fructu
    ventristui
    (Gen. xxx)
    ?Dicitur
    et
    privatus amicus,
    id
    est,
    ab aliis
    segregatus,
    et
    familiarius cseteris in amicitia
    junctus
    Diebusautem
    privatis
    Matutinorumsoiemnitas ila
    agatur,
    ut
    sexagesimus
    sextus
    psalmus
    dicatur sine
    anliphona,
    sublrahendo
    modice,
    sicut in Dominica:
    ut omnesoccurrant ad
    quinquagesimum,qui
    cuman-
    ^*
    tiphona
    dicalur. Post
    quem
    alii duo
    psalmi
    dicantur
    secundumconsueludinem,
    id
    est,
    secunda
    feria, quintus
    ettricesimus
    quintus
    leriia
    [eria,quadragesimus
    secun-
    dus,
    et
    quinquagesimus
    sextus; quarta feria, sexage-
    simus
    tertius,
    et
    sexagesimusquartus; quintaferia,
    octogesimusseplimus,
    et
    octogesimusnonus;
    sexta
    ferict,septuagesimusquintus
    et
    nonagesimusprimus;
    sabbato
    aulem,
    centesimus
    quadragesimus secundus,
    et canticum
    Deuteronomii,quod
    dividatur in duas
    Glorias. Namccelerisdiebuscanticum
    unumquodque
    diesuoex
    prophelis
    sicul
    psallit
    Ecclesia
    Romana,
    dicatur. Post hmc
    sequantur
    laudes: deindeleclio
    una
    Aposioli
    memoriler recitanda :
    responsorium,
    Ambrosianum,versus,
    canlicumde
    Evangelio
    : Lila-
    nia,et complelum
    esl. Plane
    agenda Matutina,
    vel
    "
    Vespertina
    non transeat
    aliquando,
    nisi inultimoor-
    dine,
    Oralio
    Dominica,
    omnibus
    audientibus,
    dicatur
    a
    priore, propter
    scandalorum
    spinas, qum
    oriri solent
    in monasterio: ut conventi
    per ipsius
    orationis
    spon-
    sionem,qua
    dicunt : Dimilte nobis debila
    nostra,
    sicutet nosdimitlimusdebitoribusnoslris
    (Maith.xi),
    purgent
    seab
    hujusmodi
    vitio. Cmterisvero
    agendis,
    ultima
    pars ejus
    orationis dicalur : ut abomnibus
    respondealur,
    sedliberanosamalo. Plane
    aliquoties
    pro
    vere et
    certe,
    adverbio aflirmantis
    ponitur,
    ut
    _Prophcta
    ail:
    Ego
    dixi
    plane
    : hmc
    iniquitasmagna
    est,
    et
    portabo
    tllam
    (Ezech. xiv).
    Hic aulem
    proia-
    menvel nam
    conjunctionibus ponitur.
    Scandalorum
    aulem
    spina
    Uociu locpjntelliguntur ira?,rixae,dis-;
    gsg,
    SMARAGDIABBATIS 836
    spnsiones,detractiones, semulaliones,
    vel
    aliquae
    cora-
    A
    molioniscontentiories
    quae
    inter fratres solent oriri.
    A
    quibus
    inter se
    pacem habentes, charitatemque
    continuam
    cdnservantes,
    mane et in
    vcspere
    mona-
    chi sedebent
    purgare. Mane,
    ne
    aiiquis
    exhis viiiis"
    usque
    ad occasum solis
    permaneat,
    auia
    scriptum
    est: Sol nohoccidat
    super
    iracundiam
    vestram. Ve-
    spere,
    ne
    usque
    ad orturri solis
    pernoctans
    vitium
    maneal,
    et riianereumde
    peccatis
    hiOnachum foe-
    dumque
    in
    conspeclu
    Domiui reddat. Ut
    convenii,
    id
    est, per ipsius
    Dominicseorationis
    promissionem,
    quae
    dicit : Dimittenobis dcbita
    nostra,
    sicut el nos
    dimittimusdebitoribusnostris
    (Mallh. xi);
    dimitlat
    unusquisque
    fratri suoex
    cofde.
    Et sic
    purgatus,
    id
    est a vitiis
    emendatus,
    aut manead
    opus
    accedat
    obedientiae
    peragendum,
    aut
    vespere
    ad nocturnas
    B
    excubias celebrandum. Coelerisvero
    agendis, idest,
    cselerishofis
    celebrandis,
    tanlum ultima
    pars ejus
    orationis,
    id
    est,
    El nenoshtducas in
    ientalionem,
    alla voce
    dicatur,
    u'tab omnibusaudila
    ,
    Sedlibera
    nos a
    malo, respbridealuf.
    CAPUTXIV.
    Quatiier
    ?Htidihirtiis
    sanclofhm
    aganttir vlgiliie.
    Ihhalaliliis sattctOrum
    dicit,
    iri iestiVitatibus et
    soleinnilalibus
    ebruni,
    in
    quibus
    dehoc saeculofeli-
    ces
    migraverriht
    adcceluni. Nobis enim
    riioflui,
    sed
    Deoet
    aiigeiis,
    et sariciis
    ejris
    vivuni in seternum.
    ftobis auiehi
    ahsentes,
    illis auterh Sunt
    perspicul
    et
    pfaesehles.
    Nobis
    hiortui,
    illis vero sunt nati. Nec
    novtihl debbl
    cuiquam videri,
    si natus
    dicitur, qui
    *
    ex hac vita
    migfavefit. Quomodo
    enim
    consnete
    nasCi
    dicitur,
    cuin
    quis
    de ulero
    matris
    procedens
    haricin luceih
    egretlitur
    : iia etiam
    rectissime
    po-
    tesl hatus
    appellari, qui
    solutus a
    vinculis carnis ad
    lucem sublimaiiir aeterham. Undemosoblinuit ec-
    clesiasticusut dies
    beatorum
    riiartyrum
    sive cohfes-
    'sortim
    Chrisli, qui
    de sseculo
    iransierunt,
    natales
    vocelenus eorurh
    soleirinia,
    non
    funebria,
    sednata-
    litia dicantur. In sanClorumvero
    festivilaiibus,
    vel
    otnnibns
    sotemnttaiibus,
    sicut
    diximus Domihico die
    agendum,
    ita
    agatur
    :
    exceplo quod psaltni
    aut an-
    tiphonm
    vel
    leclionesad
    ipsum
    diem
    periinentes,
    rfi-
    cantur. Modusaulem
    supradictus
    lenealur.
    CAPUT XV
    Qtiibtis
    Wriiporibus
    dicatur Aileluia.
    A sanctoPascha
    usque
    ad Penlecostensineinter-
    missionediculur
    Alleluia,
    latn in
    psalmis
    quatri
    i.n
    responsoriis.
    Siue
    intermissione
    dicit,
    ut uhi dici
    debet,
    et lam in
    psalmis
    quam
    in
    responsoriis
    non
    '
    passim pra3termitlalurs
    sed sedule
    firmiterque
    di-
    catur.
    A
    Pentecosteaulem
    usque
    ad
    c-apulQuadragesimm
    omnibus
    noctibuscumsex
    posleribribuspsalmis
    tan-
    tumad
    noclurnasdicalur.
    Quamvis
    heatus Benedi-
    _
    ctus a
    Pehlecosle
    usque
    ad
    caput Quadragesimse,
    ,
    cuui sex
    posterioribus
    psahnis jubeat
    adnbcturnas
    . dicere
    Alleluia, placuit
    tamen
    synodo
    inFrancorum
    A regno congregatse,
    ut
    sicut Romani
    principes
    Eccle-
    siaein
    Sejiluagesima
    dimiitunt
    Alleluia,
    ita dlmillaht
    et monachi
    qui
    ih eodem siint
    regno
    coristiluti.
    Omni veroDominicaextra
    Quadragesimam,cdiiiica,
    Matulini,Prima, Terlia, Sexta,
    Nonaque,
    cuttiAlleluia
    dicantur
    ivespera
    verocum
    anliphena; responsorta
    vero'
    nunquam
    dicantur cum
    Alleluia,
    nisi a Pasiha
    usque
    adPeiilecoslen.
    CAPUTXVI.
    Qualiler
    divina
    operaper
    dieni
    aganlur.
    Ut ail
    Prophela, Septies
    in die laudemdixi tibi
    (Psal. cxvni).
    Sevlies
    quod
    ait in
    die, significat
    sem-
    per.
    Solel
    quippe
    istenumerusuniversitatis indicium
    esse; quiaper seplem
    dies uhiversus voivilur mun-
    dus,
    et eorurn numero dierum universa Dominus
    B
    creavit
    tempora. Qui
    numerus
    propter septiformis
    Spirilus gratiam, quse misericorditer
    timentibus
    Deum
    dislribuitur,
    maximesacratus esse
    perhibetur.
    Undeet
    sequitur:
    : Qui
    sepienarius
    sacratusnumerus a nobis sic im-
    plebitur,
    si
    Matutinm, Primm, Tertim, Sextm, Nonce,
    VespermCompletoriiqueiempore,
    noslrmservitutis
    ojficia
    persolvamus, quia
    de his horis diurnis dixit
    Pfophela
    :
    Septies
    in die laudemdixi iibi. Nam de
    noclumis
    Vigiliis
    idem
    ipse Proplieta
    ail : Media
    nocle
    surgebam
    act
    confitetidum
    tibi.
    Ergo
    his
    tempo-
    [
    yibus
    referamus
    laudesCrealori nostro
    super judicia
    justiiimsum; idest, Matuliriis,Prima, tertia, Sexta,
    t
    Nona,Vespera,Compietorio;
    et nocte
    surgamus
    ad
    ; confileridum
    ei. Et de iisdem horis Gassianus ait:
    i
    C
    Iiorarum atitem
    ipsarum,
    in
    quibus
    Deo
    per
    loluiri
    ;
    diei
    spatiumolisequiareddimtis,
    ratio
    haecest;'Prima
    5 prb
    jnchoalione
    diei; tertja, quia Spiritus
    sanclus
    . in eademhora
    super aposlolos
    descendisse
    primitus
    1 comprobatur; sexta, pro
    eo
    quod
    immaculatahoslia
    Dominusnoster J esus Chrislus eademhora
    suspen-
    - sus incruceobnoxiosdeaeternis
    peccatorum
    vincu-
    s
    lis
    liberavit; nona, proeoquodeademhora
    Domirius
    noster descendensadinferossanelorum
    aninias, quse
    ;
    clausaetenebris
    tenebantur,
    exinde
    liberavii,
    et se-
    e
    cum ad cselos
    Completorib trahsvexit;
    dub3eciriTa
    vero
    propter
    terminaiionemdiei sicut
    prinia
    inchoa-
    _ tiohecanlatur.Primavero
    elcomplelorio duodecima,
    pro
    inchoalioneet lerriiinationediei
    postea
    aPatri-
    n
    bus sunt
    adjunctse.
    Tertiam autem et sexiarii et
    nonameliamab
    apostolis legimus
    fuissecelebratas.
    Nam tertia hora
    super apostolos
    in
    pratiohuhi
    ofli-
    cio constitutos
    Spiiitus
    sanctus desceridit. Sexta
    n aulemhora
    J egimusPetrum,dum
    in.navicula
    oraret,
    ;i subito
    in excessu menlis vas illud
    quod quatuor
    n iriitiis
    quasi linteuiri,
    de ccelosubriussiimviilisse.
    Denonaautem
    legimus
    : Petrus verb.et J oannes ds-
    .cendebani in
    templuih,ad
    hofairi
    ofalioms
    noriam
    m
    (Aci. III). Vespeflinas
    autemvel matutihasofatiories
    i- non soiura ah
    apOstblis,
    sed etiaih inYeleri TeSta-
    i- irienlo
    leginiuS
    eas iu
    teniplo
    DbiriiTii
    semper
    tiiisse
    i,
    oblalas.Unde et DaViddicit de
    Yespeftihis
    ":Diri-
    is
    '
    gaiur
    brdlioriied sicut iricerisumin
    borispectti
    tiio;
    n elevatib mdnuuni riiearum
    sctcrificinni'vespefiihUm
    83? COMMENT.IN REGi S. BENEDICTI. 838
    (PsaJ . CXL).
    DeMatutihis aulem dicit : DeusDeus
    i
    nieus,
    adledeluce
    vigilo
    : el inmatulinismeditabor
    in
    te, quiafuisii adjuior
    meus
    (Psal.
    LXVII).
    CAPUT XVH
    Quanti
    psatmi per
    easiemhorascariendisinU
    J atndcNoclurnisvetMatulinis
    digesstmus
    ordinem
    psnliiio'dim,
    nnned<e
    sequentibus
    fioiisvideainus.Prima
    hora diCantur
    psttlmitres,
    sirigillalim,
    etnonsubunu
    Gioria.
    Hytnhusejusdemhorm,post versutn,
    Deusin
    adjulorium
    meuiri
    xrileride, antequampsalmi incvpimi-
    tur. Post
    expletionein
    verotrium
    psalmorum,
    recile-
    tur
    leclio.una,versus,
    et
    Kyrie eieison,
    ei missmsinl.
    Teriia
    vero,
    Sexlael Nona eodetnordineceiebratur
    oratio, id est,
    vCrstis:
    hytnni
    earumdem
    horariim,
    lerni
    psaiirii,lectio, versris,
    Kyrie
    eleison,
    el tnissm
    sint. Si
    iiiajoi congregttliofuerit,
    cum
    antiphonis
    ;
    B
    si vero
    miribt,
    iri directuin
    psallantur. Vespertina
    au-
    tem
    syriaxisqualuor
    Psalmis cum
    antiphonis
    lermi-
    nelur, poslquospsalmosApostoli
    lecliorecilanda
    esl,
    inderesporisorittm,Ambrosianum,versus,
    canlicumde
    Evdnyetio,
    iilaniaet oraiio
    Boiriinica,
    et
    fianl
    missw.
    Completorium
    autemiritim
    psalmorum
    diciioneter-
    'miitciur.
    Qui
    'psalmi
    directaneeshie
    antiphona
    di-
    cendi sunl. Post
    quoshymnusejusdeiii horce,iwtio
    "una,vetsns,
    Kyrieeleison, benediciio,
    et
    post
    missm
    fiant. Quod
    aliisinlocis
    dicit,
    et
    cdmpleiumest,
    hac
    in
    clausula,
    et iriissce
    sunl, dicit,
    etmissm
    fiani repe-
    tit. OfatiPneseniin
    oflicii,quse
    anobis
    coniplelae,
    Deo
    sunt
    hiissse, quia
    ih illitis honoresuiitcelebratsa.
    Alitef
    braiiolies,
    idest
    collectss,
    quae
    in finecursus
    a
    sacerdotedicuntur
    niissse,
    id
    est,
    Deotfansmissse
    ^
    vocantur. Asacerdoteenim
    miltuntur,
    sedaDeoac-
    cipiuntur.
    Hinc et lilaniasolemnitate
    aliqtia
    inEe-
    Mesiacelebrata.clevatavoce,
    et
    per
    sacerdotismini-
    sterihnl
    jam
    Deoest missa.
    CAPUTXVHI.
    Quo
    ordine
    psalini
    dicendi sirit.
    Iri
    primis semper
    diurriis horis dicalUt versus:
    Deus,
    in
    adjutorinfn
    meum
    intende; Doinine,
    ad ad-
    juvariduiit
    me
    festina
    : et Gioria-. Hinc Cassiodoriis
    ait : Tuncenim
    adjuloriumposcimus, quandoperl-
    culo
    subjacemus,
    ut
    aliquo
    remedio
    sublevati,
    cala-
    mitates diversarum
    poSsimus
    vincere
    passionum.
    Inlende
    dicit,
    propitiusrespice; quia
    omniaDominus
    eliamcumnon
    rogalur, agnoscit.
    Feslina
    ergo
    dicit
    ^.
    Doniino,qui
    feslinabat de
    hujus
    sseculi clade libe-
    fari. Generalilef hunc locuni facundissimusCassia-
    -
    nus ia decimacollalione
    plufima
    de
    ejus
    utilitate
    disserens,
    lahtohoiiore
    concelebrat,
    ut
    quidquid
    nio-
    nachi
    assumpSerint,
    sine
    hujus
    versiculi trina ilera-
    tionenon
    iuciioanl,quemrepetila saepius
    laudecoli-
    geminahs
    fiimisiililem
    probat
    esse
    ejiis
    liiemoriam.
    Iride
    hijriiriUs ukiuscitjuSque
    hoim. Deinde
    prhna
    hora
    Dominicu;
    tficehda
    qtiatuorcapilulapsatmi
    cen-
    tesimi ociaii decitni.
    Reliiquis
    vero
    horis,
    id
    est,TerCia,
    Sexlael
    Notia,leina
    capiiuiasuprascripti psaimi
    cen-
    tesirriimiavi decimidicaniui: AdPrimamautemse-
    cundm
    ferim,
    Hicariturtres
    psalmi,
    id
    est, primus,
    se-
    xundus'etsexius.Ei ita
    persinqulos
    diesad
    Primam,,
    s
    A usque
    ad
    Dominicam,
    dicantur
    per
    ordinem terni
    <r
    psalmi, usque
    ad nonum decimum
    psalmum.
    Tta
    sane ut nonus
    psaimus
    et
    septimiis
    decimusdivi-
    danlurinbinasGlorias.Et sic
    flat
    ut ad
    Vigilias
    Do-
    minica
    setnper
    a.vicesimo
    incipiaiur^
    AdTerliam
    vero,
    n
    Sexiamet Nonamsecundm
    ferim
    novem
    capitula,qum
    a
    residuasuntde centesimodecimo
    octavopsalino,ipsa
    a
    tema
    per
    easdemhoras dicantur.
    Expenso igitur
    n psalmo
    centesimooctavo clecimoduobus
    diebus,
    id
    est,
    Dotninicaet secunda
    feria,
    tertia
    ferid
    jani
    ad
    Terliatn,Sextamvel Nonam
    psaliantur
    ierni
    psdlmi
    a
    cenlesimononodecimo
    usque
    ad cerilesimumvibesi-
    j.
    mum
    seplimum,
    id
    est, psalmi
    novem.
    Qtiiquepsatmi
    semperusque
    ad Dominicant
    per
    easdemhoras ilidelri
    u repetantur,hymnorumnihitominus,
    leclionumvel ver-
    B suum
    disposilioneuniformi
    cunctisdiebusservaid. Et
    ita
    scilicel,
    ut
    setnper
    Dominicaa centesiiriooclavo
    decimo
    incipiatur. Vespera
    autem
    quolidiequaluor
    psalmorum
    modulationecanatur.
    Qui
    psdlmiihcipian-
    e
    tur a centesimonono
    usque
    ad centesimuiii
    qiiaArage-
    k
    simum
    seplimum, exceplis
    Itis
    qui
    in diversishoris
    ex eis
    sequestrantur,
    id
    est,
    a centesimo
    septim'0
    de-
    cimo
    usque
    ad centesimumvicesimum
    seplimum,
    et
    ,
    cenlesimotricesimo
    tertio,
    et centesimo
    quddrdgesimo
    , secundo.
    Reliqui
    omnesin
    Vespera
    dicendi suni. Et
    3 quia
    minusveniunl tres
    psatmi,
    ideodividendt stint
    qui
    in numero
    suprascripto foriioresinveniuritur,
    id
    ) esl,
    centesimustricesimus
    oclavus,
    ei ceniesimus
    qua-
    dragesimustertius,
    et
    centesimusquadragesimusquat-
    3
    tus. Centesimusverosextus
    decimus,quiaparvusesl,
    >
    G
    cumcentesitno
    quintodecimoconjungatur.Digeslo
    ergo
    . ordine
    psaimorumvesperlinoruin,reliqua,
    i'd
    est,
    ie-
    .
    ctiones, responsoria, hymni,
    versusvel
    caniica,
    siCut
    -
    supra laxavimus,
    impleantur.
    Ad
    compietoriutn
    vero
    iidem
    psalmi repetaninr quotidie,
    id
    est,
    quarlus,
    no-
    nagesimus
    et centesimus
    trigesinius
    tertius.
    Disposilo
    ordine
    psalmodimdiurnm,
    retiqui
    omnes
    psalmi qui
    :
    supersunt, mqualiter
    dividanlur in
    septem
    nocliuin
    vigilias,partiendoscilicetqui
    inter eos
    prolixiores
    sunt
    ;
    ,
    psalmi,
    et duodecim
    per unamquamque
    constituantur
    hoctetn. Hoc
    prmcipue
    commonenlesut si cui
    forte
    ha'c distribulio
    psalmorum displicuerit, ordinel,
    si
    melitisaliler
    judicaverit.
    Hancautem
    psalmorum
    dis-
    ; tributionemnon totum officiumbeatus Benedictus
    ;
    in
    judicantisposuit arbitrium,
    hoc
    prsecipuemonens
    . ut
    qui
    vult
    hancpsalmorumdistributioneinsecUndum
    .
    -
    suamlenere
    dispositionem,
    teneat.
    Qui
    aulemaliter
    .
    melius
    judicaverit,
    illam
    tenens,
    istamsine
    culpa
    diniitlat. Nosautem hortamur eum
    qui secundum
    hanc
    promisit
    se vivere
    regulam,
    in
    quantumvalet,
    firmiter teneat et conservet
    eam,
    et confidens de
    Dei misericordiacredat
    quia
    custodientibuseam
    pa-
    t
    tebuni ccelica
    regna. Sequilur
    : Dum
    omnimodisid
    atlendatur ut hebdomadaPsalterium ex
    integro
    nu-
    t
    merocenlutn
    quinquagintapsalmorumpsatlatur.
    Et
    Dominicodie
    semper
    a
    capite repetalur
    ad
    vigilias,
    quia
    nitnisinersdevotionissumserviliumostendunt
    monachi,qui
    minusPsalteriocuin
    canticis consuetit-
    ,,
    dinariis
    per seplimanm
    circulutn
    psaltunt;
    cumlega-
    859
    SMARAGDIABBATIS 840
    jnussanclos
    Patres nostrosuno diehocstrenue
    impie- A
    uisse,quod
    nos
    tepidi
    utinam
    seplimanaintegra per-
    solvamus.
    CAPUT XIX.
    De
    disciplinapsailendi.
    Ubique
    credimus divinam esse
    prmsentiam.
    Nam
    omnianuda et
    aperla
    sunt,
    ut ait
    Aposlolus,
    oculis
    "
    Dei,
    et nonest ulla creatura invisibilisin
    conspectu
    ejns (Hebr. iv).
    Et ideosic assislereanteoculos
    ejus
    dobemus,
    sicut anteoculosereatoris
    etjudicis.
    NuIIus
    eniravidens
    principem
    vel
    judicem
    suura,
    et
    loquens
    cum
    eo,
    audet
    vagari
    oculis et aliorsum
    aspicere,
    quanlo magis qui
    accedit ad Dominum
    nusquam
    de-
    bet movere oculumcordis,
    sedintentus esseineum
    qui
    scrutatur renes et corda!
    Quando
    enim
    pro pec-
    catis nostris humiliter
    supplicamus,
    ad Dominum
    I
    nos
    loqui cognoscimus.
    Et oculosDomini in omni toco
    speculari
    bonoset
    malos;
    maxime tamen hoc sine
    aliqua
    dubitatione
    credamus,
    cumad
    opus
    divinumassislimus. Et ideo
    limere debemus ne forle si
    aliquid, quodpetimus,
    cogitamus,
    divinae
    majestati,
    anle
    quam
    stare vide-
    mur, injuriam
    faciamus.
    Ideo
    semper
    memoressimus
    quod
    ait
    Prophela
    :
    ServiteDominoin timore
    (Psal. n).
    Et iterum: Psal-
    lite
    sapienler (Psal. XLVI).
    Ea
    ergo semper Iingua
    proferat
    quse
    Conditori
    placeant, juxta
    illudPsalmo-
    graphi prseconium
    :
    Servite, inquit,
    Dotninointi-
    more,
    el exsulialeei cumtremore. Tunc
    ergo
    Crea-
    lori timendoservilur,
    si
    opus
    bonnmdevotislaudibus
    jungitur,
    sicut alibi
    per
    Psalmistam dicilur : Psallite
    '
    sapienter. Sapienter
    elenim
    quisquepsallit, qui
    voce
    laudanti noxiis
    operibus
    non
    contradicit;
    et
    qualiter
    oporteat
    divinae
    potentise
    famulari sollicitacura om-
    nique
    sludio
    prosequitur.
    SiG
    ergo
    mens noslra in-
    tentaad
    psallendumincedat, qualiter
    nullo
    praepedita
    saecularisdesiderii
    obstaculo,
    nullo
    temporis
    fuscata
    vitio,
    sed
    semper
    intenla in coelestibushumilitate
    ac
    puritate promplissimaque
    devotione
    ornata,
    ad
    seterna
    praemiapervenire
    contendat. Sic
    corpus
    com-
    punctionemflagret, qualiler
    in seCreatoris miseri-
    cordiamexcitet.
    El : In
    conspecluangelorumpsallam
    iibi
    (Psal.
    cxxxvn).
    Tanta debet esse reverentice
    gravitas
    vel
    disciplinapsallendi,
    ut amabilius a Domino
    quara
    a
    nobis
    dicitur, audialur,
    sicut ait
    Scriptura
    : Exitus
    maitilini et
    vesperm
    deleclabis
    (Psal. LXIV).
    Et item:
    PsallileDomino
    sapienler(Psal. XLVI). Ergosapienter
    et cumtimore
    jubet psalli
    :
    oportet psallentem
    im-
    mobili
    corpore,
    inclinalo
    capile stare,
    el laudesDo-
    minomoderate
    canere; quippequi
    ministeriumsuum
    anteDivinitatem
    implet,
    docentehoc
    Propheta,
    cum
    dicit : In
    conspectu angelorumpsallam
    tibi
    (Psal.
    cxxxvn).
    Namconsiderare debet
    qni psaliit, semper,
    nealiosensus
    ejus demigret;
    necumin aliam
    cogi-
    talionem sensus noslri
    migraveriut,
    de nohis dicat
    Deus:
    Populus
    islelabiisme
    honorat,
    cor autem
    ejus
    longe
    esta me
    (Isa. xxix).
    Ergo
    consideremus
    qualiter oporteat
    nos in con-
    A speciu
    Divinitatis et
    angelorumejus
    esse: etsicste-
    musad
    psaliendum,
    ut mens nostra concordet voci
    nostrm. Adlanlnm
    ergo
    et tale offlciumcor
    pariler
    cum
    liuguaconveniat;
    cumtimoreDomino
    qnolidia-
    numdebitumreddi debet. Et nolet sibi in
    corde, qui
    psallit,
    ad
    singula
    omniateslimonia
    quaedicit, quia
    singuli versus,
    si
    notentur, proflciunt
    animaeadsalu-
    tem,
    et ineis totuminvenilur
    quodquseritur; quia
    omnia ad aedificationem
    loquitur psalmus,
    dicente
    Propheta
    : Psallamet
    intclligam(Psal. c).
    CAPUT XX.
    Dereverentiaoratioms,
    Si cumhominibus
    polenlibus
    volumus
    aliquasug-
    gerere,nonprmsumimusnisi
    cumhnmililateet reveren--
    tia:
    quanlomagis
    DotninoDeouniversorumcumotnni
    B
    humilitaleet
    puritatis
    devotione
    supplicandum
    est. Si
    hominibus carnalibus nisi cum humilitate non fit
    :
    precatio
    cumbeneficiaeos
    aliqualemporaliapostula-
    !
    mus,
    quanlomagisconvenitutpropeccatis
    nostris vel
    i facinoribns
    omni, quapossumus,
    Christum
    prece
    ro-
    , gemus.
    Nulla
    ergo
    debet esseinoratione
    duplicitas.
    Non unus in
    ore,
    alter in corde invenialur. Puritas
    cordis omniavitia
    excludit,
    omnes
    virtutes
    oblinet.
    Loetetur cor
    quoerentiumDominum, quia
    ibi est ha-
    bitaculum
    Spiritus
    sancti ubi fuerit
    puritas
    cordis.
    L Undeet
    sequitur
    :
    Et nonin
    multiloquio,
    sedin
    puritate
    cordisetcom-
    punctionelacrymarum
    nosexaudiri sciamus. Et ideo
    brevisdebetesseet
    pura
    oratio. Ideobrevisdebel fieri
    >
    oratio,
    ne
    per
    occasionem
    prolixa
    orationis obdor-
    >,
    C
    miant,
    aut forte diu
    jacentes
    diaboluseis anteoculos
    ; diversa
    ingeral,
    vel incordealiud subministret.
    Ergo
    ?
    oportet
    orare cumtimore
    suppliciter,
    ut
    qui
    orat
    prae-
    -
    senlisChristi videatur
    pedes
    lenere. Et cumtanto de-
    -
    _
    bemus orare
    timore,
    ut
    cognoscamusquia
    cumDeo
    i
    loquimur.
    Necsein
    multiloquioquisquam,
    sed
    potius
    i in
    puritate
    cordis et
    lacrymarum
    ubertate exaudiri
    3 credat. Nonenim
    longae
    orationis
    prolixitas,,sedprom-
    I
    ptae
    mentisintentio
    pietatem
    clementis
    judicis
    excitat.
    -
    Orandum
    ergo semper est,
    ut
    largiatur delinquenti-
    bus
    veniam, qui languenti
    mundo
    per
    crucis
    passio-
    neiri infundit medicinam: salus
    mundi
    aeterna,
    Chri-
    slus J esusDominusnosler.
    il Nisi
    forte
    ex
    affecluinspirationis
    divinm
    gralimpro-
    a
    -p.
    iendatur. In conventutamenomninobrevieturoratio.
    s
    Ideoqueergo
    noslri Palres utiliter
    ipsam
    orationem
    : celeri fineconcludi
    jusserunt,
    neforte immorantibus
    r
    nobisiinea
    quaedamtussis,
    vel
    phlegmatisaliarumque
    -
    rerum
    interrumpat slrepitus,
    et dumadhuc fervet
    oratio,
    velut exfaucibus diaboli velociler
    recipiatur.
    a
    Qui,
    cumnobis
    semper
    sit
    infestus,
    tunc
    quam
    ma-
    n xime assistit
    infestus,
    cumnos intra se offerre
    pre-
    i. ces Domino
    viderit,
    festinans mentem nostramab
    ',
    intentione
    orationis,
    aut
    cogitationibus
    aut excitatis
    humoribusrevocare.
    Propterea ergo
    breves
    quidem
    tt
    orationes,
    sed
    frequentes
    fieri Patres nostri
    jusse-
    is runt.
    Breves,
    ideout insidias diaboli insistenles tunc
    praecipue,
    cum
    oramus,
    in
    ipsa
    brevitale vitare
    pos-
    i- simus.
    Frequentes auteni,
    ideout
    per ipsamfrequen-
    841
    COMMENT.
    IN REG. S. BENEDICTI.
    842
    tiamDominum
    precantesjugiter
    ei cohaerere
    possi- j.
    mus.
    Propter
    hanc
    frequentiam
    oralionis et illud
    utile estut
    longiorespsalmos
    non
    usque
    ad finem
    continuata
    pronuntiatione,
    sed
    sequali
    numero ver-
    sus divisosduabusvel tribus incisionibus cumora-
    tionis intentione
    finiamus; quia
    non muititudine
    vefsuum,
    sedmentis
    intelligentia
    delectari
    debemus,
    illudvirtute sectantes : Psallam
    spiritu, psallam
    et
    .menle
    (I
    Cor.
    xiv).i
    Et
    factosigno
    a
    priore,
    omnes
    pariler surgant.
    Iste
    mosfuil
    apudanliquos
    monachorum
    cuneos,
    ut au-
    dito
    uninscujusque
    horse
    signo,
    celeriter omnes ad
    oralionem
    convenirent,
    orationi simul
    incumberent,
    siraul
    orarent,
    et ab
    oratione,
    facto
    signo
    a
    priore,
    omnes
    pariter surgerent.
    Modovero
    jam apud
    nos
    aliter
    alque
    aliter habetur.
    Quanto
    enimnosserotini
    ]
    aprimitivis,
    tanto
    longius
    viloemerito ab
    antiquis
    distamus Patribus. Illi enimerant
    spirilu ferventes,
    Domino
    servientes;
    nos autem
    tepidi
    et nonsimilia
    facientes,
    sumus tamen in misericordia Domini
    sperarites.
    CAPUTXXI.
    Dedecanismonaslerii.
    Si
    major fuerit congregatio,eligantur
    de
    ipsis fra-
    tres boniteslimoniietsanctce
    conversafioms,
    etconsti-
    tuantur decani:
    qui
    soUicitudinem
    gerantsuper
    deca-
    niassuasin
    omnibus,
    sectindummandataDei el
    prm-
    cepta
    abbatissui.
    Prsecepta
    enimabbatis concordare
    cum Doraini debent
    mandatis;
    et ideo illis
    pariter
    decani, paritef
    et alii
    obtemperare
    debent subditi.
    Namsubditi
    decanis,
    et decani debent obedire
    pras-
    posilis,
    et omnis simul
    congregalio
    abbatis debet
    pbtemperareproeceplis.
    Decani enim
    prius
    dicti ab
    eo
    quod
    decemmilitibus
    prseferrentur;
    modoaulero.
    et
    qui
    decem,
    et
    qui pluribus praeferunlur,
    decani
    vocantur. Decani autemsollicitudoet eruditio haec
    erit
    ergaquemcunquequem
    sibi ab abbatetraditum
    susceperit,
    ut doceat eurii
    primitus
    suasYincerevo-
    luntates,
    in
    quibus
    eum
    diligenter
    exercens,
    illaei
    semper
    deindustria
    imperel quse
    senserit animo
    ejus
    esse conlraria.
    Quia
    mullis hoc
    experimentis
    do-
    clum
    est, nunquamposse
    monachumsuas
    concupi-
    scentias
    refreuare,
    nisi
    priusper
    obedientiammorti-
    ficaresuasdidicerit
    voluntates,
    nec
    poterit iram,
    aut
    tristitiam,
    aut
    spiritum
    fornicalionis
    exslinguere,
    nec
    cumfralribus humilitatemfirmam
    perpeluamque
    re- '.
    tinere,
    necin
    congregatione
    diutius
    permanere, qni
    prius
    voluntatessuasnondidicerit
    superare.
    Qui
    decani tales
    eliganlur
    in
    quibus
    securusabbas
    partiaiur
    onerasua. Et non
    eliganlur per ordinem,
    sedsecundumvitmmeritumet
    sapientim
    doctrinam.
    Decani, qui super
    decaniassunt
    constituti,
    tantam
    sollicitudinem
    gerant super
    eos
    quos delegatos
    ha-
    bent
    fratres, ut
    nullus
    proprias
    faciat voluntates.
    Non
    loqnantur
    nisi
    interrogati,
    suoarbitrio nihil fa-
    ciantnisi
    mandali,
    alibi non
    pergant,
    nisi ordinati.
    Seniores timeant ut
    dominos,
    ament ut
    parentes,
    faciant
    quidquid
    ab eis
    imperatumacceperint.
    Cre-
    dant sibi
    salutare, quidquid
    illi
    praeceperint,
    si hoc
    A
    sine murmuratione
    cumhilaritate et taciturnitale
    fecerint,
    dicente
    Moyse
    :
    Audi, Israel,
    et tace
    (Deut.
    iv,
    vi et
    IX).
    Unus allerius onera
    portet;
    et nemo
    alium
    judicet,
    nemoaliuradetrahat.
    Quiascriptum
    est: Omnisdelractor eradicabitur
    (Prov. xxiv).
    Unus
    abalio
    quod
    nonhabet
    accipiat,
    unus abalio discat
    humilitatem,
    unus ab alio
    charitatem,
    unus ab alio
    patienliam,
    unusabalio
    silentium,
    unusabalioman-
    suetudinem. Comedantsine
    querelaquidquid
    eis
    ap-
    positum
    fuerit,
    vestiant.
    quodacceperint.
    Noncelenl
    fratres decanis suis
    quidquidper singulos
    dies
    cogi-
    taverint. Decani vero sint eis
    quasi
    rectores et cu-
    stodes, tanquampro ipsis
    rationemDominoreddi-
    turi.
    Negligentias
    cunctorum
    ipsi prsevideant,
    et
    emendandi
    potestatem
    habeant,
    et
    quod ipsi
    non
    B
    valuerint
    emendare, proeposito
    nonmorentur accu-
    sare.
    Qui
    et
    ipsi praepositi
    sichoc districte et ratio-
    nabiliter
    agant,
    ut abbatessuos nullo modo
    prsesu-
    mant
    inquietare, exceplo
    de his
    quseutrique
    non
    valuerint
    accelerare,
    et in hoc unus alteri tanlam
    humilitalem
    habeat,
    ut
    nunquam
    nullusullumoffen-
    dat,
    sedunus in altero
    tanquamimpensopersistat,
    id
    est, juniores
    in
    decanis,
    decani in
    praeposilis,prse-
    pOsiti
    in
    abbatibus,
    unus aliuro
    portans, tanquam
    In
    muro
    lapidesquadrati, Apostplo
    attestanle sicut su-
    pra
    : Unus allerius onera
    portantes,
    sic
    adimplebitis
    legem
    Christi
    (Gal. vi).
    Quique
    decani si exeis
    aliqua forte inflatussuper-
    bia
    repertusfuerit reprehensibilis,correptussemel,
    el
    ilerum,
    et
    terlio,
    si emendare
    noluerit, dejicialur;
    et
    C
    alier in loco
    efus, qui dignusest, subrogelur.
    Et de
    prmposito
    eademconstituimus.Nonenim
    superbi,
    sed
    humilesessedebent
    qui alioscorrigere, castigare
    et
    in omnibus cuslodire dehent. Proinde
    primum ipsi
    abbates cum suis
    praepositis atque
    decanis semet-
    ipsosdiscutiant,
    etinstar sui
    juniores
    arguant,
    etomne
    mililisefermentumacorderadicitus
    evellant,
    et sic
    aliosdiversiscuris et vitiis
    implicatoscastigare,
    cor-
    rigere
    et emendare
    conlendant,
    id
    est,
    si audierint
    fratrem non
    interrogatum loqui,
    moneant
    eunj
    chV
    centes :
    Quid agis, fraler,
    quod regula prohihet?
    habetotaciturnitatem
    usque
    ad
    interrogationem.
    Dic
    cum
    Propheta: Pone, Domine,
    cuslodiamori
    meo,
    et
    ostium circuinstanlimlabiis
    meis,
    non delines cor
    meumin verbamalitim
    (Psal. CXL).
    Sedeat
    super
    os
    D tuum
    sapientia,
    cumclave
    juslitise
    et timoris
    Dei,
    et
    ipsa
    bonis
    eloquiisaperiat,
    et malis
    eloquiis
    claudat
    labia tua. Si mentientemaudierint
    fralrem,
    admo-
    neant eumdicentes:
    Quidmentiris,
    frater? cumscias
    scriplum
    : Os
    quod
    mentilur occiditanhnam
    (Sap. i).
    Et,
    Perdesomnes
    qui loquunlur
    mendacium
    (PsaL v).
    Si audierint fratrem multum
    juranlem,
    moneant
    eumdicentes:
    Reline, frater, linguam
    tuam!
    utquid
    juras?
    cum
    scriptum
    sit : Non
    jurabis per ccelutn,
    quia
    sedesDei
    est, nequeper terram, quia
    scabetlum
    pedutnejusest,nequepercaput
    veslrum
    jurabitis,etc,
    sedsitsermovester
    est, est, non,
    non
    (Matlh. v,
    vi).
    Si viderint
    irascenlem,
    admoneant eumdicentes:
    Quidagis,
    frater?In mansueludineet charitate
    opera
    PATEOL.CII. 27
    843 SMARAGDIABBATIS 844
    tua
    perfice, quiascriptum
    est: Desineab
    ira,
    et de-
    A
    relinquefurorem(Psal. xxxvi). Et, Qui
    dixerit
    fratri
    suo, Racha,
    reuserit
    fudicio(Matth.
    vn). Similiteret
    inaliishissimilibus
    impedimentis
    variis et diversis
    vitiis
    occupatos
    fralres
    admonere,quotidie
    et easli-
    gareprsepositi
    debenl, quia
    dumhaec
    quotidie
    solli-
    citi incommississibi fratribus
    fachmt,
    et
    ipsi pro-
    flciunt,
    etaliosadmonendo
    proficere
    faciunt. Multos
    enimet de multiset variishabent
    prseposili
    mona-
    chos
    compescere
    curis. Solent nonnulli
    pro
    suis
    uxorihus
    atquefiliis,
    auteliam
    quibusquepropinquis
    curamhabere roore
    pietalis. Pleriquevero, qui
    non
    sunt in talibus
    implicati,pro
    alimentosunt sollicili.
    Alii vero tristitiaemorbo interius
    consumuntur,
    et
    (anquam
    veslimenlumatineaintrinsecusmentissuae
    aviditate
    devorantur,
    et cum
    ipso
    rancoris
    languore
    1
    dilabunlur in
    desperationem.
    Alii
    namque spiritu
    fornicationis
    infianimantur,
    et
    S2epe
    tali stimulocar-
    nis
    incitati,
    interiore.oculo
    cascati,captivi
    ducuntur
    vinculo
    perditionisligati.
    Alii acediae
    spirituinflati,
    otioetsomnovacare
    cupiunt,
    et curiosisfabulissol-
    licitantur;
    et
    quodpejus
    est,
    a
    propriomonasterio.
    seauferre
    disponunt.
    Alii
    vanae
    glorioe
    elationistelo
    indiversis
    partibusconfodiunlur,
    et alii aliadefen-r
    dentes,
    et suas causas
    magnificantes,
    duni nolunt
    Christi
    pauperibus
    sinailes
    esse, unusquisque
    inva-
    nis istis
    cogitalionibus
    elabunlur,
    et
    quasi
    nil aDeo
    acceperint,
    de
    propriis yiribus extolluntur,
    et cum
    laudatorcs non
    inveninnt, ipsi
    sibi in suis laudibus
    prosiliunt.
    Alius
    genealogia
    et de sua
    gente
    faletiar
    esse
    princeps;
    aliusde
    parenlibus,
    alius de
    germa-
    (
    nis,
    aliusde
    cognatis,
    alius de fralribuset consan-
    guineis,
    et
    idoneis,
    alius de
    divinis,'
    aliusde
    spiritu
    juvenlutis,
    aliusde bello
    fortitudinis,
    alius de
    per-
    lustralione
    terrarum,
    aliusde
    aiiificio,
    aliusdesa-
    pientia,
    aliusdeassertionis
    eloquenlia,
    aliusdetaci-
    turnitate,
    aliusde
    humilitate,
    alius
    decharitate,
    alius
    de
    largitate
    munerum,
    aliusde
    castilate,
    alius de
    virgiuitate,
    aliusde
    paupeiiate,
    aliusde
    abstinenlia,
    aliusde orationum
    frequentia,
    alius de
    vigilantia,
    aliusde
    obedientia,
    aliusdeahrenuntiatione
    rerum,
    aliusde
    legendo,
    alius de
    scribendo,
    alius devocis
    modulatione. Haecomnia
    quaasupraperslrinximus,
    unusquisque
    dum
    aliquoties
    talianon
    jussi
    immode-
    rata
    loquuntur,
    toties inelationemvanse
    glorise
    de-
    labuntur,
    et
    ipsomorbo,
    dum
    quod
    dicunt vindicare
    ^
    contendunt,
    in
    superbiampraecipitanlur.
    Contra
    ipsumergo
    viliumdebet
    unusquisquepugnare,
    con-
    l.ra
    quod
    se
    cognoscil
    cerlamen
    habere,
    et de
    ipso
    se
    correptusemendare,
    ut emendatus
    possitsalvari,
    ut.et
    sibi salulemseternamet doclori suomercedem
    praeparetsempiternam.
    CAPUTXXU.
    Quomodo
    dormiantmonachi.
    Singulipersingulos
    lectosdormiant. HincIsidorus
    ait: Luxautemnocledorraientiumlocum
    illustret,
    ut
    depulsis
    tenebris lestimonium
    pateat singularis
    quietis.
    Monachistratus in nulla
    turpi cogitatione
    verselur,
    sed in
    splacontemplatione
    Dei accubans
    A
    et
    requiemcorporis
    et
    quietem
    habeat cordis.
    Cogi-
    tationesquepravas
    a se
    fepellat bonisqueobjectis
    turpes
    a s.e
    rejiciat.
    Namanimi motus
    imaginibus
    suis
    agitat,
    et
    qualisvigilanti cogitatiofuerit,
    lalis
    et
    imagoper soporem
    occurrit. Fructuosusdicit:
    Duoinuno lectonon
    jaceant,
    necdormireextracu-
    bile
    proprium cuique
    licenlia
    pateat.
    Intervalliim
    singulorum
    lecluloruni
    singulis
    cubitis
    intercedat,
    ne dumadinvicem
    proximantcorpora,
    nutriant libi-
    dinisincentiva. In
    tenebrisnemo
    loquaturalteri,
    nec
    accedat ullo modo
    junior quilibet
    ad
    lectum
    alte-
    rius
    post completoria.
    Ferreolusait: Ut
    duo,
    quam-
    libet
    proximi
    vel
    amici, propler
    secretamorationem
    qnae
    meliusadDeum
    nullo
    teste
    dirigatur,
    unolectulo
    non
    teneantur,
    ut
    majorem
    Iicentiamorandi.credat
    B
    sibi mens
    compunctaconcessam,
    dumneminemvi-
    gilise
    suoeaut testem
    pertimescit
    aut
    judicem.
    Lectisternia,pro
    modo
    conversaiionis,
    secundumdis-
    pensationem
    abbaiissui
    singuftaccipiant.
    Lectisternia
    dicuntur,ubi
    hominesjaceresedereque
    consueverunt.
    Augustinus
    autemdicit:
    Populus
    diu
    multumque
    fa-
    tigatus
    nova
    lectisternia, quodnunquam
    ante fece-
    rat,
    exhibendaarbitratus est. Lectiautem
    sterneban-
    tur in
    honorem
    deorum. Undehocsacrum
    velpotius
    sacrilegum
    nomen
    accipit.
    Si
    polestfieri,
    omnes
    inuaoloco
    dormiant: si autem
    multitudo
    nonsinit,deni autvicenicumsenioribus
    suis,
    qui super
    eossolliciti
    sinl,pausent.
    NametIsidorusait:
    Fratres
    orones,
    si
    possibileest,
    inuno
    conclavi
    com-
    morari decet.
    Quod
    si difficile
    fuerit,
    cerle vel de-
    C cem, quibus
    unus est
    praeponendusdecanus, quasi
    reclor et custos.
    Candela
    jugiter
    ineademcellaardeat
    usquemane.
    Quse
    candelaante
    completoriaquotidieaccendatur,
    ut
    videantdiversi
    quomodpunusquisque
    lectulumsuum
    componit,seque
    collocanslectnlo
    ponat,
    in
    quo
    fre-
    quenter
    decanlansUicat: Lavabo
    per singulas
    noctes
    lecttiinmeum:
    lacrymis
    meisstratummeutn
    rigabo
    (Psal.xi). Quo
    factis
    impleto, subjungat
    et
    ^icat
    :
    Memor
    fui
    innoctenominis
    tui, Domine,
    el custodivi
    legem
    tuam
    (Psal. cxvm).
    Hoc
    ergo
    ut devotus
    quis-
    que
    vacationeconcessautilius
    possit implere,
    strati
    sui,
    ut
    supradiximus,
    erit solus
    ipsepossessor,
    ha-
    bens secummeliorecommutatione
    pro
    dormiente
    fratreDominum
    vigilantem.
    i Vestili
    dormiant,
    et cincti
    cingulis
    aut
    funibus,
    et
    i cultellosadtalus non
    habeant,
    dum
    dormiunt,
    ne
    forte
    per
    somnumvulnerenlur donnienies. Hinc
    quidam

    magisterait
    : Cumdormiuut
    monachi,
    vesliti dor-
    , miant et
    cincti,
    id
    est,
    aut
    cingulis,
    aul
    retibus,
    i aut
    corrigia gracili.
    Bracilefratrem in nocte uti
    ideo
    prohibemus,
    ne dumse
    regyrat per
    somnum
    oppressus,
    exiens etiam
    per
    thecammucrocultelli
    carni
    ejusfigatur;
    vel ideovestitosac cinctosdor-
    3 mirediximus
    fratres,
    ut cumhora
    operis
    Dei adve-
    , nerit,
    et oratorii index
    sonaverit,
    noctnmox
    p.arati
    s
    consurgant.
    Vel
    proplerea
    vesliti el cirrcti debent
    3 fratres dormire
    , quia
    non licet fratri nudamembra
    5 sua
    contingere,
    namexindeimmunditateslibidinum
    84S COMMENT.
    IN REG. S. BENEDICTI.
    840
    inanimo
    ingernntur;
    cuni membToruninudilastactu j
    contingitur,
    feminarumillicocor desideriotitillatur,
    et inde
    per
    somnum membra sordida
    coinqui-
    nantur.
    Et ut
    parati
    sintmonachi
    semper,
    et
    factosigno
    abs-
    qiie^morasurgenlesfeslinenl
    invicemse
    prmvenire
    ad
    opus
    Dei,
    cumomnitamen
    gravitate,
    elmodestia. Gra-
    vitas,
    fortitudo vel firmitas
    intelligitur
    animse. Mo-
    destiaautem
    ,
    mansuetudo
    , honestas,
    vel
    tempe-
    rantiadicitur. Cum
    quibus
    virtulibus
    parati semper
    debent esse
    monachi,
    et facto
    signo
    ad cursum
    cumfestinalione
    surgentessignura
    crueis frontibus
    inferant suis
    , simulque
    cumsilentio dicant ; Deus
    inadjutorium
    mettmintende:
    Dotnine,
    ad
    adjuvandum
    me
    feslina(Psal. LXIX).
    Adolescenliores
    fratresjuxta
    senonhabeant
    iectos,
    sedpermixti
    cumsenioribus.
    Surgentes
    veroad
    opusDei,
    invicemsemoderalecohorlentur
    propter
    somnolento-
    rumexcusationes.Adolescentesfratres
    juxta
    senon
    debent habere
    lectos,
    sedlectis eorum lectos ha-
    bent
    prsepositipropter aliquam,
    ut diximus
    ,
    vitio-
    rum
    culpam
    in eis emendandam
    ,
    ut reverentius
    praesentemajoredormiant,
    et a
    majoribus
    custoditi
    et honesteadrooniti
    surgant,
    et alacres officiumDo-
    mini
    compleant.
    CAPUTXXUi.
    De exCOmmunicalione
    culparum.
    Si
    quisfraler contumax,
    aul
    inobediens,
    aitt
    super-
    bus,
    aut
    murmurans,
    vel in alio contrarius existens
    sanctm
    regulm,elpraceplis
    seniorumsuorumconlem-
    ptorreperlusfuerit,
    hicsecundum
    Domini
    nostri
    prm-
    ceplum(Malth. xvni)
    admonealur
    semel,
    etsecundo
    secretea senioribussuis.
    Quod
    autem
    dicit,
    velin
    aliqyo
    contrariusexislenssanctm
    regulm,
    nonde
    gra-
    vioribus,
    seddelevioribusdixisse
    inteiligendum
    est
    culpis.
    De
    gravioribus
    enim criminibus sub
    publi-
    cam
    poenitentiamregulariler subjiciendus
    est mona-
    chus,
    namsemel et secundo a senioribus admo-
    nendus.
    Si non
    emendaverit, objurgeturpublice
    coramom-
    nibus. Si vero
    neque
    sic
    correxerit,
    si
    inlelligilqualis
    pcenasit,
    excommunicationi
    subjaceat.
    Si autetnhn-
    probusest,
    vindictm
    corporali
    subdatur.
    Quid
    dehoc
    capitulo
    diversi Patres
    senserunt,
    hoc inlocoratum
    duximus
    ponere.
    Ait
    quidam
    Patrum : Si
    quis
    vero
    frater,
    instiganlediabolo, contnmax,
    vel
    superbus,
    seuinobediensvel murmurans
    apparuerit,
    vel etiam
    in
    quocunque
    casu
    lapsus
    seniorum
    proscepta
    vel
    sanclse
    Reguloe
    normamviofare
    lentaverit,
    hic se-
    cundum
    prseceptum
    Domini secrelo a
    senioribusse-
    mel verbis
    corripialur.
    Si
    emendare
    noluerit,
    tunc
    simul ab omni
    congregatione
    ohjurgetur.
    Et si sic
    emendare
    noluerit,
    tunc
    prout culpsemagnitudo
    poposcerit,
    secundum
    Regulamjudicelur ,
    id
    est,
    aut
    excommunicationi
    subjaceat,
    si
    ejus
    adeamin-
    telleclus
    viguit,
    aut si obstinalaeet duraemenlis
    tenacitas, culpae
    et
    improbitas perseveret,
    lunc
    corporali disciplinaesubjacebit.
    Hinc beatus Fru-
    ctuosusait

    Mendacem,furem, percussoremquoque
    A
    et
    perjurum
    Dei servumessenon
    decet; corripi pri-
    muma senioribusverbis
    oportet,
    ut recedat avitio.
    Post haecsi nec sic
    emendaverit,
    tertio coramfra-
    tribus
    convenietur,
    ut desistat tanlis
    pererrare.
    Si necsic
    emendaverit, flagelleturacerrime,
    et trium
    mensium
    spatio
    excommunicationis vindictamsu-
    scipiens
    sub
    pcenitentioe
    districtione solusrecluda-
    tur in
    cella,
    de
    vesperi
    in
    vespere
    ex hordeacei
    pa-
    nis sexunciis
    etaquae
    mensura
    parVula
    suslentan-
    dus. Hinc et beatus Basilius ait: Si deomni ser-
    moneotiosoreddituri sunt hominesrationemindie
    judicii,
    nihil
    oportet tanquam parvumSperni. Qui
    enim
    spernit
    minima,
    paulalim
    defluit. Sedet
    quo-
    modo
    quis
    audebit dicereaut
    parvumdelictum,
    curn
    Apostolus
    dical :
    Quia per prmvaricationemlegis
    B
    Deusexhonoratur
    (Rom.n).
    Sed et aculeus raorlis
    .
    peccatum
    esse
    dicitur;
    et non dixit tale vel tale
    peccatum,
    sedomne
    peccatum. Magis
    immisericors
    est, qui
    intermittit et
    negligit, quam
    ille
    qui arguit;
    sicut hic
    qui
    in morsu
    serpenlis permillit
    delite-
    scere venenum
    , quam
    ille
    qui
    educit et atlrahil.
    Sedet charitalemdestruit ille
    qui
    secundumScri-
    pturas parcens
    baculoodit filium.
    Qui
    autemdili-
    git, diligenter corripit
    eum. Hinc beatus
    Augu-
    stinus in
    Regula
    sua dicit: Si
    post
    admonitionein
    iterum,
    vel alio
    quoque
    die
    idipsum
    eumfacere vi-
    deritis, jam
    velut vulneratumsanandum
    prodat, qui-
    cunquepotuerit
    haec
    jnvenire.
    Prius tamenet alteri
    vel tertio
    demonstrandum,
    ut duorum vel triuni
    possit
    ore
    convinci,
    ct
    competenli severilatecoer-
    C
    ceri.
    Necvosjudicetisessemalevolos, quandoha?cin-
    dicatis.
    Magisquippe
    innocenlesnon
    estis,
    si fralres
    vestros, quos
    indicando
    corrigerepotestis, tacendp
    perke permittitis.
    Si enimfrater tuusvulnushabe-
    ret in
    corpore, quod
    vellet
    OGCultare,
    cum timel
    secari,
    nonnecrudeliter abs te
    sileretur,
    et miseri-
    corditer indicaretur ?
    Quantoergopotius
    debeshoc
    manifestare,
    ne
    perniciosius pulrescat
    in corde.
    Sed
    antequam
    aliis
    demonslretur, per quos
    convin-
    cendus
    est,
    si
    negaverit prius, praeposito
    debet
    ostendi,
    si admonitus
    neglexerit corrigi,
    neforie
    secretius
    correptus possit
    noninnotescerecseteris.
    Si autem.
    negaverit,
    tunc nescienli adhibendi suni
    alii,
    ut
    jam
    coramomnibus
    possit,
    non abunoteste
    argui,
    seda duobusvel tribus convinci.
    Conviclus
    "
    ergo
    secundum
    prsejtosili,
    vel etiam
    presbyleri,
    ad
    cujus dispensfltionempertinet, arbitrium,
    debet
    emendaloriam sustinere vindictam.
    Quani
    si ferre
    recusaverit,
    etiamsi
    ipse
    non
    a!;scesserit,
    devestra
    societate
    prpjiciatur.
    Nonenimet hocfit
    crudeliter,
    sed
    misericorditer,
    ne
    contagione pestifera pluri-
    mos
    perdat.
    Namet dehoc
    capilulo
    Paulus et Ste-
    phanus
    abbates ita
    scripserunt
    : Si
    quis
    alterumin
    quacunqueparte
    viderit illicilum
    quidquam
    vel ser-
    mone vel
    opere facientem,
    el
    priori
    distulerit
    pu-
    blicare, agnoscat
    seessenutrilorem
    peccati, etper
    omnia
    oequalempeccanti; quia
    et animae
    suae,
    et
    illi
    est, quem tegit,
    durissimus inimicus, Ex
    hoc
    apudDeum, qui
    male
    odit,
    et
    apud
    cunctamffater-
    847
    SMARAGDIABBATIS 848
    nilatem
    exsecrabilis et infidelis
    habebitur, quodA
    per
    abundantiammalitise noluit
    prodere,
    ut corri-
    gere potuisset
    errantem
    ;
    et odio
    disciplinae
    dilexit
    maliliam,
    et astitit omni visenonbonse.
    CAPUTXXIV.
    Qualis
    debeat essemodusexcommunicationis.
    Secundummodum
    culpm,
    excommunicationisvel
    disciplinm
    debet extendi mensura:
    qui culparum
    modusinabbatis
    pendeat judicio. Interrogalus
    bea-
    tus Basilius
    qualibus correptionibus
    uli
    oportet
    in-
    ter fralres ademendationemeorum
    qui delinquunt,
    respondit.
    Hoc sit in
    judicio positum
    eorum
    qui
    proasunt,
    vel
    quanto tempore,
    vel
    quali
    modocor-
    ripi debeant; quia
    et
    setas,
    et
    eruditio,
    multamha-
    bere facit differentiam
    poense.
    Item ex
    regula
    cu-
    jusdam
    excommunicationis mensura
    qualis
    essede- ]
    beat, justum
    seienlibusliberare
    judiciumculpae
    mo-
    dus ostendat. Levioribus. enim
    culpis
    levior adhi-
    henda est
    correptio, gravioribus
    veroferventior est
    exhibenda damnatio. Proinde abbati
    pensandum
    est,
    ut si
    aliquis
    frater inlevioribus
    culpis
    invenitur
    obnoxius, usque
    adindictamsibi horammensa
    pri-
    vetnr. De
    gravioribus
    vero seu
    dierum,
    vel hebdo-
    madarum,
    vel mensiunfdiffinitioin
    longiusprotracta
    correplione
    finiatur.
    Si
    quis
    tamen
    frater
    in levioribus
    culpisinvenitur,
    tanlum a mensm
    parlicipatione privetur.
    Levioris
    culpae
    rcus
    est,
    ut ait
    Isidorus, qui
    oliosus essedi-
    lexerit, qui
    ad
    oflicium,
    vel ad
    collationem,
    vel ad
    mensamtardius
    venerit; qui
    inchororiserit fabu-
    lisve
    vacaverit; qui,
    reliclo officiovel
    opere,
    extra
    '
    necessitalis causam foras
    discesserit; qui torpo-
    rem et somnum
    amaverit, qui ssepiusjuraverit,
    qui multiloquus fueril, qui
    ministerium
    cujuslibet
    operis injunctum
    sibi sine benedictione
    susceperit,
    aut
    peracto opere
    benediclionemminime
    postnlave-
    rit, qui injunclumopus negligenter
    vel lardius ex-
    pleverit: qui
    casuvas
    aliquodfregerit, qui
    dam-
    num rei
    parvae intulerit, qui
    codice
    negligenter
    usus
    fuerit, qui
    alicubi ad momentum
    secesserit,
    qui
    occulteab
    aliquo
    litteras vel
    quodlibet
    munus
    acceperit,
    vel
    epistolamsuscipiensoccultaverit,
    aut
    sine abbatis consensu
    rescripserit,
    vel
    quemlibet
    parentum,
    seu sseculariumsine
    jussu
    senioris aut
    viderit,
    aut cumeo locutus
    fuerit; qui
    seniori ino-
    bediens
    fuerit, qui
    contumaciter seniori
    responde-
    rit, qui erga
    seniorem
    linguam
    non
    represserit, qui
    lascivus in
    lingua fuerit, qui
    inhoneste
    incesserit,
    qui jocaverit, qui
    satis
    riseril, qui
    cumexcomrau-
    nicato locutus
    fuerit, oraverit, comederit, qui
    illu-
    sionem nocturnam Patri non
    palefecerit.
    Haecet
    his similia
    disciplina
    excommunicationisemendanda
    sunt. Namet alibi inter leviores
    culpas
    has inveni-
    mus
    nnmeratas,
    id
    est,
    si decantans
    qnispsalmum,
    vel modieum
    quidtilubaverit,
    si vel leviter murmu-
    raverit' si dimissa
    synaxi
    non concitus ad cellam
    recurrere
    festinaverit,
    si
    lectionem, opera,
    vel obe-
    dicntiae
    proferensofficia,
    statula
    segnius
    fuerit exse-
    cutus;
    si cum
    aliquo
    vel admodicum
    subsliterit,
    si
    A
    alterius manum
    tenuerit,
    si
    joculare aliquid
    vel ri-
    sui
    aptum
    inconvenlufratrum
    proferre praesum
    pserit,
    vel
    qui
    cum
    junioribus
    verbaotiosanarrare
    voluerit,
    aut habereamicitias setalis
    infirmae,
    incre-
    pationi,
    ut
    dignnsest, subjacebit.
    Si.
    quis quselibet
    invenerit,
    inventa non
    celet,
    et
    cognoscenda
    non
    occullel.
    Quod
    si
    reperta
    unius diei
    spatio
    convin-
    citur retentasse
    furtum, contagiose
    maculatumse
    esse
    cognoscat.
    Si
    quis
    eum
    qui
    districtionem mo-
    naslerii non
    ferens, fugam
    meditari
    agnoverit,
    si
    nonstatim
    prodiderit, perditionis
    illius
    participem
    seessenon dubitet. Et tandiu est a conventufra-
    trum
    scquestrandus, quandiu
    illevaleat revoeari.
    Si
    quis
    hsecnon omni virtute studuerit Domino
    placitura servare,
    et semel ac secundo
    correptus
    B non
    emendaverit, reprehensajuxta
    cetatisformam
    convenitindicari.
    Hucusque
    et in
    hujusmodi
    ac si-
    milibus admissis
    procedit
    animadversio
    spiritalis.
    Residuavero
    quseapud
    nos indifferenter admissaa
    iiobis
    quoque reprehensibilibus suslinentur,
    id
    est,
    aperla convicia,
    manifesti
    contemptus,
    contradictio-
    nes
    tumidse,
    libera et effrenata
    processio,
    familiari-
    tas
    apudfeminas, irse, rixae,
    simultates et
    jurgia,
    operispeculiaris praesumptio,philargyrioecontagio,
    affectus
    atque possessio
    rerum
    superfluarumqnse
    acaeterisfratribus non
    habentnr,
    exlraordinaria ac
    fruciiferacibi
    refectio;
    haccet similia non illain-
    crepalionequa
    diximus
    spiritali,sedvelplagis
    emen-
    [ dantur,
    vel
    expulsionepurgantur.
    Privati duiema mensmconsorlioistaerit
    ratio,
    ttl
    L
    C
    inoralorio
    psalmum
    aut
    antiphoitam
    non
    imponal,
    neque
    lectionemrecitet
    usque
    ad
    salisfaclionem.
    Hinc
    ,
    quidam
    monachorum
    magister
    ait : Frater
    qui
    le-
    t vem
    culpamhabuerit,
    et
    post primam
    et
    secundam,
    ,
    et tertiam monitionem de
    unoquoque
    vitio non
    emendaverit,
    a mensa
    excommunicetur,
    non ab
    oratorio.
    Quae
    excommunicatiotandiu inoffensa
    per-
    -
    maneat, quandiu
    in reo
    majoris
    humililatissalisfa-
    f
    ctiohumiliatoad
    genuacapitc
    se decsetero
    promi-
    ,
    serit emendari. IlleYerofrater
    qui
    excommunicatus
    5
    amensa,
    nonab oralorio
    fuerit,
    tandiu
    antipho-
    t
    namaut leclionemnon
    imponat, quandiu
    de
    culpa
    t illaemendatione
    promissasatisfecerit,
    aut ahbatis
    t
    praesenlis,
    aut
    praepositi
    sui ad
    genua
    incurvatus.
    -
    Excommunicali verofralres
    ,
    si ita
    superbi
    exslite-
    rint,
    aut in
    superbia
    cordis
    perseverantes
    in ter-
    i
    tia diehoranonasatisfacereabbati
    noluerint,
    custo-
    , dili
    usque
    adnecemcsedantur
    virgis.
    Et si
    placuerit
    abbati,
    demonasterio
    expellantur, quia
    talis vita
    necessariosnon hahet
    corporales
    vel socielalesfra-
    t
    trum
    quos
    in anima
    superba possidet
    niors. Nam
    i meritotalesdebent
    plagis
    mactati
    expelli, qui
    esse
    cumChrislohumilitatis Dominonon
    merentur,
    sed
    , sint a
    perpetuispromissis
    Dei cumauctoresuo
    d.ia-
    bolo
    separati, qui
    decoelorum
    regnispropler super-
    a
    biamsuam
    projectus
    est.
    Refectionetn
    autemcibi
    post fratrumrefectionein
    accipiat,
    mensuravel hora
    qua prmviderit
    abbasei
    i
    compelere:
    ut
    si,
    verbi
    gralia, fratres reficiunt
    sexta
    849 COMMENT.IN REG. S. BENEDICTI.
    850
    hora,
    ille
    frater,
    nona;
    si
    fratres nona,
    ille
    vesper-
    .
    tina
    ;
    usque
    dum
    satisfactionecongrua
    veniamconse-
    qualur. Congrua
    dicitur
    satisfactio, quando
    secun-
    dummodum
    culpaeagitur poenitudo.
    Est enim
    pro-
    videndumne
    gravis pro levibus,
    nec levis
    pro
    eul-
    pis gravioribus poenitentiae
    ultio inferatur. Mensura
    namque, etpondere sequojustitiaque,piamiseratione
    continua Pater vel
    proepositus
    debet
    excellere,
    ut sic
    vulnuscuret
    agroti, quatenus
    salutemet non debili-
    tateminferat
    membri; quia
    sicut subditorum vitam
    prsepositus,
    ita et
    prsepositorum negligentias per
    semetipsum
    Deus
    judicabit.
    CAPUT XXV.
    De
    gravioribus culpis.
    Is
    frdier qui gravioris culpm
    noxa tenetur. Noxa
    dicitur
    culpa,
    vel criminalia delicta. Noxa enim

    nocibilia,
    vel noxia dicnntur
    gravia peccata.
    Suspendatur
    a mensasimul et aboraiorio. Hinc
    beatus Isidorus ait: Graviorisautem
    culpae
    obnbxius
    est,
    si temulentus
    quisque sit,
    si
    discors,
    si
    turpi-
    loquus,
    si feminarum
    familiaris,
    si seminans discor-
    dias,
    si iracundus
    ,
    si altse et erectoe
    cervicis,
    si
    mente
    turaidus,
    vel
    jactante
    incessu immoderatus
    ,
    si
    detractor,
    susurro
    ,
    vel
    invidus,
    si
    praesumptor
    rei
    peculiaris,
    si
    pecunisecontagioimplicatus,
    si ali-
    quidpraeter regularera dispensalionem superfluum
    possidens,
    si fraudator rei
    acceplae,
    aut commissse
    sibi,
    aut minus commissse. Inter baecsi derebus se-
    cumallatis se
    extulerit,.vel
    dehis
    per
    inobedientiam
    murmuraverit;
    si rei
    majoris
    damnum
    intulerit,
    si
    furatus
    fuerit,
    si
    perjuraverit,
    si falsum
    dixerit,
    si contenliones vel rixas
    amaverit,
    si manifestum
    conviciumfratri
    intulerit,
    si
    personam
    innocentis
    falso crimine
    maculaverit,
    si contumaci animo senio-
    rem
    despexerit,
    si rancOremadversus ffatrem te-
    nuerit,
    si
    peccanti
    in seet
    postea supplicanli
    ve-
    niamnon
    concesserit,
    si cura
    parvulis jocaverit,
    ri-
    serit vel eos osculatus
    fuerit,
    si cumaltero in uno
    lecto
    jacuerit,
    si extra communem meusam
    priva-
    timvel furtim
    quippiamsumpserit,
    si alicubi extra
    consensum
    praeposili
    vel abbatis discedens medio
    die vel
    ampliuscommoretur, si,
    ut oliosus
    sit,
    fal-
    saminfirmitatem
    proelenderit:
    hsecet hissimilia
    juxta
    arbitrium
    prioris
    diuturnaexcommunicatione
    purgan-
    da
    sunt,
    ut
    qui graviter peccarenoscuntur,
    acriori se-
    veritate coerceantur. Namet haecvitia
    gravia
    Paulus
    apostolus in
    Epistola
    ad Galatas ennmerat dicens :
    Manifestfl
    autem sunt
    opera carnis, qum
    sunt
    forni-
    catio, immunditia, luxuria,
    idolorum
    servilus,
    vene-
    ficia, inimicitim, contenliones,
    mmulationes, irm,
    rixm, dhsensiones, sectm, invidim, homicidia,
    ebrie-
    tales, comessationes,
    et his
    similia, qum prmdico
    vobis,
    sicut
    qumprcedixi, quoniam qui
    taiia
    agunt
    regnum
    Dei non
    consequentur(Gal. x).
    Et eos
    qui
    talibus sunt vitii.s
    applicati,
    idem
    apostolus
    in
    Epi-
    stolaadRomanosblasphemat
    dicens:
    Propterea
    tra-
    diditillos Deus in
    passionesignominim.
    Nam
    fe-
    minmillorumimmutaverunt naturatem usumin eum
    wmm
    qui
    est contranatwam, Similiter autemet ma
    A scuii,
    relictonaturaii usu
    femineo,
    exarsemnt indesi-
    deriissuis
    invicem,
    masculi inmasculos
    turpitudinem
    operantes,
    et mercedem
    quamoporluit
    erroris sui in
    semetipsisrecipientes.
    Et sicut non
    probaverunt
    Deum
    habere in
    notiliam,
    tradidit illos Deus in
    reprobum
    sensum,
    ut
    faciant
    ea
    qum
    non conveniunt.
    Repletos
    omni
    iniquiiate, malilia, fornicatione, avariiia,
    nequi-
    tia,
    plenosinvidia, homicidiis, contenlione, dolo,
    ma-
    lignitale
    :
    susurrones, detractores,
    Deo
    odibiles,
    con-
    tumeliqsos, superbos, elatos,.
    inventores
    malorum,
    parentibus
    non
    obedientes,insipientes, incompositos,
    sine
    affectione, absque fide,
    sinemisericordia.
    Qui
    cum
    justitiam
    Dei
    cognovissent,
    non intellexerunt
    quoniamqui
    talia
    agunt digni
    sunt
    morte;
    non so-
    tiim
    qui faciunt ea,
    sedet
    qui
    consentiuni
    facientibus
    B
    (Rotn. i)i
    Haecsecundum
    Apostolum
    dicta sufficiant.
    Videamus
    quomodo
    de his noxiis
    gravibusve
    cae-
    teri Patres et
    ipse judicet
    beatus Benediclus. Ait
    enimidemin
    subsequentibus
    :
    Nullus ei
    fralrum
    inullo
    jungatur consortio, neque
    hi
    colioquio.
    Solus sit ad
    optis
    sibi
    injunctum; persi-
    stensinpmnitentim
    luctu. Hinc etaliiPatresdixerunt:
    Si
    quis
    vero monachus furtum
    fecerit, quod polius
    sacrilegium
    dici
    potest,
    id censuimus
    ordinando,
    ut
    junior virgis caesus,
    tanti criminis reus
    nunquam
    officiumclericatus
    excipiat.
    Si vero
    jara
    clericus in
    id facinus fuerit
    deprehensus,
    nominis
    ipsius digni-
    tate
    privetur.
    Cui sufficere
    potest pro
    actus sui levi-
    tate, impleta prsevia satisfactione,
    communio. Hinc
    beatus Ferreolus ait: Furti
    conscium,
    si adhuc vo-
    C
    care monachum
    possumus, quasl adullerum,
    secun-
    dum
    flagellis subdi,
    et
    magna
    conteri afflictione
    jubemus,
    danles illiunamcumfornicante
    sententiam,
    quia
    et
    ipse
    luxuriatus
    est,
    cum furaretur. Similes
    enim es non
    incongrue dicimus,
    quos
    insacra lec-
    tione
    pariter positos
    invenimus. Dicit
    ergo
    Dominus
    per prophetam
    : Nonest scientia Dei
    super
    terram
    (Ose.iv).Et paulopost
    iFurtum et adulteriuminun-
    daverunt
    (Ibid.).
    Et iterum
    inpsalmo
    : Si videbas
    fu-
    rem,
    currebas cum
    eo,
    et curii adulteris
    portionem
    tuaniponebas
    (Psal.xux) .Legimus
    etiam
    inEvangelio
    Dominum dixisse :
    Fornicationes, furta, et,
    nee
    mora
    addit,
    hmc sunt
    qum coinquinant
    hominem
    (Matth. xv).
    Ex his
    profecto intelligere possunt
    ho-
    rumscelerumservi
    quia
    sicut
    sequaliterhis
    dominan-
    D
    turvitia,
    sequalilerdebeturetpcena.
    HincbeatusFruc-
    tuosus
    episcopus
    ait: Monachus
    parvulorum
    consec-
    tator,
    vel
    quicunque qualibet
    occasione
    turpi repre-
    hensus fuerit
    inhiare,
    cum
    probala patenter
    fuerit
    per
    accusatores verissimos sive testes
    causa, publice
    verberetur,
    coronam
    capilis quam gestabat amittat,
    discalciatusqueturpiter opprobriumpateat,
    omnium-
    que sputa
    in eum iliala
    probraque sequesuscipiat,
    vinculisque
    arctatus
    ferreis, carceris sex mensibus
    angustia maceretur;
    et triduana
    per
    hebdomadas
    singulas
    refectione
    panis exigui
    hordeacei
    vesper-
    tinotempore
    sublevetur. Post deinde
    expletis
    men-
    sibus
    his,
    aliissex mensibus succedentibus subse-
    nioris
    spiritalis
    custodia
    segregata
    incorticula
    de^ens,
    881
    SMARAGDIABBATIS 852
    operemanuum
    in oratione continua sit
    contenlus, i
    vigiliis
    et flelibus et liumilitate
    subjectus,
    et
    pceni-
    tentise lamentis veniam
    percipiat,
    et subcustodia
    semper
    et sollicitudineduorum
    spiritalium
    fratrum
    in mon3stcrio
    ambulet,
    nulla
    privata
    locutione vel
    concilio
    deincepsjuvenibusconjungendus.
    Sciensillamterribilem
    Aposloli
    sententiamdicenlis,
    traditum
    hujustnodi
    hominemSatancein inleritum
    carnis,
    ut
    spirilus
    salvussit in dieDomhii
    (I
    Cor.
    v).
    Dehac senlentia
    Hieronymus
    ait: Tradere
    hujus-
    modi Satanaeininteritum carnis,
    ut
    arripiendi
    illum
    corporaliler
    habeat
    potestatem. Quod
    dumviderit
    seneccarnis hic necinfuturo
    spiritus requiemha-
    biturum,
    defacto
    pcenileat
    et salvetur. Sive sic
    quisquepro
    meritissuisdeEcclesia
    pellilur,
    Satanse
    tradilur
    poleslalij ut,
    duni caro
    ejus per pceniten-
    I
    tiamafllicla
    queindam
    inlerilum
    patilur, spiritus
    conservetur. Habel enim consueludinem
    Scriptura
    ut homineni in
    parte
    tolum
    intelligat.
    Siveita
    quia
    et hic
    Scripturse
    roos
    est,
    ut incarnecarnalis actus
    interire, spiritu
    vero
    spiritalis
    conversatio salva
    fieri demonstretur. Itemhic ostendit
    ejectum
    extra
    Ecclesiam, rapido
    ore daemonum
    lacerandnm,
    si
    permanserit
    nolensvitamcarnis mortificare, utpos-
    sit vitamsanctam
    recuperare,
    ut
    spirilus
    salvus sit
    in dieDomini
    J esu; quoniani.inspiritu
    Satanas ac-
    cipere
    non
    potest polestalem,
    ut Domini
    judicio
    re-
    servetur.
    Sequitur
    :
    Cibi autem
    refectionemsoluspercipiat,
    mensurnvel
    hora
    quaprmviderit
    ei abbas
    compelere.
    Proinde euia
    considerare debet
    abbas,
    cui
    qualis
    conreniat dis- (
    ciplina
    vel
    poenitentia.
    Considerareenimdebet oata-
    tempuerilero,
    vel senectutem
    inflrrnam,
    vel delica-
    tum
    corpus,
    forlevel
    imbecille;
    et secundumunius-
    cujusquequalilatem
    sic debet
    pcenile.nliae
    modum
    inferre,
    et
    disciplinsepondusimponere,
    ulmedieinss
    eum
    disciplinasanet,
    non
    opprimat;
    vitaliter
    elevet,
    non
    morlalitergravet.
    Neca
    quoqnam
    benedicatur
    transeunte,
    nec cibus
    qui
    ei datur. Dehac sententiasic alii Patres dixe-
    runt: Nullius
    eloquioconsoletur,
    tacitoomnium
    per-
    transeitur
    aspectu.
    Petenti benedictionemnullus re-
    spondeal. Quidquid
    ei
    porrigitur,
    a nullo
    signetur.
    Quidquid
    vero extra
    opus assignalum peculiariter
    vel ultro
    affecerit, dispergalur
    vel
    dissipelur.
    Sic
    ubique
    solus et ei sola
    culpa
    solatium.
    '
    CAPUT
    XXVI.
    Dehis
    qui
    sine
    jussiane
    abbatis
    jungunlur
    excommu-
    nicalis.
    Si
    quisfratcr prmsumpserit
    sine
    jussione
    abbatis
    fratri
    excommunicato
    quolibel
    modose
    jungere,
    aut
    loqui
    cum
    eo,
    vel mandatumei
    dirigere,
    sitniiemsor-
    tiatur excommunicalionisvindictam. Ilinc bealus
    Isidorus ait : Ad excommunicatum nulli liceat in-
    gredi
    cilra
    imperium
    senioris. Cumexcommunicato
    neque orare, neque loqui cuique
    licebit. Cumex-
    communicatonulli
    penitus
    vesci
    licel,
    nec
    ipsi qui-
    dem
    qui
    alimentum victui
    praebet.
    Hinc Cassianus
    ait: Si
    quis
    autem
    pro qualibet culpa
    suafueril ab
    A
    oratione
    suspensus,
    nullus cumeo orandi habeat
    licentiam, antequam
    submissainterra
    pcenitentia
    coramomnibusfratribus
    supplieanti
    ei venia ab ab-
    bate tribuatur. Nam
    qui
    seorationi vel confabiila-
    tioni
    ejus, antequam
    a
    priore recipiatur,
    inconside-
    rata
    pielate
    sociare
    praesumpserit,
    similisdamnationi
    ejusefficilur,
    tradeiis
    semetipsumvoltintarieSatanae,
    cui
    ille,
    secundum
    Apostoli
    sententiam
    (/
    Cor.
    v),
    pro
    sui reatus emendatione fuerat
    deputatus.
    Elin
    hoc
    gravius peccat, qui
    se
    ipsi conjungit, quia
    sola-
    tiumei tribuens cor
    ejusamplius
    facit
    indurare,
    et
    non
    permittit
    eum
    pro
    hoc
    quod
    aboratione fuerat
    segregatus,
    de
    salisfactiotiesua et venia
    cogitare,
    sed
    rnajorem superbioe
    fomitem et contumaciam
    delinquentis
    nutrit iu
    pejus.
    Hinc
    quidammagisler
    B
    monachorumait: Si
    quis
    vero fraler aul
    palam
    aut
    absconsecumeo fuerit allocutus aut
    junctus,
    com-
    munemstatimcumeoexcommunicationiscontrahat
    poeiiam,
    et abomnibusreus
    sit, atque
    inaliolaboris
    ipseoperc sequestretur
    a
    praeposilosuo,
    et sit
    ipse
    tamab illo reo
    quam
    abomnibus
    separatus,
    etsolus
    et mox abomnium et
    ipse
    aiienus
    eloquioj
    Nani
    nonad veniam
    majoris
    et
    ipsepertineat,
    nisi
    poeni-
    tentisesimilissatisfactio ab eis
    sequaliter
    fuerit
    ppe-
    rata, illius, propter quod
    exstitit inobediensin vitio
    vel
    peccato, istius, quod
    mercedemconsolalionistri-
    huit malorumartifici.
    CAPUTXXVH.
    Qualiter
    debeatessesolticitusabbascircaexcommu-
    nicatos.
    C Omni solliciludinecuram
    gerat
    abbas circa delin-
    quenlesfratres, quia
    nonest
    opus
    sanis
    medicus, sed
    malehabeniibus
    (Matlh. ix).
    Ohinemsollicitudinem
    dicit omnera
    curam,
    omnem
    sagacitatem,
    omnem
    industriam circa
    delinquentes, idest,circapeccanles
    frafrres.Hic
    delinquentes fratres male habenlibus
    assimilat;
    abbalemveromedico
    comparat.
    Sine du-
    bioenimanima
    quandopeccat, malehabet, quia
    a
    bonitate
    pariter
    recedit et sanilate. Sicut enirhest
    infirmitas
    corporis,
    est et sinedubio infirmitasani-
    mse.Et sicut
    indiget
    roedicoinfirmus
    corpore, indiget
    infirmusetanima. A
    qua
    infirmitatevolens liberari
    Psalmista,
    Dominovero medicodicebat :
    Ego dixi,
    Dotnine,
    miserere
    mei,
    sana animam
    meam, quia
    peccavi
    tibi
    (Psal. XL).Cujus
    vicembonusinmona-
    "
    sterio tenens abbas curamdeinfirmishabere debet
    animabus,
    ut sanentur a
    peccatis
    et
    vitiis,
    et
    pristi-
    na
    recepta sanitate,
    iterumserviant Creatori.
    El ideo uti debetomni
    modo,
    ul
    sapiens medicus,
    immitlere
    qnasi
    occultosconsolatores
    senipetas.
    Seni-
    petas,
    Graacumesl
    nomen,
    non
    Latinum, quo
    secun-
    dum
    ipsius
    beati Benedicti
    interpretalionem,
    Id
    esi,
    seniores
    sapieiilesfratres, intelligiintur.
    Qui
    quasi
    secreteconsolentur
    fratrem flucluantetn.
    Flucluantem
    dicit,
    id
    est, hsesilanlcm, tribulantem,
    vel indiversis
    cogilatiouibus
    variantem.
    Etprovocenteutn
    adhumilitatis
    satisfaclionem.
    Hu-
    ',
    militatis satisfaclio
    est, quandocognoscit
    se homo
    i
    per superbiampeccasse,
    et humiliato corde
    et
    coi>,;
    S3
    COMMENT.IN REG. S. BENEDICll.
    *
    854
    ppre pro peccatis
    suis fructus
    dignos posniten-
    lirefacit.
    ,Quem
    ad liumilitatis satisfactionemse-
    riioreSfratres
    provocare
    debent dicentes : Humilia
    te
    per pcenitentifm
    sub
    potenti
    manu
    Dei,
    utte exal-
    let in
    temporevisitationis; quia
    Deus
    superbis
    resi-
    stil,
    humilibusautemdat
    gratiam.
    Et consoletur
    eum,
    neabundantiori trislitiaabsor-
    beatur. Abundantioremtrislitiam
    dicit,
    id
    est, majo-
    rem et
    profundibremquam
    antea habuit
    quando
    peccavit.
    Absorbeatur
    dixit,
    id
    est,
    devoretur
    et
    degluliatur.
    Solet enim infirmus animo frater de
    correctioneimmoderala
    ampliusquara deperpetrata
    contfistari
    culpa.
    Undenecesseest ut cum
    peccati
    vulnrisin subditis
    corrigendo restringitur, magnam
    inde soilieitudinemetiamdistrictio
    ipsa
    moderetur,
    quatenus
    sic
    jura disciplinse
    contra
    delinquenles
    exerceat,
    ut
    pielalis
    viscera non amittat. De hac
    sententia
    Hieronymus
    dicit .Neforte abuudantiori
    trislitia
    absorbealur, qui ejusmodi est,
    ne forle
    per
    desperationemindulgentiae
    absorbeatur
    gurgite
    vi-
    tiorurri,
    et a diabolo
    persuasus,
    ad infidelitatis et
    blaspheriiisetoajora praecipitia
    deducatur.
    Proptef
    quod
    obsecro vos ut confirraetis in illum charita-
    tem, qua perfectam
    se
    agnoscit
    Veniamconsecu-
    tum*.
    Sed,
    sicul ait
    Aposlolus (II
    Cbr.
    n), confirmetur
    iti eo
    charitas,
    etorelur
    pro
    eoabomnibus.HincGre-
    gorius
    Nazianzenusait:
    Eum, qiii
    in Corintho
    pec-
    cavit, peccatumquale
    necinter
    gentes,
    ad
    pceniten-
    tiamPanlus
    suscepit.
    Et nonsolum
    suscepil,
    verum
    etiamcharitatemih eo confirmavit.
    Quandoquidem
    '
    eineiidationem
    vidit,
    etcausam
    factiexposuitdicens:
    Ne
    fisrteahipiiori
    Iristilia absorbeatur
    qui hujustnodi
    esl
    (Ibid.), correplionis
    Scilicet nimietale
    prsegra-
    valus.
    Magnopere
    enimdebetsollicitudinem
    gerere
    abbas
    circa
    delinquentesfratres. Magnoperedicit, magno
    studio,
    magna
    cnra,
    vei
    magnocertamine; quia
    nosi
    molliter,
    aut
    segniter,
    sed
    fortiter
    et
    vigilanter
    ani-
    roarum
    debet
    abbasciiramsibigererecoihmissarum.
    Undeet
    sequitur:
    Et omni
    sagacitale
    etindustria curare ne
    aliquam
    deovibussibi creditis
    perdat. Sagacitas, vigilantia,
    soilicitudo,
    vel
    proficua intelligitur curiositas;
    in-
    dustriaautem
    solertia,
    vel
    providentiaest, qua
    fre-
    lus
    quisqtieprovidere debet,
    et non
    corpore,
    sed
    menliset
    iritelligentiaegressibuscurare,
    ne
    aliquam
    deovibussuis
    per
    suam
    negligentiam, larditatem,
    vel
    segnitieffl perdat.
    Monachi enim boni
    propter
    iriiioceniiamvitseChristi ovesvocantur. De
    quibus
    ipse
    Dominuset
    pastor
    eorum dicebat : Oves mece
    'i-ocemmeam
    audiunt;
    et
    cognoscomeas;
    et
    cognos-
    cuntmetriem: et
    pasior
    bonus anhnatn suam
    ponit
    pro
    ovibtissuis
    (J oan. x).
    Noveritenimse
    infirmarum
    curaiii
    siiscepisse
    ani-
    maruin,
    non
    super
    sanas
    tyrannidem.Proprie tyran-
    nus
    dicitur,
    qui
    in
    republica
    non
    jure
    principatur.
    Ergooninissuperbusjuxtamodumpropriuni, tyranni-
    deraexercet.
    Superbianiergo impii
    recte
    tyrannidem
    A
    vocant.
    Tyramiidis
    Grxcum nomen est.
    Intclligi-
    tur enim
    usurpatio regni injusla,
    honor inde-
    bitus, potestas injusta,
    actio
    superba,
    ordinatio
    iniqua,
    dc animo tumidoet corde
    procedens super-
    bo.
    Quod
    ministerium non
    suscepit
    abbas
    super
    sanas animas
    exercere,
    idest
    super
    firmos el bene
    viventesmonachos
    agere,
    sed
    superinfirmas animas,
    quoe
    adtolerandas
    passiones
    et tentationes saeculi
    forliter adiiucnonsunt
    consolidatoe,
    curammedendi
    suscepit atque
    sanandi.
    Suscepit
    enim
    peccatores
    curare,
    infirmosanimo
    roborare,
    tituhantes in Dei
    servitio
    solidare,
    nonsanosaut recte viventes sub-
    verlere, deviantes conturbare.
    Et melual
    prophetmcotnminationem,per quem
    di-
    cit Deus:
    Quod
    crassum
    videbatis, assumebalis;
    et
    f$quod
    debileerat
    projiciebatis(Ezech. xxxiv). Quod
    autem
    dicit, quod
    crassumerat
    assumebatis,
    inlelli-
    gitur, devorabalis, inlerficiebatis,
    vel consumebalis.
    Dehac sententiabeatus
    Auguslinus
    ail
    :Sansealque
    crassseoves
    perpaucaesunt,
    id
    est,
    solidaain cibo
    veritatis,
    utentes
    pascuis
    bene demunere Dei. Sed
    riiali illi
    pastores
    non
    parcunt
    talibus. Parum est
    quodillas languentes
    el
    infirmas,
    et errahtes
    etper-
    ditasnon
    curant,
    etiamistas fortes el
    pingues
    ne-
    cant, quantum
    in
    ipsis
    est. IllaeVivunt de miseri-
    cordia
    Dei; tamen, quanlum
    ad
    pastores
    malos
    attinet,
    occidunt.
    Quomodo,
    inquit,
    occidunt? Male
    vivendo,
    malum
    exemplumprsebendo.Attenditenim
    ovis eliamfortis
    plerumquepraepositum
    suummale
    viventera;
    si declinet oculosa
    regulisDomini,
    et in-
    C tendatin
    hominem,incipitdicere
    incordesuo:
    Siprse-
    positus
    meus sic
    vivit, egoquis
    sum
    qui
    non faciam
    quod
    illefacit?Occidit ovemfortem.
    Sifortemergooc-
    cidit
    ovem, jam
    decseteris
    quidfaciet, qui
    illud
    quod
    non
    ipsefortiflcaverat,
    sedforte ant robustum inve-
    neral,
    roalevivendointerfecrt. Dicocharitati
    vestrse,
    iterumdico : etsi vivunt
    oves,
    etsi forte sunt oves
    in verbo
    Domiui,
    et tenent illud
    quod
    audieriiht a
    Domino suo :
    Qum
    dicunl
    facite,
    qum
    autem
    faciunt
    facere
    nolite
    (Matih. xxrri);
    tamen
    qui
    in
    conspectu
    populi
    male
    vivit, quantura
    in illo
    est,
    eum a
    quo
    attenditur occidit. Sic omnis
    qui
    maleVivitin cbn-
    speclu eorumquibus praepositusest,
    quantuminipso
    est,
    occidit et fortesoves.
    Qui ergo
    imitatur
    praepo-
    situm
    malum,moritur;quinonimitatur,vivit.Tamen,
    D
    quantum
    adillum
    pertinet,
    ambosoccidit.
    Et
    pastoris
    boni
    pium
    imitetur
    exemplum.
    Pastor
    bonusChristus
    est, qui
    dixit :
    Ego
    sum
    pastorbonus,
    (J oan. x).
    Et deseiterum ait :
    Bonuspastoranimdm
    Suani
    ponitpro
    ovibussuis
    (Ibid.). Cujuspium
    imi-
    lari debet abbas
    exemplum,
    et
    diligere
    debet
    gregera
    ovium
    suarum,
    idest monachorum
    suorum,
    sicut et
    illedilexit
    genushumanum,
    in
    tantum,
    ut
    pro
    illo
    niorii traderet
    semetipsum,
    et
    surgens
    amortuiseleva-
    vil illum in
    ccelum,
    et choro sociavit
    angelico,
    etsic
    oviumsuarum
    redintegravit
    numerum. Namabbas
    errantemdebet
    corrigereraonachum,
    et
    correctum
    pariterque
    dilcctumcuneocseterorumsuorumdebet
    sociare
    monachorum;
    et tunc bene imitatur illura
    855 SMARAGDIABBATIS
    856
    Qui,reliclis nonaginta
    novemovibus in
    monlibus, A
    abiit unam
    ovem,qumerraveral, qumrere. Cujus
    in-
    firmilati
    intanium
    compassusest,
    ut eamin sacris
    humerissuis
    dignaretur imponere,
    et sic
    reportare
    ad
    gregem(Luc. xv).
    Centumoves universitas est an-
    gelorum
    et hominuin. Unaautem
    erravit,
    id
    est,
    hu-
    manum
    genus peccavit. Nonaginta
    novem
    reliquitin
    montibus,
    id
    est,
    novein
    ordinesangeloruminccclis,
    et venit
    quaerere
    unaminvalle
    lacrymarum, qua
    in-
    venta fil
    gaudiumsuper
    ea
    magis quamsuper
    nona-
    ginla
    novem
    qui
    nonerraverant.
    CAPUT XXVIII.
    Deiis
    qui smpius
    correcti non emendantur.
    Si
    qnisfrater frequentercorreptusproqualibet
    cul-
    pa,
    si etiamexcotnmunicalusnon
    emendaverit,
    acrior
    ei accedat
    correclio,
    id
    est,
    ut verberumvindicta in]
    eum
    procedat. Correptus dicit, castigatus
    vel
    objur-
    gatus.
    Inter
    corripere enim, casligare
    vel
    objurgare
    hoc interest:
    corripimus
    enira
    verberibus, objurga-
    musautera
    verbis; castigamus
    veroet verbiset ver-
    beribus.
    Quod
    si necitase
    correxerit,
    aut
    forie(quodabsii)
    in
    superbiamelalus,
    eliam
    defendere
    voluerit
    opera
    sua,
    luncabbas
    faciat quodsapiens
    medicus.Si exhi-
    buit
    foinenta,
    si
    unguenta adhortationum,
    si medica-
    mina
    Sciipturarumdivinarum,
    si ad
    ullimum,
    uslio-
    nem
    excommunicationis,
    vel
    plagas virgarum.
    Casti-
    galionescum pietate
    etmansuetudinerectefomenta
    vocantur. Adhortalionesvero cum dulcedinis leni-
    tate
    unguenta
    dicuntur. Divinarumvero
    Scriptu-
    rarum tcstimonia vel sacra.
    legisprsecepta
    non in-
    <
    congrue
    vocantnr medicamina. Sanant enimanima-
    rumcustodientiumet observantiumea
    peccalorum
    vulnera. UndePsalmistaDominicustodiens
    praecep-
    tadicebat :
    Egodixi, Domine,
    miserere
    mei,
    sana
    animatn
    meam, quiapeccavi
    tibi
    (Psal. XL).
    Excom-
    municalionis autemsevera
    districtio, quaepeccatori
    injungitur pro peccalo,
    convenienler ustio vocatur.
    Sicut enimuslulat
    atque
    cremat
    corpus,
    ita distric-
    tioexcommunicationisanimam
    affligit, pariter
    con-
    cremat
    atque corpus.
    Sedustioista a
    peccati
    rubi-
    gine
    humilem
    purgat animam, superbam
    vero in
    plumbi
    converlit naturam. De
    virgse
    vero
    flagello
    Salomonait : Percule
    filium
    luum
    virga,
    et
    liberabis
    animam
    ejus
    a morle
    (Prov. xxm). Et,
    Si
    diligis
    filiumtuutn,
    assiduailli
    flagella(Eccli. xxx).
    "
    Eiiamsi videritnihil suam
    prcevalere
    industriam
    ,
    adhibeateliam
    (quodmajus esi)
    suametomniutn
    fra-
    trum
    pro
    eo
    orationem;
    ut
    Dominus, qui
    omnia
    po-
    test, operelur
    salutemcirca
    infirmutnfralrein.
    Hinc
    et
    apostolus
    ait:
    Confilemini
    allerutrum
    peccala
    ve-
    stra,
    et orate
    pro
    invicemut salvemini. Mullumenim
    valet
    deprecatiojusli
    assidua. Elias homoerai similis
    nobis
    passibilis,
    et oratione
    oravit,
    etc.
    (J ac. v).
    Si
    hoc uiins Elias tanlum
    impetravit, quanlo raagis
    valebil
    frequens plurimorum
    oratio
    justorum.
    J u-
    bentur
    itaque
    orareet
    psallere Domino, quoties
    ali-
    quibuspulsamur adversis,
    non solum
    pro
    sanitate
    corporum,
    sed etiam
    pro
    sanitale debemus orare
    Aanimarum. Si enim
    magnae
    mercedisest a
    morleeri-
    pere
    carnemquandoquemorituram, quanti
    est me-
    riti amorteanimamliberarein
    ccelesti
    patria
    sine
    flnevicturam?
    Quod
    si necistomodosanalus
    fuerit,
    tunc
    jamuta-
    tu.r abbas
    ferro abscissionis,
    ut ait
    Aposlolus
    :
    Au-
    ferte
    malumex vobis
    (1
    Cor.
    v).
    Hinc in
    cujusdam
    Patris
    scriptum
    est
    regula
    : Frater si
    saepius
    corre-
    plus
    emendare
    noluerit, excommunicatione
    pro
    modo
    culpaecorrigatur.
    Si nec sic
    aliquidproficiat
    increpantis correctio,
    tunc verberumvindictsesub-
    jacebit. Quod
    si sic emendare
    noluerit,
    sed
    magis
    in tumorem
    superbiaeelatus, opera
    vel actus de
    quibus corrigitur defenderit,
    tunc abbatis scientise
    regiminecorrigatur, quiascriptum
    est:
    Qui
    abjicit
    B disciplinam, infelix (Prov. xv).
    Moderante
    ergo
    scientiasanieramedendi cura
    adhibeatur.
    .Si vero
    talevulnus
    per
    fomenta
    castigationum
    et
    pietatis
    ac
    lenitatis
    unguenta sospitati
    non
    redditur,
    tunc ex-
    communicationissentenliamvel
    disciplinse
    corpora-
    lis
    p<Kiam
    incurrat. Et si nec
    excommunicationis
    melu,
    nec
    flagelli pcena frangitur, augeatur
    adhuc
    pietatis fomes,
    itaut abomni
    congregatione
    pro
    eo
    coiranunisDominusorationumofficio
    deprecetur,
    ut
    qui laqueo
    diaboli irretitus
    tenetur,
    Domini
    miseri-
    cordia ac
    pielate
    curetur.
    Quod
    si nec sic
    cOrripi
    voluerit,
    intra
    septa
    monaslerii sub
    poenitentise
    te-
    nore,
    abomnibus
    prseter
    custodes
    segregatus,
    tandiu
    casligetur
    diversis
    correptionihus,
    usque
    dum
    ejus
    humilitas oranibus vera credulilate
    palefiat, quia
    , C et invita
    soepo
    salus
    praestatur.
    Namideo
    separan-
    dusest a
    congregatione,
    ut suo vilionon maculet
    innocenles. Tenera vero
    setas, quseexcomraunicandi
    vim
    nescit,
    non
    excommunicatione,
    sed
    flagello
    cor-
    rigenda
    est. HincIsidorus ait :
    Qui
    gravi
    vilio
    ssepe
    excommunicatus
    negligit emendare,
    tandiu damna-
    tioni
    subjaceat, quousque
    vitiainolita
    deponat;
    ut
    quem
    semel illata animadversio
    npn
    coercuit,
    fre-
    qmens
    severitas censeat
    emendandum.
    Quamvis
    ,
    frequentinm
    gravissimorumque
    vitiorum
    voragine
    sit
    quisqueimraersus,
    non est tamen a monasterio
    projiciendus,
    sed
    juxta qualilatem
    delicti
    coercen-
    dus
    est;
    ne
    forle, qui poterat per
    diuturnam
    poeni-
    tudinem
    emendari,
    dum
    projicitur,
    ore diaboli devo-
    retur. BealusautemMachariusaliler insua
    Regula
    D
    ait:
    Qui seepius,inquit, corripitur,
    et nonseemen-
    daverit,
    extraneus
    habeatur,
    sicut dixit Dorainus:
    Sit tibi sicut ethnicus el
    publicanus.
    BeatnsBasilius
    ita :
    Qui pro peccato
    non
    pcenitet,
    abscindatur tan-
    i
    quamputrefactum
    membrum a
    corpore, scripturn
    est enim
    quiaexpedit
    ut
    pereal
    unum membrorum
    i
    tuorum,
    et non omne
    corpus
    luummittatur in
    ge-
    j hennatn; quia
    ei
    parcere quem
    Dominuscondem-
    i
    navit,
    velletuumnonest. In Orientali enim
    Regula
    ; sic invenimus : Si fuerit
    aliquis
    tamdurus et tam
    alienus a timore
    Domini,
    ut lot
    castigationibus
    et
    tot remissionibusnon
    emendetur, projiciatur
    demo-
    ;
    nasterio,
    et velut exlraneus
    habeatuf,
    ne vitio il-
    i liusalii
    periclitenlur.
    Undeet
    sequitur
    :
    857
    COMMENT.IN REG. S. BENEDICTI. 858
    Et iterum:
    Infidelis
    si
    discedit,
    '"discedat
    (I
    Cor.
    vn).
    Id
    est,
    si vult
    ahire,
    abeat. Et non hoc abbas
    grandipendat,
    aut
    culpatum
    se
    judicet,
    si suus infi-
    delis discedit monachus :
    quia
    si ille
    proprio
    vilio
    monasterii deserit
    claustra,
    inabbatemnonredundat
    ejus peccati
    macula.
    Qui
    enim
    prius
    discedit
    menle,
    necesseest
    postmodnm
    discedat et
    corpore,
    neab
    illo .fiatin
    gregequodsequitur
    :
    Ne una ovismorbida oinnem
    gregem
    conlaminet
    (Ibid.).
    Morbumideo veteres
    appellaverunt,
    ut
    ipsa
    appellatione
    vim
    mortis, quse
    ex eo
    nascilur,
    de-
    monstrarent. Naminter sanitatem et morbum me-
    dia est
    curalio, quae
    nisi morbo
    congruat,
    non
    per-
    ducit adsanitatem.
    Quod
    autem
    dicit, contaminet,
    Intelligitur, polluat
    vel
    inquinet. Contagium
    enim
    dicitur contaminatio
    criminum, miseria,
    animi mor-
    bus, calamilas,
    vel
    coinquinatio
    mentis.
    Contagiiim
    enima
    contingendo
    dictum.
    Quidquid
    enim
    tetigerit,
    polluit.
    CAPUT XXIX.
    Si debeant
    fratres
    exeuntes de inonusterio iterum
    recipi.
    Frater
    qui proprio
    vitio
    egredilur
    aut
    projicitur
    de
    monasterio,
    si reverti
    voluerit, spondeatprius
    omnem
    emendalionemviiii
    proquo egressusest;
    et sicin ul-
    limo
    gradu recipiatur,
    ut ex hoc
    ejus
    humilitascom-
    probetur.
    Quod
    si denuo
    exierit, usque
    terlio
    recipia-
    tur. J amvero
    postea
    sciat omnemsibi reversionisadi-
    tutn
    denegari.
    Hinc
    quidammagister
    monachorum
    dicit: Frater si exierit
    frequenter
    de monaslerio
    ,
    usque
    in lertium reversus
    resuscipiatur. Amplius
    non
    jam. Ulquid
    in monasterio
    jam opus sit, quem
    Deusnon
    possidet? Ideoquepost
    tertiam
    correptio-
    nemjustemonasterio
    sit ut ethnicus et
    publicanus.
    Hinc Ferreolus ait :
    Fugilivum
    vero
    monachum,
    deserentem
    disciplinam
    et
    perdentemse,
    velut con-
    temptorem placuit
    revocare. Hinc sanctus Fructuo-
    sus
    episcopus
    ait: Cum
    aliquis per
    vitium
    elapsus
    fuerit a
    monasterio,
    in aliud non
    recipiatur
    cceno-
    bium, neque
    in humanitatis
    cliaritateni, neque J n
    pacis
    osculum,
    sed continuo vinctis
    post tergum
    manibus abbati reducatur
    proprio.
    Item
    ipse
    : Si
    certe
    ipsi apostatse
    abomnibns fuerint
    expulsi,
    et
    huc
    illucque vagantes
    diversis locis instabiles
    atque
    vacillantes,
    suo monasterio sereverti
    petierint
    ne-
    cessitate
    compulsi,
    in conventu
    majorum
    deducan-
    tur,
    et ut vasa
    figuli
    in fornace
    probentur.
    Et cum
    probali
    fuerint,
    suo monasterio
    reformentur;
    et non
    prima,
    sedultimacathedra
    recipiantur.
    Itemex Re-
    gulacujusdam
    : Si ullo
    tempore, quodabsit,
    aChri-
    stiana
    religione
    frater a
    septis
    monaslerii discesse-
    rit,
    et foras
    fugiensposlea
    recordatus
    pristinse
    reli-
    gionis
    et seterni
    judicii perculsus
    Umore reversus
    fuerit, prius
    omnium morumemendationem
    polli-
    ceatur :
    postea
    si
    probabilis ejus pcenitenlia agno-
    scatur,
    tunc demumintra
    sepla
    monasterii
    recipia*
    tur. Et si bis aut tertio hoc
    fecerit,
    simili
    pietate
    foveatur;'
    sic tamen ut extremoloco inter
    pceniten
    A
    tes
    receptus
    tandiu
    exaniinetur, usquedumprobabi-
    lis
    ejus
    vitainveniatur.
    CAPUT XXX.
    De
    pueris
    miriori
    mtate, qualiter corripiantur.
    Omnis mtasvel intellectus
    proprias
    debet habere
    mensuras. Id
    est, judicii disciplina
    non uniformiler
    est omnibus
    exhibenda,
    sedsecundum
    uniuscuj.us*jue
    setatemvel intellectum cum
    magno
    est
    moderamine
    inferenda. Aliter enim
    parvuli,
    aliter
    adolescentes
    et
    juvenes,
    aliter
    senes,
    aliter vero
    decrepita positi
    debent
    judicari
    setate.
    Ideoque quotiespueri
    vel adolescentiores mtate
    ,
    aut
    qui
    minus
    intelligerepossunt, quanta pmna
    sit ex-
    communicationis;
    hi tales dum
    delinquunt,
    aut
    je-
    juniis
    nimiis
    affligantur,
    aut arclis
    [Al., acribus; al.,
    B
    acrius]
    verberibus coerceanlurut sanentur. De tali-
    bus enimSalomonait : Stullitia
    colligata
    estincorde
    pueri,
    et
    virgadisciplinmfugabit
    eam
    ,(Prov. xxu).
    HincIsidorusait: In minori aetateconstituti nonsunt
    coerceiidi sentenlia
    excommunicationis.sedpro qua-
    Iitate
    negligentisecongruis
    emendandi sunt
    plagis,
    ut
    quos
    setatis infirmitas a
    culpa
    non
    revocat,
    flagelli
    disciplinacompescat.Illiverofratres post quindecim
    annos setatis
    vapnlent, qui
    satis
    gravem
    aut
    furti
    fugacis
    aut criminalem
    culpam
    commiserunt.
    CAPUT XXXI.
    Decellerariomonaslerii
    qualis
    sit.
    Cellerarius monasterii
    eligatur
    de
    congregatione
    sapiens. Cellerarius, qui
    servis Dei substantiammi-
    nistrat,
    eorum cibaria
    dispensat, prudentia plenus
    C
    et
    sapientia
    debet esse
    prseditus,
    ut
    prudenter
    sa-
    pienterque
    et
    dispensanda dispenset,
    et
    quae
    sunt
    conservanda
    conservet; quia qui
    secundumDeum
    sapiens est,
    beatus est: et neminem
    diligit Dominus,
    dicit
    Scriptura,
    nisi eum
    qui
    cum
    sapientia
    moratur
    (Sap. vn).
    Hinc Isidorus ait : Nihil
    prodest
    omnem
    scire
    prudentiam
    cum
    ignorantia Dei;
    nihil obest
    scientibus Dominum
    ignorantia
    mundi. Perfecte
    autem
    scit, qui
    Deum
    prius,
    et ista non
    pro se,
    sed
    pro
    Deoscit.
    Maturus moribus. Maturi enim mores dicuntur
    suaves, modesli,
    et multarum rerum
    experienlia
    et
    diuturno
    tempore temperati. Scriptum
    est enira :
    Cani sunt sensus
    hominis,
    et mtas seneclutis vita
    _ immaculata
    (Sap. ix). Ergo
    canities
    honoranda se-
    nectusqueveneranda,
    et setas matura non tantum
    in
    corpore
    sedet insensibushominis
    invenitur,
    uhi
    omniabona
    quse
    a Deo
    accipiuntur,
    et
    discrete
    componuntur,
    et rationabiliter
    discernuntur,
    et fir-
    miter conservantiir.
    Sobrius. Sobrius
    intelligitur cautus,
    vel conside-
    ratus in cibo et
    potu, frugalis
    et
    parcus,
    verbo el
    operetemperatus.
    HincPaulus ait: Non
    plussapere
    quam oportet sapere,
    sed
    sapere
    ad sobrielalem
    (Rom. xn),
    id
    est, temperate. Temperate
    enim de-
    bet
    saperecellerarius, temperate
    vivere, temperate
    oqui,
    et ea
    quae
    ministranda sunt
    fratribus,
    tem-
    perate
    ministrare. Sobrius
    mente,
    discretus in
    opere,
    suavis inverbo et dulcis
    eloquio, Seripturii
    m SMARAGDlABBATIS
    ^M
    est enim:
    Sapiens
    in verbis
    seipsum
    amabilem
    facit
    i
    (Eccli. xx). Et,Qui sapiens
    eslcorde, appellabiturpru-
    dens
    (Prov. xvi). Et, Qui
    dulcis
    eloquio,majora per-
    cipief(Ibid.).
    Non muilum edax. Multum enim edax dicitur
    gluco, voralor, quod
    monachumfet maxinie celle-
    rariumnon decet. Nonenim
    gluconis,
    sedabslinen-
    tis monaclii oratio
    penetrat
    ccelum. Abslihens euim
    homo
    spiritalis efficitur, angelis
    sociafur,
    et crealori
    suo facilius
    appropinquat,
    sicul
    scriplum
    est :
    Ap-
    propinquateDeo,
    et
    appropinquabit
    vobis. Bonumest
    ergo
    cavereVeiilris
    irigluviem,
    rieinseternumvivens
    anima deslruendb SUbdaiur
    ventri,
    et a deslruen-
    disdoriiinetur escis. Deveritfeautemet escascribit
    Apostolus
    : Escdventri et venier escis: Deus auiem
    huncel has destruet
    (I
    Cor.
    vi).
    Nemo
    ergo potest
    J
    dorainari viliis
    cseteris,
    nisi
    prius ingluviem
    restria-
    xerit ventris. Hiric
    quidam
    monachorum
    magisler
    dicit: Cellerarius vero
    ipse
    fraler
    ordinetur, qui
    pfobatus
    fuefit ababbale fidelis et abstinens
    esse,
    quemimnquam
    vincit
    aliqnandoaliquadesideriorum
    gula,
    vel
    qui
    non riiullilrii amat mariducareaul bi-
    bere;
    ne deluf
    niagis
    lbcus
    diaboio,
    sicut dicit Scri-
    ptura
    : Noliledctreoccasionem
    qumrenlibus
    eatn
    (Gal.
    v;
    / Tim.
    v);
    et videatur
    gastririiargiaegulsevoracibus
    vel
    gluconibus
    fratribus
    provideri magis quara
    re-
    frenari.
    Non elatus. Elatus dicitur in
    superbia
    elevatus
    ,
    audaxet
    jactans,
    vel
    arrogans.
    Detalibus enini Sa-
    lomonail: AbominalioDomini esl omnis
    arrogans,
    el
    qtii
    se
    jactat,
    et
    diialat,
    jurgia
    concilat
    (Prov. xvi).
    '
    De
    superbia namque
    nascitur
    arroganlia.
    Nisi enim
    prsecesserit
    occulta elatib
    raenlis,
    non
    sequitur
    aperla jactanlia
    laudis. talem enim divina incre-
    pal Scriptura
    dicens : Neextollaris in
    cogiiatione,
    velut
    iaurus,
    ne
    forte
    clidatur virlus
    lua,
    et
    retinqua*
    ris velui
    lignutn
    aridumineremo
    (Eccli. vi).
    Non turbulehlus. Ttirbulentus vocalur a
    turbo fu-
    roris
    commotus,
    sive ab ira
    mentis,
    oculo cordis
    csecalus,
    sicut
    scriptuin
    est : Turbatus est
    prm
    ira
    oculustneus
    (Psal. vi).
    Detali el Salomonait :
    Qui
    conlurbat domum
    suani, pascit
    ventos
    (Prov. x).
    Do-
    mumenimsuam
    conturbat, qui pree
    levitatementis
    adiracundiammentemsuaih cito commovet.
    Impa-
    tiens enim
    cellerarius,
    videns sibi multos
    quaerere
    mnlta, proe
    levitaieturbalur
    ariiirio,
    et
    pelentibus
    '
    sibi nondulcefeddit
    fesponsum,
    sed
    raagis
    sermo-
    nem
    profert injuriosum; quod
    illi facere
    magno-
    perevelatur,
    cuth subditur :
    Non
    injuriosus. Injuriosus dicitur, qui
    fratribus
    infertinjurias
    vel
    irrogat
    conturoelias. De lalibus
    enim
    scriplum
    est : Vir iracundus
    provocat
    rixas
    (Prov. xv). Et,
    Os
    impioruni
    redundat malis
    (Ibid.).
    Et, Semperjurgia qumrit
    malus,
    angelus
    aulemcru-
    delismitletur conira eum
    (Prov. xvn).
    Et iilud: In-
    ter
    sttperbossemperjurgia
    sun'e(Prov. xm). Superbi
    dicuntur monachi
    mah, qrii, neglectis
    Consiliisse-
    niorum
    suorum, prout
    illis libilum
    fuerit,
    suis
    legt-
    J ius
    vivunt,
    et iriler se
    frequenter Iitigaiit,
    etcfebfO
    A
    jurgia
    concitant. Contra
    quOs angelus
    cfUdelismit-
    titur, quia
    illislocumdantibus eontra eos anima-
    riim bellalor infestus diabolus concltaiur.
    Non lardus. Tardus enim dicitur
    piger,
    lentus
    vel
    lepidus.
    Nonenimdecet cellerariumesse tardum
    vel
    pigrum,
    ne forte dicatur deillo i Abscondiima-
    num
    piger
    sub
    ascella,
    nec ad ossuum
    applicdt
    eam
    (Prov. xxvi).
    Eum aulem non decet esse
    tardtim,
    qui
    multis debet
    irripendere
    servilium. Sed necesse
    est ul sit velox ad
    audiendum,
    velox ad servien-
    dum,
    lardus auteni ad excusaudum et lardus ad
    iram.
    Non
    prodigus. Prodigus
    enim dicitur nimis lar-
    gus, profusus
    sive
    naufragus, consumptor
    vel rerum
    dilapidator nionasterii,
    vel
    stirpator
    substaiilisefra-
    B
    trum.
    Sedlimens
    Deum,qui
    omni
    congregalioni
    sit sicut
    paier.
    Timereenimet aroaredebetcellerarius
    Dehhi,
    et
    pro
    illius amorevel limore
    diligerefratres,
    etobe-
    dire
    illis, junioribus
    ut
    pater,
    senioribus ut fiiius.
    Pietatem tamen habens
    paternam congrue
    et
    apte
    omnibus servial.
    Scriplum namque
    esl : In lola
    aninia tua litne
    Deum,
    el sacerdotesitlius
    sanclifica.
    In omni virtutetua
    diiige
    eum
    qui
    te
    fecil,
    et mini-
    slros
    ejus
    non
    derelinquas(Eccli. vir).
    Ciirain
    gerat
    de
    oihnibus,
    sine
    jussione
    abbaiis ni-
    hil
    faciat.
    Multi enimdicunt : Sine
    jussione
    abbatis
    nihil illi licet
    facere, quomodopotest
    de omnibus
    curam
    gerere?
    Sedillehoc
    exponit,
    cumsubdit di-
    cens :
    C
    Quai
    jubentur
    custodiat. Ac si diceret:
    Quod
    su-
    perius
    dixi, deomnibus illumcuraro
    gerere;
    dehis
    quoe
    custodire
    jussus fuerit,
    curam
    gerat;
    decaele-
    ris vero rebus sine
    jussione
    abbatis nihil faciat.
    Fralres non conlristel.
    Quare
    fratres non contri-
    stet, sequentia
    aitdi.
    Si
    qtiis
    autem
    fraier
    abeo
    fortealiquid
    irraliona-
    biliier
    postulat,
    non
    spemendo
    eum
    contristet,
    sedra-
    tionabiliter cumliumilitatemale
    petenti deneget.Male,
    inquit, petere est, quando irrationabiliter, quoepe-
    tendanon
    sunt, petuntur,
    autea
    quaepelendasunl,
    non
    congruotemporepetuutur.
    Tali enimmodo
    pe-
    lita, culpabiliter pelita accipiuntur
    vel habentur.
    Quia
    daretaliter cellerarius
    prohibetur,
    maxiraecum
    deeo
    sequentia
    dicunt:
    D Animamsuamcustodiat. Id
    est,
    nec offendatihhis
    quoe
    dandanon
    sunt,
    dando
    ;
    aut
    quaerespondenda
    non
    stint, respondendo.
    Memor
    semper
    illius
    apostolici: quiaqui
    benemi-
    nislraverit, gradum
    bonumsibi
    acquiril (I
    Tim.
    III).
    Gradum
    itaque
    illura
    quem
    fidelis sibi et
    prudens
    dispensatoracquisivit queni
    constiluit Dominus
    super
    farailiam
    suam,
    ut det illisin
    tempore
    tritici mensu-
    ram. Cum illo
    ulerque
    audiet : Bealus ille
    servus,
    quem,
    cumvenerit
    dominus,
    inveniel ila
    facientem
    (Malth. xxiv),
    id
    est,
    bene minislrantem. Veredico
    vobis
    quia super
    omnia
    quaepossidet,
    constituet
    eum,
    id
    est,
    supra
    omnia ccelestis
    regni gaudia.
    Eccequibene ministraverit, quam
    bonumsibi
    gau-
    861 COMMENT.1NREG. S. BENEDICTI. SG2''
    dium
    acquirit,
    id
    est,
    ut sit inter
    dispensatores
    .
    et ministros
    Domini honofatus inccelo.
    Quia qui
    in
    servitio Dei
    plus
    laborat in
    praesenli,plus
    mercedis
    accipiet
    infuturO.
    Infirmorum,infantium, hospitumpauperumque
    cum
    omni sollicitudinecuram
    geral.
    In infirmitate
    positis
    fratribus
    diligenti
    cura et
    promptrssimo
    affectu rai-
    nistret.
    Scriptum
    est enim:
    Infirmus fui,
    el visila-
    stis me
    (Matth. xxv). Infantibus,
    considerans in
    eis setatis
    fragilitatem
    et
    corporis teneritudinem,
    quae
    necessaria snnt
    paterno
    rainistret affectu.
    Hospitibus
    necessaria
    porrigat, quia scriptum
    est:
    ffospes fui,
    et
    suscepistis
    me
    (Ibid.).
    Et
    quiaprsece-
    ptum
    est : Omni
    petenti
    tetribue
    (Luc. vi).
    A
    paupe-
    fibus non subtrahat
    eleeniosynam, quia scriptum
    est:
    Qui
    obturat auremsudmad clairiorem
    pauperis,
    et
    ipseclamabit,
    et nori exaudietur
    (Prov. xxi).
    Sed
    magisquse
    necessaria sunt eis cumhilaritate
    porri-
    gat, quiascriptum
    est: Hilaremdaiorem
    diligil
    Deus
    (II
    Cor.
    ix).
    Sciens sinedubio
    quiapro
    hisomnibusindie
    judi-
    cii raiionemredditurus est.
    Oportet
    nos,
    ait
    Aposto-
    lus,
    stareantetribunal
    Christi,
    ui
    referat
    uriusquisque
    proul gessit,
    sivebonumsivemalum
    (II
    Cor.
    x).
    Et
    sic
    unusquisque
    nostrum
    dignam
    laboris sui merce-
    dem
    recipiet.
    Omniavasdmonasterii
    cunciamquesubstantiatn,
    ac
    si altarisvasa sacrata
    conspiciai.
    Hinc
    antiqui
    moha-
    chorumPatrcs dixerunl: Debetenimtalis cellerarius
    eligi qui possit
    inomnibus
    evangelico
    ordirie fratri-
    bus suis victum
    gubernare, qui
    timeat J udsesenten- i
    tiam, qui
    ab initio fur fuit. Studere debet
    qui
    huic
    offieio
    deputatur
    ut audiat
    qtiiaqui
    bene hiinistra-
    verit, gradum
    bohum
    acquirit,
    et animossuselitjrum
    facit. Nosseetiam
    debentfratrcsquiaqUidquidinm-
    nasterio tractatur sivein
    vasis,
    siveiri
    ferraihentis,
    vel caeteraomitia esse sanctificata.. Si
    quis
    de fra-
    tribus
    aliquidnegligenler tractaverit, parlern
    seha-
    here noverit cum illo
    regequi
    invasis domus Dei
    sanctificatiscumsuis bibebat
    concubinis,
    et
    qualem
    meruit vindictam. Custodienda sunt illa
    prsecepta,
    et
    per singulos
    dies inaures fratrum recitanda
    sunt,
    ut non condemnentur in
    peccatis
    suis.
    Nihil ducat
    negligendum; neque
    avarilim
    studeat,
    nequeprodigussit,
    aut
    exstirpator
    substantimmona-
    sterii,
    sedomniamensurale
    faciut,
    et secundum
    jtts-
    '
    sionemabbatis. Hincsecundum-
    Regulam
    Orienlalem
    Patrura dicitur : Adcondiendoscibosdet cellerarius
    necessariasecuudum
    quotidianoeexpensse
    consuetu-
    dinem,
    neque profuse, neque avare,
    nevitio
    ipsius
    vel monasterii substantia
    gravetur,
    vel fratres
    pa-
    tiantur
    injuriam;
    Sedet necessitatem innrmoruni
    fratrum ac laborem
    considerans,
    nihil
    segrotantium
    desideriis
    neget
    ex his
    quaehabuerit, quantum
    illis
    necesse fuerit.
    Advenientibus diversis fratribus
    escas
    parabit.
    Haecerit cura custodis cellerarii re-
    currens
    semper
    ad seniorum
    consilium,
    et
    requirens
    de
    omnibus,
    vel
    prsecipue
    de his
    quaeproprio
    suo
    intellectu non
    potuerit adimplere.
    i
    A
    Humilitalem anie otnnia habeai: et cui substcaitid
    1 nonest
    qumtribualur,
    sermo
    responsionisporrigalur
    i
    bonus,
    ut
    scriptum
    esl : sermo bonus
    super
    datuin
    oplimum (Eccli. xvm).
    Sine dubio autem
    qui
    i
    veram humilitatem habuerit in
    corde,
    sermonem
    >
    bofiura
    proferet
    in
    ore;
    et "sive
    sit,
    sive desit
    quod
    tribtiat,
    sermonem dulcemomnibus
    porrigat atque
    bonura. InEcclesiasticoautem
    scriplum
    est: Nonne
    i ardorem
    refrigerabit ros,
    sicul etverbumtnelius
    quam
    dattim
    (Ibid.).
    Nonne ecce verbum
    super
    datum
    bonum.
    '
    Omnia
    qum
    ei
    injunxerit abbas, ipse
    habeat SL&
    cura sua. A
    quibus
    eum
    prohibuerit,
    non
    pmsumat.
    Hic ostendit
    quia
    si alia
    juri
    suo
    subjugaverit quam
    1
    ea
    quse
    ab abbatesuo
    injuncta susceperit,
    aut de
    1
    his
    quoe
    illi
    prohibita
    sunt
    praesumpserit,
    non ei
    ^
    mercedis
    obedientia,
    sed inobedienliae
    depulabitur
    culpa.
    Si enim non venit in monastenum suamfa-
    ''
    cere
    voluntatem, quae
    illi nonfuerint
    injuncta
    te
    mere nondebet
    contingere.
    Fralribus constitutamannonamsine
    aliquotypo
    vel
    mora
    offerat,
    ut nonscandalizentur. Annonamdicit
    aliraoniaraciborum, et viclumomnemmonachorum.
    Horaenimnona veteres comedere
    solehant,
    et ideo
    a
    lempore ipso
    horee
    nonse, quo
    illi cihos
    sumebaut,
    omnisvictus hominis non
    incongrue
    nomen
    accepit
    annona. Ab aclu enimet
    tempore
    multa derivantur
    nomina.
    Quod
    autem
    dicit,
    sine
    aliquotypoqumoffe-
    renda sunt
    offerat, intelligitur
    in corde
    turbato,
    ~
    neque
    vultu
    corporis mutato,
    sed hilari
    animo,
    et
    vultu sereno vel
    placido, quae
    tribuenda sunt tri-
    buat,
    et
    quoe
    offerendasuntofferat.
    Typusenimest
    Grsecus
    sermo, quem
    ns
    figuram
    dicimus seu for-
    mam.
    In
    typo
    enimres deciaraiur ex
    rebus,
    et exte-
    rius interiora monslrantur. Namet
    typus
    herba di-
    citur, quae
    seab
    aqua
    inflat. Undeetiam ambitioso-
    rum
    et sibi
    placentiumtumo.r
    typus
    vocatur.
    Memordivini
    eloquii, quidmereaiUf;qui
    scandali-
    Xaveritunumde
    pusillis. Scriptutn
    est in
    Evangelib:
    Qui
    auieritscandalizaverituhtimde
    pusillis
    istis
    qui
    iti
    me
    credunt, expedii
    ei ut
    suspendatur
    molaasiriaria
    in coilo
    ejus,
    et
    demergatur
    iri
    profundum
    niaris
    (Malih. XVIII). Qnid
    enim
    pef
    molam
    asinariam,
    nisi
    Cifcuituscurse
    praesentis
    sseculi? Et
    quidper thare,
    B"
    nisi idehi
    praeseris
    saeculum
    designatur?
    Levius enim
    fuerat monacho
    qui
    aliosinmonasterio
    positus
    scan-
    dalizat,
    ut mola asinaria collo sdo
    ligata
    in mare
    saeculi
    hujus projectus,
    id
    est,
    ut cnraesseCuli
    impli-
    catiis sssculafia
    hegotia
    et circuitumterrenaecurse
    peragerel, quam
    in
    portu
    monasterii et se et alios
    scandalizando
    perimeret.
    Hincbeatus
    Gregorius
    ait:
    Per molamasinariani saecularis circuilUs ac labof
    exprimitur,
    et
    per pfofundum
    maris extrema dam-
    natio
    designatuf. Qui ergo
    adsanctitatis
    speciem
    de-
    duclus,
    vel verbocseterosdestruit vel
    exemplo,
    me-
    lius
    profecto
    erat ut hunc ad mortemsub exteriori
    habitu terrena acta
    conslringerent, quam
    sacra ofli-
    cia
    in
    culpa
    caeterisimitabilem
    demonstrarent, quia;;
    865
    SMARAGDIABBATIS
    86*
    nimirum
    si solus
    'caderet, utcunque
    hunc tolerabi- A
    lior inferni
    poena
    cruciaret.
    Si
    congregatiomajor fuerit,
    solatiaei
    dentur,
    a
    qui-
    bus
    adjulus
    et
    ipsemquo
    animo
    impleat offlciutn
    sibi
    commissum.Ideomaximeilli solatiumest aceommo-
    dandnm,
    ne cum murmurio sibi commissum
    agat
    officium. Nara si solusbene laboriosumsibi
    injun-
    ctum non
    potuerit peragere
    ministerium,
    aliis sine
    dubio
    periculosumgenerabit
    mujmurium.
    Horis
    competentibus
    dentur
    qum
    danda
    sunt,
    et
    pe-
    tantur
    qumpetenda
    sunt. Horas
    competentes
    dicit
    borasconvenientesvel
    congruentes, quandoulrumque
    licel, utrumque,
    id
    est,
    et
    petenti petere,
    et dare do-
    nanti. Nam
    quando
    lectioni vel orationi debent va-
    care, silentiumque
    lenere,
    nisi causa necessitalis,
    nec
    petere uni,
    nec donare licebit
    alteri,
    ne ab or-
    B
    dine
    regulari
    indiscrete
    petendo
    -
    donandoque
    tur-
    hentur, utrique.
    Unde
    sequitur
    :
    Ut nemo
    perturbelur neque
    contristeiur in domo
    Dei. Domus enim
    Domini,
    honorum monachorum
    sanctissima'corda et eorumsunt
    purissima
    habita-
    cula,
    in
    quibus
    mundissimum Dominosuo
    praebent
    habitaculum.
    Ipse
    'enim Dorninusait : Inhabilabo
    inillis
    ,
    et inambulabo
    ,
    et cro illorum
    Dominus,
    et
    illi erunt ntilii
    populus.
    Et
    Apostolus
    ait :
    Templum
    Dei
    eslis,
    et
    Spiritus
    Dotnini habilat invobis
    (II
    Cor.
    xi;
    I Cor.
    m;
    II Cor.
    xvi).
    In
    quo templo,
    id
    est,
    in
    qua
    domo
    Domini,
    nonlicebit alteri allerum
    per-
    turbarevel
    conlristare, quiapacificos
    convenit sem-
    per
    esse filios
    pacis.
    CAPUT XXXII.
    (
    De
    ferramentis
    vel rebusmonasterii.
    Substanlimmonaslerii in
    ferramentis
    vel vestibus
    seu
    quibuslibet
    rebus
    provideat
    abbas
    fratres
    de
    quo-
    rtttnvitaetmoribussecurus
    sit;
    et eis
    sihgula
    ut utile
    judicaverit consignet
    custodienda
    atque recolligenda.
    Ex
    qttibus
    abbasbreve
    leneat,
    ut dumsibi in
    ipsa
    as-
    signala fratres vicissim}succedunt,
    sciat
    quid
    dat aut
    quidrecipit.
    Si
    quis
    aulemsordideaut
    negtigenter
    res
    monaslerii
    tractaverit, corripiatur;
    si nonemendave-
    rit, disciplinmreguldri subjaceat. Interrogatusbeatus
    Basilius
    quomodo
    debent hi
    qui operantur,
    curam
    gerere
    ferramenlorum utensilium eorum de
    quibus
    operanlur. respondit
    : Primum
    quidero
    sicut vasis
    Dei vel his
    quaejam
    Deoconsecrata
    sunt,
    uti debent.
    Deinde
    tanquam qui
    non
    possint
    sine
    ipsis-devolio-
    nisel studii sui emolumenla
    consequi.
    Iteminterro-
    gatus, quod
    si
    per negligentiampereat aliquid
    ex
    his,
    aul
    per contemptum dissipetur, respondit
    : Is
    quidemqui
    contemnit,
    velut
    sacrilegusjudieandus
    est. Et
    qui perdiderit per negligenliam
    et
    ipse
    simile
    crimen
    incurrit, pro
    eo
    quod
    omnia
    quse
    ad usus
    servorumDei
    deputata
    sunt,
    Deosinedubio conse-
    crata sunt. Hinc Isidorus ait: Slrumentorumcusto-
    diaferramentorum adunum
    quem
    Pater raonacho-
    rum
    elegerit, perlinebit, qui
    ea
    operantibus
    dislri-
    huat, recepta
    cuslodiat. Et licet haeccuncla
    speciali-
    ter
    singulis
    maneant distribula,
    omnia tamen a
    Patre monaslerii ordinata ad curam
    prsepositiperti-,
    A nebunt. Hinc
    quidam
    monachorum
    rnagister
    dicit.
    Ferramenta monasterii inunocontineanlur
    cubiculo,
    et uni fratri
    cujus diligentiam
    abbas
    cognoverit,
    eorumconservandorumcuram
    coromittat; qui quo-
    tidiefratribus ad faciendum
    opera consignet
    adnu-
    merum,
    et a
    suseipientibus
    similiter munda
    ipse
    re-
    cipiat
    et
    reponat,
    brevem de omnibus tenente
    abbate.
    CAPUTXXXIII.
    Si
    quid
    debeantmonachi
    proprium
    habere.
    ;
    Prmcipue
    hocvilium
    amputetur
    de
    monasterio,
    ne
    i
    quisprmsumataliquid
    dareaut
    accipere
    sine
    jussionc
    abbalis. Nonenim
    oportet
    monachumdehis
    quaepro
    necessitate
    prsesenlistemporis
    ababbate
    suscepit,
    aut
    i dareaut commodare
    cuiquam,
    nisi ab abbate fuerit
    "
    ordinalum.
    Quid
    enim derebus mundi alteri fratri
    conferat
    qui
    suas in omnibus voluntates
    propter
    Christuminabbalis
    tradiditpoteslatem?
    Hincbeatus
    1
    Fructuosus ait : Peculiare
    opus
    institutum
    est,
    ut
    1
    nullus exerceat monachus
    quasi
    sibi
    proprie.vindi-
    candum,
    aut
    cuilibet,
    cum
    voluerit,
    sua
    prsesum-
    t
    plione
    distribuendum,
    nec
    quodlibet opus
    sine
    prae-
    >
    ceptione
    et cum licentia senioris
    suscipiendum, _in-
    {
    choandum,
    sive faciendum
    est;
    sed in omue re
    1
    quidquid
    abbas vel
    praeposilus prseceperit,
    hoc
    agendum.
    i
    Neque aliquid
    liabere
    proprium,
    nullam omnino
    rem, tteque
    codicem,neque tabulas, nequegraphium,
    sednilM
    omniiio;
    quippequibus
    nec
    corporasua,
    ntc
    volunlateslicethaberein
    propriapotestate. Quid
    enim
    proprium
    habere
    potest
    sanctus
    monachus, qui
    nec
    corpus suum,
    nec voluntatemsuam in suamreser-
    s
    vavit
    poteslatem,
    sed tottimse
    abnegavit
    sibi ut se-
    quatur
    Chrislum?
    Quid
    de muudo
    polest
    habere
    e
    proprium,
    cui munduscruciftxus est et illemundo?
    Qui
    semel mortuus est mundonec
    desiderando,
    nec
    possidendo
    res
    mundi,
    debet iterumvivere mundo?
    t
    Semel enimrelicto
    implicare
    senon debet mnndo.
    s
    Omniaveronecessariaa Patre monasterii
    sperare.
    Monachus
    enim,
    cui Dominus
    partera dedit, quid
    de
    s
    omnibusillis sollicituscuram
    gerat necessariis, quid
    i
    sollicitusest de rebus terrenis? Dominomaximedi-
    s
    cente : Nolile sollicili essedicentes
    , quid
    mandu-
    S
    celis,
    aut
    quid bibalis,
    aut
    quid
    induatis
    (Matth. x\).

    j.
    Primum enim nobis
    qusarendum
    est
    regnum
    coe-
    lorum,
    et
    postea
    hsec omnia non a
    nobismetipsis,
    sed- a Domino
    per
    Patrem
    speranda
    sunl mona-
    c
    slerii. Non
    ergo
    necesse est
    monacho.aliqttid
    ha-
    s
    bere
    peculiare,
    cui omnia monasterii ministrantur
    s
    aPatre.
    e
    Nec
    quidquam
    liceat
    habere, quod
    abbasnondede-
    s
    rit,
    aut
    permiserit.
    Quod
    abbas non
    dederit, dicit,
    -
    id
    est,
    manibus,
    aut
    permiserit,
    subauditur,
    aut
    dari,
    aut haberi. Hicostendit
    quod
    necabexteriori-
    -
    hus
    propinquis,
    necah interioribns
    aliquidaccipere,
    i-
    vel cum alio
    aliquo
    familiariter
    commutare;
    sed
    i-
    quod
    ei ab abbate
    abbatisquejussionedistribuitur,
    a
    hoc libensteneat
    placideque
    delectelur.
    Omniaque
    oinnibussinl
    communia,
    ut
    scriplum
    est
    86S
    COMMENT.1NREG. S. BENEDICTI. 866
    (Act.
    vn),
    nec
    quisquam
    suumesse
    aliquid
    dicat,
    aut.
    prmsumat.
    Hinc Ferreolus ait : Hoc tantum
    judicet
    proprium, quidquid
    cumfralribus
    possederit
    indivi-
    sum. Nam et lectio Actuum
    apostolorumtempore
    surgenlis
    Ecclesise taliter fideles Chrisli vixisse
    commemorat.
    Nullus, inquit,
    ex bonis suis dicebat
    aliquid
    suum
    esse,
    sederant illis omniacommunia.
    Iteni alibi : Namsi de
    peCuliari
    Ananiaset
    Saphira
    fideni ab
    apostolis
    non meruerunt
    percipere, qui,
    omniasua cumante
    pedesapostolorumassignarent,
    depeculiaribusfraudulentersubtractisJ udiciosubitaB
    moftisdamnatisunt; quia
    fraus Deofieri non
    potest,
    cumnihil est occultum
    quod
    ab eo non revelabilur.
    Quod
    si
    quisquam
    hoc
    nequissimo
    vitio
    deprehensus
    fuerii delectari,
    admonealur
    semel,
    et
    iteruni;
    si non
    etnendaverit, [correptioni subjaceat.
    Hinc Cassianns
    -
    ait : Et nec verbo
    quidem
    audeat dicere
    aliquid
    suum, quod magnum
    sit crimen ex ore monachi
    processisse,
    lunicam
    meam,
    codicem
    meum,
    tabulas
    meas,
    graphium
    meum,
    et cseterahis similia. Nam
    si
    hujusmodi
    verbum
    per subreptionem
    vel
    ignoran-
    tiara de ore
    ejus effuderit, dignampro
    hoc
    poeniten-
    tiam
    salisfaciens,
    veniam
    petat
    in terra
    prostratus.
    Itemalius monachorum
    magister
    ait : Si
    quid ergo
    peculfare,
    aut
    aliquid
    cuminventum in
    aliquo
    fue-
    rit, graudi
    eum abbas et diutuma excommunica-
    lione
    condemnet,
    ut
    exemplum
    illiusvindictoenullus
    audeat hoc imitari.
    CAPUT XXXIV.
    Si omnes
    mqualiter
    debeantnecessaria
    accipere.
    Sicut
    scriptum
    esl; Dmdebalur
    singulisprout
    cui-
    queopus
    eral
    (Act. iv);
    ubi non
    dicimus,
    ut
    persena-
    rum
    (quodabsil) acceplio
    sit,
    sed
    infirmitatum
    consi-
    deratio. Ubi
    qui
    minus
    indiget agat
    Deo
    gratias,
    etnon
    conlristetur; qui
    vero
    plusindiget
    humilielur
    pro
    in-
    firmitate,
    et non exlollatur
    pro
    misericordia;
    etita
    omniamembraerunt in
    pace.
    Hinc beatus
    Augusti-
    nus ait: Virtus
    et
    tegumen
    non
    oequaliter
    omnibus
    distribuunlur, quia
    non
    seqnaliter
    valetis
    omnes';
    sed
    potius unicuique,
    sicut
    cuique opus
    fuerit. Sic
    enira
    legitnr
    inActibus
    apostolorum
    :
    Quia
    erant eis
    omnia communia,
    et distribuebatur
    unicuiqueprout
    cuiqueopus
    erat
    (Ibid.).
    Itemalibi
    scriptum
    est: Ni-
    Mlque
    haberevos
    propriumreputetis,
    sed sint vobis
    cuncta communia
    (Acl. iv).
    Quse
    vobis ab
    abbatis.
    imperio dispensantur,
    hon
    aequaliter
    omnibus,
    sed
    sicut ralio
    dispensationis
    aut causa infirmitalis exe-
    gerit, unicuique
    tamen secundum
    quod opus
    fuerit
    tribuatur;
    nec feliciores
    judicent quibus
    infirmitate
    praeslatur, quod
    sanis
    pro
    observanliae
    rigore
    sub-
    trahitur. Et si eis
    quos parentes
    deliciosius alue-
    runt,
    victusaut vestimenta
    largius
    tribuuntur,
    non
    ob hoc debet commoveri
    fraternitas, quod
    fortiori-
    bus
    corpore pro
    constitutione
    rcgulse denegatur,
    quod
    illischaritatis considerationetribuitur.
    Ante omnia ne murmuratioiiis malum
    pro qua-
    licunque
    causa in
    aliquo qualicunque
    verbo vet
    significationeappareat.
    Quod
    si
    deprehensus fueril
    quis,
    districtiori
    disciplince
    subdatur. Hinc Fer-
    A
    reolus dicit : Ut nulluin in
    congregatione
    mur-
    mur seu
    detraclio, quod
    familiarissimum habent
    monachi,
    contra abbatem aut
    quemlibet
    alium de
    fratribus, audiatur;]
    ne ira
    Dei, quoesaepepropter
    hanc
    culpam
    miserabilem
    populumcondemnabat,
    in
    perditione
    similiter murrauranlium
    turbae, excitetttr,
    et terram
    repromissionis, quam
    nosrecte
    accipimus
    locumfuturae
    bealitudinis, perdat
    murhiuratio
    pro-
    pria, quae
    debetur
    sponsione
    divina. Sic enim
    dam-.
    nandos
    hujus
    vilii sectatores
    psalmus
    annuntiat:
    Detrahentemadversus
    proximum
    suum
    occulte,
    hunc
    persequebar (Psal. c).
    Et iterum
    arguens Apostolus
    dicit :
    Suswnmes,
    detractoresDeo odibiles
    (Rom.
    i;
    J udm
    16).
    Etiterura:fli sunt
    murmuratores, queru-
    _ losi,
    secundumdesideriasuaambulantes,
    et osillorum
    loquitur superbiam.
    CAPUT XXXVr
    De
    septimanariis coquinm.
    Fratres sicsibi invicemserviant ul nullusexcusetur
    a
    coquinmofficio,
    nisi aut
    mgritudine,
    aut in causa
    gravis
    utilitatis
    quis occupalus fuerit; quia
    exinde
    major
    merces et charitas
    acquirilur. jEgrotos
    a co-
    quinse
    officio
    ipsa
    excusat
    corporis aegritudo.
    Chari-
    tatis enimet fralernitatis dilectione tolerandi
    sunt,
    nonad
    operacompellendi oegroti.
    Quod
    autem
    dicit,
    gravis ulilitalis, magnse
    vel
    grandis intelligitur
    utili-
    latis. Graveenim
    ssepepro grandi, magno
    vel
    per-
    fecto
    intelligitur posilum,
    sicut Psalmista ait : Con-
    fitebor
    tibi in Ecclesia
    magna,
    in
    populo gravi
    lau-
    dabo te
    (Psal. xxxiv). Quod
    autem dicit:
    Quia
    ex-
    "
    inde
    major
    merceset charitas
    acquiritur, intelligitur
    qud apud
    Deum
    major
    merces
    acquiritur,
    et cha-
    ritas
    apud
    Deum et homines
    augetur.
    Qui
    enimin
    omnibus
    sequo
    animo cibaria
    prseparat,
    ab omnibus
    charilatis
    graliam,
    et
    pro
    omnibus mercedem acci-
    piet sempiternam. Scriptum
    est enim:
    Quia
    quiplus
    laboral, plus
    mercedis
    accipiet(Eccle. vm).
    Imbecillibus aulem
    procurentur solalia,
    ut non
    Ctiiittristitia hoc
    faciant,
    sed habeant omnessolatia
    secundummodum
    congregationis
    aut
    posilionem
    loci.
    lmbecilles
    autem, fragiles,
    delicatos vel debiles di-
    cit.
    Imbecillis, quasi
    sinebaculi consolationeintelli-
    gituresse. Quod
    autem
    dicit,
    secundummodumcon-
    gregationis,
    secundumnumeri modumet
    quanlitatem
    intelligitur
    monachorum. Secundum multitudinein
    enim
    congregationis,etministrorum
    numerus autmi-
    nor aut
    amplior deputelur. Quod
    autem
    dicit,
    aut
    po-
    sitionem
    loci, intelligitur
    sedificatiovel constructio
    monasterii. Constructioenim
    monasterii,
    si
    congruo
    ponitur loco,ubi
    secundum
    hujasRegulae capitulum
    omniain claustro contineat
    necessaria,
    minus co-
    quus
    aliorum
    indiget adjutorio.
    Sivero inarcto loco
    et
    angusto
    vel arido
    ponitur situ,
    ubi nec
    aquam
    sine
    labore,
    nec hortumhabere
    possint
    sine
    penuria,
    plus coquis
    administrari debent solatia.
    Si
    major congregatiofuerit,
    cellerarius excusetura
    coquina; velsiqui,
    ut
    diximus, majoribus
    utilitatibut
    occupantur.
    Cmteri vero sibi sub charitate inviccm
    servianl. Charitatis enimofficioomuesomnibus ser-
    67 SMARAGDI
    ABBATIS 868
    viant,
    et ab.
    invicem servitium
    recipientes
    servi-,
    liurq.
    reddant
    supportantes
    invicem,
    et
    labofis
    sui
    unusquisque
    a
    Domino
    dignam exspectantes
    mer-
    cedem.
    Egressurus
    de
    septimana,
    sabbato
    munditias
    faciat.
    Linieamina cum
    quibus
    sibi
    fratres
    manus aut
    pedes
    tergitnt,
    lavet. Pedes vero lam
    ipse qui egreditur
    quam
    ille
    qui
    intraturus
    est,omnibus
    lavent. Vasa
    ministerii std munda et sana cellerario
    reconsignenl.
    Qui
    ccllerariusiteminlranti
    consignel,
    ut sciat
    quid
    dat aut
    quid
    recipit.
    HiiicCassianus ait: Acloautem
    Dominico, ingredientes
    secunda
    feria,
    aliis
    iterum
    syccedentibus
    hi
    qui egrediunlur
    utensilia in
    quibus
    minislraverint ac
    vasa
    consignent. Quae
    lanta solli-
    citudine
    curaque cuslpdiant,
    ne
    aliquid
    ex eis mi-
    nuatur aul
    pereat;
    aut credant se etiam
    pro
    mini-
    J
    mis
    quibusque
    vasculis
    lanquam pro
    sanctis et ma-
    gnis
    rebusralionem non solum
    homini,
    sed etiam
    Domino
    reddituros,
    si forte
    aliquid
    exhis
    negligenter
    fuerit factumaut
    perditurn.
    Ita ehim
    septimanarius
    obsequiura
    suumfideliter
    peragat,
    ne unum
    quidem
    granum leguminis negligenter perire
    desuis mani-
    bus
    paliatur. Quia
    omnia
    quae
    inmonasteriofuerint
    semel
    ingressa, tanquam
    sacrosancta el
    quasi jam
    Dominoconsecrata cuin summa reverenlia Patres
    nostri tractare
    'jusserunt. Ipsi
    hebdomadarji omne
    servitium,
    et
    onmerodiligenliam,
    et munditias rao-
    nasterii
    exerceant,
    aquara
    manibus
    ipsi ministrent,
    pedes lavent, mappas
    et
    sabanas,
    et
    facitergia ipsi
    lavent.
    Seplimanarii
    autem,
    ante unam
    hqramrefectionis,
    accipianl super
    statutarn
    annonam, singulosbiberes,
    et
    panem,
    ut hora
    refectionis
    sine
    niurmuralione
    et
    gravi
    labore serviant
    fratribus
    suis.
    Quod
    aulem di-
    cit : anleunam
    refectionishoram\, subintelligilur
    in
    illauna
    hora, anlequam
    fratres
    reficiant,
    in
    ipsa
    ac-
    cipiant super
    statutam annpnam,
    id
    est, super
    suam
    menstirara,
    tam
    cibariam, quoe
    illis
    communiler
    et
    regulariler
    stalula
    est,
    accipiant sirigulos
    bibei'es
    super
    mensuram
    suam,
    et modicum
    panis super
    li-
    bram
    suam,
    ne
    gravati
    servitio
    graventur
    el
    jejunio.
    In dicbusaulemsolemnibus
    usque
    ctdmissas susli-
    neant.
    Quod
    aulem dicit :
    usque
    ad missas susti-
    neant, intelligitur usque
    ad missam
    principalem,
    quae
    omnibus solemniter canitur. Namsunt
    plerique
    monachorumministeriales, qui
    maneaudiunt mis-
    sam,
    et
    comedunl,
    et
    pergunt quo volunt,
    el dicunt
    semissam
    audisse,
    et ita comedisse.
    Quod
    vitium
    providens prohibensque
    bealus Benedictus dixit:
    In diebtis aulemsolemnibus
    usque
    admissas susli-
    neant.
    Intranles et exeuntes hebdomadarii in oratorio
    mox Malutinis
    finilis Dominica,
    omhium
    genibus
    provolvantur, poslulanles pro
    seorari. Hanc abeis
    benedictionemet retributionis mercedem
    pro
    labore
    tolius
    septimanae
    fideliter
    expelentes,
    ut
    complen-
    teseosChrisli mandatum
    generalis
    ab omnibusfra-
    tribus cuiissa
    prosequatur oralio, quse et
    eorum
    consummata
    obsequia,
    velut
    piumsacrificium,
    Deo
    Acommendet;
    et
    quidquid per ignorantiam,
    aut
    per
    humanam
    fragilitatem peccaverint, sinipliciter
    in-
    tercedat.
    Egrediens
    autemde
    septimana
    dicat huncversum:
    Benedictus
    es,
    Dotnine
    Deus,
    qui adjuvisti
    meet con-
    solatus esme.
    Quo
    diclo
    lertio,
    recipiat
    benediclio-
    nem
    egrediens. Subsequatur ingrediens,
    et dicat ;
    Deus
    in
    adjutorium
    meumintende: Dominead
    adju-
    vandum me
    festina.
    Et hoc idemtertio
    repelatur
    ab
    omnibus.
    Et
    accepiabenedictione,ingrediatur.
    Hanc
    egrediens
    asacerdote
    accipiat
    benedictionem: Deus
    qui
    dixisti: Venitead
    me,
    omnes
    qui
    laboralisetone-
    rcili
    esiis,
    et
    egoreficiamvos,
    hosfamulostuoslabo-
    rum suorum
    praemio
    refice
    sempiterno.
    Per Donii-
    num,
    etc. Et
    hanc
    ingrediens accipiat
    benedictio-
    nem
    :
    Adjuva, quaeso,Doinine, hps
    famulostuos in
    obsequio
    laborantes
    fraterno,
    et sinemurmuratione
    illis
    persevcrantiam
    et
    proprii
    laboris mercedem
    concede
    perpeluam.
    Per
    Domihum,
    etc.
    Egrediens
    autem
    hebdomadarius
    rite Domino
    dicil: Benedictus
    es,
    Domine
    Deus,
    qui adjuvisti me; quia ipse
    Domi-
    nus
    adjuvat
    hominemin
    labore,
    et
    ipse
    laboranti
    praeminmpromittit
    consolatiouis.
    Ingrediens
    autem
    recte
    D^omino
    dicit:
    Deus,
    in
    adjutorium
    meuminten-
    de, quia
    in laboris
    ingreditur pfficium,
    ubi Domini
    necessariiim habet
    adjutorium,
    illius
    videlicet,
    qui
    pro
    selaborare volenlibus
    dixit : Sine menihil
    po-
    leslis
    facere(J oan. xv). Quod
    autem dicit :
    accepta
    benediclione
    ingredialur,
    sive abomnibus fratribus
    r
    oratione
    praemissa,
    sivea sacerdote
    intelligitur peti-
    tionecollecla.
    CAPUT XXXVI.
    De
    infirmis fratribus.
    Infirmorum
    cura anteoinniaet
    super
    omniaadhi-
    benda
    est,
    ut sicut revera
    Christo,
    ila eis
    "serviatur,
    quiaipse
    dixit, Infirmus fui,
    et visilastisme
    (Malth.
    xxx).
    Et, Quodfccistisuni
    dehisminimis
    meis,
    mihi
    fecisiis(Z6?'fl.).Hinc
    interrogatusbealus Basiliusquali
    effecludebeniusinflrmisfralribus
    ministrare, respon-
    dil : Sicut
    ipsi
    Domino
    offerenles
    obsequia, qui
    dixit:
    Quia
    cum
    fecislis
    uni ex his
    fratribus
    nieis
    minimis,
    mihi
    fecislis(Ibid.).
    Hinc alius monacho-
    rumPater ait : Horumcura
    qui
    infirmilatibus de-
    tinentur, qualis
    esse
    debet, pietas
    auctoris declarat
    ^.
    cumdicit :
    Qumcunque
    vullis ut vobis
    facianl
    homi-
    nes,
    et vos
    facite
    illis simililer
    (Matlh. vn).
    Licet
    hoc in oinnibus sit
    agendum, praecipue
    tamen in
    infifmantium cura hsec
    praeceptio
    est
    exhibenda,
    quia
    Dominusdixit :
    Infirmus fui,
    et venislisadme
    (Malth. xxv).
    Ita
    ergo
    cura infirmis
    quaerenda
    est,
    ac si
    prsesenle
    Christo ministrari
    putetur.
    Revera
    etenim
    quicunque pro
    Christo infirriiiscuram im-
    pendit,
    Christo ininfirmisministrat.
    Sed el
    ipsi infirmi
    considerent,
    in hotioremDei
    sibi
    serviri,
    ct non
    superfluitate
    sua contristenl
    fra-
    tres suos servienlessibi. Hincbeatus Basilius ait
    *
    Expedit
    ad conservandumaffeclum
    obsequii
    noslri,
    ut hi infirmi
    qui obsequia
    a nobis
    suscipiunt,
    tales
    sint
    quibus
    merito deferri
    ohsequium
    deheat
    ,
    et
    869
    COMMENT.IN REG. S. BENEDICTI.
    Z%.
    non
    tales
    qui
    carni
    indulgeant
    et
    ventri,
    sed
    potius
    inamoreDei et Christi
    ejusprobabiles
    inveniantnr,
    ct
    per patientiam
    suam ac vitse
    meritum,
    fratrum
    mereantur
    obsequia,
    ut habeantur ad
    gloriam
    Chri-
    sti el
    opprobrium diaboli,
    sicut fuit sanctus J ob.
    Qui
    tamen
    patienier portandi
    sunt, quia
    detalibus
    copiosior
    merces
    acquiritur.
    Hincbeatus Isidorus
    ait:
    Qui
    enimsani
    sunt,
    infirmos tolerare debent.
    Qui
    auteminfirmi
    sunt,
    sanoset laborantes
    anteponen-
    dossibi nou dubitent.
    Qui
    sani sunt
    corpore,
    sani
    essedebentet mente. Et ideoconvenit sanisinfirmos
    portare magisquam
    abinfirmis
    portari.
    Necesseest
    enimut
    patienler porlemus
    infirmos,
    ut ite.rumin-
    firmi
    patienter portemur
    a sanis.
    Tempore
    enim
    infirmitatis eorum
    copiosam
    mercedemserviendo
    conquiramus
    ab
    illis,
    ut et illi
    tempore
    infirmita-
    lisnostrse
    copiosam
    mercedemserviendo
    conquirant
    de nobis. Hinc
    Apostolus
    ait: lnvicemonera veslra
    portate,
    etsic
    adimplebitislegem
    Chrisli
    (Galat. vi).
    Ergo
    curamaxima sit abbali ne
    aliquamnegligen-
    tiam
    patianlur.
    Quibusfralribus infirmis
    sii cellasu-
    per
    se
    deputata,
    et serviloriimens
    Deum,
    et
    diligens
    ac sollicitus. Sit
    ergo
    abbatis cura ut
    separatim
    cellam habeant cum omnibus
    opportunitatibus,
    ut
    nullumexterioremlaborem
    sentiant, qui
    in infirma
    carne
    pccnamportant.
    Infirmantibus
    ^juoque
    vel ali-
    qua
    necessitate laborantibus satis fldelis
    et strenua
    debet
    personaprseponi, quse
    et
    aegrolis
    cum
    pielate
    serviat,
    et
    monasterialem disciplinam regulariter
    custodiat,
    et
    quse
    conveniant infirmis
    ralionabiliter
    cxpendat, quae
    et
    pulmenta
    strenue
    praeparet,
    et
    devotoeis ministerio
    obsecundet,
    et de his
    quae
    illisresidua sunt
    neque
    fraudem
    faciat, neque
    oc-
    cullecomestione
    seillicita
    polluat.
    Tanta enimmi-
    sericordia foveanlur
    infirmi,
    ut nec
    propinquorum
    affectus,
    nec urbium delicias
    requirant,
    sed
    quod
    neeesse
    habuerint,
    cellerarius et
    prsepositus provi-
    deant.
    Ipsi
    vero infirmi lanta sollicitudine admo-
    neantur,
    ut de ore eorum nec
    quantulumcunque
    vel Ievissermomurmurantis
    procedat;
    sed in sua
    infirmitate cum mentis hilaritate et vera cerdis
    compunctionesemper
    Deo
    gratias agant; quos
    abs-
    que
    concessione
    majoris
    nullus audeat
    visitare,
    nec
    propinquos
    aut
    germanos
    sine
    imperioprsepositi
    mi-
    nistrandi habebunt
    potestatem.
    Idetiam
    pro
    custo-
    diendafama
    specialiter studuimus,
    ut nullusmona-
    chusin infirmitate
    positus,
    relicto
    monasterio, paren-
    tumsuorumstudio
    commendetur; quiamagis
    eum
    saecularium
    spectaculorum
    visuet auditu
    pollui
    cen-
    semus
    quam
    ab
    oegritudinepossepurgari.
    Balneorumusus
    infirniisquolies expedit offeralur.
    Sanis
    auiem,
    etmaxime
    juvenibus,
    lardius concedatur.
    HincsanctusIsidorusait:
    Lavacra nulli monachoad-
    eundastudio lavandi
    corporis,
    nisi tantum
    pro
    ne-
    cessitate
    languoris.
    Nec differendum est
    propter
    medelam,
    si
    expedit,
    nec murmurandum
    est, quia
    non fit
    pro appetitu voluptatis,
    sed
    pro
    reraedio
    tantumsalutis. Pro cura medendi balneorumusus
    summo adhibeatur studio.
    Sanis
    vero,
    praecipue
    Ajuvenculis tardius coricedatur. Hincbealus
    Augusti-
    nus ait: Lavacrum
    infirmis,
    si necessilas
    cogit,
    minime
    denegelur
    ; sed
    eliamsi
    nplit, jubente prse-
    posito,
    fiat
    pro
    salute. Si autem
    ipse velit,
    et
    forle non
    expedit,
    suoe
    cupidilati
    non obediatur.
    Sed et carniumesus
    infirmisotnninoque
    debilibus
    pro reparalione
    concedatur.
    At ubi meliorati
    fuerint,
    a carnibiismoresolitoomnesabstineant. Hinciterum
    ipseAugustinus
    ait: Sane
    quemadmodum
    segrotantes
    necesse habent minus
    accipere,
    ne
    grayentnr,
    ita
    post aegritudinem
    sic
    tractandi sunt,
    ut citius re-
    creentur. Sedcumvires
    pristmas yeparaverint,
    re-
    deant ad felicioremconsuetudinem
    siiam, quse
    fa-
    mulosDei tanto
    amplius decet,
    quanlo
    minus indi-
    gent.
    Nec cibi eos
    teneat
    voluptas jam vegetos,
    B quosnecessitasligaverat
    infirmos. Illosaestiment di-
    tiores,
    qui
    in
    sufferenda
    parcitate
    fuerint fortiores.
    Meliusest enini
    minusegere quamplus
    habere. Di-
    ligenti
    enimcuriositate debet abbas
    agnoscere,
    vel
    probare,
    ne
    quis
    se
    flngat propter
    refectionis eda-
    citateminfirmum.Nam
    qui
    sedixerit esse
    aegrotum,
    et ad
    opus
    Dei non
    surrexerit,
    et
    cpnlinuo
    jacuerit,
    adculpam
    non
    vocetnr,
    sediri refeclionesolummodo
    succos,
    vel
    ova,
    aut calidam
    aquamaccipiat, ut,
    si
    se
    fingit aegrotum,
    vel fame
    compellatur
    levari.
    Qui
    autemad laborem
    proclamat
    senon
    posse,
    ilem
    ad manducandum
    judicetur
    non
    posse, quia
    utrum-
    que
    non
    possejustilioe
    convenit. Si vero ad
    laboran-
    dum non
    possumusdicimus,
    et ad manducandum
    non
    possumus
    dicamus. 0
    injustitise
    nefas!
    caput
    G
    torquetur
    doloribus
    propter laborem,
    et venter non
    torquetur propter
    cibi distensionem?
    Curamautemmaximamhabeat abbasne a cellera-
    riisaut servitoribus
    negliganturinfirmi,quia
    ad
    ipsum
    respicit quidquid
    a
    discipulis
    delinquilur.
    Hinc
    qui
    -
    dam monachorum
    magister
    ait :
    Abbas talein cu
    -
    ram de
    infirmis
    habeat, qualem
    se
    rocipere
    aDo-
    mino
    sperat,
    ut nec a
    ceilerario
    aliquam
    negligen-
    liaminfirmi sentiant. Ad abbalem enim
    respicit,
    ut emendetur
    quidquid
    a
    discipulis delinquitur.
    Quod
    si abillonon
    emendatur,
    a
    culpaenegligentia
    abbas non liberatur.
    CAPUTXXXVH.
    De senibus vel
    infantibus.
    Licet
    ipsa
    natura humanattahalur ad misericor-
    diaminhis
    mtalibus,
    senumvidelicetet
    infanlum,
    tu-*
    men
    etRegulm
    auctoritaseis
    prospiciat. Hic, licet
    pro
    quamvis ponitur.
    Acsi dicat :
    Quamvis
    ipsa
    natu-
    raliter humana natura
    pietatis viscera
    plena,
    ho-
    minemadroisericordiam
    pertrahat,
    aut
    senibusmi-
    serealur et
    infanlibus; tamen et
    Regulse
    auctoritas
    eis
    prospiciat. Quomodoautem
    prospiciat,sequentia
    audi:
    Consideretur
    semper
    ineis
    imbecillUas,
    et nullate-
    nuseisdistrictio
    Regulte
    teneaturin
    alimentis;
    sedsit
    in
    eispia consideratio,
    et
    prmveniant
    horas canonkas.
    Hinc bealus Isidorus ait : Hi autem
    qui
    vetustate
    corporis
    consumpli,
    aut teneroesetatis
    fragilitate
    d&-
    tenti
    unt, quotidianis
    non exercendi
    jejuniis, np
    871 SMAB.AGDI
    :ABBATIS 72
    aut senescens setas, antequam
    moriatur
    deficiat,
    aut
    crescens,
    priusquam proflciat, cadat,
    et ante
    inlereat
    quam
    bonumfacere discat. Hinc
    quidam
    et
    alius monachorum
    magister
    ait : Infanluli
    quarta,
    sexta et
    sabbato,
    in diebus tamen minoribus
    ,
    hoc
    est,
    inhiemis
    tempore, jejunent.
    Aliisvero diebus ad
    sextamreficianthoram.Inaestalisvero diebus, quar-
    ta,
    sexta et sabbato infanluli sextabora
    reficiant;
    aliisvero diebus terlia
    recreentur; quia
    in
    majoribus
    diebusminor est setasin
    viribns,
    sicut et suslinendi
    sensu discreta. Sed infantes ad hanc relaxationem
    lales
    permittimus, qui
    intra duodecimannos
    degunt
    selate,
    amplioris
    vcro
    qui
    fuerit ad formamteneatur
    majorum.
    Nam
    justo judicio
    infantuli et senio
    pro-
    vecli,
    et infirmi,
    aequali
    debent refectionum
    judicio
    relaxari. Prmveniant horas canonicas. Canonicas
    horas
    dicit, regulares.
    Canonenim
    regula interpre-
    tatur. Canonicse
    horae, quas praevenire,
    id est anti-
    cipare, rogat
    in cibo et
    polu
    senes et
    parvulos,
    sextaeet nonsesunt horae. Prseveniant, dicit,
    horas
    canonicas,
    id
    est,
    si fratres sexla
    comedunt,
    illi ter-
    tia hora reficiant. Si fratres
    nona,
    illi sexta cibum
    accipiant.
    Eos vero
    senes, quos quietos, simplices,
    humiles,
    obedientes et in oratione
    frequenter
    assi-
    Stentes,
    et Christuminore
    semper habentes,
    et sua
    peccala ploranles,
    et non
    suo,
    sed
    majorum
    arbi-
    trio
    pendentes,
    et
    propinquilalis
    aftectum
    perfecte
    deserentes,
    et dilectionem Dei et
    proximi
    tota
    menle
    tenenles,
    et die
    nocluque
    in
    lege
    Domini me-
    ditantes
    cognoscimus, pia
    miseratione sicut infan-
    tulos
    foveri,
    et sicut
    patres
    honorare mandamus.
    CAPUT XXXVHI.
    De hebdomadario lectore.
    Mensis
    '
    fratrum
    edenliumleclio deessenon debet.
    Ideolectio comedentibus minus essenon
    dehet,
    ut
    lectioni sacrae intendentes secundum
    Apostolum
    cnni silentio
    paneni
    suumcomedant fratres.
    Oportet
    enim
    iut
    sicut
    corporali
    cibo reficitur
    corpus,
    ita
    spiritali
    reflciatur animus. Sedentes
    ergo
    admensam
    taceant. Et leclio
    quolidie,
    et omni
    tempore,
    dum
    cibus
    sumilur, Iegatur,
    ut
    uterque
    homo et exterior
    cibo,
    et interior verbi Dei
    reficiatur, quia scriptuiri
    est : Nonin solo
    pane
    vivit
    homo,
    sedin omni verbo
    Dei
    (Deut. vm;
    Mallh.
    ix).
    Nec
    fortuito
    casu
    qui arripuerit codicem, legere
    ibi. Subaudilur
    dehet,
    vel audeat. Fortuito casu
    dicit,
    subito vel
    improviso. Diligenler
    enimdebet
    leclio
    provideri, quae
    in aedificationemtantis debet
    hominibus
    legi,
    ne
    improvisa
    lectio audieiitibus non
    vilale
    pabulumprsestet,
    sednocivum
    magis
    murmu-
    rium
    generet.
    Sic enim debet essesacra lecliole-
    cla,
    ul sicut cibus edentium
    corpora,
    ila et illaau-
    dientium
    repleat
    corda.
    Sed leclurustola
    hebdotnada,
    Dotninica
    ingredia-
    tur.
    Qui ingrediens posl
    missas et
    communionem,
    petat
    abomnibus
    pro
    se
    orari,
    ui avertat ab eoDeus
    spiritum
    elationis. Rationabiliter enim
    primo
    om-
    nium dierum debet lector
    ingredi
    ad
    legendum,
    et
    sichebdomadalota leclionis
    opusperficerecceptum.
    A
    Cfffotfopus
    non est
    incipiendunf
    ab
    illo, nisiprse-
    missa
    orationef,
    tam sua
    quani
    fratrum. Inomnibus
    enim
    quse
    monachi debent
    agere,
    oratio fratrum
    assiduedebet
    praecedere.
    Oralio enimbonorummo-
    nachorum cito
    penetrat
    coelum.
    Signum
    est
    ergo,
    ut lector
    petat
    abomnibus
    pro
    se
    orari,
    ut avertat ab
    ipso
    Deus
    spiritumelationis, quia
    de
    superbia
    nasci-
    . tur elationis
    arrogantia,
    et nisi
    praecesserit
    occulta
    elalio
    mentis,
    non
    sequitur aperta jactantia
    laudis.
    El dicatur liic versusin
    offltorio
    lertio ab
    omnibus,
    ipso
    tamen
    incipiente
    :
    Domine,
    labiamea
    aperies,
    et
    osmeumannunliabit laudem tuam. Et sic
    accepla
    benediclione
    ingredialur
    ad
    tegendum.
    Abillo enim
    quaerenda
    est labiorura
    aperlio,
    a
    quo primum
    facta
    est
    linguarum
    omnium distributio. Ab
    ipso
    enim
    B
    qui
    disertas fecit esse
    linguas infantum,
    et labiorum
    apertio
    et
    cordisquserenda
    est
    illustratio,
    ut osIecto-
    ris illi annuntiet laudis
    oflicium,
    a
    quo
    se miseri-
    corditer esse
    cognoscitapertum. Quod
    aulemdicit:
    el sic
    accepta
    benediclione
    ingredialur
    ad
    tegendum,
    subintelligitur
    afratribus oralione
    accepta,
    et a sa-
    cerdote benedictionis
    collecta, ingrediatur
    adlectio
    nem
    perficiendain. Quae
    collecta
    hoc.modo,
    si
    pla-
    cet,
    lectori a
    'sacerdoteante altar.edatur missa
    per-
    acta,
    dicaturque
    :
    Averte, qumsumus, Domine,
    ab
    hoc
    famulo
    iuo
    spiritum elationis,
    ut humililer le-
    gens,
    sensumet inlellectum
    capiat
    leclionis. PerChri
    stum,
    etc.
    Summtimquefiat
    silentiumad
    mensam,
    ut naUius
    mussitatio,
    vel
    vox,
    nisi solius
    legentis
    ibi audiatur.
    C Inter silentium tantum et summum silentium di-
    stantia
    est,
    ut nullavox
    nullaque
    mussitalio sonet.
    Silentiumtanlum
    est,
    ubi
    Ioquuntur,
    sed leniter et
    cum silentio. Unde in
    Evangelio
    Martha vocavit
    Mariam
    silentio,
    dicens :
    Magister adesi,
    etnocat te
    (J oan. xr).
    Dehoc silentio dicit
    Regula
    : Omni tem-
    pore
    silentio studcant monachi. De illo adinensam
    el in nocte summumsilentiumfiat.
    Qum
    veronecessaria sunt comedcntibuset bibenli-
    bus,
    sic sibi invieemministrerit
    fralres,
    ut nullus in-
    digeat peterealiquid.
    Si
    quid
    tamen
    opusfuer.it,
    so-
    rittu
    cujuscunque signi potius petatur quam
    voce.
    Hinc beatus Fructuosus ait: Si
    quid
    deest in men-
    sa,
    is
    qui prseest signo
    dato vel nutibus silentis
    pe-
    lat,
    et indicet ministranli
    quid
    inferri vel
    quid
    au-
    "
    ferri sit a mensa necesse. Itemalibi: Si
    aliquid
    liecessarium fuerit in mensa
    ,
    nemo audeat
    loqui,
    sedministrantibus
    signum
    sonitu det.
    Nec
    prmsumat
    ibi
    aliquis
    de
    ipsa
    lectione aut
    aliunde
    quidquam requirere,
    ne detur occasio. Suh-
    intelligitur,
    ne detur occasio vel
    maligno
    diaboload
    tentandura
    ,
    vel fratribus ad
    superflua loquendum,
    sicut beatus Cassianus ait:
    Reficientihus, inquit,
    fratribus sanctaelecliones
    legantur propler super-
    fluas et otiosasfabulas et maxime conlentiones
    quse
    frequenter
    solent adraensamedentium
    generari.
    Nisi
    forteprior
    voiueril
    pro mdificalionealiqttid
    breviierdicere. Hinc
    quidam
    monachprum magisler
    ait; Admensamnullus
    penitus prseter abbatein,
    ve
    873 COMMENT.IN REG. S. BENEDICTI. 874
    cui
    jpse prseceperit, pro
    communi necessitate
    Ioqui
    i
    praesumat.
    Sed omnes inlenlo animo
    gratias
    red-
    dentes Creatori incordibus
    suis,
    cibi ac
    polus
    soli-
    taemensuroe
    largitione
    fruantur. Et
    quantum
    alius
    reficiat, nullus invicem
    vagantibus
    oculis curiosius
    notet,
    sed
    unusquisque
    anle se
    aspiciat.
    Frater autem lector hebdomadarius
    accipiat
    mix-
    tum
    priusquamincipiat legere, propter
    communionem
    sanctam,
    et ne
    forle grave
    sit ei
    jejunium
    sustinere.
    Posteaautemcum
    coquinm
    hebdomadariiset servilo-
    ribus
    reficiat. Quod dicit,
    accipiatmixlum, panem
    intelligitur
    simul et vinum. In multis enim
    provin-
    eiis
    panis
    tantum et vinum
    quod super
    altare offer-
    tur,
    mixtumvocatur.
    Prnpter
    communionemsan-
    clam
    dicit,
    ne
    aliquid
    inde
    sumptum
    exscreans
    projiciat
    in
    sputo.
    Fratres autemnon
    per
    ordinem
    legant
    aut
    cantent,
    sed
    qui mdificant
    audientes. Hinc iterum monacho-
    rum
    magister
    ait:
    Legat namque disposite
    lector
    non
    urgendo,
    ut
    apertius occupati
    ea aurlitores
    agnoscant quae
    eosfactis
    oporleat adimplere.
    Et si
    qua
    sunt
    ambigna
    aut
    obscura,
    apertius
    lecta faci-
    lius
    intelligantur.
    CAPUT XXXIX.
    Demensura ciborum.
    'Sufficere
    credimusad
    refeclionemquotidianam,
    tam
    sextm
    quamnonm,
    omnibusmensiscoctaduo
    pulmen-
    taria
    propter
    diversorum
    infirmitales;
    ut
    forte, qui
    ex
    uno non
    poterit,
    exalio
    reficialur. Ergo
    iuo
    pulmen-
    tariacocta
    fratribus sufficiani,
    el si
    fuerint
    inde
    po-
    ma
    ,
    aut nasceniia
    leguminum,
    addalur et teriium.
    Hinc Isidorus ait : In
    utrisque lemporibus
    releclio
    mensoetribus erit
    pulmentis,
    olerumscilicet et le-
    guminuro,
    et si
    quid
    lerliumfuit
    pomorum.
    Hincet
    quidam
    monachorum
    magister
    ait: Sufficerenam-
    que
    credimus ad refectionem
    quotidianam,
    tam
    sextse
    quamnonse,
    omnibus mensis cocta duo
    pul-
    mentaria,
    et tertium
    quodcunque
    fuerit crudumde
    pomis.
    Festivis vero
    diebus,
    pro
    rcverentia sacrae
    .solemnitatis
    pluribus cibis,
    id
    est,
    ternis vel
    qua-
    lernis ferculis sunt
    corpora reficienda;
    sic tamen
    utplura
    sunt cibaria
    numero, sint
    minora,
    ut cor-
    pora
    necessario cibo
    reficiantur,
    non nimia saturi-
    late damnentur.
    Quando
    inmensacibusadministra-
    tur,
    nullus
    prius
    cibum comedat,
    quani signum
    ad
    benedicendum insonet. Et cum
    signumaudieriiit,
    uua voce bened.ctionem
    rogent. Quorum
    vocem
    abbas
    subsequitur,
    dicens : Dominus
    dignctur
    bene-
    dicere. Illud
    praecipue
    decernimus ut nullus altcri
    dareex mensura
    sua,
    vel
    accipere
    ab altero
    praesu-
    mai, prseter abbatem,
    vel
    praepositum,
    cui ab
    abba-
    te comraissumest.
    Panis librauna
    propensasufficiat
    in
    die,
    sivetina
    sit
    refectio,
    sive
    prandii
    et cmnm.
    Quod
    si ccenaiuri
    sunt,
    de eademlibra tertia
    pars
    a cellerario reserve-
    lur reddendacmnaiuris. Hincitemidem
    supradictus
    magister
    ait: Medius
    panis pensans
    libram
    singulis
    fratribus in die
    sufliciat, secundumformam
    divinse
    dispensationis.
    Cummedium
    panis
    ccelestis corvus
    APaulo servo Dei
    quotidie
    vescendum
    paraverat.
    Quandoergo
    ad sextam horam
    tempore sestivo
    vel
    aliis
    temporibus reiiciunt,
    tertia
    ipsius qiiaJ roo
    Do-
    minici
    panis ,
    a cellerario
    per
    omniumannonas in
    cellario
    suhtracia,
    sero ante illumcrudum
    pulmen-
    taritim inferendtim mensis
    ponatur. QuoJ
    autem
    dicit:
    panis
    libra una
    propensa,
    ante
    pensata
    vel
    librata
    intelligitur.
    Namel
    supradictumpulnientum
    a
    ptilte
    noraen
    ejus
    est derivatum. Siveenimsola
    pullis,
    sivealiud
    quidejusdempermixtionis
    ordine
    componitur
    et
    sumitur, pulmentumproprie
    dicitur.
    Leguminum
    autemnascentia eorumdem
    leguminum
    intelliguntur gramina, qux
    cumacetovel aliis fru-
    clibus
    composita
    ad comedendumsunt
    apla.
    Quod
    si labor
    forle factus fuerit major,
    in ar-
    B bitrio et
    poteslale
    abbatis erit si
    expedtat aliquid
    augere.
    Hinc Basilius ait : Hi
    qui proesunt
    obser-
    vahunt
    regulam
    illam
    quse
    dicil : Dividebalur
    singu-
    lis
    proul cuiqueopus
    eral. Debet
    ergo umimquem-
    quepr.cvenire,
    ut secundum laborem etiamsolatia
    refectionis inveniat.
    Qnantum
    enim
    spectal
    ad
    vilia,
    penitus
    abstinendum
    est; quantum
    aulem ail
    cibos,
    prout
    usus
    deposcit
    vel aelas
    ,
    vel
    Iabor,
    vel robur
    corporis,
    vel incommoditas
    ejus,
    ita etiam modus
    et
    qualitas tempera.iitur
    cibi.
    Remota
    prce
    omnibus
    crapula,
    ut
    nunquam
    subre-
    pat
    monacho
    indigeries; quia
    nihil sic conlrariumest
    omni Chrisliano
    quomodocrapula,
    sicut ail
    Dominus
    nosler : Videiene
    gravenlur
    cordavestrain
    crapula
    et
    ebrielate
    (Luc. xxi). Craptila
    dicittir
    immoderata vo-
    C
    racilas.
    Crapula
    enim
    diela, quasi
    cruda
    epula, cujus
    cruditale cor
    gravalur
    el
    sloinachusindigestus
    eflici-
    tur. Undeet
    sequilur:
    Et ut
    nunquam
    subrepat
    mo-
    nacho
    indigeries,
    id
    est,
    indeduciio venlris. Decra-
    pula
    enim Dominusait: Videtene
    graventur
    corda
    veslra in
    crapula
    et
    ebrietate,
    elc.
    Repleri
    enimven-
    trem et
    gravari
    ex cibis valde inutileest
    monacho,
    et ad omne
    opus
    bonum
    contrarium, quia qui
    ni-
    miurocibis
    utitur, quanto magis
    venlrem
    pascil,
    tau-
    l
    amplius
    sensum mentis obtundit.
    Pueris verominori mlatenonendem
    servelur
    quan-
    titas,
    sedminor
    quam majoribus,
    servalainomnibus
    varcitate. Hinc
    magister
    ail :
    Majoribus
    vero diiode-
    cimannis minus aLbra
    panis
    in diesufficiat.
    Quan-
    titasenimdicitur
    modicitas,
    vel
    granditas.
    Diclaau-
    ^
    tema
    mensura, quseest,
    quantum
    sil. Percaraenim
    vel
    plus,
    vel minus ostenditur. ParciUts enimtem-
    perantia est, quae
    a
    parcendo
    nomen
    accepit.
    Carnium vero
    quadrupedum
    omnino ab omnibus
    abstinealurcomestio,prmter
    omninodebileset
    mgrolos.
    Hinc Aurelius dicit: Carnes in cibo
    nuriquam
    su-
    mantur. Pulli vero vel altilia cuncta in
    congrega-
    tionenonministrentur. Infinnisveroiantum
    provi-
    deatur, et.accipere
    liceat. Hinc Fructuosus dicit:
    Carnem
    cuiquam
    nec sumendi nec
    gustandi
    est ccn-
    cessalicentia
    ,
    non
    quod
    creaturara Dei
    judicemus
    i
    indiguam,
    sed
    quod
    carnis abstiuentia ulilis et
    apta
    nionachis aestimetur : servalur lamen moderamen
    i
    pietalis erga aegrolorum
    necessiludines
    ,
    vel
    longe
    PATROL. CII
    28
    875
    SMARAGDTABBATIS -876
    proficiscentium;
    qualiter
    ut et volatilium-esibus in-
    A
    flrmi sustententur,
    et
    longinquo
    ilinere
    destinati,
    si
    aut
    a
    principe
    vel
    episcopo sperantur, pro
    benedi-
    Ctsoneet obedientia
    deguslare
    non
    metuant,
    ser-
    vantes
    apud
    se de
    reliquo
    continentiamconsuetam.
    Quod
    si
    quis
    monachusviolaverit,
    et contra sanclio-
    nem
    RegulSeusumque
    veterumvesci carnibus
    proesum-
    pserit,
    sex mensium
    spatio
    relrusioni et
    poenitentioe
    subjacebit. Quod'autem
    dicitr:
    debiles,
    mgrotos,
    non
    duas,
    ut
    pleriqueputant,
    sedunaro lantum
    significat
    esse
    personam.i Ergo
    dehilis
    aegrotus
    dicitur,
    qui
    longa
    vel dura
    aegriludine pressus
    est,
    ad debilita-
    tem
    perductus
    ,
    cui
    repamtionis.
    causa victus est
    carneus
    adhibendusi
    CAPUTXL.
    _
    B
    Demensura
    potus,
    Unusquisqueproprium
    habet donumex
    Deo;
    alius
    sic,alius
    verosic(hGor.xn).
    Quodautem
    dicit: alius
    sic,
    alius vero^
    sic, intelligitur quod
    aliusexDeo ha-
    hetiabstinentise
    donum
    amplius,
    alius vero minus.
    Etddeo cum
    magna
    cautela eorumcibusest
    tempe-
    ramlusy
    veL
    polus;
    ne,,dum
    ille
    qui
    minus
    indiget
    temperalur,
    ille
    qui plus
    indiget inopiaepenurjam
    patialur.
    Propterea sequilur
    El-ideo cumaliqua scrupulositate
    anobis,mensura
    victus>
    aliorum
    conslituilur. Scrupulositas
    dicilur
    mcestitia,
    et. anxietas,
    sollicitudo,
    vel molestia
    animi.
    Tiameninfirmorum
    contuentes.imbecillitatem,
    cre-
    dimus
    heminam
    viniper
    singulos-sufficereper
    diem.
    (
    Quibus
    autem. donat Deus loleranliam abstinentim,
    pwpriam
    sehabituros.
    mercedem:sciant. Hic infirmo-
    ruuiimbecillitatem
    non
    pro,corporis segritudiue,
    sed
    pro
    animi-dicit impossihilitaie.
    Eto enim abstinen-
    tiain exlerius corpus;
    valetiimplere,
    nisi ei interius
    animus
    abstinentise consenserit;
    Sunt enim multi
    qui
    abstinere:polerant propter
    concessamsalutem,
    sed
    non
    valenfcpropteranimiimbecuiitatem.
    Hemina
    enim
    vini
    appenditdibramunam,
    qusegeminata
    sex-
    larium
    facit.
    Quod
    si aut loci necessitas,-
    vel
    iabor,
    aut ardor
    mslatis amplius poposcerit,
    in arbitrio-
    prioris
    consi-
    stat;
    considerans
    in omnibusne
    subrepal
    salietas>aul
    ebrietas.
    Hinc.Eerreolus ait: Deebrietaie vero su-
    perfluoputo
    monachumcommoneri, cumvel,
    si
    pa-
    rumvini
    accipiat,
    a-
    praeposilacorporis
    eontritione
    declinal. Etideo monachumsi
    ebrium, quod
    dicine-
    fas^esl,videriTaliquandpconligerit,
    zelans illi
    plenus
    ira
    prascipio
    ut
    triginla,
    diebus
    aviniporlione
    sus-
    pendatur,
    quatenus
    omnia
    infusione,
    concessa- di-
    gestione,
    hoc
    spatio
    vacuentur-,
    Licet
    legamusmnumomninomonachorumnonesse.
    Ubi hoc
    scriptum
    beatus Benedictus
    legerit,
    audi.
    Ail
    enim.quidam.antiquus
    Balrum : Caroet
    vinum,
    sive
    potus
    in
    quo
    sit
    ebrietas,
    refutauda sunt a mo-
    nachis,
    nec
    suscipienda, quihus pro
    Christo cruci-
    fixus est
    mundus,
    et
    ipsi mundo,
    et ferias monacho
    non esse
    sup.er terram,
    nisimodicura in
    adyenlu
    A fratrum, tanquam
    Christi laetior fuerit cibus
    g-ratia
    charitatis.
    Sed
    quia
    nostris
    temporibus
    idmonachis
    persuade-
    ri non
    poiest,
    sattemvelhoc
    consetttiamus,
    ut noniis-
    que
    ad salietatem
    bibamus,
    sed'
    parcius, quia
    virium
    apostatare facit
    enim
    sapientes (EccL x). Aposta-
    tare dicitur a via
    justitiae recedere,
    a fidetrans-
    gredi,
    retroire,
    vel a bono
    prarvaricari.
    Verum
    quomodo
    vinum
    sapientes
    faciat
    apostatare,
    dili-
    genter
    altende. Noeenira
    sapiens,
    sanctus et anti-
    quissimus
    vir, quein
    lantaemoles
    aquarum
    non vi-
    cerant,
    a modicovinodevictus
    est,
    et ab ebrievate
    dofmiens nndatus. Patriarcham vero Loth vinum
    aposlatare fecit, quando
    contra naturamin filiabus*
    suis
    impudenter
    commiscuit. Si
    ergo
    sanclis et ma-
    B
    gnificis
    viris vini ebrielas non
    pepercit, quarito
    ma-
    gisexiguum atque
    infirniurn monachum
    superabit!
    Ubi autemloci necessitas
    exposcit,
    ut nec
    supra-
    scripta
    mensura inveniri
    possit,
    sedmulto
    minus,
    aut
    ex toto
    nihil,
    benedicant-Deum
    qui<
    ibi<
    habitanl,
    et
    nonmurmurent.
    Quia
    enim
    Apostolus
    infirmo' Ti-
    motheo scribit'dicens: Modico.vino titere
    propter
    stomachumluum et
    frequenles
    tuas
    infirmitates (I
    Tim.
    v), quantum
    moiiachiS'secundumvires mona-
    sterii
    per singulos.dies jussuveldispensatione
    abba-
    tisvinioffertorium.accip.iant, etaropliuspenitusnon
    rPquirant.-
    i
    ijioc
    anleomnia<admonentesut'absqu3
    murmuratio-
    nibussinh Decet enim- monachos sine murmura-
    tione
    esse,nepereant murmurando,
    sicut et
    illipei
    .
    C rierunt
    qui-in-deserto murmufavemnt;
    et
    perdito
    , filiorum.
    nomine,
    aliud*seeundum
    Apostolum
    acci-
    -
    pjant nomen,
    id
    -estj mufmuratores-, querelosi,
    Deo
    I
    odibiles,
    CAPUT XLL
    S

    . : ,

    Quibus
    horis
    oporteatreficerefratres.
    i A'sancto
    Paschwusque
    ad
    Pentecosten,
    ad sextam
    a
    reficiant fratres ,
    et ad- seramcamenti Hincbeatus
    -
    Isidorus ait: Hse sunt feriae
    monacliorum,
    in
    qui-
    bus
    jejunia conquiescunt
    :iii
    primis
    venerabilis dres
    r
    DomiuicusnorainiiGhrisii
    dicatus,
    qui sicut-propler
    i-
    mysteriura^
    resurreclionis
    ejus-solemnis est,
    ita et
    it
    apud'Omnes-
    servos
    ejusceiebrilate
    convivii votivo
    i-
    gaudio
    retinebit. Item a
    prima
    die Paschae
    usque
    i-
    ^
    ad
    Pentecoslen,
    ila scilicet continuis
    diebus-jeju-
    ic
    niuma sauclis Patribus dissolutum
    est, propter
    re-
    '-
    surrectionem videlicetChristi et adventum
    Spiritus
    is
    sancli;
    ut hi dies nott in
    figuraiiabbris, quodQua-
    3-
    dragesimsetempus significat,
    sedin
    quiete laedtise,
    i-
    laxatiS'jejuniis
    celebreritttr. HincGassianus ait: A
    vespere
    sabbali
    quae
    lucescit iii die
    Dominico,
    e.
    usque ad;vesperaU!'ipsius Dominicse,
    et totis
    Qriin-
    ii.
    quagesimse-diebus,
    nee
    genuacurvari,
    nec
    jejunio-
    a,
    rum
    regulam
    custodifi Patrumconstitula sanxerunt.-
    o-
    Quoddixerit
    usera
    coenenl, pro taide, posuit sera,
    :i- sicut
    vesperadicitur pro vespere.
    Coenavocatur a
    10 communionevescentiura. Coenon
    quippe
    comriiune
    lu dicunt.Graeci. Unde et ccenaculuma comnmnUfae
    877
    COMMENT.IN REG; S: BENEDICTI. 878
    l.vescentiuin,
    et ccenobiuma communitgteyocatur A
    .
    viventium -.-
    - - .-.....-.
    -
    A Pentecosteaulemtota
    mstate(silabores
    agroruni
    -
    non liabent monachi ,.aut
    nimietas.mstatis non
    per-
    ..
    turbat) quart-n
    el.
    sexla
    feria jejunent usque
    ad no-
    inam.
    Hinciteruiii Isidorusait: Secundura
    jejimi.um
    . inlerdianum post
    Pentccosten
    alia die inchoatum
    usq-ue
    ad
    aequinoclium
    aulumnale
    protendilur,
    trinis
    '
    scilicetdiebus
    per singulas
    hebdomadaspropter
    aesti-
    . vumsolisardorem. Hinc Frucluosus
    ait: A Pascha
    usque
    adPentecosten
    reficiendumest adsexlaro. A
    PenieGOSte
    usque
    xvm Kalend. Octobrisinterdiana
    jejunia
    retinenda sunt.
    Reiiquis
    diebus adsextam
    prandeant..
    Qumprandii
    sexta, siopera
    in
    agris
    habuerint;
    attt wstatis
    fervor
    nhraws
    fueril,
    conlinuandaerit : el in abbatis
    silpro-
    I
    "
    videntia. Prandium
    aulem ab
    apparatu
    refeetionis;
    est dictttm. Prandii.enim
    sextadicit esse continuan^-
    da, idest, jugileret quotidie peragenda.
    Propler
    fatigationem
    enim
    ojperis
    et fervorera caloris
    jugiter
    solvenda sunt
    jejunia teinpore
    aeslatis. Continuare
    eninidicit, quotitlie agere, congeminare,
    vel sine
    iuterraissionefacere.
    El sic omnia
    temperet aiquedisponat, qualiier
    et
    animmsalvenlur,
    et
    quod
    faciunl fralres absqueju-
    stamurmurdliorie
    faciant."Omniasagacitas curaque
    pastoris
    ad hoc debet
    quolidie tendere,
    ut ovium

    suarum
    animse
    salventur, elvhiutibussasrispascuis-
    que sagiuentur
    seternis^
    Elquod faciuntoves,
    abs-
    quejustamurmurationefaciarit.
    J uslaenim murmtt-
    ralio illa dicitur
    quam
    non voluntarie aut ssne(
    causa,
    sedinvicti etcoacti monachi faciunt: alteritts
    eniuimaio comraota
    surgit
    alterius murmUratib-
    ju-
    sta. J ustaeniin murmuratio monachorumab
    injiista-
    oppressione
    solet
    consurgere magistrorum,
    sicut
    beatus
    Gregorius
    dicit: Terra etenim contra
    pos-
    sessoremclaniat, quandp
    contra
    paslorem
    suum
    ju-
    sleEcclesiamurmurat.
    AbIdibus aulem
    Sepleinbrisusque
    ad
    caput Qua-
    dragesimm,
    adnonain
    setnper reficiant fraires. Quae-
    stio oritur
    quoroodo
    hic ab
    IJ ihus,Sepleiiibris jeju-
    nandum
    quotidie dicat,
    cumin
    capitulo quadrage-
    simo oclavo dicturus. sit: A Pascha
    usque
    ad;Ka-
    knd. Oclobr
    ispost
    sextam
    surgentes
    a
    mensa
    pausent.
    Quse
    ilasolvitur : Si habuerint
    opera
    iu
    agris,
    vel
    vindetniam.
    in
    vineis,
    uhi
    per
    se
    occupentur, usque
    1
    ad Kalend. Octobris ad
    sextam'reficiant;isin
    autero
    non
    habuerint,
    ab Idibus
    Septemhrisgenerale jeju-
    niurainchoetur.
    In
    Quadragesima
    vero
    usque
    ad Pasclia ad
    vespe-
    ratn
    reficiant.
    HinciterumIsidorusait: Primum
    je-
    iuniura Quadragesimoequotidianum,
    in
    qua major
    abstinentiae"observantiamanebit
    inmonachis, quando
    non soluma
    prandiis,
    sedeliama vino et aboleo
    abstinetur.
    Quod vespera
    monachi
    reficiant,
    ipsius
    Domini utuntur
    exemplo,"qui
    non
    prandisse,
    sed
    coenasselegitur,
    cumdicit
    Scriptura.: Fespere
    aulem
    facto
    recubtiil'J esus
    cunvduodecimapostoiis,et
    cw-
    naniibusillis:4ixit (Matik;
    xxvi).
    Namideo adno-
    A
    nam
    "hpram
    universis-diebus consiilttta sunt solvi
    jejunia',
    ut sit
    aliquid prolixius quod quadragirita,
    diebusaddatur,
    id
    est, usque
    ad
    vesperam.

