Usuard (moine bénédictin de Saint-Germain-des-Prés). Sacculum IX. Usuardi Martyrologium, ex recensione R. P. Sollerii et ad editionem benedictinam [J. Bouillartii] collatum.

Praemittuntur Sancti Adonis Opera... Accurante J.-P. Migne,... Tomus I[-II]. 1852.

1/ Les contenus accessibles sur le site Gallica sont pour la plupart des reproductions numériques d'oeuvres tombées dans le domaine public provenant des collections de la
BnF.Leur réutilisation s'inscrit dans le cadre de la loi n°78-753 du 17 juillet 1978 :
*La réutilisation non commerciale de ces contenus est libre et gratuite dans le respect de la législation en vigueur et notamment du maintien de la mention de source.
*La réutilisation commerciale de ces contenus est payante et fait l'objet d'une licence. Est entendue par réutilisation commerciale la revente de contenus sous forme de produits
élaborés ou de fourniture de service.

Cliquer ici pour accéder aux tarifs et à la licence

2/ Les contenus de Gallica sont la propriété de la BnF au sens de l'article L.2112-1 du code général de la propriété des personnes publiques.

3/ Quelques contenus sont soumis à un régime de réutilisation particulier. Il s'agit :

*des reproductions de documents protégés par un droit d'auteur appartenant à un tiers. Ces documents ne peuvent être réutilisés, sauf dans le cadre de la copie privée, sans
l'autorisation préalable du titulaire des droits.
*des reproductions de documents conservés dans les bibliothèques ou autres institutions partenaires. Ceux-ci sont signalés par la mention Source gallica.BnF.fr / Bibliothèque
municipale de ... (ou autre partenaire). L'utilisateur est invité à s'informer auprès de ces bibliothèques de leurs conditions de réutilisation.

4/ Gallica constitue une base de données, dont la BnF est le producteur, protégée au sens des articles L341-1 et suivants du code de la propriété intellectuelle.

5/ Les présentes conditions d'utilisation des contenus de Gallica sont régies par la loi française. En cas de réutilisation prévue dans un autre pays, il appartient à chaque utilisateur
de vérifier la conformité de son projet avec le droit de ce pays.

6/ L'utilisateur s'engage à respecter les présentes conditions d'utilisation ainsi que la législation en vigueur, notamment en matière de propriété intellectuelle. En cas de non
respect de ces dispositions, il est notamment passible d'une amende prévue par la loi du 17 juillet 1978.

7/ Pour obtenir un document de Gallica en haute définition, contacter reutilisation@bnf.fr.

 PATROLOGLE

CURSUS COMPLETUS

*
BJBLIOTBECA DN1VERSAL1S, INTEGRA; DNIFORM1S, COMMOD.A, QECONOMIG^;

OMNIUM SS. PATRUM, DOCTORUM SCRIPTORUMQUE ECCLESIASTICORUM

QDl
AB MVO APOSTOLICO AD INNOCENTII III TEMPORA-
FLORUERUNT;
RECUSÏO CHRONOLOG1CA
OMNIUMQVJE EXST1TERE MONUMENTORUM CATHOLIC^ETRADIT10MS PER DUODECIMPRIORA
ECCLESI.E SPECULA,
JUXTAEDITIONES ACCURATISSIMAS,INTERSE CUMQUE jNONNULLISCODIC1BUS MANUSCRIPTISCOLLATAS,
PERQUAM DILIGEKTER CASTIGATA;
DISSERTAT10MBUS,COMMENTARIIS LECTIONIBUSQUE VARIANTIBUSCONTINENTER 1LLUSTRATA
;
OMNIBUSOPERIBUSl'OSTAJIPL1SS1MASEDITIONES QVMTRIBUSNOVISSIMIS S^ECULISDEBENTURABSOLUTAS.
RETECTIS, AUCTA;
INDIC1BUS
PARTICULARIBUSANALYTICIS,SINGULOS SIVETÔMOS, SIYEAUCTORES MOMENT1
ALICUJUS
SUBSEQCEST1BOS, RONATA;
INTRAIPSUMTEXTUM
CAPITULIS RITE DISPOSIT1S, NECNON ET TITULISSINGULARUM PAGINARUMMARGINEM
SUPERIOREM DIST1NGUENTIBUSSUBJECTAMQUE MATERIAU SIGNIFICANTIBUS,ADORNATA•:
OPERIBUSCUMDUB1IS TUMAPOCRÏPHIS, ALIQCA VEROAUCTOR1TATE IN ORDINE ADTRADITIO.NEM
ECCLESIASTICAMPOLLENTIBES, AMPLIF1CATA;
DBOBUSINDICIBUSGENERALIBUS LOCUPLETATA : ALTERO SC1LICETRERUM, QUOCONSULTO, QUIDQUID
PATRUM
UNUSQUISQUE INQUODLIBET THEMA SGRIPSERITUNOINTUITU CONSPICIATUR|ALTEHO
SCRIPïURiE SACRJ2, EX QUOLECTORI COMPERIRE SIT OBVIUM QCINAM PATRES
ET IN QUIBUSOPERCM SUORUM LOCISSINGULOS SINGULORUM L1BRORUM
SCRIPTURJETEXTUS COMMENTATI SINT.
EDITIOACCURATISSIMA,
C-ETERISQUEOMNIBUSFACILE ANTEPONENDA,SI PERPENDANTUR : CIIARACTERUMNITID1TAS
CHARTEQUALITAS, 1NTEGRJTAS TEXTUS,FERFECTIO CORRECTIONIS,OPERUM RECUSORUM TL'MVARIETAS
TUMNUMERUS,FORMA VOLUMINUM PERQUAM COMMODA IN TOTOOPER1S
SIBIQUE DECURSU CONSTANTER .
PRETIIEXIGUITAS,
SIMILIS, ISTACOELECTIO,
PR-4ÏSERT1MO.UE UNA,METHODICA ET CIIRONOLOGlC^<~77Nv
SEXCENTORUM FRAGMENTORUM OPUSCULORCMQUE HACTENUS HIC 1LLICSPARSORUM, 'fy/\
PRIMUM AUTEMIN NOSTRAB1BLIOTHECA, EX OPERIBUSAD OMNES STATES, « IÊSG^<C&\
LOCOS,L1NGUAS FORMASQUE PERTINENTIBBS
, COADUNATORUM. '[>> \%p \
SERIES SECUNDA, •>*
IN QUA PIIODEUNTPATRES, DOCTORES
SCRIPTORESQUEECCLESI^ËLATINE t>
A GREGORIOMAGNO AD 1NNOCENTIUM
III. \\

BIB1IOTHECXCLERI UHIVE1IX,
S:VE
CURSEEMCOMPLETORUM
IN SINGULOS
SCIENTIJEECCLESIASTICiE
RAMOSEDITORE.

PATROLOGIABINA EDITIONETYPIS MANDATAEST, ALIA NEMPE LATINA, ALIA GR^iCO-LATINA.—

VENEUNTMILLEFRANCISDUCENTAYOLUMINA ED1TIOSISLATINJE; OCT1NGENTIS
ET
— MERELATINAUNIVERSOS
MILLE TKECENTAGUJSCO-LATIN*;. AUCTORESTUMOCCIDENTALES, TUM
ORIENTALESEQUIDEMAMPLECTITUR ; HI AUTEM,IN Eâ, SOLAYERSIONELATINADONANTUR.

PATHOLOGIE TOMUS CXXIV.

USUARDUS, CAROLUS CALVUS, HINCMARUS,1SAACUS, ODO, ADREVALDUS.
USUARD1TOMUS SECUNDUS, (LETERORUM TOMUS UiNlCUS.

EXCUDEBATUR ET VENIT APDD J.-P. MIGNE EDITOREM,

W VIADICTAD'ÀMIIOISE, PROPE PORTAMLUTETI4SPARISIOUUMVULGOZ>\EAFjËiîiNOMlNATA!të,
SEU PETIT-MONTROUGE.
1852
 &KCULUJH ix.

USUARDI MARTYRGLOGIUM

EX RECENSIONSR. P. SOLLERII, ET AD EDITIONEM BENEDICTINAM COLLATUM.

TOMUMGLAUDUNT

CAROLI GALVI

FMNGQRUM REGIS,

HINCMARI LAUDÎJNENSIS, ISAACI LINGONENSIS, QDONIS BELLOVACENSIS,

EPISCOPORTJM, ADREVALDI FLORIAÇENSIS, HERICI ANTÏSSIODORENSIS,
MONAGHORUM.

SCRIPTA QUM SÛPERSIHVT IJNiVËRSA,

AGCURA1NTE J^P, MIGNE*

BIBLIOTHECYE CLERI UNIVERS.*,
---• 'SIVE- ; '" ":'
IN SINGULOSSCIENTI.fiECCLESIASTIC-K
GUiisrjEMCOMPLETORUM RAMOSEDITOItE.

TOMUS SECUNDUS.

VENEUNT2 VOLCMINA
14 FRANCISGALLICI&-.;

3X.CUDEBATUR ET VENIT APUD J.-P. MIGNE EDITOREM,

IN tlA DiGTAD'AMBOISEi PROPE PORTAMLUTETl^E PARISIORUMVULGOD'ENFER NOMliXATAM,
' BEU PETIT-MONTROUGE.
1852
 ELENGHUS

AOCTORUW ET OPEHUM QUI IN HOC TOMO CXXIV CONTINENTUR.

USUARDUS :SANGERMA'NENSIS MONACHUS.

Mensis Maius. • Col. 9

— Junius. 109
— Juîius. ".j 213
— -" :,""i ".. '
Augustus'. 319'
*
.— VSep|eïnber. _ 423
— |OctoJber. v 525
— November. 64'
— Décembeiv 755
CAROLDS CALVDS FRANCORUM REX.
Epistoloe. s 861
libellus proclamationis advërsus Wenilonem. 897
ADREVALDUS FLORIÂCENSIS MONACHUS.
Historia translations S. Benëdicti." 901,
Miracula S. Benëdicti patrata in Gallia post translationern. 909
De corpore et sanguine Chnsti. 948
Vita S. Aigulû. 953
H1NCMARUS LAUDIJNENSIS EPISCOPUS.
Epistoloe et opuscula. 979
ISAACUS LINGONENSIS EPISCOPUS.
Canones. 1075
ODO BELLOVACENSIS EPISCOPUS.
Sérmo ijiS; Lucianum,. , : ? ^M^
Canones. 1125,
Institutio de rébus Ecclesiae S. Pétri congrégation! destinatis. 1127
HER1CUS MONACHUS ANTÏSSIODORENSIS.
Proefatio in suas sexaginta quatuor homilias de tempore et sanctis. 1129
Collectanea. . 1131
Vita S. Germani Antissiodorensis. 1131
De miraeulis S. Germani. 1207
Indices in UsuardiMartyrologium. 1273

Ex îypis MIGNEi'aii Pefitr'Mjoriirougév

 SEQV1TUR

USUARDI MARTYROLOGIUM.

MENSIS M AIU S
HABET DIES XXXI.

Kalendis Die i.
In jEgyplo, Hieremise prophetae, qui a populo lapidibus obrutus, apud Taphnas occubuit. Item, nalalis
beatorum apostolorum Philippi et Jacobi, ex quibus Philippus, postquam pêne Schyliam ad fidem Chrisli
convertisset, apud Hierapolim Asise eivitatem glorioso fine quïévit. Jacobus vero, qui et frater Domini
legitur, juxla templum Hierosolimorum, ubi et praecipitatus fuerat, sepultus est. In Galliis territorio Viva-
riénsi, beaii Andeoli subdiaconi, quem misit ab Oriente sanctus Policarpus una cura aliis, ad praîdicandum
yerbum Dei, in Galliam, cujus praedicationè imperalor Sèmeras comperta, spinosis fustibus crudelissirae
flagéllatum, in carcerem trudi pracepit, et sic démuni ab ense ligneo, in crucis modum caput ejus scindi.
Civitate Seduneiisi, nalalis Sigismuudi régis. Apud eivitatem Auscium, sancti Orientis episcopi, qui virtu-
Ubus ornalus sancto fine quievisse scribitur. Item Autisiodoro, sancti Amatoris episcopi et confessons.
NOM;.
Exomni partepurî siint Pratensis, codex, Greyen.et Molan. ; .-,,_., ..
VARIANTESLECTIONES.
Ad menda libraria 1ère reducuntur, ut Egypio, A tensi, non Tapîmes, ut apud Gravenum et Molanum.
Schyliam, Hierosolimorum, Policarpus, Autisiodoro, Orientis scrîbunt et codices pro textu citali, et alii
«le. Quse quia setatem suam redolent, inlacta plera- passim* maie fortasse, nam hodie legunt omnes, non
que in texlurelicta sunt. Lego Taphnas, cum Pra- Orientis, sed Orienlii.
DBSERVATIONES
Hteremiam, vel Jèremiam propheXam, sed solo Tillemontium lomo I variis locis, et alios alibi citatos.
duhtaxai nomine, uno quasi ore appellant Beda, Ra- Haclenus Romani parvi ductum secutus est Ado.
banus, Romanum parvum et Ado , a quibus tantil- Qui terlius ordine est Andeolus , ab anliquioribus
lum diffei*Itolkerus , quod scribat : Pausaiio Jere- Mariyrologis proeleritnr. Elogium conlexuit Ado
mioepropheloe.Quse igilur de lapidatione in laiercu^ ex vulgatis Aclis lune receplis, in ipsi quibus examinan-
lo noslro dicuntur , ea ab TJsuaTdoadjuncta sunt, dis neuliquam scrupnlosus, ea in Fastos sacros re-
queniadmodum de aliis Veteris Testament! prophe- ndit, quee admitti omnino non possunt. Acta ipsa,
tis.abeofactum ostendimus. Philippi et Jacobi me- née veiuslissima esse, nec plane sineera, salis agno-
miriere iidem omnes in suis Marlyrologiis, miel Hie- vii HensclieRius, al recentiores cum Tillemonlio lo-
ronymiani codices, quorum aliqui utrmrique Hierâ- mo. IU, .pag. 636, duriorem eis censuram inurunt.
poli perperam tribuunt; plures Jacobos, vel saltçm Nosler Adonisemper fldens, sua omnia, paucis prae-
pluribus diebus commémorantes. Et quidem notan- terilis, ex ipsius elogio 1ère ad verbum descripsit.
ter Jacobus frater Domini ponilur xv Martii, €t Ja- B Al Sigismmidi régis encomium, quod plane mirum
cobus Alphei apostotus, xxu Junii. Quod autem riia- est, ne aitigit quidem , solum nomen et loeum po-
gis mirere, hoc ipso die, postquam in principio Phi- suisse çonlenlus ; opinor, quia laierculus jam ultra
lippi et Jacobi memoria relala est, in nietlio textu solilbs terminos excieveral. Exslat Sigismuudi com-
sic legitur: Nalalis Mathei et Jacobi apostolorum. memoratio Hieronymianis omnibus adjecla, ex
Primo loco aiimmlialiir initiant proedicalionis Domi- bus a Rabano accepta est, Notkerus Adoniano qui-
nical, de quo vide Exercitalionem Floreniinii, pag. aliquid ex Gregorio Turonensi superaddidit. elogio Vide
478. Caîtenim de apostolis sic memorat Frontonis Sigismuudi Gesla, et circa corporis translalionem
Kalendarium : Nalalis apostolorum Philippi vl Jaco- controversa, accurate ab Henscbenio explicata. Hic
bi. Beda: Hierapoli, Philippi apostoli, et Jacobi apo- ex Wandalberto 1res ultimos. versiculos de aposto-
stqlïfrairis Domini. Simplicius Romanum parvum : Et lis, Jeremia et Sigismundo coniponimus : .
apostolorum Philippi et Jacobi fralris Domini. Cogna-
tionemillam paucis explicatAdo inMartyrologio, sed , Frater ex (et?) hisDominiJacobosmicat,alque Philippus,
Hieremiâst|uesimul valum celebramsopimns;
in Festivilalibus apostolorum eleganlius ulrique elo- KexqueSigismundusfusopro sanguine reguat.
medullam, ulila .;
gium'conciniiavil,ex quibus dicam, Binaj annunlialiones ullimse, de Orientio et Âma-
decerpere Noster sàtis hàbuil, Noikeroplura contin- Dsuardi propriaî sunl, tametsi earum vesligia
gente. Aliudeïogium comexuilFlorus, brevius Raba- tore, in apographorum Hieronymianorum accessioiiibus
nus, quse omnianon est liujus loci disculere,uti nec innoiescere
alia plurima, quse de Jacobis inter eruditos disce- videanlur. Namque apud Mosahdrum
_
ptaRlur jam ; alibi, cum de Simeone, xyin Februariij i^ asteriscis noiata sunt, ea ab ipsoeditore adjecïilia,
âgendiimïml,cursim indicata, ut et hic façèré cogi- ex seu, ut vocafFlorenlinius/spuria censerilur. Alque
mur, ^reinisso leclore ad dissertalionës hodiernas lerobis consiai lalerculi vera simplicitas. Vide de cse-
ipsius Amaloris Acia, et quid de ipsis senliat
Hèiischeiiii, ad Exercitalionem Floreniinii, pag. 95,: TillenionlHis lomo XV,
' a• pag. 853.' ' ' ' ." '
PATROL. CXXIY. - . . 1
11 USUARDl MOMÇIII ft
AUÇTAR1A.
HERIMEN. caetera purissimus, tertio loco inscrit : A REG.SuECisignalus nuin. 428 : <Eodem die, san-
« In pago Laudunensi, sancli Marculficonfessons. > cUe Walburgis virginis. >
In fine ad niargiiiem recenler adjecta est Walburgis. CODEXD. BU CHEVAL, signalus C, el ALTEMPS. :
TORNACEN. in;Jeremia et apostolis punis, reliquos c Eode.n die Vapingo, nalalis sancli Arigii. episcopi
etiam babel, sed Andeoli et Orienlii-:elogia rèscin- et confessons. > ;: :' :'
<Jit. In VATICAN, num.-5949, absurît,.Iére.miav:Orien-
PULSA.NEN. incipil ab apostolis. Tum de Jeremia, lii, Amaioris. Adjicilur : « Jerosolyinis, sancli Qui-
salis pure. Sequitur de Andeolo, absque elogio. Re- riaci"episcopi, qui primo Judas diclus est. In civilale
liqua abstint. Amator recenliori alia manu in mar- Avellina, sancli Ypolisli, marlyris. » Vide Acta.
gine adjcclus est. "•.;-'{'. TLORENTIS; : « Romae,sancti Calepodiipresbyleri,
MUNERAT. déficit in Orienlio et Amatore. qui su") Alexandre passus est : ciijus corpus jaclari
ROSWEÏD. de Jeremia niliil. De c;elero in reliquis r, jn Tiberim proecepit, ut in geslis sancli Callisli pa-
lexius purus est. In fine aulemaddilur: • Traiislaiio pa; legitur. Item SS. marlyrum Simplicii ciim omni
sanclse Walburgis virginis. > domo sua, promiscui sexus numéro sexaginta oclo.
AKTBEUP.-MAX., ULTKAJECT., LEÏDEN.,LOVAMEN. et Apiïd~cîViiatëiiiCatanensem prov'mciseSicilise, pas-
EMTIOULTRAJ.-BELG., loto fere textu puri, post régis sio sancti Comitii (Cominii) inarlyris, sub Claudio
addunt, Burgundioruni. Tum :,«- Eodem die, sanclse imperaiore. > Vide Acta, et Proetermissorum elen-:
Walburgis virginis. » Séquitiir de Amatore; Noioi «inim.Sequitur Walburgis.
in ANTIIERP.-MAX. atraniehto flavo insertam yocem BURDEGALEN. : i.Burdegala civilité, nalalis sancli'
elevalio Walburgis. Aliis est translaiio. Vide Prâ?.^T „B Macarii Lugdunénsis episcopi. > Rémiliitur ad iv
termissos. Maii.
ANTDERP. et MAX.-LBBEC. in co solum deficiuni, LUXOVIEN. : i Translaiio corporis sancli Clementis,
quod Jeremia; elogio careant. Mediom.airicseurbis:' episcopi, anho »xc. > Hic ad
ALBERG. et DANIC. similes sunt ANUJÉRP.-MAX., etc. 23 Novembris. _ ..'/:.'-_...:/.
sed apostolos Jeremisé prsefigunt. REMENS. SS. Timothei et Apollinans : « lu terriio-
ANTVERP.-MAJ.TOIUS purus essel, niai ùUimaman- rio Remensi loco, qui vocaïur Avenniacus, passi»
nuntialionem de Amatore proelermiiierel, Defuit di- .sanclse Beribai.ûxoris sancli Gumberli régis. Civi-
ligeniia in hujus codiçis scriplore. lale Sedunensi, Idco'Âgàriico, passio sanclorum
CENTULEN. ila lïabet : •' Natale bèalorum aposto- marlyrum Sigismundi régis el uxoris ej,us et duorum "
lorum Philippi et Jacobi. In Egypio , Jeremisc pro-.. filiorum; Remis, depositio sàn'ctï Theodulfi abbatis ;
phetse, qui a populo lapidihus obrulus, apud Thap- Ambianis, sanclorum marlyrum Acli et Acioli. >
nas occubuit. Jerosolyinis, sancli Judaeepiscopi per Acta legunt Acii et Acheoli. ,.
quem sacra crux Domini reperla esl. » Vide die îv ÉDITIOLÏBECÔ.-COL. apostolos praéponitJeremiae^
Maii : i Autisiodoro, sancti Amaioris episcopi et con- cetera pure usque ad Sigismundi régis, ubi adjicil:
fessons. Civilale Sèdùno, sancli Sigismundi régis et, i Burgundiorum, qui in honore sanclorum Tbehaeo-
inarlyris. In Galliis territorio Vivarieïisi, sancli An- rum, collegium A^anhensium sediDCavil.Qui caplus
deoli marlyris. Eodem die, sancli Marculfi abbatis. in civilale Sëduneusi a Francis, cum uxôre et filiis,
Item eodem die, in Flandria, translaiio sancli Ar- in puienin demersus occubuit. Sed per ammonilio-
milphi, Suessionicre ecclesise episcopi et confesso-. ..C nem angeli, dé puléo elevali, in xliclo-mônasterio
ris. > Rémillilur ad diem nalalem xv Augustï. Co- » venerabiliier sepulli sunt. In Germania , coenobio
lilur Aldeiiburgi in Flandria. Eystadensi, deposilio religiosae inonialis sancloe
BRUXELLES, in apostolis non nihil inlerpolalus,( WalUirgiie virginis, 'sororis 'sancli Wijlebaldiepi-
secundo loco ponil: « Et in Germania, pago Suala^. ', scopi Eystadénsis, cujus turoba gloriosis niiraçulis
velda, sanclse Walburgis virginis, quse cum duobuss decoralur. > Sëquilur Amator. Dein : « In lirilannia
fralribus suis WiHeboldo el Winebaldo S. Bonifa- roinori, sancli Corenlini episcopi et confessons. lit
cium deAnglia in Germahiam secuta est, ubi ipsaj pago Meldensi, sancli Blandini confessoris. > Coren-
facta est abbalissa, et post caslissimam vilain liac3 tim dies nalalis esl xu Decembris.
die migrasse tredilur ad Dominûm. >In Jeremia deestt BELIN.fere punis est usquë ad, in Ga//ii»»i,.pr8er
locus martyrii. In Andeolo ilerum inlerpolalus est. terquam quoi! Andèolum vocel Anderolum. Sëquilur
De Sigismundo ut supra. In Orienlio et Amatore3 immédiate: € Item Anthisiodoro, >eic. Tum.:;.«.Itein
ferme purus esl. In fine subjungiiur : i Remis, san- Bërgomi Gallia; Cisalpin», sanclse Graue virginis.
cli Theodulphi abbatis. > Apud civiiaiem Auscium, sancli Oriensii episcopi.
HAGENOVEN. de Jeremia, Philippe et Jacobo longas8 Ipso die, sanctaeWalburgoe virginis. >' Noiabis Gra-
historias lexil, quai hic locum non inveniunl. In11 tam viduam esse et coli xxv Augusti.
est. GRÈVES. : i Benigni et Andochii presbyterorum, et .
Andeolo, punis Cèlera omillit, diem claudens s
hoc moclo: i Eodem die, sanclse Walpurgis viiginis,'' Tyrsi diaconi, sociorum sancli Andeoli. i Benignus
nobili cum colilur i Novembris, alii XXIVSeptembris. * Wota,
quseerai;de Anglia progenie. Quse duobus 8
fralribus episCopis, scilieel Mallebaldo (Wilibàldo) Sigismundus, de quo supra, rex fuit Burgundionum,;
et Winibaldo venil ad Alemanniam, adièns eivitatem '.'
"D ' jejuniis et oralionibus die nocluque iutentus. Ipse ev
el monasterium " divina revelalione monaslerium ni loco, in quo san-
Eystedensem, Hcydenheim conslru- dus Maiirilius cum suis quiescit, conslruxit, et lan-
et
xil, quod rexitper vil* ejus spalium laudabililer,'' a Francis captas, cum uxore el filiis in puleum
et in eo plcna bonis openbus migravil ad Domi- denï demersus est. Sed abbali Agaunensi revelatus et ab
nûm. i eo niiraçulis claruit. Eodem die, vel ut
, AQUICINCT. in fine : < Eodem die Wapingo, nalalis 15 aliisexlraclus, infra îv Nohas, nalalis sancli Judae (qui
sancli Arigii episcopi el confessons. Ipso die, san- '" el placel,- episcopi Jerosolimorum, sub Juliauo
clse Walburgis virginis. » Quiriacus)
. AHBIANEM. de totum Adonis,s imperaiore passi. » Vide Acta îv Maii. « Item secliri-
' Sigismundo adjicil dum Adonem (sed non genuiuum) hic passio sanclo-
elogium. rum Calepodii presbyleri, Palmachii et aliorum, qui
\ MATBIC.-ÇÂRTUS.-ULTRAJECT, : « Philippi el Jacobi
?' infra ponunlur vi ldus Maii\ die scilicel sepulturae
apostolorum. Jeremia; 1 ,
prophéla. qui a Judseis fuit
}' ipsoruni. Item sanclorum Ammonis marlyris et.
lapidatus. Eyermari marlyris. Amaioris episcopi.'• Proculi. » Hic apud Hieronym. est : quis aller sit,
Walburgis virginis.. • Dies ejus nalaiis censelur esse ie nescio. « In Brilannia minori, Corèniini episcopi et
xxv.Februarii, ut ibi diximus. confessoris. » De Blandino et Marculpho, ut supra,
CLUMACEN. : i Eodem die Wapinço, nalalis sanclili « Anna; marlyris, niairis sancti Quiriaci. » Nullibi
Arigii episcopi el confessons. nola esl. « lu Germania, coenobioEystadensi, depor
 1S MARTYROLOGIUM.— MENS. MAI. H
silio sanclse Walburgae virginis sanctimonialis, so- A rium, ad perpeuiale peregrinorum hospilium. Ipso
roris sancli Wilibaldi episcopi Eystadensis, vita et die, territorio Tungrensi, villa quse Rutlis dicitur,
niiraçulis clarae. Manluse, translaiio sancli Joannis sancli Evermari marlyris, qui ab injuslis innocenter
Boni confessoris, ordinis Heremilarmn sancli Augu- interemptus est. Hujus mors preliosa «rebris niira-
slini. >RemillHnr ad xxm vel xxiv Oclobris. culis illuslratur. » Tum typis minoribus : « Eodém
MOLAN. : « In Blandiniomonasterio, translaiio cor- die, sanclorum eremitarum Zoeràrdi el Benëdicti
poris sanclissiniseAmélbergaevirginis. lu Blandinio, marlyris, quorum vilain descripsit Maunis episcopus
consecralio basilicse primai, a beato Amando ponli- Quinque ecclesiastensis. Furnis, Iranslalio corporum.'
fice. > Vide Praelermissos. De Gràia, Walburge, sanclorum Walburgis, Wilibaldi et Winiboldi, anno
• Marculpho el Theodulpho, ut supra. < In Britannia, stcix. > Hactenus prima edilio. In aliis, de Marcul-
sandi Chorehtini episcopi civilalis Aquilae. Ambia- pho, Theodulpho, Chorenlino, etc., ut esl in prima,
nis; beatorum marlyrum Acii et Acioli, qui religio- t Item in Blandinio, etc..
sis fulgent niiraçulis. Ipso die, sancli Ullani, fratris
sanclorum Fursei ètFoillani; qui post excessum <Majasprimasacrât ChristidoclrinaKalendas.»
fratris sui Fursei, cum Foillano, saiicla adeplus est
sanclseGerlrudis
1 contubernia, Cujusmulla ïn eccle- Dein minoribus lilteris : t In Hungaria, SS. eremita-
sia sanciilalis clarènl monumenla. Quorum sancla rum Zoerardi, etc. Furnis, etc. In Scotia, Asapiepisco-
virgo agnita sancti laie, per manus eorum obiulil pi, de cujus noniiue nunc vocatur episcopalus sancti
Deo parlem heredilalis suas, scilieel villam, quse Asaph. In minori Britannia, sanclissimi Brioci epi-
vulgo Fossis dicilur, quain ipsis iradidil in servorum scopi et confessoris. > Quae in Molani textu lilteris^
Dei aliinoniam, ul in eo loco consignèrent monaste- lialicis inseria sunt, facile a genuinis dislinguuntur.
VI Non, Die%
Nalalis sancli Patris nostri Aihanasii, Alexandrinse urbis episcopi, et confessoris. In hujus persecutio-
nenv, universus pêne conjuravit orbis, et commoti sunt principes lerrae, génies, régna, et exercilus cojerunt
adversus eum, mullaquë Arianorum perpessus insidiis, toto orbe profugus agilur, nec ei ullus tulus ad
lalendum supererai lôcus, dum ad investigandum eum omnes moventur. Moritur auiem quadragesimo et
sexto anno sacerdolii sui, post mullos.agones, mullasque patieniise coronas, tempore Valentiniani cl Va-
leniis. Eodem die, sanclorum Salurnini et Neopolis,qui in carcere requieverunt.
'' •-••
NOTJE.
In textu conveniunt codices fermé omnes. Purio- B Molan. Quibus addi possunt, Antverp.-max., Ultra-
res sunt : Praten., Herinien., Tornacen., Antverp.- jecl., Leyden., Lovanien., Albergen., Danic. et Edit.
maj., Rosu)etjd.,Antverpien.,Max.rLubec.,Greven.,el Ullraj.-Belg*
VARIANTESLECTIONES.
Patris nostri post Bedam et Adooem constanter nunt, ille sttperest, haec suiest. Sensus videlur ext-
legtint probaiissimi codices, Praten., Herinien., Tor- gere, ul cum Greven. Molan. et paucis aliis legatur,
nacen. ,Antverp., min.et maj.,Max.-Lubec. et Greven. moverentur. Nihilominus seculi sumus Praten., Heri-
In Rosweydl et Molan. deesi nostri. In aliis etiam nien., Tornacen.el plerosque alios, pro moventur, ut
omiltilur Patris. Alexandrioe,pro Alexandrinoe, po- est in textu. Quadragesimo et sexto legendum est,
riunt Greven., Molan.cum nonnullis aliis secundse maie omisit Herinien. parliculam et, lurpilerque er-
noise codicibus. Herinien., Greven et Molan., atque ravii, qui vacuiim in Antverp.-Maj, spalium recen-
ilem eilali jam codices, maie scribunt persecutione, lius supplevit- per sexagesimo sexto, quod eliam in
mullo pejus Rosweyd. proedicatione..In Autverp. et margine expressjt. Antverp. el Max.-Lubec. et qui
Max.-Lubec. est contra, pro adversus. Greven. sen- sequioris notée sunt, pro Neopolis habent Neopoli.
sum inlegrum non reddil, dum scribit, principes ler- Recte forlasse, sed prseférendi nobis sunt probatio-
roe, régna, exercilus cojerunt. De Arianorum alibi res codices. Alque iidem omnes cum Herinien., Ro-
dictum est. Pro mullaquë... insidiis, Antverp., Max- C sweyd., Greven. et Molan. legunt quieverunt, nobis
Lubec.,Anlverp.-Maj., Max.,etc., habeni mullasque... prseplacent Praien. et Tornacen., qui post Rom. par-
insidias. In Herinien. inter, nec el ullus, deest, ei. vum et Acloneinscribunt requieverunt.
Rursus Antverp. et Max.-Lubec. pro supererat por
OBSERVATÏONES.
Illustris et veneranda semper orbe loto magni operum eoitiône. Hîsce junge recenliorem Gallicarii
Aihanasii memoria, in sacros Fastos a Beda priimun Tillemonlii, quse tomi ejus oclavi polissimam par-
relata est, his verbis : Sancti Patris nostri Aihanasii lem occupât. Pluribus non immoror, locum postulat
episcopiAlexandrini, ut est etiam in Rabano. Ro- Wandalljertidislichum :
manum parvum scribit : Aihanasii Alexandrinai ur-
bis episcopi. Ulriusqne scribendi modum conneclit Sexlis hinc Nonis,Alhanasimagne, refulges, '
Ania quo primuuiperiii viciorecolubra.
Ado, ex receplissima ab omni :evo senienlia diserte
asserens, Athanasium obiisse quadragesimo el sexto Salurninus et Neopolis in aliqnibus apogràphïs
anno sacerdolii sui. Quomodo.aulem id cadere possit Hieronymianis salis ciare exprimunlurfïïddila posi-
in anmim Chrisli 575 viderint ii, qui ut ei anno tione, seu loco martyrii, Alexandrie,'-'piirasi >iipn
Aihanasii moriem inneclant, acribus sludiis conien- j) j nihil immutala eosdem consignai Romanum pa^vn'in,
dere noh'disistunt. Porro haec et alia ex Rufino la- cujus verba fere ad âpicem descripsit
tius deducit Ado in insigni laudatione, cujus amoe- solum, eodem die, alque ex eo ipsîssimisi Ado;:add^s
niores flosculosaplissime Noster contexuil Nolkerus, ul supra nos opinari diximus, >Noster:desûiriusy'. àèrn^ffifi
quod mirere, inlerpolavil et conlraxit. Vilam Aiha- Plana est itaque et expedila totius lalercnli-prfft^va
nasii, quantum licuit, breviter ex Hermanlio et Pa- simplicitas. Sed recte observatus esï'ÀHéR&enio
pebrochio chronologice ordinavimus in cilalo alias Galesinii lapsus, quis hos martyres, duobiïâTgoiciis
de Palriarchis Alexandrinis Iraclalu, lomo V Junii. . auclos, Rom* collocavit, in quo eum Barôniùs, re
pra'lixp. Vilain aliam stu.liose adornavil cruditissi- non salis examinata, in hodierno Roaiaho secu-
iisns Monifauconiis, eiiin no^issima magni Patris lus est. -
 1E USUARDI MONACIH m
'' AUCTAR1A.
• P«LSANEK. Aihanasii elogium mulalum, cl muii- A FLORENTIN. : « Natale sancli Àntonnïî confessoris,
luin cxibct, cl pro Neopolis scribit Neapolis. Flortfntini, vilas
MU.NERAT. in textu punis, subdil in fine : « Ipso ordinisPrfledicatoriim,archicpiscopi
sanclilate alque oinni doclrinsc génère insignis, ut
die, passio sancli Sicharii marlyris. > ex mullis ejus voluniinibus appaiet. lu pairia FJo-
; CEXTCLEN. : < Alexandrise,sancli-Patris cl paslon's reniina obiii anno Domini MCCCCLIX, ibique aPio II
cgrcgii Aihanasii episcopi, foriissiini confessoris. ppnlifice, qui lune erat Floreniisc, concessa mainini
Ebilem die, sanclorum Salurnini et Neapolis, qui in ejus oseulanlibus scpleiiniiindiilgenlia, inaximocum
carcerc quieverunt. In tcrrilorio Remensi, sanclse populi concursu scpulius est in ecclesia sancti Marct
Marcai virginis, •cum aliis virginibus sacris'. -» Re- apud Fraires Pracdicatores.»
cte, ni fallor, censiierunt majores nostri non aliam CoitExD. LE MARE,signalus A : « Item sancli Si-
hic imlicari qiiain cclebrem Macram ; sed an linec charii -marlyris. y Jam tertio nominalum vidimus;
socias habnci'il vhghies aliquas, vide indicemPryoler- Puer fuii, 'forte a Jiuhcis occisus : an autem de nu-
missorum, et superius vi Januarii. méro Innocént'mmjussn Herodis inieremplorum dici
BRUXELLEN. scribit hoc -modo :-< Sancli Patris ppssil, examinai in Aclis Papebrochius.
Aihanasii, Alexandrina; urbis episcopi. In cujus EDITIOLUKECO-COL. incipit : t In Bunna super
perseculionem Conslanlius imperalor, filins Con- litlus Rhcni, tcrrilorio Colonicitsi, translaiio sanclo-
slanlini magni, haercsi Ariana seductus, cum om- riim marlyrum Cassii, Florent»,Malusii et sociorum.
nibus suisfanloribus conjuravit. Clinique ipse Atha- Quorum corpora ciini jam sepiingenlis el scptuaginla
nasins tolo orbe profugus agerclur, nec ullus ei ad tribus annis sub terra recondila quievissçnl, Domi-
lalendum locus tiilussupcresscl, B. Maximumsapud JJ nus ReynoldusColoniensisarchicpiscopuseainvenit,
Trcverim ipsum suscepil, ubi in quadarn cisterna transtiilil et ad capsas honorificc recollegil. > Rcmit-
soleni non videns, Syml)Oluni,'QiiicM)if/He vidt salvus,L liiniur ad diem naialcm x Oclobris. Sëquilur Aiha-
esse, composait, quo noscalholicam fidemquolidiead nasii elogium pluribus inlerpolaïuiii. In Saiurnino,
Primam conlilemur. Et cum ipse ibi sex annis la- etc., pura esl. Tum : i Treveris, natale sancli Theo-
luissci, landem lempore Valenlini, seu Valenliniani dolphi monacbi cl confessoris, nepolis Caroli Magiii
imperaloris,. sedi suai reslilulus, quadragesimo imperaloris. » De eo actum i Maii : <In Marburclt
sexto sui sacerdolii anno, post mullos agones, mul- Ilassiic, translaiio sanclse Elisabeth viduoe.» ISaialis
las paiieniise coronas, quievilin pace. Hem, natale est xix Novcmbris : « Ipso dje, sancli Florenlii con-
sancloium Salurnini, > elc. fessoris. >.
HAGICNOYEX. ex Adonc multum inierpolatus est BELIXIprima edilio, in fine : « Givitale Scduriaï,
iu baplismo puerili, pic., sed Mishic locus non est. passio sancli Sigisnmmii marlyris, régis Burgiin-
In Saiurnino autem cl Neopoli purus, hodie Ama- dionuin. i .Altéra addit pr;eierea : « In tcrrilorio An-
torem collOcat, de quo sic scribit : i.Allissiodoro, degavensi,sancli Florenlii presbyleri et confessoris.»
sancli Amaioris episcopi el confessoris. Qui a pue- De Sigismundo, pridie.
riiia sua lilteris oral inslructus, el a parenlibus nu- GREVEN. : s Germani, Hypolili.Helpitii, clHcrmo-
bere coaclus, sponsam suani mpnebat virgiiiitatcm genis. s Soinilia in Aclis melius disiinguunlur. < Au-
servarc, quo.l el. fecil. 4psc véro' lanto viruilum tisiodoro, nalalis sanclorum Optai!episcopi, Mcniori
prsecohioeminuil, quod post Clâdum (vohiil dicerc el Sanciiani presbylerorum. » Vide Prailerniissos.
Jïtadium) Aliissiodorensisfactus esl episcopus. Hic pi « Evermari marlyris, ducis ex legidncTlicbseoriun.»
esceos ilhiminavil, paraliticos cm'avil, morluos su- V'dc ibid. i Item Waldeberli abbatis, discipuli san-
scitavil, infidèles plurimos convertit, sanctum Ger- cli Columbaiii.Treveris, sancli Theodolphi, etc. , »
inanum clericum, liccl invilum, consecravit, spirilu ut supra. « Florenlii confessoris. In monasterio S.
prophétise claruil. Denique finem suum prarvidens, Galli, sancl;e Wilbcradae virginis. In dioeccsiCold-
clci'um cl popidum convocans, cis in fide conforta- niensi, oppido Bonnensi, translaiio, » elc, fere ut
lis, iiiier manus ci obsequenlium emisit spiritum. supra. « Mclis, iranslalio sancli Clenienlis episcopi
Cujus.anima ad coelumdeferri abangelis in specie cl confessoris. > Pnecipue çolitur xxm Novcmbris.
cotumbsc visa. esl. > De èo aclum esl. die prseee- t IiiMarbiirch Hassiie, » elc., ul supra.
denti. MOLAN. : i Civilale Seduriae, passio sancli Sigis-
' AijuiciNCT.in fine addil :.«' Iiem sancli WalbCrli mundi, etc. In territorio Andegavensi, sancli Flo-
comjiis. Luxoviciisis coenobii abbatis. .1 Melius renlii presbyleri et confessoris.. Apud Florentiam,
Waldeberli. In Aciis ab aliis dislinguilur. nalalis bcali Anloniui confessoris, de ordiiie FF.
DAVEKOXKN. : « Apud Salmurum caslrum, susceplio PicCdicalorum, archiepiseopi ejusdem civilatis. > De
Sicbario ut supra".« Luxovio monaslerio, Viialperli
eorporis bcali Florenlii presbyleri el confessoris. » abbalis, discipuli sancli Columbaiiiabbatis. In Ale-
De eo agemus cum Usuardo ad diem naialcm maunia
xxii.Soplembris. apud inonaslerium sancti GalU,natale sancue
Vuilbcradaî virginis. » In edilionibus posterioiïbus
ÂMIIIANHN. .: « Eodem die, passio sancli Germani, de Florenlio, Aniouiuo, Wilberada, Sichario el.Wal-
gloriosi marlyris. » Esl feslum loci proprium. Vide berlo, ul superius. Sëquilur : « Treveris , sancli
Acta. D Theodolphi, presbyleri et.monaehi. > De quo dixi-
MÀTMC:-CARTIJS'.-ULÏBAJECT. :« Aihanasii episcopi. «In Eischel, Cuncgundisvirginis. Die secuïida,
Germani episcopi et marlyris. Salurnini el Ncapoli mus :
> reporiallo reliqiiiarum.sancli pains Aihanasii mona-
marlyrum. slerio Silhiu,gloriosa elevalio eorporis pretiosissimi
AUCENS. S,.Laùrcnlii : « liera sancli Germani epi- confessoris Cbrisii Itcrlini abbalis , qiue facla est
scopi el marlyris. » Vide codieem AMBIASK.N. anno Dominica; incarnalionis niillesii.noquinquage-
CAMIIEIUEN. sanclseMarina: « llem Sicharii marly- ,. simo secundo. Merbcecse,cleyalip sanclse Berlendis
ris. J Vide qua; de ipso infra dicentur. virginis, et Celsx alque :Noiue,yirginum. > Qc.liis
REG.SUEC.signalus uum. 428 : « Ipso die, passio omnibus vide indicem Prsetcrmissprum.
sancli Sicharii marlyris. >

y. Non." DU 5.
Hierosolimis, invenlio sanclae Crucis ab Itelena regina, sub .Cpnslanliiioprincipe. Roma;via Numenlàna,
passio bcali Alexandri papse, Evcnlii et Thcodoli presbiterorum, sub Adriano principe, quorum,primus
post vincula, carcercs, cqiiulcum, ungula et ignés, punclis creberrimis per lola uicmbra pcremplus est.
 17 MARTYROLOGIOM.—MENS. MAI. 18
Sequenles quoqtie, post longam carceris. sustinenliam, ignibus examinati, et ad ullimum decollati sunt.
Ipso die, sancti Juvenalis episcopi et confessons^
"
NÔTJÊ.
Summa codicnmconsensio. Conveniunl enimPrn- A'Greven. el Molan-.Hîs acceî\mtAnlverp-max.,Vttra-
, ten., Herinien., Tornacen., Antverp.'ma]'. Pulsanen., jecl., Leyden., Lovanien., Albergen., Danic. el Edilio
Àosweyd.,Antverpieii.,Max.-Lubec, Muneral,,Belih. •Ultraj. Relg.
VARIANTESLECTIONES.
' Deest in Rosweyd. primum laterculiulverbum more Hie- videlui velle perficere post per lola memhra, insé-
rosolimîs, quod rè.liquiinusscriplum alibi, rons confossus. Tornac. posi peremplus-, omisit est.
' nostrorum codicum. Soins Rosweyd. legil Nomen- Sequenles quoque legendiim esl ; sunt laraen non
tana. Omnes scribnnl Theodoli, excepta Max.-Lubec. pauci codices qui, cum Antverp., Max.-Lubec. et Mo-
ubi,male Theodori. Crediderim Romammi parvum et lan., legunl sequenles vero. Primarii duo codices
' Adonem a Rosweydo editore emendalos, ubi Theo- Pralen. et Herinien. diserle ponunt ignibus exani-
duli: In Tornacen. perperam scribilur Ârriano pro maii. Répugnant céleri omnes el mer'ilo, ni fallor,
' Adriano, sed neuier admiltendus est, cuni Iegpndum nam Beda legil ignibus exanimaii, el ila Adonis sen-
sit Tnijano, ul infra ex Adone et Aclis dicemus. Ad sns ad Scripturam alludens videtur exigere. In.Heri-
vêritaiem propius' accedunt Pulsan. el Bélin., qui niensi pro- décollait sunt habetur sunt décollait.
Aureltano, si modo prsefeclum hune, non Tornacen. vero cance!!ornm suornm, opinor, an-
• pouunt
imperalorem intelligamus. Molani sensus confusus gusliis pressus, ultiinas laierculi voces suppressil,
"esl, dum' pro carceres seribîl carceris, sine inler- . nempe, episcopisel confessoris.
punciione.' Nimium sapit Pulsanensis, dum sensum
OBSERVATIONES.
Quod in uno alterove Hieronymiano apographo B quoecumquein latercnlo dicunlur; saltem, si quis pro
. legitur : In Jerosolyma, invenlio sanctoeCrucis Do- Aclorum verilate acrius ceriare cum Henschenio in
' mini nostri Jesu Chrisli ab Helena, post passionem animum inducal. Moderalum de illis judieium pri-
Domini, anno ccxxxm, régnante Constantinoimpera- dem lulerat Baronius in Annalibus ad aniiiim cxxxn,
iore',' id ad hoc qualecuiique Heronymi Mariyrolo- num. 1, bis verbis : Exstanl Acia Alexandri papal et
gium perlinere, frustra coniendere videtur Floren- sociorum-,,sed-{quodin mullis aliis accidit) nimia an-
. liuius. Melius ahjmliçal Papebrochius ex fide vetu- liquilate (addere polerat, vel alio vilio) mendosa.
' slissi.i.i eodicis Eplemaeensis, aliisque argumeniis , • Eam censurain non esl passas Hensehenius, qui quo-
prselensam festi illius aniiquilaiem a Florenlinio lies de praefalis Aclis sermonem variis locis insii-
' asserlam everienlibns. Alibi sufficerel sola aiimin- luit, loties sincerissifna et ob suam untiquiïalem ve-
lialionis raiio, in Hieronyinianis plane insolila. Vë- neranda- cotnpellat, de csetero in hujiismodi elogiis
rosimillimum esl, cilata verba ex Floro accepta profundendis salis parcus. Impulit me lam singularis
fuisse, el servaio anachronisino, ab aliquo recen- magistri commendatio, ut practer insliluluin mcum,
tiori, lextui Hieronymianopnefixa. Ad noslrum insii- laudata Acta diligenliusexpenderem, si forte ea lueri
' tuluin quod admet, certuni est, inveniionein illam • possem conlra Tillemonlium tom. II, pag. 258 el 590,
referri a genuino Beda, sed loco dunlaxal secundo, 1aliosuue recenlioris, Henschenio cerlaiini adversan-
post Alexandrin» et.soeips, insigni elogio exornalos. tes. Yerum aliter longe evenil, nain quo atteniins
Cerlum praelerea, eamdein feslivitalein bac ipsa die examinavi, eo magis visa sunl a gravilate et sincè-
memorari a'Romano pai'vo, et ex ipso ab Adohe, de rilale primigeniorum Aclorum recedere, utadxxviu
ea hivenlione longam hisloriam texente, de cujus (j Augusti, quo ex pr.cdictis Aclis Hermès recôlilur,
verbale consùlenda sunt Acta nostra bac die el ad opporlunius demonslrari poteril. Hic solum breviler
x Marlii, ubi de sanclo Macario. Usuardus intérim indico, bina Henscbenii argunienla, si qiiidprobenl,
solilarii brevilatem seélalus, pneierila hisioria, rem nimium omniiio evincere. Eienini Aclorum sinceri-
jpsarii, seinotis dubiis circunislanliis, eniinliavit. ' talem educere velle ex veiusiiorum passiouaHiim
Dubiiira non esl (juin Atexander, Evenlius et splendore et. elegaulia, aiit ex Bedse, Rabanij Ado-
Theodulus ab Hieronyinianis consignai! sint, online nis et Noikeri elogiis, inde desumplis , tanlum-
licel nonnihil inverso, et sic, ul nusquàm appareal, dem niilii videlur, ac passiones omnes in iis cOn-
Alexandrumpapam illic çerlo indicari, ut aille me ; tentas a.lmiliere', alque «ma elogia omnia prsefalo-
observavii Florenlinius. Magis niirum esl, id ipsum ruin Marlyrologorum lanquam certa ei indubilala
non dislinclius exprimi in Kalendario Fronlonis,'sic supponere,-quod'quam ab ipsius Henschenii menle
legenlé : Nalalis sanctorum Alexandri, et Eventi el alienum.sii, exemplis plurimis- palam faCere, ex
Theodoli;(yi-jtferme Sacrauienlarii Gregoriani leclio opère nostro prompium et oJiviuin es,t. H;ee cur-
esl, in quo lnvenlioni sancueCrucis prsemiiluntur, ul sini, fusius alibi explicauda. En modo quibus versi-
a Beda faciuin diximus; qui clarius el recleAtean- bus marlyres nostros honore! Wandalbertus,' quibus
' drum
papam nominal, ipsuniqiie cl-socios insigni elo- de Crucis hivenlione lerlius addilur : jï'y ;;
gio exornat, sequente Rabano. Exstanleliam in Ro- FraîsulAlexanderquinaset Evenliusornant,';!-.';
in
uianoparvo, alque item Adone, ubi ext\clis Alexan- TlieotJolusqueUei pariler pio noiniue csesi.
dri longius encomium profcrlur, a Notkero hinc inde Ilis quo.|ue celsa Cruds radiantvexilla repertae. -
conlractum el interpolalumv Maluit Noster Bedam n De Juiiena/e-silent Matlyrologi Adone aiitiquiores:
inmiilari, ejusque verba transcribere, muiaio tamen ipse nulla posilione, nullô elogio addito, ita simpli-
: lyranni nomiue, contra expressam Adonis senien- citer consignavil, ulab Usuardo ex ipso descriplum
tiam, diserte nf&rmaïiïïs-needum -fuisse imperulo- esl, cujus proinde lexius punis et genuinus hic exhi-
' rem dum prsefali martyres passi sunl, uli . belur. In Nolkero subljcelur liiulus confessoris,.foi\le
• eliamAdrianum,
ex Aclis manifesiissimum est. quod dubilaverii,an martyr appellandus non sit. Vide
- llaque ad ipsorommet
Trajani lenipora revocare necesse est . de his Papebrocbii comnieiitarium.. ;
:''..''' AUCTARIA.
CENTULEN. : f Jerosolymis invenlio sanclse Crucis, b'ylerorum. Ipso die* sancli-Juvenalisepiscopi et con-
quam solemniler celebrari, sancta Roniana Eccle- • fessoris.- I ...•..:.-•
sia decrelo saucivil. RomaB,bealï Alexandri papse BROXELLEN. : « Jerosolymis, invenlio sanclse Gruéis
el inarlyris et sanctorum.Evcnlii el Theodidi pres- ab Helena regina, sub Eusebio papa et Conslanlino
19 USUARDf MOXACHl 20
magno imperaiore, çujus el ipsa exsiiiit maler, A venlio hujus sanclse Crucis fada fuerat lenipore
Romsenatale sancli Alexandri papse et marlyris. Qui Ensebii pap;c el confessoris, ideo insliluit feslum
aquain aspersionis cum saie benediclo consecrari hujus invenlionis ab::universis calholicis Ecclesîis
oleiimqiie quolannis ab episcopo benedici, et sicut per imiversum orbem solenniler celebrari. Romsé
de lalerc Chrisii sanguis et aqua profluxit, ila ad de- via Nuniehlana milliario, septimp, passio sancli
sigiiandam iin.io.nemCbristi el Ecclesise, in conse- Alpxandri, etc., pure usque ad, decollati sunt. » Tum
cratione sacramenti allaris, aqnam vino misceri addit : < Hic sanelissimus papa , Romanse Ecclesise
conslittiil, el ob ineiworïam passionis Chrisli, iii : episcopaïuiii, quihlus post 1beatum Petrum, annis de-
Canone Missse addiiiil : Qui pridïe quant pâlere- cemtenuil, menses duos, dies decem. Et slatuil ut
turj etc. Hic. Alexander papa sub Adriano impera- vino aqua in Missa misceatur, ad designandum unio-
tore,,posi vincula, carceres, equuleum, ungulas et nem Ecclesiseet Chrisli. Elutoblatiofleret.exazymo
•ignés, punclis crcberrimis per iota membra perem- el in niodica quantiiaiè. Hic éliam ob memorïam
plus, el via Nmnenlana sepullus, sed poslea in coe- passionis Cbristi, addidil in Canone : Qui pridie
. meierio sanclse Sabinse translatas est. Eodem die, quam paleretur, usque ibi > Hoc est enim. Hic etiam
sanclorum Evenlii el Tbcodoli presbyteroruin. Qui consliluil, ul aqua aspersionis cuuv sale benedi.cere-
cimTpraefalo papa Alexandro tenli, post longam car- inr, el in habitaculis hominum aspergeretur. Ipso
ceris sustinentiam. ignibus examihali, ad ùllimum die, sancli Juvenalis, » etc.
dercollàli sunl. Et sancli Juvenalis episcopi. Juxta GREVEN. : i Eodem die, Juvenalis marlyris. > Coli-
Ponthizeram provincioe Rolhomagensis, beat! Wal- lur vu Maii. « Aufridi episcopi Trajecli înferioris et
teri abbatis, t Hujus Walieri Yila data est vm T>confessoris. Florenlii et Yindemialis episcoporum et
Aprilis. coiifessorumi » Vide in .Aclis xi 3Maii.« In Galliis,
HAGENOVEN.incipit: « RomsD,viaNumentana,» etc., loco qui dicitur Cella, Philippi presbyleri et confes-
textu nonnihil inierpolaio. Sëquilur de Juvenale, soris. > Vide Acta. i Severinoe malronse, uxoris Au-
pure. De Cruce Consianlino osiensa deque ejus in- reliani Csésaris. Brugis, festiva memoria cruoris
venllone varia narrai, quseexactius in Aclis tradita •Chrisli. » De his vide Prselefmissos.. € Npla, bealus
sunt.. In-fine habei de Sigismundo plura quam su- Alexander papa, de qupsupra, quintiis post sanelum
perius relulerimus. Pelrum, sedii annis decem, mensibùs dùpbus, die-
AQUICINCT. posl decollati sunt, inlerjicit : « Hic bns decem. Ipse slatuil ul aqua,vino misceatur in
papa Alexander consliluil aquam sparsionis cum ."calice, ad designandum unionem Chrisli el Ecclesise,
sale benedici in habitaculis honiimim, el passionem el ut oblalio lieret,» ete> ut supra Jiabet EDIT.LU-
Domini miscuit in precatione sacerdolum, quando BECO-COL.
missa celebralur. > MOLAN. :I Anlisiodori,deposilio sanclorum Optali
MATRic.-CABTiJs.-liLTUAJECT. : « Inventio sançtse episcopi, Mèinori et Sautiani presbyteroruin. Domi-
Crucis. Alexandri, Evenlii el Tbeodoli marlyrum. uiea die post inventionem sanclse Crucis, Romse,
Juvenalis episcopi et confessoris. Silvani episcopi el sanclse Caihàrinse virginis. Hsee de civilale Sénensi
marlyris, cum pluribus clericorum suorum. Andeoli oriunda, in adolescenlia sua habilum de poenilenlia
. subdiaconi et marlyris. » Recte autem- in margine sancli Dominici assumens , ac crebris niiraçulis cla-
cadem in Iranscriptoris manu noialur.de Silvano agi rens, anno suoxxxui Romse quieyil, sepidta in ec-
die sequenli, de Andeolo 1 Mail. clesia sanclse Mariai super Miuervain. Dominus autem
CODEX CASTRL-KAROLI M Sancti Sereni confessoris.* G Pins papa II eàm calalogo sanclorum ascripsil. »
Nec intér Praetennissos nominalur. Suspicor eum Vide in Prsctermissis. In editionibus aliis, hsecsolum
. esse, de quo in Auclariis agenius ad diem undecimum habenlur : « Apud Pontiseram, sancti Walieri abba-
Oclobris. tis, > de quo diclumest: c Die terlia, sanctorum
DIVIONEX. : « Aulissiodari, deposilio et translaiio marlyrum Timolhei et Maurse. » Tum charactere
eorporis sancli Concordini episcopi et confessoris.- J minori : « In llalia .civitale Salsena, sancli Ursii
Voluit dicere Corcodemi, vel Curcodemi, yel Gurca- confessoris, filii régis Daîmatiae, qui peregrinus ve-
domi, non episcopi, ut hic perperam yoealur, sed nions ad banc civilatem , ibidem plenus viflulum
diaconi, de quo agitur die sequenli. quievit in Chrislo. Item, sub Festo pjseside, marly-
ËDITIOLtBECo-CoL.: • Post Consianlino principe, rium Amoninse virginis et Alexandri militis. i Vide
addit, juiuoris, cujus ipsa maler exsliliu El,quia in- Papebrochii commentarium..
IV Non. Die A.
In Pateslina civilale Gaza, nalalis beati Silvani ejusdem Hrbis episcopi : qui persecutione Diocletiani,
eum plurimis clericorum suorum, mariyrio epronatus est. Hierosolymis, passio sancli Quiriaci episcopi, sub
Juliano imperaiore. lieni in inclalla Fanensi, sanclorum marlyrum quadraginla,.qui simul capite csesisunl.
Nicomedise, nalalis Anlonia; marlyris, quse nimium loria et variis afflicta crucialibus, ab uno brâchio tribus
diebus su'spensa et in carcerein biennio deirusa, ad ullimum in confessione Domini flammis cxusla est. In
Norico Ripensi, sancli Floriani, qui prxsidis jussu, ligalo ad collum saxo in flumen Anisii prsecipitalus est.
Autisiodoro, sancli Curcodemi diaconi.
'
'«, . NOT^E. ."
Sumiliir ex Praten., Herinien., Rosweid., Antverp.-majore, Greven. et Molart.
VARIANTES.LECTIONES.
.De Palestïna, Hierosolymis, Jherosolimh, Jeroso- D métallo. Al nobis, codicibusadbserendum est; verum
limis, Autisiodoro et hujusmodi scribendi modis, loci nomen habes in Aclis. Soins Grevenus pro An-
alibi salis diclum esl : sequimur codices, ex illius tonio: scribit Anioninoe. Rursus Greven. et Molan.
aaalis ingenio scribentes. Sylvani legit Rosweyd. ponunt sunt coesi, pro coesisunt, sic Antverp.-maj.
contra auiographum Ultraject. Herinien. videtur lia- adusla est, pro exusla est. Item proecipitatur, pro
bere Suvani, ulrumque in lextu corrigilur. In melalla proecipilatus est. Herinien. habel Curcodimi, Ros-
J[anensi (iinn Vnlensi, ut habelAnlverp.-niaj.)legunt weyd. Corcodimi,Antverp.-maj. Gocordani, Greven.
constanter. codices vetusliores et eselcri passim : cl Molan. Curcodomi, alii aliter. Piilamùs legendum
melius. foi'i.'isse Greven. et Molan. post Adonem, .ut est in textu.
 2J MARTYROLOGHBL— MENS, MAI. '22
.'''.'-..• -•' OBSERVATIONES. :
Silvani episcopi, in civitate Gaza', car» plurintis Agiori elogio, cùi pederë non débet hpdiêrnuniiNot-
clericorum suorum coronatï,,, his .'Vèrbis;nierninit keri. Brëviores sunl Ado et Usuardus : nihilominus
aiictor Romani pàrvï, seelitùs de more Rufmi Euse- aniiqua Acta redolenl, quibus tôt Martyrolbgorura
-bium lib. vi!i,rcâp'-14, nec quidqûam superaddidit rum aucloritas nptilplus lidei addidil, quain primiis eo-
Ado, prseter riôtissiinairi Diocletiaiii persecùlio- cômpiiàtdr"inereafiur, ut de Aclis sançii Alexan-
rieni. Usuardus ëllNolkêrus' Âdoiiem iranscripsëre. dri pridie dicium est.. Vide Papebi'pchii eommenla-
Vide qiise obiler.dicta siinl in pbservaîionë,,,xx Fe: rium, notas et censuras, ac rursus in Responsioni-
bruarii, quo; die Siliànum'cum Tyrrannione aiiisque, : bus, yarijs!locis.'proeserliin ad art. 10, num. 129.
perperam conjuiigi oslendimJ!S..Aique hic ex Adone, Sed hsee omnia antiquissiiiiO sancli in Ecclesia cul-
secundo lo.coponendi eranlsbcii illi xi sëu potius tui nihil prorsus deirimenii. afferre memineris. An-
Iriginia tiovéin,qui siiniil ad metalla dàmnali.ëadem tonio: elogium Adoniariumest, quainvis et jllùd quod
cuin.Silvano martyf.ii,cprpha; donaii sunt; malè aB •Florus habet, a hoslro lion .magnopere discrépet,
Ùsiiardo, a duce, iii'Ua dicam, in noslrp :l.aicrculo haud dubie haustum ex .eodèiri lalicë, de cujus puri-
sègwsgaiï; de quibus vide Eusëbium,,in ÀClis rela- 'tate non omhîno'constat', ëuni'pliirïbùs'Anioniis vel
tum et apud Riiinartium pag.'528 et 351. Tpiani _ Àntonims feminis, simile elogium à Grsceis et Lali-
. -liisioriain GaiHce compleciiiur Tiilèmonllustomo V, nisj si non eisdein lermihis, ssiltem eodenv sensu ap-
,i:avpag»452, De,solo Silvano "Idquiliir pi-gefatuni Ro- tetur, ut èëllîgërëestîrt aetïs i Mariii, et liïc; et in
Vmanum,p1ary^ ita detùrpala Pràetermissis xiï Jiinii.!
, suiit, iu JiMis resiituehdis mnUiirii labpret Floren- „ De Floriano agit etiam Rabanùs, cujus brève elo
iuïiùs. In Silvâiio' et xi. "niartyribiis mendosa pjera- a" gium sÈquëaënostriimét diffusius Noikeri, desum-
•qiïeVPrp Antoniai passim hâbeiur est 'Antonii. A posi- ptuni est ex éisdëm Àciis, qûié ce'rle, pro pt primo
lioiïe corrùpta Ftorianùs sejunclus Curcôdémum, loco ab" Henscliénip "édita et. illuslrata. sunl, nihil
qui itii, prima, sylïabaimniinulus, Çôdorni vocaiur ab prajférrëTillemohliusVidentur, quô îaotopere de-supposiliorie ea
anliquario Gallîc'Padjèclùm*pùtàvitFlorënlinius.sed "arguai loiiio V, pag, 6,7. Curcodemu*
vere ad lextum pertinere ex mss. Eplernacensi, Cor- dehiquë âb lîsiiardo aliis snperadditus est, genuino
beiensi, elc, melius censuit Henschenius. Crëdidé- Adonipraeterilus. Videat lecior quae*deeo Hensehe-
riin Adonem ex emendaliori aiiquo apographo sua nius brevi eommentario tradidit, decem feïmé Variis
dëcërpsïssel Eiïm isëcniusest Noster, transumpsit- , modisnomen-ejus èxprimens.- Hactenus genuina
que omnia, prseter aniiunlialionem .-ullimama se ad- Usuardi leçlio ; cui Wadalberti.dislichon de Silvano,
Antonia et Fioriano siibjicîamus :
jeciam. .-.
Judoe Qùïriaci feslivitas in Hieronymîanis agilur Silvanusquartas, Anloniacum Floriano,
i Maii, uti el apud Rabanum, sed apud Fiorum ion- ,perpétua'cingunt menliavirtute decori, -'
AUCTARIA.
TORNACEN. déficit m parte e.ogn Antonio;, omissis quuntur XL martyres,, pure. Tunî de Quiriaco, cum
. .nempe iis quse inter nimium torta, et ad ultimunt, narratïone apocrypha. De Anlonia, nihil. In Curco-
in latërculo ponuhturi Abest etiam ahnuntiatio ùl- derno, purus est.
lima. - AQBICINCT. Quiriacum. non yocat episcopùtn, Pro
In PDLSAN.desunt Quiriaciis, Quadragirila marty- . Anisii habet Nisi.
res, Florianus et Cureodemus. , „ DAVESONEN. : «iEt Turonis, riatalis beati Antonii
ANTOERP;MAX;- LOBEC.et UGIIELLIAN. 'J
deflciunt confessoris. » Idema pluribus infra relërtur.
eliam annunliatione ultima. MATRIC.-CARTUS.-ULRAJECT. : ( Quiriaci episcopi et
MUNERAT. post texlum integrum, adjicil: « Hiero- marlyris, qui ante dictus fuit Judas, invenlor sanclas
solymis, beali Quiriaci episcopi et marlyris, qui et Crucis. Floriani marlyris.i Sanctorum XL marly-
Judas prius dictus est, Dominicsecrucis inventons, i rum. Triphanis marlyris, pueri fortasse, qui çoli-
ConsuleActa. tur x Novembris. i AntohiiB marlyris. »
ANTVERP.-MAX., ULTRAJEGT., LEÏDEN.,ALBERGEN., CAMBERIEN. S. Marise; i Castro.-Cambëriaci, depo-
DANIC.et EDITIOULTRAJ.-BELG. lextum referunl non silio S. sindonis, seii S. sudarii Salvatoris nosiri
plane puium, et in fine omittunt aniiunlialionem Jesu Chrisli. » Vide in Pràetermissis de Lancca, Co-
Curcodemi. rona, Clavis, elc.
LOVAN.cum prioribus convenit, sed in fine sub- In VATICAN, niim. 5949, deest, t Quiriaci et Cur-
dit : «Eodem die, Monicseviduae, matris beaiissimi codemi. t Solet hic codex ssepius deficere.
Palris nosiri Àuguslini. i FLORENTIN. : i hi territorio Florenlino, passio san-
I!ENTDLEN. : f In Palestina, civilale Gaza, sancti clorum marlyrum Cerboni et sociowim ejus apud
Silvani episcopi el marlyris, qui cum mulliludine Vallem Cavse, vel Cavis, juxla sepulcrum sancti;
cleri fidelisquepopuli gloriose passi sunl. In métallo Cresci marlyris et sociordm ejus, sub Decio tv-
Pliàiiensi, sanctonnn XL qui simul iruncali sunl. ranno. »Primam Cerboni hujus npiiiiam dedere Ac'ia
• Autisiodoro, sancli Corcodemi diaconi, confessoris. S. Crescii a Laderchio edila MDCCVII...
Niclioinediae,sanct;ï;ATitoniae,crudeliteraediulissime REMENS. SS. Timothei el Apollonaris : < Autissio-
maceratai. Loco Lauriaco, sancli Floriani marlyris. D dori, deposilio el translaiio eorporis sancti Corco-
In suburbio Virdiinpnsi, sanclorum episcoporum Pul- donii diaconi. el confessoris. >
croni, Possessoris eiFirmini confessorum. >In tabula EDITIOLCBECO.-COL. incipit: t Colonia Agrippina,
Prseiermissorum sancli illi anlistiles ad proprios dies in ecclesia sanclse Coecilisevirginis, natale beali Pau-'
remiiiuniur, hodie enim de ipsorum translatione lini diaconi el marlyris, cujus caput per ferreum
proprie agilur. malleum ,.pro Chrisio conirilum dinoscilnr, et cere-
BRUXELLES, in Silvano purus,'Quiriacum expunxil. bruin suum, una cum pio sanguine patienter effu-
Sëquilur de XLrecte. De Anlonia, addit : « A Priscil- disse. Hierosolymis, passio sancli Quiriaci episcopi»
liaiio prseside, J ut habet Ado. Et in Floriano etiam una cum maire sua, sub Juliano imperaiore. Ipso '-
ex Adone, post prmeipatus esl, adjicit quse Usuardus die, cômmemoralio Coronse spine;e Domini nostri;
praeierierat : i El inox videnlibus omnibus, oculi Apud Hostia lyberrina, deposilio sanclse Monicse, »
prsecipilaloris crepuerunt. Ipso die, beaiissimi Justi, etc., cum longo elogio. Sëquilur textus fere purusi
Viennônsis episcopi. » Rejicilur ad vi Maii. In Cur- usque ad-« proecipaïus est. t Tum t lï\ civilale Spî-
codemo purus est. rensi, natale sancti Wydonis abbalis. i Hic inferiûs.
HAGEKOÏEN. in Silvano fere purus, secundo loep , Guido dicilur, de quo inter Prsetermissos Heri-
Florianum memorat, cum elogio sibi proprio. Se- schenius nonnieniiiiii. Is est, opihor, de quo cum-
 25 USUARD1MONACIII 11
MOLANO cgimus xxxi Mariii, quo die in Aclis refer- A tris sancti Augusiini episcopi. Hujus quanta in Deum
.tnr. ,-titulo « abbatis Pomposiani,' elc. Thnronis, fides pielasqne fuërit ux libro ix Coiifess. aliisque
.lieali Anloniiconfessoris. Antisiodoro, deposilio san- ejusdem sancli doëtoris libris liquido apparet. Ipsa
cti CprcOdomidiaconi et confessoris. In civilale Hil- namque precibus uberrinn'sque lacrymis et marilum
.descheymensi, translaiio sancli Godhardi episcopi et Christo lucrata est, et filium de Manichseorumerrore
.confessoris. Viennse, memoria sancli Justi episcopi ad fidei unilalem rediixit. Helense virginis. In Tbo-
.et inarlyris. » ren prope Ruremundam, beata; Hersvvindseabba-
BELIN.incipit: «Apud Hosliam Tyberinam, natale tissse. > De ea agilur inter Prselermissos.
sanclse Monicae,cujus vita admiranda, ex nono Con- MOLAN. : « Apud Osliam Tyberinam, natale sanclse
.'fessionislib.rp sancti Augusiini episcopi colligilur. i Monicse,etc., > ut BELIN.I In territorio Pelragori-
Sëquilur lexlûs, tantum non purus. In altéra autem censi, sancii sacerdolis Leinovicensis episcopi. Et
edilione addilur : <In territorio Pelragoriensi, san- sancti Golbedardi episcopi et confessoris. > Sëquilur
cti sacerdolis Leinovicensis episcopi. > Colitur pror minoribus lypis de sanclo Paulino, ut supra. Tum :
prio natali die, v Maii. • Item beatsè mémoriseJoannis Hanlhon, etc., > ut
GREVEN.: « Ipso die, commemoralio sanclse spmeae babes in Praeicrmissis. E'.litionesaliae incipiunt cha-
CoronseDomini nosiri Jesu Chrisli. Apud Coloniam, raciere Ualîco : «Apud Osliam-,.ete-.> De sacerdote,
etc., > de sanclo Paulino fere ut supra. « Item -san- ni supra, « ïn Hildesheim," sancli Gothehardi epi-
ctorum Celeslini, Majoli el Quinciani. » Melius,po*- scopi et confessoris. > De Antonio, ut supra. « Colo-
nuntur in Aclis. i Item passio sancti Gordiani, cujus nise Agrippinse-,nalalis sancli Paulini marlyris, cu-
festum in die sepulturoe ejus agilur. >. Differtur ad g jus caput; malleo ferreo pro Christo contritum dirio-
x Maii. i Eodem die, comniemoralio. sancli Jusii seitur. Die qnarla, sanctae hosiomartyris Pelagise.
episcopi Viennensiset marlyris. Thuronis, beali An- Yirduni,. iranslalio ejus loci episcoporum el confes»-
lonii confessoris. In Spira, commemoraiio sancli Sorum Pulchronii.eic. ».Sëquilur : « Londini, beatse
Guido'nisabbalis. In civilate Hildescheymensi,trans- mémorise Joannis Houthon, etc. i Jam dixi, vilae
laiio sancli Godebardi episcopi et confessoris. Apud compendium liaberi in Pràetermissis.
Oslîa Tyberiha, deposilio sanclse Monicseviduse,ma-
111Non. Die.S.
Apud Alexandriam, sancli Eulhimii diaconi, in carcere quiescentis. Thessalonicae,nalalis sanclorum Hi-
reneH Peregrini et Hirenis, ignibus combustorum; In Galliis civilale Arelatensi, beali Hilaiii episcopi ot
confessoris, proeclarissimi viri et nobilissimi. Item Viennse, sancti Nieelï episcopi, venerabilis sanctilatis.
viri. Autisiodoro, passio sancli Joviniani lectoris et marlyris.
NOTJE.
lia Praten., Herinien., Tornacen., Rosweyd., Antverp.-Maj., Greven.et Molan.
VARIANTESLECTIONES.
Euthymï, maie scribunt Tornacen. et Antverp.-maj. C Herinien., Rosweyd.et Antverp.-maj. legunt nobilis-
Sic Rosweyd. pro quiescentis, ponit requiescehtis. simi viri. Niceli habent codices passim, excepto Tor-
Thesalonicaiin Anlverp.-Maj. librarii sphalma est. nacen. ubi Nicecii : Greven. aulem et Molan. Adoni
Nomina ibi combustorum, ;sicut in lalerculo posita, conformiores legunt, Nicelii. In Herinien. ëlapsnm
in codicibusJerme omnibus efferunlur. Irenei et Ire- est n,'sicut pro Zosiaisiùn §HJoduiai, ' l'avis in Ro*
nis habet Rosweyd. ApudTMohn).paiilo'niticiiilS/»'«- îWvVtl.Imsiû. - •'"
nmi et Hyreuis. Hylarii scribit Greven. et pauci alii.
. OBSERVATIÔNES.
Unica nolalio observalionis vices supplcrepoterit, episcopi, 'qui Pelagiânam hoeresimin collaloribusde-
. si lextum totum .ex Adone ferme ad apicem desum- prehendit, cl comgere sluduil. Haecverbo indicasse
plum dixero. Pancula lamen indicarc jtiverit eluci- sat est, caetera invènies et diligenter et erudite in Aclis
dalionis gratia. Euthymium, variismodis scriptum, deducla ab Henschenio Papebrocbio, hoc die et
signant apographa Hicronymiana. Romanum parvum in appendice tomoVII Maii, a pag. 594. Cum quibus
ea phrasi, nescio unde .accepta, uiilur, quam. ex conferTillemonliana tomo XV, a pag. 56 ad 97, ubi
Adone tra.nstulerunl Usuardus et Nolkerus. Rursus pauio moderalius censel quam ii qui Semipelagia-
. citata apograplia, pugilesThessalonicemes.diserteex- nismi noiam, lam illuslri sancto «alumniose inurere
primunl. Ea prse oculisnon habuisse Romanum par- D;non formidarunt, quidquid ipse de cselero cum novis
vum, inde conjici polesl., quod teriiam prsetermise- Augusiini discipulis, singulari necessiludine fuerit
. rit, solum scribens : Thessalonicoe,Irenoei et Pere- conjunclus.
grini. Intérim Ado ipsam reslituil, explicato forie ex In Hieronyinianis Nicelovel Nicetio Nectarius jun-
Aclis, quse inlcrierunt, morlis génère; plane ut gilur, alque item in Nolkero. Solum primum appel-
Usuardus, nulla dempla syllaba, servandum pulavit, lavit Ado, ac pa'oinde Nosler, eum presse seculus,
ac ferme etiam habet Nolkerus. Uirum postrenia?, nisi quod pro Nicelii, scripserit Niceli. Juvenianus
annunlialiones ex Hieronyinianis prolbixerint, du- apud Hieronym. Juvianus apud Rabanum, Jovianus
bilal Florenlinius, çodiçem suuin Ep'.ernacensi et apud Nolkerum , ab Adone sic arinunlialiir, ut in
Corbeiensi hic denuo prseferens. Caelerumelogium lalerculo nojlr.o legil Usuardus, hic, ut alibi sim-
salis insigne Hilario Ivibuit Ado, quod miruni esl a pliciler el intègre reddilus. Quoea Notkero de Ascen-
Fiorenliuio ascribi Noikei'o, qui non aliam ssepius sione Domini salis fuse mcinornnlur, de ecclesia in
operam'coniulisse videtur, quam uLAdonis el Ra- monte Oliv.li reyio cullu instrucla, de Dei et komims
*bani verba simul componerel. Nosler primis encomii ullimis vesligiis arenca ïmpressis, ea anliquioribus
jlîius démentis conlentus, caetera prseierniisil. Yi- incognila sunl : forle.dici posset, quod hicWandal-
deri reliqua possunt in fonte, quem cum Rabani bertum seculus sit, qui ila cecinit :
elogio miscuit Nolkerus. lsle vero, quse de Hilario Slellil'erumternisChristusIranscenilitolvmpum.
fùeiïlsuo sseculoeruditorum opinio, prseclare ostën- HilarioqueArelaspollei, VieunaNicelo."
- ' dit bis vei'bis : In Arelato, deposilio sancli Hilarii
• AUCTARIA.
PULSANEN. omiiiit marlyres Tliessalonicenses: die, Ascensio Domini nosiri Jésu Chrisli ad coelos
item Jovinianum, cujus loco haec subsliluil : t Ipso ex monte Olivcli. »
 25 MARTYROL0G1UM.— MENS. MAI. 26
ANTUERP. et MAX.-LUBEC brevia Hilarii et Nicelii A fuit abbas multorum monacliornm, sed postea a
elogja rescindunt, Jovihiano pèrperam iribuentes sanclo Henrico imperaiore ad episcopatum Hilde-
tilulum episcopi. ... . ~' '.' sheymensem vocatus. Qui poslqiiam plures annOs
MDNERAT. in fine adjicit :'< Apud Cellas, sancti hoc dévoie rexissci, in festo Ascensionis Domini,
ForlSnali episcopi.et confessoris. > Çolitur xvm Ju- dum in Maliilinis canlarelur, asçendo ad patrein
nii. Vide ibi Munerali elogium et Acta. . . nieuin et palrcm vestrum, anima ejus angelis asso-
ANTCEBP.-MAX., ULTR.UECT., LEÏDEN.,LOVANIEN.,cialis coelos asceudii, cujus mors exsliiil prodigiis et
DANIC.et EDITIOULTRAJ.-BELG. De Hilario ila ha- sigriis miraculosa. Treveris, ' natale'sancti Britonis
bent : « In Galliis, civilale Arelalcnsi, beali Hilarii episcopi el confessoris. t Subdilur reliquus textus.
episcopi et confessoris, prseclarissimi viri et nobifis. Deînde: «Eodem die, sancli Angèlî Garmelilse et
Qui pauperlalis amator et pins inopnm miseralor, marlyris. Ipso,die, conversio beali Augusiini epi-
pro Teficiendispauperibus, etiam nisiicalîônem con- scopi et confessoris, > cum variis conversioni§ illius
tra vires suas, homo génère clams.el longe allier circumslanliis, melius suo loco referendis.
ediicalus, exercnil, sed nec se ïn spirflnalibus ne- BELIN.«Mei.liol.ini> (sic incipil) « conversio sancli
glèxit.i Hseeex Adone accepta, paulo fusius, ejusdem Augusiini, > elc.,-ut supra ex FLORENTIN. Altéra edi-
prope AdOnisverbis, ab ALBERGENSI deducunlur, quse lio prasfigit : « In moule Oliveti, Ascensio Domini
pnrius ex.ipso fonte hauriri possunt. Caetera codices Nosiri Jesn Chrisli. >Nonmillain lexlu, ut plerumque
ilii'.pnri surit, nisi quod aliqui pro Niceti scribant maie impressus est, corrigenda sunl:
Vincenii, aliique {ut passim receniiores isli codices, GREVEN. : «AscensioDomini. Apud Leocatam oppi-
•soient) menda aliqua Iiabeanl minoris momenli. j. du;» Sicilise,beali Angeli de Jerosoiymis, Carmelila!.
CENTULEN. : « In civilale Arelas, sancli Hilarii epi- Qui cum praîdicandocircumquaqucdiscurrens, inhu-
scopi et confessoris, magni * docii el pispelarissimi meras Chrislo lucrifecissèl animas, prolidei veri-
viri. Aulisiodori, sancli Joviniani lecloris et marly- tale, et pudiciliseinilione marlyrizalus est. Ipso die,
ris. Castro Duaco, sancti Mauroritiabbalis , virî gé- -ïn plerisqùe ecclèsiïs dflîciumservalur de bono la-
nère et sanctilate spectabilis, qui legitur in bapti- irone, qui cum Christo enicifixus, cum ipso paradi-
smale, sanclissimi Richarii filins. Viennse, sancli snin intravU. >Vide Praetennissos. «Ilem sanctorum
Nicelii episcopi et confessoris. » Seqiiuntur Euihy- Gregorii, Pelivii. > Meliusin Aclis. « Triphonis pueri
mins et Thessalonicenses, in quibus purus esl. et marlyris, secundumVincenlium librp xn, cap. 47.»
BBUXÉLLEN. incipil : «ApudJerosolymàni, in monte V'de PrsRierniissos. « Briionis, episcopi Treverensis
Oliveti, Ascensio Domini. i In Euihymio.el Thessa- et confessoris. Ncctarii episcopi Viennensis et con-
loniçensibus, recle. De Hilario, post « confessoris > fessoris. Mauronti episeopi. Conversio beali Augu-
subneeiit : « Nobilis et pneclarissimi viri. Qui pau- siini episcopi, quando ad prsedicaliones beali Am-
perlalis amator, se in spïriiualibus non neglexii. Et brosiï a Manichseorumerrore, posl mullas fluctua-
Vienna, sancli Nycaesiiepiscopi gloriosi. > DeJovi- liones correclus, anno Domini >CCCLXXVII (adde ut
niano, pure. Sëquilur : « El natale sancti Juvenalis minimum annos xj- « aelatis suse snpra iricesinmni,
inarlyris. >An is est, qui colilur vu. Mari? Mirum in amorem Chrisli lotus exarsit. Eoilem die, depo-
est non notari in tabula Praeterinissoruin.: « Eodem silio sancli Godehardi episcopi et confessoris. Qui
die, Iranslalio eorporis sancli Aiidoeni Rothnnia- cum.esset abbas multorum monachoruni, a sanclo
gensis archiepiscopi et confessoris. > Colitur xxiv *- _ Henrico imperaiore ad episcopalum Hildesheymen-
Augusti. sem vocatus., divinilus adnionilus acquievil, ïmposi-
• HAGENOYEN. ab Anlonia
incipit iis.verbis, quse die tumque pontificalis dignitalis ofljciumslrenue guber-
prsecedenlirelulimus. Seqnunlur Euthymius el Thes- nans, cum in noclè Ascensioniscanlarelur -.Ascendo
salonicenses , pure. In Hilario fere similis esl cpdd. ad Palrem meum, sancla illius anima angelis asso-
médise noise: Tum : «Eodem die, sancli Godhardi ciata, coelos.ascendit. Hirenisevirginis, fili;c Liciilii
episcopi el confessoris, Hildeshensis. > De eo eliam imperaloris! > Polius diceretur filia i-eguli'alicujus,
actum esl die prsecedenli. Reliquae duseannuniialio- qui forle « Licinius i vocatus sit. Ul ni est,.primo
nes purse sunl. loco in Aclis p.oniiur. « Item sanclse Waldradse vir-
AQUICINCT. in fine : «Apud Duacum, nalalis sancli ginis. Ciyilate Bothomagensi, translaiio sancli Au-
Manronti abbatis et levilse. i doeni, ejusdem urbis episcopi el confessoris. Hein
MATRIC-CARTUS-ULTRAIECT. '
:« AudoeniepiscopiRo- sancti Averlini diaconi el confessoris. Bealae mé-
thomagensis. Waldradse virginis. Niceli episcopi el morise, Brunonis pueri, cui sanclus Godebardus, qui
confessoris. Hilarii episcopiArelatensis. J eum susccpluin educaliai, sa'pius prà'dixjt, qûod.se-
CAMBERIEN. sanclse MariaeCouvent. : « Ipso die, cum essel ad pàlriam ilurus. Clinique in obilu sancli
beali Fortuuati episcopi el confessoris. »De quo su- campansepulsarenlur, puer claniavit.: Vere Dominus
pra. « Antisiodoro, sancti Romani marlyris. i Nulla meus coelum scandit, immemor promissionis suse,
apud alios bac die de eo noiilia, ne quidem in Prae- simmque orans, ne se diulius in carne relinqueret,
termissis uosiris. Colilur ibi «Romands abbas >XXII exaudiri meruit. » Colilur, vel saltem ejus Acia
Maii. « Romanus episcopus, t qui el « martyr > ab illuslrala sunl eum Aclis sancli Godehardi îv Maii.
aliquo diciiur, vi Oclobris. Doceat nos "aliquis JJ MOLAN. de Joviniano, sic subdit : « Qui cum bealo
queiniiam duorum hic consignaium velit. Peregrino episcopo el martyre, imperio Sixii Papa:,
REG. SUEC.signalus mini. 428 : « Apud Cellas, Aulisiodorum veniens, cum essel vir per omiiia êlo-
sancli Fortuuati episcopi el confessoris. « qiiens, et in divinis Scripturis egregie erudiius, duin •
UGIIELLIAM. pro « Joviniani, > scribit « Viviani. > superslilionibus paganoriim fortiier resislerel, ten-
ALTEMPS : « la Britannia minori,. sancti Buildoei nis est, alque in Chrisli passione perdnrans, ab eis
episcopi el confessoris. » Haclenus mihiignolus est; inieremplus esl. Scriplmn esl in passione sancli Pe-
nisi hic indicelur is, qui a Castellanovocalur. i Bu- regrini. Eodem die, sancli Averlini confessoris et
docus Venelensis, i ab ipso nolatus ix Decembris. diaconi. In monte Oliveti, Ascensio Domini Nostri
FLORENTIN. : « ApudMediolanuui, conversio.t (ME- Jesu Chrisliad coelos.Mediolaui, >etc. ul FLORENTIN.
, »ie. maie, « el iranslalio) sancli Augusiini episcopi usque ad « bapiizati. J De Forlunalo, etiam ul su-
cl confessoris, sub Ambrosio sanclo et episcopo pra. « In Sîcilia, natale sancti Angeli presbyleri et
ejusdem civilalis, et ab eodem bapiizati, nigrum mo- marlyris, qui de monte Carmeli prsedicalioniscausa,
nach'alemqiièhabitum induii, ut idem Anibrdsiusait divino jussu veniens , cum mulios ad poenilenliam
in sermoiie de baplismo B. Augusiini. > Hseereniit- converiissel, a qnibusdaminipiis hoereticisirucidatus
, tenda sunl ad diem xxvin Augusti. esl. Ipso'dio, deposilio sancti Mauronli abbalis, cu-
EDITIO LCBECO-COL. incipil ab Hilario, loliiin Ado- ' jus sulïï-agiis,si ad sepulcrinn ejus fuerint delati va-.
nis elogium producens. Sëquilur : « Eodem die, liis languoribiis a'grôii, vere recipiuni prsemiasospi-
sancli Godhardi episcopi cl confessoris. Hic prius laiis. Cui saecr prscsul Amatus, eo icmporc quo
*7 L'SUARDIMONACHT 88
Theodoricus rcx lyranniileni exercebal iniquam, A scopi et confessoris. In monte Oliveti..... Mediolani,
post cxcessum beati lUtani abbalis, gratia sanclse conversio sancti Augusiini, > etc. ilt in prima edi-
conversalionis iraditus fuit in custodiani. Scriplum tione. Pronum est observare, prséfalam sancli Au-
est in Vita ipsius. >Tum lilteris minoribus.: « Brugis gusiini cpnvërsipnemv. non antê finëmsseculi xv iu
servaiur ofliciumjde bono lalrone cum Christo ,crn- Ecclesia celebratam fuisse, autIn Fas'los rêlaïam.
cifixo. >Ediliones alise.conveniunt cum prima in Jo- Nam qui primo cilanlur codih FJoienliniy anliqùiores
viuiano. Tum :. « In Sicilia, apud oppidum.Lëocha- non sunt,-et quidem pars potissimàabeslab èdilione
tain, siveAchalam, natale sancli Angeli, i.eîc.ïiem .Usuardi Florëntina' aiinir' MCC'CLXXXVI
sic ut ferme
In Foiiunato. In Mauronle paulo coniraetior est, !BELINO ea qualiscunqiie commëmoralip adscriben-
rem ex Aclis clarius '
ulrobique subobscurus; pèrci- da sit.
«
pies. De Averlino, ut supra. Treveris, Brilonis epi-
PridieNon. Die 6.
Nalalis beali Joannis aposloli, quando ab Epheso, jussu Doniiliani Komam përductps, et prsesënle sënaiu
aille portam Lalinam in olci fervenlis dolium missus est, sed minime Isesus. Ubi festum eadem diecon-
ciirsum fidèles populi usque hbdie faciunl.Antiochise, sancli Evpdîi qui, ùtbealus Ignalius scribit; primus
ibidem episcopus ab Apostolis ordinaïus est. Hic gloriosp marlyrip apud eàmdem urbem vilàmfinivitiTtem
sancti Lucii Cyrcnensis, qui apud Cyreiiem primus episcopus; a sanclis Aposiplis institutus est, qùèm in
Aeiibus aposlolprùm beatus Lucas commémorât. In Africa, sanclorum marlyrum Heliodori, Venusli","cum
aliis sepluaginta quinque. '"-.""',-'•• -.;.'

Ex loto puri smilPraten., Herinien., Antverp.-Maj., B den., Lovanien.,." Albergen., Danic. et Èdit Vitraject-
Munerai., Greven. el Molan. Proxime accedunt Ant- Belg. -..:-. ,
et
verp. Max.-Lubec, Anlverp.-Max., Ultrajecl., Ley-
VARIANTES LECTIONES.
In purioribus codicibus ad pauca reducunlur. gloriosotnariyrio, brévius ppsuîl, liïc gloriôsè. Çseterï
Herinien. el Munerai. more suo scribunt. Joannis.. Adonem polius quam Usiiàrduni sequi videhtur,
Rursns Herinien. legil Cirinensis eldrenen. Mune- diirn legunt melius et clarius, iifti festivuîn eademdie
rai. festivepro festum: Greven. et Molan. Yenusiii. concursum, etc., sed Ariiverp.et MâxLubec. n'oevos
De Aphrica dictum alibi. Reliqui codices, exceplo .alïos iiabéiit, uti est missus, cursim, pro concursum,
Antverp. majore, omillmu primam vocem, Natalis. et in Aciibus Helyodori, etc.
Codex, qui excipilur, ponit natale. Idem.-pro, Hic
OBSERVATIONES.
Lalcrçulum tolum, si uhimam aniiunlialionem stolani ad Philippenses non salis apte Jiuc reduxil :
excipias, ex Roinano parvo proliciscilur, nam in De quo ipse Paulus Philippensibus scribens, ail :.Evo-
prsecipuis apagrapbis Hieronyinianis de Joanne unie dium rogo el Synlychen, etc., non enim de Evodio
portam Lalinam, Evodïoei Lucio'née verbum'répe- illic meminit Aposlolus, -sed de Evodia, ul notissi-
rias. Ea tamen inter lextum nostrum et Romanum mum est. Paucis colligit Henschenius, quse de Evo-
parvum divërsilas est, quod Joaiïnes, hic primo, ibi p dio in tabulis ecclesiaslicis reperil,. nec plura alii
ujiiiiio loco reponalûr. Nusquam vero dislinclius tradideriuil. Lucium referi Romanum par.vum his
locu.linn esse Romani parvi conipilalorem, lexium verbis : -Et S. Lucii Çyrenensis,qiti Cyrenai ab-Apo-
ejus legenti manifësium erit. Ado prolixius elogium stôlis' episcopus ordhuàiis est. Csclera ab Adone ad-
ciiam primo loco Joanni aptavil, quod solilo nilore juncta, Nosler ad verbum iransl'ulit. Recte observât
conlraxil Nosler, quem niirum est obscurius legisse Henschenius plura hic a Mariyrologis LIIG'IO adscribi,
festum concursum, ubi Ado clarius posueral/'éslivum. quam sacer lexlus expresscril, reclins facturis, si
Nolkerus hic supra diictorein sapuit, aucto pluribus ' idem ei elogium Iribiiissent, quod habet ManabeiK
ei, interpolalo ejus elogio. Quse ex Terlulliauo el xxiv Maii, neinpe Proplieioe,ac docioris, sub Novo
Hieronyiup circa celebrem ïllam sancti Joannis apo- Teslamenlo. Nequëo coiijicere ex quo qualive Hiero-
sloli passionein, cujus Roiiiaeservatam ïnemoriam nymi apographo lleliodorum et Yenmtum cum LXXV
vidiiiiiis, illuslranda esseiii, beiie ab llehschenio sociis Usuardus aceeperit, quorum loco apud Raba-
remiiluni'ur'nd diem ejus naialcm xxvii Decembris. num el Nolkerum Marianus et Jacobus cum sociis
Audialurbic Wandelberlus. Joannis iriumphuin sic iterum animniimilnr-..Si recte Henschenius numero-
celebrans: sam apud Hieronym. marlyrum turniam dispescuil,
Pr;reclsiimpridiecélébrant liomanaJoanaem Heliodorus, Marianus el Jacobus ad camilem Afri-
liausilde verbum. canam cohorlem periinenl ; at Venustusad legatio-
'lV'inpljOui, qui plcuo peclore nem, si ila loqui licel, Mediolanensem reducendus
De livodio nihilo plus dixit Ado in Marlyrologio, est. Quod vero in Pràetermissis notai Henschenius,
quam iu Roinano parvo repérerai, sed in feslivitali- a Rabano indicari Marianum teelorem el Jucobum
bus Apostolorum, verba S. Ignaiii récital, quse No- j» diaconum,,de quibus x.xx Aprilis; additsea Rabano.
sler 'non"descripsil, ex loto Adonis contexlu brève circumslanlise plane verosiinile faciunt. El hune
suiim elogium cOnliciens: Hic gloriosomarlyrio, elc. verum marlyrii diem esse, ibi indicavimus. Uicun-
Quse apud Mosàudruni leguniur, ipsissimum sunt que res liabeal, cerla videtur et indubitala ex codi-
Adonis inter festiviiat.-s eiieômium.Nolkerus eas non cibus iiostris Usuardi leciïo.
coiisuluit, qui priéicr Marlyrologii verba, Pauli epi-
AUCTARIA.
TORNACEN. jam aliquolies elogianon nihil con- Lalinam, » deinde reliquam lexlus nosiri periodum
traxil, quod hic denuo l'ecil, omiticndo verba, « hic huic initip adaplans : < Quando idem, > etc.
glorioso marlyrio apud eamdem urbem vilam fini- rum BELIN.mullis nsevis, ut solet, respersus est, quo-
Vil. >De cielero purissimus est. hic prsecipuus, quod cohlra lexium de i Lucio
•'-•'.PUI.SAKEN. magis muiilus est, omiliit, « ubi fes- Cyrenensi > égeril loco ultime.
tuniv • elc. El de Evo-.lionec verbum habet. CENTULEN. : < Nalalis sancli Joannis aposloli ante
ROSWEYD. incipit : « Romse.,Joannis ànie portam portam Lalinam Roinae. Anlioehiae, sancli Ewdii
. 29 MARTYR0L0G1UM— MENS. MAI. 50
marlyris, qiii primus post béatum Pelrunv Aniio- A Pelagii papseprimi,elTheodosii principis, et sepul-
chenam rexiteeclesiam. Eodem die, sanclorum mar- tus est in ecclesia sancli Laureniii, exiramuros et
lyrum Heliodori;Venusli, Postunii, Maximî, Nicelii, in ejus. sépulcre, i Referunlur haec in tabula
cum aliis LXXH.I Jam diximus in Observâlione Prseiermissorum ; sed translaiio illa differtur ad
Heliodorumperperam jungi Venuslo aul aliis Medio- iii.Aogusli, vel xxvi Decembris.
lanensibus. Vide prselerèa quse nolavit Henschenius LUXOVIEN. :« Augnsiodono, Jieaii Placidi presby-
hic. Sequitur: « Anlisiodoro, sancti Valeriani epi- teri el abbatis sancti .Symphorïani".» Remiltilur ' in
scopi, post sanctum Peregrinum lertii. J indice Praetermissornmad vu Maii.- •
BRUXELLEN. ,:« Sancli Joannis aposloli et evange- SALINEN. li. Anatoli. «Angnsioduno,deposilio beati
l!slse. Qui jiissu Domillahi fratris Titi, secunda per- Philiberli episcopi. > Forte idem est, qui proxime
secuiione, quam -ipse post Neronem exercuit, ab superius « Placidus » dieilur. VidePrselermissos hac
Ëphéso ad urbem Romam perducliis, prsesente Sena- •die, et Acta.vu. Maii.
lu, anië portam Lalinam, in feryenlis olei dolium REMENS. SS. Tinu!et Apoll. : « Anlissioddri, depo-
rnissiis,sed minimeltesus est. Undë-iàmlibéra poena silio sancli Valeriani episcopi et confessoris. »
exivit,'qiiam a corruplioriecarnis fuit immunis. « EDITIOLTJBECO-COL. in textu salis pura est, in fine
Quse textui siiperadduniur, ex Adone accepta sunt. adjungil :« Eodemdie, sancti Melotis pueri, pro
rèliqnis salis pnrusest.
'InHAGENÔVEN! Chrisio decollati. > Vide Prsetermissos : ubi nomen
; In Joahiie modice ir.lerpolaiiis, secun- varie-scribilur. « Anlisiodoro, sancli Valeriani epi-
do'foco liabet : « Item in Salerno, translaiio-sancli scopi et confessoris. »
Matlhaéiaposloli. i Nâlalem Maùhseihodie referont B GREVEN. <Item, sanctorum Mallhseietprimi, Victo-
aliqiia Hieronyihianàapographaï De omnibus àgelur •rîs, F.elicis!>t)uo prinii Tarentini sunt, riostremi ex
die, quo colilur, xxi Sepiembris. « In LauffenHerbi- numéro Mediolanensiuin.t Eodem.diè, sancli Melo-
polensisdioecësis,translaiiosanclseReguisidisvirginis •lis pueri; prp -Christo derollali. i De qiio jam dixi-
et marlyris. i In Aclis remiltilur ad xv. JuliL Se- nms. « Anlisiodoro, sancli Valerii episcopiet confes
qurnilnr-qu'aeadf lextum pertinent, nonnïhil etiam " soris..> Valeriano in Aclis juugitnr : « Secundiani
înlerpolala. episcopi. » Hoc lilulo non magis noms est quam
AQUICINCT; Omïtlit quse de sanclo Lucà iri textu « Secundini, BenëdictielPlacidi episcoporum. >Vide
recilànliir, ël aliter periodum terminal. PraHermissosde ntroque seorsim. t In Anglia, sancti
MATRie-CARtDS ULTRAJECT. **Joannis anle porlam Eadbrcchti (quem Edberlum nominanl) episcopi
Lalinam. Lucii Cyrenensis. Heliodori, Venusti, cum Lindis farnensis el confessoris; viri, ulBeda leslatur
aliis LXXVmarlyris. Evodii episcopi et marlyris. » libro iv, scienlia Scriplurarum divinarum simul et
VATICAN, nûm.5949. DeestHeliodoriet socioriim* proeceplorum coelestium observanlia , ac maxime
Adjeclum primo loco : « Natalis sancli Secundini eleemosynarumoperatione insignis. Constantinopoli,
episcopi et confessorisin sancla Sophia. Eodem die, deposilio sanclse mémorise Joannis Dauiasceni, do-
sancti Secundini marlyris. > Quiriam sint illi «"Se- ctoris egregii, nec minus vila et miraculis clari. »
cundini , i hactenus mihi non liquet, necin Pràeter- MOLAN. lypis niiiinrihus : « In Anglia, sancti Ead-
missisde iisquidqnam invënio. Non arliitrpr « Secun- brechli, > etc., ul GREVENLS. Tum: « Constantino-
dianos i indicari, quales hodie inter martyres con- poli, deposilio, i etc., addens in fine : « CujusYitam
iiumeraiilur. Caelerum primo loco ea adjecia sunt;, conscripsit Joannes palriarcha Hierosolymitanus. »
sequitur in fine: « ApudSalernum, translaiio sancli 'C EditioiieS' alise eliam niinori cliaraclere hoc solum
Mallhsciaposloli et evaiigelislse.
' ' > Corisonant sequen- haheiil : « lu Anglia, sancli Eadhrechli, sivé Edberli
les codices. - . episcopi Li'ndisfarneiisiset confessoris, viri in- divi-
FLORENTIN; : « Apud Saiérniim, iranslalio eorporis narum Scriplurarum scienlia simul el prceceplorijm
sancli Matlhseiaposloli etevangeljslse. Romse,Irans- coe|esliumobservanlia, ac maxime eleemosynarum
lalio eorporis sancli Sleplianiprotomariyris, lempore operalione insignis. » Vide GREVEN. supra.
Nunis. , ,. - ..; _, ,-. '. -' Die 7.
Apud Terracinam Campaniseurbem, natalis bealse Domililli»virginis et marlyris, qua?cum esset Flavii
Clemenlis Consulis, ex sorore neplis, et a sanclo Clemenie velamine-sacro copsecrata, persecutionë Domi-
tiaui, etnn aliis plurimis, in insulam Ponliam exilio deporlala, longum inibi-marlyrium duxil. Novissima
doclrina, ac miraciilis cuni converlisset plurinlos ad fidem Domini, incenso.cubiciiloa quodam judice, in quo
simul cum suis convirginibus Eufrosina videlicel et Theodora clausa morabatur, xurs'uin gldriôsi martyrii
sui consummavit. Eodem die, sancli Juvenalis marlyris. Nicomedise, oassio sanctorum- Flavii, Augusti et
Augusiini fratrujn. '
". NOT^E.
Silmilur texlus ex Praten., Herinien., Tornacen., Rosweyd.,Munerai., Belin., Greven.et Molan.
VARIANTESLECTIONES.
Tarracinam, et Teracenam librarii imperilise ad- D lyrium duxit, malnit scribere produxit. Herinien.
scribo. BeaioeDomiiilloelegunt codices omnes, ex- •vk-inter puros'codices hodie merelur annumerari,
ceptis Greveno et Molano.An beatai prô Flavioeirre- dum ila sensiim lorqucl : Quodam judice, in quo el
pserit, nescio; cerle Flavioe nomen nulliis apposuit Theodora clausa morabatur, cursum gloriosimartyrii
prseter duos jam cilalos. Mimerai. Belin. el prsefali sui consummavit, simul cum Eufrosina convirgine
duo, maie scribunt, Domicilia:.Domicianiin Praten. et sua. Probaiiores codicesdiabent convirginibus, soli
Munerat.notaiidumnonest. Rosweydlanlillmntrans- Rosweyd., Munerai. et Belin. simpliciler virgiiiibus.
posuilin, neplis et sorore et deporiata exilio. Belin. Eufrosina scribunt codices omnes. Nonnulli, sed.
post Domiliani, inseril, obtestimoniumChrisli. Item maie, Nichomedia.SicMunerat.pro sanctorum Fla~
pro Pontiani scribit Pontianum, pro inibi, ibi : pro, vii, elc, ponit Clavii.
fidem"Domini,fidemChristi. Sic Tornacen. pro mar-
OBSERVATIONES. .
Etsi binsehoc die Flavioeinler multos alios marty- bus , in iis codicibus consignari. Primus omnium
res in Hieronyinianis recensëantur, nimis quam cér- illustrissimsc sanclse, in sacris Fastis Iocnm dédit
tuni esl, Flaviam Domilillatnnec hoc, nec aliis die- auctor Romani parvi ila. hoc die, secundo loco bre-
51 USUARD1 MONACIH 52
viter annunlians : Ei Flovioe Domitîtla', nec vereor A parvum, nec.quidquam.ab Adone, aul a Noslro,-aut
asserere, eam verosimiliimeex RiifïniEusebiolib. m, a Nolkero suggerilur, quo de locoet tempore, quibut
cap. 17, acceplam, ubi si non de marlyrio, sallem floruerit, possil aliquid certi proferri, inquil Hens-
de exsilio expresse agilur. Uherior-liisloria ex notis- chenius, caetera prosequens, quse de eo sanclo, pro-
simis aclis sanclorum Nerei el Achillei ab Adone •babili aliqua conjectura, dici queant. Pro anliquo
cohtexta'c'si, qiiam paulo ampliorem fecit Nolkerus ; :cullu siat etiam Wandalberlus :
Nosler elegaiiti.!synopsi complexus est. An .et cur Mortepia NouasJuvenalissanrlùshonorai.
Flavioenomen expunxeril Usuardus, frustra divina-
veris; évidens est unam ab omnibus, eamdemque Ullimam quoqne annunlialionem.ex Adone bausit
ipsam memorari ; nec inagis dubia est antiquissi- Usuardus, illeex Romano parvo,; cujus iexlui, Nico-
ma et receptissima celeberrimse virginis el soeiorum medioe, .Augustiet Angustini,. nomen Flavii inlerse-
soeiarnmque ejus in Ecclesia veneralio, licel.divcrsis -ruit, primiisque 1res illos, fratres appellavit, sic Je*
fliebus recolanlur, fere pro libilu-Marlyrologonini gens ,: Eodem die apud Nicomediam, passio sancto-
eos referenlium. Sufficere possenl in FlavioeDomi- rum marlyrum Flavii. Augusti et. Augusiini fralrum.
tillm honorem, uiium el alierum sancti llieronymi Palet.hic, qnid ex Hieronyinianis Ado diiclori sua
tesiimonium ab Henschenio in Aclis, xn Maii.produ- superaddider.il; palet et lexlus nosiri iraduclio. At
ctum, quo die in Romano, cum Nereo et Aciiilleo scire velim , quo demum auctore, lam rolunde Fla-
conjungilur. .-Hàctenussalis recte fhmnt-omnia. No- vium, Aygustum et Augustinum Viennensis nominet
dns recurril circa aria ipsa, ab Henschenio;laiidala fratres? Ex Hieronyinianis, ijiqnies. Minime vero :
-ta'nqnamo,ptima;fidci, -lainetsi pridem agnovisset .p.nain *' liçel l'atear, Augusiini nomen non semel ibi ap-
Bai'onius tomo 1 ad annum xvm, -nnm. 15, en acta in pellari, alque item aliquos fratres diri ; iiecduin la-
aliquibus fide haud intégra haberi. Rigidius ipsa tra- men Hcnschenii aut Floreniinii perspicacia salis
ctant ei'iidili recentiores , nec Tilleuionliiis, alias .ajisa est determinare, iilrum hi 1res recte fratres
tain - ino'ileralus,' lemperare hic' poinit, qnin acrem compeliari possini. An vero fjeliciusr.em atligerit
-in ea censurait) slringeret tomo II, pag. 127, vocans .Nolkerus,,dum fralrum lilulum liisce eripiens, tribus
opuspessimum,dignumquequod inler Manichoeorum., aliis, nempe Marcellino, Macrobioel Eniychio, alias
sucra malrimonii vincula incessenfium, figmenlucon- JSutheo-, enmd.emtribuit, curiosi lecloris judicio re-
numerelur. Nec nihil, nec omnia recle.prommiial : linquo. Diversa ab bis omnibus esl Rabani oratio.
pra'placet eminenlissimi an'nalisue judicium, a.quo :Usuardus in. hujusmodi rébus minus scrupiilosus,
et hic, elalibi, nouiitsi inviii (livellimur. . . Adoneni, ul diximns,. simpliciier descripsil. Alque
Juvenalis marlyris primo loco-memiuURomanum hsee, pro lexlus verilale, salis dicta sunlo.
. AUCTAR1A.
PULSANEN. omiilil aniiunlialionem Juvenalis, es- In, VATICAN, signalo num. 59,49. Deest Juvenalis.
tera purissimus esl. ... Ailjicilur": « TransitiiS;sancti Siephani prolomarly-
ANTVERP., MAX.-LUBEC-, UGHF.LLIÀN., ANTVERP,.ris in Romain. •- De quo eliam heri. Vide diem na-
MAX.,ULTBAJECT., LEYDEN.. LOVANIEN.,. AI.BERGEN., lalis,. vel ni Augusli. Fallit Castellani notula,
DANIC. et EDITIO ULTRA BELG.Onuies deliciuni. in ul- ALTEMPSIAN. : « In Canlia monasterio Pétri el Pauli,
tima annunlialione. deposilio. sancli Leothardi.episcppi, elc. > ul supra
ANTVERP.-MA#. sic incipil : « In Canlia monaste- C in ANTVERP.-MAJ. -...-.
rio Pétri et pauli, deposilio sancli Leoihardi episcopi :
FLORENTIN. Romse.,« sancti 'Benëdicti jiapse et
et confessoris, qui ctnn lilia régis Francorum Bertha, confessoris. Apud Reverlacum, sancli Joannis epi-
in has parles directus est, ut sanciilalis exemplo, ¬scopiet confessoris. :» Abdicalo episcopam, eo loco
Chrislianse religionis.culium, pagano adhuç régi çon- jnori yoluit; a quo « Beverlacéusis > dictus esl.
juncla non mulaiet. ».Observajida«uni qusede Lep- . ^REMKNS. SS. Tim. el Apoll.. « Lauduno Clavalo,
thardo , vel* Lelardo in Prselërmissis notantùr. deposilio sancli B-.isonisconfessoris. > Prsetermissus
Sequitur : « El natale sandli Joannis Eboracehsis est, a Casiell. lamen inler sanclos ponilur.
archiepiseopi. i In lexln purus. esl. EDLTIÇ LUBECO-COL. incipil : « Romsesancli Bene-
CE.NTULEN. : « Apud Tràcinam urbem Canipàniae, dicli pajisë, qui sCilit"ibidem merises decem, impe-
nalalis bëalse Domilillaevirginis ël-màrlyris. Eodem ranie Consianlino Auguslo. » Vide dicta superius,
die, Nichomedine,.sanclorum marlyrnni"Flavii, Au- ad. HAGENOVEN. « Apud Tarracinapi Campanise ur-
gusti et Augusiini fralrum. » bem , natale bealseDomicillsevirginis et marlyris.
BRUXELLEN. in Flavia Domililla fhodice -interpola- Qnsecum essel neplis Domitiani imperaloris et Au-
tiis , in Juvenale purus est. Tum : « Ad ràdicem reliano filio Flavii Clementis Consulis nupta, ipsa
nionlis sèpiimï, passio sancti Gaudeniii marlyris. » propler Christum connubium spemens , a sanclo
Quis hic Gaudenlius s'il, falcnr me iguorare. « In Ny- Clémente episcopo, sacro velamine consecrala, i etc.
comedia , sanclorum marlyrum Flavii , Augusli et fere pure. NicomediensesJuvenali prseponit. Dein :.
Augusiini fralrum et iiiaiïyriiin. El Benedicli epi- « In terriiorio Mediolanensi, translaiio beati Pelri
scopi. i Indïcai, «|tinnr, Benediclum papam IL, de D presbyleri,et martyris ,.ordinis Prsedicatorum. Ipso
quo acta hodie. « Hem Donaciani episcopi. > Dies die, beàli Domiciani episcopi el confessoris... Bever-
nalalis esl xiv Oclobris.« Item, iranslalio sancli Pelri laci, natale sancli Joannis episcopi et confessoris
de Mediolano (qnid ni « de Verona? » ) marlyris de Eboracensis. i • .7
online Pisedicaioruin. i Vide quse ad nalalem.dicta GREVEN.' : « Feslum quinque gaudiorum bealoeMa-
sunt xxix Aprilis. rias Dei geniiricis. > De co in Prselërmissis. « Item,
HAGENOYEN. In Flavia Domililla, nonnihil eliam -sanctorum Frodisii, Macrobii,Acbaici, Marcellini. >
iiilerpolalus, in relique lexlu purus est.-Tum subdit : Ex Hieronym. : « Celerini.episcopi el confessons.,»
« Ipso die Romse, deposilio sancli Benedicli papse11, Duo Celerini sunt inter martyres, sed quis hic «epi-
qui in abeiinie (ab ineunle) aetate sua mililav.ilin scopus et confessor, > nescio. « In Anglia , sancli
Ecclesia, elsemper pauperlalis amator exslilit. Con- Joannis Eboracensis episGopiet confessoris, vita et
sliluliones edidit .el in. pace obiii sub Consianlino niiraçulis (Beda, lib.-v, leste) clari. Auguslodùni,
quarto. » Hujus Pontilicis aelatemin aclis discussam deposilio sancli Placili, (Placidi) episcopi. Domiciani
iiivenies hoc die. episcopi Tungrensiseï confessoris. Hilarii confesso-
MATRIC-CARTUS-ULTRAJECT. «Domililla?virginis et; ris. »Vide Prieiennissos. « Ceveri confessoris. » An
inarlyris, cum Eul'rosia Cl Theodora. Domitiani l'-Cërenicns, » vel « Serenicus » diaconus S;igiensis?
'episcopi; :
el. confessoris. •Juvenalis martyris.. Itein « In Anglia, Ezeleidis virginis. » Vide^Prsëierm'issos
-sanclorum Fliivii;Augusli el Augusiini fralrum-miir- el AppeiidtcemlonioVII.-Maii.« Translaiio beali Ste-
• lyitinr. i Tcxium - phani prolomariytis, qi anclo.corpus ejus a Conslau-
semper'mutilai.
 53 MARTYR0LOGIUM. — MENS. MAI. 54-
tinopoli Romani duetum , corpori sancli Laurentii A Ebëracensis et confessons;, vita et niiraçulis clari.
conjunctum fuit, tempore Tbeodosiijunioris. Medio- In ecclesia beatae Marisein Hoyo, nalalis sancli Do-.".
lani, translaiio beati Pétri marlyris, ordiriis Prsedi- mitiani episcopi et confessoris. Qui sub Hildeberli
calorum. Mastidisevirginis; » Trecënsis. gloriosissimi régis tempore , Aurelianensi legitur
MOLAN. : « Domitianiepiscopi et confessoris Tun- synodo inlerfuisse. » ;De Placito, ut supra. « Trecas,
grensis, Trajeclensis, Leodiensis; apud Hoyum in translaiio eorporis sanclse Mastidise virginis. Die.
ecclesia bealai Marisequiesceniis. Auguslodini, de- seplima, conimemoralio signi crucis apparenlis. in
posilio sancli Placiti episcopi.-fiomse,Benëdictipon- coeloHierosolymis, circa horam diei terliam , sub
tificis, qui sedil in episcdpalu unum mensem, impe- Constantio rege. Quod quidem lîgurabatur per aslra,
rante Constanlino. > Dein minoribus lilteris : « In a sanclo Calvariseloco usque ad nioiiiem Olivanim.
Anglia, sancti Joannis, » etc. ut GREVEN. : « Festum Et memoria- sancti marlyris Acacii. J De nlraque
quinque gaudiorum Marise/» Editiones alisesic ha- jam signala annumialione vide Praeierwissos.
benl : « Beverlaci* deposilio sancli Joannis episcopi
VIUIdus. Die 8.,
Mediolani,natalis sancli Victôris marlyris, qui a primseva seiafe Chrisliantrs, ctim esset in castris impe-
rialibus miles, compellenleMaximiano, ut sacrificarel, in cpnfessione Dominifoi-lissimeperseverans, primo'
graviter fuslibus csesus, sed Deo prolegenle, doloris expers, dein liquenli pluinbo perfusus, sed nihil peuitus
lsesus, novissime gloriosi martyrii cursum capilis abscisione complevil. Apud JEgyplum, sanclorum Stë-:
phani et Victôris. -
NOTiE.
lia Praten., Tomaceni, Antverp.-Màj., Mnnerat., Greven.et Molan. >
VARIANTESLÈCTIONES.
Fere'in minuliïs verlilnr. Scribit Antverp.-Maj. B id forlasse alibi correxerim. De cselero, primeva,
Mediolane. Tornacen. legil, in confesnioneDomini étale, cesus, nichil, lèsns, poenittis,.apul, elc. nsévi
perseverans, omissio adverbio forlissime, pro quo sunt aelalem suam redolenles : oenullimus Molani
Munerai. posuil constantissime. Reliqui iu texiu esl.
abscisione,ila volenlibuscodicibus omnibus, lametsi
'
OBSERVATIONES._ ..
Celeberrimam Victôris a palria et génère, cogno- a pag. 267. Exstat eliam in Aclis, Gregorii Turo-
mento Mauri, marlyris Mediolanensisniemoriamapud nensis in Vicloris gloriam narralio. Nec reliçenda
Latinos fuisse olini oporluit, utpote qnem prsedicent est nitidaWandelbeni poelicà exornalio.
Marlyrologianiiquiomues.solisBedael Floro exceplis. IdibusooluvisMediolani urUe.corusral
ApographaHieronyniianaprsecipuaabeo Sanclodiem MartyrpiajcipuoveneraiidusVictoramore(honore?)
auspicahlur •.Mediolano,Vicloris.Romanumparvum, Haçlënus concors veteruni senlentia.. Qui sequun-
Ado et Rabanus unicuin illiim hodie annunlianl. In tur,. Stephanus et. Victor ab Usuardo ex prsefalis
priori solum legitur : Mediolani,-sancti Vicloris mar- Hieronyinianisconsignaii sunt; ubi dubiles an pro,
lyris. Diversa sunt, iicet. ex iisdem,Aclis sumanlur, Stephani et Vicloris, non sit scribendum, Vicloris
Adonis et Rabani elogia. Nolkerus primum seculus et Slephdnoe,ùtjecil Nolkerus post Hieronymiana,
esl, uli et Nosler, qui Adonis verbis quidem ulilur, aliis Januarium adjungenlibus. Nescio an a vero!
sed more sup aliqua relinquit intacta, a Noikero in- multtim aberraveril, qui iegendum puief, Victôris
tègre Iranssumpla. Ulrum de elogil verilale dubï- el Coronoe. At cum Victor et Stephanus i Aprilis,
tandum sit, haud equidem plane perspicio; fontem, Victor el Coronaxiv Maii recurrant, malim liàc die
ex quo acceplum esl, omnino purum. non esse fale- Usuardi le.vlui insislere, qnem ad ejus menlem lue
tiir Henschenius, alii ferme ex loto repudiandum plane expressum esse, equidem nullus dubilo. De
existimaiit. Vide quse in-Commenlario prsevio ex<- his brevissime in Aclis noslris hoc die disputât Hen-
penduniur a hum. 8 et apud Tillemonlium tomo V schenius. .
AUCTARIA.
HERINIEN. In reliqno textu purissimus, patrium C episcopi , et, confessoris' » In LEYDEN-BELG. Dee*t
sanclum hic denuo inseril, ila sçribens secundoloco : annuniiaiid Pelri. '
< Eodem die, deposilio sancti Gibriani confessoris, ULTRAJECT., LEÏDEN.,ALBEBGEN. et DANICIinci-
in ecclesia sancli Remigiiquiescentis. » piunt : « In Apulisefinibùsmonte Gargano, invenlio
PULSANEN. lia ordilur : « In monte Gargano, ap- beati archangeli Micliaelis.> Sëquilur : « Mediolani,>
par'uio beaiissimi Micliaelisarchangeli. Ubi, ipsius . elc pure. Abest « Siephaniy»elc' De Elladio-el Pe-
sacrala nomini habetur ecclesia, vili'facta sehemale, trp, ut prpxime .diximus.
sed coelestiprsedita virtute. » Vide,tab'ulamPrseler- ÇÉNTULEN. « Mediolani,sancli Victôris marlyris.
missorum. In Viclore Mediolanensipurus: est." Deest In ^Egypioj sanclorum Stephani et Vicloris. Anli-
ullima annunlialio. -. , ..' - siodoro, sancti Helladii episcopi et confessoris. In
ANTVERP. ëi MAX.-LUBEC Textuipuro subjiciunt : , Sanclonicp Yetavense coinobio , sancli Martini ab-
«Jipin! Elladii.episcopi. »,Adnectunt pneterea : .In ' bâtis." » Remiltilur ad xxiv Octobris. «Eodem die,
territorio Bisuinmo, monasterio Bëllsevallis,transla- irànsialio sancliGënliani martyris. » Colilur xi De-4
iio, (alii, natale) sànéti Pèiri episcopi et: confes- cenibr.is. - ,;....;... -, -. -. ,
soris. i BRUXELLEN. In textu solilo purior, hseç.adjiçit;.r
ROSWEVD. In fine: « Trajecli, Wironis confesso- «.Ipso die, sancli Martini confessoris. In territorio
ris. » Vide de eo egregium Bollandi commeularium Bisonlino monasterio Belkevallis,.sancli Pelri epi-
hoc die. scopi'et coiifessorls!Et sancti Diohysii, séxti'Yien-
ANTTORP.-MAX. LOVANIEN. et EDITIO ULTRÀJ,-BELG.nensis episcopi. » Differinr in diem sequenicm.
Ini.Viclore purî siiiit.- De'Siephaiio,--Me. nihil, sed j. « Autisiodoro, sancli Elladii episcopi et-confessoris.
àinmediaiesubjuiigunl : «Autisiodoro, natale sancli Item apparilio sancti Micliaelisarclia'ngëli.'Qui's'an-
-Elladii episcopi;et confessoris. In territorio Visun- ictninAuibertum Abrincaiensïs ecclesise ëpiscopiim
.tino, monaslerio Bëlhevallis, natale sancli,Pelri.epU semel,- iteruni et tertio admohuil, litin mari, loco
scopi et conlessoris. Eodem. die, sancli Wironis qui propler eminënliani Tumba dicilur, ecëlesiam
53 USUARD1M0NACH1 5G
8uo nomini dicatam fundarct; pro signo locûm A EDITIOLUBECO.-COL. incipit ; « In Apulia*finibus
osiendens, ubi laurum religaliiminv.enirel, et sicut monle Gargano, invenlio sancli Michaelis archan-
eum peilibus terrain promisse cernëret, sic ecclesise geli.'Quod festum sic sumpsil exordium. Tempore
ambituni duceret. Et ex eo tempore inibi,, sicut in îiamque quo sanctus papa Gregorius, propler pe-
moiVteGargano,- memoria S. Michaelis archangeli stem inguinariam Lelanias, » etc. Quse quomodo
coepitfrequeniari. > Haeccum aliis disciiliendaerunt inler se corinectantur, erudilus lector juilicet,.In
ad xxix Septenibris. Viclore salis pnra est. Sequitur : « In lerrilorip
HAGENOÏEN. in prima annuniialione purus, se- Bisnnlino, monasterio Bëllsevallis,natale sancti Pé-
cundo loco, ila habet : « In Apulisefinibus, in monte tri, episcopi Tharentasiensis ecclesise,et confessoris,
Gargano, invenlio oratorii beati Michaelis archan^. Ordinis Cislerciensis, qui mollis niiraçulis et virtuti-
geli, qiia? (quod) per laurum Garganr amissum in- bus clarus, quievit in pace. In Polonia, civilale
venta est.(legeinverituin est). Item Viennse, Diony-: Cracovia, passio beali Stanislai episcopi et martyr
sii viri pràeclarissimiin doclrina. > De quo supra. ris.» De Elladio, Stepbano et Yictprë,. Marlinp,
« Ilem Gybriahi prseclarissimi confessoris. In Gar-, Dionysio, Wirone, .ut supra.
gonïa,Scanysolay episcopi et martyris. » Slanislaum .BELIN.inilio prsefigit: « In finibus Apulise,monte
hic intelligil Henschenius. «Apud jEgyplutn, san- Gargano, apud Siponium eivitatem, appariiio beàli
ctorum marlyrum Slephani et Vicloris. In territorio Michaelis archangeli. » Tum post texlum in fine :
Bysoniirio, Sancli Pelri episcopi et confesspris. Au- « Ilem Eladii episcopi. » Alii passim scribunt « Ella-
iliysiodoro, sancli Elladii episcopi et confessoris, dii. •» Acta nostra inalùnt < Helladii, > in quibus
prsedecessorissancti Amaioris. » B vide pauca, qiise de eo supersunt, ex lom. I Bibl.
AQUICINC'T. «
Sic incipil : Romse, sancli Benedicli Labbeanseaccepta et ab Henschenio illusirata.
papse. Hic ab ineunie asiate in Ecclesia mililavit, GREVEN.de Michaele, ûl BELIN.: « Secundum quos-
pauperiatis semper amator. » Colilur vu Maii. Vide dam hic, passio beali Stanislai episcopi et marty-
quse ibi in Auclariis diximus. ris. » Fuit heri. «Eodem die, vel secundum alios
VICTORIN. et REG.SIJECI.Enum. 150. Ita in fine praecedenli, sancti Benedicli papse secundi,' tempore
habenl : « Invenlio Micliaelis archangeli, Romse, Constantiui quarli Augusli. » De Dionysio et Peiro
sancti Benedicli papse. » . . • Tareniasiensi , ul supra. « In Trajëcto in'feriorï,
AMBIANEN. «in iSa.nctpniçp,Velaviensimonasterio, beali Wironis episcopi Deivovumet confessoris. In
deposilio Martini .presbyleri' et confessoris, magna- Hibernia , beali Calhaldi episcopi: et confessoris^
runi yirlutum viri, çuju's vita sançtilate el niiraçulis vita elsignisceleberrimi. > Colitpr x Maii; « In Ce-
refulget gloriosa. Eodem die, iranslalio eorporis rionicomonasterio Vercanensi (quam varie hseeex-
sancli Genliani martyris. » Vide supra. primantur, ex diclis palet), beati Martini presbyleri
MATRIC-CARTUS-ULTRAJECT. « Wironis episcopi et el confessoris. Melronis confessoris Veronse quie-
confessoris, cujus corpus esl in ecclesia sancli Mar- scenlis. Maximi presbyleri. > Nolns non est, nisi
tini Trajeclensis. Vicloris inarlyris et mïlitis. > sit ex marlyribus. « Sibriani confessoris. > Voluit
REG.SUEC.num. 428 : « In pago Bilurico, deposi- dicere « Gibriani. »« Macharii erenulse et confesso-
lio sancli,Desideraii episcopi et confessoris. > ris,' in fine orbis juxtaparadisum. i .Vide inter Prae-
VATICAN, num. 5949.' Primo.loco : « Apparitîo tël'inissos. . - -;
sancli Michaelis. Ronise, Benedicli papse, qui prae- MOLAN.« In finibus Apulise, monte Gargano apud
*-
fuit Ecclesisemensibus decem, iniperanie Consian- Siponium eivitatem, appariiio beali Michaelis ar-
lino. > Deesl Stephani cl Vicloris. -.-, changeli. Ilem Eladii episcopi et-confessoris Auti-
UGHELLIAN. adjicil : « Item, Elladii episcopi. Item, siodori. Eodem die, Wironis episcopi et confessoris,
sancli Pelri episcopi et confessoris. » •
cujus reliquisehabentur in ecclesia Trajertensi. Eo-
ALTEMPS. « MonasterioGlascoviensi, sancti Iridra- dem die, deposilio sancli Gibriani confessoris, in*-
cti marlyris sociorumquë ejus. » Vide in Aclis v Fe- ecclesia sancti Remigii quiescentis.- In tcrrilorio Bi-
bruarii, "ubi sociis «Dominica> soror adjungilor. sunliiio, monasterio Bëllsevallis,sancli Pelri episcopi
FLORENTIN. : «In Africa, sanclorum marlyrum Na - eteonfessoris. » In edilionibus aliis, de Michaele et
bpris, el Felicis, qui decollati sunl cum Joanne et Ela'dio, ut supra, « Cracovisc, sancti Stanislai epi-
Marino. > Vide x Jnlïi. < liein, sancli Elladii epi- scopi et martyris. Remis, deposilio sancli Gibria-
scopi. In territorio Tareniasiensi, monasterio Bonse- - ni,'» etc. De-Peiro, ul in edilione prima. Item de
vallis, sancti Pétri episcopi et confessoris. Romse, Wirone. « Viennse,sancli Dionysii, sexli urbis epi-
sancli Benedicli 11papse et confessoris.J scopi. » Demum minulioribus lilteris : «Nivellse ,
REMENS. SS. Tim. et Apoll. : « In pago Calalail- eodem die , çommemoralio Ydubergse, » Vocalur
nico, deposilio sancli Gibriani presbyleri et confes- : eliam « llla, » aliis « lllaberga, > quse sanclimonia-
soris. > lis facla, sanclse Gerlrudi filisesubesse voluit.
TII ldus. .' . Die 9.
Festivilas beali. Andrese aposloli, quando sacralissimum ejus corpus una cum ossibus sanctorum Lucse
evangelistsc,elTinioihsei discipuli sancli Pauli, sub Consiantio imperaiore, Conslanlinopolim translatai»
est. Romse, nalalis sancti Hermen, cujus apostolus Paulus, ad Romanes scribens, meminit. Hic digne se-
meiipsum Deo sacrificans, acceptabilisqueDeo hoslia factus , virlulibus clarissime fundaïus, coéli régna pe-
livii. Apud Nazanzi oppidum, beali Gregorii episcopi,cognomento Theologi, qui post mulla documenta, in
loco suo, ut Hieronymus, ab eodem in divinis libri's instruclus, perhibel, episcopum ordinans, ruri vitam
monachi eiercuit. In Perside, sanctorum marlyrum trecentoïum! decem. Castro Vindicino, deposilio beat 1
confessoris. '
NOTA. •
uros censeo Praten., Antverp.-Maj., Greven:et Molan.
VARIANTESLECTIONES; ..;.'-
Antverp.-Maj. ante Timothoei,non apposuit cdn- D t'ms omiseril Baronius in Romano hodierno. Hermen
JuncliOnemet. Idem cum Greveno et Molano legil scribunt codices ferme omnes, et ita habet eliam, ni
Cohslantino; ego cum Praten., Herinien., Torna- j'allor, codex PratensiS, in nosiro anligrapho a Sir-
cen., etc., servandum pulo Constanlio, saliem ad monde correclus. Faleor, in Adone diserte legi,
niénlem Usuardi, ijuninvis uirumque longe prudeu- sicut oporlet, Hermoe, sed nos lue Usuardura ye*
37 MARTYROLOGIUM.-• MENS. MAI. 58
samus;aquo, etiam errante, non discedimus. Addë, Aptabilis. Rursus prsefail Greven. el Molan. pro vir-
quod Adonis edilores satis libère manum correctri- lutibus clarissime fundatus, maie ponànl virlutibm
cem adhibuerint. Nescio quam elegantiam secleiitur clarifiions.- In Antverp. majore legituriVfliijnci pro
Greven. et Molan. dum ila lexfuni variant y Cujus Nazanzi, meliiis Ado- Nazianzi. Item Theodolipro
Apostolus• meminit Paulus ad Romanos seribens. Theologu peribel pro perhïbeU • Scripsi Vindicino,
Antverp.-maj. itèrum negligit'particulaiii>post acce- cum plerisque codicibus. - :
'-':'.-':.'.:-:" 'OBSERVATION ES '.\.'/.~,/'"''.'... ""./'""'"
Prinià textus nosiri annuntiatîo ita videtur Usuardi los « consulat curiosus lecior.- Salis de Herma.
propria, ul undeëam acçepërit, liactënus hequiverim Nazïdnzenum^Gregoriuni variis diebus a .Grsêcis
Titno- aliisque relatuin, primus hoc.die sîgnavii auctor Rtw
depreheridere: Conslanlinopoli, natalis sancti
thasi, iriquiunt Hieronyiniàna' apographa': lucerii aU ' mani parvi, suniptum, nisi fallor, ex Rulini lib. ji,
fert Vienriensis, dum addit : Quando abEplieso ejus cap, 9. Ado ex illo.nomen accepil, et hocegregium
sacra o,ssa delala sunt. Hinc brôvius Iranslationem ' suuin elogium concinnavit, a Notkero noniiihil cou-
Timolhaiisîibsliluitvqui Adonëm pressiiis sémper se- iractunt, ex quo paucula ab Noslro deeerpta sunl,
quitur;'Nolkerus. De pari Andreoeet Lucoe lësiivi- quse in lalerculo ponunlur. De inclyiissimi Patris
tate, nullûs ànte Usudrdum, quod sciam', hoc die vita et rébus gestis, fuse pbsi Baronium et Herman- .
meminit. Utinàm felïchis id prsesiïlissel ! Constat lium a Papebrochio aclum .esl;'nec'minus ampla
enim irium illoruin dpôslolonim iranslalionem non sunt, qutë Gallice digessit Tillemoulius tomo IX, a
benë cbrinêcti, pejus àdHdem tempus, pessime ad pag. 505. Nec insaluialam volo Caslellani noiulam
eumdémliiem, et prscsërlini hûnc ix Maiirevocari. Marlyrologio universali adjeclam. Martyres cccx,
Quod aulëmanno qnove die Andreoeet Lucoecorpora' primo loco ab Adone relaii, ex Hieronyinianis et
Copstantïnopoliih,iîidë'alio delala sint, propriis locis Romano parvo dirivanlur. Usuardus et Nolkerus
distuliéndum ërih Yideat înieriiii lecior, quse dicta Adonis vCrba Iranscripsere. De his lîsec observàvit
sunt xxiv Jâriûariî in Coniràëiitario pravio § 5, et Henschenius : Quo vero tempore et mortis génère
Casièllaiium ibi pagi 594* item Bârbninm et Floren- compleverintagonem, nullus prodil: et cum pluriinoe
l'mïumhic. Quibus acçederë possunt, qusediligenter B apud Persas in Christianos molie ftierinl perseciilio-
observât Tillemohliusiomoly pag; 520. nes, difficileest discernerezFlorenlinius conjicit ocu-
De Herma nihil hodie Marlyrologi' Adoriem'prse- losin Stiporem regem Persarùm, quod pturitni sub éo
gressi, imb nec Ado ipse in suo. Mariyrologio, unde fidem Chrisli fuerinl mariyrio eoronati. Be.alus aliquis
née in Notkero quidquam. Mirum hoc in Adone^t et quidem cum apposilo confessoris, in vulgalis llie-.
insolilum ; ppslquairr inler fesiivitales Aposlolorum, ronymianis exprimilur. sed-absque posilione. A
elogio Sanëtiimvornavil;: qiiôd Mosander sua,, uti Beda, Fioro, Romano parvo et Adone praeleriius est.:
opinor, aueloriiatë, in Mariyrologii lëxlum inseruit. Rabanus, nescio quo fundamento, eum Romsead-
Hoc cerlum.'indè accepta esse omnia, quse hic ab scribit : Nolkcrns polius omisil, sed rectius Nosler
Usuardo reicrunlur. Phifippensis episcopus ab ali- loco suo proprio, ciîstro Vindocino restitiiit; adde m
quibus dicitur Hertnas, sed huncei liUilumAdo non dioecesiCarnotensi, caeieraque ad euin spectantia ac-
tribuit, nec aliunde quidquam satis certo tradilur, curate explicala require apud Hensclienium. De c;e-
quo ei lalis dignilas asseralur. Cilalur ab Adone lo- tero, qiiamvis pauci codices conveniant, genuiniim'
cus Apostoli Rom. 10, ubi el Herman el Hermen sa- Usuardi lextum hic me reddidisse, plane exislimo.
luiariprsecipit. Porro îionnullacommémorai de libro Binis anmndiaiioiiibus nostris ullimis quadrant bini
Pasloris ab Herma composite,quem apud Henscïie- Wandalberli versiculi :
nium iaudânt Hieronyinus et Origenes; ai multo - Ter centumradiatitseplenis Idibnsuna
plura de eo et enucleatius exposuit Tillemontius Mariyrio,deniqué, snnuldecorauiebealo,
lom. H, a pag. 3, apud quem Paires alios ciia-
AUCTARIA.
*n codice PiurENSi, sed ad'marginem, ni fallor, G «oppidum,»sic ponuril: «Beati Gregoriî.qui Theologus
adjicitur : « Civilale Barri, iranslalio sanclissimi Ni- dicius est, nobilis-,erudiius collega beati Basilii Cse-
colai episcopi el confessoris. > Quse' verba, aut his sareensis episeppi. > Reliqua omnia desunt, nempe
similia, apud alios codices in lexium transierunt. annunlialio prima et ullima.
ÂNTVERP.-MAJ. eliam ad marginem manurecenliori DANIC.in eo a prîoribus diflërt, quod Hërmse elo-,
-
apposilum habei : « Ipso die, iranslalio sancli Nicolai gium inlegrum referai.
confessoris. » Addere poleral « episcopi. i MAX.-ANTVERP., LOVANIEN. et LEÏDEN.supra Dahi-
HERINIEN.lolo textu purissinius, secundo loco, cum in fine adjiciunt : « Eodem die, translaiio eor-
ampliori plirasi inlerjici.i ; « Eodem die, iranslalio poris iealissimi.Nicolai Mirreorum Licise archiepi-
»
eorporis beaiissimi Nicolai Mirrorum Lichisearchie- scbpi. Convenit EDITIOULTRAJ.-BELG. Sedi de Gre-
piscopi, Qui divina dispensatione a Mirrea melropoli, gorio agit ultïmo loco. . ...
cis mare iranslalus el apud Barrensem Apulisere- ULTRAJ.his adjicil : « Item, translaiio gloriosi
gionis civiiatem in suis honoris basilica gloriose, ac Hieronymi, doctoris eximii. > Vide Praetermissos.
decenler est collalus (collocatus), ubi usque. hodie, CENTULENSIS : <Rom;ç, sancti Hermen, cujus apo-
ac si vivens in corpore, diversis coruscat niiraçulis stolus Paulus, ad Romanos seribens meminit. In
magnifiée.» Hsee.eadem in MOLA.M Auciario,sed Perside, sanclorum cccx. Marlyriuin. Eodem die,
correcliora leguiilur. festivilas sancti Aiidrese aposloli, quando sanclissi-
TORNACEN. lexiuin refert, sed trdncalûm elogiis munï corpus ejus, una cum ossibus Liicseevangelistsë
Herma!et Gregorii Nazianzeni. Ubi et pro manyri- el Timothsei discipuli apostoli Pauli, Constanlinopo-
bus cccx ponit ipse solum ccev. lim translatum fuit, lu Apulia apud Barrini civiia-
PULSANEN. "
in prima annuntialione purus,. secundo tem, adventus et exceptio eorporis beali Nicolai
loco refert Gregorium,etiam pure. Sed eseleraomnia Mirrensis episcopi et confessoris. Coenobio sancti
desunt. Bavohis, Iranslalio S. Micharii Antioceusis episcopi,
-MGNERAT. in fine post lexium : «Eodem die, confessoris, Castro
" Vindicino, sancli Beali confes-
translaiio beaii Nicolai episcopi et confessoris. » soris. »
ROSWEY». pro Beato subslituil, Gengulfimartyris. BRUXELLEN. iucipit ab Herma, satis pure. Secundo
Ita in eccl. Ultrajeet.' Sed colilur xi Maii. loco de cccx etiam pure. Tum : « Natale sanctorum
ANTVERP .-MAX.-LUBEC., et ALBERGEN. Incipiunt a Quiriili, Beati, et Primuli confèssorum. > Prava ex
cccx, ubi puri sunt. De Herma, posi « seribens Hieronym. connexio. Sëquilur de Gregorio, ulii
meuiiiiit, » caetera expungmil. De Gregorio, post lexlus iulerpolalus est : « Item iranslalio eorporis
 59 USUARDI MONACHÏ, .- - 40
beali Andreseaposloli, cuni"ossibussanclorum Lucse A In UGHELLIAN. absunt eliam Andréas el Beatus.
evângelislse et Timothaei discipuli beali Panli.facia Pulo eonvenire cum ANTV.et MAX-LUBEC
in Conslanlinopolim, sub Consianlino niagno impe- EDITIOLUBECO-COL. incipil ab Herma. tum cccx»
raiore. Et iranslalio sancli Nicolai episcopi. El in Sequitur, de Gregorio, ab ANTVEUP. et MAX^-LUBEC-.
Gandavo, elevaiio sancli Macharii archiepiscopi. Ubi Tum de Andréa, elc, ubi dicitur : « Sub juniori
dum increduli hiiraculum exigèrent, iris in modem Consianlino imperaiore," anno ipsius vigesimo, ab
coronae, totum ecclesise atrium cireumdal, el in me- Achaia CoiislaniinopolimIranslalum est. Betblehem
dio crux aurea resplendel, lanla miraculorum evi- ludat translaiio beati Hieronymi presbyleri el docio-
dentia subséquente, quanlam yix aliquis narrare ris Ecclesise,ad Romanam urbem. » De Nicolao ad-
sufficerel. »Vide lit Aclis ad diem eius nalalem , x dilur, « facla translaiio, ab obitu ejus anno sepluâ-
Aprilis. gesimo (an non, seplingenlesimo?) quadragesimo
HAGENOYEN. incipil eliam ab Herma, pure, uti et quinlo. > Ex sensu palet noslra correctio. De Ma*
in cccx. In Gregorio modicèïrilerpolalus, eum per- carjo et BealOjut supra.
pétrai»vocal « marlyrem. » Sëquilur ; « Festivilas, > BELIN. lexium plane iransposuit, incïpiens a
etc., sensu nonnihil iruncaio. Tum : «Ipso die Irans- cccx. Deinin Gregorio, scribit ul ANTVERP. et MAX.-
..lalio sancli Nicolai episcopi de Mirrèa in Barram LUBECPost :« Romsesancli llermelis, cujus apo-
'Apullise,.Castro Vindocino, deposilio, » elc, pure. stolus Paulus ad Romanos"seribens, memiiiit. Ilem
AQUICINCT. post TÔ« decem, » siibdit : « Eodem , festivilas, » etc., pure, uti et.in liealo.
die, iransialio B. Nicolai episcopi et confessoris, a GREVEN. : « Ilem sanclorum Quirilii, Guidei, Zeno-
Mirrea civilale in Barim. Gandavo, elevaiio sancli n n.is, Affrodisii, Primoli. > Inepta denuo ex Hierony-
Macharii archiepiscopi. Castro Windocino, » etc. inianis comiexio. « Eodeni die, translaiio beali Hie-
VICTOBIN. el REG, SUEC.signalus num. 150, in ronymi presbyleri de Betblehem ad urbem Roma-
fine: « Festivilas beali Hippolyti marlyris, quando nam. Ilem, translaiio sancli Nicolai episcopi et
sacraiissimum ejus corpus translatum est in mona- confessoris,.de Mirrea. Barrim. Gapdavi, elevaiio
slerium sancli Salvaioris. » Colunt xm Augusli. eorporis sancli Macharii episcopi el confessoris. Co-
Nihil in Piselcrmissis adjuugitur. rinthise virginis. Romse, Marinae maironse » Ulra-
MATRIC.-CARTUS-ULTRAJECT. « Gregorii Nazianzeni que .haclenus ignota esl, nisi < Marina » intelligalur
episcopi. Translaiio sancli Andreaeaposloli : Trans^ « uxor Gordiani, » de qua Beda el alii die sequenli
laiio B. Hieronymi. Translaiio beali Nicolai epi- meminerunt. Sed de ejusculiu nihil adhuc iiinoluit,
scopi. ». ut vide in Pràetermissis. '. .
REG.,SUECsignalus num.. 150. Pro «Beali » scri- MOLAN." de Beato subjicil :. « Cujus gesta haben-'
bit' : « In Castro, beali Hcraclii.confessons. > tur. » De Nicolao, ut supra dixi, vèrba HERINIENSIS
Aliud REG.SUEC.num. 42$.. « Ipso die, Iranslalio refert, nonnihil perpolila. Dein : « Gàndavi, elevaiio
B. Nicolai episcopi a-Mirea in Barrensein urbem. » sancti Macharii Aniiochenaï sedis archiepiscopi. »
In VATICAN. :num. 594U deest «.Andreoe, Hermse In poslerioribus ediiionibns de Macarip eamdem
et Beati. » Adjicilur :.« Translaiio sancli Nicolai habet, sed in elogio Nicolai, HERINIENSIS verba non-
episcopi et confessoris in Barium. » nihil conlraxil.

VI Idus. Die 10
Job prophetse. Romsevia Latina, nataïïs-sanclorum marlyrum Gordiani etEpimachi, quorum prior pro
confessione nominis Chrisli, tempore Juliani, diu,plumbalis caeditur, et. in ullimo, capile truncalur. Ilem
Romse, beali Calepodii presbyleri, sub Alexandro imperaiore, qui fecil eunî occidi gladid et corpus trahi
per civitaiem alque in Tyberim jaclari.' Decollàtus est etiam Palmalius consul, cum uxore et filiis et aliis
promiscùi sexus quadraginta duobus; cum quibus el Simplicius senalor. Quorum capitajussà sunt suspendi
per diversas portas urbis Romse, ad exeinplum Chrislianorum. Item Romsevia Latina ad centum aulas,
nalalis sanctorum Quarti elQuinii...
"; - - NOTM. - •.,-. - ' -.:',
Puri sunt Praten., Herinien., Rosweyd., Antverp- C cedunt Antverp.-Max., Ultrajèct.,Leyden., Lovanien.
Maj:, Anlverpien.,Max-Lubéc, Greven.èl Molan-Ac- el Edit. Ultraject.-Belg.
, - VARIANTESLECTIONÉS.
Magni momenti non est, nam Gordiani, Epymaclii', vanien. autem post ad exemplum subdit el lerro-
Tybrim, Palmacius el in genus minulise ferme ne- rem: Molan. pro sanctorum Quarti el Quitili Jegit
gligi possimt. Deest- in Rosweyd.!capile anle trun- sancli Quarti et Quitili.
calur. Ullrajecl. niale scribit proesnlpro consul. Lo-
OBSERVATIONES.
Ab illustri patientise miraculo dieni hodie auspi- rem hic deserenlem ; Noster a trilis vestigiis non
caiitur Romanum parvum, Ado el Noster, ipsissimis discendens, Adonis' elogium'.paucîs circumscripsii,
illis'vërbis', Job prophetoe. Alia esl Hieronyiriiaiio- ea aut Casu aut studio reticens, quse de Epiniacko
rûm, si tamen
' vëread ea periinel, alia Noikeriex- copiosius dixerat Viennensis, quseque, ex unius co-
pressio : ohine's cum Wandëlbëi'io, in hoc conve- dicis nostri'Ms. audtoriiate, tantuin non Adoni ab-
niuht, quod velusiissimum tolerantisespéculum inler jildical'Hehschenius; mulia de Epimacho dispufan's,
atbletas'Chrislianos '.Job reponàni,' quemadmodum qiia>in ejus Commentario legi possùnt.'Palet in Aclis
et in Aclis hostris lpcum hàbel, Commerilarie or- ab ipso productis, soliusGordioni inartyrium describi.
'
lïalus. Gordiani.et Ëpitnâch.i,meminere ëtiani pràe- An'salis sincère, non audet ibi asserere prsefaliis
fata Hîérdiiymiànàapographa, divërsis anniùilialio- Henschenius, non unuin, cum Baroiiio, l'alsilalis
nïbu's et dislincio sepûliuraê loco.'dë qùa'rë vidënda characlerem agnoscehs, qui tamen non conlinuo re-
Floreniinii nptalio ; nieminit: Beda, meminit Roma- liquorum s'ubslantiam corrumpant necesse est, nisi
iiùm'p.aj'v'unï,qui sola fërnié
' noriiiiia prsedicant. Ado D Acia omnia, Juliamun lyrannum appellantia, ' eodem
edilus de more Acio'rum cpriipeiidiuin prolërt. Ra- casu simul corruant. Non • ignoroesse, qui eum Til-
bariu'séx çodem"fonte, sed alia phrasi reni explicat, lemoniio tomo VII, pag. 722, ea penitus abrogent ;
hâbeiquë ferè seqnacëin Nolkëriim, s'olïlum ducio- sed malim exislimare, a' recëntiori manu, diu post
 41 MARTYROLOGIUM.— MENS. MAI 42
Juliani tempora, fuisse, interpolai». Cerle prseclari A - num. 2, scribenlis:» Exslant ejus {Callisti papa?)
martyris illustris memoria eliam ex Kalendariis Al- passionis Acta, haud tamen in omnibus siiicera-î
Jatii ac Fronlonis et Gregorii Sacramenlario, aut non enim probantur, quse in eis habenlur promul-
seorsim sola, aut cum socia Epimacbi celebritaie, gaia ab Alexandre, adversus Chrisiianos edicta, in-
perpetuo cultu abunde consecrala est. Sic ulrumque > dictamque ab ipso adversus eos persecùlionem fuis-
cum Jobo honorât Wandalbèrtus, ut Marlyrologïis se. Répugnant enim his, non solum quse ex Lam-
nostris plane subscribat : - pridio superius recilavimus, sed et quse scripta sunt
Senis Gordianuset Epimachusob unani ab anliquis Chrisliaiiarum rerum'scriploribus, qui
CsedunlurCbristipariter laudemquefidemque. omnes seque affirmant nullam sub Alexandre exci-
Has quoque Job paiiendiexempta sanctus honorât. lalam iu Ecclesia persecùlionem. i Vide eliam Til-
Calepodii senis presbyleri, -ut scribit Romanum lemomium lomo III, a pag. 250. Quarti el Quinti me-
parvum, nulla in Hieronyinianis codicibus mentio. moriam in Hierbnymianis exslare cerlissimiim est,
Beda encomium brevius, sed elegans ei continua- qiiidquidnonnulli codices mniili sinl, ul fatelur Flo-
vit, quod prope ad verbum transcripsere Rabanus, rentinius. Dislinclissime eos exprimil velustior
et ex hoc Nolkerus, in sociorum lamen numéro Eplernacensis his verbis : Vita Latina ad Centumau-
discrepantes. Stylum magis exercuit Marlyrologïis las,Quàrli et Quinti. Atque hsee ipsa phrasis est,
Yiennehsis, et illi, et hic Acta sancli Callisti papse quse in Adonem, ex hoc in Noslrum transiil : nam
prse oculis habenies. Cselerum potius Bedse quam in Romano parvo, Beda, Floro, aut Rabano, nulla de
Adonis verbis inhserere videlur Usuardus, nilide ipsis fit meniio. De eorum coemelerio quserit Hen-
contrahens quse ad Calepodii aliorumque laudem n schenius ; at litem aliam movent Capiiani, cui com-
«onducere possunt. El hsee quidem praesianler, si ex •' ponendse ibidem insudat. Placet Ughelli sententia,
satis limpido fonte essent deprompla. Nescio qnid qui post Baronium et Bellarminum Romano Mariy-
Henschenium pellicere potuerit ut crederet prsefata rologio acquiescendum censel, quo id Capuanis iri-
Acta per nolarios Romanop conscripla, dum ta m buitur, ut Quarti et Quinti corpora Capuàm trans-
a'perte persecùlionem fingunt, quam ceriom est in lata censeantur. Plura vide apud laudalum Hensche-
Ecclesia nunquam fuisse. Ut compendio ular, suf- nium.
iicit mihi Baronii judicium, ila ad annum ccxxvi,
AUCTAR1A.
in codice PRATEN.,recentiori manu, ul pùlo, ad- alias marlyris. J Vide Proetermissos, ubi remiltilur
jicilur: « Apud monaslerium sancli Cermani, de- ad xiv Novembris.
dicalio in'honore sancti Joannis Bapiisloe, sancli REG.SUEG.signalus num. 428 : « Ipso die, sancli
Laurenlii archidiaconi, atque sancti -Sulpicii epi- Maturini confessoris. » Vide MUNERAT.
scopi. > In VATICAN,num. 5949 deest Job, Quarli et
TORNACEN. Gordiani el Epimachi elogium plane Quinti. Adjectum : « Sancli Calaldi episcopi et con-
rescindit. Ilem Calepodii, usque ad, decollatus est. fessoris. » Clarius loquilur STROZZ.
Caetera omnia ab iis verbis, recle cum textu sequun- ALTEMPS.:« Ipso die, sancti Calaldi confessoris. »
lur et pura sunt. STROZZ.« Ilem sancli Calaldi archiepiscopi Tar-
MUNERAT., in fine : « Ipso die, sancti Maturini fe- rentinse civitatis et confessoris, Apulise provincise.
slivitas. » Remitliiur ad 1 Novcmbris. Ilem Iranslalio corporum sanclorum marlyrum Co-~
In ALBERG. et DANICdeest Job propheloe.. smse et Damiani ad civilatem Yenetiarum, atque in
CENTULEN. : « ObitiisJob prophelse. Romsevia La- C monaslerio S. Gregorii majoris, anno Dom. MCLIV,
tina sanctorum Gordiani et Epimachi marlyrum. Iiidietione secunda collocatorum: » lia fere BELIN.
Romsead Cenlum aulas, sanctorum Quarli et Quinli. LUXOVIEN.; « Medio coenobio, iranslalio sanclorum
Ilem Romse,sancli Calepodiipresbyleri et marlyris. » confessorum Joannis presbyleri et Benigni diaconi,
Hic Codex;lexium suo modo disponit. discipulorum beali Hidulli archiepiscopi. » Dies na-
BRUXELLEN. Gordiano et Epimacho jungit Janua- lalis est \xxi Julii.
rium, inlerpolalo deinceps elogio. « In terra Hus, EDITIOLUBECO-COL. : « In lerra Hus, deposilio
deposilio beali Job prophelse. » Sëquilur de Cale- sandi Job prophelse. » In Gordiano et Epimacho,
podio fere pure. Tum : « Ipso die, jussu Alexandri item in Calepodio et sociis, ex Adone inierpolata
imperaloris decollatus est Palmacius consul cum esl, ubi tamen pro LXVIII,legil XLVIII.In Quarto et
uxore et filiis et aliis promiscui sexus XLH-.Et Sim- Quinto pura esl. Subdit : « In territorio Biluricensi,
plicius senator cum uxore et filiis et familia promi- sancti Paladii episcopi et confessoris. » Primus sit,
scui sexus LXVIII.El Félix similiter cuin uxore an secundus, vide in Aclis. « In pago Veraslinensi,,
Brianda [lege Blanda]. Quorum capKa jussa sunt beali Martini confessoris. » Fallor si hic non no-
-saspendi per diversas portas urbis Romse, ad exem- lalur « Malurianus, in pago Vaslinensi, > de quoi
plum et terrorem Christianorum. » In Quarto et et ix Novembris. « Item Romse, sancti Januarii, pro
Quinte purus esl. « In Gandavo, sancli Bavonis. > Christo inexilium inissi.- » Vide Prailermissos.
Vide i Oelobris.. BELIN.in fine subdit : « Item sanclse Chrislinse
HAGEMOYÉN. lexium invertit. Primo loco : « Romse, virginis et marlyris. Ilem, iranslalio sanclorum
marlyrum Cosmseel Damiani in Venelias, ad mona-
passio sancti Calepodii presbyleri el martyris. Hic D slerium
Romse îecit cimiterium, ubi plures martyres ille • indieiione sancli Georgii majoris, anno Domini MCLIV,
secunda. » Vide Prsetermissos.
sepëlivit, » etc., ferme piire. Tum de Palmatio et GREVEN.: «Noe prophelse. Romse, sancli Januarii,»
Simplïcio seorsim, textu inlerpolalo. Deinde de elc. De ulroquë in Prsetermissis. « In territorio Bi-
Gordiano el Epimacho, de Quarto cl Quinto, salis
pure. « Ipso die, Job prophète. Ilem in episcopatu De luricensi, sancti Palladii episcopi et confessoris. >
« In pago Veraslinensi, beati Marti- •
Argentîhensi, Sophiae vidùse. » Vide quse de ipsa riniquo supra.
dicuhtur in Pràetermissis. [pro Maiurini] confessoris. » Vide eliam supra. -
« Apud Porilizaram, sancli Guillelmi presbyleri et
"MATRIC,CJVRTUS.:ULTRAJECT. « : Gordiani et Epir , confessoris,
machi marlyrum. Job prophetse. Calepodii presby- niagnse charitalisviri. In Hibernia, Cou- :
abbalis. Probale et Midaiis confessorum, »
leri et aliorum plurimorum utriusque sexus el sèia- galll Qusenam isthsec sint nomina, nescio. «Translatio
tis,' inler qiios Palmacius consul, cum uxore et cé- : sancli Bavonis confessoris. »
leris de familia sua pa'ssus est ; nec non Simplicius MOLAN.de Chrisiina, et translaiione Cosmx et
senator Cum suis. Perpétua in hoc contractio. Damiani, ut supra. Nolatiir hic annus MCLIII. «Eo-
AJUGENS. S. Laurenlii.: « Eodem die, apud Au- dem die, deposilio Venerabilis Beda? presbyleri.»
giiim, iranslalio beati Laurenlii episcopi Dublincnsis, Vide Prsetermissos. Tum lypis minoribus : « Ilem
PATROL. GXXIV. 2
 "
43 USUARDI M'ONACÎII 44
Gemmuhe monasterio, bealse mémorise Beatricis A in majori lemplo con.lîtiiai visilalur. In Sicilia, apud
Aihestinse, quse aanos nala xx, obiit anno Domini Lsoniinos, sanclorum Alphii, Philadelphii, el Cyrini
siccxxix. Cujus vitam eo tempore conseripsit Al- fralrum marlyrum, sub Licinio imperaiore ac Tër-
berlus Prier Moniis'Vineariim. » In cditionibus aliis tullo prseside. » De Palladio, ut supra. «.Mediolaii',
lexlni inseriiiiiur lilteris ltalicis, de Job : In terra trànslati.o eorporis beali Nazarii ad basilieam Apo-;
Uns, deposilio. DeGordiano et Siniplicio nonnulla slolorum. » De Cosma el Damiano hie recle. Tum
ex Adonis elogiis admista sont. In fine. « Ilem san- caractère minori : « Eodem die, deposilio Yeneni-
clse Clirislinnevirginis et martyris, cujus corpus Pa- bilis Bedse presbyleri. Gemmuke, obiit Bealrix
iiormi in Sicilia, magna veneralione alque concursu Ailieslina. >
Y Idus. Die IIJ
Romse via Salaria, nal.-.lisbeati Anlhimi presbileri, qui post viiiulum et prseJicationis iîisigriîa, iu Ty-
Lerim prsecipilalus el ab angelo exinde erepius, oratorio reslïtulns est proprio, dehinc capile piinitus,
victor mfgravit'ad-coelos. Viennse, sancti Mamerti episcopi el confessoriy qui ob immineniem cladeni, so-
iemnes aille Ascensionem Domini Lelanias instituit.
... , NQTJE.
., TexUissumilur ex Herinien:, Tornacen., Pulsanen,. Rosiueyd., Antuerp.-Maj., Greven.et Molùn.
VARIANTES LECTIONES. '
Pulsanen. pro sua auclori.laie inlerponil, via Sa- limi, Tiberim, celos, ac pro ad, Vihemioe,assentio-
laria reieri.ln Rosweyd.. librarii,.opinor, oscilanlia, netn, Soltempnes,etc. Scripsi Leianiu, quia sic legunt-
posl imminentçm, omisit subslanlivum cladtm. Ca- oplimi codices, ul supra xxv.Ap. . --
lera ferme scriptoria spbalinata sunl. Rhome, An—
'
OBSERVATIONES.
An'himum in Hieronyinianis, in Romano parvo, B mm Aclis non dissimilia in lexendis elogiis usur-
in Adone, in Notkero invenies. In prioribus apogra- pent.-ProbabilissimuA) est Adonis ipsiiis genuinam
phis, non eodem ubique modo annuntialiir : nam in phrasim esse, quam in Icxlu reprsesentavimus,'
Epiei'nacensi agmen ducens, socios conjunetos ha- q«amque ex ipso Nosler ad apicem descripsil. Plura
bcl, qui in Aclis nolali sunt. In aliis sub finem et alia, quse ab Adone iii Cbroniço, de Mamerlo iradila
solus ponilur, Via Salaria, milliario vigesimo se- sunt, expendit Henschenius, cselera quoeejus aela-:
cundo, quse verba ab Adone et Noikero servata sunl. lem, gesta el scripla spectànl, acenrate in Com-
Romanum parvum distantiam illam relicuil, nec inenlario disculiens. Cursim aliqua deMamcr-to al-
«xpressil Usuardus, qui tamen proprio marie Acia lingil Tillemontius lomo XV. Vilain intégrant dare
Kcruiaius, elogium icxuii, qnale in lalerculo propo- poieru'nl, qui pr.ndicii Tillemoniii operiim ediiionenï.
•sniniiis. De praifalis Aclis recle in Coinmeniariosw) proseqiinnliir. Flori sensum-versibus suis reddidisse
«ensuit Henschenius, nec ab ejus scnieiilia inullum videtur Wandalberlus :
receilit Tillemontius, dum de Lucinse rébus agit
loin IV.,a pag. 554. Diflicullales.-quoebine inde oc- Qninaseximioanlisles siilenlore Mamrrlus
currunt, taies non videntur, ut facile dissolvi ne- liisignil,'solcinueDeo qui ferre ikaniea
Ulrum Mamcrtus ad codices Jejuiiii insliluit ternissub ]uce dici.
quennl. Hieronymianos
periincat,dubi tasse Florenlinium, osieudii character In codice Praleusi perperam in fine subnectitur :
Italiens, quo cum Martino aliquo, de quo in Auclariis Eodem die, deposilio.domni Maioli nbbâtis. H'anc
sermo reenrret, exprimilnr. Henschenius-plane as- vero annunliaïionem Usuardinam non esse, sed a
seril, ejus nieinoriam aniiquissimis illis Fastis in- réception aliquo siibnexam, ut ex codicibus
.seriptam, rejaloque subinde Flori elogio , putal C omnibus pro texln cilalis abonde liqueal, -tam est
Usuardiim, Adonem el alios laudatum Flonim se- alitinde cerlum quam perspicuurn esl, •
Maiolum loto
culos, uissepe alibi supponit. Non assenlior : neque sseculo, Usuardo posieriorem esse atque adeo ma-
enimadverti haclcnus, Adonem Flori verba usqnam nifestum, simplicem cl puram Usuardi sententiam a
prse oculis babuisse, licet nonnumquam ex sancio- nobis in lalerculo exhibilam.
AUCTARIA. . :
.DE PRATEN.jam salis diclumesi. scopi et confessoris. Coenobio Silviaco, sancli Maioli
ANTUERP-, MAX-I.DBEG. et UGHEiiLiAN.Texlui puro Cluniacensis abbalis. » .
snbjungiml : » Eodem die, sancli Maioli abba- BRUXELLEN. sic incipil- : « Per anticipalionem,
lis. » Romse via Aurélia, milliario secundo, Pancralii mar-
MUNERAT., iu fine : « Ilem apud Silmancium [Sil- lyris, qui cum essel annprum qualuordecim, sub
viuiacunv]deposilio beali Maioli abbilis, inagnifiese Dioeleliano marlyrium capilis defriinctione comple-
sanctilalis viri, cujus vila religionis studio el niira- vit. Ilem Ronue via Salaria, milliario vigesimo se-
çulis gloriosa mundo refulsil. Qui a cnnabulis, cul- cundo, natale beali Anlhimi, etc. > salis pure. Se-
libus lilleralis perilise Iradilus, eliam faslibus ar-chi- quitur : « El Narlcncias, seu apud Lingones, sancti
diaconi Ecclesise sublimatus, iractu divino repenie Gengulpbi, egregii marlyris, longe lateque gloriosi. »
mulalus, monachicam expeiens vilam, monachorum D lu Mamerlo fere punis esl. Tum : « El sancli Ma-
paler, et multorum fundalor coeiiobiorum exisiens, nierlini. » Opinor Martinum Vide indicari, qui ab ali-
tandem setalis senio fessus, divinis operibus flagiia- qûibus Mamerlo conjungilur. in Prsetermissis.
«
tum Deo reddens spirilnm, in pace quievh. » Alii de Tandem : Silviniaco, deposilio sancli Maioli, Clu-
ipso brevius agunt. niacensis abbalis, quem bealus Adomar.us loco sui
MAX.-ANTUERP., ULTUUECT.,LEYDEN..LOVANIEN., abbatein constituerai. »
ALBERGEN., DANIC. et EDITIOULTRAJ.-BELG. : «Apud HAGENOYEN. texlui'.salis puro, hsee superaddit :
Lingones, sancti Gengulpiii martyris,Maioliabbalis.
longe lateque « Ravennoe,sancli Gangolfi martyris. > Ex uno, ni
gloriosi miraculis. Eodem die, sancli » fallor, géminés facit, mulalis duaïnis lilteris, errans
Cselera salis puri sunt. in voce Yarennas , quam alicubi invener.il. Sic
CENTULEN. : « Romse via Salaria, sancli Anlimi prosequilur : « Item apud Lingones, passio sancli
presbyteri el marlyris. Viennse, sancli Mainerii epi- Gengulpiiimarlyris, longe lateque miracùlisgloriosi.
 43 MARTYROLOGIUM.. — MENS. MAI. 46
Hic propler adulterium, uxorem dimisil, quam ju- A BIZUNTICEN.: « Lingonis, sancli Gengulpiiiegregi
dicio Dei adultérant.ijivenit, et Deo arclius servivit. marlyris. » Sic recle, ut supra.
Unde adulter clericus limens, ne quando a Gengûl- EDITIOLUBECO-COL. maie legit : « Beali Ancimi
pho occjderelur, ul illius uxoris liberius uleretur, episcopi presbyleri. » Post cladem, addit luporum.
Gengulphum occidit, et manyrem fecit. Uxor vero In fine : « Eodem die, sancli Maioli abbatis. Ipso
miraculis ejus delraxit, et sibi maledietionem im- die, beati Mojiiani confessoris. »
precata est, tali modo, quod Gengulphus miracula BELIN.eadem prorsus.habet quse ex FLOBENTINIS
facerel, sicut anus ejus loqueretur. Unde cum sexla relulimus, et eodem modo scribit.
ferià, cum ore aliquid loquebalur, anus ejus lurpes GREVEN. : « In Asia, sanclorum Demelrialici, Se-
sonos cunclis audienlibus cmitiebal. Eodem die, Sil- plimi. »'Vide in Aclis, « Demelrii, Allici, elc. Fre-
viaco monasterio, sancli Mayoli abbalis. Rem Re- înedi régis. Angliseet,marlyris. Civilale Tergeslina,
mis, sanclis. Moiani mpnachi prius cseci, 'per lac sanclorum Primi presbyleri, Marci diaconOasonis
Eylinise, mairis sancli Benigni, restituli, >VidePrse- el Celiani marlyrum, tempore Adriani imperaloris.
termissos. E quibus Primum etMarcuni jussit Artasîus prse-
AQUICINCT., in fine : «Ilemsancli Montam.Eodem fecttis fustibùs csedi et sdblus ventre eorum ignem
die, transilus beali Maioliabbalis. > accendi,.sulphurqueiolulum in eorum ora lundi.
YICTORIN. et codices'REG.SUECsignali num. 150- Cumque illsesipeniius.mansissenl, et ob hoc plurimi
el 428 : «In lerrilorio Arvernis, coenobioSilviniaco, credidissenf, foras civilalem ductos decollari màn-
deposilio sancli MaioliCluniacensis abbalis. » davit.Jasonëm vero et Celiànum fustibns csedi, donec
MATRic.-CARTUS.-ULTR!uECT.:«Anlhyini presbyleri P deficèreni. '».'Acta hos referunt x Maii. « Métis,
et Sisinniï diaconi, cum sociis mariyribus. Gengulfi natale sanclorum Rtifi el Agalymbri, episcoporum et.
marlyris in Burgundia. Maioli abbalis Cluniacensis. confessorum., » De lioc hodie, de illo agilur vu No-
Mânierlini [Mamerli] episcopi et confessoris, qui in- vembris. « Eodem die, sancli Majoli abbatis Clu-
siituit Liianias anie Asceiisionem Domini. » Alia niacensis, vita et miraculis prseclàn. Montani con-
vide in elogio MUNERATI." fessoris. »
CISTERCIEN, qui fuit S. Benigni Divion.:«Yarennas, MoLAfi.De Majolo MUNERAT. fere transcripsit; dé
sancli Gengulfi marlyris. » Gengulfo, CISTERCIEN. Sequitur ex Rabano : « Et
num. :5949 adjicil :- « Eodem die, san- passio sançfi Evellii, qui videns passionem sancli
.-.VATICAN.,
cti Pàm'philiepiscopi.'"» Vide Prselermissps. Torpclis martyris et mirabilia quse fecit, credidit
ALTEMPS. : « Eodem die, sancli Pàlladii confesso- Chrislo : qui anlea consiliarius Neronis imperaloris
ris. » De quo pridie. « Ilem, sancli Langulphi con- fuit, qualiter Chrisliani marlyrizarenler. » Hsee a
fessoris. » An non Gengulpiiimarlyris ? « Ilem san- Rabano contorta sunt, melius a Notkero reddila..
cli Montani. In Britannia majore, sancli Fresmundi « In Blandinio, dedicatio paràdisi in honorem beali
régis el martyris. » In Aclis vocalur Fremun- Andrese apostoli. » Vide xxx Novembris. In poste-
dus. rioribus ëdilionibus MUNERATI elogium contraction
FLORENTIN. : « Item,.transi lus sancli Maioliabba- est. De Gengiilfo et Evellio, ul supra. Ilem in Blan-
lis, cujus vita prseclara sanclis exlitit meritis. Iieiïi dinio, elc « Marlianis, vigilia sanclse Rïclrudis. »
Varennas, sancli Janigulphi marlyris. » 'j*/, Tum typis minoribus : « Eodem die, sancli Fremiin-
LUGDUNEN. « Natale sancli Villebadis » aul «' Wil- di,qui quinto Kal. Aprilis elevalus esl per Birinum,
lebudis marlyris. » De quo cetera latent. C redeunlem a polilifice cum lilteris nposlolicis. Die
BURDIGALEN. « Eodemdie, sancliGenulfi marlyris.» undecima, Geneihlia Constanlinopolis. » Vide iu
MeliusGew/iii/ï,vel, ut alii, Gengulpiii. Pràetermissis.

IV Idus. Die 12.

Romsevïa Ardealina, nalalis sanclorum marlyrum Nerei el Achillei, fralrum, qui primo apud insulam
Ponliam longum duxerunt exijium, et postmodum a quodam judice verberibus gravissimis sunt allrectali,
deinde cum equuleo et flammis compellerenlur ad tmmolandum, et dicercnt-se a bëalo Peiro aposlolo
baplizatos, nulla ralione possë idolis immolare, capite csesi sunl. Item via Aurélia, sancli Pancralii maT-
lyris, qui cum esset annorum qualuordecim, sub Diocleliano marlyrium capilis delruncatione complevit.
Eodem die, sancli Dionisii, palruï ejusdem beali Pancralii, qui cum prsemiis cseleslibus, carus el dignus
Deo, in pace diem yitsehujus clausïl. Apud Cyprum, sancti patris nosiri Epiphanii Salamiuseepiscopi.
NOT^E.
Soli puh sunt Praten., Herinien., Aniuerp.-Maj., Munerat., Greven.el Molan.
VARIANTESLECTIONES.
Heriniensis sseculum suum redolet, dum scribit D sub Diocleliano capilis délruncationem complevit.
Ardialiua, Ponciam, Idolis, Mariiris, Diocliliani, Praten. habet Dionisii, Grevenus, Dyonisii, illum
Karus. Munerat. scribit, insulum Ponium. Ilem ver- cum aliis sequimur iu textu. Ejusenconiium obscu-
beribus sunt gravissimis. Tum eliam Idolis, Pancra- ririsculum est, nisi bene inlerpungaiur. Obseurins
lii, quailuordecim, Epyphani. In Greveni posleriore ' reddidil, dum forte corrigere voluit Muneratus, sic
edilione, quam sequimur, deest idolis. Idem Gre- legens : Qui cum prenais celeslibus, carus el dignus
ven. el Molanus omillUnt vocem beali posi ejusdem, esaei Deo, elc. Servanda omnino est pbrasisAdo-
qusein aliis codicibus diserte ponilur, et pro, capi- niana, quemadmodum iii texlu ex probalioribus co-
lis delruncatione, legunl, oblruncalibne. Anluerp.- dicibus relulimus.
Maj. pejus legit, qui cum esset annorum tresdecim,
OBSERVATIONES.
Celebralissima hodie apud Lalïhos, tum in velusiis parvum expressjus eum locum déterminai : In coe-
Kalëndariis el Sacrameniariis, tum apud omnes an- melerio Proelexiali, ubi Noslei\et alii viam Ardeali-
liquos Mariyrologos sanclorum Nerei et Açbillei, nam appellant. Porro eani locorum discrepanliam,
seorsim fere a Domililla, îeslivilas, de'qua et'Hiero- Noikero medialore, compositani ait Florëniinius,
iiyuiiana apographa, Beda el Rabanus diserte inenii- qui et hic et alibi melius ipsum Adonem nominarcl,
nere, lacilo ulrobiquc sëpulturse loco. Romanum ex quo sua Nolkerus et hoc die transcripsit, et pas-
 47 USUARDI MONACIH 48
sim Iranscribere solitus est. Cseterum de ea sepulcri A non dissimulans difficultalessnbesse, qiiil.ui»extrï-
qualicunque conlroversia, consuli etiam polcsl Candisdiligenler insudai. Easdem nirsus ingerit Tif-
Commënlarius ad Acla prsevius : verbo dicam, ulro- Iemonriustomo V, a pag. 259 et 689, sed non video
que loco, varia de causa, sanctorum illprum fesiivi- paucos noevoslanti esse, ut Acla de cselcro simplicia
tas cclebrala est. Nil intérim manifestius quam elo- el gravia repudiari merilo possint. Sequicur iu Alloue
gium in textu posilum, ex Adone esse deeerptum. expr.-edici.is Aclis : Sed et tune lempons passa est
De Aciîs ipsis, unde et Adoniana et Usnardma ac- virgo sacralissima Soteris, nomineel génère nobilis ,
cepta, sunt, nihil est quod superaddam iis quse• quam Nolkerus posuit : Usuardus prseteriit : iilrùin,
superius ad vu Maii dicia sunt. Wandalbertus sic: quod eam cum alia cognomine confudeiil, an aliam
Pancralium aliis immiscet, ac si ad eadem lempora ob causam, incertnm est. Nec enim satis comper-
perlineret, cum tamen duobus omnino sseculis poste- liiin, silne ea Salheris, quse in Hièronyiiiîaiiïsponi-
rior sit. Sic canit : lur sociis comilala, quorum nomina in Aclis enuine-
Virgoluos colimus,Domicilia,quaternis rantur; an illa de qua diximus x Fëbruarii, ut
Nerea, Pancralium,cumquis et Achilleasanctum. censeniRuinarlius pag. 406, et Tillemontius tomo V,
Primusapostolicouoeuittinxitque lavacro a pag. 559. Beda, el qui eum passim describil, Ra~
OuosPeirus, egregia'Romsecumvirginejuuclos. banus, legunt : Sancli Patris nostri Epiphatm episco-
Pancratii nomen Hieronyinianis et Romano parvo pi Cypri. Ado diclinctius, lis niinirum plane verbis r
iiiscriplum , eo encomio a Beda et Rabano ornatur, qusead apicem Noster in smmi latereulum translulii.
qiio hic in nostro lalerculo; alque ipsissinia verba sic, ut nec in bac, nec in atiis annur.lialionibus de
ilidem in Adone et Nolkero leguntur, sed aliis im- _ lextus Usuardini omnîroodasimplicïtaie dubitari pos.-
mixla. Diomjsius liieromm. el Bedseignotus.a.Ro t" sit. Vilain Epiphauii, sn!>diseipulorum nomine ob-
niano parvo, inde ao Adone ponilur, quem de more irusam, respuil Papebrochius, alïamque ex Hisiori-
sëquilur Nosler, servala phrasi, in qua nonnultam cis ecclesiasticis coniexlam substiiuit, quam conferre
•clarilaiein desideres. Pancratii et Dionysii Acta licet cum Gallica Tillemoniii lomo X, a pag. 484»
siticera censuit Baronius,. censuil cl llensëlienius,
AUGTARIA.
TORNACEN. longius sanctorum Nerei et Achillei lis ad proprios dies erit agenduih. De Mauricio vide1
elogium contraint, ea omiltens quse sequuniur post Praei'ermissos, item de Martino.
atlrectali, caelcrapurissimus esl. MATBIC-CARTUS.-ULTRAJECT. : «Nerei, Achillei et
'PULSANEN., priiicipiopurus el integer, post, sancti Pancratii marlyrum. Item, Dionysii, palrui ejus.
Pancratii marlyris, omitlit reliqua omnia. Epiphanii episcopi Salaminse, cujus meminit bealus
ANTUERP., MAX.-LUBEC CI BELIN.expungunl elo- Hieronymus. »In margine, eadem manu apposilum :
gium Dionysii. Quod eliam faciunl ANTUERP.-MAX.,« Pancratii martyris ossa requiesemn in ecclesia
ULTRAJECT., LEYDEN., AI:BERGEN., DANICet EDITIO sancti Salvaloris Trajeelensis. »
U"LTRSAJ..BELG. In quibus desunljirseterea de Epipba- REG.-SUEC.signalus num. 428 : « Ipso die, com-
nïo lise voces, sancti patris nostri. Ex quibus colli- memoraiio beati Hippolyli marlyris, quando ejus
gas, variarum religionum fuisse, ubi appellatioilla, piissimo corpore translato, cessavit vaste morlalita-
tamquam aliéna, admissa non est. Convenit eliam G tis lempeslas. i Vide Prsetermissos el xni Augusli.
cum posterioribus LOVANIENSIS, alio insuper vilio la- In VATICAN, signalo num. 59i9 deest Dionysius.
borans, "quod mulilum reddat sanclorum Nerei et Ssepius defectu quam excessu laiioral.
Achillei elogium. STROZZ.:« Item sanci.e Soiheris virginis, quse sub
ROSWEÏD.nimium sapere voluisse videlur, dum Diocleliano imperaiore passa esl. » Ex Adone.
pbrasim Adonianam et Usuardinam de Dionysio ila ABDiNGiioFFiCN.: « Ilem Romsevia Aurélia, sancli
corrigit : « Qui cum praeiniis coeleslibusdignus, el Pancratii marlyris, anno selatis susequarto decimo,
carus Dominofuissel. > In fine nihil habet de sanclo sub Diocleliano delruncatione capilis consuuiiiiaii.
Epiphanio. Eidem die, sancli Dionysii, palrui ejusdem sancli
CENTULEN. « Romsein cymilerio Prsetexlaii, san- Pancratii, digne Deo in pace quiescentis. » Palet,
ctorum Nerei et Achillei fralrum marlyrum, qui Usuardi vel Adonis pbrasim ab aliquo levigatam ;
fuerunt Eunuchi beatse Flaviae Domililue.Mariianis, sed hic codex rarius récurril.
deposilio beatissimaoRiclriKliscomitissse.Item Ronue EDITIOLUBECO-COL. niulla narrât de ordinaiione
via.Aurélia, beati Pancratii martyris. Item, beali sancti Severini Coloniensis archiepiscopi, de qua
Dionysii palrui ipsius beali Pancratii. Apud Cypruni, in Aclis agendum erit ad xxmalia Octobris. Vide GRE- '
sancli patris nostri Epiphauii, Salaminse episcopi, VENUM infra. Sequitur longa hisloria de sanclis
fi le el doclrina clarissinii. » Nereo, Achilleo, elc. Pancratii elogium eliam inler-
BRUXELLES, longam lexit hisloriam de sanclis polatum esl. Dionysii, praelermissum. In fine :
Nereo, Achilleo, Doinitillaet sociis'Euiiche, Viclo- « Treveris, sancti Modowal.li episcopi el confes-
rino et Macrone. Purius ea in fonte lecior invenicl. soris. Apud Cyprum, sancli Epiphauii, Salaminse
De Pancralio, per auticipalionem, ega pridie. In D episcopi el confessoris. »
Dionysio et Epiphapio ferme purus esl. Additurin GREVEN.: «Eodemdie, sanctorum marlyrum'Joan-
margine manu recentiori : « Deposilio sancli Mo- nis, Aclnllis, Affrodilicum aliis DV.Ilem, sanclorum
doaldi archiepiscopi Treverensi»., qui fuit avunciilus Quiriaci el Maximi. » Solila confusio vel dislinclio.
beatse Gertrudis. » Vide progenicm ejus in Aclis a Vide lolam classem in Actis. « Treveris, deposilio
pag. 52. ' sancti Modowaldiepiscopi el confessoris. Apud Colo-
HAGENOYEN., in prima aiinuntialione niodice inler- niam Agrippinam, ordinatio beati Severini, ejusdem
po.aius, plura de Pancralio commiiiiseiiur, melius urbis episcopi et confessoris. Hic cum esset Seno-
' in Aclis ipsis legenda. In Dionysio fere purus esl. num episcopus el synodo sanclorum Palrum. propler
J Apud Salaminam civilalem Cypri, deposilio sancli blaspbemum Eufralam episcopum, apud Colonial»
Patris nostri Epiphauii, Alexandrini episcopi, etc. » congregalorum inleressct ; illo deposiio, omnium
Ubi et alia aeque exacta. Inleresetera, deniuluo Epi- unaiiimi «msensu ad regiuien prad'aiseecclesiseas-
phauii et Chrysosiomi vaiicinio- sumilur, pr&'sentjbus sanclis Palribus Maximum
AQUICINCT., posl clausil, addit: « Mareianis, de- Treverorum el Servalio Tungronini episeopis. In>
posilio sanclse Riclrudis. > Anderlecb Brabanlia?, sancti Guidonisconfessoris.
DAVERONEN. : <•Turonis, exceptio reliquiarnm Colilur is xn Septenibris. « Marcionis monasterio,
saiicli Manricii marlyris. Ilem, deposilio sancti Mar- . sanclse Riclrudis virginis. » Potius viduoe. Senno
tini in proprio sepulcro, cum aliis episeopis, Brielio, est de inonaslerio Marchianensi.
jiîusiachio alque Gregorio Martinopolïni. » De singu- MOLAN. de Pancralio, sed litleris Ilalieis, lextui
 49 MARTYROLOGIÎJM.— MENS. MAI. SO
ex Adonè adjicit : « Cujtis reverendum corpus Ocla- A rit. » In aliis editioiùbus sic habet : « In Hispaniis,
villa, elc. » In fine : « Ipso,dse Treberis, sancli Mo- 'S. Dominici Calciatensis, confessoris, mirse saricli-
dowaldi episcopi et confessoris. Ipso die, sanclse tatis. Eodem die, Argiraî in Sicilia, sancti Philippi
Riclrudis, in Martianis. » Dein lypis minoribus: presbyleri, cujus in dsemoniis effugandis virlus cre-
« Eodem die Agyrse, divi Philippi, qui a divo Peiro bris apparet signis. Ipso die, Treveris sancti Mo-
apostolorum principe, ad Chrisli E.vangelium Sicu- doaldi episcopi et confessoris. Marcianis, deposilio
lis concionandum missus , magna Sieilise parle sanclse Riclrudis. » Demum minori cliaractere :
Ctirisli sacris initiata, apud Agy.renscostandem obiii ; « Suessionis, translaiio beali Hlppolyli martyris,
ubi lëmplum habet miraculorum frequentia eeleber- quando ejus piissimo eorpore deporlalo, cessavit
riinuin , et confiuxu hominum .àdeo-inolum , ut vel vastae lempesias morlaliiatis. » Jam supra diximus
ipsi urbi ex eo divi Philippi nomen viilgo inoleve- de eo Hippolylo agi, qui collilur xm Aug
lilHiii. Die 15.
Nalalis sanclse Marise-ad martyres, quando bealus Bonifacius papa ecclesiam in honore semper virginis
Mariseet omnium marlyrum dedicavii. Item, beali Mucii presbyteri et marlyris, qui primo in Amfibuli urbe,
niullis poenis alque crucîalibus iii confessionë Cbristi affectus, postea Byzanlium usqtie peri'.uctus, capital"!
senlenlia occubuit. Ipso die, -sancti Servati Tungrensis Ecclesise episcopi el confessoris, ob cujus meritum».
hoininibus demonstrandum, cum tempore hiemis omnia in circuiiu nix repleret, numquam sepulclirunt
ejus operuit^ donec induslria civium, basilica super ipsum sedificala est.
•'''' WTM..
' Piiri! codices sunl Praten., Tornacen.,Greven. Aniuerp.- B Molan. Rem An'uerp.-Max., Ultraject., Leyden., Lo*
Muj., Antuerp., Mux-Lubec, Munerat., et vanien., Albergen: Danic. et Editio Ullraj.-Bdg;
VARIANTES LECTIONES.
Àntuerpjen., et codices médisenoiseomnes legunt, J3 piii tribuas, per me licet. Sunt qui scribant T'hun-
in honore.sancloesemper Virginis. Molan. correxit grensis, Servacii, Servasii, hyemis, etc. Qiiaerilur an
in honorent.Ueliquilu tesui Amfibuli, ul scribit Pra- Usuardus legeril, omnibus demonstrandum, an ho-
ten.- pro quo Herinien. el Greven, ponunt Ampliibuli, minibus ? Posteriori modo scribit,solus Heriniensis,
quod eodem recidit el médium sevum sapit. Melius cum Tornacensi, qui purus non est, el sic ego lenen-
alii Amphiboti; sed pessime Munerat. Manifibuli, d'um pulo ex Adone, Notkero et ipsa, ni fallor, ret
omiiteiis, in el pro Mucii seribens Munilii. Sic pro nalura. Ad demonstrandum in Max.-Lubec. redundat,
Tungrensis, \vibel'Irugiensis, quse si vilio lypogra- uti magnifiée sedificala, in Muneralo*.
OBSERVATIONES.
Panthei Agrippoe in basilicam Chrislianam con- Alque in prioribus hisce duabiis annunlial.ionibiis
rersi vesiigia in Hier.onym. se reperisse ferme puta- conveniiinl aniiqui omnes, Mulii vero ante Usutr-
veral Fioreulinius, sed coujecluram ipse suam plane duni nullus in série nostra memiiiit, nec salis obviuni
répudiai.'Primus' ilaque, Dedicalionemsancloe Marioe esl emijicere, unde eum pro bac die sumpserii, ,ul-
ad martyres, iis verbis consignasse reperitur Beda; pole qui a Groecisv Idus, seu xi Maii'referatur,,
Rom. parvum paulo clarius : SancloeMarioead mar- non v Idus, ut maie posuil Baron^js. In ea. incerti-
tyres àedicalionis dies agilur, a Bonifacio papa sta- C ludine, nihil occurril verosimilius, quam quod in
lutus. Alias ciicumstaniias enumerat Ado, eumque Cemmenlario suo xi Maii, num. 5, liit. F, censuit
secutus Nolkerus, panluliim de suo superadjiciens. Henschenius, nenipe in eodiceveliislo régime Suecise,,
Nosler solens suo more freit, dum rei subslaniianv signalo il; 569, qui fuitcoenobii sancti Dionysii, pro-
satis elegauler contraxii. Servatii episcopimeinôriam babilité!' oli-mreperisse Usuardum Acta, ex quibus
recpliml citati Beda et auclor Romani parvi, alque Mulinih, alias Mochim, bac die consignavil. Alque
ilem Rabanus. Inter Ilieroiiymiana apographa, Cor- hoc magis placet, quam si dicatur Usuardus sua exi
beiense eum Sanctum clare notai, Trajecto, porto.in Floro accepisse, cujus eegraphum unicuni, nescio an.
Callia. Wandafbertussolum hunehabeiversiciilum.: salis probum, Muliuni memorat, sed phrasi OLiiosirau,
Servalium ternis veneranlur in Idibus aimum. HislOr diversissiina, ut vel ex sola ulriusque textiis ,'colliW,
riam fusius moseeutus est Ado, et qui eum rursus lioue probetnr, quod alias dixi, inter Fionini, et
iranseripsit, Nolkerus. Texins noster ex Adone ad Usuardum nullam prorsus alïuiitalem inlercedere.
verbum açceptus esl, prseierila dumlaxat causa quse Undeouisque aulem babueril. cerliun esl, Muliani
Servalium iinpulit Tungris Trajectum commigrare. Usuardiuum esse, ut sunt reliqiïa omnia in lalerculo
Non facile probaverim qua; in elogio Flori, asserun- expressa. Hic, prseter morem, Grsccis se aceomrno-
lur, nec ilem, quse Rabanus commémorât, a Noikero davii Henschenius, Mulii Acla ut jam dicebam, il-
praterita. Sancli hujus progeniem el res geslas plu- lustrans xi Maii, lametsi hiinc xm diem servet.,
ribus fabulis involulas esse, nemo, qui Yilam legeril, Marlyrologium Romanum. Nonmilla reperit Tille-,
ignorai; sed ad eas hic non atlendimus. Egregie de moulins, qu;e in Mulii Aclis, lamclsi gravi el sim-
Servalio meritus esl Henschenius, cujus couimen- rj plici slylo scriplis, carperel tomo Y,.pag. 640, vernm
tariiim et Traclatum, de episc. Tungreiis. et Tra- leviores isliusmodi miculse, veritalis..sôlem,_quj in
jeciens. consulat curios'us lecior. Paucioia habet ipsis relucel, ulcunque obfusceiit,. cerlc obscurarj
Tillemontius tomo Y11I,a pag. 582. . omnino non pnssunt.
AUCTARIÀ,
TORNACEN. in eodem ,luto hsesilat ; hodie loium sanclse virgjnïs Mariseet onmîu n marlyrum "Chrisli
Mulii elogium expunxil. dedicavil. »
PULSANEN. in prima annunliatione mutilus, in Mu- BELIS.paulo aliter : « Dcdicalio ecclesise beatse
tin salis purus est; Servalium plane omisil. Maria;, ac omiiiti») sanctorum marlyrum Chrisli,
RoswEïb. sic incipit : i Natale sanclse Maria? ad quam bealus Bonifacius papa dedi'cavit. in honore
Martyres, quando bealus Bonifacius papa, de fano ejusdem Virginis gloriosa? isilris sive supradiclo-'
quod Panthéon aille vocabatur, ecclesiam in honore rum marlyrum. >Plura dicentur ad i Novembris.
 SI USUARDI MONACHt
CENTULEN. : « Natale sanctse Marise ad Martyres. A re alterius cibï requifebat gustum, s etc. In Mulio
Civilale Trajeclo, sancli Servalïi Tungrensis episco- pura est. « Treveris, translaiio beali Paulini ejus-
pi et confessoris. Anlisiodoro, sancti Marcelhani dem urbis episcopi et martyris. > Colilur xxxi Au-
, episcopi fide clarissimi. » Vide Henschenii comm. gusli. « Anlisiodoro, sancli Marcelliani episcopi et
BRUXELLEN, a Servalio incipiens , sic narrât : confessons. Apud Lingonas, sancli Gengulpiii mar-
« Sancli Servalii Ecclesise Tungrensis gloriosi eepi- lyris, longe laleque miraculis gloriosi. > De eo satis
scopi et confessoris. Hie Armenise alumpnus, Christo ssepe et salis fuse dictum esl supra xi hujus. ».
secundum camem jure sanguinis attinens, miracu- GREVEN. « In Burgundia, sancti Gangulphi mar-
lose fit episcopus, pôrrecio sibi ab allari per ange- tyris. Qui claris ortus natalibus, pieiaiis actibus
lum baculo pastorali, quem ante annos sepiem Ya- tolus inienius, magna fide fontem, quem in aliéna
lentinus ejusdem loci episcopus, moriens cuiquam terra emeràt, in suo prsedio scalurire fecil.. Tandem
dari prohibuil, donec angélus de coelis dator accé- a clerico, qui cum uxore ejus fornicarï consueverat,
derai. Dumque Servatius episcopus una et eadem lelaliier perciissns oi'ciihuil, miraculis cornseans,
lingua nalurali uniformiler Cbristum prsedicarel, anno Domini DCi.xyii-Ilem, sanclorum Gagi, Luce,
cunclis audientibus, genilivselinguse inlellecius pro- Agrippa; et Sabine. » Ex Hiei'onymiaiiïs. « In Hi-
fluxit, cum tamen ihverecunde uleretur interprète bernia, Kartliagii episcopi. > Reniitllliir ad xiv
in negolio seciilari. Hic excidilim Gallis per Hunnos Maii. De Marcelliano et Paulino, ul supra, « Mo-
imminere longe anle in spirilu proey.idit. Unde Ro- nasterio Sybergensi, translaiio sancti Innn'centii et
mani prolëclus et accepta a beato Peiro argentea capilis sancli Vilalis marlyrum, ex legione;Theb'seo-
clave, cum Gallise et sp'eeialiler Tungris subver- p rum. » Vide Praptermissos. * Hilari abbalis et con-
sionem inevitabilem foreprophelice didicissei, in re- fessoris. Hic cum essel annorum .xm legerelque
deundo ab hostibus, miraculo aquilse se obumbran- episiolas B. Pauli, divino h'dei calore succênsiis,
lis, liberalus, relieta Tungri, ad Trajectum sedem angelo duclore, ab nrbe Roma exiens, in locum soli-
translulit episcopalem, ibique dcfunclus, et serico larium pervenit. Ubi in magna sanctilale vivens,
per angelum allato coopertus, in medip publici ag- discipulosquë multos eoadunans, miraculis inclylus,
geris est sepultus. Ob cujus roerilum, » etc. In dedi- quievit in pace tempore Theodorici régis Longobar-
catione sanctse Marise, fere ex Adone interpolatus dorum. Rolendse virginis, quse invoeari solet eonlra
est. In Mutio salis purus. iliacam passionem el calciilum. > De Hilaro, vel
HAGENOTEN. incipit : « Romse (nova: opinor) Hilario diximus in FLORENTINIS.
beati Mucii, » etc. Sequitur Servatius, de quo jam MOLAN. in lextu lilteris Ilalicis restiluit ex Adone
salis diximus. In dedicatione, fere purus est. Tum qiise Usuardus prsëlermiseral. Posl oedificaia est\
subdit : < Item Veronse, sancli Metronis inclusi. » subdit : « A successore suo sanclo Munulplio epi-
Esl Jlfciro, de quo in Aclis vm Maii, scopO. Deposilio sancti Onesimi episcopi et confes-
VICTOR, ponil Mucii episcopi, loco presbyleri. soris, qui in suis membrislongumperluliimarlyrium
MATRIC.-CARTUS.-ULTRAJECT.: i Servalii episcopi et sine fcrro, ut quod non conlulcrai sanguinis effusio,
confessoris. Hujus corpus ferlur esse apud fratres conferrél, eliam in altrilione flagelli, prolixa mem-
nostros in Confluentia, contrarium tamen dicunlLeo- brorum vexalio. Salis namque martyrii lormentum
diens. et Trajeclenses,circa eumdem locum. » suslinuit, qui pallidam faciem trahens proe nimiis
CLUNIACEN. el CODEX D. DUCHEVAL, signalus C: ^„ jejuniis, fluxnm luxuriaein corpore suo edomare po-
«Eodem die, translaiio sancli Grali episcopi et luit, nec mens suo devola auetori vocavit ab assi-
confessoris, a civilale Cabiloiiis. » Vila dabitur, die duilale oralionis. Sic itaque evolulo tempore cursus
quo colilur, vm Octobris. sui, correpms dolore morlis, Christo spiriium red-
REG.SUEC num. 428 : « Eodem die, sancli Onesi- didil, efflagitatumopérions divinitatis. Ad ejus vero
rni confessoris. » Forte ex Rabano acceplus est. lirmulum venienies segri, oplala conferuni remé-
INVATICAN, sign. num. 5949, decsl Mulii. dia suse sanilalis. Ipse igilur illa divinse majestatis
STROZZIAN. : « Dedicalio sanctse Marisead Marty- fruilur prsesentia in coelesii curia, in qua, ulraque
res .,. quse nunc dicitur sanela Maria rolunda. Cori- Chérubin scilieel el Séraphin incessanier Sanctus,
secrata fuit anno DXCV(melius annum lacuissel) Sanctus, Sanctus et quod sequitur proclamant.
Volaterris, sancli Vicloris mililis et martyris. » Scriptum in geslis ejus. » Tum lypis minoribus :
Vide quse dicùnlur in Prsetermissis. Sequitur, eliam « Rolendasvirginis, quse invoeari solet contra iliacam
in aliis FLORENTINIS : « Apud Tusciani, civilale Ro- passionem et ealculum. Cujus.corpus requiescit Ger-
manise, sjmcli Hilarii monaehi el confessoris, patris, pinise, dioecesi Namtircensi. » Vide hic Hensche-
eremilae. » Est haud dubie Hilarius Gateatiensis, de nium scile exponcnlem-, quse Gerpinienses nimia
quo in Praeiermissis. admirabilitale amplificanl. Haclenus prima edilio.
GAUDIACÈN. « Translaiio beali Grali confessoris, Tu posterioribus eadem habet de Servalio. Sequitur:
Acqua?, a civilale Cabillonis. » « Gerpinise sancloe Rolendse virginis,, quse invoeari
EDITIOLGBECO-COL. in prima annuntialione satis 'solet contra, elc. Duaci, ex Suessione, deposilio
pura esl. Sequitur : « In Trajeclo superiori. Leo- sancli Onesimi episcopi el confessoris, qui in suis
diensis dioecesis, sancli Servalii Tongrensis epi- D membris longum perlulit mariyrium.sine ferre. Ad
scopi et confessoris. Hic propinquus Salva loris esse ejus vero lumnhnn venienies segri, oplalaelc. confe-
ferlur secundum carnem, ex paire suo Euiino. Hic runi remédia suse sanilalis. Ipse igilur illa, Die
tanlae abslinenlise eral adlmc infans, ut in die, vi* décima lertia, sanclse marlyris Glycerise. » Tum m.S-
altéra vice mamillas matris sugerel. Adultus vero nori charactere : « Laodicii, apud Trajanopolim.
Hierosolymis sacerdos est ordinatus, el per amifto- Item sancliEtAlexandri martyris, sub Maximiano im-
jiiiionem angeli ad Tongrensëm ecclesiam regen- peraiore. Joannis episcopi, poslea silentiarii in
(lam missus, ubi honorilice ab universo clero et Laura. Quibusdam hodie Gengulpiii marlyris, qui
populo susceplus. Hic solitus erat quotidie missam posiius est die undecima hujus. >
celebrare, et sacra refectione cqmeiilus, nullum fe-
Pridie Idus Die 14.
In Gallia civilale Cimela, nalalis Ponlii marlyris, cujus prsedicaliono et industria, posiquam conversi sunt
duo Philippi imperalores ad fidem Chrisli, ipse quoque sub Valeriano el Galienoprincipibus martyrii pal-
mam adeplus esl. In Syria, sanclorum marlyrum Vicloris el Coronse, sub Anlonino imperaiore, quse Co-
rona cum essel uxor cujusdam, el coepisset beatificare saiiclum Viclorem, ob marlyrii eonstaniiani, vidit
4uascoronas de coelo lapsas, unam Viciori, cl alieram sibi missam. Clinique et hoc cunclis audientibus
 53 MARTÏR0L0G1UM. — MENS. MAI. 6i.
prolestarelur, ipsa quidem inler arbores scissa, Victor vero decollatus est. Eodem die, sancli Patris nostri
Pachomïi; qui eum esset faelis apostolicsegratise insignis, fundatorque ^Egypli coenobiorum, scripsit mona-
chorum régulas, quas angelo dictante didicerat. * ..
NOT^E.
Ex Praten., Herinien., Anluery.-Maj.,Antuerpien.- A Max.,Ullrajecl., Leyden., Lovanien.elEdii. Vltraj.,-
Max.,Lubec,Greven. elJtfo'an.Quibus addc Aniuerp.- Relg. .
VARIANTESLECTIONES.
Legô Cimela, vel,- si mavis, Cymela, ut habenl Max.-Lubec sensum variât, seribens : Qui cum esset
Praten., Herinien., Anluerp.-Maj. el Crcven. Forte gratïa apostolica insignis, quod quidem clarius est,
melius alii Cïmella. Rtirsus cum iisdem codicibus, quam ponant Antuerp.-Max., Ullrajecl., elc. 0"» ''«ni
post cujusdam., omisi vocem niililis., tamëlsi ea ex essel factus aposlolicoeyralioeinsignis, elc. lidem le-
Beda el Adone videatur reslilùenda. Jam dixi, nos gunt, sancli Pachomii abbalis. At Antuerp. inaj. in
malle cum anliquioribùs codicibus errare quam fine posuit : Scripsit monachorum régulant , quant
quidquam corrigere. Anluerp.-Maj. maie posuit pro- angelo dictante didicerat. Creven. et Molan. habent
lestatur, pro prolestarelur : sic etiam errant Antuerp. ab angelo. Reliqua, minulise sunl.
ei'Max.-Liibec. dum ponunt quoque, pro vero. Rursus-
: O.B3ERVATIONES.,
Qui primo loco in texln ponilur Pontius , Ro- cui cum Adone nihil'commune esl, ipsissima verba
manus génère, martyr Cimeliensis , vel Cimel- retulit; Nolkerus haud dubie ex Viennensi transcri-
liensis (Caslellanus legerel Cemenelensh, a Gâli. . psit, in quo mirum, loties halliicinari Florenlinium.
Cimiez). Is, inquam, Ponfeignolus eslMarlyrologis; Porro ilbistrissimorum pngihim elogium, a nobis in
omnibus, noslrovelusiioribus vel coselaneis, utvero- lalerculo recensitum, si non iisdejn ipsis Bed;e, aut
simillime hic item m slatuendum sit. illum ex aclis Adonis verbis expressum, sallem ex. eorum scnlcn-
quibusdam ab Usuardo inventis, qtialia subinde édita B lia eleg.inler coiilraclum est. In Aclis Victôris et,
sunl, desnmplum fuisse. Yideal curiosus IcctorHeh- Coronainon desunt, qnsecriticos exerceant; nec illud
schenii de hoc sanclo commentari um elVilam ipsân satis certuni quoi, paria fuerinl -synony-moriii.n san-
ibi suo loco illiistralam, quaéprofeclo magnis dilïi- ctorum, de quibus jam supra non semel acimn est.
cullalibus implexa est, ut agnovere Baronius ad an- Noanulla explanal Henschenius, eliam qiioad locum
num CCXLVI, num. 9, et Petavius de Doclr. temp., marlyrii. Nobis plura ai;t clariora non suppeliini.
lib. xi, cap. 25, et plures agglomérat Tillemontius, Vide quse observât Tillemontius lomo II, pag. 024.:
lomo Y, a pag. 588, adeo ut fere falendum sit, tain Waiulalberlus Bedam haud dubie sequitur :
enormiier farta et inlerpolala fuisse Acta illa. ul vis. •
PachomiiisprMieViciorquesiimilqueC»rona
subslare possint, nisi pro magna sui parle casti- Splehdent: hic eremiia polens,illeque.coruuis
genlur, quidquid scriplor Valer.ïits lesleiur se oenlis Martinique-Deninsocia vir'tpie seemî.
vidisseet auribus hausisse, quiccunque narrai; quod Quas autem de Pachomio in lexlu dieunlur, omnia
ipsum a nonnullis impostoribus subinde faclum no- ex laudatis Beda aut Adone muiiiaiâ suin, omissis
-vimiis.Milius esl Henschenii judicium, qui nonnulla duntaxat, post, angelo dictante didicerat, postremis
hic per auxesim dicla concedens, cselera non incon- hisce verbis, simul et de tempore Paschali. Ulmm
grue salvari posse existimat. Victor el Corona*in pôstrema hsee non inlellexerit Usuardus, an suspe-
Hieronyinianis et Rom. parvo breviler celebranlur, cta habuerii, ineerlum est. De cseiero lot codicum
eed insigni encomio a Beda exornali sunl. Hlç vero ronsonanlia, ihdubitatum i-eddit gemiinam Usuardi
cum Adone, loto lexlu iia convenii, nempeel in his leetidneni; Pachomii vilain Grsece et Latine edidil-,
duobus martyribus el in Pachomio, ut non videalùr iC ac (iiligenlissime recensiiit Papebrochius, ab cruiliiis
dubium essequin iste ab illo sua omnia acceperil. receiilioribus merilo laudalus. Quantum ejus-studio
Neque dixeris Adonis lextum, Beda: fortasse suppo- et labore usus sit Tillemonlius, palet ex lomo VU, a
siltim : eleniin Rabanus perpétuas Beda; descriptor, pag. 167.
AUCTARIA
TORNACEN..in solo Pacboniio purus est. Pontius id est Philippus pater et Philippus filins. In Syria,
caret elogio. In Victore et Corona, eliam valde mu- passio sanctorum Vicloris et Coroiue sub Antonino
tilus, nam desunt omnia post imperaiore. imperaiore. Eodem die, natale sancli Patris nosiri
PULSANEN. incipil a Bonifacio, ut infra. Tum de Pachomii abbalis, qui cum, » elc, pure, nisi quod
Pachomio, pure. Desunt reliqua. adtlal: « Simulquëde lempore Pascali. Apud Thar-
ROSWEYD. Postsanclum Victorem interpolatus est siim, passio sancli Bonifacii martyris, cujus celebrior
hoc modo : « Visa ejus cum vivus excoriareiur, ac dies agilur Nonis Junii, quando torpusejus... sep.il-
rieinde capite trunca relui', consiiiuia. » Dein post, lum est. » Manu el atramenlo rcceniiore"'supplela
vroteslaretur : Ipsa quoque apprehensa , et flexis vacuilas, Romoe.
ai'boribus pedes alligala, » elc. BRUXELLEN. incipil a Yiclore el Corona. Scquiiur
MUNERAT. in fine : « Ipso die, ordinalio sancti Eli- de Ponlio, in quibus ad puritalem proxime accedii.
gii episcopi. » Vide Prsetermissos. Colilur i Decem- Tum : « Romse, sancli Bonifacii marlyris, Snl)Dio-
bris, ad quem diem omnia referentur. cleliano et Maximiano, apud Tarsum eivitatem passi,
ALBERGEN. et DANIClexlui puro prsefigunt : «Ro- sed Romsein via Latina sepulti. El sanclortiui GCCjCiv
mse, passio sancli Bonifacii marlyris, sub Diocle- marlyrum. » Videde his Prselerniissos. « Eodem die,
liano et Maximiano, apud Tarsum eivitatem passi, rj ] sancli Palris Pachomii abbalis, > elc. Ubi sub (inem
sed Romsein via quse est Latina sepulti.. Hic cum verba Bedsc, vel Adonis supra cilata resliluil, addil-
diu in stupro miscereiur, tandem divino nutu com- que praeierea : « El post hsee cum ipse viise suse
'punclus, non solum, cui subjacebat, viiium deseruil, cenlui.n et decem annos complesset, in pace^
verum quoque per diversa lormenia adpalmam mai- quievit. >
lyrii ardenier cucurrit. » Agunt.de BonifacioAdoel HAGENOYEN. in Ponlio satis purus, in Yiclore et
Lbuardus NonisJimii. Corona, non"nihil interpolatus esl. In Pachomio,
CENTULEN.: «In civilale.Cymela, sancli Pontii mar- recle.
tyris., cujus pnedicatione el indusiria duo Romani ;AauiciNCT.sic-in fine adjicit : « Termines eliam
iinperatores, iidein Domini Salvaloris accepertmt; Paschales, ut tradilur, angelo docenlo cdiiscrïpsit. »
55 USUARDI MONACHl 56
Dein calamo recenliori : « Apud Tarsum Cilicise ur- A lies, angelo indicante cognoscens, abremmeiavit se-
bem, passio sancli Bonifacii inarlyris. » . culo, alque lanlam a Deo graliam percepit, ut in
VICTORIN. in fine : « In Benevenlo, sancti Constan- ejus nomine virlulum signis clarescerel. lloruin la-
te episcopi. » men festivilas Nonis Junii celebrior habelur, qnando
MATUIC-CARTUS.-ULTRAIECT. «Ponlii martyris in- Romse sanclus Bonifacius est sepultus. » Similia
clyti. Vicloris et Coronse martyrum. Pachomii.abba- ferme sunl Mis, quse habet EDITIOLUBEC-COL.Sed
lis. » Textus, de more, plane cohlraclus'. hsee in'fonte melius legenlur. « Item sanctorum Viclo-
REG.SUEC.signalus num. 428: « Ipso die,ordi- ris, Secundini, Quarli, Ciriaci, Isidori. » Nomina ex
nalio sancli Eligii episcopi el confessoris. »Et codice Hieronym. confusa; vide Prsetermissos. « Halphardi
signato'150 : «Apud Tarsum eivilatem, passio sancli marlyris. Civitale Mulhonis, sancli Barbari marlyris.
Bonifacii martyris, » etc. « In Renevenlo, sancti Con- Quem Julianus imperalor suspendi fecil, venirenique
statitii episcopi. » . . ejus gladio radi, douée inieriora dilfluerenl. Curaium
VATICAN, signalus num. 5949, de Pontio nihil. deinde ab angelo, jussit rolse alligalum circumduci,
Adjïcilur primo loco : « Benev.natale sancli Bonifacii igné supposito oleoque superfuso. Sed cum nec ste
marlyris in S. Sopliia, qui apud Tharsum quidem lsederelur, extensis nervis taurinis csedixur: deinde
passùs esl, sed Bonne via Lalina sepultus. > In fine : camino ignis et bove seneo superatis, capilis obtrun-
« Mediolani,sanclorum ccciv martyrum. » De quibus catione marlyrium complevit. Ilem secundum cala-
supra, alio numéro. « Beneventi, sancli Conslaniii logum sanclorum , hic passio Feîicis et Forlunati,
episcopi. > qui infra m Idus Junii ponuntur. Bonifacii episcopi
ALTEMPS. : « Fonlanellse monasterio, sancli Frem- B Fferenlinoecivitatis. Qui, ut refert Gregorius, 1 Dial.
lierli (Eremberti) Tolosanse civitatis episcopi el con- a puero vila et miraculis insigniter fulsit. Égressus
fessoris, > Brevis ejus vila illustrala est-; panique hospilium,nonnunquain nudus revertebalnr,
FLORENTIN. : « Ordinatio episcoporum Augdeoni quia mox, ut nudum aliquem invenisset, se expo-
(Audoeni) et Eligii. Deposilio sancli Theodori pa- lians, illum vestiebat. Cum triiicum omne quodjia-
pse. » Vide in indice Proelermissorum. STROZZIAN. bebat mater paupercula egenis erogassel, et ob ïioc
sdlus : >ApudAquilegiam, sanclorum marlyrium, Fe- matrem vidisset afflictam, oratione fusa impelravii,,
licis et Forlunati fralrum. >In Pràetermissis remitlun- ut amplius essel quam ante fuerat. Faclus tandem
inr ad xi Junii. episcopus, plenus operibtis bonis quievit in pace.
EDITIOLUBECO-COL. incipit a Bonifacio, de qqp Orientis episcopi non confessoris. Pachomii alierius,
mulla producit, in Adone Nonis Junii, et hodie in nionacbi el confessoris. Item Theodori abbalis, qui
Aclis cerlius legenda. De Ponlio el Pachomio salis sancto Pachomio in regimine successil, vita et mira-
pure. lu Yiclore el Corona, modice interpolaia esl. culis clarus. In Hibernia, Maldod confessoris. Oro-
In fine: « Eodem die, beati- Halnardi marlyris. » siensis monachi , collegse bealorum Pachomii et
Vide Harwatdi. Theodori abbatum : viri morum perfectione conspi-
BELIN.de Pachomio solum habet: « Eodem die, cui. Stephanse virginis et martvris. » De his postre-
sancti'Pachomii abbatis. » De Bonifacioeadem quse mis Théodore excepte, vide elenchum Prsetermis-
ALBERGEN. et DANICApud Aquilegiam... de Felice et sorum.
Fortunalo, ut STROZ.supra. MOLAN. de Bonifacio eadem habet, quse ALBERG.
GREVEN. : « Tarso Cilicise, passio sancli Bonifacii P et DANICDe Felice et Fortunalo, ut STROZZIAN. et
^
marlyris. Qui cum essel procuraior nobilissimsema- BELINÙS.In Bonifacio Ferenlino GREVENUM descri-
ironse Romanos nomine Aglahes (quse prsefeciui'am psit, typis lamen minoribus. Sic prima edilio. Po-
urbis agens, sub se habebal xxxiii procuratores, sleriores lextum mularunl prsefigendo; « passio san-
quorum omnium Bonifacius principalior eral) diuque cti Bonifacii » etc. ex Usuarilo Nonis Junii. In fine
cum ea in foetoreluxurise volutareiur, tandem divino solum est : « Mediolani, translaiio sancli Vicloris. »
nulu eis compunclis, duin conimuni consilio Boni- Dubilari polest, an sit ex classe Greveniana, « Viclo-
facius ad requirenda marlyrum corpora miltitur, ris, Secundini » et aliorum, de quibus paulo superius
ip3e quoque ad mariyrii gloriam pervenil. Quod Agla- cgimus.
Idibus. ."..!.- Die 15»
Natalis sanclorum confessorum Torquati, Tesifontis, Secundi, Indalecii, Cecilii, Esicîi, Eufrasiî, qui
Romse a sanclis apostolis ordinali, et ad praedicandum verbum Dei, ad Hispanias tune adbuc gentili errore
jmplicaïas, direcli sunl. Cumque diversis urbibus evaiigelizassent et innumeras mùliitudines Chrisli fidei
subjugassenl, Torquatus Acci, Tesifon Vergii, Secnndus Abulse, Indalecius Urci, Ceeilius Heliberri, Esicius
Carcesi, Eufrasius Elilurgi quieverunt Apud insulam Chiiiin, beali Isidori martyris, in cùjus basilica exslat
puleus, in quo et ferlur injeclus, de cujus aqua infirmi soepiuspotati salyanlur. Lamosacum, passio sancto-
jum Pelri el Andrese, Pauli el Dionisia3.
NOT.E.
PurisunlPràlcn-Jierinien., Antuerp., Max.-Lubec. den., Albergen.; Danic. el Edit. Ullrajecl-Belg.
et Munerat^Aeeediml. Aniuerp.-Max.,(Jllrajecl., Ley-
VARIANTES LECTIONES.
Nomina apostolorum Hispanise pleraque corrupta 0 melius. alii Chium. Scripserat Ado, de cujus aqua
esse satis palet, nihil tamen in iis rèformandum energiemenifebricilanlesque, vel reliqui infirmi soepius
puiavimus, ne a codicum orthographia nimium de- de- ! potati sanantur. Ast hsee Usuardus, de consensu co-
dicum ferme omnium, eonlraxisse dicendus est;
' flectamus, in quorum nonnullis eliam turpiiis
nomina alque adëo Grevenum et Molanum e purorum nu-
picla sunt. Jdemjntellige de urbibus, quarum
exactius tradita apud Adonem el in Actis invenies. méro exclusimus, quod Adonem potins quam Usuar-
1 Ad Hispanos lune adhuc gentili errore iniplicalos di- dum seculi fuerunt. Qui etiam legil salvaniur, non
serte legit Ado, quem secutus Parisiensis Usuardi sanantur, Lamosacum ut Antuerp.,Max.-Lubec. et Munerat. po-
éditer Munëratus. Nolkerus posuit, ad Hispanias... suerunl. , vel Lamosaco, vel Lamosaci
implicitas. Nostri codices, Usuardini oplimse noise legunt codices omnes, nullus Lampsaci, Textus Ado-
pïniies legunt, ut est in textu, ad Hispanias, lunç ni el Usuar'do conformis,esl. Relioui Dionisiiv, quod
adhuc gentili errore implicalas. Pratens. habet Chymn, sic passim codices habeant, ......
 57 MARTYR0LCG1UM.— MENS. MAI. 58
OBSERYATIONES.
De seplem celebribus Hispaniarum apostolis nec A Isidorus Chiensis a nemiiie , quod sciàm , ante
Hieronymiana, .nec Beda, nec Florus, nec Rabanus Adonem consignais est, ex quo, servata phrasi et
ineminëre. Primus eos in sacros Fastos relulisse verbis iisdem, ad Notkerum transiit; Noster' elo-
eensendus est auctor Romani parvi, unica, quam gium modice conlraxil. Grevenus aniem elMolanus,
hodie habet, annuntiatione : Torquali, Clesiphonlis, dum Adonis potins quam Usuardi verbis insisluiil,
Secundi,Indalecii, Coecilii,Esicii, Eufrasii, qui Ro- •asimpliciiate Usuardini lexlus deilexerunt. Celé-
tnoe ab apostolis baplizali sunl. Inde eos aceepil berrimam semper fuisse, prseserlim apud Grse<',os,
Ado, elogium adjiciens, cujus partem non ëxiguam, Isidori hujus nosiri memoriam, omnes ullro cpnce-
suam fecit Usuardus , Nolkerus verbum ferme de dunl; verum Acta a varirs non salis uniformiier
verbo exlulit. Singulorum nomina , et sepullurse edila, dnbia nonnulla Tillemonlio snggesseruiit lomo
loca, non parum in lexlu nosiro deformala, Ros- IU, pag. 714, quse non est hujus loci disculere. Po-
vveydusin Romani parvi et Adonisedilione polivisse slremi quatuor martyres ex Hieroiiymianis procul
videtur; Henschenius in Aclis satis accuraie expres- dubio sumpli sunt, non ex Flore, quem' si Iegisset
sil et explicuit. Sed quis edisserel,unde horuin san- Ado, dislinctiora Iradidisset.Cseierum Adonem mule
ctorum nomina Romani parvi auclori primum in— seculi sunt Usuardus el Nolkerus, solis hominibus,
noiuerint-, unde porro lotam suam narrationem et loco palsestrsecorruplo conlcnli. Intérim, lamclsi
acceperit Ado? nisi forle Acla aliqna viderinl simi- codices in aliis nonnihil varient, in hac ullima an-
lia iis, quse ab Henschenioedila sunl. Videsis apud nuntiatione omnes plane concordes habemus. Hoc
eunidem, hymnum Breviarii Mozarabici, singulorum vero mirandum, apud solum Florum martyrii genus
proprios feslos dies , aliaque ad eos Sanclos ,'seu n explicatum esse, quod procul dubio, ex Aclis ipsis,
confessores,ul hic appellaniur, seu,ul alii voluul, Adoni, Usuanlo el Nolkero ignolis, accipere debuîi.
martyres, speclanlia , de quibus etiam Tillemontius Sunl ea, primigenia phrasi ab Henschenioedila, pra:-
lomo d, pag. 191. Wandelberlus unico versu rem ctara, sincera el a crilicis omnibus approbala, ut
expediit vide apud Ruinarliuin a pag. 146, et apud Tille-
monlium lomo 5 a pag. 592. Culius apud Gnecos di-
Pontificesseptem HesperiamsiinulIdibusornant. versitas et reliqua ab Henschenio ilkislrala sunt.
AUCTARIA.
PRATEN.Testatur Caslellanus in ora prsefali codi- translalus est, corpus vero sanclse Dympnsevirginis
cis ascriplum. esse : Advenlus Spiritus sancli super apud prsefalam villam Gheele, muliis niiraçulis co-
discipulos. ruscando quieseil. »
TORNACEN. pergit in truncandis elogiis, inslilulo HACENOYEN. déficit in Isidore Chiensi, de reliquo
suo forle longioribiis. In prima annuntiatione de- ad puriiatem proxime accedil.
sunt omnia , post directi sunt. In Isidore purus esl. YICTORIN. et REG.SUEC.signalus num. 150. «Eo-
Pro Lamosacum, scribit Mosacum. In eo nomine dem die, sancli Hilarii niotiachi.el eremilre, »
plures alii variant. MATRIC-CARTUS.-ULTRAJECT. « Passio sanctorum
PULSANEN. in Prima classe cum TORNACEN. conve- Pelri, Andrese,Dyonisii et aliorum, Roherii confes--
nil De Isidore habet usque ad marlyris, cselera dé- C soris. » Is esl,; opiiiôr, qui infra cornes vel dux Pa-
suni. lalinus dicilur apud Bingam, elc. Sëquilur : « Tor-
ROSWEYD., in lexlu punis, sic ullimam aniiunlia- quali, Ticefonlis ac aiiofum confessorum, de eorum
lionem efformal : « In Gallia apud Lamosacum, Pe- socieiale episcoporum. »
lri, » elc; et in fine, « quorum gesla habenlur. » VATICAN, num. 5949, post, Dionysioe, immé-
ANTUERPIENT-MAJ., de reliquo eliam purus, omisit diate snbjungit, « et Liheraloris inarlyris. » Vide
in fine duo ullima nomina, <Pauli et Dionysise.> Acta. « Et sanclorum marlyrum Primiani elFirmia-
De GREVENO el MOLANO diximus in leclionibus va- ni. > Hi duo alia, sed Longobardica etiam manu-
rianlibus. DeAuclariis infra seorsim. scripli sunl. Vide Prseiermissos.
LOVANIEN. in prima annunliaiione consonat.ciim REMENS.SS. Timoih. et Apollin. « Autissiodori
TORNACEN. et PULSANEN. In reliquo lexlu punis esl. vico Baugiaco , nalalis sancli Peregrini marlyris. »
lu fineadjiciiur: «Eodemdie, sanclse Dympnaevir- In Proeierniissis positus non est. Remiliendus ad
ginis, quse, inceslum patris recusans, ab eodem gla- diem sequentem xvi Maii.
dio percussa, marlyrium consummavit. » ED.ITIOLUBECO-COL. in prima annuntiatione satis
CENTULEN.- de HispaniasApostolis mutilus, ut su- pura ; secundo loco Adoniana est. « Apud Lamosa-
pra. « Ramosaco , passio sanclorum Pelri, » elc. cum, etc.» In fine subdit : « In territorio Sononico,
« Quorum mine passiones legunlur. » sancli Sidromi (Sidroiiii) martyris. »'Coli\ur xi
BRUXELLEN.: « Advenlus Spirilus sancti visibililer Julii. « In Brabantia, sanclse Dympnse virginis et
super apostolos el discipulos Cbristi. In Hispaniis, marlyris. Eodem die, beali Gereberni presbyleri et
natale sanctorum confessorum, » etc., pure usque ad, r» marlyris, de quo legitur in geslis sanclse Dympnse
subjugassent. Tum subdit : « Post omnia, in pace virginis el marlyris prsedictse. >
quieverunl. El.dtim singuli in suis, sanctus Torqua- BELIN.Prima editio incipil ab Isidore. Tum de
lus apud Accilanam urbem mirificaiur. Nam in sua Peiro et sociis. Sequitur de apostolis Hispanise,mu-
solemnitale quotanuis ad sepulcrum ejus arbor tilo fine. Edilio altéra primse prsefigil:'i Hierosoly-
olivae, divinilus llorens, niaturis fruclibus onusta- mis, advenlus Spirilus sancli pai-acleti.»
tur.» Quseposirema ex Adone desumpla sunt. «Apud GREVEN. « Advenlus Spirilus sancli super discipu-
insulain Cliirnm, » etc., eliàmex Adone, ut GUEVEN. los. In territorio Senonico Sidronii martyris. Item
el. MOLAN.« El Lamosacum , passio, » elc. «Alibi sanclorum Timothei, Felicis. » Solila ex Hieronym.
.sanctorumPresiabilis et Felicis. » Avulsi sunt a so- confusio. « Ilem, sancti Aucloris. » Forsan i Viclo-
ciis, quorum turmam vide in Aclis. «Eodemdie, ris, » vide Prseiermissos. « Halphardi marlyris, se-
sanclse Sophhe. Cui Juslinianus impcralor apud cundum alios die. prsecedenli., Simplicii presbyleri
Conslantinopoliin ecclesiam opère mire el incompa- Roperli ducis Palalini Rlieni et confessoris. Pympnse
-rabili sedificavil. » HseeSancta Sanclorum esl, ab virginis et marlyris, filiserégis Hibernise.Qiiam cum
selernoet in selernum colenda. « Apud Gheele villam paler idolâtra conjugis loco haberë vellet, illa fidem
Brabanlise, natale beatorum marlyrum Gereberni Cbristi edocla, scelus exhorruit, clamque à palria
presbyleri el Dympnsevirginis, filiserégis Hibernise. discedens, Brabanliam devenit, ubi a paire, éaminse-
Qui a rege, paire virginis, perseculi, simul pro quente, decollala esl, una cum sanclo Gereberno
Christo csesiscapitibus occubuerunl. Quorum Gère-, presbytère, qui ipsam baplizavëral. » Prior editio
bormis ad Novam Re'nciisem, quse Xanctis dicitur, online ab bac differl. « Rosulse, cum aliis quatuor,
59 USUARDIMONACIII 60
virginum. Ilem sanclse Sophise. > Vide Acla et.Prse- A nensis episcopi, et perseveravii usque ad tempora
lermissos. Valeriani et Galieni. Horum actus scripsit saiiclus
MOLAN.« Hierosolymis, advenlus Spirilus sancli Prspjeclus episcopus. Eodem die, sancti Epiphauii
paracleti. Eodem die, sancli Bernardi Canonici re- episcopi Constanlise, cujus vitam excerpsil Sinreon
gularis. » lu Pràetermissis remiltilur ad xv Junii. Melaphrastes , ex voce Joannis, un.ius ex ejus disei-
« In Brabanlia , villa quse Ghele nuncupalur, sanctse pulis. » Vila illustrata est xn. Maii. In editionibus
Dympnsevirginis et marlyris. Hsee propter fidem et aliis eadem habel de sancta Dympna , quse superius
aniorem caslilàtis decollala est a proprio geniiore, «on semel recilaviinus , usque ad , « rege Iliberniai
rege Hibernise pagano. » Sequitur minoribus ly- pagano. » Sëquilur : « Apud Bingam, sancli Roperli
«
pis : Circa annuni Domini seplingentesimum, qui ducis Palalini Rhenj et confessoris. » Et hic est, de
cain insequebatur per eastrum, quod Anluerpia quo supra diximus ad MATRIC-CARTUS.-ULTRAJ.
diciiur, Cameracensis dioecesis, in prsedictam villam « Apud Arvernum , sanctorum martyrum , Cassii,
Rurensem ,:ubi obsessi a dsemonibus,de die in diem Yiclorini, Maximi et sociorum : Quorum Acla scri-
per eam liberantur.,Avernis,'sanclorum marlyrum psit sanctus Praejectus episcopus. Hierosolymis, ad-
Cassii presbyleri et Victoriani cum sociis.: quorum venlus Spirilus sancli paracleti. >
Cassius discipulus fuit B. Austremonii, primi Aver-
'
XVII Kal. i)ie {(j.
In lsanria provincia , natalis sanctorum Aquilmi el Victoriani-,quorum gesla habentur. Apud Aulisiodo-
rum, beali Peregrini episcopi, primi civitatis ipsius, qui capilali senienlia mnllalus, coronam meruitsem-
pilernam. In pago Forojuliensi, sanclse Maximsevirginis , quse multis clara virtulibus, in pace quievit.
NOTJE.
Sumilur textus ex Praten., Herinien., Tornacen., Pulsanen., Anluerp.-Maj., Rosweyd.et Molan.
VARIANTES LECTIONES.
Maie scribunt Herinien. et Antuerp. Hisauria , B quimur. Nescio cur Heriniensis titulum episcopiomi-
alii recle, ut in lexlu. Pulsanen. sic habel : Apud seril. Molan, eliam legit : marlyris et episcopi primi.
Aulisiodorum, beati Peregrini martyris el episcopi In Rosweyd. deest beali. Antuerp.-Maj. pro, in pace
primi, etc. Reclamant codices alii puriores, quos se- quievit, maluil scribere, quievit in pace.
OBSERVATIONES,
Textus Adonianus est, a nostro permodice muta- bemus, quod capile plexus sil 1,omissis tormentis
lus et lanlillum in Peregrino aucltis. Annunlialio aliis, quibus Acta prius afflictum leslaiilur. Hsee ex
jirima ex apographis Hieronyinianis profluxil, in variis codicibus; ab Henschenio edila et illustrata
quibus conupia nonnihil positio facile resliluilur. sunt, prius ab aliis vulgala, inler quos ea in Biblio-
Romanum parvum legit : lu Isauria, sic ut non mi- thecam Mss. li'urorum insernil Labbeus lomo I, a
nus, quam codices Hieronymiani, dubium relinquat, pag. 526, gravi el simplici stylo scripta , non sic ta-
an urbs ipsa Isauria, vel 1saura, an provincia Isau- men, ul scrupulis omnibus eximi poluerint, quos
ria inlelligenda sit. Eodem vilio dicam, an nsevo, apud recenliores lector invem'et.Yidealur Tillemon-
laboral Ado, dum indelerminale ponil : Apud tius lomo IV, a pag. 480. Quaîde missionis ejus lem-
Isauriam; Nolkerus : In Isauria; Noster expressius pore,de translaiionibus, aliisque disceplantnr , ab
loquilur : In Isauria provincia. Verba reliqua ex Henschenio abunde expianata existimo. Vilandarum
Adone plane deseripla sunl. Sed qui tara, diserte hic discordiarum causa , plures synonymosPeregrinos
apposuil verbis Romani parvi, quorum gesla haben- exhibet el dislinguil Aulissiodorense Ms. a Clar. Ca-
tur, clare oslendii nuiiquam se ea vidissë;. alias stcllano; anno MBCCIX, nobiscum communicalum , de
brève sallem aliquod elogium ex iis dalurus. ilîne a quibus alibi agenrii forlasse locus dabilur. Maxima
Notkero ultimse illse pariiculae prudentér expunciae virgo Forojuliensis anliquioribus incognita, ab Ado-
sunt. Inler codices Hieronymianos Epiernacensis et ne prinium memoralur, cujus verba ad apicem iran-
Corbeiensis Peregrinum diserte consignant. Ilem siulii Nolkerus:-Usuardusetiam sua omnia-ex Adone
Rabanus. Wan lalberlus eum, el quidem solum, hoc C desumpsit, sed omisil quod haud dubie ab Adone
versiculo célébrai : sludiose expression fueral, vico, qui vocalur Cali-
Sexlaquecuiiidena Peregrinomarlyre verna'l. dianus, ul'manifeste evincunt codices nosiri, ex
quibus genuinam et veram Usuardi senlentiain nos
Maie- nimirum in sequentem diem eum Iransfe- reiulisse perspicuum est. De Maxinioe cullu el pa-
rcns , et bac die Timoiheum mcmorans , Veridica iria videndoe-sunt Papebrochii et -Ch-Anselmii dis»
Paulus docuil quem voce bealus ; de quo nulli alii scrlationes, in Aclis nostrisjioc die prseposiise.Hic
Marlyrologi anliqui bac die inëminere. Ado legil : solum noto Iialise aberrasse aliquos , qui Maximum apud
Apud Aulisiodorum, passio sancli Peregrini episcopi Forojufium Proviiicise qusesierinl, quam certum est ad
primi civitatis ipsius. Et sic ferme Nolkerus. Reli- Forojulium pertinere. -
qua ab Usuardo adjdcla sunl, ex quibus id solum ha-
AUCTARIA.
ÂNTUERPIEN. cl MAX.-LUBEC posl lextum purum , prsedicandum gentibus in Galliam missus est. Ve-
adjiciunt : « Trecas, sancti Fidoli abbalis. > Vocem niens autem Aulisiodorum, cum multos ad fidern
tamen ullimam mutavit MAX.-LUBEC scripsitque epi- Chrisli converlisset, Deumque voce publica prsedi-
scopi. Quod et alii maie iinilali sunl. care coepisset, a minisiris lemplornm lentus el di-
MUNERAT. In fine : « Ambianis, Honorati episcopi- versis suppliciis afllictus, obscurissimo carceri man-
cl confessoris. » cipaiur. Ad ultimum capitali senienlia mullalus,
GREVEN. « In pago Garnolino, passio sancli Ema- D coronam nierait seinpiternam. » Ininaxima , puri
ni, Maurilli, atque "Almari".» sunl, in fine additur : «Trecas, sancli .Fidoli episco-
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT., LEYDEN., LOVANIEN. et pi et confessoris. »
EDITIOULTRAJ.-BELG. in prima annuntiatione puri, ALBERGEN. el DANIC,prioribus similes, adhuc.sub-
ita prosequunlur : « Apud Aulisiodorum , beali Pe- junguni : « Ambianis,sancli Honorai!episepp'.et con-
regrini marlyris, 'primi'civitatis ipsius episcopi : fessoris. • : «
Qui a bealo Sixio Romse episcopus ordinal-us, ad CENTULEN. Aulisiodoro, vico Biaugiaco, passio
 '
61 MARTYROLOGIUM.—MENS. MAI. 62
sancti Peregrini episcopi, et marlyris'primî, a Roma ,t\ lyris. » Vide Papehrochii commenlarium.
directi, imperioSixli papse.Ambianis, natalis sancli MONTIS SANCTI- « Métiscivilale, Iranslalio eorporis
.-Honoraitepiscopi et confessoris. In pago Treca.ssU beaiissimi viri Terenlii episcopi, per .quem Domiiins
„ no, sancli Fidoli presbyleri confessoris. Apud Hi- muIta miracula oslendit. » In Pràetermissisremiltilur
sauriam, sanclorum Aquilini el Yicloriani, quprum ad diem nalalem xxviii Septenibris. ,
gesla habentur. In pago Forojuliensi, sanclse Maxi- EDITIO LUBECO-COL. incipil a Peregrino, cujus
mse virginis. » elogium nonnihil amplificat. In Aquilino, Victoriano
BRUXELLEN. incipit : « Timotheï apostoli, cujus et Maxima, fere pura est. Sequitur de Fidolb et
natale nono Ealendas Februaviï celebralur. » Hoc Honorato, ul.supra. Dein : « Aulissiodoro, beali Tri-
facile ex AVandalberio acception fnerit : « Apud cii episcopi et confessoris. » Vide in Prselerinissis.
Isauriam provinciam,' etc., > pure. « Apud Anlhisio- « In terrilorïo Biluricensi, monasterio Mèdiaco, beali
dorum, natale sancli Peregrini, primi ,-etc. » litsu- Viclorini mariyriis. In Anglia, beali Brandani abba-
• pra iP^ANTuERP;-'MAx. « Et in pago Forojuliensi, vico lis el confessoris. Eodem die, sancli Sinieonis con-
qui vocalur Câlidianus,saiicte Maximse,etc., » recte. fessoris Ordinis Carmelilarum. » - -
« Trecas , sancti Fidoli episcopi el Gonlëssoris. Et BELIN.,satis in lexlu punis, in fine habet :.« Tre-
Ambianis , sancli Honorali episcopi et confessoris. cis, sancli Sydoli episcopiel confessons.;»-. .-*.-.-.•
In Ybernia insula, sancti Brandani abbalis el confes- GREVEN.l'n Auciario : « Ilem sanctorum Diocle-
soris. Qui Fortunatas insulas septennali navigalione liani, Florenlii, Eraelii, Paùlini, Vincenlii. » Com-
pëi'quirens,' limita niiraçulis dïg'na , et laliiim ïnex- mixtio disparatorum. « liï territorio Biluricensi,
përlis vix crëdibilia vîdit, et seripiïs Conimeiidata g monasterio Madiaco, sancli Viclorini marlyris. -Ain-
reliqïiit. » PolUissèt codicis hujus compilator cerlius bisSiis;sancti Honorali episcopi et confessoris. Tre-
aliquid et' ' niemoria ' ;'
dignius ex vëris ejus Aclis re- cas ,' Fidoli episcopi. Civilale Sagieiisi, sancli Aino*-
forrë. ' . berli episcopi et confessoris. Ipso die , beati Reno-
HÀGENOYEN. ordithr a Peregrino, paulo latins berlï episcopi et confessoris, niagnse sanclïtatis viri.
quam alii codices supra. Tum : « In pago Foro-ju- ' Tricii episcopi Autisiodorensis et confessoris. Theo-
liaCensï, sanctse Maximse,elc. Trechas, sanclï Fydo- baldi episcopi et confeSsoris.»Vide de otroque Prse-
lis episcopi et confessoris.In Galiiscivirale Ambianis, iermissos. «; Ubaldi -Eugubiensis episcopi et confes-
sancti Honorali episcopi et confessoris. In Isauria sons, multse paiienlise viri, vila et miraculis conspi-
civilale, Aquilini, etc.» rai. Beatie mémoriseAquilini episcopi AgrippinaeG>
AQUICINCT. «'Trecas, sancli Fidoli abbatis. » Ionise, qui beatam Ursulain sepelivil. » .Remiltilur
AMBIANEN. « Ambianis, sancli Honorali episcopi et ad Ursulanas xxi Octobris.' « Métis , transialio sancli
confessoris. Qui inler cseterà bonitalis suse insignïa , Therenlii episcopi el confessoris. «De quo supra.
duni corpus Dominisacraretin terris , manum illius «Inllibérnia, sancti Brandani abbalis, qui abslinenlise
liiëruit vidëre in coelis! » virilité magnus , irium fere millium monacliorum
MATRIC.-CARTUS.-ULTRAJECT. « Peregrini episcopi exstitilpater. Civilale Burdegala, beati Simeoniscon-
Autisiodorensis martyris. Honorali episcopi el con- fëssoris, Ordinis Carmelilarum,' sahetoe Dpi genilrici
fessoris. Aquilini et'Vicloriani marlyrum. ' ' " Maximse shtgulariter devoti miraculisque clari. In monte Jo-
virginis. » '. vis, deposilio sanclï Bernariii, ereraitse,"exiniïoeSàn-
CODEX BICOTIAN. signalus E 40 : « ïn'territorio lj_ ctitatis viri. Qui inler alla infirmilalnm gênera -, pa-
Carnolensi, natale sancli Emani marlyris. » ralysim curandi accepil. »In Proeiermissis dicitur
CAMBERIEN. I Arvernis, sanclorum Cassii et Victo- obiisse xv Junii.
rini. » De iis action die prsecedenli. MOLAN. « Et sanclorum Diocleliani et Florenlii. »
REG-SUECsignalas îium. 428 :.« sancli Honorali vide Pi'selermissos. « Trecis , sancli Fidoli episcopi
episcopi et confessoris. » et confessoris. Civilale Burdegala", beati Simeonis
VATICAN, niim. 5949, primo loco adjicil : « Benë- Slock Carinelitse, Deifërsevirgini Marise siivgiilariler
venli, natale sancli Rosii episcopi, in S. Sophia. ». devoii, ac miraculoruin coruscalione prsegloriosi.
Vide Acla.. C.iviiate Sagiensi, beali Alnoberli ejusdem"urbis-epi-
UGHELLIAN. In fine : « Trecas sancli" Fidoli episco- scopi' et confessoris. Ipso die, lieati Renoberlï epi-
pi. » Vide supra Auclarium primuni. scopi et confessoris, niagnse sanctitalis viri.' ltenl,
ALTEMPS. « In Goruubia , sancli Karnoci episcopi sancli Ubaldi episcopi el cwtfessoris. » Tum mino-
et confessoris » An non « Carcnlocus » vel « Ceriia- ribus charaeterjbus : « Eugubinensis, multse paiien-
thiis, » De quo in Aclis. « Eodcni die, repnnsenta'lio tise viri, vila et miraculis conspicui. Iri Hibërnia,.
eorporis B. Èdmundi régis marlyris. » Colilur xx S. Brandani » elc, ut GREVEN.» Eodëm die S. Dom-
Novemb. ubi de illa rcprsesentalione ageiur, inoli (Domnoliepiscopi Cenoiiïanensis, de quo Greg.
FLPRENTIN. : « Apud eivilaïem Yulluranam, natale Tur. lib. 6. Hist. Fraucorum, » Editiones aliic lia-
sanctorum Jusii episcopi el confessoris, el sancli bent : « In Scolia, sancli Brandani abbalis, cujus.
Çleinenlis confessoris, qui anibo fratres vilain san- niiri acius leguniur. Ceiiomanis, sanclï Doninoliepi-
clam perfeclo lermino concluserunt. » Remitlunlur scopi. » De'Simeone'Stock, et AJnoberto, ut suprà..
ad v Junii. «Apud eivitatem Êugubiensem, sancti' J «Ipso die, beati Rcnoberli episcopi Bajoeensis-et.
Ubaldi ejusdem urbis episcopi et confessoris , cujus confessoris, niagnse sanciitatis viri. » De BernardOi
"vila virtulibus e(. miraculis claruit. Trecas, sancti et Ubaldo et Honoralo, ul suprà. « In pago Cariio-
Sydoli episcopi el confessoris. t Palet error in scri- l'eno, passio sancli Emani martyris. Et sanctorùnv
plione Sydoli, pro vero nomine Fidoli, etc. Diocleiianï et Florenlii. » De Fidolo, ut supra. « Die-
CODEXS. RICALPI: « In pago. Carnolico, passio décima sexia. sancti patris Theodori sapclifiçati,.
sancti Emani, Maurilii, alque Almarii. » discipuli sancli Pachomii. » De eo cum magistrat"
BURDEGALEN. : «Burdegalse,Foras episcopi et mar- aeluiii esl xiv Maii. .

WlKal. '-.'-. Die M..