    Ipsa
    latnen
    vespera
    sic
    agalur
    ul Itiminelucernm
    non
    indigeant reficierites,
    sedtuce adhuc diei omnia
    consnmmentur.
    Sedet omni
    tempore,
    sive
    cmno!,
    sive
    refeclionis,hora
    sic
    temperetur,
    ul cumiuce
    fiantom-
    nia.Uco luce
    dieiconsummanda,peificienda
    Bt
    pera-
    genda
    sunt
    omnia,
    ut ncc lumine
    hidigeatur
    lucer-
    nae,
    et horis
    competentibus
    omnia
    pioinde peragan-
    tur et
    temperale,
    et ut cilius et alacnus mnoctibus
    consurgentes impleatur
    ab illis
    qttodpropheta
    hbf-
    tatur dicens : In noctibusextollitemanus vestrasin
    sancta,
    et benediciteDomino
    (PsrtL
    cxxxni). Quod
    autemdicit,
    .sivecmtim,
    iiuelligitur
    caena
    quoepost
    Bprandiuni fit, quando
    duabus vicibiisreficiunt fra-
    tres. Refectionisautemhora
    hioiiitciligitur, quando
    jejunio peracto'
    uha^
    tanlum,
    vice ia
    vespere
    refi'-
    ciuntur.
    CAPUT XLII.
    ,
    Ut
    post coinplelorium
    nemo
    loquatur.
    i
    Omnv
    tempom
    silentio debent sludere
    monaeld,
    maxime.latrien
    noclurnishoris. Hincet alibi
    legitur
    :
    !
    Regulani
    silentii omni
    lempore servandam,
    sancta-
    "
    rum
    Scripturarum
    series
    declarat,
    diim
    per prophe-
    i tam dicit: Culius
    juslitim.
    siieillium
    (Isa.
    xxxn).
    Et
    i illud:
    Pone, Domine,
    cuslgdia.'mori
    meo,
    el ostium
    circiimsianiimlabiis meis
    (Psat. CLX).Ergo
    factis
    compleloriis
    moxintcr fralrcs
    irigrediatur silentium,-
    et sic se suis collocent
    lectis,
    ut nemo
    alleri
    loqua-
    >
    CHur. Iileoenim
    post completorium
    lacere
    deberiiuSj
    3
    ut nlerito- in nocturnis
    primo
    dicamus :
    Domine,:
    labta triea
    aperies,
    et osmeumannunliabit
    laiidem
    v
    tuam
    (Psal. L).
    Hoc
    est,
    petamus
    Deumin
    noclufnis
    t
    aperire
    labia
    uostra^quae
    sua cuslodiain
    completo-
    riis clauserat
    Et
    ideq
    omni
    lempore;sivejejunii,
    sive
    prandii,
    si
    tetnpusfueril prandii,
    tnox ut surrexefint a
    cmna,
    se-
    deani omnesin
    nnum,
    et
    legnt
    unus
    Collationesvei
    Vitas
    Patrum,
    aul cerie
    ctliquidquod mdificet
    du-
    dientes. Nonautem
    Heptateuchutn,
    aut
    Regum, qtiia
    infirmis
    inlellectibusnoncritulile illahorahanc Scri-
    pluramaudire;
    aliisvero horis
    lcgnntnr. Quodaulem
    dicit : aut certe
    aliquid quod mdifieetandientes,
    de
    1
    .homiliis
    iutelligitur
    dixisse
    Pairuni,
    in
    quibus
    aedifi-
    s
    B
    cationes
    pleniter scriptse
    sunt
    audientium. 'Velcerte
    1
    1 de
    expositiOriibUS'
    libroruni'
    cathbHcoruin, quarf
    ab!
    -
    orthodoxis faclaesunt
    vlris,
    iri
    quihus
    sancta!suffi-
    cienter sarictis doetrina redundat monaciiis: Cuhi
    vero dicit : non aulem
    Heptateuchum,
    aut
    RegutUj
    diligenter
    attendendum est
    quod sequitur, quia
    in-
    r
    firmis, inquil,
    intellectibusnon erit utiteilta liora
    o lianc
    Scripturam
    audire. Sinceris
    autem, sahis et
    o acutis intelleclibusnullo
    tempore
    vetatur
    Heptateu-
    s
    cum,
    aut
    Regiim,
    vel
    quamcurique
    liistoriamdiviria-
    d
    rtim
    legere Scfiptufarttin, quia possunt
    ineis
    figu-
    n.
    raset sensus
    dighosc'ere,'exemplum'salutis
    ab illis
    legendbrccip^re:
    Illis
    vero;qui nequeurifab illis;spi-
    i-
    ritalehicapereintelligentiam,
    Heptateucum
    aut Re-
    879 SMARAGDIABBATIS
    880
    gum
    in illa hora
    ^uste prohibet Iegeadum.
    Debet
    eriimlunc
    unusquisque
    divino aedificatussermone,
    et ad
    completorii
    officium
    ,
    ct ad suumsedificatus
    pergere
    locum. Caelerumaliis horis aut coramom-
    nibus
    lempore
    suo in
    Ecclesia,
    aut
    unusquisque per-
    legendi
    doctrina debet eos
    legere
    inschola.
    Si autem
    jejunii
    dies
    fuerint,
    dicla
    vespera,parvo
    intervallo moxacccdantddlectionem
    Collationum,
    ut
    diximus,
    el lectis
    quatuor
    aut
    quinquc foliis,
    vel
    quan-
    tumhora
    permittit,
    omnibusinunum
    concurrentibus,
    per
    hanc moram
    lectionis,
    si
    quis forle
    in
    assignalo
    sibi commisso
    fueril occcupalus,occurrat.
    Collalio
    dicitur
    confessio,
    collocutio
    ,
    vel
    confabulatio,
    ubi
    de
    Scripturis
    divinis aliis conferentibus
    interroga-
    tiones, conferunt alii
    congmas responsiones,
    et si
    quse
    diu latuerant occulta confereiitii.us
    patefiunt
    J "
    perspicua. Quod
    autem dicit: Si
    quis forte
    in assi-
    gnato,
    subauditur obedientioeofficiosibi commisso
    ;
    fueril occupatus,
    subinielligitiir
    omnibus in imiwi
    concurrentibus occurrat. Commissumenimdicilur
    creditum,
    vel commendatum. Undeet
    sequitur
    :
    Otnnes
    ergo
    in unum
    positi, cotnpleant.
    Non hic
    excipit
    abbatem,
    non
    praeposilum,
    non
    decanos, qui
    aliquoties
    aliis cantanlibus in
    ecclesia, potibus
    aut
    fatmlis aut consiliis vacant in hac
    hora,
    sedomnes
    omnino in hac collalionisliora occurrere,
    omnes in
    unum
    completorium
    jubet
    cantare.
    Et exeunles
    a
    complelorio
    nulla sU licentia denuo
    cuiquamloqui aliquid.
    Quod
    si inventus
    fueril quis-
    quamprcevaricari
    hanc taciturnitalis
    regulam, gra-
    viori vindiclm
    subjaceat:
    excepto
    si necessitas
    hospi-
    '
    lum
    stipervenerit,
    aut
    forte
    abbas alicui
    aliquidjusse-
    rit.
    Quod
    tamen el
    ipsum
    cumsumma
    gravilate
    et
    moderatione
    honeslissime
    fiat.
    Hinc et alibi
    scriptum
    legimus
    : Abhora vero
    completioms
    ,
    curaoratio ad
    somnum
    capiendum
    dalur,
    nullusomnino
    loqui prae-
    sumat,
    nisi
    grandis
    necessitas monasterii
    poposce-
    rit. Cui ab abbate fuerit ordinatum
    loqui
    studeal,
    vel etiara a
    prseposito,
    qui
    curam aliorum
    porlat.
    CAPUT
    XLIII
    Dehis
    qui
    ad
    opus
    Dei vel ad mensam
    tarde occur-
    runt.
    Ad horatn dhini
    officii
    mox ut auditum
    fuerit
    si-
    gnum,
    retictis
    omnibus
    qumlibel
    fuerinl
    in
    manibus,
    summacum
    feslinatione
    curralur;
    cum
    gravitate
    ta-
    men,
    ut nonscurrilitas
    invenial
    fomitem. Ergo
    nihil'
    operi
    Dei
    prmponaiur.
    Hinc
    quidam
    monachorum
    magister
    ait :
    Quandocunque
    vel diurnis vel no-
    cturnis horis ad
    opus
    divinum
    signum
    resonuerit,
    moxcum summafestioatione
    surgendum
    esl,
    ac si
    praecoregis
    insonet,
    omni
    opere, quod
    inmanibus
    habebatur, poslposito,
    ut nihil
    operi
    Dei
    propona-
    tur,
    sedmensad sonitum
    proeconis
    inlenia,
    et
    operi
    Dei
    innixa,
    cumomni
    gravitale
    el mansuetudinead
    intonandum
    gloriam
    majestatis ejus
    et
    pietatis ejus
    gratias
    referendas festina
    currat. Hinc Cassianus
    ait: Adhas
    ergo
    orationes cum fuit
    signi
    sonitus
    audilus,
    tanta celeritate debet monachus
    exsilire,
    ut
    condicaro aliosartifiees,
    sed is
    quj opus
    Scripturaj
    tA exercel,
    ineodem
    punctoquo
    aures
    ejus sonuspul-
    sans
    advenerit,
    coeptam
    litteram non audeat con-
    ; summare. Hincet alius
    magister
    ait: Cumindex in
    oralorio
    percussus fuefit,
    roox omnesaudientes an-
    tequamcurrant,
    faciant sibi crucemin fronte
    ,
    re-
    spondenles
    Deo
    gratias,
    et tunc laborantes
    opuspro-

    jiciant,
    arlifices ferramenta
    dimitlant,
    scriptores
    : lilteramnon
    integrent.
    Oninisfratrum manus dese-
    rat
    quodagebat,
    festinet
    statim,
    mox cum
    gravitate
    pes
    ad
    oratorium,
    sensus ad
    Deum,
    ut mox ad
    pri-
    mamorationem
    occurrant,
    et
    tanquamapes
    ad mel
    intrantium in oratorium fratrum examen
    ebulliat;
    ut
    qui
    tacitus erat sancti oratorii
    locus,
    stalim
    pres-
    byterorum
    clamorihus
    implealur.
    Quod
    si
    quis
    ad nocturnas
    vigilias post
    Gloriam
    B
    psalmi nonagesimi quarti (quempropter
    hoc omnino
    protrahendo
    et morosevolumus
    dici)
    occurrerit, non
    stet in ordinesuo in
    choro, sedullimusomnium
    stet,
    aut in loco
    quem
    talibus
    negligenlibus
    seorsumcon-
    slituerit
    abbas,
    ut videalur ab
    ipso,
    vel ab
    omnibus;
    usque
    dum
    completoopere
    Dei
    publica satisfactione
    pmniteat.
    ldeo autemeosinultimoaut
    seorsumjudi-
    cavimus debere
    stare,
    ut visi ab
    omnibus,
    vel
    pro
    ipsa
    verecundia sua emendenlur. Hinc Cassianus
    ail : In nocturnis autem orationibus
    usque
    ad se-
    cundum
    psalmum
    dalur tardandi dilatio. Attaroen
    antequam
    finitoeodem
    psalmo
    fratres inoratioaes
    procumbant, congregalioni
    se
    ingerere atque
    innni-
    scere festinet.
    Quod
    si
    amplius
    vel modicumre-
    tardaverit,finitis
    Vigijiis,
    verahnmililate
    submissus,
    C veniam
    negligentise,
    sicut
    superius diximus,
    ex-
    petere
    nsn
    omittal; idest,
    in loco
    ultimo,
    qui
    tali-
    bus
    negligentibus
    fuerit
    depulatus, jubeatur astare,
    et ibi cumverecundiaemetu
    exspectare,
    et
    post
    im-
    pletum
    cursum
    prolixa
    vehia ante coetumfratrum
    egredienlium
    salisfacere.
    Namsi
    foris
    oratorium
    remaneant,
    erit
    fortetatis
    qui
    seaul recollocetet
    dormiat,
    aut cerlesedeat
    foris
    vel
    fabulisvacet,
    etdetur eccasio
    maligno;
    sed
    ingre-
    dialur
    inlro,
    ut nec tolum
    perdat,
    etde
    reliquo
    emen-
    detur. Hinc et alibi
    scriptum legimus
    : Namforis
    mnino non
    segregentur,
    ne a somno detenti dor-
    miaiit,"
    aut in
    aliquo maligno
    hosti adeundi detur
    occasio. Intus enim
    positus
    nec tolum
    perdit quod
    cceperat,
    et verecundia ac metu
    frangitur,
    dumab
    omnibus videtur. Et
    quando
    caeteri
    expleto
    officio
    foras
    egrediuntur,
    illein ecclesia
    pro ipsa
    tarditale
    positus,
    duodecim
    psalmos supra
    cursus seriern
    cantet. Si vero exlotocursumsuum
    perdiderit, prae-
    cipue
    nocturnis
    horis,
    in
    quihus
    nullum aliud
    opus
    impendit, superpositione
    damnetur.
    Diurnis autemhoris,
    qui
    ad
    opus
    Dei
    post
    versum
    et Gloriam
    primi psalmi, qui post
    versum
    dicitur,
    oc-
    l
    currerit
    [Al.,
    non
    occurreritj, legequa supra
    diximus
    i inultimo
    stet, nec
    prmsumal
    sociari choro
    psalleniium
    >
    usquead
    satisfaclionem,
    nisi
    forte
    abbaslicentiamdede-
    ; rit
    permissionesua,
    ita
    tamenutsalisfaciat
    rtus exhoc.
    t Hinc sanctus Frucluosus ait: Adorationes
    diurnas,
    j
    qui
    ad
    primumpsaunum
    uon
    occurrerit,
    introire in
    881 COMMENt. IN REG. S. BENEDICTl. B8S
    oratoriumcumcaeterisnon
    audeat,
    sed
    pcenitentise
    de-
    legabitur.
    HincCassianusdicit: Si
    quis
    autem,
    ante-
    quamfinitjirpsalmusincoeptus
    nonoccurril.ulterius
    in oratorium inter
    psallentes
    fratres introire non
    audeat,
    sed stans forisad
    jannam suslineat,
    doriec
    finilis
    psalmis congregalio
    relaxetur,
    et lunc sub-
    missa in terra
    pcenitentia negtigentioe
    suaevel tar-
    ditatis coramomnibusab abbate
    impetret
    veniam.
    Quod
    si
    contempserit
    satisfacere,
    nullo modointer
    fratressocietalemorandi habebit.
    Quod
    autemdicit:
    Ita tameii ut
    salisfaciat
    reus ex
    Iwc, inlelligitur,
    sic
    eura
    per
    licentiamabbatis in choro
    recipi,
    ut
    post
    peractum
    cursum satisfaciat adhuc reus
    pro negli-
    gentia
    a se commissa,
    donec ababbale
    recipiat
    ve-
    niam,
    et eumremissio
    plenasubsequatur atque pa-
    cifica.
    Ad
    tnensamautemqtti
    anteversum
    nonoccurrerit,'ut
    simul omnesdicant versumet
    orent,
    et subuno simul
    otnnesaccedantad
    mensam,quiper negligentiamsuam
    aut vitiumnon
    Occurrerit,
    usque
    adsecundamvicem
    pro
    hoc
    corripialur:
    si denuonon
    emendaverit,
    non
    permtttatur
    ad mensmcommnnis
    participationem,
    sed
    sequestratus
    a consortio
    omnium, reficiat solus,
    sub-
    lata ei
    portione
    sua
    vini, usque
    ad
    satisfactionem
    el emendalionem.Similiter autem
    patialur, qui
    ad
    illum versumrion
    fuerit prmsens, qui post
    cibum
    dicilur. Ilinc
    quidara
    monachorum
    magister
    'ait :
    Admensae vero
    anliphonam
    vel versum
    priorem
    qui
    non
    adfuerint,
    semote et non
    signatum,
    et
    sine dala et
    accepta
    benedictione raanduceut et
    bibant,
    et sine
    alicujuseloquio.
    Et merilosinehomi-
    nis
    eloquio
    debet reficere
    qui
    anle refectionemcum
    Deonon est locutus.
    Qui
    vero
    posteriori
    raensaever-
    sui non
    adfuerit,
    talem
    pcenamsuscipiat, qualem
    ille
    qui
    ante refectionemnon est locutus cumDeo. Hae
    vero
    correpliones
    vel excommunicalioneshis dun-
    taxat coustitutse
    sunt, qui
    sunt voluntate et
    negli-
    gentiatardi,
    el nullisnecessitatibus
    occupali.
    Nam
    pro
    ulilitate monasterii
    occupati digne
    absentes a
    praesentibus
    inoralorio memoreutur. HincIsidorus
    dicit:
    Qui
    ad meusamtardius
    venerit,
    aut
    pceni-
    tenliamagat,
    aut
    jejuniis
    ad suum
    opus
    vel cubile
    recurral. HincBasiliusait: Si cum
    possit
    nonsate:
    geril,
    fatealur
    culpam negligentiaesuse,
    et maneat
    sine cibo
    usque
    ad illamhoram
    qua
    convenitur ad
    cibumin
    posterum
    diem.
    Nec
    quisquamprasumat
    antestatutamhoramvel
    posleaquidquamcibivelpotuspercipere.
    HincFrucluo-
    sus ait:
    Quilibet
    ex monachis
    jejunium
    solverenon
    prsesumat,
    nec
    priusquam
    incommunereficiantcum
    cseteris,
    vel
    postquam refecerint,
    quidquam quod
    ad
    potandum
    vel edendura
    perlinet gustare
    vel con-
    tingere au.deat,
    vel occulle
    quodlibet peculiariter
    recondere vel habere
    praesumat.
    Hinc Cassianus
    dicit: Omniraodisaulemexhoccaveri debel neante
    illamvel
    post
    illamhoram
    qua
    omnes fralres in
    commune
    reficiunlur,
    exlra mensam
    quomodocun-
    que quodcunque
    vel roodicum
    aliquis
    manducare
    ursesumal,
    ut etiam
    pomaquseteropore
    suosubar-
    A
    boribus
    jacent,
    non tantum
    degustare,
    sed etiam
    tangere, absque
    his
    quae
    in commune
    comeduntur,
    sacrilegium
    sil.
    Sed et si cui
    offertur aliquid
    a
    priore
    et
    accipere
    renueril,
    hora
    qua
    desideraverithoc
    quodprius
    recu-
    savit,
    aut aliud omninonon
    percipiat usque
    ademen-
    dationem
    congruam. Hyperbaton
    est
    hoc,
    quod
    aliter
    ordinatum
    inlelligitur
    ita : Si cui
    aliquid
    a
    priore
    offertur,
    et renuerit
    accipere,
    hora
    qua
    desiderave-
    rit,
    subauditur
    accipere;
    aut hoc
    percipial quod
    prius
    recusavit,
    aut aliudomninonihil. Hincbeatus
    Basilius: Hoc enim
    quod
    hic de esca dictum
    est,
    etiam de omni re
    quoe
    ad usus
    corporis pertinet
    eademformaservari
    potest. Ergo
    istetalis
    qui
    oblala
    recipere
    renuit,
    dignus
    est ut etiamsi
    quaerat
    non
    B
    accipiat,usquequoprobet
    is
    qui praeesl,
    etcum vide-
    rit vitiumanimi
    curatum,
    tunc etiam
    quodcorporis
    usibus necessariumfuerii
    praebebit.
    CAPUTXLIV.
    '
    Deiis
    qui excommunicantur,quomodosalisfaciant.
    Qui pro graviori culpa
    aboratorio et amensaex-
    communicatur,
    hora
    qua opus
    Dei in oralorio celebra-
    lur,
    ante
    fores
    oratorii
    prostratusjaceat,
    nilnl
    dicens,
    nisi tantum
    posito
    interram
    capite
    et
    proslratus, pro-
    nus omniumde oratorio exeuntium
    pedibus
    se
    proji-
    ciat. Et hoctandiu
    faciat usque
    dtimabbas
    judicaverit
    salisfaclum
    esse.
    Qusegraviores
    sunt
    culpoe,jani
    su-
    perius
    dictumesl. Hinc verode
    congruaculpatorum
    satisfactionedicenduraest.
    Quorum,
    ut Isidorus
    ait,
    sola
    panis
    et
    aquae
    in
    vesperlinum
    eril adhibendare-
    C
    fectio,
    amiclus
    eorum,
    aut
    tcgimenrasum,
    aut forte
    cil
    ciura,
    lectulus
    eorum,
    aut nuda
    humus,
    aut foiie
    storia,
    id
    esl,
    matta
    super
    humum. Hinc
    qtiidam
    monachorum
    raagister
    ait:
    Qui
    vero fraler
    gravem
    culpamadmiserit, ipse
    ab
    ulroque excommunicetur,
    id
    est,
    ab
    oiatorio,
    et a
    mensa,
    et non
    ipse
    adin-
    dulgenliammajoris perveniat,
    nisi ante limen ora-
    torii
    prostralus lacrymabili
    voceintervallo cessan-
    tinmin
    psalmis
    horarura Deo et omnibusemenda-
    tione satisfecerit
    repromissa.
    Qui
    dum
    jussus
    ab abbale
    venerit,
    volvat se
    ipsius
    abbatis
    pedibus,
    deindeomnium
    fralrum
    vestigiis,
    ut
    orent
    pro
    eo. El lunc si
    jusserit abbas, recipiatur
    in
    choro,
    velin
    ordine,
    qtto
    abbas
    decreverit,
    ita saneu(
    psalmum
    aut
    leclionem,
    vel aliud
    quid
    non
    prmsumat
    inoralorio
    imponere,
    nisi iterum abbas
    jubeat.
    Et
    omnibushorisdum
    completuropusDei, projiciat
    sein
    terram inlocoin
    quo stat,
    et sic
    satisfaciat, usque-
    dumei
    jubeat
    abbas ut
    quiescatjam
    abhac
    salisfa-
    ctione. HincIsidorus ait: Satisfaclio
    delinquentium
    hsecesl: Peracto
    poenitenlisetempore
    vocalus
    veniat;
    humo
    prostralus jaceat, jussus
    ab abbale de terra
    consurgat, surgens
    abomnihus
    pro negligenlia
    ve-
    niam
    poscat, adepturus indulgenliampost hujus
    emendatorisesatisfartionis mensuram.
    Qui
    vero
    pro
    levibus
    culpis
    excommunicanlurtan-
    tuma
    mensa,
    in oratorio
    satisjaciant, usque
    ad
    jus-
    sionemabbalishoc
    semper jacianl, usque
    dutn
    bene-
    dical et dicat:
    Sufficit.Quod dicit, benedical,
    intel-
    885
    '':":

    xi
    ,,^;^MA^AGIJ .|^fiBATJ SK--c;.--.:
    ---.,. 884
    ligitur,
    Diraittat.itibi'.Dpnunus.,Quod;dipit, siifficit,
    j.
    subauditur
    pro
    hac
    culpa
    salisfactio acta.
    ;
    CAPUT XLV.
    Deiis
    qut.fatlunlur
    inoratorio.
    Si
    quis
    dum
    pronunliat psaimum, responsoriuin,
    aut
    anliphonam,
    vel
    ieciionem, faliilui,
    nisi cunvsa-
    lisfaclione
    ibi coramomnibushumiiialus
    fuerit;
    ma*
    jori
    vindiclce
    subjaceai ; qnippeqlti
    noltiit'\huini-
    lilate
    corrigere
    avod
    negligentia deliquit. Infantes
    vero
    pro
    tali
    cuipci vapulent. Quod' dicit,' majori
    vindictce
    subjaceal; subauditur, quasi
    ibicofam
    omnibus humiliatus fuisset.
    Quod
    vero
    dicil,
    in-
    fanles pro
    lati
    cnlpa vapttient, stibintelligitur,
    nisi
    ibi coram omnibus humiliali fuerinf. Hoecdeillis
    qui
    raro
    fallunlur,
    et
    soepecorrepfr
    non
    emcridantur,
    .
    etiamsi ibi btimiliali
    fnerinl;
    ut
    vapulent,
    uteinen-
    dentur,
    et
    socpojam
    nonfalianlur.
    CAPUTXLVI.
    Deiis
    qiti
    iii aliis
    quibuslibet
    rebus
    delinquunt.
    Si
    quisdum
    inlabore
    quovis,
    in
    coquina,
    incella-
    r.iOyintninisterio,iii
    pistrinq, i/thorlo,
    inMiieqiiquq,
    dum
    laborat,
    vcl
    m:quocunque
    toco
    aliquid delique-
    '
    it,
    aut
    fregerit qv.idpiam,,
    aul
    perdiderit,,
    vel.aliud
    quid
    excesscritttbi.ei ubi,
    ct non
    veniens.
    conlinuo
    ante
    abbalem,
    vel
    cougregationem, ipse
    ultro satisr
    fecerit,
    et
    prodidcrit
    deliciu.tthsuutn;dtim
    per
    alium
    cognitumfuerii,~majori subjaceal
    emendatio.iji.Hinc
    Cassianus ail:
    Si .quis aliquid fregerit, aut per-:
    diderit,
    nonaliler
    negligcntiam
    suam
    delebil,
    nisi
    coramomnibusfratribus tandiu
    supplicaverit
    Deoin
    i
    J erra
    proslratus,
    donec oralione solvatur abbalis,
    Supra
    enimuoniiiiatoe
    negligehtise
    sccnndum
    modur
    lum
    propriumsinl.pensandae, etjuxtaselalem
    delin-
    quenlium,
    id
    est,
    vel
    teneram,
    v.el
    senilem, vel yiri-
    lem, sunlcorrigciidi.
    Si abbali vel
    praeposilopuram
    dederit confessionemet
    compertura
    fuerjt nonsuoe
    voluntalis
    fuisse, quod
    casu
    acridit,
    sufficiat ei
    emendare cumvcniaesalisfactione
    quoddeliquit.
    Si
    vero nonsua
    confessione,
    sed alterius
    pTodilione
    cognilum
    fuerit, prout culpaemagnitudopoposcerft,
    pcenitenliaesubjacebiit.
    Si animmvero
    peccali
    causa latens
    fuerit,
    tantutn
    ttbbqli,
    aul
    spirilualibus
    senioribus
    palefaciat, qui
    scianl curare
    sua,
    et aliena vulneranon
    delegete,
    aut
    publicare.
    Horlanmr
    autem, quod
    si ex
    majoribus
    cul-
    pis, quod
    adaninisa
    majorempertineal damnationem,
    ali.quam
    commiserit
    frater,
    secretius
    per puram
    con-
    fessionemsuo manifestet
    abbali, ne,
    dum
    lempore
    hoc animi
    culpani delegerevereeundat,
    cumrealu
    cnlpse
    faciemdiaboli interius recondat.
    -
    CAPUT XLVH.
    De
    significanda
    hora
    opeiis
    Dei.
    Nuniiandahora
    operisDei,
    die
    nocluque
    sil cura
    abbalis,
    ut
    ipsenUnliet,
    aut lali sollicito
    frairi injun-
    gat
    hanc
    curatn,
    ul omniahoris
    coinpctenlibus'com-
    pleantur. nincquidam
    Paterait: Horasverbadcttr-
    sum
    procurarejuxta dispensalionem
    abbalis
    debet,
    cui ordinatum
    fuerit,
    id
    est, qui
    mente sollicitaet
    A
    impigra:fuerit,:
    ad
    hoc^pus
    idoiieusinventus
    ,
    ut
    opus
    Dei
    non.larclelur; qui npn, qua
    hora illi libir,
    tum
    fuerit,
    fratres ad
    vigilias
    suscitare
    praesumat,-
    sedsic totara
    congregationem
    ad olficiumoralionis
    invitet,
    ne in
    utroque
    inveniatur
    incaulus, idest,
    ne vel
    oppressus
    somno statutam noctis transeat
    hpram,
    vel eamdemfestinns
    anlicipet.
    Si vero
    qua-
    libet occasionoa
    justo
    ordinedeviatum
    fuerit,
    utnon
    secundumordinemsuumhorae
    custodiantur, super-
    positione
    clamnentur
    Psalmosatilemvel
    qntipkonaspost
    abbalemordim
    suo
    quibusjustumfmrit htippnant.
    Cantareautenmut.
    legere
    non
    prmsumat.,
    nisi.
    qui potesi ipsum officium
    implere,
    ut
    mdificenlur
    uudienies. Quod
    cumIwmUi--
    taleet
    gmvitate,
    el iremore
    faciat,
    el cui
    jusserit
    ab-
    B
    bas.
    Qtiod
    dicit
    , post'
    abbalemordhw suo
    impo-
    nunt,
    non de
    illo, qjioingressi
    sunt ordir.e
    dicit,
    sed
    deillis
    quibus
    ababbate
    jussura est,
    et
    qui
    hoc
    opus
    bene
    agerepossunt,
    de
    quibus
    etiam
    superius
    dixit: Fralr.es
    non
    per
    ordinem
    leganl
    aul
    canlent,
    sed
    qui
    sedificentaudient.es.
    Quod
    et illi sicut ordi-r
    natiin,
    ita et caule et cuin humilifate
    agere
    debent.
    Uudeet
    sequitur
    : Cantareet
    legere
    non
    prasumat,
    nisi
    qui potest,
    etc, . .
    .
    ?
    ,/..,.
    GAPUTXLVIII.
    . '.;
    -
    De
    operemanuumquolidiano.
    ...:..-
    Otiositasinimicaesl animm. Otiosusenim
    corpore
    monachus,'
    mcntea sordidis
    cogitalionibusnunquam
    , poterit
    esse otibsus. Pef otium-enim libidines et
    noxiaruni
    cogilatioiiuin
    desideria
    coricrescuat,
    di-
    cente -Salonione': In desideriisesl omnis
    oiiosus,et
    inulla mala
    excogital
    oiiositas. Hortamur
    ergo,
    fra-
    te'es
    ,
    ut otiumnbh aroetis
    ,
    setl
    per
    sincerurouna-
    iiimitatis consensum
    unusquisque,
    ul
    prievalet,
    sic
    laborct, abjecto
    a
    se, qui
    huc
    usque
    talis
    fuit,
    lioc
    vitio
    ,-promptu3
    ad omne
    opusoccurrat, quia
    scri-
    ptum
    est : Non odcris
    laboriosa'epera,~M
    ruslicaiior
    rieinabAitissimocreatam
    (EccUvn).
    SI enim
    apbr
    Stoli
    corporaleopus
    faciebaht unde vitam
    corporis
    sustinefent,
    quantohiagis
    nionachi, quibusoporlet
    iiori solumvitaesuai necessaria
    propriis
    manibus ex-
    hibere,
    sed- etiam
    indigentiam
    aliorum laboribUs
    suis refieere.
    Qui
    viribus
    corporis
    et
    integritate
    sa-
    lutis
    cbnsisluht,
    ^"si in
    opere
    otiosi
    sunt,
    duplicitbr
    j.
    peccare
    noscuntur, quia
    "nbrisolunrrion
    laborant,
    sedetiamalios
    vitiant,
    et adiroilatibnemsuainihVi-
    tant.
    Propterea
    enim
    quisqttfe
    adDeiiih
    'convciiitur,
    ut ei deserviens laboris iiabeat
    curam,
    non ut otio
    1
    deditus
    ineiiia, pigritiaquepascatuf.
    Qui
    sicVolunt
    L
    vacare
    lectibni;
    ut non
    operentur
    ,
    ipsi
    contumaces
    existunl, quia
    non faciunt
    quod
    ihi
    legurit.
    Ibi enim
    scriplum
    est:
    Operanies
    suuni
    panem
    mandncent
    (Prov. xxvfii).
    Uinc
    perprophetain
    de animaotiosa
    '
    dicilur : Viderunt eamhostes
    ,
    et^derisei-untscibbata
    ejus (Thfen.i).
    Hostesehim sabbatavidentes ifri-
    dent,
    Curii
    maligni spifitus ipsa
    vacalioriisoliaad
    cogitaiioiies
    illicitas
    perlrahunt.
    ,
    Et ideo^certis
    temporibusoccupari
    debent
    fratres
    l in labore
    manuum,
    certis iterum horis in lectione
    88S
    COMMENT.IN REG. S. BENEDICTI. 886
    diiina.
    Ideoque
    hac
    dispositione
    creditnus
    utraque
    }_
    tempra
    ordinari,
    id
    est,
    ut a PasCha
    iisque
    adKd-
    ten.ias
    Octobris,
    manc exeuntes
    ,
    a
    prima Usque
    'acX
    horam
    pene quarlam
    Idborerit
    quo&
    necessarium
    fue-
    rit. Ab hofa aulem
    quarta usque
    ad itoram
    quasi
    sexlamlectionivacent.
    Agentdicit,
    festineht,
    vel sa-
    tis
    agant:
    hoc ewirh
    iritelligitur acjent.
    Hihclsidorus
    ait:
    Propriis
    autfem
    tettipbribusoportet operari
    mo^-
    nachum,
    et a
    propriis
    oratiorii
    lectibnlque
    ihcum-
    bere. Horaseriiradebethabere
    monacnus
    congruas,
    el ad
    singula
    officia
    deputatas.
    Partes autem
    tempo-
    rum suis
    quibusque operibus
    talilef
    deputatituf.
    J 5state enimamane
    usque
    iri horam terliain labb-
    rare
    oportet,
    a tertia vero
    usque
    ad sextain lectioni
    vacare,
    dehinc
    usqiie
    ad nonam
    requiescere.
    Post
    nonamautem
    usque
    ad
    tempus vespertirtum
    iterum I
    operari.
    PosJ sextamautem
    surgerites
    a menstt
    pausent
    in
    lectissuis cumomni siientio
    ,
    aui
    fofte qtii
    voluerit
    tegere,
    sibi Sic
    legat,
    ut alium non
    inquietet.
    Et
    agantur
    nond
    teinperius,
    mediante oetava
    hora,
    et
    iterum
    quodfaciendum
    est
    operenlur usque
    ad
    vespe-
    rum. Si aulerii necessilas
    tbci,
    aut
    paupertas exegerit
    ut ad
    frugescolligendasper
    se
    occupentur,
    noncon-
    tristentur, quia
    tutic Vefemoriaclii
    suni,
    si labore
    manuumsuarum
    vivuni,
    sicui et
    patres
    nostri et
    apo-
    stoti.
    Scriptum
    est enim: Laboresmanuumtuarum
    quia
    manducabis
    ,
    beaius
    es,
    el benetib'%erit
    (Psal.
    cxxvn). Ergomoriachum,
    utbealusFerriolus
    ait,
    ahs-
    que
    certis solemnitatibus vel manifesta
    segritudine,
    diemsine
    operatione
    transeuntem,
    a coiiviviodecer-
    '
    nimus
    excludendum, jubente Apostolo
    :
    Qui
    rionla-
    borant,
    non manducenl
    (II
    Thess.
    ni).
    Omnia tamen mensurale
    fiant propter pusiliarii-
    thes. Pusillanimus dicilur
    pusillum
    animum
    habens,
    parvulum
    vel
    modicum,
    aut certe
    desperatum.
    HiiiC
    jiealus Pachomiusait: Ne
    pltisoperis
    fratres Cbm-
    pellantur facere,
    sed moderatus labor omnes ad la-
    borandum
    provocet. Sitque
    inter eos
    pax atque
    con-
    cordia,
    et libenter
    majoribus subjiciantur,
    sedentes
    et ambulantes ac stantes inordine
    suo,
    et invicerii
    dehnrailitate certantes.
    A Kalendisaulem
    Octobris,usque
    ad
    caput quadia-
    gesimw,usque
    ad horamsecundam
    plenam,
    leclioiii
    vacent;
    hora secunda
    agalur tertia,
    et
    usque
    adno-
    nam omnesin
    opus
    suumlaborent
    qiwd
    eis
    injungi-
    tur. Facto auiem
    primo signo
    hormrioitm
    disjtin-
    gant
    se ab
    opere
    suo
    singuli,
    et sirit
    parati
    dum
    secundum
    signumpulsaverit.
    Post
    refectionem
    atitem
    vacenl leciionibus
    suis,
    aut
    psalmis. Operis
    Dei re-
    cordalio
    tenealur,
    id
    esl,
    ttt dum exlefius
    pef
    lem-
    poralemopporiunitatera
    manus
    operibusoccupantnr,
    Iiiterius mens cum
    linguae
    meditatione
    psalmorum
    et
    Scripturarum
    recordalione dulceseat. Namsi vio-
    ialor
    hujus regulae
    fabulatione
    delectetur,
    silenlii
    posnacastigetur.
    In
    Quaciragesimm
    vero diebns a mane
    usque
    ad
    tertiam
    plenam
    vacentleclionibus
    suis,
    el
    usque
    adde-
    cimamhoram
    plenamoperentur
    quod
    eis
    injungitur.
    A
    Monachi autem
    operantes
    meditari et
    psallere
    de-
    berit,
    ut caVmett vefbl 'Dei delectalionecorisoletur-
    ipsum
    laiiorerii. Maximeatttem
    ijuadra^esimae
    tem-
    pore
    laborahdumJ est
    coi^bre,
    fixain Deomimi In-
    tentione.
    Sicque
    manus
    implicanda
    est in
    opere"'
    quotidiano,
    tit mehs rionUVertatuf a<Deo.
    In
    quibus
    diebiis
    Quadiagesimmaccipidrtt
    omnes
    shigulos
    codicesde
    'biblioilieba, quosper
    ordirieni ex
    integro tegarit.
    Qtii
    cOdicesin
    eapiteQukdrttge.iirim
    udndi suhi. De biMiotheca
    dicit,
    id
    est,
    de bellula
    ubi libri reconduntur. Nam
    quod
    tlfsece
    biblibtheca,
    Laline
    repositio
    iibrbfutti dibituf.
    Anieoriinid satie
    depuientur
    uiius dut duo seriio-
    res, qui
    circuiheant motiaslerinmhbris
    qtiibus
    vacarit
    ffalres
    leclioni,
    et videant ne
    foite
    inVeniathr
    fra-
    B tei
    dcediosus, qni
    vacat otioaut
    fabidis
    et tiori est in-
    ienttis
    lectioni,
    et nonsolumsibi inutiiis
    est,
    sedetiam
    alios extollit. Hictatissi
    (quodUbsil) repeftus fuerit,
    corripiatur
    semel et
    secundo;
    sinon
    emendaverii,
    cor-
    reptioni regulari subjaceattaliter,
    utcmlerimelumha-
    beant. Acediosusdicitur
    taediosus,anxius,
    vanoemen-
    tis,
    vel animo
    levis, qui
    tsediomenlis
    coromotus,
    vel
    ieviiate animi
    sublevatus,
    necsesittit
    legere,
    necalios
    lectiorti sinit vacare.
    Qui
    Ctsibi
    vagandoiiiutilis,
    et
    aliis
    iegentibus
    invenitut' esse cohtfarius. Otium
    cnimet fabulas
    diligit;
    et ideoet seet aliosa sacra
    lectione
    distollit,
    id
    est, segfegat,
    vel disturbat.
    Qrii
    taliter
    corripiendUS
    esi,
    ut cseteri
    ejfls
    vldentes
    acerrimam
    cbrreptioherii,
    talem ut ulterius non
    audeant committere
    disturbationem,
    ne ad talera
    C
    audeat frater ffatris horis
    incompetentibus ]ttngere
    confabulationem. Undeet sttbaudituf :
    Nequefi-ater
    ud
    fratremjungaiur
    horis
    incompe-
    tentibus. Illaeenimhbrsesunt
    incompetentes
    fabulis
    vanis, quae
    sunt
    competentes
    lectionibus sacris.
    ;
    Quod
    autem
    dicit,
    neque frater
    ad
    fralreni jungaiur
    horis
    ineompeteritibus,
    non
    proficuam
    vel sanctamin-
    ter sanctos
    prohibet conjurictionem,
    sed
    nocivam,
    nocivisqtte
    fabttlis
    plenara conjunctionem
    inler
    i otiosos
    acediososijtie
    Vetat.
    i Dominico die leciioni vacent
    otiiries, exceptis
    his
    qui
    vdriis
    officiisdepkiali
    surit. Hinc Patres
    antiqui
    dixerunt: Dieauteih Doininicanil aliud
    agant,
    nisi
    ;
    Deo
    vacent,
    ne
    pro aliqua
    bccasioriese
    Velint,
    aut
    -
    n
    alibs excusare. Tanieh
    contestor, ffatres,
    hiilla
    ope-
    rafio in die illa sanctai
    compefiatttf,
    nisi tanlum
    hymnis,
    et
    psalmis,
    et cariticis
    spiritalibus
    dies illa
    i tfanseatuf.
    . Si
    quis
    verbiia
    riegligens
    ei destdiosus
    fherit,
    utnon
    velit,
    aut non
    possitmediidri,
    aut
    leere, injurigatur
    . ei
    opusqhddfdcidi
    Uthorivacei.Desidibsus
    dicitur,
    id
    , est, ciesidia,
    Vel
    negligerifiaplentts.
    Desidiosusenim
    i a desiderido
    ,
    id
    est,
    valde
    sedendo, otiumqiie
    dili-
    -
    gendo
    vocatur. Delali enimSalomonait: Abscondit
    i
    piger
    manum sub
    ascella,
    nec ad os suum
    appli-
    tat eam. De duabus enim hic
    loquitur personis.
    ( Una
    quae
    cum
    possit legere
    aut
    meditari,
    per
    desi-
    -
    diamcordisnetttrumvult
    agere,
    sed
    magis
    otio vel
    . vanis vnlt fabulis vacare. Alia enim
    persona est,
    8S7 SMARAGDIABBATIS
    g88
    quae, quamvis
    velit,
    per'ignorantiam
    nec
    legere
    va-
    let, nec
    medilari,
    et
    ideo,
    neotio
    vacet, utrumque
    opus injungendum
    est
    illis,
    in
    quo
    laborenl utri-
    que.
    Fratribus
    infirmis
    vel delicatistalis
    opera,
    aul ars
    injungalur,
    ul necoliosi
    sint,
    necviolenlialaboris
    op-
    primaniur.
    Quorum
    imbecillilasababbateconsideranda
    est. Delicalus
    dicitur,
    deliciis
    paslus,
    et diversis
    epulis
    enutritus. El ideofortioribus laboribus
    inscius, qui
    propter corporis
    teneriludinem
    ,
    aut imbecillitatem
    pie
    cum infirroisest
    lolerandns,
    et
    huraanius,
    cle-
    mentiusque
    traclandus. Neccontra eos raurmuran-
    diiinesl
    eis, qui
    vires laborandi
    habenl,
    sed
    magis
    et
    isti et infirmi a sanis sunt
    consulendi, et,
    ul diclum
    est,humanius
    clemeiuiusque
    traelandi.
    Quortim
    im-
    becillitas,
    iJ
    esl, fragilitas
    vel
    impossidlilas
    abab-
    bale
    quasi
    a
    pio
    est consideraiida
    palre pariter alque
    reclore.
    CAPUT XLIX
    De
    Quadragesimm
    obscrvatione
    Licet omni
    tempore
    vita monachi
    Quadragesimm
    debeat observalionemhabere.
    Licet,
    hic
    pro quam-
    vis
    positum
    est.
    Oporlet
    euim monacho sine du-
    bio cuin muiidus illi crucifixus
    est,
    el ille
    mundo,
    ut
    castiget corpus suum,
    el in servitutetu
    redigat,
    et onini
    lempore
    e.vhibeal
    semetipsum
    sic-ut Dei
    ministrum
    ,
    in variis
    necessialiisus,
    in
    laboribus,
    in
    vigiliis, etjejuniis, cseterisque
    virtulibus se exer-
    cendo.
    Tamen
    quia paucorum
    est tsta
    virlus,
    eorumvide-
    licet de
    quibus scriptum
    esl : Multi atttem
    vocali,
    pauci
    vero electi
    (Malth. xx)
    : ideo suademits islis
    diebus
    Quadragesimm,
    omni
    purilate
    vitamsuamcu-
    stodire. Oroni
    purilate dicit,
    omni
    sinceritate,
    et
    simplicitate cordis,
    nihil facientes
    pro
    vana
    gloria
    vel laudehumana: sed
    simplici
    cordeet
    pura
    meule
    quodsequilur agere,
    id esl:
    Omnes
    pariter negligentias
    aliorum
    lemporttm
    his
    diebussanciisdiluere. Dehoc enim
    lempore quadra-
    ge^imaescriplum
    est : Ecce nunc
    tempus accepla-
    bile
    ,
    eccenunc diessalutis. In
    quibus
    diebus unus-
    quisquenostrum,
    in
    quantum
    illi vires
    suppelunt,
    carnem
    maceret, ejusque
    desideria
    affligat,'concu-
    piscenlias turpes
    decorde suo
    repellat,
    el hoc modo
    aliorum
    temporum negligentias
    his diebus sanctis
    potiiiilendo
    debeat. Undeet
    sequitur
    :
    Quod
    tunc
    dignefil,
    si ab otnnibusvitiis
    tempera-
    mus.
    Temperamus dicit,
    id
    est, abstinemus,
    vel
    coerceamusnos a viliisomnibus.
    Oralioni cum
    fletibus. Scriplum
    est enim: Beati
    qv.i lugent, quoniam ipsi
    consolabuntur
    (Mallh. v).
    Et, Qui
    seminant in
    lacrymis,
    in
    gaudio
    melent
    (Psal. cxxv).
    Leclioni el
    compunclioni
    cordis
    atque
    absiinentim
    operain
    damus. Hinc Isidorus ait: Omnis
    profectus
    '
    ex leclibneet medilatione
    prccedil.
    Geminumenim
    dontim confert lectiosanctarum
    Scripturarum,
    sive
    quia
    intellectum mentis
    erudit,
    seu
    quia
    mundi va-
    nitatibus abstractum hominemad amoremDei
    per-
    Aducit.
    Compunctio
    cordis est humilitas mentis eura
    lacrymis,
    exoriens derecordatione
    peccati,
    ettimore
    judicii,
    Illa est conversis
    perfecla compunctionis
    affeclio, quae
    omnes a se
    carnalium, desideriorum
    affectus
    repellit,
    et intentionem suaroloto
    mentis
    studio inDei
    coiitemplationemdefigit.
    Illeenimbene
    abstinet a
    cibis, qui
    et amalith
    aclibus,
    et amundi
    abstinet ambilionibus.
    s
    Ergo
    hisdiebus
    augeamus
    nobis
    atiquid
    ad solitum
    pensum
    servitutis noslrm. Sclitum
    pensum dicit,
    consuetum
    vel usilatum absthientise nostrae
    jeju-
    nium,
    cui adhuc diehus
    quadragesimaealiquid
    am-
    plius
    est
    augendum.
    Undeet suhditur :
    Oraliones
    peculiares
    ciborumet
    potusabstinentiam,
    ui
    unusquisguesuper
    mensuramsibi indictam
    atiquid
    "
    de
    propria
    volunlalecum
    gaudio
    sancli
    Spiritus offe-
    rat Deo. Cura
    gaudio
    enim sancli
    Spirilus
    offerre
    debet monachus suum DominoDeo
    votum, qui
    ab
    illo
    sperat accipereregnura
    ccelorum.
    Qui
    enira cura
    hilaritate et
    gaudio
    Doroino
    servit,
    vel donal ali-
    qtiid, centuplum
    ab illo
    accipiel, insuper
    et vitam
    aeternam
    possidehit.
    Offeratei cum
    gaudio,
    et faciat
    quodsequilur
    :
    Id
    est,
    sublrahat
    corpori
    suo de
    cibo,
    de
    potu,
    de
    somno,
    de
    loquacilate,
    de
    scurrilitate,
    el cum
    spiri-
    tualis desiderii
    gaudio
    sanclum Pascha
    exspectet,
    Meritoeniin de resurrectione Doroini lales debent
    cumChristo inPascha
    lsetari,
    qui corpus
    suum
    per
    abslinentiam
    pro
    eo consenserunl
    crucifigi. Qui
    enimin
    praesenli
    vila
    aliquid
    desideriis vel substan-
    C liis carni
    subduxerint,
    debent merito de divinis
    animae deliciis abundanter in
    perpetuo saginari.
    Quia
    inhoc
    parvotempore pro
    Dominovolueruut ad
    modicum contristari, jusle
    cumeo merebuntur
    in
    fuluro lsetari.
    Hoc
    ipsum
    lamen
    quod unusquisqueoffert,
    abbuti
    suo
    suggerat,
    el cum
    ejus fial
    orationeet voluniale:
    quia quod
    sine
    permissionepatris spiritualis fit, prm-
    sumptioni deputabilur,
    et vanm
    glorim,
    non tnercedi.
    Ergo
    cumvotuniateubbatisomnia
    agenda
    stint. Hinc
    quidam
    monachorum
    magister
    ait : Dicat abbas
    omnibus fralribus :
    Qui
    vult
    pro
    anima sua labo-
    rare,
    et
    aliquid
    abslinere,
    liberam ei volnutatem
    concedimus.
    Qui
    vero nolnerit, regulse
    de hoc
    titulo constituta
    accipiet,
    et
    quadragesimae
    conten-
    ^
    tus erit mensura. J am
    q.ui
    de fratribus voluerint
    aliquid
    absiinere,
    humilient se ad
    genua abbalis,
    agentes gratias
    de boni
    actus voluntate
    concessa,
    et
    post impensam
    humililatem simul et ore suo
    abhati indicent, quis quid
    voluerit abstinere.
    CAPUT L.
    De
    fratribus
    qui longe
    aboratorio
    laborant,
    aut in
    viasunt.
    Fratres
    qui
    omnino
    longe
    sunt in
    labore,
    et non
    possunt
    occurrere
    hora
    competenli
    ad
    oralorium,
    et
    abbashoc
    perpendil, quia
    ita
    esl, agant
    ibidem
    opus
    Dei,
    ubi
    operanlur,
    cumtremoredivino
    flectenlesge-
    ntia. Similiter
    qui
    in iiinere directi
    sunl,
    non eos
    prmtereant
    horm
    conslitutm,
    sed ut
    possunt,
    agant
    889
    COMMENT.IN REG. S. BENEDICTI. 890
    sibi,
    et servitutis
    pensiitii
    non
    negligant
    reddere. Hinc
    bealus Pachoraius ait: Et si innavi
    fuerint,
    et in
    monasterio,
    et in
    agro,
    et in
    ilinere,
    el in
    quolibet
    rainisterio orandi et
    psallendi tempora
    non
    praeter-
    miltanl. Hinc et Basilius dicil :
    Unusquisque
    in
    opere
    suo observare debet
    propriam regulam,
    sicut
    roembrumin
    corpore; quia
    damnura
    habebit,
    si ne-
    glexeril implere quod
    ei
    injunctum
    esl,
    et de com-
    inuni fratrum utilitate
    negligens amplius periclita-
    bilur. Et ideomenteet devotione
    complere
    debet id
    quodscriptum
    est: Cantantes et
    psallentes
    in cordi-
    biisvesirisDomino
    (Eph. x).
    Si enim
    corporaliter
    non occurrit adessecumcaeterisadorationis
    locum,
    in
    quocunque
    loco iuvenlus fuerit,
    quod
    devolionis
    est
    expleat. Oporlel
    tamen
    observare,
    ne forte
    quis
    possit complere
    in
    tempore
    suo,
    quodcomplendum
    est,
    et
    occurrere,
    sed dum
    loqui
    vult occasiones
    nectit, tanquam
    ministerii
    opere occupatus. Quod
    qui facit,
    et offendiculum
    conleiis
    proestat,
    et
    ipse
    negligentis
    crirnen incurrit. Hinc alius monacho-
    rum
    magister
    ait: Cumfratres
    spirilales
    sine laico
    ambulant, juncti
    ad
    se,
    etcantantes, modice devia
    ileclant
    genua,
    et
    post
    orationem redeanl in
    via,
    mox ab omui verbo alieno adeo tacentes
    propter
    reverentiam
    operis Dei,
    et sic ambulando
    pelita
    benedictione
    impositumprorumpant psalmum.
    CAPUT LI.
    De
    fratribus qui
    non
    longeproficiscuntur.
    Fratres
    qui proquovisresponsoproficiscuntur,.et
    ea
    die.sperant
    reeerti ad
    monasterium,
    non
    prmsumant
    foris
    manducare,
    etiamsi a
    quovisrogentur,
    nisi
    forte
    eis ababbtitesuo
    prmcipialur.
    Qtiod
    si aliter
    fecerint,
    excommunicentur.
    Hinc
    antiqui
    Patres dixerunl:
    Nemolamen extra mbnasterium manducet
    aul bi-
    bat. Hoc enim
    reguloe
    non
    recipit disciplina,
    ut vel
    poma
    vilia desumantur, aquamipsani
    ante refectio-
    nera
    legilimam
    bibere non
    proesumant.
    Si
    quis
    vero
    extra conscienliam
    abbalisvel
    praepositi qualemcun-
    que
    locum
    egressus, gulse
    vel ebrietati se sociave-
    rit,
    aut si in
    proxirao
    Iransmissus, pro
    sui levitate
    vel
    gulae
    nonstatim
    expedila
    necessitateadcellulam
    redierit,
    aut cum in id facinus fuerit
    delentus,
    ut
    canones docent,
    aut
    triginta
    diebus acommunione
    separetur,
    aut
    virgis
    caesisemendetur.
    CAPUT LII.
    De oratorio monaslerii.
    Oratoriumhoc
    sil,
    quod
    dicilur;
    necibi
    quidquam
    aliud
    geratnr,
    aut condalur.
    Explelo opere
    Dei om-
    nescumsuosilentio
    exeant,
    et
    agalur
    reverenlia
    Deo,
    ul
    frater qui forle
    sibi
    peculiariter
    vull
    orare,
    non
    impedialur
    allerius
    improbilale.
    Sedsi alter vultsibi
    forte
    secreiimorare,
    simpliciterintret,
    et
    oret,
    nonin
    clamosa
    voce,
    sedin
    lacrymis
    et intentione cordis.
    Ergo qui
    simile
    opus
    non
    facit
    non
    permiltatur expleto
    opere
    Dei remorari in
    oratorio,
    sicut dictum
    est,
    ne
    atius
    tmpedimentumpaliaiur.
    Hinc beatus
    Augusti-
    nus ait: Inoralorio nemo
    aliquid agat,
    nisi ad
    quid
    faclum
    est,
    unde et nomen
    accepit.
    Aut si forte
    A
    etiam
    aliqui prseter
    horas constitutas
    ,
    si eis
    vacat,
    et orare
    voluerint,
    non eis sint
    impedimento, qui
    ibi
    aliquid agendum putaverunl.
    Itemalibi: in orato-
    rio
    proeter
    orandi et
    psallendi
    Dei cultum
    penitus
    nihil
    agatur,
    ut nomini huic et
    operajugiter impensa
    concordent. Ut si
    aliquis praeler
    constitutas horas
    Domino
    supplicaturus ingreditur, votum_suum
    oc-
    cupalio
    alienanon tardet.
    CAPUT LIH.
    De
    hospitibus suscipiendis
    OmnessupervenienteshospitestanquamChristussus-
    cipiantur: quiaipse
    dictnrus
    est, Hospesfui,
    et susce-
    pistis
    me
    (Matth. xxv).
    Hincet
    Aposlolus
    nos inter
    csetera horlatur dicens :
    Hospitalitatem
    sectantes
    (Rom. xn).
    Dicensenimsectandamesse
    hospitalila-
    B
    tem,
    non illud solum
    ostendit,
    ut venientem ad
    nos
    hospitem suscipiamus,
    sed et
    requiramus
    et
    sollicili
    simus,
    et
    sectemur,
    ac
    perquiramus ubique
    hospites,
    neubi fortein
    plateis
    sedeant,
    ne extra te-
    ctum
    jaceant.
    Recordare
    Loth,
    et invenies
    quod
    non illum
    hocpites,
    sed
    ipse qusesierit hospites,
    et hoc erat
    hospitalitatem
    seetari. Hinc et beatus
    Machariusait:
    Hospitalitalem
    sectantes
    per oittnia,
    et ne avertas oculum,
    aut inanemdimiltas
    paupe-
    rerm,
    ne forte Dominusin
    hospite
    aut in
    paupere
    adte
    veniat,
    et videat te
    haesitantem,
    et contemne-
    ris;
    sed omnibus hilarem le
    oslende,
    et fideliter
    age.
    Advenientibus
    ergohospilibus
    alacris
    susceptio
    adhibenda
    est,
    scieules obhocnovissimam
    consequi
    relributionem, quando
    in
    judicio
    his
    qui
    adextris
    ^
    erunl diclurus est Dominus:
    Hospesfui
    et
    collegislis
    me:
    quia quod
    uni exminimismeis
    fecislis,
    mihi
    fe-
    cislis
    (Matlh. xxv).
    Et omnibus
    congruus
    honor exhibeatur.
    Congruus
    dicilur
    conveniens, competens,
    vel
    condignus, qui
    fit, quando unicuique quodexpedit
    et
    quoraodo
    ex-
    pedit irapenditur.
    Nam
    quamvis
    una charitas omnes
    amplectatur
    interius,
    aliter
    pauperibus,
    aliter vero
    exterius
    congruit
    minislrare
    potenlibus.
    Neque
    enim
    aequalis
    omnibus
    praeparanda
    est
    sessio, neque
    aequalis
    omnibus ciborumconvenit
    praeparatio,
    sed
    unicuique
    necesse est cum charitatis discrelione
    congruus
    locus, congruus cibus, congruus leclus,
    congruus
    omnibus exhibeatur et
    honor,
    ut
    congrue
    j.
    a nobis
    recepti
    sinemurmurio ad
    propria
    revertan-
    titr aroici
    Maxime domeslicis
    fidei
    et
    peregrinis.
    Domesticus
    dicitur amicus
    farniliaris,
    vel
    sodalis; quos
    duobus
    modis
    intelligere
    debemus,
    siveomnes
    generaliter
    Chrisiianos unamnobiscum
    fidem,
    unum habentes
    baptisma;
    sive
    specialiter
    monachos, qui
    nobiscum
    Deo
    peculiarem
    Dei
    cultum;
    et
    religionis
    exhibent
    famulalum.
    Peregrinus
    dicitur in
    longaepatriaeagro
    positus.
    Ut
    ergo
    nuntiatus
    fuerit hospes,
    occurratur ei a
    priore
    vel a
    fratribus
    cumomni
    officio
    charitatis.
    Quia
    eitim duae ad monasterium
    personae
    solent
    venire,
    duasel illisralionabiliter
    jubet
    occurrere. Prioribus
    enimuecesseest occurrat
    prior,
    fratribus occurrat
    891
    --
    SMARAGDIABBATIS _
    m
    frater. Si enimvenit
    rex, episeopus,
    aut
    aliqijjs
    de
    i
    summb
    apicepotehs,
    exeat illi obviamabbas. Si au-
    leiuvenerit
    alter,
    ohviamilli exeat alter.
    Et
    primilus
    orent
    pariier,
    el sic sibi socienlurin
    pace.
    In
    pace
    dicit,
    id
    est,
    in osculo
    pacis.
    Pacili-
    cosenim
    oportet esse,
    et sibimet invicemin osculo
    sanclo sociari
    oportet
    filios
    pacis.
    Undeet
    sequitur:
    Quodpacis
    osculumnon
    priusofferaiur
    nisi oralione
    prmmissa,propter
    illusionesdiabolicas. Si enimcum
    sil diabolus
    tenebrosus, transfigurari
    valet
    in
    ange-
    lum
    lucis,
    valet
    ulique
    transformari cl in
    personarn
    hospilis, q.uod
    faclum
    jam
    fuisseet in
    dialogis
    et
    in Vitis
    legitur
    Palrum.
    Quse
    phanlasmatis
    illusio
    stare
    nocereque
    non
    valet,
    si oralio
    prompta
    ex
    cordesancti monachi
    procedit.
    1
    1
    In
    ipsa
    autetn salulationeomnisexhibeaturlitnni-
    f
    lilas. Omnishumilitas dieilur
    tola, plenaatqueper-
    fecta,
    non
    ficta,
    sed decorde
    puro manans,
    yera
    atque
    sincera.
    Quse
    quompdo
    exhibeatur audi se-
    quenlia:
    Otnnibtisvenientibussivediscedenlibus
    hospitibus,
    inclinato
    capile,
    vel
    prostraio
    omiii
    corpore
    in
    terra,
    Cltristusin eis
    adorelur, qui
    et
    suscipiiur.
    Et
    hic,
    sicul et
    superius,
    duas advenientium inducit
    perso-
    nas,
    unam
    mediocrem,
    cui tantum
    caput
    inclinatur
    a
    fratre;
    aliamvero
    summam, quae
    in terram toto
    prostrato
    adoratur et
    corpore.
    Sed tamen inulris-
    que
    DominusJ esus Christus
    adoralur, qui
    et susci-
    pilur.
    Suscepli
    autem
    hospites
    ducanlur ad
    oralionem,
    el
    poslea
    sedeatcumeis
    prior,
    aul ctti
    jusserit ipse.
    Le-
    gatur
    coram
    hospiie
    lex
    divina,
    ul
    tfdificelitr,
    et
    post
    hmcomnisei exhibeaiur humanitas. Omnishumani-
    tas dicitur omnis miserantis
    affectus,
    el
    ohsequium
    plenum,
    et
    perfectum amoris, quodhospitibus
    ex-
    hiberi
    oportet
    in cibi el
    potus,
    et omniumilliscom-
    petentium
    adminisiralione.
    J ejunium
    a
    priorefrangatur propter hospitem
    : nisi
    forteprmciptttis
    sil
    diesjejunii, qui
    non
    possit
    violari.
    Fratres autem consuetudines
    jejuniorumprosequan-
    tur. Dies
    jejunii, qui
    violari non
    possunt, intelligun-
    tur dies sanclae
    Pasehalis,
    Quadragesimos,
    Litania-
    rum,
    et
    quatuor
    anni
    temporum,
    aut si
    alicujus
    diei fesli fuerit
    agenda vigilia, quando
    non soluma
    canbnicis, cleficls,
    verumeliam a laicis catholicis
    jejunatur.
    Fratres autem consuetudines
    jejuniorum
    prosequanlur,
    ne
    pro
    uno
    hospite
    atoto monaste-
    rio
    jejunii
    solemnilasauferalur. Namutcharitatem
    moiistrelur habere in
    hospitem,
    solummodo
    jeju-
    nium mandat
    ffangi a
    priore,
    et maxime
    propter
    ipsiushospitis
    hOnoremsolvi mandat
    jejunium
    ab
    ipso
    monasterio seniore. Sedet hoc non
    pro
    onini-
    hus
    hospitibus
    est
    agendum,
    sedtantum
    properegri-
    nis fratribus aut illis summis
    personis quse
    tarde
    vi.sitanl monasterium.
    Aquam
    inmanibusabbas
    hospilibus
    del:
    pedes
    au-
    lem
    hospilibus
    omnibustam abbas
    quam
    cunctacon-
    gregaiio
    lavet. Hinc Fructuosus ait:
    Hospitibus
    vei
    peregrinis
    fralribus cumsumma reverentia chari-
    A
    talis et ministrationis
    obsequia
    sunt
    pracbenda,
    et
    ad
    vespenim
    lavandi
    pedes,
    et si ex itinere stuit
    confecti,
    oleo
    perungentii sunl, lectaria,
    lucernaet
    exlrema moilia
    exhibenda,
    ac
    proficiscentibusjuxla
    pensam
    ccenobiivialicura
    imponendnm.
    Quibus
    totis hunc
    versum dicunt :
    Suscepitnus,
    Deus,
    misericordiamluam inmedio
    teinpli
    iui
    (Psal.
    XLVir).
    Ac si dical:
    'Suscepimus
    inisto
    hospite
    mi-
    sericordisetuaevisitationeminmedio
    templi tui,
    in
    medio
    templo
    monasterii tui. Aliler:
    Suscepimus,
    Deus,
    misericordiam tuam in medio
    templi lui,
    id
    esl,
    inmedio cordis
    nostri, quod
    totumdieit
    Apo-
    stolus esse
    templum; suscepimus
    istius
    hospitis
    cum
    charitatis dilectiorieadventum.
    Pauperum
    et
    peregrinorum
    maxime
    susceptio
    otnni
    B
    curasollicite
    exhibeaiur,
    quia
    in
    ipsistnagis
    Christus
    suscipitur.
    Itinc Pachomius ait :
    Quando
    adoslium
    monasterii
    aliqui venerinl,
    si clerici
    fuerint,
    aut
    nionachi, majori
    hpnore
    suscipiantur. Lavabuntque
    pedes eorum, juxta
    Evangelii proeccpiuin,
    et dedu-
    ceut adlocum
    xenodochii, praebebunlque
    orania
    quae
    apta
    sunt usui monachoruin. HincIsidorus ait: Et
    licet omnibus
    hospitalitatis
    honum cum
    gratia
    oporteat referenduih,
    uberior tamen monachis et
    clericis deferendaest honorificenlia
    hospitalitatis.
    Prsebeanlur eis
    iiospitacula,
    lavenlur eorum
    pedes,
    congruis
    etiam
    suniptibus ejusdem
    hunianitatis
    gra-
    tia
    praoheatur.
    Namdivilumlerror
    ipse
    sibi
    exigit
    honorem.
    Quia
    enim omnibus
    congruus
    honor est
    exhibendus,
    non
    ^
    tanieii melu
    terroris, quanlum
    etiam
    prseparandum
    est divitibus
    obsequium
    causa diseretionis. Debemus
    enim, secundum
    Apostolum,
    reddere cui timoremti-
    morem,
    et cui honoremhonorem.
    Coquina
    abbatiset
    hospilumper
    se
    sit,
    ut incertis
    horis
    supervenienles hospites, qui nunquam
    desunt
    monasterio,
    non
    inquietent fratres.
    In
    quatn coqui-
    l
    namad annum
    ingredianlur
    duo
    fratres, qui ipsum
    ojficium
    bene
    implmnt. Quibus,
    ut
    indigent,
    solalia
    ministretttur,
    ut
    absque
    murmuratione serviant. Et
    ilerutn
    quandooccupationem
    minorem
    habent,
    exeant
    ubi eis
    imperalur,
    in
    opera.
    Et non solutnin
    ipsis,
    i
    sedetin omnibus
    officiis
    monasterii isla sit conside-
    i ralio,
    utqtiando indigent solatia,
    accommodentur
    eis,
    j
    iterum
    quando vacant,
    obediant
    iinperanti.
    jEsl.ima-
    ii
    v
    tur enim a
    multis, quia
    sicut
    coquina
    alia
    ijuani
    fratrum,
    et in alioerat constituta
    loco,
    itaet mensa
    L
    abbalis non tunc ineommuni referlorio erat cum
    caeterismensis
    posita,
    sedin alia erat cellulase-
    r gregata, quam
    crebro venientes
    hospitesfrequenter
    |)
    cibis invenirent
    paratam.
    Sed modo ab
    episcopo-
    rum, abbatum,
    et caeterorumFrancorum
    magno
    conciliosalubre inventumesl
    concilium,
    ut
    pro
    sua
    e
    et fratrum custodia habeal in cotnmuni refectorio
    mensam,
    ubi
    quando
    adfuerint cum
    hospitibus,
    (_ quando
    vero
    defuerint,
    cum
    quibusvoluerit, reficiat
    ,_ corarafratribus.
    ;.
    Itemet cellam
    hospitum
    habeat
    assignatamfraler,
    i-
    cujus
    animatntimorDei
    possideat,
    ubi sintlectistrali
    893
    COMMENT.LNREG>
    S. BENEDICTI. m
    sufficienter,
    et domusDei a
    sapienlibussapienter
    ad-
    ministretur. A sternenrlo enini lecti strati dicuntur.
    Strali
    quasi
    scoriali. Scoria enim
    dicitur, quod
    nos
    matlam,
    vel nattani dicimus. Inhis autemsolisan-
    tiqui
    monachi dornnre
    solebant,
    et In"s
    solis lectulos
    suos slernebant.
    Cujus
    enimanimumtiraor Domini
    possidet,
    sine dpbio
    jaro
    inter
    sapientes
    dcbet ha-
    beri.
    Scriptum
    est eiiim: lnitium
    sapientim
    titnor
    Dotnini, intellectus
    bonus omnibus
    facientibus
    eum
    (Eccl.
    n).
    A talibus
    enirn
    sapientibus
    domus Do-
    mini,.
    id
    esl,
    domus
    quse
    in monaslerio
    pro pauperi-
    hus Domini
    aetiificatur,
    aut
    pro ejus miplendo
    man-
    dato
    conslituitiir,
    necesse est
    sapienter
    administre-
    tur. Ilinc e,t
    quidain
    monachorum
    magister
    ait:
    Cella
    peregrinorum
    semote monasterio constituatur
    cumlectis
    siratis,
    ubi
    supervenieiiles
    fratres maxime
    ignoii dormiant,
    et
    visa|J as
    snas
    ponant.
    Hospilibusautetn,
    cui non
    prmcipitur
    nullatenns
    socielur,
    nequecolloquatur,
    sed si obviaveritaul vi-
    derit, sa.lutalis
    humiliter,
    ut dictum
    est,
    et
    pelita
    be-
    nediclione,
    pertranseat,
    dicensnonliceresibi
    colloqui
    crttii
    hogpite. Hospitibus
    non societur
    dicit,
    !id
    est,
    ad fabulas faciendas noneis
    jungatur.
    Sed si obvia-
    yerit eis,
    aut
    prope
    se slare
    viderit, petUa
    benedi-
    ctione transeat.
    Quod
    si
    rogatus aliquid
    ab
    hospite
    fuerit,
    respondeat
    ei
    dicens, non.mihi
    licel cumlio-
    spile loqui.
    Hinc et beatus Macharius ait:
    Nullus,
    nisi cui
    cura circa
    hospitale
    fuerit
    injiincta, jfespon-
    sum det
    venientibus,
    neque
    sermocinari alicui
    fratri
    licebit,
    nisi soli
    qui praeest,
    aut
    qups ipse
    jusserit.
    ',
    ..
    CAPUT LIV.
    Qupd
    nonde.beatmonachus lilteras vel
    eutogia
    acci-
    pere
    sine
    jussu
    abbatis
    .
    ATuMote!!as
    liceal monachoneca
    parentibussuis,
    nec
    a
    quoquamhominum,
    necsibi invicem
    litteras,
    aut
    fiulogia,
    vel
    qumlibet
    munuscula
    a.ccipere
    aut dare
    sine
    prcecepto
    abbatis sui.
    Quod
    si etiam a
    paren?
    iibns
    suis ei
    quidquam
    directum
    fuerit,
    non
    prccsu-
    mat
    suscipere
    illud, pi.si
    prius
    indicattm
    fuerit
    abbati.
    Qtipdsijusserit suscipi,inabbalis silpoleslate
    cuiillud
    jubeat
    dari. Et nonconlristetur
    frater,
    cui
    forte
    dire-
    ctumfueralyUtnoiideturoccasiodiabolo.Quiautem.ali-
    ter
    prmsumpserit,disciplinmregulgri subjaceat.
    Hinc.
    Iieatus.Augns.tinusait,:
    Quicunque
    autero
    in tantum
    progressus
    fuerit.malBm,(ut
    occulte ab
    aliquo
    litle-
    $as,vel qnaelibet
    munuscula
    aecipiat,
    si hoc ultrp
    onfi.tetur,parcatur ilji, etoretur
    pro
    illo, Si autein
    deprehenditur atque convincitur,
    secundum
    arbir
    trium
    praepositigravius
    emendetur. Hinc et
    beatps
    Basiliusait; Mnnus
    quodlibet,
    sive
    epistolas
    nemo
    monachus
    accipiat,
    nec
    darpsinejussipne
    abbatis
    cuiquam prsesumat/
    Hinc et alibi
    scriptuni
    est:
    (J ui
    verp
    litteras
    vei munuscula cujuscunque
    acd-
    perepraesumpserit,
    si non statima
    quo accepit,
    et
    qure acpepit publicaverit, disfrictioni severissiraae
    subjacebit.
    Illa vero
    quae
    transmissa
    sunt, pefe-
    grinis
    et
    ignotis depulaaunlur,
    aut certe incendio
    cremabuntur. Sane
    qni
    suis J tiljisvel
    aliqua
    adse
    A
    necessitudine
    pertinentibus aliquid
    contulerit
    inrem
    comihunern
    redaclum,
    cui neccssarium fuerit tri-
    buatur. Si vero cui transmissum es.t
    abbas
    prseci-
    pit dare, tanquam reliqua
    fidelium
    munera,
    cum
    gratiarum
    actione
    accipiet. Quod
    autem
    dicit,
    non
    coniristetur,
    ne forte delur octasio
    diabolo,
    subin-
    telligitur,
    aut
    per
    tristiliam,
    sut
    per invidiam,
    aut
    per
    murmurium. Per tristitiam enim
    quaro
    in suo
    pectore
    tenet,
    nocendi monachodiabolodatur
    occasio,
    quia, secundumApostolum,
    est trislitia
    qua, irape-
    dientediabolo,
    datur occasio,in
    auima. Namet
    siilli,
    cuidatumest, invidetur,
    perinvidiam
    nocendi mona-
    chodiabolo
    daturoccasio,quiascripUim
    est: Invidia
    diaboli mors intravit in orbemterrarum. Imitantur
    enimillum
    qui
    sunt ex
    parte
    illius. Aut si forte
    mur-
    B
    muraverit, quiaquod
    sibi directumest sibi nondatur,
    et
    itaper
    murrouralionem nocendi
    monachodiabolo
    datur.occasio. Quia
    et
    qui
    in deserto murmurave-
    runt,
    a
    serpentibus perierunt.
    Omnis enimmona-
    chus
    qui
    unum ex istis
    fecerit, qttia
    illi
    non
    datur
    quod
    illi
    dirigitur, regulari disciplinae subjaceat,
    ne
    iadisciplinalus
    inseteruum
    pro
    his, vit.iis
    pereat.
    CAPUTLV.
    De veslhnentis
    el calceatnentis
    frairum.
    Veslitnenta
    fratribus
    secundumlocorum
    quaiitatem
    ubi habilant vel cterum
    temperiem
    denlur, quia
    in
    frigi-
    dis
    regionibusainpliusindigelm;
    incalidisverominus.
    Hmc
    ergo.
    consideratio
    peties
    abbatemsit.
    Quod
    aulero
    dicit,
    secundum
    locorum
    qualitatem
    vestimenta
    dari,
    mihividetur
    deoperoso,et
    nondetam
    operoso
    dicere
    ^
    loco. Sunt enim monasteria
    jam perfecta,
    et in
    amceno loco
    posita, ubi.roinusoperalur,
    et minus
    yestimentis et calceamenlis
    indigetur.
    Quod
    vero
    dicit: vei aerum
    temperiem,ipseexponit
    cumdicit:
    quiain fngidis regionibusamplius indigepur,
    incati-
    dis verominus. Haec
    prudentissirae
    ille considerans
    dixit : Nunc vero
    prudens
    abbas consideret
    diligen-
    teraerum
    temperiem,
    et
    loca
    in
    quibus habitat,
    '
    quomodo
    siut calida, frigida
    vel
    lemp.erata, aspera,
    dura,
    vel
    suavia,
    et secundum
    possibilUatem
    suam
    quod
    necessariura est fideliter suis roinistret mo-
    nachis,
    ut sinenecessitateDominoseryiant,et absque
    justa
    niurmuratione pacifice
    vivant.
    . .
    Nos tamen mediocribus locis
    sufficere
    credimus
    -
    monachis, per singulos,
    cucullam et tunicam: cu-
    culiam in hieme vUlosam,
    in mstate
    puram
    aut
    vetustam,
    et
    scapulare propter opera.
    Mediocribus
    |ocis
    dicit,
    id
    est, teraperatis,
    nec
    multum fri-
    gidis,
    iiec multum calidis. Cucullam dirit
    ille,
    qiioi
    nos modo dicimus
    cappam..
    Per diiriinutio-
    nem.euini a casula dicitur cuculla,
    et a casa
    ca-
    sulia,
    et acasulladiminuitur cucuUa. Quod
    veroille
    dicit, scaputarepropter opera,
    hocnosmododicimus
    cuculiam.
    .
    Indumenla
    pedum, pedilcs
    et
    caligas.
    Pediles
    au-
    tem
    dicit, quod
    nos modo dicimus calces.
    Caligas
    ilie, quod
    nossubtalares vel soccosvocamus. Cali-
    goe
    autema callo
    pedura
    dictse,
    vel
    quia ligantnr,
    nam
    el calcearii vocaritur. De
    pedilibus
    autem Isir
    895 SMARAGDIABBATIS
    g96
    dorusait: Pediles ulendos in
    monasterio,
    quandiu

    k-ieruis
    corgerit
    violentia,
    sive durafralres
    gradiun-
    tur initinere vel
    proficiscunlur
    ad urbem. Hine et
    Frucluosus dicit : lu hieme
    pediles calcient, qui
    voluerint,
    id
    est,
    aKalendis Novembris
    usque
    ad
    KalendasMaias.
    Reliquis
    oestivismensibus
    caligarum
    tanlum solaliis muniendi sunt.
    De
    quarum
    rerutnomniumcoloreaut
    grossitudine
    non
    causentur monachi, sed
    quales
    inveniri
    possunt
    in
    pro-
    vincia
    quadegunt,
    aul
    quod
    vilius
    comparari potest,
    HincFerreolus ait:
    Coloremetiaminhis
    album,vel
    nirais
    rufum,per quemsoepespeciescorporis
    ad
    perni-
    ciemsuam videnlibus
    commendaiur, vitet,
    hoc
    est,
    habere non
    ainbiat,.
    ne
    jaclanlise
    suae secumtesli-
    monium
    feral,
    et dum
    corpus
    velitvestimentis orna-
    re,
    deanimoeornamentis non curet. Hinc Isidorus
    '
    ait: Munitus debet essemonachus
    ,
    non delicatus.
    Sicut autemnon
    oportet
    inmonacho esse notabilis
    habitus
    ,
    ita nec satis
    abjectus.
    Nam
    pretiosa
    vestis
    animumad lasciviam
    perlrahit.
    Nimisvilis aut do-
    lorem cordis
    parit,
    aul morbumvanse
    gloriae
    con-
    trahit. Hinc Basilius ait : Si enim sludium nobis
    habendum est omniumesse
    minimos,
    et omnium
    nos
    novissimos,
    certumest
    quod
    et indumentis om-
    niumnosnovissimos
    deputare
    debemus. Hinc Cas-
    sianus dicil :
    Oportet
    ul talis sit vestis
    monachi,
    quaecovpuscontegens,
    tantum verecnndiamnudila-
    lis
    repellat,
    et
    frigoris
    retundat
    injuriam,
    non
    quse
    occai-ionemvanitaiis enutriat.
    Quse
    ita sit
    vilis,
    ut nullacoloris vel
    composilionis
    novitate inter CSP-
    teros fratres
    spirilales
    habealur
    insignis,
    et ita sit
    a stndiosis
    superfluis
    accuralionibus
    aliena,
    ut-nul-
    lis iterum
    per
    incuriamcollectis aut fecalis a sor-
    dibus sil deformh. Postremo sic
    ipsa
    vestis ab
    hujus
    raundi
    separetur ornatu,
    ut inomni servornm
    Dei e.ultucommunis sil. Nam
    quidquid
    inter famu-
    los Dei non ab omnibus
    tenetur,
    sed ab uno vel
    a
    paucis praesumitur,
    aut
    superfluum
    aut elatnm
    est,
    el
    propter
    hoc noxium
    judicandumest, quod
    magis
    non virlulis
    speciem,
    sedvanitatis ostendat.
    Abbasaulem
    demensuraprovideat,
    ulnon sinl
    curla
    ipsa
    vestimenta,
    ulenlibus
    eis,
    sedmensurata. Si enini
    fuerint vestimenta
    curla,
    erunt
    ridiculosa;
    si nimis
    longa,
    erunt damnosa. Nam
    sicutdevestimenlo curto
    generatur ridiculum,
    sic et de nimis
    longo panni
    damnum.
    Ergo
    neista
    proveniant,
    fiant omniamen-
    surata.
    Accipientesnova,vetera
    semperredduntln
    prmsenti,
    reponendu
    investiario
    propter puuperes.
    Hincbealus
    Fructuosus ail:
    Quidquid
    in
    veslimenlis,
    caleearoen-
    tisvel lecticariis monachorumvetustum
    fuerit,
    dum
    nova
    percipiun,
    totumababbate
    pauperibuseroge-
    tur. Hincet
    Aurelianus dicil : Si
    quid
    vero
    super-
    fueritex usibus fratrum in
    auro,
    aut in
    vestibus,
    vel
    cellerario,
    sanctus abbas
    per
    manus
    provisoris,
    aut
    per quamlibetpersonam
    Ddelem
    pauperibus, peregri-
    nis aut
    captivis
    faciat
    dispensari.
    Veslimenta vero
    velera,
    cumnova
    accipiunt,
    abbati
    refundant,
    inci-
    pientibus
    aut
    pauperibuseroganda
    A
    Sulficit
    enim
    monachoduas tunicas et duascucul-
    las
    habere,
    propler
    noctes
    ,
    ei
    propter
    lavare
    tpsa;
    res:
    jam qtiodsupra fuerit,
    superfluumest,
    el am-
    putari
    debet. Et
    pedules,
    et
    quodcunque
    est vetustum
    redduni,
    dum
    accipiunt
    novum. Hinc Isidorus ail:
    Ternis
    tunicis,
    et binis
    palliis,
    singulisque
    cucullis
    contenti sint
    monachi,
    nihil
    praeter
    haecin habitu
    aliud
    praesumentes.
    Hinc et sanctus
    Fructuosus
    ait:
    Veslinientanon
    multa,
    nec
    superflua
    sint mona-
    chis,
    dua!us lantumcucullis
    villatis,
    et
    simplici
    uno
    palliolo, ternisque tunicis,
    et staminiis duabus cu-
    jusque
    necessitalis
    querimonia
    sufliciendaest. Hinc
    Ferreolus ait :
    Vestinienta
    superflua
    monachusnon
    requirat,
    dicente Domiuoad
    discipulos: Neque
    duas
    tunicas habealis.
    Quas
    duas tunicas
    intelligere
    de-
    B
    bemus non
    numero,
    si
    propter
    hieroemnecessariae
    esse
    videntttr,
    sed
    supra
    usumsi reservata?
    fuerint,
    computari. Superergo
    si
    quid fuerit, putabiluralie-
    num. Dum
    quidquidpossessor
    avarus
    iiicludit,
    ma-
    gis
    utiturarca
    quamdominus. Quod
    ut vitetur roaxi-
    musnobisbealus
    aposlolus
    testis
    assurgit qui
    dicit :
    Habentesvictumel vestitumhis conteniisimtis. Nam
    qui
    volunt divites
    fieri
    inciduntin
    tentulionem,
    et la-
    queumdiaboli,
    et desideria
    multa,
    et
    inutilia,
    et no-
    civa, qummergunt
    Iwminesin interitumel
    perditio-
    riem
    (IThn. vi).
    Femoratiahi
    qui
    invia
    diriguntur
    devestiarioacci-
    piunt, qum
    revertenleslotaibi reslituunt. El cucullm
    et tunicmsint
    aliquanto
    iis
    quas
    haberesoliti sintme-
    p
    liores,
    quas
    exeuntesinviam
    accipianl
    de
    vestiario,
    et
    reverlentestotasibi restituant. Femoraliumusus cui-
    quam
    est
    permittendus,
    niaxime his
    qui
    ministerio
    implicantur
    altaris. Sedet hoc si studere
    noluerit,
    reprehendendus
    non
    eril,
    cum nunc
    usque
    constet
    pleraque
    hunc usura monasleria eliara inhis
    reglo-
    nibus non habere.
    Quod
    vero dicit de cuculliset
    tunicis,
    sinl
    aliquanto pro
    via meliores
    quam
    soliti
    sunt
    habere,
    in illis est
    regionibus faciendum,
    ubi
    mullumvilibussoliti sunt uli vestimentis. Ubi vero
    meliora sunt
    vestimenta,
    non sunt
    propter
    itinera
    commutanda, Femoralia enimsunt
    dicta,
    eo
    quod
    i femora
    tegunt, ipsa
    et
    feminalia,
    ipsa
    etbraccasdi-

    cimus.
    Ideobraccas,quiasunt
    breves.
    Brachinenim

    Graecebreve dicitur.
    i T\ Stramenta autemlectorum
    sufficiant,matta, sagum,
    lenu
    el
    capitale. Sagum
    Gallicnmnomen est. Dictum
    autem
    sagum quadrum,
    eo
    quod apud
    eos
    primum
    ,
    quadratum
    vel
    quadriplum
    essel. Nosautemmodo
    i
    per
    diminulionema
    sago, sagellum
    dicimus. Lena
    vero
    speciesvestis
    villosaeest
    quamnoscopam [At.,
    i
    toxam]
    dicimus,
    alii vero
    galnapem
    eam vocant.
    Capitale
    autem
    dicit, quod
    nos
    plumacium
    dicimus.
    De
    hac sententia et Isidorus dicit:
    Speciosam
    vel
    l
    variam
    supellectilem
    mOnachohabere non
    licet;
    cu-
    t
    jus
    stratus eril
    storea,
    et
    stragulum,pellesque
    lanatse
    duae, galnapisquoque,
    et
    facitergium, geminusque
    > ad
    caput pulvillus.
    Qum
    tamen lecta
    frequenier
    ab abbate scrulanda
    sunl, propler opus peculiare,
    neinveniutur. Et sicui
    COMMENT.
    IN REG.
    $. BENEDICTI. 898
    tm
    fuerit quod
    ab abbate non
    acceperit, gra-
    B
    disciplinmsubjaceat.
    FAut hoc vitium
    pecu-
    idicittis
    amputetur,
    dentur ab abbale omnia
    qua
    ecessaria: id
    est,
    cuculla, tunica, pedules,
    ca-
    racile,
    cultellus, graphium,
    acus, mappula,
    ta-
    it omnis
    auferatur
    necessitatis excusalio. Hin<
    lus Fructuosus
    dicit: Lectula
    singulorum
    ab-
    I
    praepositus
    bis in hebdomada
    revolvat
    atquc
    itetur,
    ut videant ne
    quis
    superfluum aliquic
    [occultum
    habeat. Subulse saue,
    acus ac fila
    .
    pro
    consuendis emendandisque
    vestibus
    ipsi;
    idasunlababbate,etcum
    necessitas
    poposce-
    randi
    atque
    emendandi habeant facultatem,
    ; sanctus Pachomius ait: Nemo habeat
    praetei
    in commune
    monasterii
    lege praecepta
    sunt:
    aicam, nonpallium,
    nonpellem,
    non mirnmum.
    caput pulvillum,
    exceptis
    his
    quae
    a Patremo-
    i
    perprsepositos
    dividuntur.
    o latnen abbate
    semper
    consideretur illa senten-
    uum
    aposlolorum
    :
    quiu
    dabatur
    singulis, pro-
    \ie
    opus
    erat.
    Ita
    ergo
    el abbas considerel in-
    \em
    indigentium,
    non malam votuntatem invi-
    i. ln omnibus tamen
    judtciis
    suis Dei retribu-
    cogitet.
    Hinc Isidorus ait: Vestimenta nor
    equaliler
    distribuenda in omnibus,
    sed cum
    ione,
    ut
    cujuscunque
    setas, gradusque expo-
    Ita eniin el
    apostolos
    fecisse
    legimus,
    sicul
    mest: Erant illis omniu communia,
    et distri-
    ir
    unicuique prout opus
    erat
    (Act. iv).
    Unius-
    le autem
    fratrissupplemenlum
    vel
    indigentia
    itur,
    ut
    qui
    habent conlenti
    sint,
    et
    qui
    non
    accipiant.
    CAPUT LVI.
    Demensa abbatis.
    %aabbatis cum
    hospitibus
    et.
    peregrinis
    sil
    .
    Quoties
    tamen tninus sunt
    hospites, quos
    vuli
    ribus vocare in
    ipsitts
    sit
    potestate.
    Seniorum
    unum,
    uu,t
    dicos, semper
    cum
    fratribus
    dimit-
    procurel, propter disciplinam.
    Hinc
    patres
    an-
    ixerunt: Non licebit
    peregrino
    fralri cum fra-
    manducare,
    nisi cum eo
    qui praeest
    Patre,
    ;it aedificari.
    Quando
    lamen defuerint
    hospi-
    im
    quibus
    vult de fratribus abbas mandu-
    sniores lamen
    pro
    custodia cum fratribus di-
    CAPUT LVII.
    De
    urtificibus
    monasterii.
    ices si sunl in
    monaslerio,
    cum omni humili-
    reverenlia
    faciant ipsas
    arles,
    si tamen
    jusserit
    Quod
    si
    aliquis
    ex eis extollitur
    pro
    scientia
    \m,
    eo
    quod
    videatur
    aiiquid conferre
    mona-
    hic talis evellalur ab
    ipsa arle,
    et denuo
    pet
    m
    transeat,
    nisi
    forle
    humilialo ei iterum abbai
    Hinc Cassianus ait : Si
    quis
    autem de
    icsudore
    proprioplus
    abaliis redditus conferal
    terio,
    in nullo infletur, nec sibi de
    lantooperis
    quisito
    blandialur,
    nec
    amplius
    sibi aul deli-
    aliquid
    solita
    quotidiani
    victus
    parcitate prse-
    sed
    tanquam peregrinura
    se
    hujusmodi
    re-
    A puians arreptse
    nuditatis virtutem
    usque pcrducal.
    Quod
    autem dicit : Hic talis evellatur ab
    ipsa arte,
    inlelligitur, suspendatur
    ab
    ipso,
    cui
    incumbebat,
    operando
    artis
    officio;
    nec
    amplius
    transeat
    per
    eum,
    id
    est,
    non
    operetur,
    nisi humilialus fuerit
    denuo.
    Erigere
    enim
    atque suspendere
    unum inlel-
    ligitur
    csse
    Si
    quid
    vero ex
    operibus artificum
    venundandum
    est,
    videant
    ipsi per quorum
    manus
    transigenda sunt,
    ne
    altqiiam
    fraudem prmsumant inferre.
    Memorentur
    Ananim et
    Saphirm,
    ne
    forte mortem, quam
    illi in
    corpore pertulerunt (Act.x),
    hanc
    isti,vel
    omnes
    qui
    aliquam fraudem
    de rebus monasterii
    fecerint,
    in
    anima
    patiantur.
    Pejor
    enim et durior esl
    mors,
    quam
    fraudera faciendo monachi
    paliuntur
    in ani-
    B
    nia, quam
    mors
    corporis quam passi
    sunt Ananias
    et
    Saphira.
    Mors enim
    corporalis
    omnium est comr
    munis et
    temporalis,
    mors vero animse
    impiorum
    est et
    poenalis.
    Haec animam
    disjungit
    a
    corpore,
    illa vero
    separat
    a Creatore. Hoec
    corpus
    in
    sepul-
    crum,
    illa vero immiltit animam in infernum.
    In
    ipsis
    autem
    pretiis
    non
    subrepat
    avaritim ma-
    lum,
    sed
    semper aliquuntulum
    vitius detur
    quum
    a
    smcularibus
    dalur,
    ut in omnibus
    giorificelur
    Deus.
    Hinc
    quidam
    monachorum
    raagister
    ait : Cuni una-
    quseque
    ars
    aliquem profectum, supervacuum
    usibus
    monasterii,
    vel mittendarum
    eulogiarum
    abunda-
    verit, interrogata qualitale pretii, quantum
    asaecu-
    laribus distrahi
    potest,
    tantum infra nummorum mi-
    norisemper
    distrahatur
    pretio,
    ut
    agnoscantur
    in hac
    G
    parte spiritales
    a ssecularibus actihus
    distanliaque
    separari.
    Cum non
    negolii causa, qua?
    inimica est
    animse,
    lucrum
    supra juslitiam quaerant,
    sed etiam
    ab
    ipsa justitia
    minus
    accipiendi pretii
    humanitate
    consentiant,
    ut non
    propter cupjditatem
    et avari-
    tiamartes
    operari
    credantur. Avaritia enim nonest
    parvum,
    sed
    grande
    rnaliun.
    Ignis
    est in corde avari
    inexstinguibiliter
    ardens et incessabiliter urens.
    Hinc in beali J oblibro
    scriptuin
    est:
    Ignis
    devorabit
    tabernacuia eorum
    qui
    munera libenter
    accipiunt
    (J ob xv). Quod
    beatus
    Gregorius exponens
    ait:
    Ignis
    tabernacula
    devorat,
    cum seslus
    avaritisecogilationes
    mentis devastat. Hinc et Salomon ait: Conturbat
    domum
    suam, qui
    sectatur avaritiam
    (Prov. xx). Et,
    Avarus non
    implebitur pecunia (Eccl. x).
    De avari-
    tia enim multa alia vitia
    pullulant,
    sicut
    scriptum
    est: Radix omniummalorumest avaritia
    (II
    Tim.
    xi).
    Hoc est enim viiium non solum occulta
    plurima,
    sed
    et
    aperta
    multa
    generat
    mala
    CAPUT LVIII.
    De
    disciptina suscipieridorum fratrum.
    Noviter veniens
    quts
    ad
    conversionem,
    non ei
    facilis
    tribuatur
    ingressus; sed,
    sicul ait
    apostolus, probale
    spirilus,
    si ex Deo sunt
    (I
    J oan.
    ix).
    Hinc et Patres
    antiqui
    dixerunt : Si
    quis
    fidei ardore succensus
    renuntians saeculo raonasterium
    magnaedispositionis
    elegerit expetendum,
    novitati
    ejus
    non confestim
    .licentia tribuatur
    intrandi,
    sed
    primum
    studiosius
    indagetur,
    utrum voluntarie an necessitate
    aiiqua
    899 SMARAGDI'ABBATIS
    coactus-
    advener-it. Sed dicente
    apostolo, probalej
    sphiius,si
    exDeo sunt, diligenler probetur,
    ne forte".
    sit de
    quibus
    Dominus' ait: Veitientad vos in vecli-
    nieniis ovium,
    intrinsecus autetn stinl
    lupi rapaces:
    ri
    fructibus
    eorum
    cognoscelis
    eos
    (Malth. vn).
    Pro-
    bhtio enim discernit ulruro euni lentatio
    diaboli,
    an vocalio ad monasterium adduxerit Christi.
    Ergo
    si veniens
    perseveravarit pnlsans,
    et illalas
    sibi
    htjmias
    el
    dilficultalcm ingressus post qutduor
    aut
    qiiinq.ue
    dies visus
    fuerit palienter portare,
    et
    persistere pelilioni
    sum,
    annualur ei
    ingressus,
    et
    sil in cella
    hospilumpaucis
    diebus. Illatas
    injurias
    sive eas
    dieifcquas
    a
    porlario probationis
    causa in
    cella
    patitur hospitum,
    sicut- beatus- de lali Fru-
    ctuosus ait ,:
    Hospilibus
    sive
    peregrinis
    stramina.
    coropoftabit, aquam
    calefaciens
    pedibus,
    et omnia
    I
    humiliter ministeria
    exercebit, fascemque lignorum
    suo
    quotidie
    dorso ferens hebdomadariis
    tribuet,
    atque
    ita in omni
    penuria
    et ulilitate
    .subaclus,,
    expleto
    animo
    probatus
    morihus,
    et laboribus eli-
    malus, percepta
    in eedesia
    benedictione,
    fratrum
    societati;
    donelur.
    Sequitur:
    Postea autemsil incella-
    noviliorum,
    ubi
    medtietur,
    manducel ei. dorntiat. Novitiorum cella dicit,
    non
    hospitum,
    sed^
    pulsautium.
    Ubi noviter vcniens
    sjve
    cumhis
    quos
    ibi
    invenerit,
    sivecum
    magistro quem
    habuerit, roedjlelur,
    in
    canticis,
    et
    psalmis,
    et
    hyninis,
    sive.in
    regularibus ,praeceplis quibus
    tr.a-
    dendus est-observandis.
    Nequaquam ergo
    debet.a-
    tempore, [A/.,,,tepore]
    inchoare, qui.
    mundo renun-
    tiat, neper ipsum tcmpus \AL, teporem]
    rursus in
    ^
    amorem saiculi cadal.
    . Et senior ei talis
    depulelurqtii aptus
    sit ad Iticran-
    das
    aninias, qui stiper
    eoomnino curiose
    intendat;
    et
    sollicitus sil. si vere Deum
    qumrat,
    si sollicitus est
    ad
    opus
    Dei,
    ad
    obedientiam,
    ad
    opprobria.
    Si sollf-
    cilus est ad
    opus
    Dei
    dicit,
    id
    est,
    ad ea
    quos pro-
    prie
    ad Deum
    pertinent,
    videlicet ad
    orationem,
    ad lectionem
    divinara,
    ad
    vigilias
    nocturnas cursus-
    que diurnos,
    ad
    jejunium
    el omne divinumofficium.
    Ad obedienliani
    dicit, quia
    melior est obedienlia
    quam
    victima. Ad
    opprobria,
    dicil,
    ut si
    yenerit
    pro
    nomine
    Chrisli, palienler
    ca toleret.
    De hoc
    beatus Fructuosus ait : Conv,ersumde
    saeculo,
    ut
    Patrum decreta
    docenl,
    non
    suscipiendum,
    nisi
    prius experimentura
    sui
    in opere-
    et
    penuria, oi>
    probriis-.
    dederit et conviciis. Hinc et bealus Basiliits
    ait :
    Priusquam
    novitius
    corpori
    fraternitatis in-
    seratur, oportet
    ei
    injungi quaadara
    laboriosa
    opera,
    et
    quse
    videantur habere
    opprobria,
    et observari
    opoiiel
    si libenler hsec ac fiducialiter
    expleat,
    ne
    confusionem eorum
    graviter feral,
    vel etiam si in
    labore
    impiger
    invenialur et
    promptus.
    Prmdicentur ei omnia dura el
    aspera, per qum
    ilur
    adDeum. Prsedicentuii ei dura
    dicit,
    id
    esl, rigida,
    forlia, veliaboriosa,
    ul
    possit
    dicere cura Psal-
    misla :
    Propter
    verba labiorum
    iuorutn.
    ego
    custo-
    divi vias duras.
    Aspera
    dicit, districta, violenta,
    Vel arcta el
    angusta,
    de
    qua
    Dominus :
    Arctg et
    an-
    Agustaesl viuqumducit udvilam. Illumaudi
    vide
    .
    qui
    dixit:
    Ego
    sutn
    via,
    veritdset vita. Hiricet
    '
    qui
    Patres
    dixerunt-. Hi tales
    sunt, cum-sai
    latebris liberari
    voluerint,
    appfopiantes monast
    hebdoniai:a
    pro
    forihus
    teneantur,
    et,
    sempef
    d
    el hiboriosa eis
    proponantur.
    Si.
    v.ero-
    perseve
    veriut
    pulsantcs,.
    eis non
    negelur
    ingressus,-se
    qui proeest Pater
    hujnsmodi homines:mtroire-
    mittat,
    et
    qualiler
    vitam
    fratrumvel
    regulam-
    nere
    possint
    ostendat. ,

    ,-,
    Et si
    promiserit.de
    stabiliMe
    sua;perscvejranii
    post
    duorum mensiuiii
    circulutn,
    legalnr.eiJ itrc-
    gula, per ordinem,
    et dicaiur ei: Ecce.
    tex/sttb..
    militare
    vis:,
    si
    poles obscrvare,
    ingredere;;,,si,v
    non
    poles,
    liber discede. Si
    potes
    -observare,.inq
    Bingredere, subauditur,
    si
    potes praeceptaistw.s.
    gulseobserYare,
    admilitandum
    ingredere;
    s'ro:au
    iion
    poles, priusquam
    jugo;regula3
    colla subhiiK
    et
    ejus.
    servituti
    subdaris,
    liber discede. Notand
    quia
    non ait: Ecce tex sub
    quaquiescas,
    vel
    va.c
    olio
    quielevivas;
    sed sub
    qua
    militare
    vis,,inqi
    ul
    intelligas quia
    militiaesl.vitahominh
    super
    t.er
    et sicut
    diesmercenarii,
    rf/es
    e/us.Ergo pro merc.
    seterna omnia debet
    pro
    Domino-
    sustinere, qui
    ejus cupit
    transire.
    militiam,
    et
    tanquarii am:
    lirua,
    walleis et
    igne
    fornacis
    pjobari, ut;ad
    dema et coronam Dominicam
    possit pervenife.
    Si stdhue
    stelerit, lunc.. ducaiur in
    supmdici
    cellatn
    noviliorutn,:el ilemm
    probetnt in.pmni
    lientia.
    Hinp Isidorus.ait::
    Neque enim.
    intuS;.sus
    ^1
    que.mquaraconvenit, qui
    reliclo sajcuload-militi
    Christi
    pia
    et salubri humilitate
    conYertiUir;

    prius
    foris
    positus ejus
    humiiitas sive
    patie
    corjprobelur.
    Ideo autem
    probationis tempore
    abbatis
    imperio militanros,
    et, dura et
    aspera
    abbate
    invperala gratanter portamtts,
    ut
    post
    p
    grinalionera
    vitae
    bujus
    cum Domino
    regnare
    reaniur.
    Quod
    autem
    dicit,
    tunc ducatur in su
    dictam cellam
    noviliorum,
    cum
    antea.jani
    dixis
    sit in cella
    novitiorum,
    non
    inlelligitur-
    exisse e
    ab
    ipsa
    ceila
    novitiorum,
    et venisse ad audiiori-'
    sive adeum
    quem
    abbas
    elegit locum,
    et ibi au
    regulare praaceptum;
    et
    lunc
    iterum
    reyerti
    cella noviliorum. Hinc sanctus Aurelius ait : I
    .-.
    jubente
    Deo in
    primis
    slatuimus
    tenendum,
    u
    'trois ad conversionem
    1
    VeriefitVregula
    ei in salu
    torio
    legatur.
    .
    Et-post.sextnensinnv..circtilumlegatur
    ei
    reguta-,
    sciat. ad
    quid ingredilur.
    Hinc.
    Ferreolus
    ait: 1J
    hoc ei monasterii
    regula
    abbalis
    jussione
    legat
    ut
    imposterura
    nihil vel inusilatum aut si disces
    rus
    prsetereat,
    aut si
    permansurus agnoscat.
    1
    ergo
    de senioribus:
    depulatus
    informetur-
    reguls
    bus
    disciplinis,
    ut
    quae
    facere
    debeat, quibust
    i
    eum servire
    conveniat, deinceps
    omnia
    recog:
    scat.
    .. .
    -
    Et si adhuc
    stat, post quatuor
    mensesilernm
    ,
    galur
    ei limc eadem
    regula.
    Hinc anni cursus i
    pjetur
    novitio a
    tempore.quo pulsaris.venit,..ad
    E
    ,9,01
    COMMflNT.
    INREG. S.-BENEDICTI.
    -902
    nasterium,
    cui et ordinatim in hoc anni curriculo i
    ter lecta est
    regula,
    demoranti adhuc in novitioriun
    cella.
    Quod tempus
    non solumbeatus
    Benedictus,
    sed et alii Patres
    jusserunt
    observare novitium.
    Dixerunt enim: Nisi
    expleto
    anno nullus mutare
    habitum
    permittatur,
    sed si
    pcenitentis
    fuerit tanta
    corapunctio,
    ut hoc sibi
    supplicatione
    assidua exi-
    gat,
    non
    negari.
    Tamen
    quod
    uni fideliter
    poscenti
    conceditur non
    quasi
    licitumhabealur. Hinc beattts
    Fructuosus ait :
    Sicque
    anno uno
    spiritali
    traditus
    seniori non statim commiscendus erit
    congrega-
    tioni,
    sed
    prius
    cunctis bonorum.
    operum
    exerciliis
    edocendus.
    Quod
    si
    quilibet
    conversus bonis ac
    pu-
    ris moribus
    enilens,
    abbatis vel aliorum fratrum
    spiritalium
    fueril
    judicio comprobatus, pro
    merito
    et
    puritate
    suseconscientiseclericus
    poterit
    fratrum
    I
    cpnsorliis"misceri,
    secundum
    quod
    abbalis vel
    fra-.
    trum
    optimorum
    censuerit deliberatio faciendum.
    Et si habilasecumdeliberaiione
    promiserit
    seomnia
    custodire,
    etcunclasibi
    imperata.servare,
    tunc susei-
    piatur
    in
    congregatione,
    sciens
    leger.egulm
    constUuium
    quod
    ei ex illa die non liceat de monasterio
    egredi,
    neccollumexcuterede
    subjugo regulm, quam
    subtam
    morosa deliberatione-l-icuit recusare aut
    suscipere.
    Habitaeniin abhabendo vocatur. Deliberatio autem
    meditaiio vel tractatio dicitur.
    Ergo
    habita delibe-
    ratio
    jam
    defiuitaest retiactatio. Dehac enim, sen-
    tentia
    quidam magister
    monachorum ait-:
    Qua
    re-
    gula
    in leciione novitro
    expleta, respondeat
    ei hoc
    primoabbas,
    nonfoiie eum
    posse
    constituta
    regulae
    conservare. Gumvero illedixerit
    posse
    sead omnia
    obedire,
    et omnia abbatis verhis'
    praedicta
    cum se
    rpsponderit
    novus frater
    servare,
    et adomnia facto
    esse
    paratum;
    et si
    professus
    fuerit se omnia im-
    pleturum,
    tunc-
    excipiatur
    in
    congregatione
    mona-
    cliorum.
    Exceptus
    vero
    usquead
    mortemsuamnec
    prsesumal-necpermittalur
    demonasterio
    egredi pro-
    pter
    iliud
    propheticum
    : Unam
    pelii
    a
    Domino,
    hanc
    requiram,
    ut hihabitemindomoDomini omnibusdie-
    busvitmmem
    (PsaL xxvi).
    Suscipiendus
    aulem- in oratorio coram- omnibus
    promitlat
    de slabilitate
    sua,.
    et conversionemcfrum
    siioruni,
    et obedientiacoramDeo et sanclis
    ejus,
    ut
    si
    aliquando
    aliler
    fecerit,
    abeosedamnandum scial
    quem
    irridet. Promittat autemet dicat hoc modo: -r
    Ego
    illeinhocmonasteriosancti illius
    promitto
    sta^
    bilitatem
    mearo,
    et?conversionemmoruirt
    meorura,
    et obedientiam secundum
    regulam
    beali Benedicti
    cbramiDeo et sanctis
    ejus. Gumque
    hac se
    proniis-
    sione
    astrinxerit, suhjiciatur reguiis
    suprascriptis-,
    per
    bonorum
    operum
    industriam
    quandoque
    Do-
    mino
    placiturus:- Quod
    si
    aliquando
    alitef
    fecerit,
    id
    est,
    a
    regulari
    vitavolehs
    discesserit,
    a Deo se
    damnandum, quemirridet,
    sciat.
    De
    quapromissione
    sua
    faciatpetitionem
    adnontetl
    sanctorum
    quorumreliquim
    ibi
    sunt,
    et abbatis
    prm-
    sentis.
    Quaepetitio
    hoc tenOre dicatur a novitio:
    Mouachatus mei tirociriiuin
    diligenter attendens,,
    considero
    quodpetitioni
    meae
    priroum
    non facilis
    i
    A monasterii concesstts est
    introitus,
    Sed diu mihi
    pulsanti
    vix-
    hospitii
    locus est misericorditer atribu-
    , tus,
    in
    quo p.erpaucos
    dies
    demoratus, noviliorum
    sumdomnno
    progressus,
    in
    qua
    mihi dura et
    aspera
    i
    prinio diligenter
    a seniore' sunt
    praedicata,
    ef sta-
    . bilitatis meoe
    promissio simpliciter exspectata
    [AL,
    suppliciter adimpleta]. Qui
    senior
    comminans mihi
    hoeeterribiiis verha auribus intimabat :
    Sciendo
    scias
    quoriiam
    si
    prseter promissionem regulafis
    i observantioeretro convertens
    respexeris,- aptuS
    re-
    gno
    ccelorumnou eris.
    Irisuper qualibus
    tetectum
    vestibus monasterii claustra
    receperint,
    intalibus le
    fore ab illis
    projiciendumrcognosce.
    Et
    quia
    te
    pan-
    nis
    exspoliatum veteribus,
    pariterque exspolialum
    viliis
    perdiderat mundus,
    fas est ut
    utroque
    suum
    B vestitum
    recipiat servunr;
    ad
    ignominiam omnium
    in
    perpetuo
    servandum.
    Ego
    auteih Davidieoconfor-
    tatus
    exeraplo
    Domino clamans aiebain :
    Propter
    verba tabiorum tubrum
    ega
    cmlodivi vias durus
    (Psal. xvi),
    certissime sciens
    quia
    si
    particepS
    Chri-
    sti
    passionis fuero,
    et
    resUrrectionis ero.
    His et si-
    milDiusdivinis confortalus divlnis
    ofaculis, omnia
    me constanter
    perpeli pro
    vita
    profitebatur celerha.
    Hanc noslrain cernens
    Paterconstantiam,
    ter
    jussit
    in anno
    per
    ordinem nobis
    legere, pariterque
    tra'-
    dere
    regulam
    cura
    protestatione
    ihonentis
    atque
    du
    centis : Ecce lex sub
    qua
    niilitare vis. Si
    pbtes
    ob-
    servare,
    ingredere;
    si non
    potes,
    libef
    diSCeile.
    Hoe
    ergo
    videns ordrnatissimura'
    atque niorOsum
    miiii
    spatiurii attributum, dttliilatioiiis aditu
    pfoefer-
    ^
    irisso,
    utme vestro
    jamcorpbfi
    sociare
    dignemirii,
    :
    lacrymabililer rogitans deposco: Ego
    vero
    mecum
    jam
    salvationis deliberatiorte salubriter
    adliibita,
    pr<j)mitto
    me iri Oriinibiis
    fegiilaecustodire, Domino
    juvante, instiittta,
    libenterqtie
    abbalis'iriei
    servare
    ,
    prsecepta, fratrumque majorum
    cunctis
    Domino fa-
    vente
    obtemperare mandatis,
    et
    propter aetemarri
    libeTtatern
    legibus hiijus regulae
    dernceps
    me
    polli-
    ceor fideliter
    raancipari,
    iia ut
    nonjam mihiex
    hac
    die lieeat
    egredi
    de
    mohasterib,
    Collumque
    cle'
    suh
    regute
    excutfere
    jugo, quod
    suh-aririaiioptione aut
    excusarelicuit,
    aut
    snscipere;
    sedut
    praefatus
    sum,
    omni excusalione
    postposita>promitto stabllitateni
    monasterii, morumque
    meorum
    conversioriern,
    elt
    ^
    propter professionis
    meae
    servitium, et'vitoe'aetefnae
    '
    prajmium, metumque gehennse
    sanCfa?me'
    bbedien-
    tisecbramDeoet
    1
    angelisejus liumiliter
    miiitaturura
    subiicio. Et ut hsec
    promissionis
    ihese
    petitio
    avobis
    firmitpf
    teneatur,
    ad'nonien sanctOrum
    qubruni Mc
    reliquiae continentur,
    et
    praesentis
    atibatis,
    illius
    [A/., illis] conscriptam petitionem
    trado in
    perpe-
    tuum
    habendam,
    et manu mea robofatam
    super
    altare
    pono,
    hoc inihonasterio
    perenniter observan-
    dam. Uhce et
    sequitur:
    Quampetitionem
    mariusua
    scribat,
    aul ceftesinon
    scit
    iitteras;
    alter abeo
    rogatusscribat,
    etille
    novitius
    signuritfaciat,
    et manu sua eatn
    supef
    altare
    ponat'.
    Hihcet alibi
    scriptum legimtts.
    Si cumrebus
    suis
    i introierit
    hovitius,
    tunCiilebrevis vel donatio
    reram
    905
    SMARAGDIABBATIS 904
    suarum
    Deo,
    vel monasterio
    facta, ipsius
    donatoris
    A
    manus
    snper
    altare
    ponalnr,
    dicenle
    ipso
    fratre:
    Ecce, Domine,
    cum anima mea et
    paupertate
    mea
    quidquid
    mihi donasti,
    tibi
    reconsigno
    et
    offero,
    et
    ibi volo ut sint res
    meoe,
    ubi fuerit cor raeumet
    anima,
    sub
    potestate
    tamen monaslerii et
    abbatis,
    quem
    mihi, Domine,
    in vicetua limendum
    proepo-
    nis,
    cumei dicis:
    Qiti
    vos
    audil,
    me
    audil,
    et
    qui
    vos
    spemit,
    me
    spernit(Luc. x).
    Quam
    dum
    posuerit,incipiatipse
    novitiusmoxhunc
    versum:
    Suscipeme,Domine,sccundumeloquiumluuin,
    el
    vivam,
    et non
    confundas
    tne ab
    exspeclulwne
    meu
    (Psal.
    cxvin). Quem
    versutnomnis
    congregatio
    tertio
    respondeat, adjungentes,
    GloriaPatri. Tunc
    ipsefra-
    ter novitius
    prosiernalur singulorumpedibus,
    ut.orent
    pro
    eo:
    ctjam
    ex illadiein
    congregationereputelur.
    1
    Vox
    poenitentis
    et ad Deumconvertentis
    est,
    quae
    ,
    dicit:
    Suscipeme, Domine,
    secundum
    cloquium,
    et
    vivam,
    etc.
    Qui
    enim
    peccandolonge
    aDeo
    recessit,
    et velut morluus a
    cognitione
    Dei
    longo
    usu in
    pec-
    cati
    sepulcro latuit, poenileiido
    iterum
    humiliatur,
    et ut
    receptus
    inoeiernum
    vivat,
    flebililer Dominura
    deprecatur.
    Unde et fratrum oranium
    prostratus
    pedibus, pro
    se orare eos
    rogitare
    debet assiduus-
    etiara in
    corigregalionedeceptus.
    Hinc
    quidam
    mo-
    nachorum
    magister
    ait: Posl hsecdicta dicat
    ipse
    novitius fraler
    responsorium
    hoc:
    Suscipemc,
    Do-
    mine,
    secundumverbum
    luum,el vivam,
    etc.Post hoc
    responsorium
    dicit abbas hunc versum :
    Confirmu
    hoc, Deus, quod operulus
    es in nobis
    (Psul. LXVII).
    Post
    quem
    versum
    dicluni,
    mox data ei abomnibus
    C
    pace, compleat
    abbas. Hincdatur
    inlelligi quiapOst
    illamGloriamab omnibus
    superius
    dictamomnes
    ilerumcumillo
    novitio, silenlio,
    ut raos
    est,
    debent
    dtcere orationera
    Dorainicam,
    et abbale
    dicente,
    et
    nc nosinducas in
    tentationem,
    more solilo
    respon-
    deant
    oranes,
    sedlibera nos a malo: et tunc orans
    abbas
    super
    novitium hanc oralionemdicat: Sus-
    cipe, quaesumus,
    Domine, hunc famulumtuum ad
    te
    procella
    saeculi
    hujus laqueisque
    diaholi
    fugien-
    tem,
    ut a le
    susceptus
    et inslanli saeculo
    salvatus,
    et in fuluro se
    gaudeat
    a te feliciter rouneralum.
    Per. El tunc osculoomnibus dalo eliamiii
    congre-
    gationerepuletur.
    Res,
    si
    quashabet,
    aut
    erogel priuspauperibns,
    attt
    facta
    solemniter
    donatione,conferal monasterio,
    nihil
    I
    sibi reservansex omnibus:
    quippequi
    ex illo dienec
    proprii corporis potcstatem
    sehabiturumsciat.
    Quod
    dicit, facla
    solemniter
    donatione, inlelligitur
    reli-
    giose
    coramtestibus et universa monasterii con-
    gregratione.
    Undeet alibi monachorumPatres dixe-
    runt: Si
    aliquam
    novilius in cellulamvolueril in-
    ,
    |ferre
    subslantiam,
    in mensa
    ponalur
    coram omni-
    ,i
    jbus
    fralribus. Hincet
    quidam
    monachorr.m
    magisler
    }i
    ait: Unacuraaninia sua Deoel oratorio monaslerii
    per
    donalionemoflerat
    totum,
    subscribeutibus reli-
    giosis
    teslibus, episcopo, presbytero
    et
    diacono,
    vel
    ipsius
    terrilorii
    elero,
    et in
    ipsa
    cautionetaxaus
    lioc,
    quod si aliquando
    monasterio discederevolue-
    A rit,
    sine rebus suis de monasterio vel sine indul-
    genliapeccatorum
    aDeodiscedat.
    Mox
    ergo
    inoratorioexualur rebus
    propriis,quibtis
    vestitus
    est,
    etinduatur rebusmonasterii. Hic
    autem,
    ul mihi
    videtur,
    si inlaicali hahitu
    est, prius
    londea-
    tur,
    etsic vestibusmonaslerii induatur. Hincet
    qui-
    dam
    anliquus
    monachorum
    magisler
    ail: Cum
    ergo
    cum caeterisfralribus
    inculpabiliter
    iu monaslerio
    integruro
    annnm
    impleverit,
    tunc demumsine
    aliqua
    dubitatione
    tondeatur,
    vel-ei sancti
    propositi
    vestes
    mutentur. Hincet Cassianusdicit: Cumvero rece-
    ptus quis
    in monasterio
    fuerit,
    ita fideliter omni
    pristina
    facultate
    nudelur,
    ut ne
    ipsum
    indumentum
    quo
    a saeculovenit
    indutus,
    habere
    ampliuspermit-
    tatur;
    sed in medio
    prodnclus
    exualur
    propriis,
    ac
    B
    per
    manus abbalis induatur monasterii vestiraenlis.
    . Tondendoautem
    novitio, priusquamlondeatur,
    hsec
    oralio a sacerdole dicatur :
    Prsesta, quaesumus,
    omnipotensDeus,
    ut sicut hic famulus tuus comam
    amiitit
    capitis,
    vilia cordis simul amillat et
    corpo-
    ris,
    ut
    corpore paritcr
    innovatus et
    mente,
    tecum
    feliciter valeat inajternnm
    regnare.
    Per.
    'tla autemveslimenta
    quibus
    exulusest
    reponan-
    turin vestiario-conservanda,ut,
    si
    aliquando
    suadente
    diaboloconsenseril ut
    egrediatur
    de
    monaslerio,quod
    absit,
    tunc exutusrebus monaslerii
    projiciatur.
    Hinc
    Cassianus ait : Illa vero
    quse deposuil
    vestimenta
    prsepositotradanttir, quse
    tandiu ab eo
    serventur,
    donec
    profeclus
    eonversationis
    ejus
    diversis lenta-
    tionibus ac
    probationibus
    evidentius
    agnoscatur.
    Si
    C
    vero
    aliqua
    murmuratio aut inobedienliain eo fue-
    rit
    deprehensa,
    exualur monasterii
    vestibus.quibus
    indulus
    fueral,
    et revestitus suis
    antiquisquae
    a
    prae-
    posito conservantur,
    foras
    expellatur, quia
    nonest
    fascumvestimentis monasterii
    quaeaccepit
    absce-
    dere. Hinc
    quidam
    monachorum
    magisler
    ail : Ye-
    stes vero
    sseculares, quas
    dura mutat exutus fue-
    rit,
    cum
    diligentia repositseconserventur,
    lam de
    laicis
    quam
    etiaradefirmato
    converso,
    ne forte
    quod
    nonin conversis
    contingat,
    cumad suosdenuo vo-
    mitusredire
    voluerit,
    et saeculi
    elegerit
    iterato re-
    pedare
    itinera,
    et nullis
    Scripturarum
    vel monilio-
    num
    poteril
    vinculis
    relineri,
    reddat Chrislo
    quod
    suum
    est,
    id
    est,
    exulus sanctis
    vestibus,
    vel lia-
    bitu
    sacro,
    suis
    quibus
    venerat vestitus vestibusre-
    B
    similans saeculumad suasoremdiaboli
    revertatur,
    et nonChrisli
    prsedatus
    hahitus
    polluatur
    insseculoa
    fugaci.
    Illamtameti
    pelilionemejus, quamdesuper
    aliare
    abbus
    tulit,
    non
    recipiul,
    sedin monuslerioreserve-
    tur. Ideo illam
    petitionemjubet reservari,
    ut
    per
    eam etiam illo
    nolente,
    si voluerit
    abbas, possit
    eum iteruminmonasterio
    reducere, ibique subje-
    clumtenere. Aut si fortesedixerit essenon mona-
    chum,
    abilla
    petitione
    victus,
    ihmonachatus
    rediga-
    tur servitium.
    CAPUT LIX.
    De
    filiis
    nobiliumvel
    puuperumqui offeruntur.
    Si
    quisforte
    de nobilibus
    offert fitium
    suumDeo
    905 COMMENT.IN REG. S. BENEDICTI. 908
    in
    monasterio,
    si
    ipsepuer
    minori mlate
    est, parenles
    j
    ejus faciantpetilionemquamsupra
    diximus. Et cum
    oblatione
    ipsampeliiionem
    etmanum
    pueri
    involvant
    in
    palla
    altaris,
    el siceum
    offerant.
    Hinc Basilius
    ait:
    Oportet
    tamen
    infantes,
    volunlateet coosensu
    parenlum,
    imoab
    ipsisparenlibus
    oblatos,
    subles-
    tiraonio
    plurimorumsuscipi,
    ut omnis occasiomale-
    dicti
    gratia
    excludatur hominum
    pessimorum.
    Cum
    autem fuerint
    suscepti,6i
    forte
    propositura
    suum
    transgressi
    fuerint,
    necvideri eos
    oportet amplius,
    tanquam
    eos
    qui
    inDomino
    deliquerunt, quo
    teste
    confessionis suae
    pactumtransgressi
    sunt.
    Quod
    si
    peccaverit, inquit,
    homoin
    hominem,
    orabunt
    pro
    ipso
    ad
    Dominum;
    si autemin
    Deumpeccaverit,quis
    orabit
    pro
    eo?HincIsidorus ait :
    Quicunque
    a
    pa-
    rentibus
    propriis
    in monasterio fuerit
    delegatus,
    ]
    noverit sesibi
    perpetuo permansurum.
    NamAnaa
    Samuel
    puerumnatum,
    et abstraclumDeo
    pietate
    obtulit, quique
    et inministerio
    templi, qiio
    a matre
    fuerat
    functus, permansit,
    et nbi constilutus est
    deservivit. Hinc dalur
    intelligi quia parentes,
    non
    alios
    quampatrem
    aut matrem
    qui
    eum
    genuerunt,
    dicit :
    quia
    Anna Samuelem
    quem genuit, ipsa
    et non alius eum servilurum in
    templo
    Domini
    obtulit.
    Derebusautem
    suis,
    aut in
    prmsenlipetitionepro-
    miltant sub
    jurejurando.
    Sub
    jurejurando dicit,
    id
    est,
    cum
    juramento.
    Omnisenim
    per superiorem
    suum
    jurat.
    Et ideodicit: sub
    jurejurandb, quia
    sub
    juralionequajurat,
    et subillo est
    per quemjurat
    ipsequi jurat.
    I
    Quianunquamperse, nunquampersuffeclamperso-
    nam,
    nec
    quotibetmodo,
    ei
    aliquandoaliquid
    dent,
    aut
    tribuantoccasionemhabendi.Suffecla
    persona
    dicitur
    supposita,
    vel
    subrogata.
    Suffectusdicitur inlocoal-
    terius
    suppositus, quasi
    suffractus.Undeet consuiem
    tuffectum
    dicimuseum
    qui pro
    aliosubstituitur.
    Vel certesihoc
    fucerenoluerint,
    et
    uliquidofferre
    voluerintin
    eleemosynammonasteriopro
    mercede
    sua,
    faciant
    ex rebus
    quas
    darevolunt monasleriodonu-
    lionem,
    reservatosibi
    (si
    ita
    voluerint) usufruclu.
    Usumfruclumdicit, quod
    nos dicimususumfructua-
    rium,
    id
    est,
    illasres donenl monasterio
    per
    testa-
    mentum sibi usufructuario
    reservalo,
    de
    quibus
    rebus solvant omni anno sibi indictumcensum.
    Atque
    itaotnniuobstruantur. Id
    est,
    omnis occa-
    J
    sio
    claudatur,
    obturelur et
    abnegelur,
    unde
    puer
    ulterius non
    periclitetur.
    Nefas est enimut
    qui
    decipulamhujus
    sseculi intendit
    evadere,
    reser-
    vet unde euminfestatiodiabolicavaleat irretire.
    Ut nulla
    suspicio
    remaneat
    puero, per quam
    dece-
    ptusperirepossil(quodabsit),quodexperimento
    didici-
    mus. Videratenimilletali occasionedemonasterio
    juvenes
    foras
    exire,
    et
    pro
    rebus terrenis servilium
    Dei
    relinquere, saeculumquediligere;
    et ideo aiti
    quodexperimenlo
    didicimus.
    Quod
    si tunc raro fie-
    bat,
    nuncvero factumnos
    frequentissime
    esseco-
    gnoscimus.
    Dehoc enim
    capituloquidam
    monacho-
    rum
    magisler
    ail: Cum
    alicujus
    nobilis filius
    pro-
    A
    pter
    Dei servitiumin monasteriumvoluerit Convo-
    lare,
    non
    prius suscipiatur, nisi,
    ut
    superius
    dixi-
    mus,
    omnemaseobedientiam
    promiserit adiiriplen-
    dam. Deinde conveniant et
    parentes,
    ut et eorum
    quale
    sit
    votum, agnoscatur
    deeo.
    Quod
    si
    magis
    fuerint consentientes
    ejus
    votis
    parenles,
    convoca-
    tis eis ababbate in
    monasterium,
    votumfilii con-
    verientis
    exquiratur
    ab
    eis,
    ut ab
    ipsispotius
    videa-
    tur
    devoveri,
    vel
    offerri, qui
    eum
    genuerunt.
    Cum
    ergomagisresponderintparentes, gratanter
    sevelle
    adimplerequsecupit,
    tunc dicateisabbas: Itaenim
    nos
    considerantes,
    o
    parentes, juste
    vobis secun-
    dumDeum
    pro
    vestro filio
    suademus,
    ut si filium
    vestrum
    digne
    Deo
    cupitis offerre,
    a saeculoeum
    prius
    exuite.
    Quod
    si
    aliquid apud
    vos eis sseculo
    B remanserit
    conservandum,
    habebit
    aliquando
    titil-
    Iationemdiabolici
    desiderii,
    sicut canis delectatur
    ad suumredire
    vomitum,
    et
    posita
    manu
    super
    ara-
    trum
    respiciens retro, jam
    nonsit
    aptus regno
    coa-
    lorum,
    relicto
    quandoque monaslerio,
    securus de
    portione
    suaet servala a
    vobis, cupiens
    insaecula-
    remdomumvestram
    reverli,
    fratribus suis volens
    essecohseres,
    insuarum redire
    incipiat sponsus
    et
    dominus
    facultalum,
    et
    pristinis
    restitutus deliciis
    et
    pompis
    non aliud desideraturus
    quamnuptias.
    Ergo,
    sicut
    superius diximus,
    si
    digne
    eum vultis
    Deo
    offerre,
    de
    portione ejus
    tres fiant
    oequaliter
    partes
    : una dislribula abbatismanibus
    pauperibus,
    vel
    indigentibuserogetur;
    aliam
    vobis,
    vel
    fratribus
    suis
    pergens
    ille ad comitatumsanclorum
    exagila-
    C riomunus titulo
    derelinquat;
    tertiam vero
    partem
    viatici sui utilitate deferat secummonasterii san-
    ctorum usibus
    profuturam. Quod
    si
    ulraequevobis,
    graves
    sint
    voces,
    ut necDeumaudiatis
    pauperibus
    erogando,
    et filii animam
    redimendo,
    nec
    nostrum,
    consilium
    partibus dividendo,
    et auferendo ab e.o
    sscularem
    substanliam,
    vel nudumet solumfilium,
    Deo
    largiamini.
    Ila ut
    jurejurando per
    sacrosancta
    Evangeliapromittatis ei,
    ulterius eum de vestra
    palrimonii
    substantianihil
    habere;
    ut firmiter
    jam
    perseverans
    in
    Domino,
    sciat se de saeculonihil
    sperare,
    cumsea vobiset ab eoviderit
    aliennm,
    solummodo
    superna
    desideret. Tantum est ut nihil
    habeat de
    sseculo, quod
    vivis vobisaut mortuis de
    vestris facultatibus
    jamsperet; quia
    cui semel cru-
    "
    cifixusest
    mundus,
    denuo ab eoredeleclari nonde-
    bet.
    Sequilur
    :
    Similiterautemet
    pauperioresfaciant. Qui
    vero ex
    totonihil
    habent,
    simpliciterpetitionemfaciant,
    cum
    oblatione
    offerant filium
    suumcoramtestibus.
    Quse
    traditio filiorumsive
    nobilium,
    sive
    ignobilium,
    sive
    divitum,
    sive
    pauperum,
    cum
    agatur,
    hoctenore
    dici insinuetur : Dum
    legaliter sancitum,
    antiqui-
    tusqueteneatur,
    et tantum cumoblationibusDomi-
    no
    parentes
    suos tradere filios in
    teraplo
    Domini
    Dominofeliciler
    serviluros, procul
    dubiohocdeno-
    stris filiis faciendum nobis salubriter
    praebetur
    exemplum. yEquum
    etenim est
    judicium
    Creatori
    nostrodenobisredderefructum. Idcirco huncfilium
    PATROL.CII.
    29
    807 SMARAfiDTABBATiS
    Q$
    nnstruni nbmine-illb cuttt ohiationein ittahu
    atqtte\
    pfltitione
    allafis
    paila
    oinniainvolulaarl rioinensan-
    ('ionira; qiioflfm'
    irie-
    feliqtiisc corillneritpr,
    et ab-
    J iatis
    proasentis,
    ffaco- cOfani testibus
    regulafitfr
    permansururo,
    ita ul abhac die
    jam
    non liceatilli
    colluni de sub'
    reguloe
    excutere
    jtigo;
    sed
    magis
    ejusdemregulse
    fnleliter se
    cognoscat
    instituta ser-
    vare,
    et Doroinocumcaeleris
    gratanti
    animo miii-
    lare. Et ut haec nostra tradilio inconVuIsa
    perma-
    neat,- proiiiitto
    cum
    jrireiurando
    cofara Dorninoet
    afi$eli'scjus, qnia roihquarapef'
    me,
    nunquam per
    suffeclain
    peroonams
    riec
    quolihet
    roodo
    per
    rerum
    mearuin
    facullates!Miquando egrediendi
    ei de mo-
    nasterio tribuo
    occasiottes,
    et ut hoec
    petilib
    firma
    permaneat,
    manumeaeam firmaih et testibus tra-
    didi roborantiam.
    GAPUT LX.
    Desacerdotibus
    qui
    voluerinl in monasleriohabiture.
    Si
    quis
    deordinesacerdoltiminmonasierio sesus-
    cipi rogaverit, nonquidemei
    citius assentiaiur. Ideo
    dieil non ei citius
    asseiilialnr,
    ut
    ejus inquiremio
    conslantia
    approbelur,
    et iri
    ptilsando perseverantia
    cognoscalur, quiascriptura
    esl:
    Quwriie
    et
    invcmetis,
    "
    pnisate
    et
    aperietur
    vobis
    (Matth.
    vn;
    Luc.
    n).
    Vel
    certe ideo ut
    prbbetur
    ulruin
    Spiritu
    sarieto af-
    Satus,
    aut alibvbniat
    spirittt
    commotus
    atque
    t. n-
    tatus.
    Tatneii si oninino
    perstiieril
    iri hac
    pelilione,
    sciat
    se omnein
    reguicedisciplinam
    servaiurum.
    Kegsloa
    disciplinam
    dicit, regularem
    inomnibus
    doetrinam,
    et eruditionis sanctae
    prsecepta. Disciplina
    enn a
    '
    discendo riomeh
    accepit. Quidqaid
    enim.in" scliola
    jregulari
    sancte discilUr,
    non
    incohgrue disciplina
    Vbtattir. Erudilio enim
    regrilaris disciplinoe
    in
    psas-
    ceplis ejusdem regulae
    custodieridis
    ,
    et in casti-
    gatioiiibus,
    ef
    increpationibus,
    et in variis
    judiciis
    cohstat. Itf
    quibttsqui perseveraverit usquc
    in
    finein,
    fiie salvtiserit.
    Nec
    aliquid
    ei
    relaxabitur,
    ut stt sictit
    scriptum
    esf.Amice;
    ad
    qttid
    veriisti
    (Mattli. xxvi)
    ? Tradere
    enira
    J trdas veherat
    Dominum,
    et excusationis
    causa falsumilli
    porrigebat
    osculnm.
    Qui.
    Dominus
    ait:
    Atnice,
    ud
    qttid
    veiiisli? Suh hoc
    age,
    venisti
    enimmetradere,
    noii
    osculari,
    ciimitte
    ergo
    oscu-
    luin' falsum
    dare,
    et feslina
    magistruin
    et Domi-
    sium tuumtradefe. Hoc enim modo dicendiimesl
    sacerdolibus,
    et omnibus in
    regulari
    vita
    degenti-
    :;;,
    J ius, qui ejus
    inomnibus obedire non curant
    prae-
    ceptis.
    DicatuVenim :
    Amice,
    ad
    quid venisti,
    hoc
    age;
    venisli enim
    obedire,
    non
    impefare; bperari,
    non
    otiari; operibiTs
    exercefi,
    noh fahulis
    vacare;
    huniiliare,
    non
    superbire. Ergo, amice,
    ad
    qttid
    venisti, boc
    age. Regularia
    venisii observafe
    prae-
    cepta
    : in
    quanlumvales,
    Domkio
    adjuvante,
    observa
    illa, ut
    jiistificeris
    illa
    observando,
    non
    perieliteris
    ea
    contpnvneiido.
    Conced^utr ei lamen
    posl
    ubbatem
    slare,
    et bene-
    dicere,
    aul missas
    tenere,
    si iamen
    jusserii
    ei
    abbas;
    tinalias. nulltiteniis
    aliquaprmsuinal,
    scieiissedisci-
    A
    plirice'rig'ul'arisubdiluiri,
    et
    magis
    humilitalis
    exempla
    ottitiibtis'det. Sacefdos
    qui
    bene in saeculocustodi-
    ttts ODaniorem
    Dei,
    morumque
    suorum
    hpnesta-
    lein, vitseque regularis teroperaraentum
    venit ad
    iiionasieriuin,
    el ut
    quietus
    ihi Domino
    serviat,
    et
    amplius anipliusque
    invirlutibus
    crescat,
    et ut Pa-
    ter roonacliorum inmonasieiio
    vivit,
    et sar.ctitatis
    exemplum
    ostendens in virttitibus sanclis coateris
    praecellil:
    huic rite concedalur
    etpost
    abbatcm sla-
    re,
    et
    benedicere,
    et missas tenere. Et hoc
    ipsuni
    . non sua
    temerilate,
    sed
    jussus,
    et
    ordinante, debet
    agere
    abbate.
    Qui
    vero
    jieccati poroierepressus
    in
    conspectu
    Dei a sacerdotali esl bonore
    depositus,
    et
    ut
    salvetur,
    claustra
    petil
    monaslerii,
    ut ibi
    pceni-
    tentia; subactus
    vivatsempcr humiiialus,
    nonei taiis
    B
    esl locus
    quaerendus,
    sedsui ordinis humiliter loco
    debet essecoRtentus.
    Si
    fortew
    ordinalionisaut
    alicujus
    rei causa
    fucrit
    in
    monasterio,
    illumlocum
    allendat,
    quandohigres-
    susesl
    monasleriutn,
    nonillum
    qui
    ei
    pro
    revereniia
    sacerdotii concessusest.
    Quod"dicit,
    si
    forte
    ordina-
    iionis,
    aut
    quia
    sacerJ os esl
    ordinatus,
    aut
    quia
    or*
    diiiationis
    minisieriura,
    id
    est,
    ut
    aliquid
    ordiua
    ret
    potestatem accepit
    ab abbale in monasterib.
    Aul
    alicujus
    rei
    causa,
    subaudilur fuerit exaltalus
    in
    monasierio,
    lllumlocum
    attendat,
    elc. De lioc
    capitulo
    et
    quidam
    monachnrum
    magister
    ait: Sa
    cerdotes si hoc
    eligerint
    ul
    pro
    amore
    Dei,
    vel
    pro-
    pter disciplinam,
    vel mensuramsan.ctseviiae mona-
    steriis
    habitenl,
    in solo nominePatres monasterii
    n
    u
    nuncupenitir,
    et nihil aliud eis inmonasteriis
    lieeat,
    nisi oraliones
    colligere, coroplere,
    et
    signare.
    Aliud
    veronihil
    autprsesumant,
    aut eis
    liceat,
    nisi
    aliquid
    ordinationis,
    aut
    dominalionis,
    aul
    dispensatiouis
    vindicent,
    sed omnem formam
    licenlise, vei ordi-
    nandse domnationis monaslerii
    abbas, qui super
    gregera
    universum est
    ordinatus,
    cura
    regula j'idi-
    cet,
    vel defendal. Nam solo honoris nomine
    ideo
    staiuimus eos Palres monasierii
    appellari propter
    sacraiionem
    sacerdotii,
    aut ordinationem. Nanv
    ipsi
    sacerdotes,
    si victumaut
    vestitum,
    aut
    caice,aritim
    monasterii,
    uli
    magis qtiotidie eligunt,
    et
    operari
    communiter secundum
    prseceptumapnsiolicum,
    me-
    mores
    Spiriius sancti, apostolis
    formamostendentis
    j
    de
    se,
    et dicentis : J Von
    gratis panem
    noslrtimtmn-
    diicavinius(II Thess.
    m).
    Et iterumdicit :
    Labora-
    vitnusmanibus
    nosiris,
    ne
    quem
    vestrtim
    gravaremns
    (I
    Cor.
    iv).
    Et item
    ipse
    dicit :
    Qui
    nonlabordtnec
    manducet
    (II
    Thess.
    ui). Ergo quod
    si
    diutissirce
    otiosi iabore manuumsuarum
    quaefere
    viclum ho-
    luerinl,
    cum revereroia
    per
    multorum
    religiosorum
    testimonia convenli ababbateeeclesiis reveiiantur.
    Si vero
    (quod alsil)
    non
    pacifiee,
    sed
    m.sgispor
    scandalum exire
    voluerinl, tenii et exnti iebus
    mbnasterii clausa
    regia excludanlur, quia
    magisipsi
    agere
    debent
    quod
    aliis
    praeiicant.
    Clericorutnautemsi
    quis
    eodemdesiderio mona-
    sterio sociari
    voluerit, loco mediocri collocetur. Et
    ipse
    tamen si
    promittit
    de observatione
    regulm,
    vel
    M
    COMMENT.
    IN REG.
    S. BENEDICTl.
    WO
    propria
    siabilitate.
    Ethicillos clericosmediocri
    jtt-
    A
    bet collocari loco, qui
    non
    peccati pondere
    pres-
    si,
    sedamoreDei et
    regularis
    vitaedesiderio fra-
    tribus se sociari voluerint in monasterio. Coeteri
    vero,
    ut
    jam superius
    est de sacerdotibus
    di-
    clum,
    ordinissui
    unuSquisque
    humiliter contentus
    sit loco.
    CAPUT LXI.
    Demonachisperegrinis, qualilersuscipiantur.
    Si
    quis
    monachus
    peregrinus
    de
    longinquisprovin-
    ciis
    supervenerit,
    si
    prohospite
    voluerit habiiare in
    monasterio,
    et contenius
    fnerit
    consueludineloci
    quatn
    invenerit,etnonforle siiperfluilate
    sua
    perlurbal
    mo-
    nasterium,
    sei
    simpliciter
    conlentusest
    quod
    invenerit,
    suscipiatnt quantotsmporecupil.
    Gontentusdicit, in
    cibo,
    in
    polu,
    etvestiinento,
    sive in
    laboribus,
    vel
    J
    in aliarum rerum monaslerii consuetudinibus. Si
    vcro inhisomnibus
    superfiuitalesua,
    iJ
    est, quav-
    rendo,
    vel
    reprehendendosuperflue,
    nonconturbat
    monaslerium, recipiatur quantotemporeeupil.
    Hinc
    Basilius dicil : Concetli
    quiderh
    ei convenil
    ingres-
    sum
    projiter
    incertosexilusrerum. Interdum enira
    potesl
    fieri ut
    per tempusproficial,
    et delectetur
    sanctilatevitae,
    et
    permaneat
    in
    cceptis,
    sicut et f?e-
    qnenter
    faclumscimus.
    Oportet
    tamen circa eum
    cautius
    agi
    et
    diligenlius,
    ut sive in verilate
    per-
    maneat,
    vel
    proficiat,
    sive institutionum nostra-
    rum liherlas
    explorelur, probabilis
    inveniatur et
    pura.
    Ita
    iiamque
    et nos Deo
    placebimus,
    et ille
    pfoficiet,
    si verax
    est;
    aut si simulator
    est,
    eru-
    bescet.
    Si
    qum
    tumenrationabiliter etcumhumititatecha-
    ritaiis
    reprehendit
    uut
    ostendit,
    tractetabbas
    pruden-
    ter,
    ne
    forle
    eutn
    propler
    hoc
    ipsum
    Dominusdirexe-
    ril.
    Quod
    dicit: Si
    quid
    cumhumilitalechnritatisre-
    prehendit,
    deservitioDei, et observaiionihus
    regu-
    lae,
    et custodiendis
    proeceptis
    Domini dicit. De
    qui-
    bus omnibus,
    si curn charilate
    aliquid
    emenda-
    verit
    hospes,
    aut emendare
    jusserit,
    libenter au-
    diatur,
    el
    quse
    emendandasunl cLius
    eraendenlur,
    quia operante
    Dominoalius
    frequenler per
    alium
    emendalur.
    Si
    veroposlea
    volueritstabititatemsuam
    firmare,
    non
    renualur talis
    voliinlas,
    et
    maxime,quia
    tempore
    hos-
    pttaiiialis potuit ejus
    vita
    dignosci.Quomodo
    firmet
    stahilitatem
    suain,
    sive in corde
    lanlum,
    sive iri
    cordesiraul et
    verbo,
    hic
    aperte
    non
    dicitur, sed
    ut dalur
    intelligi,
    sicutillenovitius
    promittit
    riesla-
    bilitatesuacoramDeoetsanctis
    ejus,
    ui^si
    aliquan-
    do aliter
    fecerit,
    abeose damnanduin
    sciat, quem
    irridet;
    itael isle
    quamvis
    non
    promittat, quiajani
    promissumhabet,
    firmet tamen stabililatemsuara
    corde simul et verbo coramDeoet sanctis
    ejus,
    et
    idoneis
    testibus,
    nenierealur
    ipse
    damnalionem
    pro
    multasuaet illicila
    vagatione.
    Quod
    si
    superfiuus,
    aut vitiosus inventus
    fuerit
    temporehospilaiiiutis,
    ntmsolumnondebetsociari cor-
    pori
    monaslerii,
    verumetiamdicatur ei honesteul dis-
    cedul,ne.
    ejus
    miseriaetiatnalii vitienlur.
    Superfluus
    A dicitur,
    ut
    siiperius
    dictum
    est,
    mcibo et
    potu,
    vel
    cseteris
    regulse
    observalionibus. Vitiosusvero dici-
    tur vitiousus,
    etcrebro invilii maculam
    lapsus.Qui
    enimainat vilium
    frequenter
    iisitatus eo el niiser
    ahillo
    f.ir.tus,
    convenenler vitiosus vocalur. Unde
    et hic
    sequitur
    : Ne
    ejus
    miscriaalii viiicnlur. Misera
    enimdicitur viliosaet
    peccatis
    sordida vita.
    Qure
    ideo voeatur
    miseria,
    quia
    miseros facil
    diligentes
    se,
    sicut
    scriptum
    est: Peccatanosmiseros
    fecerttnt
    (Prov.
    xi\).
    Qttod
    si non
    fuerit
    talis
    qui
    mereatur
    projici,
    non
    solumsi
    petieritsuscipialur congregationi
    sociandus,
    verumetiamsundeaturut
    slet,
    ut
    ejusexemplo
    alii eru-
    dianlur,
    el
    quia
    inomnilocouni
    Dominoservitur,
    etuni
    regi
    mUituiur. Malienim
    projiciendi
    sunt et
    expel-
    B
    Iendi,
    ne societate eorumvitientur alii: boni vero
    i
    suscipiendi,
    tenendi sunt
    aique trahendi,
    ut socie-
    tate illortimmeliorentnr alii. llli vero
    projciendi,
    ut
    ;
    eorumcaveanlur vitia
    ;
    isli
    lenendi,
    ut abaliisisto-
    i
    ritm imiielur sancta et honesta vita. Snasioverc
    boni et lenendi
    hospiiis
    ista
    erit,
    dicatnr ei:
    Sta,
    i frater,
    nobisciimimmobilis in hoc
    monasterio,
    u
    bonoluo alii erudiantur
    exemplo.
    Nonenim
    opus
    est in
    aliquo quaererelnco, qui nbique
    esl
    semper
    i
    notus.
    Ipsi
    enimDominoetnos inhocloco
    servimus,
    el
    ipsi regi
    militamtis. Unusenim est Dominusin
    omni
    luco,
    cui a servis stiis
    quolidie
    servitur. El
    t unus rex
    regum,
    ctii a niilitibus suis
    semper
    in
    i omni locomilitalur. Et ideononest tibi
    opus
    alium
    -
    qusrere
    locum,
    ubi meliusservias
    Domino,
    quia
    hit
    ^
    benelaborando
    Dominoque
    serviendo coelorum
    po.
    leris
    conquirere regnum.
    Quem
    etiatnsi tttlemesse
    perspexerit abbas,
    licea'
    eumin
    superiorealiquantuluin
    constitttereloco.
    Qtiein
    -
    si lalem
    perspexeritdicil,
    id
    est,
    talem
    qui
    merealui
    -
    in
    sttperiori
    loco constitui. Vitamenimsanctamat
    queprobatam
    exaltari
    oportet
    in
    monaslerio,
    non
    -
    nobilem
    personam.
    Non secundum
    generosilalem
    parenlum,
    vel vestimentorum
    culium, sedsecundum
    ', viloemeritumhonorandusest Dei servus.
    i Nonsoiutnaulem
    monacltutn,
    sed etiamde
    supra-
    dictis
    gnidibits
    sttcerdoiumvetclericorumsiabilire
    po-
    i lesl abbttsin
    majori quamiiigrediunlurloco,
    si coniin
    laletn
    perspexeril
    esse vilam. Nec isti ideo stint
    t,
    exallandi, quia
    sunl
    sacerdoies,
    vel clerici
    onlinati,
    1 sed
    quia
    stinl vilaenierito
    prohati,
    et in conversa-
    1 tione sancta caieris s:\nctiores invenli. Et Meo
    -
    non eos temeritas abbatis
    ,
    sed exaltat sanctitas
    actionis.
    ii
    Caveatuittem
    abbas,
    ne
    uiiquando
    deulio notonto-
    ii nasteriomonachumadhabitandum
    suscipiat
    sinecon-
    a sensuabbatis
    ejtts,
    aut litteris
    commendatkih,
    quia
    it
    scriplum
    est :
    Quod
    tibi non vis
    fieri,
    alteri noii
    o
    feceris.
    HrocPalres
    anliqiii
    liixerunl: Nonlicebit
    dealio inonaslerio si.-ievolunlate
    ejus qui praecst
    it Palris fratres
    recipere
    : nonsolum
    recipere,
    seJ nec
    -'
    videre
    oporlet,
    clicente
    Apostolo
    :
    Quia qui primam
    -
    fidem
    iriitam
    fecil,
    er.l
    infideli
    deterior.
    Quod
    si
    pre-
    is catus fuerit abeo
    qui praeestPatre,
    ut inaliudmc
    941
    SMARAGDI-ABBATIS
    912
    nasterium
    ingrediatur,
    commendetur ab eo ei
    qui _J
    proeest
    ubi esse
    desiderat,
    et sic
    suscipiatur.
    Ille
    vero monachus
    quantos
    fralres inalio monasterio
    invenerit,
    tantos se noverit habere
    priores.
    Sed nec
    atiendeudum
    quid
    fuil
    antea,
    sed
    probandumqualis
    esse
    coeperit. Susceplus
    vero si- habere videlur ali-
    quid,
    sivein
    rebus,
    sivein
    codicibus,
    ukra ei
    possi-
    dere non
    licebit,
    ut
    possit
    esse
    perfectus, qui
    alibi
    non
    potuil
    essesenex. Hinc bealus Ferreolus ait:
    Monachumomnino sive clericum allerius
    loci,
    vel
    monaslerii
    recipi
    sub
    qualibet
    causa
    nolumus,
    inler-
    diciraus, prohiberaus,
    prospicienles
    taliastudiocha-
    ritatis,
    ne novum
    aliquid
    sorde scandali
    surgente
    inducat.
    Dicit enim
    Scriplura
    :
    Quidquid
    tibi non
    vis
    fieri,
    alii ne
    feceris(Mallh. vu).
    CAPUT LXII. ]
    Desacerdotibusmonasterii.
    Si
    quis
    abbas sibi
    presbylerum
    vel diaconumordi-
    nari
    petierit,
    desuis
    eligai qui dignus
    sit sacerdolio
    fungi.
    Confessioneoroniumsuorumdebet abbas co-
    gnoscere
    mOnachorum,
    et tunc
    quem
    ex omnibus
    elegerit
    esse
    dignum,
    ordinari sibi
    jubeat diaconum,
    vel
    presbyterum, eligens
    in eis
    regularis
    vitserae-
    rilumet
    sapientise
    inlellectum.
    Ordinalus autem caveat elationemaul
    superbiam.
    Nec
    quidquamprmsumat,
    nisi
    quod
    ei ababbate
    prm-
    cipitur,
    scienssemulto
    magisdisciplinmregulari
    sub-
    ditum. Nec occasionesacerdotii obliviscatur
    regulm
    obedienliamet
    disciplinam,
    scd
    magis
    ac
    mugis
    in
    Domino
    proficiat.
    Scriptum
    est enim:
    Quanlo
    ma-
    qnus es,
    humilia te in
    omnibus,
    et coramDeoin-
    '
    venies
    graliam(Eccl. m).
    Caveal
    ergo
    monachus ue-
    cesseesl elationis
    jactantiam,
    et omniurovitiorum
    matrem
    superhiam,
    quae
    sicut
    origo
    est omiiiuM
    criininum,
    ita ruina est cunclarum virtutum. Nam
    ideo
    superbia
    omni vitio
    delerior,
    quia
    a summis
    personis
    atque prin.atibus
    assumilur,
    et de
    operibus
    justitiae
    atque
    virlutibus exoritur. Recte
    ergo
    ini-
    liura omnis
    peccali superbia est, quia
    nisi
    prae-
    cesserit inobedienlia, transgressionis
    non
    sequitur
    culpa.
    Locumveroillum
    temper
    allendat, quo ingressus
    esi monasierium, prmler ofjicium
    allaris. Id
    est,
    hu-
    mililatein semper
    tenens,
    locuin suuminomnihus
    regulariter
    observans cuslodiat,
    el sic accedat ad
    pacera,
    ad comraunionem,
    ad
    psalmum imponen-
    dum,
    inchoro
    standum,
    etin omnibusomnino
    locis,
    praeter
    officiumallaris,
    id
    est,
    nisi
    quando
    altario
    ministrat.
    Altario enimassistens
    primus slat,
    sacri-
    ficat,
    et
    primus pro
    omnibus
    orat,
    etiamsi ullimus
    inveniatur in ordine. Et ideonec locus ibi custo-
    diendus
    est,
    necordo lenendus.
    Et si
    forle
    eleclio
    congregationis,
    et voluntas ab-
    batis
    pro
    vitmmerito eum
    promovere
    voluerit. Pro-
    moveri dicitur honorari vel
    exaltari,
    et ab huiniiiori
    locoin
    superiori
    sublimari.
    Dignum
    esl eniin
    apud
    homines suhlimari, qui
    fretus amore Dei consentit
    prae
    cseteris huuiiliari. Monachus enim
    qni
    cautela
    et
    moderatione, pudicitia,
    fiJ e, humilitate,
    chari-
    Atate,
    obedientia et omni
    puritatis
    sinceritate
    pras
    caeterisornatur, oportel
    ut
    prae
    caeterishonorelur.
    Qtii
    tamen
    regulam
    a decanis vel
    prmpositis
    CM-
    stitutamsibi servandamscial:
    quod
    si aliler
    prmstim-
    pserit,
    non ut
    sacerdos,
    sed iU rebellis
    judicetur.
    Si
    enim
    regulam
    sibi constitutambene
    servaverit,
    et
    diguilate
    el nomine sacerdolis
    honorificahitur;
    si
    autemnon
    servabilur,
    nec sacenlos necetiam mo-
    nachus,
    sed rebellio
    vocabitur, quia pactum, quod
    prius
    voluntarie et
    pacificepromisit, postea super-
    bus et conlumax irritum fecit. Rebellioenim dici-
    lur, qui post pacem
    factamrursus reiterat bellum.
    '-
    Et
    smpe
    adtnonilus si non
    correxerit,
    etiam
    episco-
    pus
    adhibealnrintestimonium.
    Quodsi
    necsic etnen-
    daveril,
    clarescenlibus
    culpisprojicialur
    de monaste-
    B
    rio,
    si lamen tatis
    fuerit ejus conlumacia,
    ut subd'
    aut obedire
    regulm
    nolit. Si enira lam
    perversu?
    exstiterit,
    ut nec amoreChrisli,
    nec
    pro
    reverenti?
    emendare velit
    episcopi,
    omnibus nolum faclum
    vicinis
    projiciatur
    amonasterioclarescentibus
    culpis
    CAPUT LXHI.
    Deordine
    congregalionis.
    Ordinessuosinmonasterioila
    conservent,ut
    conver-
    sionis
    tempus
    et vilcemerilum
    discernit, atque
    abbat
    conslituerit. Hinc beatus Frucluosus ail.
    Qtti .pri-
    mus in monaslerio conversus
    ftterit, primus
    ambu-
    let, primus sedeat, primus eulogiamaccipiat, pri-
    mus communicet in
    ecclesia, prius loquatur
    eum
    inlerroganlur
    fratres
    pro aliqua quaeslione, prioi
    psalmumdicat,
    in choro
    primus consislat,
    hebdo-
    madam
    prior
    faciat,
    manum in mensam
    primus
    ex-
    tendat. Nec setassola inter fratres
    requirenda,
    sed
    conversioesl,
    et laboris
    studiiquepropositura.
    Unde
    et hsecdiscretio senioris est
    praestolanda,
    ut
    quem
    quomodo erga
    Dei amorem
    cultumque
    ferventem
    viderit,
    sic honoret. Nonenira
    generis.dignitas,
    aut
    rerum
    opulentia quam quisque
    habuil in
    saeculo,
    vel oetatis
    grandaevitasexquirenda,
    sed vitserecti-
    tudo et ardeniissimae fidei merita debenl esse
    pen-
    sanda : ille enim
    potior, qui
    Deo
    proximior quoque
    judicandus
    est.
    Qtii
    abbasnonconiurbet
    gregem
    sibi
    commissum.
    Quomodo
    conturbat abbas
    gregem
    sibi
    commissum
    sequentiadeclarant,
    cumdicitur :
    p.
    Nec
    quasi
    libera uiens
    poteslateinjusle disponat
    aliquid. Injusle ergo aliquid disponendo
    conturbat
    abbas
    gregem
    sibi commissum. Pro
    qua
    re et illum
    facit esse
    pejorem,
    et sibi
    pro injusta dispositione
    multiplicat
    cumulum damnationis. Unde et se-
    quilur
    :
    Sed
    cogitetsemperquia
    de omnibus
    judiciis
    et
    ope-
    ribussuis redditurus est Deorationem. Alii autem
    homines de suis lantum
    operibus
    Domino
    rat^ionera
    in
    judicio
    sunt
    reddituri;
    abbates
    vero,
    et orones
    qui praesuntaliis,
    nonsolumde
    pravis operibussuis,
    sedel de
    injustis judiciis
    rationera reddiluri sunt
    Doiuino. cumvenerinl cumilloin
    supremo judicio.
    Valdeenimdebet abbas
    timere, qui pro cogitatio-
    nibus
    suis,
    et
    operibus, parilerque judiciis
    Domino
    815 COMMENT.1N REG. S. BENEDICTI.
    9'*
    debet reddere rationem.
    Diligenter
    autem et illud
    debet
    attendere
    quod
    Dominusait: In
    quo judicio
    jtidicaveritis
    judicabimini (Malth. vn).
    Et,
    In
    qua
    mensuramettsi
    fueritis
    remelielurvobis
    (Luc. vi).
    Sed
    et illudterribiliter debel
    expavescere, quodscriptum
    est: J udiciumdurissimumin his
    qui prmsunt, fiet:
    potentes
    aulem
    polenler
    tormenta
    patientur (Sap. xi).
    Ergo
    secundumordines
    quos
    conslituerit,
    vet
    quos
    habuerinl
    ipsi fratres,
    sicaccedentad
    pacem,
    ad com-
    munionem,
    ad
    psalmumimponendum,
    in chorostan-
    dum. Et in omnibus omnino locismtasnon discer-
    nctturin
    ordine,
    nec
    prmjudicet: quia
    Samuel et Da-
    niel
    pueri presbyteros judicuverunt.
    Hinc Isidorus
    dicit:
    Quicunque
    aulera raonasterium
    priraus ingre-
    ditur,
    primus sedet, primus ambulat, primus psal-
    mimi
    dicit, primus
    in mensam extendit
    manum,
    prior
    in ecclesia
    cominunicat,
    nec aetas inter eos
    quaeritur,
    sed
    professio. Quod
    dicit: Sarauel et Da-
    niel
    pueri presbyteros judicaverunt (/ Reg. vri;
    Dun.
    xirr),
    de
    Heli,
    et de illis
    qui
    Susannam
    opprimere
    voluerunt,
    intelligitur.
    Samuel
    preshyteros judicavit,
    quando
    filiosHeli
    peccare vidit,
    el eosincorde suo
    praevaricaloresjudicavit,
    et condemnavit. Heli auiem
    quia
    eos districla animadversinne non
    repressit,
    et
    ab
    iniquitate' compescuil,
    similiter
    reprehendit
    et
    judicavit.
    Daniel
    quoque
    tunc
    presbyteros judicavit,
    quando
    illos
    iniqua cogitalione plenos, qui
    Susan-
    namvoluerunt falso testimonio
    conderonare,
    repre-
    hendit, damnavit,
    et
    angelico
    eos
    gladio
    trucidandos
    esse
    proedixit.
    Ergo exceptis
    his
    quos,
    ut
    diximus,
    altiori consilio
    '
    abbas
    prmtulerit,
    vel
    degradaveril
    cerlisex
    causis,
    re-
    liqui
    omnesut
    convertuntur,
    ita sint:
    ut,
    verbi
    gra-
    tia,
    qui
    secunda hora diei veneritin
    monusterium,
    juniorem
    senoverit illius esse
    qtii prima
    hora venerit
    diei, cujustibel
    wtatis aut
    dignitatis
    sit. Hinc alibi
    scriptum
    esi : Abbati vero studendum
    est,
    ut
    per
    ordinem,
    sicut conversi inmonasterio
    fuerunt,
    ita in
    suo ordine
    constituantur,
    prseler
    si uberis conversa-
    tio
    religionis meruerit,
    ut taminantea
    promoveatur,
    vel si
    gravis culpaexegerit,
    ut retro
    regradetur.
    Pueris vero
    per
    omnia ab omnibus
    disciplina
    le-
    neatur.
    Quanto
    enim
    fragiliorem
    in
    delinquendo
    vi-
    det abbas
    setatem,
    tantum debet
    magis
    mittere in
    custodiendo certamen.
    J uniores
    igitur priores
    suoshonorent. Nonbic ho-
    nor
    exigitur rerum,
    sed reverentia
    expetilur
    ver-
    borutnel morum.
    Priores
    juniores
    suos.
    diligant.
    Dominus enim
    J esus
    Christus, qui
    est
    primogenitus
    in n.uliis fra-
    tribus,
    dilexit
    juniores
    suos
    aposlolos, exeniplum
    dans
    illis,
    el dicens: Hocmandatutn dovobisul in-
    vicemvos
    diligalis,
    sicutel
    ego
    dilexi vos
    (J oan. xnr).
    In
    ipsa
    autem
    appeilatione
    nominumnulii liceat
    alium
    puro
    nomine
    appellare,
    sed
    priores juniores
    suos Fratres
    nominent,
    juniores
    autem
    priores
    suos
    nonnosvocent:
    quod inlelligitur paterna
    reverenlia.
    Sicut tunc
    apud
    illos
    paterna
    exhibebatur reveren-
    tia,
    ut
    priores
    vocarentur
    nonni,
    itanunc
    apud
    nos
    A exigitur
    hodie ut
    ipsa paterna
    reverentia
    priores
    nostri a nobis vocenlur domni: sive enira nonni
    priores nostri,
    sive vocentur domni
    ;
    sive
    juniores
    vocentur
    fratres,
    omnia bene
    congruunt.
    Tantum
    "estut nullus fratrum
    primo
    vocetur nomine.
    Abbas
    autetn, qttia
    vices Chrisli
    agere
    creditur,
    Domnusel abbasvoceturnonsua
    assumplione,
    sedho-
    noreetamoreChristi.
    Ipse
    aulem
    cogilet,
    et sicseex-
    hibeat,
    ut
    dignus
    sit tali honore. Notaudum
    quia
    non dixit: Abbas
    quia
    cunctis
    praeest,
    cunctos
    prae-
    cellit,
    et
    super
    omnes est,
    ideodomnus voeetur et
    abbas;
    sed
    ait, quia
    vicesChristi
    agerecreditur,
    do-
    mnus et abbas vocetur.
    Ergo abbas, qui
    rectevices
    Christi inter fralres non
    agit,
    hoc nomine
    indignus
    recipit,
    et assumit. Undeet
    sequitur
    : Non sua as-
    B
    sumplione,
    sed honore et amore Christi.
    Debet
    enim
    moribus, lingua, judiciis,
    et vila,
    et inomni-
    busoninino
    prseceplis
    Domini vivere sine
    querela,
    dicens Dorninoveraciler: A
    judiciis
    luis non decli-
    navi: et sicoh honoremet amoremChristi hoc no-
    mine
    fungi.
    Prius recte debet Christi
    agere
    vicem,
    et sic
    ejusdeni
    sacrosanctum
    suscipere
    nomen
    : ne
    si forte
    indignus
    aut temere illudvoluerit assumere,
    magis
    sibi condemnationem
    quam justificationem
    assumal.
    Quod
    autem dicit:
    Ipse
    autem
    cogitet,
    et
    sic seexhibeat ut
    digrois
    sit tali
    honore,
    subaudituf
    de salute
    sua,
    et
    timeat,
    si
    prave vixerit,
    tali no-
    saine
    condemnari;
    si autemrecte
    vixerit, gaudeat
    taK nomine
    justificari.
    Ubicunque
    autem sibi obviant
    fratres, junior
    a
    priore
    benediclionem
    pelat.
    Transeunie
    majore,
    minor
    surgat,
    et del ei locumsedendi. Nec
    prmstimatjunior
    consedere,
    nisi ei
    prmcipiat
    senior
    suus,
    ut
    fial quod
    scriptum
    est : Honore invicem
    prccvenientes(Rom.
    xm).
    Hincet alius Pater monacbonimait:
    Quando
    sibi fratres mutuatim in via vel in
    quocunque
    loco
    occurrerint,
    cum omni humilitate ab invicemfle-
    ctentes benedictionem
    rogent.
    Et si ex eis unus se-
    nior
    fuerit, prius junior
    henediclionem
    poslulet,
    tunc
    dejutimsenior
    prosequatur.
    In consessu vero fra-
    trum,
    si alius
    supervenerit, qui juniores
    sunt or-
    dine
    assurgant,
    et seniori locum
    praebeant.
    J uniores
    verosenioribus nullatenus
    superhiendocontradicant,
    sedcumomni
    huraililate,
    vel
    inlerrogati
    vel
    correpti
    j.
    respondeant.
    Si labentem in
    quodlibet
    delictum
    ju-
    nior seniorem
    aspexerit,
    non
    exprobrando ,
    sed
    magis
    dolendoad confitendumabbali vel
    praeposito
    -
    dirigat.
    Similiter senior
    jnniori
    faciat.
    Pueri,
    parvuli,
    vel
    adolescentes,
    in oratorio vel ud
    mensas,
    citm
    disdplinu
    ordines suos
    consequantur.
    Consequantur dicit,
    id
    est,
    accipiant,
    et cumdisci-
    plina,
    et honestate:
    castoque
    timore ordines suos
    custodiant,
    et ordinati
    ubicunque fuerint,
    ambu-
    lent, stent,
    alque
    sedeanl. Undeet
    sequitur
    :
    Foris
    autem,
    velubi
    ubi,custodiam
    habeantetdisci-
    plinam,usque
    dumad
    inteliigibilem
    mtalem
    perveniunl.
    Sicutjam suprascriptum
    est:
    Quanto magis
    viderit
    abbas
    fragiliorem
    setatemad
    peccandura,
    tanto am-
    plius majorera
    illi mittat custodiam ad salvandum.
    m
    BMARAGDIABBATIS
    m
    CA-PUTLXIV.
    j
    Deordinando abbate.
    In abbatisordinalioneilla
    semper
    consideretur ra-
    tio,
    ut Iticconstituatur
    quem
    sibi omnis
    concorscon-
    gregalio
    secttndumlimorem
    Dei,
    sive
    eliam
    parsquam-
    vis
    parva congregationis,
    saniore consilio
    elegerit.
    Vitmautemmeritoet
    sapienlim
    doctrina
    eligatur qui
    ordinandus
    esl,
    eliamsi ullimus
    fuerit
    inordinecon-
    gregationis.
    Hinc bealtis Frucluosus ait: Abbasau-
    teme
    propriis seroper
    crenobii monachis
    eligatur,
    vir
    sanclus, discrctus,
    gravis, caslus,
    charus,
    hu-
    milis,
    mansuetuset
    doctus,
    qui
    diutinis
    experimen-
    tatus et
    documentis,
    omnibus
    proefalis
    rebus bene
    fuerit eruditus :
    qui
    in
    absiinentia
    praecellat,
    in do-
    ctrina
    refulgeat, exqnisitas eptilas
    mensselaulioris
    consuetudinemque conteinnat;
    vini nimil
    perce-'
    ptionem respuat;
    cunctis in comnuiie
    fratribus,
    ut
    Pater
    proprius piissimusque provideat; qnem
    nec
    ira suhiiaet immoderata
    dejiciat,
    nec
    superbia
    ex-
    tollat,
    nec moeror ac
    pusillanimitas
    frangal,
    necli-
    hido
    corrumpat; qui
    et in
    patienlia discretionem,
    et cumira exhibeat lenitatem
    ;
    qtrique
    sic
    e.
    emibus
    aut
    pauperibus pareat,
    ut mini^trum
    se,
    et non
    prxlatura
    taniurn Chrisli viscerib s
    recognoscal;
    cujusque
    tanta debet Mjrmoniset vitse consonantia
    csse,
    ut id
    quod
    docet
    verbis,
    cohfirmel
    operihus
    sedulis: et
    glaiio
    bis acuto
    prsecedens, quidquid
    alios infornial
    verbo,
    jugi ipse gerat studi,
    ut nec
    serraonein
    operalio destruai,
    nececonlra
    operatio-
    nera bonamser/no iriconvenii-ns
    frangat.
    (
    Quod
    si etiamomnis
    congregalio
    viliissuis
    ( quod
    quidein
    absil)
    consentientem
    personampari
    consilio
    elegerit,
    et viiia
    ipsaaliquatenus
    innolitiam
    episcopi
    (ad cujus
    dicecesin
    perlinel
    illelocus
    )
    vel
    abbatibus,
    aut vicinisChristianis claruerinl,
    prohibeant pravo-
    rum
    prmvalere
    consensum,
    et domui Dei
    dignttm
    con-
    sliiuant
    dispensalortm
    ; scienies
    pro
    hocse
    recep
    uros
    merccdembonum
    ,
    si iiiud casleel zelo Dei
    facant,
    ticul e diverso
    peccatum,
    si
    negliganl.
    liieo
    jubel
    ut
    episcopus, abbatcs,
    vel etiamChrisliani vicini vi-
    liosumabliatemfn-ri
    piohiheant, quia
    in
    congrega-
    lione non
    remansit,
    qni
    hoc
    prohihere
    debeat. Ac
    8i diceret: Si etiam omnes
    qui
    intus sunt habere
    vitiosum abbalem
    consenliunl,
    hi
    qui
    foris sunt
    callrolici viri fortiler
    resistant^
    el nouconsenlianl
    eis,
    ne vitium maleabomnibus nutritiiminolescat
    in
    monasierio,
    et eo inolito hahitatores
    ejus
    cunctis
    vicinis veniaiit in
    odiuro,
    seitmeli-s
    repudiatum
    ab
    omitibiisvitium
    tiepereal,
    et calcatmn
    evanescat,
    ut
    et incr monachos virtutes creseanl et vitia
    depe-
    ivaut. Et vicini videntes iilorumbona
    operaglorifi-
    cent Deum
    ,
    qui
    illiset hene velle
    concessit,
    et di-
    gnuin pastorematque dispensato.'em
    tribuii.
    Ordinalus autem abbas
    cogitet sempjr quale
    onus
    tuscepil,
    el cui rcdditurus est rationemvillicationis
    tum.
    Qui
    enimmonachos
    suscipit
    ad
    regendum,
    non
    parvum,
    scd
    grandc
    onus
    recipit
    ad
    portandum,
    unde
    illi sudor
    lahoris,
    el unde delectatio crescat honoris.
    Anima enim fratrum
    ccepit regere,
    de
    quibus
    et
    A
    Domino
    rationemvillicationisSure
    cogetiir ponere.
    Villicationis
    dicit,
    id
    est,
    dispeissationis,
    vel
    guber-
    _nationissuce. ViHicusaulem
    proprie
    villse
    guberna-
    lor
    est,
    nnde ct nomen
    accepit.
    Inurdura
    autera
    non a
    gubernatione
    viilse
    viliicus,
    sed a
    dispensa-
    tione universsedomusvocatur.
    Sciatque
    sibi
    oportereprodesse
    magis, quamprm-
    esse. Deeo enim
    quod prodest abbas,
    et sibi
    profi-
    cit el aliis. Si enim
    generat
    lucrumet aliis
    parit pro-
    fectum
    ,
    silii
    conquirit
    Domini
    graliara,
    et aliis sa-
    lulis doclrinara infundit. Alioserudit ad
    justiliara ,
    et sibi
    praeroia
    conquirit
    seterna. Deeo autem
    quod
    prseest
    dum
    vivit,
    semper
    sibi
    laboremel aliisin-
    cutit limorem
    ;
    sibi curam
    superfluam,
    et aliis la-
    boris
    generat pcenam; sibi solliciludinem
    multam,
    B
    et aliis
    injuras irrogat ffequenter injuslas.
    Haec
    vero omniasi bene
    qui praesunl,
    discreteet
    propler
    Deum
    cgerint,
    cl
    peccare
    volentibus ne
    pecceht
    ti-
    moris
    poenasingesserinl, peccantes
    vero severa di-
    slrictione,
    judicioque
    recto
    constrinxerinl,
    vel mo-
    dicam
    apud
    Deum
    gratiamconsequenlur.
    Si autem
    hsecfacere
    neglexerint,
    sed
    lantum, quia
    sunt
    praelali,
    seextolleie
    voluerint,
    non solumamercedis
    prseniio
    vacni
    remanehurii,
    sedeliamelationissua; ininfenio
    poenaslugHiunt.
    Et ideodixit : Sciat sibi
    oportere
    prodcsse magis quam proeesse. Quia
    de
    praeesse
    aliquolies parvura
    bonum
    ,
    aliquoties
    vero
    grande
    sihi
    conquiril
    malum, De
    prodesse
    aulem
    semper
    sibi
    bonum, semper prsemiumconquirit
    selernum.

    Oporiel ergo
    eumessedoclum
    lege
    divina,
    ut sciat
    et sii unde
    proferal
    novaei ve:era. Ac si diceret: Sit
    abbas doctus
    lege.divina, qu;cNovo
    el Veteri Testa-
    mento
    constat,
    ei ex illa
    sciat,
    el
    cognoscat
    fratri-
    bus
    proferre
    novaet veiera teslimonia.
    Quod
    autem
    dicit,
    et
    sit,
    subinlelligitur,
    sil in
    ejus peclore
    the-
    saiirus
    sapienlite
    et scientioe
    reconditus, unde,
    cum
    necessefuerit,
    possil proferre
    nova et vetera testi-
    monia. Vel ceiie
    ipse
    abbas sit
    doclus, inlelligens,
    pi-ritus, sapiens,
    et tale vas
    sapientiaplenum, unde,
    curo
    volnerit,
    in
    promptu
    habeat
    proferre novumet
    velus tesiimonium.
    Caslum sobrium
    ,
    misericordem
    , semper super-
    exallanlem misericordiam
    judicio,
    ut idem
    ipse
    coiir-
    sequaiur. Scriplum
    est enim: Beati
    misericordes,
    j\ quoniamipsi
    tnisericordiam
    consequenlur(Matth. v).
    El e contrario
    judicium
    sine misericordia
    ei, qui
    non facil misericordiam. Ille
    ergo superexallat
    mi-
    sericordiam
    judicio, qui post
    aclum
    jiidicium
    non
    dislricte
    punit impinm,
    sedmisericorditer
    parcit ei,
    et a damnalione debita liberat eum. Hinc et alibi
    scriptum
    cst:
    Superexaltat
    misericordium
    judicio
    (J acob.
    II
    ),
    id
    est,
    superponitur
    misericordia
    judi-
    cio,
    qnia
    in
    quo
    invenlumfueril
    opusraisericordise,
    ; elsi habuerit
    aliquid
    forte in
    judicio quodpuniatur,
    tanquam
    misericordise
    peccati ignisexstinguitur.
    Oderit
    viliu,
    diligut fratres.
    In uno ertimhoraine
    et fraterniiaiem nostrara simul
    diligere,
    et vltia si
    fuerinl
    possunius
    simul odire. Aliudest enirij
    quod
    frater est,
    aliud
    quod
    vitiosus esl homo.
    Diligamu
    Sl^

    COMMENT.IN REG. S. EENEDICTI. 048
    rgo
    ineofralernilatern nostram
    ,
    el odiohalcamus
    vitiositalem
    suara.
    Prosequamur
    in eo
    vitium,
    el
    emendatum
    ut
    nosmelipsos diligamus proximum.
    Hinc
    et heatus
    Gregorius
    ait: Sic sic niniirum ex-
    liilere
    proxiiuis
    nostrisodii discretionemdebemus,
    ut in eis
    diligamus quod
    snnt, et habeamus odio
    <raodin Dei nbbisitinereobsistunt.
    In
    ipsa
    aulemcorreciione
    prudenter
    agat.
    Id
    cst,
    caule, temperate,
    cum
    magno
    moderamine
    quod
    faeit faciat. Et ne
    quid
    nimis. Haecsententia a
    poe-
    tis,
    et a doclofibus nostris,
    et amullis catholicis
    et eruditis viris,
    eliam in multis et
    congruis
    dicta
    locis, quse
    et in bonis
    et inmalis aclibus
    inteltigi
    potest.
    ln bono,
    ut esl illud: Nonsis nirnis
    jtistus,
    el similia.
    De malo aulem non est noslrum dare
    exemplum, quia
    et nttuis et
    parum
    fieri
    penitus
    a
    Domino
    probibetur
    Hic auiemeur abealo Benedi-
    cto hsecsenlenlia
    ponatur, sequentia
    audiamus.

    Ne dumnimis
    cnpil
    eradere
    mruginem, frctngatur
    vas. Hic
    aeruginempro peccati por.il conlagione,
    vas
    autem
    pro
    animi
    fragilitate
    ;
    acsi dicat: Sic nnmda
    animum
    raonachi a delicti
    contagione,
    ne fractum
    mergas
    in
    desperalionem.
    Et
    quem
    lucrari
    poles
    mo-
    derate
    judicatuin,
    non
    perdas asperrime
    condemna-
    tum. Vas et bene monachi tunc malesatromciiius
    frangitur,
    quando
    mens
    ejusproculpa
    duriler incre-
    pata,
    aul de
    desperatione
    veniaefortiter conturha-
    tur,
    aul de
    fugoelapsu
    vel monaslerii discessu
    quo-
    tidiemeditatur. Quod
    nefiat
    semper
    abbas sollicite,
    sap'enter
    et caute
    provideal,
    et
    quod sequitur
    sem-
    per diligenler
    attendat.
    Sequitur
    enim:
    Suamque fragitilatemsemper suspectus
    sit. Dum
    enim suam
    fragilitatem suspeclus
    attendit
    abhas,
    atque
    considerat aliorum
    fragilitalempalienter,
    dis-
    crete et caute
    dijudicat.
    Hinc et
    apostolus
    Paulus
    ait:
    Fralres,
    etsi
    prmoccupatnsfuerit
    homoinali-
    quo
    delicto,
    vos
    qvi spiriktlesesiis, hnjtismodi
    in
    stttiite in
    spirilu
    lenitatis. Considerans
    teipsum,
    ne
    et tti tenteris
    (Galat.
    vr). Acsi diceret :
    Quia
    et tu
    homo
    es,
    et
    poles
    in
    aliqno
    lentari,
    el
    adjtitorio
    inriigere,
    et ideo debes sttstinere tentatum.
    -Qui
    enim sub condilione infirmitaiis
    posili
    sunt,
    me-
    rito infirmos suslinent.
    Sequitur
    :
    jl/eminerilfjrue
    calamnm
    quassatum
    non coitteren-
    dum
    (Isai. XLII).
    Id
    est,
    monachummaculis
    pecca-
    torum f-onffaclum, variisque
    viliis
    conquassalum,
    ad
    desperationis
    foveamvel
    fitgaelapsum,
    ut
    prre-
    dictnmest, non
    impellendum.
    Calamsimenim
    quas-
    satumsinedubioeo;
    terit, qui peecatori
    non
    salulis,
    sed
    perditionis prabet
    ocr-asionem. Hinc et beatus
    Hieronymus
    ait:
    Qui peccaloii
    non
    porrigit
    maniim',
    nec
    poriat
    onus fr.airis
    sui,
    iste
    quassalum
    calamum
    confringit.
    In
    qnibus
    non
    dicimus,
    ut
    permittat
    nutriri vitict.
    Quia
    enira
    superiusjtislsecorreptioni posuit tenipe-
    ramentum,
    hic auiem ne crescat vitioruin
    ,
    a.-Imo-
    net,
    nulrimenlum. Ne dum
    temperalnr
    riislrictio
    peccatofis,
    crescat ac
    pullulet
    vitiorumfomes. Unde
    etapcrte sequitur;
    A Sed
    prudenter,
    et cumchariiatc ea
    amputet, prou^
    videril
    cuiqueexpedire,
    sicut
    jam
    diximus.
    Quidquid
    enimeharitalis oflicio
    geritur,
    ad salulis
    profectum
    siuedribiovenit..'Aliter enim
    uni,
    cl-aliter convenit
    ipsa
    sahitis
    impensio
    alleri. Et ideo vicemedici ab-
    bas,
    alilcr
    unum,
    aliter vero secundum
    quantila-
    lemvel
    qualilatem
    delicli studeat sanare alteruin.
    Et in hisomnibus sanclis
    discretisque
    actionibus.
    Studeat
    plus
    ariiari, quam
    timeri. Id
    cst,
    plus
    exerceat in subdilis
    opus
    ainoris
    qtiam
    limoris
    ;
    el
    plus
    eos
    paternilatis
    aroorederaulceat
    quamly-
    rannidis suae
    ptuna
    deterreat. Unde
    el
    sequilur
    :
    Nonsit turbulenluset anxius. Turhulentus dicitur
    corarnotionis ira
    lurhattis, moestus, raolcstus,
    vel
    airox. Anxius vero dicitur acedia vel anxielale
    "
    plenus.
    Non sit niminset obslinalus. Nimiusdicitur dilar-
    gus, prodigus,
    vel rerummonasterii nimius et su-
    perfluus dispensator.
    Obstinatusveio dicilur
    insupe-
    rabilis, obfirmatus,
    pertinax
    et obduralus.
    Non
    zelotijpus,
    ei niiiiis
    suspiciosus,quianvnquam
    reqttiescet.
    Zelotypus
    dicitur zelo sollicitudinis
    ple-
    nus,
    et
    suspicionistypo repletus, qui
    eiiamea
    quae
    non
    fiunt,
    fieri inahsentia
    snspicatur,
    et ea
    quae
    ne-
    1110
    committit,
    commilti inabscondito
    pertiniestit;
    et ideo
    spiritus ejus nunqtiamrequiescit.
    In
    ips:s imperiis
    suis sit
    providus
    et
    consideratus,
    sive sec ndum
    Deutn,
    sivesecundumsmculutnsii.
    Opera quceinjungit,
    discernat,
    et
    lemperet. Opera
    secundum
    Deumsunt hosc:
    Vigiliae,jcjunia,
    absli-
    -<
    nentia,
    et his similia: secundumsoeculumauieitt
    sunt
    opera, qtioeco^pori
    lantum exhibenlur. non
    animae, idest, arare, fodere, melere,
    et onmia si-
    milia
    corporis opera.
    Sedel his omnibus tam
    spiri-
    lalibus
    quam corporalihus opcribus
    discreiionis te-
    nenrta est
    lemperantia,
    ne
    superfhie
    laborantibus
    pariler
    deficiant cordaet
    corpora,
    et remaneat tan-
    tuni nocivaniurinuratio sola.
    Cogilan*
    discretionemsancli J acob dicentis: Si
    greges
    meos
    pltts
    inambuiando
    fecerolaborare,
    mo-
    rieniur cuncii una dle
    (Gen. xxxui).
    Iliic in loco
    per
    J acob
    reclores, per
    oves aulcmcorumsuhdili
    designantur.
    Qui
    secundura<
    jus
    exemplum,
    sive in
    aclione
    spiritali.,
    sive sint in
    corporali opere
    occu-
    pati,
    sic eoruminlaboribus
    actio,
    vel
    possibilitasest
    temperanda,
    ut nec nnimi virtus
    succumbat,
    nec
    corporis
    fortiludo lassescat. Sed sic omnis eororh
    laborum actio
    temperetur,
    ul alacri aniroo
    plus.s^
    adhtic
    cupiant
    in
    operibus exerceri, quam
    illis siii
    velint.praeposili
    comraendare. Undeel
    sequiiur:
    Hmc
    ergo aliaque
    leslimoniadiscretionis matris
    virtuititn sumens
    ,
    sic omriia
    lemperet
    ut sit
    quod
    et
    fortes
    cuviant,
    et
    infirmi
    non
    refugiant.
    Sic enirri
    cum
    discretione, qtiae
    est omnitimmater
    virlutum,
    monacliorum
    opus
    est
    teroperandum,
    ut
    sit,
    id
    est,
    ~l;J e
    opus,
    et fortes
    quodcupiant. subauditur,
    agere
    vel
    implere,
    et infirmi non
    refugiant, siihauditur,
    ipsum
    optis,
    vel
    ipsiusoperis pondus.
    Et
    prmcipue,
    ut
    prasentem regulam
    in omnibut
    919
    SMARAGDIABBATIS
    920
    conservel.
    Prsecipue
    autem et
    super
    omnia bealus
    Benedictus
    jubet
    abbatem
    regulamobservare,
    ut
    qui
    est
    primus
    in
    nomine,
    sit
    primus
    in
    operalione,
    et
    quod
    ordine
    praedicat, operecompleat.
    Et
    prior
    in
    humeris vel cervicibus suis
    portet quaeportare
    fra-
    tres
    jubet,
    et utrumsint leviavel
    gravia quoe
    fratri-
    bus
    imponit onera, experimento cognoscat; prima-
    tumquesuum, quemprior
    admensara
    tenet,
    primus
    ad virtutis
    parcimoniam judicet,
    et abstinenliam
    quam lingua praedicat, experimento cognoscat,
    ne
    forte subditi tacitis
    cogitationibus
    dicant: 0
    quam
    pulchre
    nobis
    praedicat
    abstinentiam
    plenus
    venter !
    Illa
    ergo
    deabstinentia
    praedicatioacceptabilisesl,
    quamjejuna
    ora decantant. Et in his omnibus hoc
    sibi convenire noverit
    abbas,
    et
    angustum regulae
    callem, per quem
    aliosadmonet
    intrare, prior ingre-
    dialur
    ipse.
    Utdumbene
    minislraverit,
    audiat a
    Domino,quod
    servus bonus
    qui erogavit
    trilicumconservissuis in
    lemporesuo,
    Amendico
    vobis,
    super
    omniabonusua
    conslituet eum
    (Luc. xn).
    Bonusenim
    minister,
    id
    est,
    bonus
    abbas,
    abonoDominobonorumomnium
    retributore audiet
    quod
    servus illeaudiremeruit
    qui
    conservis suis triticum fideliter
    erogavit.
    Audivit
    enim: Atnendico
    vobis, super
    omniabona sua con-
    stiiuet eum. Hancdesiderabilem
    amabilemque
    vocem
    et bonus abbas
    audiet, qui triticum,
    id
    est, prae-
    dicalionis verbumconservis
    suis,
    id
    est,
    fratribus
    suis, fideliter
    ministraverit,
    et factis
    ipsecompleve-
    rit.
    Quod
    aulem dicil:
    Super
    omniabonasuacon-
    slituet
    eum,
    intelligitur super
    omniaccelestia
    regni
    gaudia,
    non
    quod
    ibi isti soli Dominum
    teneanl,
    sed
    ul eorniii abundanliuscoelerissanctisaeterna
    posses-
    sioiie frtiaitur.
    Qtii
    enim docti
    fuerinl, fulgehunt
    q,'.asi splenJ or firmanventi,
    cl
    q-ii
    ad
    justiliam
    eru-
    diunt
    plurimos, quasi
    stelloein
    perpetuas
    oolernitales.
    Et
    Aposlolus
    ait:
    Qtd
    bune
    prcrsunl presbylcri
    du-
    plici
    honore
    digni habenlur,
    maxime
    qui
    laborant in
    verboet in doclrina
    (I
    Tim.
    x).
    CAPUT LXV.
    De
    prmposito
    monastcrii.
    Smpiusquidemconiingit
    ut
    per
    ordinutionem
    prm-
    positi
    scandala
    gravia
    inmonasteriisorianlur.
    Quod
    enim
    ssepiusjam
    faclum
    audivimus,
    nunc autem
    emendaredebemus,
    et talemsubabbate
    eligereper-
    sonamdebemus, quoe
    curain monasterii
    nomenque
    praeposili suscipiat,etut
    offlciasibi
    injuncta
    fideliter
    impleat atque
    custodiat,
    et nihil temere
    per super-
    biara
    agal,
    ne sit de
    his, quossequentiaraonstrant,
    cumdicitur:
    Dumsint
    aliqui maligno spiritu superbiminflati,
    qui
    mstimantessesecundosabbates
    esse,
    assumentes
    sibi
    tyrannidem
    scandala
    nulriunt,
    el dissensionesin
    congregalionefaciunt. Tyrannis
    enira dicitur honor
    indebitus, etper
    cordis
    superbiamacquisitus. Qucm
    praeposilus
    superbe
    assumil,
    cumindebitumsibi ab-
    balis honorem
    impendi requirit,
    et ideo inter fra-
    tres nutril scandala,
    et dissensionesin monasterio
    praeparal.
    A Et maximein illis locis ubi abeodem
    sacerdole,
    vel ab iisdem
    abbalibus, qid
    abbalem
    ordinant,
    ab
    ipsis
    eliamet
    prmpositus
    ordinatur. Moseral eorum
    lunc,ut quando
    abbasordinabatur tunc et abeodem
    episcopo
    et aliis coram stantibus abbatibus et
    prse-
    positus
    ordinaretur. Sed
    quia
    inde
    superbiae
    vitium
    nascebatur,
    non
    jam
    abalio hodie
    apud
    nosordina-
    tur,
    seda
    proprio
    abbate
    praepositurae
    illi
    obedienlia
    injungitur,
    ut
    quandocunque
    ahbali visum
    fuerit,
    ab
    ipso
    ministerio
    praepositi mutetur,
    ne fomesilli su-
    perbise
    nascalur. Undeet
    sequitur
    :
    Quod
    quam
    sit
    absurdum, facileadverlitur, quia
    ab
    ipso
    inilioordinalionismateriaei datur
    superbiendi,
    dumei
    suggerilur
    a
    cogitationibussuis,
    exulumeum
    essea
    potestate
    abbatis
    sui, quia
    ab
    ipsis
    est ordina-
    B
    tus a
    quibus
    et abbas. Ut haecenimmalacaveantur
    fieri,
    talem
    praepositumoportet 'eligi
    vel
    ordinari,
    qui
    alios sedificarevitsesuae
    probetur exemplo,
    non
    qni
    destruat male vivendo.
    Qui
    hurailitatis
    prsebeat
    fOrmam,
    non
    superbioe
    suae
    prsetendat
    conluma-
    ciam.
    Quia
    inferius scribitur :
    Hincsuscitanlur invidim.Id
    est,
    inter
    praepositum
    et
    abbatem,
    dumalter
    superiorem
    senoii vull videre
    alterum. Nullaest enim
    virtus, et
    pene
    nullumnrini-
    slerium, quod
    nonhabeat conlrariuminvidiaemalum.
    Rixm,
    detractiones
    , cemulationes,dissensiones,
    et
    exordinationes. Fiunt enimrixaeet
    detractiones,
    et
    haecomnia
    quae
    dicuntur inter
    praepositum
    et abba-
    tem,
    maximeper
    eorum
    sequaces.
    Fiunt dissensio-
    nes, quia quod
    unus cumsuis fieri
    consentit,
    alius
    **
    cumsuis fieri dissentit. Fiunt
    exordinaliones,
    quia
    quod
    unus ordiuando
    disponit,
    alius destruil con-
    traria ordinando. Undeet fit
    quodsequitur
    :
    El dumcontrdriasibi invicemabbas
    prccpositusque
    senlinnl,
    et
    ipsorum
    necesseesl sub hac disscnsione
    animas
    periclitari.
    Et
    ii,
    qui
    sub
    ipsissunt,
    dumadu-
    lanlur
    parlibus,
    eunt in
    perditionem. Cujuspericuli
    malumillos
    respicit
    in
    capite, qui
    lalis iiwrdinalionis
    se
    fecerunt
    auctores.Heu! mihi
    misero,qui
    sesalvare
    debuerunt,
    et alios et se malevivendo
    pertlunt,
    et
    caeleros. Et
    qui
    ire
    aliosque
    ad coelorumdehuerunt
    ducere
    regnum,
    eunt
    ipsi,
    el
    sequaces
    suosin
    perdi-
    tionis foveam
    infernique
    baralhrum
    mergunt. Quod
    auteav dicit:
    Cujuspericuli
    maluraillos
    respicit
    in
    cepilequi
    talis inordinalionis sefccerunt
    auctores,
    deillis dici videtur
    qui
    sicut
    abbalem,
    itaet
    prae-
    positumordinaverunt; qui
    uniusraonasterii ordina-
    tionemnon duobus
    ,
    seduni debuerunt
    imponere,
    el ne inter duos
    periculosa
    nascerentur
    scandala,
    soli abbati
    congregationis
    suaedebuerunt commit-
    lere curam. Undeet
    sequitur
    :
    Ideoque
    nos
    prmvidemusexpedire, propter pacis
    charitalisque
    ciistodiam,
    in ubbatis
    pendere
    arbilrio
    ordinalionemmonasterii sui.
    lpse
    enim
    per
    semet-
    ipsum
    debet omniumroonachorurasuorumnecessi-
    tatemlam
    corporis quam
    animse
    providere,
    et sub-
    sidia
    prsesentis
    necessilatis
    porrigere,
    et cordasub-
    ditorum suorumad laudem Crealoris admonendo
    Bustollere,
    et eos
    quos
    tarditate vel
    segnitieculpa-
    921 COMMENT.IN REG. S. BENEDICTI. 922
    biles
    repererit, prout culpa
    vel aelas
    fuerit,
    aut in-
    crepalione,
    aut
    flagellocorripere.
    Et si
    polest fieri, per
    decanos
    ordinetur,
    ut antea
    disposuimus,
    omnis utilitas
    monasterii, prout
    abbas
    disposuerit;
    ut dum
    pluribuscommittitur,
    unus non
    superbiat.
    Nobisenim modoet abbas el
    praepositus
    et decani et
    presbyter
    simul et
    semper
    sunt neces-
    sarii,
    ut
    unusquisque
    inoflicio sibi
    commisso,
    vel
    ordine convenienti humiliter Iaborare non cesset.
    Necdatur illis
    regulariler
    locus
    superbiendi,
    sedim-
    ponitur fascis, quo gemendo pergant oppressi.
    Quod
    si aut locus
    expetit,
    aut
    congregatiopetieril,
    rationabiliter cum
    humilitate,
    et abbas
    judicaveril
    expedire, quemcunqueelegerit
    abbas cum consilio
    fralrum
    timentium
    Deum,
    ordinet
    ipse
    sibi
    prmposi-
    tum.
    Qui
    tamen
    prmpositus
    illa
    agat
    cumreverentiu
    qum
    ub abbatesuo ei
    injunctu fuerint,
    nihil conlra
    abbatis voluntulemuut ordinationem
    fuciens; quia
    quanto prmlalus
    est
    cmteris,
    tanlo eum
    oporlet
    solli-
    cilius observare
    prmceptaregulm.
    Et hunc
    praeposi-
    tum,
    sicut et abbatem in omnibus heatus Benedi-
    ctus
    diligenter jubet regulam
    observare.
    Qui
    si vel
    superbia,
    vel
    negligentia,
    vel
    desidia,
    aliqua
    ex his
    praetermiserit, quae
    in
    regula continenluf,
    onmibus
    eondemnationibus, quas regula conlinet, subjacebit.
    Undeet hic
    apte sequitur
    :
    Qui prwpositus,
    si
    reperlusfuerit iriosus,
    aul ela-
    done
    deceptussuperbim,
    aut
    conlemptor
    sunctmre-
    jtilmfuerit comprobatus,
    admoneatur verbis
    usque
    jtiater;
    si non
    emendaveril,
    adhibeatur 'ei correclio
    disciplinmregularis. Quod
    si
    neque
    sic
    correxerit,
    tunc
    dejiciatur
    de ordine
    prmpositurm
    et alius
    qui
    dignus
    est inloco
    ejussubrogelur. Quod
    si et
    poslea
    in
    congregationequielus
    et obediens non
    fuerit,
    eliam de monasterio
    expellatur.
    Hactenus
    qualis
    esse non debet
    prsepositus digestum est;
    dein-
    ceps
    autem
    qualis
    esse
    debeat,
    ex sententiis
    Patrum demonstrandum est.
    Prsepositus ergo
    mo-
    nasterii nonsetate
    senili,
    sedmoribus constituen-
    dus est. Multosenim
    prolixitas
    annorura
    attollit,
    sed dedecus
    torpentis
    vitaeadinfantiaeimmalurila-
    tenv
    compescendo
    reducit. Constituendus est
    ergo
    praepbsitus
    moribus
    gravis,
    sermone
    solers, ingenio
    fortis,
    consideratione
    vigil,
    cursu
    impiger,
    corre-
    ptionepius, disciplina
    moderatus,
    actu
    castus,
    mo-
    ribus
    sobrius, dispensationeaequus,
    humilitale of-
    natus, patiens, mitis, npn turbulentus,
    non iracun-
    dus,
    non
    superbiae,
    vel
    arrogantiae
    vitio
    maculatus,
    non
    prodigus,
    non
    garrulus,
    sedomni actu
    religio-
    nis armatus, qui
    sciat
    languentium
    moribus subve-
    nire,
    et
    lepescentiumignaviamexcitare, super quem
    abbas
    requiescat,
    ut in nullo ab eis
    praeceptis
    de-
    viet,
    sedin oranibus
    subditus,
    et in
    jussis
    senio-
    ris delentus
    nihilque
    abbatis volunlati sit contra-
    rius,
    aut
    faciat,
    aut ordinet
    faciendura,
    sed omnia
    per ejus interrogationem, juxta
    illud
    quod scriptum
    est:
    Inlerrogapatrem
    tuum,
    et annuntiabit
    tibi;
    ma-
    jores tuos,
    et dicent tibi
    (Deut. xxxn). Interrogan-
    dum
    semper est,
    ut in nullo a seniorum consilio
    A animsesubditae
    diserepent,
    in nullo oves
    absquepa-
    storis voluntate declinent.
    Ipse
    aulem
    praepositus
    nihil
    faciet,
    nisi
    quod
    Pater
    jusserit,
    maximein re
    nova;
    nam
    quae
    exmore
    descendit,
    servabit
    regulas
    monasterii.Iia
    agens,
    ut necabbali taedium
    generet,
    nec fratres
    intemperantia
    illius laborent. Hsecob-
    servabit senior raonaslerii
    qui
    fratrihus
    praepositus
    est,
    referens ad abbatera
    omnia,
    vel
    praecipue
    illa
    quaeper
    senonvaluerit
    explicare.
    Cogitet
    tumen abbus se de omnibus
    judiciis
    suis
    Deo redditurum ralionem ne
    forte
    invidimaut zeli
    flamma
    urat animam suam. Nec inter laicos debet
    esseinvidiae
    livor, quanto magis
    inter
    religiosos
    vi-
    ros et monasterii
    praepositos.
    Abbas enim
    prseposi-
    tum,
    et
    prsepositusabbatem,
    ut frater debet
    diligere
    B
    fratrem. Memorari enimdebel
    abbas,
    si euni
    aliqua
    invidiaevel livoris
    tangit flamma,
    neinCain
    iniquam
    c#mmunicet
    invidiam, qui per
    zeli livorem Abel
    fratrem suum
    justum occidit;
    et
    per
    zeli Iivorem
    factus est inimicus Esaufralri suo
    J acob;
    et
    per
    zeli
    livorem a fratribus suis venditus est
    J oseph.
    Zeli
    enim Hvor
    quanquam
    unius viliis censeatur no-
    mine, plurimos per
    diversa vitia
    generat
    ramos.
    Cunctaenimvirtutum
    germinainvidiae
    livorconcre-
    mat. Cuncta bona ardore
    pestifero devorat,
    sensum
    comedit,
    pectus urit,
    mentem
    afficit,
    et cor hominis
    quasi qusedampestis depascit.
    Contra
    quod
    vitium
    praeparandasuntpacis
    et charitatis arma inabbatiset
    omniumrectorumsanctorumseusubditorumanima.
    CAPUT LXVI.
    "
    Deostiario monaslerii.
    Ad
    portam
    monasterii
    ponatur
    senex
    sapiens,
    qui
    sciat accivere
    responsum
    et
    reddere; cujus
    muturitas
    eumnonsinut
    vagari.
    Notandum
    quia
    non
    dixit,
    ad
    portam ponatur
    senex
    aetate,
    sed ait
    ponatur
    senex
    supiens.
    Ubi dalur
    intelligi, quia
    non setas in
    por-
    tario
    quaerenda
    est
    corporis,
    sed
    sapientiae
    et intel-
    lectus. Hinc
    namque
    et
    per quemdamsapientem
    di-
    citur : Seneclusvenerabilisest non
    diulurna,
    neque
    numeroannorum
    computata.
    Cani sunt autemsensus
    hominis,
    et mtassenectutisvitaimtnaculata
    (Sap. iv).
    Hinc ad
    Moysen
    dicitur :
    Congrega
    mihi
    septuaginta
    viros desenibus
    Israel, quos
    tu
    nosti, quod
    scnes
    po-
    puli
    sunt
    (Num. xi).
    In
    quibus quid
    aliud
    quam
    se-
    neetus cordis
    requiritur.
    Dumenim
    dicilur, quos
    tu
    .
    nosti,
    quod
    senes
    populi
    sunt, profecto liquet quia
    se-
    nectus
    mentis,
    non
    corporis
    eligenda
    nunliatur.
    :
    Qni portarius
    cellamdebethabere
    juxtu portam;
    ut
    venientes
    semperprmsentem
    inveniant,
    u
    quorespon-
    sum
    accipiant.
    Hinc et alii
    antiqui
    monachorumPa-
    tres dixerunt: Osliariocura
    sit,
    ut oranesvenientes
    intra
    januas recipiat,
    dans eis
    responsum
    honeslum
    cumhumililate et reverenlia,
    nuntians
    abbati,
    vel se-
    nioribus
    quis
    venerit,
    et
    quidpetierit.
    Si
    quid
    vero
    cuicunque
    de fralribus missumvel mandatumfue-
    rit,
    nihil ad
    ipsumperveniat, priusquam
    abbati vel
    senioribus
    indicetur.
    Et moxut
    aliquispulsaverit
    aut
    pauper
    clamave^
    rit,
    Deo
    gratias respondeat,
    aut benedicat.
    Eleganter
    925 SMARAGDIABBATIS
    S24
    lvicciuasvenienliumheatus
    posuit
    Benedictus
    per-
    sonas. Unam
    potentis, qui
    si
    jaimam
    monastcrii in-
    venerit
    clansam,
    manu vcl
    fuste
    pulset eanv;
    aliam
    vero
    pauperispostiit personam, quae
    non
    pulsat,
    sed
    lanlumhumililer clarnal ad
    januam. Quibus
    et salis
    apta
    a
    portario respondenda composuit, responsaj
    videlicet ut voce
    pauperis audila,
    Deb
    gralias agat,
    potenli
    vero occurrens obviara Iiumiliter abeo be-
    nedictionem
    petat.
    Et-rumomni mansueiudinelimorisDei reddat re-
    sponsumfestinunler
    cttm
    'fervore
    eharitatis. Hinc I
    alins
    qiridam
    monachoruro
    magistev
    ait : Portarii
    monasterii tales esse
    debent,
    qui
    omniutn sirau
    mercedemfedificeiitcetaleseniii
    quibus
    mundus si-
    let, qui jam
    ex
    praesentibus pompisnihil
    desiderenl,
    sed in toto eordis affeclu Creatori inhoerentes sin-
    guli
    dicn.nt; Miliiautemadlverere,Deobonum
    esl,
    po-
    nerein DominoDeo
    spemmeam,
    (alem
    semper super-
    venientibus ostenrlanl
    exemplum,
    ut et foris ab ex-
    traneis nomen Domini
    glorificeiur, juxta qtiod
    Dn-
    minus ait: Sic tuceat lux vestra coram
    homhiibus,
    n
    videant
    opera
    vesira
    bona,
    et
    glorificeril
    Patrem ve-
    slrtim,
    qiti
    in ctelisest
    (Matth. v);
    et inlus curasoda
    lihus suis mefcedis
    pi-sepai-ent
    lucra,
    dura ornniuni
    viceforis
    gerimt-cttram.
    Siccariti moribus cumvir-
    lutiuii
    magistra
    humilitaie
    existml,
    ut omnis
    pa-
    lieritiaeblaridimenta
    mcoHoquio
    alfabili ostendant:
    pauperuro, peregrinorum
    et
    hospitum
    curam intei
    orania habenles, quia
    inhisChrislus
    suscipitur,
    sic-
    ul
    ipseait:
    Quadiirii
    extiiinhnismeis
    fecislis,
    milti
    feci
    slis^tfsK/i.^xxAJ .Forisaliquiddare,
    vel ciiilibetmini
    slrare,
    vel *aforis
    aiiqnld accipere,
    nullatenus sini
    commeatu abbalis facere
    prsesumat.
    A
    signowsper
    tino
    usque
    acl secundam
    impletim
    nnllatemis
    poria
    rum fores
    aperiantur, neqtie
    ullus a foris iniroilu;
    patefiat,
    seti si neeessitas advenerit
    per
    feneslran
    tounii deliberetiir.
    Qui portarius
    si
    indiget
    solalio,
    juniorem
    fratren
    aCcipiat.
    Hinc el alius "Paler ait : Dnobus frairibm
    cella intra
    regias
    monasterii consliltialur, cfii
    e
    claudant monaSterium
    post
    exeunles,
    et
    aperhai
    inl.i-aiHibus,
    et aivenientes rointient abbali. Vasi
    vel
    feliqua
    ulensiiia, quae
    ad
    hospilum
    usus
    baju
    lant,
    ac si sacrata Deocustodiant,
    ne
    per ipsorun
    neglecium
    ah
    ipsomefcedem
    non
    recipiantcujusrei
    diripiendo
    non servanl.
    Monasteriuinutilem, sipossit fieri,
    ita debetcon
    strui;
    ut omnianecessaria
    ,
    id
    est, aqua,
    molendi
    num, horlus,
    pistrinum,
    vel artes diverswinlra mona
    sterium exerceanlur;
    ut nonsit necessilasmonachi
    vagandi foras; quia
    omnino non
    expedit
    animabu
    eorum. Hineet alius monachorumPater ail: Gmni;
    necessnria
    inlus intra
    regias
    esse
    oportet,
    idest
    furnos, machinas, refrigerium,
    hoiios,
    vel omni
    neccssaria,
    ul non sit
    opus ffeqnenter
    foras
    -egrec
    fralres. Cum
    ergo
    haecomniaintusfuerintcbnst
    lula,
    clausa sil
    semper
    rriohasterii
    regia; quoe
    afori
    cercellumhabeat
    ferreum, quo
    a veiiierite:concuss
    ujuslibet
    intus indicetur adventus. Ars autem
    pi
    A
    storia ad laicos
    pertinebit. lpsi
    enimtriticum
    pnr-
    gent, ipsi
    exmofemolant. Massamtaniumdem mona-
    chi
    conficiaiit,
    et
    panenisibi propriis
    manihusfaciant.
    Eanc mitem
    regulamsmpitts
    \Volumusin
    congrega-
    lione
    legi,
    ne
    quis fratmm
    de
    ignorantia
    se exmset.
    Hinc et bealus
    Angostiivus
    aii : Ul autem vos in
    hoc
    liLcllo, ianqiiani
    in
    speculo possitis insplcere,
    ne
    per
    o J ivionem
    aliquid.negligatis,
    semel in se-
    piiiuana
    vobis
    legatur,
    et uhi vos'inv.eneritisrea
    quar
    sciipta
    suut
    facientes, agiie :gratias
    DominoJ iono-
    rtsmomnitim
    largitori.
    Ubi autem sihi
    quicunque
    v.-strumvidet
    alitjuiddeesse,
    doleat de
    praeterito ,
    caveal de
    fuluro,
    orans ui sibi debitum
    diroittai,
    et in tentationem non inducalur. Hinc et Aurelins
    episcopus
    ait : Ne
    per
    oblivionem
    aliquid negliga-
    B
    tis,
    semel ea in
    viginti
    diebus
    legite,
    id
    est,
    inKa-
    lenHs.Nos autera
    regulam
    nostramnonsolumseroel
    in Kalendis, vel in
    helxiomada,
    sed etiam
    quolidie
    in collatione
    legimus,
    ut
    ejusproeceptacogiioscere,
    el ad
    purum intelligere
    valeamus
    ,.
    et ea -intelli-
    gentes
    vel secundum
    possibilitateni
    memoria retinehr
    tes, adjuvante
    Christo, implereoperfbus
    valearous.
    CM^UT LXVII.
    De
    frairibus
    in viadireclis.
    Dirigendi fralres
    inviaomnium
    fratrum
    velabbaiii
    oraiieni secommendenl, His-verofralribus ii via.di-
    rigendis
    anle altarc
    pnistratis,
    et ab omnibus ora-
    tionem
    poscentibus,
    dicat sacerdosbos
    versus, ipso
    tamen
    incipiente,
    ct aliis
    respondentibus
    : Salvos
    fac
    servos
    tuos,
    Deus
    meus, sperantes
    in le.
    Perfice
    gressus
    meos insemiiis
    luis,
    ut nonmoveanlur vesti-
    gict
    mea. Lucerna
    pedibus
    meis verbum
    luum,
    Da-
    mine,
    et tumen semiiis mcis.
    Angetu
    suis Deus mun-
    davitde
    te,
    ul custodianl le in omnibusviistuis. His
    peraclis,
    hanc sacerdos orationis dical collectam:
    Angelus
    Domini bonus comitctur
    vebiscum,
    ut
    per-
    aclo obedieniimcursu ad nos ilerum reverlamini in
    gaudio,per
    Dominum,
    elc. Sed ne fraier in viadi-

    rigatur
    solus,
    sententia nos docet Patrum,
    quse
    di-
    cit: Ad necessaria
    quoerenda
    hini
    egrcdiantur.
    vel
    terni
    fratres,
    et
    lales, quibus crediiuryaion.qui
    vcr
    bositatem
    autgulara
    sectentur.
    Et
    semper
    ad adorationem /ultinmm
    ivperis
    Dei
    commemoraliovmnium absenlium
    fiat.
    Hocin loco
    ,*.
    priusquamquinquagesimusipsalmus
    inchoetur,
    a sa-
    cerdote dicatur : Oretnus
    pro fratribns
    nostris sb-
    sentibus.
    Fralribus vero
    respondentibus
    :
    Salvos.fac
    ser-vostuos, Deusmeus, sperantesin
    te, pxosequalur
    sac-erdos et dical : Mitte eis
    , Domine,
    .attxi-
    ; Mumdesancto.
    Fratresque respondeant:
    El deSion
    : tuereeos. Iterasacerdosdicat:
    Domine,
    exaudi.<ora-
    L
    iionem-meam.
    Respondeant
    fratres : Et.clamor.meus
    ,
    ad te venial'. El -tunc
    ubsequalur quinquagesimus
    t
    psaimus
    abumnihus-decantantibns.
    i PievertentesatUem
    devia,'fratres,ipso die.quo
    re-
    deunt,peroittnes-mnonica$'iiGms
    dum
    expleluro.ms
    5 Det, prostrati.
    solooralorii abomniinis
    petanl
    omlio-
    > nem-
    propter
    excessus,
    ne
    quidforleMibripmrit
    inMa
    . visus
    aut auditus matw
    rei,
    aut olio sermonis.Pro-
    925 COMMENT.IN REG. S. BENEDICTI. 926
    pter
    excessus
    dicit,
    id
    est, propler transgressionis
    lapsum.
    Sed
    pro quibus
    excessibus
    dicat,
    ipseexpo-
    nit dicens : Necui forie
    subripuerit
    invia
    visus,
    aut
    auditus make
    rei,
    aut oiiosi sermonis.
    Cujus
    malae
    rei dicat
    propheta loquenteinlellige.
    Ait enim:
    Qui
    excutit manussuas ab omni
    munere,
    el obiurat aures
    suas,
    neaudiat
    sanguinem,
    et claudil oculos
    suos,
    ne
    vtdeat
    malum,
    isleinexcelsishabilabit
    (Isai. xxxm).
    Revertenlibus aulem de
    via,
    et oratorii solo
    pro-
    straiis
    oralionemque petentibus,
    hanc eiscolleciam
    sacerdos dicat.
    Qumsumus,omnipotensDeus,
    ut his
    famulis tuis, quos
    ad nosincolumesde viaredire
    fe-
    cisti,
    quidquid
    illic
    impedienlefragililate deliquerutit,
    tu
    propitiatus dimittas, per
    Dominum,
    etc. Hinc et
    Isidorus ait :
    Quanlo
    fratres foras
    proficiscuntur,
    aut
    redeunt, congregalis
    omiiibusin unumin eccle-
    sia benedictionem
    accipiant.
    J Vec
    prmsumat quisquam
    aiiis
    referrequmcunque
    foris
    monasleriumvideril aut
    audierit,
    quiaplurima
    deslructioest.
    Quod
    si
    quispra'sumpserit,
    vindictmre-
    gulari sub.jaceut.
    Hincbeatus Pachouiiusail:
    Quando
    reversi fuerint fratres de
    monasterio,
    non audebuiit
    aliis omnino
    quidquid forisgesserinl
    aut audierint
    narrare. Hinc et alius Pater dicil : Fabulis
    quas
    a
    saecularibusvel a
    quihuslibet
    audierint vel inlellexe-
    rint,
    nullateuus coiisodalibus suis conferant.
    Quod
    si horum
    aliquid, quaj diximus, transgressi fuerint,
    regulari poenitentiacastigenlur. Quod
    si huraili sa-
    tisfacline
    pateGant, proul
    humilitasconfiteniis cer-
    nitur,
    ita
    delinquenlis culpajudicetur.
    Si vereon-
    tumacisecrimen incurrit,
    et moduro
    pceniteniise
    au-
    '
    gebit.
    Similiter et
    q<i pra>sumpseril
    claustra monasterii
    egredi,
    vel
    quocunque
    ire,
    vel
    quidpium, quamvispar-
    vum, sine abbatis
    jussione facere.
    Hiiicbealus Pa-
    choraius ait: Nullus
    neque
    exeundi in
    agrum, neque
    ambulandi in
    monaslerio, neque
    extra niurum mo-
    nasterii
    procedendi
    foras haheat
    facultalem,
    nisi in-
    terrogaverit prsepositum
    domus,
    et ille concesserit.
    Hinc et Cassianus ait: Tanlaobedientia
    regulse
    de-
    bet
    junior imbui,
    ut
    ahsque
    seuioris sui
    permissu
    nonsnlumdeccila
    exire,
    sednec natdrali necessi-
    tati satisfacere sua auctorilate
    praesumat.
    Nec illa
    etiaui
    quae
    utilia
    sunt,
    id
    est,
    aut cellammundare
    ,
    aut
    aquam deferre,
    aut si
    quid
    aliud
    opportunuan
    esl,
    sineconscieiilia el ordinalionesui senioris usur-
    -
    petr
    Medilanibus etiam fratribus nulli liceat rebus
    sealiis
    implicari,
    nec liberum
    judicet
    abschola disa
    cedere.
    Qui
    vero in hac.
    proesumplioneproruperit,
    excomraunicationi ut
    dignus
    est
    subjacebil.
    Si vero
    pro
    utilitatibus monaslerii missus ire
    noluerit,
    aut
    certe arabulans
    murrouraverit,
    vel cum
    aliqua
    tar-
    ditate exire
    volueril,
    si
    placueril
    abhali,
    jam
    non
    mittatur,
    ei staliraexboinmunicationis
    poenam
    sus-
    cipiat,
    et sciat se
    adeplumsuperbiam
    et
    prseceptioni
    repugnare
    divinae.
    CAPUT LXVIII.
    ^S
    fratri imppssibiliainjungantur.
    Si cui
    fratri aliqua forte gravia
    aut
    impossibilia
    A injunguntur, suscipiat quidemjubentis imperium
    cunt
    omni mansueltidineet obedientia.
    Quod
    si omninovi-
    riumsuarummensuramviderit
    pondusexcedere,
    im-
    possibilitatis
    sumcausas ei
    qui
    sibi
    prmest, patienter
    et
    opportunesuggerat.
    -Cumorani mansuetudine di-
    cit,
    id
    esl,
    cumorani modesliael lenilale. Mansue-
    tus est
    enim,
    qui
    nulli
    injuriam irrogat
    : dictus au-
    tem
    manstielus, quasi
    manu assuettis. Talis enim
    '
    debet esse
    monachus,
    noncontumax aut
    superhus.
    Undeet
    sequilur
    :
    Non
    superbiendo,
    aut
    resistenio,
    vel contradicendo.
    Superbiendo
    enim
    magistro resistit, qui
    verhis iin-
    periisque ejus despiciendo
    contradicit. Resistendo
    contendit,
    qui
    ea
    quseimplerejuhetur,
    in facie re-
    nuit. Contradicendo
    repugnat, qui
    se ea
    quse fieri
    B
    jubentur,
    non fieri
    aperta
    vocereclamat.
    Quod
    fa-
    cere monacho
    prohihetur,
    cumsubditur.
    Quod
    si
    post suggeslionem
    suam in suasententia
    prioris hnperiumperduravit,
    sciat
    junior
    itasibi ex-
    pedire,
    et excharitale
    confidens
    de
    adjutorio
    Dei obe-
    diat. Hinc Basilius ail : Omne
    quod
    tibi
    injunctum
    fuerit
    relrgionis gratia
    libenter
    obtempera,
    etiamsi
    supra
    vires tuas
    fuerit;
    ne
    spernas illud,
    sedcausam
    impossibilitatis
    luse ei
    qui
    tibi
    injtingit,
    fideliter
    enarra,
    ut
    ejus raoderamine, qtiod
    libi onerosum
    ftierit, siiblevetur,
    ut contradictionis vilio carere
    possis. Qui
    eiiim
    fiJ eliter,
    et
    pure
    Deum
    diligit,
    et
    certus est dereiributioue
    Domini,
    nec suflicere sihi
    pulat
    ea
    quoe injunguntur,
    sed
    semper augmenta
    peris quaerit,
    et
    niajora quara
    iiijungunlur
    deside-
    u
    rat, et
    optat
    ut
    supra
    vires videalur esse
    quoti
    facit.
    Hiac Cassianus dicit : Illaest vera
    obedientia,
    qtise,
    quamvis aliquid
    ditficileei
    imperetur,
    nil iamewdis-
    cntiens,
    sine
    aliqua
    hoesilatione
    perficere
    niiiiur.
    Nihil de
    impossibilitaie murmurans,
    sed
    plena
    fide
    ac devotione
    quiiiquid
    dictum
    fuerit, non
    tanquam
    ab
    kamine,
    sed
    lanquam
    aDeo
    suscipit imperatum.
    Ila encmomnibusvirtutibus
    praeferri
    dehet obedien-
    tia,
    ut huic omnia
    postponaritur,
    etuniversa
    dispen-
    dia Monachus subire contentus
    sit,
    dummodo in
    nullo violare videatur.
    CAPUT LXIX.
    Ut inmonasterio non
    prmsumat
    alter alterum de-
    fendere.
    *
    Summopereprcrcavendum
    est ne
    quavis
    occasione
    prmsumat
    alter alterum
    defendere
    monachuminmo-
    nasterio, autquasitueri.
    Tuerienimdicilur
    sustinere,
    opemferre,
    vel
    proesidio
    esse. Hinc lerrihililer et
    Basiliusail:
    Qui
    consentit
    peccantibus
    et defendit
    alium
    delinquentem,
    maledietuserit
    apud
    Dominum
    et
    horaines,
    et
    corripietur iocrepalione
    severissima.
    Hincet heatus
    papa Gregorius
    dicil: Peccatores in
    quo
    sunt sibi
    conscii,
    in eo et alittm
    peccantem
    de-
    fendunt. Sibi enim
    quisquelimet,
    cum aliuro videt
    corripi.
    Ideoconlraverba
    corripienlium
    unaniraiter
    surgunt.
    HincSalomonait:
    Stuppa
    collecta
    synagoga
    peccanlium(Eccli. xxi). Sequilur
    :
    Etiamsi
    qualibetconsanguinitatis
    propiiujuitatejun-
    927 SMARAGDIABBATIS 928
    gantur.
    Nec
    quolibet
    modoidamonacliis
    prwsumalur,
    quia
    exinde
    gravissima
    occasio scandalorum oriri
    potest.
    Quod
    si
    quis
    hmc
    transgressus fuerit,
    acrius
    coerceatur. Hinc et alius Pater : Si
    quis
    errori alte-
    rius
    consenserit,
    el illi consiliumdederit ut selar-
    dras
    humiliet,
    sciat se cum illosimili modo
    culpa-
    bilem
    judicandum.
    Hinc et beatus Columbanus ait:
    Defendere
    proximum,
    vel
    consanguineum
    in mona-
    sterio nullo modo
    permittimus. Utquid
    enim aliura
    defendit, qui jam
    sibi non
    vivit,
    sed
    Christo, quem
    imitatur,
    manet crucifixus?
    Qui ergo proprias per-
    didit
    voluntates,
    ut Christi in se voluntatem im-
    pleret,
    cur aliorum delicta defendat? Sit
    ergo
    ei
    aequus
    amor tam in
    consanguineoquam
    in ceetero
    ffratre
    qui
    ei
    sanguinis
    aflinilate non
    jungitur,
    nec
    quemquam
    sub
    disciplinse
    raoderamine
    positum
    tueri
    studeat,
    ne vitium defendendi in aliis dimittat.
    Qui
    enim timel
    Dominum,
    si viderit fratrem suum er-
    rare,
    quae
    sancla sunl debet ei
    demonstrare,
    et re-
    ctum iter
    ostendere,
    ut cum timoreDei incedens
    illamSalomonis
    impleat sententiam, quse
    dicit: Li-
    beru
    eos,
    qui
    ducunlur ad
    mortem,
    et deinteritulibe-
    rure noncesses.
    CAPUT LXX.
    Ut non
    prwsuihut quisquumatiquempassim
    cmdere
    aul excommunicare.
    Passim dicitur
    inordinate,
    incognite,
    et sine ra-
    tionis modo.
    Ul vitelur inmonasterioomnis
    prmsumptionis
    occa-
    tio,
    ordinamus
    atque
    constiluimusut nulli
    liceatquem-
    quatn fratrum
    stiorumexcoinmunicareaul
    cmdere,
    nisi cui
    potestas
    ab abbale data
    fuerit.
    Non enim
    secundum
    commonilionem,
    vel animosilalemcordis
    debet fraler infratrem ad
    percutiendum
    manus ex-
    tendere,
    sedstudio charitalis
    castigare
    eumhumili-
    ler debet
    atque corrigere.
    Hincbeatus Aureliusait:
    Frater in fratrem si ausus fuerit manum
    mittere,
    legilimam disciplinamaccipiat.
    Peccantes aulem coram otnnibus
    arguanlur,
    ut
    cmteri melumhabeant. Et in Levitico
    Scriptum
    est:
    Neoderis
    fratrem
    tuumincorde
    tuo,
    sed
    publice
    ur-
    gueeum,
    nehubeus
    snper
    illo
    peccutum(Levit.xix).
    Hinc beatus
    Augustinus
    ait : Non est contrarius
    AposlolusDoraino, qui
    dicit: Peccantescoramomni-
    bus
    argue,
    ul cwteri limorem
    habeant,
    cumilledical:
    Corripe
    ettminter teet
    ipsum
    solum:
    utrumque
    enim
    faciendumest. Sicut inlirmitatis diversitas
    eorum,
    quos utique
    non
    perdendos,
    sed
    corrigendos
    curan-
    dosque suseepimus,
    et alius
    sic,
    alius autemsic sa-
    nandus est.
    Infaniibtis
    vero
    ~usque
    ad
    quinium
    decimumannum
    cetulis,disciplinmdiligentia
    sit,
    el custodiaadhibeatur
    abomnibus. Sedel hoccumomni mensurael ratione.
    Hinc et
    quidam
    monachorum
    magister
    ait: Infan-
    tulosvero
    usque
    ad decimum
    quintum
    annum non
    excommunicari,
    sed
    prsecipimusvapularepro culpis.
    Post
    quindecira
    vero annos
    jam
    non
    vapulare,
    sed
    excommunicari
    condecet, quia jamintelligunt quo
    modo
    posnilere
    et emendaredebeant.
    A
    Natnin
    fortiori
    mtale
    qui prmsumpseritatiquatenitf
    sine
    prmceplo
    abbatis
    ,
    vel in
    ipsis infantibus
    sint
    discrelione
    exarserit, disciplinmregulari subjaceat.
    Hinc Ferreolus ait : Monachus in monachum in-
    flammatus, quod
    est
    turpissimum,
    manus
    injicere
    non
    prscsumat, praeter
    illos ad
    quos pertinet
    corre-
    ctionis vel
    nosse modum,
    vel tenere
    ju-Hcium,
    nc
    uno
    peccante
    caeteris
    praesumendi
    crescat audacia.
    Sequitur:
    Qnia
    scriptum
    est:
    Quod
    tibi nonvis
    fieri,
    alii ne
    feceris (Tob. ix;
    Malth.
    vu).
    Nemo enim vult sibi
    a
    quoquamnoceri,
    nec
    ipse igitur cuiquam
    debet
    nocere,
    sed
    potius
    inter
    ulrosque
    debet fraterna
    charilas
    crescere,
    et ad eos
    quos aliquis increpat,
    talem debet affectum
    servare,
    qualempaler
    adfi-
    B lium,
    aut medicusad
    segrotum. ,
    CAPUT LXXI.
    Ut obedientessint sibi invicem
    fratres.
    Obedientimbonumnon solumabbati exhibendum
    est ab
    omnibus,
    sed etiatn sibi invicemila obediant
    fratres,
    scienlesse
    perhanc
    obedientimviatniluros ad
    Deum. Hinc et alii Patres dixerunt: Virtus obedien-
    tise
    expetendaest,
    et secundumvires
    uniuscujusque
    exercenda
    est,
    et ad
    primum
    verbumsenioris omnes
    qui
    audierint ex fralribus
    assurgere oporlet.
    Et
    ^ui
    non
    surrexerit,
    veniam
    petat,
    et
    pceniteat quan-
    tum
    judicaverit senior,
    et
    impleat quodjussum
    est.
    Prmmisso
    ergo
    abbalis aut
    pfmposilorumqui
    ubeo
    constituuntur
    imperio.
    Pramiisso
    dicit, anteposito,
    ante
    imperato, ordinato,
    vel raandato.
    G
    Cui non
    permittimus privata imperia prmponi.
    Privata dicil
    singillata,
    vel
    propria,
    et
    comraunia,
    singnlorumque imperia; privata singulorum
    dimit-
    tenda sunl
    propter
    abbatis vel
    praepositoruraimpe-
    ria,
    non
    super
    illorum
    imperiumagenda. Sequitur:
    De cmlero otnnes
    juniores, prioribus
    suis omnt
    charitale etsollicitudineobediant.
    Quod
    si
    quis
    con-
    tentiosus
    reperilur, corripiatur.
    Licet durum videa-
    tur,
    obedientia
    usque
    ad mortem facienda
    est,
    se-
    oundum
    exemplunv
    Domini obedientis Patri
    usque
    ad
    mortem,
    et
    unumquemque oportet
    fratri suo
    servire,
    sieut abbati
    proprio
    vel
    patri,
    sicut
    Aposto-
    lus dicit: ServiteinvicemintimoreChrisli
    (Gulat. v).
    Si
    quis
    autem
    frater proquavis
    minima
    causa,
    ab
    abbate,
    vel a
    quocunquepriore
    suo
    corripialur quoli-
    bet
    modo,
    vel si leviter senserit animum
    prioris
    cu-
    juscunque
    contra se
    iralum,
    vel
    commotum,quamvis
    aodice,
    mox sine mora tandiu
    prostratus
    in terra
    ante
    pedesejus jaceat saiisfaciens, usque
    dumbene-
    dictionesanetur illa commolio.Hincbeatus Basilius
    ait: Eo aflectu obediri
    oportet
    ei
    qui
    nos ad
    Opus
    mandali
    cohorlatur, quo
    esuriens
    parvulus
    nutfiri
    obiemperat
    ad verba
    imperanti,
    vel
    quo
    affectu
    omnis homo
    suscipit
    ab
    aliquo
    ea
    quoe
    ad vitam
    pertinent;
    imo et si
    quid amplius pro
    eo
    quod
    multoest
    pretiosior
    futura vita
    qnaivvpraesens,
    sicut
    et Dominus dis.it :
    Quia
    mandata mea vila mterna
    sunl
    (J oan. xn).
    Quod
    si
    quis contempserit
    fucere,
    aut
    corporal
    929 COMMENT.1NREG. S. BENEDICTI. 930
    vindicta
    subjuceat,
    uutsi
    conlumuxfuerit,demonusie-
    J
    rio
    expellatur.
    Hincalibi
    scriptum
    est : Ad
    primum
    discussionis senioris sive
    sequinomi,
    sive
    alicujus
    fratris venia
    petendaest,
    et tandiuinterra
    proslratus
    jaceat,
    donec senior discussioneraconsummaverit.
    Si autem senior discussionem
    iteraverit,
    et
    ipse
    veniam iterare debet. Si
    quis
    tardior ad veniam
    inventusftterit sive
    aliqua
    verba
    religioni contraria,
    sive
    pro
    excusationesui delicti
    protulerit,
    mitten-
    dus est in
    carcerem,
    et
    poeniteat
    secundum
    quod
    judicaverit senior, usquequo corrigatur.
    Si autem
    obstinatus
    invenitur, separandus
    est a fratribus.
    CAPUTLXXII.
    De
    zelobono,quem
    debenthaberemonachi.
    Sicul esl zelus amaritudinis
    malus,
    qui separat
    a Deoel ducit ad
    infernum,
    itaest zelus
    bonus, qui
    I
    separat
    avitiisetducitadDeumetadvitammternam.
    Zelusamaritudinis
    malus, qui separat
    a Deoet du-
    cit ad
    infernum,
    sinedubio de invidiaet odio
    pro-
    cedit fraterno. Dehoc enimzeloet beatus
    Cypria-
    nus ait :
    Zelare et invidere alterius bono nonest
    parvum,
    sed
    grande
    et
    magnum
    malura. Salomon
    quoque
    ait : Zeltts et iracundia minuuntdies
    (Eccle.
    xxx).
    Sine dubioenimnon
    parvum,
    sed
    grande
    est
    malum,
    quod
    homines
    separat
    a Deoet suhdit dia-
    bolo.
    Separat
    a
    patre,
    et ducit ad
    deceptorem;
    se-
    parat
    a
    vita,
    et ducit ad
    mortera; separat
    a
    gloria,
    et ducit ad
    pcenam.
    Hoceniminvidisezelo
    percussus
    Cain,
    fratremsuumoccidit Abel. Hoczelo
    perculsi
    filii J acob fratrem suum vendiderunt
    J oseph.
    Hoc
    xelo
    perculsi
    Pharisaei el
    Scribse,
    niorti Dominum
    tradiderunt
    per
    fraudulentumosculumJ udae. Hunc
    ergo
    amaritudinis
    zelum,
    Dei non
    oportet
    habere
    servum,
    sed
    potius
    illum
    qui separat
    adiaboloet
    ducit ad
    Christum; qui separat
    amorteet ducit ad
    vitam; qui separat
    a vitiiset ducit ad
    virtutes; qui
    separat
    a tormenlo et ducil ad
    regnum
    ccelorum.
    Iste enimzelusde amorenascitur
    virlutum,
    nonde
    odio
    fraterno;
    de charitatis
    fonte,
    nonde odii fo-
    mite. Iste enimzelusanimaesalulem
    tribuit,
    fidem
    retinet el omnemrectitudinem
    diligit.
    Hunc zelum
    Dominus
    exercuit, quando
    vendenteset emenlesde
    temploflagellalos
    eliminavit. Namet Phinees
    pro
    zelo
    rectitndinis
    principatum
    et honorem
    accipere
    meruit sacerdotis. .
    Hunc
    ergo
    zelum
    ferventissimo
    amore exerceant
    monachi,
    id
    est,ut
    honore se invicem
    prmveniant.
    Hincet
    Aposlolus
    ait: Charitale
    fraternitatis
    invicem
    diligentes,
    honorcinvicem
    prmvenientes,spiritu fer-
    ventes,
    Dominoservienles
    (Rotn. xn).
    Tunc enim in
    spiritu fervemus,
    si sseculo
    frigidi
    sumus. Et
    quia
    frigidos
    Dominusnon
    amat,
    et in
    tepidis nauseat,
    vult nos
    qui
    sub
    legespiritu vivimus,
    nihil remis-
    sum,
    nihil in nobishabere
    tepidum,
    sed cumfer-
    vore
    spiritus,
    et calore eharitalis et fidei cuncta
    peragere.
    Undeet
    aptesequitur:
    Infirmilales
    suassive
    corporum,
    sivemorum
    patien-
    tissime tolerent. Haecilleveraciter
    implet, qui
    cha-
    ritalem in severaciter
    hahet,
    de
    qua scriptum
    est:
    A
    Charitas
    patiens
    est
    (I
    Cor.
    xm).
    Hinc et
    Apostolus
    ait : Invicemoneravestra
    portate,
    etsic
    adimplebi-
    lis
    legem
    Christi
    (Gulut.vi),
    id
    est,
    charitatem
    Obedientiamsibi certatim
    impendant. Scriplum
    est
    enim: Melior est
    obedieniia,
    quam
    victima. Et
    Apo-
    stolus ait : Obedienlesinvicem in vinculo
    pacis
    (Ephes. iv).
    Nullus
    quod
    sibi utile
    judical sequatur,
    sed
    quod
    magis
    alii.
    HincApostolus
    ait: Charitas non
    qumrit
    qum
    sua sunt
    (1
    Cor.
    xm);
    id
    est,
    non
    cogitat
    tan-
    tum
    quod
    sibi ulile
    ^est,
    sed
    quod
    aliis utiliter ser-
    viendoministret.
    Charitatem
    fralernitatis
    caslo
    impendanl
    amore.
    Cbaritas enim non esl
    duplex,
    nec alicui
    invidet,
    sicut
    scriplum
    est: Charitasnon
    mmulutur,
    non
    ugit
    -
    B perperam(I
    Cor.
    xm),
    id
    cst, perversa, quia
    omnia
    secundumordinem
    facit,
    et omniavilia foras
    pe-
    nitus
    excludit,
    et alterius felicitalem
    quasi
    suam
    libenter
    amplectitur.
    Unde
    etipse
    hic
    sequitur:
    Deumtimeanl
    ,
    abbatemsuumsincera et humili
    charilate
    diligant. Scriplum
    est enim :
    Qui
    Deum
    timet,
    nihU
    negligit(Eccles.vn).
    El
    qui
    vere Deum
    timet,
    ideo ahbalem suumsincera et humili cha-
    rilate
    diligit.
    Sincera et humilischaritas
    est, quam
    nosDominushabere
    praecipit
    dicens : Hoc est
    prce-
    ceplummeum,
    ut
    diligalis invicem,
    sicul dilexi vos
    (J oan. xin).
    Adhocenimnos
    diligere
    debemus,
    ut
    habeamus
    Dominum,
    et maneamus inDeo. Et hsec
    est
    dilectio, qua
    fit Deus omnia in
    omnibus,
    et
    qua
    nosalterutrum
    diligere
    debemtts.
    G Christo omninonihil
    prmponant, qui
    nos
    pariter
    ad vitam
    perducat
    mternum.Amen. Cur
    ergo
    Chri-
    stonihil
    prseponeredebeamus, qusesequunlur dicil,
    allonitis auribus audiamus. Ait enim:
    Qui vos ad
    vitamaeternam
    perducal.
    Nullusenimnos alius ad
    aeternam
    perducere vitam,
    nullus ad
    aeternum,
    nisi
    ipse tantum,
    valet
    perducere regnura. Ipse
    enim
    secundumPsalmislam
    ait :
    Ipse
    est DominusDeus
    nosler,
    nos autem
    populus ejus
    et oves
    pascumejus
    (Psal. xcix). Ipse
    enim cumsit
    omnipotens,
    non
    aliud dedit
    pretium,
    sed morti solum
    pro
    nobis
    semetipsum
    tradidit.
    Ipse
    nosmisericorditer infilios
    adoptavit,
    et ut cohaeredibuscoelorum
    regnapromi-
    sit. Et ideoilli ut
    pote
    Deonostro nihil
    prooponere,
    necdebemusinrerum nalura rerumomniumCrea-
    "
    tori
    aliquidcosequare.
    CAPUTLXXIII.
    De eo
    quod
    non omnisobservalio
    juslitim
    inhacsit
    Regula
    conslilula.
    Regnlam
    aulemhanc
    descripsimus,
    ut eamobser-
    vantes in
    monusleriis, aliquatenus
    vel honestatem
    morum,
    aul
    initiumconversationisnosdemonstremus
    habere. Tanlo enim
    hujus regulae
    faciliusobservare
    debemus
    instituta,
    quanto
    in eaconversationis le-
    i
    vioreminesse
    descriptara
    cernimus formam. Nam
    qui
    ista
    negUgit
    observare
    minima,
    non
    potest
    re-
    cto tramite
    conscendere ad
    majora, quse
    illi
    perfe-
    ctamvaleant
    componere
    vitam. Nam
    sequitur:
    : Cmterumad
    perfectionemqtti tendit,
    suntdoctrince
    934
    SMARAGDlABBAT.i".
    .933
    iitnetofumPalfum., quafmri
    observatio
    perduc.it
    Ito-
    minemad-cekitudinem
    perfeclionis.
    Et Elise-
    eniro,
    ct aiiorum illius
    temporis.viia,
    rioctrina ei aclio
    priipbelaruiHiiiib.il
    sutil aliudnisi
    exempiar
    el norma
    islius
    lemporis
    inonachorum. Nara ei in KovoTe-
    siauieiilo
    J oannis,
    et omniuni
    aposlolorum-
    norma
    sunt osiinhim recte vivenlium moiiachortiin. Unde
    et
    sequiiur
    ;
    Quor
    enim
    pagina,
    aut
    qttis
    senno divina?auclori-
    tatis Veterisac Novi Testamenli non est recthsima
    norma viimhumanm? Aut
    quis
    liber sanclorum ca-
    tholicorumI-atrUmhoc non
    rcsonat,
    ut recio cursu
    perveniamus
    adCrealoremnostrurii? Nec non etcol-
    laiiones
    Patrum,
    el
    inslituta,
    et viia
    eorum;
    scd' el
    regula
    sancti Palris nbstri
    Basilii, quid
    aliud
    sunt;
    nisi bene vivenlium el obedienlium monachorum
    exempia
    et insvrumerituvirluium? Hincbealus Isido-
    rus ait : Plura sunt
    prsecepta
    vel instituta niona-
    choeum, quae
    a sanciis Palribus
    sparsim proialu
    reperiuntur, quseque
    etiain nonnulli altitrs vel ob-
    scurius
    posterilali eoniposiia
    tradideriint.
    Qtiisquis
    ergo
    vestram iliaih universam velerum
    disciplinam
    contendit
    appetere, pergat
    in
    quantum placet,
    el
    ardmim ilium limiiem
    atque angustum levigatd
    cursu incedat.
    Qui
    vero tanta
    jussa priorurivexplere
    nequiverit,
    in
    hujus
    limilis
    disciplinam gressura
    ponat, neque
    ultra deelinaiidum
    sluieal,
    ne dum
    declinatius
    appetit
    inferiora,
    taravitanv
    qiiain
    nomen
    monaclu
    perdal. Quapropter
    sicut illa
    prsecepta
    priorumperfectum
    reddunl ad
    summnm,
    ita facieni
    ista ad uitimuw. llla custodiant
    perfecti,
    ista se-
    quantur
    vel
    posl peccatum
    conversi. Hsec
    ergo
    servi
    Dei,
    milites
    Christi,
    conteinplores mundi,
    ita avo-
    bis volumus
    eustodiri,
    ut
    majora prsecepta
    Patrunc
    per
    oronia consefvetis. Plenitudo autem sanctac
    A
    convecsationis
    et
    spiritalis
    vitse
    peffects
    doclfinain
    eorum sanctorura Patrum
    regulis
    nohis
    quotidie
    recitatin;, quorum
    et
    pobata
    vita>divino munere
    et docendi est attrihula auctoriias.
    Nobisitutem
    desidiosis,
    et male viventibus
    atque
    negligentibtts
    vubor
    eoiifusionis
    est. Cumenim
    prio-
    ruin vitamsanelorum taniis andivinvus
    p-vllere
    vir-
    tulibus,
    confusionis ver curolia
    ruhofeque perfun-
    diniur,
    qiia
    adilloiunv
    perfi-otionem
    venire niinime
    valemus;
    secl uobis confideriliaeaudaciara tribuunt
    verla
    quoesequuntur
    :
    Quisquis ergo
    ad
    pat-riam
    cmlestem
    festinas,
    hanc
    miniinam iiiclioationis
    regulurii descriptam, adju-
    vante
    Chrisio, perfice:
    el iunc derituinad
    mdjora,
    quw supra
    commemoravinius,
    doctrinm
    viiititumqtie
    B
    culmina,
    Deo
    protegente, pervenies.
    Amen. Fubienti
    haicvitaeril wterna. Paterno morebeatus nos hor-
    tatur
    Benediclus,
    ut si ad ccelesremvolumus con-
    scendere
    patriam,
    hanc minimam
    prius
    festinenius
    inchoalionis
    perficere regulara,
    et sic
    adjuvanfe
    Ghrisload
    majorum
    sturfearnus Patrum doCtrinam
    et ad virlutum subliroia
    properemus
    scandere cul-
    niina. Cui nos libenter
    obtemperare,
    et
    ejus prsece-
    pta
    libenler deiemus
    audire, quia
    feiix
    qui
    hanc re-
    Cte
    implerepolerit regulam;
    felix
    qui
    in
    pfaesenti
    adhuc
    positus vita,
    ad virtutuht
    potituf
    ascendere
    culmina. Sed his omnibus
    felicior,
    cui
    posl praesen-
    tem
    vitam,
    vitaerit aelerna
    ;
    felik
    qui semp.er
    cum
    sanclis
    regnare,
    cum
    arigelisvivere,
    cum
    utrisque
    :
    _
    gaudere,
    etcum
    ipso
    Donvinoin
    pefpetuum
    feliciter
    polerit
    vivere. Ad
    qttam
    vitamillenos feliciter du-
    cat, qui in.praesenfi
    misericorditer
    regnat, gubernat
    J esus Christus Dominus
    noster, qui
    cum
    Patre,
    et
    i
    Sprrilu
    sancto unus Deusvivit el manet in saecula
    i saeculorum.Ameh.
    SMARAGDI ABBATIS
    VIA REGIA.
    [ExSpicilegioDariierii,
    tom.
    I, pag.238.)'
    DACHERIUS RUMANTSSIMO LEGTORI.
    Hujusoperis
    Vii REGIA
    inscripti
    auclor non esl
    Smarag
    lus
    preshyleret
    monachus Anianaein
    Septi-
    inania
    dioecesiqtie
    Magalonensi,qui
    tloctrina el san-
    ctitale Ludovici Pii
    iraperatoris teinpeslnleUorebat;
    neqne
    idero
    Sraaragdus Luiiebiifgeiisis
    monastefii in
    Saxonia
    abbas, quandoquitlem
    monasteriuin istu-d
    conditlil Hermaninis S,ixoni;etiuxsubanno
    972,
    sed
    Srnaragius
    alihnssancti Michaelis
    (vulgo
    Sainl-Mi-
    hiel)
    indiceces: Vir-doiiensi.Seiiteitiiamharic
    appro-
    bui doctissimus Lucas
    Holstenius,
    qui nuper
    in Urbe
    orhein luterariuiii veluti sidus
    spleiididijsimum
    illu-
    slrabat.
    i I,i Codice
    manuscriplo
    >
    aitille,

    serenissiinse
    reginai [Suechc|
    tiridehoc
    exeinplar
    accuiate riescri-
    pttiin
    est,
    ielicil
    priniuiu foliuin,
    qsio
    auctoris
    prsela-
    tio ontinebatiii- ad LudovicumPiuui,
    ut
    puto,
    sub
    quo
    diem extremum eumobiisse uos docet
    epita-
    D phium
    a Saminiarfhanisfrafrihus editum. tlt Sma-
    rag
    !ohoe
    opus^lfibiiani
    facit
    rpistola
    eidemin
    calce
    siibjuncta
    Ciiroli
    imperatoris
    ad L-ottemIH
    papaiiv,
    quaro
    idera
    Smaragiius
    edidisse scribitur. Bnde
    ap-
    paret
    hunc
    Sinaragiiim
    auctorem esse
    narrationis
    tfecollationehabita Romaeinsecretario basiliCaeVa-
    ttcanaeinler missosGaroli
    Magiii
    et LeOnem
    papam,
    quam
    J ac. Sirmonius tom. II
    Gohcil.G-all.,pag^2S6,
    edidit;
    cuinleslinioniailla
    cfuoium
    narralio
    piinc-ipio
    meroinit, epistola
    Ca oli eoniiueantiir. Praeterea ex
    styli
    et tractandi nvodo
    perspicueapparei librum,
    qui
    DIADEMAMONACUORUSI
    appellalur, hujus Smaragdi
    feiiiui esse: cuitis auctorem alii
    Siniragflu.m
    saricli
    Michaelisabhttemin Saxonia matiifesto errore fa-i
    ciniit. Naroliber sereirissiroae
    rcgiiuc
    a;teSa.tonico-
    rum
    iroperiiloriimlempora si-rip'tusest, qni
    roona-.
    slerium
    Luueburgense
    conslruxerunt.
    Neque
    enim
    933
    YIA REGIA.
    3*
    duiiilari
    potest quinutrumque
    unius
    ejusdem
    aucto-
    ris
    opus
    sitcum
    mullaexunoiuaiieruni adverbtira
    transciipta Ic^antur,
    ut videiecst inDiadeniiileMo-
    r.achoruin,
    quod
    eadem
    capiium
    serie
    pnetexitur,
    et
    iisdem,
    ut dixiverbis, utrique
    tamenvitse
    generidi-
    versa raiioiieaceommodatis: conferast-aulum
    capita
    6, 7,
    8et
    0,
    et res adoctilum
    patebit.

    Enimveroea
    quseacta
    sunl Roiuaet!e
    Symbolo
    (iclei
    iiitei-Leonem
    papam
    et missosCaroli
    Magui,
    senon
    colk-gisse
    nioilo,
    sedet
    ipsis
    inlerfuisseuon.obscnre
    innuii
    Smaraglus
    inilio nan-atio
    is,
    tiSi hiccverha:
    <
    Iiis diciisliovi
    quod
    noniiulla
    colloqtiendopotiiis
    quamdispnlandnprrecesseranl, quorura
    series sen-
    suumseu
    verborum,
    uisi lantum
    qnod
    imle-fuil,
    non
    satis inemoriae
    occurrit,
    etc. ln
    quaiitiiin
    recordari
    A vaieri,
    fstefuit cursits
    sensuum,
    et summa
    conclusio
    uovissimarum
    deiinitionumy
    etci
    Namque
    in
    Drbem
    secumadouxeranl
    Smaragdomlegati illi,
    J esse
    epi-
    scopus
    Ambianensiset
    Adalai-dusCorbeioB
    abbas,
    itt-
    potevirtim
    inrehus
    ecclesiasticis
    apprimeversatum,
    ut
    ejus
    ertviiio sibi es ei sui sidio.
    Pon-o
    lcgenli palehil,
    Sraar;igdum,
    cum
    regi
    dica-
    viisuiiiii
    opns,
    aiale
    jampiovecluin
    fui-se. Ei
    licet
    inhoc
    opeie
    linlloss iiciosPalreslaudel
    noininatim,
    contnuo laroene
    placitis
    eorumcollecios
    quasi
    flores
    spargit, qiieiiiadriio.iunitloclusqtiisqiiepoterilijijiidi-
    cafe.
    Denique qiuintiim
    e
    Smarag
    i
    moiiilimiihus
    profeceiit Lndovicus, qui agnomen
    Pii sor.itus
    est,
    in
    regeroio
    tum
    seipso,
    tiini etiain
    iniperiopateia-
    ciunt
    ipsinsegregii
    moreset actaillustria.
    Deus
    omnipolens,
    te,
    o clarissime
    rex, quarolo
    vo-
    luit,
    et ubi voluit,
    de
    regali noLiliquegenere
    nobili-
    ter
    procreavily
    et misericovditer ad lavacrum
    rege-
    nerationis
    perduxit:
    capul
    tuuinoleosacri chrismaiis
    linivil,.
    et
    dignanter
    infilium
    adoptavil.
    Constituit te
    regempopuli
    terrse,
    el
    proprii
    Filii sui in coelofieri
    jussil
    hccredem. Hisetenimsacris ditatus muneribus
    .rite
    portas
    diadeniao
    regis.
    Primum
    quia
    defeinore-
    regis regalique
    descendis
    prosapia,
    deeenter libi
    eonvenit,
    et bene et muita
    regere
    regna.
    Seeundo
    quia
    le
    regem
    esse,
    et sacri
    chrismalis unclio,
    et fidei
    confcssio, operisque
    eon-
    flrmat et actio. Tertio ut seteTnumcumCliristofeli-
    citer
    perciperes regnum,
    misericorditer adirnc le
    parvulnm
    Rex
    regnm adopiavit
    in filium. Hrec 'o
    prospieua
    elaraque
    in.iicia ab infantia
    regem
    clami-
    tanl
    regemque
    confirmant; superest
    ut h;ec
    ip-a
    re-
    galia, qrue percepisli
    a Doroino
    munera,
    soliicite
    salva cuslodias,
    el
    operibus pariter moribusque
    de-
    fendas:
    exiguo
    euiav
    lemporeiivliac, tjiiavivin.us,
    morabirnur
    vita
    ; quia
    viauniversoecarnis
    pergimus,
    et celeri cursuad
    promissamquoiidiepalriam
    festi-
    narnus.
    Restal
    ergo
    ut de illa lanlunvsolerter
    interroge-
    nms
    via, qu;e
    nosa latronibus lutos
    vitiisqtie
    defae-
    catosdesitleratainfeliciter ducat ad
    patriam.
    Horta-
    tur etertimnosdehac re
    Prophetii,
    cumdicit: State
    snper
    vias,
    et
    videte,
    el
    inlerrogate
    desemitis
    aniiquis,
    quce
    sit viabona,
    el ambuiatein ea
    ;
    el invenieiisre-
    frigeriitm
    animabus vestris
    (J erem.
    i, 16).
    SoiPeiie
    ergo
    hseca nobis
    discretequequserendaeslvia, qu;e
    niossalvos ad
    requrerivperducat
    aieraatii
    ;
    et cum
    Dominono;J s monstranle fuerit inventa, caute dis-
    creteque
    noliis smbulanJ um est
    por
    eani,
    non ad
    dexteramambulahtiLosaut ad sinistram. Gcurrat"
    illa de
    qua propheticus
    serroo dennniians t-iamat:
    Est via
    qum
    videtur hominibus
    reeia, cujus
    novissima
    demerguni
    ad
    inferria(Prov.
    xiv,
    12).
    Sedne
    aliquis
    no-itruro
    per ignorantiam
    in hoc oberrans incidat
    deviiun,
    pie
    no's
    propheta
    admonet Isaias: Et erunl
    oculi tui videntes
    pra'ceplorem
    thum: etaureslumau-
    dienlesverbum
    post tergitm
    monenlis. Hwc est
    via,
    mmbutaiein
    ea,
    ul nondectinelis
    neque
    addexieram
    J J neqtie
    ad shvslram
    (Isa. xxx,
    20):
    Namet
    Israeliti-
    cus
    popultiscnra,
    per
    allenatraiisiens
    regna,
    adre-
    proniissionis
    lenderet
    palriara , nunlios misit ad
    Sehon
    regerii Amorrh;eorum, dicens :
    Obsecrout
    Iransiretnildticeatad
    terram
    tuam,
    non
    deciinabimus
    ad dexteram
    neque
    ad
    sinistram,
    sed
    per
    iiiam
    regiam
    gradiemnr,
    donec transeamus
    fines
    tuos.
    ( Num.
    xxr,
    21.)
    Ei tibl
    ergo,
    nobilissime
    rex, si vi
    ad
    supernam
    felieiler
    promissionis leivjere
    patriam,
    diligeroer
    re-
    gia quserenda
    esl via
    , quia
    euin sis rex in
    terra,
    ad
    ccelorum
    properans regna per
    regiani
    debes currere
    viara. Tiita eienim
    est,
    et
    antiquitns sanctorum re-
    gnmvcstigiis
    coifrieata. Per illani J osue
    finnissimo
    properans gradu, niullxmim
    regimi
    colla
    coniiviiriuit,
    C
    nefandorum
    pbalanges slsavit-, Hiericuniiriosmuros
    evertit,
    el Israelitico
    populo
    terram
    fepTomissionis
    distenlofune divisil. Per illaraDavid
    indeclinahiitef
    graliens, perseculori
    Sauli
    pepercit;
    lapirieo
    ictu
    Goliam
    exslinxit,
    ei ari
    iHHiroperio
    Allopliylorum
    Dei
    populumliberavi*,
    f\*.
    :Ah;
    .-egnnm
    perpetuiim
    so
    lidavit. Per illam
    firn&er
    amhsi.lkceraEzecliiammi-
    sericorditer
    D'irnmif'vi;*ta,,'!t.,i i>r<rtis thoro
    revo-
    cavit,
    el
    quifl^uiVr. fcrnos
    2<iTi(am:^is(.inamaddidit
    annos. P<;rriiamadhur
    anihulan? S-iIr.mon
    , qiiiisi
    fiiiviu?
    acfiia,nnpie<us
    cst
    sapientia
    nrr ,ihillare-
    cedfir.s
    iaexpia
    iicm
    glonae
    su;i'iniuili. mstulam. Per
    iitani
    intrepidus
    Oziasrex rostiis ambulans
    excelsa
    cominiriuit., atiominationesdiversasa
    populb
    Dei
    ahstu
    lit, et
    juslificationes
    a
    Dominc
    mulliplicesaccepit.
    Ecce
    conspicisperspicup,
    rex
    nobilissime,
    qualitei
    ppr rcgiarn
    adDcurn
    reges
    ambulant
    viam,
    el ad
    cce-,
    Iorum
    regna
    cumcseteris
    sanclis
    reges quoque
    feli-
    citer volanl. Viaeteniin
    regia est, quseper
    proplie-
    tamvocatur sancta
    (Isa. xxxv,
    9), per quam
    non
    transihil
    pollulus,
    ait idem
    propbela
    : nec invenietur
    ibi
    lco,
    diabolns
    scilicet,
    qui rugiens
    circnit
    quaerens
    quemdevoret;
    nec raala
    beslia, dsemon
    videlicet,
    asccndil
    per
    eani;
    sedest directa
    via,
    et anihiilabunt
    qui
    re
    !empti
    a Dominoel librrati
    fuerint, per
    eam.
    Per
    quam
    et te
    quoa.iie,
    auxiliante
    Domino,
    ire co-
    gnoscimus
    et
    graliilamur,
    et ad aeternam
    gloriam
    te
    esse venlurum fideliier credentes non duhitamus
    935
    SMARAGDIABBATIS
    936
    Tantum
    est,
    ut
    quodccepisti
    bonum
    perficias,
    et us-
    que
    ad
    perseverantiae
    finem
    perducas; quia
    non
    qui
    inchoaverit,
    sed
    qui perseveraverit,
    salvus erit. En
    jam aggrediar
    Dominomiserante
    tibi, rex,
    regiam
    A
    describere
    viara, qua
    ambulans non habebisonendi-
    culiim,
    sed
    perfectum
    infinem
    aeternumque
    cum
    gau-
    dioaDomino
    excipiesregnum,
    in
    qua
    viadilectionis
    gradum
    convenienter
    ponimusprimum.
    INGIPIT
    LIBER.
    CAPUT PRIMUM.
    DedileclioneDei et
    proximi.
    Dilige ergo,
    mitissime
    rex, Dominum,
    sicut ille
    praecepit,
    scilicet ex toto
    corde,
    tota anima et tota
    virlute tua
    (Deul.xi, 5). Diligequiaprior
    dilexit. Sic
    eiiim
    J oannesillequi superdilectionis
    fontemincoena
    recubuit,
    in
    Epistola
    suaait:
    Fralres, diligamus
    in- i
    vicem,quoniam
    ille
    prior
    dilexil nos
    (I
    J oan.
    ix,
    19).
    Neque
    enim
    poteral
    Dominum
    fragilitas diligere
    hu-
    mana,
    nisi ille
    pr,imum
    nostram
    diligeret
    naturam.
    Illius est enimomne
    quodpossumus;
    illo vivificante
    vivimus, illoquevegelante
    movemur. Nihil enimha-
    bet homo
    quod
    non
    acceperit;
    nee bene velle in
    arbitrio constat
    humano, quanto magis perficere?
    Dilexit etiamle
    priusquam esses,
    et ideo ut esses
    creavit. Illi autem laudem referens sancta clnmitat
    Scriptura
    :
    Diliqis
    enimomnia
    qumsunt,
    etnil odisli
    horum
    qumfecisti,
    necenimodiens
    aliquid
    constituisti
    (Sap. xi, 25). Diligens
    etenim
    Dominus,
    omitissiroe
    rex, creavitte,
    et
    vivificavit,
    nutrivit et
    custodivit,
    et adlavacrum
    regenerationis perduxit, renovavit,
    gubernavit,
    et ad
    intelligibilemperduxit
    aetatem
    ;
    el I
    dumadhuc
    parvulus esses,
    regali
    lesedesublimiter
    cvexil. Haecomniatibi misericordiier et
    per
    diiectio-
    nem
    operatus
    est Deus.
    Aperi ergo,
    o
    rex,
    oculos
    cordis,
    et intantumleaJ esuChrislo Dominonoslro
    antequam
    esses
    cognosce dileelum,
    ut
    pro
    te
    ejus
    sanguinem
    non dubites fusum.
    Suspende
    cor tuum
    ad dilectionemCreatoris
    tui;
    et non
    modicum,
    aut
    ex
    aliquo,
    sedsicut
    superius
    diclumest, extoto cor-
    de,
    et ex lota
    anima,
    et ex-tola virtute tua
    dilige
    DominumDeum
    luuro,
    ila ut nulliusdilectionem
    prae-
    ponas
    dileclioni Domini lui. Et
    ipso
    te docentein-
    tellige;
    ait enim:
    Qui
    diligit patrem
    etmalrem
    plus-
    quam
    me,
    ttonest me
    dignus (Matth.
    x,
    37).
    Vere
    enim si Deumtoto corde
    diligimus,
    dilectioni
    ejus
    non
    parentum,
    nec filiorum dilectionem
    praeferre

    debemus.
    Sedsi
    diligisDeum,
    o
    piissimerex,
    ex loto corde
    et ex lotaanima
    tua,
    et ex lotavirlute
    tua,
    necesse
    est ut
    diligas proximum
    tuum sicut
    leipsum: Quia
    in Idsduobtis mandatis universa lex
    pendel
    et
    pro-
    pheim(Matth. xxu, 40). Ergolegem
    et
    prophetas
    non
    implet, qui
    Deunv
    proximumque
    non
    diligit.
    Et vera
    perfeclaque
    in hoc consistit
    dilectio,
    ut
    diligatur
    Deus, diligatur
    et
    proximus; scriptura
    est cnim:
    Qtti
    non
    diiigitfralrem
    suum
    qnemvidet, Deum,quem
    non
    videl,quomodopotestdiligere
    ?Et hocmandalum
    habemusa
    Deo,ulquidiligit Deum,diligat
    et
    fratrem
    tuum
    (I
    J oan.
    vx,20). Ipsenamque
    auctor dilectionis
    DominusJ esus Christus mentihus nostris mandatum
    dileclionis
    inculcans,
    ait: Mandalumnovumdo vo-
    bis;
    ut
    diligatis
    invicemsicut dilexi vos. In hocco-
    gnoscent
    omnes
    quiadiscipuli
    mei
    estis,
    si dilectionem
    habueritis adinvicem
    (J oan. xm, 34, 35).
    Namet ille
    discipulus, qui
    de
    pectore
    Domini charitatis Duenta
    potabat,
    dilectionemDei
    etproximi vaporans
    aiebat:
    Charissimi, diligamus
    nosad
    invicem,
    quoniam
    chari-
    lasex Deo
    est,
    el omnis
    qui diligit fralremsuum,
    ex
    Deonalus
    est,
    et
    cognoscit
    Deum:
    qui
    autemnon di-
    ligitfratremsuum,
    nonhabel
    chariiatem,
    et nonnovit
    Deum. Si
    diligamusinvicem,
    Deus innobis
    manet,
    et
    charilus
    ejus
    innobis
    perfectu
    est
    (I J oan.tx,1).
    Nam
    etPetrusprinceps apostolorum,
    ut nos
    diligamus
    invi-
    cem,
    dulciter exhorlans ait: Esiote
    itaqueprudenles,
    sobrii,vigilantes
    inorationibus: anleomniaaulemmu-.
    tuamin
    vobismetipsis
    charitatemcontinuam
    hubentes;
    quiu
    charitas
    operit
    mullitudinem
    peccutorum(I
    Petr.
    iv, 8).Attendendum
    est
    quia
    nondixit:
    Temporalem
    habete
    charitatem, quaealiquando
    sit
    vobiscum,
    et ali-
    quando
    discedat a
    vobis;
    sed
    continuam, inquit, quse
    vobiscum
    perseverans maneat,
    et a cordibus vestris
    Q
    nunquam
    discedat. Beata virtus dilectionis el cha-
    rilalis, quse
    sic
    operit
    multitudinem
    peccatorum,
    et
    delet a cordibus
    fidelium,
    ut
    nunquara pereant
    in
    selernuni.
    Quaerere
    nonnulli solent
    quis
    sit
    proximus, quem
    tam
    germaneprsecipitdiligere
    Deus. Nosvero
    proxi-
    mum,
    fidelenvomnemdicimus
    Christianum, qui
    non
    solumrationabiliter
    proximus,
    sedet fideliter frater
    vocatur: unumenim Deum
    habentes,
    eumdemque
    Palrem, ejus gratia
    renati,
    vocamus.
    Ergo generali-
    ter omnis
    Christianus,
    Christiano
    proximus appella-
    tur :
    cujus sigillatimponens species, Apostolusprse-
    cipitdiligendas
    :
    Viri,
    diligite
    uxores
    veslras,
    el nolite
    atnari essead illds
    (Ephes.
    x,
    2S).
    Ut filii
    diligantur,
    idem
    Apostolusadmonet. parentes,
    dicens :
    Patres,
    J )
    nolitead iracundiam
    procurare filios
    veslros
    (Ephes.
    vi, 4).
    Ut servi
    diligantur,
    idem
    Apostolusadmonet,
    dicens:
    Domini, quod justnm
    est et
    mqimmprmslale
    servis,
    scientes
    quoniam
    et vosDeumhabelisin cmlis
    (Coloss.
    iv,
    10).
    Namet alibi deillis
    Scriptura
    ait:
    Siesl tibi
    servus,
    sit
    quasi
    anima
    tua, quasi fratrem
    sic
    eumtructa
    (Eccli.
    xxxin,
    31).
    Ut amicus
    pariter
    dili-
    gatur
    et
    inimicus, praecipitAposlolus,
    ubi amicumin
    Deum,
    et inimicum
    propter
    Deumadmonet
    diligen-
    dum. Namet Dominusin
    Evangelio
    ait:
    Diligile
    ini-
    micos
    vestros, benefacile
    his
    qui
    oderunl vos: etorute
    propersequentibus
    etcalumniunlibusvos
    (Matth.
    x,44).
    Ecce
    liquidopatet quemproximumprsecipit
    Dominus
    diligendum,
    uxoremvidelicetet
    filios,
    servos, aiiiicos,
    et
    inimicos,
    in
    quibus
    nominibus omnisChristiamis:;
    OT7
    VIA REGIA.
    938
    cognpscilur
    dicl
    pfoximus,
    Omnisque
    a Domino
    prrc-_.
    cipituf diiigendus.
    Beata
    ergo
    virttts dilcclionis et
    charitalis, quoe
    oranes
    anvplectitur,
    omnes
    diligit,
    et
    quasi
    unius
    proximi
    inmentisarcana omniura
    anio-
    rem recondit. Vere beala, qusc
    nutrit
    virtulcs,
    et
    .deletpeccata, opprimit iram,
    recludif
    odia, expellit
    avaritiam, comprimit rixam, effugat pariter
    omnia
    vitia,
    omniatolerat. omnia
    credit,
    omnia
    sperat,
    in-
    ter
    opprobria
    secura
    est,
    inler odia
    henefica,
    ,inve-
    rilate
    firma,
    a
    pravis impugnatoribus
    non
    diripitur,
    a latronibus non
    furatur,
    a
    praedonibus
    non
    rapitur,
    afluminenon
    destruilur,
    abincendio non
    crematur,
    ab haeresinon dividitur
    ;
    individua
    stat, inexpugna-
    bilis
    manet, inexplicabilisdurat,
    inconcussa
    perse-
    verat, incorrupia
    lsetatur
    ; ligamentum
    est oranium
    virtutum, gluten
    est
    animarum,
    concordia
    menlium;
    societas electorum et exsultatio
    angelorum:
    nead-
    versilalibus
    frangatur,
    forliter mentem
    roborat;
    ne
    ira
    superetur,
    ralionabililer
    reprimit.
    Vere enim
    hoec,
    ut
    video, regalis
    est
    virtus,
    quae
    cunctis in
    pa-
    latio
    panenv
    laetilise
    frangit,
    cunctis vinura
    jucundi-
    tatjs
    porrigil,
    dulciacunctis
    osculalribuit,
    etdiJ igens
    omnes ulnis extensis
    amplectilur.
    Tene.
    ergo istara,
    o clarissinie
    rex,
    tam claram el heatam
    regiamque
    viiiutem;
    tectroi
    sit,
    tecum
    maneat,
    lecum
    surgat,
    lectim
    pergat,-
    tecum loetetur ct
    convivetur;
    decet
    Cninvinconvivio
    regis
    tanv
    regiarnjugiterinesse
    vir-
    liitem.
    CAPUT
    II.
    , Deobservandismandatis DoininL
    Quia
    Dominoauxilianle viam
    regiam
    scribere cce-
    pimus,
    necesseest ut inea
    operis gressus
    firmiler et
    diligenter,
    et ordinate
    ponamus,
    ut currcns
    per
    eara
    nonibi damnosum
    offendiculum,
    sedlucrosumavter-
    numque
    inveniat
    gaudium.
    Videamus
    quod
    nobis
    ipse
    dileclionis auctor
    post
    exseculionemdileclionis con-
    servandumconcedat
    praeceptum;
    ait enim: Si dili-
    gitis
    me,mandata tnea
    servate,:et
    egorogabvPatrem,
    et aliumParaclelumdabit
    vobis,
    ul maneat vobiscum
    inceternvm
    (J oan. xiv,
    20).
    Aitende
    ergo,
    o clemen-
    tissimerex ac
    mitissime, quantum
    nos
    diligai
    Donii-
    nus noster J esus
    Christus, qui
    cunv
    promissione
    a
    nobissuam
    exigit dileclionem,
    et
    Spiritunv
    sancturn
    dicit nobiscumessein aaternum
    mansurum,
    si
    post
    dilectionem suammandata
    ejus
    servaverimus. Ab.
    ipso
    enim
    (ut jam superius
    diximus)
    nobis omnia'
    hona
    creduntur,
    et velle bonumet
    operari
    ab illo
    prius
    nohis
    largitur.
    Diligimur
    enim ut
    diligamus,
    amamur ut
    araemus, cognoscimur
    ut
    cognoseamus.,
    adjuvamur ut
    operemur
    et
    operando
    virtutibus dite-
    mur.
    Ergo
    si te dilectioDei
    proximique
    deroulcet,
    consequens
    est ut
    facias
    quod ille.
    praecepit, quia
    in
    .lanturo
    diligis,
    in
    quanttim
    facis.
    Neque
    enim
    potest
    sincereDeum
    diligere, qtii
    mandata
    ejus
    fideliternOn
    .
    implet. Ipse
    te Dominodocente
    intellige;
    ait enim:
    Si
    quisdiligitme,
    sermonemmeum
    servabit;
    et Paler
    metis
    diligeteum,
    et
    a.deum
    veniemus,
    et
    apud
    euin
    mansionem
    faciemus.
    Et
    qui
    non
    ditigit me,
    sermones
    meosnonsenal
    (Ibid.,9.i).3oam\es quoquenposloius
    A
    dileciioneDomini
    repletns
    in
    Epistola
    suaait: Inhoc
    scimus
    quoniamcognovimus
    eum,
    si mandata
    ejus
    ob-
    serveinus.
    Qui
    dicit se nosse
    eum,
    et mandata
    ejus
    rion
    custotlii,
    mendax
    est,
    et in hocverilas non est.
    Qui
    auternservat verbum
    ejus,
    verein hoc charilas
    Dei
    perfecta
    est
    (I
    J oan.
    n,
    3).
    Liber.
    quoque
    J oh
    dre Domiui sacratus de hoc
    ipso
    testis
    est,
    raaxime
    de
    regibus
    dicens: Non
    aufert
    a
    justo
    oculos
    suos,
    et
    reges
    in soliocollocatin
    perpetuum,
    etilli
    eriguntur.
    Revelabit
    qtioque
    uurint
    bOrutn,-ul
    corripiat;
    et lo-
    quetur
    ut revertuntur ab
    iniquilale.
    Si audierinl et
    observaverint, complebunl
    diessuosin
    bono,:et
    annos
    suosin
    gloria
    : si autemnon
    audierint,
    transibunt
    per
    gladium
    ui consumantur instullilia
    (J ob
    xxxvi, 7,
    10
    seqq.).
    De se
    quoque ipse
    J ob
    bonum.
    recturoque
    B dans
    testimonium,
    ait:"
    Vesiigia
    Dei secutus est
    pes
    meus,
    viam
    ejtis custodivi,
    et non declinavi ex
    ea,
    a
    mandalis labiorum
    ejus
    non
    recessi,
    et in sinu meo
    abscondi verba oris
    ejus (J ob
    xxm, 11,
    12).
    -Tale
    ergo
    de
    te,
    obone
    rex,
    volumus
    semper
    audirelesti-
    moniuro,
    lale videre
    frequenter
    et
    opus.
    Ipse quoque
    Dominus de dilectione sua
    atque
    mandatorum suorumobservantia
    populum
    Israeliti-
    cumadmonens,
    dicit:
    Etitunc, Israel,
    audi
    prmcepla.
    et
    judicia, qtimego
    doceote
    ,
    tit
    faciensea,
    vivas'in
    eis. Observaet Cave
    neqiiando
    obliviscarisDomini Dci
    tui. El
    ivanc, Israel,
    quid
    DomimtsDeus luus
    petil
    a
    te,
    nisi ttt ihneasDeutn
    tuutn,
    el ambules in viis
    ejus,
    et
    diligas etim,
    ac serviasDominoDeo
    tuo,
    in
    totocorde
    luo,
    ei iii lota
    ariima,
    custodiasque
    mandata
    C
    Domini,
    et cwremonias
    ejus, quas
    liodie
    prweipio
    tibi,
    ul betiesit libi ? Si aut.emaudieris vocemDomini Dei
    tui,
    ul
    facias"atque
    cuslodias omniamandata
    ej-tts,
    quceego
    libi
    prmcipiohodie, faciet
    te DominusDeus
    liius excelsioremcunctis
    gentibus
    qttw
    versantur in
    lerra:
    venientquesttper
    leuniversmbenedicliones
    istcc,
    et
    apprehendentte,
    si
    tdmenprwcepta cjus
    audieris.
    Benedictustuin
    civitete,
    et
    berredicitisin
    agro.
    Bene-
    dictus
    fructus
    ventris
    iui,
    et
    fritcttts
    ierrm
    tum,fruclus-
    quejtiinentorumtuorum, greges
    armentorum
    tuorutn,
    el catdmoviutil
    iuarutii. Emiltet Dominus benediclio-
    netn
    super
    cellaria
    tua,
    el
    super
    omnid
    opera
    mannum
    tuarum. DabitDotninusinimicosluos
    qui
    consurgunt
    adversum
    ie,
    corruentesin
    conspeclu
    tuo
    (Deui. iv, 1;
    Yin,
    11
    ; x,
    12
    ; XXVIII,
    1
    seqq.).
    jj
    .n
    i
    Addens
    quoque.
    Doroinus adhuc ad
    Israelem,
    di-
    tit : Si in
    prmcepiis
    meis
    ahibulaveritis,
    el
    mandata
    tnca
    cuslodieritis,
    el
    feceritis ea,
    dabo
    vobis
    pluvias
    temporibussuis,
    et
    terrp,
    gignctgermen sttum,
    et
    po-
    misarbores
    replebuntw.
    Apprehendet
    mcssiumtrittira
    vindemiam,
    et viiulemia
    occupabit
    semenlem: el co-
    medetis
    panem
    veslrumin
    saturitate,
    et
    absquepavore
    habitabitisin
    terra ves'ra. Dabo
    pacem
    in
    finibus
    ve-
    stris :
    dormielis,
    et non erit
    qui
    cxterreat.
    Auferam
    malas
    beslias,
    et
    gladius
    non
    transibit lerminosve-
    slros.
    Persequemini
    inimicos
    veslros,
    et
    corruent co-
    .
    ram vobis.
    Persequentur quinque
    de vestris centutn
    alienos,
    et ceniumdevoliisdecem
    millia,
    cadent ini-
    mici
    veslri.gladio
    in
    canspeclu
    vestro.
    Quod
    si non
    PATROL.Cll.
    30
    939 SMARAGDIABBATIS
    940
    attdieritis
    me,
    nec
    feceritis
    omnia inandala
    meu,
    si
    j
    spreveritislegesmeas,
    et
    judicia
    tnea
    contempserilis,
    ttt non
    facialis
    eu
    qum
    u me constitula
    sunl,
    et
    qd
    irrilum
    perducalis paciummeutn, egoqtioque
    hwc
    faciatn
    vobis.Visitabovosveiocilerin
    egestate,
    et ar-
    dore
    qv,iconficiat
    oculos
    vestros,
    cl bonsumatanimas
    vestras. Fruslra seretis
    semenlem,qum
    ab hostibus
    devorabitur. Ponam
    facietn
    meatncontra
    vos,
    et cor-
    ruelis coramIwstibus
    vestris,
    el
    subjiciemini
    his
    qui
    oderitnl vos:
    fugielis
    nemine
    persequente(Levit.xxvr).
    Per Isaiam
    quoque
    DominusadIsrael
    clanvat,
    et di-
    cit: Ulinamaltendisses
    mandalu
    meu! Facta
    fuisset
    sicul
    flumenpax
    luu,
    et
    justitiu
    luusicul
    gurgites
    ma-
    ris;
    el
    fuissetquasi
    arenusemen
    tttnm,
    el
    stirps
    uleri
    ttii ul
    lapilli ejtts
    : noii
    interiissel,
    et non
    fuisscl
    atlri-
    tumnomen
    ejus(Isa.
    XLVIII, 18,19).
    Boiiunv
    ergo
    libi
    est,
    o
    rex,
    ut
    diligas
    Dominunv.
    Deum
    toum,
    et ob dilectionem
    ejus
    nimiamsollicite
    et
    diligenter
    custodias
    ejus praecepta.
    Sancla sunt
    enimmandata
    ejus
    el
    justa,
    et observantibus valde
    salularia.
    Proplerea
    Pater et Filius et
    Spiritus
    san-
    ctusadlevenient,
    el
    apud
    tein
    proprio
    laetammaro
    sionem
    facient,
    cl beatus eris in
    perpetuo
    tall ho-
    spite-visitatus. Propterea complehunlur
    in benedi-
    clionibus dies
    tui,
    et in
    gloria
    anni tui.
    Propterea
    pax
    tua feliciter
    multiplicabitur,
    et
    gaudium
    sicut
    flumeninreternura
    complebitur.
    CAPUT111.
    Detimore.
    Ecce
    jam
    auxilianle Deoad tertium viae
    regiae
    pervenimusgradum;
    in
    quo operis
    noslri recluni
    debemus
    figere gressum.
    Sed
    quia per
    nosmet-
    ipsos agere
    non
    valemus, Prophetam ejusdem
    Do-
    mini, cujus
    Viam
    gradimur, diligenter
    interro-
    gemus.
    Adest nobis benevolus
    humilisque
    David
    Spiritu
    sancto
    repletus,
    et uhi
    post
    observantiammandato-
    rum
    Dei, serviliumque
    beaturo
    pedemoperis
    noslri
    figere
    debeamus
    oslendit,
    dicens: ServiteDominoin
    limore: el exsultaleei cumiremore
    (Psal. ii, II).
    Nara et
    Aposlolusseque
    nos
    admonet,
    dicens: Cum
    timoreveslramsalutcm
    operamini (Philip. n,
    12).
    Ecce
    quomodo
    via
    regia patet,
    ecce
    quomodoper-
    spicuaesl,
    ecce
    quomodo
    ullro seoccurrenlibus of-
    ferl:
    plananv
    se iter
    agentibus slcrnit,
    et lucidam
    se calcanlihiis
    prsebet.
    Quid
    enim clarius?
    quid
    lucidius?
    quidve congruenlius
    esse
    polest, qiiam
    ut
    tjui diligit Dominum,
    mandala
    ejus
    observel et
    operetur
    in eis? el
    qui operatur,
    non
    inaniter,
    aut
    jactanter,
    sedcumlimore Dei
    operetur,
    et nonsibi
    de bono
    ope.re
    inanes et vacuas tribuat
    laudes,
    sed
    Domino
    jugiter dignas gratias referat, qui
    eum
    et
    frucUi boni
    operis impleat,
    et in
    operando
    felix
    ei
    adjutoriumpraebeat. Scriptum
    est enim:
    Qui
    ti-
    menl
    Dominum,speraverunt
    inDomino:
    adjutor
    eo-
    rtttnct
    proteclor
    eorumesl
    (Psat. cxrri, II).
    Time
    ergo,
    omitissime
    rex, Deum,
    ut
    protectio-
    nemtibi
    jugiter
    et
    adjutorium
    felix
    ministret,
    el tua
    voxcumvoce
    Mariae,iVIoysi
    et Aaron unitaad Re-
    A
    gemregumclaraet,
    et dicat :
    Adjutor
    et
    proteclor
    meus
    Dominns,
    et
    faclus
    est milii insalutem
    (Exod.
    xv, 2).
    Necnonet voxluacuhv
    regis
    Davidvocecon-
    juncla, jubiloque
    exsultationis
    repleta
    vociferans
    clamel,
    et dicat: Dominusvirtus
    mea, firtnamentum
    meum,
    et
    refuginmmeum,
    et liberator meus: Deus
    meus,
    adjutor meus,
    et
    sperabo
    in eu.ni. Protector
    riteus;
    et cornu salulis
    triem-,
    et
    susceptor
    meus'.Lau-
    dans
    invqcaboDominum,
    el ab inimicismeissalvus
    ero
    (Psai. xix,
    3ct
    4).
    Time
    ergoDeum,rex,
    ut
    jugem
    libi animoevirtu-
    tem
    corporisque minislret,
    firmamentummeniis et
    adjutorium
    concedat
    aelernum,
    cornu
    regni
    tui faciat
    sublime,
    et brachium
    forliludinisrobore confirmet.
    IntimorisetenimlaudemSalomonait: ThnorDomini
    B
    apponet
    dies
    (Prov.
    x,
    27).
    Time
    ergoDeum^
    o
    rex,
    sed illo
    limore, qui
    sanctus
    permanet
    in saeculuin
    soeculi;
    illocasto
    timore,
    qui
    tibi ad dies
    temporis
    hujusadjiciet
    dies
    seternos,
    dies
    perpctaos,
    dies im-
    morlaleSj
    dies
    perennes
    : imo dienvunura sine ve-
    spera
    et
    infinilurn,
    diemfelici
    gaudioplenurh,
    inde-
    ficienteluce
    referlum, angelico
    comitatu
    suffultumj
    diem
    quem
    nox non
    interpolatj
    tenebfaenOnobscu-
    rant,
    hubilumnon
    offuscat, importahilem
    noneflicit
    calor
    aestalis,pigruni
    nou reddit
    frigus
    hiemis: dies
    qui
    lihimet unus erit cum
    sanctiSj
    c^nimunis cum
    angelis,
    aeternuscum
    utrisque, qui
    tibi cunv felici
    gaudio
    consorlium tribuat
    angelorum,
    et socium
    faciat
    patriarcharum,
    in numero
    computet pro-
    phetarum,
    in
    exsultatione sociumfaciat
    aposto-
    C
    lorum.
    Ipse
    quippe
    Salomonde laude boni timoris ait:
    ThnorDomini
    fonsvitm(Ibid., xiv,
    27). Ergo,
    si
    vis,
    rex,
    inseternumfeliciter
    vivere,
    alacriter ad fonteih
    debesrecurrere vitae.
    Ipse
    enimest fons
    vitse, qui
    juge
    dans
    poculum,
    seternamauferet
    sitim,
    et cum
    gloria
    tribuet imnvoiialilaliscoronam,
    Ipse
    iterum
    Salomonait: Timor Domini dal vitam
    (Ibid., xix,
    27).
    Vides
    ergo, rex, quia
    in limore Domini
    pleni-
    tudoinvenitur vitae: vides
    quia
    tiroor Domini
    nobis
    immortalemet seternamministrat viiara.
    Praesens
    elenimvitadierum
    plenitudine
    non
    fuieitur,
    sedfu-
    lura. Indimidio
    namque
    dierumnostrorum
    tollimuf;
    et ab
    ista,
    dumadhuc vivere
    cogitamus, rapimur
    vita. Sic enim rex
    justus
    Ezechiasait:
    Ego
    dixi in
    D
    dimidiodierummeorum: Vadamad
    porlas inferi,
    elc. Prmcisaest velutatexenlevita
    tnea;
    dumadhuc
    ordirer,
    succidil me: demane
    usque
    ad
    vesperamfi-
    niesine
    (Isai. xxxvm, 10-12).
    Nanv
    quod
    in tiraore
    Dei
    plenitudo
    sit
    sapienlise,
    et
    plenitudofrucluum,
    et
    plenitudogenerationis,
    et thesaurus
    salutis,
    una
    senlenlia
    comprehenditpariter
    Ecclesiasiicus
    liber,
    et dicit: Pleniludo
    sapieiilim
    est timere
    Deutn;
    et
    pleniiudo
    a
    fruciibusejus,
    omneindomumilliusint-
    plebit
    a
    generalionibus,
    et
    receptacula
    a ihesdurisil-
    lius. Corona
    sapienlim
    limor
    Doinini,
    repienspaccm,
    et salulis
    fruclum
    : el
    vidil,
    et dinuineravit
    eam,
    uiraque
    auiemsunt dona Dei
    (Eccli. xi,
    20). Ipse
    iterurate timereDominumsalutariter
    admonel,
    di-
    941
    VIA REGIA.
    942
    cens : Serva Ulius
    thnorem,
    et in illo veterasce. Me-
    tuenles Dominumsusiinele misericordiam
    ejus,
    et
    non
    defleclatisab
    illo necadatis.
    Qui
    timetis Domi-
    num,
    crediie
    illi,
    el non evacuabitv.rmerces veslra.
    Qui
    timelis
    Dominum,sperate
    in
    illum,
    et inoblecta-
    tionevobisvenietmisericordia.
    Qui
    timelis
    Dominum,
    diligiteillum,
    et illuminabuiilur corda vestra
    (Eccli.
    II, 6). Ipse
    iterumSalomonait: Timor Dei est non
    despicerepauperemjusium,
    ei noli
    magnificare pec-
    caloremdivilem.
    Quia
    quamvismagnns
    sii
    judex
    et
    potens
    in
    honore,
    nonest
    major
    illo
    qui
    limet Dcum.
    Quam magnus qui
    invenit
    sapientiam
    et
    scientiam,
    sedtwnest
    super
    timentemDeum. Timor Dei se
    super
    otnnia
    superposuit:
    Beatushomocui donatumesl ha-
    bereiimorenfDei. Timor Domini sicut
    paradisus
    be-
    nedictionis,
    et
    super
    omnem
    gloriamoperuerunt
    illum
    (Eccli.
    x, 25; xxv, 23; XL,28).
    Vides
    ergo, rex, quia
    et isla
    regia
    viiius
    est,
    in
    qua
    fiducia fortitudinis
    est,
    in
    qua
    vitae
    plenitudo
    invenitur,
    in
    qua
    fructuum
    plenitudo nutritur,
    in
    qua generalionis
    crescit
    prosapia, per quam
    fructus
    pullulat
    salutis et
    paeis, per quam
    thesaurus recon-
    ditur
    salularis, per quam
    illuminabuntur corda
    ju-
    storum, per quammultipliciter
    crescet merces eo-
    rum. Vere verura est: Bealuscui dcttumest habere
    timoremDei
    (Eccli. xxv, 15).
    Adhuc
    audi,
    et
    diligenter attende, rex, quid
    Do-
    minus
    per
    Malaehiam
    prophetam
    timentibus se
    pro-
    mittat.
    Orietur, inquit,
    vobistimenlibusnomenIIKKIII
    sol
    justitim,
    el sanilasin
    pennisejus;
    et
    egrediemitJ ,
    et salietissicut vituli de
    armento;
    et calcabitis
    impioi,
    cum
    fuerint ciiiis,
    sttb
    planla pedum
    vesirorum
    (Ma-
    lach.
    iv, 2).
    Et tibi
    ergo
    timendumest nonvenDo-
    mini,
    ut sol
    justitire
    tibimet oriatur
    Christus, qui
    mentistuaetenehras
    repellat, ignorantiam
    cordisau-
    ferat,
    et luceav
    intelligentiaeinfundat, sapienliao
    ra-
    diosinte
    dirigat,
    et diserelionis tui memoriam
    por-
    rigal,
    inimicorunvcolla
    plantis
    luis calcanda suh-
    sternat,
    et fidelium
    regna
    ab iiiimicoruminsidiis te
    dominanle,
    defendat.
    CAPUT IV.
    De
    sapieniia.
    Uberes Deo
    gratias agere debemus, qui
    nos ad
    ccelica
    regna per regiamjubet pergere viam,
    ut
    per
    recta
    gradientes
    iliriera,
    ad ccelestemfeliciter me-
    reaniur
    pertingere patriam. Ergo
    non declinemus
    ad dcxteram aut
    sinistram;
    firmo
    solidoque gradu
    per regiam
    nobis incedendumest
    viam,
    et casto
    sanctoque
    timori coelesiiset sancta
    jungenda
    est sa-
    pienlia,
    ul
    utraque
    virtnte sociata ad imniorlalem
    mereamur
    pertingere
    vitam. Corona
    enim,
    ait Scri-
    ptura, sapienlim
    timor Domini est
    (Eccii. i,
    22).
    Et:
    Initium
    sapienlim
    limereDettm
    (IbicL,16).
    Et: Ple-
    niludo
    sapientim
    et radix
    .sapientim,
    ut dicit
    Scriptu-
    ra
    (Ibid., 20),
    timor Domini est
    (Ibid., 25).
    Si
    ergo
    timor Domini initium est
    sapientiae,
    et
    plenitudo
    ejus,
    el corona
    ipsius,
    radixque ejusdem, J iquide
    apparet, qnia
    una de alia
    pendet,
    el alleri succedit
    A
    altera. Et ideo
    proxime
    sunt a nobis
    ponendre,
    non
    separale. Congruenter ergo post
    limorem
    ponimus
    sapientiam; quia
    noninmalevolam
    aniroam,
    ut seri-
    ptum
    est,
    sedintimentemDeum
    ingreditur sapientia
    (Sap. i,4).
    Time
    ergo,
    clarissirae
    rex, Deum,
    et animam
    tuam
    prxpara
    ad
    excipiendumsapientiam,
    ut sicut
    rex
    regiaro
    cum
    sapientiasapienter possis pergere
    viam :
    regibus
    enimliber
    Sapienliae
    maxime fre-
    quenterque
    clamitans ail: Advos
    ergoreges
    snnt hi
    sermones
    ntei,
    ut discatis
    sapientiam,
    et non excida-
    tis :
    qtti
    enim custodierint
    jusla, justejuslificabun-
    tur; Clara
    est,
    et
    qucenunquam
    marcescit
    sapientia
    i
    et
    facile
    videlur ab his
    qui diligtint
    illam,
    et invenitur
    ab his
    qui qumrunt
    illam
    (Sap.
    vi, 10,
    13).
    Audis
    B
    ergo,
    clarissime
    rex, quia specialiter regibus,
    ex
    quibus
    divina
    largiente gratia,
    unus es
    tu,
    hsec su-
    perna dirigitur vox;
    et ut
    sapieirter agant,.
    oracu-
    lum divinum
    frequenter regibus
    clamitat. Undeet
    nosveslram clarissimam acclines
    flagitamus
    excel-
    leastiam,
    ut sedulus divinam
    claramque
    discas sa-
    pientiam,
    et
    diligenter
    et
    asfidue
    requiras illam,
    e.t
    non
    tepide
    aut
    larde,
    sed
    sagacitei- vigilanterque
    investiges illam,
    el
    super
    aurumet
    argentum
    cbn-
    cupiscas
    illam. Sic enim
    scriptum
    est de illa:
    Con-
    cupiscentiailaque sapientiw
    deducil ad
    regnu perpe-
    tua. Si
    ergo
    delectamini sedibttset
    stemmatibus,
    rcges
    populi, diiigite sapientiam,
    ut in
    perpeluutn
    regnetit
    cumea.
    Diligite
    Ittmen
    sapienliw,
    omnes
    qui prwesiis
    populis(Sap. vi, 21).
    C Oramus
    ergo le,
    sanclissime
    rex,
    diligenter
    at-
    tende
    quid
    de se
    Salomon, quid
    de laude
    sapientiaj
    loquatur.
    Ait enim : Sum
    quidem
    et
    cgo
    mortalis
    homo,
    similis
    omnibus,
    etex
    genere
    terreni
    illius,
    qui
    prior facitis est,
    et in ventre matris
    figuratus
    sum
    caro;
    decem tncnsiuni
    tampore coagulatus
    sitm in
    sanguine
    ex semine
    homhtis,
    et
    delectatnentosomni
    conveniente,
    et
    ego
    natus
    accepi
    cominunetn
    aerein,
    ei in similiter
    factam
    decidi
    lerram,
    et
    primam
    vocem
    shnilemomnibus etnisi
    plorans.
    In involumenlisnu-
    triiits
    sum,
    el curis
    magnis,
    Netno enimex
    regibus
    eliudhabuil nativitalis inlthim. Unus
    ergo
    inlroilus
    estomnibusad
    vitam,
    et sitnilis exilus.
    Propter
    hoc
    optavi,
    et datus est milii sensas:
    et-invocavi,
    el venit
    in me
    spirtius sapientim
    : et
    prwposui
    illam
    regnis
    el
    D
    sedibus,
    el divitiasniliil duxi in
    comparationeillius;
    nec
    comparavi
    itli
    lapidetnpretiosum, qnoniam
    omne
    aurum in
    comparaliotie
    illius arena est
    exigua,
    tan-
    qitam
    lutumwstimabitur
    argentum
    in
    conspeetu
    illius.
    Venerunl autemmihi omniabona
    pariter
    cntn
    illa,
    et
    innumerabilis honestas
    per
    manus
    illius,
    et tmtatus
    sum in
    omnibus,
    quoniam,
    antecedebat meista sa-
    pieniia,
    clc. Hwcenim
    preliosior sole,
    et
    super
    om-
    ncm
    disposiiionemstellarutn,
    luci
    comparata,
    inveni-
    tur
    prior;
    illi enitnsuccedit
    nox,
    sapienliaaulem
    non
    vincitnr malitia.
    Attingit ergo
    a
    fine
    usque
    ad
    finem
    forliter,
    et
    disponil
    omnia suaviter. Hancumctviet
    exquisivi
    a
    juvenlute mea,
    et
    quwsivi
    eammihi
    spon-
    sam
    assumere,
    cl amans
    factus
    sum
    format
    iltius
    ,
    943 SMARAGDIABBATIS
    "
    944
    generosiltitcm
    illius
    glorificat,
    coniuberniumhabens
    j
    hei;
    sedel omniumDominusdilexit iltam. Sobrieta-
    temenimet
    prudenliam docet,
    et
    jusliliam,
    el virtu-
    tem, quibus
    utilius nihil esl invita hoininibus. Pro-
    pter
    hanc habebo hnmorlalitaiem
    ,
    et metnoriam
    mlernamhis
    qui post
    me
    futtiri
    sunt
    relhiqnam
    : dls-
    ponatnpopulos,
    el naliones inihi eruni subdilm. Ti-
    mebunt tneaudienles
    regeshorrendi,
    etin multitudine
    videbor
    bonus,
    el in bello
    fortis (Sap.
    yn, 1-29; viu,
    1-7-13).
    Auimadveiie et
    intellige,
    o nobilissiroect claris-
    simc
    rex, quia sapientia yirtus regia
    est, quse
    inve-
    stigabiliter
    a
    regis regum prsedivite procedit
    the-
    sauro,
    Ctnon
    negligeiilibus
    aul
    superbis,
    invidis
    aut
    malevolis
    datur;
    sed
    mitibus,
    hunvilibustet timenli-
    bus Deura conceditur.
    Vere eninvsine dubio
    sapien- ]
    tiavirtus est
    regia,
    ad
    quos specialiter,
    ut discant
    sapientiam,
    sermo
    propheticus
    clamitat.
    Regia
    nanv-
    que
    virtus est
    sapienlia, quia
    bcnc
    operantes reges
    justifical,
    et lumen scientite illis
    inexslinguibile
    ra-
    diat,
    oculos
    cordis
    illuminat,
    sensus,meniis ttiustrat,
    subiilem inlellectum
    minislrat,
    salulem
    corporis
    prseslat,
    honestalem
    rooribus
    concedit,"
    thesauros
    iufinitos
    raulliplicat,
    virtutem
    regni
    roborat,
    et
    par-
    ticipem
    Dei
    amiciliseconstituit, spiritu sapientiae
    et
    ihtellectus,
    consilii ct
    fortitudinis,
    scientiaeet
    pieta-
    lis,
    et tinioris Domini
    replet.
    J uslitiam
    regibus
    et
    prudenlianv,
    fortitudinem el
    temperantiam
    donat,
    yirtutem
    et sobrietatem ministrat,
    stabiles facit in
    regno,
    certos in
    verbo,
    dulces in
    eloquio,
    hilares
    '
    in
    dalo,
    in misericordia humanos,
    in
    respondendo
    (
    suaves,
    in discernendo
    sagaces,
    in
    prosperitate
    iniles.,
    in adversilate securos,
    acutos
    in
    sensu,
    in facto
    placidos,
    candidos in vultu et fortes in
    hello.
    Sapie.niia regibus
    concedit sibi subdita dis-
    crete disponere regua,
    et suaviler
    populos jam
    sibi facil servire
    possessos.
    Exteras eliam
    gentes
    fortiter facii debellare
    minaces,
    et nationes
    subjici
    diras,
    et
    reges
    calcari
    feroces,
    et ut ila
    dicara,
    in
    sapicnlia
    constal
    regni dispositio
    cuncla. Thesaurus
    ctenim
    magnus
    esl
    sapientia,
    quam qui
    inveneiit,
    inveniel vilam,
    et
    qui possederit,
    immortalitatis
    habeliit
    coronain. Thesaurus est enimDomini oc-
    cultus ct non omnibus manifestatus.. Sic enim de
    sapientia
    vir faraosissimus
    J ob
    testatur,
    tliccns : Sa- .
    pientia
    verottbi invenitur?
    et
    quis
    esl locus intelli-
    genlim?
    nescit homo
    pretiumejus,
    nec hivenilur in
    terra suaviter viveniium..
    Abyssus
    dicit : Non est in
    me;
    et nuire
    loquilur
    : Nonest mecum. Non dabitur
    uurum
    obryzumpro
    ea,
    nec
    appendelur argenlum
    iit commutatione.
    ejus.
    Non
    cequabilur
    ei aurumvel
    vitrum,
    neccommulabunlur
    pro
    eavasaauri: excelsa
    cl etninenlianon memorabunlur
    comparalioneejus
    :
    Irahilur attlem
    sttpientia
    de
    occultis,
    etc. Unde
    ercjo
    sapientia
    venit?
    et
    quis
    est locus
    intelligenliw?
    Abs-
    coitdilaest ab oculisoinmutn
    viventium,
    votucrescmli
    quoque
    latet. Perdilioet morsdixerunt : Auribusno-
    sfris audivitnus
    famamejus.-Deusintelligit
    viam
    ejus,
    tet
    ipse
    novil locum
    iliius,
    etc. Et dixii homhii ; Ecce
    A
    timor Dotnini
    ipsa
    esl
    sapientia,
    el recederea malo
    intelligentia(J ob.
    xxvm, 12, 15,
    et
    seqq.).
    Grandisenim
    hic,
    rex
    clarissimo,
    ut
    vides,
    et in-
    vestigabilis
    famade
    sapienlia sonat; regia
    sinedubio
    virtus
    est,
    cui non
    comparatur
    aurum
    mundum,
    vel
    obryzum,
    nec
    adaequabitur argentum clarissimum,
    nec confeiiur vitrum
    perlucidum.
    In
    cujus compa-
    ratione
    lapis
    vilescil
    sardonychus, pro
    nihiloducitur
    sapphirus, parvipenditur topazius.
    Aureanon
    magni-
    fieeferuntur
    vascula,
    mundissimsenon
    appendenlur
    lincturae,
    nec
    aliquid preliosi
    et.varii aestimabunlur
    lapilli. Vere,
    ut
    vides,
    regia
    virtus est
    sapientia,
    et
    a
    regibus
    maxime
    diiigenda.
    Diligeergo
    illam,
    o clarissime
    rex,
    ut
    diligaris
    ab
    illa : laliter enimvox
    ejus
    inProverbiis sonat:
    Ego
    B
    diligenles
    me, inquit, diligo:.
    et
    qui
    mane
    vigilant
    ad
    me,
    invenientme
    (Prov.
    vni,
    17).
    Tale tuumhonis
    actibus
    regiumpvaeparapectus,
    ut tuo
    semper
    in-
    esseconsilio delectetur. Internis te
    doceat
    cogitatio-
    nibus
    quidquid gerere
    debes
    operibus.
    Suum est
    enim consilium,
    et cui vult
    inlimat illud;
    suaest
    prudentia,
    et cui vult
    porrigit illam;.
    sua est for-
    titudo,
    et cui vulttrihuit
    illam;
    suumest
    regnum,
    el cui vult et
    quantum
    vult commendat illud. Sua
    etenimvox
    per
    Salomonero
    iri Proverbiis taliter cla-
    roilat:
    Egosapienlialtabito
    in
    consiliq,
    eteruditis in~
    tersum
    cogitalionibus.
    Meumestconsiliumel
    wqutias,
    mea est
    prudenlia,
    mea esl
    fonitudo..
    Per me
    reges
    regnant,
    ei condiiores
    iegtmi jus(a
    decernunt.
    Peti
    me
    principes imperant,
    et
    potenles
    deceynunt
    juslitiam..
    <- 1
    Egodiligenles
    me
    diligo,
    et
    qui
    mane
    vigitant
    dd
    me,
    invetiientme. Mecutnsunt divitimel
    g.loria, opes
    su-
    perbw
    et
    justilia.
    Melior esl enhn
    fruclus
    meus atiro
    et
    lapideprelioso,
    et
    genimina
    mea
    argenlo
    electoi In
    viis
    jusiitimambulo,
    in medio semitarutn
    judicii,
    ut
    dilem
    diligentesme,
    el thesauros
    eorum.repleam(Prov.
    VIII, 12,14). Ergo rex,
    uLterrenos thesauros tibi re-
    pleat Christus,
    et concedat
    aeternos,
    clamamedullis
    cordis,
    clamatota
    intenlionementis7et
    cumSalomone
    non cessesad Dominumfundere
    preces-;
    ora
    jugiter,
    ora
    frequentcr,
    ora
    instanler,
    ora indesinenter
    Deum,
    et dic: Deus
    palrum
    meorumel Domhtetni-
    sericordim,
    qui fecisli
    omniaverbo
    luo,
    et
    sapientia
    tuaconstiluisli hominemut dominaretur crealurm
    qum
    ^.ate
    facta
    est,
    ut
    disponat
    orbemlerrarum in
    mquilale
    et
    juslilia,
    et in direclione cordis
    judiciumjudicet:
    Da mihi sediuni luarum assistrieem
    Sapieiiliqm,
    et
    noHme
    reprobare
    a
    pueris
    luis, quoniam
    servusluus
    egosutn,
    et
    filius
    ancillm
    tuw,
    homo
    infirmus
    et exi-
    gui temporis,
    et minor adintellectuin
    judicii
    et
    tegum.
    Milte illatnde cmlissanctis
    tuis,
    el a sede
    magnitu-
    dinistum ul mecumsit ei mccutri'
    laboret,
    ut sciam
    quid acceptutri
    sit
    apud
    le. Scit enim
    'Mactnnia,
    et
    '
    inlelligit,
    et deducet me in
    vperibus
    meis
    sobrie,
    et
    Cttslodiet
    insuapolentiu,
    et efunt
    acceptaopera
    mea,
    i el
    disponampopulum
    itium
    jusle,
    el ero
    dignus
    se-
    -
    diutnpairis
    mei
    (Sap.
    ix, 1).

    , Vere, rex,
    beata est virtus
    sapienlise;
    et
    qui
    in-
    ; vcnit
    cam,
    bealus cfficilur ab illa.
    Sapientia
    filiis
    S4S
    VIA REGIA.
    94G
    suis vilam
    prseparat, diligenlibus
    se
    justitiam
    mini-
    ,
    slvat,
    amantibusse
    pi-udentiam
    donat:
    qui
    tenuerit
    illam,
    vitamhsereditabitseternam; diligit
    enimDeus
    illum
    qui diligit sapientiam.
    In lentalioneambulat
    cum
    eo,
    el in
    primis eligit eum,
    ei firmabit
    illum,
    et
    iter adducet directum ad
    illum,
    et denudabit abs-
    consa sua illi,
    et thesaurizat
    super
    illumscientiam
    et inlellectum
    prudeutioe.
    CAPUT V.
    De
    prudentia:
    Post illuminationem
    ergo sapienliaethesaurosque
    scientiaa, oportet
    illum
    qui cupit regiam
    feliciler
    currei-e
    viam,
    Domino
    donante, impleri prudentia.
    Regia
    eteninvvlrtus est
    prudenlia,
    et a
    prioribus
    regibus
    nimium
    dilecta;
    sic enim
    de David
    rege
    scriptuuv
    est:
    Egrediebalnr quoque
    ad omnia
    qum-
    cunque
    tnisisset eum
    Saul,
    et
    prudenler
    se
    agebal
    (1Reg.XVIII,
    5).
    Prudenliaenim
    quasi porrovidenlia
    dicilur. Porro autem et a
    longe providereoporlet
    regem quid agere debeat,
    ne
    post
    actum
    egisse
    se
    pceniieat.
    Omnia
    namquequaeagit
    et
    erga
    Deumet
    erga J iomines, prudenler agere
    debel et
    provide.
    Orania
    juste,
    omnia
    recte,
    onmia
    sapienler
    et cuin
    prudentia
    necesse est ut
    faciat,
    ne
    regis opera
    vel
    consilia,
    ut caeterorum
    hominum, reprehensionis
    re-
    cipiant linguam. Qui
    enim multa Dominodonanle
    gubernat,
    necesseestut altoconsilio
    prudenter
    cun-
    cta
    disponat.
    Sic enim
    prudentissimus
    Salomonin
    Proverbiis ait:
    Qtd
    sapiens
    est,
    mtilla
    gubemat pru-
    dentia. Item
    ipse
    ait :
    Sapienlia mdificabiinrdomus,
    el
    prudenlia
    roborabitur
    (Prov. xxiv, 3).
    Grandis
    eniinvirtus
    est,
    maximein
    pectoreregis, prudenfia,
    quoe
    cuncta
    prudenter regna regit atque guhernat.
    Prudentia
    namque
    ornamentum est omniumvirtu-
    tum, gloria
    verbi
    decusquesermonis,
    sicut
    scriptum
    est : Ornamentuinaureum
    prudentis
    doctrina
    ,
    et
    quasi
    brachiale in brachio dextro
    (Eccli. xxi,
    24).
    Prudentia custos est
    oris, gubernalioactionis,
    lem-
    peranlia
    cordis
    ,
    moderatio
    _linguoe
    ,
    omniumque
    slatera verborum et
    ponderatio
    rerum. Sic eninv
    seriplum
    est: Verba
    prudentium
    in statera
    pondera-
    buntnr
    (Ibid.,
    v.
    28).
    Iterunv
    scriptum
    est : Aurum
    tuutnet
    argenlum
    luuin
    confla,
    et verbis tttis
    fac
    os-
    tiola,
    el
    frenos
    ori iuorectos
    (Prov. xxvni, 29;.
    Rur-
    sum
    scriptum
    est:
    Aperi.os
    tuum
    tnuto,
    et causis
    omnium
    filiorutn qui perlranseunt, aperi
    os
    luutn,
    decerne
    quodjustum est,
    el
    judica inopem
    et
    paupe-
    retn
    (Prov. xxxi,
    8).
    Quia-
    de
    fruclu
    oris sui unus-
    qttisquereplebiturbonis,
    etjitxla opera
    tnanuutnsua-
    rumretribueiur ei
    (Prov. xir, 14).
    Malachias
    quoqtte
    ex
    persona
    Doroini :
    Deievi, inquit, pacinm tnenm,
    qnpdfuit
    cnm
    eo,
    vilmet
    pacis,
    el dedi.ei
    timorem,
    et timuit
    me,
    el a
    faeie
    notninismei
    pavebat.
    Lex
    ve-
    rilatis
    fuit
    in
    ore
    ejtts,
    el
    iniquitas
    nonest inveiilain
    labiis
    ejus,
    in
    pace
    el
    in.
    ccquitaie,
    ambulavit
    tnectim,
    etmullosavertit ab
    iniquitate(Malach. n, 5),
    Paulus
    adColossenses
    (iv,' 6)
    ail: Sermo vesler
    scmper
    iu
    gratia
    salesit
    conditus,
    ttt sciatis
    quandooporteat
    vos
    unicuiquerespondere.
    A
    Diligeergo,
    rex,
    hanc clarissimam
    regiamque
    vir-
    lutera, quce
    tibi
    regni gubernalionem disponat,
    et
    discrelionem actionis
    conferat; quoe
    libi
    gressus
    operis dirigat,
    et
    cogitationis
    actus
    disponal-; quae
    tibi
    regiamprolibusque
    fecundam
    sedificet,
    et sedifi-
    ficalam
    roboret; quae
    tirii ornamenla viiiutura co-
    pianique
    ministret et
    rerum; quae
    libi
    regni
    eornu
    sublimet,
    el bradiio fortiludinem
    donet; quos
    ori
    luo
    legem
    veritatis
    minislret,
    ctcordi ttiointelleclum
    sapienti;c inulliplicel; quae
    tibi mullarum
    gentium
    colla
    subjiciat,
    et le eunctis araabilem
    reddat;
    quoe
    sermonibus tuis aureuiri ornamentum
    impo-
    nat,
    et
    argenteum
    muiius labiis
    conferat; quas
    operibus
    tuis
    jtigenvcustodiam, congruara
    miuislret
    et
    gloriara.
    B
    CAPUT VI.
    De
    simplicitcite.
    Magna
    est
    quideni prtidentiae
    virtus : sed necesse
    est ut
    simpliciialis
    virlute
    temperetur.
    SiceniroDo-
    minus in
    Evangelio
    ait: Estote
    pntdentes
    sicut ser-
    pentes
    et
    simplices
    sicut colutnbm
    (Matlli.. x, 10).
    Ambula
    ergo,
    nobilissime
    rex,
    devirtutein
    virtuteni,
    et
    jugiler proficiens
    in
    melius,
    ab ilincrenondecli-
    nesregio;
    sed de
    prudentia
    in
    simpiicitate
    firmiter
    pone gressum.
    Yia enim
    regia
    est
    simjplicitas,
    et h
    sanctis
    regihus antiquitus
    dilecta. Laudabileeteninv
    deJ oblaudahili viro Doroinusdat
    teslimoniuni,
    di-
    cens diabolo:
    Nunquid
    considerasii servutnineum
    J ob, quod
    nonsit ei shnilis in
    terra,
    homo
    simplex
    et
    reclusactimens
    Deum,
    el recedensatnalo
    (J ob. i, 8).
    ^
    De
    Moysequoque Scriplura
    commemoratdicens :
    Erat mitissimus
    super
    omneshomities
    qui
    inoruban-
    turhi terra
    (Nuni.
    x,
    5). Specialiler namque
    liber
    Sapienliaeregibus regumque
    ministris claroat et
    dicit :
    DiLgitejustitiam, quijttdicatis terrqm,
    senlite
    deBoininoin
    bonitate,
    et in
    simplicitate
    cordis
    qucv-
    rile
    illum, quoniam
    hivenietur ab kis
    qui
    nonteniarit
    illum.
    (Sap. i, 1).
    Generaliter autemel de omnibus
    sanclis Salomon ifl Proverbiis ait:
    Shnplicitasju-
    storum
    diriget
    eos
    (Prov. xi,
    5)'.
    Qui ambulat
    simpli-
    citer,
    salvuserit
    (Prov. xxvui, 18).
    Paulusvcro ait :
    Volo vos
    sapientes
    essein
    bono,
    et
    simplices
    inmalo
    (Rom. xvi, 19).
    Debet etenimelectorum corda
    pru-
    dentia in bonum
    jugiter acuere,
    et
    simplicitas
    ab
    TVacumine
    prudeiitiaetemperari,
    neaut
    prudeniia
    mo-
    dunvrectitudinis
    excedat,
    aut
    simplicilasigiiorantia:
    fallacia
    lorpescat.
    Regia
    eteiiimvia est
    simplicitas, quaeregum
    siro-

    pliciter dirigit gressus,


    ut ad
    coelestia, per regia
    :
    gradientes itinera,
    feliciter
    pervenianl
    regna.
    Curre
    ergo, rex,
    firroitcr
    per simplickatis itinera,
    ul ad
    perennem
    cilius
    perveniasvitaro,
    et
    iramoftalitalis
    cito
    accipiasprseinia,
    et stola induaris
    pacis
    et
    glo-
    rire.
    CAPUT VII.
    De
    palienlia.
    ' Transi
    ilerurn, rex,
    de virtule in
    virlutem,
    et de
    i
    simplicitate
    in
    patientiam
    feiiciler
    pone gradum.
    Posside
    patienliam,
    si vis tuamdulciler
    possidere
    947 SMARAGDIABBATIS 9i8
    animam. SicenimDeusanctor nostraesalutis et
    pa-
    A
    cisin
    Evangelio
    ait : In
    patientia
    vestra
    possidebitis
    animas vestras
    (Luc. xxi,
    19).
    Salomon
    quoque
    di-
    cil : Doctrinaviri
    per palienfam nosmtur,
    et
    gloriu
    ejus
    esl
    iniqua prmtergredi (Prov.
    xix, 11).
    Paulus
    quoque
    ajl
    : Induilevos
    ergo
    sicttt elecli
    Dei, sancli,
    et dilecti viscera
    misericordiw,benignilateni,
    liumili-
    latem, modesliam, palientiam, supporlanles
    invicem,
    et donanles
    vobismetipsis
    si
    quis
    adversus
    aliquem
    habet
    quereiam
    : sicut Dominus donavtt
    vobis,
    ita et
    vos
    (Coloss.
    III,
    12 el
    seqq.).
    Nam
    quod
    et ista vir-
    tus
    principum
    virtus sit,
    SalomoninProverbiis te-
    statur,
    dicens : Palientia lenitur
    princeps,
    et
    Ihigua
    mollis
    francjil
    dnritieiii
    (Prov.
    xxv,
    15). Aposlolus
    vero ad eosdem
    principes clamat,
    dicens :
    Corripite
    hiquietos,
    consolamini
    pusilianimes, suscipile infir-13
    mos, patienles
    esloteadomnes
    (I
    Thess.
    x,
    14).
    J aco-
    hus
    apostolus
    ait: Palicnlia autem
    opusperfectum
    ha-
    bet: ul sitis
    perfecli
    et
    inlegri,
    innullo
    deficienles(J ac.
    i,
    4). Virtusergo qurc
    lenit
    principes,
    et docet corri-
    pere inquietos,
    et
    opusreguro
    ad
    perfectumperducit,
    sine dubiovirtus es.t
    regia.
    Ambula
    ergoper eani,
    mitissime
    rex,
    et
    diligeeam, quia
    currens
    per
    eam
    honhabebis
    offendiculum,
    sed
    plenum
    et seternum
    infuturo invenies
    gaudium. Magna
    enimest virtus
    patientia, quse
    lsedentemse non
    lsedit,
    sed
    diligit;
    qure injurianli injurias. remiliit,
    non
    reddit; [quse]
    cui nocere
    potest
    non
    nocet,
    sed
    parcit.
    Patientia
    esl
    quae
    nos Deo
    commendat,
    et a
    majis
    omnibus
    euslodit et servat.
    Ipsa
    est
    quoe
    iram
    temperat; ipsa
    est
    quse linguara
    refrenat;
    ipsa
    est quae
    mentemC
    guhernat; ipsa
    est
    qiicepacemcustodil; ipsa
    est
    quse
    disciplinaro
    moderate
    peragit; ipsa
    lihidinis
    impe-
    ttim
    frangil; ipsa
    furoris violentiam
    comprirait,
    in-
    cendiura simultatis
    exslinguit,
    coercet
    potentiam
    divitum,
    refovet
    inopiam pauperum,
    facit humiles
    in
    prosperis,
    fortes in
    adversis,
    contra
    injurias
    et
    coritunielias
    mites,
    tentaiiones
    expugnat, persecu-
    lioncs lolerat.
    Ipsa
    est
    quae
    fidei noslrae
    fundaraenta
    fortiter
    munit; ipsa
    est
    quoe
    incrementa
    speinostroe
    sublimiter
    provehit; ipsa
    nos ut tenere
    possimus
    viam
    Christi, gubernal; ipsa
    ut filii Dei
    persevere-;
    inuS,
    confirmal.
    llanc
    ergo
    aina, rex, viiiulem,
    hanc
    dilige,
    hanc
    cum
    gaudio
    et totis viribus
    amplecti
    feslina. Vere
    enim
    regia
    via
    est,
    ei
    per
    se
    gradientes
    feliciter ad ]
    regnum perducit
    rclcrnura. Cave ne declines ad
    dexteram aut adsinistram. Scilo
    quia
    sicut Domiiii
    est bonum
    palienlia,
    itadiaboli malumest
    impatien-
    tia. El
    sicut illein
    quo
    inhahital et manet
    Christus,
    paliens invenitur;
    ita
    impaliens semper
    ille cxistit
    cujus
    menlem diaboli
    nequitia possidet.
    Tu
    vero,
    rex, regiam
    vianv
    tene,
    el non declines ab
    ea,
    sed
    ista felici
    beataquevirtute,
    in eam
    quae
    vocalur
    ju-
    stilia,
    aclionis tusefeliciter
    ponepedem.
    CAPUT VIII.
    De
    jiislilia.
    Quodregale
    sit officiumfacere
    justitiam
    et
    judi-
    cium,
    J eremias
    testatur,
    ubi: Et
    praicepit
    Dominus,
    A
    dicens: Descendein doniutn
    regis J uda,
    et
    loqueris
    ibi verbum
    hoc,
    et dices: Audi verbum
    Domini,
    rex
    J uda, qui
    sedes
    sttper
    solium David: tu el servi
    lui,
    et
    populus
    ititis, qui ingredhniniper portas
    istas. Hwc
    dicitDotnititis:
    Facite
    judicium
    et
    jusliliam,
    et libe-
    rale vi
    oppressum
    de manu
    calummatoris,
    et adve-
    nam,
    cl
    pupillum,
    et viduamnolite
    coniristari, neque
    opprimalisinique
    : et
    sanguinem
    innocentemne
    effuii-
    datis in locoisto. Si enim
    facientes fecerilis
    verbnm
    islttd, ingredientur per portas
    domns
    hujusreges
    se-
    dentesde
    genle
    David, super
    llironum
    ejus,
    et ascen->
    denlescurrus el
    equos,ipsi
    el
    servi;
    el
    populus
    eorum.
    Qttod
    si nonaiulieritis verba hwc
    ;
    in
    metnelipsoju-
    ravi,
    dicit
    Dominus,
    quia
    in soiitudinemerit domus
    hmc
    (J erem. xxii, 1-5). Diligeergojuslitiara, rex,
    si
    B
    vis
    perpetua
    frui
    vita,
    si vis honorari in
    perpetuo
    abea.
    Scriptum
    est enim: Si
    sequcrisjustiliam, ap-
    prehendesillam,
    et indues
    quasi poderem
    honoris,
    et
    inhabilabis cttm
    ea,
    et
    proiegel
    te in
    sempiternutn,
    et in die
    agnilionis
    invenies
    firmamenlum (Ezech.-
    vm,
    5).
    Tu
    ergo
    cumsis rex in
    terra,
    ut sis filius
    Regis
    in coelo, diligejudicium
    et
    justitiam.
    Imitare
    ope-
    ribus
    quem
    Palremclamas sermonibus.
    Diligejusti-
    tiamet
    operare
    in
    ea; qiiia
    Pater tuus coelestisdi-
    Iigit
    et
    operatur
    inea.
    Ipse
    enimait
    per
    J eremiam:
    Egp
    suinDomimts
    qui facio
    misericordiamet
    jttdi-
    ciumet
    jtisliliam
    in terra : hwcenitn
    ptucent
    mihi,
    uil Domhitis
    (J erem. ix, 24).
    Totis viribus tuisde-
    bes imilari
    illum,
    cura
    quo speras
    viverein seter-.
    C num-
    Sic eniin Dominus
    per
    prophetam
    Ezechielem
    ait : Vi'rsi
    fueritjustus,
    el
    feceritjudicium
    et
    jusli-
    liam,
    in moniibnsnon
    comederit,
    el oculossuosnon
    levaveril ad idola dotnusIsrael : et uxorem
    proximi
    sui non
    violaverit,
    et ad mulicremmenslrualemnon
    accesseril;
    et hominetnnon
    contrislaverit; pignus
    de-
    bitori
    reddiderit;
    et nttdum
    operuerit
    veslimenlo:
    pa-
    nemsuumesurienli dederit;
    per
    vimnihil
    rapueril;
    ad usuram non
    commodaverit,
    et
    amplius
    non ac-
    '
    ceperit;
    ab
    iniquitate
    averlerit
    faeiem
    sitam,
    et
    i
    iudiciumverum
    feceril
    intcr vintmet
    virtim,
    in
    prm-
    ceplis
    meis
    ambulaverit,
    et
    jttdicia
    tneacuslodieril ut
    facial
    verilalem,
    hic
    juslus est,
    vita
    vivel,
    ait Dotni-
    :
    nus.(Ezech.
    xvm, 5-9). Dilige ergo,
    rex,
    justitiam
    s et
    judicium, quae
    esl via
    regia,
    et a
    prioribus regi-
    l Dbus
    antiquilus
    trita. Per eanv desiderium bonum
    I
    justis dabitur; per
    eamde
    angustiajusti
    liberabun^
    i
    tur; per
    eamsemen eoruminseternumfundabitur;
    per
    illaradomuseorum
    plurimamaccipiet
    fortiludi-
    ,
    nem. lllanv tenendo erit memoria
    justis
    cumlaudi-
    t
    bus;
    illam
    sequendo
    sancti
    diligentur
    a
    Deo;
    illam
    , cuslodiendo
    exaltabunlur ab
    eo;
    illamobservando
    l
    honoriftcabuntur
    ab eo
    ;
    inillafidendo
    absque
    ter-
    roreerunt
    quasi
    leo. Laborantesineabenedictionem
    consequent.uraeternam; operantes
    cum illa hierce-
    denv
    accipient sempilernam;
    sicut
    scriptum
    est :
    Datio Dei
    permanetjuslis,
    et benediclio
    cjus
    in mer-
    cedem
    ejns fesiinut (Eccli. i,
    7).
    HaeCest via
    regia,
    , per quam, rex, gradiens
    cito
    pervenies
    ad
    perpetua
    949
    VIA REGIA.
    950
    regna.
    Seil
    tempera justiliam,
    et crudelilalis solli-
    citecavesinistram.
    Temperata
    etenim
    justia regiam
    tenet viam.
    Quod
    si cautenon
    temperetur,
    in crudc-
    litatemcilo dilabitur.
    CAPUT IX.
    De
    judicio.
    Sed ne hoc tibi
    eveniat,
    sahitariler le admonet
    seriptura,
    dicens : In
    judicando
    eslo
    pupillis
    mis.eri-
    corsut
    pater,
    et
    pro
    viromatri illorum: et eris tu vel-
    ul
    filius
    Allissimi
    obediens,
    et tniserebitur tui
    magis
    quam
    tnater
    (Eccli. iv, 10).
    J ob
    quoque
    ait : Ocultts
    fui cwco,
    et
    pes
    claudo :
    paler
    eratn
    pauperum,
    et
    causam
    quam
    nesciebam,
    diligenlissimeinvestigabatn,
    conterebammolas
    iniqui,
    et dedentibusillius
    aufere-
    bam
    prmdam.
    Flebatn
    quondamstiper
    eo
    qui afjliclns
    erat,
    et
    compatiebalur
    animamea
    pauperi (J ob xxix,
    15).
    Namet hanc
    regiara
    essevirlutemrex Salomon
    approbat,
    dicens : Rex
    qui judical
    inveritate
    paupe-
    ?es, thjrotius
    ejus
    in mlernum
    firmabitur (Prov. xxix,
    14).
    Si vis
    ergo,
    o
    rex,
    ut thronus tuus a Domino
    firmelur,
    non cesses
    justificare pauperem
    el
    pupil-
    lum,
    non
    cesses
    subvenire viduoeet
    oppresso,
    non
    cesses
    defendereadvenamet
    desolatum,
    subvenimi-
    sero, eleva
    jaceiitem,
    solida
    confractum,
    confortaet
    rohora
    lassum, divitiis non cesses fulcire inendi-
    cum,
    de
    mami
    peccaloris
    noncessesliberare
    oppres-
    sum. Audi
    quod regibus regumquejudicibus
    Domi-
    nus-
    per
    David
    clamitat.dicens
    : J udicale
    eqcno
    et
    pupilto
    : humilem et
    pauperemjustificale. Eripile
    pauperem,
    et
    egenum,
    de manu
    peccatoris
    liberate
    (Psul. LXXXI, 3).
    Huicsenleiiliavconcordans liber
    Ecclesiasticus ait : Liberaeum
    qui injuriam palitur-
    de manu
    superbi (Eccli.
    iv,
    9)..
    Isaias nibiloininus
    praedicans
    ait:
    Quwrite
    jiidicium, subvettiteoppresso,
    judicaiepupillo,
    defenditeviduam,
    el veniteet
    arguite
    me,
    dicit Dominus. Si
    fuerinl peccata
    veslraut cocci-
    iititn, quasi
    nix
    dealbabunlur;
    et si
    fuerinl
    rubra
    quasi
    vermiculus,
    velut lana albaertint. Si volnerilis
    et audierilis
    me,
    bonaterrmcomedelis
    (Isa. i, 17-19).
    Vide
    ergo
    et
    diligenter altende,
    o
    rex, quid
    defenso-
    ribus eveniat
    pauperunv;
    se illis esse
    debitorem,
    se-
    que
    reddilorem
    pronuntiat Deus,
    nivis candorem
    peccatoribus promiltit,
    et alboelanaemunditiem
    pol-
    licetur :
    postremo
    bona terroecomedere
    tribuit,
    ter-
    raescilicetilliusde
    quascriplum
    est: Sattcciinlerra
    stta
    duplicia possidebunt (Isa. LXI,
    17),
    el de
    qua
    Psalmista ait : Credo viderebonainlerra viventium
    (Psat.xxxi, 15).
    Vides
    quia
    bonalerraeaeternseillis
    regibus conceduntur, qui
    hic
    pauperum
    defensores
    existunt. Illis in escam fructus oeternoeconceditur
    terrae, qui
    hic
    pauperes
    sciunt defendere
    pie,
    fructus
    optimos
    scilicet
    augelorum,
    fruclus
    seternos, fructus.
    perpetuos,
    fructusdulcissimoset
    amanlissimos, ple-
    nos saluritate et
    pinguedine, plenosloetitia
    et
    gau-..
    dio, plenos
    felicitate et
    gloria.
    0
    qnam
    beata est vita
    regumjustorura, quoe
    et
    hic
    teraporalibus
    rebus fulta
    nitescil,
    et in oeternum
    cum
    angelis
    immortaliter
    requiescit
    : liic terrenis
    flutritur
    deliciis,
    iilic
    gloria
    veslitur
    decoris;
    hic
    A
    populorumcohstipatur catervis,
    illic choris comita-
    tur
    angelicis;
    hic hominummultitudine
    delectalur,
    illic cum
    angelorum
    choro
    laetatur,
    hic illi militia
    imperii ohteriiperat,
    illic inmililia
    Redemptoris
    ex-
    sultat;
    hic slola vestiius
    regali nitescit, illicgloria
    immortalilatisrefulget;
    hlc
    regis
    diademata
    portat,
    illic
    gaudio
    exsullalionis
    resultat;
    hic lerreni
    regis
    filius
    vocitatur,
    illic cceleslis
    Regis
    filius confirma-
    tur;
    hic terreni
    regni
    decenter
    raagnara capit-haere-
    ditatem,
    illic cceleslis
    regni
    felicem
    feliciter
    accipit
    porlionem.
    Hsecut libi
    eveniat,.
    clarissime
    rex,
    lotis
    viribuslaborare non
    cesses;
    nullus lefelicior
    erit,
    si
    tibi hsec,
    auxiliante
    Domino, evenerit;
    nullus te
    transcendet in
    gloria,
    si hoectibi a
    Po.mi.nofglicitcr
    fuerit collata*
    R
    CAPUT X.
    De misericordia.
    Qui enim,
    Domino
    adjuvante, pie cupit pauperes
    et
    viduas,
    advenas et
    pupillos
    defendere,
    misericor-
    diter,
    si
    valet,
    eorum
    incpiam
    bonis suis debet abs-
    tergere,
    et mendicitalem eorum
    eleemOsynis
    fre-
    quenter
    debet fulcire. Sicut
    scriptUm
    est :
    Fili,
    elee-
    mosynampauperis
    ne
    defraudes,
    et oculos tuos he
    transvertasa
    panpere.
    Animam,esiirientem
    nedespexe-
    ris
    ,
    et non
    exasperes pauperem
    in
    inopia
    sua. Cor
    inopis
    ne
    afjlixeris,
    et non
    pfotr.ahas
    datum
    angusiian-
    ti:
    rogationem
    contribulati ne
    abjicius
    : etnonavertas
    faciam
    iuamab
    egeno
    : ab
    inope
    ne avertas oculos
    luos. Declina
    pauperi
    sinetrislitia aurem
    tuam,
    et
    reddedebitum
    tuum,
    et
    responde
    illi
    pacifica
    inman-
    C
    sueiudine
    (Eccli. iv,
    1et
    seqq.). Propier
    mandatum
    asstime
    pauperem
    : et
    propter inopiamejus
    nedimitlas
    euinveicuum.Conclude
    eleemosynam
    in cor
    pauperis,
    et hwc
    pro
    te -exorabit ab omni malo.
    Super
    scutttm
    poienlis,
    et
    super
    lanceam advefsus inimicumtuutn
    purgabit (Ec.cli.
    xxix, 12, 15, 18).
    Sedet
    quod
    ista
    virlus sit
    regia,
    rcx Salomon in
    Proverbiisindicat;
    ait enim: Misericordi-ael veritascustodiunt
    regent,
    et
    roboratur clententia tlironus
    ejus (Prov. xx, 28).
    David
    quoque
    tamdese
    qtiam
    et deomnibuselpemo-
    synas
    raisericorditer facientibus ail : Bealus vir
    qui
    intelligil super egenuiri
    et
    pauperem
    : indiemalalibe-
    rabit eumDomhius
    (Psal. XL,1).
    J pb
    quorrocsimplex
    et rectus ac timens
    Deum,
    de se verax
    proferens
    testimonium,
    fiducialiter ait : Si
    negqvi qtt.od
    vole-
    battt, patiperibus,
    et oailos vidum
    exspectarefeci.
    Si
    coinedi
    buccellammeam
    solus,
    et noncomgdit
    pupillus
    ex ea.
    (Qtiia
    ab
    infantia
    tneacrevitmecunt
    miseralio,
    ei de utero matris mem
    egressa
    esl
    meciitn.)
    Si de-
    spexi pereuntem,
    eo
    qttod
    nonhabuerit
    indutnentum,
    et
    absqueoperimentopauperem.
    Si nonbenedixerunt
    milii-lateraejus,
    et develleribusovhtmmearutn cale-
    facttis
    est.. Si levavi
    super pupillum
    liianum
    meam,
    edatncumvideremmein
    portasuperiorem
    : hutnerus
    meus
    ajunctura
    sua
    cadal?
    et bracldummcumcum
    suis ossibus
    confrhtgaiur (J ob. xxxi, 16,
    22);
    Non
    eninv
    tepide
    aut tarde nec formidando
    eleemosynas
    erogare
    debet, qui
    exillis feliciter thesaurisare
    spe-
    rat incoelo. Cum
    magna
    mentis"hilaritale
    pauperi-
    951 SMARACDl
    ABBATIS 952
    bus
    debemus,
    eleemosynas
    dare, quando ipsi
    Doroino
    sine dubio
    dalur, quod pauperibus
    hilariter
    eroga-
    tur.
    lpse namque
    Dominus in
    judicio his, qui
    a
    dexlris
    ejus
    erunt dicturus est :
    Veniie, benedicti
    Palris
    mei, possidete
    paralum
    vobis
    regnuin
    a
    consli-
    tutionemundi. Esurivi
    enim,
    et dedistismihi tnandu-
    care
    ; silivi,
    etdeclistis
    bibere; hospeseram,
    etcolle^
    gistis
    tne; nudus.,
    et
    cooperuislis
    me;
    htfirtnus,ct
    visi-
    tastis
    tne;
    in carcere
    eratn,.
    et
    venistis
    adme
    (Mallli,
    xxv, 54, 36),
    Illis autem
    iiiterroganlibus,
    el
    quando
    hoscfecissent scire
    volentibus, respopdens
    Dominus
    ait :
    Quandofecislis
    uni ex his
    fralribus
    meistnini-
    mis,
    mild
    feeislis(Ibid,,
    vers.
    40).
    ,Ergo, rex,ut
    ab
    origine niuudi
    pracparatumperci-
    pias regnum,
    debes
    pauperibus eleemosynas
    fre-
    quenter porrigere propler
    Chrisluin. Illumenimin
    seternumsenlies
    retribulorem,
    si
    pro
    illo
    pauperibus
    hilariter
    porrexeris panem;
    abilloseternaraconse-
    queris
    misericordiam,
    si
    pro iljo plenampauperibus
    porrexeris
    dexteram.
    Neque
    enimmereri Dei
    mise-
    ricordiam
    polerit, qui
    misericors et
    ipse
    nonfuerit;
    aut impetrabit
    dedivina
    pietatealiquidprecibus, qui
    ad
    precem pauperis
    nonfuerit huroanus. Sic
    Spiri-
    tus veritatis
    per
    Salomonemdicit :
    Qui
    ablural au-
    remsuatn ad clamorem
    pauperis,
    et
    ipse
    clamabitel
    nonexaudielur
    (Prov.
    xxi,
    14). Raphael
    quoque
    an-
    gelus
    ut
    eleemosynarlibenter
    ac
    largiler
    iiat hortatur
    nos,
    dicensB.onaest oratio cum
    jejuniq,
    et eleemo-
    synatnagisquam
    thesauros auri
    recondere, quoniam
    eleemosyna
    a tnorte
    liberat,
    ei
    ipsa
    est
    qumpurgat
    peccata,
    et
    facit invenire,
    misericordiamet vilam
    wternam
    (Tob. xn,,
    8).
    ReveJ at
    angelus
    et affirmat
    eleemosynispetitiones
    nostras efficaces
    fieri,
    elee-
    mosynis
    vitam de
    pericul.is redimi, eleemttsyiiis
    a
    morte animasliberari.
    Quam
    bonumtibi
    erit,
    o no-
    hilissime
    rex, quam
    dulce et suave, quando ipse
    creator, redemptor
    et
    gubernalor
    tuus coramomni-
    bus
    angelis
    el
    archangelis, patriarchis, prophetis,
    cl
    apostolis, totiusquemundi,
    videlicet cceli et terroe
    exercitu
    congregato,
    libi ad dexteramsuammiseri-
    corditer conslitulo taliter fuerit cuni cseterisallocu-
    tus :
    Venile,
    benedicli Patris
    tnei, possidelepuralum
    vobis
    regiititii
    a canslitulione
    muiidi'(Matth. xxv,
    3-4).
    Ergo,
    mitissiroe
    atque
    clarissime
    rex,
    fide
    plena,
    mente
    devola,
    oper-atione
    continua,
    TiominoDeotuo
    obsequiumprsepara
    : da Christo iivterra vesliroen-
    tum,
    ut ab illocceleste
    recipias
    indumentum;
    daci-
    bum et
    potura,
    ut cum
    Abraham,
    J tsaacet J acoba.d
    conviviunv
    roevearis
    perveniie
    oeternura.
    Quoe
    illa
    eril tibi aeterna
    lsetilia;
    quamgrandis
    et summa
    gloria, quando
    libi
    cceperit
    Dominus retribuere
    pro
    terrenis
    cceleslia,
    pro. temporalibussempitenia, pro
    modicis
    magna, pro
    caducis
    permanentia,pro
    fuca-
    tis
    permanentia, pro fragilibus firmissima,pro
    trans-
    euntibus
    permansura! Ergo,
    rex,
    de
    reditibqs
    tuis
    portionem
    fac Domino
    tuo, possessionunv
    terrc-
    slrium
    fac tibi
    parlicipemChristum,
    ut el illecohcc-
    redejn tefaciat
    regnorum
    cceleslium.Illeetenimtihi
    omnia
    qurc
    habes
    concessit,
    el a te
    quam
    tibi cenlu-
    Apliciler poslmoduro reddat,
    in
    pauperibus
    eleemo-
    synamrogat.
    Illelefacere vult in scternurnhonori-
    ficando
    sublimem,
    et in
    pauperibus
    a te
    parvum
    expetit
    honorcm.
    CAPUT
    XI.
    Ul
    operibns
    Dominushonorelur.
    Operibus
    enim
    misericordiae lionorari Dominus
    comprobatur, sieut
    scriptura
    est:
    Qui calumniatur
    egentem, exprobfatfactori ejus
    : honorat autem eum
    qui
    miserelur
    pauperis
    (Prov. xiv,
    31).
    ItemSalomon
    ait
    :.Fii'f,
    honora
    Deum,
    et valebis.J esus filiusSiracli
    ait : Honora
    Deumex tota anima
    tua,
    et
    iionorifica
    saeerdoles,
    et
    proptirga
    te
    cttm bracldis, -Daillis
    parient,
    sicut mandaium.esl
    iibi, primitiarum
    et
    pur-
    R
    galionis;
    el de
    negligeniia
    tua
    purga
    te.cum
    paucis.
    Datum brachiorum
    tuorum,
    et
    sacrificiumsanciifica-
    tionis
    offeresDomino,
    et initia
    sanctorum,
    et
    pauperi
    porrige
    manum
    tuam,
    ul
    perficiatur pfopitialio
    et be-
    nedicliotna
    (Eccli.
    vn, 33, 36).
    Nam, cjuod
    et Iicec
    virtus sine dubio virtus
    regia
    sit, regi
    David
    Domi-
    nus
    clamat,
    et
    per
    eum ad
    honorifioaridum
    sealios
    reges provocat,
    dicens
    :
    Sacrificium
    laudis
    honorifi-
    cabit me: et illic
    iter, quo
    ostendam illi salutare
    tneum
    (Psal. XLIX,25).
    Nam
    ipse
    Davidrex dese
    ipso
    dicit:
    Coiifileborlibi,
    DomineDeus
    tneus,
    in toto
    .corde
    meo,
    et
    glorificabo
    nomentiium m
    mterntim,
    quoniam
    bonum
    est(Psal. LXXXV, 12). Dignuro
    enim
    et
    justuro
    est
    utpro
    pmnibus
    hominibus
    reges
    ho-
    norilicenf Deunj.,quiapro
    oranibushominibvishono-
    Q
    rificantur ab eo.
    Honorifrcale,
    o
    reges, Deum,
    quia
    llle
    prior
    honorificavit vos. Illius etenimvox
    per
    Sa-
    lomonem claraat
    et. dio.it
    :
    Ego sapienlia
    habiloin
    consilio,
    eteruditisintersum
    cogilalionibus..
    Meumest
    consiliumet
    mquitas,
    mea est
    prudentia, pieacst-fer-
    titudo. Per me
    reges regnant,
    et
    legum
    eonditores
    jusla
    decernunt. Per me
    principesimperant,
    et
    polen-
    tesdecernunt
    justiiiam. Ego diligenles
    me
    diligo,
    et
    qui
    de mane
    vigilant
    ad
    me,
    invenient me. Mecum
    sunt
    divitimet
    gloria (Prov. VIII,12, 14,
    18),
    Honorificare
    ergo, rex, dabes totis viribus
    Domj-
    num
    Deunv
    tuura, qu.i
    tantara
    jara
    libi contulit Iau-
    dem,
    et tantum adhuc
    promisit
    horiorem. Hic
    janv
    tibi
    regni eruditionero, prudenliampariter
    concessit
    et
    fortitudinem;
    illicvero seternaevilae
    promisil
    ira-
    D mortalitatem. Hic te terrenum evexit in
    regnum;
    illictibi cceleste
    promisit imperium.
    Hictibi
    gaudium
    teraporale
    concessit,
    illic
    gaudium
    seternum
    promi-
    sit. Hic
    amplamregni
    dedit
    haereditatem,
    illicam-
    plissimamparadisi promisit possessionem..
    Hic af-
    fluentiamin divitiis
    subministrat,
    illic
    postea
    acci-
    piendamprseparat.
    Hic-te
    jamregali vestivitpurpura,
    illic vestiet adlmcimraorlalitatis stola.
    Hic-jam
    ca-
    piti
    tuo
    posuit
    diademata
    regia,
    sedillicadhuc seter-
    nitatis
    ponet
    coronam. Hic
    jam
    concessit florentia
    regna,
    illicdabit
    grandia
    et inenarrabilia
    gaudia.
    Hic
    contulit mullipliciamunera,
    iilic
    promisit
    candidaet
    perpetua regna,
    Hic sine tristitia dedit deducere
    tempova,
    illic
    pereniii
    et sinc fmedabit viverevita.
    933
    VIA REGIA. 954
    Hicdedit haberevirtutemin
    castris,
    illicdabit socie-
    tatem
    felicerncum
    angelis.
    Hicterrenas
    multiplices-
    que
    conlulit divilias,
    illic ccelestes
    comrounesque
    cumsanclis omnibus
    promisit,
    aeternasillas videli-
    cet,
    de
    quibus
    ait
    Aposlolus
    ;
    Quia
    oculusnon
    vidit,
    nec auris audivit,
    nec incorhominis
    ascendit,
    qum
    prwparavit
    Deus iis
    qui diligunt
    illum
    (I
    Cor.
    n, 9).
    CAPUT XII.
    Dedecimiset
    pritnitiis.
    Honorifica
    ergo,
    rex
    clarissime,
    moribus et acti-
    bus tuis DominumDeurotuurn
    ;
    honorifica deciinis
    et
    primiliis,
    et omnibus oblalionibus in viia tua
    DominumDeum
    luum,
    sicut
    scriptum
    est:
    Fili,
    si
    habes, benefactecum,
    et Deo
    dignas
    oblationes
    offer:
    memotesto
    quoniam
    morsnontardat
    (Eccli.
    xiv, H).
    Namet in
    lege
    Dominus
    prascipiens
    filiis
    Israel,
    ait:
    Quandocompleveris
    decimamcunclarum
    frucjum
    tua-
    rum,
    anno decimarum
    terlio,
    dabis levitwet adve-
    nm,
    et
    pupillo
    et.vidum,
    ul comedantintra
    portas
    tuas
    ,
    et
    saiurenlur
    :
    loquerisque
    in
    conspeclu
    Dotnini
    Dei tni. Absiuii
    qttod'
    saiiclificalum
    est dedotno
    mea,
    el dedi illitd levitmet
    advenw,
    et
    pupillo
    ac
    viduw,
    sicul
    jussisti
    mihi:
    no/i
    prwterivi
    mandata
    lua,
    nec
    smnoblilus
    imperii
    tui. Non coniedi ex
    eis.in
    luctii
    meo,
    nec
    separavi
    ea in
    qualibet immundilia,
    nec
    expendi
    exhis
    quidquam
    in re
    funebri (
    Dettl.
    xxvi,
    12-14). lpse
    iterum Dominus
    per
    Malachiam
    pro-
    phetara
    ait:
    Inferte
    omnemdecimamin
    horreum,
    et
    sit cibnsin domo
    mea,
    el
    probate
    me
    super Itoc,
    dicit
    Dominiis. Si noii
    aperuero
    vobiscaiaracias
    cmli,
    el
    effudero
    vobisbenediciionem
    usque
    ud
    abundanliam,
    et
    increpabopro
    vobis
    devorantem,
    et non
    corrumpet
    fructus
    terrw
    vestrce,
    necerit sterilis vineaiu
    agro,
    dicitDominusexerciluum.El beatosvosdicenl omnes
    ff}V.l6ST'erilis
    enimterra
    desiderabilis,
    dicit Domiims
    exerciluum
    (
    Malach.
    m, 10,
    11
    ).
    Vide
    ergo
    et
    prudenler intellige,
    clarissime rex
    ,
    largitorem
    bonum, optimumquedatorem, qui
    cura
    tibi innumerabiles
    regiasque
    dederit
    divitias,
    inhor-
    reo inferre
    jussit
    taniutti decimaset
    primilias.
    Tu
    eum
    adhuc in terra
    positus
    decimis honora
    atque
    primiliis,
    ille
    vero
    te in coelocollocalum diviliis
    ditabit
    angelicis. Considera, rex, quaro
    dulcis tihi
    erit societas
    regumjustorum, quam
    suavis collatio
    patriarcharum,
    quam
    dulce consortium
    propheta-
    rum, quam
    clarissima
    germanilas aposlolorum,
    quam
    lseta
    dignitas roartyrum, quanv
    excellentis-
    sima
    gloria virginum, quanv
    deleclabilis et hono-
    randa
    aequalilas
    angelorum,
    quam
    felix vita inex-
    stinguibilis
    manens in soeculasseculorum. Hunctam
    grandem
    et
    inenarrabilem, rex, accipies
    in futuro
    thesaurum
    ,
    si mododecimis et
    primitiis
    luum ho-
    norificaverisDeurn.
    CAPUT XIII.
    Ut fhesaurusincmlo
    coilocetur,
    Et ut thesaurus rerumnostrarumin ccelocolloce-
    tur,
    aciraonet nos Dominusin
    Evangelio,
    dicens:
    Thesaurizaleautemvbbisihesaurosin cmlo: ubi ne-
    tjuemrugoneque
    tinea demolitur
    (
    Matllt.
    vi, 20).
    A Ipse
    iterumiu
    Evangelio
    diviti ait: Si vis
    perfectus
    esse, vqde,
    vende
    quw habes,
    et da
    patiperibus,
    et
    habebis thesaurum in
    coilo.;
    et
    veni, sequere
    me
    (
    MaXlh.
    xix,
    21
    ).
    Thesaurum
    ergo
    tuum in ccelo
    pone,
    clarissinve
    rex,
    ubi nou timeas hostem et
    expugnalorenv,
    ubi non timeas occultum
    furem,
    atque latronem, quem rapere
    non
    possit publicus
    prsedoatque grassator.
    Patria enim tua
    paradisus
    esl: in
    palria
    enim tua
    postmodum recepturus,
    multiplices
    debes recondere thesauros.
    Magnus
    le
    illic charorumnumerus
    exspectat; parentuin,
    fra-
    trum
    atque
    sororum
    copiosa
    turba illic tevidere
    desiderat de sua
    jam
    immortalitate
    secura,
    scdad-
    huc de tua salute sollicita. Chorusetenim te
    jllie
    patriarcharunv exspectat,
    numerus
    prophetarum
    de-
    B
    siderat, apostolorum
    et oraniumsanctorum cuneus
    cerncre
    cupit.
    0
    quanv grandis
    laetitiacst ad isto-
    rum omnium sanctorum
    pervenire
    consoiiium
    ;
    ad
    istorunvomniumfelicem venire
    complcxum
    !
    Quam
    summa et
    perpetua
    felicitas illic
    aposlolorum glo-
    riososcernere choros
    ;
    illic
    prophelarum
    exsultan-
    tium numero interesse
    sacrato;
    inter
    virginum,
    martyrum,
    confessorum et omnium
    pro
    Domino
    Iriuuiphanlium
    candidatum cuneuminlercsse san-
    ctorum!
    Ergo
    ut ad istorum
    merearis, rex,
    felix
    consortiam
    pertingere, patrimoniorum
    tuorum
    quo-
    tidieinccelothesauros
    reponebonos,
    etnoli condere
    malos. "Sunt elenim thesauri
    mali,
    sicut et
    boni,
    sicut
    scriplum
    est : Bonus hotno de thesaurocordis
    sui
    profert
    bonum. Et matus hontodetnalo
    thesauro
    C
    profert
    matutn
    (
    Luc.
    vi,
    45). Quem
    enim
    superbia
    inflat,
    iracundia
    inflammat, rapacitas inquietat,
    crudelilas
    slimulat,
    ambitio
    deleclat,
    libido
    proeci-
    pitat, quid
    aliud facit
    quam
    thesauros
    iniquitatis
    sibi
    reponit?
    Detalibus eninvPaulus
    apostolus
    ait:
    Tradidit illosDeusin
    reprobum
    sensttm
    ,
    ut
    faciant
    ea
    quce
    non
    conveniunt,
    repletos
    oriini
    iniquilate,
    matilia, fornicatione, avarilia, nequilia, plenos
    invi-
    dia,
    homicidio
    , contentione, doto, malignitate;
    su-
    surrones, delractores,
    Deo
    odibiles,
    conlumeliosos,
    superbos, elatos,
    invenlofes
    ntalorum, parentibus
    non
    obedientes,
    insipienles, incompositos,
    sitie
    affeciione,
    absqite.fwdere,
    sinemisericordia
    (Rom. i,
    28-31).
    De
    quibus
    et subdit:
    Quod
    secundutnduritieml-uam
    et
    impceniiens
    cor Ihesaurizctsiibi iratn in die irmet
    revelationis
    jusli judicii
    Dei
    (
    Rom.
    u,
    5
    ).
    . CAPUT XIV.
    Qualem
    et
    quantutn
    thesauruminvitasibi homorecon-
    derit,
    talemetlantum
    post
    morleminveniet.
    Qualem
    lhesaufumet
    qiiantumunusquisque
    adhuc
    yivens
    homo in ccclo
    rcconderit,
    talenve.ttantura
    posl
    raoi-leminveniet. Sic enimPaulus ad Galatas
    att : Nolile
    errare,
    Deus non irridetur :
    Quw
    enim
    seminaverit
    homo,
    luecet metet.
    Quoniam
    qui
    seminal.
    in carnc
    stta,
    de carne et tnelet
    corrtiplionem
    :
    qui
    autem seminat de
    spiritu,
    de
    spiritu
    tnetet
    vitam.
    ceternam. Boimmautetn
    facienles,
    non
    deficiamtts;
    tempore
    enimsuomelemusnon
    deficientes.Ergo
    dum
    tempnsliabemus,operemur
    bonumad
    omnes,
    maxime
    055
    SMARAGDIABBATIS 856
    ail domesiicos
    fidei (
    Galal. vi,
    7-10
    ).
    Salomon
    quo- ,
    que
    ait:
    Qui
    seminat
    iniqtiilalein,
    metel mala,
    Qui
    pronus
    esl ad misericordium,
    benedicetur
    (Prov.
    XXII,
    7-8
    ).
    Eslo, rex, pronus
    admisericordiam,
    ut
    merearis
    a Deo
    accipere gratiam
    : senvinadando
    pauperibus
    in
    proeseriti
    saeculo,quaeipse
    cunvmul-
    tiplici
    fenoremetiaris infuluro. Mitte
    panem
    tuum
    in esurientiunvvisccra,
    ut cum
    raultiplicem
    invenias
    inaelema
    patria.
    Sic enimSalomonait : Mille
    pa-
    nemluum
    super
    transeuntes
    aquas
    :
    quiaposttempora
    mullainveniesillum
    (
    Eccli.
    xi, 1).
    Quid
    est autem
    super
    transeunles
    aquas
    mitlere
    panem,
    nisi
    paupe-
    ribus et
    egentihus,
    et dehoc sreculotranseunlibus
    eleemosynam
    dare?
    Quid
    est
    vero,
    Post tnnilalem-
    pora
    invenies
    illum,
    nisi infuturo soeculorelribulio-
    nis ex illo
    largumaccipiesproemium
    ?
    CAPUT XV.
    Denon
    fidendo
    divitiis.
    Et
    quia
    tibi Dominus misericorditer
    regias
    con-
    cessil in
    praesenti
    soeculoet
    largas
    divitias,
    solerler
    agere
    debes,
    ut multas invenias ex illis in futura
    patria repositas. Neque
    enimaliaeveraciter dicendoe
    sunt
    divilioe,
    nisi illse
    quae
    inccelesli thesauro feli-
    ciler sunt rccondilse. Audi
    ergo,
    rex, Aposlolum,
    et noli confidcrein caducis islius
    pravsenlis
    saeculi
    diviliis,
    sed in illisde
    quibuspauperibus erogatis
    ccelestemthesaurumaedificaveris: ail eiiimPaulus
    aposlolus
    : Diviiibus
    hujus
    smculi
    prmcipe
    nonsubli-
    me
    sapere,neqtiesperare
    inincerto
    divitiantm,
    sedin
    Deovivo
    (qui prmslat
    nobis otnniaabundead
    fruen-
    dum),
    bene
    agere,
    dhites
    fieri
    inbonis
    operibus,facile
    tribucre
    ,
    commuiiicare
    ,
    lliesattrizaresibi
    fundamen-
    tumboniimin
    fulurum,
    ul
    apprehendant
    veramvilttm
    (I
    Tim.
    vi,
    17-19
    ). Optis
    eniramisericordireel
    ju-
    stiliae
    patrocinalur
    liomini
    poslmoriem,non
    divitirc.
    Sic enimSalomonait: Non
    proderunl
    diviiimindie
    ullionis:
    jitsliiia
    aitlemliberabit a tnorle.
    Quia
    qui
    confidit
    indiviliis
    suis,
    corruet:
    justi
    aulem
    quasi
    virens
    fotiumgerminabunt (Eccli.x,
    10; Prov.x,
    2
    ,
    cl
    xi,
    28
    ).
    David
    quoqtie
    ail: Nolite
    sperare
    in
    iniquiiate,
    et
    rapinas
    nolile
    concupiscere.
    Diviliwst
    affiitant,
    nolile cor
    apponere(
    Psal.
    LXJ ,
    11
    ).
    Ule
    diviliis cor
    apponit, qui
    in
    ipsis singularem
    esse
    lelicilalemcredit. Iste sic illis cor
    apponit,
    ut non
    velit res
    pauperibuserogare,
    sed
    magis
    easanfhire.
    Nonvult aururasutiro
    expendere,
    sedcalcare:
    pa-
    trimonia suanonvult
    egenislargiri,
    sedhaeredibus
    congregata
    servare. Et ideo
    post
    mortemnihil inve-
    . niunt, quia
    in vita
    pauperibus
    nihil tribuunl. De
    quibuscongrue
    Psalmisla ait: Dormierunt somnum
    siium,
    et nildl hwenerunl omnes viri divitiarumin
    manibussuis
    (
    Psat.
    LXXV,
    6
    ).
    Adhunc finemSalo-
    mon de divitiis suis
    computatam
    sentenliam
    pro-
    duxil,
    ubi ail:
    Magnificaviopera*mea,mdificavi
    mild
    domos,
    cl
    planlavi
    vineas
    , feci
    horlos
    , pomaria,
    et
    OHseui eacuncli
    generisarboribus,
    et cxstruxi mild
    piscinasaquarunt,
    ul
    irrigarem
    silvam
    lignorumger-
    miiianlium. Possedi servos et
    ancillas, niullamquc
    familiamhabui,
    armenla
    quoque
    et
    tnagnos
    ovium
    A greges
    ,
    ullra otnnes
    qui fuerunt
    antemeinHierusa-
    lem. Et vidi inhisomnibusvanitatemet
    afftictionem
    animi,
    el nihil
    pernianere
    subsole
    (
    Eccle.
    seqq..
    n
    ),
    Largas enim
    divitias
    Psalmographus
    hahere non
    damnat,
    sedne cor illis
    apponalur
    vetat. Non libi
    oberit divitiarum
    congregatiojusta,
    si adfuerit dis-
    tributio
    larga.
    Ex illis enira rounus misericordise
    egenisporrigitur ;
    ex illis
    pauperum.
    nudilas
    operi