In Tuscia, sancti Torpelis marlyris. Hic magnus in officio Neronis Coesarisprimo fuit ; sed posiea pra
gde Chrisli, jubenle eodem, alapis csedilur, verberibus diulissime afficiiur, ne bestiis devorandus iràdilur-\
sed minime lseclitur; tandem vero decollatione marlyrium suum ni Kal. Maias complev.il.Sed tamen ejus
festivilas celebrius hic recolilur. Civilale Niveduno, sanctorum Eraelii, Pauli, Aquilini,-cum aliis
duobus. .-.-.,-.'
 63 USUARDI MOXACHI 64
NOTJE. -
Codices puri sunt Praten-, Herinien., Tornacen. A gen. Danic. el Edilio Uttraj-Belg. hoc'solo a
Pulsaùen., Antuerp. el Max.-Lubec, Antuerp. Maj. déficientes, quod post marlyrium suum, inlerseranl, pnrifale
Rosweyd.. Munerat., Greven. el Molan. Addi possunt jubenle Silvio.
Antuerp.Max., Ultraject., Leyden., Lovanien., Albert
VARIANTESLECTIONES.
Roweyd. sic modice pbrasim immolât : Hic ma- Molan. posnerint Maii. Rosweyd. (rnnsposuit, com-
gnus in officioNeronis fuit coesarisprimum. Herinien. plevit in.Kal.'ïhx Max.-Luliec. crebrius, pro celebrins,
habel, primus fuit ; Anluerp.-Maj, fuit primo ; Gre- viliuin est, qualihus passim ea eililio redundat. Ros-
ven. et Molan. primum fuit. Rursus iidem Greven. wey:l. pro recolilnr, habel verbum simples, colilur,
el Molan. pro, verberibus diuiusime afficitur, legunt ubi Pulsanen, pro hic, scripsit Aine In Herinien. et
durissime. Munerat. omisil parliculain ac, anle be- Pulsanen. est Nhiduno, pejus in Max.-Lubec. Innedi-
stiis. Antuerp. el Max.-Lubec. nimiam claritiiem uio. C;cleri omnes, ut in textu, Nivedwm. Sic Era-
secianlur, dum scribunt decollationecapilis. ni. Kal. elii in omnibus. Paulini pro Pauli in solo Molauo.
Maias legunt passim omnes, nescio cur Greven. et
OBSERYATIONES.
Quam illustris esl marlyris Torpetis mem.oria, B leclorem ad Acta remillere. Qui breviori ïn tabula
quam ejus cultus in Ilalia aliisque parlibus celebris ; , lolius rei compendiiim quaeril, adeat Tillemonlium
lam incerla sunt Acla, qusede ipso circumferuiitair, lomo II, pag. 497. Ad Acia ilidem reeurrendiim est,
a Papebrochio bac die discussa. In Auclariis de eo ni dc.loco statualur, siquidem salis lulo id fieri pos-
ex pluribus codicibus egimus xxix Aprilis. Rabanus sil, cui atlribuen li sint Eractius, Paulus et Aquili-
magnum ei elogium coucinnavilxxix. Marlii, in quo, nus, cum sociis duobus, vel pluribus nominaiis. vel
proprio, ni fallor, spirilu duclus, nescio quse Acla anopymis. Inceriissima esse quse de Iota bac rî,
prse oculis habuerit. In apographis Hieronyinianis, tum ab antiquis, tum a 'recenlioribus tradunliir,
nec xxix Marlii, nec xxix Aprilis, nec bac, nec çlare oslendii Floreniinii et Henschenii, in illius
alia,.quoi sciam, die notus esl. Neque Beda geiiuinus morti relius sane perspicacissimorinn, anceps plane
de Torpele usquam meminit, nec l'Iorus, necWan- conjeelaiio, quam ego'dissôl.vere nullalenus pnesn-
dalbcrtus : sic ul primus videalur ipsum in Faslis mam. Classis illa ex Hieronyinianis ab Usuanlo ve-
saeris collocasse auclor Romani parvi, quem siu- rosimillime accepta esl, aliter a Nolkero expressa,
diose semper sëquilur Ado. Hic.porro elogium pro- a neutre intègre dislineta. Crediderim ambos sim-
prio marte composait a Rabaniano plane diversum, plici'ler exscripisse quse in apographis suis quali-
alque adeo ex aliis Actis, non minus fortasse su- liuscunqiic' rëpereraht,"nihil sollicilos, qnid de loco
spectis , excerplum. Adonis phrashn Iransumpsit sive Nivedunosive Siveduno; quidve prseierca de
Nolkerus, pauculis de.suo addiiis. Noster antiqunm marlyrum illorum numéro posteri delerininarent,
obtinens, soljlse suse brevilali fusiorem Adonis nar- Satis nobis esse débet, ex nostronini codicm.nnna.-
rationem eleganier aplavil ; lam mulla dicens, ut r, mini consensir, menlem Usuardi, seu claram, seu
necesse non fiieril ea subinde inserere, qui» hodie " çonfusam. seu veram, seu falsam, fideliler. recen-
,n Romano moderno recitanlur. De reliquo liceat suisse'. ]'..-...
AUCTARIA.
CENTULEN : « Apud Jerapolim, beati Pa'pise epi- -, LUXOVIEN. « Civitate Niveduno, sanctorum Eradii,
scopi, qui Joannis aposloli audiior, Policarpi autem Pauli, Aquilini, cum aliis duobus. Ipso die, deposilio
condiscipulus el consodalisFuit. » De eo egimus cum sancti Liberii episcopi. » Vide infra.
Usuardo xxu Februarii. «In Thuscia, deposilio MONTIS SANCTI.« Eodem die, corpora sanclorum
eorporis sancli Torpelis marlyris. Civitate Nive- Aniali,"Romariei, Adelfii, de monte hoc ferunlurad
duno, sanctorum Emilii, Pauli, Aquilini,
' cum
' aliis aulam.
' » Vide elenchum Prselennissoi'uni.'
duobus. » ' EDITIOLUBECO-COL. « Post primo fuit, » cum
BRUXELLEN. : de Torpele sic habet : « In Tujcia, BRUXELLENSI inlerseril : « Et a bealo Anlonio pre-
sancli Torpelis marlyris. Hic fuit magnus in ollicio sbytère baplizaîus, sed postea pro fuie Chrisli', » elc.
csesaris Neronis, el a beato Anthonio presbytère « Tandem vero decollatione capilis marlyrium suum,,
baptizatus. Quem Nero imperator, cum scireteum jubenle Silvio, tertio Kal. Maiï,' extra eivitatem Pi-
esse .Chrislianum, verberibus affectum;'besliis devo- sanam complevit. Sed tamen ejus feslivitas cele-
randum' tradi hiandavit, et cum ab illis non lsedere- brins hic" recolilnr. Civilale Nividuno, sanclorum
tur, jussit eum -decollari. Cum quo eliam quidam Eraelii, Pauli, Aquilini, cum aliis'duobus, marly-
copsiliarius Neronis,' Evellius nomine, eo qiiod per rum. ' » Mutatio est,"sed non magna.
ipsum Christo crediderit, -decollatus est. » Inlerpo-
' BELIN.In fine : « Eodem die, sancli Syri episcopi
latiônes ex Adone acceptse sunt. . , et confessoris. » Melius, opinor, superius relata est
HAGENOYEN., in Torpele ferme purus, addit se- ejus eorporis translatio. Diem hatalem diximus ix.
cundo Ipco :; « Apud insulam Cliyum, sancli Ysi- D Decenibris recoli. Sëquilur: « Eodem die, translaiio
dori marlyris,'in cujusbasilica exsiat puleus, in quo,' sancti
"' Bernardini Ordinis Minorum » Vide supra.
ut ferlur, esl conjeclus, a quo inlirmi ssepiuspotati GREVEN. « In Alexandria, Vicloris elBasilii, Primi",
sanantur. > Haec ex prsecedenli die perperam hue Pliheri, » Romanoruiii cum Alexandrinis conjunelio.
translata sunt. Sequitur :' « Civiiate Nyveduno, pas- Tum: « Romse, nalalis-sanclorum Partini, Galliccri,
sio sanctorum,» etc. Epnnomi. > Vide in Aclis vera nomina. « Iiem
MATRIC-CARTUS. ULTAJECT. : « Torpetis martyris sanclorum Pauli, Peregrini,-Martini. Adrionis, Ba-
in Tuscia. Heriidii, Pauli, et Aquilini. > sillse. » Altéra confusio. «Romse, Liberii episcopi
ALTEMPS.«Eodemdie, sanclse Frainicbildis, ma- et confessoris. » Idem est qui primo loco hic vocalur
tris sanclse Auslrebertse virginis. » Videalur Yila « Pliberi, » et cum « Primo » conjungendus est,
Austreberfse filise, x Februarii' cap. i. « martyr, » non confessor. Sequitur : « Benëdicti
FLORENTIN.:« Eodem die, translaiio sancti Siri confessoris, pasloris in Avinione. » Is est, opinor,
Ticinensis episcopi. » De ea agetur ad diem ejus na- qui celeberrimum ponlem erexil, cujus Acla illu-
talepi ;ix Decenibris. Tum CODEX STROZZIAN. solus. ' strata sunt xiv Aprilisl « Translaiio sancti Ciri
« Translaiio sancti Bérnardi (voluit dicere « Ber- episcopi Papiensis et confessoris. Civilale Aquira,
nardini, ») Ordinis Minorum.»In Prselermissis remil- iranslalio sancti Bernardini confessoris , Ordinis
tilur ad die n îiatalcm xx Maii. Minorum. »
 65 MARTYROLOGiUM.— MENS. MAI. 06
MOLAN. « Eodem die, sancli Syri episcopi et con- À prseterea additur : « Ipso die, EInone, illalio Irium
fessoris. Eodem die, iranslalio sancli .Bernardini,' virginum Coloniensium. > Remiltilur in indice
Or.ïiuis'MhiOriini. Laudniio'C'avafo, Iranslalio <or-- Pra:tennissorùm ad fesuim Ursulanis omnibus vir-
poris sancli Montani inouaclii. « li.ee anuuiitialio ginibus commune xxï Oclobris.
tola eliam ponilur in posterioribus èdilionibus, ubi
'
XV Kal. , • Die 18.
In ^Egypio, sancli Dioscori lecloris, in quem prseses multa et varia tormenla exercuit, ita ut ungues
ejus effoderel el lampadibus ejus latera inflammaret, sed coeleslis luminis fulgore lerriti ceciderunt mini-
stri, novissimelaminis ardentibus adustus marlyrium consummavit. Ipso die, sancti Felicis episcopi, qui
apud Spellatensem urbem, sub Maximiano imperaiore, palmam martyrii adeplus est.
.•• NOTJÉ. . .
Ex Palren., Herinien., Tornacen., Pulsanen., An- et Molan. Item ex Anluerp.-Max.,\Uttraject., Ley-
luerpien. el Max.-Lubec, Munerai.. Belin., Greven. den., Lovanien., Danic. el Edil. Vllraj. Belg.
VARIANTES LECTIONES.
Yix ulla re, prrelerquam. erralis scriploriis nota- B scripsit lecloris et marlyris. Spelalensem legit Pul-
bilis esl ; egiplo, set, Diosclwri, Dioslori-,Foelicis, sanen. Belin. Spolelanam : pejus Max.-Lubec. Spella-
marlirii cl hujusinodi aliis. Munerai. de Dioscoro densem. Alise varialiones patebunt in Auclariis.
OBSERVATIONES.
Pioscorum martyrem JEgyptium diserte annun- esse addilamentum ex Usuardo a recentiori aliquo
liant apographa Hieronymiaiia, in quibus, si Ept'er- descriplore a'djecium. Sola igilur Usuardi auclori-
nacense ëxcipias, prseter solilnm additur, quod tate nili videtur quidquid de hoc. sanclo -episcopo
multa passus sit. Romanum parvum, pro sua brevi- et martyre, a Peiro de Nalalibus aliisque tradilum
late,, solum nomen et marlyrii locum indicat. Porro est. Ast unde ea Nosler acceperit, faleor me nulla-
roulla illa et alrocissima tormenla,'quibus dire cru- lenus posse conjicere; neque enim de Aclorum sin-
cialus esl, paucis sed ëlcganter enumeravit Marly- ceritale,.aul aniiquitale, nec deepiscopali sede, una
rologïis Yiennensis, ex aliquo anliquiori sua ac- estscriptorumsentenlia.ElquideinBarenius, forle Be-
cipiens, sed quis ille antiquior. sil, an forte olim lino nimium confisus, Spellatoeputavit subslituendum
Acla exslilerint, neque Henschenius, neque alins . esse Spolelum.Aliiin Dalmaliani, alii inHispaniam re-
quispiam hactenus invenii." Peints Equilinus elogia trahere conantur. Minim adeo litigari de uno Felice,
Adoniana passim descrihii, cujus hic lextum inte- cum Acta nostra primis quinque mensibus fere cen-
gn'im et immiriaium , in '•laterculum suum eliam lum synonymos référant. Ne mullis morer, curio-
iranslnlere Usuardus aeque ac Nolkerus. Wandal- sum lectorem remillo ad Henschenii commentarium,
berlus solum ipsum bac die célébrai his verbis: quam proxime ad verilalem, vel saliem verisimililu-
Qninlam cum décima martyr Dioscorus implel. Sed dinem accedenlem, nisi quid probei Tillemonlii ob-
qnid de Felice episcopoSpellalensi ? Hoc cerlum ob- jeciio tomo Y, pag. 455. Ad nos quod proprie alliuel,
servo, Marlyrographis omnihus, Usuardo anliquio- Usuardi lexium indubilatum faciunt, non solum co-
ribus et ipsi co;evis, esse prorsus incognitum. Nam <-•dices
• qualuordecim ab Henschenio appellali, sed
quod in codice Adoniano Leodicnsi ms. sancli Lau- quotquôt in hujus operis decursu intègres citavimus,
renlii, Felicis memor-iainserla sit, palet manifestum cnra lypis edilos, tum manu exaralos.
! AUCTARIA. ;
ROSWEYD. texlui puro superaddit : « Eodem die exemplum. Et in divitiis semper ille Deum limuit,
-translaiio Elgiyse.» Hac die in Aclis reeolitur ejus et nunc in pauperiale illum probare voluit, si fidelis
jnemoria. . permaneret.- Et qiiia fidelis perstilit in Iribulalione
! ANTUERP .-Mu. Etiam in fine : « Eoilem-die, trans- el pauperiale, ideo poeniluit Dominum maii quod
laiio sanclse Mihbedse, dileci.se Deo virginis. » In sibi fecerat, el reddidit omnia ei duplicia. Et poslea
Prselermissis remillilur ad diem iialaleïii xm Julii. Dynam, (iliam Jacob patriarchse, accepit, et genuit
facta translatio indicatur anno MXXX. ex ea fiiios et filias, et vidit filios suos el filios filio-
CEN.TULEN. Dioscori elogium prseiermisit. In Fe- rum suorum usque in terliam et quarlam genera-
lice, plane Usuardinus est. tionem. Hujus fesium sexio Idus Maii reeolitur. »
BRUXELLEN., in Dioscoro satis purus, sic pergit : Quam fidem prsedicla mereantur, lecloris judicium
« In Alexandria, sanctorum presbyteroruin Partbo- eslo. Sequitur : « Eodem die, sancti Felicis episcopi
nii et Serapionis. » Melius scripsissel « Potamonis, » et marlyris, qui apud Spellatensem urbëoi sub Maxi-
«uni variis sociis, de quiljusAcla ex Hieronymianis. miano imperaiore est a'dcpXuspalmam martyrii. In
Sëquilur : «Apud Spolelensem urbem, sancli Felicis Britannia, sancti Yvonis confessoris, et etiam magni
episcopi, qui sub Maximiano iinpcralore marlyrii Juristse. Item, Carencii episcopi et .confessoris. »
palmam adeplus esl. Item Mejardi episcopi. Ilem Hune in Prselermissis nominal Henschenius, de
Eugenise virginis. » Citai hune codieem Hensche- priori ilerum lacet. « Eodem die, deposilio. sancti
nius, el Eugeniam islam praelermiilit. De Medardo Adiilli Cameracensis episcopi et confessoris. » Nec
non loquitur hodie, sed die sequenli, ut vide in rv de hoe in Prselermissis fit menlio. Colilur die se-
Prailer.i.issis. Nola est Medardi festivilas vin Junii. quenli. .,.....-.
.HAGENOYEN. incipil: « Job prophelse, qui regnavit , AQUICINCT. pro Spellatensem, habet, Spolilanen-
in civitate Bosra, et in primo valde erat locuplex, sem. Et in fine addit : « Alrebate, deposilio Ha-
et ornatus filiis filiabusque, fralribus et amicis. Qui dulplii episcopi. »
inprosperilaie valde liniuil.Doininijm,elpre deliclïs MATRIC.-CARTUS.-ULTRAJECT. «Dioscori marlyris et
filiorum et tiliarum suarum semper Dominum depre- -lecloris''. Felicis, episcopi et marlyris. Bernardini
cabatur, ut illos a peccato cuslodircl. Quem Satan confessoris. »In margine autem cum asterisco,«alias
a Domino peliit ad lemptandum, pulans se servum Bernardi eremitse. » , .
Dei Job bealuin pauperiale et tribulalipne carnis • In VATICAN, signato num.j 5949, deest Felicis',
posse dejicerc. Sed Domimis cum eo aliud facere quod mirum est. Adjicîiur autem : «In Alexandrina,
inlendebat, et ideo illum tentalioni Satanae subji- sancti Pontamionis presbyleri. »
c.iebai. Dominus enim eum. aliis voluit ponere i'; , STPOZZIAN. Primo loco : t Apud Camerinum, san-
67 USUARDIMONACIIl 68,
cli Venantii marlyris, cum mille quingenlis sexa- A capilis oblruneatione iriumphal. Marci episcopi et
ginla qniuquc sociis marlyribus.» marlyris. » An Evangelislso, an allerius? Vide in
CAUDIACENSIS PRIORATUS : « Arvernis monasterio Pràetermissis. «Item, sancloruih Honeslasii, Maxi-
Magni loci,, sanctoruin Cassii et Viclorini marly- mii, Hermon. » Cormpta fere et mulatâ nomina, de
rum. » Referuniur inter Prseiermissos die sequenli. quibus in Aclis. «In Hibernia, Saran confessoris. »
Vide eliam xv Maii. Vide Elenchum Prsetermissoruni
EDITIO-LUBECO-COL.. «Romse, sancti Joannis epi- MOLAN.Lilteris parvis : « Erici régis Sueliae et
scopi et marlyris. » Remiltilur ad xxvu maii. « Eo- marlyris. Juxla monaslerium, quod Maricolus dici-
dem die, sancli Erici régis Suenorum (quidni Sueco- tur, sancti Quinberti confessoris, qui innumeris mi-
ruin) cl marlyris. » raculis, diebus noslris claruit. » Sic prima editio,
»
GREVEN.« Sopbonise prophelse. Remiltilur ad sed posleriores paulodistinclius : «In Sueiia, civilale
m Decenibris. « Romse, sancli Joannis episcopi et Uspalensi, sancli Erici régis et, martyris. In civitate
martyris. » De quo jam diximus :'« Conslariiinopoli, Camerinâ, sanclï Venantir inarlyris snb DeciO. Qui
Dativi, Luciosj, Marliniani. In Alexandi'ia,Parlomii,1I llagris, carcere, facibusque superalis, ac leonibus
et Serapionis presbyteroruin. » Yideaiïlur Acla. mansuefaciis, obtruncalus Deo spiritum reddidit.
« Erici régis Suecise et marlyris. Venantii martyris, Apud Quercelum, eodem die, sancli Quiriiberti çon-
qui pro fide Chrisli sub, Decio fuslibus csesus in car- lessoris Die décima oclava, sancli hiero-marïyris
cere reclusus, ab angelo conforlalus; deinde leoiii- Theodôli Ancyrani, el cum eo virginum seplem. »
bus expositus, sed nihil lsesus, suspenditur, deorsum Vide in Aclis singularum virg. nomina, alque om-
liabens caput, verlici igné supposito. Novissiinevero nium vilain Grsece el Latine ibi edilam.
XIV Kal. Die 19.
Romse via Appia, natale sanctorum Caloceri el Parlhenii eunuchorum,-quorum prior cum essel proeposi-
tus cubiculi imperaloris Decii, aller primicerius,. nolenles saerilicare idôiis, ab eodem occisi sunt. Ilem
Romse f sanctse Polenlianse virginis,-quse post innumeros agones, posl multorum marlyrum venerabiliter
exliibitas sepulluras, post omnes facilitâtes suas paupëribus pro Christo erogatas, tandem de terris ad
coelos migra vit. Eodem ipso die, beati-Pudeniis palris supradictse virginis, qni ajj aposlolis Christo iii
baptismo vestilus, innocenlem lunicam ' usque ad' coronam vilse immaculalse cuslodivil et servavit.
, - - . - NOT/E.
Sic habent Praten., Herinien., Tornacen., Antuerp., et Max.-Lubec, Greven. et Molan.
VARIANTES LECTIONES.
Seripsi Caloceri cum Pralen., Tornacen. et Greven. J3 vestilus, ipsi ponunt, Christo invesiitus baptismo. Dé-
}n Herinien. est Calocerii. Et in Anluerp. Max.-Lu- muni ab ulroque in fine omillitur, et servavit, quod
bec. et Molan. Calocerii el Parthemii. Greven. et eliam deest in Antuerp. Max.-Lubec, et aliis codici-
Molan. in nonnullis a purilale deficiunl. Primum, bus. Codex Praten. solus legit, de terra ad coelos,
pro occisi sunl, legunt interfecii sunl. Deinde, ut om- cseleri de terris, ul Ado praîivera!.,.et nos mutandum
nia conjungam, nbi alii habeiil Christo in baptismo censuimus. Errala scripioria neaiieo.
OBSERVÀTIONES.
Qui Adonem prse oculis hahueril, hic ilerum fa- verba illa inlelligenda esse de translalione, eo'anno
cillime inlelligel, unde lolum hujus diei lexium. ccciv in locum luljorem facla. Aliam viam ingreditur
hauserit Usuardus, nam alterum cum aliero confe- Florenlinius, exislimans binos synonymos alios
renii •perspicuum fiel, solanl Adonianam -phrasim slaluendos, qui sub Diocleliano et Maximiano mar-
paulo contracliorein a Noslro repr:Esentari. Prima tyrium fecerit, ab illis, quos Acta hodierna, el Mar-
ahnunliatio ex llieronymiaiiis primitus profluil, el lyrologia noslra, uxoris Decii cunuchos, et sub
quidem, quod'rarissimum est, ac proinde valde su- Decio passos, clarissime lestanliîr. Hic egojudicium
Speclum, tolum Adonis elogium in Lucensi codice tanlisper suspendo; eligâl lecior quod magis pro-
legilur, ullimis dunlaxat verbis, et requieseunl in babile videbitur; .
cimiterio juxla viam Appïam, brevius ab Adone ad Polentianam virginem memorat Beda, memorat
principium transpositis. Brevior est,et melior Epter- ilëm!Romanum parvum, et sic a'mbo enuntianl.
nacensïs lectio. Meminit eoruindem marlyrum, so- Rabanus et Nolkerus prseferunt Pudenlianoe; Ado
lita sua methodo, Romanum parvum : Et Caloceri et sub disjtinclione ulrumque nomen expressit, quem-
Parlhenii eunuchorum. Rabani phrasis ab Adoniana admodum et in Aclis majores nosiri : ast Usuardini
non muilum differt]; ulruui secuius fueril Nolkerus, codices Polentianam constanter -appellanl. Rabani
non salis liquet, Florus paulo compendiosior est. Ad elogium ab Adoniano diversum est, lametsi ulrum-
xi Februarii observavimus Calocermn et Parthenium que ex iisdem Aclis acceplum esse m'anifeSlumsit.
eo die a Beda. Rabano et Wandelberio consignari, Nosler selecta Adonis verba mututalus est, Nolkerus
quibus addi potest Nolkerus, illos denuo repelens Q omnia iraincripsit, in cujus lexlu nescio cur desit
xvm Aprilis, ex Uieronymianis procul dubio ibi annuniialio altéra de' Pudenle, virginis pâtre. Ea
aceeplos. Eosdem ipsos esse qui variis illis diebus iu Romano parvo, ac proinde in Adone, secundo loco
recolunlur, ut ssepe alibi in eo Marlyrologio factu'm refertur, sed Usuardo libuil Calocermn et Parthenium
ostendimus, censet Papebrochius, Aclorum veriia- in lalerculi fronle collocare. De cseiero eliam Pu-
lem salvare coiiatus, demplo principio et fine; aliis deniis encomium, ut supra insinuavil, ex Adonis
nec ipsum reliquiiin corpus admiilentibus, ul vide verbis conlextum est. Habes Usuardum. Quaerere
apud Tillemontium , loin. V, pag. 617. Unum esl in polerit lecior an el veritatem habeat-?De Poientianoe
quo Magislri mei diligentiam desidero, nempe quod vel Pudenlianoe celeberrimo cnllu, dubilandum om-
veliislissimi Kalendarii Bucheriani locum neglexe- nino-non esl, cum ex anliquissimis -monumenlis
ril, in quo diserlissime legilur xiv Kal. Jun. Par- ecclesiaslïcis, eliam Erontonis Kalendario, planis-
lliimi el Caloceri, in Callisti Diocleliano îx el Maxi- sime constet. Sunt qui Puden'.em non lam facile
mianoivi, 1 Coss. : hoc esl anno ccciv annis plus- recipianii quos inler Castellanus in Marlyrologio
quam quinquaginla post Decii inortem. Vidil sub- nniversali.In Aclis eruderandis explicandisque egre-
inde decretoriam illam aucioriiatem Papebrochius, gie laboravit Papebrpchius, sibi pêrsuadens, demptis
unde in aggliilinala charlula manu sua adscripsil, nonnullis, aliis mutalis, sejunclisque a farina furfu-
 69 MARTYROLOGIUM.^- MENS. MAI 70
ribus, liistoriam Pastori, tanquam tesli oculato, A scribunlur. Solam Pudenlianam cecinil Wandal-
tribui posse. At tara mnlta in iis reprehendil Tille- berlus :
montius lomo -il-,ji. pag. 615, ut prudens dubium
ingérai, verene auctoris illius sint, cui passim ad- Bis septena, Padenlianâ virgineclaret.
AUCTAR1A.
'• PULSANEN., in soia secondaannunlialionepunis,in i- anno Domini 1506 [imo 1512]. Ipso die Florenliaî
prima omiltiloainia post eunuchorum ; in teriia, posl transitas B. iEmilianse de Circulis, quse sepulia est
virginis. in loco fratrum'Minorum de Florenliâ, anno Domini
ROSWEYD. in fine adjicït. « Ilem in Britannia civi- 1246, viriulibus el miraculis claruil coruscando.
lale Canlhia, Dunstani archiepiscopi sajicik » Lucse, deposilio S. Theodori episcopi, qui sepultus
ANTUERP.-MAJ. Eliam in fine : « Eodem die, irans- est ïn basilica sancli Donali, in qua du'duin ÏHo
ilus beali Dunslani archiepiscopi et confessoris. » prsesul exstilerat mirifice regendo. >
.MUNERAT. : «Eodem die,...festum sancli Pelri Cos- EDITIOLUBECO-COL. In Potenliana el Pudenle in-
leslihi papse et confessoris. In Britannia minori, lerpolala, subdit : « Treveris, saneiï Cyrilli'episcopi
Trecorensi Dioecesi,sancli Yvonis presbyleri el con- et confessoris. » Tum de-Calocero", eic, ul codd.
fessoris. » supra: Seqn.itur: « Ipso die, deposilio sancli Dun-
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT., LEYDEN., LOVANIEN.,stani Anglorum episcopi et confessoris. Ilem memo-
ALBERGEN., DANICetEDITio-ULTRAj.-BELG..incipiuntaria disposilionis sancli Ivonis presbyleri el confes-
Potenliana, ubi puri sunl. Se;uitur de Pudenle, tibi soris; el canouizalio ejusdem, quse anno Domini
ex. Adone inserilur, « discipuli Pauli.» In alia an- 1547a D. papa Clémente VI facla est. El sancli Pé-
huntialione ex eôdem additur, « eunuchorum Uxoris' tri Coelestiniconfessoris, -a' quo Ordo Coelesiinoruin
Dëcii. » In fine âuiem subdunt : t Eodem die,"natale dicilur. »
sancli Adulphi confessoris, episcopi Camëracensis. > BELIN.in Pudenle mulilus, in fine adjicil : « Eo-
CENTULEN. : t Romse, nalalis sanclse Potentianse ]} dem die, sancli Pelri Coeleslinide Marono, qui quo-
virginis. Ipso die, beaiissimi Pudenlis, patris praeno: nîam rennnliavït summo ponlifiealui, canonizaïus
minatse virginis. Item Romae, sanclorum Calocerii el exslitil ab Ecclesia, lantum pro simplici confessore. »
Partcnii, eunuchorum nxoris Decii imperaloris.' In Parisiensi editione adjicilur : « Turribus Sardi-
CoenobioBlandunio, festivilas sancli Bértulfi con- nise, natale sancli Crestiani martyris. >
fessoris el monacbi. » Vide y Februarii. GREVEN. :« ApudAlexandriam, sancti Joannis mar-
BRUXELLEN. in Potentiaiia et Pudenle interpolatus, lyris, qui tempore Maximiani, ducis functiis officio,
in Caloceroet Parlbenio puribr, subdit : « El depo- cum Chrislianos persequereliir, coelilus, instar Panl'i
silio sancli Dunstani Anglorum archiepiscopi. Eodem admonitus, «mversus est. Postea pro lide Chrisli
die, deposilio beali Hildeberli seu Eineberii Camë- équuleo laçcralu's, facie concidiiur, plumbatis ca1-
racensis episcopi, beaisc Gudilse paironse nosirse diiur, caniino ignis iucludilur, ad ullinium vero ca-
fia!ris germani. Qui Vindiciano, niedianle sanclo pile plexus, vicior migravit. » Vide Acla. « Urbain"
Aulberlo, in Cameracensi episcopalu siucessit. » papse ei confessoris. » Vide Praetérmissos. De CV-
Referlur inler Prseiermissos die sequenli. De ,eo rillo, ut supra., « Pelri confessoris, qui Coeleslinus
acliim xv Januarii. « Ilein sancli Yvonis confessoris. papa quinlus. Hune 6b vilse sanctilaieni Cardinales,
Qui primum in parlanienlo regni Francise advocalus ; cum jam sedes Apostolica biehnio vacasset, elcge-
pauperiïm, et postea episcopus Càrnolensis fuit. » nint. Sed ipse soli Deo vacare cupiens, post quinque
Hic colilur die sequenli. « Romse, sancti Pelri con- menses sarcinamdeposuit, et seipso semper melior
fessoris. Qui cùm essel papa Coeleslinus Y, sumnii factus; quievit in pace. Dunstani archiepiscopi
po'ntificaïus honori el oneri libère cessil. Et de alla ,L>Canluariensis et confessoris, qui in adolescentiaha-
Pelri sede descendens Coeleslinus, ut coelestèm se- bilum monacbi suspiciens, vila el signis admirabi-
deni consceiideret, ad pedes Cardinalium, quibus lis babilus esl, loliusque Anglise primas effecius,
prsefueral, h.umililcr Pelrus prosterniliir. 0 glorio- anno Domini 988, bealo fine quievit. Adulphi epi-
sum viruin! qui nullius per exemplum, papatum, scopi Camëracensis et confessoris. In'Britannia mi-
quo nihil mira'bilius in terris, ut- Christo serviret nori, dioecesiTrecorensi, deposilio sancti Yvonis
quielius, spdnle reliquii. » presbyleri et confessoris, utriusque juris docloris
IlAGENoyEN., in textu interpolatus, in fine subdit: et advocali paupëriim : ejusdemquecanonizalio facla
« Treveris, Cyrilli episcopi et confessoris. » anno Domini 1547. Ilem beali Alchini, » pulo « Al-
AQUICINCT. de Dunslano fere eadem habet. Vide cuini. » Forle ex Rabano.
infra, posieriores MOLANI editidnes.' MOLAN. « Eodem die, sancli Pelri Coelestini de
MATRIC-CARTUS.-ULTRAJECT. « Caloceri
' et Parlhe- Morbno, qui quoniam renuuliavit summo ponlifiea-
nii fralrum martyrum. Potentianse virginis. bonis lui canonizaïus exslilit ab Ecclesia lanluni pro sim-
confessoris..Dunstani archiepiscopi. » plici confessore. Eodem die, sancti Cyrilli episcopi
BIGOTIAN., signalus P. 5, qui fuit Patriim Çoelesli- Treberensis. In Britannia minori Trecorensi dioe-
norum. « Ilem natalis beali Pelri P. N. de Murrone, cesi, sancli Ivonis presbyleri et confessoris, qui pro
Confessoris, quondam papse Cselestini. »" Chrisli amore causas pupillorum, vidiiarum ac pau-
In VATICAN, num. 5949, deesl. « Pudenlis. » peruiii defendere non desislebal. Eodem die, depo-
ALTEMPS.« Turribus Sardinise sancli Crescen- silio sancti Dunstani Anglorum archiepiscopi. Nobi-
liani marlyris. » , liaco monasterio, deposilio sancti Hadulphi episcopi
STROZZIAN. 1 loco, alii ullimo. « In provincia Tu- ") et confessoris, apud Alrebalum in ecclesia sancli
scise [dicerel « Latii, » vel sailem « Canipanise » laie Yedasli quiescentis. » Typis minoribus:» Deposilio
suinpise] apud eivitatem Ferrenlinam, | deposilio Domini Alchuini. » Edinoncs alise de Peiro Coele-
sancli Pelri papse et confessoris, plim Coelestini,qui slino, Hadulpho et Ivone, eadem quse in priori. Se-
dicilur de Murona » [polius legenduni « 'Coelestini quitui :« Civilale Doroberna, sancli Dunslani ar-
papse... oiim Pelri»] fundaloris Ordinis Coelesiinoruin, chiepiscopi, qui famosum monaslerium Glasconiense
qui mullorum coenobiorum fundalor, innunierahi- fabrir,avil,-niultorum aliorom existens fundalor coe-
lïum paler exstililmonachoi'uni, muliisqueniiraculis nobiorum. Ad cujus Sarcophagum crebro manife-
el viriulibus claruil. Nalus vero fuit anno Domini slatur, qualis nunc merili maneal in coel;s. » De
1216, vixit seculariter annis 17, fuit in poenilenlia Cyrillo, ul supra. « Die décima noua, sancli hieru-
annis 54, assuinpius fuit ad papalum anno Domini manyris Palrilii Prusse et sociorum ejns. » Vide
1290 [imo 1291], requievil anuo Domini 1216, yixit in Prselermissis, ubi diciliïr de iis acium 28 Aprilis.
annos 81. Canonizaïus fuit per papam Clenienlcm De Alcuino, ul supra.
71 USUARDI MONACHI 72
XIII Kal. Die 29.
Romse via Salaria, nalalis sanctse Basillse virginis et marlyris^ quse cum esset ex regio génère et habe-,
rel sponsum illuslrissimum, accusala ab eodem quod esset Christiana, decretum est a Galieno Augusto, ut,
aut sponsum reciperet, aut gladio interiret. Conventa de hoc, et renuens assensum prsebere, gladio trans-
verberala est. In Galliis civitate Nemauso, sancli Baudelii martyris, qui comprehensus, cum sacrificare
nollet, et in fide Chrisli immobilis inter verbera et tormenla persisteret, martyrii palmam preliosa morte
percepit. Bituricas, beali Austregisili episcopi et confessoris.
NOTJE.
Sumiturex Praten., Herinien., Tornacen, Rosweyd. Anluerp.-Maj., Munerat., Greven. et Molan.
VARIANTES LECTIONES.
Prseter sphalmata librariorum nihil magnopere no- .,A viliat, dum scribit accusala est. Anluerp.-Maj. pro,
tandum prsebent, ut Fcmanso, Baudelii, Auslregi- sponsum reciperet, ponit, perciperet. Greven. et
silli, martirii, etc. Galieni liic scribunt codices om- Molan. pro, morte pcrcepij, subsliluunt, suscepit.
nes, excepté Pralensi, cum quo légère malin) Gal- Rosweyd. pro Bituricas, Biluricis.
lieni, sed lorreniem sequor. Grevenus syntaxim
OBSERVATIONES.
Basillam virginem et marlyrem çlare hodie con- ardo compehdiosius redditum. Acceplum est ex vè-
signai Romanum parvum; nec dubium est quin luslioribus Aclis ab Henschenio editis et illustralis,
eadem ipsa in apographis Hieronymianis exslet, quse ipsa non maximi merili esse agnoscil, licet Au-
quidquid corrupto nomine deformata videalur et so- - relîanensibus apocryphis ea longe praîferat. Certio-
ciabus immixla. Ado soli ipsi prseclarum aplavit elo- rem sancli marlyris nolitiam prsebent, quse ex Gre-
gium, a Notkero li'ar.sumpi.um, a Nostro eleganter gorio Turonensi in appendice Aclorum referuniiir.
contracium. Uliaam satis cum verilate convenïens ! et curn Marlyrologiis nostris antiquissimum Baude-
Sumpta sunt,,quse hic- narraiilur, ex fampsis Aclis, lii ciiltum plane evincunl. Quanti prsedicla Acta fa-
vel pplius ex pio' dramate, nescio a quo pridem cial Tillemontius, invenies tomo IV, a pag. 724, ubi
exornalo, in honorem sanctse Eugenise, unde et post Hensclienium npnniiUa curiose explicat, de uno
Sanclis aliis elogia aplata sunt. Videal lecior Pape- an geniino Baudelio, de martyrii tempore, transla-
broc.hii disserlationcm hoc die, et quse ei rursus tioiiibus, aliisque ad inslilulum hoc noslrum non
dispulanda fiieré in responsionibus ad arl. 16, a speclaptibus. Intérim) binas jam dictas annun lia-
num. 91. At quidquid sil de speciosis islis ficlioni- liones sic Wandalbertus niiide expressit :
bus, maneat indubitalus sanctseBasilloe\e\Basilissoe CumdenaLernamrelinel fuIcilqueBasilla
cullus ex Hieronyinianis apographis et Marlyrologis
nostris abunde comprobaïus. His addë velustlssi- Baudeliusquesimul, Iraheatus sanguinevernat.
maui ejus memoriam in Indiculp Bucheriano, ubi De Aùstregisilio non meminit Ado, nec eoanli-
non semel coemeleriiBasilloefil menlio, et vcrosimi- B qniores. Nolkerus suis Faslis eum ïnseruii. De
liier Basilloe hujus, ut condistjnctse ab alia, quse in Usuardo dubilari nequil, ïn codieum fere omnium
pi'sefato Indicuio ponilur, x. Kal. Oclob. Basilloe', unauiini consensione. Recle censuil Florentinius
Salaria .veiere, Diocleliano ix, et Maximiano vm. ad Hieronymiana non perliiiere, la-
Coss. quamque Florentinius et Papebrochius eam Auslregisilum metsi in Lucensi'suo apographo exprimeTetur. Cum
esse putaiil, quse in Hieronymianis referlur xi Ju- enim codex ille ex GalHa,el, ut observaiClar.Casiel-
nii, ul apud ulrumque eo die videre est. ex coenobio sancli Wandregisili, Lucam olim
Baudelius Romano parvo ignotus, ab Adone ex lanus, depprlalus fuerit, nihil miruin, si ab aliquo forlasse
Hieronymianis acceplus esl, in quibus Saudeli, Hau- monacho, Austregisili nomen adjectum subinde fue-
deli, aliisque depravalionibus mahcus referlur. Td^ rit, quod in apographis aliis desideralur. Vide qu;e
tuni rursus elogium Adohiahum esl, in Nolkeri Mar- de eo diligenler collégit, et d.igessil Henschenius.
lyrologiuin trànslalum et pauculis auclumj ab Usu- Item Acla Benedict. Sseeulo2, a pag. 95.
AUCTARIA.
PULSANEN. Sic incipit : « Romse, temporibus de Basilla et Baudelio salis pure. Tum : « Et sancli
Adriani imperaloris, passio beaiorum marlyrum Mucii, qui passus esl a Judaâs, quem ob filii Deï
Heuslasii [Euslachii] cognomenlo Placide [Placidi] confëssionem, funiiim vinculis ëxiensuin, tamis
et uxoris ejus Theophystis, cum filiis Agapito et corpus vulneribus affecerant, ut menibra vermibus
Theopyslo, quorum iniri actus legunlur. » Remillilur pascerenlur, sed in iis omnibus ipse invicms Deo
ad solemne feslum xx Sepiembris. Sequitur de Ba- spirilum reddidit. » In Aclis ponilur die sequenli.
silla et Baudelio, sed iruneatis plane elogiis. De G « Ilem Edelberti marlyris. [Voluit dicere Ethelbeni
Auslregisilo nihil in eo codice legilur. ' régis Anglorurii Orienlaliiim.] Eodem die, apud Bi-
ANTUERP.MAX.-LUBEC, ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT. luricas, sancti Austregisili episcopi el confessoris.
LEYDEN.,LOVANIEN., ALBERGEN., DANICel EDITIO El sancli Bernardini confessoris, de jO'rdiiie fra-
ULTRAJ.-BELG. Ferme puri sunt, in eo solum auctio- lrum Minorum. Quem Nicolaus V papa canonl-
res, quod ex Adone lextui insérant, « conventa de zavit. »
hoc, respondit regem regum se sponsum habere, et HAGENOYJÎN., in,lexlu modice inteTpolâlus, penul-
gladio, etc. » MAX.-LUBEC, aliis defectuosior, in fine limo loco inlerjicit ': « Ilem Coelestini confessoris. »
Auslregisilum omisil. Non alius hic ésse potest a CoeléstinoY papa, de •
CENTULEN.: « Romse,.sanctse Basillsevirginis, quse quo heri.
ex regio génère per beatara Eugeniam conversa, VICTORIN. el REG.SUEC signalus num. 150: «Eo-
sponsum dilissimum atque poteniissimum respuil, dem die, sancli Eustasii [Euslachii] cum uxore et
cervicem gladio pro Chrisli aniore subjecit. Civi- filiis. > Jam diximus coli xx Sepiembris.
lale Nemauso, sancti Baudelii inarlyris. Bituricas, RÉGINESUECLE,qui fuit principis Ursini Rosen-
etc. » recte. berg. « In civitate Aquilse, sancli Bernardini, de
BRUXELLEN. sic ordilur : « In Africa, natale san- Ordine Minorum. »
clarum virginum Vicloriseet Marccllosae. > Sequitur MATRIC.-CARTUS.-ULTRAJECT. « Basillse virginis et
75 MARTYROLOGIUM.—' MENS. MAI. 74
•
;
inarlyris. Saturninae virginis. '» In Aclis habet so-„A confessoris, ordinis Minorum, in civilale Aquilana
cias. «Cononis marlyris cum filiô. > De.quo multa quiescentis, qui tolam Ilaliam suo illuslravit verbo
Rabanus.hac die, sed remiltilur ad xxix Maii. -et exemplo. »
« Baudelii marlyris. Austregisili episcopi. > CREVEN.: « Alhelberli régis Anglise et martyris.
REG.SUECsignalus num. 428 : « Flaviacensi mo- Ilem sanclorum Marcelli,Viclorise flege Marceliocoe],
nasterio, translaiio sancti. Geremari confessoris. » Secundum quosdam hic Cononis marlyris et filii
Remitiilur ad diem natalem xxiv Sepiembris. , ejus, qui infra m Kal. Junii ponuntur. Ilem juxla
INVATICAN, num. 5949 deest Austregisili. Adji- Calalogum sanctorum, hic passio sancli Euslachii et
ciiur autem primo loco : « Romse, natalis sancti sociorum ejus, qui infra iv Nonas Novembris p'o-
Eustasii, qui tempore Trajani imperaloris, cum " nunlur. Depositio sanctorum Vellesi et Faustini epi-
uxore et filiis martyrio coronatus esl. » scoporum. Papise, sancti Theodori episcopi et con-
FLORENTIN, primo vel ultimo loco : « Natale san- fessoris. In Aquila civilale Aprucii, deposilio sancli
cli Bernardini Senensis confessoris, ordinis Mino- Bernardini de Senis, presbyleri et confessoris ordi-
rum, vila, doclrina et verbi Dei prsedicatione prse- nis Minorum. Cujus a puero sincerissima conversa-
clari. Obiit Aquilse, ubi et requiescit in ecclesia suo tio, non parvam inluenlibus allulit admiraliohcm.
sibi nomine dedicala. Qui tolam Ilaliam suo illuslra- Ingressus enim prsefatum ordinem, prsedicalionibus
vit verbo et exemple Item, apud Sconiam [Iconium] et scriptis ferventissimis, innumeras Christo luera-
provinciam Hysarise, sancli Nonis [Cononis] cum tus animas, quievit in pace circa annum Domini
lilio suo, qui sub Maximiano [Medic. Domiliano] McccxLin, imo XLIV.Saturninse virginis et marly-
comité pro Christo passi sunt. Sancli Euslachii mar- g ris. »
lyris cum sociis ejus. » Vide supra. MOLAN.: « In Blandinio, Iranslalio corporum san-
BURDEGALEN.: «Andegavis,translaiio eorporis san- clorum Guduualdi, Berthulphi, cumreliquiis sanctje
cti Lucinii episcopi et confessoris. » Coliturixm virginis Amelberga:. » Vide in Prselermissis dies
Februarii. singulis proprios, ad quos. remitluntur. « Papise,
ABDINGHOFFEN.: « Et sanctse Saturninse virginis et sancti Theodori episcopi et confessoris. Eodêm die,
martyris. » sancli Euslachii marlyris cum sociis suis, s De Ber-
EDITIOLUBECO-COL. in Basilla et Baudelio inler- nardino refert verba BELINI: « Treveris in mona-
polalse, in Austregisilo pura, sic addit : « Civitate sterio, quod vidgariter Horreum nuncupalur, Basi-
Aqnila, nalale beali Bernardini confessoris, ordinis lissse virginis. > Vide elenchum Prsetermissorum. In
Minorum. In Anglia , sancli A'thelberli régis et editionibus aliis de Théodore et Bernardino, ut, in
marlyris. Ipso -die, sanclse Saturninse virginis et prima. Sequitur : « Treveris, sancti Maximini mar-
marlyris. » lyris, primi hujus nominis Trevirensis episcopi. »
BELIN.in Basilla convenit cum ANTUERP.,etc.,su- Consule Prsetermissos. Tum : « Et in monasterio,
pra citalis. Tum : « Papise, sancli Theodori episcopi quod vulgariter Horreum nuncupalur, Basilissse vir-
et confessoris. Eodem die, sancli Eustachii marlyris ginis. Herefordise, sancli Alhelberli régis Anglise
cum sociis ejus. In Galliis civilale Nemauso, sancti orienlalis et marlyris. Die vigesima, sancti marlyris
Baudeli marlyris. Bituricas, beati Aistrigilli episcopi Thalalsei. » Vide socios in Aclis. « In Blandinio
el martyris. Eodem die, sancti Bernardini de Senis translaiio,» elc, ut supra.
XH Kal. Die 21.
In Mauritanià Csesariensi, nalalis sanctorum Timolhei, Polii et Eutichii diaconi, qui apud proefatam re-
'
gionem verbum Domini disséminantes, pariter coronari meruerunt. Item apud Csesaream Cappadocise, na-
talis sanctorum Polyeucli, Victorii et Donali. Cordubse, Secundini » martyris.
- ' ''-'
NOT.E.
Textus est in Pralen., Tornacen., Pulsanen., An- G Leyden.,Lovanien.,Albergen., Danic.el Edit. Vllraj.^
luerpieii. et Max.-Lubec, Anluerp.-Maj., Munerat., Betg. .
Greven.eï Molan. Ilem in Antuerp.-Max.,VUraject.,
a S. Secundinus liluram occupât in codice. Quis olim aut quse ejus loco fuit? Nullo tamen scriptiira-
rum discrimine. BOUILLART.
VARIANTESLECTIONES.
Hic rursus amanuensium oscitantise tribuenda norum. Habet prselerea contra textum, coronati sunl.
sunt plurima. Hseepauca delibo. Mauricania, Thimo- Demum aberrat, maxime in hac inëpta conslruciioné
lhei,Thymolhei, Eulici, Eulicii,Capadocioe,Capadolia, seu combinatione : Item apud proefatam regyonem
Poliveli, Polieveti, Polionati, Polmeti, Polioti, Po- CoesareamCappadocioe,etc. Antuerp.-Maj. pro ver-
liocti, etc. Nolabilius esl, quod codex Pulsan. pro- bum Domini, maluit ponere, Dominiverbum.
fert, seculus Adonem, qui pro diaconi, legit diaco-
OBSERVATIONES.
De toto hodierno textu, hoc unum dici potest, D mianis, qualeracunque dignilatem ad solum Euly-
nulla de sanclis in eo enumeratis monumenta cepe- chium reslringere videatur. Ulrum id sludio, an
riri, prseter ea, quse in Marlyrologiis exstant, adeo casu fecerit Usuardus non exâmino, certe apud Not-
ut solo ferme nomine innolescant. Sic primam an- kerum Adoniana periodus intacta remansit, solum
iiunlialionem efformant plerique codices Hierony- inlerjecla, sed perperam, voce civitate, ut recte
miani : In Mauritanià, Timolhei, Poli, Etîtici dia- olim observavit Henschenius. Très nostros martyres
coni, incertum reliiiquentes, utri Maurilanise, Tingi- uno versiculo célébrât Wandalbertus, alii duo ad
tanome an Coesariensi praefali martyres iribuendi hune lextum non pertinent : ,
sinl. Dubitalionem tollit Romanum parvum expresse
Bissena Polius, Eulhycbiusatque Thimotheus.
indigitans : In Mauritanià Coesariensi,Timolhei, Po-
lii, ubi vides lerlium, socium desiderari. Reposuit Marlyrum Cappadocum antesignani nomen varie
illum Ado, texuilque satis vulgare elogium, quale efferunt codices fere omnes, lum vulgati, tum ma-
in laterculo exhibelur, cum hoc solo ab Adone nuscripti, tum antiqui, lum recenliores, ul supra in-
discrimine, quod ipse légal in numéro mullitudinis, miimus et in Aclis etiam abundc exponitur. Hiero-
diaconorum, Nosler vero cum apographis Hierony- nvmiana apographa Policuti ferme nominaiii, Usuar-
"* 3
PÀ'TROL,CXXIV.
 7S USUARDIMONACHI 76
,dina sibi non constant. Ado, quique eum sequitur; A neni, sed ad longe anliquiorem Dipcletiàhseamperti-
Nolkerus, melius, Polyeucli; quam enuntiandi ralio- ,-nere-, verosimillimé conjicit Henschenius,'Actis ,
hem in ea codicum dissonantia putavi prseferendam. .aliisve monumenlis cerlioribus destiiutus. Sola pro-
Decselero textus nosler Adonianus est. Martyr Ulti- inde Usuardi aucloritaie nili videlUr Secundini com-
inus Secundinus ex eorum, opinor, est numéro, quos memoraiio. Hic vero undecunque eum ëru'eril * pri-
ex flispania in Gàlliam attulit Usuardus, confusa no- mus esl qui in sacris Fasiis consignavit ; tamqUe
lïtia illic accepta. Nec sane quidquam Hispani sug- certo in hac parte-de èjUs lectione constat, quant
gèrent, unde de tempore marlyrii dislinclius slatua- certain est, reliqua omnia ex Adone desuinpta.;
lur. Nec ad Maurorum famosam illam perseculio-
AUGTÀRIA.
HERINIEN. punssuno lextui subjicil : < Item sancli res duo veris suis nomimbus releruntur ni Januarii :
Romani monaehi. > Ejus, opinor, qui die sequenti in Helena proprio die colilur xvm Augusti, de qua vide
Actis ponilur, et in codice Pratensi eodem die Seito- ibi o'bservationes.
nibus tribuilur. Hine conjectura esl, pecuïiariter REMENS. SS. Timoth. et'Apoll. : « Aiitissiodori, de-
ciiltum RomahUm in ea ecclesia vel coenobio, cujus posilio sancli Valis presbyleri et confessoris. »
olim fuit Heriniensis codex. EDITIOLUBECO-COL. in textu satis pura, subdit :
ROSWEYD. in fine : « In Augia, Valenlis episcopi « Ipso die, beali Valenlis episcopi et trium puerorum
et martyris, Januarii martyris. » Vide elenchum eum eo marlyrum : qui primo pro Christo pedibus
Praetennissorum et diem sequenlem. Videetiam quse sunt vincti, deinde in equuleo levati, ac ssepius
de Valente hoc die notayii Caslellanus In Martyro- [torti,] finaliler gladio percussi, coronam marlyrii
logio uhiversali. adepli sunl. Trecas, sancti Maurilii confessoris. Àn-
' CENTÛLÉN : «In Mauritanià Csesariensi, sanclorum tisiodori, beali Vallis presbyleri et confessoris. » Frê-
rimotei, Polii et Eiiiicii diaconi. Csesarea Cappado- 'R quens nominis variatio.
cise, 'sanctorum Poliocli, Vicloris et Dpnati. Anti- BELIN.in léxtu, pro Polii, legit Hippolyti. Tum
siodori, sancli Valis presbyleri et confessoris. Cor- subdit : < Item translaiio beali Pauli marlyris de
dubae, sancli Secundini martyris. > De Vale, seu Conslanlinopoli in Venetias ad monaslerium san-
Valente, prôxime diximus. cli Georgii majoris, anno Domini MGCXXII, indielione
BRUXELLEN,, in prima annunlïalione salis purus, décima. Eodem die, sanclorum Genesi, Thoponlii et
sic pergit : « Et sancti Valenlis episcopi et inarlyris. sanctse Helense. »•Vide supra.
• « Valenlis
Àpud Csesaream Cappadocise, natale sanctorum Po- GREVEN episcopi et cum eo trium pue-
îièUclï, Victôris et Donàti. Èodèni die deposilio Con- rorum; qui primo pro Christo vincti, et in equuleo
siantinï Magniiniperatorïs, qui viaiiï fidei el devo- levati ac ssepius torti, tandem gladio percussi ad
tionis principibus reliqùil, et quem Gregorius in marlyrii palmam pervenerunt. In Africa, nalalis
Registre, el Ambrosius super psalmum decimum sanctorum Victi, Maurellse,Quinti, Primuli, Salustii,
quarlum, ac Isidorus in Chronicis, magni meriti Forlunati. » Vide socios alios duos in Açiis. « Secun-
apud Dëum fuisse, ac"vilain féliciter terminasse com- dum quosdam hic, deposilio Constanlini imperaloris.
mémorât. Civitate Corduba, sancli Secundini mar- Autisiodoro, beati Vallis presbyten et confessoris.
lyris. Anthisiodori, deposilio sancti Vilalis presby- .Trecas, sancti Maurilii con'fessoris. Valeriani pre-
leri. » Qui supra Valis dicilur. sbyleri. » Vide quse de eo dicuntur in Prselermissis.
HAGENOYEN. inilio purus, secundo loco habet de « Hospicii confessoris et viri Dei ; qui apud Nuceriam
Dioscoro martyre j£gyplio, quem cum Usuardo re- [Nicseam] indusus, ferro ad cârhëm âccinclus, vir-
lulimus xvm Maii. Sequitur de Gappadocibus et Se- iG iule abstinentise insignis, simul etiam prophétise spi-
cundino, salis recle. ritu claruit. »
YICTORIN. in fine : « Qui, ut scribit bëatù's Cypïia- MOLAN : « Nalalis sanctse Idabergse virginis. » In
nus in libre deLapsis, per ignem passionis maiiy- Aclis vocatur « Itisberga. Ilem translaiio beati Pauli
rium consummaverunt. Apud Corsicam, sanctse Ju- martyris e Conslanlinopoli in eivitatem Venetias, »
lise, quse crucis supplicio coronàla est. Àïrtissiodori, elc., ut BELINUS.« Eodem die, sanctorum Synesii,
Helensevirginis. » Sed hsee omnia pertinent ad lex- Thêopontii, » eliam ut ibi : « Et sancti Valenlis mar-
tum diei sequentis. lyris et poulificis. > Sëquilur minoribus lypis : « Ho-
MATRIC.-CARTUS.-ULTRAJECT. : i Timolhei, Polii, et , spicii confessoris, » etc., ex GREVENO. Edilibnes alise
Eutychii marlyrum, Poliucti, Victoriï et fionati. » sic habent : « Apud Ariam, nalalïs sànclsë Idàbergai
Corrupta de more omnia. virginis. In civitate Aulisiodorensi, beali V'ualis pre-
RsGiNiGSUEC.signalus num. 428 : « Ipso die, san- sbyleri et confessoris. In Lusilania, villa Miliana,
cli Romani monaehi, qui beato Benedicto monachk passio sancti Maucii, a Judseis perehiplî. » Sequitur
lem habitum tràdidit. > Palet indicari Romanum translaiio Pauli, ul supra. « Eodem; die, sanclorum
Sublacensem, qui ad xxvm Februarii in Auclariis Synesii et Tbeopontii. Et sancli Valenlis marlyris et
cum Romano Jurensi confusus est, quod perpe- poulificis :
rain faclum àbùnde iii Aclis ea die demonstralur.
Censet porro Ferrarius, prsefatum Sublacensem, Augiaquem l&iigducit per gaudia votis.
eumdem esse cum hodierno Roinano Awissiodo- Die vigesima prima sanclorum magnorum regum et
• rensi vel Senonensi, aut polius Foiilisrogi. At apostolis sequalium, Constanlini et Helenes. » Tum
•Q
qua id verosimililudine circumferatur; videsis in- litleris minoribus : « Qui Coiistanlinus ecclesiam Dei
Adnotalis Heiischenianis ad ipsuïsain ralioneni ea maximis privilegiis honoravit, fidem dilatavit, tem-
pile 1 Aclorum hujus Romani, xxn Maii; ut verbo pla cpnsiruxit, et plenus operibus bonis in pace quie-
diximus ad xxviii Febr. vit. Libellos accusationum contra Episcopos sibi obla-.
In VATICAN, num. 5949, deest Secundini. tos, convocatis episeopis incendil, dicens:.vos dii
ALTEMPS.:.» Eodem die,;Âiitissiodori,deposilio san- eslis, a vere Deo constituti, ite et inter vos causas
cli Vitàlis, Via.lis, vel Vàleniïs, » ut supra. veslrâsdisculile. Apud NicseamGallisesancli Hospi-
STROZZIAN. : « Translaiio beali Pauli marlyris de.i tii confessoris el viri Dei, qui virlute abslinentise in-
Conslanlinopoli in civilale Veneliarum ad monasle- signis, etiam prophétise spiritu claruit. In Anglia,
rium sancli Georgii majoris arinô'Dom. jiccxxiij in- deposilio beati Godrici eremitse et confessoris,-êujus.
dict. 2. » Reiniltitur ad vin Julii. « Eodem die, sân- Actus clari exstant. » Vide de eo Hënschenii commen •
ctoniin Genesii, Theoponli et sanclse Helense. » Priè- tarium et vitam a Galfrido cosevo scriplam.
 77 MARTYROLOGiUM.— MENS. MAI. 78
il Kal. Die 22.
--. In Africa,-natalis sanctorum Casti et Emilii, qui, ut scribit béâtus CypriariUsin libre de Lâpsis, per ignein
passionis niâr'tyrium cbnsummaverunt. Apud Corsicam, sanclse Julise, quse crucis supplicie çorpnalâ est.
Autisiodoro,.Helënsë virginis.
NOT^;. ; '[y-
Itâ Praten., Herinien., Tornacen., Pulsanen., Rosweyd., Antuerp.-Maj.j Munerat^ Grèvent et Molan.
VARIANTES LECTÏONES.
Molan. cseteris codicibus correclior, scribit JEmi- .\ placet Adonis ieclio. Errai Munerat. diiiri piocon-
lii'i sed nos Usuardinum scribendi modum ex mss. el summaveruni, ppnit consummavit; nec magis placet
impressis aliis petivimus. Dubium est legerilne Greveni et Molani miilàtiô, qui sulistituuht complévé-
Usuardus.* scribit j an scripsit. In praeterito habent runt. Rursus maie in Muneràld est Coriïca, iii Gre-
Praten., Tornacen., Rosweyd. et Munerat. In prse- veno pro Juïioe, Julianoe; demum, Rosweyd., Gre-
senti, Herinien.,-Pulsan. Ântuerp.-Maj., Greven. et ven. et Molan., Helena: prsefigunt tiiulum sanctai.
Molan. Utrum prseferas sus deque est.; mihi prse-
OBSERVATIONES.
Florentinius lotus est in humerandis, distinguen- profluxisse certo appareat. Vera Adonis verba mar-
dis, dislribuendisque hujus diei nianyribus, ex co- tyrii seriem brevissime complectunlur, eaqUë Not-
dicum Hieronymianorum ancïpiti sententia. Non lu- kerus et Noster nude transcripsé're. Porro qùid de
bet mihi supra virum diligentissimum sapere. At Mosaiidri et Pelri historiis, variis Aclis el transla-
quod nostri est instituli, nolo, Faustinum, Timo- tione censendum sit, colligat lecior ex Pajjébrocliii
theum et Venuslummaie ab ipso Bedse tribui, quem commentario. Salis ibi innuit Màgister rïôslëf iii ëain
purum ante non viderai; pejus Usuardo, qui a Mo- se pairtëm inclinare, ul passam Virginem statuât sse-
lani Auclariis distal lôngissiine. Hoc verum est, Be- culo sexib vel seplimo, contra quam sensërïf Bare-
dam Casti et Emili hiemiriisse, phrasi non mullum nius in hodiernâ notalionë et Theodoricus Ruinart
àb Adoniana discrëpànté, quam Babanus mutuatus in Commentario de persecutio'ne Wandâlica; p, 451,
est. Brevius eos indicat Romanum parvum. AdoBe- ubi ejus Acta reproducit, cuni alio Ms. codicë Re-
dam, ut dixi, ferme sequitur, Adonem Notkerus. mensi collata. Utra opiriid prsèfëreiida sil; aliorum
B
Usuardus vëro parenthesi insérait quse alii in finem judicio relinquimus.
conjecerant, de B. Cypriani lesiimonib. Lapsum am- De Helena mirari liceat ita scribere Flôrëntinium :
borum marlyrum, sed et gloriosam subinde resipi- Meminerunt (Helense) Beda, Usuardus, Ado, Notke-
seenliam paucis sed eleganter a lâùdalo Pâtre de- rus; cum id de solis aniepenullimo et ullinio asseri
scripiam, Acta reprsesentant. Liceat hic nobis re- vere possit. Dé Beda * quem non nisi suppésftiiium
ferie usée paucUla : Sic Casio et Mmilio aliquando habuit, non loquor. Sëd manifeste perspicëre erudi-
Dominus ignovit, sic in prima congressione dèvictos, tus auclor potiiit iii Adoniana Roswèydi ëdilionè He-
viclores in secundo proelio reddidit, ut fortiores igni- leham nullam-essë, utpoté in âppehdicèm rejéctàm,
bus fièrent, qui ignibus ante cessissent, ut unde supe- el ab ipso quidem Mosandro asterisco nolalam, quod
rati essent, inde superarent. Vide de iisdem insignem . ipse de Fauslino et Timotheo recle anlea obsëryavè-
Augustini locum apudTillemontium, lomo III, p. 126. rat. Quod autem et depositio ëjus et trtinsldiib in
Antiquissima item horum martyrum memoria exslat Hieronymianis mëmoretur, bene censuit Henschenius
inEalendario Carthaginensi a Mabillone edilo, Wan- ea a posieris apcla, ut etiam sehtire debuit Flprenti-
dalberlus sic eos paucis exornat : nfeis, quando Heléiisecominémbrâlîoném Ûttëris iîà-
UndecimamÇastussacer jEniiliusquedicarunt. licis a genuino"textu discriminàvit.-Ulfcùîïqùë iiâmeh
Juliam Corsicanam longa'narratione bistorica pro- res habeat, sive ex apographis Hieronymianis, sive
secutus esl Mosander, eam Adoni supponens. At ex Actis sancti Amaioris, Helena Usuardo innptue-
enim Adonis istud non esse elogium, verosimilefacit rit, certissimiim est illam ab ipso sacrfs îàb^uiis^ in-
accuratior Roswëydi edilio, et ultro fatelur Floren- seriptam. Unde priores accepti et inserli sint, jam in
tinius, addens consimilem narralionem exhiberi a Pe- aperlo pbsituni est- Vide sancli, Amaioris Acta i Maii
iro de Nalalibus, lib. v, cap. 29. Ex collatione palet illustrata, num. 51; et quse'paucis ëtiam de ea liabet
esse eliam dissimiles, sic tamen ut ex iisdem Actis Tillemontius inVila'sancli Germani, tom»XV-jpag; ld.
AUCTABIA. -
PRATEN.in ecgrapho nostro sub fineni adjicitur : G etc. Sed Faustini et Tïmoiheï annùritiàtionem pènul-
« Senonis, sancli Romani cpnfessoris. ».Sed addita- timo loco collocayil. , V.
menlum esse haud obscure colligo, piitoque ad mar- HAGENOYEN. Heienam prsétëriyit. Ip,prima an.ii.i4n-
ginem addilum. Quid de Romano illo censendum sit, tiatione purps, sic pergit : i Eçidëri)dië, sanclse Ju-
videat lecior in Actis hac die et xxvin Februarii. lise virginis et niarlyris, qusepapia.eratin Çarthagine
Item in Auclariis diei prsecedentis, ex HERINIEN. et .et Eusebio est proesenlaia, pt ânciïla; ciii.fideïissime
REG.SUEC sign- n. 428. illa servivit, non tamen cullum divinum-praBlermit-
ANTUERP., MAX.-LUBEC, AQUICINCT., VICTORIN. et lens. Unde Eusébius summë eam. diligebat, et pro
UGHELIAN. in fine sol.ummodo addunt : « Romse, san- ea quatuor alias a Felice prseside^Corsicséprôyincist
clorum Faustini et Thimolhei. » ^ accipere noluit.. Insuper illam nimis ..collaiidàbat.
ANTUERPIEN.-MAX., ULTRAJECT., LEYDEN.,LOVA- Eusébius inebriatur et julia vi de riavi tollituï, eicum
NIEN.,ALBERGEN., DANIC,el EDITIOULTR.U'.-BÉLG. de consenlire nollet idolis saerificare, alapis csedilur,
Heleua lisec textui subjiciunt : «-Quse sicul in gestis crinibus lorquelur et suspenditur, et in suspensione
sancti Aih'aioris legitur^ et mnltimoda meritorurii ilàgellalur; demum'-crucis àfflxione marlyrium com-
virlute claruil et miraculis effûlsit. » Tum : « Romse, plevit. In cruce vero illâ orat et obit, ac in specie
sanclorum Faustini et Timothei. » In GRËVENO alius columbse ejus anima coelos cunctis videnlibuS ascen-
socius adjungitur. • dit. 1 Hsee ferme excilata superius bistorica narra-
CENTULÈN. : «In Africa, sanctorum Casti et Emilii, tione desumpla sunt. Sequitur. « Apud Constantino-
qui per ignem marlyrium consummaverunl. Anlisio- polim, deposilio saiieli Constanlini imperaloris, qui,
doro, sanclse Helensevirginis, quse miiltimoda virtuie JJ dictus esl niaghus. Hic quoque egregie pïô iinpeHo
claruil. Apud Corsicam, sanclse Julise, quse crucis pugnavil, Ut paeem omnibus genlibiis consèrvâret. '
supplicio côronatâ est. » Vide infra. In Chronicis invenitUr. Hic etiam privilégia; priniUs
BRUXELLEN. nihil sensu differt ab ANTVjERr.-MAX.ainiperator, Romanisponlilicibus et Ecclesiis dëtfit.
 71/ USUARDI MONACHI 80
Décimas régales ecclesiis, et minislris Chrisli dele- A Saiiclini et Àntonii, discipulorum sancli Dionysii,
gavit.Hic Conslanliiius primum, non per se, sed per qui successive ecclesiam Meldensem» in ponlificalibUs
sues, Ecclesise erat persécuter, et ideo leprosus est rexeruni et in Domino quieverunt. Vide in Pràeter-
effectus et a lepra per beatum Silvestrum erat mun- missis. « Lemovicas, sancli Lupini [Lup'i] episcopi
dalus in baplismo, ubi Christus ei appareil, el ideo et confessoris. Anlisiodoro, beati Romani abbatis. »
postea factus est Ecclesise propagator. Item in Roma . Idem est, ni fallor, qui supra aliis locis assignatiir.
oedificavitecclesiam Salvaloris, id est Sancta sanclo- BELIN.prima editione, in fine : « Romse, sancto-
rum; et ecclesiam B. Pétri apostoli, quam fecit ca- rum Faustini el Timolhei..» In altéra additur : t In
put et malrem omnium ecclesiarum; et S. Pauli; Galliis monasterio, quod vocalur Yallilias, sancti
et S. Joannis Baptislse in Laterano. igilur repnblica Romani abbatis, alumni Patris Benedicli. »
bene ordinala et ecclesia Dei miro modo exallata, GREVEN. : « Romse,natalis sanclorum Fauslini, Ti-
cum magna religione obiit, in Conslanlinopoli, et se- molhei et Yenusli. Ilem Maxeniii et Felicis, soçio-
in ecclesia Apostolorum, quam ipse sedificavit. rum, Goswini martyris. Eodem die sanclorum con-
Sullus
[ujusfestum Grsecicélébrant.» Quse hicverafalsisim- fessorum Sanclini el Anlonii discipulorum, » etc., ut
misceniur, per se facile dislinguel erudilusleclor. Coli- supra. «Lemovicas, sancli Lupi episcopi el confesso-
lur Conslanlinus dieprsecedenti,ut ibi inActis referlur. ris. Ipso die, uLdicilur lib. m Hislorise.lripartilse,
; MATRIC.-CARTUS.-ULTRAJECT. : « Julise virginis et deposilio beati Constanlini Magniimperaloris confes-
marlyris. Helense virginis. Casti et ^Emilii, de qui- soris. Qui Ecclesiam Dei maximis privilegiis hono-
bus scribit bealus Cyprianus. » ravil, fidem dilalavit, lempla construxit, el plenus
. ALTEJIPS.: «Romse,sanclorum Faustini et Timolhei "_ opérions bonis i)i pace quievit. Anlisiodoro, beali
martyrum. In Galliis monasterio quod vocalur Bonse- Romani abbatis. Eodem die, sancti Boni. » Aïi non
. vallis [Yallilias] sancli Romani confessoris, alumni Boni vel Bononis ? -iIn Vascania, Qui1erj%virginis et
sancti Benedicli. » De eo salis dictum est. marlyris el aliorum. »
FLORENTIN. : « Apud Ravennam eivitatem, sanclï MOLAN. sensum prqsequilur : « Quaesicul in geslis
. Marliani archiepiscopi et confessoris. » Tum STROZ- sancti Amaioris, etc. In civitate Ànlïpsodoro, beati
ZIAN.: « Sancti Sotheris papse festivilas agilur x Kal. Vualis presbyleri el confessoris. » De quo die prsece-
Maii. Ilem Romse, deposilio sancli Urbani papse et denli. « Romse, sanclorum Fauslini et Timolhei. In
martyris, cujus festum agilur vm Kal. Junii. » Cur Galliis monasterio quod vocalur Vallilas, elc. Eodem
hsee ibi hoc die noteniur igiioro. die, sancli Boni. » Tum characlere minori : « Go-
. BURBEGALEN. : « Cuitherise virginis et marlyris. » suiui marlyris. » De Conslantino abunde diclUmest.
Quiterioescribunt Acla noslra. In edilionibus aliis, de Helena, Romano et Bono, ut in
L'UXOVIEN. : «In pago Senouico, Vallidiacensi mo- prsecedenti. Sequitur : « In Gasconia, sanclse Quite-
nasterio, translaiio eorporis beaiissimi Romani con- rise virginis, quae cum aliis multis egregium marly-
fessoris. > Vide quse diximus ad PRATEN.,supra, etc. rium suslulit. Romse, sanclorum Fauslini et Timo-
EDITIOLUBECO-COL. in prima annuntiatione pura, lhei. Die vjgesima secunda, sancli marlyris Ba-
in secunda nonnihil interpolala, de reliquo similis silici. » Colilur ni, Marlii. Demum lilteris parvis :
est codicibus, supra citatis ANTUERP.-MAX., etc. Sed « Romsesancli Gosvini pueri et martyris. » De hoc vi-
subnectit: « Eodem die, sanctorum confessorum deantur Acta.
X Kal. Dieîiï.
Apud Lingones, passio sancli Desiderii episcopi. Hic cum plebem suam ab exercitu Wandalorum vexari
cerneret, pro ea suppliealurus exiens, statim jugulari esl jussus, quique pro ovibus sibi credilis cervicem
iibenter letendil, elpercussus gladio migravit ad Chrislum. Passi sunt aulem cum eo el alii plures de nu-
méro gregis sui, et apud eamdem urbem condili.
NOT^Î.
Puri sunt codices Praten., Herinien., Tornacen., Pulsanen., Rosweyd., Anluerp.-Maj., Munerai. Greven. et
Molan.
'.-..-'"-•" VARIANTES LECTIONES.
Prima occurrit variatio in nomine Wandalorum, ut Q Guiberlo et Wiberl-oGemblacensi. Sic i Aprilis Gua-
nos et scribimus et pronuniiamus. Seculus sûm ta- lerici et Walerici. Alibi GuandelberiusproWandelber-
men codices Praten., Herinien., Rosweyd., et alios, lus, elc. Si quis pluribus hujusmodi delectelur, habeo
quibus ea liliera in usu non est. Recle scripsit Gre- quse dissertalioni non incuriosse maleriam proebcant.
ven., maie Munerat. Unandalorum. Tornacen. el Pul- Altéra variatio esl in, quique'pro ooibus, ut ha-
sanen. Guandalorum formant, solita satis iransmuta- benl Praten., Herinien., Tornacen., Rosweyd., Mu-
tione Y in G, et forte ex hac radice Ganda a Wanda, nerat., Greven. et alii; sensu non recto, quem corre-
quemadmodum variis in nominibus usu venil, ni Guil- xerePulsanen.elMolan. conjunctione inducla,legen-
lelmus et Willelmus, Guido el Wido, Gualterus et lës, qui'pro ovibus ,- vel ul Munerai., Qui inox
Wallerus, Gasconia et Vasconia, aliisque notalis ab pro. Alterulra-leciiô purior est, sed nos antiquio-
Honorato Bouche in'Chorographia provincise lom. I, res codices prsetulimus. In Pulsanehsi deest, Iiben-
lib. iv, cap. 2, §. 5, occasione urbis Vapingensis, ter. In Munerato, per lypolhelse errorem habelur
vulgo Gap. Hsee semel indicasse juverii, aliis,eliam alio plures, pro alii plures, ut in principio Lingouein
servitura. Et nolantur hoc ipso die in Auclariis de pro Lingones.
OBSERVATIONES.
Vacat hac die Beda, vacat Romanum parvum, va- lollunt. Ast Florus, de Viennensi se agere diserte
cant eliam, si ita loqui licet, Hieronymiana apogra- profilelur. Quid igitur Ado? Narrât hic illius 'marly-
pha, saltem quoad spécial limites laterculi nosiri : rium in Chronico ad annum Chrisli DLXXXIII. Rursus
intel.lige in iis codicibus Desiderium non reperiri, plura de eo scripsit a Notkero fuse commemorala,
nisi ïantummodo ut a recenlioribus adjectus est, fa- aliaque in Aclis nosiris relata; de quibus non.csci-
.tente Florenlinio; et sic quidem adjectus, ut perpensa lanler egimus ad xi Februarii. At in Marlyroldgio
anininliandi ratione, dubium relinqualur, utrum pas- U suo de Desiderio Viennensi Ado non meminit, quid-
tio Desiderii episcopiel marlyris Lingonensi an Vien- quid sub ejus nomine Mosander elogium asiruat, ex
nensi (qui ambo hac ipsa die recolunlur) tribuenda Chronici verbis conflalum. Aloue hsee ila esse, con-
sit. Verba Hieronymianoruiii a Rabano ex iisdem tra Baronii nolaliones evincil Florenlinius, ul ante
codicibus, ni fallor, descripla, dubium nequaquam ipsum Rosweydus censuerat, qui, -qiise de Viennensi
81 MARTYROLOGIUM.— MENS. MAI. 82
Desiderio in Mosandri Adone leguntur, sçripta inve- A lomo II, a pag. 648, ubi de Desiderii hujus nostri
nerat, non in Adoniano texlu, sed in ora codicis Actis dilferens, Henschenii senlentiam ex prolësso
Coloniensis, atque adeo inter addita spuriaque impugnat, contenditque non ad sseculum lerlium,sëd
rejecerat. Quséilaque pro veris Adonianis haberi ad initium quinti, Desiderii marlyrium revocandum
debent, sola exhibel laudata Rosweydi editio, eadem- esse. Ego ulriusque opinionis momenla aliorum exa-
que a Notkero descripla sunl, inierjecla periodo, qua mini subjicio. Ipsorum Aclorum sérient Gallican),
eos redarguit, qui dicebant eivitatem civiumesseviven- tradit laudatus Tillemontius tomo eodem, a pag. 559,
tium, non cadaverum defunctorum. Quse autem ab quorum Adonis textus, brève compendium est, no-
Usuardo piiseterita, et polissimum ad sancti martyris ' sler vero ex Adone fere ad verbum contractas. Al-
sepulturamspectant, de qua uti et de translationibus, que hsee simplex et vera Usuardi lëclio. Wandel-
de marlyrii tempore, Wandalisque seu Alemannis bertus hoc dislicho Desiderium laudavit :
sseculi tertii, qui hic appellantur, consulet lecior
eriiditam Henschenii commentationem. Sed habet LingonicamdécimaDesiderius.sacrât urbem
hsee adversarios suos, alque in primis Tillemonlium AutistesmartyrqueDei galeatushonore.
AUCTARLA.
In PRATENSI nostro apographo sub ttnem legitur : clorum Faustini et Timolhei. In Africa, sanctorum
« Loco Sigestro, dedicalio Ecclesisesanclse Mariseet Casti et ^Emilii. »Vide quse de ulraque annuntiatione
sancti Sequani. » Yix dubito , quin ea recentius ad dicta sunt ad diem prsecedentem.
marginem apposiia sinl, atque adeo puritalï codicis VATICAN, num. 5949: «Romse,sanctorum Faustini
nihil officiant, ut alibi notavimus. et Timolhei. » -.-/'
ANTUERP., MAX.-LUBEC., ANTUERP.-MAX., ULTRAJ., CAUDIACEN. PRIORATUS : « Magno-Loco, advenlus
LEYDEN.,LOVANIEN., ALBERGEN., DANICet EDITIOB reliquiarum S. AUslremonii episcopi et martyris. »
ULTRAJ.-BELG. textui puro subduhl : «In Hispaniis, Colilur i Novembris. -, ",..',•'..,
natale sanctorum Epitici et Basilei episcopi. » Alii REUENS.SS. Timothei etApoh.: «Aulissiodori, de-
scribunt « Epicteti vel Epiclili, Epilacii » vel « Epi- posilio et translaiio eorporis S. Helense. > Die prsece-
tasii. » VideActa. denli, in textu Usuardino ppsita est. . ,
CENTULEN.: «Apud Linguones, passio sancti Deside- EDITIOLUBECO-COL. in texlu satis pura, addit :
rii marlyris. Cum p.lebemsuam ab exercitu Wanda- « In Hispaniis, natale sanclorum Epictici et Basilei
lorum vaslari cernerel, ad regem eorum supplica- episcopi, martyrum. Apud Viennam, sancli Desiderii
tum exiit,'-a quo slatim sententiam decollationis ac- episcopi et marlyris, qui passus est in territorio
cepit.,!Passi sunl cum eo [sequentia ab alia manu] Lugdunensi in villa Priscilliaco. Qui martyr modo
quamplures de numéro gregis. » sepultus in Viennensi ecclesia, ubi honorifice serva-
BRUXELLEN. sic incipit : « Apud Hispaniam, na- lur. > Vide supra observationes.
tale sanclorum Epitecli et Basilei. Apud Lingones, BELIN.:« In Hispaniis, Epilacii episcopi et Basilei.
passio sancli Desiderii episcopi. Qui cuin plehem Ipso die, sancli Mercurialis episcopi et confessoris. »
suam ab exercitu Wandalorum vastari videret, ad Vide Prsetermissos et xxx Aprilis.
regem ipsorum pro suis supplicaturus exivit. A quo GREVEN. : « In Africa, sanclorum Lucii et Quinti,
j tissus est stalim jpgulari ; et ipse pro ovibus sibi Montani et aliorum. In Hispaniis, natalis sanclorum
creditià cervicem libenler exiendens, gladio percus- Epictici et Basilei episcopi, martyrum. Apud Vien-
sus migravit ad Chrislum. Sed percussor ejus mox , nam, sancli Desiderii episcopi et martyris. Qui pas-
amentia correptus inleriit. Passi sunt etiam cum eo r sus quidem in territorio Lugdunensi, villa Prisciliaco
et alii plures de numéro sui gregis, qui secum apud [Prisciniaco], sed modo Viennse,quiescilNicomedise,
eamdem urbem condili sunt. Et apud Viennam, Theopompiepiscopi et martyris. Qui pro fide Christi
natale sancti Desiderii episcopi. Qui in territorio missus in clibanum accensum, die intègre et nocte
Lugdunensi itf villa Priscilliaco, consilio Brunecliil- illsésusperduravit. Deinde carceri, negalo cibo1 in-
dis, a Theodorico rege lapidibus obrulus, marlyrii clusus, a Domino conforlalus, lahdem vero' cum
gloriam invenil. Et modo martyr sepultus in Vien- : Senesioaseconverso, martyrii gloriam adéplus est. »
nensi ecclesia, honorifice servalur. Apud Gembla- De iis jam ssepius. Vide in indice Prsetermissorum.
cum, sancli Wilberti. Qui inter nobiles Lolharingise « Guillelmi martyris Roffensis. Cujus corpus cum
milites primus, militise deposito et religionis accin- jaceret occullum, divinitus per miracula revelàltim
gens se cingulo, Gemblacensecoenobiumfundavil. » fuit. Mercurialis episcopi et confessoris. » De quo in
HAGENOYEN. incipit a Desiderio Viennensi, fere ut BELINO.« In Frislaria Hassioe,sancti Wiberti mona-
in Adone Mosandri. In Desiderio Lingonensi salis chi-ei-confessoris. > Differlur ad xm Augusli. « Ca-
purus esl. Tum perperam adjicit « Helenam, Fausti- lixtse nobilis Romanse. > Vide Prsetermissos.
num et Timoiheum, > de quibus die prsecedenli. MOLAN.de Epitacio et Basileo, alque item de
Tum : « In Hispania, sancli Epicleti marlyris et Mercuriale, BELINIlexium descripsit. Tum : « In
Basilei episcopi et confessoris. » Gemblaco monasterio, natale sancli Guiberti patris
AQUINCINT. et UGHELLIAN. eadem hàbent in fine, nostri ac fundatoris, confessoris prseclari in miracu-
quseocto codices supra. Nempe: « In Hispaniis, san- lis. Item Viennse, natale sancti Desiderii episcopi,
clorum Epicliti vel Epilici et Basilei episcopi. » j. qui passus est in lerritorio Lugdunensi. >:De Guil-
MATRIC-CARTUSI-ULTRAJ. "
: « Desiderii episcopi et lelmo Roffensi, ut supra, sed charactere minori. Edi-
martyris, cum pluribus degrege suo. Lucii, Monlani, tiones alise, primo agunt de Guiberto,'post de Desi-
Flaviani cum sociis eorum. » Vide et hos el socios derio, ut suprà. Tum : « Die vigesima terlia, sancti
melius in aclis expressos. « Groyberti confessoris. » patris et confessoris Michaelisepiscopi Sinadse. » De
Guiberium Gemblacensem, ni "Y'o" Hnlicat, vel Epitacio, etc., et Mercuriale, ul jam dictum est. In
Wibertum Frislariensem. fine, characlere minori : « In civitate Rof-
RÉGINESUEC.signalus num, 150 : « Romse,san- fensi, passio sancli Guillelmi. »Anglia,

IX Kal. Dieii.
Natalis Manahen, Ilerodis ietrachss collaclanei, doctoris et prophelse sub gralia Novi Teslameiiti; apud
Antiochiam in Christo quiescentis. Item beatissimse Joannse, uxoris Chuzse, procuraloris Herodis, quam
commémorant Evangelistsc. In Porta Romano, natalis sancli Vinceniii martyris. In Galliis civitate Namne-
|is, bealor'um marlyrum Doïiatiaiii et Rogatiani fralrum," qui pro cdiistantia'fidei in càrcerém'missi, et^iii
85 USUARDI MONACHl 84
equulei caïasta suspensi ac laniati, deinde lancea militari perfossi, novissime capila eorum précisa sunt»
Apud Hislrian, sanctorum martyrum Zpelli, Servilii, Felicis, Silvani et Dioclis,
NOTJ5.
E\ Praten., Herinien., Antuerpien. et Max-Lubec, A lan. Adde Antuerp.-Max., Ultraject., Leyden., Alber-
Rosweyd., Antuerp.-Mdj.,'Mwierat., Greven. et Mo- gen., Danic., et Edit. Ulraj.-Belg.
VARIANTESLECTIÔNES.
In solo Praleitsi habptiir çonlactanci, melius reli- pessime jn munerato Nanunetis. Sequimur çpdicum
qui cuiii lexlu. Qreyen. legit, apud Anliochiamquie- torreiilem, qui uniformité!' liabent Namnefis. In
scentis, omilteus, in Christo. Herinien., Antuerp., Antuerp. majore prp Histriam, in quo cpdiçes eon-
Max.-Liibeca.naej, G.rey,en.ponunt Çu.zoe,.Rosweyd. veniunl, est, ffisloiiam. "Cselera,ut Êgn'aiien, Zoeli,
Clmsoe; nos cum plérisqiip Chuzoe.Aniuerp.-Ma.ior, Servili, Foelicis, Dyoçlis, etc., inler sc'ripipri.asphal-
opinor amanuensis vilio, proChuzoe, scribit cujusdam mala rèputanda surit.'Johannoe, àii Joinil'àTprsefëras,
indeierm'mate. Bene in Praiensi legilur Nannelïs", nihil interesl; valeat paroemia : Loqui cum multis,
maie in Aptaerp. et Max.-Liibeç.Nampnetis civitate, sapere cum paucis.
OBSERVATIONES.
Manahen et Joanna, Clmzse uxor, nec Hierony- noiatio pag. 752, quidquam affert, quod ipsorum
mianis,'TiecBedsèâiïlsèqiiacibùs, fiec Romano parvo Aclorum auctorilali màgnppere derogel. Ex illis ipsis
npti ab Adoneprimumconsignati sunt,ç;ujusverba sim- marlyrii serieni pluribus prôsecutus est Nôlkeriis,
plïcîlér descripsëre Usuàrdtiset Nplkërus. De u'irius- ^ed hseç prselër ndsii'uinpropositum. Hos duossolos
qiie'sahcti elogio flubilaridùmomnihonon est ; qusede célébrai hodie Wàndalbërlùs:
Manahen diçuntur, accepta sunl exÀclib.us apostolo- . DonaliaEusKamnetisciirnltogatianô
rum cap. 13lï)ë Jôaiina;nièminit Lucas cap. viïi, v. 5, B Fralre, pie ëxornat iifletçerlàmineNopani.
et cap/xxiv, v. 10. Qupnio'do ' apud'Grsecos cum aliis Atque hactenus rëêle procëdunt omnia. Anmintja-
unguenliferis muliërilju's colatUr, ëxpliçat Papebro- tio ullima nonnihil facessit negotii/inëo nimiruin,
cliîi syllogë.'hisiorica.' VincentH conimëmoralïo ex quod pérperàm "I'strioeadscribanlui%qui' Syri polius
codicibus Hieronymianis profluit, iisdem ferme ler^ dicendi sunt.'Corifusionis auctor - videtur esse au'clor
minïs, quibus in 'lexlu riosiTO'expi'iniiiur!Romanum Romani 'parvf, ex qup'Ado, quem de more, nuilo
parvum'ppsitionehi neglexeral, sed ea ab Ââprié'ref . prsevio examine, sëcnti surit Usuardus éf'Notkërus
stitata, iiidë ad hbsfraiisiii; Alquë hsee sphim de Sci'ipserat Romanmri parvum, lit Isiriâ, Éofilli el
ea'trâdïta su'pëfsunt. Éxslàrii etiam apud Hièronym. Silvani, maie Islriam Syrioe subslïluëns". 'Séi'y^la
Donatianns et Rogatiariûè fralfés germani martyres; posiiione sôçios ëxëadem classe adjunxit Marlyro-
quàï'es ïfidèrii a'Rabaiio'voéanliir, ex ëodëni fonte "ab logïis Viennen'sis; alquë'ila in Noslrum ]' âliosque; et
Adone 'h'àùsli, sëd'salis' siihplicitèr', ulpptenullo quidem in Romaniim hodiernum 'promanavïtërrof,'
prselerea ornali elogio. Usuàrdiria suiit, quse in laler-! cori'ecliis"a"F16renlinio el Henschenio, apud quos
culb reçitam'us, exActis'accepta'.' Hsee vero tailla rem ac'curàliùs iliscussam iiivenies. Excusàndus rie
grâvitaië et éiinplicilate seripia'sunt, lieët diu p.qsi sit Usiiardûs, iibriexaniino. Eliam fallenlibu's diiclp-
mâr'iyriiinvul ab omnibus inler sincëra huine're'ntii'r; ris sui vesligiis, îiljani loties ostensuiri est,'ïîisistëfe
quatia cehsuii Rûïnartïus'â pag. 294. EaderiVG|lli.cë assiievil, et nos qùalemçUiVquë'ëjus'sèiUentïàm"
1 lit
reler.t' Tiliëinbriiîus"iomô ÏV; a' pag. 491, 'rièc ejus !fei't instituti nosiri ratio,' redd'ëré profiiémur.5""'
AUCTARIA.
TORNACEN-, rescissp Donatiani et Rpgaliani elogio, •G AuGENS.ÇanpnicoruinRegu.lariuni:
' .•*• i Ipsodje,,beatse
...,..,,,
purum exliibel Adonis lextum. In fine auiem adjicit: . Posinnsëvirghïis'. »
« Ipso die IjeaisePosinrisevirginis. » Quse infra déiiuo In VATICAN, num. 5949. deesl Manahen. Habel-,
recui'i'et. Sed in Aclis sub' Pusinnce noniine relata « Et in Istria, Sylvani et Felicis. »
est'xxi'i! Aprilis, et nos eo die'in Auciariis de ea STROZZIAN.: « Bononise,iranslalio B. Domïniçicon-
mêmiriiriius. fessoris, in qu'a ex corpore ejiis'Virgineo îàriii ma-
PULSANEN. purus usque ad Vincent» marli/ris, csç- navil odorïs flagranlia, uioinnimii arômatunî ou'o-
tera oriinia 'prsélermisit. rem superaret, quse, anno decinip tertio âb ejus
LOVANIEN.' rclëi',1etiam Adonem.purum, expunctp obitu, de mandalo Domirii papse gregorii \%, çeù',-
martyr'uhi Namnelepsiuiri çlpgjb.' braîa fuit ab arçliiepiscopo Ravennate et inuUis aliis,
CENTULÈN. ; « Apud Anliochiam, natale sancti Ma- episeopis.» Nota esl dïes, qùo eolïtur iv. Angiisi.
nahen", Herpdis 'lètrarëh;ë coilaçlanei, doetpris, REMENS, sanctorum Timolhei et Appllinàrîs : « lu
'
propjieîse's'ù^ gralTa!NoyiTesiamenii! » Iii Jp^iina vico Budsiono, super (luviurn Matronani,'^cpôsjiio
purp's esl. '«In Galliis çivitàte 'Namjiètis, beatpr'um sanclsePosinse virginis.»
Rogatiàni et tipn,aiiani'niartyruin. iÀpûdHistriam, EDITIOLOBECO-ÇOL. ordilur a Rpgati:ino et Don.!-
sanëiprii^i Zoellï,'Sci'yiiji,Felicis, Silyaniët Djo.çli's.» tiaiio, Ul iii lextp. Tum : « Apud Histriam, etc. » Dein :
BRUXELLEN. in ïèxtîi splita purjpj, in fine adjicil : « lu porlu Roniaiip, pic.' » Sequitur : «Ipso die, nalalis
« ltëm transljtio smjcfiDpVniniçjpatris ei funçlalpris saiicli Manahen, etc. »Demum : «Ilem bëalissiiii;e Jo-
ordinis PraîiiiciUorûm.»llseç rèniiîierida esl ad diem hannse uxoris Chuzse,prociiratoris Herpdis p'ràedicli,
qup cplilur. iy Augiisli. : qiiam commémorant Evangelistse. Quse liioriqq ina-
j)
flAGENoyEN. ita incipit : « Apud Antiocbi.am,natale rilo, Dominum Jesuin Chrisluiri sequebâtûr unique,
bea.li Mana^ieii,? elc: In qup agërniâripiexliHleficU; prsedicantem, el largiter ei et siiis disçîpiilis de suis
de csetërb in rëliquis saUs pprus. facultalibiis ininislravit; babeiis soçiàm sibï siniilem
MATRIC-CARTUSI^E-ULTRAJECT. primo loco: «Dona- el affeclu pari 1er et in effeclu, sciîicet saiictam Su-
tianietRogaliani fralrum. » De quibus ad marginem : sannani, de quibus Lucas ppnil, el alise mullsemu-
« Irt'hph0.rem istorum marlyrum est conslitiita quse- lieres sequebanlur Dominum Jesum Christiim. In,
dam,dom.us ordinis nostri "prope Nanelas, ubi re- Lombardia, civilale Bononia, translalip sancti t>oini-
quièscuritaulpasstsûîit. »:Sëqûitrir in textu.: «Zoélli niclconfessoris primi ordinis Prsedicalôriim.'Çplonîa
marlyris <curii'Sociis, Mariahën lierodis côllactanei, Agrippina, in ecclesia ad sanclse Marisegradiis'V'ad-
doctoris .et proplielse s'Ub!gràlia Novi Tesiamerili. venins quarumdam reliquiarum sancli Annonis ejus-
Joaiimç uxoris Chusse, quam - --• çommemorani
• Evan- dem civitatis archiepiscopi et confessoris. » Vide diç
, ,
gelisûë. »" îialali iv Decenibris.
8" MARTYROLOGIUM.- MENS. MAI. 86
BELINIprima editio prdinem invertit, et nomina A Çhrislo enm eisdemoccisus. triumphavil. > Rejicitnr
pleraque turpiter- porrunipit. In allera sub finem ad- iri diem" spquenlem. « Civitate Bpnonia, translatio
jungitur : «Item Bononise, translatio beati Dominici sancli Dominici confessoris, dp cujus corpore, cum
confessoris, in qua ex corpore ejus virgineo tanla levarelur, mira odoris suavitas emanayii. Colonia
emanavif odoris fragrantia, ut omnium aromatum Agrippina, in ecclesia ad gradus, Marise, translatio
suavilatem superaret. Quse anno xm ab ejus felici quarpmdâm reliquiarum sancli Annonis episcopi et
obilu, de mandata Domini Gregorii IX, celebrala confessoris. »
fuit ab arçhiepiscopo Ravennate el mollis aliis epi- MOLAN^ : « Item Bononise,translatio beati Dominici,
seopis. » etp. »ex Belinô. Tuni : « Translatio sancli Lamberti! »
GREVEN.: «CivitateTergestina,sancti Servulimar- Diesnatalisestxyii. Sepiembris. Sequitur typismino-
lyris, tempore Numeriani imperaloris, qui cum sa- ribus : « Eodem dië monasterio JLîrinënsî",Yincentji
crificare conlemneret, nervis esssus, in equuleo sus- presbyleri, qpi librum vere aureum conscripsit, pro
pensus lorquelur, lateraque illius ungulis laceranlur. calholiese fidéi antiquilate el verilate, adversus pro-
Deinde depositiis, oleo fervenli perfusus, cqm red- fanas omnium hsereseon noviiates, » Inppsleriqribu.s
derelurconslanlior, gladio animadvertijubelur. » Est edilionibus nescio cUr omillatiir hsee annuntiatip ,
Zebelli et Secundini speins, qui vere Istrise iribuendi solumque agalur de trarislalïpnibus sanpli Lamberti
sunt. t Anplini marlyris, qui cum esset custos carce- et S. Dominici. '/'"',
ris, a sanclo Urbano cum tribunis conversus, pro
VIII Kal. . Die 25.
Romsevia Numentana, natalis beali Urbani papse et martyris, cujus doctrina, sub persecutione Alexan-.
dri, mulii martyrio coronali sunt. Mediolani, sancli Dionisii episcopi et confessoris, qui apud Çappadociarti
pro fideCalholica damnalus exilio, ibidem primo quieyit, postea vero reliquias eorporis ejus, per sanctùm
Basilium prsefatseurbis episcopum receptas, beatus Ambrosius condigno honore condidil. Apud Mesiam ci-
vilale Dprostorp, sanctorum martyrum Passecralis. Valenlionis, et aliorum dupriim simul coronatorum. In
territorio Treeassino, sancti Leonis confessoris.
NOT^
Codiççs.quatuor puri sunt, Praten., Herinien., Greven. et Molan.
VARIANTES LECTJONES,
Nunientgna scribunt omnes, et no§ scripsinips, B posuit codex Pratensis ; ignoscat lector, si codices
li'cët non ignoremus legendum, N'omentgna. Rursus omnes alios' sequor, in quibus niale, sed laineri ex-
conveniunl omnes in ç.njus doctrina, spliis Greven. pressissinie habetur Mesiam. Sic Pasicralis, ut fort
voceni de' SJ^JJinsérait, çiijiis proedicatione et do- Grsèca significatio, prseferendum puiamus, sed eâ-
cirina. RëJiqîij item Dionisii, cum codicibus, lameisï . dem duçli auc.toritale legimus Passecratis. Duum, pro
alibi, ni faïlbf,' correxërïni. Condignohonore beneel duorum, posuit Pratensis; prsestat hic cerle. aliorum
re.c|e sçripserunl fere omnes; Herinien. (amen et orthographia. Capadociam, Valencioniset si qiisesunt
Greven'.lïabënf cmri dignd honore. Moesiqm oplime hujusmodj, vix indicare operse pretium esl. !
.''.• OBSERVATIONES.
Urbani mempriam sip ferme recolunt Hierony- dem in Sacramenlario Gregorii , Urbaiium papam
miani pmpes;Via, Nomehiana milliario vm, nalalis in oratione marlyrem compellari. ' Scio et Wandal-
Urbani episcopi-,et in iisdem immejliate sequitur : berlum ila canere : .
In ciinite'rioProetextati, Doroslori: qiisecum ila or- OclavaUrbanusmeriiorumslemmalefulget,
dïiiaia"nihil significent, videtur coemeierium isliid, Infulaquem doctrinasimulsanguisquebeavit:
puni Urbani annuriliatipne' cpnjungi debere; qua; Scio denique Acla ipsa, quse a Romanis noiariis
esset disparàiissimprum cpmbinatio, némpe vioeAp- conscripla essé censuil Henschenius, Urbani papse
pïoe,ad qnam certain est speclare Proetextati coeme- marlyrium fuse describere. At non seque clare për-r
teriûm, "ëiiin'viaNdmeniana, longe inde dissita. In _ spicio, qua rationëvelusla illq Allai» et Fro.ntonis
his pxplicandis çriticen suairi exercet Florentinius. ^ Ealendaria, Bedà et Rabanus, martyres a confesso-
B'éila et ex ëp Rabanus', simplicius legunt : Romoe, ribUs diserte tibique et expresse distinguera solili,
ngiale Urbani papoe ei confessoris, cujus doctrina cum cseteris Martyrologis el cilatis Aclis conciliari,
mulii martyrio coronalisunl. Uhi cerlo alludilpr ad vere et solide possint. Viam aperuit Tillpmontius
Coeçiliâmsoçiosque martyres âb Urbano papa insti- tomo III, pag. 686, ubi Urbanum episcopumet mot-,
l'ulps. Aliter lpqUilur Romanum parvum 'i In coeme- tyrem ab Urbano pontificeel confessoredlversum diei
ierioProetexlaii, sançtï Urbani episcopi el marlyris. pbsse exislimal; alque una lites componi, circa corr
nsee a Bedànon solum stylo,sed ipsa re summppi're" pus Romseel alibi asservatum ; quo apposile redii-
dTDeruiïliAudi modo liberaliorem Adonis pbrasim : cenda erunl, quserecle disseruil Henschenius pag, 10.,!
RonioevtaNumeniana, in coemelerio Proetextati, n«- num. 18. Quodque in hoc systemate ad expliça.pda
tglis,ïqnçli 'Urbani episcopi et martyris. Cujus do- Marlyrologia conduceret maxime : posset Vrbamf
ctrina, SUBPERSECUTIONE ALEXANDRI, mulii martyrio episcopus el martyr sepullus fuisse-via Namenlana,
coronali sunl. Vides liic, opinor, maie collecta esse niilliario vm ab Urbe, isque subinde in Gàïi.iam
ël persecutioneAlexandri aucta, quse ferme in Hiero- translatas esse : alter vero papa in çoemeierioP$oe)t
nymianis, Beda et Roinano parvo repererat, servalo lexlati via Appia, cujus corpus: ibi rema.nserit, prir
Màriyîis titille,' qnem Noster, expu.n'ctotamen recle riiuin a Paschale
-
I in.Urberi) translalum., iin^entuni-
Coejn'ëtèrib,ex prsefalo Adone, ciiin reliquo suo lexlu que subinde anno MDXCIX. Conjectura est, quse de
niutaàius est. Hoecsunt Mariyrologorum noslrorum csetere nihil officieltilulo marlyris Urbaiip papse,pasr
plaeila, cuni quibus conferenda el componenda AI- sim àsserto, ut pote qui illum variis çpn.iessio.pibus
latiani el Frpntoniani Kaleiidarïi verba : die xxv D pronieritus sit, sequë ac plurimi alii, ut !-.0,lissin.i.mP
(MaiiJl(Allai, vm Kal. Junii), natal. S. Urbani eo«- esl. Majoris momenti qusestip agitatup pirça Açtp-
fessofis atque' poulificis, via Appia: Scio equidem rum ipsorum sinceritatem ab Henspiien.ip,(iefeflssjpi,
tonfessorisel martyris appellationes ad sanum sen- a prsefato Tillemonlio aeriter oppugnatam, iis inter
surii 'cum Henschenio optiuie reduci posse, el qui- cselera argumeptis, quibus sub iiriperaipipÀlexapjdiro,
 87 USUARDI MONACHI 88
apertam persecùlionem et publiai martyria nequa- A corum monumentis verisimiliora substititit. Certis-
quam admiltenda coniendil. El hsee ferme eadem sima eorum laus est in Aclis sancli Julii, de quibus
adversus Cseciliseet speiorurn passionem récurrent agemus xxvn Maii, ubi utriusque nomen Pasicralis
ni verbo indiçayimus xiv Aprilis. Ne quid hic temere et Valentionis exprimilur cum Esichyo etiam procul
defiiiiamus, aut extra proposituni evagemur, omnia dubio martyre, ul refertur xv Junii, sed nulla alio-
tuiius ad xxn, Novembris de intègre examinanda rum facla menlione, nisi forle Julius
remitlimus. ipse el Esi-
explicandaq.ue chyus duo illi aliorum socii censeantur.' De Leone
Mediolano, deposilio Dionysii episcopi, diserte no- Trecassino prseter Usuardiim, ex veteribus nullus
talur in Hieronymianis apographis. Silent Beda cum loquitur, et is quidem in pluribus codicibus Usuar-
suis el Romanum parvum. Elogium a Noslro hic in dinis, non oplimse notae, prseter-itus est. Nobis suffi-
textu recitatahi Adonis est, idque Nolkrus describere cere débet, prsestantiorum aucloritas. Pauca de eo
non prsetermisit, adjectis aliis quse nec referre, nec supersunt, quse sylloge sua bistorica Henschenius
examinare nostri fori existimo. Dionysii labores pro complexus esl. Superest Eleulherius papa ab Adone
calholica fide egregie exantlatos, ex variis Patribus cum elogio, a Notkero aucto, hac die collocaïus,
cojlegit et.accurate digessit Papebrochius. Dorosto- cujus cerlum est Usuardum nec hic, nec alibi me-
renses martyres in Hieronymianis transpositos, ex minisse. Conjeetando aut divinando rem non confi-
ipsis tamen erutos, a Nostro et Notkero, vere ex ciam : cujusmodi esset, si Adonis texlum eatenus
Adone iransumptos esse oporlet, ut pote qui in nullis revocarem in dubium, aliove modo suspëctam red-
Martyrolqgiis anliquis aliis reperiantur. Bini an terni derem annuntialiônem, in Adone tam clare expres-
socii, an forte qualerni fuerinl, non habeo unde de- yj sam. Qui plura cupit, adeat Acla xxvi Maii. Nobis
finiam. Nec definivit Henschenius, qui consarcinalo- dubium nullum est quin genuinum Usuardum hac
ris pseudo-ehronici. Dexlrini commentis procul eliam die reprseseijlaverimus.
amâridatis, sanclorum noslrorum encomià ex Grse-
AUCTARIA.
TORNACEN. mutilât elogium Dionysii a, primo qui- tenas argenteas quindeeim posuit. > In fine est : i In
ivit, usque ad annunliationis finem. Cselera purissi- Britannia, Maldubiensi monasterio, sancli Adelmi
mus est. episcopi et confessoris. Romse, sancti Elëulherii pa-
PULSANEN. in Urbano purus, tolum Dionysii elo- pse et marlyris. »
gium iruncat. Deest annunlialio tertia. In fine purus YICTORIN. : « Item Eleutherii papse. Hic constiluit
est. ut nulla esca repudiaretur a Christianis, quse ratio-
ANTUERP. CIMAX.-LOBEC., ANTUERP.-MAX., LEYDEN.- nalis et humana esset. Et in territorio Realino, san-
BELG.,LOVANIEN.,EDITIOUDTRAJ.-BELG. omillunt an- cli Maronis martyris. "J Yideatur elenchus Prseter-
nuiiliationem ullimam de Leone. LEYDEN.-BELG. maie . missorum. , .
notai S. Francisci stigmata, voluit indicare transla- -
MATRIC.CARTOS. - ULTRAJECT. : « Urbani papse et,
tionem. . marlyris. Marise Jacobi et Salome, Canionis mar-
ROSWEYD. in Urbano purus, secundo loco inserit : tyris cum filio ( Cononis , ni fallor, qui colilur
« Item Eleutherii papse, qui sedit annis xv et sepul- xxix Maii). Passecratis martyris cum sociis. Diony-
tus est juxta Petrum apostolum. » Sequitur reliquus sii episcopi Mediolanensis, cujus reliquias bealus
textus. Tum in fine : « Item in Britannia insula, ci- , Ambrosius exallavit. »
vitate Magidulli, deposilio sancti Aldelmi episcopi et . REG.SUEC signalus num. 150 : « Et in territorio
confessoris. Item Sulpilii et Serviliani. > Data sunl Realino, sancti Maronis martyris. >
postremorum Acta xx Aprilis. IN VATICAN, num. 5949 deest Leonis, adjectum':
ANTUERPIEN.-MAJ. Leonem episcopum facit, ad- ^„ « Beneventi, sancli Secundi episcopi et confes-
ditque in fine : « Ilem in Brkannia insula, civitate sorisj in sancta Sophia, > Hune Secundum fateoi't'
Enagidulfi [vel Magidnlfi] deposilio sancli Aldelmi me ignorare. « Romse, sancli Eleutherii papse,
episcopi et confessoris. n qui prsefuit Ecclesise annis xv. Et sancli Canipnïs
MUNERAT. «
in fine : Ipso die, sanctarum Marise martyris. » Eumdem forte intelligit, qui in Actis po-
Jacobi et Salome, sociarum malris Domini. > Alii nilur, episcopus Aser, etc. Vide ibi.
célébrant earumdem translationem. Vide quse de FLORENTIN. : « Florcntia in partibus Tuscise, natale
ipsis dicuntar in Prsetermissis. , sanclissimi Zenobii, ejusdem civitatis episcopi, qui
ULTRAJECT., LEYDEN., ALBERG. et DANIC. incipiunt: dum viyeret, adeo vita et miraculis claruit, ut in vir-
« Apud Assisium, translatio sancli Francisci ( bea- lule sanctse Trinitatis mereretur fier! trium mortuo-
iissimi patris nostri, inquiunl ALBERGEN. et DANIC.) rum suscilator.Vixit annos xc, et requievit in Domino
quse anno Incarnationis Domini MCCXXX sub Domino anno ab incarnatione ccccxxiv. Ad cujus sanctitalis
papa Gregorio IX facla est. » Addunt iidem codices cothmendationeni, dum corpus ejus transfertur ab
(LEYDENSEM excipe) de Uibano posi, coronali sunt : ecclesia sancti Laurenlii, die xxvi Januarii, .ad ec-
« Hic post bealum Petrum sexlus decimus, consliluil clesiam majorem prsedictse urbis, feretruni ulmum
ut omnia vasa altaris essent aurea, velargentea, vel siccam casu tetigit, quse mox coram omnibus fla-
saliem stannea. > Porro omnes omittunt, < sancti ruit. Apud Assisium, translatio sancli Francisci con-
Leonis. > fessoris, anno Domini MCCXXX. Eodem die, sancti Bo-
CENTULEN.: « Romse, sancli Urbani papse et mar- nifacii papse. Item translatio sanclissimi Stephani
tyris, "cujus doctrina sub persecutione Alexandri martyris de Constanlinoppli in Venetias , ad inona-
(multi) martyrio coronali sunt. Mediolani, beati Dio- D sterium sancli Georgii majoris, annosicx. ».Videquse
nysii episcopi et confessoris. Apud Mesiam, » etc., ut de hac Iranslatione protomartyris, an fortasse aile-!
in textu. « In territorio Trecassino, sancli Leonis rius Stephani Junioris, etc., in Prsetei'missis dieuh-'
confessoris et monaehi.» tpr.
BRUXELLEN. longius Urbano elogium texit; sed EDITIOLUBECO-COL. de Urbano, prseler « vasa
prsestat ea ex Actis cognosci. In reliquo lexlu salis altaris, etc., » addit : « Hujus tempore coepitecclesise
purus est. In fine addit: «Apud Assisium, translatio primum prsedia possidére, » in Dionysio et Dorp-
sancli Francisci, fundatoris ordinis fralrum Mino- slolensibus satis pura, Leonem omiltit. Tum : « Apud
rum. » Notissiinus est dies natalis iv Octobris, quo Assisium, > etc., ut ULTRAJECT. etc., supra. « Eodem
omnia remittenda sunt. die, sancli Adelini [Aldelmi] episcopi et confessoris.
HAGENOYEN. alia de Urbano comminisciiur, hic Ipso die, iranslalio sariciarum MariseJacobi et Marise
prselereunda. In reliquis purus est. Salome, sororum sanctse Dei genilricis Marise. Item
'' AQUICINCT. post « Papaî et martyris, » inlerseril : translatio sancti Goans presbyleri et confessoris. »
« Hiclecit ministeria omnia sacrata argentea, et pa- Die» nalalis est vi Junii,
 89 MARTYROLOGIUM.— MENS. MAI. 9bV
BELIN.Anle Leonis, interjïcit : «Apud Floren- Aburnensisin Anglia, confessoris. Mulii abbatis, qui
liam eivitatem Tuscise, natale sanclissimi Cenobii primo princeps latronum fuit : deinde conversus, in
(Zenobiï) ejucdem civitatis episcopi. » Post Leonis, sanctitate maxima, solitariam vitam dnxit, Pahem
addit : Eodem die, sancti Bonifacii Papse. Apud As- coelilus missum, Dominico die gustans, cibum alium
sisium, translaiio sancli Patris Francisci. El alibi : non requirebat. Item Mulii alterius, qui cum filio an-
« Item translatio sanctissimi Stephani, J elc,-ut FLO- norum oclo, monaslerium ingressus, ad abbatis ïm--
RENTIN.In posteriori edilione paria omnia, sed de perium eumdem filium in flumen projecit, revelaium-
Francisco; hoc modo : « Apud Assisium, iranslalio que fuit abbati, merilum Abrahse Patriarcbse, Mù-
sancti Patris Francisci, institutoris fralrum Mino- lium in hoc facto sibi acquisisse. > Vide de utroque
rum, cujus venerabile corpus, crucifixi sligmalibus Mutio Prsetermissos. « Apud Assisium, translaiio
velut pretiosissimis margarilis ornatum, anno Do- sancti Francisci confessoris. Translatio sancli Goa-
mini MCCXXX fralribus ad générale Capitulum Assisii ris presbyleri et confessoris. Translatio sanclarum
congregatis, ab ecclesia sancti Georgii, in qua pri- MariseJacobi et Salome, sororum sanctse Dei Geni-
mum locum quielis acceperat, ad basilicam in ipsius tricis. » .
honorem conslruclam, oclavo KalendasJunii transla- MOLAN. « Apud Florentiam Tuscise, nalalis "san-
lum, condigno.ibidem honoresiluatur. » Jam dixi- clissimi Zenobii, ejusdem civitatis episcopi. Eodem
mus remitti ad îy Octobris. '* die, sancti Bonifacii Papse. Apud Assisium, transla-
GREVEN. « Eodem die, vel, secundum alios, sequenli, tio sancti patris. Francisci, inslilutoris, » elc, ex al-
Romse, sancti Eleutherii Papse. Hic lilteras aceepit téra BELINIedilione. « Item iranslalio sanctissimi
a Lucio Britannico rege, pelente, ut per ejus man- g Stephani, t elc.jUl FLORENTIN. Minoribusautem lilte-
datum Christiariusfieret. Cumque rexisset Ecclesiam ris : « Adelmi episcopi Scbirburnensîs in Anglia,
annis xxi mensibus vi, marlyrii palmam adeptus est, confessoris. » Editiones alise sic habent : «In Britan-
sepultus in Vaticauo. Item sanctorum Maximi et nia, monasterio Maldubiensi, sancli Adelmi episcopi
Venerandi martyrum. Barctwardi et Dictwardi mar- et confessoris. » Sequilui de Zenobio, Bonifacio,
tyrum. » Vide Prsetermissos, in Worado. « Canionis Stephano et Francisco, utsupra. Dein : « Die vige-
episcopi et marlyris. Niceli inarlyris, qui Gothus sima quinta, invenlio lerlia pretiosi capilis Prsecur-
génie, cum fideni Chrisli abnegare nollet, a Gothis soris. J Vide elenchum Prsetermissorum. Demum
in ignem missus, coronam martyrii adeptus est. » alio charactere : « Eodem die, sancti Aiirelii, Redi-
Vide Pralermissos. « Florentise, beati Zenobiï epi- cianse civitatis episcopi, qui cum Dionysio Mediola-
scopi et confessoris. Qui, ul testatar Antoninus nensi episcopo sepultus est, ac tandem in Hirsau-
parte 2 Chronicsesuse, sanctitate vitse el miraculo- giense coenobiuin translatus, a Nottingo episcopo
rum gloria saluberrimaque doctrina, mullum Eccle- ejus fundalore. » In nullo alio codice memoralum
sise Dei profuit, prsecipue irr Tuscise partibus, tem- reperimus. Remiltilur in Prselermissis ad diem ix
pore Damasi papse. Adelini (Aldelmi)episcopi Schir- Novemb.
VHKal. Die 26.
Apud Athenas. natalis beati Quadrati episcopi, Apostolorum discipuli,- qui persecutione Adriani, Eccle-
siam grandi terrore dispersam, fide et industria sua congregans, etiam, librum pro Çhrislianse religionis
defensione edidit, plénum fidei, el Aposlolica doctrina dignum. Romse, sanctorum marlyrum Simmitrii pre-
sbyleri et aliorum viginli duorum. Ipso item diè, sancti Quadrati martyris, in cujus solemnilate sancti Au-
gusiini sermones habili inveniuntur. Tuder. Tuscise, natalis sanctorum Feliéissimi, Eraelii, Pàùlini. In ter-
ritorio Aulisiodorensi, passio sancli Prisci inarlyris, cum ingenli multiludine. In Britanniis, sancti Augus-
iini episcopi et confessoris, qui missus a beato papa Gregorio, primus genti Aiiglorum Christi Evangelium
'
prsedicavit.
NOTiE.
Sumitur textus ex Praten., Herinien., Munerai., G dicum numéro accenseri merentur.
Greven. et Molan. 'Qui soli hoc die purorum co-
VARIANTES LECTIONES.
Pauca suggerit, quse ferme in ralione scribendi melius habent Symmelrii. Sic rursus Praten., He-
consistant. Lego Simmitrii cum Pralensi.el Mune- rinien., et Munerat. scribunt plénum fidei, non
ralo, non Sinmilrii , ut Herinien., nec Similrii plénum fide, ut Greven. et Molan. Reliqua lacilus
ut Greven. el Molan., vel ut varii codices Usuardini prsetereo.
auctiores, aut alii hujusmodi, varie efferunt. Acta
OBSERVATIONES.
Quod ssepiusjam supra a nobis observaium est,' gium ab eodem, citato loco texilur, cujus contra-,
nempe Usuardum et Nolkerum pleraque sua ex clam eleganliam nitide nosler exhibuit.: Nulla hic
Adone accepisse, hoc hodie per totum lextum adeo inler Mariyrologos nostros discrepanlia idem cen-
perspicuum est, ut satis mirari nequeam id accu- setur « Atheniensis episcopus, » idem « Apostolorum
ratissimam et oculalissimam Henschenii aciem fu- discipulus, » idem « apologisla ; » ideni « prophela. »
gere poluisse, cum de omnibus et singulis hujus la- Atque hsee antiqua et receptissima senienlia est;
ïerculi Sanclis res ipsa ultro in oeulos incurrat. Et a qua tamen recedunt eruditi aliqui recenliores :
primo quidem in « Quadralo Atheniensi, > notât an satis fundale, judicabit lecior, dum Henschenii
Henschenius elogium a Notkeroex Hieronymo desum- syllogen bistoricam coniulerilcum Tillemonlii nota
ptum, ubi manifeslum est prsefalum Notkerum lomo II, pag. 589. In hujusmodi conlroversis. nihil
verba Adonis de féstivitalibus Apostolorum ad api- U hic mihi lubét decemere.
cem iranscripsisse. Quôd de aliis seque erit evidens, 'Stjmmeirius el socii, Adonis ilidem sunt, paulo
singula inler se conferenti. llaque jam dictus « Qua- brevius ab Usuardo expressi, omissa temporis nota,
dratus,» Hieronymianis et Bedie proeierilus, a Ro- sepulliirseloco, ejusque curatrice Praxede, ex quibus
mano parvo primum consignalus est, liis verbis : colligi débet, omnem sancli hujus et sociorum noli-
« Apud Athenas, Quadrati discipuli apostolorum ; » liam acceplam esse ex Vila sanclarum Pudenlianse
quse ferme in Adonis Marlyrologio legunlur. Elo- et Praxedis, de^ua egimus xix Maii. Acta ejus sin-.
91 USUARDI MONACBI 93
gularia rejiciiintur. Vide quse de translaliôue aliis- A locum déterminant, adscribendos, quidquid aliter
que ab Henschenio etiPapebrochio eruderala sunt. senlire videalur Florentinius. Hoc certum est, eadem
Quadralus aller, secundo loco in Alloue el Nolkero phrasi ab Adone, Usuardo et Notkero. recenseri. In
positus,:in apographis Hieronymianis, sociis im.mix- Aclis Colins socius adjungilur. Vide ibi utriusquè
tus referlur ; quibus pràetermissis, solus ab Adone historiam, quam recentiorem exislimat Tillemonlius
celebraïur, ipsissimis illis verbis, quse noster el tomo IV, pag. 549. Ullimum Jocum occupât Àugu-,
Nolkerus transcripsere. Optai Henschenius , ul ali- slinus Anglorum apostolus, de quo primus meminit
qnaiido ëdanlur habiti ïn ejus solemnilale sancti Beda. Porro elogium concinnavit, n*m. Usuardus,
Augusiini sermônes, uti prpdiil ille, quem de sanclis ut credidit Papebrochius, ex anliqua et communis-
Perpétua el Felicitate exhibent Acla vu Marlii. No- sima decessorum nostrorum et aliorum opinipne,
talur mense Auguslo, post Massant candidanï, Qua- sed Ado, ex quo Noster et Nolkerus sua transiule-
dralus aliquis'in Ralendario Cârthaginensi, qui pro- runt; hic intègre ad verbum; ille iis rescissîs , quse
cul dubio hic ipse erit, ab aliis forte pro arbitrio hoc ab Adone et Notkero, Usuardo addila putavil Pape-
die relatas. Illuslris ilem esl in velusiis Hieronymia- brochius; apud quem vide cselera. Alque hsee plana
nis Tuderlinalu'rma, varie in noininibus deformata, et certa Usuardi nosiri lectio, quam cum Adoniana
a qua denuo avulsi sunt, qui hic memoraiùur haud et Nolkeriana omnino congruerp, et prselerea ex ip-
dubie primi et prsécipui très Felicissimus,'Heraclius, so Adone evidenler desumpiam, principio diximus.
Panlinus, a Martyrologe Viennensi signati, et ab utro- Solum Augusfinum sic hpporavit Wandalbertus:.
que alio, iisdem ferme lermïnis lransumpli. Eadem Augusline,tuum commehdatseptima nomen
de Prisco Gocidcensiel ingenli nîulliludine est ratio. Laoteà qùo rénitent Anglorummillia: verbi
Censel Henschenius Hieronymianis, quse marlyrii B Principe, quo Christumdpmjtisepsere.Britanni.
• '-'."'. ' AUCTARIA.
TORNACEN., cselera loto textp purissimus, in se- Benedicto abbate in monasterio, susseplus, postea
cundo Quadrato" elogium prselerit, in cujus solem- anno aelatis suse iricesimo presbyter est ordinaïus
nitatc, elc et nonagénarius in extremis laborans, cum hanc ora-
PULSANEN., priori magis mulilus, non habel nisi tioneih : 0 rex glorise, Domine yirtuluni ! etc., fudis-
de Quadrato Alheniensi et Auguslino; désuni reliqua set ad Dominum, die qua ipse peliit, hoc est in Âs-
omnia. ''"•'.' eensione Dominica, spirilum efflavit, et in monaste-
ROSWEYD. in fine adjicit : « Item in eadem Bri- rio, in quo ipse ab infanlia scientise et virtatibus
tannia insula, beali Bedse presbyleri. » Diem anti- sludiiit, est sepultus. » Jam dixi venerabilem Be-
cipât, nani colilur die sequenli. dain coli die sequenli.
"ANTUERP. MÀX-LÙBEC, ANTUERP .-MAX., ULTRAJECT., HAGENOYEN., in Quadrato Alheniensi salis purus,
LEYDEN., LOVANIEN. et EDITIOULTRAJ.-BELG. deficiunt subjurigît de Eleuiherjo ,, ferè ul supra. Sequitur
in elogio Quadrati Alheniensis, in quo similes sunl .Prisci, lum Symmelrii, salis pure. Dein inserilur :
Adonis Marlyrologio. Vide supra observaliones. « Ilem sancti Hildertici episcopi el confessoris. >
ANTVERP.-MAJ. sic incipil: « In Britannia çiyilatp Ilildevierturu intelljgit, dp qqp hodie in.Praalerniissis
Dorobernia natale sancli Augusiini Anglorum apo- eî die sëquëntï in Aclis. Sëquilur de Quadrato^ tex-
stoli, qui olim 'ab Apôstolica sedé directus curii âliî's tus nosiri altère , Tudertinîs et Augustino , salis
plurimis verbi vilse minislris, jussu beali Gregorii, • pure. ,
primus genti. Anglorum Chrisli Eyangeliuni prserfi- ApuiçiNCT. in fine de Augustino adjicil : i Çre-
càvil. Item in eadem Brilaririiaëirisuïa, deposilio bea- _ brisquë adhuc refulget 'miraculis. Deposilio vèriera-
ti'Bedae presDyïeri,"docloris Âriglorurii sa'gàcîssimi, M bilis Bedse presbyteri apud Romam., > Quid hic apud
cujus quanta existant !merila , el doctrinse fluenta, Rpjnam , quid aua in inanuscripto recenlius adilita
nieljita bqnorum operum teslanlur exempla. » Se- !sîgriificeot, examioare non vacat.
quiiiir'reiiqïius textus pure. MÀTRIC-CARTUS.-ULTRAJECT. fEleutherii papse el
ALBERGEN. et DANIC.Incipiunl: « Romse, sancli marlyris. Prisci et Felicis et sociorum ejus. Augu-
Eleutherii papseel marlyris. Hic postbeatnm Petrunï siini primi Anglorum episcopi. Quadrali episcopi,
duodecimiis, accepit epjstplas a Lucio Britannise discipuli apostolorum. Item Quadrati martyris, in
rege, ut per ejus riiandàt'uriiChristiarius fieret ». De cujus solemnïiàlë Augustinus fe'cil sërmonem. Bédse
reliquo similes sunt ANTUERPIENSI, MAX.-LUBEC et veiierabilis presbyleri confessoris. Juiii mililis el
aliis codicibus supra citatis. marlyris. » Qui ad diem sequeniem spectal.
CENTULEN. : «Apud Athenas, natalis beati Qua- In VATICAN, num. 5949 déficit seeundus Quadra-
drati episcopi et martyris','.discipuli aposloloreni. lus. Adjëcliïiï! au'tèm: « Sancti Theodori martyris. »
Iteni altërius Quadrati martyris , in cujus splenini- Vide in Prselermissis Theodoros biiios. De quo hic
tale sancti Augusiïni "sërinoïiès habiti invehuiniùr. agàf'iir,'npii
' liquet.!
Anlisiodoro loco Cociaco, passio sancti Prise!'cum AL'TÊMPS.' I'Pëtragoricas, sancli Memorii confes-
sociis suis, innumera marlyrum nîulliludine, tempo- soris. Ipso die, sàricti OJonïs Dorobernensis archi-
re Aureliani imperaloris. Romse, beaioruiii marty- episcopi el confessoris. > Remitlilur Odo in indice
rum Summitrii presbyleri et aliorum viginli duorum Prse!.ermisspruin ad diein iy Julii.
tempore Anlonini. Tuderli Tuscise, sanclorum Feli: REMENS. SSr. timolhei et A'pollinaris. « Autisio-
cissimi, Eraelii, Paulini. In .Britannia, sancli Augu- D dori in IO.CQ Quoiiàç.o, passio sancti Prisci martyris
stin! episcopi el confessoris, qui missus a beatp Gre- sooiorunique ejus, çuin ihriumera martyrum mul'ti-
gorio pa,pa, primus genti Anglorum,Chrisli Evange- tullinë. » Fëisëut Hieronymiana.
liumproédicavit. Civitate Bboraca, sancti Bedse pre- EDITIOLÛBÉco-CpL,Sïcordilur: « Romse, sancti
sbyleri ei confessoris. » Eleutherii' papse el "martyris. Hic-posi bealûni Pe-
: BRUXELLEN. de Quadrato episcopo, addit: «,Quod trum Xll sedil aijùos xxi, merises vi, dies v. Hic
una cum septem Philippi filiabus in prophelica gra- àccepit epislolas a Lucio Britannise rege, Ut per ejus
liaceieberrimus fuerit. » Sequitur: « Romse, natale niandatuin Chrislianps fiërèt. Hic ilerùm affirmavit,
sancti Eleulherii papse el marlyris. Qui sedil annis lit nulla esça usuâlis a Çhristianis "repudiarelur
qmnd.ec.ini. A quo Lucius rex Britannise per episto- maxime fideiibus, qua'iii Deiiscréavërat, quse tamen
la.m , Chi'istianum se fieri ppstulavil el bapiizaîus raliônalis ei liumana est. » Tdin de Quadrato Alhe-
est. » De Symmelfioelsociis adjicil: « QuosAnip- niensi, de Tuderlinis, de.Augustino. Ubi interserilur :
n'mus imperàtor pro fide Ghristi gladio csedi mauda- « Item in Rr'iiannis, sapcli ^acbarise ejusdem,-gentis
vii; > Reliqua salis pura su'hl, sed in fine sic habet: episcopi et confessoris. >, dëquo VidëndiPrsetërmissi.
« El deposilio vënèrabilis Bedse presbyteri eldocto- « ïn lerrifpi'io, Aulisiodprensi, passio sanctorum
ris gentis Anglorum , qui cum essel seplennis , a Prisci "marlyris et;Felicis presbyteri, cum ingenli
 »5 MARTYROLOGIUM.— MENS. MAI. 94
niîiililudine fidelium sùb Aureliano imperaiore. » A* rabilis Bedsepresb.yl.eriet co.nfesspris, doçlpr.isprse-
Sequitur de Quadrato secundo, Symmetrio, etc., ut cipui. Qui ut. ipse de seipso refert, cum esset anrip- ;
supra satis diximus. rjini seplpin, in mpnasterio tradilus, inler pbspryan-
BELIN.initip caret Quadrati elogio. Tuni : « Ro- tijim,disciplina? regularis et quotidianam pantandi
mse, sanctorum martyrum minislri presbyteri et alio- in, ecclesia curam,, semper aut djscere, aut ijqcei'ç,
rum viginti duorum- Sëquilur textus reUquus. In aut scrijjere,. flulcp habuit, Tandpm plenus dieruni
fine autem: « Eodem die, sancti Eleutherii papsept el sanptitatis, npnagenarius ppiii,' dje qua peiieràt,
inarlyris. » Deinde: « Ilem sanclorum martyrum hop psi, die.Ascensionis Domini. illp enim die illibalp
Simelri presbyteri etaliprum viginti duorum. » Non , sensu et hilari vuîtu, puni canlasset SPtiphpqàm , Q
advertil, Minislri, ficlum esse nomen, ubi reslituen- rex glorioe,Domine virluium! etc., emisil spirilum. »
dum Symmetxii, etc. In altéra edilione adhuc addi- MOLAN; : « Eodem die, sancli Eleutherii pappppt
tur : t Itëiri deposilio Redsepresbyleri. » martyris. Item deposilio Bedse presbyleri- Viennse,
GREVEN. : « Item sanclorum Victôris, Rufini. » Hi passio sancli .Zacharisesecundi, ejusdem urbis epi-
maie ex Hieronymianis conjuncli sunt. « HUdemici scopi. » De.quo in Prseierniissis. In ppsleripribus edi-
episcopi Meldensis el confessoris. » Vide supra in lipnibus, de Eleiilherio et Zacharia , ul supra. Sed
HAGENOYENSI. « Zacharise episcopi Cantuariensis et cliaraclere minori, vulgare venerabilis Bedse elogium
confessoris.» Vidé Prseiermissos. « Eodem die (vel bpcnipdo subjungunt: « Item depositio Bedee. pre-
secundum alios, sequenli,) in Anglia, deposilio vene- sbyteri, doctoris gentis.Anglprum. »
VI Kal. '''/ Diei}.
Apud Mesiam çiviale Dprostorensi, natalis beati Julii, qui, tempore perseculionïs, cum esset veleranus et
emerilse mililise, comprehensus ab officialibus, judici estoblaïus, quo prsesente,'puni ip'pla exepraiielur, et
nonien Chrisli constantissime confiterelur, capita'li sentenlia punitus est. In-Galliis civitate Afausica, san-
cti Eulropi episcopi, cujus vilain, illusfrem virtuiibiis ac miraculis, Verus episcop;u.siucijjenlp sgrn^one de-
• '
scribit. In territorio Adartensi, sancti Ragrtulfi marlyris.
~
NOTJE. ,
Gousonantcodices nosiri plerumque prsecipui,pro Tj Antuerp.-Maj., Rosweyd., Munerat., Greven. et
texlu citari Soliti, Praten., Herinien., Tornacen., Molan.
VARIANTES LECTIONES.
Moesiam demio recte legit Pratensis, recle ilem vis poslerior scribendi mpdus pmninp. prajferendus
Muneralus, sed' nos ex aliorum oinnïum codicum sit. Typolhetarum inadverlenliap. irjbuenqjiin est,
cohsénsu scribimus Mesiam, ul*xx.yliujus-et alibi. quod in Munerajo legatur Ausarica, el jiï (jr.eveno
Execraret, pro execrarelur, ponit Greven. alque AÙràsica,pr'o'Aurausïc.a, ul bprië in lex'tù. Sfc rur-
ilem cum Molano, confiterelur constantissime, contra sus perpërain in cjlato Muneralo Clarus,'pfip'^'eriïs;
quam codices cseleri, ul in lexlu. Eulropi, pro Eu- el Agatensï, pro Àddriensi; prséj'^rëa'%i$filfc pro
tropii, est in Pratensi, Herinien. et Tornacen., quos Rugnulfi; ubi Rasuulfi. liabët Tornàçpp.» fîi'pveri.'
ut vèlustiores et-probaiissim'os ser.uii s'umus, qUâni- Ramulfi, Molan. Ranulfi. "." '-'
OBSERVATIONES. . - . . .
Julium marlyrem célébrât Romanum parvum , ex memonam Adoni debel. Ex eo sumpsere Usuardus
quo acceptas ab Adone, alque insigni. elogio exor- et Nolkerus, ambo duclorëhï pressissiihe-seciiFi.'-LU-'
naius est, cujus potissiniam .parlent, eam videlicet culentiim illum, de Eufrepii vila, Yetiepiscopi se!r-
quse prsecipue el seorsim.Julium speclat, Usuardus monem, Adoni visum non esse, ex solita:c.onjeçtura
in laterculum nostrum traduxit; iis prselerilis , quse arbitramur, quod,nempenullp sanctapi elogio expr-f.
de Esychio (colitur is xv Junii) ejusque cuiii martyre naveril. Prior ser'monis pars, ex çftilice ms-Fiicque.-
colloquio; de Pasicrale item et Valenlione Dorosio- G liano, a Papebrocliio priniuin pdila est, cujus de êse-'
rensibùs, xxv Maii relalis, ibi ab Adone memorata terd Commeniariiim consulat curïpsus lecior. Ra-
sunt. Nolkerus aniiquuni obtinél, describens omnia. gnulfiis Telodiensis prppe Alrebales majlyr, a. nullp,
Florus etiam , verum perpaucis de Julio meminjl. ...Marlyrographo, Nostio anliquiore autcosevo, consi-"
Sed et quseipse et alii habent, accepta sunt ex prse- gnalus est. Pauca quse de eo super sunl monuiïieol'a
claris, iisqne sinçeris Aclis, quorum solum çqmpen- quipre.iidsjsunt in syllog^ hislprica H,e.^sclieniapa.
dium habuit'Henschenius, intégra èdi'diï Riuharliiis TèrrUoriuni Adar'tensèpro'AlréijafensiiH'èl, sïilâ vis,
a pag. 614, "rëctë obëërvaiis, îïs nolis cSrére',"èx Afiésîënsi'ndmina'rè; Usuardo familiare diximus ad-
quibus de passionis tempore cerli aliquid stalu'atur. vi Februarii, ubi Tedaslum, non Airebutensium, sed
Atque bine çolligas perperam a Galesinjo inserla ." Adartensiurn;..episcopumnunçupavit. Videant cprio-
esse tempora Alexandri imperaloris. Julium aliqûciii siorils eiymplpgi, quse in 'éafii, rèni priefaia die ab '
Foesulahum,'seu Fsesûlis cullû'm, a Doresloreiisi 110- Henschenio iiolald sunl. Dubiu's cërië,'néquaquairi
slro diversum esse,laudali Henschenius et Ruinar- esse polest Usuardi lextus, ad quem. njillo modo.
sius, ex variis cbaracteribus recle exislimanl. Sic ..spécial addilio recentiori manu facla in codice Pra-
soluin Juliiuïl r^çpl.i.l'V^ajidalbertas: tensi,, nempe,; Ipso, die., iransf.gRocoKii.oris sancli
Julius hincsextum milesmarlyrquevenustat. • Trevi-
Jifahinj {'Maximipi)abbfàis eY'cQ'n]e.ssqrisl'-i\o\\
rénsis *êpiscôyi,sed abbatis Micittcensis', qui colilur
Eulropius Arausicanus primam suam in saerïs Faslis xv Decenibris. Hseeper transennâni dicla sunt.
' "' ' "
.AUCTARIA. . ''. :
PULSANEN. reseçat elogium.Ju.Ui. In,Eulrpp.ip p,n- D dpçlpris geniig Auglpriiiri^ !» Npta.bis, ppsleripres
rus, oniiltil Ragnùlfi, et in fine adjicil : «, îii terri- oni.nes inejlise'np'ise codices pro lerritorio .«"À'dâi;-!
torio Âu.relianensi,• translatio cp.rppi'is sancti Hlaxi- léiisi, » sçribere « Àtrebaiensi, > qupd façi.uiil eiiain
miui! abbatis et confessoris. » Is est dé quo jam alii : atque. iiem Ragnulfp tribuêrelitiiium'' «, ëpi^
ex PJJATEN.diximus, referendus ad, xv DeGenibris. scopi, ».quaui « digiiitatem a saiieip' HaOulfo pçi'.-'
ANTÇERI>.-MAX. LUBEC.,AKTU.ER!P,-MAX., ULTRAJECT. perani ad illum fuisse, transl^lùin
' ppinàliiï y Hér\
LEYDEN., et
LOVANIEN;.EDITIO, ÙLTRAJ.-BELG. In fine sclîenius. •
atlexuit : « Item deposilio Domni Bedse presbyteri ël Àt.B.ERRGE.N. et. P,ÀNIÇ.,idem ipsis. quo,:]pi'iqribuj
95 USUARDI MONACHI
augmentai)) et vilium, sed prseterea excedunt in A A '•
SoramCampanise eivitatem, sanctse Restitutse virginis
ubi ita habent : « Romse, natale beati et martyris. »
Jrincipio,
oannis papse, quem refert sanctus Gregorius, ob FLORENTIN.: « Deposilio venerabilis (MEDIC.domni)
orthodoxam fidem, primo in custodia teritum, ac Bedsepresbyteri et doctoris gentis Anglicanse. In ter-
deinde ad mortem usque perductum cUm aliis seque ritorio Aurelianensium, translatio sancti Maximiani
calholicis viris. > Quse eliam in BELINO, ex quo Ro- (Maximinï) abbalis et confessoris. » De eo jam diclum
manum; et in poslerioribus MOLANI editionibus hac superius. .'
die ponuntur,'ubi ex Beda, Rom. parvo, Adone, EDITIOLUBECO-COL. incipit a Joanne papa, cujus
Usuardo, Rabano, et Notkero, ad sequeniem spectare elogio adneclit : « Hujus tempore Francia convertiîur
videnlur. ad Chrislum. Obiit autem Ravënnse in carcere sub
CENTULEN. : « Apud Mesiam civitate Dorostensi, Theodorico rege, faulore hsereticorum, cujus corpus
natalis sancti Julii martyris. In Galliis civitate Aura- Romse translalum esl, et sepultum in ecclesia Saneli
sica, sancli Eulropii episcopi.» Pétri in Yaticano.- » Sequitur textus purus , nisi
BRUXELLEN. in Julio non plane purus, secundo quod Ragnulfum episcopum faciat. Tum : « Ilem
loco subdit : « Et sancli Ysichii marlyris, » aecepti, deposilio sancti et venerabilis Bedse presbyteri el
opinor, ex Adone, sed qui, ut in observatione dixi- doctoris gentis Anglorum. Apud Alexandriam, pas-
mus, colitur xxv Junii. De Eulropio, recle. Tum : sio sanclorum Aquilini presbyleri et aliorum qua-
« Et sanctorum MarlialiS, Luciani et Casluli. » An luordecim. > Adde, Evangelii, ut est infra iu Aucla-
non Servuli, ut Tomitani omnes sint. « In territorio riis GREVENI.
Atrebatensi, sancti Ragnulfi episcopi et martyris. » gj> BELIN. textui non satis eastigato superaddit :
Suflicit tituius posterior, ut diximus in auclario se- « Eodem die, sancti Joannis papse et martyris,
cundo. quem Theodoricus rex Arrianorum in exilio Raven-
HAGENOYEN., in textu salis purus, sic prosequilur : nam direxit, ibique maceratus diu in carcere vitam
« Ipso die, deposilio domni Bedse, doctoris Anglo- finivit. Item oetava sancti Bernardini de Senis, ordinis
rum, et venerabilis cardinalis presbyleri. Hic nalione Minorum. » Adjicit edilio posterior : « Miciaco'mo- '
erat Anglicus, et cum septem esset annorum, datur nasterio, Iranslalio sancti Maximini abbatis. » Vide
Benedieto abbati nutriendus,a quo monachorum ha- supra in REG..'SUEC.428.
bitum suscepit et semper poslea discit aut docuil, Ji- GREVEN.: «Apud Alexandriam, sanctorum Aquilini
brosque iniuiilabiles composuit, cum bomeliis et presbyteri, Evangelii et aliorum quatuordecim. Item
sermonibus, quibus ulitur Ecclesia in divino officio. sanctorum Salusliani, Helise, Saccii, Resliluti. »
Romse promeruit quod Venerabilis est vocatus, nam Vide Acla. « Ravënnse, beali Symmacbi patricii et ;
Scripturam exposuit, quam nemo ante eum exponere marlyris, a Theodorico rege Arriano cum genero
poluit. Ipse scriptoribus cathedrarum legilur niale- suo Boelio interemplî. » Boetius hac die colitur,
dixisse; qui tandem obiit in senëctute bona, oculis sed Syminachus xxm Octobris. « Ipso die (secundum
excsecatis priusquam moreretur. > alios vi idus Junii) Maximini episcopi Aquensis, de
AQUICINCT. omittit in fine memoriam sancti Ra- quo in gestis beatse MariseMagdalenselegitur. » Vide
gnulfi, quse tamen ad ipsum propips spécial. Oetava Junii. « Màxentii abbalis Piclavensis, magnse
VICTORIN. et REG. SUEC signalus num. 150. In sanctilatis viri. Qui pane contentus et aqua, fre-
fine' : « Civitate Suro'na (Soraria) passio sanclse Re- p'-1
ç quenter tamen divinis per angelos dapibus pasceba-
slitutse virginis et marlyris. » tur, atque inter alia mira opéra morluum suscilavil,
sitientibus fontem eduxil. » Remiltilur.
BIGOTIAN. signatas pag. 5, qui fuit PP. Coelestino- . fratribusque
rum, et UGHELLIAN. « Item depositio domni Bedse 'ad' MOLAN.;in
xxvi Junii.
Joanne BELINUM
presbyteri et doctoris gentis Anglorum. » Ut supra charactere minori papa transcripsit. Tum
ANTUERPIEN. : « Advenlus eorporis sancli
et MAX.-LUBEC Adriani martyris ad Gerardi montem. » Editiones
REG.SUEC signalus num. 428: «In territorio Au- alise habent de Joanne, primo loco ; etpenultimo
relianensi, translatio eorporis beati Maxiinini abba~. lilteris Italieis inseritur : « Die vigesima, septima,
tis, et dedicatio ecclesise in honore ipsius atque beati sancti hieromarlyris Theraponlis.'» Vide quse de
prolomartyris Stephani. > ejus miraculis et translatione supersunt Grseceetta-
VATICAN, num. 5949. De Ragnulfo nihil. Incipit : tine in Aclis nostris. « Eodem die advenlus sancli
« Beneventi, sancli Felicis martyris,' in sancta So- Adriani martyris apud Geraldi montem, anno 1510. »
phia. » Vide Prseiermissos. In fine subdit : « Apud Colitur vm Septembris.
V Kal. Die 28.
Romse, natalis beati Joannis papse, quem refert sanctus Gregorius, ob orthodoxam fidem, primo in cu-
stodia tenlum, ac deinde ad mortem usque perductum, cum aliis seque calholicis viris. Parisius civilate,
transitas sancti Germani confessoris. Qui beatus ejusdem urbis episcopus , quantse sanctilatis, quanlique
îneriti fuerit, quibus etiam claruerit miraculis, Fortunatus episcopus veraci stylo digessit. In Sardinia,
'sanclorum yEmilii, Felicis, Priami, Luciani. Eodem die, sancti Cliarauni, qui apud Carnolum eivitatem,
capite amputalo, marlyrium sumpsit;
NOT^E. , . .
lia Praten., Herinien., Tornacen., Antuerpien., et D adde Antuerp.-Max., Ultraject.,Leyden. Lovanien. et
Max.-Liibec.,Anluerp.-Maj., Greven.et Molan. Quibus edit. Ullraj.-Belg.
VARIANTES LECTIONES.
Orthodoxam scribunt codices omnes, exceplis constructione nitidiori, qualem Usuardus sectari
Anluèrp.-Maj. Greveno et Molano, nihil proinde cor- solet. Solus Herinien, habet, sanctus Fortunatus :
rigendum putavimus. Parisius anliquo scribendi ut solus Anluerp.-Maj. Fortunatus presbiler.'Molan.
inodo servandum est, Molan. emëndavït Parisiis, posuit quantique fuerit merili el claruil. Slilo est in
Antuerp., Max.-Lubec. et médise noise omnes, Pari- omnibus,- prseterquam in Molano : Emilii, in omni- '
siorum. Pralen. legit Germani episcopi el confessoris, bus : Felicii, in solo Pratensi. Charauni anliquilus
cum Antuerp. et citatis codicibus noise médise; Nobis dictum, probant yetustiores codices Pratensis, Heri-
prsepiàcetlëctio Herinien., Tornacen., Anluerp.-Maj., niensis-et. Antuerp.-Major, quos secuti sumus, licet
Greven. et Molan., qui evitata repelilione episcopi, hodie iriagis probetur Carawni,"Gallïce Cheron,
Usuardi, elogium Bedse annuriljationi subjunxëre,
 97 MARTYR0L0G1UM.— MENS. MAI. 98
ORSERVAT1ÔNES.
Notavimus die prsecedenli in Auctario tertio, A codice, quem prse oculis liabeo, salis pateat, et banc
Joannem papam et marlyrem, non xxvn Maii, ut fecit . et multas alias annunlialiones, non Bedse aut Flori
Romanum modernum post Belinum, sed bac die genuinas esse, sed ex Usuardo in prsediclum Atreba-
, ab omnibus antiquis Marlyrologis, qui de eo memi- tensem codicem translatas, ut pluribus exemplis, si
. nerunt, solo Rabano excepto, collocari, quidquid in opus fuerit, demonslrabo. Adde quod prsefatum elo-
Actis nostris translatio dicalur facta, et Romse re- gium Usuardina phrasi omnino expressum sit; in
coli xxvn Maii. Elogium, seu caplivilatis el necis quo frustra aliorum , quam perilorum judicium ap-
hisloriam breviter, sed nilide conipilavit Beda, ex pellavero. Fusiores narrationes habent Rabanus die
quo a Rabano et Adone iranscripla ; ex hoc a Not- prsecedenli, et Nolkerus hoc die, quorum ut similis
• kero, qui de Symmacho et Boetio nonnulla altexuit : est sententia, ita varia est locutio; fallor tamen nisi
Nosler, more suo, eleganti compendio-rei medullam hic illum prselucentem habuerit. Porro Germanum
complexus est. Plures de glorioso hoc papa scrips'ere, Hieronymianis abjudicat Florentinius ,'tametsi veta-
selecliora ejus vitse capila collegerunt et digesserunt stissima apographa eum reprsesenteui, quse fatemur
Henschenius el Papebrochius , quorum prior Com- a monachis, quorum erant propria, et aucta et in-
menlarium incepit, quo sensu ei alicubi tribuitur ; terpolata fuisse. Metrica Wandalberti oralio Germa-
aller recensuil el perfecit. num Joanni prseponit :
De Germana meminit ilem Beda, qui solo confes- QuintoParisiiGermanumturba fréquentât,
soris tilulo eum decoravit. Nescio cur Babanus die Tune quoque Ponlificenicélébrâtsua KomaJoannem.
prsecedenli cum longiori elogio retulerit. Ado, quod Ex Sardis martijribus solos duos priores consigna-
mirere, nullo Gernianum dignatur encortiio, forle R " vil Romanum parvum, sed Ado binos socios ex Hie-
quod salis illustrent tola Gallia celeberrimi sancli ronymianis resliluit, quem seculi sunt Usuardus et
niemoriani el noiissima gesta existimaverii. Exslal Nolkerus. Alii in Aclis adduntur, de quibus vide Pa-
in BedseAuetariis duplex elogium a majoribus nostris pebrochii Commentarium criticum. Charaunus, ut
Floro adscriplum, quorum alterum sic concepium • scribunl antiquiores codices, seu Caraunus, ut hodie
est, ut quis mihi continuo objicere possit, maie a me magis placel, Carnolensis martyr, aliis Marlyrolo-
in prsefatione et in hujus operis decursu universaliter gis antiquis ignotus, plane Usuardinus est. Talem
negalum , Florent ab Usuardo unquam visum fuisse. item esse lextum reliquum, undecumque acceptum,
At nihil hisce asserlum meum concuti, nullo negolio pulo a nemine in dubium revocari posse, Carauni
oslenditur. Equidem ultro fateor, in nosira Bedse Acla publicavit Henschenius,- judicium de iis profé-
edilione, bina Flori Aucloria adjecla esse, at rons, quod ad Usuardi, vel potius Hilduini sseculum
qui vel modice versandis Marlyrologiis assuetus sil, ea pertinere exislimat; Sancti setatem et cselera ad
facile agnoscet primum Germani elogium Flori satis eum spectantia, in Commentario prsevioverisimillime
proprium esse, non ilem alterum, quod sub disjun- definiens, ex quibus colliges an recte ad Domitiani
ctione, imo sub dubio apponitur. Nec cerle aliter tempora a Baronio rétractas sit.
apponi potuit, cum ex ipso citalo ibi Atrebatensi
AUCTARIA.
PULSANEN. elogium Germani mutilât, et omitti t G Carolo magno slrenuissime militavit, Aurosilanaiu
annuntiationem ultimam. eivitatem magnam, quam Theobaldus rex Saracenp-
ROSWEYD. in prima annuntiatione sensum ampli- rum occupaverat, recuperavit, cujus et uxorem duxil
ficat, post lenium inserens, «ac deinde, jubente in uxorem sibi, nomina Kyburgam. Hic multa peri-
Theodorico rege Arriano, cum Symmacho patritio, cula in bello contra paganos sustinuil : Agarenos
aliisque catholicis viris ad mortem usque per- multipliciler contrivit, pax Ecclesise sub illo reddila,
ducluin. » et in omnibus bonis ipse exerceiur. Communem uli-
MUNERAT. de sanclo Germano, post miraculis, liiatem libenti animo perlrictat, sanclas leges ratifi-
solus ipse texlui in reliquis puro interjicit, « cujus cat, lites in Ecclesia dirimit, dominos tempérai, ec-
corpus requiescil in coenobiobeali Vincenlii, in sub- clesiis et Dei famulis protectorem se facit, et munï-
urbiis divi Germani de Pratis. » licum largiiorem. Semper sacerdotibus assurgebai,
ALBERGEN. ei DANICdeficiunt in prima annuniia- el eorum oralionibus se dévoie commendabal. Hsee
lione de Joanne papa , qui ab ipsis pridie perperam faciebat laicus, monacbus autem facius, cocus effi-
consignatus esl; in qùo cumeis convenil BELINUS, ut .citur, et officium pi'strini et molendini sibi concédi
ibi abunde diclum memini. postulat. Mores omnium semper sequammiter tolera-
CENTULEN. : « Natale sancti Joannis papse, qui a .bat. In monasterio el miraculis, el prophétise spiritu
Theodorico impio rege peremplus, in ecclesia beali claruit, qui Karulo morlem prsedixit, et aliis pluribus
Pelri Apostoli honorifice est sepultus. Parisius, san- et etiam suam. Deniquein vila activa mulium labo-
' cti Germani episcopi et confessoris. » In Sardis et rans,fralrum coactione in conlemplativam se trans-
Caràuno purus est. JJ tulit. Ceniies per diem et.ceniies per noctem genuiua
BRUXELLEN. sic incipit : « Natale sancli Joannis flectere (consueverat) in memoriam Dominicsepas-
papse. Qui a Theodorico rege Ariano Conslantino- . sionis, eorporis prselia, spirilualibus prseliis permu-
polim missUs,ante portam civitatis caecumillumina- .lavit, dum tempore hiemis in frigidam aquam misit
vit. El a Juslino imperaiore calholico gloriose susce- : se. Corpore et sanguine Chrisli communilus in Do-
pius, el compos petilionis, ad Theodoricum reversus, mino féliciter requievit et per adjacentes provincias,
et ab eo apud Ravennam cum aliis seque calholicis divina virtuie, fit campanarum sonilus. » Hsee sunl,
viris incar'ceralus, famé defecit. Cujus meminit bea- si pauca denipseris, Aclorum ab Henschenio relaio-
lus Gregorius in libro Dialogorum. » De Sardis et rum compendîum. .
ferme purus est. Tum in fine : « Apud Pa- de Joanne addit, « perduclum a Theo-
: Carauno AQUICINCT.
risium , deposilio sancti Germani episcopi et con- dorico rege Adriano. » •
fessoris. Qui cum segrotaret,jussit ex opposito sui - MATRIC-CARTUS.- ULTRAJECT. « Germani episcopi
sculpi in muro, v Kal. JUNII. Et quia postera die Pàrisiensis. Joannis Papse et martyris, cujus meminit _
obiit, constat'id sibi diviiiilus fuisse revelatum. Hic beatus Gregorius in libre Dialogorum. Wilhelmi con-
quantse sançtitalis, » etc. fessoris, primo coinilis et ducis tenipore Càroli, po-
HAGENOYEN., in textu modice interpolalus, subdit stea monacbi Ordinis sancti Benedicli. >Habes supra
qUsehiccurioso lectori proponere volui : « Ipso die, „•salis longam hisloriam.
depositio sancli VVilhelmiducis Aquilania: provincise, - VATICAN, num. 5949 non habet « Carauni. «Addit
qui vulgariier vocalur Wilhelmus de aranea. Hic sub autem : « Romse,viaNumenlana, sanclorum Epagali,
 99 USUARDi MONACHl 100
Eustasii, Casluli. » Vide tolam horum martyrum ctas-. À panes cocturo sçopa ad furnum purgandum deesset,
s'ëiii disiihelius énumëfatam in Aclis. timeretque moram fralribus facere, ingressus fur-
FLORENTIN: : « Flprehtise'; dëjiosilk» feânêti Podii nuin succensum, scapulari purgavit, ac sine lsesiohe-
éjusdêm éivitâiîs episcopi, qui Vita et miraculis glO- ëxivit. Crispolse virginis, » mihi haclenus ignotâe,
riosUs qUievii. Sepultus est iu eatliëdrali ecclesia nisi forte martyr aliquis « Crispolus > iridicetar,
prsefatseurbis, juxta" corpus.B.-Zënobii iii arcà mar- qualis sequenli die colilur. « Apud Paderbornani,
morëa. » Vide Herisëhëriiiconiriientariurih Iranslalio sancti Liborii episcopi Ceiiomanensis et
EDITIOLimÉcd-CôLiDe Jeanne, die pr-sëcëdëhii. confessoris. Translatio sanctse Birgiltse viduse, de
Sequitur testas rtsliq'iitis'.TUrii i « Civilale Mëldis , Romain Sueciam. » De u traque diximus imriiediale
béâti Rôgplhpri episcopi el confessoris. Iri Pader- Superius.
bprnâ, adyëïiius saricti Liborii episcopi Cerioinânicse MOLAN. : « Translatio sanctarum reliquiarum beatse
urbis et fcbrifessôris. » Gb'Iitut xxm Julii: « Ipso die, Birgiltse de Roma ad monasterium Waslzenense re-
iranslalioj sànclsë Brigiitsé viduse, de Roiria iii Swe- gni Swetise. » In edilionibus aliis : « Die vigesima
ciairi. » Natalis est vui Oelobris; oetava, sancli patris Nicetse, et sancli hieromarlyris
GREVEN. : « Fortirti episcopi el iïiariyris. » InPrse- Helladii. » Primus hac die colitur, alter prsecedenli.
iérmissïs Créditai- is esse qui colitur n Junii. « Ci- « Paderbornse, translatio sancti Liborii episcopi Ce-
vitale Meldensi, beali Rogomori episcopi et confes- iiomanensis et confessoris. Item iranslalio sancla-
soris. Item Willielirii ducis Aquitanise et confessoris. rum réliquiàrUm bealae Birgiltse, » elc. Esedemsunt
Qui tempôfë Kâfdîi hiàgni, post hiultas dèirifidelibus traiislaliones de quibus jam supra meminimUs.
viclorias, iribnàclius factus, cum teniprite quodam
IV Kal. Die 29.
AjpriciIcoiiiurii civilâtëiti Isaurise, sub Aureliano imperaiore, passio sancli Cononis martyris el filii ejus,
qui primum ignito ferro superposili, deinde craticulam prunis supposilis, et oleo super infuso corislanler
superâvëruht. Postea vero tain frixorii quam suspensionis in equuleo, ac ignis penuriam passif malleO'ad
exlrëirium ligneo >»mànibUs ëoruin contriiis, in laudem omnipotentis Déi spiritum einiserunf. Eodem dië,
sanctorum Sisinnii, Marlyrii, alque Alexandri, qui in Ànaunise parlibus, ut scribit sanctus Paulihiis, përsë-
quenlibus gentilibus viris, martyrii coronam adepti sunl. treviris, beati Maximini-episcopi él confessoris,
a quo Athàh'âsiùs ariiislës; persecùlionem Constanlii fugieus, honorifice suseeplus est. Romse via Aurélia,
natalis sancti Restituti. Via Tibiirtirià, sëptëni gériiianoruiri.
'
WIM.
Sumiturex Praten., Rôê'wêyd.,Antuërpï-Maj., Mu- ;B Ultraject.., Leydeii., Danic, Edilione Ultrâjeci.-Bélg.
neral., Greven. et Molan. Ilem ex Antuerp.-Max., et ferme Brûxelleii. *
a In cpdice hsee omnia : Poslea vero lam frixorii dëm tamen exhibent codices omnes. Veluslior
igilur
qùàni suspensionis in equûlëû ac ignis poenuriampassi, hsee lilura. est* quam ullum Usuardini Martyroiogii
màileo àd exlremum liqneo iri lilura versantur. Ea- apographum. BOUILLART.
'
. • .. VARIANTES LECTIONES.
Ichoiadni in Ariluerp.-Maj. Iconium in Munerat., C unde vitiatur coristructio. In Greveno deêsî, noniën
ïclWniutii h Greveii. facile corriguntur. Rursus Au- Marlyrii, pro quo posuit Munerat. Martin ni-..Ros-
relio iri RosSweyd.,Conoritiri Arituerp.-Maj., élCano- weyd. habet Avanioe; Anluerp.-Maj. Inanioe, posiremi
his ih Muiïe'rat; qui et pro filii i legit filiorum. Aller codices Ananioe, recle in lexlu. In Rosweyd. post
é'rror ihÀrituérp.-Majoré, cralicula, pro craticulam ; gentilibus, omillitur viris. Anluerp.-Max. perperam
ëi injuriant pro penuriami Neutrum valet, inquies ; scribit Treveris Iranslalio. Antuerp.-Maj. pro Maxi-
sâltêtrt jJrius posteriori nïélius; Imo optime Molan., mini , Maximiani. Codices posiremi quatuor post
qtlï poeiiàm scfip'sil, et Greven -penuriam, alias poe- Autistes, addunl Alexandrinus. In Muneralo deest
iVain.Poehani ëfiam habent ëodices médise holse.Cse- Constanlii, idemque,et Anluerp.-Maj. pluribus scri-
terura Prâtens., Hëriniens.j Rosweyd. et Munerat. ploriis viliis scatenl, quse lanquam minoris mo-
eonstaniër îeguril pénuriàm, ut nos in textu sërvan- menli minulias, et.hic et alibi consulta negligimus.
dûm nUtavimUsi MOlanuspost passi, inséruit sunt,
' '
OBSERVATIONES. ', ..
Romàniiiri parvum de Resiituto, seplem Germants, vât a pag. 685? licet talià sinl, ut non.omnino primi-
et Maxiihiho Trèvirensi, ex ordine agit, eumque ser- genia et aulheriïica esse oslendânt, unde nec a Rrii-
vavii Ado, iis adjunctis, quse inox coinmemorabi- D narlip inter sincera et selecia commemorata surit.
mus. Textus noster, si non eadem praecise série, Martyres Anàùnienses sëu. Anagniènses -agri Tri-
"aut iisdem plaiie verbis* cerle tolus ex Adone hue dentini, in apographis Jlieronyriiiàriis, corruptis non
translatas est. Qui hic primo loco ponilur Conon nihil nonainibus,, meriioraiilur ; unde iri Adonem
cunï filio, de quo post Rabanum, qui longius elogium Ir.ansiisse credimus,qrii in eorum iauderu excurrit
coricinnavit, codices aliqui* xx hujus meminerunt, fusius. Nostro rei tôlius summam in pauciora éx
ut ibi m Auclariis diximus; hic, iiiquam, Conon, ipso conirahënte. Qusein Rabano et Ndtkero cpnye-
nec Hieronymianis, nec Bedse, nec Romano parvo niunl, ex utriusque coilalione lector percipiet. Ta-
notas, ab Àdone primum consignatus, et. elogio, a leni hi sancli martyres nacii surit, ericémiasien,
Notkero ferme descripto, ornatus est, cujus poiissi- nempe Yigilium Trïdenïirium, ni èorum Actis nihil
rtiafll partëni suam fëcisse Usuardum, nescio quo- opponi possit. Locuni Vigilii liftéris iii sua.colle-
fiiodo in Papebrochii oculos non incurrerit. Sed çtione dédit Ruinarlius a pag. 682. Tillenioniius Vi-
alià iri Coiniiieiila'rio suo advertil, quse Actis antiquis lain Gallice contrahit loirio X, à pàg. 545, omnia
"Grsôco-Latinis, ab ipso edilis , lucei» afferunl. Acta uberius exquirit, et quse obscura sunt, aliis explieat
illa simplicitate et grâvitate sua venefanda esse fa- in Aclis nostris Papebrochius. De Maximino jam di-
lentur doctissimi recenliores, inter quos Tillemon- ximus Romanum parvum memiriiss.e ; meminere
tius tomo IV, pag. 455* passionis narralionem ex apogràpha Hieronymiana, niêminil Beda, et ex ,,eo
'Aclis pr'o'coiis'iilai'ibiïsapeeptam, cum Papebrochio Rabanus Florus brève elogium composuit. Ado, Ro-
lubens aduiiltit. Necobsunt ea quse in nota obser- nianuin parvum seculus, ea solummodo addiOfiï,
101 MARTYftÔtdGiÙlH. — MENS. MAI. , ÎÔ2 ,
quse Noster ad^yëi'bumiranssùmpsit. Ùirum Notke- !À parvo, .in. Adone et hostro atque etiam. in Notkero
rus" salis,, aplb alia altexuerit, cum longa .Augusti- expririiitur. Séd posiremi cum.matre Symphprosa
aiiariàî epistolsë lâciniài riiiiiï ad me àlliriet judieàre. colrintur xvm Julii, ut ibi ex ipso: Usuardo ostëhdï-
Qûarili nïqnièhli ,sint Maximini Vitae sseçulis vni et tur : nisi, filii sirit sanclse Feliëitaiis, x Julii, vel fraj-
Ix cpnipbsitse,' docet Henschenius in dissertatione ires germani alii. Yidpsis lomo,Y* i Maii, pag. 257,
prsevià. Yeriora ex hisîoria ecclesiaslica repelehda litt. E el F. Acla Resliluli graviter plane scriika et
sunt apud Bàrônium aliosque, de quibus ,vide Tille- fide dignissima credidil Henschenius, favorabili sane
inontitirii iônio VIII, variis iocis. ludi Wandalber- judicio; sed cui segre acquiescent qui nolationem
"lurii, qui de solo Maximino liuric unicum hodie ver- Tillemontii expenderint tomo Y, pag. 654. Ulrius-
ëiCuiùm'panxit : - que partis argumenta curioso leclori examinanda re-
làximine, tibi quano Tfëvir alla coruscat. linquimus. Intérim veruni manel, quod principio
' ac dein dicebam, textum. nostrum Adoniânum esse- sed et
Resiituii, seplem Gérnianorum memoria vere esse Usuardi minime dubitandum.
iisdetrifëfihe vërbïs in Hieronymianis, in Romano
AUCTARIA.
HERINIEN.lëxtui porïssimo hanc annuntiationem MATRIC-GARTUS.-ULTRAJECT. « Maximini episcopi
sibi propriam prseligit : « Translaiio eorporis beati Trevérensis. Sisinuii, Marlyrii et Alexandri marty-
Remigiï Francorum aposloli, âb èo loco iri quo an- rum. Romse seplem germanonim mariyriiin. »
tea jacuerà't in eadem ' ecclesia. » De ea nihil apud EDITIO.LUBÉCO-COL. iii Conone niodice interpo-
alios. '. ila là ta, sic prosëquitur : « ApUd Tridenlum urbem,
TORNACEN. resécat elogium Cononis, aique item sanctorum Sisinuii diaconi, Martyrii, qui, ut scribit
ïiiariyruiti Anauniënsibm Csetera purus. bealus Pâulinus, de Cappâdocia venërurit Mediola-
PULSANEN. elogium 'Cononis etiam rescindit. In num, ubi cum sancto Ambrôsio per aliqua tempora
Sisinnio et sociis salis purus est, Tuni : « Treveris, inorâti sunt. Abinde yenerunl Tridenlum, ubi a
beali Maximini episcopi et confessoris. » Alque ibi sanclo Yigilio episcopo.gratanler recepli sunt, qui
sistil oriiissis reliquis. eos post aiiquot diës dirigit in viciim, qui d.icitur
ANTUERP.-MAX., LÙBE'C,.LOVANIEN. et ALBERGEN.Medo, ut et ibi aiiriunliént gentibus fidem Trinitalis,
deficiunt dunlaxal in elogio Cononis, Quo eliam vilio et cum jam inullos ibidem convertissent,-ah' irifideli-
Iaboral BELIN. ÎJUSviris cômpreheriduritur, ceduntur, susperiduiijiir,
CENTULEN. : « Romse, via Aurélia, natale sanclï Re- vUlneranlur, et diversis poenis cruciantur; ad iiltfc-
sliluli. Via Tîburtina,' septeiii frâirtiril. Treveris. muin ignï îraditi, siiiit inarlyrii cororiàm àdëptï.
beati Maximini episcopi et confessoris, a quo Allia- Erat autem Doininicse passionis. dies, et ideo Do-
nasius Alexandrimis autistes, Arrianos fugiens, ho- mini miracula non defuerunt. Reliquise vero san-
norifice.est susceptus." Ilem passio Cononis inarly- ctorum, per sànclùrii ântïsiërii Vigïlium , acl Triâen-
ris et filii ejus. Eodem die, sanctorum Sisinuii, taffl urbein dëpprlalsè Sunt.- Treveris , translatio
Martyrii et Alexandri martyrum. »' eorporis beati Maxiftiihi ëpiscdpî, et CôrifeSsoriSjde
BRUXELLEN. nonaliter ferme a textus purilàte differt, Aquilània in Treveriin. ». Sequitur « Reàilutï , »
quod in eo codice; rarum fatemui'j quam annunlia- sed deesi aiinunlialio ullima.
lionum irarisposiiionc . GREVEN.« Nota, hoc die translatas est beatùs Ma-
HAGENOYEN. Cononis elogium ex:Rabano, ni fallor, IC ximinus de Aquitàriia Trevèriniî prîdie vero Idus
amplificat hoc modo. « Apud Iconium civilatein éeptembris dies est deposifionis ejus. » Vide in
Isaurise., passio sancti Cunonis et filii ejus. Hic, di- Aclis CominentariUm prseviuni nuiri. 5. « ïte'm sari-
missa uxore, faclus est heremita cum filio suo. Hic ^itoruin Pollionis, Crispoli, Oirilli. » Sic Nuriiidîa,
Cunp .fluvium, ubi homines transire non poterant, Csesarea Cappadociae et Anlioehia conjungurilur.
alibi, fluere prsecepit, et sic fàctum est. feti postea « In Africa, natalis sanclo'rurii Primi, Accidise , Pâs-
lenli, "primo suslinuerunt oleuni bullieiis, carbones simonii et aliorum cxtili. > In Actis hsee disiiuciius.
ignitos,- çraliciilam, sarlaginem, suspensionem cum « In Bechlem, Suicberti episdopï ëi martyris. » Vide
suppositione ignis, manuum per maileum ligneum Prsetermissos.
coulriiipnem ; sed iii iis omnibus martyres Dei sunt MOLAN. In- editionibus tiliîtfiis, de Ariaunïènsibris
illsesi, et aspicientes in coelum , orantesque migra- martyribus, iii ipso textu ïhterjicît cu'fsivo, post Eb-
veriint ad Dominum. » Omittit Anaunienses marty- deiri die; -banc yoceiii, Mediolarti, etc.- In fine lypis
res, de,cseierp firi-mepunis. -, minûsculis : « •Quoruïfi .fhariyrium expririiitur xxvn
ApuiçiNCT. pro Anauniie, habet Aunioe. Juriii. » Cur non xfiri Julii ?
III Kal. ;..'". Die 50.
Rômsëvià Aurélia, natalis beali Felicis papse, qui cum annis quinqué. rexisset Ecclesiam, sub Claudio
principe marlyrio coronatus est. Turribus Sardinise, sanclorum marlyrum Gabini él Crispoli. Ipso die,
sancli Hucberti episcopi et confessoris.
NOT/E.
Sic habent Pr«(en., Herinien., Tornacen., Pulsanen., Rosweya., Anluerp.-Maj. Munerat,, Greven. et Molan.
VARIANTES LECTIONES.
Pro Claudio principe, subsliluit Rosweyd. Diode- ]D Ado aliter sGripserint. Solus Puisariën. maie posuit
tiano : Anluerp.-Maj. in alio errât, quod oniillat Scripuli. Non estioperse pretium alferûm- codicilhi
principe. Lego Gabini, cum Heriniensi, Tornacen., variationes hic allexere. In Pralensi. et Ilëriiïicn.
Antuerp.-Majore, Greven. et Molan. Si magis placet est Hucberti, el ita verosimilius legendiim est. Alii
Gtibinii, nihil obloqupr. Lego item Crispoli ex codi- habent Iluberii : maie Tornacen. Bucbert-,' née -ma- ' '
cuni omniuui âiiclôritalé, licel Romamiin parvum et gis recte Pulsanen. Bucherti.
OBSERVATIONES.
., De.Felice papa cl'inartyre primus agit auctor Ro- Nolkeio visum esl allexere paucula de missis, super
mani parvi, cujus nomen l'orlasse repererit in Rulini memôrias martyrum celebrahdis, qpse Auclariis'nori-
ïib. vu, c. 27.. Ëxinde Ado ipsissiinis illis verbis nullis materianï prsebtiere. Tempéra sancti luiju's
signa vit, quse in lexium suum Usuardus translulit. poulificis expendunt el defiuire conantur Ilcnsolië-
103 USUARDI MONACHl m
nius et Papebrochius, vix quidquam reperientes, quod j\. scopi liluio insignitas, implexum facessit negolium.
de Felicis laudibus cerlo prsedicent, prseter epistolse Etenim reeentiores codices Usuardini, ut in Aucta-
fragmeiilum a Cyrillo Alexandrino et Concilio Ephe- riis palebit, episcopum illum Leodiensem' faciunt,
sirio recitatum. Vide quse hisce superaddidit Tille- alii T'ungrènsem,cum verius forte Trajectensis dicen-
montius tomo IV a pag. 362. De marlyrii aut obïlus dus sit, si lanien de episcopo illo hodië agatur, et
die, post Papebrochium, ex proresso disputât tomo non longe verosimilius de Huberto monacho Britin-
eod. pag. 687, ubi ex variis Hieronymianorum locis, niacensi, ut in Actis censet Papebrochius, cujus
ex Fronlonis Kalendario xxix Julii, ex Sacramenla- Comme.ntarium prsevium num. 1 et 2, curiosus lecior
riis aliisque monumentis, probabilius censet, hune consulat. Nofatu digna est hodieriia Castellani an-
xxx Maii, translalionis alicujus causa, celebribrem nunliatio textui Romani moderni in Marlyrologio
redditum. Quibus cum certiora modo non suppe- iiniversali subjuncta, quam ex Gallica Lalinam fa-
tant, nolunius conjecturas cumulare. De Fèlïcium cio : Furis{vulgo Tervueren) Bruxellds inler et Lova-
confusione eldistinclione superesl qusestio , ad xxix niuni, transiius sancli Huberti episcopi, qui cathedram
Julii in Aclis examinanda. Palebil infra, hune diem episcopolemTrajeclo LeodiumIrahstulit. Corpus ejus
eliam a Wandalberlo selectura esse. conlinuo Leodium iranslalum, alque ibi in oratorio
Ex eodem fonle et rivulo procedunt martyres Sardi sancti Pelri sepultum esl. Sedecim post annis e lu-
Gabinus et Crispolus; quorum tamen memoria in mulo levatum est, tertio die Novembris; el régnante
apographis Hieronymianis eliam celebratur , quse Ludovico Pio iranslalum ad abbaliam Andainense.ni
fprtasse scalurigo prima diei debent. Primum nos in Ardennis, quoe inde poslea nomen mutavil in sancli
Gabini enunliavimus, quamquam Romanum parvum g Huberti. Sanclus aliquis monachus synonymus hoc
el Ado aliter efferant. Sic item pro Crispuli, legi- die honoralur Brilinniaci in dioecesi Suessionensi,
inus Crispoli, ex codicum nostrorum aiiliquissimo- quia verus ejus dies obilus ignorabatur. Hseepro ma-
rum consensu. Sed hsee non maximi momenli difïi- jori parié ex cilato Papebrochii commentario acce-
cult'as est, majorem tangil Henschenius, quserens pta sunt. Videinfra xxx Septembris Auctarium Mo-
uirum hic Gabinus diversus sit ab alio Gabino vel lani, ex poslerioribus ejus edilionibus. Reliqua, quse
Gavino, qui cum aliis sociis, in ipsis Hieronymianis Hubertpin episcopum atthient, m Novembris, quo
reeolitur xxv Ociobris. Obscura hic denuo multa eliam Antaerpise solemniofQciorecentissimejeoli coe-
adverlo, quibus forte lucis aliquid accedel, dum ci- ptus est, accuratius in Aclis discuticnlur et illustra-
talodië xxv Octobris, hsee in Actis eruut discuiienda. bunlur. Nos lïic genuinum Usuardi textuin reprse-
Vide intérim quse habel Tillemontius lomo II, pag. sentavimus. Sic Wandalbertus de.Hucberto et Fe-
230 el 587, deinde lomo Va pag. 145. Hubertus, lice.
seu potius Hucbertus, soli Usuardo proprius, Epi- Tertia Bugberto, Papa et Felice dicatur.
AUCTARIA.
ANTUERP. et MAX.-LCBEC. et UCHELLIAN. omiltunt HAGENOYEN. prseter djela de Felice, adjicit : « Et
annuntiationeni terliam de sanclo Huberto, ejusque sub eo hseresis oritur Mânichseorum. ' » Secundo loco
loco substituunt : < In Antiochia, natale sanclorum de Huberto Leodiensi, elc. Tum : Item Thudeberli
Sici et Palalini, qui multa tormenla passi sunt. » Ex confessoris. In prselermissis plane ignotus est, nec
Hieronymianis, vel Rabano Iota illa"annunliatio hue confundi polest cum Trudperto in Brisgoya martyre,
. translata est. '»J de quo actum xxvi Aprilis. Nam cur idem compila-
ANTDERP.-MAX., LEYDEN., LOVAMEN. el EDITIOUL- lor eumdem sanctuia bis repelerel, semel martyrem,
TRAJ.-BELG. citatse annuntialioni inserunl, pro Chri- semel confessorem? Quid si suspieemur, Hucberlum
sto passi sunt. In fine autem servant Huberti rnemo- monachum Britinniacensem, hic, scriploris vilio, iu
riam, hoc modo : « Ipso die, natale sancli Huberti Thudeberium transformalum esse? Sequuntur in co-
Leodiensis episcopi et confessoris. » Jam.dixi in ob- dice martyres Anaunienses, hoc die perperam in-
servationibus, codices hosce Belgicos, Huberti nomen serli. In Mardis purus est. Denique de Antiochenis
apërtius ad Leodiensem episcopum contrahere, quam Sico, vel Isicio et Palatino, ul supra.
fecerit Usuardus ipseiu genuino textu. AQUICINCT. de Felice : « Hic constituit supra me-
ULTRAJECT. et DANICcum tribus postremis con- morias marlyrum missas celebrare. »
veniunt, sed in eo excedunl, quod de Felice papa DAVERONEN. : « Turonis, exceplio prima reliquia-
textui adnectanl : « Hic post bealum Petrum vicesi- runi beaiissimi Juliàni marlyris. > Vide Prseiermis-
mus septimus, instiluit super, memorias marlyrum sos, ubï sic notât.Henschenius : « Videtur is esse
missas celebrari. » In observalionibus notayimus, sanctus Juliânus martyr Arvernensis, in cujus festo
hsee a Notkero superaddita fuisse. Acta martyrii, in novem lectiones distributa, leguu-
CENTULEN.: « Romse, via Aurélia, sancli Felicis lur in ecclesia et dioecesi Turonensi xxvn Aug. »
papse et martyris sub Claudio Csesare. » In Sardis MATRIC-CARTUS.-ULTRAJECT. « Dympnse virginis
punis'est. Sëquilur : « Anliochse, sanclorum Isicii el marlyris, quse pro fide et caslitate a paire decol-
cl Palalini, qui multa lormenta pàssi sunl. Ipso die, latur. » Nusquam illa apud alios bac die legitur,
sancli Huberti episcopi et confessoris. CoenobioCen- vide xv Maii. « Felicis papse et martyris. Gabini et
uila, sanclorum Chaidoci, Fricorii et MagdegesiliD Crispuli marlyrum. »..'.. •-...-.
confessorum, quorum duo primi bealo Richario ad In YATICANO signato num. 5949 deest annunliatio
initium sanclse conversations fuerunt. » De duobus ullima de sanclo Huberto.
his priniis, quorum aller eliam Adrianus vocalur, FLORENTIN. : « Apud Ravennam, sancti Exuperanlii
conjunclim agit Henschenius in Commentario suo archiepiscopi et confessoris. « Vide Papebrochii Co'm-
hisiorico : de Madelgisilo. (Sic enim ab omnibus menlarium hisloricum, ubi de aliis Exuperantiis non
. passim vocalur) plura reperfl, et accuralo Commen- nulla cuiiose observât.
tario illuslravit. DrvioNEN.ecclesioe sancti Stephani. « Dedicatio
BRUXELLEN. cum superioribus couvenit, excepta sancli Medardi.in urbe Divionensi. » De hac nihil in
ullima annunlialione, quam sic exprimit : « Ipso die, Prselermissis. Vide quse iri Actis dicuniur vim Junii,
deposilio sancli Huberti Leodiensis episcopi et con- Commentario prsevio § iv, pag. 77, lilt.'A.
fessoris. Qui bealo Lamberlp miraculose in episco- EDITIOLUBECO COL. de Felice sic habet : « Qui
patu subrogalus, sedeni episcopalem de Trajeclo cum annis quinque, mensibus decem rexissel Eccle-
Leodium translulil, el landem ipse hac die, apud siam, sub Claudio et Aureliano principibus martyrio
. Furam Brabantise , ab hoc sseculonequam ereptus, coronatus esl, Hic posl bealum Petrum xxvn, etc. >
scandit ad coelos, et corpus ejus transferlur Leo- Sequilurde Sardis et Antiochenis. Deinde : « In Apu-
dium, ubi in ecclesia S. Pelri digne sepelilur. » Vide lia, sancti Nicolai Peregrini et confessoris, miraculis
supra Observationes. clari. » Remittilur ad diem t quo Trani colilur, il
 105 MARÏYROLOGIUM, — MENS. MAI. 100
Junii. « Ipso die, -natale sancli Huberii Leodiensis, A Theodori episcopi Mirreorum el martyris., iiecuon
episcopi et confessoris. » allerius Nicolai, ejusdem loci episcopi et confesso-
BELIN.-pemiltimo loco etiam interserit martyres ris, avunculi sancli Nicolai, de Mirrea Venetias,
Antiochenos. Pro Huberti scribit Hugberti : -et in tempore Urbani papse secundi. » Vide qusede his di-
altéra edilione adjicilur : « Centula, deposilio sancti cuntur inler Prsetermissos.
Madelgisili confessoris. » MOLAN. : « Tungrensis ecclesise. Qui primo quidem
GREVEN. : « Nola, hic est deposilio sancti Huberli, apud sanclum Lambertum marlyrem sepultus, cmer-
tertio nonas Novembris translatio. » Vide quse in gentibus annis in quodam monasterio est translatas
eam rem superius non uno loco observata sunt. « In et venerabiliter sepultus. In Raveima, sancli Ursini
Antiochia, nalalis sanctorum Sici elPalatini, qui multa marlyris, qui sub judice Paulino passus est et sepul-
pro Christo tormenla passi sunl. In Apulia, beati tus in eadem urbe a bealo Vitale, paire sanctorem
Nicolai eôgnomënlo Peregrini, confessoris. Hic co- Gervasii et Prothasii. » Remillilnr adxix Junii. « In
lumbiua simpliciiaie dueius, prseceptum Domini de Aniiochia, sanctorum Syri (ita hic, sed infra reclius
cruee tollenda implere cupiens, ligneam ct'uceni scribil Sici) et Palalini, qui mnlia lormenla passi
manu geslans, Kyrie eleison insonans, innocentes sunl. Cenlula, deposilio sancli Madelgisili confesso-
pueros, qui hsee secum clamilarent, post se ducens, ris. » Hacleuus prima edilio. In aliis iiilerjicilur lil-
oppidi loca eireuibal. 'J'andem in pace quievit mira- teris lialicis, post Claudio principe, et Aurelîano.
culis clams. » Jam diximus. remiili ad diem, quo Ilem iisdem"lilteris post Crispoli : « Cenlula, depo-
Trani colitur, 11 Junii. Vide ibi sancti ipsius effi- silio sancli Madelgisili-confessoris. In Aniiochia,
giem, Viiam, miracula, translalionem el reliqua ad p, sanclorum Syri, elc. Die trigesimn , sancli patris
eum perliuenlia, accurate a Papebrochio digesta. Isaaci, mansionis Dalmalise. » Sëquilur demum
Sequitur : « Ipso die, secundum Calalogum Sancto- sancli Huberli, ubi quemarimodum in priori edi-
rum, Veneliis, Iranslalio sancli Nicolai episcopi et lione, inserilur Tungrensi éccleeioe.
confessoris, una cum ossibus prsedecessorum ejus
~
PridieKal. '. Die.31.
Romse, sanclse Petronillse virginis, quse post multa miracula sanilalum, cum eam quidam Cornes suo vel-
letconjugïo sociare, tridui inducias poslulans, jejuniis alque oralionibus vacans, tertio die, mox ut Chrisli
Sacramenlum accepil, emisil spiritum. Apud urbem Âquilejam, nalalis sanctorum marlyrum Canlii, Can-
linni el Cantianillse fralrum, qui cum ducerent prosapiam de génère Aniciorum, ob Christianae lidei con-
slantiam, una pedagogo suo Prolo capite plexi sunt. Turribus Sardinise, Crescenliani inarlyris.
' "
NOT,E .'..".
Sumilur ex Pralen., Herinien., Anluerp.-Maj., Munerai., Greven. el Molan.
VARIANTES LECTIONES.
Solitis foeilaUeedilionis vitiis laboral Muneralus, G sim mutavit hoc modo ': Qui cum essenl de génère
in quo sociari pro sociare ; et tridui induas pro tri- Aniciorum progeniti. Reliqui in texlu pedagogo, quod
dui inducias. Porro tridui legendum, non triduum, imitas diphthongo utatur, excepta solo Molano. în
ut Pralens.,nec triduo, ul {Antuerp.-Major, docent Anluerp.-Maj. est pelagogo. Greven. et Molan. scri-
codices reliqui. Heriniensis maie expunxit parlicu- bunt Protho, cseteri omnes, ut in lexlu. Creciam pro
lam mox. Pro Canlii Anluerp.-Maj. .scripsit Cautini. Crescenliani, viliuni est codicis Anluerpiensis ma-
Greven. Candi, Canciani, elc Munerat. -habet cum joris.
ducerent prosapiam Aniciorum. Pejus Herinien. phra-
OBSERVATIONES.
Recle observavit Florentinius PetronUlani virgi- num parvum notali, nullo ab Adone elogio ornantur,
nem Romanam, librarioruni oscilanlia, in nonnullis nec quidquam magnopere adjiciunt Rabanus et Nol-
apographis Hieronymianis Aquilejse ascriptam, cum kerus.'Usuardi est quidquid encomii in lalerculo
ea pakestra ad très fralres speclet, qui in lexlu se- exhibuimus de Anicia prosapia, etc. Crediderim
(piunlur. Ejusdem Pelronilloe virginis, el sub iis Usuardo factam copiam eorum Aclorum, quse ex
dunlaxat lerminis, meminere Beda et Romanum Mombrilio et codd. mss.hac die referuntur, quseque
parvum. Primum seculus est Rabanus, adjecla tola verosimiliter in Adonis notiliam non vénérant. Illu-
ea parle Mareellianse episloise, quam in Aclis recila- slrium horum martyrum Acta ex velustissimis mss. ,
tain invenies. An sincera sint, quse ibi Marcellus de- inler se et cum Mombrilii edilione Collalis, diligen-
narrat, vel ex eo colligas, quod Pelrcnilia Domini ler illustravil Henschenius, Analecla subjiciens, qune
Pétri aposloli filia dicatur, aliaque admisceanlur, niulla de eorum reliquiis, miraculis et translationi-
quse non lam facile fidem invenianl, eruditis recen- " bus bine inde collecta accurate élucidant. Eadem
lioribus plane suspecta , ut vide apud Tillemonlium Acta prius édita fuerant a Mabilione ioirio de Litur-
lom. I, pag. 189. Ado compendiosus rem complexus gia Galliçana pag. 467, anno MDCLXXXV ; sed qua:
est. Hune et Rabanum legisse videtur Nolkerus, Henseheriio videre non liçui.i, quadriennip anle vila
Nosler vero ex Adonis elogio certiora decerpsil, iis funclo. Omnia hsee expendit Tiilemonliiis tomo V,
studio prseterilis, quse dubilationi obnoxia animad- pag. 636, ubi pretiosum a vili discriminans, ca pro-
verlit. Porro ex genuinis Usuardi codicibus mani- bai, qure sunl Maximi Taurinensis, sub Ambrosii
feste constat, eum non recte citari, tanquam si Pe- nomine circnmlërri solila ; in aliis nonnulla carpens,
ironillam -S. Pelri filiam cum aliis nominasset , ul minimum tanquam non salis exacla. Nos hseepru-
Ptpole qui ab ea appellatione omriino abstinuit, reli- , denlium lectorum judiçio relinqnimus. Et hic Iocutn
qua eliam tan) prudenter attemperans, ul data: habere debent Wandalberli de Cantianis versiculi :
opéra, sic elogium suum concinnasse videalur* Non Canlhisel Canlianuscum Canlianella
ila Wandalberlus , cujus de Petronilla lu exslaut Collucent.Majumhaecclauduntsolenniamensem.
versiculi : • Protum'psedagogum Hieronymianaaliqua signant,
Tum pridie PetroneltaPétri de germine sanclo,
Fulgidavirgo micat Cbristitrabeala décore. et quidem cum Chrysogono, de quo nos alibi. Qui ul-
limo loco ponilur Crescentinnus, ex laudalis Hiero-
Aqnileienses tergemini, apud Hieronym. et Roma- nymianis per Adonem hue el in Noikerum Iransiit,
PATROI.. CXX1V. .
 107 USUARDI MÔNACHI 103
iisdem ubique verbis prseter tiliilum marlyris, a A spolo, de quibus in texlu diei prsccedenlis, tanquam
Noslro adjeclum. Atque hisgermaiiam Usuardi phra* popularis, forte eliam ut martyrii socius, conjungi,
sim reddidimus. Solel Crescenliamus Gabino el Gri- ul videsis in brevi Henschenii commentario.
AUCTARIA.
TORNACEN. hic ileruni aliquid a texlu resecat, Vide Acla ipsa, ex quibus hsee accepta sunt. In Cre-
ncmpe elogium Cantianorum, cselera purissimus. scentiano, pûrus esl.
PULSANEN. prseterea mulilus esl annunlialione ul- MATRIC-CARTUS-ULTRAJECT. : «Pelronillse filisesan-
lima. cti Pauli aposloli. Canlii, Canliani et Canlianilke
ROSWEYD. initio sic habet: « Romse, sanclse Pe- fralrum marlyrum, cum psedagogo eorum Prolo,
lronillse filisesancti Pelri,quse posl multa,» etc.; sed Crescenliani marlyris. »
rursus in fine admiscel; < tertio die, mox ula Nico- VATICAN., num. 5949, adjicil: « S. Primiani et
mede presbytère, Chrisli, > elc. Reliqua pura sunt. Firmiani. > Sed hue omnino non pertinent; nec sa-
ANTUERP., MAX-LUEEC el BEI.INUS,post « Pelro- lis perspicio quos velil indicare.
nillse virginis, » insérant : « Filise beali Pelri apo- EDITIOLUBECO GOL.sic ordilur : « Apud Coloniam
sloli, quse Flacci Comitis conjugium spernens j acce- Aggrippinam, iranslalio sanclorum Machabseorum
jiiis triduansc deliberalionis induciis, jcjuniis, » etc. martyrum, quse anno Incamalionis Domini raille—
In reliquis puri sunl. simo cenlesimo sexagesimo quarlo a Domino Rey-
ANTUERP.-MAX..., LEYDEN-BEI.G. CIEDIT.ULTRAJ.- noldo Coloniensium archiepiscopo facta est. » Coluii-
BELG.idem habent addilanienliiin, sed post « Sacra- lur i Augusli, quo die iota illa de sanctorum Macha-
mentum accepil, » adhuc admiscenl, « reclinans se bseorumColoniamiranslalione hisloria diligentissime
in leclo > emisit spiritum. Alque iueo convenilcodex illustrabilur. De Peironilla eadem habet, quse UL-
LOVANIEN. , sed déficit in elogio fralrum Aquile- - TRAJECT.et alii codices supra cilati. In reliquis
jensium. para.
ULTRAJECT., LEYDEN., ALBERGEN. et DANICsimiles g GREVEN. : « Civilale Gerunda, nalalis sanclorum
ANTUERP.-MAXISIO, posl « emisit spiritum, » adhucad- Germani, Yicluri et Sylvani..» More suo facil hic
jiciunt : « Hujus sepulcrum Paulus papa aperiens, ad scripior, duin ex Hieronymianis apographis nomina
corpus virginis iransfercndum, iiiventum esl in sar- aliqua delibat, in hoc hodie felix, qUod tria signala
cophago ejus marmoreo, sctilplum manu Pelri apo- recte efformaveril; sed nescio, cur cselerorum ante-
stoli, Aureaî Pelronillse dulcissimse lilise. » Quam signanum « Gaulienum > omiseril. Yids soeios in
eonvenial hsee inscriptio Pelri apostolisiylo, vide in Aclis enumeraios. « Item Crisogoni : > Colilur xxiv
Aclis. Novembris. « Commemoratio sanclorum Marcelli el
CËNTCLEN. : « Ro-mis,-sanela?Pelronilte virghïis, ExnperaiilH martyrum, qui infra m Kal. Januarii
quse beaii Pelri aposloli filia fuisse iradilur. Apud ponuniur, » et recle; cum « Sabino. Apud Coloniapi
Aquilcjam , sanclorum Canlii, Canliani, et Canlia- Agrippinam, iranslalio sanclorum Machaboeoruni
nillse i'ralrum, qui cum esseni t'.ëgénère Aniciorum, marlyrum facla anno, » etc.
^ei nollenl idola adorare, cum pedagogo suo pro MOLAN. lypis minutis : « Romse, sancti Paschasii
Christo capite plexi sunl. Turribus Sardinise sancti archidiacoifi el confessoris, de quo Gregorius in Dia-
Crescenliani. » logis. » De eô Paschasio nihil apud amiquiores Mar-
BRUXELLEN. : « Romse, sanclsePetronillse virginis, lyrologos legilur, ul proinde censendum sit, ex hisce
filise beali Pelri aposloli. Qusepost multa miracula additionibus in Romanum moderiium transiisse.-
sanitaium, cum eam Flaccus Cornes suo velleicon- Hensclieiiiusin coininentario historico tolam Pascha-
jugio, quod ipsa sprevit, sociare, triduanse delibera- sii, in Purgalorio exisleiitis el lamen miraculis clan,
lionis inducias pelens el cum sancta virgine Felicula hisloriam ex Gregorii dialogis adducit, similique
collaclanea sua jejuniis vacans [alque] orationibus, C exemple confirmai. Hune porro Paschasium Roma-
lertia die, inox ut Chrisli Sacramenlum accepil, num diaconum recle, ni fallor, dislinguil ab alio Pa-
reclinans se in leclulo emisit spiritum. > Hic ferme schasio diacono sancli Martini episcopi Dumiensis,
totus Adonis lexlus est, ex ejus Marlyrologio acce- cujus Acla illustrata sunt xx "Marlii. Sequitur :
ptas. Sëquilur nolissima uladdilio : « Hujus virginis « Arvernis, sanclorum confessorum Alexandri et
sepulcrum Paulus papa, corpus ejus translërret, G'allse, de quibus Gregorius Turonensis iu libre de
aperiens, in sarcophage ejus marmoreo, manu bcali Conlëssoribus. Et bi sancti a MOLANO primum iu
Pelri aposloli sculptum invenil; Aurëse Pelronillse sacris Tabulis consignali sunt, sed a Baronio -prse-
dulcissimsefilise,hoc Petrus pielatis obsequio. » Vide lermissi. Apud Turonensem, cap. 56, de utriusque
quid de hac inscripiione sential 4. Henschenius, in sépulcre et merilis agilur; qui vero ipsi aut cujales.
Commentario suo historico num. Csetera codex sint, haclenus reperium non est. Putat Henschenius
punis est. m diversam esse « Gallam , » de qua hic loquimur, a
HAGENOYEN. quse de Petronilla, habet, prseter jam « Galla sancli Eucharii uxore, » ul in Aclis contra
dicta, purius legenlur in Actis. Addo tamen quse se- Baronium conalur evincere. Ediliones alterse hoc
.quunlur de Canlianis. « Apud Rndelfusem urbem solum habenl : « Die trigesima prima, sancli apo-
Aquilegiam, natale sanclorum marlyrum Cancii, sloli Hermii elsacrosancli martyris Hermsei.»Alque
Canciani, et Canlionillsefratrum, qui de génère erant idem ad verbum legit edilio lertia anni MDLXXXIII,
Aniciorum el Carini imperaloris, a pedagogo suo unde mirer in Actis aliter referri. Intérim tu vide
Protho fidem Chrisli edocli sunl. Persecùlionem illic, unus ne hic Hermias, vel Hermseus, an gemi-
Diocleliani metuentes, hsereditales suas Romseven- D nus dicendus sit. Pulat Papebrochius, hujus diei
dunl et Aquilegiam pergunt, pillantes se ibi Chryso- marlyrem « Hermiam » appellandum esse, et « Co-
gonum et Anaslasiani in carcere invenire; sed per niaiiis« » sepultum» : diversum vero ab « Hennia »
palmam martyrii sublraeli erant. Accusati igilur esse Hermseum Sirmiensem; sedlaboral, ut di-
sunl Augusto per Dladium [Dulcidium] el Sysinnium, slingui ab hoc Hennsco credat S. Hermem Dalmaii;e
quod Christiani essent [et] apud Aquas Gradatas, apostolum, qui in Actis referlur vm Aprilis. Vide
juxta fluvium Ysocium [Hysonlionem] decollanliir, plura in laudati Papebrochii commentario.
-et a sanclo Scelio [Zoilo vel.Zèno] sepeliunlur. »
1G9 MARTYROLOGIUM.— MENS. JUN. 11$

. MENSIS JUN1US

HABETDIESXXX.

Kalcndis Die 1.
Romse, dedicalio s'ancli Nicomedis presbïleri cl martyris. Apud CsesaroamPalestlnse sub persecutione
Maximini, beati ramphili presbileri et inarlyris, cujus Vitam Eusébius Csesariensis episcopus tribus libris
comprehendit. Sed et sanctus Hieronymus scribit, qusedam volnmina manu ejus exarala se reperisse, quse
lanto, inquil, amplector el servo gaudio, ut Cresi opes habere me credam. Augustoduni, sanclorum Reve-
riaiii episcopi et Pauli prcsbiteri, cum aliis decem, qui sub Aureliano principe marlyrio coronali sunt. Ipso
die. sancli Caprasii abbalis monasterii Lirinensis. [Addit Bouill. : « Parisius, monasterio beati Germani,
dedicalio criplarum in honore ac veneralione Dei genitricis Marise el beali Pelri aposloli,-,sanclorumque
marlyrum Georg!', Aurelii alque Nalhaliso. Ubi principalis ara nomini ejusdem virginis et beati Pelri om-
niumque apostolorum consecrata est : ad captil vero sanctorum marlyrum est altare in lionore sancli Mi-
chaelis bealarumque omnium coeleslinm virtutum ; et ad pedes ipsorum sancti Vincenlii, Sebastiani, Chii-
tophori, Andochii, Tirsi et Felicis. Est ibi et allare in honore Macharii Dionysii, Ruslici el Eleutherii
omniumquii sanctorum marlyrum. Et alhad sancti Marcelli, Genovefsevirginis, Savini, Audoeni, Ansberli
omniumque confessorum el virginurii.
NOTyE.
lia codices Antuerp-Maj., Munerat., Greven. el Molan., qui soif puri sunl.
a Ista crypiarum dedicalio San-Germanensis Ec- A curali editoris. Paucis nodum splvo. Ubi mine in
clesise ita propria est, pt mirum non sil eam ab iis monasterio San-Germanensi exstruclum visitur ele-
qui MarlyrologiumUsuardi esscripsenml, fuisse prse- ganlissimiim B. Virginis Marise sacellum, crypte
termissam. Sollerio tamen salis est argumenii, lon- olim fueriinl, seu aliaria sublerranea, quorum dedi-
gam illam oralioneni tribnendam Usuardo non esse, calionis Testas dies, Usuardi tempore, Kalendis Jupii
quod alii codices fere omnes répugnant, et prsesertim agebalur. Poslea eadem dedicalio celebrata est îv
Pratensis B, in quo Sirmondus erasam esse testalus Idus, ul palet ex Prat. codicibus; quse laudem cele-
est. Hseeposlrema ratio, faleor, Sollerio debuit non- brari desiit, poslquam B. Marisesacellum ab Hugone
nihil negolii facessere. Sed in culpa est tamen, cum de Yssiaco, monasterii Pratensis abbate, cryptarum
eam ob causam negat ab Usuardo scriplum esse, loco erecluin est. Jam si tiusesieril Sollerius cur
quod perfecla scriplurse similitudo scriplum ab illo illius dedicalipnis commemoralio in Prat. codice B.
fuisse përsuadet. Nodus erat solutu dilficilis? Expe- deleta fuerit, in promplu est ratio. Destruclis alia-
ciaret aliquandiu , seque suslineret ; percunctarelur ribus, quod accidil dum in usu oral isle codex , de-
per lillerns qnid apud Usuardum crypiae sint; cur sita est annunlïari illorum dedicalio; hincquefaclum
semel el ilerum niinunlielur illa dedicalio; cur illam est ut illam receniiores codices, seu a quadringen'lis
PralensL codex B silenlio prselereai. Hseeerant ac- annis exarali, prorsus omitterent. BOUILLART.
VARIANTESLECTIONES.
. In ipso principio ofiendiculum est. Scribit Pra- B sbyieri. Erravil Praten. scribendo episcopi. Rursus
tensis , Romoe dedicalio natalis sancli Nicomedis. habent omnes se reperisse, velut Greven. repperisse,
Ànluerp.-M»j. et Tornac, natale vel natalis S. Nico- nescio quid Mimerai., solilo tamen casligatior, velit
medis, Greven. el Molan., dedicalio basilicoeS. Ni- per récépissé. Plura occurrunl scriploria spbalmala,
comedis. Alii, dedicalio et natalis. Nos credimus ul Niconedis, prcsbiteri, Palestinoe, Coesariensis,Je-
Usuardum servasse leclionem Adonis, qualis esl in ronimus, Hieronimus, inquid , Cresi et Lirinensis ;
Muneralo, Heriniensi, aliisque, ac proinde in lexlu quorum ea servanda pulavimiis, in quibus prsecipui
"!noslro. El hoc Molanus agnovisse videtur, dum in codices et alii hodie conveniunl. Erravil denuo Pra -
posterioribus suis edilionibus Basilicoe scripsit cur- terisis sublrahendo lilulmn episcopiRcveriano, quem
sivis siveltalicis lilteris, a texlu dislinelis. Sic eliam maie supra Pamphilo iribueral. Non minus lurpiler
et recle Maximini legimiis cum Pralen., Anluerp.- labiiur Aluërp.-Màjor, qui pro Reveriani episcopi....
Maj. el Muneralo, non Maximiani, ul Greven. et cum aliis... marlyrio coronali, posuit Severiani epi-
Molan. In codicibus esl el esse débet Pamphili pre- scopi et confessoris.
OBSERVATIONES.
*am abunde notavimus ambiguum esse quid de C ris, et post eum subjunxit Rabanus, ecclesioeDedi-
Nicomede presbylero et martyre, primigenia phrasi catio. Utrum ex his, non salis Claris expressipnibus,
scripseril hac die Usuardus, cujus natalem seu cer- obscuriorem aliam conflaverit Usuardus per, dedi-
taminis diem, ipse post alios, xvn Kal. Octobris seu calio natalis,, harum rerum perili lectoris judicio
xv Sepiembris innexuit. Agi de aliqua Ecclesise, in relinquimus; maluimus nos Romani parvi et Adonis,
martyris honorem, dedicaiione, manifeslum est, id- syntaxim, solitam Usuardi regulampraeferre. Pluri-
qaie primus signasse videtur auclor Romani parvi, bus hic non immoror, cum res tola, opsrosiori
his verbis : Dedicalio S. Nicomedis marlyris; addi- disquisitione opus habeat, danda in Aclis die ipso
dit Ado, presbyteri apud urbem Romam, simul indi- Nicomedis nalali (ul Marlyrologia statuunl) xv Se-
çans diem natalem qui supra. Beda, forle iiiroque piembris. Celeberrimi marlyris Pamphili agonem
anliquior, diserte posuit : Nalalis Nicomedismariy- hac die perperam referri, el non magis recle binos
 lîï USUARDIMONACHI 112
socios Valenlem et Paulum iti hodierno Romano A ti'ne hoc die in Aclis noslris édita esl a Papebro-
adj'ungi, beue iu Coniineïiiario suo censuit Papebro- chio', duabus parlibus ea complecienlibus, quse su--
chius, utpoie qui sociis omnibus ad xvi Februarii persunt ex tribus libris de Vila Pamphili ab Eusebio
melius conjungeretur; atque ibidem salis feliciier scripiis , quseque sub Meiaphraslis nomine prius
conjeclat, Mariyrologiiiii aliquem Adone et Usuardo vulgata.auctorilatisaliquidamisisse videbalur.Wan-
anliquiorem , pro mero forte arbitrio, Pamphilum dalberlus Pamphilum el Nicomedemhonorai :
bac, die consignasse. Sic omnino res habet; sed et Junii oriïo luuinsuslollilad aslra nilorem,
Marlyrologum illum non dilïiculler reperire poluii, Pamphile,marlyrio doelorvenerande healo;
nempe auclorem Romani parvi, ex solilo suo duce Marlyrislniucquediem festumNicomedisadornst.
Rufino ita hodie secundo loco legenlem : Et sancli Reverianus Auguslodunensis et Paulus cum sociis
Pamphili marlyris, nulla lemporis aut loci adscripta ab Usuardo in saçros Faslos relati primum sunl; a
eharacterislica. Non dubitavil Ado, quiii de illustri nullo anliquiore aut cosevomemoraii. Nec enim aii-
illo, ab Eusebio ccicbralo, sermo essel, ipsiqne adeo diendus Petriis de Natalibus, eum perperam Adoni
ex hoc et Hieronymo de Script, eccl. cap. 7S,elogi.um aseribens, quem alii seculi sunt. Vide Hensche-
ooncinnavit, cujus parlem potissimam Nosler ad nii commcniarium el Acla a P. F. Chiflelio com-
verbum Iranslulil, Nolkero omnia describenle.*Alque municala ; quibus accedere polesl notula Molherii,
banc solam credimus veram causam esse, cur Pam- lïoc die Maiiyiologio Gallico adjecta. Ast ex laudalo
philus, seorsim ab aliis, hoc die Marlyrologiis noslris Alloue el ejusdemmel verbis plane acceptas est Ca-
iuscriplns sit. De sociis diximus in Observalione prasius. Cur prselerilus sit Claudius Viennensis XI
noslra § ullinio citala die xvi Februarii, ubi conli- g episcopus ibidem nolaïus, haud satis perspieio. Cse-
nuaiam duodecim mariyriorum seriein ex Eusebio leriim qusededimus, Usuardina esse minime dnbila-
aliisque, Gallice cxpositam diximus a Tillemonlio mus. Quse de Caprasio supersunt, ab Henschenk)
lomo V, a pag. 418, quse ferme eadem Grsece et La- collecla cl recensita invenies.
AUCTARIA.
PRATEN.imprimis multa hodie habet de « Dedica- BBUXELLEN., in lexlu, solilo piirior, subrlit :
tione cryplarum, » etc., in indice Prselermissorum « Apud Viennam, "sancli Elaudissimi [voluit dicere
intègre reciiala. Nobis fuit dubium an longior isla Claudii | episcopi. El Treveris, deposilio sancli
oralio ipsi Usuardo essel Iribuenda; qua super re Symeonis monaehi et heremilse. Qui Syracusis ci-
consultas Caslellanus respondit, in codicc Praiensi, vilale, Sicilise oriundus, Treveris pro Christo in
prima et ëadem manu omnia esse scripta. An Usuar- lu'rri diu conclusus, migravil ad Clirisium. »
dina? Non exislinio, in codicum aliorum ferme om- HAGENOYEN. , in tribus primis annunlialionibus
nium apertissima repugnaniia, el quidem alterius modice interpolatus , ante Caprusii interserit :
Pratensis codicis B, in quo hsee erasa lestalur, qui « Deposilio sancli Simeonis monacbi el confessoris.
apographum noslrum cum prsetenso aulograpbo con- Qui nalus erat de Sicilia a nobilissimis parenlibus :
tulit celeberrimus Sirmondus. qui et vitam beremiiicam in monle Synai duxit.
HERINIEN. loto lexlu omnium purissimus, in fine Sed Puppo Treverensis archiëpiscpus iransfrelavit
lisee sibi propria adjicil : «Treveris civilale, depo- et Syineonern Treverim duxil, ipsumque supra ni-
silio beali Simeonis monaehi. Qui profectus ex mo- grani portam recludi fecit, el necessaria ei minisira-
nasterio in monle Sinai constitulo, recloris sui obse- vil, et animam Deo (ledit, ibique sepultus est et
enndans imperiis, iiiijue memoratam melropolim riiuliis clarel miraculis. » Sequitur Caprasii; cl in
deveniens, non paucis annis remoliorem vilain slre- fine : « Romse, sancli Vîncenlii. » De quo supra,
ime exercuil, ibidemque, vocante Domino, ad coele- p AQUJCINCT. incipit : «Romse,dedicalio nalalis, >etc.
slia migravit, quo se feliciier vivere, miraculorum In fine : « Item Jovini abbalis. » In Piclaviensi
creberrima lestalur exhibiiione. > Gallisedioecesi, ut in Actis nolalur.
TORNACEN. rescindil parlem alteram elogii beali VICTORIN. pro Augustoduni aliam positionem sub-
Pamphili, cselera purus esl. sliluii : « In terrilorio Nivernensi. »
PULSANEN. : « Romse, dedicalio el nalalis, » elc. MATRIC-CARTUS.-ULTRAJECT. : « Nicomedis mar-
Sequitur: «In Campania, natalis sancti Herasmi lyris. Pamphili presbyleri et martyris. Reveriani
episcopi el confessoris. Hic sub Diocleliano et Maxi- martyris cum sociis. »
miano Auguslïs, diversis suppliciis crncialus, tandem INVATICAN, num. 5949 deest « Nicomedis, et Re-
vocante eum Domino, sanclo fine.quievit. > Vide die veriani et Caprasii!: » adjicilur : « Tuessalonicoe,
lertia. Porro in codice truncalur lotum elogium sanctse Lucise virginis. » Vide indicem Sanclorum
.Pamphili.
' ANTUERP. De cseteris nihil. hujus diei et Acla, in quibus varios habet socios.
et MAX.-LUBEC, in lexlu salis puri, ad- UGHELLIAN. ,in fine : « Romse sancli Vivenlii, »
ihihl in fine, aller Juvencii, altéra Vincencii. Apud Vide supra ANTUERP. et MAX.-LUBEC.
alios invenies Vivenlii, Viriani, »etc. Videanlur Prse- ALTEHPS. : « Pictavis, sancli Jovini abbalis. »
'lermissi et Acla, pag. 43. FLORENTIN. : « Romse, sancli Vincenlii. Apud Bo-
ROSWEYD. el hic in lexlu satis punis est, sed in noniam, passio sancti Proculi marlyris et episcopi
fine adjicit : « Ilem Fauslini episcopi et marlyris, et Interamnensis, in ducalu Spolelano; qui vita et mi-
soeioru'm ejus. » Esl inler Pcrusinos martyres Fau- ' raculis mullos convertit ad Dominum. » Vide Prse-
jtinus aliquis, an hune indice!, nescio. termissos et Acta. < Ipso die, sancti Viviani confes-
ANTUERI>.-MAX. , ULTRAJECT. , LEYDEN.et EDITIOD soris. » An non Yivenlius est, Virianus, Juveniius
:ULTRAJ-BELG. lextum eliam referont, sed addunl : vel Vincenlius? « Ilem sancti Simeonis, qui dudum
« Romse, sancli Yicenlii. » De quo jam diximus. cominoralus est iii. Bethléem in terra sancla, et
Tum : «Treveris civilale, beali Simeonis monaehi. » postmodum venit Treverim et ibi vitam finivit, ubi
Quseeadem habet LOVANIEN., deliciens in allera parle ejus Basilica in grossissima structura cernitur usque
elogii sancti Pamphili. ALBEBG. autem et DANICpri- hodie. Item sancli Viriani militis et Secundarii cum
liiis similes, initio acepliali sunt, carentes « dedica- sociis suis, qui passi sunl pro Christo sub Decio im-
lione, ->etc. peraiore. » An de Tifernalibus agilur? Videanlur
CENTULEN. : « Romse,«ancli Nichomedis martyris. Acta noslra.
Csesarea Cappadocise [Palsestinse] sancli Panfili EDITIOLUBECO-COL. incipit a Pamphilo, satis
presbyteri et marlyris, a quo Eusébius Csesariensis pure, el sic de Reveriano el Caprasio. Tum : « RCH
Pamphili cognémen accepit. Augustoduni, sancto- mac, sancli Vivenlii marlyris. Treveris civitaie, in
rum Reveriani episcopi et Pauli presbyteri ciim aliis noria, quae vocalur Marcia seu Nigra , deposilio
decem, qui sub Aureliano passi sunl. » Il Caprasio beali Simeonis monaehi el confessoris. Romse, com-
punis esl. meuioraiio beali Nicomedis presbyleri el marlyris.
113 MARTYROLOGIUM.— MENS. JUN, 111
Viennse,sancli Clandissiini, episcopi el confessoris. > A Iranslalio eorporis sancti patris nosiri Gislëni el
Legendum, ut dixi supra, Claudii. . : sancli Sulpilii episcopi et confessoris et beatse Leo-
BELIN.de Nicomede ex Adone adjicil, « cujus chadisc virginis. > Vide Prsetermissos. Tum minori-
marlyrium celebralur xvu Kal. Oclobris. » Pam- bus lypis de Cunone seu Conrado, ex GREVE.NO.
phili elogium ex média parle deçurtal. In Beveren- Sëquilur : « Rolbornaci, Iranslalio eorporis divi Cy-
liunï, pro Reveriani, et Caprasii, punis est. In fine: priani. > Colitur xiv Sepiembris. Posteriores edi-
« Item sancli Viriani martyris. » In altéra edilibne liones cursivo eliam scribunt, « basilïcse. » In fin»
supplelum Pamphili elogium. Et posl « Viriani » autem : « Pictavis, sancti Jovini abbalis. Treveris
adjectum : « Romoe, sancli Juvènlii marlyris. » civilale, >elc. plane ul ex HERINIENSI supra relulimus.
Vide supra nominumconfusionem. « Piclavis, sancti « Ipso die, Filini el Graliniani marlynim sub Decio
Jovini abbatis. » Csesare. » Vide in Actis, « Felini èl Graliani, Ar-
GREVEN : « Item, sanclorum Oclavi, Zoziini, Lu- vernis, sancli Medulphi confessoris, niagnse sancii-
cise, Casli, Pulli, Lupi, Crispi. » Elucidalio ex Aclis lalis viri. Viennse; S. Claudii XI, episcopi. Item san-
pelenda. « Jusli et Viriani marlyrum. Romse, Yi- cli Viriani Marlyris. Romse,. sancli Vivenlii mar-
venlii martyris. > De his vide dicla et Prsetermissos. tyris. « De bis duobus plus satis dictum esl. « Die
« Cunonis, qui et Conradus dicilur, prseposili ma- prima, sancli martyris Juslini Philosophi, elallerins
joris ecclesise Agrippinse Colonise et martyris. Qui Jusiini et socioruni. » Videanlur Acta. De Gisleno
anno Domini MLXVI ab impiis dé altissimo monle, etc. ut in prima edilione « Rolbornaci, Iranslalio
tertio prsecipitams, cum mansisset illsesus, gladiis reliquiarum divi Cypriani. Suessionis, elevaiio san-
eorum interfcctus, miraculis claruit. Viennse, sancti g clorum episeoporum Principii et Lupi confessorum,
Claudii episcopi et confessoris. Treveris, in porta, Gandini marlyris et Agricolse presbyleri confessor
quam Marliam seu Nigram vocanl, deposilio sancli ris. Monasterio FoiUanella, Iranslalio sanclorum
Symeonis monaehi el confessoris. Teclse virginis et Maximiet Yenerandi marlyrum, Uulfranni et Efeni-
martyris : » Anliochense opinor, cum Zosimo, ut bërli episcoporum et Condedi presbyleri et confes-
alibi abimdè dictum esl. soris. t In Prselermissis ad proprios singuli dies
MOLAN. de Nicomede,post « marlyris, > cursivo in- remitlunlur. « Item Doleisc, Cunonis sive Con'radi
scrit Adonis, verba, < cujus marlyrium celebralur, » prseposili ecclesise Agrippinse Colonise, qui anno
etc. In fine: «Item sancli Viriani martyris.' Pi- MLX'VI, 1er de allissimo monte prsecipilaliis, mansil
ctavis, sancli Lovini abbalis. Treveris civilale, in illsesus, ac paulo post gladiis inierfeclus, miraculis
porta, quse vocalur Marlia seu Nigra, deposilio bea- claruil. »
li, Simeonis. >etc. ferme, ul HERINIENSIS. « Ipso die,
' : '
IV Non. DicH
Romse, natalis beatorum marlyrum Marcellini presbiieri et Pétri exorcislse, qui mulos in carcerëad
fidem erudienles, post dura yincula et plurima tanrienla decollati sunt sub judice Sereno. Lugduni, san-
eiorum Fotini, ejusdem urbis episcopi, Zacharise presbyteri, sancli diaconi, Epagaii, Maluri, Altali, Allii-
nse, Graia?, cum aliis quadraginla. Hi omnes famuli Chrisli, sicut in historia ecclesiaslica scribilur, pariler
coronali sunt. Passa est quoque et sancla Blandina ex eorum collegio, quse primo, secundo et tertio die pui-
sais crucialibus, cum non superarelur, quarto verberibus acla, craliculis exusla, el multa alia perpessa,
ad uliimum gladio jugulatur.
..'.' NOTyE.:'
lia Praten., Herinien., Anluerp., Max.-Lubec , C jecl.,Leyden., Lovanwn.,elcdit. Ultraj.-Belg., in qui—
Rosweyd., Munerai., Greven. et Molan., et, quod bus excedunl voculseduse inox nolandseï
minm\,Hageiwyen.A.cced\tnlAntuerp.-Max.,Ullra-
YARIANTES LECTIONES.
Greven. el Molan. et médise notse codices pro et in Molano Pagali, pro Epagaii, quod in Heriniens 1'
beatorum marlyrum habenl sanctorum. Pro Sereno^ maie dividilur El-pagaii. Aniuerp.-Max., Ultraject.'
maie in Max.-Lubec. Semio. Rosweyd. Lugduno. in Leyden. et Lovanien. posl' historia ecclesiaslica <
Greveno, pro sanclorum Fotini, esl sancli Foiini. ex Adone forlasse insérant, libro quinto. Codex
Lego Foiini cum eotlicibus.omuibus, Muneralo solum Roswevdi omisil pariler; legendum passa est quoque
el Molano exceplis, qui melius scribunt.Pltoiini, et. In Rosweyd. deest est, in Greveno; ei Molano ei.
quamvis plurimi, post llieronymum, malinl scribere Anluerp. et Max.-Lubec pro ea;eorum collegio, po-
Polhini, |iolius KTÔTOÛ7TÔSO'J, quam knà rev JJMTO'C suernnl in. Solus Pratensis legil jugulata est; reliqui
ni sit polius Jesiderabilis quam lucidus. Fonlini in ut in lexlu.
Max.-Lubec. sphalma est, uli el Maludi pro Maluri.;
OBSERVATIONES. .
Nimiam Adonis ampliiiidinem , proindeque coii1-JD in Actis ëxpressi sunt. Cerlissima esl et celebratis-
tractions Marlyrologii, ad ecclcsiasticuiii. usuin, ne- sima horum nostrorum marlyrum, eliam in Allalii et
eessilatein, veî solus hic dies abuude .proliai, ubi Fronlonis Kalehdariis, in Sacramenlario Gregorii,
Legen'iario quam Martyrologio longe est riiriilior; in Missali Thomasii, aliisque indubilalis moimmenii»
Marcellini el Pelri, 'alqùé.ilerum marlyrum Lugdu- consecrata memoria. Utiiiam idem liceret asserere
nensium hisloriam ex ipsorum Aclis fuse describens. de Aclis ipsis, quse quidem anliquilus scripta recle
Cseterum de Marcellino et Peiro aguiit antiqiiissimi eensnil Baronius ad annum 302, num.: 10. Heiiseho-
Marlyrpgraphi omnes, Hieronymus, Beda et Roma- .nius tutari conalus esl : asl aliam plane censurant
num parvum. Bedam desci'ipsil Babanus, et hune _iniirunl recenliores, el quidem!Tillemontius digna
Sel illum seciiliis.Nolkerus, aliqoa breviier ex Adone non credidit, ex quibus Vilain suam Gallicam con-
ailjiciens. Noster ilem sua omnia ex Beda ad ver- texeret lomo V, a pag. 199, in Notant rejiciéns,
bum transfert, prsetermissa dunlaxal visione ange- eorum examen pag. 665. Ciiriosa plurima de Mar-
lica, eamque subsecula conversione Dorolhei, quem cellirii et Pétri cultu ac'pblissimum de'reliquiis, in-
mirum esl a Marlyrologis aliis ila prseleriri, ut varias orbis calholici partes translalis, collegerunt-
c.ulliis ejus sacri nulla appareant vesligia. Porro Ilenschenius el Papebrochius, quibus adde qua; re-
Marcellini et Pétri socii, qui hic dèsido'raîilur, bene eenlius e-nidoràvil Janniiigus in SupplcirientP'Junilx..
IIS USUABD1MONACHI 116
ubi de eorum non una, ut pulavil Tillemonlius, sed A Martyrum XLVUInomma solerter exquirens, ut facit
gemina Romseecclesia, longe operosius, diligeiitius etiam Florentinius. Gallice omnia deducla sunt a TU- -
etiiccui'aliuspost Laderehium dispiiiat. lemonliotomo III, a pag. 1. Videeliam Ruinarliiadino-
Lugdunensium martyrum non eadem qux Roma- nilionem, ejusque in prsediclaActa notationes a p. 45.
noruni est ratio. Illi iu Hieronymianis modo confu- Non erit injucundum leclori audire Josephi Scali-
siore notati, in Beda dicunlur esse numéro quadra- geri de ipsis illis Aclis judicium, quod cerie nemini
ginla sepiem vel quadraginla octo (Rabanus maie suspectum esse poterit.. Ad hsee Eusebiani Chronici
posuit sexaginla octo, quorum sola, ul anlesignana, verba : Plurimi in Gallia gloriose ob nomen (Chrisli)
uôminalur illuslris virgo Blandina, expresse prse- inlerfeeti, quorum usque in proesenlemdiem coiidila
terea unico Ponlici nomine. Apud Adonem fusissima libris cerla'mina persévérant; sic ille in animadversis,
texiiur persecuiionis Lugdunensis et Vieniiensis pag. 202, num. 2183, religiose observât v Et ea Po-
iiarralio, ex qua singulorum, si Sanctum diaconum lycarpi marlyrium hodie exslant apud Eusebium in-
excipias, nomina facile eruuntur, ut distincte fecit Historia Eccl., quoe sunl velustissima Ecctesioemar-
Henschenius. Narralionis prsefalsemagnani parlem tyrio, quorum leclione piorum animus ila afficilur, ut
iransumpsit Notkerus; asl Usuardus sôlitislimitibus nunquam satur inde recédât : quod quidem ila esse
coarclatus, ex Adone selegit nomina a se ordinata, unusquisque pro captusuo el conscienlioemodo sentire
ut in lalerculo exprimunlur, ex Beda vero, phrasi. potest. Cerie ego nihil unquam in Historia Ecclesia-
conlracliori, Rlandinse çerlameii panxil. Alque hisce slica vidi, a cujus tecMonecommotior recedam, ut non
constat, quidquid hac die ab Usuardo annunliatur. amplius meus esse videar. Idem senfimus de Aclis
Superest verbo indicare, quanta apud eruditos in j> martyrum Lugdunensium et Viennensium, apud eum-
prelio sint imcomparabilia horum Eugdiinensium dem Eusebium, quibus quid augustius, quid venera-
vel Alhenacensium marlyrum Acla, quibus forle b'iliusin antiquitatis Christianoe monumenlis legi po-
nullum certius, nulluni luculeniius, nullum augu- lesl? lia ille. Promptum cuique el iriiegrum est
slius primsevi Christiani roboris el Evangelici de- eosdem animi molus experiri. Wandalbertus omnes
coris monumentum ad posleros inlegrum proroa- lexlus nosiri martvres non inconcinne versibus suis
navit; imo laie, quod vel bypercrilici ipsi sunima decoravit :
cum veneralione recipiant et siispicianl. Preliosissi- Marcellinesacer, Petre exorcista, quaiernîs
jiium ihesaurum ad nos transmisil Eusébius lib. v. Noniscommunemdignamquelilalis ad aram;
Ilistor. eccl. ex epislola Lugdunensium, verosiini- Lugduniquepio Blandinavocalurhonore,.
liler Irensei manu, ad Ecclesias Asise'et Phrygise Quadragenaquaesimuloclavaquecoruscum
scripla. Quse in iis ex varia, seu versione, sèuleclio- Gumplèbe nexil flamimsundisquemonile.
ne coulrovcrsa sunl, explical Henschenius, singula
AUCTARIA.
TORNACEN., in mulilando textu nimis frequens, hic quadraginla de clero et populo . cum quibus passa
Marcellini et Pelri elogium resecal, de reliquo puri- est sancla Blandina. »
taii Usuardinsesalis prope aecedil. In VATICAN., signalo num. S949, deesl tola annun-
PULSANEN., in 1 annuntiatione purus, in 2 conlra- liatio de marlyribus Lugduiiensibus.
clior est, seribens : « Lugduni, sanctorum marlyrum FLORENTIN.: « Romse deposilio seu transitas sancti
Zacharise presbyleri el Donali cum aliis quadraginla Eugenii papse el confessoris... »
scx. Hi omnes famulLChrisli, sicut in historia, » etc. C EDITIOLUBECO-COL., de Marcellino el Petre post
Sed de Blandina nihil habet. tormenla, adjicil : « Ducli in Silvam nigram et ibi
ANTUERP.-MAJ., in prima annuntiatione lEuncàlus pariler decollati sunl, sub Diocleliano imperaiore,
est, omissis nempe his verbis : « Qui mullos in car- judice Sereno. » Item de Lugdunensibus inserilur;
cere ad fideni erudienies. » « Sicut in Ecclesiastiese Historise libre quinto scri-
ALBEIUet DANIC, hodie secundo loco insérant, bilur, pariler lempore Marci Aurelii Veri et Anto-
quse ad diem sequenlem speclanl, nempe »: « In nini alque Lucii liliorum ejus coronali sunt. Passa
(jampania, sancli Herasmi episcopi et martyris. Hic eslquoque S. Blandina, » elc. Sëquilur : « Ilem sancli
sub Diocleliano Augusto primum plumbalis, deinde Dorolhei, qui vidit animas sanctorum Marcellini et
fuslibus graviter niactalus; posl résina, sulphure, Pelri splendide ornalas ab angelis ferri ad coelos,
pice,plumlJO,cera oleoqueperfusus, illsesusappareil. postquam eos decollaverat, unde pcenilenliam agens,
Deinde sub Maximiano diversis atque immanissimis sub Julio papa baptizalus, quievit in pace. »^Vide
suppliciis excrucialus, tandem , vocante Domino, quse superius diximus in Observstionibus noslris.
sanclo fine quievil. » Reliqua, uuse ad lextum per- BELIN.de Lugdunensibus sic habel : « Eodem die
tinent, pura sunl. Lugduni sanclse Blandinse cum xivn marlyribus,
CENTULEN. : « Romse, passio bealorum martyrum . temporibusMarciAureliietAntoniniVeri alque Lucii
Marcellini presbyleri et Pelri exorcislse, sub Sereno liliorum ejus. » In prima annunlialione purus esl.
judice. Ipso die Lugduni, sanctse Blandina.',marlyris, Sequitur : «In Campania, natale sancli Erasmi, » etc.,
cum aliis XLVIUnîariyribus, lemporibus Marci Au- ut supra in ALBERG. et DANICNOScum Usuardo et
relii Veri el Anlonini alque Lucii filiiirum ejus. Eo- j) aliis Marlyrologis dceo agemus die sequenli.
dem die.rclalioWalerici abbalis, de Flandria ad pro- GREVEN. : « Nomina Sanctorum quicum supra me-
prium locum. » Vide Acla i Aprilis, pag. 23, ubi de moralis apud Lugdunum passi legunlur, hsee sunt,
liac relatione agilur. Macharius, Alcibiades, Sylvius, Primus, Ulpius,
BRUXELLEN. ue Marcellino et Peli'o in fine allexil : Vitalis, Cdminus., Octuber, Filomiuus, Gemiuus,
« Quorum in Canone Misssememoranmi'. » lu Lug- Julia, Bogata, Emilia, Potamia, Pompeia, Rodona,
'duneiisibUs ferme purus est. Tuiri additur : « Et Biblis, Quarlia, Maternia, Helpes qu:e el Amnes,
sancti Algisi confessoris. »Est Adalgisus presbyter in Alexander, Ponlicus. Hi omnes in carcere quieve-
Theorascia Picardie regiuncula. runt. Arisieus, Cornélius, Zpzimus, Titus, Julius,
VicroniN. et REG. SUEC, signalus num. 150, ad- Tolicus, Appollonius, Geminiauus, Julia, Ausonia,
dmii in fine : « Ipso die Romse, sanclorum Marcel- Emilia, Jamnica, Pompeia, Domna, Jusla, Trolima,
lini, Salurnini. » Acceptas opinor ex ingenli Roma- Anlonia. Algisi confessoris. Dorolhei confessoris,
iiorum marlyrum aginine, in quo « Saturninse sex, qui cum bealos martyres Marcellinum et Petrum
Salurnini duo, Marcellina una, »sed Marcelliaus nid- decollasset, videns animas eorum splendide ornalas
Sus, prseter 'Cuni solum, qui supra in lexlu Usuar- ad coelum ferri, poeiiileniiamegit, bapiisma suscepit
dtuo posilus esl. el in pace quievil. Archcmii [Arlhemii] cum suis. »
MATRIC.-C.RTUS.-ULTRAJECT. : « Marcelliniet Pelri Vide vi Junii. « Zacharise monacbi, discipuli ab-
martyrum. Foiini episcopi el marlyris cum sociis balis Silvani, qui ut Heraclides refert, areiissunam
 Ul MARTYROLOGIUM.- MENS. JUM. 118
in eremo duxit vilain, palliumque suum pedibus con- A lanquam lexlus pars : « In campania, natalis sancli
'culcans dicebat heminëm posse fieri monachum , Erasmi, » de. In fine : « Die secunda , sancli patris
nisi qui sic animo omnia coiiculcasset. » Vide quse Nicephori Palriarrhas Coiislanlinopolisconfessoris. »
de hoc Zacharia diciiri'tarinter Prsetermissos. Vide xm Marlii. Tum lypis minoribus : « lu tcrri-
MOLAN. in prima et puriori edilione habet aug- lorio Lugdunensi, deposilio beali Algisi presbyleri
mentum de Erasmo, ut supra; et lypis minoribus : el confessoris. Si'iidomirise, anniversaria celebrilas
« Marlyrii nionachi, de quo in Dialog.R. Gregorius. » slragis-marlyrum Chrisli per excursioneiu Tarlaro-
Notus mihi non est, Editiones alise posl j'ugulatur, rum, qme magno populi concursu recolilur, multuni
ïn texlu lilteris Italicis immiscent verba Bedse et ex Alexandri IV Poulificis indulgenlia cumulala el de-
eo Rabani : « Tune et Ponlicus puer annorum xv, dieata. Monasterio Laliniaco, translaiio sanclorum
per omnia lormenlorum gênera cum ipsa circum- Deodali episcopi, Maldegarii, Fulberli, Amsilionis,
actus el materna ejus cohortaiione roboratus, an le Lamberti ac unius Innocenlium. » Vide de singulis
illam •marlvrium consummavit. » Accedit deinde in Pràetermissis.
III Non. /),e 5
In-Campania, natalis sancli Herasmi episcopi et martyris, hic sub Diocleliano Auguslo , primo plumbalis,
deinde fuslibus graviter maceralus, post résina, sulphure, plumbo, pice, cera oleoque perfusus, illsesus
apparuit. Deinde sub Maximiano, diversis alque immanissimis suppliciis crucialus, tandem, vocante Do-
mino, sanclo fine quievit. Apud Arelium civiiateni Tuscise, sanctorum marlyrum Pergenlini et Laurenlinî
fralrum, qui persecutione Decii cum essenl pueri, post dura supplicia lolerala et magna miracula ostensa,
gladio caesi sunt. Civitate Corduba, beati Isaac monacbi, qui cum essel annorum viginti et septem, pro fide
Chrisli gladio necalus est. In lerritorio Aurelianensium, sancli Lifardi presbiieri.
NOT;E.
Puri sunt Praten., Antuerpien., Max.-Lubec, Munerat., Greven. et Molan.
VARIANTESLECTIONES.
Erasmi recte scribunt Pralens. el Molan., Max.- B lan. pularunt se bene correxisse Liphardi, ubi in
Lubec!, Erasimi. Cseleri cum Herinien., Tornacen., antiquioribus Lifardi legerant, qui multorum solet
Rosweyd. cl aliis passim, Herasmi; quod in lèxlu esse pruritus. Ego Lifardi prspfereiidum censeo ,
servavimiis. Pro primo plumbalis, etc., Max.-Lubec. ulpote, inquit anle mè Henschenius, aptius ad pro-
el Munerat. ponunt primum. Sic'Antuerp. et Molan. prielatem Franchi nominis ex Teulonica lingua ac-
pro crucialus habent excruciatus. Greven. quod in cepti, atque amabili indole proedilum significantis.
prima edilione recle scripserat Arelium, maie in ea Quidni et eadem ratio valeat pro Italicis; Hispanicis-
quant sequimur mutavil in Arelum. AnlUerp. et Max- Anglicis, et id genus aliis nulla GrsecisafTinitalecon-
Lubec legunt Arecium; et Valenlini pro Laurenlini. junclis, ul alibi oslendimus. Episcopi litalus perpe-
Isaac Commune plurimoruin viiium est. Ullinium ram a Max.-Lubec. Lifardo tribuilur.
nomen varie exprimitur : Munerat. Greven., el Mo-
OBSERVATIONES.
Illustre in paucis Erasmi certamen in hodierno Noslro contracta, Notkero paulo liberabus haunente.
Romano et Aclis, die prsecedenti referri notissimum Omnia desumpta sunl ex veluslis Aclis, quali-aedidil
est, nec minus certain in-Hieronymianis el Rabano Henschenius, iis ut minimum nsevis respersa, quse
ea ipsa die celebrari, etab hoc qui !em cum elogio. originalia non esse facile oslendaul. Prodigia nimis
At enim hac die memoratur a Roinano parvo, Adone, frequealia, suspecta habet Tillemontius tomo III,
Usuardo et Notkero. Uler dies prsehabendus sit, non pag. 352. Isaacus tnonachus, Cordubensis martyr, a '
disputa. Adonis elogium ferme iransumpsit Nolke- G sanclo Eulogio celebratus, ex eorum censendus esl
rus, addilo marlyris lilulo, non solum episcopised. numéro, quos ex Hispania allulil Usuardus, qui pri-
(leierminale Anliocheni; nonniillisque, nisi vehe- mus Marlyrologio eum insérait, cseleris omnibus
nienter fallor, ex Rabani encomio admislis. Nosler, anliquis ignolum. Isaacii hujus marlyrium ex Eulo-
nioré solilo, ex Adonianis flosculis corollam suam gio in Aclis noslris illuslralum esl. Lifardi, Licfarii,
déganter contexuit. Rabano et Adoni prseluxerunt Leifardi vel Liphardi memoriam inler Hieronyiiiiana
haud dubie Acla illa, qusevulgo in Legendis circum- (iiL_quorum uno perperam episcopus dicilur) aug-
ferri soient non sine jusla suspicionegraluiloeficlionis, menta rejecit Florenlinlus, ea causa quam alibi atti-
inquit Henschenius in Comment, prsevio, pag. 211 ; gimus. Beda, Romanum.parvum, et Ado deeo plane
quod in appendice Aclis subjuncla, paulo clarius silent, Leofardum appellat Rabanus, Nolkerus salis Lie-
explicat Papebrochius. Alii rolundius, ul plane sup- fardum, non Liefardum. Quid prselërendum sit,
posila rejiciunt.imo Tillemonlius, tomo Y, pag. 656, diximus. Pulo, primam ejus in Faslis sacris memo-
phrasi sua Gallica, excellente)-mala pronunlial. Sed riam, a Rabano. et Usuardo ex Hieronymianis acce-
quisquis ea finxerit, cultui Erasmi anliquissimo, lot piam. Flori particulare elogium habes in Beda ge-
înonumentis, quse ab Henschenio memoranlur, fir- nuino et Aclis : parliculam dabunt Auclaria. Nos
mato, nihil deirimenli afferre potest, sive unus lan- quse Usuardi sunt recilaviiiius. Vide quse de hoc
tum Erasmus Formiensis, sive et aller, et forle plures sanclo ex variis scriptoribus diligenler collegii Hen-
synonymi admillantar. Martyres Arelini subobscure schenius. Wandalberli meirieum elogium de solis
in Hieronymianis notait sunl, indicalo nomine Lau- Arelinis et Lisardo îiieniinithis tribus versiculis :
renlii pro Laurenlini, adjeclis sociis quadringenlis D Pergenlinusilem, Laurenlinusquecruoris, •
anonymis. Clarius germanos pugiles dislinxil Roma- Ei generis terhas geniiuofulgorevenustant:
num parvum, apud Arelium elc; quem seculus Ado, Aurehanasuum plèbes recoliuiueLipliardum.
maluit Areliani scribere, brevi concinnaio elogio, a
AUCTARIA.
HERINIEN., ilerum purissimus, proprium in fine Oclobris, el in Prselermissis maie notalur episcopus.
adjicil: « Eodem die, translatio beati Sindulfi con- TORNACEN. deheit in elogio marlyrum Aretiuor
fessoris. • Is esl qui in agro Remensi colilur xx l'uni ; cselera plane purus.
119 USUARDI MONACHI 12Ô
PULSAN. de F.rasmo egll prima hujus , ul ibi nota- àA Quirini. > Vide in Aclis ejus socios, nisi is s'il, de
vimus. In Ai'Cliniset Isaaco salis punis esl, sed Li- quo Usuardus die sequenli.
fardnm prselermittit. ALTEMPS. : « Eodem die, sarictseEsilliservirginis. »
ROSWEYD. subdii in fine : « Romse, Marcelli mar- Eadem est, opinor, quse Ositha superius. « Item or-
lyris cum aliis cccc > Mulii ex eo sociorum numéro dïnalio sancti Thomse marlyris et archïpres... > an
iii Aclis enumeranlur. non archiepiscopi? Si inlelligalur Canluariensis, co-
ANTUERP.-MAJ. sensus confondit, omisso alierius lilur is xxix Decembris.
fine, el alterius initio , hoc modo Areiina el Cordu- EDITIOLUBECO-COL., in Erasmo salis pura, in
bensia conneclens : « El magna miracula osiensa : Arelinis modice interpolata est. De Isaaco pure. De
qui cum essenl viginti et sepiem, » etc. Lifardo ul ANTUERP.-MAX., elc. Tum in fine : « Eo-
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT., LEYDEN., LOVANIEN. . dem die, sanctorum Servilii et Erasmi marlyrum. »
ET EDIT.ULTRAJ.-BELG., lolo lexlu puri, sic in fine Ad quam classem M duo hic reducendi sint, fateor
memorant : « In territorio Aurelianensium , deposi- me ignorare.
lio sancli Lifardi presbyleri el confessoris. Qui mul- BELIN.die Erasmum signavit. In reli-
iis viriulibus clarus, monaslico habita v'enerandus, quo textu nonprsecedenli omnino punis, sic in fine ennntiat r
sanclo fine quievil. » « In territorio Aurelianensi, sancli Liufardi episcopi
AI.BERG. et DANICidem habent augmentant, seu et confessoris. »
elogium' de sanclo Lifardo, sed careni hic prima an- GREVEN. : « Eodem die, sancli Silvani cum aliis
nuntialione, pridie relata. . LXXXII
: « ApudAurelium eivitatem, sanclorum g tyruin. Abdiani, Neporii.Idem quadringenlorumma!'-
CENTULEN. » Vide Acta. < Ipso die, sanctorum Servilii et
Pergenlini et Laurenlini fralrum. In Campania, beali Erasmi. Morandi confessoris. In Hibernia, Kelvmi
Herasmi episcopi et marlyris. Cordubse, beali Isaac abbalis. » Vide Prseiermissos. « Coemgini confes-
monaehi el marlyris. Aurelianis, vico Maiduno, san- soris. Juliana? virginis, » illius, ni fallor, quse inler
cli Lifardi abbalis, qui fuit frater beaii Leonardi Africanos martyres numeralur.
confessoris. CoenobioCenlula, gloriosa relalio sancti MOLAN. : « Treberis, deposilio sancti Numeriani
patris nosiri Richarii, sacerdolis egregii alque pre- archiepiscopi. » Colilur v Julii. Sequitur minori cha-
liosi confessoris. » Alibi recurril translatio, vide om- raclere : « Eodem die, sanclse Croiildis reginse. Qusa
nia die quo colitur, xxvi Apr. apud urbem Turonicam migravil ad Dominum, plena
BRUXELLES., in texlu salis purus, de Lifardo sic dieriim, sepulia Parisiis in sacrarïo. basilicse sancli
habet : «Aurelianis, deposilio sancli Lifardi presby- Pelri, ad latns Clodovei régis, viri sur. Poslea vero
leri et confessoris, qui mollis viriulibus clarus san- sanclarum ascripta numéro, propler varia quse
clo fine,quievil. Ilem sanclse Osichse virginis. » Est illic edebat miracula, proxime eapsam sanclse Gene-
Ositha, quse colitur vu Oclobris. vefse, preiioso ïn ferelro condila elevata esl. Menu
HAGENOYEN., in Erasmo nonnihil inlerpolatus, nil ejus honorifice Greg. Turonicus libre n, m et w
omillit Aretinos. In Isaaco ferme purus esl. Tum de Historise Francorum. Eodem die, anno snxx Hasno-
Lifardo : « In territorio Aurelianensi, deposilio san- nii in Oslravandia , veleris templi, quod Balduinus
cli Lifardi presbyleri et confessoris, qui mollis cornes convertit in Benediclinum monasterium , de-
clarus viriulibus, et taonasiico habita erat veneran- dicalio, ab episeopis Lielberlo Cameracensi, Ralho^
das; sancto fine quievit in pace. Ilic a quihusdam doue Noviomensi, Raynerio Aurelianensi. Qua in
dicilur de regibus Francise el Flandrcnsibus multa C dedicalione inlerfuisse reperio corpora sanclorum
prophetasse. lu territorio,Basileensi, sancli Morandi, Marcelli, Pialonis, Salvii, Aniali, Donaliani, Veàasli,
viri religiosï et mollis miraculis venerandi. » Amandi, Audomari, Gisleni, Vincentii,' Bertini,
DAVERONEN. : «In territorio Aurelianensi, sancli Vuiniioci, Yuandregisili, Bavonis, Everandi, Euberli,
Liphardi presbyleri el confessoris.» Landelini, Hugonis, Aicadri, Eusebiae, Riclrudis,
AMBIANEN. : « In territorio Aurelianensi, vieo Wai- Alilcgundis, Ragenfredis reginse el Waldelrudis. »
riuno, deposilio sancli Liphardi presbyleri et confes- Hsee ad, Acta nihil; et ab ipso MOLANO in posieriorir
soris, qui mollis viriulibus clarus, monaslico habita bus edilioiiibns praetermissa sont, ubi solum legitur:
et religione venerandus, sanclo fine quievit. ». « Ipso die, sancli Morandi confessoris, discipuli beali
MATRIC-CABTUS.-ULTRAJECT. : <Pergenlini et Lau- Hugonis. Et sanclse Crotildis reginse. Die lertia,
renlini fralrum martyrum puerorum. Herasmi epi- sancti martyris Lucilliani. » Vide pueros socios qua-
scopi el marlyris. Isaac monacbi el marlyris. Li- tuor, et virgiiiem Paulam seu Paulinam, pag. 274 in
fardi presbyleri et confessoris. » Actis,; ibique Janningi Comroenlariûm prsevium cum
In VATICAN, signalo num. 5949 deest « Erasmi, encomio Grseco-Latino. Vide eliam quse de Morando
Isaac, Lifardi. > Adjicitur autem : « In Africa, sancli liabenlur in supplenienlo Junii.
Pridie Non. Diei.
Apud llliricum civitate Siscia, natalis beati Quirini episcopi, qui pro fide Chrisli, ut Prudenlius scribit,
ligalo ad maniim molari saxo, in (lumen prsecipatus, et cum circiimstantibus iiiu coHocutus, ne
ejus lerrcnlur exemplo, vix precibus ul mergerelur, obtinuit. [Addit Bouillarl. :. a Civitate Niveduno saucto-
nim Zotici, Attali et Eu(ici."|
NOT/E.
Sumilur lexlus ex Herinien., Tornacen., Pulsanen., Munerat., Greven. el Molait.
» Nihil hic de Caslellano queror. Imo in Pralen- 10 milis, ul fere cosevam el eamdent nullo discrimine
sem codicem videtur hoc loco propensior fuisse manum habueril. Sed firmïoribuscausa noslra niii-
quam par erat. Nam quantum ex Sollerii in hune et tur subsidiis, quam ut quidvis dissimulare debeamus,
sequeiilem diem observalionibus et ex praefatione prsesertim cum hujusmodi nsevus magis illi faveat
conjeclare possum, non admonilus fuit erudilus ille quod adversetur. Ilinc enim reliqui codicis vetaslas,
scriptor, avulsum ex codice Pralensi folium , aliud- eleganlia , dignilas magis enilescunt, ul umbrse la-
que ejus loco assulum fuisse. Forlë Caslellani oculis bellis addunt deens. Iiaque his diebus 3, 4, S et 6,
fuemn fecil membrana seque exstrila, alramentum codicem arbitrio Sollerii permitlo. Corrigat, mulet,
a'que decolor, forma lilterarum haud mulium assi- addat, delrahal ; nihil ad me altinet. BOUILLART.
 121. MARTYROLOGIUM— MENS. JUN. 122
VARIANTES LECTIÔNES.
Illyricum bene legil Molamis; sed nos cum reli- A Tilulus marlyris, a Muneralo apposilus, ïn nullis co-
quis codicibus omnibus, ut in lexlu Illiricum. Siscia dicibus Usuardinis, nec in ipso Adone legitur. Flu-
omnino legendum est, cum Herinien.,Molano, Pra- 'vium pro flumen habel solus Pulsanensis. Optimal in
lensi, etc., non Silia, ul Tornacen.; Sisia,ut Pulsa- Heriniensi et Tornacensi selaiem suam redolet.
nen.; Sttscia, ut Muneralus;. vel Sida, ut Greven
OBSERVATIONES
In Sabaria (Eplernacense corruple, Saba) civitate, Martyrel anlisles pridiesacra volaQuirinus
Quirini memorant apograpba Hieronymiana, ad quse Accumulans,proprioChrislumde sanguineplaçât.
videri merenlur Floreniinii nolaliones, ex quibus, Usuardinum hactenus lalerculiim esse omnino
sed maxime ex Actis, inlelligelur, quo pacto ad Sa- constat. Codex Pratensis augmenlum afferl hujus-
bariam el ad alias civilales Quirinus idem pertineat. niodi : Civitate Niveduno,sanclorum Zolici, Atlali el
Romanum parvum ila loqûiliir : Apud Illyricum ci- Eutici. Répugnant codices reliqui, si pauculos exci-
vitate Siscia, sancli Quirini episcopi el martyris. l\e- pias, exerranii Pralensi alibi non semel conformes,
clius scripsisset, in Pannonia, vel apud Pannoniam. nempe Rosweyd., Anluerp. maj.et Aquicinct., ul in
Adoniana sunl quse in lexlu adjiciuntur, accepta Auclariis clarius palebil. Ex Hieronymianis apogra-
primitus ex HieronymianoEusebii Chronico ad an- phis selecli et a sociis avulsi sunt martyres illi
num 310. Nosler, inqiiam , ex Adone sua omnia Niv'ednnenses,non Ninivelani, ut codex aliquis po-
snmpsil, pneierii.o solum lyrarini, sub quo Quirinus sait-,, qùenique Rabanus prse cseleris imitatus est.
passus esl, nomine ,-el reliquiarum ad Calacumbas B Cujus regionis sint prsefaii martyres, vel poiiiis cui
iranslatione. Sed hsee Nolkerus cum reliquis iran- regioni ascribendum sit Nivedun'um,Gallisean Pan-
scripsil. maie pro Sicia legens Fiscia. Qui hic citaiur nonise, erudile examinât Henschenius et post eum
P.rudeulii hymnus, in Actis exslat, ubi nolabis in Janningiis in Supplemenlo Junii, pag. 17. Cselerum
Commentario prsevio,Usuardo lanqiiam fonli Iribui, nihil dubilare videtur Henschenius quin sancti ipsi
quse ipse ex Adone planissïme hausit, ut confereiiii Usuardo sint ascribendi: Nos id jam quserimns, an
perspicuum est. Ilaque et molare saxnm ad manum vere eos Usuardus in Faslis consignaveril. Consultas
ligainm, primum ab ipso Adone ex eiialo Chronico,. ilaqueCaslellaifus utium ea annunliatio textui Pra-
vel ex Aclis maie acceptum est. Ibi habelur, manuali tensis codicis inserla, an ad marginem esset posila,
mola ad collum ligala; in hisce clare ponitur, no- inspecta diligenter codice, fassus est laterculi par-
tant adcollvm ligalam. Porro Actailla elvetuslissima lem facere, ulpole priori immédiate adjunclam, at
et omnibus probalissima sunt, eliam: a Ruinarlio quantum conjiceret, recenliori adjeciam manu, ac
recensita a pag. 551, alque Gallice reddila a Tille- proinde judicio suo minime esse Usuardinàm. Ul ut
montio lomo V, a pag. 428 ; a quibus el a Papebro- esl, prsedictum codicem Praleiisem praelense aulo-
chio in Aclis noslris, nonnullse difficultatescirca graphum, ex purorum numéro hodie exclusimus,
locum ac lempus marlyrii, circa prsesidem ac lyran- reseclo eo articulo quem codices reliqui , saliem
num, demum circa eorporis aut ejus partium irans- puriores omnes, ad Usuardum nihil speclare mani-
laiiones explanaulur. Sic a Wandalberta metrice feste demonstrant.
'audalus esl :
AUCTARIA.
PRATEN.addit : « Civitate Niveduno, sanctorurii G AQUICINCT. : « Civilale Niveduno, sanclorum ' Zo-
' Atlali el Eutici. » • ,
Zolici, Altali et Eutici. » •lici,
ANTUERP. MAX*-LOTEC et UGHELLIAN.,in fine: <Item MATRIC.-CARTUS.-ULTRAJECT. :« Quirini episcopiet
Roaise, Arecii et Daciani. » PrsefigePicli, ut est in marlyris apud Illyricum, de quo scribit Prudentius,
Actis. quod ligalo ad manum saxo submersus sil. »
ROSWEYD. incipit : « In Aquileia, Cyrini episcopi CAMBERIEN. sanclse Marise: « Romse, sanclorum
el marlyris et aliorum ce marlyrum. » Nescilur unde Picli, Arelis et Daciani. >
' VATICAN,
martyres illos crueril : vide qusedicunlur in Prseler- signatus num. 5949 : « Romse, sanclo-
missis. Sequitur texlus, ubi pro Siscia est Scythia; rum Picli, Aregii et Daciani. »
in fine adjicil cum Pralensi : « civitate Niveduno, FLORENTIN. : « Romae, sanclorum martyrum Aretii
sanclorum Zolici; Atlali et Euticii. » Vide Observa- et Daliani. Item sancti Udalrici episcopi et confes-
liones. soris. »'-Est is celeberrimus episcopus Auguslanus,,
ANTUERP.-MAJ. eliam habet : « Civilat» Niveduno, qui colitur iv Julii."
sanciorum Zotici, Altali et Eutici. » LUXOVIEN. : « Civitate Niveduno, sanctorum Zo-
ANTUERP.rMAx., ULTRAJECT., LEYDEN. LOVANIEN.,lici, Atali et Eutici. » De quibus jam tolies.
ALBERG., DANICet EDIT.ULTRAJ.-BELG. textui puro EDITIOLUBECO.'COL. : « Memoria quinqiic vulne-
subdunt : « Hujus reliquisetranslatai sunl Bomam in rum Domini nostri Jesu Chrisli. » Hase est prima
Calacumbas. Eodem die, sanclorum Arecii el Da- amiunlialio, quam et habet GREVENUS, sed de ea nihil
miani. > Ita scribunt plerique; at ALBERG. el DANIC alibi. Sequitur de Quirino, cum augmenta de trans-
melius'DffciaK/. p lalione reliquiarum ex Adone, ut supra. In fine :
CF.NTULEN. : « Apud Illiricum civilale Scissia, san- « Romse, sanctorum Arecii et Deciani 'martyrum. In
cli Quirini episcopi et marlyris, qui sub Maximiano Sicilia, sanclorum Expergenti, Philippi, Euiicii, Sa-
passus, translatas est Romain et juxla Calacumbas turinse, el Julise martyrum. In civilale Sabaria,"
sepultus. > beali Rufuli [Rutili vel Rusluli] riiarlyris, cum
BRUXELLEN. eliam habet : « Hujus reliquise Ro- mullis aliis. Civilale Niveduno, sanclorum Zolici,
main, > elc. Tum : « Eodem die Romse, sanctorum Altali et Euticii. >Hi martyres omnes et eorum socii
Arecii et Daciani. Civilale Numedia [ Niveduno]san- in Aclis disiincliils eiiumeraniur.
cloruiii Zolici, Altali et Euthici. Item translaiio BELIN.post lexium : « Ilem Romse, Aretii et Da-
sancli Pocloci confessoris. » Forte Petroci abbatis liani. Item sancli Udalrici episcopi el confessoris. »
in Cornubia, de quo in Aclis bac die. Vide supra in FLORENTINIS. Nolabis hic a nonnullis
HAGENOYEN. de Quirino addit : « Hujus reliquise, » Udalricum perperam geminari, eo quod Mediolani
etc., ut supra. Sequitur de marlyribus Aretinis Per- colalur. Sed viri erudili non alk'.rn' ibi Udalricum
geniino ël Laurenlino, quos pridie omiserat. De- agnoscunt, prseter Augustanum.
mum : «'Ipso die Romse sanclorum Arecii et Daciani GREVEN. : «QuinqueVulnerum Chrisli solemnilas.'»
maiiyrlim. > Opinor ex devotioue Colbiiiensium. iln Cilïcia [Si-
123 USUARDIMONACHI 124
cilia], sanctorum Expergenli, Philippi, Eustici, Ju- A mus, oiximusque, in Prselermissis remilli ad vu
lise et Salurnini. Sabaria civilale, sancli Rustuli, Oclobris, quamvis el aliis diebus noletur.
cum aliis duobus. Civilale Niveduno, sanctorum MOLAN. : « Ilem Romse, Arelii et Daciani. Item
Zolici, Altali clEulicii. Item Camasii, Ilalii, Cirinse.> sancli Udalrici episcopi el confessoris, apud provin-
Vide nomina in Aclis melius expressa et ad pro- ciam Rheliae civitate Augustana. Sabaria civitate,
priain classeur reducta. « Romse,Aretii et Daciani. sancli Rulili cum aliis duobus. > In editionibus aliis
Oldcrici [Uldarici] episcopi et confessoris. Petrocii de Aretio el Daciano, ut superius. Tum : « Die
abbalis et confessoris. Heleni monacbi et confesso- quarla, sancli Patris Metrophanispalriarcbse Con-
ris. Triplioniseet Antonisevirginum et martyrum. » sianiinopohs. > Vide de hoc eruditum Janningi copt-
De his tribus vide Prseiermissos. « Ausomise,Estni- mentarium, quo qusead ipsum ci decessores,si quos
lise,Jamnicse,Rufinse.> Corrupta puto pleraque hsee habuit, alque ad successoremAlexandrum speclani,
nomina. « Osithse virginis et marlyris, filise régis diligenlissime exculjumur. Nec minus élaborai;»
orienlaiiuni Saxouum. » De hac eliam alibi egi- sunl, quse de eodem argumenta chronologiceordi-
nata el slabilila invenies in Supplemento Junii.
Nonis. Dk5
Apud ^Egyptum,nalalis sanclorum marlyrum Marciani.Nicanrtri et Apollonii, quorum gesla habenliir.
Eodem die, passio sancli Bonifacii marlyris, sub Diocleliano et Maximiano apud Tarsum eivitatem
passi, sed Romsein via queeLatina nuncupalur, sepulli. Hic cum din in slupro misceretur , tandem divino
iiiitu compunctus, non solum, cui subjacebat, vilium, deseruit, verum
quoque per diversa tormenla ad pal-
mam marlyrii ardenter cucurril. Item sancti Bonitacii episcopi, qui de Britanniis
veniens, el lidem Chrisli
genlibus evangelizans, cum maximam mulliludinem in Frisia Chrisliame religion! subjugasset, nov.issiniP
gladio peremptus, marlyrium consummavit curii Eobano episcopo et aliis servis Dei.
NOTJË.
lia Herinien., Antuerpien.,Max.-Lubec, Munerat., Greven.el Molan.
VARIANTESLECTIONES.
In Muneraloest Marcianiet Appolloni; in Molano ]3 nus reelissime formant Eobano, cum pluribus aliis,
Martiani ; sequimur orlhographiam reliquorum : in quo modo et Usuardum ipsum posuisse exislimo ;
JEgypto auicm modem superius coeplum. Sic varii non Eubanco,\\tHerinien.et'Tornacen., nec Eubaneo,
scribunt Bonefacii, plures cum texlu Bonifacii. De ul Munerai., nec Eobanco,ul Anluerp., mulio minus
Tarso dixi etiam alibi. Sub Diocleliano(Herinien., Eobantho, utMax.-Lubec. In duobuscodicibusproxi-
Diocliliano)et JUaàimtano.scribunt omnes; et Munc- me cilatis deest episcopo. Sed an non legendum
ralus posteriorem omiltit, uti eliam eivitatem. Ejus- coepiscopo cum Adone? Variant codices. Seculus
dem Munerativilium esl Frixia, pro Frisia. Constat sum Pralent., Herinien., Tornacen. et Mimerai. Si
Adonem légère Eoban, quoi serval Grevenus et aliud magis placet, per me licet prseferalur.
Anluerp.-major. Unde Pratensis, Rosweyd. el Mola-
ORSERVATIONES.
Non levilerconlrovertipossel, sintnelres martyres ceriius el evidenlius est Usuardummore sibi reec-
jEgyptii hac die nolali plane, iidem cum tribus plissimo, Adonem duclorem seculum, cujus verba ad
ferine synonymis Maniana, Nicanore et Apollonio, apiçëm transcripsit. Idque clarissime conficilur ex
quos v Aprilis relulimus, ibi' in Observalionibus in- consensu codicum omnium, exceptis denuo Pralensi,
(licantes, eos in Aclis eo die prseleritos, remilli ad v Antuerpiensi majore et Rosvveydino,qui plerumque,
Junii. Est igilur Henschenii senienlia , ipsos illos ul nuper nolavimus, in aberralionibus vesligia pre-.
îilroquc die commemorari, quantumvis in Hierony- riiunl consimilia.Castellanus, in cilala ssepeepislola,
mianis, Adone, Usuardo el Nolkero expressissime roonuit, hujus diei lalerculum forte alias avulsum,
disliiguanliir el sexu et îioininibiis, excepta Apoilo'-. secundis scriplum curis (Galiice réécrit) codiciqoe
m'o,'quem hic ApoILnemvel Apollinumvocari, facile adjunctum vel assulum (ajouté) suspicor ab al'Kiuo
palitur Florentinius, qui diversos putare ulrobique sciolo, qui adverterit eosdemvel similes Nonis Apri-
ter geininos, lameisi populares, non censet incon- lis consignâtes. Certe lam manifesta a reliquis de-
gruum; alius ex mente Marlyrologorem crederet '2 viatio, codicem illum, hac die sequeac prsecedenli;
esse necessarium. Çerte îiecdum plene persuasit purum non esse, satis evincit.
Henschenius, très suos hodlernos, septem sociis De Bonifacio Tarsensi martyre sifelegit Romanum
comitalos, cum tribus illis aliis Nonanim Aprilium parvum : Bonifacii marlyris apud Tharsum xiv die
eosdem esse. Quid quod dubilari quoque possit, an mensisMaii passi, RomoeNonis Junii sepulli. Quo.l
terni illi hoc die ab Hieronymianis aliisqueMartyro- recle nolaium indical Ado, el ex eo Nolkerus, ejus
logis lamexpresse sine uilis sociis signaii, vere cum loiigiorem uarraiionem describens, quam brevius
Henschenianis confundendi sint. Si id miraris, ad- couiraxil Nosler solila eleganlia. Abaliis el hodierno
verie quoi synonymi in iis codicibus cplcbrenlur. Romano colilur ipso passionis die, xiv Maii, quo
Crescil difficultas ex Niçandro el Marciano, qui in Acla ejus ab Henschenio post alios edila el illuslraia
Rom. moderno Venafri recolunlur xvu Junii, quo sunt; si non primigenia, talia sallem, ul severiores
die sciions marlyrium subiisse, ex anihenticis Aclis eliam censores ea omnino repudiare non audeanl.
a Mabilioneprimum, deinde a Ruinarlio inter Sele- Inler rigidiores esl Tillemontius lomo V, pag. C50
ela vulgaiis a pag. 617. Niçandriim el Marcianuin el 651. BonifaciusMogunlinusin aliquibus Hierony-
milites, verosimililer in partibus Muisise, sub eodem inianis'apographis, quasi in Auslria (intellige, veiori
judice Maximo, sub quo Julius,'el ipse miles, ago- A strasia) passus'adjicilur. Quid de BedseMarlyro-
nem complevit xxvn Maii. De bis agit Tillemontius logio censendum, et hic in Actis el ante II tamum
tomo V, a pagina 14, et accurate Acla expendil in Marlii, explicat Henschenius. Hoc cerlissimum esl,
nolalione a pag. 590. Sed hseelongioris discussionis elogium in noslro lalerculo positum, plane ex Adone
sunl, quam ul propriam lelinquimus Janningo in j) acceptum esse, quod fecit eliam Nolkerus, socioruni
auppleuieulo Junii ad cilalum diem xvu Junii ex Bonifacii nomina ex Rabano adjiciens. HseeUsuar-
intëgrb reiexendam. Ad textum quod atlinel, nobis dini lexlus sinceram gcrmânitaiem abuiide démon-
 l'/5 MARTYROLOGIUM.— MENS. JUN, 120
strant. In exornando Germanise aposiolo, nihil ab A NonisanlislesfulgetBonifacius,Angtis
Henschenio et Papebrochio prsplermissum esl. Hue Kdilus,ad ChristumOceaniqui traxit alumnos,
FreSonumpuro subniillenscollalavacio.
spécial elegans Wandalberli melrica laudalio :
AUCTARIA.
PRATEN. Jam dixï omïssam ab eo aniiunlialionem tio sancli Bonifacii Mogunlinensisepiscopi el marly-
prituam. Secondant sic incipil : « Nalalis, beati ris, qui de Britania venienset fidem Chrisli genlibus
Bonifacii, elc. > evàngelizans. Hic Bonifacius tune lemporis erat le-
TORNACEN. de BonifacioTarsensi hsee solum ha- gatus Gregorii papse, el propier eum spoliavit Wor-
bet : « Eodem die, sancli Bonifacii marlyris. » Cse- maliensem ecclesiam usu pallii et iràdidil ecclesise
lera purissimus est. Maguntinse;nam antea Maguntia erai sub Wormalia.
PULSAN. de Bonifacio Tarsensi egit supra. In reli- Et cum maximam mullitudinem populi in Frisia .
quo lexlu salis purus est. fidei subjugasset, novissime gladio peremptus est
ANTUERP.-M.U. in defectu convenil cum Pralensi. ipse cum Coliano coepiscopo et Adalario suo archi-
In reliquis satis purus est. diacono, et aliis LUservis Dei. Corpus JBonifacji
ROSWEYD. convenil item ïn prsefato defectu, sed Fuldse Iranslalum est, sed alii omnes sepulli sunt
texlum hac ralione disponit : « Trajecli, B. Bonifa- in Trajeclo, in ecclesia Salvaloris. »
cii archiepiscopi et martyris , qui de Brilaniis ve- VICTORIN. et REG.SUECi-.um.159 : « Eodem die,
niens Trajectum , tempore sancti Willebrerdi archi- sanclse Seversecum germanis Kalendino et Marco. >
episcopi, primi Trajeclensium doctoris, ciim eo B Vide xxix Januarii.
moratus est. Post transitant vero sanctissimi prsesu- AMBIANEN. : « Corbeisemonasterio , exceplio eor-
iis Willebrerdi, jam dictas Bonifacius Dei gralia poris sancli Prsecordii confessoris. > Vide in Aclis i
ejusdem archiepiscopatiid "honore sublimants est. Februarii, quo die Prsecordius colilur.
Q d cum fidem Cbristi conslanler in Fresia evangeli- MATRIC-CARTUS.-ULTRAJECT. : « Bonifacii episcopi
zarei, el maximam mulliludinem Chrislianse reli- el sociorum ejus marlyrum. > In margine : « Unde
gioni subjugasset, novissime a Fresis gladio perem- multas habemus reliquias, a collegio sancli Salva-
pitis marlyrium consummavit, cum coopéraloribus toris Trajeclensi nobis donatas, ubi plures eorum
Eoliano et Adalario presbylcris el aliis quinquaginla requiescunl. »
tribus. » 11secUltrajeclensis codex ex suorum sensu, VATICAN,num. 5949 incipit : « Nalalis sancli
de quibus vide Acla, Tum : « Item in Tharso, B. Eleutherii episcopi et sanclse Anihise malris ejus ,
Bonifacii marlyris, elc, » salis pure. in S. Sophia. » Nihilde iis hac die : vide xvtn Apri-
ANTUERP., MAX.-ULTRAJECT., LEYDEN., EDITIO UL- lis. Desunt martyres jEgyptii et tola annunlialio
TRAJ.-BELG. , proxime ad puïitalem aeceduni, iu eo Bonifacii Tarsensis.
diversi quod primo loco memorent : « Naiale sancti ALTEMPS.-:« Pictavis, S. Jovini abbalis. In pago
Bnnifacii Maguniinensis episcopi, elc. > Sequunlur Bononiensi, sancti Proculi marlyris. » De »;lroque
jEgypiii. Tum de Bonifacio Tarsensi pure , ut jam agilur i Junii. Vide Auctaria el Acla.
diximus. FLORENTIN. : « Apud eivitatem Cebliensem , vel
LOVANIEN!, prioribps similis, resecat in fine elo- Celliensem, in loco qui dicilur Pigrius, passio sanclo-
gium Bonifacii Tarsensis, post Latina sepulli. AL- Q rum martyrum Seversecum fralribus suis Kalendino
BERG.autem el DANIC,cseleriseliam conformes, hic el Marcoel maire eorum , quse fuit uxor sancli Ma-
BonifaciumTarsensem omillunl, quem xtv Maii su- ximi inarlyris (quoe)cum orasset, emisit spiritum.
pra posuere. Passi sunl tempore Clsu-diiimpsrsioris. » Dixi siipïa
CENTULTÎN".: « ApndEgyplum, sr.iietariimmartyrum videnda Acla xxtv Januarii, ubi mille circiler milites
Marciani, Nicandri et Âpollonii, quorum gesla ha- socii adjunguntur.
heitlur. Romse, feslivilas beali Bonifacii marlyris-, EDITIOLUBECO-COL. in BonifacioMogunlinointer-
qui apud Tarsum passus, sed Romsefuit hac die se- pola ta, secundo loco habet martyres JSgypiios. Tum :
pUltus.Folda nionasterio, natale sancli Bonifacii, qui «.'Eadem die, canonizalip sancli Nicolai de Tollen-
Romseordinalus episcopus a ponlifice Zacharia, et tino presbyleri et confessoris, Ordinis Ereniilaruni.
ad prsedicandumin Fressiam missus, génies militas Ilem sanclse Aglahsegloriosissimse, mullis viriulibus
ad fidem convertit et a reliquis genlilium cum Eo- clarse. Romse,sepultura sancli Bonifacii marlyris. i
bano episcopo el aliis servis Dei gladio peremptus BELIN., in prima aniiuniialione purus , omitlil
esl. » Bonifacium, de quo agit xiv Maii, cselera punis. In
BRUXELLEN. sic incipit : « Commemoralio peatse edilione altéra additur : « Eodem die, beali Clau-
Marisesemper virginis, inslituta ob gloriosam viclo- dii episcopi et confessoris. > Bemiiiiiur ad diem sei
riam, quam hac die apud Woerung habuit Joannes , .queniem.
hujus nominis primus , Lolharingiae, Brabaniise, et GREVEN. : «Adelarii episcopi Erflordensis, el alio-
Umburgise dux. » Haecnihil ad Acta nostra. Sëqui- rum LUI marlyrum , de societale sancli Bonifacii.
lur : « Apud Fuldis, sancti Bonifacii archiepiscopi et Item sanclorum Marciani, Felicitatis, Gregorii, Fe-
marlyris. Quem ab Anglia veitienlem Gregorius pa- culse. >Vide Romanos martyres in Aclis. « lu Africa,
pa arebiepiscopum Moguniiuuniconsecrans, ut ver- DEvasii et Probali [ lege, Privaii ], Pergenlina',,
bum Dei prsedicaret in Gennaniam direxit. Qui coe- sororis sanctorum Laurenlini el Pergenlini. » Vide ,
npbium Fuldense in pago Magnnlinensi funduvil, et Prseiermissos. « Canonizatio beati Nicolai de Tol-
poslea cum sociis ail prsedicandum in Frcsiam ve- lentino presbyleri el confessoris,Ordinis Eremiiarum
niens, cum maximam mulliludinem ibi Chrislianse sancli Augusiini. » Colilur x Sepiembris. « Aglahe--,
religioni subjugasset, ambusiis mulieruni furcis sanclse màlronoe Romanse, de qua supra pridie Idus
quassalus, gladio perimilur. Cum eo Eubanus coepï- Maii. »
scopus et alii servi Dei occubuerunt, el ipse Bonifa- MOLAN. solum addit lypis minoribus : « Braxellse,
cius ad iFuldain relatas, tumulatar. > In Bonifacio commemoralio beatseMarijesemper virginis instilula
Tarsensi et ^Egypliis salis purus est. In fine addil : oh, etc., » ut ex ipsomel fonte BRUXELLEN. supra
« Et sanctse Agfahsegloriossefeminsé,muliisque vir- diximus. In editionibus aliis : « Die quinta , sancti
iulibus clarse. Videxiv Maii, ubi de Bonilacio. > hieroniartyris Dorolhei episcopi Tyri. » Tum com-
HAGENOYEN. , in prima aniiuniialione uliimis ver- memoralio qusesupra. Vide de DorotheoHenschenii
bis mutilatus , de BonifacioTarsensi plurima com- Comuienlarium hisloricuin.
misccl, purins in Actis legenda. « In Frisia, deposi-
127 USUARDIMONACIH IU
VIII /du». Die 6.
Natalis beati Philippi, qui fuit unus e septem diaeonibus. Hic signis el prodigiis inclitus, apud Csesareani
requievit, juxla quem 1res virgines filiseipsius prophetissselumulalse jacenl. Apud Tarsum Cilicise,mar-
tyrum viginti, temporibus Dioclelianiet Maximiani, qui per diversa supplicia glorificaverunt Dominum in
corporibus suis. Boinse,sanctorum Artemii cum uxore sua Candida. et filia Paulina. Qui Arlemius.
gladio percussus ; uxor vero ejus et filia lapidibus sunt obrutx. Civitate Niveduno,.sanclorum Anianlii «t,
Alexandri.
NOT^T.
Puri sunl Praten., Herinien., Anluerp.-Maj., Gjeven.et Molan.
VARIANTESLECTIONES.
Unus fuit pro fuit unus in Antuerp.-Majore nihil A ul faciutii etiam codices Anliierp.-Majbr, Greven. et
offendil-.Incliius habent vetusliores codices;Greven. •Molait.Anhemii posuit Pratensis primo loco, Arlhe-
el Molan.. inclylus. De Tarso diximus non semel, ntius, aliero. Arihemii habet eliam Anluerp.-Major.
variare non lubèt. Glorificaverunt Dominum, legunt Melius ex Usuardi mente Artemiicum cseieris, ut in
Pratensis et Heriniensis , ut habel Ado,-el sic puto lexlu. Solus Pratensis legit Amauli, reliqui AmantiU
scripsisse Usuardum, quidquid Nolkeruslégat Deum,
OBSERVATIONES.
Textus hodierni fonlem, qualenus ea spécial quse In marlyribus Tarsensibus verba Adonis omnia
plana sunl, non aliunde quam ex Romano parvo transumpla sunt, excepta solum Simpiiciijudicis no-
quserere oportel, ubi iidem oiniies sancli, diversa mine. Addidil Nolkerus, et recle, de iis marlyribus
iicel série nomimmtar.quiei hic nominatimexpressi "dictumesse in passionesancli Bonifacii; qusebrevius
sunl; prseter snlos Nivedunensës, de quibus infra bac die , quantum ad hos martyres atlinel, in Aclis
erit dicendum. Ex ea scalurigine hausil Marlyrolo- 'noslris reprscsenlanlur. De Arthemio, uxore et filia.
gïis Viennensis, ex hoc Usuardus et Nolkerus, uter- pluribus agit Ado n Junii , ubi de Marcéltitwel Pe-
i|tie pro more, ille conlraclius, isle fusius. Philippi iro. Hic ea repetit, quse ad laudem horum Irium
diaconiet filiarum propnelissarum elogium ex festi- seorsim faciunt, qusoqueNosler ad solilos suos nu-
viiaiibus apostolorum repelilum , Nosler compendio méros nitide revocavil. Hactenus ex prsedicto fonte,
deliliavit, ad eum plane modum, quo in lalerculo Hieronymianis et Beda nihil subminislrantibiis.
exhibilum est. Ssepenuralus stim, et hic mirer, co: _ SupersUiitmartyres Nivedunensës,vel Nividunenses,
dices médise'noise in Auclariis cilàndos, ea plerum- " de quibus inulla suggerit Florentinius, multa exa-
que rescindere ex Usuardino lexlu qusein ipso Ado- minât Henschenius, tum ul germana noniina , Lui»
nis Mai'tyi'ologio'nonreperiunlur. Suspieorid facluni ul sociorum numéros , lum ut agonis paliestra di-
scioli cujusdam vitio, qui priorem illam Adoniani scemi possint, veluslis Martyrologiismire hic'va-,
MarlYrologiiparlem ignoraverit, unde tamen Usuar- riantibus. Telas reiexere nostruni non esl, cilatos
dus elogia plura mutualus est. Idem hoc die faclum Scriptores consulat cui singula expendere oiium
palet, cum ex mente Adonis 1res dunlaxal filias fuerit ; sed prse cseieris vidéal nuperam Janningi
cum paire sepullas memorël; nempe quod ille, ex disserlalioiiem in SupplemenloJun'.i, pag- 17. Nobis
aiiquorum tradilione, quatuor filiariim.unam.'Spirita verosimile esl Usuardum, ul ssepealias usu venit, ex
sanclo plenam, Ephesi lumiilalain existimaverit. De Hieronyiri. binos hosce decèrpsisse , qu'os in Adono
Philippi.rebris geslis,ëunucho per eum baplizalô, de non"!repererat : uirum felicius quam Rabanus cl
episcopaluet cullii, comnientarium hisloricum texuit Nolkerus, in medio rclinqùimus.Cbdicumnoslrornin
Papebrochius : cui jungëuda quse habet Tillemontius unanimis consensussuflîcilad slabiliemiam proposili
lomo H, a pag. 65, et;in riolisa pag. 490. Videat textus illibatam Usuardinam inlegrilalerii, cui invë-
lector Aclus apostolorum magna parle capilis vm et stigaridsepoiissimuin incumbùiïus.
cap! xxt, vers. 9.
AUCTARIA
TORNACEN. exenssn rarissime, ssepius defectu la | j nio, sancti Gulhwali episcopi, viriulibus, el mira-
borare diximus, quasi lexium cancellis, noncancel- culis adornali. »
los lexlui aplaverit. Sic denuo hodie Tarsensium BRUXELLEN. incipil ab Arthemio. Tum de Philippe-
marlyrum elogium decurrat : cselera piirissimus. et Tarsensibus satis pure. Sequitur : « El Benigni
PULSANEN. non solum clogiumvsed martyres"ipsos martyris; » yerosimililer socii sancli Yinceniii epi-
Tai'senses omillil : rescindit prseierea elogium Phi- scopi, Mevanisein Umbria. « Item Meloniepiscopi. »
lippi ; de reliquo salis punis est. Opiiior , \Mellonis Rothomagensis, cujus nalalis
ROSWEYD. penuliiino loco ante martyres Nivedu- est xxu Octobris. « lu» Bratidinio nioitasierio, depo-
nensës inlerserit : « In Blandinio, Guihuuali episcopi silio sancli Gudunali (Gudwali) « episcopi et con-
et confessoris. » fessoris. Cujus scrinium, cum post processionem in
MUNERAT. adjicil in fine: « Ipso die, Claudii con- Gandavumreferrelur, imago crucis , inclinato vùllu
fessoris archiepiscopi Bisunlinensis. > eum venerala , itiimobilismansit, neque seretlexil.
ANTUERP.-MAX. , LJJBEC,ANTUERP.-MAJ., ULTRA- Et Claudii confessoris. > Palet oinissos esse marty-
JECT., LEYDEN., LOVANIEN., ALBERGEN., DANICet res Nivedunensës.
EDITIOULTBAJ.-BELG. Hi nempe, quos dixi mediie HAGENOYEN., a purilale partimrecedens, soloferme
noise codices, plerique Belgici, carenl elogio sancli principio differt, ubi sic scribit : «Apud Csesareani,
Philippi. natale beali Philippi, qui fuit unus de septem diaeo-
CENTULEN. : « Natale sancli Philippi, qui fuit de nibus primis, cum sanclo Stephauo elecli. Hic si-
scpletn diaeonibus primis. Tharso Cilicise, marly- gnis, > etc., omnia bene.
rum viginti. Bomse, sanclorum Arihemii, cum uxo- y. YICTORIN. et REG.SUECsignalus nom. 130in fine
re sua Candida et filia Paulina , sub judice Sereno subdunt : «Eodem die, sancli Bnniti episcopi et Con-
passorum. Anliochise, sancli Asclepiadis episcopi, fessoris. Et sancli Graliani episcopi et martyris. »
qui unus fuit ex prseclaro confessorum numéro. » Vide qusede ulroque dicunlur in indice Pnclermis-
Remiltilur ad xvin Octobris. « Civilale Niveduno, sorum.
Miiclorum Ainantii et Alexaiidri. CoenobioBlandu- MATRIC, -CARTUS. ULTRAJECT. : < Philippi diaconi,-
 m MARTYROLOGIUM.— MENS. JUN, 150
qui fuit unus de primis. Apud Tarsum, viginti mar- A grinijltali, Claudii. » Vide in Aclis de Nivedunensi-
tyrum. Gundualiepiscopi el confessoris. •» bus. « In Poionia , natalis; beali Vincenlii episcopi
. VATICAN, signalus num. 5949 omisit Amantii et et marlyris, fralrisque ejus Benigni diaconi : quo-
Alexandri. Addidit : « Apud Tusciam , sanctorum rum prior, cum equuleum el llammarum aduslionem
marlyrum Vincenlii episcopi et Benigni diaconi. » besliasque superasset, coram plèbe missam celebrans
Locus exprimilur supra ad BRUXELLEN. spiritum Iradidit : sequens vero cum aliis mollis
FLORENTIN. : «Apud eivitatem Fesulanam , nata- gladio occisus est. » Quo hsee speclent non video,
le sancli Alexandri episcopi el mariyris ejusdem ci- fallor.nisi Vincenlii et Benigni coiifundanlur. .« Gu-
vitatis. Apud Manluam civilalem , invenlio sancli duuali archiepiscopi Blandunensis et confessoris. »
Coelestinimarlyris. » De hoc in Pnelerniissis. Neque hoc magis clarum est. « Claudii episcopi Bi-
CODEX JTJRENSIS S. Bagnoberli pro Niveduno, scri- suntini confessoris. Tiilianï confessoris. » Vide Prse-
bit -.Lvgduno, Amanti, Luci. Vide quse supra dixi- termissos. < CommemoralioNorberli sanclse mémo-
mus in Observalionibus. rise archiepiscopi Magdeburgensis et confessoris,
REMENS. SS. Timolhei et Apollinaris : « Civilale fundalorisOrdinis Prsemonslralensis. Bituricas, Sca-
Niyëiimio,passio sanclorum Amantii el Alexandri. » riohe virginis. » Vide supra.
lu prsecedenlisubsliluilur Lucius. MOLAN. de Gudwalo, Coelestinoet Claudio ut su-
EDITIO.LUBEC-COL. loto textu modice inlerpolata pra. Tum : « Passio sancli Cerali episcopi suit Gra-
est, notante? in Arthemio,de quo posl Candida , sic tiano principe.. Treveris , sancli AuSpiciiepiscopi. »
pergil : « et filia parvnla virgine, fe et nomine Pau- Remiltilur ad ym Julii. « Prsemonsiratï, commemo-
lina, marlyrum : quos sanclus Petrus Exorcisia, g ratio Norberli, sanclse mémorise, » elc, charactere
cum apud eos servarelur in -carcere , convertit ad minori. In edilionibus aliis, de tribus primis, ul edi-
Dominum. Qui Arlhemius, » elc In fine addunl : lio prima. Tum : « Die sexla, sanclï Patris Bessario-
«Biiuricas, sanctse Scariolse virginis. In Poionia, nis, miraculis clari. Malhodii , ostensio eorporis
natale beali Vincenlii episcopi et marlyris. » Hieest beatse Aldegundisvirginis. » Vide xxx Januarii. Se-
levila Aginnensis : illa Sludiola, seu Eustadiola vi- quuntar versus ex Wandalbertfi. .
dua, sauclimonialis. De bac vin Junii agilur, de ' OclavasIdus Ceraiiis ornai,
illo'ix. episcopum
Urbem, qui fùlsitGratianoa .'principedictani.
BELIN.in prima edilione pro Niveduno legit Lug-
duno, quod in Parisiens! corrigilur. In ulraqué ad- Dé Norberto repelit quse ex GREVENO dedimus. Vi.le
diilii : « Apud Manluam, invenlio beali Cseleslini dé Cerato vel Ceratio Henschenii Commentarium
marlyris. > De quojam dictum est. - hisloricum, pag. 708. Idem ipse Ceralus Hierony-
GREVEN. : « Ilem Eucii, Andrese, Donali el Pere- mianis inserins videlur ad vu Junii.
~"
VUIdus Dkl.
Corislantinopoli; nalalis lieati Pauli, ejusdem civilalis episcopi, qui a Constantio imperatore apud civi-
tatulam quanidam Cappadoçise, Ciicusam nomine, pb calholicam fidem pulsus exsilio , Arrianorum insidiis
crudeliler slrangulalus, ad coeleslia regna migravit. Item Cordiïba, sanclorum Pelri presbyleri, Aveniii-,
Hîeremiseet aliorum trium.
' . ' .
;NOT;E.
Conveniunl codices mulii : Praten., Herinien., C Munerat., Greven el Molan. Quibus accedil codex
Tornacen., Pulsanen., Antuerp; el Max.-Lubec. Ros- Albergen.
weyd., Anluerp.-Maj., Munerat., Betini prima editio,
VARIANTES LECTIONES.
Conslantinopotimscribunt Pulsanen. Max.-Lubec. Belinus in civilaiiunculam. Expulsns legitur in Pul-
Rosweyd., Anluerp.-Major el Belin. Prsesiai noslra sanensi pro pulsus; in Belino, compulsus. In Arria-
ex aliis leciio. Paulini, pro Pauli, in Rosweydo er- norumomnes passim coiiveniunt. Exilio, loco insi-
rer esl. Constanlini ponunt Anluerp.'-Major, Belin. et diis, scriptorum sphalma est in Antuerpiensi. Cor-
Molan. Infra probalur legendum Constanlii. Ridicu- duba legunt oplimi codices. Max.-Lubec. Cordubam,
ltim in Muneralo est, a Conslanlinopolimimperaiore. Munerai. , Greven. et Molan., Horduboe, In Belinô
Bene in'lextu Cappadocioe,non , i;i Cappadocia, ut Everici error est, uti Evencii in Max.-Lubec. et
Antuerp. Max.-Lubec. et Belinns. Omnes Cucusam Evenlii in Antuerp. et alio Anluerp.-Majore. Scribi-
habent pro .[Cucustnn,.exceplis Herinien. et Molan. mus eum cseteds Aveniii, quod correctius diceretur
qui Cucussam, et Greveno, qui pejus posuit Concas- Habenlïi. De Jeremia: vel Jheremie et id genus iu-
sant. Errât denuo Muneralus in civilaculam, lurpius flexionibus supra dictum est.
OBSERVATIONES.
De illuslri Ariani furoris viclima Martyrologium D ultimum designari videalur, certum est non ad Con-
primus loquilur auctor Romani parvi, hisce verbis : sianlinum , sed ad Constanlium referri oporlere,
Apud Conslanlinopolim, Pauli episcopi. Hune secu- ulpole quod ad annum circiter 350 speciet, integris
lus Ado, brève confecil elogium, quale loliim etiam xm posl Constanlini ex hac vila decessum. Quod
in Notkero légère esl : Nosler nonnihil conlraclum facilius intelliges , si vi Novembris, diem marlyrii,
exhibe!, servala aucloris phrasi. Ambo aiitem-ab hune Iranslaliouis memineris, celebriorem subinde
ductore in eo recesserunt, quod njaluerinl Constan- redditum , ul de Chrysosiomo aliisque faclum suis
tio scribere quam Consianlino; mérita ubique el ex locis diximus.' Hseecursim pro insliiuto allingimus,
rei verïlate : nam licet idem Paulus ab ipso Consian- a Baerlio el Janningo operosius discussa. Vitam
lino, ul diserte tèslauii-Alhanasiiis, primum in Pon- Pauli Galilée adornavit Tillemontius lomo VII, a
tiim exsulare jussus sit, id ante episcopalum acce- pag. 251, nonnulla ad eam speelantia in noiis a pag.
(fisse necesse esl, ex Chronologia a Baerlio noslro 697 examïnans , ubi ipsum in pluribus a collegis
verosimillime ordinala, circum anntim 336, unde noslris dissenlire curiosus lecior perspicere, el, si
posiliminip revoealus, non anle aniium 311 episco- vacat, utriusque partis momenta expendere poieiit.
pus ordinatas sit, ul pluribus osiendit Janningi ea Videalur etiam brevis nottila Moiherii. Sic solum
de re disserlalip in supplemenlo Junii hoc die. Ex Pauluin bac die célébrai Wandalbertus :
quo tempore plura eum exsilia perlulisseKex Baerlii
Commentario cap. 2 abuiidé constat. Cum igilur hic Paulussepleoasprsesulluus alla BizaoU.
131 USUARDI M0NACI1Î 152
Aucior idem Romani parvi hac die commémorai : A pant, martyres sunt Cordûbenseé, ex Hispania cum
In Cappadoda, Luciani marlyris. Addit Vicimensis pluribus aliis accersïti, sed a sociis Usuardino more
dislinciiorem loci noliliam, nempe in Coesarea, uti avulsi ; quorum nomina in Aclis expressa invenies,
Rabanus et Nolkerus. De eo nihil in codicibus no- el quse ad eorum cerlamina spectant, ex S. Eulogii
slris probatioribus. Ascriptus esl Anluerp.-maximo Memorialilibre H, cap. 4, a Papebrochio diligenter
aliisque inter Auctaria recilandis; idque ni fallor, collecta. Lalerculi nosiri simplicilas in tam una-
ex Adone, ut ssepe alibi faelum, non semel observa- nimi conseiisu aperlissima esl.
vimus. Porro qui Luciani locum in UsuankToccu-
AUCTARIA.
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT.,LEYDEN., LOVANIEN., I'LORENTIN. : < llornsc, passio sanclse Feliculse,
ET EDITIOULTRAJ.-BELC. textui puro, ex Adone ut socise sanclse Pelronillse, el sancli Nicomedis marty-
diximus, subjicimit : « In Csesarea Cappadocise, ris, ul legilur in historia Pelronillse. > Felicula
nalale sancli Luciani marlyris. » seorsim colilur xm Junii.
CENTULEN. : « Constanlinopoli, beati Pauli epi- EDITIOLUBECO-ÇOL. textui puro sitbjicil : « Apud
scopiejusdem civitatis, qui persequentibusArrianis ad Csesareani Capadocise, beali Juliani marlyris. Tra-
(ob) calholicam fidemexilio pulsus, deinde crudeliier jeclo superiori, iranslalio beali Servatii episcopi et
slrangulalus, ad coelesliarégna migravil. Cordubse, confessoris. » Vide supra.
sanclorum marlyrum Pelri presbyleri, Aveniii , BELINIsecunda editio. : « Eodem die, sancli Go-
Jeremise el aliorum trium, quorum gesta habenlur. doaldi episcopi el confessoris. » Est in Aclis.
In pago Pontivo, sancti Vulfagii presbyleri et confes- GREVEN. : « Translatio secunda sanctse Barbara;
sons. » Non una modo nomen hoc scribilur. Vide virginis et marlyris : scilicet a NicomediaRomain. »
quo modo efferalnr in Aclis. " De ea agilur iv Decenibris. « lu Csesarea Capado-
BRUXELLEN, in Paulo fere purus, subdit : « In Cse- cise, sancti Luciani marlyris. Item sanclorum For-
sarea Cappadocise, natale sancli Juliani (pro Lu- tuuati, Masi, Macharii, Magri, Primosi, Vicloris,
ciani) marlyris. In Corduba,» etc., pure. «Niveduno, Lunicise, Privalse, Prisci marlyris. » Unde hsee
sanctorum Amantii et Alexandri; » ex die prsece- Africaiiorum marlyrum nomina formaverit, nescio.
denli. < Ipso die, iranslalio sancli Servalii episcopi Vide propria in Aclis. i.In Hibernia, Colmanni
el confessoris. » Repelenda est ex ipso sancti die episcopi et confessoris. » Acta illustrata sunt xvin
naiali, ad xm Maii. Februarii. « Dieigri abbatis. » De eo nihil inventant
• HAGENOVEN. in Paulo pertarbalior sensus est. In haclenus. « Gorioaldiconfessoris. Trajectosuperiori,
fine adjecit : «In Csesarea Capadocise,sancli Luciani translatio sancti Servacii episcopi et confessoris. »
inarlyris, > ut alii supra cilali. MOLAN.,Post aliorum trium, immédiate subdit :
CODEX principis Ursini a Rosenberg. : « In civilale « Quorum gesla habentnr. Eodemdie, sancti Godoaldi
Manlua, invenlio eorporis sancli Cseleslin.ipapa; et episcopi et confessoris. llem-in Trajeclo translatio
confessoris. » Ascribitur duplex majus. Acla data sancli Servalii. » Sëquilur minoribus lypis : « In
sunl vi Aprilis. Hibernia, Colmanni episcopi et confessoris, de quo
MATRIC-CARTUS.-ULTRAJECT. : « Maximiniepiscopi Beda iii Historia gentis SUIE.» In editionibus aliis,
el confessoris Ecclesise Aquensis, qui fuit docior hoc modo : « Eodem die, sancli Godoaldi episcopi el
Marise Magdalenoe. » Differlur in diem sequenlem. confessoris. Arrernis, sancli Illidii ejusdem civitatis
« Pauli episcopi Conslaniinopolilani el marlyris. episcopi el confessoris. » Daniur Acta v Junii. Die
Pelri, Aveuli, Jeremise et aliorum .irium. » G septima, sancti hieromarlyris Theodosii episcopi
CODEXD. DU CHEVAL, signalus B, qui,fuit PP. Ancyrse. Theodorus vocalur in Prselermissis, alibi
Augusliniaiioi'um: « In Csesarea Cappadocise,nata- Theodotus, unique idem, de quo egimus xvin Mail.
lis sancli Juliani marlyris. » Vide supra. « Item in Trajeclo, iranslalio sancli Servalii. Mona-
IN VATICAN., signato num. 5949, deest Pelri et sterio Sithiu, translatio beali Folquini Morinorum
sociorunt. Adjicitur: « In CoesareaCappadocise.» elc, episcopi.» Diesejus nalalis in Prselermissis signatur
utproxime et jam ssepius. xtv Decenibris. Demum charactere minori : i Ilem
ALTEMPS. : « Translatio sancti Vulslani Wigbrn. deposilio Roberli abbalis, ordinis Cisierciensis in
episcopi. >De ea Aclttm in Vita dala xix Januarii. Anglia. > Vide de ipso Henschenii Commenlarium,
« Item sancti Venantii episcopi et confessoris. » et brevem Vitam ab eodem ex Capgravio in Actis
Vide in catalogo Prselermissorum. edilamet illuslralam.
'
VI Idus. Die 8.
In Galliis Suessioriis civitate, nalalis beati Medardi episcopi Noviomensis, qui quanti fuerit meriti
oslensuiti esl, cum in ejus obitu coeliaperli sunt, alque anle eum divina micuerunt luminaria. Eodem die,
sancli Gildardi Roihomagensis episcopi. Item Senohis, sancti Eraelii episcopi et confessoris. In Sardinia,
sancli Salusliani. Cordubse, sancli Abundii presbyleri et, martyris.
NOT^E.
Ita Praten., Anluerp.-Maj., Rosweyd., Munerat., Greven. et Molan.
VARIANTES LECTIONES.
In Rosweyd, est Gallia pro Galliis. In Anluerp.- D Munerat. ponunt Abundi, Greven. et Molan. Habun-
maj., meriti fuerit et episcopi Roihomagensis. Porro dii, Rosweyd. Habundini. Prsehabendus Antuerp.-
Roihomagensis legunt omîtes, excepta Pralensi. Maj. ubi Abundii, cui consonanl. Herinien., Torna'-
Senones scribunt aliqni,ut Anluerp.-Maj. el Greven., cen. et plerique alii. Alibi passim legilur Corduba,
cseteri, ul in lexlu. Rursus Anluerp.-Maj. el Molan. hic omnes scripsere Corduboe.
recte Heraclii, sequimur reliquos omnes. Praten. et
ORSERVATIONES.
Nusquam de suo dilior Usuardus, nusquam Ado Medardus, nudo confessoris tilnlo ibi exornatus.
pauperior : Romanum parvum plane vacat. In Hie- Viennensis addit episcopi. Sed ibi calamum stitii.
ronymianis adjectitiuin est quidquid de Medardi Licinius, quem secundo loco habet Ado, ad xm
deposilione memoratur. Ilaque ex Beda proeedit Februarii spécial; Carilefus, vel, ul Nolkerus, Carr
153 MAP.TYROLOGIÇM/—MENS. JUN. . 154
lenius ad i Julii. Pure igilur Usuardiria sont quse in A schenius tomo 11 Junii, a pag. 67. De Medardo ma-
textu sequunlur Omnia. Medardinum Flori elogium, jorera parlera ëlâboravil Papelutochiiis, productis,
de cohtmba ex ore morienlis provolanle adoptavit post Acherinm, Vilis a Fortunalo, lum slricta,. (uni
iiemo. Rabanus aliud cecinit, a Notkero paulo au- soltita oralione composilis. Commenlarius prsevius
clius reddilum. Noster suum proprio marte elabo- et subnexa Vilis documenta de sancli Medardi eor-
ravit, quale référant cilalï pro texlu codices et poris in Burgundiam Iranslatione, a Peiro Francisco
mulii alii : repugnanlibus lamen Heriniensi, Torna- Chifflelio collecta, lecta dignissima sunl : fallor
censi etBelino, contentis hoc, quo communion, eo si quid ad complétant omnium elucidationem deside-
cerliori : Cujus vita et mors gloriosis miraculis corn- rari possil. Heraclius Senonensis recte liac.die col-
mendaiur. Wandalbertus ad famosum • synchr'mis- locatur, tametsi veluslis aliis Manyrologis non inno-
mum, in Auclariis proxîme dandum, alludere vide- luerii. Puto ab Henseheriio 'collecta esse omnia quse
' de Heraclio ex probalioruinscriplorum fide adduci
tur, his duobus versiculis :
et ara possunl. Salustianus ex Hieronymianis acceptas esi,'
Progenies merilumquepium,quos jungit non confessor, sed martyr, ul benë noiàvil Floren-
Gildardussenas parilerque Mëdardushonorât. tinius. Quid prseter nomen de hoc sanclo constat,
Unde colligas, mirabilem illam Gildardi cum docebit Henschenii sylloge adversus .recériliorum
MedardpJ'ralernitatem, forte ab hoc primum Marly- commenta. -AbundiusCordubensis ab Hispanis scri-
rologio, aut originèm iraxisse, aut salteni nono,quo ptoribus el Roinano hodieriio difiërlur ad xi Julii.
vixit, sseculoin Faslos sacros transiisse, de qua nec Sic lamen posuisse Usuardum, el in reliquis onini-
anliquiores, nec cosevi,vel perumbram meminerunt. n bus lextum ejus genuinum referri, omnino cénse-
Ambos Noster hac die conjunxit, id faleor, sed a mus; nisi quis Medardinum elogium suspectait) ha-
•cseieris prudenter abstinuit. Plura vide in Aclis de beat. Abundii marlyrium compendiose describit
sanclo Gildardo; ubi insigni Coihmenlarhvea, quse' Eulogius lib. m MeniOrialis, cap. 12, notalurque
fide digna sunl, ab iugeniose cpgilalis secernit Hen- marlyrii dies v Idus Julii.
• AUCTARIA.
- HERINIEN. el TORNACEN., nescio quo ducti scrupulo, peri, et qua'ndoqiie cibum suum necessarium paupe-
elogium nuperrime cilalum, alteri substituerint ; ribus erogavil. Hic sanctus Noviomensis episcopus
cerie in cseieris omnibus annunliaiionibus purissimi omnia quse habuit, el habere patiiit pauperi erogavit.
sunl. Imo fere dubium ingérant circa veram ipsam Qui quanti fuerit merili, » elc. lu Gildardo habet
et genuinant.Usuardi leclionem. synchronismuni, de quo jam salis dictum. Sequitur
PULSANEN. in Medardo salis purus, sic prosequi- reliqua lexlus pars, el in fine : « Médis [Metisl
tur : « Eodem die, sancli Gildardi Rotomagensis civitate, sancti Clodulfi episcopi. »
•episcopi, fratris sancti Medardi, qui fuerunl una AQUICINCT. post Roihomagensis episcopi, inler-
die naii, una eademque die episcopi ordinali, si- seril : « Qui, ut ferlur, uno die, » etc. Ibidem post
militer quoque una die ab hac luce sublracli. » Hic Saltustiani, inserilur : « In ^Egypio, sancti Mar-
esl syiiehronismus, de quo dixi. Reliqua omnia de- ciani. Translaiio sancli Audoriiari episcopi. » Colilur.
sunt. ix Sepiembris, quo eliam de iranslatione agetur.
. ANTUERP. el MAX.-LUBEC. in Medardo puri, post C MATRIC-CARTUS.-ULTRAJECT. « Medardi episcopi et
•Gildardi, omisso Heraclio, jungunt Salusiiani, et confessoris Noviomensis. Gildardi episcopi Roiho-
oinitlunt etiam Abuudium Cordubensem. magensis confessoris. Eraelii episcopi et confesso-
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT., LEYDEN., LOVANIEN., ris. » Desunt soi! duo ullimi.
ALBERGEN., DANIC.el EDITIOULTRAJ.-BELG., in Me- CLDNIACEN. t Eodem die in jEgypto. Marciani, » In
dardo puri, de Gildardo post episcopi, àddunt : Actis socium habel Jocundnm.
« fratres sancti Medardi, quos feront una die nalos, CODEXD. Du CHEVAL, qui fuil PP. Franciscano-
una eademque die ordinatos episcopos, simililer ab rum : « In egypio, Marciani." Eo.lem die. Syri;p
bac luce una die subtractos. » Cselera, ut ANTUERP. virginis. iRecenliori manu. Alii legunt Syroe. Vide in
et MAX.-LUBEC Actis.
CENTULEN. : « In Francia , Suessionis civilale, In VATICAN, num. 5949, deest.memoria Gildardi,
natalis et deposilio sancti Medardi Vermandensis Heraclii, Salustiaiïi, Abundii. Adjicilur : « Andega-
atque Tornacensis episcopi, cujus vila et mors vis, sancti Lucini, episcopi et confessoris : et san-
gloriosa miraculis fulsit. Civitate Rolhomago, de- cli Carilefi confessoris : » Ex Adone accepil sunl,
posilio sancli Gildardi archiepispopi, fratris sancti ut diximus in Observalionibus, ubi dies natales sin-
Medardi, quos fuerunl [ferunt] una die natas, una gulis assignanlirr.
die episcopos ordinatos, simililer quoque una die ab INUGUELLIANO deest Heraclii et Abundii, ut in
hac luce subtractos. In Sardinia, sancti Salustiani. ANTUERP. el MAX.LUBEC
Cordubse, sancti Abundii presbileri et marlyris. ALTEMPS. In fine : « In JEgyplo, Marciani. >
Senones, S: Heraclii episcopi et confessoris. » D BIZCNTICEN. : « Senonis, sancti Eradii episcopi et
BRUXELLENSIS , narraliunculam amplificans , ila confessoris. »Voluit dicere Heraclii.
pronuntiat : « In Galliis civilale Suessionis, san- EDITIO LUBECO-COL. post Noviomensis inlerpo-
ctorum pontificum el confessorum Medardi et Gil- nit : « Hic in juventuie lintebatDeum et paiiperibus
dardi fralrum gëminorum. Qui fuerunl una die nati, scholaribus panera suuni in scholis dedil. Socero
una die ponlifices consecrati : Mëdardus ad tilulum suo prsedixit quod in tertio anno esset episcopus,.
Noviomensem, et Gildardus ad Rothoniagensem, et Et quanti fuerit meriti, > etc. De Gildardo habel jam
simililer poslea una die ab hàc luce sublracli sunl. repelila. « In Sardinia, sancli Salusiiani confesso-
Qui quanti meriti fuerinl apud Deuin, ostensunï est, ris. Andegavis, sancti Luciani episcopi et confesso-
cum in eorum obitu coeli aperii sunt, atque ante ris. » Melius alii scribunt Lucinii, vel, ut Ado,
ipsos divina luminaria micuerunt. In Sardinia, san- Licinii. « Ipso dieî sancli Carileffi confessoris. >De
cli Salustiani. In Corduba, sancli Habundi presby- utroque vide supra. « Territorio Tricassinensi, Sy-
leri et martyris. Apud Sennonas, sancli Eraclili rise oplimse maironse. Corduboe, sancli Habundii
episcopi et confessoris. Item sancli Carilefi. » Dixi- presbyteri et martyris » Deesi Heraclius.
mus alibi Carilefum coli i Julii. BELIN.de Medardo legit sicut HERINIEN. et TOR-
HAGENOYEN. alia profert : « In Galliis Suessionis MACEN.Sequitur Eradii, pro Heraclii. Tum Salu-
civitate, deposilio sancli Medardi episcopi el confes- stiani, dein Abundii ; post Gildardi. in fine : i Mé-
soris. Qui cum esset puerulus, talus fuit misericor- tis civiiate, sancli Coilulfi episcopi el confessoris. »
dise operibus deditus ; unde et veslem sibi super- Vide supra reclins Clodulfi.
fluam ac maire .sua [acceptant] dédit cseco pau- GRÈVES.: « Nicomedise, sancli Nestoris. » Vide in
135 USUARDI MftNACHI 136
Actis socios. « Ilem Marciani. Romîe, Naboris, Naza- A episcopi et confessoris. In territorio Trecassinensi,
rii. * Reniitlunlur ad xn Junii. « Andegavis, Liciiri beatse Syriaematronse. » Tum minoribus lypis : «,In
episcopi el confessoris. Theodulplii el conlessoris. > Anglia, Wilhelmi archiepiscopi Eboracensis et con-
Videtur is esse qui colilur xxiv Junii. « In Anglia, lessoris : Maximianiepiscopi Syracusani cl confesso-
Wilhelmi archiepiscopi Eboracensis et confesso- ris, cujus meminit Gregorius in m Dialog. Publise
ris. Maximini episcopi Massiliensis. et confessoris, vidme el abbalissse, de qua sexto libre ecclesiaslicse
secundum alios, v.i Kal. Junii. MaximiaitLepiscopi Hisiorise triparti lie, cap. 56. » De his jam dictum sa-
Syracusani et confessoris, cujus meminit Gregorius tis. In aliis ediliouibus de Syria et Clodulpho, ut
in ni Dialog. » Mirer non haberi in Prselermissis. supra. Tum :.« Monasterio Silhiu, relatio sive trans-
Colilur die sequenli. « Melis sancli Glodulphi epi- latifs. Audomari episcopi, quando Folqninus cor-
scopi et confessoris. Carilelïi conlessoris. Marcellse pus ejus, fugalo Hugone abbale, a Lisbourch reiulit
virginis.» Ancillam indicat S. Marlhse. Vide xxix anno DCCCXLIII, el in Silhiu juxla corpus beati Ber-
Junii. « Publise vidua;, et abbalissae. » Vide Prseler- lini sub terra recondidit. Ubi per mulios annos ho-
riiissos. « Syrise tnalronse. » De qua superius alii co- mmes quidem laluil, at revelalus est, ubi Dominiis
dices. . voluit. > Sëquilur aliis lilteris de Wilhelmo Ebo-
MOLAN. in ipso texlu, sed aliis litleris, posl lunti- racensi. Denique : « In -Galliiscivitate Aquensi, De-
naria, inserit : « Ejus vila viriulibus plena conscri- posilio beali Maximini, primi civitatis episcopi et
]ila esl. >In fine : < Melis civilale, sancli Glodulphi confessoris. » De quo eliam superius.
V Idus. . . Die 9.
Romse in monte Cselio, nalalis sanclorum Primi el Feliciani sub Dioclelianoet Maximianoimperaloribus.
Hi gloriosissimi martyres longsevam in Domino vilain ducentesj et nunc simul paria, nunc sigillalim di-
versa el exqiiisila ferenles tormenla, tandem felicis pugnoecuiium gladio animadversi consummaverunt.
In Galliis civilale Agenno, passio l.eati Vincenlii levitse el martyris. Item in Scolia, sancti Columbse nres-
bileri el confessoris, niagnse et mirandse viriulis viri. Nicea, sancti Diomedis. Add. Bouill. : [Apud mo-
naslerium S. Germani, dedicalio» oralorii in honore B. Pelri aposloli.]
NOT/E.
Non alii puri sunl codices, quam Herinien. Rosiveyd.el Molùn.
* Hser.dedicaiionis mentio minime Usuardina visa B niS B. Pelri oratorium cum sanclorum Vincenlii et
est Sollerio, de ea silentibus qiiamplurimis codici- Germahi basilica deslruclum fuit et ineensum, si-
bus, testante Sirmondo expunclam fuisse ex Pra- mul a dedicaiionis solemnitate cessatum est, alque
lensi B, filleule denique Caslellano recenliore manu adëo a facienda illins menlione in codieequi in ca-
sibi adjunclam viileri. Sed in re quse soit sancti pitale legebaiur. Quid landem de Castellani monito
Germani monasterio convenil, quid probat aliorum dicant? Tseilët eamdem membranam, idem atra-
codicutit sileni'iiim? Neque quidquam ponderis ha- menlUm, minium eamdem semper occinere : com-
bet Sirmondi animadversio. Poslqua n a Nortman- meriium oculis refellendum relinquo. BOUILLART.
VARIANTES LECTIONES.
"Servo diphlhongum iii Coelioet longoevamcum pho, manu recenliori adjunctttm. Codices Pralensi
Molano. Herinien. in Coeliodiphlhongum habel, non conformes sunl Anluerp.-Major, Muneralus et Grè-
in longoevam; quam el Rosweyd. in Romoebene po- verais. Alterum caput, quod Tornaceusis, Pulsanen-
suil, in aliis lamen omisil. Atque hi soli sunt codi- sis el Belinus, non ,eo excessu, sed aliis laboreut
ces cum Pralensi, in quibus habealur dipblhongo- de.feclibus. Tenium porro in médisenoise Usuardis,
rum ratio. Feliciani posuit solus Molarius.Rosweyd., ' idem illud esl, quod alias ihdicavimus, nempe codi-
Molan. el alii passim scribunt sigillalim. Herinien. C ces illos el alios, quorum exhacla dunlaxal apud nos
singulalim. Pro ferenles, habet solus Rosweyd. per- exslani; nempe, inquam, codices isios scrupiilosiiis
ferenies. Lego Agenno, quoniam ila legunt el 1res qiiandoque Adonis sensum secutos, non alios sanclos
cilali codices et alii ferme omnes. Scolia recle Ros- proferre, quam qui in prsefalo Adone exprimutilur;
weyd., Molanus, etc. Maie Herinien. Schotia elSco- qua causa, ut equidem arbitrer, bac die Columba
theia, alibi Scothia. Est in Molano et Rosweyd. et Diomedesab ipsis prseiermiituntur.Veram nihilo-
odmirandoeviriulis viri, idqne imilatuseslGrevenus; mintts putamus lalerculi nosiri gernianitatem, cum
el
Herinien. cum Pralensi, Tornacensi cseteris sim- prseter solos quatuor, reliqui omnes concordent in
pliciler mirandat. Molanus'non maie scribit Niceoe: excludenda annuntialione ullima, Pralensi mona-
nec Rosweyd., In Nicoea.Sequor tamen Herinienseni sierio propria.Undenam vero Anluerp.-Maj., Munera-
el alios, libi Nicoea. Idem Rosweyd. adjecit marly- lus et Grevenus illam acceperinl, quis salis certo
ris. statuai? An ex prsetensoaulographo, ubi lam mullse
Superest notabilior variatio, a qua oritur pauci- alise dedicationes apposilse sunt? Non esl verosi-
tns codicum, pro texlu allegatorum, quse ex tribus mile unicam hanc prse aliis seleclant. Certe non
polissimum capitibus procedil. Primum est, quia crédit Caslellanus, ullos alios codices propria Pra -,
nonniilli, Pratensi similes, in fine habent ; Apud r. tensia unquam transcripsisse, quod rotunde asserit
monaslerium sancli Germani, dedicalio in honore in lilteris, non semel alias recilalis, idque patuit
beati Pelri apostoli. Quod augmentum refert Sirmon- niiper i Junii el alibi ssepius. Sed de his plus quam
ilns, in altère Pralensi codice erasum ; Caslellanus salis.
,vcro falelur, videri sibi in ipso prsetenso autogra-
OBSERVATIONES.
Nunc ad lextits fontes quod altinel, de! Primo el translata sunt corpora, collocant. Nosler Adoniantim
Feliciano meniinerunl Allalii et Fronlinis Kalenila- elogium pauculis lineis eleganlissime circumscrip-
ria. Sacramenlarium Gregorii, Beda el Romanum. sil. Accepta sunt clogia isla omnia ex vulgalis Actis,
parvum ; Ado laudationem ex Aclis deduxil plane quse a Surio limata, primiiivse phrasi ex varipruin
îhsignem, quam ferme lotam reprodueil Nolkerus. codd. collatione ab Henschèiiio lestiluta sunt,. de
Rabanus brevius encomium proferl, de Palseslra quibus quid sentiat ita exponit : Neque nos- credi-
alium silenl, sed quam alii in Coelio monle, quo mus ea esse primée notoe alque ex- proconsuluribus
 157 MARTYRÔLOGIUM.— MENS. JUN. 138
Actis desumpta : sed diu post exornata rhelorico A lur, recte supplemlam ccnsuil Florentinius. Ville-
quse de antiquis Actis cl cullit, variisque circa per
•stylo,et circumstantiis sermonUniultro citroque luibi- sonam
torum, forlassis eliam variarum poenarum ; scripta et reliquias conlroversiis accurale disquiriî
lamen pulamùs diu ante corporum Iranslaiionem. Henschemus. Yincenlius 3 Tillemonlio cum Fide e;
Quod esset anie annum 648. Huic Henschenii judi- Caprasio conjungitur lomo IV, a pag. 543. Sed de
cio facileacquiescnni recenliores, ul vjde apud Til- his agendum eritvi et xx Octobris. Vide quse de
lemontiutn, lomolY, pag. 571, qui pulat marlyrii Vincenlio paucis nolavit Moiherius. Celeberrimus
lempus revocari posse ad annum 287. Cselera de- Columba primum signatur ab Usuardo et Notkero ;
sacris pignoribus in Commentario prosequiturlauda- ab illo quidem sicut in texlu relulimus, ab hoc
tus Henschenius. Et sic Waudalberlus : vero longum proferlur vitse compendium, in quo
nonnulia corrigenda, ut.de Primilia omnium Hyber-
Quinasprimushabet, junclo sibi F.eliciano. nensium episcoporum, aliisque posf Colganum docet
Aginnensi marlyri Vincenlioelogium ex Gregorio Baerliusel: apud queminvenies. plurima curiosissime collecia,
Turonensi texluil Florus de stoioe candore, elc., digesla explicaia Diomedesex Hierony-
quod ad alios non transiïl. Ado et ex co Nolkerus i mianis dece'rptas et a sociis avulsus esl, a nullo alio
pro loco martyrii, eum deniio indicant, quo subinde anliquiorum relatas. Nihil de eo aul sociis memoria
corpus translatant esl, videlicel, loco Pompeiaco. Al prodilum est, prseter sola nomina, varie in Martyro-
Nosler forlasse caulior, ea verba laciiusprseierieiis, logiis connexa, ut eliam ex Auclariis noslris pale-
csetera ex Adone verholenus Iransinlit. Hieronymia- bii. Alque his lalercirii simplicités salis in tuto col-
norum lacunam, ubi ipsum marlyris nomen omitti- locaia esl.
AUCTARIA.
PRATEN.,ANTUERP.-MAJOR, MPNERAT. et GRÈVES.B fine : « Apud Savinam, sancli Geiulii marlyris. > In
habent augmenium quod in C-bservationibus nolavi- Prseterrnissis jungilur aliis. Is haud dubie*est, qui
mns. - die sequenli ab Usuardo memoratur.
TORNACEN. in elogio Primi et Feliciani, ut ssepe DAVERON. : « Eodem die, dedicalio ecclesisesancue
alibi solet, mutilus esl; sislit~ad imperatoribus. Ce- MariseJosaphat. » Propria forte est ipsi loco.
tera omnino purus.. MATRIC-CARTUS-ULTRAJECT. : « Pr.imi et Feliciani
PULSANEN. eumdem habet dë-PrimO et Feliciano marlyrum. ViPceniii martyris in Agenno civilale.
defeclum. Secundo loco : « In Alexandrià, sancli Columbse presbyteri et confessoris in Scolia. >
Maximi presbyleri. » De quo in Aclis. Pecgit : « In REG. SUECsign. num. 428 : « Eodem die in Gal-
Galliis, Pompeise,passio sancli Vincenlii. In Scolia, liis lerritorio Parisiensi, détection est corpus B. Dio-
sancli Columbani'{'voluit scribere, Columbse) con- nysii Areopagilse, ac multorum obtutibus publica
fessoris. » De Dioriiedenihil. nianifeslalioue ostensuni. Quod niniirum ideirco
BELINUS, solilo purior, omillil solum elogium Co- factura fuisse constat, ne quorumdain callidilas in-
lumbse. vidorum, ejusdem gloriosissiini marlyris membra
ANTUERP.,MAX.rLuBEC,ÂNTUERP.-MÀx., ULTRA- sese habere menlieniimn , fais* opinionis èrroreiv
JECT.i' LEYDEN. , LOVANIEN. , ALBERGEN. , DANIC.et menlibus hominum infunderel, suseque fallacisc fig-
EDIT.ULTRAJ.-BELG. carent annunlialionibus dttabus menta "simplicibus quibusque persuaderet. » Nihil
nlliinis, quibus el -caret Ado, ulin observationïbus hujusmodi apud alios. De vèriiale hic non disputa.
eliam diximus. Eodem defectu laborant VATICAN. FLORENTIN. : « In Nicsea civitate, sanclorum Dio-
signalus num. 5949, et UGHELLIAN. r médis; Amantii, et Moliani et Januarii. In Alexan-
CENTULEN. : « Romse, in monle Celio, sanclorum drià, sancli Maximi presbyleri. Bomse, passio san-
marlyrum Pfimi et Feliciani, sub Dyocletiano, et cti Faustini martyris, qui sub Juliano imperaiore
Maxiinianoimperatoribus. In Galliis civilale Agenno, passifs est. >
passio sancli Vincenlii Levilaeet marlyris. In Scolia, LUGDUNEN. : « Civitate Aginno.Pompeyaco, passio
•sancti Columbse presbyleri,
.,.-•- admirandse sanctilalis sancli Yincentii, etc »
'
viri. » EDITÏOLUBECO-CPL. de Primo et Feliciano, post
BRUXELLEN'., in prima et secunda commemoratione ducenies, inserit.: « Aponlllicibus temploruin apud
punis, sic quariam terlise ànteponil : « Nycea civi- iraperatores, quod essenl Chrisliani, iiiCusali sunl.
tate,4ancwruin Dyomedis, Amamanti [Amaniii] Sed quia in fide Chrisli siabiles invenli fuerunt,
Mociani el Januarii. > Sëquilur de sanclo ColUmba, ideo nunc singulatim » ... usque ad finem. Tum :
salis pure. « sepulli sunt ad arcus Nunienlauos in ira arenariurn
HAGENOYEN. : < Romse in monte Celion, natale ab urbe Roma_ milliario quarlo decimo. » De Vin-
sanclorum martyrum Primi et Feliciani fralrum , cenlio habet ut Ado. In Columba pura est. p«Nicea,
sub Dyocleliano el Maximiano imperatoribus. Qui sancti Diomedis confessoris. Eodem die, sa'nctorurii
primo ferro sunt vincti el in carcerem sunt reclusi, Genlilis el Basilidis marlyrum. » Remillunlur ad
nbï angélus affuit eis, consoians eos et a vinculis diem sequenterii. « Ipso die, translaiio sancli Ed-
absolvens. Post virgis forliler sunt maclati. Deinde mmidi episcopi et conlessoris. » De ea Iranslatione
separanlur ab iiivicem, et Felicianus plumbalis cse- aliisque eo spectantibus agetur ad diem natalem
ditar, posl ad stipilem li'galur, aculeique manions et Q xvi Novembris.
pedibus illius infiguntur, et sic ligatus iribus diebus GREVEN. : « Romse, beatorum martyrum numéro
et uoetibus mansit in ligno sine cibô et potu. Socius ; quindecini Genlilis cl Basiliuis marlyrum. » Vide
aillera ejus Primus, fuslibus yalidissimis cedilur, dicta. « Maximi presbyteri, Alexandri. Translatio
post in eculeosuspendilin', el lalera ejus lampadibus sancti Esldlli episcopi et marlyris. « Nalalis est iii
aduruniur, el poslea plumbum bullicns ori ejus Junii. « Translatio sancli Edinundi episcopi. et con-
infundilur, quod ipse bibit quasi aquam frigidam. ' fessons. ». .
Deinde leones missi sunl, qui ambos' devoraren'i j MOLAN.,parvis lypis: « Eodem die, sanclse Pela-
qui volvebanlnr ad pedes eorum. Quod videines gi;e virginis et martyris Antiocbense, quse se ex le-
infidèles, mille et quingenii conversi sunl, qui di- cto prsecipitavil, ne in illusoruui marais inciderpt. »
versis inorlibus jugulantur, et sancli siaiim decol- In ediliouibus posierioribus : « Item, Maximian.i
lantur. j In reliquis salis purus est. Syracusani
et REG.SUEC signalus num. 159, in claruit. > Deepiscopi, qui tempore Gregorn papse.
VICTORIN. Pelagia idem et codent modo uf supra.