    lur;
    ex illis
    peregrinoruminppiasuppletur
    ;
    ex
    illjs
    pupillorum
    miseria
    detergitur
    ; ex
    iljis viduarum
    solatia
    tribuuntur;
    ex illisesurieiitiumfames
    repel-
    litur;
    ex illis sitientiumsitis
    fugalur ;
    exillis Infir-
    mantiumdesideria
    supplentur ;
    ex illis
    accipientes
    a
    miseriis
    liberabunlur,
    et illarumfidelis
    dispensatpr
    in futuro ditabitur.
    B
    CAPUTXVI.
    Denon
    gloriando
    in
    divitiis,
    Sedinhumilitale.
    Ergo
    illcedivitiae
    quae
    in ccelesli conduntur the-
    sauro, perraanent
    inselernura
    ;
    et isla?
    qtise
    tenen-
    lur in
    saeculo
    caduco,.
    transeunl et
    pereunt.
    Non
    gloriandumest, sicut ncc confidendumin
    periluris
    divitiis,
    sed
    potius
    laetandumel
    gloriandum
    est in
    bonis
    magnisque
    virtutibus. Nam
    quiaoportet
    divl-
    tes nonindiviliis
    gloriari
    sedin
    humilitate,
    J acobus
    teslatur dicens: Glorietur auteni
    frater
    humilisin
    exaltalionesua: divesautemin
    hftmtiitate
    sua
    (J ac.
    1,9).
    Noli
    ergo
    indivitiis
    gloriari,
    rex
    ,
    sedinhu-
    militaie. Eslo
    hurailis,
    estoinhumilitatefundatus
    ;
    :
    quamvis
    sis
    sublirais, magnus
    et
    summus,
    humili-
    talemlene. Sicenim
    scriptum.
    est:
    Qnanio
    inagnus
    C
    es,
    humiliaiein
    omnibus,
    et coramDominoinvenies
    graiiam
    '
    quoniamtnagua poienlia
    Dei
    solius,
    et ab
    i humilibus honoratur
    (
    Eccli. III
    ,
    20
    ).
    Vides
    ergo,
    rex, quia
    si humililatem
    tenueris,
    hahebis
    gratiam,
    habebis et
    gloriam, insuper
    et animaetuseinvenies
    s
    retjuiein.
    Sic enimDominustuus
    redemptor
    et do-
    clor
    tuus,
    creator et
    gubernator tttus,
    te
    quemsequi
    i debeas
    docet,
    et
    quid
    disceredebes tibimet oslen-
    , dit,
    dicens : Disciieame
    quia
    mitisstttnel humilis.
    i corde;
    el invenietis
    requiem
    anhnabusvcslris
    (Matlh.
    i
    xi,
    29).
    Idem
    ipse
    Dorainus
    per prophelam
    clamat.
    j
    et dicit : Ad
    qiiem
    aulent
    respiciam,
    nisi ad
    panper-
    ~
    j
    culum,
    el contritum
    spiritu,
    et tremenlemsermones
    i meos
    (Isa.
    LXVI
    ,
    2
    )
    ?
    . Si vis
    ergo
    ut ad te
    respiciat
    Deus,
    sublimerafa-
    -
    ciat, glorificet
    et
    exaltel,
    humilia te in
    conspectu
    5 illius. Sic enimJ acobus
    aposlolus
    ait: Humiliamini
    in
    conspecluDoinini,
    et exaltabitvos
    (J ac. iv,
    10
    ),
    i Per hanc enim
    regiam
    humilitatisviam
    purpuralus
    i et infulatus forlissimus rex Davidet sacerdos fir-
    i miter currens clamabai:
    Domine,
    nonest exaltalum
    cor
    tneum, neque
    elali suttt ocuti
    mei; neque
    ambn-
    lavi in
    magnis, neque
    in mirabilibus
    super
    tne. Si
    i ttonhundliter
    sentiebam, sedexaitavi animctm
    ineam,
    i
    (
    Psal.
    cxxx,
    1,2). Magna
    enimesl virtus humili-
    i
    las, et mirabilis
    geni.lrix
    oroniumet educatrix vir-
    tutum. Sed non hsec virlus. humana voluntate a
    c
    qtioquamsnmitur,
    sed inisericorditer a
    Domi.no
    cui
    i voluerit
    Iargitur
    :
    quse
    ideo inter virtutes eximias
    957
    VIA REGIA. 958
    maxime
    honorata
    consurgli, quia
    eam
    majeslas
    di-
    vina
    diguanter assumpsU.
    Nam
    quod
    et hoecvirtns
    regia
    sit, priscorurn regum
    acta testantur. Saulem
    superbum
    humiliansDoroinusait: Cumesses
    parvu-
    ttisinoculis
    tuis, caput
    inIribubusIsrael
    faclus
    es
    ;
    unxilque
    leDominusin
    regemsuper
    Israel
    (I Reg.
    xv, 17).
    Et est subauditio: Cumtu te
    magnum
    exislimasli in oculis
    tuis, parvus
    ct
    abjectus
    factus
    es inoculismeis. NamDavidcunvMichol filiaSau-
    lis,
    eo
    quod
    se humiliasset
    reprehendit,
    ait : Lu-
    dam,
    et vilior
    fiatnplusquatnfaclus
    sutn,
    et erohu-
    milisin oculismeis
    (II Reg. vi,
    22
    ).
    Vides
    ergo,
    rex, quia
    unus ex illisde
    regni
    solio
    per superbiam
    esl
    dejeclus,
    et alius ad
    regni gloriamper
    humili-
    tatem est eveclus. Unde el in illis
    implelum
    est:
    Quia
    omnis
    qui
    se
    exaltaverit,
    humiliabiltir: et
    qut
    se
    humiliaverit,
    exaltabitur
    (
    Mallh.
    xxm,
    12
    ).
    Unus
    ex illiscttmin Oculissuis fuisset
    elevatus,
    inoculis
    Domini iuste est huroiliatus : alius cuminoculis
    suis humililer fuisset
    despectus,
    inoculisDei decen-
    ter est exaliatus. Humilia te
    ergo,
    rex,
    in oculis
    tuis,
    ut exalteris in oculis
    Donvini; quiaquantum
    humilior fueris in
    conspectutuo,
    lantum
    gloriosior
    eris in
    conspectu
    Altissimi.
    CAPUT XVII.
    De
    pace.
    Nomo enim se
    apud
    Deum
    magisexaltat,
    quam
    qui
    se
    apudsemetipsumpropter
    Deumhumiliat. Ad
    hoc enima Dominolromilis
    exaltatur,
    ut filiusDei
    et haeresChristi vocelur. Tanlumest ut
    pacem
    se-
    qualur, quia pacemqusereredebet,
    et
    sequi
    filius
    pacis.
    Taliler enimnosadmonel
    Apostolus
    dicens:
    Pacetn
    sequindni
    cumomnibuset
    sanclimoniatn,
    sine
    quu
    non videbilis Deutn
    (
    Hebr.
    xn, 14). Ipsequo-
    que
    Dominusin
    Evangelio
    ait: Becai
    pacifici
    :
    quo-
    niam
    filii
    Dei vocabuntur
    (Matth. x,
    9).
    Namet in-
    ter suadivinaraandalaet
    magisleriasalutaria, pas-
    sioni
    jara proximus
    hoc nobis
    praeceptumatque
    mandaiumcommendavitSalvalor custodiendum. Ait
    enim: Pacemmeamdo vobis
    (J oan. xiv, 27).
    Hanc
    nobis haereditatemascendens Dominus in ccelum
    reliquit;
    et
    sequi
    eam
    per
    suumfidelissimum
    regenv
    Davidatqueprophetaro
    mandavit: Divertea
    malo,
    et
    fac bonum:
    inquirepacem,
    et
    persequere
    eam
    (Psal.
    XXXIII,
    15).
    Si hanc enim sincero corde
    sequi
    vo--
    luerimus,
    Chrisli haeredeserimus
    ;
    si autenvChristi
    haeredes
    cupimus esse,
    in Chrisli
    pace
    debemus
    versari. Si filii Dei
    sumus, pacifici
    esse debemus:
    pacificos
    enim
    oportet
    esse Dei filios et humiles
    ,
    mente
    mites,
    corde
    simplices,
    sermone
    puros,
    ani-
    mo
    innocentes,
    affectu
    concordes,
    fideliter sibimet
    Unanimitercohserentes.
    CAPUT XVIII.
    D.ezelo
    rectiludinis.
    Viam
    regiamperge, rex;
    nedeclinesab ea
    neque
    ad
    dexleram, neque
    ad sinislram: sic enim tene
    viamhumilitatiset
    pacis,
    ut a zelonondeclinesre-
    ctitudinis.
    Tene, inquam, rex,
    humilitatem et
    pa-
    cem;
    et ad
    Deumcum
    Davidclama
    ,
    et dic: Ze-
    A
    ttisdomustumcomeditme
    (Psal. LXVHI). Quam
    sen-
    tentiaminaclionesua Dominusveraciter
    complevit,
    quarido
    vendenles et eraentes de
    templo flagellalos
    eliminavit. Namet Phinees filiusEleazari
    pro
    zelo
    rectitudinis
    pactum
    a Dominomeruit
    accipere
    sem-
    pilerni
    sacerdotii. Ait enim Dominus ad
    Moysen
    Phinees
    filius
    Eicazari
    filii
    Aaronsacerdotis averlit
    irammeama
    filiis
    Israel
    ; quia
    zelotneocominotus
    esi conlra
    eos;
    ut non
    ipse
    delerem
    fiiios
    Israel in
    zelomeo: idcirco
    loquere
    ad eum: Ecce do ei
    pa-
    cem
    fwderistnei,
    el erit tatn
    ipsi quam
    semhii
    ejuspa-
    ctumsacerdolii
    sempiternum,quia
    zelatus
    estproDco
    suo
    (Nuin.
    xxv,
    li).,Et
    te
    ergo,
    mitissime
    rex,
    zelus
    domusDomini ralionabililcr comedat,
    in
    qua
    domo
    Dei et tu nieinbrum es Chrisli: debent etenini ca-
    B
    put sequi
    membra. Si
    quid
    forte
    perversum
    in Ec-
    clesiavideris
    Christi, salage corrigere,
    el emendare
    noncesses. Si videris
    aliquem
    in dorao
    Dei, quse
    est
    Ecclesia,
    currere ad
    luxuriam, adebrietatem, pro-
    hibe,veta, tc.rre,
    si zelusdomusDei comedit te. Si
    videris
    superbia
    inflatum
    ,
    aut iracundia
    soevum,
    aut violentia
    temulenlura,
    aul livore fralris invi-
    dum,
    aut libidine
    incensum,
    aut avarilia
    rapinoe
    de-
    ditum,
    aiit crudelitate
    violentum, reprime
    omnes
    ,
    rninare
    oranibus,
    et refrena severissimeornnes. Fac
    quidquid potes pro persona quamgestas, pro
    mini-
    stcrio
    regali quodportas, pro
    nomineChrisliani
    qubd
    habes, pro
    vice Christi
    quafungeris.
    Noli
    qitiescere
    kiM-ari
    Ciiristum, quia
    lucratus es a
    Christo,
    et
    per-
    ficisiu te: Zelusdomuscotneditme. Isteenimzelus
    saluiem
    tribuit,
    fidem
    retinel, pudicitiamservai,
    re-
    ciiiudinem
    amat,
    et EcclesiamDei
    gloriosa
    vivaci-
    taie cusloiiit.
    CAPUTXIX.
    Declementia.
    Memento
    quia
    sic debes exercere rectitudinis ze-
    luns,
    ut hurniliiatis
    atque
    clementiaenon
    relinquas
    oiicium. Audi
    quodscriptum
    est: Clemenlia
    prwpa-
    ral vitam: el sectatio
    malorum,morlem(Prov.
    xi,
    19).
    Nonenim
    parvipendendaest,
    sed
    summoperequae-
    renda,firmiterque
    tenenda
    virtus, quse
    nobisimmor-
    taleraet oeternam
    proeparal
    vitam. Non enimturbu-
    lento
    animo,
    sed cumclementia debes
    disponere
    cuncta;
    Quamvisergo
    auro nilescas el
    purpura,
    hu-
    p.
    mililatis nondebes
    abjicere clementiam; quamvis
    regalj
    cullu
    resplendeas,
    ab humilitatis clementia
    non
    recedas; quamvis populorum
    sis circumdatus
    raultitudifie,
    tu
    tameiiTiiam
    clemenliamtene:
    rega-
    lis enimvirtus
    est,
    et bonoruni
    regum
    cuslos est,
    lllamenim
    cuslodiendo,
    illorum
    proles
    servabitur,
    et
    thronus illorumsolidabitur. Sic enira
    scriplum
    est:
    Misericordiaet veritascv.siodiunt
    regem,
    el roboratitf
    clementiathronits
    ejtis (Prov. sx, 18). Ipsaest
    enim
    quoe
    laetos
    regi
    facit servire
    populos: ipsa
    est
    quae
    jucundissime regis
    facit bilarescereVultura
    ,
    sicut
    Salomon ait: In hilaritale vuitus
    regis,
    vila: cle-
    meniia
    ejus
    sicutimberserotinus
    (Prov.
    xvi,
    15).Ipsa
    est
    ([use
    omnibus
    in.palatio fegisjucunditatem
    mi-
    nistrat
    atquc Iselitiam; ipsa
    est
    quaecunctis pueris
    959
    SMARAGDIABBATIS
    960
    regislarga
    dona
    mulliplicat; ipsaestquseparvulos
    et }
    juvenes senesqueIretificat; ipsa
    est
    quaeper
    cuncios
    palalii angulos
    laetosfacit discurrere
    natos; ipsaest
    quse
    nonnullis
    oscula, plerisque
    ministrat
    araplexus.
    Yolo
    crgo,
    clementissime
    TCX,
    ut et in tuo
    jugiter
    vultu
    resplendeal
    clementise
    virlus,
    qtise
    cunclislae-
    titiam
    cunctisque
    minislretamorem.
    CAPUT XX.
    De consilio.
    Et ul hcecomniacunvconsilio
    agas, Scriptura
    te
    divina
    per
    Salomouemadmonet
    ,
    dicens: Astutus
    omnia
    agit
    cum consilio
    (Prov.
    xm,
    16);
    et J esus
    filiusSirachait:
    Fili,
    sineconsilionihil
    facias(Eccli.
    xxx.ii,24).
    Et ut
    sapienter
    et cunv
    disciplina
    el cum
    consilio
    semper
    vivas,
    idemte Salomon
    admonet,
    dicenS: Andi
    consilium,
    el
    suscipedisciplinam,
    utsis
    1
    sapiens
    innovissitnistuis
    (Prov.
    xix, 20). Qui aguiit
    cttncla cum
    consilio,reguniur sapientia(Prov.
    xin,
    10). Dissipantur cogitaliones
    ubi non est consilium:
    ubi vero
    plnres
    sunt
    consiliarii, confirmantur(Prov.
    xv, 22). Ipse
    iterumait:
    Unguenlo
    etvariisodoribtts
    deleclalurcor: et bonisatnici consiliisanimaduicora-
    tur
    (Prov. xxvii, 9).
    Cum
    disposilione
    inilur
    bellutn,
    ct crit salus ubi tntilta consiliasunt
    (Prov. xxiv,G).'
    Magna
    elenimres est
    consijium,
    et
    regibus
    valde
    necessarium,
    et non
    parvipendendum,
    sed
    super
    au-
    rumel
    argentum
    conslituendum. El hoc
    idipsum
    di-
    vina
    approhat Scrjplura,
    dicens: Aurumet
    argen-
    tumesl conslilutio
    pedum,
    el
    super utrumque
    eonsi-
    liutn
    beneptacilumpennanet (Eccli. XL,25).
    Vides
    ergo,
    rex, quamregia
    virlus est
    consilium,
    quam
    super
    aurumet
    argenlnm
    esse
    praedicat
    Scri-
    plura, quam
    sicul fontemclamitat aflluenlermanan-
    lem. Hanc
    igilur
    virtutemconsilii oranes dilexerunt
    regia
    currenles itinera. Virtute consilii roboratus
    constanter Noe
    per
    centuraannos fabricavit
    arcam,
    et iivdiluvio
    gubernavit
    eam. Virtute consilii Abra-
    haraconfirmatus
    ,
    de
    coguationis
    suae
    genere
    inlre-
    pidus
    est
    egressus,
    et inter
    gentes
    exteras
    prudenter
    est commoratus. Virtule consilii firmiler credens
    Isaac,
    benedictionema Doroinoinse onroiura
    gen-
    tium
    accepit.
    Consiliummalris audiensJ acobbene-
    diclionem
    paternam haeredilavit,primogenita
    fralris
    accepil,
    et induodeciui Iribubus- filiorum
    largiter
    excrevit. Per hancvirtutemconsilii novissimus
    Moy-
    ses sexcenta niillia
    per
    eremum
    gubernavit.
    Per
    hanc virtutera consilii frater
    ejus
    Aaron fideliter
    niinisterium
    saorumque
    sacerdotis olficium
    rcgendo
    peregil.
    Per hancvirlulenv consilii Phiiieessacerdo-
    tis Eleazari filiuszeloDomini
    plenus Zamrim,
    cum
    scorto Madianilico
    gladio perforavit,
    et saevientem
    Domini iram
    jamsuperpopulum pendentem
    retinuit.
    Undeet henedictionem
    perpetui
    sacerdotii
    posleris
    suis
    reliquit.
    Hanc virtutemconsilii J osue a
    Moyse
    nuiritoie
    accipiens, Iriginta gentiumreges oocidit,
    illorumque regna destruxit,
    Hiericuntinos muros
    subverlit,
    in terram
    repromissionis populum
    Dei
    introduxil,
    et eamillis
    per
    consilii ralionemdistento
    frine
    partivit.
    Per haricvirtutemconsilii Sainuel
    po-
    A pulum
    Dei
    juste judicans gubernavit.
    Per hancvir-
    Xutemeonsilii DavidGoliam
    inlerfecil,
    cumleonibus
    lusit,
    et
    regnumacceptumprudenter
    el fortiler
    gu-
    bernavit. Per hanc virtulemconsilii Salomoncum
    pacegenlibus imperavit,
    el sublimeDominoinHie-
    rusalem
    templum
    sedificavit. Per hauc virtulem
    consilii Eliasbis
    quinquagenos
    coeli
    igneconsumpsit,
    congruotempore
    cceli
    pluviam
    distulit,
    el iterum
    congruo,
    Domino
    opilulante,
    reduxit. Per hanc
    virtutemconsilii
    martyres,
    nt aeternamaDominoae-
    ciperentvitam,
    morli
    temporali
    se tradiderunt. Per
    hanc virtulemconsilii
    virgines
    etconfessores inser-
    vilio Domini
    usque
    infinem
    perseveraverunl.
    Et lu
    ergo, rex,
    onvnia
    quaeagis,
    cum consilio
    age, quiascriplum
    esl: Et in hisomnibtis
    deprecare
    B
    Allissimumut
    dirigat
    in veritate viainluain. Ante
    omnia
    opera
    verbutnverax
    prmcedat
    tc: et anieom-
    nemactum consiliumstabile
    (Eccli. x-xxvu,19,20).
    Si enimDominus
    magnus
    voluerit,
    spirituintelligen-
    liw
    replebitte,
    el
    ipsejjttasi
    imbresmiltettibi
    eloquia
    sapieniiw,
    et
    aperiet
    inoratione os luumin bono
    ,
    et
    tisque
    in swculumnondele.bilur
    memoria
    tua.
    (Eccli.-
    xxxix, &~seqq.).
    CAPUT XXI.
    :
    Ut caveai
    tmusquisquesuperbiatn.
    Hactenus
    quid,
    auxilianle
    Deo, rex,
    agere
    debeas
    ordinatim
    digessimus. Quid
    vero
    deinceps
    vitarede-
    beas salubriter
    proferamus; nequeenimminorisvir-
    lutis est homo
    qui
    malasollicite
    vkat, quamqui
    bona
    salttbriter
    congregat.
    Undenecesse
    est,
    clarissime
    rex,
    ut inomnibusactibustuis viam
    regiamdiscrete
    custodias,
    et
    per
    eam salubriter
    ambulans, gressus
    operis
    iifmiter
    ponas;-
    et dexterafeliciter tenensiti-
    i
    nera,
    cauteet sollicite cave
    sinistra. Dextefa enim
    > viaest virtus
    humilitatis, quse
    caeteras nulrit virtu-
    ,
    tes,
    et bene viventes advitam
    perducit
    seternam.
    Sinistra est vitium
    superbios,quse
    cselera nutrit vi-
    lia,
    ef sibi maleconsentienies aeternam
    perducit
    ad
    "
    poenam. Superbia
    enim
    priraum
    et summura vitiura
    >
    est,
    et sicut
    scriptum
    est in Ecclesiastico: Odibilk
    coramDeoest-et hominibus
    sitperbia.
    Initium otnnis
    peccati
    est
    superbia.
    Qui
    lenuerititlam
    adimplebiltir
    '
    maledictis,
    etsttbverlelettm in
    fiitem?Proplerea
    ex-
    f honoravit Dominusconventus
    malorum,
    et destruxti
    -
    -.-.eos
    usque
    in
    finem.
    Sedesducum
    superborum
    deslru-
    xit
    Deus,
    et sedere
    fecil
    mites
    pro
    eis: radices
    gen-
    r lium
    superbarumarcfecitDeus,
    et
    plantavil
    htimiks
    ) ex
    ipsis*gentibus.
    Terras
    genlium
    everlit
    Dominus,
    et
    perdidit
    eas
    usque
    ad
    fundamentum; arefecil
    ex
    ipsis,
    l et
    disperdidit eos,
    et. cessare
    fecit
    memoriameorum
    i o terra. Perdidit Deusmemoriam
    superborum;
    et re-
    liquit
    memoriam humilium
    (Eccti.
    x,
    7 et
    seqq.},
    5 Dominus
    quoque
    dans de
    ligno
    lromilibus et
    super-
    J his
    comparationem, per
    Ezechielemait: Et scient
    , otnnia
    ligna regionis,quiaego
    Dondnushumiliavili-
    S
    gnumsublime,
    el exallavi
    lignum
    humite: et siccavi
    i
    ligniitnviride',
    el
    frondere feei lignum
    aridum.
    Ego
    ) Dominus locutussumet
    feci (Ezech. xvn, 24).
    Do-
    minus
    quoque
    in
    Evangelio
    ait: O.mnis
    qtti
    seexal-
    961
    VIA REGIA. 962
    taveril, humitiabilur;
    el
    qni
    se
    hitmiliaverit,
    exalta- j
    bitur
    (Matth. xxin, 12). lpse quoque
    Dominus
    per
    J ererhiam
    superbo
    comminansait: Ecce
    ego
    ad
    te,
    superbe,
    dicil DominusDenscxercitunm:
    Qida
    venit
    dies
    Itius, tempus
    visilationis
    tum,
    ei caciet
    superbus
    ,
    eteorruet,et
    non
    eritqui
    susciteteutn: etsuccendam
    ignem
    in urbibus
    ejus,
    et devorabit otnnia incircuiiu
    ejus(J erem. L,,31).
    *Grande nialttm est
    superbia, quce
    diabolum de
    coelo
    deposuit,
    et hominem de
    paradiso projecil;
    quae.
    et
    quotidie
    de slatu rectitudinis miseros adin-
    fima
    premit,
    et
    post
    obitum ad inferna
    demergit.
    Superbia prius
    in
    cogitatione
    elevat hominern
    ,
    et
    postea
    elatumextollit
    inopere; prius
    insecreto cor-
    dislumidum
    facit,
    et
    postea
    in
    publico praecipitem
    reddit. Inde
    superbi
    extrinsecus
    cadunt,
    unde
    priuS
    -
    miseri inlrinsecus clevanlur. J uste euirohomo
    pec-
    cato substratus
    jacet, qui
    auctorem suum
    super-
    biendocontemnil. Tu
    ergo, prudenlissime rex,
    time-
    tantunvet cave
    superhiae
    malum. Declina servilem
    sinistram,
    et
    per dexteram, quse
    est
    regia,
    velociter
    curre viam.
    Dilige
    et tene
    humilitalera,
    et
    quod
    tibi
    Dominus
    per Scripturam
    clamat
    diligenter allemle;
    ait enim: Recloremte
    postierunt,noli
    exlolli: estoin
    illis
    quasi
    utius,ex
    ipsis.Curam
    illorum
    habe,
    et sic
    conftde,
    ct omnicuratua
    explicitarecumbe,
    utIwleris
    pr-opterillos,et
    ornamenlnm
    gralimaccipias
    coronatn
    (Eceli. xxxii,
    1-5).
    CAPUT XXII.
    jOezeloet livore.
    I
    Zelareetinvidere alterius bononon est
    parvum,
    sed
    grande
    et
    raagnumpeccatum.
    Diabolusinter ini-"
    tia statimmundi zcli livore
    percussusperiit primus,
    et sic
    perdidit
    alios.
    Postquam
    verO hominemad
    imaginem
    Dei factura
    conspexit,
    in zeli Iivorem
    pro-
    rupit,
    ef hominemmiserumsuadendo
    decepit:
    sed
    et
    angelicambeatitudinem, qtiani habcbal,
    miserri-
    nms
    amisit;
    et ex
    lunc,
    ut
    scriptum
    est: Invidia
    diubolimorsinlrohil inorbemlerrarum
    (Snp. n,24).
    J mitantur autemillum
    qui
    sunt ex
    paiie ipsius.
    Imi-
    tatiis est itlura Cain
    iniquus,
    et
    pcr
    zeli livorenv
    Ahelfratrem sminv
    justum
    occidil. Per zeii livorera
    Esaufaclus est iniraicus fratri suoJ acob. Per zeli
    livorema fratribus suis Venditus est
    J oseph.
    Per
    zeli livoremDavidinimicuset
    persecutor
    factus
    est;
    Saul;
    et ne
    longius
    eam receiisendo
    pcr singulos,
    J udaeorum
    popultis per
    zeli livorem
    interivit, qiii
    Christomaiuit invidere
    quam
    credere. Zeli eiiinvli-
    vor, quanquam
    unius vilii censeatur
    norivine,
    mutti-
    plicesper
    diversa initia
    generat
    raraos. Radix est
    omnium
    malbrum,
    et fonsviliorum. lndeodiuinstrr-
    git,
    animosilasinde
    procedit;
    avaritiamzelusinflam-
    mat,
    ambitionemzelusexcitat. Per
    ihiquuro
    livoris
    zelumDeilimor
    exponitur, magisterium
    Chrisli ne-
    gligitur, judicii
    dies non
    providetur,
    Inflatur
    super-
    bia,
    exacerbatur
    saevilia,perfidiaprosvaricatur,
    inv-
    patientiaconcutitur,
    furit discordia
    ,
    fervescit ira
    ;
    necse
    jampotest
    cohiberevel
    regere, qui
    faclu-sest
    subditus
    poiestati
    alienoc.Hinc ornnc
    pacis
    vinculurn
    A rumpitur,hinc
    fraterna charitas
    viulatur,
    hinc adul-
    teratur veritas,
    unilas
    scinditur,
    ad hoereses
    atque
    schismala
    prosililur,
    dumobtrectatur
    sacerdotibus,
    episcopis
    invidetur. De zelo
    superbus eflicitur;
    de
    zelo
    perverse
    animus nvutalur. Non est cibus tali-
    bus
    laetus,
    non est
    potusjucundus; suspirat semper
    adalteriusbonaetingemiscit.
    Hincvultus
    minax,
    torvus
    aspectus, pallor
    in facie
    ,
    inlabiis
    tremor,
    slridor-in dentibus.
    Quidplura
    refcram? De zeli li-
    vorefonsomniumvitiorura
    consurgit.
    Tu
    ergo,
    milissime
    atqtte
    nobilissimerex
    , dilige
    omnes,
    et
    paterno regalique
    aflectu
    compleclere
    cunctos,
    et tantum et tam
    pernieiosum
    odii caute
    devitamaluni; quia
    J acobus
    apostolus
    ait: Ubiest
    zeluset conientio
    ,
    ibi inconstatilia et omne
    pravum
    "
    (J ac.
    nr,
    16).
    Vides
    ergoquam
    lethifera est.livoris
    et invidiae
    indignatro. Ipsa
    est
    quse
    cuncta
    virtutunv
    germinaconcremat; ipsa qure
    cuncla bona ardore
    pestifero devorat; ipsaquse
    sensum
    comedit; ipsa
    quacpectusurit; ipsaquoe
    menlem
    aflicii,
    et cor ho-
    minis
    quasi quaedampestis depascit.
    Occurral
    ergo
    tibi,
    o
    rex,
    contra zeli livoreinanimi bonitas
    plena
    iaunere : adversus invidiamfraterna charitas
    pra>
    paretur,
    et arma dilectionis. Pacemamacumomni-
    bus, pacem
    retlne cum cunclis. In mansuetuiline
    et charilate
    amplectere
    omnes. Stude in lerris a
    cunctis hominibus dulciler
    amari,
    ut merearis in
    ccclocum
    angelis
    feiiciter Isetari.
    CAPUT XXIII.


    -
    Dcnonreddendothalum
    pro
    malo.
    Diligeproximum
    sicut
    teipsum, puro animo,
    men-
    te sincera : ita ut si etianvin le
    peccaveritj
    dimit-
    tas,
    et non reddas malum
    pro malo;
    sicut
    criplum
    est: Nedicas : Reddammalum
    ; exspecta-Dominnm,
    etliberabitle
    (Prov.
    xx,
    22). Ergo
    et tuex tolo corde
    irt te dimilic
    peccauti, etexspccta Deum,
    ut a
    pro-
    prio
    J ihereris
    peccato;
    et noli vindicari in horaine
    qut
    in te
    dcliquerit. Quia scriptum
    est :
    Qui
    vin-
    dicari
    vutt,
    a Dominoinveniet
    vindiciatn;
    el
    peccala
    illiusservansservabit :
    relinqtte proximo
    tuo nocenti
    te;
    et tttnc
    deprecanli
    libi
    peccala
    solventur
    (Eccli.
    xxvin, 1).
    Tu vero cuiii sis
    rex,
    et summi
    rcgis
    filius,
    Patremtuurn boiium imitare
    Deum,
    et
    pro-
    ximo
    relinque peccata,
    ttl ct lua dimittantur a Do-
    D
    mino
    cominissa. Fac tu
    proximo
    tuo
    quod
    et visut
    faciat libi Deusluus : noli
    qucerere
    de
    proximo
    vin-
    dictaro,
    ne
    expe-tantttr
    a
    te,
    Domino
    vindicanlc,
    de-
    J icta. Noli vinci a
    malo,
    sed vincein bonomalum
    (Rom.
    xn, 21). Quod
    non visut tibi faciat
    Deus,
    noh tu hurriofacerehomini. In
    utroque
    Testamenlo
    scriplumreperitur
    :
    Quodtibi
    nonvts
    fieri,
    dlteri ne
    fctcias.
    Si
    ergo
    cavet
    quisquani
    alteri -facere
    quod
    nequaquam
    vult ab ali.ero
    perpeti,
    cavet
    utique
    ne
    superbia
    clatus
    prosimum despicial;
    cavet ne ara-
    bitionecommotirsfratrem adiracundiam
    provocet,
    eavet ne invidioemorsu chianiet. Cura
    quisque
    vero
    cogitat
    ea altefi facefe
    quse
    sibi ab altero vull
    fieri,
    sinedubio
    pensat
    ul malis
    bona,
    et bonis meliora
    relribual, procacihus
    mansueuidiiiem ostendat,
    8C3 SMARAGDIABBATIS
    984;
    liumilibus
    graliam benijiiitatis
    denionstret
    ;
    er-
    ,
    ranlibus viam reclitudinis
    demonslrat,
    discordes
    ad
    pacem
    revocat,
    necessaria
    indigentibus
    mini-
    strat,
    afflictos verbo consolationis
    suhlevat,
    et
    cuncta
    quae
    valet
    proxirnis
    fideliter subministrat.
    CAPUT XXIV.
    De
    reprimenda
    ira.
    Nam
    qnia
    solet homo homini
    per
    iram reddere
    vindictam,
    ideo
    peccare per
    iramnos
    Aposlolus-pro-
    hibel dicens: Irascimini et nolile
    pcccare.
    Sol non
    occidat
    super
    iracundiatn veslram. Nolitelocumdare
    diaboio
    (Ephes.
    iv, 26).
    Vides
    ergo,
    mitissime
    rex,
    quia qui per
    iramin fralrem
    expetil vindictam,
    in
    corde suodiabolo facit locum
    ;
    et vero
    Soli, qui
    est
    Christus, quanlum
    in
    semctipsoest,
    facit occasum.
    Recteclenim
    per
    solem
    Christus,
    et
    per
    tenebras
    diabolus
    intelligitur. Neque
    enim
    possunl
    inuno ho-
    minis
    pectusculo
    sol et tenebrse
    pariter
    commora-
    ri : habiiante elenimluce
    fugaiitur tenebrce,
    com-
    morantibus tenebris excluditur lux.
    Neque enim
    comniorari
    potest
    cum amariludine
    dulcedo,
    aut
    cum lumine
    caligo,
    aut cum
    pacepugna,
    aut cum
    tranqnillilate tempestas. Deponcergo,
    mitissime
    rex,
    auxiliante
    Domino, iram,
    et noli
    per.
    iranv reddere
    vindiclara. Attende
    diligenter quid
    Pauli nos adroo-
    nenlis dicat sentenlia. Ait enim ;
    N.unc-autem
    de-
    ponile
    cl vosoinnem
    iram, indignationem
    el malitiam
    (Coloss..
    III,
    8).
    J aeohus
    quoque
    dicit : Ira enimviri
    jusiiliam
    Dei non
    operalur (J ac.t, 20).
    Salomonail:
    Zelus el iracuiidia minuunl
    dies,
    etanle
    tempus
    ad-
    dticei senectam
    cogiialus. (Eccli. xxx, 26). Ipsequo-
    quc
    Dominus
    noster,
    totius Ecclesisesuaeornamen-
    tum et
    decus, praedicator
    et
    doclor,
    exemplum
    et
    forma, creator,
    gubernator
    et
    rector,
    abiranosfra-
    tris omnino
    removens,
    ait: Omnis
    qui
    irascilur
    fra-
    tri
    suo,
    reuserit
    judicio (Matili. x,
    22).
    Cavendum
    est
    ergo
    maxime
    regibus
    ad effeclumsuam
    perdu-
    cere iram.
    Neque
    enim
    sequalis
    est
    cujuslibet
    homi-
    nis cumira
    regis.
    De fra
    regis scriptum
    est: Sicut
    fretnhnsleonis,
    ita
    iraregis(Prov. xix,
    12).
    El iterum:
    Ira
    regis
    nunliusmorlis
    (Prov. xvi,
    14).Ergoquantum
    validior
    esliraregisad reddendumvindiclam,
    fentum
    afidelissimis
    regiluistemperata
    debet esse et cauta.
    Tu
    vero,
    roilissime
    rex,
    si vis
    per
    hanc
    quam
    scribimus
    Regiam
    currere
    Viam,
    et ad
    superam
    fe-
    liciter
    regiamque scanderepatriam,
    mansuetus at-
    que
    milissiraus
    esto;
    et si
    proruperit iracundia,
    re-
    stringe
    illam
    ;
    si
    praeoccupaverit mentem, mitiga
    eam;
    si enierserit
    anirao,
    comprimeillam;
    si ira-
    cundise furor
    pulsaverit animum,
    fraternus amor
    corapriraat illam,
    fraterna dulcedo
    temperet
    iracun-
    diam,
    fralerna
    charitas
    temperet animositatem,
    fra-
    lerna dilectio
    miiigel indigiialionem.
    Grande enim
    vitiumest iracundia :
    per
    iram
    sapientia perditur,
    per
    iram
    juslilia relinquitur, per
    iramsocietasamo-
    ris
    dissolvilur, per
    iram
    pacis
    concordia
    runipitur,
    per
    iramlcx veritatis
    amittitur; iracundiaeslirau-
    Iis
    agitatum corpus tremit,
    lingua halbutil,
    yultus
    ignescit,
    cor
    palpilans treinulat,
    et oculi turbati ca-
    A ligant.
    Hsec
    ergo, rex,
    n'elibi
    conlingant,
    refrenata
    ira,
    omnia
    dispone
    cum
    patientia ;
    sermo enimtuus
    potestateplenus est,
    cui nemoresistere
    potest. Ergo
    cum
    pace dispone quaedisponenda sunt,
    et cunv
    tranquillitate rege quoeregenda sunt,
    ut et
    regnum
    beneet
    juslegubernes,
    et
    animaetuaepossessor
    inseter-
    numlaeteris.
    CAPUT XXV.
    De nonconsenliendoadulaioribtis.
    Solenl
    namque
    adulatoresadreddendummalum
    pro
    bono sibi consenlienles incilare
    potentes, qui
    et sibi
    acternum
    praepafent-incendium,
    et illis
    perniciei
    in-
    ferant
    detriraentum; quos diligenter,
    discretissime
    rex,
    vitare
    memento,
    et
    qui
    sint illi acutissime et
    caute
    discutito,
    et talibus nullo modo
    nulloquepa-
    B cto consentire
    digneris,
    ne telactantes
    alque
    lau-
    dantes a via divertant
    regia,
    et
    gressumoperis
    tui
    in via faciant
    ponere
    non recta. De talibns enim
    adulatoribus
    scriptura
    est: Vir
    iniquus
    taclal ami-
    cum
    suum,
    et duciteum
    per
    viamnonboriam
    (Prov.
    xvi, 29).
    Iterunvde
    principibus qui
    conseniiunt adu-
    latoribus
    scriptnm
    est :
    Princeps qui-libenler
    audit
    verbtim
    mendacii,
    omnesministroshabel
    hnpios(Prov.
    xxix, 12).
    Item deadulatoribus ;
    Linguafallax
    non
    amat veritatem: et os
    lubricuinoperaturruinas (Prov.
    xxvi,
    28).
    Item de. consentientibus: Malus obedit
    tinguminiqum
    : et
    fallaxi obiemperat
    lubiis mendu-
    cibus
    (Prov.xxn, 4).
    Tu
    ergo,
    clarissime
    rex,
    cave
    adulatorumlubricas
    morliferasque ruinas,
    et ne sub
    araiconim
    specie
    illortimte
    decipiaut
    malc sanae
    C fallaciae.Audi
    quid
    de illis
    scriptum
    est: Simulator
    ore
    decipit
    umicumsuum
    (Prov. xi, 9).
    Itenvde illis
    scriptum
    est:
    Qui
    beutos vos
    dicunt, ipsi
    vos.deci-
    piunl;
    semilam
    pedum
    vestrorumconlurbant
    (Isd. m,
    12).
    Te
    ergo quid
    inter tales
    agere debeas, Spiritus
    sanctus
    per
    divinam
    Scripturam
    admonet dicens :
    Quomodoprobatur
    in
    conflalorio argenttm,
    cl in
    fornace
    aurum : sic orobalur homo ore laudantis
    (Prov.
    XXVII,
    21).
    Ecce
    qualis
    inter laudantium
    adulantiumque
    lin-
    guas justus
    et rectus
    inveniturprinceps
    scilicet Iu
    cidior
    argento
    et clarior aurO. Hoecilli lameneve-
    nierit,
    si divinae
    concordaverit Scriplurae,
    ubi ait:
    V.oluntas
    regum
    labia
    jusla
    :
    qui
    recta
    loquilur
    diri-
    geitir (Prov. xvi,
    13). Diligenler attende, ^rex,
    et
    ." videsi in
    conspectu
    summi
    regis
    ille
    dirigitur qui
    recta
    loquitur,
    debet et in
    conspectu
    tuo ille di-
    rigi qui
    non adulantia sed vera
    loquitur
    verba. Re-
    spue ergo
    ab auribus tuis suasorios
    deceptoriosque
    sermones; respue
    blandamadulantium
    linguam:
    bene
    elenim
    sonant,
    sedmale
    decipiunt;
    suaviter
    canlant,
    sednvale
    maculant; promittuntdulcia,
    sed
    perdunt
    animam.
    CAPUT XXVI.
    Decavenda avarilia.
    Tti
    ergo, rex,
    nec
    pro adulatoribus, necpromu-
    neribus,
    a recto
    regioque
    divertas
    itinere,
    nec ad
    avaritiae
    malum,
    rectum
    regiumque digneris
    flectere
    gressum. Regum
    etcniro
    specialiler inculpans.avari-
    955
    VIA.REGLV. 9G6
    tiam
    scripia
    divinitus invenitur sentenlia. Ail enim
    }
    Salomon in Proverbiis : Rcx
    -jusius erigit
    terram :
    vir avarusdestrueteam
    (Prov. xxix,-i).
    Itera
    ipse
    :
    Conlurbatdomumsuam
    qui
    sectalur avaritiam:
    qui
    autetn odit munera
    ,
    vivel
    (Prov.
    xv,
    27).
    Doini-
    nus in
    Evangelio discipulis
    ait : Caveteab omni ava-
    rilia :
    quia
    non itt abundaniia
    cttjusquam
    vita
    ejiis
    est,
    exhis
    qumpossidet(Luc. -xn, 15).
    Huicsententioe
    concordans Ecclesiasies ait : Avartts non
    implebiiur
    pecunia
    : et
    qui
    amat
    divitias, fructtim
    'tton
    capiet
    ex
    eis
    (Eccle.
    v, 9).
    Habacuc
    quoque piophela
    dicit :
    Vw
    qui congregal
    avariliam malam domi suw: ttt
    sil in excelso nidus
    ejus,
    ettiberari se
    putat
    detnanu
    mali
    (Habac.
    n,
    19)
    ! Paultis
    apostolus proedicat
    di-
    cens : Omnis
    fornicator,
    aul
    immundus,
    aut'
    avarus,
    qv.od
    estidolorum
    servitus,
    non habet hwreditalemin
    >'
    regno
    Chrisli etDei
    (Ephes.x, 5).
    Tu
    ergo, largissime rex,
    ama
    miscricordiam,
    et
    fuge
    avariliam,"
    ut cumChristo haereiiitalemhahere
    merearis seternam. Omnibusesto
    munificus,
    omni-
    bus
    largus,
    ut
    per
    tenon nvale
    destruatur,
    sedfelici-
    tcr
    erigatur regni
    tui lerra. Non ut avarus domum
    tiiam
    conturbes,
    sedut
    largus
    oedifices.Grandeenim
    el
    ingens
    malunvest avariiia :
    igniseniminexslingui-
    biliterest ardens et incessabililer urens. Deavari-
    tia eninvin KBrobeaii J ob
    scriptunv
    est:
    Ignisde-
    vorabit tabemacuia
    eorum, qui
    muneralibenter acci-
    pitittt (J obxX, 34).
    Sicutenim
    corpvis
    habitatin
    ma-
    tcriali
    sedificio,
    sic menshabitat in
    cogitationis
    con-
    silio: sed
    ignis
    tabernacula
    devorat,
    cumsestusava-
    fitise
    cogitationes
    mentis devastat; Avaritia modusn(
    ignorat, lemperamentum
    nescit,
    finemhabendi
    post-
    ponit,
    et cumcuncta
    devoret,
    saturitalem
    penitus
    nescit,
    esurit
    semper
    et
    mendicat, inops
    est ei
    pau-
    pertate
    replela;
    et cum feralibus cuncla dentibus
    rodat,
    adhuc se
    jejunam
    horribilis confiietur et ela-
    mat;
    et
    cumsit uiiumnominetenus
    vitiura,
    multa
    abillo alia
    pulhilanl
    et
    emergnnt vitia,
    sicut scri-
    ptum
    est : Radix omniummalorum est avaritia
    (I
    Tim.
    vi, 10).
    Et non solumocculta
    plurima,
    sed
    et
    aperta generat
    multa mala. Inde
    rugala
    ffbnte
    in
    couventu
    inveniunlur
    falsarii;
    inde in me-
    dio civitatis
    sicarii;
    indein
    publicovenefici;
    inde
    aperte
    crimen
    admittitur;
    inde scelus
    publice
    operalur.
    CAPUT XXVII.
    Ul de
    impensis
    alienis dotnusnon
    mdificetur.
    Tu
    vero,
    o
    rex,
    velut mundissimi
    regis
    filius ab
    omni munere nocuo
    regias
    exculieris mttnda roa-
    nus, quia scriptura
    est :
    Qui
    excutit manus suasctb
    omni
    munere, qui
    obturat attressuas ne audiat san-
    guiitem,
    et ci-audiloculossuosne videat
    malum,
    iste
    in excelsishabitabit
    (Isa. xxxiv, 15). Ergoutmerea-
    ris in excelso sedere feliciter
    throno,
    muneribus
    pauperum
    non
    amplifices
    libimet,
    aut cedificesdo-
    mum:
    quiaseriptunv
    est:. Qui mdificat
    domumstiatn
    impendiis alienis,
    quasi qui colligit lapides
    suosin
    hieme
    (Eccli. xxr, 9).
    J ereraias
    quoque
    ait : Vw
    qui
    mJ ificat
    domumsuamin
    injuslitia,
    et ccenacutastta
    A
    non in
    judicio;
    ainicuinsttum
    o.primel frustra,
    ei
    merCedem
    ejus
    non reddel ei.
    Qui
    dicit:
    J Edificabo
    milddoinutn
    Imtam,
    el ccenacula
    spaiiosa
    :
    qui apent
    sibi
    feneslras, facitlaqueariacedrina,
    phtgilque
    sino-
    pide (J er. xxn,
    13).
    Isaias talibus clamat et dicit:
    Vm
    qui conjungilis
    domumad
    domum,
    ct
    agrumdgro
    copulatis, usque
    adierminumloci.
    Nunquid
    hqbita-
    bitisvos soli in medio lerrarum? In auribus meis
    stinl
    hcec,
    dicit Dominusexercituum
    (Isa. x, 8).
    Hoc
    ipsum
    et Salomon
    prohibet
    dicens : Ne
    attingas
    parvulorum
    terminos: et
    agrumpupillorum
    neinlroeas
    (Prov. xxrn,
    10).
    .
    Tibi
    ergo, rex, omnipotens
    Dominus
    ampla
    et flo-
    rida,
    divitiisque plena
    tribuit
    regna, parentumque
    muliiplicia
    divisit et
    prsedia;
    fiscorura
    plurima
    "
    dedit
    vecligalia,
    et rivultorum
    potenlum
    honora-
    vit
    rtmnera,
    unde
    rcgia
    fabricare
    possis palatia.
    Cave
    ne
    pauperumlacrymis
    miserorumque iroponsis
    lilji
    domusaedificetur
    regalis.
    CAPUT XXVIII.
    Uipro juslitia facienda
    nulla a
    judicibus requirantur
    prwmia.
    J udicibus
    ergo
    tuis
    praecipe, rex,
    utnullurapro
    justitia praemium
    istius soeculi
    requirant. Prsecipe
    ut
    pro justojudicio temporalia
    lucra non
    appetani,
    sed
    seterna;
    mercedem non
    requirant
    perituram,
    sed
    permansuram; pauper
    an dives
    sit,
    causam
    per-
    spiciant.
    non
    personara;
    in
    omnibusveritatem cuslo-
    diant,
    non ambitionis munera.
    Qui
    praesentia
    mu-
    Q
    nera
    affeclat,
    futuram
    gloriam
    non
    sperat. Qui
    cu-
    pidus
    hic
    recipit projustitia dona,
    ullerius aeterna
    non
    accipiet praemia.
    Contra
    delinquenliumjudicum
    pravitatemper Moysen
    dicitur : J uste
    quodjusium
    est
    exsequeris(Deul; xvi, 20). J uste
    ergo justum
    ex-
    '
    sequitur, qui juslitiam propter
    Deum
    exercet,
    non
    propter
    avariliam. Oranis
    qui
    recte
    judicat,
    staterara
    inmanu
    gestat;
    in
    utroquepenso justiliaro
    et mise-
    ricordiam
    portat:
    sed
    per justitiam promit peccali
    sententiam,
    et
    per
    misericordiam
    peccati temperat
    pcenara;
    ut
    justo
    libramine
    quoedamper sequitatem
    corrigat, quredaai
    vero
    per
    miserationem
    indulgeat.
    CAPIJ T XXIX.
    , Ne slatera dolosainvenialur in
    regno
    tuo.
    Prohibe
    crgo, jcslissime alque
    rectissinie
    rex,
    ne
    "
    statera dolosa sit in
    regno
    tuo. Audi
    quid
    Dominus
    populo
    Israel
    probibet
    dicens : iVonhabebisin sac-
    i culo diversa
    pondera, tmjus
    et
    tntnus;
    nec erit in
    domo lua medius
    major
    el
    mhwr;
    pondtis
    habebts
    <
    justum
    el
    vernm,
    et modius
    mqualis
    el veruserit tibi:
    ttt mnllo
    lempore
    vivas
    super lerratn,
    quam
    Dotninus
    i Deus tuus dederii iibi. Abominalur enim Domhius
    Deusttiusetim
    qui facit
    hwe
    {Deui. xxv,
    13).
    Salo-
    s mon
    quoqwe
    ait: Abominatioest
    apudDoininumpon-
    -
    cluset
    pondus
    : siatera dolosanon est bona
    (Prov.
    >i
    xx, 25).
    ltem
    ipse
    : Slatera dolosa abotninatio est
    ii
    apud Domimtm,
    cl
    pondus wquum
    volunlas
    ejus.
    i
    (Prov. xi,
    21).
    Vereenim
    grandis
    esl
    pravilas, pro-
    i
    pter
    lerrena commodaDomini deserere
    judicia.
    Bo<
    967 SMARAGDIABBATIS
    '
    9GS
    lus eninvocculluset diabolicunv
    opus, pro
    terreno
    i
    lucro
    justunv
    et
    legaliter
    sancilumfratiduleiiler mu-
    lare
    modium,
    aut divinitus instituta cOmmutare
    pondera
    in
    deceptione
    fraterna. A Dominoeninvtra-
    ditum,
    ah
    illoque
    fideliter confirmatum
    tenemus,
    quia
    in dileclioneDei et
    proximi
    lota lex
    pendet
    et
    propheta; (Malth.
    xxn,
    40). Ergoqni
    dolosa
    statcra,
    aul minoremodio
    pondereque
    dolose
    decipit
    inno-
    centem,
    nec
    proximumdiligit, quem
    fraudulenter
    supplaivlat,
    nec
    Deum, cujus leges
    ac
    pracepta
    de-
    spiciens
    calcat. Et inhoc convincitur
    qnialeges
    et
    prophetas
    ase inobediendo
    procul expellit, qui
    in-
    obediendo
    prsecepla
    Domini non custodit.
    CAPUT XXX.
    '
    Prohibendumne
    caplivitasfiat.
    Prohibe
    ergo,
    clemenlissime
    rex,
    ne in
    regno
    tuo !
    caplivitas
    fiat. Esto fidelissimus illins Patris fiiius
    ad
    qnemquolidie
    clamascunvcscterisfralribus: Pa-
    ter
    nosler,
    qni
    esincmlis
    (Mallh. xi, 9). Quidquid
    iile
    amans
    diligit,
    et lu
    dilige:.quidquid
    audiens ille
    prohibet,
    et tu
    proliibe.
    Imilarelllum
    (ideliler,
    cum
    quo speras regnare perenniter. Ipse
    enihv
    Moysi
    prsecipiens"
    ait: Si
    deprehensusfueril
    homosollici-
    tans
    frairem
    suuni de
    filiisIsrael,
    et venditoeoacce-
    peritpfelhtm, inierficietur,
    et
    attferes
    malumde me-
    diolui
    (Deul.
    xiv,
    17). Ipseqttoqueper
    Amos
    pfo-
    pbetam
    clamat et dicit :
    Super
    tribus sceleribus
    Gazm,
    et
    superqitaluor
    noncohvertameam: eo
    qtidd
    transtulerint
    caplivilalemperfectam;
    ui' concluderent
    eam in Idumwa. Ileih ibi':
    Super
    iribus sceleribns
    Tyri,
    el
    super quatitor
    nonconvertam
    eutn,
    eo
    quod
    '
    concluserint
    capliviialeiii perfeclam
    in
    Idumcea,-
    et
    nonrecordati sttnt
    fmderisfralrum.lteva ipsc
    :
    Supei
    tribttssceleribus
    Israel,
    el
    superxjudtuot'
    nonconver-
    tameuin:
    pfo
    eo
    quod
    vendiderit
    proarcjenlojtCstttm,'
    cl
    pauperempro
    calceamenlis
    (Antosi,
    6et
    9; n,
    6).
    Ut
    juslc
    et recte
    erga'
    servos
    agatur,
    et ut liberv
    dimiltantur,
    Isaias clamat el dicit: Hoc est
    magis
    jejtiniuin, qtiodelecji:
    dissolve
    colligalibnes impiela-
    tis, solve
    fasciculosdeprinieriles,
    dimitteeos
    qui
    con-
    fracti sitntfliberos,
    c!omneonus
    disnimpe(Isa. LVIII,
    6).
    Ecclesiasticus
    quoque
    : Nontwdas sermminve-
    ritale
    operanlem,neque
    mefcendriumdanlem
    anim.am
    suam. Servus sensatus sit'libi dileclus
    quasi
    aniina
    lua,
    non
    defraudes
    illum
    libertate,
    tiequeinopem
    de-
    relinquas
    illum
    (Eccli. vri,
    22,-25).
    Ileni
    ipse
    : Si est
    libi servus
    fidelis,
    sit tibi
    quas.i
    anima
    tua, quasi f-ra-
    tremsiceumtracta
    (Ibid.; xxxin,
    51).
    Dominus
    quo-
    que per
    J eremiam
    populo
    Israel deservis hocdedit
    prrcceptum.
    Ait eninv : Hwc dicit Doininus Deus
    Israel:
    Ego percussi fwdtts
    cum
    palribu-sveslris,
    hi
    die
    qua
    ecliixieos de terra
    jEgypti,
    dedomo
    servilu-
    tis dicens: Cum
    compkli fuerint septemanni,
    dimit-
    tai
    unusquisquefratrem
    suttmHebrwum
    cjid
    vendilus
    est
    ei,
    etservivittibi.sex annis:
    etdimittes euma le
    liberutn;
    el non
    audierunl
    paires
    vestri
    me,
    necincli-
    naverunl auremsuain.
    El-conversi eslisvos
    liodie,
    cl
    fecistisquod
    rectumest in ochlis
    meis,
    ut
    prmdicare-
    tis libertaletn
    pnusquisque
    ctd
    f/mkutn suum. Ei ini-
    A
    stis
    paclutninconspeclu meo,
    indomo
    inqua
    invoca-
    tttmesl noinenmeum
    super
    eam. Et reversi
    eslis,
    et
    comm.acutaslis
    nomen tneum: etreduxistis
    unusquis-
    que
    servum
    suum,
    et
    unusquisque
    ancillam
    suatn,
    quos
    ciimiseralisut essentliberi et sum.
    poiestalis
    : et
    subjugasliseos,
    ut sint
    vobis.servi
    et
    ancillm..
    Pro-
    plerea
    hmc dicit Dominus: Vosnon audistis
    tnc,
    ut
    prwdicarelis
    libertateiri
    unusquisquefralri suo-,
    et
    unusquisque
    amicosup
    : ecce
    egoprwdico
    vobisliber-
    lalem,
    ait
    Dondnus,
    ad
    gladium,
    ad
    peslem,
    et
    adfa-
    mein: et dabo vos in cominoiionemcunclis
    regnis
    terrw(J er. xxxix',
    ld).
    Vereobedir.edebel horoo
    Deo,
    et
    ejus prceceptis,"
    in
    quantum
    ille
    possibilitatem dederil,
    obedire. Et
    inter alia
    proeceptasalularia,
    et
    operarecta, propter
    Bniroiam
    illius charitatem
    unusquisque
    liberos debet ,
    dimittere
    servos, considerans
    quia
    non illi eos na-
    tura^ubegit,
    sed
    culpa;
    couditioneenim
    cequaliter
    creaii
    sumus,
    sedaliis alii
    culpa
    subacti. Simul et
    corisiderantes
    quia sidimiseritis,
    dimitietui-vobis.
    Namet
    vos, domirie,
    conditionale
    opprimit jugum.
    Honorifica
    ergo, justissime
    aG
    piissime
    ,
    rex, pro
    omnibus Deum
    tuum, quia,
    ut
    scriptum est,
    Pro
    omnibns
    lionorificavitte,
    sive in servis'tibi
    subaetis,
    sive in divitiis tibi
    qoricessis,
    ex illis
    Iiberos.fa-
    ciendo, et
    ex islis
    eleemosynastrihuendo,
    .praeceplis
    illiusobedirenon cesses. Esto
    pauperum pater,,p5i-
    pillorum nulritor, orphanorum aroator,
    viduafum
    que defensor, .peregrinorura cducator, oraniunvque
    seeundum
    rcgulae
    ministerium defensor et rector.
    C Eslo,
    Ghristo
    donante, illius
    graiia largiente,
    s'a
    pientiaplenus, eslo
    prudeniia praedilus,
    esto
    simpli-
    ciiate
    ditatu.s,
    esto
    palientia fundatus, zelo.tamen
    rectitudinis creclus. Omnibusesto mitis
    atquepaci-
    ficus,
    sedlamen zelo reclitudinis accensus. In
    per-
    quirendojustiliam.esto soljicitas
    indagator,
    in
    diju-
    dicandocautissimus
    exseculor,
    iia tamenut niiseri-
    cordia..
    semperjudiciopraeponatur.
    Memenlo
    quia
    a
    Domino nvisericordiam
    accipict,
    ctui frairi miseri-
    corditer indulserit.
    -Hsecsi
    diligenter agens impleveris,
    rex
    roborahit
    Dominus
    regnunvtuutn,
    exaltabit
    solium,
    et bra-
    cliiura
    confirmabit, quoniam cujus
    vult Dominus
    brachium
    confirmat,
    et ad- faciendam
    yictoriam
    suum
    gladium
    curiv-auxilio
    prsestat.
    Sic enim
    per
    D
    Ezechielem
    pi'ophetam
    .ait: Et
    conforlabo
    brachia
    regis Babyloms, daboque gludium,
    meuin iri manu
    ej.ns
    : et-
    confringam
    braclita
    Pharaonis,
    et
    gemenl
    geiniiibiiS:interfecli
    coram
    facie-ejus,
    et
    confortdbo
    brachia
    regisBabytonls,
    et bracldaPharaonis conci-
    deni,
    el scient
    quia egoDcminus,
    cumdedero
    gla-
    diwn metittiiti. manu
    regis Babylonis,
    et.exienderil
    eum
    super
    terrarii
    J Egypti (Ez-ech.xxx,
    24).,-.-
    Nara
    cujus
    vult Domintis brachium debililat et
    frangit: ipse
    enimet hoead Ezeehielemdicit: Fili
    hominis.,
    brachiumPharaohis
    regisconfregi:
    et ecce
    nonest obvotulumtttfestitueretu-f
    eiIsanilas,
    ut
    iiga-
    retur.pannis,
    et
    fasciareiur linieolis,
    ut
    recepto
    ro-
    bore
    posset
    tencre
    gladhtm. Propierea
    hcecclicitDo-
    969
    VITAREGIA.
    970
    minusDeus: Ecce
    ego
    adPharaonem
    regemMgypii\
    et comtninuainbrachium
    ejus forte,
    sed
    confractum;
    dejiciam
    brachiumdemanu
    ejus
    : et
    dispergamJ Egy-
    plum
    in
    gentibus,
    et ventilaboeosinterris
    (Ibid.xxi).
    Et in Psalmo
    scriptum
    est : Avertisli
    adjutorium
    gladii ejus,
    et non es ei auxiliatus in bello
    (Psal.
    vni,
    44).
    Quod
    aulemet
    victoriam, antequamfiat,
    DominUs
    cognoscit, ipse per
    Ezechielemait : Tu
    ergo, fili
    hominis,
    hwcdicit DominusDeus: Dic omni vhlucri
    et universisavibus
    cunctisque
    bestiis
    agri: Convenite,
    properate,
    concurrite
    undique
    ad viclimam
    meam,
    quam ego
    immolo
    vobis,
    viclimain
    grandem snper
    monles Israel ul comedalis
    carnem,
    el bibatissun-
    guhtem;
    carnes
    fortium comedelis,
    et
    saitguinem
    piincipum
    terrwbibetis: arielum et
    agnorum,
    el hir-
    corum,
    taurorumque,
    el altiliumet
    pinguium
    omnium.
    Et comedelis
    adipem
    in
    saturilate,
    et bibetis
    sangui-
    nemin
    ebrielatein,
    de
    victima, quamego
    immolabo
    vobis: etsaturabimini
    super
    mensatntneamde
    equo
    et
    equiteforti,
    et de universisviris
    bellatoribus,
    ait
    DominusDeus
    (Ezech. xxxix).
    CAPUT XXXI.
    De
    prmsidio
    Domini
    requifendo.
    Tu
    ergo,
    clarissime
    rex,
    ut tibi Dominuset in
    bracbio
    forliludinem,
    et in bellovicloriam
    donet,
    ipsius semper require solatiuni,
    et ad
    ejusconfuge
    praesidium.
    Sic enim
    scriptum
    est: Turris
    fortissima
    nometiDomini : ad
    ipsum
    Curtit
    juslus,
    et exaitabi-
    tttr
    (Prov.
    xvni, 10). Ergo
    salus non consistit in
    multitudine
    populi,
    hec in armatura
    multiplici,
    sed
    in iiivocationenominisDomini. Stabilisenimet in-
    concussatutela est cceleste
    praesidium; quodquia
    a
    regibus
    sollicilesit
    qucerendum,
    Davidrex est dulci-
    ter
    imitandus, qui
    Dominohumiliter
    supplicans
    ait:
    Exaudi, Deus,
    deprecationem
    ttteam: iniendeorationi
    mem.A
    finibus
    terrmudteclamavi: dumanxiarelur
    cormeum,in
    pelra
    exaltasli me. Deduxisti
    me, quia
    facttts
    es
    spes
    mea: lurris
    forliludinis
    a
    facie
    inimici
    (Psal. LX,1).
    Petra enimhic et lurris Christumsi-
    gnificant:
    inhacenim
    petra
    recte seexaltatum
    pro-
    nuntiat, qui
    in fideillius sefundatum non dubitat.
    A
    Et in hac turre ille
    defenditur, qui
    in auxilio
    ejus
    confidensvirtutlbus armalur. Turris enimislavir-
    tulibus esl
    plena,
    non
    gladiis, pugnat
    verbo non
    prselio,
    neclocaliler defendit,
    seduniversaliter invi-
    ctafortitudineelectos suos
    prolegit.et
    custodit.
    CAPUT XXXII.
    Deoratione.
    Namet hoc intnendumest, quia
    ad hoc cteleste
    proesidium
    rex Davidorando
    pervenit;
    sic enimin-
    choans
    coepiL:
    Exaudi, Deus,
    oralionemmeamcum
    deprecor
    : a timoreinimici
    eripe
    animatnmeam. Pro-
    texisti mea conventu
    malignantium,
    a multitudine
    operaniium
    iniquitatem,
    elc.
    (Psal.
    LXIH,
    1.)
    Et tu
    ergo,
    fidelissime
    rex,
    ut Domini
    possis
    auxilio ful-
    tus tuum defendere
    regnum, ejus jugiter
    orans re-
    "
    quirepraesidium.Ipsius
    enimDavid
    regis
    innumera
    biliadeoralione in Psalmis habes
    exempla.
    De Sa-
    lomone
    quoque
    et hic
    perpaucaponimus exempla
    :
    Ait enim:
    Longe
    est Dotninusab
    impiis;
    et oratio-
    nes
    justorum
    exaudiel
    (Prov.
    xv,
    29).
    Qui
    conservat
    legem, mulliplicat
    orationem
    (Eccli.
    xxxv, 1).
    Item
    ipse
    : Oralio in humililate
    penelrabit super
    monles
    (Ibid.,
    vcrs.
    21).
    Dominus in
    Evangelio
    ait : Omnia
    quwcunquepetierilis
    in oratione
    credenles, accipietis
    (Matlh. xxi, 22). Vigilateilaque
    omni
    lempore,
    oran-
    les ut
    digni
    habeamini
    fugere quwfutura sunl,
    et
    slare anle
    filiutn
    hotninis
    (Liic. xxi, 36).
    Paulus
    quoque
    ait : Orationi
    instantes,
    orantes otnni lem-
    pore,
    in
    spiritu vigilantes
    in ontni instaniia
    (Roin.
    r
    xn, 12; Ephes. vi, 18).
    J acobusauteivv.dicit: Orale
    pro
    invicemut salvemini:
    multumffetiijiC
    valet
    depre-
    catio
    jusli
    assidua
    (J ac. v, 16).
    Naijilet
    nos oramus
    semper
    cunv
    Aposlolopro vobis, uwlignetur
    vosvo-
    catione sua
    Deus,
    et
    impleat omnerti.yoluntalem
    bo-
    nitalis,
    et
    opus
    fidei in
    virtule,
    ut clarificetur no-
    men Donvininostri J esu Christi in
    vobis,
    et vos in
    illo,
    secuudum
    graliam
    Dei nostri et Domini J csu
    Chrisli.
    Confidimus
    uulemdevobis inDomino
    quo-
    niatn
    qumprwcipimus,
    et
    facitis,
    et
    facietis.
    Domi-
    tiusautem
    dirigat
    corda vestrain charitate
    Dei,
    et
    palieniia
    Christi
    (Ephes.
    m,
    4).
    Araen.
    Explicil liberSmaragdi abbatis, qui
    dicilur\ik REGIA.
    PATROL.^CII.
    31
    S"l
    SMARAGDIABBATIS
    972
    ACTA
    COLLATIOMS
    ROMANJ E,
    Sive
    a
    ratio
    quas
    liabila est de
    symbolo
    fidei in
    secretario sancti Petri
    apostoli,
    inter dom-
    nuui Leonem sanctissimum et
    coevangelicum papam
    urbis
    Romce,
    et Bernarium
    atque
    J esse
    episcopos ,
    seu Adalardum
    abbatem,
    missos domni Caroli
    imperatoris'per
    indi-
    ctionem
    2,
    DESCRIPTA A SMARAGDO ABBATE SANCTI MICHAELIS.
    (ApudLabb.,
    concil.lom.
    VII.)
    Leclisa
    praediclis
    missis
    per
    ordinem
    testimoniisb,
    alque
    a domno
    apostolico diligenlissime auditis,
    ait: lla
    senlio,
    ita
    teneo,
    cunvhis
    auctoribus,
    et sa-
    crx
    Scripiurae
    auctoritalibus. Si
    quis
    aliter de hac
    resentire vel docere
    voluerit, defendo;
    et nisi con-
    vcrsus
    fuerit,
    el secundura hunc sensumtenere vo-
    liierit,
    conlraria
    sentientem
    funditus
    abjicio.
    Hisdi-
    ctis,
    novi
    quod
    nonnulla
    colloquendo polius quara
    disputandopraecesserunt: quorum
    series sensuum
    ,
    seu
    verboruni,
    nisi
    quod
    inde
    fuit,
    non salis memo-
    riaeoccurrit.
    Gumque
    eademcollatioad hoc
    usque
    procederel,
    ul
    jammagis
    certa
    disputalio, quam
    ut
    supra
    collocutiohabenda
    esset;
    et si noneademfuit
    proprielas
    sermonum,
    in
    quantum
    recordari valeo
    ,
    iste taraen fuitcursus
    sensuum,
    et summaconclusio
    novissimarunvdefinitionum.

    MISSI.
    Quia
    vero
    ,
    ut
    dicitis,
    ita certissimumcredendum
    est,
    credendo
    inKnutabililer tenendum,
    tenendo
    vero,
    sicubi ne-
    cesse
    fuerit,
    conslantissime
    defendendum
    est,
    nunquid
    non id nescicnles docendum,
    scienlibus
    autem,
    ut id attentius
    leneamus,
    confirmandum
    csi?

    PAP\. Itaest.

    Missi. Si ita
    est,
    si
    quis
    hoc
    nescierit,
    vel ita non
    crediderit,
    num salvus esse
    poteril?

    PAPA.
    Quisquis
    ad hocsensusubtiliore
    perlingerepolest,
    et id
    scire,
    aut ilasciens credere
    nolueril,
    salvusessenon
    polerit.
    Sunt enim multa.
    a
    Ilafio
    qum
    habita
    esl,
    etc.
    Apud
    Baroniumexslat
    anno 809,
    ntira. S4
    usque
    ad nuro. 63 iuclusive.-
    sic auterase habet : Leclis a
    prmdiclismissis, etc.,
    ut
    supra.
    Posl lirecautemLeo
    papa
    custos
    antiqui-
    lulis,
    ab eis
    pr'aesumpt.e
    absque
    consensu
    apostolicac
    scilis
    licenliaevindex
    assurgens,
    non solumverbis
    disscrendoelpraecipiendo,quidvellet fieri,palefecit;
    scJ indelebile
    raonumeiituin
    erigendumputavit, quo
    posteris
    innolesceret in sacro
    symbolo
    esse nihil
    adilendum.
    Siquidem
    in basilicasancti Potri
    (non
    .aulem
    Pauli,
    ut
    aliquis asseruit)
    duas labulas ar-
    geroeas
    adconfessionemejusdem
    sancti Petri affi-
    gendas
    curavit,
    in
    quaruin
    altera
    symbolum
    Latine
    scriptum legeretur,
    in alleraveroGraeceexaratura
    absque aliquo quatuor
    illarura
    syllabarunfafklila-
    menlo
    Filioque,
    sed illudin suo
    pristino
    candore
    voluit
    iritegriimpermanere.
    Est mentioharumtabu-
    laruin
    apud
    Anaslasium in
    ipsoLeone,
    dum
    agens
    de basilicre sancti Petri collatis donis hsec
    ait,
    .noslquam
    de ornameiitis oblalis eidem ecclesire
    rionnulla
    pracmisit:
    Hic
    vero, inquit, pro
    amoreet
    ciuitelaorthodoxrc
    fidei fecit ubi
    supia
    scutos ar-
    gonteos
    duos,scriptos utrosquesymbolo,
    unum
    qui-
    ilein lilteris Grsecis,
    et alium
    Lalinis,
    sedentes
    dexlera
    laevaquesuper ingressum corporis, pensan-
    lesaraeuli libras
    nonagiiilaquattior,
    et unciassex. i
    A
    e
    quibtis
    istudunum
    est,
    sacraefidei alliora
    myste-
    ria
    sublilioraquesacramenta,
    ad
    quorum
    indagalio-
    nem
    pertingere
    multi
    valenl;
    raulti
    vero,
    aut aetalis
    quanlitate,
    aut
    inteliigentiaequalitatepraepediti,
    non
    valent. Et
    ideo,
    ut
    prsediximus,qui potuerit
    et nolue-
    rit,
    salvusesse
    nonpolerit.

    MISSI.Si
    ergo
    ita
    est,
    imo
    quia
    ita
    est, quod
    noncredere non
    licet,
    et non
    tacendodocere
    licet,
    cur nonlicet
    cantare,
    vel can-
    tando docere?PAPA.
    Licet, inquam,licet
    docendo
    cantare,
    et canlandodocere. Sedillicile in
    prohibi-
    tis,
    nec
    scribendo,
    nec cantando licet inserere.

    MISSI.
    Quiaergoutrisque
    notum
    est, quod
    ideoa vo
    bis,
    ut id
    symholum
    cantandovel scrihendo insera-
    tur,
    illicitumducatur vel
    dicatur, quia
    illi
    qui
    idem
    symbolunv
    condideruntnon
    indiderunt,
    ut
    csetera,
    et
    B
    sequentes principalessynodi,
    Chalcedonensis scili-
    cet
    quarta, Conslanlinopolitana quoque quinta
    et
    sexta,
    ut novumullra
    symbolum
    a
    quoquamquali-
    bel
    necessilate,
    seusalvandihominesdevotione,
    eon-
    dere,
    et inveteribustollendo
    , addendo,
    mutandove
    quidquam
    inserere
    prohibuerunt,
    nonesl ibi diutius
    immorandum. Sedhoc
    quaero,
    hocut diealur
    rogo
    :
    quia
    idcredere bonum
    est,
    bonumhodie sicut atl
    credendumitaadcantandum tunc
    esse,
    si aheis in-
    sertumfuisset.

    PAPA.Bonum
    certe,
    et valde bo-
    num,
    ut
    pote
    tamfidei sacramentum
    magnum, quod
    Haccibi.
    Quandoautem,
    et
    qua
    occasioneilla
    verba,
    Filioque,
    iti.iem auctoritate Romani
    pontificis
    in
    symbolum
    in Roraana Ecclesia sint
    recepla,
    alia
    poscenle
    causa,
    suo locodicturi
    sumus;
    ac
    quando
    C
    pariler cceptum
    sit idem
    symbolunv
    ineademeccle-
    siacani,pareritsuo
    locotractatio.Walafridus Strabo
    (De
    rebus eccles.
    cap. 22) temporis hujus scriptor
    tradit,
    usum hunc cantandi
    symbolum
    a
    terapore
    damnataeFelicianaehseresisin Gallia
    atque
    Germa-
    nia
    frequentatum; atque
    eademratione
    factum,
    ut
    Constanlinopolitanumpotiusquam
    Nicsenumin ec-
    clesia
    caneretur, quod
    scilicet.
    Constantinopolita-
    ntira
    aptius
    videretur modulis musicis.
    Sed.cur
    non
    potius, quod
    hoc
    pleniussit,
    ut
    potequod
    de
    Spiritus
    sancli divinitale habeat
    niagisexpressara
    sentenliara. SEV.BrN.
    t
    Testinioniasanctorum
    Patruin, quorunv
    in
    prin-
    cipio hujusce
    narrationis lit
    mentio,
    leste Hobie-
    nio
    suhjungunlur
    in Yalicano ms.
    ipsimet
    colla-
    lioni. In ms. vero serenissimse
    regirite
    Suecoruni
    exstat
    epistola
    Caroli
    iraperaloris
    ad LeoneraIII de
    processioneSpiritus
    sancli
    ex-Filio, per
    dictos mis-
    sos
    (Bernariuin,
    J esseet
    Adalardum) direcla, quam
    D
    et
    Smaragdus
    abbas
    edidit,
    et
    nuper
    in lucem
    emissa est
    post synodos
    Romanas ab eodemHol-
    stenio collectas. LABB.
    973
    "
    ACTA COLLATIONISROMARiE. 974
    nonlicet non
    credere, quisquis
    ad hocvalet
    pertin-
    gere.

    Missi.
    Nunquid
    nonhene idemtunc aucto-
    res
    fecissent,
    si
    quatuor
    tantumaddendo
    syllabas,
    lam
    pernecessarium
    fidei sacramenlumcunctisaein-
    ceps sceculisperspieuumredderetur?

    PAPA. Sicut
    non audeo dicere non bene
    fecisse,
    si
    fecissent,
    quiaprocul
    dubiosicul caatera
    quse
    vel
    omiserunt,
    scienles
    ulique,
    et nonlam humana
    quam
    divina
    illuminati
    sapientia
    fecerunt,
    ita
    quoque
    non audeo
    dicereistud eosnobis minus intellexisse
    ; pefpen-
    dissecur
    dimiserunt,
    vel cur
    droiissum,
    neullramit-
    teretur,
    sicut et caetera
    prohibuere.
    Tu et tui videle
    quid
    sentiatis de vObis. Namet
    ego
    riie
    illi.s
    non
    dico
    praeferanij
    sed etiam illud absit"mihi ut co-
    aequarepraesumam.-^Missi.
    Absit
    etiam, Paler, Deo
    nostro
    protegente,
    illud a
    nobis,
    ut nOs
    quidquam
    horunv
    cogitemus
    vel
    dicamus,
    vel
    superhia inflati,
    vel indivinisrebus humanaelaudis
    cupidine provo-
    cati,
    ac si nosniet illisnontantunv
    praeferre, yerura
    etiam
    corequareprsesumamus
    : sed tanium secun-
    dum
    hujustemporibus qualitatem,
    et imbecillitatem
    fratrum nostrorum charilate
    corapalienles,
    illud
    quserimus,
    ineo
    laboraniusj ut, quia
    finismundi
    ap-
    propinquat,
    in
    quo
    sicut
    praedicta
    sunt
    temporape-
    riculosa,
    etiamideointer caeteraniaxime fratribus
    noslris
    prodesse
    valeamus.
    Quoergo
    fidelesin Do-
    mino
    insacramento fidei reddere studeamus et id-
    circo
    quiapraefatumsymbolumaquibusdam
    ita can-
    lari
    "reperimus,
    et
    quod
    ideclesiasticae
    congruere
    fi-
    dei,
    sicut
    sentimus, atque per
    hoeet niroc
    jaro plu-
    rimos
    doctos,
    et sinefine
    usque
    in finemsaeculi de
    tanto
    mysterio,
    si ita
    teneatur,
    instruendos esseco-
    gnovimus,qui nequaquam
    instrueretur., nisi canta-
    retur : meliusnobis visumfuit cantando tantos in-
    slruere, quam
    tacendo indoctos
    relinquere.
    Si eninv
    sciret
    palcrnitas tua, quanta
    sunl hodie millia id
    scienliunv
    quiacantatur, qui nunquam
    scitufi essent
    nisi
    canlaretur,
    fortassenobiscnm
    teneres,
    et id luo
    elianvconsensuutcantaretur
    acquiesceres.

    PAPA.
    Interim assentio.
    Verumtamen, quaeso, responde
    mihi: Namuniversa
    hujusmodi
    fidei
    mystica
    sacra-
    roenia, quaesymbolo
    non
    continentur,
    sine
    quibus
    quisque, qui
    ad hoc
    pertingere polest,
    calholicus
    esse
    nonpotest, symbolisinserenda,
    etpropter
    com-
    pendiumimnusintelligepliumj
    ut
    cuiquelibuerit,
    ad-.
    dendasunl?

    Missi.
    Nequaquam
    :
    quia
    non
    reque
    omnianecessaria sunt.

    PAPA.Elsi non omnia
    ,
    certe
    plurima
    sunt his
    similia, quae
    nisi a
    capienti-
    bus
    credanlur,
    calholici essenon
    possunt.

    Missi.
    Dabisne
    aliquid,
    nondico
    sublimius,
    sedsalterahuic
    simile
    symbolo
    deesse? PAPA.
    Nempe daho,
    et
    abundanterilabo.

    Missi. Da
    priino unum,
    ct si
    necesse
    fuerit,
    adde allerum.

    PAPA.
    Quia
    araica
    agitur
    contentione
    quodagitur,
    et
    pro ulrariimque
    partiumquaeritur
    salute
    quod quccrilur (atque
    uti-
    nam
    quotiesaliquidhujusmodi
    in
    majoribus
    seuin
    minoribus ecclesiaslicis vel catholicis ulililatibus
    quseritur,
    ita
    per
    omnia
    pacifice
    sine
    perversa
    in-
    tenlioneqnsereretur!),
    ne
    quid
    fortedetamreveren-
    A
    dis
    mysteriis
    lemere
    loquamur,
    detur considerandi
    locus,
    et dabimus
    quidquid
    de hisdedefit Dominus.

    Et nocturna dilalione
    congruadata,
    ait PAPA:
    Nunquidmagis
    salutare cst credere
    , periculosumve
    non
    credere, Spiritum
    sanctumaFilio sicut aPatre
    procedere, quam
    Filium
    sapientiam
    Deuma
    sapienlia
    Deo,
    veritatenvDeumaverilale Deo
    genitumesse,
    ei
    taroen
    utrumque
    unani
    sapienliam,
    unamveritatem
    essentialiter Deum
    esse,
    cumtamenconstet id asan-
    clis Patribus eidem
    symbolo
    inditumnon e'sse?Si
    ergo
    Iiaec
    duo,
    sicuti
    sapienles decet,
    in tam fami-
    liari
    disputatione
    ad hoc
    valent,
    ut nobiscumsenlia-
    tis et
    cognoscatis,
    tot
    priores
    catholicos
    Patres, qui
    hocunde
    agitur
    vel
    symbolis
    non
    inseruerunt,
    vel
    inserere
    queraadmodunvcsetera,
    ut
    supra
    dictum
    B
    est, prohihuere
    : non
    pracsenti ignorantia,
    non fu-
    tura
    negligenti providentiapraetermisisse,
    et
    praeter-
    missunvne mitteretur
    prohibuisse,
    a coacervandis
    teslimoniislibentissime
    quiescimus.
    Sciendum
    vero,
    nonsolunvsecundumessentiam
    divinitatis,
    verum
    ctiamsecundum
    mysterium
    Dominicse
    incarnationis,
    tanta,
    Deo
    auctore,
    et ex eorumdemPatrum aucto-
    ritale damuset
    lalia, quanta
    non solum
    sapienlibus
    satisfacere,
    sedetiamstultos valent
    opprimere.

    MISSI.
    Non, inquairi,
    necesseest in eo
    laborare,
    an
    nesciamus
    quod
    scimus :
    quiaquidquid
    exinde cae-
    teri
    sciunt,
    nosDeoauctore
    scimus,
    aut scire
    pos-
    sumus,
    si nonscimus. -PAPA. Hoe
    esl, inquit, quod
    niiramur, qui
    sine
    profectuoso
    Iabore
    potestis qnie-
    scere,
    Iaboratis
    nequiescatis.

    Missi. Non ideola-
    ij
    borarnus ne
    quiescamus,
    sedne
    propterinertiam
    pii
    laboris
    prsemiumamittamus,
    et salva
    diligenliore
    inquisitione
    ,
    declinalaque peiiinaci
    contenlione
    ,
    adhucmajussestimaniuslucrum,quodperhocincorde
    quserentiumacquiritur, quam
    detrimenlum in eo
    fiefi illorum
    qui addidefunt,
    ac si
    per
    contumaciara
    contemptorespaternarum
    constitutionumexisterent.
    Aliud est enim
    per arrogantiam
    transiliendo bona
    contemnere,
    aliudbona
    per
    behevolentiammeliora
    efficere.

    PAPA. Islud
    qiioque
    etsi in
    quibusdam
    ut
    , agatur
    bonum
    est,
    nontamen ideo
    ubique agendum
    est.
    Qua
    dere multaiditaesse
    prohantia
    addi
    po-
    terant lestimonia: sedres
    per
    se adraodum
    palet,
    quanto
    melius
    sit,
    ut
    quisque quodlibet
    boiiuni ila
    ut est utile reddere sludeal :
    aut,
    si forteid
    ipsum
    bonum meliusefficere
    nititur,
    hoc
    primo caveat,
    hoc
    magnopereperpendat,
    neel seultra
    quam
    de-
    buit temerarium
    prrcsumendo,
    et illud
    quod per
    se
    salubreerat reddat noxium
    corruinpendo.
    Nisi
    quis
    forte assererevelit de
    praeseiui
    unde
    agitur,
    vel si-
    milibus
    capitulis, quae
    sine
    periculo
    suodocerelicet
    et
    discere,
    ut
    ordodocendi licitus
    dimittalur,
    et ibi
    deserantur,ubinunquam deincepsdocensaut
    discens
    inriocens,
    sed
    sempersane
    in
    Iransgressioniscrimiiie
    merito
    culpahilis uterque judicetur. Qtiod
    te for-
    tasse,
    si non
    dedigneris audire,
    noniminerito tan-
    git: qui
    hic
    quod
    haclenus in Ecclesia
    Dei,
    et sibi
    quisque
    s
    piens scire,
    et sine
    cogilatione
    delicli in*
    sipienter poluit docere, jam deinceps
    nondico stul-
    975
    APPENDIXAD SMARAGDIOPERA.
    976
    ttis
    discere,
    sednec
    ipse sapicns
    sine
    prsevarica-
    tione
    possit cantare,
    cantandove ut vultis
    quera-
    quam
    docere,
    et dunvmultis alio
    quam
    debetis tra-
    mite
    prodesseeligitis,
    nulluminhac duntaxal
    parte
    dimittiiis,
    cui si vos secutus fuerit non nocealis.
    Namdeeo
    quodsupra docuistis,
    non
    sequejudican-
    dusvel hahendus sit ille
    qui
    lale
    aliquid
    devotefru-
    otum
    quaerendoagerel,
    illo
    qui
    hoc contumaci
    jus-
    sione
    praesumeret.
    Haec
    defensio, vel,
    si dici
    liceal,
    lergiversalio,
    nonhuc
    respicil,
    nou istudintendit :
    quia
    non idem
    palres
    discernendo vel
    decreverunt,
    nec
    sanxerunt,
    ul
    ipstim
    bcnevolus
    prxsumeret,
    non
    malevolus,
    sed lantummodo nullus.

    Missi.
    Nunquid
    non a te id
    ipsum symbolum
    est dala in
    ecclesia cantandi licentia?
    Nunquid
    a nobis huc
    usus ille cantandi
    processit?
    Hinc etenimillucmos
    idem
    cantandi,
    nona nobis huc advenit : et
    quo-
    niodoillum
    usque
    hodie canlamus?

    PAPA.
    Ego
    licentiamdedi
    cantandi;
    nonautemcanlando
    quid-
    piamaddendi,minuendi,
    seumutandi: et ut
    expres-
    sius
    aliquid, quia
    vos
    cogilis, loquar, quandiu
    vobis
    in hoc salis
    fuit, quoroodo
    in
    hujusmodi
    canlando
    vel celebrando sacrosanctis
    mysteriis
    sancta Ro-
    mana tenet Ecclesia
    ,
    nequaquam
    aut nobisinlali-
    bus
    laborare,
    aut aliis laborandi occasionemne-
    cessefuil
    ingerere.
    Quod
    vero asseritis ideo vos ila
    cantare,
    quoniam
    alios in istis
    partibus
    vobis
    prio-
    res audistis
    canlasse, quid
    ad nOs?Nosenim id
    ipsum
    non
    cantamus,
    sed
    legimus,
    et
    legendo
    do-
    cere,
    nec tainen
    legendo
    aut docendo addere
    quid-
    piam
    eidera
    symbolo
    inserendo
    praesumimus. Quac
    vero
    prsediclissyuvbolis
    fidei lantumnon
    congruen-
    lia- deesse
    cognoscimus, non,
    ut
    saepe
    dictum
    est,
    inserere
    praesumimus,
    sed Iocis
    lemporibusve op-
    porlunis quihus compelit
    ministrare cnramus.

    A
    MISSI.
    Ergo,
    ul
    video,
    illud avestra
    paternitate
    de-
    cernitur,
    ut
    primo illud,
    de
    quo quaestioagitur,
    de
    ssepe
    fato
    symbolotollatar,
    et tuncdemuma
    quolibel
    liciteac
    libere,
    sive
    cantando,
    sive
    tradendo,
    disca-
    tur et docealur.

    PAPA. Ita
    procul
    dubioanostra
    parte
    decernitur: ita
    quoque
    ul avestra
    assentiatur,
    anobisomnimodissuadeiur.MISSI.
    Quanqnam
    er-
    go,
    ut
    supra ipse dixisti, pro
    ambarum
    parlium
    quseritur
    salute
    quod quaeritur,
    sublalis his
    quse
    vultis,
    bonum est ut idem
    symbolura
    cantetur.

    PAPA.Bonumsane.
    Quod
    tamen non
    imperando,
    sedut
    prius permitlendo
    dicimus:
    quia
    illudsicuti
    tunc itael
    nunc,
    si sincere
    agatur,
    uliie
    indjgenti-
    bus esse
    posse
    non
    ignoramus.

    MISSI.
    Quiavero,
    ut
    dicitis,
    et verum
    dicilis,
    bonumest cantare id
    B ipsum symholum, nunquid
    enim si sermo
    plenus
    reeta fldeemedio
    tollatur,
    idemsermoab omnibus
    ac si contra fidem sil condemnabitur?
    Qualeergo
    dabis
    consilium,
    ne
    idipsum
    ad
    aliquod
    transeat
    exitium? PAPA.Si
    priusquam
    ila canlarelur in-
    terrogatus
    essem,
    neinsererelur
    utiquerespondissem.
    At
    nunc, quqd
    tamennon
    affirmando,
    sedvobiscum
    pariter
    traclando
    dico, quantum
    menli
    occurrit,
    ila
    mihi videtur
    posseulrumque
    fieri : ut
    paulatim
    in
    palatio, quia
    in nostra sanetaecclesianon
    cantatur,
    cantandi consuetudo
    ejusdemsymboli
    inlermitlatur :
    sicquefiat,
    ut
    quod
    id
    ipsum
    ut cantaretur non
    quae-
    libet
    imperantis aucloritas,
    sed
    polius
    audiendi idfe-
    cerat
    novitas;
    si dimiltatur a
    vobis,
    dimittetur ab
    omnibus : et ita fortasse
    quantum
    esse
    potesl,
    non
    ;
    C incongrueutrumque
    fieri
    possit:
    ut
    quodjam
    nnnc
    a
    quibusque prius
    nescientibusrecte creditur creda-
    tur,
    et tamen illicila canlandi consueludo sine cu-
    jusque
    fidei lsesionetollatur.
    APPENDIX
    AD SMARAGDI OPERA.
    CHARTiE LUDOVICI PII ET LOTHARII PILII
    EJ US,
    PRO MONASTERIO SANCTI
    MICHAELIS.
    (Apud
    Baluz.,
    lib. iv
    Miscell.)
    I
    ChartaLudovici Pii
    pro
    monasterioSancti Michaelis
    in
    pago
    Virdttnensi.
    In nomine Domini Dei Salvatoris nostri J esu
    Chrisli,
    Ludovicus divina ordinanle
    providentia
    imperator Auguslus.
    Noverit ulilitas fidelium
    nostrorum,
    corailumvi-
    delicet et vassorum
    noslrorum,
    vel
    quisquis
    bene-
    ficiaex ratione monaslerii sancti Michaelis habere
    videtur,
    ubi venerabilisvir
    Smaragduspraeest abba,
    quia
    sicul domnuset
    genilor
    noster
    prseeepit,
    ita
    et nos
    prsecipiraus
    ut eidem monasterio annis sin-
    gulis
    deeisdembeneficiisnonaset decimas deom-
    nibus
    pleniter
    dare non
    neglegatis.
    Proinde
    praeci-
    pimusper
    has litteras omnibus
    quicunque
    ex
    Iargi-
    tionenostra vel comitura aut vassorum nostrorum
    derehus
    pracfali
    raonasterii heneficia habelis
    [ni\,
    *
    Hsec
    prseler
    solitum.
    nonas et decimasannis
    singulis,
    Ut
    prredictumest,
    jj
    praefato
    venerabili
    Smaragdo suisquesuccessoribus,
    vel missis
    ejusdem
    raonaslerii
    absque
    uhXconlrarie-
    tate et
    neglegenlia
    darenon
    neglegatis;
    et addomos
    ipsius
    Ecclesiserestaurandas
    unusquisquepro
    viribus
    suis
    adjutorium
    ferre non differat. Et
    nullus, qui
    heneficiumderebus
    praefati
    monaslerii habet,
    con-
    tra hoc
    jussionis
    nostrse
    prseceplum
    facere
    prse-
    sumat : sed inoranibus ita illud
    observel,
    sicut a
    nobis
    jussum
    est,
    vel
    quemadmodum
    Dei et noslram
    gralianr
    vel
    ipsunv
    beneficiunvhabere vult. Et ut
    certius
    credalis,
    de annulo noslro subter
    jussiraus
    sigillari.
    DataIII Idus
    J ulii,
    anno III
    regnante
    a
    domnoLu-
    dovicoserenissirao
    Auguslo,
    indictione ix. Actum
    Theodonis villa
    palalio
    in Dci nomine feliciler.
    Amen.
    977 CHARTJ ELUDOVICIPII PRO MONAST. S. MICHAELIS.
    978
    u.
    k
    Charta Ludovici
    Pii,
    et Lotharii
    filii ejus,
    deliber-
    tate electionisabbatis.
    InnonvineDominiet Salvatorisnostri
    J esuChristi,
    Ludovicuset Lothariusdivinaordinatione ac
    provi-
    dentia
    iniperatoresAugusti.
    Si
    erga
    loca divinis cultibus
    mancipata propter
    amoremDei
    ejusque
    ineisdem locis sibi famulan-
    tibus beneficia
    opportunalargimur, praemium
    nobis
    apud
    Dominumaelernseremunerationis
    rependi
    noii
    difiidimus. Idcirco notum esse volumus omnibus
    fidelibussanctseDei
    Ec.clesiae,prsesentibus
    scilicet
    et
    futuris,seu
    etiam
    successoribus, quia
    concessimus
    nonsolumveteri monasterio
    quod
    dicitur
    Castellio,
    sedpotius novo, quod,
    Domino
    opitulante,
    noslro
    tempore
    a
    fundamentis sedificatum
    est, nuncupante
    '
    Marsiipium, quod
    est situmin
    pago
    Virdunensi su-
    per
    fiuviumMossevel rivulum
    Marsupium,
    constru-
    cluminhonoresancti
    Michaelisarchangeli,
    ubi
    prae-
    senti
    tempore,
    auctore
    Deo,
    abbas
    Smaragdus prseest,
    et monachis ibidem
    per tempora degentibus,
    ut
    quandoquidem
    divina
    vocatione
    supradictus
    abbas
    vel successores
    ejus
    dehacluce
    migraverint, quandiu
    ipsi
    monachi inter seinvenire
    potuerint, qui
    ipsanl
    congregationem
    secundum
    regulam
    sancti Benedicti
    regere valeaiit, per
    hanc nostram aucloritatem et
    consensum licentiam habeant
    eligendi
    abbates :
    quatenus ipsos
    servos Dei
    cfui
    ibidem famulan-
    tur, pro
    "nobiset
    conjuge proieque
    noslra ac sta-
    bilitate .lotius
    imperii
    noslriaDeo nobis. conces-
    si
    atque conservandi, jugiter
    Domini misericor-
    '
    diamexorare delectet. Et ut hsecauctoritas confir-
    mationis nostrae
    per
    futura
    tempora inviplabilem
    alque
    inconvulsam obtineat
    firmitateni,
    manibus
    propriis
    nostris subterfirmavimus et annuli
    nostri
    impressionesignari jussimus.
    III.
    ChartuLudovici Pii cie
    quadam
    commutalioneaSma-
    ragdo
    abbate
    facta.
    InnomineDomini Dei et Salvatoris J esu
    Chrisli,
    Ludovicus
    divinaordinatione et
    providenliaimpera-
    tor
    Augustus.
    Sinoseaquae
    fideles
    imperii
    nostri
    pro
    eorum
    opportunitatibus
    inter se
    commutaverunt,
    noslris
    confirmamus
    edictis, imperialem
    exercemusconsue-.
    tudinem,
    et hoc
    ipsunvpostmodum jure
    firmissimo
    "
    mansurumesse volumus. Idcirco noverit omnium
    fldeliumiiostrorum,pr~aesentiumscilicetetfuturoriim,
    industria, quod
    vir venerabilis Hildoinusabbas in-
    notuit seremtati
    nostrse,
    eo
    quod
    Sraaragdus
    reli-
    giosus
    abba ex monasierio sancti
    Michaelis, quod
    est tonstfuctum in
    pago
    Virdunensi
    super
    fluvium
    Marsupii,
    ubi
    ipseingreditur
    influvium
    Mosam;
    nec
    nonet
    quidam
    homineshis
    nominibus, Adalhardus,
    Rodaldus,
    et
    Aldarnus,
    de
    quibusdam
    rebus
    pro
    communi utilitateet
    compendio nuperrime
    inter se
    commulaiionem fecissent. Dedit
    igitur praedictus
    Smaragdus
    abbasexrationemonasterii sui
    praediclis
    hominibusadeorum
    proprium
    adhabendumiii
    pago
    A Barrense,
    infinevel villa
    quae
    vocatur
    Lauziacus,
    mansumunum cumterminis etlaleralionibns suis :
    et econtra in
    compensalionehujus
    rei dederunt me-
    morati hominesabbati ad
    partemjam
    dicti monaste-
    rii sui exeorum
    proprio
    in
    pago
    Virdunensi,
    ih flne
    vel villa
    quse
    vocatur
    Godinovilla, pratum
    unum.
    Undeet duascommulationes
    pari
    tenore
    conscriptas
    manibusque
    bonorunvhominum
    roboratas,
    se
    prse
    manibiis habere
    professus
    est: sed
    pro integra
    fir-
    mitate
    petiit
    celsitudini
    nostrae,
    ut
    ipsas
    commutalio-
    nesdenuo
    per
    nostrum mansuetudinis
    prseceptum
    plenius
    confirmaredeberemus.
    Cujuspetilioni
    dene-
    i
    gare
    noluimus : sedsicut
    unicuique
    fideliumnoslro-
    rnm
    juste petentium,
    ita nos illis confirmasse at-
    que
    in omnibusconcessisse
    cognoscite.Praecipientes
    B
    ergojubemus utquidquid pars juste
    etratiouabiliter
    alteri contulit
    parti, deincepsper
    hanc noslramau-
    ctoritatem
    jure
    firraissimo leneat
    atque possideal;
    vel
    quidquid
    exindefacere
    voluerit,
    liberoinomnibus
    perfruatur
    arbitrio.
    ; IV.
    i Charta Lttdovici Pii deiibertateet itnmunitate
    prm-
    dictitnonasierii S. Michaeiis.
    In
    nomineDomini.Dei
    et Salvatoris nostri J esu
    Christi,
    Ludovicus divinaordinanle
    providentia
    im-
    :
    perator Augustus.
    Siergaloca
    divinis culiibus
    mancipata proptcr
    amoremDei
    ejusque
    in eisdem locis sibi famulan-
    tibus beneficia
    opportunalargimur, praemium
    nobis
    apud
    Dominunvaeterriae-remunerationis
    reperidi
    non
    .
    ^
    diffidimus. Idcirco noverit omnium fidelium no-
    strorum,
    tam
    prsesenliumquamfuturorum,
    solerlia,
    i quia
    vir venerabilis
    Smaragdus
    abbasexmonasierio
    ; Castellionis, quodMarsiipiumnuncupatur, quod
    est
    constructum iu honore sancli
    archangeli
    Michaelis
    et sanctaeMaria?
    semper virginis,
    vel sancti Pelri
    apostolorumprincipis,
    detulit nobis imnvunitatem
    domini et
    genitoris
    noslri Caroli bonae memoriae
    piissimi Augusli,
    in
    qua
    invenimus
    iiisertum, quod
    ipse
    et antecessores
    ejus, reges priores
    videlicet
    Francorum, prsefatum
    liionasterium
    propter
    divinum
    amoremet reverentiam
    ipsius
    Ioci
    sancti,
    semper
    i
    sub
    plenissiraa
    defensione et immunitatis tuitione
    i
    habuissent. Ohfirmitatem tamen
    postulavit
    nohis
    .
    prsedietus
    abbas
    Smaragdus,
    ut in amoremDei et
    i reverentiam
    praedictorum
    sanclorum
    patemae
    aucto-
    , toritati firmilatis
    gratiam
    nostram
    superadderemus
    etauctoritatem.
    Cujuspetitioni
    nos Iibenter
    acquie-
    vimus,
    etita in omnibus
    concessimus,
    atqueperhoc
    praeceptum
    nostrseauctoritatis confirmavimus.Prse-
    I
    cipientes ergojubemus
    ut nullus
    judex,
    vel
    quilibet
    L ex
    judiciaria polestate,
    in
    ecclesias,
    aut
    loca,
    vel
    j
    agros,
    seu
    reliquaspossessionespraediclimonaslerii,
    quas
    moderno
    temporejuste
    et
    legaliter possidet,
    vel
    qusedeinceps
    in
    jureipsius
    sancli loci voluerit
    divina
    pietas augeri,
    ad causas
    audiendas,
    vel freda
    :
    exigenda,
    aut
    fidejussores tollendos,
    aut
    homines
    ipsius
    monasterii lam
    ingenuosquam
    et servos su-
    per
    terram
    ipsius
    monasterii
    commanentes, injuste
    979
    MAGNUSSENONENSISARCHlEPISCOPUS. 980
    dislringendqs,
    vel ullasredhibitionesaut
    illicitas
    ocr.
    casiones
    requirendas,
    nostris et futuris
    temporibus
    ingredi audeat,vel eaquaesupra memorata
    sunt, pe-
    nitus
    exigere praesumat,
    sedliceat memoratoabbati
    suisque
    successoribus res
    prsedicti nionasteril sub
    immunitalisuostrse
    defensione
    quielo
    ordine
    posside-
    re;
    et
    quidquid
    exindefiscus
    sperare poterat,
    totum
    nos
    pro
    aaterna
    remuneratione
    prsefato monasterio
    concedimus,
    ut inalimoniam
    pauperum
    et
    stipendia
    monachorumibidemDeofamulantium
    proflciat per-
    petuis temporibus
    in
    augmentura,
    quatenus
    servos
    Dei
    qui
    ibidemfamulantur
    Deo, pro
    npbis
    elconjuge
    proleque
    nostra
    atque
    stabilitate totius
    imperii
    no-
    slri aDeonobisconcessi
    atque conservandi, jugiter
    Dominumexorare deleclet. Et ut ha?c immunilatis
    nostrseauctoritas firmior habeaiur et
    diligentius
    .
    conservetur,
    manunoslra
    propria
    subter
    firmavimus
    et annuli nostri
    impressionesignari jussimus.
    Datumiv Nonas
    J unii,
    Chrislo
    propitio,
    anno m
    imperii
    domini Ludovici
    serenissimi
    imperatoris,
    indiclionenona. ACIUUT
    Aquisgrani palatio regio
    in
    Dei nomine.
    V.
    Charta
    Ludovici Pii de libertalecarrorum et
    sagma-
    riorutn.
    Innomine Domioi
    Dei et Salvatoris nostri J esu
    Christi,
    Ludovicusdiviua ordinante
    providentia
    im-
    perator Augustus.
    Omnibus
    episcopis, abbatibus, comitibus, vicariis,
    el
    centenariis, leloneariis,
    actionariis notum
    sit,
    quia
    concessimusmonachis in monasterio
    quodest
    A
    situnvinloco
    quj
    dicltur
    Caslellionis,quodnuncupatui
    Mahsurpium,quod
    est constfuctUni'iii honbfe sancii
    Michaejisarcbangeliet
    sanctse
    Marisesempef
    virginis,
    vel sancti Pelri
    principls aposloiorum, degentibus,
    ubi etiam vir venerahilis
    Sraaragdus
    abbas
    praeest,
    '
    ut decarris et
    sagraariis
    necessaria
    ipsius
    monaste-
    ril vel
    congregatioriisibidem
    Deofaraulantibusdefe-
    rentibus,
    nulltistelonenmaut
    aliasquaslibetexactio-
    nes
    requirere
    aut exactare
    prsesumeret.
    Ilem
    neque
    de
    patellis
    quse
    sunt in
    Mars.alloet in subteriori VH
    co,
    aliquod
    tributum dehoc
    quod
    ad
    opus
    necessita-
    temquedefertur, exigereprEesumerent,
    scdin nostra
    eleemosyna
    concessum
    atque
    indultumhabeant. Un-
    dejubemris
    atque praecipimus,
    ut nullus
    quislibet
    decarris aut
    sagmariis praedictorummonaehorum
    B necessaria
    deferenlibus;
    undecunque
    flscusteloneum
    exigere
    poterat,
    ullum
    teloneum,
    aut
    tranaticum,
    aut
    portaticum,
    aut
    pulveraticum,
    aut uilum oeeur^
    sum,
    vel ulluro censunv aut ullanv redhibitionem
    accipereaudeat,
    sed
    J icitum
    Sit eis
    absque alicujus
    illicita
    conirarietate, pevhancnostramaucloritatem,
    homines eorumcumcarris et
    sagmariis
    illorumcum
    his
    quredeferuivt,
    lihere
    atque
    secufe
    ubicunque
    properant,*
    ire et redire': et si
    aliquas
    mofas in
    quolibet lqco
    fecerint,
    aut
    aliquid
    mefcati fuerint
    '
    aut
    vendiderint,
    nihil abeis
    prorsiis (ut
    dictum
    esl)
    exigatur.
    Data iv Nonas
    Septembyis,
    arino tertio
    imperii
    Ludovici
    piissirai Augusti,
    indictione x. Actarri
    Aquisgrani palatio regio
    in Dei nomine feliciter.
    ^1
    Amen.
    EPISTOLA CAROLI MAGMAD LEONEMPAPAM
    De
    processione
    Spiritus sancti,
    quam
    edidit
    Smaragdus
    abbas.
    (VidehujuscePatrologim
    tonmm
    XCVIII,
    col.
    923,
    inter
    epistolas
    Caroli
    Magni.)
    AMVODOMINIDCCCXVIII.
    MAGNUS
    SENONENSIS ARGHIEPISGOPUS.
    NOTITIA HISTORIGA IN MAGNUM.
    [Ex
    Gallia
    Christiana.)
    Magnus
    Senonensis
    archiepiscopus
    a Leone
    III.
    consecratus
    fuit anno801,
    dumRomreincomitatu
    Caroli
    magni degeret.
    Senonas
    reversus,
    in mona-
    sierium
    S. Petri
    divertit,
    undein crastino
    usque
    ad
    templummajus
    B.
    Stephani
    cum
    hymnis
    et canticis
    a
    populo
    et clero
    deportatus
    fuit, qui
    mosinbodier-
    num
    usque
    diemSenonis observalur. A Caroloim-
    peratore
    cumGodefridocomitemissusdominicusest
    ad Aurelianos, Trecas, Lingonas,
    Vesontionemet
    Augustodunum
    an. 802. Exstant lilterae formatse
    DEbroini
    Bituricensis
    archiepiseopi
    ad
    Magnonem
    Se
    lionensenv
    archiepiscopumpro
    Dadoherto
    presbytero
    datae an. 810. Caroli
    Magni
    litteris
    pulsatus
    Theo-
    dulfum Aurelianensemantistitem
    impulit
    ad scri-
    bendumlibrumdeordine
    baptismi, quem
    Theodulfus
    Magnodicavit,
    el
    Magnus
    Caroloan. 812. Huicetiani
    dieavit
    quas
    in
    juris
    scientia
    peritissiinus
    notas col-
    legerat
    :
    vicissimque
    Carolus
    imperator Magni
    in
    graliam
    basilicaeS.
    Stephani
    villas
    , praedia,
    orna-
    inenla varia
    preliosissimasque
    sanctorum
    reliquias
    SSl
    LIBELLUS
    DE MVSTERIOBAPTISM. 9S2
    donavit. Caroli filiusLudovicusPius
    Magno
    direxit
    an. "81T
    exemplar regulse
    canonicorum
    ex
    synodi
    Aquisgranensis
    consulto,
    praecipiens
    eamin
    provin-
    cia sua observari.
    Magni
    adhuc
    jussu
    VitaS. Seve-
    rini abbalis
    Agaunensis,
    a Fausto
    ejus
    discipulo
    A scripta,
    ah
    anonymo
    correcta fuit. Mortuusest anno
    818, sepullusque
    in ecclesia
    quam
    inhonoremSal-
    vatoris
    aedificayeral
    in vineis
    pro
    canonicorumse-
    pullura.
    Haececclesiacanonicis
    regularibus
    S. Au-
    gustini procedente
    sseculoduodecimoconcessa est.
    MAGNI SENONENSIS
    LIBELLUS
    DE MYSTERIO
    BAPTISMATIS,
    J USSU CAROLI MAGNIEDITUS.
    (Marten.,
    Vet.Eccl.
    Rit.)
    Gloriosissime
    imperator,
    innotescere
    magnitudini
    vestrae
    praesumpsimus
    nos servi vestri, Magnus
    sti-
    licet et caeteri
    comparesmej,
    J icet
    indigni episcopi
    ad Senonicamdioecesim
    pertinentes, quiapraeceptum
    vestrum humiliter et libentissimo animo
    susceptum,
    juxta quod
    nostra
    praevaluit exiguitas
    de
    mysterio
    baptismatis
    ,
    sicut in vestracontinetur
    epistola,
    ad-
    monitionemvestram
    inquirere velinvestigare
    studui-
    mus, qualiter
    inlelligere
    vel tenere debuissemus;
    undesi ausi
    sumus,
    immensaeclementiaevestraerefe-
    rimus
    laudes,
    eo
    quod
    nosdesomnostultitisevei in-
    sipientiae
    excilare
    dignati
    fuistis,
    sicut
    semper
    et
    ubique
    solliciti estis. Gratias
    namqne omnipotenti
    Deoet vobis inde nos et
    plurimi
    alii erudiliores et
    meliores esse debemus et sumus. Vestram tamen
    exoramus clementiam,
    ut nobis
    indulgeat
    vestra be-
    hignitas, quodper
    ornniasicut debuimus vobis re-
    nuntiare
    nequivimus,
    sed etiam hoc
    quod
    nobis
    Patres
    per
    illorum
    reliquerunt exempla
    ,
    et nos ex
    nostraexiguitateparte
    intelligimus
    ordine
    subsequa-
    mur.
    Baptismum
    GrseceLaline tinctio
    interpretatur
    ,
    quia
    ibi homo
    Spiritu gratiae
    inmelius mutatur. Et
    proplerea
    infans ter
    mergitur
    insacro
    fonte,
    ul se-
    ptilturam
    triduanam Christi
    trina dimersio
    mystice
    designaret,
    et ab
    aquis
    elevalio
    Christi
    resurgentis
    similitudo est de
    sepulcro.
    Nullatenus
    itaque bapti-
    smi
    mysteriumperfici potest,
    nisi sub invocatione
    sanctse
    Trinitatis, quia
    rectum est ut homo
    qui
    ad
    imaginenv
    sanclseTrinilatis crealus
    est,
    ad eamdera
    revocelur
    imaginem.
    Gatechumenus autem audiens sive instructus in-
    terpretatur,
    ut audiat et
    discat,
    antequam
    adsacrum
    accedat
    fontem, mystica
    Chrislianse
    religionis
    sa-
    cramenta,
    ct tunc discat fldemsanctseTrinitatis et
    symbolum,
    et caetera
    quae
    Christiana admonet lex.
    Scrutiniumverodicitur
    inquisitio,
    eo
    qaoi per
    il-
    lud
    exploratur qualiter
    fides catholica in illorum
    cordibusretinetur. Et aliter scrutinium a scrulando
    dicitur, quia
    tunc scrutandi sunt
    catechumeni,
    si re-
    ctamjam
    noviter fidem
    symboli
    eis traditam firmiter
    teneant.
    Symholum
    GrseceLaiine indiciuni et
    signum,
    vel
    collatio
    interpretatur.
    Indicium
    quiaper
    idindicatur
    B fidei
    integrilas
    :
    signum, quod
    eobene retento et
    intellecto,
    fldelesab iofldelibus
    discermmlur;
    colla-
    tio, quia
    in eo
    apostoli
    omnem fidei
    integritatem
    contulerunt.
    Qualiter ilaque
    credere inDeumPatrem
    omnipo-
    tentem,
    et inFilium
    ejus
    J esum
    Christum,
    etin
    Spi-
    ritum Sanctumet csetera
    qui baptizandi
    sunt
    profi-
    tentur; quamvis parvuli per seprofiterinon possint,
    tanven
    per
    corda et ora lenentiumeosfidesconfite-
    tur
    catholica,
    id
    estPaler,
    el
    Filius,
    et
    Spiritus
    san-
    ctus unius
    essentiae,
    unius
    polestatis
    et
    sempiterni-
    tatis,
    sineinitio et sine flneunus Deus
    invisibilis,
    ita in
    singulis personarum proprietate servata,
    et
    substantialiter Trinitas dividi nec
    personaliter
    de-
    beat omuinoconfundi : Patrem
    ingenitum,
    Filium
    C
    genitum
    et natum ex Maria
    virgine,
    et
    crucifixum,
    et
    moviuum,
    et
    resurrexisse,
    et ascendissein
    coelos,
    et sedentem
    a dextris
    Patris,
    indeventurumessein
    eademcarne
    judicare
    vivoset mortuos. Et
    Spiritum
    sanctunv nec
    genitum,
    neque ingenitum, sedproce-
    dentema Patre et Filio. Necnon et unamconfilen-
    tur calholicamEcclesiamet communionemomnium
    sanctorum,
    idest
    congregalionem
    omniunvfidelium
    in
    Christo, aique
    credunt remissionem
    peccatorum,
    et resurrectionem
    carnis,
    et vitam
    post
    mortem,
    et
    regnare
    curoChristo insaecula
    saeculorum, amen,
    Abrenuntiatio dicitur ahominatio.sive
    deteslalio,
    quia
    an?e
    haptismumunusquisque propter originalia
    peccata
    servus est
    peccati,
    et ideoabrenuntjat dia
    t.
    holo, qui
    est
    princeps peccali,
    et omnibus
    operibus
    ejus,
    et omnibus
    ponipisejus,
    id
    eslvitiis,
    ut danina-
    tionem illius
    aspernetur. Quam
    abrenuntiationem
    recte confessio sanetce Trinitatis
    sequitur,
    ut ubi
    abundavit
    peccatumsuperabundet gralia.
    Insufflantur etenim
    qui baptjzandi
    sunt aDei sa-
    cerdole,
    ut exeis
    princeps effugetur peccatorum,
    ct
    Christo Domino
    paretur introitus,
    et
    per
    illius in
    sufflaiioneramereantur
    accipere Spiritum
    sanctum.
    Exorcisraus GraeceLaline
    conjuratio
    sive sernio
    increpationis
    est adversus
    diabolum;
    et ideoexor-
    cizalur
    unusquisque
    veniens ad
    baplismum,
    ul effi-
    ciatur
    templum
    Dei
    vivi, qui per
    naluram suamef-
    feclus crat
    lemphmvdiaboli,
    et recedente
    diabolo,
    885 MAGNI SENONENSISARCHIEPISCOPI
    y-m
    pcr
    exorcizalionemsacerdotis
    ingrediatur Christus,

    et elficialurhahitaculum Dei.
    Salem in sacramento
    baptismalis accipiunt,
    ut
    ejus guslu
    condimentura
    sapienliaepercipiant, neque
    a
    sapore
    Christi
    desipiant,
    et sint insnlsi et
    fatui;
    sed
    quod
    liabuerunl lii se naluraliler insulsumha-
    beant
    per
    Christi
    gratiamper
    ompia sale conditum.
    Tangunlur
    aures et nares de
    sputo,
    et dicitur
    ef-
    feta,
    idest
    adaperire;
    nares
    tangunlur,
    ul
    quandiu
    vita comes et flatusvitaein naribus et olfactus
    per-
    manserit,
    assidue in Christi servilio
    perdurel;
    et
    aures similiter
    tanguntur,
    ut salutarem doclrinam
    Christianrc
    religionis
    ac fidei
    semper auscullent,
    et
    intenle audiant,
    et omnes ridiculosas daemoniss.ua-
    siones
    respuant,
    Pectus vero
    unguitur
    sancto
    oleo,
    ut
    signo
    crucis I
    Chrislianceexcludatur diabolo
    introitus,
    et Christo
    Domino
    paretur ingressus.
    Scapulae
    autem
    signantur,
    ut
    undique templum
    Dei dicatumabomni Satance
    impedimento
    munian-
    lur. Et hoc
    signalur
    iterum in
    pectoris
    et
    scapulae.
    unctione,
    ut flatei flrmitas et bonorum
    operumper-
    severanlia.
    Post sacrae
    regenerationis
    lavacrum
    baptizati
    can-
    didis induunlur
    vestimenlis,
    nl
    surgentis
    Ecclesiae
    figurent mysticummysleriura,
    vel
    propter gaudium
    novae
    regeiierationis, vitaequecastitatem,
    et
    angelici
    splendoris
    decorem.
    Tunc demumsacro chrismate, quod
    Latinedicilur
    unctio, caput perungitur,
    ut in
    regno
    et sacerdotio
    Ecclesiaedelibuli,
    et Christi nominis
    gratiam
    acci-
    '
    piant,
    et
    ejus
    membra
    qui
    eosredemit et eorumca-
    putest,
    eflici valeant.
    Deinde
    myslico
    velamine
    teguntur,
    ut
    intelligant
    <ediadema
    regni
    et sacerdotii
    dignitatemportare,
    et
    mnc
    regisedignitatis
    ornamenta et sacerdotalis ver-
    licis
    habeanttegumentum,
    ut contra vilia sacerdo-
    tali velamine
    muniaiitur,
    et virlulum
    gemmis spiri-
    maliter
    exornentur,
    et unclione sacrosancli chri-
    sraalis
    linianlur,
    ut sanctaeTrinitatis habitaculum
    eflici mereantur.
    Peraclis aulemomnibus
    baptismatis sacramentis,
    A
    novissime
    per
    manus
    irapositionem
    asummo'sacer*-
    dole
    septiformisgratirespirilumaccipiuut,
    ut corro- i
    borentur in flderecta
    per Spiriiumsaiiclum.
    Et ideo
    fitmanus
    impositio,
    ut
    per
    benedictionemadvocetur
    et invitetur
    Spiritus
    sanctus.
    Denique
    sciendumest
    quia
    sicut caetera
    baptismatis
    sacramenta
    per
    sacer-
    dotes visibiliter
    fiunt,
    et
    per
    Dominuminvisibiliter
    consecrantur,
    ita
    etSpiritus
    sancti
    gratiaperimpo-
    sitionemmanuum
    episcoporum
    fldelibustradilur et
    a Dominoconfirmatur.
    Postrerno
    corpore
    et
    sanguine
    Dominico cominu-.
    nicantur,
    ulillius membraefficiantur
    quipro eispas-
    sus
    est,
    et
    resurrexit,
    et
    per
    visibilem
    panem
    et
    vi-
    num
    pascalur
    anima cibo
    invisibili,
    sicut
    ipse
    Do-
    minus ait: Caro mea vereest
    cibus,
    et
    sanguis
    tneus
    B
    vereest
    polus
    : el
    qui
    manducat carnemmeametsan-
    guinem
    tneum
    bibit,
    intne ntanel et
    ego
    inillo. Morem
    istum
    accipiendse
    eucharistiae a Domino traditum
    Ecclesia
    tenet,
    ut cum
    aqua
    et
    Spiritu
    sancto
    quis
    renascitur, corpore
    Domini
    pascatur
    et
    sanguine
    ejus potetur,
    ut in
    corpore
    Christi
    traditus,
    et illein
    Christo
    maneat,
    et Christusineo.
    Sic desinit codex
    Sequerianus, Andegavensisvero.
    S. Albini addtt
    sequenlia
    :
    '
    A
    parvulo
    enim recens nato
    usque
    ad
    decrepitum
    senemsicut
    nullus.
    est
    qui
    non
    peccato
    moriatur in
    baplismo,
    sed
    parvuli
    tantum
    originali, majores
    au-
    temetiamhis oninibus moriunlur
    peccatis qusecun-
    que
    malevivendo
    addiderunt,
    et illud
    quod
    nascendo
    1
    traxerunt.
    ' J
    Sacramentum enim
    baptismi
    est
    quod
    habet
    qui
    baptizatur,
    et sacramentum dandi
    baptismi
    cst
    quoti
    habet
    qui
    ordinatur. Sicut autem
    haptizatus
    si ab
    t unitate
    recesserit,
    sacraroenlum
    baptismi
    non amit-
    t tit : nulli eninvsacramento
    injuria
    faciendaest. Si
    discedit a
    malis, ulrumque discedit;
    si
    permanet
    in
    malis, utrumque
    manel. Sicut
    ergoacceptatur bapti-
    smus, quem
    non
    potuit
    amitlere
    qui
    ab unitate dis-
    cesserat,
    sic
    acceptandus
    est
    baptismus, quem
    de-
    i dit ille
    qui
    sacrameutum dandi cumdiscederet
    non
    amisit.
    NOTiE
    J URIS A MAGNONE GOLLEGTiE.'
    Haec
    juris mpuot
    libens rex
    accipe
    Caiie
    Oltert devotus
    quse
    libi
    Magno
    tuus.
    AUG.
    Auguslus.
    A. aut. AT.
    aput (apud).
    A\. Augusti.
    AT. autem. API'.
    appellatio.
    A.
    Augustalis.
    A"C actio. AFA.
    ampulata.
    AT. auctor,
    tutor.
    AMC. actionem.
    g^.
    accepta.
    ANT.
    Anlonius.
    ACD. actionibus.
    ^ adjutor.
    *
    anteiala'
    "" amantissirae.
    A- #p_
    provincte.
    AUR.
    Aurehus.
    AH^
    amicus.
    AD^ Ai]ocma.
    AG.
    agit.
    ATR. auctontas.
    Ic.
    ager.
    A.MN.
    actio mandati.
    ADF- adfinem.
    985
    NOTJ E J URIS.
    686
    AD
    QS.
    ad qusestorera
    vel CDO. condiiio.
    cs. consiliarius.
    ad
    quaestionera.
    C0RS Corsica.
    c. M.
    capitis
    minutio.
    A. P.NT.
    adpotestatemluam. gjj. consulari.
    DD. deinde.
    AP.A.
    apud
    acta.
    C0R. correctori.
    <**" dixerunt.
    ACO,
    accusatio.
    cc. vv. clariss. viris.
    "*" donatio.
    APPJ ?.
    appeOationibus, c.
    n_
    v.
    clarissimse
    roemorise
    DOT.
    dotem.
    AUCTHP. auctoritatihus.
    vjr.
    D. P. dotenv
    petit.
    ^- T. auctoritas tua.
    c,
    M.F. clariss. raem.femina,
    _-
    s. die
    quosupra.
    ALL, allegata. c. p. clariss.
    puer.
    D"r' duntaxat.
    AQI.
    s.
    aquilianaslipulalio. c. s, L, coraessacrarumiar_
    D, divus,
    ANN. P. annonae
    prsefecto.
    gitionum.
    ""> c- divusCaesar.
    ^-
    >quileia'
    c.R. P.
    comesreiprivatae. t-'
    A'
    disCsesarAuguslus.
    AFR. Afrioae. DN.
    dominus.
    ,
    . . COM. comes.
    , .
    ANT. antestatus.
    ...
    n. p. d.
    pius. '
    ,
    . c. LARGN. comesIareitionum.
    ASI. Asire.
    n
    D. A. divus
    Augustus.
    . ,
    .
    -J SNUS. Conslantius.
    ,
    e
    ACH. Achaiae. '
    _v. devotus.
    . ,. nsus consensus.
    APUL.
    ^
    Aptihae.
    ^
    cuius
    D'V" devotus vir.
    kV'V'f 0'
    ^praetorio^
    0111111
    C0M10R'
    coroesOrientis. D/p"
    derota
    persona.
    ~
    AP.P.UKB.
    apud prrefectum
    ^
    ceu^mum
    millia"
    ^
    j^'
    _ .
    Urbl'
    c. R,
    civis Romanns.
    1_i_T-
    decretum.
    BA"
    ;
    a"
    . cs.
    causas.
    DF"
    defunctus.
    B^P.
    bonorum
    possessi.
    -_
    ^^
    wc.
    dignus.
    BF. bcnelicium,
    _____
    controversia.
    DIG-"
    dignus
    memorise
    BIS.
    rCTls\ c.D.n.N.Nc. cautum de re non
    D"
    --Rl de
    qua
    re.
    BF.D. beneficiumdedit.
    , _> , ,
    . .
    ,
    . necessana. du-r.
    dulcissimus.
    BFO. benencio.

    -
    , . ,.,. ,., . .
    , ,
    c DM.
    comes domestico- di-r, dilectissimus.
    B. F. bonahde.
    ,
    e , i i, rum. DPC.
    deprecatio.
    BO.F, bonafortuna vel bo-
    l
    numfactum.
    e<J 'R"F'
    cautumque
    ratum
    T. dotis
    tempore.
    iF.L. beneficii loco.
    '
    _
    *>re'
    __
    divus-
    B.E.
    bonorumemptor. chk*-
    Calabria-
    ___
    Deus-
    B. PO. bonorum
    possessio.
    CA-" v" causamemorati viri.
    T.
    dentur.
    B. m. bonorum
    possessio-
    c- "D" centum millia dena" *"" dam-
    nem.
    riorum.
    dg.
    -
    .denique.
    BOR. bonorum.
    c' D>J UD" centum virale
    judi-
    n. BO.
    debeneflcio.
    BN."
    bene.
    '
    __
    cium- ^5-
    '
    domino.
    B. c. bonacaduca.
    CTW0-
    centurio. DAT. data.
    B. v." bona vacantia.
    CL- Claudius. DOCS.
    Piocletianus.
    B. T.' -
    brevi
    tempore. !__"
    confinis<
    DEL0-
    delatio-
    B. PT. bona
    paterna.
    5!'
    CBsar-' D<J -
    ST
    fiecimus J ulius
    Syl-
    B.EO. bonorum
    eroplio.
    !LP'
    corpus.
    __
    vanus.
    B. G. bona
    gratia. ___us-
    corporatus
    DQ.
    A.T.
    denique
    auctoritas
    B. F. -T. bonafidecontractum.
    CAT' cautus.
    tua.
    B. M. bonsemenvoria:.
    c' D"
    cert0 die"
    Dml- dominiim.
    B- balbus.
    c" T' cert0
    temPore- CD.NN. domini nostri.
    _."_. bonamaterna.
    CD.B.U.N.E.
    cujus
    de ea re notio
    d". P decretum
    principis.
    (5. causa.
    '
    est.
    DCMON^
    decuriones.
    -
    con. _>- cautio.
    tT. OPA. data
    opera.
    9- contra,
    c-jSs- cautiones. 3"-
    dedicavit.
    c. causa.
    A. Caesar
    Augustus.
    DD. dedicaverint.
    cc. causa
    cognita,
    co- 0B- comitia
    obriziaca
    D.ML.
    dolum
    malum.
    CD. contradictio.
    c.
    Cornelius.
    D.M. diismanibus.
    c. T. certum
    tempus.
    CT.
    contractus,
    M. donvusmortui.
    c. a. N. comes rerum niten-
    CR-)
    contraririm. d~. dixit.
    tium.
    cc.
    circunv,
    D.L. delibello.
    c. IUP. causa
    reipublicse.
    c. M. causa mortis. D.c. S. deconsilii sententia.
    CL.V. clarissimus vir.
    CUJ -J . cujus.
    55. damnum.
    CAMP.
    Campania.
    c. R.C.P.
    cujus rei
    causa
    pro- fi^
    damnatus.
    CURS. P. cursus
    publicus.
    mittis. D. R. P. de
    republica.
    987
    MAGNISENONENSISARCHIEPISCOPI 98S
    DEs. destatu.
    FLAM. flamina. H. hora.
    DEs. i. destatu
    ingenuitalis.
    F. UCD. familiseherciscundse. H, hseres.
    DMO. dummodo.
    F. FAE. filius
    familise,
    HH. haeredes.
    DECB. Decembres. F.
    filius..
    5o.
    homo.
    D. F. P.
    dar.e,facere,praestare.
    FA.
    filia,
    io
    HON-J .
    homohonestus,
    D. A. dictoaudiens. FF. fratres.
    H.B. hora bona vel haeres
    5TAM. divinamanu FEB,
    Februarium.
    bonorum.
    DO.s. domussua. FL.
    5
    flamen
    perpetuus.
    H.M. hora mala.
    DAT. Datiano. fl. d~. flamendialis. n. p. hora
    pessima,
    vel hse-
    DON-_". donationibus. FL.
    <ji.
    flamen
    quirinalis.
    reditalis
    possessio.
    DFT.
    directum
    factum vel FCTAS. facultas.
    n. j. hsereditario
    jure.
    potius defunclum,
    FACTIB facullatibus.
    H. p?. hic
    posuit.
    DBAT. debuerat. FA. femina.
    n. ^, nic fulmavit.
    DCRAT. decuerat. F. c. L. fraudalionis causa la-
    H.D. hic dedicavit.
    D.
    FQ.
    domi
    forisque.
    titare.
    H. B.v. P. hgereditatisbonorum-
    D. N.E. dubiumnonest. F. R. finium
    regundorum ve
    possessio,
    D.N.P. dubitari non
    potest,
    F.
    F-J .
    fratris filius.
    nc> ]iac.
    DT.D. dictumdecies. FL>
    Flavius.
    HT. hcereditatem.
    DE.LNIS. decretum
    legationis,
    F. ibrte.
    gvs.
    *
    hujus.
    D. P. de
    periculo.
    FK. forum.
    iijjE'. hunc.
    ET. eliam.
    F. M. faii munus.
    guJ 5,,
    hujusmodi.
    ET.Sc. etiam
    nunc,
    F. M.I. fati munus
    implevit. HONOR. Honorius.
    EJ T
    ejus.
    lf^
    c. fidei commissum,
    H.INS. i13eresinstitutus.
    E7.
    est,
    FF. fecerunt.
    H.E. R.F, haeredemfacio.
    EMO.
    ejusmodi.
    FF. fabricaverunt.
    H. E. v. haeredenvesse voluit.
    EE. esse.
    FF- fundaverunt.
    H. Di
    htereditas divisa.
    ER. erunt.
    F-
    fideijussor.
    ^5, haereditatibus.
    EG.
    aeger
    vel er-o.
    ^
    fuerit.
    HV. ave.
    EP.
    epistola.
    FYA Fulbia vel Fulvia.
    H.R, c. honeslserecordatioriis.
    EP. M.
    epistolain
    misit.
    FO. fortes.
    n. M.v. honestsememoriaevir.
    EN. enim.
    G-
    gralia. IIHJ NS. Hadrianus.
    EET. esset.
    cn.
    gerit. ,. ln.
    Eiio. editio.
    G-
    gaudium. .,_. inter.
    IEM.
    essem.
    GG-
    gesserunt.
    _p_l7. interea.
    EAT. eatur.
    G0RD- Gordianus.
    _l5_. jnterdum.
    EX-J .
    exisliino.
    j
    Gaius.
    IA.
    intra.
    EX7.
    exislimatio.
    GRANS. Gratianus.
    j. L. inU,ai;mitem.
    EXPR. T.
    experientia
    tua.
    G.VAL. GaiusValenus.
    Ic,
    jurisconsultus,
    vel in-
    ED. edictalis.
    c. c. GaiusCaesar.
    tra circuium.
    EXL-J . exemplum.
    s.
    gravitas.
    , T, intra
    tempus,
    EMA. emissa.
    G-
    genus.
    ,. T, c, illtra
    tempUS
    consti.
    ETM.D. et manudivina.
    G-R'
    genus regum.
    tulum.
    ED. edictum.
    GM-
    germanus.
    1HP,
    imperator.
    EXJ -X
    existimationi.
    G-^
    germanus
    frater.
    ltlpp,
    imperatores.
    EX-J -T'.
    T excellenlialua.
    G-FS-
    germanus
    filius.
    IMP.cs.
    imperator
    Cresar.
    EXs. c. ex senatus consulto.
    GL-
    glorkt.
    .
    1MP. A.
    imperator Augustus.
    EXJ .
    Q.
    ex
    jurequiriliunv.
    %$
    P-
    gloriaparenlum.
    .. j. in
    jure.
    EX
    77.
    ex communi consen- g-l?. gloria,
    decus. 1.D. in Domino.
    su. G. T.
    gravitas
    tua. 1.PS. in
    possessione.
    ru.
    fuit,
    fuerit.
    51.
    gratia.
    1.L.S. in locosacro.
    FI. fidei. n. honor.
    j. D. P.
    juri
    dicundo
    praeest.
    F. fundus. n. honestus. 1. L. R. in loco
    religioso.
    FICA. fiducia. n, v. honestusvir. 1.L. D. in Iocodivino.
    FO-B- fusionibus. n. p. honesla
    persona
    vel 1.L. P. inloco
    praesenti.
    F. E. factura est. honestus
    puer.
    1.p. in
    publico,
    in
    platea.
    FD.
    fundum.
    n. F. honesta femina.
    1.L. A. inlocoabseutis.
    FAMA. familia. 11.v. honestavita.
    1SN. in senatu.
    FLCA. Falcidia. H. L. honestoloco. 1.SN.R. insenaiu Romano.
    F"J AT. fuerat. H. L. N. honeslo loconaiiis. i. F. inforo.
    989
    :''''
    ''''
    '''
    ':NOT_EJ URIS.
    '

    ' " 990:
    1.F". cs( InforoCaesaris. K.DEC KalendasDecembris. M. mihi,
    i. F. cs. A. in foro Cresaris Ari- K.
    Q.
    Kaleridasniintiles.
    MM. malrimonium.
    ,
    gusli.
    K.s; Kalendas^sexliles.
    MFTI.F. manifesli furti.
    i. F p-. InforoPacis. k.
    karissimev
    M.
    Marcus.,:
    I F. TR. in foro
    Trajani.
    KK. karissimi.
    .'_. cs.. Marcus Csesar.
    i. F. N. inforoNervse. k. D.
    kapite
    deminutus. MAX. Maxirous.
    i. F. TR. inforotransitorio. K. c.
    kapite
    census.
    MAX. cs. MaximusCsesar.
    i. F.J UL.
    in
    foroJ ulii. KAR.
    Kartago.
    MAX. PONT.Maximus
    pontifex.
    l. F.
    POP-.,
    in
    foro
    Populi,
    K. c.
    Kartago
    civilas. M.P.TR.POT. Maximus
    pontifex
    tri-
    i. F.B, inforo
    Roario,
    KO. kardo.
    bunitise
    potestatis.
    i. F. FLM..inforoFlaminio. K.M. kardo maximns.
    Mp
    miles.
    n,
    inibi. K.P. kardo
    positus.
    MM. milites.
    IXI. duodecies, , K. F. kardo finalis.
    M.L. militis locus.
    ixxi. duodevicies,
    K. Kselius.
    M.AG. militis
    ager.
    IC.
    igitur.
    KA. kastra.
    M. modo,
    jr.
    Q.
    jure
    Quiritium,
    KMT.
    kselimontanns
    MG.
    niagis.
    J DNE.
    jurisdictione.
    K. P. kastra
    posuit.
    MAG.
    magisler
    i. inde. K. DD. kastra dedititia. MAG. MIL.
    magister
    militiae.
    IT. item. LG.
    legem.
    MMT. monumentuni.
    J VD.'
    judicium,
    LT. licet. MI. P. monumentum
    petit.
    J R. ure.
    -
    _~.TP.PO.
    longi temporis prse- MM. ACC monumentum
    accepit.
    -i5. inter.
    scriptio.
    MM. L. monumenti loco,
    -PRM.
    interira,
    *
    '"
    Lucius.
    M.F1. -jn^ fic|e.
    IL.
    illustris, L. T. LuciusTitius.
    ,,. FI. P. maia; U(}ei
    possessor.
    J D^V. indulcatio
    vel indul- L. c. LuciusCornelius
    M.H. malushomo.
    genlia.
    L. M. Lucius Murena.
    ^p, maleficus.
    m. inde. *>,
    ^
    locus.
    M_. Marlius.
    n.
    integris.
    ._-.
    sc^
    locus sacer.
    M.RF. Marlius Rufus
    u.-RJ .J integri
    restitut. -i?.DVS, locus divinus.
    M1N. minor.
    J UDO.
    judicio.
    -i?. DD. locusdeditilius.
    M. men.
    J UDA.
    judicia,
    S. R. locus
    religiosus. . mus.
    il. ita. ., -i?.
    Q.
    s. loco
    quo supra. M1. mihi.
    ITQ.^
    itaque. LUD. ludus.

    sf. manifestum.
    INL.MA. T. inluslris
    magnilicenlia
    LG.D.
    J egem
    dedit vel
    lega- MS. moleslus.
    tiia. lunvdedit.
    M.p. maie
    positus.
    i> inlerjectio
    vel inlerdi- LG.
    legavit,
    MT. mater.
    ctio.
    LUD,
    AP. ludi
    Apollinares.
    mulier
    J DN. J unias. L. P. libri
    pens.
    _____
    matertera.
    IL_S.T
    illustrissuhlimitastua. L. p. locus
    proprius.
    HD__B. nvulierisbonsee/mu-
    IEA._
    interea. L. VAL. LuciusYalerius.
    j_' Dona.
    ID.A. A.
    idemAugusti.
    L. EM. locus
    emptus.
    MDL. M. mulier mala.
    I. A.R. in
    aquseductus

    resti-
    L. CESS, locus cessitius.
    ^ manifestum.
    tutione. L. M.D. IQCUSmortuo cledica-
    _p. L. ma_ifestuslocus.
    J J .
    jurisjurandi.
    tus.
    -
    0pp_ manifestum
    oppidum.
    J DL- J ulias-
    L-
    AD-
    Iocus
    adquisitus.
    -_ _T_ manifestum territG_
    J ULANCS. J ulianus.
    L- B-r- 'ocus bene
    possessus.
    ^______
    J . c.
    e,. jure
    cautum est.
    L. M.P. locus male
    possessus.
    M; __.._
    K. Kalendse. L. I. J . locus in
    jure.
    N0. neque.
    K. J AN. KalendasJ anuarias. L. I.
    Q. locus
    juri
    Ouiritium.
    N. s. nisi si.
    K.F. Kalendas Februarias. L.-P-P.ADF.locusinter adfines.
    N. nam.
    K. M. KalendasMarlias.
    L. IMPL. loca
    imperialia. N. nec.
    K. AP. Kalendas
    Aprilis..
    L. PR. loca
    privala N. non.
    K. M. KalendasMaias. L. SA.PAL. loca sacri
    palalii. NS. noster.
    K. J UN. KalendasJ unias. L. IC. loca incerta.
    N0B. nobis.'
    K.J UL. KalendasJ ulias. L. VAL. R. LuciusYaleriusRufus. NOB, PUER.nobilissimus
    py!'5
    K.ADG. Kalendas
    Auguslas.
    L. $S. loca
    periculosa.
    N.OP_. non
    oportet.
    K.SEPT. Kalendas
    Septembris.
    So. modo. N.P_. non
    possunt.
    K. OCT. Kalendas Octobris.
    Zc.
    raancipium.
    NIL. nihil.
    K.NOV. KalendasNovembris. M.T.1
    morlis tempore.
    K. DO. nuncvero.
    991
    MAGNI SENONENSISARCHIEPISCOPI NOT^E. 99.2
    N.
    E^.
    necessc est.
    Pr
    C.
    post
    consulalum.
    QO.
    T.
    quo J empore.
    Sc. nunc. p. c. Palres
    Conscripti.
    ooio.
    quomodo..
    N.
    noster.
    p. AO.
    palris
    actio vel
    princi-
    QQ.
    quoque,
    $.
    nihil.
    palis
    aclio. QOQOMO.
    quoquomodo.
    ft. nam. &>
    pcenam.
    -A.
    qua.
    NV. noslrum. -ic.
    periculum.
    CR-
    -uar^*
    m. nisi. PV.
    provincia.
    eAPP-
    quapropter.
    N. M. nonmmus.
    -PJ RG,.
    peregrinus.
    Q-D-
    E-
    1ua
    de re-
    N. nos.
    PC.
    proconsul.
    Q.D.R.P.G.V.
    qua
    de re
    pelo gravt-
    NQ.
    namque. PC.L.
    prisca
    lex vel
    prisci
    talemvestram-
    NC-.
    nusquam.
    Latini.
    Q.D.R.P.L.Y.
    qua
    de re
    peto
    lauda-
    N. v. non vis.
    Mc. Piceno.
    Mlitatem Testram-
    i.
    _..
    -
    QQ.
    quur. N. vv. nonvult.
    Pic. ANN. Piceno annonano.
    ....
    .,..' C>^ quaenam. NOB. G. nobihs
    genere. pic. URB. Piceno
    urbicario.
    J
    .

    .
    Q,D.c.
    qua
    de causa.
    NOB. G. N. nobih
    genere
    natus. P. V.
    praefectusDrbi.
    ,
    .,
    ,.,.,.,.
    . Q.
    D. c. v.
    qua
    decausavenit.
    NOB. F. N. nobili famiha natus. P. P.
    prsefectus
    prsetono.
    _
    ,;_,
    XT
    i,

    ... QRo.
    quceio.
    NR. Nero.
    '
    PF. VIG.
    praefectusvigihum. ,.
    ~
    -<MG-
    <lu
    0
    ma-is.
    N.c. Nero Csesar. PF.ANN.
    prsefectusannonse.
    ;
    _
    N.CL. Nero Claudius. PF. CL.R.
    prsefectus classis
    Ra-
    ^.
    Quintus.
    o-
    oportet.
    vennatium.
    Qi
    Quintus
    Celius.
    OMB-.
    omnibus.
    w. CL.
    prscfectusclassis.
    Qi_
    __
    Quinlus
    Murama.
    oo.
    oportuit.
    r- AEG,
    prsefectusiEgypli.
    Q
    _
    quam
    rem
    T
    os.
    P.SVR.
    prafeclus
    Syrise.
    Q___
    quem
    locum.
    OB.
    ohriziacum.
    *'<">
    praefectus
    J udsea?.
    Q pT.
    quampairiam.
    OP> opus;
    r. GALL.
    pravfectus
    Galliarum.
    Q pROy
    quamprovinciam.
    OPP.
    oppidum.
    P. AFR.
    prsefectus
    Afrieav.
    Q.p.
    quopetit.
    oo.
    omnino.
    """ *""""
    prsefectus
    Africse
    pro-
    Q
    p.
    quempet_t.
    6E.
    oportere.
    vinciaj.
    Q
    R
    quem
    u
    o. c.
    ope,
    consilio.
    *G.
    perpetuo
    Augusto.
    Q. _DS.
    quem
    adseriti
    o. D.M.
    operedonum,
    munus
    "?s-
    TQ-
    .
    prsecipite
    sumito tibi-
    Q MC.
    quem
    dicit_
    P-
    prse.
    <Iue
    nabelo.
    Q v.
    quem
    vult_
    PP.
    propter.
    -7A-
    quia.
    R.
    res.
    p. R.
    populus
    Romanus.
    ___"""'
    quare.
    RT.
    rescriptum.
    P.
    pris.
    fiS-
    quas.
    RpoN.
    respondit.
    p.
    pos.
    fl-3-
    <Iuod-
    RD. reddi.
    PT
    pro.
    _^-
    quam.
    -. TOm
    -p-.
    per.
    -N-
    quando
    e<
    quoniam.
    R.
    respondit.
    po.
    potest.
    -
    quare.
    R.
    Romanus.
    PL.
    placuit.
    QUEM-.
    quemadmodum.
    R. Rom.
    PE.
    peregrinum
    ^0,
    qusedam.
    RS.
    responsum.
    PQ.
    postquam.
    Q>
    <_uia.
    RG.
    recognovi.
    rs.,. possunt.
    Qs^
    quis.
    REG.
    rege.
    PR.
    prsetor.
    WIS-
    quamvis.
    REC.
    recuperatores.
    p. RO.
    populus
    Romanns.
    QQ> qunque. R. c. Romani cives.
    PRS,
    prseses,
    vel
    prsesens.
    Q.
    qui.
    .R-. rex.
    p. p.
    prseses provincise.
    QPP.
    quippe.
    RP.
    respublica.
    p. p. v. c.
    prsesesprovincise,
    vir
    Q._B-
    quibus.
    R, PR. rej
    privatse.
    clarissimus. Q-
    que RCL.
    regulis.
    PQ.R.
    poprilusque
    Romanus.
    0-
    quse. RG.
    F_,. regis
    filius.
    p. KA
    parens
    karissime.
    P-'P-/-
    quamquam. RG.px.
    regis
    filia.
    PT.
    prseter.
    '
    Qls-
    "IU1S-
    R. D.
    regisdomusne/domum.
    PIVG.
    privilegium.
    P-___
    quehi.
    R. M.
    regis
    nlunus.
    PS.
    possunt.
    fis.
    quasi.
    RA. Roma.
    PO.
    poterit.
    QO-
    quseslio.
    RAV. Ravenna.
    PF.
    prsefectus.
    Q- querius. SD. secundum.
    p.
    FL.
    palris
    ftlius. Q-
    """
    querius Relius,
    vel
    SC;i.
    sicuii-
    PFM.
    paterfamilias. queres.
    s. senatus.
    PP.
    proposila.
    QT-
    quanlum.
    s. c. senalus
    consultum,
    P-J . post.
    QT>
    quotiens.
    ST. senlentia.
    993 S. LEO PAPA III.NOTITIAHISTORICA. 994
    sv. sive. sc. L. sacrse
    Iargitiones.
    TM. terminus.
    SN. sine. sc. L. CM. sacrarum
    largitionum
    TM.P. terminum
    posuit.
    SN.x. senatoria auctoritate. comes.
    TM.DD. terminum dedicavit.
    s. sunt. ST. p. stadium
    posuit.
    TIB.i. Tiberii
    imp.
    sA. sed.
    ST.DD. stadiumdedicavit TIB.R. Tiberii Romse.
    SA. senlentia. TR. trans. TM. termse.
    s. D. sententiamdedit. "fii. tamen. TM.DD. termsededicatse.
    s. D. sententiamdixit. TRNO. transaclio.
    T. tem.
    s. F.
    salisfecit,
    vel sacris TR. ter.
    TB. tibi.
    faciendis. TR.P. tribunitia
    polestas.
    TB-D. F. tibi dulci filio.
    SFT.
    satisfactum.1, TAB tabulse.
    TB-D.F. M.tibi dulci filiomeo.
    ss. sestis.
    T'. ton.
    TB-D-F-M- tibi dulci filio meo
    s. sunt.
    T-. tum.
    A.O.P.T.
    adoptivo.
    SND. sinedubio.
    fUY. testamentum.
    - verba"
    s.
    ser.
    TiT. testamenli.
    vv-__
    verot.
    SLS. scilicet.
    TT. testamento.
    v. ET. verbumeliam.
    sivp. sine
    periculo. Tc, tunc.
    v. G. verbi
    gratia.
    SN.p. M. sine
    periculo
    moriis.
    T3. tur.
    <IRB. Urbis.
    SIGN.
    signum. TB.M, tabuloematrimoniales. v. p. vir
    perfectissimus.
    ss.
    suprascriptas. T. tunc. VIR.
    virgo.
    sp- M-
    supra
    memoratus.
    T. tanto.
    vm. v.
    virgo
    vestalis.
    scs. sanclus.
    T. ter, V. vestes.
    SCA. sancta.
    jp>. trans. VESP.
    Vespasianus.
    SE.MM. sanctsememorise.
    TP.
    tempus.
    VESP.ci.
    Vespasianus
    Csesar.
    SPD.
    supra
    dictus.
    TP B.
    tempus
    bonum.
    VAL. Valerius.
    SCD. secundum.
    TIB. tribunus. YAL.CS. ValeriusCsesar.
    ST. 'slalutum.
    TR.PL. tribunus
    plebis.
    v. MCN. vias munivit.
    ST. TP. statutum
    tempus. TBC. tribunitise.
    X.
    existimavit,
    s. D. statutum diem
    T. Tullius.
    5. existimalio.
    ST.?s. statutum consulem.
    TIB. Tiberius.
    X. xenodochus.
    ST. SN. stalulum senatum. TIB.cs. Tiberius Csesar. X. decies.
    s. P.
    Q.
    R. senatus
    populusque
    TIB.CL. Tiberius Claudius. VMN.
    hymnura.
    Romaiins. TR. tri. ZEN. Zenobius.
    ANJ iODOMINIDCCC-VIII.
    SANCTUS LEO m
    PONTIFEX ROMANUS.
    NOTITIA HISTORICA. IN SANCTUM LEONEM.
    (Mansi,
    Conc.
    ampl.
    Coll.tom.
    XIII.)
    Leo
    (a)
    tertius,
    natione
    Romanus,
    ex
    patre Azup-
    pio,
    seditannos
    viginli,
    menses
    quinque,
    diesdecem
    (a)
    Leo. Anno
    Redemptoris
    nostri 795
    , vigesima
    sextaJ anuarii ,
    eodem die
    ;quo
    Adrianus
    obierat,
    ^
    et
    septem. (J ui
    a
    parva
    setateinvestiarto
    patriarchii
    enutritus et
    educatus, omnemque
    ecclesiaslicam
    crealus est
    ejus
    successorLeo
    hujus
    noministertius,
    in
    disciplina
    ecclesiasticaa
    juventulc
    bencinstitutus,
    995
    SANCTUSLEO PAPA IH.
    ^96
    disciplinam spiritualiter
    eruditus,
    tamin
    psalterio
    quamque
    in sacris divinis
    Scripturis pqllens,
    sub-
    diaconus factus in
    presbyterii
    honorem
    provccius
    esl. Erat enjm
    vir
    castus, loquela
    facundus,
    et ahi-
    moconstans.
    Ubi vero inveniebat
    aliquem prsepipuum
    mona-
    chura
    vel
    servumDei,
    in
    colloquiis
    diviniset oratio-
    ne cum eo
    penitus
    vacare non cessabat. Et vatde
    nimisque
    hilaris in
    eleemosynis
    exislebat,
    verum
    eliam et infirraorum
    prorsus
    maximus visitator,
    procdicans
    illis
    scripturaliter [Scripturas],
    ut eorum
    animas
    [ut pro
    cura
    pauperum
    aniraas
    suas]
    inelee-
    roosynis
    redimerent.
    Qiii plures ejus prsedieationibus
    annuenles, quid-
    quid
    illo
    pro
    Chrislo commendabat
    [habebant],
    oc-
    culle diu
    noctuquepauperibus erogabant
    : fructum
    animarumcrebro
    offerens[offerentes]salubriter
    Deo,
    et dumtaliter iri
    ipso
    vesliario
    prsecipuedegens
    splenderet,
    et
    ejus
    solertissimamcuram
    ipse
    veslia-
    rius
    diligeret,
    ab omnibus amantissime
    diligebatur.
    Ouapropter
    divina
    inspiratione
    una concordiaea-
    demque
    voluntate
    a cunctissacerdolibus seu
    proce-
    rihus,
    et omni clero,
    ned non et
    oplimalihus,
    vel
    cuncto
    populo
    RomanoDei nutuin
    natali.[natalilio]
    beati
    primi martyris Siephani
    eleetus
    est,
    et se-
    quenli
    dieinnalali
    [natalilio]
    sancti J oannis
    apostoli
    et
    evangelistse
    ad laudera et
    gloriamomnipotenlis
    Dei
    ponlifex
    in sede
    aposlolica
    ordinatus est. Evat
    enimecclesiaslicarum
    reruriv
    defensor,
    et contrario-
    runi fortissimus
    expugnator,
    et nimis mitissirous,
    et eidemEcelesisehenevolus
    prseclarus
    amator,
    tar-
    dus adirascendura,
    et
    velox
    ad
    niiserandum,
    nulli
    malum
    pro
    malo
    reddens, neque
    vindiclamsecun-
    dum meritura
    tribuens,
    sed
    pius
    ac misericorsa
    tempore
    ordindtionis sliaaoihnibus
    studuit.jiistiiias
    facere. Hicvero
    rogam[visus
    est
    rogam,
    idest sti-
    pendium]
    clero suo
    inpresbyterio
    maxime
    ainpliavif.
    Fecil eniminbasilicabeali Petri
    principis apostolo-
    nullaque
    non virtute exornatus
    , quem
    Deus ad hoc
    in
    sedempontifieiam
    evexerat,
    ut
    magiia pateretur
    et
    magnaperageret.
    Pontificatus exordio carnis in-
    cendium
    passus
    esse dicitur exosculo
    quod
    nianui
    suseraulier
    impresserat;
    addilur osculatammanum
    sihi
    ipsi
    eura
    prsescidisse, slatuisseque
    ut
    deinceps
    pedes
    lantuin nonmanus
    pontificis
    exoscularentur :
    vcrum
    utrumque
    anile commentum
    est, plusquara
    fabulosum. Namconstat
    quodante
    hsec
    tempora
    mo-
    ris fuerit
    pedes
    nonmanus
    pontificis
    exosculari. Ad
    Carolum
    raagnumtanquampolenlissimum
    Romanse
    EcclesiLBdefensorem
    honorandum, non,
    ut calunv-
    niantur
    novalores,
    ad!
    possessionem
    urbis traderif
    daiu,
    cxemplo
    aivteCtiSsorumsuoruin
    per legationem
    misit
    pro
    nvunereet dono
    episcopali
    clavesaureas
    confessionis sancli
    Petri,
    et vexillum urbis
    Roinse,
    sicul ad eumdemlocobenediclionismisil
    patriarcha
    Hierosolymitanus
    claves una cumvexillo locorum
    sanclorum. HacoccasioneCarolusrex
    ablegavil
    En-
    gilberlum
    abbatemmonasterii Sancli
    Richarii, qui
    ponlifici
    redderet munera
    amplissima, quse
    extlie-
    sauro Hunnorum
    erepto
    idemrex fueral consecutus
    (AnnalesFrancorum). Acceptosthesaurospontifex
    in
    ornamenta ecclesiarumconveriit^
    et in.clericos ero-
    gavit, omniaqueperfecit, quse
    ante
    persecutionem
    il-
    lamrecenset
    Anastasius,
    seorsumabaliis
    qiuepostqua-
    drienniumedidit,
    quando
    ex
    Germania;reversus
    fuit.
    Constantinus
    V,
    detrusa uxore sua
    legilima
    in
    monasterium, duxitaliam,
    Theodoram
    nomine,
    eam-
    que imperatriceracoronavit; cumque
    Tarasius Gon-
    slanlinopoli
    adulterum non
    excommunicaret,. ipse
    piorum
    consortiohabitusest
    indignus
    :
    qui
    vero cum
    Theodoro Stud.ita
    adullerum
    imperatoremredargue-
    rant,
    inexsiliuni
    ables;ati
    fuerunt.
    Cumque
    itasce-
    lus sceleri
    adderet,
    iherifo
    jussu
    malris
    quamimpe-
    rio
    exuerat, zelo
    justitise
    non
    regni,. pculis, impe-
    rio et
    vitaorbatus fuit. Irene
    dumpostreeuperaturii
    imperiumquinoue
    annis sola
    imperiuratenuisset,
    a
    A
    rum nulritori suothurihulumaureumante
    vestjbu-
    lumallaris
    pensans
    libras decenvet
    septem.
    ImOet
    incohfessione
    ejusdemapostoli rugas
    ex aufo
    priris-
    simocum
    gemmis.
    diversis
    pensantes
    libras
    quadra-
    ginta
    et novera. Itemcoronas
    majoressirgenteas
    tres
    pensantes
    libras trecentas et
    septem.
    Verum
    efiara
    et cortinas albas holosericas rosatas habentes in
    medio crucemde
    chysoclabo[chrysoclavo],
    et
    peri-
    clysin
    defundato unamv .,
    r ..
    Sarta verotecta basilicsebeali
    Petri
    apostoli,
    id
    est,
    riavem
    majorOm,
    sed et aliariv navehv
    silper
    altare cuni
    quadriporticu
    simril et fontem
    -, aique
    ante fores
    argenteas;
    verura etianvet turrem cunv
    cameris suis ab imo
    usqtie
    adsummum omniain
    omnibus noviter restauravit. Pravsertim
    imaginem
    Salvatoriscura
    reliquis
    mirse
    pulcliritudinisdepietam
    ad decorem
    suprascriptse
    ecclesisein
    fastigiosub
    arcu
    majori posuit. Pari.md.dp
    efcin
    basilic;a'beati.
    Pauli
    apostoli, atque
    in basilica Salvatoris instar
    T>
    imaginfes(id
    est similes
    imagines)
    fecit et constituit.
    Sartatectaverotituli beatse
    Anastasise,quseaipriscis
    .;
    temporihusper
    incuriammarcuerant et
    pene,
    casura
    erant, suo,almo
    sUidionoyiter
    restauravit.
    Similiter et titiilumsaiiclseSahihsesfUdioSereno-
    '
    vavit. Tnuiio vero
    templo
    idem
    egregiusprsesul
    lecit
    ex
    argenteo
    coronas
    quinquepensantes
    libras
    -qua-
    tuordecim. Canistra. duo
    pensantia
    libras tres et
    semis. Gabatasiriterrasiles
    [intersatiles] novemjien-
    santes libras undecim. Fecit aritemet in liasilica
    Beatos Dei
    Genitricis, quseappellatur
    ad
    Pfsesepe,
    ciboriumex
    argento-purissinvo quod pensatdibras
    sexcentas et undecim.
    Sinvul et
    riigasargenteas
    in
    ingressu" presbyierii perisarites
    libras
    ocluaginta,
    atque
    eoriinam
    majoreiH
    sericam-albam babentem.
    .-
    periplysin,
    et crucemde fundaia.
    Imoetiri
    sacratissimo.altari
    majori
    fecit vestem
    de
    chrysoclabo
    habentenv hisloriarii
    nativitatis,
    et
    sancli
    Simeonis,
    et in medio cheritismon; Simul
    C
    Nicephoro
    homine
    impiissimo,
    hsereticorumomnium
    faulore,
    RomanseEcclesiav
    omniumque
    clericorum
    contemptore scelestissimo, imperioprivata,
    in
    .exsi-
    lium
    amandala fuit,
    annoDomini 802,
    atque
    ibidem
    anno
    sequente
    evivisdecessit.
    (Theophani
    Annales
    in
    Nicephor. )
    Adolfuih
    regem
    Nbfdarihunihrorum"_
    regnopul-
    sumLeo
    per
    legatum
    sedis
    apostolicas
    in
    regnum
    restituit
    (AnnalesFrancorum).
    Defuncto.Caroloimperatore, quemEginhartus
    fe-
    bri
    correptum
    anno Christi 814
    , Aquisgrani pie
    et
    sancteobiisse
    refert,
    subinitium
    Ludovici,
    rursum
    facinorosi homiues m
    pontiDcem insurrexerunt,
    vilaeque
    illius
    graves
    insidias struxerUnf.
    Quod
    cum
    ponlifex cognovisset,
    et in
    delinquentes lege agi
    prsecepisset,magna
    seditioRomseconcitata
    fuit,post-
    que plurimas strages, deprsedationes
    et
    incendia,
    lot
    tantaque
    mala subsecuta
    fuerint,
    ut
    opus
    fuerit
    Ludovico
    imperatori,
    Bernhardum
    , qui
    loco
    Pippi-
    D
    ni fralris in
    regnum
    Italiac successerat in urbem
    ablegare. Qua
    ratione illa
    contigerint,
    annalesFran-
    corunv
    pluribus
    enarrant.
    Hujuspontificis
    auctoritatesedes
    episcopalislrien-
    sis
    Ecclesise
    ad
    peljtioueni Alphonsiregis cognomen-
    to
    Casti,
    et intercessioriemCaroli
    magni, Compos-
    tellamest
    translata, quia reperlo
    ibidem sancti
    J acobi apostoli corpore
    venerando
    ,
    et miraculisin-
    signiier illuslrato,
    reverentia
    apostolici
    culminisdi-
    gnum
    et conveniensesseomnes
    senserunt,
    ut locus
    ille
    episcopalis
    sedishonore
    insigniretur.
    Ita omnes
    qui
    res
    Hispaniarumdescripserunl.
    De Leone
    ponti-
    ficeWalafridus Slrabo in librodeRebusEcclesias-
    ticis.cap. 21,
    scribit ralione fideliumad suainus-
    que pervenissenotitiam, ipsum;
    unadie
    seplies
    vel
    noviesinissarumsolemnia
    sw.piusoeiebrasse
    .-fortasse
    ut hae rat.ione
    majus
    Dei auxilium
    imploraret,
    qui
    roagnisiisqtie gfavissTmis
    afflictionibus
    quoiidie
    ve-
    xabatuf. Sisv.BIN.
    99?
    NOTITIA HISTORICA. 998
    eliam
    et incamera
    ejusdem
    ecclesiaj et in
    quadri-
    porticu,
    necnon e'tcoronas
    argenteas trespensantes
    inibi
    Ubras centum
    quadraginta quinque [quinqua-
    giniaquinque]
    etuncias novem.Intereaet iri basilica
    beati Christi
    marlyris
    Laurentii sitaforis murosfe-
    cit
    imagines argenteas
    tres Salvatoris,
    beati Petri
    apostoli,
    et sancti Laurentii
    pensantes
    simul Iibras
    quinquaginta quatuor
    et semis. Et in sacro altari
    vestem
    sericam
    chrysoclabam
    habentem historiam
    Dominiea.
    passionis
    et resurreclionis.
    Itemque
    reno-
    vavit sarta lecta beatorumFelicis et Adaucti
    marty-
    rum
    juxta,
    sanctumPaulum
    Apostolum,
    sedet basi-
    lieamsancti
    Mennse,alque
    tilulibeati Vitalis Christi
    roartyris,
    neenon et cosmeleriumbeati Sixti
    atque
    Coftielii via
    Appia. Simulque
    et ccemeteriumsaneti
    Zolici viaLavieaua. .
    Pariteret ecclesiamSanctseDei Genitricis sem-
    perque virginis
    MarisedorainsenostrsesitaminFon-
    tvcana, quseper
    olitanamarcuerat. Fecit autemidem
    prsesul
    inbasilieadoetorismundi beali Pauli
    apostoli
    confessionera,
    siroiil et
    rugas
    exauro obrizohabente
    gemmaspretiosas
    instar beati Petri
    apostoli pensan-
    les libras centum
    quinquaginta
    et sex. Et
    super
    ipsum
    sacrum altare
    imaginem
    auream habentem
    Salvatorem et duodecim
    aposlolospensanles
    libras
    septuaginla quinque;
    sedet cameram
    ejusdem
    basi-
    iicse in nvodumbeati Petri
    apostoli
    noviter
    fecit,
    prsesertim
    et coronas
    argenteas
    tres
    pensantes
    in
    una Iibras ducentas et
    viginti.
    El vela holoserica
    majora sigillala
    habentia
    perielysin,
    et crucem de
    bathin,
    seufundato numero
    quiridecim.
    Vela
    promi-
    scua
    raajora
    de
    quadruplo
    inveslita, qusependent
    in
    arcubus
    quadraginta
    tria. Velamodica
    sigillata, quas
    pendent
    in arcubus minoribus ornata
    quadruplo
    vi-
    ginti.
    Itemvelamodicade
    stauracin, qusependent
    in
    arcubus
    decem,
    et alia
    decem,
    ex
    quibus
    tria habent
    periclysin
    de
    chrysoclavo.
    Item vela
    qualuor
    filo
    pari
    Alexaiidrina. Itenvvelumalithino rotatu hahens
    periclysin,
    rotas cunv
    cancellis,
    et inmediocrucem
    cum
    gemmis,
    et
    quatuor
    rotas de
    Tyrio
    filo
    pares.
    Fecit autem in basilicabeali Andresead beatum
    Pelfum
    apostolumrugas argenteas pensantes
    libras
    octuaginta.
    Verum etiam et in basilica
    Salvatoris,
    quseappellatur Constanliniana,
    cameramroirsema-
    gnitudinis.
    Hicalmificus
    prsesulfecit
    in allari
    majori
    beati Petri
    aposlolorumprincipis
    vestem
    chrysocla-
    ham
    pretiosis gemmis
    ornatam habentem hislorias
    tamSalvatoris beatoPetro
    apostolo ligandi
    solven-
    dique postestatem tribuentis, quamque principum
    apostolorum
    Petri ac Pauli
    passionem figuranies
    mirse
    magnltudinis
    in natale
    apostolorumresplen-
    dentem.
    Iiemfecit vestemin titulo Eudoxise
    super
    altare
    Tyriam
    habentem
    grypas majores,
    et duas rolas
    chrysoclabas
    cunv
    cruce,
    et
    perielysin,blathin,
    et
    chiysoclaviim.
    Hicautem
    prsecipuusprsesul
    fecit in
    basilicabeati Petri
    apostoli pharumargenteum
    ante
    presbyterium
    cum
    gabathis argenteis triginta,
    et.
    canislrum
    oetogoni
    inmedio
    pensanlia
    libras sexa-
    ginla
    et
    tres;
    et in cantharis
    argenteis
    tara in cir-
    cuitu altaris
    quain
    in
    presbyterio posuit
    ceroslata
    argentea pensanlia
    inibi libras ducentas et duode-
    cim. Et in allare beaisePetroniilse
    posuit
    vestemde
    stauraci unarahabenlem
    periclysin
    de
    blaitis,
    seu
    Chrysociabo.
    Fecil auleirt et in basilica
    Salvatoris,
    quse
    et
    Constantiniana,
    vestemhabentemhistoriaro
    cnicifixi,
    et de resurreclione Domini nostri J esu
    Christi habentem
    periclysin
    de
    chrysoclabo.
    Sedet
    (o)
    Cutndie
    quaaam
    tnoresolitoin
    liiania,
    quw
    ab
    omnibus
    Major appellatur,
    Leo
    ponlifexprocederet.
    Post enarratam
    pontificis
    -munificentiamin sacras
    sedes
    coliatam, suhjungit
    hoc loco Anastasius
    quo-
    modo
    nepotes
    Adriani
    pontificis railitantes,
    in Ro-
    mani cleri
    primis ordinibus,
    invidia
    tabescentes,
    Leonemob
    ejus
    electionem
    persecuti fuerinl, eique
    insacrafunclioneconslitutooculos
    eruerint,
    et iin-
    Ain
    hasilica beali Clemenlis veslem de stauracin
    unanv habentem
    periclysin
    de
    chrysoclabo.
    Fecit
    etiamei in arcubus
    argenteis
    ecclesiseDei
    apostoli
    velade stauracin valde
    pulcherrima. Ipse
    Yero
    prse-
    cipuus pontifex
    inlitulobealoeSusanna?ubi et
    pres-
    hyter
    ordinatus fuerat,
    dum breviler destnictus
    fuisset,
    et
    jamper longitanalemporaipsseparielinse
    marcuissent,
    ob nimiunv amorem
    ampliavit
    sedifi-
    cium,
    et noviter in altumfodiensfirmissimum
    posuit
    fundamentum,
    et eruta
    planilie
    miriflceexcelsa
    super
    ipsa
    fundamenta sedificavitecclesiam cum
    apsida
    amplissima,
    et cacumina rairificade
    musivo, atque
    camerara
    decoratam,
    seu
    presbyieriunv,
    et
    pavimen-
    tum marraoribus
    pulchris ornavit. Verunv etianv
    dextra
    lsevaque,
    et
    porticus ejus
    cunvcohimnismar-
    moreisconslruxit. Sedet
    baplislerium
    ibi
    constituit,
    ubi et dona
    obtulit,
    videlicet
    gabathas
    aureas fun-
    datas
    tres, pensantes
    Ijbras
    quatuor
    el
    semis; cru-
    ces aureas duas cum
    gemniis pertsantes
    libram
    g
    tinara,
    tunv
    virgas argenteas pensanles
    libras
    tres,
    et uncias
    septem;
    lucernam
    argenteam
    unam
    pen-
    santem libras
    quinque; imagines. argenteas
    tres
    pensantes
    libras
    triginta quinquc.
    Fecit et confessio-
    nero
    ejusdem
    altaris ex
    argenteo purissitoopensan-
    temlihras centumtres et uncias duas. Columnasar-
    genteas
    octo et
    gammadia duo,
    et arcus duos cum
    crucibus
    argenteis quinque,
    et
    gahathas qulndecim
    pensantia
    simul libras centum
    quinquaginta.
    Crucem
    diacoptonpensantem
    libras
    quatuordecim.
    Canistrum
    ex cede Cafotii
    pensans
    libras duodecimet seinis.
    Coronam
    majorem
    de
    argenleo
    unamcunv
    delphinis
    triginta
    duohus
    pensantem
    lihras
    Ifiginta
    duas. Nec
    non et canistrum
    argenteum
    UBUin
    pensans
    libras
    decemet
    octo,
    sed et aliud canislrum
    argenleum
    pensans
    lihras decemet octo. Vasacolatoria
    afgen-
    tea deaurata
    pensanlia
    libras
    quatuor
    etuncias tres."
    Gabathas
    argenteas
    habentes
    gryphos
    deauratos
    pensantes
    libras duas. Coronas
    argenteas
    duas cum
    ~
    uelphinis
    decemet octo
    pensantes
    libras decemet
    ^1
    novem. Enimvero idera
    prsecipuus
    antistes fecit in
    eadenv ecclesiaveslem
    chrysoclabam
    cum
    periclysi
    cum
    chrysoclabounam, sedet aliamvestemdeblat-
    thin habentemin mediocrucemde
    chrysqclaho.
    Et
    tabulas
    chrysoclabas quatuor
    cum
    geminisornatas,
    atqne gammadias
    in
    ipsa
    veste
    chrysoclabasquatuor
    cum
    periclysi
    de
    chrysoclaho.
    Fecit autemet in
    pa-
    triarchio Lateranensi trielinium
    majus
    super
    onroia
    triclinia nomini suse
    magnitudinis decorata, ponens
    ineofundamenta
    firmissima,
    et in circuitu
    laniinis
    marmoreis
    ornavit;
    atque marmoribus
    in
    exemplis
    stravit. Et diversis columiiis tam
    porphyrelicis
    quamquealbis,
    et
    sculptis
    cum
    vasihus,
    et liliis si-
    mul
    postibus
    decoravit cameram
    apsida
    de
    rousivo,
    ei alias duas
    absidas,
    diversas historias
    pingens
    su-
    per
    marmorura
    incrustatione, pariter
    in circuitu
    decoravit. Et in basilica bealsePriscaefecit idem
    antistes calicemfundatura
    superauraium
    unum et
    coronas
    tres,
    ex
    quibus
    unamhabenlera
    delphinos
    "
    decem,
    et alias duasnumero
    nouem,
    sedet
    gahathas
    octo
    pensantes
    siinul libras
    viginti
    novem. Yestem
    albam holosericara ornalam in circuitu blaiihi
    By-
    zanteo,
    et infronte crucenvde
    chrysqclabp.
    Hicautemvenerahiliset sanctissimus
    prsesul
    dum
    in sancla catholica et
    apostolica
    RonianaEcclesia
    per
    ordinem ecclesiasticum
    degeret,
    el
    ritum or-
    thodoxsefidei
    teneret, atque
    exomni
    parte
    tam
    per
    diversasEcclesias
    quamque
    in
    palriarchio
    in
    amplis
    sedificiisconstruens
    compieornaret,
    (a)
    cum
    diequa-
    guamprsesciderint;
    item
    qua
    ratione
    post
    visunvet
    loquelam
    miraculose
    recuperatam
    ad Carolumre-
    gemperveneril, ejusque
    tutela ac
    patrocinio
    muni-
    tus Roraam redierit.
    Hsec eadem recensentur in
    Annalibus
    Francorum,
    et
    apud
    Adonemiri Chroni-
    co,
    ubi dicit
    sacrilegas
    roanusin
    ponlificeminjectas
    fuisse
    septimo
    Kalendas Maii
    .anno
    799. His adde
    quod
    eumRomain Germaniam ad Carolum
    rcKOnv
    999 SANCTUSLEO PAPA III. 1000
    danvmore solitoinLilaniis
    quoe
    ah omnibus
    Majo- A
    res
    appellanlur procederet,
    ubi sibi
    populus
    obviam
    sacra
    religione
    occurrere deberet et secunduman-
    nuamconsuetudinemlitanias et missarumsolemnia
    cumsacerdolibuscelebraret et
    omnipotenti
    Domino
    pro
    saluteChristianorum
    [Christiani] populi preces
    funderet,
    et secundumolitanam traditionemanota-
    riosanctseRomanse
    Ecclesise,
    inecclesiabeati Geor-
    gii
    Chrisli
    martyris
    in
    ejus
    natali
    ipsa
    litania
    prsedi-
    cata
    fuisset,
    oninestamviri
    quamque
    feminaede-
    votamentecaiervatiminecclesiam
    beati Chrisfimar-
    tyris
    Laurenlii, quse
    Lucinse
    nuncupalur,
    ubi et
    collectaprsedicta
    inerat,
    occurrerunt. Ubi
    dumprse-
    dictus venerabilis
    ponlifex
    a
    palriarchio egressus
    fuisset,
    obviam illi sine
    planelainiquus
    nec dicen-
    dus Paschalis
    primicerius
    occurrit,
    et in
    hypocrisi
    veniamab illo
    petebat
    dicens :
    Quia
    infirrous
    sum,
    el ideosine
    planeta
    veni. Tunc sanctissimus
    prsesui
    veniamilli dedit. Similiter et
    Campulussacellarius,
    in
    ipsorum
    dolosilale
    pariier
    in
    pontificali obsequio
    ]
    pergentes,
    et dulcia verba
    quse
    non habebant in
    pectore
    cumeo
    loquentes, maligni
    eliame.t
    iniqui
    ac
    perversi, falsique
    Christiani
    , prorsus pagani,
    filii
    diaboli,
    inunumsesatanice
    colligentes, pleni iniqua
    cogilalione
    in
    ipso
    itinereantemonasteriumsancto-
    rum,Slephani
    el
    Silvestri, quod
    domnnsPaulus
    papa
    funtfaverat,
    clanvarmati
    assislere, atquerepente
    de
    locoinsidiarumexsilientesad
    ipsum(quod
    dictune-
    fas
    esl) impie
    trucidandunv
    ahsque
    ulla reverentia
    confluxerunt,
    Paschale ad
    capul slanle,
    et
    Campulo
    ad
    pedes
    secundum
    iniquum
    eorumconsiliura.
    Quo
    facto,
    omnis
    qui
    circa eumerat
    populus,
    videlicet
    inermis,
    el in Dei oflicio
    prseparaius,
    timorearmo-
    rum
    perterrilus
    in
    fugam
    conversusest.
    Ipsi
    vero
    insidiatores
    atque operatores
    malorumJ udaico raore
    sine ullodivinovel humano honoris
    inluitu,
    ferino
    more
    comprehendentes,
    interrameum
    projecerunt,
    et
    absque
    ulla misericordiascindendo
    exspoliantes
    eum,
    crudeliter oculosei
    evellere,
    et
    ipsuinpenitus
    csecareconati sunt. Nam
    lingua ejusprsecisa est,
    et ut
    ipsi
    omnino tunc arbilrati sunt,
    caecumeumet
    mutum
    inmediaplateadimiserunt.
    Verum
    ipsima-
    ligni
    Paschaliset
    Campulus
    sicut veri
    pagani
    et im-
    pii
    ad
    ipsius
    monasterii ecclesiamante confessionem
    eum
    trahentes,
    ante
    ipsum
    venerabile allare iterum
    oculos et
    linguamamplius
    crudeliier
    eruerunt,
    et
    plagis
    eumdiversisetfustibuscsedenles
    laniaverunt,
    etsemivivum
    insanguinerevolutumanteipsum
    altare
    dimiserunt, postmodum
    vero sub custodia in
    ipso
    monaslerio dimiserunt. Timoreautem
    perlerriti,
    ne
    aChrislianis hominibus furatus inde
    fuisset,
    tunc
    malignuin
    consilium
    adepti,
    sicut
    ipseHegumenus
    monaslerii sancli Erasmi
    [Gerasinvi]professus est,
    fecerunt eumad se venire
    clam.per noctem,
    tam
    Pachalis
    malignus qui
    tunc
    primicerius
    erat,
    quam
    Campulus
    sacellarius et Maurus
    Nepesinus,
    et mi-
    serunt eumiu
    praedictum
    monasleriumsancti Silve-
    stii cum
    pluribus iniquis
    consenlaneis
    ipsorum
    ma-
    lefacloribus. Et sic
    per
    noclenveuraexindeabstol-
    _
    lentes
    [abstrahentes]
    deduxerunt in monasteriura
    sancti Erasmi, et in arcta et
    angusta
    custodiaeum
    recluserunt. SedDeus
    omnipolensqui
    eoruin mali-
    liam
    prsesciendo
    diu
    palienter sustinuii, ipse
    eorum
    iniquos
    conatusmirabiliter destfuxit.
    Conligitenim,
    cooperanteDeo,
    et beatoPetro
    apostolosuffragante,
    quod
    antedictus
    papacuriv
    ab
    ipsis
    carnificibusinmo-
    nasteriumsanctiErasmi incuslodiam
    mitteretur,Do-
    mino
    annuente, atque
    beato
    clavigero
    Petri
    regnicce-
    lorum
    suffragante,
    utvisumreceoerit el
    lingua
    adlo-
    quendum
    illi reslitutasit.
    Et ut ostenderet
    omnipotens
    Deus
    super
    suumfa~
    mulumsolilam misericofdiamet
    magnum
    miracu-
    lum,
    divino nulu
    ejus
    a
    fidelibusChristianis
    viris,
    vi-
    delicet
    per
    Albinumcubiculariumcumaliis
    (fidelibus
    Deum
    metuenlibns,
    ex
    ipso
    eumclaustroocculte abs-
    tollentes in basilicambeati Petri
    aposlolorumprin-
    cipis,
    ubi et
    ejus
    sacratissimunv
    corpus quiescit,
    de-
    duxerunt.
    Qui
    omnesaudienteset videntesmirabilia
    g
    Dei, qui
    innocentemet
    justum pontifieem
    demani-
    bus inimicorum
    eruit, glorificaverunt
    Dominum
    Deum|
    dicentes: BcnedictusDominus Dcus
    Israel,
    qtii facil
    mirabilia
    magnasolus,
    et nori deseruit
    spe~
    ranlesin se
    (Psal. LXXI).
    Sedin eo
    adimplevit
    mise-
    ricordiamsuamut manifeslaretur
    gloriaDei,
    et mi-
    rabiliain
    illo, quemadmodunvpromisit sperantibus
    in
    se, psalmisla
    dicente : Dominusilluminaliomea,
    et salus
    mea, quem
    limebo? Dotninus
    defensor
    vitm
    mem,
    a
    quotrepidabo(Psal. xxvi)
    ? Et iterum; Lu-
    cerna
    pedibus
    meisverbum
    luutn, Domine,
    et lumen
    semilismeis
    (PsaL cxvm).
    Et vereatenehris eum
    Dominus
    eripiens,
    lumen reddidit et
    linguam
    ad lo
    quendumrestiluit,
    et
    totisejus [eum]
    solidavitmem^
    bris,
    et inomnibus
    operibus
    mirabililer deducens
    confortavit. Et
    quantum gaudium
    habuerunt Chri-
    stiani homines
    etfideles,
    tantum moeroreet tristi-
    tiiv
    angustiati
    illi nesciebant
    quidfagefent,
    etin
    pe^
    rieulo seesse
    existimantes, quaerebant semetipsos
    p
    interficere. Et dumnon invenirent
    quid
    aliud
    age-
    ^
    rent,
    domumAlbini fidelis beati Petri
    apostoli
    et
    ejusdempontificis depraedantes
    deslruxerunt,
    et in
    ipsam
    beali Pelri
    aposloli
    aularn
    conjungenteprse-
    fato
    pontifice
    confestimWinichis
    gloriosus
    dux
    Spb-
    letanus cum suo exercitu obviavit
    ei,
    etcura siun-
    mum
    pontificem
    videntemet
    loquentem conspexis-
    set,
    venerabiliter eum
    recipiens Spolelumdeduxit,
    glorificans
    et laudansDeum,
    qui per
    talia mirahilia
    eumclarificavit.
    Quo
    audito
    per
    diversas
    civitates,
    Romanorumfidelesad eum
    occurrerunt,
    et
    pariter
    cum
    aliquibus
    ex
    ipsis
    civitatibus
    episcopispresby-
    teris,
    clericisRomaniset
    primalibus
    civitatum,
    ad
    excellentissimum
    domnunvCarolum
    regeni
    Franco-
    rumet
    Longobardorumatquepatricium
    Romanorum
    profectus
    est.
    Ipse
    vero Christianissimus et ortho-
    doxus
    atqueprsscipuus clementissimusque
    rex illico
    ut
    audivit,
    misit inobviam
    ejus
    Hildivaldumarchi-
    episcopum
    et
    capellanum,
    et Aschariumcomitem.
    Et
    postmodumpropriunv
    filiunvsuum
    Pippinum
    ex-
    D cellentissimnm
    regenv
    cumaliis comitibusobviam
    fugeret, pertransiens Coloniam,
    venerit ad
    locum,
    quo
    viri Dei Severini
    corpus
    venerabile
    requiescit,
    ibique, prseter
    morem
    quem
    invia servaverat ora-
    tumecclesiaminlroivit. Coraites autem
    ejus
    miran-
    tes causam
    hujus
    modi sciscitabantur.
    Quibusille,
    leste
    Surio,
    vigesimo
    terlio Octobris:
    Loci, inquit,
    hujus
    defensorisdomus
    est,
    ideononausus sumil-
    lam
    pertransire
    insalutatam. Hinc
    ergo
    consuetudo
    civibus
    inolevit,
    ut unodie
    per singulas
    hebdomadas
    ad sancli Severini
    sepulcrum
    veniant,
    et ut
    per
    to-
    tamhebdomadam
    ejuspatrocinio fulcianlur, suppli-
    ci devotione
    deposcunt.
    In .translalione sancti
    Liboriiapud
    Surium
    vigesima
    tertia J ulii
    scribitur,
    quod
    Paderbonse aliare
    consecraverit, atque
    ineo
    reliquias
    saneli
    Stephani protomartyris, quas
    securo
    Roma
    detulerat,
    condiderit. Hsecsine dubioin
    pri-
    moadventnLeonis
    papse
    inGennaniam
    conligeiu'U.
    Secuhdovenit inGermaniamannoDomini
    octingen-
    lesirao'
    quarlo;
    de
    quo
    accessu
    pontilicis
    hsec in
    AnnalibusFrancorum: Medionovenvhrisallatum
    esl CaroloLeonem
    papam
    natalem Domini cum eo
    celebrare
    velle,
    ubicunque
    hoc
    contingerepotuisset.
    Quem
    statimmissoad sanclum MauritiumCarolo
    filiosuohonorifice
    susciperejussit. Ipse
    obviamilli
    adRhemorumcivitatem
    profeclus
    est,
    ibique
    susce-
    pit
    eum, elc.
    Quas
    res illein Germania
    gesserit,
    quse
    altariacolonise
    consecraverit, quibus
    miraculis
    sanclumSwibertumcanoni sanetorum
    ascripserit,
    prolixior
    narralio habelur in
    epistola Lugderi apud
    Surium,
    I. Martii. In Vita Caroli
    legitur
    Leonenv
    pro
    suis
    persecutoribus exorasse,
    intercessisse,
    et
    impetrasse
    ne in
    corpore punirenlur,
    sedtantumin
    exsilium
    milterentur,
    in
    quos,
    velut criminislaesie
    majeslatis rcos, capilis
    sententia
    prolata
    crat. S.BIN.
    1001 NOTITIA HISTORICA. 1002
    ejus
    Iterum,
    et
    usque
    ubi
    ipsemagnus
    rex
    obviavil,
    el sicut vicariumbeati Petri
    apostoli
    venerabiliter
    et honorilicecum
    bymnis,
    et canticis
    spiritualibus
    eumsuscepil,
    et
    pariler
    se
    amplectentes
    cum
    lacrymis
    seosculali sunt. Et
    prscdiclo pontiflce
    Gloriainex-
    celsisDeo
    inchoante,
    etcunctoclero
    snscipiente,
    ora-
    tio
    super
    cuncto
    populo
    data esl. Tunc
    benignissi-
    mus domnus Caroliis
    magnus
    rex antedictum
    ponti-
    flcem
    conspiciensgraliasDeo
    relulit, qui
    lam
    magna
    mirabilia
    super
    famulumsuum
    per suffragiaprincipum
    apostolorum
    Petri ac Pauli
    operatus
    est,
    et ad nihi-
    lum
    pracdielosiniquos
    viros deduxit.
    Qui
    dumin
    inagno
    honore
    apud
    se
    per aliquantum
    temporis
    eum
    ipse
    serenissimus rex
    habuisset,
    hsec
    praefali iniqui
    et fllii diaboli audienles
    posl
    dira et
    iniqua
    incendia, quaein possessionibus
    seu rebus
    beati Petri
    apostoli gesseruul,
    moliti
    sunt,
    Deoillis
    contrario,
    falsa
    [contraria, etfalsa]
    adversussanctis-
    simum
    pontificemimponere
    crimina,
    et
    posl
    eumad
    praedictum
    mittere
    regem, quodprohare nequaquam
    potuisseni [potuermil]
    :
    quia per
    insidias et
    iniqui-
    tates eorum talianec
    dieenda,
    sanctam Ecclesiam
    humiliare
    volentes,-proferebant.
    Sed dumad
    prae-
    dictum clementissimum
    magnum
    regem praefatus
    pontifex
    in
    magno
    et condecenti honore
    degeret,
    ex
    omni
    parte
    lam
    archiepiscopisquamque episcopis,
    et
    caeterissacerdoiibusvenienlibus una cumconsilib
    [fi-
    lio]ejusdempiissimimagniregis, omnibusque
    eximiis
    Francis, Deo
    prcevio,
    Romamillumremeare
    [remean-
    tem]
    in suam
    aposlolicam
    sedemhonoriflcecumni-
    mio,
    ut
    decuit,
    misertint
    [dimiserunl]
    honore.
    Qui
    per unamquamque
    civilatem
    tanquam ipsum
    susci-
    pientes aposlolumusque
    Romamdeduxerunt.
    Tunc Romani
    prse
    nimio
    gaudio
    suum
    recipientes
    pastorem,
    onines
    generaliter
    in
    vigilia
    beali Andreae
    apostoii,
    tam
    proceres
    clericorumcuin omnibus cle-
    ricis
    quamque optimales
    et senatus
    cunctaque
    mi-
    litia,
    el universus
    populus
    Romanus cumsanctimo-
    nialibus, et diaconissis,
    ac nobilissimis
    matronis,
    seu
    universis
    feminis,
    simul eliamet cunctsescholae
    pe-
    regrinorum,
    videlicet Francorum, Frisonum,
    Saxo-
    nuin, atqueLongobardorum,
    simul omnes connexi
    ad
    pontem
    Milviumcum
    signis,
    et
    bandis,
    et can-
    ticis
    spiritualibus susceperunt,
    et in ecclesiambeati
    Pelri
    apostoli
    eumdeduxerunt
    ,
    ubi et missarum
    solemniacelebravit. Et omnes communiter
    corpus,
    el
    sanguinem
    domini nostriJ esu Christi fldeliter
    par-
    licipati
    sunt.
    Et aliadiesecundumolitanamconsuetudinemna-
    talebeatiAndreae
    apostolicelebrantes,
    Romaminlrans
    cummulto
    gaudio
    et laetiliain
    patriarchium
    Late-
    ranense iutroivit,
    (a)
    Qui post
    modicum
    temporis
    cum
    magno
    honore
    susceptusfuisset. Quo
    honore Caroium liornamve-
    nientem
    ponlifex exceperit,
    Annal.esFrancorum ex-
    presse
    describunt his verbis : i Pridie
    quam
    Caro-
    )usRomain
    veniret,
    Leo
    papa apud
    Numeutuin oc-
    eurrit,
    et eum
    magna
    veneratione ibidem
    suscepit.
    Posl
    coenam,qua
    simul refecti
    sunl,
    ibi illomanen-
    te, pontifexad
    urbem
    processit, posteroquedie
    mis-
    sisobviamRomaeurbisvexillis,
    adornatis etiam
    atque
    dispositisper congrua
    localam
    peregrinorum quam
    civium
    turmis, qui
    venienti laudes
    dicerent, ipse
    Leo
    cumclero
    etepiscopis equo
    descendentem,
    gradus-
    que
    ascendeiUem
    suscepit, dataque
    oratione inbasi-
    licam.beati
    Petri
    psallentibus
    cunclis introduxit. Fa-
    ctasunt haecoctavoKalendasDecembris. J SEV.BIN.
    -
    (b)
    Fecit Carolus
    magnus.
    Hisverbisdescribit acta
    synodaliahujus
    concilii,
    quod
    in causaLeonis habi-
    tum
    fuit,
    octavodie
    postquam
    Carolus Romamve-
    nissel. ID.
    (c)
    Posthcecadvenientedienatali Domini nostriJ esu
    Chrisli in
    jam
    dicla basilica. Hoc loco enarrat
    qua
    forma
    quibusve
    ritibus CarolumdeRomanaEcclesia
    optime
    merilum
    imperatoremcoronaverit, lotumque
    imperium
    a Graecis ablatumin Francorum
    regem
    A
    El
    post aliquantos
    diesfidelissimis
    missis, qui
    cum
    eovenerunt in
    pontificaleobsequium,
    videlicelHildi-
    vaidoel
    Arnoreverendissimisaichiepiscopis,
    etCuni-
    berto, Bernhardo[Berahardo], Hattone,
    el
    Tesse[Iesse]
    reverendissimis et sanctissimis
    episcopis,
    nec non et
    Flacco electo
    episcopo,
    verumctiam
    Helmgoth,
    Ro-
    thegario,
    etGermano
    gloriosis
    comitibus
    residentibus
    in triclinio
    ipsius
    domniLeonis
    papae
    et
    per
    unamet
    amplius
    hebdomadam
    inquirentibus ipsos
    nefandissi-
    mos
    malefactores, quam
    malitiamab
    ipso ipsorum
    pontiflce [adipsumpontificem] habuissent,
    tam Pa-
    schalis
    quamqueCampulus
    cum
    sequacibus
    eorum
    nihil habueruiit adversus eum
    quod
    dicerent.
    Tunc illos
    comprehendentes praedicti
    missi
    magni
    regis,
    emiserunt eosinFranciam.
    (a)
    Qui post
    mo-
    dicum
    tempus ipsemagnus
    rex duminbasilicabeati
    Petri
    apostoli conjnnxisset,
    et cum
    magno
    honore
    susceptus
    fuisset,
    (b)
    fecit in eamdemecclesiamcon-
    gregari archiepiscopos,
    seu
    episcopos, abbates,
    et
    n omnemnobililalemFrancorum
    atqueRomanorum,
    et
    sedentes
    pariter
    tam
    magnus
    rex
    quam
    beatissimus
    pontifex
    fecerunt residerc et sanclissimos
    archiepi-
    scopos
    et
    abbates,
    staiuibus
    reliquis
    sacerdolibus et
    optimatibus
    Francorum
    efRomanorum,
    ut crimina
    quse
    adversus almum
    pontificem
    dicta
    fuerant,
    decli-
    narent
    [examinarent].
    Qui
    universi
    archiepiscopi,
    et
    episcopi,
    el abbates unanimiter audientes dixerunt:
    Nossedem
    apostolicam, quae
    est
    caput
    omnium
    Dei
    Ecclesiarumjudicare
    nonaudemus: namab
    ipsa
    nos
    omnesetvicario suo
    judicamur; ipsa
    autem
    anemine
    judicatur,quemadmodum antiquilus
    mos
    fuit, sedsic-
    ul
    ipse
    summus
    pontifex
    censuerit, canoniceobedie-
    mus. Venerabilis vero
    praesulinquit: Praedecessorum
    meorumpontificumvestigiasequor,etdetalibusfalsis
    criminaiionibus, quaesuper
    me
    nequiter exarserunt,
    mepurificare paratussum.
    Aliavero dieineademec-
    clesiabeati Petri
    apostoli
    cumomnes adessent
    gene-
    raliter
    archiepiscopi,
    seu
    episcopi, etabbates,
    etom-
    nes Franci
    qui
    in servitio
    ejusdemmagni regis
    fue-
    G
    runt,
    ct cuncti Romani ineademecclesia
    beatiPetri
    apostoli,
    in eorum
    praesentia ampleclens
    prsefatus
    venerabilis
    pontifex
    sancta Chrisli
    quatuor
    evangelia
    coram omnibus ascendit in
    ambonem,et sub
    jureju-
    rando clara vocedixil:
    Quia
    deistis falsis
    crimini-
    bus
    quaesuper
    me
    imposuerunt, Romani, qui inique
    me
    persecuti
    sunl,
    scientiam non
    habeo, nec laiia
    egisse
    me
    cognosco.
    Et hoc
    peraclo
    omnes archi-
    episcopi, episcopi,
    et
    abbates,
    et cuncli clerici lita-
    nia facta laudes dederunt
    Deo,
    atque
    Dei
    genitrici
    semperque virgini
    Mariaedominaenostraeet bealo
    Pelro
    apostolorumprincipi, omnibusque
    sanctis Dei.
    (c)
    Post haecadveniente die natali Domini nostri
    ejusque
    successores translulerit. Eamdemhistoriam
    Eginhartus
    Caroli
    secrelarius,
    et rei
    geslaespeciator
    et lestis
    oculatus,
    in \ltam
    ejusdern
    Caroli,
    Paulus
    diaconus,Theophanes
    inAnnalibusFrancorum
    (Errat
    Binius),
    Annales subLudovico
    conscripti, Aimoinns,
    Q
    AdoViennensis in Chron.
    Regino, omnesque
    tam
    Graeci
    quam
    Latini
    scriptores,
    iisdem
    prope
    verbis
    enarrant. Historiam
    ilaque
    tam celebrem
    totque
    scriptoribus
    demonstratam,
    nemo nisi
    perlinax
    et
    et
    impudens
    haereticus
    negaveril.
    Hueeomnia
    optimo
    jure, magno
    cum fruclu lotius
    Ecclesiae,
    ac
    praater-
    ea Dei
    nutu,
    volunlale et consilio
    contigisse,
    con-
    tra novatores
    noslri
    lemporis
    hseretrcos
    perspicue,
    docte,
    ac solidedemonstraverunt duo
    collegii aposio-
    lici ornamenta
    amplissima
    Bellarminus et
    BaroniiiS:
    quorum
    hic,
    tomoIX.Annaliumanno
    800, Bellarmi-
    numid
    quod
    conatus est de translatione
    imperii
    contra
    Illyricum
    tam feliciter conseculumesse
    aii,
    ut nobis vel aliis nonsit admodum
    laborandum,
    sed
    gratulandum potius,
    uti
    potentissimo
    vindici v&rita-
    tis, agendaequegratiae, quod
    labore
    plurimo
    libera-
    verit immittendi falcemin adeo densamimmensam
    que
    mendaciorumsilvam. 1D.
    PATROL. CII.
    82
    1005 S. LEO PAPA III.
    '
    4004
    J esuChristi,
    in
    jam
    dictabasilicabeati Pelri
    apostoli
    omnesilerum
    congregali suni,
    et tuncvenerabilis al-
    snificus
    pontifex
    manibussuis
    propriis preliosissima
    coronacoronavileum
    [CarolumSlagnum].
    Tiincuniyersi fidelesRomani videnteslantamde-
    fensionem
    et dilectionem
    quamerga
    sanctamRoma-
    namEcclesiam
    et
    ejus
    vicarium
    iiabuit,
    unanimiter
    altisona voce,
    Dei nutu
    alquebeaii
    Pelri
    clavigeri
    regni
    coelorumexclamaverunl: Carolo
    piissimo
    Au-
    guslo
    a Deo
    coronalo,magno,pacificoimperatorivita
    et victoria.
    Ante sacram confessionembeali Pelri
    apostoli
    plures
    sanclos
    invocantes,
    ter dictum
    csl,
    ,elabom-
    nibusconstitulusest
    imperalor
    Romanorum. Illico
    sanctissimus autistes et
    ponlifex
    unxit oleosahclo
    Carolumet excellenlissimumfilium
    ejus regem
    in
    ipso
    dienalalis Domini nostri J esu
    Christi,
    et missa
    peracta (a) posl
    celebralionemmissarum
    oblulitipsc
    serenissimusdomnus
    imperaior
    mensam
    argenleam
    cumpedibus
    suis
    pensanlem
    libras.,...
    Sedel inconfessione
    ejusdem
    Dei
    apostoli
    obtulit
    una cum
    prseceilenlissimo
    filio suo
    rege
    et filiabus
    diversavasaex auro
    purissimo
    in minLslerio
    ipsius
    mensoe
    pensantis
    libras Sedet coronani auieam
    cum
    gemmismajoribus, qucependet super allare,
    pensantem
    libras
    quinqiiagiiilaquinque.
    El
    patenam
    auream
    majorem
    cum
    gemmis
    diversis
    pensaiiteni
    libras
    Lriginla.
    Et calicem
    majorem
    cutn
    geinmis,
    el ansis duabus
    pensantem
    libras
    quinquagiiila
    ocla.
    liemcalicem
    majorem
    fundalumcum
    scyphonepen-
    saniemlibras
    Iriginla
    et
    septem.
    Imo el aliumca-
    licem
    majorem
    fundatum
    pensantem
    libras
    triginta
    et sex
    Obtulit et
    super
    sacralissimum altare beali Pc-
    tri
    apostoli
    imo et in-basiiicabeali Pauli
    aposloli
    mensam
    argenleani
    minoreni cum
    pedibus
    suis
    pen-
    santemlibras
    quinquaginta
    el
    quiuque
    cumdiversis
    vasis
    argenteis
    niiraa
    magniludinis, quae
    ad usum
    ipsius
    mensae
    perliuent.
    Itemin basilica Saivatoris Domini nostri
    J esu,
    quam
    Constantinianamvocant,
    oblulit crucemcum
    gemmishyacinlhinis, quam
    almificus
    pontifex
    in
    lilania
    praecedere
    constituit secundum
    pelitioiiem
    ipsius piissimi imperatoris.
    Imoet altare cum co-
    lumnis
    argenteis,
    et
    cyborio.
    Verum
    etiamet
    evangclium
    exauro mundissimo
    cum
    gemmis
    ornatum
    pensans
    libras Item et in
    basilica Beatas Dei Genilricis Mariaead
    Pr&sepe
    oblulit sicla
    argentea majora pensantia
    libras
    Poslmodumvero cumdeducti fuissent iniiiuissimi
    illi
    malefactores,
    videlicet Paschalis cum
    Campulo
    et
    sequaces
    eorumin
    praesentiapiissimi
    domni im-
    peratoris,
    circuinstaiuibus nobiiissimisFrancis et
    Romanis,
    et omnibus
    exprobrantibus
    de malis
    ipso-
    rum
    consiliisetoperationibus, iiicrepabat Campulus
    Paschaiem dicendo:
    Mala
    hora faciemtiiam
    vidi,
    eo
    quod
    tume misisti inistud
    periculum;
    et csateri
    siniiliter,
    unus allerum co.ideiimansmauifestabanl
    suos
    ipsorum
    reatus.
    Quos
    dumlam crudeleset ini-
    quospiissimusimperatorcognovissct,
    i.ncxsiliumin
    parlibus
    Franciiemisil. Prnjfalus vero saiiclissimus
    pontifex juxta
    ecclesiambeati Petri
    aposloli
    fecit
    in triclineo
    inajori
    mirae
    pulchritudinis
    decoratam
    absidamde musivoornatam et absidasduas dextra
    laevaquesuper
    marmoreet
    picturasplendenles,
    et in
    (a)
    Posl celebrationemmissarum. Oblationes
    quas
    boclocodeseribil Anaslasius ,
    CarolusRomanisba-
    silicis oblulil annoDomiui800, vel si anatali Domi-
    ni
    computareincipias,
    aiinoDomini 801. SEV.BIN.
    (b)
    Nonaveroindictione
    peccatis
    noslrisimminenli-
    bussubitotememolus
    [acluspridie
    Kalendas
    Maii,
    ec-
    clesiaBeali
    Puuli,
    eLc.HificeademannalesFranco-
    ruminVila
    CaroliMagniaimo
    801his verbisdescvi-
    bunt :
    iCarolusMagnus iinperalorseptimoK.alendas
    MaiasRoma
    profeclusSpoletumvenil,
    et dumesset
    ibi,pridie
    KaiendasMaiihoranoctissecundaterraemo-
    A pavimento
    marmoreis
    exemplisstratis,
    cunt eseteris
    amplis
    oadificiis,
    tamln ascensuscahe
    quamquepost
    ipsum
    triclineum
    compte
    fecit.
    Itemque
    feeitinbasi-
    Iicabeati Petri
    aposloli
    vestem
    chrysoclaaam
    mm
    pretiosisgemmis
    brnatamhabeniem hisloriam Do-
    minica; resurrectionis. Sed el inler arcus
    argen-
    teoSvelasericaalbaet vela deslaurace
    pulcherri-
    ma. Pbst reversionem
    suam,
    et obniniium amorem
    fecit eidem nutritori suo
    presbyterium
    novi;er to-
    tum riiarmoreum
    magnaepulcritudinis, sculptum,
    compteque
    erectum. Secl et
    super
    allare
    majus
    fecit
    tetravelaholosericaalithina
    quatuor
    cumaslillis et
    rosis
    chrysociabis.
    Et in eodemaltari fecit cum hisloriis cruciflxi
    Dominivestem
    Tyriam.
    Et inecclesiadoctorisniun-
    di beati Pauli
    apostoli
    tetravelaholosericaalithina
    qiiatuor,
    ct vestem
    super
    allare al-ham
    chrysoela-
    bamhabeniemhistoriam sanclaeresurreclidnis. Et
    aliamvestem
    chysoclabam
    habentemhistoriamna-
    ft
    livitatis
    Domini,
    et sanctonimInflocenlium.Imo et

    aliam veslem
    Tyriam
    habentem historiam caeci
    illuminaliet resurrectionem. Idemautem sancti.ssi-
    mus
    prsesul
    fecit iniiasilicaeBealaeMariaeadPrav
    sepe
    vestem
    -
    alfaamchrisoclabamhabentem hislo-
    riam sanctaerestirreclionis. Sed aliamvestemiri
    orbiculis
    chrysoclabis
    habenlemhistoriasannuntia-
    tioniset sanctorumJ oachimet Annae. Fecil in ec-
    clesiabeati
    Laurenlii,
    foris muros idein.
    praesul.
    ve-
    stemalbainrosatamcum
    chys^oclabo.
    Sedet aliam
    vesteni
    snper
    sanclum
    corpusejus
    albamdeslauraci
    chiysoclabam
    cum
    margarilis.
    Ei in titulo
    Calixti
    vestem
    cbrysoclabam
    exblatthin
    Byzanteo
    habentem
    historiam nativitalis Domini el sancli Simeonis.
    Ileminecclesiasancli Pancralii vesiem
    Tyriam
    ha-
    bentem historiam ascensionis
    Domini,
    sed et in
    SanclaMariaad
    Marlyres
    fecit veslem
    Tyriam
    ut
    supra.
    Et in titulosmctaeSabinoeut
    supra.
    Et in
    diaconiasancti Bonifacii nt
    stipra.
    Et in diaconia
    sanctos
    Mariae,qua;
    vocatur Cosmidinut
    supra.
    Et
    C
    in basilicasahciorumCosmaeet Damiani fecit ve-
    stemde blatthin
    Byzanteo
    cum
    periclysi
    de
    chry-
    soclaboet
    margaritis.
    Ileminecclesia sancli Valen-
    tiai fecitvestem
    chrysochbam,
    etaliam vestemfecit
    defundato
    pulcherrimam.
    Et indiaeoniasanclorum
    Kerei et Achillei fecil
    vesiemdeslauraci. Et
    in dia-
    coniaSanctaeDei
    Genilricis, quae
    vocalur
    Dominica,
    fecit vestemdestauraci.
    Ipse
    vero almificus
    ponti-
    fexinvenerabili monasterio sancti Sabaefecit bu-
    tronem
    argenleum
    cum canistro suo
    pensantem
    liiirasduodecini. Et vestemdestauraci cum
    chry-
    aoclavoei
    margaritis.
    Itemet in monaslerio sancli
    Erasmi fecit veslemde stauraci cum
    cruce,
    et
    ga-
    rnadiis, simi.ilet
    paratrapetis
    suis cum
    periclysi
    de
    chrysoclavo.
    Verumetiam et inlilulo Panimachii
    fecif vesics
    duas,
    ex
    quibus
    unamde stauraci cum
    periclysi
    de
    chrysoclavo.
    Et aliamvestemdeimizino.
    Sa;pe
    dictus vero aniistes sanctissimus ecclesiai
    beati Andreae
    apostoli
    sitte in tricesimo via
    Appia
    Q
    in Scilice sarta lecla noviter renovavit una cum
    baptisterio
    et
    porlicu.
    In
    qua
    ecclesia
    presbylerium
    constiluil,
    ubi et doriaobtulit tamin
    argenlo quam-
    que
    in
    vcslibus,
    et libris.
    (b)
    Nouavero iudictione
    [Anno 801] peccaiis
    nostris irmninentibus subito
    terraemotusfactus
    pridie
    Kalendas
    Maii,
    el. ecclesia
    beati. Pauli
    apostoli
    ab
    ipso
    terraemotu
    concussa,
    tusmaximusfacttis
    est,
    et lotaItalia
    gravitef
    concus
    saesi.
    Quo
    etiamterraemottiRomaetectumbasilicae
    sancti Pauli
    aposloli magna
    ex
    parte
    cumstiis
    trabi-
    bus
    dccidii,
    et \n
    quiutistlam
    locisurBes
    monlesque
    ruerunt,
    eic.
    Qaae
    ornamenla
    quasTeimpensas
    in
    praeliclam
    sancli Pauli basilicam
    aliasque plures
    restaurandas
    , augendas
    el exomandas
    post
    lerrae-
    motum
    conluleril,
    Anastasius
    prolixe
    enarrat.
    Quae
    vero antelerroemolumecclesiis a
    pontiflce
    obla-
    ta
    commemdrat,
    oblulitidem
    quando
    ex Germania
    reversusfuisset. b.
    1005 NQTITIAHISTORICA.
    1000
    omiiiasarla tectaruerunt.
    Quodconspiciensmaguus
    el
    proeclarus pontifex
    in
    magnam
    veniens tribula-
    lioiiem,
    lamcniari
    coepil
    lam
    pro argemo quamque
    pro
    coeteris
    speciebus, quce
    ibidemdemoliloeet con-
    fractaesunt;
    sed Domino
    amiuenle,
    el iicato
    prin-
    cipe apostolorum prolegenle, praefatusponiifex
    et
    totis nisibusstiis certamcu
    ponens
    instar sicut an-
    tiqtiitusexislebat antpla
    etmaxima
    forliltidineponens
    iu meliorein deduxit stalum. El in meliori
    specie
    eam marmoribus
    decoravit, lamque pres yterium
    quamque
    totamecclesiani
    marmoravit,
    et
    cjus por-
    licusrenovavil.
    Simulque
    et in
    nave, quoe
    esl
    super allare,
    sarla
    tecta oimiia noviler
    restatiravit,
    et Ires
    imagines
    aureas ibidem
    obiulii,
    scilicet Salvatoris Domini
    nostri J esuChristi, beatorum
    principumaposlolorum
    Petri cl Pauli. Sedet aliam
    imaginem argenteam
    Salvaloris dcauralam
    super postes
    iuinlroitu
    posuit
    pensanlem
    libras
    sexaginta.
    Sedelomne
    argeiUeum
    ibidem
    quod conqur.ssalum
    fuerat noviler reslaura
    vii,
    necnonetfenestras
    ipsius
    cccleske niiric
    pul-
    cliritudiiiis exmelallo
    Cyprino
    decoravit.
    Ipse
    vero
    praefatusponlifex
    fecil iii basilica
    Salvaioris, qtiae
    vocatur
    Constantiniana, super
    altare vesies
    duas,
    ex
    quibus
    unamctim
    chrysoelavo
    el
    gemmis
    haben-
    lemliisloriamSalvaloris inlroeunlis in sanclamcivi-
    tatcm,
    el inaliam
    clirysoclavam
    cuin
    gemmispre-
    tiosissimis habentem historiam resurrectionis Do-
    minicse. Et in circuitu altaris vela rubca serica
    quatuor,
    et alba
    qualuor
    cum
    chrysocLivo.
    Et tres
    anle
    imagines
    cuni
    lisia,
    et alias albas scricas nu-
    mero
    septem
    et
    irigiiua.
    El in
    altare
    beati Venantii
    fecii vestem defundato cum velis duobus. Et in
    oraloriis sanclorurn J oannis
    Baplistae
    et J oannis
    evangeiistoe
    fecil veslesde slauraei cutn
    cbrysoclavo
    et veladuo.
    Idem vero
    proefatus ponlifex super
    allare beali
    Petri
    aposloli
    fecit vestem cum vile ex aiiro
    puris-
    simo cum
    gemmis preliosissimis
    el
    margarilis,
    ha-
    benteminmediovullum Salvaloris
    ,
    et sancUe Dei
    genitricis
    Mariae,
    et duodecim
    aposlolorum,
    ubi et
    misit auri libras
    viginti quinque.
    Et aliani vestem
    ciirysoclavam
    habentemhisloriam litaniac
    majoris.
    Sedet aliamvestemhabenlemtabulas
    chysoclavas
    tres,
    et hisloriam Dominicae
    passionis legentem
    :
    Boc est
    corpus
    meum,
    quoclpro
    vobis
    trvdetur,
    et
    cselera. Similiter etiam et cortinam
    huijorein
    de
    fumiato. Verumeliamet
    per
    arcus
    argeuleos
    fecit
    vela
    pasehalia
    cuni
    periclysi
    deslauraci ex
    quinque
    cum
    chrysoclavo nonaginla
    et
    tres,
    et in arcubus
    majora
    vela alba
    quadraginta
    et octo. Nec non et
    gabatuas
    fecil ex auro
    purissimo quindecim
    cum
    geminispendentcs
    in
    pergula
    ante altare
    peiisanles
    libras
    fccxaginlaquinqtie
    et semis. Sed ct tabulam
    aule coiifes.-ionemfecit cx auro
    purissimo pensan-
    temlibras
    vigihli
    elnovem. Verumeiiam ct
    imagi-
    nes
    argenleas
    deatiralas duas
    super regias [rugas]
    majorespisuit pensanies
    liiiras
    iionaginta.
    Ihio et
    canlliara
    argenteaduo
    in
    presbyterio
    fecii
    pensau-
    tiaIibras
    quinquagiata
    necnon et fenesiras
    ipsius
    eccieske ex metallo
    Cypriauo
    decor.ivil. Et aiias
    fencstras devilrodiversiscoioribustlecoravil. Fecit
    et in Lasilicadoctotis munili beati 1'auii
    apostoii
    veslem
    chrysoclavam
    habcnlem in medio Salvaio-
    remet dexlra
    hevaque
    BB. Pelrtiu: cl Paiiliiin
    gen-
    tibus
    proeJ icaiiles,
    ciiui
    psriciysi
    de
    chrysoclavo
    et
    geiuinis pretiosissimis. Super
    altare beaii Amlrese
    fecit vestein
    chrysoclavam
    ctnn
    margaritis,
    se.i et
    presbylerimn
    ex marmoribus ornavit. Et in altare
    beat.e"Petronilke fecit vestem albain holosericam
    cumlabulisde
    chrysoclavo,
    el
    cruce,
    et ibiaemnre-
    sbyterium
    ex liiarmoiibus
    sculptis
    decoravit. freeit
    el columnas
    argenleas
    sex et
    regulares
    <:'uosex.
    argenlo purissimopcnsanles
    simul
    Librasocluaginta.
    Et
    super corpus
    beati
    Gregorii
    confessoris
    atque
    pontificis
    fecit vestemaluamholosericam cuni ta-
    bulisdeehrysoclavoetcruce. Itemquefecit
    inhasilica
    A
    SanctseDei Genilricis ad
    Praesepe
    cortinam Ale-
    xandrinamctim
    periciysi
    de
    slauraci,
    et aliamalbam
    cum
    periclysi
    deslauraci,
    etaliamalbamcum
    peri-
    clysi
    de blaithin
    pendentes super altare,
    et ante
    prsesepe
    velaal!:actim
    periclysi
    deblattbin.
    Neclnon
    et intro
    rtigas majores aique
    anle
    secrclarium,
    nu-
    mero
    duodecim,
    et intus
    procsepe
    fecit vestemde
    alythino
    cum
    chrysoclavo.
    Imoet ih basilica beati
    Laurenlii
    martyris
    foiis muroscorlinam
    Tyriam
    cum
    periclysi
    de stauraci. ln basilica beati Pancratii
    marlyris
    fecit cihoriuni ex
    argcnlo purissimo,
    pen-
    sansiibrastrecenlas
    sexaginla
    et
    sepiem.
    Ei in ti-
    tulo Callisli adhonoremsanclaeDei
    genitricis
    sem-
    perque virginis
    Marioe fecil ciboriuai ex
    argento
    pensans
    libras
    quingenias quattior
    et s-emis.
    Et inlitiiloEutloxioefecit vesiem albam cum
    pe-
    riclyci
    de
    chrysoclavo.
    Et in titulosanctoe
    Caecilise
    fecitvestemdeslauraci. SedetintiltilosancliEusebii
    fecil vesiemdefundato. Etin tilulo sancti Vitalis
    _ fecitvcslem destauraci cumcruce de
    chrysoclavo.
    "
    Necnon etin titulo sanciaePudentiame
    fewtvcstem
    ut
    supra.
    Et intitulosaiicloeAnaslasiaefeeitvesiem
    de fundato. Fecit et in titulo sanctoa
    Praxedis
    vestcmdestauraci cum
    periclysi
    deblalthin. Et in
    basilicabeati Laurentii in Formoso fecit veslemde
    quadrapulo.
    Iinoet inmonasterio sancli Anastasii fecit veslem
    de
    chrysoclavocjusdem
    cum
    inanyris passione
    de-
    pic^a,
    el
    pharum
    de
    argento
    cum camstro
    ociogoui
    pensaiites
    libras
    viginti quinque.
    Et in
    nionasterio
    saricii Silvestri fecit vesles
    duas,
    uiiani in
    basilica
    mKJ nriByzaiilea
    cum
    chrysoclavo,
    et aliam de fun-
    dato inoratorio. ln nsonasterio sanctae Ltieiooin
    Renatis fecil veslcmde fuiidato cum
    chrysotlavo.
    Et in sRiicto
    Angeio
    inFabiauo fecit vesiemdefun-
    dato. Et in 'diaconiae sanelseLuciaein
    septein
    viis
    fecitvestem defundaio. In diiiconiavcro
    sauctoruin
    Sergii
    et Bacchi fecitvestemdesiauraci. In
    diaconia
    vcrosancUBLuci;einOrfeafecil vcstemdes
    atiraci,
    C
    el indiaconiasancli Euslachii fecil vesiem dc ftin-
    dato.
    Fpse
    aslemaDeo
    prolectus
    venerabibset alini-
    flcus
    pontifex
    fccil iu basilica beati Pelii
    apostoli
    luiirilorissui inmediobasilicaecruciflxuinex
    argento
    purissimo- pensaiuem
    libras
    sepluaginia
    el duas.
    Uemque
    fecil in
    palriarchio
    Laleraiiensi
    triclihium
    mirae
    iiiaguitudiiiis
    decoratumcumabsidade inusi-
    vo,
    sedet alias absitias decemdextra
    loevaqtie
    di-
    vcrsis hisioriis
    depictas,
    haber.les
    apostolosgentibus
    proedicantes
    cohairentesbasiiicae
    Coiistaiilinianoe,
    in
    quo
    lococt accubila
    coilocavii,
    et inme;.ioconcham
    porpbyreticamaquam
    fundeulem. Necnonel
    pavi-
    menlum
    ipsius
    inarmoribus diversis stravit.
    Fecit
    aulcmet iutitulosancli
    Qtiiriaci vestemde
    stauraci
    ciim
    perielysi
    de
    blatthin,
    et in
    gyro cliiysoclav.uin,
    et inmeuo crticeinde
    margaritis.
    Imo et in coeme-
    terio sancti Sixli via
    Appia
    fecil vestemde
    stauraci,
    el inmedio crucem de
    chrysoclavo.
    Verumetiam
    et in tituio Callisti
    super
    aliare
    post
    aLsidamfecit
    p
    vesieni de
    slauraci,
    et mmetiiocrueem de
    chryao-
    clavo,
    et ibidemsiinililer velasexfecil de
    stauraci.
    Fecit et intituio sauctorum
    quaiuer Coronatoium
    vestemde slauraci habeiilcm in meiiio
    crucem de
    chrysoclavo.
    Et in titulosancli
    Marcelli feeit vcstem
    destauraci.
    Simulque.
    inecclesiasanctae
    marlyris
    Sabinaefecit
    vesiemdefumialocum
    peritiysi
    tieblauiiin haben-
    temin medio crucemde
    chrysoclavo.
    Nec non in
    basilicasancli Laurentii ii:
    Formosofecil vcstemde
    fundaio. Ecclesiain vero beati Patili
    apostoli, qure
    vocalur
    convenltis,
    silaiii in
    lerritorio Orbetano
    iufra fines
    Suaneiises,
    et
    Chisinei.scs,
    seu Tuscia-
    nenses,
    atipie Caslritana, q-.ioepi:o
    i.imia
    vctuslate
    jaai immarciierat,
    atque
    inea
    pecudcs refugium
    fa-
    cieiiaiit,
    nec nonet ex ea
    leiiijuise
    ablaioe
    ftierant,
    idesn sanctissinius
    praesul ponliiex
    mandari
    prss-
    cepil,
    et omiiiasarta lecta
    ipsius
    in
    porlicibus
    novi-
    .ler
    restauravit, atque
    in altare
    ejus
    vestemdestau-
    1007
    S. LEOPAPAIII. 1008
    raci
    posuii.,
    el
    reii.qui.is
    recnndi
    preecepit.
    Pari modo
    et in basilica bealtiPetri
    aposloli
    sila in
    Albano,
    quoepro
    nimia velustaie
    jam
    ruitura
    erat, omnia
    tecta sarla
    ejus
    noviter restanravil. Fecit autem
    idemalmificus
    pontifex
    in basilicabeati
    Hippolyli
    marlyris
    in civilate Portuensi vesles de slauraci
    duas,
    unam
    super corpus ejus,
    et aliam in altari
    majori.
    Et intilulo sanclae
    martyris
    Sabinsetetra-
    vcladestauraci cmi
    periclysi
    deblallhin. Enimvero
    etin oratorio sanctoeDei
    genilricis
    siio inxenodo-
    chioFirmisfecit vestemdestauraci
    pulcherrimam.
    Ipse
    vero a Deo
    prolectus
    et
    praeclaruspontifex
    consliluil ut anle tres dies AscensionisDominicoe
    litanioecelebrarentur,
    scilicet feria
    secunda,
    egre-
    dientc
    pontifice
    cum omni clero et cuncto
    populo
    cum
    liymnis
    el canlicis
    spiritalibus
    abecclesia Dei
    Genilricisad
    Praesepepergendo
    adecclesiamSalva-
    toris, quaeappellatur
    Constanliniana. Feria tertia
    vero exeuntesabecclesiasanci.aeSabinoe
    martyris,
    et
    pergentes
    ad beatumPaulum
    apostolum.
    Feria
    quarla
    exeuntesabecclesia
    J erusalem,
    et
    pergentes
    ad ecclesiambeali Laurentii
    martyris
    foris muros.
    Fecit autemet inlitulosanetorum
    quatuor
    Corona-
    torumvestemdestauraci habenleminmediocrucem
    de
    chrysoclavo.
    Idemvero sanclissimus
    proesul
    in basilicabeali
    Agapili martyris
    incivitale Praenestinafecit vestem
    de stauraci cum
    periclysi
    de
    fundato,
    et in medio
    crucem de
    cbrysoclavo.
    Fecit idemsanclissimus
    praesnl
    in ecclesiabeati
    Clemenlis, quoeponitur
    in
    Velitris,
    vestemdestauraci. Simili modoet intitulo
    beali
    Chrysogoni
    fecit vestemdestauraci cum
    peri-
    clysi
    deblallhin. Et in titulobeali Laurentii deLu-
    . cina fecit veslemdestauraci cum
    periclysi
    deblat-
    thin. Et intitulobeati MarciTecitvcslemdestauraci
    cum
    periclysi.
    Et intimlobeati Laurenlii inDamaso
    fecitvestemsimiliter. Simili modoet intitulobeati
    Sixli fecitveslemdestauraci cum
    periclysi
    deblat-
    thin,
    necnonel in diaconiabeati
    Adriani,
    et inec-
    clesia beatoe
    Martinoe,
    ct in diaconia
    antiqua
    fecil
    vestesdestauraci cum
    periclysi.
    Simili modoet in
    diaconiabeati
    archangeli
    fecitvesles
    tres,
    ex
    quibus
    unamdestauraci cum
    pcriclysi
    de
    blatlhin,
    ct alias
    duasde
    Tyrio
    cum
    periclysi
    de
    hlatthin,
    etaliasdtias
    de
    Tyrio
    cum
    periclysi
    clefundatocumhisioria de
    elephantis.
    Imoet in diaconiasancti Tbeodori fecit
    veslemde slauraci cum
    periclysi.
    El in diaconia
    beati
    Georgii
    fecit vesiemde fundatocumhistoria
    de
    elephantis,
    seudiversishistoriiscuin
    peryclisi
    de
    fundato. Fecil el indiaconiain
    Gyro
    vesiemdeslau-
    raci cum
    periclysi
    de blalthin. Siinili modoct in
    diaconia inviaLala fecil vestes duasde
    Tyrio
    cum
    periclysi
    deblallhin.
    Et in diaconia sancLae
    Agalhae
    fecit veslcmde
    stauraci cum
    periclysi
    deblatthin. Fecit inbasilica
    beati
    archangeli, queeponitur
    in
    Seplimo,
    veslcmde
    stauraci cum
    periclysi
    deblatlhin. Et inmonasterio
    sancti
    Agapili quodponitur
    ad
    Vincula,
    fecil festcm
    de slauraci. Mem vero misericordissimus
    praesul
    fecil in ecclesiabeatoe
    Agnetis martyris,
    ubi
    ejus
    corpus requiescit,
    veslemdefundato cum
    periclysi
    deblalthin. Et inecclesiabeali
    Apollinaris
    fecil ve-
    slcmdeslauraci cum
    periclysi
    <leblatlhin. Idommi-
    sericordissimus
    praesnl
    fecitct in litulosancli Mar-
    tini et Silvcslri vesles de stauraci duas, c
    quibus
    unamcum
    periclysi
    de
    fundalo,
    aliamvero deblal-
    thin.
    Et indiaconiasancli Vili fecitveslemdestauraci
    Cum
    periclysi
    de fundato. Enimvero et inecclesia
    bealae
    Eugenioe,
    in
    qua
    sanctnm
    corpusejus rcquie-
    scit,
    fecit vestemde siauraci cum
    periclysi
    dc blat-
    thin. Fecit et in ecclesia sancli
    Stephani
    in Cielio
    montevestes destauraci duas
    ,
    in
    quibus
    unamin
    altari
    majori,
    aliamvero
    super corpora
    sanctorum
    marlyrum
    Primi et Feliciani.
    Simulque
    et in basilica beatae
    Euphemiae
    fecit
    veslcmde
    stauraci,
    et inbasilicabeali
    archangeli,
    A quaeponitur
    invico
    Patricii,
    fecitvestemde
    stauraci.
    Fecil et
    super sepulcrum
    beati Sebasliani
    marty-
    ris via
    Appia
    ad Calacumbas vestes majoresduas,
    ex
    quibus
    unamde slauraci et aliamdefiindalo.Et
    inibi
    super
    tumbas
    apostolorum
    Petri ac Pauli fecit
    veslesduasdeslauraci et ftmdato,seublatthin. Idem
    .
    verosanctissimus
    prsesul
    fecit inbasilicabeali Lau-
    rcnlii
    marlyris,
    silainfracivilalem
    Tihuriinam,
    ve-
    slem de slauraci. Fecit et in oratoriosancti Ste-
    phani
    insancto Petro,
    qui appellatur major,
    vestem
    deslauraci. Fecit aulemet in basilica beali
    Hya-
    cinlhi sila in
    Sabinis,
    ubi et
    corpus ejusrequiescit,
    veslemdestatiraci
    pulcherrimam.
    I iem a Deo
    pro-
    tectuset
    proeclarusponlifex
    fecit
    super
    allare beati
    Pelri
    apostoli
    faulori suo veslem de
    chrysoclavo
    mirae
    magniludinis
    habentem historiamDominicae
    nalivitalis,
    cum
    gemmispretiosissimis
    et
    margariiis
    ornatam. Fecit aulemin
    supradicla
    ecclesiavelade
    stauraci
    alque
    defundato
    pendenlia
    inter columnas
    T,
    majores
    dexlra
    laevaque
    numero
    sexagintaquinque,
    El aliavela alba holoserica
    majora iria, quaepen-
    dent ante
    regias
    inintroitu.
    Atque
    ibidem
    ejtis
    bea-
    litudo fecit crucifixumex
    argenlo pnrissimo, qui
    statjuxla allaremajus
    miroe
    mgnituditiis
    decoratum
    pensantem
    libras
    quiiiquaginta
    duas : cui
    stiper
    fecit
    gabathas
    sexcumcruceex
    argenlo purissimo,
    qusopendent
    anle arcum
    majorem
    dextra
    laevaque,
    pensanies
    simul libras duodecimel semis.
    Enimveroel inibi fecil
    praeclaruspoutifex
    velade
    stauraci, quoependent
    in arcubus
    argenteis
    in cir-
    cuitu
    altaris,
    et in
    presbylerio
    numero
    nonaginta
    et
    sex,
    ex
    quibus
    duo habentia in medio cruces de
    chrysoelavo
    cum
    orbiculis,
    et alias octo cum
    peri-
    clysi
    de
    chrysoclavo.
    Necnonet arcus cumcolum-
    nis suis fecit ex
    argenlo purissimo
    in
    snpradicta
    ecclesia,
    et in medio
    presbyterio pensantes
    simui
    libras ducenlas
    quiiiquaginia
    et tinain el semis.
    Idemveroalmilicus
    pontifex
    fecit-ubi
    supra
    crucem
    _
    anaglypham
    inlerrasilem, ex auro inundissimo
    pen-
    "
    denieinin
    pergula
    antealtare cum candelisduodc-
    cim,
    pensanleih
    librastredecim.
    Proediclus
    quoque
    venerabilis
    pontifex
    fecit in
    basilicadoctorismundi beati Pauli
    aposioli
    calices
    majores
    fundafos ex
    argenlo pnrissimo
    cx
    ipsius
    aposioli
    donis,
    qui pendenl
    in arcu
    majore
    numero
    undcciin,
    et alios
    qui pendent
    inter columnasma-
    jores
    dexlra
    kevaque
    jiiunero
    quadragintapensantes
    simul Iibrasdiicenlas
    sexaginia
    el
    septem.
    Hiciilcmalmificus
    prscsul
    divina
    inspiralione
    re-
    plelus
    fecit in basilica beali Pauli
    apostoli
    cibo-
    riumcumcolumnissuis
    super
    allare mirae
    magni-
    tudinis,
    et
    pulchril.iidiuis
    decoralumex
    argenlo pu-
    rissimo
    pcnsans
    libras bisniilleel
    quindecim.
    Nec
    non et cruccin
    anaglypham
    interrasilem ex auro
    purissimo pendenlcm
    in
    pergula
    anle
    altare, pen-
    sanlemlibras(rcdccim
    ; atque
    vclum
    rubeum, quod
    pendet
    anle
    allare,
    habensiumeriiocrucemde
    chry-
    soclavo,
    ct
    puriclysin
    de
    chrysoclavo.
    D Pari modo et in basilicaSanclaeDei GeniLricis
    ad
    Praeccpe
    fccil
    gabalhas quinque
    ex auro
    puris-
    simo, pensanles
    libras ocio cl semis,
    alque
    crucem
    ex auro
    pnrissimopensantem
    libras
    deceni,
    necnon
    et coronam
    majorem
    ex
    argento piirissimopensan-
    lcmlibras
    triginta
    sex, Enimveroel inibi fecil.vela
    alba holoserica
    pcndcntia
    inter columnas
    niajores
    dexlra
    kevaque
    numero
    quadraginla
    duo,
    cx
    quibus
    undecimrosata. Feeil el incircuituallaris uli
    supra
    aliavclaalbaboloserica
    rosaia, qitiependenl
    inarcu
    de ciborio ntiniero
    quattior,
    cx
    quibtis
    iiiiumcum
    chrysoclavo
    et
    margarilis, aique
    vclumaliud
    majus
    albtim,
    quodpendel
    ante
    rcgias mnjorcs
    iniiilreitu.
    Sarla tcclaveroecclcsioebeaiaeAureoesiloain Oslia
    omnia novilcr
    rcparavii.
    Ecclcsiamvcro leali Mar-
    celli sitam in
    quartodecimo, quse
    ab
    igne
    fuerat
    exusta,
    idemalmiflcus
    proesul
    in omnibusnoviter
    restauravit.
    Ipse
    vero
    proeclarusponlifex
    fecit in
    basilica
    Salvaloris, quoeappellalur Conslanliniana,
    1009
    NOTITIA HISTORICA,
    1010
    tetravela
    mcircuitu altaris albaho.osenca,
    ex
    qui-
    A
    bus
    unumhabet in medio
    tabulam cum cruce de
    chrysoclavo.
    Imo et in eadem basilica Salvaloris
    Domiui
    noslri J esu Christi renovavit allare
    majus
    miraemagnitudinis
    decoraiumex
    argenio purissimo
    pensante
    libras
    sexaginia
    et novem. Fecit et inhasi-
    lica SanctaeDei Genitiicis ad
    Praesepe
    vestem
    chry-
    soclavamcum
    margaritis
    ornatam,
    habentemhisto-
    riam Dominicoenativitatis. Simul etiam et arcus
    duos ex
    argenlo
    in
    presbyterio
    cum columnis
    qua-
    luor,
    et aliosarctts
    quinqiiepensantes
    libras centum
    triginla
    et tres. Idemvero
    proccipuuspraesul
    fecit in
    basilica SanctaeDei Genitricis ad
    Praesepe
    veslem
    rubeam
    alythinam,
    habentem in medio tabulamde
    chrysoclavo
    cumhistoria Domini nostri J esu Chrisli
    et sancti Simeonis, quando
    in
    lemplo
    esl
    praesenta-
    lus. El in circuilu lislam de
    chrysoclavo.
    Nec non
    et aliam vestem
    chrysoclavam
    habentem historiam
    transilus SanctaeDei Genilricis mirse
    magnitudinis
    et
    piilchritudinis
    decoratamex
    gemmispretiosis,
    et
    j
    margaritis
    ornatam cum
    periciysi
    de
    chrysoclavo,
    et in circuilu listam de
    chrysoclavo.
    Verum etiam
    et indiaconia
    ipsius
    Dei
    geniiricis
    dominoenostrae,
    quseappellatur
    Dominica,
    fecit vestemrubeam
    aly-
    thinam habenlemin medio tabulamde
    chrysoclavo
    cum hisloria
    ejusdem
    Dei
    genilricis
    ex
    margaritis
    ornalam,
    et
    periclysin
    de
    chrysoclavo.
    Fecit autem
    et in diaconia
    ipsius
    Dei
    genitricis, quaeappellatur
    Antiqua, snper
    allare
    majus
    ciborium ex
    argento
    purissimo, pensans
    libras clucenlasct dnoiiecim.
    Proefattisvero venerabilis et
    praeclarus pontifex
    fecit in basilica beati Petri
    apostoli
    nutritori suo
    gabalham
    ex auro
    purissimo anaglypham
    cum
    gem-
    mis
    prctiosis ornatam, quaependet
    anle
    imagmem
    ipsius aposloli
    in
    ingressu vestibuli, pensantem
    li-
    bras
    septem
    et semis. Faciem vero sacri allaris
    ipsius apostolorumprincipis
    ab imo
    usque
    adsum-
    mum eum luminaribus inferius
    superiusque,
    nec
    non et intra confessionem Salvatorem slantem
    dextra, loevaqueejus
    beati
    aposloli
    Pelri el Pauli
    '
    habenles
    pariter
    coronas ex
    gemmispreiiosis, aique
    pavimentum ipsius
    confessionis inveslivit ex auro
    fulvonimis
    peiisante
    libras
    quadringenlas quinqua-
    ginta
    ettreset uncias sex. Verum etiam
    stiper ip-
    sum sacrum allare fecit
    vestemxhrysoclavam
    lia-
    benlem historiam Dominicae
    ascensionis,
    et Pente-
    costen cum
    periclysi
    de
    chrysoclavo.
    Pari modo ubi
    supra
    fecil
    imaginemipsius apo=
    stolorum
    principis
    in
    porta
    viroruni ex auro
    puris-
    simo et
    gemmis pretiosissiinis
    mirae
    magnitudinis
    et
    piilchritudinis decoratam, pensantem
    lihras de-
    cemet novemet uncias tres. Praesertimveio idem
    bealissimus
    pontifex
    fecit ubi
    supra
    cancellos fusiles
    in
    ingressu presbylcrii,
    seu in dextra
    parie,
    laeva-
    que,
    nec non el in
    ingressu
    vestibuli ex
    argento
    mundissimo,
    pensantes
    simul libras
    mille, quisigen-
    las
    sepiuaginia
    el tres.
    Simulque
    et columnas vola-
    tiles
    [tornaliles,
    vel
    versatiles]
    tamin
    ingressu
    cor-
    poris
    dextra
    laevaque
    ex
    parte
    virorumac mulierum1
    pari
    octo
    pensantes
    simul libras centum
    nonaginta,
    nec non et arcus
    argenleos
    octo
    pensantes
    simul
    libras centum
    quadraginta
    el tres.
    Fecit autemidembeatissimus
    pontifex
    inbasilica
    beati
    Andreoe,
    ubi
    supra, regnum
    ex auro
    purissimo
    cum
    gemmis pretiosis
    ornatum
    pensans
    libras duas
    et uncias
    quinque.
    Nec non el
    super
    altare beatoe
    Petronillae,
    ubi
    supra
    fecit
    regnum
    aureumcum
    gemmis pretiosissi-'
    mis,
    pensans
    libras duaset uncias tres. Simili modo
    et
    super
    altare sanctaeDei
    genitricis
    ubi
    supra, quae
    appellatur Mediana,
    fecit veslem de fundato cum
    periclysi
    de
    crysoclavo
    habentem historiam annun-
    tiationis Domini. Fecit aulemidembeatisslmus
    pon-
    tifex in basilica doctoris mundi beati Pauli
    apostoli
    canistros ex
    argenlo puro
    numero
    quadraginla
    et
    septeui pensantes
    simul libras ducenlas
    quadraginta
    et
    seplem.
    Et inmonaslerio sanctae
    Agathaemartyris
    A supcr
    Suburram fecit vestemrubeam
    alythinam
    ha-
    benteminmedio tabulamde
    chrysoclavo
    cum
    peri-
    clysi
    de
    chrysoclavo.
    Necnonet inmonasterio sancli
    Pancratii sito
    post
    basilicam
    Salvaloris,
    quam
    Con-
    stanlinianam vocant,
    fecit veslemde lundato. Hic
    fecitbeaioPetro
    apostolo
    fautori suo
    evangelia
    anrea
    cum
    gemmis
    prasinis atque hyaciiilhinis
    et albis
    mirae
    magniludinis
    in circuituornata
    , pensantia
    li-
    bras decemet
    septem
    el uncias
    qualuor.
    Hicfecil ca-
    licemaureum
    proecipuum
    diversisornatum
    lapidibus
    pretiosis pcnsanlem
    libras
    viginti
    octo. Similiter et
    pateram
    auream
    pensantem
    libras
    viginli
    octo ctun-
    "ciasnovem.
    Pari modoin hasilica
    ipsiusapostoli
    fecit cherubin
    ex
    argento purissimo
    deauralos
    quatuor, qui
    slant
    super capila
    columnarum
    argentearum
    cumciborio
    pensanles
    libras
    nonnginla
    et tres. Fecit
    quoque
    idem
    prsecipuus praesul
    ubi
    supra imaginem
    Salva-
    loris aureani,
    quoe
    stat in trabe
    super ingressum
    ve-
    ;
    J J
    stibuli, pensantem
    libras
    sepltiaginta
    et novem. Fecit
    autemin basilicadoctoris inundi beali Pauli
    apostoli
    i
    angelos
    ex
    argento purissimo
    deauratos duos, qui
    i
    stant
    juxta imaginem
    Salvatoris in
    ingressu
    vestibuli,
    pcnsanles
    libras cenlumet seuiis. Verum etiam et
    i
    policandilum [polycandelum] porphyrelicum pen-
    > denlem in
    pergula
    ante confessionemin catenulis
    i
    aureis, quaepensant
    libramunam. Praeserlim
    et in
    ingressu
    basilicoe,
    ubi
    supra regias majores
    fecit
    )
    imagines
    ex
    argenlo quinqr.epensanles
    inibi libras
    ducenlas
    viginli
    et novem. Enimvero ubi
    supra
    fecit
    ^
    aquamanus antipemjito
    deauratas
    paria
    duo, pensan-
    ) tes simul libras
    qnatuordecim.
    Fecit aulemidein
    prse-
    sagusantistes,
    ubi
    supra,
    cerostatas
    majores
    versali-
    t
    les
    anaglyphos
    ex
    argenlo purissimo, pensantes
    simul
    libras
    octuaginta
    el sex et uncias oclo.
    Atque
    lucer-
    >
    nas
    majores
    fusiles
    bimyxas anaglyphas,
    duas
    pen-
    sanies inibi Iibras
    quinquagiiita
    et
    seplem,
    et con-
    ; stituit
    ejus
    beatiludo
    quotidianis
    nociibus ante allare
    }
    P
    ipsiusaposloli
    ardere debeanl.
    i
    ^
    Hicdivina
    aspiratus gratia
    investivit trahem ma-
    3
    jorem, quae
    est subarcu
    principali
    ex
    argento
    mun-
    )
    dissimo
    uensantfj
    'ibras mille treccnlas
    quinquaginta
    el dnas.
    Fecit autem hic
    praeclarus ponlifex
    ubi
    supra
    in
    altari
    majori
    vestem
    chrysoclavam
    mirae
    magnitu-
    dinis et
    pulchritudinis decoralam,
    habenlem histo*
    riam Salvatoris Domini nostri J esu Chrisii sanctoe-
    que ejus genitricis
    et duodecim
    apostolorum
    cum
    periclysi
    de
    chrysoclavo, undique
    cum
    margarilis
    3
    ornatam,
    et ab
    uirisque
    lateribus blattbin cum
    chry-
    soclavo
    decoratam,
    quoe
    in natalibus
    aposlolorum
    i
    idem
    egregins proestil
    ibidem
    poni
    constituit. Fecit
    s autemibi
    super
    crncem
    majorem
    ex auro fulvoni-
    mis
    panoclystam
    ornatam
    gemmis pretiosis, pen-
    ) santem libras
    qtiadraginla
    et duas et uncias duas.
    Ncc non et ceroslrala
    paria quatuor
    investita,
    ex
    argento
    deauralo
    pensanlia
    simul libras
    septuaginla
    -
    et
    septem.
    i D
    Fecit autem venerabilis et
    praeclaruspontifex
    su-
    ,
    per
    altare beataePetronilloeciboriumcumcolumnis
    i
    porphyrelicis
    ex
    argento purissimo
    mirae
    magnitu-
    dinis
    (iecoralum,
    pensans
    lihrastrecentas
    quadraginla
    a et
    octo, alque imaginemargenteam
    stantemsubarcu
    o de
    ipso
    ciborio
    pensantem
    libras decemet semis.
    s
    Ipse
    vero a Deo
    prolectus
    et
    prseclarus pontifex
    fecit inbasilica docloris mundi beali Pauli
    aposloli
    i
    super
    altare
    majus
    vestem
    chrysoclavam
    habentem
    -"
    historiam Dominicaeresurrectionis cum
    margaritis
    o ornatam et
    periclysin
    de
    chrysoclavo.
    Similiter ex
    e
    margarilis
    ornatas
    imagines apostolorum
    duas ex
    a
    argento
    deauratas
    pensantes
    Iibras
    octuaginta
    et sex.
    Hicvero misericordissimus
    pontifex
    fecit in ba-
    i;
    stlica SanctoeDei Genitricis ad
    Prxsepe super
    al-
    li
    tare vestem
    chrysoclavam
    habentem historiam Po-
    st
    minicoe resurrectionis mirse
    magnitudinis
    et
    pul-
    a chriludinis decoralamcum
    periclysi
    de
    chrysoclavo
    s
    undique
    ex
    margaritis
    ornatam.
    1011 S. LEO PAPA III. 1012
    Et in tilttlosanctaeDei
    Genilricis,
    quoeappellalur
    Callisli,
    fecit
    regnum
    ex auro
    purissimopendens
    super
    allare
    majus
    ex
    gemmispreliosis ornalam,
    pensans
    libramunam.
    Atque
    in diaconia
    ipsius
    Dei
    genitricis, quceap-
    pellafur
    Dominica,
    fecit
    regniim
    ex auro mundis-
    simo
    pendens super
    altare
    majus
    ex
    gi-mmispre-
    liosis ornatmn
    pensans
    libras duas. Hicbeatissimiis
    praesul
    divina
    inspiraiione replelus
    fecilin basilica
    Dei
    genilricis
    ad
    Praesepe
    in
    ingrcssii prsesepii
    re-
    gias
    veslias ex
    argentopurissimo, pensanles
    simnl
    libras centum
    viginti
    el
    septem,
    et
    super ipsas
    re-
    gias
    veluiii modiciimfumlatuin hahens in circuitu
    listamde
    chrysoclayo.
    Nec non el itliavela
    Tyria
    super regias majores
    tria in
    ingressu
    basiliccecum
    pcriclysi
    defundato.
    -
    Fct-it aui.cin idem
    egregius praesul
    in basilica
    beati Petri
    aposloli
    calices
    majores
    ex
    argento
    niim-
    di.-isimo,qtii
    sc.ient
    super
    trabes
    argenieas
    numcro
    decemet oclo
    pensaiites
    simul Iibrasceiitumociua-
    ginta
    tlnas. Nec
    non,
    ubi
    supra,
    fecit ceroslatas
    mnjores
    fiisiles
    exargenlo purissimo, qui
    slnnl ante
    confessionem,
    pensanles
    libras centuin
    nonaginla
    ocio. Invcslivil vero
    sttper
    strabein ex
    argenl.o
    imm-
    dissimo,
    q-i;e
    esl
    super imagincm
    aureamin
    ingressu
    vcstibiili,
    pensante
    libras cenlum
    viginii
    sexel se-
    mis. Vertim eliamuhi
    supra
    fecit hicernas fusiles
    duiisex
    argenlo purissimo pensantcs
    simul libras
    viginti
    et
    scptem.
    El hocconslilmi ut Dominicorum
    die, vcl in sanclis snlemnilalibus hinc in.Ie
    juxta
    lectorium
    consislerent,
    cl ad
    legendum
    sacras le-
    cliones himinis
    splenilorcrefulgcrent.
    Hicfecilad beatiimAn.lreani
    aposlolum
    ciborium
    ex
    argento purissimo super
    allare
    uiajus pensans
    libras trecentas et
    quinqiie.
    Hic autem
    prseeipnus
    poiuifex
    divimius
    inspiralus baptislerium
    ubi
    supra
    conspiciens, quia jam prsc
    nimia vcttistate ruinae
    proximum inerai,
    et
    quia angtistior
    locus
    poptili
    eustebal
    qui
    ati
    baptismumveniebat,
    idem
    pnesul
    afundamentis
    ipsumbaplisterium
    in roltindiimam-
    plalargilate
    construens in melioremcrexit
    statuin,
    alque
    sacrnmfontemin medio
    largiori spatlo
    fun-
    davit,
    et incircuilu columnis
    poiphyreticis
    decora-
    vit,
    et in mediofonlis columnam
    posuit,
    et
    supcr
    coliimnam
    agntim
    ex
    argenlo puris-imo
    ftuidenlem
    aqiiam, qui pensal
    Iibrasdecemel octoet unciastie-
    cem. Necnonet altare
    majus
    Snbabsida
    constrnxit,
    cttjtis
    faciein
    alque
    confessioncmseu
    rngas
    adde-
    corem
    ipsius
    sacri altaris investivil ex
    argento
    mun-
    dissimo
    pensanle
    simtil Iibras
    quadraginla
    et oclo.
    Verum etiamel veslemdestat.raci
    sttper
    eam
    po-
    suil,
    alqueregularem
    ibi
    stipeiinvesiitum
    ex
    argento
    purissimo
    fecit. Et
    super ipsiimregularem posuit
    arcinn et
    ganimadias
    ex
    argenlo, peiisantia
    simul
    libras
    ocluaginta.
    Necnon
    imaginos
    tres uhi
    stipra
    posuit, pensantes
    inibi libras
    triginia
    ct
    septem
    et
    unciasdecam.
    Ipsum
    vero
    baplislerium
    diversis in
    circuitu decoravil
    picttiris.
    Oratoriuin vero sanctoe Crucis ubi
    supra, quod
    jamprae
    nimiaeral vetustate ruiturum,
    bic
    prseci-
    piutspastor
    a fundamciuis simul cumabsidanovo
    aeiiificio
    erexil,
    e! ad
    perfectumusqtieperduxii,
    at-
    quc ipsam
    absidam ex musivo diversis decoralam
    picluris, atque
    marmoribusmiro
    spleudore
    ornavit,
    ubi et obtulit ciboriiim
    super
    allarecumcoliiinnis
    suis,
    atque
    faciem
    ipsius
    altaris inveslivit ex ar-
    genlo purissinio pensanle
    libras ceiiliiin
    viginti
    ct
    unamet unciasduas.
    Regnumspanoclyslum
    exsuro
    ptirissimo
    cumcruceinmedio
    pendens super ipsum
    allare,
    pensanlia
    libram tinamet
    uncias undecim,
    Nec nonet aliascoluninas
    argenteas quattior
    et su-
    per ipsas
    columnas
    regtilarem
    investitumex
    arg.cnio
    purissimo pensantes
    inibi libras
    sexaginla
    et
    qua-
    tuor el uncinstrcs. Arcus
    argenleos
    tres
    pensantcs
    Iibras
    quadraginla
    et tres et uncias oclo.
    Imagines
    argenteas
    ileauraias Lres
    pep.sanles
    inihi Iibrastri-
    ginta.
    Canistros
    argenleos
    intersatiles linterrasilesl
    A duodecim
    pensantes
    simul libras
    septuaginla
    et octd.
    gabathas argenteas
    intersaliles fundatas
    viginti
    unam,
    el crucem
    unam,
    pensantes
    in unumlibras
    qiiinqiiaginta.
    Vestem
    super
    allaredefundata
    uiiain,
    el aiiam<!eblalthin ctim
    chrysociavo,
    nec nonet
    aliamvesieni albamrosalamciim
    chrysnclavo.
    Ve-
    liiinmo.iieum
    chrysoclavalum
    ctimcrucifixoe! mar-
    garitis
    ornnlum. Vcladeslauraci
    seplem.
    velade
    fim!aio
    qualnor,
    vela
    mo;lica, qu;ependeut
    inre-
    gulari
    ante
    itnagines Tyrias,
    sex. Velaak aserica
    ornataincirctiiui defundato duodecim. Velumma-
    jus
    albumrosatum ornatum
    desuper
    de
    quadrapulo
    uniini,
    et aliiii velttmrubeum ciim
    btibalo,
    tiuod
    pendel
    anle
    regias majores.
    Vela moriicadestau-
    raci
    qtiattiorqunependent
    in
    regulari
    ante
    imagines,
    sedet alia vela
    promiscua
    serica numeroundecim.
    Fecil ulii
    supra
    ad fonl.esvela
    Tyria
    tria,
    quospeu-
    denl in
    rcgulari
    anlo
    imagines,
    "et aliavela serica
    ,
    numero
    viginli
    tintim.
    Hicfecit beato Petro
    apostolo
    nulritori suocali-
    "
    cem aiireum
    praccipuumspanoclysium [epanocli-
    stum]
    diversisornalum
    lapidibus preliosis pensan-
    temlihras
    trigiiita.
    Pari moio fecil el
    palenam
    au-
    ream
    spanoelystani
    similiter diversis ornatam
    pre-
    tiosis
    l.ipidihus pensantem
    libras
    viginli quinque.
    Fecit vero
    super
    ciboriumde altari
    majori
    beato
    Peiro
    aposlolo
    canlhara
    majoraqtialuor
    ex
    argenlo
    purissimo
    habentia in medio cereos ex
    argento
    de-
    auratos, pensantia
    inununi libras cenlum et
    qua-
    draginla.
    Prsedicius veroel
    proeclarusponlifex
    fecil
    ubi
    siijira
    thuribulum
    apostolicum
    exauro
    purissimo
    pensans
    Iibras duas et uncias
    quinque.
    Fecit vero
    vestem
    supra
    aliare
    majus chrysoclavam
    diversis
    ornatam
    picluris, ([uam
    consiiiuit
    qualuor
    lenipo-
    ribus
    per
    annuminduodecimleotionibusibideiii
    po-
    nere. Fecit
    ubi.supra
    coronas
    majores
    ex
    argento
    purissimo quatuor pensantes
    siinul libras centum
    quinquagiritaquatuor
    et semis. Fecit veroubi
    supra
    Iecinriiimex
    ssrgentopurissimo
    miroe
    magiiitudiiiis
    Q
    decoratum
    pensans
    libras cenliim
    quadraginta
    et
    ires. Nccnrmel cerostatas ex
    argento
    mundissimo
    staiiies
    jtixia ipsum
    lectorium
    peusaiites
    simul li-
    bras
    qiia.iraginia
    et novein. Vcrumetiamet
    super
    ipsas
    ceros:alas fecit lucernas fttsiles
    bimyxas
    cluas
    ex
    argento puro pensantes
    libras
    viginti
    ei
    seplem.
    Ei hoc
    con.stituit,
    iit Domiiiicorum<;ievcl insanctis
    solemiiiiatiins hinc inde
    juxU
    leclorium consisle-
    renl,
    et ad
    legendmn
    sacras leclionesluminis
    splen-
    dore
    fulgerent.
    PharocanlUaros fecil in
    preshylerio
    numero
    qualuordecim
    ex
    argento
    mundissimo,
    pen-
    sanles simul libras
    quadringer.t".s triginta
    et tres.
    Nec non colnmnas
    octo,
    ci arcus
    quatuor
    fecitex
    argenlo pensantes
    inLi libras cehtum
    sepluaginta
    et tres.
    Fccit verouhi
    supra
    calicesfundatosex
    argento,
    qni pendent
    inter columnas
    inaJ Qres
    dexira keva-
    que
    basilicaenuincro
    sexagbita quatuor, pensantes
    pariler
    libras
    qua.lnngeiitas scxaginla
    et unam.
    r. Iileinvcro
    pnesagtis
    antisi.esu' i
    sup;a
    ari healum
    Ancircam
    aposiokuii
    invcstivit altare
    majus
    cx ar-
    geniopurissimo
    deattrato miro decoro.
    ornato, quoi
    pensat tindique
    librasccuiisiu
    tri^inla qiiinque.
    Gan-
    iharas ex
    argento purissimo
    diiodccim
    peusa
    tes
    simul libras
    quinquaginta
    el tuias. Canislrosduo- .
    decim ex
    argento pensantes
    libras
    seutuugiuia
    et octo.
    invo-livit vero altare beat;e Petronillaa ex ar-
    genlopurissimo
    deauralodiversisornaium
    picluris,
    untiique pensanie
    libras centiim
    sexaginta
    et duas
    et uncias oclo. Nccnon inveslivit allare beali Gre-
    gorii
    confcssoris
    alque ponlificis
    ex
    argerito
    deati-
    raio
    undique pensante
    libras cenlum
    vigiuli
    et
    seplem.
    Fecit ubi
    supra
    in
    gremio
    basilicpeIieali Pslri
    apostoli
    corlinaui
    niajoreni
    Alcxaadrinam holose-
    ricamhabenlemin medio
    adjtinctum
    fundaliim, et
    incirctiituornatumde fundato. Yeriimetiamisdem
    1013 NOTITIAHISTORICA. 1014
    praecipuus
    praesul
    fecit Lhuribula
    apostolica
    exauro
    purissimo
    duo,
    ex
    quibus
    unum misit inius
    stipcr
    corpus ejus, quodpensat
    libras
    dtias,
    el alierum
    pensans
    libras duasel uncias
    oclo, quodpraecedil
    pe-r
    stationcs.
    Hic vero almificus
    preesul
    fecit inbasilicabeati
    Pairii
    aposloli
    thuribula
    apostolica
    exauro
    purissimo
    duo. Iiic vero almificus
    praesul
    inveslivit faciem
    altaris SanctaeDei Genitricisad
    Prsesepe
    ex
    argenio
    mundissimo
    aVauraio,quodpensat
    libras
    octuaginta
    et sex. Fecitaiitemibi coronas duasex
    argento pu-
    rissimo
    pensantes
    libias
    quinquaginlaqualuor.
    Cor-
    tinas
    majores
    Alexandrinasholosericas ornalas in
    circiiitii defundato. Hicvcro
    praecipuusprcesul
    ex
    J argilate omnipoientis
    Dei et beati Pelri
    clavigeri
    regui
    coelorumobiulit
    per
    universnmsacris ecclc-
    siis
    hujus
    almoeRomoe
    coronas,
    vel eiiamcanistros
    ex
    argemopurissimo
    obveniamfacinorum
    suorum,
    videlicet: iii ccclesiaDornini nostri
    Salvaloris,
    qu:e
    appeilalur Constatiiiniana,
    fecil coronas ex
    argento
    purissimopensantes
    Iibras
    vigiuti
    tres.
    Et inbasilica Sanctaj Dei Genilricisad
    Prcesepe
    instar fccil coronamcx
    argenlo puropensantem
    li-
    bras trcdccim. Et inbasilica siuiclrcDei
    geniiricis
    in litulo
    Callisti,
    fecit coronamex
    argenlo pensan-
    teinlibras tredecimel unciastres.
    Et in diaconia
    ipsius
    Dci
    geuilricis, quaeappella-
    tur
    Aniiqua,
    similiter fccit coronain ex
    argento
    pensanlein
    libras tredecim. Et inecclcsia Sanciie
    Dei Gcnilricis ad
    Martyres
    1'ocit coronamex ar-
    gento, pensaniem
    Iib-asauodccini et unciastres. Et
    in diaconia
    ipsius
    Bei
    genitricis, qua: appellalur
    Cosmedin,
    eodemmodofecit coronarnex
    argcnto
    pensanlem
    librasduodecim
    ;
    necnoii et in diaconia
    sanctaeDei
    geniiiicis, qmeappellatur Dommica,
    si-
    militer fecil corouamde
    argento pensantemiibras
    novem. Et in diaconia sancloeDei
    genitricis, quae
    ponilur
    in via
    Lala,
    fecit coronamex
    argenio pen-
    santemlibrasnovem. Et in diaconia saiictoeMariee
    in
    Cyro
    fecit coronam
    pensantem
    libras octo. Imo
    et in diaconia bealaeDei
    genitricis, quaeponitnr
    foris
    portam
    beati Petri
    apostoli,
    fecit coronamex
    argento pensantem
    libras
    quinquc
    et unciastres. Et
    in diaconia
    ipsius
    Dei
    genitricis, queeponitur
    in
    Adriano,
    eodemmodo fecil coronamex
    argento
    pensaiitem
    libras
    quinque.
    Nec non et inoratorio sanctoeDei
    genitricis,
    quae poniiur
    in xenodocbio Firmis
    ,
    fecit cani-
    strum ex
    argenlo pensans
    libras duas et uncias
    sepiem.
    Inecclesiabeali Petri
    apostoli
    fecit canistrumde
    argcnto purissimopensans
    lihras
    viginli
    dtias. Et in
    ecclesiabeali Pauli
    apostoli
    instar fecitcanistrumex
    argentopurissimopensans
    libras
    viginti
    duaset un-
    cias
    quatuor
    et oclo.
    Imo et in ecclesiaheati Andreae
    apostoli,quoeap-
    pellalur Etidoxiae,
    eodemmodofecitcoronamdear-
    gentopensantem
    libras novem. Verumeliamel in,
    ecclesialieali J oannis
    Bapiislae,quoeponitnr juxta
    patriarchiumLateranense,
    fecitcoronamde
    argento
    pensantem
    libras
    quinque.
    Imoel inecclesia beati
    J oannis
    evangelistae, qtii ponittu-
    ubi
    supra,
    Tet-it
    cororiamex
    argentopensantem
    libras
    quinque.
    Item
    et in ecclesiabeati
    Stephani, quaeponitur
    in Cselio
    monte,
    simili modofecit coronamex
    argentopen-
    sanlemlibras
    septcm
    et unciasundecim.Etin basi-
    lica
    aposlolorum,quoeponitur
    invia
    Lata,
    fecil co-
    ronamde
    argentopensaiilem
    libras tredecim. Et in
    niansoleobeatae
    Petronilke, quoeponitur
    ad beatum
    Pelrum
    apostoluin,
    fecii coronamex
    argento pen-
    santemlibras
    viginli.
    Et inecclesia
    J erusalem, quac
    ponitur
    in
    Sessoriano,
    fecll coronamde
    argento
    pensantem
    libras
    quinqne.
    Et inecclesiabeali Lau-
    rentii, quae ponitur
    foris muruin
    ,
    similiter fecit
    coronain de
    argeuiopensantem
    librastredecim. Et
    lii ecclesiabeati
    Apoliinarismarlyris
    fecit coronam
    pensantem
    libras
    quinque
    et uncias
    quatuor.
    Verum
    i
    A
    etiamet inbasilica beali Pancratii
    martyris, qu
    ponitur
    forismurum,
    eodemmodofecitcoronamex
    i
    argentopensantem
    libras octo. Fecit autem et in
    t ecclesiabeati Valenlini
    marfyris, quaeponitur
    fo-
    ris murum
    ,
    ubi
    corpus ejus requiescit ,
    fecit
    i coronam de
    argento pensantem
    libras sex. Et in
    ) titulobeati Clenrentis
    martyris atqneponiificis
    fecit
    i
    coronam de
    argento pensaniem
    libras
    quindecim.
    ) Ei intitulo beatorum
    Aquilae
    et Priscaefecit
    cqro-
    i namex
    argr-ntopensantem
    libras sex. Et in titulo
    sanctaeBalbiiioesimiliterfecit.
    Imoet inecclesiasancti Sixli
    martyris atquepon-
    i tificisfecil coronam similiter. El in lilulo sancti
    Laurentii
    martyris, quoeponitur
    Lucinae,
    similiter
    i fecil
    pensantem
    libras
    quatuor
    et uncias decem. Et
    in titulo soncti Laurcnlii
    martyris, qui appellatur
    i
    Damasi,
    fecilcoronamcx
    argento pensantem
    libras
    quinque.
    El inecclesia
    ipsiusmarlyris quaeponilur
    :
    Formostis,
    fecitcanistruui ex
    argentopensans
    libras
    i
    J J
    duaset uncias
    septem.
    Sed el in titulo Pammachii
    fecit coronamex
    argento pensantem
    libras decem.
    Et intitulo iEmilianae
    pari
    modo fecit coronamde
    argcntopensantem
    libras
    qualuor.
    Necnon et inlitulo sancti Eusebii fecit coronam
    de
    a-genlo pensanlem
    librassex. Et inlituloPraxe-
    dis fecil coronain
    pcnsaniem
    libras
    qiijnque.
    Ef in
    titiiloPmlentisfecitcoronamex
    argentopensantem
    Iibras novem. Imoet inlilulobeati Vilalis
    marlyris
    fecitcoronamex
    argento pcnsantcm
    libras novem
    el uncias tres. Et in tilulo sanclaeSusannae
    marly-
    ris simililer fecitcoronam
    pensantem
    libras decem.
    Et intitulosancli
    Cyriaci
    fecit coronamde
    argento
    pensanlcm
    libras
    quinque.
    Et inliltilobeati Marcelli
    martyris
    fecit
    corqnam
    ex
    argeclopensantem
    liiras decem. Nec non el in
    tttnlolieati Marci
    martyris
    fecitcoronamsimiliter.
    Et intiliilobeataeAnaslasisefecit coronam
    pensan-
    lemlihras
    scplem
    el unciasnovem. Nec non et in
    Q
    tittiloCoeciliae instar fecil coronamex
    argento pen-
    santemsimullibras decemet unciam unam. El in
    tiiulo beali
    Chrysogoni mariyris
    fecit coronam ex
    argentopensantem
    libras
    quinque.
    Verumetiamet in diaconia sanclorum Nerei et
    Acbiileifecitcoronamde
    argento pensantem
    libras
    sexet uncias
    quinqite.
    Et indiaconiasanctae
    Luciae,
    quseponitur
    in
    SeptemViis,
    fecit coronam ex ar-
    gentopensantem
    liiirassexet uncias
    seplem.
    El in
    diaconiasaiicli Bonifaciisimililer fecit
    coronampen-
    santemlibras
    septem.
    Et indiaconiasancti
    Georgii
    fecil coronamex
    argento pensantem
    libras
    quinnue.
    Et in diaconia sancti Theodori eodemmodofecit
    coronam
    pensantem
    libras sexet uncias octo. Et in
    diaconia sanctorum
    Scrgii
    et Bacchi fecit coronam
    ex
    argenlo pensanlcm
    librassex. Et indiaconiasan-
    ctorumCosmaeet Damlaiii fecit coronam
    pensantem
    libras
    quinqtie
    et unciasocto. Et in diaconiasancti
    Adriani
    martyris
    fecil coronamex
    argenio pensan-
    n
    temlibras sex. Sedet indiaconiasancti
    Archangeli
    fecitcoronamex
    argentopensahlem
    libras sex. Sed
    et in diaconiasancti Eustachii similiter fecit
    pen-
    santemlibrassex et uncias
    quinque.
    Et in diaconia
    sanctoe
    Lucioe,quoeponilur Orfea, pari
    modo fe-
    cli. coronamex
    argenlo pensantem
    librassexet un-
    cias duas.
    Simulque
    el in diaconiabeati Viti
    mariyris, quaj
    ponilur
    in
    Macello,
    fecit coronam ex
    argenlo pen-
    ^antent lihrassex. Imoet indiaconiasanctae
    Agalhae
    similiter fecitcoronamex
    argento pensanlem
    libras
    quinque.
    Fecit autemet indiaconiasancti
    Silvestri,
    quaej
    oniutr
    juxta
    beatumPetrum
    apostolum,
    co-
    ronam
    argenteampensantem
    libras
    qualuor.
    Verum
    etiamet in diaconia sancli Martini,
    quae ponitur
    juxla
    lieatumPeiruin
    apostohim,
    instar fecit coro-
    namex
    argenio pensantem
    libras
    quinqtie
    et uncias
    tres. Imoet intitulosauctorumSiiveslri et
    Marlini,
    qui poniturjuxla Orfea,
    coronamex
    argenlo pen-
    santemlibrassex et unciasduas.
    1015 S. LEO PAPA III.

    1016
    Ipse
    vero a Deo
    protectus
    et
    praeclaruspontifex
    .
    fecit inmonasteriosancti Sabaecoronamex
    argento
    pensanlem
    libras octo et uncias decem. Verum
    eliamel in monasteriobeati Anastasii
    martyris
    eo-
    dem modo fecit coronam ex
    argento pensantem
    librasoctoel uncias
    quatuor
    et semis : sed in mo-
    nasteriosanciiAndreoe, quodponitur
    inclivo
    Scauri,
    simililer fecit coronamex
    argento puro pensanlem
    libras
    quinque.
    El inmonasleriobeatoe
    Agalhae
    mar-
    tyris, quodponilur super Suburram,
    similiier fecit.
    Nccnonel inmonasteriosancii
    Erasmi, quod poni-
    lur inCselio
    monle,
    fecil coronamex
    argentopen-
    santein libras
    quatuor
    et uncias duas. Simili modo
    fecit et in monasterio sancli Silveslri coronam ex
    argento ppnsanlem
    libras sex et uncias tres. Et in
    monasteriobeati Laurenlii
    mariyris, qui appellalur
    Pallacini,
    fecitcanislrum dc
    argenio pensans
    libras
    duaset.uncias
    septem.
    Enimvero et in monasterio
    sancti
    Pancratii,
    quodponitur juxta
    basilicamSal-
    valoris,
    fecit coronam de
    argento pensanlem
    libras
    qtiinquc
    et semis. Fecit aulemet in monasleriosan-
    ctoruni Andreoeet
    Bartholomoei,qui appellatur
    Ho-
    norii,
    canislrum ex
    argento pensans
    libras tres. Et
    inmonasleriosancti
    Stepbani, quod ponitur juxta
    Laleranis,
    fecit canistrumde
    argento pensans
    libras
    duas.
    Simulque
    et inmonaslerio
    ipsiusprimi
    mar-
    tyris Slephani, quodponiturad
    beatumPetrum
    apo-
    stoluin,
    fecit canislrumex
    argento pensans
    libras
    tres ei semis.
    Ipse
    vero almilicns
    praesul
    fecit in
    monaslerio sanciorum J oannis et
    Pauli, quodponi-
    lur
    juxta
    beaium Petrum
    apostolum,
    canislrumex
    argento pensans
    libras tres. Pari modo fecil cl in
    monaslerio sancti
    Marlini, quodponitur
    ut
    supra,
    canislruin
    pensans
    libras
    qualuor
    et uncias duas.
    Sed ct in monaslerio sancti
    Stephani
    ubi
    supra,
    quodappellatur Calagalla Palricia, pari
    modo fecit
    canistrum ex
    argeiito pensans
    libras dtias et semis.
    Simulque
    et inmonasterio sancti Caesarii,
    quod po-
    niiur ad beatum Paulum
    apostolum,
    instar fecit
    eanistrumex
    argenlo pensans
    libras tres. Et in ino-
    nasterio sancti
    Stephatri
    ubi
    supra,
    fecit canislrum
    pensans
    libras duas. Imo et in monasterio sancto-
    rum Cosmaeet
    Damiani, quod ponitur juxta
    Prae-
    sepe,
    fecit canistrumex
    argenlo pensans
    libras duas
    et uncias duas. Simili modo fecit in monasterio
    sancti
    Andreae,
    quodappellatur
    Massa
    J uliana,
    ca-
    nistrumex
    argento pensans
    libras duas. Nec nonet
    in monaslerio sancii
    Adriani,
    quod ponitur juxta
    Proesepe,
    instar fecitcanislrum
    pensans
    librasduas.
    Et inmonasleriosancti
    Cassiani, quodponitur juxta
    beatum Laurenlitim
    martyrem
    foris
    murum,
    fecit
    canislruni ex
    argento pensans
    libras.
    Fecit autemin monaslerio sancti
    Stephani, quod
    ponitur
    ubi
    supra,
    canislrum ex
    argenlo pensans
    libras duasel semis. Verumetiamet in monasterio
    sancli
    Viclorii.quodponiturad
    sanctum
    Pancratium,
    fecit canislrum ex
    argento pensans
    libras
    duas, et
    uncias
    septem.
    El inmonasterio sancti
    Chrysogoni
    similiter fecitcanislrum
    pensans
    librasires.
    Ipse
    veroalniificus
    proesul
    fecil inmonasteriosan-
    ctoeMarise,
    quodappellatur Ambrosii,
    canislrum ex
    argenlo pensans
    libras duas. Pari modofecit et in
    monasleriosanctae
    Mariae,quodappellalurJ ulioe,
    ulsu-
    pra.
    Sedel inmonasleriosancli
    Andrese,
    quodponitur
    juxta
    basilicam
    aposlolorum,fecit
    similiter.
    Simulque
    et in oratorio sancti
    Stephani, quod
    ponilur
    in
    Dulciti,
    fecit canistrum ex
    argentoperi-
    sans libras duaset ttncias
    quinque.
    Enimvero et in
    oralorio sanclorum
    Sergii
    et
    Bacchi,
    quodponitur
    in
    Callinico,
    similiter fecil cauislrum. Imoet in mona-
    sterio sancti
    Agapiti,
    quod ponilur jtixia
    titulum
    Eudoxiae,
    fecil similiter canistrum
    argenteum
    et se-
    mis. Simili modoelin oralorio sanctae
    Agnetis,quod
    ponilur
    inmonasterio
    quod appellatur
    Duo
    Furna,
    fecit canislrumex
    argento pensaus
    libras duas et
    unciasocio. Nccnonet inoratoriosancti
    Viti, quod
    Aponitur
    in monasterio
    quodappellatur
    de
    Sardas,
    iecit canistrumex
    argento pensans
    libras tres. Et
    in monasteriosanctaeBibianoesimililer fecil cani-
    slrumex
    argenlo pensans
    libras duasel uncias no-
    vem. Fecit autemet in oraloriosanctac
    Lncicc',quod
    ponitur
    inmonasterio de
    Renali,
    canistrum ex ar-
    genlopensans
    librasduas.
    Verumetiamet in oralorio sanclae
    Marine,
    quod
    ponitur
    inmonaslerio
    Michaelis,
    instar fecit cani-
    slrum ex
    argenlo pensans
    libras duas et uncias
    duas. Et in monasleriosancti
    Sergii
    eodemmodo
    fecit canistrum ex
    argentopensans
    libras tres.
    Ipse
    veroalmificus
    praesul
    et inoralorio sanctae
    Agathoe,
    quodponilur
    inmonaslerio
    apud Africi,
    canistrum
    ex
    argenlo pensans
    librastres. Pari modofecitet in
    monasterio sanciorum
    Eupbemiac
    et
    Arcliangeli,
    quodponiiur juxta
    litulumPudenlis
    ,
    canistrum ex
    argento pensans
    libras
    quinque.
    Sedet in monaste-
    riosancli Isidori simili modofecitcanistrum. Simul-
    T,que
    et inoralorio sanclae
    A<galhae, quodponilur
    in
    monasterio
    Templi,
    fecit canistrumsimiliter. Et in
    oralorio sancli
    Caesarii,quodponitur
    in monaslerio
    de
    Corsas,
    similiter fecit canistrum
    pensans
    libras
    duasel unciastres. Enimveroetinmonasteriosancti
    Semitrii fecit similiter canistrum
    argenleum.
    Imo
    et in oratorio sancloe
    Marioe,quodponilur
    inmona-
    sLerio
    AquaeSalvioe,
    fecil simililer. Simili modofecit
    et in monasierio sancti
    Donati,
    quod ponitur juxta
    titulum sanctse
    Priscse,
    canistrum ex
    argenlo pen-
    sans libras duasetuncias
    quinque.
    Etin moiiaslerio
    sancli
    J oannis, quod ponitur
    in Aventirio
    ,
    inslar
    fecit canistrumex
    argentopensans
    libras duas. Nec
    nonet inoratorio sanctae
    Marioe,.quodponitur
    in
    monasteriode
    Lutara,
    feeitcanisira.exargenlo pen-
    sanlia libras duaset semis. Fecit aulemet inmona-
    sterio J erusalem,
    quodponitur
    ad beattim Petrum
    apostolum,canistrumexargento pensans
    librasduas.
    Verumetiamet inmonasleriosanctsc
    Agnetis, quod
    ponitur
    foris
    portam
    Numentanam,
    fecitcanistra ex
    G
    argento pensantia
    libras
    quinque.
    Et in
    nionasterio
    sancta
    Eugenioe,quodponitur
    foris
    porlamLalinam,
    pari
    inodofecit canistrumex
    argento pensans
    libras
    qtiintme;
    sed et in oralorio sancli
    Gregorii, quod
    ponittir
    in
    CampoMarlis,
    fecit canislra ex
    argento
    pensantia
    libras tres.
    Ipse
    veroalmificus
    prsesul
    fecit
    intitulobeatoeSabinaecoronamex
    argenlopurissimo
    pensantem
    libras octo. Pari modofecit in diaconia
    sanctorum Silvestri et
    Martini, quseponitur juxta
    Orfeam,
    coronamex
    argento pensantem
    libras sex
    ct uncias duas, Nec non et in oratorio sanctaeLu-
    ciae,quOdponilur
    in
    xenodochio,
    simililer fecit ca-
    nisfrumex
    argento pensans
    libras duas el uncias
    qualuor.
    Fecil autemet inoratorio sancli
    Abbacyri
    [AbbaCyri
    seu
    Syri], quod poniiur
    in xenodochio
    ,
    canistruin ex
    argeutc pensans
    libras duas.
    Atqtie
    in
    oratorio sanctorumCosmoeel
    Damiani, quod poni-
    tur in xenodochio
    quod appellatur Tucium,
    instar
    fecitcanistrum ex
    argento pensans
    libras duas et
    j)
    unciam unain. Verum etiamet in oralorio sancli
    Peregrini, quod ponilur
    in
    hospitali
    Dominico ad
    Naumachiam,
    fecit canistra ex
    argento pensantia
    libras
    quinque
    et itnciamunam. Prsefatusvero
    pon-
    lifex fecit in basilica Domini noslri J esu
    Christi,
    quseappellalur Constantiniana,
    super
    altare
    majus
    vesles
    clirysoclavas
    duas,
    ex
    quibus
    unam haben-
    lemhisloriamDominicae
    resurrectionis,
    et aliamha-
    bentemhistoriamvivificae
    atque
    adorandaeDominiese
    crucis. Cantharosex
    argento
    mundissimoocto
    pen-
    .
    santes simul libras
    vigiuli
    et
    septem
    et uncias sex.
    Investivil ubi
    suprarugas
    ante
    ingressum
    altaris ex
    argento purissimopensante
    libras
    qtiadraginta
    oclo
    et unciasoclo. Coronasex
    argento purissimo pen-
    santes libras duodecim.Fecil ubi
    supra
    ad fonies
    veia alba holosericaornala in circuilu de fundato
    atque.quadruplo
    numero decem.
    Sartatectavero
    ipsius
    ecclesiaecum
    quadriporticu
    simuletad fontesomniaet in omnibus -novilerre-^
    1017
    NOTITIAHISTORICA. 1018
    slauravit.
    Simul et fenestras deabsidaex vilro di-
    versiscoloribusconclusit
    alque
    decoravit. Et alias
    feneslras basilicoeex melallo
    Cyprinoreparavit,
    et
    in
    gremio
    basilicaefecil corlinas
    duas,
    ex
    quibus
    una
    major
    fundala
    alba,
    el aliaminor alba rosala.
    Fecit autemidem
    praesul
    in basilica SanctaeDei
    Genitricis, quseappellatur
    ad
    Proesepe,
    rosala cum
    periclysi
    de
    fundalo,
    canthara de
    argento purissimo
    duo
    pensantia
    inibi libras
    viginti
    tres;
    columnas
    duas
    pensaiites
    libras
    viginti
    et unametuncias
    quin-
    que.
    Crucemcum
    gabatha
    ex
    argeuto
    mundo,
    pen-
    santemsiriiullibras
    quinque;
    indiaconiavero
    ipsius
    Dei
    geniiricis, quoeappellaLurAnliqua,
    fecil tctra-
    vila
    alylhiua
    oinala in circuilu de
    quadruplo.
    Et in
    oratorio sancti Andrese
    ubi-supra
    veladuoholose-
    rica
    ornata,
    ui
    supra.
    In lilulo
    ipsius
    veroDei
    ge-
    nitricis,
    qui appellalur
    Callisti,
    fecit veslcm albam
    liolosericam
    rosalam,
    habenteni in medio tabulam
    de
    chrysoclavo
    cumhistoria
    praesentalionis
    Domini
    noslri
    J esu Christi,
    elsancli Simeoiiiscum
    periclysi"
    de
    Tyrio.
    Telravilarubea
    alylhina
    quatuor
    habenlia
    cruces cum
    ganiniadiis,
    et in circuilu
    periclysin
    de
    Tyrio.
    Veluni
    Tyriummajiis,quodpendel
    anleiiua-
    ginem
    cum
    periclysi
    de blaliliin uiiuin. Velamo-
    diea rubea
    alythina
    cumstaurace in niedionumero
    tria, quaependent
    ante
    imaginesargenteas
    cuni
    pe-
    riclysi
    deblallhin. Coiiinani
    majorem
    bolosericam
    in
    gremio
    basilicae
    unau:,
    fecitet
    iinaginesargenteas
    deauraias. E
    qtiibus
    iuiamcum
    gemuiis,
    arcumar-
    genieuni
    unumcuni
    gaininadiis
    suis.
    Supra
    cero-
    siata
    phariimunum,
    ilmribuladuo
    pensantia
    sinnil
    libra
    rionagiiHaqiiinqiie
    et uncias
    septem.
    Fecit
    vero idem
    proesagus
    aiitistes beaio Peiro
    apostolo
    calicemaureum diversis ornatum
    prciiosis lapidi-
    bus, qui praecedit per slaiiones, petisautem
    libras
    tredecim. Hicfecil inbasilica
    ipsiusaposloli
    velum
    chrysoclavum, quodpendet sttpra
    in
    ingressu
    vesli-
    buli".llemaliudvelum
    iuajusclirysoclavoquod pen-
    det inirabe
    argentea
    ante
    iniagineinSalvatoiissupra
    in
    ingressu
    vestibuli. Coronam
    majorein
    ex
    argento
    purissimo pensaiitem
    libras
    qiiiiiquaginia
    et ti-csct
    iinciasocto. Pliartiin
    argenieuin peiideiiiein
    infra
    ipsam
    coronam
    pensanteni
    libras
    viginti
    et tres.
    Item coronas
    argenicas quatuor peiisanies
    libras
    quinquagiiita
    et
    seplcm.
    Canistros oclo
    qui pensant
    siinttl liiiras
    qiiadraginta.
    ()
    Hicvero
    pro
    amore et caulelaorthonoxaefnlei
    lecit ubi
    supra
    scula
    argentea
    duo
    scripta utraque
    symbolo,
    iiniim
    ([uidem
    litteris Grocciset aliudLati-
    nis,
    pendeuiis
    dexlra
    laevaipiesuper ingiessuin
    cor-
    poris, peusaiiii.)
    inibi libras
    noiiaginla qualuor
    et
    uncias sex. Fecit ubi
    supra
    in
    grcmio
    basilicoecorti-
    nam
    inajorem
    holosericamfundatam
    unam,
    ornutam
    iu circuiiu de fundaio. Veluni album holosericum
    rosalum
    iiiajus uiiuiii, quod pendcl
    intrabe
    uiajore
    stiper iinagines
    aureas oriialuni in circuilu de fun-
    dato. Enimvero
    supra
    adfonlesfecil velasericaalba
    nuniero novemornata incircuitu defundato.
    llic
    vcro, ubi
    supra,
    inveslivii altare beatissimi
    Leouisconfessoris
    alque pontilicis
    cx
    argcnlo
    mun-
    dissimo deauiato
    peiisanle
    siinul libras centumet
    novc-m.itein invcstivit allare beati
    Gregorii
    coufes-
    soris
    atque pontilicis
    cx
    argento
    mundissinio de-
    auralo
    pensante undique
    libras centum
    viginli
    et
    scpieni.
    Hicvero
    proefectus
    a Deo ct
    prxclarus ponlifex
    inveslivit altare beati Pauli
    aposioli
    ex
    argcnto pu-
    (a)
    Hic vero
    pro
    amoreel cautela ortliodoxw
    fidei
    [ecil
    scutos
    argenleos
    duos
    scriplos ulroqitesijmbolo.
    CuinGalli et
    Hispani absque
    licenlia ad
    symbolum
    vocem
    Filioque addidissenl, eoque
    addilaiiienlo
    symboluin
    Nicoenumad missarumsolemnia
    publice
    decaniassenl,
    visumfuil Leoni
    papse
    ere Ecelesiee
    futurum,
    si
    publicis
    hisce tabniis duabus
    argenleis
    ptiblico
    lococonservatis
    utrumqttesymbolum
    Grscce
    simul et Laline
    absque
    uiioadditameiitovocisFilio-
    Arissimo,
    ac
    decoravit, quod pensat
    libras centum
    quinquaginta quinque;
    nec non et confessionera
    ipsius atque
    facieni altaris investilit cx auro
    puris-
    simo
    pensante
    inibi libras centum
    viginti
    et unamet
    unciasocto. Fecit et
    supra
    in
    ingressucorporis
    scu-
    tumex
    argento purissimo
    in
    quo
    orthodoxaeUdei
    symbolum
    scribi
    fecil, quod pensal
    libras
    triginta
    et
    duas. Fecit ubi
    supra cpronas majores
    tres ex ar-
    gentopnrissimopensantes
    libras in unum
    nonaginla
    et Lres. Fecil aulem in basilica cortinam
    majorem
    holosericamde
    quadruplo
    el fundato
    pulcherriinam.
    Praefatusvero venerabilisel
    praeclaruspontifex
    fecit
    inbasilica beati Petri
    apostoli
    nutritoris sui
    super
    altare
    majus
    ciboriumcumcolumnissuis
    qualuor
    ex
    argenlo purissimo
    dcauralo cum diversis historiis
    miroe
    magniludinis
    miriflce
    decoratum, quodpensat
    libras duas mille
    septingentas
    et
    quatuor
    et uncias
    tres. Ciboriumvero
    quod
    exinde
    abslulit, posuit
    su-
    per
    altare
    majus
    inbasilicaBeataeDei
    Genitricis,
    ~n
    quaeappellalur
    ad
    Proesepe,
    et crucem ex
    argenlo
    puro fecit,
    el inibi
    posuii pensantem
    librasduoiiecim
    et uncias trcs. Necnonet terravela rubea
    alylhina
    quaiuor
    ubi
    suprafecit,
    ex
    quibus
    unum cum
    chry-
    soclavo. Sedet inmausoleobealae
    Petronilloe, quod
    ponitur
    adbealumPelrum
    aposlolum,
    fecitveiaalba
    majoratria,
    minora octoornata incircuilude fun-
    daio. Fecit vero idem
    proeclarusponlifex
    anlecon-
    fessionem
    ipsius apostolorumprineipis angelos
    ex
    argenlo purissimo
    dexlra
    laevaquepensaiiles
    inibi
    librascenluin
    quadraginta
    et sex. Nec nonel alios
    angelos
    duos ex
    argento purissimo
    deauralos,
    qui
    stant intrabe
    majori super ingressu
    veslibuli dextra
    loevaquejuxtaimaginem
    Salvatorisauream
    pensantes
    simul libras
    sexaginta
    tres,
    et alios
    angelos qualuor
    minores ex
    argento purissimo
    deauratos ubi
    supra
    dextra
    laevaque,qui pensant
    simul libras
    sexaginta
    octo. Verumetiamfecit ubi
    supra
    columellasexar-
    genlo
    deauratas sex in
    ingressu
    vestibuli diversis
    -, depiclashisioriis,
    quaepensant
    simul libras cenlum
    ^1
    quadraginla
    ei
    scpiem.
    Fecii ei crucem
    niajorem
    ex
    argenlo purissinio
    deauralam, quse
    slal
    juxia
    allare
    majus, pensanles
    libras
    viginli
    duas. Fecii veroubi
    supra
    arcuin
    majorem
    ex
    argeulo
    miindissimodeau-
    raio
    supra
    in
    ingressu vesiibuli, pensaiilem
    libfas
    centum
    triginta
    et unamet semis.
    '
    Fecit veroubi
    supra
    intra confessionembeati Leo-
    nis confessoris
    atque poniificis cvangelium
    ex ar-
    geiilo
    mundissimodeauratum
    supra
    in
    ingressu
    ve-
    slibuli, pensans
    libras
    qtiadraginla
    oclo et semis.
    Fecit ubi
    supra
    columelkimunain de
    argento puris-
    simo
    pensamem
    libras decemet
    seplem. Ipse
    vero a
    Deo
    prolectus
    et
    prxclarus pontifex
    fecil inriiaconia
    beati
    Archangcli palenam
    et calicemex
    argento pu-
    rissimo
    pensanics
    inunumlibras decem.
    Hic divina
    inspiralione proiectus
    fecil in basilica
    Salvaloris, quaeappellatur Conslanliniaiia,
    ciborium
    cum columnis sms
    qualuor
    ex
    argento purissiino
    diversis
    depiclum
    historiis cumcancellisel columel-
    D
    lissuis inirse
    inagniludinis
    el
    pulchritudinis
    decora-
    tum
    , qtuepensanl undique
    simul libras milledu-
    centas
    viginti sejitem.
    Verum etiam et sarta lecla
    basilicaeSanctaeDei Genilricis
    semperque Virginis
    Maria:dominoc
    nostrse, qu;eappellatur
    ad
    Praeaepe,
    omnianoviler restauravit. Cubiculavero
    juxla
    ec-
    clesiambeali Polri
    aposlolorumprincipis, quae
    ni-
    miavetuslale
    marcucranl,
    eliam
    pene
    ruilura
    erant,
    idem
    egregius prsesul
    a fundamentis firmissimuin
    queinscriberet,
    ne
    deinceps quidpiam
    ad sacrum
    symbolum
    addi
    possct.
    Allixithasceduas tabulasar-
    geiiteas
    inbasilicasancti
    Pelri;
    non
    aulem,
    ut scri-
    bit
    Magister
    Seiitentiarumlib.
    i,
    disl.
    11,
    inecclesia
    sancli Pauli.
    Quando
    aulemel
    qua
    occasioneiliavox
    Filioque
    aucloritale Romani
    ponLilicis
    Romana
    Ecclesia,
    aliacausa
    poscenle,
    in
    symbolumreeeye-
    rit, jam
    alibi diximus. SEV.BIN,
    1019 S. LEO PAPA m. 1020
    ponens
    aedifieiumin melioremerex<t statum. Fecil
    j
    al ttbi
    suprajuxta
    columnam
    majorem
    balneum in
    superiore posilum,
    corislruclumin
    rottmduin,
    miri-
    ficcdeeoralum. Gradus veroin introilu
    ejusdem
    ba-
    silicaetam
    snper poriicum, quam
    e.tiamin
    atrio,
    no-
    viter restauravii. Fecii ei
    jnxla
    eosiein
    gra.lus,
    parte
    dextra
    atrii,
    doinuma fundameiUismirsema-
    gnilmiinisei ptilchriliidinis
    decoraiam,
    in
    qua
    ctiam
    el accubiios collocavil. Fecil
    eljiixla
    eamdemdo-
    mum
    pro
    subsidiis Christi
    pauperiimalqtie peregri-
    norum balneuma fuiidamentis inirilioedecoratii.n.
    Hic autem
    pr;eclarus
    antistes divinilus
    inspiralus
    hospitale
    beato Petro
    apostolo
    in loco
    qui
    Nauma-
    cbia
    (iiciltir,
    a fundainciitis noviler
    consiruens,
    di-
    ve.rsaillic domdramoedilicia
    decoravit, alqtie
    eccle-
    siamin iionorebeati Peiri
    principis apostolortim
    a
    novoconslruxil. ln
    qua
    eliam sanclornm ecclesiae
    Cliristi
    maiiyrtim corpora
    deferens reconriilil,
    eL
    omnia
    qnae
    in
    praedicto hospiiali
    erant necessaria
    consiruxit.
    Pr;iiaeliam illic urbana vel rustica
    pro
    alimo-
    '
    niis Cinisli
    pauperum,
    seu
    advcnis,
    vel
    peregrinis
    qtii
    ex
    longiiiquisregionibus
    veniunt,
    obtulit ad ex-
    altutionemsancloeDei Eeclesisael sabile
    populi
    Ro-
    mani. Preserlini
    igittir
    el monasleriumsanctiChri-
    sti
    primi martyris Siephani, quod appellalur
    Cata-
    galla [_xTVi/llc-j}patricia, quoi pra
    1.nimiavelu-
    siate
    jam
    emarcuerat
    atque
    ex
    parle
    corruerat,
    Mem
    proesagusponlifex
    certaineii
    ponens
    a fuiidainenlis
    simttl cuinoralorio firmum
    jaciesis
    fundamenlumin
    mclioremerexit stattim. Gradus vcro
    per qtios
    in-
    gressus
    esi inecclesiambeati Petri
    apostoli
    a sancto
    Andrea
    apostolo, qui
    vetusiate
    consumpti
    eraut,
    a
    novo refecil.
    Pari niodoet monaslerium beati Martini confes-
    soris
    alque ponlificis,
    situm ubi
    supra, quod
    nimia
    fuerat vetiistate
    ([tiassatum, pene
    omneafundamcn-
    tis restauravit. Sarta vero teclabasilicsesancti An-
    dreae
    aposloli, quod appellalur
    Calabarbara
    [xr
    BK/)PKV]
    palricia, quscper
    olitana
    jam
    fucrant lein-
    pora
    veiuslate
    consumpla,
    noviter rcstauravit. Si-
    mili rnoio ef sarta lecta bcataeLucise
    martyris, quae
    ponilur
    in
    Orfca,
    rcfecit a novo. Pariter eliamet
    sarla lecla beatse Balbinse
    mariyris
    , qusejampene
    ruitura
    eranl,
    inmelius reslauravil. Pari modoet
    sarta tccla basilicrebeatorum
    martyrum
    Cosmaeet
    Damiani sitaeinvia
    Sacra,
    mirifi.cereslauravit. Pa-
    riter etiamel sarta tecla basilicaesanclseMarllnae
    marlyris
    silseinTribus Falis inmelius.resiauravit.
    Nec non
    igilur
    el saiia lecta litulo beati Lauren-
    lii
    marlyris, qui appellalur
    Damasi,
    uoviicr reslau-
    ravit. Hic vero sanctissimiis el
    pr.cekirusponlilex
    sarta tecla faasilicaebeati Valenthii
    martyris,
    sita
    in
    via
    Flaminia, quaejam prse
    nimiavettistate ruilura
    eranl, prudenlissimo
    sluilio miriftcea novo refc.cil.
    Quadriporlicus
    verobasilicae
    apostolorum
    inviaLata
    iiitus et foris omnia sarl.a tecla
    ipsaniin
    tioviter re-
    paravit:
    iino veroet sarta leetahasiiicsebeatse
    Aga-
    thae
    marlyris
    sila
    super Suburram, quoeprae
    ninria
    veluslate
    jam emarctierant,
    noviter
    rcparavit.
    Hic
    vero sanclissimus
    prsosul
    fecit in
    palriarchio
    Latera-
    ncnsi oraturium a fundamentis in honore beati ar-
    cbangeli, iiisigni opere
    lirmissime
    consiruens, qnoil
    eliam ex
    musivo, seu diversis
    picViris atquc pul-
    cherrimis marmorum melallis diversis coloribusor-
    navil
    undique.
    Et onmia cimciiatamaurea
    quam-
    queargentea,
    vel etiamveladiversaibi ofalulit. Ma-
    cronnmvero
    ipsitis
    Laleranensis
    palriarciiii, qusc
    extenditur a
    Campo
    et ullra
    imagincsapostolarum,
    qaseprae
    nimia vetustale ruituroe
    eranl,
    a funda-
    mentis
    simul,
    et sarta
    lee.la,
    n-c nonel solariumab
    imo
    usque
    ad snmiiiumnoviier
    restauravit,
    el in
    melius
    firmissirflismarmoribus
    stravit, alque
    camc-
    ram
    ipsius
    macronaenoviier
    fecit,
    el diversishisio-
    riis
    pictura
    mirificedecoravit. Hic a Deo
    protectus
    venerabiliset
    prseclarusponlifex
    fecit in circuilual-
    Larisbeali Petri
    aposloli
    nutritoris sui tetravelaru-
    A
    bea holoserica
    alythina
    habentia
    tabulas,
    seuorbi-
    culosde
    chrysoclavo
    diversis
    depiclos
    historiis cunv
    slellis de
    chrysoclavo.
    Nec non et inniediocruces
    de
    chrysoclavo
    ex
    margaritis
    ornalas mirae
    magnitu-
    dinis
    pulchriiudinisqiie
    decoratas,
    quoe
    in diebusfe-
    stis ibi.lemad decoremmitlunlur. Pari modout su-
    pra
    et aliatetravela albaholosericarosata
    paschaii-
    leshabentiatalulas
    atq-ie
    oriculos de
    cliiysyclavo,
    nec non et cruces cum
    c.hrysockvo
    ex
    margariiis
    cuui
    periclysi
    dc
    chrysoclavo.
    Imo etiamet aliavela
    modica
    quatuor
    ubi
    supra
    in
    singulis
    columnisde
    eihorio
    fecit,
    habeniia
    ligres
    de
    chrysoclavo,
    et in
    circiiiin ornalas de hlalthin. Veruiri.etiamet alia
    velamoaica
    quatuor
    camdemhabentia siniilituiineui
    in basilica docioris mundi beati Pauli
    aposloii
    in
    columnis-J eciborio
    posuil.
    Prsedictusvcro
    veuerabilisponlifex
    sarta tectaba-
    silicse beaii
    Agapili martyris, quoeponilur
    in urbe
    Praenestina,
    nec non ct sarta tecta allerius basilieae
    T.
    juxta
    eamdembasificam silae, quaejam proe
    nimia
    veliislate ruilura
    erant,
    omuianoviter in melius re-
    stauravit. Pari modo et sarla lecta basilicse beaLi
    Stephani primi martyris
    consiitula via Lalina mil-
    liario
    lertio, quaeper mullajam
    annorum curricula
    vetuslale erant confectaet ruinis
    proxima,
    novilei-
    reparavit.
    Verumeliamet sarla tecta
    hasilicse
    beati
    Basilidis
    martyris,
    siiaein
    Merulana, noyiter
    restau-
    ravil. Hica Deo
    prolecius
    venerabilis
    pt praeciarus
    ponlifex
    fecil in basilica Salvatoris Domini nostri
    J esti
    Cbristi, quoeappellaturConstantiniana,
    de
    pro-
    prio argento ipsius
    basilicaecoronas cum
    delphinis
    suisnumero
    quinque,
    canislros numero
    triginla quin
    que, gabalhas
    numero
    octo, qusepensant
    simullibras
    ducentas
    septuaginla
    et sex. Fecit auteni in
    basilica
    SanclceDei Genitricis
    semperque Virgin
    sMariae
    dq-
    roina;
    nostrae, queeajipellatur
    ad
    Praesepe,
    cortinam
    de
    fundaio,
    et in
    circ.iiilu
    ornataui de
    blallhin, quae
    pendet
    in
    porlicu super
    sedemmirificedecoratam.
    Vela
    promiscua,
    lamdefundato
    quam
    etiamdeslau-
    G
    raci,
    et
    quadrapulo
    ornata in circuitu de blatlhin
    numero
    quadraginta.
    Fecit vero ubi
    supra
    ante in-
    gressumpraesepii pharuni
    iniriodumretis ex
    argentq
    purissimo
    cum canistris
    quinque, pensarilia
    siniul
    libras
    triginia seplem
    el semis.
    Idem
    vero sanclissimus
    praesui
    sancti
    Spiriius
    illu-
    slralione
    perfttsus
    fecil beato Petro
    aposlolo
    nutri-
    toji su.0calicemaureum
    prsccipniimteiragonumspa-
    noclystum
    diversis ornatum
    pretiosis lapidibus, pen-
    sarilemlibras
    triginta
    et duas. Nec non fecil et
    pa-
    lenamauream
    spanoclyslam
    mirae
    magnituilinis
    de-
    coratam
    pensantem
    lihras
    viginli quinque
    et uncias
    novem.
    Fecii in
    basilica, cujussupra, pharum
    inino-
    dumictis cum
    canistro,
    et cruces de
    argento piiris-
    simo, qui pendct
    sub auro
    principali.
    Nccnoii et
    alium
    pharummajorem
    inmodumretis cinncanistris
    viginti pendentem
    sub trabem
    majoremargenleam
    adornatumsanctseDei
    ecclesiae,
    qui pensat
    iisibi li-
    bras duo mille cenlum
    quaiuor
    et uncias
    sepiem.
    D Hicfecit in basilicadocLorismundi beati Pauli
    apo-
    sloli crucifixumex
    argenlo purissimo
    mirae
    magni-
    tudinis
    decoratum, pensantem
    libras
    quinquaginta
    dtias. Verumetiamfecit ibi
    supra
    tetravela albaKo-
    loserica
    rosata,
    ex
    quibus
    unum habens in medio
    crucemde
    chrysoclavo,
    et
    gaminadias
    de
    chryso-
    clavo. Nec non etiamvela alha holosericanunierb
    novemornala incirctiitu de
    Tyrio.
    Fecil ibi
    siiper
    gabalhas
    fundaias inlerrasilcs ex
    argenlo purissimo
    i mimeroocto.
    quaependent
    in
    pbarocereo
    in fneriio
    basilicoe
    pensantes
    inibi libras
    quatuordecim.
    Ingressum
    vero
    corporis
    idem
    praesul
    ex marmo-
    i ribus caatiidis miro decore
    ornavit, atque regias
    i aereasibi iern
    posnit. Super
    columnas -i'eromarmo-
    reas, quoe
    sianl in circuiiu altaris
    ipsius
    doctoris
    mundi,
    ubi trabes
    q>.iondamligncseposiisefuerant,
    i etiamnimiavetustatc
    emarcueivmt,
    hicsaccr antiites
    super ipsas
    columnaslilios
    poni
    fecit, el
    supcr ipsos
    Iiliosex meiallis mamioreis
    platonias posuii,
    diver
    4021 EPlSfOL^. 1029
    sisque pictnris
    mirae
    magnitudinis opus
    decoravit.
    t
    Neenonubi
    supra
    fecitvelaAlexandrina
    majora
    nu-
    mero
    quinqtie, quaependent super regias majores
    in
    ingressu
    basilicsemiiificedecorala.
    ilic verosanelissimus et
    proeclarus pontifex
    fecit
    inbasilicaSanctaeDei Genilricis
    semperque Virginis
    Maricedomimcnostraead
    Prir-.sepe
    tetravela albaho-
    losericarosaia
    miiifice.riecorata.
    Fecit vero ubi su-
    pra
    intra
    prnesopium
    vestemalbam holoseiicam ro-
    satamornalam incircuitude
    cbrysoclavo,
    et inme-
    dio"h'ahentemcrucemcumorbiculis de
    cbrysoclavo
    velaalba holosericarosala uumero
    quatuor
    ornata
    in circuitn de
    Tyrio.
    In riiaccmiavero
    ipsius
    Dei
    ge-
    nitricis, qnoeappVllatur
    Dominica,fecitvestemalbam
    holosericamrosatamhabenlemin medio labnlam.de
    Tyrio
    cum historia crucifixi. Nec non et rotas de
    chrysoclavo
    oruatasin circuitude
    quadrapulo.
    Fecit
    nbi
    stipra
    cortinamfunrialatuornalam incircuitu de
    hlatthin. In dinconiavero
    ipsius
    Dei
    genitvicis, qitoe
    nppellatur Cpsmedin.fecityestem
    albamholosericam
    ]
    cumtauula de
    chrysoclavo
    habentem historiam Do-
    mioicoeresur.rectiohiset in circuiui Iistam de
    chry-
    soclavo. Fecit ad sanciam Mariamad
    Marlyrcs
    ve-
    stemalbambnlosericam rosatamcumtabularie
    Tyrio
    habei:temiiistoriam crucifixi, ct rotani de
    chryso-
    clavo.ornatamincircuitude
    Tyrio.
    Vestemeiiamin
    diacnnia
    jam
    dictoeDei
    genitricis positam
    foris
    por-
    tara beati Petri
    apostoli
    fecit vestemde
    Tyrio
    miri-
    ficedecoratam. Hic vero venerafailis et
    pranclanis
    pontifex
    fecit in basilica beali Pelii
    apastoli
    nutri-
    lorissui canistros interrasiles ex
    argento purissimo,
    tam in
    quadriporticu, quamque
    in
    gremio faasilicoe,
    numero
    viginti
    duo, peusantes
    simu! lifarascentnm
    viginti qiinque.
    Gafaalhas fundatas
    signocbristas,
    quaepentlent
    in
    quadriporticu,
    in
    pliaro oereo,
    in
    nieriio
    basiiicoe,
    numcro
    quadraginta
    et octo
    ponsan-
    (es simul libras centumet unani et semis. PUaraar-
    genteatria, quaeslantsuper
    .tralies
    aigenteas, pen-
    santia lifaras
    nonaginta
    et tres. Arcus
    argenteos
    duos /
    pensantes
    libras
    qiiadraginta
    et unametuncias ocio.
    Velade blatthin
    niajora, quoependent per
    trabcs
    argepteas
    dextra
    lopvaquepreshyterii.
    Neciion et in
    circuitu sedisniimero
    triginta
    drnala incircuitu de
    quadrapulo.
    -
    Vela
    tnodjca
    de fundato numero
    quadraginta
    et
    septem
    ornata in circuitu dehiaUhin
    Byzanlco,
    et
    inveslita deblatthin
    Neapolilano.
    Necnonet in
    gre-
    niio basilicoefecit corlinam
    majoreni
    Alexandrinam
    mirae
    magnitudinis
    et
    pulchriludinis decoratam,
    or-
    naiam in circuitu de
    Tyrio.
    Vela alfaa modica boloserica rosata numero vi-
    giriti quinque
    ornata in circuitu de
    blatthin,
    cx
    quibus
    unum ornaium de slauraci.
    Super
    altare
    veio beati
    Andreoe,
    ubi
    supra,
    fecit vesiemalbam
    bolosericamrosaiam cum tabula rie
    chrysoclavo ,
    habentem bistoriamDominice
    resiirrectionis,
    et in
    circu tu lislam de
    chrysoclavo.
    Verumetiamet su-
    per
    altare beataePetronillse fec.itvestemalbamho-
    losericamrosaiam cum labula de
    chrysoclavo,
    ha-
    I
    hentem bisloriam Dominicae
    resurreciionis,
    et in
    circuitu
    ejns
    listamde
    chrysQclavo.
    Pari modoet in
    oiatorio sanclae Dei
    genilricis,
    ubi
    supra,
    in me-
    diana fccit veslem albamiiolosericamrosatamha-
    bentemin niediocrucem
    de
    chrysoclavo,
    el in cir-
    cuilii ornatamrie
    Tyrio.
    Inoratoiio vero
    ipsiiis
    Dei
    geniiricis,
    ubi
    supra, qiiod
    dicilur donmi Pauli
    papsc,
    veslemalbainholosericam ornatain in circuitu de
    mizilo. Necnonet inmonasterio sancti
    Martini,ubi
    supra,
    fecit
    yessemalbamholosericam
    rosatam,
    ha-
    bentem in mediocruceiude
    chrysoclavo
    cum
    peri-
    ciysi
    de
    Tyiio.
    Hiefecit inbnsilica
    apostolorum
    via
    Lala
    super
    altare
    majus
    veslem
    alfaamholosericam
    rosatam babenlem in medio labuiam de
    slauraci
    ctini historia Dominicae
    resiirrectionis,
    et in cir-
    cuitu vestemde
    chrysoclavo.
    Necnon et orbiculos
    de
    chrysoclavo
    cum
    periclysi
    de
    Tyrio.
    Tetravela
    nipdica
    rubea ornata
    jn circiiilu de
    fundato, ex
    ,
    A quibus
    untimcum
    chrysoclavo.
    Velamodica rubea
    Alexandrina duo ornata iri circuitu de Stauraci. Et
    in
    gremio basilicae,
    ubi
    supra,
    fecit cortinani nia-
    jorem
    de fundalo mirifice
    decoratam,
    ornatam in
    ; circtiitu de
    Tyrio,
    et in medio cruces de
    Tyrio.
    Hic vero
    egregius proesul
    fecit in titulo sanckB
    Safainte
    marlyris super
    allari
    majori
    vestemalbarii
    holosericam rosalam habeiitem in medio talmlam
    de stauraci cum historia Dominicae
    resurrectionis,
    et in circuitii listam de
    chrysoclavo.
    Pari modoet
    i intiiulosanckeSusannae
    martyris super
    altari ma-
    jori
    vestem albam fecit holosericam rosatam ha-
    bentem in medio tabulamde
    chrysoclavo
    cum hi-
    i storia Dominicae
    resurreciionis,
    "et in circuilu li-
    : slarii de
    chrysoclavo.
    Fecit, autem in basilica san-
    : cii
    Slephani" primi marlyris
    in Cselio monle ve-
    : stem albam holosericamrosatam habenieminme*
    : dio tabulamdeslauraci cumhisloria Dominicaere-
    :
    surrectionis,
    et crucem de
    chrysoclavo.
    Nec non
    g
    et in diaconia beati
    Georgii martyris siiper
    altari
    majori
    fecit vestem
    albam
    holosericam rosatam
    Habentemin medio tabulam rie slauraci cum hi-
    storia crucifixi ornaiam de
    Tyrio,
    et rosasde
    chry-
    i soclavo.
    lpse
    vero a Deo
    protectus
    venerahilis et
    prseclarus pontifex
    fecit in basilica sanctte Dei
    ge-
    nitricis,
    quse appellatur
    ad
    Prsesepe,
    ob nimitim
    amorem
    ipsius
    (iominoenostrse
    pharum
    ex
    argento
    purissimo
    cum
    lucerna,
    et
    cereapto [cerapto] suo,
    :
    pensanlia
    simul libras
    quadraginta
    ct semis.
    Et boc constituit
    ejus bealiludo,
    ut Dominicorum
    diehtis,
    vel insanctis solcmniialibus
    juxta
    lcctorium
    cdnsisteret,
    et ad
    legendum
    sacras lectiones luminis
    splendorefulgeret.
    Et inecclesiabeaii Petri
    aposioli
    pari
    modofecii
    pbariim
    ex
    argenlo purissimo
    deau-
    raio miroe
    pulciiriludinis
    decoratumcum
    lucerna,
    et
    cereap;o sno, qmepensant
    simul lihras
    nonaginla
    et
    semis.
    Enimvero,
    ubi
    supra
    adbealumPetrum
    apo-
    stolum sttb
    ipsairnagine
    Salvatoris Domini noslri
    .-i J esu Christi crucifixi in niodtimfecit coronain ex
    argenlo purissimo,
    et ibidemofa
    ipsitis
    Domini no-
    : slri J esu Chrisli amorem
    pro
    Iuminariorum
    splen-
    dore
    posuit pensantem
    libras....
    Basilica
    verofaeaiiApollinarisalquemartyrisponli-
    ficis, qua
    1.fundata esl
    ju\la
    civitatem
    Ravennam,
    cu-
    justrabesprx
    nimiavelus.laledeannorum
    curriculis,
    ; elolilanis
    temporibus
    nimis
    emarcuerant,
    jamquepe-
    neniilursein
    tempore
    illoeran
    i,
    idemvenerabilis
    paler
    divinilus
    inspirattts,
    misil
    illuc,
    et
    per
    solertissimam
    ac
    proviriarn
    curam suam omniasarta lecla
    ipsius
    ecclesiaesimul cum
    quadriporticis
    suis noviler ac
    firmitcr
    reslauravit,
    et inineiioreiii reduxit
    slattim;
    super
    altare vero
    ipsius sa.crae
    faasilicscoblionorem
    omnipoienlis Dei,
    et beati Petri
    apostoli,
    de
    ciijus
    donis ac dalis fecit veslemsericamrosat.m haben-
    temin mediocrucemde
    chrysoclavo
    cum
    orbicttlis,
    et rotas sericas hafaeiiteshisiorias
    annuntiationis,
    seu natalis Domini nostri J esu
    Christi, alquepassio-
    nem,
    el resurrectionem
    ;
    necnonel incoelosascen-
    D
    sionem, atque pentecosten,
    ornatas in circuilu si-
    mili
    modo,
    sicut et vestem de
    chrysociavo.
    Sed et
    canistrum ex
    argento purissimo
    inibi fecit cumca-
    tenulis suis
    pensans
    libras
    quindecim. Episcopium
    vero Albanense simul cum
    ecclesia, quae
    innomine
    beati Pancralii ftinciata
    est,
    per quamdamnegligen-
    tiam vel
    incuriam, per submissionesdiabolicas, post
    matulinas laudes
    exiista,
    afundamentis
    usqtie
    ad
    sununura lccturn
    combiislum est. Sed clemeiitissi-
    muset
    soleriissimus
    poutifex,
    Deo
    aspiranle,
    ex san-
    cti
    Spiritus
    iliustratione lirmum
    jaciens
    fundanien-
    tummiruin in
    iiiodum
    jam
    proelatam
    ecclesiamno-
    viter
    reslauravit,
    et simul cuiii sirlis tectis Deo
    ju-
    vanteadmeiioremdeduxil statum.
    Ei.ut
    yerus
    amator Dei
    ct cultor sanctarum Dei
    ecclesiaruin,
    fccit
    super
    altari
    majorj prsedictoe
    ec-
    clesisevesles
    duas,
    ex
    quibus
    unaiii cinn rotis
    majo-
    ribus habentein
    gryphes , ornatam in circuitu de
    iundalo,
    ei
    tetravela serica
    alythina
    ornala de
    Ty-
    1023
    S. LEO PAPA m.
    1024
    rio
    optimo
    in circuitu
    ejusdem
    altaris fecit numero
    j
    quatuor.
    Verumetiamet inecclesiabeali Petri
    apo-
    sloli
    ubi
    supra
    fecit veslemrosatam habentem hi-
    StoriamDomini nostri J esu
    Chrisli, quando
    exten-
    dil manus et
    apprehendit
    beatum Pelrum
    aposto-
    lum de fluctibus maris.
    Llembealissimusveroet
    praeclaruspontifex
    fecitin
    basilica sancli
    Cyriaci
    vestem albamholosericam
    habentemin
    gyro periclj'sin
    de fundato, elin me-
    dio hisloriam resurreclionis, et in circuilu altaris
    tetravela alha habentia
    periclysin
    de
    Tyrio.
    Fecit
    autem et in titnlo sancli Vilalis veslem"albambo-
    losericam habenlem
    periclysin
    de
    fundalo,
    et in
    medio hisloriam resurreciionis
    ;
    nec non el in
    diaconia sancli
    Archangeli posuit
    vestemalbamho-
    losericam habentem
    periciysin
    de
    Tyrio,
    et in
    medio historiam ascensionis. Item
    ipsnm super
    al-
    lare sancti
    Abbacyr.i
    similemvestemobtulit.
    Porro in diaconia sanclse
    Agathaemartyris
    fecit
    ipse
    sanctissimus
    pontifex
    vestem albam holoseri-

    camhabentem in
    Tyrio,
    et in medio historiam re-"
    surreclionis. Verum eliam el.in tilulo Pammachii
    super
    altare sanctorumJ oannis elPauli fecit vestem
    albam holosericam ornalam in
    gyro
    defundatoha-
    bentem hisloriam
    crucilixi,
    ascensionis et
    pente-
    costes. Pariter et in ecclesia beati Clemenlismar-
    tyris alque pontiflcis,
    fecit vestem albamcum
    chry-
    soclavo habeniem historiam rosurreclionis
    ,
    seu
    ascensionis,
    necnon cl
    pentecosten.
    Imoet inecclesiasancli
    Cyriaci posila
    viaOsliensi
    fecit vela e
    quadruplo
    numero
    quinque,
    habentia
    historiam Salvatoris vocautis
    discipulos
    de navi. Et
    super
    sanclum
    allar.eipsius marlyris posuit
    vestem
    de fundato.
    Ipse
    autema Deo
    protectus
    et
    proeclarusponlifex
    fecit in basiiica Sanctae Dei
    Genitricis, semper-
    que Virginis
    Marise dominse noslree ad
    praesepe
    coronas
    argenteas,
    et
    delphinos
    suos
    duodecim,
    quaepensant
    libras centum duas el uncias novem.
    Sed et
    phara
    canthara
    argenLea
    cum
    delphinis
    suis
    fecit nuniero
    septem pensanlia
    libras
    ocluaginta
    quinque
    et semis. Idemvero bealissimus
    proesul
    fe-
    cil in basilicabeati Petri
    aposloli
    nulritoris sui ante
    presbylerium pharum
    volnbilemex
    argenlo puris-
    simo cumcoronis el
    crucibus, pensanlem
    inibi li-
    bras
    iriginla quinque,
    et uncias sex. Verumetiam
    idipsumdeorsum,
    ubi sacralissimum
    corpus ipsius
    principis aposloloruin requiescil,
    renovavit
    imagi-
    neui aurcani habenlein vullum Salvaloris Domini
    nostri J csu
    Christi,
    ac sanctoeDei Genitricis Mariae
    doininie
    noslroe,
    et bealorum
    apostolorum
    Petri et
    Pauli, alque Andreoe,
    nec non et beaieePetronilloe
    martyris,
    ubi et addidit auri
    obryzi
    libras
    viginli
    unain et uncias tres.
    J .moveroubi
    supra
    ante sanctumAndreaminve-
    A slivit altare beati Martini confessoris Christiex ar-
    gento purissimo deaurato,
    ex transmisso
    quondara
    [extorra quondam] Fridigisii abbatis,
    quodpensat
    undique
    libras
    seplemdecim,
    et semis.
    Fecit aulem et in basilica beati Pauli
    aposloli
    doctoris mundi
    gentiumphara
    canthara ex
    argento
    purissimo
    cum
    delphinis
    suis numero
    quinque,
    pensantia
    lifaras
    sexaginla
    septem
    et uncias
    quatuor.
    Hic a Deo
    inspiralus
    venerabilis et
    praeclarus
    ponlifex conspiciens
    ecclesiambeatorum
    martyrum
    Nerei et Achillei
    prae
    nimia
    jam
    vetustate deflcere
    ,
    atque aquarum
    inundaniia
    rcpleri, juxla
    eamdem
    ecclesiam noviler a fundamenlis in loco
    superiore
    ecclesiamconstruxil miioe
    magnitudinis
    el
    pulchri-
    tudinis decoratam. In
    qua
    eliaih haeeobtulit dona :
    canistros ex
    argento
    numero sex
    pensantes
    simulli-
    bras
    quindecim.
    Ciborium cx
    argento pnrissimo
    pensans
    libras ducenlas el
    quiiirtecim.
    Calicem et
    palenam
    ex
    argenlo purissiino
    deauralos
    pensanles
    i>iibras duodecim et uncias decem.
    Regnum super
    altare ex auro
    purissimo
    diversis ornatum
    pretio-
    sis
    lapidibuspensanslibras
    duasetuncias sex. Vesles
    duas,
    ex
    quibus
    unam albam holosericam habcn-
    temhistorias Dominicae
    nativitatis,
    seuresurreclio-
    nis, ascensionis, atque pentecostes,
    ornatam incir-
    cuitu de
    chrysoclavo,
    et aliamde
    Tyrio.
    Llemvero
    fecit iu basilica BeatoeDei Genitricis ad
    preesepe
    regnum
    ex auro
    purissimo spanoclysto
    diversis in
    circuitu de
    ehrysoclavopretiosis
    ornalum
    lapidibus
    pensans
    libras
    quatuor
    el uncias
    septem.
    Fecit vero
    communicales ex
    argento purissimo per singulas
    re-
    giones ,
    qui prsecederent per
    slatioues
    per
    manus
    acolytorum
    numero
    viginti quatuor pensantes
    simul
    libras.... Pari modo et in basiiica beati
    apostoli
    fautoris sui
    regnum
    ex auro
    purissimo
    diversis
    pre-
    tiosis onalum
    lapidibus pensans
    libras
    sepiem.
    Fecit
    etiam in diaconia sanctorum Nerei et Achillei vela
    nromiscua holoserica numero....
    Sarta lecla beati
    Agapiti martyris
    sita
    juxtabasili-
    C cam beati Laurentii
    marlyris
    foris
    murum,
    quia
    jam proe
    nimia veluslate emarcueranl, noviter re-
    stauravit. Imo vero el in titulo beatoePrudentianae
    fecil vestemalbamholosericamornatam incircuitu
    de
    Tyrio.
    Qui
    beatissimus
    pontifex postquam
    sedemRoma-
    namet
    apostolicam
    annos
    viginti,
    menses
    quinque,
    et dies sexdecim
    gloriosissime
    rexit,
    (a)
    exhacluce
    subtractus adseternam
    migravit requiem.
    Fecit au-
    tem
    ordinalioneslresper
    mensem
    Martium, presbyle-
    ros
    triginla,
    diaconos
    undecim,
    episcopos per
    di-
    versa loca numero cenium sex et
    viginti. Sepullus
    vero est inbasilicabeaii Pelri
    aposloli pridie
    Idus
    J unias
    ,
    indictione nona
    ,
    et cessavit
    episcopatus
    diesdecem.
    (.?)
    Ex liaclucesublraclus
    est,
    etc. AnnoDomini 816 et Ludovici
    iinperatoris
    tertio. SEV.BIN.
    S. LEONIS
    III EPISTOLiE.
    EPISTOLAPRIMA.
    KENULFI REGISMEUCIORUSI ADLEONEMPAPAMIII.
    Pro
    arcliieviscopaluLichefeldensiabolendo,
    restituen-
    daque
    Dorobernensis Ecclesim
    dignitate, quam
    Adrianus
    papa
    I et rex
    Offa
    dissecuerant.
    Dominobeatissimo et vereamanlissimoLeoni san-
    ctseel
    aposlolicse
    sedisRomano
    ponlifici, Kenuiphus
    gralia
    Dei rex
    Merciorum,
    cum
    episcopis,
    ducibus,
    etomni sub nostra ditione
    dignitatis gradu,
    since-
    rissimsedileclionisin Christo salutem.
    D
    Gralias
    omnipotenti
    Deo
    semper agtmus, qui
    Ec-
    clesiamsuo
    pretioso sanguine acqnisilam,
    inter di-
    versasmundi
    Uujusprocellas, novissemper,prioribus
    advitam
    sumptis,
    suesc.itducibus ad
    portum
    salutis
    attrahere, eamque
    nova luce
    infundere, quatenus
    nullo sil tenebrarum errore
    fuscata,
    sedviam ve-
    ritatis inoffenso
    pede gradialur.
    Unde merito om-
    nis
    per
    orbemexsultat
    Ecclesia, quia
    cumomniusn
    verus remuneralor bonorum
    gloriosissimum gregis
    sui
    pastorem
    Adrianura
    perpetuo
    remunerandum
    1025
    EPISTOLJ I. 1026
    super
    sethera
    duxisset,
    suis lamen ovibus
    pia
    erexit
    j
    providentia
    proemium, quiscilovile
    Dominicumad
    caulas,
    noninferius vitse
    agitare.
    Nos
    quoque
    me-
    rito, quos
    extremitas orbis
    tenet,
    eodemmodo
    prae
    caetens
    gloriamur, quod
    illiussublimitas noslra sa-
    lus,
    illius
    prosperitas nobisperennis exsultatio, quia
    undetibi
    apostolica dignitas,
    inde nobis fidei veri-
    tas innoluit.
    Quapropter opportunum
    arbilror tuis
    sanetis
    jussionibus
    aurem obedienliaenostrae humi-
    liter
    inclinari,
    el
    quae
    luoe
    pielali
    ritenobis
    sequen-
    davideantur totonisu
    implenda, quse
    vero rafioni
    contraria
    deprehensa fuerint,
    citius declinandaac
    inlerima nobisomnimodoresecanda.
    Sedmodo
    egoKenulphusgralia
    Dei rex excellen-
    tiamluamhumiliter
    exoro,
    ut te sineoffensioneani-
    mi vestri de
    profectunostro,
    ut
    optamus,
    liceal al- [
    loqui, qualenus
    in
    gremium
    me
    pietatis
    tuoetran-
    qtiilla pacepercipias,
    et
    quem
    me.ritorumnullafa-
    cultas
    erigit, larga
    benedictionisluaeubertas ad
    ple-
    bemsuam
    regendamlocupletet,
    ut unamecum
    gen-
    tem
    quam
    vestra
    aposloliea
    auctoritas fulei rudi-
    mentis
    imbuil, per
    intercessionemtuamcontra im-
    petus
    exterorum
    Omnipotens erigat, elpersere-
    gnumquodipse
    Deusdedit
    nobis,
    dilatare
    dignetur.
    Hanc benedictionemomnes
    qui
    ante me
    sceptro
    proefuereMerciorum,
    meruerunt ab antecessoribus
    tuis
    adipisci ;
    hanc
    ipse
    humilis
    peto,
    et a
    vobis,
    o
    sanctissime, impetrare cupio , qualenus
    in
    prinais
    adoptionis
    sorte melibi filium
    suscipias,
    sicut tein
    patrispersona diligo,
    et totis obedientiaeviribus
    semper amplector.
    Deceteniminier tanlas
    personas
    fidessanctaservari et inviolata charitas
    custodiri;
    quia paterna pielas
    filiorumfelicitas in Deo esse
    credenda
    esl,
    secundum illud Ezecbise: Paler
    filiis
    notam
    faciet
    veritatem
    tuam,
    Domine. In
    quibus
    ver-
    bis te
    ,
    amande
    genitor, imploro,
    ut filiotuo ta-
    metsi
    indigno
    verilatem Doniini tuis verbis sacro-
    sanctisnotam facerenon
    dencges,
    ut
    per
    luamsa-
    nam
    eruditionem,
    Deo
    adjuvante,
    admelioris vitae
    proposiium
    merear
    pervenire.
    Quinetiam, dulcissime,
    cum omnibus
    episcopis
    nostriset
    cujuscunqueapud
    nos
    dignitatis persona
    deprecor,
    ut nobisde multimodis
    inquisitionibus,
    super quibus
    maximamsubtilitafemvestram
    dignum
    duximus
    perquirere ,
    faenignerespondeas,
    ne san-
    clorumLradilioPalrum et abillis tradita
    nobis,
    re-
    gulaquasi
    incognilaperaliquid
    vitietur in
    nobis,
    sed
    sermo luus directus nobis in charitate et mansue-
    tudine
    veniat,
    ut
    per
    Dei misericordiam
    profuturum
    in nobis
    perflciat
    fruclum. Primum
    namque
    est
    quodponlifices
    noslri ac
    peritissimi quique
    in nobis
    dicunt,quodcontra
    cauoneset
    apostolicastatula,
    quae
    nobisa
    patre
    bealissimo
    Gregorio dirigente
    statuta
    sunf,
    sicut vos
    scifis,
    auctoritas Doroberncnsisme-
    tropolitaui
    induas scinditur
    parochias, cujus,
    eodem
    palremandante,
    dilioni
    suhjacere
    debent
    episcopi
    duodecim,
    sicut
    per
    Ecclesiasnostras
    legitur
    in
    epi-
    stola,
    quamfratrietcoepiscopoAuguslino direxit,
    de
    A
    duobusLondoniaeet Eboracae
    metropolitanisepisco-
    pis, quam
    etiam
    apud
    vos haberi non dubitamus.
    Sed
    ipseprimumponlificialisapex, qui
    ttinc Londo-
    niaesubhonore etornamento
    pallii
    fuerat conscri-
    plus, pro
    eoDorobernensi oblatusest
    alque
    conces-
    sus. Nam
    quia
    beatserecordationis
    Augustinus, qui
    verbum
    Dei, imperante
    beato
    Gregorio, Anglorum
    genti ministrabal,
    et
    gloriosissime
    Ecclesiis
    prae-
    fuit
    a
    Saxonioe,
    in eademcivitaie diem
    obiil,
    et
    corpus
    illius in ecclesia beati Petri
    apostolorum
    principis, quam
    successor
    ejus
    sanclus Laurenlius
    sacravit,
    conditum
    fuissel,
    visumest cunclis
    genlis
    nostrae
    sapienlibus, qualenus
    in illacivitate metro-
    politanus
    honor haberelur
    ,
    ubi
    corpus cjus pausat
    qui
    his
    partibus
    fidei veritatem inseruil.
    Cujus
    ita-
    B
    que,
    sicut vos
    scitis, dignitatis
    honorem
    primum
    rex
    Offa,propter
    inimicitiamcumvenerabili Lamber-
    toet
    gente
    Cantuariorum
    acceptam, avertere,
    et in
    duas
    parochias dissiparenisus,
    et
    piissimus coepi-
    scopus
    et antecessor vester Adrianus
    rogatu praedi-
    cti
    regis
    facerc
    coepil,quori prius
    nemo
    proesumpsit,
    elMerciorumpraesulempallio
    extulit. Neutrumtamen
    exhis
    culpamus, quos
    Christus, ut
    credimus,
    seterna
    victoria
    triumphat.
    Sedtamen excellentiamvestramhumiles exora-
    mus, quibusa
    Deomerito
    sapientiae
    clavis
    collataest,
    utsuperhac
    causa cum
    sapientibus
    veslris
    quaeratis,
    et
    quidquid
    vobis
    videatur,
    nobis
    postea
    servandum
    rescribere
    dignemini,
    ne lunica Christi inconsutilis
    alicujus
    inter nosdissensionisschisma
    patiatur;
    sed
    G
    per
    vestramsanam
    doctrinam,
    ut
    desideramus,
    ad
    veraepacisunitatemdirigatur. Magna
    enimhumilita-
    te simul et dileciione haec tibi
    scripsimus, papa
    beatissime,
    clementiamtuam
    profusius precantes,
    quatenus
    ad ea
    qucc
    a nobis necessario
    explicita
    sunt,
    benigne
    et
    justerespondeas.
    Sed el illam
    episloiam, quam
    Alheraldus archi-
    episcopus
    coram cunclis
    provincialibus episcopis
    noslris
    multiplicius
    de suis ac toiiusBritanniaecau-
    sis et necessitalibus tibi
    scripsit, pio
    amore
    perscrtt-
    tari
    digneris,
    et
    quidquid
    de rebus
    quae
    in ea scri-
    pta
    sunt fidei normula
    poscat, pagina
    nobisveritatis
    patefacere
    memineris.
    Ergo prseterito
    anno
    Iegatio-
    nemmeametiamet
    episcoporumper
    Wadan abba-
    temmisimus: ac ille
    accipienslegationem
    illamse-
    D
    gniter,
    imo
    insipienter
    deduxit. Sed modotibi mu-
    nus modicumamoris
    gralia per
    Brine
    presbyterum,
    et
    Fildas,
    el Ceolberthministros
    meos,pater amande,
    mitto :
    quod
    est centum et
    viginti
    mancusas cum"
    litteris, precans
    te ut
    benignesuscipias,
    el bcnedi-
    ctionem tuam nobis donare
    digneris. Omnipotens
    Deuste
    longoevotempore
    adIaudemsuoesanctseEc-
    clesisecustodiat incolumem.
    EPISTOLAH.
    LEONIS PAPJ EIII ADKENULFUM REGEMMERCIORUM.
    Respondelsuperiori,
    et
    petita
    otnnialubensconcedit.
    Domino excellentissimo filio
    Keinilphoregi
    Mer-
    ciorum
    provincise
    SaxoniseLeo
    papa
    R
    Quae
    nunc
    Anglia,
    olimin dicebatm Saxoniatransmarina.
    1027 S. LEONISPAPJ E III 1028
    Yehiens ad sanciissima iimiiiabeaiorum
    aposlo-
    .
    Ibruiri Petri
    etPauli,
    iain oraiionis vota fideliter
    solvens
    quarri
    nostr.esedi
    apoSLbiicae
    causamsrii sa-
    cerdolii
    siiggerens,
    reverendissimus et sanciissimus
    frater noster Alheraidiis
    archie[iiscOptis
    Dorobernen-
    sis EcclesioenobisOblulilvestrae
    regalis
    excellenliae
    syllabas, qdibus
    in driabus
    epislolis
    a vobis dire-
    clis, plenis
    fidei
    rectae, magnam
    humilitatem ve-
    stram
    repcrieiues, omnipotenti
    Deo referimus
    gra-
    tes,
    qui
    veslram
    prtidentissimam
    excellentiam in
    oinnibus Ornavitacdecoravit
    erga
    beatumPelrum
    aposlolorum principem,
    el nobiscumhabere dile-
    ctionem,
    et inomnibus
    aposlolicis
    humililer consen-
    lire censuris. Porfo in unaex illis
    cpistolis reperi-
    mus
    qualiter graiiam
    noslrsc
    apostolicoefuhclionis,
    si
    juxta fuisselis,
    animam vesLram
    pro
    nolis
    po-
    suisselis
    benigne,
    imo et nosiroe
    prosperilali
    mul-
    luiri inDoinino
    congaudeatis;
    et cumnoslrsedttlcis-
    simoeadmohitibnis lilteroead veslra: unaniniitalis
    pefveniunl aures,
    ciuri ohini suavitaleet cordis
    gau-
    dio
    spiritali, quasi
    filii
    paternUm
    munus
    sUscipere
    falemiiii. Falebatur veroet
    Iioe, quoi aliquantulam
    ex vestra facultale benediclionemiiobis ofierri de-
    mandastis centumet
    viginti
    mancusas, quas
    cum
    inagno
    airiore
    pro
    ariima?veslraesaiute
    suscepiriius.
    Et
    praedictusafchiepiscopiis
    cuni suis sociishdho-
    rifice ac
    behigne
    a riobis
    susceptusesl,
    et
    adjuvari
    eumin suis necessitatibus libenter fecimus. Inlerea
    crederilesveslrae
    prudentiSsimoe
    excellentiae,
    ubi fe-
    rebalur in
    ipsis
    tuis
    regalibusapicibusquod
    hostris
    apostoiicis
    sanclionibus nullrisChristianus contraire
    prsesumit,
    ideo lotis nisibusnostris ea
    quae
    tuo re-
    gnoexpediunt
    emitlere
    atqriepraedicareconamur,
    ut
    ea
    quae
    nobis
    prsefalus
    fraler noster Atheraldus ar-
    chiepiscopus,
    seutola
    synodus evangelicae
    et
    apo-
    slolicaedoctrinae
    sanclorumque Palrum,
    nec non
    pfocdecessorumhoslrorumsanctorumpomificum,
    ca-
    iionicacensura
    praedicante;
    veslrse
    regali
    excellen-
    lise,
    seu cunclis
    principibus gentis
    vesirseei uiii-
    verso
    populo
    Dei
    edissefit, nequaquam
    iii orlho-
    doxa eorum doctrina
    quidpiaiii
    resislere
    debeatis,
    Domirioac
    rederiiptore
    nostro in
    Evangeliodicente,
    ubi ail:
    Qui
    vos
    recipit,
    me
    recipit;
    el
    qui fccipil
    prophetam
    in nomine
    propheta;,
    mcreedem
    proplielm
    acciplat (Malth. x).
    Quanlomagispro ipsosaepe
    do-
    niino
    archiepiscopoquem
    nobis Valde
    nimisque
    col-
    laudastis,
    siculi et
    esl;
    videlieel clarissimus
    alquc
    peritissimus,
    el
    quia
    illumscitis
    prudentem
    etbonis
    ornaiuin
    moribus, Deoque
    el hominibus
    dignum,
    ecce,
    fili dulcissimeel amanlissime
    alqueprsestari-
    lissimerex
    bone,
    in his luis asseriionibus collauda-
    mus Deum
    oninipotentem, qui
    talemvobisdemon-
    Astravit anlistitem, qui,
    sicut vertts
    pastor,
    indiccre
    verbis secundumdoctrinam sanctarum
    Scfiptura-
    rum
    dignam poenitcnliamvaleat,
    et eruere
    qui
    Stib
    dilione sacerdotali
    ejus
    exislunl animas eorumex
    inferno
    inferiori,
    et ab
    igne inexstinguibili
    deducens
    eos,
    et introducensin
    portumsalutis,
    el offerre
    prd
    iliis hosliam
    dignam
    et immaculalamin
    conspectu
    divinae
    majeslatis omnipolenti
    Deo. Et
    qtiia
    multum
    nobis
    praenoniinatus
    archiepiscopus
    inomni sancli-
    late suaet vitaeconversalioneultro
    citroqueplacuit,
    valde nimis ei
    credentes,
    ex auctoritate ei beati
    Pelri
    apostolorumprincipis, cujus
    vci immerili vi-
    ces
    gerimus,
    talem
    praebuimuspraesulalum,
    ut si
    quisquam
    ex
    subjectissuis,
    lam
    regibus
    et
    principi-
    bus
    quam
    universo
    populo, transgressus
    ftierit Do-
    B
    minica
    mandata,
    excommuniceteum
    usquedumpoe-
    nileat,
    elsi
    iinpoenilensfuerit,
    sil vobissicutetlmicus
    el
    publicanus(Matlh. xvm).
    DeAtheralJ o vero
    jam
    facto
    archiepiscopo
    Doro-
    bernensis
    Ecclesioe,
    sicut a uobis
    poposcit
    vestro-
    rum
    prsestilttmexcellenlia,
    tttei
    justitiam
    faceremus
    de
    ipsis
    dioccesibus
    suis,
    tam
    episcoporumquam
    monasteriorum, quibus illicite,
    ut
    cognovislis,
    ex-
    spoliatusest,
    et a venerafaili sede
    ejus, quas
    dudum
    lenuil,
    afalatae
    sunl,
    nos
    per
    outnia enucieatius tru-
    tinanles,
    in sacro scrinio nostro
    reperimus
    sanctum
    Gregoriumpraedecessorem
    nostrumin
    integro ipsam
    parochiam
    numero duodecimbeato
    Auguslinosyn-
    cello suo
    archiepiscopo tradidisse,
    et confirmasse
    episcopos
    consecrandi. Undeel
    nos,
    veritate
    ipsa
    C
    reperta, ordinationes,
    seu confirmationes nostra
    aposiolica
    auctoritate illi in
    integro,
    sicut
    anliquitus
    fuerunt,
    constituentes
    reddidimus,
    et
    privilegium
    confirmationissecundumsacrorumcanouumcensu-
    ramEcclesiaesuaeobservandumtradidimus.
    <
    EPISTOLA III.
    ADCAROLUM MAGXUM.
    De
    privileqiocapeilm
    in
    Eresburg
    Leo servus servorum Dci Caroio
    magno [regi
    Francorum")
    Romanorum
    iinperalori.
    Piaetuae
    petilioni per
    omnia
    congaudenles, quod
    jubes
    annuere nontardamus.
    Igituf
    hunc monlem
    >,
    Eresburg, quemexpugnalum
    cumtota SaxoniaDeo
    ; obtulisti
    a,
    el
    per
    nos bealoPetro
    consecrasli,
    lifac-
    -
    rumabhumana
    polestate esse,
    ut fralrum inibi ad
    -
    Christi serviliumadunatorttmdilioni lantinnmodo
    3
    parere
    censemus.
    Qui
    ne
    ali([uid
    inhoc
    impedi:i:emi
    s
    paliantur,
    neve
    regni
    veslri invasoribus
    aliqua
    re-
    ,
    bellandi fiducia
    prseparetur,
    subanatbemate, sancti
    Petri auctorilale inlerdicimusne
    quis unquam
    bel-
    licaiu
    ipso
    monte
    preesidiacollocare,
    aut
    per
    tecol-
    lala
    praedia,
    aut decimas circa montem
    per
    dtias
    a
    DeSaxonia oblataaCarolo
    Magno
    sancloPetro
    sunt eliani litterae
    Gregorii p.ipoe
    Vll,
    suo locoreci-
    talse. Eodem
    pariter
    anno
    patriarcfaaIlierospjymo-
    rum
    per
    suum monachum inisil ad CarohimMa-'
    gnuni
    sacrosancti
    sepuicri Redemptoris
    ndslii cia-
    ves, quem
    dimiliens
    ipseCarolusZacbariam presby-
    terum illi
    adjunxil, qui
    dona ad loca illa sancla
    deferrel
    (AnnalesFrancorum).
    lnnotuerat inOriente
    etiamtanli
    regis
    Christianissimi
    pietas atquepolen-
    tia, adedut adhtuicuniim
    respicerent
    omnes tan-
    quam
    unicumChrisiiance
    religionis, lemporibus
    islis
    perditissimis, quibus
    sufaSaracenorum
    jugogeme-
    bant,
    decus et ornamentuni. Porro
    pro
    resiaura-
    iione ccclesiarnm
    Iiierosolymortim
    Carolus colk:-
    ctammore
    niajoruni
    indixit. Est eadere litulus in
    ejusCapitularibus
    his verbis
    inscriptus
    : Deeleemo-
    syna
    miltendain
    J erusalem,
    propter
    ecclesiasDei re-
    staurandas, proximo
    nalali Domini
    1029
    EPISTQLiE.
    1030
    Saxonicas rastas
    quas
    illuc
    delegasli,
    audeat diri-
    pcre.
    Haecconservantibus sit
    pax
    a DeoPatre: in-
    fringenlibus
    excommunicatioet a beatorum
    collegio
    sit
    separatio
    inoeternum.
    Data
    Eresburgper
    manus bibliothecarii et cancel-
    larii EeeleskeRomansevn Kal.
    J anuarias,
    anno Do-
    mini .... LeonisIU
    i,
    inriict. 7
    [octava],
    die dedi-
    cationis
    capelloe
    in
    Eiesburg.
    a
    EPISTOLA IV.
    ADEUMDEMCAROI.UM MAGNUM.
    Deaccusatoribus.
    (Hanc epistolam
    virie
    Uuj-tsce Patrologise
    tomo
    XCVIII,
    coi.
    525.)
    EPISTOLA V.
    ADEUMDEM.
    Quaiiter
    SiciliensescumSaraceais
    paclumfecerunt,
    et
    caplivi
    reddiii.
    (Vide
    tomoul
    supra,
    col.
    5M.)
    EPISTOLA VI.
    ADEUMPESI.
    DeoccisioneMauroruminGrcecos.
    (Videibid.,
    col.
    540.)
    EPISTOLA VII.
    ADEUMDEM.
    ie
    iniquo
    consilio
    facto.
    (Videibid.,col. 548.)
    EPISTOLA VIH.
    ADEUMDEM.
    Graliarumaclionis.
    (Videibid.,
    col.
    531.)
    EPISTOLA IX.
    ADEUMDEM.'
    De
    beneficiisacceptis.
    (_Vide
    ibid.,
    col.
    527.)
    (EPISTOLA
    X.
    ADEUMDEM.
    Qumstiones
    solvenda.
    (Vide
    ibid.,
    col.
    558.)
    EPISTOLAXI.
    ADEUMDEM.
    Inlercessionesetccetera.
    (Videibid.,
    col.
    555.)
    i
    Hancet novem
    seqtientes
    ediriitan. 1655Helm-
    ;
    stadii Hermannus
    Cor.ringius,
    sed
    pro
    solcinni bse-
    reticorum more fcedissimisadversus Ecclesiamca-
    -tholieam
    ejusque supremos ponlifices
    crimiiialioni-
    bus
    atque
    caliimniis
    conspurratas.
    t
    Revercndissimiis
    suisquc pro
    Ecclesiacatholica
    scriptis, disputaionibus
    ac lahoriims
    longe
    clarissi-
    mus
    vjr,
    dominusJ oannesPislorius
    theolrigus,
    iiiris-
    consnltus,
    ?cniedicus
    celeierrinms,
    sacrseCaesareoe
    majestatis
    consiliarius
    ampiissinius,
    p-.Hi-omis
    milii
    jcgi
    observantia cokinius. ex
    ampiissima
    nobilissi-
    maqueejusdein
    s:;cr.sC.rr*arese
    majeslatis
    Viennensi
    bifaliothecamisit adme
    anliqiiummaiiusci-iptum
    co-
    diceni,
    in
    q<io
    inier alia anti-iua moniim-nta banc
    Leonispapoe
    III
    epistolani
    ari
    RiculphumMngiinlinoe
    Ecclesise
    arcliiepiscopuminscripiam inveni,
    descri-
    psi,
    et
    jnhanc nostram
    cpisiolarum,
    decretaliumel
    cpncihorumiioyam
    edilioneintranstuli. Idemcodex
    ha&Sbat
    iri^nuscriptum
    concilium
    Moguntinumpri-
    -
    A
    EPISTOLA XII.
    ADEUMDEM.
    Qualiter qmdamepiscovus
    exsul ihvenius.
    'Videibid.,
    col.
    518.)
    '
    EPISTOLA Xlil.
    ADEUMDEM.
    Quaiitcr
    missi
    juslitiam facluri
    damnum
    fecerunt.
    (Viric
    ibid.,
    col.
    520.)
    i>
    EPISTOLA XIV.
    ADRICULPIIUM EPISC.OPUM MOGUNTINUM.
    ,
    Gralias
    agil
    demuneribus ab eo
    missis;
    tnittit vicis-
    sim
    reliquias
    sancti
    Cwsarii, quaspostulabat.
    Leo
    episcopus
    servus servorum Dei reverendis-
    simoet sanciissimo
    RiculpUoepiscopo.
    B
    Cumadlimina bealorum
    principumapostolorum
    Bernharius venerabilis
    cpiscopus
    miacumAdalhardo
    rcligioso abbate,
    missi filii nosfri domini Caroli se-
    renissimi
    imperatoris, conjunxissent,
    et omnia
    pro-
    spera
    ac salubria de
    praedicto
    filio
    nostro,
    seu de
    ejus
    sublimissima
    prole,
    vel omnibus fidelibus suis
    nofais nuntiassent,
    immensas
    omnipotenli
    Dei
    gra-
    tiarumactionesretulimus. Intereaoblulil nobis
    proe-
    lalus Bernbaris.s
    episcopus
    sanclilalis
    yestrse
    pul-