' '
PATROL.GXXIV. 3
 159 USUARDI MONACHÏ 140
iV Idus. Die 10
Romae, via Aurélia, natalis sanclorum"Basilidis, Tripodis, et Madalis sub Anreîiano imperaiore, prseside
Platane, et aliorum viginti marlyrum. Eodem die, via Salaria, passio beat! Geiuli, clarissimi el doctissimi
viri sociorumque ejus, Cerealis, Amantii el Primilivi, qui jussu Adriani imperatoris primo csesi, deinde in
carcerem reclusi, poslremo incendio sunt tradili. Apud Nicomediam, sancli Zacharise. Autisiodoro, san-
cli Censurii episcopi et confessoris.
[Addit Bouill. a Parisius, sancli Landerici episcopi et confessoris. Eodem die apud monaslerium S. Ger-
mani dedicatio cryptarum in honore bealse Dei genitricis Marise et beali Michaelis archangeli omniumque
coeleslium virtulum, et sanclorum apostolorum Pelri et Pauli, omniumque apostolorum et evangelistarum,
xiecnon omnium sanclarum virginum. Est ibi et allare Macharii, Dionysii sociorumque ejus et S. Urbani
papse et marlyris el omnium marlyrum. Et aliud SS. Georgii, Aurelii et Prsejecli marlyrum et SS. confes-
sorum Martini, Nicolai, Marcelli, Ansberli, el sanclarum Csecilise,Genovefse, Nalhalïae et omnium Chrisli
confessorum.]
NOTJS.
Puri sunt Herinien., Tornacen., Anluerp.-Maj., Anluerp. et Max.-Lubecana., Rosweyd., Belin., Greven.
et Molan.
» Sollerius hic insigne proebel oequilalis exem- Monitus dubio procul a Caslellano fuerat, Landeri-
plum. Jam observavi nec semel suorum codicum cum recenliore manu fuisse adjeclum. An ea causa
silenlium sibi esse pro norma qua Pratensem diju- potuil aut debuit Pralensem inter puros codices non
dicat : proiode sancios huic addiios esse recenliore r.ecensere? Credo equidem, qna est severiiale, non
manu, quos in suis minime reperit. Ut vero sibi A milius aclurum fuisse cum Pralensi, si quis e no-
constat, ad suas partes trahit illa etiam addimenla, slris SS. Franciscum Assissialem, Ignalium Loyoli-
•quse tribus minimum ssaculis Usuardo posteriora tam, Theresiam, aut alios nostrse mémorise sanctos,
•esse nemo unquam inficiatus est. Quid injuslius? vacuis spaliis impressisset. BOUILL.
VARIANTES LECTIONES.
~Sripsi Madalis , juxla Herinien., Tornacen., Uierp.-Major, Gelucii. Solus Rosweyd, pro Cerealis,
îRosweyd., Belin. et Grève»., imo etlicel Praten., quo substituit Cerearis. Antuerp.-Majpr el Rosweyd. le-
Romanum gunt in carcere, reliqui ul in lexlu. Sic Bêlions pro
modo Usuardum-legisse existihio,
vparvum et Àdo habeant Mandalis, quos sequun- reclusi posuit retrusi. Librarii error in Ilerinieu.
•lur Antuerpi-Major, Molan. et alii. Magdalis est est, Zacarioe, sed longe turpior in Rosweyd. dum
'in'«Belino, quod proxime accedil ad Magdalotis, vel addidit Zacharioe prophetoe, Autisiodoro cnmniimis
Macidalitis^, unde aliqui •elficlum pulanl. Anluerp. H est et ssepe recurrens leclio, alii Anlisiodoro, An/i-
et. Max.-Lubec. .in ipso principio omiltunt, via siodori et Anihisiodori. Nichomediam, Amancii,
Aurélia. 'Belin. proiproeside, posuit proesidenie. Tor- Censùri, et alia prselereo.
nacen. legit Genmlii, Molan. Gelhnlii, pejus An-
. OBSERVATIONES.
niemanum parvum ila expressisstme hac die pro- disqutsiuonis scopusesl) nimis quam securus sum,
rntnuïat : Romoe, via Aurélia, Basilidis, Tri-poliset aniiunlialionem seu ea demum vera sil, seu libra-
Mandalis el aliorum viginti. Sëquilur Ado, quivice1 riorum quorumdam vitio fictitia ; annunlialîonem ,
elogii.solum superaddil dislanliam ab urbe, inipe toquant, nostram, ut in lalerculo expressa est, se-
. ralorem etpr-sesidem, quorum primum noster oini- cundum omnes lerminos, vere esse Usnardinani, ex
sil, cselera descripsit. Adonis verba omnia Ira.n- Romano parvo per Adonem hue traduction. Âhaui
sumpsit Nolkerus, de suo adjiciens ; in quibusdam viam, quasi sibi propriam siravisse videlur Wan-
codicibus pro Tripode et Mandate, in Tripoli, Ma- dalberius, dum ila ceciriil :
qdaletes scriplum reperiri. Quo argumenta usus est QuarlseBasilide,el bis deno martyre venïant.
/Henschenius, ul poslremos duos ex Faslis reseca-
ret. Quos vero codices pro .hoc die Nolkerus innuat Ex iisdem Romani parvi et Adonis fontibus pro-
diescio ; cerie non ad hune, sed ad xn Junii, ex co- céda insignis martyr Getulius cum sociis, nec in
'(iiëibus -Hieronymianis speelare potius deberet hu- Hieronymianis nec in Beda consiguaius. Sociorum
jusmodi .nominiim iransformatio. JSec sane Romani unicum, nempe Cerealem assignat Romanum par-
ac codicum omnium Usuardinorum vum, bini alii Amanlius, ae Primilivus ab Adone ex
parvi et Adonis,facile
auclorilas, lam conlemnenda videlur. NihilOT Actis adjuncli sunl. Longiorem Adonis ex Aclis
minus perplexilalem niagnam ex variis aliis Marly- hisloriam non plane iransumpsil Nolkerus : Noster
rologïis ollëndit landalus Henschenius, ob Basilidem perpaucis ea decerpsil, quse. moriis gentis abunde
jiic, et duplicem Basilidem die xn Junii, nunc his, .p" indieant el illustrant. utDe Actorum ainiquiiale sic
aiunc aliis sociis junclum. At nec Tripodem, nec -sialuil Papebrochius, non atideat asserere, ipsa
Mandaient palilur ; nam alios hodie Basïlidi comités ex Aclis proconsularibus esse accepta, quanivis de
addit noininalos septem, anonymos viginti duobus csetero salis probata exislimet. Aiimiilunlur eliam
utostris peniius exclnsis, quibus nec die xn locum a receniioribus, sallem qua parte Aclis celeberrimse
concedit, sic ul ex ejus senienlia, ficla vel corrupia ejus conjugis Symphorosoe et liliorum non répu-
iiiomiiia esse oporleat, ul ex Nolkero proxime noia- gnant, Hsee autem, ul sincera, in seleclorum nu-
hamus. Melius fartasse rem coiriponil Papebrochius merum cooptavit Ruinarlius a pag. 17. Tillemon-
xn Jurai, in subjuncla annolatione pag. 51,0. Ullro tius viri, uxoris, liliorum et sociorum historiam
il'aleor non usque adeo obvinm esse, inlriçaiissiuium Gallice lexuit lomo 11a pag. 241. De Symphorosa
negoiium enodaue, sed nec viam aucloriias
occlusam video, el filiis seorsim ex Usuardi mente nonnulla dispu-
qua citalod'iim Marlyrologiorum sarla labiinus xxvn Junii ; sed Aclorum ipsorum recensio
ïecta salvelur, nihil supra magislros meos prsesu- ad xviil Julii a majoribus noslris remissa est, ex
niendo. Plura lecior apud ipsos et Floretilinium in prselixo nobis ordine sequendi Mariyralogiuni Ro-
banc rem disyutala inveniet, ego (qui prsesenlis inaiium. Zachariam Nicomediensem et Censurium
Ul MARTYROLOGIUM.— MENS. JUN. 143
Autissiodorensem diserte notant Hieronymiana apo- A sius, sancti Landerici confessoris, vel, ut in ecgra-
grapha, ex quibus Rabanus, Usuardus et Nolkerus pho noslro,sola episcopi et confessoris, de quo ex
eos immédiate, ni fallor, acceperunt, Bedse, Rom. Usuardiiijs in textu meminit Munerati edilio,
parvo et Adoni prseterilos. De Zacharia superest cum prsefaio codice a puris idcirco exclusa. Quas'
sola certi cullus memoria : de Censurio, brevi syl- vero in eodem codice ad marginem et manu recen-
loge bistorica, omnia complexus est Henschenius, lioi'i adjecla sunl, de dedicatione cryptarum, etc.,.et
quse in ejus noliliam alicunde pervenerunt. Sequi- sic el in Auclariis prseterniiliimus. Cselera in lexlu
tur in codice Pralensi ex Castellani epislola : Pari- posila, non possuul non esse Usuardina.
AUCTARIA. , .
PRATEN. De ejus Auctario jam salis dictum est. ALTEMPS : i In Anglia, apud Ramascyam, trans-
De dedicatione cryptarum non loquimur. laiio sancti lVonis archipr. [vult dicere episcopi
MUNERAT. sic habet : « Parisius, deposilio sancli Persse] cum tribus sociis, super cujus sacras reli-
Landerici episcopi et confessoris. Qui ejusdem ur- quias candidissima pervolabat coluniba per sepieni
bis an listes, li.cel minus plene miraculortim signis înilliaria, quoadusque in terra sa.ncla veheren-
fulgeat in terris, tamëti cum Domino creditur re- tur. Britannia civilale Roffënsi, deposilio sancli
gnare in coelis. > Ytlïamari episcopi et confessoris. »
PULSANEN. alium nobis lextum suggerit: « Romse, FLORENTIN, : « Item sanctorum marlyrum Cas-
via Aurélia,. milliario quinto deciino, sanctorum siani, Victôris, Martini, Aurisii, Rogati el Januarii,
Basilidis, Aurisi, Rogali, Januarii, cum sociis eo- cum aliis duodecim. Apud Nicomediam, sanctoruni
rum duodecim. > Vide Acta hac die et xn Junii. Restituli, Rogali el Zacharise. » Vide dicta superius
< Eodem die, dedicalio basilicse sancti Luciani mar-
Suessionis civitate. » De ea alibi nihil re- j} ad codicem PULSANEN.
lyrisin EDITIOLUBECO-COL. sic orditur : «Apud Coloniam
perio. « In Nycomëdia civilale, sanclorum Resli- Agrippinam,
tuti, Rogati et Zacharise. » De bis et Basilide, etc., passio sancli Mauriui abbatis, qui in
agunt eodem modo FLORENTINI infra, de quibus nihil alrio ecclesisesancli Panthaleoiiis perlulil marlyrium,
in Prselermissis dictum. Puto postreinorum nomina el ibidem corpus ejus habetur decenler et ornaie re-
inale conjuncta. conditum. J Sequitur texlus modice interpolatus.
ANTUERP. MAX.-ULTRAJECT., LEYDEN., LOVAN., AL- Tum : < Treveris, sancli Fortunati episcopi et con-
BERG.,DANICet EDIT. ULTRAJ.-BELG. posl lextum clse fessoris. » Vide Prseiermissos. « Ilem Treveris, sari-'
in fine adjiciunl : « Apud Coloniam Agrippinam, Basilissse virginis in monasterio, quod vulgariter
sancli Mauriui martyris. » Horrentum dicilur. » Nihil de ea in Prselermissis ;
CENTULEN. : « Romse, via Aurélia, sancli Basilidis neque enim inarlyr Rotnana Basilla vel Basi-
lissa rliei sequenlis hic indicari potest, sed agilur
martyris, Tripodis el Mandalis el aliorum viginti sub de abbaiissa Horreénsis monasterii, quant 'apud Ca-
prscside Platane. Eodem die, beali Gelulii marlyris, m
lemporibus Adrianiimperaloris, cum sociis quihus- stellanum signala reperio v Sepiembris.
dam passi. » In Zacharia et Censurio purus est. Se- GREVEN. : « Rogali, Marciani el aliorum viginli
quitur : « Parisius, sancli Landerici episcopi et con- marlyrum. Mammarii presbyleri, sancli senis iiona-
fessoris. Lysois civilale, translaiio beatorum Ursini ginta duorum annorum, el sociorum ejus Felicis et
episcopi et confessoris, atque Bertunii marlyris. » Victoriarii diacoitorum, Libosi pnetoris civitatis,
Vide quse de his dicuntur in caialogo Prsetermisso- Donali, Albini, Laurenlii, Fauslianï, Ziddini, Cri-
rum. C spini, Leucii, Fauslinse et Fauslini sponsi ejus.
BRUXELLEN. incipit : « Sancti Judoci abbatis et Horuiii omnium capilibns tempore Valeriani, el Ga-
confessoris-, filii régis Brilonum, qui peregrinus et lierii (postequuleuni, lampades laleribus applicitas,
eremita in pago Ponlino [PontivoJ quievit. » Co- unguiasjcuiecapilis excoriaia, cassjdes igniia; iiiipo-
lilur xm Decenibris. Tum sic : « Romse via Aurélia, sitae sunl. Deinde in carcere ab angelo consolati,
natale sanctorumRasilidis, Tripodis, Modalis, Aurisi, rursuinque edttcti et in ignem missi, sed minime
Rogati, Januarii, Cassianj, Vicloris, Martini et alio- hesi, in craiicula assanlur, nervis crudis usqite ad
rum iriginta sub Aureliano imperaiore martyrio co- eifusionem viscenim csedunlur ; landeinquë iclu gla-
ronalorum. » lu. Gelulio salis purus, Zacharise ad- dii marlyrii palmam adipiscunlur. Apud Coloniam
dit,- viri Dei. Dein : « Apud Coloniam Agrippinam, Agrippinam, sancli Maurini abbalis el marlyris, qui
sancli Mauriui abbalis, in alrio ecclesise pro Chrislo passus in alrio ecclesise sanctiPanthaleonis, ibidem
niarlyrizali. Monguncke, sancli Bardi [Bardonis] decenler recondilus jacel. Landerici -episcopi Pa-
archiepiscopi el confessoris. » In fine de Censurio risiensis el confessoris. Bardônrs episcopi et con-
pure. fessoris. Forlunaii episcopi Treverensis et con-
HAGENOYEN. de Getulio, primo loco, satis pure. De fessoris. > De quo supra. « Treveris in' monasterio,
Basilide et sociis, post marlyrum addit : J qui di- - quod Horrentum dicunl, sanclse Basilisssevirginis. >
versis morlibits inierempli sunt. » In Zacharia el De ea eliam diximus. < In Scolia, iranslalio sancli
Censurio purus, subdil in fine, de Maurino : « Apud Palricii episcopi el confessoris. > Colitur xvu Mar-
Coloniam, » etc., ut supra. lii. < In monle Sinai, translaiio sanclse Kalherina:
VIGTORIN. cl RËGINJE SUECsub num. 150 in fine :, D virginis et inarlyris. » Natalis est xxv Novem-
« In Perside, sancli Plalonis. i Esl Plalo Hegupienus bris.
îv Aprilis; esl martyr xxn Julii. Quis hic sil, ne- MOLAN. : « Parisius, deposilio sancti Landerici »
scio. nec iu Prselermissis notas. An forte diei non etc., ul MUNERAT. supra. « In Colouia Agrippina,
potesl Ivonis? Vide ALTEMFS. passio sanclissimi Maurini abbatis et marlyris. Hu-
MATRIC-CARTUS.-ULTRA.IECT. : « Geluliiet sociorum jus. forlissimi crucis suse siguilieii, Chrisius chàra
ejus martyrum. Basilidis, Tripodis el Mandaliscum Sibi mérita per ejebra virlulum opéra mundo decla-
sociis viginti. Ilem sancli Zacharise. Censurii epi- ravit, quando ejus sacrum corpus revelare dignalùs"
scopi et confessoris. » est. » Posleriores edilioues, de Landerico ëi Mau-
REGI.N.E SUEC.sub nota num. 428 : « In civilale rino eadem référant, Tum : « Die décima, sacro-
Parisius, beatiLandri episcopi et confessoris. Eodem sancli marlyris Timolhei, episcopi Prusse. Eodem
die, deposilio sancli Evremundi abbatis. s In Aclis die, translatio sancli Ivonis episcopi de Perside. »
est « Landerici el Ebremundi.- » Demum, lypis niinoribus : « In Scolia, sanclie
VATICAN., num. 5949, dcesl Zacharise el Censu- M'argarelsérégime. » Videalur Vila in Actis.
rii. lia notai extracluiu.
 145 USUARDI MONACUl m
lll Idus. Die 11.
Natalis sancti Barnabse apostoli, qui cum esset Gyprius, cum Paulo genlium apostolus ordinales esl. Hujus
corpus tempore 7,enonis imperaloris, ipso révélante, repertum esl. In Aquileia, passio sanclorum Felicis
et Fortunati, sub persecutione Diocleliani et Maximiani, qui cum essent duo gerpiani fratres, equuleo s.ur.t
suspensi, alque ardentes lampades circa lalera eorum appositse, quibus mox Dei virtute exsliiiclis,
pér venlrem fervenli oleo sunt perfusi, alque ad ullimum in confessione Chrisli capile truncati.
NQT^E. .
Ex Praten., Herinien., Tornacen., Anluerp.-Maj., Rosweyd., Munerat., oreven. et Molan. Adjungi
possunl Belin., Anluerp.-Max., Ultraject.', Lèydcn., Lovanien., Albergen., Danic el edil. Ultraj.-Belg.
VARIANTES LECTIONES,
Secunda citalorum codicum classis in eo ab A Pralense apographum nosirpm, contra quam fa-
aliisdiflerl, quod pro, qui cum essel Cyprins, legant, ciant codices reliqui omnes, pro lampades, ponit
qui a discipulis; el quidem Bclinus post genlium, lampadoe,quod amamiensis vilio accidïsse existîmo.
addal, doctore. Porro licet mulii cum Herinien., Unanimis itidem omnium leclio est, per venlrem
Tornacen. et Greven. habeanl Ciprius, seculus sUm fervenli oleo sunt perfusi. Grèverais tamen et Mbla-
Praien., Rosweyd., Munerat. el Molannm. Error nus ibi omiiiunt verbum subslanlivum sunt, quod
esl in Antuerp.-majore dum pro Apostolus, legilur in fincm rejiciunl, legentes, fervente oleo perfusi.....
episcopus. Rosweyd. scripsit Aquilegiam, in- quo capile irimcùti sunl; in quo sensus non mutalur, sed
conveniunt codices omnes secundo loco relaii. De a simplicilate Usuardinà receditur. Inler codices
a'culeo alibi ssepe diximus, probaiiores codices sem- securidi Ordinis Anluerp. et Max.-Lubec. hoc pecu-
per scribunt equulei,_ulin textu. In Anluerp.-majore liare habent, quod pro, in confessioneChrisli, soli
ante ardentes deest particula conjuncliva, alque. subsli tuant, in confessioneDomini.
OBSERVATIONES.
. Barnabas apostolus in Hieronymianis apographis Barnabasténias exornat apostolusIdus.
Mtoiusnon esl, iilpole cujus memoriam, sero admo- Est in prsefalo Romano parvo et Adone, secundo
dum lam in Oriente quam in Occidenle sacris Fa- loco
siis ascriplam, observai Papebrochius; ipso Com- eliamSosihenes Pauli aposloli discipulus, a Notkero
signalus ; sed hic ab Usuardo ad xxvm Novem-
mënlarii sui principio fere siibdubilans, an quse anle B bris.translatas
lomumll Marlii in geniiina Martyrologii Bedseedi- omnibus cum hodierno est, sequeniibus passim receiilioribus
Romano. Par fralrum Aqui-
lione, lanquain ipsius Bedse, verba nempe, Bamaboe leietisium non salis clare ' in
aposloli', iradita sunt, vere Marlyrologi islius, et non ferlé non nolalur, licet ibi Hieronymianis, imo
potins Flori censenda sint. Ego vere Bedse esse consignelnr. DislinclissimaAqnileiensiumclassis.alia
exislimo, bac inler alias ratiprie potissitmim dùctus, eorum commemoralio, quosestinde in Roniano parvo
extrados Ado
quod Rabanus, perpétrais Bedse déscriplor, ïpsis- egregia proseqnilur oratione, quam tolam Nolkerus
sima illa verba bac die ponat, ne syllaba quidem aut Usuardus vero ita contraxit, ut riihil
ex Flore, aut ex aliis adjuncia, ulperspicue inlelli- desumpsit, ad illustre pugilum.certamen perlinet, deside-
linllam ipsuir. Flori noiïtiam habuisse. Ilaque quod rari sit passus : neque nos quidquam déesse hic
fasârnabas primum a Beda inFasiisChristianislocUm credimus ad omnimodam
olitinuil, riisi anliquins s'il Romanum parvum, a quo lem. Adonianum elogiumlexlus Usuardini simplicita-
Pliait) diser.e memoratur. Ado inler festivilales tolam Aclorum medullam
apostolorum elogium récitalEccl. fere conlextum ex coniplectitur; quibus piam Vicelinorum et Aqui-
verbis Hieronymi de Script. cap. 6; unde et leiensium contenlionem : ita nulu divino finitam
.sua hausil Florus. Nolkerus pluscultim de suo ad- memorat, «t; F'elicem Vicelini, Forlunalum Itaberent
ila lamen at capul beali Felicis Aqui-
;-miseere 'voluit. Nosler ex Adone selëgil apices sin- Aqnileiences
Nihil est quod leia, caput vero Forlunati Vicelia sortireiur._.De qua
gulos, quos in lalerculo exhibuinras. re sacrorum pignorum aut iraiislationipus
hiscesuperaddam, nisi repetere velim quse summo autaliisque élevalionibus videndus Henschenii Commenla-
: labore et diligentia collegit et accurate "discrevit Si vera est diei nota, in praefatis Actissignata,
:J?apebrochins, ubi sub Analeclorum firiem, dum de p.rius. ad xiv Maii sancli referendi sunl, nt à- nonnullis
.Barnabse epista'la disputai, Tillemontii Commenta- codicibus noslris faclum, eo die inler Auclaria
):ips editionis Bruxellensis se legisse ostendil. Tu ostendimus; unde rursus patebit quod lolius hujus
Papebrochii - lucubraliones consule, et lolius vilse decursu frequentissinie occurrit, videliect
sériera ordinatam apud Tillemonlium tpmol a operis hune diem pro utero fartasse libilu ab auclore Ro-
pag..408, nblasque ejus a pag. 655 de solo Barnaba
mani parvi selectum esse.
meminit Wandaiberlus :
AUCTARIA,
PULSANEN. textam denuo ferenovum habel : vKa- apostolus prdinatus est. Hic apud Salaminam Cypri a
lalis beali Barnabse apostoli. Eodem die, sanclorum Barjesu mago aelJoanne Judseis igné cremaïus est. Cujus
Marco consobrino el disci-
Crispuli, Restiluli. El iranslalio eorporis sancti corpus, quod
Forlunati episcopi et marlyris. Apud Aquilciam pulo suo in cripla occullaium adhuc lalebat, tempore
•regionem, sanctorum Emeriïi, Vicioriani, Vicloris, Zenonis imperaloris, ipso révélante, repertum est
^Felicis et Créti. » Hsee ferme ex Hieronymianis una cum Evangelio beati Malbsei, ejus manibus
.accepta sunt, de quibus vide iii Actis. Hebraice conscriplo ; quod ipse Bernabas vivens
CENTULEN. : «Natale sancti Barnabse Aposloli, qui semper secum circumferebal, et ponens illud super
cum esset génère Cyprius, cum bealo Paulo genlium infirmos, quoscumque sanabat. Etsancli Soslenes,»
est ol'dinatus Aposloltts, el a suis conlribulibus ignis y. discipuli beali Pauli aposloli. Apud Aquilegiam, - -..
passione est martyrium passus. Apud Chorinium, etc., salis pure.
sancti Sostenes discipuli aposlolorum. Apud Aqui- HAGENOYEN. milto quse narrât de Barnaba. In
•
salis purus est, lum subdii « Ipso
leiani, sanclorum Felicis el Fortunati marlyrum, sub Aqtiileiensibus
pràside Enphemio. » die, rediil bealus Juilocus de Roma porians secum
BRiixriLLEN. sic incipit : « Natale sancli Barnabse reliquias sarictorum, ubi acceptas esl gaudens a
apostoli. Qui a discipulis Chrisli cum Paulo genlium mulio populo, lam propter se quam propier reli-
 145 MARTYROLOGIUM. •— MENS. JUN. 146
quias, quas collocavit in ecclesia sancli Marci epi- A Lila, in Aquileiensibus fere para esl. Iii fine addil :
scopi , ubi inter ipsa niissarum solemnia ab ipso « Eodem die,.invenlio eorporis beali, Antonii abba-
celebrala, quia sacprdos erat, super ipsum appareil tis*cl confessoris. > Vide xvn Januarii.
manus divina ipsum consecrans et consignais, an- GREVEN. : « Apud Coriiithum , sancti Soslhenes,
diente universo populo, promissionem sibi faciens, discipuli sancli Pauli. Item Emenli, Vicloriani, Vi-
quod quicumque illam ecclesiam propler Judocum cloris.» Vide nomina vera et omnia hiAetis-, « Rum-
visilaret, quidquid dévote peteret, lam de spirilua- berli episcopi el confessoris. » Vila ejus.dala esl iv
libus, quam de lemporalibus el sanitate eorporis, Februarii. «.Onuphrii anachorelse et confessoris,
illud oblinerel secundum congruenliam suam. » Quo viri Dei. Qui in vaslissima /Egypii heremo per annos
haec vergant, quidve singula significent, explicabitur LX,hoininïbus incognilus, Deoel sibi vix.il. Spinuli
xm Decembris. confessoris,.viri suinrase humililaiis cl obedieniisei
VICTORIN. et RÉGINESUECsub nota inim-.150, in discipuli beau Hidulphi arèhiepiseopi Treveretisis.
fine : « Eodem die, sancli Onufrii, » aller «Onuphrii Ante cujus sacrum corpus, cum jussu angeli ad mo-
eremitse. » Vide Praeterntissos.. naslerium. rcyeherelur, ardentes cer.ei dcferebanlur,
MATRIC.-CARTUS.-.ULTRAJ. : « Barnabseapostoli Fe- cum lamen ianla esset ventoruni vis, ut annosas
licis et Forlunati fralrum marlyrum, qui variis eliam quercus et abieles eradicarel. i De his duobus
tormentis afflicii capile li'.uncantur, Translaiio sancli dictum est supra. « Itéra, sanclorum anachoriiarum
Antonii. » Vide die nalali x.vn Ja.n. Timolhei, Joannis, Andrese, Thadei, Philippi, qui
VATICAN, sub nota num. 5949 : « ApudCorinlhum, in Geslis beati Onuphrii legunlur. »An el quo die
sancti Soslhenes , discipuli sancli Pauli aposloli. g-colantur in Prselermissis non jnvenio. « Eodem die,,
Apud. jEgyplum , sancli Onuphrii eremitse. » De invenlio eorporis beali Anlhonii abbatis. Commemo-
ulroque dictum est supra. ralio sancli Judoci presbyleri et confessoris, super
FLORENTIN. : « Romse, via Salaria in coenieterio quem hoc die inler niissai'uni solemnia apparaît
ejusdem , sanclse Basillse -virginis. Item Romse, manus Domini. » Plura superius in HAGENOYEN. quse
sanelorum Crispoli et Restiluli. Item iranslalio remissa sunl ad diem' Judoci natalem xin Deceni-
eorporis sancli Fortunati episcopi et" confessoris. bris.
Eodem die, sancli Emerili, Vicloriani, Felicis, Creti MOLAN.,lypis minoribus : « Spinuli confessoris,
el - Naboris, cura sociis eorum. » Hsee fere eliam viri • summse humililaiis et -obedieiilise; discipuli
Hieronymiana sunt, ul de PULSANENSI supra diximus. beali llildulphi archiepiscopi. Treverensis. Onuphrii
Vide in Actis, suis locis. aiiachoi'ilseet confessoris, viri Dei. » Vide dicta. In
LUXOVIEN. : « Iranslalio sancli Spinuli confesso- editionibus aliis : « Bremse, sancli Remberli archi-
ris, exiniii merilis.viri, beati Hidulphi archiepiscopi episcopi el confessoris. » De quo supra. « Eodem
discipuli.» Vocalur. iilPrseterinissis.
' Spinalus , et die, relatio eorporis sanclse Ragenfredis virginis.»
reinitiiiur ad xi Julii. • . Vide Prseiermissos. Colilur vin Octobris.
EDITIOLUBECO-COL., in.Barnaba roultam interpo-
Pridie Idus. Die 12.
Mediolani,"natalis beali Nazarii marlyris, quem Anolinus sub rabie persecutionis, quse per Neronem excir
lala est, diu maceratum el aIlliclum in carcere , cum çuo sanclissimuni puerum Celsum, quem idem ipse-
îinlrieral, gladio feriri jussit. Ilorum corpora, ut scribit sanctus Paulinus, cura usque ad tempora HonoriL
et Archadii imperatorum latuissenl, bealus Ambrôsiiis, Domino révélante, reperit. Ilem apud prsefalam ur-
bem, sanctorum martyrum Basilidis, Cirini.et Naboris.
NOTyE. .
Puri sunt Praten., Herinien., Anluerp.-Maj., Munerat,, Greven. et Molan. - - •
' '
VARIANTESLECTIONES.
Mediolano, in Anluerp.-Maj. scriploris vilium est: C feriri. Et hîc qnidem redundal, -legens :- ferire
Cumquo sanclissimuni legunt opines, exceplis Gre- Anolinusjussit. Rursus Greven. et Molan. pro, sau-
veno et Molano, qui ponunt, et cum eo sanclissimuni. clv,sPaulinus, prseferunt bealus ; Munerat. ulrum-
Sequitur in lexlu, quem idem ipse nutrierat. In He- que oniisit. In Archadii eu Cirini.omiies passim cbnT-
riniensi erasum est ipse. la Muneralo deest, idem : veniuni : repperil, esl in solis Herinien., Anluerp.^
Anluerp.-Maj. habet nulriverat; Greven. et Molan. Maj. et Greveno.
nulriebal. Herinien. el Munerat. scribunt ferire, pro
^
- OBSERVATIONES. ',
Ad x Junii mola est conlrovcrsia de Basilide mio die xxvni Juin collocalur, et quidem a Nolkero ibi
an pluribus, deque ejus sociis diversimode combi- einativitas et commemoraliorepetitur. Quod igilur
natis. Alia hic non minor succeditex vitiosa leclïone Usuardus Nazarii el Celsi encomium hac die nolet,
Usuardi, martyres Romanos Mediolairam transfe- iu"eo ab' Adone, cujus elegans conipendinm profert,
renlis. Ex( Hieronymianis nihil magnopere lucis haud quaqnam recessjl.. Née in eo prsecipuus con-
affunditur, ul faletur ibi Florentinius,, ea ferme Iroversise"cardo verlilur. Post binos hosce Medio-
allegans quse Fronlo in nolis suis a pag, 92.accu - lanenses sequitur in Adone simpliciler : Item beali
mulavit, occasione solius Basilidis, qui iu ejus Ka- Basilidis, Cyrini, Naboris. Sed et Nazarii et Celsi,
lendario hoc die signalus esl. Neque anliqua Sacra- qpps duos passés fuisse apud Ebredunensem urbem,
menlaria, ab Henschenio citala, - rem-omnino expe- aiUiquIlas ntemôrando célébrai. Quid de Eliredu-
dîunt ; quam ul. paucis-exsequar, prsemitio texiuin nensibus censendum sit,. suo, loco videbilur, clin
integrum Romani parvi, ubi siciiodie legilur : Med o- Pràetermissis "lamisper indicainr. Aqua lsserel in
lani Nazarii et Celsi, quorum invenlio n Idus Junii, D tribus.,aliis, qnos Ado absque posiiione seu palsesirse
martijrium v Kal. Augusli. Hinc incipit diflieultas, ab loco rccensut'i ; quod si Usuardus fecissei,-planiora
Henschenio lëlicius explanata, quam; ea, qùa de erant omnia. As lis inâdverlenter, an"consulta, quis
egimus dicta die x hujus. Ilaque Ado, duclorem dïcal; aie suo rotonde' a'ddidit : -Apud pra'fatanv.
seculus, hic duorum marlyrum Mediolanensiiimclp- urbem. Alque hoc est, quod coacerv'atis Marlyrolo-
giuni seu hisloriam ex Aclis contractait) et a,Notkero gïis aliis operose refellil laiidatiis. Henschenius, et.
descripiam relulil, quse ab aliis proprio certaminis mérita; nam nec veri speciem habel, nec in anlfc-
 14V USUARDI MONACIII 148
quinribus ab Usuardo repertum esl. Porro de iisdem A tiationis Romani modérai, neque nos minus rect^
marlyribus sic habel Beda : Natale sanclorum Ba- genuirann Usuardi lextum, licet erronenm, hac die
silidis, Cirini, Naboris el Nazarii; unde suosAdonem relulimus. Quid de Basilidis solius, qnid porro de
accepisse mihi firmissime persuadeo, omisso caule Basilidis et trium hic nominatornra sociorum Actis
Nazario, quem forte cum Mediolanensi coiifunden- senliendiim sit, a Papebrochio abunde explicatum
dura.pnlavit. Bedam cerlo sëquilur Rabanus, clarius esl : at pro cerlissitno et anliqiiissimo cul tu stant
rem delerminans : Bomoe, via Aurélia, milliario v, indubilala monuments. Nazarii el Celsi passio, in-
yassio martyris Basilidis, etc., multa adjiciens de venlio et cselera ad eos sanclos speelanl;a in Actis
translalione corporum in Auctariis exhibenda, quse xxvin Julii examinabunlur. En modo Wandalberli
. a Rabano Nolkerus magna ex parle aecepit, licet dislichon ad hune diem proprie perfïnens :
ipse, pro suo, opinor, arbilrio, martyres dissociet. Orinus pridinp.fntlsîetNazarqueNaborque,
Recte igilur arguil Hensthenius pro verilale annun- His el Basilidemfeslosociamuseodem.
AUCTARIA.
TORNAC.ex Mediolanensiuni elogio postremam nos super eos esse yenturos, et mulios martyres in
parlem resecat, incipieudo ab his verbis: Horum Frysia esse futures, et sic factum est.-Denique circa
corpora, etc. finem vite suse, monaslerium in Frysia aedificavil,
PLUSANEN. Ab Usuardo iterum deviat. En ejus et mare illic ventnrum prsedixit. Deinde Trajectnm
verba: « Natalis sanclorum Basilidis, Cirini, Naboris rediit et in pace obiit. > Hseeex Vita accepta sunl,
et JNazarii martyrum. Romse, nalalis sanclorum quam vide in Actis.
marlyrum Felicis et Magilalei. > Félix hue alinnde B MATRIC-CARTUS.-ULTRAJECT. : «Basilidis, Cyrini et
est iiilrttsus : aller, forle Macidaleles, Tripoli ascri- Naboris marlyrum. Odulphi confessoris, Canonici
liendus videtur. « Item sancti Helidii episcopi. > Née sancli Salvatoris Trajeclensis. Qunerse virginis et
scimtis unde hic locum hac die inveneril. inarlyris, quse fuit una sodalium beatse Ursulse. >
ROSWEYD. texiui puro in fine âdneclit : « Natale Vide Papebrochii Commentarium.
sancli OJulfi presbyteri et confessoris. » ALTEMPS. : « Aurelianis, translatio Ewici, epis»opi
ANTUERP. et MAX-LCRECsic hodie memorant : et confessoris. » Forte Evurlii vel Evortii. de quo
« Mediolano, festivilas sanctorum Nazarii el Celsi agendum erit infra ad vu-Septembris.
marlyrum, quando iidem beati martyres a bealo FLORENTIN. Hic rursus multorum confusio, in ali-
Ambrosio invenli sunt et translati, ianla gralia qnibus Pulsanensi non dissimilis : sic refert STROZ-
decorati, ut sanguin eorum quasi recenlissimë vide- ZIAN.,ni fallor : « Ipso die, Romse via Aurélia, mi-
reiur affusus, et capita quasi eo die abseïssa fuissent : liario vm, monasterio Nirino, passio sanclorum mar-
tâniiimque omnes senseninl odorem , ut omnium lyrum Rasilidis, Tribulî, Malchi, Dalelis, Cibini.
aromalum vinceret suavitalem. Festivilas vera Tropuli, Aurili, Donalelli et Secundse. » Vide in
eorum agilur v Kal. Augusli. Eodem die, sancio- Aclis nomina veriora. < Item, natale sanclorum mar-
vuin martyrum Basilidis, Cirini, Naboris et Na- lyrum Basilidis et Cirini. Item Romse, natale sancto-
zarii. » rum Felicis et Ma'gdalense. Item sancli Elidii epi-
ALREUG. et DANICsic ordiurtur : «Apud Aure- scopi. »
liara eivitatem, natale beati Basilidis, qui Domino EDITIOLÛBECO-COL., litlcra singulari rolalur :
apparente et jubenle, ul omnia sua venderet et pau- C « In oppido Remis, passio sanclse.Cunersevirginis et
perihus erogarel, pareilles suos visitalurus Aureliain marlyris, de societale sanclarum undecim inilium vir-
venit, iliique sub Aureliano, cum sanclis Cyrino, ginum. Apud Aureliam eivitatem, natale beali Basi-
Nabore el Nazario, palmam marlyrii promeruil. » lidis, » etc. Rursus : « Mediolani, invenlio sanclorum
llsec fabulose adornaia esse, nimisquain compertum marlyrum Nazarii et Celsi pueri : qui iidem, > etc.,
esl. Sëquilur : «Mediolani, natale sanclorum mar- lit abunde supra. « In Trajecto inferiOri, natale beali
lyrum Nazarii el Celsi pueri, quando iidem beali Odulphi presbyleri et confessoris. » Vide supra elo-
niariyres a bealo Ambrosio, > etc. Eadem omnia re- gium HAGENOYEN., et tolam vitae hisloriam in Aclis
fei'iiniur, quse ex ANTUERP. el MAX.-LUBEC sapra noslris.
«ledimus. BELIN.post reperil, adjungit : « Sed festivilas eo-
ANTUERP.-MAX., ULTRAJ.,-LEYDEN. et EDIT.UL- rum, « elc. Et altéra edilio in fine prseterea subdit :
RAJ.-BEI.G.,cisdein plane vitiis laborant, et in fine « Aurelianis, beali Evurlii episcopi el confessoris. »
prselerea addunt : « Ipso die, sancli Odulphi presby- Cujus natalem diximus supra recoli vu Septembris.
leri et confessoris. » LOVAN., reliquis etiam similis, GREVEN. : « In Scolia, Termani archiepiscopi et
déficit in elogio Nazarii et Celsi, ubi post suavitalem, confessoris. » Iri Aclis voeatur Ternanus. « In Tra-
omillit, festivilas vero, etc. jeclo inferiori, sancti Odulphi presbyleri et confesso-
CENTULEN. : « Mediolani,invenlio el translatio san- ris, ejusdem Trajectensis ecclesise canonici. Ad cu-
clorum Nazarii el Celsi marlyrum. Item beali Basi- jus meritum omnibus ostendendum, cum omne ejus
lidis, Cyrini, Naboris : sed ei Nazarii et Celsi, quos sedificium flamma vorax absumpsisset, bacolus ta-
duos passos antiquilas commémorai. > Nempe Lbre- J) men, quo seniles arliis sustenlare consueverat, in
duni, ut ex Adone in Observalionibus diximus. quo et tabellam ceraiam ad nomina fidelium annn-
BRUXELLEN.; «Apud Aureliam eivitatem, » etc., landa habebat, ila repertus esl illsesus, ut ne unus
ni supra ALBERGEN., DANICel alii. Tum : « Et natale quidem apex in cera deperierit. In oppido Renen,
sanclorum marlyrum Nazarii et Celsi pueri. Quos sanclse Cunersevirginis et martyris. Quae cum esset
duos passos fuisse apud Evredunensem urbem, anti- de societale sanctarum xi milium virginum, ipsis
quilas inemoraodo célébrât. Nam Anolinus prseses lamen aliquamdiu superstes,nierait pietatis studiis valde
sub rabie -persecntioiiis, » elc. Vera falsis adrniscet, intenta', ad martyrii palmam pervenire. »Jam
eonnectens el interpolans bina diversa elogia supe- dixi, Vitam in Actis illustralam.
rius data. In fine : «Et ipso die, sancli Odulphi con- MOLAN., ulthnum textus sensum prosequens, ad-
lessoris. » ! . . dit, « el Nazarii, quorum Naborem el Nazarium, si-
HAGENOYEN. : « In Mediolano, translatio sanctorum mul cum Gorgonio martyre transtulit a Roma in
Nazari et Celsi marlyrum. Horum corpora, ut scri- Galliam Crodegandus Melensis episcopus, permit-
bit, » etc. Vide dicta". Sequitur : « Apud Aureliam tenle Paulo Papa Romano, anno Dominicseincarna-
eivitatem, » elc, ul supra. Demum : « Eodem die, lionis DCCLXV et collocavit prsedictus episcopus san-
apud Trajectuin inferius, deposilio sancti Odolplti, ctum Gorgonium in monasterio, quod dicilur Gorzia:
Canonici monasterii sancli Salvaloris. Qui Frysiam sanctum vero Naborem in monasterio quod dicilur
cum sancto Fridërico episcopo suo ileralo convertit. Novacella : sanctum quoque Nazarium in monasterio
Et ouia iosuin bénigne non audierunt, praedixit, Da- quod dicitur Loreshaki, ubi signa et miracula in
149 MARTYROLOGIUM.— MENS. JUN. 15«.
sanitate infi.rmorum et debilium ssepius fiunt. » Hsee A quo Tripariitse lib. xi, cap. 8. » Remittîtur ud: iv-
ex Rabano vel Notkero desumpla sunt. « Ipso die, Decembris. E'ih'tiones alise,, corrupto. lexlu, idem;
sancti Odulphi presbyleri et confessoris, cujus reli- babent-.deiranslatione Nazarii, elc. Item de Odulpho.
quise habenlur apud sanctum Salvalorem Trajecti. » Tum pergunt : « In oppido Rhenensi, elevaiio sanclsa-
Dëin lypis minoribus : « In oppido Renensi, elevaiio, Cimerse virginis et marlyris, > ibi sistendo. « Die
per sanctum "Willebrordum sanclse Cunerse virginis Duodecima, sancli patris Onufrii. El sancli patris
et marlyris. Qusecum, » ele., ul GREVEN. « In Meso- Pétri Alboniii. » lu monte Allio vide J.anningum in
polamia, sancli Maruthse episcopî et confessoris, 'de Àclis,.'
Idîhus. Die 15.
Romsevia Ardeatina, natalis sanctse Feliculse virginis et martyris, quse noïens nubere-, née idolis immo-
lare, tradita est cuidam vicario, qui fecit eam perseveraniem in confessione Chrisli, post tenebrosam cuslo-
diam et famis inopjam, tevari in equuleo el sic- demum deponi el prsec-ipitari in cloacam. Eodem die»
sancti Fandibe presbyteri j. qui apud Cordubam- eivitatem, capile amputato-, marlyrium sumpsil.
NOTJï.
Sumitur textus exsneriniem, Tornacen.,. Antuerp.rMajore, Muneralo, Greveno et Molano.
VARIANTES LECTIONES.
Tornacen. ante Fèliculoe omisit litulnm sancloe. B neque. In Heriniensi vero ëx prava lillerarnm frans-
Molan. auleni scripsit Foeliculoe.Mem Tornacen;, posilione; pro doacam, legilur, coaclam. Nescio quitfc,
pro imntolare snbstituit sacrijicare. De ydolis diximus Greveno in menterii venerit, dum loco Cordubam,
alibi,, uti.et de eculeo. In Molano pro nec idolis est legil, apud Columbam eivitatem.
OBSERVATIONES.
Cîtatum pridie et ssepe alibi vetustnm Fronlonis tario. De Fèliculoe geslis eadem est ratio- quse de
Kalendarium ad diem xiv Junii legil : N'àtale sancloe tola Nerei et Achillei Actorum série. Antiquum ejus
Fèliculoe,.ubi recle laudatus Fronto observai, scri- ciillum prObalissimum novimus. De pluribus plurium
bendum farte die xm, ul nempe habent Marlyrologi corporibus, sub ejusdem noriiinis veneratione, vide
nostri. Atque imprimis Hierenyrmana apographa apud Henschenii et Papebroehii-Commenlarium hislori-
Florentinium uliimo ioco hoc die signant, Feliculi; cum. Nolanlur prseterea hac die in Beda Africain
sed do Feticula sermonem esse editor non dubilat, martyres, Lucianus, Fortunatus et Crescentianus. Quo-
ex anliquissimo.Epternacensi sulficienter edoclus. rum postremum omisit Rabanus, contra quam faciant
Romoe sanctoe Fèliculoe, diserte memoral Beda, et codices Usuardini médise noise, qui in secundo pas-
post eum Rabanus, cura elogio. Clarius Romanum sim defieiu.nl. In Hieronymianis additur Tectu, quam
parvum : Romoe,. sanctoe Fèliculoe virginis martyris. in Auclariis notatam invenies. De Notkero nihil diei
Clarissime et expressissime Marlyrologïis Viennensis, potest, cum in eo lacuna sit usque ad xm Kalendas.
ex cita la non semel mense Maio Marcelli ad Nereum Nosler Africanos illos omnino prseteriil, Corduben.T
et Achilleum relaiïone, tolam suam panegyrim con- sibus suis magis intentas, quorum plures hoc-mense?
lexensj cujps epitomen nitidissime ab Usuardo con- commémorai, ut m, Isaacum, vu, Petrum, Habentium
tractam, laierculum noslrum reprsesental. Wandal- et Jeremiani, etc.; vm, A6unamm;quibusque alios aliis
bertns paucis mulla non inconcinne eompleclilur : diebus ex Eulogio Acta nostra adjungunt. Hac igitur
Mus illustrâtFelicula virgocruore, Fandilam presbylerumab Usuardo celebrari, et su-
Lac, Pelronilla, libi, vertmm quamjupxit et setas. Q periora omnia genuina ejus esse, putamus quam cer
Ubi alludilur ad vocem collactaneam, de-qua eliam tissiiiium.Videsis Fandilse Acla ex Eulogii Memo-
alibi meminimus. Au non perperam Acta aliqua mss. riali lib. ni, cap. 1, in majori opéra producta, cum.
colleelaneam appellent, vide in Henschenii Comment synopsi prsevia de cultu et tempore.
AUCTARIA.
PULSANEN. sic legit: i-In Africa, natalis sanclo- CENTULEN. : « Romse, sanctse Felieul* virginis^.
runi Luciani, Fortunati, Crescenliani eiTeclse. Romse, quse fuit convirginalis beatse Pelrpitillse, qiise sub
miliario septimo, nalalis sancti Feliculi cum-sociis Flacco comité passa exstitit. Eodem die,.sancti Fan-
suis. iPtilo voluisse scribere Feliçissimi cum sociis dilse presbyteri, qui apud Cordubam eivitatem capile-,
suis, de quo eliam hac die BRUXELLEN» Colilur vero amputato marlyrium sumpsil. >
vi.Augusti. BRUXELLEN. de Felicula, post martyris, inscrit ;-:
BOSWEYR. de Felicula textui, cselera puro, interse- « Quam eum Flaccus cornes,. post exëessum beat».
rit : « quse erat eollaclanea Pelronillse virginis. » Pelronillse, vellet dtteere uxorem, et ipsa nubere
ANTUERP. et MAX.-LUBEC in prima annuntiatione nollet, » etc., usque ad fuient, ubi addilur: « Et sic
omiituntloctim,nempe, via Ardenlina. In fiiieauleni ipsa cum corona marlyrii perrexU ad Christuin.
adjungunt ::;«In Africa, sanclorum. Luciani et Cre- Romse, natale sancti Fëlicissirai, .cura sociis suis."»
scenliani. » Ubi vides déesse inlermedium Forluna- Videlur indicari is qui colilur vj Augusti. In Fandila
tum,.ut supra nioiiui, el magis patehil in seqitcnlibus. purus, pergit :. « In Africa, sanctorum Luciani, For-
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT., LEYDEN.,LOVANIEN. lunati, et Crescenliani marlyrum. Item, Iranslalio
el ERIT.ULTRAJ. BELG.sic incipiunl: « Civilale Padua, sancti Bartbolomsei aposloli. » De qua agelur xxiv
natale beali Ahthoriikconfessoris, de ordine Fralrum Augusti. « In civitate Padua, beali Antonii confesso--
Minorum, qui celeberrimus exslilit vila, miraculis ris,, ordinis fratrum Minorum..Qui vila, miraculis et
et doctrina. » Sequitur lexlus punis. In fine addilur: _ doctrina celeberrimus fuit. Item sancti Prisci episcopi.
«Iii, Africa, sanctorum Luciani el Crescenliani. » " et confessoris. El in Gandavo, Iranslalio sancli,
ALBERG. et DANIC, pares haclenUs, addunl prse- Landoaldi confessoris. > De hac et Prisco vide Prse-
terea de sanclo Antonio Patavino, posl doarina :.. lermissos.
< Hic memoria pro codicibus ulebalur, ut a summo HAGENOYEN. : « Romse via Ardealina, natale bea-
pontifiee Gregprio nono arca Tesiameiili, peculiari tse Feliculse virginis et marlyris, quse erat collaic-
uomine vocarelur. Ipter cselera autem virlutam.sua- ralis et eollaclanea bealae Pelronillse virginis, filial,
xuin miracula, quibus in vila claruil, cl in morte beali Pelri apostoli. Quam Flaccus cornes posl mor-
duos legilur, niorliios suscitasse. » tem Petronillse virginis in uxorem habere voluit^,
 151 USUARDI MONACIH 153
sed illa conseniire noluii. Sed quia-ydolis lune im- À doclriria. « In Felicula piirus est. Sed penultimo
moiare noluii, tradila est cuidam vicario, qui feeit loco : « In Africa, natale sanctorum martyrum,
eam septem jejunare diebus, et lune ducla est ad Forlunati, Luciani el Crescenliani. Eodem die, san-
jiuellas, dese Yestse consecratas, ut ibi cum eis de cti Faiidiise presbyteri, apud Gofdubam marlyri-
sacrifiera comederet, quod et renuit, et aliis septem zali. >
diebus jejunavit. Tune est incarceràta et demum in GREVEN. : « In Africa, sanctorum Luciani, Fortu-
eculeo levala, cl tune de eculeo vdeposita, et iri nati et Crescenliani. Item sancli Landwoldr. » Pulo
Hoacanr prseeipitala. Eodem die, translatio sancti Lundoaldum de quo supra. « Civilale Alernensi,
Barlholomsei aposloli ad Benevenlum. > Da Fandila beali Ceihei episcopi cognomenlo Peregrini. Qui
salis pure. Sequitur : « In Africa, sanctorum mar- .tempore beati Gregorii papse illi ecclesise [Amiler-
lyrum Crescenliani et Luciani. Apud Paduam, na- nensi] prsefuil atque ab. Umblone lyranno Longo-
tale beati Antonii confessoris, qui duos mortuos bardo niorti adjudicalus, cura' decollari non posset,
legilur suscitasse. > ligato ad collum saxo ingenli, in ftumen prsecipita-
. AQUINCINT. in fine : « In .Afrha, sanclorum Lu- tus, féliciter occubuit, slatïmque corpus sacrum cum
ciani et Crescenliani. » lapide superenalavit. Paduse, deposilio beali An-
In VicTORiN.pro Fandiloe esl. Ficandi. tonii confessoris, ordinis Minorum, vita et miraculis
MATRIC-CARTUS.-ULTRAJECT. : « Antonii confesso- celeberrimi. Hic memoria pro codicibus utebatur,
ris, ordinis Minorum. Feliculse virginis el marlyris, unde eum Gregorius IX.Archam Teslamenli appella-
Pharildis virginis. » Data esl Pharaildis Vila iv Ja- bat. Translaiio sancli Andrese[an non Barlholomsei?]
nuarii. Nescio cur hoc die repelaiur. g aposloli ad Beneventum. » Vide Prsetermissos.
, UCHELLIAN. : « In Africa, sanclorum Luciani et MOLAN. : « In civilale Padua, beali Antonii, Lu-
Crescenliani. » Vide ANTUERP. et MAX.-LUBEC. sitani Ulysbonensis, illuslris confessoris, Minoritse,
FLORENTIN. : « In Ilalia, civitate Paduana, sancli qui celeberrimus exslilit vila, miraculis et doctrina.
Anloiiini Ulissiponensis, illuslris confessoris de or- In Africa, sanclorum marlyrum Forlunali, Luciani
dine Fralrum Minorum, qui celeberrimus exslilit et Crescenliani. Gandavi", elevaiio sancli Landoaldf
vila, miraculis""et doctrina. In Africa, sanctorum sociorumque ejus; j.quos minori charactere sub-
marlyrum Luciani, Fortunati, Crescenliani et Teclse jungit : « Amanlii, Adriani, Vincianse et Landradse. »
virginis. » De quibus vide Prselerinissos. « In Claravalle obiit
CODEX S. BICALDI .: « Apud territorium Forense, Gerardus monachus, de-quo Bernardus in sermone
Iieali Regnaberti marlyris. * Vide Prseiermissos, super Cantica 26. t Est S. Bernardi frater, de quo*
ubi remiltilur ad xv Julii. in Aclis. In aliis edilionibus. De Antonio et Africa-
EDITIOLUBEC.O-COL., in Felicula modice interpo- ins ut supra. Tum : « Die décima lertia, sanclse
lai;!; iu Fandila ferme pura est., « In Africa, sancto- marlyris Aeylines [Aquilinse] el sancli Triphillii
l'iim Luciani et Crescenliani! marlyrum. Padua ci- episcopi Leucosisein Cypro. Gandavi, elevaiio, » elc.
vilale, natale beati Antonii confessoris, JJJIC, sicut Minoribus lypis : « lu Claravalle, obilus Gerardi
ANT.UERP.-MAX., ALBERG.,elc, supra. monacbi, elc. Item sancti Peregrini sive Cetsei
BELIN.primo loco : « In civilale Padua, natale Aternensis episcopi et marlyris, in Hadriensi civi-
beati Antonii, illuslris confessoris de.ordine Fralrum tate in. fluvium Piscarise mersi, tempore Gregorii
Minorum, qui celeberrimus exslilit vita, miraculis et papaî. » Vide Acla;
XVIII Kal. -.'•-. DîeU.
Helisei prophelse, qui apud Samariam Palestinse (ut bealus scribit Hieronymus) silus est,, ubi et Abdias
propheta quiescit. Apud Csesareani Cappadocise,-nalalis sancti Basilii episcopi, qui tempore Valenlis ào-
clrina et sapienlia insignis, omnibusque viriulibus fundâtus, mirabilitereffulsit: In territorio Suessionis ci-
vitatis, sanclorum marlyrumRufini et Valerii, qui aprsesideRicliovariopost illata sibi tormeniajussi sunt
decollari. Ipso die, sancli Quintiaiii presbyteri et confessoris.
'
NOT^E. •
IfaPraten., Herinien., Tornacen., Anluerp.-Maj., Rosweyd., Belini prima edilio et Molan.
VARIANTES LECTIONES.
Reliqui in texlu, Helisei, ut habel Pratensis el C répéta. Belini prima edilio ultimam annuntiaiioiieiii
alii, licet Herinien.,. Tornacen. et Anluerp.-maj, penultimse anteponit, altéra auclior esl, ul palehil in
aspiralione careanl, nullus codex legit Elizoei.Pale- Auclariis. Antuerp.-Maj. pro Rufinï, posuit Ruft.
stinoe, ul in omnibus, sed de ea et Hieronimo ssepe Tornacen post Valerii, omisit qui, unde sensus nia-
alibi et satis dictum est. Probalissimi codices con- net impertëctus. Quintiani legunt codices omnes,
formiler scribunt silus esl; Molanus, positus esl; solus Rosweyd. Quinliniani, hic autem et Anluerp.-
qui médise notse sunt, condilus est. In Anluerp.- maj. addunt tilulum marlyris, cseleri omnes solius.
Maj.- post Abdias, deest propheta; et pro quiescit, in confessoris.
Molano, requiescil. De Coesareael Cappadocioe,nihil
OBSERVATIONES.
Qui primus Latinis Faslis Elisoeuminsérait Beda, H:ec Romani parvi veroa sunt : m Câppadocia, san-
solo nomine contentas fuit, idque Rabattus secutus cti Basilii, fratris Gregorii et Pelri. Adonianum elo-
est; et ita eliam legit auctor Romani parvi, forle gium eleganter de more incontraxit Nosler, servata
cilalis anliquior, ex quo cerlissime sumpsil Ado, natalis formula, quam plerisque probalioribus
pluribus prosecuius ex sanclo Hieronymo, quse , codicibus concorditer relalam invënio; de Ordina-
Noster brevissime coraplexus est, solas ferme relë- tione, nusquam verbum. Fateor equidem memoriavn. ab eruditis
rens Elisseiet Abdisesepuliiiras. In textu noslro. se- D obilus diem figi Kal. Januarii, quo ejus
cundus est magnus Basilius, cujus natalem diserte cum Usuardo eliam reepluimiis, verum cur ad ele-
exprimit is, qui primus elogio ipsum ornavil Vien- vaiionem vel iranstalionem eorporis, ut aliqui codi-
nensis Ado, acceplum videlicel ex Romano parvo, - ces innuunt, Y'elad aliam quanivis referri causam prsesens
a quoprimitus memoriam in Mariyrologio consi- festivilas seque ae ad ordinalionemordinalionis commode
nequeat, lubens docebor, quando com-
gnalam non adverlil, qui Basilii Acta operosissime
et aecuralissime illuslravit collega noster Baértius. memoralio in Marlyrologiis anliqnioribus incogniia,
 155 MARTYROLOGIUM.— MENS. JUN. 154
etiam in recentïoribus lam rara est; et aliunde A Vales Helizseus,simulAbdias(que) rëfulgenf,
constat vocem illam Ordinaiionis, in Romanum ho- Hic quoque Valerioet Rufinomartyre gaudet.
diernum, vergente ad finem sseculo decimo sexto Qui locum poslremum occupât Qutntianus, non
primum irrepsisse. Sed alibi forle locus dabilurrem ex Hieronymo prpfluit, ubi. martyr signattircum
illam accuralius discutiendi, salis sit modo primant sociis,-sed ab Usuardo,! nescio unde, primum pro-
festivitalis hodiernseOriginemet séquoias ostendisse.' ductus est, et substitatus
In Adonpsecundoloco ponuntur Rufinusel Valerius, quem nolarat Ado, illo, Etherto Viennensi episcopo,
ut ssepe solilus est, Yien-
nullo ornali eldgio, quemadmodum et Rabauus èos nensem prsetereunte. Porro Quinlianus ille, ut pres-
annuntial. At Flores marlyrii- sériera uberius expli- byler confessor commemoratur,, non ni.'.
cat : Noster Acta se vidisse'oslendens, ex iis pau- qualem existimasse videtur is episcopus,
cissima delibavit. Crediderim .autem Adonem et hodierni, arini millësimi sexcentesimi qui ediiipnem Romani
Rabanum ex Hieronymianis apographis, ubi in non- rem reddidii, a Baronio in Nolalionibus ocîavi auctio-
nullis adjecli sunt, eos martyres primum émisse. propiigna-
lus. At Henschenius episcopum Rhutenensem liuic
Censuit olim Sirmondus, ipsorum hisloriam probant
esse ac minimedubiam. Magno etiam. in pretio apud synonymum rejicit ad xm Novembris, .qno die in
Romano reeolitur, ut episcopus Arvemensis, idem
Henschenium fuisse, patet ex hodierno ejus. com- ipse qui antea . Ruthenensis fueral, de quo meminit
mentario. Certe antiquitate sua venerandam esse, Turonensis in Vilis Patrum.cap. 4, ni suo
fateri oriines coguntur. Ex ea geslorum compendiura Gregorius
loco dicemiis.'Beda noster gënuinus agit de transla-
tradidit Tillemontius toipo IV, pag. 459"; at pag. tione S. Aniani, etc., in mullis Auclariis, imo in
718 aperte cdisserit, Aclis illis fidendum non esse.
Ulri melius judicaverint, statuât erudilus lecior. TJapographis Hieronymianis posita, quse ulr.im vere
Bedse sit, dubitarë cogit .Rabani'. silenlium. Asl
Elisoeum cum Rufino el Valerio sic 'canit Wandal- Usuardina intégra leclio ex'codicibus lam diversis
bertus : - •
constantissirna est.
OclavoJuli et deno ante exordiaménsis.
AUCTARIA. •
PULSANEN. : « Helissei prophelse. El sanctse FeliT sanam civilatem 'Dorosloro, sancli Julii martyris.
cuise. > Vide die prsecedenli. < Aurelianis civitate, Qui sub Maximo prsesidemartyrii palmam accepil.'»
iranslalio eorporis beali" Aniani episcopi et confes- Colitar xxvn Maii, ubi hsee niiiriiiis expiimuntur.
soris, et liberatio civitatis ipsius ac [ab] Unirais. » « In Africa, sanclorum Galliani et Bituni presbyte-
Nalalis est xvn Novembris. « Item in Suescionis roruin et marlyrum. » Primus Ephesinus est ; de
civitate, passio sanctorum marlyrum Ruftni et Va- alio vide Prsetermissos. « In Aquilegia, natale sancti
lerii. » , . Prolhi martyris. » Indicatur Prothus Canlianorum
ANTUERP. et MAX-LUBEC, omisso Quinliano,- hsee psedagogus, de qno xxxi Maii. « Ipso die, natale san-
substituant : « Aurelianis, translaiio sanpli Aniani clorum niartyruin Affriel Quintiani presbylerorum. t
episcopi et confessoris. » Quibus copsonat,codex " Afram » forte'dicere voluit. « Yiemia, sancti Eucberii
UGELLIAN, ul passim alibi soiet. episcopi et confessoris. » Nomina mutât, voluit di-
MUNERAT. secundo loco : « Aurelianis, sancti cere Etherii. « Item sancti Ignàtii episcopi. » AnCon-
Aniani confessoris atque ponlificis. » Cselera purus slantinopolilani , qui colilur xxm Octobris V De
est. , Aniano, ul supra. In fine : « Ilem Teclse virginis. »
GREVEN., tertio loco : « Aurelianis, sancli Aniani C Forle martyrem indicat, nempe Quintiani sociam.
episcopi et confessoris. • De reliquo purissiiiius. HAGENOYEN. : « DeposilioHelizseiprophelse, in cujus
ANTUERP-MAX., de Basilio, ad fineui elogii sub- nativitaie vilula una aurea niugilum dédit, qui au-
jungil : « Ipse idem sanctus eliam ipsa Circumci- diebatUr in Jérusalem. Qui per Hèliam prophelam
sionis die festivatur, » ul in. Observalione salis unelus est propheta, cui,semper poslea adbspsit. Qui
dictum est. Déficit in annraitiaiiotie ullima. et Heliam in coelumferri vidit, el pallio HeliseJor-
ULTRAJECT., LEYDEN.,LOVAN.el EDIT. ULTRAJ- danem divisit : miracula plura fecit et duos mor-
BELG.,lextum salis purum habent usquead"« QUin- tuos sûscilavit. Reges Israël et Syrise iriunxît, et
tiani, «quo careni", ut prsecëdens. facta illorum bona et mala prophetizavit. Deinde
' ALBERG. et DANIC,agtinl de Elisseo et de Suessio- apud Samariam, » etc., Basilii elogium resecat, in
nensihus. Cselera desuul. De Basilio egëruht i Ja- Rufino et Valerio purus. « Eodem die, .natale beati
nuarii. Brandani abbalis mirabiiissimi, peregrini super ma-
CENTULEN. : « Helysaei prophetsc,"qui apud Sama- rc. Hic natione Scolus erat. » Colilur xvi Maii.
riam l'alseslinse conditus est, ubi et Abdias propheta « Ipso die, translatio sancti Quinciani presbyleri et
quiescit. Csesarea' Capadocise, sancti Basilii archie- confessoris. Eodeni die,.deposilio sancli' Aniani Àu-
piscopi el. conlessoris. lu territorio. Snessionico,- relianensis episcopi" et confessoris. » "Hic rieberet
passio sanclorum Rulini et Valerii marlyrum sub esse « Iranslalio, » in Quinliano,; « deposilio. » Se-
Ricliovario. Aurelianis, translaiio S. Aniani episcopi quitur : « Ipso die; ordinalio "sancliNycolai episcopi
et confessoris. >.,'. Mirrensis. » In EDITIOKE LUBECO-COL. et GREVEN;
BRUXELLEN. : « Apud Csesaream Capadocise, ele- y. signatur hsee ordinalio xvi Junii. Ulri codices re-
vaiio beali el magni Basilii""episcopi et confessoris, ctius slatuant, non hic éxaminandum est, sed ad
fratris S. Gregorii Nazianzeni (Nysserii) et Pelri. diem vi Decenibris. .- . i >
Cui Chrislus cum suis apostolis appareils, înini.ste- AQUICINCT. de Quinliano habet, « presbyteri et
rium Misssedocuit, el cujus precibus Ell'rem Syrus martyris ; « sed Quintiani plures hoc die in Aclis
Grsece locirlusest. Quique mortem Juliani aposlalse recenseniùr. Dein subdit : « Aurelianis, iranslalio
per revelalionem cognovit ; qui vadens ad bellum sancti Aniani episcopi et confessoris. » Quomodo
Persicum sibi in reditu destructionem Csesarea; fue- eliam habet codex BiGOTiAN.snbnota, p. 5.
rat comiiiinalus. Hic-magnus Basilius, sapienlia, et VICTORIN. et REG.SUEC sub num. 150, in fine :
doctrina insignis oinnibusque virtulibus- fttndntns «Aurelianis civitate, translatio sancli Aniani epi-
cum in,Ecclesia Dei mirabiliter effulserit, quievil in scopi et confessoris, el liberatio ipsius civitatis. »Vide
Christa Kalendis Januarii. -Cujus feslum in bac die PULSANEN. supra: t Apud Aquileiam, -sanclorum mar-
suseelevatiotiiscelebralur. Eodem die; Helizei pro- tyrum Çancii, Canciani el Cancianillse. » De quibus
phelse. Qui apud Samariam Palsestinse, quse postea xxxi Maii. .'•''"
Sebasta ccepit vôcari, -sepultus'est, ubi et Abdias DAVERON. :-« Aurelianis, translatio sancli Aniaiv}
propheta quiescit, et sanctus Joannes Baptisla. » In episcopi et conlessoris, et dedicalio sancti Salv'a-
Rilino et Yàlërio punis est.' Sequitur: « Apud Mc- toris Carrossensis. >.Si dedicalio ad Aniamin; spe^
155 USUARDI MONACHI 156
ciel, dicelur deea ad diem ejus natalem xvu Decem- ,\ die, sancti Quinciani presbyleri el Sicii confessorum,
bris, qno similia semper rcmiliimus. Aurelianis, translatio sancti Aniani, »etc. De qua
MATRIC-CARTUS-ULTRAJ. : « Rulini et Valerii mar- eliam altéra BELINIedilio.
tyrum. Basilii episcopi Çsesariensis. Helissei pro- GREVEN.Nota : « Hoc die translatas est sanctus
phète apud Samariam. Quintiani presbyteri. » Basilius, Kalendisvero Januarii obiit: Item SMIICIO-
lu VATICAN., num. 5949, deest « Elisa'i, Basilii. runi Anlheonis, Galani, et Jovini, Theodoli, Afri et
Quintiani. » Adjectum : « In Benevenio, S.'Marciani Prolhi. » Vide Acla. « Viennse, Elherii episcopi et
episcopi et confessoris. » confessoris. Gregorii episcopi et confessoris. » Quis
ALTEMPS. : « Ipso die, Quintiani presbyteri et mar- sit, nescilur. < Berlholdi confessoris. > Forte is esl,
tyris. » Melius in lexlu, « confessoris. » qui colitur xvi Junii. « Suessionis, sancli Arislionis
FLORENTIN. : «Ipso die, sanctorum marlyrum Af- confassoris. > De quo in indice Prseiermissoruni.
frii, Prolhi et Quintiani. > Vide martyres Africanos. « Tulli, iranslalio sancti Mansueti episcopi et con-
De Aniano, ut PULSANEN. « Item, sancti Igoatii epi- fessoris. » Colilur m Sepiembris. « Beatse mémorise
scopi et inarlyris CP. > de quo supra. « Iri, Pagia Basilii, prioris majoris Carlusise, qui octave "post
civilale, sanclse Autheonis et sancla' Ludiriise.>Vide sanctum Brunonem loco,.annis viginti tribus praedi-
in Aclis Antheonem. « In Epheso, sanclorum Mag- cl-amrexil dontuni, et miraculis coruseans obdonni-
gini, Gaslini et Viviani. In Africa, sanctorum Àl'rae, vit in Domino. > Vide Prseiermissos.
Quintiani, Theodoli, Thedse, Feslinse et Qjiinlia- MOLAN. in posterioribus edilionibus : « Viennse,
nillse. » Vide horum marlyrum nomina ' correctiora sancli Etherii episcopi. Syracusis,- sancli Martiani
in Actis. g episcopi, qui ab Apostolo missus, Seleucum ibi et
MONTIS SION: « Aurelianis civitate, translaiio Gordium et magnant mulliludinem convertit. Die
eorporis beali Aniani confessoris atque poulificis. » décima quarla, sancli patris Melhodii patriarchse
RÉMENS. SS: Tira. elApoll: « Remis, translatio Constahlinopolis.» Deincbaraclere minuliori : « Au»
eorporis sancti Rigoberli episcopi et confessoris. » reliants, iranslalio sanctorum Aniani, Moniioris et
Colilur iv Januarii. Fiosculi, civitatis ejus episcoporuni ; Euspicii abbalis
EDITIOLUBECO-COL. In Ellzseo inlerpolatur. Së- Miciacensis primi, Baudelii el Scubili niariyrnm, et
quilur de Valerio, etc., pure. Tum : « Apud Csesa- Agise matris sancli Lupi episcopi, el liberatio civi-
reani Capadocise, translatio sancti Basilii episcopi el tatis ab Honnis per saiicium Anianum episcopum. »
confessoris. Suessioncnsi civilale, sancli Arislionis In Prselermissis singuli ad proprium suum diem na-
confessoris. » Vide Prseiermissos. « Viennse, sancli lalem reducuntur.
Eucherii (Elherii) episcopi et confessoris. Eodem
XVU'Kal. Die 15.
In Sicilia, natalis sanclorum Vili, Modesli, et Crescentise, qui snp Diocleliano imperaiore post ollam
plumbi ferventis, post bestias et cataslas divina vîrtale superatas, cursum gloriosi cerlaminis peregerlijit
[Interserit Bouillart : » Civitate Benevenio, sancli Mercurii marlyris.] Apud Mesiam civilale Dorosloro,,
sancti Ésichii mililaris, qui cum bealo Julio comprehensus, sub prseside Maximo poslea martyrio coro-
nalus est.
NOT^E.
Puri sunt Herinien., Tornacen., Antuerpien. el Max-Lubec, Munerat., Belin., Greven. el Molan.
» De sancli Mercurii menlione, quam ex codicum iC illa reperire non potui. Forle non reslituit is cur
suorum silenlio et lilura Pralensis induçlam esse mutuo data fueranl, forte eliam sublata furla sunt.
aulumai Sollerius ; ab ejus, ju.dicio ad sanosocitlos De Alexio, margini addito, non est quod Pralensi
appello. Si vel levissinmin scriplurse discrimen su- codici moveal liiein, nam nullum est Martyrologium,
spicenlur, causam non dico, quin super inductam quod saltem in usu fuerit, quin hujusmodi addita--
esse judiceril. Addilam fuisse veruni est, sed ab mentis infarcialiir. El quid mirant ? An oporluisset
Usuardo ; unde sumplam, non liquei. illius marlyris iiitegrum volumen describi quolies sanctus aliquis in,
Acla pênes nos olim nièrent, siquideni in ms. no- Faslis addebalur î BOUILLART.
stroruin codicum indice memorantur n. 461. Sed
VARIANTES LECTIONES.
Sensus exigit sanclorum Vili, elc. : singulares sunt stro, Belini vitia sunt. Item Exilii, pro Esichii. Y4-
Greven. et Molan. irisniicli Vili, elc. Sic superfiua .delur nimium sapere voluisse Muneraïus, dum mili-
est particula el inler Vili et Modesli, quam tamen laris, quo modo Romanum parvum, Ado et Usuardus,
ndjiciunt Tornacen., Anluerp., Max.-Lubec, Mime- consumer legunt, mulavit in mililis el marlyris.
rai, et Belin. qui postremns legil Vili et Modesli Idem Muneralus cum Belino posuit Maximiano, pro.
alque Crescenlioe. De Mesia ssepe el salis dictum." Maximo. An Usuardum ex Adone côrrigere volue-
Cup Heriniensis scripserit : Apud Mesiameivitatem rinl, nescio ; cerie ita legil ulraque Adonis edilio ;
Dorosloro, non divino. Messiam, Messinam, el Doro- codices nosiri reliqui omnes, ut in textu.
OBSERVATIONES.
Nobilissimum marlyrum Sicnlorum lernarium ]) martyrum. Ado priori Hieronymianorum ordine vin-
passim célébrant Latiui omnes Marlyrologi. Hiero- dicaio, egregiam tradit Aclorum qualiumeunque
nymus imprimis, in cujus apographis ea sola oc- epitomen, a Florentinio laudatam, recitalam a Pa-
cùrrit diversilas, quod ullimum nomen in imo aut pebrochio, ex qua Nosler compendïosius suum en-
altero, génère mascnlino maie efferalur, Crescentins comium nilidissime lexuit. De palscsira, in qua mar-
vei Crescentianus. Beda, quod inirere, solius Vili tyres certaverint, non unam recenliorum Scriptoruin
meminit, at Florus socios restiluens, non conlem- opinionem recensel Florentinius, Lucanos ex Aclis,
nendo elogio omnes exornat. Rabanus de solo Vilo cum Sicnlis conciliare conatus, de quibus etiam non-
agere etiam videlur, quamvis in longioris, oralionis nulla elucidanlur in Papebrochii Commentario, quo
Suseconlextu socios non prselermiliat.-Jam ad foules curiosiores hujusmodi- rentra indagalores libenler
nostros accedamus propius. Romanum parvum sic rcmiliimus. Ad prsesens quod allinet, comperlum
enunliat : In Sicilia, Modcsti, \'i;i et Crescenlioe liabemus, anliquiores et probaliores Marlyrologos,
157 MARTYROLOGIUM.— MENS. JUN. 158
nulla de Lucania facta menlione, pugiles hosce una- A ejus singula in laterculum suum aperlissime transiu-
nimi consensu Sicilise ascribere. Porro ad Yiti et lit. Est hic Esichius vel Esychius, de quo jam supra
sociorom Acla quod attinel, ea a receniioribus vix locuti sumus xxv et xxvn Maii, ex Aclis sancli Julii,
tolerantur, ut videre esl apud Tillemontium lomo ubi in Adoniano elogio omnia habes, quae deeo re-
Y, pag. 129. Nobis placet Papehroelni de ipsis sen- ferri possunt. In Pralensi codice, post Siculos, in-
ienlia, qua nintirum probat, laie diffusum horum trusus est martyr Benevenlanus, his verbis : Ciiii-
marlyrum neutiquam dubitabilem cultum, utcunque late Benevenio, sancli Mercurii. martyris, habeique
dubioemarlyrii circumstanlioesint. El sane cnllus ille dentio consentienles ssepius codices binos . alios,
etiam ex Sacramentariis a Tillemontio citalis con- Anluerp. maj. et Rosweyd. cum collatione Aqnicin-
slanlissimus est. De eorumdem sepullura, variisque ctina. Sed manifestant additionem, erasis aliis vo-
Iranslaliombus, fuse et diligenler montimenta a Pa- cibus superscriptam deprehendit Ca'stellanus, sa-
pebrochio collecta et expensa sunt. Restât metricus tisque evincunt cseteri nosiri codices universi. Notât
"Wandalberticantus, in qUo quid Margarila facial, Caslellanus erasionem in membrana factam incipere
fateor me ignorare, nisi ex xx Julii hue importune ab imperatore, unde suspicari licet, inlerpolatorem
rétracta sit. Audi poetam :. pressiori usnm caractère, quo ad inserendum Mer-
Sepleno deno Viluscum virgine clara, curium spalium ei sufficeret. Insuper apographum
Margarilamartyriispiendorénitescil : nostrum in fine, puto ego in margine pnaelensi aulo-
HocqueModestuset aimanitet Cresceotiavirgo. graphi, adjicit : Romoe, sancli Alextii hominis Dei.
Jam vero quem nos cum Usuardo Esichinm appel- Hanc aulem annuntiationem cseieris mêlions, noise
lamus, is in apographis Hieronymianis Isicus, Isi- B codicibus incogniiam, ad Usardum minime perli-
cius, Ysicius, etc., a Romano parvo Esychius dicilur, nère tara piilamus indubitatam, quam certain est
uti in Rosweydi Adone, qui pro Maximo, ut diximus, lextum a nobis relalum vere et intègre Usuardinuni
Maximianum posuit, qua voce exceota. Noster verba esse.
AUCTARIA.
, PRATEN.De binis hujus codicis Auctariis proxime desto, etc., in fine subjungil : « Eodem die, nalale
egimus. Mercurius colilur 25 Octobris. saneti Yiti marlyris.» Hune verosimiliter credidil
ANTUERP.-MAJ. idem habet de Mercurio et eodem ab alio diversiini esse.
loco; sed in fine addit prseterea : « Ipso die, sanctse MATRIC-CARTUS-ULTRAJECT. «Viti et Modesti et
Edburgse virginis. >De qua vide in Aclis. Aliis voca- Crescentise marlyrum. Landelini abbalis. Hesychii
lur Eadburga. » mililis et Julii martyrum. > De Julio aclum esl
lîuieplaneconsonatRosvvEYD.,hoc solo discrimine, 27 Maii.
quod, ul jam diximus, scribat : « Ipsa die, sanclse Codex BIGÛTIAN. signalus D. 9 : « In Fiscanno,
Eadburgse virginis. » dedicalio ecclesise sanclse Trinitalis. »
PULSANEN : « In Lucania provincia, passio sancto- CAMBERIEN. : « Aurelianis, sancli Aniani confesso-
rum martyrum Vili, Modesliet Crescentise'. Ilem in ris. » Vide die prsecedenli.
Dorosloro, natalis sancli Ysichii martyris. Apud REG. SUEC, sub nota num. 150 : « Eodem die,
Aquileiam, sanctorum martyrum Canliani, Prolici, natale sancli Vili marlyris. » Ul VICTORIN. supra,
Clemenlis et Canliani. > Vide lotam classem-mehus FLORENTIN.-Multa hic ilerum congeruntur : « Ci-
in Aclis dislinclam. vitale Benevenio, sancti Mercurii marlyris. Apud
ANTUERP.-MAX. ULTRAJECT., LEYDEN., LOVAN., AL- Aquilegiam, sanclorum, martyrum Canliani, Croli,
BERG, DANICet EDIT. ULTRAJ.BELG.textui puro démentis et allerius Canliani. Constantinopo'li civi-
subdunt : « Eodem die, in lerrilorio Yaleticenensi, P ^ taie, sanctorum martyrum Mitii, Migetli et Mingini.
coenobio Crispini, depositio sancli Landelini abbalis Civitate Barbaria, sanctorum marlyrum Gaiani, Jo-
el confessoris, qui a Lealo Autberlo Cameracensi viani et Philippi. In Lpcania, sanclorum inar.tyrum
episcopo de sacro fonte levatus est. » Nivitii, Candidi, Canliani et Canlianillse, Prolhieri,
CENTULEN: « Apud Siciliam, sanctorum Viti, Mo- Singoni, Artheon, QuintBni et Theodoli. In Schy-
desli et Crescentise, sub Diocleliano. Eodem die, thia, sanclorum martyrum Marchi et Viti et Modesli
apud Mesiam civitate Dorostore, sancli Esichii mili- et Crescenlioe. > Hsee Hieronymiana sapiunt; sed
laris, qui cum bealo Julio comprehensus, martyrio- corrupta et mirum in modum quasi studio confusa,
coronatus est. » Paruin hic abest a purilate. quae in Aclis disliiictius expressa invenies.
BRUXELLEN. textui satis puro, subnectil : « Civitate EDITIOLUBECO-COL. sic mutai iniiium : « In Si-
Benevenio, saneti Mercurii marlyris. Ilem sanclse cilia, natale sanclorum Vili pueri, Modesli et Cre-
Edburgse virginis. In lerrilorio Valencenensi, coeno- scentise nutritorum ejus. Qui sub Diocletiano, >elc.
bio Crispini, deposilio sancti Landelini abbatis et Reliquus textus satis punis esl. In fine : « Eodem
confessoris, qui a beato Autberlo Cameracensi epi- die beatse Eadburgse virginis. »
scopo, ex prsedone ad Chrislum conversus, tria coe- GREVEN.« In Lucania, sanctorum Candidi, Cro-
uobia fundav'it. » thi, Chrisogoni. » Vide Acla. « Apud Beneventam,
HAGENOYEN. sic habet : « In Sicilia, natale-sanclo- Mercurii martyris. » Dixi supra, eum coli xxv Octo-
rum marlyrum Vili pueri, et Modesti psedagogi sui, bris. « Landelini abbalis et eopfpssoris. In Anglia,
et Crescentise. Qui sub Diocletiano hnperalorer cujus Eadburgse virgipis. »
filiam sanaverai, post ollam plumbi fervenlis, post MOLAN. : « Eodem die, in lerrilorio Valencenensi,
beslias et catasias drvina virtule superalas, poslqiiam. I) coenobio Crispini, deposilio sancli Landelini confes-
ab angelo sunt erepti, rogaverunt Dominum, ut ani- soris Chrisli el abbalis, qui a sanclo Autberlo Ca-
mse illorum tollerenlur in pace, et mox illorum ani- meracensi episcopo de sacro fonie levalus esl. Eo-
mse quasi candidse [forte columbse]coelum visse sunt dem die, sanclse Eadburgse apud Wetiianam eivita-
conscendere. » In Esichio-ferrite pures est. De Lan- tem. » Winloniam opinor. Dein minoribus lilteris :
delino repelit ea quse ex ANTUERP.-MAX., etc., supe- « Ai'vernis, Abrahre confessoris cujus vitam scribit
rius descripsimus. Sed de bis videndse sunt vitse. Gregorius Turonensis. » Ediliones alise sic habent :
geminse ipsius sancti ab Henschenio in Aclis illu- « Arvernis, sancli Abrahse confessoris. » De Ead-
stralse; ubi in Commeniario praevio-multa accurate burga, ul supra. « In territorio Valencenensi, • in
explicat circa eorporis aut parlium ejus in varia villa quse dicilur Crispinium super fluviuni Hon,
loca translaliancs, de quibus supersunt conlroversise transitas sanctissimi ac beaiissimi patris Landelini.
eliam alibi tangendse. Hic a bealo Autberlo eruditus, sed posl hialorup).
AppiciNCT., secundo loco, ul diximus, inserit : suasione deceptus, viam veritalis deseruit, sed pre-
« Civilale Benevenio, sancli Mercurii marlyris. > cibus ejusdem el angelica visilatione terrilus, postea
VicTORiN.,post lexium purum, ubi de Vilo, Mo- levocatns, et a beato Marlino papa offichim prsèdi-
159 USUARDI MONACHI ICO
calioiiis siiscipiens el eflîcaciier complens, plurimo- A ducis et martyris. » Vide de utroque in indice Pne-
riiiiique fundalor coenobiorum existons, quievil in lerniissorum. In fine minutioribus lilteris : « In Ci-
pace. Item ipso die, translatio eorporis ejusdem lïcïa, sancli Dulse inarlyris. » Esl « Tatiarius Dulas, »
sancli Landelini a Godefrido Cameracensi episcopo. cujus j^cla Grseco-Latiiiâ a nobis edila sunl. S'nice-
In Hoyo, iranslalio sancli Domitiani episcopi el tissima ea censuil Henschenius, nec curandse diffi-
confessoris. Eodem die, Iranslalio beati Mengoldi cultales Tilleniont, lomo. V, pag. 622.
XVI Kal. . Die 16.
In Galliis apud urbem Vesuntionem, sanctorum marlyrum Ferreoli presbiteri et Ferrulionis diaconi, qui
a bealo Hireneo episcopo ad prsedicandum verbum Dei inissi, poslea sub Claudio judice éxcruciati poenis,
gladio feriuntur. Anliochise, nalalis sanclorum marlyrum Cyrici et Juliti.sematais ejus,. qulpost dira ver^
bera et gravia tormenla, marlyrii sui cursum oblruncat-ione capilis. impleverunt. Lugduni, deposilio beali
Aureliani episcopi Arelaténsis. Civilale Namnetis, sancli Similiani episcopi et confessoris.
NOT.-E.
Pro lexlu slant Pralen., Herinien., Tornacen., Anluerp.-Maj., Belin., Greven. el Molan.
VARIANTES LECTIONES.
- Vesuntionem-recte scribunt Herinien.', Tornacen., B cum quibus scripsi poenis. Belin. legit poslea vero et
Anluerp.-Major, Molan. Pro quo in Pralensi est Ve- cruciati, pro éxcruciati. Cyrici est in omnibus pra?.-
suntionem; in Greven., Vesnncionem, pejusin Beli- terquam in Antuerp.-Majore, qui cum aliis eliam
no, Vescenlionensem.Solus Tornacen.habet Fereoli, scribit Tuliioe : melius in textu cum martyrologis
plures errant in secundo nomine, ul Anluerp.-Maj., antiquis. Caetera Anluerp .-Majoris errata colligo, ut
Ferrunlionis; Belin., Ferutioni's; Greven., Ferrticio- graviora pro gravia, Lugdunis, Nammetis, Smiriani.
nis.: Molanus orlhogràphiam plertimque corrigens, Ado legit Nannelis, sed codices nostri optimï Nam-
recte posuit Irenoeo, cseleri ul in textu, ii etiam qui netis, Tornacen. Nampne'tis, non Nanelis, uî Be-
diphlhongis ril'uriiuiVutPraten. maxime et Herinien. linus.
OBSERVATIONES.
Ex Adone acceplum credimus quidquid hae die in adonis elogium conlractius reddidit, omissis sociis
lexlu noslro _poiiitur,'ordine lamen non undequaque a Flore ad 444 mulliplicalis. Et hsee quidem ex
servalo; nam in illo ynliocheni Bisuntinis anlepo- prsefalorum martyrologorum venerando sensu plana
nuntur, Similianus yureliano, cujus muiationis cau- et cerla videri possent, nisi momenla gravissima
sam pulo esse omnino arbitrariam. Bisuntinorum palseslram mutandam snaderent, scribendumque
marlyrum primus hoc die memoriam faeit Beda, ex Tarsi, pro Anliochioe,\\l Romani moderni. Reforma-
quo poifsshnam encomii sui parlera Ado accepil, iis tores recte fecisse censet Papebrochius, difficullatent
dùnlaxal prsefixis, quse de Irensei missione, el loco ûisius explicans et explanans hac die, dum martyres
cerlaminis, in Beda desiderabantur. Rabanus palse- probabililer synonymes geminat, et Anliochise Cyri-
stram adjicere velle visus est. Noster Adonem prss cum cum Julitfa, el alterum Cyricum, Julillamque
oculis habens, ea decerpsil quse solilam brevilalem r alteram Tarso ascribi posse non incongrue opinatur,
non excédèrent. Alque hsee ex ipsorum marlyrum nisi magis alia placeant, quse ibidem salis verosimili-,
Actis, Gregorio Turonensi antiquioribus, accepta ter suggeruninr. Si eut hseenon sufficianl, Florenti-
sunt. Porro de eorum fide et veracitate eadem con- niuni adeal,similia ralionum momentasalis accurate
trovei'tuntur, quse de Actis aliorum trium Irensei ' expendeniein.Missis triciSi videat lecior in Aclis no-
discipulorum paucis diximus ad- 25 Aprilis. Gravia siris insignem reiationem'Graeco-Laiiiiani Theodori;
esse et'simp!icia,non omnino diflitenlur recentiores, Iconiensis de - ilhistrissimoriim horum marlyrum
verumtamen non lam sincera, ul inter selecliora a certamine, qua e fidelium manibus excipere dëbuis-
Ruinartio allégerenlur. De Ferreolo et Ferrulione set famosa illadamnala narralio apocrypha, quse
exslal veneranda memoria in Missali Gothico, seu tamen per lot, ssecula in Legendariis nonnullis
veteri Gallico a Thomasio édita pag, 559. In Hiero- perseveravit, legique eliam potest in citalis Aclis.
nymianis nomina addila censeï Florentinius 5 Sup- Esl apud Ruinartium ipsa illa Theodori episiola, a
lembris, quo die celebris est eorum invenlio polius pag, 527. Gallice breviler omnia deduxil Tillemontius
quam translatio. Qui.socios eis tribuuiil, non alios tpmoV, a pag. 3.49. Adde bis Wandalberli dislichon :.
ferme oensent a tribus-Valenlinis, Felice, Fortunalo
el Achilleo. Wandalbertus hodiernos etiam refert SedecimoCiricusJuliila cutn génitrice
citalo die 5 Sepiembris : - ! Clàrëscitvela Chrisli pieiate fideque.
NonisFerreolas cutn Ferrulione refulget. Inlerea quod nostri fori'.et muneris esl, jam exa-
Cseierum hactenus anliquiorum Mariyrologonim cinm dediirius, el damus porro' in duabus postremis
el Nostri salva manet aucloritas. Non ila in Cyrico aiinunlialionibos, quas îërnie ad apicem ex Adone
vel Quirico el Julitla, quos cum sociis. quatuor et P Nosler descripsit, antiquioribus Martyrologis pror-
quadringenlis Antfochioe diserlissime irïbuunl llié- sus inlacias, nisi quod Similianus, sub Similini no-
ronymiana apographa et Romanum parvum. Quibus mine, aliquibus Hieronymianis, forle ex Gregorio
qiioad positionem plane consentit Ado el ex hoc Turonensi, apposilus sit. Verissinium intérim est,
Usuardus. In eamdem sentenliam loquilur. Flores, quod principio dicébamus, Usuardum sua otnnia ex
cujus elogium Adoniano bine inde consonat, quam- Adone miituàtam. De duobus hisce noslris ullimis
vis illum nullatenus credam Adoni .fuisse cogniium." sanclis vïdenda sunt, quse in Syllogis suis historicis
Utrique cerlo p'rseluxerinl Acla, quse lanqiiâm apo- l'radunl Henschenius et Papebroclrlûs. Plura alibi
crypliapridem reprobala fuerunl. Ut esl, Noster non facile reperies.
'
AUCTARIA. .
PULSANEN. : « Apud civitaiém Guisiocensem, beato- q'ue sunt infixse subulse in manibus et in pedibus
rum marlyrum Ferreoli presbyteri el Ferrucionis atque in peclore : ad ' ullimiim gladio percussi
diaconi. Qui sub Claudio judice ad irocleas exlenti sunt. » 11secex Beda vel Adone. C;elera omnia dé-
et ilagellaii, deinde in carcerem reclusi, amputatis suni.'
liirguisprsedicabant'verbum Domini. Posl hoc ulris- ROSWEYD, posltextum purum adjicil V « Mogoniioc,.
 1M MARTYROLOGIUM..—MENS. JUN. 162
sanctorum. marlyrum Aurei el Jusliuse. » Acla ipso- \ FLORENTIN. : « Apud Anliochiam, sanclorum inar-.
rum salis copiose illustrata sunt. tyrum Domesli, Creseeniii el Julii cum quadringen-
ANTUERP. MAX-LUBEC el MUNERAT. lis mililibus. » Vide Prseiermissos. «Eodem die,
carenl ullima sanclorum
aniiuniialione de sanclo Similiano. Diogenis et Salurnini. » De quibus
supra.
ANTUERP. MAX.ULTRAJ.,LEYDEN., LOVAN.,EDIT.,
ULTRAJ.-BELG. de Bisuntinis fere ut PULSANEN.; BIZUNTICEN. S. Pauli, etSALiNENSisFranciscaiiorum:
nempe post «Claudio judice,» inlerserunt : «Ad « In.territorio Lingonensi, sancli Verdi presbyleri
trocleas extenli. et flagellali, deinde in carcerera et confessoris. » Recte hic scribitar Veroli, sed jam
trusi, ampulalis linguis prsedicabant verbum Dei. diximus coli die sequenli.
Post hsee subulis triginta irianibus et pedibus et In codice ABBATISGOLLIANJE : « Lugduni, deposi-
pectori eorum infixis, ad ullimum gladio fei'iun- lio beali Aurelii Arelalensis. » Lege Au-
lur. » In Antiochenis et Aureliano puri sunl, Sed reliani, ul habelurepiscopi supra in lexlu.
omisso Similiano, isubslituunt : « Apud Moguntiam,
sanclorum marlyrum Aurei ejusdem loci episcopi el EDITIOLUBEGO-COL. de Bisuntinis nil novi. addit.
Juslinsesororis ejus. » Secupdo. loco de Aureliano pure. In Auliochepis
ALBERG et DANICidem habent de Bisuntinis, sed inultum interpolala est. Sequitur, de Aureo; el Ju-,
Anliochenos ad xv Julii rejiciunt. In cseieris conve- slina, de Similiano, de YVilhelmo,de"DomnoloVien-
niunt cum proxime prsegressis. Al DANIC. proprium nensi, ut supra. «Eodem die, translaiio sancti Ri-
habet et peculiare augmeiilum popularis sancti : chardi episcopi et confessoris. » De eodem Àcttim
« Ipso die in Dacia, -in-provincia Selandise, sancli B m Aprilis. « Ipso die, ordinalio sancti Nicolai epi-
Wilhelmi abbalis, vila et miraculis clari. » Colitur scopi el confessoris. » Vide vi Decenibris, quo lola
vi Aprilis. vila illuslrabilur.
CENTULEN. : Apud Anliochiam, sanclorum marly- GREVEN.: < Rolandi connlis Cenomanensis,'socio-
rum Cyrici et Julitt.semalris ejus et aliorum simul rumque ejus Oliverii cura aliis, tempore Karoli-
passoriiin quadringenlorum quatuor. Aqu'd urbem magni ab inlidelibus occisoriun. » Vide supra. « Mar-
Vesoniionem, sanclorum Ferreoli presbyleri el Fer- tyrum quadringentoriim-quatuor-, Adone teste, cum
rucionis diaconi martyrum. Civilate Nannelis,-san- sanclis .Cyrico et Juljta passorum. Apud Maguittiani,
cti Similiani episcopi et confessoris. sanclorum martyrum: Aurei, > etc. De Doinnolo, ul
BRUXELLEN. supra. « Papponis archiepiscopi Treverensis et con-
incipit a Cyrico et Julitla, his verbis fessoris.
ferme ex Adone desumptis : « Apud Anliochiam, » Prselermiuitar. « Melis, Legunlii et Slro-
sanclorum marlyrum Cyrici et Julilse malris ejiis. ininii episcoporum el confessorum. » Vide Prseler-,
Quorum prior caicem cura acelo et synapi in os ac- missos. Dacia
«Translatio sancli Richarii episcopi. In
cepil; deinde pariler clavis afïixi, evulsisqué oculis supra. , «iranslalio-sancli Wilhelmi abbalis. > De quo
deoalvali el excoriali, et super carbones in lëclo hic Meandri confessoris. An Nicandri?,» Sed
aereo assali; deinde ferris allrili, et ampulalis lin- martyr est die sequenli. « Lutgardis virginis.
Ordinalio sancli Nicolai episcopi el confessoris. »
guis gravia lormenla; passi, martyrii sui curstim
oblruncatione capilis implëverunt, cum aliis qua- ' MOLAN.:«El in civilate Magunljaco, passio, San-'
dringentis quatuor. » De Bisuntinis fermé ul supra. P ciorum Aiirsei el Juslinse sororis ejus, qui ab Hun-,
«
Sequitur : Eodem die,- natale sanclorum Dyogenis tris vasiantibus Germaniam, in ecclesia occisi "sunl.»
el Salurnini. » Pulo conjungi Africanuui cum Siculo. Hsee ex Rabano suuipla. Tum lypis minoribus, de
« ApudMogunciam,saiictarum marlyrum Aurei, ejus- Rolando et Oliyerio, UIGRE-VENUS. Item in Wilhelmo.
dem loci episcopi, el Juslinse -sororis ejus. » Ul ha- Demum « in Aquiria, monasterio Brabantise, obiit
bent supra codices médise noise. Tum de Similiano. sancla Lutgardis, niagnse devotionis virgo, cujus vi-
Posl de Aureliano purse. In fine : « Apud Yieiinain, tam scripsit Thomas Catitipraieiisis. » Ediliones
sancli Domnoli episcopi el conlessoris.» Est in posteri'ores lilteris llalicis in texlu de Antiochenis
Aclis. insérant. «Passi sunl cura eis el alii quadringenli'
HAGENOYEN. de Bisuntinis eadem habel quse ANT- quatuor. > Iii fine de Aureo et Juslina ut supra.
UERP.-MAX,, etc., supra. Secundo loco : «Apud Mo- « Die décima sexla, sancli clarique miraculis Ty-
gunciam,» etc., ul Supra. In martyribus Antiochenis chonis Amailionlsei.lu Eischel Coiisiantiensis'"dioece-
permodice interpolalus, in Aureliano él Siiriiliano sis elevaiio sanclarum virginum Cunegundis, Mechr
salis purus est. Tum : «Itemin Anglia[lege in Dania], tundiset Vuibi'andis. Bergis, translaiio sanclseLewin-'
sancli Wilhelmi abbalis. » De quo supra in DANICO. lise virginis et marlyris. »Nalalis est xxu Julii, « Mo-1
« In Francia, Rotalatidi ducis et marlyris. » Indicat nâslerioSilhiu, invenlio preliosiss.mi eorporis sancli
«Rolandum,ide quo videsis in Prselermissis. Bèrtini, quod repertum est sub capilaneo altaris'
MATRIC-CARTUS-ULTRAJEC : « Cyrici et Julilse mar- sancti'Martini, ubi olim a besilo Folqûino iransla-
lyrum, Ferreoli. presbyleri et F'errolionis diaconi lum et recondilum fuerat anno oclingeulesimo qua-
sexlo. Jacuil aulem ducenlis et sex ferme
marlyrum. Aureliani episcopi el confessoris. El san- •Ddragesimo annis, cum primitus in sépulcre suo quievisset cen-
cli Similiani. »
tum quadraginla novem annis. » Sequiuir minori
ÇAMBERIEN. : «Eodem die, sancli Verolis confesso- characiere :% l.i Galliis, Roland! connlis Cenoma-
ris. » De eo die sequenli. « Et sanclse Juslinse vir- nensis, Oliverii et sociorum, qui juxla Pampelonem
ginis. » An Mogunlinse, an alterius? sub Pyreneis monlibus pro, Christo pugnanles, Ca-
CODEX.D. LE MARE,'sub nota A : «Ipso die,,san- rolo Magno imperanle occubuerunt. lu Aquiria mo-
cli Quintiani presbyleri et marlyris.» Forte is est, de nasterio Brabantise, obiit Lutgardis abbatissa magnse
quo xtv hujus. «Deposilio sancti Flaviani. » Si de devolionis virgo.» Quse ad ejus cullum, vitam seta-
Augustodunensi, colilur xxm Augusli. lein, elc, pertinent, diligènter in Aclis eruderala
In VATICAN.,.num. 5949, deest « Aureliani. » In sunl.
UGELLIAN. deest Similiani.

XV Kal. , '..'". Die 17.'

Romse, sànclOrum marlyrum ducentorum sexaginta duorum, qui positi sunt via Salaria veleri ad clivum
Cuciimeris. Eodem die, sancti Vulniari confessoris, admirandse sanctilatis et religionis viri. [Apud Boaii-
1«5 USUARDI MONACIH 104
tari, pro, Eod. die, ..... uiti : » In lerrilorio Biluricensi, sancli Gundulfi episcopi et confessoris.] Au-
relianis, sancli Avili presbyleri et confessoris.
NOT^E.
Hune esse vernm et genuinum lexium probant A Lubec, Munerat., Belini prima edilio, Greven elMo-
codices Herinien., Tornacen., Antuerpien., élMax- lani editiones posleriores.
a Pro S. GundulfoCarolinum autographum habet : exaralos manu, lum éditas Usuardi codices allegat.
Eodem die, S. Vulmari confessoris admirandoemsan- Quo tempore, cujus sedis episcopus fuerit sanctus
ciilaiis el reltgionis viri. Quam coinmemoralionem ex ille Gundulfus, haclenus ignoratum est, Qai transla-
Adone sumpiam delevil poslea Usuardus, et S. Gun- tionis et miraculorum hisloriam scripsit, Gundul-
dulfuin substiluil. Ulrumque erudi.te. Nam non hoc fum ait Mediolensem archiepiscopum fuisse, Mellen-
die, sed xx Julii S. Vulniarum vila excessisse suo sem episcopum dicit invita S.RadegundisVenanlius
loco dicam ; el S. Gundulfi menlio opportunius, Forlunalus. Sed neque Mediolanenses, neque Met-
quam hoc die, fieri non"potuit. Locus est, quem as- tenses suis illum prsesulibus annumerant. Neque
signavit Henschenius ipse, qui Breviarium Biluri- id exploralum fuit Usuardo, qui sedem appellare non
ceiise, tabulas ejusdem ecclesise, et purissimos cum omisisset, si nota ipsi fuisset. BOUILLART.
VARIANTES LECTIONES.
Ferme reduciuir ad librariorum vel lypographo- divum pro clivum, ubi Relin habet clivium. Rursus
runi sphalmala. Sic veiere, pro veieri, habent An- Belin., l'ulmarii, Munerat. auleiii ammtrandoeeipro
tuerp. et Max.-Lubec. In Munerat. polili pro posili ; presbyleri ei confessoris, legil abbatis el confessoris.
OBSERVATIONES.
• Haechodie Romani parvi sola cl unica annunlia- nulla nobishic disceptalio; nnnquam faciet ulleclio no-
tio : Romoe,marlyrum ducentorum sexaginta duo- slra verissime nonsilUsuardina, quoeunque lilulopo-
rum. Reliqua textus nostri verba adoniana sunt. .'.. sita fuerit, statue pro ea codicum integerriniorum
Quid de iis prselerea diei possit, nusquam reperio, consensu, qui plane evincit Guttdulfum in codicem
nisi censeantur iidem esse, qui ducenti sexaginta Pratensem, ul alias faclum loties oslendimtis, subinde
numéro arenam fodientes damnait fuerunl et in am- fuisse inlrusum, erasa forte priori aniiuniialione.
phitheatro civitatis sagillis interfecti, a SS. Mario et Magisque idadeo liquet recurrendo ad ipsani Usuar-
Marlha (de quibus xx januarii) sepulli in crypta via di perpeluam scaturiginem; Adonem, inquam, cui
Salaria, juxla clivumCucumeris. lia credidere Hen- Gundulfus ille Biluricensis plane fuit incognitos.
schenius et Papebrochius, in Syllpge sua historica Ilaque, ut ad Vulniarum regrediamur, de eo pri-
alios eis martyres, in Hieronymianis hoc die expres- mus meminit prsedielusAdo, iisdëmque prorsus ver-
sos conjungenles, de quibus mérita dubites, an cum bis laudavil, quse in laterculura suum Usuardus ma-
hisce ducenlis sexaginia duobus ullaiti aut loci aut nifeslissirae iranslulil, ul proinde dubilare nequeam,
lemporishabeanlaffiniialem. Verum in lanta rerum quin ila primitns in vero auiographo scriplum reli-
obscurilale, non video a Majorum placitis receden- querit, unde probaiiores nostri codices acceperunt.
dum, donec aliunde plus lunnnis accesserit. A» id a Atquehsec pro re noslra hic salis; si quid desiderari
Waiidalberto affundatur, ex ejus versiculis statuere palitiiur, ad xx Julii abunde in Aclis compensabimus.
poteris : De Avito. Aurelianensi nulla occurrit dillîculias, ul-
pote qui ex Beda acceptas, in omnibus codicibus
Quindecimusseptemquinquagenisqueducenlis Usuardinis consignatus est, cum eo exiguo discri-
Marlyribusjucuudamuiillil ad âslra coronam. mine, quod Pratensis cl.ei similes sistant in. presby-
Jam ad firmandam de cselero lexlus nostri ge- ' teri, reseclo Une et?confessoris. An ad apographa-
nuinain Usuardiiiain el primigeniam simplicilatem, C Hieronymiana proprie speclet, docebil Florentinius.
concurriini non solum cilaii jam codices undequa- Eum ex Beda, de more, transsumpsil Babanus, diffu-
que puri, sed reliqui ferme omnes ulcunque aucli, siorique ornavit elogio; Flores niullo breviori. Sed
iis duntaxat exceplis, qui cum Pralensi extra csetc- hseç nihil ad Usuardum , pro cujus simplieilale yin-
rorum ordinem convenire soient; soliti nempe socii dicanda nihil hic ultra dispu'iandum arbitramur.
Antuerp.-Maj., Rosweyd. el Aquicinciinus, de qui- Porro in quae de Avito vel Avilis dubia el contrùversa
bus jam loties sermo recurril, Legunt illic secundo sunl, Commeniario pag. 550 éxplical Hensche-
loco : In territorio Biluricensi, sancli Gundulfiepi-, nius, ubi eliam recle observai, Aviiuni probabilis-
scopi el confessoris; eatnque lectioneni Hensehenius sirae hune euindéni, ab Adone coiisignatum esse xix
nostrse prselërendam pulat, ex favente diei coneursu Decenibris. Cselerum ex Yitse série in Aclis noslris
et astipuiatione duorum Pralensium codicum. Verum tradila, salis refelli videlur erudiii cujusdam recen-
ut ei ullro concedamus, natalem Vulmari diemcadere lioiis opinalio, qui Dunensem Avilum ab Aurelia-
in xx Juiii Gundulfivero hac dierecolendum, quade re nensi, seu Miciacensi dislinguenduin exislimat.
AUCTARIA.
PRATEN. : Auctarium ejus et defectum abunde jâm apud eivitatem Rothomagum , translatio corperis
indicavimiis. beali Romani archiepiscopi et confessoris. > Remil-
ANTUERP.-MAJ., pralensi çonformis, in fine adjicil : tilur ad xxiil Octobris.
i Ipso die, deposilio sancli Bolulphi confessoris et BELINIedilio altéra textui superaddit : « In pago'
abbalis. » Ubi rursus adverlis Auclarium Anglicum. Bilurico, sancti Gundulfi. Eodem die, S. Possemii
ROSWEYD., ulrique priori consonans in textu, sic (Possenni) sacerdolis, mirse simplicilatis viri. »
Auclarium efformai : « Ipso die, sancli Bnlhelmi D MOLAN. in prima edilione omisit hseesola verba :
confessoris. » Sequitur deinde compendium satis « Qui posili sunt via Salaria veieri ad clivum Cucu-•
prolixum lolius hislorise Alexianse , de qua plures meris. »Alise editiones, ul diximus, purse et integrse
codices in Auclariis xvu Julii. sunl.
PuLsAttoi.: « Romse, nalalis sancli Qttiraci. »Ad- ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT., LEYDEN., LOVANIEN.,
dere polerat socios non paucos. « lu Aurelianis ci- ALBERG.,DANICet EDITIOULTRAJ.-BELG. videiilur
vitate, deposilio sancli Avili presbyleri et confes- litem velle componere, dum textui puro sitbjungunl :
soris. Nammetis civilale, beaiissimi Lini confesso- « In lerrilorio Biluricensi, sancti Gundnlphi episcopi
ris. » Fallor, ni Similinnm truncalum iiinuat, nobis et confessoris. »
Similianum, qui eliam ab aliis hoc die referlur, CENTULEN. : « Romse, sanclorum marlyrum du-,
sed nos cum Usuardo die pneeedenli. t Eo.iem die cenloriim sexaginia duorum, qui posili sunl via Sa-
165 MARTYROLOGIUM.— MENS. JUN. 166
laria veieri ad clivum Cucumeris. Aurelianis, sancli A plii abbalis. >Jam diximus, hoc nomen varie eflerri.
Aftti presbyleri et confessoris. » Deest Vulmarus ; Codex S. RICALDI. : « Lugduni, deposilio beali
de quo vide"supra Observationes. Aureliani episcopi Arelaiensis. > Ex die prsecedenti.
BRUXELLEN., in prima purus, secundo loco inse- REMENS. : SS. Tira, et Apoll. « In monasterio, quod
rit : « Et Romse, passio sanclorum Diogenis et Qui- Harsea, » vel» « Harcea nuncupalur, sancli Wulmari
riaci. » Eorum socii in Actis enumeranlur. In Vut- confessoris. Vide hicinfra, Juliani.
maro et Avito purus, subjungit : « In tcrrilorio Bilu- EDITIOLUBECO-COL. in prima pura est. Sequitur :
ricensi, sancti Bothulphi episcopi el confessoris. » « lit monle Jovis,deposilio beali Bernardi heremiise,
Voluit dicere « Gundulphi. Ipso die apud Rothonia- eximise saiiclitatis viri. Hic inter cselera irifirmiia-
gum, translatio eorporis sancti Romani episcopi et tura gênera morbum, quem physici paralysîm nonti-
confessoris. » Dies natalis est xxiu Octobris.. « Et nant, solitus est curare. > Colilur xv Junii.. De Vul-
sancti Aycadri (aliis Aichardi) abbalis Gunegiensis maro addit, « discipuli sancli Judoci confessoris. »
{Gemeticensis). Qui cum nongenlos haberet mona- In Gundulfo pura est. « In monasterio quod Arena
chos, média eorum pars, per angelum sibi noclu nuncupalur, sancti Juliani confessoris. » In Avito
prsesignala, una die migravit ad Dominum. Quos eliam pura est. « Alexandrise, sanclorum Diostori et
ipse non multo post secutus, quievit in Christo. » Marini marlyrum. i -VideAcla. De Botulfo , ut supra,
Remitiitur ad xv Septembris. «in monte Sybergensi, iranslalio sancli Innocenta
HAGENOYEN. de ducenlis sexaginia duobus addil, marlyris de societale sanclorum Thebeorum. >
quod <decollati sint subClaudio iinperatore. » Sequi- GREVEN.« Item sanclorum Diogene, Blasti, Can-
tur: « In Egypta, depositio sancli Onufrii-heremiise.B ciani. Romse, Diogenis et aliorum ducenlorum sexa-
Qui prius erat monachus inler perfeclissimos niona" ginia quatuor. Dioschori et Marini martyrum. » Vide
chos et ipse.perfectas. Qui tandem ab illis vilam Acla. « Helprardi marlyris. » Prsetermillilur. « Nich-
heremiticam Helyse in Veteri Testamento et Joannis randi et Marciani marlyrum. » De Gundulfo recle.
Baptislse in Novo Testamento {ducere yolens et) ar- « In-Tuscia civitate Emilia, Himerii episcopi et con-
guens fratres, quod illi non fièrent, quoddatis lauda- fessoris. Yereriemii episcopi Avinionensis et confes-
rent, » elc. Qusepurius ex Actis sumentar, xn soris. In pago Rolhoinagensi, sancti Romani ejusdem
Junii. Sëquilur: « In Anglia, sancli Rolulfi abbalis. » civitatis episcopi et confessoris. > De quo supra :
Alii scribunt Loculfi, sed de eodem agitur, qui « Vullrammi episcopi. » Vide Prsetermissos. « In
supra Botulphus. In Vulmaro et Avito purus est. Anglia, Bolulphi abbatis et confessoris. Hic de pro-
In fine : « Item Bisinicise ( Vesonlione) sancti Anlhi- feciu animarum semper habebat colloquium; semper.
dii episcopi et marlyris. >De quo vide Auctaria no- de gaudio felicilalis seternse in ipsius ore persona-.
slra et Acta xxv Junii. bal eulogium. Eadrii abbalis. lu Hibernia, Enolich,
AQUICINCT. in
Jam diximus superius Observatione, confessoris. » Vide de ulroque PraHernrissos. « Ju-
codicem hune concordare cum PRATEN. liani confessoris ; Alteramni confessoris. » Quis est
VICTORIN : « Assumptio Helise prophetse. > Vide hic? « Secundum aliquos hic Bernardi eremila et
prseiermissos. « El sancli Nicandri el Marciani." » confessoris, de quo supra xvu Kal. Junii. Hic raplus
CODEX PRINCIPIS URSINIa Rosemberg : « Yolinaris, est Helias curru igneo, ante Chrisluin ortuni anno
aliis Vulmari. » lia legit ëxtractum. nongentesimo tertio. » Vocalur supra Elise assum-
AMBIANEN. : « Aurelianis, deposilio sancti Avili p ptio. Vide xx Julii.
presbyteri et conTessoris. Qui cum monasteriosanctse religionis MOLAN.de Avito : « Cujus vita miraculis corusca-
fervore, sub paire Maximiani (in) flore- bat. Hic inter alia facla queindam monachunrdefUn-
ret, tandem (a) Deo laelus ereinum petiit, ubi ali- ctarn in ecclesia , cseieris fralribus somno gravatis^
qtiando comnioralus , eliam miraculis claruit, et orationé fusa ad Dominum, a morte suscitavil. Apud
postea glorioso fine in pace quievil. ».
: «Avili et Viennam, sancli Domnoli episcopir" » Ex die priori .-
MATRIC-CARTUS.-ULTRAJECT. presbyleri De Gundulfo el Possemio ( pro Posenno), ut supra;
confessoris. Romse, sanctorum marlyrum dmenio- « Item Romse, Alexis confessoris, qui paupertaleni.
runi sexaginia duorum. Wlmari confessoris. » voluntariam elegil, et post militas anxielates ethw
ÇAMBERIEN. : « Ipso die, domni Luculfi. abbatis. ». jnrias, a famulis dontus patris sui faclas-, nescienie
Erit, ni fallor, Bolulfus. paire el maire, in jejunio et orationibus in Domino
REG. SUEC sub noia num. 428: In < territorio quievit. » Colilur xvu Julii. « In Arabia , raplus in
Bidderici easlri, advenlus clarissiroi confessoris coeliim sancli Helise prophelse Domini, el Carmeli-
Chrisli Bolulfi, super cujus ferelruni , videnlibus lanse religionis Pairiarchse, qui tantàm invenil co-
cunclis, columna lucis cosinus emissa refulsii. » ram Domino gratiam, ut clauderet et aperiret coe-
VATICAN., aura. 5949, oinitliu Vulmari et Avili. » lum. » De Botulpho et Juliapo, ut supra. Minoribus
Adjicil aulem : « Benevenii, sanctorum Nicandri el typis : « Translatio Innocenta martyris ex Iegione
Marciani. Eodem die, iranslalio sancli Bartholomaei Thebsea in monta,Sibergensi. > Colitur tola legio
aposloli de lndia in Liparira. » Agendum de apostolo xxu Sepiembris. <Fulconis archiepiséopi Rhemcnsis
xxiv Augusti. et martyris. » Prsetermillilur. Editiones alise, de
ALTEMPS, : « Eodem die, sancli Posenni sacerdo- D Avito, Dpmnolo, Gundulpho, Possemio, Juliano, et
lis, niirse siniplicilalis viri. Ipso dieetapud sanctum Botulpho," répétant ea quse jam satis dicta sunt.
Edmundum, sancli Bolulphi episcopi confessoris. Sëquilur: « Cremonse, sancli Himerii episcopi iEuii-
[An non Adulphi, fratris vel socii Bolulphi?] In lise et confessoris. Die décima sepliraa , sanclonim
territorio Oxoniensi, Herlilaiido monasierio, sancli martyrum Manuelis, Sabelis et Ismaelis. In Con-
Nechlavii martyris. » Nihil de eo hac die in Aclis stantiensi dioecesi , elevaiio Chrislianse virginis. »
nostris, nihil in Prselermissis. Vide Prsetermissos. Tum minori charactere : «Item
FLORENTIN.,: « Apud Beneventunr, translatio S. Pisis , sancli Ranerii nobilis , ac poslmodum pere-
Barlholomsei apostoli. Civilale Ravenna, sanclorum grini, qui cum Hierosolymam visilasset, abslinenlia
Froni, Candri, Blasiri, Nicandri, Àhense. Doroslori, el pieniie clarus, obiil anno salmis millésime cenie-
Iphici, Cantini, Canlianse, Catiiianillse. Romse, na- sinio sex.agesimouno. > DeElia, ul supra, in edilione
lalis sancti Quiriaci. Item Romse via Salaria ad vu prima. « Ilem Fulconis marlyris, defensione Reinensis episcopi,
columnas, natale sancli Diogenis, viri virtuie et qui pro liberiatis ecclesiasticse est inte-
sanctitate clarisstmi. Alexandrise, SS. marlyrum remptus. > Diximus prselermitii. Post aimolaliones,
Diogenis et Marini. In Aqudegià, sanclorum Muscse, pivcier morem lilteris Iialicis assuilur : « Die Domi-
Cirinse, Yalerianse et Marinse. » De Iris omnibus vide lense nica ante natalem fiaptislse, in Foreslo, sanclie He-
Acla. « Civilale Rothomago, translaiio sancli Ro- (vel Halense) virginis et martyris. Qu;e Levoldi
mani archiepiscopi et confessoris. Ilem sancli Badul- régis genlilis filia unica, jussu patris marlyrim.i! tu-
 107 .. USUARDI MONACIH• ' 1«8
lit: posl mortem totclarens niiraçulis, ul illis èxci- A jus sacra; virginis corpus, in monasterio Foresl.eh.si,
tatus Levoldus paier ejus,. fidem Chrisli, baplismi ordinis sancli Benedicli prope Bruxellara quiescit. »
graiiam, simul et peccaiorum veniam acceperit. Hu- Vide hsee in Aclis deducla.
'
WTKal. Die 18
Romse via Ardeatina, natalis sanclorum'marlyrum Marci et Marcelliani fratrum,>qui a duce Fabiano tenli
el ad Slipiletn ligali, in pedibus aculos a [clavos] acceperunl. Clinique deniûm non cessarent lattdare Chri-
slum, lancea per latera transfixi, cum gloria martyrii ad siderea régna migraverant. In Hispaniis civilale
Malaca, sanclorum marlyrum"Siriaci, el Pàulse virginis, qui post muka lormenta sibi illata, lapidibus obruti*
inler saxa animas coelo reddidérunl. Alexandrise, passio sanctse Marinse-virginis.
NOT^E. •
Sic plane referont.Praïc»., Herinien., Tornacen., Anluerp.-Maj. et Rosweyd.
» In ras. Germ. est vacuum spalium unius vocabuli. BOUILLART. -
VARIANTES LECTIONES.
Ardenlina, scriploris vilium est in Rosweyd. Deesi B leos acceperunl. Noster Adonem seculus esl, sup-
in Antuerp^Majore, martyi Km..Prselerea àrabo co- presso substanlivo clavos; quod parentiiesi inclttsi-
dices scribunt tenti ad slipilem, oraissa parlicula. et. mus. In Anluerp.-Maj. est, cessassentlaudare Domi-
Sequitur viliosa conslruclio, in pedibus aculos acce- num ; in Rosweyd., cessassentlaudare Deiun. Melius
perunl, quse et in cilalis pro textu codicibus elin oui--' in textu.-Sijderea legitPratensis, Anluerp., Malacha.
nibus ferme aliis reperilur,excepiis Greveno el-Mo- Posl Pauloe virginis, posuit Tornacensis auoe. Omnes
lano. Rosweyd. Item pbrasim mtitans sic posuit,; in concordant in nomine Marinas, pro qua soliis Pra-
pedibus.aculeos susceperunt, forle ex Flore, ubî, acu- tensis habet il/art*'.
OBSERVATIONES. .
Duorum martyrum fralrum Marci et Marcelliani Certe acla iiiilla, salleni quse fidem mereaniur, lia-
célébrera reddidere lëslivilaiein Martyrologi Latini cleiius prodila sunl; nec mullum suggerit Sylloge
anliqui omnes. lmpriniis Hieronymiana apographa Henschenii, prseter venerationem, qu;e ipsis, lan-
non omnimode conformia. Tum Beda, posl quem quam urbis patronis, Malacoesolemniter exhibeiui'.
Rabainis elogium lèxuit, ab ëo piane diversunt, quod De Marinoe, sed solo nomine, ul apud Alexandriam
Flori esse censuit Henschenius. Adde Romanum passa, agunl inter Hieronymiana Ëpternacense et
parvum ex quo Vientiensis, qui auclius enco- Corbeiense, pro qua Lucense, quem codicem sequi-
mium el elegantius çoncinriavil, non minus ele- tur Florentinius, subsliluit Marii, BlimiianumMarioe,
ganter a noslro contractant-, ut in lalerculo reprse- alii ferme dicerenl Margariloe. At enim ex prioribus
sentatum est. Omnia ex aclis sancli Sëbastiani de- Marinam accepisse credimus Rabanum , qui eam
sttmpla sunl, ul vide in noslra edilione, capile prse- elogio, vërosimiliter alieno, exornal, quod a Nptkero
sertim xxil, pag. 277, quse magis hoc dieelucidantur. ferme iransumptum est; licet is hac die adhuc im-
Celeberrima est sanclorum noslrorum memoria in perfectus sit. Çur.véro hi duo eam Antibchise iri-
Sacramentariis a Menardo el. Thomasio edilis, at- C huant invenies iri indice Prsetermissonim, in quo non
que ilem in velustis Allalii et-Fronlonis kalendariis, una Marina dislinguilur, contra Molani in prima
quidquid.in. priori legatur Marcellini. Nec Wandal- edilione.confusionen). Nosler Hieronymianis simpli-
bertus metrica oralione eos laudare prsetermisil, ad-, citer iphsesit, nisi quod virginis laureplam de suo
juncla Balbina, cui Marinam, de qua infra; substi- afljeceril. Hseé pro institulo noslro sufficiunt, res
luendam arbitramur. Sic habel :. Iota ab ovo ad xx Julii iii Aclis discnlietur; quando
Ouartnmcum deno pretiososanguinefralres consuli polerit Tillemontius lonio XVI, pag. 167.
Marcellianuspariler Marwisquesacrarunt : Atque hune pulamus germanum Usuardi lextum,
Hanc quoqueBaluin*(Mariuse),luslratmeritumque non qualem relërunl 'Grevenus et Molanus, apud
decusque. quos in prima annuiilialione post transfixi, inlêrfe-
Cyriaci, nos legimus potins Siriaci (qno modo ranlnr hsee verba : CM»»'Chrislum eliam in poenis
anliqui coilices omnes scribnitl) et Pauloe nullus confiterenlur, landiu cruciali sunt, quoad-usqueper
Usuardo prior aut sequalis, meminit. Marlyrium ipse, coronam, elc. Unde inepte geminatar phrasis, ex
rit in lexlu palet, nilida oraiiuncula corapleclilur. prsecedenlibus, cumque demum non cessarent laudare
Ast unde acceperit, nos plane lalet. Si conjecluiis Christum, salis clara et plena ; quod prolëclo ab
indulgere l'as esl, opinari licebil Usuardum, dum in Usnardina melhodo brevi .et sticcincia abhorrere
Hispania esset, aut àcta vidisse aliqtta, aut ex ho- videlur; cujus proindc genuina simplicilas longe
ininu'ra tradilione, el sanclos ipsos, et quod de illis melius a nobis ex codicibus aliis omnibus hic relata
narrari audiveral, in Franciam translulisse, unde in el expressa esl.
ejus martyrologio memoria eorimi primum' innoluit.
AUCTARIA.
BELIN., purilati proximus, ordinem invertit, D soris. Qui Vercellis civilale oriundus cl a primaevse
agens de Marina secundo loco; el in Malaceiisibus selatis flore peritise liticrarum fradilus, micanii siu-
omillens haec verba, lapidibus abruti. dio Longobardoriim philosophus : deinde vero a
GREVEN. et MOLAN. Jam diximus eos annunlialio- bëaio Germano Parisîorum episcopo cognilus, vitam
nem primam aniplificare. sancli Marcelli, prsediclse urbis aiitistilis , lolius
PULSANEN. : «'Romse, nalalis sanclorum martyrum nmndi giramini indubilanler patefecit. Post paulum
Marci. et Marcelliani. In Africa Marchie, nalalis vero lemporis, sanclo Germano segrotanle, inedia
sanctse Milise et Felicis. > Vide Acla. « Thomis, iërvcnle, angelica Visilaiione submonitus, cupiens
sanclorum Pauli et Ciriaci. Ravenna, .nalalis'-san- quoque fervore speculalionis aggredi Parisius, ac
clorum marlyrum Marlari, Felicis , Enuli el Cri- sic circa vicesimuin ab urbe riiilliarum, Dei nomine
spini. » Vide eliam Acla. <• Sancli Auibcrli \bri-. taclus, in paco quievit, » -
calensis (Abrincntensisvel Abrinc'ensis)episcopi. i ANTUEIÎP.-MAX., LUBEC,ANTUERP.-MAX., ULTRA-
MUNERAT. in fine : «In lerrilorio Senoiiensi, apn.l JECT., LEYDEN.,LpvAN.-et EDITIOULTRAJ.-BELG. in
Cellas, deposilio beali Forlunati episcopi et coûtes- prima annunlialione posl acceperunl, Adonis verba
 -169 MARTYROLOGIUM.— MENS. JUN. 170
adjiciunt : « Et in hymnisel laudibuspersévérantes. » A Emilii et Crispini. Item in Alexandria, sanclse Ma-
Sed'priores duo omittant Marinoe. rinse-virginis, quse in puerili setate, clam se londere
ALBERGEN. et DANICsimiles sunt superioribus co- feeil et monasticam vitam expeliit, Marinus.sibi no-
dicibus, sed-in principio, aliud ex Adone augmenlum men imponens; post retrusionetn multis annis in
habent, nempe, « praclarissimi Tranquillini et Mar- omni sanctitate quievit jn Domino. » Vide Prseier-
cise filiorum. » missos. « Eodem die, sancli Auterti Bricatensis
.. GENTULEN, : « Natale sancti Barlholomsei apostoli, episcopi. » Esl « Autberii Abrincensis. >
quando de insula Lippari Benevenlum translatas EDITIOLUBECO-COL. incipit : « Civitate Burdegalse,
est. » Natalis est xxiv Augusli. « Romse via'Ardea- natale beali Amandi ejusdem urbis episcopi et con-
tina, sanclorum geminorum Marci et Marcelliani, fessoris. Hic bealum Severinum Coloniensis civitatis
qui lanceis per latera transfixi ad siderea régna mi- archiepiscopum, cum summi honoris reverenlia,
graverunt. In Hispaniis civilale Malacha sanctorum angelica amnionilione suscepit, et quem nunquam
Ciriaci et Paulse virginis. Alexandrise, .sanctse Ma- prius viderat, proprio nomine salulavil, ac eidem
rinse virginis. In territorio Senonico,sancUForlunali cathedra; cessil solio. » De Marco et Marcelliano, ut
eoiscopi et-confessoris. » ALBERG.et-DANic De Malacensibus pure. Sequitur
BRUXELLEN. in prima annuntiatione omnia habet longior historia nionachatus Marinse, de quo videsis
quse ALBERGEN. et DANICIn Siriaco et Paula purus Prsetermissos.
est. Tum :' « In Africa, natale sanclorum Hermelii GREVEN.: « Bavennse, sanclorum Felicis, Emilii
et Felicis. Ravënnse, natale sanctorum martyrum et Crispini. Natalis sanctorum marlyrum Potentini
Mercurii, Felicis, Emilii et Crispini. > Vide nomina g diaconi, Felicii presbyleri, et Simplicii miliiis, in
rectitis in Actis expressa. Sequitur de Marira, pure. Steynvelt quiescenlium. » De Amando ! paulo bre-
In fine : «Eodem die, deposilio sancli Aulberli, Abri- vius quam supra. « In lerrilorio Senoniço, sancli
cacensis episcopi. » Voluit dicere, Abrincatensis. Forlunaii episcopi, vila , et erudiiione prseclari.
HAGENOYEN. post fralrum, interserit :' « Qui aiile- Cremonse, sancti Hymeri episcopi et confessoris! »
quam paterentur, corde mollescere coeperunl ad Vide die prsecedenli. i In Hibernia, Colmanni, ab-
verbaparenium et uxorum ; sed sanctus Sebastianus balis. » Vide Prsetermissos. « Beatsemémorise Elisa
suis sermonibus eos fecit esse fortes ad patiendum. beth virginis sanctimonialis in Sconaugia, cui mult-f
Qui a judice Fabiano , «etc. SeGundo loco : « In sécréta a Domino revelâlasunt,circa annum MCLVr. »
territorio Rituricensi, depositio-sancti Gundolfi epi- In priori edilione anni MDXV addebalur Cunèra, de
scopi et confessoris. > De qno die prsecedenli. In qua meminimus xn Junii.
reliquo textu salis purus est. • MOLAN. Marinse ascribitelogium, quod Antiocheme
AQUICINCT. , alla «
manu : Alexandrise , deposilio tribuit Rabanus, Iris verbis : «Quse per Olibrium
sanctse Marinse virginis. » Adhuc patent yesligia prsefeclum mulla lormenta passa est pro nomine
scriptionis purioris. Chrisli;"vincula, carceres, equuleum. et dia-
AMRIANEN. : « Eodem die, dedicatio ecclesise sancti bolus in draconis specie simililer et Quam in ^Ëthiopis
Firriiini marlyris, inlra raoenia silse. » Colilur xxv tentavit, sed per signum sanctse crucis superatus est.
Sepiembris ubi de utroque Firmino plura uolabo. Novissime vero per prsedictum prsefectum decollala,
MATRIC-CÂRTUS-ULTRAJÉCTINJ3 ila habet : « Marci sacro martyrio vitam" iinivit. > Vide Prseiermissos.
et Marcelliani martyrum. Marinsevirginis et marty- Sequitur de Fortunalo, ut Muneralus supra. Tiim :
p
^
ris. Cyriaciet Paulse virginis, lapidibus obrulorum! » « Cremonse, sancti Himeri, > etc., ut GREVENUS. Dein
AUGENSIS Canonic. Regul. : « Item Romse, in cemi- ex eodem, sed minoribus lilteris, de Amando Burdi-
tério Damasi, sanctorum Marcelli et Marci fralrum. galensi el Elisabeth Schonaugiensi. Sequitur : « In
Ternis, sanclorum Pauli et Cyriaci. » Non magna a porta Tripolis, sancti Leorilii marlyris, cujus mar-
Malacensibus" nostris dislanlia. Sed de Iris vide tyrii commenlaria Cyrus quidam scriba in tabulis
Usuardum xx Junii : « Alexandrise, sanclse Marinse plumbeïs conscripsit, et apud sancti marlyris moiïu-
virginis , Ravenna , natalis sanctorum marlyrum menlum ea deposuil, ut iis, qui.poslea fuiuri sunt,
Marlarii, Felicis, Emilii et Crispini. » Vide Acta. optimum exemplum relinqueret, in Chrisio Jesu Do-
« Ipso die, sancti Aulberli Camëracensis episcopi. > • hiino nostro. » Haclenus edilio prima uberior. In
Lege Abrincensis. aliis est elogium Forlunaii,-ex MUNERATO, usque ad
REG. SUEC, num. 428 : « In lerrilorio Senonum, patefecit ; desunt reliqua. Tum : « In Lipara, Calo-
apud Cellas, deposilio beali Forlunaii episcopi et géri. monaehi sanclissimi, de quo videtur Gregorius
confessoris. » Vide superius MUNERAT. in 4 Dialogorum mentionem facere. Die deéiina
In VATICAN., num. 5949, et UGHELLIAN. deest Ma- oetava, sancti martyris Leontii. » Sëquilur, typis
rina:, ut in ANTUERP. cl MAX.-LUBEC. piinoribus", « Civilale Burdegala, sancti Amandi epi-
: «
ALTEMPS. Ipso die, sancti Adulphi, fratris Bo- scopi et confessoris. Soonaugia, obiit Elisabeth,
dulphi abbalis. » Vide die prsecedenli in Aclis no- virgo sanctimonialis, cui multa seerela a Domino
slris. ! sunt revelata. t Marina in his edilionibus praHe-r-
FLORENTIN. : « Romse, sanctorum Felicis et JÉmi- „ missa, rejectaest ad Auctaria xx Julii, sub nomine
lii. Ravënnse; sanclorum martyrum Marlali, Felicis, " Margariloe.

lia Kal. B Die 19.

Mediolani, natalis sanctorum martyrum Gervasii et Protasii fratruin, ex quibus prioretu lam diu jussit
Aslasius cornes plumbalis csedi, quousque exhalaret spirilum : sequentem vero fuslibus csesum, capile trun-
cari. Horum sepulcra sanctus Ambrosius Domino révélante reperit, et ila iricorrupta eorum corpora, ac si
eodem die fuissent interempli. Apud Ravennam, sancli Ursicini martyris, qui sub judice Paulino, posl ni-
mia tormenta, in confessione Domini immobilis permanens, capitis abscisione niartyriiin) complevit.
" -
, NOT^l. .
Sumitar ex Praten., Herinien., Antuerp.-Maj., Leyden., Lovanien., Albergen., Danic. et edit. Ultraj-
Rosweyd., Antuerp., el Max.-Lubec, Munerat., Gre* Belg.
ven. et Molan. Ilem ex Antuerp.-Max., Ultraject.

kîRÔL. GXX1V. ... B - ''jf

171 USUARDI MONACIH 172
VARIANTES LECTIONES.
Mediolano esl in Anluerp.-Maj. el Anluerp. el A purioribus. Interempta,-error est Antuerp. et Max.-
Max.-Lubec. pejus in Rosweyd. Mediolanis. Lego Lubec. Sic maie in Molano,incorupta. De abscisione
Protasii, cum Pralensi, Herinien. et Rosweyd. licet diximus ssepius, in ea seribendi ratione codicum
plerique alii habeanl Prothasii. Priores duo scribunt lorrenle abripimur. Cselerum, capilis abscisione mrir-
Àstaius, posterior, Astacius, Munerai. Artathis, An- lyrium complevit, ipsa est Usuardi phrasis, lameisi
tverp.-maj. Anaslasius. Sequor Greven. Molan. et Ado légat consummavit, quod eodem recidit. At
codices alios cum Adone, ubi vere Aslasius, non Rosweydi codex subslitait,.eapite "truncatus «si, qua
Astachius, ut Rabanus. Recle posuit Molan.exhalaret. ferme de causa ex purorum numéro excludendus
Sed cseteri codices cogunt me scribere exalaret. Multi fuerat.
habent repperil, de quo alibi. Textus loqiiilur eum
OBSERVATIONES.
Celeberrimorum tolo orbe Christiano marlyrum, chius, a Janttingo in suppléments junii ad hune
a sanclo Ambrosio inchoata et inslilula solemnitas, diem recensendum. Brevius pleraque digessil Tille-
in omnia Martyrologia oosira transiit, hac ipsa die, montius lomo H a pag. 78, quibus junge notas ejus.a
quse inventionis, seu translations, aut devalionis po- pag. 498. Solum hune versiculum.hodie canit Wan-
tius dicenda esset, quam nalalis. Ul ut esl, apogra- dalbertus :
pha Hieronymiana medios eos inter, Nazarium et Gervasius1er denum Prolhasiusquec.oronant,
Celsum, ex alia diehuc repeiilos collocan!. An quia R
simul elevali aut iranslati sint? lia ex Puricelli dis- Par est aliorum Martyrographorum consensio in
sertalione Nazariana, slatuil Florentinius. Esl el altéra annuntiatione de Ursicino, si solum Bedam ex-
apud Romanum.parvum Commemoralio Nazarii in- et cipias. In Hieronymianis ab Hîppolylo, Vitale et
Celsi, ab Adone omnino prselerit», quse proinde Valeria non salis disjungi videtur, unde forte ausa
slilulo nostro extranea esl. Beda de Gervasio et, Rabano data eum Romoeascribendi ; qua de re vi-
Protasio non sine laudatione loquitur, cujus verba deri potest Florentinius. Romanum. parvum melius
postremam elogii nosiri parlera constituant, indenon ab Ravennoeiribuit, ex quo Ado palsestram accipiens,
Adone translata, et ex hoc a Nosti'o cum aliis, brève Ursicino aptavit elogium, a Notkero infegre
tara cerlis, accepta. Rabanus Bedam transcribens, descriptum, a Noslro ullima duntaxal .sui parle mu-
nonnulla ex Hieronyinianis admiscuit de Vitale et lilaium, omissis hisce verbis; sepukusque est in
Valeria, martyrum iioslrorum progeniloribus, quse eadem urbe a beato Vitale, paire sanctorum Gervasii
non nisi sanguinis lilulo ad hune diem pertinent, et Protasii : quse addi poteranl ad ostendendain non-
nam xxvin Aprilis Vitalem relulimus, cui uxor. in nullam utriusque annnntiationis affinitatem; quid-
Aclis conjuncta esl. Nolkerus de more satis libera- quid ad eumdein diem non pertineant. INequeenim
liter Adonem, suum fecil, licet et aliqua immuta- itovuni est sanctos reiërre alio quam nalali die con-
veril. De horum Martyrum gestis, aut passione fru- signâtes, ul de prioribus supra innuimus. Causant
stra indubilatum aliqûid qusesieris, sed non ideirco non inverisimilem pro Ursicino assignat Papebro-
minorera conseculi sunt gloriam ; ut pote quorum chius in sylloge bistorica, a curioso leclore eonsu-
illuslria mérita liiculenler demonslranl miracula p lencia. Quidquid tamen ejus sit, ex Adone procedit
prope htnumera, irrefragabilibus testibus Ambrosio, lexlus noster vere et pure Usuardinus; de cujus
Augustino, Paulino, mémorise prodila. Ab Augustino cis veriiale disputai laudalus Papebrochius, et nos pau-
haud dubie translata in Africain eorum veneratio, diximus xxvtn Aprilis. In sensu suo abundavit
in KalendarioCarthaginensi locum obtinuil. Laudata Wandalbei'ltiSjdum contra reliquos Martyrologos xx
ssepe Sacramentaria et Kalendariiun Fronlopis non Junii Vitalem retulil hoc versiculo :
minori cullu eosdem prosequunlur. Longiim-de ipsis
comnienlariuin diligentissime elaboravil Papebro- Vitalisquepaternalos sequitur duodeno.
AUCTARIA.
In TORNACEN. desunt hsee verba :. « Horum se comitatu Bruxellensi, apud Foreslum monaslerium
in capella parochialis ecclesisesibi dicala quiescit. »
pulchra sanctus Ambrosius, » etc. Cselera purissima Superius recurrit xvn Junii.
sunt. ,.
PULSANEN:« Mediolani, nalalis sanclorum mar- HAGENOYEN. post fralrum, sic habet : « Qui fue-
tyrum Gervasii et Protasii. Quorum corpora Ambro- runl filii sancti Yitalis martyris el sanclse Valorise
Stus, Deo révélante, repperit, el ita incorrupia, ac si conjugis illius. Ex quibus priorem, id esl Gerva-
eodem die fuissent intërempla. Qui cum in urbe sium, landiu jussit Aslasius, > elc pure. Sequitur:
ducerentur, quidam csecus feretri lactu lumen re- « ApudPaulino, Lygurium, natale sancli Ursicini, qui sub
» etc. usque ad « complevit. » Ubi
cepit. Ilem Romse, sanctorum martyrum Ypoliti, judice
«
Honorii, cum aliis sex. » De Iris vide Acla et Prse- subjungitur : Et quamvis hic isle ponalur, lamen
iermissos. passus legitur ante Vilajem, cujus festum est iv
CENTULEN. : « Mediolani, sanclorum marlyrum H Kalendas Maii. » Vide de his in Actis fusius.
Gervasii et Prothasii quorum paler martyr Vilalis VICTORIN. et REG. SUEC sub nota num. 150 :
et mater Valeria, boita radix, pia germina» proiu- « Ipso die, nionaslerio Caslrensi, sancti Rornualdi
lerunl. Ravënnse, sancli Ursicini marlyris. abbatis. » Ejus Acla illustrata sunl vu Februarii.
BRUXELLEN. Post fralrum inserit : « Quos Valeria DAVERONEN. : < Cenomanb, sancli Innocentii epi-
sanclo Vilali suo marilo, utrico partit edidil. Horum scopi et confessoris. » Vide in Actis.
Aslasius cornes, »etc. MATRIC-CARTUS-ULTRAJECT. : « Gervasii et Pro-
primum, scilieel Gervasimn, tasii marlyrum. Roland! comiiis et martyris, cran
Salis pure. Sequitur: « Et Celsi pueri pro Christo
» Hujus et Nazarii natalis est xxvn Ju- nuiliis aliis, ex historia Caroli imperaloris. » Vide
martyrizali. in Auclariis diximus xvi Junii. « Ursicini me-
lii. In Ursicino purus est. Tum : « Romse, sanclo- quse »
rum martyrum Ypoliti, Honorii, Evoli, Pelri, Valo- dici el martyris.S. Marise
vide Acla. CAMBERIEN. : « Romse, Silverii papse et
rise, Marcelli el Vilalis. » De'quibus
t Ilem, sanclse Alense virginis et martyris, quse Le- marlyris. » Apud Noikeram « Silveslri. » Vide xx.
voldi régis genlilis filia unica, jussu patris marly- In VATICAN, num. 5949, deest « Ursicini. » Adji-
rium ttilil, posl mortem toi clarens miraculis, ul cilur : « Sancli Romualdi abbalis el anachoreise. »
illis exciia'tus Levoldus paler ejus fidem Chrisli, FLORENTIN : « Romse, sanclorum marlyrum Hypo-
baptisini gratiam, simul et peccaloruni veniara ac- lili, Honorii, Evoli, Pelri, Yalerise, Marcelli, Vilalis
in
cepit [acaqperil.l Hujus sanclse virginis corpus,
 175 MARTYROLOGIUM.— MENS. JUN. 174
et Ursicini. » De quibus, hic valde confusis, alibi A Henriei imperaloris primi. » Jam diximus coli vu
clarius. « Ipso die, deposilio sancti Romualdi. > Februarii. « Translatio sanctse Margaretse, reginse
EDITIOLUBECO.-COL. sic ordilur : « In Hervordia, Scotise, sororis sancli Edwardi régis Anglise. » Dixi-
fesiutn visioPisgloriosseVirginis Marisemalris Dei. » mus etiam coli x Junii, ubi verai'n sanclse geneaïo
Tum de Gervasio el Protasio salis pure, nisi quod giam invenies.
in fine ad interempli addatur, « el sepulli, licel ja- MOLAN. : «Ilem saneti Romualdi confessoris. Item
cuerant fere trecentis annis.' » De Ursicino additur sanclse Alense, » elc. ut supra in RRUXELLENSI. %ed
sepullura per Vitalem, ut supra. Sequitur : « Ce- hic additur, minoribus tvpis : « Cujus elevaiio facla
nomanis, sancti Innocentii episcopi et confessoris. est anno MCXCIII. Dominica ante nalivitatem Joannis
In Scolia', sanclse Margaretse reginse! J Vita data Bapiislse, per Godscalcumabbatem AÛligeniensem, »
esl x Junii. De Bonifacioet Hildegermo, ul GREVEN. Tum : < Eo-
BELIN.textui puro in fine subjicil : «Item sancli dem die, apud urbem Vestmliensem, commeraorafio
Romoaldi confessoris. > De quo supra. sancli Stephani Protomarlyris. Cum enim sancli
GREVEN : « In Hervordia, festum visionis gloriosse Slephani brachium, auro et gemrnis prseparatum, a
semper virginis Dei genitricis Marise.Bonifacii mar- furibus esset sublatum, maximus oriebaitir luniullus
lyris, discipuli sancli Romualdi. Qui, obienta licenlïa, populi lamenlanlis el dicenlis : nihil sibi restarc
Russiam sive Sclavoniam, miro fervore , et martyrii prseter inortem, cum vitam suam in brachio palroni
desiderio, Chrisli Evangelium annuniialurus adiit. sui Stephani perdidisseni. Quem tumultum piscato-
Cumque plurimos convertissel, c-apite iruncalus, res audienles, monstrabant populo locum in fluvio,
marlyrii gloriam adeplus est. Item sanctorum Joan-. g ubi nuclum brachium sanctum., cum famine inler
nis et Benedicli, qui et ipsi a Sclavis, evangelizantes, aquas in siceo posilum, omnes simul videntes, in-
marlyrio coronari meruerunt. » Remittunlur ad dubiiatam fidem ejus miraculiposleris reliquerunt. >
xn Novembris. « Ipso die, sancti Innocentii episcopi De his et aliis ad sanction Stephanum spectantibus,
Cenomanensiset eonfessoris, Deodati episcopi Ni- agelur xxvi Decembris. Hseein prima edilione. Alise
verniensis et confessoris, Hildegermi episcopi primi de Romualdo, ut in prima. Tum : « Bisontii, cop-
Halverstadensis el confessoris, fratris sancli Lulgeri menioratio sancti Stephani. » Cselera, minoribus
Monasieriensis episcopi, Romualdi abbalis et con- lypis, ut jam descripsimus. In fine : « In urbe Cono-
fessoris, Ordinis Camaldulensis itichoaloris primi. nensiam,'sancli Sozimi martyris. » Ex solilo fonte
Hujus vitam viriulibus el miraculis inclytam Petrus Grsec'oacceptas est. Vide Acla ejus, ab Henschenio
Damiani episeopus et Cardinalis elegapli stylo de- accurate illustrata.
scribit. Obiit autem anno vitse suse cxx, tempore
XII Kal. DieW.
Romse, ueposilio sancli Novati fratris Timothei presbyleri, qui ab apostolis in fide eruditi sunt.
Horum sororesfuerunt beata Potenliana etPraxédes sacrse virgines Chrisli. Civilate Thomis sanctorum
Pauli et Ciriaci.
NOT^;.
Tex-tusesl in Praten. Herinien. Tornacen. Antuerp.-Majore, Munerat. Greven. et Molan.
VARIANTES LECTIONES.
In paucissimis différant Codices nostri. Polenlia C «is, pro Thomis, ut scribunt reliqui, qui eliam omnes
in Anluerp.-Maj. menduni esl, .uti et.Prudencianq in consentirait in Cyriaci, exceptis Pralensi et Mune-
Muneralo. Coelerum Potentianoe nomen servavimus, ralo , iu quibus melius Cyriaci ; sed nos codicum
ut est etiam six Maii, quo die natalem ejus cum torrentem sequimur. . ,
Usuardo recoluimus. In fleriniensi maie legitur Dio-
OBSERVATIONES.
De Novalo suent Manyrologia Hieronynn el Bedse ront, suppostla omnimoda citaise jam ;«sepiusalibi
cum suis. Auclor.Romani parvi ejus menioriam pri- epistolse veritate, quam a Tillemontio impugnari,
mus vindicat, hoc modo seribens :.Romoe, Novati. diximus xix Maii. Ne quid autem lric tentere assera-
fratris Timolhei presbyleri, qui ab apostolis eruditi tur, rem tolam novis. çuris exariiina.ndam remiiti-
sunl. Ipsissimis illis vernis suum A4o exordilur elo- mus ad xxi Julii, quo die in Actis de Praxede dispu-
giuni-, quod ea ferme omnia compleclilur quse ex tandum erit. . ..
Pastoris ad TimolUeumepistola in Aclis reçilànlur. Tomilani dpo Paulus et Cyriacii.$, jn nonnullis
At in bis Marlyrologiis raisquaminnuilur Polentia- Usuardi Codicibus, prsegressis tliebus indicaii, ex
nam, vel, Aitalii scribunt, Pudentianam et Praxeiiera ejus mente hac die collocandi suni, ab ipso ex Hiè-
duorum illorum fratrain Novati-et Timolhei sorores ; ronymianis accepli, prselerilis sociis,squales Nolke-
fuisse; quod Hoster priniuin asseruil, non alia ra- rus enumerat,, fonte suo panjum uberior. J^prro iquse
tione salvandum , quam qua Pastar de Novalo ait, ad hodrernam cessera speçlant, vide in Âçtis expo-
qui est frater ..noster in Domino, quemadmodum alibi Dsita, eaque confer cran alia non jnulium absimili
diximus, .Peireuillam aposloli Pelri filiam mmeu- tanna, xvin Junii recensita, atque lu Auclayis no-
pari, nempe prima jlla Chrislianorum , non carnis slris ferme relata, prseserlim in -Codicibus P!ulsa-
aut sanguinis, sed nobilipri fidei affinitale. Sic igilur nensi et Florentinis^ qui hoc mense ad Hierpnyinuni
inlelligenda sunt guse Usuardus supra duciores suos propius quam ad Usuardum accedunt. Hsee obiter
in la.lerculpJtoc die express'tl.^ui vero, el utrum dicta sint in gratiam eorum qui ista penitius jntrp-
sano sensu, .dieipossit, Noyatum et Timolheum di- spicere voluerint, salya intérim onini ,es parte
scipulos .apostolorum fuisse, docebil in Aciis Pape- Usuardini textus, si non verilale, sallem simplicitate
brochius, in benigniorem parlem facile hifleciendus, iutegcrrinia, quam uniçe nobis quserendam prqpo-
si apostoli et discipuli.appellalip non nimis îvgide suimus.
accipiatar. Et hsee quidem sic ;facilecomponi paie-
AUCTARIA.
ROSWEYD, hoc solo a puritale déviai, quod post ctum, ita hac die célébrai : « Nalalis beaiissimi ère-
Cyriaci, in fine addat : marlyrum, el aliorum. ntiise Johannis, sanctse Pulsaiiensis ecclesiseabbatis.
PULSANEN. festum propriu.mpeculiari nota disliu- Qui vivus in sseculo, se lotis viribus inorlificavit pro
 175 USUARDI MONACHI 176
Christo. Hujus venerabilis obilus exslilit xn Kal. Julii, iî sancti Vilalis martyris. » Hic et codices alii sequun-
anno incarnali Verbi nrillesimo centesimo Irigesimo lur Wandalbertum.
neno, Indiclione secunda. In Thomis civitate, nalalis VATICAN, num. 5949, omisit « Pauli, et Cyriaci. »
sanctorum Pauli, Cyriaci, Aprilise, Felicianse, Tho- Adjicil vero ; « ROntse,"nalalis sancti Silveru" papse,
mas, Felicis, Emili, Martyrise, Vitalis et Crispini qui sedit in pontificatu anno uno. Qui a Belisario
marlyris. > De his videnda sunl Acta. patricio in exsilium missus, ibidem defunctus est. »
ANTUERP.-MAX. LUBECANTUERP.-MAX. ULTRAJ. LEY- Vide elogium supra in HAGENOYEN.
DEN.LOVANIEN. EDIT.ULTRAJ-BELG. BIGOTIAN. signa- ALTEMPS. : « Ipso die, sanctse Florentise virginis.
tus P. 5, Codex D. LE MARE, sub nota B : omnes Et sancli Genulphi episcopi et confessoris. » Vide
hi post «Pauli et Cyriaci, » adjiciunt : « Felicis et indicem Prselermissorum. « Et natalis sancli Vitalis
Felicianse. > UGHELLIAN. autem, genus mutans pro martyris. » De quo supra. «Eodem die, sancli Jovini
« Felicianse, » legit « Feliciani. » presbyleri et confessoris. » Vide i Junii. « Apud Se-
ALBERGEN. et.DANICPrimo loco : « Oetava sancli ptoniam , iranslalio sancli Edwardi, régis confes-
Antonii. » Tum : « Apud Ponlianas, natale sancli soris. » Vide xviii Marlii.
Silverii papse et martyris, qui cum Arihomium pa- FLORENTIN. : « Civitate Tomis, sanclorum Paulini
triarcham, ob hseresim depositum, nollel, ad instan- [Pauli] el Cypriani [Cyriaci] Felicis et Felicinse,
tiain Anloninse Augustse, resliluere, ipsa agente, in cum aliis pluribus. Deposilio sancti Joannis abbatis
exsilium millitur, et pane iribulationis et aqua an- el eremilse Pulsanensis Ecclesise, Siponlinse dioecesis
guslise sustenlaluç, mo'rilur confessor ibidem. » Post in Apuliseparlibus; primi abbalis Ordinis Pulsaneri-
hsee sequitur lexlus saiis purus, cui eliam" in fine] g sis et fundatoris [qpi vivus in sseculo, se lotis viri-
subjungilur : « Felicis el Felicianse. » bus morlificavit pro Christo. Hujus venerabilis obi-
CENTULEN. : « Romse, sancli Novali, fratris Ti- lus exslilit anno incarnali Verbi millesimo ducenle-
molhei presbyleri, qui a sanclis apostclis erudilus simo vigesimo nono] niagnse sanctitatis viri. » Quse
fuit,-et in sanctimoiiia perseverans nugravit ad Chri- uricinis inclusa sunt, desunt in impresso. « Eodem
slurn. > Deest, « Pauli et Cyriaci. » die, sanctse Florentise virginis. » Alii scribunt « Flo-
BRUXELLEN. in prima annuntiatione purus , sic reniianse : » vide GREVEN.
prosequitur : « Apud Ravennam, sancti Vilalis mar- taleEDITIO LUBECO.-COL. «Apud insulas Ponlianas, na-
lyris, patris sanclorum Gervasii et Prothasii. Qui sancti Silverii papse, qui sedit Romse annis
pro eo quod corpus sancli Ursicini martyris subla- novem, dies undeciro. Qui cum Anlhemium, » etc.
liim sepelivit, lapidalus esl a Paulino Consulari, sub In Novato pura esl. In fine : i Felicis et Felicianse
quo el conjux ejus Valeria, nimia csede niaclala, mi- martyrum. » Tum : « Eodem die, beaii Abagari prin-
gravit ad Dominum. » Vide xxvm Aprilis. «'El natale cipis civitatis Edisse, qui scripsit epislolam Domino
sancli Silverii papse el marlyris. Qui sedit Romse nostro Jesu Christo, rogans, ul dignaretur ad eum
anno uno; et cum Anlhemium patriarcham ac Con- venire, et sanare eum ab infirmitate sua. Cui Domi-
stantinopolilanse urbis episcopum, Euiychiana hae- nus scripsit, dicens : Post mortem meam, minant
resi infectum, depositum et excommunicatum , ad libi unum de discipulis meis, qui curet te et vitam
instanliam Theodorse imperalricis resliluere notait, prseslabit. Post Ascensionem Domini, missus est ad
ipsa agente, a Rellisario, Justiniani imperatoris pa- . eum Thadseus apostolus, sicut Dominus promiserat,
tricio, deposilus et monachus factus, in Pontiam pu et baplizavit eum cum omni plèbe sua, et factura est
insulam exsilialur, et ibi pane tribulalionis et aqua gaudium magnum in illa civilate. » Vide Pretermis-
angustise pauco tempore viveas, exsul, natale martyr et sos, « Ilem sanclse Florenlianse virginis. Treveris,
confessor morluus est. Civilate Tomis, san- S. Maximini episcopi et marlyris. J Vide de Tun-
clorum marlyrum Pauli, Cyriaci, Felicis, Felicianse, ! grensi in Actis. Sequitur : « Ipso die, iranslalio S.
Emilii et Vitalis. Eodem die, sancli Crispini marly- Eduardi régis et marlyris. » Vide supra.
ris. »Num is est qui cum Crispiano colitur xxv Octo- BELIN.secundo loco de Florenlia. Tum : « Ipso
bris? « Fonlanella; monasterio, deposilio sancli Ba- die, sancli Silverii pàpse et martyris. Eodem die,
vii [ Baini ] Cavernensis [Teruanensis] episcopi el oetava sancli Antonii de Padua, Ordinis Minorum.
confessoris. Ilem Reginse virginis. » "VidePrseier- Et alibi civitate Thomis, » etc., pure. Accedit in alia
missos. * edilione : « Ipso die, sancli Genuli episcopi et con-
HAGENOYEN., principio item purus, secundo loco sic fessoris. Genulfi » ppinor, de quo in ALTEMPSIANO.
habet : « Apud insulas Ponlianas, natale sancti Sil- GREVEN. : « Item civitate Thomis, Felicis et Feli-
verii papse et marlyris, qui fuit sexagesimus posl cianse. > De Maximo ut supra. « Silverii papse et
bealum Petrum Aposlolum, et [qui cumj rexisset confessoris, qui sedit anno uno, mensibus v. Cum
annum unum et menses decerii Romanam Ecclesiam; autem nollet resliluere Anlhemium, a prsedecessore
el Anthemium patriarcham Conslantinopolitanum, suo Agapilo depositum, agente Augusla, in exsilium
ob hseresim depositum, nollet ad instanliam Anlho- missus, vilam in confessione Domini finivil. Baiani
riiseAugustse resliluere, ipsa urgente, in exsilium episcopi Ravennensis el confessoris. » Vide Prseter-
mittitur et pane Iribulationis et aqua angustise su- missos. « Civilate Sagiensi, sancti Latuini episcopi
sleiïtatus,!:moritur confessor ibidem, quia lisereticis J) et confessoris. Abagari régis Edessense civitalis et
noluii consentire. Eodem die, sanctse Florentise vir- confessoris. Hic [ut libre i Eccl. hislorise dicilur]
ginis. » Vide Prsetermissos. De Tomitanis eliam ad- epistolam Salvatori noslro misit, ab eodemque epi-
jungit : «TFeliciset Felicianse. » slolam recepil. Post Ascensionem vero Domini a
Ao.eic.iNCT. pro « Novali, > scribit « Navaii. t Et Tatheo, uno ex LXXHChristi discipulis, cum populo
in firie addit : « Eodem die, allalio reliquiarum san- suo baptizalus quievil in pace. > De eo jam diximus
éti Géôrgii Aquicincti. » Notatur autem ex Chronico supra uti et de iranslatione Eduardi, de Florentiana
qûod'Martyrologio subjungilur, rcli- [quse forte melius vocaretur Florentina] et Regina.
• Aquicinctino,
quia's illas allatasanno nrillesimocentesimo. Sëquilur MOLAN. post « Virginis Christi, lilteris Italicis in-
in «iàrtyrologio, calarao longe recenliore : « Item serïl : « In quarum gestis, de eo scribit Paslor ad
sancli Silverii papse et marlyris: > - prsediclum Timotheum germanum ejus.'» In fine, de
VICTORIN. el REG.SUEC signalus num. 150 : « Eo- Silverio, Florentiana et Antonio, ut BÈLINUS.De
dem die, sancla; Florentise virginis. » De qua supra. Latuino, ut GREVENUS.'Tum: « Deposilio sanclse
MATRIC-CARTUS-ULTRAJECT. « Silverii papse et mar- Aldegundis virginis, filisebeati Basini régis el mar-
lyris. Novali confessoris et fratris Timolhei el Po- lyris. » Dein minoribus lilteris : « Quse in Truncinio
tenlianse ac Praxedis virginum. « extra Gandavum cum paire requiescit. Eodem die,
Codex S. BENIGNI CISTERC: « Eodem die, sanclse Idse, cujus corpus servatur in ecclesia sancti Joannis
Florentise virginis. » Gandavi. » In aliis editionibus, de Laluino, ut supra.
t. Codex D. Du CHEVAL, Divion. signalus C « Nalalis <Foiilanellensi coenobio, natale sancli Baini episcopi
 177 MARTYROLOGIUM.— MENS. JUN. 178
et confessoris. Tnincinii , deposilio sanctse Alde- A potins « Patarse. > Dein : « Bergis, gloriosa translatio
gundis virginis, filisebeali Basini régis et marlyris.» sancti Osuualdi régis et sanctse Idabergse virginis. »
In Silverio et Florentia, ut supra. « Die vigesima, Vide de Iduberga hac die in Actis, de Oswa'ldome-
sacrpsancti martyris Methodii episcopi Paterse, » minit Usuardus die v Augusti.
XI Kal. Die il.
Apud Siciliam civitate Syracusa, natalis sanctorum martyrum Rufini et Martise. Civitate Csesarea Pa-
lestinse,sancti Eusebii episcopi et confessoris viri excellentissimi ingeuii et historiographi. [Bouillart.': «
In Cesarea Palestinoesancli Eusebii istoriographi.] Romse,sanctse Demetrisevirginis. Hseecum anle impium
Julianum pro fideChrisli introduceretur, in confessione spiritum emisit. In pago Madriacensi, sancti Leut-
fredi confessoris, qui in monumentum eximise sanctilatis , oralionibus suis fontem produxisse fertur de
terra. In Africa, sanctorum Quiriaci el Apollinaris.
NOT.E.
; Sola et unica Molani editio undequaque pura est.
a Alii alio loco, aliis verbis Eusebium Csesarien- B magis Usuardina sunt. At docta hsee et erudila Eu-
sem codices anuunlianl. Cum igilur nihil hic de sebiani elogii brevitas in Pralensi codice servata,
Pralensi queralur Sollerius, qua causa illum poslha- falso in aliis confessoris tilulo aucta fuerat : et cer-
buil aliis multa recentioribus, qui Sic Eusebii com- tum erat Pralensem negligere, quotiesab aiiis dis-
niemoralionemefferuiit : CivilaleCoesareaPalestinoe, creparet. Quod Si sui codices ut Pratensis, Praten-
sancli Eusebii episcopiet. confessoris,viri excellentis- sis autem ut sui codices Eusebium annuntiarent,
simi ingenii et historiographi? Si Sollerium audias vah quam iriumphasset Sollerius ! quanlis laùdibus
tamen, quo breviora sunt et simpliciora elogia, eo Usuardinam simplicitatem commendasset i
OBSERVATIONES.
Magna hodie codicumnostroruui discrepanlia, po- sebii historiographi fidem mérita suspectant haben-
tissimum oriturexEusebiiCsesariensis in Palseslina tes, id sibi nimirum arrogariint, ut Usuardi lexluhi
episcopi et Hislorise ecclesiaslicse conilitoris, apud corrumperent ; idque ità probavil Baroirius, ut nul-
aliquos omissione, apud alios divers», diceres seru- lam penilus viri memoriam in hodierno Romano
pulosa, expressione : de qua priusquam agamus, reliquam fecerit. Cseterum anliquissimo Hieronymi
certiora expédierons.Martyres Siculi Rufmus et Mar- Eptemacensi ecgrapho inscriptani fuisse Eusebium
tiq in Hieronymianis et Romano parvo notai!, hinc Itisloriographum, ultro oiiines admitlUnt, quôd'véro
ab Adone sumpti sunl, el hujus verbis ab Usuardo et in aliis solum haberetur : In Coesarea,deposilio,san-
Notkero relali. Nihilde ipsis alibi reperitur, sed eos cti Eusebii episcopi, et in nescio qua variait telectione
solosrefert YVandalbertustaliversti : Martyr Rufinus- codicis Corbeiensis ab Acherio edili, forle récentiôri
gue undenoelMartin pollenl.Demelrioevirginis, altéra manu adjectum esset, CoesareaCappadocioe,id stu-
est in Romano parvo annuiitialio, ex hoc àb Adone p^ diose arripiens Florentinius, sufficere pu ta vit, ad
translata ornalaque encomio, quod inlegram a Not- substituendum Eusebium alium, Csesaresein Cap'pa-
kero descripluni esl, a Noslro non"nihil contractant. doeia episcopum, adornata in eam rem exercitàtiône,
Qusead hanc!illustrem plane sanclam speclant, ad quam in aclis recudendam curavit Papebrochius,
memoriam Bibianseu Decembris illustrandam, re-' appositosolum Venerabilis tilulo, ut pote quem probe
misit Henschenius. Qui quarto loco a nobis refertur noveràt, in ullis unquam sanctorum labulis locum
abbas Leutfredus, is primum ab Usuardo in sacris habuisse. Laudanda sane reclissima viri utriusque
Faslis consignatus est, aliis antiquis plane incogni- intentio. At enim non solum in vetustissimo Epîer-
tus. De Leulfredo videndus Henschenii Commenta- nacensi, sed et in aliis Hieronymi apographis, per
rius, et vita post alios ab eo edila et illustrata. De- Eusebium intelligi ipsumraet historiographum, exi-
nique Quiriacus et Apollinaris, sociis pluribus ab slimo esse plusquam verisimile ; magisque adeo in-'
Hieronymoconjuncti, a Noslro ex ea classe decerpli ducor ut credain,. quod Flores ita aperle pronunliet :
sunt, tit alias ssepe factura, suis locis oslendimus. In CoesareaPalestinoe, deposilio sancli Eusebii con-
Socii in Actis suo ordine disponuntur. Alque in hisce fessoris , qui Scripluris divinis studiosissimus, et bi-
sanetis ac die referendis, passim concordant codices bliolhecoedivinoecum Pamphilo martyre diligentissi-
Usuardini melioris noise. Excipe Heriniensem, qui tnus investigator fuit. Quse ferme Hieronymi verba
Leulfredum hic prseterit, el Antuerp. majorent, in sunt de Scrip. eccl., cap. 81. Nec dubito quin Hie-
quo omiltitur annunliatio ullima. Tornacensis Leul- ronymum eliam prse oculis habuerit Usuardus, ex
fredum in ultimum locum rejicit, rescisso elogio. quo brevius suum elogium restrinxerit. Atque ex his
Nunc ad rei et diflicultalis cardinem progredimur. martyrologis Hieronymiana proxime seculis, dé ho-
D
Dixi, inter codices prsecipuos, solum Molanum rum intelligentia certius, quam ex Floreniinii conje-
undequaque purum esse, tum in quatuor prsedictis cturis sialueiiduin, nerao cordatus diflîtebitur. Neque
commemorationibus, tum eliam, ut ego quidem vero animus est, sancti litulum jnde Eusebio hislo-
censeo, m -secunda a nobis in terminis expressa : riographo yindicare, de quo consulendsesunt Yalesii
Civitate uoesarea Palestinoe,etc., quam, eadem pror- et Florentinii disserlaiiones, necnon quse adEuse-
sus phrasi, signant Heriniensis, Tornacensis cl biura Cappadocem obitër in eam rem prosecutus est
Belmus, quorum auctoriiate nitiraur, confirmala ex Papebrochius lomo IV Junii, pag. 75. allegans recen-
Aiiluerp.-maximo, Ultraject., Leyden., Lovanien., liores pro Eusebii orlhodoxia depugnanles, quibus
Albergen., Danico et aliis, ipsissima illa verba, sed et alii adjungi possent. Sed hos omnes frustra labo-
tertio vel alio loco referenfibus.-Pratensis cum gre- rare, utcunque Eusebium magni faciam,' semper
galibus geriiinis Antuerp-majore et Rosweyd. re, exislitnavi, idque adeo post alios suasil Tillemontius
non verbis convenil, nam codices illa ita legunt ; tomo VII a pag. 59 articulis prsesertim tribus ultimis,
In CoesareaPalestinoe, sancliEusebii historiographi. quibus hanc corilroversiam accurate pertractat. Id
Anluerp. et Max. Lubec. ultirao loco ponunt : Item cerie extra conlroversiam est,totis "septeme^am-
sancti Eusebii episcopiel confessoris. In solis Mune- plius sseculis, saltem ex quo Usuardi'Mai'tyrologium
ralo el Greveno Eusébius omnino expunctus est, in Ecclesia Occidentali ubique receplum est, Eusebii
pdiloruhi, opinor, scrupulo, qui dubiain aliqn'deEu- illius, cura sanclis reliquis memoriam in sacris Fa-
 179 USUARDI MONACHI 180
stis celebralaiti, quod probat, coejeslium honoribus À cujus veilla le , vel si vis orlhodoxia, prsescin-
cultunî fuisse, sic ut proinde mamfeslissime constat, dimus.
nos Usuardi textura plané germanum reddidisse; ?
AUCTARIA.
DÉ PRATEN.,HERINIEN., TORNACEN., ANTUERP.-MA-Pâleslinse, deposilio sancli Eusebii Episcopi el con^
JORE.JANTUERP. el MAX.-LUBEC, MUNERATO et GRE- fessoris. » Varia phrasis, eailem res.
VEN.,nihil dicendum superesl. In VATICAN.",iiùni. B949 , déesl,« Leuifredi,
ROSWEYD., prseter texiunï, in fine adjicil : « Civi- Quiriaci et Apollinaris. » Ssepehic corl. déficit.
lale Mogunlia, sancli Albani martyris. » ALTEMPS. : «Bituricas, sancli Radnlphi [Rodn.lfi]
BELIN.,.de Quiriaco el Apollinare addil : « Yiro- episcopi et confessoris. ïn Britannia minori, sancli
rum mirse sanctilatis. » De Leulfredo : « Iri pago Mevendi [Mavenni] confessoris. In civilale Césîrensi,
Evroieensi, » expUhcto elogio. sanclse Walburgse virginis. » Colitur xxv Februarii et
PULSAN.,« In Africa, natalis sanclorum martyrum Maii. Yide Prseiermissos.
Salurnini, Albini, Quiriaci, Apollinaris cum aliis FLORENTIN. : t In Africa , .sanctorum martyrum
quinque. El in Oriente, nalalis sanclse Januarise et Quiriaci, Apollinaris, Salurnini, Albini, Bellicii,
Primi. » De his vide acta. « In Csesarea, deposilio Crismi, Perselel Primi. In Oriente, sanclorum Primi
sancli Eusebii episcopi. » et Januarise. » Adde Africains. «Hem, sàricloriini
LOVANIEN., loco penultimo inseril : « Apud Magun- Hierperidi, Saturninse, Sergise, Hierise, Salurnini et
liam, sancli Albani presbyleri e.t martyris, qui cum Quiriaci. » Vide hsee'in Actis melius discrets. In
veritalem fidei Gothisel Àrrianis apuiï dictum locum Eusebio et Lautfredo puri surit.
prsedicaret, illi arripientes eum et foras eivitatem LUXÔVIËN. « In pago Madriacensi, saitcii Leufredi
educentes, caputejus îctu gladii absciderant. » Se- confessoris. J Melius supra. « Leuifredi. >
quitiir: « Quiriaci, » elc, pure. _ EDITIOLUBECO.-COL.
" incipit : « Apud Coloniam
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT., LEYDEN!, ALBERG., Agrippinam, in ecclesia sancli Joannis Baptistsè et
DANICel ËDIT., ULTRAJECT.-BELG., tplum texlum Cordulse; irtveiiiio sanctse Constaiitïse reginse, virgi-
consequenter decurrunl, nisi quod de Demeiria ad- nis et marlyris, de socielâte sânctarnm Undecim
dant, « sororis S. Vivianseet filiseFausti martyris;» -milliiim, quse anno Domini sicccxxvn facla est. »
el Eusebium, ul jam diximus, ex secundo in tentant Sequitur lexlus ferme punis. Deinde de Albano Mo-
locùm rejééërinl; demurii de Albano, pi'setèrëa, qiise guntino, pantin differl ab ANTUERP.-MAX., etc.-Tum :
LOVAN.habet, in fine .subdanl : « Qiiod Chrisli Mar- « Ilem Colonia Agrippitia, in monasierio sancti
tyr arripiens, manibus propriis deporlav'it ad-loctim, Marlini, commemoralio beati Eliphii martyris. >
ubi nuiic corpus ejus cirai capile requiescit. > Nola- Colilur xvi Octobris. « Treveris, sancti Martini
bis, eliam nomen « Ru fini, nnuiatum in « Rttfinse. »' secundi, episcopi et confessoris, rui eliam Tungrensi
CÉNTULEN., in prima anriuntialione punis, pergil ; prsefuit Ecclesise-.» Vide Acta.
« Romse, sanclse Demetrise Virginis, quse fuit beati GREVEN. « Apud Magunt-iam,sancli Albani presby-
Fausti filia. In.pago Màdriadiensi, sancti Leuifredi leri ei martyris. Hic cum Gothis el Arrianis fidei
abbalis. lit Africa, sanclorum Quiriaci el Apollina-; veritalem conslanter prsedicaret, illi post varia lor-
ris. Csesarea Pâleslinse, sancti Eusebii episcopi, hi- menla, extra eivitatem ejeclum decollaverunt. Sla-
storiographi eruditissirni, alque eloquënlissimi. » limquë corpus truncum , capulin manus suscipiens,
Yide Obsërvaliones. angelico ducln, in locum ubi nunc placide qUieseii,
BRUXELLEN., incipil* ApudMàgunciam, Albani....»' deporlavit. » De Eusebio inscrit : « ecelesiaslicique
ul ÀNTUÉRP.-MAX. , etc. Sequitur rie Syracusanis historiographi. t De Marlino Tungrensi, ul proxime
pure. Tuni : « In Africa, sanctorum martyrtihi Qui- C dictum. « Monichsevirginis. » An ex Ursulaiiis? Dé
riaci, Apollinaris, Saturnin!, Albini, Bellici, Spei, Elipbio, ul supra. Item de Constantia ex undecim
Çrisimii el Primi. > Vide « Acta. Ronise, sanclse millibus, de quibus xxi'Octobris. « Consecratip san-
Demetrise virginis, sororis sanclseJuliause [Biblianse], cti Jacobi miiioris apostoli. » Quid hoc sit.-non
Qiise fuerUnt filisebeati Fansli marlyris. Hsee ciira divino. .
apud impium Julianum aposiatam pro fide Chrisli MOLAN.:« Eoriëm die, sancti Marlini Tungrensis
occidenda introducerélur, in confessione Domini Ecclesise episcopi et confessoris, quieonveriilHasba-
emisit Spiritum. »In Eusebio el Leulfredo salis pu- nos et tnullis Claruil miraculis. i Sequiinlttr verba
nis, in fine addil : « Ileih Martini episcopi, » Tun- Rabani : « In Mogunlia, nalale sancti Albani marty-
grensis. ris, qui sub Diocleliano imperaiore-, de insula Nansia
HAGENOYEN., in prima aniiuniialione purus, de pergëns, cum sanclo Tbeonesio et Urso Mediolanum
Eusebio subjicil : « Qui tantuni dilexil sludium , ul venil, indeque exiens, auxilianle Domino perveni! ad
nil a Consianlino rtiagno petere vellel, nisi lantum, Gallias, ibique irt ServilioDei manensTad marlyrium
ul gesla sanctorum sibi millerel, in quibus suum pro nomine Salvatoris promplus fuit. Poslquam ail-
ingeniumad multorum utililatem exercere valeret. s lent in Auguste civilate bealus Ursus marlyrium
Sequitur de Demeiria, Quiriaco, Apollinare, ac Leul- accepil, Theoiieslus cum Albano Mogunliam perve-
fredo salis pure. In fine, de Albano Moguniino, paulo nil : diimque ibi prsedicaret verbinn Dei, ÀlUanus
prolixius qiia'rasupra retulerimus. Miscipnlus ejus marlyrium explevit; el sepultus est
ÂQUICINGT., de Eusebio, tertio loco, ut PRATENSIS, ibi juxla prsedictaiu eivitatem. » In ediiionibus.po-
nisi quod addat, « viri dôetissimi. » Atque in fine : D slerioribus, ila habet: « Eoiifemdie, sancli Marlini
« Et Eusebii. » Sèd velim scire cujtis. Tungrensis Ecclesise, elc. In Mogunlia, natale sancli
AJIBIANEN. de Eusebio sic habet : « Eoileni die,* Albani marlyris. Die vigesima secunda, sacrosancli
nalalis sancti Eusebii Gsesariensis episcopi, fide et marlyris Juliani, Tarsi. » Miriim non haberi t vige-
doctrina claris'sinii viri. » Vide Obsërvaliones. sima prima. » Verum neutre ex bis diebus colilur,
MAtRiG.-CARTUS.-ULTRAj. : « Theogtiesii episcopi sed xvi Marlii, ul esl m Prselermissis. JNotabis-eliam
et marlyris cuin sociis. » Idem verosinriliter esl, qui in hisce editionibus Eusebium loco suo exclusum,
cum Albano el Urso colilur, ulialius infra. « Marlini quasi in ap'pendiceni rejecium posl ipsa Auclaria,
Tungrensis. Eusebii episcopi Gsesariensis, Laufredi Imo in exemplo noslro anni MDLXXXIII quod fuit c.-.l-
abbalis , eximisè sanctilatis. Âîbani marlyris. Deme- legii Duaceni, a P. Joanne Gravio, qui notas margi-
trise Virginis'ei niartyrjs. » ' nales manuscriplas hinc inde addidil, el annunlis.iio
BiGoTiÀN.,sub nota D 9: «Iri pago Ebroicensi, ipsael ànnotaiiOj qua parle Eusebium hisloriogra-
àaitçti Leuifredi abbalis. »."/•''" phum speclanl, plane induclse sunt.
REG; SDEG. signalus num. 428: « In Csesarea
 181 MARTYR0L0G1UM.— MENS. JUN. 182
TLKal. Die 22.
In Britannia, sancti Albani marlyris, qui tempore Diocleliani-in Verolamio civilale, post verbera ei tor-
meuta acerba, capile plexus est. Passus est cum illo etiam unus de militibus, ëo quod eum ferire jussus,
noluerit. Apud Nolam Campanise, nalalis beati Paulini episcopi el confessoris, cujus meminit sanclus Gre-
gorius b libre Dialogorum.Claruil autem non solum eruditione et copiosa vitse sanctitate, sed eliam po-
tenlia adversus dsemones. Ipso die, deposilio sancli Nicese, Romatianse civitatis episcopi.
NOT^E.
Sumitur ex Praten., Herinien., Tornacen., Antuerp.-Majore, Munerat., Greven. et Molan
VARIANTES LECTIONES.
Britania scriptoris mendum est in Pralensi. Sed A slremtts pro noluerit, pomtnoluit. Sic Tornacen. pro
longe majus in Tornacensi omissio horum verbornm, eo. quod in texlu est, legit cujus sanclus meminit
in Verolamiocivilale. Eam urbem varie efferunl co- Gregorius. Deinde omillit autem, post claruit. Scripsi
dices. Heriniensis Verola ; Antuerp-Major, Verola- adversus doemones cum Herinien. et Molan. in qui-
mino; Munerat. Verolamio; Greven. Verolanio. Ex- bus esl (liplilhongus, ilem cum Anluerp;-Maj. et
cisa subinde est, ibique exslructum célèbre Sancti Greven. qui diphthongis carent. Pratens. habet ad-
Albani monaslerium; de quo vide in Actis. Greven. versum demonem, Munerai. adversumdemones. Ro-
et Molan., voces aliquas transponunt ; verbera acerba macianoeet Romatione, scriploria spbalmata censeri
el tormenla, pro, verbera el tormenla acerba. El po- debent.
OBSERVATIONES.
Anglorum Slephanum, ut ipsi yôcant, seu Proto- historia silenlio prselerita, forle quod ejus veritatem
mariyrem Albanum cerlatim menTorantMartyrologi suspectam habuerit. Certe, eam Flore nolam non
anliqui ad unum omnes. Cur autem'in Hieronymiano fuisse, ex loto ejus conlextu-abunde colligitur. Tu
Lucensi et AdoneAlbinus iiunecmefur,suspieâïi licet, videsis, quse de ea re loiaque Paulini vila accurate
mulationem illam in iûsismet saltem Adonis codici- disputavil Papebrochius, ad alium Paulinum Nola-
bus, per Coiomenses suDinde procuralam, ne, ul nttm, ordine lerliuin, referons, quse primo el cele-
Surius narrât, Albanus Coloniensis cum Mogunlino berrimo tribuisse videtur Gregorius. Eruditos omnes
confunderelur. Sed hsee paulo accuraiius apud Paulinianse vitse illustratores mire torsit YVandalica
Henschenium de sanclo Albino Coloniensi disseren- ea Paulini captivilas, adeé ut nonnulli cum Pagio ad
tein, expensa invenies a pag. 172. Vere an falso hsee annum ccccxxxi a num. 54-, tantum non fabulosam
dicaniur, nihil piagnopere noslra interesl, dum apud existimenl. Pluris i:obis esl magni Gregorii auctori-
reliquos omnes martyr Britannicus consianler appel- B tas, assignaia a Papebrochio ratione non incongrue
latur Albanus. Sociorum numerum non plane uni- salvanda : a qua non longe abfuit, nec lanlopere
fonniter exprimunl Hieronymiana, nec qui Bedam abborrere visus est editor Paulini opemin D. Le Brun
interpolai-uni, cilati ab Henschenio codices. Albani disserlatione 7, pag. 141, num. i. Tillemontius,
martyris simpliciler meminit Romanum parvum ; multis ultro citroque expensis, rem indecisam relin-
Beda gentis suse glorise,,insigne aplavil encomium a quit tomo XIY, a pag. 755, postquam Paulini Vitam
Rabano et Adone transcription, alque ab hoc dua- fuse adornavil eodem lomo a pag. lad 146. Nobis
bus auciura lineis, quas cum reliquis transsumpsit intérim salvi sunt Usuardi apices omnes, salis cir-
Nolkerus. Usuardus*,semper parcior, ea solum, sed cumspecte expressi. Anibos textus nostri sanctos,
verbotenus decerpsil, quse textus nosler exhibet. quibus prima el secunda annunliatio constat, sic
Alque hsee fori nosiri sunt. Bedse aliorumque de eleganler cecinil YVandalbertus:
Albano narrationes cum Analeclis ad eum spectan Albanusdecimodéfenditlaude Brilannos,
tibtis, curiose ilfustravil el digessït Henschenius, PaulinusqueNolammerilis et nomine lustrât.
quse brevius Gallice conlexta sunl a Tilleinontio lo-
mo IV, a pag. 508. Ullima annunliatio nonnullis difficullatibus, quse
De Paulino, clare pronunliant Hieronymiana : In in Aclis explanantur, obnoxia est, prseserlim circa
civilale Nota, Paulini episcopi el confessoris. Paulo identitalem Niceloe unius, quem Baronitts in duos
brevior est auclpr Romani parvi. Silel Beda; at distraxisse videlur. De csetero ex Hieronymianis
Florus elogium composuit, solam ferme pauperes eliam proficiscitur, mtttato nomine Nicei in Niceoe,
charilalem extallens. Ado hisloriam langit de Pau- non Nicelii, ul posuit Nolkerus. Nosler plane immu-
lini in Africa servilute, pro vidusefilio gloriose tôle- l latuin reliquil, quod in Adone repererat : umle palet
, râla. Rabanus solum addidil, de quo Gregorius in loium ferme textiim nostrum ex eo hic eliam pre-
libro Dialogorumjtarrat. El ila ferme Nosler prima fluxisse, oui de cselero pure et simpliciler Usuardi-
elogii sui parte, cujus partent alteram, claruit au- nus esl.
tem, etc., ex Adoiie ad verbum desumpsit, reliqua
AUCTARIA.
ROSWEYD. penultimo loco inserit:« liera Anliochise, ANTUERP.-MAX., LEYDEN., LOVAN.elEDIT. DLTRAJ.-
Juliani et aliorum DCOCXV. » Vide Acla. BELG.Primo loco de sanclo Paulino. demplis etiam
PULSANEN. incipil : « Nalalis beati Paulini Nolani verbis, incipiendo claruit, etc. Tum:de< Albano, quem
episcopi el confessoris. In-Britannia, sancli Albani Albinum vocant, pure. Tertio loco Apud Alexan-
marlyris. Qui tempore Diocleliani, » etc., usque ad, driam, in decem monte qui vocalur Ararath, sanctorum
t capile plexus est. Sed illo in terra cadente, oculi marlyrum millium. » In fine de Nicea pure.
ejus, qui eum percussil, pariler cecideriinl.« liera ULTRAJECTIN. jam diclis similis, addit de decem
s:meli Jacobi Alphei apostoli. > Vide i Maii. Ipso niillibus : « Qui omnes cum duce suo Acacio sub
die, sancli Nyceseepiscopi. » Antonino principe crucifixi, oraiione ad Dominum
ANTUERP. ei MAX.-LUBEC omillunl alteram parlent fusa, pro eorum passionem dévote celebranlibus,
elogii Paultiriani. In fine auieni : « Apud Alexan- ipsaque divinonota responso desuper misso exaudila (quse
driam, in monle, qui vocalur Araralh, passio niarly- suppositionis est) ad coelesiia [alii, cselica]régna
ruiu decem millium. » Quid in MAX.-LUBEC signili- niigraveront. »
cenl h;ec quse subduntur : « Reqre numéro DCLX » ALBERG. et DANICvix ab ULTRAJ. différant, sed in
fateor me-nescire. fine omillunl, « Nicese» Romatiani, elc.
185 • USUARDI MONACHI ", 184
CENTULEN. : «lu Britannia, sancti Albani marlyris. A EDITIOLUBECO.-COL. in texlu modice immulata
Apud Nolam Canrpanisé, sancti Paulini episcopi et est. In fine : « Monasterio Cluniaco, sanctse Consor-
confessoris, qui Christi Domini vesligia exécutas, lise virginis. Apud Alexandriam, in monte cui voca-
semelipsUmpro filiovidusein servitutem tradidit, et, . lur Ararath, » elc, cum aliquo Aclorum compendio.
Domino sibi coopérante, ad liberlatem mullos re- Vide polius Acta ipsa, vel GREVEN.
duxit. Ipso die, beali NiceseRomalianse civitatis epi- BELIN., tertio loco : « Apud Alexandriam, » etc.,
scopi. «,x. mill. crucifixorum. Eodem die, sanctse Consor-
BRUXELLEN. incipit de decem millibus, oraissa dun- tise virginis. » Tum de « Nicea, • quem «in altéra edi-
taxai oratione fusa, elc, quam dixiesse fabulositalis tione « Focam » vocat, pure. Et ibi : Item sancti
nolam. Sequitur : « Jerosolymis, natale sanclorum Jacobi Alphei aposloli. J . ,
marlyrum CCCCLXXX. > Lege MCCCCLXXX, et vide quse GREVEN. Longiorem hisloriam' texit de Crucifixî's.
de iis dicuntur in Aclis. « Ipso die, natale Marty- « Apud Alexandriam in monle Ararath, sanclorum
rum DCCCCLXXXIX. » Vide eliam in Aclis. « InBrïtan- decem millium marlyrum. Qui omnes cum duce suo
niis, natale sancli Albini, i etc., cum elogio ferme ex Agatio, sub Adriano et Antonino imperatoribus,
-Beda.descripto, quod habes in Aclis. De Paulino, exemplo Chrisli torli, alque in singulis cracibus
verbis textus adjicit : « Sed prsecipue ex eo, quod suspensi sunl. Cumque oralionem fudissent pro de-
dum pro caplivo filio viduse, se in servitutem barbari voie passionem suam celebranlibus, animas coelo
subjeeii, omnes captiyos suse urbis libère recepit. Et reddiderunt. ApparUerunl vero ibi signa illa, quse
deposilio,beati Nicese, elc. Item Jacobi Alphei apo- tempore passionis Chrisli visa fuerant. Nam terrse-
sloli ; el Jerosolymorum episcopi. » Quomodo isla J5 motus factas est magnus, petrsc scissse sunt, sol ob-
componi possint, vide i Maii. scuratus est. Erant autem nobiliores inter eos Her-
HAGENOYEN. in Albino, ipsi etiam Albino, purus, molaus episcopus, Alexander, Marcus, Eliadis, Dia-
hisloriam caplivilatisPauliiiianseamplifical, ac deinde conarius et Theôdolus. Item Alexandrise, sancli
longam aliani hisloriam texit de decem millibus in Rulini marlyris. Juliani et aliorum mullorum. In
monte Ararath, ex Aclis fabulosis, quse hic referri Frisia juxta Groninghen, translatio Wallfridi mar-
non merelur. Deest autem annunliatio ullima. lyris, Therasise uxoris ejus, et filii ejus. »»Diximus
VIGTORIN. et REG. SUEC.sub nota num. 150, in coli m Decembris. « Galgani confessoris. Rentit-
fine : « Ilem, sanclse Consorlise virginis; ilem sancli tiiur etiam ad dielam diem. « Monasterio Cluniaco,
Jacobi apostoli, fratris Joannis, qui sub Herodis sanctse Consortise virginis, » de qua superius.
jussu decollatus est. » Colilur xxv Julii. « Item san- MOLAN. : « Apud Alexandriam, » etc., ut BELINUS.
clorum martyrum MDCCCVH, qui deposili sunt in ba- Item de Consortia. Tum : « Sanctoe Orlrudis virgi-
ptislerio, quorum nomina Deus habet in libre viven- nis.» Dein charactere minori : « Cujus corpus quie-
tiura. » An ii socii sancli Albani ? scit in monasterio Sithiri, in oppido, sancti Audo-
MATRIC-CARTUS.-ÙTRAJECT. : «Walfridi, marlyris mari. J De Walfrido, elc, habet verba GREVENI.
in Frisia. » Colilur m Decenibris. « Paulini Nolensis « Item beatse mémorise Joannis Phisceri, episcopi
episcopi et confessoris. Decem millium marlyrum, Roffensis et marlyris, qui postquam mullis annis
qui passi sunt sub Adriano et Anlhonio imperatori- vitse sanctimonia ac assiduilate docendi, voce simul
bus. »... et scriptis, mira quoque liberalitate in egenos, et
REG.SUEC, num 4-28: « Ipso die, nalalis decem n benignitate in sludiosos, verum egisset episcopum,
millium marlyrum uno die coronatorum. » propler adulterii delestationem, diutissimo fidei carceri
UGHELLIAN. in fine : « Apud Alexandriam in monte mancipatur : et tandem propter unilalem et
qui vocanlur Ararath, passio martyrum decem mil- Ecclesise, quam tuebatur, cervice securim excipiens
lium. » Vide quse diximus ad HAGENOYEN. ad coeleslia régna emigrat x Kal. Julii MDXXXV. Quo
ALTEMPS. : « Eodem die, sancli Acacii cum sociis eum ante aliquot dies Thomas Morus prsecesserat,
suis. Nempe novem millibus nongenlis nohaginla eadem marlyrii corona refulgens. » Editiones alise
novem. i Agilur de iisdem in monle Ararath. Jitteris Italicis textui insérant, quod Ado Bedse ad-
FLORENTIN. : « Apud Anliochiam, sanctorum mar- jecit ; « Quo tempore, » elc. In fine : « In pago Hain-
tyrum Ganthalicse, Juliani et Grapti martyris. Ilem nocensi, super fluvium Hagnam,Landelino depositio sancti Do-
sanctorum marlyrum Ruphi el Albini cum aliis nu- mitiani confessoris. Qui beato in peregri-
méro nongentis nonaginta ' novem. » Vide in Actis nalione sua cornes individuus existons, et ab eodem
hsee omnia dislinclius. in loco eodem eremita constituais, mollis, clariis
• LUGDUNEN. S. Stephani.; « In territorio Aqtiensi, viriulibus, migravit ad Christum, et modo cum suo
sanclse consorlise virginis. » Vide cod. sequentem. magislro, felix requiescit Crispinio. » De eo actam
CAUDIACENIS prioratus : « In lerrilorio Aquensi, xv Junii. De Crucifixis, ut supra. « Eodem die, san-
natale sanctse Consorlise virginis, filise Eucberii clse Consortise virginis, in Cluniaco coenobio. In
Ltigdunensis civitatis episcopi. » Pluries recurrit. monasterio Silhiu, sanclse Orlrudis virginis. Die
.REMENS. SS, Timolhei et Apoll. : « lu pago Odo- vigesima secunda, sancli lneromarlyris Eusebii, epi-
» Se-
mince, super iluvium Malronam, vico qui vocalur D scopi Mosatensium, » lege « Samosalensium. De
Duromannis, depositio sanclse Novicse virginis. » quilur lypis minoribus de Wallfrido, pt supra. sed
Nihiide ea in Prsetermissis aut alibi reperi ; an maie Joanne Phiscero, ul ipse scribit, paulo brevius,
aliqua expressa sint, nescio. sensu eodem.
' ~
: ' : Dkr°-
ixKai. ;
.'.. Vigilia sancli Joannis Baptistse. Eodem die, sancti Joannis presbyteri, quem impius Julianus, inaudilum,
via Salaria veteri, ante simulaçrum solis decollari prsecepit. In Tuscia civitate Ulrina, sancli Felicis pre-
In Bri-
sbyleri, cujus os tandiu jussit Turtius prsefectus lapide conlundi, donec emitleret Spiritum.
tannia; natalis sanlai Edillrudis virginis, cujus corpus cum undecim annis essel sepiiltum, incorruptum
invenlum est.

Sic habent Praten., Anluerp.-Maj., Anluerp. et Ultraject., Leyden., Lovanien., Albergen., Uamc e\
Màx.-Lubec, Rosweyd., Munerat;, Belin., Greven et Edil., Ultra-Belg.
Molan. Açcedunl çodiees médisenoise, Antuerp.-Max.,
 185 MARTYROLOGIUM.— MENS. JUN. 180
VARIANTESLECTIONES.
In Greven. et Molan.ante Julianus, deest epithe- À teret, legitur in Ultraject. emisit. De Britania el Bri-
thon impius: Rosweyd., pro inauditum, maie posuit lanniis, diximus alibi. Major est diulcullas in effor-
opposilum, auditnm. Simulacrum scribunt plerique mando sanctse ipsius 'reginse et Virginis nomine.
et probaliores codices, adeoque et in texlu.relictum. Anluerp.-maj. vocat Erfe/drirfe.Antuerp., Max.-Lubec.
Decolari, in Anluerp.-Majore, païens descriptoris et inferiores Edeltrudis. Rosweyd. Ediltrudoe. Belin.
sphalma est. Utrina legunt codices prope omnes, Gelrudis.In Actis Ethelreda, Etheldreda, JEtheldritha.
aliqui Ulina, uirumque maie. Proxime ad vèrum Nos cum Pratensi, Muneralo, Greveno et Molano
nomen accessit Rosweyd. qui habet Sutria. Melius Ediltrudis ; el cum iisdem codicibus solum Virginis
scriplum esset Sulrina, sed codicibus inhserendum. tilulum adjicimus, quamvis plerique alii ex Beda et
Belini prima -edilio, posuit sancli Felicis primi, sed Adone addant et Beginoe. Antuerp.-Maj., Belin.,
hoc in edilione allera recte correclum est. Prsefecti Anluerp., Max-Lubec, elc, pro,undecim, ponunt
nomenvarie effertur : Turtius in Pralensi; in Àn- decem. Et Belin. omisit cum... esset. Rosweyd. legit,
tuerp-maj. Trucius; in Greven. et Molan. Turgius. esl invenlum.
Scripsimus cum reliquis, et recte Turcius. Pro emil-
OBSERVATIONES.
_ Prsecursoris Domini Vigiliam in antiquis Martyro- B quem scio sanclos extraneos, hoc est extra Hispa-
logiis satis rare expressam, primus annuntiat Beda, niam vel Galliam qusesilos, rarissime commemorare,
sed poslquam Ediltrudis elogiumrelulil. Eum verbis quos in Hieronymianis aut in Adone signalos non
et modo sëquilur Rabanus. Ast Ado inde' lexlus ini- invenerit. Accedebat silentium insignium duorum
lium facit. Romanum parvum unicam hodie comme- codicum Heriniensis et Tornacensis, in quibus de
moralionem ponit : Sancti Joannis presbyteri, via Sulrino isto martyre nulla omnino fit menlio. Verum
Salaria vetere sepulli. Paucula addit marlyrologïis tam uniformi codicum aliorum consonantise ceden-
Viennensis, brève elogium texens, a Notkero de dum fuit; idque eo pronius, quod Papebrochii con-
more translatant, sed a Nostro ea parte mutilum, jecturam veram, ni fallor, deprehenderim. Nimirum
qua ejus corpus a beato Concordio presbylero colle- necesse est, Acla Felicis et Mustiolsealicunde naclus
clum el sepultumjuxla Concilia Martyrum dicitur, ut sit Usuardus, ex quibus et illum hac die et illam ni
itèrent ex Molanoin Auclariis indicabitur. Hic verbo Julii refert, aliis martyrologis ignotos, atque a cilatis
notabimus, interiisse Acta, quse Ado videre debuit, . codicibus Heriniensis et Tornacensis prseleriios. Tu
ut inde elogium suum extraheret. Corrigendum au- vide Acta ipsa, gravia sane et fide digna, tamelsi
tem, quod Commenlarii sui principio maie supponit modica forte correclione egeant. Laudat ipsa Tille-
Papebrochius quasi Usuardus Adonis Marlyrologium montius lomo IV, a pag. 551, nec critici alii mulliun
non descripsisset, contra quam iii prsefalione noslra habent quod carpant. Plura in Actis dabimus m Julii,
et toto hoc opère fuse oslenderimus. Accuratiora dum de Miistiola agendura erit. Sit intérim Usuar-
sunt, qusede Joannis reliquiis, aeprseserlim de ejus dina Felicis annunlialio, sicut et sequens de Edil-
capile ibidem dispulantur. Cseterum, quse textus no- .-i J trude, quse ex Beda in Adonem, inde in lexium no-
ster conlinet, ex prsefalo Adone accepta sunl omnia : slrum transiit, hoc solo ferme discrimine, quod
uli de sancta Ediltrude, quse hic post Felicem refer- Reginoelitulum Nosler omiserii, quem serval Nolke-
lur, de quo Martyrologorum anliquorum nullus prse- rus, maie legens annis decem, pro undecim, in quo
ter Usuardum meminit, et quidem roalenotata palse- sequaces habet codices omnes sequioris noise, qui-
stra, cum pro civilale Sutrina, scripserit Utrina, ut bus id vilii inesse, supra observavimus. Alque ila
supra abunde indicatum esl. Putat Papebrochius . Usuardum riamus genuinura et intégrera. Ediltrudis
Acta Felicis illius marlyris sincera, et qusejudicialia vel EtheldredoeVita satis prelixa a Papebrochio illu-
ferme ccnseri possint, quseque!cum Actis sanctse strata est, el csetera ad eam speelanlia in Commen-
Mustioloeconjunela et connexa sunt, Usuardo prse- " tario explicala. Superesi "Wandalberlide ea versus :
luxisse. Ego prima fronle prope dubilaveram, utrum
ea annunlialio vere Usuardo esset tribuenda, ulpole AnglorumnonoEdiltruddegermine fulget.
AUCTARIA.
HERINIENSIS et TORNACENSIS, in quo deficiant, jam cedenti prsetermiserat : « Ipso die, deposilio sancti
supra diximus. Nycese,Romalianse civitatis episcopi. » Sequitur de
PULSANEN, sic loquitur : ( Vigilia beatissimi Joannis « Felice, » pure. Tum : « Eodem die Lugduni, sanctse
Baptislse. In Britannia, sanctse Gediltrude virginis Consorlise virginis. » Quse etiam spectat ad diem
et reginse. Cujuscorpus cran undecim, » etc., pure. prsecedentem. De EdiUrude, habet ut codices AN-
« In civilate Nycomedia, sanctorum Avitici, Agapi- TUERP.-MAX., etc."
tonis Arislionis, Emeriti, Aleti, cum aliis numéro D MATRIC-CARTUS- ULTRAJECT. : « Vigilia Joannis
septuaginta novem. »Hseerursus ex Hieronym. Sed presbyterianiiuniialione et martyris. > In ipso codice vigilia cum
ab aliis aliter exprimuntur ea nomina, de quibus sequenli conjungitur, ut fere dubiles,
vide Acta. an ad Joannem presbylerum non sit rëferenda. Ve-
CENTULEN. : « Vigilia sancli Joannis Baplistse. rum aliunde palet, agi de Baptisla. « Ediltrudis vir-
Romse, sancti Joannis presbyteri et inarlyris, tam- ginis et reginse, in Britannia. Hsee-post undecim
poreapostatse Juliani. In Britannia, sanclse Eadtrudis annos sepuliurse,incorrupta invenitur. Aviti abbalis,
virginis et reginse, cujus corpus cum undecim annis admirandse sanctilatis. » Est hodié « Avitus » martyr
esset sepultum, incorrupium invenlum esl. » Nicomedise.An hic sit qui colilur xvu Junii, nescio.
BRUXELLEN. pro « Ulrina, » pejus scribit « Ulina. » CAMBERIEN. S. Marise Converitualium : « Eodem
Vide.quse supra diximus. Tum : « Nicomedise, san- die., sancli Boniti episcopi el confessoris. » Nec de
clorum martyrum Avitici, Capitalonis, Abricionis, hoc quidquam in Prselermissis reperio.
cum aliis octoginta duobus. >De Iris vide Acta. < In FLORENTIN.:« Nicomedise, sanclorum marly-,
Britannia, depositio sanctse Ediltrudis virginis et rum Avitici cum aliis LXXIU.> Vide supra, et in
Anglorum reginse. Quse tribus viris nupta, illis ad
Deum praemissis,virgo permansit; cujusque corpus, Actis.
post undecim sepuliurse annos, incorrupium inven- EDITIOLUBECO-COL., in lexlu salis pura, in fine
lum est. Item depositio beatse Marise de OEgniesin superàddit : « Apud Alexandriam, passio plurimo-
Brabanlia, cujus legendam magister Jacobus de Vi- rum martyrum , quorum mulii obtruncalis auribus
triaco, poslea cardinalis, descripsit. » atque naribus, atque manibus, cseterorumque inem-
HAGENOYEN. hac die tertio loco ingerit, quem prse- brprum summitatibus araputatis, feliciier obieruni. ;
187 USUARDI MONACHI 188
Nulla de hisce in Prselermissis memoria. An forte A addit : « Ejusque corpus a beato Concordio presoy-
supersunl ex majori numéro? tero et sepultum esl juxta concilia marty-
GREVEN. : « Apud Alexandriam, passio martyrum rum. çollectmn» Ni fallor, ubi mulii martyres sepulli sunt.
pluriiïiorum, t etc., tu supra, excepta ultima voce, Vide Papebrochii Commentarium , ubi inter « Con-
qua; hic est « ôccu'buerunl. Nicomedise,passio san- cilia martyrum el Coemeleria » dîsarimen assigna-
ciartih) virginum Pistis et Helpes, malrisque earum tur pag. '482. In fine : « Binchii, Ilydulpbi ducis
Agape, Avili, Capilonis el aliorum LXXVIII. » Hic di- Lolharingise. » Tum , minoribus lypis : « Fibronise
sparate conjungil GREVENUS, ul non semel alibi. De virginis et marlyris, persecutione Diocleliani impe-
vit'g'uiibusex Notkero acccplis, vide Proetermissos; raloris. » Vide xxv Junii. « In dioecesi Leodiensi,
de Nicomediensibus abunde diclum est. « Hidulphi sanclse mémorise Marise de OEgnies, cujus Vitam
episcopi el confessoris. » Si de Trevirensi agilur, sanctisshnam vir Deo dignus, » etc., ul GREVEN.
colitur in xi Julii. «In dioecesiLeodiensManclse mé- Editiones posieriores idem habenl in texlu. In fine
morise Marisede OEgnies, cujus Vilain sanctïssimam aillent : « Laiibiis, Hidulphi ducis et confessoris. Die
vir Deo dignus Jacobus de Vitriaco episcopus Tuscu- vigesima terlia, sanclse martyris Agrippinse. »
laiius Cardinalis scripsit. Ezechise et Josise regum Dein lypis aliis : « Ogniaci, transitas beatse Maria',
Jnda, secundum Catalogum Sanclorum. Translaiio ibidem" réélusse. Cameraci obiit anno nrillesimo se-
siutcli Anlhimi episcopi el marlyris. » Vide de Iris ptuagesimo sexto, in monasterio Sancli Sepulcri
Praiiermissos. Dominos Lietbertus episcopus Camëracensis. »
MOLAN. de Joanne lilteris Italicis in textu ex Adone
VIII Kal. Die 24.
Nativitas beali Joannis Baptislse et prsecursoris Domini. In lerrilorio Parisiacensi, vico Clirisloilo,
passio sanclorum Agoadi el Gliberti, cum aliis inriumeris promiscui sexus. Augustoduno, deposilioSimplicii
episcopi;
NOTJE.
lia Praten., Herinien., Tornacen., Antuerp.-Major, Munerat. Belip., Greven. et Molan.
VARIANTES LECTIONES.
In Antuerp.-Maj. el Belino, deest particûla el inler B reliquimus. Rursus, nomina marlyrum prohahilis-
Baplisla: et proecursoris, quse quidem omilti posseï, sime sunl, Ayoardus el Aglibcrtns vel Agilberlus, ut
sed ex aliorum Codicum constant) leclione servanda habet Molan. el. Munerai. Ast in Anluerp.-Majore et
esl. In lerrilorio Parisiens!, scribunt Pratens. Mune- Greven. legilur Agoadi el Gilberii. In Belino Ago-
rat. et Belin. Sed melius alii, ut in lexlu. Munerai. vardi ; in aliis Agaodi; in Tornacensi Agoaldi. Pfse-
omisit vico.Jam siimma esl varietas in nomine loci fero modum Pratens. el Herinien., ubi Agoadi et
ci duorum martyrum. Locus inprimis in Anluerp.- Gliberti; Tu, quôd prseplacel, seligas licet. Par fer-
Majore effe.riur Christolico, in Greven. Risloilo; ab me lusus in Augustoduno, ul cum Antuerp.-Maj.
aliis' Christoilo; a Munerat. el Belin. Cristolio. Recte Munerat. et Belin. positimus : pro quo in Pralen.
et ila omnino seribeiidura puto. At probaiissiini Augusliduno; in Tornacen. Augusliduni, in Heri-
Codices Praiens., Herinien. Tornacen. et Molan., nien., Greveni et Molan. Augustuduni. Opliine , ni
mulatis elemenlis, legunt Crisloilo, et sic in lexlu fallor, in texlu.
OBSERVATIONES
Hodiernus Adonis textus in Martyrologio paucis Aiïgusli commodius expenrii poleruni, nisi salis di-
hisce circtimscribilur : Naliviias Proecursoris Do- scussa jam sint à Papebrochio hac die toto capile u,
mini; quemadmodum eliam legunt Beda, Romanum ,a pagina 698 ad 711. Hseecursim iiidicanda fuerunl.
parvum et Rabanus. Longior est Adonis oratio in- Neque enim aut loci hujus aut fori nosiri est plura
ler festivilaies -Apostolorum. Sed hoc certissimum movere, quse inler erudilosconlrovërtantur. Aliquid
videlur, ubique indicari Nativiiatem secundum càr- ' dicere coepimus xxiv Februarii. Floreniinii exerci-
nem; nempe pecnliari Prodrorai prserogativa, ab C latio 15, a pag. 785, ilem altéra a pag. 857, el Tille-
oinni :evo iu Ecclesia celebralam ; quod nulli homi- montius lomo I, a pag. 82, atque in nolis a pag.
nuin prseierqnam Servalori et Prsecursori ejus conii- 482, cum luciibraiiouihus Papebrochii a cmïosis
gisse, apud Florenlinium ex Ambrosio a Petre de lectoribus conferri polerûnl, nobisqiie intérim for-
Nalaliims eductum , asseritur. Nintirum cum Dei- lasse nova suggeri, ([useai! diclum diem xxix Au-
parse Naliviias necdum peculiari cultti esset conse- gusli, vel elîam ad xxiv Sepiembris acciiralius re-
crala; de cujus lësti institulione hic disputandi non censeamus. Quse sëquilur Cristoliensium martyrum
esl locus. Porro Nativiiatem Joannis etiam aperle commemoralio, ea soli Usuardo propria esl, a nullis
denoial YVandalberliversiculus : aliis Martyrologis aut veiusliorihus aut synchroiïis
Octavonains coliturBaptistàJoannes. consignala. Nomina superius varie exlnlimus, et
plura adhuc in Aclis proferunlur. De eorum anliquo
Apographa Hieronymiana Nativiiatem aliam , seu cullu nemo dubilal; de selale dubia omnia, neque
natalem diem, aut, si ila vis, eorporis cum capite enim vulgala Acta lalia stinl, ut ex iis cerii quid-
(leposilionem, indicare vidëntur, dura sic legunt: piam eriii possil. Vide Papebrochii annolaiionen),
In provincia Paleslina, civitate Sebastia, nalalis san- cuiullro erudili Galli subscribunl. DeSimplicio agoni
cti Joannis Baptisloe. Quse eadem ipsa répétant!]r apographa Hieronymiana : In civilale Augusliduno,
xxix Augusli, quando ab aliis et universa modo Ec- sancli Simplici, quo etiam ferme modo scripsit Ra-
clesia Decollatio ejus reeolitur, ut ibi ex Beda, Ro- banus. Tilulum episcopi a.ddidere Usuardus et-Nol-
mano parvo, Adone el Noslro opportunius erit di- kerus , eisdeni prope verbis anibo usi. Vide lien-'
cendrap. Si cui de celebralissima nasceiuis Chrisli D sêhcnii Coniineiitariuui el Vitam ibi editam ex Gre-
Prodrorai feslivitate , imo colleclis quoilanimodo gorio Turonensi de Gloria confessorum. Si'pereral
festivitalibus plura inquirere lubeat, habebil hodie iii laurialis Hieronymianis, Joannis aposloli et evasi-
in Aclis, quo plane salielur. Intérim quod ad lextum gelistoenatalis; quem vocal'Rabattusdormiiiitionem,
nostrem proxime ailinet, palel Usuardum supra Nolkerus dormilionem,plura ibi eriarraus, quse N -
duclores suos solum Joannis Baptisloe nomen inse- ster priidenlius in eam diem distalil, qua iësiiviiis
ruisse. Prolixius esl Notkeri encoiiiium, multa alia memoria ejus recolilur xxvn Decenibris. De cartero
coniplectens circa locum naiivitalis, inorlis, elc. plana sunt, quse in lalerculo noslro reprsesentavi-
Sed ista el hujusmodi alia ad cila.tain diem xxix înus, eaqUe simplicissime el verissilne Usuardina.
 W-i MARTYROLOGIUM.— MENS. JUN. 190
AUCTARIA.
ROSWEYD. textui salis puro, m fine adjicil : « Ro- A la'tione , solenni judicis prsecepto, finila est. >!
ma;, Fesli el Luceise, cum aliis xxn. » Vide Acta. ALTEMPS: « Antisidiori, sancli Ilierici monaehi »
PULSANEN. : «NativilasPrsecursoris DominiJoannis ïn Actis vocalur « Ericus, » ibique vila illustrata esl.
in Jordane. lu Paleslina Ephesiorum, dormitio sancti : « Romse, sanclorum marlyrum Fesli
Joannis apostoli el evangelislse. Romse, sancloruir FLORENTIN.
Festi, Lncisecum aliis xxn. In civilale Augustoduno, et Lucise, cum aliis xxn. » Ssepius récurrent.
deposilio saiïcti Simplicii episcopi et confessoris.» BURDEGALEN. : ( In lerrilorio Parisiàcensi, vico
ANTUERP., MAX-LeBECet UGIIELLIAN. omillunl Christolio, passio sanclorum Agoadi cl. Gumbei'li,
Christolieiises, el in fine adjicimit : « Romse, Fisli, cum aliis innumeris promiscui sexus. » Ut in lextu.
Luceise, cum aliis viginti duobus. > REMENS.SS. Timolh. el Apoll. « Ambianis, in-
ANTUERP., MAX.el LOVANIEN. post « Domini » ad- venlio eorporis sancli Quiirijni inarlyris. » Colitur
(lunt : « Cujus nativiiatem, vitse auslefilatem, prse- xxxi Ocl., ubi eliam de hac translaiione agelur.
drcatioiiem",passionem sacra Evangelica pandit hi- EDITIOLUBECO-COL. ad t Domini » sequitur :
i storia. » Tum. « Augustoduno, » etc., pure. Dein : « Aderal aulem hitic nalivitati beata virgo Maria, el
>' « Romse, sancli Sysli [lege Festi] el Luceise cura aliis
i xxn. Iii lerrilorio Parisiàcensi, » elc, salis pure. ipsum Joannem suis virgineis manibus de terra.le-
vavit. Cujus nativiiatem, » elc. Tum, de Simplicio,
ULTRAJECT., LEYDEN. el EDITIOULTRAJÉCT.-BELG.pure. « Romse, sanctorum marlyrum Sysli et Luceise
cum duobus proxime cilalis consoiiant, sed penul- virginis, cum aliis viginti duobus. >In Chrislolien-
limo loco inlerserunt : «In Magliniis, passio sancti sibus pura est. Deinde: « Piclavise, sanclarum Pe-
Rumoldi episcopi el marlyris. » Quidquid sit de die B ciinse, Matrinse, et Columbse virginum el marty-
martyrii, colitur i Julii. runt. » Vide nomina melius formata in Prselermis-
ALBERG.et DANICpostremis similes sunt, nisi sis. « Invenlio sancli Quinliui martyris. » De qua
quoii Chrislolienses prselermiserint. supra.
CÉNTULEN. : « Naliviias beati Joannis Baptislse, GREVEN. : « Deposilio sancli Joannis evangelislse.
cujus insesliinabilein sanctilatis riignitalem Salvalor Romse, sanctorum Sysli el Luceise, cum aliis mullis.
noster Cliristus Dominus proprio sermone commen- Pictavis, sanctarum Peclinse, Martinse el Columbse
dat, dicens : « Non snrrexil juter natos mulierum virginum et marlyrum. Anlisiodori, Heyri [Erici]
« major Joanne Baplista. » Augustoduno, sancti confessoris. Invenlio sancti Quintitti marlyris. i
Simplicii episcopi el confessoris. » Remiltilur ad natalem, xxxi Ociob.
BRUXELLEN. de Joanne Baplista, ut ANTUERP.-MAX., MOLAN.de 3oanite Baplista aliis lilteris multa
elc. Secundo loco : « In Paleslina Ephesiorum, dor- inserit, quse melius in Aclis digesla sunt. In fine :
mitio beali Joannis aposloli el evangelislse. In ler- «In Mecblinia, passio sancli Rumoldi episcopi el
rilorio Parisiàcensi, passio sanclorum Agao'di el marlyris. Laubiis, sancli Theodulphi episcopi et
Gliberti cum, » etc. De Simplicio, pure. In fine : confessoris. j Tum lypis minoribus : i Hujus corpus
« Apud Anderlacum, elevaiio sancli Guidonis confes- cura Lobias redeundo, fines Francise evasissel, per
soris. >Dies natalis est xu Sepiembris. pagum quoque Cameracensèm Valencenas pervenis-
HAGENOYEN. post « Domini, » ila pergil : « Cujus set, coepit miraciilorum luce claréscere. Unde illius
nalivitati prsesens eral beala Virgo Maria mater Do- C fisci oppidani, in honore medici sui divinitus desli-
mini, habens in utero suo Filiura Dei. Cujus nativi- nali, ecclesiam dedicare vovenl, et sanctum Theo-
taiem, vitse ausleritaiem, prsediealioiiem, officium Tandem dulphum sibi in perpetuum retinere délibérant:
circa Domini personam et passionem, sacra Evan- cum clanculo a nostris sine ullo apparalu
sanctum corpus Lobias 'rieducilur, per vira fere ab
gelica pandit historia. Hic in malris utero, >etc, ut iis qui curatl fuerant, ad Scaldam relenluin fuit.
'melius in Aclis deducla inveniens, In seconda et Natale sanclorum
terlia aniiuniialione purus esl. Sequitur : « Romse: Urbasi, Theodori et Menedemi
sancti Sisii el Luceyse cum aliis viginti.duobus. In marlyrum, cum aliis septuaginla septem, de quibus
Mecblinia Brabanlisè, Rumoldi episcopi el marlyris. » Tripàrlilse lib. vu, cap. 30. » Hi iu posteriori bus
Colilur i Julii, ut supra diximus. editionibus merilo oniissi sunl, nam colunlur V
VICTORIN. el REG.SUEC, num. 150, in fine : t Eo- de Sepiembris. « Eodem die, sanclse Romulse virginis,
qua bealus Gregorius in honiilia el Dialogor. lib.
dem die, sanclse Febronise. » Vide die sequenli. iv, cap. 15. t Remiltilur ad xxm Julii. « Ilem ,
MATRIC-CARTUS-ULTRAJECT. : « Naliviias Joann s sancli Lupicini eremitse et confessoris, de quo bealus
Baplista;. Rumoldi inarlyris iu Mecblinia. Simplicii Gregorius Turonerisis. » Haclenus prima edilio. In
episcopi et confessoris inclyli. » aliis, lexltii solum addilur, quod relulimus supra ex
BIGOTIAN. signalus p. 5 : « Romse, Fesli, Lucise, ANTUERP.-MAX. el aliis : « Cujus nativiiatem vitse
cum aliis viginti duobus. » ausleritaiem, s elc. In fine :« Anlisiodori, sancli
In VATICAN, Heiri, viri sanctissimi. In pago Pictavensi, sanclse
num. 5949. Desunt Agoardus, Agli- ,':Pecinnie
bertus et Simplicius. Adjieitur : « Âp'ud' Syriam, virginis. » Quse colitur seorsim a Macrina
cl, Coltimha, die sequenli. « Hugardise, nalalis sancli
sanctse Febronise virginis el marlyris, quse lempo- D Odvini et martyris. » Remiltilur ad xxv
ribus Diocleliani el Maxiraiani imperalorum posl Junii, presbyleri
quo die oificio ecelesiaslico ibi colitur.
plura gênera lormenlorum, capitis ad ullimum jugu-

VII Kal. , Die 25.