    cherrimummunus etlitteras.
    Quas
    vero litteras re-
    legentes, gratias
    reverendse almitati vestrae retuli-
    mus, quia
    nostri esse memoresin vestris Deoacce-
    plis
    orationibus
    non
    prsetermitlilis.
    De lantis aulem
    muneribus, quibus
    nos assidue
    pro
    amoreB. Petri
    aposloli
    ditatis,
    credimus in
    omnipotenlem Dcum_
    "
    quia dignam
    retributionem hic et in futuro ab
    ipso
    clavigeroregni
    coeleslis
    percipietis.
    De
    reliqiiiis
    vero
    sancliCresarii,sicutpetistis,pereumdemBernharium
    venerabilem
    episcopum
    sanctitati vestroedireximus.
    EPiSTOLA XV.
    SEUSVMBOLUH OBTHODOXiE FIDElLEOMSPAPJ E.
    Leo
    episcopus,
    servus servorum Dei
    , oinnibus
    orientalibus Ecclesiis.
    Hoc
    symbohim
    orlhodoxaefidei vobis
    mittimns,
    ut
    tamvos
    quam
    omnis isnndus secundum Romanam
    sanctamcatholicam
    clapoHolicamEcclesiamrectam
    et inviokuam leneatis fidem. Credimns sanclam
    Triuitatem,
    id
    est, Patrem, Filium,
    et
    Spiritum
    san-
    ctum,
    unum
    Deuniomnipotenlem,
    unius
    substantise,
    Dmtim, quod
    aucloiilale
    Rictilphi afchiepiscopi
    Tvfo-
    guntincnsis
    sub Leone
    pap* lil,
    anno Domini
    815,
    celefaralumfuit. Scdciuniilud a
    principiocjusquod
    exstal in eriitioneSuriaua
    pan-mdiscreparet,
    inflne
    autem mutilum
    esset, nullas,
    vel saltem
    pauculas
    leciionis varietales in
    margine
    annolavi. Abeodem
    viro Cbrisiianse
    reipubliese
    et Ecclesiseamantissimo
    manuscriptum originaleexcmplar
    concilii Constan-
    tiensis non sine
    magriisejus impensi.s,
    iaboribus et
    molestis Conslantia ad me transmissum
    est; qno
    fn:ct;i
    quave
    tiiilitatelotius
    Ecclesiae,
    infraindicahi
    rous. Cseiera
    hujus aliorumque
    dociissimorum
    virp-
    rumslttdioet iiidustiia
    repe.ia,
    el liuic nostroeedi-
    tioni communicata
    fuerum,
    locis
    opportunis gratis-
    simo affectu
    commemorabo;
    non alia sane inten-
    tione, quam
    ut
    intelligas,
    lector
    "charissime,
    nihil
    htiic
    operi
    insermm
    velsuperaddilum
    esse
    quqd nqsi
    adoctissimis
    iisqueprofaatissimis
    viris
    accfeplum
    fue-
    rit. SEV.BINIUS.
    051
    S. LEONISPAPJ E III 1032
    unius
    essenliae,
    unius
    potestatis,
    creatoremomniumJ
    crealurarum,
    a
    quo omnia, per quemomnia,
    in
    quo
    omnia: Patrema
    seipso,
    nonab
    alio;
    Fillum aPa-
    tre
    genitum,
    DeumverumdeDeo
    vero,
    lumenverum
    de Iumine
    vero,
    non tamen duo lumina
    ,
    sedunum
    lumen; Spiritum
    sanclum a Patre et aFilio
    aequali-
    ter
    procerienlem, consuhslantialem,
    coseternumPa-
    tri et Filio. Pater
    plenus
    Deus in
    se,
    Filius
    plenus
    Deusa Patre
    genitus ,
    Spiritus
    sanctus
    plenus
    Deus
    a Patre etFilio
    procedens.
    Nontamen tresDeos
    di-,
    cimus,
    sedunumDeum
    omnipotenlem, seternum,in-
    visibilem, iucommutabilem, qui
    tolus est
    ubique
    prsesens,
    non
    per partes divisus,
    sed totus in omni-
    bus,
    non
    localiler,
    sed
    personaliier , qui
    sine com-
    mutalione sui mulabiliacreavit el creala
    gubernat,
    semper
    manens id
    quod
    est,
    cui nihil accidens esse1
    poterit, quia simplici
    divinitatis naturse nihil addi
    vel minui
    polest, quia semper quod
    est,
    cui
    semper
    primumest,
    cui
    sempilernumest,
    cui idemest
    essc,
    vivcre,
    et
    inlelligere.
    Et haectria unus Deus. Haec
    tria idem Deuset
    Dominus,
    vera et
    sempiierna
    tri-
    nitas in
    personis,
    vera el
    sempiterna
    uniias in sub-
    stantia, quia
    una est substanlia Paler et Filius et
    Spiritus
    sanctus. Hoecvero sancta Trinitasnihilest
    in tribus
    personis
    simul nominalis
    quam
    in u..ia
    qualibet persona
    semel
    dicla, quoniam uuaquceque
    persona plena
    est subslantia in
    se,
    non lamen tres
    subslanlise,
    sedunus
    Deus,
    una
    substantia,
    una es-
    senlia,
    una
    aeternitas,
    una
    magnitudo,
    una bonilas
    ,
    Pater et Filius et
    Spirilus
    sanctus. Necaliudest Pa-
    ter innatura
    quam
    Filius vel
    Spiritus sanctus,
    nec
    '
    aliud Filius et
    Spiritus
    sanctus
    quam
    Pater in na-
    tura, quibus
    est. una nafura. Sedalius esl Pater in
    persona,
    alius Filius in
    persona,
    alius
    Spirilus
    san-
    clus in
    persona.
    In Palre
    oeternitas,
    inFilio
    aequali-
    tas,
    in
    Spiritu
    sanctoseternitalis
    oequalitalisque
    con-
    nexio. Unumomnes insubstanlia et
    essentia,
    omni-
    potentia,
    et divinitale. Sicut enim eadem sancta
    Trinitas
    inseparabilis
    est in
    substanlia,
    ila inse-
    parabilis
    est in
    operibus, quamvis opera
    Dei
    qui-
    busdam
    personis specialiler conveniant,
    sicut Pa-
    tri vox illa
    quae
    de coelo sonuit
    super
    Christum
    baplizatum,
    et adFilii
    pcrsouam
    humanitatis lan-
    tummodo
    perllnet susceplio,
    et
    Spiritus
    sancti
    per-
    sonae
    proprie congruit
    illa
    columba,
    in
    cujus specie
    idem
    Spirilus
    sanctus
    descenditsupereumdemFilium
    secundumhominem
    baptizatum. Tamenabsque
    omni
    dubitaiioneillamvocemet illamcolumbaminCbristi
    humanilalem lolasancta Trinilas
    operata esl, cujus
    opera inseparahilia
    sunt. Credimus eumdemFilium
    Dei Yerbumaelernaliter natum dePatre
    ,
    consub-
    slaiuialemPatri
    per omnia, temporaliter
    natum de
    Spiritu
    sancto et Maria
    Yirgine,
    duas habentemna-
    tivilales,
    unamex Patre
    oeternam,
    alteramex matre
    lemporalem; qui
    eliamFilius
    Dei,
    suoecarnis conce-
    plione
    concepfus
    esi et susecarnis nativilate natus.
    Deumverumconfitemur
    conceptu/xi
    et Deumverum
    natum,
    eumdemverumDeumverumhominemunum
    Christum Filium Dei
    unigenitum, per pritnum
    et
    A
    perfectum
    in duabus naturis in unius
    personoesbj-
    gularitate
    impassibilem
    el
    passibilem,
    mortalem
    atqueimmortalem,
    crucifixum iuinfirmitate
    nostra,
    eumdemquesemperviventem
    invirtute
    sua,qui
    mor-
    .tuus est carnis suaemorte et
    septilius, atque
    ab in-
    feris,
    damnatoet
    spoliato prineipe
    totius
    iniquitalis,
    rediens tertia die
    resurrexit, alque
    cum
    triumpho
    gloriae
    videntibus
    discipulis
    c.celum
    ascendit,
    sedens
    indextera
    Patris,
    id
    est,
    majestate divinilalis,
    inde
    ,
    jam
    venlurus
    juriicare
    vivoset
    morluos, quemimpii
    judicantem
    viilebunt in ea forma
    qua
    crucifixus
    est,
    non in eahumilitate
    qua injustejudicatus esl,
    sed
    inea claritate
    quajuste judicaturus
    est
    mundum;
    cujus majestalis
    visio aeternaest omniumsanctorum
    beatitudo.
    Qui
    secundumhancfidem
    rec.tam
    noncre-
    B
    diderit,
    bunc damnat
    sancla,
    calholica et
    apostolica
    Ecclesia, quae
    fundata est ab
    ipso
    J esu ChristoDo-
    mino
    noslro,
    cui est
    gloria
    in saecula.Amen.
    EPISTOLA XVI.
    ADATHELARDUM ARCIIIEPISCOPUM DOROBERNEKSEM.
    Mittit
    pallium,
    et
    primatem
    lolius
    Anglimagnoscit.
    Leo
    episcopus,
    servus servorum Dei,
    Athelardo
    ;
    archiepiscopo
    DorobernensisEcclesioein
    perpeluum.
    Pontiiicali discretioni
    praecipue congruit prsesu-
    libus
    Ecclesiarum,
    secundum eorum
    irreprehensi-
    bilem
    fidem,
    audientiam
    praebere,
    et eorum
    quoe
    per
    beatum Petrum
    principem aposlolorum
    et nos
    gerere desideraverint, quce
    canonicis non refra-
    ganlur
    sanctionibus,
    effectumconcedere. Ut cum
    ;
    '-'
    id
    quod
    desiderant, obtinuerint, flagrantiores erga
    eorum
    religionis
    amoremexistanl. Exborlanda ita-
    i
    que
    nobis visa est ac
    precanda
    tua fraterna almitas
    pro
    dioecesibus
    Angliae
    sibi
    commissis,
    videlicet
    episcoporum,
    seu monasteriorum tam monacbo-
    rum
    quam
    clericorum et
    puellarum; quae
    sicut ab
    olitanis
    lemporibus
    lua Ecclesia
    tenuit,
    ut insacro
    1
    scrinio nostro
    requisita cognovimus,
    ita tibi
    luisque
    successoribus lenenda confirmamus. Omnes
    Anglo-
    rum Ecclesias sanclus ac
    egregius proedicator papa
    Gregorius
    ordinavit
    alque
    catliolice confirmavit
    1
    beato
    Augustino archiepiscopo,
    sincello suo
    subje-
    ctas fore in aevum
    per
    sacrumusum
    pallii;
    et ideo
    tibi scribimus ex aiictoritale beati Pelri
    apostolo-
    ,
    ;
    -p.
    rum
    principis,
    cui a DominoDeo
    poiestas
    data
    est,
    1
    dicente :
    Quia
    tu es
    Petrus,
    el
    super
    hanc
    pelram
    i
    mdificabo
    Ecclesiammeam
    ,
    et
    portceinferi
    non
    prm-
    '
    valebunl adversuseam. Et libi dabo claves
    regni
    cm-
    3
    lorum
    ;
    el
    quodcunqueligaverissuper
    lerram,
    erit li-
    t
    gatum
    et in coelis
    ;
    et
    quodcunque
    solveris
    super
    ler-
    ram,
    erit solutumel in ccelis
    (Matlh. xvi).
    Imo et
    e secundum institutam sanctorum canonum censu-
    -
    Tam,
    licet immeriti
    ejusdem
    beati
    Petri, clavigeri
    e
    regni
    coelorum
    ,
    vicem
    gerentes , tibi, Athelarde,
    tuisque
    successoribus omnes
    Anglorum
    Ecclesias,
    ;. sicut a
    priscis temporibus fuerunt,
    in
    perpetuum
    n in
    ipsa
    tua
    metropolitana sede, per subjectionis
    u
    cognilionem,
    eas
    irrefragabiliter jure
    esse conce-
    :t dimus detinendas. Si
    quis vero, quod
    non
    ojtamus,
    4055
    EPISTOL.E. 1054
    contra hanc nostae diffinitionisvel
    apostolici privi-
    A
    legii
    auctoritatem venire
    tentaverit,
    ex auctoritate
    apostolica
    statuimus, ut,
    si
    arcbiepiscopus
    vel
    epi-
    scopusfuerit,
    exordine
    prsesulatus
    sit
    dejectus;
    si-
    militer
    presbytervel
    diaconusaut alius
    quilibet
    mi-
    nister sacri ministerii si
    fuerit,
    abordine sil
    depo-
    situs
    ;
    si autemexnumero laicorum
    fuerit,
    tamrex
    quamprinceps,
    aut
    quaeUbetmagna
    sive
    parvaper-
    s
    sona,
    a sacraecommunionis
    participatione
    senove-
    rit alienum. Hanc
    privilegii paginam,
    auctoritate
    beati Petri
    apostolorumprincipis,
    cujus
    ministerio
    fungimur, tibi, Athelarde, tuisque
    successoribus in
    perpetuum
    concedimusobtinendam. Ad
    cujus
    firmi-
    tatemmanibus nostris
    subscriptionemimpressimus,
    illamque
    nominenostro
    signari
    mandavimus.
    Quam
    etiama
    Sergio
    scriniario nostro scribi
    praecepimus
    3
    menseJ anuario. Dat. xv Kal. Eebruarii
    per
    manum
    Eustachii, primicerii
    sanctsesedis
    apostolicaeimpe-
    rante domino Carolo
    piissimo ,
    consule
    , Auguslo,
    a Deo
    coronato, magno, pacificoque imperatore,
    anno secundo
    post
    consulatum
    ejusdemdomini,
    in-
    diclionedecima.
    EPISTOLA XVII.
    (Fragmentum.)
    [Ex
    Ivone,
    Decr.
    p. m,
    c.
    102.]
    Contra sanctorumPatrum censuras videtur exi-
    stere,
    si ssecularishomo vel laicus
    presbyteros
    ab
    ecclesiis,
    in
    quibus tempore
    ordinationis eorumde-
    nominati vel introducli
    fuerint,
    nitelur
    expellere.
    EPISTOLA XVDI.
    OMNIUM TOTICSBRITANNIJ 3 EPISCOPORUM ET SACER-
    DOTUMADLEONEM.
    De successione
    archiepiscoporum
    Dorobernensium.
    Omnes
    episcopi
    et sacerdoles totius Britannisein-
    sulsevenerabiii
    papae
    Leoni salutemin Christo.
    Notum
    fore
    cupimus
    almitati
    vestrae,
    sicut
    legi-
    mus inhistoriis
    Anglorum,
    scribenteBedahistorio-
    grapho
    et laudahili doctore
    nostro,
    quod
    non tam
    ingens
    labor incumbebat anterioribus
    nostris,
    scili-
    cet
    pallii gratia
    Romam
    usque faligari, quemadmo-
    dum
    postea
    mosinolevit.
    Scripsit namque ipseprae-
    falus
    doctor, quod
    beatus
    papa GregoriusAugusti-
    num
    proedicatoremgenti Anglorumdirexerit,
    non
    episcopum
    ordinatum,
    sed
    mohachum,
    cum aliis
    ejusdem religionis cooperatoribus. Ipse namque
    Augustinus post
    coriversionem
    praedictsegentis
    ab
    ^Etherio Arelatensi
    archiepiscopo, archiepiscopus
    ordinalus
    est, juxta quodjussa
    sancti
    patris
    Gre-
    gorii acceperat.
    Postea vero
    Augustinus
    successo-
    remsibi Laurentium adbuevivens
    ordinavit,
    exem-
    plumsequens
    beati Petri
    principis apostolorum, qui
    Clementem
    adjutorcm
    et successorem sibi conse-
    crasse
    perhibetur.
    Post Laurentium Mellitussedem
    DorobernensisEcclesioe
    suscepit.
    Et
    post Mellitum,
    J ustus
    ; qui
    ambo
    susceperunt scripta
    exhortatoria
    a
    pontifice
    Romanaeet
    apostolicae
    sedis
    Bonifacio,
    data sibi ordinandi
    episcoposauctoritate; cujus
    au-
    ctoritatis ista est forma. t Dilectissimo fratri J usto
    Bonifacius. Pallium
    per
    latorem
    praesentium
    frater-
    ^
    nilati
    tuse, benignitatis
    sludiis
    invilati, direximus,
    concedentes etiam tibi ordinationes
    episcoporum,
    exigente opportunitate,
    Domini
    praeveniente
    mise-
    ricordia,
    celebrare
    ;
    itaut Christi
    evangeliumplu-
    rimorum annuntiatione in omnibus
    gentibus, quse
    necdum conversae
    sunt, dilatetur,
    etc. >Nam iste
    J ustus aute ab
    Augustino episcopus
    ordinatus
    est,
    sicut et Mellilus.
    Ipsequoque
    J uslus ordinavit Pau-
    linum
    episcopum,
    et Honorius
    papa
    misit
    pallium
    ipsi Paulino,
    ubi
    gentemNardanhymbrorum
    cumsuo
    rege
    adfidem
    Christi, Paulinoevangelizante,
    conver-
    samessedidicit.
    Qui
    Paulinus
    posl
    obitum
    prsedicti
    J usti,
    HonoriumDorovernensi Ecclesioe
    archiepisco-
    pumordinavit,
    cui etiam
    praefatus papa
    Honorius
    misit
    pallium
    et
    litteras,
    in
    quibus
    conlinentur hcec:
    B c
    Dilectissimofratri
    Honorio,
    Honorius salutem.
    J uxta vestram
    petitionem
    et uiiorumnostrorumre-
    gum,
    vobis
    per praesentem
    nostram
    praeceptioncm,
    vice
    beati
    Petri
    apostolorumprincipis,
    auctoritatem
    tribuimus,
    ut
    quando
    unumex vobis divina ad se
    jusserit gratia evoeari,
    is
    qui superstes
    fuerit alle-
    rum in loco defuncti debeat
    episcopum
    ordinare.
    Pro
    qua
    etiam re
    singula
    vestrae dilectioni
    pallis
    pro
    eademordinationecelebranda
    direximus,
    ut
    per
    nostrae
    praeceptionis
    auctoritatem
    possitis
    Deo
    pla-
    citamordinationemefficere:
    quia
    ut haecvobiscon-
    cederemus, longa
    terrarum
    marisque
    intervalla
    qu
    inter vos et nos obsislunt ad haecnos condescen-
    dere
    coegerunt,
    ut nulla
    possit
    Ecclesiarumvestra-
    rum
    jactura per cujuslibet
    occasionisobtentum
    quo-
    quo
    modo
    pervenire,
    sed
    potius
    commissi vobis
    populi
    devotionem
    plenius propagare.
    Deuste inco-
    lumem
    custodiat,
    dilectissimefrater. i
    ItemAlbinusvel Alcuinusmaximuslibrarius scri-
    psit
    ad
    Offam, regem Anglorum,
    dicens
    quod
    ar-
    chiepiscopus semper
    ab
    archiepiscopo
    debeat ordi-
    nari,
    et
    pallium
    ei debet mitti adomno
    apostolico.
    Sed
    regum
    dissensiones hanc turbaverunt ordina-
    tionem,
    itaut non
    potuerit
    fieri
    quod
    fieri
    debuit,
    quamvis
    sancti canonesfirmissimedecrevissent
    nun-
    quam
    ob
    regum
    dissensiones
    ecclesiastica slatuta
    violari debuisse. Tunc
    temporis impleverunt sancti
    et
    apostolici
    viri illudlaudabile
    praeceptum
    Salvato-
    ris
    nostri, dicentis
    : Gralis
    accepislis, gratis
    date
    j.
    (Matth.
    x,
    8).
    Tunc sine viribus
    elanguit
    simo-
    niaca
    hseresis, quia
    non
    pecunia
    emebatur donum
    Dei,
    sed
    gratis,
    sicut
    ipsejusserat,
    donabatur. Ti-
    mendum est tamen vendentibus
    gratiam
    Dei hoc
    quod
    Petrus
    apostolus
    Simohi dicebat: Pecuniatua
    tecumsit in
    perditione;
    nonest libi
    pars, neque
    son
    in sermonehoc
    (Act.
    vin
    ).
    ADMONITIO
    In
    sequentemepitomenepistolce
    Leonis
    papce
    III.
    [
    Vetustissimus ille noster Lucensis codexms. in
    coilectione canonum in
    epitomen
    redactorum se-
    quentempariter
    Leonis
    epistolam
    seu
    epistolse
    sy-
    nopsim
    exhibet, quam
    adLeonemhunc
    perlinere,
    exiUoad
    quem
    dala
    scribitur,
    intelligimus.
    Directa
    est enim
    Alcuino, qui
    alteri Leoni
    pontifici
    nullj
    prceter quam
    tertio
    aequalis
    vixit.
    ]
    PJ ITROI. CII, 33
    1655
    S- LEONISPAPJ E III -1056
    Ex
    epistola
    Leonisad
    Alcuinum,
    TERNAM-MERSIONEM
    i
    FiumINBAPTiSMA,
    Caroli
    Magni
    ad
    Offam
    ilercio-
    rum
    regemepistola.
    CarolusDei
    gratia
    rex Francorum et
    Longobardo-
    rumac
    patricius
    Romanorum,
    viro venerando ac
    fralri charissimo OlTae,regi Merciorum, prsesentis
    prosperitatis
    et seterncebeatitudinis in CUristo sa-
    lutem.
    Inter
    regales dignitales
    et sublimiores sseculi
    per-
    sonas
    foederatseiri unanimitate
    pacis
    amiciliae
    jura
    et sanclsecharitatis concordiamexintimocordis af-
    fectu servare,
    multis
    prodesse
    solet;
    et si inimicitise
    nodosDominico
    praecepto
    dissolvere
    jubemur, quanto
    magis
    vincula
    charitatis connectere curandum est ?
    Undeet
    nos,
    frater
    dilectissime, antiqui
    memoresin-
    ter nos
    pacli,
    has veslraereverenliaeliiteras
    dirigere
    curavimus,
    ulfoedus in radice fidei firmatumflore-
    ret in fructu charitatis ;
    relectisque
    vestraefrater-
    nilaiis
    epistolis,
    <rusediversis
    siquidem temporibus
    per
    missorum
    vestrorummanus nobis delaloe
    sunt,
    singulis competenter
    veslrae auctoritaiis
    suggestio-
    nifaus
    respondere satagentes, primo gratias agimus
    omnipotenti
    Dei decatholicsefidei
    sinceritate, quam
    in vestris
    laudabiliter inveniiuus
    paginis exaratam,
    agnoscentes
    vos non solnmlerrense
    palrise
    fortissi-
    mos
    protectores,
    sed etiamet sanctsefldei devotis-
    Simos
    esse defensores. De
    peregrinis
    vero
    qui pro
    ainore Dei -etsaiute animarumsuarumbeatof umli-
    stina
    apostolorum-
    adire
    desiderant,
    sicut olim
    per-
    donavimus,
    cum
    pace
    sineoirini
    perturbalione
    vadant
    sfioitineri,
    secumnecessaria
    portantes.
    Sed
    proba-
    vimus
    quosdam
    fraudulenter
    negoliandi
    causa sein-
    teriniscere,
    lucra
    seciantes,
    non
    religioni
    servienteS.
    Si tales inter eos
    invenianlur,
    locis
    opportunis
    sla-
    -tutasolvant telonea.;
    caeteri absoluti vadant in
    pace.
    De
    negotialoribus-quoquescripsisti nobis, quos
    vo-
    lumus ex mandato nostro ut
    protectionem
    et
    patro-
    ciniumbabeant in
    regno
    nosiro
    legilime, juxla
    anti-
    quam
    consuetudinem
    uegoliandi.
    Et si in
    aliquo
    loco
    injusla affliganiuroppressione,
    redament se ad.nos
    vel noslios
    judices,
    et
    plenam jubebimus justiliam
    fieri. Similiter el.
    nostri,
    si
    aliquid
    subvestra
    pote-
    siate
    injusii patianltir,
    reelameni seadvestrse
    sequi-
    tatis
    judicium,
    ne
    aliqua
    inter noslrosalicubi oboriri
    possit perturbatio.
    De Odhbertho vero
    presbytero.
    qtii
    de Roma
    rediens. pro
    Dei
    amore,
    ut referre
    solel, peregrinari volens,
    nonvosaccusare
    veniens,
    scial dileclio
    vestra, quod
    eumcum caeteris exsu-
    libus
    qui
    timore mortis subnoslrae
    protectionis
    con-
    fugerunt
    alas,
    Romam
    direximus,
    ut sub
    prsesentia
    domini
    aposlolici,
    et N.
    archiepiscopi vestri, quo
    se,
    ut vestri inuotuerunt
    apices,
    voto constrinxe-
    A runt,
    audita causa illorum
    judicentur ;
    nt ih
    <juo
    pielalis
    intercessio non
    profuit, oequitatis
    indicatio
    profieiat. Quid
    ndbis cautius esse
    polerit, quam
    ut
    apostolieae
    auctorilalis eensura causam
    discernat,
    in
    qua aiiquorum
    dissonat sententia? Petras vero
    nigras, quas
    vestra
    flagitabat reverentia,
    vohis
    flirexL Veniat missus
    qui
    consideret
    quales
    animus
    vester
    desideret,
    et
    ubicunque
    inveritse
    fuerint,
    dari,
    et in vehendo
    adjuvari
    libenter mandabimus.
    Sed sicut vos de
    iongitudine petrafnm
    desiderium
    veslrum
    intimastis,
    ila et r ^slri de
    prolixitate saga-
    rura
    deposcunt,
    ut
    ialeg
    is
    fieri, quales
    anti-
    quis temporibus
    ad nos
    veirn-^
    '
    nfc.
    Gognoscat
    quoque
    dilectio vestra
    quodaliquam
    benedictionem
    de dalmaticis
    noslris, velpailiis
    ad
    singulas
    sedes
    B
    episcopalesregni vestri,
    vel iEihelredi in
    eleemosy-
    namdoinni
    Adriani, apostoiici patris nostri;
    etama-
    toris vestri
    direximus, deprecanies
    ut
    diligenter ju-
    beatis inlercedere
    pro
    anihia
    illitis,
    nullamhabentes
    dubitationem-beatamillius animamin
    requieesse,
    sed ut fldemet dileciionem
    oslendamus in amieum
    nobis charissimum. Sicut et beatus
    praecipitAugu-
    stinuspro
    omnibus-ecclesiastifcsepietatis
    intercessio-
    nes fieri
    debere, assefens, pfo
    bono
    intercedere,
    facienti
    proficera,
    Sed et dethesauro 'humanarum
    trerum;, quem
    DominusJ esus nobis
    gratuila pietale
    coneessitTaliquid per metfopolitanas
    civitatestfans-
    inisiinus
    ;
    vestrae
    quoque dileeiiohi,
    ad
    gaudium
    et
    graiiar-um
    actiones Deo
    omnipotenti. dirigere
    siudui-
    mus unum
    baltheum,
    et unum
    gladiumHuniscum,
    C el duo
    pallia serica, quatenus
    ubique
    in
    populo
    Christiano divina
    prsedicetur clBmentia, et nomen
    Domini noslfi J esu Chrisii
    glorificetur
    in seternum.
    Pro nobis noslf
    isque fidelifaus,
    imo et
    pro
    cuncto
    populo Christiano,
    assiduas fieri faciatis irilefces-
    siones, deprecamur, quafenus
    mitissima
    superni
    regis [
    bonilas
    ] regnum
    sanctseEcclesiae
    protegef e,
    exaltare,
    et dilatare
    dignetur.
    Deus
    omuipotehs
    dignitstis
    vestrseexcellentiamadtutelamsantaesuae
    Ecclesiie
    longoeva
    prosperilale
    incolumehi conser-
    vare
    digrietuf,
    desideranlissime frater.
    Ssepesequens agriumIuptis,
    est avoee
    retentus,
    Saepe
    avidiim
    fugiensrespicit agnalupiim.
    Ssepe
    canes
    leporesque
    unibra cubuere
    subrina,
    D
    Et sletit in saxo
    proxima
    cserulea
    [Cetvuia];
    Et sinelite
    Ioquax
    cumPMlatlrsalitecorriix
    Sedit,
    et
    accipitri juncta
    columbafuit.
    Deceptum
    risi
    qui
    sesimulabat amaf
    e;
    In
    laqueosauceps decideratque
    sriog.
    lntrat
    amor.mentes,
    usudidiscituf
    usiis-;
    Qui
    poterit
    saiium
    fingere,
    santtsnt.-
    |05?
    EPISTOL^E. 1058
    EPISTOLA MICEPHORICONSTANTINOPOLITANI
    ADtJ EONEMPONTIFICEM
    MAXIMUM,
    Theodoro Peltano societath J esu
    llieologo interprete.

    ARGUMENTUM.
    Propler
    diaholi
    insidias,
    crebros humanaevitae
    lapsus,
    eaninos malevolorum
    morsus,
    muneris
    gravitatem, aliaque
    id
    genus
    non
    pauca, episcopale
    munuscum
    dignitate publicaqueutilitate
    obire arduumesse
    docet, seseque proinde, quod
    suam
    ipse
    vitamrecte instiluere vix
    queat,
    ad
    eam
    functionemassumi nondebuisse
    subjungit, quod
    vitae
    genus,anfequamepiscopuscrearclur. seclatus
    fuerit,
    tum
    qua
    rationeet occasionead
    patriarchalum Constanlinopolitanumpervenerit;
    Roinani
    ponlificisopem
    ejusdemque
    fidemet
    apud
    Deum
    deprecationemimploral;
    fidemRomanorumab
    Apostoloiaudatam,
    ipse
    quoque
    Iauciat: addit nihilominusfidei
    gratiam
    nonsolum
    veteris,
    sednovae
    quoqueRomne,
    imo
    qmnium
    gentium
    et liationum
    esse, quod apostolicus
    sermo
    per
    omnemmundi
    plagampervasisset.
    Subneclit his
    suam
    suaeque
    Ecclesiae
    confessionem, qua prolixe
    el
    eleganler
    declarat se ab omnibus iis
    erroribus,
    et
    haeresibusalienumesse, quse
    vel
    Constanlinopoli,
    vel alibi
    usquam
    conlra Christum
    ejusque
    Ecclesiam
    exstitefunt
    aiiquando, alque
    ita inomnibus el
    per
    omniasese
    complecti
    Romanse
    Ecclesise,
    ut
    quse
    reli-
    quarum
    mater
    sit, fidern,
    omniarursus concilia
    ejusdem
    Ecclesiseauctoritate
    ceiebrata,
    caetera
    denique
    omnia, qusequovis
    modoadfidei unilatem
    pi-rtinent; quare epistola
    haecinter
    alias,
    quae
    adEcclesiarum
    unionem
    pertinent,
    meriio
    reponenda
    fuit. Excusat se
    poslremo quod
    tardius
    jusio
    a.i Romanum
    ponti-
    ficeni
    scripserit, suoeque
    fidci rationem reildideril. CaeterumLeonemad
    quemepistoia
    hsec
    perscribitur,
    secundum,
    vel tertium
    ejus
    nominis
    pontificem
    fuisse ex eo irianifestum
    fit, quod
    secundum
    synodum
    Nicaenam, quam
    subAdriani
    primi pontificatu
    celebralam fuisse
    constat,
    sua eetateceiebratam fuisse
    asserat.
    Adrianoaulemsuccessit Leo tertius.
    1
    T5 TU7TOVT
    aytwTKTM,
    xai
    [jtKxapLMTaTM
    .Se)^?M
    xal
    txvHeirovpywxuptco
    AeoVTt Tiairaxr);
    rpeoSvripa;
    "Si>p.ri;Niv.rifbpo;
    E),EMQtovinio-v.oKo;
    Kwvcr-avTtvou-
    jro).WC,
    yaipetv.
    Msyac
    u.iv <!>;),u&5c,
    v.al
    a^iu-tuo-ro;,
    v.ui K&.-m;
    tOtpvj.uiac
    eVajtoc, 6Vrtc7TOTE 6 7rtcrr6cEzetvoc
    [v.ai
    ypoVtuoc]
    OUETJ J C,
    OTTOIOC Srj Iv
    KupaSoKul;
    TMV
    'epMV
    eV-Etvuv,
    v.uX
    evayyeltVMVavuyiypu-rrui v:npvyuuro>v.
    *T7r6TOG
    Kupiou
    v.aBio-ra^evo;
    ev
    TTJotVta
    auTOu,
    v.ul
    otxovoptMV
    ev
    xpicret
    TCOV
    eKirerpuu.{iivu>v
    TOV
    \byov,
    Kat SKTTKVMV OU
    7TE_OtTTMC
    V.UICTMTMC
    ,
    a)X
    eif
    SEOV
    TOtc7rio-TEU0ei"cri,
    v.ui jta).5c
    arro_>_.0(ifivoc,
    StSouc
    evyuipw;
    xoi;
    cruvSou),otc TO
    trirofiixpiov,
    v.ai
    yo
    -
    pnySiv
    iv.ao-xoi;
    v.al
    Siavefwovava\byo>;
    TO
    7rpocryopov,
    y&.piv
    TSv.aievu-iveiuv5tTauTK.oXijv tr,v TOOSetTTro-
    TOU
    ,
    X_otv
    T xai
    euptEVEtaV
    eVeavrbv
    7rio-7rMfivoc,
    v.ai io
    ).av.aptovizup
    auTou
    uKOftpbp.evc;
    y.ul ev
    KTracriv,
    oiv avauTOV
    emrpoTveyeiv y^eiporovho-eie
    v.a-
    ZXO'TU$Ylt70~QuL
    TO
    eKuyye\p.UXaTaXTtoftSVOC ,
    5e!:t6cTE
    yup vKupyo>v
    ev
    p.).
    zai
    apiaro; ,
    TrtcrTtv
    oftou
    y.ai
    opbvno-ut ep.u.e\zo-rurrtv
    ev.ecuo-urb Tv.aX
    Kupeo-xr]-
    o-aTO'7rn
    _viv
    TOeOvojjTtxov zev.ai
    evyvap.ov
    npb;
    rbv
    Sscr7rQTWV TOVE'UTOU
    ETriSEtxvuptEvoc,
    xui vjxtcrraTl TMV
    7rto-Tu9evTMv
    aTr07rotou_j.evoc.
    XinSE
    ).oytcrfi.M
    TMv.afjr]-
    xovTt,
    v.uiutavotac
    vij-^/et,
    xai
    7rpocro_i,
    r.ai
    ZEpateTviTt
    Kpbg
    TO
    iXevBipmv Stasro/oSfteuMV
    otj
    Trpocnixei
    ta uw.-
    ioufteva,.y
    wvvvS? TO;
    Kpoaiatjiag
    oXuTWCSeorroTtKJ jc
    a|touftevoc,
    v.alTO
    ,
    EuSovXe
    uyuQe
    v.ul
    TTto-Te,
    xaTa-
    StoucreTat,
    7ri
    o).iya
    r); irtcrTOC,
    ETCI 7ro),).cov at v.a.xv.-
    O-TVJ CTM,
    xai ei; TIJ V
    yapuv
    xov
    ICuptou
    auTouEvStxwc
    ttcreX8eTv
    itpoo~:uyJ )ri(n-:ai.
    TotauTSjexeivouTOU
    otxgTou,
    xat TK
    yipa.
    y.aiia
    epya.
    a-Summarium
    hujus episf.olse
    accuratissimiimex-
    hibef
    IgnatiusNicephori diseipulus
    in
    ejus
    Vita die
    13Marlii
    apudHenschen., cap.
    &. HARDUI.NDS.
    '
    k
    Grajcumlextum
    conlulimus cumms. cod.
    opti-
    maevitaebibliothecae
    Seguierianae,
    in
    plerisque por-
    resimus et illustravimus.
    A

    Leoni
    papaeantiqua3
    Romoefratri et
    comministro
    per
    omniasancfissimo
    beatissimoqueNicephorus
    Dei
    misericordia
    episcopusConstantinopolilanus in Do-
    niino salutem.
    Magnus
    revera
    omnique
    laudc et admiralione di-
    gnus est,
    quicunqne ejusmodi
    fidelis et
    prudens
    servus
    esl,
    cujtismodi
    in sacris
    Evangelii parabolis
    describitur : talisenima Domino
    super
    familia
    ejus
    conslitutus,
    gregi
    sibi
    commisso, sermonem non
    supervacue,
    non
    prodige,
    non
    imprudenter,
    sed
    cttm
    judicio
    ac
    pro egenlium-necessitale et
    utilitate
    dispensans, suisque
    conservis tritici
    mensuram
    op-
    portuno tempore dispertiens,
    et
    singulis tandem
    commode certa cum
    proporlione uecessaria distri-
    buens,
    non
    vulgaremapud
    dominum
    suum
    gratiam
    B ac
    benevolentiam
    promeretur,
    promissoeque
    beati-
    tudinis bravium certe
    consequitur; enimvero in
    omnibus
    quorum procurator institutus est
    profi-
    ciens,
    promissisque
    obtlnendis sedulo
    incumbens,
    ac fidem cum
    prudcntia
    et
    dexteritate,
    nec non
    debitamcuram
    sollicitudinemque
    ubique.adhibens,
    suam
    crga
    dominum
    benevolenliam
    gratumque
    ani-
    mum
    cgregie
    declarat.
    (J uare
    cumneminem ex iis
    qui
    fidei suae
    concrediti fuerant
    deperdat, verum
    convenienti
    prudentia ,
    sensuuiuque sobrietate. et
    diligenlia ,
    et sinccrilate salutem
    ,
    liberlatemque
    uniuscujusque impigre promoveal,
    ct adeam
    impe-
    trandam necessaria
    praesidia
    suiiminislret,
    fit ut
    Dominico favore
    dignatus
    adventiitjueejusdem cle-
    menter
    visitatus,
    tamen loetumillud
    evangelium
    ^
    audiat :
    Euge,
    serveboneet
    ftdelis, quia
    in
    paucu
    fuisti fidelis, super
    multa te constituam
    ,
    inlra in
    gaudium
    Domini
    (Matth. xxv,
    23).
    Haec
    itaque
    fidelis
    illiusservi et
    opera
    et
    praemia
    sunt.
    c
    Exstat
    apud
    Baronium
    ,
    an.
    811, vetus
    ejusdera
    episloloeinterpretalio,
    et
    quam
    ex coriicems. Vir-
    dunensi
    deseriptam
    inisil ad eum-R. P.
    Fronto Du-
    caeusS.
    J ., qui
    eiiam
    primus
    Gnecum
    texlum ab
    Hier.
    Commelinoexcusumversioni Peltanicaee re
    gioneadjunxit.
    1039 S. LEONIS PAP^ III
    iOIO
    At vero
    ego
    non is sum
    qui
    isthaecrite moderari
    A
    dispensareque valeam,
    scd
    qui
    aliorummoderamine
    alque
    directione
    plane indigeam;
    eumenimadmo-
    dum
    exiguus,
    vere omnium
    infimus,
    et hac tam
    praeclara
    sortc
    tantaque
    funclione
    penitus indignus,
    el
    proinde Ecclesia, quae
    domusDei ah
    Apostolo
    de-
    finilur,
    homini naturae
    usque
    adeoinfirmoeac imbe-
    cillis, divinarumque purgationum
    beneficio
    majorem
    in
    partem
    adhuc destiluto
    (ne quid
    aliud
    gravius
    dicam)
    nulla ratione committi
    debuerat;
    sed nec
    ego quoque,
    cum
    memetipsumregere apteque
    com-
    ponere
    necdttmsatis
    didicerim, neque
    vilia illa et
    terrena satis adhuc
    despexerim,
    animarum euram
    gubernationemque suscipere
    ullatenus
    debueram,
    eumilli
    quoque, qui amplioribus
    et animi et cor-
    poris
    bonis cumulati
    sunt,
    administrationis
    hujus
    B
    finem
    oegre
    admodum
    consequi
    valeant. At
    postea-
    quara
    semel ad munus
    hoc,
    quo semper indignum
    me
    judicavi
    et etiamnum
    judico ,
    evectus
    sum,
    utinam,
    si illud
    bealitudinis-elogium
    non omnino
    promerear,
    eo saltem calamitalum
    miseriarumque
    non
    deveniam,
    ut
    perverso obsfinatoque
    animi sensu
    a reclitudine
    abslractus, oppositam
    sortem
    ,
    hoc
    esl
    maligni
    illius servi cladem
    forlunamque expe-
    riar
    (
    hic enimcum
    ignaviaeintemperantioequeplu-
    rimum
    indulgens
    domini adventum
    negligeret,
    et
    gravem proeterea intolerabilemque
    suis sese eon-
    servis
    exhiberet,
    elcum ebriosis commerciumso-
    cietatemque haberet, repentino
    domini sui adventu
    divisus, eamdemque
    cum
    hypocritis partem
    in sul-
    phureo slagno
    sorlitus
    legilur),
    aut cerle
    illius, qui
    ^
    cuin talentum
    acceptum
    defodisset,
    et sub terra oc-
    culuisset,
    acerbe
    gravilerque accusalus,
    non solum
    fenus,
    et illud
    mulliplicatum postuiatur,
    verum
    ipso
    quoque capilali despoliatus,
    in lenebras exteriores
    abjicitur (Mattk. xxv).
    Ulinam in horum numero
    non
    inveniar, neque
    in
    exemplumderisionemque
    et
    capitis
    motionemomnibus intuenlibus
    propositus,
    ab
    eoque qui
    omnia nostra novit el scrutalur re-
    dargutus
    et condemnatus,
    meritas
    iniquarum
    actio-
    num
    poenas
    olimexsolvere
    compellar,
    ita ul ii
    qui
    in similes forte noxas
    lapsuri
    erant,
    meo
    exemplo
    supplicioque
    admonili a scelere se
    contineant,
    vi-
    tamque corrigant.
    Quoniamergo
    Deo
    permittente
    el connivente
    ju-
    gum
    islud
    subii, proesensque
    ministerium et famu-
    latuminvileac tantum non
    per
    vim
    suscepi, qualis
    mihi annis retro actis functio
    vitaeque
    ratio exslite-
    rit, quemadmodum
    omnibus
    propemodumcomper-
    tum
    est,
    breviter
    expediam. Itaque
    aliis aliud est
    -<
    studium
    opusque majus
    vel
    minus, proul
    uniuscu-
    jusquefert
    libido,
    et
    quivisquodprofuturum sperat,
    suople
    arbitralu sibi
    eligit. Quemadmodum
    enim
    variaehominum
    sunt
    sententiae, variaque consilia,
    diversoe
    ad hxc consuetudines et
    mores,
    ita etiam
    elecliones
    ritusque
    vivendi variis modis inter sese-
    eeruunlur,
    et
    quodammodo
    ad infinitatem
    quamdam
    'Eyd>
    i ovTMV
    oiv.ovop.etv
    xat tSuvEtvTaOra
    SeSuvvj-
    pivav,
    TWVSe
    oiy.ovopelaBui
    v.ai
    uyeaBui SsSevjftsvoiV,
    pep.oipa-i.ivo;'
    SVEISVJ
    tTp.iv.pb; ayav,
    xai TCOVsravTcov
    '"
    e\ayiaxog,
    v.ul
    Tvj),ixauTv?c
    evv.oipiu;
    KUU.KUV v.ui eu-l
    x\npiu; &.Ko\eiKbpevo;,
    xal Sta TauTaoOSe'ExxXvjcrtav
    ftiaxkveaBux,
    VJ TICeariv KjrocrToXixcoc otxoc
    0eou,
    pe-
    oouXvjftsvoc,
    TM
    a,vi-ryypo>
    xai
    vwSscrTepco [yo9eo-xept,>\
    TVJ C
    yUO-EMC,
    XKtTMEVheOVXl TVJ CTMV
    0IOTEpMV ptVVJ -
    erecoc,
    vjrrEp
    etvrsiv
    avuyxaibrepov[n; mp
    zi-xelvoixet-
    VOTEjOOV]'
    OTt
    ftvj
    XUEKUTOO EU
    fieflEVOC, ptVjSs
    TCOV XUTtei-
    VMVxai
    yau.aitji\o>v
    vKepxv-tyu;,
    oOSe
    -fyuytovKpoara-
    aiuvv.ui
    i-Kip.e\eiav- e'i\bp:nv
    a.v
    lyyeipiXfiaBui
    TrcoTTOTS'
    *
    oi;
    yap
    TVJ CTMVotxeiavervrouSvjc ou
    ueTeo-TvjxE
    _3E).-
    Ttebcrewc, ayo\ri y
    KVouTOt TaTMV7re),ceu
    St6tcr9Kt
    txavMSvjcrovTat. Ki
    apta
    TVJ C
    Stopeug
    exeivvjc xai
    ya.pi.xo;
    ava?toveauTov.
    xptvMV
    xai
    )oyt?6ftevoc,
    v.ul ooe),6v
    yt
    cocouTOO
    ftaxKpto-ftoO
    Ixsivou
    at;ioc,
    piSe
    ToOafflltoc
    tvtxi
    TaXavtCjscrSat Sixatoc,
    ftvjSs
    TVJ C aVTtSeirou
    ftoi-
    pa;r
    v.airovvnevuvriov
    fpovnp-uro;
    exetvouTOU
    7rovpo0
    xai
    v.av.ovpyov
    SoOXou,
    6cSta
    rroM.vjv
    pa.Bvp.iuv
    xe xui
    ur.puaiuv,
    TVJ VTOOSser7roTou
    VKepxiBexai EyoSov,
    XKJ
    /3p0'c
    TOICcruvSoOXotc xai
    SucrcoopvjTOc yiverM,
    *i xoi-
    VMvet
    fteSOoucrtv" if
    eov
    iuxiaxu; ov
    TrpoaSov.ap.evo;
    o
    xuptoc
    xai
    Siyrj
    Ste).cov TOIC
    VKOxpirul;0-vvupiBp.ri-reie,
    ftvjSe
    TOU7rtOTu6e'vTOC TOTK<\KVTOV v.ui.uvro
    yvjvBeftlvou
    v.ai
    v.uTu.v.pv!/a.vxo;'
    xul StTOOTO
    vttxpcoceyxaXouftevou,
    xi ouTOVTOXOV
    ptovov
    xi TO7ro),U7r),acrtov etcVTOKTTO-
    ftivou,
    al\u
    ^vjftipuftEiiou
    xai TO
    xefakaiov,
    v.ai
    trv.bra
    -ra.pa-xep-xop.ivov
    ra
    I^MTspM.
    EtOe
    ptvj
    sv
    TOUTOI?
    K),OOC,
    -xapaSeiyua
    Totc
    KOWOL;
    KporeBeunv,
    xai ei; xivvjcrtv
    xtpa),vjc T0i"c
    xafiopMcrt \oyio-Beinve\eyyBei;
    7roTev.al
    xaxa.xpiOti;
    VKOXOVKUVXUeiSbxo;xat
    e%exa^o-xo;
    xu
    npixepu,
    xui
    ayBei;
    VKO
    p.aa-xiya; 7rpc_eo>v ovy
    oerioiv
    Stxa? txavSc
    eicrKpuyJ iritrou.KL,
    tv oi 67rtTOtc
    of-ototc
    u7r6Stxot
    ij)Mpa8evTC
    TM
    a7r'.ftou
    7rK6et
    crwypovi-
    ?OtVTO,
    XKITVJ V
    StOpGMCTtV E7TtSe_)0tVT0.
    "ETrsi TOtvuv
    o-vyywpnaei
    re xai
    Kupopy.a-u
    EOU UJ TO
    TOVauTOU
    tcrvj_>_;6ijv ^u^ov,
    xai TKUTJ J V TVJ V
    uvTVjpeo-ittv
    v.ai 5iv:ovtavoO/.eSe^ovTijc
    avSeSeyf/.i,
    oft
    Tpoircp
    _3ia6ftsvoc,
    oloc
    ptot
    xa
    irpb
    TOOSS,
    xat et'cotov
    xe^M-
    pvjxacri
    xaTKcrTo-eMC,
    coc7rVTC
    0-y.eSbv
    ol evxavQu
    -icrKO-iv
    epcovepyofiai.
    "h\\o>
    fiev
    ouvti.\\ori
    E7rtTijSUft"
    T6xai
    Te'5_;vvjfta,
    vj
    piv.pbv
    vj
    fitov,
    o>;uv0T6CIxacrTOC"
    TCOavreirjvo-im
    opp-Mftevoc,
    xt
    Tvjv
    atpecrtv
    TMV
    itpa--
    XTEMV
    if
    EKUTM
    ^EpCOV 7T_OOEXotTO.
    'E7rEtSvj
    yup,
    V.K-
    Bunep
    7ro),utSetcTCOV
    avGptojTMV
    t
    yvfiftat
    ,
    xai
    T-.Stou),t,
    Styop
    TETti nBnv.aX6
    tpOTroc
    irapt-
    TtoixtXoc,
    OUTMSJ J xai ai xaxa xbv
    |3tovtpEB-tjc
    StutTSfjtvovTat 7To).UTpo7rMC
    xai
    Siuo-yitovrai,
    xl tic
    *
    ExcodiceSii?nicrlano
    suppievimus
    qme
    iteerant.
    1041 EPISTOL^. IMS
    TTEtjOOV
    TTOtXtXtaC TXKtTrXvjSuO?
    ETrtStSMCTW. EvtOt1
    ptev,
    TCOV
    _3vuereov
    TOO-OUTOV Svj TOV
    olxxpov
    xi
    7rEvT/\av!fvDv
    dve\ea6ai
    rzpoxexpiv.uai
    (3tov

    a),),otTVJ C
    yetapyia;
    TO7rovtxov
    EejevrtTvjSeuo-KVTSf
    ipaivovTai"
    Ttvef
    rijc
    eft7roptcStaxXvjpouVTac
    TO
    ytXoxepSec
    xai
    yeXo-
    7TXOUTOV, vj Tvjf vaUTiXtacTO
    yiXajroSvjftov
    Txat
    ft-
    XoxivSuvov,
    xai XXoeSt'XXvjf TVJ CTWV
    yeipoxiyvav
    spyuaiu;'
    hu
    pn
    v.uBexuarov
    \eyo>p.ev,
    Trpotaertv, exepoi
    Sexui
    oktyoaroi
    7TMCsteriv.ui
    IxxpiTOt,
    oi TOVcrxviTtxov
    TExul
    fi\baofov uanuadpEVqirpbrtov, ifivyd; oftoO
    xt
    o-MftaTStsxaSvjpav
    ,'
    xi TKOTVJ eeo
    7rXvjcn5stv
    vjeJ iWreu,
    v.ui
    ei; rnv KVM
    XVJ EJ IV
    xat
    ftaxapiavS7retyoVTe.
    "H
    XoyeoTvjTi sxXoytxcov Eirto-Tvjficov
    v.aX
    xtyyav
    v.uxu-
    xoo-ftouftEvot,
    v.uinBeat
    ypnaroT;aep.vvvop.evoi
    rugiuv-
    TMV
    tyvyu;
    epovaovpynaav,
    xc coc EXKOTCO Xot7r6v
    vjSuxi
    ^iXoveSoxei,
    xi T5 E7rtS6),co
    [E7rtouX5] jrvjf
    yiiereeof IIJ EysvsTO.
    "
    'Eptoi
    SeOUTMTTVJ C
    irapovan; _3IOTV5C
    7repteem)Xv.
    "HvixToivuveic
    avSpac
    ETEXOUV,
    TOVSOV
    TvjfvjXtxiaf
    irapup.SLTpdu.evo;,
    ,hSn
    vrspi
    Tac
    (3acrt),tKc
    eTrt/Mptac^eov
    OXdf,
    axpaxeia;
    Ttvoc
    eTrexO/pvjera,
    xi TauTvjfoOx
    uepyov;
    v.ai
    uveipivn;,
    XXTVJ CSta
    ^etpoov
    xt x),a-
    ptwv
    Ex7rovouaevvjc' xat
    ydp
    TCOV
    _3aertXtxcov
    u7roypyouc
    ixvyyttvoveov,

    crvjxpvJ Ttf
    Ss
    TOUTOUC
    xa),etv
    so6utf
    TvjcATtviSof
    ^XeoTTVjc tcrfteExipcovvjfta.
    'EV-TKOTVJ S7rc
    Ttva?
    %p6vouceVtJ u^oOfisvo?,
    xal
    vfipMrrivotf
    Trept-
    Seerftoufisvof npuypuaiv,
    ei; avvuiaBnaivTMVEVTCOSS
    TM
    _3wpeuerTeov
    eXfiwv,
    (3ouf [vouv[vsiXtTTOV,
    xui
    j
    XoyterftoO?
    VExivouv
    , eof
    upa ya\enbv
    xi
    SuerxaTop-
    Barov, ToOfTviSe
    svvjer^oXvjfcsvou?
    TMV
    Oi|/v)XoTepwv
    Tpaveiv,
    u.d\iaxuxi;
    imrvyt!>v
    xf,;
    xpeirrovo;
    IX7riSof,
    oux KV
    StafiapTvjcrEiE-
    T
    feev
    ydp
    7rtJ 6vTwv,
    T Si
    o-7TouSa?oVTMV
    etvat
    Ev6ftiov,
    Ixeivot?xe
    _aipetveypaov
    xat TOOTWV
    7rept'e;jecr6at
    6'ervj
    SOvKfttf,
    xai
    /3i),Ttov
    ev
    TouTOtf.
    eiaopuvipa.vrbv
    SiEav.onovu.nv
    KapevSov.ipov-
    pevov,jjvrep
    exstvotf
    yavvjvae
    TOXOBTOV
    xuBapui^opevov,
    xui
    pt,a;
    eyetv epa.vrS>vop.oBerS>,
    v.ui
    TrpoyvjTMV
    6
    upiaxo; e5e7raiSsue, xi,
    TravTa
    fjtTKto'Tvjf J XKTIOTVJ TMV
    T
    TvjSs,
    xai
    Tif
    rtepiaaeia
    TM
    vffpMTrco
    e'vTTKVTI
    pbyBa
    OTOO,
    eo
    fto_^9et
    U7r6TOV
    vjXtov, SXXof
    aofb; Kupny-
    yuvjo-s,Kupayeiv
    xb
    ayjhv.u
    rov
    xbapov rovrov,
    xb
    crxEOof
    TOSEOXSXTOV
    vexvtpuTTe,
    xat aXXcov SE
    Tpu.fS>v
    hp5>v
    TOUTOtf
    7rpYyX),0U(Trav xaTxouTt?6ftsvof [xa,Ta-]
    xovTi6ftEvof] 7rpa7TXvjo-t,
    xai
    ap.a
    h vu>
    eyav,
    07rep
    7rap
    TtvtTCOV
    SupaSsv
    S7ri
    eroyta5ia6ovjfisvtov
    S6-
    ftevoveyvMptsv,
    i
    xpsicro-ov
    tSiMTeusiv,
    vj
    p-Eyiaxnv eyetv
    e,ovaiav,pinSev KCJ IOV
    7riTe),etv
    ft),),0VT"
    )
    XK67rep
    axvj-
    vvjv
    TVJ V
    TTKpoOerav
    eof 7rv9o0crv
    Sotjav
    E7rexepaTo-
    ftvjer,
    KI
    Trpof
    Tvjv
    ipavrov eidaxe^LV
    -nSvj
    xpemp.ai
    av-
    Ttxa. AtOTTEo Svjeu
    Trupaayav
    oia EOO
    o-uXXftSavo-
    A perveniunt. Quidamnamque
    mechanicaevitaeexerci-
    tationem
    quantumlibet vilem,miserabilem,incertam-
    que
    tolerare
    decreverunt;
    alios
    agriculturae
    laboribus
    molestiisque.
    addictos
    videas;
    nonnulli mercaturae
    quaestuopumque congerendarum
    studio
    ducuntur;
    nec desunt
    qui, peregrinorum
    locorumlustrandorum
    desiderio
    acti,
    navigationis periculis
    sese
    exponant;
    et ne
    singulis
    recensendis
    immorer,
    alii alias
    ope-
    rosasartes
    consectantur, pauci
    selecliores sclitariam
    illam
    philosophicamque
    vivendi ralionem
    complexi,
    animos simul et
    corpora
    exercent ac
    purgant,
    Deo-
    que
    hacratione
    appropinquare,
    et adcoeleslemillam
    beatamque
    vitam
    pertingere contingunl. Quosdam
    praHereacomperias, qui eloquentiaelogicarumque
    scientiarum ac
    disciplinarum
    exercitationi
    dediti,
    B
    honestisque
    moribus exculti nientes suas musarum
    ofBcinas
    constituant,
    denique,
    ut
    unicuique gratum
    amicumquefuCrit,
    suoeque
    naturae
    propensio tulerit,
    ita aliud
    atque
    aliud vitae
    genus complectitur.
    At vero measvitaeratio
    ejusmodi
    exstitit. Simul
    atque
    virilem
    togamsumpsissem,
    mox in
    principum
    aulas
    abreptus,
    munus
    adeptus
    summinimevileaut
    ignavum,
    sed
    expeditum
    et
    ingenuum, quippe quod
    manuum
    calamorumque
    industria
    majorem
    in
    par-
    tem
    perficerelur;
    creatus sumenim
    regius notarius,
    cujusmodi
    a secrelis Latini
    appellanl.
    Porro huie
    ministerio
    aliquandiu obslriclus,
    humanisque
    ne-
    gotiis implicatus,
    vitae
    praesentis instabilitalem serio
    mecum
    pertractare ccepi; cumquepost
    erebros va-
    riosque cogilationum
    fluctus
    comperissem,
    difflcile
    C
    peneque impossibile esse, qui hujusmodi
    negoliis
    mundanis
    distinerentur,
    illos ad
    sublimiora divi-
    nioraquealiquando pertingere-posse;
    cogitaremque
    nihilo secius haec omnia ludicra
    caducaque,
    illa
    veroseria
    aeternaqueexistere,
    decrevi
    certoqueapnd
    me
    constitui,
    his
    quidem primo quoque tempore
    nuntium
    remittere,
    illis vere manibus
    pedibusque
    deinceps
    incumbere
    ;
    in mentem
    namque
    veniebat
    satius esse si vel
    mediocriter in
    sublimiorihus illis
    excellerem.-probatusque viderer, quam
    si inflmisil-
    lis
    comptissimus
    splendidissimusque haberer,
    multo
    rursus
    praestabilius
    si me
    ipsumpossiderem
    mihique
    quodammodo
    lex
    essem, quam
    si aliena
    curarem:-
    haec
    itaque
    etiam
    atque
    etiam
    expendens,
    omniaque,
    juxta praecellentissimi prophetae
    vocem
    , vanitatr
    ."
    subjecta esse, nihilqiie
    homini de universo
    labore
    quo
    laborat subsole
    superesse (Prov. vm, 1), juxta-
    sapientis doctrinam,
    et roundi
    hujus flguramprae-.
    terire
    (1
    Cor.
    vn, 31), juxta
    Vasis
    electionis sen-
    lentiam,
    in animo
    babens,
    mullas
    praeterea
    alias
    Scripturas
    in eumdem sensum
    disserentes sedulo
    expendens,
    et celeberrimi
    cujusdamphilosophi
    di-
    ctum tacilus mecum revolvens: t
    Praestat, inquil
    ille, privatumagere, quam
    raaximamobtinere
    pote-
    statem,
    si nihil
    egregium
    sis
    desigiialurus;>
    omnem
    gloriam
    in
    praesentiam
    blandientemveluli fabulam
    arbilralus sum.
    Mox
    ergo
    ad mei
    ipsius
    considerafionemaniinum
    vertens,
    cerlumque
    Dei auxilium mihi
    spondens,
    1043 S. LEONISPAP,E III iOM
    omnemhonorem
    omnemque
    auetoritatem
    abdico,
    et
    A
    i
    ab aula
    regia civilibusque
    tumultibus me
    avellens,
    recessum
    quemdamrupemqueasperam
    et
    pene
    inac-
    cessam
    pccupatus,
    stadiis non
    paucis
    circa
    Proponti-
    dis
    regionem
    a
    regia
    civitate
    discedo, ibique
    aetatem
    agerc
    vitaeque
    solitariae
    (cujus
    incredibili
    quodam
    de-
    siderio
    jamdudum
    ante
    tenebar) periculum facere,
    neque
    alibi
    quam
    illo in locoextremumvitae
    spiri-
    tum
    cdere,
    firraiter
    apud
    meconslituo. Sed
    quoniam
    fieri
    nequit
    uf omnia omnibus ex animi sententia
    succcdant
    (in
    multis
    namquequasi
    fatalis
    quaedam
    necessitas
    dominatur, bumaniqiie
    conalus
    exiluni,
    non
    qualein
    homo,
    sed
    qualem
    Deus
    vult,
    non raro
    sortiuntur),
    accedit hoc
    ipsum, nempe
    ut animi
    proposilique
    mei
    spe frustrarer,
    et mihi
    quoque.
    Elenima
    grata
    illa
    amicaque solitudine,
    nescio
    quo
    B
    judicio (Deus, qui permisit,
    aut ilactiam
    ordinavil,
    novit),
    ad
    regiumpalafiuin abslractus,
    certeillorum
    voluntate
    qui per
    id
    tempus regni
    solia
    obtinebant,
    conimunique
    totius cleri ac
    senatus,
    inexcusabile
    quoddam
    et inevitabilefacinus
    machinanlium,
    suf-
    fragio (quodregiae
    civitatis
    praesul
    vita
    excessisset,
    et ul bomo debitum
    exsolvisset)
    ad hanc
    episco-
    palem
    sedem
    invilus,' multumque
    reclamans
    (testis
    est mihi
    Deus)provectus,
    et
    lyrannidepofiusquam
    eonsulto,
    aut ullaomnino
    persuasione,
    aliis
    guber-
    nandis
    pracfectus
    sum.
    Quia ergo,
    licet invitus,
    colla
    jugo submiltere,
    animaruraque
    curam
    nequedigne, neque
    charitati
    quoque
    salis consentanee
    suscipere
    coactus
    fui,
    C
    varia
    apprimeque perplexa
    lotius maliliaeauctoris
    machinamenla ac
    laqueos, malignorumque
    ac ina-
    speclabiliumspirifuum
    insultus, innatamque
    eorum-
    demsaeviliemnon
    parum
    meluo,
    ne videlicet inco-
    gitantcm oranibusqiie
    virlutum ornamentis
    praasi-
    diisque
    destitumm
    repente
    invadant
    (norunt
    enim
    mein
    spiritualibus divinisque
    exercitalionibus
    ncc-
    dumsatis
    institutum,
    sed
    neque ignorant qucque
    artis
    pugnandi
    adversus
    ipsos
    hactenus me minime
    peritumesse),
    necncn
    peccatorumjaculis
    convulne-
    renl, eaque
    ratione ecclesiaslicum
    gregemdissipent,
    ac aciembeneordinatam
    conlurbent,
    et ruinaetan-
    demindocte
    impcriteque praeliumdirigentis petu-
    lantius insullent. A.dhfeecumvideamdominatum
    omneminvidiae
    plerumqueobtrectationumque
    telis
    obnoxiumesse
    ,
    invidenlium dolos
    eorumdemque
    pravilatem
    non mediocriter
    suspeclam habeo,
    ut
    qui
    res noslras sive
    bene,
    sivesecus
    babentes,
    cu-
    riosissime observare solenl. Nam dum trabes in
    oculis suis non
    animadverlunt, nequelippitudinem
    suis luminibus adimere
    salagunt,
    aliorumfestucas
    curiose
    inquirunt, rerumque
    admodumtenuiumvi-
    liumque
    et nullius
    pene
    momenti causa
    linguas
    suas
    contra
    primates impie virulenlerque exerunt,
    et
    utrinque
    amarulemer
    sceleratequejaculantur.
    Verumcertamine hoc cum his tanlae
    potentiae
    hostihus
    susceplo, cujus
    alterius
    opem
    ac
    palroci-
    nimn
    implorem
    commodius
    , quam
    illius
    qui
    baec
    ulvou
    ptoi,
    TOUT
    K?tcoftKT0f uTrepojTTvjf Y.aBiartmti,
    xl
    r?
    pKdtXstou
    OXvjf xi TMVaerTtxcov
    OopuScov Troppeo
    KOV
    dnaybpsvo;StEcrxvJ M>jfti, eo"_KTtav -yoOv
    TIVx
    Ta),p.vw
    xai
    xpebpEtKV, rpuyelkv
    re oucravxt 5t-
    cr7rpocro5ov'
    crTStot?OOTO?
    6Xtyot?7rept
    TVJ V
    IIpo7r6vTiov
    yi>pav,
    TOU
    (3KO-IXEOU Sietpybpnv\
    SeEipyeftlvvjv]
    KCTTSO?,
    xav TU6
    rd;
    SiurpiSdg
    noieiaBut
    ianovSuKov,
    w?
    p
    i
    Suvaiftvjv,
    TOU
    ftovvjpbu? |3ouiftt.nrbp.evog,
    xae
    TOO-O
    yd.pvjvTEtyoftvjv
    Ix
    TrXeiovo? ,
    xt
    Ttf
    E"_OM? elye
    TVJ ?
    Epvjftta?
    xai
    VJ TU^IK? SEI-J OTKTO?,
    pjrs uWuybBi
    7rotTO
    xippa
    TVJ ? twvj?,vjivxuvBuTroXvjiiWSat. 'AXX*
    erreiSvj
    yz
    oO7rcrivuna.vru v.uxu
    yvcoftvjv
    exvstv
    otovTE,
    XX
    eoTiv
    if
    oi? xTS
    y^peav
    enovrdvevae
    xai cofv
    J 3OOXOITO 6s6f,
    TO
    nipa;
    TCOV
    /_^eipvjcrwv
    E7riT:6/jcri" avu-SiSnv.e TOUTO TOIVUV xi sV'
    Iptot.
    fiai TWV
    X-/Tvouv
    StvjftapTvjXK,
    xctl oOxOISKOT?
    xptftacrtv
    6
    Tf.uTa
    ovyyapnaug,
    xai
    KupiSav
    0eo?
    Isirerttt,
    a7rcr7ro-rvjv rn;
    tptXvj?
    epnpXag,
    v.ui ITT
    TVJ V
    _3acrX;tov
    [7rXtv] hyBnv,
    co?
    urroEM
    puprvpi, -pnfa
    v.ui
    xpiaet
    TWVTVJ VIZKUTK lv
    TOI?
    aai\sioi;
    evtSpuptfvwv
    Seoxoif,
    TOuTExotvouTVJ ? 'ExxXvjcrtK?
    tepoOerucrTviftKTO?
    xt
    Tvj?
    eruyx.XvjTOU (SouXvjf, crufiSpaSeuovTwv dKupairnru
    xs
    v.ui
    u.avyyi>pnra,ineiKep
    VJ SVJ TVJ ?
    (SaertXiSo?
    6
    Trpo-
    eSpo?
    TOV
    (3ovptETvjXXaHev ,
    ot
    TrspavSpojjro?
    TOV
    av#pw7rtvov, of^e
    XKtTOt 7roXX
    vnepriBip.evav
    v.aXKVTKU
    05et?6fJ tevov
    eTriTOV
    iepaTtxov
    TOUTOVJ
    Bpbvov7rpovj-
    yayov,
    TupavviSo?ftSXXov
    n miBov;
    epyov yLVo-
    ftevov.
    ETTEI OUVv.aX
    p;h(3ou),6ftvof
    TOV
    ^vyhv
    tovSevni-
    Spa.fiov,
    v.ai
    xd;
    fpovxiSu;uvuSiSEypat
    oOx
    a^iojf,
    o05l
    eo?
    vrpoervjze
    TVJ
    yupixi,
    SlSotxa
    ftlvTrpwTOv
    Taf -jrot-
    xtXa?v.ui
    no\vn\ov.ovg
    pnyavovoyia;
    xov
    aofiarov
    TVJ ? xaxia?,
    xai tcov
    Trovvjpwv
    v.v.i
    uopdravnvEvp.drav
    Tvjv
    IjTKvacrTKO-tV, ftvj7roTS yuftvov
    xai aojtXovTCOV IX
    Tijf
    pETVJ ? XKTOp0MflKTMV lTrtXvjp.ftEV.
    OuTTM
    ytt.p
    p.e
    xol;
    KVEvp.axLv.oi;
    v.ai
    Getotf
    7ratSoTpi(?oOfjtvov eyvto-
    aav, vjTVJ XKT' .OTCOV
    l^ysyup.vcrftEVOV
    vj
    Sia.ywvto-K^piE-
    vovTTKXVJ
    TrpocrlSXEif/av,
    TOt?TVJ ?
    dpupriavxirpi>axovre;
    fSIXecrt
    TO'ExxXvjo-ia? 6S6).-XTOV
    07rof5p'vjHo)t7t crTt^o?,
    XKt
    TvjveuTaxTOV TauTvj?
    nupuaruaivStKXuptvjvwvTai
    TMtoy
    SOUXM? v.ui
    upu6o>;
    ra^iapyovyro; imv.uyyd.aa.vxe;
    nxi>p.uxi. 'E7retT,K
    51tSwvxi rn;
    dpyn;
    xbEKEiauxrov
    xui
    eirifBovov
    TCOV
    (3acrxatv6vTMV
    uvrsiSooLat TO
    So\epbv
    xat
    xaxovjSe?
    ot
    ndvrn
    IjriTvjpetv
    cr7rouSa?oucrt
    Ta
    vjpte-
    TSpa
    eu TSxai w?
    iripo>;eypvxu.
    Td;
    piv
    SoxoO? TOtf
    EKUTMV l7ri
    xetftlva?
    oO
    (SXITTOVTE? 6'ftp.acriv,
    oOSITVJ V
    ),vjp.vjv
    ajroTCOV
    6oSXftwv
    7Tpoxa6pstv atpoOfievot,
    XX6-
    Tpta
    Sl
    zap^vjKepiEpyu^bpevOL,
    xai
    o-pttxpwv ayav
    xai
    EUTEXMV
    IVSXEV,
    xai TOUU.VJ 5EVO?
    \6yov
    ettojv xd;
    y\i>a'
    ao.gxu; EKUTMV xTaTWV
    7rpoEXOVTwv
    c<vocrico? 07rlt-
    c_;oucrt,
    xi
    upforiptSev ntv.pto;
    xt 5txcoTT
    _3KX-!
    Xoucrt.
    'A)),TOUTOvi
    VKSeSsyftevor
    TOV
    yeova,
    tivt XOOTOV
    apwyw
    xat
    o-uW.vjiTTopt ypnaop.at,
    n tw TUT
    nupa-
    yo>povvTt
    6sw.
    np'
    ou
    E%ULXS>
    pomjv
    v.ui
    _3oj6etv,
    i045
    EPISTOLJ E".
    1046
    e0o-7r),yxVM
    XK'
    eufievet oppiurt
    srreTVJ V
    Ifujv
    s7rt,eiJ J t
    p.ETptoTvjT, v.purhaai
    re rh;
    yeipb;
    xhg Sei?,
    v.ul
    oSvjpjo-at 7rp6?
    TETOKOTOO 6s),vjLtK
    xi TWV
    eyystpiaBev-
    TWV
    7rpo?CTMTVjptKV -/uSlpvvjcrtv.
    "O?
    ye
    xi v<jX).STt
    STTt TOt?
    5ucr_Sp!crC
    TOOTOI? XtKVtMCTtV vjStTVJ V
    VJ ftE-
    xipuv
    v.uv.iuv v.aX
    _3-).TtMcrev intt.vu.yavhpug,
    vj
    jrpo?
    TO
    IxsivMVelg
    vjpta?
    nupuyvpvova6ai
    rhv
    v.uv.ovpyov
    v.ui
    Svarponov,
    w?av
    p.vj
    Xv6vvj
    TrtxptK
    UTTOUXO?,
    ev
    -<J J u%vj
    SoXepw?ipfal.Evovau,
    aXX' EI?
    npovnrov
    l|IX6ot
    xat
    Iptpavl?
    TO
    v.pvnrbpevov.
    EeSl
    aSeXfo?
    OJ TO
    SeXyou_3ovj8ouf*VOf,
    eo?TTOXI?
    byvpd,
    v.ui
    psuay\svipivov(3cri),Etov,
    xTaTOSoXo-
    ptMVTStov, vjp.K?vsvou6eTvj>:e, Sioput piv
    xai a).),MV
    TTXSIOVOJ V
    svySyj
    E-'f
    (3ovj6etav, pul.tara.
    Sl TTKVTWV TVJ SI
    Oftwv
    Iv
    nvsvp.o.xi
    7ro6etvoTTvj? xai
    iepa?aSeXyotvjTO?
    lepu:g svyal;
    xai
    Trpo?
    0eov
    ftecrrrsiat?xeyphaopui,.
    o>;
    p.eyiaxnvvjftfvfipovaai
    ovnaivxexi
    eTrt/oOpvjcriv,
    OIK0=M
    TrXvjc-ta^oOo-ae?,
    y.ai
    npb;
    xbavwxae
    voepbv
    dvtt.fEpop.evai; Bvaiuarhptov,v.u6upS>; npoaopi\ovvro>v
    Uftojv
    v.ui
    xpoMftevojv, crtywvTWV
    Txat
    7reSowptlvwv,
    X8TrEp
    ot
    TTEpi
    Mwucrlxi
    iKftouvjX
    VJ XOUOVTO
    ,
    xt
    st
    Tt?aXXo?XT' aOTOu?
    -jrepi
    TW
    vrveuftaTt.
    AtTOUTO
    o-uX),p.Svecr6l ftou
    tvj aaBevetu,
    v.ui
    yetpu;
    baiu;
    etc
    5-Ao?
    Siupare.
    UeneiausQu
    yupuTrefyae
    TTO TVJ ?
    nappn-
    oia; Tvjv
    SOvafitv,
    avwSev
    vjfttv
    TOVi'\eov
    EXXOVTE?,
    xe
    D,ewvTOV0eov
    vjptfvipya'Qbp.svoL, SvvupS>aai
    xai
    inippS>-
    aii.LTO
    er6evl?Txae
    .TOVOV,
    xi TOV
    Bi>paxuhpftsapi-
    vou?TVJ ?niaxea; xTvjv
    nepotSfu\uiavnspvaaWope-
    vou?,
    crTvjvKt
    yevvaM? 7rpo?,T?upyd;
    xat
    ta? e!;ouo-?,
    xcTouf
    v.oapoxpuxopu;
    rav
    CTXOTOU? TOOtcovo?
    TOUTOU
    Trpof
    T
    7rveuftaTtx
    TVJ ?
    novnpiag, npb;
    a?
    vjpttv
    vj
    VTKXVJ
    xaSeo-Tvjxev,
    iSpulbv
    t xat axataSXvjTov TVJ ?
    i|/u-
    jaj? fv\ayBnvai [StasuXKjj.SvjvKc]
    TO
    CTOVTOVOV,
    STI x
    Ttpbg
    evTSt9ouvTK?
    XK
    VTtTEtvovTa?, a/cri&j?xai
    Sei;cw?
    fipsaBui,
    Xtt.ieo?TEXVK
    TOOTOU? TVJ ?'ExxXvjcria?
    uio-
    Troteicr^Ki,
    xi
    irpbSuxu\oytv.n; \\oyiv.u\
    tvjf EXXEXTVJ ?
    TOU
    XptCTTOU VToiftVVJ C XKTKDTitoVTEf, Y.uX, TVJ 6E
    ftKvSoK
    Tfif'ExxXvjtria? Evu),tjEcrOe Traoao-xsuK^ovre?, avaXwTa
    tof? VVJ XSOJ ?
    anupdaaovai
    Xuxoi?
    yvscr.8zt
    TOI?
    opto-
    vo?XKI
    eruftTrvoia?
    anpuvrpr.i; iafpayiapivov;,
    dveni-
    SouXeutou?x
    OCTJ -J MTOU? endpyovxa; [Stft.evovTa?],
    eVTVJVTKVTMV
    VJ p.OJ V ,XE'f)_).VJ XptCTTW
    TM
    dp%lKOLp.EVl
    vnordaaoLvxov.ui euvjvtovOTW
    TOV
    au^lv UTroyl
    potev.
    Ka0ap9vjvKt
    Sl
    ft?
    v.ttl
    lai>.npvvBnvui,
    xal
    yeveaBui
    TsXstaTeXstou
    ^MTO?yevvhpuru,
    WCTTS Suvcr8ixai
    aXXoe?
    p.ETaStS6ve
    \apnpbrnro;
    xat
    xu6dpaeo>;,
    SoSijvae
    Sl
    vjfifv\byov
    ev ttvoitsixov
    axbpurog
    ei; TO
    TrXvjpouv
    TOO?
    axpowftsvou? 7ivsuftToc,
    xui
    xnpvaaetev
    KOXVM? xat
    cruvTOVwTKTM? Twvx6'
    vjy.K?
    p.varnpiav
    rhv
    Suva^tv,
    y^aptxL
    tou
    TpvouvTO? yX&J crcrKv poyyi\u\ov
    [ptoytXzXcov]
    xaX
    7r6Se<f
    opSoOvSuvKftevou_^w),EU0VTf, xt
    rpiyuv
    \. permisit,
    hoc est Dei?
    Ejus proinde
    virtutem auxi-
    liumque jugiter
    invoeo, eumdemque,
    ut benevolo
    misericordique
    ocuload meamtenuitatem
    fespiciat,
    dextraque
    manu me
    fnlciat,
    et ad suamvoluntatem
    salularemque
    subditorum
    gubernationem
    semper
    dirigal,
    etiam
    atque
    eliam
    rogo. Qui quidcm
    si in
    praesentibus
    difficultalibus
    ac molesiiis
    opem
    suam
    obscurius declarat,
    id
    propter
    nostramaccidit
    raa-
    litiam
    quo
    nimirumhac nos ralione ad vitte emcn-
    dationem
    alliciai;
    vel ideo
    sane, quo
    illorum in
    nos
    malignitatem
    ac
    perversitalem palam
    faciat,
    ne
    subdolorumvirulcntia callide
    in animo occultata,
    maneat
    incognita,
    sed
    quodcunque
    occultumabdi-
    lumque
    in illorumanimis
    delitescit,
    id totumin lu-
    cem
    proferatur.
    B
    Quiaergo
    frater a fratre
    adjutus,
    est veluti ci-
    vitas
    munita, palaliumque repagulis obfirmatum,
    quemadmodum
    Salomonalicubi leslatur
    (Pr.ov.xvin),
    plurimum quidem
    orationis
    imploro,
    sicul
    plurium
    quoque praesidii indigeo:
    at omniumvero niaxime
    sanctas sanctaeet in
    spiritu
    desideralissimaefrater-
    nitalis vestrae
    preccs
    et ad Deumintercessiones in
    praesentiaexopto, easdemque summopere.desidero;
    cumenimtuce
    prcces
    haud, secus
    atque Mqysis
    et
    Samuelis,
    aut si
    quispiam
    alius
    unquam
    his similis
    exstitit,
    ob sui
    puritatem
    maxime Deo
    appropin-
    quent, rectaque
    ad cceleste
    illud
    et
    spirituale
    altare
    ferantur,
    non dubitamus
    quin
    maximam
    illae
    nobis
    opem utilitatemque
    allaturae sint.
    Opem
    proinde
    meaeferte
    infirniitati,
    sanctasque
    vestras manus in
    ^
    altumsustollite.
    Confidimusenim.efficaciamvestrae
    fiduciaenon
    defuturam,
    sed Dei
    misericordiam be-
    nignitatemque, per
    hanc
    provocatam, repente
    nobis
    adfuturam,
    nostramque infirmitatem,
    ac
    debilitatem
    confirmaturam
    corroboraturamque, quo
    fidei.loricam
    indiili,
    et
    spei galea
    circumtecli
    (Ephes. vi.;
    /
    Tliess,
    y) intrepide poteslatibus, principibus,
    et
    tenebra-
    rum sacculi
    hujus potenlatibus, spiritui quoque
    ma-
    litiae,
    quibuscumperpetua
    nobis lucla
    iiitereed.it,
    obsistamus,
    et stabilem
    inconcussainque
    animi con-
    slaiiliam
    relineamus;
    rebelles
    praelerea hucnsque.
    adversantes,
    dextre
    decenterque
    Christo lucrifacia-
    mus,
    et veluli
    adoptionis
    filiossanetDB
    Dei Ecclesiae
    reslituamus,
    ovesad haserationalis
    electiquc gregis
    Christo
    perficiamus,
    et in saeras Ecclesiae
    caulas,
    ^ne a
    lupis
    immaniter
    dilacerare solitis
    capiaxiUir,
    inducamus, quo
    omues
    landem consensionis con-
    cordiaequesignaculismuniti, nullis
    demcepsinsidiis,
    nullis
    discerpantur morsibus, sed, Cbristo
    omnium
    nostrum
    capiti
    subjiciantur, eidemqueprona
    et obe-
    dientia colla
    submillant.
    Orate, obsecro,
    instanterque
    rogate,
    ut idem
    ipse
    nos illuminare ac emundare
    dignetur., quo
    filii
    perfectae
    lucis
    effecti,
    alios
    quoque illuminare et
    emundare
    valeamus; sermonemnihilominusin
    aper-
    tioneoris
    subministret, quo
    auditoresnostros
    spiritu
    adimpleamus,
    et
    mysteriorum
    nostrorumvirlutem
    inipigre maguaque
    cum
    contailione
    deprasdicemus
    illius
    semper gralia
    subnixi
    (Ephes. vi), qui balbu-
    10-47
    S. LEONIS PAPJ E III
    104S
    lientium
    linguas
    facit
    disertas,
    et claudicantum
    pe- A
    des,
    ut
    adEvangelii praedicationem
    alacriter
    currant,
    confirmat
    consolidatque;
    talentum
    praeterea
    concre-
    ditum
    multiplicet,
    ut
    tempore opportuno,
    id
    quod
    patrifamilias debetur,
    non
    absque
    fenore reslilui
    contingat; neque
    idsolumnobis
    imperliatur,
    ut in
    fertili illa vinea
    operemur,
    sed laborum
    gravitate
    molestiaque aequo
    animo
    toleratis,
    aestuque
    diei
    exantlato,
    operationis quoque prsemiumreferamus,
    et his
    qui
    cilra
    pactionem
    sub undecimaminlroie-
    rant?
    inmercede
    consequendaaequemur(Matth.xx);
    denique
    mentis noslraeoculum
    illustret,
    ut
    spiritali
    luce
    illustrati, sublatoque
    et eluto
    quod
    animaeaciem
    coiuurbabat et intellectum noslrum
    obfuscabat,
    prophelicarum
    vocumsensum
    Iiquidius hauriamus,
    divinorumquepraeceptorum
    ministeria alacriusobea-
    B
    mus,
    et ne ab adversariorum
    jaculis impetaraur,
    sludiosius
    caveamus,
    nosque
    custodiamus et irae
    divinae
    gladium peccatoribus
    imminentem caulius
    praevideamus,
    ut si
    quideni
    fieri
    potest, periculo
    in-
    tellecto, numinequeplacato,
    tam
    ipsi quamreliqui
    quorum
    duces constituti
    sumus,
    venturam iram
    effugiamus
    :
    quod
    si
    utrumque consequi nequea-
    mus,
    saltemaniraam
    meam, juxta justi
    illius Lot
    exemplum, qui
    animam suamab ineendio liberare
    salagebat(Gen.
    xrx,
    22),
    salvamfaciam. Vestrae
    itaque
    preces, .spirilualisqueprsesidii
    conatus huc tendant.
    At
    quia
    occasio ita
    tulit,
    lubet hoc
    loco.magnam
    illam
    sonoramque
    bnceinam, disertissimumqueEvan-
    gelii praeconem, apostolum
    Paulumaudire. Hicita-
    que
    deveterum
    Roinariqruirifervore, eorumderaque
    in fldeet
    religione
    constantia
    majorem
    in modum
    in
    spiritu exsultans, adeoque
    in
    Epistola quam
    ad
    ipsosscribit,
    non
    absque
    sancta
    quadamgloriatione,
    jllorumque pietatem
    et iidem toto terrarum orbe
    divulgari
    et celebrari
    jactans, publiceque
    contestans
    inter cseteraita scribit: Gratias
    ago
    Deo
    meo, per
    J esumChristum
    pro
    omnibus
    vobis,quiafides
    vestra
    anmnlialur inuniversomundo
    (Rom.
    i,
    8).
    Sednun-
    quidpura
    illa
    sinceraqueEvangelii
    nostri
    lides,
    ex
    tra
    quara
    alia nulla
    est,
    inter Romanorumtantum
    finesconclusateneliir ?
    Nequaquam.
    Nullaenimilla
    eerli
    cujuspiam
    loci termims
    circumscribitur,
    ve-
    rumtamlate
    diffunditur, diffusaquepropagatur,
    ut
    propheticae
    apostolicaeque
    voces
    erumpentes ,
    in
    -p
    omnemterramdivinae
    praedicationis
    sonura
    exivisse,
    et in fines orbis terrae cceleslium
    praeconum
    verba
    personuisse,
    affirmarenon dubitent
    (Rom. n;
    Psal.
    x).
    Imo
    vero,
    ut
    ampliusquiddam
    dicam,
    illarie ab
    ipsis quidem
    coelis, supremisque
    et inlellectualibus
    virtutibus secluditur
    (Rom. VIII)
    : namelsi
    superior
    illa Ecclesia
    primogenitorum
    in coelis
    justificata,
    civitas eorum
    qui per
    fidem
    justificati
    sunt,
    coelestis
    Hierusalem,
    civitatis conditor et
    opifex
    est
    Deus,
    qui
    terrena coelestibus
    eoriciliabit,
    et maceriem
    sepis
    diruit,
    et ovem
    perditam
    in humero sublatam
    per
    admirabilem
    descensum
    inexplicabilemque
    demis-
    sionemsalval,
    iis
    qui perstiterant' iiiseruit, aliisque
    id
    genus
    nominibus
    appellatur,
    est taraerinori
    alia,
    xaXcof
    7rpo
    TvjvTOU
    Eiayye\ioveroLpaaiav
    xpaxhvovrot
    Y.ai
    erTVjptjovtoff

    TroXXTrXo-tKCTKi Sl TO
    avyyt,>pnBiv
    TKXKVTOV v.allv
    xatpw
    TroSoOvat erOvxixo>TWSscrTroTu
    to
    oyeeXoftsvov* ipyu^eaBui
    Se
    ei;
    rbvxaXov
    aftTreXcova,
    xai to
    S6xt(v.ov
    tjj?
    ipyaaia; dneviyxtxa6at, SesvsyxoVTK?
    piv
    tcovTIOVMV
    ptE^KXoijJ O/M?
    to
    j3_ou
    te xi
    Suo-x8l-
    axarovx
    (3crTKt7VT? yevvKiw?
    TVJ ?
    vjptlpa?
    tov xav-
    CTOJ VK,
    v.airoT;
    nepi
    TVJ V IVSEXKTVJ V etcrtouertv
    uo~vpfi>vov;
    evtvi
    Stavoftvj
    tvj?
    (iier8a7roocraf eruyxaTaXs^SvjerEcrSai"
    a0ycr6vjvt
    Sl
    vjfiwv
    TVJ ?Stavotaf TO
    OVTTIXOV,
    xt
    tv_j
    St07TTp
    IvaTEVtC^OVTaf TvjTOU
    7TVSUp.TO? ,
    WCTTE
    Vtpoylj-
    Ttxcov
    fo>vS>v ttv.pouxd;yiveaQat,
    SetwvT
    npoaxaypit-
    TWV
    7Tpo8uptOUf, U7rvjpltr
    XTOUTOU
    UTroSESe-yftEVOUf
    TVJ V
    Scopsav,
    TO6oXo0v TOV
    trjf
    ^ivyh; oySaXptov
    xa! T6
    Iv
    wftfvvoepbv
    evTto-xtatov
    exxuBuipeaBai
    v.ai dnaviitxe-
    aBut,
    nuvrayJ Bevpev
    eavrov;
    nepifpovpeiv,
    v.ui eruv
    tvjpsfv
    tatf twv Ivavttwv
    (SoXicrt ptevetv
    7rpoer6).jjtouf
    TrpoSXeiTEiv
    Sl tvjv
    p'oft^aiKV,
    vjvfxal7rtof?
    upuprdvovai
    6evjXto?
    napuyivexui,
    Ivuet
    ptlv
    otovTE
    napuayn 0s6f,
    6T,
    crvjftivwv
    Tvjv
    1'epoSov
    TO6efov
    eeJ tXeouftevo?,
    aOTOf
    TExal oi
    xvjpucrerofisvoe
    iv.
    tvj?
    bpyngStufvyoiev

    el Si
    ftvj TOOTO,
    tvjv
    youvIfeautoO
    StKcreo?
    o-eoptatiJ J u_^vjv*
    v.axdxbvAwt
    IxEtvov,
    tov
    Sexatov,co?enocrKe tvjvlautoO
    i|<u_>_;vjv
    tou
    IftjrpvjcrptoO Sisnpaypursvaaxo.
    KKITK
    ptt
    Tvjf
    vperipu; evyjh;
    xe xat
    TrvsuftaTtxvj? erufi_jtcr_^iKf
    tVTauflax-so-8w.
    Katpo?
    51Xotjrov
    7rKpEO-Tt
    tvjv
    pEyaki
    TVI?Xvj8Etf
    aukmyya,
    TOV
    ptsyXotpwv6TTov
    TOO
    Euy-
    yeXiouxvjpuxa,
    IIKOXOV
    xT6pvjert
    tov
    oiStptov
    7rl
    TOi?rraXatTrierTof?
    'Pwptabi?ayav7rpxXo0ftevov,
    xI
    OtOV
    0-XtpTCOVT
    TM
    TTVeOplKTt,
    X
    7Tp6?
    TOtijf 7rerTWJ
    KUTWV o-jTouSafov x
    Sepptov, pteyaypovouVTa
    xt
    fiko-
    rtpovpevbv,
    xai
    papxvpovvxa,ey'o),oi?
    TETOU
    xocrfiou
    tof?
    nepaai nepinyovpEvov
    xt
    StayyXXoptvov,
    xac
    /ueyaXauxoOvTa Xeyetv*
    St'covauTof?e7reo-TlXXwv
    fui-
    vetKt
    '

    Eu_^apto-Tw
    TCO0EW
    ptou[
    St 'ivjerou
    Xpi-
    axov
    vnep
    ndvxtAV
    uptwv],
    OTIn niart;
    \>pS>v
    xa-
    xuyyeWexat
    ev
    oXep
    TCO
    xoo-pteo.
    Kai eiTEiSvj vj xx%
    vjptaf
    TOU
    Evayye\iovxuBupu
    xai x6S/jXof
    niaxt;,
    xat
    UTrep
    vjvo,0xeerTev
    Tlp,
    OUTS
    'Pwptatxoffopotf
    O-UCTTEX-
    Xopelvvj nepiypdferat,
    oute
    nipaai
    nepixoapioi; bpi-
    fetat,
    iTrttoeroOtovSl
    ptaW.bv u7repvj7rXwte
    xae
    vnep-
    v.eyvrai,
    xae
    Trpoyvjttxaef
    v.ai
    7roo-toXtxff
    ^wvaff
    Trapopftcoftevof epavat
    *
    i
    Etf
    Trervtvjv
    yvjv
    6 tom
    6eou
    xvjpuyf/Kto?epSoyyof
    I^EXIQXUBE
    xt
    Etf t TTE-
    prcTa
    Tvj?
    otxouftlvvj?
    TWV
    xvjpucrcrovTWV
    T
    phpaxu.

    Ee S! Ssf xat TOOTWV stTrsfv


    Oij/vjXoTEpov,
    KUTVJ v.a.1
    Iv
    oupvw
    taf? avwTaTWxat
    voepaff
    SuvKfteere vtap-
    pvjcre?eTat,
    EI
    yup
    xa
    p.
    'EXXXVJ CTK SV
    oOpaviw
    xal
    ini
    yh;,
    xai 'ExxXvjcriKV
    7rpMT0T0xwv
    v
    oOoavoff
    SeSexatwftlvvjv
    ixeiBsv
    dv.ovopev,
    xt TroXtfTWV. i
    7rertt
    SsStXKtMptEVMV
    vj avw
    'iEpoueraXvjp/
    vjf
    TE^vitJ jf
    x
    Snpiovpyb;
    6 0e6?, 6 xai'
    xaTvjXXat;e
    ta
    liroupKnot
    toff
    ETrtyEiotf
    xatto
    KEO-OTOCXOV
    tou
    fpaypov
    XIXUXE,
    xat to arroXwXof 7rtMV
    coptMVapaaevo; St.afptt-
    ertou
    eruyxata6acrM?
    tof?
    crM^oftlvot?
    xi
    ftlvouert
    Eyxurep.i%e
    '
    tautvj.
    tot xa
    ftaXa
    Stxaiwf to' IvtVKtoV'.
    xt StKcrtatov
    eypp.sv'
    vjvtxa-eruvEcrtv xi
    .erufejrvotav
    vj XTtertfTVJjricrTetouvofcrev
    [crOvEicrty]'
    oO
    yup
    h rH:
    'IouSaia
    ptovovyVMcrtof
    6
    e6f.
    1040
    EPISTOLJ E,
    10SO
    Kai oeto VE'OV TWV
    'Pwftaiwv6'voptxXvjpwcrptevot,

    te Svj
    IvTtIvof xi TOOOTOU
    8fisXou wxoSoftvjp.EVOt
    Tvjff 7rcrTSM?, fttpiv
    SvjTWVjrocrToXovv
    XK
    7rpoyvjTWV
    vTKVcrdywv t_j^vtTEUftTMV,
    TSSIVTO? .
    d.xpoyo>viuiov
    \i6ov
    XOVvTKVTMV
    VJ flWV
    SWTVJ OO?
    XptOTOU
    X
    0EOU,
    XKT
    ouSlvsv Tro-Tt T SEOTEPK
    twv
    npeavxipo>v
    KTTO-
    fspbpsQu.
    'Ev
    ydp
    xri 'ExxXvjcra TOU0eoO
    pOx
    EOTI TO
    TrpoapiSftoOftevov,
    xaBKvrep
    oux eorcv
    'IouSKfo?,ovy
    'EXXvjv,
    ou
    (SapSaoof[oO2xu6vj?],
    oO
    SouXc?,
    oOxIXeu-
    Sepo?,
    XXot 7TvTe?
    V
    XpterTco
    ev
    iapiv. TotyeepTOi
    xt
    Iv
    vjftfv
    6 8EfofnOXof
    v.opnuiro>
    xt
    uvyjira p.iya,
    xai
    ersftvuveo-8w
    eruvavTTMV toff 7rXtoif
    t
    viu,
    xaX
    avy-
    xptvwv
    EV, t
    Sbypuai
    xa
    v.npvypuacv.
    00 xa
    vjpiEff
    Taff StSacrxaXtKtff xai uvToSvjxat?
    7r6ftevotif
    ae?
    sppi^i>pe6uxpKTKtouptEvot
    Tvj
    6po\oyia
    TVJ ?7rcrTw?
    vjf/.eov,
    ev
    $ lertvjxaftev
    xa
    xu_)/eopie6,
    xai t?
    pts-
    Tpf UTroXvj^stf,
    at Ttveffvroteetcrt
    TrEpt
    tvjv OUTM?
    IUXXEK xa
    upi>pnrovvjftfv6pnaxeivvaxexaXuftptlveo
    TtpoaimaSianpvaito; xnpvaaopsv, pts8'
    vj? TM 6EW
    larpsOoftev,
    v.aivjvKVajTvetv
    StavravTO?,
    vj
    [Hard. forte,
    7j]
    TOV
    alpa,
    axXtveo?
    _>_;oftev

    YJv.ui
    avvanipyea6ui
    tvjf IvSevSe
    ?wvjf
    xTto-j_;uptf6pts9a,
    rh avw8ev
    yapixi
    Svvapovjievot
    xai
    fpovpovpevoi,
    6>;
    ovx eaxiv XXvjv
    oSsucraevj ETrtSijvat vjTKTVJ ?
    napovan;
    wvj?
    eu8lcr8ae
    vj teovEVTVJ
    ptsXXouervj avTOXEipteveov
    toff '?ioif
    yaSMV
    STrtTe0l;cr6t.
    *0_ttoXoyw
    toivuvmo-TEUEtv t'f
    EV0e6v
    Tlurepa
    nav-
    toxpwTOpa,
    TOVTravTWV TrotvjTvjv xai SscrTroTvjv xai xu-
    ptoV
    xat
    sif TOVTeovKUTOO TOV
    ftovo-jjevvj
    tov
    Kuptov
    jjptwv
    'Ivjerouv
    Xptcrtov,
    tov KXVJ SCVOV
    eov,
    tov
    npouii>-
    -vtov
    Aoyov,
    tov
    avap^wf
    xa
    ufpdara;
    l|
    aOtbu
    yev-
    vnBivra, aXvjiTTW?
    xai
    .TrEptvovjTW?
    7rcrvjVOVJ TVI xe
    KIO-SVJ TVJ " v.riaet' xui et? to
    IIvUft
    tijf Xvjfief,
    to
    ^wpj_;txov
    x
    TrvytoVTptSoftoouertov, vnepovatov,
    opatov,
    xataXvjvTTOv,
    ^MpterTov,
    KVKXXOCMTOV, VTXVJ V
    :xi
    ftspvj
    xt o-uv6etov, aStacrtKTOv, ottStov, Kcrcofta-
    , TOV, TTOIOV, avroaov,oftoTtftov, 6ft6So|ov
    xi
    6ft66sov
    vacovj te xt
    aiJ J VjXKyijtov,
    xa
    crje;viptticrtov, 7rEtp-
    76ov,
    coeof
    et).ft7rlf, xpiKapneg, -inipfarov,
    dei
    cocrauTWf
    xi xaTa Ta avxd
    syovaav
    ndvrtv ino-
    TTTtXVJ V XKtTsXseWttXljV
    SOvKfttV,
    TTKCTI toff
    Xo^IXOtf
    t
    OCKI
    voEpofff; voEpeo?
    v.ai
    dpspSt;
    xv
    npovoiu[7rpo_^0crt]
    toO Seiou
    fwrb; 'eni\dpnavauv uvu\byo>;
    XUL;
    TWV
    <pwTtoft!vwv 7rapaSo_>_;aff,
    xai
    Trpof
    TOEevat
    [xae
    su
    stvat]
    StatvjpoOcrKV
    lv OeJ EcrTMcre
    npdypaai
    xal oO
    ij/t-
    Xotf
    ovoftacrt yvapi^opevnv,ptta
    SSOTVJ TI,
    xai
    iiovaiu,
    xui
    (3criXe So|a?oftljv,
    xt
    7rpoerxuvouft!vvjv
    UTTO 7r-
    an;
    opapivn;
    xi
    O_OTOU
    xTiaswff.
    A
    et
    alia,
    seduna
    eademque
    cceli
    terraequeEcclesia;
    quare
    nec immerito unam
    ubique eamque
    indivul-
    sam
    per
    fidei concordiamsocietatem obtinemus
    ;
    neque
    enim in J udaeatanlumnotus est
    Deus,
    sed
    omni in
    loco, quocunque
    mens sensusve
    attingere
    potest.
    Unde et nos
    quoque, qui
    novaeRomaenomen
    sortiti
    sumus, tanquam super
    uno
    eodemque
    fidei
    fundamento, apostolorum
    nimirumet
    prophetarum,
    sapientissimorumutique architectorum,
    Chrislo in-
    terim et
    Deo,
    omniumnostrum Salvatore
    pro
    an-
    gulari lapide
    et fundamento
    substrato, sedificati,
    quodquidem
    adfidei
    integritatem
    attinet,
    veteribus
    Romanis
    nequaquam
    credimus. Naminsanctis Dei
    Ecclesiis non est
    prioris
    aut
    posterioris
    ralio,
    sicut
    B
    neque
    J udaei
    quoque
    et
    Graeci,
    servi et
    liberi,
    et
    barbari et
    Scythae,
    sedomnes unuminChristo su-
    mus
    (Coloss.111).Quapropter
    et de nobis
    quoque
    divusPaulus
    glorietur,
    magnificequesentiat,
    et nova
    anliquis conjungens, dogmaquedogmati,
    et
    praedi-
    cationem
    praedicationi
    committens,
    ex
    aequo
    de
    utrisque gestiat. Siquidem
    nos
    aeque
    ac
    illi,
    illius
    doctrinamet instilutionemassecuti
    sumus,
    in illis-
    que cqnsistimusradicati,
    et in fidei nostraeconfes-
    sioneconfirmati: in
    qua
    etiamstamus et
    gloriamur
    nostramque quam
    de
    religione usque
    adeo
    gloriosa
    et
    inculpata
    habemus sentenliam
    aperta revelataque
    facie
    praedicamus;
    in
    qua
    et Deo
    quoque servimus,
    et dum
    spirabimus
    indefense
    perseverare,
    coelesti
    gratia
    cdfroborati
    constabilitique,
    exhacvita disce-
    ^
    dere
    peroptamus;
    nec enimalia est
    via, utpraesen-
    temhanc vitamrecte
    sancteque instituamus,
    bona-
    quequaedignis
    in futuro saeculo
    reposita sunt,
    certo
    consequamur.
    Fateor
    proinde
    mecrederein unumDeumPatrem
    omnipolentem,
    omnium
    factorem,
    omniumherum
    et
    dominum;
    et inFilium
    ejus unigenitum
    Dominuni
    no&lrum
    J esum
    Chrisfum,
    verum
    Deum,
    Verbum
    aeternum,
    abaeterno
    ineffabiliter, incomprehensibi-
    liter, modoquequem
    nulla, neque spiritalis, neque
    sensibiliscreatura
    assequi potest,
    ex Patre
    natura;
    et in
    Spiritum
    sanctumvivificumac sanctissimum.
    Credo in homousiam
    Trinitatem, supersubstantia-
    lem, inaspectabilem, incomprehensibilem, imparti-
    p.
    bilem,inalterabilem,aeternam, indivisam,simplicem,
    omnis
    parlis,
    omnis
    compositionis,
    omnis
    corporis,
    omnis
    quantitatis
    et
    qualitatis expertem,
    eodem
    honore,
    eadem
    gloria
    ,
    eademdeitate
    pollentem,
    nulli
    nequetactui, neque
    contactui obviam
    ,
    omnis
    figuraeexsortem,
    infinite
    bonam,
    lumendefectionis
    nesciam, trilucem, supersplendidam, semper pari
    similique
    modo
    affectam,
    virtutemomnia
    intuentem,
    omriiaque
    perficientem;
    omnibuscum
    ratione,
    lum
    intellectu
    quoquepraeditisspiritualiter indivulseque,
    et
    proindeper
    divinaelucis radium
    praesentem,
    iflu-
    minata et existentia
    omnia,
    tam'iri esse
    quara
    in
    beneesse
    convenienter,
    proul cujiisque
    riatura
    fert,
    conservanlem
    ;
    in rebus
    subsistenlibus^
    et hon in
    solis
    nudisque
    nominibus
    cognitam;uria;diviriitate,
    10S1
    S.
    LEONIS
    PAPJ E III
    1052
    pari
    polentia, aequali regni majestale glorificatam
    ; A
    abomnibus
    aspectabilibusinaspectabilibusque
    crea-
    turis cultamet adoralam.
    Triumautem
    hypostaseonquas
    in Trinitato con-
    Sideramus,
    aliaest
    Pater, principio
    carens,
    nullam
    *
    suaeexistentiaecausam
    habens, neque
    enimaliunde i
    est,
    seda
    seipso,
    et in
    seipso
    habet esse. Aliarur- I
    sumel
    Filius, qui prineipii expers
    non
    est,
    ex Patre i
    enimest : Pater
    namque
    Filii
    principium
    et
    origo
    i
    exislit; quod
    si
    lemporis
    initium
    spectes, oeque
    Fi- c
    lius
    principio
    caret ac Pater : est enim
    temporum
    t
    conditor,
    non
    subjectusterapori; inseparabili
    autem
    ;
    aeternaque generatinne
    ex Patre
    elucet, tanquam
    ]
    gloriac
    illius
    splendor paternaeque
    substantiae cha-
    ;
    racter. Alia tandemest
    Spiritus sanctus,
    cx Patre i
    non
    novilate,
    sed
    processione
    substantiam habens,
    "
    eamdemque
    cumPalre etFil;oaelernitatem
    sorlilus;
    i
    seternus
    quidem,
    non tamen
    absqueprincipio, utqui
    a Patrc
    proceiiat
    : est cnim Pater ralione
    originis
    et illius
    quoque principium
    : vernm ad
    lcmpus
    quod
    allinel,
    et
    ipsequoqueprincipii expers
    est.
    Unus
    igitur
    est DeusPater ex
    quoomnia,
    el unus
    Dominus J esus Christus
    per quem
    omnia,
    el.unus
    Spirilus
    sanctus in
    qucm
    omnia. Ex his tribus
    per-
    fectis una
    perfectissima,
    imo secundumse absolu-
    tissimaconstat
    deitas,proprietatibus
    sancdistinciivis
    ac
    personalibus hyposlases
    intcr se sunt distinctae
    (quaelibelnaniquepersonarum,
    etiamsi
    propler
    es-
    senliae
    conjunctionem
    ab altera secerni non
    queat,
    proprietate
    tamen
    personali mentisque conceplu
    ab
    altera
    distinguitur, Deusque perfectus,
    hoc est om
    -
    nibus deitatis
    proprielafibus
    ornata essenoscilur et
    creditur),
    at unuminterim divinilate sunt omnes.
    Rursuslicet siniul
    conjunctae
    tres
    sint,
    unus niliilo-
    minus adoratur Deus : obtinet hic enim trinitas
    secundum
    substantiam
    ,
    unitas etiam secundumes-
    seutiam; alque
    ita conlra insanam
    inordinatamque
    paganicae
    vesaniae
    confusionisque
    seditionem non
    polyarchia
    a nobis
    colitur,
    sed
    monarchia;
    monar-
    chia aulem non unius
    personaj circumscriplione,
    ne J udaicae lenuitalis
    infanliaequeimperfectionem
    ruditatemque inducamus,
    sed
    quam
    naturae
    sequali-
    tas,
    senlentiae
    concordia,
    molionis
    idcntitas,
    idem-
    que singulorum
    nutus adunumdeclarat. Hoc
    autem,
    secundum summumillum
    theologumGregorium,
    in
    ,-,
    generabili
    natura locumhabere non
    polest:
    unitas
    eiiimet
    cognatio
    deitalisintrinitate considerataene-
    quaquamdistrahitur,
    aut in
    partes secalur,
    ut sit
    inrebus
    creatis,
    dum
    suppositamultiplicantur.
    Pro-
    cul cnim insanaet furiosa Arii
    opinio
    et rabies a
    nobisfacessat: est enimTrinitas secundum
    gloriam
    et aUernitatemmodisomnibus
    indivisa, nullaque
    ex
    parte
    abs sese
    alienata; neque
    ob
    jd
    tamen divinaa
    personae
    se mutuo
    permeant, hocest,
    in seinvicem
    transmulantur
    ,
    sed harum
    quaelibet
    indemutabilis
    manet et inconfusael
    aeterna;
    longe
    enim amande-
    tur
    pellaturque
    insani
    stolidique
    Sabellii
    deceptoria
    confusio.
    Veneror
    quoque
    et adoromcarnationis
    mysterium,
    Tcovev
    TptSt8ewpoup.!vwv,
    TO
    ftlvnarvjpuvapyos
    xKVKITW?
    vndpyaV
    ov
    ydp
    sv.
    TIVO?,
    !VEKUTW
    ydp
    to etvai
    eytv.
    ToS! Tto? xoOx
    avv.pypg,
    iv. xov
    Uv.xpbgydp, dpyji ydp
    TioO
    IlKTvjp,
    co?
    KITIOVet S!
    TVJ Vv.nb
    ypbvov\upSdvoigdpyhv,
    v.ai
    v.vapyp;'
    notn-
    Tvjf
    yct.pypbvav ou_^
    UTTO
    ypbvov
    '
    ysvvnxS>;.
    piv,
    't'5w?
    S! XStKCTTKTWf
    !x).KU.1_J Kf
    TM
    IlKTpi,
    M?
    unv.vyuapu[rrKuyacrp.K]
    TVJ ?SOEVJ ? v.tti
    rhg
    nuxpixh;
    ya.puv.rhp
    vnoaxiasa;. To 5!
    rjVsOfjta aytov
    ex TOU
    DTpo?
    tvjv
    U7rpctveyov,
    ov
    yevvnrS>; pJ .v,
    dWiv.no-
    psvrSig,
    KtSw?
    riTpt
    xai Ttco
    eruvSiwpoOftevov,
    oujt
    avupyov
    u.iv5t TIJ V!xTOU
    nTpo?IxjropeucreV
    upyh
    ydp
    v.ai KOTOO 6
    liKtrjp
    v.a.rd.xbv xovw.riav
    Xoyov,
    v.vupyov
    Sl xai 0-6XKTOC
    ypbvov.
    Et?ouv0so?6
    IITVJ p
    !;
    ou T
    7rVT,
    xel?
    Kupioc
    'tvJ O-OU?
    XptOTO?
    St'OOT
    7TKVTK,
    Y.ttXEV
    IIvEUflK
    ytOV
    !vWT7TVT. 'Ex TMV
    TptMV
    T),EWV EV
    UTrEptsXlf
    Xttl
    TrpoTeXetov
    vj6EOTVJ ?
    '
    tof?
    p.!v^optcrTtxot?
    x
    Trpoerw-
    vrtxof?
    tStwp.aert
    xat di\h\oi.g
    Siv.fepovra,'
    ev.a.arov
    yup
    toutojv,
    TWV
    fvaei uyo>piaro>v
    Sidxb
    avva.fi;
    TVJ ? oOerf,
    vjvix. taff
    toOvou
    !Trt6o),Kt?
    p.ep%exui
    sbg
    bpo\oysT-
    TI
    7rp' vjftojv,
    v.ai
    KLaxsvexui,
    TTKVTWV
    TrX.vjplerTKtov
    vnupyov
    TWVTVJ ?6E6TVJ TO?
    t'Stojp.Twv.-
    KT
    T_UK
    XXvjXot?
    G-UV7TT6p.EV,
    ?t? 0EO?
    7Tp'VJ ftfv npOaV.VVEL-
    xttL,
    TptaStxw?ptlv
    XTTVJ V
    OjrocrTKcrtv,
    ftov5txco?
    S!
    v.axd TVJ V
    oucrtav,
    v.vX
    p.ovpyia7rp'vjptfv
    TO
    ttftco-
    p.evov,
    oO
    no\vo.pyiv.
    St. to STKXTOV xi crTateo-
    Se?TVJ ? 'EXXvjvixvj?
    Ip.SpovTvjcria?
    xai
    eruy^Oerew?! p.o-
    vapyja
    51, ovy
    n ivb;
    npoai>novnepiyp.ttfh[ijv
    !v
    Trpoo-wiroJ V 7repiyp<pvj],
    St TOTEXI?
    xicrT0i_>^tw5f
    tij? 'fouSaixvj?vrsvtKf
    v.aX
    vnnLoxnxo;,
    KXX'
    VJ VOUO-EM?
    bp.orip.iu,
    xi
    yvtofivj? cruftvrvoeK,
    v.ai
    xavxaxn;v.Lvhaso>;
    Ssixvucrtv,
    xt
    Trpo?
    TOEVVJtwv
    i\
    a.vxov
    avvevai;,
    onep
    ini
    xh;
    yevvnxhgfvaeo>;a.priya.vov.
    TH
    yvjertv
    6
    ptlya?
    !v
    6eo\byoigTfvjyopto?,
    xai oOSIvTO
    cruvvjftulvov
    xai
    eruftyul?
    TVJ ?IV
    rpiv.SiBeo>covpivng
    6SOTVJ TO? Sta-
    TlftvsTKt. 'A),),OTptoucr6oj yap hpS>v,
    v.ui
    dnorepviaBa
    h
    j
    tou XavtwSoue-
    'Apetou
    xxoSotji
    v.a.i\vaaa.'
    dStuiperJ j;
    yup
    huTvj
    TpLug,
    56!;VJ
    xat tStoTvjTt
    p.vjftsptfoftevn
    pcvjS! ajraXXoTptoualvvj,
    OUTS TMV
    6Eap/ixeov
    u7roo-Tcr&)V
    ftSTKTrtTrTOUcrMV
    v.aX
    nepiyapovao>v
    etf KXXVJ XK?,
    d\X
    if
    IxaCTTVJ ? toOTOJ V
    KpeTKTrTCOTOU
    X5CI
    CrUy_J /UTOU tflU-
    XKTToptevvj?
    Tij?atStoTvjTO?,
    nbopu ydp dnonep.ira6b>
    dne\,avvea6o> vj tou
    paxaibfpavo;
    SaSsXjXtou Twrvjttx
    eruy^ucrt?.
    SESMSl xatvrooerxuvco TO
    Trpo
    vravTcov TWVewveov
    1053 EPISTOL^E.
    1054
    pccrfisvovptucrTvjptOV,
    EVT'
    ECTXKTOV
    S!Toiv
    ypbvav
    dno-
    v.a\vfBiv
    iiri
    auxnpia
    navxbgrov
    yivov;
    hpSiv,
    xai
    intre\eaBivSid
    TVJ ?
    p,eyd\n;ayyv,arttf,daeo>g,
    x
    Kjjpvj-
    TOU
    OtXOVOfttK?
    TOU
    EVO? TVJ ?
    y?,
    XKtw07TOtoO
    Tpt-
    So?
    XptCTTOU
    TOU),Vj8lV0U 0OU
    VJ ftWV
    "
    tV68sV
    VJ fttV
    TO
    Etvat
    vnho^e
    SidTvjv
    CJ KTOV OTOU
    y66Tvjt,
    IVTEUSEV
    yui TOeuetvat
    vjptfvyupLaQsin.cOu.o\oyS>
    ouv v.u.i7re-
    O-TEOCO,
    UTOVTOVeva
    rhg
    wp_>_r/vj?
    v.a).
    pav.apiu;
    TptdSo;
    rbvtoOsouTtovxi
    Aoyov
    TOVTM
    ntpi
    xi
    TCO
    ywIIVjupiKTt
    tSw?
    cruftjrpocrxuvoOaevov
    ,xi
    eruvSo::aop.svov,
    w?
    6p.ooucrtov
    v.aX
    avvQpvvavunsipo>
    t),v8pwvTtx xevouptsvov 7rp6?
    otxTovTOUotxsiou7r),K-
    ap.axo;,
    svSov.iv.
    nu.rpiv.-g
    xui
    otxTtpftof?,j_;aptT.
    TE
    XK
    avvepyia
    xov
    nu.vv.yiovUvevpuxo;,
    v.axel.Bbvxu ix
    rwv
    oOpavwv
    TOI?
    dvQpimotgavvuvaaxpufhtui,
    tva
    rou?
    xaTaxpt6svT?vjfta.?
    7ra),tTVJ
    upu.priv.
    v.oX
    tvj?
    rpvfhg
    ExvreTrTOJ XOTK?
    trKpaSetcrou,
    xa
    TTJ
    fQopv.
    Ovrevvj-
    jsypsvov; _jrptTt
    VKowovjTKt,
    x
    6E?zoevwv-ju?
    K7repycrvjTat ^Ocrew?.
    'Evotxijcra?
    yd.p
    iv TVJ
    yu.arpi
    rvj?
    nap^ivou^
    st
    xOptw?
    xat XVJ SOJ C EOTOXOU Y.VX
    fvyjnv
    y.u.i
    ad.pxo.npov.v.Qo.pQsiari;
    rS>
    IlveuftKTt,
    xi
    oXov
    etff IKUTOV
    avEtXsyco?
    \\ t/.vrh;
    TO
    VJ U.I-SOOV,
    wcrjTEp
    EV
    apyh
    to>0K\aaxn^a; r'r-v
    vfipwrro.v, npan\rs
    eo?
    asaapv.tapivo;p.siva;
    rovro
    onep
    vjv@sb;.
    n_o6!vov
    x
    pteroc
    TOXOV
    tvjv
    vnepfvS>;
    xae
    ppvjTM?
    TEXOOO-KV
    avvxnphaa;, fivj?piw?
    TVJ ?v.ardcouertv
    Trap-
    Bsvta?
    xpuneiang
    si; evSstKiv XvjSvj TVJ ?
    v.urdxhv
    npboSov
    KOTOO
    TVJ ?
    yevvvjo-w?
    urps-fiug
    xui vaXXotmTou St-
    ftovvj?.
    'OTM
    HTpyp eruptyuji?,
    6
    oftooucrto?vjftfv
    ZT
    XKVTK,
    yapi; o.papritt; yevoptevo?, anepparo;
    'Aopaaft e7rt).ap.veTt,
    napun\naio>; hp.lv
    xexotvw-
    vvjxeof
    atftTO?
    xai
    aapv.bg'adpv.a.iuAivyapivnv
    ave-
    \nft tyvyri Xoytxvj
    xat
    voepaovSapS>;npovnoardaav
    TVJ ?
    axpa? IVMCTEW?,
    K),X
    ftia
    erapgep^ivyo; Xaytxvj
    ETrt
    tijf xata
    XpecTTOV avpfvia.; nmreveruL,
    ou XKTK
    ydpLV
    erxvjvcocraff !v
    vjpfv,
    ).),'.o).o?oXvjTVJ
    dv6p.cmeia
    fiaei avp.n\av.Ei;'
    aavyyvra;,,
    x
    dSiaipixa;,
    v.ui
    vnsp-s.vS>;
    xhvevwo-tv
    fpyv.adpsvo;,
    ha ai avve\6ovcv.i
    oOertae
    EOTVJ TO? TEXK
    v8pw7r6TvjTO?,
    sv
    'StoTvjTt tvj
    XKTK
    yuerivStupeivuai,
    xui
    ovSapSi;
    ei; XXvjXa?
    p.exu-
    bMertv. Et xi
    *
    xTx),tcrt? TW
    Xoyw
    TV??
    avp.fvta;
    napuyupeTv
    eucreSw?
    vooOptsv
    St. TVJ VTMV
    ovop.dxtav
    IjritsuEtv,
    l7rtvoa
    yp p.6vn
    xul oO
    npd-ypaxi
    Sttcra-
    aBtti
    So%dap.sv,
    St TVJ V
    vne-pfvv.
    TCOVO-UVEX66VTMV
    Meao-tv.
    To
    ftsvaSixov
    S! xaJ sviafov
    rh;
    vnooxaaio>;, fvkd.x-
    xtaoat
    marevopev tttftijtov
    xt
    dppaye; Staptlvov"
    xtSXeij8w
    yap
    >?
    yKVTacrtwSvj?
    tou
    KjraTaecovoff
    Eu-
    i
    a
    Verius,
    v.uxd
    xXvjo-Et?-
    7reptyapeTv
    : utsit sen-
    jentia;
    serundum
    appellaliones,
    ratione naturalis
    A
    anteomniasaecula
    praedefinitum,
    innovissimisvero
    temporibus
    ad totius humani
    generis
    salutem
    pate-
    factuin,
    et
    per magnum
    illum
    admirabilemque unius,
    sancUe
    vivificaeque
    Trinitatis
    personae,
    Cliristi nimi-
    rum veri Dei
    nostri, descensum, ineffabilemque
    ejusdemdispensalionem
    consummatum;
    utunde
    per
    inexplicabilemipsius
    bonitatemesse eramus
    sortiti,
    inde etiam
    ipsum
    bene esse
    acciperemus.
    Confiteor
    itaque
    et credo unicum
    opulentissinise
    bealissimae-
    que
    Trinitatis
    supposilum, .ipnim
    videlicet Dei Fi-
    liumet
    Verbum,quod
    cumDeoPatre el
    Spirilu
    san-
    cloinomneaevumsiraul adoratur et
    congiorificatur,
    ut
    pole
    iisdemcoessentiale et
    cosequaleexislens,'in-
    finita
    benignitate
    et misericordia
    erga proprium
    plasma motum,
    accedente huc
    paterna
    voluntale et
    j>
    miseratione,
    et sancti
    quoque Spiritus graiia, ejus-
    demque cooperatione
    de erelo
    descendisse,
    et cum
    homiuibus conversalnni esse,
    qtio
    nos dudum
    prop-
    ter
    peccatum
    damnatos,
    et e
    paradisi
    deliciis
    expul-
    sos, corrupiiouique
    obnoxios, per gratiam
    salvaret,
    et divinaonaturae
    participes
    efTicerel.In utero euim
    Virginis
    vere
    proprieque Deiparac
    inhabilans,
    et
    per
    Spiritum
    sanctum animamet carnem sibi
    adaplans,
    totamque
    nostram
    naturani, quemadmodum
    bominem
    in
    principio
    finxerat,
    sibi
    asciscens, prodiit
    Deus in-
    carnatus.
    Virginemquoque, quassupernaturaliter
    et ineffa-
    biliter
    pepererat, post partumvirginemconservavit,
    virginUate
    illius secundumnaturam nulla ex
    parte
    demutata aut
    labefactata,
    ad
    designandum per.se-
    C
    cundasnativilatis
    processum,
    nullam
    prorsus
    naturae
    illius accessisse
    mutationem,
    aut alteralionem.
    Qui
    ergo ejusdem
    est cum Patre
    naturae,
    nobis
    per
    omnia, peccato
    tantum
    secluso,
    faclus estcoessen-
    tialis;
    elenimsemine Abraham
    suscepto,
    earnis et
    sanguinis, perinde
    ac unusex
    nobis,
    factus est
    par-
    ficeps, carnemque
    anima
    intelligente
    vivificatamas-
    sumpsit,
    nulio
    quidem pacto
    anle summam illam
    unionem
    praeexistentem,
    sed simul carnem
    ,
    simul
    aniina rationis
    compole
    animatam
    ,
    simul
    Yerb.o
    uoitam;
    nec rursum secundum solam
    gratiain
    in
    nostra natura
    habitavit,
    sedtolus toti humanaena-
    turae
    conjunctus,
    ineonfusam, indivulsam,
    superna-
    turalemque
    unionem
    operatus
    est :
    diyina
    enimet
    0
    humana natura inter se coeuntes in naturali sua
    proprietate
    indemutatse
    persistunt perseverantque,
    nec ulla ex
    parle
    in semufuo transformantur. Ve-
    rumlamen
    propter
    naturalem illamcoitionemet co-
    pulam,
    nominum
    quoque
    communicationemmutuam-
    quereciprocationem pie
    concedendam
    existimamus,
    quandoquidem
    propter physicam
    illamadmirandam-
    que
    coeuntiumnaturarum inter se
    unionem,
    non
    re,
    sed sola
    hnaginatione,
    unius
    ejusdemque quamdara
    liic distinctionemstatuimus.
    Porro
    autem, quod
    cumnaturarum distinctione
    personaesingularitas ejusdemque
    unitas indivulsain-
    terruptaque semper
    eonsistat
    permaneatque (naia
    conjunctionis
    ,
    easinseinvicemexistere
    pieinlelliga-
    mits.
    HA.RDUINUS,
    1055
    S. LEONIS PAP.<EIII
    1056
    inanstrosamimpostoris Eutychetis,
    et Dioscori con-
    .
    fusionem concretionemve
    procul
    hinc
    ablegamus),
    fit ut unum
    eumdemque
    confiteamur crealum et in-
    creatum.
    aeternumet
    temporaneum,
    coelestemet
    terrenum, circumscriptum
    et
    incircumscriplum, pa-
    libilemet
    impatibilem,
    sinematre el sine
    patre
    : al-
    terum
    quidempropter
    ineffabilem,aeternam,
    et omne
    saeculumantecedentem ex Patre
    nativitatem,
    alte-
    rumvero
    propler
    arcanara
    incomprehensibilemque
    cumnostra natura
    unionem;
    duas enim
    ipsius
    nati-
    vilates,
    omnemsensum
    omnemque
    intellectumexce-
    dentes
    agnoscimus
    :
    unigenitus
    enim
    Filius,
    cum
    formaDei acin
    sinu,
    hoc
    est,
    usiaPatris
    esset,
    et ab
    aaternoex
    ipso
    eluceret,
    sub saeculorumfinemse-
    metipsum
    exinanivit,
    servilemque
    formam,
    hoc
    est,
    nostram substantiam
    suscepit.
    Unio
    itaque
    inChristo secundum
    hypostasin
    aliud
    adaliud
    adjungit, puta
    visibile ad
    invisibile, pati-
    bile ad
    impalibile, cseteraque
    ex
    quibus
    Salvator
    constituitur,
    non tamen alium et alium
    consliluit-,
    absit. Unum
    namque eumdemque
    Deum
    perfectum
    et hominem ilidem
    perfectura
    confitemur. Nam
    etsi naturarum differentiam Christo tribuimus
    ,
    unumtamen
    eumdemque
    eliam
    post
    incarnationem
    agnoscimus,
    et
    quo
    stolidusNestorius a divinis se-
    ptis facessat, propter
    naturarum ad
    hypostaticam
    unionem coeuntium
    diversitatem,
    non duosfilios,
    aut dualitatem filiorum
    inducimus,
    omnes autem
    Christi actiones, quaeutique theandricae,
    hoc
    est,
    Dei simul et hominis, erant,
    uni tribuimus. Nam ut
    Deus
    erat,
    edebat
    opera
    divina, signa
    nimirum et
    miracula : ut autem homo idem
    ipsesponte
    subi-
    bat
    passiones,
    sustinebatque probra
    et contumelias.
    Undecum duabus naluris
    consentanee,
    imoneees-
    sario, juxla pias divinasque
    divinorum
    patrum
    no-
    slrorumtraditiones,
    duas
    quoque
    naturales
    opera-
    tionesillius
    glorifico, ipsarumquodammodo
    natura-
    rum et substanliarum
    indices
    atque
    constitutrices.
    Pari modoet duas
    quoque
    naturales unius
    ejusdem-
    que
    Dei et Domininostri J esu Christi voluntates
    veneror. Nam
    juxta utramque naturam,
    ex
    quibus
    et in
    quibus
    existit el
    _intelligitur,
    voluntatis facul-
    talemei tribuimus : ut enim
    operatur salutarique
    nassioni ultro sese
    exponit,
    itaet vult
    quoque.
    Credo rursura illum
    ipsum
    crucifixum
    esse,
    non
    quidem
    in eanatura in
    qua
    cumPatre lucet et re-
    gnal (eslogloriae
    Dominus
    propter
    idiomatum com-
    municalionem crucifixus
    dicatur).
    sed in
    natura,
    hoc
    est, terrena,
    secundum
    quam
    terrestrem no-
    stram massam
    suscepit,
    et factus est maledictum
    propter peccata
    nostra, quo
    suaenos benedictionis
    faceret esse
    parlicipes;
    et carnis mortemab
    impro-
    bis illatam
    palienter
    sustinuit, quo
    mortis stimu-
    lum,
    id est
    peccatum
    incarnesua
    condemnaret,
    et
    deslrueret eum
    qui
    niortis hahebat
    imperium,
    hoc
    esl diabolum. Credo
    corpus
    suum
    sepullurse
    contra-
    ditum, incorruptumconservasse,
    nullo
    quidem
    mo-
    do ab arcana illa
    inexplicabilique
    unione
    diyulsum,
    etsiillud tridui illointervalloanimafuerit
    spoliatum;
    A
    rvyiov [EOTU^IO?]
    xt
    Atoerxopouo-vyyvtri{
    re
    xl
    o-uvouenMertff

    IVTEOSEV TOVutov xttertovXKxttertov


    OftoXoyoOftsv, TrpoKtcovtov
    xe v.ai
    vnkpy^pavov, oOpaveov
    TExal
    eniyeiov,
    nepiypanrbv
    re xui
    unepiypanxov,
    naQnrbvxsxai
    unuBh,
    dphxopa
    xui
    dnuropa,
    xb
    piv
    Si Tvjv
    appvjTOV ,
    xai
    uvupyov,
    xaX
    npoaii>viov
    ix
    Uarpa; ylvvvjertv,
    TO8! Sta TVJ Vx9'
    vjptaf
    xpuyiv
    t
    xt
    TTEptvovjtov evwertv,
    xai SOoautoO taf
    yevvvjeret?
    xvjpuereroptev,
    xaTaXvjvTTOUf ,
    xi
    uvrlpXoyovTuy_vou-
    era?"o
    yp
    !v
    ftopepvj
    0eoO
    ujrap^wv ftovoyevvjf Tto?,
    o wv!v
    tof? xo),7rot?
    tou
    Ilatpo?,
    toutlcrTiv6!voucrt
    TOU
    Hatpo? npouiimo;
    e\ autou
    IxXaftiJ J Kff,
    E7rteruv-
    TeXetot tMV
    twvwv,IKUTOV
    XEXIVWXS,
    xi tvjvTOOSoO-
    Xou
    popfhv
    VIXKSEV
    ,
    olertttvjv
    hpexipav
    oOertKV.
    B
    'II !v
    XpiertM
    ouv5t8' OvToertKcrtv
    evwcri?,
    XXo
    ptlv
    Trpo?
    KXXO TK
    E?
    wv 6
    Swtvjp, eruvyse"
    otov
    Svjtov
    dopaxov
    xui
    bpi>pevov,nQnxbv
    Y.eti
    dxhparov,
    ovxXXov
    S! xi KXXOV
    ptvjylvotTO.
    0s6vTOVaOtovtlXetovaXvj8vj
    xai
    vSpwTrov
    TeXstov
    6p.o).oyouptev.
    To
    St&fopov
    tcov
    couerewv
    npoavepovrc;,
    eva xi tov KUTOV
    ytveoerxovwf,
    xi
    fteTti
    Tvjv
    adpxaatv,
    oOx
    et?SuaSautwv
    pept%ovre;,
    SeTO
    irepoTov
    twv
    aovSpupovauv
    ITTItvj xa8'UTTO-
    trxaaiv iveocret
    yOerewv,
    eva
    st;w6vjTVJ ? 0eaffauXvjff 6
    nupdfpav Neertopioff,
    TTKVTK S!TKtvjff
    6evSpixfjf
    utoO
    Ivepyetaf
    iTrtteXlcravta.
    'd;
    yu.p
    0e6?
    evvjpyu
    xu
    QELU,
    St'0twv
    ta?
    6toovjftEaf
    xat TK
    8a0ptaTa
    epya^apevog,
    wff
    avBpoino; 5!,
    6
    OTO? TK
    TT8VJ X
    ta?
    vSpet;
    sxou-
    erw?
    xtSe;ato. AeaTOOTO
    ptet
    TWVSOO
    yucrewv
    axo-
    L
    XOUSM? XK
    VK.yxKiw?,
    iaupiBpav;
    xi
    TK?
    cpucrix?
    KUTOO
    ivepyeia;Sotja&o,6>;Sn\o>rtxd;xaj
    o-uo-TKTtXKff
    OTWV tcov oOerecov
    vjyouveoOcrewv, xata ta? 6oere6Eff
    xae
    8eo7rpe7rEf?
    teov
    6Eoer6ywv hpS>vnaxipo>v nupu.Soaei;.
    ilo-autw?xai SOo
    6eXrjere?
    vjyouv^EXrjpeata fvatxu
    xov
    aOroO
    Ivof
    Kuptou
    xa0ou
    vjftwv
    'ivjcroO
    XpeerToO irpstj-
    6EUM. 0eXvjTtx6v
    yap
    OTOV
    yivwcrxw
    xarS'
    ixepav
    TWV
    yucreovv,
    e%
    OJ Vxa!v
    at?
    vndpyei
    v.ai voeftaf
    &anep
    ivspyovvxa
    OUTWv.ai6IXOVT" e7riTO
    7r8off
    S! TO
    o-tOTvj-
    ptov
    IxouertwfIXSoVTOt.
    IIIO-TEOO) UTOV
    erTaupMt;vjVe
    oux evvj
    SeXptTrt
    eruv
    v
    TW
    Ilatpt
    oOcria" tXK!tov
    Kuptov
    tijf So?vjff
    ea-taupw-
    erSat
    Xlyerae[y!ypTrTe]
    TM
    Xoyw
    tvjfaVTeSoerEWf*
    XX
    tvj x8'
    vjftff yspK[yevjpa] yueree,
    x8'vjvto
    ^oixovvjptcov
    vlXaSe
    epOpafta,
    xal
    xtp uvtlp
    vjeceov
    ylyovev,
    tv
    tvjf
    Trp'
    lautM
    eOXoyiff
    xotvwvoOff
    vjptff
    KVSett;vj,
    XK
    tov TWV
    xKX.oOpyMV
    v.urdtvjv
    OKpxvjvlcr^eto
    U7T0-
    fteevae
    Qavurov, tvuxbxov Quvuxov
    xlvTpov,
    TVJ V
    Kftap-
    Tiav
    xTxpivvj
    iv TVJ
    erapxiKUTOO,
    xaX
    v.urupyhan
    TOV
    TO
    x_OKTOff SJ ^OVTK
    TOO
    8avTOu, toureerTttiv SIKSOXOV.
    Tttfh
    Sl
    Trpa5o6lv
    Otouto
    crwptKttfQo.provStaTMpJ l-
    eravTK
    pnSupS>;
    xh;
    dnoppnxov
    v.ui
    dvexfpuarov
    Stat-
    pe6lv
    IvcoerEM?'
    eexe
    tvjf
    Xoytzvjf
    OTOOxai
    vospaf
    tyvyjh;iytopiaQn
    evTW
    tptaptlpwSeacrTvjftatt-" peB'
    vjf
    autof xi t? aSou
    xatS!6vix(
    zi toff
    !v
    yuXaxvj
    107
    EPISTOLjrE. 1058
    TTVEOftKCTtV,
    Mff
    6
    XOpVfttTog
    XtSefoff
    EtpVJ CTE IleTpOff,
    7Topeu9ef? .ixvjpvjije
    TVJ VvcrTcrtv,
    xi tvjv
    !Xeu8piv
    xai
    7roX0tpwcrtv eyupiaaxo,ufQupaia.;
    S!
    vjptfvdnapyh
    ylyovEV
    !v w
    vrpwTOToxo?
    ex TMV
    vsxpwv
    avswo-sv.
    J J -VICTTVJ
    yap
    co?EO?, 7rTicra?
    TOV
    Sv.aTOV,
    TrpooSo-
    vroewv7rcrvj
    aapxi
    xhv uvdaxaaiv,
    xui avviaxnaev
    VJ ftaf,
    TOUff J TEO-OVTKf TWTVJ ?
    ptKpTlf vTTWftKat.
    'EvrtertKvra5!
    ptET
    TVJ Vvceo-TKo-tv
    taf?
    yuvtt;i,
    xat
    TVJ V
    yapuv
    avxuT;
    npoayyei\avx,
    xae TVJ V !X TOU6vi-
    XEO;
    vjpfv
    IvcrxvjiIJ KO-KV XOJ TVJ V
    iljayavcravTa,6'_J 6!VT
    5! xui TOf?Bsaneaioi;
    aOrou
    ptaSvjTaff
    TO
    TVJ ?KVK-
    ardaea; avrov
    ntarovpevovpvaxhpiov
    xa
    SEIXVUVTK,
    [&>?]
    TtffUTOff VJ Vxa
    7rp6
    TVJ ff KVKO-TaffEMff StT
    TVJ ff
    Spwerewf,
    v.ui TVJ ?TOUe-ooou
    0wpta
    XKTKTVJ Vfietstv
    vrXsupavinafh;, dvui.nfQivra
    xe
    ei; xov;
    ovpavovg,
    xat xa8cr8!vTa!x
    Se^ewv
    tou 0eoOxai
    nTp6? ptsT
    tou
    npoa\hppaxog, peQ'
    ou u8tf !XSUO-ETI Iv
    Sotjvj
    Qeonpenel
    xui
    i\ovaiu
    xh xra. ndan; xncrewf, xi
    xptxh;
    v.aBeaBhaexttt
    iv.daxtp
    v.axdxb
    fisStapevov
    vro-
    StSouf"7rVTaff
    yap vjftaV
    favepo>QhvL
    See
    epnpoaGev
    TOu
    (3viotaTOf
    TOO
    XptcrTOU.
    MetataOt -rrtOTeuw xat
    erapxof.
    Kvao-Tacrtv,
    vjvxvj
    TOO
    xocrptouftETcrTot_^siwo-tf yivvjTKs,
    tva TOOVVJ TOV
    vjftcov
    IvSueruTKi
    aSavKcriav,
    xae TO
    fBapxbvdfxupaiav
    7rtpt6XijTat.'OptoXoyw
    xae ev
    pdnxLaptt.
    ei(
    afsaiv
    aptapTtMV,
    to etff
    IlaTipa
    xae Ttov xa
    ayeovnvsupta
    TEXoOptevov
    xar TVJ V
    eOayyeXtxvjv
    xa6eiav
    TrapKSoertv.
    T0Ta TVJ ?
    6p8oS6|ou
    xae
    tepa? vjftwv
    \axpeia;
    ere-
    Suapiu Sbypaxa
    v.ui
    pvarhpitx.
    v.uxdxe xhv
    nupuSo-
    BeTauv
    hp.ivnupd
    xS>vQeiov
    pvaxuyo>yS>vOijJ vjXvjvTE
    X
    xpKCjJ VECTTKTVJ V
    6EoXoytV,
    X
    TVJ V
    CrOJ TVJ piOV TTSpi
    vjftSff
    TOO0EOU
    Xoyouotxovoftiav,
    x6'crToytot?
    avp,-
    6KVOVT
    !yptt).Xxnpvypuru.
    ftsT
    Trao-vjf
    J TOSO_VJ ?
    xac
    Triertswf
    eruvTvjpeo
    txt
    erTra^optfte.
    'AnoSeyopat
    5! xai
    lijattw,xu;
    xe
    npeaSeiu;
    xui
    npb;
    Bebv
    ivxev^st;'
    npS>rovptsv
    xai
    i^u.ipsxov,
    tvj?
    Travotyvou
    xai
    7rKVfxwftou
    v.ai
    d.einap6ivov
    Ssanohn;
    vjp.MV esoptvJ Topoff"
    ETrseTa-Tcov 8etwvxt
    oupaviwv
    Suva- .
    ftswv
    TWV
    aywv
    xat
    Traveutpvjptwv
    Iroo-ToXwv TCOV
    fta-
    '
    xaptwvTrpOjJ vjTcov,
    x
    !vSo't;wv
    xx),Xtvxwv
    pupxv-
    pwv,
    x
    OeoyopMV nTlpwv,
    xai VTVTMV TMV
    ytwv
    TWV7T'
    icovoff
    evapsaxnadvxtov
    TM
    KuptM

    ot
    .?wert
    StK7raVT6?
    !vOTW-
    fyvyu.iydp
    StXKtwv !v
    ysipi J xupiou"
    wff
    fteycrrvjv erwTvjpiKV
    IVTEVSEV
    ^ivyh;
    v.ai
    ai>paro;
    xapvroOftevo?.
    npoerxuveo
    S! xi
    7rspi7rtucreroftt
    tei
    aeSdapuK
    aOtcov
    XstvJ /ava,-
    tof
    luxpsiovijJ u_ixeov
    te xa
    o-eoftattxeov
    VT-
    Oijp.KTMV TUy_>_;etvovTK. 'Avuftvw
    ouvKOTMV
    TVJ V
    erEftvjjv
    xai EVBEOV 7roXtteav xTOO?
    aotStftou?
    aOrcov
    a.ywva?
    xst
    a8Xou?,
    yepuipt
    xd;
    8vjx?,
    xai
    Tf? VMTKTW
    Acum
    qua
    anima et
    ipsequoque
    adinferos descen-
    dit, iisque, qui
    incarne erant
    spirilibus (quemad-
    modum
    apostolorumcoryphaeus
    divinusPetrus ex-
    ponit),
    resurrectionem
    praedicavit, libertatemque
    et
    redemptionemimperlivit,
    et nobis
    quoque,
    ul
    pole
    primogenitus mortuorum, per
    resurrectionem ali-
    quod incorruptionis principium
    exstitit : surrexit
    enimut
    Deus,
    mortem
    pessumdans, universaeque
    carni ad resurrectionemviam
    patefaciens; nos, qui
    peccati
    casu in mortem
    concideramus,
    una
    secum
    quodammodo
    suscitans.
    ^
    Credomulieribus
    pqst
    resurrectionem suamasti-
    tisse, tristitiaque quae
    ex muliere ad nos devenerat
    abolita, gaudiumlaetitiamque
    illis annuntiasse. Credo
    divinis
    discipulis
    vivumsese
    exhibuisse,
    suae resur-
    B rectionis
    mysteriumconfirmasse,
    ac
    quomodo
    idem
    ipse foret, qui
    ante resurrectionem
    per
    mauduca-
    tionem
    sacrique lateris, quod sapiens
    Thomas con-
    trectavit, exhibitionem,
    demonstrasse. Credo deni-
    queassumptum
    essein
    coelos,
    et ad dexteram Dei
    Patris
    consedisse,
    et cum
    assumpto corpore
    non
    absquegloria, divinaque majestate
    olimdenuoven-
    turum
    esse, judicemsessurum,
    et
    unicuique juxta
    vilae suaerationes redditurum : omnes enim nos
    manifestari
    oportet
    ante tribunal Christi.
    Credo
    postquam
    mundus hic fuerit
    innovatus,
    et
    quodammodo transelementatus,
    et
    earnis
    quoque\
    resurrectionem
    futuram, quo
    nimirum nostrum
    hoe,
    mortale induat immortalitatera et
    corruptibile
    in-
    corruptionem (.Rom. xiv).
    Confiteor etiam unum
    C
    baptisnia
    in remissionem
    peccatorum, quod
    secun-
    ,
    dwn
    evangelicamapostolicamque
    traditionem
    per-
    ficitur in nomine
    Patris,
    et
    Filii,
    et
    Spiritus sancti.,
    Haecveneranda orthodoxi
    sacrique
    cultus nostri
    dogmata divinaque mysteria, quaejuxta
    sublimem
    sincerissimamque theologiam
    divini
    sacrique
    docto-
    res nobis
    tradiderunt,
    tum salutarem
    quoque
    divini
    verbi
    erga
    nos
    dispensationem,
    tumcaeleras omnes
    hisce similes et consentaneas doctrinas
    praedicatio-
    nesque
    cum omni
    acceptalione
    et fide
    amplector
    et
    servo.
    Exosculor nihilorainus et
    expeto
    sanctorum
    apud
    Deum
    patrocinia
    et intereessiones :
    primo quidem
    praecipueque
    sanctissiniaeet immaculalissimsesem-
    per virginis
    ac dominaenostraeDei
    matris,
    mox ve-
    "
    ro divinarum
    coelestiumque virtutum,
    sanctoram
    laudalissimoruraque aposlolorum,
    beatorum
    pro-
    phetarum, gloriosissimoruminvictissimorumque
    mar-
    ,.
    tyrum,
    divinorum
    Patrum,
    ac omnium
    denique
    san-
    ctorum, qui
    ab initioraundi Domino
    placuerunt,
    et
    absque
    ullo omnino fine in
    ipso
    et
    per ipsum
    vivunt
    (animaeenimjuslorum
    inmanuDeisunt
    \_Sap.
    m,
    1]), _,
    ut
    qui
    maximam hinc animae
    corporisque
    salutem
    consequar.
    Adoroitemet exosculor venerandas illorumreli-
    quias, quippequae
    certam animorum
    corporunique
    J
    morbis
    salutem, medicinamque
    conferant.
    Suseipio
    praeterea
    aclaudo venerandam
    divinamque
    illornm
    conversationem,
    celeberrimosque
    eorumdem
    agones
    1059 S. LEONISPAPJ E III
    1060
    et
    pugnas,
    honoro
    quoque
    et veneror sacrosanctas
    A
    illorumtumbas et
    sepulturas; dignos denique
    illos
    ipsos
    censeo, qui
    summis honoribus
    decorentur,
    maximisque
    laudibus
    evehantur, quoniampro gloria
    DeiomniumnostrumSalvatoris
    sanguinemsuumpro-
    fuderunt,
    et hanc fluxam
    praesenleinquevitam,
    ob
    suaminDeumcharitatem animose
    spreverunt,
    vivi-
    ficasque
    ac salutares illius
    perpessiones
    imitati sunt.
    Complcctor
    itldem
    suscipioque
    non solumveneran-
    dasChristi omniumSalvatoris nostri
    iconas,
    et ve-
    nerabiles sanclissimaeDei matris
    imagines,
    verum
    sacras
    quoque
    sanctorum omnium
    efligieseamque
    venerationemillis
    exhibeo, quam
    honor eorumme-
    rilo
    postulat.
    Salubriler
    prffiterea reverenlerque veneror,
    et
    amplector septem
    sacras et cecumenicas
    synodos,
    "
    omniaque supernaturalia,
    et salufaria
    dogmata
    et
    decrela, quoe
    a sanctis et divinis Palribus
    nostris,
    quosolimSpiritus
    sanctus adEcclesiamsuam
    regen-
    dam
    pascendamqueinstiluit,
    in illis exstant sancita
    et delermiuata.
    In
    prhnis quidem
    sacram 518 celeherrimorum
    Patrum
    synodum, quiquondara apud
    Nicaeamcivila-
    lemcontra
    impium
    et furiosumArium
    convcnerunt,
    qttae
    et
    impietatis
    auctoremab Ecclesia
    expulit,
    et
    fidemveram
    rectamque per
    sacrum illud divinum
    symboluin
    nobis
    exposuit,
    ei Deum
    Verbum, Deique
    Filiumnon
    creaturam, utille,
    sedPatri homousion
    et cerium
    verumqueDeum,
    et rerum omniumcrea-
    loremesseorthodoxedetenninavit
    Deindevero 150sanclorum
    divinissimorumque
    Pa- G
    trumsynodum,
    quaepost
    Nicaeaminhac
    regia
    civitale
    coactaMacedonium
    impiissiiuumSpiritus
    sancti im-
    pugnalorem
    exauctoravil,
    oslehdens illumnon esse
    quid
    creatum,
    sedverumDeumPalri elFilio
    per
    om-
    nia homousion,
    eademsacfum
    symbolumSpirifus
    sancti verbis fusius
    explicavit, quin
    et
    Apollinarium
    quoque
    hominemvere stolidum et insanum ab Ec-
    clesia
    pcpulit.
    Post hanc autem
    suscipio
    sacram200 sanctorum
    Patrum
    doctorumque
    hominum
    synodum, quae
    contra
    vesanumNestorium
    blasphemasque ejusdem vpces
    Ephesi
    coiit, eumdemque gradu
    el loco
    movit,
    et
    unamesseChrisli et Dei nostri
    personam,
    duas vero
    ejusdem
    naturas sine ulla confusioneac divisione
    intef seunitas
    determinans,
    unumrursum eumdem-
    v
    que
    Deiunet hominemsimul esse
    declarans,
    acsa-
    cramlandein
    virginem
    Mariamvere
    proprieque
    dei-
    param
    'fesse
    proriuntiaus.
    Coihpleclofquarto
    sacram630divinorum
    Deoque
    afliatorumPatrum Chalcedonecoactorum
    synodum,
    quaeimpiissimosEulychem
    et
    Dioscorum,
    obscuram-
    quft
    ac tenebrosameorumdemconfusionemcondem-
    navil. His anathemate
    jugulalis,
    unum
    eumdemque
    ChrislumDeumac Dominumnostrumet hominem
    perfectum,
    et Deumriirsum
    perfectum
    esseindua-
    bus
    quidem
    naturis,
    inuna vero
    persona
    inconfuse
    indivulseque
    existentem
    piedepraedicavit.
    Tttm
    quintam
    rursum sacram105 sanctorumPa-
    teftae?emyavwOTOU?, OTI
    uvrlp
    TVJ ?
    S6?VJ ?
    touTTKVTMV
    vjp.MV
    SwTvjpo?
    0EOOTO
    ulptt i\iyjuv,
    x
    Tvjf
    7rpocrxa-
    pou
    ?wvj?
    Sidtvjvei? KOTOV
    dydnnv
    Y.uxifpbvnaav, pti-
    p.vjT.
    TOO
    ^aoKoiovxaX
    aaxnpiov
    ndQov;aOToO
    ytvo-
    ftEvot,
    KC-Tratoctevo?
    a.p.a
    TJ Jto07TVTWV
    EwTvjpo? XpicrTOU
    asatt.apia
    eiv.ovi
    xh; xe
    nuvuyvov
    xui
    Qeophropo;
    v.ui
    TO0?
    O-ETTTOO?
    XK
    ttyiovg
    aOrcov
    yupuv.thpu.;, npoavipav
    avxoT;rhvxaru
    ttptvjv'Trpocrxuvvjcriv.
    IIpo?
    toutotf o-7rcrwf
    K7roSi_)<_Oftc
    xt
    Ttpteo
    tctf
    Kyf
    v.u.i
    otxouttevixtJ ? ITTTK
    cruvoSou? xaeTKev U-
    Tf?
    Soyp.o.riaQevru
    xuX
    Y.npvyBivrv.
    BsTure x
    UTrepyuvj
    XK
    crwTvjptK Sbyparu napd
    TCOV oertwvv.ai
    Qsofbpav
    iiuripav hpSiv,
    ov; xuru
    xatpov
    E'6ETO TO
    nvEup.
    T6
    uyiovnoipttivsLV
    TVJ V 'Exx).vjerv KOTOO XKStijrEtv.
    npoJ Tap.iv
    tvjv!v NtxaeruveX8o0erii tcov
    ttvj'uoi-
    Siptavn-!pojvvjp.wv
    cr0vo?ov
    ,
    v.uxd. TOU
    SucrereSoO? x
    ftavtwSou? 'Xpsiov
    ov
    TVJ ? 'Ev.vknaiu;
    irjwcracr, 7rcrTtV
    vjy.cv
    a).vj6vj xeEC8UTKTVJ V Sti toO
    tepou
    xa6eou
    crufjt-
    SoXou
    eiefi>vnae'
    t-jveov
    Aoyov,
    v.aXxav 0eoO
    Ytov,
    oO
    v.xiap.u
    v.ar uvxbv
    ,
    oftooucrtov
    3! TW
    IlaTpi
    xi
    txvvuvupyov,
    6>;
    Qsbv
    Xvj6tv6v xi
    xticrTVjv twv
    O-.J TKVTWV
    6p6o5o?w? iSoyfta.Tecrev.
    EtTatvjv
    ptt'
    utvjv!v tautvj' tvj
    |3zcrf),i'Se
    twv TTO-
    XEMV
    e7uv9poto-6efcrv
    tcov
    pv'
    6eojTVEUcrTwv DKTECWV
    TOVavocrtov
    7rveuftaTOtta>/ov
    x8e).ouerv MaxsSovtov zt
    tvjvtoO
    tEpoucrup.6).ou
    evvotav
    l;7rXwcrcrv,
    x
    Toff
    TOU
    yiouIIvE0ftto?Xoyot?emxpo.vi>av.auv,
    sov
    Xvj-
    6tvov
    op.ooucrtov
    TW
    IlTpi
    xv.i xo>Tewxt ou
    zTto-ft
    KUTOV
    _3satwo-crav,
    XK
    'ATroXtvaptov
    TOV
    AaoSexea,
    TOVOVTW?
    ttfpovu.
    v.ai vdvjTOV TVJ ? 'ExxXvjotK? TTOXIJ -
    pv%uauv.
    MeT6" vjvTVJ V ev
    'Ef
    iao>xb
    npbrspoveruvayviyepfievvjv,
    twv
    iepwv
    Sexoawv SeSao-xa.Xwv
    yv
    cruvoSou xa.xdNe-
    a-xopiov
    xov
    paxatbfpovog
    xai xS>vixsivov
    _SXcre_)vjfttwv,
    ov
    Y.v.Qe\ovatt,
    p.iuv
    xov
    Xpiaxov
    v.uiQeov
    vjfteov
    x8'Ivwcrtv
    OvTocrTacriv,
    x.Suo
    o>0cret?
    cruy^-J Tw?
    xai
    aStKtplTCO?
    aofS>;iSoypaxtae,
    xbvuvxbvBsbvv.ui
    avBpanov
    dno-
    jvjvacTK,
    XKJ
    tvjv
    Kytav
    Mapiav,xvpiag
    x
    aXvj6M? 0eo-
    toxov
    optoXoyvjcrKcra.
    TAexdxavxatcovIv
    KaXjnjSovt
    avvSpttpavrave%ttv.a-
    crtMV
    tptaxoVTK
    !v6iwvz
    eoyopwv nTe'pwv,
    vjttfftou?
    ucrcref?,
    %vxvyia
    xvX
    Atocrxopov,
    xat
    tvjv
    t,Ofb>Sn-v.ui
    ierxoTto-p.evvjv
    OTCOV
    avyyvaiv Y.axeSiv.a.ae,
    v,ui
    tourou?
    uvu6epuxiaa.aa,
    xe\eiovavxbv
    0s6v,
    xat tiXetov
    av6pu>-
    VTOV TOVOTOV
    XpecrTov
    XK 0e6v
    vjptcov
    !vSub
    tpvaeai
    xxt
    U7rpr/Tcrt
    ftta cruyjeuTW?
    xt
    dSiatpexo>;
    evaeGto;
    vexvjpu?sv.
    "E-rt
    ptvjv
    xtijv u8tr*T'VTVJ V TJ J V
    eoypoOpiirov
    1064
    EPISTOLJ jj.
    1062
    TroXiv
    o-uyxiooTvj8sfo-v
    ayvnepnxnv
    eruvoSov tcov
    p%e
    ywvItaTipwv
    vjftwv,
    vjTt?T
    eoSwpou
    xai
    Nserropiov,
    Trolf S! x
    'flptysvou?,AtSuptou
    TE
    XKI.
    E0yptou
    xai
    TMV
    ftj)'
    OTOO? xxe56t;MV trs&rj
    Sbypuxu,
    xio>;
    piv
    nuptt
    TOf?TroXXof?
    XpUTTTOfteva,
    TVJ VIXKUT. S!
    KLV.pSi;
    vstyuevTa
    xi v<5Xo-Tvjo-VT
    i^ixsps"
    St'wv
    yap
    KUToi
    eXvjpebSouv ptu6oXoyvjftTwv,
    'iouSatxvj t xi
    'EXXvjvixvj
    ptSXXov
    ,
    h
    XptcrTtavtxvj.
    5o'|vi
    i7rvjxo),ou6vj-
    crv.
    'Eijvjff
    TvjvEXTVJ V tcov
    po' eepoivvSpcovotxoupievixvjv
    o-uvopev
    Y.uiaOtvivxv.xdrovro rb
    j3erXcov
    aertu
    cruvvjypJ vvTV,
    xatwvXT
    XpterTOV yuerewv
    T?TSt'5io-
    T-vjtKff XK
    yu.crtxK?. ivepyeia;
    xa6e),vjcrt?
    xvjp0t;o-KV,
    v6eftTcracrv
    S!
    eo'Swpov
    TOV
    TVJ ?
    iu.pdv
    eniaxanov,
    xai
    'Ovcoptov,Kuptov
    te x
    Sspytov,Il0pp'ov,
    IIKUXOV
    XK
    nltpov,
    TOO?
    avyywphasi
    eovY.urdrhv 'ExxXvj-
    e-tav!v"rh
    iepwcruvvj elafQupivru;'
    eri v.ai
    Wuv.ttplov
    to
    'AviLoyeiu; 6voftao-6!vTa,
    npbeSpov,
    v.ai
    Siifuvov
    TOVTOUtOU
    ft8vJ TVJ V
    "
    TTpO?
    S! XKI
    -IloXujfpOVlOV ,-
    TOV
    VvjTrtoypoVK yipavrv.'
    oeev
    6i),vjft,
    xa
    ftiav ivipyetv
    r toO
    Sojtvjpo? vjftSvXpiarov
    xai 0EOU!S65-
    ov.
    'ETTI TKUTVJ ? S! 7rXtvxat
    p.sxd
    xo.vxuxhviv Ntxa
    TO
    SeOTEpov
    cruvsXfloOcrKV TWV!V
    TOI?
    XUB'
    vjpta?_jep6voi?
    pv Uuxipav ISSoftvjv
    xat
    epv.
    cruvoSov
    ,
    VJ TI?Traeraf
    taff
    7rpoX^o0crK? ay?
    cruvoSou?
    ijrecreppKytcrE,
    xaT
    TOOTSOV
    Sbypaxa,
    TWV
    creTijTMV
    XK
    tspMV
    etxovwvTVJ V
    b.pyhBivnupaStSopJ vnv
    TVJ'ExxXvjerfa
    npoav.ivnaiv
    VESIHKTO,
    bpiaa.auKv.pv.n\naia;
    avxd;
    TOTTW TOU
    J J WOTTOIOU erTKUpou7rpocr-xuvsfcr8t.
    'A7rsS),op.EV
    TVJ ?
    'ExxXvjotaff TOO?
    iej'
    ugpet
    xa
    xaTKtrtpo^ij
    toOrwv-XE-
    voXoyvjcravTK?,
    v.vXt'7iv
    XptcrTtavwvXKtvjyopvjcravtK?,
    6'reOJ ?6sof?a-J Tof?
    npoasv.vvoau.v
    xovreari
    0Eo5ocrtov,
    BKcriXetov,
    Sto-wcov TOU?
    na.popuasi
    eoO
    eepKTexwv
    SpovwvKplav-a?.
    KJ TKUTK? tff
    etpvjftlvaf
    KyK?oexouftsvtxK?
    eruvo-
    Sou?
    dnaSiyopui,
    xi TravtMV twv
    IxxptTwv
    xai
    p.v.v.a-
    ptwvIlKTipMv
    ta TE
    Sbyparu
    xat
    7rovvjftT danu^oput,
    eo?St5ao-xXiv KV67riXvj7rTOV XK!
    crwtvjpia?
    Qifii\iov,
    xai
    ou?vjXK8O-),IXVJ 'ExxXvjcriK
    npoaiexai
    dnoSiyopai,
    v.ai
    ov;
    dnoxpinsxa.L.KoaxpifopaL.
    'Anoa\\op.tti
    5! xTrav-
    TeXco?
    dnoxpinopu.L
    xov;
    dnb
    Sifiwvo?
    TOU
    IVl'you,
    x
    piypi
    toO
    Seupo
    Tvj?EUO-ESEIK? 7rVT7ro-tv 7ro7re- i
    TrTwxOTa?,
    v.tti
    Sotjatf
    TrovvjpMV SoyftKTwvxa.i_fQopo-
    7rotwv
    spfvpivrag,
    v.ai
    TVJ V TWV
    yiwvvrapSocrtv
    8e*
    tvjeravTK?,
    ,xTOV
    niv.phv
    TMV
    tviwv
    anbpov
    tmva-
    vupi^ui rp
    TVJ ?
    6p8o5o;t'fdpovpa.ro\phau.vru; avrov;
    Xe
    dvaQipari^o>,
    v.ai.TTVT? TOO?
    E7rop.!vouff uToff,
    xaXcof
    Xuptvjv
    TVJ ?xard
    XptcrTOV
    'ExxXvjcriK? SIKTTTUOJ
    xai rw
    KS6iftKtt
    XKSUVTOSKXXCO.
    'Hfttff ptiv
    ouvto
    vjpi-
    xepovfpbvnpa
    tofff
    fjtxptwtatoiffuftfv
    v.v.iEOSISK-
    xtotf v.ttxdra.vxtt.
    5eSvjXwfte'vwv
    'TrpocriTEtpwvvjXKftev
    tw
    VM8ey
    xx_oTv}x6tt
    IxxXvjo-iKcrTtXM
    8crfeMl7r6ftevot,
    otovTivt
    iptyvyrxixhpvv.L,
    xS>Sl
    vjp.wv
    npoaypnau.p.eVoi
    TS>
    ypappaxi,
    xh;
    sv
    XpiaxS>ayunng
    v.tr.i
    npb;
    KXXVJ
    Xouf
    o-Upt7ivotf
    xt
    bpovoiug
    xu;
    iyyvug inayopivu>.
    'fySi
    uptetlpK7ro5EtvoT_p
    Iv
    KuptwS),yo'TVjf ,e-
    A
    trum
    synodum, quae
    in hac iterum divina
    Deoque
    addicta civitate
    coacta, impia Theodori, Nestorii,
    Origenis, Didymi, Evagrii, reliquorumque
    haeretico-
    rum
    praedicta
    sectantium
    dogmata,
    dudum
    quidem
    ante
    apud plerosque occulta, per
    id vero
    tempus
    acerhos denuo ramos
    surculosque proferenlia, juste
    escidit:
    quae
    enim
    ipsi
    mente deliraet fabulose
    proli-
    tehantur,
    eaJ udaeorunietpaganorumimaginationive-
    rius, quam
    Christianorum fidei consentanea erant.
    Post hanc et sex-tam
    quoque
    sanctamet oecume-
    nicam170sanctorum virorum
    synodum,
    iterum in
    regiahacurbe congregatamveneror, quaepro
    natu-
    rarum Cfaristi
    ratione, ejusdemquoque proprietates
    naturalesque operationes;,
    et voluntates distinxit ac
    praedicavit,
    et Theodorum
    episcopumPharan,
    Ho-
    B
    norium, Cyrum, Sergium, Pyrrhum, Paulum,
    Pe-
    trum, qui permissu
    Dei
    per corruptionem
    et fraudem
    in Ecclesiaesacerdotium
    irrepserant,
    MacariumAn-
    tiochiae
    antistitem,
    et
    Stephanum
    Macarii
    discipu-
    lum,
    et
    Polychroniumpuerilem insanumque
    senem
    anathemali
    subjecit
    : unamenimhi duntaxat volum.
    latem, unainque operationem
    Christo Servatori no-
    stro tribuendam esse.docebant.
    Recipio
    landem
    septimam
    sacram 180sanctorum
    Pairum
    synodum
    nostro hoc oevoin civitate Nicaea
    denuo
    celebratam, quae
    omnes
    preecedentes
    sacras
    synodosearumque dogmata
    ac decrela confirmavit
    et
    quodammodoobsignavit, sacrarumque
    ac venera-
    hilium
    imaginum
    cultum
    adoralionemqiie jam
    inde
    abinitioEcclesiis traiitam
    suscepil deflnivilque
    non
    secusvenerandas esse
    alque
    vivifrcaecrucis
    eiTigiem.
    Eos
    proinde
    ex Ecclesiis
    ejicimus, qui
    in harum
    contumeHaraet eversionem futili
    garrulitate
    Chri-
    slianis
    insultant, quasi
    deorum Ioco haclenus illa?
    habeant
    venerenturque, quales
    sunt Theodosius
    ,
    Ba-
    silius,
    el
    Sisinnius, qui
    Dei
    permissioneepiscopali-
    bussedibus
    praefuere.
    Has
    itaque praedictas
    saeras et oecumenicas
    syno-
    dos
    suscipio,
    et omnium eleetorum
    beatorumque
    Patrum
    dogmata
    et
    opuscula,
    ut
    quae
    ab omni re*-
    prehensione
    alienam doctrinam
    salutisque
    funda-
    menlum
    contineant,
    ex animo
    complector,
    demum
    quoscunque
    Ecclesiacatholica
    recipit,
    illos
    egoquo-
    querecipio,
    et
    quoscunque
    ista
    aversatur,
    ilios
    ipsos
    jy
    et
    ego
    itidem aversor. Exsecror etiam
    modisque
    omnibus
    detestor, qui
    a Simone
    Magoappellationem
    sprtitiet
    ab omni
    prorsus pietale exuti,
    ad
    praesen-
    tem
    usque
    diem
    pravorum exifialiumquedogmatum
    opinionibus
    sanetorum tradilionem inflrmare viru-
    lentumque
    zizaniorum semen orthodoxaelidei
    agro
    immiscere uon
    cesSanl; hos, inquam, omnesque
    eorumdemsequaees exsecror,
    et veluti
    Ecclesiaruni
    Christi
    pestes respuo
    et anathematizo. Nos
    proinde
    Ecclesiarum
    sanctionein, quaejam
    ihdeab initio ob-
    tinuit, secuti,
    hisce hostris litteris velutl animalo
    quodampraecone,
    et charitatis inChristo
    rautuaeque
    inter nos concordiceet amicitiaevadibus
    usi,
    vossa-
    Iutandos
    nostramque
    sententiam vobis
    beatissimis
    Deoque
    edoetis hunc in modumfaciendam
    putavi-
    1065
    S. LEONISPAPJ E III 1064
    mus. Vestraautem desideralissima
    in Dominofra-
    A/6
    ternitas,
    vicemnobisreddens
    preeibus
    adDominum i
    fusis, opportunisque
    sermonibus,
    el
    ipsisqrioque
    re- i
    bus,
    nos confirmet
    iniormetque, quo
    vestris
    legibus
    i
    vestraque
    suffulli doctrinain hac fide
    stabiles,
    sim- i
    plices,
    et ab omni defectu immunes
    persistamus,
    e
    omniaque mysleria quae
    in
    ipsa
    vel de
    ipsa
    ab ini-
    _
    tio sunt
    tradita,
    inconcussa
    retineamus,
    et univer- e
    sum
    denique
    rationalem nostrum
    gregem,
    summi
    ;
    pasloris
    nomine et unctione
    insignitum, intraque
    i
    ecclesiasticaeeaulae
    septaconslitutum,
    manifestadi- i
    vinaeillius et
    apostolicaespiritualis
    doctrinaefistulae ;
    ebuccinalione, vocibusque
    divinitus
    inspiratis
    in
    unum
    congregemus
    ;etab insidiantiumferarummor-
    ;
    sibus illaesumconservemus.
    Si
    qua
    autema nobissunt
    praetermissa,
    ea amico B
    palernoque
    affeclu
    per vosmeptipsosexplete, quoni" _
    mirumvestraabundanlianostram
    suppleatinopiam;
    ,
    quodcunque, inquam,
    velin
    verbis,vel
    eliaminre-
    bus nobis
    deest,
    id venerabtli
    sacerdoteque digna
    auctoritate vitaenostrae
    adjicite
    et
    superaediflcate
    :
    charisma enim vobis
    communicalum,
    nullumhac
    ralione
    capietdetrimentum, siquidem
    liberaliscom-
    municatio adeobonorum diminutionemnullam ad-
    fert,
    ut suo
    quoquetemporemultiplicesgloriososque
    fructus refundal. Yestra
    proinde
    divina virtute nos
    veluti infirmiores
    fulcite, pedesque
    nostros ad
    currendam
    Evangelii
    semitam
    perflcite, neque
    ulla

    omnino, quae
    salutaria aut utilia
    videbuntur, sugge-
    rere
    praetermittite,
    ut
    quemadmodum
    infldeet con-
    fessione unitalem
    concordiamqueconservamus,
    itaC
    charitalis
    quoque
    vinculo
    aptati colligalique,
    indi-
    vulsum
    pacis donum, quod
    Ecclesiarumconcordiam
    unitatemque conciliat, conservatique
    in concredito
    nobis ministerio intcr nos
    usque
    retineamus:
    quo
    magni regis
    civilas hinc munita et
    circumvallata,
    omnibus fraudibus
    inaspectabiliumque
    hostium in-
    sullibus, qui
    avide
    exspectantes
    ut
    aliquem
    in
    ipsa
    descriptumSpirituquesignatumdevorent, nunquam
    non incircuitu
    obambulant,
    niaueat
    impervia:
    con-
    tra
    quossane inaspeclabiles
    hostesnon
    carnalia,
    sed
    spiritualia objicimus arma,
    scutumvidelicel
    fidei,
    sermonisquegladium,quod
    est verbum
    Dei,
    ut
    pec-
    cati muniliones et macbinas
    spirilus
    funda demo-
    lientes
    inseclanlesque,
    crudelemillorumaudaciam
    procul pellamus frangamusque, qud
    hac tandemra- D_
    lioiiedivinacusfodia
    auxilioque politi,
    vitaenostrae
    conversalio
    quietapacalaque consistat,el
    in
    regene-
    ratione,
    cum
    nqvissima
    tuba
    personabit, digni
    cen-
    seamur, qui
    citra condemnationemvitaenostrae duci
    !in Patris
    gloria
    cum sanclis
    angelis
    suis venturo
    .{occurramus,
    unaque
    ad
    sponsi
    thalamum,
    cum
    pru-
    ^dentibus
    virginibus, spirilali angelicoque
    cohvivio
    perpetuo
    fruituri
    ingrediamur, eorumque
    bonorum
    'haeredes
    efficiamur, quae
    inChrislo vero Deo
    repo-
    '
    sita
    sunt non
    indignis, idque
    imniaculatoe
    inculpalae-
    que
    matris illiuset omnium sanctoruminterces-
    sione. Amen.
    Quod
    autem
    istp
    serius
    per
    ea
    quai
    hactenus
    expo-
    'OITO
    vjpta?npS>xa.pev tvyal;
    J itus'
    irfpi iyptov,
    meira Si xui
    Xoyoc?
    Tof?xa8vjXouere xai
    7rpayttaertv
    :7rtOTvjpoucri
    xat
    eruvsti?oucriv,
    tva tatf
    uftstepatf
    iopto8scrti?
    x
    StSo-xa),ai?
    ertvjxwftsv ISpafot
    iv
    -rjj
    roiaUTVj 7ricrTe KVEXXtrrcoff xi
    axlptot"
    7rVTTbt
    XUTVJ
    ptuo-Tvjpta
    , avolt;v
    TrapaSESopteva dnapdxptaxK
    puX.KTTOVTef,
    XKteXaUTWV
    OpwV
    TVjff izxXvjCTtKerTtXVIff
    xv\h;
    laxapevu,
    tvj Qeia
    avpiyyt,
    tvj tvjf TrooroXe-
    c.vjff
    xa
    TrvEuptaTexviff
    5tSacrxaXa?
    EOervjftw 7rpt6opt6vj-
    TEi,
    xa
    607rvucrT0tff
    hyhpaai
    navra x
    Xoytxa
    tvjff
    tpfTroptvvjf QpippaxanepiaQpoi^ovxe;,
    xe
    tijpouvteff
    irap
    twv l7rtouXuoVTMV
    flvjplwv
    XW6VJ T
    evaeanpaa-
    ftiva
    TWTOU
    K_0_evTopiEVOff XptO-TOO ypiaputl
    xatovo-
    ftKTt.
    Kat ta
    vrap'vjpewv TroXetjtofieva
    St'EKUTWV TrOTrXvj-
    poure
    ,
    w?
    ft.\ttSs\fOt
    xat
    ytXoerTopyoe,
    evTO
    Ofteov
    nspiaaevptt,
    et?
    TO
    vjptlTepov %pvjcrtfteOcrvj OoTtpvjpiK,
    xai
    TO!V
    Xoyot?
    x
    npdypaaiv vjfttv.IvSlov,
    TWxata
    TOV
    (3ovOftoJ vLeponpeneT
    xa erettvw
    nupaarhpaxt
    enoixoSophanre
    xa
    Ijrautivjcrvjte [irroixoSopivjo-vjtai
    xal
    l7raut;vj'crviTae], ftvjSiv
    fttxpoXoyouevoe 7rept
    TOSoQiv
    vpXv
    [vjpifv]ydpLapa,
    ov
    ydp
    IXKTTWCTIV
    fipet
    xoT;
    dfBbva;
    napiyoVaiv',
    XX'
    ei; rbnoWun\d.aioV
    ,evxaipo>;
    fOzXeeff
    ToOf
    xapjroO?
    tof?
    npoaipovpivoi;
    K7ro5Swcrev.
    'T7rspet-
    Souertv
    vjfiaff
    6>;
    tt.aQevearipav; xh
    na.p'
    IKUTCOV 8Eoa8oTeo
    Suvaftse,
    xai
    v.axupxi%ovai
    TOU?rroSa?
    vjpewv
    e?TVJ V
    TOO
    EuayyEXiou tptSov
    x
    erUfifjou),UEev
    t
    "
    bvnatfbpa
    v.ui
    erwtvjpiK?eybp.evap.hSi\inoLre,
    Iva
    &anep
    lv
    tv_joftoXoytK
    TOivtafov x
    StKyopoveytapsv,
    OUTW
    xIv TW
    cruvSierftep
    TVJ ?
    yTrvj? eruvapftoJ oftEvot
    xi
    cruvSeoftEvoi
    KvTr6crTrcrTov
    TVJ ?
    eiphvn;
    xbSwooviv
    tvj
    Tr7rio-TUftvvj vjpifv
    5ixov
    if hpTv
    UToff
    xurdayta-
    ftev,
    vj TO
    StKTpivjTov
    xt
    crOfiyMVov
    tvj 'ExxXvjcreK vre-
    ptTrotE.ftKt,
    OJ TM? lvtE08evvj VOVJ TVJ TroXt?toO.
    _3ere-
    Xew?tou
    fteyo-Xoutet_>_;t?op!vvj

    x
    nspifpovpovpivn
    axKTaSXvjTO? xt
    dnopQnxo;Siapivn
    lx
    ndan;
    npotrGb-
    Xrj?TEx
    TI^VVJ ?
    TWV
    opKTMV iyBptav,
    v.uiTWVXUXXW
    nepiQebvrav,
    xai
    ?J J TOUVTMV xaTajrtEfvTtvaTWVIVOtvi
    dnoysypappevuv,
    v.ai
    ervjfitw8ivTwv
    iv
    IIvEuptKTf
    xa8'
    eov
    npoiuWbpeBa
    ov
    aupxixd
    OVTXK,
    aXXti
    7rvEupttexa,
    TVJ V
    Tv.aniSutvj?niarea;
    v.ai
    xhv tou
    Xoyoupta-
    yuipuv,
    o Ecrte
    p'vjpta
    0eoOTOUxKSeXsfv
    tvjf
    dpupxia;
    t? IXEJ TOXEI? xat
    pnyava; TV_J crepv56vvj
    TOO
    7rv0u.ato?
    7ropp'w
    VTOU TO
    ayptov6pacro?
    aOTMV a7rocro6ouVT? x
    .
    IxSteoxovTE?, 6>;TVJ ? 8EK?
    epu),Kxvj?
    TExat
    pojTvj?
    t;tou-
    ptEvot,
    vjv.ai
    vjpEftafov
    xai
    EepvjVKeov
    vjftcovxat?to-TVjere to
    TroXitEUfta,
    ivv.y.ai lv
    tvj
    TraXtyyEVEeriee
    iv tij
    eayiixn
    a\ntyyt IjtM&wptEV
    tw
    pynyS>
    TVJ ?wvj?
    vjftwv
    axat-
    x_oitw?
    u7ravTvjo-at
    epyopevtppera
    ^6|vj?TVJ J
    7rT_otxv5f
    o-OvTofff
    dyioi; yylXotff OTOO,
    xi evtw
    vuptyeovt
    tatf
    fpovipot; eruvEto-iXSwptev Trp8e'vot?,
    xi
    tvj?
    ayyeXexvjf
    7roXuawftev
    7rv5KtcrKf
    '
    xXvjpovpptot yevoptev.ot
    TMV
    Troxetptivwv
    Tof?SXXoi;
    dyuBS>v
    ev
    Xpeo-Tco
    TWw),vj6ivw
    0w
    npsaSeiu; uypuvrov
    xa
    ptwptTJ TOu
    aOtou
    ptvrrpof
    xatTTKVTWV xS>v
    ywv. 'Aftvjv.
    Et 51TOO-OVTOV
    i$i
    xov.
    xaepou
    iv toutoiff3>iTOtfe
    4065
    EMSIUJ J J A. lOBG
    rrpoo-pvjSEteriv
    vTVjVTvjxafiEV 8upt?!twpjSetf, ftvjSI
    i
    xarnyopiira
    rh;
    hpsxepa; uTroXvjtj/ewff
    ,
    aXXa
    ytvw-
    erxETwuiv vj
    eoyiX/.ff OptwvSeXtpoTuff,
    6>; e\ovaiu;
    yvtoftvj crxXvjpa
    TSX
    dpeii.iv.xog inpvrdvsvas
    xuXOetv
    hpu;
    Toff
    StSoyftivotf yphaBttLSvvapivn,o0_ispurLX'>v
    6'6o?
    TrapwvTTat
    xt StKTrerrTWxev ,
    ouS! ix
    paBvpia;
    xtva;,
    TOJ VSSOVTMV xeixxXvjereacrrexofff
    dvSpuatv
    vvj-
    XO'VTWV
    u7rsp67rTe ysyow.pev.
    Kt
    cruyytvwoxsrw
    vj
    tp
    Oftcovfyvyh,
    st T
    ftot ptlXXot
    TVJ ?
    (3pSuTvJ TO?
    ftift-
    yeer8ae,
    !v
    rretpK
    xaSeorMcra xa
    aOTvjf, eo?
    oOxEuoSor
    lerre
    rrpo?
    SUVO-TE?
    dvxifipsaBai,
    iSiai;
    vnevnveypivai;
    Qe\hpuai
    v.ainuvxu
    n\npovv
    anovSu^ovru;
    r y.uru-
    Bvpiu.
    'ESoxst
    yap
    TM
    stpyovrc
    v.ui
    dfopphvevnpbatanov
    7rpo6XXscr8at !^'vjftfv
    TMVivTeTsXEerSEVTMV TOO
    ypiap-
    TO?
    "vexev,
    xe
    w?
    Uftsf?
    TVJ ? 'ExxXvjerfa? IKUTOO?
    ajrEp-
    ph%ure, SrsQpvWtt
    xai
    syu\inuLv;
    Aibv.t/.i
    vpsT;y'wv
    '
    tv
    TOOTOI? TO
    V7Vyxerftsvov nenbvQo.xs,
    SvvuaQe
    avy-
    yvwftovs?
    s'o-so-8Kt Tof?
    oftotot?nepininxovaLV
    KOU-
    XvjTM?. KKl5t.
    T'J TK,
    olu-at,OuS!SsvjCTEt 7r),EtOVMV TMV
    vTEpt
    TVJ ?
    XoytK?[7roXoyi?] XoyMv,
    XX' !vTau8eroe
    tOxatpw?napv.ypufhaovxuL,
    v.ui
    papxvpsTye
    xu vuv
    Trpuxxbpevu
    y.ui
    xe\ovpsvu.
    'EvrsrSvj vjx),ef?
    nspisQpttV-
    oBn,
    v.aihvtuXvj uvaninxui
    [va7rs7rTaTKiJ ,
    v.uioi\LQOL
    TOO
    n[joaxoppuxo;
    xh; 6S0O
    SuhpQna&v,
    v.ui nuaa \eiu
    xai
    TrocrTtSvj?
    it;wfe),toTt,
    zai
    o"_^srt
    Xotvrov xdXu-
    7rvjp,
    IXTTOSMV
    ysyovs
    TVJ
    erxavSaXa,
    ypouS
    T T?
    ETrvjpsta?
    vuv
    x8crTTt,
    t !x;.f8everxwXa
    XIXUVTKI,
    xa
    fS>;IXsuOipeov
    xh ExxXvjcra
    EvrsXKftiJ J e.
    AtaTOUTO
    y,i>ptti> says
    xv.tvj?
    Kyarcvj?,
    xTVJ J
    v.pa.xovan; iipa-
    Texvjff avvnQeiug av0ecr6t xi
    nepaiveaQai.
    i
    'AXXVcrev
    ot?
    xdBsTaoux
    ips^knaav,
    oiv.siagSe
    S6t;vj?
    %d.pci,
    eanovSttaav
    v.Kxb^ieaQui
    ot aOrof?T!X TOO
    Beiovunavrhaextti
    Sixaaxhpttt.
    '1?
    yap eptXov
    OTOI?
    vTpo?
    Tvjv
    nu.povaavxeynvbat
    So^av
    xi
    7reptyvetav,
    xd
    npbg
    XXvjXou? sQsvxo, hpsTg
    Si
    TVJ ?
    rcepi
    eov
    Sotjvj?,
    x
    T/jfIxxXvjeriKcrTCxvj?
    xiphg,
    v.ui
    bpovoiug,
    Y.ULTWV
    eepwv
    eerctcov
    xnphasi
    XLBSVXE; rb
    anovSuapu,
    TWV
    vjuETEpwv iybpsBu,
    v.ui
    vnip
    rovvuv
    avaSst^Sivto?
    sO-
    ereSou?x
    v.partt.v.
    idxov vjttMv
    (3KO-eXioj?,
    xaTIZVOU
    yvvjcrtou
    Trj?'ExxXvjoia? v.uihBtai
    Bsupiaroig
    v.ai
    xpbnoi;
    y6opyi? npo\dpnovxo;,e0/?
    xt
    Ss/jcree? auvrovou?
    Trpo?
    TOV
    axi^iavra
    xv.iavufitt.adsvovxtt.
    [cruptou),euovTa]
    autoj EOV
    dvanipnopsv,
    OTTM? OTW
    Etpvjvtxriv
    TIJ V
    twvjv,xai TO
    _3erXetov _^apervjTt
    irri
    ftvjxtoTOv
    5tou-
    XKTTMV
    ^povov,
    TOt?XT
    j3apttpwv xpoKaioi;v.oapS>v
    aurov,
    x'.TO
    XpttTTtavixov
    5taxu_3spvwvT
    tcrw? TroXt-
    xevpa..
    Trpo?
    trjXov
    6p8o5o?? v.arapxuCjtu.evag,
    xu.iTWV
    t5wv IVITOXWV
    Tvjpvjcrtv,
    x
    Ttxvotff TO
    sOSoxtftov
    EVtvjTVJ f
    te;oucrf oeattovn
    xTtoptevov.
    _/\suiraus, occurriinus,
    idnemo
    miretur,
    neque
    no-
    slramob id
    exjetiniationem
    in
    accusationemaddu-
    cat, quinpotius
    Deodilectavestra fraternitas certo
    sibi
    persuasum
    habeat sacerdotalemconsuetudinem
    nequaquam
    hic
    exolevisse,
    aut
    per contemptum,
    vel
    ignaviamquidpiam
    eorum
    quae
    ecclesiasticis viris
    conveniunt
    neglectuhabuisse,
    vcrumduram
    impia-
    cahilemque praapotenlispotestatis sentenliam, quo-
    minus decretis
    uteremur,
    obslilisse
    Ignoseat pro-
    inde beatavestra
    anima,
    si
    quam
    noxam cuncta-
    tionemea
    promerui, cogitetquehaudquaquam
    facile
    esse
    potentibus propria
    voluntale
    elalis,'
    et
    quod-
    cunque
    animolibitumfuerit
    adi.mpleresatagentibus
    sese
    opponere.
    Elenimrali causamadmodum
    plau-
    sibilem, qua nosjamtum sacerdotio initiatos ab
    B offlcio
    praepedirenl,
    sese
    naclos,
    stomachosenohis
    ohjeciabant, passimque invulgabanl
    vos a Constan-
    tinopolitana
    Ecclesiaalienos
    esse,
    temereque
    abea
    vosdevulsisse. Cum
    ergohaec,
    sive
    vis,
    sive
    injuria
    ad vos
    quoquealtinuerit,
    veniaeos
    dignabimini, qui
    prajter
    voluntatem
    pari
    necessitate constricti fua-
    runt. At cum
    praesentem
    Ecclesiae
    lociquehujus
    sU-
    tum
    jam
    nonadsanctitalemtuara
    perscripserimus,
    et suo
    deinceps opportuno tempore quae
    hic fient
    perscribere
    cerlo
    decreverimus,
    nonerit
    opuspro-
    lixioreut arbitror nunc
    purgatione. Siquidemrepa-
    gulumquodimpediebat,jam
    est
    perruplum, apertum
    est o
    liura, lapides
    offensionise medid
    sublati,
    via
    lala,
    plana, scrupulisque
    liberaet
    exiequataterilur,
    n tristia
    procul
    ab oculis
    evanuerunl,
    scandalasedi-
    tionesqueconquieverunt,
    omnia
    deniqueiiupedimen-
    ta
    amofa, Iuminaquepristina
    Ecclesiaerestilutasunl.
    Quarequae
    charilalis
    sacerdotalisque
    consuetudinis
    propriasunt,
    locumsuumdenuo
    adepta
    nullo
    impo-
    sterum
    negolioperflci observariquepolerunt.
    Atsunt interimnonnulliadhuc
    qui
    divinafloccifa-
    ciunt,
    propriaeque
    existimationis causa
    quidvis
    mo-
    liuntur, nequequale
    exDeo
    judicium
    sibi immineat
    quidquampensi
    habent. Yerumenimvero ut illis
    usitatum
    gratumque
    est
    praesenti gloriaesplendo-
    riqueinhiare, eaque
    decausainter sese
    conspirare,
    ita
    plane
    consenlaneum
    est,
    ut nos divinae
    gloriae
    ecclesiaslicoquedecoro,
    et
    concordiae,
    sacrorumque
    j)
    canonUmobservationi modis omnibus
    operam
    na
    vemus,
    nostrisque
    muniis die
    noctuque
    incumba-
    mus,
    et
    proiraperalore
    nostro
    piissimo, potentissi-
    n.oquejamdeclarato,
    sincero
    germanoque
    Ecclesiae
    filio,
    ac moribus Deo
    gratis
    honestaeque
    vitaecon-
    versatione
    egregie ornato,
    Deo
    qui
    illumcoronat
    regnumque
    una cumillo
    administrat, continuas
    pre-
    ces
    obsecrationesqueofferamus,
    quo
    vilam
    pacificam
    imperiumquequam
    maximediuturnumilli
    largiatur,
    barbaricis
    triumphisexornet,
    felicemChrisliani or-
    dis moderationem
    concedat,
    ad
    orthodoxaefidei ze-
    lum
    incitet,
    in divinorum tandem
    praeceptorum
    ob-
    servatione ita
    perficiat,
    ut liberis suis cum
    regni
    potentiseque
    diuturnitale honoremet
    gloriam
    relin-
    quat
    non
    vuljarem
    f ATROL.WJ U
    34.
    401 S. LEdNlS P&PM III
    10(58
    Caeterumnostras Msce
    synodicas
    litlefas Michaeli
    sanctissimo
    Ghristoque
    dilecto
    Phlladeiphiae
    civita-
    tis
    metropolitano,
    ad dileclam
    desideratamque
    fra-
    ternitalem vestramdeferendastradidimus. Et
    quam-
    vis ex sermone et
    colloquio quod
    cumeo miscui-
    mus, conjecturani facieutes,
    non dubitemus
    quin
    ornni cum humanitate eum
    suscepturi laetisque
    ocu-
    iis
    aspecturi sitis, roganius
    nihiloniinus
    propter
    no-
    stram
    parvitatem,
    ut
    germane,
    familiariier hono-
    rtileeque
    a vobis
    excipiattir reficiaturque.
    Is enim
    est
    qui
    sincero
    fcrvidoque
    affectu vestram dilectio-
    nem
    eoinpiectUur, magiiunique
    inrebus ecclesia-
    sticis sludium
    pforiipiitudtnemque
    declarat,
    el in
    sermoiie,
    vitaequeintegritate,
    et virfute atimodum
    excellere
    videtur, qui
    etiam Deo illum
    dingente,
    animumque
    vestrutn
    peruiovente
    ad
    majorem
    no-
    stram laeliliam
    spiriluafemperfectioremque
    nostrae
    in Domino dileclionis
    affectionem,
    dilectionis cou-
    cordiaequesymbola,
    hoc
    est,
    venerandas vestras lit-
    teras hisce
    prsesentibus respoiiueiues
    ad nos esl
    relaturus. Uiriversam
    quae
    vobiscum
    agit
    fraterni-
    tatem
    plurimum
    salutamus in Ciiristo. Vale iis
    Domino. Ora
    pro nobis,
    sanctissime et beafis-
    sime
    frater,
    mediatoremet
    synergum apud
    Deum
    communem
    patronum fautoremque nostrum,
    ma-
    gnum
    illum
    principemque apostolumadeptus,
    cui
    pro
    uobis
    indignis
    iilius servis inlercessiones offerre
    ne
    graveris.
    In
    signum
    autem charitatis
    quae
    inter
    nos in Doinino
    intercedit,
    misimus frateniae vestrae
    bealitudini
    encolpiumaureum, cujus
    allerum Iatus
    crystailoestinclusum, alterumoperelusili efligiatum;
    hahet id intra sealterum
    encolpium,cuipreliosorum
    lignorum parliculae
    caelata; insertae sunt;
    accessit
    his candidum
    sticharium,
    et castanei coforis contex-
    tum
    phenolium,
    tum
    epitrachelium quoque
    et en-
    chiriumauro
    variegata
    etornata. Isthaec
    mnemosyni
    loco ad inisericordem illum
    apostolatum
    Deoduce
    transferenda
    submisseque
    offerenda sindoni
    elegan-
    ter iuvolvi
    piumbeoque sigillo obsignari
    curavi-
    inus.