Apud Pirriberoeam, sancti Sosipalris, discipuli beati Pauli aposloli. In Alexandria, sancti Gallicanr
marlyris : qui cum iriumphalibus infulis sublitrialus, acceptas essel Augusto Consianlino ei carus, per
ipsuis filiam nomine Conslantiam, ac Christi martyres Joaiiriem el Paulum, aa fiderii conversus est.
Hujus saerse opinionis fauta poslniodum in tolo orbe in lantum excrevil, ut ab Orienta et Oceidenle
venienies, vidèrent viruta ex pairicio et consule lavanlein pedes pauperuin^ponènlem -ménsain, aquâm
manibus effuiidenlem, languenlibus sollicite miuislranlem, el cselera sanctse servilulis officia exhiben.
lîpm. Ipse vero poslea cum sacrificare cogerelur sub Juliano , ei contenuierpt, percussus gladio iii
i!)l USUARDI MONACHI ' 192
corpore, Christi marlyrem fecil. Romse, sanclse Lucise virginis cum aliis viginti duobus. [Addit
Bouillart. : ° Item Iranslatio sancti Eligii, episcopi et confessoris.]
NOT.E.
Puri sunt codices quatuor Herinien. Anluerp.-Major, Greven. et Molan.
a Verum est. Huic articulo subdit Pratensis A ut extra non esset iste codex si eam omi «
culpam
sancli Eligii iranslationem. Sed quid hoc in re sisset; et non omisisse vilio dat Sollerius : quanquam
peccavit? Facta est hsee translaiio medio septimo Pralensi consentiunt septem ex codicibus quos vidit,
sseculo et in Gallicanis ecclesiis prsecipue celebrata : et undecim quos ipse. ROUILLART.
VARIANTES LECTIONES.
Pyrrhi Beroeam dislinclis vocibus recle scribit pro vidèrent. Item, venienlem, loco, et Consule.Ftin-
Molanus, ut ab Henschenio explicatum est. In Gre- dentem pro effundentem, etc. De conlempneret, dixi-
veno est Periberoeam. Nos cum duobus aliis et reli- mus supra. Christi marlyrem fecit, scribunt Codices
quis ferme omnibus, ut est in textu. Inler plura omnes, in quorum nonnullis, ut in Heriniensi, su-
Antuerp.-Majoris sphalmala, primum est, beat! Pétri perius recentiori manu adjectum, se. Sed Molanus
aposloli, pro Pauli. Allerum, Gallicani presbyleri, supra cseteros sapere voluit, sic textum immulans,
pro marlyris. Non multam absimile reperilur in Chrisli martyr efficitur: Quo quidem syntaxis fit
Herinien. qui" pro Consianlino, legit Consianlio, et emendalior, sed cumjactura simplicitatis Usuardinse.
pro carus, clarus. Rursus in Antuerp.-majore habe- Codices habent Lucioe; melius scribendum esset,
lur ; ac Chrisli virginem, ubi legendum, ac Chrisli Lnceioe. -
martyres. Sic, converlitur, pro convenus est, viderunt,
OBSERVATIONES.
Hodierni textus tota genesis ex Romano parvo B reverlamur. Idem in eo est ions, idem tradux,
per Adonem procedit, servato penilus annuntiatio- eadem omnium verba, quibus exprimitur annunlia-
ntim ordine. Sic incipit Martyrologii illius compi- tio ullima, atque adeo perspicua est Usuardina
lalor: Apud Pyrriberoeam,Sosipatris discipuliPauli. simplicilas, exclusa sancti Eligii iranslatione, quse in
Hisce verbis nihil magnopere superaddidil.Ado, nec Codice Pralensi et Munerato perperam textui aseri-
Nosler Adoni quidquam , satis Italiens ejus verba bilur. Porro quid de Lucia vel Luceia et sociis vere
transcripsisse. Est hic denuo ex Christi aut apo- censendum sit, dubilari ulique potest, ex plurimum
siolorum discipulis aliquis, primum ab auclore Ro- varianlibus Codicum Hieronymianorum et aliorum
mani parvi pro libilu, ni fallor, hoc die consignatus, leciionibus. Et illi quidem non omnino conformes,
et quidem confuso nomine, cum Sopaler , non Sosi- die prsecedenli, Fesli et Lucioe cum sociis viginti
pater, dicendus sit Beroeensisille, de quo hic agilur, duobus; hac die Luceioe virginis et Aceioe virginis,
ul censet Henschenius in sylloge sua historico cri- absqite sociis ; die sequenli Luceioevirginis et Dioge-
lica; nisi forte sub utroque nomine idem veniai, nis; demum i Julii, Luceioe virginis el Auceioe régis
quod senlire videlur Tillemontius tomo I, pag. 565. eum sociis vm vel ix meminere : sic ut minimum
Siquid Henschenium fefellerit, poteril ad xn Julii in quadruplicem Luceiam, vel Luciam invenias, plus
Actis reslitui, dum de Nasone , pro Jasone vel Mna- jttsto, ni fallor, multiplicalam, et magis adhuc mul-
sone, eo aie a Martyrologis noslris signato , erit liplicandam, si singulorum Hieronymianorum Codi-
disserendum. De Gallicano ex priori SS., Joannis et cum textus inlér se sorupulosius conferanlur. Alii,
Pauli Aclorum parte, longa texitar ab Adone histo- in diversa abeunles, hisce tenebris lucem non affun-
ria, quse in compendiuni, sed solilo longius, conlra- Q dunt. Nec vero hujus loci est fusior ea de re dis-
hitur a Noslro, servalis ubique anlecessoris ternrinis. quisitio. Videsis quse in Aclis, qua potuit verisimili-
Nitide sane, eléganler, et prseter morera, prolixe, ludine, slaluil Papebrochius ; vel Floreniinium, si
sic ut mirum in modum et Adoni et Usuardo placere lubet, consule; dum nobis textus Usuardi in tuto
debuerit Iota illa de Joanne el Paulo historia, sub posilus est : a cujus senienlia, qua parte Luceiam
specioso Terenliani cujusdam nomine venditala, ac ailinet, non longe recedil Wandalbertus, hisce suis
Bedseetiam cognita, ul patebit die sequenli. Ilaque versibus :
veluslam esse et sa;culo octavo anliquiorem plane SeptenoRomamLuceiaexornat amore,
constat; veram omnino esse , nemo qui eam expen- Scampio,bisdeno et b'momartyrelaela:
derit, pronunliare audebit. Videalur Papebrochii De quibus Aceiassociocollucelhonore.
Commentarius, et Tillemontii nota tomo Vil, a pag. Ubi forle legendum Catnpio , ut sit vuail vel
719. Sed de his salis ; ad laterculum nostrum victrix.
AUCTARIA.
PRATENS. in fine subdit : « Ilem translatio sancti D In ANTUERP., MAX.-LUBEC , UCHELLIANO. ornissa
Eligii episcopi et confessoris. » Colitur i Deceni- Luceia, de qua pridie se égisse pularunt.
bris. . ANTUERP. MAX.,ULTRAJECT.,LEYDEN.,EDIT.,ULTRAJ.
TORNACET*.de elogio Gallicani, plusquam mediam BELG.lotum lextum referont ; sed posl Gallicaiium,'
parlem omisit, nam solum habet usque ad convenus inserla sunt sequenlia : « Item, sancti Prosperi epi-
est. In reliquo textu pures. scopi, doctoris prsecipui. » Quis hic sit Prosper,
ROSWEYD. caret annuntiatione ullima; cujus loco vide in Actis. « Eodem die, Iranslalio sancli Lebuini
haecsubstiluuntur : « Daventrise, Iranslalio Radbodi presbyleri et confessoris. > Colitur quidem Antuer-
episcopi et confessoris. » Nalalis est xxix Novem- pise el alibi hac die, sed nalalis est xu Novem-
bris. « Ibidem Lebuini presbyteri. » Differtur ad bris.
xn Novembris. ALBERG. et DANICConveniunt usque ad ' Prosperi,
, MUNEKAT. deest eliam Luceia. Adjectum : « Eo- inclusive, omisso Lebuino et Luceia.
déra die, translatio eorporis beati Eligii presbyleri LOVANIEN. truncat elogium Gallicani, post, con-
[episcopi] et confessoris. » venus est, immédiate connectons : Ipse vero, etc. In
; PULSANEN. : « Natalis sanctorum Gaudenlii, Felicis reliquis similis est ANTUERP.-MAX., etc.
et Agapiti. » Differuntur ad xxvi Junii. « Ipso die, CENTULEN. in prima annuntiatione purus, sic per-
sancli Amandi confessoris. » Qui cum « Domnoleno» git : « Ipso die, sancti Eligii Noviomensis episcopi et
colilur iriPelracoriis.» Romse,sanctse Lucise virginis, confessoris. Alexandrise, sancti Gallicani , incliti
cum aliis xxn. » atque nobilissimi ducis Romanorum, qui cum esset
 193 MARTYROLOGIUM,— MENS. JUN. 194
tant* dignilalis, ut filiam magni Constanlini sibi in A lustrata sunl vu Januarii. « In Davenlria, translaiio
conjugem pelerel, divina gralia prseeunte, in bello beali Lebuini presbyleri et confessoris, quseper bea-
Scilharum dimicans, de pagano faclus esl Chrislia- lum Lutgerum primum Monasleriensem episcopum
nus, et oiniriamundi oblectamenta abjiciens, mona- facla esl. Item Davenlrise, iranslalio sancti Radbodi
chicam vitam elegit. Ad ullimum, Aranliano comité, episcopi Trajeclensis inferipris. Eodem die, sancli
gladio percussus, marlyrio vilam finivit. » Molociepiscopi et confessoris. » Vocalur etiam Mo-
BRUXELLEN. incipit : « Noviomi, iranslalio sancti lonachus.
Eligii episcopi et confessoris. » Sequitur lotus lex- BELIN.in Sosipatro et Gallicano ferme purus, sub-
lus. Deinde : « Et natale sanclorum marlyrum Gau- jicil, de Maximo Taurinensi, quem postea denuo re-
deniis, Felicis et Agapiti. » De quibus supra. « Eo- pelit. Tum : « Eodem die, in eéclesia sancti Marci
dem die, sanctorum Radbodi et Adalberli. > Hic evangelistse Veneliarum,
hodie recte ; de alio dixi supra. « Item sancti Pro- tur xxv Aprilis. Sëquilur appariiio ejusdem. » Coli-
de Lucia, de translalione
speri episcopi et doctoris prsecipui. » itérera de Maximo Taurinensi. Demum :
HAGENOYEN. Posl lextum satis Eligii,
purum, subjungit': «Item, sancti Prosperi episcopi. »
« Eodem die apud Taurinensem urbem , Maximi
GREVEN. : «In Africa, Gaudentii, Felicis. »Yidesu-
episcopi et confessoris. » Et in margine recenliori
manu : « Ilem, sancli Prosperi episcopi, docloris pra. «Anlidii episcopi Crisopolitani seu Bisuntini et
prsecipui. » Vide dicta superius. martyris, a Wandalorum rege ob Christi fidem oc-
cisi. Mercurii marlyris. t Vide Prsetermissos. « Mo-
AQUICINCT. pro « viginti duobus, > habet « viginti loci et confessoris. Prosperi episcopi Re-
duabus. » Ac dein subdit : « Item, depositio sancti B episcopi
el confessoris, doctoris prsecipui, anno
Niceli presbyleri et confessoris. » Ignolus esl. Quid gniensis » De Maximo, ul supra. De Adelberlo, ferme
si pro Lebuino forle irrepseril? CCCCLXV.
MATRIC-CARTUS.-ULTRAJECT. : « Translatio sancli ut EDITIO LUBECO-COL. «In Suecia, Hotwidi confes-
Radbodi episcopi Trajeclensis. Et sancli Lebuini iu soris. » Mihi notas non est. « Bodardi confessoris.
Daventria. Item Adalberli confessoris. Lucerise vir- Severse virginis et marlyris. Conslanlise virginis ,
ginis et Ancese (Aceise)marlyris cum sociis suis. filiseConslanlini magni imperaloris. Arlhicse et Are-
IhemisRvirginum, filiaruin sancli Gallicani marly-
Gallicani martyris, qui fuit Romseconsul et palricius, ris. » De his, Severa et Bodardo, vide in Prseler-
conversus per Joannem et Paulttm. » Vide hsee di- missis. « Venetiis, invenlio eorporis sancti Marci
stinciius in ipso lexlu.
ALTEMPS. : « Monasterio sancli Albani, beatorum evangelislse. Apud Coloniam Agrippinam, iranslalio
sanclorum Maurorum martyrum. » De quibus, su-
marlyrum Amphibali sociorumque ejus. » De iis in Item de Kanulo, Eligio, Radbodô et Lebuino,
Actis cum sanclo Albano xxn Junii. Cur hoc pra.
ipso ut EDITIO LUBECO-COL. In fine : « Translatio sanclse
die hic referanlur, ignore. Serense virginis. » Forle est illa, quse Métis colitur
FLORENTIN. « Natale sarielorum marlyrum Gau- Serena martyr, xxx Januarii.
denlii, Felicis et Agapiti. » Vide supra. « In Thessa- MOLAN. : « Binchii, Theodulphi archiepiscopi Re-
lonica, sanclorum martyrum Bigarii, Luterani et mensis, qui secundus post Ursmarum rexit eccle-
»
Agregse régis. Vide acta-. « In Galliis, sancli Loii siam Lobiensium. » Vide Prsetermissos. « In Tau-
episcopi et confessoris. Et Iranslalio sancli Eligii epi- rino, Maximi, » etc., ul supra. « Eodem die, in Ba-
scopi. » Nunquid non bis idem recurrit, vulgari et C silica sancti Marci evangelislse Veneiiis, appariiio
Latino nomine ? «Item sancti Amandi episcopi el ejusdem. » De Eligio el Prospéra, ul BELINUS. « Item,
confessoris. » Vide Acta. « Romse, natale sanclse Lu- in Davenlria, sanctorum confessorum Lebuini et
cise virginis cum aliis xxn. > Radbodi. In Egmonda parlium Hollandise, sancti
CODEX MONTIS SANCTI.I In Geneliaco [Gemeliaco] Adelberti confessoris et Levitse, regalis slirpis An-
nalalis sancti Amandi confessoris. » glicanse,discipuli sancli prsesulis Willibrordi. Eodem
natale sancti VindicianiCamëracensis episcopi. Î
EDITIOLUBECO-COL. incipit : « Apud Ephesum , die,
dormilio beali Joannis apostoli et evangelislse. »,De Colitur xi Marlii. « Translaiio eorporis sancli Gerul-
qua beri. « Colonia Agrippina, iranslalio beali Gre- piri martyris. » Nalalis est xxi Sepiembris. De Anti-
gorii ducis et sociorum ejus Maurorum, quseper bea- dio ut Posteriores GREVEN.,sed aliis' lilteris. Haclenus editio
lextui addunt ; «El Aceise régis.
lum Annonem Coloniensemarchiepiscopum facta esl prima.
beali Theodulphi episcopi et confessoris. >
posl quingenlos annos a passione ipsorum. » Colun- Laubiis,
lur xxiv Novembris. Sequitur de Sosipatro et Galli- De Maximo, Prospéra et Adelberlo, ut in priori, sed
cane, pure. De Prospère, ut supra. Tum : « Romse, omissa regali slirpe, elc. « Bisontii, sancli Anlidii
via Salaria, passio sanclorum Lucise virginis et alio- episcopi et marlyris, qui a Wandalorum rege ob
rum xu. Item sancti Adelberli, levitse ac primi dia- fidem Christi est occisus. In Gemeliaco, natalis san-
coni Trajeclensis inferioris ecclesise, qui fuit filius clorum Amandi el Domnoleni confessorum. Die» vi-
Edilbaldserégis Deirorum, filii sancli Oswaldi régis gesima quinla, sanclse hosiomartyris Febronise. De
et marlyris. Hic venit de Anglia cum sanclo Willi- Marci apparilione, de Eligii iranslalione, de Lebuino
brordo et sociis ejus, et Egmundse in Hollandia ora- .rj et Radbodo, ut supra. Tum : « Truncinii, translaiio
torium construens, post multorum paganorum con- eorporis sancti Geralphi inarlyris. In Slabulelo nio-
translatio sancti Remacli. » Dies natalis est
yersionem, laudabilem vitse suse consummationem, naslerio,
mullis miraculis clarus, féliciter quievit in Christo, ni Sepiembris. « Eodem die, sancli Vindiciani Ca-
sepullusque in Egmunda, usque in diem hodiernran mëracensis episcopi. ».De quo dictum est coli xi Mar-
infinilis claret miraculis. Ipso die, translatio sancti lii. Hic proprie de ejus iranslalione agilur, alibi cum
Eligii Noviomensisepiscopi et confessoris. In Dacia, S. Eligii translalione conjuncla.
translatio sancli Kanuli ducis et marlyris. » Acta il-

VI Kal, Die 26.

Romse, nalalis sanctorum Joannis et Pauli fratrum, quorum primus prsepositus, secundus primicerius
Constanlise virginis filiseConslanlini fuit, qui poslea sub Juliano marlyrii palmam gladio csedenle percepe-
riint. In.pago Piclavensi, sancti Maxenlii presbyteri et confessoris, gloriosi in miraculis. Eodem die, sanctse
Perseverandse virginis. [Apud Bouillart : Romse, natalis saiiclcrym Joannis et Pauli fratrum, quorum pri-
ttiUs prseposilus, securidus primicerius Conslancise virginis filise Conslanlini fuit, qui postea sub Juliand
195 USUARDI MONACÏH 196
marlyrii palmam gladio cseaenle perceperuut. a Apud Trieriiinani urbem, sancti Vigilii episcopi,. qui sub
Stilicone consule pro Chrisli nomine niagno lapidum imbre percussus marlyrium complevit. In pago Picla-
vensi, sancli Maxentii presbyleri et confessoris gloriosi in miresalis. In porta Yalenliaitas, sancli Salvii En-
golismse civitatis episcopi.]
NOTJE.
Codices sinceri sunt Heriniensis el Tornacensis.
a ht Solleriana edilione Yigilius hoc loco motus A Pralensi, aut in illis desinl sancti, quos Pratensis
esl el ad xxxi diem Januarii relroaclus, ubi Sollerius exhibel; id inde accidisse, quod omnes fere codices
erasum fuisse disputai, et nos confiiemur. Sed hoc e primo Usuardini Martyrologii exemplo iransumpli
loco non ab re fuerit lecloreni admonere quo alio fuerinl, etab Usuardo deleta; commemoraliones fue-
nomine suspecta Sollerio sit Vigilii commemoralio. rint, qusesibi minime probabaniur; aut addilse, quas
Ninrirum illi minus arridel longa illa oratio, quse a na- poliores ducebal. Ilaque bine erasit Perseverandam,
tiva Usuardi simplicilale omnino abhorret, quamque quia leclis aclis advenii non vi sed vu Kal. hujus
inulto magis refert ista, qua xxxi Januarii usus fue- mensis obiisse diem. Sic enim Acla : Celebralur de-
ral : Apud Trienlinam urbem, sancti Vigiliiepiscopi posilio ipsius virginis vu Kalendas Julii, elc. Salvium
et martyris. Imo brevitas illa el,simplicitas ila Solle- autem subrogavit, quia hune esse mortis ej.us diem
rium délectai et capit, ul illam pro norma esse ve- Acta leslanlui". Marlyrizali sunt pariler S. Salvius el
lit : Valeat hic, inquit, rcceplissimanoslra régula, vi- discipulus ejus cum eo sub Vuinegardo vi Kal. Julii.
delicet, primigeniam purilatem eo magis elucescere, Sin inficialur Sollerius ab Usuardo lecta fuisse S.
quo lexlus brevior fuerit el simplicior. At, Solleri, cur Salvii Acla, quidni Florum et Wandalberlum imi-
die xxi hujus mensis Eusebii elogium lam brève, lam latus fuissel qui ambo hoc die de illo prsesule men-
simplex repudiasti, prselulisli compositum el falsis lionem fecerunt?
litulis inflalum? Cur die xxv Pralense sancli Galli- Hic admoneo Sollerium maie oculalum fuisse hoc
cani elogium,quamvis ailiculum fere toluin impleat, die ejus inspectorem, qui lilurani in Pralensi codice
Usuardinum esse judicasli? inulio brevius el simpli- sibi videre visus esl. Sana iota esl hsee pagina, in-
cius liius Tornacensis codex repraesenlalial. Cur die g lacla Iota a scalpelli acumine. Sed unum est ex pau-
xvin Maii Marci el Marcelliani elogium exscripsisli cis illis foliis, quse substiluta sunt loco eorum qjise
loluin? Quam brève, quam simplex libi oiïerebat Usuardus ipse avulsil : aul quia prse liluraruin nu-
Puisanensis codex: Romoe, nalalis SS. marlyrum méro legi non poleranl, aut quia scalpelli acies
Marci el Marcelliani. Idem die xv simpliciler nomi- inenibranam ipsam laceraverat. Cur autem Caslella-
nal Vitum, Modeslumet Crescenliani ; cur lotos 1res nus scripserit delelum fuisse Salvium, causant hanc
versus maluisti ? Tornacensis codex média fere pane fuisse suspicor. In altère posl Salvium folio, paulo
iruncalheali Nazarii inarlyris elogium die xm. Cur superius lamen, médius versus scissus esl aut seclus,
Pratensem aliosque illi prsebabendos exisiimasli? ila ul supera lilterarum pars ab inféra separetur. Ne
Quid mollis moror? Nuliani fere loto luo MaHyro- vero liuerse illss exciderenl, manus recenlior qui-
logio diem vidi, qua aliud alio brevius el simplicius dem , sed illis lamen lemporibus vicina, supra ri-
elogium non afferalur, et qua simul a tua régula non mant aul scissionem scripsit quod supererat ex S.
recesseris. Jam lu a me non postulas, ut rationibus Marcelli elogio sic -. tari viro marlyrio coronalus est.
approbera Vigilium ab Usuardo ex die xxxi Januarii Ante autem in sttperiore versu sunt hsee, una cum
erasum et in hanc diem justa causa fuisse reserva- Anustusiomili... ltaque de folio scripsit quod in al-
tum. Rein lui falenlur : Diem marlyrii, inquiunt, lero viderai oculatissimus Caslellanus, cujus lamen
acla nulla exprimunt : sed ecclesia Tridenlina festum leslimonio frétas nosler censor sic in Pratensem co-
S. Vigilii célébrât vi Kal. Julii, verosimililcr ul na- dicem deelamilat : Jam vero Pratensem illum codi-
talem. Talem cerie videlur judicasse Florus Lugdu- cem hic denuo erasorum el superscriptorum, quidni et
nensis, quando suis ad Bedoe genuinum Marlyrolo- _ supposilorum nominumvitio laborare comperil in hisce
gium addilamenlis, S. Vigilii elogium addidil. *-•relus oculatissimus clar. Caslellanus, qui fonlem con-
Neque solum ex hoc articulo Vigilium expunxit suluil, etc. Deinde sollicita investigal unde pelilus
Pratensis codicis reprehensor, sed el Salvium Engo- Salvius in nostrum codicem induclus fuerit, suspi-
lismeusem, cujus loco Perseverandam stibslilueiidain caturque e Sangermanis monachis aliquem fuisse,
esse ceiisuil. Quibus tandem argumenlis? Silenlio qui hoc addilainento sinceram et primigeniam
suorum codicum .de sanclo Saivio, el eoruindem de Usuardi simplicitalem inierpolaveril. Quibus nugis,
Perseveranda consensione. Jam dixi non semel ne quîd dicam asperius, refellendis teni[tus non con-
uirumque islud argumeiiuim nullius esse roboris : suinani. Dixisse Sollerio dolebit, et pro indiclis ha-
mirandum non esse quod Solleriaiii codices 'de cu- beri volet. (BOUILLART.)
juspiam sancli ntenlione conseniiant qui deest in
VARIANTESLECTIONES.
Vix ulla esl quse notari mereatur. Piclavensi scri- Januarii erasa, hoc die multa auclior intrusa esl, el
bitur passim in codicilius et sic servandum putavi- ex hoc vel similibus codicibus, in alios subinde tra-
nius. Primaria variatio superius indicatâ esl xxxt Ja- ducta. Valeai hic receplissima nostra régula, videli-
nuarii, quo die a nobis posiius esl Vigiiius Tridenti- cel, primigeniam purilatem eo magis elucescere, quo
nus, qui in Pralensi el plerisque aliis codicibus hoc lexlus brevior fucril el simplicior. Alio prse'lerea vi-
die referlur. Maie, opinor, et contra Romani parvi, tio lahoral codex Pratensis, cum nonnullis aliis, de
Adonis, imo el ipsius Usuardi primam et aulogra- D quo dicemus in Observalionibus.
phain lectionem, quse ex ipso codice Pralensi xxxi
OBSERVATIONES.
.; Posl-Gallicanum, ex Aclis sanclorum Joannis el cui mortis genus aliis expresshm verbis sohtminodo
Pauli xxv, hujus prsegresspra, sequunlur sancli ipsi ailexuit; Nolkero liberaliorem inessem ex Adone
ab omnibus antiquis Martyrologis celebrali. Eos di- cottgregaiite. Et hsee quidem anliqUiorum Usuardo
serte nommant Hieronymiana apographa ei Roma- ejusque aiqualium auctoritate niluniur. Ea nempe,
num pîirvum. Beda encomioeos prsedicai, quod to- quam die nrsecedenii expendere coepimus, dubia.in
tum, de more, in Rabano legilur. Fusior est, ex inultis et vacillante, quamvis in iis tpise lextum no
prsefalis Aclis^Viemiensis, sed ejus et Bedse princi- sl'riim hodiernUiPailinent, nihil reprehensione di^-
piiira belle consonat, ex alterulro a Noslro acceptant, giiuiti occurral. Elenira coiislaniissimaesLiusiguium
 197 MARTYR0L0G1UM.— MENS. JUN. 198
hot'iiin martyrum et celeberrima in monumentis ec- A erasoruit! cl superscriploviim, quidni et supposito-
clesiasticis memoria , non solum in citatis Marlyro- ruin nomitium, vitio laborare, comperit in hisce ré-
logïisomnibus, sed eliam in Allatii et Frontonis Ka- bus oculatissimus clar. Caslellanus, qui foulera con-
lendariis, Sacramenlariisque a Menardoet Thomasio sultai, et in ssepeallegata epislola, 51 Maii 1709
vulgatis, iino el in ipso sacrosanclo MissseCanone ; data, diserte leslaïusest, Perseverandam paieniis-
de quibus plura vide in Papebrochii Commentario. sime esse erasam (visiblementfoncée), SANCTI SALVII
in
Quidquidigilur Aclis ipsis, procul dubio éxorna- mis par-dessus feffaçure, hoc esl Salvium super iu-
tis et inlerpolaiis, merilo carpi possit, manel tamen ductione inscriplum. Suspicor ego fuisse e Sanger-
cerla atque indubitala gloriosissimorum martyrum, manis monacliis aliquem, qui inventant in Foro Sal-
lola Ecclesia catholica, consëcrala veneralio ; quam vium codici Pralensi adjicicndum puiaverit cuiri elo-
solito eleganlius versibus suis decoravit Wandal- gio inde conlraclo, quo deinde ex codice procul
bertus : dubio transumpli sunt, qui ei plerumque consep-
Sextummartyr habet PaulussimulalqueJoannes, linnl. Sed prscponderare omnino débet constaps et
Germioe,ainore, (ide,virtute el sanguine fralres, decisiva codicum éselerorinn uniformilas, pro sin-
CumquibusaugustoradiâtConstantinserto. cera et priinigenia Usuardi simplicilate ; quidquid
Maxenlius, cujus Vila ab Henschenio in Actis no- intérim Acla slaluanl, Perseverandam, quse ab aliis
stris accurate illustrata esl, ab Usuardo primum no- salis coinminuter Pecinna appellatur, coleudam esse
tants; in quo vindicando codices omnes unanimiler die xxv Junii, quo Papebrochius sindiose omnia et
conspirant. Non ita conveniunt in Salvio Enculis- operose discussil, quse ad cullumejus, ad débitant
mensi, qui in solis Pralensi, Anluerpiensi-majore et r> lilulum cseteraque gesla perlinere exislimavit. Vero-
Aquicinctino reperilur; dissenliente hoc Rosweydi siniillimum est Wâiidalbertum eliam Florum fuisse
codice, cujus auclor vel scriptor forle dubiians, Sal- imilalum,; dura ila post Joannem el Paulunt quarto
vium ne scriberèl, an Perseverandam, ambos expun- versiculo cecinit :
xil. Jam vere Pratensem illum codicem, hic denuo Salviuset sanclus,Scaldimai lillora visit.
AUCTARIA.
PRATENS., ANTUERP.-MAJOR et AQUICINCT. sichabent HAGENOÏEN. Joannis et Pauli elogium ex Aclis pau-
de Vigilio : « Apud Trientinam urbem, sancli Vigilii lo auclius reddidit. In Maxentio et Perseveranda
episcopi, qui sub Stilicone consule, pro Christi no- purus esl. Quarto loco: « Apud urbem Trideniinain,
mine, magno lapidum imbre percussus, marlyrium sancli Julii », voluil dicere Vigilii, etc. pure. Së-
complevit. » Loco Perseverandoesic legunt : « In quilur viliala et intorla historia de sanclo Prospère,
porta Valenlianas, sancli Salvii, Engolisntsecivitalis quem die prsecedenti relulimus. Ex brevi specimine,
episcopi. » de reliquis feres judicium. Ita incipit: « Ipso die,
ROSWEÏD. el Salvio caret el Perseveranda, ut dixi- sancli Prosperi docloris exintii, qui fuit ex Iïîspa-
mus ; sed de Vigilio, ut supra. nise et Aquilanise partibus .[an parentibus?] nobili-
GREVEN. , MOLAN. et MUNERAT. omnino puri essent, bus. Primo miles erat, et sapientia et facundia re-
nisi cum PRATEN.et aliis codicibus confuse supra plelus. Omnibus igilur suis vendilis, Romani veirit,
citaiis de Vigiliomeminissent. Eorum socii in hoc et a sanclo Leone papa bénigne susceplusest. Tem-
sunt codices médisenoise. pore autem Marciani imperaloris, in Calceiionensi
PULSANEN. nec de Vigilioquidquam toto texlu ha- synodo, hseresim Neplicii et Nestorii confutavii, et
bet, nec de Perseveranda. In cseieris hodie Usuardi- multos libres scripsit ad Chrislianse fidei firmamen-
nus esl. C tum. De eo autem sanclo locum [Leoni] revelatum
ANTUERP. , MAX-LUBEC, ANTUERP-MAX., ULTRA- esl, ut Prosper episcopus ordinetur el ad Etniliam
JECT.,LEYDEN., LOVAN., ALBERGEN., DANICet EDITIO deslinetitr, elc. » Hseesufflciant
ULTRAJ.-BELG. eliam de Vigilio. El prselerea a puri- YICTORIN., in fine, pro Perseverandoehabet: « Eo-
tale deficiunt, quod omittanl Maxentii, quanlumvis dem die, sanclse Perseverantise virginis. »
brève elogium : gloriosi in miraculis. MATRIC-CARTUS-ULTRAJECT. : « Joannis el Pauli
BELINIprima edilio aliud de prsedicto Maxenlio fralrum et marlyrem. Vigilii episcopi et martyris.
elogium subsliluil : t Qui in miraculis claruil. » Con- Maxentiiabbalis Piclaviensis. »
venil cum aliis in Vigilio.De more mendis lypogra- In VATICAN, deest, Naxentii el Perseverandoe.Ad-
phicis scatel. In edilione allera superaddilur : « liera jicitur:« In Africa, sanclorum Gaudenlii et Fe-
passio sancli Salvii episcopi. » licis. »
CENTULEN. : « Romse, beatorum martyrum Joan- FLORENTIN. : « Apud Tudertum [Tridenlinum]
nis et Pauli , quorum hortalii ille nobilissimns vir sancli Julii [Vigilii] episcopi, qui sub Stillicone pro-
Gallicanis sseculipotripamconlempsil. Qui el ipsi a consule, pro Chrisli nomine magno lapide percus-
Juliano apostala' crudeli morte necali sunt. In pago sus, marlyrium complevit. Romse, sancli Deodall
Pictavensi, sancli Maxentii abbatis, admirandse vir- papseet confessoris. Qui nalione Romanus, sedit
iulis ei sanctilatis viri. Eodem die, sanctse Perse- annos iv, tnenses n, et dies v, post sanctum Petrum
verandse virginis. In territorio Cameracensi, oppido Lxxviti, sepultus in ecclesia Sancli Pelri in Yaticano.
Yalentianis, passio sancti Salvii Engtilismensis epi- Qui lanlse magniludinis fuit ac benigniialis, ut om-
scopi el marlyris. » Agit de eo etiam BRUXELLENSIS, ]\) item hominein a majore usque ad nîinorein libenter
sed hi el similes codices non faciunt auctorilalem. susciperet,peregriniscompassioiiemexhiberel.Uiiiis-
BRUXELLEN. de Joanne el Paulo addil: « Quique quisque, quodjusiunt postnlavil, sine dubio impeira-
Gallicanum palricium el consulem, in expedilione, vit. Post cujus transitum taittse pluvise el lonilrua
ad fidemconverlerunl. Hos poslea Julianus aposla- fuerunl, ul etiam boulines el peculia de fulmine in-
ta, quia idolis sacrilicare noîuerunt, nocie in domo terirenl.» VidePrseiermissos, ubi vocalur Adeodatus,
perimi fecil. Et sanclorum martyrum Baudelici et culiu carens.
Noraiossefralrum. » Sunt prselermissi. Sequitur de CAUDIACENS. : « Sanclonas, natalis sancli Decenlii
Vigilio. In duabus aliis aimunlialionibus purus est. episcopi et confessoris , cujus venerabile corpus ob
In fine additur: < In porta Valenciano, sancti Sal- persecùlionem paganoruni Arvernes deporialum,
vii Engolismse civitatis episcopi. Qui ab Aquiiania requiescit in cellula, quseArgedis nuncupalur, ubi,
pro fisco Valencianas veniens, a Winegarrio filio Deo annuenle, mullis signorum miraculis claret. t
Cenardi proeuratoris fisci clam perimilur. Sed Ca- Spécial ad XXVIII-Octobris.
rolus Magnus, rex, ul ipsum qusereret, 1er per an- EDITIOLUBECO-COL., in Joanne el Paulo pura, iu .
gelum eommonitus , sorte occisorem ejus qusesitum Vigiliointerpolata est. De Maxenlioinserit, « fratris
invenil. In quem ac palrem erasdem ipse lantum sce- beali Maximini Treverensis episcopi. » De Salvio,
»usgraviter vindicavit.» fere ut CENTULENSIS. Sequitur: « Civilale Longimi,
199 USUARDI MONACHI 200
sancti Pelagii marlyris. » Si de Cordubensi agit, .A sancli Salvii episcopi Engolismse civitatis, in portu
melius scripsisset, civilate Corduba. De Perseve- Valentiani. » Tum.lypis minoribus, de Anlelmo, ut
randa, recle. GREVEN. usque ad, reddidit. Deinde : '« Eodemdie
GREVEN.:»In Alexandria, sanctorum Agalhonis apud Cordubam eivitatem , nalalis sancli Pelagii
Diogenis. Salvii Engolismse [a(.'Ambianeitsis] ci- marlyris, qui setatis decem fere annorum in carce-
vitatis episcopi et martyris. Qui divinsecharitaiis ar- rem delrusus, ab Abdarameno rege, cum abnegare
dore, per Gallias verbum Dei disseminans, in porlu Christum nollet, marlyrium suum gloriose complevit
Valencianas, cum discipulo suo, ab impio quodam circa annum Chrisli DCCCXLYI. » Hsee in edilione
inlerfeclus est, et occultatus, a Carolo Magno divi- prima. Alise prseter dicta , textui^inserunt lilteris
nitus admonilo repertus est. Vigilii, episcopi Autis- italicis : Legionensi civitate, sancti Pelagii martyris.
siodorensis et inarlyris, qui ob sanctilalem suam Imo litleris romanis, tanquam texlus parlem : In
inimicis juslilise odiosus faclus, a Warrachone se- porlu Valencianas, sancti Salvii martyris. Tum rur-
nescalo régis Francise occisus est. » De eo aclum sus cursivis : « Et episcopi : qui ab Abbia civilale
esl xi Marlii. De Pelagio, ul supra. « Eodem die, sua, in Gallias cum uno comité ad prsedicandum ve-
vel secundum alios , prsecedenli, sancli Radulphi niens, et in villa, quse dicilur Beviticum, a Vuine-
episcopi Bituricensis et confessoris. > Colilur xxi gardo, filio Genardi, clam compiehensus el in ca-
Julii. « Item, sanctse mémorise Atelmi episcopi et pile securi percussus, una cum supradicta comile
confessoris, ordinis Cartusiensis. Qui.ex priore ma- marlyrium susçepil. Qui ambodii slabulo recondili,
joris Carthusise, Bellicensis faclus episcopus, iraui- ibique ab angelis honorifice custodili, sicut in libro
merisclaruil miraculis, inter quseetpuerum in aquis R de passione eorum invenilur, post 1res annos, reve-
prsefocatam vitse reddidit. Ad ipsius eliam sanctila- " latione divina ab imperaiore Carolo Magno inventi,
tis indicium, ul Vincenlius quoque lib. xxx lesta- et in loco ubi nunc jacent, sepulli, usque hodie si-
lur, cum ejus exsequisecelebrarentur, luniinaria as- gnis et miraculis coruscant. Sexto Rai. Julii, sancti
tanlia celilusvisa sunl hiflammari. Translatio san- Baboleni abbalis el confessoris. Die vigesima sexla,
cti Marcelliepiscopi Parisiensis et confessoris. »Dies sancli patris David Tessalonicse. > Demum minori-
natalis est i Novembris. bus litleris : « Item obitus sanctse mémorise Anthel-
.MOLAN.aliis lilteris lexui inserit de Joanne et mi episcopi Bellinerisis, et confessoris ordinis Car-
Pau.lo: « misso Terenliaiio campiductpre, intrado- thusiensis. > Vidëri possunt Henschenii commenta-
rnum propriam decollati, qui tameri postoa Chrislia- rius , et ejusdem annolationes ad Anthelmi Vitam a
nps faclus est. Et ab ipso Tereritiano descripla est cosevoet familiâri scriptam.
passio horum marlyrum. » In fine : « Item passio
V Kal. Die 27.
Apud Galatiam, beali CrescentisTdiscipuli sancli Pauli apostoli, qui in Gallias transilum faciens, verbo
prsedicalionis, multosad fidem Chrisli convertit. Rediens vero ad gentemeui spéeialiter episcopus fuerat
datas, Galatas, usque ad bealum finem vilse suse, in opère Domini conforlavit. Apud Tiburlinam urbem
Ilalise, nalalis sanctse Symphorosse cum seplem filiis, Crescente, Juliano, Nemesio, Primitivo, Juslino,
Slacleo, Eugenio, quorum maler sub Adriano principe, ob insuperabilem constanliam, primo palmiscsesa,
deinde crinibus suspensa, novissime saxo alligato in flumen^sl prseeipilala. Filii autem stipilibus ad tro-
cleas exlensi, diverso mortis exilu marlyrium compleverunt. Cordubse,sancli Zoili inarlyris, cujus corpus,
cum longo tempore ubinam sepultum fuerit latuisset, venerabili episcopo ejusdem loci, nomine Agapio,
ex divina revelatione manifeslatum est.
NOT.E.
Puroscenseo Praten.. Herinien., Anluerp.-Majorem el Muneratum.
VARIANTESLECTIONES.
Polius menda complectilur. Galaciam, est in He- C AnluerjpvMaj. potius malrem scribit, quam maler
rinien. et Muneralo. Crescentii, in Anluerp-Maj. Gà- Hseeomnia recte in textu. Uli et aliud, quod Mune-
lalhas in Pralensi et Munerat. Ordinalus, pro dalus, rat. maie legit, mater fide constanlissima sub Arianb.
legit Anluerp.-maj.ubi posl opère, omittilur Domini. Posui alligato.cum Adone, non alligata, "sicut ha-
Praten. habet Tiburlinem. Herinien. Simphorosoe, bent Anluerp.-Maj. et Munerat. Prior legit, cujus cum
Munerat. Simphoriense,qui etNentesia, pro Nemesio. longo, omiltens corpus.
OBSERVATIONES.
Crescenlemaposloli Pauli discipulum primus , ut brem ineam facile senlentiam tient, ut septem hic Sym-
in hisce solet, memorat auctor Romani parvi, vero- phorosoefilii cum Beda (supposililio) Usuardo, Adone
simililer e Rufini historia lib. m, cap. 3. Ex Roma- et Notkero recolanlur, quoniam eorum re vera nalalis
no parvo acceptant Viennensis proprio ornavit elo- dies esset,\ut affirmât Ado, sed ilerum eorumdem per-
gio, quod Nolkerus seque ac Noster modice contraxit, agi memoriam xv Kal. Augusli, etc. lia Florenti-
iis prseleritis quse spectant ad prsedicalionem Vien- nius , forte non satis hic advertens, alia ab Adone
nensem, cseieris Verbatim descriplis, ul hic primum germanorum istorum nomina bac die , alia prorsus
de Usuardo se observasse fatetur Papebrochius. Adi ab Hieronymianis referri xvin Julii, ubi idem.denuo
ipsum de Crescentis apud Grsecos et Latinos cullu, saxum a Florentinio volvitur , non solula penilus
assertoque ad Viennenses et Mogunlinos aposlolalu difficullale. Crescit illa et ex eo fit intricatior, quod
disputantem. Item Tillemoniium tomo I, pag. 312 Adonis nomina, si unum forle excipias , ipsissima
et 584. Hactenus pro texlu plana omnia. Sed diffi- illa sint, quse hodie Cordubseab Hieronymianis tri-
cillimoesolutionis nodum occurrit, inquit Florenti- D buuntur. Non vacat nolare csetera,.quibus perpensis
nius, an in seplem germanorum memoria, quoe hic satius putavit Henschenius , Symphorosse filios hic
reeolitur (nempe in apographis Hieronymianis, ubi exclusos, ad proprium diem xvm Julii transferre ;
innominali sunl) septem sanctoeSymphorosoefilii aut cujufrsenlentise, sub inserla proieslatione, suscribi-
sancloe Felicilatis indicenlur. Sequitur disquisilio mus , rem tolam in Aclis, favenle Deo, de intègre
non indiligeiiSj cujus ea demum conclusio : Quamo- discussuri. ProelucebuntAclaa Ruinarlio inler sele-
201 MARTYROLOGIUM.— MENS. JUN. 202
cta édita , cum prsevia admonitione a pag. 17, et j4. decem et novem Adonis sociis anonymis, prsedicat,
novissime a Tillemontio Gallice deducta tomo II, a proindeque Grevenum et Molanum interpolâtes cen-
pag. '241. Intérim si Wandalberli auclorilas quid suimus, quod Adonis potius quam Usuardi sensum se-
possit aut valeat, hanc diem Zoeltis cum sociis oc- cuti fuerinl. CseterumZoilus ille a Wandalberiô su-
ctipabit : perius perperam autistes dictas, sociis aliis viginti,
inler quos septem nostri Symphorossefilii nominan-
Hesperiamquintoattristesmartyrque Zoelus tur, in Aclis immistas est, ubi in commentario
Marlyribuscumulâtjunctusdenisquenovemque. historico conlroversiam de matre et septem filiis
Quindecimamaillera {Kal. Augusti) genelrix septe- auspicatur Henschenius, apud quem duobus aliis
na proie dicabit : non ut l'eeit Nolkerus, sic rem paragraphis Zoili marlyrium , invenlionërri et
componens, ut hac die septem Adonianos fratres et ti'anslalionem eorporis, aliaque ad eum speclan-
xviu Julii septem Hieronymianos commemoret, quod tia invenies. Addit hic Usuardus de suo miraculum !
est magis noduni scindere quam solvere, si quidem circa sacri eorporis revelationem, quod ulrum salis
salis soiubilis sit. At enim ad hisloricam veritalem exacte describatur, malo ex ipsis Aclis, quam ex
explorandam proprie pertinet tola ea disceptatio : ârbilrio nostro definias. De septem Dorniienlibus
hic de Usuardi nostri textu ex professo quseritur, cursim aliquid opposuit Ado; Rabanus hisloriam
quem licet tantisper falsum supponàmus, ut jan) bene longam conlexuit, ab ipso Notkero tolidëm fere
ssepe supra fateri debuimus, manebit lamen indubi- verbis rela tara, qusein Auclariis videri potest. Nosler,
taium, ila ipsum ex Adone scripsisse, ul laierculum nescio quo prselucente, eos ad xxvn' Julii rejëcit.
sincère et simpliciler reprsesenlat. Idem puto dicen- j. His igilur sepositis, manet simplex et genuina hac
dura de annuntiatione Zoili, quem solum, expunclis die Usuardi Ïeclio.
AUCTARIA.
GREVEN. et MOLAN. ex purorum numéro exclusos tempore Eduwardi régis Anglise, se de latere -in
diximus, quia de Zoilo insérant, « cum aliis decem iatus vertentes, ab eodem rege prophelico spiritu
et novem. » prsedicantur per annos septuaginta quatuor in laïus
TORNACEN., in Crescente purus, corripit elogium illud pausaturi. Et sic tanlum a tempore Loltiarii
seplem fralrum Tiburtinorum, et Zoili encomium imperaloris, nepolis ex filio Caroli Magni, imnioli
rescindit. quievisse referuntur. > Quam hsee sint verosimilia,
PULSANEN., in Crescente purus, onritiit Tiburlinos, dicelur in Actis xxvn Julii. « Apud Cartaginem,
el in fine solum habet : .« Cordubse, sancti Zoeli sanclse Guddenes, pro Christo gladio csesse. Et iia-
martyris. > . tivitas Sancti Nycolaiepiscopi. Hoya insula, translatio
ROSWEYD. textui puro subdit : « Romse, Crispi— sancli Florenlii confessoris. » De hisce tribus jam.
niani et vu germannorum. In Epheso, septem Dor- egimus supra in ÇENTULENSI.
niieiilium, Maximiani, Malchi, Marlhiiani, Dionysii, HAGÉNOUEN. in Crescente satis purUs esi. De Ti-
Joannis, Serapionis, Conslanlini. » •burlinis,'post lextum modice inlerpolalum, singulo-
ANTUERP. MAX.-LUBECANA, ANTUERP.-MAX. ULTRAT. juin mortis genus tacilis nominibus refert, quod ex
JECT. LEÏDEN.et EDIT.ULTRAJ.BELG.,in fine, post Adone clarius intelliges, ubi nomina ordine repetun-
texmm purum : « Hoya insula, iranslalio sancti FIo- lur. In Zoilo ilerum purus, subdit in fine,: « Nola
reritii conlessoris. » Anis est qui colitur xxu Sepiem- [Hoya] insula, translatio Florenlii confessoris. >
bris? Vide Prsetermissos. Insérant etiam Zoili socios. DAVERONEN. : « Oya insula, translatio Florenlii
LOVANIEN., in prima et secunda purus, Adonein in- G confessoris. »
fine sequitur : « Cordubse, sancti Zoili martyris, ! AMBIAH; :< In Roia monasterio , sancti Florenlii
cum aliis decem et novem ; » expunclis reliquis. confessoris. > Haud dubie agitur de eadem Fiorentii
'ALBERG. et DANIC,in prima puri, secundam plane translalione. « Ambiani, inventio corporum sancto-
omillunl. De Zoilo cum GREVEN. et MOLAN. eliam in- riini marlyrum Fisciani, Viclorici et Genliani. »
sérant, t cum aliis decem et novem. » lu fine.: MATRIC-CARTUS.-ULTRAJECT. : « Seplem Dormien-
« Hoya insula, > etc., ul supra. tium. Crescenlis discipuli beali Pauli aposloli. Zoili
CENTULEN.: « Apud Galaliam, sancli Crescenlis epi- marlyris, Symphorosse cum filiis seplem marly-
scopi, quem bealus Paulus ordinavit, et lerrse ac ribus. »
genti Galatise paslorem constituit. » Usuardi textus CAMBERIEN. :.« Apud Viennam, sancli Crescenlis
non solum hic contrahilur, sed etiam recle corrigi ejusdem urbis primi episcopi. i Vide Papebrochii
videtur : « Apud Tiburlinam Italise eivitatem, sanctse Commentarium.
Symphorosseuxoris Getulii martyris, quse sub Adria- ELORENTIN. : « Insula liera [Hoya, vel Oya] irans-
nT»Csesarepassa est cum [septem] filiis suis, quorum lalio sancli Florenlii episcopi et confessoris. »
nomina , Crescens, Julianus, Nemesius, Primilivus, REMENS.SS. Timolh. et Apoll. : « In Oya mona
JuslinUs, Staleus , Eîigenius. [Hoya] monasterio, sterio, translatio eorporis sancli Florenlii confesso-
sancli Florenlii confessoris. Ambianis civitate, in- ris. Ambianis civitate, invenlio corporum, sancto-
venlio beatorum marlyrum Fusciani, Vicioripi et rum Fusciani et Yictorici alque Genliani. »
Genliani. » De quibus eliam agit Rabanus, et ex eo EDITIOLUBECO-COL. in Crescente, Adoni quam
Nolkerus. ColUnlurxi Decenibris. « Ipso die, nalivi- D Usuardo similior, in Tiburtitiis pura est. De septem
ias sancti Nicholai archiepiscopi. » Vide vi Deceni- Dormientibus alia comminiscitar, sufliciant nobis
bris. « Cordubse, sancli Zoili et aliorum xvni. Car- supra dicla. In Zoilo pura esl. Tum : « Eodem die,
thagine, sanclseGudilenes martyris. «Aliis Gud- sancli Ladislai régis Hungarise el confessoris. In
denes vel Gundenes. Colitur xvm Julii. Hoia, > etc., ut supra. « Ipso die, revelalio sancti
• BRUXELLEN. in texlu fere similis est LOVANIENSI.;Anlonii abbalis et confessoris. » Vide natali die xvu
lum sequitur cun osa historia quam hic juvat al- Januarii.
lexere : « Apud Ephesum, sanclorum seplem fra- BELIN.,in Crescente purus, secundo loco :"« In
trum Dormiëritium. Qui sub Decio imperaiore pro Ungaria, civilale Varasdiensi, sancti Ladislai régis et
Christo tormentati, déclinantes lorlorum ssevitiam confessoris. Qui clarissimis miraculis usque ad diem
in quadara spelunca se occullarunt, el ibidem post hodiernam coruscal. »In Symphorosa et filiis plane
orationem obdormierunt : et Decius speluncam ob- mutiïus.; in fine : « Cordubse, S. Zoili marlyris. >
sirUxit. Tempore aulem Theodosii, orla simullale de Addit editio altéra : « Oha insula, iranslalio sancli
fide résurrectionis, ipsi a soinpno, quo ferme du- Floreniini confessoris. » Alii melius.
cenlis annis dormierunt, divinitus excilaii, surgunt, GREVEN.: « Nola, Simphorosa prsëfata, uxorfui'
et eoraui Theodosioimperaiore, asserla résurrectionis Gelulii marlyris, de quo supra tv Idus Junii. Item
verilaie, iterum.dormierunt in Christo. Qui poslea sanclorum Crispi et Grispinellaî. » Vide in Âclis du
PATROL CXXiVi i
 203 USUARDI MONACHI 204
Felice et Spinella. « Secundum aliquos hic, invenlio A Adelmi confessoris, discipuli sancli Landelini. »
septem martyrum Dor.mientiuni.Qui apud Éphesum, Vide in hujus Vila xv. Junii, ubi reclius vocalur
fenippre Decii, persecutionis rabiem déclinantes, Adelinus, ut hic infra. Tum minoribus lypis:
tqpelupcamintraverunt, in qua CCCLXIII annis, usque « Hic Parisiis celebratur festum Visitationis beatse
-id iempora Tlieodosii senioris [iminensus parachro- Marise. In pago Turonico, sancti Joannis presbyleri
flismus'j suayiler dormierunt. Hos Usuardus primum el confessoris, prsecipusesanclitatis. De quo Grego-
habet vi Kal. Augusti. Ladislai régis Hungarise et rius Turonerisis. » Yidë Prsetermissos. Pôsteriores
confessoris, vila et miraculis clari. » De revelalione editiones Tiburtinos expUnxewht. In fitië de Ladis-
S. Antonii et translalione S. Florentii, ut supra.. lao, ut supra ex BELINO.« Gatalaunis, sanclse Pomse
MOLAN.,de Tiburlinis, ex Adone mortis genus virginis, sororis sanclissimi Memurii. » Differtur ad
adjicil litleris Italicis : « Iiriperator enim jussit Cre- natalem fratris, v Augusti : « Crispinii, depositio
scenlem in guitare transfigi; Lucianum in pectore ; beaiissimi Adelini confessoris Christi. Hic a bealo
Nemesium in corde; Primitivum ,per umbilicum; Landelino, super fluvium Hon constituais, ul.Christi
Juslinum, per membra dislenluin, scindiper singulos aihleta, vitam viriulibus odornatam sedulo ducens,
eorporis nodos alque juncturas; Slacleum lanceis migravil ad Chrislum. In quo loco sepultus fuisse
intiumerabilibus, donec moreretur in terra configi; créditai ut miracula crebra monstraverunt. Sed
Eugenium findi a pectore usque ad inieriores parles. poslea Crispinio translatas, cura magislro suo adesse
Altéra autem die Adrianus prsecepil corpora eorum monslralur. » Vide dicta. « Die vigesima seplima,
in foveam allam projici. Et ponlifices lemplorum sancti Patris Satnpsonis, hospilum exceploris. In
posiierunl nomen loci illius : Ad seplem biolhana- B Epheso civilale, festivilas celebratur seplem fralrum
tos. » In fine, de Ladislao, ul BELÏN.De Florentio, ul Dormientium, hoc est, Mavimiani, Malchi, Marciani,
jam ssepius. Tum : « In Gandavo, elevaiio sancli Li- ,Dionysii, Joannis, Serapionis , Constanlini.. » De
vini martyris et translatio secunda eorporis ipsius. » Florenlii iranslatione et Livini elevatione, ut supra.
Colilur xn Novembris. « Crispinio, natalis sancli

IV Kal. Die 28.

Vigilia apostolorum Pelri et Pauli, el nalalis bcali Leonis poulificis et doctoris. Àpiid Lugduttuni Gal-
lise, sancti llirenei episcopi el marlyris, quem constat beati Policarpi sacerdolis et marlyris fuisse discipu-
ltun, ut scribit Hieronymus apostolorUtntemporum vicirium. Poslea vëro persecutione Sevëri, éûhi oriini
fere civitatis suse popuïo, glorioso coronatus est marlyrio. Alexandrise, sanclorum marlyrum Plularchi, Se-
rein, Heraclidis, Herois, Pôlamiënse, Marcellsecurii aliis 'tribus, inler quos prsecipue emicuit Polamiena virgo,
quse primo immensos et inhuirieros agones pro virginilate désudans, deinde etiam pro marlyrio exqui-
sila et inaudila tormenla perpessa, ad ultimum igni consumpta esl.
NOT^E.
Ita Praten., Herinien., Antuero.-Maj., Munerat., Greven, et Molan. Quibus accedere possunt Antuerp. et
Maxt-Lubeci
VARIANTES LECTIONES.
Pro poniificis, legunt Greven. et Môlan. papoe; sed C etiam tempdruïït, non temporibiis, ut.Grevep,. et Mo-
doclofisaddunt omnes, exceplisAntuérp. el Max.-Lu- lan.,- multo minus tempori, ut Anluerp. et Max.-Lu-
bec. j qui sic scribunt : Romoe, nalalis beali Leonis bec. In Alexandrinorum marlyrum nominibus aliqua
papoe.De Hirenei, Policarpiest.et Hieronimus, ex medii est variatio. Sic Herinien., Potamiatioe, et rursus,
sévi usu, salis alibi diclum Aliqui, Hyrenei, Je- quando idem nomen postea recurril, Polatixiuna.
ronymus; Molanus correxit omnia. Anluerp. et Max.- Anluerp.-Maj., Eraclidis, Ilerroris-,Munerat.,momen- Hero.di-
Lubec. legunt sanclus Hieronymus, Sunt qui pro dis, Patamene. Mitto hujusmodi alia minoris
apostolorum, malunt cum Adone scribere apostolico- ti. Soli Greven. et Molan. habent igné consumpta
rum; codices nostri habent ut est in texlu. Et sic esl ; cselericum lexlu, igni.
OBSERVATIONES.
Pétri el Pauli ai«oslolorum Vigilia in antiquis rint. Nosler^ adjeclo doctoris tilulo, Leonem,J,salis
Sacramentaiiis et Àllatii ac Frontonis Kalendariis aperte déterminât. Quod clarius fecere, Raban;us*t
signala, inter Marlyrologos a Beda primum relata !Noiket'us, lamelsi xi Aprilis eadem ferme elogia
videtur, quem séetttus est Ado, Noster vero alteiv posuissent. Apertissime item in eamdem sentenliam
ulrum vel utrumque. Leonis magni festivitatem, xi loquitur Wandalbertus, quidquid etiam alfa die Leo-
Aprilis pridem ab Ecclesia reçoit solitam, in con- nem I latidaverit. En hodiernum versiculum :
fesso est; hoc quoque die olim celebratatn, non mi- Praesulèquartùs ovat, verbi et"docioréLeone.
'"jus evidenter oslendi potest, quamvis neuter dépo-
sitions proprius sil, ut ad xi Aprilis abunde dixi- Atque hsee antiquorum omnium sententia, aqua
mus. In cilatis Kalendariis hoc die legilur : Transla- nec Papebrochius recedendùm pulavil, num. i syno-
tio eorporis B. Leonis, utique primi, ut recte conten- pseos susèChronologicseprobabilitar assignans, quo
dit edilor. Gregorii Sacramentarium diserte ponit : ferme tempore-hoc die in Leonis Magni locum suc-
NalaL sancli Leonis papoe; ubi palam esl Leonem II cesserit Léo II, nativis coloribus a Molano in poste-
designari minime posse. Beda, qui xi Aprilis scripse- rioribus edilionibijs expressus, qui'in aliis reelius
rat : RomoeLeonis papoe et confessoris; hoc die, posl oppositum assèrueral. Intérim ex Auclariis noslris
Vigiliam apostolorum Pétri et Pauli,-subjungil : Ipso paiebit, quam diversa senserint, qui Usuardum no-
die S. Leonis papoe, sed uirobique de Leone Magno strâriïypro suo gëiiio,-subinde,interpolarunt. Plura
agi exeo conjicilur, quod verisimile omnino non sil non a'ddo defluraiionë eultosLeoitisI, hoc ipso die,
Leonem H, qui Bedsetempore vixit, in labulis eccle- iiarii pro instituto nbstro dicta abunde-suflieiunt.
siasticis ab • ipso consignatura fuisse. Romanum UiUstrissimus martyr Irenoeus in Hieronymianis
parvum, dum scribit : RomoeLeonis papoe, et Ado : plànë signalus est; Sed Alexandrinis marlyribus ita
Ipso die nalalis sancli Leonis papoe, non Leonem II, connexus, ut ferme ad eamdem palsestram pertir.ere
ut maie nolavit Rosweydus, sed cerlissime Leonem censeas. In Beda et Romano parvo de eo non agilur.
Magnum indicanl, cum de eo xi Aprilis non niemine- Ado autant elogium tcxuil yix aliud conlinens quam
.2Q.S MARTYR0L0G1UM.— MENS. JUN. $00
quod ëx Hieronymo de.Script, eccl, cap* 55,d Lttg- .A " quorum fraginenluni se reperisse djcil Bamnius, inve-
"diinensiumtraditioiie facile habere notait, ut proindé nimus intégra in cpd. ms. archicoenobiiCisterciensis,
riëcessenon sit cttm Papébfoehio âd Flori venerabi- sed cuni âdjrenoei oelalemaccedere non,videanlur, ea
lis viri, secundi libri commenta confugere, quse, ut proferie opérai pretium non duximus. Nec Papebro-
alibi abunde probavimus, aliud omnino non sunt, chius"ulla ejus Acta, quseplura habuimus, publiça
quam îpsumniei Adonis Martyrologium, ab Usuardo luce digna censuit. Videri éliam ppssitnl. qui» spar-
pro Flori yolumine habitum, quoniam aeephalum sitn trâdit.Tillemontius lomo II, aliiqtiëa Pàpcbro-
Lugdurioaccépissél, alque adeo apciorem igiioraret. chio et ab illo cilali. De csetero lextum suumlnte-
Porro làudatùs Ado, Irenseum ab Alèxandrinis accu- grum Uèuardus ex Adone desumpsil.;Nolanduni
rate dislinxilj et priorëm et posieriores insignibus restât Usuardum eadèm protùlisse Àlëxandrino'rum
elogiis exorpans, quorum medullam ita Usuardus- nomina, quse Romariuin parvutti "rëcénsuilv'Qiioïiira
exliausii, rit eleganlius contrahi non ppiueripl. Vi- et nos aliqua ex Eusebio altigimus in tract.- dé Pa-
dealur lotus Pâpébroëiiii Comhïentàriùs hisibricu's, triarchis Alèxandrinis, page 23. Tu Acla consule,
in quo cselera omnia ad Irenseum spectanlia studiose ubi ex laudalo Eusebio plura desumuntar; vel Rui-
elucidanlur. Breyem dé eo dissertatiunculam Sele- nartium, a pag, 96.ad.102;-nobis hic sulficit imahi-
clis suis inserùït Ruinartiûs, p'ag!89, siib iïnëiri ope- feste palere primigeniam lolius noslrse tabulse sim-
ris, pag. 708, inter Addenda, sic seribens : Acta ! plfcitaiem. •'
•'-•: ' ' '
-...',:: ';' "AUCTARIA. '.'."'','.' V" V.
TORNACEN,. rescindit verba elogii Irensei, post, B cat Potamxoeriam. Ubi eliam notât ,'(jiiod < Irênseus
temporuiaiviçinuni, • Lugdunensis' cririiOmni fere populo suo, martyriiini
PULSANEN, pergit usque ad ricinum,.inclusive : de- sustinttit. »
s.un.l.reji.qua-omnia. .-.-'- In YÀTIGANO,- pôst Herois, adjeétum: «.'fiëm'Sè-"
ROSWEVD. toto texlu purus, proprium Ultrajeeti- reni.Poiamise, Maréelli, Calëclitimerise,e•t Heréiiiirise,
num secundoloco inserit : « Et natale sancti Benigni baptismum': rharlyrii consecitisé: Inter qrios';:»' etc.
episcopi et martyris, qui apud Carnolum martyrium ., QuseAlexandrinorum martyrum nomina attinenl, ad
pro, Christo accepil. » usque
' minutias excussit in Aclis Henschenius,
ÀNTCERP.^MAX!, ;LEÏDEN.,;LPVAMÈN. et ÉDIT.UL- -"? FLORENTIN,: « ïleril,passio saticti Casiiaiii'episcopi
TRAJirBELG. de Leone sic habent : « Roinse, natale Tuderlirii et marlyris, cujus corpus ibi reqùiespil in
sancli Leonis secundi-papse et confessoris. » El in' ecclesia sancti Fortunati. » Dies riàlalis est xiii Au-
fine; « Eodèm nie; sancli Benigni episcopi-et marly- gusti, quo die etiam iri Martyr'. Romsino iëfèrlur.!
ris.-.• Gsetera puri sunt; An hic dé Iranslatione agàlur, inëerfUin est.
ULTRAJECT.', ALBERG. et DANICde Leone jjrseterea. EDITIOLUBECO-COL., post Vigiliam aposlplorum
adjiciuht: «Hic suscepit sârictam sexiam synodum, immédiate subjicit de Irenseo, tum.de Alèxandrinis :
et instituit lit qui brdinatUs fuerit ârclriepiscopiis, " ulrobique salis pure. Tum •'« Eodem die, beati Be-
nulla çonsuetudhie aliquidpro usu pallii aut diversis nigiii, episcopi Carnotensis et marlyris. » In fine :
officiis Ecclesise persolvere dëbeat. » Hué usqué «Romse, bëali Leonis primi, papse et confessoris.
conveniunt,. sed prior habet sedit annos viginti unum, rnensem unum, dies
" ' addiiariiëntdm de S. Be- C Qui viginti octo. Cujus temp^oribusexslilit quartâ syn(H
nigno.- ; .'.-...
CÈNTULEN.,;' in Vigilia pures, pergit : « Romse dus, scilieel Çalcedoriënsis; in qua congrëgati sunl
transrautatio eorporis sâri.ctiLeonis papsé, qrii irié-- qhirigenlieliri'gihla episcopi, ponentes fidem calho-
rilo excellenlis irigerin, apud Romanos Magrips Léo hcani et confiientes extra, hseresim Nestorianam et
appëllaiiir. Alexandrise,; saricloruin riiartyrum P1U- ÉUlicianain, (luplicemin Chrislo. naluram, divinam
tardi [lege Plutàrchii, Serétii, Heràclidis, tepriidis, vidëlicei-ëi huirianàm. Hic addidit.Canoni : Sacri.
Potamianse,MàrcëllseçUhî"aliisiribusJ.LiigdUrii,san- ficium sanctum., immaçulatapt hosliam..Manum sibi
cti Herënei episcopi'et martyris.. Qui sub.Sèverb ampulavit propiër teniâtionem quamdam,sed beala
principe-cupvoptai fere civitatis susepopulo gloriose Virgo, quia ei singulai'iler semper dévolus exlitit,
corônatus est:'»- ; !.,_' ips'ara rësiij.ùit. » '-. .
BRUXELLEN. primo ioep agit de Leone Magno, confessoris. BELIN.,de Leone : « Romse, bëali Leonis papaset
quem ait sibi manum amputasse, quod eam mulier » In fine mtililus, hseret ad, i eitticuit '
osçulata fuisset, quam subinde bealissima Virgo re- Pptancia virgo ;. » vult dicere Potamiena.
stituent. Deinde de.celeberrima epis.lola contra Eti- GREVEN. : « Nota. Léo papa hic pbsiliis, hiijus ito-
tychëië'ni scriptà, etc. In Irenseo^atis punis esl. In minisjirimus fuit. Qui sua induslria cpncîliUm.Çal-
Afexan"dri!iisiiiàrly,ribusmpdice;in.ierpolatus.: Sequi- : cedonensecorigregarifecit; constituïlq'iiëiritraaciib-
tur iri 'fine, quod;habet. textus nosler.in principio : nem diei : Sanctum sacrificiùm,immaculàïàmlibstïam.
« Vigilia beatorum apostolorum Pelri et Pauli. -,» Item Basilidis, percussoris sanclse 'PôïâmieiiaV;Se-
HAGENOYEN..sic scribit dé- sanclo Leone : « lteril _D reni, Etherse, CaihëcUniiiise,baplisinuiriigiils conse-
Romse, sancti' Leonis II ponlificis et doctoris. Hic cuise, aliorumque muliorUm marlyrum "ëx scola
composuitsermones, quibus sermonibus ulitur Eç- Origenis. Quibus sancta Poianiiena per visum assi-
clesiajn officiodivino. Hic suscepit sexiam synodum, slens, coronas marlyrii a Dominoimpelralas delu-
et instituit: ul qui ordinatus fuerit ârchiepiscopiis; > lit. » Vide ipsa Acta! « Benigni episcopi'Carnotensis
etc., utjSupra retUlimusëx Ulirajeclino, eic. Iii re- et martyris, in Trajecto inferiori ijuiëscërills. Itéra
liquis proxime ad purilatem accedit, sed loùgërece- beatsemémoriseHeyinbradi presbyleri et confessoris,
dit a recta orlhographise ralione, ut passim solet. in Hassia, monasterio Hasungeri, a se fiindaib' quië-. '
AguiGiitéT.dë-sanëlo Leone,addit qUôôfdaipiiaye-
scentis. > '" -
rit KseresinirNeslorianam ëtËulychianâm ; iiëm"quod MoLANi primaedilio solum adjicil: «ltémTràjëcti,
coegeîit coB'silhiin Chaléédorieiise. Tum subdit :. Benigni marlyris atque jtûntificis. » Iri poslèrioribus
«-HiccoristilUifintra àéliorieindicere, sancta sacri- Leonis sic emëndâtar aiinuniiaiio Leonis :"t Et natalis bëali
ficîa, et veLariieïrcapitis non âççiperë, nioriialeni ab - soris, qui papse j «etc., fUmItalicis litleris, «^corifes-
nisi sedit Romse mérisës dëcënïv'Hic eloquën-
episcopo,
" probatâ priùs illius yirgiiiiias 'fuerli.'.i, tissiiriùs ëtGrsecâLalin'a'qUëïin^iiaëi'udilus",sâncîam
MA'TRlfc.-Çi^Tus.-UiTRAJECT, :« Leonis papse.Hire- sexiam synodum fecil, quse in regia urbe çëlëbrala
nëi^piSc^piVlçum sociis martyribus, Vigilia. Béni-, • esl : ubi damriati sunl Cyfus, Sergius, Pyrrhiis, Pati-
gfn'ëpisëôp'i etnîài'tyrisj cujus.ossa sunl in ecclesia '. lus, Pelrus, MacâriUs, Stepliamis et l'olyclironiùs,
Tràjectensi. Plûtàrchi inarlyris, cum sociis. Pota- novus Simon, qui unamvoluntaleriietoperationeniiii
miériè virginis ôi marlyris, i Quam in margine, vo» DominoJcsu Chrislo prsedicabant. > Sequitur lexlus,
207 USUARDI MONACHI 208
cui post Herois, intruditur Italicis rursum litleris : A miraculis claruerunt. » Coluntur ambo die xxxi Ja-
Item Sereni. In fine : « Die vigesima oetava, repor- nuarii. « Item Trajecti, Benigni marlyris atque pon
tatio reliquiarum sanclorum Cyri et Joannis, qui lificis. »

III Kal. Die 29.

Romse, nalalis beatorum apostolorum Pelri el Pauli, qui passi sunt sub Nerone Csesare, Basso et Tusco
eonsulibus. Quorum prior in eadem uroe juxta viam Triumphalem tolius orbis veneratione celebratur,
sequens quoque in via Osliensi sepultus, pari habelur honore. Eodem die, sancti Marcelli martyris, qui
apud caslrum Argentoniacuui pro fide Christi una cum Anastasio militari, capile plexus est [Bouillart. :
cum Anastasio militari vire marlyrio eoronalus est]. In territorio Senonico, Beatse, virginis.
NOTJE.
Puris annumero Praten., Herinien., Tornacen. et Muneratum, quamvis in aliquo discrepent.
VARIANTES LECTIONES.
In prima annuntiatione omnes concordant. Oslinsi, que conformes. Pluris nobis esl aliorum auctoritas ;
apud Muneratum, lypographi mendum est. Argenlo- licet non ignorent Anaslasium ex Aclis, alio morlis
macum legunt passim codices omnes, excepta Mune- génère, quam decollatione consummatum. Pulo
ralo, qui Argento magnum; et Molano, qui Argenio- Usuardum simpliciler scripsisse Beatoe, virginis, ut
machum substituunt. Sic citali codices et cseteri fere habent Praten. Tornacen. et Munerat. atque etiam
omnes legunt cum textu, capile plexus est : Pratensis Herinien., nisi quod adjectum sit, cruci appensoe.
• Alii
vero magis generice, martyrio eoronalus esl, in quo aliter ex'printunt, ut patebit in Auclariis.
ei consentiunt Antuerp.-Maj. et Rosweyd. plerum-
OBSERVATIONES.
Hune xxix Junii tola antiquitus, média oetas, atque B . ipso martyrii die, Adonis errore fnisse confusam.
Ecclesioehodiedum omnes, veneraloesunl et veneran- Qua de conlroversia videsis laudalum Janningum
tur, pro die légitima deposilionis sive martyrii sanclo- cilalo loco, et ilerum § 20, Analectorum, atque
rum Pétri et Pauli. Quis ausit vel hiscere conlra ilem in prsecedenlibus paragraphes Henschenium
auctorilatem tantam, et usum Ecclesioe universalis etPapebrochium. Persuasum ha'beo, ea istic curioso
sine intermissione conlinualum? Verba sunl Jan- lectori suppedilatum iri, quse animura prorsus ex-
ningi § 5, num. 46, Commeniarii prsevii ad apo- pleant. Si cui forte magis placeat rerum séries per
stolorum Acla, ubi varias alias inlricalas qusestiones ordinem digesla, adiré is polerit Tillemontium tomo i
circa locum, mqdum et lempus martyrii enucleate a pag. 108 ad 517 ulriusque apostoli gesta prose-
juxta ac erudile explanat, videndus omnino a cu- quentem. Interea manifeste palet quam simpliciler
rioso leclore. Ad institutum nosirura quod pro- et bona fide Usuardus Adonem duclorem suum, de
Kalendaria et Sacramentaria,
pius ailinet, prseteruniversiuo more secutus fuerit. Nullum habuit in Marcello Ar-
Martyrologi anliqui omnes pro hac eadem gentoniensi el socio milite ; adeoque Acta ei prselu-
die cerlatim et constantissime pugnant, Hierony- xisse credimus, in quibus clare dicitur Marcel-
miana imprimis apographa omnia a Florentinio lus capile plexus, Anaslasius vero alio morlis génère
édita, tum Beda, Florus, Rabanus. Item Romanum agonem consummasse. Unde si in lalerculo ulrius-
parvum, Ado, Nolkerus ei Noster. Et Wandalberlus que marlyrium conjungitur, dubium manet, rectius-
etiam sic eleganter cecinit : ne Pratensis cum solitis sociis, an potius alii scri-
Terlius auratam sustollit ad ethera Romaui pserint ; qua causa codices puros mulliplicavimus,
Martyriopariter Pelri Pauliquebeato. /->nolabiliter licet discrepantes. Movit eliam annunlia-
Ex quibus non parum roboralur relatum nuper- tio ullima, judicio noslro plane Usuardina, sed in
rime Janniiigi asserlum. Porro Viennensis Martyro- codicibus diversimode expressa. Nobis quidem longe
logus inler Festivilates apostolorum primo et prse- probabilior est laterculi nosiri lectio, multis argu-
cipuo loco, multa in Pétri et Pauli laudem commé- mentis in Aclorum sylloge cônlirraata ; sed nec codi-
morât, quse exactiori crisi subigi possent, seque cum aliorum conlemnenda auctoritas, qui Beatoe,
ac alia a Notkero superaddila. Quse lexlus no- vel sancloe faciunt adjectivum seu epithelon benedi-
ster tanquam vere Usuardina reprsesentat, ea ex cloe, ut proinde nomen proprium in dubio relinqua-
Adone omnino decerpta sunl, servalis Bassi et Tusci tur. Haud absone nomen aliud excogilavit Clar. Cas-
consulum nominibus, perperam cura Nerone Coesare lellanus, de quo cum in prsefala sylloge dictum sit,
connexis, utpote a quo lotis ferme duobus sseculis non est necesse actum agere. Ex diclis colligitur,
sejunguntur, ut clare inlelligas iranslationem seu quid primigenia phrasi Usuardum scripsisse censea-
deposilionem alteram si ita vocari possint, cum îtius.
AUCTARIA.
ANTUERP.-MAJ. Pralensi pro more de csetero simi- BELINIprima editio, prseter menda plurima, eliam
lis, caret ullima aniiuniialione de Beata vel Bene- scribit, sanctoe Benedicloe.Secunda vero, de Peiro
dicta. et Paulo inscrit ; « anno trigesimo octavo post pas-
PULSANEN. purus esl usque ad Marcelli martyris ; sionem Domini. »
inclusive : cselera omnia desunt. ANTUERP.-MAX. , ULTRAJECT., LEÏDEN., LovAN.,AL-
ROSWEYD. Caret eliam in fine annuntiatione Bea- BERG. , DANICet EDIT. ULTRAJ.-BELG. ordiuntur hoc
toe, cujus loco hseehabet : « Item Romse, Novaliani D modo,: « Romse, passio beatissimorum apostolorum
el aliorum DCCCCLXXIX. » Nolanlur hi martyres in Pétri et Pauli. Quorum prior cruci afCxus esl, capile
Hieronymianis, sed ririrum esl nec in Aclis, nec in ad terram verso, et in sublime pedibus elevalis : as-
Prselermissis, ullam eorum fieri mentioneiu. Sequi- serebal enim se indignum eo modo, quo suus Domi-
tur : « Forlunaii episcopi et confessoris. > Vide Prse- nus, cruciligi. Sequens vero, preliosi capilis obtrun-
termissos. catione, mortem pretiosam invenit. Passi sunt au-
ANTUERP. et MAX.-LUBEC iucipiuiit : « Romse, san- tem illustrissimi athlelse anno Dorainicseincarnalioni
ctissimorum apostolorum, » etc. In fine autem, pro LXXIIpassionis vere xxxix (LEYDEN. solus legit LXII
Beatoe, virginis, legunt, sancta: Benedicloe virginis. passionis xxx). » In fine : « In lerrilorio Senonico,
Vide Obsërvaliones. sanctse BenedicUeVirginis cruci appeitsse. »
 209 MARTYROLOGIUM. — MENS. JUN. 9tfO
CENTUI.EN. : i Romse,nalaie beatorum apostoloruin A sancti Albani martyris, sub Diocletiano imperatore!
-Pétri el Pauli, qui passi sunt sub Nerone [manu re- Qui passus est anno Domini CCLXXXVU, lamen festum
ceniiori, super erasié verbis, Basso et Tarso con- ejus agitur x Kal. Julii. » Vide ibi.
sulibus]. Tradunt vero antiqui et sanctissimi Pa- BURDEGALEN. et BIZUNTICEN. : « In territorio Seno-
tres, quod hi duo magni Ecclesiarum principes, non nico, Beatsevirginis. »
post anni revolutionem, sed eodem anno, una eadem- CAODIACEN.: « In territorio Senonico, sanctèeBea-
que die, in una urbe, aller cruce, aller gladio trium- tse virginis. » Yario modo dicilur idem.
pharit. In urbe Argentoraco, sancti Marcelli, qui EDITIOLUBECO-COL. de Petro et Paulo convenit
cum Anastasio capile plexus est. » cum codicibus supra. In Marcello, pura est. Benedi-
BRUXELLEN. de Petro et Paulo, omissis annis, cta etiam ut supra. Tum : « Ipso die, sancli Nova-
ferme repelit qusejam dicta sunt, hoc nolabile ad- tiani martyris cum aliis DCCCCXCVH marlyribus. »
jungens : « De quo [martyrio] beatus Ambrosiuslo- Vide supra in ROSWEYD. « Item, sancli Cassi epi-
. queiiSj-sicait : Non sine causa factum putamus, quod scopi Narniensis et confessoris, de quo beatus papa
uno die, uno loco et sub eodem persecutore Petrus Gregorius in Omeliis scribit : Dominica prima, in
et Paulus passi sunt. Uno quidem die, ut ad Chri- Werda oppido imperiali, translatio sancli Swicberti
stum pariler pervenirenl ; in uno loco, ne alteri episcopi Verdensis et confessoris. » Data sunt Acla
Roma deesset, et sub uno persecutore, ul sequalis xxx Aprilis.
crudelitas utrumque conslringerel. » De Marcello, GRÈVES. : t Eodem die, Novaciani martyris, cum
pure : de Benedicla, ut médise noise codices supra. aliis DCCCCLXXVIII. » De quibus supra. « Cassi Nar-
In fine subdit : « Et sancti Cassii [Narniensis] epi- B niensis episcopi et confessoris. Huic, ut refert Gre-
scopi, cujus transitant B. Gregorius in Omeliis com- gorius homilia xxxvu mos erat cotidianas Deo ho-
mémorât. » Vide Papebrochii Coriimentarium. stiasofferre ; ita ut pêne nullus dies vitse ejusabsce-
HAGENOYEN. de Petro et Paulo, aliis verbis senten- deret, quo non omnipolenli Domino hoslias placa-
tiam exprimit sex codicum supra, notans annum in- tionis immolaret. Cui cum sacrifiera, valde eliam
carnationis LXXI,passionis xxxvil. De Marcello et concordabat vita ; nam cuncta qusehabebal, in elee-
Benedicta, ut iidem. mosynis iribuens, cum ad horam offerendi sacrificii
AQUICINCT. legit : Argentorachum, pro, Argento- venisset, velut totus in lachrymis defluens, semetip-
machum. In fine : « Sanctse Beatse. » sura cura magna cordis coniritione mactabat. Item
VICTORIN. et REG.SUECsub num. 130: « In terri- sanctse mémoriseGeronis archiepiscopi Agrippinen-
torio Senonico, beatse Mustiolseet Beatse virginum. » sis Coloniseet confessoris. »Nec in Prsetermissis me-
De Mustiola, vide Prsetermissos. « Ipso die, Niver- moralur. Denique : «Dominica huic festo proxima,
nis, sancli Agricoli episcopi et confessoris. » Vide apud Werdam, iranslalio sancti SuiCberti episcopi
Acta xxvi Februarii. Verdensis et confessoris.» Videin EDITIONE LUBECO.-
MATRIC-CARTCS.-ULTRAJECT.M Pelri et Pauli apo- COL.
stolorum. Cassii Narniensis episcopi, de quo bea- MOLAN. de Lassio Narniensi, typis minoribus de-
tuslîregorius in homilia. » Vide BRUXELL. scribit quse ex GREVENO proxime dedimus, nec in
In YATICANO. num. 5949, deest commemoralio prima sua aut posteriorlbus editionibus aliud quid-
Marcelli et itéra Beatoe. quam addit. Vide alia ex sanclo Gregorio in Actis
FLORENTIN. : « Apud eivitatem Verolaniam, passio |[] nostris descripta.
Pridie Kal. Die 50.
Commemoratio sancli Pauli apostoli, quem cum beato Petro cruce appenso, coelum gladio riecatum
excepit una [Addil Bouillart.: " Non tamen eadem die, sed evolulo anni tempore, ut vir disertus Arator scri-
bit]. Romse,natalis [Bouillart. om. nalalis] beatissimseLucinse discipulse apostolorum. Lemovicas civitate,
sancti Marcialis episcopi, cum duobus presbyleris Alpiniano et Stratocliniano [Bouillart., Stratocliano],
quorum vita miraculorum signis admodum effulsit. Ipsa die, sancti Corsici presbiteri et Leonis subdiaconi.
In territorio Vivariensi, sancti Ostiani presbiteri et confessoris.
NOTvE.
Sumitur ex Herinien., Munerai., Greven. et Molan.
« Hseeverba, non lamen... scribit, a Sollerio prseter- D nihil. Hic non qusero iilrum ducem sequi debuerit
missa sunt in sua Usuardi.edilione, quse tamen vere Usuardus, Adonem an Aratorem. Adoni favent Dio-
sunl Usuardina cl in aulographo pure, simpliciler el nysius Corinthius, Buchërii Kalendarimn, Epipha-
prima manu consçripla, nullo liturse vesligïo, nullo nius, Hieronymus, Aslerius et concilium Laleranense
atramenti discrimine, eadem litterarum forma. Idem sub Gelasio : ante Aratorem in eadem senienlia fue-
Aratoris lestimonium refert Dervensis codex, ut non ranl Prudenlius, Auguslinus, Nilus apud Pholium.
dubium sit quin fuerit ab Usuardo scriplum. Quid- Al si verum est, quod affirmât Laleranense conci-
quid garrit Sollerius in hune locum, Usuardum Ado- lium, postremam hanc opinionem ab hsereticis
nis opinioni adhsesisse ; ut istum, sic el illum som- fuisse profectam, nescio qua mente dicere potuerit
masse utrumque apostolum non evoluto anni tem- Sollerius hoc esse Adonis somnium, nisi forte som-
pore, sed uno eodemque Neronis xvi marlyrium sub- nium illitd ad Adonem venerit ex porta cornea, qna
iisse; Aratoris sententiam a recenliori aliquo*scioIo veris datur exitus umbris.
esse intrusam : hsee omnia verba sunt, prselereaque
VABIANTESLECTIONES.
Commeratio in Herinien. scriptoris haud dubie bus aliis reliqui. Stratocliniano. Utrumvis prseferre
error est. Munerat sensum Usuardi, bon pura verba licet, potins quam Stratodiani cum Praten. et Mu-
reddidit : Qui cum beato Petro coelumgladio necatus nerat. Rursus ires codices nostri similes Praten.
accepit una eadem die. Lego Marcialis, ciini codici- Anluerp.-Maj. et Rosweyd. legunt, in Itatia, maie;
bus ferme omnibus, excepta Molano. Munerat. scri- codices alii ut in textu. In Munerato mendum est
bilAlpiano, cseleri cum textu, ubi forte melius pone- Variensi, pro Vivariensi.In eo demum errât, quod
retur Albiniano, alque item Austricliniano, ut bene omiserit voceni ultimam, confessoris,
Greven. et Molan. Ego Çtun Herinien, et velustiori-
 211 USUARDI MONACHI . 212
OBSERVATIONES.
Joannes Molanus in poslerioribus suis Usuardi A apostolorum elpgip, a Nplkero transumplo, exonia-
ediiioriibus ad xxix:Junii annolavit, se ex textu sus- vit, iveliiti quse pro çpp'fpssione Chrisli et ipsajgap-
tulisse, Basso et Tuscp consulibus; quod manifesta guinein fuderit, dequare vide Papebroçhiûm ïn
errore ei. reeentius Usuardo adjecta, sibi maie per- Actis, de (plieraLucina ibi eliarii differentem, Mar-
suaserit. Neque enim, inquit, Usuardi esse hoc som- lialis Lemovicensis deppsitippem, tanquamçonfesso-
nium] inde colligo, quod is putarit Petrum et Paulum ris, notant codices Hierpnynriani, nolafîtem et eodeni
diversis annis passos éssê. Hoc probatum oporluit: modo Viennensis, nihil in comniendalîpnem atijï-
Audi jam illum ad liunc diem xxx. Quod' nd.-lëctio- ciens, et sic a Rabano ;et Notkerp positus est. Binos
riem aliiiiet, vêtus Usuardi codex (non is certe, quem socios ponjunxit Noster, sed ad lriipc dlëui non spe-
in prima puriori edilione secutus fuéral) habel, UNA, ctaptes, plpote qui sipguli propriis. feslivitatibus rg*
NONTAMEN EADEM DIE,SEDEVOtUTO ANNITEMPORE:, UT colantgr. Nihil in cita lis martyrologis de Martïalïs
VÏRDISERTUS ARATÔRSCRIBIT.Sed majores nosiri, apûstolatu.seu apostolorum djsçipplaiji;,cujus iamen
jiTajt'erVbcem UNA, tôiam hanc sentenliam, veluli im- meminisse videlur Floras, in. hyppihesiqupd ejus
prbb'àbilem delëvisse videnlur. Sic Molano visunv verba sint, quse in Bpda posiro referantùr,. Videat
ignoranli procul dubio, id quod somnium vocal, non curiosus lectprf quae de tota illa celebêrrima çoptro-
Usuardi, éed Adonis erratum esse, vere tamen ab versia fusé in Aclis et accurate expïicata sunt. Hic
Usuardo transit ihplum , quodque proinde perperam solum Wandalberti et unicum de Martiale versiculum
e textu expurictum est; uti et maie erasa Aratoris ;adjicip ; - '.-.,''
periocha. Si quiderri ea ab Usuardo vere Unquam-in- Lemovicumpridiepplitùr Martialishonore,
serla-fiiit, quod l'riihi'hacteinis non fit verosimilé. B Juniiis his cèlsumfëstis déterminâtorbém.
Pfi|!iu'scredidërinl Usuardrini in Pauli commemora-
lipné, non minus quam die prsecederitî, Adonis opi- Sequuntar in codicibus npsiris, Çorsicuset Léo, a.
nipni açjhsesissé, âique adeo aliud Adonis somnium Pratensi, Antaerp.-Majore et Rosweyd, IiaUoe.J\s,6ri.<r.
adoptasse,, quo sëhsérit utrumque Apostolum, non pti, ubi cseleri rectius a palseslraabstrahurikqtijios
evpluioqnni içmpore, sed uno eodemque Neronis xiv in textu legimpSj Nam- si agonis ipcps al) Utsu^rdô
marlyrium suinisséi uï ab Adone Nostri ductore di- appositus esl, non ppluit pop, Africain pofarë, .quam
serte asseritai'. Âtqûe jiipc consëquëns exislimamus, clare. expressa'm légère debuit in ipsomeÉ fonte, ex
veieri Uti codici, Aratoris sentenliam a recentiori àlir quo duos ilios a reliquis sociis ayulsit. (J*ti«»MS,
quo sçio.ipessë inti'usâin ; çui codici {forte Pralensi) presbyter, non episcopm,. ut, aliqui habent, nescio
s'oIUpsj.socios similes ëxhibeinus, nempë Antuerp.- unde Usuardo innotueril, Açtis ejus plane deûcïen-
màjorërii et Rosweyd. in quibus iderii traditar, qttos- tibus ; certe ab ipso primum fuisse cppsjgnatuni pro?
qiie pps ea de causa e purorum.numéro exclusimus : bat aniiquiorum et sequalium sileiitium , ab ipso
servata codicupi aiior'uin lëctiotie, quam ipsiusriiet aulem vere epnsignatum fuisse, queipadmodum -et
Usuardi sipipliçem et géririariàin esse eensebimits, superiores cseleri,: eo mpdo qup retuiimuSi ex alle-
nisi quis cerlipra'doçuerit. gato probationim cpdicum .cpnsensriabunde dëmon-
Diicèm ëumdérii sibi prseluëéntem habuit Usuardus stralum putamus. Inter codices ,ïn Âpctariis cilan?
in Lucina apostolorum discipula, Adonis verba ad :doSi Qstiams varie appuntiatur, in multis et ipse et
apiceni describens. Porro Lucinam ex Romano parvo... duo. superiores omnino prsetermissi sunl, ut mox'pa-
lânqùâhi ex foule accepil Ado, et inter Festivitates tébit.
AUCTARIA.
De PRATENSI,ANTUERP.-MAJORE et ROSWÈYDINO, C ititeri et Leonis subdiaconi. In territarâo Yivariensj,
jarinsatis in Observationihiis dixjmus. , rsancti Hostiapi presbyteri et confessoris. t
, Tp.RNApENi déficit in fipetpxtus, nenipe Corsic», BRUXELLEN. : '«" Çoritmemôratio neati Patili apo-
Leojm et Qsliani non mepiimi. sloli, genlium doctoris. 'Rornse, natale beatse Lu-
'PULSANEN.iri comniémoràtioiie Panli, meminit .icinae,etc. In Africa, sanclorum Thiniolhei, Zpjici
etiam de revoluto anni tempore. Martialem et spcips et Pauli. » Vide in Aclis alioruiri.soclprura nomina,
plane omisit, uti et Corsicum ac Leonem. « In ïtalià, sarictofûn) Corsici, été. » Sequitur de
ANTUERP. et MAX.-LUBECHem ANTUERP.-MAX. et Martiale et Osliano pure. In fine : « Et in Brabantia,
LOVANIEN. simpliciler scribunt : « Commemoralio, riàslerii transitas.fratris Arnulphi, de Bruxella, conversi mo-
' Vîulîriënsis
sancli Pauli aposl. » Idem habet BELINUS,sed illi ; 'iibï mirariàa sarictitatis ejus
de Ofîtianô legunt episcopi, hic sphtm..presbyteri. ' gesla habentur, »<«"; Ex hoc MOLAN.
EDIT.ULTRAJ.-BELG. in coromemoratippe Pauli cum- Pauli HAGENOYEN."":- ttoirise-, commemoralio sancli
priôrihus convenil, sed caret «traque ultima arinuPT beatus apostoli, quam statiiït celèbrari in Ecclesiai
tialione. Gregoriuspapà magnus, qùia injustum et in-
et DANIC.-siciiici- conyeniens sjbi vidèbalur, quod tanti Ecclesise proe-
ULTRAJECT., LEYPÉN.,ALBERG. cories uno die eélehrenturi Et ideo in die àmbonim
piiint : « Connnepipratio sancli Pauli apostoli, qui apostolorum,'iotam fàcit officium de beato Petre.; et
juxla 'traditioneni beatorum pontificum Anacleti et is'to, seryarj iijstituit de: bealo Petro [imo Paulo].
Çpiasii.'uno eodëmqiie "diegladio consummatus, est, Romse; natale beatse Lueinse, diseipulsÈaposlplprum.
quo Petriis cruci appensus eSl. De quo beatus Aro- •p. HseeLucina Paulo apôstolo veluni capilis sui dédit,'.
btipsitisipquens, sic ait ': Non sine causa factura ptt- quo oculos suos tegëret, ëunii illi [ad] passio-
lairius, qiiod uno die,! uno' loço^et Sitbeodem perse- nem. ël illa miraculose recepit sanguine suo
cutore Petrus el Paulus passi Sunl. Uria quidem die, [ëjus] Quod cruentatumi Apud' Gallias civilale Leinovica,
uladClirislum pariler pervenirent ; in ullo loco, ne sancti Martialis, qui fuit urius de LXXIIdiscipulis?
alieri Roraa deesset; et sub uno persecutore,--.ut • Chrisli, .cum.-duobuspresbyleris, Alpiniano el Auslri- .
seqnaljs crudelitas .utrumque çonstringevet. > Quse diano. Iste Martialis, sancti Pelri apostoli erat con-
Atpbrôsii verba Iiéri ëiiârn in BRUXÉ'LLENSI retiili- sanguineiis et sancti Slfepîiâni proiPiriartyris: Qui
nitis. Csetera puri sunl, nisi quod Ostiànuni episco- quindecim aniVoriim baplizatus est 'CUmpareniibits
pum•faciahit. suis, et Domirio semper adltsesit, et' factus est ejus
.-•CENTULEN. : « Natalis, et celebràlip ileruni sancti dlscipiilus. 'Hic missus est inGalliapï a bealo Petro;
Pauli aposloli- Êodepi die, bealissimse Lucirise,quse In GâilO'[Gallia]urius sanclorurii suorum moritur, et
ab apostolis baplizala et inslrppta est. Lemovicas, tâctu baculi sui illUm sûscitavit. flic Martialis a Do-
sancli Martialis episcopi, qui Romse à bealo Pèlrd nijno mûlliplicitër.est hoiloralus, çuoi illud ad quae-
ordinalus el ad prsefalam urbem primus episcopus dairi gecrë'ta sua adriiisit, scilicét loliorii pedum in!
iransraissus est. Ipso die, sanctorum Corsici pres- coena Domini, ubi ipse aquam et linteamina mini-
 213 MARTYROLOGIUM.— MENS. JUL. 211
stravît. » Et plura alia eodem spiritu excogitala, A monasterio Meyfelt, translatio sancli Severi presby-
quse sileniio prselerimus, cum hséc ad spécimen teri el confessoris. » Ad xv Oplobris.
sufficiarit, Plures vidëri possurit in .obviis legen- GREVEN.: « Oltonis episcopi Babenbergensis et
:
dariis, de quibus éorisule Papebrochii Cpmmen- confessoris. > De quo proxime supra. « In territorio
tarium. De Gorsico, Leone, el Osliano non me- Constantiensi, sancti Theobaldi presbyteri, ereniitse
minit. • et confessoris. Susannse matronse et filiseejus Yale-
MATRIC-CARTUS.-ULTRAJECT. : « Commemoralio rise ; pro Chrislo occisse , de quibus in geslis sancli
sancli Pauli apostoli. Theobaldi eremitse et.confes- Martialis, » illis haud dubie, quse rejecia sunt, unde
soris. Martialis episcopi cum duobus presbyteris. nec in indice Prsetermissorum de hisce agilur.
SanclseLucinse discipulseapostolorum. » « Erendrudis virginis, abbatissse, cogpatse sancli
BIGOTIAN. sub nota p. 5 : « Ostiani episcopi et Ruperli Vangionum episcopi. Monaslerjo Meyfelt,
confessoris. » Sic notai brevis collalio. translatio beâti Severi presbyleri et confessoris. »
In VATICAN., num. 5949, deest Corsici, Leonis el Vide supra. « Translatio sancli Albini episcopi et
Ostiani. An in reliquis purus sit, non liquet. confessoris. » De quo eliam supra. « Métis, transla-
LUGDUNEN. S. Stephani : « In lerrilorio Vivarensi, tio sancli Sigeberti confessoris. » De ipso aclum est
nalalis sancti Ostiani, glorîosissimi confessoris. ». i Februarii. « In monasterio Yi.lariepsi, ordinis Ci-
BURDEGALEN. : "<Andegavis civitate, Iranslalio eor- sterciensis, beatse mémorise Arpoldi conversi et
poris beaiissimi Albani et dedicalio basiliese.•» confessoris. » Communiusvoçalpr Àrnulfus, vel apUd
SALINEN. S. Anatolii : « Andegavis civilale trans- alios Arnulphus.
latio eorporis sancti Albini episcopi et confessoris. » g . MOLAN.addit de Osliano : « Cujus gesla haben-
De eo cuni Usuardo aclum est supra i Marlii, quo tur. > Quse lamen nusquam reperia sunl : quapropier
dies.natalis reeolitur. verba illa in aliis edUionibus expunxit. Sequitur
EDITIOLUBECO-COL. de Paulo eadem refert, quse minoribus lilteris : « Et in Brabaniia, transitas fra-
supra dédimus ex ULTRAJECTIN., etc. In Lucina, pura tris Arnulphi de Brpxella, conversi monasterii Vila-
est. « Lemovicas civilate, sancli Martialis episcopi riensis,ubi miranda sanctilatis ejus gesla habëhtur.»
cum duobus presbyleris Alpiniano et Austricliano. Aliseeditiones aliis litleris textui ingérant : « Ea-
Quorum -vilamira'ciilorum signis admodum effulsit. demque die, juxta traditionem beatoriim poplifieum
Hie Martialis cura adhuc puer essel quindecim anno- Anacleli et Gelasii. » In fine : « Eodem dié, .sancli
rum, corisanguineùs sancli Pelri aposloli, vocavit Odonis episcopi Urgellensis. » Remittitur ad vu Julii.
eum Domlnus Jésus cum per Judseam prsedicaret. « Orpii, sanclse Adilise virginis. Die trigesima, con-
Et dixitei: Permane mecum, fili mi, et servi mihi, gregaiio sanctorum el benediciorum duodecim apo-
et non accipias uxorem , sed in pauperlate sequere stolorum. » Vide Prsetermissos. « Eodem die, sanctse
me et ego te, etc., » seque apocrypha. « In Italia, Cloihsendis virginis. » Et minoribus litleris : « Quse
sanctorum Corsici, etc. » In Osliano piira est. Se- non est canonizata. » De Arnulib Vilariensi, eadem
quitur : « Eodem die, sancli Ollonis episcopi Ba- quse in edilione priori. Vide miranda ejus gesla in
bénbergensis et confessoris. » pifferlur ad HJulii. «In Aclis.

MENSIS JULIUS.

HABETDIESXXXI.

Ktlendis. Die 1.
In monte Or, depositio Aaron sacerdotis primi. In territorio Lugdunensi, depositio beali Domitiani
abbalis, qui primis îllic heremiticam vitam exerçuit, et plurimos sibi in Dei servitio aggregans, magnjsqije
viriulibus et gloriosis miraculis valde clarus, collectas est ad patres in senectttte bona. Civilale Ëngolisma,
sancti Eparchi monaehi et confessoris. Aninsulseriipnaslevio,sancti Carilefi presbiteri. In territorio Remensi,
saneti Theodorici presbiteri. In porta Valencianas, sancli Salvi confessoris. [Apud Bouillart. .'Civitate
Ëngolisma, sancti Eparchi confessoris. a In pago Cinomaniricosancti Carilefi presbiteri. Item in territorio
Remensi, sancti Thëodoriei confessoris. In Britannia sancli Leonorii confessoris et episcopi.]
NOT/É.
Sola fere pura est Grevenieditio.
• Detribus ullimis commemorationïbps Carplinum fj loco, ybi sanctus Domicjanusebierat et colëbatui' :
aulpgraphum sic habet : Aninsuloe in monasterio, poslea scripsit in pago Cinomannicout eodeih mo.do
sancti Carilefi presbiteri. Item in lerrilorio Remensi alia tamen voce denolaret Jocum, ubi nolps erat sin-
sancli Thëodoriei presbiteri. In porlu Valeniianqs, cliis Carilefus. Alque sic minus affert fàslidii ypx
sancti Salvii.confessoris. In suo Codice UsuaTdtis, lerriiorium, qua in teriia comraemoratione .pli de-
pro Aninsuloein pxonaslerio, scripsit, in pago Cino- bebal. Addo htijris generis çorreclipnes'no.n yeriîre
inanttico. Quse çorreclio non hoc loëo tanlum , sed in mentem inlerpolalpri. Sane ejuÇropdi hpmi.nps
etiam pluribus aliis occurrit. Carisam liane esse ve- addere, demere, iransferre soleant ; sed quid. fucrî
risimile est, quod plerisquë mullo in'uius nota sint esl peculiaris lo.cinomen delere pt gene.ralius regip-
pecuiiaria qusedam loca, quam regiones, ubi si ta nis nomen indic'ptur? T)esanclo Theodorico nihil est,
sunt. Ut igilur quibus fUtai'um in usu erat martyro- quod in luenda çorrectiope ïabprem, Illum présbyte-
logium, illi facilius perspeclum haberenl quibuscum rum in Carolipo aulographo yppaveril ; .çdnfess.prij»
epmmunis ipsis erat in sanctum quempiam venera- tilulo donave.ril in suo codice, perindé gst, et in
tio ; regiones potius ubi sanclorum cultus celebris nugis hujusmodi hâriolari non vacat. salvjiis autem
erat, quam loca designavil. Forte eliamcausse huic quam docte hinc erasus fuerit, patet ex iis qpse,atî
accessit altéra, nempe ut variaret orationem. Jam diëm 26 Jutiii observavipius. Depjque sattctuip Lëo-
apte scripserat in territorio Lugdunensi pro peculiari norium apposite hicmemoràlum fuisse, res est extra
 215 USUARDI MONACHI 216
conlroversiam posita. Leonoritts ille est, quiapuero A gnanle in Gallia Childeberlo, cui acceptissimus erat.
educalus et primis religionis Chrislianse démentis a De illo plura narrant Usserius in Britannicarum Ec-
sanclo Hilduto imbutus, poslea episcopus sine sede clesiarum anliqpitatibns et Cointius in Annalibus
creatus est, ul Chrisli nomen quocunque.ferre libe- Ecclesiasticis Francorum, qUsehue referre prseseritis
rius posset. Celebrisfuil sexto Ecclesise sseculo, re- non est instituti. , .
VARIANTES LECTIONES.
Legit Greven. Hor , et sic ex Romano parvo et promi^eue scribilur; aliqui habent Teoderici-, nos
Adone describere debuit Usuardus. Nihilominus co- primo raodo usi sumus. Denique cifaius codex et
dices reliqui, excepta Molano, habent ul est in texlu. Molanus ponunt, Salvii marlyris, nos cum cseieris,
Rursus in Greveno esl Eparchii, scripsi cum aliis confessoris, licet aHauxjeetiflnemq>?s8ferendamscia-
Eparchi. Ilem Aninsuloeet Carilefi, contra quam in mus.
edilo sit Anynsula, Earileffi, Theodericiet Thëodoriei
OBSERVATIONES.
Célébrera olim fuisse oportel in Ecclesia Latina nedictina edilam, tomo I, pag. 642, et cum Suriana
Aaronis memoriam, quam vel *pse Wandalberlus, aliisque mss. conferemus. Hic locum habeani versus
paticissimos sanctos complecli solitus , tribus hodie Wandalberti de Aarone et Carilefo :
versibus, quos paulo inferius dabimus, prsedicat. Primus.quiveteris populilegisque sacerdos
Exstai apud Hieronymiana pleraque; ilem in Roma- Exslilit, incensi priniusqoelilavitad aram,
no parvo,unde in Adonem transiit, elex hoetolidein Aaronordtlur Juli sacratqueCalendas.
verbis in lextum nostrum. Domilianum sacris Faslis B Has quoquecontemptormundiCarilephushonorât.
primus insérait Ado , eumdem elogio proseculus , TheodericumRemensem signant codices universim
quod Nolkerus liberalius ; Noster parcius, sed ele- omnes, cum ea tamen differentia, quod Pratensis
gànier delibavit. Nec eatenus dubilalio ulla potest cum suis, tribuat solum confessoris, alii omnes solum
ocenrrere. Quse secundo loco ab Adone referlur Jlfo- presbyleri, lilulum. Dubium itaque non est, quin hic
negundis , ea a Nostro in sequentem diem translata ab Usuardo primum consignatus fuerit. Exstat vita
est : Martînus autem Viennensis episcopus tentas, Thëodoriei in Appendice Benedict. tomo I, a pag.
plane omissus, ul ssepe Usuardum fecissc, non semel 614. In fine, nodus inlricatior. Monuimus supra ad
alibi observavimus. Qui in Usuardo sëquilur Epar- 26 Junii, erasam in codice Pralensi Perseverandam ,
chus Enculisntensis , in Lucensi vocalur Separcjis , inscriptamque commemprationem Salvii Enculismen-
in Corbeieiisi Eparcus , ulrobique episcopus, quem sis episcopi. Hic adyerto , ab eodem codice et Mune-
rectius codices nostri monachum dicunl et presbyle- ralo notari : In Britannia, sancti. Leonorii confessoris
rum, ex allerulro Hieronymiano ab Usuardo acce- ,et episcopi. FAin hoc quidem omissa non est Salvii
ptant. Vide Snrtum et Acla Benedici. lomo I, pag. annunlialio, quse in Pralensi omnino. deest, alio
267. Ex citato Corbeiensi profluxisse credimus Ca- nempe translata, cujus locum subinde impleverit
riiefum, seu Karilefum, itidem presbylerum, hoc Leonarius, cseteris omnibus, etiam Anluerp.-Majori et
modo ibi nolalum : Cinomannico, Anisola monaste- Rosweyd. incognitos. Unde palet, cur binos illos
rio, deposilio S. P. Karilefi, presbiteri el confessoris. codices e purorurii numéro excluserimus. Ubi et hoc
Al quseri potest, qua phrasi Usuardus annunlialio- observandum Grevenum et Molaraun légère Salvii
nem suam expresserit; an, In pago Cenomanico, ut iC marlyris; et recte prorsus; sic tamen ul salis indi-
legit Pratensis et ei consinriles Anluerp.-Major et cenl, se antiquiorés codices correxisse, in quibus
Rosweyd., an polius, Aninsuloemonasterio, ul reliqui? passim solo Confessoris tilulo honoratur. Itaque , si
Nos horum auclorilaii iinrixi scripsimus ut est in non plane certain , sallem verosimihimum est, sim-
texlu. Molanus, qui in prima edilione Carilefum plicem et genuinum Usuardi lextum a nobis in la-
Auclariis annumeraverat, re melius expensa, in po- lerculo produclum esse. Equidem Salvium hic ab
sterioribus loco eum suo restituil. Plura de hoc Usuardo ipso consignalum, vix dubilo. Cselera vide
sancto. memorant Rabanus et Nolkerus, quorum ille ad 26 Junii, quo die Henschenius plures Salvios
Arilefuni, hic Arileffuni nonrinaiit, quse indicasse perperam in unum conflatos distinxit. Si quid forte
suiïiciat, alibi ex professo discuiienda ; dum Vitam dislinelioris notitise aliunde accédât, in Aclis proprio
dabimus, a beato Siviardo scriptam, inter Acla Be- loco poierit recenseri.
AUCTARIA.
PRATEN et MUNERAT. in fine : « In Britannia, san- Abiindant in fine : « Eodem die oclavsesancti Joan-
cti Leonorii confessoris el episcopi. » Sed cum dif- nis Baptistse. »
ferentia, de qua in Observationibus jam diximus. MOLAN. in prima editione, ut jam diximus, e texlu
HERINIEN. proprium habet, quod Theodericum Carilefum expunxil, quem in poslerioribus repo-
memoret tertio loco, cum hoc elogio : Abbatis, « sait.
discipuli sancti Remigii, qui ejusdem magistri sui rj ANTCERP.-MAX., ULTRAJECT., LEYDEN., ALBERG. et
suffragantibus merilis, régis Francorum filiam asse- DANIComnes, sed non eodem loco aniiuntianl :
rilur resuscilasse a morluis. » Cselera purissimus « Octavsesancli Joannis Baptislse. » In omnibus de-
est. est, Carilefi. Très primi legunt : « Salvii episcopi et
TORNACEN. omisit elogium Domitiani. De reliquo confessoris. >
etiam plane cum textu convenit.
ROSWEYD. de Theodorico addit poulificis. In fine LOVANIEN. , inilio : « Apud Mechliniam , passio
aulem : < Ilem, sanclarum virginum, Fidei, Spei, et sancti Scotise. Rumoldi martyris, episcopi Dunellensis , filii
» Vide Auclarium MOLANI.Elogium
Charilatis, et Sophise, malris earum.. » régis
sancli Domitiani expunctum est. In cseteris convenit
PULSANEN. incipit : « Passio sanctorum DCGC mar-
cum ANTUERP.-MAX., elc.
tyrum, qui lempore Diocleliani in Verplanio civilate
sunt. » Vide xxn Junii. In Aaron , purus est. CENTULEN. incipit ': « Oetava sancti Joannis Ba-
eest elogium Domitiani. De Eparcho , Carilefo, et plislse. » In Aaron, purus esl. Sequitur : « Remis,
Sassi
T-heoderico, nihil. Salvium vocat Silvannm. sancli Theoderici abbalis, discipuli sancti Remigii.
ANTUERP.-MAJ. forte dubilans quem ex duobus ul- Cenomanis, sancli Carilefi episcopi et confessoris.
limo loco signaret, Salvium an Leonorium , utrum- Civitate Ëngolisma, sancli Ebarchii confessoris et
Oue
"" prsetermisit. monaehi. In territorio Lugdunensi, deposilio viri
ANTUERP.et MAX:-LUBEC Deficiunt in Carilefo. Dei, beali Domitiani abbalis. > In margine , récent)
 217 MARTYROLOGIUM.— MENS. JUL. 218.
manu 'adjectum est : < Depositio S. Theobaldi con- A dis virginis Deo sacralse. » De Eparcho, pure. « In
fessoris. » . •". ? territorio Camëracensis .urbis, porlu Valencianas,
BRUXELLEN. sic ordilur : < Oetava sancli Joannis sancli Silvii marlyris, qui capitalem sustinuit sen-
Baptislse. Turonis , deposilio sanctse Monegundis, tentiam. Augustoduno, depositio sancli Leonis epi-
religiossevirginis. > DeAaron addit : « Fratris Moy- scopi et confessoris. > De Martino, ut BRUXELLEN.
si. » Tum : « Vienna, sancli Martini, terlii ejusdem supra. In fine : « In porlu Valencianas, S. Salvii
urbis episcopi, et ab Apostolis ad prsefatam urbem confessoris. » Geminatur hic idem, qui 26 Junii
missi. > Quse ex Adone.sumpta sunt. « In territorio etiam relattis est/Omitlitur autem Carilefus.
Lugdunensi, loco qui Vallis Nebronia dicilur, depo- BELIN.: « Oetava sancli Joannis Baptislse. » Tur-
silio viri Dei beati Domitiani, etc.» Thëodoriei, batus est ordo, et in prima edilione maie prseler-
subdit, abbalis..In Eparcho purus est. In'fine : «Item missus est Carilefus, qui in altéra apponilur.
Carilefi presbyteri et confessoris. » De Salvio fuse GREVEN. « Nota. Alibi legilur, Salvii confessoris.
egit xxvi Junii. In Brabantia, sancli Rumoldi episcopi Hibernise el
IlAGENOYEN.de Aaron multa subjungit, quse ex martyris, qui passus est quidem vm Kal. Julii, sed
sacris paginis cerlius noscuntur. Textus reliqua sa- ejus celebrilas hic festivius reeolitur. Viviani mar-
tis pura sunl. Demum hue differt annuniialiones tyris et sociorum ejus. Aaron, et Julii marlyrum,
riuas diei prsecedentis, de marlyribus Corsico et cum aliis pluribus. Gaii papse. Viennse, sancli Mar-
Leone. Item de Hosliano, ut ipse scribit, episcopo et tini, tertii ejusdem urbis episcopi, ab Apostolis illuc
confessore. missi. Augustoduni, sancti Leonlii episcopi et con-
AQUICINCT. habet: « In pago Cenomanico. » Ad B fessoris. Servani episcopi et confessoris. Pantbo
Carilefi addit : confessoris, sine presbyleri. « Item, abbatis et confessoris. Qui cum esset illitteratus, et
Thëodoriei abbatis, » lantum. In fine, « Octavse psalmum aliquem discere cuperet, leclo sibi versu
sancli Joannis Baptislse. Et sancti Tetbaldi confes- illo : Dixi, cuslodiam vias meas, ul non délinquant
soris. » in lingua mea, secundum versum audire notait, suf-
VICTORIN. legit cum texlu : « Salvii confessoris. » ficere sibi dicens, si primum implere posset. Romse,
Tum : « Eodem die, sancli Quintiani martyris. sanclarum Fidei, Spei et Charitatis, sororum virgi-
Octavsesancti Joannis Baplistse. » num et martyrum. Liberise imperatricis et Agrip-
DAVERONEN. : «Avinsdsemonasterio, sancti Carilelfi pinse. Marise, sororis Moysi et Aaron. Eleazari, filii
presbyleri. » De Salvio, recte. « Augustoduno, depo- Aaron, et Phinees nepotis ejus. Hester reginse. >
sitio Leonis episcopi. » MOLAN. ad Thëodoriei, aliis litleris inserit verba
AMBIANEN. « Eodem,die, natalis sancli Carilephi HERINIEN. supra. El lypis minoribus : « Thëodoriei,
episcopi et confessoris. Qui in loco., Ansula nilii- filii Clodovei. Cum autem militas virtules operatus
ciipatus [nuncupato], heremilicam vitam gerens, essel gregis Dei duclor Theodoricus (natus paire
plurimorum postea ibidem exslilit paler monacho- lairone, tanquam rosa de sphris) et angelis eum
rum, ubi eliam clarus miraculis in pace quievit. suscipientibus, cum gloria migrasset, rex Theodo-
In Galliis civilate Ambiensi (an non Ambianensi?) ricus, ad monaslerium veniens, sanctum corpus
dedicalio basiliesesanctse MariseVirginis. » propriis humeris, ad sepulcrum evexit. » In fine
MATRIC-CARTUS.-ULTRAJECT. : « Aaron sacerdotis. textus : « Qui capitali senienlia multatus, coronam
Salvii episcopi el martyris cum discipulis. Thëodo- „ meruit sempiternam. Oetava sancli Joannis Baplistse
riei abbalis. Karilephi episcopi et confessoris. Con- ** Machlinise,passio sancti Rumoldi gloriosissimi mar-
rardi episcopi et marlyris. » Puto Cunoneu Trev. tyris atque pontificis, Scotorum régis filii, signis.et
indicari, de quo i Junii. « Domitiani abbalis. » doctrina mirabilis. Qui regalis celsitudinis solium,
AUGEN.et BURDEGALEN. pure habent cum texlu : et pontificalis dignitatis respuens honorera, Machli-
« In porlu Yalentianas, sancli Salvii confessoris. » niam petiit sibi divinitus revelalam, quam vm Kal.
An de aliis aganl, nescio. Julii consecravit martyrio ; sed quia eadem die san-
REG.SUEC, num: 150 : « Eodëm die, sancti Quin- ctissimi Baptislse et proecursoris Domini celebralur
tiani martiris. In Aleinannia, apud Augustanam ei- naliviias, Romanus pontifex Alex. IV passionem
vitatem, deposilio R. Udalrici episcopi et confesso- nosiri martyris in nalivilalis prsedictseoclavis insti-
ris, magni el gloriosi ab infanlia usque ad obitum tuit solemnizari. > Sequitur de Carilepho. Dein :
suum. » Colitur iv Julii. Alius sub num. 428. « Eo- « Eodem die, deposilio sancti Theobaldi confessoris. »
dem die, sancli Leonorii episcopi et confessoris. » De Leonorio, ut supra. Rursus typis minoribus;
VATICAN, meminit solius Domitiani, rejeclo elogio. i Hester reginse. Aaron et Julii marlyrum cum aliis
Adjicilur : « Natale sanctse Luceise virginis et- Yu- pluribus, quorum Beda meminit lib'.i Historisesuse.
ceise régis, cum aliis octo. » Eodem die, Symeonis abbatis, qui fuit propter
FLORENTIN. : « Apud Ravennas, sancti Martialis Christum cognominalus Salus, id est slultus. » No-
confessoris, ejusdem urbis archiepiscopi. » laiurel hac die Simeon in Romano raoderno; ubi
JURENSIS S. Ragnoberli : « In pago Cenomanico, Baronius : « Agunl de eodem hac die Grseci in Me-
Anisola monasterio, beali.Carileffi confessoris et nologio. » Ad quse Rosweyd. in cilalo non semel
abbatis. » Vide superius. D Ms. : « Imo vero, » inquit, « Menologium, uti et Me-
EDITIOLUBECO-COL. : « Oetava sancti Joannis nsea, xxi Julii Simeonetn Saluui slaluuni. Existimo
Baplistse. » De Aaron, addit, <ut liber Levilicorum Baronium i Julii Simeonëm posuisse in Marlyrologio,
lestalur. In territorio Priviniaco, beati Theobaldi quia Aloysius et Surins inler Yilas Sanctorum eo die
episcopi et confessoris. Hic seipsum sseculo subri- exhibent. Qui virienlur eam opinionem sumpsisse ex
puit, heremiticam vitam per noveni annos expelens, fine vilse, ubi dicilur i Julii obiisse. Sed consulendus
pro Christo pauperrime vixit, quem propter vitse lexlus Grsecus, videndumque, an ibi habeatur « unde
sanclitatem, angeli de coelo, insula ponlificali deco- inlerpres i Julii expressil, an vero xi, quod estxxi
raverunt. » De Domiliano, salis pure. Tuin : « In Julii, uti Meriesea et Menologium reprsesenlant. »
Brabantisecivilate Mechliriia,sancti Rumoldi episcopi Unde Molanus hac die acceperit, nescio. certe xxi
Hiberniseel martyris, filii régis Scotise, qui licel ipso Julii, in poslerioribus edilionibus, in quibus Grsecos
die natalis Proecnrsoris Domini passus sit, ejus tamen adjicil, ilerum reperiluridem Sinteon. Pergit Molan..:
solemnilas hic festive peragitur. In lerrilorio Re- « Arvernis, deposilio beati Galli, ejusdem civitatis
mensi, sancti Thëodoriei abbalis et confessoris, qui episcopi et confessoris. Cujus Vitam beatus Gregorius
educatus a beato Remigio episcopo, et ab eodem Turonensis scribit. Item Dononio monasterio, sanctse
constructo monasterio, paler existons multorum Reginse, malris sanclse Rainfridis. » In edilionibus
servortim Dei; multis clarus miraculis, inler quse aliis, incipil lilteris Italicis : < Oetava sancli Joannis
filiam régis a morte suscitaverat, tandem et ipse Baplistse. » Tum : « Mechlinise,etc., > ul supra. In
quievit in pace. Turonis, depositio sanctse Monegun- textu ponilur Carilefus, pmittilur Salvius, De,
819 USUARDI MONACHI 220
Theoderico ad verba HERINIEN. solum hic addit : À vino, sancli Theobaldi -confessoris. » De Leonorio,
« Thëodoriei : idemque rex sanctum defuncti corpus ul supra. Denique : « Arvernis, deposilio beati Galli
propriis humeris ad sepulcrum evexit. Eodëni die, episcopi et confessoris. » Vide de Gallo plura supe-
solemnilas sanclse Reginse,-quse quiescit" apud Ya- rius.
lencenas in Dononio monasterio. în territorio Pru-
VI tfoii. . ! Die%
Ronise, via Aurélia, natalis sanctorum Processi et Marliniani, qui a beato Petrp apostolo baptizali, sph
Nerone autem pris contusionem, equpleum, nervos, fustes, flammas, scorpiones perpessi, novissime gladio
csesi marlyrip ç'oronantur. Ipso die, sanclorum trium militum, qui cum beato. Paulo apostolo passi '.surit.
Item, sanetpruni marlyrum Aristonis, Crescenliani, Euticiani, Urbani, Vilalis, Jusli, Felicissimi, Felicis,
Marlise, et Symphorosse, qui omnes apud Campaniam glorioso marlyrio coronali sunt. Turonis, deposilio
sanclse Monegundis relidossè [Bouillart. "Deo sacraloe].
HiOTM.
lia scribunt Pratèh., Herinien., Tornacen., Antuerp., Max.-Lubec. et Molan. Adjungitur eliam Danic'-
» Hanc codicis Pratensis lectipnem, sancloeMone- sam legunt, limuit ne vel in rébus njliili Pratensem
guhilis Deosacraloe, Sollerius opiimamesse confitetur. anteiulisse videretpr.
Sed quia Heriniensis et tornacensis codices religio-
VARIAMES LECTIONES.
Eculeum, Marcioe, Simphorosoe, Foelicissimi, et B luerp.-Majore et Rosweyd. legit : Deo sacraloe
hujusmodi alia indicare sufficiat. Antuerp. et Max.- Oplime quidem, sed nos cum Herinien., Tornacen.
Lubec. cura aliis secundse noise codicibus, legunt et Greven. religiosoe,ubi addendum esset cnmBaro-
scorpionesque. Solus Molanus pro oris contusionem, nio, feminoe.Tu prsefer quod magis placuerit, modo
posuit concussionem.Iteiri recte correxît Eutychiani, ne cum Molano et codicibus reliquis apponas lau-
sed nos codices reliquos sequimur, in quibus con- reani Virginis, quse viduse, duarum filiarum malri,
stanler Euticiani. Dubium est circa tîtulum, Mone- minime convenit.
curidi ascribendum. Praten. euni suis, nempe An-
OBSERVATIONES.
Illustris est m Sacramentano Gregorn, nec non m Romano .parvo express), Haud dubium est, quin
Kalendariis ab Allalioel Frontone editis, atque item Adoni prseluxerint ges.ta sancti Sebasfiani in quibus
apud antiquos Martyrologos omnes, Processi et Mar- (vide Acla noslra cap. xi) singulorum horum el
tiniani hoc die riiemoria, simpliciler el recte a Beda aliorurii item npm.ina enumerantur. Noster bona fide
prsedicata : auctius a Rabane, sed tacito etiam mar- Adonem sequens, lextum ëjus jmmutatam.buc trans-
lyrii et sepuliurse loco. Difficultatem ingerunt Hie- tulit. Monegnndam , seu polius M,onegundemin
ronymiana apographa; ad xxxi Maii Via Aurélia eos C Corbeiensi et Lucensi referri, notât. Florentinius, noii
collocantia, hodie vero -çcribentia : Romoe, Damasi, autem in vetusiissimo Eplernaçensi ; jipde Aniiguarii
etc; Quse Florentiniutn aiicipitem redddnt, an de Gallici additamenlum esse censet, Recle> opinor,
Damasi coemeterio,an de.sanclo aliquo Damaso aga* sed addilamenta hujusmodi nec in Eplernaçensi
tur: Grescit apud illum ex Adone perplexitas, qui in alias desunt, saque Gallico, ac sunt (apographa reli-
Martyrologiosanctos illosin coemeterioDamasi staluil, qua. Undecunque Monegundem Usuardus habuerit,
cum tamen in festivitatibus apostolorum clarissime eerta/n est, eam bac die ab eo memorari, quam
exprimât viani Aureliam, à prsefalo coemeterio longe prsecedenti ab 4<ione signalam ibi-observavùnus. Et
dissitam. Crediderim égo, errorëm ex Romano parVo quidem in hop expresse signatur titalu.s virginis, uti
émanasse, quod Viennensis in Martyrelogio seculus et a .Rabano hac ipsa die, sed ab eo Usuardus pra-
fueriu Prudentior Usuardus ex libelle de Festivita- denler abstinuit, Molani ideirco excusaiione nequa-
tibus tolaih suam aniiunlialionem belle concinnavit, quam indigeiiSj qui in prioris ediiionis suse lexlu
Porro an positiones illse varise, translationes vel quid errorem non adverlerat. Putat enim Florentinius
simile indicent, opporlunius in Aclis discutiemus ; virginem fuisse. Al enim ex Gregorio Turonensi, ab
jam dicta pro prseseilli institulo isufficiunl. VërbulUhi ipso ci lato, sed non consulta, melius doeeri pota.it.
adjicio de prsèdictoruih marlyrum Actis, quse eo fi- En Flori verba ex. laudato Gregorio probabiliier ac-
deliora esse pulavit Baroiïius, ad annum LXVIII,num. cepta : Turonis„ sancloe Monegundis, quoe.duobus
24, quo breviora noscuntùr. Henschenius ad xiv filiabus orbala, sprelo viri consorlio, ad Cjtrislum
Marlii perantiqua --«ensuit. Aliter plane "opinanlur çonvolàvit :-eujus omore in parpa çellula se-reclu-
reeenliores, ut videapud Tillemontium tomo I, pag. Xydens, ibidem magna enituil absthienlia, et ante et
179 el 552. Quid nobis videalur, dicemus prpp'édiein. post transitum in multiiudine miraculorum. Censeo
Sic
' Wandalbertus carminé lusit. itaque Usuarduni scripsit religiosoe, vel si ila vis,
' ProcessusSëxlasrelinet cumMartiniano Deo sacraloe, ut supranotavimus. Neque audiepdus
Nonis, martyrii Isetoirradiante décore. Molanus, qui in poSlerioribus edilionibus, observato
Militesires, Aposloli Pauli socii, a Romano pârvo errore prima;, putat virghteni diçi posse, eo quod
primum consignati sunt, unde eos accepit Ado, et ex sanctimopiaiis fueriu Mopegundis Yilarn ex Greg.
h'oc nosler sua omnia ad verbum déscripsii. Ex eo- TuroP, de Vil. Pat.rum cap. lg edidit ltpc die gjirius :
dem fonte procedunt martyres sequenles decem, in addi potest cap. •?! de Gloria çonfessorpin ; quse
Campania coronali, sed non omnes noiriiriatim a omnia accuratius in Açtis illûstrabimtur.
AUCTARIA.
ANTUERP.-MAJ. in fine textui superaddit : « Apud nes, civitate Wenta-, depositio Svilbuni episcopi et
occidentales Saxones,; civilale Wenta, depositio san- confessoris. »
cti Suvithttni iniriiïcse sanctilatis viri. > PULSANEN. pures est usque ad, qiti cum bealoPaulo
KPSWEYD. omisit' annuntialionëm trium militum. Apostolo coronuli surit, inclusive. Désuni reliqua
Et in :firié etiam 'hafaet1:« Apud occidentales Sàxo- omnia-, ul alibi ssepe déficit.
 221 MARTYROLOGIUM.— MENS. JUL. 222
MUNERAT. in fine subdit : i Item visilatio beatse A CODEX CASTRIKAROLI: « Ipso die, sarieti ' ' Ade-
MariseVirginis. » grini confessoris. > Habetnus Vitam iris.
GREVEN.,quod mîrem est, texlum incipit : i Visi- DIVIPN.' ecclesise sancti Stephani ; « Àpud çastranv
tâlio beatseMarise 'Virginis!! » Vide infra. Divlpnerise, translatio cprpoïïs saneti Mëdai-dr epi-
BELIN.sic ànnùntiat : « Visitalio gloriosse Virginis scopi et conféssôrisl » Vïâe yijj Junii.'. """''•,,:
Mariseâd Hélisàbefh. > EDITIOLUBEGOTCPL. :'« Vjsïtalip glprjpsae Virginis
ALBERGEN. Incipit simpliciter ut GREVEN. : «Visitalio Marise,-Quse slatim in ippnlapa post çonceplionem
sanclse Marise'Virginis. «Alii autem, nempe. ÀN- Filii Dei, abiit in. ciyjtatem
LEYDEN.ei LOVANIEN. sic Elisabeth çpgnatam suam, in, jmasajutatipne Juda, ad saiulahdam
TUËRP.-MAX., ULTRAJECT., Jpan-e
loq'nuri'lur":'«'Visitalio beatse et glorjpsaî sëmpër pes, adhuc inclusus in utero niatris, suse, sançtifiea»
Virginis Marise. » ""'.' tus est. Romse via Aurélia^ in cjniiterip Damasi;
CENTULÉN. «
: Romse iri cimiterip Damasi, natale > etc., quse pon nihiLinterppiata sunt usque
sanctorum Processi et Marlinîani, qui a sanctis natale, adflnem. De Mopegundeegit-prjdie. ïnfineadjicitur :
Apostolis baplizâii et sub Nerone passi spot, » Hue «Ipsp die, beati Switani.episcopi et confessons. »
refer notalionëm Rosweydi pag. 222. « Iterii sapeio-
rUpi riiarlyrum Arisipn,i Crescenliani,, etc. (ut in rise -GRËVEN.Nota : « Fe'sïiim Visitatipnis beatse Ma-
te*ta ) qui omnes per bëatuni Sebasltanum ad fidein inslitutam fuit ab Urbano VI, anno Domini
conversi et ad martyripin ePrrpbpraïi supt, » niccÉLxxxix, 'stiperaddituraqué est hïc Usuardo'. '»"
BRUXELLEN. iricipit : « Visjîalip beatse Marise Melius solitns intactam réliquisset UsUardi tèxtum, ut alibi
est. Sequitur : « Mâmërtini martiris, »
semper Virginis. Romse via Àureli'a. iri ciniiterîo ""Fallor jjfaéere
Damasi, natale sanctorum martyrUri) Processi, » vehemeiiler, nisi hic ex carcere « Mamerlini »
etc., pure, Uti in sequeniîbiis risque' ad ïïriëni, nisi iniperilus aliquis sancti et qUidèm niârtyr-fë riPriièn
quod desit Monegundis, quam per anticipationem, ; .efformaverit. « Ottonis episcopi, et confessoris, se-
ut ssepe solet, relulil die prsecedenli. cundum alios pridie Kal. Julii. In Anglia, Swiluni
HAGENOYEN. de Procësso et! Martiniano inserit : episcopi Winloniensis et confessoris. Item ibidem,
«-Bapiizafi érarit, dum àdlriïë tenëi'élur in yhiçulis."s Siberlini confessoris. Marise Jacobi, scilicet Minoris,
Cselera satis pura sunt. De Mopegunde ait : « Vir- filise Cléopbse. »
;"-''<
ginis réligiossë. » M,OLAN. lilteris italicis textui prsefigït : « Visitalio
AQUICINCT. posl. llonegundïf, ïi'âbët, Deo sacratoe. gloriosse Virgiriis Marise ad -Elisabeth, "a domino
Deinde subdit 'i «'Rériia;, ÏJëopïs papse;, viri ëloquen- Urbano' cum miiltis indulgèniiis inslitûta. >' Post
lissimi et divinjs lilteris ïufficieritér iristrùcti, Grseca lextum adjicil :_ « Dominica seconda! posl fesluiri
Latinaque ljpgua .eruditi. Hic constituit^ lit'qui ar- Joarihis, Binchii;. translatio saiietorem Ursmari,
chiepiscopùs brdiriâtus fiiërit, pûllam consuéludinem! Ernîini, Theodulphi .Ulgisl, Amqluiriij Abel, Hydul--
pro usu pallia iridiveisis bfïiciis persolverë'dëbéât. » phi et Amëlbèrgse, de écclësia Lobiens^jrionpidùm
Hiplcum sensum, clarius redditum vide ïh Auctariis Binchiènse facla anpp Mccccix,•dîéx.x'TriensisJUpii. »
ad diëm xkvni Juriii. Turn'i « In Britannia, " sancti Dein mirioribos lypis : « In Anglisi, sancti Sjyituni
Svilliphi eplscbpi et confessoris. » ." episcopi Wiriloniërisis et corifessoris. Otthpriîsjepi-
MATRIC.-CARTUS!-ULTRÀJECT. : « Visitatib beatse scopi, et confessoris depositio in B,afinb"èïga.'» In1
Marise.;Processi et Martiriiani martyrum. Sariëtôram p^ editioriibus aliis, sic habet : « Iri Britariniâ civitate
tririm militum, qui cum beato Paulo passi sunt. Viriionia; depôsiiip sancti Switiiiini epjspopï et con-
AriifOriis, Crèscenlîarii, Urbani, Euîychiàni curii fessoris, cujus 'mérita usque hodie mlraciiiis coru-
sociis, Monegundis'religiosse. » scànt. Babenbergse^.sâiicti. Otlppis ëplscppî et cpn^
Iri VATICAN.!'riujn.' '' '594'S.''dëesl: « ' Trium"militum ; féssoris. Die secunda, deposilio stblsë sanctjssjrrise
et Moneguridi.s."'»' '" doriiinse nostrse Deiparse in Blacherhis. Dopiipic^
\'."'..
STROZZIAN. : « Sancti Yitunîii'épiscbpi ' et Confesso- secupda post festum Joannis, Binchii, translatio '"'"
ris. » Iino « Switiiu'nï,"» ni' fallor. ' sahetorum, etc. » :'"'
"~T^rr~ ""' '
y Non. ..'.' '''."„- ',.".' Me%
.Apiid Edessam 1 Mesppotamia?, translatio eprppris sancli Thonise aposlolj. Ipsp dje^apud Cnepcsêsàream
Ponli, natalis beati Gregorii episcopi et marlyris, qui magna signornm, ac miraculorum glorià prseditus,
inter caetera qriôJam lemjppre, ut ecclesise facieridse îpçùs sufficéret, montem precibus mpvit. Ci'vjla}^
Clusina, sanclorum martyrum Hirenéi diaconi et Mustiolse nobilis matronce, qui passi sunt sub Aureliano
principe. In • Làodicià Sirise, sancti Ahaihôlii episcopi; qui non sôliini religiosis viris, sed el |»hîlôs'ophis
adinirânda içripla deréliqpii. ^Jexaii^rîa^J |ançlj Triphpijis "e\ aliprnm deéem. îlerii Çpristaptippppli, sancti,
Eulogii. i. - -- =:.• ...•...-.-••
'" '
.' . '. '.-:'. '....NOTJEV •''..,..."' ;
. M Praten., Ilérinien,, Anlùerp.-Mqj-ÏR^^
';-', '. : -: VARIANTES-LECTIONES. ''- '
JieÇneôcoesarea alias diptam est, sequor prtliP- D rios ëurii piërisqué Ldpdicig SJi'ia!. Mëliqs Praten,
gi'aphiani plerprunique çqdiçuri) : qui ferprp o.mries Laodiéea,, et'jSjfpi'àii'..''jSt/ri*. Ei'raf îïrinërat.'i'ri Anlo-
post flpmahum! pàrvurâ pi Adpnërii iegpiit epts'eopi. nfi pro Aûaûiolii. Splu!sRpsweyd. habet phylosôphis.
et mài'lyris,. séd Ânluérp.-Maj. et Rosweyd. eprri- Iii Greven.' et Molan. deëst scripû. praten. scribit,
gunt episcopi et confessoris. ïln'swëyd. hahet solus reliquit, alii primes dereliquit. ferevéïn" et Molâri;.
faciuridoe.Séribendum Clusina, ut plerique pppuni : citrii pluribris meijisé rioUe çpdiéipus, Ti'iplipiii'juii-
éxcipe Munerat. qui Efùsina; Greveit. Se'lusina ; giiht Socios dùo'dëcirii. ©èniquë ÀrilOeip.,-Màj. pçÎDj
Môlâii. Seleusina. Hirenei, rit ssepius supra, non Constanlijiopqli,. subslituit Çonslqnlinopblini; qui
Hifenî utÀpluerp.-Major, ."qui.eiiarn inaie legil Mu-' Salis ïféqûëns'medi.i. seyi"annuriiiaridi mpdits.
stiolà},, Rursus .idem él Rosweyd. taodiçioe Siria,
'-.-: OBSERVATIONES. <
Aposloli ThùnioeEdëssam Iranslalio celebratur in in Noslro, iisdem- feririe ubique-t;erininis,riisi quod
pluribus Hieronymianis, inBéda et Rabanp ,; in HiërPiiymiàpâ et Bëda àddarit',ea; India, ubi lamei)
Romano pârvoy àc riréinde iri Adone, alque ëxiioç àdhric àssërvàri e'orpus ïi tëstaritur !quî 'saîéuïox'vi
 225 USUARDI MONACHI 224
res Indicas proseculi sunt. Salvat utramque opipio- A textus nosler eruendus est. Vide quse de eorum pas-
nem Baronius in Notis hac die; cui rei examinandse sionis historia diximus ad citalum diem xxm Junii.
proprius erit locus dum Acta apostoli illustrabuntur Ex Romano parvo sumitur Anatholius, cujus verbis
ad xxi Decembris. Gregorii marlyris meminit Rorna- Ado vix quidquam superaddit, ita ut brève ejus
num parvum, unde eum accipiens.Ado, éés chara- elogium, tptum Usuardo tribuendum sit, ex Rufini
cterismosex Eusebio Rufini lib. 7. cap. 26,"et Hie- Eusebio lib. vu, cap. 28; unde nomen erutum erat,
ronymo de Script, cap.minime 65, fusé deduxit, éx quibus verosimillime acceptai)). Triphonem Alexandrinum
dubium relinquatnr,
de Thaumaturgo agi cum pluribus sociis memorant apographa Hierony-
lametsi Acta ipsa clare demonstrent, sanctum illum miana. In eorum numéro, vel ipsi codices nosiri
Thaumatnrgum, proprie dictum martyrium non sub- discrepant. At recte decem slatuit in Prsefatione sua
iisse, ut pluribus dicetur xvu Novenibris. Cseterum generali Bollandus, Epternacensis codicis sensum
Usuardus, ductoris senlentiam sequens et contra- explicans : et nos Usuardum sic vere legisse exisli-
hens, nihil in laurea mutandum censuit, quod a mamus. Rursus Çonslanlinopolitanos plures esse,
posteris nonnullis factum, in Yariantibus lectionibus ex iisdem Hieronymianis constat. Asl ab auctore
oslendimus. Sequunlur Irenoeus et Musliola, Clttsii Romapi parvi solos nominalur Eulogius, solus item
in Etruria.martyres, a solo Usuardo notati, siqui- ab Adone, solus a Noslro, cujus genuinam senten-
dent vere Usuardina sint, quse hic ponuntur, uttan- liam, sub adhibita in Clusinis caulione, tolo textu
lisper bona fide supposuiraus ad xxm Junii; ubi de "productam censemus. Quo sensu inlelligi debeat
Felice Sulrino; quamvis judicio nostro prseferendi Wandalberti de Anatholio atque Eulogio'versictilps,
essent codices Heriniensis et Tornacensis, a quibus n dicetur in Aclis. Ita ille hodie binos suos, quos vocat
ei, hi, el ille omnino absunt; Codicum numéro et " pontifices, cecinil :
aucloritate vincimur, ex quorum unanimi consensu. Pontificesquintas AnatholiusEulogiusque
AUCTARIA.
HERINIEN. et TORNACEN. carenl, ut diximus, Ire- Indicatur hic ssepius Léo II longiori phrasi a MOLAN.
nseo el Musliola, de csetero purissimi sunt. infra; sed vide de eo Observationesiioslras et Acla,
PULSAN.caret prselerea Gregorio et Triphone; XXVIHJunii.
hic passim imperfeclus. UGHELLIAN. omittit Anatholium, et Eulogio con-
ANTUERP. et MAX.-LUBEC. de Gregorio ita ex Adone jungit.socios 1res, ut superius.
lexium augent : « Qui jurganlibus de quodam slagno FLORENTIN. : « Apud eivitatem Constaniinopolim,
duobus fralribus, facla ôralione, aquam lacui sub- sanctorum!martyrum Eulogii, Àchazii, Euphemise,
duxit, et abissis divino nulu deslitult, et virentem el Demetrii. Apud Raveunam, sancli Dati, velDathi,
campum germanis concordibus déreliquit. Sed et archiepiscopi et confessoris. » Notât Baronius ex
quodam tempore ut ecclesise, » etc. Deest Irensei, scriptoribus Ravennatibus, eum claruisse temporibus
Mustiolse et Anatholii. Triphoni tribuunt socios duo- Commodi imperaloris.
decim. Et in fine habent : «Item Conslanlinopoli, san- LUXOVIEN. : « In pago Senonico, saneti Sidronii
cli Eulogii, Eufémise, Acaci, Demetri. » marlyris , fratris sanctse beatse virginis, Menrora
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT.,LEYDEN. etLovAN.su- quiescentisvico. » Hic colitur xi Julii.
periorîbus de Gregorio verbis prsefigunt : « Qui si- EDITIOLUBECO-COL. incipil : « Apud Gneoçsesa-
cut Ecclesiastica, lib. vu, narrai historia, jurganli- ream Ponti, nalalis beati Gregorii episcopi el mar-
»
bus, elc. Sëquilur : « Alexandrise, Triphonis et tyris, doctrina et miraculis clarissimi. Qui sicut Ec-
aliorum xn. Ilem Constanlinopoli, sancti Eulogii, clesiaslica, » etc.-Sëquilur translatio Thomse. Tri-
Eufémise, Acacii et Demetrii. j'Demum de Anatho- Ç phon cum xn. « Constanlinopoli, sanclorum Evolii,
lio, ut textus, omissis annuntialionibus de Irenseo et Eufémise, Accacii et Demetrii marlyrum. Apud Leo-
Mustiola. diciam Syrise, beali Apatholii episcopi et confessoris.
ALBERG. et DANICproxime citatis similes, carent CivitateClunsia, » etc. Demum : «Romse,heati Leo-
annuntiatione Analholii. nis papse et confessoris, qui sedit annos très, menses
CENTULEN. : « In India, passio sancti Thomse Apo- . decem, dies decem et septem. Hic eloquenlissimus
stoli, cujus sacrum corpus ad Edissara Mesopotamise et divinis Scripluris erudilus, Grseca et Lalina lin-
rëlatum est xn Kal. Januarii, quando celebrior dies gua sufficienter instructtis fuit. Et constituit osculum
ei agilur. Apud Gneoçsesaream Ponti, sancti Grego- pacis dari post Agnus Dei. Hic suscepit sanctam
rii, episcopi et martyris, beati Athenôdori fratris. sexiam Synodum, et ut. pro usu Pallii Archiepisco-
Qui Gregorius maxima miràculorum graiià prsèditus pus nihil persolvere debeat (statuit). » Vidé xxvm
fuit. » Junii.
BRUXELLEN. Secundo loco de Irenseo et .Musliola. BELIN.pro Gregorii, scribit Georgii, additque quse
Tertio de Triphone et xn. Tum de Eulogio, Euphe- supra relulimus, pro abyssis subslituens ab ipsis, ubi
miâ, Acacio et Demetrio. De Gregorio, feré ut AN- et alia deformala sunt, inverso etiam texlus ordine.
TUERP.supra. Dein : « El Romse, sancti Leonis pa- In prima edilione deest « Civitate Clusina, » etc.
pse II, qui sedit mensibus decem. Hic vir eloquentis- . Sed in altéra ad finem annunlialio hsee adjicitur.
simus, in divinis Scripluris, lam Grseca quam Latina GREVEN. : « Accatii, Demetrii et Eufémise, cum
lingua erudilus (fuit) el Christi fidelïbus in Missa Eulogio coronalorum. Leonis papse. Il, qui sedit
post Agnus Dei, pacem dari constituit. » Tum de y. annis tribus mensibus decem. Hic constituit osculum
Anatholio, pure. Demum : « Beali Aniepodori epi- pacis, dari post Agnus Dei. Lantfranci archiepiscopi
scopi, fratris » {beaii Gregorii, Thauraaturgi). Cantùariensis et confessoris, viri eruditissimi. Hujus
HAGENOYEN. post Thomoeapostoli: « Qusetranslaiio lama illeclus Anshelmus, ad eum venit, eique post-
facla esi sub Alexandro imperaiore. > Doceri cupio, modum in episcopalu, ut illi prophetico spirilu prse-
quis hic Alexander fuerit. De Gregorio, ul supra. dixeral, successit. Heliodori episcopi Altinerisis et
De Anatholio, pure. De Triphone, et xn, item de confessoris, ad quem exstant beati Hieronymi quse-
Constantinopoliianis quatuor, ut supra. Caret Irenseo dam epistolse. Berlhse viduse, malris Caroli magni. »
et Musliola. MOLAN. aliis litleris textui inser.it, quse supra de
MATRIC.-CARTUS.-ULTRAJECT. : < Translatio sancli jurgantibus fralribus relulimus. In fine : « tLeonis
Thomse. Musliolsc virginis et marlyris cum sociis. papse. Qui sedit Romse menses decem. Hic eloquën-
Gregorii episcopi et marlyris. Anatholii episcopi, tissimus, et divinis Scripluris sufficienter instructus
Doctoris. Triphonis marlyris et aliorum xu. » fuit, Grseca Latinaque lingua erudilus. Hic sanctam
In VATICAN., num, 5949, deest, Thomse, Gregorii, sextam Synodum lëcit ', quse in regia urbe celebrala
et Triphonis. Adjicitur : « Romse, nalalis sancli esl : ubi damnati sunt Cyrus, Sergius, Honpriûs,
Leonis papse, qui proefuitEcclesisemensibus decem. » Pyrrhus, Petrus, Paulus," Macbarjus, Stephanus,
 225- MARTYROLOGIUMl— MENS. JUL. 226
Polychronius et novus Simon, qui unam volunlatem A Anatholii tertia , sancti martyris Hiacynthi, et sancti patris
el operationem in Domino Jesu Christo prsedica- episcopi Contantinopolis. Eodem die,.Wi-
bant. > Dein typis minoribus. « Eodem die, natalis brandis et Mechlundis virginum, quse inubi Eischel
sancti Sidronii marlyris, sub Aureliano principe, quiescunt. » Hic jam locatur Gregorius, «
post
>
« episcopi, typis minoribus additur : Quem Ro-
cujus corpus e Rbma Messenas transtulit Adela, mense No-
uxor Ralduini pii, comitis Flandrise. Prope Brugas mana Ecclesia et Grsecanica ponunt Allinensis. >
in Oosikerck, Gulagoni confessoris. » Iji edilionibus vembri. Item, beati Heliodori episcopi
aliis Gregorius ad calcem rejicilur, eiogio suo pri- Notalio Baronii conformis est' sensuIGREVENI. Verum
vatus. Auctaria sunt : « In Oostkercka burgo Flan- dubilat Caslellanus an hic « Heliodorus > diversus
drise , sancli Gulhagopi confessoris, régis Scotise, non sit ab eo de quse ssepius meminit, et ad quem
qui ibi peregrinus pro Chrislo in pace quiescit. Die scripsit Hieronymus, etc.
IV Non. Die 4.
Oseseprophelse. Turonis, translatio beati Marlini episcopi et confessoris, et ordinatio episcopalus ejus.
In Africa, natalis sancli Jocundiani martyris, in mare mersi. Apud Sirmium, sanctorum martyrum Inno-
centii et Sebastise, cum aliis triginta. In territorio Bituricse civitatis, sancli Lauriani martyris, cujus caput
Hispalim ad Hispanias deportalum est.
NOTJE.
Sumitur ex Praten., Herinien., Antuerp.-Majore, Munerato et Molano. Puritati proximi sunl Antuerpi-
Mex. et Lovanien.-
VARIANTES LECTIONES.
Nescio cur Molanus simpliciler scribat Osée, id B Maj. et Syrmum in Munerat. scriptoria sphalmata
quidem médise seiatis codicibus concedendum, in sunt. Sebastioehabent codices nostri omnes; Mirum
quibus diphthongi ferme noise non sunt ; at vero eurab antiquioribus recesserit Usuardus, in quibus
cum ipse eas passim soleat restituere, non video cur clarissime.Sabbalioe scribitur : Molanus longius de-
hic omillat, nisi nomen indeclinabîle siatuat. Csete- flectens, ponit Sebastoe, et Antuerp.-Maj. Sebaste, in
rum recle legunt Praten. et Herinien., quos hic se- quo dipthongorum nulla habetur raticldem Anluerp.-
quimur-. Jocundiani est in codicibus Hieronymianis , Maj. maie posuit ab Hispalim ; Munerat. Hyspalim
•
et Romano parvo, in Adone Jucundiani, Noster anti- et Hyspaniam.
quam lectionem resliluit. Smyrmium inAntuerp.-
OBSERVATIONES. '.-.,.
. Nihil .hac die de suo posuit Usuardus, sed texlum ut pro Sabbatioe, subslilueret Sebastioe, sic enim
inlegrum, ut jacet, ex .Adoae transcripsit, nonnullis conslanler habent codices nostri omnes, ii nempe,
bine inde truncatis. Sic in ipso principio Aggoeum in quibus ea annunlialio non oriiittitar.
prophetam Oseoesocium sustulit, quem ex Romano An de hisce Sirmiensibus et JUcundiaiiO'quidquam
parvo, prophetarum annuntiatpre, alteri desociaium, supersit, prseter solam in Marlyrologiis memoriam,
Viennensis âcceperat. Rursus in.iis, quse Martino _ hactenus me latel. Ejus, qui sëquilur, Lauriani Acla
referuntur, mutilavit aliquid ;. nam ubi Ado '-'
prseter mss. cum Bollando pridem communicavit V. G.
translalionem et ordinalionetn addidit, et dedicalio Andréas du Chesne, quibus similia edidit Lahbëus
basilicoeipsius, hanc partent Nosler rescidit, tamelsi tomo H. Bibliolh. mss., a pag. 411. Libuit jpsa Cvol-
in
et ita legisset Marlyrologio Bedse. Médise noise co- vere, sed qno considerayi allentius, eo minus mihi
dices e nostris aliqui, ut in Auctariis dicetur, propria placere fateor, nec scio. ritrum difiieullatibus omnibus
sua auclorilate avulsam laciniara restiluendam puta- satis se expédiât Coinlius, ad annum Pxvii, anùm.
verunt. Ulrum ad Hieronymiana, in Galliis aucla, 14, ut, suo loco copiosius exponemus. Intérim , quod
speclare possit prsedicta annunliatio, docebil Flo- ad prsesens inagis atlinet, Latirianum, Hieronyinianis
rentinius. Nos omnia quse ad Martinum pertinent, apographis abjudicat Florenlinius, innnerito, ut mihi
ad proprium ejus natalem xi Novembris differemus.
Jocun- quidem videtur, quando in exemplis èdilis memo-
Jocundiniani (lypograhi, opinor, errore, pro, ralur, quidquid intérim in laurea discrepenu Epter-
diani) martyrii meminit Romanumeliam parvum, tacito nâcense recle scribat Lauriani marlyris, maie Cor-
loco et génère martyrii, in quibus déficit apo- beiense, episcopi et confessoris. Ab episcopi.tilulo
graphum Hieronymianum Luceuse, ubi solum ppni- : In prsescindit Ado, quem ei iribiiit Hagiologium Labr
tur, sancti Jocundiani. Epternâcense prsefixit béanmii, débitant sane, si, ut Acta volunt, constèt
Africa Jocundiani. Çobeiense aulem distinctius om- Hispalensem episcopum fuisse : quse causa fuerit, -ciir
nia exprimens, legit : In Africa, Jocundiani, in altum et in cilalo caput Hispalim ad Hispanias
J missi et martyris. Nosler, ut jam dixi, Adonem plane deportalum Hagiologio, dicalur. Noster nihil dubitàns, nec a
seculus est, nisi quod Jucundiani, ut ductor scri- ductoris vesligiis defleclens, eliam hic verba siia
psit, in Jocundiani, eum mutasse, ex codicumnoslro- D omnia ex ipso desumpsit. Dé solo hoc martyre, et
rum unanimi consensu, existimeraus. Sic in Sir- magni Marlini translatione loquitur hac die Wàndal-
miensibus diserte scripsil Ado Sabbalioe, ex Romano berius, gëminis hisce versibus :
parvo, in quo et sociorunï triginta numéros apponi-
tur, variantibus denuo Hieronymianis apographis Lauriane, tenes meritonimnominequarlas; '
apud Florenlinium. Nescio quid Usuardum moverit, OssaqueMarlinitumulomutai»venustant.
AUCTARIA.
TORNACEN. rare auctior, hodie superaddit : « In pi. Item Constantise (f/uidm AugusUc?)sancti Odà'lrici
Altovillarensi monasterio , octavo milliario ab urbe episcopi. J Csetera purus est. ,
Remensi, adventus et exceptio eorporis sancli Poly- PULSANEN. caret annuntiatione ultima de sanclo
carpi presbyteri et marlyris, alque reliquiarum san- Lauriatio.
ctorum marlyrum Sebasliani, Urbani, Quirini. » ANTUERP.-MAX., LUBEC« Oseseet Aggei propheta-
Hinc conjectura est ex eo coenobio hune codicem rum. ».De Martino ex Adone supplet : quod in
acceptant aul,descriptum fuisse. Usuardo desideratur : « El dedicalio basiliese ipsius. »
ROSWEYD. omisso «Osea,» incipil : « Turonis Deest, « apud Sirmium, » elc
translaiio' sive ordinalio sancti Martini archiepisco- GREVEN.post Jocundiani, quarto loco aniiuhlia>
227 USUARDI MONAÇHI 228
tionem textuiinserit, quam scire poluit, ad Usuar- 4A sancli reperianlur, hoc die nullum usquam signa-
drim pèriinere hequaquatn posse» cum sanctus , de iu-m hacteitus inveriiinus. Pergit codex : « Udalrici
quo agit, tato sseculo sil Usuardo posterior, nempe : episcopi et confessoris. Innocentii el Sebasliae, cum
« Eodëm die, nalalis beali Odolrici episcopi pi con- aliis triginta marlyribus. »
fessoris, qui inullis in mundo et inaudilis miraculis In VATICAN.,num. 5949, deest Oseseet Martini.
claruil.» Scribit * Odolrici, » alii,,« Olderici » et In UGHELLiANi desunt Sirmienses.
<Odalrici; * cpmmunior appellatio «Udalrici. » ALTEMPS. : -«Item» depositio sancti Malrici episco-
ANTUERP.-MAX.et LOVANIEN. purilali proximi pi ei marlyris. » An npn « Udalrici Auguslani ? »
sunt, nam solum addunl Aggei. BIZUNTICEN. « In Bavaria, deposilio sancli Olderici
ULTRAJECT. et LEYDEN. etiam scribunt : « Oseseet episcopi, virltiie miraçulorum clarissimi. »
Aggéi prophetarum. » Et in fine : « Apud. provin- REMENS. SS. tira,, et Apoll. : « In territorio Bilu-
ciam Recioe, civitate Aagustana , natale Odalrici, riese çivilalis, vico Vescenno, natale sancti Lauriani
ejusdem civitatis episcopi et confessoris. » episcopi et marlyris. »
ALBERGEN. et DANICde Aggseo, ul proxime. In EDITIOLUBECO-COL. : « In monasterio Tuiciensi,
Martine, deest ordinalio et tola antiuntiaiid de Sir- super lillus Rehi, translaiio quaromdam reliquia-
niiensibus. In fine.additur : « Apud.provinciam Re- rum sanclse Ursuise virginis el reginse, de civitate
cise, natale sancli Udalrici, » etc. Colonia. Item, sanctse Florentise virginis et marty-
CENTULEN. : « Aggëi, » ut supra. « Turonis, ordi- ris de societale sanclarum undecim millium virgi-
natio episcopatus beali el magni confessoris Marti- num. > Sëquilur : « Osesè et Aggëi. Apud provin-
ni , et translaiio eorporis ejus, et dedicatio basiliese « clam Recise , civitate Auguslana , natale sancli
ipsius. In territorio Biluriçse civitatis, sancli Lau- "Udalrici, ejusdem civitatis episcopi et confessoris.
riani marlyris. Apud Sirmium, sancioruin Innocen- Qui quadam die Paschae, dum missam celebraret,
tii, Sabacise, cum aliis xxx. » dextera Domini apparuit super eum, quse cum ipsius
BRUXELLEN. incipil : « Machlinise, translatio san- dexiéra hoc ipsum sacramenlum sanclilicavit, quod
cli Rumoldi episcopi et marlyris. Epdem die, Osese etiam antea in coena Domini simililer faclum est. »
et,Aggei prophetarum. » In Martino, Sirniiensibus Sequitur textus modice inlerpolaïus el transposi-
el Jocundiano salis purus est. De Lauriano, ex lus , ubi Sirniiensibus tribuuittur socii xxxm. s lu
Adone inserit,« vico Justipo. Apud provinciam Bohemia , sancli Procopii abbalis et confessoris. »
Rellrise, saneti Udalrici, civitaiatis Aug.uslanse,vel A Castellano maie.ponilur 11 Aprilis. Notât Cruge-
Âusburgensis episcopi et confessoris. » i , rius in Sacris Bobemise Pulveribus, obiisse xxv
HAGENOYEN. : «.Osese prophelse, qui fuit films Marlii, sed hoe die ob canouizationem festivius re-
Beeri, de iribu Ysachar... Hie leraporibps Oziae, coli.
Joathan , Achaz et Ezechise regum Juda , et Jéro- BELIN.addil, t Aggei. » Et de Martino, « dedica-
boam rege Israël, filio Joas , prophelavil. Qui Ozese tio basiliese ipsius. » Sirmienses , inverso ordine,
reprobationem filiorumIsraël »... el multa alia, me- ponUnlrir ultinto loco.
lius-ex sacris pàgini6 intelligenda. De Martino ad- GREVEN. : « Aggei prophelse. In Bohemia , sancti
dil, « ei.dedicalio, » etc. Tum : « Civilate Augusta, Procopii abbalis et confessoris. Nonlisevirginis Tun-
depositio sancti Odalrici episcopi et confessoris. Qui grensis; Translatio sancli Wilhelmi comilis. Picla-
in primo, propter inagnani. suam humilitatem, a viensis el confessoris. In monasterio Tuiciensi, e
Martino Siunnio ppnlifice episcopaluni açcipere no- C regione Agrippinensis Colonise, iranslalio quarum-
tait., qui postea ill.rid cpaclus accepil, et ip magno dam, » etc., ul supra. *Item translatio sanctseFloren-
lalbore ibiprsefuit, se et suos opiiuie rege.n.s. Cujus tise, » etc. supra scribitur « Floreiititra. »
merilis et precibiis, gens Npriçorpm el Alemaiiprum MOLAN. Aliis litleris textui inserit : « Et dedicalio
ex immaniss.ima est Hungarprum vaslalione libera- basiliese ipsius. » Ip fine.: « Et Aggei prophelse. Eo-
ta. » Seqiii'iur de Jocundiano, pure ; caetera,désuni. dem die, nalalis beali Udalrici episcopi et confesso-
AoiJiciNT.Jnlîiicaddil ;.«Apud provinciam Recise, ris, qui multis in mundo el inaudilis miraculis
civilale Augiistana , nalalis beati Udalrici, ejusdem claruit. Item sancli Domitiani, discipuli sancti Lan-
civitatis, episcopi. .In pago Tervanensi, depositio delini. » In edilionibus aliis, « Aggseiprophelse » in
sanclse,Berlse nphili.s malrpn.se. » textu addilur litleris Italicis, uti et « dedicatio. > In
Yicï.PRiN.:« Jn AlemanniajapiidAuguslanam eivita- fine : « Apud provinciam Rheliam, civitate Augu-
tem , béaii.Udalrici episcopi el confessoris -, magni, slana, nalalis beali Udalrici, episcopi et confessoris;
et gloriosi ab jnfaiiii.a usque ad obituin suum. » Si- qui multis et inaudilis miraculis claruit. Apud
niilia yerba oilavimusl Julii, ex codice REG.SUEC. Blanciacum, deposilio sanclse Bertse piissima; quse
sub num*.130, qusedixiinushoc die referenda. ibidem vitam ftnivit in pace, multis in eodem loco
MATR!Çi-CÀRTt)s.-ULTRAJECT. : « Translaiio sancti virtulum signis usque hodie refulgéns. Die quai-la,
Martini. Donati episcopi et marlyris. » Notalur in sancli patris Andrëse Crelensïs, Hierosolynritani. >
margine ,. eum « hoc die alibi non inveniri. » Vera Hune dislinguit Castellâri. ab eo, qui colilur xvu
est observaiio, nam licel plusquam viginti Donati Oct.
Hi Non. Die 5.
Aprid Syriaiil, riàtalis sariëii'Do.mitii niarlyris, qui viriulibus suis multa incolis bénéficia prsestat. Romse,
sanctse Zosé marlyris , quse dmn ad Confessioneni Pelri aposloli oraret, a perseculoribus arclata et in
citstodiam obscurissimam trusa, dein a collo et a capillis in arbore suspensa, adhibito subler horribili
fumo, iu coiiléssipiië frpniini emisit spii'iluni. .
. NOTiE.
Sic habent Prglent.j Herinien., Tornacen., An--.D vén. el Molan. Nec niultuih absunt codices mulii
iuerp.-Major, Rosweyd., Pulsanen., MûneraliyGre alii, ut infra palebit.
VARIANTES LECTIONES.
.. Turpiier iu ipso.pruicipio errai Munerat. forte licet. Domitii legendum est, malé Antuerp.-Màj.
errore.librarii, dum legit : Apud SicUiam. Syriam Domiciani, et Rosweyd. Domitiani. Tornacen. omi-
vel Siriam promiscue scribunt codices, sic ut sibi sit lilulum sancli, ei prsefigeridûm. Zpoehabëitt Pra-
non constant. In textu est secundum Praten., Bos- ten., Herinien. et Molan. , in quibus diphthongi
wcyd., Pulsanen. el Molan., alios pneferas per me servanttir, cseteri oinnês legunt Zoe, excepta Mune-
 229 MARTYRÔLOGÏUïf,± MENS. JUL. 2S0
rato, qui posuit Zoee.. Pauci habent, ad Ùohfëêsib-À est ac'oll'oet capillis, in Rosweyd. et Munerat. collo
nèiiisancti Pelri-; plerique ut iri têxlu. Bene legunt et capillis , alii forte melius cum. textu. -Sic.etiam
citaii Pràteri.; Herinien. et Molan. arclald; tibi cse- recte adhibitosubterhoribili, etc.ypro.quo Pulsanen.
leri fere omîtes habent ùrlata: In Antuerp.-Majore perperâm scripsit, ibi subter.
,., OBSERVATIONES.
"Se marty'rlbtis Domitioet Zôa,'^elZoe, qui soli in tius ; dé Domitio tamen meminit, ubi de marlyribus
textu referuntur, ïiibil hac die in apographis Hiero- i sub Juliano passis, pag. 645., Pfobat, Domitii hislo-
nymianis, nihil in genuino Beda, nihil in Fioro, riam Tillemontius -tarai VII, pag. 422 ; quserilqtie,
Rabano, aut Notkero. Romanum parvum, solituni pag, 744, an idem sit, qui in Rom. est vu Àugustï.
fontem Adoni aperait, dum ila pronuntiavit : ïn Ex prseëifato Romani parvi fonte etiam prolluit
Syrid; sanai Domiiii mariyrïé, PoïfO Viénnensis annunlialio altéra : Romoe, natale .Zooeuxoris Nico-
brévissimo elogio multa cotnplexus est i Qui viriu- sM'«(!.Eam pridie collocavit Florus cum longiort
libus suis muita incolis bénéficiafroeslat; quse toli- elogio, ex gestis sancti Sebâsliani contexte^ quorum
dém vërbiS, lit pafët; in latereulum suum a Nôstro etiam partein, sed solito brevius Adocommemprat. ;
translata-sunl. Hoc qualëcupque elogium ex Gre- Tolius rei seriem habes in Actis pmlicti sancti ad
gorio Turonensi acceptant est, lib. de Gloria marty- xx Januarii, in opère noslro cap. 20. Encômii sui
rum, câp. 100. Ipsum àutem Domitii nostri marly- delectum-ex Adone fecit Usuardus, sicut liïç:eti^m
rium paucis jnenioraittr in Chronico Alexandrino, textus lotus ex eo procédât; cujus compeiidiumsalis
seu Paschali ad ânimih ccct-xiii; edilionis Cangianse - nitide melris innexuil Wandalbertus.
pag. 297, Ubi pro Domitio, seribitur Dometiùs. Hi- Domiliusternas dical; et clarissimaZoe
storiamquantùnivis breveta rien dëscrîpsit Ruinar- Auxitmartyriocoelumqutejure bealum.
' .
. .. . AUCTARIA. -''.".'''
«
Codicestnè'disènoise ferme omnes parum a puri- B pure. Ropise, sanctse Zoe uxoris I>Ticostratimar-
late deficiunt ; ùt ANTUERP. et MAX.-LIJBECANUS, AN- tyris. Quse,dum, » etc., fere, ut textus. De'riiqiiehîc '
TUERP.-MAX. , ULTRAJECT.-, LEYDEN., LOVANIEN., AL- reponit, quod die prsecedenli pmi.serat'.: « Ajpud
BERGEN. et DANIC. , in quibus de! Zoe vel Zoa, solum Sirmium, sanctorum martyrum Innocentii et Seba-
insèritar : t Uxorisbeati >[alii, sancli] * Nicoslrali.» stise, cura aiiisxxXi in territorio Bituricse:ciyilalis,
BÉLIN.idem aUgmeritum paulo aliter enuniiat: sancli Lauriani marlyris, cujus caput. ad Hisp'â'hiani
« Zoé martyris; uxoris beau Nicoslrati martyris. » deportaluni est. i , - -
Qui prâtërëa solus sic séribit : « Ad confessionem AQUICINCT. Pro Domitii, habet. Doiiiipiani,,
beati Pétri et Pauli. i MATRIC.-CARTUS.-.ÎJLTRAJECT..« Àpud Syriàra, Do-
CEN'T'ÙLÈN, in prima-annuPliatidiié dé Domitio, a mitii martyris, Zoe,.marlyris, -de. .qua lëgitùr In
puritatë non fécedit.- Tum!: «Romse sanctoe Zoe, gestis sancti Sebâsliani. » Lpçum ipsum èx Actis
uxoris Nicostrati iitarty'ris'i QUse.per-capillos in ar- noslris citâvimus supraji); Obseryaiipné.
bore suspensa, adhibito subhorribili fumo, in con- CAMBERIEN. Conventaalium S. Marise: « Iterii san-
fessione Christi emisil spiritum. » clorum Demetrii.et Nuineriani. > ,
BRUXELLEN., primo' loco : « Per anticipatioriem, EDITIOLUBÉGO-GOL. incipj.t: «Romoe.',sàricisè Zoe
oetava beaiprem Pétri et-Pauli aposlolorum. », Se- uxoris beati Nicoslrali martyris, çpi healus Seba-
quitur'de Doniitiol iri qpp purus est. De Zoe, post slianus adhuc .riiuta .(;niutse): loqueiam 'a Domino
oraret. legit,.a « pagànis péïse'culorïbus tenta. i.Reli- iiiipeiravit; Quse dum ad, sepuicruhr'beati Pelri
qua cum textu convéniunt. aposloli orarét^ ,.»-pprspçuloribus arçtata, ,ët,a.pa-.
HAGENOYEN. De Osea, die prsecedenli ex sacra, p trono regionis naumachise per dies sex iri custodianï
Historia elogium concinnavit, pro quo leclorem àd" ôbscurissiniam, etc., » ut lexlus. In Domilio pura
fontém'remisimns. Hue Aggseumdistulit, cujus en- ".est. ,Additur in fine: « Treveris", beati Numeriani
comtuni hic invspecimen exhibèovIta Habel : « Aggei episcopi el confessoris. > . ,'.,.'"'.'
prophétse^quifuit-de tribu Juda, et locutus esl ad GREVEN. « Iii Sicilia, sanctorum Âgâlliùriis élTi'i-
Zorobabel filiuni Salatiel, principerii populi et ad finse. Martini, Theodori, et G.odephsé.Triphphis. »
Jesum summum sacerdotem , ftlium Josedech, ut Vide Hieronymiana. « Treveris, Nuiiiérisini episcopi
redirent de Galdeain Jérusalem in anno primo Gyri et çpnlëssorisj Tranelatio ' ' sancti Wen'dêliiii'corifes- "' '
régisi •Asêiriorums-<jUi illos ire licentiavit. Et hier spris'. » ,. . ,'.' .,_'",
propheta magisinpepil populo pr'sedicsirequam pro- , Moi,AN.Àliislitterisposiarctatà, tèxtiii iriimiscet :
phelareî et-ideo tarde egerant. Prophetavil tamèn « ducia est ad_ pàtronum nauniàëlrise. » Iri fine :
pôpuli rëvërsionem sub Cyro, -ietnplLsedificationem, « Tretieris , depositio sancli Nuriieiiahi archiepi-
civilàfis Jérusalem-revocalionenij (!rénova lionem] scopi. ».!Tum piinoribus typis: «Depositio sancti
observaniiârii-sacerdolalem, et interilum regnorum Valerii confessoris, prirai Conserarii ej^ïseopi, de
exteroriinl. Hic propheta; non timuit.regis Cambisis quo bealus Gregorius Tiironerisis, de gloriâ Confes-
ediétum,-quin confortaret manus sedificanlium lem- sorum, cap. 84. » Ëdilioriés alise in tëxtii coriveniunt
plurirut Domino..Ipse etiam filiis-Juda sterilitatem cum priojri. Iri fine aulém ; « Trëvèris, deposilio
terfsé prsedixit, quia desides erant-in sédificatione sappti Nuàneriani archiepiscopii Die qiiinta, sancitë
teniplij et morluus est-Aggeus propheta Domitii in ., Martiise, malris sancli Simeonis, iri mirablli mbriie.
Jérusalem, et planxitilliim pmnis populus et se-. J,." Et sancli d'eifëri !palris !Athanasii,qiii fuit jn Àlho.
pullus est ibiaènï.'»;Deiii : « Apud Syriam, natale El sancti Làmpadi^ »"
sancti DyOmiéii marlyris, qui virtutibus, » elc;>
' ' .
PrtdiéTfbn. / ...'.'- Die 6.
! .Apuijudeamj'lsâisê propliétse, qui sëctas in.'diias partes occubuit, sepultusquëésî sub quéféu Rogel,
juxta traftsiium aquârum. Item Octavse apostolorum et primus beali aposloli Pauli ïitgressus iri',urbem
Ronaarii^ anrio-.secundolyëroriis imperïi. Roinse/riàtalis sancti 'Tranquillîini..inarlyris,- qui,dum;ad beali
Pauli Confessioneriï oraretî ienlus. a pagapis aé ïapidaius, mariyriiiiri consummavit. In pago TfeVerénsi,
-
's'âriëti'Obarisprésbyteri.ël corifëssoris,' ; ..-
'.\ -'. V , / '.'NOTiE. "'"'!.".
'"'lta'jPrôfe»., Herinien., Tornacen., Munerai., Belini edilio atlera el Greven,
251 USUARDI MONACHI 232
VARIANTES LECTIONES.
Judeam simpliciler scribunt codices omnes, ex- A cen. sed Greven. sensum invertit, per Neronis im-
cepta Pratensi nostro apographo, in quo et Esaioe, pii. Et rursus, ad ... Confessionem memoraret, pro
uti Belin el Molan. habent. Tornacen., Munerat. et oraret. Sic Munerat., lapidibus pro tapidalus, Inter
alii Isaioe, nos cum Herinien. et Greven. ut in textu. solus Praten. legit Maginensi, ut mox pluri-
In Tornacensi deest juxta, ante transilum Octaboe, Euros,
us dicara. Melius reliqui, in pago Treverensi, pro
more' antiquo, est in Heriniensi, in Belino, Oetava. quo maie scribilur in Herinien. Trecarensi, Alii ali-
Cseleri commtinius Octavoe.Neronis imperii trans- ter leguni, sed, ni fallor, reque aberrant.
port Munerat. in imperii Neronis, mi et Torna-
OBSERVATIONES.
Hodiernum etiam lextum ex Adone Usuardus, xuit, cujus priorem parlem ex Molano in Âdditio-
ille ex Romano parvo totum desumpsit, neque enim nibus recitabimus. Ipsa sancli Vila ab anonymo
in Hieronymianis, e relalis Sanclis quisquam nota- sub sequali, rudiori stylo composila, et altéra a Wan-
tur, sed de sola Oetava apostolorum agilur, de qua dalberto exposito editse sunt et observationibus illu-
et Beda, prophelam Isaiam prsefigens, ut fecit per- strâtes a Mabilione seculo u Benedici., a pag. 27S.
petuus ejus sectator Rabanus. De Tranquillino me- Posterior etiam exslat apud Surium, sed aniiquio-
minit quidem Florus, sed ita, ut nec Adoni nec rcm prseferl Coinlius, sparsim de Goare in Annali-
Usuardo prseluxisse'ullo modo videalur. Itaque Ro- bus suis agens ad annos DCXVIJ,DCXVHI,DCXLet
manum parvum cum Isaia Joelem annunlial, mi et DCXLVII ; quse omnia ulieriori discussioni reserva-
Ado. At noster, omissa posteriore, genus morlis, el mus. Quseritur hic quomodo depositionis locum ex-
sepuliurse locum alteri superaddidit. Opinor ex Epi- presserit Usuardus ? Pratensis cum tribus sibi ple-
phanio, cujus exlraclum exhibel Surius hoc die, , rumque consimilibus, Antuerp.-Maj., Rosweyd. et
cum allero etiam ad Isaiam spectanle, ex Isidoro B Aquicinclino, legit : In pago Maginensi, Magniensi,
Hispaleusi desumpto. Et octavoeapostolorum iisdem vel Machinensi, quem nobis prorsus ignotum fate-
omnes verbis consignant. De primo ilem beati Pauli mur. Pagum Treierensem, ab aliis signalum probe
apostoli ingressu in urbem Romam phrasi parum novimus, nec dubilamus quin ila. Usuardus prhni-
admôduni différent. Anno secundo Neronis imperii, genia phrasi scripserit, ut proinde ab imperito quo-
adjunxit Ado, quse Noster descripsil, neglecla Pau- dam , Pralensi codici ignotam vocem inserlara
liitarum péregrinalionum longa série, quse apud oporleat, quse inde in alios, ex eo codice descriplos,
Adonem vîderi potest. Sequitur in Romano parvo : iransierit. Quid Molanum absterraerit ab ultima hac
Et Tranquitlini marlyris ; cujus brève elogium ab annunlialione Usuardo vindicanda, conjiçere pror-
Adone ex Actis sancti Sebâsliani jam non semel sus nequeo, in tara aperta rivulorum cum ipso
citatis, concinnalUm,= Usuardus in pauciora contra- fonte, hoc est Rom. parvi, Adonis el Usuardi eon-
xit, a médise noise codicibus ferme intègre reddi- sensione, quam et. illi pslendil Wandalbertus, ho-
ttim, ulin Auclariis monslrabilUr. diernos sanclos, quinque versiculis sic eleganler
Ullima demum commemoralio sic in Romano complexits :
parvo efferlur : Et nalalis sancti Goaris confessoris;
in Adone autem: Eodem die, deposilio beaiissimi EximiusVates pridie deseclusin orbe
Goaris confessoris. Ha simpliciler absque ulla posi- MartyrioEsaias yirtute alque ore coruscal.
tione, quam ei pérperam, in pago Trecharensi ascri- Tranquilline,simul duplicisplendorerefulges,
bil Mabilio, loco infra citando, ut in prsefalione Sanclorumgeoilor, sanctoscomitateperëmplos;
oslendimus. Rabanus longiorem vilse hisloriam le- Tunique Goar Ghrislicolitur famulusque-sacerque.
AUCTARIA.
ANTUERP.-MAJ. post Isaiam, secundo loco inserit : G i prophelarum, qui, siquidem Ysaias sectus, etc. Ipso
« Item, depositio sancti Teufrèdi diaconi. t Et in die, primus srfncli Pauli Aposloli ingressus iii urbem
fine subnectil : « Ipso die, in Britannia, depositio Romam. Dum ipse ad imperalorem appellans, a
sanclse Sexburgse. » Quod pro Treverensi, scribat Festo prseside Judseseilluc vinctus înitleretar, anno
Magniensi, jam diximus. secundo imperii Neronis. » De Tranquillino habet
ROSWEVD. incipil : « Oetava apostolorum Pétri et ut supra. Tum : (addere hic iterum poterat per an-
Pauli. » Convenit in augmentis cum ANTUERP.-MA- licipationem) « Apud Alexandriam, sancti Panthe-
JORE, sed pro Teufrèdi legit, Theofredi : et Sexbur- mii [Panlseni] confessoris, viri apostolici et omni
goe; pe'rperam tribuit lilulum Virginis. Pro Treve- sapientia adoritali. Cujus lantum studii, et amoris
rensi habet Machinensi. erga verbum Dei fuit, ut etiam ad prsedicandum
PULSANEN. punis esl usque ad Tranquillini marly- Chrisli evangelium omnibus gentibus, qui,in Orien-
ris inclusive. Cselera desunt. tis ultimis successibus recondunlur, fidei et devo-
BELINI prima editio et MOLANUS deficiunt iu lionis succensus calore, profectas sit. » Vide die
ullima annuntiatione, de qua superius in Observa- sequenli. In Goare purus est. Denique : « Apud
tiotie plura diximus. Viennam, sancti Foldi [Eoaldi] episcopi, cujus in-
ANTUERP. el MAX.-LUBEC : « Ysaise Prophelse, » ibi diistria reliquise sanctorum marlyrum Thebseorum
sislendo. Deest annus ingressus Pauli. De Tranquil- ad urbem Viennam delatse sunt. » Verba Adonis
lino adjungunt, quse Usuardus suppresseral, nempe : sunt relata ad diem sequentem.
« Patris Marci et Marcelliani marlyrum, qui ad HAGENOVEN. Tolus est in prophelarum elogiis,
prsedicalionem beati Sebâsliani, credens in Chri- r» quorum fpecimen dedimus die prsecedenli. Hic de
slum, dum ad, etc. > In fine : « Ipso die, Goaris Isaia longam hisloriarii narrât, quam non vacat de-
confessoris. » Nihil prseterea. scribere. De Tranquillino, ul supra. In aliis splis
ANTUBRP-MAX., ULTRAJECT.,LEVDEN.et LOVA- purus est. Tum :« Ipso die, in pago Treverensi,
NIEN.,Puri sunt exceptis iis, quse de Tranquillino sancli Goaris presbiteri et herëmilse, cujus Sancii-
insérant, ut jam proxime. lalem oudit (pulo velle dicere prodidit) mirabiliter
ALBERGEN. el DANICincipiunl, ille :. « Octavo infans ab illo interrogalus. Nam Ruslicus archiepi-
apostolorum, hic : Oetava sanclorum apostolorum scopus Goari slUprum, quod ipse perpetraverat, in-
Pelri el Pauli. t Deest in utroque ingressus Pauli, jecit, el infans seplem dierum illum excusavit, et
et de Tranquillino eadem eliam habent, quse AN- episcopum patrem ejus proclamavit. Pro quo facto
TUERP. el MAX.-LUBEC. episcopus debuit a rege Francise deslilui el Goaris
BRUXELLEN. : « Translatio sanctse Gudilsevirginis, instilui. El vix irapelralis aliquibus diebus, infir-
tiosirse patt'onsc. Apud Judeam, Ysaise el Johelis milaleui pcrpetuain a DoPiino petiit, el. accepit fe-
 233 MARÏYR0L0G1UM..'— MENS. JUL. 254
lires, quse febris illum septem annis vexavit, et in A lyrnra Berlharii sacerdolis el Aihaleni Levitse. »
qua morluus esl. Enmo LUBECO-COL. In texlu, nonnihil iransposito,
MATRIC-CARTGS.-ULTRAJECT. : « Oclava Apostolo- similis est ANTUERP.-MAX., elc. De Goare solum
rum Pétri el Pauli. Isaise prophelse, qui fuit secalus addil : « Mirsehospilalilalis et charilalis viri, cujus
apud Judseam. Goaris presbyleri super Rhenum, gesla habenlur. > Dein : « Apud .Viennam , saneti
Tranquillini marlyris, de quo legitur in Actis sancli Eooldi episcopi el confessoris, cujus induslria, »etc.
Sebâsliani. > Vide Acla, cap. 12el20. ut BRUXELLEN. « Ipso die, beatse Sexburgse virginis,
In VATICAN., num. S949, deest Isaioe ei Goaris. sororis sanctse Eiheldredse reginse. Item sanctse Ga-
Adjicitur : « Augusliduno , natalis sancti Leontii dalense [Godelevse]virginis et marlyris. Eodem die,
episcopi et confessoris. » iranslalio sanclse Gudulsevirginis. »
«
ALTEMPS.: In Britannia, sanctse Sexburgse, so- GREVEN. : « In Syria, Zolici, Amandi, Arletis. In
roris sanctse et perpelusevirginis reginseEtheldredse, Tuscia, Romuli episcopi et marlyris, discipuli beati
quse copulala in conjugium erat régi Ovolibrichlo, Pétri, Marciani el aliorum. Palladii episcopi et con-
qui frater minor fuit ..ErmeRredi, patris videlicet fessoris. Leuifredi diaconi et confessoris. Gadalevse
sanctorum jEllhredi el Ethelberli; ex qua Sexburga virginis el marlyris. Sexburgse reginse. In Hibernia,
rex prsefaïus genuil dtias filias, suique hseredem in Nonninse virginis. Eodem die, iranslalio sanctse Gu-
regno Ellibrichlum, sub quo Ethbrichta prsedicli dulsevirginis. ».
martyres [indicat, opinor, sanclps illos /Elihredum MOLAN. : < In pago Treverensi, sancli Goaris pre-
et Ethelberlum] occisi sunl. » sbyleri et confessoris. Qui in provincia Aquitain;»
FLORENTIN. : « In Tuscia Fesulis, passio sancli Ro- r>ortus, lemporibus Hildeberli régis Francorum, sta-
muli,ejusdem urbis episcopi el marlyris el sociorum tim ab infantia verus Dei cullor fuit. Hic postmodum
ejus, scilieel Carissimi, Marchiliani, Creseenlii et ibi presbyler consecratas, palriam parentesque de-
Dulcissimi, qui fuerunt discipuli beali Pelri aposloli seruit, et in provincia, quse ripis Rheni fluminis
el ab eo ad prsedicandum verbum Dei ad eapidem conligua, Trigoria nuncupalur, alque ad dioecesim
eivitatem missi sunl. » Pergit STROZZ.: « Prsedictus perlinet Trevirorum, ibi Deo libère servire elegit,
aulem sanclus Romulus a sanclo Petro consecratas usque ad finem vilse suse. » Vide reliqua in Rabanp
episcopus prsediclseurbis, una cum sociis sub Reper- alque eliam in Nolkero, qui aliquot diebus vacavit.
tiano lyranno gravia el horrenda tormenla susli- « In lerrilorio Cislellensi, passio beatse Godelivsa
hentes, et demum mortem pro Chrisli nomine liben- martyris. » Dein minoribus typis : < Rotornaci,
ter passi, marlyrii coronam adepti sunt, et ad radiées Iranslalio sancli Hermetis marlyris, sub Adriano
monlis , in quo prsedicla civilas Fesulana sila est, principe, ex Indensi monasterio. » Édiliones alise,
ibidem sepulli sunt. » Rursus omnes : «Sancti Goa- plura, sed aliis lilteris textui insérant de tranquil-
ris... sepulli in valle Trioricba. » Demum STROZZ et lino. De Goare, ut editio citata. Item de Godeliva.
MEDIC: « Eodem die, sancli Siri episcopi Januensis Tum : « In Brilannia , deposilio sanclse Sexburgse
el confessoris. » viduse.In Campania sub Diocleliano, sanctse Domi-
LUXOVIEN. : i Lugduno, Beati Leontii episcopi. Ipso niese virginis et marlyris; quse idolis fraclis, igné
die sanctorum Berlharii el Aihaleni marlyrum, qui bestiisqtte superalis, decollala migravil ad Domi-
ab Ailobrogis inlerfecti sunl. » num. Cujus corpus Tropesequiescil in Calabria. Die
SALINEN. : « Augusliduno, depositio sancti Legontii ^ sexia, sancli patris Sisosemagni. i Rursus minoribus
episcopi. > Idem qui supra « Leontus, » etc. <- characteribus : < Rotornaci, » elc.
CODEXMONTIS SANCTI: « Nalale sanctorum mar-
Nonis. Die 7.
Apud Alexandriam, nalalis sancli Panleni, viri apostolici et orairi sapieniia adornali, cujus tanluin studii
elamoris erga verbum Dei fuit, ul etiam ad prsedicandum Chrisli Evangelium omnibus genlibus, quse in
ullimis Orientis secessibus recondunlur, fidei el devolionis calore profectus sil. Romse, sanclorum marty-
rum Nicoslrali, Claudii, Caslorii, Victorini, Simphroniani, quos Fabianus judex per decem dies minis et
blandiliis agens, cum in nullo penitus posset co:iimovere, jussit eos tertio torqueri, ac poslea in mare
prsecipiies dari. [Addil Boaillarl., ex margine cod. Prat.: Eodem die oclavse sancli Marcialis episcopi el
confessoris.]
NOT.E.
Conveniunt Praten., Herinien., Tornacen., Anluerp. et Max.-Lubec, Greven.elMolan. Itm Antuerp.-Max.,
Ultraject., Leyden., Lovanien., Albergen. el Danicus.
VARIANTESLECTIONES.
Varie efferlur Panloeni.nomen, aliis scribenlibtts D ces in ullimo nomine qninque marlyrum, quem alii
Pantheni, aliis Pantemii, aliis Panthemii, etc.; nos Simphorianum, alii reclius cum In Romano parvo et
proxime ad purilatem accedimus ex Herinien., An- Adone, vocanl Simphronianum. Anluerp.-Max.,
tuerp. el Max.-Lubec. Cui lantum studii, elc, legunt Ultraject. et Leyden. deest Viclorinus; in Lovanien.
Praten., Greven. et Molan; cseleri ex Adone, prout quinlus vocalur Simplicius, quod esl nomen marlyris
eslin lexlu. Anluerp., Max.-Lubec. eleodices oinnes quinti, in classe signala vi Idus Novembris, primo
médise noise salis nilide scribunt fidei, el devolionis loco. Tornacen. habet movere, pro commovere;Pra-
calore succensus, sed nec in Adone nec in purioribus ten. torquere pro torqueri; el Greven. penitus pro
codicibus reneritur ea vox succensus. Variant codi- postea; Molan. suo modo, poenilus, sicul Foelix, elc.
OBSERVATIONES.
Quseril hodie Florentinius tilriim is, qui in Hie- apostolo plane diverso. aBedse, Floro et Babano eliam
ronymianis Parthenus, Permenus, vel Parthemus, ignotus est.Pantsenus, Romano parvo, cum aliis
vel alia quacunque inilexione nuncupalur, ulrum, sanclis Rufinianis, locum in Fastis primum nactus,
inquam, is cum,celeberrimo Panloeno noslro, de quo ab Adone ex Eusebio, ni fallor, et Hieronymo, eo
in Chronologia Pàtriarcb. Alexandrinorum breviler exornatus encomio, çtijus .elegapiiprëïnjpartërii No-
meriiiriimus pag. 21, commune aliquid habeal? Al sler suo more décerpsit, Nolkero lotum traiiscri-
;vcrosiriiillimum est, ibi de martyre agi ab Indprum bente. Ad lecloris nolitiaffi faciet, si verbo indicave-
PATROL.CXXIV. 8
*35 USUARDI MONACBI 23G
rira vitam Panlseni, ex omnibus antiquis documentis A Viclorini; et Simphrom, vel Simpnoriaiti, pro Sim-
*b Halloixio noslro collectam et digestatn, inter Vilas phroniani, cilata sexia die Iduum Novembris refe-
Patrum Orientis tomo II, a pag. 859. Gallice suam runturj uti. et in Beda, ad quem Flori augmentai))
ordinavit Tillemonlius tomo IU, a pag. 170. In Wan- expressé indicat-, eos a sanclo Sebastiano ad Christi
dalberto unicus de Sanclo noslro exstat versicùlus : fidem cOnversos, a Polycarpo baptizalos, eadem illa
PanlseniNonis splendet meritutnqueîidesque. plane senienlia, quam huic nostrse classi Ado appli-
cavit. Contra vero Romani parvi auctor sexla illa
Proxima marlyrum Romanorum classis, ab anti- Iduum, seu vm Novembris, alios, licet ferme syn-
quioribus hac rursus die prseterila, diserte nolalur a onymos , producit, sic loquens : Romoe, martyrum
laudato Rpmano parvo, his verbis : Romoe,marlyris Claudii, Nicoslrali, Symphroniani, Castorii. Simpli-
Nicoslrali primiscrinii, Claudii, Castorii, Viclorini, cii, arlificum insignissimorum; quibus ipstssima die
Symphroniani. Atque hsee in lexium suum translata taie elogium prsefatus Ado aptavit, ut aDliodiernis
pluribus amplificat Viennensis, ex Actis sancti Sebâ- sancli Sebâsliani calechumenis, et a quatuor, vel
sliani, in quibus apud nos cap. 11, 1res sallem primi quinque Coronalis dislinclissiraos esse oporteat. Hsee
noininaiira exprimunlur. Nolkerus autem , recilalis ad prsesens inslitutum indieasse sil salis, in proxime
hisce sanctorum nominibus, de ultimo, quem Sym- edendis mensis Julii Actis , ex professo trituranda.
phorianum vocat, observavit : Vel sicut in iibro Sa- Intérim manifestum est, Usuardum , licet paulo con-
cramenlorum conlinetur, Simproniani. Tum pergens : tracliorem, ab Adonis phrasi non magis hic quam in
Quorum natalem sexta die Iduum Novembriseatenus priori annuntiatione recessisse. Evoldus, ultimo loco
nos célébrassecredidimus,donec venerabilispaler Ado, n in Adone notalus - est, cum eo elogio, de quo die
alios et alios pro eis nobis honorandos insinuarel, de prsecedenti iri Auçtariis diximus, delaiarum nempe
quibus suo loco,,'vilacomitécommodiusdisserelur.Porro Thebseorum reliquiarum Viennam. Sed hune cuin
cum post xxvi Octobris plerisque Viennensibus episeopis Noster omisit. No-
qnid disseruerit,"nescimus,desiderenlur.
reliqua éjus Marlyrologii Cselernm no- men varie scribitur, ut satis oslendunt varia Aucla-
tari merelur apposila Notkeri observalio, nam in ria. Forte oplima Castellana lectio Eoaldi.
Hieronymianis nomina eadem, prseter Simplicii, pro
AUCTARIA.
ANTUERP.-MAJ. AriglicisSanclis ssepe aUclus, in fine cum sociis. Panibeni viri apostolici et scienlia ad-
addit: «Ipsa die, Iranslalio sancli Thomse martyris. > ornali. »
PULSANEN. in prima annuntiatione purus, in altéra, CODEXDIVIONEN. S. Benigni in tribus diversis
mulalis nonnihil nominibusj elogium rescindit. exlractis : « Coenobio Diviopensi, Iranslalio corpo-
ROSWEXD. textui salis puro subjecit : « In Eistcde, rum sanclorum Urbani, Eusladii et Hilarii confessoris,
Willebaldi episcopi el confessoris. In Alexandria , et sanclarum Radegundis reginse el Paschasise vir-
Publii martyris cum aliis xxiv. » ginis ; neenon ei bealse Quielse conjugis prsefati
MUNERAT. post lextum in fine : « Apud Cantuariam, Beati Hilarii. »
iranslalio sancli Thomse episcopi et martyris. » REG.SUECsub num. 428 : « Apud Cantuariam,
codice addilamentuin : « Eadem translatio sancti Thomse archiepiscopi et mar-
Est el in PRATENSI
die, octavse sancli Marcialis : » sed cum ea nota* ut lyris. »
ad marginem adjectum exislimem, vel sallem ad al- , ,- Januarii, VATICAN, signalus num. 3949 : «Natalis sanclorum
beatum qùam Laurenlii et Pétri in sancta Sophia. In
terum codicem, quem vocamus,polius
ad vetusliorem speclel. Camerino, sancti Ansuini presbyterii >
ALTEMPS. : « Item depositio sancli Boisili presby-
CENTULEN. : «Apud Alexandriam, sancli Pantheni, leri et confessoris, et sanctse Marisevirginis : qui se
viri aposloloci el omni scienlia atlornati. Romse, na-
Claudii com- pro libértale Ecclesise Dei* hosliam Deo placentem
lalis sanclorum Nicostrali primiscrinii, oblulit. > lia legitur, non salis clare.
menlariensis , Casloris, Viclorini et Simphoriani. STROZZIAN. : « Eodem die, sancli Wilebaldi epi-
Quos sanclus Sebastianus credere >Chrislum docuil, scopi et confessoris. >
et ad gloriam marlyrii incilavit. In margine re- Editio LUBECO-COL. post lextum subdit : « Eodem
«
cenliori nianu adjicitur. Eodem die, sancti Marculfi aie, sancli Willibadj episcopi Eysiedensis civitatis
abbalis. > et confessoris. Treviris, bëali Naviti episcopi et
BRUXELLEN. , omisso Panlseno, de quo pridie, hic confessoris. Ipso die, beali Processi confessoris. In
denuo anticipai: «Apud Asiam minorera, sanclorum Anglia, civilate Cantuaria, translatio sancli Thomse
Aquilse et Priscillse, uxoris ejus. De quibus in Actis ab episcopi et martyris. In Scolia, iranslalio sancti
apostolorum legilur. Apud quos, postquam ipsi Kenligerni episcopi et confessoris. »
urbe Roma in Achaiam veuerunt, beatus Paulus BÊLINUS. in ulraque edilione : « Eodem die, sancli
apostolus morabalur propter arlificiutn : erant enim Vilibaldi episcopi et confessoris. »
ejusdem arlis, id»esl scetiofaclorise,cujus el apostolus GRÈVES.: « Apud Viennam, sancti Eoaldi episcopi
sequenti, ex voce Primiscrinii, et confessoris, cujus induslria reliquise sanctorum
operarius erat. lu videtur.
duos saiiclos facere Primi et Serinci. In re- D Thebseorum ad prsefatam urbem translatai sunl. »
liquo textu pures esl. Subdit a: « In Paleslina, duclus
natale
Cse- Vide quse supra diximus in fine Observationis :
beali Procopii marlyris. Qui Scilopoli est. > nostrse. « Item Wilibaldi episcopi Eystadensis et
sareani , a judice Fabiano capile csesus Hsee confessoris. Naviti episcopi Treverensis et confes-
eliam ex sequenti die ariticipanlur. Demum : « In soris. Item Walfridi episcopi. In Anglia, Heddse
Anglia, translaiio sancli»'Thomse archiepiscopi Can- episcopi. Translatio sancli Thoma?. Canluariensis
tuariensis el marlyris. episcopi et martyris. Materniani confessoris. Apollonii
HAGENOYEN., in prima salis punis , sic habet se- confessoris. Processi confessoris. Edilbergse virginis
cundo loco : « In civilale Eyslelensi, natalis snneti abbalissse, filise régis Orienlaliuin Anglorum, cujus
Wilibaldi pueri [quod ni viri?] ejusdem civitatis Beda meminit libre 111: Treveris, sanctse Julise vir-
episcopi et confessoris. Item Viennse, Coldi [vult ginis. Musliolse viduse. »
.dicere Eoaldi vel Evoldi] episcopi et confessoris. » MOLAN. textui aliis litleris ailjungil ad Nicoslrali,
de Nicostrato et sociis pure. Tum ex die Primiscrinii, ad Claudii, commenlariensis; et post
Sequitur , inlerseril : « Hos
heslerna bue transfert : « Romse, natalis sancti Simphoriani, pro Simp/tromatri
Qui dum ad beali Pauli con- bealus Sebastianus credere Chrislum docuit et san-
Tranquillini inarlyris.
fessionem prarei, tentas est a pagauis , ac lapidalus clus Polycarpus presbyler baplizavit. Qui cum cor-
pora sanclorum per ora Tyberina requirerent, lenti
marlynupi çonsuritmavil. »
MATRIC-CARTUL.-ULTRAJECT.: « Nicoslrali marlyris sunt. »I» fine : « Apud Cantuariam, translaiio sàticu
 257 MARTYROLOGIUM.— MENS. JUL. 25S
Thomse episcopi et marlyris. Eodem die, sancli. A «Eodem die, sancti Wilibaldi episcopi et confessoris.
Bilibaldi episcopi et confessoris. Eodem die, transla- Treviris, natalis santli N'avili episcopi et marlyris.
tio sanclse Begga>viduse. » Et minore caractère : Die septima, sancti patris Thomseiu Malseoet sanctse
« In Anglia, Heddse episcopi. Edilburgse virginis, » megalotnartyris Cyriacse. Apud Canluariam, Iransla-
etc., til GREVEN. « Arvernis, sancti Illidii, ejusdem lio sancli Thomse episcopi et marlyris. Anleniise,
civitatis episcopi et confessoris. » Editiones poste- translaiio sanctse Beggseviduse.»
riores idem habent 'in conlextu. In fine auiem :
YIII Idus Die 8.
Apud Asiam minorent, sancli Aquilse et Priscillse ejus uxoris, de quibus in Aclibus apostolorum scribi -
tur. In Paleslina, nalalis beali Procopii martyris, qui ab Scitopoli dpcius Csesareani, ad primam respon-
sionum ejus conftdentiam, a judice Fabiano capile csesus est. Eodem die, a sancli Ciliani marlyris.
NOM;.
lia Praten., Herinien., Tornacen., Pulsanen elGrevcnus.
« Carolinum autographum socios adjungit sanclo ubi lilura non videlur el codex lamen a Carolino
Ciliano. Nulla tamen hic lilura in Pralensi : quia autographe discrepat. BOUILLART.
folium aliud est, quod nunquam non animadverti,
VABIANTES LECTIONES.
.Scytopoli recte scripsit Praten., vel sallem qui ;B ubi cum textu legendum, ad primant responsionum
apographum nostrum transsumpsit. Cselerum cura ejus confidenliam. Rursus, pT»Kiliani, habet Juliani.
alii passim habeant Scitopoli, coactus fui sequi vel Cum autem in omnibus codicibus prseierquam in
errantes. Solus Pulsan. posuit Scilhopoli, sed Greveno, inveniam Ciliani, ila in textu relinquen-
pessimeGreven. Slicopoli, Molan. Nicopoli. Coesareoe, dUmfuit. In Rabano et Notkero legilur Chiliani, at
pro Coesaream, vilium esl in Pulsanen. Alius error pro prima infiexione slal usus coramunis.
in eodem , ad primam confidenlent responsionem,
OBSERVATIONES.
Pergit eodem tenore Usuardus haurire ex Adone, Ruinarlio a pag. 530, cuique laudali subjungilur pag. 575,
hic ex Romano parvo: prima siquidem annunlialio tanlillo uberior historia ex Valesii noiis
apud eos lantummodo reperilur. En Romani parvi pag. 172. Et hsee quidem, ut vera et sincera eidem-
terminos : In Asia minori, Aquiloeet Priscilloe uxoris que personse apprime quadranlia admitlunlur. Quid
ejus. Ado legit : Apud Asiam minorent, elc, prout in de alierius Procopii ducis exercitus Actis, ut sub
lextum suum Noster Verbatim translulil. Sed iis in nomine Metaphraslis a Surio édita sunt, censendum
Adone alia adduntur, quse ex ipso a Nolkero desum- sit, habes in Actis ad x>xMaii, pag. 504, et in Resp.
ptasnnl, eo ferme sensu quo die prsecedenli in Au- Papebrochii ad art. S a num. 29. quibus plura ad-
clariis ex Bruxellensi codice relulimus. Ex Aclibus jicil Tillemontius tomo V, a pag. 603. Hsee cursim
apostolorum et Pauli epistolis vulgo nola sunt, quse hic dicta suûiciant.
si in ordinem chronologicum redacta cupis, adi Til- De Kiliano nihil in Romano parvo, nihil in Adone,
_ a Baronio perperam citalo, legilur ; nihil item in
lemontium tomo I., p. 246, et aliis locis, quse alibi *-'
disculiemus. Non placet nolula Castellani, hoc die Beda aut Flore. Quod autem in solo Lucensi Hiero-
in Matyrologio universali apposila ; meliora sunt, nymiano apographo habetur : In Auslria, passio
quse observavit Motherius. Et hsee quidem de Aquila sancli Kyliani, censet Florentinius laciniam esse, ex
et Priscilla , cilatis quatuor Martyrologis propria nota marginali interposilam a Gallico anliquario.
sunt. Notior esl Procopius, ab Hieronymianis, Beda, Quod ei facile concesserim, in eorum confirmalio-
Rabano et Wandalberlo eliam memoralus. Dubitat nem, quse alibi monui, nempe non magis Epierna-
Florentiniusunusne sit, an geminus, Procopius, hic- censem , quam cseteros Hieronymianos codices, in
que ab eo diversus, quem inler martyres Palsesiinse Gallia fuisse et auctos et interpolâtes. Porro Kilia-
célébrât Eusébius, tànquam ad tribunal raplurn et num Rabano notum fuisse, in ea locorum viciira,
çapite truncalum vm mensis Desii, qui est apud mirent prorsus videri non debel, lune Nolkero com-
Romanos, ante diem seplimum Idus Junias. Nos de municaïus duplo auctiori elogio exornatas est, ubi
ea controversia, loco suo. Cerlum intérim est, Pro- et Auslriam illam ab bodierna dislinclara invenies,
copium ab Hieronymianis hac die nolari ; an cum ut alibi non semel dictum memini. Videalur duplex
Quarto marlyrii socio, alibi videbitur. Cerlum etiam, passio a Canisio edila Anliq. Lect. loin. IV, a pag.
Romanum parvum légère : In Paleslina, Procopii 628, et quse ad eas observavit Mabiliosec. u Bene-
marlyris. Certain denique , elogium idem inveniri dict., p. 991, et seq. Dubium non est quin el a
in Beda, Rabano, Adone, Usuardo et Nolkero, cura Noslro Kilianus consignatus sit, quamvis unde illum.
hac sola voculsemulatione, quod Usuardus pro irato acceperit, minime Iiqueal, Molanus hic ilerum juslo
judice, scribat, a judice, sensu clariori. Quis prse- scrupulosior e textu eum expunxit. Nota, in Romano.
iverit; pronum esl colligere. Elenim Rabanus el D parvo memorari eliam hac die Brictium,.quem Ado
Ado sua ex Beda muluaij sunl, Nosler ex Adone, el Noster in sequenlem diem distillèrent. De Kiliano
Nolkerus ex allerutro. Omnia celeberrimum Proco- el Procopio ila cecinit Wandalberlus :
piutn indicant, a quo librum de marlyribus Palse- Octavoante Idus CilianusProcopiusque
siinse ordilur Eusébius, ex editione Valesii relatas a Excellent, Cttristumrirtuie et tnorti secuti.
AUCTARIA.
ANTUERP.-MAJ. rursus ex Angna, addit : « in Ven- 5949 , carent ullima annuntiatione de Kiliano.
lano (vide infra) monaslerio, depositio sancti Grim- MUNERAT. lextum pluribus auget, hoc modo :
bahli monaehi. » « Eodem die, sancli Ciliari [Kiliani] marlyris. In
ROSWEÏD.sic ordilur : « In Wirziburc, Kyliani pago Pinciacensi, sancli Nomii confessoris. Ipso
episcopi el martyris, el sociorum ejus Colmanni et die, sancli Theobaldi confessoris. »
Totmanni. » De quibus vide cou. BRUXELLEN. et alios. ANTUERP.-MAX.. ULTRAJECT., LEVDEN., LOVASIEN.,
Seqjtilur lexlus purus. ALBERG.et DANIClextui puro subdunl : « Eodem
ANTUERP.-MAX., LUBEC,MOLAN. et VATICAN., num. die, sancli Kiliani episcopi et marlyris, sociorumque
259 USUARDI MONACIH 24G
ejus. Qui de pariibus ïusularum Oceani maris adve- A sancli Kyliani episcopi et martyris sociorumque ejus
nîens in rëgnunv Germania;, ad eiviialem Hérbipolim duorum Colonalï el Thotuani. Qui Kylianus de parti-
dévenil, ibique sub judice Gozherio marlyrium bus insularum Oceani maris, pro" lucro animarum
capilis oblruiicaiione complevii. >Tn hocconveniunt Romam devenit, et consecratas ibidem in episcopum,
omnes, sed ANTUERP.-Max.insuper adjicil : «Apud obienla licentia prsedicandi, applicuil pariibus Ger-
Alinuridensinm eivitatem , sanctorum martyrum riianise et venit ad eivitatem Hérbipolim; ibidem
Epiclici [Epictcli] presbyleri el Astionis monaehi, ducem Franconise Gosberttini ad Chrislum convertit.
quorum gesla habeutur. » Illa, opinor, quseiri'Vilis Qui cum uxorem fratris sui nomine Erilanam, illicite
Paiium a Rosweydo edila sunt, et ex iisdem apud tenuisset, et sanclus episcopus eam relinquere sua-
Surium vulgala, sno loco illustrabiinlUr. deiel, ipse sanctam vi'rumel socios ejus feeil propter
CENTULEN. in lëxta, excepta Kiliano, prseter mo- hoc plecli. t In annunlialionibus duabus primis,
rem salis purus, adjicil. « Apud Heracleara, san- satis pura est. In fine : « Treveris, sancli Auspucii
clorum Joannis el Apri. Eodem die, sancli Quilliani episcopi et confessoris. Apud Eracleani, sanc-lorum
el sociorum ejus. > ^aiis palet Kilianum intelligi. Johanuis el Primi confessorum. Eodem die, sancli
BRUXELLEN. incipit : « In Oslrofrancia , passio GniinbalJi presbyteri et confessoris. Ipso die, beali
sancli Kiliani episcopi et marlyris, sociorumque Disibo !i episcopi et confessoris. > Vide ejus Vilam
ejus Qui de pariibus insularum Oceani maris ve- apud Surium hoc die.
niens in regiiuin Germanise ad eiviialem Hérbipo- BELIN.in texlu non omnino punis, in fine habet :
lim, Gosberium ejusdem loti ducem redarguit, quod « liera sancti Pauli marlyris Consianlinopolitani. »
Gaylam [Geiluiam] , quondam fratris sui uxorem, y GREVEN.:« Translatio prima sanclse Barbara; vir-
sibi conjugem sociavit. Umte, Gayla jubenie,'Kilianus ginis el marlyris, Nichomedise in loco sepuliurse.
episcopus et socii ejus pro veritaie jttsliihc clam Colonani presbyleri et Tornani diaconi. Qui cum
perimuiilur. > Sequitur nova aniicipatio : « Romse, bealo Kiliano episcopo et martyre de Scotia egressi
ad Gullani jugiler manantem, natale sancli Zenonis apud Hérbipolim eivitatem Franconise Chrislum evan-
inarlyris, et aliorum decem millium dûcenlorUm el gcliz'anles, ad martyrii palmam cum ipso pervenire
Irium. Item.Juliani martyris. El Grimbaldi confes- mériteront. Epictici presbyteri et Astionis monaehi,
soris. Apud Belisiaçense monaslerium, sanctse Lan- marlyrum. Qui tempore Diocleliani ab Oriente in
dradse virginis et abbaiissae. Qme fuit eorum, quos fines Si.-yib.ia; venienies, pro "fideChrisli lenti, in om-
F ranci Majores riomusappellant, inclita proies; et nibus, quibus aifieiebantar, lormentis, hsee creber-
beatse Gudilse noslra; patron* consauguitiea. El cura rime verba dicebant : Christiani sumus, o tyranne, fiai
obissel, slatim bealo Lamberlo episcopo appareils, volunlasDei nostri in nobis. Posl varios tandem cru-
locum ei suse''sepuliurse".'désignai. El cum populus cialus, capile Iruneati, marlyrium consummaverunt.
ad id explendum non consenlirel,"apiid Belisiam lu- Treveris, Ausph ii episcopi el confessoris. Ipso die,
mulatur, sed post triduum inventa esl cuit) sarco- Disebodi episcopi el conlessoris. Item Wasonis epi-
phago divinilus transportai, ubi ubi prsedixeral. > scopi Leodiensis et confessoris. Civilate Rolhoina-
Vila ejus exslal apud Surium, heeevideri pos- gensi, iranslalio sancli Evodi episcopi et confessoris.
Sllllt, Apud Eracleani, Johannis et Primi. Sumnivse virgi-
ÏÏAGENOVEN., postpriores anmtntialiories satispure nis el sociorum ejus martyrum. Qui de Hibernia
relatas, de'Kiliano plurima subjiingit. At tu videsis _^ egressi, in Norbegia coronasmarlyrii assecuti sunt. »
Rabanum, vel Noikerum, quibus magis, quam huic MOLAN. : « In pago Auslrise el castre nomine Vuir-
compilaiori, fideiiduin esse, ex supra bine inde dalis cihurg, juxta Mentira fluvium silo, natale sancli
abunde conslal. K,liant martyris, ël duorum soeiortim ejus, qui ab
AQUICINCT., in fine post lextum inlegrum : «Win- Hybeinia Scotorum insula venienies, nomen Chrisli
îonia civilale, deposilio beali GrimbolJi sacerdolis in prsediclis locis prsedkavcrunl, ibique ob verilaib
el monacbi Siihiensis. « confessionem, sub quodam judice Gozberto trucidait
MATRIC-CAUTUS. -ULTRAJECT. ; «Epiclici et Astionis sunl, et multis poslea signis, veri Chrisli martyres
marlyrum. Translatio sanclse Ba'rb';irse. Procopii claïueruiit. » Quse Rabani verba sunt. « liera sancti
inarlyris. Kiliani episcopi el inarlyris cura sociis. Pauli marlyris Constanliiiopolilani. In pago Pincia-
Lamlradse virginis. Norberli archiepiscopi, futtdaloris censi, sancli Nomii marlyris. In Gcm laco, advenlus
Ordinis Prscraonstraiensis. » Agilur haud dubie de eorporis sancli Exuperii, signiferi ThebseseLegiouis
aliqua iranslalione. Alia Anluerpisesolemiiileri'ecoli- et marlyris gloriosi. Treveris, sancli Auspicii epi-
lur xi Julii. scopi. Augustse Yeromani'ornm , invenlio eorporis
, REG. -SUECIJEnum. 428: « In pago Pintiavensi, sancli Quinlini marlyris. In'monasterio Belisia,
sancli Nuirai conlessoris. » Caslell. scribit, « Num- sanclse Landradse virginis. » De Disebodo et Sum-
mii. » niva, vel Summiva, ni GREVEN.In aliis edilionibus
ALTEMPS. : « Transitas sancti Grimbaldi presbyteri ea est divcfsitas, quod addatur : « WhHonia civilale,
el confessoris, niagnse sanctilatis viri. » depositio beali Grimbaldi abbalis et monacbi Siihien-
STROZZIAM. : «Item, sancli Pauli inarlyris Conslan- sis. >•El de Disebodo : « In pago Trevirico,« sancli
tiiiopolitani. » An episcopi, de quo vu Junii ? D Disebodi, > elc. Denique, typis minoribus : In An-
ABDINGUOFFEN. : « Eodem die, sancli Kiliani cum glia, sanclse Yuileburgse virginis. » Colilur xvu Mar-
sociis suis Calamo et Tolntanno. > Alii récitas. lii. Vide ibi Henscheniuiu.
EDITIOLUBECO-COL. incipil : « Herbipoli, passio
"
D'e 9'
VII Idus.
duceitio-
Romse ad Gultam jugiler manantem, natalis sancti Zenonis marlyris el aliorum decem millium
ac stupore latiti
rum trium. Eodem die, beati Cirilli episcopi, qui flammis injectas, cum illesus evasissel,
Christo. ab eodem ca-
miraculi a judice esset dimissus, rursus pro instànli et alacri prsedicalione facla de
est. In civitate Tyro, passio sanclorum Anatbolise et Audacis sub Decio imperaiore, quorum
pile plexus esl in ora-
diversis vexala, novissime gladio iransverberata
Analholia Christi virgo, plagarum generibus sancti
tione. Audax quoque in custodiam datas; nec mora, capilali sententia coronalur. Civitate Martela,
et âb angelo
Briclii episcopi et confessoris, qui pro confessione Domini poslquam est multa perpessus,
mullitudines orampotenli
saiieto et bealo Peiro Apostolo confortants, ilem magnas populorum credentium
Deo lucrifaciens;'quievil in pace.
 241 MARÏYR0L0G1UM. — MENS. JUL. 512
.NO.TJE.
Sumilur ex Praten., Herinien., Antuerp.-Majore, Item ex Albergen. el Danico. Anhwp.Ici Max.-Lubec.,
Munerat., Greven. el Molan.
VARIANTES LECTIONES.
Milium, Cirilli, illetus scripsi ex codicum ferme positam, transverberala in confessione esl, et in Mu-
omnium consensu. Pro afacri proedicalione, maie nerat. transverberata, marlyrium complevit. Lego
alacri persecutione ; pejus Briclii cum Tornacen., Munerat., Greven. et Molan.
Anluerp. et Max.-Lubec. -allari,
Munerat. pro alacri habet In Tyro servanda Videlur in Pralen. scriplum Brixii, alii Bricii, vel
fuit codicum leclio, pro qua-in Antuerp.-Maj. et Gre- Briecii. Munerat. viliose posuit es pro est. Molan.
ven. est, Tire; sedtieutrum valet, ut infra oslendam. omisil item, ante magnas populorum, etc. Denique
Pulo Pratensem recte scribere, in oralione transver- Antuerp -Maj. secundo pro sanclo et in fine, lucrifi-
berala est, at ex aliorum aitclorilate Iransponenda cans, quievit in Chrislo.
fuit cpnstruct.lo, pro qua in Anluerp. et Max.-Lubec
OBSERVATIONES.
Eâdem rurstim Usuardi ratio in describendo nom suam efformal, ul qui eam legit, vix dubitare
Adone, eadem Adonis in sequeiido Romano parvo, possil, quin omnino agalur deprsedicla civilateTyro,
inquo lamen, ul die prxcedenli diximus, Brictiusviu alias uolissima. Ulrnm vero Anatholia noslra eliam
Julii collocalus esl. Zcmoilaque eum ingenli illa socio- in Hieronymianis memorari censenda sit, vide in
rum nîulliludine, aliis velusiioribus igiiolus, a solis Nolalione Floreniinii el hoc die el sequenli, quo, in
noslris quatuor, eumdein firaeni. irahentibus, consi- Savinis copjupgitur Victorioe.De esetero, nec Tyrioe,
B
Si major subinde notilia accessërii, ea in nec Tiroe, nuillo minus Tyri, vel Tyro, sed Thoroe
élis noslris dabilur. Esl in Romano parvo : Cyrilli legendum, quse ad lacum Veliimm in dioecesiRealina
fnaiur.
episcopi et marlyris, qui non eumdem ubique locum sila.esl, docebit Baronius: nisi cum noslro P. Joanne
occupai, sed iisdem ferme verbis in Adone, Usuardo Gravio, qui notas mss. marginales adjecit edilioni
et Notkero laudalur; m-prio.ribus absque. posilione, Molani anni MDLXXIU,quam. Molarum Duacenum
seu loco certaminis, quajnodo^et in Hieronymianis vocarunl majores nosiri, pas notas Schollo tribueti-
.positus esl. De eo silet Beda; al FlorusLucium
elJEgyptnm tes; nisi, inquam, cum Gjravio pro Thoroe, substituas
expressit, et Dedum imperaiorem et proesi- Turii in Culabria, Sed hsee propria erit Comuienlarii
dem, et ignem qno consumplus dicilur. In eamdem ad horum sanelorum Acla disqtiisilio. Elidit ipsa
sentenliam loquitur Rabanus, contexte salis longo Surins,, more suo, nonnihil cxpoliia, sed non ila
Adonem secu- expurgaia, ul de inlerpolatioue suspecta non sint.
elogio. Nolkerus item, licel in phrasiduclori
lus, cliaracleres hujusmoili aliquol superad- Placel historia, ut a Tillemontio disposila est lo-
didit. Alii intérim Gorlynam Cretoe, pro qua slat mo 111, pag. 529. Asl ibi Audax exoludi videlur,
Baronius, alii Romain nommant, qiue omnia dissq- quem lamenWandalberlus cum Anatholia conjunxit:
rendi inaieriam in Aclis illuslrandis subminislrà- Âisdaxseplcnopariterque Amllioliaclaret.
bunt. Sunl ipsa in Surii colleclione hac die, brevi,
simplici et gravi stylo composite, sic lamen, iiljain Briciius, in civilale .Marlulana a Romano parva
lacise a nobis difïicullates, suspicionem Tilleinontio pridie signalus, hac die cum elogio ab Adone rel'er-
ingérant, geminum forlasse Cyrillum in unum fuisse, tur, quod in Nolkero descripium invenies. Nosler ea
conflatam. Vide ipsum tomo III, pag. 715. Nec con- i1 carptim selegit, quse brevilali suse conveniebant,
lemnendas pulo Casiellani npiatinnçulas ad hanc et alque ila, ut principio dicebam, lolus lexlus ex
sequentem antiuntiaiioneni. Quod dixi, iisdem ferme Adonedeacceptas est, el a nobis fideliler iradilus.
verbis etiam ab Usuardo Cyrillum laudari, inlcllige Quid hac Briclii historia censendum sit, colligt-s
contractant ab eo.de more Adonis elogium. ex Aclis S. Chrysopolili el. soc xn Maii ab Hensche-
Sequens annunlialio' in citalo Romano parvo nio discussis et brevius apud Tillémont. lomo Y,
referlur his verbis : In civilale Tyrioe Analolioe et pag. 152. Iri Beda cl W.andalberto celebratur hac
Audacis. Beda pro Tyrioe,scribit Tiroe, ex quo iotuni etiam die, depositio S. P. N. Ephrem; in Adone:
suum'.elogium describunl Ado et Rabanus ac proinde Item apud /Egyplvm,,-. sancli Séraphins, episcopi et
Nolkerus, qui forle sequivocalioiiem verilns in voce confessoris. De |!rimo agit Nosler 1 Februarii ; de
Tyro, qua Rabanus utilur, sludiose apposuit, JIOH Serapione forlasse dubilaveri*.; certe de eo bac die
longe ab urbe Rom'a. Quod cerie opns erat, circutn- non meminit, 1res altos aliis diebus memorans, Ana-
siaritiis elogii salis indicanlibus, non hic Tyrum chorelaïn marlyrem, xxi Marlii; Ànliocheriutri, xxx
Phoenicisurbem, sed oppidum aliquod Ilalise inlelli- Octobris ; Alexandrinum. xtv Novembris. Plura in
gemlum. Melius id quadrassel Usuardo, qui fipseu- Actis disculietida erunl de Serapionuin distinctione,
los, ut ita dicam, elogii solum coUigens, el contra. prseter ea, quse xxi Marlii disputata sunl. Sed de
Adonis ntenleni eliam legens Tyro, ita ann.unlia.U07 bis salis, ne juste loiigius evagemur.
AUCTARIA.
TORNACEN. Iongiores lexlus decurlare solilus, hic D imperaiore. ïn civitate'"*Marlulana,..sancli Briclii
oraillii elogia Cyrilli el Briclii, cselera cum...lexlu episcopi et confessoris. Eodem die, saneti patris-'
plane convenit. nostri Eflïem dyaconi, niagnaruin virlulunt, et
PULSANEN. salis recte procedil usque ad, sub Decio excellenlis ingenii viri. »
imperaiore; desunt reliqua omnia. BRUXELLES, de Zenone egil die, prsecedenli. In
ROSWETD. post lextum purum superaddit, in fine: Analholja, Audace et Oyrillo. salis puriis esl. Sequi-
« In ^Egypte, sancli Ephrem monacbi. » Qui sans tur,ex .Hieronymianis : « Romse, nalale.sauclarum
ab Edesseno diacono diversus esse débet. , , virginum Florianse, Faustinse el,;Feli.citalis, cum
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT. etLEVDEN.testai puro presbyleris seplem. » De Briclio eliam recle, sed
prailigunl": « Oetava Visilâliônis beatse Marise vir- ejus elogium auget his verbis : « Cujus animain ïn
ginis. » , specie columbse nivese, coelo recipi vidèrent aslan-
LOVANIEN. in cilato augmenta, prioribus similis, tes. » .In. fine autem additur : « Eodem die, sancli
aeficit prseterea in elogio" . Briclii, quod lolura omi- patris Effrem.j
sit. HAGENOYEN. in Zenone purus, secundo loco habet :
CENTULEN. in Zenone purus est : « Eodem die, f Item in Colonià Agrippïna, sancti Agylôlfiepiscopi
beali Cyrilli episcèpi, qui capile csesus marijrium et inarlyris. » Vide xxxi Marlii. «Eodem die, beali
cvnsamiiiaviij In civilale Syrioe [pro Turise, ni fal- Cyrilli episcopi et marlyris, qui in ^Egypte verbum
lor,] t sanclorum"Ânaihoiise et Audacis, sub Decio Dei prsedicavit, et ideo tentas est a rege Lucio, et
 ^43 USUARDI MONACHI 244
uammis injectas est. Seii dum non lseditur, stupet \ BELIN. incipit : « Oetava Visilationis gloriosa:
judex et illum abirepermiliit. Qui postea plures ad virginis Marise. » ïn fine, deest elogium Briclii,
fidem convertit; unde judex de sua dimissione do- qui in secunda editione vocalur Luricius.
lens, jubet eum decollari. Aslantes autem animam GREVEN. : « Oetava Visilationis beaise Marise.Apud
ejus in sçccie nivese columbse ad coeleslia con- Coloniam Agrippinam, beati Agilolphi episcopi et
scendere viderunl. » Cselera purus est. martyris. Qui ob amorem justitise, impiis odiosus
MATRIC-CARTUS.-ULTRAJECT. : « Oetava Yisitaiio- factus el ab ipsis occisus, Coloniam relatas, in
nis. Cyrilli episcopi et martyris. Anaiholiae virginis ecclesia beatse Marise ad gradus honorifice locales
et martyris el Audacis. Romse, Zenonis marlyris est. Apud Heliopolim.quse est circa Libantim, sancti
et decem millium dueenlorum cum ipso. » Cirilli diaconi et marlyris. Qui, ul lib. vi Histprise
VATICAN,num. 5949 : « Apud jEgyptum, sancti tripartitse dicitur, cum sub Conslanlio multa idola
Serapionis episcopi et confessoris. Et deposiliosancii contrivisset, sub Juliano a paganis peremptus est.
Ephrem. » Vide Obsërvaliones. Apud jEgyptum,B. Serapionis episcopi et confesso-
ALTEMPS. : « Eodem die, sanclse Everildis vir- ris. Materai, Galendi [prima editiohabet Galendini]
ginis. > Gaii, Basilii episcoporum Medîolanensiumet confes-
STROZZIAN. : « Apud ^Egyptum, sancli Serapionis sorum.. Senonis.TheracIii episcopi et corifessoris.
episcopi el confessoris. » Apud Coloniam Agrippinam, ordinalio episeopatus
EDITIOLUBECO-COL. : « Oetava Yisïtationis beatse sancli Heriberli episcopi et confessoris, facla anno
Marise virginis. Apud Coloniam Agrippinam, Domini DCCCCXCIX. In ^Egypio, Effrem sancli patris
deposilio sancli Lgillolphi archiepiscopi ejusdem' p eremitse et confessoris. In Hibernia, Germani con-
civitatis et martyris. Qui cum a Carolo Marlello, fessoris. Salvise virginis. Item Wichburgse virginis.
cujus tutor et conciliarius fuit, vocatus esset, in via Translatio sanctse Ôdse viduse. »
a quibusdam seinulis suis juxla oppidum Malraan- MOLAN.« Ociava Visilationis gloriosse virginis
dariense inlerfeclus esl, sed post Coloniam trans- Marise. Ipso die, sancli pairis nostri Ephrem. Colo-
latas et in ecclesiam sanclse Marise ad gradus hono- nise, sancti Agilolphi, ejusdem urbis archiepiscopi
rifice locatus. Item Colonia Agrippina, cpiprilempratio et martyris'. » Dein lypis minulioribus : « Qui ob
el ordinalio beati Heriberli archiepiscopi et confes- amorem, > etc. ut GREVEN. Item : « Apud Heliopo-
soris, quse facta est sub Oltone III. Romanorum lim, quse est juxta Libanum, i etc., etiam ut GRE-
imperaiore, anno ab ihcarnaiione Domini DCCCCXCIX. » VEN. In edilionibus aliis post jugiler manantem,
Sequitur : « Romse ad Gultam jugiler manantem, » inepte aliis lilteris inseritur : qwe alias dicilur,
etc., ubi fuse caumerat varia lormenlorum gênera, ecclesia sanctoeMarioe fontis olei trans Tyberim, cum
quibus et Zeno et socii affecti sunt. De Cyrillo addit, hsee loca disjunctissima sint, ut recle in nolationi-
ul supra « animam in specie columbse, >elc.In Ana- bus suis oslendit Baronius. In fine solum addilur,
tholia, AudaceelBrictio, salis pura est. In fine: « Apud « Colonise, sancti Agilolphi, ejusdem urbis archi-
./(Egyplum,sancli Serapionis episcopi et eonfessoris.» episcopi et inarlyris. » Ejus elogium non semel supra
Senonis, sancti Theraclii episcopi et confessoris. productum est.
'
VI Idus. Die 10.
Romse, seplem fratrum îinorum sanctse Felicilalis, id esl Januarii, Felicis, Philippi, Silvani, Alexan-
dri, Vilalis, Martialis. E quibus Januarius tempore Anlonini, post verbera virgarum et carcerem, ad
plumbalas occisus esl. Félix et Philippus fuslibus mactati. Silvanus prsecipitio interemplus. Alexander,
Vilalis, et Martialis capilali senienlia puniii. In Africa, nalalis sanctorum Januarii, Marini, Naboris et
Felicis decollatorum. Item Roma;, sanclarum virginum Rufinse et Secundse, quoe sub persecutione Vale-
riani el Galiani lormentis snbactse, ad uUjmum una, capili illiso gladio, altéra, csesa cervice, migra-
verunt.
NOT/E
Ex Praten., Herinien. Antuerp.-Majore, Ant. el Max.-Lubec, Munerat., Belin., Greven. et Molan.
VARIANTES LECTIONES,
. Scripsi Martialis eum Herinien, Anluerp.-Maj. et C bet, qui quatuor martyres Africanos ullimo loco
aliis, licel Praten. et nonnulii alii discrepent. Solus récitât. Decolatorum, maie seribitur inInAntuerp.- omnibus
Molan. habet Sylvani : qui cum Greven. pro carce- Majore, uti et Crislinoe pro Rufinoe.
rem, ponil carceres : Belin. carceris maceralionem : codicibus est Galieni, el ila proinde in texlu. Pro,
• et iterum : plumbalis, pre ad plumbalas, ubi •altéra coesacervice, Greven. et Molan. legunt, altéra
Anluerp.-Maj. et plumbalas. Sunt qui cum Greven. cervici, nempe tWiso gladio, sed alia est Usuardi
et Molan. legunt, interemplus esl, sëd Praten., He- coiislructio. Belinus claritalis, opinor, gralia, inier-
rinien., Aniuerp.-Maj. et alii omittunt est. Ullimus posuil ad coelos,ante migraverunt.
vero maie posuit puniii sunt, quod eliam Belin. ha-
OBSERVATIONES.
Solita icnenl vestigia cognati Marlyrolpgi, Roma- perpetuo Adonianus essel, dubitari posset an non
num parvum, Ado, Usuardus, quibus accedere, ex polius illum, Bedam quam hune, prse oculis habuerit. Ra-
poliori parle potest Nolkerus. De illustri malris se- et banus cerlo descripsil, Nolkerus Adonem,
liliorum classe in primo solum seribitur, Romoe, addila brevi clausula. Ulrum autem fratres illi om-
exempla ita confusa nes hac die, an simul cum maire, an eodem loco
ptem fralrum. Hieronymianahabuerii confecli el sepulli, suo loco discutielur ; prseeunte
sunt, ut alienis auxiliis opus Florentinius,
ad vera filiorum sanctse Felicitalis nomina a coeme- D Bucherii velustissimo Kalendario, cujus verba récitât
terus aliisque immislis dislinguenda. Nec satis dis- Ruinartius, cum pag. 20. Acla ipsa passionis ut sincera
tincte loquitur Fronlonis Kalendarium ; septem fra- subjungens, Surii, cl Ughelli editione aliisque
trum Apii et Satarioe; de quibus vide ediloris obser- mss. collata. Mirum quam jejune de his agat Tille-
vaiionem, pag. 105, ubi de tribus Missis, etc. Cla- montius lomo II, pag. ol2. De aliis genrianis, ilidem
riora sunt, quse tradit Beda el post illum Ado, pari septem, Tiburtinis egimus xxvin Junii, el porro
uterque senteulia, licet non eisdem omnino verbis, agendum erit xvm hujus.
cum aller altère paulo sil brevior; et nisi Nosler Africanos noslros quatuor ila aununlial Romanum
 245 MARTYKOLOGIUM.— MENS. JUL. 216
parvum: In Africa, Januarii, Narini, Naboris et A plum. Nosler paucula delibavil, salis parce, ul ve-
Felicis. Et eadem est Hieronymianorum phrasis, rum fatear, pro matcrise, ab Adone lam large digeste,
nisi quod soçii adjungi videanlur, a nostris plane abttndanlia. Hune sua sumpsisse constat ex Aclis
expunçti. Cilalis jara verbis superaddidit Viennensis ipsis, quse a Momhritio et Surio poslea édita sunt;
el ex eo Notkerus, decotlalorum, ac prselerea : Quo- quséque anliquïlatis suse lestera habent Ahlelmum,
rum corpora Mediolanumtranslata sunt. Suspectant Virginum encomiasten, aliosque veteres. Pro inle-
translalionem habuisse videlur Usuardus, certe grilale slat Baronius ; conlra seniiunt recenliores,
eam silenlio plane involvit, de csetero annuntialio- quibus ferme accedit Tiilentonlius lomo IV, pag. 5,
nem lolam ex Adone accipiens. Magna, sallem po- sed maxime pag. 584. Illustrera Romseearum me-
sieriorum duorum, cura Viclore Mauro, de quo egi- moriam probat veluslissimus episcopatus Silvoe
mus vm Maii, aûinitas, adeo ut Acla in multis con- candidoe, post loci eversionem Portuensi iinilus. Sed
venue dican or. Vide Tillemontium lomo V, a pag. quidquid de lus postea slaluendum sil, palet inté-
267. Celoberrimas virgines Rvfinam et Secundam rim, ut supra dicebam, Marlyrologorum noslrorum
solis nominibus appellavilRomanum parvum : Rômoe, convenientia , et ex codicibus Usuardinis, naliva
Rufinoe-etsecundoe. lias apud codices Hieronyinia- Usuardi ipsius Simplicilas. De sola prima classe me-
nos, supra laudalis fralribus immisias , observât minit Waudalberlus :
Florentinius nonnulla in earum laudem.cpngerens.
Ast Ado uberius rem proseculus, prolixo eas orna- SextogerhianaChrislopro«ortecoronam
vil elogio , Actoruin videlicel eleganli compendio, Progeuie septenndical Félicitas aima,
quod miruin est a Nolkero non intègre fuisse descriT Quamgenuit, gratamqueDeopraemisilad aram.
AUCTARIA.
TORNACEN. seplem fratrum nomina enumerat, sed B talis et Martialis, Romse passorum feliciier. Rufinse
omisso elogio. Cseleraomnia pura sunt. et Secundsevirginum et marlyrem. Amelbërgsevir-
PULSANEN. in prima purus, adjungit : « Item Ro- ginis in Gandavo. »
mse , sanctarum virginum Ruftnse el Secundse. » EDITIOLUBECO-COL., in prima annunliationc mo-
Desunt reliqua. dice interpolais, sic, habet secundo loco: « Item
ROSWEYD. texlui puro subjungit : « liera sanclse Romse, miliario decimo, sanclarum VirginumRufinse
Amelbërgsevirginis. > el Secundse sororum. Qu* ex paire clarissimo, no-
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT., LEÏDEN,,LOVANIEN.,miue Aslerio, et maire tiluslrissima Aurélia natsc
ALBERGEN. et DANIComnes cum Belino, Africanos sunl, el sub persecutione Valeriani, et Galieni im-
ultimo loco réfèrent, quibus addunt : « In porlu peratornm, jtidicibus vero Jtinio Dpitalo prsefecio, et
Gandavo, monasterio Blandinio, sanctse Amelbërgse Archesilao comité, diversis Iprnienlorura generibus
virginis. » Al LOVANIEN. carel elogio seplem fra- niartyrizalse, ad ullimum una ..earum. illiso capile
lrum, el DANICproprium superaddit: « In Dacia gladio, altéra csesa cervice, migraverunt ad Demi
civilate Otihoniensi, natale sancli Canuli régis et num. >In Africanis pura est. Tum. « In Flandria
marlyris. » porta Gandavo monasterio Blandinio, sanctse Amel
CENTU.LEN. : •« Rpmae, natale septem fralrum fi- bergse virginis, in Dacia, bcali Kanuli régis ac mai-
lioruin sanclse Felicilalis, id esl Januarii, Felicis, lyris."»
Philippi, Alexandri, Vilalis, Silvani, Martialis, tem- GREVEN. : « In Dacia, Kanuli régis el. marlyris.
pore Antonini, primai! (ou.non priva Uni? ) auditi. Qui propter amorem juslilise et religionis sanclse,
Deinde per varios judices, ni variis suppliciis lania- p post multas perseciilioncs in ecclesia sancli Albani
rentur, missi. In Africa, sanclorum Januarii, Marini, prolomarlyris Anglorum, expansis manibus orans,
Naboris el Felicis, decollalprum. Quorum corpora ab impiis interfeelus est. Paterniani episcopi et
Mediolanumtranslata sunt. Item Romse, natale san- confessoris. In Flandria, porta Gandavo, monasterio
clarum Rufinse et Secun.ise sororum , génère et Blandinio, sanctse Amelbërgsevirginis. » Vide supra
opibus nobilium, quas prsefectus Archesilaus, pro BRUXELLEN.
nomine Christi prsecepit capile plecti. Coenobio MOLAN.Aliis litleris texlui insérait : « Quorum
Blandinio, natale sanctse Amelbërgsevirginis. » corpora Mediolanumtranslata sunt, » .ut alii ..supra.
BRUXELLEN. de septem fralribus, post puniii, sub- In fine: « In porlu Gandavo, in monte. Blandiniuni
dit : « Et post martyrium liliorum, Félicitas maler, dicta, sanclissimse virginis Chrisli Amelbërgse,
pro Chrislo capile csesa est. Hanc beatam feminam Binchii, Amelbërgseeleclse viduse,quse cum in pace
plus quam marlyrem vocal Gregorius quse sepiies in quievisset, condita est in Laubias in basjli.ca beati
filiiset octavo in corpore proprio marlyrium forliler Ursmari, et signis clara, mira veneratione fidcliutu
est perpessa. » Sequitur de Rulina et Secunda, colilur. In Fisclaco, nalale sancli Etlonis episcopi
pure; ilem de Africapis. In fine adjicitur :« Apud el confessoris. » Dein lypis minoribus: « In Dacia,
Tensecam, secus Scaldam, deposilio sanclse Chrisli Canuli régis el marlyris. Qui propter amorem, > elc,
virginis Amelbërgse, neplis beatse Gudilse, nostrse ut GREVEN. Demum: « Galliis oppido Lens, obiit Pa-
palronse. Cujus braçhii os fregit Karolus Marlellus cificus, primus minister Fratrum Minorum m,Fran-
princeps, cum ipsejunior esset, ut eam sibi raperet eia. i Aliseeditiones in texlu idem servant. In fine
sponsam. Quam et ipse plane cepisset uxorem, si y. aillera de Amelberga, ul in prima. Tum : « Eodem
non virginalis pudicilia penitiis. obslitisset. Hujus die, Laubaco coenobio, deposilio Amelberga; eleche.
sacrse virginis reliquise postea Gandavi in monté Qusesignis clara, mira veneratione fideliura colitur,
Blandinio sunt translatse. » Vide nolulam Caslel- Civilale Olloniensi, sancli Canuli régis el prolomar-
lani. lyris Danorurii, qui anno nrillesimo oclûagesimo
HAGENOÏEN. in seplem fralribus nonnihil interpo- sexto, in basilica sancli Albani marlyris, manibus iu
lalus, secundo loco ha'bel : « Item sanclse Theodorse modumcrucis solo tenus expansis orans, mortem
eleclse, de cujus poenitenlia legilur. Item Paliniani pro Chrislo passus est a suo familial!. Passi sunt
confessoris. > In reliquo , textu purus est. In fine cum eo Benediclus frater et alii septemdecitn. Lse-
autem nomen transmutât : «ïn porta Gandavo, mo- liis ex Fisciaco, natale sancl.i Eilonis episcopi et
nasterio Blandinio, sanclse Quielbergse virginis. » confessoris. Die décima, sanclorum quadraginla
Palet agi de Amelberga. quoique marlyrum, in NicopoliArmenise. » Demum
AQUICINCT. textui subdit : « Et sanctse Amelbërgse minoribus lypis : « In Ariesia oppido Lens, obiit
virginis. » Pacilicus, primus minister frater (Fralrum) Minorum
MATRIC-CARTUS.-ULTRAJECT. : « Sepleni fralrum in Francia, cujus meminit Bonaventura. » A priori
marlyrum , filiorum sanclse Felicilalis ; scilieel, parum différant.
januarii, Felicis, Philippi, Silvani, Alexandri, Vi-
 5<7 USUARDI MONACHI 213
V Idus. Die II.
Translatio sancli Benëdicti abbatis. Apud Armeniam minorera, civitate Nicopoli, natalis sanclorum
marlyrum Januarii, et Pelagïse, qui equuleo, ungulis, et teslara'm fragmenlis diebus quaiuor cruciaii, mar-
lyrium impleverunt [lnterserit Bouillart. ; » In Mauritanià Coesariensi, sanclse Martianse virginis et mar-
tyris]. In territorio Senonico, beali Sidronii martyris. Rem in territorio Piclavensi, sancli Sabrai con-
fessoris.
NOT^.
Soli omnino puri sunl Pulsanen., Munerat., Greven. el Molan.
«Cum solus veritalis amor me impuleril, ut hoc A Non idcirco lamen_ ausira afficmare, ul Sollerius,
quantulunicunque opus susciperem, longe absum ut Marlianam intrusam fuisse. Rein in medio relinquo;
veriialem occullare velim aut eliam dissiraulare, quam lecior, si velit, deliniel aucloritale trium co-
vel mihi incommodam. Itaque ultro fatëor litura dicum Antuerp.-maj., Rosweyd, Aquicinct.', quos
hune arliculum deturpari ab bac voce cruciati ad Sollerius Pratensem secutos esse et irium
finem ; el scripltiram quse nunc liturse spalium oc- Pratensium B, D, E, Conchens. et lestalur, Moitiisburg., qui
cupai, allerius esse manus, licet Usuardo a;qualis. leclionem eatndem réfèrent. BOUILLART.
VARIANTES LECTIONES.
In Pulsanen. est Nycopoli, eculeo. In Munerat., Tornacen. et plerique aliis, ut esl in lexlu. Mime-
Pellagii, Sidroni. Sunt qui scribant in pago Picla- rai, pro Sabini, legit Albini. Quse confusio in Au-
rensi, ul Praten., elc Sed nosiri cum Herinien., clariis ssepe recurret.
OBSERVATIONES..,
Translations eorporis sancti Benedicli ex Ilalia in hic superaddam , prseter melricuin Wandalberti
Galliam, plerisque antiquis Mariyrologiis, imo vel encomium, qno Renedicli iraiislaliouera etiam coin-,
ipsis Hieronymianis apographis, Lucensi prseserlim plccliiur :
et Corbeiens.i, insërtaestaui adjecta memoria. quid- MarlyrioquinlumsanctiJanuarius, alque
quid in hune usque diem obluclentur Cassinenses, Cons'uidlidécorai Pelagiasancta uitore.
ul ex ipsorum querelis aliqttando coram audire li- TumBeneventanistranslata moutibusaluni
enit. Beda, pro translalione, scripsit deposilio, a B Jusla Palris Benedicli,nunc Liger allus honorât.
Flore iranslalionem describente, in hac parle eraen- Sequitur in Pratensi el'in ei constatilibus. Antuerp.-
datus, quod tamen Rabanus servandum cepsuil. De Maj., Rosvveyd. et Aquicinct. : In Mauritanià Coe-
neutra meminit Romanuni parvum. Ado autem bre- sariensi, sanctoeMarcianoevirginis el marlyris, super
vem Iranslaiidnis hisloriam lexuit, a Nolkero non- erasis aiiquot verbis, cilato Pralensi codici inlrusa,
nihil aticlam, cujus compendium in Auclariis da- ut me monuit oculatissimus testis clar. Caslellanus,
bimus. Noster, omissis reliquis, satis habuit transla- quod superius x Januarii itérera iiidicavimus. De
lion.em ipsam consignais, ul probant prirase noise vero passionis die non disputa, nam cl hac die in
codices, e quorum uno, nempe Heriniensi, scalpello Hieronymianis Marlianus aliquis in Mauritanià, forte
yeroshiiiUiriie erasa est, loco vaçuo relicto. In Tor- pro Murliana, reeolitur. Un/eus esl disqitisilionis
nacensi nblala non est, et ea propter ambo codices noslra; scopus, ulrum. ex lam unanimi codicum
illi, cselera pitrissimi, e genuinorum classe exclusi aliorum consensu, vera Usuardi senieiitia nonaper-
sunt. Yideat curiosus lector tolam Iranslationis hu- tissime liqueal? El ita quidem nobis videlur, urgen-
jus, ad Floriacense monaslerium, hisloriam, in tioribus argumentis libenter el ullro cessuri. Btnse
Actis nostris ad xxi Marlii fuse deJuelam, cum mi- aniiiraliaiiones ullimse pure Usuardince sunt, nisi
racnlorum ibi pairaloruni narralione, a pag. 299 ad fortasse in depravalis Hieronymianorum nominibus,
557. Wandalberti versus infra dabimus. Martyres cum hisce sanclis alïinilalera invenias, et Basinum
Armcni, Januarius el Pelaqia, in Hieronymianis v. g. codici Lucensi assutum, pro Sabina noslra ac-
nonnihil deformati sunt. In Romano parvo fit com- cipiemlum existimes. An hic Sabiniis Brixia accer-
memoralio solius Januarii. Ado utrumque ex Hiero- C sendus sit, docebit Castellani irolula ad hune diem ;
nymanis!, opinor, aut ex Aclis conjunxil, adjeclo ubi aliani adjicil de Sabina el Cypriano, in Romano
bi-uvi elogio, quod Nosler ad verbriin traiissumpsit. moderne signalis. Ulramqne in aclis noslris exami-
Nolkerus sola uUima voce differt; at Florus el Ra- nabitnus. Ex haclenus diciis palet germana el pura
banus., quamvis in rei subslanlia convenianl, phrasi Usuardi lectio : quem mirum esl, Pium papam prse-
prorsus discrepant ab Adone, ul mihi semper liai leriisse, ab Adone hac die tara distincte proposilum,
verosimilius, duos iilos, ficet Adone anliquiores, ab a Nolkero in seqiieniem dilatant.
eo lamen îumquam visos fuis.se. Non habeo quod
AUCTARIA.
De PRATEN.,et cran eo coiisereitlibus, uti el de fine adjungit his verbis. « In Dacia, civilate Wibur-
HERINIEN. et TORNACEN., jam salis diximus. gensi, nalalis sancli Kelelli confessoris. » Videtur
ANTUERP. et MAX.-LUBEC et UGHELLIAN. omillunl martyr fuisse.
in principio iranslalionem S. Benedicli. Desunt CENTULEN. : «In Galliis, coenobio FJoriaco, adven-
eliam Siùronius el Sabinus, quorum loco Iiaitetur : lus et iranslalio eorporis sanctissimi Patris Bene-
« Romse, passio sanclorum Stephani el Leontii. » dicli abbalis, simulque beatse Scholaslicse virginis,
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT.et LETDEN. : « Trans- sororis ejus. ïn Armenia, civilalis Nichopoli, sancto-
laiio beali Benedicli abbalis, el sanclse Scolasticse rum marlyrum Januarii el Pelagise. In lerrilorio
sororis ejus. Romse, in Yalicano, natale sancli Pii Piclavensi, sancli Sabini confessoris. Hic fuit ex
et marlyris. Huic ab angelo nuntialum est, D discipulis magni Patris sancli Germani. »
ascha die Dominicp celebrandum. » In Armeras
" Fapse BRUXELLEN. : «Floriaco, advenlus seu Iranslalio
isatis puri sunt. Tum : « Hem Romse, sanctorum sancti Benedicli abbalis. Cujus corpus ex ltalia de
Stephani et Leontii. » Demum: « In pago Piclavensi, mpiiie Cassino in Gallias ad monaslerium Floria-
sancli Sabini confessoris. » Deest Sirironii. cense iranslalum est. » In Armesiis salis punis;
i In LOVANÎEN., deest Sidronii et Sabini; cselera, ut pergit :_«Romse inValicano, natale sancli Pii papa:
priores. In ALBERGEN. Omissa iranslalio "Benëdicti. el marlyris. Qui ex aniiuniialione angelica, Pasçlta
Jttni in DANICO, qui proprium popularem sanctum in Domini semper in Dominica ceiebraiidiun consliluil.
fii9 MARTYROLOGTUM,- MENS. JUL. 230
Item Romse,-passio sanclorum Stephani et Leontii. A deesl] Piclavensi, sancli Albini confessoris. Et in
In Mauritanià Csesariënsi, sanctse Marcianae virginis territorio Burdegaletisi, sancli Sabini. »
et martyris; «Oblitas est se eamdem signasse ix LUXOVIEN- : « Deposilio sancli Hidulphi archipra. •
Januarii. In Sidronio, purus esl. Tum : « In pago sulis, Mediano moiiaslerio quiescentis, gloriosse san-
Piclavensi, sancti Albini confessoris. » Voluit dicere clilaiis viri. »
Sabini, nisi agat de Albino, vel Albano socio Lisiani, EDITIOLUBECO.-COL. : « Romsein Valicano, nalale
ul infra. sancli Pii papseet martyris. Qui sedil, in episcopalu
HAGF.NOVEN. : « Romse in Vaticano ad S. Petrum, annis xi, mensibus m, diebus xxi. Huic ab angelo
deposilio sanctiPii papseet marlyris. Hic, norius posl îiunlialum est Pasçha die Dominico celebrand'im.
bealum Petrum, undecim annis el mensibus quatuor El constituit hserelicum venienlem ex Judseorum
et diebus viginti unum rexit Ecclesiam. Hic passus hser.si snscini et baplizari. Ilem Romse, sanclorum
Antonio [Antonino] imperaiore. lsle consliluil Pasca Slephani el Leontii marlyrem. » In Armenis, salis
die Dominico celebrari, ne cum Judseis vidoainur pura est. Tum : « Treveris, beali Hildulphi episcopi
judaizare. Hic consliluil hserelicuni venienlera de et confessoris. Eodem die, beatorum marlyrum Sa-
hseresi Judseorum debere recipi et baplizari. Item vini el Cypriani fratrum. In territorio Pietaviensi,
constituit sentenliam excommunicaliopis ferri in sanctorum Albini, Luciani et Seviani confessorum.
violatores et vaslalores ecciesiasiicarum rerum el InFloriaco monasterio tcrrilorii Aiirelianensis, tran-
ecclesiarum. Item quoi clericus , qui paravil suo slatio sanctorum corporum Benedicli abbalis et soro-
episcopo insidias , quod deponatur et c.ttrisesaeculari ris ejus Scholasticse virginis, de ltalia in Galliam. i
tradalur. J In Armeras purus est. Dein : « Romse, {j BELIN.incipil: «Romse,beatiPiipaprcelmartyris.»
passio sanctoriini marlyrum Stephani et Leontii. > In fine Sahinum Sidronio -anteponil. El in secunda
De Sidronio recle. Tuin : « Eodem die, translatio edilione adjici: « liera iranslalio sanclse Scolasticse
sancti Benedicli abbalis et Scolaslicsesororis ejus. virginis. »
Qui post devaslationem monasterii stii faclara a GREVEN. : « Romse in Valicano (leste Adone) san-
paganis, corpus ejus [non esl synlaxis] in Gallias cti Pii pipse et marlyris, qui sedil in episcopalu
deporiaïuni est, cum corpore sanclse Scolasticse. > annos xix [Ado xvin]. Sub hujus tempore Her-
In Sabino purus est. nies librura scripsit, qui Paslev appellalur, quia in
AQUICINCT. de Marliana, dictum est. Post Sabini, habita pastoris ei angélus appareil. Eodem die,
adjinigii : « El sancli Albani confessoris el Lisiani. beatorum martyrum Savini el Cipriani fralrum. Ro-
Item, sanctorum Savini et Cypriani. Romse, sancli mse, Stephani, Leoncii, Mauricii el Mililonis.Berlini
Pii papse.Hujus tempore Hernies librura scripsit, qui marlyris. In Siria, sancti Marcialis. Apud Csesareani
appellalur Pastor, quia in habita pastoris ei angélus Maurilanise, passio sanclse Marise'virginis, quse sub
appareil. » Hsee poslrenia de Pastore, ex Adone ac- Budari passa esl. Hildulphi archiepiscopi Treveren-
cepta sunt. sis et confessoris, fratris sancli Erhardi episcopi
REG.SUEC,qui fuit Ursini a Rosemberg : «ïn civi- Ratisponensis. Hic pondus curse pasioralis , quod
tate Manluse,sanclseSpeciossevirginis. Dupl.2. class.i segerrime ferebal, deponen's, in sahu Vosa'go eremi-
DAVERONEN. : «In lerrilorio Senonico, beali Sedro- ticam vilain duxit, co'nversatione pariler el mira-
nii martyris. Ilem , in territorio Piclavensi, sancti culis prseclarus, militas in eodem proposilo niagnse
Albini confessoris et Lisiani. » P sanctilatis vires imitatores habere nierait. In lerri-
MATRIC-CARTUS.-ULTRAJECT. ^
: « Translatio sancli torip Piclavensi, Luciani el Savini confessorum. lu
Benedicli abbatis. SiJro.nii marlyris in Senonico. Brilannia, translaiio sancti Maelovii episcopi el con-
Sabini confessoris. Januarii el Pelagise martyrum. fessoris. In Dacia, Iranslalio sancli Kelilli presbyleri
Joël et Esdrse prophetarum. » De quibus xm hujus el confessoris. Translata est cum sanclo Betiedklo
in texlu Usitardiiio agilur. eliam sancta Scolastica soror ejus atque in pariibus
BIGOTIAN. sign. P. o : « Romse, passio sanclorum Cenoinanensiuin ,- religiosorera devotione condiia.
Slephani el Leulicii. » Supra Leontii. Ilem sancli Eulogii. »
REG. SUECsub nola num. 428 : « Parisius Albini MOLAN.,post Benedicli abbalis, a\ïïs litleris textui
confessoris. » inserit: « Posl quam enim, sicut ipse 'vivais prsc-
CODEXD. Du CHEVAL.,sign. C : « In territorio dixil, monaslerium ejus a genlibus vaslatum esl,
Piclavensi, sancli Albini confessoris el Lisiani. Et Domino révélante, repertum est corpus ejus, el in
sancti Savini el Cypriani marlyrum, > Gallias iranslalum, alque in monasterio, quod voca-
In VATICAN, deesl iranslat. Benedicli. De Sidronio lur Floriaciim, condigne sepultum. Translatai))- est
el Sabino nihil. Adjicitur : « Romse, sancli Pii papoe, pariler eliam corpus beatse Scholasticse , sororis
qui sedil in episcopaitt annis xi. Hem Romse, sanclo- ejus, alqtie in pariibus Ceiionianensium , rcligioso-
rum Leontii, Stephani, Mauricii. » rura dëvolioiiccondilum. » In fine solum addit : « Et
ALTEMPS. : « In Mauritanià Csesariënsi, sanctse Lisiani. Romse, beati Pii papse. » In aliis edilionibus,
Marcianaevirginis et martyris. Item Lisant, Savini brevior esl Iranslalionis historia. In fine autem ha-
et Cypriiii martyrum. s. betur : « Romse, beali Pii papse (et marlyris). Tre-
FLORENTIN. : «Romse, passio sanclorum marlyrum D viris, sancli Hidulphi, episcopi et confessons egre-
Stephani et Leontii. lu territorio Piclavensi, sancli gii. Wiburgse in Dacia, sancli Kelilli confessoris. »
Albini confessoris. » • Lectiones de eo apud nos mss. suo tempore illustra-
BURDEGALEN. : « In leiriloria Senonico [aliquid bunlur.
'
IV Idus. Die 12.
Apud Cyprum, beali Nasonis, anliqui Christi discipuli. lu Aquileia nalalis sancti Ilermagorse episcopi,
discipuli beali Marci evangelislse, qui inter miracula sanilatum et prsedicaiionis instanliam, ac popiilorum
conversionem , plurima poenarum gênera experlus, ad ullimum cum Fortunalo archidiaconp suo, capital!
supplicio perpeluum meruil triumphum. In Csesarea, sancli Dii a.
'
'. iSOTJS.
Puri sunl Praten., Herinien., Anlueip.-Major, el Munerat.
0 Sanclus Dius addilus hic esl ab Usuardo posl 'plum. De illo sanclo nihil in Dervensi codice. Illum
oblaitimCarolo régi primum sui Marlyrologii exem- mejjwrant UicrDnymiani indices el Ado. Boulw.Ar.tr.
251 USUARD1MONAÇHÏ 232
"VARIANTESLECTIONES.
Ermagoree legitAntuerp.-Maj.'JErmrjj/oreMunerat.,A versionem.[IiiPralensiest Dyi, in Antuerpien.rmajore
ulerque neglecta diphthongo- sed in tcxlu melius. Disi; cerlum snppono ex codicibus et exlractis plu-
idem Munerat. maie scribit conversalionem,pro con- rimis, omnino legendum esse DU, ut praferl lextus.
OBSERVATfONES.
Bina liodie in Romano parvo annuntialio pro Hermagoramquarto supplexAquileiafréquentât,
Anlisies
libitu, ni fallor, posita, quarum secunda proponilur precibuspopulumqui Cuisitel Urbeur.
boc modo : Apud Cyprum, Nasonis, anliqui Ckrisli Qua porro verosimililudine dici possit Marcum
discipuli. Inlersere, nulalis beati, el habebis sensum evangelislam Aquileioefuisse, ibique Hermagoram
Adonis, palebilque quid el unde Nosier acceperit. episcopum inslituisse, non improbabililer ostendi-
Non dubium est quïn, ut recle adveriil Rosweydus, mus in iractatu de Pairiarcbis Alexandrinis, disses
hic intelligendus sit Jason, vel Mnason, de quo in laiione fimdaineniali, § 2, num. 20. Cajtera in Aclis
Aclibus apostolorum cap. xxi. El quidem Jason in disculientur. Dinm vel Dhwmin Hieronymianis legi
moderno Romano nuncupatur, ast codices noslri faielur Florentinius, expressa ejusdem in Adone
omnes, Romani parvi et Adonis lectionem conslan- menlia, : Apud Coesaream, sançli DU; quse ferme
lissime tenent. De eo nec in Hieronymianis, saltem eliam Usuardi verba sunt, et ipsius cerla, ut ego
bac die, nec iii.Beda,Floro, Rabano aut Wandalberlo quidem ex probatissimorumcodicum consensuexis-
quidquam legilur. Nolkerus a textu nostro permodice timo, quanquam necBeiinus,necGrevenus,nec Mola*
discrepal. IHcunque sit, cerlum pulo agi hic de nus, nec codicesaliqui alii eam annuntiationemposue-
Mnasoneillo Cyprio, qui fuit unus ex discipulis Chri- riiil, quse, proculdnbio, causa fuit, cnr el a Baronio
sli, ut pridemostendit Henschenius xxv Junii, a neglecla sit, utpoteinsolitis ejusfontibusnon reper-
pag. îv, el. nos fusius, si opus est, de eo in Aciis ex la. Hsecpro lexlu nosiroplene el intègre Usuardino.
professe disputabimus. Hermagoroememoriam recoli Sequilur in Adone : Mediolani, iranslalio sancto-
in Hieronymianis , videnlur indicare adjuncli chara- rum marlyrum Naboris el Felicis ; salis conformiter
clerismi ,'lametsi in omnibus codicibus nomen cor- n" ad dicta x htijus. At vero apud alios faciem muiavit;
niplum sil, aliis Armigeri, aliis Armigirivd Armageri ea iranslalio. Sic Romanum bodiernum clare indicat
legentibus, proefixonbique Fortunaii nomine, quem diem nalalem, seu diem quo Mediolani passi si.nl,.ut•
a nostro. abesse maie rel'ert Florentinius. Caeterum. fàciunt eliam codices in Auclariis citandi. Notai îtic
in Romano parvo sic primo loco clarissime Herma- Caslellanus locum alium in eorum. Àçtis suggeri,
goras exprimitur : Aquileioe, Hermagoroeepiscopi, alii tenebras alias affuudunl ; sic ut hsec seges sit
discipuli sancti Marci. Hisce nibil magnopere adjecit inlricalis qurcslionibus, alibi elucidandis, involula.
Ado, proelerea quibus jndical fuisse primumejusdem. Adde memoriam sancli Cleli papoe in eodem Adone
civitalis episcopum. Haque elogium lotum in la- consignatam, sed a Noslro itidem prsclerilam, forle
terculo noslro repra>senlatum et archidiaconi quod eumdem credideril cum Anaclelo, a se notalo
Fortunaii socielas, pure Usuardina sunt, ex Aclis xxvi Aprilis. Nota est celebris conlroversia de Clelo
aliquibus dccerpla. Qualia fortasse sunt, quoe et Anaclelo, uno an gemino, eodem an diverso; nota
edidit Mombrilius lomo II, pag. 2, vel qnoe nos Marlyrologiorum confusioet opposilio, ut ad proefa-
mss. habemus, diverso siylo cl ordine, suo loco tam diem alunde iudicavimus, et porro m Aclis.
cxaminanda. Wandalbertus Hermagoram dislicbo niensis Julii, ad banc vel sequenlem diem, fusius et.
bonoravit : forle de integro erit disceptandum.
AUCTARIA.
TORNACEN., loto lextu purissimus, in fine subjicit : (] cusati quod Chrislum colerent, dumleciflidiebus lu
« Eodem die, Felicis et Naboris marlyrum. i carcere sine victu leiiti sunt, deinde .fusljbu.scoesi
PULSANEN. omillil « Dii, » ejus loco substituens: et ignibus tradili, illaesipermanentes, finaliter capir
c Mediolani, natalis sanclorum marlyrum Naboris talem sentenliam susceperunL > Manu multo re-
el Felicis. » cenliori assuitur : < El leatoe Wilgeforlis vi.rginiset
ROSWEYD., ANTUERP. et MAX.-LUREC, et GREVEN. marlyris, fdise régis Porlugallise. > Ab aliis poniïur
et MOLAN. omnes deflciunt in ullima annunlialione. 20 Julii.
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT., LEYDEN., LOVANIEN., HAGENOÏEN., in prima jwrus, de Hermagora mulîa
ALBERGEN. et DANICprimo loco : « Apud JMediola- narrât ex Aclis commisla, quoe tritura ri merentur.
num civilalem, natale beatorum Naboris el Felicis. De Nabore item et Felice non pauca, aliunde magis
Qui maximiano iniperalore accusàti quod Gbristum probanda. Convenit cum textu : • In Caesarea, san-
colerent, duodecim diebus in carcere sine Aiclude- cti Dyi. i
tenti sunt. Deinde tradili Anolino consulari, [elj Ao_uiciNCT.proDii, scribit Disi, ut ANTWERP.-MAJOR
fustibus csesi,jussi sunt ignibus consumi. Qui, illsesi supra. In fine adjicil : c Roina;, sancti Cleli papoeet
persévérantes, ad exlremuin capilalem sentenliam marlyris. Hic ex praeceplobcali Pétri, viginti quin-
susceperunt. > Posl hxc sequilur de Nasone, Her- que presbyteros ordinavit in urbeRoma: qui et se-
magora, cic, pure, sed deest eliam annuntialio pullus est juxta corpus bcali Pétri. » Hoecex Adpne
ullima. sumpta sunt.
CENTULEN. : < Apud Aquilegiam,sancti Hermagorst YICTORIN. et REG.SUECsign. num. 150: i Romai,
episcopi el marlyris, qui cum Forlunalo arcbidia- p. sancti Pii p:ip;ie.Sub hujiis lenipore Hernies librum
cono suo, capitali supplicio, perpeluum meruit scripsil, qui appellatur Pasior, auia in babilu pa-
iriumpbum. lu Cypro, sancti Nasonis anliqui Cbristi sloris ei apparuit angélus., i
discipuli. Mediolani, iranslalio sanclorum Naboris MATRIC.-CARTUS.-ULTRAJECT. : « Felicis el Naboris
el Felicis. > fratrum et marlyrum. Horum corpora cum tribus
BRUXELLEN. : « Roman,natale sancti Anacleti papae regibus Coloniam translata' suai. Hermagora; epi-
el marlyris. Qui post beatum Clemenlem rexil Ëc- scopi, discipuli sancli Marci evangelistoe.» •
clesiam annis novem, et sub persec.utioneDomiliani In VATICAN., num. SU49, deest Hermagoroe.Addi-
marlyrio coronalus est. Hic sacerdotes prsc coeteris tur : « Mediolani,naiale sanclorum marlyrum Nabo-
jussit honorari, et probibuil ne ipsi sine teslibus ris el Felicis. Romaî, sancli Anacleli papje qui prap-
sacrifiéare prxsumant. >Dein de Nasone et Herma- fuit Ecclesia?.annis 12. Lugduni, sancti Viveniioli
gora pure, praetermissoDio. Tum : « Apud Medio- episcopi. » Sic reçle, alii maie.
januin, natale, beatorum Natalis, Felicis, Naboris el FLORENTIN, in paucis voculis discordes, ila ferme
Primiuvi. Qui apud Maximianum imperalorem ac- omnes liaient : • In Tuscia, in terriloiio Florcnlino,
253 MARTYR0L0G1UM.— MENS. JUL. 251
apud monasteriiim sancti Micbaelis de Pasïgnano, (\ nie passio, die vero sequenli, sepultura. Vincenlii
Fesulanaedioecesis,transitas sancli Joannis abbatis, marlyris. In Tuscia , civitate Luca, beali Pauli,
fundatoris ordinis Yallis-Umbrosoe.Qui vivus in sse- primi ejusdem urbis episcopi. Qui sub Nerone, in
culo se tolis viribùs mortificavit pro Cbrislo. Hujus radice monlis Pisani post, » etc., ut BELIN.I Apud
venerabilisobilus exslilit anno incamali VerbiMLXXIII Medioîanum,sancli Magduni, discipuli Cbrisli. Lu-
(alias MLXXIV). Tamen feslivilas fit in Tuscia viIdus gduni, sancti Juvenlioli episcopi el confessoris. In
Ociobris. In parlibus Tuscia;, civitate Lucana, natale lerrilorio Bituricensi, sancli Menulphi episcopi et
sancli Paulini episcopi primi ejnsdem civitalis et confessoris. Item sancli Cleli p:tpse, qui, ut dicit
confessons atque Severi et Theobaldi. Quorum cor- Ado, Romsesedit annis xn. Hic ex prseceplo sancli
pora sepulta sunt in ecclesia calhedrali diclse civi- Pétri, viginli quinque, i etc., ni AQUICINCT. ex
îatis ApudAnliochiam, passio sanclorum Marlyrum Adone. « Nota quod Ado hic habel Cletum : sexto
XLVI(sicullegilur in geslis sanctorum marlyrum Qui- vero Kal. Maii Anacletum. » Hoc vere dicit GREVEN.
rici el Julitlse) qui martyrizali sunt sub CsesareJu- f Usuardusvero contra hic Anacletum die sequenti. »
liano, et a pra.'side Alexandro capitali senlenlia Hoc falso. t Apud Coesaream,beali Dii confessoris.
perempti sunl. » Theodoroereligiosoe feminse, qiue tempore Zenoms
ARDINGHOFFEN. : c Eodem die, beati Henrici impe- imperaloris per maleficum decepta, cum adulteriura
raloris confessons. » Spécial ad 14 Julii. commisisset, mox compuiicta,wonaslerium virorun»
EDITIOLDBECO.-COL. de Nabore et Felice habel, ingressa, de crimine falso accusala, palieniissime
ut ANTUERP.-MAX., etc. In Nasone et Hermagora , lulit, ac miraculis coruscans, tandem quievil in
nonnihil interpolata est. De ultimo, nolanler addit: n pace. Item, sancise mémorise Joannis Gerson, do-
c Requiescit Osnaburgi. > Dein : « Lugduni, sancli ctoris Christianissinii, qui vita et erudilione exi-
Juvenlioli episcopi el confessoris. In Csesarea, sancti mius, quievil anno DominiHccr.cxxix.> Hicsanctilas,
Disi confessoris. » tlbi bunc lilulum confessoris re- cullus, etc., desiileranlur.
perit, equidem nescio. MOLAN. : < InlerrilorioBituricensi,bealiMeiiuilphi
BELIN.scribit: i HermacoraeelHermagorii. »Deest prsesulis. Mediolani, sanclorum marlyrum Naboris
Dii. In fine addilur : c Mediolani,sanclorum marly- et Felicis. In Thuscia civiiate Luca, beali Paulini,
rum Naboris el Felicis. In Tuscia, civiiate Lucana, ejusdem civilalis, > etc., ut BELIN.: < In Pompeiâ,
beali Paulini, ejusdem civitalis primi episcopi, qui passio sancli Vincenlii marlyris, cujus passio habe-
sub Nerone in radice inonlis Pisani, post mullos lur. Lugduno Gallise, deposilio sancti Juvencioli
agones, niariyrium suum consunimavit. Item, sancli episcopi. Item, sancti Joannis Gualberli. i El mino-
Juannis Gualberli. > rihus typis : « Cujus vitam edidil Blasius Milanesius,
GREVEN. : t Eodem die, apud Medioîanum, natale Generalis Ordinis Vallisumbrosse. i In editionibus
[velut Adoni placet, iranslalio] Felicis et Naboris aliis, de Nabore et Felice; de Paulino Lucensi, de
marlyrum. Qui cum essent cives Midiolanenses, ac- Gualberto, de Juveniiolo, Vincentip et Meinulpho,
cusati quod Cbrislum colerent, in carcerem, negalo ut in priori. Nolo bas editiones légère Vivencioli;
cibo, missi sunl. Deinde fuslibus csesi, ignem supe- rectiusposuissent Viventioli.Additur hic : « Die duo-
ranles, decollatione marlyriumconsumniaverunt sub decima, sanctorum marlyrum, Procli et Hilarii, et
Maximiano.Horum corpora cum sanclis Magïs Golo- sancli patris MicbaelisMalseni.>
njam translata, ibidem requiescuut. Anaeleti papae

III Idus. Die 15.