    Hic desinit codex


    Siguierianus postremo
    folio abscisso.
    A
    Mt_KVjX
    5! TMOCTtWTKTW'
    lVJ Tp07ToXlTVJ
    f.VJ f
    a
    4lX-
    SeAjJ ou[eruvaSIXjiou], ^tXo^ptoTou
    TTOXEW? t
    nupbvxa.
    vjftwv
    cruvoStxK
    ypdppara npbg
    TVJ V
    hpExip,.vhyann-
    pivnv
    v.o.inaQtivhv
    uSs\fbxriXu
    iveyjipiaupsv.
    Ktne-
    nsiaps6v.piv
    i/.
    xh; hSn
    npo\v&ovang
    O.ou
    ivxev\s6>;
    xe v.t/X
    6ftt),ff,
    w?
    ft\ofpbvo>; nt/.p'
    uttwv
    bpo.xhasxu.L
    Y.oX
    SsyBhaexo.1,
    no.po.Y.uhavp.ev
    Si v.v.i Sta-TVJ V
    hperepav
    psxpLOxnra,yvvjcrtwTEpa
    v.ui
    oexEtOTepa
    TTVJ C TTO5O-
    yhg
    v.o.i
    Ttftvj?
    v.yX
    uvunavasw; avxS>
    nap' -J ftMvyevl-
    r/6at. liai
    yap
    x
    7rp6?
    TVJ V
    vperepuv d.yv.nnv,
    navv
    T6
    Bepp.,v
    v.ai
    yvvjcrtov XSXTVJ TKI,
    XKivT'jf?TVJ ? 'EXXXVJ -
    ert?
    npuyp.utji.
    xb anovSaiovv.oX
    npbBvpov
    intSsixvv-
    Tt,
    toansp
    v.oX. !v
    ).<iyw
    v.uX
    pw
    x
    v.perh
    TJ
    npovyav
    unofipsro.L,
    o; x
    ftiX/.si
    6eou
    EOOSOUVTO; TOUTMXK
    0ft.?
    xtvouvto?,
    T
    TVJ ?
    u.yunn;
    v-ai
    bpovoiu;erOftSoXa,
    B TOUTIO-TI
    T?
    ttft-a? upewvxp?
    TOJ V iv
    yjpai
    cruXXa-
    6wv
    dvxiypafunpbghpug xoptietv,
    Et?vrXeiovK
    evfpo-
    crOvvjv
    vjftwv7rveuftKTtxv)v,
    xi
    v.uxuprLap.bv
    TVJ ? !v
    liupiw
    otXtxvj?
    vjftwv
    5I8SOEW?. Ha.eravTV)V eriv
    Oftev
    iv
    XptcrTw
    SsXpoTvjTa
    7r).icrT
    npoauyopsvopsv.
    'Eppwftsvo?
    iv
    Kuptwvnepevyov sjtifiv,
    dyiina.re
    v.ui
    p.v.v.a.pii>rare
    d.Ss\fi, p.eairnv
    v.ui
    avvepybvnpb;
    Qebvxbvxotvov
    npoaru.rnv
    xo.i
    tt.vxi\hnxoptt hp.S>v,
    xbv
    peyu.v
    v./.i
    v.opv-
    fuTav
    i'.nbaxo\ov
    v.sv.xnpivo;,
    o>
    xd;
    vnip hp.S>v
    r.S>v
    dvvX\it>>v
    So-J Xwv auTou
    IvTeOtlet?,
    rrpooayetv
    nh v.xa-
    v.vnang.Ee?
    oOftSoXov
    S! TVJ ?
    fteotTuouo~/j?
    !vvjafvIv
    EupcpKyKTrvj?, KTTEcrTXftEV
    Tvj
    SeXytxvi Oftwvftx.-
    ptOTVjTi, iyzoXvrtov_puerouv,
    ouvj
    pt
    6'iit?ZOUO-TKXXOU
    iyxKTKXExXEtcr/vilvvj,
    vj 31
    eVepK
    etxovEcry.ivvj St'
    lyx0,-
    erew?,
    xIVTO?
    eyovsxspoviyv.6\nLov,
    iv d>s'ai
    pspi-
    C
    SE?TWV
    TtftiwvIUXMVIvTeTuvTMftivat- axuydpLOv
    Xeuxov
    x
    ^KtvoXtov
    xacrTavov
    u.pufu, intxpayriHov
    v.ui
    eyyei-
    piov,TrejrotxtXfteva ypvaS>.
    litti ra.vra
    SeyopAvn
    GEOU
    E0O5OUVTO? xai
    5tacrw?ovTO?
    psxptdaei npb;
    xhv
    oixxpdv
    TKUTVJ V
    OjTOftVvjCrEW? ytt.pLV,
    J TOCrToXvjV,
    TKUTK EV
    060VVI
    sOyuwf5tTuXt_)/6evT
    5teTt;Ku,ivp.o),tSSvij
    afpayiSi
    ivanpa.v6hvi.
    SANCTI.LEONIS
    PRIVILEGIA.
    i
    Horreensi wrgmum
    Bettedictinarum
    monasterio
    apud
    Treveros
    dat
    privilegium
    Leo
    papalll. (Circaan-
    nufn
    792.)
    [Mahsi,
    conc.
    Collect.]
    Ego
    Leo vicarius
    sancti Petri
    principis
    apostolo-
    rum,
    meritis
    quidem
    impar,
    vicetamen
    ipsiusdigni-
    tafe Romani
    fungens praesulatus
    ,
    ccenobiumHor-
    reense
    aModowaldoTreverorum
    arclnepiscopo.sub-
    minislrante.
    beata Modesta,
    hlia sororis
    ejus,
    e
    regalibus
    horreis ,
    a
    quiijus
    et nomen
    accepit,
    ad
    divini cullus officium
    restauranduiu post
    discessum
    bcatve
    virginis
    Irminae, quaeprima
    Iiunclocum
    pro-
    D
    vehendum
    suscepit,
    tanta reverentia et
    honofe.ap-
    prime
    donatum
    accepiraus,
    ut matre istius
    congre-
    gationis
    vila
    excedeute,
    nulla abexlraneis
    quocun-
    que
    modo,
    seduna ex
    ipsis subrogetur, psincipibus
    EcciesiacTreverensis
    exconsullo faventibus,
    soro-
    ribus electione
    potilis
    , ipso quoquepraesule
    devote
    annueiite.
    Quod
    tanla aucloritate subnixum,
    ut in selernum
    stabile
    permaneat,
    et
    fixum,
    in nomineJ esu Christi
    Domini nostri, sancfique praedecessorjs
    Petri,
    et
    omniumelectorumDei,
    aeternoservetur damnandus
    judicio
    ,
    si
    quis praeialus
    lanto hic commorantes
    exinaniverit
    privilegio.
    Fial* fiat, amen,
    amen.
    1069
    PRJ VILEGIA.
    1070
    II.
    LeonisIII P. M.
    bulla,
    quaconfirmat
    translationem
    sedis
    episcopalis
    Ralisb. exmonaslerioS. Emme-
    rammi ad ecciesiamS. Stephani,
    illiusque
    omni-
    modam
    exemptionempromulgat. (Anno795.)
    [Mansi,ibid.]
    In nomine Domini nostri J esu Chrisli Dei omni-
    polentis,
    Leo
    papa.
    Agnitum
    esse volumuscunctis Christianae
    religio-
    nis
    fidelibus,
    tam
    praesentibusquam
    fiituris, qualiter
    Christianissimus
    imperator,
    et
    augustus
    nomineCa-
    rolus,
    Deo
    aspirante,
    Chrislumhaereditatissuaede-
    siderans fieri
    possessorem, quoddam
    monasterium
    juxla
    muros civitatis
    Tyburniae, quse
    a Tiherio Coe-
    sare
    Augusto
    aediBcata
    est, quae
    modo
    vulgoappel- ;
    lata est
    Reganispurch, quod
    est constructum inno-
    nore sanclaeMariaematris Domini nostri J esu Chri-
    sti,
    et
    principis apostolorumPetri,
    et sancli
    Georgii
    martyris,
    ubi
    praeclarissimus martyr
    et
    episcopus
    Pictaviae
    corpore requiescit Emmerammus,
    in no-
    stram
    immunitatem, successorumque
    noslrorum
    gra-
    tiadefensionistransfudit. Et noscontinuo
    pro
    Chrisfi
    amore
    graluita
    mente
    pelitioni ejus pie
    annuentes
    decrevimus ila
    fleri, etjussimus
    hanccerlam aucto-
    rilatis nostrseinde
    conscribi,
    et
    episcopusejusdem
    civitatis
    terlius,
    nomineAdalwinus
    juxta
    decrelum
    et cumaucloritate nostra,
    in
    proesentiapiissimi
    im-
    pei-atorisCaroli,
    recta ratione in
    synodali
    concilio
    cum
    judicio episcoporum, clericorum,
    neenonno-
    biliumIaicoruindeeodemloco cathedram
    pontifi-
    I
    calem
    mutavit,
    et canonica auctorilate in 'civitale
    ad ecclesiam
    S.Stephani protomartyris statuit,
    el
    suae
    suorumque
    successorum
    proprietati acputestati
    deinceps
    infuturuinabalieriavit.E contra antediclus
    Christianissimus
    imperator
    dedit ad illum
    locum,
    ubi
    modosedes
    episcopalisest,
    a
    parte
    meridiana
    ipsius
    monasterii
    perlicas decempedas XL,
    el in alia
    parte
    c,
    in
    longitudine
    ducentas
    vn,
    et ecclesiamS.
    Petri,
    et ecclesiamS. Pauli
    juxta murospraedictaecivitatis,
    et
    Wimintingcn,
    et
    Egilolfesheim,
    et ecclesiain
    juxta
    Nappurch, quae
    vocatur
    Bersana,
    et confirinavitmo-
    nasterium
    prelinsi
    Dei
    marlyris
    Emmeramini in
    po-
    tesiale
    imperatorum
    sive
    regum usque
    in aevura
    permanere,
    et ita
    confirmavit;
    ut reclor et ahbas
    ejusdem
    coenobii
    nnoquoque
    anno vuaureos Romam
    adaltare sancti Petri
    persolveret.
    Haecmutatio et
    confirmatio fuit anno ab incarnalione Domini 798
    auctoritatis nostrae
    ;
    ila ul si
    quis imperator
    aul rex
    eamdemecclesiamtamsanclamalicui
    praestet,
    ana-
    thema sit.
    Congregatio
    autem monasterii liberam
    habeal
    potestalem,
    et electionemabbatis
    juxla
    de-
    crelumsancti Benedici sineomnium
    contradictione
    subslituendi,
    et
    praefatum
    monasterium cummona-
    chis et omnibus ibidemin
    praesenscollatis,
    vel in
    posterum
    conferendis,
    innostram
    successorumque
    nostroruminimuuitatem
    recepimus,
    feliciter. Auien.
    Privilegium
    Leonis
    papcepro
    monasteriosancti Be-
    nedicti
    Cupersanensi. (Anno815.)
    [Ughelli,
    Italia
    sacra,
    tom.
    VII,pag. 702.]
    Leo
    episcopus
    servus servorum
    Dei,
    dilecto Dei
    filioEuslasio abbati eleelo monasteni sancli Bene-
    dicti de
    Cupersano
    ad sanclam sedemnullo inedjo
    pertinentis salutem,
    etin
    regulari
    vita
    perfeetionem.
    Apostolicae
    sedis
    administratio,
    cui licet
    indigne
    dcservimus, omniuraque
    Ecclesiarumcura nobis: et
    sollicitudo
    vigel,
    ut illarum
    provisioni
    praecipua
    nos
    convenit affectione
    nitendere, quae
    ad
    Romanam
    spectare
    Ecclesiam
    dignoscuntnT. Nuper per
    Doro-
    theumsubdiaconumet monachum noshuaiili
    prece
    supplicasti
    istud
    monasteriura,.
    in
    quo
    olim
    quadra-
    .
    _gginta
    monachi Deo
    famulabantur,
    ob
    Saracenorum
    impietatem
    in Italiaconfluentium
    et
    principum
    Grae-
    corum
    schisma, posl
    dilecfi fllii
    Teophylaeti praede-
    cessoris ttti in
    praefato
    monasterio abbatis
    obitum,
    i
    adeo destilutum
    reperiebatur ,
    ut monachorum
    qni
    in eo
    post
    islius
    regionis
    devastationem
    superfue-
    rint,
    nequemajor, neque
    sanior esset
    pars pro
    stic-
    cessore
    eligendo.
    Consiliotandem Caufridi dilecti
    in Christo
    filii, abbatis sacri coenobii sancti Bene-
    dicti de
    Bario,
    cumad Urbemtunc nonesset tutas
    accessus,
    aliqui
    sui
    monasterii,
    tnonaclri
    atqoe pstrs
    monachoruui
    prioratus
    S..... dePortu
    aspero
    nuncu-
    patideMonopoli, quos
    devestro
    gremio rcputamusin
    Spiritus
    Paracleti charismate
    congregati
    xn Ralen.
    Maii le dilectumflliumEustasium
    elegere. Quare
    C
    nos et hanc sanclamsedemcertiores
    lecisti,
    humi-
    , liler
    petens
    ut eamdem electionem de
    benignitate
    apostolica
    conflrmare
    dignaremur.
    Nos
    preeibus
    tuis
    i
    benigne annu-ntes,
    le
    praefatum
    Eustasium canb-
    i
    niceelectum in abbatem
    praefati monaslerii,
    quod
    Cupersani
    situm
    est,
    auctoritate
    apostolica
    confir-
    i
    mamus et stabilimus cumomnibus
    honoribus,
    red-
    :
    difibus
    ipsius
    nionasterii,
    et
    jurisdictionibus suis,
    praedecessoribusque
    tuis liaclcnus
    per
    hanc seiem
    sanctamindultis
    ,
    monenles ut dumin eo
    praefueris
    vigilantia,
    doctrina
    ,
    moruuique probitate,
    subdilos
    csete
    osqueantecellas, eosque
    in charilate moneas
    corrigas,
    et
    exemplo
    aedifices.Scireenim
    debesreli-
    giosis
    viris in hoc sancto famulatu dum
    praesunt,
    non in se ordinis
    potestatem,
    aul
    dignitatis
    suae
    pa-
    v
    storitiae, sed
    aeqiialitateinconditionis
    ostendere, con-
    venire: neetalera le ostentare
    hominibusque prae-
    esse,
    et recordare
    quod antiqui
    Palres
    nostri,
    non
    tam
    reges
    hominum
    quampaslores pecudum
    fuere.
    Specula
    lucidissimaEcclesiaesunt hi
    qui
    in locis re-
    giminispositi apparent primi
    in
    subeundisecclesia-
    sticis
    muneribus,
    ul eorum
    exemplo
    laetantes stib,-
    dili subeant
    ipsorum injuncta
    minisleria,
    et
    obse-
    quinra praestent
    dilectione
    jucundum.
    Subjunxit
    eiiamDorotheus tui coenobii ac (olius conventus
    nomine, quod
    non sine
    hujus
    sanctae
    sedis,
    el no-
    slri
    post
    exactos
    Longobardos, contentiones
    non
    parvseortae
    sinl
    propter patrimonii Ecclesiartim
    invasionema
    potenlioribusque
    regionis,
    et militibus.
    d071 STEPHANUS
    IV,
    PONTIFEX ROMAHUS.
    1072
    facinus
    perpetratum,
    et
    quod
    inclementia Sarace-
    norumel Graecorum
    impietale
    in esse
    remanserat,
    reliclum conterraneorumfoeda
    avaritia, injustaque
    hostilitas
    usurpavil, juris
    et
    pietatis
    tramite
    praeter-
    misso
    ; namque jus belli, quod vocitant, tanquam
    profarittm
    ab EcclesiaChristiana
    depellifur.
    Idcirco
    sludio tuoad
    antiquampossessionemplacide
    relra-
    hereconeris, istique
    sacro coenobiorestitui cura-
    bis, vigente
    in oinnibus
    parlihus
    Ilaliae
    piissirai
    di-
    lecli filii
    principis regis
    Francorum
    sanclione,
    ut
    comiles,judicesquoque
    islhic
    Stratigo,
    et
    cathapani
    absque figura judicii
    ad Ecclesias res Ecclesiarum
    reverlanlur.
    Praecipienles
    nos modo
    quod
    arma ho-
    slilia
    conquiescunt,
    ne monachi ad
    jurgia
    soecularia
    .accedant,
    nec
    quaestiones
    inconsulto
    raoveant,
    aut
    ad instar audaciaemililaris in elationem
    propter
    liberlalem incidant. Ahsurduinvidetur
    apudreligio-
    sos sancti Benedicti ecclesiasticam libertatera in
    licentiamtemerariam
    difformari,
    ne ministeria 1110-
    nachorum contemui a
    pravis
    hominibusvideantur.
    Sed
    quidquidquoerendum,
    vel
    respondcndumpra>
    fato vestro monasterio
    sil, per
    advocatoremhocfa-
    cere ne
    obliviscare,
    et si res Ecclesiaruma Graecis
    principibus
    in
    Oriente,
    et in
    aliquibus
    inItaliadilio-
    nibusGraecanici
    imperii
    Saracenorum
    appulsuimpie
    devaslata
    reperilur,
    laetamurin
    Domino, quod
    cito
    .ad omnia
    redintegrentur.
    Si
    quis
    autem
    post praefa-
    tam
    regis
    Francorum
    piissimi
    sanctionemadversus
    islud moiiasteriuni
    Cuiiersanensepuiet
    habere
    que-
    relam,
    et
    apud
    te
    tanquam
    abbatemvel monachos
    litemsuamdecidere aut deferre
    noluerit,
    volumus
    et staluimus ut ante nos aut
    legalos
    nostros
    queri-
    monia deferamr
    quo... judicii
    sine
    peisonarum
    acceptione sua,
    cuiquejuslilia
    Deoauclore serve-
    A
    tur. Praetereaomnes libertates immunitatesve
    prae-
    dicti
    monasterii,
    nec nonlibertates
    episcoporum,
    et
    exemptiones
    saeculariumab dilectis filiis
    imperatori-
    buset aliis fldelibus
    praememoratis
    sacro ccenobio
    lotique
    conventui illius
    indultis, quorumdiplomatum
    avesana hosliura rabie sanciae EcclesiaeRomanae
    perduellium
    cremata
    major pars
    fuisse subdiclus
    Dorotlieusnobis
    retulit,
    auetbritate
    apostolica
    con-
    firmamuset
    indulgemus,
    prascipientes
    ut
    praesen-
    liumseriema dilectoiuChristofratre noslro biblio-
    thecario in
    regestris
    referri : eaomniaconfirmatio-
    nemque ipsampraesenlisscripti patrocinio
    commu-
    nimus. Si
    quaeergo
    in futurumecclesiasticasaecu-
    larisve
    persona
    hane nostram conflrriiationis et
    conslitutiouspaginain
    sciens confraeamtemereve-
    B nire
    lentaverit,
    seeundo tertiove
    commonita,
    nisi
    rebus suis
    congrua
    salisfactione
    prospexerit, pote-
    sfatis
    honorisque
    sui careat
    dignitate, reamque
    divino
    judicio
    se existere de
    perpetrata iniquitale cogno-
    scat,
    et a sanctissimo
    corpore,
    et
    sanguine
    Domini
    nostri J esu Chrisli
    repellatur.
    Amen. Amen. Amen.
    Dat.
    Romoe,
    in monasterio sancli Anastasii
    per
    nianus J oannis
    bihliothecarii,
    et card. nostroeRo-
    manaeEcclesiaevn Kal. Decemb. anno Domini
    815,
    indict.
    9,
    Pont. vero domni Leonisdivina
    providen-
    tiapapaeIII,
    anno 20.
    Nicolaus
    presbyl.
    S. R. E. card. tit. sanctoecrucis
    inHierusalem.
    Eustachius lit. sanctaePraxedis
    presb.
    card. S...
    Teophylactus
    S. R. E card.
    "
    Stephanus
    S. R. E. til. sancti Marci.
    Bonifaciuscard. tit. S...
    J oannes S. R. E. bibliothecarius.
    ANNODOMINIDCOCXVIII.
    STEPHANUS IV
    PONTIFEX ROMANUS.
    NOTITIA HISTORICA IN STEPHANUM IV.
    [Mansi,
    Conc.
    Collert.,
    tom.
    XIV.]
    Stephanus (a)
    nationeRomanusex
    palre Marino,
    (fc)sedit
    annos
    seplem,
    menses
    septein[mens.7,
    d.
    5].
    (n) Slephanus.
    Anno
    Domini nostri J esu Christi
    816, vigesima
    secundamensis
    J unii,in
    locumLeonis
    terlii
    Slephanum
    IV in sacris canoniliusel
    discipli-
    nis
    oplirae
    versatumclerus Romauusunanimi con-
    sensu
    subrogavil.
    Cum
    pacis
    et unionis
    impetrandae
    gratia
    secuiido
    '
    mense suoe
    creationis,
    ut referl
    Aimomus,'
    ad Ludovicum
    imperalorem
    in Gallias
    profectus
    esset; .praeter
    ea
    que supra
    recenset
    Anasiasius, quidam
    auctor incerlus
    *,
    sed tamen
    *
    Adenwrumplerinue
    soleat
    appellare.
    D
    Hica
    primoeva
    aelatein
    patfiarchio
    Lateranensi sub
    sanctae memoriaedomino Adriano
    papa
    nutritus
    verus,
    iu VitaLudovici
    cap.
    38 et
    39,
    haecconti-
    gisse
    scribit :
    Imperator
    autem
    ejus (Stephani
    papae)
    advenlu
    praecognito,
    Bernhardo
    quidem
    ne-
    poti
    eum comitari
    jussit.
    Sed et
    appropinquanti
    alios
    missos, qui
    eumcumdebito honore
    perduce-
    rent,
    direxit.
    Ipse
    autem adventum
    ejus
    Rhemis
    suslinereslatuit. Cui eliamobviamHildebaldumar-
    (b)
    Sedil annos
    septem,
    menses
    septem. Stepha-
    num, postquani
    e GalliaRomamrevertisset,
    tribus
    duntaxal niensibus
    superslilemfuisse, post auclori_-
    .J 073
    NOTITIAHISTORICA. 1074
    atque
    educatus,
    nobili
    prosapia
    atque
    clarissimo
    ge-
    j
    nere orius,
    adhuc in
    parva
    aetateaddiscendamsa-
    crae
    disciplinae
    scientiam studiosius
    vigilabat.
    De-
    functo vero sanctaememorite
    jampraefato
    domino
    Adriano
    papa,
    inlocum
    ejus
    dominusLeo
    papa
    suc-
    cessit.
    Qui praedictum
    domiuum
    Stephanumconspi-
    ciens honae
    conversationisalque humilitatis,
    eumad
    subliaconatusordineni
    promovit.
    Quemmagis-
    ac
    magisspiritualibus
    studiis vacare
    conspiciens,
    dominoannuenle addiaconatus
    culmen
    .euraprovehil,
    et ex tunc
    multipliciter spiritualibus
    pollens
    studiis,
    maximam tam ad
    evangelizandum
    populo
    solerter ac clare divina
    atque
    ev
    ngelica
    verba, quamque
    ad exercendamecclesiasticamtra-
    dilionem
    gessit
    curam. Et ila
    Spiritus
    sancli
    gratia
    in
    ejus
    corde
    refulsit,
    ut inomnibus eflicaxidoneus-
    que comproharetur. Sxqi.e
    facUiraest m dum de
    hac vita
    niigfaret
    ante
    praefalus
    dominus Leo
    papa,
    illico,
    dumferventissimo affectua
    populo
    Romano
    diligerelur,
    idem
    proecipuus
    ac sanciissimus vir
    Stephanus
    adsacrum
    pontiflcatus
    culmen est ele-
    clus.
    Qui
    omnes unoaffectu,
    parique
    amoreeumad
    ecclesiamheati Petri
    apostoli perducentes,
    Dei ordi-
    nante
    providentia, papa
    orhis consecralus est.
    Hic sanctissimus vir in
    pontiflcatujam posilus
    ,
    chicapellanum
    sacri
    paIatii,TheoduIphumepi^copum
    Aur
    lianensem,
    J oannem
    Arelatensem, aliorumque
    min:strorum ecclesiae
    copiamprocedere jnssit,
    in-
    fulis indutos sacerdotalibus. Adullimum
    imperator
    milliario amonasterio sancli confessoris
    Reinigii,
    et
    tanquam
    beatiPelri vicariumhonestissimesusce-
    pit,
    descendentem ex
    equo excepil,
    et ecclesiam
    intranlem manu
    propria sustentavit,
    praecinentibus
    pro
    tanta exsullatione variis ecclesiaeordinibus :
    TeDeum
    laudamus,
    et
    reliqua. Quo hymnofinito,
    laudes
    imperatori
    debitas clerus Romanus- concla-
    mavit, quarum
    finem dominus
    apostol
    cus oratione
    Complevit.
    His
    expletis
    intra domus
    penetralia
    con-
    cessum
    est,
    exposilisque
    causis sui
    advenfus,
    et
    benedictione
    panis
    ac vini simul
    participala,
    im-
    perator
    ad civitatem rediit :- dominus
    apo_stoIicns
    ifiidemremansit. >Haecde
    pontificis
    ad
    imperato-
    remaccessuinVitaLudovici.
    Theganus
    Trevirensis
    cliorepiscopus,
    inlibello
    (cui
    Wilfridus
    Straboprae-
    fationem
    pra'pdsuit)
    de Gestis
    Ludovici,
    capit. 16,
    17,
    18.

    De
    pontiflcis pedibus
    a Ludovico terlio ado-
    raiis,
    ue corona
    imperii
    Ludovico
    ejusve
    uxori Ir-
    mingardoeimposita, ejusve,
    riumRomamrevertis-
    set,
    obilu iniraculis clarissime
    illustraio,
    haecait:
    i
    Slephanus
    stalim
    postquam pontificaium
    susce-
    pitjussit
    omnempopulum
    Romanumlidelitatemcum
    juramcnto' promitlere
    Ludovico.
    (Ut
    niiniruin tu-
    multuantes eo moriocoerceri
    possent.)
    Et
    dirigens
    legatos
    suos ad
    supradictuni priiicipem,
    nuiiliavit ei
    ul libenler eumvidere voluisset in loco
    ubicunque
    sibi
    placuisset. Quod
    audiens,
    magiiotripudio rt-ple-
    tus
    coepitgaudere.
    Et confestim
    jussit
    missossuos
    obviamiresaucto
    pontifici
    cumsalulaiionii usmaxi-
    mis et servilia
    pneparare.
    Perrexit
    post
    missosdo-
    minus Ludovicus obviam
    supradiclo pontifici
    oh-
    vians ei in
    campo magno
    Rheniensium. Descendit
    uterque
    de
    equo
    suo. Et
    princeps prosternens
    omni
    corpore
    in terram trihus vicibus ante
    pedes
    lanti
    ponlificis,
    et tertia viceerectus salutavit
    pontificem
    islis
    verbis,
    dicens : Benediclus
    qui
    venit in nomine
    Domini,
    Deus
    Dominus,
    el illuxit nobis. Et
    respon-
    *
    Videndus
    quoqueFlodoardus,
    lib. n. RhemensisHi-
    siorise,cai>.
    19.
    tatem
    Thegani supra
    recilatam testatur Aimoinus
    his verbis: e
    Stephanus
    non duobus
    post
    consecra-
    tionemsuamexactis
    mensibus,
    quam
    maximisitme-
    ribus ad
    imperatorem
    venire
    contendit;
    et
    infra,
    de
    tempore
    reditus
    subjungit:
    i
    Tertio
    postquam
    Romamvenerat mensenondumexactocirciter ocla-
    ^.pro
    confirmanda
    pace
    et unitate sancfaeDei Eccle-
    siae,ad.
    Franciae
    arreptus
    est iter
    apud piissimura
    et screnissimuindoniinumLudovicum
    imperatorem.
    Qui
    cum in Franciam
    pervenisset,
    lanto honore
    atque
    exaltatione a
    praedictopiissimoprincipe atque
    Francorum
    populo susceptus est, quanto
    vix
    Hngua
    narrari
    polest.
    Et tantamilli Doininus
    gratiamlargiri
    dignalus
    est,
    ut omnia
    quae
    ab eo
    poposcisse
    di-
    gnoscitur,
    in omnibus
    impetrarit.
    ,In tantum ut idem
    piissimus princeps pro
    illius
    aniore in flnibus
    Franciae,
    super
    oniniasaona
    quae
    ei
    largitus
    est,
    curiem de suo
    proprio
    fisco'beato
    Petro
    apostolo perpeluali
    ,usu per praeceplionispa-
    ginam
    concessil. Idemvero sacer antisies
    exemplum
    sumens
    Redemptoris nostri, qui pro
    n-.bisdecoelis
    dignatus
    est descendere et de
    capiivitale
    diaboli
    ; nos
    eripere,om
    es
    exsulesqui
    illic
    capfivitate
    lene-
    bantur
    propter
    scelera et
    iniquilales
    suas
    quas
    in
    sanclam Ecclesiam Ronianam et
    erga
    dominum
    TLeoneiii
    papam gesserunt, pro pietate
    Ecclesiaese-
    cum reduxit. Fecit autem in ecclesia beati Petri
    apostoli
    ad Yincula
    thymiamaterium
    de
    argenlo
    de-
    super
    deaurato
    pensans
    libras
    Item similiter fecil
    gahathas
    et de
    argenlo pen-
    santes libras Similiter fecit vela holoserica
    dit
    pontifex
    : Benedictus sit DominusDeus
    noster,
    qui
    tribuit oculisnostris secundum David
    regem
    vi-
    dere.
    Amplexantes
    enim seel osculantes
    pacifice-
    perrexerunt
    adecclesiam.
    Qui
    cum diu
    oraverunt,
    erexit se
    poniifex
    etexcelsavocecumclero suo fecit
    ei laudes
    regales.
    ! ostea
    pontifex
    honoravit eum
    magnis
    honori-
    bus et
    multis,
    et
    reginam Irmingarilara,
    el omnes
    optimates
    et ministros
    ejus.
    Et in
    proxima
    die Do-
    minica in ecclesia ante missarum solemiiiacoram
    clero et omni
    populo
    consecravit
    eum,
    et unxit ad
    impei-atorem,
    et coronamauream mirae
    pulchritudi
    nis el
    preliosissimis gemmis
    ornatam
    quam
    secum
    C
    apporlaverat, posuil supra capul ejus.
    Et
    Irmingar-
    dam
    reginam appellavit Augustam,
    et
    posuil
    coro-
    nam anream
    super caput ejus. Quandiu
    ibi
    ,erat
    beati-simus
    papa, quotidie colloquium
    habebant de
    utilitate sanctaeDei Ecclesiae.Post
    quod
    dominus
    iniperator
    eumhonoravit
    magnis
    et innumeris do-
    nis
    tripliciter
    et
    amplius quam suscepisset
    ab
    eo,
    sicut
    semper
    solebat
    agere, magis
    dare
    quam
    acci-
    pere.
    Dimisit eum ire Roinam cum
    legatis suis,
    quibus praecepit ubique
    in iiinere suo^honestum
    exlribere servitium.
    Postquam
    Romam
    venit,
    noii
    post
    mullos dies claruit Dei manifestatione in non-
    nullis miraculis
    quod ipse
    verus erat vivens Dei
    cultor.
    Decretum
    quod
    sub nomine
    Stephani
    IV de Ro-
    mani
    pontiflcis
    electione exstat distinct.
    33,
    canon.
    28, Quiasancta, Slephani papae
    esse non videlur :
    tum
    quod
    hac inre
    impostores schismatici,
    ut su-
    pra
    visum
    est,
    frequenter
    Ecclesiae
    imponere
    stu-
    jj sierint;
    lim eliam
    quod
    Lmiovicus
    imperator
    in
    constiiuiione subinitiumPaschalis
    papae
    a se edita
    de donatione facta Romanae
    Ecclesiae, electionem
    et coronalionemRomani
    ponlificis
    liberam
    esse,
    ne-
    que
    ad aliud teneri et
    ohligari
    voluerR,
    quam
    u
    post
    sui electionemet consecrationem
    impefatoriam
    majestaiem," prout
    successor
    Stephani
    Paschalis
    fecisse
    conspicitur,
    hacdere
    certioreni reddat. Con-
    stitutionem
    ipsam
    Ludovici recilat
    Gratiaims dist.
    63, canone30 :
    EgoLudovicus,
    sed
    imperfeclam
    et
    mutilam. SEV.BIN.
    vumKalendasFebruarii diemobiit.sUnde necessum
    est errore librarii factumesse ut loco
    septem
    men-
    sium,
    ut
    apud
    Anaslasium
    hic,
    ab aliis
    septem
    dun-
    taxat
    anni;
    a
    quibusdam
    autem
    septem;anni.et
    septem
    menses substituti
    reperiantur.
    Vide Baron.
    aimo817, n,
    1. ID.
    W1S
    PASCHALIS
    I,
    PONTIFEX ROMANUS.
    1076
    cura
    periclyst
    dc fundato numero Imo et in
    eadem eccicsia fecit vestem de
    chrysoclavo cum
    gemmis
    ba .entem hisloriam beati Petri
    aposloli.
    Itemfecil velade fiimiaio numero Et in mo-
    nasterio ubi
    supra
    fecit calicemde auro cum
    gem-
    mis ornatum
    peusantem
    libras El
    paleoam
    de
    argento
    desijper
    deauratam
    pensantem
    libras...
    ltem fecil micem deauro cum
    gemmis
    ornatam
    pensantem
    libras Fecit autem
    praedictus
    et
    yenerabilis
    praeclaruspontifex
    in Sancto Theodoro
    in Sabello crucemde auro cum
    gemniis
    ornatam
    ,
    et calicemde
    argento pensanies
    libras
    Fecit aulem
    prgedictusveiierabilis
    et
    praeclarus
    A
    poiitifex
    in basilica beali Petri
    aposloli
    Ad Vincula
    patenam
    et calicemde
    argento deMiper deauralo
    pensantes
    libras Itemubi
    supra,
    feeit
    coronam
    de
    argenlo
    cum
    peudenlihus suis
    pensanlem
    li-
    bras... Enimvero et in
    oratorio sanctaeBarbara
    martyris
    in Subora fecit vestem de fundato.
    Nee
    nonet inbasilieabeatae
    Helenaefecitvestemde fun-
    dalo. Hic divina
    vocalione de hae luce
    subtractus
    ad aeternam
    migravit requiem. Sepultus
    vero est
    in basilicabeali Petri
    apostoli.
    Fecil autemordina-
    lionemunara in mense
    Decembrio,
    preshyteros
    no-
    vem,
    diaconos
    qualuor, episcoposper
    diversa loca
    numero
    quinque
    : et cessavit
    episcopalus
    diesduos.
    ANNODOMINIDCCCXXIY.
    PASCHALIS
    I,
    PONTIFEX ROMANUS.
    NOTITIA HISTORICA IN
    PASCHALEM I.
    [Mansi,
    Coll.Concil.
    ampl.,
    tom.
    XIII.]
    (a)
    Paschalis, nationeRomanus,
    ex
    PatreBonoso,
    seclitannos
    septem,
    menses
    quinque[tres],
    /iiesSPX-
    decim
    [17]. Qui
    a
    primsevo
    aetalissuaeilivino cullui
    mancipatus
    , atque
    in sacrosanclinEcclesiae
    patriar-
    chio studiis divinae
    salutiferaequeScripturaeimbutus,
    tam in
    psallerio quamque
    in sacris
    p,-ginis
    Novi ac
    Veteris Testamenli
    sp.-cialiter
    erudilus.
    Elegans
    at-
    que
    in omni bonilale
    perfeclus,
    sub iaeonns
    qui
    !em
    faclus,
    et
    postmodum
    diaconus
    atque presbyter
    ho-
    norificeconsecralus est.
    Erat autem vjr sanctus, castus, pius, innocens,
    magnanimus,
    loquela devolus, pudicilia plenus,
    et
    nimis hilariter
    jucundeque
    in
    eleemosynispaupernm
    cuncla
    quie
    habebat
    opportune
    distribuens. In collo-
    quiis ergo
    divinis
    frequentius
    cum
    religiosis
    acsan-
    ctis monachisscdulaobservationedie
    noctuque
    insi-
    stebat,
    et in oralionibus ac
    vigiliis quotidianisque
    (a)
    Paschalis. Anno 817,
    quinto
    Kalendas Fe-
    brnarii,
    Paschalis miraculo iriceniii exstincii cla-
    rissimus,
    miro lotius
    pnpuli
    ac cleri consensuex
    monaslerio inyitus
    ad
    potitificafumassumpluj;,
    sta-
    timde sui reluctanlis eleetione Ludovicumccrtio-
    rem reddidit. Paulo
    post
    niissa
    ad Ludovicuni se-
    cunda
    legalione petebat, inqujl Theganus
    in Rebus
    a
    Ludovicogeslis,
    conlrovershm defmibusDalma-
    tiarura,
    Romanorum et Sclavorum dirimi :
    quid
    vero ea
    legatione impelra^erit
    non constat. Icouo-
    claslae
    prthoJ oxos gravissime persequuntur,
    et
    qui-
    bus
    martyrii gloriam
    invidebanl,
    gravissimis
    carce-
    rum et exsiliorum
    poenis
    el aerumnis
    aifiigebant.
    Hanc rem Theodorus Sludita clarissimus confessor,
    scriptjs
    adPaschalemUtl.eris,missisque
    adeumdem
    binis
    legaiionibus, qua injuria
    ortbodoxumconfes-
    soreui
    persecuti
    fiierjnl eomroeraoral,
    et
    simul auxi-
    liinn ac d.efensionemadyersiis eosdem
    implorat.
    Quas
    cum ille una cum
    legatis
    benevole
    accepi
    set,
    ad Theodorum
    aliosque
    Orienlales
    epislolas
    cousola-
    tionis
    plenissimas
    reddidil. Addidit
    legationem,
    quam
    descvihit Anast:sius
    supra.
    Theodanis
    pseu-
    dopalriarchaConslanlinppiilitanus
    raiserat
    apocrisia-
    rios, ul
    hac via
    iu.rj.imcoinmuuionem ecclesiasti-
    cairi
    iibriperet:
    vefumpontifex
    deeoruni adventu
    cerfior redditus, eosdem
    ne
    quidera
    accessu
    in ur-
    bem
    dignos
    esse voluit. Haecex Mic.haeleet Theo-
    (J oroStudita Baronius anno 817.
    B
    jejuiiiis
    hjimiliter
    atque
    honeste
    vigebat. Qnen. dism
    prae''eces.sorejus
    rtonnns Leo ter
    beatissimus
    papa
    tantis studiis
    pervigilem
    et
    religionis
    rfevoturocon-
    spexisset,
    lunc ei monasferiumbeati
    Stephani pri-
    mi
    marlyris, juxta
    basilicam beati
    Pefrj
    priijeipis
    apostolorum,
    ad
    regendumcoiimiisit; quia
    scriptnm
    est: Nemo(ucernam
    accendit,
    et n
    abscondilo
    ponit,
    neqne
    sub
    modio,
    sed
    super candelabnim,
    ut
    qui
    in-
    grediunlur
    lumenvideant
    {Matlli.v). Unum
    qui
    sui-
    met vitae
    hujns lemporalis
    lucra
    pro
    aeteina
    sobne
    alque
    ulililer moderando
    correxit, et
    exemplum
    bene
    vivendi in suhditis, et
    correclionem
    pietatis
    religio-
    sius exornavit.
    Qui etiam
    gratiam hospitalitatis
    in
    peregrinis
    et
    cUiudis,
    ijijj
    o') amorem beati Petri
    apostoli
    de
    longinquis regioriibus
    ad
    ejus
    limina oc-
    currebant,
    ntiliter
    praeparans
    necessana submini-
    strabat,
    el
    occullequibusegehanl hilariter
    erogabat.
    Ludovicus
    imperator post
    obitum
    Irmingardis
    im-
    _
    peralricis
    de
    riobilis.simastirpe Bavarorum,
    duxit
    ^
    uxnremJ iiilith filiam
    Huelphi comitis,
    eajnque
    Au-
    gustae
    titnlo conriecorayjt.
    (Annal.esFrancorum.)
    Leoni ArmenoinOriente occiso
    subroguus esl Mi-
    chael
    Balbus,
    nui cumedicto omnesexsules
    ortho-
    doxos
    revocasset,
    septennali perseciitione
    sublala
    pacein Epclesiae
    reddidit
    optiiiissimani ; h.ac de
    causa Tlreodorus exsilio liberatus
    litteras scribit
    imjieratorj , eumque
    velut orthodoxie fidei
    pro-
    fessorem
    per
    erriOremvalde
    cammendal.
    Cumque
    Micbael jmperator
    mamias-iet catiiolicos cuni hae-
    reticis Iconomachis
    convenire,
    atque
    uoa gimul
    de fidei
    dogmasibus agere,
    cathobci
    privatim
    ms
    euntes,
    unanmi consensu
    responderant illi,citi3ni
    esse et canonibus e.cclesiasliciscontrarium,
    ut car
    thojjci ciini haereticisconyeniant.
    Quare
    enixe
    roga?
    ruiit et
    impelrarunt,
    ne
    quid
    contra canones
    agere
    juherenlur.
    Abhoc
    pontifice
    Lotharius Romam
    veniens
    coro-
    nalus est
    imperalor. Quod
    dumfactum
    esset,
    orla
    D
    seditione Rornaeoccisi sunt duo
    primarii
    Romanae
    Ec^lesias viri,
    de
    quorum
    nece cum Paschalis in.
    odiura Lotharii
    suspectus haberelur, praastitojura-
    mento se
    legitime
    ab adversariorum caiumnia
    ex-
    purgavit. (Auctor
    vitce
    J J udovici,
    inFrancomm anna-
    libus.) SEV.BISN.
    1077
    NOTITIAHISTORICA.
    1078
    Et
    semper quotidi.e
    in Dei
    operalione
    crescebat,
    us-
    quequo praedecessorejus
    domnus
    Stephanus papa
    de Mc I.uce
    ad seternambeatitudinem
    migrasset.
    Dum
    ergoper
    tanta bonee
    opcrationis exemplaprae-
    cipue longe lateque
    fama
    diseurreret,
    el
    omnipo-
    tens Deus
    regimen
    Ecclesiaesuaesub
    piaegubernatio-
    niscuraannueret,
    apte
    moderatequedisponere;
    una
    oneordia,
    una
    eademque
    voluntate divino inlerve-
    nienteconsulfu
    a cunotis sacerdotibus,
    seu
    proceri-
    bus,
    atque
    omni
    clero,
    nec nonet
    piimalibus,
    vel
    cuneto
    populo
    Romanoad lau.demet
    gloriam
    omni-
    potentis
    Dei in sedem
    aposfolicamponlifex
    elevaius
    est. Erat enim
    patrumpraeceptorum,
    seu instituto-
    rjim
    ponlificum,atque
    canonum,
    necnon
    legum
    san-
    Gtionumque
    decentissimusobservator ,
    et
    cuiqueju-
    siitjaejiormaea
    tempore
    ordinationis suacnoiiilissi-
    njus
    promulgalor;
    tardus
    ad
    irascendum,
    et velox
    3d nnserandum. Nulhimmalum
    pro
    malo
    reddens,
    neque
    Vindictamsecunfhim
    cujusquam
    commissum
    tribuens,
    sed
    semper
    misericors
    pia
    dileclioneomni-
    bus civibus,
    el a Deo commisso
    populo
    Romano
    amator et
    gubernator
    existebat. Omniumelenimec-
    clesiarura Dei cnmsuromostudio
    aique
    summa
    pro-
    videjjtia
    pro
    solita
    religionis
    curacullor, restaurator,
    atque
    in omnibus devetissimus exornalor fuit.
    Hic beaiissimus
    praesul
    nnilla
    eorpnra
    saneforum
    reqnirens,
    invenit :
    quae
    et
    diligeiHius
    inlra civita-
    tenj
    ad honorem et
    gioriam
    Dei honesterecondidit.
    Rogam
    etiam
    qmni
    clerosuo in
    presbyterio profecto
    multipliciter ampliavit,
    et omnemthesaurum ia sa-
    crario ccelesti
    recondidit,
    niaxime
    propler captivos,
    et .exsuleseosnontantuma transmarinis
    regionihus
    viros ac mulieres
    auro,
    seu
    argeiito reoimens,
    ve-
    runi" etiam
    per longinqua
    viarum
    itinera,
    passim
    perquirendo,
    tam in
    liispanioepartihus, quamque
    per singula
    loca
    inveniens,
    sicut bonus et verus
    pa-
    slor,
    ad
    proiiriaper
    iuxit.
    Fccit autemiu sacro altari beati Petri
    principis
    aposiolor.im
    veslcmniirae
    maguiludinispulchram,
    et
    decoraiant iiinris,
    ex auro
    gemmisquecontextam,
    prsefignranlemliisloriain, quahter
    idem
    aposlolus
    a
    vinculib
    pnr angeluinereptus
    esl. In
    ejusdem
    vene-
    rabili uasilica, ante ariitum
    qmv
    ducit ad
    corpus
    in
    locoFerrata, aliaieconstiluit,
    in
    quo
    etvenerandum
    beati Sixli
    marlyris atquc pontificis corpus
    hone-
    stissime coilocavit. Ubi et
    desupcr
    arcnm niusiv/o
    exornatumdecenler inslruxil. Siiniii modoineadeni
    sacralissiina heali Petri
    apostoli
    ecclesia,
    juxia
    in-
    gressumqui
    ducit adBeatani
    Pefronillam,
    oratorium
    summoe
    magnitiidinisatque pulchriludiuis
    decoran-
    ter coiislruxit. Et
    super
    columuas in
    quadrificio
    ca-
    merantes
    nmsivo,
    puidirisque
    melaliisdecoravit. In
    quo
    et
    corpora
    beatissimorum
    martyrum
    Processi
    el
    Marliniani,
    ad honoreni el
    gioriam omnipotentis
    Dei,
    mi-morialiter
    honoiificeque
    recondidit. In cu-
    jus
    ahsidain
    iniagineni pulcherrimam
    de
    aigento
    exauratam cumdiversis hisloriis inier marmorum
    constructiones
    [concrusiationes]
    ordinatas
    iniixit,
    q'uoepensaiil
    lihras 62et
    semis, simulque
    et liliade
    argenlo peusaniia
    fi ras 47et uucias duas. Necnon
    et
    gabatas
    ex
    argenlopmissimoniMneroseplem,pen-
    sahtes simul'liiiras13semiset unciasduas.
    Iinagines
    etiamde
    argento
    exauratas fecii ineoderavenerabili
    loeo numero tres. Unain Salvatoris Domini nostri
    J esu Christi,
    et duas aliormnheaiorum
    martyrum
    Processi et
    Martiniani, pensanles
    insimul libras tri-
    ginta
    sex. Necnonet aliam
    imaginem
    ex auro
    pu-
    rissimoobtulitadornalum
    jampraefati
    orator
    i, pen-
    santemlibras13et uncias tres. Simili modo cani-
    slra ex mundissisio
    argenlo
    numero
    oeto, pensantia
    omnialibras tres et
    quadraginla. Pariterque
    et con-
    (a)
    Sed
    neque
    hocsilentio
    praHereundum.
    Describit
    incendium
    quod
    aPaschali
    papa
    miraculose exstin-
    ctumfuil.
    Quae.
    si vera
    sint, prob.abile
    est
    quod
    ne
    quidem
    ullam
    suspicionem
    commissi criminis et
    homicidii
    incurrerit, quanauam
    auctor VitoeLu-
    A
    chamad
    spongiampro
    nocturnis
    diligentiis
    ibidem
    ex
    argento
    constituit,
    pensantem
    libras 7 et uncias
    9. Imoet clavesinmodumcrucisexauro
    purissimo
    seu
    gemmis
    miraedecorationis exoraatas
    in eodem
    venerabiii loeo merito decoravil,
    quaepensant
    li-
    bras..... Ubi etiam
    segularemordinavii, quein
    lami-
    nis
    argenleis superindux.it,pensantem
    libras 20. Su-
    per quem
    constiluit arcus duos de
    argento
    et
    gam-
    madias
    quatuor, quae
    simul
    pensant
    libras <>0.Pro-
    pilialoriuni
    etiamaltaris ex laminis
    argenteis
    exor-
    natum
    circumduxit, alque
    sacramconiessionem
    ejus
    interius
    exteriusque
    cum
    regulis
    suis nobilissime
    circumslruxit, quae
    simul
    pensant
    libras Et su-
    per
    altare eorumdern
    beatassimorum
    marlyrum
    ve-
    stes duas insliluit, ex
    quibus
    unamdefundato cum
    cruce de
    chrysoclavo,
    et alterfm de
    quadruplo
    miri-
    ficeexornavit. Vela
    quoquemajora
    de fundato
    nu-
    mero
    seplem
    cum
    periclysi
    deblattincircumsuta si-
    miiiter decoravit.
    r>
    (a)
    Sed
    neque
    hoc silenlio
    praetereundum
    essear-
    bitramm
    quod
    eodem
    tempore,
    diabolica
    operante
    versulia, per quorumdamgentis Anglorum
    desidiam
    ilaeslomnis illorum
    habitatio, quae
    ineorum
    lingua
    burgus
    dicitur,
    flammaignisexundantecombusla,
    ut
    etiam nec
    vestigia pristinae
    habitationis in eodeni
    locoinveniri
    potuissent. Cujus
    exuberanlis
    incendio
    pene
    totam
    porticum, quae
    ducit ad basilicam
    prin-
    cipisaposlolorum, ignis
    fomesdevastavit.
    Et dum hoecler beatissimus
    pontifex quasi
    hora
    noclis conticinio
    persensisset,
    subito
    propter
    amo-
    remecclesioeb ali Petri
    apostoli, atque
    laotam
    pe-
    regrinorum
    illnrum
    devastationem,
    nudis
    peuibus
    dist-.alcealus
    pedester
    cucurrit, Cui tanta
    omnipo-
    tcntis Dei in
    ejus
    adventu misericordia
    anfuit,
    ut lo-
    cumiu
    qimprius
    idem
    coangelicuspontifex
    cQnsti-
    tii, neq aquam
    ulterius
    impeliisignistransgredi per-
    misit. Sed
    ipse
    Dei clemeuliaiii
    exorando,el
    mulli-
    ludo
    'idelium, qui
    aderant deceriandoacies
    ignis
    Deo
    miseracte exs.incta est.
    Sicqueperactum
    esl ul lo-
    L<
    tius nocris
    spatiumusque
    adauroram
    perseveraus
    in
    eortemloco
    persliierit.
    Unde
    postraodum
    ter bealis-
    simus
    pastor
    consiicraiis illoruni
    peregrinonun
    iuo-
    piam,
    quae
    obinsidiasdiabolicaefraudis
    irrepsit,
    tanta
    dona
    tantaqiie
    beneficia, sicut
    seniper
    solilus
    erat,
    in eorum necessilatiUis
    iinpertivit,
    lamin
    anro,
    et
    argento,
    vel
    corporumindmneiila, quamreliqua
    ne-
    cessariaalinienlaoinuiauheriussubministraliat. Sed
    el silvarum
    copinmpro lignoiumutilitate, quateaus
    domicilia,
    sicut anlein eodemloco
    faerant,
    utililer
    reslaurareni. Porticiimetiam
    quoe
    ab ea.-iemclade
    vaslata est decentius
    quam
    fuerat inmelius firmis-
    sirnerestauravit.
    Hic
    praeclarus
    et venerabilis
    pontifex
    fecit in ec-
    clesia beati Petri
    aposlolorum principis nutriloi;is
    sui vela de
    chrysoclavo per
    arcus
    presbyterii,
    ha-r
    benlia historiain de inirabilibus
    apostolorum quoe
    per
    eos Dominus
    operari dignatus est,
    numero 46.
    Ecclesiameliamheatissini:eChristi
    marlyris
    Praxe-
    D dis, quaequoudampriscis
    aeoiflcata
    lempofiiius
    ni-
    mio
    jam
    lassala
    senio,
    ila ut a fundamenliscasura
    ruinani sui
    minareiur,
    idem venerahilis
    ponli.fex
    (illius
    ruinamante
    praevidens,eiaemque
    ecclesiaecu-r
    ram
    adhibens,
    ilfic
    pervigil saepiusexistens)
    inalium
    non
    longe
    demulans
    locum,
    in melioremeam
    quam
    dudum
    fuerat,
    crexitstalum.(fc)
    Absidamvero
    ejusdem
    ecclesiaemusivo
    opere
    exornatamvariis decenter co-
    loribusdecoravit. Simili
    mOdo
    etarcum
    triumphalem
    eisdemmetallismiruminmodum
    perficiensconipsit.
    Hicheatissimus et
    praeclaruspontifex
    multacor-
    pora
    sanctcrum diutius in coemeteriis
    jacentia pia
    soilicitudine,
    ne reraanerent
    neglectui, quaerens
    at-
    dovicicontrarium
    apertis
    verbis describat. SEV.BHV.
    (b)
    Absidemvero
    ejusdem
    ecctesimmusivo
    opere,
    etc.
    Tpsa
    ahsis sacris
    imaginibus
    ex musivo laboratis
    decoraet
    integra
    adhuc exstat. VideBaroniumanno
    818,
    num. 15. ID.
    1079 PASCHALIS
    I, PONTIFEX ROMANUS.-
    1080
    que
    inventa
    colligens, magno
    venerationis affectuin
    jam
    dictaesanctaeChrisli
    marlyris
    Praxedis eccle-
    siam, quam
    rairabiliter renovans
    construxeral,
    cum
    omnium
    advocationeRomanorum, episcopis, presby-
    teris,
    diaconibusetclericis laudemDeo
    psallentibus,
    deportans
    recondidit.
    Quae
    dumsanctissimi
    atque
    coangelici proesulis
    intimacordis
    vigilantia gereren-
    lur,
    ut reconditorum ibidemsanctorum
    corporum
    Deo indesinenter
    super
    aslra
    placenlium precibus
    apud oinnipotentem
    Dominum
    juvaretur.
    Construxit
    ineodemlocoafundamentis
    coenobium,quodet
    no-
    mine sanctaePraxedis
    virginis
    litulavit. In
    qua
    et
    sanctamGraecorum
    congregationemaggregans, quae
    die
    noctuque
    Graeeaemodulalionis
    psalniodiae
    laudes
    omnipotenli
    Deo
    sanctisque
    illius ibidem
    quiescenti-
    bus sedulo
    persolverel,
    introduxit.
    Siquidem
    in eo-
    dem venerabili monasterio
    plurima
    cnnferens
    prae-
    dia,
    el
    possessionum
    loca
    urliana,
    vel ruslica
    super-
    flue
    atque
    abundauler ditavit.
    Quinimo
    et in eadem
    ecclesiafecitoratoriumbeati ZenonisChrisli
    marty-
    ris, ubi
    et sacralissimum
    ejus corpusponens
    musivo
    amplianler
    ornavit.
    Fecit autemineademecclesiaciboriumex
    argenio
    pensans
    libras
    oclingentas
    et
    decem,
    imo et
    propi-
    tialorium sacri altaris ex
    argenieis
    laminis mirifice
    exornavit. Confessionem
    denique. ejus
    cum
    rugulis
    suis interius
    exieriusque
    vallantem
    piilcherrime
    compsit alque decoravil, quae
    simul
    pensanl
    libras
    trecentas.
    Super ejusdem
    venerabilis alfare fecil
    regnura spanoclystum
    exauro fulvo, seudiversis la-
    pidibus exornatum, pensans
    libras 5 et uncias duas
    et semis. Et in eodemsacro altari fecit vestemde
    clirysoclavo
    cuin diversishistoriis mirie
    magnitudi-
    nis
    atque pulchriludinis
    exornalam.
    Item,
    ubi su-
    pra ,
    obtulit aliam veslem
    chrysoclavam
    ex auro
    gemmisque confectam,
    habenlera historiam
    virgi-
    num,
    cumfacibus accensis miriflce
    comptamalque
    decoratam. Ad sacrum
    denique ejusdein virginis
    corpus
    obtulil
    imaginem
    ex laminis
    argenteis praefi-
    guralis, pensantem
    libras
    nonaginla
    et noveni. Hic
    benignissimuspraesul
    fecit in
    jam
    diclo monaslerio
    oralorium beatae
    Agnelis
    Christi
    virginis
    raircc
    pul-
    chritndinis exornatum. Ecclesiam
    denique
    sanctae
    Dei
    geiutricis semperqueviiginis
    Mariaedominaeno-
    ; lue.
    qu;eappelialur Dominica,
    olim
    conslructam,
    <H
    j
    ui minae
    proximam
    solerli
    vigilantia proefatus
    i'Onl;i'examplioremmelioremque,quam
    ante
    fuerat,
    afuii amcntisaedificausrenovavit.
    Absidamque
    ejus-
    demecclc-.i;eniusivo mirificedecoravit. Ubi eliam
    el
    plurima
    oblnlil dona
    ;
    scilicel ciboriumex
    argenlo
    peusaus
    librus trecentas
    triginta
    et duas.
    Propiliu-
    loriumsacri altaris ex laminis
    argenteis comple
    de-
    coravit. Confessione.m
    quoque
    ejus
    cum
    rugulis
    in-
    ius et foris mirumin modum
    perficiens
    adornavit,
    pensantem
    Hbras centum et
    qnindecim,
    et uncias
    Sres.
    Item,
    ubi
    supra,
    fecit
    gabatam
    ex auro
    puris-
    simo,
    peusantem
    libras
    duas,
    et unciasoclo. Veruin
    etiam et arcum cx
    argento,
    et columnas duas cum
    gammadiis
    duahiis
    pensaiiles
    lihras
    Imo'ei insac.roaltari fecitveslemde
    chrysoclavo,
    liaiientemhistoriamDominicaenalivitalis Dominino-
    stri J esu Christi mirae
    pulchritudinis
    exornatam.
    Iterum,
    ubi
    supra,
    fesit vestemdeslaurace
    puicher-
    rimamcum
    periclysi
    deblaltin. Ilemalinmvestem
    de blatlin
    Byzantea
    habenlem tabulam de
    chijso-
    clavocumvultusanctoeDei
    genilricis,
    et
    angeli
    ob-
    sequio
    stantescum
    periclysi
    deslaurace.
    Parilerque
    aliamvestemde slaurace habentem
    pavones,
    et in
    mediocrucemde blallin. Porro et vestes duas de
    quadrapulo
    habentesinmediocrucemdeblaltin.
    Item,
    ubi
    supra.fecil
    veslemexaurolexlamcum
    periclysi
    de
    blaltin.
    Cooperlbrium
    rubeumdeserico unum. Fecit
    A
    etiamincircuilualtaris velaruheaserica
    quatuor
    cum
    gammadiis,
    etcrucesde
    quadrapulo.
    Ilic
    venerahilis
    praesulobtulitintrabeanlevestibulum
    altarisvelaTy-
    rialria,
    et de
    quadrapuloquinque.
    In
    arcusniajores
    ejusdem
    ecclesiaefecil velade
    quadrapulo viginti,
    et
    per
    arcus
    presbylerii
    vela
    parva
    de slaurace
    qualuor,
    simulque
    in
    ingressupresbyterji
    vela
    Tyria
    duo. Hic
    benignissimusponlifex
    fecitiri
    ingressujamdictaeec-
    clesiaecorlinas
    majores
    de
    quadrapulo
    cum
    periclysi,',
    defundatomirificevalde.
    Christi
    namqueomnipolentis
    Domini
    famnlus,
    et
    proenominalus
    ponlifexjnaximam
    Dei ecclesiarum
    curam et sollicitudinem
    praevidendo
    indesinenter
    gerens,
    cum
    quadam
    dieoraiionis studio ad sanctae
    Dei
    virginis Chrislique martyris (a)
    Caeciliaeeccle-
    siam
    adveniret,
    nimio
    jani quassata
    senio ecclesioe
    ejusdem
    moeniaetiam a fundainentis ruitura : vi-
    dens
    quaeperolitana leinpora
    defectuvetustalismar-
    cuerant,
    et
    pene
    ruinis confracta diu
    anliquilus
    la

    g
    cerata
    maiiehant,
    dalo
    studip operis
    eodemin loco
    magnificoopere
    novamconstruereecclesiam
    coepit,
    et
    perficere
    salis meliorem
    quam
    fuerat studuit.
    Sed
    neque
    illud
    proelereuiidum
    esse
    existimamus,
    dum
    qnadam
    die ad beali Petri
    principis apostolo-
    rumecclesiam
    pergerel, quatenusapud
    eumdembea-
    lumPelrum
    aposlolum
    solitomore
    vigilias
    celebra-
    ret,
    el anle
    ejusaem
    confessionemmatulinales luce-
    scenle Dominicalaudes residens
    decantaret-,
    subito
    depressus sopore
    vidil assistenlem sibi
    virginali
    a
    pectu puellamangelicis
    vestibus
    decorafam,
    talia
    loculionis affamina
    protulisse
    dicens : Mullas tibi
    graiias referimus,
    quia certamen, quod
    de me diu
    posueras
    frustratorias relationibus
    pervulgatis
    aures
    accommodans
    reliquisli [quod
    art incertam
    famam,
    quam
    de me
    sparsam
    diufruslr. r.
    p.
    a. accommo
    dare
    rel.]. Quippequi lantopenesme fuisti, utipro-
    prio Ioqui
    invicemore vatereraus. Haec
    jam soepe
    praefalus ponlifex diligenter
    audiens studiose re-
    p
    quirere coepil quae
    esset
    ipsa quce
    talia illi verba
    ^
    diceret,
    vel
    quo
    nominevocarelur. Cui illa
    respon-
    dit : Si nomen
    inquiris,
    CaeciliafamulaChrisli vo-
    cor.
    Adquam
    summus
    inqniensproesul:Quomodo
    hoc
    credere
    possum,
    eo
    quod
    olim'famarelala
    sil, qualenus
    ejusdemvenerabilisChristimarlyrisCaeciliaecorpnsab
    AistulphoLongobardorumrege
    hosliliter Romaeresi
    de.itefurtimet abilliushorainihusfuisset ablatum?
    Cui taliavenerabili
    pontifici intimanli,
    omnipotentis
    Dei famula dixit :
    Quia
    me
    desideranler,
    ut inve-
    nirenl,
    Longobardi queesiverunl,
    omninoverumest:
    sed Domini mei J esu Christi
    opitulatione,.
    et do-
    minoemeoesanctaeDei
    geiiilricis semperquevirgi-
    nis Mariae
    auxilio, neque
    me
    invenire, nequedepor-
    tare,
    sicul
    voluerant,
    hinc
    longius potuesunt.
    Ef
    ideo,
    sicut me
    quaererecoepisli, qualiter-me
    inye-
    nias,
    assiduo labori non desistas
    incumbere, quia
    Domino
    Deo,
    pro cujus
    amoreet honore
    passa
    sum,
    placuit
    ut tii me
    inveuias, el in ecclesia
    quam
    no-
    viter
    construxisti,
    recondas. Et hoecdicensabocu-
    D lis
    aspicienlis
    ablala est. Tunc idem veneran!us
    ponlifeK,
    matutinalibuslaudibus
    persolutis, pro
    lam
    certaeet indubitabilis revelationis
    judicio [indicio],
    coepil
    hac
    illacqueoperosius
    '
    quoerere
    ubi sacratis-
    simum
    ejus corpus jaceret
    humatum?
    Quod,.
    tri-
    buente
    Deo,
    dumsollicile
    quaererel, reperit
    incoe-
    melerio
    Praelexlati,
    siloforis
    portam Appiam,
    au-
    reis illudvestilum
    indumentis,
    cum
    corpore
    vene-
    nerabilis
    sponsi
    sui
    Yaleriani,
    parilerque
    et linlea-
    mina
    martyris ipsius sanguine plena, quando
    ab
    impio percussa
    carnificeChristi Domini
    martyr
    est
    regnanlis
    in saeculaconsecrata.
    Quibus
    et linteami-
    nibus
    sanguis
    sanctee
    martyris extersus,
    involulaad
    pedes
    illius
    corporis
    sacralissimo cruore
    plena
    de
    (a)
    Ctvcilimecclesiam. Describit hoc loco
    quo-
    modo
    'corpus
    sanctae Caeciliaeaureis indumenlis
    sauguine
    adhuc infusis
    velatum,
    eademCaeciliare-
    velaiue, renertumfuerit. Codex
    Vaticanus,
    ex ouo
    historiam recitat Baronius anno
    821,
    num. 2et3,
    niulla aliahabet
    quoeapud
    Anastasiumhoc
    locode

    siderantur.
    1081 NOTITIAHISTORICA.
    1082
    trina carniflcis
    percussione reperta
    sunt.
    Quae
    cun-
    cta suis
    pertractans
    manibus
    collegit,
    et cumma-
    gno
    honoreinframuros
    hujus
    Romanaeurbis inec-
    clesia noraine
    ipsius
    sanclae
    martyris
    dedicataad
    laudemet
    gloriam omnipot.intis
    Dei
    ejusdemvirgi-
    nis
    corpus,
    cumcharissiinoValeriano
    sponso, atque
    Tiburtio et Maximo
    martyribus,
    necnonUrbanoel
    Lucio
    pontificibus,
    sub sacrosancto altari colloca-
    vit. Pro
    quorura
    sanctorura honore
    viilelicet,
    et
    opitulalione,
    construxit monasteriumin honorem
    virginum
    seu
    martyrum Agathae
    et Coeciliac
    juxta
    ipsius
    ecclesiam,
    in loco
    qui
    dicitur Colles
    jacentes.
    In
    quo
    et monachorumDeo servienlium
    congrega-
    tionem
    pro quotidianis
    laudibusin
    proefalo
    litulo
    ,
    sanctaeCoeciliaediu
    noctuque oinuipotenfi
    Domino
    decanlandis,
    constituit. Et
    pro subsidio,
    et lumina-
    riorum
    concinnatione,
    seuutilitate
    atque stipendiis
    monachorum,
    necnon et
    pro
    amore
    atquedileclione,
    qua erga proedecessorem
    suum
    piae
    recordationis
    dommimLeonem leriium
    papam
    habere
    videbatur,
    hospitalesanctiPeregrini positum
    adbeatum Pelrum
    aposloluuTin
    loco
    qui
    vocatur
    Naumachia, quod
    idem
    proedecessor
    suus
    construxerat,
    et ob
    negle-
    ctum
    atque
    destitulionem
    praepositorumpaupertatis
    inopia
    consumi
    videbatur,
    idcirco
    pio juvamine
    consulens
    praefaturahospitale
    cumfundis et casali-
    bus, atque massis,
    seueliam
    colonis,
    sive
    domibus,
    nec non
    familiis,
    et universis
    quaejusle
    el rationa-
    biliter secundum
    legumstatuta, eique
    a
    praedeces-
    soresuoin
    jamproefalohospitali
    donalasunt.
    Quae-
    que
    ab
    ipsopia
    devotionead
    augmentumjam
    dicli
    monasterii
    adjuncta sunt,
    sive
    agris,
    vel
    vineis,
    etiam
    domibus,
    nec non rustica
    familia,
    suaeaucto-
    rilatis
    pagina projam
    nominata monachorumcon-
    gregatione
    in eodemmonasterio confirmavit.
    Qui
    sanctissiinus
    praesul
    araore venerandorumsanclo-
    rum fecit in ornamentis
    ipsius
    ecclesioeabsidam
    musivo
    opere decoratam,
    et ciborium miroe
    magni-
    tudinis ex
    argento, pensans
    libras
    quingentas
    et se-
    mis,
    et uncias octo.
    Propitiatorinm denique
    sacri
    altaris,
    seu
    confessionem,
    interius
    exlcriu.que
    cum
    rugulis
    suis ex laminis
    argenteis
    mirumin rao.ium
    perficiens compsit, quae
    siniiil
    pensant
    libras sexa-
    ginta qualuor,
    el tincias
    quinque.
    Adsacrumvero
    ejusdemvirginis corpus
    ohtulit
    imaginem
    ex
    argen-
    teis laminis
    pensantera
    libras
    nonaginta quinque.
    Fecit etiamante vestibulumaltaris
    regularera
    inve-
    stitum.
    ex laminis
    argehleis,
    et columnis
    duabus,
    ubi et
    posuit
    arcum
    unum,
    el
    gammadias
    duas, pen-
    santia insimul libras
    centura,
    et semis. Obtuiil ibi
    ipseimagines argenleas
    deauratas
    tres, pensanles
    insimul libras
    quadraginta
    octo,
    et semis.
    Saepefalus
    quoqueproesul
    fecit
    per
    arcus
    ejusdem
    ecelesioeca-
    lices
    majores
    ex
    argento viginli
    et
    sex, pensanfes
    insimul libras centum
    novem,
    et semis. Ileni ubi
    supra
    obtulit canistraex
    argento
    duo
    pensantia
    li-
    bras duaset unciasocto. Gabatamex auro
    purissi-
    mo
    pensantera
    libras tres. Fecit
    jam praedictus
    pontifex
    canistra Enafoti ex
    argenlo
    duo
    pensantia
    libras decem:
    gabalas
    ex
    argento
    tres
    pensanles
    libras
    quinque
    : thuribulum ex
    argenlo
    deauratum
    pensans
    libramunam. Hic
    benignissimus preesul
    obtulit in sacro altari veslem deblaltin
    Byzantea,
    habentemin medio tabulam de
    chrysoclavo
    cum
    historia
    qualiter angelus
    beatamCaeciliainseuVa-
    lerianum et Tiburtiuin
    coronavit,
    cum
    periclysi
    de
    cbrysoclavo
    mirae
    pulchritudinis
    exornatam. Item
    ihi fecit vestem defundato
    alythino,
    habentemin
    circuitu
    periclysin
    deolovero.
    Obamorem
    ejusdemvirginis
    fecit aliamvestem
    de fundaio
    porphyrelico,
    habenlem inmedio cru-
    cemex auro texto
    compte
    decoralam. Eniinveroin
    lam
    dicto altari obtulil vestem albam
    sigillatam
    ium
    rosulis,
    iiabeiiteiii inmedio crucemdeblattin
    *um
    psillis,
    et
    periclysin
    deblattin
    Byzanteapul-
    ^herrime exornalam. Obtulit et in
    proenominalo
    iritari vestemde
    quadrapulo.
    -
    A
    -
    VenerabiUs
    pontifex
    fecitvela
    alythinapendentia
    in circuitualtaris
    quatuor,
    habentes cruces et
    gam-
    madiasde fundalo et
    quadrapulo.
    In arcellam
    vero,
    I ubi venerabile
    caput ejiisderavirginiscondidit, fecit
    vestem
    parvam
    de
    Tyrio
    cum
    periclysi
    deblattin.
    s Obtulit ubi
    supra
    vestemde fundato
    prasino
    :
    imo
    : et aliamvestem de staurace cum
    periclysi
    deolo-
    vero,
    et vestemdehlattin cum
    periclysi
    defundato.
    t Fecit etiamin arcella ad
    corpusjam
    dictae
    virginis
    i
    vestemde
    quadrapulo
    cum
    periclysi.
    i Porro et aliamvestemdeslaurace cum
    periclysi
    deolovero. In
    jam
    dicla ecclesia fecit vela
    Tyria
    cuin
    periclysi
    deblaUin
    Byzantea
    numero
    viginti
    i
    quinque.
    Itemvela
    prasina
    cum
    periclysi
    deolovero
    i
    numero
    quatuor.
    Obtulit ubi
    supra
    vela
    alyihina
    cum
    periclysi
    de blattin numero tria.
    Simulque
    velade fundalo
    parva
    cum
    periclysi
    de blaltinnu-
    meroduo. Pariler vela
    Tyria
    cum
    periclysi
    defun-
    dato duo.
    ]j
    Hic venerabilis et
    praeclarus pontifex
    fecit
    per
    arcus
    jam
    dicleeecclesiaevela defundato numero
    duodecim,
    et de
    quadrapulo quatuordecim.
    Fecit et
    inarcu
    presbyterii
    vela
    parva
    cum
    periclysi
    deblat-
    tin
    Byzantea
    numero duodecim. Hica Deo
    prote-
    ctus venerabilis
    praesul
    fecit in
    ingressu ejusdem
    ecclesiaecorlinam
    majorem
    de
    quadrapulo
    el stau-
    race
    pulcherrime
    exornalam.
    Ipse
    etiara
    saepe
    diclus
    pontifex
    monasteriis cir-
    cumquaque
    constructis
    vigilanli
    cura salis animo
    gerens, quidque
    haberent
    inquirens, reperit ipse
    piuspontifex
    monaslerium
    sancti
    Sergii
    et
    Bacchi,
    post
    formam
    aquaeductuspatriarchii
    Lateranensis
    posiluin,
    rebus omnibus
    desolatum,
    itaut ancilla-
    rumDei
    congregatio, quae
    ihidem
    inerat, pauperta-
    lis
    inopia
    nullas
    omnipotenti
    Domino
    sanctisque
    il
    Iius laudes decantare valerent.
    Qua
    venerabilis
    pa-
    stor
    inquisilione
    ad
    pielalem
    commotus,
    faraulas
    Dei
    qualiter
    bene
    religioseque
    esse
    possinl perfecit.
    r
    Et ineo monachorum
    aggivgans
    slaluil conventio-
    *-"
    nem,
    mullis idemmonasteriumditans
    facultatibus,
    et in
    familiis, massis, vineis, domibus,
    urbanis et
    rusticislocis
    ampliantersufflcienterquemulliplieavit,
    quatenus ipsacongregalio
    residens,
    omni uecessi-
    tate
    postposita,
    soli Deo
    sanctisque
    illius J audeset
    hymnos
    nocle
    dieque
    modulanter invenerabili ec-
    clesia Salvatoris Domini nostii J esu Chrisli sita
    juxla
    Lateranas decanlaret.
    Praeterea in oralorio bealissimorum
    martyrum
    Processi et Martiniani sitoinfraecclesiambeali Pe-
    tri
    principis aposlolorum, quod
    et idem
    ipse
    con-
    struxit,
    obtulit
    imaginem
    exauro
    purissimo,
    haben-
    tem vultumsanctaeDei
    genitricis, pensantem
    libras
    decem,
    el uncias
    qualuor.
    Ibi et
    ipse
    fecit vestem
    deblattin
    Byzantea,
    habentem labulas de
    chryso-
    clavoduas cumvultubeali Petri el sanctorummar-
    tyrum
    Processi et Marliniani, et
    periclysin
    de
    chry-
    soclavoinira
    pulcbritudine
    deooratam. Illic etiam
    obtulit vestemholosericamhabentemin medio ta-
    D
    bulamde
    chrysoclavo
    cumvullu Dominicaeresur-
    rectionis Domini nostri J esu
    Chrisli,
    et
    periclysin
    deblatlin
    Byzanleapulcherrime comptam.
    Verumenimvero sanctis eisdem vela holoserica
    cum
    periclysi
    de
    quadrapulo,
    et blaltin
    Byzantea
    obtulit numero novem. Ubi et
    supra
    fecit vela
    parva
    de
    Tyrio
    cum
    periclysi
    defundato numero sex.
    Thuribulumde
    argento
    exaurato miriflce
    pensans
    libramunam. lnoratorio aulemheatissimorummar-
    tyrum
    Sixti et Fahiani
    jam
    nominatus
    pontifex
    fe-
    cit
    gabatas
    ex
    argenlo
    tres,
    pensantes
    libras
    quin-
    que
    et uncias sex. Ante
    imaginem quoque ipsius
    oratorii fecit velumde
    chrysoclavo
    mirificedecora-
    tum.
    Supra
    eorumvenerabiiealiare fecil vesfemde
    alytbino
    habenlem inmeiio crucern de blattin
    By-
    zantea,
    el
    periclysin
    similiter deblattin. Simili mo-
    do in
    jam
    dictooratorio obtulit
    saepedictusponlifex
    vestem
    liolosericam,
    habentem inmediocruces de
    chrysoclavo
    duas,
    et
    periclysin
    destaurace diversis
    *;-S3
    PASCHALIS
    I,
    PONTSFEXROMANUS. 1081
    aiargarilis
    ornatam. lbidem
    ipse
    fecit aliamvestem
    de fundalo habenlemin mediocrucem deblatlin.
    Fecit etiain adornaium
    praedicti
    oratorii veta de
    alythiiio
    cum
    periclysi
    deblatlin
    Byzantea
    numero
    quaXuor.Simulquevela
    holoserica
    cum
    periclysi
    de
    quadrapulo,
    et deoloveronumero
    qualuor.
    Hic
    benignissimus praesul
    fecit in ecclesiabeato-
    rum
    marlyrum
    Cosmaeet Damiani invia Sacrave-
    stemde
    Tyrio,
    habenteminmediotabulamde
    chry-
    soclavocumvultu Domini nostri J esu
    Christi, atque
    bealorum
    mariyrum
    Cosmoeet Damiani cumaliis
    tribus
    fratribus,
    cumcruce deauro
    texlo,
    et
    peri-
    clysin
    deolovero
    pulcherrime comptamalque
    rieco-
    ralam.
    Super
    eorum
    denique
    sanclo altari obtulit
    cooperlorium
    de
    Tyrio
    mirifice decoratum. Inio
    vero anlevestibulum
    ipsius
    altaris fecit vela
    Tyria
    cum
    periclysi
    deblattin
    Byzantea
    numero tria.
    Venerabilis eliam
    ponlifex
    fecil in monaslerio
    Salvatoris Domini nosiri J esu Ciiristi sito in terri-
    torio Reatinoveslemde
    chrysoclavo
    cum
    historia,
    qualiter
    idemDominus noster J esus Christus cuiu
    archangelis
    et
    apostolis
    in coelo
    cornscat,
    mira
    pul-
    chritudine diversis ornatam
    margaritis.
    Itemin
    jam
    dictomonasterio ad ornatum sacri altaris aliamob-
    tulit vestemde
    fundato,
    habentemcruces de bial-
    tin
    Byzantea,
    el
    periclysin
    de
    chrysoclavo
    mirifice
    exornalam. Pari modo in ecclesia beati Mennaa
    martyris
    fecil vestem de
    quadrapulo
    cum
    periclysi
    deblatlin
    Byzanlea.
    Hic sauctissimuset
    coangelicuspraesul
    oblulit in
    ecclesiabeati Petri
    apostoli
    inCeiilumcelliscalicem
    el
    patenam
    ex
    argento deauratas, pensantes
    libras
    qtialuor,
    el uneias tres.
    Enimveoet inecclesiabeati
    Petri
    aposloli
    faulo-
    ris sui fecil
    evangelium
    cumblatlin ex
    argeiilo pen-
    sans lihras
    ocio,
    et uicias oclo.
    Beuignissimusquo-
    quepraesul
    fecit inmonasterio beaii
    Slepliani proto-
    martyris
    aJ sancltiii) Peirum vesles albas holoseri-
    cas
    quatuor,
    habentes in meiio crncem deauro
    texto cuin diverUs
    imirgaritis,
    et
    periclysi
    de blai-
    lin mirificedecoratas.
    Item,
    ubi
    supra,
    oblulil
    prae-
    nominatus
    pontifex
    vestsin de fu
    idato,
    liafaentem
    in medio crticemex auro
    textam,
    et
    periclysm
    de
    chrysoclavo. Sepediclus denique prsesul
    fecil in
    |am
    diclo monasteiio ve.steinde
    fun.lato,
    habentein
    in mediotabiilam d:;
    clnyso,-lavo
    cuni vultusanctae
    D.ri
    genilricis,
    et saiieu -11111
    aposlolorum
    Petri et
    Pauli,
    et
    periclysin
    rteblatlin.
    Obt.ulii ibidem
    ipse
    vesies rie staurace duas ha-
    bentes inmediocruces de
    chrysoclavo,
    et
    periclysin
    de blallin. Fecit etiam al oriiaium
    ipsius
    oratorii
    velum
    majus
    de
    -quadrapulo,
    babens in meiio cru-
    ces deauro lexlas
    ires,
    et
    periclysiu
    de blatlin. In
    diaconia beali
    Archangeli
    obtulil
    jam
    dictus
    p.onti-
    fex veslemdeblaUin
    Byzantea,
    habentemin medio
    crueem de
    chrysoelavo,
    el
    perielysin
    de
    chrysoclavo
    pulcherrime comptam.
    Enimvero et inecclesia beataeCaeeiliae
    martyris
    fecit concham ex
    argenlo,
    ubi el
    pretiosumejiis-
    dem
    virginis cnput
    condidit
    pensanlem
    libras octo
    et semis. Simili modoet Inecclesia beali
    Quiriaci
    manyris
    in
    Tbermis
    obtulit
    preedicluspraesul
    vela
    de fundalo numero ocfo. HicaDeo fullns
    jam
    110-
    minalus
    pontifex
    fecit in oratorio sancti Archan-
    geli, quodquondam praedecessorejus
    domnus Leo
    papa
    constituit
    atqiie
    consiruxit,
    vestem albamho-
    losericam,
    habentemin mediotabulamde chrvso-
    clavocumhistoria Dominicacresurreclibnis Dainini
    noslri J esu
    Christi,
    et
    periclysin
    de
    chrysoclavo
    mi-
    riflce decoratam. Item ibi oblulit aliamvesteindc
    fundntocura
    periclysi
    deblallin
    Byzantea.
    Fecit etiam
    jam
    diclus
    po
    uifex in
    snpradicte
    oralorio vestemaliamde
    quadrapulo
    circumsulam
    cumhistoria Dei
    genilricis pulcherrime comptam
    atque
    decoratam.
    Praelerea idem summus
    pontifex
    et
    orthodoxus,
    divina
    inspiratione pulsatus,
    ecclesiamsancteeel
    A inlemerata?
    virgiuis
    Marire-dominaejjostrae
    adPrae-
    sepe,
    cernens
    quondam
    tali
    moreconstraciam,'ut
    post
    sedem
    poniiflcis
    mulieres ad sacra nrissarum
    solemnin
    stantes,
    prope
    assistere
    juxta ponliflcem
    viderentur,
    itaul si
    aliquid colloqui ponlifex
    cum
    sibi assistentibus
    voluisset,
    ex
    propinqua
    valdemu-
    lierum
    frequenlatione nequaquam
    ei sine illarum
    interveniione
    licerel; largum
    ibidemlocum
    inesse,
    qualiter
    inde sedem
    mutare
    valerel, concerneret,
    dato
    operis
    studio
    coepit
    indesirienter
    agere
    sedem
    linferius
    posilam
    sursura
    ponere,
    uf eo familiarjus
    'Domino
    preces
    fundere
    posset, quo
    consortia
    popu-
    Iorummodeste declinare
    potuisset. Denique
    seiem
    oplimeqtiam
    duduin fuerat
    pulcherrirajs
    marmori-
    bus decoratam
    condidit,
    et
    undique aseensus, qui-
    bus ad
    eam
    gradiatur, construxit,
    pavimentumque
    altaris
    erigens preliosissimis raarmoribus Stravit.
    Erexil sanesexinibi ante
    confessionemsacri altaris
    purpureo
    colore
    columnas, quas super
    et candidi
    g
    marmoris trabem
    posuit, purpureis
    dextra
    kevaque
    marmoribus nectens illas
    seilicet, caelalufisque
    exornans satis commode decoravit.
    Preshyteiium
    quoqueipsius
    eeclesiie divergis marnioribiis
    quam
    pridem
    fuerat in melius
    reparavit. Propiiiatorium
    vero sacri
    altaris,
    seu confessioneminterius exle-
    riusque
    cum
    rugulis
    suis ex auro
    purjssimo
    niirifice
    decoravit, pensans
    Iibras cenlnm
    sepmuginta qua-
    luor et uncias sex. Similiter et allare
    ipsius
    basi-
    licee ex
    argenteis
    J aminis cum hisioriis diversis
    pnlcherrinie compsit aique deauravit, pensanlibus
    libras trecentas
    octoginta
    et
    quinque. Benignissi-
    mus etiam
    pr*clarusque praesul
    obtulil
    ibi
    gabatas
    exauro
    purissimo
    cmndiversis
    gemmis
    numero
    sex,
    pensanl.es
    libras
    viginti
    et unciassex. Et hoc cnn-
    stiluit ut
    semper
    diebus ac nocfibus
    ante -acrosan-
    cluin altare lucernoearderedcbsant. Hic divjna
    in-
    spiratione
    fultus obtulit in
    jain
    dicta basilicaarcus
    ex
    argento
    numero
    octo,
    cuui coluninis
    sexJ eciin,
    p
    pensantes
    insimul libras ducenlas
    deceiji
    et
    octo,
    et
    uncias oclo. Fecil etiamet
    ante vestiJ mlum
    altaris
    rugas majores
    ex
    argento, pensanles
    libras
    sepf.ua-
    ginta
    et octo. Obluiit eliamet
    cantliara
    ubi
    supr^i
    ex
    argenio
    numero
    sex,
    pensaniia
    insirnul
    libras
    sexaginla
    et semis. Pari mo..o
    etper
    arctis
    majores
    sospertictae
    ecclesiaefecit calices
    majores
    ex
    argeiito
    pemieiites
    numero
    quadraginta
    et
    duos, qui
    omr.es
    iusimul
    peisant
    libras ducentas
    octoginla
    et unam.
    Veuerabiliseletiimiiraesalobamorem
    ejus
    rem
    vir-
    ginis
    dominaenostne obtulu ibidem coronas
    ex
    ar-
    gento
    nuniero
    quaiuor, pensantes
    libras
    sexaginta
    el duns .
    semis,
    et uncias tres.
    Item,
    ubi
    supra,
    canislra ex
    argento
    numero duo,
    pe;)sa.nfja
    libras
    tretlecim Fecit etiamibidem
    imaginem
    ex
    argeiito
    deauratam cum vullu bealae Dei
    genitricisMaiiee,
    pensaniem
    libras decem et
    septenj.,
    et uncias
    tres.
    Christi
    quoque oinnipotenlis
    Domini famujus
    obtulit
    in sacrosancto aliari
    saepedicteebasili.coeyestes
    de
    cbrysoclavo
    duas, habonteshistQriamDp
    inicoena-
    D tivitatis Domini noslri J esu
    Christi,
    cum
    periclysi
    diversis ornalas
    gemmis, atque margaritis
    mirifice
    decoratas.
    Obtulitetiamibi
    ipsealiam
    vestemde
    chrysoclavo,
    habentem historiam
    qualiter
    Dominusjioster J esus
    Christus a J oanne in J ordaue
    baptizatus
    est, cum
    periclysi
    de
    chrysoclavo
    mirifi.ceexornatam. Item
    ubi
    supra compsit
    v.estemde
    chrysoclavo,
    hab>entem
    historiam Dominicocresurreclionis Domini
    nos,lri
    J esu Christi cum
    periclysi
    de
    chrysoclavo,
    diversis
    ornatam
    margaritis.
    ; Bealissimusetvenerabilis
    praenominatusponflfex,
    divino amore
    ductus,
    fecit ibidemin
    jam proefato
    altari vestem simililer de
    cbrysoclavo,
    ha.bentem
    historiam
    qualiter
    beata Dei
    genitrix
    Maria
    corpore
    i est
    assumpla,
    cum
    periclysi (icchrysoclavo,
    seudi-
    versis
    margarilis comptaai atque
    decoralam. Fecit
    enim
    benignissimus praesul
    ibi
    ipse
    aliamyeslem
    ; de
    chrysoclavo
    habentemhisloriamDominicaeascen-
    {0&5
    - EPISTOLJ E.
    108(5
    sionisChristi Domini noslri rite decoralam. liem.
    ubi
    stipra
    obamorem
    ej.usdemvirginis
    construxit
    alism vestemde
    chrysoclavo,
    habentemhistoriam
    qtialiter Spiritus
    saiicius venit
    super apostolos,
    di-
    versisornatam
    niargaritis
    et decoralam.
    Imoibidem
    aliam munivit vestemde
    chrysoclavo
    cumhistoria
    pabnarum
    modeste
    comptamatque
    decoratam.
    Necnonel ubi
    stipra
    aliam
    compsit jani
    nomina-
    tus
    pontifex
    vestem de olovero cum
    periclysi
    de
    fiinRato..Pariter
    quoque
    el
    pro quotidianis
    diebus
    obtulitveslesdefundaloduas cum
    periclysi
    de
    qua-
    drapulo pulcherrime
    exornatas.
    Hicdivina
    inspira-
    tione
    pulsalus
    fecit
    ipse
    sanetissimiis
    praesul per
    arcusmi!joj*sjam praelaiee
    basilicaeveladefundato
    quatuordecim,
    et de
    quadrapulo qualuordeeim,
    -si-
    militer et de imizilo
    qualuordecira.
    Domini noslri
    J esu Christi famulus ob amorem eidem dominoe
    nostrae
    per
    arcus
    presbyterii
    jara
    dictee ecclesiae
    fecit vela de
    chiysoclavo,
    habeutia historiam Do-
    mini nostri J esu
    Christi, atque
    nativitatem seu
    as-
    sumpllonemejusdem
    intemeratae
    virginis
    numero
    viginti
    et sex. Pariter et
    per ipsos
    arcus obtulit
    vela de
    quadrapulo
    diversis historiis circumsuta,
    numei'o
    viginti quatuor,
    Christi
    uamque omnipo-
    tentis famulus ohtulil sursum in
    aspectu
    absidae
    pannum
    Alexandrinummirificedecoratum.
    Obtulit etiamin trabem
    majoremipsius
    basiltcae
    velum
    majus
    de
    ftindato,
    habens trabes de
    chryso-
    clavo
    seplem,
    et
    pericjysin
    de blattin
    Byzantea.
    Fecit etiamadornalum
    Ypsius
    basilicaein
    ipsam
    tra-
    bemyela de
    quarirapulo
    numero
    sex,
    el deimizilo
    yela numero
    quatuor. Ipse quoque pontifex
    feeit
    juxta
    vestibulumaltaris in absidamvelade
    quadra-
    pulo
    numero duodecim. Ilridemde hlaltin velanu-
    inero sex.' Venerabilis
    quoque praesul
    fecil in in-
    gressujam
    dictaebasilicaecorlinam
    majorem
    Alexan-
    drinam
    cumdiversis historiis
    compte
    decoratam.
    Simili
    modo,
    et
    pro quotidianis
    diebus aliam ibi-
    demobtulit cortinamAlexandrinam mjiifice
    exor-
    natam.
    Benignissimtis
    et
    praeclaruspontifex
    oblulit
    in
    prsenomiiiata
    basilicavelaalb*aholosericain tra-
    bem
    majorem
    cum
    periclysi
    dcfundatonumero sex.
    Vela alia
    quatuor
    de hlalliu
    Byzantea
    alba ibidem
    conslituit tniriflce. Ifem in absida
    ipsius
    basilicoe
    posuit
    vela alba cum
    peiiclysi
    de fundato numero
    sex.
    Et
    quia
    ibidemter bealissimus
    pastor
    tantain cu-
    ram
    tantamque viglantiam, quam
    e
    ga
    status san-
    ctarumDeiecclpsiaruin
    frequenter impendebat,
    et;am
    altare
    praesepiijam
    dictae
    bisilieie,
    seu vencrabilem
    confessionem,
    nltro
    cilroqtie
    ex auro
    purissimo
    cum
    diversis historiis mirilice
    coinpsil alque deco-avil,
    pensans
    libras centum
    triginla qualnor
    et uncias
    quatuor.
    Siinililer ex
    argenlo
    de aurato ciimvariis
    historiis ibideni uncias decem
    pensantes
    libras du-
    cenlas
    quinquaginiaquatuor
    et uncias
    quatuor.
    Item ibidemobtulit
    praefatuspomifex gabalas
    ex
    auro
    purissimo
    cum
    genimis
    diversis numero
    tres,
    pensantes
    libras octoet unciasdecem. Porro et vela
    de
    alythino
    cum
    periclysi
    deblaltin
    Byzanlea
    ibidem
    A
    posuil.
    Hic sacer antistes ob nimium cordis amo-
    rem fecit in ecclesia beatae Caeciliaevestem de
    chrysoclavo,
    habentera historiamDominicaej'esur-
    rectionis Doniini nostii J esu Christi mirifice
    depi-
    Ctam
    alque
    exornatam.
    Ipse
    vero a Deo
    protectus
    venerabilis et
    proecla-
    rus
    pontifex
    fecit
    propitiatoiinm
    sacri altaris beati
    Petri
    aposlolorumprincipis,
    ubi sanctissimumcor-
    pus ejns quiescit, spanoclistum
    ex auro fulvo cum
    diversis bistoriis
    depictum atque
    mirificedecora-
    tum,
    pensans
    Iibrasducentas. Ilemin
    jam
    dicla ec-
    cle iaol) amorem
    ejusdem
    Dei
    apostoli
    fauloris sui
    obtulit vela
    chrysoclava per
    arcus
    presbyferii,
    ha-
    bentiahistoriamDominicae
    passionis
    ac resurrcctio-
    nis Domini nostri J esu Christi numero
    quadraginta
    sex. Pariter et in ecclesia beatorum
    mariyrum
    Cosmoeet Damiani invia Sacra fecitvestemholose-
    ricam
    pnlcherrime compiamalque
    decoratam.
    Be-
    nignissimus
    elenim
    praesul
    fecil in basilica beatse
    g
    Dei
    genitricisvirginis semper
    MariieDominoenostree
    ad
    praesepegabatas
    ex auro diversis
    gemmis
    orna-
    tas numero duas
    pensantes
    libras sex. Ilemibi
    ipse
    obtulil
    gabatamapostolicam
    ex auro
    purissimo
    pen-
    sanlem libras
    quinque.
    Ilemubi
    supra
    fecit
    phara
    canthara ex
    argento
    numerooclo,
    pensantia
    insimul
    libras
    octuaginta
    duas. Obamorem
    quoqueejusdem
    domineenostroeobtulit in
    jam
    dictabasilica colum-
    nas
    quatuor,
    et arcumunum
    pensantia
    lnsimul li-
    bras
    sexaginta. Saepe
    nominalus ctenim
    poniifex
    fecitinvenerabili altari
    ipsius
    ecclesioev^steni albam,
    habenteminmediocrucem de
    chrysoclavo
    diversis
    geirmis circumsutam,
    et
    pulchriliidine
    exornatam,
    aliam
    quoque
    ibidemanneclens vcstemde blauio
    Byzantea,
    simili modo ciini cruce de
    clirysoclavo
    diversis
    lapidibus
    honestissime decoratam. Fecit
    etiamadornatum
    praefaloe
    ecclesleevela de
    chryso-
    clavo
    per
    arcus
    presbylerii
    habenlia liisloriamDo-
    ininicee
    passionis, atque
    resurrectionis Domini no-
    stri J esuChristi.
    *J
    Necnon et in trabem
    majoremsaepius
    dictaeec-
    clesieeobtulil vela alia cum
    periclysi
    de
    quadra-
    pulo
    nuniero sex. Item in trabes
    ipsius
    liasilicae
    fecit veladefundato nuinero
    seplem.
    Obtulit etiam
    vela holoserica in circuilu altaiis
    jam
    diciaeeccle-
    siae,
    habcnlia
    periclysin
    de
    quadrapulo
    numero
    quatuor
    Venerabilis
    qnoquepnesul
    fecit inecclesia
    bealaeDei
    genilricis, quam
    vocant
    Dominicam,
    ru-
    gas
    ex
    argcnlo pensanics
    libras
    sexaginla
    sex.
    Fecit etiam in ecdesia bealee l)e\
    gcnilricis
    Marieedoniime noslra: sisa Savinis in
    episcopio
    vestera de fundato cum
    periclysi
    de blattin
    By-
    zanlca.
    Hic
    denique
    divinavocaiionedefunctusest. Se-
    pulliis
    vero in ecclesia bcati Pelri
    apostoti.
    Fecit
    autem ordinationes
    duas,
    imam
    quidemper
    men-
    sem
    decembris,
    et aliam
    per
    mensem Marlium.
    presbyleros
    diaconos sex
    , episcopos per
    diversa loca numero El cessavit
    episcopa-
    tus
    ejus
    dies
    quatuor
    in mense
    J anuario,
    indiclioiie
    prima.
    PASGHALIS PAPiE I EPISTOLJ E.
    (Mansi,ibid.)
    EPISTOLA PRIMA.
    Deinventione
    reliquiarum
    sanctceCwciliw.
    Cumsumraae
    apostolicaedignitatisapex
    in hoc di-
    vino
    perspectus
    nitore
    dignoscitur
    perfulgere,
    cum
    in exercendis Dei laudibus
    impensius
    studehit
    [co-
    namur]
    exhihere
    certamen,
    adhocet
    injuncta
    nobis
    ejusdemapostolicaepastoraljs compulsif
    sollicitudi-
    nis
    cura,
    quae
    ad stabilitatem
    piorum pertinere
    di-
    gnoscitur locorum,
    ubertim
    promulgare,
    et
    aposto-
    liceeinstitutionis censura confirmare. Et
    quia
    con-
    venit nostro
    apostolico moderamini,
    ut
    diversa
    corporasanctorum, quae
    diuinculta
    jacuerunt, cum
    summa
    vigilanlia
    ob honorem
    omnipotentis
    Dei in-
    tra
    hujus
    almaeurliis claustra honeste
    congregare,
    inter
    quos
    et
    corpus
    beateeCaeciliee
    martyris, pervi-
    giles
    omnino
    inquirere
    deberemtis: et
    quia jamdu-
    1087 PASCHALIS
    I,
    PONTIFEX
    J ROMANUS. 1088
    dumfamamter
    quosdamvulgaverat, quod ejusdem
    l
    beatae Caecilioe
    corpus
    ab
    Aistulpho Longobardorum
    rege
    furtimfuissel
    ablatum,
    idcirco
    pene
    oblivionis
    obtentu
    poslponere
    credebamus. Unde
    lamen,
    Do-
    mini annuente
    clementia,
    quadamdie
    dumantecon-
    fessionembeati Petri
    apostoli psallentium,
    matuli-
    nali lucescente
    Dominica,
    residenles observaremus
    harmoniam, sopore
    in
    aliquo corporis fragilitatem
    aggravante,
    astitit nobis
    puellapulcherrima,
    el vir-
    ginali aspectu
    et habitu decora. El talia nobis in-
    tuens ait: Multastibi
    gratias
    referimus
    quod
    cun-
    ctanien
    [certamen], quod
    in medium
    apposueras,
    frustratoriis relationibus
    pervulgatus
    sine
    causa,
    re-
    liquisti, quia
    tanto
    penes
    me
    appropinquasti,
    <uod
    ore
    proprio loqui
    communiter valeremus.
    Et duma nobis
    diligenter interrogata
    fuisset: Tu
    1
    quis
    es,
    et
    quod
    eslnomen luum?
    quse
    talia me
    praemonendo[preesumendo],
    conaris? Si de nomine
    quaeris, Coecilia,inquit,
    famula Christi vocor. Cui
    subjungens
    dixi:
    Quomodo
    hoc credere
    possumus,
    cumolimfama i'elatum sit
    quod
    idemsacratissimoe
    niartyris corpus
    a
    Longobardis
    inde fuisset abla-
    tum?
    Quae
    ita
    respondens
    dixit: Veiitas est
    quod
    me mullum desideraverunt et
    queesierunt,
    sed
    gra-
    tia dominaemeae
    semperque virginis
    Dei
    genitricis
    Mariee
    adfuil, quod
    nec me
    invenire,
    nec rae
    depor-
    tare,
    sicut
    voluerant,
    hinc
    longius potuerunl.
    Sed
    sicut
    coepisti perge [perage],
    et sieut
    operaris
    inde-
    sinenter
    operare, quiaomnipotenti
    Deometibi
    pla-
    cuit revelare. Et
    corpus
    meumcumaliis
    corporibus
    sanctis
    quae
    sunt
    jtixla
    me i'econdere stude inlra
    muros urbis. Et haecdicens abscessil.
    Tunc etenim
    prohujus
    revelationis
    manifestatione,
    omni
    postposita diuicullale, incunctanter et
    absque
    ambiguilate ipsius
    venerabilis
    virginis corpus inqui-
    rendum decrevimus.
    Qui
    et annuente Deo
    ejusque
    solilo
    adjuvamineproperantes
    in coenieteriumsancti
    Sixti seuProetexlati situmforis
    portamAppiam(sic-
    ut in sacralissima illius
    passione
    manifesle narra-
    tur),
    inler
    collegas episcopos
    in aureis indumentis
    cum venerahili
    sponso reperimus.
    Ubi et Iintea-
    mina,
    cum
    quibus
    sacralissimus
    sanguis
    ahstersus
    est de
    plagis,
    in
    quibus spiculator
    trina
    percussione
    crudeliler se
    gesserat
    [incesserat],
    ad
    pedes
    beatis-
    simae
    virginis
    inunumrevoluta
    plenaque
    cruore in-
    venimus.
    Quae
    omnia nostris manibus attrectantes
    [pertraclantes],
    cumvenerabiti
    corpore
    honestein-
    tra muros
    hujus
    Romaneeurbis induximus.
    Pro
    cujus
    desiderabili lileclione titulum
    , quem
    pioe
    devotionisaffeclusanctus
    papa
    I
    Gregorius
    do-
    ctor eximius
    dicaverat,
    laxalum
    existentem,
    Dei au-
    nuenle
    clemenlia,
    in melioremstatum a novisfttn-
    damentis Dei
    ejusdem yirginis corpus
    cumcharis-
    6imo
    sponso, atque
    Tibiirtioet Maximo
    marfyribus,
    Iiecnon Urbano et
    Lucio, utrisque pontificibus,
    sub
    sacro altari beatorum Andreae
    apostoli
    et
    Gregorii
    confessoris dedicantes collocavimus.
    Ibique
    adlaudemcreaioris instaurato monasterio
    A beatorum Andreee
    apostoti
    et
    Gregorii confessoris,
    nec non in honorem sanctarum
    virginum
    et
    marly-
    rum
    Agathae
    et Caeciliaeinfra ecclesiamin loco
    qui
    dicitur CollisJ acentis . ln
    quo
    monachorum Deo
    servienllum
    congregationi
    unanimi consuluimus
    pro
    quotidianis
    laudibus et
    pro subsidio,
    el luminarium
    conlinuatione
    ,
    seuutilitate et
    stipendio
    monacho-
    rumdiu
    noctuque
    DominoDeonoslro devotionede-
    bita
    persolvendis,
    etc.
    EPISTOLA II.
    ADBARNARDUM VIEN.NENSEM
    ARCniEPISCOPUH.
    Paschalis
    episcopus
    servtts
    servorum
    Dei, vsve-
    rendissimo et
    sanctissimo fratri Bamardo sanctae
    Viennensis Ecclesiae
    archiepiscopo
    Quia
    sanctitatem tuamin EcclesiaViennensi
    gu-
    B
    bernalionem
    suscepissecognovimus,
    iu DominoDeo
    noslro
    plurimum
    inde
    gaudemus.
    Unde
    apostolica
    vice
    monemus,
    ut in custodia
    gregis
    Dei studium
    luaedileclionis
    prudenter invigilet.
    Pallii
    usum, quem
    adsacerdotalis officii
    honorem,
    et ad ostendendam
    unanimitatem cumbeato Petro
    apostolo,
    universus
    grex
    Dominicarum ovium
    quee
    ei commissae
    sunt,
    vim liabere non dubium
    est,
    ab
    aposto!ica;
    sicut
    decuit,
    sede
    poposcisti. Ipsumigilur
    libi Viennensi-
    que
    tuaeEcclesioeut
    pote
    ab eisdem
    apostoiis
    fun-
    datae,
    majorum
    morelibenter
    indulsimus,
    adosten-
    dendam in te
    tuamque
    Ecclesiam
    ejusdem
    sedis
    apostolicae
    charitatem :
    utque
    secundummoremEc--
    clesieeeo
    utaris,
    benignedesignamus.
    Fraternitalem
    tuam necessario
    commonentes,
    ut creditaetibi Ec-
    C
    clesiee
    opus ila,
    Deo
    favente, exsequi studeas,
    ut
    adepta cujus
    ornaris sludio
    dignitate,
    et
    probitate
    morum et vivacilate sollicitudinis et custodita in-
    tegritate
    fidei
    amplius
    studeas adornari. Omnia
    eliam
    privilegia quie
    tuae
    pridem
    concessa sunt a
    praedecessoribus
    nostris
    Ecclesiae,
    volumus ineon-
    versa libi et successoribus tuis
    permanere.
    Scriptumper
    manum
    Theophylacli
    notarii et scri-
    niarii,
    inmense
    Decembris,
    in.lictione 10. Beneva-
    lete. Dala
    per
    manum
    Georgii
    J iibliothecarii sanctae
    sedis
    apostolicae,
    Nonis Decembris
    , imperante
    do-
    mino
    piissimo Augusto,
    Ludovico a Deo
    coronato,
    magno, pacifico, imperatore, ejusimperii
    anno i et
    palritiatus ejus
    3.
    EPISTOLA III.
    ;
    ADUJ DOVICUM IMPERATOREM.
    Honor
    quidem
    sanctorumin hoc mundo
    principa-
    liter est
    quaelibetloca,
    nominibus eorum
    sacrata,
    i divinitus venerari assidue
    ;
    sedidfieri
    pleniter
    ne-
    quil,
    nisi a
    deputatis
    cultoribus
    ibi, quia
    non ho-
    mines
    pro locis,
    sed
    pro
    bonishominibusloca vene-
    rantur.
    Quicunque itaque
    localiter
    cuiquam jurat
    (sic)
    sanctorum,
    constat
    procul
    dubio
    jurasseillorum
    honestatem
    qui proprie
    ibi
    deputantur
    ad divinum
    i ctiltum
    utendum,
    nec inflrmasse videntur
    pro
    suo
    i
    posse
    tutelamin eis videlicet rebus bene
    adeptis,
    quia
    locorum
    cultores, honor,
    et
    religio
    exhiscon-
    i tinentur.
    Ideoquequilibet
    votor curiose debet eniti
    *Proti et
    J acinthi,
    locus titulo oroximus ubi erant
    corpora
    dictorum
    martyrum.
    1089
    EPISTOL^. 1090
    quatenus
    cultores sacri loci
    illius,
    ubi sibi est vo-
    tum,-quantum
    in se
    est, quiete
    sinemolestia
    quie-
    scere
    queant. Atque
    res ibi
    legitime perlinentes
    damnose nec
    pereant
    nec auferanlur.
    Propterea,
    reverende in Christo charissime fili
    Ludovice,
    me-
    mento votionumsanctarum
    quas
    ad honoremsancti
    Petri coramsanctis
    reliquis,
    nec non clericis ac
    fidelibustuis anle
    temporapaucapromisisti;
    et hu-
    jus
    rei
    gratia
    caiisas sitas in vestra ditione
    ,
    velut
    proprias
    defende.
    Atque
    nostrum
    legatum
    Leonem
    exorcislamibidemcommorantein sie ab
    injuria
    con-
    serva
    illaesum,
    ul
    apud
    homines
    perjurii
    famam,
    quodabsit,
    non
    incurras,
    sed
    apud
    Dominumfacto-
    rumsanctitatem obtineas.
    *
    EPISTOLA IV.
    ADPETRONACIUM ARCHIEPISCOPUM RAVENNATEM.
    De
    confirmationeprivilegiorum
    Ravennatis Ecclesitv.
    Paschalis
    episcopus,
    servus servorum
    Dei,
    reve-
    rendo et sanclissimo fratri Petronacio
    archiepiscopo
    sanctaeRavennalis
    Ecclesiae,
    et
    per
    tein eademEc-
    clesiain
    perpetuum.
    Ctnn
    piae
    desideriisvoluntateet laudande devotio-
    nis intentio
    apostolicis
    sit
    semper
    studiis
    adjuvanda,
    cura est sollicitudinisadhibenda,
    ut ea
    quaelegaliter
    geruntur
    et
    aequitatipersonaeconveniunt,
    nulla
    valeat
    refragatione perturvare ;
    sed
    irrefragavile jure
    Deo
    valeat
    permanere,
    et ob hoc
    apostolicispromulgalis
    sanctionibus
    propria, quae
    ralionis
    suppetunt
    fasexi-
    get possidenda
    confirmari.
    (Hucusque
    Liber Diur-
    nus.) Igitur quoniam quidem
    fralerna sanctitas tua
    direxit nobis
    per Sergiumreligiosum
    diaconemsan-
    ctee tuee Ravennatis Ecclesiee
    privilegium
    domini
    Adriani
    quondampapaepraedecessorisnostri,
    in
    quo
    confirmabit
    privilegia
    Leonis
    quondamimperatoris,
    facta ab
    Epiphanio quondam religioso notario,
    et
    scrinario,
    et
    apocrisario
    sancteeRavennatis
    Ecclesiae,
    qui
    directus est avenerandaememoriaeDamianoar-
    chiepiscopo,
    ut confirmataesacraeessent
    praeceden-
    tes formulasab
    ipso
    Leone
    imperatore
    tamdiveeme-
    meriae
    prisci
    J ustiniani, quamquam
    ceteris
    piissimis
    imperatoribus privilegia
    sancteeveslreeEcclesiae
    pree-
    largita,
    in
    quibus
    et aliis
    piis capitulis,
    el ut sine
    saerilegio
    vel ferilis
    rapinaeejus
    flnes
    praelargitee
    sunt,
    et
    promulgaliones.
    Postulabit
    quoque
    nobis
    tua almitas eadem
    ipsa per
    nostros
    apostolicosapi-
    ces flrmitatem
    aceipere.
    Unde annuentes
    preepara-
    tius
    sancimus,
    et confirmamus omnia
    quaecuinque
    sunt
    privilegia
    edita insancta vestraRavennatis Ec-
    clesia tam
    praedecessorum
    nostrorum, pontificum
    scilicet sanctaerecordationis Hadriani et
    Leonis,
    seu
    proedecessorumillorum, auamqueimperatorum,
    vel
    A
    dona
    regum,
    aut a Christianis hominibus
    per
    dona-
    tionibus vel vendilionibus seu testamentis
    oblata,
    justo
    ordine
    generaliler
    et
    specialiler
    omniumsan-
    ctaetuaeEcclesiae
    largitatem
    conrovorationis firmi-
    talemin
    perpetuum
    habere
    praecipimus,
    et confir-
    mamus,
    ut nullum locumaut
    jus subjacentem
    sub
    dicione sanctaetuaeEcclesiae
    per quolibet
    adinven-
    tionis
    argumento, polenlia quoquo
    modo
    audente,
    judicari
    suffultumcivili aut mihlari
    proecinlo
    usur-
    pari
    vel subtrahere aut
    violare,
    vel novaiione ocdifi-
    calionis
    inducere;
    sed si
    quis
    corutum aut caden-
    tem
    templum
    renovare aut aedificare
    temptaverit,
    non habere licenliamante hoc
    agere,
    nisi
    prius per
    solitambenedictionem
    paterna
    sanctitati vestraesan-
    cla et venerabilis crux ibi
    figatur ; nequequi
    ex alio
    "
    episcopalo
    dicione aut civitalis ibidemvenienles et
    commoranles Deo amabiles clericos
    praesumere
    in
    subjacenlibus-vobis
    ecclesiis sine
    proeceptionem
    ve-
    stram sacerdotalem
    agere
    minislerium, magis
    autem
    et omnesadvenai-um
    religiosissimos
    clericos limites
    atque
    acliones vestram sanclitatem obaudireet defi-
    nire et secundumdivinaruin
    legum
    et sacratissima-
    rum
    regttlarum
    tenoreeffectumineis inferre mona-
    sterio vestro sancti
    primi marlyris Stephani, qui
    sic
    nominalur,
    fundamenta
    ,
    et
    rejacet juxta pala-
    tium,
    cum omnibus eidem
    pertinentibus religiosis
    monachis,
    oniniaveneranda
    oracula,
    ac
    monasteria,
    et ceteros venerandos locos sub
    parrochia
    existentes
    sanclitati vestrae,
    sub dicioneet
    potestate
    sanctitati
    vestrae
    suhjaceant,
    et
    per
    le sancteetueeEcclesiaeet
    L;
    quecumque
    sacris eis
    privilegiis
    in
    inlegro
    obser-
    vandis
    super
    his;
    nec nullum molestia aut
    angarias
    aut
    gravamina,
    aut excuvias
    quilibet
    inferre
    parti
    sanctaetuae
    Ecclesiae,
    necnon colonos
    aut
    partiarios
    el servos
    subjacentes parti
    sancteeveslrae Ecclesiae
    a
    quolibet
    omnium ad militandumsubtra.here;
    sed
    si militali fuerint eos
    discingi
    et desmilitari
    juve-
    mus,
    vestraevenerandae redituros
    parli;
    ut si
    quis
    talia temeranter
    praevaricari lemptaverit,
    dehis
    quae
    a nobis
    pie
    sancita
    sunt,
    et
    juste
    anobis
    petistis,
    et
    per praesentem
    noslram
    apostolicam
    continetur for-
    mula,
    non solumnihil
    preevaleat,
    sed etiam
    pro
    ta-
    lematrocem
    audaciam,
    et omniumsuarum faculta-
    tum amissione
    faciantur,
    nec non et animarum
    advcrsionispericulum
    minimedeclinare
    poterint,
    suf-
    ficienlibus
    omnibusin ostensione sola
    hujus aposto-
    licaenostree exaracionis. Si
    quis
    vero contra hoc
    nostrum
    apostolicum preeceptumegerit, componat
    auri obriti libras
    quinque; insuper
    et anathematis
    vinculis sit
    innodatus,
    et
    perpetuee
    condemnationis
    submissus.
    Quod praeceptum
    confirmationis a nobis
    factumscrivendum
    praecepimus
    Timotheonotario et
    ;Ha,ncepistolam
    ex
    Ughellioacceptam
    dedit
    qui-
    dera
    Labbeus,
    sed mutilamadeo et erroribus sca-
    teutem, ut vix interdum elici ex ea sensus
    aliquis
    Congruuspossit.
    Sinceriorem ex
    autographo
    in ar-
    horis
    cortice,
    siveut
    aptius
    arbitraremur in
    papyro
    jEgyptia expresso,
    et inAmbrosiana Mediolanensi
    biiiiotheca servato exhibenl Palalini
    socii, qui
    re-
    ruui Italicarum
    scriptores
    a Muratorio collectosde-
    derunt.
    Ejus parif/u
    exordium
    legitur
    totidemvef-
    bis in Libro Diurno Romanorum
    pontiflcum
    a Gar
    nerio edito
    cap. 7,
    num.
    9;
    ex illovero mendanon-
    nulla,
    quoe
    in bullam hanc Paschalis
    irrepserunt,
    emendari
    posse
    idem Garnerius monet. Ea vero
    cura
    quod
    a nemine
    hueusque
    sit
    praestitum,
    nos
    uon
    manet,
    daturos bullamex Mediolanensi
    autp-
    grapho.
    1091
    PASCHALISI,
    PONTIFEX.ROHANUS.EPISTOL42. 1092
    scriniario sedis
    nostroe,
    in.mense
    J ulie,
    indictiouet
    duodecima
    t
    Benevalete
    -.-.
    Dittimv Idus.!ilias
    per
    manum
    Sergii
    hiMiolhe-
    carii sancl.u sedis
    apostolicae, imperanie
    ilomino
    iiosii-o
    perpeiuo Aug-isto
    Luiovico a Deocoromto
    inagiiopacilicoimperatore
    anno sexto,
    sed el Hlo-
    thario liovo
    iiuperalorc
    ejus
    lilioanno... indiclione
    duodecima.
    n
    EPISTOLA V.
    AL'ARCHIEPISCOPU.M MF.DIOLANENSEM
    [Cer.,
    ADMEDIO-
    LANENSES..
    .
    Fratcrnoe
    [aeternee]
    inorlis crimen
    incurrit, qnis-
    quis
    cum
    polesl
    fraler
    [
    Deestfrater
    ]
    fratrem a
    morle minimedefendit. Nos
    quoqtiequi
    excellenliae
    vestroesummum
    discrimen
    auiiivimus,
    summi reatus
    pcenam
    incurrimus,
    si
    lacemus;
    Dominoper Prophe-
    tamterribiliter
    teslante
    [Dominoprophelante] quod
    profecto sanguineiii
    fundit, qui impiorum iniquila-
    lem tacendo dissiinulat. Audivimus
    enim, quod
    valde
    miramur, quod
    sacri
    apud
    vosordines
    pecu-
    niis dislrahunlur,
    dura
    quicunque
    tale
    aliquid
    alten-
    ta\erit
    [acceplaveritj
    omuino hacrelici
    comproben-
    lijr, sancto
    Spiritu per Gregorium
    inlonaiite
    h
    quia

    qmquis per pecuniam


    ordinafur,
    ad hoc ut fial
    h^creticus
    prornovetur.
    Et ut nostrse
    hiijus pagi-
    nukc non
    prsesumplionein[proesumptionis]
    sed ti-
    moris causamfuissemonstremus,
    beatus idera
    pro-
    sequitur
    :
    Quisquis
    conlra simoniacamet
    neophy-
    torum haeresira
    pro
    olficii sui locoveheinenter non
    arserit,
    cumeosenondubilet habiluruni
    portionera,
    t
    quiprimuscommisilhocpiaculareflagitium.
    Quibus
    inverliiscum
    haerelica.et simoniaca,elneophytorum
    haeresis
    expriniatur, quod
    etiam
    [aeterna]
    mortedi-
    gnissimum
    crirnen sil
    apertissiine
    declaratur,
    prole-
    stanle
    per Augustinum
    divino
    oracttlo,
    ac dicenle:
    c
    Firmissimelene
    ,
    et ntiHaienus
    dubites,
    onuiem
    haci'elicuin,
    vel
    schismalicum,
    quamvis
    multaselee-
    a
    Gratianuscaus.
    i, quaest. 5, cap. 7,
    Si
    quis
    ob-
    jecerii,
    etc., caeterique
    deeretorumcollectores
    frag-
    nientum
    quod.iai..
    canonicum
    afTeriml,
    Paschalis
    noiuine
    iuscriplum, quod
    Roinani
    ejusdemoperis
    correctores deceiolum esse afliriiiaut ex
    epistola
    qttadam
    Paschalis
    papee, eamqueiniegram
    vel fere
    infegram
    exslare asserunt inbiblioth. Vatic. iucol-
    leclionems. decrelorumaRom.
    pontif.
    latorum. Ex
    quo
    eliamcodice
    pertinere
    illamadPaschalemI de-
    ducuiit,
    cumin eademcollectione
    posl
    Adriani II
    epislolas
    orline
    succedat;
    decrela veroPaschalis II
    statim
    posl
    UrhanumII
    jtixla
    acseries
    ponlifictim
    exigit, subjuiJ gunlur.
    Hanc
    ipsam epistiilamego
    nactus sumin
    appendice anonymi
    ad codicera ms.
    Burchardi, quein
    bibliolheca cathedralis ecclesiee
    sancti Martini Lucensisservat,
    ex
    quo
    hic dandam
    suscipio,
    eolibeulior
    quod
    nondum
    vulgatam
    arbi-
    tror el
    iulegrior
    est
    prae
    illaRomanorum
    censorum,
    ul
    polequae
    data inKcrihilurad
    archiepiscopum
    Me-
    diolanensem
    , quaminscriplionem
    deesseiii Romano
    coriiceex silentio eorum
    inlelligo.
    Ex eodeni
    pariter
    codice meo deduco nonnisi ad Pasclialem
    primum
    pertinere
    cum
    procferat
    in litulo
    Epistota
    Paschasii
    papte,
    etc,
    itaenim
    designare
    constievisseaetatisil-
    lius
    scriptores (est
    eniracodex siecttli xn
    ineuntis)
    PaschalemI demonsirat
    exempluni
    IvonisCamoten-
    gis, qui
    in
    epistola
    20ad
    Reudonem,
    seuEudonem
    A
    mosyuas faciat,
    vel eliam
    pro
    Chri3to
    sanguineta
    fundat,
    cumdiaboloet
    angelis ejus
    eeterni
    iguis
    in-
    cemlio
    mancipaiiduni,
    nisi anle lineui
    hujus
    catho-
    licievitic fueril
    incorporattis
    et
    reiniegraius
    Eccle-
    sias. >Hincesl
    quod
    Douiinusvendeulesel ementes
    de
    temploejecil; Daihau,
    et Abiron ambientes terra
    gliiiivit; Simonemque |Magum]
    tentanteiu Peirus
    damnavil, omnesque
    siinoniacosecclesiaslicis
    jaculis
    Petrus
    [Deesl
    vox
    Peirus] perpetuo
    analhemate con-
    demnavit. Et
    turpe nimiumest,
    ut in
    plenissimum
    jam vigorem
    confirmafaEcclesiatamferali inimico
    succurabal; ideoque[de quo]
    in
    primordio
    suaein-
    fauliae lauta virtule
    triumphabat.
    d
    Si
    quis
    autem
    ohjecerit,
    non
    consecratioiies,
    sedres
    ipsas, quee
    ex
    consecratione
    proveuiunl, vendi;
    videlur
    qttidem
    B
    aliquiddicere,
    nihil autem
    penitus sapere
    Namcum
    corporalis [Deesl
    vox
    corporalis]
    Eccle-
    sia,
    aut
    episcopus,
    vel
    abbas,
    aul tale
    aliquid
    sine
    i'ebus
    corporalibus
    el exterioribus in nullo
    proflciat,
    sicul nec anima sine
    corpore temporaliter
    vivit.
    c
    Quisquis
    eorumalterum
    vendit,
    sine
    quo
    alterum
    habere non
    [nos] provenit,
    neutrumnonveiidiluni
    non
    [Deestnon] derelinquit. Quam
    tamen
    objeclio-
    nem sacer
    penilus
    canon
    exterminat,
    cum
    pi'ocura-
    toreinvel defensoremEcclesiaevel
    reguleesubjectum
    [aDco]per pecunias
    ordinari
    prohibeat,
    utinterveii-
    lores
    quoque
    tauti sceleris anathematis mucrone
    succidat.
    Quidplura?
    si analhemaiizati el excom-
    municati,
    et ut verehaeretici simoniact et
    necphyti
    a
    p
    numero sunt fidelium
    [et]
    Ecclesiae
    separati, quis
    nonvideat
    ([uodhujusmodi
    sacerdotum aut clerico-
    rum misseeet orationes Dominuin ad iracundiain
    -
    super populumprovocent, quemplacari
    lalibuscre-
    debamus?
    Scriplum
    est enim: Omne
    quod
    nonestex
    ftde,
    peccatum
    est
    (Rom.
    xiv,
    23);
    et ul
    [ilerum]
    veri
    saerificii locusextra catholicamEcclesiamnon
    est;
    undcel dicilur : Hcereticumhominem
    postprimam
    et
    Normanniae
    dapiferum
    edil.
    J ureti,
    eadem
    appella-
    lionePaschalemI
    designal.
    t
    Denique
    Urbanus
    pnpaH, qui
    PaschalemU
    prae-
    cessit,
    ex hac
    ipsaepisiola, quani
    Paschalis
    (primi
    ulique) agnoscil
    in
    epist.
    ad Luciuin
    praepositum
    inter Labbeanas num.
    17, lestimonium
    profert,
    ipsum
    videlicet
    quod
    exslal in
    cap. 7,
    Siquis obje-
    cerii, qu.
    a.
    D Posl haec
    scripta
    incidi in eamdem
    ipsamepist.
    a Geroho
    praeposiloReichersiiergensi
    inCommenl,
    ili
    psal.
    xxv reciialaro
    pag.
    519 edil.
    Pezii,
    quoe
    tamen in fine
    plurimum
    ab hac noslra
    diserepaf.
    Qui
    enim
    epilogus
    esl
    epist.
    inGeroho
    congruit
    cum
    canoueilloconciiii
    Tolelani, qn-.-mego
    ineodemms.
    codice
    offendi,
    ubi et hanc Paschalis
    epistolam
    na-
    ctus
    sum;
    imoci stalim
    post
    illamscribiiur. Hincsi
    conjeefuram
    dueere
    liceat,
    censeoPaschalis
    episto
    1
    lamillami'ecilalamfuisseinToletano
    aliquo
    conci-
    lio, cujusacfa parierini; sialimque
    Patres cisnonem
    secimriumillani dictasse. Hieceausafuif ut in codice
    Gerolri alterumalleri
    suhjungereiur. Ufcunque
    sit,
    epistoiamprofero
    exmco
    codice,
    nolatis iuler uncos
    ex Gerohovariantibus.
    b
    In
    Episl.
    ad
    episc.
    lib.
    iv,
    ep.
    56.
    c
    Aug.
    lib. de
    Fide, cap.
    39.
    ll
    Can.
    5,
    Si
    quisobjeceril, quaest.
    5.
    6
    VideUrbani II
    epist. 17,
    a'dLucium.
    1095 REMIGII CURIENSISEPISCOPl CANONESPRO SUA DIOECESL
    1094
    secundamcorrectionemdevita
    (Tit.
    iu,
    10). Quomodo
    ergo
    tales
    episcopos,
    ahbates vel
    religiosos [reli-
    quos]
    clericos
    devitamus,
    si eorummissas
    aud.imus,
    cum
    quibus;
    si vel simul
    oramus,
    excommunicaiio-
    nemsubimus?
    Quosquidem
    sacerdotes essesaltem
    credere omnino errare
    est,
    cuni Petrus Siinoni
    dicat : Pecunia lua tecumsit in
    perditionem; quia
    existimaslidonum
    Deipecuniispossidere(Acl.viu,20).
    Ubi cuiii existimasti
    dicitur, palet quia
    non
    pro
    eo
    quod fecerii,
    sed
    quia
    facere se
    posse
    crediderit
    conderanatur,

    eum tamen minus sit existimare
    quam
    credere. Cum
    itaque
    haereticum
    qualemcun-
    queesse,
    sit certa etindubitata
    damnalio, quid
    valet
    Arianos, Sabellianos, Pliolinianos, impiosque
    Mani-
    chseos
    pene
    orbe
    pepulisse,
    si simoniacaet
    neophy-
    lorum haeresis
    ,
    quae
    ut beatus
    Gregorius
    dicit,
    ante oranes in sancta Ecclesia diabolica fraude
    a
    Huc
    usqueGerohous, apud quem
    haecsubdtin-
    tur : Et nos subanathemale interdicimus
    idipsum
    de heeresi
    simoniae,
    sicul sancta deerevit
    synodus,
    nulluin aut ecclesiarum
    consecrationem,
    aut archi-
    presbyteraium,
    aul commendationes
    altarium,
    aut
    A
    surrexit
    quasi prima
    et maxima
    Ecclesieecastita-
    temfoedanimium
    pollutione
    contaminetur?
    Igitur
    in
    Dominumet
    propler
    Domiuumvestram
    excellentiam
    et omnes fidelesChrUti
    rogamus
    et
    ohtesiamur,
    si
    habere
    partera
    in Cb'i!o
    crpiiis,
    sunimopere
    in-
    state,
    ut lam saeva
    peslis, qi
    ;ein
    universosjam po-.
    pulosusquequaque
    saeviendoaeteriiamorte
    multavit,
    vesfraauctorilate el
    exempiopenitos destruatur,
    ne
    ulterius, quodabsii,
    in
    Spirituin peccare, nequehic,
    neque
    infuturo saeculoremittaiur.
    ADNOTATIO COLLECTMUS INHANCEPISTOLAM.
    Epistolam
    hanc
    primumquidem
    a me
    evulgari
    olim
    putavi;
    deiu fere
    integritra
    naclus suminGe-
    roho;
    tandein cum
    jam pnelo snbjiciendam
    dedis-
    sem,
    integram reperi apud
    IvonemDecret.
    par. u,
    B
    c.
    81, qui
    illaui recitat sub
    preeflxo
    tilulo : Ex de-
    cretisPaschalis
    papiv.
    traditiones ecclesiarumvendere.
    Quisquis
    conduxe-
    rit,
    aut vendiderit
    ,
    aut
    emerit,
    anathema sit
    ,
    amen. Et
    respnnderunt
    omnestertio : Fiat fiat. Et
    ilaabsolvitur
    epistola
    adeumdem.
    ANNODOMINIDCCCXX.
    REMIGIUS
    CURIENSISEPISCOPUS.
    NOTITIA
    HISTORICA IN REMIGIUM.
    [Harlzheim,
    conc.
    Germ.,
    tom.
    II.]
    Remigium,
    aliis
    Remedium,
    Curiensem inRhelia
    episcopum,
    vixisse inter
    813-850,
    et fuissenumero de-
    cimumnonum.
    ejus
    Ecclesiae
    pi'aesulemjuxta Stuniphitim
    Histor. GermanicacHelveliaeKh.
    x, pag.
    584
    ;
    at
    juxta
    Buceliimm
    episcopumvigesimum
    lertium Germanieesacrae
    parte
    ima
    legimus. Capitula
    XLIX
    quae
    se-
    quuntur,
    ex Isidori litleris
    supposititiis
    veterum Romanorum
    pontiflcumexcerpia
    sunl: subCarolo
    Magno
    verosimiliter
    scripla,
    imo
    ejusdem
    jussu,
    ut scribil
    Goldastus,
    de
    quo
    valdedubito: namIsidorianacolleclio
    Carolo
    Magno
    uota minime
    fuit,
    uti
    Dionysiana
    abAdriano
    papa
    eidem douata. Inserit
    saepe
    auctoritates
    Scripturae
    sacrae: caeterumex illis
    supposltitiis
    litteris sua
    capitula
    confecit.
    RIMIGII CAKONES
    PRO SCA DIMESI.
    (Harl/iheira,ibid.)
    I.
    Delicentia
    corporis
    Domini.
    (Ex
    eplstola
    ClementisadJ acobum
    Hierosolymorum
    episcopum.)
    Certetania inaltari bolocaustaofferantur,
    qnanta
    poptilo
    sufficere
    debeant; quod
    si
    remanserint,
    in
    crastinum
    non
    reserventur,
    sedeumtimore et tre-
    niore,
    clerieorum
    diligeniia
    consummenlur.
    Qui
    autera residua
    corporis
    Domini, quoe
    in sacrario
    relicla
    stmt,
    constimnnl, nonstatim
    adcommunes
    accipiendos
    cibos
    conveiiiant,
    nec
    putent
    sanctoe
    C
    portioni
    commiscere cibnm
    qui per aqualiculos
    di-
    gestus
    insecessumfunditur. Si
    igitur
    mane Domi-
    nica
    porrigitur, usque
    adsextam
    jejunent
    ministri
    qui
    eam
    consumpserint;
    et si
    tertia,
    vel
    quarta
    hora
    acceperint, usque
    ad
    vesperam.
    Sic secreta san-
    ctiflcatioiieaeternacustodiendasunt sacramenta.
    II.
    Devasissacris.
    (Ex
    eadem
    cpistola.)
    De vasis sane sacris ita
    gerendum
    est: Altari
    palla,
    cathedra candelabrum,
    et
    velum,
    si
    1095 REMIGIICURIENSIS
    EPISCOPl d096
    vetustate
    consumpta,
    incendiodentur :
    quoniam
    non
    i
    licel ea
    quee
    insacrario
    fuerint,
    male
    traclari,
    sed
    incendiouniversatradantur.
    Cineresquoque
    eorum
    in
    baplislerium inferantur,
    ubi nullustransitus
    ha-
    beatur,
    aut in
    pariete,
    aut in fossis
    pavimentorum
    jaclentur,
    ne inlroeuntium
    pe'dibus inquinentur.
    Pallasvero et vela
    quoe
    in sancluarii sordidatafue
    riut
    ministerio,
    diaconi cum humilibus ministris
    intra sacrariurn
    lavent,
    non
    ejicientes
    foi'asasacra-
    riovelaminaDominicae
    mensae,
    ne forte
    pulvis
    Do-
    minici
    corporis
    male
    decidat, syndone
    foris
    delata,
    et erit hoc
    operanti peccatum
    : idcirco in sacrario
    ministris
    praecipimus
    cum
    diligentia
    custodire, Pallae
    in alia
    pelvelaventur,
    et inaliavela.
    in.
    Quo
    lococelebrandasitmissa.
    (Ex epistola
    Clementisomnibus
    episcopis, presbyte-
    ris,
    diaconibus
    missa.)
    Hic
    ergo,
    hoc
    est,
    in
    praesenli
    vita
    positosoportet
    vos
    agnoscere
    voluntatem
    Domiui,
    ubi et
    agendi
    et
    sacriflcandi est locik :
    quoniam
    in aliislocissacri-
    flcareet missascelebrarenon
    licel,
    nisi inhisin
    qui-
    bus
    episcopus proprius jusserit,
    aut ab
    episcopo
    regulariler ordinato,
    tenente videlicet
    civitatem,
    consecralusfuerit. Aliterenimnonsunt
    haecagenda,
    nec rite celebranda.
    IV.
    Deobedientiaexhibenda
    episcopis.
    (Ex
    eadem
    epistola
    B. Clemenlis
    papae.)
    Vobis
    qui
    sacerdotioDomini
    fungimini
    et in
    spe-
    culo estis
    positi, plus
    scire
    oportet,
    ut subditos vo-
    '
    bis
    populospleniler
    docere
    possilis, eisque
    ad re-
    gna
    coelorumducatum
    preebere
    Domino annuente
    valeatis : unde et
    ipsaper
    se Veritas ait : Vobis
    datum est nosse
    mysteriumregni Dei,
    civteris aulem
    in
    parabolis,
    et
    reliqua.
    Yestrumenfm
    qui legalione
    Domini
    fungimini,
    est docere
    populos,
    eorumvero
    estvobisobedireut Deo. Si autem nobis
    episcopis
    nonobedierint omnes
    pi'esbyteri, diaconi,
    acsubdia-
    coni,
    et
    reliqui clerici,
    omnesque principes
    tam
    majoris
    ordinis
    quam
    et
    inferioris, atque reliqui
    populi, tribus,
    et
    linguae
    non
    oblemperaverint,
    non
    solum
    infames,
    sedet extorresa
    regnoDei,
    el con-
    sortio
    fidelium,
    a liminibus sanclaeDei Ecclesiae
    alieni erunt. Namvestrum est eos
    instruere,
    eorum
    vero esl vobisobedire ut'
    Deo, cujus legalione
    fun-
    gimini,
    dicenleDomino:
    Qui
    vos
    audit,
    me
    audit,
    el
    qui
    os
    spernit,
    me
    spernit,
    et
    qui
    vos
    recipil,
    mereci
    -
    pil;
    et
    Qui
    me
    recipit, recipit
    eum
    qui
    memisit
    (Luc.
    x, 16; ix, 48).
    V.
    Nihil
    absque
    licentia
    episcopiagendum.
    (Ex
    eadem
    epistola
    inter
    ceetera.)
    Quapropter
    cunctis
    fidelibus,
    et
    summopere
    omnibus
    presbyteris,
    el
    diaconibus,
    ac
    reliquis
    cle-
    ricisattendendum
    esl,
    ut nihil
    absque episeopi pro-
    prii
    licentia
    agant. Nonulique
    missassine
    ejusjussu
    quisquampresbyterorum
    insua
    parochia agat,
    non
    baptizet,
    nec
    quidquamaljsqueejus permisso agat.
    A
    Similiter et
    reliqui populi, majores
    scilicet et mino-
    res
    per ejus
    licentiam
    quidquidagendum
    est
    agant,
    necsine
    ejus permisso
    a sua
    parochia abscedant,
    nec ineaadventanles morari
    praesumant.
    Animee
    verO eorum ei credilae sunt : ideo omnia
    ejus
    consilio
    ageredebent,
    et eoinconsultonihil.
    VI.
    Quod
    omnibus
    baplismumpercipe.re
    sit necessarium.
    (Ex epistola
    B. Clemenils
    papae,scripta
    J ulioacJ u-
    _.
    liano,
    el
    reliquisconsoilalibus.)
    Sive enim
    justus sit,
    sive
    injuslus, baptismum
    peromnia
    necessariumest. J usto
    quidem,
    ut adim-,
    pleatur
    ineo
    perfectio,
    et
    regenerelur
    Deo:
    injusto
    autem,
    ut eecatorum
    queegessit
    remissio conce-
    dalur.
    B
    VII.
    Baptizalos
    ab
    episcopoconsignari
    debere.
    (Item
    exeadera
    epistola.)
    Omnibus
    ergo
    feslinandumest sinemora renasci
    Deo,
    et demum
    consignari
    ab
    episcopo,
    id
    est,
    septiformemgratiam
    sancti
    Spirituspercipere, quia
    incertus esl
    uniuscujusque
    exitusvilee. Cum autem
    regeneratus
    fuerit
    per aquam,
    et
    postmodumsepli-
    formis
    Spiritus gratia
    ab
    episcopo,
    ut memoralum
    est, conflrmatus, quia
    aliter
    perfectus
    esseChristia-
    nus
    nequaquam poteril,
    nec sedemhabere inter
    perfectos
    sine
    necessilale,
    sed incui-iaaut volun-
    tate
    remanserit,
    ut habeat
    quod
    a Petro
    accepimus,
    et caeteri sancti
    apostoli preecipiente
    Dominodocue-
    runt;
    et demumex
    operibus
    bonis ostendat in se
    "
    similitudinem
    ejusqui
    eum
    genuitpalris.
    Post haec
    vero
    agnoscat
    Deum honorare : honor autem
    ejus
    est,
    ut ita
    vivat,
    sicut ille
    vult;
    vult
    autem
    unum-
    quemque
    ita
    vivere,
    ut homicidium et adulte-
    rium
    nesciat,
    odium et avaritiam
    fugiat; iram,
    su-
    perbiam, jactanliamrespuat,
    et
    execretur,
    invidiam
    i
    quoque
    et ceeterahis similia
    penitus
    a se ducat
    aliena.
    VIII.
    _
    Quid
    conferataqucebaptismus
    adDei cuitum.
    _ (Item
    exeadem
    epislola.)
    i
    Primo
    quidem, quia quod
    Deo
    placuit, impletur;
    secundo,
    ouia
    regenerata
    ex
    aquis
    et Deofenovata
    ',
    fragilitasprioris nativitatis, quae
    vobis
    per
    hominem
    i
    y.
    facta
    est,
    amputatur,
    etita demum
    pervenire pote-
    ritis ad
    salutem;
    aliter
    impossibile
    est. Sic enim
    l vobiscum sacramento verus
    prophela
    testatus est
    dicens :
    Amen,
    amendico
    vobis,
    nisi
    quis
    dentio re-
    natus
    fueril
    ex
    aqua
    et
    Spiritu,
    non tnlrabil in re-
    gnum
    ccelorum
    (J oan. ms 5).
    IX.
    Quod
    non
    ubique
    et a solo
    sacrificandum
    sit.
    (ExepistolaAnacleti papaescripta
    omnibus
    episcopis
    e ca?terisque
    ciinclis
    fldelibus.)
    Deoenim
    perfecte
    sacrificantesnondebent
    vexari,
    sed
    portaTi, consolari, atque
    ab omnibus venerari.
    u
    Ipsi
    autem
    quando
    Domino
    sacrificant,
    non soli hoc
    n
    ageredebent,
    sed testes secum
    adhibeant,
    ut Deo
    pei'fecte
    in sacratis Domino locis'sacrificare
    pro-
    1097 CANONESPRO SUA DIOECESI. 1098
    bentur. Ait
    namque
    auctoritas
    legis
    Divinee:
    Vide, j
    n'e
    offerasholocausta
    tuainomni
    loco,
    quem
    videris;
    sedin
    loco, quemelegit
    Dominus Deus tuus
    (Deut.
    xii, 13").Episcopus
    Deo
    sacrificans, testes,
    ut
    prae-
    fixuutest secum
    babeat,
    et
    plures quam
    alius sacer-
    dos : sicut
    majoribus
    honoris
    gradibus fungitur,
    sic
    majoris
    testimonii incrementatione
    indiget.
    In
    solemnioribus
    quippediebus,
    aut
    septem,
    aut
    quin-
    que,
    aut tres
    diaconos, qui ejus
    oculi
    dicuntur,
    et
    subdiaconos, atquereliquos
    ministros secum
    habeat,
    qui
    sacris induti veslimentis in fronteet a
    tergo,
    et
    presbyleri
    e
    regiohe
    dextera
    laevaque
    contrito
    corde,
    et humiliatoac
    prono
    stent
    vultu,
    custodientes eum
    a
    malevolis
    hominibus,
    et consensum
    ejus praebeant
    sacrificio.
    X 1
    Nontollendasresecclesiw.
    (Ex
    eadem
    epistola
    Anacleti
    papae.)
    Ergoqui
    Christi
    pecunias
    et ecclesiae
    rapit, aufert,
    vel
    fraudat,
    homicida
    est, atque
    homicida ante con-
    spectumjudicis
    esse
    deputabitur. Qui rapit pecuniam
    -oroximi
    sui,
    iniquitatem operatur
    :
    qui
    autem
    pe-
    cuniam vel res ecclesise
    abstulerit, sacrilegium
    iacit.
    XI.
    Deordinalione
    episcoporum.
    (Ex epistola
    Anacleti
    papoescripta
    omnibus
    episco-
    pisItaliae.)
    Ordinationes
    episcoporum
    auctoritate
    apostolica
    ab omnibus
    qui
    in eadem fuerint
    proviucia
    sunt
    celebrandae:
    qui
    simul convenientes scrutinium
    diligenter agant, jejuniumque
    cumomnibus
    preci-
    bus
    celebrent,
    etmanus cumsanctis
    Evangeliis quae
    preedicaturi
    sunt
    imponentes
    Dominica die hora
    tertia
    oranles, sacraque
    unctione
    exemplopropheta-
    rumet
    regum capita
    eorum more
    apostolorura
    et
    Moysi ungentes, quia
    omnis sanclificatio constat in
    Spiritu sancto, cujus
    virtus invisibilis sancto est
    chrismale
    promulgata,
    et hoc ritu solemnem cele-
    brent brdinationem.
    Quod
    si omnessimul convenire
    minime
    potuerint,
    assensum lamen suis
    precibus
    praebeant,
    ut ab
    ipsa
    ordinatione animo non desint.
    Porro et
    Hierosolymitarum primus archiepiscopus
    beatus
    J acobus, qui
    J ustus
    dicebatur,
    et secundum
    carnemDomini
    nuneupatus
    est
    frater,
    a
    Petro,
    J a-
    .
    cobo,
    et J oanne
    apostolis
    est ordinatus : successo-'
    ribusvidelicetdantesformam
    eorum,
    ut minus
    quam
    a tribus
    episcopis, reliquisque
    oninibus assensuen
    preebentibus,
    nullatenus
    ordinetur,
    et communi voto
    ordinatiocelebretur.
    XII.
    DeHecusationesacerdotum.
    _(Ex
    eadem
    epistola.
    Accusalio
    quoque
    eorum
    super qua
    nos consulere
    voluistis,
    nonnisi abidoneiset
    probatissimis viris,
    quietsuspicionibus
    et
    sceleribuscareant,
    fieri debet:
    quia
    Dominussacri sui
    corporis
    tractatores a
    vilibus,
    et
    reprobis,
    acnon idoneis
    personis
    infamari
    noluit,
    liec calumniari
    permisit,
    sed
    ipse proprio flagello
    A
    peccanles
    sacerdotes a
    templo ejecit:
    unde
    liquet
    quod
    summi
    sacerdotes,
    id
    est, episcopi
    a Deosunt
    judicandi,
    nonabhumanis aut
    pravoe
    vitaehominibus
    lacerandi,
    sed
    potitts
    ab omnibus fidelibus
    por-
    tandi.
    xm.
    De
    querimonia
    contra sacerdoies.
    (Ex
    eadem
    epistola.)
    Si
    quis
    adversus sacerdotes vel ecclesias eorum
    commolus fuerit aut causas
    liabuerit, prius
    ad eos
    recurrat charitatis
    studio,
    ut familiari
    colloquio
    commonili easanent
    quee
    sananda
    sunt,
    et charitate
    emendentqueejusteemendanda agnoverint.
    Si autem
    aliqui
    eos
    priusquam
    heec
    egerint,
    lacerare,
    accu-
    sare,
    aut infestare
    praesumpserint,
    excommunicen-
    B
    tur,
    et minime absolvantur
    antequam per
    satisfa-
    ctionem
    condignamegerint poenitentiam, quoniam
    injuria
    eorumad Christum
    pertinet, cujus legalione
    funguntur.
    XIV.
    De
    bipertito
    ordine sacerdolum.
    (Ex epislola
    Anacleli
    scripta
    omnibus
    episcopis
    et
    reliquis
    Christi
    sacerdolibus.)
    Sacerdotum fralris ordo
    bipertitus est,
    et sicut
    Dominusillum
    constituit,
    a nuilo debet
    perturbari.
    Scitis autema Domino
    apostolos
    esseelectoset con
    slttutos,
    et
    posteaper
    diversas
    provincias
    ad
    pree-
    dicandum
    dispersos.
    Cumveromessis
    coepitcrescei'e,
    videns
    paucos
    esse
    operarios,
    adeorum
    adjumenlum
    septuaginta eligi praecepit discipulos. Episcopi
    vero
    ^1
    apostolorum, presbyteri quoque septuaginta
    disci-
    pulorum
    lociuu tenent.
    Episcopi
    autem non in ca-
    stellis,
    aut modicis civitalibus debent
    constitui,'
    sed
    presbyteri per castella,
    et modicas
    civitates, atque
    villas debent ab
    episcopis
    ordinari et
    poni: singuli
    i
    tamen
    per singulos
    litulos suos.
    Ampliusquam
    isli
    i duo ordines
    sacerdotum,
    nec nobis collati
    sunt,
    nec
    apostoli
    docuerunt.
    XV.
    *
    Dehis
    qui prwlatos
    contemnunt.
    1
    (Ex
    eadem
    epistola.)
    Necesseenimest ut rectores a subditis timeanlur
    ab
    ipsisquecorrigantur,
    ut humana formidine
    pec-
    cai'emetuant
    qui
    divina
    judicia
    non formidant.
    Pe-
    D
    leriores
    quippe
    sunt
    qui
    doctorum vitam
    moi'esque
    corrumpunt
    his
    qui
    substantias aliorum
    praediaque
    diripiunt. Ipsi
    autem ea
    quae
    exlra
    nos,
    licet nostra
    sint,
    auferunt: noslri
    quoque
    detractores et morum
    corruplores nostrorum,
    sive
    qui
    adversum nos ar-
    manlur, proprie
    nos
    ipsi decipiunt,
    et ideo
    juste
    in-
    fames
    sunt,
    et merito abEcclesiaextorres flunt.
    XVI.'
    ,
    De his
    qui
    doctorum
    culpas produnt.
    (Ex
    eadem
    epistola.)
    Muitumverodistant damna morum a damnisre->
    rum
    lemporalium,
    cumista extra nos
    sint,
    illa vero
    ,
    innobis. Senlentia
    quoque
    Chamfilii Noedamnan-
    i lur
    qui
    suorumdoclorum vel
    praepositorumculpas
    PATROL. CII. 35
    1090, PMIGH
    CURIENSIS
    EPISCQPI
    1100
    produnt,sicutChaniqui
    patris pudenda
    non
    operuit,

    ted rideuda
    mpnstravit.
    xvn.
    De
    repmbis
    moribus
    pastoris.
    tolerandis.
    (Ex
    eadem
    epistola.)
    ;Doctorautem,
    vel
    pastor
    Ecclesiae,
    si a fideexor-
    bitaverit,
    erit a fidelibus
    corrigendus
    ': sed
    pro
    re-
    probis
    moribus
    magis
    est tdlerandus
    quam
    distrin-
    gendus, quia
    rectores Ecclesiaea Domino suntjudi-
    candi,
    sicut ait
    Propheta
    : Deus stetit in
    sijnagoga
    deoTum,
    inmedioautemdeosdiscernit
    (Psal. LXXXI).
    Undeoportet unumquemque
    fidelem,
    si viderit aut
    cognoverit plebes
    suas adversus
    pastorem
    suumtu-
    mescere,
    aul clerumdetractionibus vacare,
    hoc vi-
    tium
    pro
    viribus
    exslirpare, prudenterque corrigere
    ;
    satagat,
    nec eis in
    quibuscunque negotiis
    misceri si
    incorrigibilesapparuerinl,anlequam
    suoreconcilien-
    tur
    dociori, praesumat
    :
    quoniam
    tam sacerdotes
    quamreliqui
    fidelesomnes summamdebent habere
    curam delris
    qui pereunt, quatenus
    eorum redar-
    gutione,
    aut
    corrigantur
    a
    peccatis,
    aut si
    incorrigi-
    biles
    apparuerint,
    abEcclesia
    separentur.
    xvm.
    Quod episcopus
    sine
    regulari
    mutationeEcclesiam
    snamnon
    dimitlat,
    nec
    ipse
    qb
    eadhnittalur.
    (Ex epistola
    Evaristi
    papee, scripta
    omnibus
    per
    y<Egyplum
    Doniinoconglutinalis fratribus.)
    Sacerdotes vcro vice Christi
    legatione funguntur
    in
    Ecclesia,
    et sicut ei sua est
    conjuncta sponsa,
    id
    est, Ecclesia,
    sic
    episcopis junguntur
    Ecclesiee
    unicuiquepro.porlione
    sua. Et sicul vir non debet
    negligere
    uxorem
    suam,
    sed
    diligere
    et caste custo-
    dire,
    el
    amare, alque prudenter regere,
    ita et
    epi-
    scopus
    debet Ecclesiamsuam. Et velut
    uxorqueesub
    manuest
    viri,
    obediredebet viro
    suo,eumque
    amare
    et
    diligere, potius
    etiam Ecclesia
    episcopo
    suo in
    omnibus
    obedire, eumque
    amare et
    diligere,
    ut ani-
    mamsuam
    debet, quia
    illudfit
    carnaliter,
    istud
    spi-
    ritaliter. Et sicut vir non debet adullerare uxorem
    suam,
    ila nec
    episcopus
    Ecclesiam
    suam,
    id
    est,
    ut illamdimitlat ad
    quam
    sacratus
    est, absque
    ine-
    vitabili
    necessitale,
    aut
    aposlolica,
    vel
    regulari
    mu-
    tatione,
    et alteri se
    conjungat.
    Et sicut uxori non
    licet dimilterevirum
    suum,
    ut aJ teri
    se,
    vivente
    eo,
    matrimonio
    societ,
    ul eum
    adulterel,
    licet fornicalus
    sil vir
    ejus,
    sed
    juxla Apostolum,
    aut viro suodebet
    reconciliari,
    aut manere
    innupta
    : ita Ecclesiaenon
    licet
    dimiltere,
    aul a-bea
    segregareepiscopum
    suum,
    ul alterumeovivente
    accipiat,
    sedaut
    ipsumhabeat,
    autinnupta maneal,
    id
    est,
    ne allerum
    episcopum,
    suo
    vivenle, accipiat,
    ut fornicalionis aul adultefii
    crimen incurrat. Nam si adulterala
    fuerit,
    id
    est,
    sise alteri
    episcopo junxeril,
    aut
    super
    seaiterum
    episcopum
    addux^erit,
    aut esse
    fecerit,
    -veldesidera-
    yerit,
    per
    acerrimampoenilentiam
    aut suo reconci-
    ljetur episcopo,
    aut
    innuptapermaneat.
    A XIX,
    ;
    ,
    Non
    infam.andum,
    vel.
    epcicyidumepts.cpputn
    , qut
    aiierum
    inlocqejusconsiituendurn.'
    (Ex
    eadem
    epistola.)
    Audivimus
    enim
    quosdam
    a
    yob.is
    inlamatos et
    dilaeeralos episcopos
    a
    ciyitatibus prppulsos (quia
    alibi
    episcopi
    constifui np.npossunt, nisj
    in
    ciyi.lati-
    bus non
    minimis)
    et alios in
    eis, ipsisyjy.entibus,
    constitutos : ideo
    vobis scribimus,
    ut
    sciatis
    hoc
    fieri non
    licere, sed
    proprips
    revocari
    et
    iiitegcrrjme
    reslilui debere. Illosvero
    qui
    adullerinafpeditate
    suas
    sponsas, quas
    et uxpres
    epruni
    prseflxo
    tenore esse

    intelligimus, tenent, ejici uf adulteros


    3tque
    jnCames
    fteri, eosque
    ab ecclesiasticis hpnpribus arseri|iibe-
    mus. Si autem adversus eos
    aliquamquerelani
    ha-
    1
    ?
    buerint,
    his
    peractis inquirendum
    erit,
    et auctorilale
    1
    hujus
    sancteesedisterminandiim.
    ;
    xx.
    s
    Nontemere
    judicandum.
    (Ex
    eadem
    epistola.)
    Deus
    ommpotens
    ut nosa
    prxcipitantis
    sententiae
    prolalione compesceret,
    et cum omniq
    npdq,
    et
    aperla
    sint oculis
    ejus,
    malatamen Sodomaenoluit
    auditajudicare,priusquam
    manifeste
    agnosceretquae
    1
    dicebantur. Unde
    ipse
    ait : Descendamel
    videbo,
    ulrum clamorem
    qui
    venit ad
    me, compleverhu,
    an
    nonesl
    ila,
    ul sciam. Deus
    omnipotens
    cui nihil abs-
    conditum
    est,
    sed omnia ei manifesta
    sunt,
    etiam
    anlequamfiant,
    non obaliudhoecet alia multa
    quar
    1
    Ghic
    prolixitatem
    vitantes non
    inseruimus, per se
    in-
    J
    quirere dignalus est,
    nisi ut nobis
    exemplum
    daret
    1
    ue
    praecipites
    in disculiendis el
    judicandis negotiis
    essemus,
    et ne malum
    quorumquamprius praesuma-
    mus credere
    quamprobare. Cujus exemplo
    mone-
    3
    mur,
    nead
    proferendam
    sententiam
    unquampraeci-
    e
    piles simus,
    aut temere
    indiligenterque
    indiscussa
    1
    quaeque quoquomodo judicemus,
    dicenle Veritalis
    voce : Noliie
    judicare,
    ut noh
    judicemini
    : in
    quo
    enim
    judicio judicaveritis, judicabimini,
    et
    reliqua.
    1
    Nammala audita nullum
    moveant,
    nec
    passiiri
    dicta
    '
    absque
    certa
    probationequisquam unquam
    credat,
    sedanteaudila
    diligenter-inquirat,
    ne
    praecipitando
    quiddamaliquisagat.
    i
    De
    scriptls,
    vi
    extortis.
    . (Exepislola
    Alexandri
    papae^omnibusorfhodoxis
    scri-
    pla per
    diversas
    regiones.)
    Ait enimsicinter ceetera:
    Simililer, si luijusmpdi
    personis quaedamscripturaequoquomodoper
    metum,
    aut
    fraudem,
    aut
    per
    vimextortee
    fuerint,
    velul se
    liberare
    possint, quocunque
    ab eis
    conscriptee
    vel
    roborataefuerint
    ingenio,
    adnullumeis
    praejudicium,
    aul nocumentum
    provenire censemus, neque
    ullam
    eis
    infamiam,
    vel
    calumniam,
    aut a stiis
    sequestra-
    lionem
    bonis, unquam
    auctore
    Domino,
    et sanctis
    apostolis, eorumquesuccessoribus, suslinere
    permit-
    timus : confessiovero in talibus non
    compulsa,
    se4
    sponfanea
    fieri debeat.
    1101 CANONESPRO SUA DIOECESI. 1102
    XXII. A
    De
    querela
    conlra
    episcopum
    vel
    quctorem
    ecclesix.
    (Ex
    eadem
    epistola.)
    Si
    qub? erga epispppum
    vel
    auctores gcclesiae
    quanriibet querelam
    habere
    justam crecliderit, non
    prius primat.es
    aut
    alips
    adeat
    judices quani ipsos
    a
    quihus
    se laesumaestimat conveniat faroiiiariter
    non
    sernel,
    sed
    seepissime,
    ut ab eis aut suani
    justi-
    tiam
    accipiat
    aut excusationem. Si autem secus
    egerit,
    ab
    ipsis
    et ab aliis communione
    priyetur,
    tanquam apostolorum aliorumque
    Patrum con-
    temptor.
    XXIII.
    Nihil
    prtvter panem
    etvinum
    aqua
    mixtumadaltare
    ofjerendum.
    1
    (Exeadem epistola Alexandri,
    suCcessorisEyaristi
    papae.)
    Non debet
    enim,
    ut a Patribus
    accepimus,
    et
    ipsa
    ratio
    docet,
    in calice Dnmini
    aut vinum
    soJ um,
    aut
    .aqua
    sola
    offerri,
    sed
    ulrumque permixtum:
    quia utrumque
    ex Iatere
    ejus
    in sua
    passione
    pro-
    fluxisse dicitur.
    Ipsa
    vero Veritas nos
    instruil,
    ca-
    licemet
    panem
    in sacramento
    offerre, quando
    ait:
    Accepil
    J esus
    panem,
    et
    benedixit,
    dediiquediscipulis
    suis dicens:
    Accipite
    et
    manducate,
    hocest
    corpus
    meum. Similker
    postquamcamavit, qccepil calicem,
    dedit
    discipulis
    suis dicens:
    Accipile
    el bibite ex eo
    omnes,
    quia
    hicest
    cqlix
    sanguinis mei, qui pro
    vobis
    p/fundeiur
    in
    remissioneni
    peccqlorum (MalUi.xxvi,
    26;/ Cpr. xi,
    24).
    Criminaenim
    alque peccata
    obla-
    tis
    his Dpmino sacriQciis
    delentur :
    idcirco
    et
    pas-
    sio
    ejus
    in his
    cpmmemoranda est, qua redempti
    suinus,
    et
    saepius
    recitanda
    atque
    haecDomino offe-
    renda.
    Talibus ho.stiisdelectabit,
    et
    placabitur
    Do-
    minus,
    et
    peccata
    dimiltet
    ingentia.
    Nihil enimin
    sacrificiis
    majus
    esse
    polest quam corpus
    et san-
    guisChristi,
    nec ulla oblatio bac
    potior est,
    sed
    hsec
    pmnes praecellit. Quse
    pura
    conscientia Domino
    pfferendaest,
    et
    pura
    mente
    consummanda, afque
    ab omnibusveneranda
    ;
    et sic.ul
    pptior
    est
    caejeris,
    ita
    potius excoli,
    et venerari debet.
    XXIV.
    De
    aqua
    sancla
    spargenda.
    (Ex
    eadem
    epistola.)
    Aquam
    emmsale
    conspersampopulisbenedicinitts,
    ul ea
    c.uncti
    aspersi sanctificentur, quod
    et oninibus
    sacerdolibus faciendum esse mandainus. Nam si
    flmusvituke
    aspersus popuium
    sancllficabat
    atque
    mundabat,
    mullo
    raagis aqua, quae
    sale
    aspersa
    di-
    vinisque precibus
    sacrala
    est, populum
    sanclificat
    alque
    mundat. Et si sale
    asperso per
    Elisoeum
    pro-
    phelam
    slerilitas
    aquoe
    sanaia est
    (IV Ileg. n,
    20),
    quanto
    magis
    divinis
    precibus sacrata, sterilitatem
    aqua
    sancta rerum et aufert
    humanarum,
    et coin-
    quinatos
    sanctificat et
    purgat,
    ef caeterabonamulti-
    plicat,
    et insidias diaboli
    avertit,
    et a
    fantasmatis
    versutiishominemdefendit?
    A
    XXV.
    Non eis
    com_n\unicandum, qui perlurbqnf sqcerdoiet.
    (Exepistolasupra scripta
    omnibus
    episcopis
    consti-:
    tutis
    p
    r diversas
    regiones.
    Si
    quis
    autem
    legalionem
    vestram
    impedit,
    non
    unius,
    sed multoruni
    proyeplum avertit,
    et sicut
    nuillis
    nocet,
    ila a mullis
    arguendus est, ef bono-
    rumsocietate carendus. Et
    quia
    Dei causam ira-
    pedit
    et statumconlurbat
    Ecclesiae,
    ideoa liminihus
    ejus arceatur,
    abomnibus lalis
    pst cavendus,
    et non
    in communione fidelium
    usque
    ad satisfactionem
    recipiendus.
    Estenim statutum olim:
    Is,
    qui
    statum
    conturbat
    Ecclesiae,
    ab
    ejus
    liminibus
    arcealur,
    nec
    cumfldelibus communicet
    qui
    eorumbona averlit,
    XXVI.
    Quod
    schismalici
    appelleniur, qui
    cumsacerdolibus
    non auxiiiantur.
    (Exepistolacujus supra.)
    Qui
    autem ex vestro
    collegiofuerit,
    et ab auxilio
    vestro se
    subtraxerit, magis
    schismaticus
    quam
    sa-
    cerdos
    e.sse probabitur
    : Ecce
    , inquit Prophela,
    quam
    bonum,
    et
    quamjucundum,
    habitare
    fralres
    iii
    ,
    unum
    (Psal. cxxxn, 1).
    Illi vero non in
    unumhabi-
    tant
    qui
    a
    fratr,umse solalio
    sublrahunt, et
    quod
    deterius
    est,
    fralribus insidias
    preeparant
    aut
    laqueos
    ponunt. Item
    post pauca
    : Nos
    ergo, qui discipuli
    Domini et dici et esse
    cupimus, portare
    crucem
    , Christi et
    compati
    lratribus
    debemus,
    et non
    quas-
    i
    cuii([tie
    eis insidias aut foveas
    preeparare, quia
    la-
    lionem meretur
    qui
    fratribus foveani
    paral.
    Nolite
    .
    errare, fratres,
    yitia
    Deus non irridetur.
    Hujus
    rei
    gralia
    vobisDominus coramisit
    Ecclesiam suam,
    ut
    [ pro
    oranibus laborelis et cunctis
    oppressis cpeni
    ferre non
    negligalis.
    Undeet Dominus
    per Prophe-
    tam
    loquitur
    dicens : J udicate mane
    judicium,
    et
    _
    eruite vi
    oppressos
    de manu
    caiumniuntis;
    ne
    forle
    egredialur, quasi ignis, indignalio mea,
    et succen-
    I datur,
    et non
    sit, qui exsiinguat (J er. XXJ ,
    12).
    Vos
    , ergo qui
    in stimmo
    speculo
    a Domino constituti
    >
    estis,
    attendere eos
    etopprimere oportet qui
    infra-
    tres seditiones et scandala
    excitant,
    ne siraul cum
    eis
    pereatis.
    t
    XXVII.
    Quod
    sacra vasanon ab
    alih, quam
    aDominosacra-
    iis
    hominibus,
    debeantconlrectari.
    D
    (Ex epistolaXixti,
    successorisAlexandri
    papae,
    scri-
    pla
    oranibus
    episcopis.)
    i Cognoscat sapientia
    vestra
    ,
    charissimi
    fratres,
    i quia
    inhac sancla
    aposlolica
    sedeanobiset
    reliquis
    .
    episcopis, ceeterisque
    Domini sacerdotibus slatutum
    est,
    ut sacra vasa non abaliis
    quam
    a sacralis Do-
    I;
    minoque
    dicatis contrectentur hoininibus.
    Indignum
    enim valde est ut
    sacra Doraini
    vasa,
    quoecunque
    ,
    sunt,
    humanis usibus
    serviant,
    aut ab aliis
    quam
    a
    i Domiiiofamulanlibus
    eique
    dicatis' tractentur
    viris,
    ne
    pro
    lalibus
    praesumptionibus
    iratus Dominus
    pla-
    gamimponat populo suo,
    et hi
    qui
    etiam non
    pec-
    ;
    caverunt,
    mala
    patiantur,
    aut
    pereant: quiaperit
    juslus
    saepissiraepro .impio. Atiendite, fratres,
    ne
    1105
    REMIGII CURIENSISEPISCOPl 1104
    talia veslris in ecciesiis
    permiitatis deinceps fieri,
    ne
    grex pretiososanguine
    Chrisli
    redemptus
    in
    prae-
    cipitium, quod absit,
    ruat.
    XXVIII.
    De
    jejunio septemhebdomadarum,
    anle Pascha a
    clericis observando.
    (ExepistoJ a Telesphori papeescripta
    omnibus
    epi-
    scopis.)
    Credimussanclamfldemvestramin
    aposlolorum
    eruditione
    fundatam,
    hanc tenere et hanc universis
    populis exponere, qui
    videlicet a constitutis
    apo-
    stolorum
    eorumque
    successorum nullaratione dis-
    sentiunt, per'quos justum
    est cseteroserudiri.
    Qua-
    propter cognoscite,
    a nobis et cunctis
    episcopis
    in
    lianc
    apostolicam
    sedem
    cougregatis
    statutum
    est,
    ut
    septem
    hebdomadas
    plenas
    ante sanctum Pascha
    omnes clerici in sorte Domini vocati acarne
    je-
    junent. Quia
    sicut discreta
    [debet
    esse vita cleri-
    coruma laicorum
    conversatione,
    ita et in
    jejunio
    debet fleri
    discretio,
    et sicut laici et soecularesho-
    mines nolunt eos
    recipere
    in
    impulsationihus suis,
    quoniam
    in omnibus discreta debet
    semper
    esseet
    segregata
    vita et eonversatio clericorum a saecu-
    lariumlaicorum
    ;
    et sicut hi
    amplius
    sunt
    applicati
    divinis cultibuset familiares dicuntur Domini Salva-
    toris,
    itamoribus et conversatione
    atque
    sanctitale
    debent essedislincti. Has
    ergo septem
    hebdomadas
    omnes clerici a carne et deliciis
    jejunent,
    et
    hymnis,
    et
    vigiliis, atque
    orationibus Domino inhaereredie
    noctuque
    sludeant.
    XXIX.
    De
    temporemissce,
    et
    quod Angelicushymnus
    dicen-
    dus esl solummodo
    lemporecongruo.
    (Ex
    eadem
    epistola.)
    Nocte vero sancta nalivitatis Domiui salvatoris
    missas celebrent et
    hymnum Angelicum
    in eis so-
    lemniter decantent:
    quoniam
    eademnocte ab an-
    gelopastoribus
    est
    nunliatus,
    sicut
    ipsa
    veritas te-
    slatur dicens : Paslores eranl in
    regione
    eadem
    vigi-
    lanles,
    et custodientes
    vigilias
    noctis
    supra gregem
    suum,
    et ecce
    angelus
    Domini stelit
    juxta illos,
    et
    timuerunt limore
    magno;
    etdixit illis
    angelus:
    Nolite
    timere,
    ecceenim
    evangeliw
    vobis
    gaudiummagnum,
    quod
    erit omni
    populo. Quia
    natus est vobishodie
    salvator, qui
    estChristus
    Dominus,
    incivilate
    David;
    et hocvobis
    signum:
    invenielis
    infdntem, pannis
    in-
    volulwm,
    et
    positum
    in
    prmsepio.
    Et subito
    facta
    est
    cum
    angelo
    multitudo mililim
    cceiestis,
    laudantium
    Deum,
    et dicentium: Gloria in altissimis Deoetin
    terrapaxhominibusbonwvoluntatis (Luc. n, Sseqq.).
    Reliquis
    autem
    lemporibus
    missarum celebrationes
    anle horam diei lertiam minime sunt
    celebrandae,
    quia
    eademhora et Dominus
    crucifixus,
    et
    super
    apostolos Spiritus
    sanctus descendisse
    legitur.
    Ab
    episcopis
    aulem idem
    Angelicus hymnus pro
    tem-
    .
    pore,
    et inlocoinmissarumsolemniisrecitandusest.
    XXX.
    Neabtens
    accusetur,
    et
    qui
    accusare non
    possinl.
    <
    (Ex
    eadem
    epistola.)
    Accusaloreveroet accusaliones
    quasleges
    saeculi
    A
    nonadmittunt et nossubmovemus. Accusatori om-
    nino noncredi
    decernimus,
    oui ahsente
    adversario
    causam
    suggesserit
    ante
    utriusque partisjustam
    dis-
    cussionem;
    nechi
    qui
    non sunt idonei
    suscipiantur
    ad
    accusationem;
    et omnes
    qui
    adversus Patres ar-
    mantur,
    infamesessecensemus. Palres enimomnes
    venerandi
    sunt,
    non
    respuendi
    ac insidiandi. Hi vero
    qui
    cuminimicis
    morantur,
    aut
    qui suspecli
    hahen-
    tur,
    minime
    recipiantur, quia
    eorumaemulatiolace-
    rat etiaminnocentes. Huncmurumfirmissimumsta-
    tuerunt Patres
    noslri,
    et noscumeis conlra
    perse-
    cutores vestros. Hoc remedio eorum
    pellantur
    ma-
    chinamenta,
    et vos
    sanctioreset securioresfamulari
    mereamini veslro Salvalori.
    XXXI.
    De
    metropolitanis,
    ut nullus
    absquecomprovincialium
    episcoporum
    instantia
    aliquorum
    audiat causas.
    (Ex epistola Ygini papae
    cunctis
    aposlolica
    fldeet
    doclrina
    vigentibusscripla.)
    Cseterum, fratres,
    salvoinomnibusRomana;Ec-
    clesix
    privilegio,
    nullus
    metropolitanus absque
    caete-
    rorum omnium
    comprovincialiumepiscoporum
    in-
    stanlia
    aliquorum
    audiat
    causas; quia
    irriteeerunt
    aliler actae
    quam
    in
    conspeclu
    eorum omniumven-
    tilatae,
    et
    ipse
    si
    fecerit,
    coerceatur-afratribus.
    XXXII.
    Quo
    diePascha celebrelur.
    (Ex epistola
    Pii
    papaescripta
    omnibus inflde et do-
    ctrina
    apostolicamanentibus.)
    Caeterumnossevos
    volumus, quod
    PaschaDomini
    C
    die Dominico annuis
    temporibus
    sit celebrandum.
    Istis
    ergo temporibus
    Hermes doctor fidei et Scri-
    pturarum
    fulsit inter nos. Et licet nos idemPascha
    praedicta
    die
    celebraremus,
    et
    quidam
    indedubila-
    reni ad corroborandas tamen animas eorum eidem
    Hermeti
    angelus
    Domini inhabituPastoris
    apparuit,
    et
    prsecepit
    ei ut Pascha die dominicoab omnibus
    celebraretur
    tempore
    suo. Unde et vos
    apostolica
    auctoritate
    instruimus,
    omneseademservare
    debere,
    quia
    et nos eadem servamus. Nec debetis a
    capite
    quoquo
    mododissidere.
    xxxm.
    Ne
    prasdia
    ecclesiaslica
    aliquis
    tollat et suis wsi6us
    applicet.
    n
    (Ex epistolacujus supra
    Italicisfratribus
    scripta.)
    Adsedemautem
    apostolicamperlatum est, quod
    sint inter vos
    contentiones,
    et
    aemulationes,
    et
    prae
    diadivinisusibus
    tradita, quidam
    humanis
    applicent
    usibus,
    et DominoDeocui traditasunt easubtrahant
    ut suis usibus inserviant.
    Quapropter
    ab omnibus
    illius
    usurpationis
    contumeha
    depellenda
    est,
    ne
    praedia
    sibi secretorum coeleslium
    judicata
    ,
    a
    qui-
    busdamirruenlibus vexentur.
    Quod
    si
    quispraesum-
    pserit, sacrilegus
    habeatur,
    et sicut
    sacrilegusjudi-
    cetur.
    Ipsos
    autem
    qui
    hoc
    agunl
    clericos,
    et Domini
    sacerdotes
    persequi
    eosque
    infamare audivimus,
    ut
    malum
    supermalum
    addentes deleriores fiant,
    non
    inlelligenles, quod
    Ecclesia Dei insacerdotibuscon-
    '
    sisfat et crescat in
    teroplum
    Dei.Et sicut
    qui
    Eccle-
    llog
    CANONES
    PRO SUA DIOECESI. 1100
    siam
    Dei vastat
    ejusquepraedia
    et donaria
    exspoliat
    et invadit,
    flt
    sacrilegus,
    sic et ille
    qui ejus
    sacer-
    dotes insequitur,
    sacrilegii
    reus existit,
    et
    sacrilegus
    judicatur.
    XXXIV.
    Quod
    nonsit
    gravius
    peccalumfomicalio quam
    sa-
    crilegium.
    (Ex
    eadem
    epistOla.)
    Non
    ergogravius peccatum
    est fornicatio, quam
    sacrilegium:
    et sicut
    majus
    est
    peccatum
    quod
    in
    Deumcommittitur
    quamquod
    in
    hominem,
    sic
    gra-
    vius
    sacrilegiumagere, quam
    fornicari.
    XXXV.
    Quod
    nulii
    archiepiscopi primates
    vocentur,
    nisi illi
    qui primas
    tenent civitates.
    (Exepistola
    Annitii
    [Forte Aniceti] papee,
    universis
    ecclesiis
    per
    Galliae
    provincias
    coristilutis
    scripta.)
    Nulli
    archiepiscopi primates
    vocenlur,
    nisi illi
    qui
    primas
    tenent
    civitates-, quarum episcopos apostoli
    et successores eorum
    regulariter patriarchas
    vel
    pri-
    mates esse constituerunt. Nisi
    aliqua gens deinceps
    ad fldem
    convertatur,
    cui necesse sit
    propter
    multi-
    tudinem
    episcoporum primates
    conslitui.
    Reliqui
    vero
    qui
    alias
    metropolitanas
    sedes
    adepti sunt,
    non
    primates,
    sed
    metropolitani
    nominantur.
    XXXVI.
    Deordinationibus
    episcoporum.
    (Ex
    eadem
    epistola, cujus supra.)
    De ordinationibus
    episcoporum super quibus
    nos
    consulere voluistis,
    olimin
    spiritu preecessoris
    no-
    stri
    Anacleti, queedamjam
    decreta
    reperimus.
    Sci-
    mus
    enim,
    beatum
    J acobum, qui
    dicebatur
    justus,
    qui
    eliam secundumcarnem frater Dominirnuncu-
    patus est,
    a
    Petro, J acobo,
    el J oanne
    apostolis
    Hie-
    rosolymis episcopum
    esseordinatum. Si autemnoa
    minus
    quam
    a tribus
    apostolis,
    tantus vir fuit ordi-
    natus, patet profecto
    eos formaminstituente Domino
    tradidisse,
    non
    minus, quam
    a tribus
    episcopis, epi-
    scopum
    ordinari debere. Sed crescente numero
    epi-
    scoporum,
    nisi necessitas
    intervenerit,
    debent etiam
    plures augeri,
    id
    est, archiepiscopus
    si
    obierit,
    et
    alter ordinandus
    episcopus
    fuerit omnes
    ejusdem
    provinciaeepiscopi
    ad sedem
    metropolitani
    conve-
    niant,
    ut ab omnibus
    ipse eligatur
    et ordinetur.
    Oportet
    autemut
    ipse qui
    illisomnibus
    proeesse
    de-
    bet,
    ab omnibus illis
    eligatur
    et ordinelur.
    Reliqui
    vero
    comprovincialesepiscopi,
    si necesse
    fuerit,
    cee-
    teris
    consentientibus,
    a tribus
    jussu archiepiscopi
    consecrari
    possunt episcopis.
    Sed melius est si
    ipse
    cumomnibuseum
    qui dignus.est elegerit,
    et cuncti
    pariter
    consecraverint
    pontiflcem.
    Et licet istud ne-
    cessitafe
    cogente
    concessum
    sit,
    illud autem
    quod
    de
    archiepiscopi
    consecratione
    praeceptumatqueprae-
    dictum
    est,
    id
    est,
    ut omnes
    suffraganei
    eumordi-
    nent,
    nullafenusimmutari licet:
    quiaqui
    illis
    prae-
    est,
    ab omnibus
    episcopisquibus proeest
    debet con-
    stitui: sinaliter
    praesumptum
    fuerit,
    viribus carere
    nondubium
    est, quia
    irrita erit
    ejus
    secus acta or-
    din&tlo.
    A
    XXXVII.
    Quod
    sacrata; Deo
    femince,
    vcl
    monachw,
    sacravasa
    vel sacratas
    pallas conlingere,
    et incensumcircum
    altaria
    deferre
    nondebeant.
    (Ex
    epistola
    Soteris
    papaescripta episcopis per
    Ita-
    liae
    provincias constitulis.)
    Sacratas Deo
    feminas,
    vel
    monachas,
    sacra
    vasa,
    velsacratas
    pallas, penesvoscontingere,
    et incensum
    circa altaria
    deferre, perlatum
    est ad
    apostolicam
    sedem:
    quee
    omnia
    reprehensione
    et
    vituperatione
    plena
    esse,
    nulli recta
    sapientium
    dubiumest.
    Qua-
    propter
    hujus
    sanctae sedisauctoritate haec omnia
    vobisresecare
    funditus, quanto
    citius
    poteritis,
    cen-
    semus
    ;
    et ne
    pestis
    haeclatius
    divulgetur, per
    om-
    nes
    provincias abstergi
    diutissimemandamus.
    B xxxvm.
    Quod baptismustempore
    Paschcecelebrandus sit ca-
    tholicis
    (Ex epistola
    Victoris
    papaescripta Theophilo epi-
    scopo.)
    Celebritatemsancli Pascheedie Dominica
    agi
    de-
    bere,
    et
    preedecessores
    nostri
    jam statuerunt,
    et
    vobisillud eademdiecelebrare solemniter manda-
    mus, quia
    non decet ut membra a
    capitediscrepent,
    nec
    contrariagerant.
    A
    xvMaiiverolunaprimi
    men-
    sis
    usque
    ad xxi
    ejusdem
    mensis
    diem,
    eademce-
    lebretur festivitas. Eodem vero
    tempore baptismus
    celebrandus est catholicis. Sed
    tamen,
    si necesse
    fuerit,
    aut mortis
    periculttm ingruerit, gentiles
    ad
    fldemvenientes
    quocunqueloco,
    vel
    momento,
    ubi-
    C
    cunqueevenient,
    sivein
    flumine, sive in
    mari,
    sive
    in
    fontibus,
    tantum Christianee confessionecredu-
    litatis
    clarificata, baptizentur. Ipsis quoque, quod
    in
    baptismo polliciti sunt,
    summopere
    est
    altentendum,
    ne
    infldeles,
    sedfldelesinveniantur.
    XXXIX.
    Quodinconsullo
    Romano
    pontifice,
    causai
    episcoporum
    non debeant
    diffiniri.
    (Ex
    eadem
    epistola.)
    Eavos
    judicare,
    ad
    apostolicam
    delatumest
    scdem,
    quaepropter [Forte, praeter]
    nostramvobisdiffinire
    non licet
    auctoritatem,
    id
    est,
    episcoporum
    causas.
    Undeita constitutum
    liquet
    a
    tempore apostolorum
    et
    deinceps placuit,
    ut accusatus vel
    judicatus
    a
    _
    comprovincialibusin aliquacausa episcopus
    licenler
    appellet,
    et adeat
    apostolicae
    sedis
    pontificem
    :
    qui
    aut
    per
    seaut vicarios suos
    ejus
    retractari
    negotium
    procuret,
    et dum iterato
    judicio pontifex
    causam
    suam
    agit,
    nullus aliusin
    ejus
    loco
    ponatur,
    aut or-
    dinetur
    episcopus
    :
    quoniam, quanquamcomprovin-
    cialibus
    episcopis
    accusati causam
    pontificis
    scrutari
    liceat,
    nontamen
    diftinire,
    inconsulto Romano
    pon-
    tifice, permissum
    est.
    XL.
    Episcoporum
    testes
    quot
    esse
    debeant,
    et ne absens
    quisquamjudicetur.
    (Ex epistola Zephyrini papaescripta
    omuibus
    per
    Siciliam
    conslitutis.)
    . Pfttrittrchsl vel
    primates
    acctisatiim
    [disgiiitente
    1107
    REMIGUCURIENSISEPISCOPI 110.
    episcopum,
    nonantesententiam
    proferant
    finilivamA
    quam aposloiica
    fulli
    auctorilate,
    aul reumse
    ipse
    confitealur,
    aut
    per
    innocenteset
    regulariter
    exami-
    nalos convincatur testes:
    qui
    minoresnonsint nu-
    mero
    quam
    illi
    discipuli, quos
    Dominus
    adjumentum
    apostolorum eligere praecepit,
    id est
    septuaginta
    et
    duo. Delraclores
    quoque, qui
    divina auctorilale
    eradicandi
    sunt,
    et auctores inimicorumab
    episco-
    pali
    submovemusaccusatlone vel testimonio. Nec
    summorum
    quispiam,
    nec minorum accusationibus
    impetatur
    aut
    dispereat, neque
    in re dubia certa
    judicetur senlenlia,
    nec ullum
    judicium,
    nisi ordi-
    nabiliter
    habitum,
    teuealur. Absensvero nemo
    ju-
    dicelur, quia
    et divineeet humanaehtic
    prohibent
    le-
    ges.
    Accusator aulemeorumonini careat
    suspicione,
    quia
    columnassuas DoihiriusIirmiler stare
    voluerit,
    "
    non a
    quibuslibet agitari.
    Nullum
    namque
    eorum
    sententianon a suo
    judice
    dicta
    constringal, quia
    et
    leges
    saeciili
    idipsum
    ficfi
    praecipiunt.
    Dtiodecim
    eniin
    judicesquilibet episcopus
    accusatus,
    sinecesse
    Tuerii, Cligat,
    si
    quibus ejuscausa juie' judicelur;
    nec
    priris
    audiatur aut
    excomiriuriieelur, quamipsi
    per
    se
    eligaritur,
    et
    fegulariter
    vocatus a suorum
    primo
    conventum
    episcoporum, per
    eos
    ejtis
    carisa
    juste
    audiatur et fatidhabililef
    discematur. Finis
    vero
    ejiis
    causaeadsedera
    apostoiiciim
    defefatur,
    rit
    ihi determinetuf,
    nec anfe;
    fittialur,
    sicul ab
    aposto-
    lis vei siiccessoriiiuseoruni oliihstatuium
    est, qiiaih
    ejus
    auctoritate fulciatur.
    XLI.
    (
    Quod
    nullus
    episcopusproprtis
    ebus
    spolialus,
    ante-
    quam
    siiis
    revestiatur,
    aebeal ad
    judicia
    vocari.
    (Ex episiolaeujus supra, scripta
    fratribus
    per J Egy-
    ptum
    Doiriirio
    triiliiantibus.)
    Nuntiatumest enimsedi
    apostolicaeper apocrisia-
    rios
    nostros, quosdam
    ffatfum
    nostrorum,
    episcopo-
    futii sciiicet,
    ahecciesiiset Sedibus
    prbpriis peili,
    suaque
    eis'auferri
    supelleclilia,
    et sicnudos el ex-
    spolialos
    ad
    judicia
    vocari :
    quod
    omni ralione ca-
    fet,
    cumslatuta
    apostolorumeorumquesuccessorum,
    et
    praeceptaimperalorum
    ac conslitutiones
    legum
    idipsumprovideant,
    et
    apostolicae
    sedis aucloritas
    idipsum
    fleri velet.
    Praeceptum
    est
    ergo
    in
    antiquis
    slalutis, episcoposejeciosatque
    suisrebris
    exspolia-
    tos ecclesias
    pfopfias accipere,
    et
    primo
    suaoiiiiiia
    eis
    reddi,
    et ita
    demum,
    si
    quis
    eos
    jusie
    accusare
    '
    voluerit, oequopericulo
    facere
    judices
    essedecefnen-
    tes, episcopos
    i'ecle
    sapientes,
    et inecclesiaconve-
    nientes, ubi
    testes esseht
    singulorum, qui oppressi
    videbantur
    :
    necprius
    eos
    respondere
    debere
    quam
    omniasuaeis et ecclesiiseoruin
    legibusihtegerrime
    restiluantur.
    XLII.
    Deordinationibus.
    (Ex
    eadem
    epistola.)
    Ordinationesveropresbyteforum
    et levitaruintem-
    pore congruo,
    et niriltiscbramastanlibus solemniter
    agite; etprobabiles
    acdoctos vifosadliric
    OpuS'con-
    A stituite,
    uhde hrirumsocietateet
    adjhmento pliiri-
    munl
    gaudeatis.
    XLIH.
    De
    conspiralione
    contra
    episcopos
    (Ex epistola
    Calisti
    papoescripla
    ad omnesGallia-
    rurii urbitihi
    episcopljs.)
    Conspirationum
    verocrimina
    vestris in
    partibus
    vigere audivimus,
    et
    plebes
    contra
    episcopos
    suos
    cohspirafe
    nobismaridatumesi :
    cujiis
    cfiriiinisasiu-
    tia noii solumintef Clirisiianbs abohririabilis
    est,
    sedetiaminter
    ethnicos,et
    abexteris
    legeprohiliita.
    Etidcirco
    hujus
    Cfiiriinisfeosnori soJ uni ecclesiasti-
    cae,
    sedetiamseeculi dariihahl
    leges,
    et nonsolum
    conspiranles,
    sedet Consentienteseis: Antecessores
    vero noslri
    quampiurirha
    tufbd
    episbtiporum, qui-
    cunque
    eorumin sacerdotali ordiriesunt coristiiuti
    aul existunt
    clerici,
    honore
    quo
    utuuiur cadere
    prae-
    ;
    ceperunt,
    cecteros vero communione
    privari
    et ab
    Ecclesiaextorres fieri
    jussefunt,
    et non solumfa-
    cienles,
    sedeisconseniientes.
    XLIV.
    L
    Excommunicalisnoncommunicandum
    1
    (Ex
    eadem
    epistola.}
    i
    Excommunicatos
    quoque
    a sacerdotibus nullus
    .
    recipiatanteutriusquepaftis
    examinationem
    justara.
    nec cumeis in
    oratione,
    aut
    cibo,
    vel
    potu,
    aut
    osculo
    communicetj
    nec ave eis dicat:
    qiiiaquicun-
    que
    in his vel aliis
    prohibilis
    scienter eicommuni-
    catis
    communicaverit. juxta apostolorum
    institutio-
    C heinel
    ipse
    simili excommunicatione
    subjaceat.
    Ab
    liis
    ergo
    et clerici et laici se
    abstineant, qrii
    eadem
    pati
    noluerint;
    XLV.
    Terminosiion
    transgrediendos.
    (Ex
    eadem
    epistola.)
    Neirio
    qubque
    allefius ierriiiiitis
    listirpei,
    hecalte-
    '
    riUs
    pafochiahurii judicareaut excommunicareproe-
    Siimat
    quia
    tiilis
    dijudicaiio,
    aritexcomtaiiriicaiibriec
    ratri
    efil,
    nec vires ullas
    habebit, qribniani
    htillus
    *
    alterius
    judicis,
    nisi
    suij
    sen.1enliateriebittif aut
    damnabitur : iindbet Domiriiis
    loqriitur
    dicens: Ne
    transgrediaris
    terMnos
    aiiliquos(Prbv. xxn, 28).
    Nul-
    lus aiitem
    prinias
    vel
    inelfopdlitariris,
    diceeesaniec-