Joël el Esdrse propbelarum. Apud Macedoniam, natalis beati Sileaeapostoli ; qui cum essel unus de pri-
mis fratribus, et ab apbslolis ad ecclesias genlium destinatus, proedicalionis offlcium.gralia Domini plenus,
instanter consummavit, atque in passionibus suis Christum clarificans, postmodum requievit. In Africa,
sanclorum confessorum Eugenii Carlaginensis episcopi, fide ac virtulibus gloriosi, et uuiversi cleri Ec-
clesiseejusdem, qui csede inediaque macerali, fere quingenti vel eo amplius, inler quos quamplurimi erant
lectores infanluli, gaudentes in Domino, proeul exilio crudeli exlrusi sunt. Erant aulem in eis nobilissimi,
arebidiaconus nomine Salîitaris, et Muriila secundus in ofiicio ministrorum, qui tertio confessores effecti,
gloriossein Christo perseverantiae liiulo illustrati sunl. In Britannia minori, sancli Turiani episcopi et
confessoris, mirce simplicitalis et innocenlioeviri.
NOT^E.
Samilur ex Praten., Herinien., Antuerp,-Major et Munerat. ut oie prsecedenti.
VARIANTESLECTIONES
Praten. legil Joël et Esrm; Herinien., Johel et (] neralo 7iobilissimu$,pro nobilissimi.Item in Antuerp.-
Ezro'-; Antuerp.-Major, Johel elHesdroe; Munerat., Myore, exsilio trusi. Sphalmala alia sunt in Mune-
Joelis et Ozeai. Liceat mibi ex aliis cum Adone ralo Murila, gtofioso el miroesunt simplicitalis. In
scribere Esdroe.Posui consequenler ex eodem, cum Antuerp.-majore bene legitur Tauriavi, in aliis om-
Pralensi el Herinien., Sileoe,lametsi in aliis melius nibus Turiani, eliam in apograpbo nostro Pralensi,
babealur Siloe. Errât Anluerp.-Major scribens et el jam passim ex vita apud Surium ex Barrali edila,
Aposlolis,expuncla particula ab. Solus Praten. habet quidquid scribat Caslellanus, se in Pratensi legisse
Carthaginensis, salis recle, sed seculus sum reli- Turiavi. Ita eliam legendum monel ad marginem
quorum torrenlem. Pro universi cleri, pessime legit Marlyrologii sui universali.s Gallice Turiaf, cujus
Anluerp.-Major unhersalis. Sic in Pralensi et Mu- corpus, inquit, Parisiis quiescil.
OBSERVATIONES.
1
Superitis ad 6 Julii monuimus, praBtermissum a ex jam citalis Martyrologiis, qui ulrobique nomen
noslro vrophelamJoelem, quem in Romano parvo et idem repelunt, Notkero Joelem omillente, quem su-
Adone Isaia; conjunctum invenerat. Recle id ab eo pra nominaveral. Sileam, seu melius Silam, aut si
factum, salis mo;lo patet, cum hic idem propbela vis Silvanum, prirnus inler anliquos, quod sciam,
denuo recurrat alleri copulalus, studio an errore, refert Ado, hic breviter, asl inter Feslivitates apo-
non examino. Sumpla est iota noslra annuntialio siolorum cum eo elogio, quod ferme lotum a Nostro
255 ESUÀRDI M0NACH1 256
iii lalercuium suum trnuslatnm cxliibuinms. Caetera A nensis sub imiinui lib n. Historié Fraucorum ,
ejus gcsla ex Actibus aposlol.irmn atque epistolis in Aciis disctiiielur. Videri intérim poiesl Tillemon-
Peiri el Pauli, historiée in Aclis deduci poierunl, lus tomo XVI, perseeulioneni Wandalicam Gallice
cui rei viam slravisse videiur Tillemontius lomo l describens a pag. 492, ubi de Eugcnio et aliis ab
variis locis, ibi aecuralius expendentlis. Nolkerus, arliciilo 21, pag. 541 : de facla autem difflcullaie
quod mirum est, nec verbo de eo nieminil, ejus loco agit pag. 800. Intérim manifeslissimum est, lolum
substituons Margarelam Antioclienamcum viloecom- hacienus lexium ex praefaloAdone plane mutuatum,
pcndio ex verbis Rabani ferme coniexlo, Romanum Hieronymianis, Bedaet Floro lacenlibus. Turianus a
parvum de Carihaginensibus sic loquilur : Et san- solo Usuardo consignalus est, qui forte sacrorum
clorum confessorumEugenii episcopiet universicleri pignorum, de quibus in Vila S. Leufredi, xxi Junii,
Ecclesioe.His accedil brevis Adonis panegyris, fere pag. 112, agitur, translationi inlerfuit : ut proinde
!»dverbnma Noslroiranssunipin; liheialhisaNolkero, dnbilari minime possit, quin genuinum et siniplieem
in quo advenas, non inepte,haberi, leciorcs infantu- lextum dederimns, excluso Anaclelo, quem nescio
lique, conlra quam Ado et Usnardus, obseurius, ni uude Greven. el Molan.bac die secundo loco intru-
fallor, cxprcsscrint. Non defuit celeberrimorum serinl, cpdicibus aliis purioribus plane ignolum. A
confessorum elogiis ma'lcria, ex Victore Vitensi, (exiu Usuardino longissime vecedil Wandalberlus ,
barbaram illam lliinerici perseeulionem fuse pro- cujus hi sunl versiculi :
scqucnte, a principio libri 11, ut vide in edilioni-
bus Cbifliclii et Ruinartii. vel in ipso Surio. lu Teriiiis/lïgypltunpra'spntaiSeia..ioni,
quibus aiitein a Victore différai Grcgorius Turo- g A'it.i'usel ma.lyr caMesiiflorenilescil.
AUCTARIA.
TORNACEN. de Sila habel usque ad consummavil, suni Africani'el Turiavus, quorum loco : i lu Bava-
de Africains usque ad exirusi sunl; désuni elogiorum ria, iranslalio sancli Casluli marlyris. In Babenberg,
rcliqua. sancti Henrici imperaloris, confessoris. »
PULSANEN. in 1 et 2 salis purus, oniillll rcliqua; AQUICINCT. post texlum subnectil : « Alexandrioe,
quibus subsiituil : « Ipso di**,sanclic Margaritsevir- beali Joannis episcopi, Eieeniosynarii. >
ginis el marlyris. » VICTORIN. et REG.SUEC.sign. num. 150, in fine :
ANTUERP.-MAX. LUBEC,puri usque ad exilio eru- « Eodem die, sancli Minulficonfessoris. Eodem die,
deli trust sunl, rcliqua oiunia, quse in textu se- sancli Cleli papa;. Hic ex proeccplo beali Peiri, vi-
qiiniilur, proelermillunt. ginti quinque presbyleros in urbe Roma ordinavit :
ROSWEYD. nihil habel.de Turiavo; sed in fine ad- qui sepnltus est juxta corpus beali Peiri. t
dil sequcntia : « Ilem Marganloe.Et IVrildradoe virgi- MATRIC.-CARTUS.-ULTRAJECT. : « Henrici imperalo-
nis, sororis sancli Lebuini, Deo dilecloeel in Canlia ris. Cleli papseel marlyris. Marcellinipapa?et marly-
deposilse. Allali marlyris. In ' JEgypio, Serapionis ris. » Vide xxvi Aprilis. « Eugenii episcopi Carlh'a-
nionacbi. i ginerisis, cum loto clero exilio relegaii. »,
GREVEN. cl MOLAN.secundo loco inlerserunl : In VATICAN, deest Joelis el Esdrse.
« Ronioe,deposilio Anaeleti papoe. » Vide reliquia in FLORENTIN.:» Item, sancli Arlisii,de anliquis Chrï-
aliis codicibns inferius. sli discipjilis. » Dcin STROZZIAN. solus : « Lugduni,
ANTUERP.-MAX.,ULTBAJECT.,LEYDEN., in prima puri, deposilio sancli Bonavenluroe, cardinalis episcopi
snbdunl : i Apud Anliochiam, nalale sanclseMarga- ] Alhanensis, ordinis Miuorum. >
rela! viiginis, quse cum esset annorum xv sub proe- EDITIOLUBECO-COL. incipil a Margarela, ni supra.
feclo regionis Olibrio, post diversa poenarum gênera In prophetis recle. Tum : « Civitate Babenbergensi,
el slupenda miracula, demum agonèm marlyrii ab- deposilio sancli Henrici imperaloris Chrislianissimi.
scissione cap'uis consummavil. Romoe, nalale sancli Qui regnavil xxn annis sub anno Doinini millesimo,
Anaeleti papaeet marlyris., qui teriius post bealum . cui desponsala fuit sancla Cunegundis, filia Palalini
Pelrum , cum rexisset Ecelesiam annis ix persecu- comilis Rheni, virgo devolissima. Qui pariler virgi-
tione Domiliani marlyiio coronalus esl. > In Sila nitates suas Deo vovenles, occulte virgincs usque ad
puri sunl. In Africains .désuni ea quoe sequuniur finem vilaepermanserunt. > De Anaclelo addit, quod
post crudelis exilio trust sunl. De Turiavo, nihil. «sepnltus sit juxla corpus beati Peiri in Vaii-
ALBERGEN. el DAKIC. cum tribus citaiiscoiiveniunl; cano",» et quod « constituent ut clerus nec barbam,
sed Joelis et Esdroeliaijent lenio loco, post Anaeleti. nec comam niitrial. > De Joanne, ut BRUXELLEN. su-
Conformior esl LOVANIEN. in aniiuniialionuni ordine, pra. In Sila salis pura esl : In Africanis circa linem
sed lolum Africanoium elogiiun rescindit. lurbalur. Tum : « Pictavis, sancli Cypriani marly-
CENTULEN. : « Natale sancli Sileoe aposloli, qui ris. s In Turiavo, pura. Dein : « Caribagine, in Afri-
apud MachedoniamChrislum in passionibus suis gio- ca, beatorum Salularis, » etc., supplet quod supra
rificans, posiniodum requicvil. Alexandrise sancli defuit. « EoJemdie, sanetoeMilariiloe virginis. > « Mil-
Joannis patriarchoe, qui Ele.... [Eleemosynarius] dridain, >vel « Mildrilbam » indicat.
nuncupalur. lu Afriea, sanclorum confessorum Eu- BELIN.ante Turiavi, inseril : «Ronioe,sancti Ana-
genii Caribaginensis episcopi, Salularis arebidiaconi D-cleli papaeet marlyris.' » El de Bonavenlura, ut co-
et Murilise, secundi in officio îniiiistroriiin et uni- dices FLORENTIN, supra.
versi cleri ecclesioe ejusdem. In Brilannia minori, GREVEN. : «Pictavis, sancti Ciprianimarlyris. Ilem,
sancli Ceriani episcopi et confessons. » Ilaud dubie deposilio sancli Joannis palriarchoe Alexandrini co-
Turiani, vel ut in lexiu, Turiani. gnomeuto Eleemosymirii, secundum alios x Kal. Fe-
BRUXELLEN., primo loco, de Margarela, ferme ut bruarii. Lugduni Gallia?, deposilio sancli Bonaven-
supra. In propbeiis el Sila, salis punis; de Africa- luroe episcopi Alhanensis, S. R. E. presbyieri car-
ins, sislil in putsi sunl exilio. Sequilur : « Apud dinalis, ordinis Miuorum.Qui vita, ingenio et scriplis
Alcxandriam, beali Joannis palriarcluc, viri Dei, el (dutirin bis ila sludel illuminationi intellecius, m
in compassione et eleemosynarum largiiaie piissimi. lolum referai ad religiosilalcm el pielalem affeclus)
Ilem in Alexandria, sanclorum Mennoe,Scrapionis, plurimum Christianam religionem illuslravil, SERA-
. Zenonis el Nasei presbyterorum. -y Denique in Tu- rniciQUEnon immerito sorlitiis est noinen. Hujus
riavo purissimus esl; scribit lamen eliam cum aliis " feslum servâtur Dominiça seciintlamensis Julii. Ci-
: 'J'itr'wni. vitale Babenbergensi, deposilio sancli Henrici iinpè-
HAGENOÏEN. Esdrani omiliil, el Joeli elogiiun ratoris Chrislianissimi, hujus nominis primi, quoad
aplat, quale de Osca dedimus v hujus. In Sila salis imperalores, benediclionem impcrialem, seu coro-
purus esl. Sequilur longior bisioria de saiicla Mar- nain assecutos. Cujus uxor Cunegundis virgo san-
garela, in qua nec dracoïufus desideraïur, elc. Dé- ctissima, juvenculaque pulcherrima, ad hoc virum
 257 MARTYROLOGIUM...- MENS. JUL. 2S8
suum induxit, ut communi voto inler se perpeluam A diligenlia mea, ad testimonium tua? porditionis , ad
virginilatem servarént. In quo statu S. Henricus demergendum te in abysso putei sulphurantis. Hoec
Chrislo serviens, anno Domini MXXIbealo fine quie- le immaculalum cinxerant de foule surgenlem. Hoec
vit miraculis clarens. » Perlinel ad diem sequeniem : te acrius persequenlur, flammani geheimoecum coe-
in Romano differtur ad xv. « Serapionis confessoris. peris possidere. » In fine : De Bonaveniura, ut FLO-
Item sancta? mémorisePétri de Liiizenburgo Cardi- RENTIN. : « In Anlioehia, sanctoeMargarela?virginis,
nalis, Avinione quiescenlis. Apud Anliochiam, san- quoeper milita gênera lormenloium, coeleslis pWioe
cloe Margarela?virginis cl marlyris. Quoe cum esset iriiiinpbuui a Domino percipere meruii. Apud Bam-
annorum xv, post sqnalorem carceris, flagra, ungu- berge, sancli Henrici imperaloris et confessoris.
larum laceralionem, lampadarum adustionem, capi- Item, sanctoe Mildradoe, virginis in Canlia, jam i;i
tis oblruncalione marlyiiuin complevit. Secundiim Daveniriam translata?. » Rnrs'us minoribus lypis :
alios passa esl xm Kal. Augusti. Mildridoevirginis. « Dominica die post hoc fesliim beaioe Margarela?.
Neemioe,Zorobabel filii Salaihiel, el Jesu filii Jose- Bruxelloe, feslivilas Corporis Christi miraculis cla-
decli, qui Ecclesiaslici 40 sanctis Palribus Veleris rissimi, quod anno MCCCLXIX Judoei transfodenint
Teslamenli connumeranlur. ». prout arihuc hodie cernerc licet. » Alioeediliones in
MOLAN.,post illuslraii sunt, minulis lypis in- primo augmenlo paulo breviores sunl. In fine de
terserit : « sub Elpidoforo, quem venerabilis Murilla Mildrada [ quam alii soepe Mildridam, Castellit-
diaconus de alveo foniis susceperal generaluni. Hic, nus Millrilbam appellandam censel] , ut supra.
sedenle ac fremenle Elpidoforo, priusquam exuere- « Die décima terlia, inemoria sancti palris Joseph
tur; suscipiens illa, quibus eum de fonte dudum lexe- " confessoris, Thessalonicoe.i Minoribus lypis : t Eo-
rat, sabana, in bis verbis lolam ad fletuni et lacry- dem die apud multos, festum bealoe Margaritoe. Do-
mas commovisse dicilur civitalem : Ha?csunl lintea- minica die proxime sequenli, Bruxelloe, feslivilas
mina Elpidofore, minisler erroris, quoe te accusa- Corporis Christ;, miraculis clarissimi. > Vide in
bunt, dum majeslas veneril judicanlis, custodienie prima.
Pridie Idus. Die 14.
Apud Ponlum, nalalis beali Foca? episcopi civitalis Sinopis, qui sub Trajano imperalore, carcerem, vin»
cula, ferrum, ignem eliam pro Chrislo superavil. Alexandrioe, sancli Heraclea? anlistitis, ob cujus opinio-
nem celeberrimam memorat se Africanus hisioriographus, ad eum properasse.
NOT.E.
Ita Praten., Herinien., Antuerp.-Maj., Pulsanen., Munerat,, Belini i edilio, Greven. et Molan. Et quod
arissimum est, eliam Ceniulensis. •
VARIANTES LECTIONES.
Phocoehabenl et recte Praten. et Molan., sed ex Q codices reliqui cogunt scribere, ut est in textu ; ve'
reliquorum omnium unanimi consensu scribendum pejus, Eracleoe,vel pessime cum solo Belino, Eradii.
fuit in texlu, Focoe, ut supra eliam fecimus v Marlii, Anluerp.-Maj. pro properasse, posuit properavisse,
nui Molanus oeque , ac Pratensis cum reliquis quod idem valet; pejus Bêlions properasse hisloriam.
concordabanl. Solus Centulen. posuit Foceoe. Hic Centulen., si non pure, saliem nilide phrasim red-
cwh Greven. et Molan. legil Synopis, al reliqui om- didit, hoc modo : Ob cujus opinionem celeberrimam,
nes, ut in textu. Nescio quid velit Pulsanen. per civi- Africanus nobilis hisioriographus se commémorai ad
talis ipsius. In Munerat. aille ferrum, redundal et; in eum properasse. Sphalmata srriptoria colligo, ut
Belino autem post ignem, deest eliam. Molanus et sunt : Aput, Ponlhum, civitate Sinapis. ignés , Ysto-
Ceniulensis legunt, uli oportet, Heracloe, sed rursus riographus, Aphricanus, Ajfricanus, etc.
OBSERVATIONES.
Phocam Anliochenum memoravimus ad diem v liquet. Conjecturas suas, cum Aslerii oralione, prius
Marlii, ex Usuardo noslro et aliis anliquioribus. Hic a Snrio xxn Sepiembris édita, vulgavil cilalus Com-
aller recurril el ipse apud Marlyrologos nolissimiis. befisius; suas in admonilione pra;via proposuit Rui-
Hieronymiana imprimis de eo bac die meminere, sub narlius inler selecla pag. ti27. Pleraque erudiiissi-
noinine Foci vel Focoe. uli nos in textu scripsimus, moriim virorum islorum argumenta rursus expendit
cum titulo episcopi. Notai Florentinius traduci a Tilleinonlius lomo y, a pag. 581. Silvam video spi-
Combefisio Baronium, quasi non salis recle Pliocas nosam et implexam, cui expiirgandoe, an exscin-
dislinxerit; quod certe nec ipsi Combefisio facere deudoe, cum Baronio, Florentinio, aliisque, prourius
plane integrum fuit. Intérim Romanum parvum, sic in Aclis noslris locus eril. Subscribit Marlyrologis
episcopum et marlyrem nostrum annuntiat : Apud aliis Wandalberlus., Phocam eliam allerum , nempe
Ponlum, Phocoeepiscopicivitalis Synopis. Quo modo episcopum, hic lia ëxonians :
eliam ex ipso loqliilur Ado, imperaiorem , proefe- T» Amis'es pridie et martyr petit oelheraPliocas.
clum , gênera lormenlorum el reliquiarum transla-
tioneni, seu depositionem Viennoein Gallia prosecu- De Heracla Alexandrino patriarcha lacent Marly-
cutus, iisdem prope verbis, quibus uiiliir Beda et rologi omnes, Usuardo aut anliquiores, aut oequales,
post hune Rabanus. Cum autem Noikerus Rabanum, fiirçue adeo evidens primuin ab eo locum inter san-
vel Adonem describal, palet horuni quatuor elogia clos Heraclam oblinuisse; quod profeclo niiranduni
plane esse consimilia. Noster nihil.de prsefecto, aut in eo, qui rarissime sanclos exiràneos, proeserlim
reliquiis, quoe in Auctariis snpplehiinlur; at coelera lam procul aecersilos, ducloribus suis superindueit.
omnia Verbatimex Viennensi accepil. Hacienus Mar- Nec salis video cur hoc proe coeleris die Heraclam
lyrologorum prope omnium conslans senlenlia, quo; collocaverit, quem-nos in série chronologica proba-
rum auetorilale, ut v.Marlii cum Hensehenio et Flor bilius iv Decemhris vila functum, in iracialu noslro.
renlinio insinuavimus, duo saliem Phocoe martyres, oslendimus pag. 24 ; sed hoec loco suo examinanda
iiqueut minimum condilionediversi, astruendi sunt, reservanlur. Suffîciat verum hic Usuardi textum
quidqiiid fortasse origine populares dic.i possinl. An reliilisse, in quo'quoe in illius patriarchoe lauuem
AsleriiAmaseoeepiscopi de P/ioca eneomiiim, utrum- adducunlur, apud Rufini Eusebium invenies lib. vi.
que confuderit, ut Baronio visum esl, non omniiio cap. 25. ',
£53 USUARDl MONACIII 260
AUCTARIA.
TORNACEN. textum incipil : « Focali episcopi el , i t Ipso die, sancti Conslanlini Magni imperaloris,-qui
sequilur texius punis et inte- Romoeoedificavitecclesiam Lateranensem in honore
marlyris. » Post quoediversus
ger, ubi Focatus ille facliim ainox Foca censctiir, quod sancti Joannis Baplisloe. In quo loco meruit per
iu codicibus pluribus videbis. In mar- bealum Silveslrum papam a lepra mundari. Hic
giiie, simili sed recenliori manu, ascribil : i Vincenlii ecclesiam sanclam maximis muneribus dolavit, at-
conlessoris, Haonioe. > que clerum honoravit. Lugduno Gallioe, deposilio
ROSWEÏD.texlui puro subjungit : «Item Marche- sanclorum Jusli et Amici episcoporùm et confesso-
lini confessoris, socii sancli Lebuini. Item Focali rum. Ipso die, Focali episcopi et confessoris. In
codicem LUXOVIEN.
episcopi. » VideMAX.-LUBEC. Britannia Minori, beati Turrini episcopi, et confesso-
ANTUERP. el in prima inlerjiciunt, ris. » Haud dubie pro Turiavi. f Alexandrioe, sancti
« el proefeclo Africano, > ex Adone. Heraclas plane Eraclii ânlislilis et confessoris, ob cujus, » etc. « la
omissus est. Sequilur autem :' « Lugduno Gallise, Davenlria, nalale beali Marcellini confessoris, disci-
deposilio sanctorum Jusii el Amici episcoporùm. puli sancli Lebuini presbyleri. In Africa, sanctorum
Peiri et Donaii. In terrilorio Clivensi civitate Reesa,
Ilem Focali episcopi. »
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT., LEYBEN. el LOVANIEN.deposilio sancli Dentlini pûeri. Item ferla tërtîa pro-
in prima eliam habenl, « el proefeclo Alricann » Se- xima post feslum sanctoe Margarela? virginis, est
quilur : « Lugduno Gallise,deposilio sanclorum Jusli commemoralio sancta? Brigida? virginis. »
et Amici. »'In Heracla puri. Denique : J Eodem die, BELINIedilio allera in fine adjungit : « In Africa,
Focali episcopi. » sancti Donati. Eodem die, sancli Yedasli confessoris
In ALBERGEN. deest Heraclas, coelera aliis similis ~
3
et episcopi Alrebatensis. » Forle agit de relatione
est. DANICUS omnino convenit, sed in margine ha- corporis, de qua die sequenii in Auetariis fit com-
het de Bonaveniura, manu mullo recenliori : < Lu- memoralio.
gduno Gallioe,deposilio Seraphici docloris sanctiordi- Bo- GREVEN. : « In Africa, sanctorum Peiri et Donati..
navenluroe, episcopi, cardinalis el confessoris, Lubberli abbalis et marlyris. Lugduni, sanclorum
nis Fratrum M'morum. » Jusli et Amici episcoporum el confessorum. Focali
-
.BRUXELLEN. incipil : « Apud Scnogias [polius So- episcopi elet confessoris. In Davenlria , Marcellini
eonjugis beatoe presbyieii
negias] sancli Vincenlii confessoris et beatoe confessoris, socii sancti Lebuini, disci-
Waldelrudis Castrilocensis , neptis Gudilse. puli aulein sancli Willebrordi episcopi. Ipso die se-
Qui sanclorum Aulberii et Gisleni abbatis in exhorta- cundum quosdam, Conslanlini Magni imperaloris.
lione, factus ex comile monachus, Chrislo omni- Sed vérins secundum alios xi Kal. Junii. Vincenlii
bus suis aclibus servire sludebai. » De Phoca habet, comitis Hauonioe el confessoris. In lerrilorio Cle-
ul ANTUERP.-MAX. intermiscendo, < et proefectoAfri- vensi civiiate Reesa, sancli Dentlini pueri septem
cano; » quibus in fine eliam ex Adone adjicit : annorum el confessoris. Focoe virginis. In Da-
« Cujus reliquioe Viennoe in basilica Aposlolorum cia, translalio duoruni eapiliim sanclarum virgi-
babenlur. » In Heracla purus est, nisi quod scribal, num,» etc., ul supra in edilione LUBEC.-COL.
Eraclei. In fine : « El in Lugduno Gallioe, deposilio MOLAN.eliam texlui, sed aliis liiteris, inseril :
sanclorum Jusli et Amancii episcoporùm. Eodem t Cujus reliquioe in basilica aposlolorum, in Vienna
die, sancti Focali episcopi. Item Gerniani episcopi. » inventio
civitate Gallioe babenlur. > In fine : • Eodem die,
In margine auiem, manu valde reeenti, ascriptum < sancli Llberli marlyris, vila et merilis
esl : « sancli Henrici, Romani imperaloris et con- I gloriosi. Quem inclylus martyr beatissimus Rumol-
fessoris. > dus triduo exlinctum submergio, divina suscilavit
HAGENOVEN. in Pbocaconvenilcum ANTUERP.-MAX.,viriule, fideque imbuil et doctrina. Illo autem lem-
etc. Tum : « In Africa, sanclorum marlyrii Eugenii pore quo Nortmanni, Dani et Huni Brabanliam et
episcopi, fide et :virtulibus gloriosi et universi adjacentes provincias igné vastabant, et gladio , ante
cleri, » etc. Item • In Brilannia minori, sancti sancli Trudonis aram , vitam glorioso consummavil
Turiani, » etc., quoeex beslerno lexlu hue translata marlyrio. Apud Sonegias, deposilio beati Vincenlii
sunt. i Alexandrioe, sancti Heraclitoe, » etc., pro confessoris Christi et abbalis , qui slruxit Altum
Heracloe. Montem. In Aicuria , sanctoe Ragenufloe virginis.
DAVERONEN. : t Pictavioe, sancli Cypriani marly- Eodem die , sancli Henrici secundi, Romanorum
ris. » Vide codices alios die proecedenti. imperatoris et confessoris; qui obiit anno Domini
AMBIANEN. : « Eodem die, dedicatio oralorii beali MXXI.Passio sancti Basini régis et marlyris. t Dein
Pauli apostoli. In ista ecclesia bac die veneratur aliis lyçis : « Qui quiescil in Trtincinio monaslerio
principalis sanctoe Dei genitricis Marioe et sancti extra Gandavum. In Davenlria , sancli Marcel-
Firmini senioris nostri commemoralio, pro bello, iii lini, » etc., ut GREVEN.« In terrilorio Clivensi, ci-
hujus civitalis suburbio nobililer peracto, anno ab viiate Reesa, sancli Dentlini pueri septem annorum
Incarnalione Domini DCCCCLVII. » et confessoris ; non tamen canonizaii. » Editiones
BIGOTIAN. codex signatus P 5 : < Lugduno Gallioe, alise cursivis incipiunt : « Lugduni, depositio sancli
deposilio sanclorum Jusli et Amici episcoporùm. Bonaveniura?, cardinalis el episcopi Albanensis, or*
Et alibi, sancti Focali episcopi. > ) dinis Miuorum. > In textu , idem quod supra: In Une:
CODEX D. DUCHEVAL,signatus B : t Eodem die, i Apud Babenbççge, sancli Henrici secundi, Roma-
sancti Phocati episcopi. > El in alio codice ejusdem norum imperaloiis el confessoris; qui obiit anno
signato C : « In Africa, Donati. i Domini MXXIV.Apud Sonegias, deposilio beati Vin-
FLORENTIN. : « Lugduni Gallioe, deposilio sanclo- centii confessoris Christi. Qui in monaslerio, quod
rum marlyrum Jusli, Amali et Focali. > Sed qui Allus Mons dicilur, lonso capile, vixil plurimis anr
Focatus hic loties repelitus, cum Lugdunensibus nis sub sancta régula , servala charilale separalus
conneelatur, non iulelligo. Vide cod. seq. a sancta Waldelrude conjuge sua. In Hasbania eo-
LUXOVIEN. : « Apud Pontum, sancli Phocoe dem die, inventio sancli Liberli, » etc., ul supra.
« Davenlria?, sancli Marrellini presbyleri el confes-
Cujus reliquioe in basilica Aposlolorum ad Galliam soris, discipuli sancti Willibrordi episcopi. Qui par-
civilatem Viennam babenlur. » Adoniana sunt. les Transiselanas, locum Oudenzeel, Treniam ac
SALINEN. : « Lugduno Gallioe,deposilio sanclorum Tueniam, Covordiam ac Davenlriam rexit, «i Dei
Jusli el Amali episcoporùm. » providentia totum ferme populum Christo proedi-
EMTIOLUBECO.-COL. : « In Dacia, Iranslalio duo- cando est lucralus. Truncinio monaslerio, passio
rum capilum sanclarum virginum, de societate un- sancli Basini régis et marlyris. In Aicuria, sancta?
decim millinm. Apud Ponlum , nalale sancli Fo- Ragenufloe virginis. Apud Treverim, sancli îïiîstï
coe, > etc., cum addilamentis ex Adone, ul supra. confessoris. »
 2C1 MARTYR0LOG1UM.— MENS. JUL. '
262
Idibus. '
oje ig
Nisibi, natalis sancti Jacobi episcopi, magnoe virtutis viri. Hic unus fuit e numéro confessorum sub
perseculione Maximini,et eorum, qui inNicena synodo perversitatem Arii, Omousii oppositione damnarunt.
Roma?in porta, natalis sanclorum Eulropii, Zosimoeet Bonosoe sororum. Apud Cartagïnem, sanclorum
marlyrum Çàtulini diacohi, Januarii, Florentii, Julioe et Justoe, qui sunl pôsili in Basilica Fausli. Ale-
xandrioe, sanctorum Philippi, Zenonis, Narsei et decem infanluni,
' "
. .. NOTJE.
lia Praten., Herinien., Anluerv. et Max.-Lubec., Greven. el Molan.
VARIANTES LECTIONES.
Nisibi simpMciler habent codices omnes , tum A sed in -Herinien. maie est synodo. Idem est de Arti
puri, tum alii, exceplis Antuerp. et Max.-Lubec, in et Omousii, quanqiiam Ado habeat Arii et Homousii,
Nisibi civitate. Sic eiiâm legunt omnes : De Carlagine dixi alibi, uli el de dampnarunt,
?|uibus,
lie fuit unus e numéro, etc., seJ in Greven. et Mo- ejusque generis orthographia, seu potius pseudogra,
lan. deest e numéro. Rursus, sub perseculione Ma- phia. lu Molanolegjtur damnaverunt. Antuerp. et
ximini, licet in Adone diserte legalur Maximiniani. Max. Lubee. proCalulini, habent Calilini.
Nicena synodoscribunl citati codices et reliqui 1ère,
OBSERVATIONES.
Romanum parvum annunlialionein primam pau- mus versiculus hue non perlinel, secundus Jaco-
cissimis circumscribit : Nisibi, Jacobi episcopi. Hie- bo tribuiiur :
ronymiana, Nisivis, Niziboe,vel Nisibini, in quibus, IdibusetfulgentCassianusCyricusque
proeter morem, hisloriadicam, an fabula, altexilur in El Jacobusmeriliscelebralur episcupusamplis
hune modum: Qui in corpore multa signa fecit et
Arcam Noe solus vidil in monte, nullité alius de his, Annuntialio aliera toia in Romano parvo, Iota in
qui cum eo perrexerunt, videre est permissum. Hoec Adone est, imo et ferme in apographis Hieronymia-
ibi, et quidem non salis correcte inlrusa esse, pro- nis, ibi corruptiora sunt et hinc inde turbala no-
bat velustissimi Epteinacensis codicis silenlium. mina. Certe noster antesignanos sues fideliler se-
Quid porro, in Ararat vel Tauro monte, Noemjca? culus est. Vide nolalibhem Baronii. De Carthaginen-
arcoe,primis Ecclesioesoeculissuperfuerit, salis ope- sibus el Alexandrinis lacet Romanum parvum. Ado
rose, nescio quooperoe prelio, inquirit Florentinius. ex Hieronymianis procul dubio utramque commemo-
Qui el alios cultus dies, sed forte diversorum Jaco- ralionem desumpsit, sic lamen ut nomina aliqua
borum indicat. Coeterum de proefala visione, seu p.iulo clarius expresserit, omissa in prima classe
naturali, seu miraculosa, nihil memoravit Ado, aliud Pollulana, et ubi inler Alexandrinos, praefata
ex Gennadio, idque hisloricoe veritali, ni fallor, con- B apographa legunl Nasei, hic posuerit Marsei. Illu-
formius elogium deproperans, cujus nitidissimam stre est hoc die Calulini marlyris nomen in laudato
epitqmen confecit Usuardus, qualem in texlu reproe- soepe Carthaginensi Kalendario. Cilatur eliam Au-
sentavinius. Nolkerus vero Adonianis non contentas, gustini in ejus laudeni tractaïus, sed quem hacienus
visidnem ex Hieronymianis acceplam, prioris verbis . editum non vidimus. De Alexandrinis sola nomina
attexere voluit. Jacobi vitam, ex Tlieodoreli Phi- superesse videniur. Ut ul esl, ambas. classes ex
lotheo inlerpreiaiionis Hervetianoe, eduxit Surius, Adone descripsit ad verbiim Usuardus, alleram
cui ex ejusdem Scriploris hisloria, alia superaddi alleri anieponens, el mediam, ut iia dicam, viam
polerarit. Tilleinonlius seriem histqricam ex ipso, ingressus, pro Nasei et Mkrsei subslituil Narsei,
ex Gennadio, aliisque Gallice conléxuit lomo VII, a sicul codices nostri unanimiler enunlianl : pro quo
pag. 260, quoe aclis proeclarissimisancli illustrandis recenliores, Narsei. Tola igilur lexlus congeries et
non parum subserviel. Dislichi Wandalbertini pri- Adoniana el Usuardina esl.
AUCTAR1A.
INHERINIENSI. recenliori manu ad margmem adji- ULTRAJECT., LEYDEN.,ALBERGEN. et DANICcum
citur : « Ipso die, divisio aposlolorum. » De qua duobus proecedenlibusconveniunl, sed illis omnibus
eliam alii. anleponunl: i Apud Anliochiam, natale sanclorum
TORNACEN. reseeal elogium Jacobi Nisibeni; es- Tyrili Tyrici, Quirili] el Julitoe matris ejus. Qui
tera purus esl. evulsis oculis, primo in carcerem missi sunl : post
ANTUERP.-MAJ. texlui puro in fine subneclit : «Et hoecexcoriati et in lecto ferreo assali, deinde ferris
iranslalio sancli Swilhuni. i G allriti, el ampuialis linguis, marlyrii sui cursum
PULSANEN. et déficit et auclus est. Sic incipil : obiruncatione capilis compleverunl. Passi sunt
«In Antiochia, passio sanclorum marlyrum Quirici eliam cum eis el alii quadringenli quatuor. > De his
et Julitla? mairis ejus. » Sed in texlu omillit Jaco- cum Usuardo egimus xvi Junii. Vide quoe ibi, el
bum el martyres Porluenses. fusius in Aclis dicta sunt.
MUNERAT. post lexlum in fine addit : i Ipso die, CENTULEN. : « Natale sancti Jacobi Nisibene civi-
divisio aposlolorum ad proedicandum.> talis episcopi, magnariim virluium viri. Apud Car-
ROSWEÏD. incipil : « Divisio aposlolorum. i Tum : thaginem , sanclorum Calulini diaconi, Januarii,
« Plechehni confessoris atque ponlilicis. » Sequilur Florentii, Julioeet Jusloe, qui sunt positi in basilica
prima texius annuntialio de Jacoho, etc. Dein : Fausli. Alexandrioe, sanclorum Philippi, Zenonis,
11lem Philippi, Agrippini et Reginsindoevirginis. . Narseni et decem infanluni. Atrebas, relalio beali
Cassianimarlyris. » Post hoec sequunlur texius rcli- Vedasli ad proprium locum. >
qua, quibus in fine addilur : < Eodem die in Bri- BRUXELLEN. incipil. : « Divisio aposlolorum, quoe,
tannia, deposilio beali Deusdcdit arcluepiscopi et utBeda scribit, anno a passione Domini duodecimo,
confessoris. Et Iranslalio Snitliuni. > In Anglicis sub Claudio jmperaiore facla est. Nisibi civiiate,
soepeconvenit cum ANTUERP.-MAJ. sancli Jacobi episcopi el confessoris. Qui fuit unus
•ANTUERP.-MAX. et LOVANIEN. a puritale paruin ab- ex numéro sanclorum sub perseculione M.aximiani,
sunt, iexlui hoec solum prsefigentes: i Divisioapo- et eorum, qui in Nyceiia synodo perversitatem Arii
slolorum; quse, ul Bcda scribit, anno a passione dampnaïunl : el alias vir magnoevirlulis : ita ut ad
Dominiduodecimo.faclaest. i ejus preces soepe urbs a periçulo liberata sit. Quo
2G5 USUARD1MONACHI 2C4
intra urbis miiros sepirlto, sed et post zclo Juliani ^ dea marlyrium complevil. Hoec divisio proeceplo
Apostatoe extra condito, mox civitas Peisarum di- Chrisli facla est, ul implerelur illud Psalmisloe : In
lioni succubuit. > Sequilur de Alexandrinis, tum omnem terram exivit sonus eorum, et in fines orbis
de Carlbaginènsibus, ac denique de Romanis pure. lerree verba eorum. > Sequilur lextus inleger, cui
HAGENOYEN. tertio loco, post Porluensem classem, subjungitur-: « Ilem Alexandrioe, sanclorum Calho-
inseril : « Eodem die, divisio aposlolorum, quoe lini episcopi et Zosimi confessoris, Eodem die, Irans-
secundum Bedani, tredecimo anno post passionem lalio sancli Swilhuni episcopi el soeioruin ejus epi-
Domini facia esl ; quando illi per lolum orbem di- scoporùm et confessorum. Ipso die, sancli Plechelmi
visi sunt, el verbuin Domini proedicabaiit. Nain sub episcopi et confessoris. Ilem relalio sancli Vedasli
Cornèlio papa facla esl divisio ossium. aposlolorum Alrebaiensiiim episcopi et confessoris. » .
Peiri el. Pauli, quando medielas ossium Peiri posila BEDIN.ultimo loco ponit : « Nisibi civiiate, r etc.
ad sanclum Paulnm, el converso, média ossa Pauli Et luiîi addit : « Eodem die, sanclorum marlyrum
posila sunl ad sanclum Peirum. » Quidislud nain, qtiid Quirici et Julitoe. Papioe, sancli Felicis~episCopiet
divisio ossium facial ad dispersionem aposlolorum, marlyris. >
prorsus non inlelligo. Sequilur de Cyrico et Julitia, GREVEN. : « Divisio aposlolorum ad proedicanduinv
1ère ut supra. Tum : « Lugduno Gailioe, deposilio facla secundum Bë'dam anno a passione Domini
sanclorum episcoporùm Jusli cl Amici. Eodem die, duodecimo. Ilem secundum aliquos hic Ciri ci et Ju-
sancli Focali episcopi. » Vide die proecedenli. litoe, quos Usuardus habel xvi Kalend. Julii. Ple-
AQUICINCT.omillil nonien Florentii. El' in -fine chelmi Tweinliensis episcopi el confessoris, in Al-
adjicil : « Eodem die, relalio corporis sancli Vedasli "_ densel quiescentis. Deusderiit archiepiscopi Can-
a Belvaco civilale ad proprium lrcum. » tuariensis et confessoris. Alexandrioe, sanclorum
VICTORIN. el codex UEG.SUIÎC.sign. 128, in fine : Caiholini episcopi el Zozimoeconfessorum. Eodem
«Anlioehioe, natalis sanclorum Cyrici et Julitia? die, in Angl.ia, iranslalio sancti Swiluni episcopi
matris ejus. Eodem die, liberala est civilas sancta' Winioniensis el sociorum ejus episcoporùm el con-
Jérusalem, t Vide annum in MOLAN. fessorum. Hem relalio sancli Vedasli Alrebatensis
MATRIC-CARTUS.-ULTRAJECT.: «Divisio aposlolo- episcopi et confessoris. Regiswindis virginis et mar-
rum Plechelmi episcopi et confessoris. Euiropii, Zo- lyris. Fausloeet Julioe, sororum virginum et mar-
zimoeelBonosoe sororum marlyrum. Philippi, Narsei, lyrum. Dedicalio templi Dominici sepulchri in Jé-
Zenonis el decem infanluni marlyrum. Jacobi Nysibi rusalem.»
episcopi.» MOLAN. : «Eodem die, feslivilas omnium aposlo-
REG. SUEC. sig. num. 428: «Ipso die, divisio lorum, hoc est quando divisi sunt ab invicem. Eo-
aposlolorum ad proedicanduni. » dem die, sanclorum marlyrum Cyrici et Julitoe. Pa-
VATICAN, num. 5949 :'« Apud Tharsum melropo- pioe, sancti Felicis episcopi et marlyris. Anno Do-
lim, natale sanclorum marlyrum Cyrici et Julitia? minicoeIncarnationis DCCCXCIII, relalio corporis san-
matris ejus. » cli Vedasli a Bellovago ad proprium locum, post
FLORENTIN. : t Apud Anliochiam, Quirici el Ju- annos xn, menses ix, dies XXIV.» Tum minoribus
lilloe. .. Translalio sanclorum marlyrum Senatoris, typis : « Ipsa die, Hierosolyma ab exerciluChrislia-
Vialoris, Cassiodori et Dominatoe matris eorum. » norum capta est, anno milleno ducenlesimo minus
Luce aliqua hoecindigent. STROZZIAN. : Papioe, sancti uno; » vult dicere sicxcix, De Plechelmo, Deusdedit
Felicis episcopi et marlyris.» C et translatione Swilhuni, ul GREVEN. supra. Deni-
BURDEGALEN. : « Sancli Benedicii Andega,vensis que 1: « Answeri monacbi, cum suis in Ralilburg
die
episcopi. > Ponitur eliam hoc : «aDivisioCasiellano. lapidati. » Ëdiliones alioe post virtutis viri, i.n-
EDITIOLUBECO.-COL. incipil aposlolo- serunt aliis litteris : «lia ut ad ejus preces soepe
rum ad proedicandum verbum Dei per universùm urbs discrimine sit liberala. » In fine : de divisione
orbem. Quoe,ut Beda scribit, anno a passione Domini aposlolorum, ul supra. «Canluarioe, deposilio sancti
duodecimo facla esl. Pelrus Anliochiam venil, deinde Deusdedit, sexti archiepiscopi et confessoris. Civi-
Romam resedil, el ibidem crueifigilur. Paulus mun- lale Oudensele, nalale sancli Plechelmi episcopi. »
dum sua proedicalione illustravii et Romoedecolla- De Felice, ut supra. « Eodem die, sanctoe Regin-
lur. Andréas Achaioe crueifigilur. Jacobus Zebedei ewindoevirginis. Alrebali anno Dominicoe,> etc., ut
Hierosolymis decolialur. Joannes Epbcso in pace in priori. De Swinthuno, ut supra. Tum minoribus
morilur. Philippus in Phrygia lapidaïur et crueifigi- lypis : «Ipso die, Hierosolyma ab exercilu Christia-
lur. Jacobus Alphei fusie l'ull.oiiispei'imiair. Bartho- îiorum capta esl anno milleno cum ceniesimo minus
lonieus in lndia excoriatus decolalur. Thomas in uno : » ubi corrigit quod supra erraverat, scribens
alia lndia, quoe esl in fine niundi iransfigiiur. Simon milleno ducenlesimo, etc. i In Racezburg, Ansueri
et Thadeus inPersidaperiniuiUur. MaliheusinElhib- monachi, cum. suis.lapidati : de quibus Heluioldus
pia, coram aliari lancea perforaluiv Matthias in Ju- in hisloria Slavorum. »
XVII Kal. ' Die 16.
Apud Anliochiam Syrioe natalis beati Ëuslachii episcopi, et confessoris, sub Conslanlino principe, qui
ob caibolicam fidem Trajanopolim civitalem Thracioe pulsus exilio, ibidem requievit. In Oslia, passio
sancli Hilarii monachi, qui cum nollet sub perseculione Juliani sacrificare , fuslibus coesus, marlyrium
sumpsil."
NOTJE.
Sumilur texius ex: Praten., Herinien., Aniuerp.^J) Greven et Molan. Majore, Anluerp. el Max.-Lubec,
Mimerai., Belin.,
VARIANTESLECTIONES
De.Syiia eliam alibi diceiidum fuit; scribo cum Pulsanen., Rosweyd., Munerat. et Belin.recte in textu
Pralensi, Anluerp. el Max.-Lubec, Munerat., Belin., scribunt Conslan.ino principe, quidquid alii, quos
Molan. Si codices sibi non consienl," nëc uni- sequilur Romanum modernum, anlislilem noslrum
formis erii orthographia îiostra. Euslacliii legunl co- Constantii jussu relegalum véline utbabenl Antuerp.
dices îïoslri b,:imespost Roman, parvum et-Adônem, Max.-Lubec. el média?nota? reliqui, cum Greyeno et
Eustalhii làmcii legendum, dubium non est, ut in MblanoVqui duo legunl, Comtàncio imperalore, alii
Observaitôiiîbiis dicemus; Oplimoe nolie codices, ut Constancioprincipe. El ita facliim, ex Alhanasirnôn
sunl Praten., Herinien, Tofiiaeen., Aniuerp.-major, satis validé les'liinonibj Baroniusin Nolàtionibiis se
 265 MARTYROLOGIUfc— MENS. JUL, 266
evicisse, asserit; aliis-ex.his.tori.se série contrarinm Xexsilio requievit. Hostia legilur in multis, sed Praten.
evincentibus. Surit :qùi cum Notkero maie seribant et Herinien. recte cum texlu. In Belino est Hylariani :
inira Jànppotmy Sed alii melius cum textu. Tracioe in Munerat., Hylarii, in quo additur, el martyris,
in nonhuliSjet Traciem in Antuerp.-Majore, facile débite quidem, sed non ex auctoris mente.
corriguntur. Belin. sènsum mutât, dum ponit, ibidem
-, ;; :v r .. OBSERVATIONES.
Eohtem textui praîbùit Romanum parvum: Ado De Hitarino, paucis etiam laudatum Romanum
indë hàusit, alqiie .ex hbc scilicet in Nostrum deri- parvum : In Oslia Hilarini marlyris., Elogium in textu
yalus?èsl,"hbcsolo discrepans, siquidem discrepan- positum a Beda primitus concinnaiuin oporlet, si
tia appellari ea possit, quod qui in priorïbus, primo ejus genuinasunt, quoeinnostra anteiomum II Marlii
iocôpbhiiur Hilàrinûs,)n Usuardo secundum teneat. editione ei tribuuniur. Inde in Rabahum et A'donem
Çoeierum Euslac/it'um cbnstahtër legunt; ut supra transierit, ex hoc in Nostrum. Notkero, forlasse ad
innuèbarn, et.Rbnianum parvum, el Ado et codices Sancli noraen alludenti, paucula hoec inserere pia-
nqstrïtlsuârdini passihi omnes ; pro quo Eustathium cuit : Qui Sanctorum hilarissimas suscèptoretsuslen-
scribit Baronius, et recte, cum agàlur de celebër-i tator : quoe utrum exActis sanclorum Joannis et Pauli
rinjb illb' adversus Arium fidei defensore, in illius accepta sint, non vacat, nec opéra? prelium est hic
témporis bisloria notissiniq, sed nos lectionem inquirere. Quid si exemplum Galliçahi aliunde influai?
Usuardinam in texlu Iràdidïmus, in quo etiam osten- Hoc certain videtur, Hilarinum eiimdem et iii eadem.
dinmsConstântirio principe, pro Consianlio principe, positionë coilocatum, ab Hieronymianis apographis
melius referri, eliam contra ,apertissimam Adonis memorari, nempe : In civitate Éoslia, nobis• Ostta,
sentenliam. Vidësis Notationem Baronii, et quoe suo ut signant etiam martyrologi nuperrime ciiati, contra
tempore in Aclis disputabunlur. Major est difficultas, quam Florentinius Hilarinum legerit, nisi et ipse cum Romano
ùtrum Eusïdihius, vel Eustachius noster in Hierony- moderno censeat, Aretii agonem cdmple-
mianis 'recehsëàlur, sdciis aliis martyribùs cbnjun- visse, subinde Ostiam translatant, quse est Baronii
clus ; quod equidem pede in uno non âusim resol- satis fundata opinio, suo itidem loco éxamirianda.
vëre, xjuidquid conjectet Florentinius. Tutissimum Q Vide Adonem ad vu Augusli de Donato, et eodem
est. eam eliam quoestionem ad proprium locum elu- • die Florentinium de eodem sauclo. De socîo Cyricô
çidendam rémitlëre. Intérim dauius verba Romani vel Cyriacosola Hieronymiana meminere. Utcunque
parvi : Apud Anliochiam Syrioe, Eustachii episcopi. intérim exigat historica veritas, simplex étgehuinus
Caetera Adoniana sunt,.a Noslro et Notkero descripla. ' Usuardi nostri textus extra controversiam omnina
Norunt erudili toïam magni Euslalbii gestorum se- positus est. Sic Hilarinum célébrai Wandalbërtus :
riem, ex variis anliquis monumenlis ecclesiasiicis Cum décima Augustam(Augustum)prse signât (quae
' colligendam, cui a variis pridem allaboratiim est, Lsisnat)septima mensem,
inler quos Tillemonlius tomo VII a pag. 21 pleraque Hilarine, tuo, martyr, nitet opiimefesio.
documenta suggerit, nobis suo tempore usui futura.
.......... AUCTARIA.
TORNACEN. incipit i Bertini abbatis. Textus, qui illi duo defuneti episcopi fuisse, et per bealum Léo-
sequilur, purissiinus est. • nem papam et ejus socios resuscilati, [quiJjAquensem
'-' PULSANEN.;. in prima annuntiatione purus, secun- ecclesiam cum aliis episcopis dedicaverunt. »
dam plane omiltit. MATRIC.-CARTCS.-ULTRAJECT. : « Eustachii episcopi
ROSWEÏD.textui puro in fine subjungit : « Munulfl Antidchense civitalis. Hilarini monachi.» -
et Gundulli episcoporùm et confessorum/ Translatio VATICAN.,signatus num. 5949, in fine: i Bene-
sancti Bertini abbatis. » venli,natalis sancti Vilaliani episcopi et confessoris.»
ANTUERP.-MAX., LOVANIEN., ULTRAJÉGT., LEYDEN., In Romano hodierno sigrialur Capuse. r
ALBERG. el DANIC. textui piirb etiam anneetunt : « Ipso FLORENTIN. : « Romoe, sancti Leonis papoe V.... >
diein Trajeclo super Mosam, sanctorum Mondolphi, Ita hic lego, licet aliunde nulla sacri culius argu-
et Goridolu episcoporùm. » Duo ultimi sic efformant menta reperiam. Puto Leonèm IV indicari, de quo
nomina : Monolfi, vel Monolphi, 'et Gundolfi, vel infra. Sequilur in iisdem codicibus : « Canoiiizatio
Gundotphi. '•-'' C beali Fràncisci, a Gregorio papa celebrata, anno
CEMTULEN. : « Antiochioe,sancti Eustachii episcopi, Domini MCCXXVIH, ponlilicatus suianno secundo, t
- In CODICE monasterii MOMTISSANCTI : « Dedicatio
qui ob caibolicam {idem pulsus exsilio, ibidem quie-
vil. In Hostia, sancti Hilarini monachi et marlyris basilicoebeati prolomarlyris Stephani, in hoc sancto
sub Juliano apostala. » monte sancli Romarici. »
.BRUXELLEN.in textu salis purus, adjicit : « Apud EDITIOLUBECO-COL. incipit: < Romoe, natale beati
Trajectam supra; Mosam, depositio sanctorum con- Leonis IV papoe et confessoris. Qui sedit annos octo,
fessorum Monulphi et Gondulphi episcoporùm. Apud mênses très, dies sex. Hic oratiônibus et vigiliis ju-
Xanclas Brabantise, natale sanctoe Regnildis virginis '; giler intentas, sepulluseslin ecclesia sanctrPelri. »
et marlyris, bealoe Gudiloe noslra? patronoe sororis. Sequitur de Eustachio, pure. Tum : « In Oslia, pas-
Quoecomitatu unius servi et ancilloe contenta, san- sio sancti Hylarini monachi. Qui cum jussu Juliani
ctam civitatem Jérusalem et singula loca quoe Do- sacrilegi imperaloris, apud Tusciam civitatem Are-
minus Jliesus corporaliter perambulabat, peregre cio comprehensus, a Quadracio, judice cum bealb
visitavhvEtpostseplennium cum multis sanclorum Donato episcopo compellilur sacrificare, et cum rè-
reliquiis ad patriam rediens, apud Xanlas mansit, spuerent, Donatus incarceralur, Hilarinus vero fu-
donec ipsa, una cum Grimoaldo subdiacono et Gon- slibus caëdilur donec spirituhi redderet, cujus ossa
dulpho familiari ab Hunnis pro fide Christi, martyrii in Oslia lumulala reservanlur. In Trajëcto inferiori
palmam suscepit. Ipso die, elevalio sancti Bertini ^uper Mosam siluatam [silualo], sanctorum Moiiul-
abbatis. i r . phi et Giindulphi episcoporùm et confessorum.-Hi
• HAGEN0ïEN.,inprima purus, secundo loco refert : J[) nutu Dei, ut fertur, vi-vi de eorum sepulcris surre-
« Apud Cartbaginem, natale sanclorum marlyrum xerunt.et cum beato Leone 111papa ; templurn in
Catylini diaconi, Januarii, »,etc. De quibus nos die .Aquisgrano in honorem Dei genitficis virginis Maria?
proecedentURursus : i Alexandrioe, nalale sanctorum consecravêrunt. Quo facto Trajéctum ad eorum se-
marlyrum Philippi, » etc., etiam ut heri. Sequitur : pulcra .redierunt et ad pristinam dormitionem se
« InciyitateHostia^ passio sanctiHylarîani.monachi, > .mutuo colloëaveruni. In Coesareavsaiicibriim Paulini
elc.pure.. <jnTrajecto super Mosam,depositiosanctô- et Mamelis marlyrum. » De Mammete mulla hacdie
jum confessorum Numolfi et Gundolfi, qui dieunlur relert Notkerus : sed ab Usuardo ponitur XVHAùgu-
| F*:TROL<CXXIV, 9
 Ï6f USUARDI MÔNACttl - 2§É
sli. « Eodem die, sancli Marin! episcopi et niartyris." Â-rjs> sTtimrmHiôribus'typîs: i: Béait» èûdilsèsô'i'ôris.
Trévéris, beati Yâlejiimi'episcôpï et marlyris^ Jpsff; Qtiàecomifâlit uiiïus servi et ànçiHâ?çoniéinta, sâri-
die, trartslalio sancli Osihu'ndi episéopi et confesso- ctam èivkatem Hîëïusalém ei SinguîsTlbcà; quoe
ris. Item Bbriïinièa: secunda Julii, natale sancli Bô- Do'miûus;Jésus ëorporaliter pérambulaTit,; jjërégré"
Chavenlurse, seu sancti Eustachii episcopi Albanien- : visilavît i et'pbst''sep^nidiiùm'éuD^'nÏDlt1s;.Va'iicJÀrutf'
vsis et confessoris, ordinis Fratrum Minorum; » Teliquiisad pairiam rediens, apud ZanclbasBraban-
UGREVEN. : « Valeniini episcopi Treverensis èï mar- lioe mansit, donec ipsa una,cum GrJmQaldosubdia-
lyris. Marini'episcopi et marlyris. In'Coesàrea, san- e'ono;eï Gonduipho fà;Milja1ri,âb HÙnïs . pïb; bide.
ctorum Paulin! et Mammeiis iriSrtyrùm- Â'iytioèhise, Christi; niarljrii.p.alm'afn' acçtspivl»*Qûoeé'x BR^XEI,-;
'sancli Theodoli.1 Leonis;papa? IV, él confessoris, qui LËNSI,;ùt alibi ëtià'ni.fâctum' bsiehdïmiïs,' déseïîpla;
sedit annis ocCb: vit yàldësanclus, vi'giliîs et' ofa'tio- Videiîtarr ïh èdiiionibus aliiis,:sie?habel : <tr1àjêçïaï
nibus nvullum iniêiiliis, utpble qui ab infaiïlia i'nlér sancloruiiï confessorum jfefiùlpjiiV ï étÇy ïfl pïmri^
mbnaehbs sanctps."fuir ènutrlUis1.'.Anblholii episcopi' «'Trèvens, siïiïctl Valéritin!1e^ïsebpi eet"întrtj'rts'-'
et confessoris. Trajéctô supëriori' s'ùper Mbsam fin- Sanclrs, sancta? itaineldïs yir^uidVerrf
vium, sanclorum Môndlphïet GuhdùipWépi'seopo- ris beatoe Gudjlàs,'quoe'çiïni :ërl]iïif>(al<j^i;-'sùujSï'à.èQiiiéS
fum et confessorum : qubs feniiii dé sepulcris Siir- élGqridulpho fdmular'ï;. abLffiini's r^'Jfi^é;'ÇhruVff
rexisse et cuin Leone papa; 111,templu.m Aqui'sgraiii; pàhiram; mârlyriï açbepit.;p'ïé;&c^
in honoré' sancta? Dèi génilriçîs cônsëcrassè, eoque, hiei'onïariyriï Âihjeifoge'nis,.ei deçem ejùs! discibulp-
bflieib explëto, in prisUnahï se quielerii récépissé. ru in: Itenr èano'n.izalio;beati 'pa'ln^'^râ^cMi'.'Môhjâ.^
Trëverïs, Héliae virginis. Item.ltéjjnïldïs virginis et JJ sîerio Siiliiu, sâWctipatiis BeVlinl cbypW à béaiff1
mariyris. Translâlîô sancli 0snViiiii.liepiscopi et con- Folquino' trânsferlur et récbndivûï à'nnb' Dcbcx'ivJV'»
fessons:' Canoiifeàtiô' beali. Franciser confessoris. » Colitur Beriinti's y Sepiémbrié': « Ig.Hi;sp.a.niîsV.ïrmfe-!
MOLAN.:«Trajeciî,sanctorum confessorum'Mb- phus sanctoe criicïs, 'oh pfséçlarfrù. yiclrjriàiïi, quoe;
ecele- 1
nulpbietGohdulphî episboppruni Tungrensis' per symbolunVcrûëiSj'coiïiïà Mauxos habita" est.' >:
sioe.Tn SârictiS, sanctoeKâî'neldisivirginis êï màrly-
' "
miKai: ( H ' / Die 17
0 In Càrtagiiie, natalis sanclorum marlyrum Scillitanoruni, id est Sperati, NataU.Jèiihinv: Bertarïi', Fé-v
licis, Aquilini,Letalii,' Januarioe, Generosse, Bessioe, Donaloe et Sécundinoe, sub Satarflin'o!pr*fecto;«qui;
post: prirnam confessioaein in carcefem niîssi et in ligné corilïxl, d'elndë gladib decollaïi sùn't: ':''.'"
- NOTJE. - • .:,,-.:
Piiri'slint Praten., Herinien., Antuerp. et Max.-Lubec., Munerat., Greven, èl Molan. '-•'.;
-.-'-,.- ' - >
VARIANTES LECTIONES.
De Carthàgine, jam ferme ad nauseam dictum esl. C codicibus noslris, Munerat. legit, Narchali; Praten.
Qui Spilitanorum ;scribunt, ; :ul Mimerat. "et Greven, él;Mplan: jGythini,;,Hef{n[<ï!)ïBeatufii£'qni_etLelqli;
salis-maiiifesteerant, Nodus est in ëxpréssione no- Pralèn. et alii plerique, ic/acfj.-qiîprum priniitlyuni!
liiinum,' quoe qûoad aliquos ferme ùbique diversa est. Loetanjii esse; vix dubilo... Ifl: Januarii vel J.anyaiïoe
îlieronymiana bié proeleréo. Sic'habet Beda :7,n Çar- variant fere omnes, nos cum .^dune scripsimus;*
ïhagïne , Scilliiianorum, id est, Marcialis, Cithii, quod esl verqsimillimum. Antu.ejMax.-Lùfec...non
.yesturii,- Felicis, Aquilinii, Laçluntii, Januarii ,Ge- maie legunt, postprhnamÇhrhti,çonfes$ioiïem,,3X\\&
nerosi,_Yestoe:,Donatoe:elSecundo;:.Ubi-vides déesse legi -vêtant codices reliqui,, nullp excepto. ïn Gré-;
Speralum, in réliquis aniesignanum ; baud, dubie yen.o elMolano çorrupta est cons,iruçtiq,;_dum sic
am.anuensis oscitaiiilia,,cum in Rabano ;diserte proe- sciibunt.,- poU:prin^^MniiM%oi)^)itiigarceyf:,^%n
ponalur. In Aclis a Baronio relatis, hoc modo et ligno, etc. In textu çlara est etexpedïta.sy.11Iaxis;
.ordine recensentur : Speratus, Narzalis.Cillimus, Herinien, -simpliçiler,,i^«?nde decollfitisuni, omîssa
,Veturius,Eeli$, Atyllims, LelantiusyJanuaria., Ge- yoce3/fld7>..Siçisqpra;nêgléxi:dicéré..4e"esse in Mu-
iierosa,,:Vestinà, Donald el Secunda. In-aliis Aclis neralb nomen Behioe. Coeiera obsérvalu digna visa
discrimen est.perexiguum. Salis.palet, qua ratione sunt.;.,; '-'•:;: > „..:.','.--:;>; .:•'.•:.;'-.
ad unam n.ormanïhoec oninîa reducenda sint. Ex
' OBSERVATIONES.;-' ^ '-'" '-' - :
:r:";"-'.-,:- -;
Uluslris.:ab omni'oevb fuit SciUitanorum horum proihde:dë Mxtu ;Usuardihovero et gènùinDdubiïan-
.duodeciin marlyrum triumpliùs, à Kalendàrio;Car-" dum non sit. Mullum sudat Florentinius; ut iSw/iito-
thaginénsi et ab antiqiiis Martyrologis noslris certa- norum horum duodecim nomiiià coiièiliet cum Aciii
tii'n celebralus. Jam diximus, amanuensis vitio in] D Proconsulari!}ps,:quaî taiiqîiâm véuerandoe antique
-Beda déesse. Speratùm ; de coelero ipsum Juter et taiisverepreiiosum ihesauruin; protulit eminëntissU
A.doném, quorum priorem sequilur Rabanus, poste- mus Baronius tomo II :Ahnalium;, ad antiuin ccïr;
•riorem Noikerus a?que ac Nosler, nulla nisi soiorum _niïm. 2. Nec; diffileor,' HierbnymianOriim' cbdïciinï
àdiqiiorum nominum inflexibnis occurril discrepan- inler Africanos et Asiaiicos martyres «irifusionërh ;
-lia; quam, facillime restilui posse ex alterius ad al- teuebrâs Aclis Baronianis éffundere; non^àcifedissi-
térum collationé nullo negolio intelligis. Romanum pândas:; imo liée Acta aliâ;, a Theodôrico Rùînâkî
parvum non exprimit singula nomina, sic solum inler sinceraet selectà ediia à pag. 75 sàïis: éxplà-
scribens i.Garthagine, martyrum SciUitanorum, Spe? nare, quse Florenlinio scrupuliim ingéruht, Ai ënim
-f.ati,Narlhali, Cythini, Beturii, Felicis et aliommvil; constantissima MarlyrologorumâliôrùnvâncloWlàs';
ïËbrro seplem illos nominalim adjunxit Ado ex Aclis; " Actis illis conformior, salis evincit Scillitaiïb'SMnba
opinor, Vel forte ex Beda ; quod eo facilius credide- suos duodecim numéro fuisse v'et simuL ÇarlTiagine
rimvcum lolum ejtfs elogiuni adoptei,adjecla:in fine passes, quidquidmolestioecrearépos'silmbàtctt-Bq»
translatione,.suis hisce verbis : Hbrum reliquioe, minum et adscriptorumi dïerum ,iab àmânu:èïisfl»ns
ewm ossibils beali Gypriàni et çapile sancli Panlaleo- corruptorumv diversitas. At nos hic nffijî ofii$tjïï&i&
'ms marlyris, ex Africa in Gallias iranslatoe, veneraritur determinamus^ satifr isitoifficullatés •inHicâsit^ $$
iLugduni in basilica bealissimi Joannis Baptislce. Sed loco :
^xigeridasï A^îtâ*nbstra IiJljélHgb's itf ;Quibus
.banc periocham Noster, forte dedila opéra, omisiti discutienda recurrêt âfe contrb^#s1ai^Iri eliam
-relitfua ouutia Adoniana ad verbuin descfibéiis | ut tahgit Ruiiîârtîus ^è fe^qnlarum Û?ÉilaHb"ift(/itSsi#
 209 MARTYROLOGIUMij-r-MENS. JUL. 270,
tyrum omnium , an. aliquorum, Romant, an Lugdu;-:A faeiunl Wandalberti yersieuli, SciUitanorum marty-
num, el inde Compendium, adregium;saçellnmfaclaj:' riim fesliviiatem nitide éxprinieuies :
de qua etiam agit Tilleinonlius , boi'iim jiiarlyrunf .,..,.. SedecimamvotisCarthagospeclat opimis,
passionem Gallice describens lomo Ul, a pag. 131. Martyriiplebem duodenmi laelafrequeulans.; '
Intérim ad duodenarii.numeri probationein. etiam Scillitanasimulcapili quospatria inisit.
'
;"'..' . ;.";. ..; ''. ;;;;; ÂUCTMIÀ. :V '.;.'..'..''. ;'-:
v. TOKNAÇEM.J quaniyis.raro auclipr;, jjam.unum.atque ' VATICAN, num. ,3949: « Romoe,_ natalis sancli
item âlterum in principiq addïlamënl,ûrn ïiabuit. Sic Âlexii. » Vel, Ù'I'BÉLI'S'.' «'Eodem' die, sancti Alexii
hodiêrnum léxtiim' incipil : Àiéxis'édfifessori^ In : confessoris. » Vidé iupra' codices mèdioe:notoe, etc.
reliquo textu purissimus est. FLORENTIN. : « Romoe, sancli Alexii... anno Domi-
ANTUERP.-MAJ. texlui puro superaddit : «Ipso dîè', ni ccçxcvin, viloequinquagesimo primo. Ilem, sanctoe
sancti Kenelmi régis et marlyris. s -? 'Màrinaé' virginis.' » LdngioreTndèveatbistoriamitéxit
PULSANEN. hue relulil eam textus partem,qua..die T, • '-GBEVEN., quoe eliam aliis tribùitur.
proeeedenli caruit ; neinpe : « ln.Hoslia, paferb; s'aiï- .ËDiffb LUBECO-COL. incipit : i Commemoralio
çt! Ëyiàrîni'monâëlii.:"Qû"ïèuni nollel,: etc.; *»'Sequïtur rêiiquiarum sancli: patris Sëverinr- arehiëpiscoiii
tbtasiexfus ho'dië'rn'usyriiirus. : \'r . Cblôiiiénsis Agrippinoe,;Confessoris , multarum;vir.-
JSosw'ÉTÎD. posi1 :ièxtuïii purum subjicil : «'Eodëiri; tiilum'virî éimiracolorum egregiï.Romoe, via Laiiha,
dië in Bniaiinîd, saricii Kènelin'îmarlyriS; Itenï ha-: natale bealiÀlexii,etcv»;ul sex codd. supra. Sequilur
taie sanctoe Maïcellinse virginis; sorbi-is sancti Aw-î téxlùs salis purus. -In fine.: « lnAhglià , dépbskio"
brosii episcopi. Ilem depositio sancli Theodosii epi- sàii'ciî Kenelmi r^egis Mercibrum; et riiartyris.. Meilio-
scopi et conlessoris. > _.,.-;...(;>. •lanpj-.sanctoe Marcellinoevirginis. In Dacia, sanctoe
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT.., LEXDEN, ,LoyÀsiÈN., 11Flbreiïtîoe virginis. »
XÎBÉftS.,;;DANfe,pfiifip jôèq sic.ha'bè'i't' ; * Ro'fiià? 1 , GREVEN ,' ità Âïiglia., Kênelfnï regïs'iréKcio'rum
yîà; ÈàïmW; nMa'fë;sancti ".Aiexïï. confessoris. Qui et"marïyri's,. ptierî septem aiinoriim: Qùëm ciim p'â'-'
fà^nïïàïiViu^fïterèlictïé'^ paujoyérém^^i*-:'ter Kénulplïus moriéns',' sororis fidéîvcénimisisséf
paître',"'•jj.ô'riti.ofp'. 1
lipë pWrëgrmariïsffiquandihtfgëns ^ïlâiri, tandem ad- àlehdum, illâ,; regnandi cupiditaie", puefuiii'bbtruii-
dénijm' ^'ièçs;'^.iértfaiTVv:.ftr'eàîu'(Siï tbïo teinpore çari'fécit; fertarqtië'pûerùm' iri*ijjsà horà'h'ymnurir'
Vit* saoels'ûî)(>pècïë.iïtiiit fi'èrè^rini;. Cujûs' açtà et •àngelicûiiî.,. te D'èumlàuda'mus i'nch'oasse , lutfcque
gesta"; çâTtat iiï ïpsiusî i&aiïu )ip.si,w»itu'mrépèrla ,- përcussùm,; cùiii';dicèïeï :' Tetndrïurùm bâiididatus,
ôninjbù^p^Tefeçlt, ;>;S^Utït ]^xtfts prurùl|;;;
' ÇÉSfuÊÊN,': « lu Carlhagiiiè; e;tc Statim' veitf RoHi'a?'.siiper àltare: beàti Pétri'
s^ciârùinWàrlyrùih'' rilémbraiià (cqiqmba' candîdà' defereirte) suberne
Scillilaiiqruni,;id es t ,cSperiui ; Màrcnalr, Gitliihï/ ét'nëéem' sahefi marlyris et lbcuni sèpullùroe'
délâpsa
BëlTu'ii^.Fèlïcis',A-Cjuilh/i,Lactàlii1,;Jairuarrâc; G'gne-: prodidit;. In Hungaria, in eCciësia'Nitrïensi/ éaricto-
ro/s'sê',.Bàssioe; D'ôttaïa?et' SéÉùruïaèysiib S'atufiiino1 rùm Àndresècf Bohedicti martyrunï. Thëoqbsii epi-
pfoefêctb'dfèôllatorurh1.^ÉAlisiëiëia;
' ' sahëïï' Tïtèbdû- scopi el épnfésSbris^ Evbdii episcopi et conlësSpjis'.
Si!ëonfessbfisV> ; "\ ;;; !, ; \ Fredegandï epi&ppfét confessoris. Roinoe.iyiâE'at'ïnâ,
de
'BRÙxÉLtÉNi AlêïioV prihW lbcb; siiprà. ut Tum sancli Alëxiï'.cbiiïèssWriS.Qui p^ire..ïéciîpfâïssïiiiiôi''
:
textiife ïnilîb'è âu'teiïï «Ipso' die, s'aiiçïf Fredègundi- genilus,,.spbnSSin"sorirtus est nbbiUssî'niani. Pidèi
èéhfëstôris.', Jtém léneliïii:[lMeïim]\r'ègfé.' ' «'Vide ' tamen .flâïhbïa succénsi'B!,:omnibus relïèïïs,' vitam
mïrâ^dïsijnctitfs. ;'.;..,' ! '.",'-, . paùpeitimâ'nï, përegre^ aiiq'uailiia.iù';àgens ,. fanfëm
/lÎA'GEkpfe.' iij t^Htu âàxis p'ùïii's,' lroeç ûVA!ëxio; rëve^iis;,;;iiï;âbiiïb; .patérn'a' ùsque'aid;rflnciti.;yu1à|y
stibnéèiît : ''.»:Rôinsç'via' Làtiiia', deposilio' sancli G'iiicbgniiûs. pèriiiaïïsit. i|ledi'()ia^r;'^iÂjéi%,ft^r^Ëë:'
AUexiïconfësMisi^Qûl; AÙéirus ffihusMi BufemiaT virginis,;favoris B.ëàti'Ambrosii;/epiièppï, Irrïîabial,'
ni,' prifhï^ip/miç^bïïèîfoiîacfi: 5ini^ëjràtqrdm Ârca- irânslâlib saïrëloelFlo'rèntioeviïgini^
dïî et fionorriV QûîrÊ^femiamis dédit Mïeiiof Mari- Hilâriî episcopi'.'Ilëm'.slecù^tlara"';ÇâiMô^âÛi'"-^andljâ'-'
nainèpbns'amdéiïbpërM sâii^qiiieorïàhi.
1 Sed; ille rum, hic, saiictoe'Màriiisèvrirgiiiis";^ QjïoeriMtàto'hiâ'-
sponsani' sulni éaste Viverè mô'n'uil,. et sic_ illam et bitu . mdnà'âefiii'm virbrum ingreséa , Ôë criuïiiie
ôiùWiaqîïoe habiiit pïôptéï. Dèuiii télîqûit, pauca fornïca'ti'b'nisfalsb.accusata', .pâVièntissimetiilii, pcé-
sècum' féreiicjb, ^uoeinbxjpaTiperibus Iràdidït. Per- nileiiliaibqùë egit1 â'c si rëa"criiiïiViisfuïssëf;; Cujus
gens ërgo Allëxius' Labiîiçiam; xvit àttnos apud éè- sacrum corpus;anno Domini KCX.III Yeneiiàs' trâii'sla-
clesiimi.b'ëâioevirginis,"h'dihiU.iiiie-^'}^et;<çuuïpâu^' tuin, "debild éuin honore sërVàtui:. Item-cbjbmémp-.
p'éfibù's ïllë yixii. Post" hoec!à:Domino àïliùônétur,•• ratio rêiiquiarum sancli SévèriÏÏi AgrippihëlisisColb-
ût Rohiam rêdèat : quod: èï feciï. Qa'èni' pât'efejus; nïoe archiepiscopi, magna? sànciilatis viri. .Apud
quasi pàiVpér^nialium, pro Saline filiï;;sùî in dbmunï Àquisgranum, dëdïcaiio basilicoein hôiio^èbi glorïï>-
sùani i'ecëpifèi viclum siî>ï. mihi'slravit, ignbràps sissiiiioeDei genilricis Maria?,per LëoiïémPâ^ain Ilit,
quod fïliusjuus fuerit : ubi xvir aiinîs' nïaiïéns m'ul- proeseiitibusëpiscopïs ccçtxv, aïiisquèPâtriBlis quam- '
fis iïr|uïiaï a servisi'pairis su! sûstinuii patienter et plurimis. Quoelicet in festo Epiphànisè"jaçtà' fuerit',;
libfeniér. Tandem sehtiens. sibi niprtem iminïiiere, hic tanién fëstivius' recbliiùr'."">;
vilain suâin iiV.éarlâscripsit manu s^a , et illain in
niànu sûâ |èiiens ôbiil, în'ùllîs'clarefis posteà riiifa- de .;MOLAN. Addit éxAdone Irarjsialibném ^^9Ïïani«V-
culîs. In.AÎigliay^ançti liorielin.i [Kenelmi] pueri'ré- ] qua suprà.. « Eodem die, sancli Alexii-coiifessprisyî
gii; iiinpçéiiterocçVsL.llem Marceîïiiioevirginis,; sb- 'qui post vilain gloriosam atque laadabilem ,fsepùP
» Non.ëst lus est Romoe in monasterio; sancti Bonifaçii.papse. -
fbris; be^lî',!^nrôsnv~ép!sçopi''ÀuddUnï. Cànônizaiio beaijssiini palris. nosij'i Françjsci.' In.
duiiînitfquiWUégendu'm'sitMediolani. ,";'..'... Mediolano, sancia? Marcelliuoe yirginis.. Ipso- dieyr
ApjjiciNCT. in fine: «.Eodem 'die., trànsitûs sàricli
iflèiiS èbiifèsstiris. > \'; .. • sancti Enodii episcopi el confessoris. Eodem;.dïe,
dedicaiiosaiicioe'Mari'oeAquisgr-àni,Ipso die, Frede-r
^VIGTQRIN.etREG. SiiEc. sîgn..,nuiià.. 130.. « Eodem
'
et g-undi confessoris, JïDein minori cbaraçtere: :•: Quï;
die, transilus sancli Âlëxir coiïfessoris Marinoe cuinsancio Furseo venii ex ilybernia.et quiescil in
\irginis. »' fiieeres, liaiic- conjunciiqnem indicai'e, moriaislerio Dominaruni super-, Sâmbriam fluviiiin,.
Marinai» ilïaui pro Àlêxiï fconjûiîgé acc'ipi. Sed vidé non longe a Namurco.in Àuglia,;Kenelmi, etc., » ut
ÇsBÉyrEN'. infra. -.:'.x L,,\ . GREVEN:usque ad oblritncarifeeii. Ëdiliones alioe, de.
i/#A.:TMCl-GiAîiTus.-ULTRAîECT. il;Aléxii confessoris; iranslaiiqnë:SciUitanorum et Alexio, ut supra.vïu.m :
e3àmil/Rom^:;:ïÉperatiretsb'cibrum ejûs ijw'lyrumi c Ticini, sancli Enpdji episcopi.et confessoris, Me-:
undeoiiii;,. qui-dicaiilur , Scillitanoruni. Marcelliiioe. diolaniv deposilio' -sanetoe virginis .Marcelïiu.oei In
virginis serons sancli Ambrosii. » Anglia, sancti Kenelmi pueri, regisîMérciorumj eV
«271 USUARDI MONACHI 27Î
marlyris. In monaslerio Argentan, ipso die, sancli A gio universali eum collocat in Dôme, potius Deurne,
Fredegandi confessoris. » Caslellanus in Martyrolo- prope Antuerpiam.
XV Kal. : , , , Die 18.
Apud Cartaginem, sanctoe Guddenes marlyris, qua?jussu Ruiini proconsulis, ob Christi confessionem,
qualer diversis tempor'ibus equulei extensione vexala, et ungularum horrenda laceratione cruciala, carceris
eliam squalore diutissime affhcta, novissime gladio coesa est. Civitate Dorostoro, sancti Emiliani. [Addit
Bouillart., cursivo charactere : In pago Castrense, deposilio S. Arnulfi, marlyris et episcopi.]
NOT/E.
Soli ex omni parte puri sunt Pulsanensis et Molanus.
VARIANTES LECTIONES.
Lego Gudenes cum Romano parvo, Adone et codi- codicibus, solum tribuit titulum marlyris, forte quod
ciitus noslris melioris notoe.In Anluerp.-Majore maie Usuardus de virginilalis laureola dubilaverit. Solus
habetui' Guildene. Rosweyd. posuit Gundenes; Mu- Molanus recte scripsit JEmilii, ex sua, opinor, cor-
nerat. Gaudenes. Romanum parvum binis eam sertis rectione , nam reliqui codices omnes simpliciler le-
ornavit, virginis , marlyris. Ado scripsit virginis, gunt, ut est in texlu.
quod et posuit Molanus. At Pulsanen. cum coeteris
OBSERVATIONES.
Romanum parvum hac die Adoni ejusque sequa- B attexens. Reliqui aut diversa pbrasi uluntur, ex
cibus ita materiam subministravit : Carthagine, quo manifeslissime patet negotium adjectitium, aut
sanctoeGuddenes virginis , martyris ; quoe nec apud ex Pratensi, vel id genus manuscriplo aliquô sua
Hieronymum hodie, nec apud Bedam nota est. Ado ipsi accepere, atque adeo fontesuo puriora non pro-
et martyrii tempus et mortis genus exsequitur, ex ferunt. Porro codices nostri alii cum Pulsanensi et
quo solam poslremam parlem Noster adscivit. De Molano optime conveniunt, essentqué puri, nisi in
bac annunliatione salis plana sunt omnia; nisi quis Arnulfo Metensi, aut alio excédèrent. Notavit pri-
cum Tilleinonlio tomo III, pag. 125, Gaudentum vel dem Baronius ad banc diem , qua Metensem Ro-
Gaudentium Hiéronymianorum, signatum in Africa mano insérait, ab Usuardo, ut diximus xvi Augusti
xxvi Junii, pro hac Guddene, seu Gudenne, seu. Gu- collocatum; notavit, inquam, nonnullâm inler Ar-
dente, accipi posse existimet; eoque adducat Augti- nulfos confusionem occurrere; quod miruin, fleri
stinî sernionem 294, nova? edit., habitum in nafali potuisse inler Metensemet Suessionensem,'lot soecu-
martyris\ Gaùdenlis xxvn Junii, de quo etiam memi- îis disjunctos. Verosimilius est confusos fuisse et
nit Ruinàriius inler selecla, pag. 197. Est autem confundi a modernïs Arnulfum Aquilinensem seu
plane verosimile, quod loco çitalo conjicit idem Til- Avellinensem, de quo hic disputamus, cum allero
lemontius, nempe Aclaaliqua sincera oliin exsti- Arnulfo Mussipontano seu Mussiponlum translata,
tisse, ex quibus Ado encomium suum desumpserit, ' quorum fortasse etiam Acta, qboe et varia et satis
notis consulàribiis. :tàm expresse dislirictum ; quoe miranda circumferuntur, facile cominista fuerint, et
iitinam aliquando in lucem produçantur ! Èmilianus, alterius ,alteri ascripta ; de quo hic .nihil : vacat
vel potius Mniilianus, non aliunde' quam ex Hiero- Q discernere : nodos langimus, in opère înagno sol-
nymianis'acceptas yideri pôtest, avulsus a pluribus vendos. Ad proesens Beda qùod aliinet, prôbléma ësse pos-
spciis;"quod Usuardum soepius facere solitum, alibi sit, quem Arnuifam indicâre voluerit, dum iia
satis sùperque oslendimus. Videantur ànndtala Ba- hac die scripsit : Nalale sancli Arnulfi confessoris.
ronii, et quse de insigni martyre ex ahtiquis collëgit Ad quoe Florus ibi : Cujus vita maximoeexstilit san-
Tillemoniius tomo VII, pag. 354 et 355. Et eatenus ctilatis. Metensem hic appellari non videtur proba-
quidem concinùht codices nostri prope omnes; unde bile, cum Arnulfi illiùs digniiàtem. Beda haud dubie
indubilatà rcdditûr Usùardï leclio, proul a nobis non ignoraverit. Non diffilebr tamen eliani epis'copos
tradila'est. a Beda, solo quandoque confessons tilulo decorari,
Nunc advertendum, signari hac die in Adone, Ra- ut videre est xxvm Maii de sancto Germano, vm Ju-
bano et Nblkerb Arnulfum Melensem episcopum, a nii de sancto Medàrdo, elc. Jam vero conj"essorent
Rabàno cuni longo,"ab Adone cum brevi elogio, simpliciler dici, Aquitinensi nostro non magis qua-
quod Usuardiis distulit ad xvi Augusti,cerlum ipsissima drare contendes.' At certe quidquid hic a Beda et
illuc Adonis verba referais, utproinde sit Floro asseritur, de eo proedicari nihil magnbpere
codices omnes qui de Melensî Arnulfo hodie agunt, vetat, resci.ssis et martyris et episcopi titulis, qui,
in hac parte nullo modo esse Usuardinos. Singulo- an mérita ipsi Iribuantur, ut minimum saltem incer-
rum verba in auclariis dabimus. Non ilà pervium lum est. Nisi magis placeal Arnulforum dïstinc(io,
est discernere utruni Usuardus martyrplogio suo non sic ut Gastrensis vel A(]f«i7jne»sis iibster a latroniBus
ascripserit Arnulfum episcopum el marlyrem, cujus coesus, pro martyre habeatur, alius.vel alii, solo
diserte meminere Praten., Herinien., Tornacen., up. confessons litulo gaudeant, unde orlasit tanta sa-
Aiiluerp.-Maj., Munerat. et Greven. codices, alias crarum rêiiquiarum sub eodém nominemultiplicatio,
notoe pptlmoe. Et:vincerent quidem hi codices, nisi qua? eliam ex diversis posilionibus, seu locorum no-
ea obslarent, quibus eos deserere cogimtir; exisli- minibus, accrescere poluit. Sed hoec itérum Àctis
mantes Arnulfum^illum, nec satis proprie marlyrem, reservanda sunt.
nec ullo modo episcopum, ab ipso Usuardo posilum Hue etiam spectare possent celeberrimi fratresxn
non fuisse, sed ab aliis superaddilum. Atque ut a Tiburtini, aliis plane nominibus ab Hieronymianis'
Pralensi in'cipiain, monuit me in soepeadducla epi- et Notkero bac die signati, quam nos XXHJunii retu-
stola clar. Caslellanus, aniiuntiationem illam, in pa- lerimus. Verum cum hoec ad Usuardum hoc loco
go Castrinse, sancti Arnulfi martyris et episcopi, ad nihil faciant, frustra iis componendis hic immora-
primigehium texlum minime pertinere, ulpoie re- remnr ; proelerquam quod salis et abunde ad proe-
cenliori charactere-codici illi plane assutam. Quoe diclam diem de ea controversia aclum censeamus,
Heriniensis habet de episcopalu Turonensi (ut inter plura in Actis dicluri. Wandalberti versiculos,;supra
auctaria refeî'am)ïcpinmentitia passim censenlur ; indicalos v vide apud': Molanum.. Reliqua ad hosce
isque proeterea solus ex sensu suo loquitur, Rémen- martyres perlinenlia, in Auctariis reperieiitur,
sis provincioeproprium.; ni fallor, texlui UsuardinG --'-' r--.-5..-.->.:;^•\l
573 MARTYROLOGIUM.— MENS. JUL. 274
AUCTARIA.
PRATEN.Jam verba dedimus, ubi pro Caslrensi, A valorem. Arnulphi episcopi Turonensis , martyris.
notabis Castrinse, el proeter morem, marlyris et epi- Gudenes, quoe multa sustinuit. »
scopi. . CODEXBIGOTIAN. terlius, sub nota D, 9 : i Item,
HERINIEN. alia plane phrasi utitur : i Ipsa die, in sancti Clari marlyris. » Quoealia manu adjecla sunt.
silva, quoe Equilina dicitur, feslivilas beati Arnulfi Colitur hic hodie Parisiis, sed alibi die natali pro-
ponlificis Turonensis et martyris, qui conlemporalis prio, iv Novembris.
et discipUlusfuisse noscilur beali Remigii. » Silva . REG. SUEC.sign. num. 130 : i Ipso hodie, sancli
illa, quoedicitur Aquilina,vccatur gallice Yveline. Veterini confessoris. »
Vide Casiellanum. , In VATICAN.,num. 5949, deest JEmiliani. Adjici-
TORNACEN. incipit : t Brunonis [alias Bruni] epi- lur Symphorosa cum vu filiis. « Item sancli Arnulfi
scopi et confessoris. In pago Castrinse, sancli Ar- Melensis, > ut supra.
nulfi episcopi et marlyris. i Sequitur annunliatio . FLORENTIN. : « In Tuscia, sancti Rapbili archiepi-
prima , deest altéra de jEmiliano. scopi Ravennensis. Beali Roberli confessoris de
ANTUERP^-MAJ. texlui puro adjungit : i Eodem Salle, ordinis Ccelestinorum. >
die, sancti Ernulfi marlyris. » Ubi adverte diversum CODEXMONTISSANCTI: t Translalio sancti Ar-
ab aliis loquendi modum. nulfi Metensis episcopi, qui sanctitale viloe et mira-
ANTUERP. et MAX.-LUBEC et UGHELLIAN., in fine culorum gratia, » etc.
post texlum purum : i Apud civitatem Metensium, EDITIOLUBECO-COL. incipit : « In Hoya, terrilorio
sancti Arnulfi episcopi, qui sanctitale et miraculorum Leodiensi, iranslalio sanctoeOdilioevirginis et mar-
gratia illustris, herémiticam vitam diligens,' bealo B tyris de civitate Colonia, ex nobili illa socielate un-
fine quievit.» Quoeverba, ex Adone accepta inve- decim milium virginuni. Apud Tyburtinam urbem
nies xvi Augusti. Italioe, sanctoe Symphorosa;, > etc. Sequilur de Gud-
MUNERAT. eliam in fine, sed divérsa rursus phrasi : dene, pure. Tum : A Apud Silvam Aqnilinam, sancli
i Eodèm die; natalis sancli Arnulfi episcopi et mar- Arnulfi episcopi Thùronensis et martyris. Civitate
tyris. » Vide superius obseryationes. Melis, sancti Arnulfi-episcopi et confessoris. Qui san-
GREVEN.proxime PRATENSIaccedit : i In pago ctitate, etc. Civiiate Dorosloro, sancli Emiliani
Caslrensi, sancti Arnulfi episcopi et marlyris. » confessoris. Trajeclo inferiori, passio beali Frederici
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT., LEÏDEN.,LOVANIEN., episcopi et marlyris. In territorio Juliacensi, villa
referuni texlum purum, _cuisubnectunt : « Civitatem Arnswilre, nalale beali Arnoldi cilharedi Karoli'
Metensium, sancti Arnulfi .episcopi, qui sancti- magni et confessoris. -
Eodem die, sanctoe Eadburgoe
tale, » etc., ut supra ex Adone. In fine : i Eodem virginis. »
die, sancli Frederici Trajectensis episcopi et mar- BELIN.incipit a Symphorosa, etc. Tum de Arnulfo
tyris. > ' Metensi. Post de jÊmiliano. Dein :« Eodem die,
• ALBERGEN. el DANIC.primo loco ponunt : i Apud sancti Aquilini episcopi. Ipso die, sancti Materai
Tiburlinam urbem Iialioe, natale sancta? Simpho- episcopi et confessoris. Apud Cartaginem, ' sanctoe
rosoe cum vu filiis, » etc., ut videsis xxvii Junii. Gaudenis marlyris. » •
Sequilur textus, el in fine, de Arnulfo Metensium GREVEN. : « Eugenii. papoe II et marlyris. Qui a
episcôpo, ul supra.' laicis Romanis excoecatus et occisus, sepullus est
CENTULEN. : i In Francia, Castro Crispeio, natale r apud sanclum Pelrum.Iu Trajeclo inferiori, sancti
beati fArnulfi, Turonicoe sedis episcopi, quem tra- Frederici episcopi et marlyris. Qui cum zélo justitioe
duntdiscipulum fuisse beati Remigii Remensium illicitas nuptias Ludovici imperaloris ârgueret, alte-
ponlificis; a quo scilicet remeans, ab impiis perem- ram experlus Herodiàden, marlyrio coronatur. »
ptus est. » Vide citatum Casiellanum. i Ipso die, Vide quoe diximus in BRUXELLEN. I Answeri marly-
oetava sancli patris Benedicti abbatis. » ris et sociorum ejus. Clari martyris. Aquilini epi-
BRUXELLEN. principio anticipât festum Jusloe et scopi. Materni episcopi et eonfessoris. Melis, trans-
Riifinoe, de quibus vide die sequenli. Sequitur de lata sancli Arnulfi episcopi et confessoris. In ter-
Guddene et ^Emiliano satis pure. Tum : i Apud rilorio Juliacensi, pago Arnswilre, nalale beali
silvam Aqnilinam, sancti Arnulfi episcopi et marly- Arnoldi, cilharedi Karoli magni et confessoris! multoe
ris. Apud Trajectum inferius, natale sancli Frederici erga pauperes pietatis wi. Secundum aliquos hic
episcopi et martyris. Qui mandata imperatricis Simphorosoe cum filiis suis, de quibus supra v Kal.
(potius ab incestuosis insulanis Walacrensibus) pro Julii. In Hoja, territorio Lodiensi, iranslalio sanctoe
justilia legis divinoe;occisus est ; multis clarus mira- Odilioe virginis et marlyris, ex socielate xi milium
culis; Remis, translalib sancti Nycasii episcopi et virginum. Ebdém die , sanctoe Eadburgoe virgi-
marlyris. » : nis. ».
HAGENOÏEN. hue feferl Esdrâm prophetam, de quo MOLAN. : « Apud Tyburlum civitatem Italioe, etc.
nos supra xm Julii, cui elogium. more suo ex sacris Apud civitatem Metensium, etc. Eodem die, sancli
miginis ; conceptum ascrihit. Sequilur totas textus. Aquilini episcopi. Mediolano, sancli Matèrni epi-
Deinde :; « In civitate Metensi , deposilio sancli n scopi et confessoris. » • Deinde ex Adone vel ejus
Arnulfi ejusdem civitalis episcopi, > cum longiori elo-.-" apud'Rosweydum appendice. « Brixioe, deposilio S.
gio, quod in ipsis Aclis legi mavelim. Tum : « In Philastrii ipsius civitalis episcopi. Qui cum fuisset
pago. Caslrensi, sancli Arnolfi episcopi et marlyris. presbyter ordinalus, duclus amore Dei, relictis
Apud .Trajectum , sancti Frederici episcopi et con- omnibus, universum pêne ambitum circuivil orbis,
fessoris. J Nescio cur et 'hic non oeque martyr ap- quatenus secutus vestigia Pauli apostoli, per singula
pelletur. . loca animas fraude diaboli deceptas,;, de sempilemo
AQUICINCT. in fine : i Caslello Crispiaco, sancli Suis proedicationibus liberavit intérim. Unde non
Arnulfi archiepiscopi et martyris. > Idem est, opinor, solum contra gentiles atque Judoeos, verum etiam
dequoCENTUL.: lOctavoe sancti Benedicti, abbatis. > contra omnes pêne hseresés et maxime contra Arria-
VICTORIN. : i Civitate Metensi, sancti Arnulfi epi- nam përfidiam, quoe tune nimium proevalèbat, fidei
scopi et confessoris. Ipso die, sancti Severini con- vigore pugnavit, et ob'hoc verbéribus castigatus,
fessons; Octavoesancti Benedicti abbalis. » sligmata Domini nostri Jesu Christi suo porlabatin
DAVERONEN. : i In pago Caslrensi, qui dicitur corpore. Nam et in Mediolariensi urbe, idoneus cu-
Sylva Aquilina, natalis beati Arnulphi episcopi et stos Dominici gregis fuit, et Auxentio Arriana? per-
martyris, ciim uxore sua Scariberga. » fidioeepiscôpo, priusquam beatus Ambrosius elige-
MATRIC.-CARTUS.-ULTRAJECT. : « Frederici episcopi relur, divina grâlia fultus, nimium repugnavit. Romoe
Trajectensis, marlyris. Requiescit ad sanclum Sa|- eliam non exiguo tempore demoralus, mullos e|
«275 USUARDI MONACHI ,' y, 276
publica et priva ta dispulalioiîe est in fide lucralus. À primi. In Norlmannia, sancti Clari monachi et
El quia valde hoerelicos impugnabat, voluil dé martyris, de cujus passione exstat sermo Nicolai de
eorum singulis seclis aiq.ue docirinis nefàn.dissiniis v\ Nise. > Hoecin: prima editione'. Alioetexlui proefi-
libru'm componere, r.quatenus singiilarum hoeresum gimt :« Apud Tiburlinam, » etc. In fine, de iEmi-
errorei patel'aclo; nullus ab eis saliem simplex in liano, addilur « marlyris. Et sancti marlyris ïlia-
ècclesia conslilutus comprehendi possit. De quo cy'nilii in Ahaslridè. » De Arnulfo'Metensi, ul supra.
bealus Augusiinus ita dixit : Philasler. Brjxiensis « Ipso die, sancli Matërni episcopi et confessoris in
episcopus, in prolixissimo libro, quem de hoeresibus Mèdiolano. » De .Arnulfo Caslrensi, habel ferme ut
çondidil, cenlum yigiuli. pclo hoereses arbitrales HERINIEN.De Fre'derico. Trajectensi, ul in priori
esl compulandas."Item Trajeeti, Frederici, ejusdem edilioné. « Brixioe, depositio sancti Philasirii, ipsius
loci episcopi et martyris. Qui innoceus a nocenlibiis civitalis episcopi, qui conlra omnes peiië hoeresës;
pro verilaie occisus est anie sanclum allare Dei, et maxime' contra Arrianim pérfidiànv, qnoe tum
posi Missoecelebrailonem ; sepultus eodem loco. In ; nimium proevalèbat, fidei vigore.pugnavit, et ob hoc
pago Caslrensi, sancli Arnulphi episcopi el marlyris verberibus casiigatus, sligmala Domini nostri Jesu
Turonensis, i> fiim minoribus lypis,- de ArnohJo' Christi suo por.lab.il in ebrpore. » DeBdilia Huiensi,
cyiharoedo, ut GREVEN.«Eodem die,: natalis. Jjéali; de Ariioldoicylharoedo, de. Theodorico Metensi epi-
fheodorici Metensis episcopi, consobrini Olhonis scôpo, et Glaro, ut supra. :.'•"
~ ~"
XIV liai. ^ , Die 49.
Natalis sancli Epafroe, qui a beato Paulo Colqssis prdinatus episcopus; clarus yirtatibus, ibjdem niarlyrii
palmam pro pyibus sihi eommendatis yirili agone pereepii. Apuo"Thebaidem, sanclipalrjs nostri Arsenii,
de quo in verbis séniorum refertur, quia propier redundaiionem laelirymarum tergendàm, sudarium sëmpër
in sinu, vel in manu habuerit. In Hispania, civitate Hispali, passip sanplarum Jusloe et Rufinoe/qu;oea proe-
side piogeniano comprëhensoe, primp equulei extensione et ungularum lanialione vexaloesunl, post car-*
cere, inedia et doloribus àfflictoe, tandem Jusla in carcere spiritum pxhalavit; Bufinse cer.yix confràçtain
.' " ' '
confessione.est. .'."' .'''''.."
•.' ", ' . .'.-''
:....."... ...>:;1:' NOTiE.-:.':..':,.''..'..",.:!;:'..•..''' :
' Consonant Pralèn:, Herinien., Antuerp.-Maj.,An- B Molan. Quibus
^cçeàmt.;Aittnerpij--Max^-Vltraject.f
''" '' "' * '"' '">"";"*
tuerp.-Max., Lub'ec.,' Munëràt/, 'Belin.,''Greven,' et Leydèfi.jÀlbergèn 'et':Dgri}ciis;
'; '•'"
:.':.-:'.. •':.:" VARIANTES LECTIONES. /':'/"': \..." ; ;
Épaphré, fecle fprrftant Pulsanen., Greven. et . confractq esl in confessione Domini. jBoec,jnquanr,
Molan. Se.quoï"in tex,tii reliques omnes. Colosis propria ,sunt Grevëiio ët'TW.dlanç', in".qpjbtijBjîSjcà!te-
habent aliqui, Herinien. €bl'6set}sis,melius coeleris, rijm desjcripsît. .Coelerum,'In Hispania,^eoi\\p,espmr
uli nos scripsirnus. Munerat, adjepit litulum mgr-ty- ries .ujiaftiïïiiter legunj, "m alterb nbniiihii'varianl.
ris. Beati Paulo, fliehanlam, servorum pro seniofupi, Herinien. legit : post carceréin, ïnéàia el dptgribus
lacriniariijn et Iqchyimarum, exalavit, etc., facile afllictoe; Antuerp.-Maj, post cgrcjrjslfitc. Major JIJU-
corrigi possmït. Belin.. ejt jjplan. cum médise'nota? ; nierus eiim Âpjuerp, et Max.-L,ube,Ci',pp]&l'egrcéris,
codiçibus, po.st sânc'tj-,pmiltanl palris no'siri, Ih?m ïneffià. et variis doloribus, At verb .phrâsis "Adbni
pro redii^dafiànem',,habent.puni Grevënq redun'dan- confbrmior est, quïfe i?x Pralen.éi let Slunë.rato jn
tiain,-vel tii Àntuèrp. ci Max.-Lubec. redundanciam ; texlu sumilur. Démuni -ilerinje.n,: p.pbit,"çervix can-
probaiiores codices Adbhem seculi sunt, et nos fracta in confessione Domini' psi. A.olu.ërp'.-M.ojor,.
eliam in textu. Belin. et codices receniiores quingue cei-L'ia;in confessione çonfractq est ; omnes quidem
a phrasi Bedseet Adonis recédunt, dumpro habitent, syntaxi .bona, sed ubi dé jOs.ijardi mb(j.tiloquèndi
legunl habuit: Greven. el Molan, singulà'res nonnuu- quoerllur,' isproeferendus vid.e.l.i.ij, ' qui Adonî prôxi-
quam sunt, ut supra soepius paluit, hic soli pro mus est, qualein" habel' Praten., Munerat., B.elin.,
Hispanja subslHmml Hispaniis. Item, post in carcere Anluerp. et Mâxl-Lubçc. cun) coeçêris, quos .ïèxlui
inedia ci tprtipnibus afllicitoe.D.emurn,Kufinoecervix praduoere niaiiiïnî.ùs. ;
OBSERVATIONES.
Quam magna bac die cpdicum nostrorum conso- (H Usuardo eliam iransçripta. Uberiprir-elpgipexornari
nanlia, lam clara totius lextiis ex Adone irànsfnsio. poterat Arsenins, ëx ipsoillo fonte, quem Viennensis.
Hierqnymiana ex inenle Florenlinii nihil habent, allingii. Al hoec-nobis reliclasuni, in AçJ.isfuskis
quod liuc speclet, quamvis lamen Hispaniensem dedupenda' ex Vitis Palruni, aliisque seri pior| bus
Juslum illic posiluni, pro Jusla accipi nihil magpb- Melaphraste sinccripi'ibus.quori.in),,varias har;ra-
pere inipediat, proeserlini cum Justa: diserte sori- . liones online disposuil.*Tillemôniins iomb: XIV, a'
pseril Cprbeien.se. Nam quod ab Notkero rem décidi pag, 67(1.Wandalfierlus soli Arsenio nielricuin elo-
pulat FJoreniiiiius, haud salis probaré .qufto, nisi gium aplavil : : . .,;
cum ipso eodem anciqre duos jusios hap ipsis.sima Arsenius^uarlpmdenamqueeremitaîVenustat.
dje in H.ispaniisrecense.ndos .ëxislimelj quoi! qujîni
sil yerosimile, suo loco juielliges- iniériin Rbipaniini , Deniqùe Justpj.et Jlufinoe:lauilalîp:, lipel hh.içjiide"
parfum- sic .boijie brevissime.: Hispali,: sanciprum noririihil cohtràcïà, toia-ek' Adonis"Verhis confiata
Jusloe et ilufinoe. Bèda Arsenium noiniiiaj, .et'post est. Educia,- .proçul dubio, ex auliqnior.jbus Apfe,"
e.iinvRabanus, iisdenioninino terminis, quiiuis Ado quorum'seleçiam mëduïlam extraxjsse ^iiLçluï Àlàk
u.lit..tir:En i.npdolaierçiili genesim. JEpnpKroeëlpgium ûonalus, iil habës.aJRidSurinm hociiiellMirupi ;ûi-;
ex .festiviiatibus aposlolorum: a JNpslro ail. v.érimm tem.'cùr,' .'a NoJtke.ro,lam '^delir'^4o)i!sli^^oré,'
iianssumplum est. Palet poiiorein pariëm.ex Pauli Epaphras prselérmissus s'il, pjusqùë jbcp'iubsiiMilji,
eiiislplis acceptam esse ; vèrùin undéAiloni consii- alii, non salis yindeqûaque cbgnjiiVné^uidem',?pyij
leril,EpapbiamGolossismarlyriipahnamvirili agone codices Hiërdnyinianos, quaiituinyis auçlbsV'A,i%\e
percepisse, faleor me necd'iim reperi.sse; nec id in- T, hoc lantoperë nbbjs lab.ôranduin'. non est, \i\jA,jcs-
yenil/TillenioiUhis lomo I, in V;itaPaul), ârli.culp supfadiclis cèrlîssima/tëxtas origol "' simpliciler ci;
44, a pag. 292. Sed hoec alterius. loci sunt." Arse- nianifesle patèseit. / ; !';
pjana jam di'xi et
Beda? Adpnjs esse communia, an
 17-5 MARTYROLÛGlUMj-- WmS. JUL. 278
AUGTARIA.
.^PBNAC^;jin'çipil;..i"Â^nrf'Tteb|iiàem, > etc; tum A- AOHICINCT. subjùngit in Une propriuni loci; hoc
de ^papli.î;a , J'esbisSb
' ',uir.pb;ique
- -èlogio. Coetera modo : « Aquicincii,:iraiislatio SanctoeSambaria? vii>
: ' -
punis.
" , '.•" 1 ginis el marlyris. » Sed hséefcuhla recenliori manu,,
RbswEVD.àugèfiif !n ' jfine,his verbis
* : y Lugduno, ut in apograpbo nptalur.
Rusiici presbyteri. » "";-: "•' - < • VICTORÎN. et REG. SUECI«,sub nota num. 150:-
PULSANEN., in Epaphra et Arsenio purus, silet de , < Mediolani, inventio sanclorum Gervasii el Prota-
duabus
' ullimis Jusla et Rnfina. sii. » Vide de his Usuardum xix Junii, el Acla eo
LOVANIENV, in <duâbusprimîs ' punis,
' -réscijidit
' elo- die, in quibus de :his fusius agitur,. .
! - :•'
gium Jtisïoeet fenfiha?. -MÀTuic.-CARTus.rULTRAJECT. :.« Jusioefit Rufina?.-
-CENTULEN., in prima -satis purus, sic pergit : Arsenii confessoris. et solitarii, duduin senatoris
i'E'odém'diel, sancli patrïs nostri .Arsenii, vlla el Romoe, Epaphra?episcopi Colossensis, discipuli beati
môribïis Ghrisïp Dbmini'për omhià dign'u'jn His- Pauli aposioli. »
paiiifs, civitate Hispali, sanclarum Jusloe et Rufina?, In VATICAN., num. 5949, deest Arsenii. Adjicilur,:
quse .a 'Diogèno proesiile ëbmprehenssè, gravi cru-' « Assumplio sancli Elioe prophéloe. »
ciatu'dilanialoesUnL > FLORENTIN, t t Apud Spoietum, passio sanclorum
BÉtixELLÈN. demie anticipât : '« ïn Judea, natale marlyrum Euticii, Brilii, Joannis, Teudilii, rlsaach,
beajii Joseph, qui ..cognomînatus est Juslus, et cum Laurenlii, Herculani et Parielalis. Quorum capità
beàlo Mâthià sub aposlolica sorte statu lus; quique Marliaiius lyrannus jussit.trtineari el inhumala cor-
pioeyicalionisofficioinserviens, mullamque prp fide pora eorum derelinqui. Sed quoedaminclila malrona
Christi'perséèiitioii.em «ustinéns, vénenuni ferlur g vidua, illa condidii in prsedio suo in coemilerio Pon-
bibfssë, ex qtib jiihïl triste perlulerit, sed victorioso tiano, non longe ab urbe proedieia, ut habelur in
fine in pace quievil. " Colosis, natale sancti Ephire, geslis sancli Proculi [in excuso est Pauli] episcopi et
Qui à beàlo Paulo Cblocehsibus ordinalus episco- marlyris. Nomina vero eorum sunl hoecEiilicins.....
pus, clarps yirlulibus, ibidem marlyrium pro ovibus Theudila... ïreveris, sanctoe Severoe virginis. >
sihi credilis, virili agonie percepit. Apud Tyburlinam EDITIOLUBECO-COL. incipit : « Colosis, sancti Epa- •
Ylalioe, natale sanctoe Symphorosa? ciuiKsepleni froe episcopi cl martyris, qui a bealo Paulo, » etc.
filiis. QUoesiispèigà crinîbus, et post alligat\saxo, Reliqua totius texius salis pura sunt. In fineaddjtur:
in fliiviiîm ^roeeipilala esl. Deinde filii per varia « Treveris, beali Mart-iniepiscopi el marlyris. tCon-
ibrnienja nvartyrizatj sunl omnes. 't Hoeceliam bac slanlinopolim-, sanctoe Darioevirginis. Lugduno Gal-
die nb^ salis apte Teferunlur. "Sequitur ; « Apud lioe, deposilio beati Rustici episcopi et,confessoris. »
Thebaidem, sancli patris Archenii." Qui ex insigni GREVEN. : « Treveris, beali Martini, primi ejusdem
sénâtpr'e,_in lieremo faclus est iiionachus. De quo orbis episcopi et martyris. Simmachipapoe. iLugduni
in yerbisséniôriim rëferiur, quia propter, » etc. In Gallioe, sàncii -Rusiici episcopi él confessoris. Item,
fine : V Apud Trajéclum inférius,: deposilio sancli sancti Jusli. Gtmstantinopoli, sancloeDarioe virginis.
Barnulphî episcopi et confessoris. » 'ïn GREVEN. vo- Item beatoe memorioe, Bernoldi episconi Trajecti in-
càlur « Bërnoldus. > férions et confessoris. »
HÀGENOYEN. In prima salis purus est. Deinde :' MOLAN. in prima edilioné jiulla habet Ancluaria.
i Ajuid Thebaidem,' deposilio sancli patris nostri In posteriori bus hoec pauca adjungit^s Treviris,
ATSéiiii,Jràiris sancti Enfemiani, pâtfis sancti Al- n beati Martini, decimi ejusdem urbis episcopi et mar-
\e\\\. Qui'quando in seculo «rat, imperialibus saliem tyi'is.Eodèm die, Symmaebipapoe. Diedecimanona,
vésiibùs eraï îiidutas, et nimis érai delicatus, et sancli patris Dii-, et sancloeMacrinoe,sororis magni
Thebdosio"imperatori eràt carissimùs, ila ul duos Basilii. » Nplandunii quod inhar.um edilionum texlu
ejus filîps de isacro fonte lev'arëi,, Etbic post con- litleris Ilalicis post « Jusloe et àliifinoequoe ,,» inser
versibnem erat abslinenilssmius, cl veslibusomnium rantur hoecverba ; « vendentes vasa ficiilia, » cilalo
vilissimus. Et ideb sicut Daniel' prbpîieia, spirilu ad inarginem officiosanctorum Hispanioe,Maldoj.iato
proplielioe claruit. De quo rëfertur in verbis sénio- etSiirio; ex quibus videlicét illa accepta sunl. In
rum, quia propter, » etc. In Justa et Rulina salis • priori signatur leclio 2 Burgensis ecclesioe.
purus. est.
XÏH kal. '.-..-'' -;..."""'.'.''''' Pie 2,0.
Natalis Jjeafi Joseph, ;qui cognominatus est Justus. Hic proedicationis et sanctitalis officio inserviens
muliamque ,pro fide Christi perseciiiionem a Jndoeis sùstinéns, vicloriosissimo fine in JÙAloeà quievit. De
;quo refertur, quod yenenum bilierit, et nihil ex hoc triste pertulerit, propter Domin! fidem. Apud Dama-
scum, sanctorum Sabibi, 3ttaximi,Juliani, Macrobii, Cassii, Pauloe, cum aliis decem. Civiiate.Corduba, sancti
Pauli diacqnï et martyris. fiBouillarl. :,..., ciim aliis decem. a In pago Bononiensi, sancti Yulmari confes-
soris.Etin margine,:;Eodem:die sancloe gariloe virginis et marlyris.]
'"' '"••"•
\ NOT.E. ;
Purps censetnus Herinien., Max.-Lubec, Antuerp.-Max. et Lovaniensem.
. « Posl Dàmasçenps niarlyres in Carolino auto'1 D'Carolo régi oblatus fuit. Quod ad sanctuni Paulum
graplip sic : ÇivitMefiorduba sgiicii Pauîi Diaconi et 'atiinel, difficilediclu enr ilium delëvcrit Usimrdus;:
]mgriyris.l_p.spd\es,gnctoeÈarggritoevirginis.Ulraque iiam ipsi videniur cordi fuisse saiicii ex Hispania»«t
illa "coinmémbTalionnnquam ab Usuardo facla scri- suum hic Paulus. oécupassët locnm ; si qùidëm teste
rpto est, Unus .dun.taxat versus scalpellp rasusest; ; ïlomnoEulogio marlyre, phierit ille'xiiijtaL Augusti,
'.quod.spatium niinquam Pa'nlum et'Margàritam cbn- feria 2, an. 851. Quantum conjectura 'asseqniopos-
liiieré pô'tuit.' Çiir ergo Codices 6mri.esi proeter Pra- sum , concurrenlibus ëodëm- die iluobns sanctis;,
,,leiisën),utrnmque coïnmëmorant?'foJ'te memoriter quorum aller longïnqùoerégionis, aller viciims «i-at,
Margaritam diclayît Usuardus : forië etiam paulb hune alteri proeposiiit Usuardus.' Sancli Vulmari
:pbst Usuardii'm âddila est. Nodiis inëxiricabilis, Vilam habes parte i tertii soeculiBehed., p>"234.^'
^dpnec.ëxaliqua .Bibiipihècaprodeat Codex ipsé, qui
«à USUARDI MONACHI 280
VARIANTES LECTIONES.
Sunl qui iegant, prasdicationis officioet sahctitatis A"Juliani, Sabini, Maximi : procul dubio ex diyersilate,
inserviens ; melior est textus nostri conslructio , ubi codicum Hieronymianorum, de qua vide Florenti-
inserviens cum Adone, non seniens, ut alii. In om- nium. Herinien. pro Macrobii, maie scripsit Macru-
nibus Damascenorum hic est brdo : Sabini, Maximi, bii, ut alii Pauli, pro Pauloe , etc. Alla in proxime
Juliani, etc. Soli Greven. et Molan. ila verlunt: sequente "observatiorie expediuntur.
OBSERVAT10NES.
Circa primamel secundam textus nostri annuntia- adeo a puritate defieere codices omnes quotquot
tionem nulla prorsus difficultas sus'cilari polesl. illam adoptant, ut sunl, Antuerp.-Maj., Anluerp.,
Joseph ab auclore,Romani parvi sacris Fastis pri- Munerat., Greven. et alii. Restât solvendus nodus in
mum inserlus, ila ibi proedicatur: Joseph, qui cogno- Vulmaro, quem jam ferme xvii Junii, ex toto proeci-
minatus est justus, qui a Judoeis pro Ghristo multa dimus. Hic solum accedet Castellani observatio, ita
peipessus, victor in Judasa quievil. Ado elogium au- Gallice ad me scribenlis : Le 20 (Julii) finit par une
clius reddidit, a Notkero descriptum. Noster, ut rature, sur laquelle esl récrit d'une main très an-
semper assolet, dum textus Adoniani paulo diffusio- cienne : In pago Bononiensi, etc. Quod significat,
res sunt, summa rerum capila eleganler cornpegit. annunliaiionem prius illic positam, erasam esse, et
Quod autem de hauslo innoxie veneno dicitur, ex quoemodo apparet, veluslissima manu eî inscripiam.
Rufini Eusebio lib. m, cap. 28, desumptum existimo. Meminisse oporlet ad_XVII Junii in eodem codice
Coetera ex Actis, aut Patrum iraditione colligenda expuncium Vulmarum, eique substitulumGundK//um
sunt, ut fecit Tillemonlius tomo I, variis locis, sed Bituricensem (ut in similibus non semel factitatum
maxime pag. 119, qua? in Aclis noslris accuralius alibi ostendîmus); et sic manifeste comperiemus,
disculienlur. Martyres Damasceni, ut hic signanlur, eorrectorem illum, quisquis fuerit, bac die Paulum
ila ex Hieronymianis accepti sunt ab Adone, ex quo Cordubensem exsculpsisse, ut eo Vulmarum trans-
in Noslrum et Notkerum transfluxere. De nonnulla ferret, quem pb spalii angustias Adoniana phrasi
inler vetuslissimum Eplernacensem et reliquos Hie- non potuit exprimere; uli nec codices alii in ea
ronymianos codices discrepanlia, agit Florentinius, B annuntiaiione conformes sunt.
quem curiosus lector consulat. Hinc modo conjice resliluendam loco suo annun-
Hacienus certe sibi constat Usuardina veritas, ex tialionem Pauli, a nobis ideirco in lextu positam,
consensu codicum omnium : venenum autdiscrimen prout eam diserte signant cilati supra codices qua-
in cauda lalet. Ut autem clare et ordine procedam, tuor, et proeterea Tqrnacen., Antuerp., Munerat.,
verba Pratensis codicis primum recilo. Addit ille Greven., Ullraject., cum aliis codicibus et extràclis.
post proefalas binas commemorationes : In Pago Molanus, qui in prima sua editione de Vulmaro recle
Bononiensi, sancti Ulmari confessoris. Quibus sub- egerat XVIIJunii, merito hac die eum proelérraisit;
jungiteegraphum noslrum : Eodem die, sanctoeMar- sed cur Paulum neglexerit, non salis pèrspicio;
garitoe virginis et martyris, sic lamen ut ex suhvir- multo minus cur in editionibus aliis ulrumqne po-
gulaiione facile inlelligam, ea verba ex margine in suerit : ubi immemorem sui diceres, nisi in annota-
lexlum traducla.'quod subinde confirmavit oculatus tione, nescio quam hujus duplicitatis causam indica-
inspëctor clar. Caslellanus, asserens recenliori manu rel. Nobis itaque, perpensis omnibus, dnbium non
eo loci scriptum esse, non Jlfarganta:, sed hoc paclo: ., est quin Paulus, asaiictoEulogiolib.il Meinorialis,
Eod. die, scoeMarinas virg. et mr. Unde et qua ra- cap. 6, egrégie celebralus, cum pluribus aliis mw-
lione 'Marina illa cum Margarita confundi possit, tyribus Cordubensibus, quos in Hispania Usuardus
dicere coepimus ad xvm Junii, sed, ut candide falear, collegeral, inde in Franciam allalus, et hoc die, mar-
operosioris disquisitionis est, quam ul hic indage- lyrii ejus proprio^ non vero Vulmarus, consignatus
lur. Iraproescnliarum sit salis, ostendisse aununlia- sit, ul proinde vindicatam putemûs primigeniam et
tionem illam antiquis Martyrologis incognilam, in p germanam Usuardi simplicilatem.
codicibus Usuardinis plane esse adjeclitiam, atque
"
. AUCTARIA.
DEPRATENSI codice jam diximus. Ei in augmentis nis, sororis sancli Monowaldi, ejusdem loci epi-
de more similis est ANTUERP.-MAJOR. . scopi. > Vide infra cod. BRUXELLEN., etc. :.
TORNACÈN. incipit : « Margareioevirginis. » In elo- CENTULEN. : I Natale beati Joseph, qui Justus co-
gio Josepbi mutilus est, a de quo rëfertur, etc. Coetera gnominatus est, quibus [quique] corpus Dominicum
punis. . . in sepulcro proprio meruil sepelire. i Satis palet
. BOSWEVD.in fine solum habet: « In pago Bono- confusio. In Damascenis, purus est, nisi quod pro
niensi, sancti Wulmari abbatis et*confessoris. > Malo Maximi, scribat Maximini, i In Tbebaide, sancli
ego cum aliis. scribere Yulmari. Vicloris. Corduboe, sancli Pauli diaconi et marlyris.
ANTUERP. el UGHELLIAN. de Margarita sic habent: In pago Boloniensi, sancli Vulmari abbalis. » In
i Apud Antiochiam, passio beatoeMargarita? virginis margine autem nova plane manu adjectum lëgitur :
et martyris. » « Apud Antiochiam, passio sancloe Margarita? virgi-
MUNERAT. textui puro subdit : « Eodem die, san- nis et martyris. »
cloe Margareioevirginis el martyris. > BRUXELLEN. de beato Joseph locutus est die proe-
BELIN.habet etiam texlum purum, sed addit: cedenli. Porro in Damascenis et Paulo pùrus subdit :
.« Apud Antiochiam, passio beatoe.Margarita? virgi- « In pago Bononiensi, deposilio sancti Vulmari pres-
nis et martyris. Item eodem die, Oclava sancli Bona- byleri et confessoris. Treveris, sanctoe Severoe vir-
veniura? episcopi et confessoris, Ordinis Minorum. i ginis, sororis sancli Modoaldi, ejusdem loci episcopi.
Similia festa hic soepius nolanlur. • Apud Anliochiam, beatoe Margareta?virginis et mar-
GREVEN. post texlum purum solus in ipso lextu T,lJ,ris-
" »- • ..-.•:-
adjungit: i.Ipso die, sancti Arnulphi confessoris, » HAGENOÏEN. sic incipit : t In Judea, deposilio beati
sine characlerislica , unde dignoscatur. Deinde: Joseph, qui cognominatus est Justus. Hic '.eràt filins
i Eodem die, sancloeMargareioevirginis et marly- Alphei et Maria?Cleophe, quoe fuit sorbr bealoeMa-
ris. » Vide superius Observalionem. ria?, malris Domini nostri Jesu Christi, et fraier
MOLAN. déficit, ut supra dictum est, in annuntia- Jacobi Minoris el Symonis et Judoe aposlolorum. Hic
iione Pauli marlyris Cordubensis. fuit unus ex sepluaginia duobus discipulis Domini,;'
ULTRAJECT., LEÏDEN.,ALBERGEN. et DANIC.texlui et posl ascensionem Domini, sorlem misit cum'Mà-
puro superaddunt : i Treveris sancloe Seyera?virgi- thia pro aposlolatu per eleçlionem apostolorum. Hiç
281 MARTYR0L0G1UM. — MENS. JUL. 284
ingentibus mystefiis Domini inlererat et Spiritum À GREVEN. «In Thebaide, sancti Victoris confessoris.
sanclum eum aposlolis reeepil. Hic postea proedica- Magni presbyteri etAmorini.Tn pago Bononiensi,
lionis et sanctilatis officio inserviens, » etc., pure. sancli Vulmari abbalis; presbyteri et .confessoris.
In Damascenis et Paulo, cum texlu consonat, et in Item Placerioe. In Tuscia, sanctoe memoriaeAmbrosu
fine adjicit : i Treveris, deposilio Severoe virginis, presbyteri el confessoris, ordinis Proedicalorum.
sororis Modowaldi episcopi ejusdem civitalis. » -; Item, sancloe Wilgefortis' virginis. et martyris, .filioe
AQUICINCT. pro Cassi, Pûule, habet, Bassi, Pauli. régis Portugalioe. Severoevirginis, sororis Sancti Mo-
Deest, ciuilflle Corduba, etc. Sed in fine : « Eodem doaldi episcopi Trevérensis.»VidenofationemBaronii.
die, sanctoe Margareioevirginis et martyris. In pago MOLAN.:« Apud Antiochiam, passio beatoe Marga-
Bononiensi, deposilio sancti Vulmari abbalis. » Idem rita; virginis et martyris. Treberis, sanctoe Severoe
hic soepius recurrit. virginis, sororis sancti Modoaldi, ejusdem loci epi-
VICTORIN. : i Antiochioe,sancloeMargareioevirginis. > scopi. Eodem die, inpago.GallioeBononiensi, mo-
Vide -infra elogium apud MOLAN. nasterio Siliiiaco'*depositio sancti Vulmari abbatis.»
MATRIC.-CARTUS.-ULTRAJECT. : « Margareioevirgi- Postea lypis minoribus : i Item sanctse Wilgefortis
nis el martyris. Joseph qui dictas est Justus. San- virginis et martyris, filioe régis Portugalioe : quam
clorum marlyrum Sabini, Maximi, Juliani cum nonnulli Latine, Liberalam, Teutonice auiem, Ont-
coeteris. Bernoldi episcopi Trajeclensis, qui apud commeram agnominant. > Editiones alioepost lextum
sanclum Petrum quiescit. » integrum purum, subdunt : i wApudAntiochiam,
CLUNIACEN., CODEXD. DUCHEVAL, signatus C. et passio beatoe Margariloe virginis et martyris. Quoe
CAUDIACEN. adjungunt: • Ipso dieCluniaci monaslerio, JJ per Olybrium proefeclum multa lormenla passa est
gloriosa exceptio rêiiquiarum beati Gregorii papoe. J " pro Chrisii nomine , vincula , carceres, flagella ,
In "VATICAN, deest Pauli. Adjectum : « In Cassino, equuleum. Quam et diabolus in dracoriis specie, si-
natalis.sancti Severi episcopi. » :' - miliier et in ^Ethiopis, tentavit, sed per signum
ALTEMPS. : « Apud Cluniacum, exceptio rêiiquia- sanctoe Grucis superalus est. Novissime vëro per
rum beali Gregorii papoe.» proedictum proefeclum decollala, sacro martyrio vi-
EDITIOLUBEC-COL.incipit : « Eliasraplus est in tam finivit. » De hac alibi;ut xm Julii,eic. Sequitur
coelum curru ignis, aslante et vidente Heliseo. » Se- in his edilionibus, tanquam pars Usuardi textus .
quilur de Joseph et Damascenis, salis pure. Tum : « Eodem die, in Gallia pago Bononiensi, sancli Vul-
i In Thebaida, sancti Vicloris confessoris. Civitaie mari confessoris, admirandoe sanctilatis viri. Tre-
Corduba, » etc. « In pago Bononiensi, depositio viris, sancloeSeveroevirginis, sororis sancli Modoaldi,
sancti Wulmàri abbatis, presbyleri et confessoris. ejusdem loci episcopi. In Portugalia,:natalis sanctoe
Treveris, sanctoe Severoe virginis, sororis sancti Wilgefortis virginis et martyris, quoe amore casli-
Monowaldi,ejusdem loci episcopi et confessoris^Quoe latis el Chrislianoe fidei, in cruce moriens, féli-
in ecclesia sancli Eucbarii quiescit. » Alibi melius citer transivil ad Dominum. » Non est nomen Lusi-
legitur, i Modoaldi. » '" tanicum.
MKal. Die 21.
Danielis prppneloe. Romoe, sanctoe Praxedis virginis. Hoecin omni caslitate et lege divina erudita, vigiliis -
et oralionibus atque jejuniis assidue vacans, quievit in Christo, sepuliaque est juxta suain sororem Potén-
tianam via Salaria.^In Galliis civitate Massilioe,natalis sancti Victoris, qui, cum esset miles, et nec militare,
nec idolis sacrificare vellet, primo in carcerem trusus, ibique ab angelis visitatus, deinde variis excrucialus
poenis, novissime conlritus in mola pistbria, marlyrium consummavit. Passi sunt cum eo très milites,
Alexander, Felicianus et Longinus. Treeas, sanctoe Julioe virginis et martyris.
NOTJE. '..''
Sumilur textus ex Praten., Herinien., Tornacen., Antuerp.-Majore, Antuerp. el Max-Lubec, Munerat.
Belini prima editione, Greven. et Molan. ,-
VARIANTES LECTIONES.
Recte legunt omnes, orationibus atque jejuniis as- C cum incarcèrent trusus,;ibi ab,etc. Et Belin. iterum
sidue vacans, neseio cur in Anluerpiensi inseratur angelo, pro angelis. Reliqui in texlu poenis,-licet
vox erudita, unde exsurgit inepta conslruclio, ora- plerique omnes codices diphlhongis careant, in quo
lionibus atque jejuniis erudita assidue, etc., cum et similibus vix servari polesi orthographica unir
eadem prius beneposita sit, legè divina erudita, etc. formitas. Belin. aliis verbis usus, scripsit, variis
In Chrislo quievit, est transpositio Antuerp.-Majoris, cruciatibus punitus. Sensus exigit, novissime conlri-
ul in alio faciunt Belin., Greven. et Molan., qui pro, tus in mola pistoria, sed Antuerp. et Max.-Lubec. po-
juxla suam sorùrem, mutant in juxta sororem suam. nunl constrictus, atque eadein editio et Belin. Oniit-
Alibi diximus Prudentianam scribi,"pro Polentiana, tunt in. Greven. et Molan. hic denuo a communione
sed hic codices omnes cnm lextu consentiunt. Mar- Jeclione defieiunt, nain ubi omnes alii legunl, passi
silia habent Munerat. et Belin. Rursus Belio. ubi in sunt cum eo 1res milites, ipsi omitlunt 1res. Longius,
lextu est, et nec miliiareyttec idolis, etc., ponit, et pro Longinus, error esl in Antuerpien.-Majore : mi-
non militare nec, etc. Antuerp.-Major vero omillit et, nores alios, tum ex hoc, tum ex aliis codicibus proe-
maie etiam efformans sequentia, hoc modo -.Primo tereo. ;
OBSERVATIONES.
De Daniele propheta , agit hodie Beda secundo D suo more contraxit. Unde vero narrationis sua? rua-
loco, post Praxedem. Romanum parvum sequitur , teriam Viennensis acceperit, non est opus Jiic rèpe-
Ado, hune nosler et alii, iisdem ferme, omnes ter- tere ; vide quoedicta sunt xix Maii et xx Junii. Victor
niinis. Videbilur suo tempore, quanti faciendus sit, Massiliensis illustris ; martyr, a Romano parvo his
qui apud Surium hoc die exstat, lotus iile Metaphra- solum verbis notalur : Massilioe, Victoris ' martyris.
stis de Daniele et tribus pùeris Babylonicis Com- Ast in Hieronymianis, iisdem sociis mililibus slipa-
meiitarius. Praxedem etiam memorat Romanum tus est, quos Ado nominalim etiam recensuit, addito
parvum, et Beda, ut jam dixi. Rabanus eam ex Beda; ilidem Deulherio puero, qui ad marlyrum sepulcrum
accipiens, elogium format ab Adoniano plane diver- orans emiseril spiritum. Et hoeceadem vesligia près-
sum. ÎNostérAdonis textum,paulo longiorem, nitide sjt I^otkerqs, Adonem totqm e\ in hisce mafyribus
g® . USUARDI MONACHI 284
# ni P-raxedesui.ini façiens. Usuardus autem, splila nS.opérant,JUvide.ap.ud laudauihi; Tillemoniiiim, .lonio
'in.ëthpdb, pahégyrimjn pa'ùcipraredigens, solpsnii-' çiiato,.pag,,5i8. Nolabis Bedaih :hac die Sympltoro-
'ljfe'sj pmisso puerb, commèmoravit.Nec vero, quoe sam rpferic cum codera fermé elogio., quod Ado
'de .jjïjérpillp t,ri»dit'Viennënsis,;adeoexploratasunt, .posuit xxvii Jimii,.cnjus.que,epilomfinillic.ex Usuardi
'qijëjnadinbilum ( gîofibsîssini) Yictpris et àiionim ..stylocxhibuimus.^RàbanUssupra tlïiclorem sapiens,
!,lrjifuhi ;Aci^ mulia alia adjunxil. Vëruni cum: éa .ad îUsuârdum
et ,à-.C;.' ^Francisco Bosquelp pijimum yuigata,. dp .minime periineanl, Jiic B'edoeà reliqnis .dissonân-
qùp .yi.dpiriàdiiibriitibné proevia Ruinartïi inler së- liam, quam nounullj Codices nostri; Usuàrdjni imî-
lqcià pag. .299.;GalIiceeadem recensuit.Tillèmoniius lantur, indicasse suffeceril. est, «l-ih-
loirio IV, à ,p:ayg. 549. Vi.denuïeliam Ànnaîës Massi- teUigatur,^]uid WandalberlusOEriipooptis tertio suo yersiculo
lienses P. Giiéspay', pagT 01, Quoeomnja jn Aciis insinuare volncrit. Nisi allndat ad dcdicaiionem cc-
ëx prpféssp elucidabim.is..'" (Clesia?S. Pétri, in qua depositùm est sancli W.an-
t . Porro Trecensem jxiliain solus Usuardus superad- dregisili corpus, de qua meminerunl Hieroivymiana.
dit, airliquis aliis, aiit proeterilam, aut igno.tam,quoe Sed lune versus il le .ad diem sequeniem periineret.
'la.menpiai.ie ,npn minus: ac reliqui, ex .un.ànim.ino- J.taiiac die cecinit :
. sl.rorum .cbdicuni côiisensu Usuardi.na censenda est Praxedisdtioilenaeffiilgotvirginisalque
.lli.storia passipiiis ex'Camuzai.o pag. 381 in. Surium fropheia? Danielisn»iniii(>,liiie,flde'qu'e.
'translata est.séd qqani Tricàssini Promptuarii au- Ipsa Luce pii solennisdedicaliol'etri.
.'c't'prf aletur inconcinne"conscriptqm. Alii magis vilu-
AUCTAR1A.
ROSWEVD. inler Massilienseset Juliani Trecensem, B lia, Victoristmilitis et martyris ,-contriti in jnola -pi-
poiiil : < Eodem die, sancli Arbogasti Slazburgen- sloria. Ilem trium niiililum,. qui '
cum eodem passi
•;sis episcopi cl confessoris. » Voluit .dicerë Stras- sunt. » Vide nomina superius.
J>,urgemis,pro Argentinensis, vel Argentorncensis. CODEX D. DUCHEVAL, signatus C : < Item, sanctoe
PULSANEN. punis est usque ad sancli Victoris in- iSymphorosoe.>Hic passim recurrit.
clusive, sed desunt rcliqua pmnia. VATICAN, num. 5949 deest Danielis et Julioe. An
ANTUERP.-MAX., ULMAJEGT.J'LEÏDEN. CtLoVANIEN. coelerà pura sin't, dubilo.
-annunlialionum loca. commutant, Juliani Trécen. ALTEMPS., in fine : « Iti^ni sancloe Sympliorosoe '
proepbnëntesmartyribus Massiliensibus. -In fine au- virginis. » Voluit dicere viduoe. -
:tem adjîéîunl : « Eodem: xlie, sancli Arbogasti Ar- BURDEGALEN. : « -Trëcas, sr.ncloeJulianoe virginis
•gentiriensisepiscopi el confessoris.'j Vidé quoe de et marlyris. Item, sancloe Symphorosa?. Salvia, san":
4pso noiavit Baronius..: .'''• : . ctiSereneti an Serenedi? confessoris. » .'
• ALUERG. «IDANIG.incipiunta Praxede; ^natn se- CAUDIACEN. :-« In Galliis; adyenlus et 6usceptio
quilur Daniel. Coetera proxime proecedeniibus si- corporis sancti Domnini, vel Daunîini'niariyris,exsa-
miles sunl. In DANICO ad marginem apponitur : -cra Aquiianioe provincia, translatant in Selula, in
,«:Delalya sancli Bonaventuroe. » pago Toloricensi, in loco antiquitus Ma'gnb'lo-
. CENTULEN. ; « Obitas Danielis proph.etoe. «Romoe, co, dei.n nomine dicto, .aiuip Incarn. Dominicoe
sanctoe'Praxedis'virginis. 'Qua?fuit soi'or béatoe"Po- pcecLxxxix. » Quid hioecpmnia significenl, Xpleprme
tenliansé virginis. Civiiate Massilia, passioiiëatissimi 'non satis clare iiitelligere.
,Vicloris marlyris, etcumjeo Alexandri,.EeIiëiàni el Q REMENS.SS. Tini'oth. et Açollin. : •« Givitale
Longini militum. Trecas, .sancloe Julioe virginis iCarenlis, deposilio sancli Leubmi episcopi et con-
marlyris,"cujus corpus in'eçciësiâ beatoe " Maria?,apud fessoris. » Annon ' Garnotis, Leobfiii? De .•.- quo xv
Jbrdàrènsé'ccénobium quiescit'.'» '.Sept
BRUXELLEN. incipit : « Ronioe, sancloe Praxedis •- EDITIOLUBEGO-COL. incipit a Praxedev ubi non ni-
virginis. Hoecin omni castilate et lege divina eru- liil interpolala est. Sequitur Daniel et Julia, pure.
dita, cum sorore sua beala Polenliana, post trarïs- "Tum de Victore, ubi solum ipseruntur nomina Dio~
itum PudçnliSiSiiipatris, in ykginiiaie permansit, et- < cleliàni et Maximianî .lyrànnoruih.'In fine autem ;
jejuniis, vigiliis atque oralionibus assidue vacans, « Item Trecas, passio sanctoruni marlyrum-(liic
plena operiims bonis ei eleemosynis, înigravii ad inseri potei;at nomen Claudii) imperaloris barba-
Christam. Cujus corpus via Salaria juxlà pfoediclam rorum, Jusli et Secundini , ac aliorum quinque.sub
suam .sorbreni sepûliùm és(. Item'; ©aïiiëlis pvb- Aureliano imperalorë. Eodém " flië y saiiefl Arbogasti
pbéloe.» In Victbre purus est, usque ad « éxenicia- ëpîscôpi Argeniiiiënsis el confessoris. Ipso "die ,
tus poenis, » ubi sic pergit : <•Novissime in molam beatorum marlyrum Ûiimysii;; Ponti, Gussiohis,
pistorianvmissiiSi in .qua .sparsuin vei'tigine animàlis Pàplrii, Saturii, ' cum aliis septem.-» In -GREVÉS, est
macérai! solel, atqiie.it'sicbniritus:, sub'Asterib proe-' Cùsliohis. .
sidémartyrium consuinmavil.:El ciinieo"passisuiil, i BELINIedtyio àltëra' in fine ••;!':•.-•.-..-
subjicit'; «Ilem; san-
etc. Jn Julia purus psi. Addit'li! fine : « Apud Ar- ctoeSyriiphorbsoe,'»
gentinamciviiaieini sancti 'Arbogasti,
" :" '"'' ' ejusdem
' loci GREVEN..;«;InAfrica, Helioeet StertioniS, Vaslra-
•'
episcopi et confessoris.' » T) dis'martyris. Dionysji 1 e't'PbhtîyÇûslipnis'/Papirii
HAGÈNOYEN. prophëlicum elogium more suo'-con- Salurii el aliorUm ^sepleni. 'Elèutlierij iDeuthërii]
globavit : quod hic non vacat descrîbëre.'InPraxede pueri et confessoris. Qui cum pràret ' ad sëpuicruni
non" nihil''intéfpplàlus, martyres"-Massilienses el sancli Vieloris, eini.sit spiritum. Arbogasti 'episcopi
Jùliam Tficassinâni èfniUilï sîcin'Wiië de Ariiogaslo Argenliriensis ét'cohïess'orls. Qui de Scblià'egrëssus,
subjicicns : « In civitate Argentina-,deposilio sancli plénaiii virtùiibus vitàm agëns, proefaioe'ecclesioe
Arbogasti, ejusdem civitalis episcopi et confesfpris. , ,gloriose; proefuit, tempore Dagoberti régis, cujus
Hic inler caeteramiracnla virlutum ejus, Dagoberti eliam"unicum filium, in venalione equb dejeeium
régis Francioe;unicum filiuni, dé l'èris dilaceraium et ,et protritum, oraiionë fusa-ad vilain" reyocavit.' Al-
morluum, suis precibusxcsuscilavii; et ob lioc rex biiii confessoris. !n JEgyploi Danielis abbatis, pre-
Rubiacujn.ca'strumëloppidum ecclesioesa.nctoeMariae sbyteri et confessoris. "'rrcca's/';pa'ssip: s'ançtoru.ui
in. Argentina tradidil. lpse autem Arbogastas mullos marlyrum [Claudii] imperaloris;bàrbàrbrum ; Jusli
annos .vixii, et pluribus miraculis claruit, et iii ' pace et Secundini, cum aliis qùinqué , sub Aurélianp iiii-
: r:-,-.'
finiyii vitarii, el in'iecclesia «aacti Micbaelis sscpul- peralbre. >
turâiii sibi fieri fecit. » '. MOLAN. de Julia subnectit': «Cujus sacrum corpus
^MATRIC.-CARTUS.-BLTRAÏECT. ; * Praxedis virginis, in terrilorio Meldoruinyin eceîésia: 'beatoe virginis
sororis sancloePotenlianoe, quoeRomoesimul quies- Maria?, Jordareiisis nîoiiàslern iransiatum, ubibo--
Cunt. Danielis prbpliéioe, ;IrïGalliiSf civitale ^îlassi- - liofifice vënèràiur fiùinaluml 'Eodem tlie,' in Cëlléiisi
 J85 MARTYROLGGIIJM.— MENS. JUL. "286
nionaslerip, .sancli Sidpitli .episcopi.; et .sancta? Lpo^ "" "A
j dinj,,,»;èlc.Da Ârbpga^tovsiûiplifciter'alisqu'eielogio.-
Içhadï.oeyiïginis. TréÇas,..passib sariçti Claudii impe^. Jum ; « Die; jigesiroa aprima ; sanctoiuim'-ÎPatriim
'rpbrîsrJaj'barorXim»Jnsii, Jocùiidini /.fiùiii aliis c Simeonis', .qui propter :Gliristùm dictas est* Salusj et
^^ii^j^; '^ïb Â^relianb' imperàlbré.'lïblém die, feàpuis syjiasceia? jpsiûs. » Vide quoe-de" Simeoiie
's;anëli.^fl3pgasli Ar^ënlinensis episcopi ^.ppnfesso^ &jûp m Àuctariisnoslris dielasunt i Julii ,éx relata
riiV)'T9^/^jnJ9rîjiîhs,iypis:': ,«Quidé^cotia, »etc.,; ih;r)lpriglorj.pbseryaliQheRosw.eydi."«Epdèm diè/iii
uï ,GREJTBN.. âjipra., In pbsterioribus editionibus, de Celleusi monastério, .iranslalio ' sancti Sùlpitii, »etc.;
'éHdejiiiaddûntar. Tum. : '. «. .Ibidem,' ut jn prjori,; ,:'. v;- ", .,':'"- -• -.: '..'•-..•!!.'.•''-.!'
Jid.ia' Ti;e.cejJ,s;i
pàs.sio 'èf^néii ,Çla,udi.iimpéraidris, Jus.ti, "Jucuii-
- ' ' ' '
HiKai. , '-" ,::.:.'-' :..';" .; : "..'.:_' :m.e?&;
Ancira fialaeia?, natalis sancli Platonis marlyris, cujus-gesta habentur. "Eodem die, sanctoe Maria?
Magdalense et Sinlicen beaioe, quoe Philippis dormit' sepulta : de qUa apostolus Panlus scribit. a ïjï
monaslerio Fonlinella [Bouillait. : In pago Roihoma'gensi], depositio sancti Wandregisili confessoris. In
terrilorio.Arvernensi, sàncli'Menelei abbalis.'
NOTil. ""''/.. '.'.", '.:. ;
HstMhenl.Pmteu., Ts>rnacen.,Anluerp.-major., Boswéyd., Munerat. et Greven. : ;
a Non ambigil Sollerius quin Usuardini sint Wan- JJ lum et Meneleum esse lituroe inscriptos via? .credo;
dregisilus élMenelëus; Mnètsi CàHella'nus^înqiiit, '~ adèo niljda niembrana est. Sola Hoecin litura ylû
erdsionem aliquani in codice Pralensi se vbservare page Boihomàgênsi';' sëd éadëm manu,' cpiiira qutod
moneat, cui diuu ultimàs annuniiàlibniss inscriptoe yi- scripsit parum perspicax Soïlérii monitpr.BpùiLLijÎT;
deantur. .Casiellanum àdmôniiissë -SS! Wandregisi-
l VARIANTES LECTIONES. .; ; .... ;
aeqnor communem coaicum lecuonem Ancira Romano parvo, a Rosweydo haud dume -eorreclo,
Galacioe,aliqui paulo'melius AncvruGàlatîoe; oplimë 'Syniycheè, Pralen. ciim solilis gregalibûs* legil,''lit
solus Molapuscùm Adone, Ancyra Galalioe.Virientur pago Rotoinagensi, séd nos cuni réliquis:riiàgisUsuari
Pràlerïsis et Herinien. scribêre Magdaleriis",sed re- dine, fn monaslerio Fontinella. De quo infra in Ob-
•
liqui oinnes,':iit. in lëxlu; proeterquam quod molli Sërvatibnibiis dicendum :Suniqui ponani Wandregisili,
diphtbongdmjaegligant, quam âd' Vilandâm confu- sed-'ferme- omnes Ciini lôxlu, «isi qiiod Munerat.
sioneni, pùib et hic cl alibi cfformarè flécesse esse. hiàle.formel Wandregisiili, adjùngalqùë litulum ab-
Non eadem esiratîoin 'Sinlicen , quam proiiide re: batis, quem eliam ascribit Aniuei'p.-niàjor eum'-noh-
liqui, ul esl" in codiéibus. Toi'iiacén. éï Munerat. nultîs sequioris nota? codicibus. Ârve'rnènsiiiiMiine'
ponanf Siniicem, quod' aîqiie abërrat. Née salis ac- rato; et 4r^ii)e)7iensi in Rosweydo,'forte 1librarii
cedit Pralen.* per Synticen, nec Greven. pèï Sinti- sphajmata sunt, uti' et in posttéino ' M'eneldi -pri)
' .--' -r --.,: -j
ches, nec demum Molanus per' Symiches ;: recte in Menelei. ;
,. OBSERVATIONES. ''•' : ;' .
; Dé tribus primis Jinjus dipi sanpiis sic hodie Io- C alia est a Maria illa Magdaleiie, mue. célebr.atftr xi
quitur Roïiianuin parvum'. Primo loco : Sancloe .Ma- Kal. À'ugusti, quoniam ex hjsipria Éypngeliça omninjo
rias Magdnlèneé'.'Secundo. Et Syniyclies,/juas Phi- oportef cummuliis SS: PP., .asse'rexè,tresifuïssfspèyj
lippis dcjiifil.' Terljo : A/icgs-p, fiSàlpnis yigplyris. . kfi.tj.gs flipersas , opines tameit.sqnclns .et C/ipistpmjni7
Êunidcni" prdin'éni .sëryat kdô, ,nihji magnopere in sty'gntèsy'quasnomine 'Marias Èagdglengs' pûlgp initi-
laudëni adjjcjpns^ Noster, inversa paululuni série, canlur : prima fuit ex caslro Magdâlo', prpp'eiuqphây-r
jPZflïonenr,prin(;ipipmempral, .ipsissiuiis Adonis yeiv haum, de qua seplem doenionia Domimts pjëcii ;"se-s
bis, quoe hic ex ïîierbnymianis accépisse vîdelur, çunda fuit Nimïlispeçcâlrix, misgricordia]iyfonseç.iàa;
correcta ex Romano parvoh,positi.one, quoe in jllis tertia de Bethania soroJ''In««cî!"Haiic dbcïissini\ vjrï
cora'iip.telegelialur .: lo.Anqiiirg , ?vel.Â'iwfia, Çal- ppinipnem mullorum .erudiionim , qui agitaiissimam
lacia vëî GaÙiiioe,quo eîiam ferme .modo jn Ra^ano qiioestioiieiiivpnlilarniif, calculo bodie' confii'inalarn
legit.ur; PJaton^sgestq, -s\i\Hieronymianis Itaberi di- invenjo. Ne quid ,tamep proemalurpiiïç ^eJîniamj
cuntur , sec! ea Vtiyersa fuisse existinib ab lis, quoe toli,us:.;coht)'ov.érsioe'decisionem ad Àçta'rpyi|,j,to,
àpiïd Siiriïim a Metapnràsté éxornâta inye,niu'nj.ni',- . yi,de'inierim,de ëa brevilëf 'disserpnlém 'fTillenibii'î
gua?qneTilleipon,tip ipnip'V, pag. 5,65, '^jLUstjiiJe' i?o- (iiiii) tpmp H, a" pag.' =28".Audi : •..-. mbdb 'Waijdaî^
-M- .
diernïs jcnlicis nefipaquamprbiiaiuùr. ^osj(|ë 'jtis bériuni -; ''".'" '":-."-'
l.ô.cpsào. gecniidani annupiiati^ JiiideeimamChrisloj'elix miseranteMaria;
âa':, N(Uate.M'ari'oe Ma0aipîgs ; ""ûjt"" ylx,'fquidquaii;i prnat, sëptenb ca'ruit qu^ datmbnéj'quanique :
in' )'ë discrëpénijet hïç'êlKonianiim parvjini et Ra- ÎVlagîlala progenîtamsignât cbgnoiiiinê" origP.' ',.'-'
baiius',ë,t.A(|p,"^ïtij, 5».l^te;r_f!^jUiyi^aïeis.aposi6-.
".jÇâejéérffi") p Synlychem etiani .salis brev.iler jperstriiixii Âdo,
Ibriim, elogii vice, nbûil'Viënn'ensis'expiiIsîoneni ab sic i)t .oiiinia prope ejus verbà Nosler in tabuiam
ea ^eptein ^pipuipriinj,. elp.r^mam Giu'isli.poinini siù.amirànsînleril, EsV apu.d;J*àùiuBàêjns çommenr
appa"r3tiqjîeyn?*jp «jalib ad Philipp. iv,.;'%. De ejiîs obilu et sepnllur'a
bihnra ëx.Jïbianb iir^uplarjjs reçit-àbuiitiirVJÉx'r.ç alibi yidebiiuri'Quid àulém s}bi hic .vëlït dïsparaia^
(filialfia il ipiïspxva.ijp,niBjïjuini,ïlà rj y-j'.oiogi.a . nostr.a runi persbnarumconjimciib,ilivinayë-non Jùbeï, ii,a
Unique Manant Mag'datenâm disliiiclissihie exprime- scripsissé Us;uarùun.iet cériuin et palanï est, Â/(|?i,e*
reyiyi^!^jni^\vT»:.^ariq^^fi[/fÀ^ii!f piulto' .minus' leus'jii proecitalls'Afa^tyrplbgis ,)ipn invenilur;Jdi
pypcafi;&è^'fe[i)iiiiam'a^d ïe'van'gelislàsànpnyma'm. VVatidregisUodubiuni |âeiu)il" -Hieroiiym!aii,u app.'gryî
Méqueénihi s'epïem ejfriff'dèfiïpiiif} pro peçca'tisac- plia;: cerîe_ iîàiid quaquain ambi^lnius, qujn jvprp
cipi iOportere, salis ,.pi'bb;^lum,iiaciëriMs
' ..réppri.'yulgo ànibb Jpsna'rdiiii sirit,Itame^si jCastëllanus prasipnem
iioi.uiii est- Afariani et Màriham soyorcs' Liizari "jn,. à'IïqViaïnrin cpdice Pràiën'si se observasse;mbneat,
àniiqïîjs'MaHyrplbgiJs réfefri xi'x' Januarii;, ni jn" cui )m cluse.uliiinoeanuuiitiatioiies inscripta? yi^ean-
Auct'afjis jjpsirj^ ibj '^o'ia,yi,inus,'J.uvprii'hiç appb- tiir. Sed jqv.pd'mjyandiipï,j.nqùii, jùjg ji'oeç$'erbà,;
nerè' P;;i)Çrqih!îs,n;nQsfn yëiiïsiuni; In p^p Rpipniagensiy^flfr'flipna'inùnw..sit)}l,r,çé/e;;y
Ka;lëp|daî;iî>,m "P^alprbpr^.eiisë'inis. ,ïpsa .illa 'jiïe.iix Ofrinibùse'odefi$.i/ïr'qfi^
Jjanijà^jr^Mj'jn^uijt; 2^^ 0ugiPrlatjense'mlo^
«87 USUARDI MONACHI ^^^^^KT*
jn proeiato codice facla lam longa expimclio , nec A ronymianis rmulualum ; at nota satis mit
ne, certo. stàtuere integrum non est ; mihi consensus et Menelei itidem abbatis sanctitàs, ut us ^ctosfa- ettp&ùjj
codicum ferme omnium abonde probat, utrumque 1 stos locupletaret Usuardus, quod ; eum fecisse ïndu-
sanctum vere ab Usuardo fuisse consigiialum. At bilatum putamus, quldquid Molanus hic rursum justo
expurictio et corruptela manifeste apparet in-ver- alterum proetermiserit. Ufriusque ab-
bis illis : In pago Botomagensi, utpote, quoein nullis scrupulosior,
batis Vita? inter Benedictinas a Mabillonio editoe
codicibus reperiuntur, proeterquam in Pralensi et ei sunt; Wandregisili soec. H, a pag. 524; Menelei,
consimilibus, Antuerp.-Maj., Rosweyd. et Aquicinct. soeculi, ni parle i, a pag. 404. De Wandregisiio ver-
coeteris omnibus constanter cum texlu legenlibug : siculum composuit Wandalberlus, cui forte is jun-
Fontinella monaslerio, quo modo eliam procul dubio gendus est, qui die prsecedenti, tertio loco habeliir.
inproediclo Pratensi codice prius habebalur; quem En hodiernum : :
tamen ideirco a puris, hodie non exclusimus. Non
ausini asserere Waridregisiluni ex auclioribus Hie- Vandregisletibi bac monacliorumvolarecurrunt.
AUCTARIA.
HERINIEN., coetera purissimus, in fine adjicit : « Ipso Domini in exilium a Judoeis missa cum aliis Chri-
die, iranslalio sancloe Theodosia? virginis. » Pro- stianis est, qui navi sine remis imposili sunl, -et
priam aliquam loci feslivilatem exislimo. Marsiliam Deo danle appropinquaverunt, ubi per
PULSANEN. incipit : « Natalis bealissimoe Marioe mira Marioe.Magdalënoe et alioru.m suorum.sodalium,
Magdalenoe. » In Platone purus est, in Syntyche, tola illa gens conversa est ad Dominum, per mira-
modice inlerpolalus. Omisit Wandregisilum : in.Me- _. culum facium in mari, de puero principis conser-
nelëo itertim purus. B valo, et uxore ejus defuncla. Deinde pro desiderio
ANTUERP. et MAX.-LUBEC, UGHELLIAN. deficiunt in Christi et toediohominuni, ut dicit Josephus, iriginla
ullima annuniiatione, coetera puri. annis in heremo vixit," hominibus incognita, nec
MOLAN. deest Wandregisili. cibum nec poium humanum sumens. Semper-horis
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT.,LEÏDEN. et LOVANIEN. canonicis angeli eam in aéra vehebant, ubi ecelesles
incipiunt : i Nalale beatoe Marioe Magdalenoe, de cantus aurihus cordis audiebat, et sic eam ad spe-
qua, ut Evangelium reféri, septem doemoniaDomi- luncam suam satiatain iterùm reducebant. In fine
nus ejecit. > Sequilur de Platone, Synlyche et Wan- vita? suse per beatum. Maximinum episcopum est
dregisiio, salis pure. Deest in fine annuntialio Me- communicata, et tune coram altari se prostravil,
nelei. ........ et omnibus orantibus obiit, ei, odor corporis ejus
ALBERGEN. et DANIC.sic ordiuutur : i Nalale beatoe multis ppslea diebus ibi senliebalur, et corpus ejus
MarioeMagdalenoe.Hoecest illa peccatrix bealissima, ; sine anima stelit usque dum a.beato Maximino epi-
quoe profluentibus mundala lacrymis, lavit pedes scôpo ei sepulcrum proeparabalùr, et ibi fiunt mi-
Domini discumbentis. Hoec esl illa mulier evange- racula mulla per merila illius. Sepulta est Magda-
lica, quoe profusa dulcediue pie.ialis, unguenlo pre- lena in Aquensi civitate, sed postea translata est
lïosissimo' caput unxit Dominicum tempore passio- ad Vecellianum. » Hoecet hujusmodi alia magis pie
ns. Hoecest illa aposlolorum aposlola, quoeprior quam probabililer excogilata, maleriam suggèrent,
coeteris videre, et nuntiare meruit gloriam resurgen- quam in Aclis eruderemus. Sequilur de Synlyche,
tis. > In reliquis, de Platone, etc., cum prioribus Platone, Meneleo et Wandregisiio salis pure.
conveniunt. C AQUICINCT. pro, eodem die ; habet, Vizeliaco. Post
' CENTULEN. •
: « Nalale beatissimoe Marioe Magda- scribit, additur, « ad Philippenses. In pago Rotho-
lenoe. De qua, ut Evangelium refert, septem doemo- magensi, depositio sancti Wandregisili abbalis et
nia ejecit Dominus. Et Santhile fSyntyches] beatoe, confessoris. ».
quoe Philippis dormit sepulta, qua [quani| bealus MATRIC.-CARTUS.-ULTRAJËCT. :]I MarioeMagdalenoe.
Appstolus suo sernione commendat. Ancira Galacioe, Wandregisili, primo mililis, postea monachi et ab-
sancli Platonis martyris. Monaslerio Fontanella, batis. Platonis martyris, cujus gesla babenlur. >In
depositio sancli Wandregisili abbalis, incliti confes- margine autem adscribitur : «Dedicalio ecclesioe
soris. In territorio Arvenico, sancli Menelei abba- Trajecti, quoefacta fuit proesente imperatore Roma-
lis. » norum et xii episcopis. »
BRUXELLEN. incipit iisdem verbis quibus supra CAMBERIEN. : « Philippis civitate, beatoe Sinlicen
ALBERGEN. . et DANIC.Tum de Synlyche et Platone discipula? Pauli. «
salis pure. Demum : « Mohastcrio Fonlenella, depo- In VATICAN.5949 deest Wandregisili et Menelew
sitio sancli Wandregisili abbalis el confessoris." Qui Adjicitur : <Nalale S. Jeronimi episcopi Ticinensis,
fuit filiusWalachisi, fralris Ansegisi ducis, el beati • in S. Sophia. »
Arnulphi ex filio nepos. Hic fuit primus fundator EDITIOLUBECO-COL; de Maria Magdalena fere con-
monaslerii Fontanellensis, ubi et ipse carnis onere venu cum ALBERG.et DANIC.In Platone salis pura.
deposilo, migravit ad Christum. Sed postea corpus Tum : i Philippis, dormilio Sinlicen, quoePhilippis
ejus in'Blandinio translatant est. » El ibi in Romano dormit sepulta, de qua Pàu.lus apostolus scribit Phi-
anniinliatur. JJ lippensibus : Euchbdiam [Evodiàm] rogoet Sinlicen
HAGENOYEN. incipit: « Apud Àquensem Provincioe deprecor, idipsum sapere in Domino. » Reliqua satis
civitatem, depositio sancloe MarioeMagdalenoe,quoe pure.
nobilis erat génère, sed tola lascivioe data. Hoec BELIN.sic in principio : « Nalale sanctoe Marioe
Christam dilexit el pedes ejus lacrymis coïnpunctio- Magdalenoe, de qua Dominus septem doemonia ejecit,
nis lavit, et unguenlo perunxit: Chrislo et suis et quoe ipsum Salvatorem primuni videre meruit a
omnes divitias suas dédit : verba ejus ad pedes mortuis resurgentem. » Deest Wandregisili, coetera
illius sedensaudire solebat. Cujus amore Christus salis bene. , '
Lazarum fratrem ejus suscitavit. In convivio caput ' GREVEN. : « Item sanctorum Cirilli, Andréa?, The-
Domini perunxit, pro quo Judas murmuravit et; belli, Aurili, Apollohis.Papioe; sancli Hieronymi epi-
Christus loeiabatur : juxta crucem stelit : Dominuini copi. Lewinoe virginis et marlyris.. >'
eliam sepelire juvit, ejus corpus morluuni ungerei MOLAN. litteris lialicis verba Adonis de Magdalena
voluit. Prima illum post resurreclionem yidit, ett textui interserit. « De qua, ut Evangelium r^fèrl,
apostolorum aposlola a Domino lune est facla, , septem doemonia ejecit Dominus, quoe eliam inler
quando discipulis gloriam Domini nuntiavit. Hanc; alia dona insignia, Christum a mortuis resurgentem
ançeli cbnsplahantijr ad sepulcrum, sed illa conso- prima videre meruit. > Tum in fine : « In Blandinio,
lan non potuit : Chrislo in specie horlulani loqui- sanctissinii patris nostri Wandregisili, primi funda-
tur, et illum non agnoscit. Hoec post ascensionemi toris coenonii lonjanellensis, cujus gesta babenlur,
 289 MARTYR0L0G1UM. — MENS. JUL. «UO
Papioe, sancti Hieronymi episcopi. Passio sanctoe A.quibus in Trip. 1. vu, Apollo, de quo Act. xvm ha-
Lewinoe."» Inde minoribus typis : « Cujus yeneranda - betur et 1 Cor. i et xvi. » Hactenus editio prima. In
bssacum ossibus.S. Osualdi régis Anglorum et S. posterioribus eadem habet de Maria Magdalena*.
Idubérgoe, exaltala fuerunt in civitate Bergensi, sed Item in fine de Wandregisiio. Tum de Hiefbnymo
psr ultimain Francorum in Flandriam irruptionem, Papiensi. Denique hoc,-ianquam hisce editionibus
in devàstatione Bergensium sunt deperdita. Sancto- proprium, apponitur : « Die yigesima secunda, rëpor-:
rum episcoporùm Eulogii, Protogenis cum aliis de taiio lipsani sancti hieromariyris Phocoe. »
' ~ *~~~
X Kal. '."'' \ Die 25.
Natalis beati Apollinaris episcopi, qui ab apostplo Petro Romoeordinatus et Ravennam missus; postea
pro fide Christi diversas et multipliées coedes perpessus est. Tandem autem sub Vespasiano Coesare, intér
ipsa vicissim succedentia sibi tormenta, gloripsum marlyrium consummavit.
' TSOTM. '
*'',' .-.'".'
Sumitùr textus ex Praten.,.Tornacen., Anluerp.-Majore, Pulsanen., Munerat., Greven. et MOMU.
VARIANTES LECTIONES.
Iterum peculiaré aliquid habent Greyèn. et Molan., B salis tersi, proApo//maris,scribunt4po///nan's. Lego
nam ubi coeteri omnes codices simpliciter incipiunt : ' coedes, licet pauci codices diphlhongis ulanlur, sic
Natalis beati, etc., proefigunt ipsi : Apud Ravennam. Romoe, coesare, etc., quod confusionis vitandoe gra-
Anluerp.-Major et Munerat. codices plerumque non tia faciendum fuisse non semel superius monui.
OBSERVATIONES.
Inclytissimum marlyrem, Ravennatium episcopo- seriem proefalus Ado expandit, quoe. tolam ferme
rùmprimuin, Apollinarem hac die célébrant Allatii apostolici viri vitam complectitur. Ex bis Usuardus
et Frontonis Kalendaria, célébrant Marlyrologi prse- paucula delibavit, quibus in laierculo solila phrasi
ter Nostrum coeteri omnes, Hieronymus, Beda, Ro- martyris laudes abunde proedicai: Et ea quidem om-
manum parvum, Rabanus, Ado, Notkerus, Wandal- nia idem fere sonant, omnia promanant ex eodem
berlus. InHieronymianoLucerisi Apollenaris vocatur, fonte, videlicet exipsis illis Aclis, quoeapud SUrium
in vetuslîssimo Eptërnacensi Apollinaris,"sed in hoc, édita, vétuslafem, suaib, 1 vel.ex. his.Marlyrologis
die proecëdéhli rèîalus est. Beda insigne éi àdbrna- manifeste ostehdunt. Neque est qui ahtiqùilalem in
vit elogium a Râbâno transcriptum, a Notkero non- dubium revocel : sincëra esse, aut ex fidis monu-
nihil mutilatuin. In Romano parvo 'ànnuntialur his mentis desumpta, faleri nolunt recéntiores, et ea
verbis : Ravennoe, Apollinaris episcopi et martyris propter maluil Tillemontius tomo II, a pag. 102, ex
Viennensis, more hacienus inusitalo, duplici ipsum Chrysologo, Gregorio, aliisque ea colligere, quoe
encomio prosecutus est. Inter feslivilates apostolo- fideliora censuit. Nostrum erit et de Aclis et de
rum illud collocavit, quod ex Beda accepisse dicè'n- reliquiis, et de miraculis omnia suo loco expendere,
dus esl, nisi aut Adoniana iu Bedam translata dixe- digerere et illustrare. Porro uniçus Wandalberli ver-
ris, aut miraculum fingas, in tanta utriusque conso- siculus ita Apollinarem proedicat:
nanlia. At in Marlyrologio suo prolixam Aclorum Hic decimamproeclarusApollinarishonorât.
, . AUCTARIA.
HERINIEN.proprium rursus aliquid ex Remensi C Apollinaris episcopi et marlyris. Qui fuit discipulus
provincia texlui purissimo subnectit, in hune, mo- beati Peiri aposloli, a quo ipse episcopus est ordi-
dum : i Eodem die, translalio sancti Nichasi cum natus, et Ravennam missus est ad proedicandum,
sociis suis. » In STROZZIAN. de Eulropia fit men- quem pagani super prunas pedibus nudis stare feëe-
lio. runt, post exuitur et plagatur, et super, plagas ejus
ROSWEÏD.coetera eliam valde purus, in fine sub- aqua bulliens funditur. Tandem sub Vespasiano
dit : « Eodem die, sancti Liborii Carnotensis epi- imperatore, inter ipsa sibi succedentia supplicia,
scopi el confessoris. » Voluit scribere, Genomanen- percussus fuslibus donec mortuus viderelury diebus
sis. Exstat apud Surium historia vita? et translalio- septem supervixit, et cursum martyris sui comple-
nis, de quibus vide Bollandi opusculum. vit. In Galliis, civitate MaSsilia, natale sancti Victo-
Mulli codices hodie adjiciunt eliam post textuni ris, qui cum esset miles et nec militare, nec idolis
purum : i Romoe, natale sanctoe Primitivoe ; » vel sacrificare vellel, primo in carcerem est trusus, ibi-
simpliciter : • Romoe, sanctoe Primitivoe. >Taies sunt, que ab angelis est visilatus ; deiude variis excrucia-
ANTUERP.-MAX., LUREC.,ULTRÀJËCT., LEÏDËN.,"LOVA- tus esl poenis : novissipie constrictus est in niola
NIEN.,UGHELLIAN., BIGOTIAN.signatus P 5, et CODEX pistoria [el] sub Astério proeside marlyrium con-
D. DUCHEVAL,sub nota B, et plures infra citandi. summavil. Passi sunt eliam cum eo très milites,
ALBERGEN. et DANIC.sic addunt : i Romoe, natale scilicet Alexander, Felicianus el Longinus. Trecas,
sanctoe Primitivoe virginis. Apud Cenomanicam civi- : sanctoe Julianoe virginis. > Hoec ex xxi ' hùjus" in
tatem, sancli Liborii episcopi et confessoris. Hic hune locum translata sunt. Sequilur : « Apud Ceno-
quinquagesimo ordinalionis suoeanno ad Palrem -
et jy manicam civitatem, deposilio sancti Lyborii epi-
ad palriam Iransivit ex hoc mundo. » scopi et confessoris. Hic quinquagesimo anno sacer-,
CENTULEN. : «Apud Ravennam, sancli Appollinaris dolii sui in episcopalu, ad patrem et ad palriam
marlyris et episcopi, qui in discipulalu beati Pétri transiit féliciter de hoc mundo. Hic a Lucloyico.
aposloli diu multumque edoclus, et ab eo ordinatus imperalore translatas est in Padebtirne, et ibi
episcopus, eidem civitati vel provincia? paslor fuit per totam dioecesim est patronus. Hic medètur
delegatus; passus vero est sub Vespasiano Coesare, calculo el passionibus arenosis. Romoe, sanctoe Pri-'
Demoslene palricio. > roitivoe."»
BRUXELLEN. in lextu salis punis, adjicit etiam : MATRIC.-CARTUS.-ULTRAJECT. : «Appollinaris epi-
i Romoe, natale sanctoe Primitivoe. Apud Cenomani- scopi et martyris.' Hic' a beato Petro Ravennam'
cam civitatem, sancti Liberii [-Liborii] episcopi et missus, gloriosum marlyrium consummavit."Trans-
confessoris. Qui quinquagesimo ordinalionis. suoe lalio trium regum a Mediolano Coloniam. Brigiitre
anno, ex hoc mundo féliciter ad palriam iransivit viduoe sanctimonialis , a qua habent orlum illius
seternam. » Vide dielà in ROSWEVD. Ordinis observatores, quoe [qui] modernis tenipbri-
I
HAGEKOYEN'Apud Ravennam , passio salicli bus in dioecësi Trajëctënsi driri coeperunl. » Vi.!e
*
Ml ' "
tSUARDl£ÉONÂCHr |||
e|us;^itam àpud. Sunum.,. ISbïà'lnt'ùi. nïargiiïe : Â tip trïum regupi.3Ïàgprùi)il, cum duobù's âiïis/Nôta»
% lïac die sing'uiïs anhisTit prôçèssiq sbïemniscUm; cprporà sanctorum'Magorum , ut dicit" Vincëfitiiis
,?Ç,.sacramênio et saiiclprum . reiiq'uTjsper cirçuiîùnï lib." xxx , pliiù;,'tfb;,impëratprê Cbnslântin'opbïïiiï
civiïàiis Trajectëiïsis,' » '..' ; ',: , translata" èl îndëMëdiqlànum miràëùiq'sê tl'àiïs'vëçXij
1....VATICAN., signatus num. 5949 : « Romoe,sancto- ëum iniperâior FrélderîcusT'Mëdiptan'ùjrïdéstrûé"reï;;a
rum Vincenlii et Pr.iinitiva?.»; ';.- : .,'....':'.. .-,,,. Reinaldu Çôïdniènsf a"r^ qui tûiïï atixilib
«
STROZZIAN.Ébdëm'dië, sàh'clï Ràsipi martyris. »' împeràiorïvëheM, Cblbnium irah'slâïa* sur/r an'n'b
..REMENS.SS. Timolhei et Apoilin. proprium 'Domini MCLXIV una cum sanctis Felice el Nabprç.,
tiabét : « Remis, Iranslalio corporum, sanclorum atque in eeclesia cathedrali, magna omnium'êfeuî-
Mcasii episcbpi et martyris; pi sanctoe Éulropjîe so-: l ta tione. rëpôsi la ;, ubi :etiam multis .cprusCaiit mira-
roris ejus, *'.,,', ,-,. culis. Eodem. dift saiiclprummarlyrunii Rayenni
Èbitio LÛRECO-COL. ':' « Àpu'cï Cbloriianï 'Aggfip- presbyteri et Rasipbi, frâtruni CénonïâniVis,.sâiïcti
pinam, Iranslalio corporum Iriùnï Magbi'Unï,'qui in' Liborii -episcopi ôt confessoris;inuiïoesâftclîtâ'tis viri.'
Evangelio legunlur, nato in Bethléem Salvalori •Quem episcopatus sui anno quinquagesimo défini-.
oblulisse muliera, aurum., thus et uiyrrham. Qn'b-;. plum, bealus Martinps Turonensis sepelivit. Ronioe,
rum pignbra Vèiiérahdà pVoesùlGolbniensiUni Réy- Primiliva? virginis; Apud Ravén'hâ'nf,'déblai1'vîfgi-
-
noldus ab imperatore Frederico poslulata, de Medio-: rjiis. Romoe, deposilio sancloe Brigittoe viduoe, nobilis
lano ad Coloniam anno Domini MCLXIV'CUJUgau'dio' ',.. de regnô Swecioe, Quoe.transcursisjn inulta sjn-
et exsuïtatione oihiiinin "irahstùlii; ef in ecclesiam ' çeritate statu vir|inaiiei conjugalî; diVimius âdmo-
suam caihedràleni' hbnorilice collbcâvit : in qua,' yj nîla Jérusalem.jfeïé|rë âdiit, ïndequë.Rbpïam' re-
opérante gratia' divina, crebrâ1 miraculà eoïum më- dîens , vitoe'suoe;reiïquun) ibïdè'nv in m'agnasâheti-
rilis coruscant.' Itérn Colbnia Agrippirià, tra'nsïatio tale, revelatibnibus Sssiduis à -Dbniiiio visilâtav
sancti Felicis et Naboris militum et martyrai))* qui .vexegit. Ipsa eliam novum ordinem moiiaslicum in-
etiam per proediçluni Çoloniensiuni archiepiscopuin slitail, " miraculisque niuliis claruil. » ...,-...-...,- ,.
Réynbldù'nï.ëq'dé'nitempore de; civitale Mèdipia'nèns'i SPLAN..: Vv;Ë^lëm;rjié, Râsipi inarlyrK.vfipmoe,
fâëtii est".Kéliî natale béati; Appoilinàris epîs'ebpi et nâ'taii's sançlaé Biiigiilsë',vidùs|; quoe;in yi'tà; iôrrâni
hrarïyris. Hië'âb Aiiiioclna séculus apb'slqlun) Pe- sa'nciâ'ih éi alla flivéi's'a .Jpça sanciofuni^yisiiâbaï,:
truih; adurbéni Romaiiam èi ab epdêm ihurbéépi- ei'Siibspapa GregpribtXI; aiiiio Dpmiiii ÉCCÇLXXIÏI,
S.cdpVïsi ordinalps; et ROTènhairtrtessUs;ést jp(] ibi anno oelatis;suaêitxx, Sumpiis;;sa:çraïtténtiS;/,beato
rèxîi Ecclesiam; ânnïs xxyrii, ménséi.'diëbusiv. Qui fine qùïeyït.Àptfd Çolp'nîaiiï Agrm^îirain ; fianstaiip
ëtiâm in parlibus Corinthiofunï. et in Nicëa, et"in irïunï regùm Màgorurn, qui in ^ângèh^'ieguïiiur,
rîpa Danubii.éV in parlibus Tbràcioe praèdïcavit;.'ïn hsf.10'in .Bélblehèin Saivatpri ? aurum, ihps' ei myr-
quibus locis éx'silio rélegà.tùs est, et ubïcunquë.per-; rbuni bblliiisse",Quérûiii"pignôra , Ma. çnïtf coriibri-:
yenil, iiinumêïàs'.virta'ies fecil. Postea; ptp fide Christi bjti'ssaiiciorùnï m'âriyt'unl Fëiïeis' et Nabbïis, Reinolt
âivérsas et iritfuiiïôrascoedes'p'érpessùsest.Tàïnîem sub dus arçhièpisTèbpfug Cblobiébsis a Frè;dëïîéh îuïpërà-
Vespasiano'Coesare, Deinoslhenë palricio, intér ipsa toré postuiaTa,: dé; Mediblano Çôlômaiïi ; ffbirbrifice
vicissim, etc. Roiiisé, haiâtè sanctoe'Piimitivoe virgi- iransiùlit.;l'lit,editipnibus âliis,..scribiX: « Éodeiri
nis,' Apud Cèrioman'icamurbem, sancti Liborii, etc.,; » die, sancti, RasiplU niafiyriis. »',Ôè' JB^rgUtà'.'iii.'in
ut ALBERGEN. Cl DANIC;.; « Eodem die, sanctoe Bri- priori, Tfffii : < Ceiipinanis', déposïi'ip*saflëtpruin
giltoe viduoe, quoe iri vilâ.siia,Doniino in ipsâ'opé- C Pâvicii et" Liborii ^pis'çpppram ,êt. cp'iVféâsbïUut...i
rante, qukiùb"r/deciin'tMrl:u'bs''Susclta!vit.'>" ' TraiVslalib'iriuni' regûm, item Fëïi'cïâ éï Nàbo'fis p'èf
BELIN.texlum purum habet, sed adjicit : « Eodem/ Reinoldum, eisdem eliam verbis exprimilur, quibus
.sancti Rasipi marlyris, ». in prima editioné. -
'die,
GREVEN. : i Aputl Colôhi^nï/AsirippiiVâni,'irâiisla-
...

IX 01: ].-' . ,...'-.;';..' -' -"'.'. :'i i>ië$i.

-.. Romoevia Tiburtina, natalis sancti Yincêntii.Apud Emerilam Hispanioe civitalem, sancli Victoris milita-
ris'; (foi cùni. dùpbu's fratfibus Slércàtio éjt Anlin'ogëno diversis:^éxariiinâtas su'^iiciis, martyri cobsïïm-
mavït. In ïialïa çïyitaie Tyro, s'aneloeChrisliuoe virginis, quoe in Ghristam credens; primo sub duobiis jndi*
cibùs lorméhtà constantër përfëreiiSj ïïovisSiriië;për successorem ebrurii, âbscisïoiie linguoe et 1sa'gitiaru'nl
confixionè; cursuni inartyriî'sui complëvit. Ebclëm,dje, natalis sanctorum Nicëtoeet .Aquilinoe,;q'ùoebeatï
Cbristofori marlyris proedicalionè; ad Christum conversoe, martyrii palnïam capilis abscisioiie èùm^séï'untî
Civita'ïè.Amiternïna, militum octôginlâ trium. [Bouillurâ, add. iri margine.:' Apud Sépbhjéï Sïri'ctoru!mf>roei
sulupi "Ursiciniatque Pavacii.J ,. . ;
' - -NOT^E. •--" " ••
.'''..
ItâPraién,, Herinien., Éùnèràt'., Greven. ei Mêlait. " ,
"
;',:; VARIANTES LECTIONES.:
-_Dé via Tib'urtinti, alibidiclùm est. Vincenliiscribit ïïnescib ûndé in Herinien. irrepserit; lorhieniâ.mûlii-.
GrèVen: ÊlMUnerat..jm/j(îs, pi-o'MiHîmis. Rursns in p.licitpr.exacta. tiein confessione, pro .cdnfixïùiie,.uni
Greven'; Àmiîwgcno, pro Afiiïogenô. Pralen. habet in Grèvéno ësi, infixione, Niças pro' Èic.eia>s'cribunl
diversis éxièrtninal'us suppliçiis, ad reiii salis ap'p'b- Herinien. el Munpraï.; q,t'..bâlî'et'Fl.oi:us. die.seiiùénli,'
sile, dl alibi pi'oeferertduiu 'pûiaVimiis'.;Fortius |o- Fénle'Pra'lènsis'ppsV'Àdpn'em^
qiïuiTtafGrè'veu. el:MoTan.'per diversis extêrminaïus. qiïb codpx. unus a'iit-aller ei cpiicinit,, s'é|l éëdëndunï
snppliiiis: Ai'coetëri' hic crtïn Àdbiië lëguiïl; diversis. luit' réliqu'ofum'- torrenii. Légo,:Ciinsjpfpri, cum
exgminalus, etc.. MaieJlerinien..-l,ii:o,viiem;C;tsJinfe niaxinip codicum numéro,, quanvvisniëliu.s"haiVea'nt
çûfi'MpérAt.ètiGrévêii. técfibs'alii;çfift!têxlu'C/i>i- Ùlirisïopliori Herinien. et; Molanus. Âmiïerinâ pro
èiiîioe.:Oïù'nel Kâbeiil^ lôrnîenia cohstàriler perferèns : Ai0èr'nïnà, viliûm est in Munerat, ' "
'";; • OBSERVATIONES.
' Tpliùs; ;
hujus;jtextus, yaldé dubn; et îniplexi, veràm, velur. Qui in Rbina'no parvoVpra'nius",-fionia'vm F«V
el uiiiéâni'.scàlUrjgiiiern aftigëris, si Adoném cum burlitia, Vincenlii, idempt in-Usuardo est, sé^d.in
&stïo conféras, liccl itou idëilï in ulroque ordo ser- Adohé",secundo loco"p'oriiiu'r, ubijiic inlefjicil',"»n»7-
 295 MARTYROLOGiUM,--^ MENS. JUL. 29,4^
liario xix,quod a.Noslro-negleçtanivides,Forle quod A stinoe.Actis discutienda. Eam Wandalberlus, cum se-"
nillliarla m'a, uï!trâ\urb.eVjï.TibUrfl luïèf- : !'qifeoWbusdu'abus yirginibiis uhô "
versiciïlo cbiiip'le-,
ligeret. SÏc lânieridie proeéédénti lii.HÏérPnyni'i.ani's; ctitiVr: ;
fermé".lëgitur,; /nié!.quis .Ep^éïnaçensëm coVIiéein ; -, MoxnonamChtislina,Aquila et-Niceiasaçrai'unt.
ïiV
proeferaï, ^.o\Sïiîrjglicliej^'.i,.Jrlb^.tê^/y'&'tféftftî.'.p^îT-' •
cunï marlyris hujus''npstïi ii):bn^ùihëi'tuib;superessp Quarto itaque lopo pdnuriturël iïv Adone, et in :
vidés,.quoi! nenip^ teste: Bai'biiib', Tiburé' exslel ec- nostro, tolideih ulrbbiqiie verbis,2 génïina?jarii dic;oe;
clesioe S. Yitfc.ëJjfu^-yérosiinilil'erde liujps nombre ; vi.rgines Niceta el.Aquilina; ila nos hic uiramque''
sic appëilâïa. Rursù's i'n Rbriïaiïq parvo' s'èquiiirr : vôca'mus, ex proecipuorUniUsua'rdînbrùm dodïciïm,
Apud Èiiierii.àin.Risp'âniéy.Yicloris.militâris^ qui in aucioriïaie; licet iïoiiiinarélur. fortasse po'stèrior ex Adonis' sensu';,
Ado'iié lôc'iim lerttu'ai o'biiiVët'., Çâ?iëruiïiqlïBeçuWque
1 •
melius Aquila Clàiv Casléllâiius iii
Usuardus Romand parvo supéra'ddïdif, éa Verbatim Mariyroiogio' suo biriversaîi,ân)Ms a'riïè Wandalbér-
ex Viennensi descripta sunl. Utrum ea Yiennensis :; vum incogniias fuisse asserii; recte, nisi auliqu.ipr,
ex'documenln>salis eertis acceperil, roerilp dubitare censealtir Flqrus a noslris edilus , qui x^y iifiiî .
cûgïl Ëâsïèilanf noîiiTa",qu'a'; fbrfasse éx Hïërony-! earurii el CliristophoVièlbgiuïn conn'ectir :"'ai» satis
miailis ,Jlic irtmcariputaideceni; Athenogenis disçi- vere, allerius loci1 prit disquire'p. Ppslrema, démuni;
pulos;, ,qui .çui)è ipso inlerempil siiilxvii Julii,. quo aiinuniiaïio, vére etiam et ïrïiegre Aùbiiiâ'na' ësï, uî
die Magis'iri Acia a SuiibréferàiViïïr; de quibus nos proïn'de dé tolius iïosiri lâterëû'lï origine et sirn'pliC!*-
aut ïll'b,'"aUf:hoc' die fusiiis alibi disseremus! De taie, vel per umbraïnambigi a: quoquanî neqûea(&
C/iris(((mprude))lissinie.sçnpsii:Beda : Nalale sancloeg Hoecigilur pro proesenl.i.iosiilulo ad nornjani .suam,,
Ghristinas virginis. Quibus" Rabanus proefuit, Tyro pleiie ei plané exacîa' sunl; qiïamvi's ultra' ftileaV;_"éiJ
civitate , cunï elbgio"a se coricin'naio'.VêfUm Bedoe codicibus Hierbiïyïnianis" scabTiliëm':libïî mbdiCSni<
circunispeclione usus est auclor jam bis laudaii Ro- superesse, tum eifca Amitemiiios,,..tam^çirca'jBwef-.-
mani parvi, ita legens : Circa lacum Vulsinum in. ..rjtcnses, cui loevigandoedolabra adhuc alia opus erit
Italia, Christinoe virginis. Aique ai) hac illuslri vir- proeter eam, quam in illis conciliandis adliibuil Flo-
gine, hodie ordilur Ado : Eodem die, apud: ltaliam rentinius, iiti."et:.de. Christiiia hupeïrinie dixjmds.
in Tyro, circa lacum, etc. Pluribus deinde prose- - Addi poleruni Victorinus Noikeri,et Viclorinus atque
quens supplicia varia, ab ea incredibih robbré tble- Séverinùs fràtres, qui a Rabano recolunlur. Vide in-
rata; ex -quibus1salis liabuit Usuardus1paucula éa térim Citaias Casiellaiii Notulas ad- Martyiôlbgium
dëcerpere, in texlu: nostro salis elega'nter reproesen- uriiversale, ubi octogtnta 1resmilites in, Qctogintà tria-
tata. Quoeporro Tyrus illa Tuscia? (cui ferè similem milliaria commutanlur, servalo Solp 'Fictoritti no-
habu'iinus sUpei'iusîx Julii) et ubi sila uiiquam fiïerit, miné, qui ad eam distantiam via Salaria, corb'nam
quoerùnt Bàro.rfiUset Florentinius-contra Cluveriun), marlyrii consecutus sit, pro qua lectipne slaie vi-'
ubi et- muita alia cbminiscentur, quoe hoc loci deci- denlur Hièrônymiana apographa,.recte inter se corn-:
denda non surit; opportunius alibi cum ipsis' Ghri- posila".Sed de rébus àmbiguis, hic plusquam satis. '
AUGtARlA.
' 1
TORNACÊN'. f «
iiicipj.l fatale s'âïiClà?" Christinoe vir- G pro sanguine êgréssum est. ï'upe ip'sâ;cum m'àriiflla
gïnis. » An Christirianï Hâsbariierisén), vulgo, mi- sua fàciëriiju'dicis m'aculavil, et ejecit ocufuin'. éjiis.;
rabilem inlelligat, eo<juo hpcMariyrplogium scriplum Ef luncsùi) iêrlip judicè linguâ sibi proecïdiiiii1 et
est, soecùlo'défûiïcïam, lipséip; çérlè in textus pro-, adultîmum tribus sà'gitlâTUnf iclis" ôp'ëidjlur.' > In
sècuiîôiie itérurii scribit : « In- Ifàlia 'ci'yitàtë Tiro,^ rélïquis salis purus'est.' ; :, , ,. :
sanctoeChristirioe virginis, » reseCtb' elôgiô. Coetera: , CENTULEN". « Apbtl Eniëritâin; HispaiïiàJcivftâ'îéiiï;
punis est. sâïïcû yietpris.marlyris.; In Italia civiiate' Tiro^
ANTUERP.-MAJ.^, ëxpuriclb Vinçéutip, léxlum con-.' passio saiïcloeChristinoe virginis. Eodeni die, sa'ncip-
fundit liée mbdp':t « Rô'nïoe.,via Tïburlina, natale runi: Niçéloe et Aquilinoe, qùoe in passiorip sarici!
sancti Yicjqrini nufitàris, qui cùrii ditobus frairibus,; Çhristofori comnieinpraiiWr, » Vide, O^sérvati'oiiës.
etc. î Reliqua, quse s"equùnlur,;sa\isp'urà sunt, nisi' , AQUICINCT. pro" « S'te'rcalîb et Anl'in6g|énb,»'légit,'
quod iiï fine sic bafoat'; « Àmilérnà, mliituni oclor ; i Sunieatio et Ari'tiogério; ». ...
|inia..> '.. _.;i:- ."^., _':. ViCToiuN. i n fine : « Et'sancti Viclorîni ri'iàrlyris. »!
RoswEïp., fpto fextu-purùs, iri fine appoint : « Vi-! Alii codices;eodem modo"an'nun'tiaut. '......".
gHia sancli. Jaçpti âppstoli.r > ,,; MATRIC.-CARTUS. ULTRAJECT. « Christine: yirgiriîSjé^
PULSANEN".! cjarét dùabus ànniuiïialibnibus, nempè marlyris, Vigilia. Roih'oe,Vinceiitii nïaffyrïs. Nicëioe;
sëcunda etblimia. \\ •'!•!.'".;; .' et 'Aquilina? marlyrum. Judoci confessoris. lierai
ANTÙÉRP. , ÊAX.-ÈpBEc. el ÙGBÉLLIAV. ' •dëficitiut
' militum Lxxxiji liiàriyrum. » '..";'.
solum in aiiiiunîialibne prima. ... , i '. _ REG. SUEC,sign- num. 150. « Milïtupi xciii. Et
ANTUERP.^MÂX., ULTRAJECT., LÉVDÉN. et LÔVANIEN;! f. sancli Victorini niaiiyiis. »
inie'gruiii léxiuni referunl, niutaib d'untaxai Clnï-! .VATICAN., sub nota num. 5949, eliam in fine : « EÏ
stinoe loco, qùain ciiiii Adone primani collpcànt. Sed saiiçti V'iciorini niartyris'. » - ." :
initio^proelïgu'ul.:.»Vigilia sancti Jacobi aposipii. » :ÀLTEHPS. : ' I" 't'irilorip Cbnyenliensi Slanes
ALBERGEN. et DANIC.,quatuor prior.ibus conformes, inonaslerio, sancti: Wuifa'di marlyris, qui pro .fide
omiitunl eliam Yjnceniii. Christi a rege Wulfero paire suo, gîadio iniereinpiuS
BRu.xELLÉN.JÊtli.crarissiniëdeficiens, déficitlamëa coronam meruit accipere sempiiernam , signi^ se
hac die in eodem yificeiitio. . signans vivere inaniléslis. ». -.',..' • ;.
HAGENOXEN. incipit: « Vigilia sancti Jacobi. t En . CODEX MONTIS SANCTI. « Natalis sancta? Segolena?
Vinceulio dei.n.et EmerileiisjOnspurus est. Sequilur : Deo saciaioe.".»Caslellanus scribit Siggolena'.. ' ; ;
« In Italia ciyjlaXê Tyro, passio safictoe Ciïrisiirioe EDITIOLuBEcp-CpL,« Vigilia sâiicti, Jacobi; app?
Virginis'êl marlyris.'Quoe cunï esset nobilis et a'n- sloli. In Italia.civiiaié Cyro,Lquoe est ciiÇa iâcuin
noruin quindecim, pater ejus inlerea clausit eanv Vulsinum, sancloe Ciirisiiiioe virginis. Qùoein Cbri-
cum duodeciin puellis, et conjmixit ei. deos aui'ëti's1,' slû'iii', » etc., ubi posl « complevii, » atijicilur, «.an-
ut adoraret ea"[e'ps']-,quq's'-ipsa:diviiiitus" inspirala no oela'iissUoenndecimo > lii Viclore, pura est.1De
conteiripsil. Obhoc patér ejus ira tus- percussiteânV Vi.iiceiitio.addit, miliiario xix. In •AîsdteriiérislijWs
nudam virgis,' ë't riudâîi suiit duodécirir viri supei» purâ, de' duâtip VirgiriibusNipéta et Aqûîlihà',- iiise-
eam. Post lëcit illârii'in rota ligari, et sic proesèn- rit. « Quoe iri'-Licià,' civiiate1Samoh^béati Clirisfo}-
lavit eamjudiei, qui clansjl' illahi; in caiié sèneb, et fori, » etc. In fine « Senomanjs., deposilio saiicto'-
ignem apposuit cunï picë, résina et.oleo'él ni! ei rum Pâvacii, tiirribii et Gùnuaniïblj épisôbpbr.uin " J
liôcuit. Post hoec proeciduritur ei îriairiilloe, et lac et coiiféssorùtfïi •'» ';
295 USUARDI MONACHI 206
BELIN.incipit : » Vigilia sancti Jacobi apostoli. » .A Vente nomine Theodbrb.Vigiiia sancti Jacobi Apo-
Reliquus textus ulcunque purus est, sed Eriieritenses stoli. » Dein minoribus iypls..; i Quse plerisquëlocis
ad ullimum locum rejecit. in observationé" jejunii" Ceiëbralur. In territorio
GRIVEN.« Vigilia sâricli Jacobi Apostoli. Cenoma- Hasbano, sanctoe métnbrioe;Christinoe virginis; cu-
nis, depositio sanctorum Pavacii, Turribii et Gun- jus Vitam scripsit Thomas Càntipralensis. » Editio-
danisoli episcoporùm proefatoeurbis et confessorum. nes posteriores iincipiunt litteris ilalicis a Vigilia
Segelenoe viduoe. > sancti Jacobi apostoli. Iri fine « Bergis, exAnglia, ''
MOLAN. : « Passio sancloe Lewinnoe,' quoe multis passio sanctoeLewinoe,quoe multis decoratà Virtuli-.
decoratà' virtulibus Dorait sub rege anglorum Eu- bus floruit sub rege Anglorum, etc. Die yigesima
berto nuncupato; quoepostmodum sub ejusdem régis quarla, sanctoe hosiomartyris Christi Parascéves. >
tempore, martyrio vitam finivit, archiproesule vi- Hoecin Latinis cbdd. notata non est.
VIII Kal. Di«25.
Natalis beati Jacobi apostoli, iratris Joannis evangelisloe, qui ab Herode rege decoHatus est.Hujus sacra-
tissima ossa ab Hierosolymis ad Hispanias translata, et in ultimis ëarum finibus condita, celeberrima illa-
rum'genlium veneratione excoluntur. In Licia civitale Samon, sancli Christofori, qui virgis ferreis altritus,
et a flammis oestuanlisincendii, Christi virlute salvatus,ad ultimum sagiltarumiclibus confossus.martyrium
capilis obtruncatione complevit. Civitate Barcinona, natalis beati Cucufalis marlyris, qui pro nomine Do-
mini atrocissima tormentorum gênera Sub tribus expertus judicibus, novissime gladio viclor migravit. Ci-..
vitale Parisius, translatio sancti Germani episcopi et confessoris.
NOTJï.
lia Praten., Herinien., Antuerp.-Maj., Antuerp., Max.~Lubec. et Greven...
VARIANTES LECTIONES. "\
De Hierosolimus, Jherosolimus, Hierusolimis, Je- JB Samon, non Samson, ut Antuerp-Majqr. Pratensis
rosolimis, elc.dictum est salis. Item de Licia et, legit, el e flammis oesluantis, etc.; pejus Herinien. et
Chrisloforo. Hic potissimum nolandum, quod in co- Anluerp-Maj. et flammis. Posuimus cum Adone et
dice Heriniensi secundà annuntialio ponatur primo codicibus reliquis, ei a flammis. Anluerp. soins et
loco. Anluerp. et Max.-Lubec. pro sacralissima ossa, maie scripsit Barcj/onono : item et ipse et Max:Lu-
substiluunt sacra ossa. Legertdum esset Samo, ut bec. et filii Gucufali, Anluerp.-Maj, Cucufati : nos
bene habet Greven. Sed coeteri omnes -scribunt cum majori et potipri numéro Cucufalis.
OBSERVATIONES.
Jacobi Zebedoei, primi inter apostolos marlyris anle tomum I Maii pag. xxvi, col. i, ex qua proevie
memoriam Sacramentarium Gregorii, el iis verbis intelliges, quid de vulgatis Christophori Aclis cen-
recolitRomanum parvum, a quibus paruiri differt sendum sit.
Bedoephrasis : Nalale sancli Jacobi apostoli Zebe- In Barcinona civitate, sancli Çucupltatis martyris,
doei : nec dubilat Florentinius, quin eadem ipsi scribit Florus, quem ab Adone riu.nquam visum,
Zebedoeotribuenda sint, quoe hac die de Jacobo in mihi persuasissimum habeo. Sic ut cerlum videatur,
Hieronymianis reféruntur. Adonis elogium inter non Marlyrologum aliquëm antiquiorem hoc die, sed
FestiVilàles aposlolorum et brève et nitidum est, a Acia ipsa qualiacunque Viennensi proeluxisse; quo-
quo vix quidquam Nosier detraxit, omnia ferme ad rum insigriem producit epitomen, a Notkero ferme
verbum describens. Quoeautem Notkerus iis adjun- transsumptam, sëd ab Usuardo ila contractais, ut in
git, magni momenti nbn sunt. Alia Florus de aposto- textu légère est. Videantur Hieronymiana non xv
lo commémorât, tanquam ex Clémente Alexandrino Februarii, ut notât Caslellanus, sed xvi Februarii,
accepta, sed proprio loco examinanda, cum pluribus C quoequelbi a Flôrëntinïo observata sunl."Quoe de
aliis ad Jacobi vitam, Àgregrinaiiones, marlyrium, hoc sancto certa sunt, tradit Tillembntius lomo V
translalionem, inveniiqnem et inpuriiera'miràcula
: pag. 58, qtiâ? dubia pâg. 609. Hacienus in lextu
spéclanlibiis, quoe cerle operosam disquisîtionem nostro Adoniana omnia. In ipso sequilur depositio'
exigunt, a Tillemontio eruderaricoeptam lomo la sancti Germani episcopi, posila, opinbr, per ërrorem
pag. 524, el in nolis a pag. 594, ubi, solila diligen-; typographi, pro translatio, ul recte leguntUsuardini ;
lia, aùclores adducit, ex quibus controversioe plurès narii de Geririarii dépositione, ab ipsomet Adone agi
copiosius suo loco explicari et enodari poterunt. ostendimus die 28 Màii.. Iti proedicto Adone lextum'
Pergil Romanum parvum : Civitate Samo, Christo- claudii : Métis, natale sancloe Clodesindis virginis ;
phori martyris. Agitur et ejus memoria in Flori ad quam cur Usuardus proeterierit, non aliam causam
Bedam (hic eum signavit 28 Aprilis) additionibus, conjicio, quam quod vèrosimiliter ab ejus ecgrapbo
longiusculum elogium complexis. Verum ad nos pro - abfuerit. Utcunque rès habeat, proeteritam evin-
prius spectat Ado, qui lam eleganler rem omnem cunt probatissimi codices, quemadmodum primige-
paucis expressit, ul nihil invenerit Usuardus, quod niam etgenuinam ejus phrasim in reliquis apertissime
ex :eo ;demi posset. Neque hic dubium est, quin demonstrant. Porro Wandalberlus très primos no-
cumdem Christopltorum etiam reculant Hieronymia- stros martyres hoc modo metris suis illigavil :
iia apbgrapha, quidquid et nomen et posilio non- OctavamJacobusZebedeifilius ornât,
niliil deforriiala apparéant. De giganleis ejus slatuis, Primus aposlolicumvero pro Rege cruorem". '
aliisque eo spectantibus, videsis Florenlinium et Qui dédit : hune CucuphasChristophôrusque sequuntur.
Tiolam Papebrochii ad Ephemerides Groeco-MoscasD
AUCTARIA.
IORNACEN., plane m reliquis purus, omitlit elo- MUNERAT., in textu etiam punis, adjungit : i Ce-
gium Çucufatis. nomanis, translatio sancti Juliani episcopi et con-
in
PULSANEN., Jacobo plenus, déficit in elogiis fessons. » Dies ëjus natalis ;est xxyiï Januarii.
Christophori et Cucufalis. De sancti Jacobi transla- . MOLAN., ultimam annuntiationem de sancli Ger-.
tione
' tacet. mani translalione proetermisit.
ROSWEÏD., t extui integro eum Adone subjungit : ULTRAJECT., LÉÏDEN., LOVÀNIEN., ALBERGEN. et
i Métis, natale sanctoe Glodesindoevirginis. >' DANIC. texlui item puro adjiciunt ; « Métis, nalale
â9£ MARTYROLOGIUM.— MENS. JUL.
sanctoe Gilodesindis virginis,.Treveris, sancti Ma- A nomine in Beda 'nostro editus est, et Rabanum.
gnerici, episcopi etconfessons.» '. Côlitur in Romano, vin Decembris.
ANTUERP.-MAX. ihîscesupêraddit: « Item ipso FLORENTIN, I Romoe, sancti Eutychiani, papoe et
die, sancti Judoci héremife, filii régis Britannioe. » marlyris. » De quo jam diximus. •
CEifÇDLEN. t « Natalis ieàti Jacobi apostoli, fratris LUXOVIEN. I Métis, sanctoe Glotsindis virginis. >
Joannus evangelista?, qiii decbllatus est àb Herode EDITIO LUBECO.-COL., in tribus primis modice
Jerosjûlymis, Ut liber .Acluum aposlolorum refert. interpolata, subdit : « Hierosolymis, sancli Josioe
In LAcia, civitate Samon, sancti Christofbri marly- scriboe, qui Christum lucratus est, lege calicis, ut
ri&, qui, virgis fêrreis astriclus et flammis oestuantis in'gestis Beati Jacobi apostoli legitur. > De Magne-
ïncendii, Christi Virlute salvalus, ad ultimum sagit- rico, «t supra. Dein : i Methis, natale sanctoe Glo-
tarum ictibus confossus, marlyrium obtruncatione desindis virginis, cujus>.sepulcrum crebris miraculis
capitiscoinplevit. Civitate;Barcinona, sancti Cueu- illustratur. In pago Meldensi, depositio sancti Ursi,
fati'martyris gloriosi.- Romoe, sancti Némesii mar- Trecorum episcopi et confessoris. Eodem die sancti
lyris. Parisius, translatio sancli Germani, episcopi et Ursicii, episcopi et confessons. » De translatione
confessoris. Inpago Pontivo, inventio corporis san- Germani ut supra! Deihum : i Ipso die, inventio
cti Judoci confessoris.» ^ corporis sancli Judoci, presbyteri et confessoris.»
BRUXELLEN., in tribus primis satis purus, quarto BELIN., tertio loco habet : i Civitate Parisius,
loco ponit : « Melis; natale sanctoe Glodesindis vir- translatio, > etc. Post quam annuntialionem sequi-
ginis gloriosoe, quoe, sponsum fugiens, velamen tur : i Civitate Barchilena, natale beati
de mami angeli suscipere meruit. Treveris, sancti » ubi ' Cucufatï
: '
g marlyris, sisthy expuncto elogio.
Magnerici, .episcopi et confessoris, qui beatam.Gâu- GREVEN. : «Treveris, sancti Magnerici, episcopi et
gericum clericali mililia? ascripsit. » Sequilur confessoris. Qui a sancto Niceto ejusdem urbis
i iranslalio sancti Germani. » , episcôpo educatus, eum, ob zelum justitioe, a Clo-
HAGENOYJSN. de : Jacobo et Chrislophoro longos , tbario in exsilium pulsum, non dereliquit, sibique
récitât, alibi. discutiendos. In Cucufale salis purus postmodum digne successif. In pago Melderisi, de-
est. De translatione sancti Germani nihil habet, sed positio beati Ursi, Trecorum episcopi et confessoris.
ejus loco subslituit : i Item, translatio sancli Judoci Item, sanctorum Rustici et Florentii. Methis, natale
confessoris; » quoesupra in CENTULEN. I inventio» sanctoe Glodesindis virginis, cujus sepulcrum crebris
dicitur,' etc. Vide diem ejus natalem, xm Decem- illustratur miraculis. Cenomanis, translatio sancti
bris.: . ...... ...:-. .... . Juliani, -episcopi et confessoris. Ipso die,. inveritio
ÀQuiciNCTi: post translationem S. Germani, corporis sancti Judoci, presbyteri et confessoris. »
recenliori manu addit : « "Et sancti Judoci. > Vide quoe supra diximus ad HAGENOVEN." ;
; AHBIÀNEN. : i Eodem die, sancli. Judoci confesso- , MOLAN. « Ipso die Mellis, natalis sanctoe Glode-
ris. » Jam diximus ipsum coli xm Decembris. zindis virginis. Treveris, sancli Magnerici episcopi.
MATRIC.-CARTUS.-ULTRAJET. : « Jacobi apostoli. Civitate Parisiis, iranslalio sancti Germani, episcopi
Christofori martyris. Cucufalis martyris. Glodesin- et confessoris. In pago Meldensi, depositio ' beati
dis/virginis. Translatio beali Germani, episcopi Ursi, Trecorum episcopi et confessoris. > Dein,
Parisiensis; Felicis martyris. » minoribus typis : « Civiiate iEduensi; sancti Reticii
BICOTIAN. sign. P 5: «Civitate Parisius, trans- _ confessoris, ejusdem civilalis episcopi. > Editiones
latio.sancti Marcelli, episcopi et confessoris. > Vide G alioe : « Ipso die Métis, etc. Treveris, etc. In pago
plura dé Marcello; die sequenti. Meldensi, etc. Die vigesima quinta, memoria san-
, DIVIONEN. S. Benigni, qui est apud Cistercium. ctarum mulierum Olympiadis et Eufraxioe. » De
i Ipso die beati Juliani episcopi. Hic fuit unus. de ; translatione sancli Germani, ut supra. Demum mi-
LXX. Christi discipulis, quem transmisit beatus nori charactere : « In Paloesiina, civitate Gaza,
Petrus apostolus Cenomanicoecivitati ad proedican- * sanctarum mulierum Valentinoe et collegoe ejus.
dum verbum Dei. » Vide ad MUNERAT. Quas Firmilianus proeses, cui, animi magniludine
REG. SUEC.sub nota num. 428 : i Cenomanis,' plane viri, liberrime contradicebant, ad extremum
translatio sancti Juliani, episcopi et confessoris. flammarum incendio assumendas addicit. Ibidem
Belloacus, sancti Ebrulû confessoris. » -Gallicevo- sancti Pauli marlyris, qui oratione fusa pro judice,
catur :Evrols; de quo in Martyrologio universali carnifice, et omnibus in errore versanlibus, cer'vi-
notât Castellanus abbatem fuisse ad « S. Fusciani » cem .gladio lërieudam libenter submisit. > Vide de
prope Ambianum sepultum Oratorii in pago Bello- celeberrimis hisce martyribus Martyrologium Ro-
vacensi, indeque corpus ejus in urbem-Bellovacen- manum hoc die, et geminas Castellani ad ipsum
sem ad S; Pétri translatant.- accuratissimas Notulas. Sumuntur ex Eusebio de
: IN .VATICAN.;' num 5949. Deest tota ultima nostra martyribus Paloestinoe,editionis Valesianoe lib. vin*
annuntialio de « translatione S. Germani. » cap. 8, quem refert Ruinarlius inter Sëlecia pag.
ALTEMPS. « Romoe,natalis sancti Eutyciani papoe, 541 , ubi observât fortissimas virgines a Groecis
qui corpora marlyrum CÇCLXIIsepelivit; martyrio recoli xvm Julii, altëramque, apud Eusebiurii ano-
coronaïus, sepultus est viaAppia in coemelerioCa; D nymam, ab eis i Theam > appellari.
lixli. » Vide de eo hac die Florum, vel qui sub ejus
VU Kal. Die 26.
Natalis sancli Herasli, qui Philippis a beato Paulo episcopus relictus, ibiaem martyrio coronatas quievit.
Romoe in porta, sancli Jacincti marlyris; qui primo in ignem missus, inde in validissimum tbrrenlem
proeçipitatus, illoesusevasiti post hoec a consulari Leontio gladio pércussus, vilani finivit; ViaiLatina,
sanctorum SÏmpronii, Olimpii, Theodoli, et Exuperioe, qui ignibus conflagrali, ut in géslis sancli Stéphanï
papoe legitur, raarlyrii palmam àdepti sunt. [Addit charactere : Translatio sancti Mar-
" " Bouitlart., cursivo
celli, episcopi et confessoris.]
•'. ... NOTJE.
Puri sunt Pralen., Herinien., Antuerp.-Maj., Antuerp., et Max.-Lubec, Grèvent et Molan.
VARIANTES LECTIONES.
...In Herasli, nulla inter codices discrepantia, om- melius vocandum Hyacinthi, ut est in Romano parvo
nibus plane ila efforinantibus. Faleor; sequenlem et Adone. Proxirae accedit Praten. per Hiacinti; sed
htmbi. GXX1V. 10
S90 l USUARD1MONACHI- . .!:,!/ SOfit
reliqui constanler et uriiformiler,legunl: JnètHKtJ,ul'j StiCurruptasunt,-:ëtiani:'ïii.lèxtu,!nosti5o;!«l)i'Stmpfonii-
est in lextu. Solus Antuerp.-ïMaj.ipro, inde.mvali-ij reliquimus, ex Pralem;;» Herinien;; ïetcîf.lâriguama
rfissimttf»lorrenterm'.scribiti inde inivalidissmootor- conformais vero^riominisS^mprômif;:qupd^ift: Aclis
renle.u§>ïcbene iri texlu, postihécarconsulay}., -çlc.,,; expririiitur:;:liceï;aliï3egantcomyiù^^
sed Antaerp.;maj:.;ei;Heriniem bniiiiuni.particùiam Antaerp.-Maj; iSîmp/if-o"sîi^,to
«,eïe. Léunçio, inlAnluerp.et.iertùcioJn.Mâx.rLubêc. Exiiperii, quoe «x alibruiri consensu !aliter :,a nobis!-
utrumque mçndbse Scribildr, ntj et Leonçio a ;Gre-,: scripla sunt. ilriAntuerpvet^Max.-Lùbec, oniittititf-
yen. Poste via Laliria-, in .Anluerp.;; et iMaxv.-Lubec.;; Olimpii. Greven. prOî ut Àtfgeslis] etc.:, \e§&jet:
deestî sanclorum.] Nomina autem martyram;. varie. sicut:. . _ .,: k: : :<::.':: ;;:'::- ,'.:, . _:
' " '' :v - *'•--' .''" OBSERVAtlÔNES," ! M!'!.!'"! \ '.'"..". .1
De Èrasio, ,qui.hic primo loco ponitur,,nihil haç; gnais, non hac aie, sedsiv Dëcèmbfis; quoe ratione-
die iri;Hieronyri)ianis, nihil ïn-Beda,. Flbro aut. Ra-;' translalionis, à healo;Sixto factoe^celébribrieyasiàsë:
bano, nihil in Rbmaiio.parvb, nihil ;in. ip^o Adonis; ibi dicitur, licet vit Kal.: Augusti seu.xxviJolH! passi
Martyroïogiô,, ut a Rpsweydo editam estj; i'n quo; dicanlur.'Quoe omnia.; ,ab; Adone, proedicta, die-:-iv<
et hoc.Vilii adyerles, quoi sïgnato jri indice norainej Decembris" fusius expîicantar/. proennsso,: nekipe
Heraslus, ad appendicem rëmittamur; a qua- lamen longo elogio, ex Aclis S. Stepbani papoeconeinnato :
s'anctus-abést, in libèllo'dé Festiyitatibus^reeie.sine; in quibusnrirùm;est,.non. observasse;A-donëmquod
aspiratiprië posilus. Qùid scrùpulï;!ad eum ;ex pjoe-;; proefali martyres;;sepulli: referantur,a;Si!Stephàrio,
dtelo A'doriis Marlyrplpgio expungeiidum habuerit! , papa, prjdie Kaï. Novenilxris; adeoquë'yerosimillimé
Rosw.eydus, Kaud!satispersj)icib;,!mihi :cërte:tain "non ;mense. Julio, ..sëd Octohri .exeuntéïmafiyriurii
viàéfiur Àdojiiàhiis, quâipsit Hyacïntfius ïbïàèm. opnsunimavprinfc.AHam diëiri"elegil Floïus^^nempe;
cqmmeriioratus;; iâquçéyinci omnlno arbilror ex eo, xxvn Julii, ita loquensd Eodemi:Mie-,,Romoe^upassio
qubâ ipsissimlsiAdonis apud Mosandrum verbis et a;]L;Bsancti Symplironn';:éùmjijio Olynïpiué:cummx,oxe: sua
Nbitèrp et ab" Usiiardo réfèïaïur, proeterquam.quod,-, Exuperig et filig,%heodplo, jus.su. Yàie'riëni fitxGa-,
disertissïmé étiaïn iri ipsômet.Adone Rosweydi, inter""' Vieni ignibus sunt exusti. ;Ad Usuardiim =... nostrum
ç'italas Fcslivifaîes aposlolorum, et quidem iisàenii;i qupdprpximeatlinet, yix. eqùideni: dubilo q«în ex
ùioïqûé,termiriis celebretur. Erasii laus ex,Acîibus!! A.done sua jomniajiacceperiij cujus. senieritiam': de
àpbsloibruni et Epistolis Pauli aposloli yerë desu-; passionis die-seçuttis; ipsps, mârlyres ;ëxave, D^eceiri -
mciida est ; videri possùnl qùoe de ep p'aùcis çolligïfc bris ad xxvi Julii relraxerïl. Quod et Baronius fecit;
fillembntius tbmq I j pag.;proesertim 115. Dé Hyg-l! ljaud salis mpnior in Aciis;sanefc£Stephani;:papoe,
cïniho, Hièronyriîiânis. iterùni et Bedoe ignolo,., sic sub ainjis. peux! et CCfexvase: iii 'Arinalibus, édiiis^
Ipquitur. Romanum parvum : Bornas,in Poriu, sajiçû aliuiiVomiiiuo diém. insjn'ûari. Sëd hoec vin àpsis
Hyàcinthi marlyris. Hinc in Adoneni iràusiit, ubi,; Aclis ppstea a nobis .illustrandis ad; iuéUderal erurit
plufiDus et inartyfium ejus'etsépuunra ùëscribitur;! révocanda.; bic! solum osteiidère:,plac"ûit ex. uno
queroadmodum et apud Nolikertini inventes,; sed. eodemquë Adoniano fonte derivala; esse qusecunque
Usuardus; si)la priiBa parte contentas, rem lolam sluperius,in, Usuardinô latereulô pûfé' el siriipliciter
pàùcfpTrbuS, Solilo nilore, expliçujt; utinam tam;: ex! auctoris mente recerisuimus. ; Yidéûdà -qua?' de
verp ! naia, ut candide dicam, Acta i'narlyrii,,ut,: ' .- sancli;Sj^phani Aclis; dicemus':ad diem; n.Augosli.
apud Surium édita;.s:unt, non pauca continent quoe; Wâiî'dalbprtus Adùamm hoç; die- cum.,JEmttio. et
lalium "périlus léelor non facile admiltet";; meritoi; Marciano connectit, quorum! ^strpmiirii- Hierony-;
aliqua carpit TiÏÏemonlius tomoll, pag: 5Ï5, ; > miaitis: repëriuntur, sed ùndfe conjunctior illa' «ïia
Àbesi. ètiain ab Hierpnyniianis et Beda séquens, Q sit prorsus ignorô.. ! - ï •• -*
martyrum classis, a Romano parvo primuip: consi-
: AUGTARIA. .-> . [ y.:'- ':;"'"'"
TORNACEN, caret élogio Hyàcinthi, et in fi'neba-! a bealo Paulo prdinâ lus episcopus, jibjumartyrio
bet : « Civiiate Parisius, translatjo sancti MarcelM,! çbronalus quievit. Rpmoe i.n JPorljs^sancliiJacineli
episcopi
" ci confessoris. PlurahabéiMuNERAï, » !! marlyris. JllejnRqïnoe;.sanclorum; Simpropii,îOlymS
RoswEXJD.texlui p'uro subdit: « liiein Rustïci et pii, Tbepdpli et/:Maximoe.;(Ëxuperioe),-qui ignibus
Florentiijniartyrum. » ;, .. : i f < i çonïiâgraiii, martyriiv^aimani _adepij;sun;t, » ,
PULSANEN'. truricata" est sëcùiida ànhunciâtjo ex-, .t ÉTOXELLEN. incipit.: i SanctoeAnnoe,:niàtris beatoe
punclio elbgip. :; Mârîse Vîrgiijis,"gloriosoe .genïlricisj Dotoini: nostri
MuisERAT. i
post texlum, adjicit :' Pàrisiùs, t'rans- Jesii Christi. Transfiguratio Domini,-factam monte
lalip magiioejâudis et éxiriiiï viri Marcëlli, ejusdem Thabor;, a'trib.us'disçipuUs;, qui.:ipter.erarit, post
lbçi pâstoris^ de cujus (sic.-eï" alibi habet) corpus Ascëri"si"onëm:,Dbn))ni,;.suis cpapostolis publicatur. >
reqùiescit in aima ecclesioe (ecçlësià) beatoe Slarioe Sequilur texiusJermepurus. Dpinde:: * Et;comme-
.virginis dé! Parisiis. Item feslivilas ' beatoe
" Àhrioe, moratio sanétorum mai;ty,rum,Viçlor!ani,'.Frumeniii;
matris génelrîcis Dei Maria?..» 't " L(! 'l ét,alterius',Fi;umënliit, et duqruinygermanDrum..Qui
PRATEN.eliani àddiianientum refert, sed quod ex pnines sub perséçuiipne Wandaiicaj^pud/Africain
subvirgulatione colligo, in margine esse apposilum "" ebronati surit. înLaodicia, natale sanclorum Viviani
bis verbis : « Translatio sancti Marcëlli, episcopiéT ètTelicis. Eodem die, deposilio Warmudi.qui fuit
>
-confessoris.
ANTtfEiûH-MÀx., ULTRAJECT.
....
et LEiïDENViriGipiunt
Jerosolymorum
j;.' -tém sub
patriarchoe.,» Nobis hacienus','sàï-
lali nomlnis inflexibriëV ribtiis' ribh est.
t Natale beatoe Arinoe,matris Marioevirginis. ,Item: ry t Item sancli Pastoris confessoris. t» ; ; . !
natale sancti Pastoris confessoris. > Nplabis. déesse, L" HÂGENOYEN,'in Erasto salis purus ; secundo loco
iOrympii!iii his dUbbus et' i
tribus s'équentibus co-' ' Kâbët,:. Iiôm natale' Béaii Pastoris Confessoris. »
dicibus. . . ; Sëquuritur duoealioe'anniinfiatioriës'etiani'satis purak
t'IibvANiEN.idein: habet de Anna^matre;beatissimoe; i TMU)Jcr;;Epdëm:die,?,sanGloe Annoe, matris Dei genif
Virginis, sed de Pastore nihil. tricis", quoe 1res vir8SR:>ha'buisspt dicitur in saçrà
ALBERG. et DANIC,sic in principio : « Natale saa- .. ,Spriptura... » Et alia* Kujuslnïodi,!qïïaeiproelërèb.
cli Pastoris confessoris. » Sed prior in fine texius1 - 'Hiic refert translationem sancti Germani. Atque
addit: i Item,sariptoe;Anna?; riialris;:glbriosîssimoe eliàipjj .ï;Metisr,v,ria|alei:sàocta?,Glo'dèswindis'virgi-
Dei genilricis virginis Marioe. » Quoe ann.unliaiio nis. .Itein Desideraii, episcopi et confessoris. » Se-
aliis verbis et alia manu in posteriori codice ïfcfiyieo•• "quitus «îônstructio iniperfëcta de trarislâliorie san-
adjicitur. ctoe Helenoe.Demum;;;;« :Treveris isaneli Magnerici,
;-. CENTULEN. : « Natale;beati Herasli., qïii Philippis episcopi ei.'coii.fesspi'isï» Vide die proecedehti. -.!!.-
 SQilS MARTYROLOGIUM-È^JHENS. JUL. 502:
• AptnciNcari,proE'xuperioe, hàbel Exuperdnlioe.:'. A':.MonasteTÎôsanctjBenedicti,in'agroMairituano,» etc.,
•:MATRic.-GÂRT0s:-ULTKAnîCTi :;;t- Annoe"; niatris ut supra !n StRozziANb.
healaè Marioe.-.'RomoeV Hyàcinthi martyris!. :Simphro- : GREVEN! ;: « Dbrmilio sancloeAnnoe, dignâ? matris
nii,:Olympï,.Theoduii'oel'Exuperioeinàrtyrum;. Era- Dei geniiricis sempër VirginisMaria?.Eobàrii, episcopi!
sti,:discipuli beati Pauli.' »o! .!: : ;.v .--.. et martyris. Item sanctorum Viviani, Felicis; Juliani.
. CAREG.^SupG.-^'ig.inum.-^S :*.i.Ci\itale Parisiens!, : Romoe'; "sâircii Pastoris, presbyleri,'et ;cqnfessôris,
transIatio';Saneti-Marcëlli, Parisiensis episcopi./» . fratris sariclfrPi! papoe.-Huic sanctusPiidéns, disci-
s .CODEX'D/Lx MARE."sig. A :« Augùstôdnno;' '
bèâti pulus:sancli Pauli; filiâs suas Polentiaiiam et Praxe-
Reticii;. èpiscopi:etdbctissimi viri. »';: ^ dem commendavii,liluhimquë nominiejuscbnsliluit.
•::VATICAN:-:••"«
Jn Syriâ, Simeonis moaiacni; qui in lpse vero -post innnmeros' agones, po'Sl nïuliorum
columriastelit; »Extrada bac die cbafusa siint. sanclorum verierabiliterexhibilassepullUTas,'quievit
îvJjGHÈLLlANiconvenitplerumqùe,!ut soepe;diximus, in pace. ValeriiconféssoTis;;filii Albshoe, »' etc;, ut
cura ANTUEBJi'^êt: MAX;-LUBEC;;! €(ui;:cum:;ipso;Hic supra.'«;Treveris, Sancti Beati,:rpresbytéri et 'con-
omillunl annuntialionem Olympii. , ... "*
v.fessoris. In Bohemia, bonoe et sancloe mémorise,
FLORENTIN. : « Item sancli Pastoris presbyferi Jbafrnis Oviculoe, confessoris, ordinis Proediça-
Cardinalis. :>'"IN'STRÔZZIÀN. proetéréa : « Mbiiâsierîo: toruin.'» "'" ':'•' ".-J ; :----:,;--v : ".•"•'-' •;" ''
saricti Béiiedicli/iii agio •Marituariô,-sancli Simeonis ! : MÔLÀN., liltërîs Italicis textai proefiglt : « -Natalis
mdpSchi et erèmilsèj qui multis miraculis-claras, Iri sanctoe Aririoe,matris Virginis Màrîoe. » In<;firiéi:
senécluie bôriâ'qmevit.-"4 c-<": ' l":<- «>Ebdëin die;sàriçti Pastoris, presbyteri et corifësso- '
EDITIOLUBECO-COL. incipit: « Natale sancfoeA'nria?; „ ris. » Dé Siiriëone" Marilùario; ul sùprà; Item de
viduoev- mairisglpriosissimoe et ;clarissimsé virginis ^translatione S. Marcëlli; ul MUNERAT .-Deinde : « In
1
geniiricis Dei: Marioe, matris iDonimi; nostri Jesu" -civitate Ténrëmuridoe, beatoe Ghrislianoe Virginis.
Christi. Quoefiiitdèciviiate Bethleéni,;dé tribu Juda Quoerégis Angloruni Migranimi filia u'fiiéa^èfgadéos
orta et bealo Joachim despbnsata/Romaein Titulo, suos et idbla,-:séêuiidum pairum subrûin traditlo-
sancti Pastoris; presbyteri et confessbris; fratrissan- nem, exstitit aevqlissima".Hanc omriip.biétils-.Dëus"
cii Pii papoe; Hic,post inhumeras agones,post inul- aspicléris, de ëoeloilli angelrim sub spècié panperis"
lorumsanctoruin sepulturas, postifinumérapieialis transhiisit, qui eaîn : ealechizârèt; atquëih Christi;
opéra; requievit in DoMino/tèmporè 1Âritoïiiniîmpe- nomine baptizari pfoecepit";cujusétiârti diictu Dîcli-
ratoris. ipso- die., sancli Valérii filii' Albanoe, quem vénrié pervertit. VTù'iri typis minoribus : «Treveris;
beaius EucbâriuSf'primus TrevéroTunï êpiscbpus, a sancti Beati; prësbyter! et cPrifessbris. Ebbani pépV
morte suâ'ciiavjt.t» Ih'EVasttf ^atissp'ura -esl. De scopiet iûarlyrisV «Edifiones alise^siclp'suin'.Usuar-
Hyacinthe, iSèpUltufaadjiciluï. Iii':aliâptàssé modice diriumtëxlum-litferisltalicis iriçipiunf : « In' civitate"
imerpolata est. Irifiné : « lp térrilono rTreverensi, AconenSi, natale saïictoeAnrisé,:» etc.; Iri'fine, de
cireâ. Coiifluentiam, ;iri;monte; natale' sancti Beati, Paslôrë; dé Siniéonë Manluano, de: Ghristiâria Te-
presbyteri «tcorifessofiS' * - . : * /• <<'-.-. neramundensi, ul in prima èditione; TUm <:i In
BELIN.(incipit : i Natale sanctoe Année, matris Càrlhusiâ prôpé Coiiflueiitiam, sancti Bëâti;-presby-
virgiriis Maria?;.» Séquitar textus; et iff-fine: « Eo- teri Trevirerisis et côriféssoris.;»Demum; dé trarisli-
dem die,, sancti Pastoris, presbyteri ëf confessoris. tiorie Marcëlli Parisiensis, ëtiàm ut sûpïà. .
:''; "" '""'
ii'Sàiyyyr ;;'-; ,•;;':' '].[; . ".'""' ^\ :',].', :Pie&:_
. Apud ÈphesUni, natalis sanctorum Maximiani, Malchi, Martiani, et aliorum quatuor, quorum gesla ba-
bentur. Nicomedioe,beaiorum iriârtyrurn Hérffiôlai presbyteri, Ilernëmpi, et HëTmogràtisfratruin; qui post
mullas poenâssibi illatas a Mâxiinïsmb'tmpérâtôré, capilali senlenlia, pb .«9ufessionem.Glir>isir;.pù'J^.li;.stiiiï.:
Ebdém diëin.-Siciliàl:-jBëaàSimeonis:monaêhi.;Auiisiodoro, deposilio Etherïl episcopi. :•''
; '
l. .:!!:'.-:':.l,:,'!.'.'.'"' i-'-l '"''." '" -!,!-! ;- -!!•'., 'i'.NOTjE, ... , . - - .-.-.- -..--':.. .: .- ...': ".. "
/Spii codices'quatuor,puri^,sùiitVneaipSPralen., Herinien,,Jprnacen. et AntueTp.-Major^,
""-.• -'- -•-,--- -'-;/;•';;!":;., ''; VARIANTESLECTIONES. ":: ! . '.. [ . .";.;;;\ .'..;.„,:; ;; , \
. Prima difficullaS;^est,, ulrum enunieraWit( Usuar- G ariniinlialidne, aliam ex Adoné subsliiuunl; aliaque
dus singula fràlrum, vulgo ffprnwhïiiiïn,,nomina,. commiscenl textui nostro contraria. Anluerp.-Major.
qua? id muIliSçoâiciBûs'disiinclé.éiprimUiituf. Nos! \iljis duobus Jaborat. Scilicet in "principio.insérait
çiirii cilatis (jùaluor,pYôliatissiniisët;-Muri.er!a,tb, cën-' nulalis sanclorum septem Dormïentium, et iri fine,"
semus senbéndum ut est in! îëxta.Di&eûllâs altéra anle Elherii, apposuit..sanpti. Mol'anumexclusimus,;
pccnrri't iri!èfforïnandis riominibus"dubram frairum quia nomina septem frairum commémorât; et in:,
sbcibrurii '.âermôja!, quoe"forteà sblô*Mblâribrecle speurida anninilialionc, post capitali sentehtià, ex-;
s'criDuniûr; Ègrmippi et 'H'érmocfatis.'Nihilbmirius, punxil, ob confessioneni Christi ; quod; etiam fecit"
ex-u'ri.âiiimi...ceti(c"ùmj^}iprurii'or^ sèquenda Grevenus, proelër alia quibus-excedit. Dainendis.
est pais dëtëfior; 'omnes* êriim jhabeùl 'Herneinpi :spriptoriis in Nichomedioe,presbiteriî venus;.Antisio-
vel Ernempi; omnes item enuntiànl Herinogràlis, dpro, etc., satis alibi diclum esté !! ! ;
éxcèpib'Prafénsii Déiis'ribn!bquof quiomissà bac
'
.
r ,.:n,^ u..„ ::,.:. c c; : : •; "
4 t . ,. OBSERVATIONES. -. . ', ^ ... _.'.;;.
- Ad i!iari>isi-viiJiimi >cu'rsimiinducaVimUs Adonem duce, quo proeeunte, septem îllos. lralres bac die c.qlh:
eo die memoriam agere septem"Dorriiiénlium;"hic- locaveril in Marlyrologorum .omnium, luni ; anti-
addiri!.,us:.:fWta'."3b ep éxpriiiii nomina * quoe, nisi quioruni, tum.sy.nchronorum silenlio, nec vesligium
fallpr,:.a..R^bânpprimum:produ.Qta sont. Sic. igilur : usquarii occurrit, quo probabib! ratione id factura
ibi .sin.iplipil.ér Ado proiiuntiat, Ipso (lie, gesla septem dicariius , nisi fortasse in , proecitalis eorum Aclis!
D.oymientiumi\fiuqJermemodo,referuntpr in codice qualibuscunque aliquid repererit, quo hue potius
jiieroiiymiano, Corbeiénsi, die ,x.• Augusti. Consuli Q qjiam alio periinere censerêt; aut demum pro. arbi-:
possunt :Ràbani( et Notkeri elogia,. ad\,_proediclam! trio rem composueril. Caeterum nonomnia Dormien-
dieii)::xxvtii,junii;ex peryulgalis Actisconglobàta,de lium illorum nomina ab Usuardo singulatim enuriie-
quibus yidendus ,pmninp,Baronius iniiotalionibus. rata, ex melioris notoe codicibus supra deduximus.
ad hanc diem-vlisuardus prudenter reticm.it.quoe Neque nomina, a Laiinis posita,. cum Groecorum,
forle yerosimilia non judicavil. At quatenus, quo nomenclalione couveniunl, îicei in mirabili iiisioria^
505 USUARD1 MONACHI 30*
non multum discrepent. Possitne Gregorii Turonen- A In Sicilia, Simeonis monachi, scribit Rom. par-
sis aut aliorum relalio Aclis illisaucloritatem addere, vum , quod sequilur Ado, hune Usuardus el Notke-
satis explicat Baronius, cui adde Tillemontium tomo rus, nisi ex Hieronymianis hausisse velis, in quibus,
III, a pag. 548, et in nolis pag. 712. iisdem prope verbis signatur. Necdum satis assequor
De solo. Hermolao meminere Romanum parvum cur a reformatoribus hodierni romani e textu exclu-
et Ado, cujus elogium medioenola?codices in Aucta- sus sit. He'.Etherio Autissiodorensi, Bedoe, Romano
riis immutatum exhibebunt. Noster socios binos parvo, et Adoni proeterilo indubilalum videtur, eum"
adjunxit, ex passione. sancti Pantaleonis acceptas, ex Hieronymianis ab Usuardoacceplum esse, quem
iis reseclis quoede proefalo Pantaleonein Viennensi pariter memorant Raharius et Noikerus. Sed quoquo
commemorantur. Quoede eorum passione supersunt, modo'in texlum nostrum dérivata sint singula;, cer-
ex Aclis Pantaleonis accipienda sunt. Solus Hermo- lum puto, verissime Usuardina esse quoein laterculo
laus a Wandalberto sic canitur : proposita sunt. Solo ferme nomine notas est Etherius
Presbyter Herraolaussexta martyrquerefulget. in ms. nostro de episcqpis Autissiodorensibus. :
" '
":'.': . AUCTAR1A.
ROSWEÏD. incipit :.« ViaLatina, sanctorum mar- Siculus. Hodiernus senior et jminus forte notus, aller
lyrum Boni presbyteri, Fausti, Mauri, ;cum ; aliis junior, Treveris notissimus. Coeterum nullus hoc die
septem, qui in sancti Stephani papoeAclibus descri- Simeon apud Baronium. Sequitur: * Mettis; sancli
bunlur. » Déficit in septem Dormientibus; reliquo Fromini episcopi et confessoris. > In fine, de Elbe-
texlu purus. At in fine subdit : < Sanctoe Artemioe, rio, pure.
malris sancti Nicetii episcopi. » HAGENOVEN. : i Apud Ephesum, natale septem
.PULSANEN. déficit etiam in Dormientibus, de reli-1 {Dormientium, Malci, Maximiani, Marliniani., Dyo-
quo salis purus. ; nisii, Joannis, Conslanlini et Seraphionis. Isli se-
ANTUERP. el MAX.-LUBEC. sic habent: «Apud Ephe- ptem viri sancti erant Decii imperaloris curioe offi-.
sum; natale sanctorum septem Dormientium, Maxi- ciales, et cum ille omnes cogeret idolis immolare,
miani, Malchi, Marliniani, Dionisii, Johannis, Sera- ipsi fugerunt in montem, aliquam pecuniam secum
pionis ; Conslanlini : quorum gesta. babenlur. > portantes, et intribulatione obdormiveruntusque ad
Sequitur textus Àdonianus : i Nicoraédioe, sancti temporà magni Theodosii imperaloris Christianis-
Hermolai presbyteri, cujus doctrina.beatusPanla- simi, coram quoilli ad oslensionem fuluroe resur-
leon ad fidem Christi conyérsus est et illustri mar- rectionis, asseruerunt se.resuscilatos, quia!mortuo-.
tyrio consummatus. Qui tentas a Maximiano, capitali rum resurrectio tune ab hoereticis impugnabatur, et
sententia ob çonfessionem Christi punitus est. » In postquam illi generalem resurrectionem, spleridore
fine Etherius Simeoni proeponilur. .., :.:.... vultus eorum et verbis, probaverunt coram impera-
MUNERAT. errât in principio his verbis : i Transfl- lore el cuncto populo, iterum obdormiverunl in
guratip Christi in monte Tliabor. » Cliristo. » De Hermolao,: eadem ferme ;habet quoe
GREVEN. pluribus idem prosequitur : < In monte supra ex Adone.- Tum addit : « Eodem die, sancto-
Tliabor, transfiguratio Domini noslri Jesu Christi, rum martyrum Hernempi et. Hermograti ',- fratrum
quando Petram, et Jacobum, et Joannem etsecum. sancti Hermolai presbyteri, qui passi sunt multas
duxit. > Habet omnia Dormientium nomina,. proe- poenas a Maximiano sibi illatas, tandem capitali
lerea déficit in secunda annuntiatione, in qua désuni sententia ob çonfessionem Chrisli nominis punit! "
verba « ob çonfessionem Chrisli. » , sunt. » In Simeone
2 MATRIC.-GARTUS.- et Etherio satis purus est. ".
" MOLAN. et hic noiriina hatiet Dormientium , uli in ULTRAJECT. : «Lutgardis virginis
Variantibus dictum esl, proeterea eodem cum Gre- (de qua xvi Junii). Beatricis virginis (vidé xxix au-'
venb del'ectu laborat. . jus). Maximiani, Malchi, Marliniani, et aliorum qua-
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT.,LEYDEN.,LOVANIEN. et tuor martyrum. Hermolai cum sociis mart. in pas-
ALBERGEN. conveniunt cum ANTUERP. el MAX.-LUBEC. sione Pantaleonis; inclyti et gloriosi juvenis, quem
Vide ibi. Deus mirabiliter in passione conforlavit : de cujus
DANIC.proefatis similis, initio proefigit : « Apud ebrpore lac pro sanguine nianavit. » Hoecad margi-
Nicomediara, passio beati Pantaleonis, qui lentus nem cum asterisco remissa, dubium relinquunt an
pro fide Christi a Maximiaiio, equulei poena Domino et lam- huic, an potius diei proxime sequenti (ad quem pro-
padarum exustione crucialus, sed inler hoec, prie spectant) sint tribuenda.
sibi apparente, refrigeratus ; tandem ictu gladii EDITIOLUBECO-GOL.' in Hermolao, parum differt
»
marlyrium consummavit. Vide die sequenti. . ab Adonis textu, cui subjungit : < Item, Nicomedioe,
CENTULEN. : « Apud Nichomediam, sanclorum sanctorum martyrum Hernempi et Hermograti fra-
Hermolai presbyteri, Hernempii, et Hermogralis fra- irum ,snb Maximiano imperatore decollatoruin. > In
trum.qui sub Maximiaiio passi sunt. Apud Epliesum, Simeone et Etherio satis pura est. Sequitur : < Apud
sanctorum septem Dormientium, id est, Maximiani, Ephesum, natale sanctorum septem Dormientium in
Malchi, Marliniani, Dionisii, Joannis, Serapionis et monte Celyon, in spelunca, qui jussu CoesarisDecii
Constaritini marlyrum. In Sicilia, beati Simeonis obturati sunt lapidibus quadralis. Eodem die, irans-
monachi." Autisiodoro, sancti Elherii episcopi. » r» latio beati Karoli Magni, imperaloris et confessoris,
i BRUXELLEN.,posteiiumerata Dormientium nomina, apud Aquisgranum. »..''..'...
subdit : « Quorum gesia tanguniur supra v Kal.Julii, BELIN.in prima! et secunda et tertia purus, quarto
quo die omnipotens Deus ipsos in teslimonium re-
habet : « Apud Nitomediam, passio sancli Pan-
surrectionis, de morte ad vitam suscitavit. In Nico- loco taleonis marlyris, qui lentus, i etc., ut die sequenti
media, natale sancti Hermolai, presbyleri et marty- Usuardus in texlu annunliat. Pro Elherii, scribit
ris, 1 cujus: doclrina bealus Panthâleon ad fidem Etherci, coetera punis. ;
Christi conversus est. Et beatorum Hermippoe et
Hermogralis frairum. Qui omnes tenti, post multas GREVEN. : « In Campania, sanctorum Felicis, Julia?
poenas sibi illatas, a Maximiano imperalorp illustri et Jocundoe. Item juxta quosdarn hic passio Boni pre-
martyrio coronati sunt, et ob çonfessionem Christi, sbyleri; Fausti et aliorum decëm, ex Clerp B. Ste-
sentenlia puniti sunt capitali. »Ubi vides Adonis phani papoe, quos Usuardus habet infra, Kalendis
texlum crim noslro coùimistum. Sequilur Simeon, Augusti. Métis, sancti Frominii episcopi et confesso-
dé quo addit : « Qui fuit Syracusis Sicilioeoriundus, ns. Apud Aquisgrariiim, translatio sancti Cafolif
Treveris pro Cliristo, diu in lurri conclusus, migra- Magni, imperatoris confessoris. Eodem die,' sanctoe
vit ad Dominum.' i Connexio disparatorum, de Si- memorioe Guigonis.confessoris, vita et eruditione
mcone Treverensi vide i Junii. Nec enim verosimile proeclari. Hic post sanctam Brunonem, quinlo loco,
«st» hoscé Simeones confundendos, licel utefque èit mâjoris CarlUsioe prioralurii lenuit ; Cariusierisis7-
503 MARTYROLOG1UM.— MENS. JUL. 508
proepositi Consiiiuiionés Seripto digessit, et exemplo A Chrisli, cum artem medicinoe diseeret ab Hermolao
monslravit.» presbytero, ad fidem Christi conversùs, multa mira-
MOLAN. : i Apud Nicomediam , passio sancti Pan- cula fecit. > Denuo litlëris texlualibus : « Qui tehtus
taleonis marlyris, qui tentas, > etc., ut die sequenti. pro fide, » etc! Et tum sequitur : « Apud Ephesum,
i In civitate Noixana, Felicis, Julioe et Jucundoe. natalis sanctorum (litlëris ltalicis, septem Dormien-
Métis ; deposilio sancti Frpmiriii episcopi et confes- tium) Maximiani, Malchi, Marliniani, Dionysii, Joan*
soris. Translatio sancli Karoli. > Sic editio prior. In nis, » etc. In reliquo texlu satis pura sunt omnia ,
aliis hic texlui proefigiiur : i Apud Nicomediam, et in fine de Frominio, et translatione Karoli, ut
passio beati Pantaleonis, > et litlëris ltalicis, « mar- supra.
tyris gloriosi. Hic sacratus adolescens et athleta
V Kal. Die 28.
Apud Nicomediam, passio beati Pantaleonis, qui tentas pro fide Christi a Maximiano, equulei poena et
lampadum exuslione crucialus, sed inter hoecDomino sibi apparente refrigeratus, tandem ictu gladii mar-
lyrium consummavit. [Addit Bouillait, in margine : Eodem die passio sanctorum martyrum Nazarii et Celsi
pueri.j In Britannia minori, Dolo monasterio, sancti Samsonis episcopi et confessoris. Eodem die Lugduni,
sancliPeregrini presbiteri, cujus bealitudinem miraculorum gloria testatur".
,. NOTJË. ..''..
Ex Praten., Herinien., Tornacen., Antuerp.-Majore, Munerat.
a Nescio quo casu in hune articulum irrepserint B Anno igitur post suos fratres vita decessit Beatrix.
in Dervensi codice Siraplicius, Fauslinus et Beatrix, Eodem, ut videtur, anno Lucina, cum poenarum
quos memorat Pratensis codex in articulo sequente. asperitate territa fugeret, admonila fuit a Béatrice
Nam in isto nulla hic litura est, nec aliud folium. non abscederet, in hoc mense datum iripacem ec-
Neque eliam hic bene collocati fuissent. Sic enim clesiis Christi; hic vero mensis erat Augustus. Al
Acta apud Monbritium : Tune beata Beatrix, una mors Maximini, quoe conligit mense Auguslo anni
cum bealis Crispa el Joanne presbileris aliisque ÇAri- 512 vel 515, pacem ecclesiis reddidit. Passi sunt
stianis ievaveruntcorpora SS. martyrum Simplicii et igitur Simplicius et Fauslinus anno 511 vel 512,
Faustini; de fluvio (Tiberi, quo, Diocleliano et Maxw Beatrix autem anno 512vel 515. TillemontiusTom.V,
mianoimperaloribus, proecipitati fueranl), elsepelie- p. 560, suspicatur illud Beatricis vaticinium iritelii-
runt ea ibi insexlo Philippi, iv Kalendas Augusias.Yide gendum esse de anno 505, quo imperio cessit Dio-
eliam Aringhum in Roma subierranea, 1, n, c. 20, cletianus. At potestne pax appellari, quoe cessionëm
p. 565 et 566. Si fidem facerë possint édita a Mon- illam consecuta est?Deinde cessitDioclelianus hiénse
britio sanctorum illprum Acta .facile esset definire Maio,et nihil in Actjs y.idiquod ménse Maio Luci-
quo anno marlyrii laudem adepti sinl. Narrant enim nam admonitam esse significet. Neqiie huic conje-
Acta illa S. Bealricem, postquam iv Kal.Aug. su- cturoe quidq'uam bûîcerë arbitrer prima hoec Acto
premuin officium fratribus persplvil, vënissead ma- rum verba : TemporibusDiocletiani et Maximiani, etc.
tronam quamdam venerabileni nomine Lucinam , Nam vaga hoec .temporis assîgnahdi raliq lam facile
moralam esse apud eam .permeiises seplein ; a Lu- , de vita amborum aut alterutrius, quam de iriiperio
cretio quodam impactam in carcerem, noçïu in car- Q explicari potest : et id solum si peccarénl Acta,
cere a perditi illius hominis servis proefpcàlam, et a nullusdubilo quin omnibus probarentur. BOCILLART.
Lucïna in sexto Philippi, iv Kal. Aug., sepultàm fuisse.
• VARIANTES LECTIONES. •.','-.
Ferme in mendis scriploriis consistant, quas no- niensis, reliqui primo, qui proinde numéro vincunt;
tasse, corrèxisse est; Nichomediam, Pantaleonis, tu, quod volueris, selige ; sed noli cum Muneralo
eculei, pena, apparente, SansoniSi beatitudine.Dubium légère, lapidum exustione., In Tornàcensl mendose
est scripséritne Usuardus Lampadum, an potius cum Peregrino tribuitur titulus episcopi.
Adone Lampadarum. Poslremo modo habet Heri-
_: :...., yyy'l:; '.;•".: OBSERVATIOISES. ':"."M
Illustrissimum marlyrem Panlaleonem, alias Pan- quoe in brèvi suo elogio Usuardus memorat, ea ex
taleémonem,'in hodiernb Romano, die proecedenli Vierinensi plane descripta sunt, Adoniano principio
celebrarî riotissimum est, quod a Baronio in ultima et fine con'nexis, sed relictis intermédiis, quoe a
reformalionéy ex Groecorumauctoritate lactum vi- Notkero mutata et iinlerpolata referunlur. De Acto-
detur, Cérte apud proecipuosquosque Latinos nostros rum veritate vel ipsi Marlyrologi nostri, alias salis
•
Martyrologos, ut sunl Hiçronymiana , Romanum creduli, dubitasse ferme videnlur. Baronius satis ha-
parvum;'Florus. (in quo Lugduno ascribitur) Wan- buit ea Metaphrasli ascribere, a cujus phrasi certe
dalberlus, Ado, et qui eum sequuntur, hac xxvm non abhorrent. Sed.non una sunt, fatepr; iitinam vel
djserlissime signalur. Vide notalionem Rosweydi ad una sjneeram rerum sériera exhibèrent! Tu vide
vêtus suum Romanum pag. 219, ubi pro xvm Ja- Tillemonlii judicium lomo V. pag<642. Wandalber-
nuarii, substitue xvm Februarii, translationis me- JJ tus Nazario et Celso Panlaleonem subjungit-, alios
moriam agi, ut est eo die in Auctariis Greveni. quatuor versus superaddens, qui hue nullo modo
Nescio qùid Rabanuin moverit ut non Panlaleonem pertinent. Sic canit : ,
tanlum, sed et Hermolaum, et Hermippum et Her- . QuintamNazariuscum Çelsopossidet;haneque
mocratem XVHIFebruarii sihiul collocàret, quo sola, Pantàleonmartyr propriosibi sancithonore.
ni fallor, Pantaleonis translatio apud Colonienses
celebratur. Molanus, in prima edilioné Usuardum De Samsone (ila nos cum omnibus codicibus!scri-
seéutus, m poslerioribus Romano sesc accommodât, bimus) monacho, abbale, et episcôpo agùnt Hierony-
unde s epim in islis Usuardina puritas desideralur, mianaapud Florentiniu.m, ex quibus eum Noster
ut non' semél alias monuimus. De Pantaleonis no- procul dubio accepit, nisi molu proprib eum consw•
mine et reliquiis satis mulla collegit Florerilinius, et gnarit. Ulcunque placuerit, ex omnibus exemplar}
jjobis in Actis plura illustranda supererunl. Intérim busaperta cpnslat euni hac dié réceriseri; Exétat
 $07 .':...'- USUARDUVIONACHI !.-..•; 508
" aliis
lpnga yiia? ejus historia , quam proelulii, A tensis (utscribit Caslellanus) vetustissima manu.eos
.ét/anriotaliorilbus illuslravit Mabilio soec. i. Bene- in margine exhibel, per asleriscum* ad secundum
•dicti'';a pag.: IfSS. Demum Peregrinus ex Adone -et texius locum remissos;:;Rosweyfl^,:Antaerp;, .Màx.-
•ipSièsimisitëruiri Adonis verbis hue iraiïslatUs est. Lubec,, Greven., Molan. etaliijipsoéin^fine adjun*
TExspeçtamus'a t/tigdunënsib'us , si qiia habeant, de gunl. Vèrum Iisëe <eôrunidem.:saâcfornm fcépeliîio
hbç'sancto aionuniërita in Aclis noslris ilhistranda, longe abestab Usuafdina sunplieiîate,:qiiam proeeîi
^Nbtahdum restaiicbdfëësnbriniillosliaedié repetere pué invesfigandam,; dètegéridam ;et probandâhi loto
-Naiaïiùm e^Ge/s^fapuerumv de-quîbus•cum Adone hoc «père suscepimu s; ut prajnde :ad insli tuluhv.no;
et Usuardo egimus supra xn Junii. Hos inler 'Pra- strumqiihil hic dèsiderelur., , "; :ï h.x ',.-.
- -"Ji '•"-""'"" """''•'
AUCTARIA.
. PRATON.Jam dixi.in ora codicis apponi : « Eodem Qui sedit annis quindeeim. Hic constiluit ad 'Misf
die, .passjo:.sanclorum niartyrum.Nazarii pi Celsi.-.» .."' sani paeis,;os,culun],dari,.et ut oleo, ad usiinj."ïiîîir-
RosSyEïb! "post" textu ni :""«'"Mëdiolaiiîs', Nazarii" Trionïni'aTjëpTsëopb;Corisédraio,!nbnîànt»nipr«isi)y-
martyris curn t-lëlsb puero. •>' _ - ': . -"!: v-téri^i^ed :ètaîii!etiam:i(iterenlur:4^iris.ljani...Îô-Bri-;
RULSANEN. incipit;.« Natalis sanctpnini marly- ^gtaiinia piinore, Dplo monasterip, sancti..Sanips'pn.is
rum Nazarii, et Celsi pueri. » In Pipitalëone salis ^."lepiscopïèi ëbrifëssbris,"ciim'1sëx'fràiribuS oequesaiï-
pUrùs;ïn Péregrino integë'r est, séS dë-Samsoiie,-~-àélis saCerdolibusr,: qtios niaier sua- iiuÂngliaiuriQ
qui penullimo loco rëfertur, nihil. . ,;: !;;.sparlu cpjxa :est. Hoe.p;:alias.niagnoe.carilatiset justi-
ANTUERP. el MAX.-LUBEC. in fine : « Ipso die, pas- w(iise mairona, si quoefbrluitu rnulier gëmînos hàbuis-
sio sanclorum marlyrum Nazarii el Celsi pueri. -'»-" ^"«et in ulero, fornicariam eam suspicala esl, discre-
lia ferme eliam sequentes. >- -. ydeasy ,unani,iïiulierfin),,jnfaiHe.S'abuno simul-.pl.ures
GREVEN.et MOLAN. texlui subdunt : « Meuiblârii, "pbsbe" cbncl'p%e^'âÔ'n"è'c''i^Ba'ëèi"p6tèntràmlin "se ëx-
sanctorum niartyruiu.Nazarji el Celsi,,«,..,,.... jBperla, quos simul cpneepit, septem peperit. Quos proe
LEyp.EN.' -:
'.et!*.L0VANIÉN.'verecuhdia cafëétb destînàris'ad^ri'bmërgénduni ,"ab
" ANT^EilP.rMÂ'X.^.îlLTRAi.,
incipiiuil, à Pàritajëdnô, cuin ;iexlu;'Sééun"dqloco obvio quodain -jepîséopo-:|ié^ufô'-pra^pti
''--' ''
etéiiutriti
:
insérant éx xn Jpnii .«;Médiolârii,riairfleibeaii Na- siint. » Iri Pere^rjnb purus; est.-'
aarii inàrlyns, queiri Ariol}nus, s.iibrjabie persëcu- • HAGENOTEN. longurii dé Paritaleonè elogium côr-
tionis, quoe'pep Maxiroianurbexçiiaitaest) .diu riiace-" rà.dit, qûôdîiialiiii legi apudîfelapliraslen. Viclorém
ratani et aflKciuhi.gladio percussit: Cum;quo;san- ait post S.'Peirumiuisse xii; pe"Pasçnate, :feré nt
ctissii.numpuèriim^Celsum,queni ipsëriuh'ierai, glà- "supra.;Ét;proetéTea :a« pc etiam (»ristitmi ,-n
dib ferjri jussit, Horum corppra, Ut scribit;' bealiis cienle npeëssitatë sivë iriiuriiirip/sjvë iri mari,-sive
Paulinus, cum usque'ad lèmpbi'a Honbrij et Arçàdii in niarlyriq (unusquisque) MJhristianoe:professidiiis
impéralprUmjaluîssënt; B. Anibrosius reperitjDbnil- çredulilate baplizaretuK; » Iri Sariîsôrie , p'urus;ésl.
jio révélante! Rpmoe,s'âricilVictoris papoeet martyris. In fine :«MedioIano; sanéioraminàrlyrum-Nazarii el
Qui 'térîius deçinius post béalum Petrum, curri.dècem Cplsi, sub Nerone Cséssiréet AnblinoJproeside.•>Deést
.aniiis Ro.ma.namrëxisset Ecclesiam, sub 'Séyerq im- Peregrinus, quem ad 'diéfn•seqnénlém''trànslulit;-
jiéi'atprp mar^yfibvcbronaiUr.'ltém Romoe ad .lîrsuïri AQIJICINÇT. in fine- « Lucas pastrb, sancli Ursi
pileàfuùr sanéii Irinbceiilii'papoe et martyris. V'Hoe confessons. Epderiidie, Medidlani;sàwblbrumNazarii
duoearinUriiialjônes.èx Rabaiip, Tel Nolkerp trans- et
" Celsi pueri, » ut est in proe.cedenli>; • -
,laloeviden.iiir.''ViciprçbliturxxApi'ilis: Innpc.entius, DAVERONEN! post"«Pprégrini; »-habét: <-Luclias
)ion martyr sèd ïbijfesspî-, xii Marlii.'Reîi qua textus Castro,
" sancli Ursi corifessbris. "»; '-'>- '. ' : --
"' '-;';'; -,- : «"Nazarii,Celsi, ai-
purasuiit. ''.","' C MAT.Ric.-GARTCs.-lJfcTRAJECt.
". ALBERGEN., proepéde.nlibussimilis, dé Victore su- ! que Parithaleonis mafiyrUin;» Inriiargirie de primis
peraddii : «' Hic éôhslitait,Hit a qûarta décima iuna additur: « Horuni corppra ^-;bealusAmbrbsius rëpérit
primi mensis usque advicesimam priniam, die Do- ëtlévavit de terra.- »:,-,: ! ! - :"-û";i : ..
minico sanclum Pascha celebrare (celebrarpiur), » -;..REG. SUEC. sign. num. 428: « Ipso die, sancloe
De Innocentip item:. < Qui multps Cathafrigas ab Ànnoe maironoe, matris gloriosissimoeDei geniiricis
ipso inyçiïtosin exilio, mbhas.teriorelegavit. Et con- Marioe.In basilica S. Dionysii, ;consecralid altaris in
stiluit ; ut'quilibel, qtiaihvis -déGlirisiiaria riiulierp honore aposlolorum-Pefri: et Pauli:-a;.B. iSte.pbano
natas, deiiuo naséi'debeat perbàptismum, quodne- papa. »-VideWahdalbertum. ' :, .' .
gavit Pelagius hoerëlicus et dâmnàvit. » lïoeciion CODEXMÔNTIS-SANCTI. S Natalis sanctoe iAugus-
salis clara sunt; vide Rabanum erNotkerum. tirioe-virginis.»-Hoec iridetermiiiate posila, jjon.ma-r
DANIC.in eo dilfert, quod die proecedenli de Pan- ignapi hujus sanctoenotitiam suppeditant.
laleone.egeril, et hic incipial a Nazario. 'EDITIOLUBECO.-COL., in Pantaleone mulium in-
CENTULEN: .<î'Jiçomedioe,^ passio sancti Pantaleonis terpolata,, eliam:de'iNazario :et Gelso ajiqua i.nseril,
martyris'. Qui cumjubenfe Maximiano iriiperatore quoevide apud Adonem xi.l Junii, De sanôlb Vicibre,
diseeret arterii me.dicirioea pre.sbylero Hermolao, ad similis est ALBERGEN. , atque.item in tnnocenii'o,
flderri Chrisli epriversus-)multa miraculâ fecil, pa- Tum : t lii Britajinia minori, Dolo nionasierib). saur
tremque suum Ensiorgirim senatorém Chrisli fidei cti Samsonis episcopi cl confessoris, cujuscorpus
suhjiigavil. » Hoectextui proefige, et habebis Adonis Aurelianis translatum est, ; >In Péregrino pura, per-
elpgîum, « In Britannia minore, Dolo monasterio, lj git:« Trecas,:depositio.sanciiCame}iâni episcopi et
saiicii:!Samsonis episcopi et confessoris, admirandoe confessoris. Castro Lucas , beati Ursi /confessoris!
virliilis et sanctij,âlis-viri. Mëdirilàni, sanclorum Na- Eodem die, sancli Boluidi niariyris. » .'
zarii etCelsi mài'tyrum/ > -.BELIN. De Panl.a.leone: egit die proecedenli,,.Hic
BRUXELLEN. de Pantaleorie -texiui adjici'l: t Gujus ,|K~primo loco deNazario.et Celsp,;ut supra jp ANTUERP.-
ëaptit cum- bssibusibeati Gypriani CarihaginensiSj MAX.,eic..Sequilur -de Péregrino, ppre.; « Ipso die,
Aaron Amiras in Franciam inisii-Karolb Magno. » passio sancli Victoris!papoe.ei;mar_iyrjs;.-Et saiicli
De Naaari.o iet Çelsp ponil elogiiini .Usuardi ex xn Innocentii papoe.et martyris>. In. iSriïania :-niajori,*
Junii, ut supra ANTUERp.-lkx.,etc. Tiini: -t Romoe, sancli Saxonis, etc.: » In secnn.da'Ç^it«?PP;>PPPil
sapeti Victoris papoe et marlyris. Qui cum decem « In Britania .minori, sancti, Saspn.is, •> Vide lex-
ànnis Romanam rëxisset Ecclesiam, sub Sevèroim- tum..Et in fine addit : « Lochas castrp,tsancli Urr
përa.toremarly|!PborolVatU1''Hipcbristituil, utquar-. sini confessoris. > Alii melius, « Ursi. » ;: ; -;
l'adecima, etc. » ûl ÀLBERG., etc.- Quibiis additur : , GREVEN., postquam in texlu adjeçilj pi supra,dix|r
«: Multî enim tune episcopi Asise, el Orienlis, Pas- mus, i Médiolâriisanclorum marlyrujn Nazâri' ei
cha c,uni:J'udoeisçeleiirabant. Romoe:âd Ursum pil- Celsi,! » sic.Auctàrium incipil : «-Nota, Nazariu)sei
lèa'lum , îiatale'sancmmioceriliipàpoe et martyris. Celsus !iic passi, pridie vero Idus |unii:3nyen'$î4sji^
309-. MARTYROLOGIUM.—. MENS. JUL. 510,
Secundum. aliquos hic Vicions papa?;primi eli-muir-.,\.' sancti Victoris • papoe. Et sancli Innocenlii papoe.
tyiris, qU'èiii't^ Rpmoe, àtV Luchas çasl'ro,sancti
' Ursi confessoris. » Hacienus
Lrsuni" piîëaiûm , "sanctivïrinocëhïiï' papoe primi,et ' editio prima: posteriores yix quldquam bâfrent
martyris. Jlunç .Usuardus et Ado habent! iv Idus Mar- Usuardini.Incipiunt a Sâmsorie. Tu'iape Pérëgriftô.;
lïi. BpfyvîfU^iarlyrîs. Castro Lucas) sànctî Ursi coh-T Spijuitur tola aiinuntiatio Nazarii et Celsi;, pt supïâ...
féssoris,;4psp die; sarictoeAugusloe virginis! !Trëcasy! Deinde : « Romoe,natalis sancli Victofjs papoe.'Qui,!
deppsitipsançti Câmaiiani ppiscopi ëf'cbnfessbris. »' post beâtnm Pétrum qiiioius de'cimus , rexitEcele-
. MOLÀN, dé Paniaïebrie aliis"litlëris inscrit : « Mar- siam annis decem, et sub Seyero principe mar'tyrjo
tyris .glpribsi, 'Hic sacrâtus.adolesçëns. et atlileta! cpronalur. Ilem Ropioe",ieati Innocenta pbntificis; »
Chrisli, cuniariem mèdicinoedisçe.rél!ab Herrriblap, Hue ùsque texius, cui intra parenlhesim litlëris lta-
presbytérp,'ad fîàém Chrisli conversus, multa mira?, licis atlèxilur,.etmarlyris. Démuni proAuÇtariobar.
cula fociti Q|in iéntùs pro fide Çlirisii",etc.. > In'fine, betur:.< Luchas Castro , sancti Ursi confessoris. »
posi,'«Çélsi,7 subdit : « Pueri, quémAnblinus,» etc., Locum Gallice inlerpretaïur Caslellanus in Marly-
usquead^i'ferîri jJussit'. » Tum: « Ipso die,,passio roi- universâli, à Loches en Toiiyaitte, latine, IjUcis.

iV/Ta/..'.':,'.." ;""..•"'• ''' "'' ''.',' "-' :i)ie29.

• RoriioeVia ''V'''
Aurélia, natalis beati Feticispapoe, qui "a Çonstanlio Augusio, ob catholiese fideî défensioriem a
sede .sua dejéctus!et gladio riecatriSj gTbri.psîssjmeoccubuît. Item via Portuensi ) sanctorum rnartyrum Sim?-
plicii, Fàustini et Bealricis, lemp'orib'us Dibctetiani, quorum duo post multa ac diversa supplicia, jùssi sunt
capitalem suhire sententiam. Beatrix vero, soror ebrani, in"Chrisli confessione proefocata est in carcere.
» CiVïtaïeTrècàs, 5sancti Lupi confessons, qui cum bëato Germano in Britarinlam direëtus venil. Hic qùln-
quàgirita dubbus annis sacerdolio.venerabilit.er
'
funclus est. ^
;..'"' './•' :.;;-;/ ..." .' V '".' ,J;:!. -•' -isoïk. '.'.;.'
Concordant Praten. ', Herinien. Kîwnacen., An-, Greven. el Molan. Item Antuerp.-Max. ' el.Uïfrajecl.
et '
(jiefpf-^laj;, .Antuerp: Mgx,7Lub"eç.,,Munerqt.,
- a !ïfta?ter!isia îhtb»,. civitate Trecas,;,tota S. Lu'pi ]8 illam esse quovis :alio exémplo anliquiorem, atque
commemoralio liliiroesuperinduclâest;;cujus lamén; adeo ab auctore ipso factam. Fueript igilur coetera?
Iituroenëc4nDervensij nec in Sollerianîs codicibus, correctiones eadem scriptoe manu ac isla ., cerlum
index ullus, ullum vestigium. Quoeïes Pratensem co- eril colïéc.liones omnes ab ipso auctore ^çriptas. An
dicëm omniinterpolaiionis suspicione libérât. Hinc vero omnes ejusdem sint manus, oculorum eslp ju-.
enim cfflci;ne: àollarius quidem negayerit: lituram dicium. BODILLART.
: •' : .
...... >..,.;.-, -.'- :. -';: \vARiANTEâ LECTIONES.
Munerat. et Max.-Lubec. :pro.Constantin, men.dpsp;. lan.. scribunl, pivitate Treçis. A prpbatissïmis pnmi-
penuritGoristantino*Greven., Molan.',Aniuerp.-max. y' bus codicibus abesl titalus episcopi, iri Anluerp, et
Ulràjectin. et omnes ferme .secundoe.notoe cpdices; Max.-Lubec- aliisque medioejibloe,app'osiiu's.ïièia in
oçcu- , hisçe codicibus factamutaiio, nam posï confessoris,
;legunl .simpUciter,:,g/o,r.iose
pro :iji/t>riosis;*ime.,
buit. Solus,Munerat.h'abël :Jiem'inMa P9ytuen.su. "subduni, Hic çumMatopp'rmanp.... et quinquaginla,
Grev.en.'.ptMolan. période nonnihil„transpQsi,la,ubi etc. Et quidem Anluerp. èi ^Ïax.-Lùbëc. scribùnt,
alii ;hoec, tempo.ribm Diocleiiam, noininibus. marly- venil Britaniiiam ; et miilluiklpenèfabiliter. Hoec lia,
rum inimediate subjungunt ; ipsi jn(ali,um ïoeum ea éxplicat Anluprp.-Maj. L {pro quinquaginla) annis'
transférant, siclegentês: jussiçunt eapitalem subire, duobus sacerdolis 'venerabïliteyJunei^s est officio.
sentenliam tempore Dipclefiani, ïn Âjituerp..rniajpre,-. Èxcidit nolare, ouo3 iiiÂntuérp.-Màx. pro Fauslini,'
est proefocata m carceyem. Rursus-Çrpven. et Mo- habealur FausfiW
'' ' : ' OBSERVATIONES. . - -
';"."; :;
Ronianum paryuniidistihctam hodie primi nostrï C £n intpr Rbnianos pontifices nùmeran possît. Ctin-'
martyris memoriam agit his verbis : .Rpnioe,'Felicis troyersiàrii pridem attigere Hensphenius ël Papebrb-
pdpoe <et mayiyyis . iub Çonstantïo j .H'ierbnyhiiàna chius, ille in ïabulis antiquipram pontifièunl, anté
ipsum , meo.quidem judiçiQ',;pon npminarit. 'Beda ioniiim I Aprijis pag. xxxi) et ejusdem mensis tomo.
vero ila; Feliçem aîlquem tribus seqûéntibus çoii- 111a pag. 999 ;"hic novissime in Respons. ad art. xi,
jungit, ac si ëbrumsocii$ et antesfgnaiius/uijssei., a nùm. llfi.'Vériirn infésiissimos habel adversaribs
Quomodp etiam a Wanda.îberio et in' Frohlonis Félix ille ; "piquehos inler Tillemonlius acriorï;, proer
Kalendario eoadunali sun.t : ùt plusquanj dubium fér morem): stylo eum jnsectatur tomo Vï, variis lo-
reddant, an yere hic!î^/»à?jBro pontificeapcjp'i !pbs- cis, sed maxime a pag. 778. Plures" èjus populares
pit., Accurati.or; nptitià âb! Adone ; tràjlitar,\ exqiio non recito,'cum ii certatim in parieni Félici opposi-
brève suum elbgiuni Npsïér coniraxit. Mtat "ibj ': ta'riidéficelant. Miliusagil Fvpnioin notalionibus ad
Viennensis:, Felicem marlyrio, corpnatuni iy "Idus Kalèndarîii'm'a. pag. 108. Nps hîsce nimium immp-
Novembfis, sepuïlum in basilica, ,a sëprius cbnstru- rainùr) in Actîs ibeus erittotiiis' controversia? :-
accù-
cta, xy Kal- Decembris, Et; lamén^iiate/isj'inquit, i'atius expéndeitdoe.' : ;
' "Dé tribiis Po'riuensibus cprt'p)agUntllieronymiânà
celebyaiur iv JLglrAugusti, nuUâriid)ctâ?'celèbrirâtis
raiionëm assignans. Vide quoein.lianc rëni cbiigëssil ÂpograplVa, quorum, aliqna sociis .epS'implicar.e Vi-
Flbrentinius,tàmétsi non satis prbbèt, Feïiceri)-Jiunc dëhtur, ul'.ihter âlia latius expbniivlaudatas Flbr
pàpani ad ÏÏjerpnyiiiianbs^pertinpre!; Porro quaèçircai rentinius., Beda, lit dixi, ëosdé.metiam memorat,
ejus.Âcta conlroVerlùntur, nec! pâuca , nec "lëyiâ; quërt) sequitur Rabanus; plura ex Aclis àdmïscéos.
plurjbùs^isçaûssit Baronius,- et jnobis suo loco ppé- n Ado autex prioribus aui ex Romano parvo teitum
_rosiû| ér.îint èxaminanda. Aiiçipït'ëhi".qiïoestibneriî àccipien|s ', longîpri elogio fralres iiecoravit, cujus
iyerbp indicavimus ad dienï xxx Màji,"'qiïo dé Felice élegafllém'epitomeri compilaVitNoster, .pairieseliam
papa (et martyre àctum est; Hic al)'Adojiè Felicem II cpnsocians, licefex Actoru.m cbmpendio, fratres! ei
Liberip substitatum idësignari maiiifëstissimé pàtéi, sororem diversis diebus pàssos esse ,• oinninocon-
ai nbpdum'inlér prudiios convenit, an vëré Félix stet. De his tribus Sanctis videnda oninino Baronii
i§lé.mj^r^Wiiàst.ftèài^.ip^t martyres, quin jmb hotatio", ubi ipsbrum agones desCriptos refert' !ô
511 USUARDI MONACHI 314
Actis sancti Anthimi, apud Suriurri die xi Maii. Vi- A 171- Gerte a editb, milla Missa est proeterquam de
dëai Iector iri Aclis noslris appendicem, et positam sancto Felice ihariyrc atque pontifice. At de his
illic annolationem, quoe omnia ad proprium locuni hoc '"""
" loco salis.
remitiimus) ubi de Sanclorum noslrorum martyrio De celeberrimo Lupo Trecensi nonnulla apud Hie-
et sepullura plures erunt examinandoe circunistan- ronymianos mentio, quam adjecliliam esse censuit
tia?,utiet de translatione a Leone H facla, atque Florentinius, nonnunquam-scrupulosior. Beda sic
desepulcro marmorëo, seu tabula lapidea cum epi- eum paucis laudavit, ut verba ejus omnia Vienhen-
tapliio, in sacrario basilicoeS. MarioeMajoris, quoe sis descripserit, quoe apud Nostrum ila sunt abbre-
ex ipso-Baronio et Aringho breviler langit Tille- viata, ut débitas episcopi titulus desideretur. Ex
montius tomo IV, pag. 550. Nec omiserim hic no- citalis a laudato Baronio aucioribus ea desumenda
lare, proedictos sanctos in Allatii et Frontonis Ka- sunt, qua? inclytissimi proesulis geslis illustrândis
lendariis Felici papoe conjunctos signari, cum hac usui essé possirit; quoequejam mine non indiligen-
diversilate, quod in posteriori addantifr hoec verba : ler collecta siint a Tillemoritio tomo XVI, a pag.
via Portuense, quoe in priori absunt. Citât Tillemoii- 126. De reliquo autem Adonianus est texius tbius
lins Missale Romanum, seu librum Sacramentorum et inlegerrime Usuardinus. Notkerus in omnibus
Thbmasii, et recte, nam.ibi solorum trium memoria ferme ad verbum Adonem transsumpsil. El Wandal-
agitur, hoc modo: Simplicii, Fauslini et Viatricis. •, bertus nitide duobus versiculis rem complexus est :
Codices Saçramentarii Grëgoriarii uniformes non Félix, Simplicius,Fauslinus et aimaBeatrix,
sunt, ut probant noue'et observationes Menardi,pag. TrecassusqueLupusquartamcommnniteraurant.(Ornam?)
AUCTARIA.
ROSWEÏD.de Lupo inserit titulum ab aliis omis-, B ferme purus ' est. x)e Péregrino, vide die proeçe-
sum, episcopi. In fine subdit : « Item natale Olaph denti.
régis Danorum. » _ AQUICINCT. in fine : « Ipso die, sancti Olavi, glo-
PULSANEN. refert quidem omnes textus nostri riosi régis et martyris. > Et manu multo recenliore :
sanctos , sed omnium elogia , more sibi salis fami- < Item, beatoe Marthoe, sororis sancloe MarioeMagda-
liari, truncat. ' - lenoeet Lazari. »
LEVDEN.scriptoris vilio lacunam habet, alioquin ; VICTORIN.et REG.SUEC.sign. num. 150 : c Ipsa
puris esset accensendus. die, sanctoe Serapioevirginis. »
LOVANIEN. Secundo loco inserit : « Transitus ve- MATRIC.-CARTUS.-ULTR.UECT : « Felicis (papoe)Sim-
nerabilis Marthoe, hospiloe Chrisli, de qua plura in plicii, Faustini etBeatricis.sororis eorum, marty-
Evangelio babenlur. > In fine deest elogium Lnpi rum. Sancti Lupi episcopi et confessoris, viri sancli, 1
Tricassini, « qui cum beato Germauo in Britan- qui cum sancto Germano in Britanniam perrexit.
niam; > etc. Flora? et Lucilloe, virginunï et martyrum,; eum Eu-
ALBERGEN. in texlu salis purus, longam de Marlha genio rege, qui easprius captivaverat, postea cum
hisloriam proeter morem adjungit. De ea vide GRE- eis martyrizalus est. »
VEN.et codices alios. ... In VATICAN, deest Lupi. Adjicilur : Romoe, san-
DANICtexlui etiam satis puro solum adjicit : i In ctoe Seraphioe, 'qua? beâtam Savinarii ad fidem con-
Norwagia, saricli Olavi régis et martyris. "»'.''.'"" vertit et postmodum passa est sub Adriano impe-
CENTULEN. : « Romoe via Aurélia, sancti Felicis raiore, judice Berillo. » :
papoe et martyris. Eodem dië Romoe, sanctorum Q ALTEMPS.'-': i Item in Norwega, sancti Olavi régis et
Simplicii, Fauslini et Bëàtricis virginis sororis eo- marlyris. » Sic Héliam ab àliis memoratûri:
rum. Trecas, sancli Lupi episcopi et confessoris, FLORENTIN. : Marthoe.... Item beatoe MarcelU»
qui cum sancto Germanno Britanniam venit et famuloebeatoe Marthoe, quoepost ejus mortem iri Sla-
multis virtutibus floruit. » Addi poterant ultima voniam pergens, et ibi:Evangelium Chrisli-proedi-
elogii verba : « Hic ' quinquaginta duobus annis sa- cans, post annum a dormitione ; Marthoe:in pacë
cefdotio » etc. «, quievit. » STROZZIAN! soins proeterea hàbèt ' : « In civi-
BRUXELLEN. incipit : « Sanctoe Marthoe virginis) iate Mamierisi,?sanctoe'Seraphinoe. >' :
hospiloe Chrisli, et beatorum Lazari el Marioe Mag- BIZUNTICEN. Sancto Lupo Tricassino solum tribuit
dalenoesororis". Et petava bea'ioe.MarioeMagdalenoe. annos ' sacerdotii XLU. Lege cum aliis LU. '
ïtoinoe) passip;beatoe Serapioe virginis, sub Àdriàho EDITIOLÙBECO-ÇO'L. de Martlià longius texit elo-
iinperatore. Roma?via Aurélia, natale sancti Felicis gium ; quam. ut hic désçribi pbssit. Texius, qui
secundi papoeet'marlyris. Qui sedit anno uno. Hic sequilur, lotus fermé puriis est. Déîridê : « Eodem
Conslantium imperatorem, filium Constantini magni, die, sancti Ôlarii > (Olavi) « régis Norwegioeet mar-
rebaptizatam et h'oerelicum declaravit. Unde ipse lyris. » Eliairi habet : «Romoe; - passib
:; i;
sanctoe Sera-
ob calnolicoe fidei defensionem ab eodem Conslànlio pioe • virginis et niàrlyrïs. » ; !.-.,'-.'-v
1 subne-
Augusto a pàpàtu et sede sua dejectus, et tandem BELIN. p ost léxlûm'non omnino pUruhi 1,
1
gladio necatus, gloriose occubuit. » Sequilur de ctit : « Item ëodém die, festurii sancloe Marthoevir-
Portaensibus, pure. Dein : «Trecas civitate, depo- ginis ) sororis sancta? Marioe.Magdalenoe;et sancli
silio. sancti Xupi episcopi et confessoris. Qui cum j. Lazari, hospita Salvatoris nostrir Jësù: Christi. In
beato Germano jn Britanniam contra hoereticos proe- Mamiensi civitate; sanctoeSeraphirioe. » In secunda
djeaiionis causa venil,, et quinquaginta duobus annis editione, addilùr : « Iri 1' Norwëgib,passio sancti Olavi
sacerdbtio vëhérabilitér fuh'ctus est. Hic Allilam regis'etmartyris.'i' ;"' i"l'':^<. ;;:;'-i;: '>•>
• GREVEN. : "t Olavi régis Norwegia?'et Dacia?mar-
llunnorum ducem Trecas veiiienlemintérrogayit,
quis esset? Et' dum ille resppndisset se ésse flagel- tyris.' Qui nibx ubi Christi fidem suscepit,!'ejusdèrii
lum Dei;! dixit : Et ego sum Lupus dissipalbr ovium, fidei calore succénsus, Evangëliuia iri diversis feghi
Deiindigens flagello. Quo dicta aperuit portas, el sui parlibus annuntians, innumerabilem Domino
Attila cum suis intravit, et a porlis ad portas urbis populum acquisivit. 'Tandem a 'gërmàno rsuo, ob
pertransiens, nemineni vi.dens, ac nemiri'emloedens, fidèm Christi facieinsëxla Vëlalus,Coroiïa Spinëaçbronatiis,
et sic repessit. Aureliariis, deposilio beati Prospéri .: in cruçe ligatus) îeria, ànrib MXXVI. »!'(priiha
episcopi et confessoris.» Vidé Noikerum. « Ebdèm editio notât MXXVIH) « tradidit splfitumVAiirelianls,
thé, sancti Gûïlheimi confessons/. ». depositio Prospéri episcopi Romoe-,'Serapioe virginis
! HAGENOVEN. incipit a Portaensibus, in quibus non- et martyris, quoehic passa est; sed iilNonasSeptem-
nihil inlerpolatus est. De Felice aliqua cqmniinlsci- bris, sepulcro novo imjiosita. Civitate Mameti, san-
tur, non satis; digésta. Sequitur. « Eodem die apud cloe Seraphraoe. Eugenii régis Bârbarorurii, FJbroe,
liiigdunum, sancti Peregrini presbyteri, cujus bea- Lucilloe virginum , aliornmquë mùlloriim martyrio
i'Hwdinem miraculorum gloria lestatur. » In Lupc coronalpram. In castro nobili Tarachonensi, dormitio
515 MARTYROLOGIUM.—MENS. JUL. - 514
sancloeMarthoe,Christi et apostolorum ejus hospitoe., \gduni. Romoe, sanclarum virginunï Flora? el Lucilloe
Hujus; funeri; ut legitur,: Dominus noster Jésus marlyrum, cum aliis multis, quarum passioRevelatio
babelur,
Christus, cum sancto Frbntone Petragericerisi
'> epi- et exstat de eis'sermo Pétri Dariiiani.
scôpo , exequias solenues exhibuit. Hoec alibi capilis beati Joannis Baptisioe, Pipino régi facla la
examinanda sunt. " Aquitania. i Posteriores ediliones, idem habent. de
MOLAN. de Lupô, subdit ex Adone : « Qui tempore Lupo, sed legunt, « orando Trecas muniit. Aurelia-
régis Attiloe, qui Galliam vaslabat j sîçut in hymno nis, depositio beali Prospéri episcopi. In Norwegia,
ejus canilur : dum bello cuncla perderent, orando sancli Olavi régis et martyris, anno MXXVIII (in
sancti
Tracas munivit. Et depositio beali Prospéri episcopi. priori legera't MXXVI ). Civitate Briocensi,
Item eodêm die, festum sanctoe Marthoe, > etc.,, ut Guilelmi episcopi et confessoris. > De Seraphina, ut
BELIN.Item de Seraphina. «In Norwegia , passio supra. « Die vigesima nona, sancti marlyris Calli-
sancli Olavi régis et martyris. Qui mox ubi fidem, nici. »Dein lypis minoribus : «Romoe,sanclarum vir-
etc., » minori charactere;ex GREVENO. Tum pergit : ginum, Flora? et Lucilloe martyrum, cum aliis*
« Civitate Ebroicensi [lege Briocensi], sancli Guilel- etc. Item revelatio, etc., » addendo in fine de
mi, ejusdem civitalis episcopi et confessoris. Hune revelatione capilis sancli Joannis Baptisioe :» « De
Innocentais IV, anno suo quarto, canonizavit Lu- qua est Tractatus apud marlyrem Cyprianuin.
m Kal. .',-.' Die 50.
. Romoe,natalis sanclorum Abdon et Sennes subregulorum, qui cum in Cordula civitate Persarum, vincula
palerentar a Decio, ad ullimum duxit eos Romam catenis obligatos et diversis poenis maceralos, ubi primo
plumbatis coesi, et deinde gladio interfecti sunt. Apud Africam civitate Lucernaria , sanclarum. virginunï
Maximoe,Donatilloeet Secunda?, quoe perseculione Galieni, aceto et felle primo polatoe, deinde plagis acer-
rimis coesoe,et equulei extensione cruciaioe, postmodum etiam craliculis exustoe, necrion ad bestias proje-
ctoe, sed' ab his intactoe; novissime gladio jugulatoe sunt.
' '- NOTJE. .'.-. '•..
-.',
Puri sunt Praten., Herinien., Tornacen., Anluerp.-Maj., Rosweyd., Munerat., Greven. et Molan.
VARIANTES LECTIONES.
; Herinien. et Antuerp.-Maj. legunt Sennis, quomodo B aliquatenus immutat, his verbis : Adduxit nos ad
in Pratensi habéatur, ex apo'grapho noslro non dis- ultimum Romam colligatos. Aput, proprium est An-
cerniiur. Mallem Sennen, sed codices coeteri legunt tuerp.-majori. De Galieni diximus alibi. Omnes cum
cum textu. Scribimus Cordula, ut supra fecimus ; lextu habent, nec non ad bestias projêctoe, excepta
vide infra Observationes. In Rosweyd. deest, a Rosweyd., qui parliculam etiam; intéfjicit, neenon
Decio'. Praten., Tornacen. et Munerat. legunt Romas, eliam ad bestias. 7 ,!.'....'!,"'.!' '.'.••
relicui melius Romam, ubi AnlUern.-Maj. serisum
' '. . ' J "<.' OBSERVATIONES. , I-: ..,'., :),...., ,.
- Celebemmisancti martyres Abdon et Sennen (inquit '
Abdonet Zennen,désignai lertia sanctos,
hac die Florentinius) ab antiquissimo tempore Romoe - Regni quos Romsetribuit de germine"Persis;
venerationemacceperunt, in omnibus Occidenialis Ec-
- Virgines Africana's sic hodie annuntiant cbdicës
clesioeMarlyrologiis indicati : ubi alia proeclara.ex Hieronymiani : In Africa civitate Tuburtulo Coe-
Kaleridariis et Sacramenlariis monumenta in eorum sarioe, natalis sanclorum Maximoe,Secundoe, Donà-
laudëni adducit. Ilaque ab Hieronymianis apographis, telloe, Ru fi, etc. Sic ut in.aliquibus sqçii; qualuor-
Beda) Flbro) Rabano) Romano parvo, Adone, Not- ! decïm noriiinâlim explicentur : in yetuslissimp
kero et Waridalberto cértatim celëbrantur. Bedoe Epternacehsi, novëm duntaxat, qui fermé à- Nblkéïb
elogium a Rabano transsumptam est, a Floro muta- : in divisum irianipulum collecti sunt ; "dé quibus bon?
tum: Noster compendio.etiam usus,, cuia Adoniani suie eruditas Florenlinii Nolalioues, Rpmanum par?
encomii sUmniam,utpote ex alibi soepiiiscitatis sancti vum de soéiis nihil memorans, alia' positione splas
Laurentii Aclis conceplam, in Beda reperisset, eam virgines annunliat : Tuburbo Lucemarioe, Maximoe',
lolani ad verbum suam fecit. Nolkerus Adbnem sequi p Donatilloeet Secundoe virginunï. Quam paloeslram,
maluit. lie-àyitAte Cordula, Çorduba,.Cerduba, Cre- seu certaminis locuni, non.magis. quam priorem a
dula, Corduena, Çerduna,et qûocunque.înodp alio se; 'iriVeritum,'fatetur Flprénlinius. ' ,'Nec quidquam
inflecteré volùerîs, vidé dicta àd xv et xxti Âpriiis. obsçur'itaiis abstùlit Usuardus; ijum "proe'termisso
Ad Acta quod atlinet, cum ex Laurentianis desumpta ; Tuburbo, simpliciter legit : Civitate Lucernaria. Sed
siut,.quid de iis censendum, exr horum sinceritale de his vide Commentarium proevium adl Acta san-
staluendum en t. Vide! x Augusti. Fatetur Baronius ctarum Perpetuoe,èt Félicitatis'vn'Marlii,'etqtioe'ex
liic manuscripta vetera ) ;quoesanctorum nostrprum Orlélio aliisque gepgraphis, dp:una)';yéi duabus, vèl
resgëstas continent, castlgatione indigére. Paucis- tribus TubûrMis .'àu't. Tubiïrbibus,:sw loco d'en'uo
sima de ipsis adducit Tillëmontius lomo Ul pag. 528 yéntilari et ;disputàri polerlint, 'etiam. iri. çitàliS a
,£t 529.. Verùm, ut jam dicebam, ex ahtiquissimis nobis scriptoribus.supra ad proefatajnJfliém'ViiMar-
mpnumentis abunde, stabilUa est eorum Veneralio. '"' lii, ubi lias virgines et" martyres!; pipprié, TUBURBI-
NuUûmBucheriano Kalendafio vetuslius ; in ëb au? TANAsappëllaridiximus, qup'mpdpjhpçdiein Kaléri-
tem diserte hoc ipso diè annuntianlur, his verbis,: dario Carthaginênsi sigriàioe,surit :;?Sfl»Wflrâm'T«-
m Kal. Aug. Abdonet Sennen, in Pontiani, quod est burbiianarum et Septiniioe^lïêc 'dé palsèsifa jpro' re
ad Vrsum pileatum. Simpliciora sunt Allalii et .'.'riostra salis. Plura vide in cilala alibi proevia Rui-
Frontpnis Kàlendaria,. in quibus hoec. solum verba natii admonitione ad Acta sanclarum Perpeluoe et
le%wiluT:Nàtàle sanctorum Abdpn'ei Sennes: Nec Féiic'italis iiilerSëleclà a'pag.! 81.^0; tëx'tùm quod
différant Menardi
1 et Thomasii Sacramérilaria, proe- proprié atliriet;Ado; Rbmariuh);paryum'seéutus,
' ex
terquam solo modo efferendi nomina) ullimo scri- riobilîssiiriarurii viïgiriurii 'Aclis,- fôrtissin)!; agbriis
bente : AbdoetSenis. Quoe de translatione corpo- D hislbriamcoriipilavit,quammulilanifefertNblkërris;
rum, a Grégorio IV aut de! aliis Florentiam, vel Nbsler'vero, omissis Circuinstaritiis:"dé -Secunda,
Suessionem factis; niemoràt Tillëmontius, alibi ac- pribribus caplîvis se ullrb aggrëgai)té,!àliisqùb miil-
curaiius discutientur. Non débet proeteriri salté tîsj'éa solum dèlib.avil).quoe ..elegaritèr'iri làtërcùlp
elegâns Wandâjbërti elogium ';; éxpréssa dëdîpius. An -salis' siriçéra ':fuer|rit 'AétaV
*15 USUARDI MONACHI M6
quoe Adoni : proeluxerant, comperlum mihi non est., A tur laudati Mabiliohis notoe in Kàlëndàrîum Càrtha-
jQpiandum, -al guemadmodum Crispinoe Acla (quoe rginense lomo III Analectoram, pag. 409. Riiiriartius
ide tribus. npstris.méminerunt) detexit Mabilio, ita •inter Selectaapag. 495. .'•.
aliquis Tuburbitanarum passibnem reperiat. Videan-
-' -.--:-
; "''.'. 'AUCTARIA. ... -.,.,. .'"''.
PULSANEN. in prima annuntiatione purus est, de Et rursusquoe i Oçtbbrjs dp Iranslatipne ejus pas-
secunda nihil habet. simrëfëruntur. .
ANTUERP., . MAX--LUB'EC,,.U!GUEW'IAN. el BELIN,in . MATRIÇ.-CARTI,S--ÛL;TR*JECT. : jf;AbdpnetSennëri
fine: « Aulisiodoro, sancli Ursi episcopi, » Vidp marlyrum. Marthoe hospitoe Chrisli. » Dé^qua <lie
Romanum. • ; „ : proecedenli. « Maximoe, Denalilla? et Secundoe vir-
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT., LEÏDEN,,LOVANIEN.,!ginum et riiartyru.m. »
ALBERG,et JDÎANIC. voce unica ab aliis différant, VATICAN, num. 5949 r «Âutisiodpro, sancti Ursi
legunt enim :« Aulisiodoro, depositio sancli Ursi .episcopi. » Jam,dixi passim recurrere.
episcopi. > ; ALTEMPS. : « In'C.aptia, deposilio sancti Tadyrini
CENTULEN. : « Roma\, sanctorum iparlyrumAbdon ppjscppi el cqnfpsspris, * Vide(Casiellanum;. ... .
et Sennes, siibregulorum, quos Decius Coesar in FLORENTIN, dubium est, an ad hune, an ad se-
Corduba civitate Persarum, sibi proeseniarijussit* -
queutent diem référant, quod pununt hoc modo.:
Apud Africain, civitate Lucernaria, sanctarum Ma- « Romoe, via Lalina, sancti Tertullini marïym in
ximoe, Donatilloe-et Secundoe virginum. Quoe sub ! ;crypta;arenàiia, sicutAlegiiur HV"gêsiis sahcli Ste-
Galiieno ci judice AnpUo passi. xprp passoe] sunt, pliani papoe et .martyris;"» : F'praS. Cum notât hac
Antisindprp, sancti Ursi episcopi et confessoris. ipsa die cum
' eloglp,
-.'-- alii IV Augusti,
..,. et nos ibi .cura
c.••-..-•--.
Eodem rlië, Vigilia sancti Germani, généré, fide, do- ;B ; Usuardo ..-^-
Clrina atque miraculprum gloria ;clarissimi.i EDIWOLuBECOrCôL.post,'ylàdiomierféeti swni,
BRUXELLEN. in lextu pprmodice interpplatus, in adjicil : « Et. an te. sim.ulaerùri) .-Solis,projecli)ubi
fine nabel : « Aulisiodoro, depositio sancli Ursi tribusdiebus jacuerunt insepulti, quos Quirinp " subjr
episcopi. El Treveris, beali Panthp presbyteri. » Vo- diacôrius là tenter sëpèlivit."» In secunda annuiitia-
luit dicere Banlonis, nisi l'aller, de quo apud ajips O.tione, salis pura est. In fine cum aliis codicibus
die sequenti. -, - adjungitur : « Autisiodpri, depositio, sancti Ursi-epi-
HAGENOVÊN.- eliam" iri'textti paiiliilùm aiiclior, in """scbpièï confessoris. » _"
fine subdit : « Aulisiodoro, depositio sahcli Ursi. GREVEN. : « Item sancli Tiburtii. Aulisiodoro, san-
ppiseppi et confessoris. ». " cli Ursi episcopi et confessoris, InSuepja, Brunplphi
AQUICINCT, ad riomeri Galieyii,.superne npiatuni episcopi Scharehsis et cpnfessbris. Lupini-epispopi»
habel charactere riîiriori : vel Decii: In "fineaùlëm : In Suecia, Helenoeniilitissoe.,» .. . !..
< Et sancti Ursi épisçopi Aplisiodorensis. » Notatur MOLAN. : « Âufisioclpri,sancli Ursi episcopi-. > Tum
ferme ab pninibus. 'minoribus litlëris dé Bmnolpho et Helépa desoripsit;
REG".
VICTORIN.,' SUEC. r iiim. «
Ï50 : Ipsp'die, sanpt'i qpsehabet GJRÈVEN. Deinum adjpngil : «Ipso die Assisii,
Ursi episcopi Autisiodorensis. > natalis sancli Rufini marlyris. » "Editibnespesleripres
AHBIANEN : « Eodem die, vigilia sancti Germani de Ursb él Br'unblphb, ui supra. « Item in Suecia,
episcopi, génère, fide et doctrina atque miraculorum beatoe Helenoe. » Et lypis minoribus hoc solum:
gloria clarissimi, Hic fesliyjtatem sepnliuroe habet « Assisii, natalis sancli Rufini marlyris-:-:»; Ad Bpma-
Kalendis Qciobrjs, quando et ceïebrior dies agilur. » Q nutn notai Bârpnius;!èxst3re de ep sermonem Peiri
Vide igitur quoedie sequenli eum Usuardo dicemus. Dami.anl, Vide Surium. ;
PridieKnt. .';. .'. .:/ DieU.
-' ApUdCoesaream, passieFabii marlyris, qui cum ferre vèxîllà proesidialia recusaret,
primum diebus ali-
guot incarçer.ém trusus, deinde inferregatus sen)el et iteruiri, in Christi ppnfessippé perdurât,j et riiox,a
judice capitali sententia cbndemrialur. Ravenhoe, transitas sancli Gérm»rii Autisiodorensis episcopi,:jgerierèi
fide et doclrina, atque miraculorum gloria elàrissirni. Civitate Sinnada,- sanptôrunr DeriiOcriti, Sëcûn'di et
Dionisii. '
]..' ,k. ', V NOTJ;. . •. ;,"
'_ ÇoiisbtiaritCodicesPralen,, Herinien., Tornacen., lin., Greven.èlMQlân,Qu%\\saècefà^
Puléânen.', Anluëyp.,.et Mdx.-Lubec., Munerat., Bè- Vllràject,., Leyflén.3L'ovpnien,,Albergen:ei Dgnjpùs
VARIANTESLECTIONES.
'. "NbtâblâcGdieëhiTp-rhacefi.bmnino quidem purum ex phrasi Adbriis."Iri Pralensi est Ainada. Iri Mtirie-
'
êssê) $ëd primp.Tbçbageré idësànclo Germano, pro- rat., Sinnëhda: InBeîïnp,- Synodà 'et ÇinWâ, Alii
cuJ dribip éx usri illius ecclesioe. Anluerp. legit; Sumada, Symiado, eic. Iii tëxtu'sequi'mur CO.diçes
faliani, lh Bëlirip deest ferre: Herinien. ppnii, »'» probâtiores. Nnn mînnr vàriatiP est m nomine De-
carcere (rusus. Ariluerp., Max,?Lubec. et reliqui co- mocrili. Prb qiio tornacen. Dimocriii. Max.-Lubec;,
dicesjuiëdioe!iptée,sèhsum aliquatenus immutaathoc ' Democerti.:Antuerp.-Max. cum aliquibus, DenïoTrici.
iriôdô) Deïnài interrogatus semeïet iterum, aM iri D Danic, Democriii. Certa Videtur textus lëctip, Be
Clïrisli 'cbnfçssi'o'nèperduyàrel., AritUerp.-Max.dura- Çesefeain, 'condempnaiur,' Autisiodorensis, piofiisfi,
"yt : al.iquideinde, 'cpnderrindtusest. Meliusin léXtu, etc., loqui supersedeo.
OBSERVATIONES... ; '-.-'
Dé Fûbio nihil hic habent Hierpnyniiana, nihil- Nihil Pëtrus in Çalalego,,nihil Sur'uis de.Fabiopro-
Beda, aut Bedse sèquacés Florus et Rabanus. jiaque didèré, proeter soluni Adoîiiseipgium, quod brevi
prima annuniiatib,'lanquam fonti debetur Romano Comméntario illustra vit 'Hénschènius, Çoesarea?Mau-
parvo, ita scribeiui' : Coesareoe,Fahii marlyris. Inde ritanioe martyrein as'eribens. Âpta, quoeJiaibemus px
ab Adone iriutaatusyet historica jaudàtione.exor? cpdice Siossîacensi apud J). jply, a. jP.apeb.rqçjiio
nalus est, cujùs prioreni et pôtissimam parlein in transsuriipla, 'non gravis ..narràtioiii.s spe.çiemi sed
lextum. suum iranstulit Usuardus, Npikero de nibre. ppiiiis iuxuriajitis calami stylum ëxercenlis, adonia-,
^n aiienàra messem jiberâlius falçem immiiiente. tionem saperë videnlur,;gùa nimirûm Adonis ejpgium
C51Ï MARTYROLOGIUMv — MENS. JUL. 518
bràlorie amplificatur. Wandalberlus de solo. Fable A suni pluribus-aliis. documenlis^ ad sancli gesta spé-
.sic arietrice-pronuntial:ï;.: -: ;. .; !,,- ::. ciantibusj-qîiae deïibavit Tillëmontius !îompXy, â
Màrtyrii pridïe'Fabiiimpïa gloria teStït,: : pag.I. -Viferiptatlbnem !Barpnii. Glassis; martyrum
JuliushsBcorbipxcedens solemnia Jinqiiit. . «îtinia ex iHiefiônyniianis in Usuardùni "immëdialp
prpjiuxisse yidétar!,:^p qua necin Romano paripi
Glbribsïssim'urii p'roesùlériiGëfrilanufii sic hac die née in Adpne qujiâjquâjnfegitur. Ipséram éjtiam me?
brevissiine commémorât Ado : Autisiodori, 'sancti minit Rabanus,'meminiî et Notkerus, amîïo legentes,
Germani-episcopi et confessoris. Coetera, quoe ad ce- in Africa civitate Sinnada, adjuncto socio
lebeTriinumfidei^defensorem-pertineni ;-fuse idem»"="ui"n"olraabTOss," Thyrso,
NôtlcéTUniiïoecex Ratiano'accépïsïë.
prosequilur Kal. Oclobris, unde brève suum elogium Mirum , inquit Florentinius, quantum in loco agonis
decerpsisse videtur Usuardus. Hieronymiafta;Germa? J^aiiptpmr^'mgrfyrum assiynando disienl inter se codi-
num hac eliam die recte consignante'Beda ipsum- ""ces)*e"tè."' Grediclerim Usuardum id etiam olim adver-
cum Yercellensi Eusebio conjungit die sequenti, lisse, çumque fortasse dubiiaret, Phrygioene, an
cujus verba inde hue retraxil Rabanus, ex,quo;2)is!i^'A'fricoeVrihnenài essent, diffieullatis noduin scidisse,
vehementer fallor, desumpsil Notkerus, quoe hac ab ulraque regione abslrahendo, scribendoque sim-
eliam die de Germano retulit, monens, festivitutem'"plicïteT, Sinnada. Recle an secus Baronius adjunxe-
ijùs Kal. Oclobris, apud Gallicanas ecclesias celebrio- rit Phrygioe vel in Phrygia, an polius ex*mènïé
jpm. hàbeyi', ferme ut:Jie:pr^cedeniiiJnter.Auclaria y;ftFlSrentJnii.,vlf»'i«ç'himariyres: asserendi sint, suo
ex codice Anibianerisi nblavàriius. Germani Vifaim-a' ,.,-lpç.qexamjnabitur. Palet codicum npstrprpm sjatque
tîoristantio scriplairi'ëdidil Surîus; •exstàtàpud-nos n intérim salva totîus.tëxiusUsttârdiiïilectib^" " " ';':
.riiaiiuscripta, èliam ut abiMcosersibusAnnexa est,
:';:,:.-o : i.!,.i,.. .^j ;..,.-* th:, . ;, ; [:.:::i,,[ AUG'EÂRIA;--^. =-.::..:,;-!v:.:;/ :::-.,>, .."..-... ,-.....L ,.::A
! ';- ' AttËMPS.-: «' CivitateJGaiiiiiaria ,-:sanéfi <îatwinl
1'Â'N'T^E^P^IIÀÎ:utïri An|îia1aûëtasiest;ira-hic;-'ut*
«oepè'alibvBUpèriusdesaliis:îpbsërvatum;iestyAngli-: ûuarcfliepiscopi :et cbnfesseris.' Item ; Critaljini,; niart?
«çum.sancta)njtextui.sgppra,ddi;t.his yerbis,,: « Eodem, i," lyfis. ,»Au non"Tenulliiii de .quo die proecedenli
die, sancti Npotjpresbyleri etçénféssbris. » '"ErfioviÉN.":!»Âpud Mèdiànurri 6b?fi'pbiiim;dëpbsiiib
-'RCSWEÏD.Gëi^hiafrii'ëlbgirim :mutat ; nam post- "bealbrum- cbnfessofuin, Joaririis pvesbylen •et-Be-
;
vpactàpï...sufidji : i jQûi.Éfideïi.cMipJîpam soepius .tmgm.dja.cpni, quicârnesuspirita;gerniani;, a bealp
"" '""defendjte
aPelagiana'"'lioeresi, ' » Dpest---iota
!-'—-v---* i. <: ^n.nunlialio .,' Hi.du.lfo Treyerprurii
• --_•• archiepiscopp .educàti,, siniul
:'=_i
ullima." migrantes) urib cbnditi sirritmàiisbièb: »
PULSANEN. caret annuntiatione prima de Fabio ; ABDINGHOFFEN. : « Treveris, sancli Bantonis.con?
coetera omnia pura sunt. v-ûfessoris Christi. » Alii scribunt « Banti et Pan-
CENTULEN. : « Apud Ravennam Italioe civitatem, -'°"' Ihonis. ». t
transitas sancli Germani, viri apostolrcr; Jdoctoris"' EDtVrb"LcîBkcb-GoL; incipil ' « •Ràvêirna?;-ttânsîius
Ecclesioemirabilis et omni sapientia adpraali;. Apud-; "-.•sanctiGerniani, Autisiodorensis episcopi el confes-
Coesareain, sancli Fabiimarlyris..Cjyiiatë'Siripanda;" :-'-soris, [érh'poreValeriani [VaJenliniani] iniperatoris,
jsaiieïbfum;ï)etriocriti,!Së'cùnçli;etDyonïsïïv
: »-; génpre, fide «t dôctyina alque mifacûlortim"' gloria
BRUXELLES, incipit a-GërmanoV additque post ëlarissihii.'flic ab épiscbpatu risqué âd trigihta annos
-* çlarîssimï : Qui Rayériria?inoritur, sed corpus ejus corpus suum lam crudeliter iprmemavitJ'iSt nunquarii
euni miraculprum splëndorëÀniisipdoruni reiertùT, » paném; frumenii; née-viririm) née àcétiiB»,-ne*plèutn|
• > C iiëç legumeij, nec' sal pro «aporè!;cbmedit, Son'-yi*
fte^tqua'téxtus^tinn6prirâ''suW,.'..'.
''"'flsiSENdyEfisyiti.pririTa' et .uîlima sjatis jjprn.s, sic num bibebat; riisi iri îestivîtatibus Paschoe, et Natî*
Tiâbët 'de^Gérmaiib ;*: r ftavêiina?',' trànsitûs sancti vïlati's Çhristij^emèi iàfitùni, et jlluii niuliririi tym*
GerniânV ÂuliiSodorcnsis; ;ëp:iscopi ;et' cdhîessbrisi phaturi). Seniper jejuhabat, et rien riisi-Vèspérà
"Qui'juif \itofiijis 'genérë; Ainiisiodôrp natus) libéra? cornëdebat, etin refëclibné sëmperCirieresproebébat;
"libus stadiisïri'"GâlHa, éjoctus; è't' in!sciënliajuris Vëstém hoft babébat proeter citicium et tiinicam et
Romoe, et jbifiurgundioe'dûcà'ium'obtihuit : et magis èucullâm qua? tandhiAcb'rpori inhsérëbant, ; ïloneë
iii'juveriîuie Vàriitati quàriii€hristîanoe réiigîoni in^ âttritiprië nimïa solvêréiilur.,-!et sicut -génère -\fuit
lendebal. Poslea ab Amalore episcôpo, invjlp po,; r.;Tiobjjis,*sicfide ac doclrina, ac miraculorum gloria
eleri.eus ordinatus esl. Et ppstquam çlericu's".fuit, fuit praeclarus, cujus mater, Placida npmine, ,san- "
jïrinqiia'nipiriéri) fruinentï) hbb: vinuib-.'Tipnaçétani, ctissiuiiim corpus -prbpriîs manibus sepeliVît. i In
iiôn bleuni, non legumiiia) Vel;sal pro saptiré côme- reliquo tex.ta sâtis pura, 'adjiingit in fine : «Treveris)
ïlëbat; sëpipef jejuhavit'usque âd .Vësperam, inlèf^ sancli Banli confessoris. Eodem diè, sahcli -Nebli;
'd.uiii auténi:'a quirita Jéfja.usque ad Dbminicurii abbatis et tprifessoris,- »:Caslellanus legitlYepirWv.
diem jejuriaVlfï pan'ern .suurii"-cirièré misciiit; îri GiEyEN:;V/*:-TërtuHlni présbyièri ^ét îriàrtyris (de
oeslaleel in hiëine riùliam tobuil Véététri; nïaï^cîli- .-. ' qiio m-géstisbeàtï Stëphanî papoe)", hië sëpuliurâi
ciim);i'itpn^ri,iji;cricuilam~> nnllo lèctp, niiUpfpul- Véruin1,;A8oae testé, pridie Nonàs -Augristi ad IpOitti
viliari u'sus'es-i,'ïi.ii(i)qlià'ni!^^i)t) rarp C'aîeé^'enla sepulchri ejus ''solêriinibr*concrirsus fit; Ilehi '%anëti
el cingùlùi))deppnebai,piincpjiveri'llifrairum vilam Tirsi: Ebdetti die; sancti Fantiriicoriïessoris.- Quia
duxil hereiniticam. Bis in Àngïiam centra hsérëîicos Q puerb sanctoe' conversationis, ëurii"ati'ribJ&Mïii suoe
1
profeclus est, ptîn diversistlbcis très, mortuos. su-- xii palrëni''Fâritiunî etinialrem DëoVlatam'adTideift
scitavjt. Tapdem.in domp Plaçidoe (Placidioe) rpgipoe 'cnWvërtï^et:,i,feùiri:'èîèdeiril'pVô;'H,dfe'- Ghrlsii; teriëtar,
'
asinun)!.s)ium mbftuùnii .'suscilaVit;,et al) éa !réeep plunibàtisicoeâîtuii-;et in carcerèm mitlîiur. Tatideia
déns,"ii) JiaVjSùi'ia"oMit.'trïçl&siiiio.' !âniio.
' " ,; ëpiscopalus pàreriiiiîtis);capilis- abseis'ipne jiiariyririih çbmpléri-
';!;'";i!,.!,;'<'-"''";''^"
jejus.:»":,';'.,';^.c", ! :; '," tibii's; Fantiriu's-ab'arigèlp.èplutù's-,-mirâculis.claréhs:,
''.,.VtèTbRiN,pt ;R1ÉG.i\SijËci4',Slgp., pum, 150 '; in quievit in pâëé.' T+ëyéris; PânHiôiHS'[aiips'• Bànli^
finô';:'«cJteniiaiictàë Sërâpioecbri) tribus, filiabivssuis; presbyteri : et 'èonfèssôriSi Jri Aiiglia, -Nèoil-abbatis
ÇiSti^,:Élpjs!:éïAgapes",'tpie sëq'jienii riiâtër VOëauïr et ëbriJessbris--Morân
'"!!• ; "'.'. ' ! ' >' !"' ,.' i: ;'-•-!.:, '"i--'\:
Sàp'iérifia,alias Sopliia. t.V ! étfnàrlyris. »';•.'•'
; M,VTRÏC.-ËA'RTUS:-ULT))ÀJPCT; «
,: Gprriia.ni.episëopi MOLANIprimaëdjiio/iri firiésolùmmbdô à(ljiin|it!i:
et ebrifessoris-Fabii màrlyrjs,.Ttëhi Dôpiôcrfii, ' :"' Se? 't Trëyërisj-saricti Bantbhià ébhfessôris Ghri|tu *~3n
'
cûnïli et blpnysiï. '»".! !':'j* V'" '"; : aliis àuiéiii :' i Medioïàrii, iialivitas' sahcli Gàliiiier»
VATiéAN;.,;num..594Ô,!câréï,!ûliiriià annuritiatipne; pbritificisét martyris.; Jri;Aiiglia) beàti N'éotisaîSèf*
cujus ipeo, subsiitait ; «;!Iu;!casîrb sànCli ÀgneUi;' dbiis; riiëfitis ac riiir'aeûlis-iiïsignis.-* DéBaftlbne';
naialis sançtj DpdpnisaMatïs.»;, V ;. , ; ,A , lit supra.;«*Iri Calâbrià::, bpjiidb.Tâbfitiinbv!%ariçti
Fariiini=coriïéssprïs;SY,ricùsarii-,cujusparéntësf'afl-
519 USUARDI MONACHI 520
tius, ac Deodala, Syracusis plumbatis coesi, cum, A millia per eamdem e summa barbarie, ad suave Chri-
diis litare nollent, decôllali sunt. Die Irigesima prima, sti jugum subeundum,revocataessecognovit.Omnia
sancti et jusli Eudocimi. > Tum, lypis minoribus : enim ejus consilia et stadia spectabant ad conscr-
« Romoe, obiit beatissimus Ignalius Loiola, fundator vandara, revocandanv-et mulliplicândam per se et
Societatîs Jesu. Quam toto propemodura terrarum suos fidei catholicoe sinceritatem. » Ad majorent
orbe multiplicatam vidil. Multa quoque barbarorum Dei gloriam.

MENSIS AUGUSTUS.
HABET DIÈS XXXI.

Kakndis. Die 1.
Antibchioe, natalis sanctorum Machaboeorum. Romoe, ad sanctum Petrum ad vincula. Apud Italiam civi-
tate Vercelli, beati Eusebii episcopi, qui ob çonfessionem fidei a Gonstantio Scitopolim, et inde Cappado-
ciam relegatus, post ad ecclesiam suam reversus, novissime persequentibus Arianis, marlyrium passus est.
Ilem Romoe, passio sanctarum virginuin Spei, Fidei et Charitalis et matris earum Sapientioe : quoe sub
Adriano principe martyrii coronam adeploe sunt. Via Lalina, sanctorum martyrum Boni presbyteri, Fausli,
Mauri, cumaliisseplem, qui in Stephani papoe Actibus describuntur. In Hispaniis civitateGerunda, natalis
sancti Felicis, quem jussiljudex Dacianus, post illala tormentorum gênera, ungulis detrahi, ac deinde usque
ad ossa laniari, et lamdiu vulnera vulneribus instaurari, usque dum inviclum Chrislo spiritum reddidit.
Apud Arabiam, civitate Philadelphia, sanctorum martyrum Cirilli, Aquiloe, Pétri, Domiciani, Rufi, Menan-
dri, una die coronalorum. In territorio Parisiensi, Justini martyris. In pago Lisuino, sancti Nemesii con-
fessoris.
NOTJE.
Puri sunt Pralen., Herinien., Antuerp.-Majm-., Greven. et Molan.
t VARIANTES LECTIONES.
Reliqui Vercelli, ex Praten. el Herinien. Alii pas- B bet Decianus. Deinde cum Greveno legit vinculis
sim melius legunt Vercellis. Greven. habet, Con- detrahi, pro ungulis detrahi. Item ulerque, lamdiu
stantio principe ; Molan., Conslantino principe : An- vulneribus instaurari. Herinien., Vulnera verberibtts
,tuerp.-Maj. omittit principe, sed servat Constan- restaurari. Recle Praten. et Antuerp.-Maj. cum
tino. Coeteri simpliciler, ut est in lextu. Scribo Adone, ut est in textu. Sed non bene Antuerp.-Maj.
Scitopolim cum. Herinien,, Antuerp.-Maj. et aliis reddit, pro reddidil. Antuerp.-Maj. unifermiler
plerisque. In Pratensi est Scithopolim, in Greven. scribit Fïladelfia; Herinien., FUadelphia, proefero
Scytopolim; in Molan., Schylopolim. Spei, Fidei,etc., alios très. .Solus Pralen. legit territorio Parisiensi,
ponunl omnes, exçepto Antuerp.-Majore, qui cum ferme contra omnes. Non distiriguilur in Antuerp.-
nonnullis . aliis proeponit Fidei. In Antuerp.-Maj; Majore nomen Justini. Idem habet Bisuino et Mette-
biulca est constructio, quem judex Dacianus, omisso nt. Greven., Lisuyno. Pro texlu stat codicum aucto-
verho jussit. Molan. typothetoe, ni fallor, errore ha- ritas, in quibus minutias alias negligendas putavi.
OBSERVATIONES.
: Textus vix toto anrio diffusior, ex solitis lamen sumpta sunt. Notkerus explicat quomodo et marty-
fonlib.us, proeserlim Adpniano, pro majori parte de- rium passus sit, et in pace Ecclesioe, circum confes-
rivalus. Machaboeosfralres ab ipsis primis Ecclesioe sionis suoe consummaverit. Pro hue usque diclis,
soeculis magna semper in veneralioiie fuisse, demon- monumenta li'adit Surius, el cum noslris convenit
strant, Palrum encomia apud Flprentinium, et mar- Wandalberlus, sic Augustum éxbrdieris :
tyrologoriim nostrorum ccnsensus. Hierenymiana p
^ Àngustus demum plenojam farre referlus,
imprimis ampliori eos phrasi ccmmemorant, quoe in Quis nova sacraferat, nionstrémuscarminé"sanctos,
medioe notoe codices irrepsit. Noster perpaucis Be- Quosférus in mortemAniiochuscum mairesubegii,
dam, Romanum parvum el Adonem sequitur, in hoc Venluro sanguen qui Cliristosponte dicarunt,
dispar, quod eos primo loco annuntiet. Plura in ip- Augustasretinent Hacbaboeijure Calendas.
sorum laudem legesis àpud Florenlinium, malris et CarcereRoma Petrum célébrât vinclistiuereduclum:
filiorum nomina singillàtim enumerantem. Et Notke- EusebiumquesuumVercellirite fréquentant.
rus aliquid supra, Adonem conatus est. Rursus in SequUntur sorores virgines cum matre vidua, quas
Hieronymianis plura narrantur de dedicatione primoe faleer me nèseire, unde Usuardus accersiverit, cum
a beato Petro ecclesioe, atque Yincnlorani solutione, antiquioribus Martyrologis omnibus sint incognitoe.
quoea Notkero nonnihil etiam amplilicala sunt, Beda Non ignoro, ad 25 Junii inter Auclaria referri très
.iplerim, Romano parvo et Adone brevissinie rem sorores, iisdem nominibus Groece insignitas, Pistis,
pxpedienlihus, plane ut in texlu legitur. De prima a Elpis,Agapis, quas nimirum ibi Notkerus, isque
Petto dedicata Romoe,ecclesia erudite dispulat lau- solus, Nicomedioepassas asseril. Baronius in Nota-
.-dalus Florentinius. Eusebius Vercellensis ab Hiero- lionibus salis innuit, se in Usuardo eas reperisse,
nymianis notalur tanquam confessor. Beda, a quo quod ex cedicibus npslris manifestum est. Cur au-
pum Germano Antisiodbrensi conjugi nuper dixi- tem matrem a filiahus segregalam, ad 50 Seplembris
mus, diserte ait, movenlibus perseculionem Arianis, rejecerit, needum habeo salis explorâtum. Geddesii
martyrium passum. Tu vide Tillemontium lomo VII inéplias occasiPne harum sanctarum ëxcpgitatas, vix
a p. 529. Romanum parvum solum dicit : Vercellis, est opéroe pretium nominare,nedum refulare. Facile
Eusebii episcopi, yiennensis tilulum ulrumque cori- D crediderim Acta aliqiia nactum Usuardum, qualia
nectit, ex qUo nostra omnia, sublalis dubiis, de- apud Surium exstant, unde earum memoriam -hac
 321 MARTYROLOGIUM.— MENS. AUG. 322
die simul coliocarit. Pluribus hic abstineo, alibi ex A quorum auctoritate ibi disputabilur. Certe quse
professo discutiendis. Videal intérim curiosus le-- Prudentius et Grèg.' Turon. tradunt, in dubium re-
ctor, qiioe de Sophia ejusque filiabus diximus in vocanda non sunt. In Philadelphiensibus nonnulla
Chronolbgia patriarcharum Alexandrinorum, p. 18, item dilficullas occurrit circa marlyrum Synodum,
num. 92. ab Hieronymianis notatam, a Notkero ab ipsis no-
Classis subsequens Boni et sociorum 'martyrum ex stris martyribus distinclam, de qua uli et de Maty-
solitis etiam fontibus non procedit ; nam inter anti- lyrum Conciliis multa accurate disquirit Florenti-
quiores a solo Floro,'cum Beda edito, consignala nius. Ad rem nostram quod facit, Romanum parvum
esl, phrasi a nostra tam diversa, ut ex eo scriptore de illis meminit, non expressis singulorum nomini-
Usuardum accepisse omnino existimari non possit. bus, quoe Ado alibi invenla restituit, ex quo annun-
Restât, ut ex ipsis sancti Stephàni Actîs translates tialionis suoe verba omnia Usuardus deprompsit.
supponamus. De Felice, dubium non est, quin ex Juslinus et Nemesius, qui agmen clatidunt ; ab
Adorie preficiscatu'r, ex cujus longipri elogio, a Usuardo in 'sacras Faslos primum relali videntur,
Notkero descripto, epitomen suam Noster condidit. quidquid aliunde proeler morem excresceret texius,
Notas etiàm est in. Hieronymianis et citato Floro. quem'nihilominus totum et'vere et simpliciter Usuar-.
Coeteram an satis emendate diem notaverit Ado, dinum censemus.
vide Florentinium et Acta suo loco illuslranda; de
AUCTARIA.
TORNACEN.. incipit : < Romoe, ad sanctum Petrum B vitale Vienna, sancti Severi episcopi, qui fuit unus
ad vincula. > Tuin de Machaboeis,pure. Eusebii elo- de discipulis apostoloram. Et sancti Nectarii episco-
gium résecat. In virginihus purus est. Item in Justini. pi. In Gandavo, translatio -,corporis sancli Bavonis
Desunt reliqua omnia, quibus substituit: « Castro confessoris, > Colitur i Oclobris.
Corbbilo, •sancti Exuperii episcopi et confessoris, HAGENOTEN. : « -Antipchioe, natalis sanclorum
cujus corpus persecutione Danorum aRedonis civitate marlyrum Machaboeorum septem frairum, cum ma-
fugalum, atque a Galliarum incolis honorifice recep- tre sua, qui passi sunt sub Veteri Testamenlo. Sed
tum, in proedicto loco affecta magnoe devolionis eorum marlyrium Ecclesia veneratur ob memoriam
colitur.» omnium Veteris Testamenti Patrum. Horum passio
ROSWEÏD. sic orditur : < Romoe,ad vincula sancli sanclorum Machaboeorumconlinetur in secundo li-
Pétri. > In Machaboeis,bene. Desunt Spei, etc., Boni broMachaboeorum.Romoe,sancti Pétri ad vincula. Quoe
et sociorum ; item Nemesii. , feslivilas quondam erat pelebris ad honorem Oclà-
PULSANEN. •>
: « Romoe,absolutio beati Pétri apostoli viani Augusti principis Romanorum, quam delëvit
a vinculis. »In Machaboeisel Eusebio salis purus esl. Eudoxia cum papa Pelagio, et statuit celebrari in
Deest elogium Boni et sociorum ; et desunt eliam memoriam principis aposlolorum. Unde regina ve-
quoesequunlur omnia. niens deHierusalem perlulit catenas, quibus ligalus
MUNERAT., secundo loco : « Romoe,sancli Pétri ad erat Petrus ab Herode, et papa protulil statim'in
vincula. >In reliquis salis purus, in fine habet ferme médium catenam, cum qua ligabatar Pelras a Ne-
ut TORNACEN. supra de Exupério, quem eliam eodem rone Coesarein Ronia. Et hoeduoecatenoe mirabiliter
modo annuntiat codex REG. SUEC, sub nota num. p*- iri unum. cpnjuncta est [conjunctoe sunt]. » Sequitur
128. ..,-.. de virginihus, ubi interpolatus est. Tum de Bonn et
ANTUERP,, MAX.-LUBEC, ANTUERP.-MAX.,' ULTRAI., sociis, ilem.de Philadelphiensibus salis pure,iitiet
LEYDEN., ALBERGEN. et. DANIC.incipiunt : « Roinoe, de Justino et Nemesio. Desunt reliqua omnia.
sancti Pétri ad vincula. » Dein cum Hieronymianis : AQUICINCT.,ante memoriam B,Eusebii Vercellensis
« Apud Antiochiam, passio sanctorum Machaboeorum interserit hoec : « Marcianas, depositio sancli Jonali
septem frairum, cum matre sua, qui passi sunt sub abbatis.. > Pro Nemesii, habet Nencsii. lh fine au:
Antiocho rege. > Sequunlur reliqua satis pure, ex- tem : i Item sanctorum Freardi et Sec'undelli. » Ex
ceptis duabus postremis annunliationibus, quoedesi- Greg. Turon. de Vit. PP., cap. 10.
deranlur. VICTORIN. et REG. SUEC.,sig. num. 150, in fine :
LOVANIEN., superioribus similis, hune proelerea de- « Apud Italiam, natalis sanctoeJusloe. >
feclum habet, quod careat elogio Febcis. . DAVERONEN. : « In terrilorio Parisiaco, Justini
CENTULEN. : « Romoe; ad vincula sancti Peiri marlyris. » Quid de reliquis habet, non constat.
feslivuset solennia (solemnis) concursus.Anliocbioe, MATRIC.-CARTUS.,-ULTRAJECT. : « Pétri ad vincu.a.
sanctorum Machaboeorum.In Italia civitate Vercellis, Sanctorum Machaboeorumfrairum. Fidei, Spei et
sancti Eusebii episcopi et marlyris. Apud Arabiam ' Cliaritalis virginum , et Sapientioe matris earum,
civitate Philadelphioe, sanctorum martyrum Cyrilli, marlyrum. Eusebii Vercellensis episcopi et marly-
Aquilloe, Pétri, Domitiloe,RufG, Menandrj, una die ris. » Palet textunt esse valde mutilum.
coronatorum. In territorio Parisiorum, sancti Justini In VATICAN., num. 5049, désuni virgines, Juslinus
martyris. In pago Silvino, sancti Nemesii confesso- .D et Nemesius. Adjicitur : « Apud Italiam, "sancloe
ris. Romoe via Latina, sanctorum marlyrum Boni • Justoe virginis. »
presbyteri, Fausti, Mauri cum aliis. septem. Item UGHELLIAN. caret etiam commemoralionibus Ju-
Romoe,sanctarum virginum Fidei, Spei et Caritatis, stini et Nemesii. Vide ANTUERP., etc. ;
et matris earum Sapientioe, quoesub Adriano impe- FLORENTIN. « Romoe,Boni presbyteri, Fausli, Mau-
ralere passa? sunt. In Hispania, civitate Gerunda, ri, Primiliyi, Calumniosi, Joannis, Exuperantii) Qui-
sancli Felicis marlyris. > In margine recenliori rilli et Honorati.... In Italia, sancloe JustoeVirginis.
longe manu appositum est : < Castro Corbeilo, sancti Item sancti Ruphiniani (MEDIC^US legit Ruffiniani)
Exuperii confessoris. > Fuit episcopus Bajocensis; episcopi et confessoris, discipuli sancti Pétri apo-
vide supra. stoli. »
' BRUXELLEN. : « Romoe, sancti Pétri ad vincula : de , EDITIOLUBECO-COL. de vinculis et Machaboeissatis
duabus enim calenis, quibus Herodes beatum Petrum dictum est. Sequitur textus usque ad Pbiladelphien-
vinxerat, et de ea qua ipse sub Nerone vinctus fue- ses inclusive. Tum : « la Anglia, sancti Edelwoldi
rat, triadem factam, papa posuit in ecclesia, quam episcopi et confessons. > Dein de Jusiino, pure.
ipse Kal.-Augusti sub honore et Vocabulobeati Peiri Post: « Viennoe, sancliSevéri episcopi et ccnfésspris,
ad vincula dedicavil. » De Machaboeiseadem habet, qui unus fuit de discipulis aposlolorum." Riluricas,
quoe'ANTUERP.j'etc, supra. Sequunlur Philadelphien- beati Archàdii episcop! et confessoris. Suèssibhis,
ses, salis pure. In Eusebio modice interpolatus, de teali Baudaridi episcepi et confessoris. In pago Ly-
Felice, de tribus virginihus et maire, de Bono et so- syano, beati Nemesii confessoris. Eodem die,' sancti
ciis, satis recte. Adjicit deinde : « In Aquitania, ci- Nectarii episcopi et confessoris. Ipso die, saiictorum
323; ,;^,;. .U^UABDI,MQNAÇHl: -;..'ii;; 32JL
Friardi'etSecnndélIi'cpnfesspram; Itemv beat^ - Faci?;' Assj'Pra.;::J<Capdayi, elevatipjSancliBaypnis !pii„çon?
noIoe'.viTg'iriisïEt sahctoe Jastoe'm.atronoe..» 'v. -, "'fessons, •Rpmse,; dëdicafip primoe ëfiçlésiâ?,'ajéai(b'
'BELIN/incipîl-et. lègitjlé^vinçulis et Macbàboeis,", Beirp epnstructoe.eicbnsëCraioe) ïn B(aridinip,;:tfân^i
sicut ANTÙERPÎ; etc;In Eus"ebib,;ïirg.inibus,,Bpnq,et; : làtip saûçlii^iri^^oci.aïnïaliSï. ji;Tun! .niînbrifcilî
sociiSjîet! Philadëlph'iënsibus'pur.us.est v:Subjungil;:! lypis :: l lii Britàiinlà, Ëilielwaldï episcopi ëticonfe^!
«.Apud'italiairi; sancta? Justoe Virginis:.;;i,ïii]Jùstino!. fçsspris,, in ,ciyitalé:Win|oniaj; cujus^clus! sérijisit
pùrasest. «''Ihpa'gb Tisuino;; sancti Menëisi.confes- Vnltainis çantpr VYintonierisis..''S^riçii.^ecJundfelUab-.
soris. »;De Felice;!ullimb ipcoj absque elogio; Altérât bâtis, :ëvjEfiarâï^ cje.!gjïô^.Gxesoriiïs^urjfùin^.*~pbHè"ipr
editio Machaboepscbllocat,- «.Apud Hiërpsqlymani, » die, natalis'.sancti Jonathi; .<3onres'sd.rï^,ridjs'eipu~](i.sM^
etc. In'reliquis prin'risimilisestySlin fine.adjicilur :: cliÀriiandi. »;în.ëdiiîbnibùsaliis,'dë"|ïaçhaba?ïs piïïW
«'ïn; territorio Blesensis (liaud-.dubie"«i)iifl/is,,);«'.san- siyp , textui inscrit )-quoe :babei ÂÎ^ERP.;, èïc,;^
cti Bëthâsii confessoris. ;ï:Gaslëllaiius;îegit Reigrii; adclitqiie,r«, et proeceplofis ijj>'sprri'hï..Miaiariir»;..'fift
GRÉVÉN.': iliem;sancloriim!Rrimilivi, Gâlumniosi, Êuspbib,;«.'et confessons.;'»;.etde:Virginïbusribmiria*
Jobanriis; .Exuperantii; (Quirilli,.-Tbéodosii ;r.Gasiï, G.roeca,iiem quod «.fuefint ^a'ti6iïejtféuloI^»ïens!es,..V
Basilîi! et Hoïioràti; de..quibus:jn\A;clihus:aêaii:Ste^- Deniquede;Jus;Unp;-:rj« !cu|us;^
phani. Vieiinoe, sancli Severi episcopi cl confesso- magna ecclesiaBealoeiiiarfe
ris, discipuli aposlolorum. Biluricas, sancti Archadii iri Imé :.-«-rCastro !^br|^îo^r»}^tc.!!Itein «,En^âie|
episcopi et confessoris. Suessionis, sancli Bandaridi, -„, Secuudelli. ïn Brilannia, nalâlfs sancti Etïiélwbldï
episcopi,el confessoris. Exuperii episcopi Bajocërisis episcopi Winloniensis, et confessoris. Marcianis, de-
ét%Piifeisbris.,.'ln "BVitarinlâ,"Ètnèlwaldiepiscepi! cl ;{positionsancli Jonaii abbatis.,»:De/'Bayone^Winwa-
confessons; NëciarisépiScopi.-Friardi-et Securidelli B loco,:et dedicatione.prinioe.eeeltes^ ut
c'onfessbrârii. Justoe riiarlyrisVmatrissancii-Sylvestri,; supra; Demum!': « Die prima jpYbçessipyen^
in puleum proecipitatoe.Fa'cirioioe: Virgïnis.:Apud Ves lignorumVeherandoeretvivificalricîsGrucis.:^
Wnairi Italioei s'arieloe'Mâfioe Virginis,
- cogfïomérilo- ex Horologip.Groecommj déqiiorion-seihëîalibiégi?
GonsblatriéiSi »', ..; . mus'. ;"- ;•..." .': :.•!.;.-.'-.-%. '' !,
• MOLAN; : V Castro Gorboilb; » etcVju'f TPRHACENÎ

ÏV Non, .'.'.'. .-'.;.'. -!,! ',,;.';:',.'!! '. • , .- -....-..,...--.: .'Die 2*

• Romoe in ,..,
cimitèrlbCalixti; natalis beali Slephani papoe; qui perseculione Vâîeriani,. éunï ip'se^nét'etuf^ob
'Chrisîi înaïtyrium,etslàret. intrèpidus arite àlfaris solemnia, acjugiler cceptâperficëret, •faêpdem locoj
sicut.in sua décbjiatûr sede. in prbviriciâJBithiniâ, urlië Nicëoe, sârictoeThepdôtoe; Cûrn'tTibu'sfiliis suis) e
Huibus pTimbgëriitum nomine Evbdium^ Christum fiducialîter confitentent, fécît.primuriï,;censiïk^^^
fustibiis coed! deinde ipsam cum omnibus filiis igné censumi. .'•: - ;
'.-!'•-• . .; .'....• „:.'.''::,':.: w?M,' .;! ; ''-y], y'\ \,:--:'::...-:~iïl-'r' *
Sumilur leTMsëx-Ptàieny, Bé^^^ >
: ": ''" :' "'' •--"--•
'"/':': :ViRllÉrËS^LÈ^TlOMS. . !
Dé 'Cëmetërio Çaliiti i alibi étïarti meriiiriihius; G !Putamùs ilaqiie osuardirm,; liget ^nralCi-sic. lamen
sequorin texlciqùbdJhàb'ètpïerUriïquêmajorcodïcurii ^eripëisse; ut:in^textu,posaimps.<;SoJus;Mpîa
iiùmërus ; Pïâféri. lëgit Cëmeferio; Hërinien: tymite- habet Biîhynid; male-Munerat-'Bi'i,»iiffl>', reliqui ut in
rio, sed npri sénipérsibicoaslârit. Galixli, est in om» textaj nisi,quod videatar .Praten.: ponereïn. ôpîtqup
nibus, excepté. Vt&iév\%iï Gûrri inseqtierkur,-passive Bilhinioe.Ilem legit Enodum, Vel Èvo.dum,cum Mu-
scribunt bifihès. At qUid de; bac plifasi? In éodem nerate. Greven; sénsum torquél .jlëgendp,primûni
loco, sicut in sua'deçoll'alur sede.; Nonita Ado, qui Coiisularis fecit Biiliinioe,.:qui et c»m Molànp in fine
nitidiiis? ïn ébdémloco;'m iuà décollaverunt série. habel, consumi proecipit; ubi Antuerp.-Maj., sum pin?
Al conslruclib nbstra iri omnibus ferme cpdicibusre- nibus filiis suis, qupd étiâm est in Pralensi signaip; B.
periiûr, hbesblb'discrirriirié;qUbdrMunerat;, Greven. De solempnia^solèmnjaiiollemniâ, Nicpa, cedi, et id
el Molari. lëg^iil:d'ecoliatiisest sede, et Tornacen. Sic genus aliiSj ' non afbilror pper.oe'.prëtium.plura ne-
in sua; nâm quod :Hérinîèri; eliam habëàt's'Jc; scioli jare. . . ' ', ..:'..:;- ;•.,•'• ;'. ;
Vilio factiïm palet,-cum ërâsoe Sint duoelitleroe ut.
'" - r '.' '.> \ }'. .' •
-'-::::'.,-'-' '.-".' '., .' QBSErlVATIONES. ..
Citata sunt supenus non semel, et porro cilanda-, cogriita atqiie légitima, ëï quo cnndidfoyayepjièriora
beali Siepliani papoeActa; ei quibus non pauci mar- censenda sint:; an forte cum receiitioribus;.pro.:vitia-
tyres, aul Conjunctim, aut divisim, suis quiq'ué dië- .. lis et intei>polafis''h:abe(ida.?-Se'd'lpaiieairn«élor:di£-
bus educuntur, quorum plerosque a Molanb hac die ficilliiriani côiïlroversiàirij ad proprium locum rcmilti;
in annolalipné collectes repéries, qui' a nbbis pro Videal intérim ipse; quid; Aclis istisbppbnat Tiilei-
varia Usuardi. disposilione, in proprias feslivitates 'monïius tomp; IV, pag; 59'2; Notari éiiamsîpotest
disliibuti Sunt. Sieplianumipsum bic.eiiarri rpcblunt. Dbrëvis Molhérii Obseryaiiuricula; 'Nitide Sléphanum
flièrônyipiaiia appgrapha; oion',satis disliricie digni- exerha'l Wandalberius : , :: ; : : ::
taiei)) èxprifliëntia;, Cîarius Bediapapainet martyrem ' "',
-.. NpnarBm'.StèphaDUs mari^yrqûpBt.p^pS.D'eîtris '
]dïs'êrtè'.p;fonûiiliaVit',' âdjëcib pairvb elogio, a:Ra bânb y, Quaritffësliva? iriburi piâ gàudia;RçteoeV" ;
trarisufliplo, quod subiride, nescio"qùbmodo; in.brii^
nés ferme Usuardinos médise nejoe codices trarfsiii; Laudalum Remanum parvum sic eliamibrëvilër
iri lioé drinlaxat .à;.ipflnia^;âbB'fraW?JS'.;'At Vero sèêuridâm âririiin'tiâlïpwem !compléotuur;'::.JrnBïthy-
;Gsp_âfdùriinon ex Bèrdèi;Éèd ex Aiioné;sua*à'cpepissë, 'niql Theôdoloe, cura tribus filiisalii. eamrfem.plane
ex"!èpeyidénter palet, qUod'et phfasimejus et Verba sériiëiilîam; loquiîiir Ado;;!insigni- encomio el ma-
açcuraiissimé iriiitétUr..FÂRomàrib pârvo inÂdbn'éni •frein et filios expfnans; ;qpodtin;Beda;. et Bjaijano
"flùxigsëyix dubiUinresi) tibî sîè'lëgitur ': Ronioe\ Sle- >ëxëpdëni Aclerum fonte haustuniv sed éoritractius
'phanipapoeti.piffityHs: Lprigipr ' Adoriis bfatib'Aétp- 'è'st;;nisiirialis,Bedah) âliqualenrisAdoni:proelnxissè.
ïum. Çômperidipiiï cènserf pblést, -qùà potissimurn -Hbcfcërië non!:obscure! colligitur,: Usuarduin'JBedoe
parle; StepMriurripïbprie spèctant; Qu.oerituran Acta •potius; quâttï >^^Adonis 'verbistïrihoerere;reseclis, iis
ipsa .sommâtiiû accepta; Cum'Barônib in Annalibus quaé dé'tyrârino':Dloclétiario';'feï;Leucadib comité àb
"ad âiintïhi CCLÎX,- ntinï. 2fji') fidèlissimài, gërmanà •ulrbquëiïà'rra'iïlur; Sëdiquâ ratiônehoec oiriniacum
525" MARTYROLOëlUi;.- VMËNS. AUG. 5# 5
Hierpnyniianis codicibus conciliai!.possint, prorsus A.salis.est, îiamquidquid sit de una an geniina Théo-
non Video. Ibi enînï ex.Lù'cë'nsïet Cbrbeiënsi ièxWS Hô'tdyeiflieodorâ, Coesariënsiàltera*jâltéfd Nieoerid,
in hune modum exprimilur : Et in CoesafeaMauri- ; qued ad Acta ex professo disculiendum remittimus,
taniqs, Theodotoe, el ..septein...fitioyum ejus, quorum abunâéliicdenionslrataest texius nostri et origo et
gësid Àflfrënfttr. Néquë id satis pèrspéxif Florenti- sincéra puritas, târttetsi non oirinirio"défoecala.Acta
nius, qui' Çiesariensis illius et filiorum gesta se fru- quoe Snriiis 'edidit âd xxv Decembris, ex eorum, :
stra quoesiVissefatëiur. Uridé repli?pritavit,"s'upplen- opinor, numéro surit quoe refellït Ruiharlius pag. .
diirii inVVéiutissiriio Eplernàcensi et ëmendandùiri 420. Quid de CpTribéfisiâtiisitiiéè lé'èlos tririmphos',
praivïncioe'nbmén, scribendb Bjihyniâï, pfp Bitia, ut " pag.247. Groecb-Latine'Vulgâtisslatuendum sit; alio :•'
ep paclb ..cum"'Martyrolpg!s';.âu^\./tt%ï^i"
' ëpboereât. pertïnet. flic satis est fontes désignasse;
Hoec.cursim notasse pro ïnslitutiî nbslro piusquahi
. - -- ,'.'.;. -.;'." ''.'..-: AUCTARIA.
Rbswiïtt.Tdê'Slè^ pbsi lio beati Sèveririi papoe; qui SepulluS'est in basi-';
jam multos ad mârtyril cbré'ffànt pfemisissét. » Coe- lica beali Pétri apostoli»^Fuit énim'!.bënignus.super,;
tera purus est, imo plusquam purus, cum simpliciler omnes hnmines, amatpr pauperum, largus, milissi-
légat, « in eodem-loco,-in sua decoljatur, etc.» mus. Fuit autem ppsl Petrum apeslplum LXXI.Hujus
PULSANEN.;, in prima satis' purus, déficit in sécûhda, témporibus Ghrïsiiariilsimus iiri'përâtor' Herâcliffs,
ilbi elogiam fësëcât. dëstruclo Cbosroé, ci'UCënïDonïini reporlaVit Hièro--;
ANTUERP.', Mix._-LujJEqvANTrjEiip.-MAx.,ULTRA- soryriïam'. » Vixis'sè ëis tèmppre Severinum fatebr,.'
JECT., LEÏDËN., LOVMEN.,ÀLÉBRGEN. et DÀNICUS. sed papairi fuisse rien- intelligp. «:Givilale Padua/.
Codices ïlli sùnt, bï quos dix! irânsiissé elogium sancti Maxiiûi, èjiisdéiri civitalis episcopi,'.qui mira-;
Bedoe, èxpunclp 'Usua'rdïri'p;Sic ëfiim dé"Stéphane culis Clârus beato fiiie quieviti Dëdicaiip eeclesioe,
papa legunt;*: « Qui pëfséçulippe Valériani principis psâiictoe Marioe'dé Porliunculà, in qûâ B; P.Erarici?
riiartyriPcerpriâtas-ésï. >:Vidé supra iri Observa-- scus proeufavîta Dëodalo papa maximamindulgen-:
lioifibus.
" '..,',".. ' lianî. » Dëodatus vîxit soecuiô;vu; S. Frànciscus
CÉNTÛLËN;, :"« l^bnioeinçymilënb Calis'ti, natalis ' xm. Lege ergo, ut BELINUS, a Deo et a papa:,
sancti Stéphani pâ'pa?et martyris. Eodém die, san- EDITIOLUBËCO-GÔL. de Stephanb ait : «:Qui rexit
ctoe Theodotoe'éuril filiis. suis, quoe;temporepioclé- Ecclesiam annis quatupr, menses dues; dies quiride-
t'iani passa est âgbriém sub' cOnsulari Nicecio et cîm, et passus est sub Valérianeet Galieaeimpera-
comité LeucâdiO.
' » Hic plérumque iiïutatio et con- tpribus, quèm ob Chrisli çonfessionem"-intrépide in:
tractie. ciiriiterio sanctoe Lucirioe, ante altare sacrificia li?:
BRUXELLEN. inSléphanp, post « papa?'et martyris',» ' bantëm, in éôderii loco, in sua episcopali sëdé-se-
sic pergif i « Qui duih: mùifp's géritiliurri' convertis-' deniem decollaverunt, Ipsum autem fidèles Christi,
Set et m'ulferaui riiàrtyruni cprppfa sepelisset,- sub qui aderapt, cum Sede sua, jam ipso saero craore
persecuticrié Yâlêrîâni persécutas; ante altare in- pèrfusâ, in eaderii crypta sepélierunt.; Monstralur
trepïdùs, missârri cëlébrâris, decpllatus'est. Et sari- crtfb'r;ejus iri lapidé mârmoreo ante suriiriium altare
ctprûfti nïârtyranï Nemesii, Leucilloe; Olimpii, Exu- ad Câtacrirribâs. Hic constituit, ul sacerdotës et le?
perii et Thèoddlï., > De lus"iri Aclis sancti Slephani vïloevestes sàcèfdbiales in quotidianp usu non habe-
agitur, sed âd alios dîés, pertinent. Primi duo refé- férit, nisi tantunï in ecclesia. » In Theodpfa, modice
rerilur xxi Octôbris'. Vidé qusé de' aliis diximus' iniérpôlala est; Sequitur : « In Italia civitate Verona,
xxvi Julii. De tbeodpla'éf filiis; post: co'nsùriïi, ad- b'éàwfum Felicis et- Nyceti martyruni.' Eodém die;
jungit : «"Pro ul iri passiphé sariçia?Anastasioe yir-; ^Xfsaïicfôrùin marlyrum' Nemesii, Lucilloe,! Olimpii,
glnîs scrïptùriï habeiur. » Cblïlur :Ariastasia xxv! Exupirîoe et Theodploe. Ipsp die, beali Adreriuldi
Decembris.. '", 1 ep'îsèbpî-et cottfessôris. >
HAGENOTEN. déStéphanb papa sparsiih ëx Adone : BÈLiN.;in-Stèp'h'aripetiairi utitur ejegio Bedoe, ut
sua aceepisse vidétur, in huric modum:: « Romoe supra. In fine âddii- : « Civiiate Padua, sancli
'
cimiterio Kalixti; natale beati Stephani papoe et Maximi, èjâsdeiri' civitatis episcopi; qui iriiraculis
martyris; Qui perséeulibrie Valériani imperataris, clarû's b'ëàto firié quievit. Eedem die; consecratio
cum iiisequéretûr Cfrrisiïarios) lehlus'estcum mullis ecclesioesâricfa?Ma^îoe•dëPofliuncula apud Assisium,
elericis suis, et tune ille solus ad Valerianum intre- - iWqua B.'P.;Fraa:ciscus procuraviia Deo él a papa
pidus vadit, arguens illum de nece piorum, éislslim maximam indulgentiam.»
ductus est. ad templum "Manis, ut,inimolet aut de- GREVEN. : « lu Italia, civitale Verona, Felicis el
colleturl Tunç Stephanus papa ©ravit, ei pars templi Nicèïi ai'àrtynïm.! Item ^anGterum.'Ncirfësii, Lucillà?,
cecidit, et proe timoré omnes fugier.unt. El ipsë cum Oliiripii, ExûpëTiae et-Theodoloe.Stephaai papoe H et
suis ad «çimiierium Lucinoe;perrexit, et Christianos çbrifesspris, qui amator fuil ecclesiàTum; pauperum
!ad se venientescpnfprtavit, et sbleiiipnia mîssârum Christi maxime fâ'utoret riutriior; Hic uliirno ponti?
incepil, et jugiter incepta perfeeil, quem ul milites ficatus sui aime imperiuma Groe'cis Iranslnlit ad
.Valériani yiderunt,: ipsum in altari slalim dëcellavë- Gerinanos in pèrsôriarii Karoii Magni..Ilem Slephani
runty.et aliquesalips cunieo. » Coetera purus est. papoeUl, Viri sanotissiriii; Adreriuldi épîscepi et coni
MATRiCi-ÇARTÛs.-ULTRAJECT. : «Sieplïarii papoeet ïessbris; Mèdâriiepiscopi. » ,''.' . : :,
marlyris, cujus-proeclara gesta habentur, el soepiusD MOLAN. in fine adjieil verba Bedoe:• « Scriplum' esl
allegaiïtur; Bpnij Faasti, IVtauri cum aliis septem, in passione sancloeAnastasioe,Civitate Padua, sancti
de quibus in! geslis; B, Slephani legitur, sed primo ;Maxinri,etc. Eodem, die, censecralip basilicses.aiiçloe
die,in aliis/Martyrôlogiis; habentur. Theodotoe ctïrii* Marioede Pprtiuncula, » elc. Quoeex BELIN.dëscripla
• rsuni, Éditiones posteriorés muianf rionien Thëo'-
' tribus filiis,. »-•;,'.
ÀtTEMPS..: «Eodem die,, inventio corppris sâilcli ,dploe, m Theodoroe, In fine habentur éad'eiij'Aucia-
Albini praiomartyris Anglprum. >'Cur npn Air riai quibus immixtum est novum, nëùipé\ : «' Ca!tv
barù-lysiz„',,'. k,^i.i;i: - ,. .</:..: .. ' ! noii, sancti Belharii, ejusdëm'civiiatis^episcbpi*,
" sâiï-
alii : « Romoe, dô- ctilate et miraculis clari.» . .
ST;RPZZIA«-, et:fprte;FLpRENTiNi

Ùt N'Oit' ;.;;; '' ': '"• ";- <' .- ' ' -•' !.•"" ' ... ,'.:,'; ..\:ï.'.-:,!^?'^
'.. Hiércsoïymis./iriyëntip corporis beàtissïmï Slephani pïbtomàrtyf is,1et sanetbrum GiâmâlielisîNièomédi él
Abibori. Hoecséptiriip flpnorii principis anno revelata, atque a fifeataprësbytèro Lucianô'!séripiâj âd -fotitt's
Ecclesioepérsonàni, omriibus feré'g'éîïtibus declâratur. Censlanlinpppli, Herriielli.martyris. ; .. ::
 Sî1 USUARDI MONACHI 32F*
NOTJE. * ''''
Puri sunt Praten., Herinien., Tornacen., Antuerp.-Major., Rosweyd.,Pulsanen., Munerat., Greven.el Molan.
VARIANTESLECTIONES.
Omnes codices legunl beatissimi, excepta solo A nuo constructionem torquel, sic enunlians; atque a
Pratensi, in quo, simpliciter beati. Rosweyd. pro beato Luciano scripla prësbytero; Pulsanen. habet,
Abibon, scribit Abiboe, nec adeo maie, cuin eliam descripla. Non placuit Antuerp.-Majori illa foîiwsÉc:-
Ahibas appelletar, Gamalielis illius. Hoec seplimo, clesioepersona, ut ex Adoiie Noster descripsit,: sed
etc., legendum est, referendo ad omnia corppra. légère maluit, ad tolius Ecclesioepersonas. Idein cum
Munerat. posuit, Hoc. Idem habel principiis, pro Pulsanen. Constanlinopolimscripsit, prp Conslantino-
principis, errore haud dubie lypotheloe. Principis - pdli. Item rursus Arituerp.-Maj. £ni«//i, Greven. et
Honorii, est in Tornacen, reliqui cum lexiu. Sic Molan. Ermelli; coeteri melius cum aspiratione. Su-
ilem nonnulli, ut Herinien. et Molan. atque a beato persunt modi scribendi in Iherosolimis, Jerusolimis,
Luciano prësbytero, seculi sumus majorera codicum Jerosolimis, prolomayliris, Gamalihelis, Niçhomediel
numerum. Sed Greven. ut non semel alias, hic de- Nychodemi, quos satis est indicasse. ' '
OBSERVATIONES.
Beatissimi prolomartyris Slephani revelationem prpinde et. cum nostro conveniunt laudata Hiereny-
seu inventionem longe celebratissimam insigni nar- miana hac die, quande legunt : In Jerosolymis, in-,
raliene, ex Luciano polissimum accepta, exornavit venlio corporis beatissimi Stephani, primi marlyris,
Ado, textus sui subslanliam, ni fallor, ex Romano el sanclorum Gamalielis, Nichodemi et Abibon. Ye-
parvo deducèns, ubi sic habeiur : Jerosolymis, in- rum hic Notkerus ilerum alia suggerit, volens hac
ventio corporis B. Slephani, Gamalielis, Nicomedi, dieaut lapidatum, aùl saliem a Gamaliele sepullum
Abibon. Porro ex prolixa Adonis histprica panegyri B Slephanum, sicut hodie ex ejus mente passio réco-
Noster sua omnia decerpsit, nec ad fatum unguem lalur, et seplimo Kalendarum Januarii, sacrum cor-
a soliti ducloris vesligiis defleciens : quin et vel ipso pus palefactum et Jerosolymam transtatum sit, ut 'vita
eliam muluato errore, quem observât Baronius in comité, inquit, curabimus aperire, elc. Sed éa pro-
annis Honorii, ubi pro anno seplimo, legendus esset batip desideratur hactenus, Mariyrplpgio ejus post
vigesimus primus. Aliam prprsus viam ingredilur xxvi Octnbris déficiente. Neque tamen in omnibus
" Rabanus, translatienem Antiechenam Hierenymia- aberrare hic Npfkerum censemus, quandequidem ex
nnrum heslèrnara,'cum hpdiernainvenliene ccnjun- Luciani relatione consiet, mense Decenibri inventa
gens, ex que suriipsit Netkerus pmnia, quoe proece- esse corpora. Cur autem hac m Augusti ejusdem
denli die de une ex lapidibus, Anliechioeasservato inventionis celebretur festivitas, non ausim lemere
et miraculis claro, commemoravit. Hoec Hierony- asserrere : vide tanlisper conjecturam Barenii, rëli-
mianorum verba : sunt îv Non. Augusti : In Anlio- quasque ejus et Flerenlinii îipiatipnes : item'Surium
chia, natalis rêiiquiarum prolomartyris Slephani et hoc die, ac Tilleniontium tomo H, a pag. 1, et in no-
diaconi, qui Jerosolymis esl lapidatus, ex revelàlione lis a pàg. 462. Coeterumjam dicta nullo plané paclo
Luciani presbyteri, corpusculus ejus Jerosolymis esl pbesse pbssiint siriiplicitati primigenioeipsius textus
translalus. His igiuir insistons Notkerus, ex Robana Usuardi, qui ut jam diximus, ab Adone suo non re^
adjicit : Ubi haberi dicitur unus de lapidibus, quibus cessit; annuntiatipnem ullimara de sancto Hermello
in passione sua, etc. Ad quoe reflectensFlorentinius, ex ipsp etiam Verbatim desumens, ut ferme in Re-
ut passim Notkero nimium tribuit) ejus fontes igno- manpparvp posita est. Nam Hiérenyniianpruni Iecliu
rans; ita hic ex illo ansam ârripit plura commen- (Q subpbscura, npmen mulat, aut ailler inflectit) ut
tandi;. atque inler alia; cum Baronio dubilat, pluribus te decebit laudalus jam soepeFierënlinius.
utruni pro Anliochia, scribendum npn sit Ancona, Dellerniellu nihil usquam reperio. Primam anîm'n-
qitpd illice lapidibus istisunus, magna in venera- lialipnem sic meirice exernai Wandalberlus :
lione habeatar, cilalis in eum finem sancti Augusiini Terno moi Stephanicolitursolenne reperlï.
sermonibus; quoe omnia ad xxvi Decembris exami- Primusqui morlemChrisliest moriendo sequalus.
nabuniur, cum iis, quoe ab eruditis recenlioribus ex Gamaliel,Nicodemus,Abibonpariierque.
Augustino et aliis collecta sunt. Atque hoecNotkerus Inventi, votofulgenlet laude perenni.
pridie. At magis cum Romano parvo, Adone, ac
AUCTARIA.
, ANTUERP.,MAX.-LUBEC.,ANTUERP.-MAX.,ULTRAJECT., Hoec Nolkeri opinioni conformia sunt. Sequitur de
LEIDEN.,LOVANIEN., ALBERGEN. et DANIC.ila hedie Hermello pure. Tum : « Augustoduno, deposilio
texlum suum eliam ex Adpne censtruunt : « Hiera- sancli Eufronii episcopi. »
spliniis, inventio corporis beatissimi prolhomarlyris HAGENOTEN. incipil : « Apud Novariam civitatem,
Slephani et sanctorum Nicodemi[Antuerp.Nicodemi], natale beati Gaudericii episcopi et confessoris. Hic
Gamalielis et Abibon; sicut.revelatum est a Dominp, sancti Martini notarius erat. Hune sanctus Simpli-
bealp presbylerp Luciano, seplimo Honorii principis D cianus primum episcopum Novarioecivitatiordinavii.
anno. Constantinopoli, natale sancti Hermelli mar- Hic cum Eusebio episcôpoVercelliense exsilium sus-
lyris. Augusloduno[Max.-Lubec, Auguslodimo], de- linuit, et ante per aliquot dies in Médiolarioin vin-
positio sancli Euphronii episcopi. > culis detentus fuit. Tune sanctus Ambrosius invisiim
et alios proeterire voluit et non potuit. Tandem
CENTULEN. :« Jerosolimis, inventio corporis beali eum de equo descendit, et sanctos in carcere ppsilps in
Stephani prolhomartyris, et cum eo Nichodemi, Ga- «Domino corifortàvit. Qui in exilio. obiit, et- corpus
maliel, et Abibon sicut revelatum est a Domino, . ejus Novariam reduclum est, el Agapins,
beato prësbytero Luciano, seplimo Honorii principis stituais fuerat, pretiosum ei sepulchnim qui ei sub-
anno.' Romoe, via Appia, sancti Tarsilii acoliti et fecit, et ideo a Januario usque ad Augustum proeparari
irise-
marlyris.' » pullus remansit, et ungues et çoesariesei, ac si viveret,
BRUXELLEN. : « Jerosolimis , inventio corporis crescebant. Hierosblimis, 'invéfttio sariclorum Sle-
beali prolomartyris Stephani, et sanctorum Nyco- phani, Gamalielis, Nycodemi et Abilionis. Hoec in-
demi; Gamalielis et Abibon. Quoe seplimo Honorii ventio septimo Honorii principis anno facta est,
principis anno et :septime Kalendas Januarii a Do- • béate Lucianp sacerdete illam procurante, cui et
mino revelata, atque a beato Luciano prësbytero revelatip de illis a Deb de'eisiacta est; > In Her-
descripla habetur. Sed festum agitur hac die^ qua mello, purus est. In fine : « Augustoduno, deposilio
idem beatus Stephanus pro Chrislo lapidatus est. > sancli Êufrosini episcopi et confessoris. »
,-3â9 MARTYROLOGiUM.—. MENS. AUG. . ,53fl
AQUICINCT. in fine addit :« Angustedunp , sancti A Içmporibns Anionini imperaloris Cognomentp Pii. »
Euphronii.
' » Sic méîius quam in proecedenli. Alifls Justus. in Adone die seq.
MATB!IC.-GA»TUS;-ULTRAJECT".".:' « Revelatio beali BELIN.in invenlione sancti Stephani, sequilur
Slephani prolomartyris. Inventio seu revelalio sanclo- plirasim ANTCERNENS. et aliorum supra.Tum : « Con-
rum Gàmelielis, Nicedemiel Âbibonis, quam beatus stanlinopoli, natale sancli Hermolii marlyris. Augu-
Lucianûs presbyler.'-descripsit'. Hermellï martyris. > stoduno, depositio sancli Eufroriii' episcopi. Apud
Poieraladjungi paloestra. Novariam, sancti Gaudeniii -episcopi,"»-pro Gau-
VATICAN.) sub nota-hum.''5949, adjicit : « Rcmoe, dentii qiietiiadmodurii supérius scripsit' Hermolii pro
sahcli Diogenis. » Aliis ignolus est- Ilermelli. :
UGHELLIAN. ; < Augustoduno, depdsitip sancli Eu- GREVEN.: « Viennoe, tempore Anionini cogno-
fronii episcopi. » Scribe, ut supra « Euphronii. » înento Pii, sancti Jusli episcopi et marlyris, eximioe
FLOREKTIN; : «Apud Novariam, sancli'Gaudentii sanctilatis-Viri: Augustodino, depositio sancti Eu-
episcopi et confessons. Rpmoe; iri coemeierio Calisli, fronii episcopi et confessoris. In Italia, civitate
sancti t-arsilii acôlilbi,-sicùt iri gestîs' sancli Sie- Novaria, sancti':-Gaudentii episcopi et confessoris.
pharii papa? el martyris legitur. » Consiantinopoli; sancti Metrepôli episcopi."» An nbn1
-BIZUNTICEN; : «Invénlib corporis beatissimi Ste- Meirophanis ? Vide Floreriliiiium.: « Fiacrii ère-
phani... Item Chrysopoli, quoe mine Bizuntia dici- miloeet confessoris. Ilem, Walteni abbalis et con-
tur, adveiiiiis rêiiquiarum supradicti prôïohiàrtyris. fessoris. Martini confessons; Ia-Hassia;, bealoe mé-
Proprium loci, de quo nihil apud alios. »jj
; EDITIOLUBECO.-COL.,
morise Conradi de Herlesheym, monachi ' presbyteri,
'
:
in lextu fere pura, adjungit R ordinis Ciiterciensis el confessoris. » „
« Àugiisioduno, deposilio sancli' Eùfrbnii episcopi et MOLAN.:« Augustpduni, depositio sancti Euphro-
confessoris. Iri Italia, civitate Nevaria, sancti Gau- nii episcopi. Apud Novaria.n, sancti Gaudentii epn
dentii episcopi et confessoris. Eodem die, beali Fia- scopi. » In posieriftribus: edilionibus eadem plane
crii herëmiioe et cpiifesseris. Viénnoe, sancti Justi, repetit", hoc solum adjungen's :"« Die ténia, - sanclo-
episcopi et marlyris, eximioe sanclllalis viri; sub rum Patrum lsaacii, Dalmali etFaustî. »
Pridie. Non. ._;../' Die. t.
. -,Natalis.beali Aristarchi, discipuli. sancti Paul! apostoli. Romoe via Latina, passib sancli Tertuilïni .mar-
lyris, qui sub Aureliano impèralOre, ppst impiam fustium mactationem et igniunrcircà lalera éxusiionem,
ac brjs côriquassaiionem, atqué equulei extensipnem, nervbrumque coesienem, daiâ scriténtià, capitis am-
pulalione martyrium-consummavit; .--'.
'' " NOTJE. "" "
. y ,. ^
. Tanlum puri sunt codices Praten., Herinien., Pulsanen., Antuerp,, Max.-Lubèc. et Munerat.
VARIANTES LECTIONES. - -
Natalis sancti Aristarchi, legit.'solus Pulsanen. : iG pliciter pouuiit, quassatiôném.. Sed hoec Ieviora
'..reliquibmiies, ul est in textu. In ëo'dëm , arité Ter- sunl : très codices opiinia? âlias noloe, nenipe An-
tulijni,. "déest liuilus sancli. Nullus codex-est seu ...tuerpV-major, Greveri. et Molan. in aligna , eîogii
.nis.,séu lypis edituS) qui non"légat sub Aureliano parle de'liciurit',dum ila legunt, ei.igniuin cir'ca laierd
ïmperalofe, Ado l'amen, a quo hoec omriia accepta éxusiionem, nêrvorumque exiensionem : vel, ut An-
! sunt ex sancti Slephani Aeiis, lyranriurii! Vocavit luerp.-Maj. nêrvorumque scissioncmpmissis inlerme-
V.aléyiahùmïmperùiorèm, Rursus!consentiunt bnines diis, qua? causa est, cure pu rorum numéro eos
: in'impiam fustium mactationem; Anluerp. lanieri et excludanius, proeierquam quod Grevenus.augmenium
Max.-Lùbec. cum Mplan. scribunl macerationem. aliud habeat, postea recilandum. Pulsanen. scribit
Pulsanen. pro ac oris conquassationem, habet oris- . 'consiïmavii; ut Munerat. Teriulini, etc., quoe vix
que : item pro nêrvorumque, legit- ac nervorum, ubi , notarida sunl.
Anluerp. et Max.-Lubec. loco conquassationem, sim-
OBSERVATIONES. .
Nec Aristarchi, nec Tértullini ulla bedië apud hac demum die beati martyris feslivilas celebretùr, "
Hieronymianos, Béddra, Florùm, Râbanuiri, aut rationem ibi subjungil Ado; quod riempe ad ejus se-
"Wandalberlumnterabrîa : ulrumque reférl Romanum : pulcrum cohpursussolemnis fiât liNohas'Augusti.
parvum his verbis : Arisiarclu discipuli aposlolorum. Porro Adonis elpgiuni ex Aclis sancti Stephani papoe,
In crypldarenayia, T-erlulliniinarlyris Romoe. Ilinc 'nudius.iertius nevissinie civitalis). desumptuin est,
, anibbs Yiennensis in.Martyrologiuin suum trànstulil, , atqué a Nbsirp elegaiiter conirâctum, sic tariieii ut
ex qub Verbatim plbçedUiit, qua? de Aristarclip in imperaloris homëirperperani inutâverit, Au'reliànuni
texlu noslro dicunlur. Mirari licet, Usuardum ad seribeiis pro Vàlërianoj queriiadmodum in Yarianii-
Fesiivitates aposlolorum recur'reré. splitum, éas hoc tibus, lêclipnibus munstravimus, qùod in Romano
dië'non coiisuluissë,!ut inde èlogii aliciijus màiëriam C modérnp recte ebrrectum iriyeniès.. An' id studio, an
exlra'heret, quam Molanus 'intègre laterculo SUP " ex inadverlenlia faclu.ih fuefit, nbn est. prprnplum i
liltéris ltalicis Jriserii.il, ut in Ançtariis paipbit. cpnjicere ; nam cUrii Usuardus in reliquis Adeneni
Quoe Véro p.roeterea a Neikefo adjiciUnîiir, éa!bu- pressissimésequalur, quidcaùsoe esse dicës,- cur in
jus !loci non sunl. "Née. vero proeter Adoniànum bac parlé ab eo recederpi? Sequilur in\ Yiennensi,
. elogium, multa aliunde de Arisiarebo siiggeri pbs-, . advèirtus jusli episcopide eremo, etc. ;.. cujus eliam
' siint:.,,Plèiaque omnia ex Aetibus aposlolorum et meminere apographa Hieronymiana : sed eam qua-
" Pauli.Épisiblis bine: înde dé eo 'commémorai. Tille- lemcunqiie comniemoralionein Noster ornisit, reliqua
nipnliu.s.lonio I, îdpmque jri': nota .pag. 5.71,. varia ex Adone descripsisse conienlus. Aliiim liojiéniar-
Groecorumelogi.a'examinai ' éirefellit,'de quibus nos lyreni éxorriât Wandalberlus, de que sta'lim in Au-
plura alibi. . -'..-. , ctariis plura dicenda récurrent.: Sic canit :
'TertMllinumalibidiximus a Floro noiari xxx'Julii, Juslinus pridie propriocelebralur honoré,
qui^forie verus pàssipnis dies censeri potesl, cum :Presbyteriiiii-omerosanolorum, csBl.erperermj.lgs
ÂdbTdiserleasserat, corpus ejus a sancip Slëphàjio CruJeliexauiieus lumulosnui couJecoraviL^StT^Ssii-
papa, sepultum secundo Kal. Âugu'siù ,Cur auiera

PATUOL.C-XXIY. 11
 551 CSUARD1 MONACHI 55->
AUCTARIA.
TPRNACEN. hoc habel principium : « Natalis sancli A REGINJE SUEC.signatus num. 428 : « Eodem die,
Oswaldi régis et martyris, > de quo vide texlum sancli Justini presbyleri et marlyris. »
Usuarrlinum die sequenti. Coetera purissimus esl. , VATICAN, num. 5949 : « Romoe sanclorum Cre-
ANTUERP.-MAJ. laborat defectu, quem supra nota- scentiani el Jusli, et sancti Apollonii et sociorum
vimus. In reliquis eliam purus est. ejus. »
ROSWEYD. ordilur a Justino in hune modum : EDITIOLUBECO.-COL. incipit: « Oclava sancliPair-
Romoe, « Justini presbyleri, in sepeliendis marlyrum thaleonis marlyris. Romoe,via Tiburlina ad sanctum
corporibus studiosissimi. » An hoc, et id genus se- Laurenlium, nalale sancti Justini presbyleri el mar-
cuiura clogia, ex Rabano, aut Notkero accepta non tyris. Hic corpora SS. Laurenlii, Hyppolyli, Concor-
sint, aliis judicandum relinquo. De coelero purus est -dià?, Herenei, Abundi ,-Cyrilloealiorumque plurimo-
et inlcger. rum sanclorum sepu'-taris tradidil. Hic perseculione
GREVEN. in prima annunlialione purus, sic secundo Decii, Gallii et Vblucïani confessionis gloria insignis-
loco inserit : «Romoead sanctum Laurenlium, natalis simus fuil. » De Aristarcho addit, ut supra. « Romoe
lieali Justini presbyleri el marlyris, quem bealus via Laiina, in crypla arenaria, passio sancti Tefcii-
Sixtus ordinavil, qui multa corpora sanctorum sepe- linii marlyris Qui sub Aureliano imperatore, » etc.
livil. » Déficit in elogio Tertullini, ut superius dicliim Tum : « Eodem die, beali Justini episcopi el confes-
est. soris. Ipso.die, beali Yalentini episcopi el confes-
MOLAN. in proefato'defeclu convenil cum ANTUERP. soris. » Agilur de « Palaviensi » in Norico,.vide Su-
MAJORE et GREVENO. rium hoc die. « Item adventus sancloe Walburgoe
ANTUERP.-MAX., ULTRAJ. , LEVDEN.et LOVANIEN. » virginis. Apud Lugdunum , adventus corppris sancli
de Aristarcho adjiciunl. : « Quj consliluius Thessa- Jusli episcopi et confessoris de heremo. » .
lonicensium episcopus , post ibngps ei beatissimes BELIN.,in texlu satis purus, addit : « Eodem die,
agpnes, a Chrislo coronatus, quievil.» Dein : « Romoe Romoe, sancti Justini presbyleri el marlyris. >
via Tiburlina, nalale sancti Justini presbyleri el GREVEN. : « Justini episcopi et confessoris. » Tum
marlyris, qui perseculione Decii, Galli etVblusiani, ex Adone decerpil : i Apud Lugdunum Gallioe, ad-
tonfessionis gloria insignissimus fuit. » In Teriullino ventus corporis sancli Jusli episcopi, de eremo! Qui
lalis puri sunl. Très poslerieres excedil ANTUERP. cum aliquot annis in eremb, angelis proximam egis-
JÏAX. in eo quod characlerp aliquanto recenliori sei vitam , ibique féliciter obdormisset, corpusculum
adjeclnm habet : « Apud Eydanen, natale sanctoe ejus, venerabjlinm civium Lugdunensium cura requï-
Walburgis virginis, quoe flagrans amore divino , pa- Situm, a remolis parlibus, cum alacritate et religione
lriam hoerediiaiemque relinquens, soli Deo placere reporlavit atque sfpelivii. » Sequilur : «Item adven-
-studuil. » tus sancloe Walhurgoe virginis. Translatio sancti Va-
AJLBERGEN. el DANIC. similes ferme sunl ULTRAJECT. lentini episcopi Pala'viensis et confessoris. In Hispa-
*t duobus aliis proecedentibus, sed Justinum Aristar- niis, sanctoeJohannoeviduoe. Item in Anglia, bons;
cho proeponunl. mémorise, Symonis comilis Lecestrioe, marlyris. »
CENTULEN. : « Romoe ad sanctum Laurenlium , MOLAN. de Aristarcho inserit, quoein Observalione
-sancliJustini presbyteri et marlyris, qui conlëssionis dixi, nempe : « De quo bealus Apostolus scribit Co-
•gloria insignissimus fuil. Romoein crypla arenaria, lossensibus : Saluial vosAristarchus concaptivusmeus.
beali Tertullini marlyris. Eodem die, sancti Arislarci r Qui cornes individuus Aposlolo permansit, usque ad
discipuli aposlolorum , a quibus Thessalonicensibus *- ejus çonfessionem : qui consliluius Tbessalonicensium
ordinatus episcopus, post longos el beatissimos ago- episcopus, post longos, ac beatissimos agones, a
nes, a Chrislo coronalus est. i Chrislo coronalus -quievit. » In fine : Post «"consum-
BRUXELLEN. Incipit : i Apud Lugdunum, adven- mavil» adneciiiur : « Quem bealus Stepbanus bapii-
tus corporis sancli Jusli marlyris de heremo. zatum in Albis presbylerum consecravil-, et ab eodem
Apud Thessaloniam, natale beati rjrislarchi, disci- beato ponlifice.non longe post sepultus est, postquam
puli beati Pauli apostoli. Qi>i consliluius Tbessalo- abscisione capilis marlyrium promeruii.'Lugduni,
nicensium episcopus, post longos agones, a Cliristo adventus corporis sancli Jusli episcopi de eremo.
corpnalus, quievit. Rcmoe, via Laiina in cripla are- Eo;iem die Romoe, sancti Justini,> etc., ut BELIN.
naria, passio sancli Tarculini marlyris. Qui sub Au- supra. « Ilem sanctoeWalburgis virginis. » Dein mi-
reliano imperatore, post fustes, lalerum adustiones, noribus lypis : « Quse Furnis quiescit. Eodem die,
oris quassatiôném, eculeum ac riervorum incisionem, deposilio sancti Euphronii, "decimioclavi episcopi
- capilis ampuialione marlyrium consummavit. Ilem Turonensis et confessoris, de quo proximus ejus sut-
Romoevia Tyburlina, natale sancli Justini presbyleri cessor GVeg.Turonensis nonnulla scribit in Franco-
et marlyris. Qui sub perseculione Decii Galli et Vo- "rum hisioria et de gloria Confessorum. » Edilienes
lnsiani, confessionis gloria insignis fuit. El in Ger- alioe incipiunl litlëris cursivis : « Civiiate Bonor.ia,
mania, elevalio sanctoe Walburgis virginis, quoe Ka- sancli Dominici confessoris, fundaloris ordinis Fra-
lenilis Maii migravil ad Dominum. >Vide Acta uoslra irum Prsedicalprum, viri sanclitale et doclrina cla-
xxv Februarii. rissimi., Quem ob singularem merilorum gratiam,
HAGENOÏEN. de Aristarcho, idem feré addit, quod I) 1res morluos suscitasse dum viverel, et virginiïaleiu
•supra. Pro Tertitllii scribit Tertullini. Post texlum perpetuo illibatam conservasse, perspicuum est. r
subjicit : « Item Rcmoe, sancli Gregbrii papoe, De Aristarcho, ul in prima. De Teriullino adjungi-
qui Poenilenliarius dicitur. Item Roma? .ViaTibur- lur, in crypta arenaria,. el in fine, quoe supra.
lina, nalale sancli Justini presbyleri et mar- Auclior autem hic textus, habel : « Romoe, via Ty-
lyris, qui sub perseculione Deci et Galli atque Vo- burtina, natalis sancli Justini presbyleri el marlyris,
lusiani imperaiorum, confessionis gloria insignis- qui perseculione Decii, Galli et Volusiani, confessio-
simus fuit, et mulios sepeli'vit martyres, el plures nis gloria insignissimus fuit. » Tum rursus litlëris
•Chrislianos in domp sua abscondens et alimenta cursivis : «Quem beatas Sixtus ordinavit. Hic bealos
proebens, tandem per pontem in Tyberim proecipita- Hippoiylum, et Concordiam, Irenoeum, Abunditiin,
lus marlyrium complevii. » et Cyrillam filiam Decii Coesaris, marlyres, el alios
AQUICINCT. in fine : « Eodem die, sancli Justini plurimps sepulluris condidit. Romoe, beatoe et
presbyleri et martyris. » sanctoe Perpétua?, matris sancti Nazarii. Item san-
MATRIC-CARTUS.-ULTRAJECT. : « Juliani [poiiwsJu- ctoe Walburgis virginis, cujus reliquioe sacroeFurnis
stini] presbyleri et marlyris. Arislarchi, discipuli babenlur. Turonis, sancli Euphronii episcopi et con-
beali Pauli. rertullini marlyris Romoe,qui post varia fesseris. » Vide quoe de ipsp nptavil hpc die Baro-
torinenta capile Irar.catur. » nius^
 3S5 MARTYROLOGIUM.— MENS. AUG. Soi.
Nonis. We 5*
Apud provinciam Relise civitalè Augustana, nalalis sancloeAfroe,quoe cum esset pagaria et méretrix, per
docirinani sancli Narcissi episcopi ad Christum conversa, el cum omni domo sua baplizata, pro confessione
Domini igni tradita est. Eodem die, sancti Oswaldi régis Anglprum, cujus Actus cpmmemerat Venerabilis
Beda presbyter in geslis ejusdem genlis. Augustudinij beali Cassiani episcepi et confessoris. Calalaunis;
sancli Memniii episcopi;
NOTiË.
Sumilur ex Pralen., Hériiiieil., Ahtuérp.-Majore, Anlùerpieii. el Molan.
VARIANTES LECTIONES.
Scribo Relioe, ul habent codices omnes, excepta A inde Praten. et Antuerp. ponunt Oswaldi. Rursus iii
Ânliierpien in quo Recioe. Molan. Adonem polius - Antuerp.-Major, consiruclio defectuosa est; cujus
quam Usuardum secutus, pest Afroe, addidit marty- actus meminit venerabiliterBeda. Lego: Augusluduni;
ris : nns eam vbcem ex aliprum cndicum auclorilale quoniam ita codices hodie ; Augusluduno habel An-
exclusimus. Antuerp.-Maj. sensum proférf neri salis liierpien. Gaûlalaunis errer est in Anluerp.-Majore,
perfectum , dum legit, propter çonfessionem Domini uti et Memini. Cathalauiiis, Antuerp. Cataulanis ;
tradita est, omisso, igni. Oswaldi reclé heri scripsit reliqui bene, ut in texlu. Memniii episcopi, legunt
Tornacensis; recte hac die Herinien.; Melan. et alii simpliciter cedices plerique emnes manuscripli 5
Oswaldi, ubi adverle morem-Gallorum , qui dupli- Molan. addil et confessoris. Alia, ul aput, Affroe,elc.j
cata W, aut nplunl, aut nun possunt assuescëic; proelereo.
OBSERYATIONES;
Romani parvi textus hob die ila sériai : In civitate Surius iioé die. Cassianuni sic Àdb aiiniinllat : Àù-^
Augusta, in Rhelia, sancloeAfroemarlyris. De ea vero yuslodini, natalis sancti Cassiani episcopi. QUid
nec Hicrbnymiana hac die Ioquuiilur, nec Beda, nec Usuardus addiderit et dëlraxerit, ex indiculo ppslrP
Florus. Priora diserte notant : In civitate Augusta, liquet. A Fierp procedunt elogia, quoe in Aiictarjis
passio sancti Afyi. Hune aliqui dicunt sancloe Afroe recensebimus; lu vide Bëdam a nobis editum anlé.
palruum, eoque litulo Nonis AugustoeVindelicorum Tom. II Marlii. Cur a Florenlinio.; alio characiere;
recoli, ul légère esl in Marci Vels'eri Noiis pag. 54, B neinpe Italico, inscriptus, lanquam adjeclitius repu-
Versa ; ubi eliam deceberis, sanclam Airam non hac tetur, baud salis perspicio. Idem esta jildicuim de
die, sed vu Idus ab Augustanis celebrari, Radero in Memmio Caialaunensi, qui non minus in Lucensi
Bavaria sancla idem lestante. Poniiuretpra?dielâ die codice; quam in Oorbeiensi et Eplernacensi, aperte
Vu Idus, seu vu Augusti a Floro et Wandalberio, et niemoralur, ad quoe laudatus editor hoec solum ap-
Si Florenlinio credimusj ab Hieronymianis, quamvis posuit : A Gallico scripiore ; veslutiori Martyrologio
et die sequenti seu vi hujus disette leganl : Passio sanctos hos episcopos Cassianuni el Mëmnium additos
sancloeAfroe. Quod mirum videri, non débet, cum in fuisse; non difficilesuadeôr. Poleral citifis suaderi, si
Aclis disiincta diei nolitia non exprimalur. Hoec omnes ab Aniiqnariis Gallis adjectos eliminare vo-
omnia dirimere voluit Notkerus, sic rem tolam hodie luisset. Intérim phrasi paulo diffusion célébrait!r a
definieiis : In Augusta Eufralensi, nalivitas sancli Rabanu ; ex qup suam licet nenriihil varialam Npt?
Afri marlyris. Quorum nominum simililudine, id est kerus désumpsil; qupd mirum esl nunquam a Flp-
et Augustoeel À/'ri; noslrales inducli; hac die apud renlinie observari, per Nolkeri vërba idenlidem jù'-:
Augnslam Rheiianam ; sivé Vindelicam; passionem rare soli lo. Coeterum Memmius; a Mosandro AdPiii
sanctoeAfroeconsummalani pulaverunt. De qua in se- plane ascriptus, a Rosweydo in appendicem fëjicilur,
quentibusi Deo volenie, dicemus. Nec ea procul ac- indicta causa. Mihi salis verosimile est illum oeque
cersenda sunt ; nam ad vu Augusli, Adonis verba ac Cassianum ex Hieronymianis acceptas, ab Adpne
ferme récitât; socias adjungens, quas iterum repelit pariler notâtes fuisse; et inde iri Noslrum traducios.'
xu. Al vero laudalus Ado Nolkeri baud quaquam Nec tamen lubet contendere, si aliud proeplaceal,-
popularis, Romani parvi auclorem , procul aub'io Q dicam , posiremiim ; nempe Memmiuni, ab Usuardo'
lialum seeutus, Afram hac die v Augusli, cum parvo ipso ex Hieronymianis extracium; cerle et ipsum et
elogie relulit, quod telum* excepta unica vece Mar- reliques omnes pure et genuine Usuardinos esse,- ex
tyrisj Nester descripsit; Plures hic difficultales alti- codicum omnium conspnanlia clarius evinci non
gimus, sue. locp in Aptis disculièndas, quandp el potesl; Non dissimulabo Mabilipnem .Rosweydiana
Angli critici ineptioe,Marlyrelpgip Romano inspersoe, omnia rejectanea Adoni vindicare; asl hoecin proe-
sadique in proefalione explosoe; quantum ad Afram falione discussa sunt. De duobus ullimis sanctis
aliment,- uberius convellenlur. Intérim vide Acta S.; Acta nnn desunt, sed quoe accurate egeant examine.
Narcissi illuslrata ad xvm Marlii ; Tillemonliuni, Ulrumque memorat Gregorius Turonensis de Gloria
lomo V, a pag.-270, el Ruinartium, inler Sincera el cciifessorum ; Memmium capite 66, Cassianum cap
Selecia marlyrum Acta a pag. 500. 74. Ambes cum Oswaldo cecinil Wandalberlus, ut
Oswaldus rex et marlyr a nullo anliquo marlyro- pote qui Afram, ul diximus , ad vi Augusli dislulit.-
logo hac die meinoralur, proeterquam a Wandal- Sic habet Martyrologus melrieus :
berio. Milii dubium non videtur quin ab Usuardo ex NouasCassianus,Memmiusalque Osualdus
Bedoellisloria in sacros Fastas relatas sit : videalur Rex pius Anglonun nieriloet virtute retentant;
AUCTARIA.
TPRNACEN; qui de Oswaldp die proecëdenti egil; D bel : « Civitate Bono'nia, depesilip saricli Dominici
hic ejus IPCPinserit : « Eedem die, civiiate Benonia, co;.fessoris. » El iia etiam UGHELLIANUS.
beati Dominici cenfessnris, de erdine Frairum Proe- MUNERAT. nec ipse in texlu salis lersus, in fine
diealprum. > Reliqua lextus purissima sunt. adjicil : « Castro Corboilo , sancti Yonii martyris.
RPS-REYD.pmisit hic annunlialionem primam ,- Eodein die, Dominici confessoris,-ordinis Proedicato-
quam ad vu Idus, seu vu Augusli nonnihil auctiorem rum patris alque institutoris. >
Ulliino loco reposuil. GREVEN.lextum quidem purum habet, et mteW
PULSANEN. , salis purus in duabus primis annun- grum, sed signo apposiloLL, Dominicum inserit,'
liaiionibus, déficit in duabus ullimis. qui ad Auciaria perlinebat. Sic igilur habel in se-
MAX.-LUBÏC,proeter sjfhalinala plura, in fine ha- cundo loco : t In Italia, civitate Bononia, natale
 555 USUARDI MONACrfl 555
beati Dominici, viri aposlolici, potenlis in opère et A sancti Pauli ( MUNERAT. habet Yonii ) martyris. >
sèrmone, fundatôris ordinis Proedicalorum.Hic quan- FLORENTIN. : « Bononia , sancti Dominici confes-
ti fueril nierili apud Dominum, coruscantia miracula soris FF. Proedicatarum, vila, doctrina el miraculis
prclestanlur.i Nonignoro, per signumLL Grevenum clari,qui migravitad Dominum anno Domini siccxxi.
indicare Velle, sanclum cui proefigilur Usuarde esse Apud Esculum, sancti Migdii episcopi et .marlyris.
siiperadditum. Sed cum id gratis ab ipso faclum Romoe apud sanclum Petrum, sancli Hermisdoepa-
fuerit, njhilo ea causa minus a puris excluditur, ut poeet confessoris... » Viile Auciaria die sequenti.
est i Api", et recurrit xx Aug. xm Sept, ac alibi. BIZUNTICEN. : « Catalaunis, sancti Memmiiepisco-
ANTUERP.-MAX. incipil: « In lialiacivitaieBononia, pi, qui inler coetera virlu'tu'msuaruni insignia, mor-
natale sancli Dominici confessoris. Qui tanti zeli luum suscilavit. »
circa salutëm exslililanimarum, ut non solum seip- EDITIOLUBECO.-COL. : « Romoe, cpnslructip eccle-
sum verbo et exemple dedicaveril Evangelicoe'proedi- sioead sancta m Mariant Majerem, quod feslum nivis
catipni, sed et ordinem Proedicalorum ad hoc ipsum beatoe Marioevirginis appellalur. In Italia civiiate
instituent. ». In Afra et Oswaldo purus, pergit : Bononia, natale sancti Dominici confessoris , viri
« Auguslodinp, beali Cassiani episcopi el confessoris. magnoepielatis, ac sanctilatis : Qui tanti zeli, ete. ».
Ad cujus sepulcrum cum qupdam tempore sanctus Ubi in fine adjungilur : « Hic quanti fueril menti
Germanus. episcepus venisset, mirabile dicta , post apud Deum, coruscantia ipsius mirapula proleslan-
"jeratïônem vecans eum de sépulcre, ail : Quid agis ,. lur. » Sequitur de Oswaldp , pure. De Cassiano , ut
fraler Çassiane ? Al ille e lumule : Dulci in pace supra. PrO Memmii scribit Meminii, addilque, « ab
fljiiete potipr, et adventuih Redemptoris exspecie. g urbeRema, iIIi civilati primp direcli, qui inler alia
Gala'aunis,' sancti Memniii episcopi et cpnfesso- miracula monuum suscitant. Ipse die, beati Ypnii
ris. » presbyteri el marlyris, socii sancf Dionysii. »
LOYANIKN. cum proecedenli ccnvenit, sed in elogio BELIN.incipil : « Romoe, sancloe Marioe matris
Afroedefectuesus esl, el prp Memniii, scribit Mem- Dei ad nives. Civitate Bononia, sancti Dominici con-
«!!.. fessoris, fundaioris ordinis frairum Proedicalorum. »
- ULTRAJECT. CILEYDEN. feresimiles ANTUERP.-MAX.In texlu non omuino purus est. Secunda edilio de
loti lexliii proefigurit: « Remoe, feslumnivis gleripsoe Dominico habet, ut MOLAN. pluribus retulil die proe-
virginis Marioe. » ..cedenli. -
ALBEUG. Principio : « Festum nivis beatoe Marioe GREVEN. : « Romoe,festum sanctoeMarioead nives,
virginis. > DANIC.autem secundo loco : « Eodem quando dé facullàiibus Johannis Patricii, tempore
die, feslum nivis. » Idem vario modp dicitur. Liberii papoe, templum conslructum est in honprem
CENTULEN : « In Francia , civitate Cathaïaunis , Dei geniiricis', ipsa lecum désignante descensu cc-
sancli.'Memmii confessoris, primi civitatis illius epi- piesoe nivis, contra naturani lemporis auiumnalis
s'cppi. Augustiduni, sancli Cassiani episcopi .et'con- {fjuidnieslivi?) dîcilurque ad sanciara Mariam Ma-
fessoris.'. » In Afra purus est. Tum : « In Britannia, jorera. Emigdii episcopi Esculani el marlyris. Qui
sancli Oswaldi Ang'°rum régis et marlyris , cujus de Germania egressus, Romoea Marcello papa Eseu-
actus veiièrabilis presbyler Beda in gestis srioegerilis lanus ordinatus episcopus, cum plurimos ad lidëm
.commémorai^ » convertisse!, iiinûmeris çoruscans miraculis, proea-
BRUXELLEN; per anlicipalionem : < Romoevia Ap- ^_ dem fide decollatus, marlyrium complévil. Castre-
-pia in cimilerio Calixli, beati Sixli, etc. » De quo Corboilo, sancti Yonii presbyteri et martyris, socii
die sequenti. Sequilur de Afra, salis pure. Tum de sancti Dionysii. Ormisda? papoe et confessoris, se-
Memmio, ui supra. Idem 'de Cassiario , ul -ANTUERP.- cundum aliquos hic natale, die ve"0 sequenti sepul-
MAX.Deinde": « Eodem die, sancli Gregorii^ Nyce- tura. Qui, leste Adone, clerum composuil ei psal-
nii. » Vide'jx Mar.iii.'j Et' sancti Oswaldi régis An- mis erudivit, seditque annis xvii, sepullus in.eeciesia
glorum. Qui regno suseepte, in fide Christi super beali Pétri,'vin Idus Augusli. J Vide Adpnis appeu-
omnes Britàiinia? reges emicuit. Cujus actus Veiièra- diceiri. '• - .
bilis Beda in gesiis Anglorum cominemorat. Romoe, MOLAN. de Oswaldp, sed aliis litlëris, ppst genlis,
feslum beatoeMarioevirginis,' quod dicitur ad nives. allexil; « narrans inter coelera de eo , quod- cum
In Italia civitate Bononia, deposilio sancti Dominici quadam die sederét ad prandiuni, disciim argen-
confessoris, fundaioris ordinis Proedicalbrum. » leum, qui erat positus ante eum, confringi proecepit
HAGEXOÏEN. incipit ab Oswaldo, de quo niulta nar- minulaiim, alimoniainque pauperibus dari.» In fine :
rai pioechire gesta, alibi examinanda. Sequilur de « Romoe,'sancloeMarioemairis Dei ad nives. Civiiate
Cassiar.o, phrasi ab ANTUERP .-MAX.non mult.umabsi- Bononia, etc., » ut die proecedenli. « Castro Cor-
inili. Item de Memmio. Tum de Dominico elogium bpilp, sancti Jpnii cpnfesseris. Binchii, Abel archi-
siiinis longum , quam ut hic inseri possit. Afram di- epjscopi Reinensis. » Éditiones posierieres, incipiunf
siulit ad vu Augusli. Et codex URSIMROSEMBERG de cursivo : « Romoe, sanctoeMarioe,etc. > De Oswaldo,
Dominicp hàbel ut ANTUERP.-MAX. Et proeterea addit: ut supra. De Memmioadditur ; < primi, illi civitaii
*Eodem die, sancloeMaria?adiiives'Romoe. » Utrum- abUrbe direcli, qui inler alia innumera miracula,
que fesluin dup. 2 c/.' D morluum suscilavil. » De Jpnio.ui-supra. « Laubiis,
MATIUC.-CARTUS.-ULTRAJECT. : « Dominici confes- natalis sancti Abel archiepiscopi, el confessoris. Die
soris, qui habilum (ut fertur) suscepil in domo ma- quinla, sancti Eusignii marlyris. Et proefeslumme-
joris Carlusioe,nam prins fueral canonicus regularis, laniorphosis Domini nostri Jesu Christi. Bergis, ad-
,el fuit fuiidalprprdiriis Proedicaleruin. Ejus festum ventus saricioe Leuvinoe virginis et marlyris. » De-
jam proecedenli!die celëbralur. Festum beatoe Marioe mum lypis minoribus : « Apud AscUlum, sancli
.ad nives. Oswaldi régis Anglerum. Cassiani episcepi Esnygdii episcopi et marlyris tempore Marcëlli
el confessoris. Afra?mereiricis, quoe conversa est papoe. » Ab aliis supra maie passim scriptum est
cum emni domo sua, ac igni tradila. » Esculum, pro Asculum.
REG. SUEC."signatusri. 428 : « Castro Corboilo,
V1I1Mus.. , ....''.'',.:'. Dk.6-
[In monte Tliabor transfiguralio Domini Jesu, Bouillart. in margine.] Rpmoe-via Appia , natalis beati
Xysli episcepi et marlyris! El in coenieterie Proelextali, saricterum FeliCissimi, et Agapifi diaconorum ejus-
dem, qui cum eo sub Decio pariter decollali sunt. Decollati sunt cum eo el alii quaiûpr, id est Januarius,
Magnus,"Vinçeiilius, et Stephaiius, subdiaconi, ut in gestis pbniificâlibtis lëgiliir. Pàssris est curii ëis beâtus
Quarlus, ul scribit sanctus Cyprianus. In Hispaniis civitate CompluiCyJusli et P'asibris frairum, qui cum ad-
 337 MARTYROLOGIUM.— MENS. AUG. 558
hue pueri, litlëris imbuerenlur, prejeciis in schnla labulis, sppnte ad martyriam concurrerunl. Et mox a
Daeiano leneri jussi, cum se mutais exhortalionibus constantissime rebprarent, extra civitatem preducli, et
a carnificibus jugulati sunt.
•"-..„ NOM!.
Puri.sunt Pralen. Herinien. Anluerp.-Major, Ros- A ven. el Molan. Quibus accedunt Antuerp.-Max. elLo-
weyd. Anluerp. et Max.-Lubec. Munerat. Belin. Gre- vanien.
VARIANTES LECTIONES.
. Maxima in principie difficullas, cujus causa codi- sunt, sic pergit : Et cum eo eliam quatuor, etc. ,ii|)i
ces aliquol ferme a puris exelurii délièrent. De Xijsli, non repelit, "decollalisunt. Herinien. Rosweyd. Mu-
Vel Sixti non laboro,proeferqupd vplueris; anliquier nerat. et Greyen. legunt : Passus est citm eis ci bea-
scribendi ratip in lextu servata èsl. Episcopi legunt lus, etc. Sed illic parlicula et redundare videtur. In
purieres pmnes cum Adone , tamelsi in Rom. parvo Rosweyd. deest civitate Compluto. Maie scripsit Mu-
habealur papoe. Hic jam hoeret aqua. Rosweyd. im- nerat. Compullo-, addens post frairum, li-iulum et
primis sic. principium formai, ut post marlyris addat, marlyrum, qui nec in textu "Ùsu'ardind,nec-in Ado-
qui sedit annis. duobus : et sanclorum Felicissimi, et nianorecle positus esl. Nomen Justi in Anluerp.-Majore
Agdpili, etc.,- emissP;coemeterioProelexlali. Anluerp. non; expressum est. Idem cum Rosweyd. ha-
aulem et Max.-Lubec. sicscribiinl : Romoevia Appia bet, qui cum adhu'c pnerilib'us litlëris imbuerenlur.
in coemeterioCalixii, sancli Sixti papoe et marlyris. Plures legunt schola, aliqui- exoyialionibus, nonnulli
Ubi due alii Anluerp.-Max. et iLovaiiien. poiiunt, perducti, sed hoeconïnia melius ex!menle Adonis in
beati Sixii secundi papoe, etc. Textus nesler purier noslro laterculo exprimunlur, qui, ut jam diximus,
est, ipsis Adonis verbis conceptus. In Munerat. deest Adonis verbis polissimum constat.
parlicula et, ante, in coemeterio.Qui post, decollali
OBSERVATIONES.
Tam ill.ustris est Sixti papoeet marlyris mempria, B ent, quoe bcet ab erudilis repudientur, mdubitalis
ut vix alterius Rpmani ppntificis pluribus anliquis aliunde monumentis apud Baroriiiimet alios cilalis,
monumentis cpnsecrala sit. Kalehdarium Biicheria- facile suppleri possunt. Elogium Wandalberli infra
num ita hoc die diserte notai : Sysli in Çallisti et dabiinus. ,
Proetextaii, Agapiti et Felicissimi. In Fronloniano De Justo et Pastore meminit hac die îflonis no-
ponilur v Augusti : Nalale S. Sixti, Felicissimi et ster, sed apud antiquiores nihil de ipsis repérip.
Agapiti. Allatianum hoc die Felicissimi ' a nomen mutât Neque ullo modo verisimile est, Yiennensem sua ex
in telicis. His adde Sacramehtaria Menardo et isto Floro accepisse, nam licet in rei subslanlia puni
Thomasio édita, quamyis in sociis non cbnveniant. eo satis convenial, phrasi tamen!lïic et alibi lani
Nec vero in Marlyrologiis, proesertiiîi' Hieronymia- divérsa ulilur, ul nulla prorsus; socielate conjun-
nis, circa socios, seu anonymes, seu nominatin) ex- gantur; Crediderim ambos ex iisdem quidem; .Aclis,
pressos, uniformis est sentenlia, de qua controver- quoeapud Surium exslànt, utrumquè fratrem hau-
sia pluribus disseril Florentirifus. Romanum parvum sisse, sed proprio singulos marte elogium cbneiri-
sic-paiicis lexluni suum absblvit : Romoevia Appia, nasse. Porrp Usuardus Adonis verbis^iic étiaiii'. ita
Xisli Papoe el marlyris. Felicissimi el Agapili diaco- irisislit, ut omnia ad apicem ex eo desumpsërït,
norum in coemeterioProelexlali. Ado longiorem ex omisso dunlaxat pâssionis IPCO,in campo laudabili,
Aclis bistoriam,, a Noikéro ex parle descriptam et brevi periodo ulliriia : Ubi etiam in basilica sii
lexuit, cujus principium et firiem ipsiusinel Yien- nominis quiescunt. Nonnulla de his' sanctis nolavit
nensis verbis Nosler satis apposilé conjunxit. Non Baronius, quoe ferme a Tillenionlîo répétanlur
mullum abluduni, quoehic Bedà cum suis comme- Q lomo V, pag. S9. Patet igitur lexluin totuni el Ado-
moral, deficiens in Quarto, quem a sancto Cypriano nianum et Usuardinum esse, ad quem non spectat
laudari fatetur eliam Florentinius, cum tamen, in- Transftgnraiio Domini, in nonnullis codicibus adjecla,
quil, aliunde quis, quando passus sit, ignorelur. Du- sed ab Usuardo nunquam posita ; quod sibi perpë-
bitari potest an codera cum Sixlo die gloriosum ram suaderc voluit Grevenus ad 27 Julii,- ut !infra
agonem compleverint nominati quatuor subdiaconi ; ilerum ex ipso in Auctariis erit repelendum, Suffi-
imo et, de diàconis. idem videtar, ul. pluribus suo ciat codicum nostrorum auctoritas. Solus Waiidal-
tempore exaniinabimus'. Censet intérim Caslella- bertusitainler antiques, de Trans/?jrurioi(toiîe"mèniiiiii,
nus in nolula Marlyrolpgip SUP Gallicp universali quam Sixte et seciis proefigit:
ascripta, solum Quarlum cum Sixlo marlyrium Idibusoctavismortem passuracrucemque
subiisse, ex sancti Cypriani epislola. Non ad Decii, Christisanctacaro, aeiliereamdédit ante riguram. ;<.
sed Valériani tempora spectare Sixtum el alios, Proesulel his Sixtus Romaeinartyr<iuecoientlus,
dicemus x Augusli, ubi de Laureulii Aclis sermo Juxla et FelicissimusAgapjtusque triumpliant.
AUCTARIA.
; TPRNACÉN. incipit : « Transfiguratip Dpmini in est cum eis et bealus Quarlus, ul scribit bealus
monte Tliabor. » Deest annunliatio ullima. Cyprianus. > De Cbmplulensibiis, nihil.
PULSANEN : « In monte Tliabor, Transfiguralio . BRUXELLEN. : « Transfiguralio Domini noslri Jpsn
Domjni nostri Jesu Chrisli coram tribus discipulis. » .Chrisli in mpnle. Thabpr. Facta creditur çirca prin-
Déficit in quinque ullimis Sixti seciis, et proelerea in cipium veris, qùo tempore Evangelium ejus reeita-
elogio Complulensium. JJ tur. Quarn très discipuli, qui illi.;inlerfuerani, post
ULTRAJECT., LEYDEN., ALBERGEN et DANICTexlui .Aseensienem Dominivu Kal. Augusli' suis' composta-
coetera puro, secundo loco interserunl : « Item Ro- lis publicabanl. Pbsteà verb hac die vm Idus' Au-
moe, sancti Ormisdoepapoe. Sub hujus tempère Ana- gusli ex decrele lolius concilii aposlclici,iryja Trans-
slasius imperalor hoerelicus, fulmine percussus in- hguratio palam coepil. proedicari. Romoe, sancli
leriit. » ..- Hormisdoepapoe et confesseris. ».In Cepnplulensibus
:
CENTULEN«. Tansfiguralio Domini noslri Jesu satis purus est. De Sixlp egi.tpridie.. . ,.
Christi in monte Tliabor, quando resplenduit.faciès HAGENPVEN. : « In.nipnie Tliabor, Transfiguralio
ejus et.veslimenla ejus facla sunt alba sicut nix. Domininostri Jesu Christi,, qnandp assumpsil Petrum,
.Roma?, passio sancli Sixii papoe et martyris et cum Jacobuni et Johànneni', el oslendii ill'is glpriam, quam
éo Felicissimi", el Agapili diacoiiorum; 'Januarii, habiluri sunt sancli poslresurrectionem generalem,
•Magni, Vincenlii,-Slephani subriiacoiiprum. Pansus ubi illi eliam. audieruul Pairei.u in voce, Filiun»
 339 USUARDI MONACHI 540
viderunt in glorificala carne, et Spiritum sanctum A Decius Coesardecpllari fecit. Hic rexît Ecclesiam,
in lucida nube. Ubi etiam viderunt Moysenet Heliam annos dups,menses nndecim, dies sex,et cciistituit,
loquentes cum eo, et legem el propheliam cpncpr-. ut missa celebretur super altare, quod antea non fie-
dare in persena Chrisli. Romoe via Appia, passio bat, et fnitpalér spjriluaiis sancli Laureptii diaconi.
sancli Sixii papoe secundi. Hic natione fuit Groecus, Item Romoe in cimiterio Proetextaii, passio, i elc.,
primo quidem pbilosophus, et poslea Christi vicarius ferme pure. De Hprmisda, ut ULTRAJECTIN., etc. de
electus. Iste, cum duobus annis et mensibus unde- Justo et Paslore, ut in textu.
cim rëxisset Ecclesiam, passus est sub persecutione BELIN.in lextu piiritali prosimus est, licet sphal?
Decii minoris el Valériani imperatorum [et] capitis malibus mullis foedatus. Inilio praîfigil : « In monte
obtrnncalione marlyrium complevil. Hic conslituit Tliabor, Transfiguralio Domini noslri Jesu Chrisli. »
ut missa celebretur super aliare,_quud aniea npn Vide plura superius in BRUXELLEN.
fiebal, et qued altare versum sit ad'Orientem cl nen GREV.: « Transfiguralio Domini npslri Jesu Chri-
aliter. In coemeterio Proelexlali, bealerum marly- sli in monté Thabnr, quam Usuardus habet supra
rum Felicissimi, > etc.. satis pure. « Ilem Reirioe, sexto Kal. Augusti. » Dixi in Qbservationibus Usuar-
deposilio sancli Qrnusia? [•Hormisdse] papoe. Sub dum de eo feste non egisse ; quidquid aliter Greve-
hujus tempore Anaslasius imperalor hoerelious ful- nus senseril. « Ormisdoepapoe hic sepullura. Apud
mine percussus inleriil. Iste conslituit, si quis mis? Persas Ormisdoeconfessoris. De quo libro x Histbrioe-
sam eelebraverit [el] non rite ordinatus fueril triparlitoe narratur, quod cum esset valde nobilis,
prius, quod ipsp facto sit perpétue de sacris ordi- pro Chrislo divitiis, dignitale.veslibusque spoliatus,
nibus depositus. » Aliqua sumunlur ex appendice B nudus sub ardentissimo sole camelorum jubetur
Adonis. exercilus trahere. Clinique rursus restitulum rex
VICTORIN.pQS.t Cjjprianus,, inserit : « Ilem ibi- emoilire (veslis beneficium cpmmemorando) tenta-
dem II ormisdoe papoe. Hic compesuit clerum sub rei, ille statim vesie disrupla, midiis imperio ex?
tempore Âuaslasii imperaloris. Eodem die Transfi- pulsus abivil, Ilem bealoe memorioeGezelini confes-
guralio Domini nostri Jesu Christi. » soris, in SIebusrode ducatus Montensis quiescenlis. »
MATRICCARTUS.-ULTRAJECT. : « Sixii papoe, Feli- MOLAN.post pariler decollali sunt, aliis litlëris.
cissimi et Agapili marlyrum. Januarii, Magni, Vin- inserit: « Noctu verp venerunt clerici et maxima
cenlii, Slephani, Quarti marlyrum. Ili cum beato pars Chrislianernm, qui sepelierunt sanclorum cor-
Sixlo passi sunl, Jusli et Pastoris frairum puerorum pora condigno honore. » In fine : « In monte Tlia-
marlyrum. > Textus dp more cpiilrahilur : bor, Transfiguralio Dprhini npslri Jesu Chrisli.. Et
CAMBERIEN. S. Marioe: « Ipso die, domni Leonardi natale beali Ormisdoepapoe, qui sedit Remoe annos
abbalis. » Puta agi de Aquilano, sancli Remigii di- decem et septem. Hic çoôiposuit clerum el psalmis
scipulo, qui cplitur vi Novembris. erudivit. Sub hujus tempère Anasjasius imperalor
VATICAN., signalus num. 5919,. in fine adjicil : boereiicus percussus fulmine interiit, Sepulius est
« Romoe, sancli Hormisdre papoe, qui proefuit Ec- idem ppntifcx in ecclesia,beali Peiri. » Sequitur mi-
clesioeannis vu, lemppribus Theodorici, et Auaslasii noribus typis : «Apud Persas, Ormisdoe confesso-
Augustorum. » Jam dixi de Jîormisda agi in app. ris. t De quo, etc., ùt GREVEN., usque ad exercilus
Adon. trahere. Editiones alioe texlui proeligunt litlëris
EfijTio LUBECP-CPL. : « In mpnln Thabpr, Trans- n cursivis : In monte Tliabor,. elc In lextu habent
figuralio Domini, quoe factà fuit,in proese.ntia disei- idem quod in editiene prima. In fine :"« Rpmoe in
pulorum, scilicet Pétri, Johannis et jacobi fralris ecclesia beati Pefri, natale beali Hormisdoe papas,
ejus, quando resplenduil faciès ejus s'ieul sol, vesli- quicomposuit clerum et psalmis erudivit. Sub hujus
ùïenla vero ejus candida facla sunt lanquam nix, tempore Anastasius, > etc. Denique mincribus lypis :
Veram sui naluralem et mystici corporis ncvilateni « Ilem, bealoe memorioe, Gezelini confessoris, qui
proefiguraus. Rpmoevia Appia, in cimiieric Calixti, quiescit in ducalu Monlensi. » In SIebusrode, ut
natalis beati Sixti secundi papoeet marlyris, queni supra relulil GREVEN.
~ ~
VII Idus. Die 7.
Apud Tusciam civitate Arelio, nalalis bcali Donaii episcopi et marlyris, sub Juliano imperatore. Qui, ut
Gregorius papa in libris Dulpgorum meminit, fraclum a paganis calicem sanctum ad missam merando re
slauravit. Rpmoe, sanclorum marlyrum Pétri, Juliani cum aliis decem et oclo. Apud Medioîanum , sancti
Fauslini, tempore Aurelii Commodi martyrizali
NOT^Ë.
Multi hac die codices pari: sunt, Praten,, lleri- tuerp.-Max., Ultraject., Leyden., Lovanien., Albergen.
nien.,Tornacen.,Anluerp.-Major., A'iluerp.,Max.Lu- et Danicus.%
bec, Munerat., Belin., Greven. ei Molan. Ilem An-
VARIANTES LECTIONES.
Legendum cum textu ex Beda, ut Gregorius papa J3 mine propno, vel verosimilins librarii vitium sit.
MIlibris Dialogorum meminit. Munerat habet, libro, Munerat. inlerjicit cqnjunciionem,, et Pétri el Ju-
Dialogorum; Bëiin. in libris Dialogorum scribit. Tur- liani. Greven. et Molan. scribunt : Apud Medioîa-
pius Antuerp. ulruriique conjungit, in libro Dialo- num, natalis sancti Fauslini, elc. Munerat. inter alia,
aonuii scribit meminit. Antuerp.-Maj. duos martyres scripioria sphalmais, :ioc eliam habet, quod pro Au-
in unûin puerùm contrahit, sic legens : Sanclorum yelii Commodi, ponai, Aurel'iani Cpmq.di.
martyrum pueri Juliani, nisi pueri accipiat pro no-
. QBSERVATIQNES,
Recle notât Florentinius, Donation Àreiinum epi- et confessoris, Auxcnti et Garpenfori, quasi posterio-
scppuin in omnibus Marlyrologiis nolissimum, «iar- res duo. Donaii socii fuissent, et eodem die coronali,
tyrem esse, unde miratur in nennullis Iiieronymia- qups tamen Florentinius urbi Areiinoe tribuere non
jis apographis confessorem laniummodo nuncupari ; "audet. Sintne Cum«)ises, an Novocomensés, an loci
quoe nomina, ni hic ileram repelam, semper in slri- alterius, dicelur alibi. Expedilior res est in Romano
ela el contra dislincla acceptiorie iiiielligimus. Sed et parvo : Apud Arelium, Donaii episcopi et marlyris.
hoc in ejus indiculo adveriëre necesse est, nempe in Ad quoe Viennensis longam Aetorum seiiem produ-
quo sic legalur : Natalis-sanclorum Donaii episcopi cit, in qua de pluribus sanclis agilur, Donaii insiru-
 3il MARTYROLOGIUM.— MENS. AUG. . 512
ctoribus, sociis aut oeqnalibus,nominalim de Hila-. A sit, qnidquid virum enuntient codices ncslri omnes.
rino monacho, ut xvi Julii in nostris Observalionibus Superest quoestipalia, utriim bini hic nominati mar-
indicavimus. Ex prolîxiori iila Adonis oralione, a tyres inler anonymos xxvvel xxvi qui in Hierony-
Notkero descripla, nihil Usuardus decerpsisse vide- mianis hoc die signantur, compulari debeanl; ilem
tur, proeler solum Juliani imperaloris nomen, quo an illi ipsi Augustoe tribuendi non sint, nt paueis
marlyrii lempns insinuaret. Reliqua autem in texlu commentatur Florentinius. Sed hoecinlricalioris iii-
nostro posila Bedoeverba sunl, solam fracti calicis daginis sunt quam ferat proesentis noslri institua
restaurât) circumslantiam ex Gregorii Dialogis ex- ratio. Ullima annuntialio non minus Adoniana est,
primenlia, quam ex ipsis Aclis a sancto pontifice ac- quoein Romano parvo ila primitus habebalur : Me-
ceptam, est plusquam verosimile, cum ab Adone diolani, Fausli marlyris. Cpntra vero Hieronymiana
eliam ex eodem fonte fusius enarretur. De fonte au-' Fauslini constanter scribunt, unde Adonem exislimo
lem ipso, ul apud Mombrilinm tomo I,pag. 234, nomen suum muluasse, quale eliam habenl Rabanus
vulgatus est, dignam sua eruditione censurant tulit et Notkerus. Romanum hodiernum proelulit Fausli,
Baronius in hodierriis nolatipnibus, de qua nés plura pro quo Mediolanenses tabulas appellal Baronius,
in Aclis dicemus. Nctanda intérim in Thpmasii Sa- quas alibi examinandas suscipiemus. Hic pro re no-
crameniario Donati memoria. s ra, satis demonslrata est genuina et pura Usuardi
Romoe,Peiri, Julianoe cum aliis xvm meminit Ro- simplicitas. De Afra Augustana hoc die a Floro' el
manum parvum, Nec'in re differt Ado, diserte ilidem aliis relata, ahunde diximus v Augusli. Quid autem
Julianoe scribens pro Juliani, quod nescio cur ab apud proefainm Florum passio Mammetis Cassariensis
Usuardo inimulalum sit, qui coetera ad verbum ex ;n in Cappadocia hodie facial, nescio : spectat ad XVII
Adone prorsus desumpsit. Usuardum proe reliquis Augusli. Wandalberlus Afram cum Donato sic. bac
secntus est Baronius; egp me faleor hacienus non die conneelit.
perspicere cur ncmen alierum alteri proeferendum Sep'.enaspariter Donaluset Afra bearunl.
AUCTARIA.
ROSWEÏD.,quem supra notavimus Afram v Au- cnlego. » Hi ferme m Romano hoaierno, Novpcpmo
gusli prseteriisse, ila banc textui pure subjicit : «In tribuuntur.
civitate Auguslana, natale sanctoe Afroe. Quoe,cum Ediîip LUBECP-CPL. Sic incipit : « Commemeratio
esset pagana et merelrix, per declrinam sancli Nar- beatoeMarioeEgyptiacoe. Hoecaime oeiatis suoeduo-
cissi episcppi ad Christum conversa, el cum omni decime parentes relinquens, Alexandriam civitatem
domo sua baptizala, pro confessione Domini-igni ira- adiit. Et quia formosa erat et lubrica, corpus suum
dila est cum tribus puellis. » - decem et octo annos pmnibus libidinosis aclibus pro
PULSANEN. in duabus primis satis purus est; ler- temperali lucre expesuit, non excludens quemeum-
liam vero plane omisil. que impelenlem. Quoeposlmodum nulu Dei conversa,
CENTULEN. : « Romoe, sanctorum marlyrum Peiri, heremum inlravit et ibidem per sexaginia annos om-
Juliani cum aliis xvm. Apud Thusciam civitate Are- nibus hominibus incognita, durissimain poenitenliam
lie, nalalis sancli Donaii episcopi, el marlyris, sub egii, cujus vitam Hieronymus bealus in Yilas Palrum
tempère Juliani. » describit. Obiit autem féliciter anne Domini'ducen-
BRUXELLEN., in Donato punis, Hilarinum (de quo lesimo septuagesiir.o lerlio in coena Domini ; qua;
siiperius eliam egit xvi Julii) hic denuo repelit, ut celebralur iv Nenas Aprilis. » Vide ibi. Addi polcrai,
cum Donalo conjungat, his verbis : « El sancli Hila- cur hac die talis fiât commemeratio. Sequitur :
rini monachi gladio necali. » In secunda purus, est ; « Apud Tusciam civilale Arecio, natale beali Donati
in lerlia, pro Aureliani, scribit Aurelii. P episcopi.el martyris, sub Juliano imperatore et Qua-
HAGENOYEN. incipit: «Apud provinciam Relioe civi- draciano judice decollali. Hic eiiam inler coetera mi-v
iate Augusta, natale sancloeAfroemarlyris. Quoe,cum racula, ut Gregorius papa meminit in libris Dialo-
esset pagana et merelrix, p;r declrinam el proedi- gorum, dum populo sacra mysteria Iribneiel, dia-
caiionem sancli Narcisci episcopi Jerosolymitani [mc- cono a paganis compresse , calix vitreus de ejus
lius Gerundensis] ad Christum conversa est, propter manibus illabitur, et coiifra,ciuspaganis fecit cachin-,
Jymorem dyaboii quem vidit, el propter miracula num, quem sanctus proesul,collectis fragnienlis, pre-
quoe a sancto Narcisso perspexit : unde beala Afra cibus reparavit. » Sequenles duoepui-oesunt. Sequi-
cum omni famiiia esl baptizala, el pro confessione tur de Afra, fere ul v hujus. Demum : « Eedcin die,
Domini igni esl tradita. » Sequunlur duse ullimoean- beati Alberli cenfesseris, ordinis Carmelitarum. »,
nuntialiones salis puroe. Tum de Donato eliam ferme Vide Remanum et Castellani nolulam,
pure, sed adjungit : « Propter quod plus ocluaginla GREVEN. : « Donati episcopi el Hilarini monachi
pagani conversi stinl et ab eo baptizali. > Hacienus martyrum sub Juliano. » Superfliia est repetitio. « In
nen absurde, sed quoedeinceps habet, Donatns duos Anliochia, sanctorum Suffroni, Venerioe él aliorum.-.
confundunt, quos GREVEN. infra diversis characteri- sex. Item Julianoe, Dyomadoe,Meinmioe, Agapes el
bus dislinguil. Sic codex nosler hic scribit : « Hic aJiorum marlyrum. In Gallijs ciyitate Rplhomagp,
eliam orando draconem inlerfecil, el foniemper depesitip sancti Yiclrici episcepi et cpnfesscris. Do-
draconem intoxicaliim purgavil. Tandem capite Iran-, nati episcopi Eurioe Epyri et confessoris. De hoc re-
calus marlyrium- consummavit. > fert Hisloria triparljta libro îx, qupd dracenem
AQUICINCT. in fine àdjicit, quod reliqui in Aucla- . cunctis lerribilem signo crucis édita., in os ejus ex-
riis habent die proecedenli; nempe : Item « Roma?, Dpuens, ' sine mora.exiinxerit, fentemque cpmilibus-,
sancli Hormisdoe papoe. Hic composuit clerum et ex iiinere faligaiis impetraverit, Civilale Messana ,_
psalmis erudivit. Sub hujus tempore Anastasius im- beali Alberli de, Trapane, prdinis Carmelitarum per
peralor hoereticus percussus fulmine inleriit. Penli- Siciliam pripris prpvincialis, sanclimenia viloe et
fex defuneius, sepulius est in ecclesia beali Peiri. » inira.culonim gloria insignis. Commemoralio bealoe
MarioeJEgypliacoe. J
MATRIC.-CARTUS.-ULTRAJECT. : « Transfiguralio Do- de Dpnatp, ppst reslauravil, aliis litlë-
mini. Alias ad diem proe.cedeniemperlinet. (Quoe risMOLAN, lextui inserit: «Hic lentus est a Quadratiano
etiam sunt verba illius codicis): Donati episcopi et simul cum Hilarine mpnàchp, jussusque
Fauslini Peiri et Augustali,
marlyris. martyris. Julianimarlyruni est idolis saçrificare, quo rénuenle.'jussit Hilarinum.:
cum àliis xvm. > tandiu fuslibus coeiji in conspeclu ipsius, donec
STROZZIAN. : «In Italia Cumis (alii duo codices FLO-. emitlerei spiriium, deinde beatum Doriatum gladio
RENTINT positienem omillunt) passio sanclorum mar- percuii. Quorum corpora Chiistiani venerabililer-
lyrum Carpophori, Exanli, Cassii, Severini .et Se- jnxta civitatem sepelierunl. » Quoeex Adone con-
(.'iiiidiiii,'qui passi sunt sub Maxiini.an.otyraniio sa- tracta sunl. In fine ; « Amw D,oniihi MCCCXII deposi-^
343 . USUARDI.MONACHI 544
lio beatissimi Alberli de monte Drcpano, presbyteri A beatissimi Alberli de monte Drepano, presliyteri et.
el confessons-, saçri ordinis Carmeli prioris provin— confessoris., saçrique ordinis. Çarmeli: por Siciliam
cialis, multis miraculis in vita et post morleni ço- Prioris Provincialis. Qui génère, moribiis, doctrina,
ruscaniis. lu Galliis civitate Rolhomagensi, beali sanclinionia et.miraculis cl'arissimus ., decessit anno.
Victricii, proefatoe.urbis episcopi el confessoris. » Domiiii Mccxcii.» De Viclrîcio, ut supra. « Catalan-
Tum.. minoribus typis . « Donaii episcopi Euria? es civitate,'deposilio sancli Donatiani episcopi et
Epyri, » etc.,'ut GREVEN.supra; Deinde : « Civitate confessoris. Die septima, sacrosancli marlyris Do-
Novaria, sancli Godsçalci marlyris, ejusdem civitalis nietii. » Déniq.ue minoribps. typis : « Civitate No-
episcopi, cujus passiphabetur. > Ediliones aïia?', in" varia, sancli Godsçalci,» etc., ut esl in. edilioné
fuie : « Civitalei Messàna in fréta Siculo, depesilio prima.
VI Mus. ;.'..'".'..' -.;... - Die 8.
Romoevia Osiiensi, natalis beali Ciriaci diaçcni et sanclorum marlyrum Largi et Smaragdi cum aliis vi-
ginli, tempore Diocletiani imperaloris. » Apud Viënnam Gallioeurbem,"sancti Severi presbyleri et confes-
soris, qui, ut ejus gesla leslantnr, causa Evangelii proedicandi, laboripsam peregr'inaiipncni suscepil, et
ad proefalam urbem deveniens, iiigeniem paganorum mullitudinem verbe et miraculis ad fidem Christ!
convertit.
'
. NOTJE.. ',-. .,.,.. . : "
Ita legunt Pralen., Herinien., Tornacen., Antuerp.-Maj., Rosweyd., Belini.editio prior, Greven. et Molan.
a Locus ubi nunc legitur sancli Severi commemo- B los in médium profer, ut soles;,oslenla. Niliilne frau-'
ralio, erasus olim fuit. Item.articulas sequens a ca- dis hic et imposluroe latet? nonne Usuardi symnisla
pile ad calcem lotus esl scalpellp laceralos, tacente aliquis exslilit, qui suum styluih ad Usuardinutn ac-
Sellerio et correelionem admiliente. Quinam olim commoddndum essecensuerU? Sed, a'moio Indo, falere,
fiierunt sancti his locis, memorati? quo 'abiertint, landem l.ituras et emèndàlienes nihil quidquam no-
R: P., lui illi anliqui codices? unde sumendani pnlas cëre Usuardini textiis p.urilati, cum, quoe telum co?
primigeniam Usuardi nativamque siinplicitaterii? II- dicem descripsit, eadem cerfexil inanus.
VARIANTES LECTIONES.
Legendum esset Cyriaci, cum Praten., Rosweyd. diximus. Molan. omisit imperatoyis, Tornacen. pro,
et Belin,; sed proevalent alii, etiam'dum errant. Severi, supposuil Severini. Ad py.oefatamurbem deve-
Osieyii), vel Hostiensi alibi nptalurii esl. Rosweyd., niens cum lextu scribunt omnes, cxcçpiis Greven.
et
post diacopi, sùbjung'it martyris. Tenïpore Diocle- et Molan. qui habent, ad proefalam urbem veniens..
tiani imperaloris, legunt omnes, tamelsi Ado dislin- Marlirum, Viennam, Evangelii, etc., proelereo..
clissime scripserit Maximini Augusli, qua de re alibi ' '
:-...., OBSF.RVATIONES; ,:
De sanrjis martyribus, primo hic loco positis,; seris, hic diem martyrii el translationis, ac.-mariy-.-
Cy'riaco, Largo el Smaràgdo, cum Usuardo el aliis rum numerum magis impliçarevidebitur. Sic Noster-
martyrologis egimus ipso, quo marlyrium passi cen- de translatione aut elevalione corpqruni, nec verbùm
sënlu'r, die xvii Kal. Aprilis, seu xvi Marlii, ibique in faciens, rolundc scribit:: Romoe.via Osiiensi, natalis,
Obseryaiienibus nntavirnus, socins lum'expresses tum beali, etc., ac si de iis nunquam ànlè mêminissel.
anonymps.ëx Beda, cum loip ferme elpgio, in Ado- Nomiiiat autem très proecipuos cum aliis xx, adeo-!
nem transiisse. Hac die confusa sunt rimlla, tum in C que colligil eosdem xxiii,quos xvii Kalend Aprilis:
'Hieronymianis,'tum in aliis, quoe non est promptum eliam collocaverat, ibi sub Maximino, liic sub Dio--
paucis explanare. Nennulla satis accurale dislingiiit - cleliano. Sed de perseculore et persecutioné supra.,
FlQrentinins,"sed ita, ut plura supersint. Beda, qui abunde locnli sumus, noclos reliques ad Acta solven-,
jani cijaio die xvi Marlii nomina quiriqhé retulerat, dos remiltimus; ubi dé tola passionis ipsius hisloria,-
hic' simplicilerlegil, Nalalis sancli Cyriaci, dubium ex intégra eril disserendum, quam correctione indi-
quodammodp rclin'qncns" silne hic Cyriacns idem, de gerc ad xvi Januarii, post Baronium fassus est
quo superins egeral. Quoeverp addùnlilr sub Fleri, Bollandus. Et ille quidem in Annalibus ad aiwiiim
opiiHir, nomine, non magnant lncem affermit, uli ccxcvin, num. 15, et ad annum cccix, num. 6 salis
riec Rabanes, sicposlBedain loquens quasi Cyriacns ostendit, non pàuca displicere,• sed iis vtam multa,
bac die fuissel passiis cum aliis xxi. Clari'us paule addnnt reeeriliores crilici, ut tolam ferme narra-
Romanum parvum : RomoeviaOstiénèi. Cyriaci mar- tionem contemptui exponant. Intérim pro genuina-
tyris cum (Hiis xxi, quando vm die'meiisis Augusli lalerculi leçtione.stant codices cilati omnes, a quibus
reçomliti sunl. Sed neqiie sic diffieultas lollitur, nam nonnihil distant recenliores,iri Auclariis producendi,
quoerendum restât quinam hic sint vigi'nti illi et qui aueterem cbr.rigere vplenles, translalionem sub-
îinus, poslquam iderii Romanum parvum ciiatb xvi sliluunl, a Marcello papa factam, ul.mpx patebit.'
Mariii distincte memirii l Cyriaci, Largi, Smardgdi et Que hacienus dicta magis involula sunt, eo çlarior
1
Cresceniidnï cum aliis xx. Nihllomiims. pbsëurilatis est annuntialio ultima ex Adone, rescissis pauculisl
habent quoe Adp hic cnmmehierat, principie splum accepta, qpam i|leprimus, ut pote sibi magis nbiam,!
jïy-riacum nomirians cum aliis prômiscuï séxus xxi, D posuil, el ex eodem Netkerus tetàrii descripsit. Ferle
jfi fine autem ita scribens : Beatorum autem marly- ea;gesla cilavii Viennensis,"quoe apud nés mss. ex-' .
rum passiones, idest Cyriaci, Largi et Smaragdi suis slant, alia brevipri, alia diffpsieri stylo cpmpositâ,
locis jn proescnlï Kalendario notatoe. sunt. xvii Kal. quoe quanli facienda sint, prpprip lpco decerneiidiim
Aprilis. Qiioero ilërum.'an bine lino cbnjici pbssit, rpsérvaniiis. Wanàalbertus ita Cyriacum hic riiënio-
fjiio'domries xvi Martii relatï, bat die rëcendili si rit-,' ral, quasi solus lipdip cplerelur, et a priori divérsus
an soiiim aliquiî An item soli! Cyriacns, Largus et ess^èl; in quo foi-lasse antiqua Ralend'aria seculus.
Smaragdiis à papa Marcelle depasiti ? An, ut noiat est, quâ'lia'à Frônlone et Allatib'édita sunt, plarie
Bucherii' Kaïendarium, una recbndili sint sequentes : confprmia Sacramentario Gregorii. Quid quod et xv-
Bdl'.esiaria, Cyriaci,: Largi, Crèscéiiiiani, Memmioe, Julii in Fronioriiano'noletûr Gyrincus, eliam-:s3lùs.
jùUfmi'ei. Smaragdi? An potins quotquol in Hiëro? Vidés hic abundanieni alibi disserendi maleriâm. En;:
nyniianis. hodie eniiméranlur ? Si omnes omnino modo' ipsum Wandalberli vërsiculum :
transppsito's,' àut translatas dixeris, vix invenies
nunierum, qUpmpcrlo statuas. Si Noikerum acces- Etliercum senis pénétrât Cvriacuilioiiorem.
545 MARTYR0L0G1UM. — MENS. AUG. 556
' ' " '
;"-;;!: ,'!-' AUCTARIA. ! -'' '
PULSANEN., in prima purus, secundo loco ppnit : A gênera ungulis belrphi, ac deinde usque ad ossa la-
« Hieresolymis, passio sancti Quiriaci episcopi, sub niari et tandiu vulnera vulneribus instaurari, usque
Juliano imperatore. » Deinde : «Âpud'Viennam Gal- dum invictainDeo spiritum redderet. » Videsuperius
lioe urberii, sancti Severi presbyteri et marlyris: » "téxi.um noslrum i Augusli. •
ibi sislens." .". ' . ' . • AQUICINCT.. in fine : « Ilem Agapoevirginis, » •
; ANTUERP.et MAX.-LUBEC. texlui
' " subdunt:" « Item MATRIC.-CARTUS.-ULTRAJECT. : « Çyriaciy Largi et
sancloe Agapoevirginis. » , ! . '!.-,, Smaragdi marlyrum, cumaliis xx. Severi presbyleri et
MUNERAT. post: texlum : « TpsPdie, sancti Justini cpnfesspris, qui Yiennse ingéniera mullitadiriem ad
marlyris,' cujus corpus requiesclt in •magna ecclesia fidem eeiivertil. »
beatoe Virginis de Parisiis. » Hic repelilur qui a UGHELLIAN. addit in.fine: « Item sapetoe Agapoe
nobis posiliis est i Augusli, inter A'uctaria MOL.,cum virginis. » Hoecsoepitis recurrit.
eodem elogio, sed^aliquaiïïuluiii ebrrecio ; quia bac FLORENTIN.:.» Ançonoe, Iranslalio sancli Quiriaci
die Parisiis colitur. '
episcopi et marlyris. Item sanctoe Agapoevirginis. >
-AS'TUEUP.'-MAX. , -ULTRAJECT .,. LEÏDËN,, LOVAMEN. , EDITIOLUBECO-COL. : « Romoe via Osiiensi, mil?-
ALBERG. CIDANIC.sicpriniani âiitiiiniialionem expri- liarioseplimo,iranslalio beali Cyriaci diaconi el san-
mu.n.l: « Romoevia Osiiensi, beali Cyriaci diaconi, clorum martyrum Largi et Smaragdi cum aliis vi?
et sanclorum martyrum Largi et Smaragdi, qûandp ginti duobus, qiiarido a beato Marcello papa, corpora
a bealo .Marcellocorpora éoftrm lèyata sunt cl yene- éorum levala sunt, ae venerabililer tumulata.'Passi
rabililer imiuilaia. Passi sunt autem xvii Rai. Apri- surit auleni XVIIKal! Aprilis. Hoec tamen dies céle-
lis. » In secunda salis puri sunl.' In .fine : « Ilélri, JJ brior habeiur. » lu Severo pura est. Addit in. fine :
sancloe Agapsevirginis. J-. .. ! «Eodem die, sancloe Agapoe.virginis.-In terrilDrio
CENTULEN.: « -Romoe,natale sancli Cyriaci diaconi Trecassino, sancli Leonidis marlyris.» Pulo esse
[ei] .sociorum ejus, qui passus esl XVHKal..Aprilis, - ërrorèm in nomine. .:
sed mine, levatis a beato Marcello papa, èlhOnpra- BELIN.editio. secunda in fine adjicit : «Item Agap
tius recoudilis îllorniri eprporibus, fit major'cë'e- poe virginis. Bpurdegalis, .depositio Mommurali ab-
britas, el 'conventus frequerilior/Mediolarii, sancti balis Floreacensis ccenobii. » ;,...
Fauslini riiarlyris. »' Ex die proeçëdërili, « ViennoeJ GREVEN. : « In Hungaria, adventus:sanguinis Do-
sancli Severi prcsbyleriët confessons, qui iri'vineam mini npslri Jesu Chrisli.. Ilem fesluin quindecim
Domini a primo marie risque ad viioe finem sollicité Auxilialeram; quprum npmina.boec sunt : Gloriosa
inserviens, nierait coronari; ApudColonial))Thuseioe, Dei geriilrix semper virgo Maria, Blasius, Diônysius,
sanclorum Secundiani; Marcfclliàrii
' et'Yeriani.
' »,Vide Erasmus, Panlhalepn, Vitus, Georgius, Ciriacus;
die sequenti. '.."'.;' .. ; Cl'irisloferus, Agafius, Euslachjus, Egidius, Barbara;
BRUXELLEN. : « Romoe via Osiiensi, milliario sepli- Calheriria, Margarelha. Ciriaci episcopi Hosiiensis
mo, elevatio beati Cyriaci diaconi, et sanclorum Vel martyris. Paymonis martyris. Apud Philadelphiàm,
Largi el Smaragdi.Qui cum aliis xxi passi, XVIIKal. natalis sancti Leenidis. Item Justini,marlyris. In ler-
Aprilis, hac die"a beato Marcello papa ipsoruni cor- ritorio Trecassino, Leovâïdi riiarlyris. Item' Secundi,
pora levain,ac vënërabiliier inrimiala-sunl. "Et'"in Apud Ariconam, translatio sancti Quirici episcepi; et
Nycea Billiinioe,-sanctiArcisii confessons sulJLicinio martyris, de Jeruso'limis ad proefalam urbein. Agapes
perseçulore. Qui relictà îiiiïitia, solilariam vilain iri "- _ virginis. Ileiri, bealoe memorioe Hilgeri confessoris,
qnadam turri proefaioeurbis egit, tanlisqpëvirlutibus 1 Ordinis Proedicalorum, filii comitis. J .;
claruil, ul doeiiionéséxpellerét et draconem pëririiis- MOLAN, primoe annunlialioni ex Adene subjurigif
sei immanèm. » In Sevprp purus','sic finit : « Ilem, lilieris ltalicis: « Quorum., passiones suis'locis in,
sanctoe Agapoevirginis. » proeseiiti Calëndario. nolâloe sunt. » In fine: « Iicni,
ÏIAGENOVEN, : « Roinoevia Ilosliensiy' translatio saii- Agapoe.virginis. Bourdëgajis, deposilio Mpmmur'ali,,
elprum martyrum Cyriaci, Largi et Smâfagdi, qùaiido abbatis Floriacensis coînobii. Ipso,die, sancli justini
a bealo
' Marcello papa: corporaéoriinrievala s'uiu," marlyris, cujus corpus requiesçil in!magna ecclesia
ac veiiêràliilitér tumiilata. -Passi aillent isli sunt beatoeMarioe virginis, Parisiis. » Vide hoeceiideni i :.
sancli sub Maximiaripjhiperalore xvii Kal. Aprilis, Augusli" in posterioribus MOLANI "edilionibus. Hoe
sed hoece'prunifeslivitas ceiéb'râlur.'iIn Severo, salis porrb hodie idem' habent iii texlu! qiipd s'iipra. In
punis est. Sequilur : «Ilem sancloe AgapoeVirginis. ». fine :' «' Bôurdegalis , 'deposilio'. Mpiniribli', abbalis^
Tum : «In Hispania, civitate Genmda^nataiè sancli Floriacensis coeîiobii. Iteni sancloe Agapoe virgiiiis,',
Felicis marlyris, quem jussil judëx Dëcianusr!sub Die o'efava, sancti jEmiliani coiifessoris in Cyzico. »
perseculione Dyecleiianl, pbst illala tormenloruni In Jlorologip addilur tilulus episcopi.
V Idus. .'..''"" .' .. . '.\ Die 9.,
Vigilia sancti Laurenlii marlyris. Apud Coloniam Tuscia?, natalis sanctorum Secundiani, Marcelliani, et
Teriani, qui tempore Decii, sub-cpnsulâri Prbmoto primum coesi sunt, deinde in equulee suspens)',et ungiijis
abrasi, atqùe igné lalèribus appesllp assali, Iriuriiphalem ma'rlyrii palniam capite coesimeruërunt. Romoe,
sancli Romani mililis, qui- confessione- beati Laurenlii conipunclus, peliit ab eo baplizari, et mox jubenie
Decip, cum fusiibuS exhibitus-ac decollalus est. •
' - .... . .
......" -.", vï- '. NOTJ;.'
lia, Pralen., Herinien,, Antuerp.-Major,'Rosweyd., Y)Item Anlnerp.-Max,, Ultraject., Leydën., Xovanien.t,
Antuerp:et Max.-Lubec, Munerat., Greven.elMolan.' Albergeit. et Danïcus.
:'...'; VARIANTES àLECTIONES. ..''' - . ' • . "
Notabis Rosweyd. puris annumeràri, licet ab aliis Promoto, habet Promorlo. Greven. Promocio, Molan.;
maxime différât, non verbis textus", !sed 'arinunli'a-'. Promotio. Munerat. coesi. sunt primum. Anluerp.--..
tionum !lransposilipne : nam F^f/icrHi ad uljinitim, librario sphalinate, repelit assali, hoc modo, alque
locum réjicit,.el Romanum pi primqloçp subs'tiluit. igné lalèribus assali apposiio assali. Quoe omnia ac-:
Sic ultiihi s!ëx"codices"méclioe:ribt:Ç;
Romanum'réfé- curatius in textu posita sunl. Greven.. et Molan.;
rant sèciihde Ipçp. Nunç ad pecùliaria, Rosweyd. ante confessione, .iiilérjiciunt in, qui in confessione,^
lèg-it, Secundiani, et Marcelliani, ei Valixiani. Et prp coeteri cum anliqïiioribus et Noslro simplicius. Sic-,
3« __USUARDI MONACHI 3i8
fidem; cum fustibus exhibitns decollatus est, omissa A rat. in alio excedens, nam posl exhibitus, subdit, ac
parlicula ac Autnerp.-Maj. et sex ullimi expungunt ia«fai decollatus est.
cum, jubente Deciofuslibus, quod eliam facit Mune-
' '
OBSERVATIONES. _
Vigilia sancti Laurenlii. Sic ponitur a Beda, Ro- loco, plura alibi discnlienda superprunl; sufficiat
mano parvo et Adone. Cur a Rabano proeteriia sit, intérim Nolkeri censura, ila hac die scribenl.is. In
baud quéo divinare, potius suspicarer non esse ge- Colonia , Fauslini, Marcellini, Secundiani, Veriani,
nuinam Bedoeannuntialionem. Neque sic tsmen de- juxta Marlyrologium beali Hieronymi. Cum a noslrc-
sineret esse vetustissima celebritas, seu consueludo tibus, apocryphprum deliramenla secl nlibus, a beato
a primis Ecclesioetemporibiis frequenlaia, ut pro- Sixlo propter conlinuationëm lemporum baplizali et
bant Kalendaria Frontonis et Allalii, nec non Sacra- a Deciodicaniur interempti. Quid proprie, aut quos-
a
menlaria Mcnardo et Thomasio vulgala, quidquid nam hic impugnel Notkerus, neediim salis perspe-
Hieronymiani codices de ea non loquantur. Hujus- ctum habeo. Arbitrer (amen, ea die acla ab ipso
modi vigiliarum, ad uiium et plures dies protracta- convelli, quoeSixii papoetempora cum Decioconne-
rum originem , a Baronio veroshnillime explicalain ctant, unde a Baronio ad annum CCLIII,num. 29,
invenies. Citalos Martyrologos sequitur Notkerus, f corrupla vocantur Vide quoe de iisdem Aclis dis- •
sed Nosler adjungit lilùlum marlyris. Wandalberlus putavit Papebrochius lomo I Junii, a 54, quibus
solum Romanum borlie eanens, oslëndit, in coenobio accédera potes t Tillëmontius Ipmo pag. III, pag. 704.
suo Prumiensi, dum scriberet, rilum illam necduni Yidesis plura in Nplatlpnibus Flprenlinii. Coelerum.
fuisse receplum. De sequenti martyrum classe nihil ex cedicibus Usuardinis omnibus manifestissiinuni
apud solilos Usuardi proecursores reperio. Florus sic est, sic Nostrum scripsisse, ul tabula exhibet. De
breviteiv: Colonioe,nalale sanctorum Fauslini, Mar- celebri marlyre Romano, nulla plane difficullas^
cellini, Secundiani et Sixti. At enim bine sua Nosler Signatur is, ab Hieronj'mianis elRomanp parvo sim-
iiequaquam accepil. Probabilius exisliino martyres pliciler. Beda compendioso elogio passionem com-
in lextu expressos, ex Hieronymianis profluere,.in plexus est, a quo sumpserunt Rabanus el Ado, ex
quorum aliqno legerit Usuardus": In Tuscia, Veriani, hoc Usuardus el Notkerus, servatis ubique iisdem
Marcelliani, Secundiani... quos ul proecipuos,qitcm- fere apicibus. Palet, Romani acta, Laurcnlianis im-
adm'odum passim facere assolet, omissis reliquis ab mista esse, ul proipde dé- iitrisque eadem habenda
Ep'iernacensi notalis, decerpserit. Cum vero alius sit ratio. De Firmo et Buslico martyribus Veronen-
codex legeret : In Colonia ; lias duas posiliones ita sibus agunt Fluriis, Rabanus elNelkerus, sed ex quo
ipse in unam conjunxeril. Apud ColoniamTuscioe: eos transtulerit Belinus, nescio ; cerle ad texlum
ac deinde ex repertis alicubi Actis elogium suum Usuardinum nihil prorsus aliinënt. Nitidusesl Wan-
conflaverit. Porro de proediclomm Aclorum verilale, dalberli de Roniaup versicnliis :
uli el de controverso incepti eiconsummaii marlyrii Homanusquinismartyrni;le?c]uerefti'get.
AUCTARIA.
TPRNACEN., vix média parte hodîerni lexltis po- matas, ubi Deo donante, claris non cessât se mani-
sila, pergit deficere usque ad xxvi Seplembris. feslare virmiibus. > Eadem legunlnr in Marlyrolo-
PULSANEN. sic incipit : « Vigilia sancli Laurenlii gio Franciscanorum Salinensium. El hoecquidem de
Leviloe et marlyris. > In secunda annunliaiione ex- solo Secnndiano. Saussayus in Marlyrplogio suoGal-
pnnetum est elogium. In lertia de Romano pu- licanp alia plane suggeril, dum-ibi hac die ila
rus est. scribil : « In Jolrensi coenobio, yeneratio sacratis-
CENTULEN. : « Vigilia sancti Laurenlii. Roriioe,san- C simorum pignorum iïlustrium Chrisli marlyrum Se-
cli Romani militis , qui cenfessipne beati Laurenlii cundiani, Veriani et Marcelliani, qui hodie Romoe,,
cempunctus, peliil baptizari, el inox jubenie Decio inopérante Decio, sub consnlari Promotio, fustibus
exhibitus cum fuslibus et decollatus est. » De aliis igné, ferro excruciali, demum capilis abscissiono
egit die proecedenti. oeternum glorioe diadema promeruerunt. Quorum
BRUXELLEN.: « Vigilia sancti Laurenlii marlyris, corpora Roma in Gallias advecta, illic ad veneratio-
qui. ex numéro emnium martyrum solus Vigiliam nem reposita, eliamnum eximio cullu cum plurimis
habet. Romoe, sancli Romani militis, qui a beato aliorum beatorum martyrum lipsanis conservanlur. »
Laurenlio baptizalus, mpx jubente Decio Coesare, Quoenam-hujustrahslalfonis documenta supersint, in
fuslibus coesusac decollatus est. » In aliis martyri- Apodiclicis suis doeere debuisset magni Marlyrologii
bus ferme punis esl, sed pro Veriani, qui in texlu cpinpilatpr, sed cum hoecdesint, aliunde peslea in
esl. scribit Neriani. Aclis neslris erunl cenquirenda, quando et Iialica-
I'AGENOYEN. in duabus primis satis purus, .sic ter- rum urbium, de pretioso deposito conlendentium,
tiam enunlial : « Romoe, passio sancli Romani mi- raliones accurate èxpendenlur.
litis et marlyris. Qui in passione sancli Laurenlii EDITIPLUBECP-COL. similisfere est ANTUERP.-MAX.,
compunctus, quiavidit juvenem pulcherrimum ejus etc., nempe quod Rpmanum secunde locoannuntiet.
vulnera tergentem, et ideo se ab eo baptizari peliil In fine addit : « Methis civitate, nalale sancli Au-
el obtinuit, et ideirco a Decio Coesare minore fusli- ctaris, ejusdem leci episcepi ' et cenfesspris.' » Vide die
bus est coesus, et quia fortis in fide fuit, jnssil eum sequenti. ,
decollari. » BELIN.eliam Remanum Tuscis proeppnil. Tum in
MATRIC.-CARTUS.-ULTRAJECT. : « Vigilia. Romani D fine: « Eodem die, Veronoesanclorum martyrum
militis et marlyris. Secundiani, Veriani et Marcel- Ruslici et Firmi. »
liani marlyrum. » GREVEN. : « Apud Yeronam, sanclorum Firmini
STROZZIAN. : « Veronoe, sanctorum marlyrum Ru- et Ruslici marlyrum. Qui ob Chrisli çonfessionem,
slici et Firmi. » Vide superius Observatioues. sub Maximiano super lestes accensas'dutius volulaii,
BURDEGALEN. : « Apud Brivam , sancti Martini cum in igné queque sine loesioneperdurassent, fusli-
marlyris. » Caslellanus vocat « Brivam Curretiani. » bus macerali, déeollalione marlyrii gloriam adepii'
CODEX CASTRI KAROLI.:« In suburbioLugdunensi, sunl. In Alexandria, sanclorum Anionini, Tiburlini,
natale sanclorum marlyrum Amoris et Viataris. » Valériani. Item, sancloememorioeEi'ici, régis Dacioe
Est baud «lubie feslum proprium leci. et roarivris. » An non idem qui colilur xvm Maii ?
BIZUSTICEN. de martyribus Tuscis refert verba Cerle non videtur is esse, de quo in Aclis xm Mar-
textus, quibus suhjungiù « Ex quibus Secundianus lii, qui Perusii colitur. Ulud, sanctoememorioe vide-
pesiea in Gallias in terrilorio Lingonensi est Irans- tur aliquid aliud indicare, ut apud GREVEN. sonat.
fetas, el in coenobiosancli Leodegarii gloriosq liu- MOLAN. in fine :. « Eodem die, sanctorum marîj;
 S49 MARTYROLOGIUM.— MENS. AUG. 350
rum Ruslici et Firmi civium Pergamensium, Ve- A pag. 198. In editîonibus aliis, sic habet : < Eodem
ronoe. J Tum minoribus lypis : « Nalale sanclorum die, Veronoe, sanctorum martyrum Ruslici el Firmi.
Biumidipipresbyleri et marlyris cum aliis multis. Calalaunis civitate, sancti Domiliani episcopi elcori-*
De quibus Cyprianus in epistola ad diaconos, presby- fessoris. » Ponitur in Romano.
tères et plebem Cartbaginensem. » Vide Ruinarlium,
'
!V Idus. Die 10.
. Romoevia Tiburlina, îulalis beali Laurent» archidiaconi, qui proesenle Decio imperatore, post plurima
tormenta carceris, verbernm diversorum, laminannn ardenlium, ad ullimum in cralicula ferrea assatus>
marlyrium. cbmplevit. Eodem die Romoe, militum cenlum sexaginla quinque.
NOTJE.
Codices puri sunt Praten., Herinien., Anluerp.-Major, Rosweyd., Anluerpien, et Max.-Lubec, Mune-
.rat., Belini vrima edilio, Greven. el Molan.
VARIANTES LECTIONES.
Pro Tiburlina, seribunt Belinns et Molanus Tybur- nunlialione expungit martyres cenlum, legens, mili-
lina, Anluerp. et Max.-Lubec. -Laurentii. Antuerp.- tum sexaginla quinque. In Anluerp.-Majore deest
Maj. solus transponil, post plurima carceris tormenta, militum. Belin. .autem sic habel : Romoe,sanclorum
Herinien. Lamminarum, Rosweyd. ex secunda an- cenlum sexaginta quinque.
OBSERVATIONES.
lie sancto Laurentio notiora sunt omnia, inquit B sius in fine disserlalienis lertioe de epochis Syrp*
Florentinius, quam ut aliquid addere oporteat. Sic Macertonuma pag. 394 edilionis Lipsiensis, subscri-
est ; nam Mailyrplogia nostra omnia, imo et Kalen- hentibus eruditis recenlioribus, quorum argumenta
daria vetuslissima, ul est illud Polemei Silvii, et suo tempore prant cxpendenda. Quod signée ipsa,
'iiliuila Bucherio cditnin, iteni Cartilagineuse, Alla- quoeLaurenlium seorsim spectani, Acta lutari possi-
liauum, Frontonianum, el Sacramenlaria, gloriosis- mus, facile aliunde jaclura compensabilur, ex toi
simam lola Ecclesia ejus passionem unanimiier re- sanctorum Palrum elogiis, quoe colligi coepla sunt
colunt ; idque peculiare in hoc illuslrissimo sançlo inler selecla Ruinarlii, a pag. 180.
observabis, quod solus ipse, extra Redemptionis Sequilur in Romano parvo : Et militum CLXV.De
nostroe et aposlolorum festa, soins, inquam, inter his nihil in Hieronymianis, nihil in Beda, aut Bedoe
niorlales solemni et aniversali cnltu celebrilatem sequacibus. Ado primum de more secutus, sic legil :
habeai, nen clerp solum, sed et populo proeceptam, Eodem die, Romoe, militum CLXV,addilque : Tune
sive quod soli ipsi, origine non Judoee , decrela sil passi sunl Claudius, Severus, Crescentio ei Romanus,
fere prima in Ecclesia feslivilas. Proeler Hierony- ipso die quo beatus Laurenlius, post terlium diem
miaua, sic de Laurentio hodie Romanum parvum : passionis sancli Sixii. De his videndum eril suo loco.
Romoe, L'turentii, archidiaconi marlyris. Ado toltis Intérim Notkerus peslrema ista Laurenliano elngio
esl in Acl'is fuse deducendis, quorum poliorem par- altexuil, alleram annunlialionem sic effprmaris :
(ein in Marlyrolo-pium suum transtulR Noikerus. At Eodem die Romoe, militum cenlum et quadraginlu
Noster, ccmpendiesiora seciatus, maluit Bedoeelo- quinque. Quoeaulern hujusmedi mutalionis causa-sil,
gium transcribere : ubi adverbes, solam ex Adone r nusquam apparet. Coeterum si solum numerum spe?
proefixanipaioestraiii, seu mavis sepuliuroe locum, des, non video-cur- Adonem.Notkerus deseruerit Ï
Romoe, via Tiburlina; alque item ex eodem etltq- unde suspicari licet amanuensis incuria maie fuisse
manu parvo, imo et aliquibus Hierenymianis, Archi- Irnnscriplum. Quod autem Claudium el socios a mi-
diaconi tilulum, jam plim a sanélis Palrihus raro Ikibus CLXVdiscreverit, forle accidit, quod hosce,
exemplo iribulum. Noster vero, supra quam in licet eadem die, non tamen eodem tempère passos
fonlibus legeral, scripsit proesenle Decio, Rabano, crediderit. Cerle ad Aureliani persecutionem eorum
Bedoeverbis pressius inhoerenle ; in quo non quidem certaine)) revocat Baronius in Romano hodierno :
Decii proesenlia, sed Decii perseculio diserte notalur, Recte, an secus hic inquirere supersedeo. Salis sit
ab Adene eliam ex Aclis expressa, iisdem ul'robique observasse, Usuardum Adonis seclalorem perpetuum,
verbis : Sub Decio. Sed de bac re legendoe ouinino, in mililibus illis martyribus ab ejus sententia non
sunt diligenlissimoeBaronii Nolationes ad banc dienj, recessisse. Adnecti meretur nielricum, quod Wan-
ubi et lemporun) raiione facile evincit, nec Sixii, dalberlus cecinil Laurentii encomium, in quo splus.
nec Laurenlii marlyrium cum annis Decii combinai! canilur, nulla suciprum aul militum CLXVfacla
posse, alque adeo pro Decii, scribendum Valériani, menlicne.
ut et ncs alibi fusius dedqccmus. Quanti porre fa-
çiem.'a sint vulgata Laureqlii Acla, ex quibus el. alja QuarlisT.aurenlimerito spleude.scisopimo,
desmnunlur, alibi a nebis citata, dccebilCard. Neri' ignem qui passus, lortorem viucisiniquum.
AUCTARIA.
PULSANEN. legit, « beatissimi Laurentii. « Omiltil D limum in cralicula assalus ferrea, gloriosum et omni
milites CLXV,quorum loco siibsiituil : « Apud Ephe- laudé dignissimum complevit marlyrium. Eodem die,,
Silui, natalis sanclorum septem Dormientium, id est Romoe, militum CLXV.»
Maximiani, Malchi, Mariyriani, Johannis, Dionisii, RRUXELLE.N. lexlui satis puro, solum adjicit : « McU.
Conslanlini, Serapionis, el aliorum quatuor, quorum lis, Mauri monaslerio, deposilio sancli Victoris Me-.
gesla habentur. » Cur illi qualupr adjiciantur, riescio. tensis episcopi et confessoris. » Lege Auctoris, ut
Vide Usuarduni xxvn Julii. recte habeni codices.
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT., LEVDEN., LOVANIEN., HAGENOYEN. : « Remoein via Tiburtina, passio san-.
ALBERG. el DANIC. lexlui superaddunt : « Methis, depo- cli Laurenlii marlyris, qui a bealo Sixlo papa se-
silio sancli Auctoris episcopi. > Recte infra, « in cundo, ordinatus estarchidiaconus EcclesioeRomanse,
Manri monaslerio. > qui el officium suum dévote implevit, et ideo Sixtus
- CENTULEN. : « Romoe, naialis beali Laurenlii ar- vadens ad passionem illi ihesaures suos dimisit, ni
chidiaconi, qui post plurima tormenta carceris, ver- ille pauperibus eos erogaret. Quod et fecit, et ipse"
Ijçrum diversorum, lairiinarum ardenlium, ad ul- per siginun crucis cseços illuminavil, et pliures verlju
551 .. . USUARDI MONACHI 352
el exemplo ad fidem convertit. Hic post çarceres et A Qui-Hispanns génère, purilale, innocenlia vitoe,liber-
diycrsa verberum gênera, laminas ardentes susiipuit, late [an non iiberalilate?] operum misericordioeproe-
per vocem sibi, Ipqiienlem divinam conforlalus est, fulgens, proesenle Decio imperatore, post plurima
et iterum scbrpionibus coesusest, et pro asiantibus tormenta, t etc. In mililibus CLXV pura est. Subdilin
orans incarecratur, et tune iri noete Decio adduciinr, «
fine : In Scolia, sancli Blani, episcopi el confesso-
et omnia tormentorum gênera afferuniur. Et lune ris. » Vide Casiellanum. .-'.
super cratem ferream Laurenlius exlenditur, furcis BELLIN.EDITIOALTÉRAultimam annuntialionem
ferreis comprimilur, et carbones craii substernuntur formai in hune modûnr: « Eodem die Romoe,cenlum
et assatur,-et sic martyr Christi illeconsecratar. Ilem sexaginta quinque, et sepiem Dormienlium. » Divi-
Roinoe ipso die, militum CLXV.Métis, deposilio
' sancli denda esl consiruclîo.
Auctoris, episcopi et confessoris.» GREVEN. : « Item sanctorum .Claudii, Severi, Cre-
YICTORIN.JRIÎGIN/E SUEC.signalusnum.150, in fine: sceniiani [an non Cresceniionis?} et Romani-mar-
i In Ephesina civilale, septem Dormientium. » lyrum, Metlis, sancli Auctoris episcopi et confessoris.
MARTRICCARTUUS.-ULTRAJECT.:«Laurenlii marly- Apud Tungrim, sancli Jeannis episcopi el confesso-
ris. Romoe--militumcenlum et sexaginla quinque. » ris, qui et Agnus dictas est. Hib ciliii"esset agrîcola,
Hic semper aliquid deest. miraculo virgoe flprenlis, ad reghïien proefaioeeccle-
REG.SUEC.sign. num. 428 : « Parisius, susoeplio sioe-assnmplus fuil. In Scetia, sancli Blani, episcepi
sanctoe ceronoe Domini. » De hac nihil'apud alios, él 'confessoris. Trajeclo superiori, iranslalio sanclo-
spécial ad .diém seqiienlém. • • rum Monulphi el GundUlphi, episcoporùm eteonfes-
VATICAN, signatusiiuhi. SM9 : « Apud Ephesum, g sornm. » Ponunlur xvi Julii, a Castell. xxvi.
sanclorum sepiem Dorniiehiium. » Vide ad PULSAN. MPLAN.in omnibus eclilionibus hoc unicum habet
EDITIOLUBECO-COL. : «'Romoevia :Tiburlina, na- augmerilum : « Melis, depositio sancli Aucloris epi-
tale beali Laurenlii archidiaconi, beali Sixii papoe. scopi. » Corpus quiescit in i Mauri mpnaslerib; »

III Mus. , Die. 11.

Rpmoeinter Duas Laures, natalis sancli-Tiburlii, qui sub judice Fabiano, cum nudis planlis super car-
bones ardenies ingressus, Christum majori confileretur çonstaniia, duci in lerlium ab urbe milliariun»
atque ibidem gladio animadverii jubetuiv Ilem .Roma?, sancloe Susannoe virginis, quoecum esset nobili pro-
sapia orta et beali Gai! ponlificis neplis, marlyrii palmam tempère Diocletiâni, capilis obtruncalipne
promerait. In civitate Camberaçe, sancli Gaugerici episcopi. et cenfesseris. Apud castellum Ebreas, sancti
Taurini
: episcopi. '.!...
' "
';,.',• . : --.- Nom. .
Supiitur texius éx Pralen., Her.mien., Anluerp.-Majore, Anluerp., Max.-Lubec, Belin. et Molan.
VARIANTES LECTIONES.
Qued alibi de via Tionrlina, id hic recurrit de.Ti- CI voluerint, per me licet. Gaurilii, pro Gaugerici,.errer
fcio'lii. Belin. iterum et Molan.. scribûnl Tyburlii ; est in Belino., Hieronym. Lucen. scripsil Gàurici.
Antuerp.-Maj.-, Tiburcii. Idemhic codex cnnslruclio- Derinitavit Molan., dum legit episcopi, et jnarlyris,
nem habet hiuleam et muiilam, nam ubi recle in sed agnitam oscitantiam in ppsterioribn's editionibus
texlu, cum..-:Christum-majori confilfiretur conslunlia, correxil. Addidit ilem in fine, Taurini, episcopi et
siclegit : Christum confileretur inslanlia. ViliosaJtcm confe.ssoris, quoe ullima vox abest ab reliquis codi-
est hoecHerinien. periodus, seu periodi pars ullima, cibus, proeterquam ab Anluerp. et Max.-Lubfic., qui
prima? non quadrans, nempe, atque ibidem gladio annuntialionem in principio mutilant : Ipso die,san-
animadverii fecit, pro jubelur. De Gai!, dielum est ,cti Taurini episcopi et confessoris, Omnes legunt
non- semé), sequimur, orlhogr.'jphiam codicum. In Ebroas pro Ebroicgs, nec-mêlais in Anluerp.-Majore,
civilale Gamberaco, diserte pominl Pralen., Herinien., Eborias. Alius habet Ëbora.' ..,.'
Antuerp.-Majer el Belinus. Proeferanl Cameraco, qui
OBSERVATIÔNES. ..
Tiburlii marlyris ita meminereHieronymiana aliqua, cpnsignali sunt.. De çoetere ad texlum quod allinet,
ul Valériani, Coecilioesponsi, frâtrem designare plane ex duobus Adonianis enc.emiis selecliora paucula
videanlur; unde mérita suspicalur Florentinius, ex sumpsit Nesler, ee mpdo disposila, quo in.laterculo
incririosi anliquarii imperitia, pula qui alium igno- reprEesentaritur. Plura ex iisdem et de more libera-
ravit Tiburlium, sociorum islorum diiorum nomina lius hausil Notkerus. Nec apud Florum el Rabanum
ibi perperam inlrusa. In iisdem Hieronymianis slalim desunt breviora elogia, quoe ad proeséns insiiiulum
subjicitur : Natalis*sanctoe Susannoe. Beda, quam 1D nihil faciunt. Wandalbertus Tiburlium el Gaugeri-
potest brevissirrie, una annunliaiione duas complecii- cum, qui sequilur, Susànna, nescio ob quam cau-
tur : Romoe, sancti Tiburlii martyris el Susannoe. sam, omnino proelerila, sic cecinit.:
Nennibil distinctius.Romanum parvum; de primé : Ternis flosquedecusqnëpiumpelis astra, Tyburti.
Romoeinler Duas Lauros,T.iburlii marlyris. De altéra: Uséeet Goericus(Brabanlice, Goeriej, conl'essor
Et .Susannoe virginis martyris. De ulroque diffusas [possldelalmus.
hislorias Martyrologio suo iiiseriiil.Viennen'sis,. qua? GattfjerîCMinCameraçensem episcopum Adoiii Iri-
ruiri priniam accepit ex Aclis sancli Sebastiani, apud .-buil Mpsandri editio,' Rpsweydus in appendicem
nos capile proeserlim 21 ; altéra m ex ipsis, quoe cele- rejecit, recle ppinor, alias a Notkero verosimiiiter
berrima vocal Mdlaiius, iriclyloe,marlyris gestis, vi- non pràetermittendum. Intérim signalur in codicibus
dendis apud Surium, laudatis a Baronio et majoribus Hieronymianis Lucensi et Corbeiensi : recenlius ab
noslris"; anonnullisplànèrëjëolis, sed a nebissubinde antiquarie superaddilus neene, npn .disputa.. Cre-
exàminandis et illustrandis. Quidquid vero de Actis derim ex simili aliquo codice, forte Corbeiensi, ab
illis deinceps :slatualur, venerandam Susannoe me- Usuardo accepium, in quo el Taurinué exprimitur,
moriam-, proeter cilalaMarlyroIogia, eliam abunde aliis omnibus Marlyrologis igpelus proeie.fquam
comprobanl FroritonisKalëndarium et Sacraipenta- Flero, qui eum ita cum Gaugerico'copulal, ul frairem
r'ià ;ab ipso citata,' que die in éedem Kalendarie Ti- fuisse aflirmare non dubitët.'Nbla est a'sserii para-.'
bnhius coriimeTOratar. Qui. et ambo in Allatianp chronismi origo ex Aclis nescio quibus,' a quodam
353 - MARTYR0L0G1UM. — MENS. AUG. 354
Adeodalo ila adornalis, ut de supposiiiorïe facile A missionëm spectat a sancto Clémente papa facla m,
convincantur. Securius processit Nosler, nihil affir- , Siflcerior est Gaugerici Vila apud Stiriuni, sed con-
inaiis, quod ex certioribus monumentis abunde non tracta ex diffusiorihsee historia, suo tempore. a nobis
conslet, et ea forte causa a confessoris, aut martyris illustranda. Atque sufliciuut ad comprobandam
lilulo studi.ose abstinuit. Ex elegip 'Rom. .modérai toiiu9.lex.tas priginem et plane germanam ejus sim-
solain eam partem suspectant habet Gastell. quoe plicilalëm.
AUCTARIA.
ROSWEYD. de Tiburtip, textui insérait, « filii A Caslellano voeaiur Athracla. In Gaugerico, prirris
ChromaliiUrhis proefecti,decti a sancta Sebastianp. » esl.
Coetera satis pura sunt usque ad finem, ubi sola an- MATRIC.-CARTUS.-ULTRAJECT. :« Tiburlii marlyris
nuntialio ullima desideraiur. inclyli, de quo in gestis beati Sebasiiani leguntur
PULSANEN purus est usque ad Susannoe virginis, multa proeclara opéra; simililer de Cbromalio paire
desunt reliqua omnia. ejus. Gaugerici episcppi'el confessoris. Romoe, Su-
MUNERAT. textui puro adnectil : « Parisius, su- sannoe virginis et martyris. Feslivilas Coronoe Do-
ceptio sacra? spineoeCoronoe Domini, ab infidelibus mini. Taurini episcopi et confessoris, >
per. beatum Ludovicum Francnrum regem féliciter CopEx D. Le Mare signatus A qui fuit cdllogii Ca-
ereploe. Cujus (quoe, vel cujus pars) henoralur et nonicbrum Augustoduni : « Eodem die , Andeolus
colitur in sacrosancta capella palaiii Parisii, ibique martyr veneralur. » Vide i Maii.
requiescit. » In VATICAN, deest Gaugerici ei Taurini.
GREVEN. in fine eliam attexit : « Civitate Parisius, B UGHELLIAN : « Civilale Parisiis, iranslalio sancloe"
Iranslalio sancloe spineoeCcrpnoeDeniini nostri Jesu . spineoeCerpnoeDomini noslri Jesu Chrisli. »
Christi. »!Cautior MOLAN. a texlu exclusif. LUXOVIEN. : « Civiiate Melis, deposilio sancli Au-
ANTUERP.-MAX.,ULTRAJECT., LEÏDEN.,ALBERGEN. et toris episcopi et. confessoris. > Vide qua? diximus in
DANIG! in tribus primis salis puri, sic ullimam for- Auclariis diei proecédentis.
mant : « Apud caslelluin Ebroas, sancti Taurini epi- 'EDITIO LURECO-COL..: « Romoeinler Drias Lauros;
scopi, quem bealus Dyonisius ordinavit,. et eidem natal esancti Tiburcii marlyris, filii Chromalii Urbis
urbi episcopum destinavit, ubi glorioso coronalus proefecti,quem erùdieruiit in fidé Sebaslianiis, bea-
mariyrio, multis fulget miraculis. » Hoeceliam co- tus Trànquillinus, eî gloriosiis presbyier Policaipus.
dicum aliorurn sententia esl. Hic sub judice Fabiano, cum nudis plantis super car-
In LOVANIEN. iota hoecannuntialio excidit, utferme bones ardentes ingressus, Christum riiajori confile-
solet nonnulla corripere. retur conslantïa, » etc. Ei post jubeiur inserit : « et
CENTULEN. : «Romoeinter Duos Lauros, sancti Ti- a quodain parente Clirisiiano in eodem loco sepeli-
burlii marlyris, filii Chromalii Urbis proefecti, qui lur. » De Susanna, eadem ferme habel, quoe HAGE-
per beatum Sebasiianum erudilus in fide, illustre- NOTEN.In Gaugerico, pura est. De Taurino, ul An-
duxil marlyrium. Eodem diè Romoe, sancloe Suzan- TUERP.-MAX., etc. « Parisius, iranslalio Coronoespi-
noe, quoe Remani imperaloris sprevii cenjugiuni, ut neoeDomini noslri. Treverisiii majori ecclesia, trans-
Chrisli Dominisortireliirconsortium. Cameraco, san- latio capilis sancli MatbioeApostoli. »
cli Gaugerici episcopi et confessoris. »In margine re- GREVEN. : « Creniaiii Urbis proefecti, patris sancli
cenliori manu adjectum : < Civilale Ebroicas,- sancli P Tiburci cum aliis multis. Qui, ul Ado, consibo Gaii
Taurini-episcopi el confessoris. » ponlificis, iinmanilatem perseculionis declinanies,
BRUXELLEN. incipit : « Civilale Cameraco, deposi- in Campaniain profecli, per multas tribulaiiories re-
lio sancli Gaugerici et confessoris. » De Tiburtio, gnumDei iulroierunt. Apud Aquilegiam, sancli Cro-
post, martyris, interjicitv: « Filii Chromalii; Urbis macii episcopi et confessoris, ad quem exstant beàli
proelëcli. Qui juvenis sub judice Fabiano, dum mi- Hieronymi quoedam epistoloe. Secundum Caialogum
dis, » etc., ferme pure. In Susanna, etiam recle. De sanclorum, hic evigilatio, vel inventio sepiem Dor- '
Taurino, ut ANTUERP.-MAX., etc. miertliuin , apùd Ephesum; Treveris, ' iri majori ec?
HAGENOVEN. : «,In civilale Ebera, sancli Taurini clesia,» elc, ut supra. .
episcppi et marlyris, quem bealus Dyonisius apud MOLAN. de Susanna ex Adone alijs litlëris textui
castellum Eboras misil, et eumdem oïdinans urbi admiscel : « Ejus corpus coll^gil. Serena Augusla
episcopum, ubi glorioso, etc. Romoeinter Duos Lau- noclu, el manibus suis cum linleamiiiib'us'ël arpnia?
ros, natalis sancli Tyburcii marlyris. Tyburcius lilius tibus ornavit; sanguinem vero marlyris, qui effusus
fuil Cromacii senaioris, viri nobilissimi. Qui cum fuerat, in loco domus suoevelaminedetersit, et po-
ad proediealionemsancli Sebasiiani conversus csseï, suit in capsa argeniea in palatio suo, ubi die noclu-
posi.'saiiaiionem patris sui, taniam in Chrisli ficie que, furuvis orationibus semelipsani Domino effmi-
deypiioriém- aceepit, ul cum., omnes .Christian! de debai. > Item de Gaugerico : « Qui xxxui annos'
Roma' fugerent, ipsé ariiore. marlyrii- solus in Urbe Cameracorerisem rexit ecclesiam el viloe sanctitale
remansil. Hic tradilus a Torquato, falso Cbrisliano, conspicuiis exlilil, el clarus miraculis h pace quie-
Fabiano proefeclo, qui fecit illum nudis, etc. Ilem vii: » Tuin in fine : « Parisiis, susceplio sacroe spi-
Romoe, sancloe Susannoevirginis et martyris. Quoe" neoeCoronoe, » etc., fere ut MUNERAT. « In Sarch'i-
fuil virgo nobilis et pulchra, et pelebatur uxor a nio, translatio corporum,"sanclorum Trudoriis ël Eu-
Diocleliano, Maximino filio suo. Quoe virgiuilatem cherii confessorum Chrisli. Ipso dieeleVatioeorum-
servaré docla esl a paire suo sancto GabinO,etpalrue dein sanctarum, quoefacla est selemniter a dpminp
Gayp sumnin ppnlitice, el a Serena impératrice. Et Rodulpho, Leodiensi episcôpo. » Hoeceadem cmnia
quia .consentire noluit, lam prp virginitate, quam reférunl queque pesteriores ëditiones, iri quibus
pro fide, inaudila tormenta passa esl. Npvissime proelei-ea aliis eliâm typis de Taurine attexitur :
gladio vilain finivit. » De Corona idem habel quodfc « Queni bealus 'Dyonisius ordinavit, et éidem urbi
GREVEN.»Ilem in Scelia, sanctoe Araloe virginis et episc'opuiri destinâvii. » Ubi adverlis rèscissa esse,
sanctinipnialis, quoe invocatur ad liberationem ça? quoe de glorioso Taurini martyrio alii codices '* cerla-
ptivorum, et suffragalur hominibus iii pestilenlia. > tira adjunxerant. .
" .. : .- .' . Die'iQ.
Pridie Mus.
In Sicilia civiiate Cathina; natalis sancti EupH diaconi, sub Dipcletianp ' et Maximianp Aùgustis,'qni euni
diulissime prp ccnfesslpiie Demini torquerelur, tandem marlyrii palmam gladin coedenle përcepst. A-pud
Angustanam urbem, sanctoeHilariâ?matris sancloe Afroemartyris, quoe cum ad sepulcrum illius excuba-
3SS USUARDI MONACHI / . 556 -
ret, ibidem pro fide Chrisli a persecutoribus igni tradita esl, cum Digna et Eumenia et Euprtpia. Passi suiit
item eodém die in proefata civiiate Quiriacus [Rouillart. : « eodem die passi sunt Romoe sub proefeclol'erti-
nace Quiriacus, etc.], Largio, Crescenlianus; Nimmia, Juliana cum aliis viginli. Item urbe Falan, passio
Graciliani el Felicissimoe virginis; querum ofa primum pro Chrislo lapidibus conlusa, dehinc gladio per-
cussi, pptatam marlyrii suscepere ccronain. In Siria, sanclorum Macbarii et Juliani.
'NOTii.
Soli Herinien., Greven. et Molan. omninc puri sunt.
&Pro eodemdie passi sunl Romoesub proefecloPer- A nescio. Nihil herum vidéré mëmini in Aclis B. Mar-
tinace, quoesuo codiei Usuardus addidit; in Caroline cëlli apud Mcnbrilium, nec uspiam alibi. Sed hoec
aulographo sic erat : Passi sunl i:em eodem die in omnia argumenta sunt Usuardum ex Adone aliisqué
vra'fala urbe, Correctionem ab Usuardo faciam esse Marlyrologiis sumpsisse quoe pro suis ulerelur, cum
ncmo sanorum oculorum dubitaverit. At unde didi- nihil melius habuit; mullaque legisse , quoenunquani
ceril eodem die passes illos esse martyres, proefe- illi legerant. Utinam quoe sanclorum illorum marly-
clum Urbis lune fuisse Perlinaeem ; Nimmiam et rum Acla vidit, ea nunc e tenebris prodirenl. Nam in
Julianam aliesque viginli secips Qtiiriacp; Largipni iis quoe sunl édita, quoi versus tolidem fere fabuloe;
el Crescenliano adjungendos esse ; omnes denique.il- BOUILLART.
los martyres die xu Augusli in coelosmigrasse, plane
VARIANTES LECTIONES.
Maie ab'Herinien; scribilur SyciliOi maie a'Gre nomina quidquid eddices aliqui varient, inler quos
ren. Cacliyna; nec bene in lextu Calhina, velCalina, Molan. legit-Nymmia. Idem pro Faiari, subsiituit
bis lamen modis, el primo prseserlim, legunt omnes, Phalari ; neulrum forte cenvenit, ul censet Baronius;
alibi paulo melius civitate Calhanensium. Eupoli ha- Nescio an id adverlërint codices aliqui, qui paloe-
bel Greven.; el sic est eliam in Hieronymianis. Po- siram expunxerunl. Quorum ora primum j etc., om-
sui Hilarioe cum Greveno et Molaiio. Herinien. habel nibus commune esl, Molan. lransposuil,,<7Uûn(mpri-
Hiluroe, alii Hylaroe et Hylarioe, Sequens conslru- mum ora. Rursus Molan. cum Greven. cl aliis di-
clio, Passi sunl item eodem die in proefata civitate^ screpant, legenles, opialam -marlyrii suscepere pal-
Usuardina est, ul infra ostendam. Molan. neglexit mam. Heriniensi subscribunl plerique in, optatani
parliculaiii item ; Herinien. autem scripsit, inproe- marlyrii suscepere coronam, ul esl in lesta; De Siria
fiaa urbe. Recte expressa sunt quinque marlyrum el Machariij alibi diclum est;
OBSERVATIONES.
De Euplo, Euplio, vel Eupolo agunt Kalendaria B ab ipso, inquam, Usuardp correcla ? Quid de his sen-
Ailalii el Frbiilpnis, Martyrologi passim omnes post liani, in proefaiione abundé explicui. In medio sunt
llierenymiana, in quibusspeioe adjurigunluf iVericiacl sanctoe Afra? Anguslanoe Acta a Marco Velsero riotis
Veneria, reliquis omnibus incogùiloe, imo Actis ip- illuslrata, quoe si proe oculis habuit Usuardus, no,i
sis, quoe laudala et éxpensa inventes lomol Februa- potuil non scribere prout esl in lexlu. Si dicas Hie-
rii, "pag; 598, ubi a Bollandp in exemplum adducun- ronymiana ipsum consuluisse vin Augusti ; jam dies
lur, ex qup liberiores Melaphraslis inierpolaliones Iransponit, imo duas classes confondit, et forte eliam
dignosci queant. Egregium ihesaurum primus effodil terliam, quoe in proediclis Hieronymianis anpiiyma
Baronius publicique juris fecit in Annalibus ad an- ponitur vu Augusli. Salebras hic video et proecipi-
iium ceem, a rium. 1-46,ex quo aecepere Surius, et lia, quoeexplanare non salis obvium erit, nisi mai-
DovissimeRuinarlius inter Selecla a pag. 437, prse- lyres quinque et viginli noslri Auguslani a tolidem
niissa admenitione,- additisque observationibus; suo Romanis ex parle fere synonymis (de quibus ad vu
lempore usuifuluris, cum edilioné Groeca a Colete- Augusti) distinguanlui\ Légat curiosus indagaior ea'
rip prpcurala. Pcrra ex laudalissimis illis Aclis quoe notavit Florentinius eiiaiis illîs diebus viielviii
Succiiïctum elegium lexuit Beda, prolixius Adoj Augusti. Nos reliqua ad majus Opus rejicimus, nihil
ulrumque, ni fallor,- vidit Nester, suaque iride de- intérim dubii de Usuardi mente, siveis vera scripiie-
cerpsit. Nec Wandalberlus illustrissimum marlyrem ril, sive erronea.- Atque hacienus fontes quidem erui-
proeleriit, hoc eum versiculo'honorans : mus; verum unde Gracilianûs ille aliis Gralilianus
el Felicissima in làlërculum transierint, prorsus»
Marlyriipalriiampridie çapis lîuple perennem. ignorare me fateor, indubilala lamen esse ipsius
G Usuardi verba cpdicum omnium consensus aperlis-
Quoe de Ililaria subjiciuntur, proprie. Adoniana sime evincil. Quoe sit ea Falaris, vel Falare, viden-
sunt, ex Aplis sancioe.Afroe,de quibus supra egimus; dum in Nolalionibus Baronii. Actis subinde perpeu'-
desumpla, et ab Usuardo ex Adone ad verbum de- sis, videor posse cenjieere , Usuardum ea vidisse
scripla, sic ut proinde nulla subsil difiicultas. Al non quoe apud nos exstani mss. non una quonimque spé-,•
ila promptum est decernere, quid sibi ve'liLcomme- cimen habes ad xv Maii lomo III, pag. 458, in Euti-
moralio lertia in codice Pralensi evidenler corrupia,
leste clar. Caslellano, qui in proetenso illo autpgra- tio. Sola nota anni quarli Claudii, ab Omnibus cen-
sianler signala ; visa est Tilleinontio lomo Y, pag.
pbo deprèhendil, erasa fuisse verba omnia inler Eu- 126, iiUolerabilis.Non desunt alia, prudenli examine
prepioe el Quiriacus, ïbique subslilula hoec, pressius suo loco Macarius el Juliunus ab Hiero-
«lisposila: Eod. die passi sunt Romoesub proefecloPer- nymianis;subigenda.
Ikmiano parvo, el Adone laudaniur. Ex
linuce.-Qua in mutalioue,- Pralensi de more aslipu-
laniur Anluerp-Major et Rosweyd. At ex reliquis ^ioslremo tolidem verbis acceptas credimus. Notke-
omnibus cerlissima videlur Usuardi leclio. Quoeri his rus Hieronyniianorum verba transcribere nialuil. Dé
duobus ullimis nihil hacienus reperi.
passet an vera? An non ab ipso (ut forte quis volet)
J AUCTARIA.
PRATEN.,ANTUERP.-MAJ. et ROSWETD. habent eam D PULSANEN., in prima el ullima amiuriiiaiione punis,'
inulalionein, de qua dixi superius in Observationibus. inlermediis omnibus caret.
ROSWEYD; proelérea in fine subdit : « In Aquilania,
sancloe Radegundis virginis. » Vide Usuardum die ANTUERP. et MAX.-LUBEC Toto lextu salis puri, in
sequenti.' eo deficiunt ; qa»d penuliimain aimuntiâ-liunem eon-"
 557 MARTYROLOGICM.— MENS. AUG. 353
traitant, hoc riiodp : « Item, passie Graciliani elFe- A ALTKMPS. : « Eodem die, sancti Ethelwodi. » Vide
iicissima? virginis. »" i Augusli. « Civiiate Canluaria, sancli Lamberti ar?
MUNERAT.", sive amanuensis, sive lypegraphi vilio, chiepiscopi et confessoris. ->
connectit disparata, nam post, cum "aliisviginli, im- FLORENTIN : «lu civitate.Assisii, natale sanctoeClaroe
médiate subjicit : « Quorum ora primum pro.Chri- virginis. Quoe fuit prima planta ordinis pauperuin
slp, » etc., pmissis ils, quoe erant inlerponenda, dominaruni quoe ei vita et miraculis claruit. Migra-
nenipe : « Ilem urbe Falari, passio Graciliani et. - vit ad Dominum, anno Domini MCCLIII. »
Felicissima? virginis. » EDITIOLUBECO-COL. incipit : « Colonia Agrippina,
ANTUERP.-MAX. post -Euprepia, ex Adone atlexit, commemoratio sancloe Ursuloe reginoe et sodalium
« quoe fuerunl puellsesanctoeAfroe. > De Gracilianp ejus undecim millium virginum in ecclesia earum?
et Felicissima omiltit positionem, seu locum ceiia- dem. » In Eupld pura est. Sequilur : « In Assisia
minis. In fine autem : « In Assisio civitate-, natale civilale, natale bealoe'Claroe virginis, » etc., ferme
bealoeClaroevirginis. » - ul supra ANTUERP^-MAX. Tum : « ApudAugustanam
ULTRAJECT., LEYDEN., ALBERG. et DANICincipîiinl- urbem, sancloe Hilarioe, matris sancloeAfroe marly-
t Jn Assisie civilale, nalale bealoe virginis Claroe. ris.'Quoe cum sanclo Dionysio fralre ejus el pluribus
Quoe beati Francisci proedicalionemaudiens, et poe- aliis bealam Afram sepelissent, et ad sepulcrum
nitentiam-vidëns, facla est ejus filia spiritualis, et ejus occuba-rërit,ibidem comprehensi, et dum idolis
sanctoe priniiceria pauperlalis,. Hoec ordinis paupe- immplare nolle.nl, a persecUloribus igni tradili sunt
nim dominaruni fundamenlum, et gloria, omnis, per- cum beata Digna, Eumenia et Euprepia, quoelueraiil
fectionis spéculum exstilit el lucerna. » De reliquo g puelloe sanctoe Afroe, et ibidem omnes simul honora
similes sunt ANTUERP.-MAX. Sed ALBERGEN. aliis de- fice sepulioe. Passi sunt, etc. Civilale Salari, passio
fectuosior, in penultima habet hoc solum; « Ilem sanclorum Graciliani ei Felicissimoe virginis. > In
passio sanclorum Graciliani et Felicissimoevirginis. » ullima post Juliani, addit confessoris. Denique sub-
LOVANIE'N., in pririiapurus, nmisit elpgiurii Hilarioe dit: « Eodpm diè, sancli Vuib'erti confessoris. » GRE-
et reliqua eo speclanlia. De Graciliano, etc., ut AN- VEN.infra scribit Wïbeni.
TUERP.-MAX. Item in fine de Clara. BELIN.,in lextu non omnino purus, Augustanis
CENTULEN. : « In Sicilia civilale Câlinas, passio .-immédiate subneclit : « In Syria, sanclorum Ma-
sancli Eupli diaconi el marlyris, tempore Diecleiiani chari el Juliani.» Deinde : « In civilale Assisii, san-
sub judice Calvilianp. In Siria, sanclorum Macarii et ctoe Claroe virginis, prima planta ordinis pauperuin
Juliani. Eodém die, sanctoe Hilarioe matris sanctoe dominaruni, quoe vita et miraculis claruit. Item urbe
Affra?,quoepassa est per ignem cum Digna, Eumenia Falarie, passip sancti Graiiani el Felicissimoe virgi-
et EUprepia. Civiiate Falaret, passio sanctorum Gra- nis.» Lege ut habent alii supra.
ciliani et Felicissimoevirginis. » GREVEN.':« Eodem die, Percari abbatis monaslerii
BRUXELLEN. in Eupli, quem Empli vocat; nonniliil Lirineiisis el marlyris, cum sociis monachis quiri-
inlerpolatus est. In Hiraria, ut ANTUERP.-MAX. Sequi- .geniis, sub Geiserico Wandalorum rege pro fidei ve-
lur : « Romoe,sanclorum Crisanli et Darioe.virginis. rbale coronalis. Item Wibèrli confessoris,> Apud
Qui cum nullo génère tormentorum ïoedippssent, ju- Assisium, transitas bealoe Clara? virginis. Quoe cubi
benie iN'unierianetandem prp Chrislp terra et lapi- esset annorum xvi.ii relicio soeculo, nupliai unique
dibus ebruii sunt. > Agunt de iis hodie Hierbny- '_ copula, immortali sponso Chrislp pèr sancluin Fran-
miani. Cpluulur in Rpmanp xxv Oclobris ; Nosler eos C ciscum consecralo, ordinis panperum dominaruni
refert i Decembris. In Graciliano et Felicissima; in fundamenlum, gloria et régula, omnisque perfection
Macaria, el Juliano purus est. Tum : « Apud Assi- nis spéculum facla est. Tandem, in sanclo proposilo
sium civitatem, deposilio^sancloeClaroe virginis. Quoe ; exactis xui annis quievit, miraculis mollis coru-
fuit filia spiritualis primogenita beati Francisci ; scans. In Praga Boheinioe, sanctoe Agnelis virginis*
pauperlalis et omnis perfectioriis spéculum el Iu- Apud Coloniain Agrippinam, comrnenieratio secunda
cerna. Apud montes Hannonioe,. translalip bèaloe bealoeUrsuloereginoe, êl sodalium ejus undecim mil-
Waldelrudis electoe, el nepiis beatoeGudiloe. » Vide lium virginum in ecclesia earumdem. » HoecColonioe-
)ii Februarii el xxvm Marlii. propria soeperepeluntur.
HAGENOÏEN., in tribus primis, non nisi modice in- MOLAN. : « In xivitale Assisio, saricroeClara? virgi-
lerpolatus, sicprosequilur : « Item passio sanclarum nis, primoe .planta? ordinis panperum dominaruni,
Grac'illanoeet Felicissimoe -virginum. > De Macario quoe vita et miraculis claruit, lolrp mpnaslerio, san-
et Juliano, pure. 'In fine ' de sancta Clara, ut AN- ctoe Agliberloeabbalissoe.Eodem die, Porcarii abba-
TUERP.-MAX. , etc. ' lis, » etc., ut supra GREVEN. Vide Acta apud Surinm,
VICTORIN. et REG.SUEC sign. num, 130 : « Item In editionibus aliis, initio aliis lillerisproefigil, qua)
passie sancli Graciliarii et Felicissimoe virginis. > de Clara prius in fine posueral. Hic autem , sic scri-
MATRIC-CARTUS.-ULTRAJECT. : « Glaroevirginis de bit : « Eodem die, Porcarii abbalis monaslerii Liri-
ordine Minprum. Hilarioemarlyris cum aliis tribus. nensis et marlyris, Jptro moria .lerio, sancloe Agli?
Quiriaci, Largipnis, Crescenliani cum xxn inarlyri- -, berloe abbalissoe. Die dupdecima, sanctorum niany-
bus. Gracilianj et Felicissimoe marlyrum. > D~rum, Photii el Aniceli. Mpnlibus Han'nenioe, trans-
In VATICAN., num.. 5949, deesl Graciliani. el Fe- '. lalip sancloe Waldedrudis. »
licissimoe.Nescie an reliqua pura sint
Idibus. ?— - Die 13.-
Rpmoe,beali Yppnti marlyris, qui pro cenfçssibnis gloria, jubente Valeriano pra?sîde, ligalus pedes.ad
colla indomitorum equorum, sic per cardelrim et tribulps tractas emisit spiritum. Passa est etiam Cpnccr-
dia nutrix ejus, quoeanle ipsum plumbalis coesa martyrizavil : et alii decem et novem de domp ejus, qui
simul decùllali sunl. Eodem die Forosilloe, natalis sancli Cassiani, qui cum adorare noluisset, vocalis pueris,
quibus docendo exosus fuerat, data esl facullas eûm perimendi, querum quanta infirmipr erat manus, lanio
graviorem marlyrii poenam dilata morte, faeiebal. a Pictavis, sanctoe Radegundis reginoe, cujus vita viriu-
tibus et miraculis laie elaruit. .
,' NGT^;.- - . .
Consonant codices fermebmnes, Praten. ,Herinien., Munerat., Greven.et Molan. AccedunlAntuerp.-Max,^.
Antuerp.-Major, Rosweyd., Antuerp. et Max.-Lubec, Ultraject., Leyden., Lovan'.en., Albergen. el Danicus^
• jEquali quidem, sed cerle non eadem manu ad- dila esl buic arliculo sancla Radegundis; qua.m
359 USUARDI MONACHI 360
tamen ut jvb Usuardo scriptam admiltit Sollerius, A dërë valeatiîNe.çullumhujuslituroeiripervënsi çpdicé
riullà inlerim prisiinoe lituroe facla-mentione, quam véstigium quamvis oniriirio duo versus erasi fuëririt,
dissimulât, queliés nihil in suis codicibus pccurrit Fuerunt vigitur eràsi àntè^ullimv aliud èsëmplûoi.
quo Pralensi cediei-àctioûem interpplatipnis intén- Ergo ab aucioïé. BPUILLART.; . -!.V;;

VARIANTES LECTIONES;

^pliis Molan. recie ïtipppiyii : Pralen., Hippolili; si/feVeëe-uniciisçribuni omrips, excepte Meiâùp,
:
'Greven., Ripoliii; Héririién., Yppolili reliqui omnes qui réçté 'disijriguit Fbro \Sylltey fipsweyd. turpitër
éum lïierpriymiahis , ut est in lextu hic, et x!xxJa- .mutât'die, }tt:sahctds;\ë.çdffi-'Sï-~F-àtâsilttBi Arituerp';-
nuarii. Anluerp.rMaj-, qui confessionis; etc.," oriiisil Max. cum"suis' et
légil," Cassiani episcopi marlyris ,
pro. Rosweyd. iigdtiis pedib-us:.. sic.per'cardos, pro Rosweyd, ppnit.cXiOSMsfilerai,fâclùs% Greven. et
cardiws, ul habel Beda :Gardelum scribunt omnes, Molan-.',exfi_èiis''fa£lm''^ûerdt:'\ièvii.periméhdi eiim,
Ado Carduelum, neulruiii placel. Eqnorûm'indomi- pro quo Antuerp! él Max;-Lupéc, eum puniéndi.-An^
lorum, esl in Antuerp.-Majore, De Concordia legunt tueipV-M'aj.',fuça/^ data èis
Greven. et Molan. quoe aille, plumb.alis coesà"marly- .fdéplias,:eï'pbsl,^pigta'.wbtliJafii'e^'ard.'OmmA hoec
rium sumpsii; Rosweyd. et. Munerat. ulljriia éiiam "iu lextu simpliçiûs! Greven; et Molari. legùril : Picta-
inùmtimartyrizaïa.est; Anluerp.-Max. cuîn reliquis; vis,-deposilio<sanctoeRadegundis :rëginoe, cujus virlu-
migrainCad Dominum. Rursus hi omnes,çunr An- . libuset miracMn<Jiïti.r'Çlàriiit.yiia. \ox depositio est
tuerp. et Max.-Lubec. hàbent,.,</ui simul xkmeq- de- R etiam In Aniuéirp.^ Mâx.-Lubec.yAnluë^
collali sunl.. Sed aliter invërUint'^reven. ci Mbîari. ïri dupbus pri inis* deest /aie, prb que Muriërat. sup-
decollali sunl simul, ei alii, decem et novemde dânio ppsuit -Ikcê; lëgéitè, depbsitk^sancioeEràdgùndis.
e/us.Arililerp.:Maj. eiàliï,maie legit .et alios. Foro-

OBSËRVAÏIONES.'r

inlér illustres Eeciesioe inarlyres plané numérari- post, eurii Rabanus, -diserte Bornas tribuuril : cofttra
dus esl Hippùiyiùs ', iiv vetuslissiiriis Kâlendarïis pi VerO,:.Romanumî;paryuhi,Ado, -Notkerus, orihogra- :
Martyrplpgiis omnibus làiidatissimusy quldqilid- de phià-deficiens?et alii Fom &ylloe,:hodieJmoloe, en-
Àctpium ej'is vërilaie, coranique cùm' altérais 4>ïe- que ipsa Prudeniii poetoe;sententia-;--qu'ainvidé apud
sbjleri. Hippplyiî martyris Osliensis ideritilaleHië- "ex Rùinarlium;:p'àg.593 v-vëlprosà; expressam àpud
ihartyrologorrim ebrifusiope mérita dispiitetur»' Suriiimiibc!die. Addequoe.diligeuier observai Tille-
ronyinlàna id rursu'm pëculiare habeiif,~qu'pd sbcips, mbntius lomo!Y, pag. 551 et pag;-794. -Notât aliqua
et quïdéri) expressis noriii'nîbus , ei conjungere-vi- ' Barttnius, qUoeremCPmponerequeant ; nisi difficiiltas
déaniur, quorum "nulladpud reliqups niërilio, placult angei'elui: ex -Gâssiano JTudértino episcôpo-ci -mar-
Usuardo! Bedoe encbmium, quod ab'ipso ex longipri- tyre; in PiOipanum mbdernuri) inserio.-quem maluiit
Àdonis hislOria,"elëganliris contrahï îiô'n"'potnissël, alii a priori non divellere : nos hujusinodi diffiDilio-
'se'rVittis' pjerisqde Aciprnm ibi relalorum verbis. res.disquisilibnes ad proprium lôcurn exigeiidasie-
Di.ibmm bine "suboriri nalrim est, an vere dbgiufh C niiltîmus." Ceitum est," Usuardum phrasim!"Adenis
isiud Bedoeiribuehdiim sit. Ai "cum idéni et Ràbariu's sécutum,s atque ëxejus elegip; qupd apud.Bedam,
feferai, facile iclliiur quidquid prima froiiie diffl- Rabanum..e't Nb'tkerumut idem!pîprsus esl suum cou-
culiàtis occnrril. Nûlkerus Adoni quairi Bsdoecoii- ttaxisse: Radegundem, plures alios tardiuspassim
fôrmiorest, errans iàmeu iri'numéro eoram,"qui de "adjeclos, memoraiil Hieronymiaria, nieriiorat Florus,
Hippolyli fâmilîa passi dicunlu'r. Alque biè "saltem quidni etiab-Adone pesitani dicanius, iicët a Roswey-
clare innjiii,Florentinius,- Notkeriini suà, de more, do in appendicem rejecla sil? ita'censuil Mosaiidér,
ex Adone ac'eipère," quod "alibi loties, et maiiif'esiius niagisquë àdeoin parii opjiiioneàiL-inducôrv qu'dd a
obsérVaie poiuissèl; Hoec quidem denuô salis plana Notkero consigpemr. Ulul est, 4>oiuit.-nosler eam,
sunl, quantum in'sliliili hujus ratio*postulat; no'tan- . aliunde sibi- sàt!s>nplam,- adriectëre, cum brëvi lau-
dunTtairiëo,' quod piiiieipio'inhdimu's,''Hippoiytos hic daiiuncula'Oriiriibùs sanctis feffiïnis sive virginihus,
duos a m'iriyrologis"noslrisebnfundi, dîi'ùi-Con^ordjjJt sivë conjugatis; sive viduis comriiuni,;ut e.vlextu
nutrix vôcaturi eic." Laqué illùstris et toties celebrà- palet; quéiri purp'etplànéUsriardimim esse, res ipsa
tû's.martyr,: is ipse est, de quo àd: xxx Januarii dixi- loqbilur; Ratlegundis."Viiâm,'a Fortunato .et Banâo-
mus, isque idem vérosimillime, qui a Prudeulio!cé- hinitifm'eBàndoMvia scriptam, vulgâvitiSurius, el
îebraïur , Novaiiano' schisinaii aliquàndo : implicl- Devis epris soee.;i Beiiedict. -edidit Mâbïilip, variis
tus, eic; De qlio vidé Ruiriariiura.intef Sincera a nous illustralam; Coeteraex Gregbrio Turpnensi re-
pag! 155; àcTiilëmont'ii nqtam to'riibIII, pag. 675; et . petenda «un't'i Obs.ervalipni tiheui faciel nieiiicum
alibi. Alium làirien etihiti Laurenlii soeium rëcoli- Waftdalberfi encbmium ;dë-primo et. ultime'lëxius
inus, quam ïn Aclis operosius ab.Hippolytis aliis se- r, nostri sanctos . \- . ,.'-. , '-'.." '-!: :-
çerneinus.
Pro textus simplicilale,.ut supra .dieebamus, hoec ; Idibûi HippolytumcoriiitëriiLaurenlinsastris- :
salis plana sunl. Sed quid Câssiijno fàciàs; -quém ;Erp;0iirisii pardirecepil cértamiiiepassaipv .^ •'!
hocCassiano '' Reguiammerïiis!virtute lidéquecoleridam:- !
Hieronyriiiàna:,(si quidénr-de loquan? Tellus;tûin VènérapsRadëgûn'dëin'AduitiBa fréquentât.
. tur^ inier .Hippplvtt' soeips .'colloeant;'; Bpda item et

AjJCTMiÂ,
'
PULSANEN.":' «'Romoe, beat!'Yppliilrii'ariyris. et ':.«î:Rbmoei;'pass!b ^pbliii im
CËN'TÛL'ÉN.
sociorum ejus. Qui pro confessionis!... et sic per . Go.iicerdioenulricis ejùsv ;cumï:aliis;xiX''deeoIlàfis.
çardetum et iribulbs eniisil spiriiùm. In civiiate*: Pictavis,;sarictoe; RadëgUridisreginsé, cujus vita vir-
. Modomulensi;, àn-ioco qui, dicitur Epram .Coriie- ipiibus jei ipirapuiis Jatë ; claïuit. '; .Forpsilloej"'sancti
.lieuse,; natalis sancti Cassiani marlyris.'» Desunt :Câssiah!:!mâriyris;y .;?;';':';''..,",' y'-'''''y '•''". ••' . -
reliqua omnia ;'- ut soepe bic codex mu'ùlùs esse ' BRUXELLEN.; in^ Hippelytb::mpdiëé inlèrpojaliis, ide'
solel, '- ': • '-' ,-'• ! ; -; .-- :- >'• Cassiano, Aàphèfli-aut siftiiiëin,alium :desc.ril)it,hp<T
361 MARTYR0L0G1UM.— MENS. AUG. 562
modo: «Eodem die, Fora Silloe, sancti Cassiani A tain et hisloriam sancli Zenobii episcopi Florenlini. >
martyris. Qui cum aderare ydela noluisset, interro- Addit STROZZIAN. : « Cujus vita exslilit gloriosa, et '
gatus a persécutera, qued genus artis haberet, re- sic in pace quievit. »
spondit quod pueras notas doceret. Et mox spoliatus Editio LUBECO-COL. in Hippolytp npn multum
vestibus, ac manibus post tergum revinclis, statui- differt ab HAGENGVEN. In Cassianp fere pura est.
tur in medio, vocatisque pueris, quibus docendo Tum : t Iri pago Piclano (Piclavo) sancli Juliani
exosus factus erat, data est facultas eum perimendi. abbalis. Pictavis, deposilio sancloeRadegundis, » elc.
At illi quantum doluerant discentes, lanium se ulci- De ea satis dictum est.
sci gaudentes, alii cum labulis buxis feriebant, alii BELIN.,in lextu non satis castigalus, adjicit in
sùbulis et slylis vulnerabant. Quorum quanio infir- fine : « Eodem die, deposilio sancti Simpliciani epi-
mior erat inanus, lanlo gravierem marlyrii poenam, scepi et cenfesseris. » Secunda editip reclius scribit,
dilata mprte faciebanl. JPictavis, deppsilip sanctoe Simpliciani. Vide sequens Auciarium GREV.
Radegundis reginoe,quant'in Thuringia captam Lc- GREVEN.: « Ipse die, Wichberti episcopi et con-
tharius Francemm rex sibi cpiijugem suciavit; quoe fessoris. Polentiani fa» non Penliani?] episcepi.
ppsl mulata veste, virlulibus el miraculis laie cla- Mediolani, deppsilip beati Simpliciani episcopi et
ruit. Item sancli Wicberti abbatis. » cenfesseris. Qui pb célébrera sanclilalis suoefamam,
HAGENGVEN. : « Rpmoe,nalale beali Ypolili marly- ex eremita senie cenfectp, beata Ambrosio succe-
ris et socipmm ejus decem et ecta, de familia sua. dens, sicut in vita selilaria Domino specialiter exsl.-
Quem bealus Laurenlius cenverlit ad fidem pesl- terat dévolus, ita ad regimen ecclesioe assumpius,
quani. vidit' miracula, quoe fecit per eum Dominus. _" sancti Ambrosii imilator exstilil sirenuus. In pago
Hic postquam corpus Laurentii sepulluroetradidisset, Pictavensi, sancli Juliani abbalis. Apud Medioîanum,
tentas est a Valeriano, el Decio proeseniatus, nuda- iranslalio sanctorum martyrum Sisinnii, Marlyrii et
tus est veste sua e^fustibus coesus, el cum non con- Alcxandri. Item sancti Laudulphi. Ermendrudis vir-
sentiret sacrificare ydolis, jussi sunt omnes de fami- ginis. »
lia ejus capite truncari. Passa est etiam beata Con- MOLAN.aliis litlëris de Cassiano textui inserit
cordia nulrix Ypolili, ipso die, quando fuslibus est Bedoe,vel Adonis verba : «Scribit hoc Pnidentius
coesa ad morlem. Et ipse Ypblilus gralias Deo egit peela. » In fine de Radegunde subjicit : « A Fortu-
de fortitudine servorum suerum, el lune Ypelilus nalo presbylero descripla. Eodem die, depositio
tractas esl per cardes et iribulcs ab eqnis indemiiis, sancli Simpliciani episcopi et confessons. Ipso die,
dpnec spiritum emitteret. » In Cassiane el Rade- sancli Laudulphi. In Germania provincia , 'natale
gunde nen nihil eliam inlerpelalus esl. sancli Wigberli presbyleri et ennfesseris. » Dein ly-
DAVERPNEN. : « In pagp Pictavensi, sancli Viniani pis minpribus : « Iii Auglia, sancli Higbaldi confes-
[an non Juliani, vel potius Juniani ?] abbalis coenpbii soris, in Lindissi abbatis. De quo Beda in gestis An-
Nobiliacensis. » glorum lib. iv, cap. 3. Eodem die, sancli Hariolphi,
MATRIC.-CARTHUS.-ULTRAJECT.: « Hippolilimarlyrisi primi abbatis Elwangensis. J Edilienes alioein texlu
[qui] per carduetum et tribules tractas, emisit spi- vix différant. In fine : «Ipso die, sancli Laudulphi
ritum. Radegundis reginoe, Cencprdioenutricis Hyp- episcppi Ebrpicensis. » De Simpliciano et Wigberto,
polyti et aliorum xix de ejus familia. Cassiani mar- ut supra. Tum : « Die décima tertia , sancti patris
tirisEuplii martyris. » Ex die proecedenli hue trans- et cenfesseris Maximi. » Demum minpribus lypis :
latas est. G « Eodem die, sancli Hariolphi, > etc., ut est in
FLORENTIN. : « Mediolani, sancli Simpliciani epi- priori edilioné. Vide Castell. qui pro Hariolphi, legit
scopi, discipuli sancli Ambrosii. Hic composuit vi- Herulfi,
..—. -- •
XIX Kal. Die U.
Vigilia Assumplionis sancloeMarioe. Romoevia Appia, natalis beati Eusebii presbyteri et confessoris, qui
a Gonslantio Auguslo, ob Catholicoefidei defensionem, in quodam cubiculo domus suoeinclusus, ibique in
oralione constanter perseverans, dormitionem accepil.
NOM;.
Codices puri sunt Praten., Herinien., Anluerp.-Major, Munerat., Greven.et Molan.
VARIANTES LECTIONES.
Tola constitit in duabus codicum discrepantiis. Grevenus, ejusque in hujUsmodi variantibus perpe-
Prima, est, quod Antuerp.-Major el Munerat. pro tuus sectalor Molanus. Uterque igilur principio ila
Constanlio, maie scribunt Conslanlino, quod soepe enunliant: Vigilia AssumplionisDei geniiricis Marioe.
alibi factura observavimus. Magisa reliquis discedit Ex reliquis abunde constat Adonis et Usuardi leclio.
OBSERVATIONES.
A quo polissimum tempore celebrari primum coe- ]0 quidem aliquis notatur, sed iis distinclus, aut, si ita
périt, saliem in Galliis, Vigilia Assumplionissancloe vis, confusus characlerislicis, eliam Titulo condi-
Marioe, ex Adonis oetate omnino celligendum est, toris, quoe alium a Romano hoc nostro demonslrént.
qui inler marlyrologos eam primus in sacras Faslos Beda annuntiationem suam paucis circumscribit, ne
retulisse videtur; vetuslioribus omnibus, ut sunt posilione quidem expressa : Nalale sancti Eusebii
Hieronymiani, Romanum parvum , Beda , Florus, presbyteri. Romanum parvum melius rem explicat :
Rabanus, de ea plane lacenlibus. Wandalberlus Romoe,Eusebii presbyteri el confessoris,sub Constan-
item de solo Eusebio meminit, ut post dicemus. lio Ariano, sepulti in coemeterioGalliili. .Plura ex
Intérim Usuardus oeque, ac Notkerus lotidem sylla- Actis ejus colligit Ado, quoe nonnulla castigalione
bis sua ex Adene descripserunt. Alque hic ilerum indigent, quemadmodum et ea quoe Rabanus Bedoe
mpniips velim Romani parvi suggillatores, quam suis superaddidit. Videatur Baronius ad annum CCCLVII,
abducantur proejudiciis,dum Marlyrelpgium illud ex! uum.45,ubi de clericorum.hinc reduei Roma'mLiberio,
Adone contractant importune cpnlendunt, ubielhecet illinc Felici adhoerenlium, schismale plenius agitur,
aliis diebus lam mulla in Adene reperiunl, quoeRe- et in quo Eusehius parlem non modicam habuisse
mani parvi auetari nunquam npta fuisse manifeste videtur. Rursus tomo XII, pag. 887, addunlur aliqua
palei. De Eusebio hecnpslrp Romano nihil item me- probabiliter huic Eusenio ascribenda, sed proprip
luprant codices Hieronymiani, apud quos Eusehius IPCPcum coeterisexaminanda. Nolkcrus Adonem se-
PiiiiOL. C&XîV" 12
365 USUARDI MONAChl 364;
quens Liberic etiam adversatur, Eusebium insuper A illius gestis consentanea sunt, ut suis locis magis
episcopum nominans. Nbster a cpnlrpversis quasi declarabitur. Interirii anliqua Kalendaria Fronlonis:
studio abstinens, satis habet ea ex Adbne dëeerpere, et Allatîi, cum Gregorii Sacramentario,. non alium
quoe egregium confessorem, pro fidei inlegrilate con- Eusebium,, quam hune nostrum landane perspicuum!
tra Arianes tuettda et passùm, et mortuum abunde existimb, quidquid.Fronto duos Eusebips pa.g-..53:et
exornent', sic tamen ut martyris laurea nusquam 121 cenfudisse vidëalur, velitque Eusebium papam
tribuatar, a qua etiam abstinent Acta.prius a Mbm- fuisse martyrem; qiied mirum, hic a- Tillempnljo
britio lomo I, pag: 258, deinde a Baluzib vulgata lib. H allegari, qui lump V,pag, 10Q, eam Iaureelam papoe
Miscell., pag. Ul, baud mullum dissimilia iis, quoe npn fribuil. Hue r.efërUiolulam Molherii in, nupera
Adonis elogio continenlur. Faiendum est, ut jam versione Martyrologii Romani.. Idem est Eusehius
dixi, proefata Acta, npnnulla castigalicne indigere, nesler, quem Wandalbertus bec die.canit :
verum Tillëmontius tomo VI, a pag. 776, et alii, Fe-
licis papoe II adversarii, proeter modum rem exagge- Quoedécimaet nona est Septembre acte Kalendas,
EusebiumUemaesanciteelebralque beaumi.
rant, dum suspecta habent, quoeëunque ponlificis
AUCTARIA.
ROSWEYD. deest Vigilia. Tum : « Natale beali Eu- Verano via Tiburlina,,.die.- vigesiroo post passionem
sebii presbyleri et confesseris, Rpmoevia Appia. Qui ipsorum marlyrum.- » Vide xxvi Augusti..
a Constanlio Augusto ob catholicoefidei defensiohem, Editio LURECOCOL, : « VigiH* Assumplionis
in quodam euhiculo domus suoeinciusus, ibique, etc. bealoe Marioe.Virginis. » De-.Eusebio, post domus
Eodém die, in Buluensi insula vico Elsl, sancli We- suoe, addit, « habente in latîtudine: pedes quatuor,
renfridi presbyteri, qui a bealo Willehrordo Tra- inciusus, ibique in oratione constantèrperseverans,
leclensi episcôpo, eidem genli proedicaior iransmissus, B post menses sepiem felicem dormitionem suscepil.
post bealoe proedicalionis cursum in pace quievil in Ilem Romoe,sancti Gregorii- presbyteri et confesso-
loco supradiclo. » Vita exslat apud Surium. ris. Hune Conslantius imperalor, eo quod corpus
PULSANEN. sic incipil : « Vigilia assumplienis san- beali Eusebii presbyteri sepelierat, fècit in eaindem
ctissimoeDei genelricis et Virginis Marioe. » In Eu- cryplam vivum includi, quem Orosius presbyier
sebie salis purus est. noctu colligens semivivum, et émisse spiritu; sèpe-
ANTUERP.-MAX-LUBEC. et UGHELLIAN.,in lextu livit eum juxia corpus beati Eusebii; Im Africa, na-
puri, admit : «.In Africa, sancli Demelrii. » Cum his lale sancli Demelrii episcopi et confessoris. In Elst,
eenveniunt ALBERG.et DANIC.Est proelerea in Ro- deposilip sancli Werenfridi presbyteri et cpnfessp-
mano moderno. ris, quiabAnglia cum sancto Willibrprdo veniens,
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECTIN., LEVDEN.et LOVA- usque Batuam missus, novellum,Christi populum in
NIEN.idem etiam augmenlum habenr; sed proelerea Elst el Wcslerveerl et in finibus illius fideliter rexil.
adjiciunt: « Ipse die, sancli Werenfridi presbyleri Et infinitis miraculis clarificatas, tam in vita, quam
et cenfesseris. » in merle, féliciter in Deminp ob.doxmivit,et mira-
CENTULEN. : < Vigilia Assumplienis sancloe Marioe. culose in Elst seDullus fuil. i Vide- miraculum in
Rpmoe, sancli Eusebii presbyleri; qui facliene Aria- GREVEN. BELIN.: « Vigilia Assumplionis:bealoe Marioe:Vir-
nprum mar.tissimam. [vult dicere in arctissimam ]
custadiam maiicipalus, diebus nen paucis ibi mace- ginis. » Iri Eusebio ferme purus, in fine adjicit-: « In
ralus.dorniitionem accepit. Aquilegioe,.sanctarum Africa, sancti Demecii. > Pulo esse errorem lypo-
Felicis el Fortunaii frairum martyrum. » Vide Au- C graphi, legendunique cum çoeieris,: «:Demelrii. In
claria xiv Maii. Vinceritia, sanctorum Felicis et Fortunaii. »
: « Vigilia Assumplionis bealoe Marioe, GREVEN.: « In Africa , natalis sancti Demetrii
BRUXELLEN.
Virginis. Romoe via Appia, sancti Eusebii episcopi et confessoris. In Hibernia, Fachua, [Fa-
perpeluoe episcopi: Romoe; beat! Gi'egorii presbyteri
presbyleri; Qui Conslantium Augusium- et hoereti? chnani]
cum audacler arguebau Unde ipse diutinoecuslodia? el confessoris. Qui cum corpus beat! Eusebii, una
el in cubiculo domus suoe inciusus, ibi- cum Oi-osibpresbylero in crypta sepelissent, tilulp
mancipatus dormivit apppsita, EUSEBIPiiPMlNiDÉI, « Conslantius impe-
que in oratione constanler perseverans, ratpr IIPCaudito in eadem cripla inclu-
in Chrisio. Et sancli Gregorii presbyteri el confes- di proecepit. QuemGregoriuni Orosius semivivum noctu excepit,
soris. In Africa, natale sancti Demelrii. » Pulo in- et post
dicari supra Gregoriuni, qui Euseb'iuin sèpelivit. paululum'dèfurictun), jùxla bëaliïhi Eusebium
: « via natale beali sèpelivit. Ilem sancti Felicis. Depositio sancli We-
HAGENOVEN. Romoe, Appia, renlfridi presbyteri et confessoris. Qui. cum sanclo
Eusebii presbyleri el confessoris qui dum Conslan- Willebrerdo Trajectensi episcôpo de A'ngliavéniehs,
tium hoerelicum imperaiorem [argueret] et inju- Batuam insulam vetustis purgavil erroribus, sollici-
ste illum age.re afflrmaret conlra episcopos et cleri-
ab eedemCenslanlip deiënsiene teque guberuavit, multis in vita pariler et post mpr-
cos orthodpxps, prp lem clarus' miraculis. Sacri eiiain cerppris ejus
' calhelicoefidei, sepiem mensibus in cubicule domus gleba, cum de ipsa pepuli disceptarent, navi sine
suoe, quoeerai quatuor cubitoruni laliiudinis, inciu- regimine imppsita, angelicp duclu ad ulieriprem
sus, ibique in oratione perseverans, dormilionem ripam teiendit. Ubi ilerum vaccis plauslrp subjun-
civitate Jusli j)
accepit. In Hispania > Conipluto, passio
acium
ctis superimppsita, absque bumana direcliene, in
•et Pasieris frairum, etc. De quibus esl vi lecum, Elst dielum, ubi nunc placide quiescit, per-
Augusli. « in Africa, sancli Demerili. » Veluil dicere ducla est; Eusebii confessoris, discipuli' beaii Uie-
Demelrii, ut supra. ronymi, naiione Cremonensis, qui post ohilum Hie-
.MATRIC.-CARTHUS-ULTRAJECT. : «[Eusebiicenfessp- ronymi, cum monaslerio illius laudabiliier'proefuisset,
ris, vigilia, Vuerenfridi cenfessoris» patroni in Elst, el jam sepulluroe traderetur, monachus quidam, qui
in- Betua, dioecesis Trajectensis. oculos amiserat, osculato corpore ejus; visum re-
GAMBERIEN. : « Apud Aquileianl,, decollalio san- cepit. »
ctarum Felicis et Fortunaii frairum. » Vide supra. MOLAN. de Eusebio ex-'Adone adjicit : « Cujus cor-
VATICAN., num. S949, adjicit;: « Nalale sancti Pe- pus collegerant Gregorius et; Orosius presbyteri et
regrini. »De eo nihilapud alios. sepelierunt in crypta juxta corpus beali Sixti epi-
FLORENTIN: : « In Vicentia civilale, sanctorum scopi et martyris; via' Appia in coemeteripCallistij"
marlyrum Felicis et Fortunaii. Romoe, sanclorum ubi et lilulum ipsius 'scribenies; posueruiil'ità :.EiT-
marlyrum Hirenoeiet Abundi, sicut legitur in gestis SEBIO HOMWr DEI. Audierisaiiiém' Cônstanliiis; quod.
sancli Hipppolyll marlyris. Quos sanctus. Juslinus Gregorius et Orosius sepelissenlccrpus beati Eusehij;'
sèpelivit juxta corpus beali Laurentii martyris in agio in eadem crypla, ubi illrid condidërarit, proecepit Vi-
365 MARTYROLOGiUM.— MENS. AUG. 566
Vùitfi'ncludfGïëgpriurii. Hune semivivum riecle Oro- .A taphrasï, a quedam virp pip nârrala, qui parlini ea
siu's è'xcépif,' indp, et post paulùlum defunctum, , vidit, parlim a îhulieribus; ipsius matris famjliaribus,
juxl'a'corpus sancli EUsëJiiisepëliyit: factaque est audivit. » Alïoeéditienes de Eusebio et Demetrip ea-
gràvissinia përsecutio' iri éatlïbli'caÉccl'ésia ab Aria- dem repeïurit. Ibi rectius scribitur, « Yûererifridi et
nis, sedem apostolicam tenenle Liberio. In Africa, Gheldrioe, » Dçnium minoribus ifpiè, subditum :
sancli Dém'éïi'ii. lii! Vinçentia, sanctorum Felicis el « Hicproedicât'eregrégius, versus BaVriainmissus,
Fbrlùna'ti. fféînïVùeriérrfridi,presbyleri et confesso- nevellun) Christi pbpulùm in Èlst, et .VùésterVpirt,
ris-, cujus cbrpùsitfDûcatu' Gheirisé, in viéo, qui di- in finibus illis feliéiier rexit. » Vide plura.iri Aupla-
ciViiï Elsté', .raquiésciï.' t Dein lypis minpribus : rio GREVEN. « Item sancta? matris Âthâùa'sioe. * Vi-
« ïïéiiï sSricioerhàlris; rîbstroe'Â'AiariaMa^,cujris vita deatur ejus Vita apud Sûrium.
et-iristitulip, ac miracula habentur iii'Sîmeenis me-
XVm liai. Die 15.
DormiliosanctoeDei geniiricis Marioe,cujus sacralissimum corpus etsi non invertitur super terram, lamén
pia riiater Ecclesia venérabilenî ejus iriembrianv sic festivam agit, ut pro cbnditîone carnis,' éaiii. migrasse
non dubitét. Quo autem illud:venerabile Spirilus sancti templum nutu, et consilio divino occultaium sit,
plus elegît sobrietas Ecclesioe cum' pietaté nescire, quam aliquid' frivorum et apocriphum, inde lërierido
docere. Remoevia Appia, sancli Tharsicii acclilî el marlyris, qui cum dëfërrèt quodam die Christi corporis
Sa'crariienta',et nec vellet ea disculienlibus prodere paganis, lam diu esl fuslibus et lapidibus macerâtus ab
eis;!qupusqiie éxhalaret spiritum.
NOTJE.
IiàPrtjfen;, H'érïniétï., Anluerp.-Ê'âjor, Munerat., Greven. et Molan.
VARIANTES LECTIONES.
S'pftis'Mb'la'iiiprp 1saérdiisstiittAff, Subsiituit san- '.B Variant iri sequéniis'martyris nOmirie, aliis ThdrsÀ,
clissithum. Ilem curh"'GVeveri. scribit; ihvénialur. aliis Tarsicii,"aliis Tharsicii scribëntibus; ,nps .cum
Item",quàtenus'pro côhditibne,' ubi cséiëti"emriés, ûl Herinien., Munerat, et aliis éohiinunius T/iais'iciî. Iri'
pro condilione. Munerat.' pro' Quo:â'iftem,etc., legit dcoliti, secutisùmus lectionerii Anluerp!?Majoris et
Quod àutenï. Antuerp.-Major tialièt,plus élegil so- Greveri. Aliihjâbenl accolili, paulo melius,Môian.iï'çb-
brietas cum piélale, alii melius, sobrietas ëtclesioe. lyii. Pro disculienlibus, iii Antuerp.-Majl est déclic
Reliqui in texlu apocriphum exPraiéri.pt'GreVen.PIe- lienlibus. In Munerat. deest paganis. In.Greven. elt*|lb-
riqué'alii dppc'rifùm;solus Mbiah'reeié.dpçi!ryphum, lan. omillilurparlicula el, sensu quidem",riitidibfi,
sed ciini Grévéno omittit sequehiérii parlicuiari) inde. sed texlui non confbrmi. De exàl'aret alibi'dicluiriTest.
OBSERVATIONES.
Ealendarièruni jarii saépècitàlbrain Aiiatii'etFrorito- reliquit. QuoeNotkerus fusius disputât, riihil ad rios
nis una'est de hodiëfrip fësto'seniëritia : Sblëmnia de aitinent; rièc illam quoestionëm ventilare lubet, cur
paùitilibnè S. Marioe; Sàcramêntaria AssMdïptione'm iri Hiëroiïymiariis beatis's!nioejVirginis depositio xyui
ériuiiliarit : al sanctoeMarioedbrmî'ft'olis'démhodie ler- Januarii coiisignaïasil. Apud alios diebus aliis |onl'é>
niinis exprimitur a Beda et Reflianpparv'p et Adone, Usuardi attig'imus.et hoc ad rem nbstram'salisVqÛÏ
lamétsi hic pridie disériissime légérit, •'YigiliU Asium- plura cupiuiit, côrisulanl laudatos gcriptbres";caV'éanl
pîioriis.RabariùsBëdam dèscriberéselitris';:liic'lainen tamen, nec cum Lambecip, in saëro ilinërë' Cèllensi
ppsuil,-AssMi)ïp(i'o sanctoe'Mdrioe,qiio iribdo'etiamex pag. 51 ea UsïiâTdo tribuàYit, quoepe'sihipduiii âdjg-
Éucerisi suo refert Floréritiriiùs ; nani Cb'fbèierisis cla sunl, ul in Âuclariis videre liceliil, ex codicibus
Achérii; se'cundb loco scripsit: EiAssumptio saWcia C Ullrajeclinc, Leyderi. et aliis. Ununi notare n'tfiipi-
Marias matris'Domini nostri;silenle ad boeevetuslis- geât, fairiosam illam de Usnârdi'verbis cbritrpver-
siriio"Eplërnacensi. Quam multa de Assitmpiioneei siani, lania contenlipiie ab annis quadra.giri'ia,et
Dbrmiiione,morte et resurrectione ullro citroque pri- aniplius Parisiis agitalam, ad Adenis au'çtbriîàiem
dem disceptala sinl a Baronio, Grelserô,' Flerenïiu'ip'; primitus fuisse revocandam. Superesi elegaiis disli-
rècenlius a Jblio, Launoyo, Billiadb, Lainbêc'io; clium, quo triumphabundam Deiparam prbéequitur
alque etiam a recenlissimis Tillénïbnlio lériio I Wandalberlus.
Casléllario ad xW Janiiarii, aliisquë;-' non est h'ujus Octavaet décima,mundilux flosqueMaria,
loci pluribus prosequi. Hoc summopere mirer, fuisse, Augelicocotnilatachoropelil oethér'aVirgo'.
qui nuperrime cpnfidenter assererel, hicsallemclare Alterius annunliationis npstroe fundamenlum sic
paiescere, Usuardum el Adenem sese mulue non sternit Remanum parvum : S. Tharsicii dcolyti é
transcripsisse {sans qu'on puisse rfi;:«pour.c/sjlte.fpis marlyris. Eum antiquiores non memeranl. Adn elp-
que l'un Taïi pris de l'autre). Sic ille ex Tillemoritio gium satis nilidum concinnay.il, quod descripsit
pag. 477, euh) forte îiusqù'aùi évidentius demônsire- Notkerus. Usuardus vero nonomiïia 'qu'idemsiimpsit,
lur Ppppsitum. Videat curiosus leclor Adonis Festi- sed nihil habet, quod non inde Verbatim a'cceperii.
vilates.aposlolorum, 1 annuniiaiione omnium ullima, Sunt itaque et Adoniana et plane Usuardina, ; quse-
vi Idus" Sëpïènibïis, oculosquë lestés a'âvbcët, an cuiiqlie in hodiernbhoc nostro laterculo conliiieiitur.
quidquam afferat Usuardus, quod ex Adone ad ver- Tharsicii certamen describilur in Aclis S. SiéphaÏÏf
bum non iransumpseril, iis hinc inde rescissis, quoe papoe, de quibus nihil hic dicenduin superesl. Vide
passim aut consulta, aul brevilatis causa, inlacla D Tillemontium, tom. IV, pag. 32.
AUCTARIA.
ROSWEÏD. incipil : « Dormilio sive Assumptio san- ANTUERP.et MAX-LUBEC. : « Assumplip sanctis-
cloe Dei geniiricis-, et perpetuoe' Virginis Marioe.» simoe Dei geniiricis Marioe, » expunëlîs. 1 reliquis.
Sequuntur reliqua salis pure. Pro ThâVsicio nomen Tum de Tharsicié fusius ex Adene his verbis : « Ee-
aliud subslituil, sic legens : « Natale beali Euliciani dem die, sancti Tharsicii acelyti et marlyris. Quèm
presbyteri, » elc, utin textu. cum paganî irivènissent, sacramenta cerppris Christi
PULSANEN. : « Assumptio gloripsissiuioe geniiricis pprtanlem, coeperunt disquirere quid géi'ërel! Al ille
Domini npslri Jésu:-Cliristiet perpetuoe Virginis Ma • indignum judicaris percis margarilas prodere, lam-
rioe. » Coetera bene, sed deest Tharsicii. diu esl maclalus fuslibus cl lapidibus, queusqùô
567 USUARDI MONACHI , 568
spiritum exalaret. Et revoluta ejus cerppre sacrilegi ;A.ripsoe Virginis. Tharsicii acolyti martyris, Arnulphi
discussures, nihil sacramentorum Christi in ejus . Metensis episcopi et confessoris.» In margine autem
manihus aut vestibus invenerunt. Christiani autem monet: « Arnulphum quidam ponunt sequenti die, et
cerpus marlyris cpllegerunt, et in cimiterie Caiixli sic eraiposilus. » Vide ilaque lextum npstrum Usuar-
via Appia sepullus est. i dinum die sequenti.
ANTUERP.-MAX. : « Assumplip sanctissimoeDei ge- FLORENTIN. Pro Tharsicii, scribunt Tarsii.
niiricis Marioe,vel (secundum Carthusienses ex Mar- Editio LUBECO-COL. in primo annunliatione parum
lyrplpgip sancti Hieronyini) Dermitio sancloeDei ge- differt ab ULTRAJECT.,etc., et in Tharsicio etiam
nitricis, cujus, etc. Romoe via Appia, in cimiterio convenit. In fine : t In Palestina, sancti Eusebu
Caiixli, nalale sancti Tharsicii acoliti el marlyris. martyris, pro Chrislp decellati. Apud Nicomediam,
Quem cum pagani invenissent, » elc. passio sanctorum Straionis, Philippi et Euticiani
LOVANIEN. simpliciter : « Assumptio sanctissimoe sociorumque eorum martyrum. In monaslerio Flecht-
Dei genitrieis Marioe. Cujus sacratissimum corpus dorp, adventus sancli Landolini confessoris, qui
elsi, »etc. Est in reliquis proecedenli similis. prius per Karolum magnum in villam Boek a Galliis
ULTRAJECT., LEÏDEN., ALBERGEN. el DANIC.sic fuit translatas. » Scribendum est Landelini. Vide
incipiunl : « Assumptio sanciissimoe Dei geniiricis telam translatipnis, seu veroe, seu proelensoe histo-
Marioe. Ad cujus venerandas exsequias, sicut legitur riam in Gpmmentario proevip xv Junii, a pag. 1062.
in libro de divinis nominibus, Princeps apestolprum BELIN.: « Assumplip sanctissimoe Dei geniiricis
Pelrus et alii apostali convenerunl. Affuit etiam Virginis Marioe.Eodem die S. Tarsicii... ut ANTUERP.
Thymetheus, Areepagila Dypnisius, et magister ejus- jj et MAX.-LUBEC.
dem Dycnisii Jerelbeus, et quamplures alii viri GREVEN. : « Rcmoe, Eulhiciani presbyteri et mar-
sancti, divinampresequenles laudibus bpnitatem. » . lyris. » Pule Tharsicium indicari. « In Palestina,
Hoecsunt quoe supra a Lambecie perperam Usuardp sancti Eusebii presbyteri et martyris, prp Chrislo
iribui diximus. Coelerum cum lextu pergunt, « cujus decollati. Nicomedioe, sanctorum Slratonis, Philippi
sacratissimum ccrpus'etsi non invenitur, » etc.,usque et sociorum eorum martyrum; Suessionis civitate,
ad finem, plane ut ANTUERP.-MAX., etc. - sancti Arnulphi episcepi et cenfesseris. Qui in Bra-
CENTULEN. : « Gloriosoe Dominoe Marioe nostroe ; banlia nebilibus prtus parenlibus, pmnia dereliquit ;
semper Virginis Dei genitrieis felix et beata Dornii- monasterium sanctiMedardi juxta muros Suessipnicoe
tio. Cujus sacratissimum corpus, etsi super lerram civitalis ingressus, magnis viriulum exercitiis se
non invenitur, lamen pia mater Ecclesia venerabilem exercuil. Faclus deinde ejus leci abbas, atque ex
ejus memoriam peragit sic fe.stivam, ut pro condi- abbaie Suessienis episcepus, plenus eperibus bénis
lione carnis eam migrasse non dubitel. Romoevia quievit in pace. In monaslerie Flechlorp, adventus
Appia, sancti Tarsicii acoliti et martyris. In Pàle- sancli Landelini confessoris, de pago dicto Boeck,
stina, sancli Eusebii marlyris. » ubi per Karplum magnum translatas erat. Item san-
BRUXELLEN." : « Assumptio beatoe Marioe semper ctoe memerioe Allfridi episcepi Hildensheyniensis et
Virginis, matris Demini nostri Jesu Chrisli. Ad cujus cenfessoris, in Essendeno monaslerio quiescenfis. »
sacri cerporis sepulluram et venerandas exsequias, MOLAN. aliis litlëris, post «prodere paganis, J texlui
sicut in libre de divinis npminibus legitur, beatus . insérait": « lndignunijudicansporcis prodere marga-
Petrus et alii apestali, ac quamplures viri sancti ritas.8 In fine aulem : « Elrevolulo, » etc., ut supra.
cenvenerunt, divinam benitatem laudibus prosequen- G i In Nicemedia, sanctarum Stralcnis, Philippi et Euty-
les. Ilaque pia mater Ecclesia ejus memeriam' sic chiani, cum eorum sociis. » Dein lypis mineribus :
feslivam agit, ut co.ndilioiiecarnis eam migrasse nen t Eodem die Aldenburgi, depesitio sancti Arnulphi
dubitet, sed an bealissima ejus anima sacre cprppri episcopi et confessoris. Qui in Flandria nobilibus
rcunita, an iîlo in terra relicta, coelps transcenderit, prtus parentibus, » etc., ut GREVEN. ; sed in finead-
plus elegit sebrie nescire, quam inde aliquid apocri- dilur, « annp Dpmini MLXXXVII. » Editiones aliseidem
phum firmando docere : Romoevia Appia incimile- . habent in textu, el in fine solum adjiciunt, usque ad
rio Caiixli, natale sancti Thartii acoliti et martyris. « nihil invenerunt sacrameiilerum Chrisli. » De
Quem cum pagani, » etc., ut supra. Stratene et sociis, ut supra. De Arnulpho, paulo
HAGENOYEN. inilio ponit : « Dormilip Dei genitri- cpntraclius. Tum minpribus eliain lypis : « Eodem
eis Marioe. » Deinde ULTRAJECTINP et aliis per emnia die, sancli Jacici sive Jacincti, ordinis Proedicatarum,
similis, post, i tenendo dpeere, » hoc aitexit : « Om- qui post multas labores, in Polonia et Russia, pro
nes tamen doclores sancti dicunl cum carne et religione Chrisliana loleratos, morilur anno MCCLV,
anima assumptam in cceluin , proeler selum Jereny- et multis post inlerjeclis annis, propter sanclimoniani
mum, qui nihil cerli de ejus asseril Assumptione.> vitoeactoeet miracula, nostra memeria in numerum
Propositio valde generalis esl. sancterum relatus est. » Transfertur in diem xvi.
MATRIC.-GARTHCS.-ULTRAJECT. : «Assumptio glo-

XVII Kal. Die 10.