    Tj
    clesiamvel
    parochiam,
    aut
    aliquferiideejus parochia
    pracsumat excommuhicare, VeljudicarCj aliquidve
    agerti absqueejiis
    consiliovel
    judicio.
    Sedhocobser-
    K
    vet
    quod
    ab
    apostolis
    ac
    palribus
    et
    pfaedecessdribus
    nosirisest stattttuhi. et aiiobis
    cohfirmaiuiii,
    id
    est,
    ;si . . .
    . . ......
    si
    quis melropolitanus episeopus,
    uisi
    quod
    adsuam
    solummodo
    prtipriamperlinet parochiam,-
    sinecon-
    silioet voluntateoriinium
    eomprovincialluni^pisco-
    porum,
    extra
    aliquid agere tentaveritj
    igi-adus
    sui
    jiericulosubjacebit.
    et
    quodegerit,
    irfitum habeaiur
    et vacuum. Sed
    quidqhid
    de
    provincialiiimepisco-
    porumcausiSj-eorumque
    eeclesiaruin.
    et
    clericorum,
    J I- atque
    saecularium,
    hecessarium
    agere
    aut
    disporiere
    er
    necesse
    fueril,
    lioc cumorimiumconserisu
    provin-
    n-
    cialium
    agatur pontificum,
    non
    aliquo
    domiria-
    1109
    CANONESPRO SUA DIOECESl. 1110
    tionis
    fastri.
    sedhuriiillima et cOncofdiadministra-
    tione.
    XLVt.
    De
    lapsu
    sacerddiis.
    (Ex
    eadem
    epistola.)
    Sedsi
    aliquis lapsus quoquo
    modo
    fuerit,
    porte-
    mus
    eum,
    et fraterno
    corripiamus affectu^
    siGutait
    beatus
    Apostolus
    : Si
    prwoccupatus fuerit
    in
    aliquo
    delicto,
    t'Bs
    qui spiritales
    esiis, hiijusmodi
    mstfiAlein
    spirilu
    lenitatis considerans
    teipsum,
    neel tu tenle-
    ris
    (Galal.yi,
    1).
    Allerallerius onefa
    poHali,
    et sic
    \ adimplebilislegem
    Chrisli
    (Galat. vi, 2).
    Porro san-
    ctusDaviddecriminihusmorliferis
    egit poenitentiam,
    et tamen inhonore
    permansit.
    Beatus
    quoquePetrus
    amarissimas
    laer^mas
    fudit, qtiaridb
    Dbihinumfie-
    gasse poeniluit,
    sedtamen
    Apostoluspermansit.
    Et
    Dominus
    per prophetampeccantibus poliicetur,
    iii
    cens: Peccalor in
    quacunque
    dieconversus
    ingemue-
    rit,
    omnium
    hiiquilatum
    illius
    amplius'
    non recofda-
    bor'(Ezech.
    xvin^22).
    Errant enim
    qui putant
    sa-
    cerdotes
    postlapsum.si cqndignamegerintpceniten-
    tiam,
    Dominominislrare non
    posse,
    et suishonori-
    bus
    frui,
    si bonam
    deinceps
    vitam
    duxerint,
    et suuni
    sacerdotiura
    condigne
    custodierint. et
    ipsi, qui
    hoc
    putanl,
    nonsolum
    errant,
    sed etiam
    traditas Eccle-
    siasclaves
    dissipare
    et
    abigere videntur,
    de
    quibus-
    dictumest:
    Quwcunquesolyeritis
    in
    terra,
    erunt so-
    luta incwlo
    (Matlh.
    xvm, 18). Alioquin
    haecsenten-
    tia aut Domini non
    est,
    aut nonvera. Nosvero in-
    dubitanler
    tam Domini sacerdotes
    quam reliquos
    fldeles
    post dignam
    salisfactionem
    posse
    revocari
    ad
    hpnores credimus,
    testanteDomino
    per Prophe-
    tam:
    Nunquidqui
    dormit,
    non
    adjiciet,
    ut
    resurgat
    ?
    et
    qui
    adversus
    est,
    non revertetur
    (Psal. XL,9)
    ? Et
    alibi:
    Nolo, inquit
    Dominus,mortempeccatoris,
    sed
    ut
    converlatur,
    etvivat
    (Ezech. xxxni, 11).
    Et
    pro-
    pheta
    David
    poenitentiam
    agens,
    dixit: Reddemihi
    Iwtitiamsalutaris
    lui,
    el
    spiriiu principali confirma
    me
    (Psal.
    L,
    14). Ipsenamque post poenitentiam
    et
    alios
    docuit,
    et sacriflciumDeo
    obtulit,
    dans exem-
    plum
    doctoribus sanclae
    Ecclesiaej
    si
    lapsi fuerint,
    cum
    dignampcenitcntiam
    Deo
    gesserint, utrumque
    fa-
    cere
    posse.
    Docuit
    enim, quando
    dixit: Doceamini-
    quosviastuas,
    etimph
    adteconverlentur
    (Psal. L, 1S).
    Et sacriflciumDepobtulit,
    dumdicebat:
    Sacrificium
    Deo
    spiritus
    coiUributatus,
    cor contritumet humilia-
    lum, Deus,npnspernis (Psal.
    L, 19).
    Videns etiam
    Propheta
    scelera sua mundala
    per poenitentiani,
    nondubitabat
    praedicando,
    etDomino libando curare
    aliena.
    Item
    post pauca:
    J Davidenimdicit: Beati
    quorum
    remissw
    suntiniquitates, etquorum
    tecta
    suntpeccata.
    Beatus vir
    ,
    cui non
    imputavit
    Dominus
    peccalum
    (Psal.
    xxxi, 1).
    Mundatur
    ergo
    homoa
    peccato,
    et
    resurgit gralia
    Dei a
    lapsu,
    et in
    pristino
    manet ofli-
    cio
    juxta praedictas
    auctoritates. Videat ne
    amplius
    peccet,
    et sententia
    evangelica
    maneat in
    eo,
    quoe
    ait

    V.adeet
    amplius
    noli
    peccare(J oan. vui, 11).
    Undeait
    Apostolus
    : Non
    ergo regnet peccatum
    in
    A
    vestroniorlali
    corpore,
    utobedialis
    concupiscenliisejus,
    sed
    neque
    exhibeatis membravestra arma
    iniquitatis
    peccalo,
    sedexhibetevbs
    tanquam
    exmortuis viven-
    tes,
    et membravesiraarma
    justitiw
    Deo.
    XLVII.
    De
    possessionibus
    ecclesiarum.
    (Ex epistola
    Urbam
    papaescMpta
    decommuhi vitaiet
    oblationibus
    fldelium.)
    Mulliiudihis auiemcfedehliumerat cor linumet
    anima
    una,
    nec
    quisquam
    eorum
    quwpossidebat
    ali-
    quid
    "suiimesse
    dicebat,
    sederanl illisomniacommu-
    nia. El virtule
    magna
    reddebant
    apostoli
    teslimonium
    resurreclionis J esu Christi Domini
    nostri,
    et
    gratia
    magna
    erat
    inomnibus illis.
    Neque
    enim
    quisquam
    egens
    efii inter illos:
    faotquSt
    ehlm
    possessoresagro-
    B
    rum,
    aut domorum
    erant,
    vendentes
    afferebantprelia
    eorum
    quwv'endeb'ant,etponebant
    ante
    pedesapostolo-
    runi. Dividebantur aulem
    singtdis proul cuiqueopus
    erat.
    J osephaulerh, qui cognominatus
    estBarnabas
    ab
    aposlolis, quod
    est
    interprelatumfiliui.
    consolatio-
    nis, levites,Cyprius genere,
    cumhaberet
    agrum,ven-
    didil illum,
    et attulit
    pretium,
    et
    posuit
    ante
    pedes
    apostolorum,
    et
    feliqua (Act. iv, 52,
    33).
    Videnles
    autemsacerdotes
    summi,
    et
    alii,
    atque levitoe,
    et re-
    liqui fldeles. plus
    utililatis
    posseafferri,
    si haeredi-
    tates
    etagros quosvendebant, ecclesiis, quibusprae-
    sidebant
    episcopi, traderent,
    eo
    quod
    ex
    sumplibus
    eorum tam
    praesentibus quam
    futuris"
    lemporibus
    plurael eleganliora possent
    ministrari fldelibuscom-
    munemvitamducentibus
    quam
    ex
    pretio ipsorum,
    cceperunt proedia
    et
    agros, quos
    vendere
    solebant,
    mafricibus ecclesiis tradere,
    et
    sumptibus
    eorum
    vivere.
    Ipse
    veforesinditione
    singularumparochia-
    rum
    episcoporum, qui
    locum
    tenenl'
    apostolorum,
    erant,
    etsunt
    usqueadhuc,
    et futuris
    semper
    debent
    esse
    temporibus, quibusepiscopi
    et fldeles
    dispensa-
    tores eorum
    Omnibus,
    communemvitam
    agere
    vo-
    lentibus,
    minislrare cuncta necessaria
    debent,prout
    melius
    potuerint,
    ut nemoin eis
    egens
    inveniatur.
    Ipsee
    enimresfideliumoblationes
    appellantur, quia
    Dominoofferuntur. Nec
    ergo
    debent in aliis usibus
    quam ecclesiaslicis,
    et
    praedictorum
    Christianorum
    fratrum,
    vel
    indigentiumconverti, quia
    vota sunt
    fldelium, atque
    ad
    praedictumopus explendum
    Do-
    n
    minotradita. Si
    quis autem, quodabsit,
    secus
    ege-
    rit,
    damnationemAnaniaeet
    Saphireepercipiat,
    ut
    reus
    sacrilegii efflcialur,
    sicut illi
    fuerunt, qui pretia
    rerum fraudabant
    prsedictarum.
    XLVIII.
    Prwdia dicataneinvadantur.
    (Ex
    eadem
    epistola.)
    Attendendumest
    omnibus,
    et fideliter cuslodien-
    dum,
    et illius
    usurpationis
    contumelia
    depellenda,
    ne
    praedia
    usibussecreforumcoelestiumdicataa
    quibus-
    quam
    irruentibus vexentur :
    quod
    si
    quis fecerit,
    post
    debitaeultionis acrimoniam
    quaeerga sacrilegos
    jure promenda
    est, perpetua
    damnetur
    infamia,
    et
    infernali carceri
    tradatur,
    aul exsilio
    perpetuae.de-
    portationis
    ulatur, quoniamjuxla apostolum
    tradere.
    ll.H
    N0TANDA
    1112
    oportet hujusmodi
    hominem
    Sataniv,
    ut
    spirilus
    sal-
    vus
    fiat
    indieDomini
    (I
    Cor.
    v,
    S).
    XLIX.
    Desede
    episcopi.
    (Ex
    eadem
    epistola.)
    Quod
    auteni sedes in
    episcoporum
    ecclesiis ex-
    A celsae
    constitutae,
    et
    praeparatee
    inveniuntur in thro-
    no,
    speculationem,
    et
    potestatem
    judicandi
    et sol-
    vendi, atqueligandi
    a
    Dominosibi datam materiee
    docet;
    unde
    Salvator in
    Evangelio
    ait :
    Quwcunque
    ligaveritissuperterram,
    erunt
    ligata
    incozloa.

    Caetera
    desiderantur,
    ut et
    Notingt episcopi capitulaquse
    Remedio
    adjecit
    flde
    Goldasti.
    NOTANDA
    QUJ EDAM
    IW
    SMARAGDIABBATISCOLLECTIONESIN EPISTOLAS ET EVANGEUA
    Qumper
    circuitum ami
    leguntur.
    CoSnmentarlum,perpetuum
    a
    Smaragdo
    abbate
    ]
    in
    singulas Evangeliorum
    et
    Epistolarum
    lectiones
    adornatum,
    denuotandem
    post
    saecula
    tria, quinque
    insuperlustris
    annorum
    elapsis,
    exedilione
    principe,
    ut
    aiunt,
    recusum,
    multo se nominecommendare
    diligens quisque
    lector facile
    intelliget.
    Emicat in
    eo
    primum
    omnium fere
    scriptorum
    ecclesiaslico-
    rum, qui
    asacculocirciter octavo
    floruere,
    communis
    indoles, pia sane,
    humilis et
    doctissima, qua
    sibi
    minus
    confisi,
    veterum
    potius
    Patrum
    opera
    manu
    sedula
    revolverent, exprimerent placila, dictaque
    de
    verbo,
    suis inserenda libris aut
    sermonibus,
    excer-
    perent.
    Smaragdus,
    ut
    ipsetestatur,
    hunc ex mul-
    tis unumcuravit
    colligere librum,
    et de
    magnorum
    IraclatiJ nis
    prolatisque
    sermonibus
    Patrum, quasi
    de
    magnis
    fluminibus, pelagiquegurgilibus, pariter
    <
    derivator exstitit et breviator. >Ineoautemmaxime
    et
    peculiariler notandus, quod
    tam
    praeslantesquam
    rarissimos XX auctores sibi voluit
    pralucere.
    Nam
    abeo rescimus defloratos fuisse
    Hilarium, Hierony-
    mum, Ambrosium, Augustinum, Cyprianum, Cyril-
    lum, Gregorium, Fulgentium,
    Clmjsostomum,
    Cas-
    siodorum, Eucherium, Isidorum, Bedam,
    omnium
    ore celeberrimos;
    deindeTichoniumet
    Primasium,
    minus nolos aut
    magna
    ex
    parte deperditos;
    ac
    caute
    legendos,
    >
    Pelagium
    et
    Origenem; denique
    ambigui
    nominis Victorem,
    et
    Figulum
    aut
    Frigu-
    lum
    ,
    de
    quo
    hactenus, apud
    omnes
    quos noverim,
    altumsilenlium.
    Praeterea ad hanc retexendamCatenam
    Smara-.
    gdum
    facile
    putaverim
    fuisse ab eodemadduclum
    studio, quo
    hac
    tempeslate
    certatimet
    quasi
    invicem
    conspiravere
    Paulus
    Warnefridus,
    Alcuinus,Hraba-
    nusMaurus, HaymoHalberstadiensis,qui,
    cumrecens
    per
    Galliasinvecta fuisset RomanaeEcclesiae
    litur-
    gia,
    ac tanlse
    hujusce
    rei auclor
    praecipuus
    Carolus
    nomine et merito
    Magnus, ipse quemque peritissi-
    nmm,
    ut testatur
    epislola
    adPaulum
    diaconum,
    ad
    exponendas
    emitlendasque
    in
    vulgus
    veterum Pa-
    trum
    homilias,
    quibus
    singuloe
    lectiones illustraren-
    ttir, excitasset,
    obseeundarunt ullro lanli
    pfincipis
    B votis,
    ac christianae
    plebis
    necessitati
    inservumt,
    varias
    ejusdem
    fere
    argumenli syllogespublici juris
    fecere. Unus vero Noster
    obviam
    quidem
    et Com-
    munem
    semitam,
    proprio
    autem
    tramite, insistens,
    dumalii
    integras singulis
    lectionibus homilias
    ap-
    ponerent, ipse
    ex variisdiversorum auctorumser-
    monibus aut libris
    perpetuum commentarium re-
    texuit.
    Alia demumcausa accessit cur
    in illo
    Smaragdi
    Commentarioobiter
    immoreinur,
    scilicet
    quod,
    cum
    vel inbibliothecis
    amplissimis
    tam
    ejusdem Com-
    menlarii editio
    unica, quam
    exemplar
    manu scri-
    ptum
    raro admodum
    reperiatur, insignis
    et salis
    bonae
    notaeinvenimus
    codicem,
    in bibliotheca
    Bononiensi
    nunc
    asservatum, quem
    olim
    raptim evolvimus,
    G
    denuo adnostros
    usus,
    multa cum
    humanitale,
    re-
    censuil eximiuset
    diligens
    V. D.
    haignere, cui,
    uti
    et mihi tantum concessee
    fuerunt,
    typis properan-
    tibus, paucaehorae, subcesivee,
    nec illae
    quidem
    om-
    nino liberee: unde notularum
    adversaria,
    raptim
    hinc inde
    corrasa,
    vix eo loci licuit
    inserere.
    Codex autemillenunc
    Bononiensis,
    olimin cele-
    i
    berrimae abbatiaeSancli Bertini
    Audomarensis li-
    braria
    repositus
    est. Nullus dubito
    quin
    idemille
    :
    sif',
    de
    quo
    in
    ejusdem
    abbatiae
    Chartulario, nuper
    !
    edito, p. 208, 209,
    legitur
    : Domnus
    J ohannes,
    codi-
    cesnon modice
    appreliutionis
    conscribi
    fecit, quorum
    i titulos adcommendandum
    ejus
    studiumbrevitersub-
    necterenon
    piguit
    LIBRUMOMELIARUM TOCIUS AN-
    NDALIS CIRCULI in duo voluminadivisum... ex
    integro
    t
    **
    digestos
    suis
    poslerisreliquil.
    i Codexenim noster in duos tomos
    dividitur,
    see-
    -
    culumxi
    scriptura referens, quo
    scilicet
    tempore
    i J oannes abbas
    (1083-1095)
    Sanbertinianis
    praeerat.
    -
    Primus tomusinscribitur n
    xxv,
    secundusnXLIII
    ;
    s oliminlibraria S. Bertini
    prae
    se ferebant nume-
    i- ros 85 et 84
    ; prior insuper
    tilulumhunc
    recentem,
    I dorso
    appositum
    :
    Expositio Epistolarum
    et Evan-
    geliorum; posterior
    aulem:
    Hieronymus
    in
    Scriplu-
    ram. Codexeademmanutotus
    exaratur,
    satis
    integer,
    9
    paucis
    foliis hie iliic
    imctis,
    aut
    lactsratis,
    vel-
    1113
    IN SMARAGDICOLLECTIONES.
    1H4
    madore et eevo corrasis. Nullus in eodicis tomo
    primo
    titulus est manuveteri
    scriptus
    : tantummodo
    manu saeculixvi
    leguntur
    ista
    quaepartim
    excisa
    fuere
    : EXPOSITIO QUJ EDAM
    EPISTOLARUM ETEVANGE-
    LIORUM A VIGILIAN.ATALIS DOMINI
    USQUE
    POST
    PASGHA
    PROOEMIA.
    Primum notare est in
    prooemiis
    lectiones Varias
    et
    quaedam
    additamenta :
    Edit.,
    mavelle.
    Cod.,
    malle.

    J oannis
    Chry-

    J oannis.
    sostomi.

    Figuli.

    Friguli.

    Ut si
    quis
    na-

    Ut si
    quis
    no-
    ,
    tiva. civa.

    Non desinet.

    Non desinat.

    Cujus confor-

    Cujusconforta-
    tatu sedulo. tusedulio.
    Quaesequunturin
    editis,adii6rum
    Comitis
    (dequo
    vide sancti
    Hieronymi Opera,
    t.
    XI, p. 487,
    eUnde
    corrige
    veteris editoris
    notam)
    referenda,
    incodi-
    ce'Bononiensi desunt. Desiderantur
    quoque
    versils
    Smaragdi;
    horumautem loco ibidem
    duplex
    'alius
    prologus
    inseritur; prior
    e Cassiodoroad
    Psalmos;
    posterior
    ex
    Hieronymosuper Epistolam
    ad Roma-
    nos, excerptus.
    Titulus : INCIPITPRAEFATIO.

    Quaeritur
    a
    quarepost Evangelia
    voluit
    Aposto-
    lus has
    Epistolas
    ad
    singnlas
    Ecclesias destinare?
    Scilicet,
    ut initia nascentis
    Ecclesiae novis causis
    existenlibus
    praemuniret,
    et
    praesentia atque
    orien-
    tia resecaret vilia,
    et
    post
    futurasexcluderet
    quae-
    stiones. Decem
    Epistolas
    aduniversalesPauluscon-
    scripsit
    Ecclesias,
    ut osienderet Novuranondiscie-
    pare
    a Veteri Testamento : ad numerum eniinDe-
    calogi
    suas
    Epistolas
    ordinavit;
    ut
    quot praeceptis
    et
    sigriis Moyses
    aPharaone instituit
    liberatos,
    to-
    lidemlric
    Epistolis
    a diaboli et idolatriae serviluie
    edoceret
    adquisitos.
    Nam
    qualuor
    tantumnrisii
    a.d
    discipulos.
    Romanis non
    primum Apostolus,
    ut in
    ceteris, posuit
    fidei
    fundamentum;
    sed aliisdisci-
    pulis jam
    crediderant
    praedicantibus.
    A Paulo tan-
    lum
    indigent
    confirmari,
    sicut
    ipse
    dieit : Desidero
    enimvidere
    vos,
    ut
    aliquid impertiar
    vobis
    gruliae
    spiritalis
    ad
    confirmandos
    vos. >
    INCIPItWTCOLLECTIOJ YES.
    INVIGILIANATALE
    (sic)
    DOMINI.
    jLecfio
    Episl.
    B. Pauli ad Romanos.
    <
    EPISTOLA, Graece, Latine, super
    missadicitur.
    'EvTt enim
    Graece,
    Latine
    super dicitur, stola,
    missa.
    ]
    Sicuti est illud :
    epigramma,
    id
    est, super littera;
    Epitafium*,super sepulchrum; episcopus,super spe-
    culalor;
    sicet
    epistolae,super
    missaevocanlur.
    Quia
    super Legem
    ct
    Prophetas
    et
    Evangelia superad-
    ditae inveniuntur.
    Romani,
    propter potentiam
    et
    fortitudinem,
    sublimesvel tonanles
    interpretantur.
    <PAULUS.

    &
    Prima nobis
    quaestio
    de nomine
    ipsius
    Pauli
    videtur
    exsurgere;
    cur is
    qui
    Saulus dictus est in
    Actibus
    apostolorum,
    nunc Paulus dicatur. Inveni-
    mus in
    Scripturis
    divinis
    quibusdam
    commutata
    vocabulaut ex
    Abram, Abraham;
    ex
    J acob, Israel;
    ex
    Simone, Pelrus; aiiquantos
    vero binis usosesse
    a
    Eademhabet HrabanusMaur. t.
    V, p.
    170.
    b
    In editishaec
    Origeni ascribuntur,
    et
    quidem
    merUo
    jurej
    textus Crtimeditug
    qul incipit;
    8ePaulo
    A
    nominibus: ut
    Salomonem,
    eundemqueIdida;
    Se-
    dechiam, eundemqueJ oachim; Oziam, eundemque
    Azariam;
    namMattheusidemest et
    Levi;
    et
    quem
    Mattheus
    Lebbeum,
    MarcusTattheumscribit. Secun-
    dum hanc
    ergo
    consuetudinem videtur nobis et
    Paulus.duplici
    ususesse
    vocabulo,
    et donec
    quidem
    genti propriae ministrabat,
    Saulus esse
    vocitalus,
    quod'etmagis appellari patrie
    vernaculumvideba-
    tur. Paulusautem
    appellatus est, quum
    Graeciset
    gentibus praecepta conscribif;
    nam et hoc
    ipsum
    quod Scriptura
    dicit: Saulus autem
    qui
    et Paulus
    [Act.XIII],
    evidenternonei tunc
    primumPauli
    nomen
    ostendit
    impositum,
    sed veteris
    appellationis
    id
    fuisse
    designatum.
    >
    Deindeveniuntquaeinfra,
    ubi deVictore
    Capuano,
    damus
    primo loco,
    in editis vero anle
    Origenis
    phatvproposita.
    .
    Operaepretium
    fuisset in
    sequentium
    editorum
    **
    collatione cumcodicetria in
    primis recognoscere,
    quee
    ad
    ipsummet
    anni circulumseutotius libri or-
    dinem
    pertinent;
    deinde
    quae singulorum
    aucto-
    rum loca distincte internoscenda
    indigitant;
    tum
    in
    primis quee
    ex auctoribus
    rarissimis, Frigulo,
    Victore, Pelagio
    afferuntur. Vix otii nostri est
    haectria
    sigillatimindigitare.
    I.
    DECIRCULO ANNI.
    J n
    vigiiia
    Nataie
    (sic)
    Domini.
    ,
    Ponitur
    duplex lectio, Apostoli una,
    ad
    Rom.i;
    alteraIsaiae
    LXII,quod sapere
    ritumveteremGalii-
    canum
    videtur;
    deinde
    ,
    sine ulla distinclione se-
    quunlur quee
    nunc in MissiaiiRomano
    leguntur pro
    i, prima
    et tertia missa in nocte et in
    die,
    nisi
    quod
    ioco
    Epist.
    ad
    Titumn, legitur
    iterumIsaiwIX
    ;
    nihil
    autem
    pro
    missaad auroram occurrit. Alia
    super-
    sedemus variantia cumordine consueto
    adnotare,
    quoequisque
    in
    promptu deprehendere
    valet,
    cum
    nunc desola codicis nostri cumedito lexiu discre-
    pantia ageridum
    sit.
    In OctabasDomini.
    Dominica
    primapost Tbeophania.
    Iri
    Septuagesimo.
    ln
    Sexagesimo.
    In
    Quinquagesimo.
    Dominica
    prima
    mensis
    primi.
    _
    DorainicainTricesima.
    '
    DominicainVicesima.
    Feria secunda
    post
    Vicesima.
    Dominica
    indulgentia
    ad Lateranis
    [Ed.,
    in
    Palmis].
    0
    Feria secundaPaschaead S. Petrum.
    Dominicain octabas
    (sicdeinceps)Paschee,
    etc.
    Tomus
    primus
    codicis nostri desinit in Litania
    imjore;
    secundus
    incipit
    ab Ascensione
    ,
    sub hac
    inscriptioneprima
    manu :
    Incipit
    texluslibri secundi
    inAscensioneDomini.
    Deinde:
    Dominica
    post
    AscensamDomini.
    Dominicain Pentecoste.
    Post Dominicam
    seplimam[In edit., post VI].
    In
    vigilia
    S. J oannis
    Baplistee.
    Innatali S. J oannis.
    jam diximus,
    luculenter nostra
    requirit,
    Cf. t.
    IV,
    p.
    461.
    " "' '
    115
    NOfANDA
    iili
    Invigilia
    S.Peffi.
    j\
    DominicaVUI
    post
    Peritecostes.
    Iri feslivitale sancli
    archangeli, pdst exposilum
    Evangelium
    hebdomadae
    primae
    ante Nalalem Do-
    mini,
    codexhabet ut ediius :
    HdclehusdiefumDominicorumcunctarum
    (sic)
    fesli-
    vilalumque
    mullarum
    expositiohes cohgruarum
    leciionumordindtim
    currentes,
    juvttnieChristo,
    ex-
    pleveruhl, feiiciler
    aiinum..
    Dehihcsanctdrummar-
    lyrum, virqiiium
    el
    cdnfessorumexposilionespo-
    suimusWctionutn;
    InNatali
    apostolorum,
    ii.
    Vt VARiORuft AUCTORUM toClS.
    Maximi
    pretii
    esset sedulo et
    per
    oiiuni excutere
    omnes auctores inilioCommeiitario
    adduclos,
    om-
    ]
    niumque
    lnca
    sigillatirarecognoscere
    :
    quoe
    ut alii
    liberius
    aggrediantur
    enixe
    deprecati,
    viamsat erit
    oslendamus, signaque pro
    ilineris ducatu
    ponamus
    quibus
    latent nomina
    singulorum
    auctorum
    ,
    ac
    inilia
    Iocorum, prout
    incodiceBononiensi
    exslant,
    uiioaut altero verbo descrLbamus.Haecsuni aucio-
    rum
    siglaquaedeprehendimus
    iri
    inargirie
    miriio et
    capitali
    litlera distincta :
    AMB.A.
    Ambrosius.
    AGS.AG.A.
    Auguslinus;
    B. Beda.
    CAS.
    QA. Cassiodorus..
    Cu.
    [forteproCA].
    jCassioiiofus
    ?
    CY.
    Cypriariris
    aut
    Cyrillus.
    Eucii,
    Eu. Eucherius.
    FRIGL,FRI,
    FI.
    Frigulus.
    FULG,
    FUL.
    Fulgentius.
    '
    F.
    Fiigulus
    dul
    Fulgeritius.
    G.
    Gfegorius.
    H.
    Hieronymus.
    HiLi.
    Hilarius.
    Isi,
    Is.
    isidorus.
    J o.
    Chrysostomus.
    N.
    Nolanda?
    OR.
    Origenes.
    PF.LG.
    Pelagius.
    PRI,
    Ptt.
    Primasius.
    P.
    Pelagius
    aut Primasius.
    R.
    Forte Rufinus in Ilisloria
    Eusebii.
    Vic.
    Ui,
    V.
    Victor.
    Ticno.
    Ticonius.
    Haecaulem
    sigla, qiiae
    sub octilishabuil editor
    fjfinceps
    Ulrichius
    ,
    vel ad nulum
    expressit,
    vel
    aliis invenit locis
    proefixa.
    Hinc iiinunieroeVaria-
    tioties
    qUaruni
    ihdieulumefe nostra duxiniusesse
    diligenter digerendum.
    Ed.nostra.
    H:

    Hic
    prophetae.
    CoL 18
    FRI.

    Quare
    nonJ esusChristus. 1
    H.

    Quaeriturquare. 19
    B.

    Nolandum
    quod.
    19
    J O.

    Cur iri sohinis. 20
    VI.

    Cur nonJ acob. Sl


    H.

    Noli limere.
    %l
    G.

    Bene,
    nori soluni. 24
    H.

    Peccatumnon
    pef.
    52
    VIC.

    Ex munerc divino.
    5|
    B.

    Cafnalis
    quippe.
    4
    FUL.

    Quia
    et hi
    diyiua. 5^
    k Col
    H.

    Prodigia
    dicuntur. 36
    OR.

    Plenitudoenim.
    36
    B.

    CumDominusJ esus Christus. 37


    R.

    Seipsum
    ayi
    comparat.
    40
    B.Hic manifesle. 46
    B.

    Magna
    voxsanctorum. 48
    PRI.

    Quidper
    vocerii. 49
    B.

    Concitharistee. 49
    PIU.
    Qtiid percanlicum.
    49
    PRI.

    Sedesecclesia. 49
    CA.

    Sedessmit. 49
    PR.

    Quatuor
    enim. 49
    FRI.

    Nondicit tuum. Sl
    J O.
    sQuiaBabylon.
    Sl
    B.

    Possumus
    quoque.
    51
    P velF.

    ^gyptus
    tenebfai. 52
    R.

    Quod
    dicit. 52

    F.

    Ouoditerum. 52
    QR.

    Potest tamen. 52
    j?.

    in mortc lnnoc. 52
    H.Quod
    autera. 55
    J O.

    Qriid
    eriiinRama;
    53
    H.

    DeRacbeS. 53
    B.

    Figuralifer.
    53
    H.

    Ploral aulem.
    53
    S.

    Spirilaliler.
    53
    H:

    Exliocloco. 4
    B,

    Quod
    dum. H
    AGS.

    Erudireenim. 55
    A.

    Gircrimciditur,
    58
    AG.

    Nonsolumab
    ang.
    61
    AG.

    Si enim. 63
    P8.

    In eoautem. 63
    N.

    Aliquid
    inme. 65
    H.

    Nos
    quippei
    68
    A.

    Neclittera. 66
    G
    B.

    Et
    nsque.
    66
    H.

    Pulchreautemi 71
    V.

    Magos.
    72
    F.

    Alii dicunt. 72
    P;

    DonuftinOnex noslro.
    '
    80
    P.

    Deministerio. 80
    P.

    Maximecifca.

    81
    P.

    Ne
    pef
    soliiciludinem. 82
    A:

    Quid
    est
    ergo.
    86
    P.

    Aut
    fugiendo.
    92
    H.

    Videns centiirionis. 95
    F.

    Praepositusgehtis.
    107
    G.

    Numquidjam.
    107
    AM.

    Utrumunum.
    107
    TTl.

    Modusiste, 114
    *
    P.

    Oslendil. 115
    *
    P.
    -
    Exemplp
    carnalis. 115
    P.

    In vacuumDei. 119
    n
    P.

    Sicut aiibi. 119
    "
    P.

    ld
    esl,
    ne forte.
    -
    119
    PELG-s.

    Qui
    advirtuterii 119
    P.

    Id
    esl, jier.
    121
    U.

    Quaerit
    tentalor. 126
    F.

    Insanctam. 127
    A.

    Suggerebatur.
    128
    B.

    Dicensdiahoius. 128
    P.

    Vas,
    id est. 150
    B.

    Notandum. 131
    P.

    Itoitatiorie. 153
    B.

    Nonheec. 156
    A.

    Inlrat
    ergo.
    158
    H.

    Immundus
    quippe.
    159
    A.

    Nihil enim
    prodest.
    149
    H.

    Post duosdies. 174


    B.
    -^-
    Hocsano
    jdxla
    174
    H.

    Coneregantur.
    175
    B.

    Muirer
    is.ta< 1?S
    M17 IN SMARAGDICOLLECTIONES.
    Hi$
    Col.
    H.

    Iri alio
    Evangelista.
    177
    B.

    Frangit
    autem. 178
    B.

    Potesl auiem.
    179
    B.
    -
    Cuinvero Satanas. 180
    B.

    Quodautcm.
    181
    B.

    Alibi
    legimus.
    181
    H.

    In alio
    Evarigelio.
    182
    B.

    Altiori autein. 184
    H.

    Ut
    complerelur qiiod.
    184
    B.

    Velaverunt aulem. 184
    H.

    Pilatus autem. 186
    B.

    Pro
    rcgia
    enim. 186
    H.

    In Ciilamide. 187
    H.

    BJ aspliemabant.
    180
    G.

    Qnas
    cmictas.
    191
    R.

    Fidem
    namque.
    191
    VT.

    Velum
    templi.
    191
    H.

    Rationis
    igilur.
    192
    A.

    Quod
    clamat.
    192
    H.

    Nonomnes.
    192
    G.

    Lignnm
    adversus.
    195
    B.

    Quaerenduin
    est.
    195
    CY.Perboc enim. 200
    0.

    Non
    rapina.
    200
    A.

    Cum
    igittir.
    200
    CY. Ex inaiiifio.
    200
    A.

    Exinanivit,
    nOn. 200
    UI.

    Quemodoaccepit.
    201
    A.

    Preeter hoc. 202
    FRT.
    _
    Qiiod
    diversa. 222
    A.

    Non
    potest
    clici. 225
    Ui.
    _
    Nonest reiatio. 223
    B.

    ]n
    Evangelio.
    225
    B.

    Id
    est, pater. _
    229
    A.

    Ciiristus
    passus
    est.
    229
    A.
    -
    Quis
    suscilavit.
    229
    G.

    Nihil
    simplex.
    233
    A.

    AdJ acob.
    555
    J EIJ .

    Quidrespondendum.
    $35
    A.

    Quod
    haeretici. 257
    FRI.

    id est
    quattior
    viri. 264
    ISI.

    Noe
    vero",qui.
    264
    B.

    Rogatus
    a. 508
    G.

    Probatio
    ergo.
    528
    B.

    Priuceps
    scilicet. 539
    G".

    Noiinulli autem. 549


    G.

    O
    quanta
    est. 530
    G.

    Quis
    iste est. 555
    B;

    Quia
    nonsolum. 500
    G.

    Quid
    videntes.
    560
    OR.

    Si
    quis
    intueatur. 564
    P.

    Quidnm
    etiam.
    '
    67
    H.

    Nori
    quod
    anie. 578
    B.

    Plerumque justitia.
    579
    AM Nonimmerito. 580
    U.

    Dileclio
    ampliorem.
    388
    B.

    HunCHefodem. 589
    H.Philippus
    iste. 591
    F.

    Sive
    stiper
    hanc.
    .
    ~
    592
    P.

    Siveexistimate. 405
    A.

    Hoc
    esl,
    nisi. 403
    Fl.

    Audislis.
    405
    FI.

    Gehennanomen. 405
    HIL.

    Docet
    utique.
    405
    P.

    Roe est
    majora.
    406
    P.

    Ac si diceret. 407
    P.

    Nondixit. 407
    A.

    Inhac leclione. 408
    P.

    Hoc tolum. 411
    P.

    J tidaei
    acceperuiit.
    412
    B.

    Nunquidcolligurit.
    . 415
    P.

    Omnia
    quae
    eis; 416
    A.

    In illa
    scriptupa.
    416
    P.

    ilumana
    tentatio,
    Ml
    A
    G.

    Flevit etenim. 421
    P.

    Hie
    praclermisso.
    433
    P.

    Id
    est, qtii.
    . 437
    P.

    -Neqtieqnis pulet.
    443
    P.

    Hoc loco Mosen. 444
    P.

    Acsi diceret.
    -
    456
    P.

    Prseoccunalur. 456
    P.

    Ac si (iiceret. 457
    H.

    Portat
    quoque.-
    457
    P.

    Lex Chrisii charilas. 457
    H.

    Si
    quis
    nonvult. 457
    P.

    Requirendum.
    458
    P. tNiinc
    lempus.
    459
    P.

    Id
    csl,
    paganis.
    459
    H.

    Qui
    siint duo. 460
    Fl.

    Inomni
    gl.oria.
    461
    H.

    Et rcvera
    quod
    nec. 461
    A.

    Hsecest communio. 463
    B
    H.

    Nola
    quod qui.
    478
    H.

    Formidolosa sentenlia. 501
    B.

    Princeps ilaque.
    506
    V.

    Ubi
    telragrammaton.
    508
    FL

    Hoc raare
    propter.
    510
    FI.

    Bini vocantur. 511
    FI.

    Primnmenim. 511
    OR.

    QuoniamJ esse.
    517
    G.

    Ilis verbis
    J oannis:
    525
    A.

    Timendura est enim. 524
    UI.

    Solvere calceamenlum.
    525
    H.

    Bethania villa. 526
    P.

    Permisit
    tradi,
    ut. 528
    G.

    Percunctari libet. 532
    F.

    Recte Deusexcelsus. 545
    H.

    Signanler
    addidit. 546
    A.

    Videnlur
    itaque.
    549
    H.

    Haric
    parabolam.
    549
    TICHO.

    Sed
    quid
    in Dominurn. 549
    G.

    Per oleum
    quippe.
    550
    *->
    H.

    Per
    angelorum.
    550"
    III.
    DENONNULLIS MINUS OBVIIS AUCTORIBUS INSMARAGDINA.
    COLLECTANEA ADDUCTIS.
    Omnium
    quos
    Catenae suae
    Smaragdus
    attexuit
    Suctorum nullum
    prorsus
    esse
    negligendumcuique
    eEploratum
    eril
    attendenti,
    in
    hujuscemodi
    seeculiit
    eclogariis procul
    dubio
    reproeseiilari
    codicesvetuslisi
    sknos,
    nec temere
    exscriptos, sed, quod
    nniltis et
    certis aliunde constat
    testimoniis, conquisitos
    dili-
    geriter,
    sedulo
    collatos,
    correetos accurate, et,
    ita
    jubenle
    Carolo
    Magno,
    et docenteverbis et
    exemplo
    celeberrimo
    Alcuino,
    Cassiodori vices
    agente
    inGal-
    jj
    liis,
    fideliter
    expressos.
    In immensurii vero crescS-
    rent notae eo loci obiter
    subjiciendoe,
    si
    quatuor
    Smaragdi
    codices
    ,
    Ulrichios
    nempe tres,
    el unum
    Bononiensem,
    ctimvariis
    singulofuiriPalrum
    ediiio-
    nibus conferre
    aggrederemur. Neque
    enimtaritum
    in examen venirent
    vinginti quos
    in
    prooemio
    noster de nomine'
    appellatos,
    suis deisde
    quemque
    prOpriissiglis,
    uti
    supra vides, distinxit;
    alii
    quo-
    que
    hieillic sive
    stricta,
    sivesolutaoratione
    exeerpti
    earadem
    reqiiirerent curam; quales (nec
    omnesforte
    appellaverim)
    velus
    chronographus
    forsitan
    Africanus,
    auctor
    Concordim, quem Smaragduni
    libenter esse
    dixerim,
    J iivencusdictus ibidemrarissimo
    noniine,
    ahas
    ignoto prorsus,
    Canorius,
    p.
    72, Seduliusp.
    140,
    188,
    Arator
    perperam
    inedito
    scriptus or<dlor.j>.
    355,
    1119 NOTANDA
    U20
    if.
    p.
    590;
    J osephus, p. 589; Neotericus, inferpres
    .
    greeeus, p.
    451;
    anonymuspoeta p. 546,
    etc. Vix
    vmm nobis
    superest tentandum,
    rariores
    nempe
    auclores
    praecipuos
    a
    Smaragdo
    adductos exedito
    textu et codice Bononiensi
    perfunctorie attingere.

    I. FRIGULUS.
    QuemFigulum
    finxit Ulrichius
    (utrum
    ex suis co-
    dicibus,
    an
    per osciiantiam,
    non
    liquel), Frigulum
    claro et nitido charactere Bononiensis codex desi-
    gnat,
    nemo
    quem
    sciam sive
    ante,
    sive
    posl
    Sma-
    ragdum,
    ullavel minima memoria
    indigitavit.
    Nec
    tanlumuni nostro
    innotuit;
    imo sic in
    ipsius
    edito
    textu,
    omissis mulatisve
    siglis, evanuit,
    ut
    quasi
    riirsum sub
    aqua
    iramersus
    videatur,
    nec nisi solis
    jam
    incodicibuseruendus.
    Quem
    si forte
    siglorum
    ope expiscatus fueris,
    duplex
    erit libi nec minima
    eum
    dignoscendi diflicultas;
    tum
    quia
    nomen
    illius,
    obsimiles
    pene
    lilleras
    primas,
    cumPRiMASii nomine
    in
    promptu
    fuit
    conludisse;
    tum
    quia quoties
    codex
    Bononiensis consuete
    legit Figulum,
    toties in edito
    lextu
    ,
    forte
    aslipulantibus
    codicibus
    Ulrichianis,
    sciibitur
    Fidgenlius. Sed, proeterquamquod
    Prima-
    sius adeo
    elegans est,
    Fulgeiilius
    veroadeo
    insignis,
    ul vix ullumesse debeat
    periculum
    alterutrum cum
    Frigulo rccenliori,
    incompto, rndi,
    eclogario
    se-
    quiorisaevi, nifallor, confundendi,
    aliunde
    lumpauca
    sunt Primasii
    scripta, quoe
    cumnoslris omnino dif-
    ferunt;
    tum
    Fulgentius
    in libris suis lotus est dere
    dogmatica,
    nec nisi h
    nup6So>
    evadit
    exegeticus;
    Frigulus
    vero iste multus est in litlera
    quorumdam
    locorum
    enucleanda, elymon indagatur libenter.et
    varias
    origines
    rerum
    venalur,
    undequaque
    sua cor-
    radit,
    simillimus collectoribus Hibernicis aut Gal-
    licis, qui
    circa Caroli aevi
    tempora,
    veteres
    expilari
    solebant. Ut ut
    sit,
    opereepretium
    mihi visumest
    nonnulla, gratia excmpli,
    loca
    seligere,
    et ad fidem
    codicis Bononiensis
    exprimcre, quae
    satis erunt ut
    aucloris illius indoleset eetashaudomnino lateant.
    FRI.
    I. Christi autem
    generalio
    sicerat.
    Quare
    nonJ esu
    Christi,
    sed solummodo
    Christi,
    id
    est,
    non utrum-
    que
    nomen,
    sedalterum
    posuit
    ?
    Hoc,
    ut a
    majoribus
    traditur,
    fuluraereservavit
    historiae, quee
    mox
    angelo
    dicente subinfertur : Et vocabisnomen
    ejus J esum,
    et
    reliqua. Quod
    ergo, qualiter
    vocatum
    sit,
    mox
    scribendum
    evangelista praevldit, anticipando praeri-
    pere
    nondebuit. Generatio
    autem,
    aut
    ipse
    Christus
    dicitur in carne
    generatus,
    ut idemsil Chrisli
    gene-
    ratio,
    ac si diceretur : Generalio
    quee
    est
    Christus;
    aut,
    sicut a
    quibusdam legitur,
    ut sit iste ordo ver-
    borum: Sic autem erat Christi
    generalio,
    hoc
    est,
    sic adChristum
    pertinet
    haec
    genealogia.
    FRI.
    H. Ecce
    angelus
    Domini
    apparuit
    in
    somnis
    J oseph,
    dicens:
    Snrge
    et
    accipe
    Puerumel Matrem
    ejus.
    Nondicii luum
    P.uerum, nequemulieris,
    sed
    spe-
    ciali
    privilegio
    soliusPueri nomen
    ponitur.
    FRI.
    III.
    Vespere
    autem
    sabbali,
    quce
    tucescil in
    prima
    sabhali,
    vcnil Maria
    Magdalene,
    et allera Maria vi-
    dere
    sepulcrum.
    In codicibus Ulrichii addllUfi e&
    AiijWsJ ifte qul
    Frlgulus desumpsit
    A
    a
    f.espere
    autemsabbati.
    Quod
    diversa mulierum
    tempora
    in
    Evangeliis describuntur,
    non mendacii
    signumest,
    sedseduleevisitalionis ouicium.
    Quwju-
    cescit in
    prima
    sabbali. A
    parte prima noclis, qiiod
    est
    vesper, ipsam
    noctem voluit
    significare, cujus
    noctis iine venerunt
    mulieres. Cur aulem noctem
    appellatvespere? quia vesperee
    licebat adferre aro-
    mata,
    transacto
    utiquesabbato,
    ac si diceret: Nocte
    queesequitur
    sabbalum
    venerunt,
    quolempore
    volue-
    rant,
    venire liberum
    habentes,
    sive
    vesperesabbali,
    non
    vesperascente die,
    sed
    vesperascenteiiocte,
    id
    est,
    in finenoctis venerunt. Ab exordio mundi dies
    praecedebat
    noctem
    usque
    ad Christi
    passionem.
    A
    Christi vero
    passione,
    nox
    praecedit
    diem.
    Siveita
    legendum, vesperesabbati,
    id
    est,
    aurora
    quae
    noclis initio
    lucet, ipsaper
    tolam noctemma-
    ncnlemane
    elucescit,
    et idco forsilan
    ,
    hoemiilieres
    anoctis initio
    usque
    mane ibi manserunt. SedMar-
    cus dicit: Et valde
    mane,
    et
    reliqua. Apparet
    autem
    T. qua
    hora resurrexisset
    Dominus,
    idest
    mane,
    cum
    "
    qhadraginta
    horis
    , juxla Augustinum,
    in
    sepulcro
    fuisse
    describitur,
    id
    est, quatuor horas, qua
    die
    crucifixus
    est,
    remanentes duodecim horaenoctis
    sabbali,
    duodecimdiei
    sabbati,
    duodecimnoclisdiei
    dominicae,
    horas autem
    quadraginta
    in
    sepulcro
    jacuit: pro
    hac causa
    quadraginta
    diebus
    post
    re-
    surrectionem
    apostolis
    suis
    soepe
    semanifestavit. In
    nomine
    autem, quod
    est
    yespere,
    multi diversa
    pu-
    tant. In
    Evangelio
    enim Graecoita
    habetur, bj/e
    $
    auSSo.xtov xh
    eTtiyo>av.ovan
    ei;
    pio.vaufiuvo>v,
    id CSt,
    vespere
    sabbali, quw
    lucescil in
    prima sabbatorum,
    in
    quoapparet b-fye, quod
    femininumnomen
    est, rh
    fe-
    minihum
    pronomen est,
    unde
    quidam volunt, quod
    vesper coramunis,
    hoc
    est,
    masculini et feminini sit
    generis nomen, cujus
    ablativus
    vespere [quidam
    vo-
    lunt
    vespera,
    non
    vesperaedici,
    femininum
    facientes].
    Quidam
    sublilius ita
    legunt.
    Venit Maria
    prima
    sab-
    bali,
    quee
    lucescit
    vespere
    sabbati. Alii iia
    intelligunt,
    ut sabbalum
    requies interpretetur
    :
    vespere
    autem
    ,C
    quietis Quce
    lucescitin
    prima,
    et
    reliqua.
    In
    prima
    :
    Prima dies dicitur
    Dominica, quoe
    meruit videre Do-
    minum
    resurgere,
    mundum
    nasci, atquereparariper
    Chrislum.
    IV. Tunc
    assumpsit
    eumdiabolusinsanctam civita-
    tem,
    et statuil eum
    super pinnaculumlempli,
    et dixit
    ei: Si Filius Dei
    es,
    mitteledeorsum. Vox diaboli
    semper
    omnes deorsumcaderevult.
    In sanctamcivitatemHierusalem dicit. Pinnacu-
    lum
    ergolempli
    sedeserat doctoruminmedio
    templi
    tabulata, ac
    per
    hoc
    apparel, quodeliam.in
    locissan-
    ctis diabolusinsidietur. Sed
    quaestioorilur,quomodo
    indeserto tentationes factae
    dicunlur,
    cumistaet in
    sancla civitale et
    supra pinnaculumtempli
    facta le-
    stetur. Alii enim
    dicunt, quod
    ceeteraein
    eremo,
    ista
    in Hierusalem sit
    facta,
    alii dicunt
    quod
    et isla in
    eremo fuerit animo tanlum ostensa.
    FI.
    V. Gehennanomen
    compositum
    est GEet HENNA.
    D
    Geenimvallis
    interpretatur ;
    gehennaautem,
    'vallis
    gratuila
    : fuit enimvallis filiorum
    Edom, juxla
    Hie-
    rusalem,in qua
    multa
    jacuere
    cadavera
    mortuorum;
    unde et inferno
    gehennae
    nomen
    congruit.
    FRI.
    VI.In
    quapauci,
    id
    cst,
    octoanimmsalvw
    faclm
    sunt
    per aquam.
    Id
    est, quatuor viri, Noe, Sem,
    Chamet
    J apheth ;
    et
    quatuor
    uxores
    eorum, id, est, Puerfara, Parfia,
    Catafluia,
    Fluia.
    FI.
    VII.
    jDicoautemvobis,quoniam
    necSalomoninomni
    gloria
    sua
    coopertusest,
    sicut unumexislis.
    In
    omnngloria,
    id
    est,
    in omni varietate
    vestium,
    deliciarum,
    sive in
    magnitudine regni.
    Sicut unum
    ex
    istis, subauditur,
    liliis.
    infja diserte addueiturj
    mi m\k m amtottbw m
    1121 IN SMARAGDICOLLECTIONES.
    1122
    VRI. AmbulansautemJ esus
    juxta
    mare Galilem. i
    Hoc
    a
    mare
    propter
    terras
    adjacenies
    multis vo-
    calur
    nominibus,
    id est mare
    Galilaeee,lacus.Cina-
    relh, stagnum
    Genesar,
    mare
    Tiberiadis,
    lacussali-
    narum,
    et rel.
    . IX. Vidifduos
    fratres,
    Simonem
    qui
    vocatur Pe-
    trus,
    etc.
    Quare piscatores
    vocantur? ne
    quis
    eesti-
    maret, quod per eloquentiampreedicatorum
    sermo
    Dei latiusexiret. Non filii
    regum,
    nonscribae
    primo
    vocati
    memorantur,
    sed
    piscatores.
    Piscatores
    J >
    et iilitterali mittuntur ad
    preedican-
    dum,
    nefides
    credentium,
    nonvirtule
    Dei,
    sedelo-
    quentia atque
    doctrina fteri
    pularetur.
    Bini
    c
    vocantur, binique
    mittuntur et
    apte
    : Va>
    enim,
    ait
    Scriptura,
    soli, quia
    cum
    ceciderit,
    non
    hahet sublevantem. Binaetenim doctrina
    est,
    dile-
    clio Dei et dileclio
    proximi, quapleni
    bonumTesta-
    mentum
    praedicant,
    idest
    Legis
    et
    Evangelii.
    . X. El
    procedens
    inde,
    etc.
    Primum
    d
    enimhomorefia desiderii sui mittit in
    mare
    hujus saeculi,
    ut velut
    piscesopera
    mortua ca-
    piat.
    Sedmisericorditer adveniens
    Christus,
    percom-
    punctionem
    animi
    priora
    mutat
    inslrumenta,
    ut ite-
    rumreleboni desiderii insoeculimare
    jactans, pisces
    bonarumvirtutum navi carnis ad
    portum
    vitaeaffe-
    rat, relinquens fugitivum
    diabolum
    ,
    sic enimZebe-
    deeus
    interpretatur. Quatuor apostolorum
    nomina
    duos
    populossignificant.
    Simon enim
    obediens,
    Pe-
    trus autem
    agnoscensinterpretatur, significat popu-
    lum
    J udoeorum, quiprius
    obedivit
    prseceptisDomini,
    et
    agnovit
    Creatorem suum. Id
    ipsum,
    et
    J acobus,
    qui inlerpretatur supplanlator, significat.
    Andreas
    vero
    interpretatur
    virilis,significatpopulumgentium,
    .
    qui
    in fideChristi viriliter
    agit. Idipsum
    et
    J oannes,
    qui
    Domini
    gralia interpveialur signiflcat.
    Gratia
    enimDei salvataesunt
    gentes.
    Namet haec
    quatuor
    nominainmoribus
    uniuscujusque
    hominis continen-
    tur,
    Simonobediendo
    Deo,
    Petrus
    agnoscendo pec-
    catum
    suum,
    Andreas viriliter suslinendo
    labores,
    J acobvilia carnis
    supplantando,
    J oannesDei
    gratiam
    suscipiendohabeatur;
    sivehooc
    quatuor
    nomina
    pro
    quatuor principalibus intelligenda
    sunt virtutibus.
    Tunc enim
    unusquisque
    obediens
    est,
    cum
    pruden-
    tiam
    agnoscendi peccata
    habuerit. Tunc virilis cst
    cum
    temperantiam
    suslinendi laborem
    apprehende-
    rit. Tunc
    supplantator,
    cum fortiludinemvincendi
    vitia
    receperit.
    TuncDei
    gratia,
    cumveramiustitiam
    impiendi
    mandala invenerit.
    XI.
    Magos
    e
    qui
    adadorandumDominum
    perrexe-
    runt, quidam
    ex
    progenie
    fuisse Balaam
    existimant,
    erudilosin
    astronomicadisciplina,
    etstellamillamnon
    ex notis fuisse
    sideribus, quia
    nec in eodemcoele-
    Sti ordine
    movebatur,
    ut caeterae.Haecenimadlocum
    in
    quo
    natus erat
    Dominus,
    demonstrandum
    f
    ntitu
    proprio
    ferebatur.
    Alii dicunt
    nepotes
    Balaam
    esse,
    fllii
    Beor, quia
    seclam
    ejus
    secuti sunt.
    AliidicuntPerses
    fuisse,
    utmetro CANORICS
    S
    dicit:
    Tunc
    jubet
    et Persascelerem
    perlenderegressum.
    HIERONVMUS dicit: Chaldseistellas deos essecon-
    firmabant,
    unde eorum Deus
    nuncupativus
    verum
    indicat
    Deum;
    undeet Chaldeeiesse
    existimanlur,
    quod
    dicit: Vidimusstellam
    ejus
    in
    oriente,
    id
    est,
    nos in orienle
    posili,
    sivedeoriente in
    occidentem,
    stellamorlamvidimus. Fixis historiae
    radicibus, spi-
    ritualia intueamur. Bethleem
    quaeinterpretatur
    do-
    mus
    panis, signiflcatEcclesiam,
    sivecor
    hominis,
    in
    a
    In
    edit.,
    Ex Eucherio
    proeBgitur.'
    *>
    Ibid.,
    Ex
    Hieronymo.
    "
    Codexnoster rursus
    Frigulum designat
    in mar-
    gine;
    Ulrichius
    reposuit
    ex
    Fulgentio.
    a
    Iterumediti haec
    Fulgeniio
    ascribunt.
    e
    Pauloinfra codexnoster inseruit
    Fi-iguli nomen,
    tibi
    alii; quodquumpraecedenlia
    videtur
    requirere,
    totum
    quemponinius locum, putem
    a
    Frigulo
    colle-
    A
    quo
    Christus, qui
    dixit:
    Ego
    sum
    panis vivus, nasci-
    tur.
    Herodes,
    qui interpretatur pelliceus,
    sive
    pellis
    gloriae,significat
    diabolum
    regnantem
    in mundo.
    Tres
    Magi genus
    humanumcum
    physica, elhica,
    logica,significant: Physica,
    id
    est, naturalis; Ethica,
    id
    est, moralis,
    mores enim
    apud
    Greecost'6ea
    appel-
    Iantur
    ; Logica,
    idest rationalis:
    philosophise
    enim
    species
    est,
    ratio enim
    Graece,
    \byo;
    dicitur.
    Magi
    qui
    sacerdotes
    interrogant, significant
    Ecclesiam
    gentium; sacerdotes, legem
    vel
    Synagogam.
    h
    Queerendumquid
    sit
    quodRederaptore
    nato
    pa-
    storibus
    angelusapparuit, atque
    ad adorandumhunc
    Magos,
    non
    angelus,
    sed stella
    perduxit.
    Videlicet
    J udoeisratione utentibus rationale
    animal,
    id
    est,
    angelus praedicare
    debuit.
    Gentiles, quia
    uti ratione
    nesciebant,
    ad
    cognoscendumDominum,
    non
    per
    vocem,
    sed
    per signa perducuntur;
    illis
    prophetia
    tanquam fidelibus,
    istis
    signa lanquam
    infldelibus
    data sunt.
    B

    II. SANCTUS VIGTORT CAPUANUS.
    Sancti Victoris
    Capuani episcopinomen, sequepro-
    pemodum
    ac
    Friguli ignotum
    in litterarum historia
    jacet,quanto
    tamen
    digniusquod
    meliorefamacircum-
    feratur. Cui in lucemnovamrestituendo
    spero
    fore
    ut non mediocriter
    inserviant,
    queepropediem
    edituri
    sumus in
    primo Spicilegh
    Solesmensis
    tomo,
    in
    quo
    habentur: 1Satis
    amplafragmenta
    ex illius Scho-
    liis in
    Pentateuchum, desumptis
    ex vetustissimorum
    auclorumsancli
    Polycarpi, Origenis,
    Severi Gabali-
    tani,
    Diodori
    Tarsensis, etc.,
    scnptis deperditis;
    2In-
    signefragmentum exiJ lius^IibrojReficulo,
    seudeArca
    Noe;
    5 Hisluculenter conflrmatur auctoritas fra-
    gmentorum
    ex eodemsancti
    Polycarpi
    Libro
    Respon-
    C
    sionumaVictore
    Capuano excerptorum, quee supra
    habentur in Patrol. tom.
    LXVIII;
    4
    Deniqueaccedat
    inlerpretatio
    Latina
    Evangelicarum
    Harmoniarum
    Ammonii
    Alexandrini,
    ibidem
    inserta, p.
    251.5
    Qui-
    bus demum
    siaddiderisqusevariisincollectaneis
    soe-
    culi
    ix, Smaragdi scilicet,
    Hrabani et
    aliorum, jam
    opera
    sancli Victoris
    Capuani
    in
    justse
    molisvolumen
    facile accrescent. Undeut de
    insigni
    et erudito illo
    auctore
    plenior
    notitia
    habeatur,
    his duximus an-
    nectenda
    quae
    deeorefert
    Ughellius
    in Italia Sacra :
    Sanctus
    Victor,
    sancto Germano rebus^humanis
    exempto, episcopali
    throno nobilitatus est anno
    sal.
    541,
    ineunte Februario mense. Sedit sanctis-
    sime annos
    tredecim,
    et dies
    triginta
    octo. Obiit
    vero anno
    554,
    ineunte
    ApriJ i
    die secunda. Me-
    D moratur in
    Marlyrologio
    Romano die 17
    Octob.;
    quem
    sanctissimum et doctissimumvirum
    appellat
    Beda,
    de Ratione
    Temporum, cap.
    49.. Confutavit
    namque paschalem cyclumVictorii,
    seu Victorini
    Aquitani,
    ut idem Beda testatur.
    Ejus cyclus
    re-
    ceptus
    et
    comprobatus
    fuit in iv
    synodo
    Aurelia-
    nensi,
    can. 1 et 2. Exstat
    ejusdem
    Victoris
    pree-
    fatio iri Concordantiam
    Evangeliorum
    Ammonii
    ctumtamex Victore
    quam
    ex
    Hieronymo,
    J uvenco
    Gregorio.
    f
    Cod.,
    demonstrando.
    s
    Gs. J uvenc. Hist. Ev. Idem
    versus
    paulo
    aliter
    in
    edit.,
    et sane notanda lectionisvarietas :
    Tunc
    jubel
    HerodesPersas
    pertenderegfessum.
    b
    Editi his
    praemHUtntGregorium
    auclorem.
    1123' NOTANDA
    mi
    Alexandrini. Illius
    quoque
    Ado meminit in Chro- j
    nicis ad an. sal.
    527; Mariapus
    Scotus anno
    560;
    Trilhemius vixisse scribit anno
    580; Sigibertus
    de
    Vir.
    Illust.,
    c.
    20, scripsisse jubente
    Honorio
    papa
    teslatur.
    Qui
    omnes errare
    conjiciunlur
    ex vetusto
    Epilaphio, quod
    exstare dicit Monachus in oedibus
    Q.
    J oannis
    Hieronymi
    de
    Capua, prope
    sedile
    de
    Anlimario
    dictum, cujus
    in
    pavimento
    slratus la-
    pis illud,
    inlra
    sculptara coroiiam, sculptum
    liabet
    jpitaphium.
    VICTOREPISC. SEDITANN. XIII.DIESXXXVIII.
    DEPOSITUS SUBDIEIII. NON.APRIL.ANN.XIII.
    P. C. BASILII V. G. INDICTIONE SECUNDA.
    t Profecto annus decimuslertius
    post
    consulalum
    Basilii est anrius Chrisli 554
    ,
    currens cum indi-
    ctione secunda :
    ergo qui
    yieunte
    Aprili obiit,
    postquam
    sedit tredecim
    annos,
    et dies
    triginta octo,
    assumplus jam
    erat ad cathedram anno
    541,
    mense
    Februario,
    et idcirco
    arguuntur
    erroris, qui
    Vi-
    ctoris
    tempora
    ad annum 560 ef 580
    producunt.
    Qui
    vcro collocant ad an.
    527, intelligendi sunt,
    ut
    signiflcent
    ab illo
    tempore
    Vicloris nonien ut
    pote
    sanclissimi el erudilissinii viri celebratum
    esse,
    iicel
    ipse
    nondum
    episcopus
    esset. Seddicet
    aliquis:
    Epitaphium
    et Rom.
    Martyrologium
    non conve-
    iriunt: in uno
    deposilo
    notatur ad 4 Non.
    Aprilis,
    in altero 16Kal.
    Novembrjs
    fcstumcommemoratur.
    Levissima dubllaiio, quia
    in
    Mariyrologio Iuijus-
    modi diversilales
    passim
    occurrunt, neque
    temere:
    in instituendis enim Sanctorum fesfis
    praeter
    obi-
    tum et
    depositionem
    considerari solent invenlio
    ,
    translatio, reconditio,
    memoria
    alicujus
    vel
    suscepii
    tormenti,
    vel
    patrali
    miraculi;
    item conversio
    ,
    ordinatio,
    canonizalio
    (Baron.,
    tom.
    IX,
    an. 804
    ,
    n.
    11),
    et id
    genus
    alia.
    Quare
    deesse non
    potuit
    aliqua justa
    ralio,
    ut sancli Vicloris festum insti-
    tueretur die17
    Oclobris,
    licet
    depositus
    esset
    Aprilis
    die secunda. Ad haecaddit idem Monacbusin
    epi-
    taphiura
    Yicloris: Non
    prselermillam
    in
    epilaphio
    sancti Yictoris numerari
    annos,
    cl dies
    supra
    tri-
    ginta,
    id
    quod anliquo
    mori non consonat. In an-
    tiquis
    enim
    epitaphiis
    et
    aniii,
    et
    menses,
    et dies
    distincte notantur, quando
    dies menses duos ex-
    cedunl, quod
    si non nisi
    unum,
    licere
    tunc,
    vel
    tacito
    mense,
    dies
    triginta
    annuraerare,
    vel extremo
    mense, qui supererant,
    dies annolare. Afferl duas
    inscripliones
    ex
    Capaccio,
    nos multas alias obser-
    vavimus
    in lib.
    Epigrammalum
    urbis,
    inter eas
    ,
    unam
    quae
    exstabat in domo
    Pomponii
    Loeli viri
    doclissimi.
    D. M. SECUNDO
    FILIOPARF.NTES BENEMERENTI FECERUNT.
    VIXITANN.
    I,
    DIESXLVII.
    Caeterumsacra
    Victoris
    lipsana
    una eurn aliis
    s.an-
    ctorum
    reliquiis
    inventa fuisse sub altari
    majori
    ecclesiaecoenobii Montis
    Virginis
    anno
    1480,
    die27
    J ttlii,
    scribit Vincentius
    Yerax in Hisloria
    ejusdem
    .
    Cf.
    Perlz.
    Scriptor.
    vi, p.
    24
    141,
    515.
    h
    J uedilis
    perperam
    :
    Vulg.
    Amonasterii,
    ubi annuo colunlur
    offlcio;
    tametsi
    in
    Capuano
    Breviario nulJ a de Victore Iiabeatur
    memoria. >
    In edenda
    Smaragdi
    catena Ulrichius haud mi-
    nus
    inique
    Vielorem
    quam Frigulum
    habuit. Cum
    enimsemel abinitiodistincta
    appellalionedesignavisr
    set,
    nescio
    quo
    fato
    quave
    incuria
    pro
    Victore dein-
    ceps
    et constanler
    scripsit inepte
    : ex
    Vulg. Scriptu-
    raenesacrae
    vulgatamyersionent designans,
    an
    yuU
    garem
    seu
    ordinariam
    glossam,
    prorsus incomper-
    tum. Undeut semel
    pro Friguloegimus,
    ita Victoris
    selecta hic dabimus
    loca, quibus
    ineatur
    potius ejus
    causa, quam
    absojvaljir.
    I.VICTOREPISCOPUSCAPUJ E ait: Paulus.
    .Qui
    ante
    perseciuor
    dicebatur
    Satilus, aui!itayoce
    de
    coelo,
    j>
    a
    perseculionis intentione cessavit, et
    ab
    hpc yo-
    citatqs
    est
    Paujus,
    mo xhsaa^\ns,
    a
    id est,
    a ces-
    satione.

    VI.
    II.
    h
    Cur non
    J apobpotius
    filius
    nominatur,- sed
    David refertur esse
    filius,
    multis
    procre.atqribus
    in
    meaio
    dereliclis,
    nisi ut
    origo regia deplararetur,
    de
    qua
    ventura
    praedicebatur
    Christi naiivitas ?
    VIC.
    III. Ex munere
    divino, prius polestate adoptionis
    accepta, postea
    consecuti
    sunt,
    ul essefilii Dei me-
    rerentur.

    UI.
    IV.
    Non 5n/Z(ito'.Modus
    iste locutionis
    consjderauT'
    dusest
    diligenter.
    Non eriiui
    per
    se
    ipsa
    chaiiias, auj.
    iion aemulari
    poterit,
    aut non
    inflari; sgd
    omnis
    homo, qui ejusJ em
    fit
    parliceps cliaritatis, nou iir
    ilatur
    neque
    acmulalur revera
    ,
    ut
    ipsius
    cliariiajjf
    C
    donoditatus, Eomodo locutionis aUbi
    uljtrirApo^
    stolus dicens: Eum
    (II
    Cor, v, 21), qui
    non
    tiovfi/qt
    peccnium, pro
    nobis
    p.ec.calumfecii,
    ul
    fiogefficgr
    remur
    jusiitia
    Dei in
    ipso,
    dum rion
    justiiia
    cre-
    denles
    efficiamur,
    sed
    parlicipes justitiae,
    hoc
    est,
    justi per fidem
    inyeniamur in Chrisio.
    Pefcaium
    vero
    dicit,
    sacrificium
    pro peccato,
    ut Isaias ait:
    Peccata
    populi
    mei
    comedent,
    id
    est,
    oblata in sacri-
    ficium
    pro peccato.
    VI.
    V.Quserittentator quod
    non
    merebaturagnoscere.
    Ejus namque
    veneranda
    nativitas,
    vix tunc
    paucis
    innoluit, quibus
    lamen
    ipse
    revelare
    dignaliis
    est.
    Priacipem
    c
    vero
    hujus
    seeculi
    [iatueruni]
    ista tria
    mysteiia,
    id
    est, virginitas, partus
    el
    passio.
    VI. Velura
    fempli scinditur,
    ul
    quoe
    honorabiliter
    lalebant, pro
    tali commisso
    vulgata vilescerent, et,
    ut
    J osephus refert,
    vocesvirlutum
    coelestium,
    mi-
    J J
    grare
    de
    lemplo
    volentium
    ,
    ferunlur auditoe. In
    resurreclione
    vero
    Domini,
    nullafldelibus ferrorum
    signa,
    sed indiciacuncla laelitiaevisuntur.
    Angeli
    albis vestibus
    coruscanfes;
    currilur in
    gaudio
    ad
    sepulcrum,
    ubi non raortuus
    inveniretur,
    sed ubi
    mors
    agnosceretur evictu; appellantur
    mulieresvoce
    pacifica.
    Quidampiius
    dicarn? omniasaluiis reternae
    inysleria
    revelantur, Et nolandura
    quod
    Dominus
    hora sexlasit
    crucifixus,
    hoc
    esl,
    recessuro a cenlro
    mundi
    sole, quando
    et ialroni
    ait: Hodie mecum
    eris in
    paradiso.
    Nam dc Adam
    peccahle scriptum
    esl, quod
    audierit vocemDomini Dei
    post
    meridiem
    (Gen.
    iii, 8).
    1
    VII.
    D.ilectioamplioremquam
    amor
    retinelqualila-
    '
    lem,
    el ideo dicenteDomino: Stmon
    J oannis,dUigis
    i me,
    nonaususest Petrus fateri diieclionis sehabefe
    c
    Cod.
    principi;
    mox
    deesl,
    laluerunt.
    ii$S
    IN SMARAGDICOLLECTIONES. II26
    mensuram,
    sed Uumiliter
    profitetur
    amare se.
    Supe-
    rior enimdilectio amori
    preeferlur. Denique
    feriia
    appellatione
    Dominus
    interrogans Petrum, quia
    non
    sicut
    priorihus
    vicjbus duabus
    dixerat, diligis,
    sed
    amas
    me, contristatus est Peirus.
    Cur iii tertia in-
    terrogalione
    non
    dixerit, diligisme,
    sed
    qmas
    me?
    velut
    jam
    non
    de
    sublimi
    ord(nediieclionis,
    sed de
    inferioreamoris
    gralia percunctatus.
    UI.
    VIII.
    Etdonqvit
    illi
    nomen,
    etc.
    Quomodoaccepitut
    adorari
    potuisset largitor
    omniumccelestiummu-
    nerum, quem
    iion solum
    patriarchas
    et
    prophetas,
    verumetiam
    angelos
    et
    poteslates,
    cherubim

    [etse-
    raphim],
    divinis testimoniis adorasse cognoscimus.
    Aut
    quompdo
    dicitur
    exaltatus, qui magisper
    as-
    sumptam
    huiniiiatus dicitur carnein. Verumsi at-
    tendas, quod yerbum
    caro
    factumest,
    non eummi-
    raberis exaltaium referri aut nomen
    praedicabile
    suscepisse.
    In
    ipso
    enim humana
    cognoscilur
    exal-
    tala natura ? Tu in
    ipsius,
    o
    homo, susceptione
    carnis
    promgruisti
    nominis
    dignitatem.
    Hoecenim
    de eo
    dicuiUjfr,
    ex
    quo
    Verbumcaro
    fuctumest,
    et
    habitavitin hobis
    (J oan. i, 14).
    VIC.
    IX. Nonest relalio J oauuis
    contraria, qua
    refert
    diluculo ad monumentumvenisse Mariam
    Magdale-
    nen,
    Malthaeo
    dicenli, Vespere
    Sabbali Mariam
    Mag-
    dalenemcumaltera Mariaveuisse ad
    sepulcrum
    Do-
    mini;
    dum
    vespere
    aMatthoeo
    positum
    sit
    pro
    sero
    et
    tarditale, tanquain
    si dicereJ : Tarda hora no-
    ctis. >Tardeenimdicimus
    aliquidfieri, quoties
    multae
    horae
    praetereunt temporis constituti,
    et
    quoniam
    magnapars jam
    fuerit noctis
    exacta,
    Dominoresur-
    gente. Vespere.hocestsero,
    seutardedicilur aMat-
    theeo,quod
    et J oannes
    signiflcal, diluculo,
    adhuc
    tamen tenebree
    erant,
    ut
    juxta
    matutinum
    tempus
    illa hora
    possit intelligi.
    Prmtimoreaulem
    ejus
    exterrili sunt custodeset
    facti
    sunl velut
    morlui;
    respondensqueangelus
    dixit
    mulieribus : Nolite limere eos
    i>,
    scio enim
    quod
    J esum
    qui crucifixus esi, quwrilis.
    Custodestimore
    perlerriti,
    inslar mortuorum
    slupefacli, jacent;
    sed
    lamen
    angelus
    uon
    illos,
    sed mulieres consolatuf :
    No.litetimereeos.
    llli, inquil,
    timeanl. In his
    perse-
    veret
    pavor,
    in
    quibus permanet
    incredulitas. Cee-
    teruni vos
    quia
    J esum
    quaerilis
    crucifixum, audite
    quod
    resurrexit,
    ct
    proraissa perfecerit.
    Yeniteet
    videle ubi
    positus
    erat Domintis: ul si meis verbis
    non
    creditis,
    vacuo credatis
    sepulcro
    et
    gradu
    con-
    cito
    pergite,
    nunliate
    discipulis ejus, quiasurrexit,
    et
    prwcedet
    vosin
    Galilmam;
    hoc
    est,
    in volutabrum
    genfiiium
    ;
    ubi ante efror erat
    lubricum,
    et lirmo
    ac stahili
    pede vestigium
    non
    ponebant.
    Exierunt cito demonumento cuni limore et
    gau-
    dio
    magno
    currentes nuntiare
    discipulis ejus.
    Duplex
    mentes mulierum lenebat
    affeelus,
    limo-
    ris et
    gaudii
    : alter de nriraculi
    magnitudine,
    alter
    ex desiderio
    resurgentis.
    Et tamen
    ulerque
    feini- ]
    neumconcilabal
    gradum. Pergebant
    ad
    apostolos,
    ut
    per
    illos fldei seminarum
    (sic) spargereiur.
    VI.
    X. Dicit:
    Prope
    est Dominus omnibusinvocanii-
    buseumin verilaie. Ubi
    telragramalon
    nW
    est, quod
    Hebraeilradunt Dei nomeniueffabile
    designari,
    et in
    alia
    Scripturalegitur:
    Invocabunt
    me,
    elnonexaudiam
    eos.
    Qui
    modobicabsolulo
    ponilur
    :
    Qui
    invocaoerit
    nomenDominisalvus
    erit,
    nisi in
    hac invocalionein-
    lelligamus significatam
    fuissesinceram
    ;
    id
    est,
    cum
    humilitale cordis
    expressa sit,
    et Deus cumconfes-
    sioneveri
    dogmalis
    invocetur.
    J Plura
    deinceps addunlur,
    sub iisdem
    siglis, quee
    videsis
    supra,
    col. 505 et
    506, A, B, quae
    iterum
    <. Uncinis inclusa desunt in cod.
    i'
    Cod.,
    vos\
    A exscrjbere longumesset,
    cumnec satis tuto iudicjo
    ea Victori ausim
    ascribere.
    UI.
    XI.Solverecalceamentumnudare
    estroembra, quse
    ab
    ipso tegunlur,
    et nudum
    verbum,
    id est divini
    sernionis evidentissime
    quis polerif speculaiido
    ex-
    plicaresermonem,
    ni forte
    aliquibus imaginibus
    ex-
    plicare,
    et hocest
    quod
    dicit: Nonsum
    dignus,
    >id
    est,
    non suflicioonniiaChristi ad
    liquidum,
    sublalo
    verborum
    velamine,
    revelare
    raysteria.

    III. PELAGIUS
    Nunc
    jam
    venit adnos
    prae
    coeterisfamosumno-
    men, intricata,
    si
    quaunquara, causa, perardua
    sane
    quaeslio
    ventilanda. Cumenimin
    prooemio,
    lumin
    decursu sive
    editorum,
    sivecodicis
    noslri,
    iuppn$hv
    B asserilurillucPelagium cuinsuis,caulequidemlegen-
    dis,
    sed
    genuinis, scriptis
    adduci:
    cujusquidem
    nihil
    fere
    superest,
    si
    pauca dempseris
    inserta in
    Augu-
    slinianis
    refutationibus,
    et Breviarium
    quoddam
    in
    xiv
    Aposloli Epistolas.
    Ille autem
    quasi
    decurta-
    tus Commentarius ab
    ipso
    Cassiodorosedulo
    expur-
    gatus,
    resectus in
    multis,
    sic a
    Pelagio recessit,
    ut
    per
    multa sereeChristianee
    saecula,
    sub emenlito
    Hieronymi
    nomine
    laluerit. Inolevit
    quidera opinio
    inGalliisdiu
    perstilisseBritanni beraesiarchaeopera;
    imosaeculoxvn
    ,
    si nonnullis
    fidem, delituisse in
    libraria Corbeiensis
    monasterii,
    nec sine
    quorum-
    dam fraude suffurala
    perisse.
    Equidem
    neminem
    novi, qui confidentiusquam
    abbas S.
    Michaelis
    dixe-
    rit,
    eademsead manum habuisse
    , delloravisse,
    C in suos transtulisse usus : unde
    magnopere praestat
    alios,
    si
    qui
    occurrerint
    codices, quam
    atlentisshne
    cuni
    supra
    edilo
    texlu,
    et sanberlini codicis
    siglis
    modo
    descriptis conferre,
    ut
    quid
    illi
    jure
    sit ascri-
    bendum tulo
    dignoscere
    liceat. Ut his notulis fi-
    nem
    imponaraus, pauca
    sic denuorecensere animus
    est,
    ut uno obtutu
    quisque deprehendat qusenam
    in
    Pelagiano
    textu edito cumnoslris
    concordent,
    Ita-
    lico
    scilicet,
    ul
    aiunt, charactere distincta, queenam
    vero ab eodem
    dissenliant, eaque
    lilteris
    sigiiata
    Romanis. Illa vero
    plerumque
    nova auctiorem
    multo
    ac
    locupletiorem
    exhibent
    texturo, quein
    non nemo
    suspicabitur primigenium
    esse
    ,
    nondum
    censura Cassiodori
    recognitum
    et ahbreviatum. No-
    bis autemomnino neeesse
    visumestdeclaretur,
    quod
    "
    in tota hac caiena adeo
    promiscue Pelagius
    aut
    Primasius iisdemiu locis
    internectuntur,
    alius
    pro
    alio
    ponitur, appellatur, confunditur,
    ut donec
    plu-
    res alii codices in tantas tenebras lucem
    inimitlant,
    ab
    ulriusque
    locis lulo secernendis
    desperandum
    oeslimemus.
    PELG.
    I. Scd in omnibusexhibeamus
    nosnietipsos.
    Qui
    ad
    viriulem
    provocalappetitum virtutis,ipe
    nObismi-
    sericordiler
    minislrat,
    quam
    si
    concupiscimus,
    sfit
    ipso qui
    eamexcoli
    preecipil adjuvamrir.
    Sicut Dei ministros. Dei ministri- Deodebeni in
    omnibusministrare
    c,
    et
    operecognosci
    veri Dei esss
    c
    Edit.,
    imilari.
    1127 NOTANDA 1128
    eultorcs,
    et sicui ille a malis
    a
    patilur blasphemari,
    ct in
    preesenli
    vita,
    etiam
    ingralis
    sua nondene-
    gal
    beneficia,
    itanos non vincamur
    malis,
    sedvin-
    caniusinbonomalos.
    In multa
    palientia.
    Non in
    parva
    necin
    modica,
    sedin niulta.
    In tribulalionibus. Omnis Iwsiotribulalio dicilur.
    In necessitatibus.'Id
    est,
    omne
    quod
    necesseest
    sic
    feramus,
    ul necesseesl.
    In
    angusliis*Anguslia
    estomnis
    egentia.
    ln
    plagis,
    incarceribus. Hoc nos hortalur
    pali,
    si
    necessefueril
    pro Christo, quod
    et ille
    passus est,
    quando
    concurrit
    plebs,
    et
    magistralus
    advcrsus
    eum,
    et mullis
    virgarumplagis impositis
    niiserunt
    in carcerem.
    In
    seditionibus,
    in
    laboribus,
    in
    vigiliis.
    Non mo-
    dica,
    hocloco
    patientiee
    membra
    describit,
    inexer-
    citiis enim laborumnon minus mentis
    vigilioe
    dc-
    benl esse
    quamcorporis.
    ln
    castilale,
    in scienlia. Sicut enim necessaria
    ]
    nobisest casiitas
    corporis,
    ita et mentis. Illa enim
    esl vera
    caslilas,
    quw
    necmenle
    polluilur, necopeie,
    quae
    etiamnobisscienliam
    praestat pro
    merilo
    pu-
    ritalis. Et notandum
    quod
    scientia
    species
    virtuiis
    h
    sit,
    si exea
    quisqueerudiatur,
    non infletur.
    In
    longanimilale.
    Id
    est,
    insuslinenlia
    longa,
    lon-
    ganimitas
    aulem
    dicilur,
    insuslinendis adversitafi-
    busanimi foriitudo.
    In suavilale. Suavitas autem
    est,
    si nulli exver-
    bisnoslrisamariludinem
    generemus,
    et illud
    ejusdem
    Apostolicompleamus
    : Omnis
    amarifudo,
    et
    clamor,
    et
    blaspbemia
    tollatur avobis cum omni malitia
    :
    et dicamus
    c
    illud
    Sapientise
    testimonium:
    Fquces
    ejus dulcedines,
    et toliusdesiderii.
    In
    Spiritu
    sancto. Id
    est, ut,
    heec
    habentes, dignos
    nos habitalione
    ejus
    cordissinceritale faciamusd.
    In charilalenon
    ficta.
    Tunc nonfictaest
    charitas,
    si otnnia
    qum
    nobis
    fieri volumus,
    aliis
    faciamu*.
    Sicui ait
    aposlolus
    J oannes : Non
    diligamus
    verbo,
    nec
    lintjua,
    sed
    opere
    el verilate. In hoc
    quoque
    non
    '
    flctaest
    charilas,
    si delictaet
    culpasbenigno
    affectu
    infratribus
    castigeraus.
    2. Per
    gloriatn
    et
    ignobilitalem.
    Id
    est, per gloriam
    virtutum,
    el
    ignobilitatemflagellorum, deSpectionum
    et carcerume.
    Per
    infamiam
    ct bonam
    famam.
    Omniaheec
    per
    palientiamwqualitersuscipiamus f,
    necexlollantnos
    laudantes,
    nec
    dejicianl
    detrallentes.
    Quia
    necesse
    est non
    nunquam utrosque
    R
    mentiri. Nosvero ad
    conscienliam
    respicientes h,
    non debemus
    plus
    aliis
    debonisnostris
    quam
    nobis
    ipsis
    credere i.
    Ul seductorcset veraces.
    Quare
    seduciores?
    Quia
    docent hominem
    despicere quod habel,
    et
    sperare
    quod
    non habel :
    quae
    oculis
    expositasuut,
    aversis
    et exclausis sensibus
    prselerire
    : ct
    quae
    aboculis
    remota
    sunl, inexplebilibus
    desideriis
    explicare.
    Di-
    cendo:
    seductoresel veraces J
    exposuitinfamiam,
    et bonam
    famam, quia
    abaliis
    seductores,
    ab aliis
    vero,
    non soUim
    veraces,
    sed et
    propler
    virlutuin
    opera,
    dii vocabanlur. Non
    ergo
    mirum
    ,
    si
    apostoli
    seducfores
    dicebantur,
    cumde
    ipso
    Dominoalii di-
    cebant,
    quia
    bonus
    est,
    alii:
    Non,
    sedseducil lur-
    bas. i
    (J oan. vn).
    Sicut
    qui ignoii
    el
    cogniti. Ignoti quidemperfidis
    el
    ingralis. Cognili
    autem
    fidelibusalquejuslis.
    Quusi morientes,
    eteccevivimus.Hoc
    usque
    adde-
    sperationem
    viloei
    pervenientes,
    sicut
    quandolapi-
    a
    Ib.,
    ab omnibus. Eadem ferme liabet Prima-
    sius.
    b
    Edit.,
    virlutum.
    c
    Ib.,
    dicamus.
    d
    lb.,
    dum
    dignum
    ei uos habitaculum
    prwpare-
    mus.
    c
    Edit.,
    carceris.
    f
    Ib., ferimus.
    B
    Ib., ulramqueparlem.
    _A
    datus
    putabalur mortuus,
    illeverosurrexit et doce-
    bat inLislris
    (Act. XIII).
    Ul
    castigali
    etnon
    morlificati.
    Sicut
    legimus
    : Ca~
    stiganscastigavit
    me
    Dominus,
    etmorii nontradidit
    me
    (Psal. cxvn). Castigare enim,
    et verlriset ver-
    beribus, dicimus,
    sicut Piiatus deDominoait: Ca-
    stigatum
    eum
    dimillam,
    id
    est,
    verberibus
    flagella-
    tum.
    Quasi tristes, semper
    autem
    gaudentes.
    Tristesse-
    verilate
    vultus,
    cordevero eliamintribulalionibus
    k
    pro
    munerationis
    exspectationegaudentes, scriptum
    esl enim : Trislilia veslra converlelur in
    gaudium
    (J oan. xvi).
    Dominicasancla inPascha.
    Z.Expurgate
    velus
    fermentum,utsitisnovaconsper-
    sw. Li
    cst,
    nihil invobis remaneat deveteris cor-
    ruplionenaturae,
    sedsinceri
    estote,
    candore
    graliae,
    nitore
    justitiae.
    n Sicut eslis
    azymi.
    Id
    est, azymi
    facti
    per baptis-
    mum,
    quod
    nobisChristus sua
    passionelargitusest,
    iioii
    jaiu
    in
    agni specie,
    sed in veritate
    corporis
    imiuolalus. Nihil
    itaque
    in vobisconversalionis
    pri-
    slinw
    relinqualis,quod
    sinceritatem
    possil
    naturwcor-
    rumpere.
    Etenim Pascha nostrum
    immolatusesl Christus.
    Ac si
    diceret,
    non a nobis in
    figuraagnus,
    sicut
    J tn-aeis,
    sed in veritate nohis
    quotidie
    occiditur
    Christus,
    el Pascha
    quolidiecelebramus,
    si fermen-
    luin malitiae et
    nequitiee
    nonhabemus. El J udwi
    quidemseptem
    diebus
    azyma comedebant,
    et
    quia
    in
    seplem
    aiebus mundusest
    factus, qui setnper
    in
    suo ordine revolvit
    l
    ? Nos
    simpliciler Pascha cele-
    hraraus si in his diebus
    pure
    el sinceriter versamur.
    Quod
    esl enimaliud
    fermenlum,
    nisi
    corruplio
    nalu-
    rce, quod
    et
    ipsumprius
    a nuturali dulcedinerece-
    dens,
    adulterino acore
    corruptum
    est.
    ltaqueepulemur.
    Id
    est,
    nos
    qui
    a fermento ma-
    litiaeet
    nequitiae
    abslinemus
    jugiler
    salutaris actu
    L<
    salutis solemnia celebremus
    ,
    et
    interiori homine
    simplicitatis
    et veritatis
    azymis repleamur.
    / Cor.
    cap.
    XII..
    i. Ideo notumvobis
    facio, quod
    netnoin
    spirilu
    Dei
    loquens, dicit,
    etc.
    Qui analhemalizat,
    id
    est,
    qui
    cum
    quadam
    detestatione
    abnegat
    Dominum
    J esum,
    ;
    non habet
    Spirilumsanctum;
    et
    qui
    credit inDomi-

    num
    J esum, Spiritum
    sanctum
    habet;
    et
    quia legi-
    ! mus:
    Qui
    filiumnonhabetnec
    palremhabet, agno-
    j scerecx hoc teslimonio
    possumus, quodqui
    Chri-.
    slumnon
    credit,
    nec
    Spiritum
    sanctumhaberecre-
    L
    dendus est
    ,
    sicut
    legimus
    ad Romanos: Si
    quis
    >
    autem
    spirilum
    Christi non
    habet,
    hic nonest
    ejus
    -,
    (Rom.VIII). Quomodoergooperariosiniquitalis
    Do-
    ;
    minusnon
    cognoscit,
    si eliamvirtutessint
    operaii,
    et
    Deusmalis
    operibusdenegalur.
    t
    Et nemo
    poiest
    dicereDominus
    J esus,
    nisi in
    Spi-
    ;
    rilusancio. Id
    est,
    sinecausa fatetur
    aliquis
    Domi-
    i D
    num
    J esum, qui
    non
    iritegre
    credit in
    Spiritum
    san-
    i ctum,
    vel sine causa euin verbis
    confttelur, qui
    factis
    negat.
    Docet ad
    Corinlhios,
    nisi in
    Spiritu
    sanclo
    ,
    id
    est,
    in bonis
    operibus
    conversanlesDomi-
    num
    J e,sutndicebantaliter eis
    prodesse
    non
    posse.
    s
    Divisiones
    gratiarumsunt,
    etc. Hoc
    est,
    nousolum
    dona
    linguarum,
    sed diversorumcbarismatum
    ge-
    ntra
    dispensantur
    a
    Domino;
    hic vult
    ostendere
    gratias spiritus
    sancli divisas
    esse,
    non
    ipsum.
    h
    Ib.,
    redeunles.
    -
    Ib.,
    accommodare
    fidem.
    i
    Ib.,
    admorlem.
    k
    l]).,
    tribulatione.
    1
    Revolvntur,
    cod. Bon. Revotvitedit.
    perperam.
    Ad haecaccedit
    Primasius; cujus
    tamen editor
    locum
    reliquit desperatum
    insanabili
    vitio, inquit,
    laborat li/cus.>J amex noslris luculentumhabes*
    1129
    "
    IN SMARAGDl" COLLECTIONES. 1130
    Et divisionesmihislraiionum
    suhl'.,
    etc.
    Quibus
    ec- .
    clesiastiea
    ministeria
    [distribuunlur]
    in
    sequentibiis,
    spirilu
    sancto,
    id
    est,
    Deo
    disponente,
    ordinata com-
    meraorat
    dicens:
    Quosdamquidemposuil
    inEccle-
    siam
    pfimumapostolos,
    dcinde
    prophetas,
    etc. DU
    cendoenim,
    idemautem
    spiritns,
    iriem
    yero
    Deus;
    oslendit
    seomnino de
    spirifus
    sancti divinilate dis-
    serere.
    Et divisiones
    operationum
    sunl. L!
    est, qmbus
    di-
    versaevirtutes
    operabantur,
    hoc est dicere,
    idem
    qui Spiritus
    sanctus. qui operatur
    omnia hsecin
    omnibus,
    id
    esl,
    fidelihus
    alque
    credentibus.
    Unicuique
    datur
    manifesialio.
    etc. Manifestatio
    spiritus,
    id
    esl,
    ut manifesletur
    illum
    spiritum
    san-
    ctum
    accepisse
    ad utiiiialem
    salutemque
    multorunu
    Non enira
    pro
    sua lantum
    ,
    sed
    pro
    lideliumcausa
    gratiarum
    muneribus
    Iocupletantur;
    sive adutilita-
    temincredulorum,
    ut
    credanl,
    el credentes firmen-
    tur. Sive manifestalio
    spiritus,
    eo
    quod per
    do-
    clrinam
    spiritalem unicuique
    manifeslam faciat
    conscientiamsuam,
    sicut in
    consequentibus
    dicit,
    quiaper propbeticam casiigationem
    occulta cordis
    ejus
    maniftsia fiunt. Vel
    quod spirilu
    illuminalus
    sensus hominum
    spiriluali
    discrelione
    cognoscat.
    Alii
    quidemper
    spiritum
    sanclumdatur sermosa-r
    pientiw.
    Hoc
    est.
    ut
    sapienter
    et
    apte;
    et rationabili-
    ter
    possit
    disserere et docere
    quod gralise inspira-
    lione
    percepit.
    Alii
    quidem
    sermoscienlim. vjcientia
    est, adape-
    rire
    roysteria,
    aut
    scire.
    el narrare
    preelerita,
    aut
    judicii
    futura
    praedicere.
    -
    Sic
    deinceps
    unus decurrit auctor idem
    Pelagius,
    ut
    videtur,
    ad flnem
    usque Epistolaeprout
    in editis
    exstat, paucis
    variantibus.
    I Cor.
    cap.
    xvi.
    5. Notumenim vobis
    facio Evangelium,
    elc.
    Hic,
    preeterraisso
    ordine
    proedicandi,
    ad doctrinam se
    contulit
    resurrectionis,
    eo
    quod
    nonnulli Corinlhio-
    rum deresurrectione dubitabanC
    Quodaccepislis.
    Id
    est, quodacceptumliabuislis,
    el haec
    dicit,
    neilli hocnoncredidisseviderentur.
    In
    quo
    et stalis. Id
    est,
    inbonis
    operibus perseve-
    rantes,
    in
    cujus
    doclrinaad ccelestiastaiis8.
    Per
    quod
    et salvamini. Id
    est,
    per cujus
    doclri-
    namsalulem
    speralis
    et animarumet adiversis
    infir-
    mitatibus
    *>
    corporum, quia
    sinefideresurreclionis
    perit
    omnimodo
    spes
    salulis.
    Qua
    ralione
    prmdicaverim
    vobis.
    [Ac
    si
    diceret]
    tota
    .ratio
    prwdicalionisnoslrm,
    heec
    est,
    ut
    resurreclio-
    nemcredatis,
    hoc
    cst, praemium
    c
    omnium
    qui
    Chri-
    stumcrediderunt d.
    Alioquinsuperfluus
    eslomnis la-
    bor
    jejuniorum
    et omniumtribulationum
    quas
    in
    hac vita
    pro
    Christo
    patimini.
    Si
    lenelis,
    nisi
    frustra
    credidistis. Id
    est, nisi obliti
    estis,'vel
    cerle si
    fidei-veslrm
    vel laboris
    prwmium
    resurgendo
    non
    speraiis,
    vanecrediiis.
    Tradidi enimvobisin
    primis.
    Id-
    esi,
    ex
    quo
    vobis
    in
    primordio praedicavi,
    tradiui
    roysleriura
    resur-
    rectionis, quod
    fidei nosi-aeconstat esseet
    primum.
    Quod
    et
    accepi.Accipere
    se
    dixit,
    sivea
    lege,
    sive
    a senioribus
    e,
    siveab
    ipso
    Domino
    per
    revelationein.
    Quoniam
    Christusmortuusest
    pro peccalis
    noslris
    secundum
    Scripluras.
    Ut
    majorepossit
    beatus
    Apo-
    stolus aucloriiate
    firmare, quod pfaedicabat,
    liunc
    esseChristumsahatorem
    mundi,
    dicit :
    Quem
    Mtvj-
    ses et
    prophetwaiinunliaverunt,
    ideo et secundum
    Scripturasprmdictum
    esseeum
    commemorat,
    ut
    illud,
    Sicut ovis ad occisionem
    duciltir,
    et
    qiiasi atjnus
    co-
    ram tondentese
    obmutescit;
    el illud :
    Tradilus
    esl,
    propter iniquitales noslras,
    el livore
    ejus
    saiiati su-
    a
    Edit.,
    ereclieslis.
    1
    Ib.,
    satvamini.
    - e
    U).,
    piimum.
    A
    mus
    (Isa. LIII),
    et multa alia in divinis de
    passione
    ejus
    invenies
    scrlpturis.
    Et
    quiasepultus
    est. Ut illud Isaiae: Et dabititn-
    piosprosepultura
    etdivites
    pro
    mortesua. Item
    ipse:
    Sepuitura ejus
    sublaia cst de medio.
    1!
    quia
    resurrexit terlia diesecundum
    scripturas.-.
    Habes inOsea
    , Vivificabit
    hos
    post
    duos
    dies,
    in die
    lerlia suscitabit
    tios,
    el vivemusin
    cohspectu ejus
    (Osemvi).
    '
    Et
    quia
    visusesl
    Cephw.
    Idest
    Petro, Cephas
    enim
    Syrum
    nomen
    esl; apparuit
    Petro,
    sicul in
    Evangelio
    scriptum
    est, quiaapparuit
    Simoni.
    Et
    post
    limcundecim.
    Quando
    ad eos
    januis
    clau-
    sis
    intravit,
    hoc
    intelligendura, quia
    in
    Evangelio
    non oranes
    scriptae
    sunl
    visiones,
    sed tantum
    quee
    ad audientiumsufficerent fidem.
    Deindevisus est
    plusquam,quingentisfrairibus
    si-
    mul,
    ex
    quibus,
    etc. Ut enim
    major
    fides
    haberetur,
    multitudinemlestium
    interposuit,
    ex
    quibus
    mullis vi-
    T>
    veredicuntur
    qui possintinterrogali
    dicere
    qum
    vide-
    runt;
    nmlti vero
    jam
    donnire dicuntur inmorte.
    Deinde visus est J acobo. iacobo
    Alpbaei
    seorsum
    apparuit;
    ferunt enim
    quodipseJ acob Alphaei
    testa-
    tus est in coena
    Domini,
    dicens : Non se
    cotnesurum
    panem, usque
    dumvideret Chrislum
    resurgentem
    a
    mortuis.
    Deinde
    aposlolis
    omnibus. Multi hic
    apostolos
    illos
    omnes
    septuaginla, quos
    Dominus roisit binos ad
    preedicancium,inteliigi
    volunt.
    Novissimiautem
    otnnium,
    etc. Vistisest illi in
    via,
    quando
    lux circumfulsit
    eum,
    sive-in
    templo
    heec
    ide.o
    dicit,
    ne
    pularent
    eumaudita
    potius quam
    visa
    narrare; lanquam
    abortivo
    dicit, quia
    est
    Synagogae
    mortuus el nalus Ecclesioe
    tanquam aborlivo,
    de
    eujus
    vitafuerat
    desperatum,
    nisi
    per graiiam
    Do-
    mini violenler fuisset atlractus
    (/
    Cor.
    xv).
    Attractus
    autem
    proedicalioniluis,
    non catenis. Et
    pro stupero
    -
    novitatis inviliis
    qui erat,
    in
    legis
    erudiiione
    perfe-
    _ ctus. Siveideo
    aboriivus,
    quia
    mater
    synagoga
    eum
    ^
    male
    conceptumimperfectumquepeperit.
    Ego
    enimsumminimus
    aposlolorum.
    Hsecenimde
    se
    propter
    humiiiiatem
    dicit,
    caelerumerat minimus
    tempore,
    non labore. Namalibi ait: Plus omnibus
    . laboravi.
    Quianon
    sum
    dignus
    vocari
    apostolus,
    etc.
    Quare
    non sil
    dignusipse exponens
    ait:
    Quoniam
    perse-
    cutus sum
    Ecclesiani I)ei. Docet nos
    -exemplosuo,
    etiam si ad
    prsesensproficiamus
    deflere
    praeterita,
    melius est enim
    dimissa recordari
    peccata, quam
    oblivisci commissa.
    Scriptum
    est enim:
    Filij
    peccq-
    s;i,
    ne
    adjicias iterum,
    sedet de
    prmterilisdeprecare
    (Eccli. xxi).
    Gratia aulemDei sumid
    quodsum,
    el
    gralia ejus
    inmevacuanon
    fuit. Quia
    gratia qua redempli
    su-
    mus, laborera, conalum, meritum 11011
    quaesivi.
    Quolidiana
    aulem
    gratia post baptismum quolidia-
    numservitiumlaboris
    exspectat.
    D
    //
    Episl.
    adCor. ix.
    6.
    Qui parceseminat,
    parce
    et melel. Id
    cst, qui
    parum
    tribuit
    egenli, pariim accipict mercedis;
    se-
    cunduin misericordise
    opera unusquisquc
    et
    preemia
    reeipiet
    eeterna.
    Et
    qui
    seminatin
    bencdiclionibus,
    de
    benediclioni-
    busei melel.
    Qualis fuerildevotio,
    taliserit et remu-
    neratio, qui grato
    aniinoel
    suflicienter,
    aut rerum
    lemporalium eleemosynam,
    aut
    pfoadicationis
    indi-
    genti
    ministraverit
    vcrba,
    sufficienler et
    Iarge
    a Do-
    mino
    accipiet praemia.
    Avarus enim mercedem ex
    eo
    quod
    invitus
    dederit,
    11011
    habebit, benedictio
    enim et dantis
    eeterna, accipientis proesens
    efficitur
    eleemosyna.
    d
    Ib.,
    Christo
    deserviunl,
    e
    Ib.,
    a
    prioribus.
    PATROL.CII.
    36
    1151 ORDORERUM 1132
    Unusquisqueproul
    desiinavit in corde
    suo,
    nonex
    trislilia aut ex necessilale. Id
    est, quantum
    statuit
    vel
    elegit pauperibus
    dare,
    non coactus sed volun-
    tarius. Tobias enim filiosuo ait: Si
    plurimum
    tibi
    est, plurimum
    tribue;
    si
    exiguum, exiguaindigeniibus
    communica
    (Tob. iv).
    Hilaremenimdalorem
    diligil
    Deus. Salomonenim
    dicil: In omni datohilarem
    fac
    vullumluum
    (Eccli.
    xxxv).
    Namet indivinarum
    Scripturarum sermone,
    Dominusvull hilaremsuumdalorem.
    Potesl autemDeusomnem
    gratiam.abundare facere
    in vobis. Ne limeant
    inopiameleemosynarii,
    ideoin
    opereinisericordiaeDei, praeponitpolentiam.
    Omnem
    graliam
    dicil sive
    copiam frugum, fruclusque pro-
    ventum
    ,
    sivesensus
    abundantium,
    sapienlimque
    iu-
    teJ leclum.
    -Utinomnibus
    semper sufjicientiam
    habentes. Ac si
    diceret, omnem
    sufficientiam
    tam
    spiritualiumquam
    eliamcarnaliumdabit vobis
    Dominus,
    ut omne
    opus
    iwynuni,
    sivedevoiionis in
    miseficordia,
    sive erudi-
    tionis in
    doclrina,
    implerepossilis
    mente libera.
    Dispersit,
    dedit
    pauperibus, justilia ejus
    manet in
    swcidumsmculi. Id
    est, divisit,
    dedit
    pluribus,
    ideo
    non
    uiii,
    sed
    pluribus, quia majus
    esl oratio mullo-
    rum
    quam
    unius. Derebusenim
    temporalibus,
    si bene
    dispensenlur,
    wterna
    juslitia comparatur.
    Qui
    autemadministral semen
    seminanli,
    et
    panem
    ad
    manducandum,
    elc. Hocenimdeverbi seminedi-
    ctum insancto
    intelligimusEvangelio,
    ubi Dominus
    exponens discipulis parabolam
    seminis ait : Semen
    est verbumDei. Ac si
    praedicatoribus Apostolus
    di-
    ceret : Deus
    quibus,
    dedit oflicium
    docendi,
    escam
    non subtrahit
    corporis;
    sive:
    qui
    vobis
    dispensandi
    tribuil
    facultalem,
    vos minime
    palietur
    csurire.
    El
    multiplicavil
    semenveslrum. Id
    est,
    rerumvobis
    aiigmentuni faciet,
    vel sermotium:
    Date,
    et dabitur
    A vobis,
    dicil Dominus
    ; qui
    enim
    pro
    Deosive
    praedi-
    cationis
    verbum,
    sivemisericordisedederit alimen-
    tum,
    ethicet in fuluro
    accipiet
    illud
    multiplicatunii
    Et
    augebil
    incrementa
    frugumjuslilim
    veslrw. In-
    erementum
    frugumjustitisedicit,
    sivefacultates re-
    rum,
    sivedoetrinam
    sermonum,
    de
    fruciu
    enim ia-
    biorum
    suorum,
    ait
    Salomon,
    satiabiiur
    sapiens,
    II Cor.
    cap.
    III.
    I.Fiduciam talem
    habemusper
    Chrislitmad/J eUm.
    Acsi dicerel : illa fiducia
    inexpugnabilis est,
    qua
    non ex
    nobis,
    sedex Christo
    est, qua
    nos
    per
    fidem
    vestram
    gratia, magis quamepistola hutnana,
    com-
    mendat.
    Non uod
    sufjtcieiites
    simus
    cogilare aliquid
    a
    nobis. Id
    est,
    nihil noslra
    sapieniia
    vel virtufe in
    causa vestroesalutis
    operamur.
    Vull enimostendere
    nihit sesuo sensuac
    possibilitate
    in salvandis
    genli
    bus vel
    cogilare
    vel
    facere,
    cum
    ulique pauci
    homi-
    nes,
    humiles
    , imperili, el-pene ruslici,
    sineDei
    B
    gratianunquan:universummundumpoluissentsalvare.
    Ideo aulemhoc
    prmmisit, quiq
    dicturus
    erat, tanio
    majus
    seministerium
    suscepisse,quamMosen, quanto
    majus
    est NovumTeslamentuma
    Lege, qiioe
    abscon-
    ditum in se Christum
    mysteriis
    adumbrala retine-
    bat. Non
    quod aliquid
    sibi
    arroget,
    sedut
    per
    do-
    ctrinam
    suam,
    quee
    in Chrislo
    est,
    facilius eos a
    falsisapostolis
    revocel.
    Qui
    idoneos nos
    fecit
    ministros Novi Testamenti.
    Id
    est,
    ad
    implendumapostolatus
    oflicium.
    Non
    liltera,
    sed
    spiritu.
    Id
    est,
    non carnalis
    legis,
    sed
    spirilualiumpreeceptorum.
    Annotabam
    Parisiis,
    kal.
    Sept.
    ann. R. S.
    MDCCCLI.
    Fr. J .-B.
    PITRA,
    mon. Bened.
    . Exabbatia Solesmensi.
    ORDO RERUM
    QU.1E
    IN HOOTOMO CONTINENTUR.
    SMARAGDUSABBAS.
    . NOTITIA DISTORICA.
    Cot 9
    InCollectionesD.
    Smaragdi
    in
    Epislohs
    et
    Evangelia
    typograplii
    monilum.
    Ibid.
    VITASMAIUGDI.
    1S
    D. SMAKAGDI PB.CFATIO m
    QOLLECTIONES.
    lo
    ISCIPIUNTCOLLECTIONES. Ibid.
    hi
    vigilia
    NalalisDommi,opistola
    beati Pauli
    (Rom.i);
    lectio Isniae
    proplietse(Isai. LXII);evaiigelfum
    Matliaai
    (Mallh.I) ;
    leclioIsaiaj
    proplielas(Isai.
    IX); evaiigelinni
    Luc33(Luc.
    n).
    IbiU.
    Indie
    NalaljsDomini,epi
    tolabeali Pauli
    (Hebr. i);
    evangelinm
    J oaimisiJ oan.
    i);
    concordia. 27
    Innatali sancii
    Stephani,
    leclioAeluum
    apostolornm
    (Act.
    v); evangeliuni
    Matthaei
    (Matlh. xxm);
    concor-
    dia. 5S
    tn natali sancli J oannis
    evangelistm, epistola
    beati
    Pauii
    (Epiies.i); evangelium
    J oaunis
    (J oan. nlt.);
    con-
    cordia.
    -fl
    Innntali Innocenlum,
    lecliolibri
    Apocalypsis
    J oannis
    aposLnli(Apoc. xiv); evangelium
    Malthaei
    (Slaith. n);
    uncordia. 48
    InoclavaifalwilalisDomiiti,epistnla
    beali Pauli
    (Tit.
    n); evinigelitiin
    Lucae
    (Lnc. n);
    concordia. SS
    Domiimaprimupost
    NalalemDomini, epislola
    beali
    Pauli
    (fialat. iv); evangelium
    Lucas
    (Luc. n);
    concor-
    dia.
    62
    fndie
    Theophaniw,
    leclioIsaias
    prophelas(Isai. LX);
    evangelinm
    Mallhaei
    (Matlhn);
    concordja.
    . 68
    Dommica
    primapostTlieophaniani, epistola
    beali Pauli
    (Itom.XII);evangelium
    Lucw
    (Luc.u);
    concordia. 75
    DonimicnII
    posl Theophaiiiam,epistola
    beati Pauli
    (Eom.xu); ewgelium
    J oannis
    (J oan.u);
    concordia. 80
    Dominicalll
    potl Theophaniam,epistola
    beati Pauli
    (H'
    m.
    xn); evangelium
    Maitlisi
    (Mallh. vui);
    concor-
    dia.
    91
    Domhva IV
    post Theovhaniam,epistola
    bcali Pauli
    <Hain.,xiii); evaugelium
    Mallhsei
    (Maith.vm);
    concor-
    dia.
    _
    9G
    Domihicain
    Sevtttagesima,epistola
    beali Panli
    (I
    Cor.
    ix); evangelium
    Mailbijei
    (Matth.xx);
    conconiia. 100
    Doiniiiicain
    Sexagcsima,epistola
    beali Pauli
    (II
    Cor.
    xi); evangelium
    Lucie
    (Luc.vm);
    concordia. 103
    Dominicain
    Quinquagesima, epislola
    beati Paufi
    (I
    Cor.
    xm); evangeliiim
    LucaB
    (l.uc. xvm);
    concnrdia. 112
    /n initio
    Qiiadragesinue,epistola
    beaii Pauli
    (II
    Cor.
    vi); evangelium
    Malihsai
    (Mallh.lv);
    concordia. 118
    Dominica
    prima,
    mense
    prhno, episiolu
    lieati Pauli
    (I
    Tliess.
    iv); evangelium
    Maitliaji
    (Mauh.xv). 129
    Dominica
    uicesima, epistola
    beali Pauli
    (Ephes.v);
    evangelium
    Luc.e
    (Lue.xi).
    132
    Feriasexlahbdomadmsecundwin
    Quadragesima,
    evan-
    golium
    J oannis
    (J oan, iv).
    '
    141
    Satibatohebdomadwsecundmin
    Quadragesima,
    evan-
    O
    gelinm
    J oannis
    (J oan.vui);
    concordia. ltg
    Vominicain
    vicesima,epislola
    beati Pauli
    (Galat.iv);
    ejangeliumJ oannis(J oan.vi).
    1W
    Feria secunda
    posl
    vicesimam
    , evangelium
    J oanni^
    (J oan.n).
    153
    Feria
    quirla posl vicesimam, evangelium
    J oannis
    (J oan.IX).
    159
    Feria
    sexlaposfoicesimam,evangelium
    J oannis
    (J oan.
    xi).
    161
    Dominica
    quinta
    in
    Quadragesima,epistola
    beati Paull
    (Hebr.ix); evangelium
    J omiiis
    (J oan.vm).
    163
    Incipil
    PassioDomininoslri
    J esu Christi
    (Matth.
    xxvi:
    Marc.
    xiv;
    Luc.
    xxu).
    169
    ii33 Q\]M
    IN HOCTOMOCONTINENTUR. lio-l
    VominicainPalmis.
    eplslola
    beali Pauli
    (Phiiipp.n);
    evangeliiim
    J oannis
    (J dan.xiu).
    199
    Divi
    Atigusiini
    dictadeCwnaDomini. 205
    Sabalo
    sanclo,epistola
    beali Puuli
    (Coloss. m);
    evan-
    gclium
    MaUlixiiMatlh.xxvui).
    221
    Dominicasunctain
    P.ischu,
    epislola
    beali Pauli
    (I
    Cor.
    \); evangelium
    uarci
    (Marc.ult.).
    224
    Feria secunda
    PaiCUw,
    leciioAcluum
    apnstolorum
    (Acl.x);
    evaiweliiim
    Lucas
    (Luc.ull.).
    227
    Ferinteilia
    Paschm,
    leciioAetuuiii
    aposloiorum(Act.
    xm); evangeliumLuese_(Luc.
    xxiv).
    254
    Feria
    quarlaPascliw,
    leciioAcluuni
    apostolorum(Aci.
    m); evaiigeliuin
    J oaunis
    (J oan.ult.).
    *41
    Item
    Augiisiiuiis
    inhoniiliaPaschaj. 247
    Feria
    qninla
    Pascliw,
    ler.iioActuum
    apo?lolorum(A.ct.
    vm); evangeliom
    J oanuis
    (J oan.xx);
    concordia. 250
    FeriasexlaPaschw,epislola
    beati Pe.tri
    (I
    1'etr.
    m);
    Ilemalia
    exposilio;evangeliura
    Mauhii
    (Maltli.uli.);
    concordis. . 260
    Sabbaloin
    ocMvaVaschm, epislolabeali
    Pelri
    (f
    Pelr.
    u);
    alia
    exposilio;evangelium
    J oannis
    (J oan.xx);
    con-
    cordia. 2*58
    Dcminicain oclava
    Paschm, epistola
    beali J oannis
    (I
    J oan.
    v);
    alia
    exposilio;: evangelium
    J oaunis
    (J oan.
    Ult.);
    concordia. 276
    Donunica
    posl
    oclavam
    Paschw, epUlola
    beali IMri
    (1
    Petr.
    n); cvaugelium
    J oiuuis
    (J OJ II.x) ;
    concordia.
    2t>4
    DominicaII
    pastodavamPaschm,epislola
    beati Peiri
    (I
    Pelr.
    n); evangeliutiii
    J oanuis
    (J oan.
    xvi). 2S7
    Domiiiicalll
    posl
    oclavatn
    Pa&chce, epislola
    beali J a-
    cobi
    (J ac.i);
    alia
    exposilio;evangeliuui
    J oannis
    (J oan.
    xvi);
    concordia. 294
    Dominical
    V
    posl
    cctavam
    Paschm, cpislola
    beati J a-
    cobi
    (J ac.i); evangeliuiu
    J oannis
    (J oan.xvi);
    concordii.
    299
    ln Lilauia
    majori,epistola
    beati J acobi
    (J ac. v);
    alia
    expositio;evangelium
    Lucae(Luc.
    xi);
    concordia. 503
    tn Ascensione
    Doiniut,
    leclio Aciuum
    Apostolorum
    (Act.i); evaugelium
    Marci
    (Marcult.);
    concordia. 307
    Dominica
    posl
    Ascens:oneiu
    Domini,epislola
    beali Pelri
    (I
    Petr.
    iv); evangelium
    J oauuis
    (J oaD.xv);
    concordia.
    515
    Insabbalo
    Penlecostes,
    leelioAcluum
    apostolorum(Act.
    x.ix);evangelium
    .loauuis
    (J oan.xiv);
    concordia. 516
    Dominica
    Peniecosles,
    lectioAciuuui
    apostolorum(Act.
    n);
    evaiijjelium
    J oannis
    (J oan.xiv).
    323
    Domimcainoitava
    Pentecostes,
    lecliolibri
    Apocalypsis
    beati J oannis
    aposloli(A|ioc.iv);
    itemBediein ista
    ipsa
    leclione
    exposilio;evaiigelitim
    J oannis
    (J oan.ni).
    531
    Uebcloma II
    posl Peulecoslen,epistola
    beaii J oannis
    (I
    J oiin.
    iv); evangelium
    l.ueie
    (Luc.xvi).
    543
    HebdomaIII
    posl Penlecoslen,epistola
    beati J oannis
    (I
    J oan.
    iu); erangelium
    Lurae
    (Luc.xiv).
    555
    HebdomaIV
    posl
    Pentecoiten
    , epislola
    beali Pelri
    (I
    Pctr.
    v);
    alia
    expositio;evangelium
    Lucse
    (Luc. xv).
    i
    358
    HebdomaV
    poslPeMecoslen, epistola
    heali Pauli
    (Rom.
    vm);
    alia
    exposilio;evaiigi-liuin
    Lucaj
    (Luc.vi).
    562
    HebctoinaVI vosl
    Peulecosten,epislola
    bealt Pelri
    (11'etr. m);
    alia
    expositio;evangelium
    Lucse
    (Luc.v).
    571
    I.nvigilia
    sancii
    J oannis,
    lectioJ eremias
    propheiaj(J e-
    -
    rern.
    i); evaugeliuin
    Lucae
    (Lue.i).
    377
    InnatalisancliJ oannis
    Baptis'w,
    lectioIsaise
    prophelaj
    (Isai.
    XL
    x); evangeliiim
    Lucae
    (Luc.1).
    581
    In
    vigilia
    sctncit Petri
    aposloli,
    lectioActuum
    apostolo-
    rum
    (Acl.iii);evangelium
    J oannis
    (J oan.ull..).
    586
    In
    natalisancti
    Pclri,
    leclioActuum
    aposlolorum(Act.
    xn); evangeliuin
    Mallhiei
    (Malth.xvi).
    53j
    Invigilia
    sancli
    Pauli, epistola
    beati Pauli
    (Galat.i).
    -
    -
    592
    Innalalitancii
    Pauli,
    leclioAcluum
    apostolorum(Aet.
    ix); evangeiium
    Malthsei
    (Mallb.xix).
    595
    HebdomaVII
    pod Pentecoslen,epislola
    beati Pauli
    (Hom.vi); evangeiium
    Matthaei
    (Matlh.
    v).
    39J
    HebdomqVIlI posi Penlecoslen,epislolabeali Pauli
    (Hnm.vi); evaiigelium
    Marci
    (Marc.vm).
    405
    llebdomaIX
    posl Peitlccoslen,cpisiola
    beati Pauli
    (Homvuij; evangelium
    Maithiei
    (Mattli.vn).
    411
    HebdomaX
    poslPenlecosten, epistola
    beati Pauli
    (I
    Cor.
    s); evangelium
    Lucse
    (Luc.xw). 414
    HebdomaXI
    posi Peniecosien,epktola
    beati rauli
    (I
    C'ir.
    xii);-evangehum.
    Luca;
    (Luc.xix). 419
    In nalali sancim
    Felicilalis,
    feelioProverbiorum
    (Pre-
    verb.
    ult.); evangeliuro
    Matthsei
    (Matlh.xu).
    424
    HebdomnXII
    post Pentecosten,epistolabeali Pauli
    (I
    Cor.
    xv)
    *
    vangelium
    Lucai
    (Luo.xvm).
    453
    r?i nalali sancli
    Laurenlii,epistola
    beali Pauli
    (II
    Cor^
    ix); evaugelium
    J oannis
    (J oan.xu).
    43'
    UebdomaXlll
    posl Pentecoslem, epislola
    beali Pauli
    (II
    Cor.
    ni|; evangelium
    Marci
    (Marc.vn).
    459
    llebdomaXIV voslPenlecoslen,rpislola
    beali Pauli
    (Galut.ni); evangelium
    Lucae(Luc.
    x).
    442
    BebdomaXV
    post
    Pentecosth, epistola
    beati Pauli
    (Ga-
    lat.
    v); evangplium
    Luca;
    (Luc.xvn).
    448
    HebdomaXVI
    po4 Penlecoslen,epislola-
    beati PaulL
    (Galat.iv); evangelium
    Matlliaei
    (Malth.- vt).
    4S5
    HebdomaXVIl
    poslPemecostni,epislola
    beati Pauli
    (Eplifs.ni); cvangeliiim
    Lui-ie
    (l.uc. vu).
    461
    HebdomaXVIII
    poslPeiilecosleh, epistola
    beali Pauli
    (Eplies.IV); evangeliiiin
    l.u.aa
    (Luc.xiv).
    4H6
    HcbdomaXIX
    p'isl
    PentecoMen,
    epislola
    beati Pauli
    (I Cor.i); evangelium
    Matlliaji
    (Matlh.xxu).
    47t
    Innalatesancti Michaeis
    arcliaugcli,
    lectiolibri
    Apo-
    calypsis
    J oannis
    aposioli(Apoc.i); evangelium
    Mallliaei
    (Mallh.xviu).
    475
    HebdotmXX
    post
    Pcnlecosten
    , ppislola
    beali Pauli
    (Eplms.iv); evangelium
    MalthaJ i
    (Malth.ix).
    480
    HebdomaXXI
    posl Penlecoslen,epistola
    beali Pauli
    (Ejilies.v); evangelitim
    Mallhaji
    (Mallh.xxn).
    48S
    HebdomaXXI
    posl
    Penlei
    osten, epistola
    beali Pauli
    (Ephes.vi); evangeliuni
    J oannis
    (J oan.iv).
    491
    Uebdoma
    XXllIposl
    Penlecoslen
    , epislola
    beaii PaulL
    (Philipp.l); evangelium
    Malthsei
    (Matlh.xvm).
    ItemAu-
    guslinus.
    496
    HebdomaXXIV
    postPentecosten,epislola
    beali Pauli
    iPliilipp.ni); evangelium
    Mallhaei
    (Matlh.xxn).
    501
    HebdomaXXV
    posl Penlecos:en,epislola
    beali Pauh
    (Coloss. i); evangeliiim
    Mallli.ui
    (Matlii.ix).
    505
    Innalali sancli
    Andrcm,epistola
    beati Pauli
    (Rom.x);
    evangelium
    Maithaei
    (Malih.lv).
    S07'.
    INCIPIHNT LECTIONES PF.RADVENTUM DMHNI. 512
    Hebdomaf VanleNaialem
    Domini,
    hoc
    est,
    Dominica-,
    prima
    Advenlus, epislola
    beuli1'auli
    (Rom.xni);evange-
    liuuiMallua;i
    (Mntlh.
    xxi).
    512
    .
    HebdomaIII anteNa-alem
    Domini,
    hoc
    est,
    Domini-
    catl
    Advenlus,ej.isiola
    beali 1'auli
    (liom. xv);
    evauge-
    lium
    Lucfp.jLuc. xxi). 515
    HebdoinaII anleNalalemDomini, hoc
    est,
    DominicaIII'
    Advenlus,epislola
    beati Pauii
    (1
    Cor.
    iv); evaugelium.
    Maltliaei(MaUh. xi).
    519
    IlebdomaI anleNalalem
    Donvni,hoc
    est,
    DominicaIV
    Advenlus,epistula
    beati Pauli
    (Pbilipp. mj; evangelium.
    J oannis
    (J oan.i).
    523
    SANCTOMJ M
    MABTYIiniM,
    VIKGIHUM ET CONFESSOIIDM EXPO-
    EITIONES. 5^6
    Inna'ali
    aposlolorum,eplstola
    beati Pauli
    (Rom.vm);
    evangelium
    J o.uinis
    (J oan.xv).
    Ibid.
    Innalaiiunius
    confessoris, epistolabeati
    Pauli
    (II
    Cor.
    I);
    evangelium
    Lucae
    (Luc. xiv).
    531
    In ttatali sanciorum
    plurimorum,episiola
    beati Petri
    (I
    Petr.
    i); evangelium
    Luca;
    (Luc. xu);
    aliud
    evange-
    lium
    (Luc.xix).
    534
    In natati sauclorum
    plurimorummarttjrutn, episioU
    beatiPauli
    (Hebr. xi); evangelium
    Malliiaji
    (MaltU.
    v).
    513--
    fii nalali
    virginum,evangelium
    Malthsei
    (Matth. xui);
    aliud
    evatigeliiim(Matlli. xxv). 547
    SUMMARfUM 1NEPISTOLASETEVAKGELIASMA-
    RAGDOADDITUM. 533
    SilARAGDI ABBATISDIADEMAMONACHOH.UM.
    595
    Prologus
    R. P.
    Smaragdi.
    Ibid.
    C&POT PBIMDM.

    Deoratione. 594
    CAP. II.De
    disciplinapsallendi.
    596
    CAP. III.

    Delectione. 597
    CAP. IV.

    DedilectioneDeiet
    proximi..
    598
    CAP. V.

    DeobservationemandaloruiiLDei 601
    CAP. VIDelimore. 602
    CAP. VII.
    --
    De
    sapienliaqnse
    Cbrislusest. 601
    CAP. VIII.

    De
    prudentia.
    605
    CAP. IX.

    De
    simplicilate.
    Ibid.
    CAP. X.

    De
    patienlia.
    606
    CAP.XI.Deliumiiitate. 607
    CAP.
    XII,Depace.
    609
    CAP. XIII.

    Deobedienlia Ibid.
    CAP. XIV.

    De
    contemploribtis
    niundi. 610
    CAP. XV.

    De
    poenitentia.
    6!I.
    CAP. XVI.

    Deconfessione. 613
    CAP. XVIf.

    De
    compiinclione.
    Ibid.
    CAP.XVIII.

    Despe
    el formidineeleclorum. 614
    CAP. XIX.

    Deiis
    qui
    addelictum
    posl lacr.vinas
    re-
    verlunliir, 615
    Cip. XX.

    De vita vel conversalioneuionaclio-


    rum. 616
    1153 ORDORERUM
    1135
    CAP. XXI.

    Deiis
    quiquietamdiliguntvilam.J
    617
    '
    CAP. XXII.

    Deeleclisomnia
    refinquentilms.
    Ibid.
    CAP. XXIII.

    Demortificalione monachorum. 618


    CAP. XXIV.

    Devila
    conteniplaliva.
    619
    CAP. XXV.

    De
    regni ccelestisdesiderio. 620
    CAP.XXVI.

    De remissaconversationemonacho-
    rum. 621
    CAP. XXVII.

    Deahstinentia. 622
    CAP. XXVIII.

    Decontinentia. 625
    CAP. XXIX.

    Detolerantiadivinaj
    correptionis.
    624
    CAP. XXX.De
    flagellis
    Dei. 625
    CAP.XXXf.Deinlirmitatecarnis. 626
    CAP. XXXII.
    ,
    Defribulaiione
    justorum.
    Ibid.
    CAP. XXXIII.

    Detentationibus. 627
    CAP. XXXIV.

    Denuiltiuiodis
    peccalis.
    629
    CAP. XXXV.

    Ut
    post
    ruinam
    quis
    surgere queal.
    650
    CAP. XXXVI. -,- De
    cogilalione.
    631
    CAP. XXXVII.

    Desermone. 632
    CAP.XXXVIII.

    Delacilurnilale. 655
    CAP. XXXIX,

    De
    inultiloquio.
    654
    CAP. XL.

    Decollatibne. 656
    CAP. XLI,

    Dedilectione
    proximi
    et correctioneiia-
    lerna. 637
    CAP. XLII.

    Dezelo
    pastoris
    officii. 658
    CAP. XLIII.

    Dedoclrinaediscrelione. 639
    CAP. XLIV.Dedonisdivinis. 641
    CAP. XLV.

    De
    gratia
    Dei. 642
    CAP. XLVI.

    Debonis
    subjectis.
    Ibid.
    CAP. XLVII.

    Ut thesaurusmonachiincoelocolloce-
    tur. 6i4
    CAP. XLVIII.-r Deconsilio.. Ibid.
    CAP.XLIX.

    De
    sauciilicatione,'
    cordis et
    corpo-
    ris. 616
    CAP. L,
    -yDe
    vocalionedivinaj
    pietalis.
    647
    CAP. LI.Dedilectioneel
    gratia
    Dei. 648
    CAP.Llf.

    Deeo
    quod
    sanctililiilucisvocaulttr. 649
    CAP. Ulf.

    De
    spe.
    650
    CAP. LIV.

    lit sineinlcrmissioneoreiur. 651


    CAP.LV.

    Utsimus
    simplices
    sicutfiliiD.ei. 652
    CAP.LVl.

    Ul omniasine murmurationefaeia-
    jnus.
    Ibid.
    CAP. LVII.

    Decircumcisioneviliorum. 653
    CAP. LVIII.

    Defrui.lu
    justiliie.
    654
    CAP.LIX.

    Ul ad innocentiamrevertamur infan-
    tite. 655
    CAP.LX.

    De eo
    quodjusii lapides
    vivi vocan-
    tur,
    656
    CAP. LXI.

    Desufferenliatentalioniim. 637
    CAP. LXII.De
    cognilione
    DomiuinostriJ esuChrisli.
    658
    CAP.LXIII.

    De clarlficationeDomini noslri J esu


    Christiinsanctis. 659
    CAP. LXIV.

    Ulambulemus
    digneDeo,
    et
    impleanmr
    agnilione
    volunlalis
    ejus.
    660
    CAPLXV.

    Deeo
    quod
    non
    omuibusplacere
    debemus
    hominibus. Ibid.
    CAP. LXVI.

    Ut nobismuluo
    culpaa
    dimUlamus
    que-
    relam. 6Gt
    CAP.LXVII.

    De
    eoquod
    filiiDeiscimuset
    hajredes,
    et
    lisered,tase;iis,illeque
    noslra. 663
    CAP.LXVIII.
    Quoinodo
    homolucrifaciatChrisliun.
    6B4
    CAP. LXIX.

    Deeo
    quod
    Domini
    semper
    amonachis
    aonuntientiirvirtules. lbici.
    CAP. LXX.

    Deeo
    quod
    donalumsit sanctis
    paii pro
    Chrislo.
    665
    CAP. LXXI.

    Deeo
    quod
    Chrislus
    pro
    dilectionenostra
    tradidit
    semetipsum.
    666
    CAP.LXXll.

    Deeo
    qujd Aposlolus
    ail:
    Spirittim
    nolile
    exslinguere.
    G67
    CAP.LXXllI.

    De nociva curiosilatemonaeho-
    rum. .:. 668
    CAP. LXXIV.

    De
    rngula
    ab
    apostolisposita.
    669
    CAP. LXXV.

    Ut
    vigilanles
    siul monachi. 670
    CAP. LXXVI. De
    pugua
    virunum.
    671
    CAP. LXXVU.

    Deodioetcorrectionefraterna. 672
    CAP. LXXVUl.

    Utmeulislumbossuccinctoshabcat
    monachus.
    675
    CAP. LXXIX.

    Demortificalione viliorum. lbid.


    CAP. LXXX.'De
    gralialacrymarum.
    674
    CAP.LXXXI.

    De eo
    quod
    sancli monachiGliiDei
    vocanlur.
    675
    CAP.,LXXXH.

    Quod
    exvirtulibus
    virtutes,
    et exv'i-
    tiisviliaoriuntur.
    676
    CAP. LXXXIIL
    Quid
    sit
    configi
    Chrislicruci. Ibid.
    CAP.LXXXIV.

    Ul monachicor habeaut
    purum
    et
    conscieiiiiam
    bonain,
    677
    CAP. LXXXV.

    Ut
    divitessint monachi in
    operibus
    bonis,
    etthesaurizentsibifundainenlumbonum. , 67
    CAP. LXXXVI.

    Demausioneseterna
    quse
    aDeo
    pra?-
    parata
    eslsanclis.
    679
    CAP. LXXXVII.-
    Quomodo
    beatusefficilurhomo. 680
    CAP. LX'XXViIt.De horaexilus
    etseparalione
    aniniaj
    a
    corpore. J ujd.
    CAP. LXXXIX.

    Deinilocentia. 6-il
    CAP. XC.

    Quid
    sitsauclilicare
    jejuninm.
    682
    CAP. XCf.

    Qnid
    sil bene
    jejunare, 6S5
    CAP.XCII.

    De eo
    quoJ scripium
    est : Mulli ab
    Orienteei Occidenle
    veiiient,
    elc. (Malth.
    vm).
    Ibid.
    CAP.XCfll.

    Deeo
    quod
    omiiis eleclus et
    per-
    fedusmonacliuset
    homo,
    et
    vilulus,
    el
    leo,
    et
    aquiiafigu-
    ralitersit.
    .
    .
    6SI
    CAP. XCIVDeeo
    quodApostolus
    ail: Caroconru-
    piscil,
    eic.
    (Galal.v). ibid.
    CAP,
    XCV,

    Quidsil
    impetusspiritus,
    el
    quid
    sil ini-
    petus
    carnis. 685
    CAP. XCVI.Deeo
    quodunusqnisquejustus
    et ante
    faciem
    suam,et coramfacie
    sua,
    ainbulat.
    Ibicl.
    CAP. XCVll.

    Deeo
    quodscriplum
    est : Omnicuslo-
    diaservacorluum
    (Prov.iv). 6S6,
    CAP.XCVIIl.

    Quidsignificetquod
    dixil Deusad
    Abraham:
    Egredere
    delerra
    iua,
    elc.
    (Gen.xn). 6.87
    CAP.XCfX.

    De
    marljTioquod
    iu
    pace
    Ecelesia
    fit.
    .688
    CAP. C.

    Dedudbnsaltaribusin
    liomine,quornm
    alle-
    rumin
    corpore,
    et alterinnincordeest. 689
    COMMENTAMOIIDM ISItEGDLAM SANCTI BENEDICTI PRJ EFATIO A
    SMARAGDO, METRICEDICTATA,
    IUl'3.
    SMARAGDI COMMENTARIA INREGULAMSANCTI
    BENEDICTI.
    Proocmiumet
    prologiiSi
    691
    CAPDTPIUMOM.

    De
    qiialuor generibus
    monaclic-
    rum. .
    . : 724
    , CAP. II. Qualisdebeatesseabbas.
    '
    .
    '28
    .
    CAP. III.

    DeadhibendisadcpnsiViumfratribus. 744
    CAP.J V.

    Quse
    siul iustrumeiitabonornm.ope-
    rum. 748
    CAP. V.

    Deobedienlia. 794
    CAP. VI.

    Detariluriiiiate. 801"
    CAP. VII.

    Dehumilitateel
    multiplici ejus
    coramen-
    dalioneduodecim
    gradibus
    distincla. 805
    CAP. VIII.

    Deofliciisdiviuisiunoclibus. 829
    CAP.IX.

    Quot psalmi
    dicendisinl in nocturnisho-
    ris. 830
    CAP.
    X.Qualiler
    a^staiis
    lemporeagatur
    noclurna
    laus.
    832
    CAP.XI.-r-
    Qualiler
    Dominicisdlebus
    vigiliseaganT
    lur.
    '..;..
    Ibid.
    CAP..XII. -r-
    Qualiter
    malulinorumsolemnitas
    aga-
    tur.
    834
    CAP.XIII.

    Qualiter privatis
    di.eb.usmatulini
    agan-
    lur. Ibid.
    CAP.XIV.

    Qualiter
    in nataliliissanetorum
    agantur
    vigiliaa.
    S55
    CAP. XV.

    Quibus.lemporibus
    dicalurAlleluia. Ibict.
    CAP.XVI.

    Qualiler
    diviiia
    opera per
    diem
    agan-
    lur.
    836
    CAP. XVII.

    Quantipsalmiper
    easdemhorascanendi
    sint..:
    837
    CAP. XVIII.
    Quo
    ordine
    psalmi
    dicendisint. Ibid.
    CAP. XIX.

    De
    disciplinaps.illendi.
    839
    . CAI>. XX.

    Derevereuiiaoralionis.
    "
    840
    CAP. XXI.

    Dedecanismonaslerii. 841
    CAP. XXII.

    Quoniododormiaiilmonachi.
    S43
    CAP. XXIII.

    D.eoxeoinmniiicaiiqiie ciilparnm,
    843
    CAP. XXIV.

    Qualis
    debeatessemodusexconimuni-
    cationis.
    817
    CAP.
    XXV.

    De
    gravioribusculpis.
    819
    CAP. XXVI.

    I)ehis
    qui
    siiie
    jiissione
    abbatis
    jungun-
    tur excomniunicatis.
    8'il
    CAP.XXVll.

    Qualiier
    debeat essesollicilus
    abbai
    circaexcomnuinicatos.
    852
    CAP. XXVIII.

    Deiis
    qui ssepius
    correcti nonemen-
    dantur.
    ^>S5
    CAP. XXIX.-r-Si debeautfratresexeuntesdemonasle-
    rioiterum
    rei
    ipi.
    857
    CAP.XXX.

    De
    pueris
    minori
    ajtale, qtialiler
    corri-
    piantur.
    838
    CAP. XXXI.De
    cellerario
    monaslerii,qualis
    sit. Ibid.
    CAP.XXXII.-De
    ferrameiitisvel rebus monaste-
    rii.
    '
    ?63
    CAP. XXXIII.

    Si
    quid
    debeant monachi
    proprium
    ba-
    bere.
    8G4
    CAP. XXXIY.

    Si omues
    ajqualiter
    debeantnecessaria
    1157
    W&
    TNOC TOMOCONTINENTCR". 1158
    .accipere. ., ., 865
    .". CAP.
    XXXV,
    TDe
    septimanariiscoquin.
    "-''.' 866
    '"
    CAP.
    XXXVI,

    Deinflrmisfratribus. -.". 868


    ;. CAP. XXJ CVII.

    Desenibusvelinfairlibus. 870
    '"'
    CAP. XXXVIII.

    Deh.-bdoma"dario._eelore...
    871
    CAP. XXXIX.

    Demensuraciborum. 873
    CAP. XL.Dernensura
    potus.
    875
    CAP. XLI.
    Quibus
    horis
    oporteat
    reficerefralres 876
    CAP.XLII.

    Ut
    posl
    completoriuin
    nemo
    foqua-
    lur,,
    .
    878
    CAP. XLIII.

    Debis
    qui
    ad
    opus
    Dei vel admensam
    tardeoccurrunt. 879
    CAP.XLIV.

    De iis
    qui excommunicantur, quomodo
    salisfaciant. ... 882
    CAP. XLV.

    Deiis
    qui
    fallunlurinoratoiio. 883
    CAP. XLVI.

    Deiis
    qui
    inaliis
    quibuslibet
    rebusde-
    linquunt.
    . Ibid.
    CAP. XLVtf.

    Designificanda
    hora
    operis
    Dei.
    tbid,.
    CAP. XLYIII.De
    operemanuiim
    quotidiano..
    881
    CAP. XLIX.

    De
    Qnadragesimae
    observatione. 887
    CAP. L.

    Defralribus
    qui longe
    aboratorio
    laboranl,
    ,autin
    yiasiint. 888
    CAP.' LI.

    De
    fralribus
    qui
    non
    longe proficisciin-
    lur.
    889
    CAP. LII.-rDe oraloriomonasterii.
    Ibid.
    CAP. Llll.

    De
    bospiiiliussuscipiendis. 890
    CAP.LlV.

    Qiiodnon debeat nionadinslitterasvel


    eulogiaaccipere
    sine
    jussu
    abbatis. 893
    CAP.
    LV.-r-De
    vestimenlis
    et
    calceamenlisfralrnm. 89_
    .
    CAP. LVI;-Demeiisa
    a!'balis. 897
    ,,_
    CAP. LVlI.

    Dearlifiribusmonaslerii. [vid.
    -
    CAP, LVIII.-^-Dci djs
    i|ilinastiscipiendorini
    fralriim.838
    CAP. LlX.

    Deliliisnobiliumvel
    pauperuniqui
    offe-
    runtiir.
    904
    .; CAP. LX.Desacerdolibus
    qui
    voluerinlinmonaste-
    riq.
    habitare.
    . 907
    v,,CAPLXI.

    De monachis.
    peregrinis, qualiter
    susci-
    piantnr,...
    .. . .... .,,.--.
    .
    . 909
    CAP. LXII.

    Desacerdolibusmonasterii. 911
    T
    ,CAP. LXIII.

    Deordine
    congregationis.
    912
    CAP.
    LXlVj

    Deordinandoabbale. 915
    CAP. LXV.De
    prsepusilo
    rrionasterii. V 919
    CAP. LXVI.-T-Deostiaiiouionasterii. 922
    ,'
    CAP.
    LjVIJ .

    Defralribusin
    yjadjreclis,
    924
    CAP.LXVIH.

    Si fralri
    impossibilia' injangantur."
    925
    CAP. LXIX.Ul
    iq
    monastefionon
    prasumat
    aller
    j(Herum
    defendere.
    926
    CAP. LXX.

    Utnon
    praBsnmat quisquamaliquempas-
    simcsedereautexcommunieare. 927
    CAP. LXXI.

    Ul obedientessintsibi invicemfratres.
    928
    CAP. LXXII.Dezelo
    bono,quem
    debenthaberemo-
    nacbi.
    929
    CAP. LXXIII.Deeormodnonomnisobservalio
    jnsti-
    :
    tiaeinhacsit
    regulaconstitula, 930
    SMARAGDI ABIUTISYIAREGIA. 951
    Daclierius-leclori.
    '
    Ibid.
    Epistola
    ntincupaloria.
    935
    CAPDT pniMOM.

    DedilectioneDeiel
    proximi.
    '
    935
    CAP. II.

    DeobservainlismandalisDoipini. 937
    CAP. III. De
    limore,
    .,...,-.-
    939
    CAP. IV.

    De
    sapiejilia.
    '';-
    '''".">'
    ''
    "941
    CAP.
    V.

    De
    prudenlia.
    943
    CAP. VI.

    De
    simplicitate.
    946
    CAP. Vfl.

    l)e
    patienlia.
    Ibid.
    CAP. VIII.

    Dejnslilia.
    947
    CAP. IX.De
    judicio.
    9f9
    CAP. X.

    De
    inisericpnlia.
    950
    CAP. XI.

    Ut
    operibus
    Dominnshonorelur. 952
    . CAP. XII.-r- Dedeciinisrl
    prirnitiis.
    953
    CAP. XIII-Uf lliesaurusincoelocolloceltir. Ibid.
    CAP. XIV.
    Qnalem
    et
    quantam
    itiesauriuninvit.isibi
    liomo
    recondiderit,
    talemet lanlum
    post
    inoileiii iiive-
    niet. .
    934
    CAP. XV.

    Denonfidf-rido divitiis. 955


    CAP. XVI.

    Denon
    gloriando
    iudiviliis. 933
    CAP. X-Vil.

    Depace. 957
    CAP. XVIII.

    De7,e'orecliludinis. Ibid,
    CAP. XIX.Declemenlia. 938
    CAP. XX.

    DeconsiKo. 959
    CAP. XXI.

    Utcaveal.
    unnsquisquesuperbiam.
    961)
    CAP. XXII.

    Dezeloet
    liypre.
    901
    CAP. XXIII.

    Denonreddendomahnn
    pro
    malo.962
    CAP. XXIV.

    De
    reprinrmda
    ira. 963
    CAP. XXV,

    Denonconsentiendoadulatoribns. 90i
    CAP.XXArI.Decaveniaavaritia. [bid.
    CAP, XXVH.

    Utde
    impensis
    alieuisdonmsnonsdi-
    Bpelur.
    96g
    -
    CAP. XXVIII.-rUt
    projustitia
    faciendanullaa
    judicibus
    requiranii.irprajmiu.
    906
    CAP. XXlX.

    Nestateradolosainveniatur iri resno


    luo.
    Ibid-
    CAP. XXX.
    :
    Prohibendumne
    capiivitas
    fiat.' f)67
    CAP. XXXI.De
    praesidio
    Domini
    requi.endo.
    ^Og
    CAP. XXXfl.

    Deoratione. 970
    ACTACOLLATIONIS
    ROMANiE,
    ASMARAGDO DE^
    SClilPTA.
    9il
    APPENDLXADSMAIUGDIOPEUA.
    CHABTJ E LDBOVICI"PU ETLOIHABU FII.II
    EJ DS,
    rnoMOKA-
    STEHIO SANCTI MICHAELIS.- ''',' .975
    I. Charta
    LudoviciPii
    promonasteriQsanctiHicliaelis.
    Ibid.
    II. ChartaLudoviciPii el Lolharii Clii
    ejus
    delibertate
    electionisabbatis.

    977
    III. Chart.aLudoviciPii de
    quadam
    commutalionea
    Smaragrio
    abbatefacta. I.bid.
    IV.ChartaLudovici Pii de libertale et immnnilaie
    pra?dicti
    moriasleriis:inetiMichaelis. 978
    V. CliartaLudoviciPii delibenaieCarrorumel
    Sagnia-
    rionim.
    -
    .
    -
    , , 979
    EPISTOLA CAROii MAGNI ADLEONEM
    PAPAM,DE MOCESSIONB
    SpiniTDS
    SANCTI, QDAM EDIDIT SMABAGDDS ABBAS. Ibid.
    MAGNVS
    SENONENSISARCHIEPISCOPUS.
    NOTITIA HISTOBICA.
    "
    979
    MAGNILIBELLUSDE MYSTERIOBAPTISMATIS.
    981
    NOT/EJ URISA MAGNO^ECOLI.ECT/E. 985
    SANCTVSLEO
    III, PONTIFEX ROMANUS.
    NOTITIX H1STOB1CA. 993
    SANCTI LEONISIII EPISTOLJ E. 1025
    EPISTOLA
    PRIMA, Keiiulli
    reg!s
    MercioriimadLeonem
    papam
    III.

    Pro
    archiepiscopatuLicliefe.ldensi aliolendo,
    restiluendaque
    Dorobernensisfcdesiae
    dignilate,quara
    Adrianus
    papa
    I et rex Offadissectierant. Ibid.
    EPIST. II. Leoiiis
    papas
    III adKenullum
    regem
    Mercio-
    riuii.

    Respondelsuperiori,
    et
    petita
    omnialubenscon-
    cedil.
    1026
    EPIST. III.Ad Carolum
    Magnum.

    Depiivilegio
    ca-
    pellie
    in
    Eresburg.
    '
    1028
    EPIST. IV.Adeunidem.

    DHaccusatoribns. 1029
    EPI-T.V. Ad.eunidem.

    Qualiter SiciliensescumSa-
    racenis
    pactumfecerunt,
    et
    captiviredditi,
    *
    Ibid.
    EPIST. VI. Adeuindein.

    DeoccisioneMaurorumin
    Graecos,
    Ibict.
    EPIST. VII. Ad etimdem.

    De
    iniquo
    consiliofaclo.
    'Ibid.
    EPIST. VIII. Adeumdem.

    Gratiarumactionis. Ibid.
    EPIST. IX.Ad
    eiiindem.

    Debe.neticiis
    acceptis.
    Ibitl.
    KPIST. X.Adeuindern.
    Qua?sliones
    solvenda3. Ibid.
    FPIST. XI.Adeuindeni.

    Intercessiones,
    elc. Ibid.
    EPIST. XII.Adeumdem.

    Qualiterquidamepiscopus
    exsul inve.ntus. 1030
    ESIST.XIII. Ad eumdem.
    Qualiter
    missi
    juslitiam
    facluridsmnumfecerunt. Ibid.
    EPIST. XIV.Ad
    RiculpliumepiscopumMoguntinnm.
    Gratias
    agil
    demuneribusab eo
    inissis;
    millil vicissini
    reliquias
    sancti
    Ciesarii,quaspostulabai.
    Ibid.
    EPUT.XV.

    Seu
    Symbolum
    ortliodoxsefidei Leonis
    papie. _ IHd.
    EPIST. XVI. AdAthelardnm
    arehiepiscopum
    Dorober-
    npiisem.

    Miltit
    pallium,
    et
    priniaiem
    lolius
    Angliaa
    aguoscit.
    1052
    EPIST, XVII.

    Fragment.um.
    1035
    EIIST.XVIlI.

    OiniiiumtotiusBritannise
    episcoporum
    etsactTdoliimadLeonem. Ibid.
    Admoiiitioin
    seqiientem epilomen epislola?
    Leonis
    papay
    III. 1034
    Ex
    epislola
    Leonisad
    Alcuinum,
    Ternainmtirsionem
    fieri inbitplismci,
    Caruli
    Magni
    adOHaiiiMerciorum
    regem
    epiiiola.
    1053
    EpiitolaNicephoriConstantinopolilani
    adLeonem
    pon-.
    lificenimaximum. . 1057
    SANCTILEONISPIilVILEOIA. 1067
    I.,Horreensi
    virginuui
    Beneiiictinarummonaslerio
    apudTre\cros dal
    priiilegium
    Leo
    papa
    III
    (circa
    an.
    792).
    Ibicl.
    II.LeonisIII bulli
    qua
    confirmaltranslalionemsedis
    episropalis
    llatisb.ex nn.iiiasleriosimctiEmmeramnii ad
    ecclesiamsonc.li
    Slepliani,illiusque
    omniniodamexem-
    ptioneiiipromulgat.
    1069
    III.

    Privilegiiim
    Leonis
    papa;pro
    monasteriosancli
    Beuedicti
    Cupersamensi(annoSIo).
    1070
    STEP.HANUSIV,
    PONTIFEX R03IANUS.
    NOTITIA HlSTOniCA. 1071
    PASCHALIS
    l,
    PONTIFEXROMANUS.
    NOTITIA mSTOmcA. 10'?''
    1-159 ORDORERCM
    QUM
    IN HOCTOMO
    CONTINENTUK.
    *M
    PASCHALISPAPJ EI EPISTOLJ E.
    . 1085
    EPISTOLA pisiMA.

    De
    inyentiohereliquiariim
    sanclse
    Gosilise. -;"'/
    Ibid.
    EPIST. II. Ad BernardumViennensem
    archiepiscopuro,
    1088
    EPIST. III. AdLiidovicum
    imperatorem. Ibid.
    EPIST. IV. Ad Pelroiiacium
    archiepiscopum
    Raveniia-
    tem.Deconfirnialione
    privilegiorum
    KaveunalisJ Scclesiie.
    1089
    EPIST. V. Ad
    arcliie.piscopum
    Mediolanensem. 1091
    J IEMIGWS'CURIENSIS EPISCOPUS.
    NOTITIA niSTOnicA. . 1095
    REMIGIICANONESPROSUADIOECESI. 1093
    I.

    Delicentia
    corporis
    Domini. Ibid.
    II.

    Devasissacris. 1094
    III.

    Qnn
    loco
    celebrandasitmissa. 1095
    IV.

    Deobedieniiaexhibenda
    episcopis.
    Ibid.
    V.

    Niliil
    absque
    licentia
    episcopiagendum.
    IbiSt.
    VI.

    Quod
    oinnibus
    baptismumpercipere
    sitnecessa-
    num.
    ,'
    1096
    VII.

    Baplizntos
    ab
    episcopoconsignari
    debere. Ibid.
    VIII.

    Quid
    coufeiat
    aquaebaplismus
    adDei cultum.
    tbid:
    IX.

    Quod
    non
    ubique
    et a solosacrificandumsit.
    Ibid.
    X.

    Nonlollendasres eeclesiao. .
    1097.
    XI.

    Deordinalione
    episcoponim.
    Ibid.
    XII.

    Deaccnsationesacerdotum.
    , Ibid.
    XIII.

    De
    querimohiacoiilrasacerdoles. 1038
    XIV.

    De
    biperlo
    ordinesacerdoium. Ibid.
    XV.

    Dehis
    qui praelatosconlciiinunt.
    .
    Ibid.
    XVf.Deliis
    qui doctqrumculpasprodunt.
    Ibid.
    XVII.

    D,ereprobis
    iuoribus
    pasioris
    lolerandis. 1099
    XVIII.

    Qtiodepiscopus
    siue
    regulari
    inuliilidnaEc-
    tlesiam
    suainnon
    dimitiat,
    uec liiseah ea dimillalur.
    Ibicl.
    XIX.Noninfamandumvel
    ejiciendumepiscopnui,
    autalieruminloco
    ejusconsliluendum. 1100
    .XX.

    Nonlemere
    jud
    candum.
    Ibid,
    XXI.

    De
    scriptis
    vi extorlis. ... lvid.
    XXII.

    De
    querela
    contra
    episcopum
    vel auctorem
    ecclesiffi. 1101
    XXIII.
    -
    Nihil
    pneler panem
    ctvinum
    aqua
    mistumad
    llareoflerenduiu. Ibid.
    XXIV.

    De
    aqiii
    saucla
    spargenda;:
    IMd,.
    XXV.

    Nonciscdiiimunicandum
    _qiiii;_)erturbanl sacer-
    doies.
    :'.,'..'-:
    '
    -.'.' -:"'----""
    -
    Ibid.
    XXVI.

    Qnod.scliismalici
    appellentur,qui:
    etim
    sacer-
    dotilmsnon
    auxiliantur.',, ... ?;>". . Ibid.
    XXVII.

    Quod
    sicravasarionabaliis
    quam
    a
    Domino
    sacralis.hominiliusdebeantconirectari.

    ....:ii02
    XXVJ II.
    De
    jejunioseptem
    hebdomadarum,
    ante
    Paschaaclerieisobservando.
    1103
    XXIX.De
    lemporemissas.et
    quodAngelicushymmis
    dicendusest solummodo
    temporecoiigrno. Ibid.
    XXX.

    N,e
    absens
    accusetur,etqui
    accusarenon
    pos-
    sint.
    Ibid.
    XXXI.

    De
    melropolilanis,
    ut nuilus
    absqneconopro-
    Vincialium
    episcoporum
    inslantia
    aliquoTum
    atidiatcausas,
    1104
    XXXII.

    Quo
    diePasclia
    celebretnr.. Ibid.
    XXXIII. Ne
    prsedia
    ecclesiaslica
    aliquislollat,
    et suis
    usibus
    applicel. , Tbid.
    XXXJ V.
    Qiiod
    nonsit
    graviuspeccalumfornicatio
    quamsacrilegium.
    -
    ; 1105
    XXXV.

    Quod
    nulli
    arehiepiscopipWmatesvocentur,
    nisi illi
    qui primas
    lenenl civilales. .
    Ibid.
    XIXVI.

    I)eordinaiionibus
    episcopornm. Ibid.
    XXXVII.
    --Quod
    sacraiiel)eo
    feminae, vel
    monacliie,
    ,sacra
    vasa, vel_
    sncralas
    palliis
    coiitiiigere,
    et iuceusum
    circuinaltaiiade.ferrenoiidebeant.
    '',:.,. 1106
    XXXVIII.

    Quodbaptistnustempore
    Pascli<ecelebran-.
    duscatholicis.. Ibitl.
    XXXIX.
    Quol
    incpnsulloRbmanqpontifice,
    caus,
    episcoporum
    nondebeant/deiiiiiri.. ,lj>id.
    XL.

    EpiMiopor.iim:
    lesles
    quod.esse-deheant,
    etyrie
    absens
    qujsqiiainjiidiceliu'. Ibicl.
    XLI.

    Quod
    iiullns
    e'p.iscopiis propriis
    rebus
    spoliains,
    aulei.iiam
    suis
    revesliaiui-,debuat.ad
    judieia
    vocari.
    :ll6.7.
    XLII.

    Deordinalioiiibus..
    :..;:,., Ibid..
    XIJ IL

    De
    coiispiralibne
    coiijraspjscpposi
    ..^"fts
    XLIV.:Exconiinuiiicaiis rion
    cbminiiiii.caadum... 'Ibid.
    -XLV.'Termiuos
    iion'ir.iiisgreflierfdos.'...,
    "
    Ibid.
    XLVI.

    Du
    lapsu'sacerdfjlis;-''
    "
    ,'',..*'''.
    '.
    1109;
    Xl.VIf,
    De
    possessronibus
    ecclesiiirum..
    jlfb
    XLVilT,

    1'rasdiadicaiaue'iiivadaiili.ir.

    .
    Ibid.
    Nolandaqiiajdam
    in
    Sniaragdi
    abbalis
    cullecliones,
    a'H.
    P. D.
    PiiVA,
    iiiou.BeiiediexabbatiaSolcsmeusi..- 1111
    FI3NISTOMI CENTESIMISECUNDI.

    Vous aimerez peut-être aussi