In Nicea Bilhinioe, natalis beati Ursacii cenfesspns, qui sub Licinip persecutare, mililia relicta, splilariam
vitam agens, tanlis claruit virlutibus, ul et doemenes expulisse, et ingéniera dracenem erandp inleremisse
legatur. Apud civitatem Metensium, sancli Arnulfi episcepi, qui sanctitale viloe et miraculorum gratia illu-
slris, heremiticam vilam diligens, béate fine quievit. Rpmoe, sanctoe Serense uxoris qupndam Diocleiiani
Augusti. '
\ . NOT.E,
->
Puri sunt Praten., Herinien., Anluerp.-Major, Rosweyd., Munerat., Belin., Greven. elMolan.
VARIANTES LECTIONES.
Scripsi Nicea Bithinioe simpliciler, ut alibi, ex D sweyd., expultsset, in Munerat, drachonem, in-Belin;;.
codicum fere omnium cpnsensu. Greven. hanet Biti- legitur scriptoria sphalmala sunt : uli el.Meihensiùm
nioe, optime Molan., Bilhynioe. Belin. addil, Bithinioe in Herinien., pro Melensium. Deuique in Munerat.:
civitatemEt hic pro Ursacii, ponit Ursicii. Turpius Arnusti, pre Arnulfi. Solus Belin. texlum viliat, sic
Anluerp.-Major, Velatii; qui deinde barbare effert, legens : Melis civilale, translatio sancti Arnulfi, etc.
Clilimo imperatore. Rosweyd., Liciano; Munerat., Greven. el Molan. proeler coeleres scribunt : Arnul-
Limo ; post confessoris, adjiciens et militis. In Ro- phi episcopiet confessoris, Iidem eliam ïiaberit mira*.
 569 MARTYROLOGIUM.— MENS. AUG. 370
culorum gloria, cum Anluerp.-Majore, Rosweyd. et A omnes post Adonem , cum textu nostro cpnveniunt
Munerat. non maie quidem, sed reliqui melius cum in verbo diligens, quod ea de causa proeferendum
Adene, miraculorumgiYiiî'a.Anluerp.-Major, non recte fuil. Belin. iterum solus, beato fine in pacequievit. In
interjicit, illustris fuit. Praten. legit heremiticamvi- Rosweyd. est, nalale sanctoe Serenoe. Reliqui texlui
tam deligens,ut sensus si recte conslruatur et cum conformes,sunt. Dioclesiani et Dioclecianiet. si quoe
proecedentibusconferatur, exigere videtur; sed alii' sunt hujusmedi minulioe, salis paient.
OBSERVATIONES.
De Ursacio, quem Groeci,ques Baronius sequi ma- latio , hac die in Usuardi textum inserendum pula-
riait, Arsaciumpassim vocant, nihil hac die meme- verit. Baronius item alii Adonem secuti, xvm Julii
rant Hierenymiaua, tacent eliam Beda ejusque se- felicem Arnulfi iransiluin constanler cellpcant. Npn
quaces Florus et Rabanus. Asl in Remanp parvp recle; nam bac ipsa, el nen alia die eum e vivis
signatur his verbis : In Nicea Bithynioe, Ursacii ereptum mullis argumentis sue IPCPprobabimus. Quoe
confessorissub Licinio. Ade ex lib. v Hisiorioeeecle- cum Usuarde ignpla npn fuerinl, inde oninino faclum /
siaslicoeiriparlitoe, ut ipsemei indicat, brève elogium credimus. ut déserta Adenis sententia , verba ejus 1
texuit, quod lolum transumpsit Notkerus , a Nostro ex xvm Julii hue plane translulerit. Vita a laudato
modicissime conlracluni, exclnso duntaxat loco, Surio hoc ipso die exhibelnr, accuratius reproducta
quo vitam solilariam egisse legitur, nempe, in qua- et observatiPiiibus illustrala a Mabilipne- soec. H
dam tune proefatoeurbis, et verbis iilis ullimis jam Benedict. a pag. 149, ubi et Pauli diaceni verba re-
a nobis recilalis et porro in Auctariis non semel re- : censenlur. Ullima cenimempralio non alium rursus
pelendis. Omnia fusius legi possunt cilalo ab Adone fonlem habet, quam Romanum parvum : Romoe,
loco, vel apud Sozomenumlib. iv, cap. 16, vel apud Serenoe, uxoris Diocleliani Augusli. Verba sanctoe et
Surium bec die. Inclytissimum Metensium anlisli- quondam- ab Adone adjecta sunl, et ila a Nostro et
tem Arnulfum, ab Adene xvm Julii iietatum fuisse, Notkero descripta. Quid autem de Serena illa tan-
supra diximus, ibique multa de Amulfis variis ee- dem slaluendum sit, suo loco examinabitur. Juvat
rumque cOnfusiene selilp fusius disputavimus. Hic hic Wandalberti versiculum attexere ad firmandam,
proecipueobservandum est, Arnulfi Metensis transla- g quam diximus, veram sententiam de coelestiArnulfi
lionem, undecimo ab pbitn mense faclam, pro natali nostri natali :
a pluribus subslilulam, idque ila Molanp persuasum
fuisse, auclcre, ppinor, Belino, ut eam vocem trans- Seplenamdenamquetenes,Arnulphesacerdos.
AUCTARIA.
PULSANEN. : « In Nicea Bithinioe, natalis beati Ursacio, in quo habet, ut codices supra. In fine manu
Ursicini cenfesseris, [pro Ursacii vel Arsacii.] Apud longe recentiori : « Et Beali Rochi confesspris. »
civitatem Metensium, sancli Arnulfi episcopi et con- IÏAGENGYEN., in Ursacip superieribus similis, ila
fessoris. > Desunt reliqua omnia. subjicil : t Apud Italioe urbem Vercellis, beati Eu-
ANTUERP. et MAX-LUBEC, in prima et ultima puri,-- sebii episcepi et martyris, qui cb fidei, quam nite-
de Arnulfo, vel Arnolfo , ita habent : « Melis civi- bantur Ariani corrumpere, veritatem ab ipsis, et
tate, beali Arnulfi, ejusdem civitalis episcopi et con- Conslanlio imperatore in exsilium missus est, et ibi
fessoris. » arctissimo carcere mancipatus esl, qui erat ejus al-
ANTUERP.-MAX.,ULTRAJECT., LETDEN. et LOVANIEN,titudine profundinr et lengitudine brevier, el lalilu-
de Ursacio, verba Adonis adjiciunt : « Scriptam est dine anguslior, ila ut de latere in latus verlere se
in lib. V ècclesiaslicoeHistorioe tripartiioe. Métis ci- nen ppsset. Et postea tamen ad ecclesiam suam re-
viiate, translatio sancli Arnulphi, ejusdem civitalis C versus, et persequentibus eum nevissime eisdem
episcopi et confessoris. »' In ultima annuntialione Arianis, in ecclesia sua tractas de gradu in gradum,
puri sunt. martyrie cprpnatus est. > Vide 11 "Augusli. « Apud
ALBERGEN. et DANIC. de Ursacio idem adneclunt. Metensem civitatem, iranslalio sancli Arnulfi epi-
In Serena eliam puri sunt. "Sed de Arnulfo, nihil, scepi, quando de Habendo caslro corpus ejus exlu-
nempe cum de en egerint xvm Julii. " mulatum est et ad Metensem civitatem cum niagna
CENTULEN. : « In Nicea Bithinioe, sancli Ursatii est sollempnilaie delatum. Romoe, deposilio sancloe
cenfesseris. Qui lanlis virtulibus claruil, ut doenie- Serenoeimperatricis uxoris Dyocleliani imperaloris,
nes expellerei: et magnum draennem orando iulere- quoeChrislianis suo in tempore multum utilis fuil, et
mit. In Galliis civilale Mediomalrico, sancti Arnulfi multis Christianis vitam islam prolongavil ne puni-
episcopi et confessoris, excelleniis presapioe et ad- renlur. >
mirandoesanctilatis viri. Item in Flandria, depositip DAVERONEN. : « Sanctoe Gemmoe. > Très Gem-
sancti Arnulfi Suessicnensis episcopi, qui inter coe- mas alicubi invenio, de qua hic agatur, incertain est.
tera miraculorum proeconia,ortum régis Francorum MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT. « Sanctoe Serenoe,
Ludpvici, et erandP impetravit, et proesciusprophe- uxoris Diocleliani,Ursacii confesspris.Jheronis mar-
tavit. » In Serena purus est. tyris et confesspris. »Vide die sequenti.
BRUXELLEN. incipit : « Métis civiiate, sancti Ar- VATICAN., signatus num. 5949, deest Arnulfi. « In
nulfi episcepi et cenfesseris. Qui fuit Illius Arncldi, Perside, natalis Simplicii. » Inter Simplicies trede-
filii Ansberti et Blichilde filia primi Lptharii régis . cim, ques reperio, nullus est Persa.
Francorum; et paler Ansegisi ducis, marili sancloe STRPZZIAN. : « Apud Tudertinam civitatem, nata-
Beggboesororis beatoeGerlrudis. Hic sanctus Arnul- D 1 lis beati Philippi cenfessoris, de ordine Fratrum
phus ex Majore regioedomus, Metensium fit episco- Serverum sancloe Marioe, de Flerenlia Priundus
pus et ex episcôpo factus solilarius, mira viloe san- alias, civis Flerenlini. Cujus vita miraculis exsiitit
ctitale, ac miraculorum gloria illuslrior , quam ante gleripsa. »
proeclaruit, et tandem beato fine in Cliristo quievit. BURDEGALEN. : « Andegavis, translatio sancli
Apiid Africam, sanctorum septem martyrum Libe- Maurilii. » Celitur xm Septembris.
rati abbatis, Bonifacii dyaconi Servii et Ruslici sub- CAUDIANEN. : « Arvernis monaslerio Magnilocensi,
diaconorum; Rogali et Septem moiiachorum, et sancli Domnini inclili martyris et sociorum ejus. »
Maximipueri. Quisub perseculione Wandalicajussu Supra non semel reeurrit.
Hunerici régis pro fide catholica remorum vectibus Editio LUBECO-COL. in Ursacio,-iota fermé Ado-
enecati, et ita singuli in modum canum, cerebris niana est. Tum : « Romoe,passio sancloeSerenoemar-
connninutisexslincti sunt. » Hoeciterum hujus codi- tyris uxoris quondam Diocleliani Augusli. Apud
cis aniieipalio est, vide texlum Usuardinum die se- Caslrum Ramerudeti, natale beati Balsimii, gloriosi
quenti. In Serena salis punis, ultimo loco agit de martyris sociorumque ejus. Melhis civilale, transla-
 371 USUARDI MONACHI 572
lie beati Arnulphi, ejusdem civitalis episcepi et cen- A ratons. Quoeper bealuh) Ciriacum a doemonio libe-
fe.ssbris, ammiranda? sanctilatis viri. Epdem die, rala el bàpiizaia, a Galerio Maximins fralre suo,
translatio sancli Berwardi, episcopi Hildesheyniensis mor.tem patris post
et confessseris. OstensiP sancli Hunlridi, episcepi et imperante, martyrio cpronata est.' »
MOLAN.aliis liiiéris texlui inserit : « Seriplum
confesspris. Ipsp die, nalale sancli Rechi, cenfesse- est iri libro, » etc.'.el deArriulpho, s translatio. » In
ris ac peregrini. > fine : i Medielaiii'in mpnasterip Cprpnàloe, prdinis
GREVEN.: « Ipsp die, sanctarum Oripnis, Tirsi, Frairum Eremitarum bëati Augustini, depesilip beati
Agnili. Apud Castrum Rameruden, nalale sancli Cremenensis, qui viloe sanctilatis el mira-
Balsemii marlyris et sociorum ejus. Translatio san- Georgii
culorum gratia insignis fuit. Lugduni Gallioe, beati
cti Berwardi, episcepi Hildensheymensis et confes- Rochi confesspris, contra pestilenliarii' adjuloris.
spris. Ostensio sancti Hunfridi episcepi et confes- Apud Castrum Ramerudem, » etc., ut supra. In
sons. L'ugduni Gallioe,beali Rochi, peregrini et con- editionibus aliis :. « Iii Galliis, deppsilip beali Ro-
fessoris. Hic claris ex Aquilania natalibus ortus, el a chi, » etc. De Balsemio item, ut « Eodem die,
puero optinioeconversaiionis, singularem a supra.
Domino Theodoli confessoris episcopi Seduriensis. Dië dé-
graliam curandi hommes a morbo epydemioe acce- cima sexta, sancli Mandelii, et sanctï Die-
pil. Taiidem post ihulta bona opéra, lanquam ex- medis. El deportalio ab urbe Edessâ, riiarlyris noii man'ufa-
plpràlpr in carcere quinque annis detenltis, ibi in cla? imaginis Domini noslri Jesu Chrisli. Morinis,
pÔiïiiiio'quievit. Mediolani, deposilio beati Georgii ostensio sancli Hunfredi, episcopi et confessoris. »
Creiiibnensis, qui vita et miraculis insigniier fulsitl Denique minoribus lypis, de beato Ge'orgio Crerno-
item Jiarolomani confessoris. Artemioe virginis et. nensi, ut supra.
marlyris, filioe sanctoe Séi'enoeel Diocleliani impe- g
XVI Kal. DieW*
Apud Africam, sanctorum martyrum Liberali abbalis, Bonifacii diaconi, Seryii et Ruslici subdiappnoruin^
Rpjgali et Septimi menachqrum, et Maximi pueri; qui persecutione Wandalica jussu Hunerici régis, prp
confessione palholiese fidei et unici baplismalis defensiene, speciesum cursuni certaminis sui, ccronanle
Dpniinp, perfecerunt. In Coesarea Cappadecioe, natalis sancti Mammetis marlyris, qui passus est imperanle
Aureliarie sub Alexandrp proeside. Ipse die Oclavoesancli Laurentii marlyris.
NOTJË.
Puri sunt Praten., Herinien., Anluerp.-Major, Rosweyd., Antuerpien. eiMax-Lubec, Munerat., Greven. et
MoHati.
VARIANTES LECTIONES
Nennulli cpdiees legunl Bonefacii, nés cum aliis C habeiur, pro confessione,speciosum, etc. Pro Hune-
et conimuniori, ut est iri textu. Pralen. habet Servi, rici, ponil Munerat. Himerici; Greven., Hoherïci.
cum Mûherâtb; ïëcle éx Adbné. Al Pralen. codex Porro Antuerp. et Max-Lubec. in "priori corisiru-
secundus et reliqui nostri omnes, cum Romarin clino etiam variant, pro defensione. calholicoe fidei
parypj Servii. De W alibi diximus : Wandalica, et et wiei baplismalis. Rosweyd. pro perfecerunt, spb-
Uuandalicà riib'di scribe'ndl' Gâllici sunl, sequimur stiluit, pèreeperunt. Qçlgb.oe,more anliqup scribunt
Aiiluerp.-Maj., pic. Sërib'it hic Wandalofum, et proe- Herinien. et Munerat. ai'qùe lue iii fp)e cum Ân-
terpa sénsùm irifideliier coi'ripii, nain ubi in textu luerpien-Majore omillif, martyris. heAfiioain,'Aphri-
legitur; pro confessione calholicoe fidei et unici bapli- cam , dyaconi, Capadocioe, el id genus"aliis, sulïi-
smalis defensione, speciosum, etc., ibi simpliciler ciant alibi dicta.
OBSERVATIONES.
Rpmanum parvum ita hndie prpnuntiat: In Africa, mpnumentis verierihus, quoe apud Ruinarlium
marlyrum Liberali abbalis , Bonifacii diaconi, Servii i;idicala invenies inler Selècla a pag. 276. Gallice
et Ruslici el aliorum sub Wandalica perseculione. vero deducta a TÏnempiUib tohip IV, â pag; 558.
Alque liic primus est Marlyrelpgus, qui de hissan- Romanum parvum sic de Mampiëte b'reviiër : Çoe-
clis memioeril et quiderii hac "die, cum salis con- sareoe, Mammèlis martyris. jÙlrUiii Ado riiarlyris
stat eos HJulii marlyrium consummasse. Ado, con- illius Acta al quayïdë'ril, ij'ubiuniJaciréjus ëlegiiim
sulta aiinuniiationis fonte, nempe Viclore Vilensi solita compendibsius, ul pptiè qui'njhil ajiud prpfërat
pag. 81, singulorum expressil nomina, et marlyrii r. quam qued ex ep Usuardus descripsit. ' Waribalb'ertus
historiâni fusius prosecutus est. Notkerus de rnere eum selum proediçat.'his"verbis :
messem intégrant suam fecit, Nesler stylo suo ea Martyre sedecima effulgetMammetebeato.
aptavil,, quoe in latèreulo réddila sunt. Silne auleni
Viclori Vilensi tribuenda celebris hujus passiotiis Reslat, Oclava sancti Laurenlii martyris, ab cmni-
hislbria, diligerilër qiioerit Ruinarlius in sua Hislo- bus Usuardinis çpdicibus riolâia; tainélsî Clar. Ca-
rioe persectilioriis Waiidalicoe novissima edilipne a slellanus advër'terït in codice Pralensi alinuniialio-
pag. 94, ubi de marlyrii lènippre, medp, die.ac loco nem illam, videri "fermeadjeclhm, inanu'ij'uidem vix
plura disc'uiiuiilùr,' qiiibus junge nolas ejus pag. 209. diversa. sed spalium implere in''fine linëaS rëliilum.
De çeleb'ri Mammele, Maniante, Mamma, uno vel Quod s| veruhi'esl, non in eo solum codice', sed in
diversis, plura disquiril Florentinius ex Hieronymia- omnibus aiiliqiiisslmis"ïacluni fuisse oppi'luil. Mo-
nis, in quibus monuchus àppellatur. Baronius, Basilii, sander comniembr'alibriéni illan) -plaiie!'Âdoiiianani
Nazianzeni et aliorum panegyricos uni hnic nostro censuil, Rosweydusin appendicém rejéeit;'u'ter'proe-
Sub npmine Mamanlis ascribit. Inde varia sug- ferendus sit, tu vider'is. Al minqiud iri' î'psô génuino
gérant varii, quoe rursus ad lpcum preprium Beda diserte signatur, Ocfowoeidnçii 'Laurentii ? Fa-
disculienda remitlimus. Tu intérim videsis Acteram leor; sed cur a Rabano proeierinj'ssàsit/iiaud equi-
Mammèlis cnmpendium apud Rabanum, quod ex eo dem inlelligo. Coeierumcerta et indjijnta.ia est Usuar-
tolidem fere verbis accepit Notkerus. Porro Actis di nostri leclip, ' quaiitumvis mirum videri''deiieàt,
illis Melapbrasticis a Surib edilis, fidere non audent selius hujus et aposlolorum Pétri et Piïûii 'Octavh
erridiil recenlibres, Mammèlis historiain tèxentes ex memoriam, apud ipsùm rëperiri'.'
575 MARTYROLOGIUM.— MENS.AUG. 374
AUCTARIA.
PULSANEN..incipil : « Qclava jbealissimi Laurenlii, A coelesti ibi consplatur. Ppst hoec incarceratur, ut
Leviloeet martyris. » Sequitur Ade fricanis, usque "postea in caminum projicialur, ubi ei melet lac ab
ad « Maximi pueri, » inclusive, désuni reliqua om- angelp defertur. Et teftie die hic fpris .prpjicitur,
nia. sed non loeditur, et tune lapidibus obrutus, et ille
BELIN.,ANTUERPI-MAX., ULTRAJECT., LEYDEN.,LO- coelestivpee vecatus obiit. » Sequitur de Africains,
VANIEN., ALBERGEN. et DANICita puritali accedunt, pure ; ilem de Octava sancli Laurentii.
ut propler solum ordinem exclusi sint, quia nempe AQUICINCT. pro Ruslici, habet Rusiilii.
ordiuntur ab « Octava sancti Laurenlii marlyris. » DAVERONEN. : «Turonis, dedicatie sanctoeMarioe,et
De Africanis scribunt cum ANTUERP. el, MAX-LUBEC, sancti Juliani marlyris. »
« pro defcnsipneGalhelicsefideiet unici baplismalis ; » MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT. : « Octava sancli
ubi in BE.LINP inepte in finerepetilur « defensiene. > Laurenlii marlyris. Mammèlispueri el marlyris. Libe-
CENTULEN. : «Romoe,Octava beatiVLaurenlii.Apud rali abbatis, cum pluribus aliis de suis, pre fide a
Africain , sanctorum marlyrum Liberati abbalis, Wandalis marlyrizati. »
Bonifacii diaconi, Servii et Ruslici subdiaconoruni, CPDEX GPLLIAN. ; « Castro Sedunp, sancli Theodcri
Rogati et Sepiem lectorum monachorum, et Maximi episcepi. » Inter plurimps .Theedoros, quis hic sit,
pueri. Qui omnes jussu crudelissimi régis Wandalo- postea videbitur.
ruin, diversis poenis censumpti sunt. Coesarea Cap- Editio LUBECG-CPL. in Octava sancti Laurenlii et
padocioe, sancli Mammèlis, monachi martyris, qui martyribus Africanis pura, de Mammete post « mar-
passus est iniperante Aureliano. » lyris, » sic habet.: « Qui cum esset. puer septem
BRUXELLEN- incipil : « Octava sancli Laurenlii JJ annorum, et idolorum culturam cmninp respueret,
marlyris. » De martyribus Africanis egit die proece- prp fide Christ! passus est diversa tormenta, ppstre-
denli. ,In Mammete salis purus est. Sequitur : « Ro- inp! lapidatus, imperante Aurelianp sub Alexandre
moe, beali Julii :senatoris et martyris. Qui jubente proeside. In Nertwich, natale beati Jerenis presby-
Commpdo imperatore, tandiu fuslibus coesus est, teri et martyris. » Vide, quoe de ipse IIPC die satis
donec emitieret spiritum. » Aiilicipai'io est ex xix diligenter netavit Caslellanus.
hujus. Tum : .«Ilem Rarolomanni principis Auslra- GREVEN. : « In Hellandia , pagp Nprwich , natalis
siprum, filii Karoli Marielli. Qui pro Chrisli amore beali Jerenis presbyleri cl martyris. In Bëlhulia,
regnum et gloriam mundi derelinquens, in moine bealoeJudith viduoe.Ilem Eufemioe. »
Cassino monacluim professus est; ubi ipse emni vir- MPLAN.ppst « perfecerunt, » aliis litlëris textui
tuie pellens, cum semel ad cequinoe pûîcium hebdc- interjicit : « Scribit bea'tus Victpr Africanus episce-
madarius deputaretur et in modi.co erraret, a COCP pus in histaria ejusdem Wandalicoe perseculipnis,
crudéliter coesus,ait : lndulgeat tibi Deus, frater, et quam el ipse cum coeleris suslinuit et fideli atque
Karelpmannus. Posl ipse cum sancta papa Stéphane illustri stylp digessii. » In fine : « Eedem die, in pagp
secunde ven'iens in Franciam, ut rex Pippinus frater Hpllandioe, sancli Jerenis presbyleri et martyris. >
ejus Aslulphum regem Longobardorum ab oppres- Tum minpribus lypis : « Ilem Karalpmanni cpnfes-•
siene Ecclesioe reprimeret, impetravit. Et in redilu spris, principis Auslrasioe, qui in mpnle Cassine mo
apud Yiennam languore cerreptus, sancte fine quie- nachus effeclus est. > Posteriores editiônes cum
vit. » Vera faisis mista. prima in texlu conveniunt. In fine autem habent :
HIGENGÏEN. : « In Coesariaciviiate Cappadocioe,na- P « In pago Hollandioe, Egmnnda menâslerïe, sancti
talis sancli Mammetis martyris, qui meta Aureliani Jeronis, presbyleri et martyris. Die décima septima,
Coesaris, in desertum fugiens, et cum suis habilavit sancli marlyris Myronis. > Demum minoribus littë-
ibi ; et cengregabantur ad eum emnes silveslres ris subdunt : « Apud urbem Ptolemaidem, sanctorum
feroe, quas mulsit el fecit casées. Hic pesiquain ad martyrum Pauli et Julianoe. » Vide Acta apud Sri*
fidem limitas convertisset, vocavit leonem silve- rium. In Romano moderno dicuntur passi sûb Yale-
slrem, ul eum viiidicaret, el factum esl ila. Hic ab riano.
Alexandre proesidein equulcp suspendilur, et vece
XV Kqi. Z)»e18.
Apud Prenestinam civitalem, miliario ab Urbe tricesimo tertio, natalis sancti Agapiti martyris, qui cum
esset annorum quindechn, et amore Christi marlyrîe ferveret, jussu Aurelii imperaloris lentus est, ac
prime nervis crudis diulissime coesus: deinde a proeside Antiechp gravia patitur supplicia. Exinde cum èx
proecepto imperateris leonibus subjiceretur, et miiime esset loesus, gladio minislrorum coronandus percu-
titur. Eodem die Romoe, bealorum presbiterorum Joannis et Crispi, qui perseciltione Diocleliani multa
sanetprum cprppra pfficicsissime sepelierunl, quorum meritis et ipsi postmodum sociali, gaudia vjloe mp-
ruerunt. Via.Lavicana, sanctoe Helenoematris Conslantini imperaloris.
NOTiE.
Sumilur ex Pralen., Herinien., Anluerp.-Majore, Rosweyd., Antuerp. et Max-Lubec, Munerat., Belin
edilioné prima, Greven. el Molan. Accedunt codices Antuerp.-Max., Ultraject., Leyden. et Albergen.
VARIANTES LECTIONES.
Solus Molan. Proenestinam scribit per diphlhon- D fit, nemina illa prpniiscue apçipiantur, qued ea oetale
gum, coeleri ut in texlu. Anluerp., Max Lubec, • centingere facile ppluit. Exinde legunt plerique,
Belin. el alii legunl, ab urbe Roma. In Muneralo er alius exhin, alius exin, alius exliinc. Belin., post ex
ror esl vicesimotertio pro tricesimo tertio, ut habent proeceptoimperaloris, maie inserit lentus et leoni-
omnes cum Adone, uli et amore Christi martyrio bus, etc., ubi Rnsweyd. iterum nen inepte ebrrexit
ferveret, exceplis Greven. el Molan. qui omisso objicerelur, pro subjicerelur. In Muneralo, post quo-
martyrio nilidiorem faciunt sensum. Non est.exacta rum meritis, omittuntur parliculoeet ipsi. Greven. et
Nolkeri construclio, et pro amore Chrisli martyrio Molan. a reliquis denuo dissentiunt, legentes gaudia
ferveret. Inler anliquiores codices selus Rusweyd. vitoe oeternoe, contra donem et codices nostros.
prp Aurelii, ppsuil Aureliani cum Adpne ,et Nelkere, Belin. de Helena : Item Romoe,via, etc. De noevis
quod servant cedices medioe neloe : cur Usuardus codicum medioe notoe non loqupr, ul nec de tertio,''
proeferal Aurelii, faleer me ignerare, nisi ul soepe avut, Anthioco,Johannis, Dyocletiani, elc.
375 USUARDI MONACHI 576
"
OBSERVATIONES. .'
Quam illuslris est et ab amiqiio celebralissima A die primum prolata est his verbis : RomoeJoannis et
Agapili Proeneslini marlyris gloria, a velustis Kalen- Crispi presbyterorum. Ado encomium brève compo-
dariis, Sacramenlariis et Martyrologiis noslris'om- suit, qucd ferme iniegrum describit Nesler, expun-
nibus proedicata, tam sunl depravala ejusdem Acla, clis dunlaxal verbis, in Sexto Philippi, quoe cerle
leste ipso Cardinale Baronio, ut luta d'ici posse vi- salis clara non sunt, et allerius tyranni, Maximiani
deatur, cusa esse in eadem officina, ex qua prodiere nemine. Crediderim ignetum sibi coemeieriumUsuar-
illa, quoe de sanclo Venanlie expensa sunt ad 18 dum nominare non voluisse. Videat curiosus lector
Maii ; si nen potius eadem ulriusque'sinl,-aul alle^- Aringhi Rom. subler. lib. H, c. 20, pag. 565, ubi
rius alteri aptala, certe mulla correctione egentia, hoecipsa hodierna Adenis verba cilata inveniel. Ne-
ut fusius suo loco demonslrabilur; et rursus dicen- lat Caslellanus, sanclcs illos ex aliis diebus hic con-
dum erit infra ad 20 et 21 Augusti. Scio duplicia junctcs ess_e. Coetera alibi. Helenam, in cedieibus
Acta. exstare; titra proeferenda sint, suo locp dice- Adonianis reperlam , asierisco notavit Mosander,
lur. Porro gloriosissimum adolescenlis cerlamen fanquam adjectitiam, idemque censuit Resweydus.
référant eliam Hîeronymiana, Beda, Rabanus, Ro- Dubiumigitur manet unde eam sumpserit Usuardus,
manum parvum, Ado, Notkerus et Wandalberlus. sed ab en signalant esse, ut in lextu relulimus, Vide-
In Hieronymianis exprimilur item dislantia ab Urbe, tur certissimum. Esl apud nés Allnîanni Altivillaien-
per paucp inter cpdices discrimine, sed ea a Ro- sis, ad Hincmarum ms. Helenoe vita, cum hisloriis
maiio parvo negligitur. Rabani elogium de rege translalionis et miraculprum, necnen vitoe alioe et
Anliocho meminit. Verosimiliora sunl, quoeab Adone narralienes varioe Nelcheri, etc., tum ms., tum lypis
diciintur, Aurelianum imperalorem diserte noini- g excusoe, SUP lemppre diligenier ex professe exami-
nanle, ut facil ppsl ipsum Nplkerus, unde mirai! nandoe. Tutius hic prPeessit Surius, nonnulla ex Eu-
licet, in pmnes fere velustos Usuardi cpdices irre- sebio et Theodoreto desumens, relata ad vu Februa-
psisse jussu Aurelii, cum tamen reliqua pmnia ex rii. Flodoardi, de Allivillarcnsi translatione historia,
Adene accepta esse, manifestissime pateat. Solus quam accuralius a Mabilione discussam habes, soec.
Agapitus a Wandalberto celebratur hue versicule : iv Benedict. parle H, a pag. 155. Sed labcripsior Til-
lëmontius viam stravil, qua, ex velerum de Helena
Agapitusquinlamdecimamcertaminesancit. teslimoniis'ceriior vitoeséries eruatur, ut videre est
Sequens annuntiatin ab auctare Remani parvi hac tomp Vif, a pag. 1, el in nelis ee pertinenlibus.
AUCTARIA.
PULSANEN. in prima et ultima purus, secundam MATRIC.-CARTHUS.-ULTRAJECT..: « Agapiti marlyris.
plane cmitlit. Rpmoe,Helenoereginoe, matris Constantini imperalo-
LPVANIEN. déficit in elogip Agapili ; coelera punis ris. Joannis et Crispi presbyterorum; qui cum mulla
esi. sanctorum martyrum corpora sèpelissent, et ipsi
DANIC. in secunda annunliatione rescindit ullimam martyrio coranali sunt. » In margine , de Agapitp
elogii partem, incipiendP a « ouprum merilis et additur : « Isle puer multa suslinuit et judicem valde
ipsi pestmpdum spciali, » elc. cpnfudit, quem et Deus in vin'dictam sancli marlyris
CENTULEN. : « In llalia civilale Proenesta, sancti percussit. »
Agapili martyris, sub proeside Aiilieche. Eudem die CPDEXD. du Cheval, signatus C : « Item Pentini. »
Rpmoe,sub Sexio Philippi [Ado, in Sexto Philippi], Puln legendum « Ppntimi, » ex Hieronym.
beatorum Joannis el Crispi presbyterorum, qui per- ALTEMPS. : « Item Ponlini marlyris. » Recle « mar-
seculione Diocletiani mulla martyrum corpora cura- lyris, i non « cenfessoris, » ul habel editie LUB.-
tissime sepelierunt. Via Lavicana, sanctoe Helenoe, 'C COL.
matris Conslantini Augusli. » FLORENTIN. : « Helenoe cujus corpus jacel modo
BRUXELLEN. fere purus est; addit eliam, « urbe Venetiis. » Vel, « Cujus corpus mpdp Yenetiis sepul-
Roma; > legit « Aureliani, » iii coeteris noevi.sunt. tum est. » Adhuc sub judice lis est.
Tum : « El Romoein Sexto Philippi, sanclorum pre-
LUGDUNEN. : « Pagp Sistericp, in monte, qui dicitur
sbyterorum, etc. Item Romoe,via Lavicana, » etc.
HAGENOVEN. : « Apud Preneslinam civitatem, mi- Lura, sancti Donaii, » etc. Vide die sequenti.
liaro ab urbe Roma xxxm natale sancli Agapiti CODEX CASTRI-KARPLI.: « In Galliis pago Sigisle-
marlyris. Qui cum esset annorum quindecim, et ricc, in monte qui dicitur Lura, sancti Donati pre-
amore marlyrii flag-raret, persecutoribus se obtulil, sbyteri. » Usuardus de eo agit xix Aug.
et jussu Aureliani imperaloris est lentus, et primo Editio LUBECO-COL. incipil: « Romoevia Lavicana,
nervis crudis et dure percussus, et Aniiochp proesidi sanctoe Helenoe,matris sancli Constantini imperalo-
est missus, a que gravia tpnnenla est passus. Pri-= ris, el inventricis crucis Chrisli, Treverorum indi-
mum incarceratur, deinde primas ardentes capili genoenebilissimoe.» Sequilur de Agapile, salis pure.
ejus impenunlur, sed non loeditur; flagellis coeditur, In Jeanne el Crispe ex Adpne adjicit, quoe Usuardus
capile verso et ftimo sublus horribili facto. Tune emisit. Demum : « In civiiate Amacia, beati Ponlini
bullienti aqua perfusus osl et maxilloeejus conlritoe confessoris. J Jam dixi « Ponlimum » esse, el mar-
sunt, etjudexhoec videns exspiravil. Tune imperalor lyrem.
jussit eum leenibus Pbjici, qui eum nen loedebant,et RELiNiedilioallera in fine adjicit : « Item Ponlini.»
postea capile amputato marlyrium complevil. » In p.
Joanne et Crispo purus est. Tum : « Romoevia La- Vide jam dicla. Soeios vel poiius socias nominanl
vicana , depositio sanctoe Helenoe reginoe, mairis apograpba Hieronymiana.
magni Conslanlini imperatoris. Hoec Helena prius ratio GREVEN. : « Nota secundum aliquos hic commemo-
fuil pagana et misericordioe eperibus valde intenta, esl sancloe Helenoe, depositio vero , XVIIKal.
pesimpdum erat Judoeaet in ea lege perfecla. Ullimo Maii. Martini papoe. Demelrii marlyris. Privai!mar-
fuit Chrisliana, et Christianoe religioni mullum pre- lyris. Poteulini confessoris. i
ficua, quia crucèm Domini invenit. Multa corppra MOLAN. : «In Bronium, Iranslalio sancti Eugenii
sanctorum de parlibus transmarinis ad Christianos episcopi et martyris. Meliscivitate, deposilio sancii
duxit et mulla monasleria in Asia, Gallia , et Italia Firmini episcopi et cenfesseris. » Editienes alioelit-
oedificavil.Hoecin bonis operibus persever.ivil el in lëris ltalicis in textu scribunt : «Aureliani. »In fine:
paee obiit. »Alium vadeni postulant, quoe hic nar- « Melis civitate, depositio sancli Firmini episcopi et
rantur, ul fidem inveniant. confessoris. Die décima octava, sanctorum marly-
AQUICINCT.textui subneclit:«Ilem, sancliPonlini. » rum Phlori el Lauri. In BrPnip, iranslalip corporis
Vide infra verum nomen et titulum. sancli Eugenii archiepiscopi el martyris. >
 577 MARTYROLOGIUM.— MENS. AUG.. 578
XIV Kal. Die 19.
Natalis sancli Magni, seu sancli Andreoe marlyris, cum seciis suis dupbus milibus quingenlis nonagiiiia
et septem. In pago Sigislerice, beali Denali presbiteri, qui ab ipsis infantioe rudimentis mira Dei gratia
proeditus, anacheriticam vitam multis annis exegit et miraculprum glpria clarus migravit ad Christum.
Romoe, sancti Julii Senatoris et marlyris, qui jubente Commodo imperatore, tandiu fustibus est coesus,
donec emilteret spiritum. In territorio Bituricensi, sancti Mariani confesspris. *
NOTJE.
lia Praten., Anluerp.-Major, Rosweyd., Antuerp., Max.-Lubec, Munerat., Greven.et Molan. Item An-
tuerp.-Max., Lovanien. et Danicus. &
VAHIANTES LECTIONES.
Muneralus cespitat in principie, nulalis sancti Ma- riticam. Greven. in annuntiationis principie legit :
gni et sancli Andreoemarlyrum. Omnes legunt, cum In Galjiis pago, etc., qued eliam habet censuetus
sociis suis, excepta Pratensi, qui ultimam voeem imitator Molan. qui et ambo scribunt exegit multis
omittit. Scribo milibus, quia sic omnes eliam habent. annis ; ac deinde pro miraculorum gloria, miraculo-
Antuerp.-Maj. nolal socips 2598, Rpsweyd., 2167, rum gratia. In Muneralo deest utrumque; atque in
Greven., 2527. Numerus ab Usuardp ex anliquioii- Anluerp.-maj. ac Rosweyd. ante miraculorum, parli-
bus acceptas, a nobis in textu exprimilur. Antuerp. cula et. penit, fustibus coesus esl.
a socia ediliene maxima et a reliquis dissenlil in Anluerp. Anluerp.-Majer
prp Mariani, substiluit Martini, at Max.-
Denati tilulp, quem sulus ipse episcopum voeat. Lubec. cum Anluerp.-Maximu, Lovenien. etDanico,
Scribil item anacoreticam, coeteri ut in texlu auacho- Marini.
jBSERYATIONES.
Andream apud Groecosînclylissunum megalomar- tantum dislet, quantum Provincia a Burgundia. Utut
tyrem martyrologi noslri Lalini verosimillime ex est, Usuardus elegium suum tatum ex Adene irans-
Groecaappellatione binomium fecerint Magnum, seu tulii. Unde hic suum acceperit, nen liquet. Pelrus
Andream. Sic elenim Beda, et ex eo Rabanus, Ro- in Calalogo lib. vu, cap. 78, Adonis verba de more
manum parvum, Adp etNester, eadem prersus ubique describit. De Donalp meminit Vita Mari! xxvn Ja-
phrasi. Meliusferlasse legissent, magni Andreoe.Ne- nuarii, num. 11. Habemus sancli ipsius Vitam ms.
que enim verisimile pulo marlyrologos nostros An- B alibi illustrandam. De Julio sic brevissime Rema-
dream tribunum militum cum Magno episcôpo Ana- num parvum : Romoe, Julii senatoris et marlyris.
gnino cenfundere vpluisse. Wandalberlus alîam viam Plura ex Aclis deducit Ado, sed Npsler cempendip
ingressus, pro numéro nominum subjecta geminavit usus esl. Vide Observaiienes xxv Augusli, ubi de
conjunxitque, ul mox ostendam. Ulrum Ado Andreoe Aclis Eusebii, Ponliani, etc. Invenlum est Remoe
Acta, prout vulgata sunt, viderit, nescio, cerle proe- non ila pridem Julii alicujus marlyris corpus : an
cursoribus suis nihil superaddidit. Nés ea, ul ex Me- hujus senatoris dici possit, needum compertum ha-
taphrasle, Lipemano et Surio édita novimus,suo loco bep. In Hieronymianis aliquibus adjeclum legitur :
examinabimus. Proefata Acta germana censiiit Baro- In Bilurio, vico Villauno , deposilio sancli Mariani
nius ad annum ceci, num. 5, credidilque, opéra Pétri confessoris. De en fusius disputai Flerenlinius; no-
Tarsensis episcopi, collecta alque scripta esse. Nondé- talque ex Labbeo hujus sancli eremitoe feslum in
suni hodie qui aliter senliant. Videri poiestTillemon- dioecesiBiluricensi recoli xix Sepiembris. An autem
lii nota lomo Y, a pag. 588, in Actis noslris suo loco ad salvandam cultus diversilatem, recte ad alium
acciiratius expendenda. Audi modo Wandaibertum : Marianum recurralur, alibi explicabimus. Salis mi-
Magnuset Andréasquarta denaque coruscant: rum videri pessel, Usuardum, non solum verum
Septemnonaginlaet quingenlicomitanlur, obitus (qui déterminai! otnnino nequit), sed et cultus
(Juospariter sanctisimulhis bis mille sequunlur. diem suo tempore usilatum ignorasse,-dum Maria-
Qui in nostro indiculo sequitur Donalus, is ab num hac die consignavit. Clarissimus esl codicum
Adune in sacres Fastas primum relatas est, cum nostroram, el in Maria.noel in superioribus unaiii-
ampliori vitoehistoria et designalione monlis, in quo |iJ mis plane consensus. Brevem Mariani Vitam, nescip
soliiariam vitam egeril; queiiiqueMosanderrîim vo- an salis sinceram, edidil Labbeus lemo II Bibl. ms.,
cal, Rosweydus Jura, sed cum nolalione propria pag, 452, ubi el S. Gregorii Turonensis caput 81
manu subinde adjecta, qua nienet I mulandum in L, refert. Exslanl in Musée neslrp bina alia vitoecom-
preindeque legendum Lura, ulpete qui a Jura mente pendia mss. in majeri ppere accuralius examinanda.
. AUCTARIA.
HERINIEN. tptp lextu purissimus est, sed nescip fundatur, quod subinde correctum esl. Legit etiam
qua causa secunde IPCP inserluin sit : « In mo-» Marini. « Nalale sancli Magni, seu sancli An-
naslerip Bpbip, depesitip sancti Bertulphi abbalis. CENTULEN.
PULSANEN. : «Natale sancli Magni marlyris. Remoe, dreoe marlyris, cum sociis suis duobus millibus
sancli Julii Senalcris, elc, » recte. Sequilur : «In quingentis nonaginta sepiem. In Galliis, pago Si-
terrilerip Biluricp, sancli Marciani cenfessoris. » geslicp , sancli Dpnali presbyleri et cenfesseris.
Desunt alia omnia. Vide de Magno quoe supra dixi- Eodem die Rpmoe, sancli Julii Senateris, qui passus
mus. Item nptulain Castellani in Martyrol. univers, est sub Commode imperatore, judice Vilellio. »
et GREVEN. inferius. BRUXELLEN. de Andreoe sociis supra bis mille
ULTRAJECT. et LEYDEN. incipiunt : «In Cicilia, na- quingenlos scribil, nonaginla novem. De Denato ad-
tale sancli Ludowici episcopi et confessoris. Nalale dit, < in moule qui dicitur Lura. »In reliquis permo-
sancli Magni marlyris eum sociis suis, » elc, pure. dice inlerpolalus est. In fine subdit ; «Apud Marci-
Utraque sequens annuntialio lurbala et confusa est. liam, sancli Ludovici episcopi et confessoris, el filii
Pro Mariani, scribunt Marini. régis Sicilioe, episcopi Tolosani, de ordine Frairum
ALBERGEN. alia phrasi : « Apud Massiliam natale Minorum. »
sancti Ludowici episcopi et confessoris. Qui cum HAGENOVEN. incipit a Julio, in quo purus esl. Nec
esset primogenilus régis Cecilioe,professus est crdi- D in Donaio, a purilale mullum dislat. Tum de Ma-'
nem Frairum Minerum.» Reliqua pura sunl, nisi riano; ultime loco de Andréa, eliam satis recle. Se-
qued hujus diei finis, cum sequenlis principio con- quuntur aimuniialienes duoe aiiticipatoe ex die se-
579 USUARDI MONACHI 580
quenti ; nempe : « Herie insula, depositio sancti Phi- .i struclus. el in brevi tempore sufficienier iïlicralibus
liberli abbalis. Qui primo miliciam terrenam (secu- studiis edoclus est, paucis decurrentibus annis epi-
tus) Christi lyrocinio mancipatus est, et multorum scopus ordinatus, el multisperpessus insidiis, tandem
exslilit monacbgijum .fundator .dévolus. Civitate bealo fine quievit. »
Cerdila (Corciubaj,sanclorum monachorum et mar- BELIN.: «Nalale sanclorum Magni el Andréa?
tyrum LepvigildietChristoferi, quorum corpora post cum, » etc. Coelerasalis pura sunt, nisi quod scribal -
abscisionem capilum igni tradita sunt. » Vide de his Martini pro Mariani. Dein adjungit :« Eodem die
die sequenti. in Provincia, apud castrum de Brignpla, deppsilip
AMBIANEN. ex Adene describit sancti Denaii elo- sancti Ludovici episcopi et confesspris. Qui inde
gium. Purius ex ipso fonte. Marsiliam déportants, in Ecclesia Frairum Mino-
MATRIC-ÇARTHUS.-ULTRAJECT. : « Magni niartyris rum, ibidem honorifice condilus est. Ilcm octava
cum sociis.'Ludovici confesspris, qui fuit illius régis, sanctoe Claroe virginis. Apud Manluanam civitatem,
ppstea meiiachus in online Minorumet episcopus sancli Ruflini confessoris. »
Tolosanus. Julii Senaloris marlyris. J GREVEN.:«Magnirégis Noreganorum et marlyris.
In VATICAN., num. 5949, deésl Mariani. Apud Massiliam, natale beali Ludovici episcopi et
FLORENTIN.:'«Sancli Ludovici : ...» Plura non in- confessoris, qui cum essel, » etc., ul supra". In
yenio, forle reliqua conformia erunt hodierno Ro- Magno Anagnino eliam parum admodum dislal ab
mano, vel BELINO,qui cum hisce codicibus soepe editiene LUBECP-CPL. Sequilur : « Beriulphi abbalis
concordat. Videri etiam possunt codices alii supra et cenfesseris. Sebaldi cenfesseris, filii régis Dacioe.
et edilio LUBECP-CPL., elc. B Hic sponsam nobilissimam sprlilus, exemplo beali
BURDEGALEN. « In terrilorio Bituricensi, Marini Alexii, ipsam, pareilles, omniaque sua reliquil. In
conlessoris. i Vull dicere Marjgni. vita selilaria Dep purissimum serviiium exliibens,
CODEX SALINEN, :.«In terrilorio Bizun.licensi,sancli multis miraculis coruscabal, inler quoe comitibus
Marianiconfessoris. Lege Bituricensi. t ilineris oratione panem subeinericium impelravii ;
Editio LUBECO-CPL. de Andréa, pura; in Donato cilicio super aquas posilo flunien iransiil. Tan-
nonnihil ex Adnne interpelala esl, uli el in Julio. dem ijlenus bonis actibus apud Nurenbergense cp-
Sequi.lu.r: «Apud Massiliam, natale sancli Ludovici pidum quievit. Richardis virginis. Ermelinoe vir-
episcopi Tiiblpsaiii el confessoris. Qui cum essel ginis. »
nriniogcn.Uùs régis Sicilioe, professus est ordineni MOLAN. De Mariano, « cujus gesla habentur. » In
Frairum |linpruni ; vita et miraculis gloriosus, san- Ludovico, BELINUM describil. i Apud Manluam, san-
clpruriiicàiaiogpnierait ascrjbi. » Pro Mariani, scri- cli Rufini confessoris. In Bobip, sancli Beriulphi
bit M'arifii. « Civilale Nurenberga, sancli Sebaldi abbatis. s Dein-iypjsniineribus . «Sebaldicenfesseris,
'peregrini et confessoris, filii régis Dacioe: Civitate filii régis Dacioe, qui plenus bonis aclibus apud
Anagina. xx milliario ab urbe Roma, via quoeLaiina Nurembergense oppidum quievit. » Ediliones alioe,
nuiicupa.tur ,' (l.eposilio sancli Magni, episcopi el de Ludovieo ponimt, m-sUv Briioeota, r-eliq™ ut
conféssorjs. fliè in parlibus Àpulae,civitute Tranas BELIN.De Rufinpel Bertulphe, ut supra. «Eodemdie,
oriundus, oy.es vicinorum in pascuis pro merce.de sancli Elaphii, Calalaunis episcepi et confessoris.
puslodiyit, ut parentes sucs pauperes inde sustenla- Nurenberga civitate, deposilio sancti Sebaldi con-
rel. Qui postea, angelo duce per beatum Rédem- Q fessoris, filii régis Dacioe.»
ptum episcopum baptizatus, ac perfecte in fide in-
XIII Kal. Die 20.
Samuelis prophetoe, cujus sacra essa, ut Hierenimus scribit, Augustus Archadius de Judea transtulit
Traciain. Epjeni die, beali Perphirii hoininis Dei, qui sanctum marlyrem Agapitum erudivit in fide et
doctrina Chrisli. Herie insula, sancti Philibert! abbatis, qui post mililiani temperalem, Christi lyrpcinio
mancipatusj monasteriorum exstitil fundator dévêtus. Civitate Cerduba, sanctarum menachprum Leovi-
gildi et Cliristofori, quorum corpora post abscisionem capilis, igni tradita sunt
NOM;.
Ex Pralen., Herinien., Anluerp.-Major., Rosweyd.el Molan.
VARIANTES LECTIONES.
Proemilto ortbographica : Samuhelis, Jeronimus, j) ea hic el alibi secundum majorem codicum CPIISP-
Jhëronymus, Hieronimus,Archadius,Judea, Traciam, nanlium aueiprilaiem eflbrmo. Novi proeferenda
Porphirii, Filiberli, Phyliberti, Philibert!, tyrocinio, Hieronymus, Àrcadii, Judoea, Thraciam, Porphyrii,
lirocinio, Christophori, Cliristofori, Cristofori, absci- Filiberli, lirocinio, Christophori, abscissionem,neme
sionem, etc. In quibus omnibus hiçel nunc scriben- lamen vilie verlat,. aliam me lcclj.p.neinsequi. Molan.
dis,' uiiiformilas semper servari omnino non potest, pro hominis Dei, scripsit viri jDfii.Praten. pro Chrisli
ulpote quain ip codicibus meis non reperio: Ilaque lirocinio, habel Chrislo.
OBSERVATIONES.
Samuel prophela nolatur a Beda : Rabanus casu rio Romano ad xvm'Mail, in quibus Cormcularius a
niuiaip 'scripsit : Samuelis prophetoe.Et hoc etiam bealo Porphyrio prësbytero cum familia baptizatus
modo habet Romanum parvum. Adp non prppheloe dicitur, elc. Quoe sane lam sunt conformia, ul non
encomiu'm, sed brevem translalionis histo'riam ex possini non ex unis Actis ad altéra translata sup-
Hieronymo ai'iversus Vigilantium adjunxit, quam poni, nisi miraculuin novum fingere velimus. Sed
inter Molàni aliprumque Auclaria invenies. Wan- de his, pro insliluli noslri ratione, salis diclum esl.
dalberli versicules infra dabinius. Usuardus id splum De Filiberlo meminit Wandalberlus xx Julii. Et ter-
ex Adene accepitquod in laler'culo reproesenlavimus. nam denam Philiberlns sanelus adornat. Eodem ipso
De Porphyrib sic legit Romanum parvum ; Et Por- die codicibus Adonianis adjectus reperilur, alteri
phyrii hominis Dei, de quo aniiquîores non memi- abbati Vulmaro conjimclus. Hoc vero die apogra-
ne're. Qnoecunqueab Adone ex Agapili Aclis adjecta pho Hieronymiano uni allerive superaddiius est,
sum, Noster ad ve'rbum descripsit. Ul autem clàrius memeratus eliam a FIPIP et Rabano. Nen arbilror
pateat Actorum Agapili Proenestini et Venanlii Ca- ex eorum ullo in Usuardum transiisse, qui propriu
rperini cpnfusib, çphsule hujus leclipnes in Brevia- marte tolam annunlialionem noslram composasse
381 MARTYROLOGIUM.— MENS. AUG 582
oninino videtur. Filiberli Vilain, a suppari mona- A deben.lur, ex Hispania cum pluribus aliis allati, ut
chp scriptam , edidit Surius, solîta sua riiutandi rien sëriiel alibi diximus. Consuïe 'Memori'alie'Euîo-
sfyli libèrtate usus. At primigenia? pliras^ resli- gii, libro ii, cap. 11. De Samuele hoec hodie proedï-
fjiit Mabij/e'sec. ii 'Behedi.pi. a pag. 816,'trauslalio- cat Wandalbertiis :
nes aliaque ad sec'.' iv rpmitleris."Vide ibi parte i a Tertia post denamSamuele excelle), .abipsis
pag. §57! Leàvigildus item et Christopiiorus"ipsi'soli Quen)Dominocunis genitfix devota sâcray,it.
AUCTARIA.
PULSANEN. in duabus prjmis purus, ppstremas duas Dpminicoe nativitatis, quasi puerum nascentem de
oiniii.it. beata Virgine, vidit. Juyenis castitatem mnlium
ANTUERP. et MAX.-LUBEC. puri sunt, nisi quod in amâVit, et mpnachus factas in vicesime secundo
Porphyrib deficianl; in fine aulem excédant in nova anne oetalis suoe, tptum se dédit patienlioe, abstinen-
annuniialione de sancle Bernardo : « In territorio tioe, humilitalis et charilatis [eperibus] për omnes
Lingonensi, depositio beati Berriardi, primi Clare- dies vitoe suoe. Hic perpetratis multis miraculis et
vallensis abbalis, Viri vilay declrina el miraculis multis descriptis libris , et monasteriis sui Ordinis
gloripsi. t ' cenlum et sexaginla oedificaiis,anno sexagesimo ter-
MUNERAT. textui pure in fide subdit : « In terri- lie oetalis ejus ebiitin pace, testamentum charilatis,
lorip Lingnnensi, beali Bernardi. » humililatis, patienlioe, abslinentioe suis fràtribus re-
GREVEN., telo etiam texlu purus, in fine ulilur linquens. Ilem in Anglia, sancti Oswini régis el mar-
signo LL, de quo egimus quinta hujus in sanclo Do- R " lyris. Treveris, sancli Auctoris episcepi et cenfes-
p)iniço et alibi, quo nempe indicat, sanctum eo spris. »
slgno affeclunï Usuardo esse sùpéradditunï. Debuit AQUICINCT. in fine addit: «Cainene castre, sancti
ergo inter Auetaria reponi, quod hodie sic habet : Maximi cenfesspris. » Deinde calame notabiliter re-
« J|em in Clarayalle, sancli Bernardi abbalis. » cenjlipre : « Depositio sancli Bernardi abbalis. » Ila-
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT. ', LEVDEN et LOVANIEN.bes supra elegium satis lpngum.
secundo loco posl Samuelis, insérant : «In territorio AMBIANEN. « Ipso die, saricli Bernardi, abbalis
Lingonensi, deposilio beati Bernardi, primi Clare- Clarevallensis. i
vallensis abbalis, viri declrina el miraculis gloriosi.» MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT. « Bernardi abbatis.
Sequuntur reliqua textus pure. Iri fine'":'«ipso die, Samuelis prophetoe. Porphyrii, qui sancluni Agapi-
sancli Auctoris Trevererum episcepi. j An nen Me- tun) puerum erudivit. Philiberti, primo militis, post-
tensium, x Aug. ? ea abbalis. »
ALBEKG: elDANic. in eo a superioribus différant, CLUNIACEN. et ALTEMPS : « Cainone Castro, sancli
quod de Bernar'de agant prime IPCP, et Pprphyrii Maximi confessoris. » Fuit discipulus S. Martini
commemoratipnem, ab aliis suo loco positam, hi duo Turonensis ; Gallice vpcalur Même.
plane omiltant. REG. SUEG.,num. 428 : « In parlibus Rurgnndioe,
• CENTULEN. : « Samuelispropheioe, cujus sacra ossa IGCOqui dicitur Claravallis, depositio sancti Ber-
Archadius Augustus de Judea translulit Thraciam, nardi abbatis.»
portanlibus episcopis, et omnibus ecclesiarum popu- In VATICAN., num. 5949, deest Samuelis et Fili-
lis tanta leticia concurrentibus, quasi proesenteni berli. Adjicitur : « In Lucania, sancti Leoncii. »
viventemque cernèrent. Eodem die, sancti Por- C UGHELLIAN. deest Perpbyrii. In fine : « In terri-
phjrii hominis Dei. Hprio insula, sancli Philiberti tprip Lingonensi, depositip beati Bernardi, primi
abbal|s; qui de militia lempprali, Christi lyrocinio abbatis Clarevallensis. »
mancipatus, nwnasteriqrum exstitit j'undalprdévo- FLPRENTIN.: « Sancti Bernardi. . . Sancli Sle-
lus. Civiiate Ccniuba,sançtprum monachorum Leo- phani. . , Sancti Pelili pueri q. â. (puio pelledicere
vigildi et Christophori, quorum corpora post deeol- qui passus esl) in»Apulia provincia lempere Antn-
lalienem igni tradita sunl. » iiini imperataris.
BRUXELLEN. incipit a Bernardo , ut supra. Tum '• BURDEGALEN. :' « Cainene castre, sancti Maximini
« Item sancli Samuelis prophetoe. Cujiis sacra ossa confesspris. »
Archadius Augustus de Judea translulit Trachiam. CPDEXMPNTISSANCTI.« Ipsp die, innpvatur san-
Portanlibus autem episcopis, etoniniuni ecclesiarum clorum confessorum Amali, Romarici, el Àdelfi
populis occurrenlibus, tanta leticia façja est, quasi celebritas annu'a. Eodem die, translatio S, Gebetru-
présentera viventemque cernèrent atque susciperenl, dis. i Vide Castell,, pag. 785, et in indice.
ila ut de Palestina usque ad Calcedonem jungerenlur Editio LGBECO-COL. De Samuele, fere similis est
agniina populorum,el in laude Chrisli una voce per- BRUXELLEN. Sequilur : « In lerritprio Lingpuensi,
sonarent. Scribil bealus Jerominus. » In Pprphyrip menaslerip Clarevallis, depesitio beali Bernardi,
scribit, « Agapitum seu Agalhoneni. » In Corduben- primi ejusdem loci abbalis et confessens, viri vila,
sibus purus esl. De Filiberto subjicit : « El specia- declrina et miraculis 'gloriosi."Qui monasleriorum
liter cenebiiCjnegineiisis in territorio Rotiipmagensi. el monachorum exslilii fundator el pater inclytus, »
Cujus abbatiam quam ipse gerebat (regebat) ob ty- pin Filibcrtc, Cordubensibus el Porpliyrio salis pura
rannidem Ebronii {aitnonËbroini?) appstatoereliquit. est. 'Tum : « Treveris beali '"'Auctoris', episcopi et
Apud Treyerim, sancti Auçipris episcepi et cenfes- confessoris: qui in Brunswich per translalionem
spris. » Vide Auetaria x Augusti.- ISisi'-dup diversi requiescit. Jpse die, beali Slephani, régis Ungarioe,
sint. et cprifesseris. Item, commemoralio sancli Malacbioe
HAGENPÏEN. de Samuele lengum ex saçris litlëris episcopi el confessoris. i In Rom. ponitur depositio
Cemmeniarium texit, quem nen vacal transcribere. in Nov.
In Porpbyrio purus est. De Filiberto et Corduben- BELIN.In Samuele purus, in Cordubensibus cor-
sibus egit die proecedenli. Sic modo pergit : « Eodem ruptus esl: Rursus in Porpbyrio punis in Filiberlp
die, deposilio sancli Bernhardi, abbalis Clarevallen- lolum elogium expungit. Tnm : « In Ungaria, civi-
sis in territorio Lingonensi. Hic ex nobilibus paren- lale regia Albaregali,"sancli Stephani régis qui pri-
libus de Bnrgundia nalus esl ; de paire Celmp et mus Ungaros ad fidem convertit. » In Bernardo
maire Aleyde valde religiosis. Hic quinque habuit similis est ANTUERP. MAX.-LUBEC. « Cainone Castro,
fraireset unani sororem. Et ipse'Bernhardus, tertius sancli Maximi confessoris. »
in ordiue eral filierum, quem niater proevidil in GREVEN. : « Oswini, régis provincioe Deirorum, et
utero ejus lanquâm catulum lotuni candidum, et in marlyris. Cujus insianlem obilum (ul scribit Be-
capile ac dorso rasum, el maximoeaudivil lalrantem. da 1. m) cum sanctus Aidanus episcopus proediceret.
Hic cum essel adhuc puerulus, Christuni in nocle Non est, inquil, digna hoec gens talem habere r«ctft-
 335 USUARDI MONACHI 584
rem. In Lucania, sanclerum Yalentiani el Lepntii. A primus Hungaros ad fidem cpnveriit. » Ex BELINO,
Stephani, regii Hungarisé et cenfesseris. Qui ubi in- ut eliam facit in Bernarde," et Maximp. « Ipso die,
staura uxeris suoesanctissimoe Geisiloe,seroris san- sancli Auctaris Treverorum episcopi. > Dein typis
cli Henrici imperaleris, fidem Christi suscepit, in-' minoribus : « In Brunswic quiescenlis. » In Oswino
duslria sua pcpulu'm suum ad idem induxil, plenusque GREVENUM describil. Sequitur : « Daventrioe, obiit
operibus bénis, beata fine quievit: Treveris, sancli bealus Gerardus cognomento Magnus. Et in Villario
Auctcris episcepi et cenfesseris, in Brunswich quies- . " monaslerio, ordinis Cisterciensis, bealus Gobertus
centis. Julianoe virginis et marlyris, ac aliemm ex comité Asperi montis, ibidem egregioe sanclilalis
quatuor. Commemeratio sancli Malachioeepiscopi et monachus. > Editiones alioeproeter dicta, de Samuele,
confessoris. » Vide supra. eliam Bernardi annuntialionem lexlui admiscent. In
MOLAN. de Samuele, aliis lijleris lexlui inserit : fine, de Stephano. Maximp et Auctere, ut supra. « In
i Portanlibus episcopis, et omnium ecclesiarum po- Anglia, sancli Oswini marlyris Deirorum. Cujus in-
pulis tanta loelilia occurrenlibus,' quasi viventem slantem, » etc. Tum lypis minpribus : « Daventrioe,
susciperent : ut de Palestina usque Calcedonem ebilus beati Gerardi cognomento Magni, qui inilium
jungerenlur populorum examina et in Chrisli laudes dédit Fratribus de communiviia. Villario monaslerio,
una"'voce resonarent.; Scribil sanclus Hieronymus in obilus Goberli, ex comité Asperi montis, » etc., ut iu
libro cpnlra Yigilaulium. » In fine : « In Hungaria, edilioné priori. « Wormaiioe, obitus Burchardi epi-
civilale regia Alba regali, sancli Slephani régis, qui scopi. »
XII Kal. Die 21.
In terrilorio civitalis Gavalitanoe, passio sancli Privati episcopi et martyris, qui passus est perseculione
Valériani et Galieni".Eedein die, natalis sanctarum marlyrum BPIIPSÏel Maximiani, queram gesta habet-
tur. El in civitate Salena, sancli Anastasii martyris, qui pro confessione nominis Christi, jubente Aurelio
imperatore, interemplus est,
NOT^E.
Textus sumitur ex Praten., Herinien., Anluerp.-Majore, Munerat., Crevenet Molan.
VARIANTES LECTIONES.
Solus Anluerp.-Major legit, passus esl sub perse- ]i nescio cur Molan. expunxerit particulam in. Hoe-
cutione, reliqui primes enlitlunt particulam, sub.'. ret hic denuo Usuardus in confusiene superius
Qued Muneral. . habeal Ganalitanoe, lypograpbi memorata circa nomina Aureliani, in Aurelii con-
vilip Iribuendum pulo. llém! Bodosi pro Bonosi. tra quam Ado expressissime légat, ut supra dixi-
Idem die de Maximi pro Maximiani apud Greven. mus in Agapilo xvm Augusli : uter, an neuter proe-
qui proelerea cum Molano scribit, quorum actus ha- ferendus sit, alibi disculiendum.
bentur. Omnes ponuril ; El in civilale Salona,
OBSERVATIONES.
In Gavallis , vico Mimmalensi, passio. Privati lecta in lucem extulit a pag. 665, ubi et eadem eru-
marlyris, inquiunl apographa Hierenymiana ultime ditis ebservatienibus hinc inde illustrât. Perro ex
IPCP.Videri ad hoec possunt Notaliones Florenlinii, Actis illis colligitur, diem xxi "Augusti, quasi pro
alque ilem Baronii ad Marlyrolpgium Rpnianum. arbitrio ab Adpne selectum esse (an Caslellanus.
Rabanus ex Hieronymianis sua plane descripsit, recle xx Seplembris proetulerit, oeqsieferme incertain
nulla eliam dignilalis episcopalis facla nienlione. est ). Paloeslram autem Anlioehîam fuisse ; tyrannum,
Flori elogium et desideratam digiiitalem , el lempus Julianum Cemitem, imperaloris appslaloeavuneulum,
cerlaminis, etbarbaros a quibus martyrio affectas el ipsum apesialam, Christianis infensissimum;
credilur, diserlius exprimit. Romanum parvum de martyres verp illps , prpfessipne milites , Labari
Privatp npn meminit. Crediderim ilaque ex Grégo- Christiani causa, qued illud in paganum mutare
riô Tnronensi sua snnipsisse Adenem, quoecursim cpnslanler abnuerent, dire excruciales; demum
seluni atlingit, descripla a Neslro, excéplis duntaxat alterius ex his nemen, npn Maximianus, sed
h'is verbis, vico Minalensi, pro que' legendum G Maximilianus exprimendum , hic paucis indicasse
Mimatensi, ut ex laudale Gregprip aliisque a Baro- sufliciat. Vide intérim Tillemcntium taino VH1, a
nio citalis, fusius suo locp deducemus. Opperlunas pag. 406. et 759. Rpnianum parvum de selp Anas-
suppetias ferei Tillëmontius tomo IV, a pag. 221, ac lasio hac die agil : Salonoe Anastasii marlyris.
in nol.is a pag. 651. W'andalbertus unico suo versi- Pluscula suggerit Ado ex Aclis sancli Agapiti, ubi
culo, unum Privaluni hodie exornal : Comicularius miles dicitur. Usuardus non plura
Marlyrishinc duodenaPrivati sanguinefulget. descripsit, quam in laterculo exhibuimus, priori et
superius indicatoe mutationi insistens, in nomini-
Bonosus et Maximianus ab anliquioribus omnibus bus Aurelii et Aureliani. Plura ex proefaloAdone da-
proelerili, nescio unde in Adonis notitiam primum de- bunt Auetaria. Quod die proecedenti de Porpbyrio
venërinl, a quo in sacrisFaslisconsignati sunt iisdem observatum est, hic de Anastasio plane recurrii,
ipsis verbis, quoe ex ipso ab Usuardo desumpta, in nam in citalis Venantii leclionibus, Corniculmius
indiculo noslro dedimus. Idque adeo rnirandum magis, idem, qui hic ab Adone rëfertur, ubi ex demirata
quod idem Ado diserte asserat, eorum Acta haberi, Venantii constanlia" conversus est, poniturque in
quoe tamen eum nunquam vidisse, indeindubilatum Martyrologio Romano moderno xi Maii. Plura in
reddilur, quod nec verbum ex iis proférât, nuda Actis memorabimus , ubi Anastasius Salumensis
producens nomina, ex quibus nec de loco marlyrii, procul dubio ab hoc Corniculario distingiîendus erit,
nec de tempore quidquam conjicere valeas."Fatetur , et ex Hieronymianis ppnendis xxvi Augusli, que die
Baronius, ea suo tempore, et nos falemur, a majo- . ceronaium asserunt Acla citala apud Tillemcntium
ribus noslris nusquam fuisse reperta : unde summoe lump V, pag. 148 Certum clarissime hic denue ap-
debenlur gratia? Theodorico Ruinartio; qui ipsa ex up. paret, Adeniana et Usuardina, quoe recitavimus,
cod. ms. monasterii B. MarioeSilvoeinajoris in dioe- esse pmnia.
cesi Burdegalensi erula, primus inter Sincera et Se-
 385 MARTYROLOGIUM.— MENS. AUG. 586
AUCTARIA.
RPSWEÏD.texlui purp subdit : « In Hispaniis, san- A UGHELLIAN. : «Item Quadrati episcppi. » Idem soe-
cti Juliani marlyris cum aliis quatuor. » Variant co- pius recurrit, ut vide supra.
dices. • FLORENTIN. : «ApudSardiniam, civitateCarililana,
PULSANEN. , in texlu etiam purus, adjungit in
fine : « Eodem die, consecralio aliaris beati Andreoe passie sanclerum martyrUm Russoris [MEDIC,RUXP-
aposloli. » ris] Caselli et Camerini, sub Dipcletianeel -Maximiano.
ANTUERP. el MAX.-LUBEC. Adaunt : « Ilem Qua- imperatoribus, proesidente Dalasio. proesidii. Ad-
drati episcopi. » Vide Marlyrologiuin Romanum el jungil STROZZIAN. : « Passi sunl pro Cliristo. Caput
notam Baronii hue speclantem. autem sancli Russoris inde translatam Florenlioe,
in ecclesia omnium sanclorum. » Videel
. ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT., LEÏDEN.,LOVANJEN.,positam est el locorum nomina melius in Romano
ALBERGEN. et DANIC,in prima et secunda puri, sic martyrium
lerliam ex Adone adornant : « In civilale Salona , Luxorii expressa. Quanli autem facienda sint, quoeoccasiene
sancli Anastasii martyris. Qui cum esset miles et dicet Card. elCamerini a Tamayp hac die cerrasa sunt,
viderel sanclum Agapiium inter tormenla Christum art. Aguirius apud Papebrechiun) in Resp.
fortiler confitenlem, exclamans ait : Magnus Deus 18, num. 42.
Christianorum et non est alius proeler euni. De quo Editip LUBECP-CPL. : « In terrilorio civilalis Ga-
proeses cum nunliassetAureliano imperatori, jubente vaiilanoe, vico Minacensi, passio, etc. » Sequilur de
ipso interemptus est. » Dein in fine : « Ilem, sancli Anasiasio, Ut ANTUERP.-MAX., etc., supra. In Bonoso
Quadrati episcopi. » et Maximiaiio pura est. Denique : « In ipso die san-
CENTULEN. : « In terrilorio civitalis Gavalitanoe, _ cli Quadrati episcopi et Confessoris. »
sancti Privali episcopi et marlyris, qui passus esl BELIN.incipil : « Nalale sanctorum marlyrum
sub Gallieno. Eodem die, sanctorum martyrum Ba- Lusorii, Ceselli et Camerini. » Si hoecex FLO.RENTIN.
nosii et Maximiani. » accepta sunl, polila videiilur nomina. In Privala
BRUXELLEN., in tribus primis annunlialionibus , salis purus est. Sequitur: « Eedem die, sanctorum
ANTUERP.-MAX. el coeteris codicibus baud absimilis, marlyrum Bonosii , Maximi el Maximiani, que-
subjungit : « El in Hispaniis, nalale sanclorum mar- rum, etc. > in Anaslasie purus, subdit in fine :
tyrum Julii et Juliani. Et sancli Quadrati episcopi. El i Item Quadrati episcppi. »
beali Fleri abbalis, discipuli sancli Mauri abbalis. »
HAGENGVEN. « In civiiate Gavalitana, in terrilorio GREVEN.: « Juliani et alieruni quatupr marly-
ejusdem, passio sancti Privali, elc, » ut in texlu. rum. Item, sanctarum marlyrum, Lusprii, Ciselli et
« Item sancli Quadrati episcepi. » In Bcnpso et Camerini. Quadrati episcppi et cpiifessefK.lu Alexan-
Maximianp purus est. De Anasiasio iëraie, ul supra dria, Conioe nobilis. Quiriacoe, maii'onoeRpmanoe,
ex ANTUERP.-MAX., elc. Deïîïum: « Remoe,sancli An- et marlyris, in Wesalia superieri quiescenlis. »
tonii martyris, qui cum Chrislianum [se] libère fate- MPLAN.in Lusprip, et seciis BELIN.aut GREVEN.
retur, jubente Vilellio judice, capitali sententia darn- descripsit. Tum : « Item Quadrati episcepi. » Dein
nalus est, viaque Aurélia sepullus. »Videdie sequenti. typis minpribus : « Quiriacoe, malronoe Romanoe, el
AQUICINCT. in fine : « Item, sancli Quadrati epi- martyris in Uvesalia superiori quiescenlis, apud
scepi. » Vide superius dicta. Carmelitas, de qua in passiene beali Laurenlii. »
MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT.: «Privali episcepi et Editienes pesteriores, BELIN.pressius imilaloe, aliis
marlyris. Benosiiet Maximiani martyrum. Anastasii C litlëris lexlui proefigunt : « Nalale sanclorum marly-
marlyris. > rum Lusorii, Ciselli et Camerini. » In fine de Qua-
VATICAN., num. 5949, adjicit : « Natalis sanclo- dralp, ut in prima edilioné: Tum : « Et sanctoe
rum Valentii et Leeneii in sancta Sepîiia. In Hispa- marlyris Bassoe. Remoein agrp Yerano, sanctoe Cy-
nia, sanclorum Julii, Juliani, Vincenlii, Augurii, riacoemarlyris; quoein Wesalia, translata quiescit. »
Frucluosi. In Sardinia, sancli Quadrati episcepi. » De Cyriaca et Bassa vide Romanum, ubi ulriusque
In aliis deest deppsilip. elogia invenies.
XI Kal. Dïe 22.
Romoevia Osiiensi, natalis beati Timothei martyris, qui lentus ab Urbis proefeclo, et longa carceris cu-
slodia. maceralus,cum sacrificare idolis noluisset, lerlio coesuset gravissimis suppliciis altreetalus, ad ulii-
mum decollatus est. Eodem die Augustuduni, sancli Simphoriani, tempore Aurelii imperaloris, qui cum
idolis sacrificare nollet, prime verberibus affectas, deinde mancipatus, adullimum coese capile marlyrium
consummavit. In pertu Rpmanp, sanctarum peregrinurum marlyrum Martialis, Epicleli, Saturnini, Aprilis
et Felicis cum seciis ecrum. Item Romoe, sancti Antonii marlyris, qui, cum se Chrislianum libère fatere-
tur, jubente Vilellio judice, capitali sententia est damnalus, viaque Aurélia sepullus.
NOT;E.
Ita Pralen., Herinien., Anluerp.-Major., Rosweyd., Munerat., Greven. et Molan.
VARIANTES LECTIONES.
In Greven. est Hostiensi, in Antuerp.-Maj. et Ros- ;D Iterum conveniunt velusti codices in Aurelii, licet
weyd. Osiiensi. In Herinien. et Antuerp.-Maj. Thimo- Ado posuerit Aureliani. Nota; Muneralum post Sym-
tliei. Item in eisdem et Rosweyd. tertio. Antuerp.- phoriani, adjicere martyris. Scribit hic eliam cum
Maj. post coesus, omisit particulam et. Quodque Anluerp.-Maj. et Greven. Marcialis : ilem Epictei,
maxime notandum est, Greven. et Molan. proefeclo cum eodem Antuerp.-Maj. et Rosweydo; Greven.
addiderunt nomen, Tarquinio, quod eliam faciunt legit, Epiceli. De Dampnatus dixi alibi. Rosweyd.
codices recentiores; asl Usuardum illud expnnxisse, postponit est,Antuerp.-Maj. id finem rejicit. Greven.
indubilalum videtur. Herinien. pro altreetalus, habet elMolari. phrasim nonnihil in principio variant ; qui
adtractalus, pèjus Antuerp.-Maj. allractus. Omnes cum se libère falerelur Chrislianum. Et proelerea
scribunt Augustuduni,vel Auguslu-Juno.Munerat. et Molan. pro Antonii, scvibivAnibonini.
Molan, Symplwriani; coeteri simpliciler cum lextu.
587 USUARDI MONACHI 588
OBSERVATIONES.
Hpdiernum la.lerculum lolum ex Adpnianis verbis, A jam laudali Sijmphoriani Auguslodunensis memoria,
sërvatb anriunliatibnum erdirié, cpiiiextum! est; al- quoe quidem iri vetustis Kalendariis signala non"est,
tius tamen repeti pelest prima earuni scaïurigb. riihilo laiiien mirius et ri'blissiiViaet'in" G'allîis'éele-
Atque ut a prima exordiar, Timothei illuslrissinii bralissima. Ejus memineruni codices Hieronymiarii;
sané martyris commemoralio mira consensu vetuslis item Beda et tolidem verbis RabanUs. Fieras* brève
Kalendariis, Bucheriano, Carihaginensi, Allatiario, elegiuri) addit, tëmporis notas definieris sUb!Aure-
Fronlonianoj Gregorii Sacramenlario el Marlyrolo- liano, imperatore et Heraclio Consulari ; et ipsâs"é'a's-
giis omnibus inserta est. Ulurii ilaque célébrant Hie- dem serval Adp, ex Aclis a Membriiip et SUVWvuI-
ronymiaria, sed cum lilulo discipuli Pauli aposloli, gatis, alque a Barenip probatis, procul' dubib' âccë 1
quam- confusionem Florentinius in Notatipnibus ex- plas. Acta ipsa apud nos exslant mss. ebrurii' inter
pendit et explicat : sed dubioeplénum epus est aleoe. Selecla edilor et primigëhi'oepuritalis rëslîtUt'orRui-
Glarius luquuntur Beda, Rabanus, Ronsanum par- narlius a pag. 69, proedictas tëmporis notas fejibif,
vum, Ado et Wandalberlus. Primus ei elogium con- et pro Aureliani, scribendum censet Aurelii, rit fécit
cinnavil laudatus Beda, descriptum a Rabario, ab Noster jam non semel, déserta Adonis lectiorie, a quo
Adone modice decurlalum ; ex hoc a Noslro dégan- lamen reliqua sua omnia ad apicem transsunipsit.
ter conlractum, sicut texius supra exhibet. Qua fide Ulra perro teniperùm ratio proefererida' sit, nbn esl
nitatur Timothei hujus hisloria, hic nos disputa, hujus loci stàluère. Legi potésl Tillemenlius lehi.Hl,
cerle cum ex Aclis sancli Silvestri açcept'am faiean- a p. 45 ; sed maxime à p. 609, ubi'de proedibfislerii-
tur et Beda et Ado, de ejus veritalé facile sialuet pprum iiotis ex prOfesso disputât. Vidé éliam mis-
eruditus leclor, salva semper, anliqnissimi et cele- g sam in Missali Gpihicp, seu Gallicane apud'Thonia-
berrimi cultus integritate; si modo et Kaleridaria et sium pag. 571, Peregrini martyres, an ii vëre sint,
Martyrologia eumdem ipsum Timotheum in >Aclis qui hic nominatirii expriiïrimiur, dubiurii réddunt
sancti Sjlvestri memoratum censigneiit, qued equi- Hieronymiana apographa , qua? Florentinius eonci-
dem hacienus salis aperte perspicere ncqueo. Multa, liare conatur. Rpnianum parvum sic lpqiiîtar : Et
eccàsicrie Timothei, notavit hoc die Baronius, sed peregrinorum martyrum , Martialis, Epilecii, Salur-
quoe noslram hanc difficullalem nen langunt. Nen- nini, cum sociis eorum. Aprilem el Fëlicëm adjurixit
nulla delibal Tillemenlius tpnip Hj pag. 618 ; verum Ado, proefixaposiiione éx Hieronymianis, iri quibus
plura alia in Actis eruni discutiërida. QUOdripsirihic et alia nomina confusius enumerantur, qubrum lu—
officii est, Wandalberli versus, qui hanc el sequen- diculus iri Aclis opportunius eril digerendus. Usuar-
lëm annunlialionem complecluntur, subjicimus : dus annunlialionem sUairi Verbatim ex' Adbne de-
UndéciirianiRomse Tioiotheiispassushonorai, scripsit. Anlonir martyris vël Antonini, primus memi-
iEdualumquesaum célébrai plebs Synaphorianum, nit auclor Romani parvi, ex quo in Adbriéin trans-
Materquem Cliristopariter moriluradicavit. it, elogio ex Actis sancli Eusebii adorriatb, cujus
principium et fînem Noster corijunxit, iri bhinibiis,
Non' minus iriclyta esl ei cerlioribUs Actis suffulla ut supra dicebam, plane Adoniârius.
AUCTARIA.
PULSANEN. incipit : « Octava beatissimoe Dëi geni- G hisloriam subjungit, quam majori auctbritâle firma-
iricis et Virginis Maria?.» In Tiniotlieo" purus est. lam vélini. Tuii): « Rbirioevia'Ostierisi, nalaiebeaii
El in Sympherianp, usque ad « Aureliani iinperatp- Timetbëi martyris, qui sub persëcutibne Nèrenis,
ris. » Désuni reliqua pmnia. lenlus esl a Tarquinie urbis proefeclo, et lënga car-
ANTUERP. et MAX.-LUBECin texlu salis puri sub- ceris cuslbdia est maceraïus, ël cunï idolis sacrifi-
dunl : « Et Octava? saricloe Dei geniiricis Marioe.» care noluisset, tertio esl coesus, el gravissiriiis esl
Varia est varierum cpdicurii phfasis. peenis atlréctatus , et viva1-calëë vumera ejus sunt
ANTCEKP'!-MAX., ULTRAJECT. el LËVDEN. texluiproe - aspersa, el martyr Dei gralias egit Dêe. Tune duu
ponunt : « Octava Assumplienis sancloeMaria?,i Le- sibi angeli dixerunt: Respice sursum, et vidit cprp-
gunl, « proefeclo Tarquinio, » et pro Anlonii substi- nam sibi proeparalam in manu Domini, et sic decel-
tuunl Anllwnini. lalus esl. Eedem die , sancli Apollinaris marlyris,
ALBERG.et DANIC Superioribus similes sunt> sed qui vivil gleriam sancti-Timothei, et ideo se Dapli-
proelerea ante « in ponu Romano, » lexlui inlerse- zari fecit, el euni"Tlmelhée decollatus esl. » Salis
runl : «Item, liataie beat! ' Ypolili marlyris. » De palet confusio, nec expiicalione méa iri'digel. Vide
quo Usuardus die sequenti. die sequenti. De Sym'pherian.o ppst « imperaleris, »
LOVANIEN.ordilur etiam ai> Octava Assumplio- ita.habel: i Qui in juventule sua tam gravis erat
nis, etc.' In TimotS;eo purus est : Sympboriani iri'moribus suis', ut servoriirii [sé'niofuriï] vïtam aii-
elogium resecat! Rursus in Portaensibus punis, licipare vidéreturi Hic cum slàiiiam'Verieris adorare
Antoiiii élo'giuiivexpungit . nollet, primp sub Eraclio proefecta verberibiis afïi-
CENTULEN. : « Octayoe,beatoe et gloriosoe semper .D citar, deinde carceri niancipatur, et ad ullimum
Virginis Dei geniiricis Marioe, quoe superrio ntiiitio c'àpilé punitur! Ii) pWrtù ROiriânb, s'anctcïum' pere-
clarificala et Spirilu sancto foecundala , ab eo qui grinprum marlyrum , Marcialis , Epycleci, » etc.,
de illa carnem suscepil, proe omnibus sublimata, in pure.
oeternum veneralur benedicla. Romoe, sancli Ty- MATRIC.-CARTHUS.-ULTRAJECT.< OclavaAssuniplip-
molhei martyris. Augustudini, sancti Symphpriani riîs beatoe Mariée. Tiriioilïe!et S'yinplioriani "ma'rty-
marlyris, lemperibus Aureliani. Item Remoe, beali rum.îlh margine nota lur : «De isie Timplhee legitur
Antpnii martyris. In pprtu Romanp, marlyrum pe- in vita B, Sylveslri. » Seqiiilur : « Marualis cenfessp-
regrinorum, Marcialis,' Epicteli, Aprilis, et Felicis ris; » Et rursus in margine' :i Màrtiaiénr éeiiféssérem
cum seciis eeram. » , alibi npniiivenies. » Pergit textus : «Inpôrin Rpmàim,
...BRUXELLEN. : « Octava Assumplionis bealoe Marioe sanclorum Peregrinorum- martyru'rii1; Martialis, Epi-
Matris Domini noslri Jèsti Chrisli. » In béatpTimo- cleli et sôcicrum eorum dëcërii.'»- Hoecclarius in
fhep describit Bedoe elogium. In iribus aliis salis texlu expressa sunt.
purus est. In fine subjungit: «Remis civitate", na- REG. SUEC,' signatus, num. 428 : « Eoderii die,
tale martyrum quinquaginta. El translatio corpo- translatio corporum sanclorum in coenobio' sancti
rum, sanctorum Hylarii'episcopi el confessoris, Dionysii ; hoc est, Peregrini, Patrocli, Innbcehlii
Innocentii marlyris , et sancti Peregrini episcopi et atqué Hilarii episcepi el cenfè^soris. t
martyris in basilica sancti Dyonisii. » FLORENTIN. « Sancli Andréa? diacoïrî, et niinislri
HAGENOVEN. incipil ab Oclava Assumplionis, qui sancli Donaii de Scotià', episcopi Fesuîarii, cujus
 389- MARTYROLOGIUM.— MENS. AUG. 391)
corpus honorifice sepullum esl in monaslerio sancli A GREVEN. : « Octavoe Assumplionis glorinsoe Dei
Mariini de Mensola[MEDIC.; LamensplaJ in terrilprip geniiricis et Virginis Marioe. Mauri presbyleri et
Florentine. » marlyris" alibruroque quadraginta [prior editio, se-
SALINEN. : « In Galiiis civitate Auguslbdunpy na- xaginla sed scribendum XLIX].Xofiis civilale Gal-
talis sanctorum Medardi et jEmiliani cdin filiis suis lioe,sanclorum martyrum quinqUagihla-.»'
ecto. » MOLAN.de Timotheo aliis liiteris' in lextu ex
RÈMENs. SS. Timot-heiet Apell. : « Remis, passie Adone miscet : « Scriptam iriVenitur in historia
sanctoruni Mauri presbyleri et cum en quinquaginta sancti Silvesiri. » De Antonio, totUm'ferme Adonis
marlyrum. > textuin describit. Iiî fine : « Oclava Assumplionis
Ediiib LUBECP-CPL. « Oclava- Assuiriptipnis glo- Virginis Marioe. Romoe, sancli Hippolyti martyris
riosoe Virginis Marioe.Romoe, via Osiiensi in cime- Remis civitate Gallioe, beati Mauriel cum ep quin-
lerio ejusdem, natale beati Timothei marlyris. Qui quaginta marlyrum. » Deinde rilihoribùs lypis :
tempore. Melchiâdis papoe de Anliechia venit Re- « Apud Mpnlem Falcpriis, iri civitate Mëvaniadepo-
roam, et ppslquam ibidem per aniiuni et 1resmenses sitio beati Jacobi de BlaiicOnibus,quivita, mpribus,
proedicasset et multos.ad fidemChristi cenverlisset, miraculisqueclarus, senio jam confectus, et' sanguine
lentus est et juxta aposlolorum Paulum per ex crucifixi imagine flueifié, facie, VeslibUs,mani-
sarictum Melchiadem papam et sanclum Silveslrum busque conspersus, migra vil ad coeluniMCCCI. Cujus
dévote sepultus est.. » De Symphorianp, post, « con- cerpus necduni permisit Pehiinus Videre cerruptio-
summavit-,» subdit: « Qui cuin ad locum decollalio- nem, sed sanguinenl Domini nostri adbUc in manu'
nis duGéretur, mater ejus de murn exclamaus, ait: R réservât. > Editiones alioe viliatoe sunl. Prsefigilur'
Nate, nate, mémento oeternoeviloe, respice sursum " aliis litlëris, Oclava, clé. Sed pejus lexlui tribuilur,
et regnanleniin.coelo"iiiluere : tibi vita non tollitur, secundo loco : « lu porlu urbis Romoe, sanclorum
sed- iri melius commutalur. Et lali referma lieue Hippolyti, » Ilalice « qui dicitur NonnuS, el socio-
animalus,. ut oyis in.sua infantia puer ad viclimam rum. In Oslia, natale sanctorum, > typis Romanis,
duclus est, que decellata, henprifice. est sepullus. » « Quyriaci el Archelai. » Reliqua, ul in priori edi-
In Perlbensibus, pura est. «Item Rpmoe, sancti tione. In fine : « Remis civilale Gallioe,natalis sancti'
Anlbnini martyris elcarniûcis. Quicum, etc. Xcnis Mauri martyris cum sociis suis. Qui a Roma cum
civiiate Gallioe,.sanctorumquiiiquaginla marlyrum. » beato Timotheo Remos veniens, poslquani verbum'
lidem sunt, ni faller, qui supra Remis ascribuntur. Dei ibidem disseminaris, Apollinarem crin! aliis plu-
Vide GREVEN. ribus baplizassel, a Lanipadio proefeclo cum sociis
BELIN.Inilio.el fineexcedit. Incipit enim : « Oclava sauclis, quos baplizaveral, decpllàlus est! Dië vi-
Assumplionis Virginis Marioe.> Et in fine adjicit_: gesima secunda, sancti marlyris A'gallioiiici.» Hà?c
« Item!Romoe, sancti Hypolili martyris. » ex solito fonte Groeco.
X Kal. Die 23.
Natalis^sanctorum martyrum'Donati; Restituti, Valériani, Frucfunsoecunraliis ducdëcimy qui-'proeclarls-
simn cpnfessienis hcnnre apud Anlipchiam cpronali sunl. Eedem die, beati Zacbei episcopi! qui quartus a
Jacobo, Hierosolimorum ecclesiam clarissime rexit. Apud Liciam civitate Egea, sariclomm Claudii, Aslerii
et Nepnis, qui post acerba tormenla cruci affixi sunt. In portu urbis Romoe,sanclorum Ypolili, Quiriaci et
Archillai. Alexandrioe, sanctï Theonoe'episcopi venerabilis et'vere Dëb digiii- [Bouillait, alio drdi)ie,paucis
addilis:.-.... coronati sunt, apud Liciam civitate Egea , sanctorum-marlyrum Claudii, Aslerii, Neonis,
» Domninoeel Theonilloe, qui sub Lysia. proeside variis-poenis excruciali atque'inierempli sunt'. In porta
urbis Romoesancti Yppoliti; Quiriaci, et Archillai. Eodem die, beali Zachei episcopi, qui quartfisab'Jac'bbo.
Jerosolymprum ecclesiam clarissime rexit. Alexandrioe, sancti Theenoe episcopi venerabilis etveïeDeo
digni. ] Item natalis sanctoïtim Timothei el Apollinaris, qui apud Reménsiuin urbem consumniato"marly-
rip coeleslia régna meruerant. Lugdune Gallioe,sanctarum marlyrum Minervii et,Eleazarii, cum filiis oclo.
NOTJE.
Soli puri sunt Herinien., Munerat., Grevenet Molan.
i Multum differl Carolinum atttpgraphum. Za- C ii)ficiabitur Pralensiscodicis censor, Glabdib, Asle-
cheus qui quarto loco hic, in Dervensi codice ponitur rio et Neoni recle adjeclas fuisse Dômniriam e,t Thep-
secunde. Claudius ejusque socii, qui secundaui in nillam. Habemus ebruni acta prccpiisularia intégra
Pralensi, terliam in Dervensi sedem occupant. De- atque germana, ubi quinque illi niariyres'neminatim
niqne sanctus ille Claudius, qui quatuor in Pratensi ad ccnfitendam fidem vocantur et suppliciis cru-
socips habel, nemiisi duos habet in Dervensi, nempe cianxur; et in fine, habita est passio lioecin civitate
Asterium el Neenem. Alque utboec pmnia cprrige- JEgea, sub Lysia proeside, x liai. Sept. Augusto et
ret Usuardus, in sue cpdice totos quinque versus Aristobolo consulib'us. In Caroline antographo non
eblillëravit: Nen dicam eamdeni esse manum, id fueruul hoec verba, qui post acerba tormenta crûci
centies itérasse sal esl. Videamus quibus causis ad affixi sunt, quoe tamen Sollerius ul-Usuardina suo
corrigendum adduclus fuerit Usuardus. De ordine arLiculo'insérait. Très marlyresClaudius, Aslerius',
quo sânclos illos composuit, Sollerius, opinpr, auclo- Néon in Dervensi codice nullo addito nominantur'.
rem in jus non vocabil. Res esl nihili. in qua de- BpUILLARt.
fendenda religion!'-fuerit immorari. Neque eliam
VARIANTES LECTIONES.
Zachei, simpliciter scribunt omnes., excepto Mo- clie et: Greven. el Molan. conlra^comm'unpriTonv-
lan. Maie legit Munerat. Hierosolimorum ecclesia niuin codicum" leclionem scribuni, non, cum filiis;
clarissime claruit. Liciam, Egea, Ilippoliti, etc., ut sed, cum aliis oclo, nen advèfieniès'iibirien'iï/eoaari
alibi. CoeleriMunerati encres ferme scriplorii sunt, esse uiuhebré, ab EleazarUm; uiGlycerii a Glyc&-
ut Neronis, pro Neonis, afflixii, Achillei, vero Deo rium, Euslochii zbEuslochium, ctfc!
digni, Apollinaris, Minervi, elc., ubi deest coïijun-
391 USUARDI MONACHI 392
OBSERVATIONES.
Antiochenorum pugilum memeriam, Adpnis Mar- A Major difficultas est in iis quoe spectant Martyres
tyrolpgio anliquiprem , bec die npn invènio, nec Portuenses et Oslienses, in Hieronymianis discrètes,
alium habuil fpnlem Usuardus, ex que sua ita hau- in Romano parvo conjunctos et cpnfusps hcc mndp :
sit, ut nec syllabam mulaverit. Quoerimus Adonis Romoe, Hippolyti, Quiriaci et Archillai. Ade legit :
fontem , sed nihil baclenus reperire licuit. Zachoei In Porlu Romano. Nester hujus descripsit omnia.
episcopimeminit Romanum parvum, forte ex Rufino De Hippolytorunï identitate el varielale actum est nen
lib. îv, cap. 5, sed neglcctis characlerislicis priini- semel, proesertim xxx Januarii et xm Augusti, et
bus, quas Adp apposuil, el ex ep rursus singulas plura alibi examinanda supererunt : nimirum, utrum
translulit Usuardus. De sequenti classe nihil me-' hic nosler pridie colendus, an Nonnus ad dislin-
murant aut Romanum parvum, aut Ado. In Hiero- ciipnem appellandus, solusque in Porta Remanp
nymianis purioribus solum exprimuntur Claudius, passus sit? Utrum duo alii Ostioe? An eorum socii,
Asierius et Néon, ques et nus supra relulimus, et ex peregrini martyres hesterni ? Demum, an hic Hippo-
illis acceptes npn dubilanius. Marlyrii genus ex lyius fuerit episcopus, et quidem magnus ille et scri-
Aclis preccnsularibus prpfluxisse necesseest, quoe plis inclytus, atque alia id genus ambiguoe disqui-
pridem a Surin hoc die, et a Baronip ad annuiii silipnis, operosius sup loco perlraclandoe, cujus
CCLXXXV, a num. 3, recenlius a Ruinariie vulgata prima semina apùd Baronium et Florentinium hoc
sunt. An ea intégra genuina videril Rabanus, dum et aliis diebus invenies. Magni Hyppolili res gestas
elegium suum ccmppsuil, non satis liquet; cum de et scripla diligenter cellegil Tillemenlius tomo 111,
crucis supplicio, quod a Floro ex proefalis Aclis a pag. 258. Caetera superius abunde pro instiluli
diserte asseritur, nec verbum facial. Mulieres ta- g hujus noslri ratione dicta sunt. Romanum parvum
men Domninam, vel ul alii Donuinam el Theonillam. scripsit : Theonoe episcopi ; brève elogium aptavit
ex illis a Rabano sumpias exislimo, quas nescic quis Ado, cujus prierai) parlera Nester desumpsit. Vi-
Pralensi ccdici, corruplo lexta, inserendas pulavit. desis Chronologiam nbslram Palriarchalem a hum.
Id mihi indicavil oculatissimus inspecter Clar. Ca- 175. De Timotheo et Apollinare agil etiam Florus, sed
slellanus, observala in eo codice erasione inler co- Usuardus nihil in Adonianis verbis mutandum cen-
ronati sunt et Alexandrioe: ulrinque exclusive, qua suit. Uirum ad Hieronyniiana perlineanl, dicet Flo-
scalpello inducta sunl cmnia , quoe in neslro texlu rentinius. Vide quoe de ipsis habel Surius ex Gre-
habentur, eaque superscripta, quoe in Auciariis gprip Turpnensi. Lengipra Acla npn desunt, sed qua?
prime locc referémus. Suspicer ege, cerrecterein snpppsila videntur, in quibus de Maure quoque et
illum, laudalum Rahanum sequi voluisse. Âtcunque sociis agilur, pridie inler Auclaria notatis. Floren-
sit, Pralensi ccdici hiç'consenliunt consueli ejus tinium etiam consule super Minervio el Eleazaro.
comités Antuerp.-major el Rosweyd. cum ipso ex. Usuardi texius non aliunde quam ex proefato soepius
purorum numéro exclusi, quibus el Aquicinclinus Adone quserendus esl; alque inde statue, ex eo
forte similis esl, ut infra dicam. De Lycia, seu po- descripla esse omnia, proeler annunlialienem uni-
lius Cylicia; aliisque circa hosce martyres conlro- cani, de qua jam satis diximus. Wandalberti versus
versis, vide Florenlinii Notationes et Ruinartii Sin- hue nen spectai.
cera et Selecta a pag. 278.
AUCTARIA.
PRATEN.ex proetense autographo verba, quoe ha- C Egea, sanctoruni Claudii, Asterii etNeonis, qui post
bentur inter coronati sunt el Alexandrioe, cum ab- dura tormenta cruci affixisunl. »
breviatienibus mihi descripsit Caslellanus: « Apud BRUXELLEN. ordinem invertit, sic incipiens : « Apud
Liciam civilale Egea, sanctorum marlyrum Claudii, urbem Remensem, sanctorum Thymclhei, » elc. In
Asterii, Neenis, Dpminicoe et Theonilloe, qui sub Zachoeoet Antiochenis purus est. Pro Theonoe,scri-
•Lysia proeside variis poenis excruciaii alque inler- bil Theonis, additque in fine Adonis verba : « Qui
empli sunt. In porlu urbis Ronioe, sanctorum Hyp- beatum Petrum episcopum el marlyrem in omni pu-
polili, Quinti [Quiriaci] el Archillai. Eodem die, rilaie enuirivit. Apud Egeam civitatem Licioe, > etc.
beati Zachoei,qui quarlus ab Jacobo Hierosolimprum In Portaensibus eliam purus, ullima? annuntiationi
ecclesiam clarissime rex. [pro rexit, propter spalii Adonis verba rursus subneclit : « Querum eprpora
angustias : idque in ANTUERP.-MAJPRE ita prorsus inscripta, quoe urbi ab Occidenie imminet, condita
transumptum est].t Jam dixi, RPSWEÏD.etprdine et babenlur. » In fine : « Ilem Flaviani et Sydonii
sensu etiam cpneordare. De AQUICINCT. paulo infe- episcopprum. »
rius. HAGENOÏEN. incipit : « Vigilia sancli Bartholomei
PULSANEN. In Anliochenis et Zachoee purus, de Aposloli. » Sequilur texius, mtilalo nonnihil annun-
Theona aliquid decerpens, sic habel : « Alexandrioe, liaiipnum prdine, sed de coeterp salis pure. In fine :
sancli Theonoe episcopi, vere Deo digni. » Desunt « Epdem die, sancti Flaviani episcppi et cenfesseris.
reliqua omnia. Itein, sancti Sydenii episcppi. »
ANTUERP. et MAX.-LUBEC. In textu puri, in fine AQUICINCT. ppsl « Nepnis » cum PRATEN.inlerjicit :
subdunt : « Item Flaviani et Synodii episcopprum. » t Denminoe el Thepniiloe, .qui sub Lvsia proeside,
Vide nelulas Caslellani. V variis poenis excruciaii alque sunt. » An
LEVDEN. etiam inierempti
ANTUERP.-MAX.,ULTRAJECTIN., , LOVANIEN., , seriem mulaverit, nelalum non invenio. In fine
ALBERG. «
et DANIC.initie proefigunl : Vigilia sanclii autem additur : « 'Ilem, sanclorum Flaviani et Sy-
Bartholpmei appsloli. » In fine, addunt : « Item Fla- donii episcopprum. »
viani et Sydonii episcoporùm. » Coetera omnes purii MATIUC-CARTHUS.-ULTRAJECT. : « Vigilia^Claudii,
sunt; Asterii et Neonis frairum martyrum et pueroraui,
CENTULEN. : « Nalale sanctarum marlyrum Donaii, ques judex.per varia ternienia fecit crueifigi ; et
Resliluli, Valériani, Fruciuosoe cum aliis duodecim, cum eis passa? sunl duoe mulieres cum infaniulu.
qui apud Anliochiam coronali sunl. Alexandrioe, Eleazari cum filiis; »
beali Theonoe episcopi venerabilis cl vere Deo digni. UGHELLIAN. in fine : « Flaviani et Sidcnii episco-
Eodem die, sancli Zachoei episcopi, qui quarlus ab' porum, » ut supra ANTUERP. el MAX.-LUBEC
Jacobo Jerosoliiriorum rexit ecclesiam. Lugduno
ALTEMPS. « In Scplia, sancloe Ebboe abbatissoe.»
Gallioe,sanclorum marlyrum Minervii et Eleazaroe, Colilur xxv Augusli.
cum filiis suis ecte. In Pprtu urbis Rpmoe, sancto-
rum Hypppliti, Quiriaci. et Achiléi, Remis, sanctorumi ( STRPZZIAN. : « Epdein die, sancli Flaviani epi-
Tymolbei et Apollinaris martyrum. In Licia civilale; scepi. » De Sidpnip non meminit.
 MARTYROLOGIUM. — MENS. AUG. 394
g^f
CATOIACEN. : « Apud Caudiacum, nalale sancli. A Cenemannis, Victoris episcopi el confesspris, Brum-
Ainandi et sancli Domnini marlyris. » berli cenfesseris. In eremo Scylhi, Theonoeabbatis.
Editio LUBECO-COL. incipit : « Vigilia beati Bar- Civitate Egea, sanctoe Theonilloe. Osannoe virginis.
Uiolomei apostoli. » Sequitur textus, in ordine non- Ebboevirginis. ».
nihil mutaiùs et interpolatus. In fine: < Augusto- MOLAN. : « Eodem die, sancli Flaviani episcopi.
duno, beatorum Flaviani et Sidonii episcoporùm batis Et Sidonis episcopi. Eodem die, beati Fraubaldi ab-
et confessorum. Cenomanis, beati Victoris episcopi et confessoris. Item, vigilia sancti Bârlholo-
et confessoris. » An Victorii, qui colitur i Seplem- moeiaposloli. » Tum minoribus lypis : « Quoe pie-
bris? risque loeisjejunii observaiione celebralur. Item se-
BELIN.in tribus primis utcunque purus, quarto cundum aliquos hic, Adoeprimi hominis, qui, elsi in
loco habet de. Timotheo, elc. Sequitur : « Hem Vi- superbiam elalus, et de pomo velito comedens, se
gilia sancli Barlholpmei apostoli. » Tum de Lugdu-» tolum et suarn propaginem, originalis peccali labe
nensibus pure. « Alexandrioe, Theenoe episcepi. eam afficiendo el inficiendo, misère perdiderit, per
Prima editip in fine selum addit :' « Eodem die, san- secundum lamen Adam eum a delicto suo eductum
cti Flaviani episcopi. »Sed altéra sic habet : « Eodem esse, atque vitoe oelerna?gaudiis potiri, calholica
die, sancli Flaviani et Sydonis episcoporùm. » Et lenet Ecclesia. > Hue usque prima editio. In aliis
licet die proecedenli egerit de S. Hippolylo, hic solum addunlur sequentia : « Eodem die, sanct!
adjicit:» In perlu urbis Rpmoe, sancli Hypplili, Flaviani episcopi Augustaduni. Arvernis, natalis
Quiriaci et Achelaii. » sancti Sidonii episcopi. Cenomanis, beati Fraubaldi
GREVEN. : « Vigilia sancti Barthclpmoe.iappstoli. g abbatis el confessoris- Die vigesima lertia, sancti
Item secundum aliques hic : Adoe primi hcminis. Luppi marlyris. Item Vigilia sancti Bartholomoei
Jusli, et Abundii martyrum. Augustuduni, sancta- aposloli. > De ea etiam egerunt plerique alii codices
rum Flaviani et Sideuii episcepprum et cenfesserum. superius citali.
IX Kal. Die 24.
. Natalis beali Barlholomei aposton, qui apud Indiam Chrisli Evangelium proedicans, decollalione mar-
tyr "mm complevit. Hujus aposloli sacratissimum corpus, primum ad insulam Liparis, deinde Beneventum
iranslalum, pia fidelium veneratione honoralur. Eodem die, apud Cartaginem, trécentorum marlyrum,
qui passi sunt tempore Valériani et Galieni : denique post supplicia sibi illata, Christum Dei Filium!
Denm fatentes, in clibanum calcis accensum demersi sunt. Ex quo eliam candidalus ille-exercitus beale-
rum, Massa candida meruit nuncupari. Civitate Rolomago, sancti Audoeni, confessoris, qui soeculumsalu-
ljriler despiciens, sanclitalis mérita, episcopii adeplus est hpnorem. Nivernis, Patricii abbalis.
NOTJE.
Ex Praten., Herinien., Munerat., Greven., et Molan.
VARIANTES LECTIONES
Barlholomeiscribunt codices omnes, excepta Mo- G culum despiciens. Dubium est quid proeferri debeat,
lan. el forte Pralensi. Sic plura alia errata scriptoria, 'episcopi honorem, an episcopihonorem: primo modo
recurrunt, quoehic conjungo, ut Lipparis, Cartagi- scribunt Pralen. Herinien. et Rosweyd., altéra Mu-
nem, Galieni, Rolomago, efc. Munerat., pro denique nerat., Greven;, Molan.et Antuerp.-Maj. Hic quidem
post, etc., posuit deinde, nihilo emendaliorem inde " nitidior est, ille soeculumsuum magis sapere videtur,
constructjonem reddens, de qua vide Observationcs quem proinde in texlu reliquimus. Greven. et Mo-
et Auetaria. Idem maie scribit Musa candida, pro . lan. aille Patricii proefigunt, sancli, reliqui titulum
Massa candida. Herinipn. Iransposuil, salubriter soe- oniiltunf.
OBSERVATIONES.
Bartholomoei apostoli feslivitatem variis olim cendis facile inlelliges, uli et alia ad translationes
diebus celebratam fuisse proesertiro a Groecip, et speclanlia. Quoe.in brevi notula de apostoli vero
quidem hoc tempore, non eodem ubique die in Ec- nomine observât Castellanus, ab aliis operosius olim
clesia recolisatis constat. In Sacrameniario Gregorii disquisita sunt. Solilo longius Waridalberii metricum
ponitur xxiv- in Kalendario Allaîii xxv. Nec minus elogium, Genesium ex die sequenti npostolo sub-'
implexa et incerla sunt qùoe de ejus gestis cir- jungit, cum Audoeno, de quo infra :
cumferunlur, sed quoead proesens non aliment, uli ïlarlholomaeusnonamexornalTëtinetquebealus,
nec quoede translatione non ita pridem dispulala lndia quo docloreDeicognovithonorera,
sunl. Coelerum Hieronymiana apographa Bartholo- Herculiset Bacchiinsanisvix eruta sacris.
moei, in Persida natalem diem référant xm Junii, Huneillum famaesl variapro sorte sepulcri,
et ibi codices nostri aliqui inter Auetaria de eo ^Eoliam,Liparem,Benevenliet templalenere
egerunt. Porro eadem Hieronymiana aliter hodie U'umquoqueGenesioresplendetmartyreRoma,
exprimunt :ln lndia, sancti Bartholomoei apostoli, D Audoeuum lumqnepiumKothomagus honorât.
qua?in vetustissimo Épternacensi, sequenti die le- Jlfassom candidam Carlhaginensem, seu potius
gunlur. Utrum earum annuntialio aliqua pro iransla- Uticensem, paulp fprte obscurius memorant Hiero-
liônis solemnitale accipienda sit, yidealur Floren- nymiani codices xvm Augusti, ubi legi possurit Flp-
tinius citatis diebus et ad Indiculum aposlolorum. renlinii cemmeniaria. Veresimile est eodem die re-
Ilem Baronius in Notationibus.In Beda hodie diserte cpli in Kalendario Carlhaginensi. Hac die primum
legitur : In lndia, nalale Bartholomoei apostoli. signala est a Romano parvp his verbis : Massoe
Quem ferme sequitur Rabanus, nomen interpretans candidoe Carthagini. Martyrum numerum, veresi-
el vivenlema barbaris decoriatum asserens. Roma- militer éx Prudenlie, ad trecenlns extendit Adp;
num parvum sic ponit : Bartholomoei apostoli et pro qup recle cerlat Baronius ex Ponlio diacono,
marlyris. Ado in Martyrologio suo Bedoe similior aliis, ex S. Auguslini sermonibus, minorem fuisse
est, sed brève elegium ab ipso inter festivitales app- opinantibus. Unde porro martyrii genus et alias
stalorum digeslum, Noster fere inlegrum inde de- circumstantias acceperil laudalus Ado, non satis
scripsit. Quanti valeaht encomia de Bartholomoeo mihi liquet. Usuardus elogium ejus sic conlraxii, ut
composita, quorum unum edidit Surius, ex Tille- duriorem reddiderit construclionem, uteris adverbio
monlio, lomo 1, a pag. 587, et in noiis CP redu- denique, dum nihil proecessit, ad quod mérite re» •
PATROL.CXX1V, 13
595 USUAItDl MONACHI 5à6
-ferri possit, quoe procul dnbio causa fuit, cur codi- A imam. Al quantum ha? omnesa Suriana dislciit, non
cuiii aliqupruin scriplores ad foniem recii'frerinl, est hujus loci discernere. ConférenUir suo.lêmporê
•ex quo purius loqnercnlur, ut ostendunl Auetaria., cum iis', quoetradunt editor Installa? abbalioerëgalis
Hue spectanl quoe salis accurate de iris martyribus S. Audoeni lib. i ei Coihiius variis annis a DCXXXIV
nntavil Ruinai-lins inler Selecia, pag. 199 el5!8. ad I>CLXXXIII et DCLXXXVH. Qui in fine adjiéilur! !Pa-
Videalur etiam Tillemoniius, lomo lV, pag. 175 et tricins, ansam proebuit nonnullis codicibus. eum
GîO. Hieronymiano Liicensi proefixa esl Audoeni C»m Hibernia? aposiolp confundendi. In ad.lïmmen-
deposilio Ro'domo, elc. Florus eamdem cirm posilipne n tis Hieronymianis voeatur Pectricius^ quod Floren-
servat, sed reclius Audoeni. exprimit brevi tinius corrigit. Galli nomen pronunliani Parrize,
elogio. Mosander eum Adoni aseripsil, Rosweyius unde non inepta formiilione sequi videreturPa.rri-
cxpunxit : ulcr melius, probleina est ; elogium cérlé *!««. Hoec.ciirsim nolala'sint, slip loco diseutipiida ;
qualecunque Usuardi proprium censeo. Pluies ser- sullicial modo, veruni, simplicem et gcwiinuui
vamus Audoeni Yitâs mss. el inler lias inelricam Usuardi lexlum reiulisse.
AUCTARIA.
CODEXPRATENSIS, signatus apud nos liltera B, HAGENOYEN. : « Bartholomoei.aposloli, qui proe
addit in 'margine : « Cèrviduni, sancli Epladii con- omnibus aliis aposlolis, soins nobiiis fuisse desc.ri-
fessoris. » bitur. » Miilo hujus generis reliqua. Dé treceiitis
' ANTUERP.-MAJ. in texlu punis est usque ad an- Garthagineiisibiis similis ferme est ANTCERP.,etc.
iiuntiaiioiiem nltiniam, quam ita amplilical : « In De Audoeno et Palricie nihil.
Hibernia, sancli Patricii abbalis et Gilardi con- B VIGTPRIN. el RÉGINESUEC, num. 150, post nun-
fessoris. Qui Palricius; primus Ilibernorum feriur ci/pari, addunl : « In Galliis.civitale Nivernis, san-
Magisier. Sed quia nec ipsos correxisse polnil, iri cti Gildardi pesbyteri et confessoris. Ilem in eodem
peiegrinalioneni perrexil; ad nionasier'mm Glestin- territorio, sancli Patricii abbatis. In territorio Aduse
gense pervenit, ibique vitam virtulibus clarescens , [jEduoe]civitalis, Ternidouo [Cervidono]monaslerio,
linivil, quo! et usque hodie inortua ipsius ossa deposilio—sancliEpladii presbyteri et confessoris. »
conleslari videntur. > Eadem habel, tantillo cor- Vide Auclària xvi Aprilis.
reclins, codex AQUICINCT. DAVERON. : « Ceriomannis civitate, sancli Rigo-
-ROSWEÏD. : « In lndia, beati Bartholpmoeiaposloli, meri presbyleri el cenfesseris. » Vide in Aclis xvu
qui apud eamdem provincia»! Christi Evangelium Januarii, ei .primum bimestre Caslellani.
jnoedicans, primo vivus jussu Asliagis deëorialiis, MATMC-GARTUS^ULTRAJECT. : « Bartholomoei
postea decollatus marlyrium complevit. Cujus,» etc. apostoli, trecentoruni marlyrum qui in clibaiimn post
In Carihag'men. purus, de Audoeno post honorent, varia tormenta miss!, unde massa candida dtci ma-
addit: « Post multa miraculprum insignia, post la- rneront. Au.locni Rolhomagensis episcopi et confes-
lenta sibi crédita fidetiler dispensata, Domini sui soris. Theodorici abbalis,' admiraiidoe sanctilatis
intravit gaudia. In Brilannia, monaslerio Glest'm- viri. »
gensi, deposilio sancli Patricii inabbalis. » _ CISTERCIEN. S. Benigni : «Eodem die, beali Ur-
PULSANEN. in prima deficil, secunda salis pu- sini marlyris. > De quo agat, nescio.
nis esl. Tum : « Civitate Roiomagum, sancti Au- REG. SUEC, num. 428: « Nivernis, sanclorum
doeni archiepiscopi el confessoris. » Désuni reliqua, confesserum Gildardi et Patricii. »
ul hic coijex plcrunique conlrahitur. C CODEX D. LE MAREsign. A: « Eodem die, apud
ANTUERP! CI MAX.-LUBEC, ANTUERP.-MAX , ULTRA- Servidununi, natalis sancti Epladii confessoris. »
JECT., LEÏHEN.,LOVANIF.N., ALBERGEN. et DANIC, In VATICAN., num. 5949, deest Audoeni et Pa-
in prima eliam salis puri, secundam. sic annun- tricii. Adjicilur : « Capuoe, natale sancli Rufini epi-
liant : « Eodem die Carlbagiiie, irecenlonim mar- scopi et confessoris. •» ïn Romano est die xxvi.
lyrum, qui passi sunl tempore Valériani et Gal- REMENS.SS. Tim. el Apoll. :"« In lerrilbrip Ni-
lieni. Feruiu. enim, inler alia supplicia lune a proe- vernensi, sanctarum confessorum Patricii abbalis
side clibanum calcis accensum, el in ora ejus primas el Gildardi presbyteri. »
cum thure exhibitas, et proesidemChrislianis dixis- Edilio LUBECO-COL., in prima similis est ROSWEYD :
se : Elig'ue unmn e' duobus, aul ihura super hos in secunda, ANTUERPIENSI, elc. In Audoeno elogium
carbones offerre Jovi, aut in calcem demergimiui. cxpunxit. Tum sic pergit :• « Cenomannis, beati
Tune Irecenti viri lide armait ictu rapidissiino Rigomeri presbyteri et confessoris. In territorio
Christum Dei Filium fatenles, se injeeeruni in Nivernensium, bealorum Patricii abbatis elGeldeldi
ignem el inler vaporcs calcis pnlverei sunt demersi. coiifcssornni. Eodem» die, bealoe Elisabeth matris
Ex quo cl candidatus ille beatorum exercilus Massa proecuispris Domini. Melius xxvi.
candida meruit appellari, massa propter .numerum, BELIN.,in omnibus similis ANTUERPIENSI, etc.,
candida propter merilum. Civilale Rolomago, san- in fine subdit : « Livernis [pro Nivernis], sancti
cti Audoeni episcopi et confessoris. » MAX.-LUBEC. Patricii abbalis. » Edilio altéra addit : » In pago
scribil Audo. In omnibus deest Patricii.'"' - Cenonianico, sancti Rigomari confesspris, et bealis-
CENTULEN.,in prima salis purus, sic proseqni- T\ siinoeTeneslinoe virginis. »
tur : « Apud Caiihaginem, sanclorum marlyrum GREVEN. : « Gildardi, alias Giltleldi, presbyleri el
trecentoruni, qui pro eo quod uuaniniiter et uno cenfesseris. Sandradi abbalis primi monaslerii in
inomcnlo passi sunt. Massa candida mincupantur. Gladbach cenfesseris. Theedorici abbalis. Cenbman-
Civilale Rolhomago, deppsilip sancli Audoeni ar- nis, beali Rigomeri presbyteri' et confesspris. Apud
chiepiscopi et confessoris. r In'terrilorio Niver- Samum insulam, sanctarum Gregorii, Theodori et
nensi, sanclorum Patricii abbalis et Gildardi pres- Leonis confessorum. Qui tempore Conslanlii cum
byleri confessorum.» Vide supra ANTUERP.-MAJ. essenl milites, persecniionem Ariianorum déclinan-
BRUXELLEN. de Barlholomoeo inserit: « Qui prp tes, apud proelatam insulam Chrislo devoiissime ser-
fideChristi excoriaius el pest decollatus est. Cu- vierunt, simulque quiéverunt. Doinninoemarlyris. >
jus, » eic. In Carlhagineiisibus : « Pest varia enim Quoeheri ponenda fuit, « Eiigroevirginis Ansoaldis et marly-
supplicia . . . consiinipli sunt: unde ille beatorum ris, cum aliis. Moalbodio monaslerio,
exereitus Massa candida, massa quidem propter virginis. Eodem die, sancloeElisabeth viduoe, mains
numerum, candida vero propter.merilum solel ap- pioecursorïs Domini. »
peliari. > lu Andoeno salis punis adjicit ; « Et cum MOLAN.De Barlholomoeo, posl proedicans, aliis
ecclesiam Rolhomagcnsem rexisseï annos quadra- litlëris inserit : « Vivens a -barbaris decorialus est,
ginla, ipse nonagenarius féliciter migravit ad Chri- atque jussu régis Asti.igis, decollalione, » elc. Item
stum- » De Patricio lacet. . post nuncupan, addiiur : « In quorum iaudibus ex-
 MARTYROLOGIUM. — MENS. AUG. - 398
597
slant bomilioe sancli Auguslini episcopi. >In une : .A puli sancli Joannis Theologi. » Dein lypis minori-
11n pago Genomanico,sancli Rigomariconfessoris.» bus : «Andainolupnaslerip,obiilTheodoncusabbas,
Alii dicerent Rkhmiri. Vide DAVERON. Ediliones alioe anno MLXXXV, qui vivus et defuuclus multis claruit
in lextu eadem habent, el in fine ilem de RigomerO. signis ac virlutibus. Ejus corpus humo levatum,
Tum : « In Gladbach dioecesiAgrippina, sancli San- Hugonislarum ininianitate redactum esl incinères et
dt.radi, ejusdem coenebii primi -abbatis. Die vige- favilias. » Vide Casiellanum.
sima quarta, sancli hieromarlyris Eulyehis,- disci-
MU Kal. , , Die 25.
Romoe,natalis sanctorum marlyrum Eusebii, Ponliani, Vincenlii, et Peregrini, sub Commodo impera-
tore, qui primo in cquuleum levali, nervis quoque dislenli, ac deinde fustibus coesi sunt, flammis circa
eorum latera apposilis, sed cum in laude Chrisli fidelissimi permanerent, plumbalis usque ad emissionem
spiritus maclaii sunl, llém Remoe, sancli Genesii marlyris lemppre Diocleliani Augusli, qui fustibus
primo crudelissiaie coesus,.equuleo suspensus el ungularum diulissima laceralione vexatus, lampadibus
eliam inflammatus, cum in fide persisterai, dicens : Non est rex proeler Christum, pro quo si millies occi-
dar, ipsum mihi de ore, ipsum mihi de corde auferre non poterilis, marlyrii coronam capilis obtrunca-
lione promeruit. Eedem die, beati Genesii Arelatensis, qui exceptons funclus efficio, cum.impia, quibus
Christian"!puniri jubebanlur, edicia nollet excipere, çcmprehensus alque decellaïus, marlyrii glpriam
proprio cruore baptizatus. accepil. In Hispania a civilale Italica, sancli Geronlii episcopi, in carcere
quiescenlis.
NOM;.
Puri undequaqiiesunl soli quatuor Praten., Anluerp.-Major, Greven. et Molan.
a Derverisiscodex : in Hispania civitate Italica. B paleusisquod manu exaratum legit et sue marlyro-
Delevit Usuardus in suo codice, vi Hispania, qua 11 logip Hispanicn inlexuit Jeaunes Tamayus Salazar.
de causa, quis dixerit? an quia de urbe satis nota Iri illo epigrammate Gerunlius dicitur carceris
loquens 'inutile judicaveril regionem appellare, in famisque supplicia passus sub Nerone. Unde colligit
<jua sita erat? De S. Geruntio nihil apud marlyro- Salazar passum esse circa annum 68, quo vehe-
Ipgos, qui Usuardum oelate superant. Illius culium mentius in Hispania soeviebat Neronis crudelitas.
in Hispania dubie procul accepit. Qupd anliquius BPUILLART.
habeiur de illn Geruntip, est epigramma Isidori His-
VARIANTESLECTIONES.
Proeler sphahnala prthpgraphica, quibus plerum- elc, omiltentes proeccdenlia; ipsum mihi de ore,
que abundat Antuerp.-Maj. ut hic Polenliani, eeu- Allerum est, quod Pralen. et Rosweyd. legant : C'i-
teo, distensi; pest coesi,deest sunt ; pest lampadibus, vitate Italica, et ipsis suppar Anluerp.-Major : In
deest etiam,michi,Arelensis,impii, prp impia, Chri- civilale Italica. Greven. vero et Molanus, In Hispa-
sliana prp Chrisiiani, etc., et proeter milies quod niis civilaleItalica. Demum, Herinien. et Munerat.
omnes habent, excepta Grevene ; nplanda sunt duo.. in lextu puri, In Hispania civiiate Italica, quem
Primum, idem Greven. et Molan. post occidar,'im- . scribendi modum proelulimus,sed ila ut ab aliis.
médiate subjungunt, ipsum milà de corde auferre, phrasibus minime abhorrendum puteinus.
OBSERVATIONES.
Romani parvi hodierniim segmenlum lerlie loco C salis jejune decerperile. Videri eliam possûnl lau?
refert : Romoe,quatuor marlyrum Eusebii, Ponliani, data Acta, Gallice a Tilleriiontioédita tomo IV,.a
Peregrini et Viuçeniii; alque eodem eiiam ordiue pag. 418. Sequitur Genesius aller Arélalensis, cum
ab Adone eellocaiilur, additp Aclorum, a Surio aliis- priori maiea nennullis cpnfusus, utexplicat Flprén-
que non semel ediloruin,' compendio, quod Nosler linius ad Hieronymiana, in quibus bec die cen-
a! solilam suam.hrevitaiem non inéleganter redu- signatur, uli et a Flcro, qui splum innuit, prpprio
xii, primum eis injatcrculo locum iribuens, transpo- sanguine baplizatum. Rpmanum parvum simpliciler
sais duobus ullimis nominibus.' Ab anliquipribus legit : Et sancti GenesiiArelatensis. Pluscula ex pul-
inariyrologis de eis non agi, certain videtur ; fa- cherrimis Actis, eliam a Ruinarlio inter Selecla re-
lente Florenlinio, Ponlianum, seors'un ab aliis, co- produclis a pag. 601 desumpsit Adu ; Npster rei lo-
dici Lucensi a popularibus superadditiim. Quid de tius medullam paucioribus complexus est., Videri
hisce Aclis censeudum sit, needum audeo defiuire ; polést Prudentii hyninus apud laudatiim Ruinartium
nonnulla invenil Tillenionlius, lomo III, pag. 59, pag. 517, et Gregerius Turonensis in Miraculis cap.
quafdispliceant, eliam qua parle agunt de Julio Se- 68. Adi etiam, si lubel, Tillementiuin tonip V, a
natere, relata supra xix hujus. Sed hoecalibi discu- pag. 569. Nec displicebit unicus de hoc Genésip,
tienda sunt. Genesiusex inimo martyr illuslrissimus Wa'ndalbertiversiculus :
a KalendarioAllatii et ab Hieronymianis ponitur "OclavahincArelascélébraite, sancleGenesi.
xxiv Augusli. -Ilem a Floro, qui eum in elogio suo Gerontius,. vel Gerunlius anliquioribus- omnibus
ex Actis desumplo, miliiem vocat. Denique el a marlyrolpgis incpgnitus est, nec satis perspicio
ul
Wandalberlo, pridie ostendimus. Romanum par- unde eum Usuardus nisi in His-
vum hac die expressius : Romoe,Genesii martyris, p panico ilinere notitiamacciperepotueril,
ejus aliquam nactus sil, quam
mimi, Thymelicoearlis magisierfuil ; hoc esl liiea- subinde dignam censueril quoe in Fastis sacris lo-
tricoe.Est etiam in Kalendario Fronlonis et verosi- cum oblinerét. Tempore Aposlolorum vixisse aut
nn'liter in Carlhaginensi. Acta apud varios exstant pi-oedicasse,nusquam innuit ; unde a Marlyrologii
sane miranda, novissimea Ruinarlio édita a pag. Romani Reformaioribus, ex aliis documentis id ad-
282, ex quibus palet sincera Adonem et genuina jectum fuisse oportet, de qua re videri tantisper
proe oculis habuisse, dum ea fere intégra Marly- polest Baronii notatio. Priora pmnia ex Adene'de-
rologio suo insérait. Usuardo satis fuit proecipua scripla nslendimus, hanc vero ulliiuam anntfntiatio-
quoeque ex Adone delibasse, quoe tamen"splilo pro- nem plane.eliam Usuardinam esse codices noslri
lixius deduxil ; Rabano ex proefalis Actis paucula omniuoeviiicunt.
5-99 USUARDIMONACHI 400
AUCTARIA.
rlERiNiEN.,loto texlu purissimus, in fine subdit: S. AQUICINCT. incipit. « Humularias, natalis sanctoe
« In'psigo Viromandensi, natale sanctoe Hunegundis Hunegundis virginis. »In fine: « In pagoLemovicino,
vi-ginis'. > sancli Aredii abbatis. » Deinde calamo longe recen-
ROSWEYD., in texlu nonnihilluxalns, de Genesio liori : « Ipso die, Parisius; elevatio beati"Ludpvici
Arelalensi ppst accepit, inserit: « Et ubi sanguis cpnfessoris. »
ejus cecidit, nata esl ingens arbor Sichomoruni, » VICTORIN. et REG.SUEC, fig. num. 150, in fine:
In fine adjicitur : « Item nalale beali Gregorii abba- « Eedem die, beati Aredii abbalis. » Vide Observa-
lis, Trajeciensium episcopi et confessoris. » Errât lienes die sequenti.
hic Çaslellani notula. MATRIC.-CARTHUS.-ULTRAJECT. : « Ludovic! régis
PULSANEN., hoc die Bartholomoei, salis pure. Francorum, Gregorii episcopi Trajeclensis lerlii,
Deinde de Eiisebio, elc., usque ad, sub Commodo nobilis génère, qui fuit successer beat! Bonifacii,
imperatore. Desunt reliqua omnia. cujus et doclrina fuit erudilus ; ejusque corpus esl
ANTUERP. et MAX.-LUBECet UGHELLIAN. Loco in ecclesia sancli Salvatoris. »
Gerontii, habent : « In provincia Syrioe, sancli Ju- BIGPTIAN.,sub nota numeri P. & : « In Provincia
liani martyris. » Supériora pura sunt. Syrioe, sancli Juliani marlyris. >
MUNERAT., lolo léxlu satis punis, in fine adjungit : REG.SUEC,signatus n. 428 : « Apud Cartaginem,
« Item deposilio beali Ludovici Francorum régis il- depositip beali Ludevici régis Francise, sanctitale
luslrissimi et gloriosissimi, de cujus corpus requies- et meritis gloriosi. > Hic posilip rectitrs signalur.
cil in coenpbip D. Dipnysii in Francia, el caput ejus CPDEXD. Du CHEVAL, signatus C. « In pago Leme-
IiPiiPi-aiiiret celilur in sacrpsaiicta capella palalii. » r, vicinp, sancli Arethi abbalis. »
Phrasis huic prcpria. In VATICAN, nolalo num. 5949 deést Gerontii.
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT., LEVDEN. IPIP lextu Nescio an coeiera pura sint.
puri essent, nisiultimam annunlialicnem omilterent, ALTEMPS. : « Eodem die, sancloe Hildoevirginis. t
cujus loco hoec subsliluunt : « In provincia Sjri'oe, Ab aliis ponitur XVIINovembris.
natale sancli Juliani marlyris. Item, natale sancti STROZZIAN. : « Sancti Ludovici régis..... S. Ne-
Ludovici confesspris régis Francise. Eedeni die, mesii. . v hujus sacroe reliquioe translata? jacenfiu
•sancti Gregorii episcepi Trajectensis et confessoris. monaslerio S. Marioeangelorum. > Forle legendum
In pago Viromandensi, nalale sanctoe Hunegundis Genesii, ut vide BELIN.Quamvis el Nemesius aliquis
preciosoe virginis Chrisli. » hoc die colalur. Alii eliam FLPRENTINI : « Romoe,
iLovANiEN.eumdem habet defectum et eadem sancli Lucii papoe el marlyris. »
Auetaria, sed nonnulla elogia rescindit. BIZUNTICEN., ppsl primàm annuntialionem, adji-
ALBERGEN. «
incipit : Nalale sancti Ludowici régis cit : « Ex quibus Vincentius et Peregrinus, tempère
el confesspris. > Deest eliam ullima annuntialio de Nicolai papoe per Gerardum comitem Galliam sunt
GérentiP, cujus lecp solum ponitur : « In provincia translali et in lerritoiip Lingonensi in coenobiosan-
Syrioe, S. Juliani, été. » cli Peiri, quod Pulleras dicitur, décerner recondilï.
DANIC.a.priori solum dilfert, quod secundo loco Nola, in Chronico Aulissiodorensi anno DCCCLXV di-
iiilerjiciat : « 'Parisius ad sancli Dionysii, beati citur, Corpus sancli Eusebii reposilum Pulteriaci,
Lotbwici-régis et confessoris. » enrpus vero sancli Ponliani, Vercelliaci. » De bis
CENTULEN. : «Romoe,sanclorum Eusebii,Ppnliani, plura suo loco.
Peregrini, Vincenlii, tempore Commodi imperaloris, C EdilioLuBECo-CoL.:« Colonia Agrippina, transla-
sub judice 'Vilellio..Ilem 'Romoe, sancli Genesii mar- tio braçhii beali Annonis, arc !episcopi ejusdem ci?
lyris, qui sub Diocleliano jiassus esl. Ipso die, S. vitatiseï confessoris, de nionle Sïbergensi ad eccle-
Genesii Arelatensis, qui in ripa Rodani fluminis siam beali Georgii martyris. » De Ludevico magnum
gladio percussus occubuit. In terrilorio Yerman- habel elogium, quod brevius in GREVENO dabimus.
densi, sancloe Hunegundis virginis Chrisli. In His- In Eusebio el seciis, alque ilem in Genesie Romane,
paniis civiiate : Coinplulo, saiiclprum Jusli et Pasto- permpdice interpolala esl; in Arelalensi, pura.
ris martyrum » alia manu, « frairum. » Vide de Scribil, « Geroucii episcepi et cenfesspris. > De
his supra vi. Augusli. « Civiiate Italica, sancli Ge- Gregcrip , addit : i Hic beatum Lebuinuni Domini
rpntii episcppi, in carcere quiescenlis. In Francia, sacerdelem inisit in Davantriam-.Ipsedie, sanctarum
sancti Ludovici régis Francérum, ac gleriosissimi Aredii abbalis et Justini presbyleri ac confessoris.
CPiifessefis. a In Dacia, in ecclesia Roskildensf, trahslalie sancli
BRUXELLEN. incipit a Genesie Arelalensi, ,in quo Lucii papoeet martyris. Rpmoe,passio beatorum Ne-
nemiihil inierpelatus est. Pergit : « Romoe, nalale mesii diaconi et Lucilloe filioe ejus marlyrum, sub
sancli Genesii militis et marlyris. Quem cum vellet Yaleriano et Galiene decellalorum. Item, iranslalio
Dyoclelianus imperalor a fide revocare, ille immo- sancli Adelberti episcopi et marly is. >
lus perstilit, dicens : Non est rex proeler Christum, BELIN.,incipit : < Romoe, sancti Lucii papoeet
pro quo si milies occidar, ipsum michi. . . .illum npn marlyris. » In Eusebio et sociis purus est. Tum :
ppteris. Et cum imperalor non.proficeret, ipse « Item Romoe, sancti Nemesii, pro Genesii, > etc.
jiesl fusles, ecuieum, ungulas él lampadas decollari D In Arelalensi salis purus est. « In provincia Styrioe,
pWecipit. >In Eusebio et seciis punis est. «In in Hispa- pro Syrioe, etc. « In Geronlio, punis esl. In fine :
niis civilale Ualica, sancli Gereonis episcopi, car- « Iieiîi Parisius, sancti Ludovici confessoris, régis
cere- quiescenlis. > De Juliano et Hunegunde, ut Francioe. » Altéra editio superaddil : « In pago Le-
supra. « Eodem die, deposilio sancli Ludovici in- mpvicensi, sancli Aredii cenfesseris. »
cliti régis Francorurii, quem papa Bonifacius VIII GREVEN. : « In Syria, Juliani martyris. Romoe,
calbalogo sanctorum ascripsil. » passio sanclorum Nemesii diaconi el'Lucilloe filioe
HAGENOYEN., in prima classe purus, sieprosequi- ejus, quos Usuardus habet pridie Ealend. Novem-
tur : « Item Rpmoe, sancli Genesii militis el marly- bris , die scilicet, quo corpora eorum a sancto Six-
ris,' tempère Dyecleliani Augusli. Qui in juvenili lo suniclevata. Quinque ffàtruin martyrum, videli-
oetale fanlum deridebal Chrisiianes, qupd avide om- cel Benedicti, Jeïiannis, Malhei, Isaac et Chrislini. »
nia Ecclesioe sacramenla perscruiabatur, in libro De Gregerip, fere ul editip LUBECP-CPL. « Turribii
Kcribens divina riiysleria, jecbm suis seciis idem cl Gundanispli episcepprum Cenemanensiumel epn-
prepoiiens. Tandem conversus ad Dominum mirabi- fessorum. Secundum alios vero îx Kal. Augusli. Ilem
liter, primo fustibus, » etc., satis pure. Sequilur de juxia Cathalcgum Sanctorum hic, Tili Crelensis
Juliano, ut supra. TDemum: « In Hyspania civilale episcepi quem Usuardus habel pridie Nen. Januarii.
lrirlia, sancli Gerontii,'» elc, Deest annuntialio Ge- Apud c|viiatem Agaihcnsem, sancti Severi abbatis,
nesii Arelatensis. qui regali Sireruni génère prlus, divitiis magniscou-
401 MARTYROLOGIUM.- MENS. AUG. 402
lemplis, arclissimoevitoese dédit, apud proefalam jVmarlyris. » De Juliano, ut supra. De S. Ludovico, ul
urbem. Faclus deinde mullorum monachorum paler, MUNERATUS, cui superaddit : « Cujus moriem precio-
plenus sanctilatis, beato in Domino fine quievit. sam Deo per miracula crcbra conleslanle, Dominus
Aredii abbatis et Justini presbileri et confessoris.' Bpnifacius VIII cum solemnitate frairum suerum et
Ludovic! régis Francioe et confessoris, magnoesancti- cleri hune sanctum, sanctorum calalogo ascrip'sit.
latis viri. Cui cum Blancha mater sedulo diceret se DeHunegunde, ut ANTUERP.-MAX., elc. De Aredie, ut
malle eum morlém temporalem incurrere, quam per supra. De Gregerio, addit: « Qui fuit instruçtoi-
aîiqnod peccalum mortale Creaiorem offendere, sancli Ludgeri episcopi Monasleriensis, » cl lypis
verba illius ita pii filii prsecordiis adhoeserunt, ut minoribus, « primi : qui ejusdem Gregorii. Yilam.
nunquam mortale peccatum admisisse perhibealur. eonscripsit. Hildoe abbatissoe monaslerio Scruwel-
Post multa tandem pietaiis sludia, cum jam secun- hallensis, cujys feslum in civilale Lubecensi a fa-
dam pararet profectionem in subsidium terroe sanctoe, cloribus Rpsariprum celeben-imum habeiur. » Edi-
in ipso itinere a Domino vocams, lerram coeléstis liones alioeidem habent in texlu. De Juliano, Ludu-
promissionis inlravil. Translatio capilis beali Lucii vico, Hunegunde, Aredie el Gregorio, ni prima,
p!poemarlyris ab urbe Roma in Daciamad ecclesiam exceptis iis quoealiis lypis adjeela sunl. Tum : « Die
Roschildensem. > De translatione S. Adelberti; ilem vigesima quinla, reversio lipsani, sancti•Bartholo-
lyrachîi sancli Annonis, ul in edil. LUBECP-CPL. moeiaposloli. » Denique lypis niinpr.Uuis « Eodem
De Hunegunde, ut HERINIENSIS supra. die fuit ineendium oppidi Tiiijiensis, in qup cerpus
MPLAN. Adpnianum Genesii elogium aliis litlëris Dpminicmn a flamiua cij-cuni&isa inlacium re-
lexlui insérait. In fine : « Remoe, Lucii papoe et mansij... s.
' Die 26.
VII Kal.
Rpmoe,natalis beali Zéphirini papoe. El sanctarum marlyrum Hirenelet Abundii, qui in passiene beali
Laurentii legu.nlur. Apud Viclimilium caslram Italioe, natalis beali Secundi martyris, viri speclabilis et
d'icis ex legiene sanctarum Thebecrun). Item civilale Pergamis, sancli Alexandri, qui el ipse unusexslitit ex
logiene Theheerum, et cum nemen Demini Jesu conslantissime faierelur, marlyrium abscisione capilis
cemplevil. [Bouillarl.:... ccmplevit. «In territerip-Lemovicensi, Sancli Aredii presbyleri et cenfesspris.]
Aulisiodoro,.Elëuterii episcopi.
NOT^E.
Puri sunt Antuerp. et Max.-Lubec, Munerat., Greven. el Molan.
» Deest Carolino autographo S. Aredïus ; et ejus B diversis ab iîs qrioejuris publici fecit nostri Sodalilii
loco : Aulisiodoro Eleuthcrii episcopi. Peslea Eleu- proecipuum decus Mabillio, tom. I, Act., pag. 549 :
iherium hinc erasit Usuardus, lectis, ul ccnjicere hoecenim narrant Aredium ix Kal. Sept. convPcaiis
est;,sancli illius proesulisAclis, quoe moriem ejus discipulis, eos de proxima sirâ morte inonuisse; et
non 26, sed 16 Augusti die censignant. Sextus de- hora secunda npelis animam reddidisse. Quoe se-
cîmus ille numeralur Autisiodorensis Ecclesioe epi- cunda noctis hora.si secundam post mediam noelem
scopus, quem obiisse feruni an. 531 : quod si verum significel, morluus fuerit Arclius vin Kal. Seplem-
est, faisa? sunt notoe chronologicoe omnes, quibus bris; sinianlum secundam ab occasu solis indicei,
usus est Anonymus in nova Labbei Bibliolbeca, ix Kal. obierit. Teslaïur Bernardus Guide in Biblio-
t. I, pag. 419. Quod S. Aredium spécial, Usuardum lbeca Labbeana, pag 651, festum S. Aredii agi vin
deceplum fuisse oporlel Actis quibusdam illius sancti Kal. Septembris. BOUILL.ART.
VARIANTES LECTIONES. *
Lego Zéphirini simpliciler, cum cedicibus ferme graphia, forle popularibus gralior. Anlu. et Max.-
omnibus. Item Hirenei, licet Herinien. habéat He- Lubec ppnunt, qui et unus exslilii, ubi deest ipse.
renei; Munerat., Hyrenei; melius Molan., Irenoei. Contra verp in hac ipsa annuniiatione apud ipsos
Maie scribunt Anluerp. et Max.-Lubec, Abundi; nec redundat sanclorum,. aille Theboeorum.Hanc porro
melius Greven., Habundii. Nescip ciir Munerat. vocem eliam cum codicibus simpliciter scripsi. De
texlum mulaverit, legens in passione beati Yppoliti, - abscisione satis alibi.diclum est; Munerat. subsliluit
pro in passione beati Laurenlii. In prima autem G oblruncatione. Aulisiodoro habent plerique; Greven.
Munerali edilioné posl ducis ex legione, deest san- et Mplan,iAutisiodori, et Antisiodori. lidem scribunt
clorum. Dubilari poiest de Pergamis, pro quo alii etiam Eleutheri et Ëleuiliem, reliqui siniplicius,
subslituunt cum Anluerp. et Max.-Lubec, Bergamis; quamvis pejus cum lextu.
sed prseferenda nobis esl eommunis codicum ortho-
OBSERVATIONES.
r Têtus textus,
excepta sela annuniialipne ullima,. ut soepesoletj.proetermissum esl, forle quod calcu-
ex Romano parvo in Adonem, inde in Usuardum lum suspeelnm babuerit, cum ex Rcmaiiprum ponli-
derivawsesl, cum hac solum diflërentia, quod ex The- ficum chrcnologicis labnlis dupliim ferme leiuppris
boeis aller alieri anieferalur. De nuilo eorum agunl explevisse ostendatur. Sed de his el rébus a Zcpliy-
hac die Hieronymiana, quoe nempe Zcphyrinum ad- . rhio gestis, alibi latius. Delrenoeoet Abundioprimus
xx Decembris distulerunt, eumque probabilius ve- loquilur Beda, cujus verba , ut allas ubique-, descri-
rum obitus diem Censet Papebrochius. Rabanus et psit Rabanus, recle, ni fallor, legens,in cloacanecari
Wandalberlus Hieronymianorum vestigiis insistant;. pro incloacari, quod lamen iu Henschenii'et Pape-
unde mérita opinanùir aliqui hanc xxvi Augusli broebii genuina Bedoeedilioné servalunv est, et Ado
translatione aut elevaiione, corporis celebriorem eliam posuit, elogium suum ex Beda ad verbum
evàsisse, eaque senieniia eliam proeplacet laudato accipiens. Noster ulriusque phrasim in pauciora
Papcbrochio. In Romano moderne célébratur hoc _" conlraxit. Yideantur Acla.sancii Laurenlii, de quibus
die; vide ibi notalionem Baronii, cui junge quoe superius non semel.sermo recurrii. SPIPSeps célé-
habét Tillëmontius, loino III", a pàg.'256. Quod au- brai. Wandalberlus, hec versicule :
lem Romano parvo superaddit Viennensis proesul,.
-videlicet,Zéphyrinum Ecclesiam rexisse annos oclo, MartyrioseptenamIrenoeus,Abundiusornant.
vienses sepiem, dies decem, prudenler ab Usuardo, lu Romano parvo ex Thcboeismartyribus Alexan-
 405 USUARDI MONACHI 404
der proeponitnr Secundo : Usuardus Adonis ordinem A nomen ex Marlyrologîîs eommemorare. Aliunde ab
secnliis esl. Et quidem de Secundo loiam priorem Usuardo, siibdiius est Antissiodorensis Eleuthsriits,
elogii Adoniani parteni descripsit, atteram irilaclani ab omnibus codicibus noslris riienieratus ; si très
relinquens. De Bergomensi Alexandre longiprérii exceperis, non rarodiscrepantes, nëmpe Pralensëm,
bistoriam lexuit Viennensis, ex qua paucula ab Antuerp.-Majorerii et Rosweyd. quibus aeceilit Aqui-
Usuardo decerpta, in lalerculo produeunlor ; quoe cinct. eumdem plerumque funerii trahens: Scribunt
salis sint, ut pateat tolum hacienus lexium ex Adone hi ullimo loeo •: In terrilorio Lemovicetisi, sancti
proftuere. Exstani S. Secundi Acta apiid Mombri- Aredii presbyleri; quem DOSdie proecedenti inter
lium, lomo II, pag. 261 versa, ubi lanquam e The- Aiiclariâ saipius memoravimus. Ast obscTvavit Ca-
boeis unus describitur.; potuilque proinde Ado ex stelbinus, in cedice Pralensi crasam Eleulherii aa-
ipsis elogium stium olim accfepisse; atunde Alexan- nuiilialionem, ut aller bac die perperam inlrude-
drum Theboeis annumeraverit adhuc ignoro ; nam relur, cum ad xxv Augusli cerio speciare videatur-
Acta, quoerefert idem Mombritius tomp 1, pag, 24, Verosiinile est Usuardum ex aliquo codice ilierour-
nec verbum faciunt, ex qno Tbeboeus magis quam mianp auctieri Eleuiherium desumpsissp. Quidquid
RpmanuS fuisse Alexander censealur.. Quam sint intérim sil, nos eodices illos discordes-,hic,denuo a
sincera hic non examino : Tillemonlio, ubi de The- puris exclusinm-s, germanam et sinceram aliorum -
Loeisagit lomo IV, pag. 451, salis fuit, ulriusque leclioneoeseeuli.
AUCTARIA.
DE PRATENSI et ANTUERP.-MAJ. jam satis in obser- B stiluitur Aredii, Iieftt die proecedenti de abbate Are"
vationibus diximus. dip Leniovicino egerit.
ROSWEYD., proeler mutalionem proedictam, de Ire- VICTORIN. sic habet in fine : « Aiitissiodoro, sancli
noeo et Abundio lexlui inserit : « Quos Valerianus Eleulherii episcppi el confessoris. Nivernis civilale,
jussit in cloacam milli. » Hoec ex Bedoe, nonniliil sancli EuJalii episcppi et confessoris. »
cprrecta elogio. MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT. : «Alexandrimartyris
PULSANEN. satis purus est, usque ad , « qui ipse ex Legionë Theboeorum. Isaae* et Maximiani mar-
unus exslitit ex legione Tbebseorum. » Sed ibi sisiit. tyrum. Anaslasii martyris." »
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT., LEVDEN., LPVANIEN., .REG. SUEC, signaium, nuni; 150 : « Nivernis civi-
ALBERGEN. el DANIC.sic incipiunt : « Romoevia Ap- lale, nalal!s S. Eulalii episcopi et confessoris. »
VATICAN., sub num. 5949 : « Apud Beneventum,
pia. nalale beali Zéphirini Papoe et martyris. Qui translatio sancli Mercurii a quinlo decimo,
quarlus decimus posi beatum Peiruni, réxil Eccle- in sanclam Sophiain. > marlyris, non inlelligo.
siam, martyrioque coronatus, sepullus est in cimi- Videtur Aliquid déesse. Quid velit
lerio suojuxla cimiterium Caiixli. » In reliquis puri ALTEMPS. : « Eodem die, conimemoratio saneli
sunt.
CLUNIACEN. : « Romoe, sanclorum Herenei et Gulhlaor colilur anachoreloe. » An . non Gulhlaci anacho-,
xi Aprilis?
Abundi marlyrum, quos Valerianus [vel] ipsius proe- retoe, qui
BURDEGALEN. ; « Sancli Sulpîlii episcopi et con-
feclus fecit in.cloaca vivos necari, pro en quod fessoris. » Pulo agi de eo qui colitur xvn. Januarii.
cprpus Cpnccrdioe marlyris de cloaca levaverurit. „ Edilîo LUB.-COL. : « Coloniam Agrippiiiaia,
Apud Viclimilium castrum Italioe, sancti Secundi " translatio quaruimlam Apud beali Andreoe
marlyris. Civilale, quoe Pergamis dicitur, sancli aposloli et marlyris, inrêiiquiarum ecclesiam ejusdem. Romoe
Alexandri marlyris. Civilale Salona, sancli Ana- via
stasii marlyris. » Vide xxi Augusli. « Antisiodero, Appia, nalale beali Zepherini papa? et marlyris.
sancti Eleulherii episcopi. Ab incainalione Domini clesiam Qui quarlus deciinus post beatum Petrum rexit Ec-
MCXXXI anno conibiisia est ecclesia sancti Richarii cem annis novem, mensibus septem, diebus de-
cum tota villa et fere cum trecentis promiscui sexus suo ; martyrioque coronaUis, sepullus est in cimilerio
viris et mulieribus, feria iv, vu Kal. Septeinbris. > eadem juxla cimiterium Caiixli. Hic consliiuit, » elc,
Patel esse proprium loci. quoe in BRUXELLENSI. In Irenoeo èl Abundio
ferme pura est. In Secundo habet, ut BRUXEXLEN. lu
BRUXELLEN. incipit : « Romoe, nalale sanclorum Alexandro aulem proelerea addit .- « Quem, matrona.'
marlyrum Hyrenei' et llabundi. QUPS Valerianus quoedam nomine Grêla [Grala]; cum [iu] suo predio.
jussit initli iiî clcacam, ee quud ipsi cerpus beatoe Anlisiodori, sancti Eleulherii episcopi et
Concordioe ex clpaca levassent. El horum corpora sèpelivit. confessoris. >
leva.ta Juslinus presbyter in cripla juxla beatum BELIN.de Zepbyrino post papoe,.addit,.~«(marlyris*
Laurenlium sèpelivit. Ilem Romoevia Appia, natale Paloeslram secundi sic effprmal : Apud Viginli mi- 1
beat! Xepherini papoe et marlyris. Hic sedil annis lium. Deinde : « Item in Gallia Cisalpina civitate
novem et conslituit sacrificium fieri in vitreis vel Berg'omi, » elc. Sequilur ; « Eodem die, Oclava
slanneis vasis, quod antea in ligneis fiebat. Staluii sancti Ludovici episcopi et confessons. Anlisiodori,
eliam, ut omnes Chrisliani annorum duodecim Eu- beati Eleulherii episcppi, Dep digni. »
charisliam in die Paschoe accipiant. Item deposilip I) GREVEN. : «
sancli Anaslasii presbyleri et martyris. » De Se- el Maximiani Apud Carthagineui, sanclorum lsaac
addit : « aille sanclum marlyrum. Anastasii marlyris .,. et
cundp, ppst Theboeoruml Qui Asclepioe viduoe. Theoileii episcopi et confessoris^
et
Mauriciu'm coeteres, ppst vincula et carcerem, Aurelii presbyteri. Maximiliani confessoris. Graioe,
martyi-ium capilis abscisipne cemplevii. Apud urbetri rhalronoe sanctoe, quoe beatum Alexandrum sèpelivit.
Italioe, qnoePergamus dicitur, sancti Alexandri mar- Coloniam, translatio quarumdani rêiiquiarum
unus exslitit ex el Apud
lyris. Qui legicne Tbeboeprum.; sancli Andreoe aposloli. ».
cum nonîen Dominiconslantissime faleretar, jubente MOLAN. : « Ilem translatio sancli^Lamberti^ de
Maximiano, capile coesus est. » Omnia ex Adone in altare sancloe Crueis. » Dein lypis minori-
aucla sunl. In fine : « Anlhisiodoro, sancti Eleulherii crypta bus : « Maximiliani confessoris. Ceresani oppido
episcepi. » bea i Victoris marlyris. Qui a Mauris.ce-
HAGENGVEN. de Zephyrine, atque item de Ircnoee Hispania?, rona marlyrii donatus, a Cliristo coelestiiimnuméro
el Abundio alia narrai, quoe non lubet describere. aggregatus est, cujus natale vu Kal.. Seplembris.
In coelerissalis purus est. apud Biirgensem dioeeesim celebratur. » Ediliones
AQUICINT.,post papoe, subdit:» Hic consliiuit, alioe lilleris ltalicis, post papoe, lexlui insérant, et
ut pra?sentibu.s omnibus clericis et laicis fidelibus, marlyris. In fine autem : « Ceresani oppido Hispa-
sive diaconus, seu sacerdos et astaiitihus sacenlo- nia?, beati Victoris martyris, qui a Mauris esl mar- ;
tibus missoecelebrarenlur. » Deest Eleulherii et sub- lyrii corona donatus. » Ponitur in Romano.
 40,5 MARTYf.OLOGIU.YI. — MENS AUG. 408'
W.Kal. Die 11,
Apud Capuani, natalis sancli Rnfi marlyris, quem docuit bealus Apollinaris, Peiri aposloli discipulus,
eu m esset idém-Rufns pairicioe dign'uatis. Thoriiis civilale, sanctorum marlyrum Marcellini iriliTmi et
uxoris ejus Manneoe,Joannis, Serapionis et Peiri. Eodem die, natalis sanctorum Georgii diaconi, Aurelii,
Felicis, Nalhalioe et Liliosoe, quorum primus mira? abslineiitioe monachus, -ab Hieresplymis COrdubam
adVeniens, cum reliquis ex eadem urbe claro germiiie'nrlis diu pptatuni sibique a Domino proemonstraïuni
meruit assequi marlyrium. Civitate Arelalensi, sancli Coesariiepiscppi, mira?sanctilatis,el; pietalis stadlL
viri. Augustuduni, sancti Siagrii episcepi el confessoris.
NOT/È.
lia Praten., Herinien., Rosweyd., Anluerp. el Max.-Lubec.^.Munerat., Greven. et Molan.
VARIANTES LECTIONES.
, Maiescripsit Herinien. Cappnam, sicut Munerat.'.A deflectunl. Munerat., post Georgii diaconi,-inlerjieit
Apjwllinaris. Idem habel «"omis,sed reliquoriimler- et. Scribit ilem Natalioe, cum Rosweyd. ; coeteri,
rentï hiccedendnm fuit. Rursus Munerat. Greven. Nalhalioe. Sequitur difficullas altéra in Coesariie\o--
et Molan,ponunt Maneoe,alii melius cum texlu. Hic gio, quod ex Adone sic fol-maiilGreven. et Molan. :
in aliqnorurii leclione noiabilis est varietas. Greven. miroe sanctilatis el pietalis et studii viri. Rosweyd.,
cl Molan.in fine posi Peiri, subdunl, filiorum ejus. miroe sanclilaiis et pietalis viri. Anluerp.. et Max.-
Gratis, opinor, nam si quid addi poluit, ex Adone Lubec, miroesanclilaiisviri. Nosti-a conslrntlio mi-
dësuniendumerat, quem presse seeuli sunt Anluerp. nus quidem accuraia videtur, sed ipsa esl Usnardina.
et Max.-Lubec, qui pnsi-Manneas,ila legunt : In filii Sic Ado et Notkerus scribunt Sgagrii, quod habet
ip'sius Joannis, et Serapionis clerici, et Pétri militis. Molan.,. Pralen. Siagri. Reliqui, ùt in lextu serva-,
Sed et hi et illi a purilaie Usuardiua in eo plane vimus.
OBSEIVVATIONES. ""'"'.
Disputât hodie Florentinius de nomine, digniiale Nolkerum suum expllcal, quasi observarc non po-
et auréola Rnfi vel Rufini Capuani, oçcasione Rufini tueril, singulos ejus apices ex Adene descrip os
alicujus, in Capua ab Hieronymianis consignali , esse. Romanum parvum sic pancispra-iuxerat, Ta-
qualem inler Auciaria non semel reperimus. Yerum, mis, Marcellini el Manneoe.Ado Ilieienymianis simi-
an episcopalis dignitas, prater marlyrii aurcolam, lior est, ex quiiuis singulormn chaiacieres desuin-
Rnfo huic noslro apiari possil, non iis argumenlis psisse-videtur, quos a Nolkere inde acceptas dixi-
probat Ughellus, ut adversanies convincat. Rufos B mus. Nosler iixorem dislinxil, el expunctis clerico et
geminal Baronius, et pro episcopi liiulo huic vindi- milite, sola nomina propria eimmerasse satis habuit.
cando, citai Be:!am, nempe tune rulgalum, Usuar- Qui sequunlur Cordubensesmartyres, Georgio duce,
dum el Adonem, cum lamen nulius eorum eam Rufo Usuariiini proprle sunt, anliquioribus Manymlogls
dijiiiiialem ascribal. Magis laudanda sunt, quoe de incognili, sed ab Usuardo cum multis aliis in Uispa-
patrilia digniiale crudité cbacervavil. Sed hoec im- njensi messe_ collecti. Signavit eos Baronius in
proeseiiliarum versanda non sunl; omnia quoead Romano hodiernP xxvn Julii, euinquc diem naialeni
Rufum nnum vel plures pertinent, cum Aclis ipsis, esse ex Eulegio staluil, aliaque observai alibi ilin-
de quibus xxm Julii in Apollinare meminimus, in strandai Acta ipsa egregie proseculus est laudatus
majori opère, suo loco discu.lienlur nbenus. Intérim Eulogius lib. JI. Memoralis, lolocap. 10, ubi expres-
cpmniernoratienisnoslroescaiurigoex Romano parvo sissime noialur passionis dies vi Kal.- Augusli.
repetenda videtur, ila loqucnie : Capuoe,Rnfi mar- Sequunlur lamen Pralenses monachi erranlem Usu-
tyris, Apollinaris discipuli. Quoe in lexlu nostro ardum. De Georgii et Aurelii translatione ville xx
adjuncta sunt,.ea ex Adone accepit Usuardus, vocu- Oclobris. Çassarium Arelalensem, et Siagrium Attgu-
lain unam, post docuit, expungens, nempe, et bapti- sloduncnsem Hieronymianis aijeclos repuial Floren-
zatus. Notkerus, ex laciuia sua hic primum emer- tinius. Agit de mroque Rabanus. Quid Flonim
gens, Adonianam phr.isiin paulo ceiitractiorem red- moverit, ut Coesariuni marlyrem diceret, nescio.
didil. Nitide Wandalberlus : Usuardus et Notkei-usperpetuum ductorem secuti,.
flufetuosrecolensdslendilsexia trinir.phos: ambo annunliationes suas ex Adone dcscripsenini; •
p Celebrioressunt Sancti illi, quam ul hic addi. quid-
"
Tomitanos martyres reculunt apographa Hierony- quam debeal; Iegesis lanlisper accuratas Baronii,
miana, ad quoeFlorentinius, intilili prorsus opéra, ad tilrumque nplalipiies..
AUCTARIA.
ANTUERP.-MAJOR. hodie trancatiis est, nain post quem docuit et baptizayil bealus Apollinaris, cum ;
Thomis civitate, sanctorum marlyrum, immédiate esset idem Rufus palricioe digniiatis. Eodem die,
subdit : Georgii, elc. omissis inlermediis. In fine sanclorum Georgii diaconi, Aurelii, Felicis, Natalioe
adjicilur : Ipso die, sancti Bernardi abbalis, Puto et Liliosoe,omnium pro Cliristo passormn. Augiisti-
'voluisse dicere ; « Oclava, » elc.
PULSANEN.
duni, sancli Siagrii episcopi et, confessoris. «.Deest
in prima purus, oinillil secundam. In secunda élquarla aiimiutiaiio.
tertia, rescindit elogium. In quana, purus est. Deest BRUXELLEN. in Rnfo, pure Adonianus est .Tjini.: •
quinta. « Apud Nolani*sancli Felicis episcopi, sub Marciano ,
ANTUÊRP.-MAX., ULTRAJECTIN., LEYB-EN., ALBERG. proeside, cum aliis iriginta marlyrizati,- » De Tomi-.
et DANICin Tomilanis Adonemsequunlur, ut supra.. Unis, ul ANTUERP.-MAX., etc. « Apud Cordubam, na-
•
Et deinde addunl : « Qui sub Culciano proeside,post- taie sanclorum Georgii, » elc. Item de. Coesarioet-
edomitam ferilatem ferarum, post flammas supe- Siagrio, salis pure. - .- .
ralas, gladip feriuntur, et sic demum corppra eorum' "' HAGENPÏEN. : « Apii.lCapuani, natale beati Rupîii
igné cremantur. » Ex bis. Maurplici et Galesinii marlyris, qui ideo ad (idem couversus esl, quia
elogia confecta existimo. .bealus Apollinaris, Pétri aposloli discipulus, suscilavit
LOVANIEN. superioribus purior est, sed Cordiiben- filiam ejus unicani defunetam; qui in Ravenna erat
sium elogiumin eo desideratur. patricius, et idée suti perseculicneDomiciani [Ca-,
CENTULEN. : « Apud Capuam, sancti Rufi martyris, puam], ducius esl, el ibi capile iruncalus., > In Tomi-
*07 USUARDI MONACHI 408
tams, similis est ANTUERP.-MAX., etc. In Cnrdubensi- ,\ RF.LIN.Cerdubenses transfert ad leeum penulti-
bus purus est. Tum : « Ipse die, in civitate Arela- inum, expnnctp elogle. In Tomitanis, purus eliam
lensi, sancti Coesarii episcepi et cenfesseris, miroe non esl. Scribil Rufus, etc. In Parisiensi edilioné
sanctilatis et pietatis studii viri et dcctoris eximii, adjicit : « Biluiieas civilale,j5ancti Sulpicii episcepi
qui el omelias comppsuil et sermones. Augusludurio, et confessoris. »
sancli Syagri episcopi Cl confessoris depositip.» GREVEN. : « Nota, alibi socii Marcellini tribuni le-
AQUICINCT. in fine, addit : « Rituricas, sancli Sul- gunlur hoc modo : Joannis el Babils? filiorum ejus,
picii [episcopi]el confessoris. » Serapionis et Hironis, Amonis, dericorum, et Pétri
MATRIC.-CARTHUS.-ULTRAJECT. : « Rufi martyris, militis, qui omnes una cum Marcello et uxpre, sub
palricioe dudum dignilatis sanclorum martyrum Cul;ianp proeside,bestiaruni ferilate edomita, flam-
sedecim, in jEgypto. » Recte notalur in margine : misque superatis, gladio coesi, marlyrium iinpleve-
« Quos aperte hoc die non invenio in Marlyrolpgip rnnt. Milecii episcepi. Theegenis, Arislenis, Fesli,
Rpmann aut alibi; » nequenes invenimus. Sequitur: Victoris, Susannoe, Zoilii, Domini et Memmonis,
« Coesariiepiscepi Arelatensis. » marlyrum. Melis, S. Rufi episcopi et confesspris.
CPDEXD. Du CHEVAL, «
sub nota. : In territorio Item secundum aliquos hic, Simpliciani episcopi
Bigorensi, civitate Horea, natalis sancti Licerii Mediolanensis,quem alii habent Idibus Augusii, Eb-
episcopi et confessoris, miraculorum [patratoris] bonis-episcopi et confessoris. Bitnricas, translatio
illustrissimi. t S. Snlpitii episcopi et confessoris. In Scotia, Malku-
VATICAN., num. 5949, omisit Georgii et sociorum.. bii abbatis. >
Adjecit primo loco : « Natalis sanctorum, Aroniji, g MOLAN., in prima edilioné, caret augmenta. In
Honorati, Forlunaliani, et Sabiniani. Capuoe,natalis ppsteripribus : « Dievigesima seplima, sancli palris
sanclorum marlyrum Rufi el Garponi [alias Carpn- Pastoris. Civitate Conslanlia, natalis sancli Gebe-
phpri]. » hardi, episcopi et confessoris. Ilem iranslalio sancli
FLORENTIN. : « Apud civitatemPolentiam,.sancto- Lamberti, de crypla in altare sancloeCrucis. >
rum martyrum quatuor germanoram Arunlii, Hono- Subnecto hic Rosweydi observalionem in Baronii
rali, Fortunaii et Sabiniani. Eorum festum agitur in Martyrologium,super verba : « In Thebaide, S.Poe-
Kal. Seplembris. » monis anachoretoe. » At quoe Baronius notaverat :
Editio LUBECO-COL, incipil : < Apud Medioîanum, « De eo hac item die Gra:ci in Menologio. Plura
sancti Simpliciani episcopi et confessoris. Hic ob autem in Yitis Patrum. i Alque ilem in Annalibus,
celebrem sanctilatis suoe famam, ex hereinilica ad annum Christi CCCXLIII. « Vocalum quoque esse
vita, post decessumsancli Ambrcsii, ad episcepatum ab eodem sanclo Alhanasio aliquaudo Alexandriam,
Mcdiolanensisecclesioeassumptus esl, el sicut prius abbalem Poempnem, spectatoe sanctilatis virum, ha-
in vita monaslica Depfueral dévêtus, ita in pastoral) beiur in Yitis.Patrum. » Audi medp Rpsweydumin
cura beati Ambrasii imilator exslitit strenuus. Hic superius cilala ms. epistola : « Quod de Poempiieait
eliam venerabilis Anlisles, dum adhuc eremila esset, Baronius, vel eum fefellit menioria, vel Poempnem
Auguslinum rheterem et schelaslicum ejusdem eumdem pulavit cum Pammone. De Pammone hoc
urbis sua doctrina et exemplari vita, ad deteslalio- habes hic apud Ruffinum, lib. m, num. 164, quem
n.em erroris Manichoeoruni sectoe deduxit, et ad eumdem esse cum Pambone, non cum Poemone, col-
fidem sanctissimoeTriniiatis convertit. Et quoniam liges ex Pelagii, libellem, n. 14, etlibelloxvn, ri. Il,,
ipse Augustinus,,ejus monilis et exemplis ad fidem C ubi eadem apophlhegmala narranlur neniine Pam-
catholicam conversus fueral, ideo ab eodem sanclo bpnis, quoeRulfinus habet nomine Pammonis. Alius
sene habilum sanctoe conversatienis , fermamque ab his Piammon seu Pyaminon, de quo hic apud
Vivendisuscepit, quam pestmpdumin Africa exube- Ruffinum, lib. i, cap. 51, qui Palladio, cap. 72, est
raiis redelevit. Apud Capuam, nalale beali Rufi Ammonas. lia jam olim ad Vilain sancli Anlonii
marlyris, patricii Rcmannrum. Hic ducalum lenebat nolaveram. Addo nunc Poemonemdistinctum fuisse
apud Ravennam,. cujus filiam defunclam bealus a Pammone, seu Pambo. Palet ex Rufinio lib. n.
Appollinaris, Peiri apostoli discipulus, a mortuis Histor. eccl., cap. 9, ubi Pàmpus in Cellulisponilur,
suscilavit, unde.et ipse cum uxere sua et filia, ac elPoemen in menle Pispiri. Hocenim ait : Macarius
tpta familia, numéro cccxxiv. in Chrislo bapiizali de superiori eremo, aliusque Macarius de inferiori,
sunt. Beatus vero Rufus apud Capuam marlyrium Isîdorus in Scilis, Pambns in Cellulis; Moyses et
suum consuniinavit. » De Tomitanis , habel, ut Benjamin in Nilria , Scyrion el Elias et Paulus in
ANTUERP.-MAX. .Corduba, natale, etc. pure. Item in Apeliote ; alius Paulus inFocis; Poemenel Joseph
textu reliquo. In fine : t Melliiscivilale, sancli Rufi in Pispiri. » Hactenus Rosweydi accurala obser-
episcopi et confessoris. » Natalis ejus rëfertur in valio.
Romano vu Novemb.
V Kal. Die 28.
Romoe, natalis beali Hermelis viri illustris, qui, ut in aclibus Alexandri papoe legitur, primo carccrali
custodioemancipatus, deinde, gladio coedenle marlyrium adeptus esl. In Constantinopoli, sancti Alexandri
episcopi et cenfesseris, gloriosi senis, cujus virlule orationisArius divino judicio condemnalus est. In Africa,
deposilio sancli Augustini episcopi, qui primo de sua civilale propler barbaros Sardiniam translalus, nuper
a rege Longobardorum Ticinis relatas, et honorifice condilus est. Ipso die, natalis sancli Juliani martyris,
qui tempore persecutionis, borlatu beati Ferreoli",ex Viennensi urbe, clandestino discessu, ad lerrilorium
urbis Arvernoecommigravit, ubi tandem deseclo guitare, morte horribili necalus est. Apud Sanctonas, sancti
V,biani episcopi et cenfessoris. .
- ~ , NOT.E.
Sic habent Pralen., Herinien., Anluerp.-Major, Munerat.., Greven. et Molan.
VARIANTESLECTIONES.
In ipso principio omisit Antuerp.-major, natalis. U terlium noslrum arliculum sic auget.: Deposilio'san-
Deindetexlum nonnihil lurbavit, penullimam annun- cli Augustiniepiscopiet docloris; Molanus,Augustini
tiationeni'de Juliano Brivaiensi, secundo loco répo- episcopi oplimi doctoris. Herinien. scripsit T-ieini
ndis, ubi pro Viennensi scribit Viensi. Rursus, pro. relûlus,Greven. et Molan. syntaxi mehori, Ticinum;
Constanlinoppli habet Constantinopolim. Muuerat.~ at cerlum esl, Bedam, Uabanum, Adenem, Nolkc
409 MARTYROLOGIUM.— MENS. AUG. 410
rum habere Ticinis, ut servant Praten., Antuerp.- A riiâjor. Magna de coelero in hoc nomine diversilas.
majpr, Muneralus et alii..Urbis Ariminoepro Arvernoe, Florus et AdP legunlBibiani,quos sequimlurGreven.
vitium est in Muneralo, neque rectè MolanusAvemoe; el Mplan. Belin. in prima Juliani, in altéra Viviani,
textus ex aliiscorrectior. Iterum errât Munerali typo- que mpdp scribunt ccdices noslri recenliores.et Ba-
theta in defeclo gutlure, pro desecto. Idem habet ronius. Ego Praten. et Herinien. secutus sum.
Juliani pro Vibiani, quo etiam vilio laborat Antuerp.-
OBSERVATIONES.
Hermetem. çlarissimnm martyrem, vetuslissimo pro fide catholica tuenda cerlaminibus illustrandani.
et perenrii cultu celebralum ostendunt anliqua Ka- Suppelias ferent scriplores plurimi'in eodem argu-
lendaria apud Flbrenlinium, et Marlyrologia nostra menta pridem .versali, quos hic enumerare frustra
omnia, in quibus (si Rabanum excipias, in quo essel. Nihil in hac parle desiderari nobis passus est
transponitur) primum locum obtinel. Gesta ejus Tillëmontius, toto volumine XIII solius Augustini
immista sunt Actis S. Alexandri papoe, ad m Maii res gestas fusissîme complexus. Wandalberlus inter
illiistratis, quoecuriosus lector consulere inlerim po- Hermetem et Yivianum metricum Augustini enco-
terit, donec proprio loco translatio ejus Rolhnacum miuin collocal, vix usquam in Iaudande prpfusior.
Flaridria? municipium facla, abaque ad eumdem Sic habet :
sanctum spectantia accuralius illuslrari sub loco
possint. Acta ejus ferme complectilur diffusiusAdonis Hermen qulnta probal felici morte beatum.
elogium, ex quo pauca, proeter morem, accepit Not- B Africa Ecclesia?lumen, populisacranorma lidelis,.
kerus, pauciora Nosler stylo suo aptata. Socios Her- quo paslore, orliisdoctp'reconiscat,
meli perperam in Lucensi codice appcni, oslendit Auguslinepaler fesio celebraris eodem,
Aurea quam servant Ilalisn'unclemplasepultum. "•-
Floreritinius. Illustris etiam esl apud Hieronymiana Sanelonusalta sui Vibianihac.fuigelhonore.
et Romanum parvum Ariomasiyx Alexander, titulis
multis a Baronio et in npiationibus et in Annalibus Julianum Brivatensem quanta veneralione prose-
laudalus, plu'ribUs etiam a nobis alibi exornandus.. quantur Arverni, leta Gallia iiptissimum est. Memo-
Jam nunc parlem non exiguam exseculus est Jan- riam ejus festive recolunt Hieronymiana, Florus,
ningus noster die iv Junii, in Commenlario de S. Ado, Usuardus, Notkerus. Hic paulo compendiosius,
Melrophane. Quoeautem de Alexandri oetate.acrius Nosler ex Adbniano encomio, hoc solum post Fer?
venlilata est inler eruditos disceplatio, non infelici- reoli omisit, cujus in mitilia corneserat : coelera-ad
ler ab eodem, cbmposila videtur, Suppl. Junii in verbum translulit. Videantur Baronius et Florenti-
Appendice ad Yilam S. Pauli, hujus Alexandri suc- nius. Acta aliqua a Labbeo, lomo H, Bibliotb. nis.:
cessoris. Usuardina in lalerculo de eo relata,, ex edila sunt. Surius Gregoriuni Turonensem descripsit.
Adene contracta sunt, iis exclusis prepler quoe codi- Vide quoeaccuralius expendit Tillëmontius, tomo V,
ces nonritilli rejicièndi fuerunl. De magno Pâtre Au- a pag. 279, sed proecipue a pag. 696, ubi ex laudalo
gustino meminere citali proxime Marlyrologi atque Greg. Turon. alia afleruntur. Qui in Hieronymianis
etiam Beda a Rabano et Noslro descriptus. Ado^alis Vivianus cum Alexandre conjungilur, vel nuilus esl,
longam Vitoeseriem deduxit, cujus iniiiiim el finem vel idem ipse, ni fallor, qui ibi in adjectiliis Julianus
Usuardus clare exprimit, sic lamen ut hic Bedam etiam vocatur, melius a Floro Bibianus dictus, sed
quam Adonem proeeculis habuisseexisiiftiem. C maie, Sconis, Scolliis vel Comis tribulus. Bibianus
Enlius
alissimum campum sue tempore pandent. docloris ilem ab Adone appellalur, sed a Notkero Vibianus,
inconiparabilis egregia gesla, quoe ipse, raro adinp- quam orlhographiam ex Pralensi et Heriniensi supra
dum exemple, in auree deCenfessipnibus suis ppere, proelulimus, mediam quasi inler antiquiores et recen-
ad sacerdelium usque lucnlenler prosecutus esl; liores codices, cum Baronio, viani ingressi.Tu hujus
Po'ssidius discipulus, conies prope perpeluus. et ocu- notaiiones consule. Certain esl, Usuardum lolam
lalus testis, reliquum laborum cursum diligenlissime suam annunlialionem ex Adone desumpsisse :- atque
îexnit. Atque ex hisce poiissimum fontibus lolam adeo ex diclis patet textus noslri genesis purissiuia
viloeseriem deducendam nemo diffilebilur ; ex Augu- et simplicissima.
stini ipsiusmet alioruinque scriplis, et innumeris
AUCTARIA.
ROSWEYD. non omnino purus esl; proelerea déficit CENTULEN. : « Romoe, passio sancti Hermelis mar-
in ullima annunliatione. lyris, quem beatus.Alexander papa,. cum essetThee- proe-
PULSANEN. primo locb de S. Augustinp, deinde de fèctus, baptizavit cum uxore et filiis et serore
Hermetc, salis pure. Sed reliqua pmnia desideran- dosia. Conslanlinopoli, sancti Alexandri episcopi,
tur. gloriosi senis. In Africa, civitate Hypona, sancli Au-
ANTUERP. et MAX.-LUBEC. e puris exclusi sunt, quia gustini episcppi el cenfessoris, qui talenta sibi cre-
in Alexandro utunlur phrasi Adpnis : « Arrius divinp . dila a Deo.multiplicavil [ita] ul nemo fuerit qui om-
judicip dampnalus crepuit médius et effusa sunl nia ejus scripta se faleatur legisse. In Privalc vicp,
viscera ejus. » In fine Viviani. passip sancti Juliani martyris, cujus passionem Gre-
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT., LEÏDEN.incipiunl ab gorius Turonensis fideli stilo describit. Sanctenas,
Augusline, de que addunt : doctorïs eximii-i et LEY- T»sancli Lubiniani episcopi el cenfesseris.» Mira neini-
DEN.proelerea, Patris nostri.- Alia pura sunt, etiam nis varialip, cum lamen ubiqiie de ipso eodem Vi-
in Herniete el reliquis emnibus, proeterquam in Ale- biano, vel Viviano, vel Bibiano agalur. Codex qui
xandre, de que eliam habent sensum Adpnis, crepuit sequilur.eum Lubianum appcllat.
médius, elc. In fine eliam cum pluribus scribunt, BRUXELLEN. incipil ab Auguslino, in quo ANTUERP-
Fitiiani. MAX., e tc., ferme similis est. In Hermete, fere punis.
ALBERGEN. a prieribus in eo solum differl quod de Iii Juliano inferit Adonis verba, ab Usuardo proeler-
Auguslino, omitlens elogium, - simpliciler légal, epi-. mjssa, tiidixiin Observationibus. DeAlexandro habet
scopi el confessoris. ut supra. Pro Vibiani, scribil Lubiani.
JiANic in omnibus congruit, sed post Ticinis, ex-
locum dislinclius HAGENOVEN., in Hermete et Alexandro modice in-
plicatibnis gratia, designalurus,
addit,id est apud Papiam. - '.. terpolatus, plura corradil de sanclo Auguslino, quoe
LOVANIEN. ; « In Africa, depositio sancti Patris purius in Adone legi possunt. Sequitur de Viviane.
npstri Augustiniepiscopi, doctoris eximii, » etc., pure. Iri fine legit : «Item ipsp die, sanctorum martyrum;
Ilem de Hermete. De Alexandro, ut supra. In Juliano Juliani et Ferrepli » etc. Colitur hic xvm Septem-.
elogium truncai. In Yibiano, recte. bris.
4U USUAKD1MONACHI 412
AQUICINCT. : « Apud Sanclonas, Vibianiepiscopi et /.\ snscipere, suo vivenlé episcôpo conclus'sit. Alque id.
confessoris. > Esl a calamP recenliore. facium est, ,ul episcopus niiilto inslanlius aeferven-:
MATRIC-CAIVTIIUS.-ULTRAJECT. :«Augustiniepiscopi tins, majore auctoriiale, veibuni salutis oelernaî,
et confessoris. Hermetis-marlyris. Alexandri epi- alacrilcr pul.lulanli alque crescenli Domini ecclesioe,
scopi et confessc-risConslantinopoli, qui Arrinm" proedicarel. Vei-bumDei ii.sq.tiead cxiremam oegrilu-
damnavit. Juliani marlyris. Tubiani [Vibiani] epi-' dineni improelermisse,siiiia,mente, sano^uécorisUio
scopi et confessoris. » in ecclesia proedicavit. » Sequitur lypis minoribus :
In VATICAN, num. 5949, deest Vibiani. Adjicilur : i Qospiiahlatem semper exhibuit,- el in ipsa mensa
«Apud Salernum .sanclorum martyrum Foriunali, magis leclioueiii vel di-pulalionem, quam epulalio-
Gagi et Antlies. El sancloruni marlyrum Sepiimini, ncm potaiioncmque diligébnt.: et contra pesiilenliamÏ
Januarii et Felicis. El dedicatio Iriuin aliariimi hu- humanoeconsueludinis, in eaila seripiuni liabebat : !
-
jus ecclesioe. » . Uai-iqin'sainatiliciis absentumro 1èrerilarn ,
Editio LUBECO-COL.multa habel de S. Angu- lianeluensamveli'ani noverit esse si'ji.
slino, quoe.aMoLANO nilidiusexprinuinlur. Sequilur: El i;!eo oiiriem cnnvivam a siipérfluis et ncixiis fa-
«Romoe, beali Hermetis marlyris, illuslrissïmi viri. lmlls et delraclipnibus sese abstinere deberé admb-
Hanc bealus Alexander papa, ul in Aclibus ipsius'
legilur, cum esset. proefeclus urbis Romoe,baplizavit nehat. ludisuiplinaïastransgressâmes subrahi a régula
cum uxoie cl filiis, ac sorore ejus Theodora, cum recîà et horieslate, et argue al et iplei-abal,'quantum
quibus pariler mille quinquaginla duos-servos ejus, de'cebal cl oporlehat : in lalibus proecipue docens,
uxores queqne et filioséoruin, prius ingenuitale illis iB ne cujusqtiam cor declinarctiir in verba riialilioead
concessa. Quod facium cum pervenis'sel ad aures exciisandas excusaliones in peccatis. Ecc'esioebiblib-.
Aureliani ccmilis, jussit eum carcerali cuslodioeman- thecam, cl omnes cpdices diligenier posleris ciisio-
cipari, deinde gladio feriri, et tali martyrio migra.vit diendos semper jubchal. Nec suos coii.angiiinee.s, in
ad Christum. » In Juliano nonnihil iiiterpolala est. propo'silo vel extra cprislilulos, in sua vita et niorle
De Alexandro, etc., ul codices alii supra. vulgi more tractavil. i Rursus llabcis Adone : « Te-
BELIN.: « In Africa civilale Hyponensi, natale slamenlum nuliuin fec.il, quia mule facerel pauper
sancli patris Augustini, episcopi et confessoris, ec- Dei non habebal. Tertio obsidionis mense (nain civi-
clesioeque Doctoris eximii. Qui primo, » etc., non las ejus qualuordecim meii'sibiis conclusa et ohsessa
salis pure. In Ilermele etiam variai. Iii Alexandro, esl a Wanrlalis, Alanis aliisque commixlis gcnlibus)
ut supra. Juliani elogium cxpunclum esl. De Juliano decubuit febribus, el illa ulii-na exercililus estoegri-
el Viviano diximus supra. ludinc. Hic bealus episcopus spirilu divino inclus,
GREVEN. : « Abundi el Abundanlii marlyrum. Pe- in sancta Ecclesia Calholica , ad inslructionem ani-
lagii marlyris, qui in provincia Acarnannia, tempore, maruin, fecii libros, traciaius,' epistolas numéro
Numeriani imperaloris, virgis fusiibusquc coesus; 1030-exceptis quoenumerari non possunt, quia nec
cquuleo, ungulis, et oleo fervente superatis;, tandem nuinerum designavil eorum. Qui primo de sua, » etc.,
ictu gladii martyr Chrislo çonsecraiur. Cujus corpus pure. In fine , « Apud Consiantiam Gallioe urbem,
sanctus presbyier Uranius, qui eum sacris litlëris natale sancli Pelagii martyris. Qui sub Nuiiieriano
iiubuerai, sèpelivit. > Ipsum canil Wandaiberlus, ul imperatore, jussu Evilasii jndicis marlyrium sum-
vide apud MOLAN. infra. « Pelagii papoeet confess'i- psil. > Demum lypis minoribus : « Bucbangioe, san-
ris. Joannis abbalis el confessoris. hem sanctoeme- Q cloe Adelindis abbalissoe. > Ediliones alioe Augnsli-
morioeAgnelis virginis , sororis sancloeClaroe, quoe nuin primo loee aiinuntiant, sed superius elogium ad
ei dixeral moriens , ut se festine scquereiur ad Do- qnartam eircilèr partern conlrahunl. De Hermélé,
niinmii. Taysis, quondam peccalricis, quam sanctus ea lem fermé habent quoesupra dedimus ex edilioné
Pafnucius aubas convertit, et in cella arcla inclusii, LUBFXO-CPL. DeJuliano litlëris ltalicis inlerserunt
ubi iri maxima poenilentia exaclis annis tribus, po- nomen Brivate. In fine : « Bucliovioein Suevia, san-
stea quievil in pace.» cloe Adelindis abbalissoe. Die vigesima oclava sancli
MOLAN.post opiimi Docloris, litlëris ltalicis ex patris Moysis iEthiopis. > Ex Horologio acceptas
Adone contracta, vel potius ex Pos-idio inserit : est. Vide"de co notalionem Baronii, Observaliones.
« Hic per acceplissimum Deo et in oplimis viris proe- nostras vu Febr. el Acla eodem die. Denique adji-
clarissimum sacerdolem Ambrosium, verbi Dei proe- ciunlur duo ullinii Wandalberli èx hoc die versiculi :
dicalorem frequenlissimum, divina proeslanleopilu- lîrbs AlemanoorumrecoiitCoostanliasanclum
lalipne, et declrinam salularem el divina percepit Hiè quoqiiePelagium,luso prosanguineclarum.
sacramenta. Mnxqueex imiriiis cordis niedullîs, spem Supra iribuebalur Pelagius ConstaniioeGallioe, quoe
omnem quam habeba.t in s.cculo déreliquit. Fnctani- a llheno longe dissila est: nisi Galiia vel potius Fran-
que est ut inierjecto tempore , sanclo episeppn Va- corum imperiiim in lalissinia signilicalione, quam.
lerio id agente, omnibus gralulaniibus., epi.scop!itum olim habuisse constat, açcipiatur.
IV Kal. ^ Die 29..
Decollatio, vel polius inventio capilis, beatissimi Joannis Baptistoe. Siquidem decollalionem ejus circa
solemnilatem Paschalem evenisse ex Evangeli.ua comprobalur lectione, quoe lamen hic festiva recolilur,
quando caput ejusdem secundo reperlum est in Emessa civilale, alque in ecclesia condilum. Romoe,
natalis sanctoe pi illustrissiirioe Sabinoe martyris, quoe sub Adiïano imperaloi'e gladio percussa, marlyrii
palmam adepta est. In,pago Trecassino, sancloe Sabinoe virginis, quoe prp Chrisli amore laboriosissima
peregrinalione suscepla, eliam virtulibus ac miraculis gloriosà," qiiiëvil. in pace. a Parisius, deposilio
[Bouillon, add. sancli] Mederici presbyteri. Ipso die, sancloe Candida? virginis.
NOTiE. -
lia Pralen., Herinien., Anluerp.-Major, Rosweyd., Munerat., Greven. et Molan.
a Hic lubens mcasiigatum-dimitlerem Sollerium. D inspector lituram in Pralensi esse a. Parisius dëp.
Eisi enim nonnihil vilii reprehenderil in Pralensi co- usque ad finem. Hoc verum est. Deinde nunc in li-
dice, nihiloiiiinus lamen illum inler-puros annmrie- lura scriptum osilio Mederici presbyleri et monachi,
rare dignaïus esl. Qua de re illi habeo graiiam. Sed elc. Id vero pehiego : post dep. proxime sequilur
Castellani leslimonium vel in levissimis rébus inlir- s-.nicliMederici et monachi : Denique scriptum olim
marc non alicnuni fueril. Scripsit oculalissiinus ille fuisse Mederici episcopi, ul criminalur Sollerius, id.
 415 MARTYROLOGIUM.'—MENS. AUG ni
falsissimum est : cum Dervensis co !ex Mêdérieiiin A in litur.i S. Medericiis, in eadem versalur S. C n-
non episcopum vocet, sed prcshylerum durilaxai! Ne- diila. Eadem ulriusqne eorreelionis'scripiura est.
que etiam episcopus iinquam fuit ; sed prinium mo- Tamen de sancta Candida Sollerius sic : Cerle Usitar-
nachus, dein abbas alterius ex duobus iiionasteriis, dinam esse salis evincunl codices noslri. Quod igilur
quoe tune temporls'Augusiodum' erant; tandem Pa- de Mederico addilum fuit, oeque Usuardirium est.
risiis, quo causa oraùonis venerat, viiam morte com- Jam Sollerium rogo venial ipse, dociurus quid di?
inulavit die quarto Kalénddriim Seplembrium. H ce sci-imiuisinlersil hujus cerrectinnis inler et aliarum
ex Actis ejus, quoe Mabilionoster edidit p. 1, lertii'' coi-reclionumscriplura'm. Nam nec ego, nec ullus ex
soeeulip. 10. Aniequani bine discede, nonnihil dilli-' hujus urbis erudilis ullum videmus. BOUILLABT-.
cullaiis.paiio'r, unde se Sollerius expédiât velim. Qua.
''
VARIANTESLECTIONES.
Praten. 1legit, inventio capilis Joannis, etc. Ani- Antuerp.-Maj. Leginoe,pro Sabinoe, vel Savinoe,. u.t-
verp-Maj., mi'ciirio beatissimi Joannis. Rosweyd. scribit Mimerai. Nolavit Caslellanus liluram in co?
cum Pralensi convenit, asl. Herinien. el rriiqui di- (lice Pralensi, incipiendo a Parisius dep. usque ad
serte ponnnl ut est in lextu. Diximus alibi (!e so- fiiieni, cui superscriplum advertil, osilio Mederici
lempnitatem, ut codices alibi-scribere soient. Mime- presbyleri el monachi etc. El eam scribendi ralio-
rai, pro evangelica comprobalur leciione, siihsiiluit nem sequunlur perpelui comités Antuerp.-Maj. et
evangelicap'robàlur aucloritale. Greven. él Molan. a Rosweyd. Anlea habebalui Mederici episcopi, quo
reliquis discediuil in, quando caput ejus reperluniest moiio legil MPlan. Sed proeferendaest Herinien, et
secundo in Eilissa. Scribendum esset Emesa, sed a Grercni leclio, depositio Mederici presbyleri, -non,.
codicibus non recedimus. Pro condi'.um, habel Mu- sancli Mederici abbalis, ut habeiur in Muneralo. Ni-
neral. recondilum. Item Sabinoevirginis, el marlyris. R hiloininus codices illi inler puros ntimerali sunt.
Vide Obser.vationes. In Herinien. est Trecasino. In.
OBSERVATIONES.
De inventionecapilis.BaplisloeProdromi, ea panels5 tonis, uli et in Sapramentario Gregorii, solo nomine
ad xxiv Februarii complexi sumus, quoehic rcpelerei signalur. Nec proeler marlyris tiiulum quidquani
supervacaneuin esset. PPITPad xxiv Junii diclum estt asirusil Romanum parvum, nisi quod.locum adcial,
in Iliero'uyiniiiiiisplerisque apograpbis et illo et hoc: ad arcum Fauslini. Plura ex proelaiis SerapioeAclis
die natalem ejus in Sebastia recoli, quam vis de vero) contexiiit Ado, indéque hoc proecipueaccepit Usuar-
ri geiïuino hiijiLSdiei texlu disputai Florentinius ad- dus, quo illuslrissimum marlyrem proedicet. Nolke-
moiiilipiic 0, p. 28 et 28. Beda signanler hodie legit: rus jiaiic.i eliam capila summaiim deenrrit. Plura
Eodem die, decollaliosancti Joannis Baplisloe.Verunii dahiinl Nolaiiones B;>TOnii et Florenlinii. Ex prioris
quoe ibidem adjungunlur, satis imiuuni translatio- Annalibus ad annuni 452, num.. 57, disces dicatam
îiem capilis intelligi. Romanum parvum et Ado in- ci per id tëmporis ecclesiam, etiam hodie ce-
tlicanl decollalioneut hodie venerari. Coetera quoe lebraiissiniam, ad quam fit prima el solemnior
posiréunis habel ipsa sunt Bedoe verba, a Rabano statio feria iv Cineram, ut vide apud Fronlonem,
eliam el Neikero descripla. Nec clariora sunt quoe pag. 55.
ab Adone in fëstiviiatibus Aposlolorum hac die refe- Sabinam seu Savinam Trecensem perperam bue
runtur. Nosler ex lextu Adoniano xxiv Februarii ab Usuardo intrusam recle adverlil Caslellanus, ut-
crhisse videtur, decollaiionem, quoe circa feslum pole quam scire polueril, npn hac die, sed XXIA.
Paschoe, verbi gralia i Aprilis, célébrai! nbn poie- Januarii a popularibus publica ubique selemnilaie
ral, ideo hac die consignata m, qnod eo ipso facla'> célébrai!, ni in Aclis ad eam diem fusius probatiim.
fuerit sec nda sacri capilis inventio. At enim fere C inveiiies, idemque ferme Usuardi elogium ex non-
arbitrai/a hoecesse, si omnia recte perpeuderis, fa- nullis mss. Marlyrologiis relatuin. Salis insinuât
cile perspicics. Melior ferlasse Casleilaiiiconjeeiura, laudalus Caslellanus Bimeslri primo, pag. 452.,
consentis decollalionis feslum obtinuisse ob dedica- diem hune ab Usuardo Sabinoe Treccnsi consecra-
lioiieni hodiernam templi a Theodosio condili. Alii tum fuisse, qupd eo jam dicta synenyma Sabina
alia excogilant, quoe uberius loco proprio discuti po- Romana rccolerelur, quanquam de vera alterius
terunl, el illis superaddi quoefuse et erudite deduxit festivilale melius edoceri poluissel.
Papebrochius tomo IV Junii a pag. 711, et Tillëmon- Medericus a solp ilem Nostro nolalus est, non ut
tius datas dicta die xxiv Februarii, quibus addenda monachus, abbas aut episcopus, ul supra osléndiinus,
sunl.quoe contra P. TAmy idem auclor disputai. tamelsi monachum, et, si vis, abbatem fuisse non
loiiio,II.a pag. 714. Qiiid Wandalberluside hac fesii- dilfiieamiir, sed ut presbyler, sicut textus nosler ex-
vitale senseril, ex ejus yvrsibus intelliges. Locum hibe!. Vide quoe de eo refert et observât Mabilio
eliam habet Sabina Romana, quoe sequilur, hic ut sa-culi Benedict. m parte i, a pag. 8, ubi de sancti
virgo célébrai» : oelale, de auctore Vitoe, de professione monaslica,,
de variis locis, sive coenpbiis sive aliis, a Medérice-
PraecoDpi, Yerbivox,e,tBaptisla Joamies, cullis, denique de cellula, in suburhanis Parisiorum!
Quem eilerasaltaiitiu-ibuerunt jussa jmella-, sub nomine principis appsloloruin consecrata, in qu.a
Iiisignilquaitam merituruni 1mde pereiuii.
Virgo Subina simul Roma? s uâ leniplarevis». posiremum vixeril, ac demum exspiraveril, mulla,
more suo, diligente! înquirit et explicat, pluribus
Ponit hodie primo loco Beda : Romoe, sancloeSa- pn alibi deduçenda. Candidam aliqûam virginem Roma-
binas virginis atque martyrs: Rabanus solum, Sa- nam sociis aliis immislam prnfert Hieronymiamim
binoemartyris, quo modo verosimif? esl. prinium a Epiernacense vetuslissimuni, q :am facile credid.e-
Beda scriptum fuisse,"cum ex Actis c msiet'pwc/fi- rini ex hujiismedi apographo ab Usuardo erutam,
rissimi quondam Valenlini uxorem fuisse, de qua me- Cerle Usuardinam esse, satis evincunl codices noslri,
niinere Acla Serapioevirginis, m Septembris illu- ex quibus oeque evidenler palet génnana lolius
slranda. lu veteribus Kalendariis. Allalii el Frou- loxlus siniplicilas.
AUCTARIA.
PULSANEN., in prima annunlialione salis purus, sancloe Sabinoevirginis et marlyris. Ipsp die, sanctoe
pergit: « In pago Trecassino, sancloe Sabinoevirgi- Candida? virginis. In Antiochia Syrioe, sanclorum
nis. > Désuni reliqua. Niceoeet Pauli. In Syrmia, natale sancloeBasilioe.»
ANTUERP^ el MAX-LUBEC plané muiilati sic ha- Poslremoe dnoeex Hieronymianis adjectoe sunt.
bent : i Decollalio sancli Joannis Baplisloe. Roni.e, AXIUERP-MAX., ULTRAJECT. et LEY.EN. usque ad
415 USUARDI MONA'.'HI 4!C
penullimam annuntialionem salis puri sunt. Itaque A A In VATICAN, deest Mederici elÇahdidoe Adjicilur : .v
de Mederico nen loquuiitur ; sed Sabinoe Trecensi «Nalale sanclorum Vilalis, Sàlejis él Reposiii. »
immedilate subjungunt: « Ipse die, sanetoeCandidoe,» Apud alios noti non sunt.
etc., ni slalim diximus. UGOELLIAN. nihil habet de Sabina Trecensi et Me-
LOVANIEN. hisce eliam similis est, proeterquam derico. Porrp de Antiochenis el Basilla, ut supra in
quod elogium Sabinoe Tricassinoe expungat. ANTUERP. et MAX-LUBEC
ALBERG. et DANIC incipiunt : « Decellalip sancti CODEX CASTRI-KARPLI. : t Ipsp die, sancli Joannis
Joannis Baplisloe. » In reliquis cenveniunt cum Cpnfesseris. »
ANTUERP-MAX., etc.
CENTULEN. : « Rcmoead arcum Fauslini, beatis- EDITIPLUBECP-CPL, : « Decellalip sancti Jpannis
simoe Sabinoe marlyris. Eodem die, veueratur de- Baplisloe. Qui primp in S'amaria conditus est, nunc
collalio sancli Joannis Baplistoe, quem Herodes Te- in Alexandrie).Porrp caput ejus de Hierosolymis ad
trarca, ut evangelistoe fertint, proecepit décollai! in Fenicem urbem Edissam delatum esl. » Hoec-ferme
carcere. Ipso' die, sanctoe Candidoevirginis. Parisius, liabent Beda , Rabanus, Ado el Neikerus. « Rpmoe
deposilio Clerici presbyleri, » opinor, pro Mederici, in Advenlino, ppido Vindinensi,. ad arcum Fauslini, »
qui neque hic monachus appellatar. elc. quoein Adpne.legi malim. De Sabina Trecensi,
BRUXELLEN.: « Decollalio sancli Joannis Bâptistoe, inserit, « sproris sancti Saviniani martyris. » De
quam evangelica -leelio circa Pascha.faciam commé- Antipçheiiis ail, «Niceoe virginis el Pauli marlyris-
morât, sed feslum ejus hic recolilur, quando caput Melis, sancti Adelphi episcopi et cenfessoris. » De
ipsius secundp reperlum , et in ecclesia Edessoer. j Mederico, addit,. çt confessoris. De Basilla Sirmiensi,
civitalis cendilum est. Romoein Advcnlicio, oppido ul supra. De Candida, pure.
Windiiiense, ad arcum Fauslini (hoec Ado clarius) • BELIN.
incipit : « Decollatip sancli Jpannis Bapli-
nalale sanctoe Sabinoe illuslrissimoe marlyris, quoe- sta?i»Dé Sabina, umillit litulum illustrissimoe.Sequi-
fuit nxer proeclarissinii quondam Valenlini, el lili'a lur : « Ilem sancti Helysei prepheioe. » In Candida,
Herodis Melellarii. Hoec Adriano imperante, sub- .r punis esl. In Antiochenis, ut supra.. Pio Basilloe,
Helpidio proefectopassa el gladio percussa, marlyrii scribit Basilioe. In Mederico purus. Quoe in priori
pahuam accepit. » In Sabiria Trecensi, purus est. Veneta èditione abérat, ponitur in altéra : « In pago
Sequitur de Antiochenis <el Basilla, ut supra. In Trecassine, sanctoe Sabinoe virginis. »
Candida purus- est. Tum : « El sancloeAureoevirgi- GBJE.VEN. « Item sanctorum martyrum nongento-
nis. Melis , deposilio sancli Adclphi episcopi et
confessoris. »:In Mederici, prima syllaha insertam rum, qui eodem die passi sunt.-In Antiochia Sirioe,
est o, ut sil Moderici. sanclorum Niceoevirginis et Pauli marlyrum. Métis,
HAGENÛÏEN. : « Decollalio sancli Joannis Baplisloe, sanctiAdelphi episcopi et confessoris. Civitate Oslia,
vel potius capilis ejus inventio, pi ossium ipsius sancloe Aprcse virginis, et marlyris. Quoenobili pria
concrcmalio, et digili ejus Iranslalio, el basilica?- génère, prp fide Chrisli sub Claudio in. carcere faîne
craciala est,, deinde equulee superato, fustibus coesa^
ejus dedicalio. Unde a quibusdarii hoec festivitas in exilium missa est : ubi denuo varia perpessa lor-
diversimode notalur. Dicitur iiamque decollalio,
colleclib, inventio et dedicalio. Decollatus Joaimes vil. menla, in mare proecipilata, marlyrium consumma-
est circa feslum Pasehoe, sicul Evangelii probat , In Sirmio, sancloe Basilloevirginis. Veronoevir-
auctorilas , ab llérode Telrarcha Galileoe,filio Hère- C * ginis. > Vide qjioede ea habel MDLAN.
dis régis sub que nains est Dominus. Cpiicremalio MOLAN. : « Métis civiiate, depositio sancli Adelphi
ossium ejus facla esl a Juliano imperatore. Et episcopi et confessoris. Ilem, sancli Helizoei pro-
ossium' colleclio facla esl per inonachos Hierosoly- pbeloe. Hujus sacrum corpus eliam morluuin, mor-
mitanps, qui com-remantibus se miscuerunl, el lui resuscilalione peculiariler glpripsum ; Ravennsa
plura ossa ipsius furabantur. Inventio capilis Joan- Iranslalum, henpre cendigne lipnpralur. In Antip-
nis facla esl per duos mpnachos, ipso révélante. chia Syrioe, nalale sanctarum. Niceoe et Pauli. lu
Digili ejus translatio el ecclesioe dedicalio facla est Syria, nalale sanctoe Basileoe. Lu Venusip civilale
pênes Medioîanum'a Theodelina regirià Lorigobar- Apulioe,nalale Felicis episcepi. Civilale Tubzpzense.
doruri). Unde propter hoec oublia a Doniinp Papa Januarii presbyleri, et Ferlunaiiani et -Septimi
slalulum est, ut hoec dics per mundum celebris in leclprum : qjii sub Dipclelianp imperatore a Magdel-
honore Baplisloehabealur. t QuoedeSab'ina Romana-. liano procumtore, gladio consummati sunt. >Vide de
meiriorai; melius ab Adone rcferunliir. De Trecensi, bis xxiv Oclebris. «Veronoe, virginis bealoe,.in
cl Mederico silcl. Sequilur : « In Sirmia, sanctoe ecclesia sancloe Crucis. > Dein lypis minpribus,
Basilica? virginis. » Hoec melius Basilla vocalur. « miliarip ab urbe Lnvanip, in monte,, qui ab ea
De Candida.'pure, -deAntiochenis, ut supra. sancloe Veronoenemen accepit. Hoeefilia Ludovici
AQUICINCT. Mcdericunvmon.itAuin vocal cum PRA- ' regiis Alemannioe -sanctimenialis fuit in mpnasterio
TENSIet sociis aliis supra citalis. a se fundalp ad Rlienum, quod . Vorenhaute dicilur,
MATRIC-CARTIIUS.-UETRAJECT. : « Decollalio sancli et Maguntioe in Domino obdprmivit. > Editipnes
Joannis Baplisloe. Sabinoe virginis et marlyris. » De, D ppsteriores cprrigunt priprem in Medericp, sed Ila-
qua in margine recle adnolattir : « de bac nunc'\ lieis lilieris'adjiciunt abbalis. De Elîzoee habent, ut
agimus commemoralionem, quasi non essel virgp. supra. Tum : « Apud urbem Lovanium, natalis
Mederici abbalis el confesspris. Sabinoe virginis. Verenoe, virginis beatoe, in ecclesia «anctoeCrucis. >
CandidoeVirginis. » Hic emiliuïilur pmnia, quoe de sancta Verona ex
CODEX'BIGOTIAN. sign. P 5, qui fuit PP. Coelesti- . , priori edilioné supra dislinctius explicita sunl. Se-
norum, in margine ascripit recenliori manu: «In ! quitar : « Eodem die, translatio sancli Adelphi Me-
civitate Aquila', coronalio beati Peiri Coeleslinipatris. lensis episcepi el confessoris, ad novum Villare mo-.
noslri, in qua esl iiidùlgentia a baplisme. » Yel hinc, iiaslerium, peiitipne Lantfridi eoiscopi Drogonis,
cegnpscitur codex. Metensis, tempore Ludovici pii. »

111Kal- Di«30.
Romoevia Osiiensi, passio beali Felicis presbiteri, sub- Diocleliano et Maximiano
ïniperaiorilius , qui post
equulei vexalionem, data sentcnlia, cum ad decollanduin dueeretur, obvius ei fuit quidam Chrisiiaiius ;
hic dum se Gluisiianum sp'onie pi-ufitcrelur, mox cum eodem
pariier decollalus est'. Hujus nomen Jgnoran-
 4Î7 MARTYR0L0G1UM.— MENS. AUG. # 418
tes Chrisliani, Adauclum eum appellaverunt, quod sanclo Felici auctussit ad coronam. Item Rpmoe, san-
cloeGaudenlioevirginis. [Addit Bouillait. : « In pagp Meldensi, sancli Agili cpnfesseris.]
NOM:.
Pnri sunl Herinien., Pulsanen., Antuerp. et Max.-Lubec, Belini prima editio, Greven. et Molan.Item
Anluerp.-Max., Ultraject., Leyden., Lovanien., Albergen.el Danicus.
« iFalsus esl et fefellit Sollerium Castellanus, cum scripsit sanctum Agilum npn fuisse
prima manu
signaluin. BOUILLART.
VARIANTESLECTIONES.
Ferme in noevisconsistant. Sic Rlwme,Hosiiensi, ^ quidam fuit. In Antuerp., ppst Adauclum, omitlitur
cculei. In Heriniensi, pro ducerelur est deducerelur. t?«m. Denique Belin. pro sanclo Felici, scribit
Belin. legit obvius fuit ei, Max.-Lubec. obvius ei Felice.
OBSERVÀTIONES
De confusione variorum marlyruiri sub Felicis passi) gloriosumagonem, haudquaquam obluctabor;
appellalibne dicendum nobis fuit ad xiv Januarii, quin potius subscribam Ruiuartio, id npn improha-
ubi fontes assignavimus, ex quibus plura huic bditer suadenti a pag. 574: satis nobis est Marty-
eliam diei servieniia, inveniet curiesus leclcr, quoe . rologiorum noslrorum fidem asseroisse. De coelero
înpdp nec lubel répétera, nec vacat nperesius retra- ad iaierculuni qued altinet, omùia ex lpngipri Adp-
ciare. Nedus bac die intricatier videri pciest, qued nis narratinne conlraxissë Usuardum manifeslum
Martyrolpgi inter se discrepent. Nam Beda et qui esl. Mullum innilitur Florentinius nis. reginoeSue-
eum, unice die transpesito, sequilur, Rabanus, eos cioe, sed ignoravit Bedoepropria esse quoe ibi refe-
martyres recolunt quos diebus proecedentibus inler runliir, qua;que proinde nihil in hac rë immuîare
Auetaria recensuimus, nempe Felicem episcopum, possunt. Communem Marlyrologorum Sensum secu-
Adauclum vel -Adaclnm, et Januarium presby eros tus esl Wandalberlus, dum ila scripsit :
(aliqui in omnibus nonnihil variant) Forlunalianuîn T. Terna cumFelice pioproecelletAdaucius.
el Sepiiminmvel Sepliminum, lectores, a nobis pro-
xime ex Molano ad xxiv Oetobris remisses ; quo die In Hieronymianis primo locp nctalur Gaudentia
iisdem Bedoeverbis ex Adene el ex hpc ab Usuardp virgo cum reliquis tribus. Hoecin Rabano tolidem
celebrantur. Inde recenlieribus ansa proebita est verbis leguntur, quibus alicuiide lucis aliquid affeni
duhilandi, utrum Vere Félix nester et Adaucius velim. Perro Gaudentia illa Adoni et Noikero proele-
Romoevindicandisint. Quo id fundamento aslruant, riia est; unde mihi dubium non est, quin Usuardus
ipsi viderint. Cerle vêlera KalendariaAllalii et Fron- ex Hieronymianis eam acceperit. An marlyris lilulo
lonissoepecitala, Sacranieutariuin Gregorii, apogra- decoranda sil, vide in Florenlinio. Sequitur apud
pha Hieronymiana , Romanum parvum, Rabanus, Rabanuni, DepositioAgili abbatis, reliquis omnibus
Ado, Noikerus, Wandalberlus, oeque ac Nosler di- aqli.quioribus Martyrologis incogniti. 3Huric,nescio
sei'lissime hodie signant Felicem dunlaxal et Adau- quis, codici Pralensi assuere voluit, hac phrasi : In
clum, vel per nielalhesini Audaclum,' via Osiiensi, pago Meldensi,sancliAgiliconfessoris,ex quo in'ordi-
eosque lot proelerea characleribus et circumstantiis narios comiles transiit, ea causa a. ptiris éxelusos.
cMstinguunl, ut hacienus non videam quid cum su- Assutuuiinab aliquo seu adscriplum d'icimussanclum
perioribus, Africains omnibus, commune hahere Agilummanu Pralensi, codices; nam, leste Casiellanoi
queant. Fatcor, Adonem duos fralres Felices hac prima signatus non est. Yerum quoecunqueea
ipsa die innuere, at dum unius lantummodo res nianus fueril, antiquam esseoportet, quandoquidem
el
gestas prosequitur, salis demonstrat unuui illum Anluerp.-maj. Rosweyd., quos codices Pratensis
fuisse qui via Osiiensi cum accessoriocomité Adau- socios vocamus, eum eliam iisdem verbis référant.
cto coronam marlyrii promerilus sit. Adonis Acta n" Alia phrasi eumdem protulil Muneratus, sed et ipse
rejiciunt aliqui, ego needuni ut sincera venditare et proefati isli eedices ita ab emnibus aliis, prp lextu
ausim , altainen laies censeo relatas aucloritates, ut superius citalis, refelluntur, ut indubilata maneat
geminos nosiros Osiiensesab aliis diversissimos esse Usuardinoelectipnis noslroe germanissima puriias et
oporteat. Quod veliut, huic etiam diei innecli de- simplicilas. Qui de Agilo plura légère veluerit, cun-
bere Africariorum(saliem Felicis episcopi Venusioe sulat Mabilipnemsoec.n Benedict., a pag. 515.
AUCTARIA.
PRATEN. et RPSWEÏD.in fine adjiciunt : « In pagp non invenerunt, Adauclum ipsum appellaverunt, eo
Meldensi, sancli Agili cenfesseris. > quod sanclo Felici marlyri auclus, sibique pro fidei
ANTUERP-MAJ, idem habet augmentum et proelerea confessione, marlyrii corona aucta sit. Item Rouioe,
in Felice mulilus est. sanctoeGaudenlioevirginis. Eodem die in monaslerio
MUNERAT., texlui pure subdit : « Resbaco.mona- Jérusalem, deposilio sancti Agili confessoris et ab-
slerio , cognomento Hierusalem, sancti Agili, qui balis. ». ',
: <
IIAGENOVEN.Romoevia Osiiensi, natale beali
ejusdem abbas coenobii multis virlutibus claruit. In Felicis presbyteri el Adaucli cujusdam alii Chrislia-
lerriierip Meldensi, sancli Fiacrii cpnfessoris. »
: « Romoevia beaiorum mar- ni, sub Dyoclciiano et Maximiano. Hic Félix cum
CENTULEN. Osiiensi, duclus essel ad sialuas plures, scilicël Serapis,
et
tyrum Felicis Audacli, teinpore Diocleliani, sub Mereurii et Dyanoe,quoeomnes reciderurit, ei cum
proelëcto urbis Draco.Ilem Romoe, sanctoeGaudenlioe iri eciileum levatus, et lorlus, et postea àd arborera
virginis. Coenobio Reslacensi, deposilio sancli "
Agili saerilegam ducins, quam similiter dejecit; et sîiiiiila-
abbalis. » 'cruni cura temple et ara cerruit, et'trinc illurii proeses
-BRUXELLEN. : « Romoevia Osiiensi, passio beato- . decpllari, et cerpus ejus lupiset canibus dimiiti.
rurii martyrum Felicis presbyleri et Adaucli, sub Tune quidam Chrislianus in médium prosiluit, Chri-
Diocleiianoet Maximiano imperaloribus decollato- stum confiiens, et osculanles se invicem pariier de-
rum. Quorumprimus , dum post eculei vexationem, collali sunt. Hujus nomen Chrisliani ignorantes,
data sententia ducerelur ad mertem, obvius ei fuit Adauctuin eum vpeaverunt, eo quod sanclo Felici
aller, el dum ille se sponte Christianum esse falere- adaucius sil ad coronam. » Vide hoecin Adone pu-
tur,.mox'cum primo pariier decollatus est. El quia rius. «In civitate Trecassina, sancli Saviriiani mar-
hujus secundimartyris nomen ignorantes Chrisliani tyris et sancloe Savinoesoroi-isejus, » elc. Sequilur
419 USUARDIMONACHI i.. ,„-"^ 420
*-_--,;-
louga horum Sanclorum hisloria, de qua vide in A Agili abbalis et cenfessoris, qui, cenlenarhis, ac
Actis xxix Januarii. virgo existons, féliciter ex vocationemigravlt a se-
AQUICINCT. post « Gaudenlioe virginis, > addit : culo. » In Gaudentia, pura est. Denique:« Eodem
«lit monaslerio, quod dicitur Respacis, transitas die, nalale sanctorum marlyrum, Januarii presbyleri,
sancli Agili, ejusdem loci abbalis el confessons» : Et Forlunati el Seplimi leetarum. » Vide Observalio-
calamo longe recenliori adjicilur : « In lerrilorio nes.
Meldensi, sancti Fiacrii confessoris. » Vide quoeha- BELIN.edilio altéra in fine habet : « In lerrilorio
bel Surius bec die, el recenlius Mabiliosoeculo11 Meldensi, sancli Fiacrii confessoris. »
Benédicliiio a pag. 599. GREVEN. : « ipso die, secundum Cathalognm san-
DAVIÏIIONEN.: «Jérusalem monaslerio , quo"ildicitur clorum, sancli Therentiaiii episcepi et marlyris. Qui
Resbacis, transitas sancti Agili, primi ejusdem leci tempore Adriani apud Tudcrtum Tuscioesacrificare '
abbatis et confessoris. » nolens, in equulee levalus, scurpipiiibus coedilur,
MATRIC.-CARTDUS.-ULTRAJECT. : « Felicisel Adaucli ignisque lalèribus apponiiur. Deinde lingua proecisa,
martyrum. Lazari.frairis Mai-thx, episcopi Massi- cum nihiloniinus Christum clarc confiiereiur, decol-
liensis. » Vide XVIIDecembris. « Fiacrii ereniitoe et latus est una cum Flacco saccrdole idolorum a se
confessoris. Agili abbalis el confesseris. » converse el baplizalo. Ilem , sanclorum Hippolili et
«
REG.SUECsignatus num. 428 : Rcsbaco niona- Saviniani marlyrum, de quibus in gestis sancîoe
slerip, cogiiomciitoJérusalem, sancli Agili, quiejus- Aureoevirginis. In terrilorio Meldensi, beali Fiacrii
tro'm abbà$„coeiiobii, multis viriulibus claruii. lu abbalis cl confessoris, magnoevirlulis viri. In 1110-
pago^Meldensi,beali Fiacrii confesseris, viri vita el „ naslerio Resbasi, sancti Agili abbalis et confessoris,
miraculis glcripsi. » qui anno vitoesuoecenlesimo virgo obiit. Monaslerio
lu VATICAN, num. 5949 deesl « Gaudenlioe.» ïuiciensi, super lilus Rheni, Iranslalio sancli ïleri-
ALTEMPS. : « l.elieyo monaslerio, sancli Ealdwoldi berti archiepiscopi Agrippinensis Colonisecl confes-
confessoris, fralris bjali Edmundi martyris. Ipso die, soris, facla anno Domini MCXLVU per Dominum Ar-
sancti Junionis episcopi et cenfesseris. Ileni, sancli iiolduni ejusdem urbis arebiepiscopun). Ipse. die se-
DecimaVimarlyris. ». cuqdum quosdam, natale sanclorum Januarii presby-
FLORENTIN. :" « Iri monasterip Jérusalem , sancli leri, Forlunati et'Seplimi, qui infra îx Kalcnd. No-
- " »
Agilii abbalis et confessoris. » vembris habentur. »
Editio LUBECO- COL. de Felice el Adauclo vix MOLAN. : « Resbaco iiîonaslerio, » etc. Deinde :
«
quiiiquam iiovi indueil. Sequilur : MonaslerioTui- « In territorio Meldensi, > elc, ad verbum ex MUNK-
luensi', super litus Rheni, translatif corporis beali RATO.Sequilur : « Anno millésime quinquagesimo
ïleriberti archiepiscopi Coloniensis Agrippina? el sexto, translatio sancli DonaiianiIlemensisepiscopi-»
confessoris. Quoe a Domino Arnoldo primo, archie- In poslerioribus edilionibus, de Agile cl Fïacrio ,
piscopi) Colomensium, sub anno lucai-nationis Do- eaiiein quoein prima. Tum : «Bragis [Brugas], Irans-
mini iicxLva facla esl. In inpnasierio Resbasi, sancli lalio sancli Donaiiani, Remensis episcopi. >
Pridie liai. Die 51.
Treveris, natalis sancti Paulini episcopi et confessoris, qui a Consianiio imperatore ob Calhelicam fide.vi
exilie relegalus, el usque ad moriem, eliam exlra Chrislianum nomen , mulaiido exilia faligalus, ad ulfci-
iiium apud Frigiam defunctus, bealoe passionis coronam percepit a Domino. Eodem die, apud Aliieuas,
beali Arislidis, fide, sapienliaque clarissimi, qui Adriano principi de religione Chrisliaiia libros oblulit, el
quod Christus Jésus solus essel Deus, proesenle ipsp imperatore, luculentissime pérora vil. Aulisiedqrp,
sancli Oplati episcppi el confessoris.
NOTJE.
Puri sunl Praten. Herinien. Antuerp-Major. Muneral. Greven. el Molan.-
VARIANTESLECTIONES.
Est inler codices pro. texlu hic cilalos et inter Be- C nosiros nihil ferme discriminis. Antuerp-maj. et Mu-
linum, cui consonant medioenotoeecgrapba ïioslra, nerat. mendose scribunt, Consianiino, prp Consian-
ea diversilas, quod licet omnes ex eodem fpnle hau- iio: Molan. habet relegalus exilio, sed a (îreveno
serint, postreuif lamen primam anuunliatioiiem de magis deterlus est sensus ; dum ila cpnstruclieneni
Paulino Trevirensi in aliaiu quodammodo formain implical : Ob calholicam relegalus fidem exilio. Pra-
transposuerinl, dum loquuniur in hune modum : len. posuit Phrigiam, melius Molan. Phrygiam, sed
Treveris, sancti Paulini episcopiet confessoris, qui nos cum reliquis omnibus, qups vel errantes eliam
tempore Arrianoeinfestaliouis, a Consianiio impera- alibi seeuli sunius, simpliciler Frigiam. In Herinien.
tore, ob Calholicam fidem usque ad moriem variis esl Arislhidis. De Aulisiodorovel Aulisiodoro, elc.
exiliis faligalus, tandem apud Frigiam, beatoepassio- dielum esl soepius.Coeleranplaiu digna non sunt,.
nis coronampercepit a Domino.Decoeleroinler puros
OBSERVATIONS.
Ulustria Paulini Trevirensi»pro calboliça fide cum suli pclest Sigeberlus apud Florenlinium; nam his
Arianis cerlamina mérite celenrant Aibanasius, Hi- omnibus occuiri viduiur, dum ulrobique expressis-
larius, Hieronymus aliique scriplores ecclesiaslici, sime legitur deposilio.De Paulinomemoratnihil in-Beda) F-lorb
nec minus ut egrëgiuin confessèrent,quidni el -mar- .aut Romano parvo, sed eum Rabanus,
lyrem? eum exornant Marlyrograpbi passim, Hiero- breviler netans qriod sub Constanlib exilialus ibidem
nymiana proesertiin, in quibus postquam die positam requieverii. Paulo fusius el nilidius rem expressif
esl : Jn Treveris, deposilio sancli Paulini episcopiel D A.io, quem nescio cur Noikerus npn satis hdéliier
confessoris, ad îv Sepienibris denuo repelilur : Tre- seculus sit. Nosler presse sic illius verbis.inhoerens, ea-
veris, deposilio sancti Paulini. Geminaioehoc inpdo qne nonnihil conlrahens, plane juxta aniiquiorcs
feslivilalis ralipnem nen reperit Florentinius ; nec codices nosiros elogium efformasse"dicendusesl, ut
salis prpmptani est rèddere, nisi ad iranslalipnem, nos in laterculo posuimus, non ut Relinus loquitur
elevaiionem aut iiiveiilioneiu corporis recurralur, et mss. receiiliora, iterum in Aiiclariis distinciius
seu ad relalioiiem ejus ex Phrygi.t, de quibus cen- cilanda. Pluseulura dicenl laudati Florentiuii nota-
421 MARTYR0L0G1UM. — MENS. AUG. 4-22
tiones, ubi miraberis nos ad Mersoeumin Anoalibns A autDe Aristideunde nihil dicitur in Hieronymianis , Beda
cerlum videtur a Rpmanp parvo
ul disea-
arcli'iepisebporain Trevererisiuni remilli, Cen'slantip Rabaiip;
riius sanctum Paulinum , qui cerle sub in sacras Tabulas primum fuisse relaium, haut! du-
obiit, adeoque, ut Florentinius fatetur, saliem antea bie ex Rufini Eusebio lib. îv, cap. 5, his verbis :
565, ul discamus, inquam, sanctum Paulinum, Apud Aihenas, Arislidis, qui Adnano principi de reli-
sanclo Marlino Turonensî consecratum fuisse, et a gione Chrisliana libros obtulit. El hoec quidem ex
D. Ambrosio dileclum et excullum. Saniura doçebit Historia eccl. vere Constant, confirniata ab Hiero-
Baronius, et a nobis producenlur suo loco, ex Severi nyiiiiano^le Script, cap. xx; non item ea quoe ab
Sulpilii Historia? sacroe lib. n aliisque cerlioijbiis Adone superaddita sunl de luculeniissima coram
ecclesiaslicis monumentis, ex quibus paiebil Pauli- Ailriano peroralione; ul bine rursus evidenier pateat
num noslrum Trevirensem gloriosoeconfessionis suoe quam inepie velint aliqui Rpnianum parvum ex
prius cursum absolvisse quam aulMarlinus aut Am- Adpne conlractiim fuisse. Sed de his plura alibi.
brosius ferme caleehumeni fuerinl; ulpote cum ille Intérim nolabis, Vieiineiisis phrasim a Nostro plaiie
probabilius anno 555 post concilium Arelatense in el in egre esse deseriplain, Nelkere voces aliqiias
exsilium missus, quinquennio posl, anno 558, labo- aut mutanje, aut ti-anspnnente. Opiaius Autissiodo-
rum oerHimiariimqueirietani alligeril. Locum hic rensis ab Usuardo haud dubie apppsilus est ex co-
haloeal Wandaiberli melricum de Paulino, quo men- dicibus Hieronyniianis, eum diserte exprimenlibus,
sem Augustum ila concludit : quidquid adjeciiliuin velil Florentinius.-Atqué inde
Pauiiimspridie Treverurmnnioenialustral, palet tola lexlus-noslri oeconpmia et ratio.
ExsilioAutistes vero pro dugmatçclams. B
Auguslihis demum clauduulurluiniuafestiS;
AUCTARIA.
ROSWEYD. textui subdit augmenta Anglica : « In qui palrcin et matrem inlerfecil, cujus vita et transi-
Briiannia, monaslerio Glisliugensium , sancli Adâni tas habeiur. De:Julianis alibi aewin est. »
[potius Aidani] episcopi et confessoris. » Vide Su- et BUBDECALEN. « Altissiodôro, sancti Optàli episcopi
rium. « In Canlia, depositio sancloe Ensuithse virgi- confessoris. Item Eracli episcopi. » Si de Seno-
nis. Eodem die, sancloe Culhburgoevirginis.-» ! nensi sermo est, colitur îx Julii.
PULSANEN. Paulini etoginni rcsécal. In Aristide Editio LUBECP-COL. : « Treveris , nalale sancli
punis esl : « De Optato nihil. » Paulini episcopi et martyris. Qui lempnre Arrianoe
ANTUERP., MAX.-LUBEC, ANTUERP.-MAX., ULTRA- infeslalipnis a Constantin imperatore ob Calholicam
JECT.,LEYDEN., LOVANIEN,, ALBERGEN. el DANIC Ri fidem usque ad moriem variis exiliis faligalus, tan-
oclo codices cum BELINOprimam annunlialionem dem apud Phrygiani, sub anno Domini Ireceniesimo
formant, ul dixi supra iri leciioriibus. De coelero cp- sexàgesimo primo, bealoe passionis coronam perce-
dices puri Sunt, de altère dicemus infra. pit a Domino. » lu Aristide purus usque ad perora-
CENTULEN. : « Apud A.lhenas, beat! Arislidis fide v'it, adjicit, «»In inultisque illud probaVil leslimeniis
Optalo purus est. In fine : « Eodem
sapienliaque clarissimi. Treveris, beali Paulini epi- propheiaram.
die, beati Belladii el Aulani episcopprum et cenfes-
scopi, qui centra Arrianps fprtiler fideliterque pu- sorum. » Fallor, si non velit indicare Elladium et
gnavit. Alrebas, sancli iladulphi episcopi el confes-
soris. » Vide in Aclis noslris die natali xix Maii. In Aidanum, de quibus> supra. « In Anglia , sancloe
MOLAN.infra nolalùr translatio. Culhburgoevirginis.
p BELIN.,proeler niulationem in annunlialione pri-
BRUXELLEN. in Paulino texlum Adonianum descri- ma , addit in fine : « Item saiicloruin marlyram
bit addilque proelerea de suo : « A quo nunc niiri- Robuslîani et Marci. » Vide'Romanum, in quo prior.
ficalur. Cujus corpus Treverim relaium esl/ubi in etiam recelitar xxïv Maii.
ecclesia sui noniinis in cripia subterranea cum cor- GREVEN.Colomanni marlyris. Si de socio Kiliani
poribus iiui.llor.um martyrum pàssoriuu sub Rictio-- agilur, vide xm Julii. « In Anglia , sancli Aidani
varp quiescil. » In Aristide satis purus est. « Auli- episcopi Landisfarnensis et confessoris. Hic, ut les?
siodoro, deposilio sancti .Oplali episcopi et confes- latur Beda, libro m, vita et miraculis clarus, nil ex:
soris. Item Andani episcopi. » omnibus, qua? in Evangelicis sive Apostolieis sive
HAGENOYEN. pro Arislidis, scribit Arislionis, sed in Propheticis liltcris facienda cognoverat, proelerii/it-
eo purus est : in Paulino, plane Adoniamis. lére, sed cuncla pro viribus iniplere cu'rabal. Iiem,.
Tum : « Ilem Parisius, deposilip sancli Mederici epi- apud Marsiliam, sancti Lazari episcopi et narlysis,
scopi el cenfesseris. » Aide supra xxix Augusti. quem Dominus a morte-su'scilavit. Usuardus habet
« Ipso die, beali Genesii marlyris Arelalensis, qui eum xvi Kalend. Januarii. Justi et Clementis epi-
exceptons funclùs est oUicio, cum impia, quibus scoporùm et confessprurti. Iri Anglia, Culhburgis
Chrisliani puniri jubebantur, edicla nollet excipere, virginis abbalissoe. Polamioe virginis. In' Egyptp,
coniprelieusus est, alque decpllaiiis, marlyrii coro- virginum plurimaruin. »
nam proprio cruoré baplizalus accepit. > Soepe iir MOLAN.: « In locoBlandinium diclp, dedicalio et.
hoc codice, ferme ex scriploris arbilrip, dies com- consecraiiobas'ilicoebeatissimoruniAposlplorumPelri
mulanlur et transpnnùnlur ; vide Usuardum xxv el Pauli. Iiem sanclorum marlyrum Robustiani et Mar-
hujus. lu Optatp satis purus est. D ci. Translatio sancti Hadulphi episcppi el .confessoris.
AQUICINCT. in fine addit : < Eodem oie, sancli Jplrp mpiiasterio, sancli Ebrarsili, episcopi el con-
Àidani episcopi, cujus âniiu'am sanclus Cuthbertas fessoris. » Ab aliis vocaïur Ebrigisilus. Exinde mi-
iii coeluulah angelis ferri vidit. Item sancli Elladii noribus : «etIn Anglia, sancli Aidani episcepi Lindis-
confesseris. Hic, ul teslalur Beda libro
episcopi. > In Hieronymianis hoc die rëfertur; vide farnensis l- rtio, vila elmiraculisclarus,'nil ex omnibus quoein
vid Maii. ."' . .
MATRIC.-CARTHUS.-ULTBAIECT.-,: «Aidani episcopi et Evangelicis, sive"Apostolieis, sive Propheticis litieris
facienda cogiioveral, proetermitlere, sed cuncla pro
confessoris. Paulini episcopi et confessoris, exilio viribus implere curabal. » Ex GREVEN.descripla
relegati. Arisihiiiis confessoris, viri doctissimi. » sunt, uli el quod'sequitur': « In Anglia, Ciuhburç'is
CODEX D. DUCHEVAL, sign. G : « Item Elladii epi- virginis abbalissoe. J Ediliones alioehabent : « Item,
scopi. » Jam dixi spectare -ad vm Maii. sanctorum marlyrum Robustiani et Marci. Joiro
In VATICAN, sub num. 5949 deest. Oplali. monaslerio, » elc, ul supra. « Eodem die, sancti Ai-
ALTEMPS. « In Canlia, depositio sanctoeEanswilhoe dani episcopi. Cujus animam sanctus Cûlbbertns in
> coelumab angelis ferri vidil. In Anglia, sancloe Culh-
virginis. Vide supra ROSWEÏD.
burgis virginis el reginoe. Ibidem , deposilio sancloe
FLORENTIN-. : « Item, sancti Juliani. confessoris, Eanswidoevirginis et abbalissoe.»Vide dicla superius.
 USUARDIMONACHI v-""""^ 4Î4
423
« Atrebati, Iranslalio 'sancti Hadulphi episcopi et j^ veneranda? zona? sanctissimoeDeiparoe, > cui mino-
confesseris. In loco Blandinium dicta, dedicalio. » ribus lypis adjuiigilur ; « in ànniversario die dedica?
• elc, ul in priori. « Die Irigesima prima, depositio lionis templi in Chalcopraliis. > Vide Surium hoc die.

MENSIS SEPTEMBER
HABETDIES XXX.

Kttlendis. Die i.
Jesu Naveet Gedeon prophetarum.-Item natalis bealissimoeAnnoeprophetissoe,cujus sanctitatem Evange-
licus sermp prédit. Apud Capuam via Aquaria,-sancti Prisci martyris, qui fuit unus de antiquis Christi
discipulis. Remis, depesitio sancti Sixti, episcopi primi civilatis ipsius. Senonis, beàlî Lupi episcopi et
confessoris, de quo rëfertur, quia quodam die, dum aslaret proesënteclero sacris altaribus, lapsa est coelitus
gemma in ejus sancto calice. Cenomannis, sancli Victoris episcopi. [Addit Bouillart., charactere llalico :
» Eodem die natalis sancli Egidii abbalis.]
NOTJE.
Soli puri sunt Greven.el Molan.
» Anliqua huic articulo Egidium supposuit manus, J$ confitemur. Cur ergo tam levem ob causam purorum
el ita anliqua, utebscurum sil discrimen. Sedtamen albe Pratensem cedicem eradit* ? BPUILLART.
aliam a prima esse Sollerius noveral, el nos ullro
VARIANTESLECTIONES.
Pro Senonis, legit Greven. Senones.Et ipse et Mo- batis. In Heriniensi, loco antepenullimo, legitur:
lan. a reliquis codicibus différant, qued habeant, Item S. Egidii abbatis. In Antuerp.-Majore, post,
ejus calice sanclo; egp laiiien coeleres seeutus sum, calice, Ipso die, S. Egidii abbalis et confessoris. In
licél in aliquo a puritate deficiant. Communeomnium Rosweyd. ultime lpco : Jn Provincia, natale beali Egi-
additamenlum est, Egidii abbalis, diverso lôco po- dii, cujus vila multis miraculorum signis fuit venera-
silum, diversa phrasi a singulis expressum. De Pra- bilis. Munerat. tertio loco insérait-: Prôvincioe, S.
lensi lestatur Caslellanus, quod sub linea lalerculi Egidii abbalis. Tanta in codicibus varialio, argumen-
ultima, quoesimul paginoeullima est, addilum inve- tum, ni fallor, evidens est, ad primigeniam Usuardi
nerit manu anliqua : Eod. die, natalis S. Egidii ab- leclionem, JEgidium non périmerez
OBSERVATIONES.
Proplietoe,primoIPCPhicpositi, ex Romanoparvo (2 suo lempore sinceram et inlegrum dabimus. Wan-
in Adonem, inde in Nostrum deducti sunt, a Nolkero dalberlus in Jesue liberalier, Priscum et Lupum
Prophetarum lilulo privali. Cur poslrëmum Castel- eliam mérite laudat, adjecta Verena, de qua vide
lanus ad xn Decembris remiitendum asseral, hac- Melanum in Auclariis. Sic alips honorât :
tenus non perspicio. Quoesequilur, bealissima pro- -
phetissa, ab. Adene inler Feslivitales Legifer hasredem propriequem linquit honores
aposlolorum Proinissauipopuloterram, qui forte per aslra,
prinium consignala fuit, deinde in Marlyrologiopost Per loca per celsosmoulesdisliiixit et urbei,
Priscum, cui Usuarduseam anielulit, ex proefatisFë- SeptembresJosuelenet ordilurquekalenrias,
stivitatibus accipiens, quidquid adjecii elogii. Reli-' Priscumet lias martyrirabealussanguinelustrât.
qua vide inEvang. Lucoeii. De Prisco, sic ferme co- Praesulet his SeuouumLupussedecoruscalab alla.
:
dices Hieronymiani In Capua Aquaria, vel Aquiria,
natalis S. Prisci. Romanum parvum, viam reticëns : Porro de Yklore aguni Florus et Rabanus, quorum
Capuoe, Prisci marlyris, de illis unliquis Chrisli di- elogia plane dissimilia, aliaque a recenlioribus édita,
scipulis. Dislinclius Adp, via Aquaria, quod mirum amplani in Actis disserendi maleriam subministra-
est a Netkere suppréssum. Nester sua omnia Verba- bunf.,Yiîle intérim notaliones Baronii eiFlorenlinii,
tim ex Adone Iransumpsit. An satis subslenl pau- Atque ëliani -netulam P, Muthier in nevissima ver-
cula, quoede eo habet Petrus in Catalogo lib. vin, siene Gallica Martyrelpgii Romani édita anno MDCCV
c. 17, alibi videbîlur. Sixlus vel Xyslus Rhemensis, ad banc diem. Unde Victorem Usuardus acceperit,
antiquioribus proelerilus, ab Usuardo in sacras Ta- incerlum est, forte aut Acla aliqua vidit, aut ex Gre-
, bulas relatas est, sed modo simplicissimb, ul hic _. " gorio Turonensi, nomen descripsit. De Cenpmanen-
palet;, quoeproelerea in hodierno Romano superad- sium episccpprum gestis nonniilla in Thuribio xvi
dita sunt, non oeque cerla esse ex Rhemensium ira- Aprilis a pag. 415 eruderavit Henschenius; plura
ditione apud Flodoardum, Marlotum el alios, suo circa eorum chronologicam seriem collegit Papebro-
loco demonslrabitur. Lupus Senonensis, hoc solum chius xix Junii ad Vitam Innocentis, vel Innocen-
elogio abAdone exornatur :Sanclilate et signis mira- ta, a pag. 854, ppst ipsprum Acta a Mabilionevui-
culorum illuslrissimi; unde facile colligilur laluisse gala, lomo 111Analect., a pag. 46.-Sintnè exhausioe
Viennenseni Lupi Acta, quoe Usuardum vidissc ex difficullales, collige ex Tilleinonlio, tomo IV, a pag.
relato signo manifeslum ëxislimo. In nonnullis Hie- 750. Sed de his alibi deceraendum est. Quidquid
ronymianis cum Yiclore, Fic(or/o,vel Vi;iurio Ceno- autem stalueris, intérim palet ex codicibus noslris,
manensi ascriptus reperilur ; sed ulrumquc ascililium texlum hacienus relatum vere Usuardinum esse a
pulat Florentinius. Proefata Lupi Acla edidil Surius, quo JEgidium excludendum supra oslendimus. De
sed phrasi ab auiegrapho nitiltum diversa, quod nos Longino Adenis vide in Auclariis.
425 MARTYR0L0G1UM.— MENS. SEPT. 426
AUCTARIA.
DE PRATENS.in iëctionibus varianlibus supra A dentis in cruce aperuit. Hic ppslnipdum baptizatus
abunde diximus. Vide de ^Egidio citatum P. Metbier. ab Apostolis pro fide Christi capile truncalus- est, et
HERINIENS. prepriuin Rhemense.secunde lnco in- Aibrodisius commenlariensis simul cum en capile
» Hoec ferme ex ' vide
«
serit, nempe: Remis, deppsilip sancli Sixii episcepi plexus ceronalur. Adpné ,
primi civitalis ipsius, etvide beati Sinicii ejusdem suc- Usuardum xv Marlii. De Beneventanis, eadém ferine
cessoris. » De j&gidio, supra. In une adjicilur quoe supra. In Lupe, Sixto et Viclurio, satis purus
proprium aliud : « Eodem die, deposilio sancli Ni- est. Pro Verenoe, scribil Serenoe , de qua eadem
vardi episcopi. » - . scribit quoe supra ULT., elc.
ANTUERP.-MAJ. trancatus esl in elogio Prisci. Et HaGENOYEN. agit de solo Josue, cui elogium ex
lurpius Sixlum cum Lupo confundit ; illi hujus elo- historia sacra appingit. Tum : «Jn terrilorio Con-
gium îribuens de gemma, elc. De ,/Egidio diclum est. stanliensi, ad locum qui dicilui Aquoeduroe, id est
ReswEVD.quarto loco perperam immiscet : «Ale- Zurziatum, deposilio sancloeVerenoe-virginis, ' mira-
xandrioe, Peiri episcopi et martyris, qui primus culorum gloria et sanclilate illiislris. » In Lupo,
Arrium presbilerum analhemalis vinculo condem- non omnino purus est. Dein : « Item Viuafdi [an
pnavit. » Vide xxvi Novembris.Peiiulli'mo loco inse- non Nivardi?] el Firmini episcoporùm, el confesso-
ritur : « sancloeVerenoevirginis. » In fine deAîgidio rum. » De Anna, aliqua adjecil ex Evangelio. «Item
ut supra. sancli Longini, militis'et marlyris, lalus Dpminî
PULSANEN. In 1, 2, 5 purus, omitlit Sixti. Sequi- perforanlis. Item septem fratrum marlyrum. » In
lur : « Senones, beati Lupi episcppi et martyris. Prisco purus esl. Dé jÉgidio multa narrai, quoenuu
Eodem die, sancli Egidii abbalis. » g vacat describere. Sequilur in fine, de Sixte et Vi-
ANTUERP., MAX-LUBEC el UGHELLIAN. satis puri cluric, salis pure.
sunt, sed in fine adjiciunt. «Item Egidii abbalis. » AQUICINCT. lertip IPCOponimr : « Eodem die,
Primus omisit nomen Annoe.Pro Viciore, scribunt sancti Egidii abbalis. » ln fine, calaino recentiore
Victuriet Viclurii, forlassenon maie. Vocalur etiam adjungilur : « Eodem die, Ambianis, ,beati Firmini
Victorius. episcopi et confesseris, qui, dum Missam celebraret,
MUNERAT. pro Annoehabet Agnoe.Tertio loco, de palmam Dominiin excelsis super calicem consëcran-
iEgidio, ut supra. Pro sanclo calice, legjl, sacrum tem [an forte super calicem consecratum, vel conse-
calicem.In fine, subdit : « Ambianis, transitas sancli craridum] vidit. »
Firmini episcopi et cenfessoris. » Videndoe sunl de VICTPRIN. et REG.SUECsignatus n. 150 in- fine :
hoc Firmino nuperoe dissertatienes D. TEstocq et < Eedem die, natale sancli Egidii abbatis, quiescen-
alioruni. lis super slagnum maris. In Tuscia, sancli Teren-
ANTUERP.-MAX. et LPVANIEN. salis puri sunt, sed liani episcepi. Beneveiito, xn frairum. »
penultimo loco : « Ilem, natale sancti Egidii abbalis. > AMBIANEN. : « Ambianis, transitas beati Firmini
Habent eliam Viclurii, vel Victuri. episcopi et confessoris. Qui inler coelera bonitaiis
ULTRAJECT. et LEYDEN. incipiunt : « Apud Bene- suoeirisignia, dum corpus Domini sacraret " in terris,
vehlum, nalale sanctorum marlyrum xn frairum, manum illius meruit videre in coelis. »
Donaii el Felicis, Àruntii el Honoraii, Forlunaeiani MATRIC-CARTIIUS.-ULTRAJECT. : « Sîxlï el Sinicii
et Saviniani, Seplimiui et Januarii, Felicis el Vitalis, episcoporùm. Lupi episcopi et confessoris. ^Egidii
Saturnini et Reposili. Hi cum sua proedicalioneplu- r abbatis. Saninoevirginis. » Notai in margine : «Sa?
rimos convertissent, sub imperatore Maximiano,ju- ^ ninam non invenio, sed bene Yerenam. Duodecim.
dice Valériane, capilalem sentenliam sustinueruut. > frairum marlyrum, » haud dubie Benevenianoram. '
Vide eerum Acta veisù héxametro descripla, apud « Item Jesu Nave et Gedeori.»
Surium hoc die. Sequilur Prophelârum el Annoe,ut REGINJE SUEC num. 428 : « In Provincia, sancli
in texlu. Deinde.: « In territorio Constanliensi, ad .Egidii abbalis. Ambianis, translatio sancti Firmini
lecum qui dicitur AquoeDuroe,sanctoe Verenoevirgi- episcopi et confessoris. »
nis. »De qua videri potest longum Nolkeri elogium. In VATICAN, num. 5949 u'esunl, Josuc, Gedeon,
Sequunlur reliqua textus, in quo penultimo locp: Sixti, et Victoris. Adjicilur : « Benevenli, natalis
< Item, natale sancti Egidii abbalis. > sanclorum martyrum duodecim fratrum. In Tride,
ALBEBGEN. et DANICin Beneventanis, prieribus sancti Terentiani episcopi et martyris. »
fere similes, secunde IPCP ponunt : •«In Provincia, STROZZIAN., etc. : «ln territorio Tudertino, sancli
sancti Egidii abbalis, magnarum virlutum viri. » Terentiani episcopi et marlyris. Capuoe,sancti Pri-
Tum de Prophetis et Anna. « In lerrilorio Constan- sci... liera sancti Fidelis confessoris, qui fuit socius
liensi, » elc, ut supra. Deindelextus. sancli Cerbonii episcopi Pepulpiiiensis , et apud
in «
CENTULEN.prophetis punis est. Ipso die, bea- eamdem urbem quiescit, magnoe sanctilatis viri. *
tissimoeAgnoeprophetissoe, filia? Phamiel, de tribu Apud Africam, sancti Reguli episcepi et marlyris,
Aser, cujus sanelilatem evangelicus sermo descri- cujus corpus requiescit in basilica sancli Martini iu~
psit. Remis Francorum metropoli, sanctorum confes- civitate Lucana. Item , sancli Mamerlini abbatis,
sorum poulificumque Sixti, Sinicii atque Nivardi. apud monaslerium sancti Germani, ubi post sanctum
Senonis, sancli Lupi episcopi et confessoris. Ambia- D Alodium abbas fuit, ibique laudabiliter vivens lam
nis, sancli Firmini episcppi et cenfesseris. Capuoe, Deo quam huminibus, quievit in pace. »
via Aquaria, sancti Prisci marlyris, qui fuit unus ex LUGDUNEN. : « In terriifirip Mennsensi, natalis san-
illis anliquis Chrisli discipulis. Ipso die, depositio S. cli JEgiilii. » De hec alii pluribus.
Egidii abbalis, quem, ob merilum sanctilatis, omne BIZUNTICEN. pust Victoris : « Item Augustuduni,
genus hominum quserit, et veneralur.» "" exceptie cerppris sancti Lazari, quem Dominus Je-
BRUXELLEN. incipit: « Sancli Egidii abbalis et cou-' sus suscitavit a merluis. »
fessoris, magnarum viruilum viri. Qui de Groeciain REMENS. SS. Timplhei et Apell. : « Remis, depp-
Provinciam veniens, mira claruil 'sanctitale. Cui silip BB. cenfesserum , parilerque ejusdem urbis
angélus infra Missarumsoleronia su'per altare delulit S'xti, Sinicii, alque Nivardi. »
cariam conlinenfem quoddam occultum peccatum penlificum, Editio LUBECP-CPL., in prima pura,. in secunda
Karoli Magnirégis, quod ipse nulli unquam ausus \nier]ec\t filioePhanuelis. Tum : « In Provincia, sancli
fuerat conlileri. Quoconfesse, sanctus Egidius abbas Egidii abbatis, magnarum virluturii viri. Hic de
migravit ad Dominum.» ln prophetis, Anna, elPri- Alhenis ex regia et Christianissiina stirpe progeni-
sco, satis purus est. Tum : « Apud CoesareamCap- lus, ac sacris litlëris sufficieriîer edectus , ppst
padocia?, sancti Longini militis et marlyris. Queni mprleni amberum parenlum, patrimpiiitim suum
tradunt illum esse qui lancea lattis Domini pen- pauperibus erogavit, el ipse hunianoelaûdis Jugions
PATKOL. CXXIV. .'14-.
 m USUARDI MONACHI 428
pericnlum, ad inicriorcm heremum se translulit, A A mini neexv de Alhenis, unde claram duxil originsm,
juxla. fluviuiuRoilani, in locum qui Scplimana vo- veniens, apud sanclum Coesarium Arelalensem epi-
•calrir, et ibi manens iriennium, solum herbarum scopum biennip niansil. Sed eremum cupiens, hu-
Tadicibtis et lacie cujnsdam cervoe vixit. Tandem îiianoeque tandis liméns periculum, clam discessil in
diém bbilus sui Dominus illi per spiritum revelavit,' locum, qui Seplimania ilbilui-, ubi R idanus in mare
quem ille fralribus indicans, lëliciler migravit ad définit, herbarum radicibtis, el cervoe cujusdam la-
' Dominum. Treveris, translatio sancti Malhioeapb- cie liiennib vivens. Tandem conslructn monaslerio,
st'pli'.dé Ro'nia Trevérim, » etc., ul melius infra de- multos ad coiitemplurn mundi, vilamque monasii-
Scriberiius ex GREVENO.Sequitur : « Apiid Bene- cain inslruens, plenué fide et bperibus bonis quievit
venlum, » de xn fralribus, ut supra. « Civilale Am- inya e. Rothiliiis, reginoeFrancioe. Iri dioecesiCen-
bi-ànchsiûm , deposilio sancti Firmini episcopi el slantiensi, sancloe Verenoe virginis, ex sPiieiaie san-
Confessoris. Hic tailla scieniia el sanctitale lloniil, clorum Theboeoruin. Tre>cris, iranslalio sancti Ma-
quod omnium Europoeecclesiarum doctor et recior tliîoe a'p stuli, ab urbe Roma. Cum enim ad iusian-
eiricereiur. Deinde episcopus ecclesioe Ambianensis tiâm sancloe He'enoe Treveris iiidîgeuoe, SiLesier
ordinatus est, et cempleiis annis oetalis suoe quadr.i- papa beaium Agr cium palriarcham Antiochenum
ginla septem, ad Christum Irausieus, Marioe sancto Une Treverensibiis episcopum niitlere , ira tidit ei proe-
quievit. Qui sepullus in ecclesia bealoe Vir- fala impcralrix per manus sancli Sihreslri, luuicam
ginis juxla corpus proedecessoris sui, sancli martyris D .iiiini inconsulilem, cuin uno ex clavis, ac cultello
claiitisiilis Firmini, cujus nomen ipse sorlilus esl. » [primat edil,. Christ.] quo in coena nsus fueral. Insu-
liï PYrsce et Sixto pura est. De Lupp Senoneiigi tg pér et corpus sancli Ma.lhioea.iosiill, quod ipsa tie
conjungil elegïuni Adeniaiiiini cum Usuarilinp. « Ce- jiidoea Roriiain ransutlerai, ul hoecho pre condigno
noinarinis, S. Viclurii episcopi et confessoris. Eo- urbi suoe inferret. Qui Treverim veniens, sacras
dem die, S. Vivardi episcopi el confessoris. » reliijuias di ersis iu 1 eis dislrbuit, sanctum vero
BELIN.,in texlu non salis lersus, subjicil : i Item Mathiam juxta corpus sanctaram patrum Eucharii
saiicti Egidii abbatis. Eodem die, Benevenli, san- el. S'alerii episcoporùm, venerabiUler collpcavit.
étoruui marlyrum duodecim frairum. » El in altéra Item Treveris, inventio cjiisderii Aposloli apud san-
edilioné : « Ebdeiii die , sancli Lazari marlyris. » clum. Eucharium. » Sic e.iam habel editio Lu-
GREVEN. : <Ipso die secundum Adonem, Longini BECP-CHL.
rnilitïs ël maf.yris , qui lalus Domini lance.» avé- MPLAN."POSI Victoris episcopi, subdit : « Cujus ge-
rait.. Hic î.b ap.islolis baptizatus, cuin apud Capa- sla babenlur proeélara in sanctitale et miraculis.
duciam proecipuus degeret, ob Chrisli çonfessionem Item, sain-, ' i Egidii abbalis in Provincia. Ambianis,
cbmprehensus, lingua proecisa, dentibusque excus- transitas sancli Firmini episcopi e confessoris.
ais , capile iruncatus , iriumphavit. Usuâidus eum Translatio sancti Malhioe Aposloli de Roma Tre-
habel Idibus Mjrlii. Cum ipso simul coronalus est viros. Eodem die, deposilio sancli Nivardi. Remis,
Al'rodisius Commenlarieiisis, qui pest lînguoeahscis- deppsilip beati Sinicii , successoris sancti Sixii ,
sionem Christum expedile loqucbalur. Belisaida primi civitalis ipsius episcopi. Eodem die, Bene-
prima, natalis sancti M!ircialis [prima editio, Mar- vënli,'sanclorum marlyrum duodecim frairum. » Ad
cisini] episcopi, Sisinnii et> Amansi. Pétri episcopi Aquas duras, natale sancloe Véreuse virginis. De
Alexandrin! et martyris. ln Benevenianis, ferme *_. hac ipsa sancta Verena. ultime SUPversiculp ila ce-
ni. supra. « Terent.ini episcopi et martyris." Sécuri- " cinit Wandalberlus :
«iuiiialios veie, ni Kalend. Seiiiembris. In Tuscia Haset Verena?rutilant solemaiasanctoe.
civitaie Lucana, saricti Reguli episcepi et ma tyris.
Item, saiietoruni Conslantii el Feliciânî. Remis, Yi- Dëin lypis miriuribus ,: « Dominiéa die ante nalivi-
vardi ep scopi et confessoris. Ambianis, sancli Fir- laiem bealoe Mar'ioeDëi geniiricis, Lovanii in ba-
mini epi copi et confessoris, qui a paire Fausliano, i silica sancli Pétri solemnitas recolleclionis fesiorum
viro npbili, àd honorem sancli Firmini Ambianen-is ejusdem beatissimoe Virginis, qu'oe cum lotius urbis
episcopi, mârlyriaque gloriosi, quem ipse sepelerat, , ïoetilia feslive celebraiur. > Ediliones alioe idem ha-
Firmini nomine vocalus est. Cumque \ilaannis et erudi- bent elogium de Viclore, qued supra dedimus. « Item
tione proecipVus, dictam ecclesiam.'multis sire- in Provincia, sancli Egidii abbalis. » De Beneven-
nue rëxisset, in Domino 'féliciter obdormivit. Ipso)s tanis, ut in prima.Remensis. «In Alto-villari, deposilio sancli
Rcrcbarii abbatis Nivardi episcopi » De Fjrmino breviier,
die, secundum Cathaloinm, sancli
et martyris. Hic sub sancta Vivardo Remorum epi- ul supra. « lu'lerrilorio .Constanliensi, ad Aquas
scôpo"primum, deinde sub Euslasio àbbale, in Luxo- duras, etc. In die prima, sancli marlyris Ailhaloe, et
viensi monaslerio moribus el sapientia imbulus, cumi saïnctarum marlyrum quadraginla mulierum , et
1
vase eliceret, jussu ab- Aminonis diaconi alque didascali ipsarum : ël san-
tempore quodam poium ex relictis,
batis vocalus, inox omnibus nec ipsum vasS ctorum marlyrum, Callistes, Evodii et Hermogenis
obslruens, quo vocabalur, occurrere lëslinavil. fratrum. El principium indiclionis noyique anni. Et
illo cenlinenler liquer effluerel,, commemoralio superbenedicloe Dei genitrieis , in
Clinique ex vasemeriiurii
vas»replelu (ut obediéntioe inudlesceret)) D Masinis. Treveris, Iranslalio sancli Malhioeapostoli
lelii coepil, nec qnicumque in ter- de Roma. » Rursus minori cbaraclere : « Dominica
liquer in sublime
rain defluxil. "Ppsimpdum vere a filie,numéro quem ebI) die prima inensis Seplenibris, Lovanii in basilica
as-'•- etc., » ut supra. Non minori apparalu eadem so-
culpam compilerai, occisus, marlyrum
feslivitatem, elc. Aiiluerpioe
soelarp meruit. Remis, sancti Sinicii episcepi etit léinhilas Recolleclionis
cenfessoris. Apud Arelâtuin oppidum Provincia?,' :,' quoiânnis cel.ebratiir Dominica post ociavam Assum-
sancli Egidii abbatis el cerilësseris. Qui aniio Do- plionis ejusdem beatissimoe Virginis.
IV Non. Die,X
in heremum secedens, cum aliquot annis
Lugduni Gallioe, natalis sancli Jusli episcppi el cenfesspris, qui
scandera ccelorum beato
prpximam angelis egisset vitam-, el dignus-adesset finis tantis laberibus, regnum
lucro pramerait. Hujus sanclum cerpusculuni cum pssibus beali Viaioris ejus ministri, ppstea Lugdunum
reialum est. Eodem die, apud proefalam urbem, sancli Helpidii episcepi el cenfessoris. In Appamia, sancli
Aritphihi iiiartyris. .
NOTÏE.
-
Sic legunl Pralm., Herinien., Anluerp.-Major, Munerat,, Greven.,'el Molan.
 42Î) MARTYROLOGIUM.—'MENS. SEPT. 430
VARIANTES LECTIONES.
Est .inler codices velusliores el receniiores ea ,kpromeruit : alii nilidius, regnum scandere coelorum
noiabilis variatio, quod primi ex Usuardi meute, beato lucro, etc. Vide Adenem xïv Oclobris, ubi hi-
Justi elogium ex duobus Adonianis conlraelum ex- vernes, el dignus adcssél finis lantis laboribus regnum
hibeanl, nempe ex bac die et ex XÏVOclobris; alii spondens coelorum, elc. Cerlâ videtur leclio a no-
vero, ul Anluerp.., Max.-Lubec, etc., ex solo hoc bis in textu expressa. De heremum vel eremum ,
die hausisse yideanlur, ut palebît Auetaria cum diximus alibi. Muneralus pro Helpidii, scribit Eli-
-Adoneconfèrent!. Coeterum inler pures cpdices bec pidti; el pro ln Appamia, In Appia. Greven. Mo-
maxime discriminis pecuril: Pralen., Anluerp.-Ma- lan. et alii habent Àpamia : ulrovis modo scripse-
fpr et Munerat. censlructicnem fermant npn salis ris, mihi susdeque est.
perfeclam ; regnum scandens ùoelorum bealo lucto
OBSERYATIONES.
Justus Lugdunensis, inclylissinius post Irenoeum , Qùariashinc NonasLugduniJustus honorai.
episcopus, in Hieronymianis antiquariiaddilionem
sapil, inquit Florentinius, nonnulla tamen èxTheo- De Helpidio nulla Adene anliqnior in'sacris Fastis
pbilo Raynaudo aliisque notans, quoe Actis illnslran- memeria, ex que ab Usuardo et Nolkero contraclipri
dis lucem afîerre poierunt. A Floro et Rabano bac
iioiinibil phrasi acceptas est. Pauca de ep niemerat
ipsa die signataniirtveriies, ut proinde ratio non ap- laudalus
parcat cur in Adonem insurgani aliqui, quod Ju- Severlius pag. 59. Anloninus, quisquis ille
sHimbac die collocaril. Nemo fprtasse minus vapu- est, unus an multiplex,.-multis controverses maté-
laré nierilus est, cum clarissime hodie explicet, mi- riau? proebet. lia de illo hodie apographa Hierony-
grasse ad Dominum pridie Idus Oclobris : corpus vere miana: In parlibus Appamioe, natalis sanctorum An-
areligiosis civibus Lugdunum cum ossibus beali Via- tlwnii et Anionini. Ad quoe Florentinius mulla dili-
loris minislri ejus relaluin, et eondigno cultu in basi- gentercolligit, demarlyrit IPCP,isnescilicelinSt/n»,
lica beatorum septemfratrum Machaboeorumet marly- an in Aquilania quoerendus sit ; de disiinclione vel
rum jjloriosissimorum condilumesseiv Nonas Septem- B idenlilale Anlonii et Antonini, qui in proefatis apo-
bris. Si Adonis verba, tum hic, tum xïv Oclobris, graphis conjungunlur. Disputant alii an idem sit
cum Flori et Babani elogiis conféras, mérita dubila- Antonius, qui hac et sequenti die in iisdem apogra-
bis an ex iisdem Aclis singuli sua hauserint. Notke- phis legitur; rursus an réete ab Adone, Usuardo et
rus hic Adonem fermedescribens, centra expressâm aliis Anloninus aliquis die sequenti Capuoe ascriba-
ejusdem sentenliam, ad xïv Oclobris corppris trans- lur. De quibus omnibus alia habet Baronius , alia
lalionem refert. De Usuardo constat natalem hodie Chifllelius, alia demum Tillëmontius ton». IV in Dio-
ab eo celebrari, quamvis ambas Adonis annuntialio- nysio Parisiensi, articulo 10 el nota 15, pag. 464 et
nes legeril, contulerit, et ex ulraque ea decerpserit, 7:20. Quoecuriosus leclor considère intérim -potest,
quibus encomium suum componerel; qnpd non ad- donec suo Acla, a postremo et sequacibus repudiata, a
vertentes scioli aliqui recenliorum codicum descri- nobis lempure et loce accuralius examinenlur.
ptores, phrasim Usuardinam immutanles, ex solp Videantur eliam etc. Auetaria in Ultrajeclino , Cenlu-
hujus diei Adoniano laterculo omnia accipienda pu- lensi, Viclorino, AuclorRomani parvi, qui prio-
taverant, quorum verba in Auclariis dabimus. Plura res duos relicel, Antoninum diserte, notai, simpliei
suggèrent Baronius, Severliris, HermanliUs in Am- eo modo quo in Adonem et Usuardum transiit, Not-
brosii), aliique suolocp expendendi. Quos inter non kero pro Anionini scribenle , Anlonii. De Capuano
ppstremus erit Tillëmontius lom. VIII, p. 546 et 798. Anionino annorum viginli puero, agetur die sequenti.
Acla Latina apud Surium hec die exslant, sed eli- Hoecpro sincerilale et siriiplicitale lèclionis nosiroe
nialp de mère siylp, quem ex pluribus mss. noslris Usuardinoe dicla suflîciant
iniegiitali restilueniiis. Wandalberlus de sole Justp I
sic breviler canit :
AUCTARIA.
ROSWEÏD.,in texlu nen omnino punis, superaddit CENTULEN. : « In Galliis terrilorio Catarcensî, san-
in fine: « Leuchorum civitate, sancli Mansueti epi- cti Anionini presbiteri et marlyris. Eodem die, san-
scepi. In Nicomedia , sancti Aniceti. Item Pholini cli alterius Anionini pueri, marlyris. Lugduni, san-
cum sociis suis, qui in thermas publicas missi, inter cti Jnsti episcopi. Et ibidem sancti Elpidii episcopi
flammas spirilum reddiderunl. > Vide de his Acta et confessoris. »
quoeexslant apud Surium. BRUXELLEN. incipit : « Apud Apamiam, natale san-
PuLSiNEN.,in prima et ultima salis purus, déficit cti Antonini marlyris. Qui a genlibus comprehensus
in inedia de Helpidio. proslernitur; et dum corpus ejus in partes plurimas
ANTUERP.,MAX LUBEC,ANTUERP.-MAX. eiLOVANIEN. essel discerplum in momento, etc., » utsupra. «Aptnl
ex eorum numéro sunt qui phrasim Usuardinam im- Lugdunum Gallioe, sancli Jusli episcopi el confesso-
niutanl hoc modo: « Nalale sancti Jusli Lugdunensis ns, miroe sanctitalis et prophetici spiritus viri. Qui
episcopi, miroesanctilatis el prophetici spiriius viri, clam episcopalum suum relinqu.ens, pervenit ad Egi -
qui apud Egyplum quidem cbiit, sed cerpus ejus cum ptum ; ubi in heremum secedens , cum per aliquot
ossibus beali Vialoris ministri ejus, a religiosis civi- annos inter monachos, proximam angelis vitam egîs-
bus Lugdnnuni relaluin, et cum digno cultu in basi- set, quievit in pace. Cujus corpus cum ossibus beati
lica conditamesl. » Coetera pura sunt, nisi quod AN- Victoris minislri ejus Lugdunum relatum el in basi-
TUERP.-MAX. pro Anionini, scribat Anlhonii. lica conditurii est. » In Helpidio purus est.
ULTRAJECT.,ALBERGEN. et DANIC sic incipiunt: HAGENOYEN. : « Lugduni Gallioe,nalale sancti Justi
« Apud Apamiain, sancli Anionini marlyris. Qui a D episcopi et confessoris, miroe sanctilatis el prophe-
gentilibus dum comprehensus proslernitur, corpus tici spiritus viri. Qui in heremum, elc; » salis pure.
ejus in partes plurimas ab eis discerplum , in mo- In Helpidio eliam purus est. Sequitur: « Apud Be--
menlo sic divinilus adunatur, ut singula niembra^ nevenlum, natale sanctorum marlyrum el frairum,
prius dispersa, in unam eanîdemque compagem sint Donati, Felicis, Aroncii, Honnrati, Fprtanaii, Sa-
reversa. » DeJuslo habent ul ANTUERP.. etc. In Hel- Viani, Seplimini, Januarii, Felicis, Vilalis et Repo-
pidio puri sunt. .' sili. Hii cum sua proedicalinne plurimns ad fidem
LEVDEN.cum proecedentibus in re convenit, sed convertissent, sub imperatore Maximiano et judice
online discrepat, primo loco, ut est in textu Usuàr- Valeriano, capilalem susceperunt sentenliam. Ho-
dino, Juslum annunlians. rum festivilas agitur in Kalendis Septembris. » Ut-
*•",! USUARDI MONACHI . 432
quid ergo hac die referuntur? Antonino habet ut A cum ANTUERP.n Helpidio pura esl. In fine: « Eedem
ULTRAJECT., etc. die, sancli Nonnosi hipnachi. » Vide MPLAN. cl Ro-
AQUICINCT. in fine: « Leuchornm civilale, sancli manum.
Mansueli episcopi el confesspris. » Vide cpdices in- BELIN.lexlui satis pura, subdil: e item, sancli
ter Auetaria die sequenti. Cesmoe,cpnfesseris et heremitse. r
VICTPRIN. eliam in fine: « Civilale Rrngdunensi, GRICVEN. : « ln Nimve, sancli Thobioe propheloe.
passip sancli Antanini leviloe, cuin Joanne presi.viie.ro sanclorum Aniceli et Fptini fratrum
el Almacnio puero. Item, sancli Zenenis cum dup- Nichemedioe,martyrum, qui, innumeris lormenlis superalis, tan-
bus pucris. » dem cum aliis ulriusque sexus in caminnm ignis
MATBICGJ^RTIIUS.-ULTRAJECT. : « Translatio Agne- proecipilaii, impollutos creatori spiritus tradiderunt
lïs.in Trajecliim. Aignlphi abbatis et marlyris, cum lempore Dioelctiani. Agricoli episcopi Avinionensis
sociissuis. Hclpidii episcepi et cenfessoris, Jusli epi- et confessoris. > Vide Surium. « Elpidii abbalis,
scopi. Antonini marlyris. » miroe abslineniiie viri. Anlonii confessoris. Joseph.
REG.SUEC sign. num. 150 : « Item sancli Zene- Nonnosi monachi et confessoris. Justini confessoris.
nis, cum duobus pueris. » Cosmoeconfessoris, qui in insula Creiensi eremiii-
FLORENTIN. : « Apud civitatem Volalerranam, san- cam vilain ducens quievil. Tiajeetoinferiori, irans-
cli Oclaviani eremiloe et confessoris, naiionc Alii- lalio sancloe Agneiis el marlyris. »
miroe sanctilatis viri et miraculis Ilic virginis
cani, gloriosi. MOLAN, : « Item sancli Cosmoecpiifessoris el ere-
venil cum sancto Regulo episcôpo ad proedielaniur- mitoe.In Trajeclo inferiori, liTanslatiosancia?
bem; qui demum in una arbore nlnii vilain fm'ivit, 13virginis el marlyris. Remis, deposilio saneiiAgneiis Alpinr
cujus corpus ibi reqniescil in ecclesia caihedrali. episcopi. » Deiii minoribus lypis : « Nemipsi mona-
Item, sancli Terenlii marlyris, qui sub Alexandro chi et cenfesseris , de quo Gregorius scribit libro
imperatore passusesl,ct apud civitatem Tuderiinam, I, cap. 7, quod inler alia miracula, in-
in loco, qui dicitur Petroso, petave miliarie requie- Dialogprum
géniera lapidem precibns mpvii, lampadem fraclam
scit. » reparavit, et eleum augmeritavit. » Editiones alioe
Edilip LUBECO-CPL. incipit:» In lerrilorio Con- sic legunl: « Item, sancli Cosma;confessoriset ere-
stanliensi, ad locum qui dicitur Aquoeduroe, nalale miloe, corpus ex Çreta Venelias est iranslalum.
sancloe Verenoevirginis. Hoeccomiiaia fuil socielate Eodemcujus die, beati Brocardi presbyteri, et Carmeli
sanctorum Theboeerum niarlyrum. » Vide Auetaria prioris gerieralis, magnoesanctilatis viri. Die secun-
die proecedenli. In Àutaninn similis fere ULTRAJECT. do, sancli patris Joannis jejunaloris. Epdem die in
Pest discerplum est, inserit, « simul cum capile Trajecip , Iranslalio Agneiis virginis. Apud Dono-
triincalum, in menienlein ripant fluminis deniersum, niuni, elevalib corporis sanctoe Ragenfredis virgi-
sic divinilus, -etc. » Dein pest reversa , addilur, nis. > Colitur vin Oclobris.
el a fidelibus honorifice sepulta. In Justo convenit
Kl Non. Die "ô.
Nalalis sanctoeFeben, de qua bealus Apestolus Romanis scribit. Romoe,passio beatoe Serapioevirginis sub
Adriano principe, quoecum esset iradila duobus lascivis viris, et minime possel illudi, nec postmodum ar-
deiilibus lampadibus iiiflammari, jussu proesidis fustibus esl coesa, sicque gladio deeollata. Hujus dies pas-
sionis quarto Kalendas Augusli, sepulluroe vero" ejusdem in proescnli habeiur, quando et memoria ipsius
niartyrii celcbrior agilur. In Capua, sanclorum marlyrum Antonini pueri, annorum viginli, et Arislei epi-
scopi, quorum gesta habentur. [Addit Bouillait: a Romoeordinatio sancti Gregorii pnpoe.J
NOTiE.
Puri cl inlcgri sunl Anluerp.-Major, Gramn. et Molan.
" Solita suasequilate nester censpr purum esse C Scriplurariim differentia se mpdp non in oculos in-
iion censuit Praienseni endieem propter additam *erat. BOUILLART.
proesenli articulo S. Gregorii ordinaiionem, quainvis
VARIANTES LECTIONES.
Recle scribit Molan. Phoebes;Greven., Febes; se- quia in fine adjecit : Romoe, ordinatio sancti Gregorii
quor reliques, qui passim habent Feben. Anluerp.- papoe,ul in apographo noslro diserte rëfertur. Miror
niajor in Serapliioe-sequilur orthographiai!! Romani lamen hoc additamenlum aculam Caslellani aciein
parvi el Adonis, non communiprem ex codicibus nc- effugisse. Herinien. textui etiam puro subdit: Item
siris. Sunl qui legant Kalendas Augustas, ul Pralen. ipso die, nalalis sancli Remacli episcopiel confessoris.
el Herinien, sed reliqui cum lextu. In Greven. et Rosweyd. :inStabulaus, sancli Remacli episcopi. Alii
Mclan. transportai- tradita post viris. Omnes scri- alia, quoe Auclariis recensebimus.
bunt Arislei, non Aristoei. Exclusus est Praleiisis,
OBSERVATIONES. ,
Phoeben primus memorat Ado inler feslivitales sirissima martyre ex eedem Adene cum Noslro egi-
aposlplorum., unde accepit Usuardus, de qua bealus mus ; nam ibi in Aclis indicalur, interposilis aliquot
scribil, omissis lamen Aposloli diebus, prins passain sepullamque Serapiam, quam
Aposiolus Romanis ejusdem gloria?particeps fieret Sabina : quam facile
verbis ex Rom. xvi : Commëndoautem vobis, elc, autem dies illi aliquot ad'mensem extendi possuni?
quoe ibi a proefato Adone describuntur. De sequenti
sic habel Romaimni parvum : Bomoe, Sera- Decoelero elogium A.donianum hic mullum ccnlraxit
virgine decerpsil, quoein texlu cum
iv liai. Augusli passoe,n Kal. sepulloe;D Npikerus, Nesier pmnia
pliioevti-f»'ni.s, recentieribus nennullis
m Nouas Scptembrismemoria passionis ejus celebrior. ipse tradidimus. Acla ipsa novis curis sue tempère
Hoecet lolum proeclaroevirginis marlyrium ex Aclis satis scrupulesë examinsla,
fusius deducilÀdo, servato nomine Serapliioe,nota- illuslrabunlur. Vulgala sunthec die a Surie, ad,ma-
in quo nuscriptorum fidem lune exigenda. Vide ipsa Gallice:
l'oqueiiem passionis die îvKalerid. Augusli; tbriio H, a pag. 246, cl notas eo
advertes non errasse,Adonem, quasi iiumerandus versa a Tillemontio a 597. - -
esset dies cerlaminïs bealoe Sabinoe, qui in iv Kalend. speclanles p. /
Recurril modo difficullas, quam die proecedenli-
Siiolenibris seri xxix Augusli incidil, quo de illu-
 """"
433 MARTYROLOGIUM.— MENS. SEPT. 454
alllgii'iiis, de Anlmhto*hic ab Adone;. apnd Capuam-,,A ncm suam lolam'ex Adone-descripsit, nolans etiam
cum Aristoeoepiscôpo, oolloealOicontra expressissi- Acla haberi quoe'verosiniilius liée ipse nec Ado nn-
niam Hieronymiaiiomm.-senieijliam, AiifoiiiiiHmsive quafti viderint. Wandalherli versus coininuiiiori opi-
Antonium illumqualem.cimqne, diserte in Syria cum îiipni, ni fallpr, subscribunl :
aliis circiimstanliis consiguan.lium, in quo sequacem
habent Rabanum,. eeruin verba ex parle describen- Témis, Anloninepuer, martyrqueIriumnlias,
Tune el Ariilaeusautistesde morte bealus.
lom. Sed jam diximus hoec multis conlroversus ma?
teriam proeberé.Caslellanus intérim rolunilcaffirmat Lego apud eumdem Adonem , in ulraque tum Mo-
Atnoninumhediérnum eumdem esse qui die proece- sandri tum Rosweydi edilioné, Remaclum Trajecten-
denli recolilur. Alii rotundius ex. quatuor- Antonimsi sem et MansuelunïTullensem , de quibus,ferme du-
nempe /IppamienstS.yro, AppamiensiGallo-,Capuauo hites an vere Adoniani sint, in coiiieum nostrorum
el Placeniino, qui xxx Sepiembris ponitar, iniuin Usuardinoram, saliem purioruin, et Nolkeri silenlio.'
confiant. Dubia iterum vides el implexa plurima, Ut lamen demusab Adone nolalos, riihilominus cer-
quibus clucidandis operose insudai Florentines , et lum pulo ab Usuardo fuisse proetenhissos , cujus
nos eadem alibi diligenlius disculiemus. Ulrum Not- lextum purum et inlegrum a me pr'odiicinm amhigi
kerus Aiilonimim Capuanuin suspeclum habiicril, baudquaquam posse videtur, exclusis iis omnibus
nescio; cerle de ep plane silei- Usuardus annunliaiie- quoe in Varianlibus supra rejecimus..
AUCTARIA. .
PRATEN.,ntjan>dixi, in fine subdit : « Romoe, or- nonnihil interpolatus est. In Remaclo, ut ANTUERI';-
dinatio sancli Gregorii papoe. > B M.AXi supra. < Bpmoe,ordinatio beati Gregorii papoe,
HERINIEN. eliam in fine : « Item ipsp die nalalis quam ordinationem proecepit Muiricius imperalor
sancli Remacli episcepi el cenfessoris. » In margine fieri, qui el coegit illum esse summum Ponlificeni.
auicm eodem fere calamo, addilur : < Iiem apud In Capua, sanctorum marlyrum Arislei episcepi, et
Prayinum, sancli Aigulli, gloriosi marlyris. » Yide Antonini pueri. »
de uiroqué Surium. AfiuiciNCT.penultimo IPCPinserit : « Eedem die,
ROSWEYD. : pro, Pueri annorum viginli, legit, an- sancli Remacli episcepi Tungrensis. »In fine : « Apud
norum xi; alii annorum x. Proelerea in fine habet : Lirinense ccenphium,"passipsancli Aigulli marlyris.»
« Slabulaus, sancli Remacli episcopi. » Deindecalamo recenliore : « Et ordinatio episcopatus,
.PULSANEN. purus est ', usque ad decollata est. Dé- beali Gregorii papoe. >
suni reliqua pmnia, ' VICTORIN. el REG.SUEC sign. num. 130 in fine:
ANTUERP., MAX-LUBEC et UGIIF.LLIAN. carent pri- « Tullo civilale , Mansueti episcopi. Apud Lirineu-
ma. In fine adjiciunl: « Tullo civilale, Mansueli epi- sium ccenpbiuni, sancli Aigulli martyris. »
scopi. »- MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJIÎCT.» Serapioevirginiset
MUNERAT.-textui subjicil : « Civilale Sais, sancli Remacli Mansueli
el » marlyris. episcopi Tungrensis.
Go'degrandiepiscopi marlyris. episcopi, discipuli beati Pétri. »
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT., LEYDEN., LOVANIEN.,
ALBERG. el DANIC,omnes carenl annunlialioue pri- REG.SUEC num. 150 proelerea habet : « Romoe-,
ma. In secunda puri sunl. Sequitur : « Tullo civilale, eleclio et ordinatio proeclari et doclissinii Gregorii
saneti Mansueti episcopi. ln lerrilorio Leodiensi, ^ papoe. »
monaslerio Stabulelo, natale sancli Remacli episcopi . In VATICAN,num. 5949 deest Phoebesel Serapioe.
cl confessoris. ».In ullima, puri sunt. Omnes, ex- Adjicilur : « In Aquileja, sancli Syrie! et sanctoe
cepta ANTUERP.-MAX., Reniacloaddunt lilulum episco- Euphemioe'.» : «
pi gloriosi. FLORENTIN. Tullo civilale, sancti Mansueli
CENTULEN. : « Nalale sancloe Phoebe, discipuloe episcopi.. Romoe, ordinatio sancli Gregorii papoe.
Aposlolprum. Romoe, sancloeSerapioe virginis. Quoe In pago Leodiensi , apud Scapachel \vult dicere
?eniens ab Anlipchia , bealani Sabinain convertit et Slahuleluni] sancli Remacli episcopi ei confesso-
Romoemarlyrium coniplevit. Capuoe, sancti Arislci ris. »
marlyris. Romoe, ordinatio beali .Gregorii papoe, di- lusEditio LURECP-CPL. incipit : « Ordinalin pMUifica-
vini Iotius Ecclesia) docloris, Anglorum vero apo- sumnii el inconiparabilis viri Gregprii papoe
sloli. » urbis Romoe el confessoris. » In Serapia ex Adone
BRUXELLEN. : « Interritorio Leodiensi, monasle- inlerpolala esl.~ «'Tullo civiiate, sancti Mansueti
rio Stabulao , deposilio sancli liemacli gloriosi epi- episcopi et confessoris, quem bealus Pelrus in Gal-
scopi et confessoris. Qui ah Aquilanià veniens ad In liam direxil, elc. » De Remaclo fere ut supra, elc.
inonaslerium Solempniacum, sub bealo Eligip se in Antpiiinp salis pura esl. « CoenobioLunensi, san-
Christi lirocinio exercuit el poslea Trajecli supra cli Agulphi abbalis et marly-ris. Eodem die, beali
Mosam episcopus ordinalur. Sed tandem strepiiuni Emerici ducis Ungarioe et corifessoris. >
mrboe fugoe [î'ugere] volens, bealo Theodar-do in BELIN.omillit Pboeberi. In Serapia niulilus est.
cpiscopalu substitulp, Slabulaus inonaslerium re- O Addit in'fine:'i Tullo civilale, sancti Mansueti. epi-
gendum suscepil, ubi in pace quievit. Sequitur lotus scopi el confesseris. Eodem die Papioe,. sancli Ma-
texius salis purus, cui subjungitur : « Tullocivilate, rini. Ordinatio summi ppnlifiealus incpmp^rabijis
sancli Mansueli episcopi eiconlëssoris. Priimiaco, viri Gregorii papoe.Et nalale sancloe Sebendoe, cu-
sancti Aygiilphi.-abbatis Lixivensis [vario modoeffer- jus Aposlelus ad Rpmanos .meminit. »-Utrum inler
lur, sed ut semeldicum, lege Lirincnsis] elmariyris. Sebendael Phoebenaffinitassit, ta jndica": sic lamen
Apud Gandavum in monte Blandinio, translatio in altéra edilioné eomponuntur. Dein : « Eodem die,
sanclorum. corporum Ausbcrli et W'ulfranni, archi- sancli Arnulphi-,abbatis nionasterii Lirviensis; » pro
episcoporam et Wandregisili abbatis. Item Romoe, Aigulfi.
ordinatio beati Gregorii papoe. » Yide Auclarium GREVEN. :«CiyifateSagiensi, sanclorum God'egrandi
GREVENI. episcopi el martyris, et sancli Godegrandi.ejiisdem
HAGENOYEN. pro Phoebe, scribit Paphen. Secunde urbis episcopi.:el Confesspris. Coenobio Luiiensi,.
IPCP: « In civilale Tulliensi, deppsilip sancti Mau- sancli Aignlph'iabbalis et martyris. ' Rbmoe,ordinatio
sweli, episcppi.et confessoris, primi civitalis illius» ponlificatiis beatissimi alque inconiparabibs viri
Hic nobilium Scotorum génère erat natus, el ex Gregorii papoe et docloris'Ecclesioe,.facta anno Do-
niansweludine mentis, vocabulum Iraxil nominis. mini DXCH.Civitate Leuchorum, seu Tullensi, depo-
Hic sanctus, qui rapergredilur laudeni hUmanam. silio sancti Mansueti episcopi. el confessoris. Qui
Iste sanctus discipulus beali Pétri erat apostoli, etc., » Scotdrum Clara ortus sanguine, Romoea beato Peiro
ex Actis non salis probalis accepta. In Serapia, ordinatus antisles,. proefàtoecivilali primus Christi
435 USUARDI MONACHI 436
Evangelium annunciavil, vilaque et miraculis inely- A civilale, sancti Mansueti episcopi et cenfessoris.
lus, quievil in pace. In territorio Leodiensi monasle- Eodem die Papioe, sancli Marini.-Ordinatio. summi
rio Slabulelo, -depositiosancti Remacli episcopi Tra- ponlificatus incpiuparahilis viri Gregprii papoe.Eo-
jeeti superioris el confessoris. Qui ex diocesi Bituri- dem die, sancli Arnulphi abbalis monasterii Lirinen-
censi nebilibus prlis parenlibus, sancto Eligic tra- sis. » Hune ex BELIN.accepil, sed, ni fallor, Aigulfus
wlus.el ab ipso in munasterip Selemniacc lpcalus; ipse est, qui sequilur: « Item apud Priminiim, sancti
in magna sanctitale adelevit. Raplus deinde esl ad Aigulphi, gloriosi marlyris. Eodem die, in.territorio
regimen dictoe ecclesioe; sed amere vitoe solilaria?, Lep.iiensi, in Ardenna, monasterio Stabuleto, depo-
ul alius succéderai, tandem impetravil : multosqiie sitio sancli Remacli episcopi et confessoris. Civilale
vcrbo et exemple, ni servituti Omnippienlis se Sais, sancli Godegrandi episcepi el.marlyris. » Dein
redderent, prevecans, beato fine quievil. Ambrosii, typis minpribus : « Cujiis passie conlinelnr in Vila
episcopi Senonun» el confessoris; Translatio sancti sancloe Oppriunoevirginis sororis ejus. Item sancli
Renoberti episcopi el confesseris. In Hungaria, Godegrandi, ejusdem urbis episcopi et confessoris. >
•
sincli Emerici ducis et confesspris, filii sancli Ste- Ediliones alioe « Civilale Sais, sancli Godegrandi
phani régis Hungaria?. Hic coelitus admenilus, inle- episcopi et marlyris. Eodem die, sancti Aigulphi ,
griiatem carnis cum despensala sibi virgine usque abbalis monaslerii Lirinensis, gloriosi marlyris. >
ad fidem servans, miraculis claruit. Papioe, sancli De Remaclo, Mansueto, et Marlno, ut supra. Tum r
Maricii. ApudAqnilegiam,,passinsanctarum Euferoioe, « Apud Aquilejam , sanctarum Euphemioe,Dorolheoe,
Dprolheoe, Teloe[prima edit., Tecloe]et Erasmoevir- Tecloeet Erasmoe, quoe tempore Nereuis, postgra-
ginum et marlyrum. Quoe pro fide Chrisli, primo g vissima multipliciaque tormenta, capile plexoesunt,.
virgis coesoe, papila malleis ferreiscnntusoe, tandem et ab Hermagora sepuLlse. Die terlia, sancli patris
posl lampadarnm adustionem, mamillarum abscissio- Theociisii, synacetoemagni Eiiibymii. »De ordiiia-
nem, decollalione marlyrii gloriam adeptoe sunt.» lione Gregorii, el advenlu eorpmuni in monte Blan-
MOLAN. : «In monte Rlandinio Gandavi lerrilorii, dinio, ul supra. Denique: « Fossis, iranslalio cor-
adventus sanctarum cprpprum , Wandregisili abba- poris beati Foillani marlyris. » Vide quoe de hoc
lis, Ausberli et Wulfraniii arcbiproesui.um. Tullo habentur in Auclariis xxxi Oclobris.

Pridie Non. Die i.

Mcysi prophetoe. Apud Anciram Galafcia?,. nalalis sanclorum martyrum trium puerorum Rufini, Silvarii et
Vitalici. Cabilonis, sancli Marcëlli marlyris., qui a proesidePrisco, cum ad profanum. convivium fuisseliu-
viialus, etejusinodi exsecrans epulas, omnes qui aderant, cur idolis deservirent, libéra imprecatione cerri-
perei, inaudile cradelilalis généré defodi eum cingulo tenus erectum proesesjussit, sicque sanctus Dei mar-
tyr, tertio die iu Dei timoré et lauilibus perseverans, incoiilamJnatum reddldilspirilum. Ipso die, sanclbram..
Magni et Casti.
WTJE.
Puri sunl Praten., Herinien., Munerat., Greven. et Molan..
VARIANTES LECTIONES,
Moysi scribunt Usuardini omnes, licet Romanum (j Mplan, prophamim; malp cum reliquis profanum. Ete
. parvum el.Ado habeanl Moysis. In Pralen. ci Molan. ydolis, Sylvani, tertio et hujusmodi, dixi alibi. Hic
esl Ancyram, coeieri simpliciler ul est in texlu. In maxime observandum quod codex Pratensis, secun-
Grevéi). esl Galac.ioeet Viclalici. Herinien. nialé po- dum Adonem, habeat defodiri, quod lamed in uullis
nit Calonis, pi'P Cabilonis. Sic Pralen., Greven. et aliis codicibus invenio.
OBSERVATIONES.
Ex Romano parvo in Adonem, ex bec in Usuardum menlione? Ilem, cur pueri dicantur, nulle in Hiero-
et Notkeram delluxit Moyses prophela, de quo neo nymianis majoris aut-minoris oeiatis appareille vesii-
Hieronymiana, nec Beda, née hujus sequaces memi- gio? Demum, cur aposierieribiis Vilalicoenomen in,
nere. Nempe, ul in proefalione el alibi non semel Vilaliciiransfonnatam fueril? Plura ferlasse alia dis?
(iiximiis, et hic unus esl ex proprhs Romani parvi putanda occurrent, sed hoec omnia selvere hujus
sanctis, quales numeramus Veieris Téstamenli pro- loci npn esl. ,
pbelas non paucos, pïures ex Novo aposlolorum di- . Laudala Hieronymiana apographa de Marcello sic
scipulos, mm viras illustres E.usebio-Rufinianos, et legunt : In Gallia civilale Cavailonenlium,- nalalis.
lesta aliqua Rpmoepropria, quorum juvat leciorem sancti Marcellimartyris. Eplernacense, coeleris paulo
iiientidem memorem reddere; Est eliam in Wandal- cppiraclius, addit lamen titiilum episcopi, a quo re-
îierio, nescio unde acceptas, cum is verosim lliriie liqua abstinerit, quibus cpnsenliunl Martyrelpgi alii,
Romanum parvum nunquam viderit. Sic legislalo-. _ utFiprus, Rabanus, Ado, Usuardus, Nolkerns,"Wan-
rem Hehrmum exornal ppeta marlyrolpgus i " dalbertus, qui bec ipso die eumdem consignant, sola
Legis divina?lator, susceptor, et auclor, marlyris laurea contenli. Porro Flori, Rabani et
Colloi]tiiovisiiqueDei dignatefrequenti, Adonis elogia mullum diversa sunt, hoc solo concor-
Proecelsopridie tmniilarismonte, Moyses; dantia, quod ab omnibus insolens marlyrii genus
Kulliposl licuilcujuscognoscere buslum. referatur. De coelero, quoeFlorus habet, satis vulga-
ria sjunl. Rabanus tolus est in -narrandis variorum
Eumdem habent feritem Ancyrani martyres, sic a s.uppliciorumgeneribus. Ado aliam viani ingressus,
Romano parvo nolali : Ancyroe,marlyrum trium pue- primum ea compleclilur quoe fugam ejus speclant
rorum Rufini, Silviani, Vilalicoe. Ado etiam scri- Lugduno Cabilonem versus, ubi in aliam carnifici-
psit Vitalicoe,plusculis verbis Usus, sed absque elo- nam incideril. Ex quibus facile conjieias Acta ea-
gio, eadem memorans quoerursus a Noslro et Not- dem si ngulos non consuluisse. Quam vero oelalem
kero descripla sunt, hoc SPIPdiscrimine, qund nlti- ea sapiant, hacienus mihi non l.quet. Quoe vulgala
imim numen Vitalicoe, niulaverinlin Vitalici. Npdi sunt, a recentioribus discussa, non prpbanlur, nec
hic denuo varii recurrunl. Prime, cur ex majeri in Gregprio Turonensi quidquam reperio, quod iis
classe, ab Hieronymianis ad septëindecim extensa, illustrandis usui essépossit. Coeterumex Adone sua
soli 1res eniimerentur, nulla prorsus sociorum facla omnia accepil Nosler, rescissa prima parle, oua
 457 MÀRTYROLOG'UM.— MENS. SEPT. 558
Marcëlli fuga Lugduno Cabilonem iudicalur. lia posl, A Hieronymianis desumpli sint, quis divinel? cum in.
Moyseneum célébrai Vandalbertus: iis apographisbis annuiilieniur Quis primus Usuardo
Tune eliam CabilonMareellisanguinevernat. Maximum, de quo iu Auclariis, adjeceril,. a-qjie ih-
c'erlum esl : Salurninus eorum potius videretur su-
Magnus et Castus ab Usuardo apposili sunt, qui cius, Maximo ab iis longe sejunclo. Quidquid sil,
utrum pro Romanis, an oro Ancyrauis, ex codicibus textus nosler vere et simpliciter Usuardiims esl.
AUCTARIA.
' ANTUERP.-MAJ. lexlui puro subdit : « Et Iranslalio• « In Yilernio, sancloe Rosoe virgiiiis el abbaitesoe,
rêiiquiarum sancti Culhberli episcepi. » Palet Angli- cujus corpus per plura teinpora durans adhuc ns-
cum esse. Yide etiam cedicem sequeniem. tendilur integrum. » Ipsum vidi anno 1C97, cum
RPSWEYD. in fine adjungit : « Eliranslalip rêiiquia- adhuc advenianlibus exposiiuin paierai. Al Caslel-
rum sancli Gulhberli episcopi. Item in Brilannioe lanus notai iranslalioneni hic reçoit, nataleni vero-
fiuibus, translatio sancti Berini episcopi el confes- esse vu Marlii. «Ilem Iranslalio sanctoeBarbarie vir-
soris. Hic primus miranda calholicoe proedicalionis, giiiis de Arecio in Romain. Eodem die, sancli Peiri
conslantia. roboratiis, paganissiniam dudum occi- Crisogoni cpnfessoris. An forte Çhrysologi? Sed, hic
denlalium Saxcnum provinciam inlrepidus adiens, cclilur 11 Decembris.»
Kinegislum regem ad Chrisiianoe agnilionis cultu- AQUICINCT. in fine adjeclum habet : « El transla-
rani conversnm, cum sua. génie régi Cliristo, saero tip rêiiquiarum sancti Culhberli episcppi. »
fonle regenerans, postmullos aunos in proedicta urbe MATRIC-CARTOUS.-ULTRAJECT. : «Mareellimarlyris
sepullus, superna Dei providentia coeleslibus indieiis inclyli. Trium piiererum marlyrum Rufini, Silvani,
r.evelalus, ibidem cendignis lionoribus veneralur. et Vitalici. Moysis prophetoe. >
Romoe, Bonifaci episcopi, qui fanum Panthéon ec- ln VATICAN, num. 15949 deesl Moysis, Magni et
clesiam Christi fecit. » Casli. Adjicilur auiem : « Renia-, via Salaria, depo-
PULSANEN. lelum Mareelli elogium rescindil, coe- j$ silio sancli Bonifacii episcepi. »
lera salis pura sunl. FLPBENTIN.cpdices adduftt Maximi. Prp .Cos.'i,
ANTUERP., MAX-LUBEC, UGHELLIAN., REG. SUEC. legunt Fesli. « Ilem, sancli Mauri confessoris. Trans-
num. 130, ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT.,LEYDEN., latio sancli Gudherli-confessoris. »
LGVANIEN., ALBERG. et DANIC,omnes purilali proximi LUXOVIEN. : « Apud Virdunum, sanctorum confes?
sunt,'eo solo defeélu Jaboraiiies, quod in fine post soruni alque poiilificum Mauri, Sylvani el Aralo-
Magni et, Casli, addanl Maximi. Vide Observalio- ris. » BRUXELLEN. lanluin duos memorat.
nes. CAUDIACEN. : « Arvernis, monaslerio Magni loci
CENTULEN. : « Moysi prophetoe, hominis Dei. An- advenlus rêiiquiarum sancti Sebasiiani, et adventus
cira Galacioe, sanctorani Rufini, Silvani, Vilalicoe corporis beati Ferreoli martyris. »
marlyrum. Cabillone, sancli Mareellimarlyris. » Ediiio LUBECP-CPL.in Moysi, Marcello et Ancy-
BRUXELLEN. incipit : « Moysiprophetoe et legislalo- rauis salis pura, subdit : « Apud Virdnnuin, sanclo-
ris. » Sequitur de Marcello, deinde de Ancyrauis, rum confessorum atque poniificum, Maurj,, Salvinj,
satis pure. Ad Casli, addit eliam Maximi. Tum : alque A ratoris. Ipso die, saiiclprain Magni, Casli et
« Apud Virdunum, 'sanclorum Mauri et Silviui, pon- Maximi martyrum. Treveris, beati Pauli cenfesseris.
iificum et conlësseram. Ilem, translatio sancti Cud- Iiem Treveris, beali Mareelli episiopi el. martyris*
berti.» Eo.leni die in Biiianuia, iranslalio sancti Culhberli,
HAGENOYEN. Juvat hic altexere Moysis elogium ex episcopi Lindisfariiciisis et confessoris. »!
saçris litlëris, qualia in hoc codice plurima sunt.. BELIN., Maximi. « El sancti Mauri confesspris.
Sic habet : « Moysi propheioe, qui fuit filins Aran '-' ., Eodem die, octava sancti Augustini episcopi. »
et Yocabeih, de tribu Levi. Rie fuit submersus in GREVEN. : « Aggei prophète.. Treveris, beali Mar-
humilie missus, quem invenit filia Pharaonis, et in eelli episcopi et martyris, qui Trevcreiisein simutet
filium sibi eum adoplavit, et adullus zelp legis per- Tungrensem rexit ecelesias. Roma:, depositio sancli
cussit Egypliuiir, el sable abscondil, deinde fugii ad Bonifacii episcopi. Virduni, iranslalio saiiçloium
Yetro ejus cognaïuin, el accepit Sephoram filiam il- confessorum alque poniificum, elc, Treveris, beali
lius uxorem, el genuit duos ex illa filios, scilicet' Pauli confessoris. ln Anglia, commemoralio sancli
Gersén et Elyazel, Pesiea Deum vidit in ruho, ad Birini episcopi Dorcacensis el confessoris. Eodem
cujus prseeeplum rediil in Egyptum cum duobus si- die, Iranslalio sancli Culhberli episcopi Lindisfar-
gnis, scilicet virga mmala in cplubrnni, et manu le- nensis et confessoris. Item, canonizatio sancti.Suic-
prasa, el lune decem plagas duxit super Egyptum, et berli episcopi Yerdensis el confessoris. In Tilano
in décima exivil cum oimii populo et jumentis de moine, sancli Marini Leviloeet confessoris, qui cum
Egyplo per mare Riibriim, ubi Pharao rex cum om- esset dolandoruiu lapiduin perilus, et a Diocleliano
nibus suis subnieisiis esl. El veniens in desertuni, conduclus, de laboribus suis pauperibus large siibve
légem de manu Domini accepit, éi faciès ejus cor- niebai, Christianos-quoque, ob Christi (idem in opère
nula ex colloqnio Domini apparuit. Veslimeula sa- proegravatos, adjuvabal. Poslea vero Romani Ponti- .
cerdoialia, vasa altaris cum archa et candelabro ex iicis. jussu diacenus prdinaïus, quievil in pace. lu
proecepto Uoininiinsliluil. Sacefdctluiii senipileinum Hibernia, Vultani abbatis. Musëi*presbyleri Massi-
Aaren fralri suoel filiis ejus per flericibneni virgoe liensis et cenfesseris. In Africa, Simplicioloevirginis,
ejus staluil. Dethan, Abyron, et Choie" litiganles elGalloematris ejus. Re-oe \ii-ginis. Herentrudis vir-
juo saeerdoiio et priiicïpatii populi, vivos a terra ab-' D giiûs. lrnigardis virginis, iu majori ecclesia Cohi-
sorberi feeil. lu iieserlo miracula per eum Dominus niensi. Item, sancloe Ydoe, viduoe nobilis.'quoe lein-,
oslendil. Contra Amalech, Seon, et Og reges or'andp pore Karoli-magni in Wesiphalia juxla Lippiam, de-
pugnavit, el vieil. Hune Dpminus semper dilexit, et curso statu conjugali, in porlicu ecclesioe, quam
ideo semper eum protexit, et maledicos pro eo sem- maritas ejus impensis suis conslruxeral. reclusorium
per corripuit. Filius Isral benedixil, moriens in cam- sibi staïuens, in magna sauctiiale degens,. et
peslribus Moab,cujus sepulchrum numquam compa- vere Viduam sëcslehdens, quievit in pacè. *
rait, et ossa ejus numquam inventa fuerunt, el a MOLAN.: « El Maximi, elsancii Mauri cenfesseris, »
manu Domini sepultus est, » Vide Mpysis Vitam ex BELINP.Dein lypis minoribus.: « lrnigardis virgi-
bene longam apud Surium hoc die editam, in qua nis, in majori ecclesia Colonfensi. » De Cuiberto el
nitidius paulo et dislinciius hoec omnia deducta in- Ida, ut GREVEN. supra. Editiones alioe, de Maxiu.o
ventes. Sequilur :« Ilem Seduno, iranslalio Theo- et Mauro, ut prior. « Treveris, sancli Mareelli epi-
doli , Mauiicii el sociorum ejus. » In Ancyrauis et scopi et marlyris. In lerrilorio Moiiasierjensi,. supia.
Marcello salis punis est. Adjungit,'.W.-j.rimi. Deinde : Lippiam fluviuin. deposilio bealoeLia?viduoemagùie
 *39 USUARDI MONACHI 440
s.nclitatis. » lum, minori charactere : « Colonise,.A sanclorum, licet non sit canonizala. » Nempe, cb enl-
in majori,ecclesia,.lrnigardis virginis, in cujus proe- tum immemcrabilem que ibi a tat soeculis
festo, ibidem campanoepulsantur,. sicut in proefeslis pergit. gaudere

jr°m'* Die 5.
Rcmoe,beati Victcrini marlyris, qui sanciilate et miraculis proeclarus, sacerdetium Amiterninoe urbis,
lolius populi electione adipiscitur. Inde poslmpdum sub imperatore Nerva, jussus est suspendi
capile deor'
in
sum, locoubi putentes et sulphureoe émanant aquoe, quod cum per iriduum pro nomine Christi passus
fuisset, gloriose coronalus, victor.migravit ad Domuium. Item Romoein Porta, natalis sancti Herculani.
Capuoe, sanclorum marlyrum Quinli, Arcontii et Donati. Eodem die [Apud Rouillart., » in pago Tarveneiisi.
pro Eodem die], sancti Bertini abbalis.
NO™.
Puri sunt Herinien., Anluerp.-Max.,Lubec.,Mune- Ultraject., Leyden., Lovanien., Albergen. et Da-
rat,, Belin., Greven. et Molan. Item Antuerp.-Max. nicus,
" In Carolino autographo : Eodem die sancli Ber- B tem designatus fuit locus ille his verbis in
tini abbalis: qund cum centra morem nostri esset, pago Tar-
veneiisi.Tune enim menasterium quod primus rexit,
xoiiimversum delevil.miiiutierique litteral-um forma aul cujus fabricoe supremam Bertinus imposuit ma-
insiauravil, ut esset spalium, que lpcum, ubi potis- num.aTarveniiaaliqupt leucis distabai. Nunc autem
siinum Bertinus celebatur, designarel. Apposite au- mûris Audemarppplisinclusum est. BPUILLART.
VARIANTES LECTIONES.
Antuerp., Max-Lubec., Alberg., Danic. et Belin. cii, elc. Pralen. cum duobus solilis asseclis, in fine
pro adipiscitur legunt est adeplus; omissaqne parli- legit : In pago Tarveneiisi, sancli Bertini abbalis.
cula inde, immédiate sUbjungunt, poslmodum, elc. Ast cbservavit Caslellanus, expuncla in. ep codice
Belin. mendose habet, qui cum per tritluum pro quod. verba, eodem die, el neva illa, in pago Tarveneiisi,.
Rursus, pro migravit ad Dominum, migravit ad Gliri- subinde inseripla quod a prima manu facium existi-
<slum,in quo ei consentit Munerat. Menda scriptoria mat. Idem habent Ant.^Maj. el Rosweyd. ul in Au-
sunt, Amiternioe.pulrentes, Herinianipro Herculani: clariis referemus.
in prima Bellini edilioné : Quincii, Arcontii, Acon-
OBSERVATÏONES.
De Vtctorino martyre lia hodie loquitur Romanum HercOlam. Annunlialio noslra plane Adeniana est.
parvum : Romoe,Yictorini martyris, fratris Severini, Variant Hieronymiana .in Pprluensiiim marlyrum
qui post mirant poenitudinem, Amiterninoeurbis epi-. numéro, aliis quatuor, aliis très, aliis binos duntaxat
scopus et martyr faclus est. Histariam tntam fusius numerantibus. Postreina secuius est Rabanus; at
in Adone descriptam habes, ubi irifelix lapsus et siu- . noslris plerumque familiare est, unum , aut cerle
penda prbrsus poenitentia, aliaque eo spectarilia de- paucos, ex majori Hieroriymianorum numéro deli-
narrantur, sed quoe omnia alieri Victorino Seplem- G berare. Sincerius ex iisdem apographis ah Àdone
pedano, Severini fralri, tribuenda censet Baronius, desumpli sunt Capuani, servala ferme eorum phrasi.
nt proinde loto hic coelo Romanum parvum et Ado- Usuardus Adonis verbis presse, insistii; nescio qua
nem aberrare necesse sil. Eam tamen historiani ex auctoritaleNoikerus socios duos adjunxerit. Rabanus
Adone descripsit Surius, et eamdem refert Notkerus. solum scripsit : In Campania, Quinli. Hue speciare
Noster, pro constanti more suo, ductorem non dese- poterunt quoe de Quarto et Quinlo ad x Maii.ah
i-ens, ea ex ipso decerpsil quoetexendo elogio aptiora Henscheniodispulala sunl, quoequcnosin Observatio-
jtidicavit, in quo uniformiler referendo, sirigularem nibus ibi breviterindicavimus. Wandalberlus proeler
vides codicum noslrorum Usuàrdinprum consensum. Ferreolum et Ferriilioriern, de .quibus cum Usuardo
At enim quam riianifesla est et vera ea prepago, egimus xvi Junii, solps duus Capuarips ila célébrai :
tain est suspectas fons ipse unde primitusemanavit. DonatusCapuamparilerqueÀrcontiusoi'nanl.
Ego, rébus nondum satis expehsis, non habeo qunii
c.erto'slatuam. Notât Caslellanus, Viclorinum illum, Plura de Porluensibus el Capuanis vide in netatîp-
qui liodie reeolendus est, in pace quievisse, atque nibus Flprenlinii. Patèl hacienus textus nostri.purî-
adeo diversum esse ab eo cui apud Amiteraenses tas el simplicilas. De Rérlino solus intei antîquos
inarlyrii gloria tribuitur. Videat curibsus lector no-' loquitur Florus bis verbis : Eo.dein die, deposilio
lationem Baronii, Adonis erre-rem redarguenlis. Item sancli Bertini confessoris el monachi, qui in divinis
Acla sanclorum Nerei el Achillei xn Maii, apud nos rébus prudens, el in malts, simplex, virlutibus claruit
cap. S, ubi Viclorinum inveniet, cujus marlyrium n divinis. iribui Vûlgare elogium, quod ferme quibuslîbet
cum liodierno plane convenil; eritque proind'e hic sanclis queal/lloe vidisse Usuardum, haud-
Viciorinus idem qui cumMaroneel Eulychele coli-. quaquam verosimile est; quousque autem Beriinus
tur xv Aprilis, ubi videndus Hehschenius pag. 574, ad eum vere speclet, supra in Variànlibus explicui-
num. 5. HoecsuDlcereexistime ut difficultaies indi- mus. Vitam Rertini edidit SUriUs, sed plura apud
ce'nlnr, alibi ex intègre discutiendoe. Mabilienem cellecta invenies soec m Beiiedict.;
Romanum parvum secundo loco ponit : Romoe parle i, a pag. 104 ad 169.
AUCTARIA.
PRATEN. et ANTUERP.-MAJPR : i In page Tarveneiisi, purus est. Pre Bertini, in qup texlum sequitur, scri- ,
sancli Bertini abbalis. > bit, Libertini.
-RPSWEYD.idem plane augmentant habet, sed in CENTULEN.: « In suburhio Rpmoe, beali Victarini
texlu emninp purus non esl. Ilem pro Tarveneiisi marlyris. Capuoe,sanclorum martyrum Quinli, Ar-
scribit Tarverncnsi. Et iri fine adjicit : « Item sancti contii, et Donati. Ipso die, sancloruni Magni el Casli.
Mo-'
Apri coriféssbris. » Si Tullensis esl, colitur xv Sept., Romoe,sancli Herculiaiii marlyris;!n terrilorio
PULSANEN. : « Romoe, beati Viclorini marlyris. t rinorum, sancti Bertini abbatis, riiagnoe sanctilatis
-'
Dcost lolum elogium. ln Herculano et Capuanis satis et innoceiilioeviri. J
441 MARTYROLOGIUM.— MENS. SEPT.
BRUXELLEN. : t Rpmoein surburbano, natale beali A abbatis et confessoris. Eodem die, natale beati Ge-
Viclorini episcopi cl martyris. Qui sanctitale el mi- iiéhaldi episcepi Laudunensis el confessoris, de qiio
raculis proeclarus, summum sacerdolium Amilernina?: legitur in gestis beati Remigii Remensis episcopi. »
urbis, lolius populi eleclione adeplus, sub ihipéra- GREVEN. : « Sanctus Bertinus, in lerritorio Cpn-
tpre Nerva apud eum locum qui Colilias appellaitir, slanliensi ertus , pallia relicta, ad sanclum Audo-
ubi putenles aquoe-et sulphureoe émanant, in ipsis; marom eonipa triolam suum , Taruanensem épisco-
'- pu.m, eum aliis dunbus veniens, et ab eo in épris Dei :
capile deorsum jussus est suspendi. Quod cum per tri—
drium fleret; gloriose coronalus, victar migravit adl missus, vita et signis gloriosus"quievit.' In" Alexan-
Dominum. > In Herculano et Capuanis, purus est. dria, Nyïnpii-et SatumiinVIn Gàlliis civitate Vesori- '
« Ipsp die, deppsilip beali Bertini abbalis et ewi- lionensi, inventio beatorum martyrum Fereoli et
fessoris. » ' Ferrutionis, a beato Aniano, tempore Juliani impe-
HAGENGYEN. incipit : < Gedeonis prophetoe el judi- raloris. Ubi opérante Domino, nniltoevirlntes ftiini. »
eis Israël. Hic Gedeon fuil Joas, de familia Ezn, dei Hue respicit hodiemus Wandalbei-ti versieuHis, rpii
tribu Manasse. Hic fuit salulaïus ab angelo et viro- primo loco ponitur :
rum fortissimus Tiuncupàtus. Cui Gedeon super pe-
Iram carnes Pbtulil ad edendum. Iste^ab ara BaalI NonisFerreolas eam Ferrutipne refulget.
deslrucla, dictas Jerobaal. Hic susceplo in vcllere « In Promia, Âgigulphi,' abbatis, marlyris cum afiis. »
sue signo, cum trecentis viris, » etc., quoe ex ipsa Vide die proecedenli. « In Cariipaniâ, Quintinrepi--
historia sacra satis ncta sunt. Sequitur : « In Lau- scepi et confessoris. Apud Cclpniam Agrippinam, in
sana, Genehaudi episcepi el cenfesseris. » ln Yicte- B ecclesia beali démentis, Iranslalio sancli Cunibersi,
rino, Herculano et Capuanis martyribus, satis purus> ejusdem urbis episcopi et confessoris. Eodeni die,
est. In fine: « ln Ylalia, sancli Bertini abbatis. >' depositio _beali Genebaldi episcopi Laudunensis et
Unde Italiam hue induxerit, aliis divinandum re-- confessoris, de quo in gestis sarieli Remigii legitur.
liuquo. Ipso die," inventio sancli Tâùrini. Viclorini confes-
MATRIC-CARTUS.-ULTRAJECT. «
: Viclorini episcepii soris. Qui cum Romoeob s'apienliam, slatuam in foro
et martyris. Bertini abbalis, cujus soleihue
' ineriastë- Trajani meruisset, in senectule, Chrisli fidei se ira-'
riuni exsiat juxlà S. x\udbinarum. » deris, quièyitin pace. Trecas civitate, .commeriiora-
CLUNIACEN. et CCDEXD. DUCHEVAL,sigiialus C : tio sanctorum Savinoe virginis, et Saviuiahi marly-
« CoenobioÇluniaco, bëali Marcéll'i'papoe et mar-• ris, fralris ejus. » Quid hic facit ea conjunçlio? De
tyris gloriosa ab Arvernis exceplib, miraculorum'» hoc enim Usuardus xxix Januari.i, dé illa xxix Au-
laudé populorumque frequeniia non médiocriler il- gusli.memoriam cgil.
lustris. » MOLAN. : « Àlnii Patris nostri.et confessoris depo- '
RÉGINESUEC sign. 428 :« Civilale Sais, sanclii silio, jn" pago Tervanensi, monaslerio dicta Sithit),
Godegranni episcopi et marlyris. > Vide dicta supe- qui vita et miraculis insignis , anno ab Incarnatione
rius ad m Sepienibris. Dpmiiii-Dcxcviii, migravit ad Dominum. Ubi dum
In VATICAN, sub num. 5949 deest Viclorini et Ber- dies caniculares.finem faciunl, sicut venerabilis Gre-
tini. gorius Turonensis episcopus scribit', fine ultinioe
FLORENTIN. : « ln monaslerio Pulsanensi, dioece- -diei-,muiaii sunl viri sahcli' inviçii laborés, qiioriiani
sis Sippniinoe, juxla Manfredoniam, deposilio sancli (Q diem clausil uliimùm, in regeriei-atiprié VivaJ diem
Jordani abbalis dicli monaslerii. » Mirum in proprip accepil perpeluum, Jesum Christum Dominum np-
illius coenobii Marlyrplogio, loties a. nobis cilato, struin. Lauduno Clavato, sancli Genebaldi episcopi
nullani Jordani illius riiemoriam fieri. et ebnressPrjs, et sancloeProboe virginis. » Dein lypis
RURDEGAL. : « Burdegaloe, Iiinocenlioevirginis. » minoribus : « In Gàlliis civitate Yesontionensi, in-
CAUDIACEN. : « ApudBurgundiam, pago Malisccnsi, ventio beatorum martyrum Ferreeli et Fermtip--
coenobio Çluniaco, beali Mareelli papoe et marly- nis, » etc., ul.supra in GREVÈNP. « In Campanià,
ris gloriosa ab Arvernis exceptio, » etc., ul supra in Qiiintini episcopi et confessoris. "Viclorini confesso-
CLUNIACENSI. •'• ris. Qui cum Romoeob sapienliam suam, slatuam , »
Editip LUBECO-CPL. : « Apud Coloniam Agrippi- eic, eiiam ut habel GREVEN. In edilionibus poslerio-
nain ', in ecclesia beat! démentis, translalie sancli ribus, in fine iriter, eodem, et sancli Bertini, aliis
Cunïberli archiepiseupi Agrippinensiuin et confesso- littérisiriseritur : < In pago Tervanensi, hionaslerio
ris. Romoeinsnburbio, beali Viétorini presbyteri et dicta Siliiiu. » Deinde, « almi Patris, > etc. « Lau-
marlyris. Qui.sanctitale el miraculis proeclarus, sa-' duup Clavalp, sarieli Genebaldi episcopi et.confesso-
cerdôli'uin Amicerrimoe [Aiiiiierninse] urbis, lolius ris. Et sanctoeProboe virginis.In Gàlliis, civilale Yë-
populi eleclione est adeplus. Deinde ab Aureliano sonlionuri), inveniip bealorpm martyrum Ferreoli, »
judice cum aliis Dei servi? Ëulice.etMaroiie'(ex.Ac(i« etc., ul supra. .Démuni'minori charactere : « Eodeni
SS. Nerei et Achilleï) relegalus, sexagesimo miliario die, sançlofuiu marlyrum, Eudoxi, qiii et Marianus,
ab Urbe, via Salaria. Inde posimodiim sui) impera- Romuli,.Zenonis, ei Ma'carii . qui sub Trajano riiar-'
tore Nerva, jussus est suspendi, » etc., pure : Jn lyres corouantur".>.VidfcannuiitiaiibnemRonianimo-
Herculano et Capuanis purus est. Tum : « Apud Flan- D ] demi, etappositani Castellani nplulam.
drias, monaslerio Siihinp, deppsilip sancli Bertini
VIII Mus. - Die .6'.,
Zacharioeprepheioe, qui de Chaldea senex in patr'am reversus, juxta Aggeum prephelam jacet cenditus.
In Africa, beatorum confesspram el episcopprum, Ûpnatiani, Presidii, Mansueli, Germani, Ftiscpli, qui pro
asserliene calholicoe veritaiis dirissinie coesiet exilio eliminaii sunt. Inier ques eiiam episcopus, nomine
Letus, strenuus alque doclissimus vir, posl diulunios carceris squalores, incendio concremalus est. Item
Cappadocioeurbe Reaten, sancli Cotlïdi diaconi. [Bouillart. add. in margine : ? Senones, sanclorum ger-
manorum Sanctiani et Beatoe, et sancli Augustini episcopi.]
'" ' ' ; "' ,' NOT^ '.'.-',
":'' ='-:-:'
ExPralen., Herinien., Anlùérp.-Major, Munerat., Greven. et Molan.
. a Non e margine in lextum îrrepsit hoec comme- num in margiiie legitur el quidem stiperion. BOUIL-
juoralio : Senones sanctorum Germanoruiii, elc, ul LART.; ....-,
ex ambiguis indiens.conjecit^"Sollerius : sed eliam
 445 USUARDI MONACHI 444
VARIANTESLECTIONES.
In nostro apographp Pralensi scribilur Zacarioe. A in Antuerp.-Maj. Donafii. Ilem in hoc asceriione pro
Herinien., Antuerpien.-Maj. et Greven. habent Cal- assertione. Denique in eoilem post concrematus deest
dea, melius ex aliis, ul esl in texlu. Anluerp.-Maj. est. De Cappadoc'oe alibi diximus. Greven. et Molan.
omisit particulam de, quoe immédiate proecedii. Idem sic legunt : Item apud Cappadocioe.urbem Realéii,
legit Aggeam; .Munerat,, Ageum ; opl'une Molan., sancti Cociidi diaconi. Alii cum texlu, nisi quod Mil—
Aggoeum: sed nos reliquos codices sequiiriur. Rursus neral. scribit Cotidi. Strennuus inMolano, inciidùiii.
Anluerp.-Maj. scribil confessorum episcoporùm, ; typugraphicum est : bene scribit Proesidii, et Loelus,
omissa coiijunclione et. lu Munerat. est Donaciani, sed nos cum coeteris simpliciter.
, OBSERVATIONES.
Zacharioe prophetoe hisee iisdem plane verbis me- fallor, ex Victoris Vilensis Historia- persécution is
niinerunl Reda , Rabanus , Remanum parvum, Ado Africanoe 1. n sublinëin. Adpnis verba ferme omnia
et Notkerus. Nosler, ut ante non semel diximus, , traiisumpsil Notkerus, conlracfior Usuardus npnnnlla
Veteris Teslamenti Patribus , quos in àjiii.quibribtis exclusil, quoein Aiictariis supplebunlur. Reslal an-
nudp nomine brnatos reperil, soepiusproprium ali- nuniiâiio ullima, Romane parvo et Adoni incpgniia,
quid adjungit, ul de Zacliaria facium, ex laterculo quse ex.solis Hieronymianis ab Usuardo translata est.
noslro manifeslum est. Solum ipsum hedie canit In ipsis ila ferme legitur : In terrilorio Cappadocioe^
Wandalberlus : civilale Realen, nalalis sancli Quoltidi cum sociis.
ValesZacliariasoctavasobtiuetldus. .suis. Variant apographa in urbis nomine. Rabanus
legit : ln lerrilorio Capadocioe,civilale Ruciensi, 'na-
Sequilur in Remanp parvo : El Oiiesiphori, Pauli tale sancli Cuttidi, addens proelerea, Eugenii episcopi
discipuli , Ado legit, discipuli aposlolorum ; elogii et sociorum ejus. Noster, receplo more, ul soepius
vice inter Ifeslivitales aposlolorum ea omnia descrU B dixi, socios negligens, solum Quoilidum vel Quotti-
liens, quoePaulus memorat. (H Tim. i) : Det miseri- dium meniorai, quem ex cominuni codicum noslro-
coidiam Dbm'nus, elc. Notkerus no:i hoecex Adone, rorum scribendi ratione Cotlidum nominavimus.
sed sola Marlyrologii ejus verba desunipsit. Intérim Porro de proefata urbe multa riisquirit Florentinius.
certain esl Onesiphoriun ab Usuarde pi'oetermissum; Ulrum autem -Reule, Realen, Readden, Seriule, Te-
causam divinet qui poiest. llluslrium .Africanorum riate, vel hujusmodi alia aut ei affinis in C ippadocia
proesulum, in Wandalica sub Hunnerico perseculione reperiri possit, cui'Coltidus nosler vere tribtialur,
passorum classis, breviter a laudato Romano parvo alibi ex professe examinabilur. Oslendïmus "unde
dcscsibitiir : et confessorum Donaiiani et sociorum. primos, unde ullimum hune sanclum acceperil Usuar-
Adonis narralio paulo diffusior est, in qua singulo- dus, ac proinde, ex consensu codicum, manel texius
runi confessorum nomina exprimunlur, sumpla, ni ejus primigenia et defoecata simplicilas.
AUCTARIA.
PRATEN.inter pnros nuraeraliis est, tamelsi in diocesi, monaslerii in Faulibtis, deppsilip sancli
texlu, penultimo? leco, in anligrapho nostro hoec Magni, vel Magnoaldi abbalis. Hic quondam erat
babéanwr : « Senonis, sanclorum geriiianorum San- diaconus beati Galli abbalis. Isle viginti quinque
cliani et Beatoe,et sancti Augustini episcopi. » Nain annis, laudà.biliter sacerdotio functas est,, in quibiis
cum hoeca Sirmondo vel Cbriasio «ubvirgiilala sinl, etiam miraculis claruit, milites ad fidem cenver-
ïndici.inn est ex margine in lextani irrepsisse. tens.Isti per ursum silveslrem venoeferri mpuslraloe
ROSWEÏD.salis purus est, sed bmiuil annuntialio- C sunl. Huic etiam ursi ibi niorantes, queque boves
nem ultimam. demesiicoe [serviebauij. Posl hoec bealus Magnus.
PULSANEN. omnia recle habet usque ad Fns.eoli, obiit in pace. »
sed, ul co :ex ille jam passimin pluribus déficit, hic AQUICINCT. in fine : « Item, sancli Humberli, con-
eliam omisit reliqua. fessoris. Romoe, Eleuiheri episcopi. » De Humberto,
ANTUERP., MAX.-LUBEC et UGHELLIAN. lextu: "ad- videalur Surins.
jungiinl : « Romoe, Eleulherii episcopi. » ln Ro- MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT. : « Huberli presby-
mano agitur de Eleulherio abbale, servo Dei ; videsis leri et confessoris [addiiur in margine, alias Hum-,
nolulam Castellani. berii] Zacharioe prophetoe. Dpnatiani, Proesidii cum.
LOVANIEN. in textu salis purus, subdit in; fine : céleris. »
« Eodeni die, natale sancti Magni confessoris. » Vide CODEX D. DUCHEVAL sign. C : « Rpmoe, Eleulherii
Surium el elogia inferius. episcopi! » Vide quoesupra iiolavimus.
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT., LEYBEN.,ALBERGEN. et In VATICAN, num. 5949. desunt Zacharioe el Cot-
DANICidem habent aûgmentum ; sed proelerea, post lidi. Adjicilur : « Apud Iconium, sancti Oiiesiphori.,
Fuscoti, lexlui insérant : « Qui perseculione Wan- discipuli bëali Pauli apesioli. »
dalica, jussu Hunerici régis Ariaiii, pro assertione FLORENTIN.:« Romoe,sancli Eleulherii episcppi.
Calholica?, » etc. Passio sancti Polili marlyris. »
CENTULEN. : « Obitus Zacharioe prophetoe. Eodem Editio LUBECO-COL. in Zacliaria purus. ila prose-
die, sancti Onesifori, de quo sanclus Paulus, laudis quilu'r : « In Africa, sanctorum confessorum ëtepi-
plenam nieiilionem facil. Apud Africain, sanctorum D scoporum Dpmiciani, Presidii, Mansueli, Germani,
cpniëssprum et episcepprum Dpnaiiani, Presidi, Fuslcli. Qui persecuiiene Wandalica, jussu Hunerici
Mansueli, Germani, Fusculi, qui perseculione-Wan- régis Arriani, prp asserliene Calliplicoeveritalis, <lu-
dalica, lerminum hujus vitoesusceper.mil. » rissime fuslibus coesi, exilip éliminali sunt. inter
BRUXELLEN. secundo loco : « El natale beali One- quos etiam quidam episcopus, etc. Ad Fauces, nalale
siphori aposlolorum discipuli. > In Africanis, similis sancti Magni confessoris, qui in miraculis ciarus
est ANTUERP.-MAX., etc. « Capadocioe apud urbem habeiur, discipuli beati Golumbani. Capadocioeapud
Realhen, sancli Coylide dyaconi. Eodem die, sancli urbem Realensem, sancti Collidi diaconi et confes-
Magni confessoris. Ilem, sanclorum Donati et Eleu- soris. In Asia, sancti Onësiphori appstalprum disci-
lherii episcepprum. » , puli. »
HAGENPYEN. hic rursus longa historia prophelica, BELIN.penultimo loco inserit : « Romoe, sancli
ni huic codici familiare esse nen senfel iripnuiinus. Eleutberii episcopi. » Vide superius.
ln Africanis, eadem habel, quoeANTUERP.-MAX., etc., GREVEN. : « Zacharioe, filii Jojadoe, seu Baraciiioe.
supra. Tum: « Item Romoe, s-incti Eleulherii epi- Qui cum proevaricalionem régis et populi arguëret,
scopi. »Inullima fere punis esl. Cui in fine subjungit, illi miseruni lapides et interiëceruni eum in airio
quoe hic describenda duximus : « Item Auguslensi domus Domini, 11Pacalîp. xxiv. Eodem die,secundum,
 445 MARTYROLOGIUM.-- MEXS. SEPT. MO'
Adonem, nalalis beali Onesiphori aposlolorum disci- A aposlolorum discipuli, de quo ait aposlohis : Del
sancli Eleulherii episcopi. In Hibernia, niisericordiam Deus Onesiphori domui. » Sequitur
- puli..Romoe,
Mastulirii episcppi. Métis, sancti Guhdulphi episcojii minoribus typis : « Quia soepenie refrigeravil, et ca-
et confesseris. Mameriini abbalis monaslerii sancti ihenam nieàin non erubuil, sed cum Romani venis-
Germani Antjsiodorensis el confessoris. Ad Fauces, sel, solicite mequoesivit etinvenit. El quanta Ephesi
s'àncli Magni,qui elMagnealdus, discipuli sancli CP- ministravil, lu melius nosti.» VideAdonem in Fesli-
lumbani abbalis. Humberli cenfessoris. Eleulherii viiaiibus aposlolorum.' Deinde : « Mameriini abbalis
abbalis et cenfessoris, miroesimplicitalis et compun- monaslerii sancli Germani Autisiodorensis el con-
ctinnis viri. De quo bealus Gregorius m Dialog. inler fessoris. Eleulherii abbatis et confessoris, mira:
alia refert, quia sibi infirmo viriulem abstinendi, et simplicitalis cl compunctionis viri, de quo bealus
morttio cuidam, oratione el lachrimis vilain impe- Gregorius m Dialogor. inter alia refert, quod sibi in-
iravit. > firmo viriulem abstinendi, et mortuo cuidam ora-
MOLAN. Post concrematus. esl, aliis litlëris ex tione el lacrymis vilam impetravil. » In edilionibUs
Adpne texlui inserit•: « Tunç eliam episcopis, quasi aliis lexlui etiam inserilur Adonis clausula.- De
ad coiiciiium!convocalis Carihagiiie, unadieuni- Magno habfent, ut supra. « El natale beati Onesi-
versoeAfricoeecclesias clausit Hunericus rex Arria- phori aposlolorum discipuli, »"usque ad Onesiphori
nus, univei'samque substanliam episcoporùm, suis domui. « Eodem die , translatio corpcris beatissimi
episcopis condoriavit. » ln Une superraddil : « Et confessoris Chrisli, Humberli, virlulibiis et miraculis
natale sancli Humberli confessoris Chrisli. Eodeni clari. Die sexta, commemoralio miraculi facii archi-
die ad Fauces, sancli Magni cenfessoris. Roma?, „ slraiego Michaele, iii.Colassis, sive in Cbonis. >
sancti Eleulherii papoe. Et natale beali Onesiphori
VII Mus. . . Die 7;
Apud Nicomediam, nalalis beatissimi Joannis marlyris. Hic nimio calpre fidei ignïlus, librum in quo
continebaniur crudelia edicta adversus Christianos, -iiijecta manu detraxit, ac discerpsit, cumque hoc rela-
tum esset Diocletianoet Maximiano Augustis, in eadem urbe constilulis, nimia crudeliiate soevientés, omnia
snppliciorum gênera jusserant expendi in ëum, quoevir nobilissimus cum tanta alaciilale vullus ac spiritus
perlulil, ut nec trislis quidem pro his -videri poluissel. Civilale Aurelianis, depositio sancli Evurlii confes-
soris, qui ul gésia testaniur, primo sanctoeRomanoeEcclesioe subdiaconus, dein divino munere per colum-
ham est designalus pontifex proefatoeurbis. In territorio Augustudunensi, sancloe Reginoevirginis, quoe sub
proconsule Olibrio, equulei, carceris ac lampadarum perpessa supplicia, tandem capitali sententia finiri est
jussa. Item in territorio Parisiacensi, sancli Chlodoaldi presbyteri ", lam generis quam mentis nobililale
conspicui... ,,'.,
''.-•/ NOTJ:..
Sumitur ex Pralen., Anluerp.-Majore, Rosweyd., m Antuerp.-Max., Ultraject., Leyden., Albergen. et
Anluerp.yMax-Lubec, Greven. el Molan. Acccduni, Danicus.
u In Carolino aulographo, sancli Chlodoaldi pre- C migeiiium admiltere vôlebat : nam id elogii addiltim
'
sbyteri et confessoris. Non debuil Sollerius hac in re ab Usuardo fuit. BPUILLART.
Pralensem codicem suis anleferre, qui nihil nisi pri-
.'•' VARIANTES LECTIONES , :
Scribo discerpsit"cum Pralen., Herinien., An- qui in antiquis deest. In Greven. pro dein esl dehinc.
luerp., Max.-Lubec. et Greven. El ita sénsus exigif, Lego Augustudunensi ex anliquiorun) more, alii
licet Antuerp.-Maj., Rosweyd., Melan et plerique habent" Àugusludinensi ; Molan., Augustodunensi;
alii habeant descerpsit.. Anluerp-Maj. et Rosweyd. pessime Greven., Andegayensi. Resweyd., ppnit
ila legunt, cum tanta alaciilale vultiis aespe, utabre- console Olibrio;' alii ul est in texli). Sed Antuerp.-
viaiie illa potius speciequam spiritus esse videalur. Maj. et Molan., lampadum; Anluerp. finiri jussa
Evunii ex Aurelianenshun usu habent fera eûmes. est ; Max.-Lubec, ;'ass« puniri; Rosweyd., .vitam-
esl
Excipe Resweydum qiii Evorcii, Greven. Evurcii, finire. Reliqui, Chlodoaldi, ul anliquiores habent,.
Molan. Evorlii. Postremi duo, cum Anluerp. et Max- non ut Rosweyd. Cloaldi. vel ut alii, Clodoaldi*
Lubec ac recenlioribus, adjiciunt lilulum episcopi, ldein Rosweyd. pro consuicuisubstituit perspicui^
OBSERVAT10NES.
Prima inclyli martyris qui apud Laclantium de D magisque adee in hpc Rcsweydp assenlier, qupd:
Mertibus perseciilorum et apud Eusebium anony- Npikerus, descriplor Adpnis perpemus, coeleresqup-
mus est, priina, inquam, ejus su'b'Jonnms nomine que proeieriniiiat.
memoria Romano parvo debelur, in quo'hoc die, prp Evnrtius Aureliancnsis, in Hieronymianis Evolus,,
ejus arbilrip eleclo, sic'legitur : Joannis marlyris, ab aliis Evoi\ius, Eurilius elÉmir'iius nomina lus,
qui Nicomedioesub Diocletiano librum iniquoe lègis sed ex propria ejus siibscriptione dicendus, Eortius*
minulaiim discerpsit. Fusius ex Rufino lib. vin, loto a Floro celebralur longo encumio, ex iis procul du-
cap. 5, rem gestam prosequilnr Ado, a quo elogium- bio Actis desumplo qiîoe pridem a variis édita, a
suum Noster accepit, et Notkerus eliam coniraxit. recenlioribus ut minimum interpolata esse censen-
Nomen aliud suggerit Caslellanus et agoneni circa tur. Eadem et Rabanum et Usuardum proe oculis
xxiv Februarii anni 505 verosimillime consuninia- liabuisse necesse est, ex quibus propria singuli de-
tum pronuntiat. Non improbabililer conjectat Pape- cerpserinl. AugiistodunpnsisRegina a Rabano eliam
brochius Georgio ascribi posse quoe hic Joanni memoratur, sed solo fere nomine ornala, licet gesta
noslro iribuuiilur, ut videsis in"Comment:proevioad ejas citenlur. Ea a Petro et a Mombriiio édita, a
Acla S. Georgii xxm Aprilis, § 4. Alii aliter seniiuni, Surio contempla videntur, et ab aliis pro niera
ul Baltizius apud Rtiinarliuiii inler Selecta pag. 319, iiclione lanquam ex çonsimilibus Actis consarciiiala,
in ilotis. Atque de hoc sclp Joanne agere videtur Iraducuntur : de quibus nps hacienus nihil slaïui-
Ado, quidquid et alius ires ëi supponai'Mosnnder -, inus. Coelerumex hujuscémedi Aclis educlum est
447 USUARDI MONACHI 448
Usuardi noslri- elogium, qued vere ei trihncndum A Mabiliene- aliisqm? edilis conferendos. Usuardi eho-
esse cpdices omîtes evincunl. S. Glcdoaldi confesso- giii'm paucis multa compleciilur, ex quo in Hagio-
ris scribit Beda ; Rabanus, Chlodoaldi; accessiones lôgiiim Franco-Gailioe translatum . exislimo :. cerle
Hieroiiymianoe, Chlonevaudi et Clodoaldi; Aimomis, Usiiardinum esse, oeque ac coelerai hodié tradila,
lesle Caslellano , Fludnaldi: lltcunque scripseris,. minime dubilandiim videtur. Secundani-el quartam
idem intelligitur esse Chlodovoeirégis nepns, Chlo- annuniialioneni' iipslram sic versibus suis ccpulavit
domiri filius, ex impia frairum per palruos nece Wandalberlus.
féliciter servatus. Vide auelores qui deeo scribunt, Autistessentenasserval Evorlius(alque
a Baronio citafos, a nobis suo' tempore cum Aclis a - Hegah iiisiguisClodoaldiisslirpe sacerdos.
AUCTARIA.
HERINIEN.,toto texlu purissimns, in fine pro- lis magisier exsliteri't. Eodem ' dfe, bealoe Magdël-
prium subjicit : « Eodem die, beati Viveenlii [vult berloe virginis. »•
dicere Vivent»] Remorum archiepiscopi. » . BELIN.in Joaiine el Eorlio salis punis est. Pro
PULSANEN. punis est usque ad expendi in eum., Se- Clodoaldi habet Dodaldi, cujus elpgium rescindil.
quitur immédiate : «In lerrilorio Augusiodunensi, Sequilur de Regina, eliam brevius.
sanctoe Regirioe'virginis.» Hic sistit. GREVEN. : «In lerriiorioTrecassino,,beali Memorii
MUNERAT. lexlui puro,.phrasi sibi propria, subdit, martyris, diaconi'sancli Lupi, episcopi, quem Attila
de Clodpaldp : «De cujus corpus requiescil in eccle-, rex ïliinnoram cum. sociis suis interfecii. Calhalau-
sia beati Clcdpaldi prope Parisius. » nis, sancli Alpini confesseris,- discipuli ejusdem!
LPVANIEN. déficit in elogiis Eertii Aurelianensis beali Lupi, unde ex meritis discipulonim licet oesli-
et ReginoeAugustodunensis. mare sanclitalem magïslri. In Campania apud Bene-
CENTULEN.:«Apud Nicomediam, beati Jpannis _ venium, sanclorum Innocenlii, Januarii, Fesli. In
martyris, sub-Diocletiano. Apud Alesiam, quoe olim 15Aqiiileia, Anastasii martyris, qui fullonum cempsï-
foriissima civilas fueral, sed a Julie Coesareest de- tor erat.'Vincenlii [vult dicere Viventii] archiepi-
stTucia; sancloe Reginoe virginis, quoe subOlybrio scopi Remensis el confessoris.. Ipsp die, digna? et
proeside, ,pro fide plurima suslinens .Imita est. Au- sancloe memorioe Slephani!episcopi Diensis, ordinis
relianis, sancli Evurlii episcopi el confessoris. Cartlirisietisis, màgnoe sanctilatis et clarissimi in
Parisius , sancti Clodoaldi presbyleri et confes- miraculis viri. Qui expriore. domus Pprlaruni, ad
spris. » . . rcgimenrproefatoeEcclesioe assumplus, proeler cetera
BRUXELLEN. incipit : « Apud Gallias, civilale An- siupendâ epera, magno zèle a'nihiaru'm oeriiulanalur '
relianis, deposilio''sancli Evorcîi episcopi el con- sahilenï.Undë cltriipppUliim"duroecervicisceriierel,
fesspris. Qui, » etc. Sequilur : « Eedem die, sanclo- ul eus salubriler lerrerel, nique scirenl quibus h,o-
rum martyrum Felicis, Luca?, Poliani, Victoris, slibus servissent, fecit apparere, coram omnibus [in
Laderis et Dalivi. Qui sub Decio graviter !fustibus prima est, coram omiii' populo, in ecclesia t-oiigrë-
coesi,'dèiride compedibus vincti, et ad fodienda me- ' gato] giganleoe,enorinilalis doempnes, ; rursumque
talla depulali, agonem consuinmaverunl marlyrii. » abire [in prima,qui ad nutum ejus iterum abierunl].
Vide de his Usuardum dislinctius loquenlem x Sep- Ilem sancloe memorioe Gorlini episcopi Tuïlënsis ël
tembris. In Joanne, Regina el Clodoaldo salis purus confessoris, de quo in gestis beati Mansueti dicitur
est. Inlîiîe : « Item, deposilio sancise Màgdalbertoe"• quod -fuerit piisel saneiissimis operibus approba-
virginis, quoe Leodii quiescit, filioescilicet sancloe tus. Civilale Arelalensi, depositio-beali.'Augusla?.
^Ealdelrudis, et bealoe Gudila? neplis. » Recenliori lis, Magdelbertoevirginis. » Alii legunt Madelberloe.
calamo altexiiit : Et sancti Clodoaldi, etc., quasi C- MOLAN -de Clodoaldo, habel auciarium MUNERATI :
alins esset a superiori. -,.-..' « Item iji Leodio, béaloe Madelberloevirginis. Ebdcm
HAGENOYEN. in Joanne satis punis, subdit de Re- die, B. YiiicenliiRemorum archiepiscopi. » Descripsiu
gina, eliam salis bene. Tum : « In pago Lausanensi, ex GREVEN. : « Arelali, sancli Auguslalisepiscopi. In '
sancloe Wlpecloe virginis. Item translatio- sancloe civilale Tériremundoe, beati Hildelwardi episcopi et
Aiiaslasioe. Item, sancloeMadelberloevirg'.nis. » Re- confessoris, qui sub duce Magriplio, primo diversis
liqua textus pura sunt: torineiitoram cruciatib'us affecius, sed fidei conslan-
DAVERON. scribil; « Sancti Chlodoaldi presbyleri, lia in'adyersis velul in prosperis loetus, fidelem po-
lam geniis, quam meritis, » elc." , puluni ad agnilionem ,vërilalis adnionuit, fidemqiic
MATRIC-CARTUS.-ULTRAJECT. : « Reginoe virginis calholicam cobstautissime proedicayit. Tandem ipse"
ël niariyris. Madelbergis virginis. Nembrii [alii scri-, Magriptium, opposite vëritatis speculo, iia devicit,
tiïiht. Mënioi-ii]cuin sociis. Joannis marlyris inclyti. ni rejecio jncred'ilitalis errore, Jesuni Christûni Dei.
Evortii episcopi et cenfessoris. » Filiuni asserereî, et se'subsqr.e. vellé baplizirri ac-
' C.uiiiERiEN. S. Maria?:-'«Civitate Augustoe,patrioe clamaret. Quo facto, vir Dei Diciiyennoe oraiorium
Sabaudioe, deppsilip -corporis" sancti Grali ejusdem- cpiistruxit, in quo post hujus labilis Vitoedecessum,.
urbis episcopi. » glorioso fine quievit. Quo de loce viri Tenremun-
In VATICAN, n. 5949, deest Evoriii el Reginoe: dënses veneranda ejus ossa, omni virtule famala,
FLORENTIN. : « Natale' sanctorum martyrum De- cum summo exullalionis jubilo, Tenremunde trans-
siderii et Januarii! «.VidéGRÈVES. lulerunt., Ilem eodém die apud Tenremuridani, ad-
BIZUNTICEN. : «Calalançis [pro Galalaunis] sancli JJ venins corporis bpaioe Chrisiiana? virginis. In Aqui-
Alpini episcopi et confessons, cujtis laudabilem vir- leia nalalis sancli Anastasii marlyris. Hic fullp_fu.it,
iulem elarissima miracula leslanlur.» sed fidei mérita iii martyrum.' iiumerum annume-
RÊMÉNS. SS. Timolh. et Apoll. : « Calalaunis, san? raïus est. In lerrilorio Trecassino, beali Nemorii,
pli Alp:.niepiscopi et confessoris. »
" Edilio archidiaconi gloriosi Lupi proesulis, quem Attila rex
LUBECO-COL., iu Joanne salis pura, de Eor- Huiinorum cum sociis suis inlerfecil. » Editiones
tio inserit: episcopi et confessoris, virisnhelissimi. alioe, de-Clodoahloel Hildewardo, ul supra. De Ma-
Rursus in Regiiia, pura ; de Clodoaldo, sic scribil : delberta, addilur : «Quoepost àmilam Aldegundem,
« In lerrilorio Parisiensi, viedNpvigenti, sancli Clo? et sprorpni Aldelrudem , Malbediense coënebiuin
dowaldi presbîlëri et confessons, filii régis Francioe, lerlia rexit. » Prp Vincenlii recte hic legitur
Clodpmeri, lam gèneris, » etc. Tum : «ïn territorio Vivent». De Anasiasio, Augiist.ali, et Neuibrio, ut
Trecassine, beati .Nemerii marlyris, et-diaceni gln- supra. « Ipsp die, depositie sancli Grati confessoris,
ripsi Lupi proesulis; quem Attila rex Huiinprum cura Auguslensis episcppi, miroesaiiciiiatîsac miiacrile-
sociis inlerfecil. Cathalaunis, deposilio sancti Alpini rum viri. Die septiina, sancti martyris. S'ozaiiiis..
confessoris, discipuli supradicli sancti Lupi episcopi. El proefestuni naiivilalis.saiiclissiinoe Dei geniiricis
Utex mérilis discipulorurif patéal, quantoe sanctita- Marioe. lu portu Valencianas, translalio sancli Salvii
 4i9 MARTYROLOGIUM— MENS. SEPT. ICO
marlyris: ac Ancolismoe civitalis episcopi, él Su-A mundam, advenlus corporis bealoe Chrislianoe vir-
-
pei-ii discipuli ejus. Iteai eodem die apud Tenroe- ginis. » ,
VI Mus. , Die 8.
Nativilas beatissimoe Dei genitrieis, Marioeperpetuoe virginis. Apud Nicomediam, nalalis sancli Adriani
marlyris, cum aliis viginli tribus, qui omnes pest multa supplicia marlyrium crarifragio consummaverunl,
sub Diocletiano Auguste! Alexandrioe, sanctorum Amuiohis, Theophili, Neotherii etalioruni viginli diioram.
Item Antiochioe,Timothei et Fausli.
NOT^E
Ex Praten., Herinien., Antuerp.-Ma'ore, Anluerp. el Max.-Luiec, huneral., Belin., Greven. el Molan.
VARIANTESLECTIONES.
Inter puros eminumerantur Anliierpien., Max- bunt, et aliorum viginli duuin; Greven, securo,
Lubec et Beliniis, qui facile excluili poteran'l aliorum xxn ; nos cum reliquis viginli duorum.
ratione defeclus qiïo lahoranl ; nam ubi codices Anluerp. - Major mendose ponit: Item Antiochioe,
aniiquiores legunt : Naiivitas beatissimoeDei geni- Timothoei et Fauslini; in lextu purins. Reliqui
trieis Marioe, perpetuoevirginis, Antuerp". et Beliniis errores fere scriplorii snnt, aut anliqui scriberidi
pmiltunl perpetuoe virginis, el Max.-Lubec habet modi : Nichomediam, Diocliliani, Diocliciani, Amo-
genitrieis virginis Marioe. Pralen. et Munerat. scri- llis, Theophuli, Neotherii, elc.
OBSERVATIONES.
Nativitalis sanctoeMarioematris Domini, vel, Na- B in quo quid tantum piaculi occurrat, non video.
tale sancloe Dei geniiricis Marioe, vel ut est. in lèxlu, Porro quidquid sil de vero marlyrii: die, qui nec ex
vel aliis oequivàlenlibus lerminis, a Marlyrologis Actis ipsis satis eruilur, cerlum esl festivitatein
omnibuscelebratur. De prima inslitulionis hujusfesli Adriani hac die solemiiius reeoli, sive id primoej
origine, videnda?Baronii el Florenliriii Nolaliones. sive secundoealia iraiislatienis, sive basilicoe <ledica-
Nec minus curiosa sunt quoepag. 129 et 150 obser- tipnis, sive demum causa invaluerit. Con-
vât Froiito ad Kalendarium, in quo, uli et Allaliano; sulat curiosusleclor, de bis paulo uberius disputan-
ac Gregorii Sacramentario, proedictoeB. M. V. Na- tes Baronium et -Flerentinium. Acla . ejus pluries
livitali Adriani memoria subjungitur, in Thomasiano édita sunl, ex quibus diffusam narralienem com-
exclusa. Cur autem'in velustissimo Hieronymiano pilavit Ado, slriciiorerii ex hoc Noikerus, brevissi-
Eplernacensi ea Nativitas Deiparoe eollocelur XVII mam Noster, sed omni difficultale expedilam, adeo-
Kalend. Seplembris. seu xvi Augusti, conjeeluris que verissimam; cum Acla ipsa variis circumslan-
non assequor. Fesla plura ejusdem beatissimoe Dei liis decempta, licet sincera a Barcnip; palhetica a
matris hodie inler Festivitates apostoloruni con- Flprenlinie exisliiiienlur, ab èruditis npnnullis revp-
neclit Adp : Npster ea phrasi usus est, quam ex an- ceniur in dubium, imo,Tillëmontius lomo V, pag.
tiquiprum cedicum neslrorum lectiene in texlu proe-^ 818, rotunde asserat, nec probari, née propugnari
ferendam censuimus. Wandalberlus reliquis Marly- possé (insoutenables.) Vide ejus notas cilalo lomo a
rologis accinit, hisce versiculis pag. 641. Nos de iis et loco et tempore jndicîuin
QuaDeushumanamsuscepitVirgineforrnam, noslrum proferemus. Hacienus conveniunt Hierony-
Illustrâtsenas oitus de lace Maria. p miana, Beda, Wandalberlus, Rabanus, Romanum
el Adrianus Romamtum comit. ^
Marljr sanguine parvum. Ado, Nplkems et Usuardus. Natalia huic
Atvero qui ultime versu canlalur Adrianus, is etiam diei ah auclore Rpmani parvi astringitnr :
Romoea Wandalberto videtur allribui, Romam tum Adp nullum déterminât ; Nester ad i Decembris
sanguine comit : Nicomedioetamen passim Marlyrplogi distulit, npinor, quia Ado eo die Sepultam memorat.
coeteri constater asserunt; el quidem hoc die ple- Qui in iaierculo supra sequunlur Alexandrin! mar-
rique, quorum elenchum in Actis noslris ad iv Mar- tyres ex Hieronymianis a Noslro accepti videniur, se-
lii inler Proeiermissos invenies. Ex Hieronymianis leclis pro arbilrio tribus ex septem, quos nominàlim
pro alteruira parte decidi nihil potest, cum et iv exprimerel. Antiocheni Tiiiiotheus et Fausius ex
Marlii el vm Seplembris passio vel natalis diserle iisdem fonlibus proceduni, non eodem uhique ordiue
ppnalur. Est et in Beda, natale sancli Adriani mar- nec eodem modo vocati ; de quibus omnibus vidé
lyris cum aliis xxxm. Cselcrum a Baronio argiiitur Florenliniiim. Noslra lectio et vere Usiiardinaei ex
Adp qupd hodie Adiiani passionemcelebrari affirmet, codicum coiisensu salis clara el probala est.
AUCTARIA.,
ROSWEYD. majnsculis et minialis lilieris sic habel : a clera et pepulo decantetur. > Vide Auetaria die
« Nativilas sanctoe Marioe semper virginis. » Et in sequenti.
fine post lexium adjicit : « Frisingioe, Cprbiniani CENTULEN. : « Nativilas sancloe Dei geniiricis et
episcepi et cenfess. > Vide ejus Vitam apud Surium. perpeiuiB virginis Marioe, quam Spiritus sanctus
PULSANEN. satis punis essel nisi carerei ullima cHStodivit,et <leclam sanclificavil, ut éx nlero illius
annuiiiialiene. nascerelur homo Deus exc.elsiis. Alexaridria:, san-
i) clorum Ammonis, Theophili, • Neelerii cl aliorum
ANTUERP.-MAX., LEYDEN. et LPVANIEN. Omiltnnl, viginli .duorum. Romoe, feslivilas sancli Adriani
perpeluis. Deinde posl Diocletiano Auguslo, iuse- marlyris, qui passus fueral Nichomedioecum aliis
runl : « Dcçurrenlibus autem aliquot annis, corpus viginli tribus iv Nonis Marlii. Eo.lem die
beati Adriani Rornoe translatum est vi Idus Seplem- sancli Corbiniani Frigisinge,
episcopi el confessoris. ».
bris, alque in teriiplo hpnorabili exornalum. » . BRUXELLEN. in prima purus, sic pergit,: « Rpmoe,
• ULTRAJECT.,
ALBERGEN., DANIC,prioribus sjriiiles, translatio sancli Adriani martyris. Qui apud Nyco-
proelerea tertio loco iriierjiciunt : « Romoe, nalale mediain iv Nonas Marlii eum. aliis viginli tribus;
sancti Sergii papoe. Hic invenif miroe magnitadiiiis post milita supplicia, sub Dyociésiann Augusta cru-
po'rlioiieni Doniihica?Crucis in sacrario beali Peiri; rifragio marlyrium ccnsunimaverunt. Et' posl ali-
quoe singulis annis in basilica sancli Salvatoris, quoe quot annos, corpus beali Adrianl.hac die Romoe
appellatur Conslanliniana, die Exaltaiienis ejus, ab 'translatum esl. > Reliqua salis pura sunt.
omni" populo osculaïur alque adoratur. Hic staluil, HAGENOYEN. : « Nativitas.beatoe Marioe virginis,
ni teuipore fraclioriis Dominici corperis, Agnus Dei qua?inventa est per quemdani hefemitam,' qui audi-
431 USUARDI MONACHI 4S2,
vil piimi anno in ista nocte, et non in aliis noclihus, A habel, ul supra, dislinçtiusexprimens, Agnus Dei,
cuelustem el dulcem armoniam ab angelis : tandem ter a clero elpopulp decanlanduni. Sequitur : « lu
quoesivit a Domino, quid hoc significaret. Cui re- civitate Frisinga, natale sancli Corbiniarii episcopi
sponsum est tlï vini lus, quod beala virgo Maria (ma- et confessoris. i In Alexandrinis et Antiochenis salis
ter) Domini npslri Jesu Chrisli nata essel de beata pura esl. In fine : « Apud Nicomediam, iranslalio
Anna, maire suain terris, el propter bec gauderct sancti Adriani marlyris de Conslantinopoli ad urbem
lotus chorus angelorum, et sanclorum in coelis. Cui . Romam. Et licet dies passienis ejus celebretur iv
proeceplumest coelilus, ul Rpmam pergerel et papoe Nonas Mardi, hoec lamen dies in Ecclesia celebrier
jllud indicaret, ul Ecclesia militans.in terra, gaude- habeiur, quandp cprpus ipsius Romoeest translatum
ret illo die cum Ecclesia iriumphanle in carlis. Et alque in lemploï honorabilifer exornàtum. »
sic facium esl. Eodem die, iranslalio sancli Adriani GREVEN. : « Cprbiniani episcepi Frisingensis. Ipso
marlyris, quandp corpus ejus Romoe translatum est. die, sancli Clodulphi episcopi Melensis, et Dodoema-
Qui passus erat sub Diocletiano et [in] Nycomedia tris ejus. » Vide vin Junii.
cum aliis triginta tribus. Romoe,natale beati Sergii .MOLAN.Diocletiano Augusto aliis litteris texlui
»
papoe, etc., ul ULTRAJECT., etc., supra. In reliquis iriimiscel : « Confractis ilaque craribus, ac pedibus
salis punis est. i.ncisis, insuper ei bealo Adriano incisa manu, cran-
- -
MATRIÇ. CARTHUS.ULTRAJECT.: « Naiivitale tes et gratias ageritfts Deo, spiritum emiserunl.
beatoe Marioevirginis. Adriani martyris cum viginli Corpora.eorum jussit lyrannus incendi, sed subito
tribus martyribus. » Nelalur autem in margine : facloe sunt cpruscaiipiies et lenilrua, acpluvia,et
« Hujus marlyris caput est in Ecclesia sancli Mar- - exlinplus est ignis. Tuhc Chrisliani rapientes mar-
tini, cum capile sancli Esisii marlyris, salis solem- B lyram reliquias, ascensis navibus, fugerunt Bîzan-
niler locatum. » lium et rëvërenli honore sepelierurit. Non longo
In VATICAN, sub nota num. §949, deest, Aminonis poslJempore beali Adriani corpus est Romam trans-
et sociorum : Timothei el Fausii. latum. » Hoec ex Adone decerpta sunt. In fine
REMENS. SS. Timot. et Apoll. : « Remis, natale subjicit. « In suburbains Maguntiaeensis ecclesioe,
sancti Yiyeolii episcopi et confessoris. » De eo inler sancli. Disboti confessoris [lege potius Disibodi].
Auetaria die proecedenli abunde actum est. El! Frisiiigoe, depositio sancli Corbiniani episcopi,
Editio LUBECO-COL. : < Nativitas beatissimoe Dei cujus vita viriulibus inclyta in Bajoaria cla-
geniiricis virginis Marioe, quoe gaudium apporlavit ruit. » Posterieribus edilienibus splum habel :
universp mundo. Idep sumina exullalione gaudeat « Frisingoe, deposilio sancti Corbiniani episcopi,
terra noslra, Virginis illuslrala natali. » De Sergip cujus vila viriulibus. » etc., ut in prima.
V Mus. Die 9.
Apud Nicomediam, passio beatorum marlyrum Dorolhei et Gorgonii, qui proesenle Diecletianp, cum per-
seculieiiem quam Christianis inferebat, delesiarerilur, jussi sunt prime suspendi et flagris loto ccrporë
laniari : exin visceribus pelle nudalis, aceto et sale perfundi, sicque in cralicula assari, alque ad ultimum
laqueo necari. Inlerjecto autem lempore bealus Gorgonius Romani translatas estpositusque via Laiina. In
Sabinis miliario ab Urbe tricesime, sancteram Jacincti, Alexandri, et Tiburlii. In lerritcrip Tarbanens'i, a
sancli Aulmari episcppi el cenfesseris. In Scolia, Qucrani abbatis!
., NOT;E.
Sic habent Pralen., Herinien., Antuerp.-Major, C Antuerp.-Max., Ultraject., Leyden., Lovanien., Al-
Rosweyd., Munerat., Belin., Greven. et Molan. Ilem bergen. el Danicus.
a Omnium exemp'orum, etiam Dervensis, hoecsunt scribunlur iri Pralensi. Litaroe igitur omnibus excm-
verba : Jn Urrilorio Tarvennensi. Lituroe lameniin-. plis anliquior facla igitur ab auctore. BOUILLART..
VARIANTES LECTIONES.
Post laniari lego exin, cum proecipuis codicibus, gilur Tarvennensi, in Antuerp.-Maj., Taruenensi, in
quidquid Munerat., Greven. et Molàn/ habëant Rosweyd." Taruernensi, in Munerat. Temanuensi, in
exinde. Maie Belin el, qui él pro nudalis mendose Belini prima edilioné Daraunensi, in allera, Terva-
scribit nudoti. Npn semel superius recurrit nomen nensi^, in Ullrajectino, pessime, Tomacensi. Pulo
Hyacinihi, quod expluribtis elforniavimus R'iucinii, adhoerendum Pralensi, sed aliorum numeruin proe-
ul modo habet Praten. Hic scribimus Jacincti cum luli. Sic fere omnes legunt Audomari; sed nos ex
Herinien., .Antuerp.-Maj., Rosweyd., Greven. et Praten., Herinien. el Greven. reliquimiis Aulmari,
Molan. In Muneralo est Jatinli, in Belin. Jaeinihi : quomodp eliarri videtur vpluisse'scribere Munerat.
ultimatum sex codicum noevosnon obseï vo. Molan. ln Belini secunda editione el in Molan. ominiiur
pro Alexandri in prima ediliope pesuil Alexandrioe, lilulus sancti. De Scolia alibi soepius. Herinien. po-
unde, ni, fallpr, factuiri est ul Usuardo id Iribuat suit Queranui, Rcsweyd. Cherâni, melius cum coeteris
Florentinius. S.cribo 2'flruanensi cum Herinien. , in texlu.
Greven. el Molan. Variant alii, 'nam in Praten. le-
OBSERVATIONES.
Inter innumeros Nicomedienses martyres non pn- D silum et nolis illuslràlum inter Acla martyrum
slremas leneni soevienlis Diocleliani cubicularii Do- selecla per Theodoricum Ruinarlium a pag. 317.
rotheus et Gorgonius, ut apud Eusebium, Rufinum, Yidesis eliam Tillemontium lomo V, a pag. 181),
Lactantium et alios celebratissimi, ila a. Romana ubi Dorolhei, Peiri et Gorgonii gesla enueleale et
parvo, Adone, Usuardo el Notkero, non satis oppor? erudita prosequitur. Quid. de iis sanctis singulare,
lune, ul mérita pluribus videtur, liée die cellocali, proeler translaiiones, proférant varia, quoe apud nos
cum manilesie appareal ees ipsos esse qui ab Hie- exslant, monumcnla, alibi explicabitur. Beda nosler,
ronymianis cum Migdonio, Petro aliisque pluribus lacla paloeslra/legit hoc die : Nalale sancli Gregorii,
reféruntur xn Marlii , quo in Actis de ipsis agilur. vilio, opinor, amanuensis, nam Gorgo«ii scribendum
Legendus omnino de Nicomcdiensi carnilicina Eu- dubitari vix potest, quemadmodum habet Rabanus,
sebhis bb. vin, vel saliem extraetum ex eo, propp- ingéniera ei sociorum lurmam adjiciens, non Nico-
 453 MARTYROLOGIUM.— MENS. SEPT. 4H
mediensium, sed Roiïfanornm marlyrum' subLiçiuio, A Audomaro, nihil anliquiores memornnl, proeler Flo-
dislinclis e,l locis el lemporihus. Est et in Hierpny- rum, a quo exornalur hoc elogio : Qui mundo mortuus,
mianls hodie sehis Gprgpnius, est item in Wandal- Deo vivens, plurimarumque virlutum signis pollens,
berlp : Turuennis urbis populum ad cullum convertit divinum.
Gorgoniusrniiuasfamanicritisquerelentat At hoecUsuardo visa non esse, ex texlu noslro salis
Roma?: quem p'assiirhnunc Gallia pcscit adorans palet : alque hinc facile colligas et Audomaruni et
[{al., vcneransmineGalbaposciij. Queranum singulari Usuardi diligenlia in sacris la-
Ari is Nicomediensis? Videtur asserere Baronius, bulis locum oblinuisse, cujus leclionem simpliceni
diibiianl Florentinius et Caslellanus, neganl alii : lu et genuinam esse ne dubiles : sane de Sergio papa,
citatos auclores consnle, usque durii eorum opininnes an Usuai-dinns sit, quoeri non polest, an Adoniaiius,
accuralius suo loco a nobis expendaiilur. Ad prse- discrepahl Mosander el Rosweydus, ille ascribit,
fixnni laierçiiluni nostrum quod altinet, Adonem so- hic rejieil; uler melius, incerlum est. Noikerus
It-ns seculus est Usuardus, et sensum et verba sim- eadem omnia habet quoe a Mosandro Adoni tiibu.un-
pliciler ex eo describens, solis iis proelermissis quoe lur; Usuardus non iiem, ulerque lamen Adonis aut
brevilateni ejus excedebant. Annunlialio proxima descripter, aut abbreviater est. Statuai leclcr quod
marlyrum Sabinensium Iota Verbatim ex proefato placneril. Audomari Vitam, quam Surius conlraclain
Adone accepta est, paulo brevjus a Romano parvo ei inierpolaianidederat, inlegrilali restiiuit el nolis
expressa. Plura de Hyacinlho memorat Rabanus, at illustrant Mabilio soec.n Benedict., a pag. 559 : an
sôclos nec nnmine appèllat. Iii Hieronymianis ple- cum noslris mss. plane cbnveniàl, suo loco vldebi-
risqne terni sunt eodemque modo referunlur quo g lur. Querani, Kirani vel Iiiriani Vitam ms. hab.e-
hic a nobis consignali. Porrp unde llyacinthum mus, variaque ad eam adnolata, quoe suo lempore
diaconum facial Rabanus, Pelrus de Natalibus epi- digereniur.
tcopum, divinare pinnino nequco. De Aulmaro sive
AUCTARIA.
HERINIEN. in margine alia, sed lamen anliqua territorio Tarnaniensi, sa'ncti Audomari episcopi et
nianù adjecla, habet: «In lerrilorio Trecassino, confessoris depositio. In Scolia, nalale sancli Querani
sancli Memorii marlyris, cum sociis suis.» Reeuriit abbalis el confessoris. >
etiam diebus proxime proeccdentibus, nunc sub N,e- VICTORIN., penultimo IPCP: < Rpmoe, sancti Sergii
morii, nunc sub Memorii nomine, sed quidquid va- papoe. Hic staluil in lempore fraclionis Dpminici
rient codices, in Romano ponitur vu Sepi. . corporis, Agnus Dei a clero et populo decantari, et
PULSANEN. spalium magnum va'cuum relinquil : cpnstiiuit ul diebus Aiinuniiaiionis el Nàlivilalis
agit deinde de Nicoitiediensibus, quorum elogium sancloeDei geniiricis Marioeac sancti Symeonis, quod
plané resecat el reliqua pmnia, excepta ullima an- ' Groece Hypopanli dicitur, exeant a sanclo Adriano,
minlialione. et ad sanclam Mariam occiir'rant. » Vide infra au-
ANTUERP., MAX.-LUBEC, UGUELLIAN.,in texlu salis clariuiii MOLANI, qui ex Noikero clarius scribit, « et
puri, careni ultima aiiiiiintiaiione. ad sanclam Mariam populus occurral ; » ubi el priora
CENTULEN.: «Apud Nicboiiiediam, sanctorurii Do- paulo melius explicantur.
rolhei et Gorgonii marlyrum., sub Dyoclesiano. MATRic-CARTnus.-IJLTRAJECT. «Gorgoniimarlyris.
Eodem die , sancti Audomari Rploniensiurii , aq Audomari episcopi et confessoris. 'Sergii papoe et.
Morinprum episcopi, cujus gloriosa conversalio mi- confessoris. », * .
raculorum proeconiocollaudalur. Ipso die, sanclorum REGIN/E SUEC'subnum.428: «Ipso die, beatissimoe
Jacincti, Alexandri et Tiburlii. In Scolia ,- sancli P Osmannoevirginis. » Notât Caslellanus hanc sanclam
^
Querani abbatis. » Hujus sancli nomen supra varie peculiari cultu honorari in inunicipio sui nominis,
expressimus ; a Caslell. vocalur lîiaranus. provinçioe Cenenianeiisis, et ad S. Dionysii Francioe,
BRUXELLEN. in fine primoe annuiitialionis, post ubi reliquioe asservanlur.
Romam, addit: « Et postea Gorriam - [Gorziam] REG.SUEC sign. 150: «In lerrilorio Tergaunensi,
seplimo miliario ab urbe Metensi translatum esl. sancli Aulmari episcopi el confesseris. ». ,
Romoe, sancli Sergii papoe. Qui,, ut in officio missoe Iri VATICAN, niini. 5949 deest Audomari el Querani.
inler communicandum, Agmis Dei ter canteiur, Adjicilur : « Romoe, nalale sancti Sergii papoe, qui
instiluit. ln territorio Teruariensi seu Morinensi, proef'ui.tEcclesioeannis iredecim. »
depositio sancli Audomari episcopi et confessoris. ALTEMPS. : « Ipso die, sanctoeModwidoevirginis..*
Qui csecus existens el in élevaiione.corporis beali An forte Modoyenoe, quoe a Caslellano ponitur
Vedasli illuminalus, ut redirai coecilas peliil et iin- v Jul. « Monaslerio Berk'iigensi, sancloe Wilfidoeab-
petravit. » balissoe. »
HAGENOYEN. : « Apud Nicomediam, passio sancto- DIVIONEN. : « Revelatio beati Medardi episcopi,
rum marlyrum Gorgpnii el Dorolhei. Horum Doro-., qnem D..Jacobus cardinalis revelavit apud nos. » .
iheus magisier in officiis, quoe intra palalium ex- RF.MENS. SS. Tiniolhei el Apollin. : « Translatio
hibebantur : aller erat cubiculi regii proeposiius. sanctorum marlyrum Timothei et Apollinaris, san-
Quorum instilulionibus oplimis omnes pêne cubiculi clorum |iie Joviuiani et Tonanli.»
minislri in fide Dei vigilanler et libère pèrsislebanl. Editio LÙHECO-COL. posl via Laiina, iiuerjiciliir :
Hi duo audaciter argiiuiil Dioclelianum de morte « inter Duas Lauros , Deroiheo inGroecia palrono
Christianorani, et se libère Cbrislianos falebanlur. " rémanente. » Post Tiburcii addiiur, « .martyrum, e
Tune jussit eos apprehendi, et fiagris loto corpore quibus bealus Jacincliis lorlori SUPproedixit : Hodie
laniari, et visceribus jam pêne nudatis, jubeniur coluber te comedel, ignis vero el aqua, quibus me
sale el acele perfundi. Clinique alacriter hoec tar- puuiri fecisli, nihil mihi nocebuni; landem decolla-
nienia tolérassent, cralicula prunis subtracla [an non tur. » In duabus poslremis, pura esl. Tum : « In Ba-
substrala?] poni jubelur in medio, ibique quod benberga civiiate iranslalio bealoe Cunegundis
reliquum fuerat corporis a verberibus, supponi, et virginis. »
non ad subilum, sed sensim succendi. Ad ullimum GREVEN.:« Bealus Audomarus [alias Àulmarns],
laqueo.appensos jussit necari. Inierjeclo autem tem- ut refert Vincentius ex gestis ejus, juxla Conslan-
pore, bealus Gorgonius Romani iransfertur et ibi liam nobilibus ortus parenlibus, cum paire suo in
sepelilur via Laiina [alii, via Labicana] inler Duos Luxoviensi ccennbip, sub sanclo Eustasio abbalé
Lauros. In Hybernia, sancloeOsmannoe"reginoeChri- faclus est iiionachus, ac non mullo post Tanianensis
slianissiinoe. »Sequènsannunlialio ita inlerpungitur: episcopus. Et cuin verbo pariier el exemple xxx
« In Sabinis miliario a b urbe Romoe,iriginta sancto- annis gloriose proefuisset, spiritum,Çrealori reddidil,
rum marlyrum, Jacincti, Alexandri el Tiburcii. In inefl'abili odoris frngrantia rémanente. Apiid Coesa-
453 USUARDI MONACHI 456
ream Cappadccioe, nalalis sanclorum Donaii, For- À^ staiiiit in lempore Dominici corppris confractionis,
lunali, Amnionii. Romoe,deposilio beali Sergii papoe ' Agnus Dei acleroet a popUlodecantari; et conslituit
et confessoris. Qui Sirus natione annis xm Ecclesiam ut diebus Annunciaiionis Domini, Dormilionis et
Déi laridabililer rexit. In Missa posl fraclionem Do- naiivilalis sancloe Déi geniiricis Marioeet sancli Si-
minici corporis, Agnus Dei ter diei a-clero el populo meonis, quod hypanli Groece dicitur, lelanioe exeant
instiiuil plenusque operibus bonis quievil. Berlendis a sanclo Adriarib, él ad sanclam Mariam popiilus oc-
virginisét soeiarum ejus [translatio] civilale Baben- currat. » Ppsleripres edilienes : « Die ripna, sancti
berga, iranslalio beaioe Cunegundis virginis impe- marlyris Severiani. InRelhnei, quam villam recen-
ralricis. » liores Sladfort nommant!
1 sancli Bertéllini efemitoe
MOLAN.de Audomaro inserit : «'Qui obiit anno el confessoris. Alto Monte, Inventio sancli Mareelli
Yerbi incarnai) cxci ; » alioeediiiones DCXCV. In fine . papoe et marlyris. Merbeccoe, translatib Berlendis,
ex Notkero : « Sergii papoe, qui sedit Romoeannos Celsoe alque Nonoe virginum. » De Sergio papa
xm. Hic invenil miroe niagnitudinis porlionem ligni fera eadem repetunt quoe ex priori edilioné relu-
salularis Dominica?crucis in sacraripbeati Pétri. Hic Iimus.
IVJcIus. Die 10.
Romoe, beali Hilarii papoe. Apud Africam, nalalis sanclorum episcoporùm Nemesiani, Felicis, Lucii:
ilem Felicis, Litlei, Poliani, Victoris, Jaderis et Dalivi, qui sub Decio etValeriano, exurgenle persécutio-
ns rabie, ad primam confessionis Chrisli constanliani, graviter fuslibus coesi, deinde compedibus vincli;
et ad fodienda [metalla députai!, gloriosoe confessionis agonem consummaverunt. Extat epislola beali
Cypriani ad ipsos el de ipsis scripta. Eodem die in Calcedonia, sanctoruiri Sosthenis et Victoris, qui ob
fidei çonfessionem, sub Prisco consule, carcerem, vincula et bestias superantes, landem in oratione vocati
de coelo, spiritum emiseriint.
NOTJE. r
lia Pralen., Anluerp.-Major., Antuerp. et Max.-Lubec, Munerat., Greven. el Molan.
VARLANTESLECTIONES.
De Hylarii adhuc alibi diclum est. In efformandis B autem mirum- est, Molanus, qui diphthongis utilur,
Africanorum proesulum nominibus, non una omnium ante confessionis, posuit gloriose adverbialiter, sed
esl ratio. Pro Nemesiani maie posuit Antuerp.-major melius Praten.,,Herinien. el Rosweyd. cum Adone,
Menesiani. Pro Lucii esl qui légal Lacii. ln Litlei, gloriosoeconfessionis. De reliquis*judicium fieri non
quod nos proeferimus, maxima est vârialio. Molan. poiesl. Greven. et Molan. pro beali Cypriani, habent
cum Adone habel Litei; Greven., Licei; Munerat. sancti. Anluerp. et Max.-Lubec scribunt Calcidonia,
Lictei; Anluerp.-Maj., Lulei. Hic item Jaredis, nec .Munerat., Catcidona, omissa prseposilione i». Solus
melius Greven. Vaderis. Greven. cl Molan. legunt, Molan. recle scripsit Sosthenis, nos reliqnos omnes
compedibusvincii ad fodienda, etc., omissa conjun- sequi in lextu debuimus. Max.-Lubec expunxit verba
ctione ei. In Muneralo mendose scribilur : Extat ullima,- spiritum emiserunt.
epislola beali Cypriani ad ipsos el ipsis, etc. Quod
OBSERYATIONES.
Quod die proecedenli circa beati Sergii papoe an- Nemesiani, Felicis. et aliorum septem. Singums np-
nunlialionem observavimus, hoc idem rursus dubium niinatim exprimit Ado, eorum elogium polissimiini
recurrit, uirum nempe de JJilario seu Hilario papa desumens ex epislola sancli Cypriani ibidem cilata,
egeril Marlyrologus Viennensis, discrepanlibus, ul inler éditas 77. Quoevero Noster in laterculo coni-
ibi, ediloribus Mosandro et Rpsweydo. Et ille qui- pendiosius récitât, ex proefato Adone eleganler con-
dem secundo locp posuit. : Bomoe, deposilio beali tracta sunt. Diversis et diebus et locis aihlelas ilios
Hilarii papoe, qup ferme'modo hic Nosler loquitur, C confessionis cursum consommasse notissimum est,
Notkero contra de Hilario plane tacenle. Rosweydus sed hic in imam turmam collectos crediderim, qupd
autem cilata Mosandrianoe edifionis verba, in ap- a Cypriano simul connumerentar» Responsa eorum
pendicem rejicîenda censuil. Intérim iri Hieronymia- exslant epp. 77, 79, 80,ade quibus vide dissereniem
nis plerisque-signari ccriuni est, ex quibus in Ra- Tillemontiuiii tomplV, pag. 171, et in nnta pag.
banum transiisse ptilamus; cujus hoecest annuntia- 640. Sedes episçppales singulerum prpprias adnolat
Lio!:Bomoe,deposilio Hilarii papoe,per quèm Victo- Caslellanus in Marlyrologio uïiiyersali hoc die : re-
rius ordinem Pdschalèm conscripsit. Caslellanus, ex liqua nos fusius sup Ipcp. •Sosthenes et Victor, Hie-
Papébrecbii supputalierie, Hilarum retraliii ad xxi ronymianis, Bedoe, Flero el Rabano, oeque ac supe-
Februarii, quoutie in primo suo dimeslri nonnulla riores igrioli sunt. Romanum parvum sic de iis bre-
obsenat quoelegi mereniur, non minus quam Baro- viier : Apud. Chalcedoniam, Sosthenis et Victoris.
nii el Florenlinii noiaiiones. Decoetero undecuiique Ado ex qualibuscunque inclitoevirginis et marlyris
Hilarium, ut nos scriltiinus, Usuardus acceperil, ex EtiphemioeAclis elogium concinnavit, quod fere in-
codicibus noslris evidens existimamus eum esse legrum reddidit Noikerus, sed slriciius rem cpm-
Usuardinum. Mulla ab eo proeclaré gesla et* seripla plexus est Noster, ut in laterculo exhihuimus. Eos-
colligiinlur in Conciliis Labbei tomo 1Y, a col.. 1029. dein ita memorat Wandalberlus :
Vide eliam Tillemonlium, lomo XV variis loeis. Sostheneset Victorquarlis memoranluf,eamdem
.De novem celebcrrimis proesulibus Africanis ila Cluislipro regno sorlili el laude coronam
habel .Roiiianuin parvum : ln Africa episcoporùm
AUCTARIA.
HERINIEN.rare exemple défectuosité est, punis D PULSANEN,, in prima et ullima salis purus; Africa-
usque ad corisuhimaverunl, omillôns cbrislruciionem nos omiiino reticet.
ultimam et- omnia quoe de Soslhene et Yictore ab ULTRAJECT. et LEYDEN.,in textu
Usuardo dicunlur. ANTUERP.-MAX.,
" ROSWEYD. textui subdit : « Item sancti O.igeri salis puri, aùjiciunt : « Eodeni die, passio sancli
diaconi el confesspris. » Alii scribunt Olhgeri. ' Theodardi episcppi Trajectensis. Hic beati Remacli
 «57 MARTYROLOGIUM.— MENS. SEPT. 45S
snccessor, sanctiquë Lamberti èxstilit erudilor. » A lodiis honorari. Postea sanclo fine quievit, cujus
Vide nolulam Castellani. sepulcrum usque in proesens, crebris signis et mira-
LOVANIEN. idem habet auclarium, sed déficit in culis illustratur. Ipse die, sanctarum Demelrii et
elogio marlyrum Chalcedonensinm. . {piimenii marlyrum. Ilem beali Olgeri diaconi et
ÂLBERG. et DANIC de Hilario adjiciiinl : « Hic confessoris. »
conslituit ut nullus clericus a laico invesliluras re- . BELIN.incipit : « Tollenlini, deposilio sancti Ni-
cipiat. » CoeteraANTUERP.-MAX., etc., similes sunt. coiai confessoris, OrdinisFratrum heremitarum san-
CENTULEN. : « Romoe, deposilio Hylarii papoe, per cti Augustini. » Sequilur de Hilario el Africanis,
quem Victorinus ordinem Paschalem conscripsit. salis pure. Tum : « Eodem die, sancli Pétri archi-
Apud Africain, sanclorum episcoporùm Nemesiani, episcepi, qui multis viriulibus et miraculis claruit.
Felicis, Poliani, Vicloris, Jaderis el Dalivi (désuni Eodem die in Calcedonia, sanclorum Sosthenis et
duo ad marginem adjecti) qui sub Decio et Valériane . Vicloris, qui post mulla supplicia in oratione spiri-
passi sunt. In Calcedonia, sanctorum Soslenis et tum emiserunt. »
Vicloris, qui per bealam Eufemiam conversi sunt. » GREVEN. : « Eodem die, passio sancti Theodardi
BRUXELLES, incipit : « Passie sancli Theedardi, episcopi Trajecti superioris et martyris. Hic sanclo
Trajëclensis supra Mesam episcnpi et marlyris. Qui Remaclo eremum adeunti digne successit; sancti
beati Remacli successor, et sancli Lamberti exslitit Lamberti educator. Demelrii et Ammonii martyrum.
erudilor. » Sequilur Hilarii, pure. Tum : i Romoe, In Alexandria, sanclorum Ammonis, Orionis, Orosiï
via Lavicana,. inler duas lauros, nalale sanclorum el aliorum DCCCVI. Item, depositio beali Silvii episcopi
martyrum Jacincti, Alexandri et Tiburcii. » Vide JJ Albigensis et confessoris, qui contempto soeculo,
die proecedenti. In Africanis deëst ullima periodus inonaslerium ingressus, oblilus quoe rétro sunt, ia
de epist. Cypriani. ln Chalcedonen. purus est. anleriora semetipsum indesinenter extendens, ia
HAGENOYEN. in Hilario convenit cum ALBERG.In abbaiem electus est. Sed ipse ulilius reputans inler
Africanis et Chalcedonensibus salis-purus est. Se- monachos lalere, quam abbatis habere nomen ia
quitur : «•Item Salvii episcopi et marlyris. » ln Ro- populo, reclusorium subiit ; unde postmodum ex-
mano vocatur confessor, sed Salvii dîversi _sunt. traclus, proefatoeecclesioe proeesse cogilur, landem-
« Eodeni die, passio sancti Theodardi episcopi Tra- que laboris sui mercedem a'Domino vocalus cum
jëclensis (hic fuil sancti Bemaclï) successor el sancli aliis multis accepit. Olhgeri diaconi et confessoris.
Lamberti post eum episcopi, secundum suum vatici? In Anglia, translatio sancti Adelwoldi episcopi Win-
niuin, erudilor. » loniensis et confessoris. Civilale Novaria, sancli
AQUICINCT. in fine subdit : « Item sanctorum Ne- Gabii episcopi el confessoris. Item, deposilio sancli
mesii et Ammonii. » In Hieronymianisdures habent Nicoiai de Tollenlino, Ordinis Ereniilarum beati
socics. Vide ibi Flerentinium. Augustini, qui virlule continua? oralionis et mira?
MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT. : « Theedardi epi- abslinentioe valde emicuit. Ad judicium denique
scopi et marlyris. Hilarii papoeet confesseris. Olgeri eximioesanctilatis ejus, per sex menses ante obitum
confessoris. » suum, audire meruit angelicos concentus quibus
REGIN.-SUECnum. 428 :« Leodii, sancti Theo- deleciaïus desideravit et oblinuit dissulvi et esse
dardi martyris, episcopi Tongrensis. » Vide supra. cum Cliristo. Felicilatis viduoeet filialuni ejus. >
CODEXÛ. DUCHEVAL, sign. C. : « Ilem Démesii *"„ MOLAN. : « Tolentini, deposilio sanctissimi Nico-
[alii Demelrii] cl Aiiimenii. » Vide AQUICINCT. iai, > etc., ul BELIN.De Pelro item, ut ibi. « Ilem
In VATICAN., num. 5949, déesl Hilarii papoe. Leodiensi civitate, natalis sancli Theodardi episcopi
ALTEMPS. : « Epilein die apud Evesham, transla- et marlyris. Hic beali Remacli successor, sanclique
tio,sancti Egwini episcppi el cenfesseris. In lerriie- Lamberti eruditpr, requiescil in Legia, in basilica
rîo Bizoïvlino,nipuastério Belloevallis, S. Pétri epi- sancti Lamberti. Item, sancti Olhgeri cenfesseris.
scopi et confesseris. »Vide Auetaria 8 Maii. Et depesilip Salvii episcepi, de cujus sanctitale
STROZZIAN. : « ln Carontasiensi urbe, sancti Peiri Gregorius Turonis.episcopus scripsit, narrans quod
archiepiscopi et confessoris, qui multis viriulibus per revelalionem vidisset, divinoevocis evaginalum
et miraculis claruit. » Forle idem, de quo proxiine; gladium imminere super tegulum, quod Chilpericus
cl sic legendum essel : « Tarentasiensi hem, sancli rex proecepit construi. Gui yisioni veritas sialim
Nicolai de Tolenlinn cenfesseris, prdinis Fratrum subsecuta est, nam post dies'viginli, duo filii régis
Ereniilarum. » mortui sunt. > Vide Rabanum. Sequilur, lypis mi-
Eûilie LUBECP-CPL.in Hilario, habét ul ALBER- noribus : « Eodem die, sancli Eunucii episcopi Np-
GEN.,etc., supra, in. Africanis el Chaicedoiiensibus viemensis el confessoris. » Ediiiones alioe, de aliis»
satis pura est. De Theedaldo, UIANTUERP.-MAX., etc., ut supra. Sequilur : « Civilale Albiensi, depositio
Sequilur : « Civitate Tollèaiinensi, deposilio sancli sancti Salvii, » elc, ut supra. « Item, sancti Olhgeri
Nicoiai presbyleri el confessoris. Qui miroe a'bsli- confessoris, qui ex Brylannia cornes peregrinaiioiiis
r.eniioe, bereriiilicoevitoe sectatpr, sub. regulari di- fuil sançtis episcopis, Vuironi et Plechelmo, atque,
sciplina beali Augustini degens, ultra communem 1) posl mulla pietalis exercilia, sepulluram accepil in
vilain reguloe,arlioreiri conversalionem inter fratres ecclesia Montis Peiri, juxta Ruroemondam. Eodem
magnilice duxit. Nam quanti merili fuerit ostensum die, sancti Eunucii episcopi Noviomensis et confes-
est, cuin per sex menses conlinuos anie obilum soriSi Die décima sanctarum marlyrum; Menodoroe,
suum, nierait miuislerio arigelorum, coelesiibus me- Melrodoroeet Nymphodoroe. ».
III Jdws. '.'.'- Die 11.
Romoevia Salaria veteri, natalis sanclorum marlyrum Proli et Jacinpli euuuchorum, qui sub Galieno
imperatore, quod è'ssent Chrisliani deprehensi, coguntur sacrificare, sed non.copsenlientes, primo dirissime,
verberaniur, luneque pariter decollaniur.
'"'''' NOT/E.
Sumitur texius ex Pralen., Herinien., Antuerp.-Majore, Pulsanen., Munerat., Greven. et Molan.
, VARIANTES LECTIONES.
Prothi scribunt Anfaerp.-Maj., Greven. el Molan, ? Herinien., Anluerp.-Maj., Rosweyd. et Greven , co-
nos cum aliis siniplïcius, ul eslin texlu. De Hya- gunt poncre Jacincti. Pulsanen. habel Jacinthi, Mu-
cinthodiclum esl ix hûjus. Hic denuo. plcrique", ut nerat. Jacinti Molan. Ihjacincthi; Praten. Hiachiai,
PATROL. CXXIV. 15
/;g«» USUARDI MONACHI 460
nisi forte librario potius quam manuscripto iribuen- A collati sunl. Greven. et Molan. : Tune pariier decollali
dmnsit. Cpmmnnis codicum leelio esl, luncqne pariier sunt.
decoltanlur. Variai Antuerp.-Maj/, alque pariier de-
OBSERVATIONES.
Pro antiqnissimo el, perpétue duorum frairum, Romoe, Hyàcinthi et Prolhi ennuchornm. Hisee Ado
vulgpgemiiierum, cultu, slanl veiuslissima ecclesia-, longiprem suam historiain ex proedictis Aclis sub-
slica.menumenla, nimirum Kalendaria a Biicherio et texuit, quoe apud Netkei-um lola ferme exsuit, a
Frontone édita (Allaiianuni hoc |i!ie corruplum est); Noslro brevioribus lerminis conslricla , sic m nihil
ne Gregorii Sacranienlariuui ; estque eommunis opi- inagnopere contineal quod non historicoe verilaii
nio officiumde iis soleinnius peragi consnevisse ad- satis conforme videalur, licet Acla ipsa, ex quibus
usque soec.Mii,'quo primum irisliluta creditui-octava sua decerpsil Ado, nonnulla censura indigeanl, ut
Nalivitatis B. M. V. His accedunt prisci Marlyrologi fatetur Baronius; ab aliis , ul plane fabulosa , ri-ji-
omnes, nulle excepta, inler quos ea snla diversilas ciantur. Qua de re alibi ex professo agelur, si non
quoi! in Florenlinii codicibus adjunganlur Eugenia sufliciant quoeada Papebrochio delibala sunl in re-
cl.Sasitla, quarum poslremam cum .-Romanoparvo, sponsionibus P. Sebastianuui, art. 10, a num.
Adone el Usuardo dedimus xx Maii, alle'ram cum 91. En modo Wandalberli mena :
iisdem datai! xxv Decembris. Hoec sunt Lucensis. l'rolus hinc leraas, frateniue Hyacinlhnshonoram;
çodicis verba : Romoevia. Salaria vetere, in cimilerio Qui Eugeniampanier Icgemdocuere sacr.ilam.
Basilloe, nalalis sanclorum Proli cl Jacincti, Eugenioe Bas simul el Kelixfelicimorte dicavit (l'iguri),
el Basilloe. Absnnt boe ab Eplernacensi el Corbe- MarlyrioRéguléesanato pariierque beata?.
iensi , alque in hoc verosimilius fralres yocanlur De poslremis illis nihil apud Marlyroiogos anli-
Didimi [Dydimi] seu gemelli. Beda scribil : Bornas,,_ «iniores invenio : solus Nptkerus populares sanctos,
sanctorum Prolhi el Hyàcinthi : qui erant euimçhi » nempe Tiguritanos, magno encomio exornavit, ail
sancloe Eugenioe. Addit Florus : Sed fervore fidei quem leclorein remilte- cum hoec ad Usuardum
facli sunl'doclores Chrislianoe legis, unde et cupita- noslrum- nihil allineanl. Quoe iionnullis codicibus
lein susceperunl sentenliam. Rabani elogium ex co- Usuardinis subinde acce&serunl, inler Auetaria sub-
<ïem fonte jnaual, ex quo suum deduxit Ado, nempe jiciam, ubi codices aliqui de bis duobus sanctis, lan-
ex Actis sancloe Eugenioe , sed àb Adoniano plane quam Theboeeruin comitibus, plura commeiuouiiil
xliversum esl. Roma'tium parvum, sic pauois legii :
AUCTARIA.
ROSWEYD. , Iota lextu punis, hoec in fine subdit : perancii. Qui posl ferri cndenlis rolassili [lege,
< Sanctoe Eugenioe virginis. Felicis marlyris et SP- roias] el longps carceres, et alias affliccipiies, post
roris ejus Régula?, virginis et marlyris. » Eugenia picis el bullienlis plumbi examinationem , Dominum
colitur xxv Dec. De postreinis vide Wanilalbertuin. se vocanlem audierunt in liac voce : Venite, bene--
ANTUERP.-MAX. , LUBECet UGIIELLIAN." in fine : dicti Palris met, percepite regnum, etc., el noumullo
< Lugduno, depositio sancti Pacienlis. » tiost, jubente Decio proeside, decollali sunl: et lune
ANTUERP;-MAX. cl LOVANIEN. : «Lugduno, deposi- posl horam, corpora sanctorum se eréxerunt, et
lio sancti Palieniis vpiscopi. » Vide Romanum. capila sua sustulerunl, et quadraginla cubitos ca
• ULTRAJECT., LEYDEN.;ALBERG.el DANICidem luleruni, et ibi quieverani. In quo loco lideies Ka-
habent Auclarium de'Paiienle Lugdunensi ; cui suh- rplus Magnus cauoiniam corilraxii '{an vult dicere
jungurit : iTurego, nalale sàncloruii) martyrum Feli- quod fidèles'collegerit?) el posl Ludowicus liliusejus
cis ei Reguloesororis ejus, de coinilibusTheboeorum. inonaslerium sanciimonialium oedificaverunt. Lug-
Quos Decius proeses jussu Maximiani imperaloris (2 duno, sancli Palieniis episcopi et cenfesseris. »
diversis primo tormeiitis affecil, tandem gladio AQUICINCT. in fine . « Ipsp die , sancli Palieniis
animadverii proecepit. > episcopi Lugdunensis. »
CENTULEN. : « Romoein cymilerîe Basilloe,sancto- MATRIC-CARTIIUS.-ULTRAJECT. : «Prolhi el Hvacin-
rum Prolhi et Jacin. li maiïyrum , qui fuerunl eu- fhi marlyrum.» Addiitir : «.lsli fuerunl eunu.chi
nuchi bealoe Eugeiiioe virginis. Lugduno, sancli bealoeEugenioevirginis et martyris, qui cum ea sunt
•Pacienlis episcopi et confessoris, cujus hortalu vila ad fidem conversi, sicut in ejusLegenda invenitur! »
sancli Germani Autisiodorensis descripla est. t Sequitur : « Felicis et Reguloemarlyrum. »
BRÏXELLEN., in texlu salis purus, de Felice et FLORENTIN. : « Prolhi et Hyàcinthi Horum sa-,
Régula eadem addit. quoe supra ex ULTRAJECT. el cratissima ossa, una cum reliquiis sancti Nemesii
aliis dediimis. Tum : « Ipse die, sancli Dagoberti marlyris ad monasterium sancloe Marioe de Angelis,
régis et marly rîs. Lugduno, sancli Pacienlis episco- de Flerenlia , translata aime Doiniui MCCCCXX,"tem
pi! El s:sncloe Muciauoe virginis. » Pulo indicari père Martini V papoe. Eodem dip, sancli Helioeab-
Vinchmwt»,dequa vide Casiellanum. balis. > Plures Elise sunl, de hoc post videbjtar.
HAGENOYEN. : « Romoe via Salaria veleri, nalale CODEXMONTISSANCTI: « Fulgel natali lius dies
sanclorum martyrum Prolhi et Jacincti frairum. Adclfii nobilis ex elarigena Sicamhrorum gehle no-
Qui cum Eugenia filia Philippi, postea proesidisAie-. bililer oriundi, cui genilrix fueral filia nobilissimi
xandrioe, tradili sunl studio. Et cum pbilosophiani Romarici, sancli rectoris noslri dulcissiuiique pa-
adiscere deberenl, (idem Dcmini noslri Jesu Christi ti-oni. »
dedicerunl ; unde et Eugeniam ad lîdem converte- D Editio LURËCO - COL. posl eunuchorum , inserit,
runl. Deinde missi sunl in Alexandriam cum Phi- « beatoeEugenioevitginis,cum quaabHeleno episcôpo
lippi), el illum reliqueruiil, et cum Eugenia mona- baptizaii. Qui non Ipngp lempere posl, sub Galieno
sicrium infraverunl, el miraculose postea Phllippo imperatore, quod essent, » eic. Sequilur : « Turego
apparueraiil, et ad fidem eum cenverterunt. Posl in Almania, sanclorum marlyrum Felicis, > elc, fere
cujus moriem Claudia, uxor Philippi, rediit Romain ul supra in ULTRAJECT., elc. : « Lugduno, deposilio
cum omnibus suis filiis el Proiho el Jacinclo; ubi sancli Palieniis episcopi et confessoris. In Silicia,
dum plures per ees couvei nnltir, ad-imniplanduin beatorum Eupli el Seraoioiiis confessoris. » Melius
(lucuntur, et idolum slatiin iis erantibus corruii et in GREVENO infra,
in favillam redaetum esl, quod paganos puduit, et BELIN., in texlu salis purus-, in fine addit ut su-
ipsos mox decollaveranl. Item in castello Habut, pra :« Lugduni, deposilio sancti Palieniis. » Sed
sancti Adolfii confessoris. ».Vide infra sanclum me- nescie pur in secunda edilioné pesilum sil sanctoe
lius .désignation. « Apud Tiiregum, passie sanetoruiii Palieniis, nisi ex errore lypelheioe. ,
•uiariyruni Felicis.ei Regujoe sororis ejus, el Exsu- GREVEN, : « Turego in Almania, sanctorum marly-
 4GI MARTYROLOGIUM.-MENS.SEPT. 462
rum.Felicis et Reguloesororis .ejus, ex sacra legione A sepullus, miraculis claruit tempore Oltonis III. Apud
Theboeorum, quos Decius proefeclus, jussu Maxi- Egyptum, sancli Ilelioeabbatis et confessoris. Item,
miani imperaloris'diversis supplicîis affectas, gladio bonoeineniprioe,Wilberti episcppi Agrippinensis Co-
animadverii mandavil. Lugduni, sancti Patientis lonise et .confessoris. »
episcopi et cenfesseris. Bodonis episcepi Tullensis MOLAN. : « Lugduno, deposilio sancli Palieniis epi?
et confessoris. Qui translatas Lugdunum, mira fide- scopi. Cujus horlalu Constantius presbyter vilam
lium devolione veneratur. Ilem commemoralio san- beali Germani episcopi, virtutibus plenam descripsit.
clorum Leonis, Basilloeet Eugenioe.In Sicilia, Eupli Vercellis, sancli yEmiliani episcopi et confessoris.
elSerapionis.confessorum. Item beatoeMauroe.Apud El sanclorum Felicis et Reguloe.» Deinde lypis mi-
insulam Palmariam , deposilio sancli Venerii abba- noribus : « Bodonis episcopi Tullensis et confessoris,
lis. Qui tempore Focoeimperaloris apud eamdem in- qui translatas Lugdunum, mira fidelium devolione
sulam, eremiticam vitam ducens, miraculis multis veneratar. Yincianoevirginis. » Ediliones posterio?
clarus, quievit in pace, ibidem sepullus inanibus an- res de Patiente et JSmiliano eadem habent quoe
gelicis. Quo in Ipcp etiam eleum efflueré visum est, prior. Sequitur : « Turigo, natale sanctorum Felicis
valens in salut? mulierum. Item Venerii alterius el Reguloe.ln porta Ganda, sanctoe Vincianoevirgi-
monachi el confessoris. Qui amore vitoesolitarioe de nis. Die undecima, sancloematris TheedproeAlexan-
coenobioegressus, saxtim quoddam bominibus inac- dririoe.» Minori charactere: «Item Bodonis confes?
cessible conscendit, ibique sine humâno cibo (proe- soris, episcopi Tullensis, qui Lugdunum translatas,
ler qualuor panes quos secum sumpseral) annis qua- mira, » elc. Intellige Lugdunum clavatum. vulgo
tuor permansil. Dëfunclus tandem, ac in eodém loco Laon; ubi corpus honorait! •
Pridie Mus. Die 12.
. Apud urbem Ticinum, sanclorum confessorum Syri et Ivenlii, qui a bealo Hermagora ad proefalam ur-
bem direcli, primo illic Chrisli Evangelium proedicantes, et magnis viriulibus ac miraculis coruscantes,
eliam vicinas urhes divinis operibus illustrarunt, sieque in pontiûcali honore, glorioso fine quieverunt in
pace.
NOM;.
Ilerum sumïlur ex nsdem Pralen. Herinien., Antuerp.-Majore, Pulsanen., Munerat., Grevenet Molan.
VARIANTESLECTIONES.
Tycinum a Greverr. aliisque scribilur, sed maie. B omissa conjunclione et. Sic a Greven. él Molan. ea-
In Ivenlii maxime diseprdant cpdices , unde et cum dem particula expnngilur ante. magnis viriulibus,
alio, aut aliis fere synonymis sanctis, confusio oriri quam lamen alii omnes codices unaiiimiler servant.
posset. Hic de quo agimus vocatur in Aclis nnslris, Choruscanles in Anluerp.-Major.. et Munerat men-
vin Februarii, Juvenlius. Praten. hodie scribil cum dum est. Herinien., Antuerp.-Maj. et Muneral. po-
Pulsanen. Yvenlii; Greven., Yvencii; Mimerai., Ju- nunt illustraverunt, nihil inleresl ; sed reliques proe-
ventii; auclcr Breviarii Ticinensis de Gasparis con- fere. In Pulsanen. .deest glorioso fine, Muneral.,
slaiiter vocal Invenlii. Nos in textu Herinien. et Mo- ferle lypelheioe vitio, habel gloriose.
lan. sequimur. Antuerp.-Major. legit Syri Evenlii,
OBSERYATIONES.
Syrum aliquem Eueniium ilem, Evantium vel Ecclesioe Ticinensis; quorum prier in aperlissima
Iventhim aliquem, apud Hieronymianos hnc die ne- cpiiiradiclipne, inscius, sed fortasse vere assernit,
lari pbservp, sed laies ambos, qui Ticinum relrahi Juveiitium Mediolani contra Arianos slrenne cerla-
nequaquam ppssiiil. Non magis Ticino propinqbi visse; verum hoc paclp tola Syri, Ppmpei et Juven-
s'unt, quos Rabanus memorat, ex Hieronymianis sua lii hisloria. everteretur, de qua vide citalo die vin
ferme desumens. Est et apud Wandalberlum, Februarii, Bollandi Coninienlarium et Tillemonlium
lomp H, pag. 5GI. Coeterum nec in apographis
Martyrmoxpridie celsus petil xliiera Syrus.
Hieronymianis, nec in genuino Beda, Floro, aul aliis,
Ast hic marlyrii laurea donatus, minus eliam duo illi Ticinenses episcopiconfessoresconjungunlur.
Ticinensibus'iriijuendus est. Juvenlium in Aclis re- Unus conjunetioriis in hune diem fonsest auctpr Bp-
perï.ri diximus via Februarii, ubi non pauca illu- Q mani parvi ; ex que in Àdpiiem, hinc in Noslrum et-
stranlur, quoe ipsum et Syrum propius aitinent, I^olkeram emananint. Sic loqukur primus : l'icini,
quamvis hujus gesla ad ix Decembris remiltantur. confessoris Syri et Evenlii disçipulorum Ilennagoroe,
Mulla in utriusque Aclis reperiuntur quoe scmpulos Aqùileiensisprimi episcopi. Multa de more adjunxit
injiciunt, proeserlim circa tempera quibus ambpflo- Ado, ex quibus contraclum ab Usuardo elogium,
ruissé dicuntur, el circa missionem ab Hermagora, quale hic in lexlu exposuimus, ut de simplicilale
sancti .Marci'discipulo susceplam, sed quoe operp- Usuardina dubilari oninino non possil. Utrum non-
siori disquisitipne disculienda sunt. Censuli intérim , iiulla studio caverit Usuardus, nescio, cerle quoe iu
pbssurit scriplcres Ticinences, strenui antiquilalum nosiro lextu dicla sunt, facilius ad his'toricam fi-
suaruni propugnalores Gualla et de Gaspai-is, ille in dem exigi posse videnlur quam alia quoe ex Aclis
Sancluario Papioe,hic in Breviario SS. episeppprum Adoadmiscuit. Pluribus alibi..
AUCTARIA.
ROSWED., in lexlu punis subjieit : « Treveris, na- JECT.et ALBERGEN. notant iv Kalend. Julii.) Lugduno
tale sancli Maximiniepiseopi. » Vide infra. Gallioe,deposilio -beatisacerdolis episcopi. »
ANTUERP., MAX.-LUBEC et UGHELLIAN., eliam in CENTULEN. : « Apud urbem Tycinum, quoeet Pa-
texlu puri, addunt : « Lugduno Gallioe, deposilio pia dicitur, natalis sanctorum'-confessorum paritèr
beali Sacerdolis episcopi. »GalliceSerdot, vel Sardot, et poniificum Syri et Hivenlii, ques bealus Hermacu-
quem Parisiis obiissènotât in Martyrologîi margine ras Aquilegiensis, ordinales ad proefalam urbem
Caslellanus. ....'.. iransmisit ; qui npn spluriiillam rëgibnem, sed vici-
'.ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT. etLEYDEN.,LOVANIEN;, nas civitales Veronensem et Rrixenamcl Laudensem ;
A.LBERG. et DANIClexlui subdunt : «In Aquilania, verbe fidei illustrarunt, el optimp [fine, ni pdior]
natale sancti Maximini;Treverorum archiepiscopi, sunt perfuncti, » . -.
qui iv Kalend. Junii Treyerim relalus est. (ULTRA-P BRUXELLEN. •: «Apud urbem. Ticjnum, quoe etj'a
 4C3 USUARDIMONACHI 464
pia dicitur, sanclorum Syri el Evencii confessorum. À verim honorificesusceptus est. Qui cl'am Eufrat.un,
Qui a bealo Armagora, drscipulo sancli Marci Evaii- proesulem Celpuiensiuiii Eeclesioe,hoerel.icuiiidepe-
gelistse, 'ad proefalam urbem direcli, primo illic Suil, ci beatum Severinum, virum discrelissimum,
(christi Evangelium proedicanles, el magnis viriuli- in ejus locum subrogavit. Lugduno Gallioe,depositio
bus, ac miraculis choruscaiites ', eiiam vicinàs urbes beati Sacerdolis episcopi et confessoris. Apiid urbem
divinis opëribus illuslrarunt; sicque in pontifical! Ticinum, quoe et Papta dicitur, sanctorum confessp?
honos?, etc. In Sicilia, passio sancti Serapionis epi- rum alque Poniificum Siri et Quencii, qui a beato
scopi et aliorum iredecim. In Aquitania, deposilio Hermagora Aquileiensippnlifice, discipuli [discipuloj
sancli Maxiniini Treverorum archiepiscopi. Cujus sancti Marci Evangelisioe,ad.proefatamurbem direcli
cerpus iv Kalend. Junii Treverim relatum, in cimi- primo illic Cbrrsti Evangelium proedicaptes, et ma-
lerie sancti Eucharii sepeliiur. Lugduno Gallioe, de- gnis virlutibus ac miraculis coruscanies, etiam vici-
ppsilip beati Sacerdctis episcepi. Apud Aiiderlacuni, nàs urbes, Yerbnensem scilicet, Biixiarri el Lauden-
vicum Brabancioe nebis vicinum, depcsitïo sancli sem, divinis opëribus illuslraveruiil, sicque in pon-
Guidcnis cphfesseris. Ubi reliquioesui ccrppris veiie- lilîcali honore fundata et confirmata fide crédéntium
raniur; vita qucque ejus alqiie miracula plura le- populorum, glorioso fine quieVerant. Augustoduno,
giintar. Et sancloe Reginoe virginis. Item sancloe sancli Ev.anciiepiscopi et confessoris.»
Edippa? virginis. »
- HAGENGYEN. BELIN.,posl texlum : « Lugduno Gallioe,depositio
in lexlu fere similis est BRUXELLEN.sancti Sacerdolis episcopi. »
Sequilur : « Ipso die, Veronoevirginis, apud Zurzia- GREVEN.: « liera Antiochioe, sancti Timpthoei.
<eumConstanciensis dyocesis , quoe oral Theboea ge- JJ Apud Nichomediam, sancli Niceti marlyris, quiet
nere cl cum bealo Mauricio el suis sociis venil in Victor dictas esl. Hic pro fide Chrisli superatis gla-
Yialiam causa percgrinaiionis, el inlrans Medioîa- diis acutis, igné, linno, manuiim ac pedum obtrun-
num, carceres sanctorum sub Dyocletiana persecu- caiiene, cum diviniius illi nieiiïbra resliiuia fuissent,
lione visitavitct eis de sua subsianlia, in quantum îlerum fuslibus coesusesl, ac peslea féliciter migra-
poluît, mini'slravil, et quod non habuit, non potnit vit.' In Aquitania, deposîlip sancti Maximiniepiscopi
facére pecunia, hoc fecit veluuiale et Servilio epi-psi- Treverensis et confessoris. Qui de Aquitania oriun-
ris sui. Igilur passo Mauricio et seciis suis, Verena dus, fania sanctilatis bcali Agricii Treverorum epi-
Alpes transgressa esl, et merata cum uno qui évase- scopi allectus, ad cuyiivenil; a quo in omni sancti-
rai deTbeboeis, qui limerc merlis non fugeral, sed lale cducaltis, eidem ex divina revelatione successit,
cxemplo Domini. Ilaque Verena mater multarutn palriam landeni suam invisens, ibi quievit. Lugduni,
virginumelfecla el coecosilluniiiiavit, et doemonesde beati Sacerdolis episcopi et confessoris. Ilem Se-
«bsessisejiciebat, el plura alia miracula Dnniinus per rapionis episcopi. Marcellini episcopi. Augiistudini,
illamoperabatur, et idée perqiiemdani Romanumva- saucii EvanCii episcppi et confessoris. Translatio
riis injuriis affecta incarcérairir, ubi a sanclo Mauricio sancli llerniagoroe episcopi Aquilegiensis. In Nor-
visilalurel confortalur. » Coeteraomillo, quoeulruin niannia civitate Bajpcensi, beati Reveréniii presby-
majorera fidem mereanlur suo locp dicemus. Vide leri et confessoris. Apud JEgyptum, sanctoe Ronse
Auetaria, i Seplembris. « Item, sancli Maximi Tre- virginis, quoe el Mundicoida Picla [in prima edii.,
verorum episcppi cl cenfesseris. Apud Lugdunum esl, quoe] " in •multa sanctitale Chrislo spousp
-
ser-
Gallioe, deppsilip beali Sacerdplis episcepi el cen-' ^ vivit. »
fessoris. » Vide supra ANTUERP. elc. MPLAN. : « Lugduni Gallioe, sancli Sacerdelis epi-
AQUICINCT. in fine : « Lugdunis, sancti Sacerdolis scepi. Apud nos \vutt dicereAnderlaei prope Bruxel-
episcopi. >Y*idedicta superius. las'j[deposilio sancli Guidonis confessoris; qui post
YiCTi.RiN.et REG. SUEC snb nota num. 150 : scpieiine'm ac laboriosam peregrinalionem, hune
« Ipso die, sancli Palieniis episcopi Lugdunensis. » locum suoequielis elegit ubi sui sacri corporis reli-
Ex variis codicibus eum reiulimus die proecedenli. quioe sub frequentia miraculorum frequenlantar. Ih
MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT. : < Cyri el Urencii Aquitania, nalale S. Maximini Treverorum archiepi-
episcoporùm, qui a bealo Hermagora Tieinunl missi, scopi, qui iv KaL Junii Treverim relatas est. Eodem
mullum populum coiiverlcrunt. » Recle hortalur iu die, beati Reverentii presbyteri el confessoris. »
margine : Alias Syri et Yvenci; in MarlyrologioRo- Dein lypis minoribus, « in Normannia civilale Bajo-
mano, Juvenlii. censi. » Kdiliones posiei-iores de Sacerdote, Guidone
. FLORENTIN. : < Lugduno Gallioe,nalale sancli Pa- elMaxiniino, ul supra. Tum : « Eodem die, Bajecas,
lieniis. Ilem sancli Serapionis. » beati Reverentii.presbyteri et confessoris. In Gàlliis
Editio LUBECO-COL. incipit : « In Aquitania, na- civilale Augiisioduno,depositio béati Evânli episcopi.
tale beali Maximini, Treverorum "archiepiscopi--et Die duodecima, sacrosancti marlyris Aulonomi. »
«?onfessoris,a quo Anasthasius autistes Aiexaiidiinus, Vide Manyrolegium Rpmanum et Sancli Acla apud
perseculipnem Censlancii imperalpris fugieus, Tre- Surium.
" Die 15.
Idibus.
Apud iEgyplum civitate Alexandria, beali Philippi episcopi, palris sanctoe Eugenioevirginis. Hic dignita-
tem proelëcturoedesereris, etbaplismi graliam adipiscenSj episcopii honorera poslmodum est assecutus;
queni in oratione coiislitatuni, jussit Perennius proeféclus gladio jugulari, tempore Volusiani el Galieni im-
peraiorum. Eodem die,._sàncli.Amalipresbylerf*et abbalis monaslerii Remarici, qui, miroeabsiinenlioe et
anachorilicoe vitoe seclalor, virlutum et miraculorum gratia illustrem conversationem duxit. Andegavis,
sancli Maurilionis episcopi et confesspris.
NOT^E.
. lia Praten., Herinien., Antuerp.-Maj., Mimerai., Greven.et Molan.\
VARIANTESLECTIONES.
.De JEgtpio. diclum est plus quam salis, in co D rem. Egp "uliimum modum secutus sum ex Praten.
proeler coeleros excedit -Munerat. quod légal, apud potissinVum et Heriniensi : Antuerp.-Maj. secundo
Aigiplum ; Alexandrioe., addatqne Philippe lituluni modo scribil, Munerat. et Molan. primo. In oratio-
episcopiet martyris. Superius eliam nolàla esl dilfo- îiem cbiistitutus, habel solus Antuerp.-Major, coeteris
reiilia.cirea e'pisropi^'episcopaïusvel episcopiilionp- ul esl in lexlu. Maie ab Aliène scribilur Perennius:
 iSS MARTYROLQGIUM. —MENS. SEPT. .- J<50
pro Terenlius; pepis nnilaverunt Antuerp.-Major in A junclione vidé infra. -Remania pro" Romarici, ana-
Perheniihs , Molan. in Perhemmius. Omnes cum choritoe pro>anachorUicoe,.
Adone ponuiil Volusiani el Galieni, de qua eon- "" ' vilia stini in Antuerp".-
Majore.
OBSERVATIO.NES.
Baronius ad xxv. Decembris de memoraiis supra ab omnibus noslris, tum mss. tum exctisis dissenlit,'
sancloe EugenioeAclis ita pronunliafc: Habent tamen ni eliam alibi observavimus. Vide nolaliones proe-
filiqna quoe censura indigeant, veluli quod ibilegilux vias ad Vitam sancti hujus nostri Amali, soeculo
de Philippo Eugenioe paire, facto, ut ait auctor, epi- Bénédictine n, pag. 129, ubi intégra datur, quoe iri
scôpo Alexandrino, quod plane commentnm esse, ta- Surio conlracta et immulata esl. Differt hic Notke-
buloeepiscoporùm Alevandrinorum :... manifeste dé- rus quod pro Amali scripserit Aniani, sed hoc ama-
clarant. Si hisce adjunxeris quoe hoc die nuiai lau- nuensis vilio irrepsisse credinius. Sic desolo Amato:
dalus. Baronius,, facile deprehendes non eo solo noslrp Wandalberlus :
commenta laborare proefata Acta, quoe, ut supra
eliam'diximus, a Papebrochio discussa el repudiala ...Idibusabbanilet merito el cognomineAmatus.
sunl in Responsionibiis ad P. Sebastianum, art. 10,
a 11UU1.9I.De Philippo non meminere apographa. Ptîeler Philippum et qmaïuiii Mpsander ^dpnilrr-
Hieronymiana, Beda, Florus, Rabanus, Wandalber- bii.it Maurilionem qniiegavensem et Li//orwm furo-"
tus, Unus hic ilenuo sëquàcihiis suis proelticelauclor nensem episcppps, a Rpsweyde in appendicem reje?
Romani parvi, ita loquens : ln Alexandria, Philippi clos. De postrenio (quem Hieronymianoriim verbis
episcopi el marlyris, qui primum proefeçtitsfuit. Ex consignât Rabanus) nen agere Usuardum, probaiis-:
citalis Aclis deprompsit Ado quoe de Philippi episco-, simi noslri codices ostendunt. Crediderim ex iisdem
palu aliisque ; euni specianlibiis ibi meinoraiilur,
- quorum Hieronymianis ipsum accepisse Maurilionem, quem.
conipendiùm suo singuli modo reddidere ]} hodie Maurilium cpmmunius appellent, quique- a:
Usuardus et Notkerus , servala ubique connexione Mesandro et Hagiolpgio.Labhei, iisdem omninoler-,
imperalonim Volusiani el Galieni, ilemqiie nomine. îiiinis cbmiiieninralur. Atque hoecpmnia vere cl pure.
Perennii proefecti, qui in Aclis a Sûrio vulgatis. 3V Ûsnardina esse censemus , qued pre instit.uii iiujus.
lentius dicitur, quemque in Rpniano mpderno" ila, ratione plane sulficit: AJio remiltimus examinaudam'
appellal Baronius. Hoecmodo pro.re noslra sufficiant. rerum congcrieni circa Vilas plures apud nos mss, •
SJequensannunljatio de Atnalo prësbytero et abbale inter quas, proeler antiquius éditas, exsial ms. et
tola Adoniana esU nec antiqiiior; tola ferme, ad iinpressa Magnobodi Andegavensis, aliaque solulo,
apicem a Nostro descripla. Adoniana, inqiiam, est stylo, ac proelerea melrica Marbodi Rhedonensis.iii;
aiiniinliaiio noslra, sed non Adonis illius quem ple- vetiislissinia niembrana , de quarum lide'jani inter
rumque in Aclis Benedictinis citai Mabilio, quique erudiips, prseeunle Lhuneyp, cnislrpvcrsum esl., ,
AUCTARIA.
ROSWEYD. in fine ex Hieronymianis; adjicit t « Itemi Perhennius prseses gladio jugulari fecil, Volusiani et
in Appulia, Felicissimi et Secundini marlyrum. » Galieni imperaloram leniubre., Eodem (lie, sancti
PULSANEN., in prima el ullima salis purus, secun- Amali presbyleri et abbalis inbnàsserii Romarici,
.iam de Amato expunxit. Melensis dioecesis, qui miroe absiinenlioe, » etc., ad-;
ANTUERP., MAX.-LUBEC el UGIIELLIAN.texlui sub- dens in fine, « el obiit mullorum monachorum patel-
dunt: « Turcnis, sancti Lidorii episcopi. » in pace.'In Aquitania, iiaiale sancli Maxiniini Tre-
GREVEN. lexlui ailexil sub signe LL: « Treveris , G verorum.archiepiscopi, qui. iv Kalend. Junii, Treve-
sancti Materai episcopi. De eo signp egimus v et xx. rim relalus est. Andegavis, sancti Maiiriliarii, vel :
Augusti, et hic eadem de causa GREVENUM epurorum Maurilii episcopi et Confessorisdeposilio. Qui, » etc.,
numéro exebdimus. » ul ANTUERP.-MAX. ,« Turonis, deposilio Lydorii. « etc.
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT., LEYDEN.et DANIC.de AQUICINCT. posl TÔimperaiorum, inserit : < Duaci,
Maurilicne addunl : « Qui el vila?-sanctilatis perspi- iranslalio sancti Ainaii archiepiscopi Scnoncnsis. Qui
cuus exslitil et multis viriulibus floruil. Turonïs , a Theodorico rege Frâneonim ab cpiscopalu. deje-
sancli Lidorii episcopi et confessoris. » > etas consilip Ebroini, majoris domus,iri- liane pro-
ALBERGEN. hisce superaddit: « Treveris, natale vinci.amrelegalus esl,,jussu proefatirégis. Qui abbas
sancli Maïerni episcopi, discipuli sancti Pétri Apo- mpnasterii Rpmarici facltis, miroe absl.inenlioe,»eic
sloli. » Vide infra edilionein LUBECO-CPL. Pesl rtun's-omissumest:« Item alterius sancti Amali, »
LPVANIEN. de Amaie pmnia resecat.pesl Romarici. aut quid similc, ne duo diversi in unura cpufun-
in Manrilione purus est. ln fine de Lidorio, ut danlur.
ANTUERP.-MAX., elc, supra. DAVÉRPN. : « Sancli Lidorii episcppi Turonensis.
-CENTULEN.': « Apud jEgyptnm civitate Alexandria, Exceptio rêiiquiarum beali Juliani marlyris. »
sancli Philippi marlyris, patris sancloe (Eugenioe) MATRIC-CARTHES.-ULTRAJECT. : « Philippi episcopi '
virginis. Andegavis, sancli Maurelii episcopi el con- el marlyris, -palris sancloe Eugenioevirginis, qui per :
fessoris, magnarum virlutum viri. In territorio Bo- . filiam suam salis mirabibler est convérsus, resignans
loniensi, sancli Maximi Begensis, episcopi et con- proefeclurain Alexandrioe.Maurilionis episcopi. Aniaii .
fesspris. Ipsp die, sancli Amali abbalis de mente D abbalis. »
Remarici. »De Maximevel potius de ejus invenlione, In VATICAN., n. 5949, deest Amali et Maurilionis.
vide GREVENUM infra. Adjectum primo loco : t Benevenli, nalalis sancli
BRUXELLEN., in texlu mpdice interpolatus, addit Felicissimi episcopi in sancta Sophia. Epdem die, :
in fine hoc solum et uniciim auclariiini : « Turonis , sancti Mainiliani confessoris. » • - :
sancli Lidorii episcopi et confessoris. » ALTEMPS. : '. Ipso die, translatio beati Augustini :
HAGENOYEN. de Philippo ex Eugenioe Actis fusius Anglorum Aposloli, et sanctorum archiproesulum "
agit hoc modp: <Apud Egyptum civitale Alexandria, conlëssorum Laurenlii, Mellili, Jusli, Honoriiv:Deus •
beali Philippi episcopi passio,pauis sancloe Eugenioe ; dédit, Thepdpri, et sancli Adriani abbalis, ac Dëo >
virginis. Qui per Eugeniam filiam suam mirabiliter dilectoevirginis Milaredoe.» , . , . 's •
convérsus est, cum videret illani iri statu nionacbo- FLORENTIN. « Amali.-../. [abb.- vel alias Donalici] «
rum , et infamala esset de slupro : et illa aperiret 'Cujus corpus fuit concessum bealo Ambrosio a
veslem et ostenderet se esse filiam suam : ille corde summo poiitifi.ee sanclo Damaso et translatum de •
compunctus est et baptizatus, deserensque proefectu- civilale Romana!ad civitatem Flerenliam el sepul-
ram, episcopalushpnprem.eriinibuséunrëligëhiibus, : tum in ecclesia sancti Laurenlii ; ubi et reqniescunt •
assecutas est, et non înullo.obst in oratione DOSiluni -cerpora sanctorum Marci papoeeLGoncordioemarly-
467 USUARDI MONACHI »15S
ris. Andegavis; sancli Auxilii episcepi et confessoris. A Romarici, scribit Romanciî, el Amati eîogtuîtrrese-
Pro Maurilii, Turonis, sancli Litlorii [MED.,Liioris] eat. In Maurilione, quem in allera edilioné Mourir
episcopi el confessoris. Apud Lamum civitatem, liunr vocal, purus est. Addil : « Ipso die, sancti Ve-
transitas sancti Venerii, cujus corpus Regium trans- nerii confessoris, admirandoesanctilatis viri. »Accediî
latum est. In Sicilia, sanctorum marlyrum LXXIX, in secunda edil. Turonis, S. Lidorii, ele.
qui passi siini a Profasio lyranno in civilale Admi- GREVEN. : « Ipso die , sancti
munduloe, ut habetur in passione sanclorum Lucioe in Groecioeparlibus ob 'Chrisli Ligorii martyris. Qui
iiPinen occisus, posl-
el Geniiniaiii. »Proslani Acta apud Surium, sed nec riidduin Venelias translatas est. ,Cum vero dies pas-
tyranni nomen, nec paloeslra, nec marlyrum' nume- sionis ejus ignoraretur, ipse per visum , hune diem
i-us cum diclis conveniunl. » Vide nôlulam Castellani. « In Apulia ,
CODEX : « designavit.
MONTIS SANCTI Solennis jam diei fulminât sanclorum Felicissimi et Secundini. Turonis, sancti
orbila, qua proeclarus Chrisli confesser, coelestem Lidorii episcopi et confesspris. Alexandrioe, sancli
vitam ducens Amatus, supremam curioecoelestis sor- Theoiloli episcopi. Augdslnduno, sancli Necarii epi-
litur loeiabundus aiilam, cujus miracula relegere qui scopi el confessoris. Inventio sancti Maximi, episcopi
vult, actas el vitam scilicet ipsius -[consulat]. Qui Regensis et confessoris. Adulphi abbatis el confes-
miroe absiinenlioe, » etc. soris. Andegavis, sancti Nectarii. > Quis hic Neela-
REMENS. SS. Timolh. et Apnïl.: « Turonis,'sancti rius sit, nescio, forle alicrius oecasione .inlrusus.
Liilorii episcopi el confesseris. » Perpétua varialip « Eodeni die, Barsanophii abbalis et cpnfessoris glo-
in nomine; cohslanler scribendum Lidorii, riosi. apud Jîgyplum lempore Justiniani impe-
Editio LUBECO-GOL. : « Colonia Agrippina deposilio ]j raterisQuioinni sapieniia niundaiia eruditus, divinitus
sincti Materni episcopi et confessoris, discipuli san- admonilus, solilariam vitam peliil, in qua eum sociis
cli Peiri apostoli. Qui simul Coloniensi, Treverensi, ejusiem voli, in famé, sili, nuditaie, vigiliis et labo-
ac Tongerensi archiepïscopusproefuit Ecclesioe.Bono ribns, carnis merlificalioni, et divinoein se imaginis
tamen fine senex Colonise Deo spiritum reddidit refermalipni insistons , tandem plenus dierum et
CXXVIIIIncarnalicnis aniio. » Yide die sequenti. In sanctilatis quievit. Item, secundum aliquos hic, Ve-
Philippo salis pura est. Sequilur : « Eedem die, san- nerii confessoris, qui supra m idus habeiur. »
' MPLAN.:
cti Venerii sacerdelis, netabililer orii. Qui in insula I Broylo, deposilio sancli Amati episcopi et
Tyri solilariam vilain duxil, el ibidem puerum sub- cpnfessoris. Turonis, sancti Lidorii episcopi et con-
niersum erandp vitoe restiluil; et limitas a languori-: fessoris. Ipso die, sancti Venerii confessoris, admi-
bus diversis euravit, et postea féliciter in Domino randoe sanctilatis viri. » Ediliones alioe legunl :
obdoniiivit. » De Maurilione habet UIANTUERP.-MAX.« Duàci ex Broylo, deposilio sancli Amali episcopi et
ln Amato pura-est. De Lidorio, rii supra : «Augusiu- confessoris. Cujus viriulem Salvalor omnium pius
«lurio, sancli Neocarii episcopi et confessoris. »Hoc iliagnificavit in lempprali vita, sucrum gratia meri-
eliam nomen varié éffornialur, GREVENO infra.scri-' loiiiiii. » De Yenerie et Lidorio, ul supra. « Aûgu-
lienle Necarii, sed cum MOLANO legcndum Nectarii. sludunp, deppsilip sancli Nectarii. Die décima lertia,
« Inveniie sancli Maximi, episcepi Regcnsis.et con- dedicalio templi sancloe Chrisli et Dei neslri resur-
fessons. » rectipnis, el proefeslumvivilicoecrucis. »
BELIN.,iu prima annirhtialione salis purus, pro
'" ' ~ '
XVIII liai. - Die M.
Exaliaiio sanctoe crucis, quanoo Heraeliiisïmperator eam de Perside Hiero'soliiiiam repprtavit. Sed et
pracurrënlibus annis papa Sergius, miroe magniludinis pbrtipnérii ejusdem ligrii in saerarlp beati Pétri,,
Domino révélante, repperil, quoe annis omnibus, ipso die exallationis ejus, ab emni psctilalur alque ad-
oralur pcpulb. Romoevia Appia, beali Cprnelii papoe, pui os, pesi'exilii relegatienem, jussil Decius plumbalis
coedi, et sic cum aliis viginli une promiscui sexus deccllari. Sed el Cerealis miles cum uxere Salustia, quos
idem Cprnelius fide inslruxerat, sub eedem die capite plexus est. In Africa , sancli Cypriani episcepi, qui
sub Valeriano principe, posl longum èxiliura, detruncatione capilis marlyrium consummavit, sexto miliario
a Carlagine, juxta mare. Referuntur cum eo passi Créscentianus, Victor, Rosula et Generalis. .
NOTJE.
Sumilur ex Pralen i, Herinien., Antuerp.-Maj., Munerat., Greven. el Molan.
VARIANTES LECTIONES.
Scribo Heraclius cum Pralen., Greven. et Molan., G Rursus prp sub eoaem die capile plexus esl, sub eodem
licet alii passini habeanl Eraclius. De Hierosolima capile, etc. In Greven. et Molan. deest sub, et pnst-
salis-dicliim esl ; Herinien. ponit reportavit Hieroso- Cypriani deest episcopi. Antuerp.-Maj. mendese scri-
limam. Omnes legunt repperil. Munerat. pro oscula- bit sex miliario ex Carlagine.
tur atque adoralur.transponil adoratuf el osculutur.
OBSERVATIONES.
Apud Marlyrolegps Piiines festivissime rccplilur sanctoe cruels. Romanum parvum , proeter morem,
salntiferoe crucis Exaliaiio, proeterila tamen in vetu- sed lanquam do feslo proprio fusius : Exaliaiio san-
slissimp Hierouymi ecgraplip Epiemacensi, unde, -. ciascrucis, ab Heraclio imperatore a Persis Jerosoly-
soliiaFlerentinio dicenili fprnîa, conjici possel, an- mam repartaloe, quando et Romoe lignum salutifernm
liquarii Galiiei in aliis apographis addilaméntum crucis û Se'rgio papa invenlum, ab omni populo vene-
t^sse! De illius festi anliquilate, celebrilate aliisque ralnr. Longiorem hisloriam deduxit Ado, ex quo.
eodeni spectantibus videndi inler coeteros Baronius , breviorem suam-Usuardus composuil, a Notkero non
et Florentinius, qui mérita consent, Exallalionem adeo -oiuraciam.
crucis Heraclio velusliorem habere originem, el si Proeponuntur in Kalendariis soepecilaiis et in Mar-
Caslellano i;redimus, plus quam ducentis el quadra- lyrologiis omnibus, proeterquam in Sacramenlario
ginta annis anle illius imperateris lempora, saliem Gregorii ac Hieronymianis, Cornelii et Cypriani me-
Hierosolymis institulam fuisse. Hinc forte apud Hie? , morioe, toto orbe .celebratissimoe. El primo quidem
ronymianos codices, Bedam et Rabanum, nulla He- in Cornelio hoc die consignando conveniunl Mariy-
raclii facla menlipne, simpliciler legilur : Exaliaiio D rologi antiqui.plane omnes, apud ques ceriaiim coi)-
 409 MARTYROLOGIUM,— MENS! SEPT. |7u
jungunlur Cornéliuset Cypriamu:eodem xïv Seplem- A ariliquioribus monumentis sanctilatis fama, de qpi-v
bris, nempe uno die, ut supponunt, licet non uno bus vide rursus Baronium el Floreniinium in hodier-;
anno coronati, cum aller alleri sexennip supervixe- iiis notalionibus. Proelaudata ejus Acla intègre edidit
ri t. Atinter erudiios non parùm laberalur, ut beati el erudilis nolis itiustravit Ruinarlius inler Selecla a
Gornelii vel obitus vel marlyrium ad Seplembrem pag. 193, nec minus accurale et diligenler, proeter,
dilferri possit, quod de corporis Centumcellis Rouiam alios plures, Cypriani gesla disposuil laudatus Tille-1
relalione ejusque ibi sepullura satis apte explicare îiiouiius tpmp IV, a pag. 45. Quod hue preprius spé-
conatus est Papebrechius, cui-ncnnulli subscribunl. cial, textus npster ex Beda iterum acceptas est, qiip
Major difiicultas est in lempore, a Beda, Adene et usque ejus vernis.insislit, verus et certiis; nam quoe
ulriusque sequacibus diserte neialp sub Decio, cum de Cypriani seciis ex Adone adjuiiguntur, non oeque
cerlum videatur Decium vel Decies anie Cernelii explerata esse, soierler observai Flprentinius. Atque
exiluin oninino periisse. Huic nodo solvendo solilus hactenus palet lolius texius propago et genuiiia
cuneus- utciinque succurret, si dixeris duranlem siniplicitas. De Cypriaiiicarum rcliquia'ruin, imo et.
potius Decii perseculionem, quam viventem Decium, sancti Cornelii in Gallium aliasque parles translatio-.
inlelligendiim esse. De coelero conjiciunt aliqui. nibiis, non esl hujus loci inquirere. Vide quoe pro
Adonis hislorianï desumplam ex Aclis ab Hilduiue libello de Vila Cypriani a Ponlio élaboraio, crudité
composiiis, de quorum auctoriiate et fide alibi dispu- dispulavit Henschenius ad diem yiii Marlii. Cum
labilur. Insîgnem Vitoe Cernelianoe seriem digessit noslris concinil Wandalberlus, sed uliimo versiculo*
Tillëmontius lom. III, suo lempore usui futuram. Eparcum aliquem ailjicit, quem pulo eumdem éssé!
Intérim Usuardi noslri elogium ex Beda pplissimuui n de quo egimus i Julii, Hic reliquos versus siibjic-ior
profltixisse vi.ietur, transposita nonnihil, mulala et
limaia phrasi. Octavo et decimnOclimbremvocilanlefuturuni
De Cypriano celeberrimo martyre et episcôpo Car- Exaltala crucisfulgenl vexilla idaia;,
PersMeab indignavictorquem vexil Herac'eus ;
lliaginensi omnia nota sunl, inquil Florentinius, imo Corneliusquesuamvirtule et sanguine.Hjiuain
iiotîssinta et sincerissima ejus Acla a Ponlio ejus Autistes l'ulcit,el Cyprianola?tacuruscal '
iliacono, proesenleet eculato teste, poslerilali relicta, Cariliago,ins'gni docioreet martyre, lotiim
proeler Consularia ipsa cum prioribus simul vulgala. KcelesisBscribunt, cujussacra dicla, per orbeni-
Noiissima ilem ejus in Marlyrologïis omnibus et iu
AUCTARIA.
ROSWEYD. textui puro ïn fine subdit : « Treveris, HAGENOYEN. aliam de sanctoe crucis exallalione
sancli Materai episcopi et confessoris. » Alii maie historiam compingit. De. Cornelio aliqua etiam hinc
die proecedenli.. inde inlerjicil. Tum :« Apud Coloniam, natale sancli
PULSANEN., in prima annuntialione satis punis, de Evergisili episcopi Coloniensis, apud Tungrim sagillis
duobus aliis sanclis, sic solum habet : « Romoevia interfecti. » In Cypriano nonnihil etiam mlerpolatus
Appia, beali Cornelii Papoe.In Africa, sancli Cypriani est. In fine adjicit : « Item in Swevia, sancli Aurelii
episcopi. » episcopi el confessoris. »
«ANTUERP., MAX.-LUBEC et BELIN.primain annun- MATRIC-CARTHUS.-ULTRMECT. : « Exaltalio sancloe
lialionem delruncant, hoc modo : « Exaliaiio S. Cru- crucis. Cornelii el Cypriani marlyrum. Cresceiiliani,
cis, sub Heraclio imperatore piissinio. » Vicloris, .Rosuloeel Generalis, qui referunlur passi
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT. ei LEYDEN.:« Exaliaiio cuin bealo Cypriano. ».
sancloecrucis, sub Eraclio imperatore piissinio, qui CODEXD. DUCHEVAL, sign. B. : « Apud Coloniam -
eam de Perside Hierospliinam reportavit. Sed et C Agrippinam, natale sancli Evergisili episcopi el niar-
procurrentibus » usque ad finein textus salis lyi'is. »
pure.-Tum addilur :' « Treveris, sancli Materni epi- FLORENTIN. : « Apud Calabriam, sanctorum mar-
scopi, discipuli sancti Pétri aposloli. Apud Coloniam tyrum Senatoris, »Vicloris, Cassiodori el matris eo-'
Agrippinam, natale sancli Evergisili episcopi et mar- mm Dominalioe. Vide supra in BRUXELLEN.
lyris. » REMENS. SS. Timot. et Apoll. : « Rpina?,beati Cor-
LOVANIEN. incipil ul priores usque ad reportavit, nelii papoeet marlyris. Cujus sacrum corpus Rouia
omissis coeteris. In Cornelio purus est. In Cypriano translatum a Carolo juniore Auguslo,- positam est in
rescindit secips. De reliquu similis est supcrioiibus. monaslerio, quod conslruxil infra palatii oedes Com-
ALBERGEN. et DANICprincipio solum habent usque pèiulii. Apud Carihaginem, passio beatissimi Cypria-
ad piissinio, sicut ANTUERP.-MAX. LUBECln Cornelio ni doctoris excellentissinii, cujus sacratissimum
el Cypriano satis puri sunt. In ALBERG.nihil esl de cprpus lenipcribns Caroli M igni imperaloris, in
Maierno. Iri utroque de Evergisilo post marlyrii ad- Franchira est translatum; et Lugduni venerabiliter
ditur : < apud Tungrim sagillis interfecti. t reposilum. »
CENTULEN. : « Exaliaiio sancloe crucis. Remoe, Editio LUBECO-COL. : «Exaltalio sanctoe cruels,
beati Cernelii papoe el martyris sub Decio Coesare. sub Eraclio imperatore piissinio, qui eam de Perside
Apud Karlhaginem, passie magnifici el àdmirandi ad Ilicrosolymam reportavit, explélis annis a »pas-
docteris Cypriani, qui marlyrium celebravit sub sione Domini quingentis (et quod excurrit). De
Galiene imperatore, Galerie Maximo proconsule. » Cornelio adjicit: « Hic consliiuit, ut sacerdoles pro
BRUXELLEN. de Exaltatione ex Adpne interpolatus' D cerla causa jurare possint, si velint. *
» ln Cypriano
est. El nonnihil etiam in Cornelio, et Cypriano. mbdice interpolala esl. Sequitur « Treveris, cele-
Deinde subdit sequenlia : « El natale sanctorum bi-atio feslivitalis sancli Materni archiepiscopi et
martyrum Senatoris, Viatoris, Cassiodbri fratrum, cenfessoris. Apud Coloniam Agrippinam, nalale
ac Doniinatoe matris ipsorum. Treveris, sancti Ma- sancti Evergisili episcopi el marlyris, apud Tungrim
terai, discipuli beati.Peiri apostoli, për cujus bacu- sagillis interfecti. >
Iiim posl quadraginta dies ipse a merle suscilatus, GREVEN. : « Apud .Tungrim, passio beali Evergjsli
tôt annis in episcopali cathedra sedit, quot diebus episcopi Agrippiuensis Cplpnioeel martyris. Hic cum
sepullus ïn terra jacueral. Apud Coloniam Agrippi- archidiaconi fungeretur efficio, locaque sancta cum
nam, beali Evergisili episcopi el martyris. Qui sancli bëato Severino Coloniensi episcôpo circpirel, audire
Severini discipulusélarchidiaconusexistens, in trans- meruit concerilus angelorum, animain sancli Martini
ita beatissimi marlyris yinnum angelicûni cuiri suo Turonensis, in coelum dcfereiitium. Ferreoli marly-
audivit magislrc, .et poslea apud Tungrim, quoe et ris. Ilem sanclorum Dionisii eL Felicis. Secundum
Qciavia dicitur, sagillis inleiiecliis est. Éoùeiii die, aliquos hic, deposilip beali Joannis Cbrysoslonii, •
dedicalio. hujus ecclesioe, ac ad illain (raiislaiib cor- et vi Kalendas Februarii, iranslalio. 'Maieriiî'episctipi
poris beatie Gudiloevirginis. » ei confessoris. Qui a beàlo Petro aiiosiolo cum san-:
VU USUARDI MONACHI 472
dis Euchario et Valerîo, ad proedicandum Christi \ Rotomageitsis ecclesioearchiepiscopi.' > Dein minori-
Evangelium Gallis et Germanis missus, post socio- bus lypis : « Nalale sancti Anastasii martyris, de quo
rum dormitiônem, ipse Treverensem, Agrippinensem esl Pétri Damiani sermo. In Mareolp, in territorio
paritérelTungrensem [in prima vigilaniissime] rexit Alrebateusi, elevalio bealoe Rerlilioe. Qnarfa feria
ecclesias : et apud Agrippinam [prima-Coloniam] post xvm diem Ealendarum Octobrium, Iriduanum
quievit,.'ubi et ejus solennitas per aniieipalioneih jejunium autumnale, sive seplimi mensis, de quo
[ prima poiissimum] agitur Idibus Seplemb. Aurelii exslant beali Leonis papoeI homilioenoven). >Editio-
episcopi. » nes posieriores truncant commemoraliones sanclo-
MOLAN. : « Treveris, sancti Materni episcopi, disci- rum Cornelii et Cypriani, quas in xvi transférant,
puli sancti Peiri apostoli, qui'simul Tungrensi, Colo- id his verbis indicanles : « Quorum natales transfe-
niensi et Treverensi ecclesiis proefuit archiepiscopus, runliir in diem pérendinum. » Tum, de Materno, ut
et Colonia? ad ulliimim, spiritum reddidit, et in in priori : « Bruxelloe, dedicalio ecclesioeet ad illam
ecclesia sancti Patris Eucharii, quoe nunc ad sanctum translatio, etc. In Blandinio, iranslalio sancli Ansberli
Matihiani appellatur, simul cum iisdem requiescit. Rolhoinagensis, etc. In Mareolo, elevalio beatoeBer-
Eodem die, dedicalio hujus ecclesioe, ac ad illam lilioe.i Denique minori charactere : « Quarta feria
translatio corporis bealoeGudiloevirginis. » VideBRU- postdecimum oclavumdiem Ealendarum Octobrium^
XELLEN.« In Blandinie, iranslalio sancti. Ansberli iriduanum jejunium automnale, » elc, ut supra.
~ "~
XVII Kal. ! Die IS.
Romoevia Numenlana, nalalis beat! Nicomedis presbyleri et marlyris, sub Domîciano imperatore. Qui
cum diceret compellentibus se sacrificare : Ego ron sacrifico nisi Deo omnipolenti, qui régnât in ccelis,
plumbatis diulissime coesus migravit ad Dominum. Eodem die in territorio Cabilonerisi, sancti Valériani
marlyris, quem Prisais proeses suspensum, et gravi ungularum laceraliene.cruçiaium, cum in Chrisli con-
fessione videret immobilem, ac loeto animo in ejus laudibus permanentem, gladio ariimadverti fecit. Tullo,.
sancli Apri episcopi et confessoris. Item Carnoto, sancli Leobini episcopi.
WTM.
Puri sunt Pralen., Herinien., Anluerp.-Major,Munerat. et Molan.
VARIANTES LECTIONES.
Plurimi codices scribunt Nicliomedis; secntus sum B lentibus se sacrificare : Ego non sacrifico, nisi Deo
lamen priorcm orthographiai!!, qua, de eedem Nico- omnipolenti, qui régnât, etc., aliter, ipse construit :
nieilé agentes, usi sumus i Junii. Reliqui tamen Qui cum diceret compellentibus, se non posse sacrifi-
Domiciani ex cnmmunipri codicum sententia, licet care nisi Deo, etc. Prp Cabilonensi, mendese in An-
Herinien. et Molan. melius scribant Domitiani. Ab . luerp.-Majore est, Cabilenensi. Molanhabet Tutti et
«minibusreliquis recedit Molan., Grevenum, npinpr, Carnoli. Turpius Anluerp.-Major, Carlono , sancti
seculus ; nain ubi legunt : Qui cum diceret compel- Leobidi ; Muneral., beati Leobini.
OBSERVATIONES.
De Nicomedis hujus noslri, marlyris inclyli, dedi- Valériani marlyris : quoeferme a Notkpro descripla
catione aliqua, ut pulamus basilicoe, ëgimus non sunt, relicta longiori Adonis panegyri, expunc.la
obiler i Junii, correcta variorum codicum Usuardi- lamen Rabani paloeslra, quam forte suspecta m _ha-
iioruni aut aberratione aut saltem eonfusione. Hodie buerit. Verum ut ut ea sila sint, non alium Noster
nalalèm ejus recolunt codices Hieronymiani, quos ducem habuit quam cbnsuetum, qui ex Aclis sancti
lanquara suos habet Florentinius. Beda eadem hedie Mareelli, ilem Cabjleneiisis, de que iv Seplembris
phrasi utitur, qua cilato die i Junii; sed cum hic egimus, ea desumpsisse videtur, quoe ex ipso in plu-
luxala videanlur mss. ex quibus genuinum texlum res alios transierunt. Usuardus pauca quidem seligit,
ante tomum II Marlii dedimus, proeferenda forte erit sed vel in ea brevitate Adonis verbis scrupulose in-
sumpla ex ipso Beda Rabani lectio, qui priori die lioeret.Qualiscunque sit Bedoecodicum cenfusip, palet
basilicoe dedicationem exprimit, hic legens, passio niliilominus in lis memorari : Eodem die sancli Apri
Nicomedis martyris. Exstat etiam vêtus ejus me- „ episcopi. Deinde : Leobini confessoris, qui eodém
moria Mn Kalendario Fronlonis et Gregorii Sacra- " prorsiis modo a Rabano r,;feruniur. De pbstremo
nienlario, per Menardum, ubi consnli possuniutrius- nihil est in Adene, de primo sic habet : Eodem die,
que editoris notoe; nec deest in Allalii Kalennaiio. depositio beatissimi Apri 1ullensis episcopi et confes-
Romanum parvum breyissime etiam legit : Romoe, soris. Quemnam e duobus descripserii, an ex nlro-
Nicodemis marlyris. Ade pro more suo plura delibat qiie aliquid sumpsetif Usuardus, confer et slalue.
ex Actis sanctorum Nerei et Achillei, seu potius ex An hic idem Aper sit, cui cum sancto Paulino neces-
Mareelli epislola, alibi .non semel a nobis citata; siludu aut litleraruni commerciuin intercessit, alte-
plura, inquam, delibat quoe hujus sancti propria rius loci et disquisitionis est. Çonsule tanlisper
sunt, slrictiin a Nolkero relata, magis etiam a No- novïssimam B. Paulini Operum editionem Parisinam
slro, sed ferme Adonis ipsius verbis, contracta. anni 1685, dissertatione v ad sancli Yiiam, sub
Porro an sub Doraitiano passus sit Nicomedes, an finem voluniinis. Cum auteri) in solilis Usuardi fon-
potius sub Trajano, suo loco éxplicabitur. Yide dicta , tibus de Leobino nihil inveniam, non lemere licet
superius variis locis, proesertim xii.et xxxi Maii, quoe supponerë nomen ipsum ex Beda acceptum, cui
hic repelenda non sunt. Meiricum,Wandalberti elo- : Nosler aliunde episcppalem sédem superaddiderit.
gium inferius subjiciain. In signando hoc die Vale- Sane ex cpdicum nestrorum fide, et hic et coeteri;
riano tam sunt concordes Hieronymiani codices , primés proprie cl gehuiné Usuardi sunt. De duobus .
quam différant jn exprimendo distingiiendoque mar- ; ujiiinis. episcopis, posl Nicomedem, cecinit Wandal- :
lyrii loco, aliis Castro Tremorcio, aliis Caulomo bertus, cujus hi sunt versiculi:
Castro, aliis Castro Ternocio, quod ad Tournus pro-
xirae accedit, .enunlianlibus! Utrimi Valériani vere TJ . Septenum denum Nicomedespresbyter ornai, .
uieminerit Beda, non salis comperlum est, cum du- Virgo tuus Pelronillacornesiiiartyrque bealus, .
ibi
bium videatur an ei tribui possint quoe designan- Pontificesara, meritis vilaque colendi -. '
t!)i- : In terrilorio Gavillonensi, Castro Trimorçhio, CarnutesLeobinus,Aper, Leucosque(a(! Léo qiiosque):
. ..[tueDiur..^
nisi Rabanus aliquid conférai, cujus vérba.sunt : In
territorio Cabilonènse, citslro Nbrïio, natale sancli
475 MARTYR0L0G1UM. —'MENS. SEPT. 474
' " '
.'' AUCTARIA.-' ,:':
RPSWEYD., in Nicpmede et Vâleriaup salis ptirtis, A sereniis, expers verilatis [potius expers fallaci.a?,vel.
déficit in duabus annuntiaiionibiis ultiriiis. experioe verilatis] el iranqiiilla I.eiiilaie, ciinctis pla-
PULSANEN., in prima satis punis, in secunda rese- ' cabilis. Erat etiam ei moris, sàiiclos quosque adiré,
cat elogium, caret etiam duabus. postremis. ad iniitandum eos, et ideo corporis habuit continen-
ANTUERP. et MAX.-LUBEC ambo deficiunt in sola tiam, animi loelitiam, cordis iiidnslriani, vigilans
ultima annu'nliatione. Sed MAX.-LUBEÇ. in eo a priori . [vigilantiam],- jejunia, orationes ; saecum, cinerem,
differt quod in fine habeat : « Et oclava sanctoe Dei palienliain et caritalem. » Oniillo reliqua, quoe nescio
genitrieis Marioe.» quo modo Aprp noslro convenire possint, si cuin
GREVEN. posl texfum purum subjicit : « Item oclava? Aclis ejus conferanwr, ul alibi,fusius ostendemus. In
bealoeVirginis Marioe. J Quoemirum est poluisse ab , fine adjicilur: « Item, apud Camolum, deposilio sancli
eo inter Usuardina recense.'!. -, Leobini episcopi el.confesspris.» Ferme iu esl in lexlu.
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT., LEYDEN., ALBERG. et AQUICINCT. In fine : « Et sancli Aicadri abbatis. y
DANICincipiunt : « Octava nativitatis gloriosoe Vir- Vide supra in BRUXELLEN.
ginis. » Sequitur de Nicomede et Valeriano, non DAVERON. : «Givilale Carnotensi, translatio sancti
omninn pure. Tum : « Civilale Tullensi, nalale sancti , Leobini episcopi et confessoris. »
Apri, > etc. Dëest Leobini. MATRICÇARTHCS.-ULTRAJECT.: « Oclava nativitatis
LCVANIEN. incipil eliam : « Oclava nativitatis glo- beatoe.MarjoeVirginis. Nicomedis marlyris. Valériani
riosoe Virginis. » In Nicomede, ferme^purus esl. De martyris. Leobini episcopi et..confessoris. Apri epi-
Valeriano elogium rescindit : « Civilale Tullensi, » scopi el confesseris. >
etc., ul supra. Deest eliam Leobini. JJ ln VATICAN, num. 5949 deest Apri ei Leobini. Ad-
CENTULEN. : « Octava nativitatis bealoe Marioe. , dilur : « Benevenli, sancti Constantii in S. Sophia. »:
Romoe, passio sancti Nichomedis presbyleri e(, mar- Apud ' alios notas non est.
tyris. Iri terrilorio Cabillonensi, castra Tenorlio, UGnELLiAN. caret etiam annuntiatione ullima Leo-
sancti Valériani martyris. Item Carnoto, sancti Leo- bini Carnoiensis, ul ANTUERP. et MAX.-LUBEC. supe-.
bini episcepi confesseris. Tullo, sancli Apri episcopi rius, cum quibus pleriimqiie convenir.
et confessoris, cujus moriem in conspeclu Domini FLORENTIN. :« Nalale sancli Archadii episcepi et
preliosam miracula crebra leslanliir. » , cenfessoris. » Fallpr, ni Aicadri velil dicere.
BRUXELLEN. : i Oclava nativitatis gloriosoesemper Editip LUBECP-COL. : « Octava nativitatis gleripsoe
virginis Marioe.» In Nicomedeet Valeriano ex Adone Virginis Marioe.Rpmoevia Numenlana, natale sancli
nonnihil interpolatus est. Tum : « Item Carnoto, Nicpmedis presbyteri et marlyris, qui corpus beatoe
sancli Leobini episcopi et confessoris. Civilale. Tul- Feliculoe virginis el martyris (cum) honorilicesepe?
lensi, beali Apri ejusdem ecclesioe episcopi et con- lisset, ob hoc detenlus a Flacco Comité sub Domi-
fessoris. In territorio Rolhomagensi, monaslerio ciano imperatore [est] et cura.diceretcompellentibus,»<
Ginegiensi, depositio sancli Aycadri abbatis et con- . elc In Valeriano «a,lis pura est. « Civitate Tullensi,
fessoris. Qui cum ibi nongentas haberet mpnachps, natale sancli Apri episcopi et confessoris. Apud Car-
média eerum pars, per angelum sibi noctu proesi- . nôluni, beali Leobini episcopi et cpnfessoris. »
gnata, una die migravit ad Dominum. Quos ipse GREVEN. : « Alexandrioe,sanctorum Irium frairum
non multo post seeulus, quievit in pace. > Vitam Cirini, Leoncii, et Serapionis. Ilem Seleuci, Ccn-
edidii Surius, de qua vide Mabilipnis observaliones staniii. Decorali marlyris,et aliorum cum eo. Cle-
proevias soec.n Benedict, a pag. 952, ubi aliam ejus- C mentis episcopi. In Scolia, Mereui episcopi. Aichadrï
dem sancti Vitam producit, cum noslris mss. suo abbatis. Luihardi, coniiiis Clivensis et contessoris.
loco conferendam. Lnduriiilloe,viduoe el martyris, avise sancti Wence-
HAGENGVEN. De Octava nativitatis aliqua congerit, slai ducisBobemioeet marlyris. »
quoe ail rem non pertinent. Non magis apte prose- MOLAN. : « Eodem die, octava nativitatis Virginis
quitur : « Remoevia Numenlana, natale beali Nyce- Marioe.Eodem die, depositip sancti Aichailri abbatis.
medis presbyleri et. marlyris translalie, cujus dies , Lugduno, deposilio Albini. episcopi. » Dein lypis
passionis est in Kalundis Junii. > Yide quoe supra in minoribus. « In Gàlliis, sancloe.Eulropioe viduoe, de
Observationibus diximus. In Valeriano salis-punis qua Sidonius in epislola ad Pragniaiium. Luihardi'
esi. Sequitur longa hisïoria de Apro.episcôpo Tul- . comilis Clivensis el confessoris, qui fundavil claU-
lensi, cujus spécimen subjicio : «In civilale Tulliensi, slrum Wischelense et Nussiense. » Editiones alioe :
depositio sancti Apri, episcepi et cenfessoris. lslé « Eodem die, octava naliviiatis, » etc. Item de Al-
vir adhuc puer lanloefuil liberalitalis et pietalis erga bino Lugdunensi et Aichadrp abbate,Tut supra.
pauperes, quod multolies vestes suas dabat paupe- «Die décima, quinta, sancli marlyris. Niceloe. In
libus et nudus domuin reversus est. Erat aulem bea- , Clivia, Luihardi cemitis et cenfessoris, qui fundavit
lus Àper aspeclu. venerandus, niilis alloquio, vultu . claustrum, » elc, ul vide in jam cilata priori edit-
XVIKal. Die 16..
Apud civitatem Calcedoniam, nalalis sancloe Eufemioe Virginis et marlyris, quoe sub proconsule Prisco
tormenta et carceres, verbera et argumenia rotarum, ignés" el pondéra lapidum- angularium, bestias et
plagas virgarum, secures et sarlagines igneas, rursum morsum beslioe pro Chrislp superavit. Romoe, san-
clorum marlyrum Lucioenobilis malronoe et Geminiani, quos Diocletianus poenis gravissime aÛliclos, diu-
que tortos, tandem post laudabilem niarlyrii victoriam, gladio animadverii proecepit.
' NOT^E. ' '•-...-:
Sic Praten., Herinien., Rosweyd., Anluerp,, Max.-Lubec, Munerat., Belin., Greven, et Molan, Item An-
tuerp.-Max., Lovaiiieii. etDanicus.
'
VARIANTES LECTIONES.
Primum noto ppstremps très codices pnros qui- D non loquor-cum ila omnes forment,-excepto solo !
dem esse, sed in eo differre'a reliquis; quod Eiiphe- Molano, qui reclë ponit Euphemioe.In Antuerp. deest ;
miairi habeanl secundo loco. Ab aliis etiam discrepat ; epilhelon sancloe, in M»x;-Lubec esl beaiês. Belin.
Rpsweyd. sic incipiens : In Caicidonia, Euphemioe legit tormenta, carceres, 'expuncta conjunclione et.'
virginis, etc.; Calcidoniam servant H 'rinieii el - RUrsus idem Belin. pro sarlagines igneas, fprte mp-
Greven.; sed Munerat., Calcidonem, De Eufemioe liuscum Beda scribit sartagines ignitas.:DuMuni esl
 475 USUARDI MONACHI *7G
iilrum proeferri debeat nirsum morsum beslioe,an A ven. et Mplan. singulares demie sunl in nobilissimoe
rursus morsum besiioe. Primo modo legit Beda, ex malronoe, prp, nobilis matrones. Anluerp. et M.ix.-
que verpsiniilius acceplum est. Heririjen.,. "Antuerp.- Lobec nëulrum expresseriint.
Max., LulJec et Murierat.,' rursus morsum, elc Gre-
ORSERVATIONES.
Sancta et maxime benedicta-, vel ut alii loquiintur, igneas, non ignilas. Al, vero verba if/a ultima, ritr-
pretiosissima el beatissima Clialcedonensis .martyr sum morsum bestial pro Cliristo superavit, non ex
Eupheniia innnmeris passim, lura in Oriente, tum in Adone, sed ex Beda manifeste prolluunt. Habes pro
Occidcnle, laudibus certissimisque monumentis cele- hac parle lextus formalionem.
bralur.-tamelsi dareintjs Aclâ ejus a Meiaphrasle, Celebris eliam el anliqua esl Lucioe malronoe
Surio aliisque vulgala, exiguoe fidei et aiictoriialis Romaine el Geminiani selemnilas, tametsi ambo ab
esse, ul forle sunt et alia qua? in pluribus antiquis Hieronymianis hodie non n'olcriiur. An hoec sit
Passiorialibus aliisque ébartis hiss. habemus, ubi 1, Lucia, quairi.ex Allaiii et Frpnionis Kalendariis nu-
forlasse proeclara illa et. edilis hacienus meliora repe- perrinie cilavimiis? Sunl qui dubiieni. Beda, el jiost
îienlu'r, de quibus in Epliëmeridibus Groeco-Moscis eiiin Rabanus, diserte uirrimquc anauniianl", sed
meminit Papebrochius. Ulul lamen non salis pro- omissa posilione, seu paloeslra. Clarius Roinanurii
liaia, imo dubia illa 'omnia supponanlur, dubia pro- parvum : Romoe,Lucioeel Genûniani marlyrum. Lon-
fecto non esl, insignis de Eupheniia Asterii ériarratio gerai ex Aclis exlracliim proferl Ado, quod in colle-
a Surie et novissime a-Ruinarlio édita et observa- ci'ione sua relulit Surins, procul dubio, quoi Aclis
tionibus illustra la ; dubia non sunl loi alia argumenta, ipsis carueril, quoea Monibi-iiiotomo il vulgala sunl,
quoepost Baroniuni ei Flôreiii'iniuni accuralé digessit ..qiialia el apud nos mss. in. antiquo membraneo
Tillëmontius loin.-V, a pag. 405. Quanti porro fa- codice serVaniur. Et hoec eadem sunl, ni fallor, quoe
cienda sil.Viia sanctoe Euphemioemetrica,a Paschale - viiîii Baronius, recle observans correclione indigere.
Verrone compôsila et Nëâpoli édita annp 1592, item B Miror Tillemonlium asserere se ea non habuissc,
TheedPri Besti encoinium, quod Groece et Latine quasi apud Monibrilium aut alibi reperire non po-
ms. apud nos exslat, postea videhiiur. Coelernmpro tueril. De ipserum sineerilale aut dlspulandi aut
ariliquissinio ejus cultu slanl Manyrologia riostra - qriidquain decernendi Iecus npii esl; qualiaciinque
omnia. Inter Hieronymiana hoc solum occurrit dis- fuerint, id salis aperte liquel, Adpniana omnia ex
criminis quod in vetusiissimo Eplernacérisi, Romoe ipsis deeerpta, el ex hoc a Nnslro brevissime con-
Eupheniia tribui videatur, ut et Allaiii et Frenioriis tracta,-sic ul in laterculo nostro nihil conlineatur
Kalendaria innuunt, dum eam Lucia? conjungunl. quod magiiopere in 'dubium-revocari possil, si modo
Rursus vero apud proefala Hieronyiiriana sequenti Diocleliani. perseculio, ul soepealibi faeiemiiiin di-
die EupheiniUClialcedonensisrepe'rilur, de'qua re vide ximus, in ipsius persecnloris loeuni siihstiluanir.
Ftoreiiiinium utroqiie die. Romanum parvum legit : 'Wandalberlus mem<;a_suaencomïa hoc die incipit
Ckaiccdone, Euphemioe virginis. Adonis elogium ex. '' a Martino papa, queni iu imllis noslris codicibus si-
Aclis supra citalis lalinsextenditiir, sirictius a Beda; giiatum î-éperio :'hune esse diem obitus indical Ca-
Rabanp et Notkero : sic lamen ut evidénter pateat, siellanus. Coeterum ita canil poêla mariyrologus :
'iiltiriium ex primo sumpsisse. Alex quo Usuardus?
Is certe lornientoruni gênera verbis Adonis descri- , . HincsexloJe o Maninus.papabeatur,
Eupliejuiamqiie|>iosanclamvene.ramuramore:
psit, ubi non clavas, sed plagas virgarum; ubi dé- I.ucius [Lucia] boe,simulexcebil cum Geminiano,
suni verba serras aculas , démuni ubi sartagines Comlecuralpariier passosquos luûreaCiirisli.
-AUCTARIA.
ANTUERP.-MAJ. texlui puro, ut soepius usu venire (G HAGENGVEN. : « In civilale Calcedonia, sancloe
sùpra oslendiirins, addil proprium Anglicum, hisce ' Eufemioevirginis et martyris. Hoecerat filia ciijus-
verbis : « Eodem die, sancloe Eadipoe virginis. s dam sacerdolis ydolorum, et cotlidie audivit can-
Pulo velle dicere Edithoe. . lanles Chrisliaiios ejus domurn transeunles : Omnes
PULSANEN. in prima aiinunliatione purus est. In dii genlium doemonia, etc., ad fidem Domini con-
secunda item pure pergit usque ad Geminiani; sed versa esl, et su!) perseculione Maximiani, a proeside
désuni reliqua omnia. Prisco, tormenta et carceres, elc Romoe, pas-
ALBERGEN. similis esl ASTUEBP.-MAX., etc. in trans- sio sancloe Lucioe viduoe et Geminiani marlyrum.
posilipne. lu fine aillera addit : « Item feslum bea- • Hoecvi-lua Lucia quoefijinm suum Euprepiuin"fidem
tpriim Siigmalum beali Francisci. » . :. Cliristianam in rigore observare docuit, ab eodem
ULTRAJECT. et LEVDEN.incipiunt : « Feslivilas Euprepio filio suo, Dyocletiano iniperatori accusala
sacrerum Siiguialum. His siquidem almus ille con- est et tradita earcerî, ubi ei Deminns apparuii, et
iësser Chrisli Franciscus, biennie anlequam spiri- fluviura de carcere eduxit, qui dimidium civitalis
tum coelo redderet, post proedicationis suoecursum, cum palacio régis subvertit » etc. Ex his, de rcli-.
carilaiis excessum, pauperlalis tiiulum, ad aspe- quis plus jusfo éxiensis, facile sialues. In fine addi-
cium Séraphin crucilixi, veluli seraphicis: agebaïuT lur : « Item in Anglia, sanctoe Edithoe reginoe et
«iesideiiis, insignilus est cprporaliler in manibus et virginis. ». ,
1 pedibus, et laiere dexlrp, iion humaiiitus sed digilis :
DAVERON.« Cenemannis civitalis, deppsilip san-
Dei vivi descriptas. » In reliquo lexlu, ul ANTUERP.- cli Principii episcopi et confessoris. »
MAX.elc . . , „iu MATRIC-CARTIIUS.-ULTRAJECT. : « Lucioeet Geini-
CENTULEN. : « Natalis sancloe Euphemioe virginis, niani marlyrum. Eufemioevirginis el martyris. Ju-
quoe passa est sub Diocletiano imperatore, pro- stini presbyleri et confessoris. > Nolatuni esl in
consule autem Prisce [Prisco] in civilale Calci- margine quod in Romano Marlyrologio ponalur
dona. Romoe., sanclorum Lucioeet Geminiani mar- die sequenii,,el habeiur mariyr.
lyrum , sub" consulari Megasio. "Ipso die ; sancli FLPRIÏNTIN. : s Item sanclorum marlyrurii Sosthe-
Aicadri abbatis. » Vide die proecedenli. nis el Vicloris. >Hi adiiunc'diem non perlinenl, sed
BRUXELLEN., in Eupheniia permodice interpolatus, forle a sciolo al!quo hic ppsiti fuerint, ul Euphemioe
in secundat post Geminiani inserit : :« Hoec bealis? cniijuiigerentur, ex cujus Aclis desumplos diximus x
sijna Lucia, a filio ;SUP;Euprepjo accusala, quod esset Seplembris. Sequilur: « ul et sanctorum marly-
Chrisliana, jussit, eam , cum proediçlo Geminiano, rum XLIX.».. ,
Diocleiianus sibi »
adduci.Quos ille poenis eic.iln ; Edilip LUBECO COL.: « Romoe, sanclorum marly-
fine subjungit : « Eodeni die, receplie sacrprum rum Lucioenobilis malronoe et Geminiani proepoieii-.
Siigmalum beati Francisci. » lis. Hoecbeaiissima Lucia cum in. vidiiilaie persii-
 477 MARTYROLOGIUM.—MENS.SEPT. «8'
lissel triginla sex annis, et jam ex decursu lolius A abbalissoe, filioeEdgari regiS-Anglonim- Quoe a reli—
viioe suoe eomplesset sepiuaginla quinque aimes, a , giosis parenlibus, bima Chrislp consecraia et s-.in-
filip SUPEuprepio accusala quod Christiana esset, ctissime cenversala, seculum igneravit potius quam
jussit eam Diocletianus imperalor sibi adduci cum , reliquil. » Caslellanus legit Eadgithoe...
proediclo Geminiano. Quos ille poenis gravissinie MPLAN. : Typis minoribus : « In Anglia, Edilhoe
affliclos Iradidit cuidam perversissinio judici, qui virginis. abbalissoe, filioeEdgari, » etc. ul GREVEN.
diu eos cruciavit, tandem posl laudabilem marlyrii supra- « In Scella, Niniani, etc. In terrilorio Argen-
vjcloriam, gladio animadverii fecit. Hos sancta Ma- linensi, sanctoe Einlbelh virginis, proeclaroesancti-
xima Chrisli devola fainula decenler sepalivit. » In latis. Agneiis virginis de monte,-Policiano, cujus
Eupheniia ferme pura esl, posl, pro Chrislo , adjun- vilain magister Rayniundus, ordinis Pr.edicalorum
gens et coiiipleviimarlyrium. Sequilur : «In mon- scripsit. » Inpbsterioribus editionibus duorum ferme
libus Alvernoe,receptio sanctorum stiginatum sancli . dierum lexlus confusi sunl : nam hoc die referunlur .
Francisci confessoris, primi ordinis Miuorum. Ce- , Cornélius el Cyprianus, ex xïv Seplembris, quibus
nomannis, sancli Principii episcopi el confessoris. siibjungilur lotus lexlus hodiernus. In fine additur ;
ln Anglia, sancloe Edilha? virginis. > « In Àiiglia, sancia; Edithoe virginis, filioe Edgari
GREVEN. : « Feslum sancli Joachim, patris glo- Régis. In lerrilorio Argenlinensi, sancloe Einbeih,
riosoe Dei genitrieis semper virginis Marioe. Et virginis, proeclaroesanciitaiis. » Dein lypis mino-
commemoralio sanctoe Annoe matris ejus. Romoe, ribus : « ln Scolia, Niniani episcopi Caiiriidse Casoe
Felicis papoe. liera sancti Vicloris. In Scolia, Ni- et confessoris. Ilem obilus Agneiis de monte Peli-
niani episcopi et confessoris. Cenomannis, deposilio ci'ano, cujus Vitam scripsit Rayniundus magister
sancli Principii episcopi et confessoris. Item sancloe il ordinis ProediGatorum. » Vide Marl'vrol.Romanum et
memorioeLudovici archiepiscopi Arelalensis, Cardi- Acla xx Apr.
nalis sanctoe Coecilioe.In Anglia, Edithoe virginis
XV Kal. Die il.
Romoevia Tiburlina, natalis sancli Justini presbyleri, qui perseculione Decii, Galli et Volusiani cpnfes-
sienis gloria insignissimus fuit. liera Romoe, saiictprum martyrum Narcissi et Crescenlienis. Apud Le«-
dium, beali Lamberti episcopi TungrensiSj qui a nocenlibus innocenter occisus, aulam coelesiis regni per-
petuo inlravit viclurus. In Brilanniis, sanctorum Socralis et Slephani. Niveduno, sanclorum marlyrum
Valériani, Macrini el Gordiani. Iiem Cordnba sancti Emiliani diaconi et Hiëremioedecollalorum.
- miM.
,
Sic habent Pralen., Herinien., Anluerp.-Maj.,,Rosweyd., Antuerp. et Max.-Lubec, Munerat., Greven. et
Molan. Quibus accédera possunt Aniuerpien.-Max. et Lovanien.
VARIANTES LECTIONES.
Dixi accédera posse Antuerp.-Max. el Lovanien.; iC liani, et sic habet Romanum parvum ; pejus Lpva-
nam hi, licet lolum lexlum référant, in eo lamen nien.,Ciesccnlis. Pralen. videtur scripsisseLeodicum,
ab aliis divers! sunt quod de Lamberlp agant primo qued in nullp alip cedice repério. Item Lamberti,
toco; et- h> fma pst:kx!i legaat perpétua viciants ut cum "eo habet solus Rosweyd. Nos ex Adone et
inlravit, contra aiiliquiores omnes. lidem cum Pra- reliquis codicibus proelulimus orlhographiarii com-
ten. et Molan. scribunt Tyburcina, séd p ravalant ' munioi-em, soec ix certo^ usitalam , etiam apud
alii. Rursus cum Molan. oinitlunl nomen Galli; Wandaibërtum, quidni et apudBedam, licet Rabanus
Munerat. posuit Gauli. Antuerp.-Maj. post Volusiani et alii utanlur La'ndeberlus. Errât Antuerp.-Maj. in
omiilit confessionis, et cum Anluerp., Max.-Lubec, innocentum, pro innocenter, item in Brilannia, pro
Antuerp.-Max. et Lovan. pro insignissimus, scribit, Britlanniis , ut passim reperiraus.. Milfo reliqua
insignis. Munerat. autem confessionis mulavit in mënda scriploria,, ul Niveduni prn Niveduno, Ma-
confessoris. In Praten. est Narcyssi, in Molan. trini vel Martrini pro Macrini, Cprduboe, Eliani pro
Naieisci, in Anluerp. et Max.-Lubec. Narcissoe: sed Einiiiuni, ut servant codices :'Dyaconi, Iliremioe,
quid in Greven. sibi vult Marcilloe? Anluerp.-Max. Jeremioe, Jheremioe,
el Munerat. nomen Crescenlionisvertunl in Crescen-
OBSERYATIONES,
Romani parvi auctor sichedie lexlum sumii ordi- P in crypta arenaria, secundum vocans Crëscenlionem,.
lur : Romoe, Justini presbyleri, ad quem bealus qiiemadmodurriex ipso Usuardus descripsit. Quid iIL
Laureniius in vico Patricii nocte venil. Nullus anii- Actis sancti Laurentii, in eorum laudem conlinealur^
qiiior Marlyrologus de co, saliem hoc die, meminit. palebil x Augusli. Qiiiiilum et poslremum locunx
Ado ipsum refert tertio loco, plura ex Actis sancti ' in Adone tenel inclylissimus proesul et martyr Lam-
Laurenlii memorans, quorum inilium et finem, berlus, de que etiam meniinere Bëda et Rabanus, a
ducloris verbis, Nosler connexuil. Illum ipsum Jusli- quibus Landeberlus appellalur, si nennullis Bed;e
nnm inler Auclaria signavimus iv Augusli, quo die eegraphis assentiri volueris. Fieras' elpgium plane
eum ila canil Wandalberlus : vulgare ei tribuii. Plura ex gestis delibat Rabanus,
JuslinuspridieproprioceTebraturhonore pauciora Ado, quem contraint Notkerus. Usuardus.
ï'resbyter in numérosanctorum,ca?deperèmptus proprio marte el sermone hic loqui voluit, sensum
Crudeli,exqnirenstnmulosqui condecoravil. quidem Adonis secutus, sed aliis omnirio forniulis
Marlyrii proprie dicti lauream ipsi etiam tribuit ' rein expririiens. Quousque ad Hieronymiana Lam-
Baronius; hac Wàridalbeiti aliorumqiie anlîqriorum berlus vt\ Landeberlus perlineal, disces ex Ftoren
ii.bnumenlbrum, Ut ait, aucioritaïé ductus, inler . nio; Cor.plura Acta de eo conscripia novimus^
qùoeprocul dubip.cpm'pulat res ejus gestas, seorsum ' aiiclorcs vide apud Baroiiiùin in hodiernis nolis,
positas el uberius conscriptas , ex quibus patent ' Mabilionem soec. m Benedici. parte i-, aWandalber-
pag: 66, et
supervixisse'ad teinporà Claudii (inlelligéll) luiicque alios receniiores. Nec pioelereundus est
niarlyrip ceronalùm fuisse. Quoe omnia proprio tus, qui solum Lainberlum ita hodie célébrât :
loco diligénlius' erant examinanda. In laudalo Ro-
niano parvo sequitur : Item Narcissi et Crescenliani, Lambérlnsquintumdenumvirtute coronat,
uuds distinctius penultimo loco Ado Romoeasciibii, Faclioqueni ca>sunisempertremebundapavescil
479 USUARDI MONACHI* 4S0.
De Socraleel Stephanoagirai Beda, Rabanus, Ado À \ Cordubemesab eo primum, imo ab ep selp consignât'
et Notkerus, iisdem prope lerminis; subs Nosler sunt, ex Arabica; pérseculionis messe in Hispania
plane niuluatus est ex Adone, in quo primo locp collecta, quam ipse ni Galliam relulil, ut jam supe-
poiinnlnr. lnlér Hieronymiana eos eliam memorat rius soepe dictmn esl. Prioris nomen ab Usuardo
veluslissimum ecgraphum Eplernacense, lacentibus mulatum vix dubilo, forinatumque Emilianum ex
ferme reliquis. Proxima, seu secunda in Adone Emi'la, qui eirn Hieremia ab Eulogio rcferlur lib.n
annunlialio est : Nividuno, nalalis sanclorum mar- Memor. cap. 12. Cur in Romano moderno loeuin
tyrum Valérianiy Macrini el Cordiani ; ubi vides non habeanl, sed eorum loco Columba ex Memor.
nihil a Noslro mulatum esse praHcr ullimum npmen. lib. m, cap. 10 subslilualur, non aliam causam.
Eodem modo Ioquunlur Hieronymiana, nisi quod video, quam quod ejus reformalores Galesinium
pleraque Magrini et Gurdiani scripserint. Quid de seeuli sint, negleclis Belino, Maurolyco, Felicio et
bina hac classe insinceris monumentis eeclcsiaslicis aliis, quibus tamen usos eos fuisse salis constat. At
snpersil, suo loco disquiremiis. Hacienus duclores eni'ii binos nosiros vere Usnardinos esse oequeac
stios habuit, eosqué, eo inodo qup explicavimus, coeleros, codices noslri evidenier deraônstrani.
seculus est Usuardus, sed peslrenii duo martyres
AUCTARIA;
PULSANEN. in prima annuntiatione truncatus est, « Ipsp die, sancti Sleselli [verosimillime legend m
in secunda punis, deesl lertia, punis esl iii quarla, Floseelli] marlyris egregii. »
deesl itenim qiijnla. In sexla deesl ultima letius CODEXMONTIS SANCTI:« Inventio sancloe Gebe-
texius vox decollaloruih. triidis et Desiderii marlyris, Riidiinensis episcopi.»
ULTRAJECT. et LEYDEN. ex Adone Lamberti elogium BELNEN. : « Nalale sancli Floseelli marlyris. >
amplilicant, hoc modo : « ApudLeodiuui, beat! Lam-' Eiiiiio LUBECP-COL. in Lamberlo ferme similis
H
berti episcopi. Qui dura regianidomumzelo religionis est ULTRAJECT. etc. Secundo' loco de Bi-ilanriis,
acc.ensus increpassel, el rediens, in ecclesia" sua' dein deNivedunensibus : quarto de Narcisso et Cre-
oralioni inciimberel, a nocenlibus innocenter occisus, scentione ; quinlo de Cordubensibus ; denique de
aulam- coelestis regni perpeluo viciurus intravii. > Juslino, ubique salis pure..
Sequunlur reliqua quoe ad texlum speclant. BELIN., in quatuor primis non omnino punis,
ALBERG. et DANICidem habent iniliuiii; sed de quinte IPCPsiibdil: « Eiidem die, eclava sancti Ni-
Jtislino, Narcisso et Crescentione, nihil. coiai confessoris de Tolenlino. Eodeni die, feslum,
CEKTULEN. : « Romoe, sanclorum martyrum Nar- id esl impressip sacrorum Sligmaliuii Domini noslri •
cissi et Crescenlionis. Corduboe,sanclorum Emiliani Jesu Christi in carne, id est in corpore sancli Fran-
diaconi, et Jéremioe, quorum corpora post absci- cisci, in sacro monte Alvernoe, de riiocesi A'reliiia. »
sionem capilum igni iradila sunt. Niveduno. sanclo- Sequilur de Nivedunensibus et Cordubensibus, pure.
rum .marlyrum Valériani, Machrini el Gordiani. In In Sine: « Ipsp die, sancli Fleselli, niarly.ris.egre-
Rriiannia,'sanclorum' Socratis el Slephani. Eodem gii. » "
di'e, passio sancli Lamberti, Trajeclensis ecclesioe GREVEN. lcngioï-a habel miiltoriim- sanclorum elo-
episcopi. » gia. « Ipso die, sanclorum Desiderii et Reginfridi.
BRUXELLEN. incipit : « Apud Leodium , passio Passio sancli Floceelli pueri, qui lempore Antonini
beali Lamberti episcopi et marlyris. Qui fuit Apri imperaloris, cum Çhrislianos i" tnrmentis pesilos,
comilis lilius, quem sanctus Landoaldus in via Dei cpnforlaret, cum leone in carcerem, ab eo.devorau-
induxit, sicipie ipse bealo Theoilardo in episcopalu difs, missus est, sed ipso oranie leo morilur, Edu-
Trajeclensi successil. Sed Ebronii [Ebroini] faciione C clus e carcere alque in ignem missus, igné exsiinclo,
ab episcopalu dejeclns, in Slabulaus coenobio per ipse poslinôdum inârlyrium suum implevit. Tarrasis
septem annos inbiiachatur. Quem Pippiiius tandem cp.dëssoris, cujus corpus juxla Consianlinopolim iu
in sua sede reslituil : el quia ipse zelo religionis sp'elunca reperlum, lilulo apposilo : Hic reqniescit
accensus, proefaliiin Pippinum priucipem increpare corpus sancli Tarrasis coniëssoris, in urbem pri-
ansus sil, quod Alpaidein pellicëiii, suoe légitima? miini regiam, deinde Venelias translatum, in mona-
Plectrudi superdiixeril,. a Dodon.é fratre Alpaidis slerio beati Zacharioe quiescit. Leandioe virginis.
mariyrizalur. » In Juslino, deiiide in Narcisso et . Apud Pinguiam in diocesi Magiintineiisi, deposilio.
Crescentione modice interpolatus esl. Sequunlur ' sancloe memorioe Hildegardis Virginis. Quoelempore
Côrdubenses, lura Nivedunenses él Britanni, pure. sancli Bernardi abbatis odOrem suoe sanctilatis laie
In fine : « El Waslagio, sancli Ervâgindi cPiifessnris. sparsil,a:lee ut pluriini Romani Pontifices ei scri-
Item sancli Mauricii episcepi el cenlësseris. > bentes, se et Ecclesiam Rpmanam pralipnibns illiiis
IIAGENPVEN. de Juslino nihil. liî Narcisso'et. Cre- ccmnieridaverint : cumque lalini sermenis esset
scentione purus est. Tum de Cordubensibus et Nive- ignara, Spiritu sancta dpcenle, emnia quoe scripsit,
dunensibus, salis bene. Desunt Brilaniii! Tuni.: , Latine excepleribus diclavil! In monte qui dicilni'
« Item Meranlii, sancloruni Desiderii episcopi et Alvernoe,prope Assisium, impressio sacrorum Stig-
Reginfridi. martyrum. In monaslerio sancli Ruperli inatum in corpus sancli Francisci. Cirai enim idem
in Pingwia Magunlinoe dioecesis, sancloe Hildegardis vir Dei, seraphicis lempere quedam desideriprum
sanctimpnialis et. prophetissoe. Apud Leedium, beati ardoribus sursuin agerelur in Deurii, àtque in gra-
Lamperli episcepi et marlyris, «etc. De quo jam « lipso aspectu Chrisli crucifixi sibi lam mirabiliter
satis diximus. « Ipso die, sancti Floscclli mar- quam familiariler apparenlis, excessivam quanidam
lyris. » conciperet loeliliani, ac dira Crucis alfixio animam
MATRIC-CARTHUS. ULTRAJECT. : « Lamberti episcopi ipsiiis eompassipuis transfigerel gladio, post archa-
el marlyris. Flocelli pueri. marlyris. Hildegardis num cum Ghristo allpquium, caro ejus crucifixo con-
virginis. Narcissi el aliorum marlyrum. » formiier insigniia (signis videlicet clavorum ex carne
. CODEXBIGO-TIAN. sign. D. 9 :. « Ipsp die, sancli surgenlibus, in manibus ac pedibus, nec non rubra
Floseelli martyris. » Signatiir in plerisquc codici- cicatrice in lateredexlro) appaiuit. »
bus, sed vide ejus elogiiun infra inler Auciaria MOLAN.,posl insignissimus fuil, aliis litlëris ex
GREVEN. Adone inserit : « Quem. bealus Sixlus Ordinavit. Hic
CAMBERIEN. S, MARINE : «Item Romoe, beati Ju- liealos Hlppolyiumet Cbncordiam,Irèneum cl Abun-
stini presbyteri. > Nescio an coetera piira sint. dium, el Cyrillam filiam Decii Coesaris, martyres et
In VATICAN, num. 5949 deesl ultima annuntialip aljos plurimqs seprilluris condidil. » De Lamberlo
Emiliani et Hieremioe. multa eliam ex eodem Adorie iisdem litlëris imnii-
FLORENTIN. :-« Feslum sacrorum sligmalura Jpsui scet. In fine : « Ipso die, sancli Frecilli marivris
Chrisli in corpore S. Francisci. » Tuiri STUPZZIAN. egregii, lii monte; qui dieilur Alvernoe prope À'ssi-
 481 MARTYR0L0G1UM.— MENS..SEPT. "482
siiim, impressio sacrorum Sligmalum in corpore A chiillilur, poniliirquc primo loco Laniherlus cum ac-
beatissimi palris noslri Francisci. Ipso 'die, elevalio cessionibus, ut in prima. In fine de Flocello,'ut su-
sancloeHillrudis virginis. > Tum minoribus lilteris, pra. « Apud Bingam, sancloe Hildegardis virginis,
de Hildegarde et Tarrase, nt GREVEN.Denique : 'qua?tempore sarieli- Bernardi abbatis, odoreni suoe
« Depositiosanclorum confessorum el presbyterorum sanctilatis latesparsit. » Dé Stigniatibus sancli Fran-
Justini et Similini : de quibus Greg. Turonicus. » ln cisci," ul supra, excepta voce nostri. Denique :.« Loe-
aliis editionibus Juslinus iv Augusli posilus,'hoc die tiis, ipse diei elevalio sancloeHillrudis virginis. » :
XIV Kal. -.-..... Die 18.
Nalalis beatiMelhodîi, Olirapi Licioe,el postea Tiri episcopi, qui sub Diocletiano in Calcide Grsecioe,ut
scribil sanctus Hieronyraus, niariyrio coronalus est. Viénnoe,sancli Ferreoli, qui cum essel tribunilioe pôle-
statis, jussu impiissimi proesidis lentus, et primo crudelissime verberaïus, „ dein gravi calenaruni onuslus
pondère, in teterrimum carcerem trusus est, ac postea.niarlyrii palmam capilis oblruncalione percepit.
' ' ' 'i '
: .-.;'' NOT^E. , ;
In textu conveniunl Pralen., Herinien., Antuerp.-Maj., Rosweyd.,Munerat., Greven, et.Molan.
'-' ' VABIANTES LECTIONES.
! Molan.,abanliquioram scribendi modo défleclens, B ter Herinieiisem, qui in Chalchide et.Molan. qui. ih
recté posuit OlympiLycioe: Praten., Antuerp.-Maj., Chalcide. Lego, ul scribil sanctus Hieron'unus, cuin
Munerat., Greven. el alii passira simpliciter Olimpi omnibus, excepta coiiice Pralen. et Anluerp.-Majore;
Licioe; in Herinien; el Rpsweyd. nimium sapere vp- qui TO sanctus omillunl. De Hierqnimus dixi alibi»
luit amanuensium perspicacia, nam in primo erasum Fer.eoli pro Ferreoli uiendum esl in Àntuerp.-Majoré.
est pi, ila ul legaïur olim Licioe: in ailéro pi cum Muneral. habet, deinde catennrum onuslus; melius
Licioecennexuin est, facilque preinde olim Pilicioe. Greven. el Molan,.,deinde gravi calenarum, elc. ; sed
Nos orihpgraphiani paulo meliorem, saliem com- nos eum coeteris, dein. Sic proedicii Greven. et Mo-
nniniorem séculi smmis.'Tnri recle scribunl Heri- lan.. posl (iwsiis esl, absolvunt sensum, novumque
nien. et Molan. iras cum reliquis, ut esl in lexlu. inc.ipiunlj:*"ZJos.'«/! vero. etc., Aliiprimes habent ut nos
et
Munerat., ppst episcopi, addil martyris. Maie legit in lextu scripsimus.
spius Pralen. in Coltide, alii punies in Calcide, proe-
OBSERVATIONES.
, Meinoaius episcopus, doclor et riiarlyr, seriptis De'-.f'crreo'oqiiaiitumvîsceîebri yiennensi martyre
nen minus quam sanclilale et marlyrii corona in- nullus hoc die Mariyrologus lôcutusest'ariie Adone.n.
clyltis, multis. tum aniiquornm'tum recenliorum eri- Videiur lamen-locuin haberein vcliislissiiup Eptcr-
comiis ceiebratur. Iiilerhos colligit Tilléirionlius nacerisi, cujiis lalérculuin ab incurioso librario maie
lomp Y, a pag. 466, quidquid ferme alii' sparsiin habiliini censet Florentinius,,cura in eo sequenti die
poslereriHii niemorioe reliquerunt. Inter antiques relëralur. Tu illum ibi consûle. Iiiterim ex Adone
Methodhim maxime proedicat Hieronymus-de Scri- C noilnisi paucula extraxit Npikerus, sed ita lamen
ploribus éccl. cap. .85, éx qiio a Rpinani parvi au- ut marlyrium Brivatum eliam lransferat, qnpd cuin
clore (neqiié enim apud Hieronymiân'os codices, siiicëriorihus Actis (quoevérosiiniliier Adoni ignoia
Bedam, Flornni aut Rabanuïn nieinbratur) acceptas fuerunl) non salis coboerët, ut'per te diguoscere po-
videtur, his verbis : Melhodii, OlympiLycioe et po- léris, si ea cousulas quoeolim Sùrius et non iia pri-
stea Tyri episcopiqui sub Diocletiano martyrio 'coro- dem iiiler Selecla edidil Ruinarlins a pag. Sl)9. No-
nalus est. His Ado paloeslram dunlaxat seu locum lissima Ferreoli cum Juliano Brivatensi, de quo
marlyrii superaddidii, nempe in Chalcide Groecias, xxviii Augusli egimiis, conjunclio, fecit ululriusque
quoe inde desunipsil Notkerus, cura ea varialione, res gestas copulaveril Tillemoiilius .lomo V, a pag.
quod Ebacide posueril prp Chalcide, anianuensis, 279, apud quem brcviier deduciuni invenies quidquid
opinor, vilio. Noster proelerea fonlein indigiiat, unde in uiriusque laudem alibi illûslrandum erit. Usuar-
omnia descripla sunl et plura descrjbi polue.re.. dus noster. ex Ailonianis enconiiuin suum lam piu-
Beneetiam a Wandalberlo iaudaliir Melhodius hisce denler altempëravit, îilnihil asseral quod cum citalis
versieuîis. Aclis non aplissime conveniat.' Anliquam de Fer-
reoio missain exhibel Missale Goibiciira seu potius
Ore, fideanlisles, sign's et sanguinemartyr Gallicaiium a Tboinasio edilum pag. 359.
Melhodius,quarlumdenumcelebrandushonorai.
; AUCTARIA. .
PULSANEN. in prima annunliatione mulilus est, ]0 cide Groecioemarlyrio coronalus est. Viennoe,sancli
nbi eliam pro Olympi Licioe, scribit olim Cilicioe. Ferreoli marlyris. »
In altéra de Ferreolo purus est. BRUXELLEN. solus inler omnes ila diem ordilur :
ANTUERP.-MAX., LUBEC,AQUICINCT., VICTORIN., « Romoe,sancli Martini papoeet marlyris. Qui dum
BIGOTIAN. sub litiera P S, REG.SUECsub num. 150, missain celebrarel, Spalarius Glympii missus ad oc-
et UGBELLIAN., omnes in texlu satis- puri, adjiciunt cidendum, cl levans ad id gladiuni, coeçns elficilur.
in fine-: « Ilem, sanctorum Trophimi, Oceani et El post ipse.papa niiltilurin exiliupi. Cujiis memoria
Eustorgii. » De vera horum dislinclione et posi- principaliler. agilur iv Idus. Novenibris, qjia die ipse
lione vide apographa Hieronymiana apud Floren? iëliciler migravit ad Dominum. » Quoe causa fuerit
liiiium. ... , , eum hac die Bruxellis recelendi, hacienus ignora,
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT. et LEVDEN.,LOVANIEN.,nec inquirere operoepretiUm exislimo. Vide quoe die
ALBERGEN. et DANIClextum eiiam satis purum, refe- , xvi Seplembris diximus occasiene versiculi Wan-
runt, cui in fine subduut : « Mediolani, depositio dalberiini. Sequilur texius salis purus. Deinde in
sancli Saiiri confessoris, frairis ^sancli Ambrosii, > fine : « Mediolani,deposilio sancli Eustorgii episcopi,
Hié in Romano hodierno ponitur die proecedenli. el beati Saiiri confesspris,. fratris sarieliAmbres».
Sequilur: « Itemsancionini Trophimi [apud.aliquos, Jlem sanctorum Trophini, Oceeani et Sixti. -
Trophini] ; Oceeani, et Eustorgii. > Mirum est in HAGENGYEN. dé Mélhedib, posl episcopi inserit :
DANICO pro nalale scribi in principio Neapoli. .. « dpetoris egregii et riiarlyris ëximii. » In reliquo
CENTULEN. :'« Natale sancli Melhodii Olimpilicia? léxlu lantam înodiceinlerpblaïusest.Trt fine adjicit :
ei posea fin episcopi, qui sub Dyocleliaiio in Cal- « Mediolani, depositio sancli Salhiri cenfessoris,
483 USUARDI MONACHI 484
fralris sancli Ambrosii, ejusdem civitalis episcppi, A scissione, viclorioe perhennis meruit triuniphum. De
Ipso die, passie sanctarum martyrum Trophini, Oc- Slephana require pridie Idus Maii, ubi hos Martyres
eeani cl Eustorgii, et aliorum. Fandela, sancloe Ri- habet Usuardus. Florentii marlyris. Trophiinioe,
chardis virginis et imperalricis. In pago Ga'stina; Oceeani, et Eustorgii marlyrum. Apud Medioîanum,
sancli Severii confessoris, viri sanctitale mirabilis Sancti Eustorgii episcopi el confesseris. Hic corpora
el proeclari. » Yide de his duobus clarius loqueiiieni beatorum Magorum, » elc. ul supra. « Miriani epi-
"Casiellanum in Marlyrologio universali, pag. 472. scopi. Synerii episcppi el confessoris. Mediolani,
liera MOLAN; infra. deposilio beali Salyri confessoris, fralris saiicti Am-
MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT. : « Ferreoli tribuni brosii"episcopi, qui ejus virilités eleganli delucidans
et marlyris. Melhodii, episcopi et marlyris. Salyri slilo,in libro quem inscripsit de excessii fratris,.
confesspris, Ira iris beali Ambrosii. » dicit eum sacri dona baplismalis, casto cerppre et
CODEXD. pu CnEVAL,signatus B, addi poterat . pure corde intemerata servasse. Item beatoe memp-
superioribus, in quibus post lexlum legilur : «'Ilem rioe Egberli, episcopi Treverensis et cenfesseris.
sanetprum Trppbiriii, Oceeani et Eustergii. » Beàloe eliam memprioe Arnulphi fratris' ejus, terlii
ln VATICAN, num. 5949 sicadjicitur: « Nicpmedioe, Cpmilis Hpllandioe, ab inipiis innccenler pccisi;
sanclcium Oceani, Xisli el Eustergii episcepi. » Dixi Neciipn Herlindis virginis, oeque sanctoe memprioe,
superius de his censulenda esse apographa Hierony- sororis eerum. » •
iniana. Eustorgius episcopusalio spectat. MOLAN. : « Apud Abrincas, dëpesilip.sancli Sinérii,
FLPRENTIN. : « Item sanctarum marlyrum Triphu- ejusdem civitalis episcepi et cpnfesseris. Mediplani,
nii [Triphinii] Oceani et Eustorgii. » Tum STROZ-g sancli Eustargii episcepi et confesseris. Mediplani,
ZIAN.« Mediolani, deposilio sancli Saiiri confes- deppsilip sancli Salyri cenfesseris, ac germani, proe-
spris. » clarissimiDncteris ac episcepi Ambrosii. Qui in
Edilip LUBÉCO-COL., in lexln aliquantulum inler- libro, quem "defratris obilu ccmppsuit, in ejus lau-
polala, subdit : « Mediolani, deposilio sancli Salyri dem ila inter coetera, dixit : Nihil quidem habui, frà-
confessoris, fralris sancti Ambrosii episcopi. Ilem tres charissinii, in rébus humanis lanlo fralrepre-
Mediolani, natale sancti Eustorgii episcopi et confes- lipsius, nihil charius. BPS frequenli ruugitu pium
soris. Hic corpora sanclorum trium Magorum a Con- testatur affectuni, si forle defecerit cum quo ducere
staniiriopoli Medioîanum transvexil el multis mira? collo aratra consuevit. Et ego le frater noù requiram?
culis clarèns in pace quievit. Eodem die, sanclorum Aut passim unquam oblivisci tui, cum quo vitoehujus
Trophinii; Oceeani et Eustorgii 'marlyrum: Ilem semper aratra sustinui? labore enim inferior, sed
viginli qualuor seniorum. » amore ccnjunelior. Lalus enim meum luo lalcre
BELIN.lexlui subdil : « Eodem die, sancti Eu- sèpiebas, caritate, ul frater,- cura, ul pater, sollici-
storgii episcopi el confessoris. Mediolani, depesilio ludine, ut senior, reverentia ut junior. » Ediliones
sancti Saibiri cpnlësseris. > alioede Eustorgio ei Salyro eadem habent quoe in
GREVEN. : « Viginli qualuer senierum, qups Apo- prima. Tum sequitur: «Apud Abrincas, depositio
calypsis Johannis commémorât. Ipso die, secundum sancli Sinerii, » etc., eliam ut supra. A Casiellano
caihaloguin Sanctorum, Yiëloris et Slephanoe, quoe vocantur Senator, apud quem vide ulteriorem ejus
latine dicitur Cororia. Quorum Victor cum esset mi- iieliliam. Deinde : «ln Germania, monaslerio An-
les a Cilicia, pro fide Christi, posl digilorum evul- - delahà, deppsilip sancloeRichardis imperalricis, cou*
sionera, camino ignis inciusus, triduo ibi permansit ^ jugis Caroli crassi et virginis. Die décima octava,
illoesus. Deinde jussu Sebasiiani dueis Alexandrioe, sancli patris Euménii, episcopi Gorlynoe, Ihaunia-
post haustum venenuni, post oleum féivens, lara- iiii-giBergis; 'gloriosa'iranslalio corporis saiiciissimi
pades lalèribus applicfias, acelum cura calce ori Pairis [nostrij Vuinoci abbalis. »
infusubi, exocuialuS' alque ëxcorutus, capilis ab-
XIII liai. Die 19.
lu Neapoli Campanioe,natalis sanclorum Januarii Benevenlanoecivitalis episcopi, Fesli elProculi dia-
conoruni, Desiderii, Euiici el Aculi, qui post vincula et carceres capite coesisunt in civitaie Puleolana,
sub Diocleiianp principe. Item in Palestina, sanctarum martyrum Pelei el Nili episcoporùm , qui lempore
persecuiioiiis cum plurimis clericis pro Chrislo igni consumpli sunt. Apud Nuceriam, nalalis sanclorum
hiarlyrum Felicis et Constanlioe, qui sub Nerone passi sUnf.Iri lerrilorio Liiigoriicoecivitalis, sarieli Sequani
presbyleri.
•''. NOT.E.
lia Pralen., Herinien., Anluerp.-Maj., Muneral., Greven et Molan.
VARIANTES LECTIONES.
J« Neapolim pro In Neapoli, anliquo sed mendose ]D cum anliquioribus Martylorogis, Sigonis, prp Sequani,
scribendi modo est in Heriniensi. Greven., Fesli et qupdnomen servavimus, quia in codicibus noslris
Procli pro Proculi. Codices passim habent Eutici, ul magis receptum. Anluerp.-Maj. et Muneral. vocant
estin lextu ; Antuerp.-Maj., Euticii. Idem legit, Pelei Signi. Apud alios eliam legilur Sigoni vel Sigouei.
e't Lïni. Munerat., Pelei el Julii. Rursus Munerat. Greven., claritalis causa, parenlbcsim lexwi inler-
ubi codices cmnes habent pro Cliristo ; substituii, jecit, Sequani (al., Sigonis) sed diversis islis no-
pro Christi nomine. ibidem, apiid Miceriam, pre apud minibus seu potius variis inflexinnibus, unum ubique.
Nuceriam. El iterum , Nerone imperatore : Greven. eumdemque indigitari satis cerluni est.
El sic Herinien.
Adoniane modo scripsit J^iHi/iioiiicn;.
OBSERYATIONES.
De prima marlyrum turma mulla hec die a Bara- montius tomo V, a pag. 565. Apographa Hierony-
nïo in nnlatipiiibus, plura a Florentinie xn et xix miana satis confusa el mutila sunt utreque die jam
Seplembris, disputaritur, quoeaniplam alibi disseren- cilalo. Beda , post eum Rabanus el item Ado, idem
di nialeriam suppeditabunt. Suinma rernm gestarum prprsris eloginnipro tola classe referont. Crediderim
el marlyrii capitacbllegit et accurate digessil Tillë- Bedam ex anliquioribus Actis (nam qui alia scripsit
 483 MARTYROLOGlO.il.— MENS. SEPT. 4g6
J'oannes diaconus Innge Beda ppsleiior est) enco- A anenymis manyribus Tyriis cnnjunxit Ado xvm
iniiHiisuum continuasse. Quoecun.;ué auleni Acio- Februarii.-Vile qua? ibi diximus.
rum illorum auclprilas sit, inde immorlalis Januarii Circa Felicem et Consiantium magna in Hieronv-
to!0 orbe catholicô gloria nequaquara ebscurari po- mianis dépravatio ) h\ quibus cum bis reporianluV,
tesl, utex pluribus monumentis mss. in eum finem lipe nempe el sequenti die, lia aliis commisli sunt
collectis, suo loco oslendelur. Sequor hic Martyrolo- el sex;u cunfusi, ul vix vera nomina, vix cerlam pa-
gia. Romanum parvum ila scripsit : Neapoli, Janua- loeslram invenial Florentinius, cui ipsPs tulo ascri-
rii, Sosii, Fesli, Desiderii, Proculi, Eutychelh, Aculi. bal, quandiu aliis iniplexi sunt. Unde Npster sua ac-
Ubi pro re noslra maxime nolandum est, ab illis ceperil, nen longe quoere.idiinïest, cuin singula verba
omnibus alque a Neikéro, Adonis eliam coniraclore! ex Adone describat, ut ferme eliam fecit Nolkerus. '
septem martyres connumerari. Usuardus sua qnideui florus , a reliquis omnibus dissenliens, eos die proe-
Drimiaex Beda vel Adonedecerpsil, sed cum illi am- cetlenli sed absque posilione, ila annunliat : El pas-
bq Sosium denuo seorsim racolant xxnr Seplembris, sio sanclorum Felicis el Gonsianlii, qui passi sum sub
'ënm Nosler hic, ad vitaridam repetitioneni, proeler- Nerone imperatore. Qui uliîniuni locum -tenet Siqo,
eiindum censnit. Quam viam inierit Baronius, ex Seqiianus, vel Signus pro varia aniiquprum nomon-
hodierno Romano Martyrologio cuique Pbviuni est clalura, videtur ab Adene ex Hieronymianis exlra-
perspicere. cl'us, unde in Noslrum et Notkerum tolidem verbis
Pelei, Nili el plurium aliorum memoriam apud trarisiil. Dubiiat Florentinius, an unus el idem sit
'Hieronymiana iiivenio, no» in Paloeslina, sed Alexan- Sigo, seiiSigonusel Sequanus ; verum si ex hnjiis-
drioe, de quibus ex Eusebio de Mariyribus Paloest. g riiodidivërsilate prp multipliciiale argui ppssil, jam
ciip.13, el I.'Vin Ilisl., cap. 13, fusius agit Floren- sancius illé quadruplex, imo et quintuples esse pe-
tinius, vcruin duobus prioribus socium jungens P«- teril. Apud laudaium Florarn ita idem celebralur bis
termulhium , pro quo apud Noikerau) Marais, alibi verbis in lerrilorio Lingonicoe civitalis, monaslerio
Elias irrepsit, qui forte melius diceretat-fl'ius; Segeslra, depositio sancli Sigonis presbyleri et confes-
nempe presbyler anonynius, ab Eusebio non expres- sons. Simili phrasi uluntur el alii eliam inler Usuar-
sus. Beila el Rabanus de ipsis non meminere. Roma- dinps,al vere et in hac parle et in reliqup lexlu
num parvum brevissime : Et Pelei el Nili, ul ple- germanam Usuardi lectionem a nobis iradilam, ma-
rumque illius auctor in more posil.um habel., sola iiifeslissimum est. Nihil de Sequano reperil Surins
marlyrum nomina ex Eusebio Rufini exirahere. Ado proeler cap. 88, qupd maie 8 vocal Greg. Turon. de
nihil inagnopeie'addidit, sed sic annunlialionem for- Gloria -Confessorum. Vilain habemus ms. qualem
mavil uli eam ex ipse descripsit Nosler, êmisso edidit Mabilio soec i Benedict., a pag. 265, cum
tàmen ly'raiiriinomine; nam ubi Ado clare exprimit, alia paulo contraction, qua?ainhoesuo lempore eon-
qui persecU'doneDiocleliani, Nosler indefinile , qui ferri el illustrai! polerunl. Eiistàthium, vel Eusia-
tempore pers.ecuiionis, forle quod «vTovou.ao-Ttv.65jchium hodie canil Waïuialbertas, at quo is speclet
omnium violeiilisshriamsalis inielligi puiavérii. Duos dicelur alibi.
hosce episcopos Tyrannioni, Silvano, Zeriobip et
AUCTARIA,
ROSWEÏD, lexlum salis purum habet, sed in fine C virlutum viri. In territorio Lingonicoe civilalis, de-
adjungil: « Ilem Turgiïepiscopi, Pii diaconi cum aliis posilio sancti Sequani abbalis , et sancli Sigonis,
CLIV.Biluricas, Mariani episcopi confesspris, » Yide plurima? jiislilia?presbyteri. » Hic clare, sed maie, ni
quoecum Usuardo diximus xix Augusti. fallor, distincios habes Sequanum eiSigonem, de
PULSANEN. in prima ferépurus est.'Subjungit im- quibus jam supra in Observationë salis dixi mus :
médiate : « Apud Nuceriam, nalalis sanctarum mar- t In terrilorio Bituricensi, deposilio sancli Mariani
tyrum Feicis et CGiisiaiilioe.» Désuni reliqua omnia* confessoris. », in
ril jam soepiussupra. HAGENOVEN.,prima et secunda salis purus, sub-
ANTUERP.-MAX.-LUBEC, ANTUERP.-MAX. .ULTRAJECT., jicit-. « MeliS; deposilio sancti Goerici episcopi et
LEYDEN., LOVANIEN., ALBERCet DANICposl Sequani, confessoris. » Vide Surium. «Item sancti Amolli epi-
addunt : t abbalis, plurima?jiislilia? presbyleri. Tu- scopi et confessoris. »An episcopiVapincensis? Sequi-
ronis, sancli Eustachii episcopi, magnarum virlutum lur: « Apud Nuceriam, nalalis sanctorum, » etc.,
viri : » corrigendi hic passim codices, riam verum pure. Deinuni de Sequanoet EuslachioTuroiiensi, ut
nomen esl Eiisioclnus, ul recte MOLAN. infra. ANTUERP., etc., supra.
CENTULEN.:« Neapoli Cainpanioe, sanctorum Ja- AQUICINCT. in fine : « Item sancli Zenonis marty-
imai-ii, Henevénianoecivilalis episcppi, cum Sossio, ris. » luira vocalur Genonis'.
diacôno Mesenaie civitalis, el diacono suo Feslo él VICTORIN. et REG.SUEC signatus n. 150 : « Ilem
le'clore suo Desiderio, siib judice Draconlio. In Pa- in terrilorio Bilurico, sancti Mariani. »
lestina, sanclorum Pelei el Lini episcoporùm, qui MATRIC.-CARTHUS.-ULTRAJECT. : « Materni, episcopi
cum clericis multis pro confessione Chrisli, igni cpn- Q et confessoris. Januarii episcopi et martyris cum so-
sumpli sunt. Apud Nuceriam , sanclorum Felicis. et ciis. Pelei et Nili, episcoporùm , qui cum pluriinis
Cônslanlioe, qui sub Nerone passi sunl. In territorio .. clericis igné consuinpti surit. '»' : «
Linguonensi, sancli Sigdni presbileri et monachi, qui CODEX D. DUCHEVAL. sign.-B. Treveris, beati
miroe absiinenlioe seclalor extitit. » Materni episcopi cl confessoris. » Vide xïv Seplem-
BRUXELLEN. incipit :« Romoe, sanctorum raarty- bris. CODEX ejusdem sign. C: «.liera Genonis mar-
ruin Eustachii, cognomento Placidi et uxoris ejus tyris. t ls forle est qui ab aliis Zeno vocalur. Sub,
Theospis, cura filiis Agapilo et Theospile. Quorum neulra infiexione hic colitur.
Actus, peregrinalio alque conversib sub Trajano im- ln VATICAN, rium. 59-i9 deest Sequani.
peratore; mirabiles legunlur. El quia diis sacrificare UGHELLIAN. : « Turonis, sancli Eusiachii episcopi,
noluérunt; in inicio rëgni Adriani imperaloris in magnarum virtutura viri. ».
beVeoeneo, igné succenso, c'remali sunl. > Jam dixi- FLORENTIN.:« Sancti Sequatii abbalis... Item,
mus hos sanctos • a Wandalberto eliam hoc die re- ibidem sancli Mariani confessoris. »
coli; in Romanp bpdiernp ponuntur die sequenti,- BURDEGAL. : « Iri lerritorio Lingonicoe civitalis,
quo' etiam ab Adonè rejecli sunl, nos de-iis cum sancli Signi presbileri. Ilem Beonis niartyrisi »
Usuardo agemus iiNovembris. Sequilur lexlus, sed CODEX CASTRI-KAROLI I «'In lerrilorio. Lingonicoe
iranspositus. Primo loco est, Apud Micenan, pro civilalis, sancti Signi presbyleri. >Hic palet indicari
Nuceriam, elc. Tum, de Januario:et sociis, deinde de Sequanum, ut in priori.
Paloeslinis. Tum inteigicîwr : i Item Theodori mai--, BizuNTir.EN. : « Melis,sancli .Goherici episcopi et
lyris. Turonis, sancti Eustachii episcopi, magnorum confessoris. »Idem esl, qui supra Goeiicus appellaiur.
i$7 USUARDI MONACHI.. 488
REMENS. SS. Timolh. el Apoll. : « In terrilorio À\ pus consecratus, lolius Anglioe ecclesias exemplo et
Lingonicoe civilalis, monaslerio Segeslro, deposilio doclrina replens, plen.us diernm quievil in pace. »
sancli Sigonii presbileri et monachi^» yiia exslaiapiid Surium. « Turgi episcopi et confes-
Editio LUBECO-COL. in tribus, primis fere pura est, soris. Eligii episcopi et confessoris. Apud Tungrim,
oeindp subdit : « Treveris.'sancti Mileli episcopi et commemoralio sancli Materni episcopi el confes-
confessoris. Methis; sancli Goerîci episcopi el con- soris »
fessoris. In terrilorio Lingonicoecivitalis .deposilio MPLAN.: -«Turonis, sancli Euslachii episcopi, ma-
sancti Sequani abbatis, plurinioejustilioepresbyleri. » gnaruni virluiuni viri. Treberis,',sancli Melili [Mileli]
Pe Euslachio Turonensi, ut supra. « Eodem die, san- episcopi. In Anglia, beali Theodori archiepiscopi
cti Zenonis martyris. Ipso die, commemoralio san- Canluariensisel confessoris. Hicnalus Tharso, t elc,
cli Materni archiepiscopi et confessoris, apud Tun- ul GREVEN. nisi quod in fine addalur : « Scribil Beda
gerini. » - . -^ lib, iv Hislor. Anglic, c. 1 ei 2, et lib. v, c 8. Mé-
. BELINIprima editio, penultimo IPCP interjicil ; tis, sancti Goerici episcopi et confessoris, qui cognp-
« Turonis, Eustachii episcopi', magnarum viriulnni mento Appo, vitoe sanclilale fuit admirabilis el om-
viri. >Altéra editio in fine adhuc subjungit : « Item nibus'sibi commissis amabilis. » Editiones alioe, de
Genonis marlyris. » Mileio, ul supra. Sequilur.: « Messanoe in fréta Si-
GREVEN. : « Alexandrioe, sanclorum Aemetrii, Ni- culo, sanclorum Nicandri abbalis el sodalium, Gre-
ceii el Casleris. Hem Zenenis marlyris. Melis, sancli gorii, Peiri, Demelrii et Elisabeth. Qui sub quodam
Gnerici, episcepi et confessoris. Treveris, sancti specu solilarii vixere, inediam, sitini, oestu'm el al-
Mileli episcopi et confessoris. Turonis, sancli Eusla- g gorem pro Chrislo tolérantes, ubi pariier in pace-
chii episcopi et confesspris, magnarum virtulum' quieverunl. » De Eustachio, ul supra. Tum : « Die-
viri. In Anglia, beali Theodori archiepiscopi Caïilua- décima noua, sanclorum martyrum Trophimi, Salj-
riensis et confessoris. Hic (testa Beda, lib. iv) nalus baiii et Derymedenlis. Civitate Métis, sancti Geerici,
Tarso Cilicioe, divina el humana liiteralura Latine episcopi el confessons. Qui viloe sanclilale fuil ad-
Groeceque inslructas, pr.obis moribus et oetate vene- mirabilis, et omnibus' sibi commissis amabilis. »
lanilus, cura essel annorum sexaginla sex, a Vila- Apud Caslell. palronus est Canonicarum Spilanen-
liano papa Doruverneiisis, seu Cantuariensis episco- sium.

XII liai. Die 20.

In Cizico, natalis sanctoruni marlyrum Faustoe virginis et Evilasii, sub Maximiano'imperatare, quam
idem Evilasius, cum esset primus palalii., jussit primo dehpneslari, suspendi, lorqueri, ac quasi lignum
secari mediam, sed postea credens el ipse Christum, simul cum Fausta agonizaïus est. a Civilale Cerduba,;
beali Eulegil presbyleri, pb Ghrîsti marlyrium' decellati. In Phrigia, sanctarum Dionysii et Privali.
NOTJL '"'...'
Seli puri sunl Praten., Antuerp.-Maj., Muneral. et Molan.
o Carelinum aulographum primam inter el secnn- iC chium e suo codice expiinxerit : sed valde miror quod
dam aiimintiationeni hoeciiiici-seril: Ilem lemporibus unquam admiuere potuerit. De Eulogio Cordubensi,
Adriani imperaloris, passio beatorum Euslachii cogno- quo die, hoc an. n Marlii marlyrii palmam assecu-
menlo Placidi et uxoris ejus Theospis, quorum miri lus fueril, magna conlrpvërsia esl. Usuardum Eulo-
actus legunlur. Nec verbum habet de Eulogio Cor- gio oequalem, marlyrii prope oculalum testem, hal-
dubensi. Tamen Herinicnsém Cbdicem , qui purissi- lucinaium fuisse non esl credibile. Sollerii senten-
mus erat, hue die respuit Sellerius. Rogo qua causa? tiam amplecior et ipsius verbis deciâro. Mihi cerle
qualuor versus obliterali erant in. Pralensi Cedice; dubium non est, quin Usuardus qui fere continus Cor-
Heriniensis, suus Achilles, Pralensi repugiiabai. An dubensia certaminu inluilns -est, rationem pro eo lem-
quidqnam aliud alibi causa? fuit; cur Pralensem re- - pore gravent habuerit cur Eulogium hoc die potius quam
jicerel? Coeterum nen miror quod Usuardus Eusla- xi Marlii collocaret, BPUILLART.
VARIANTES LECTIONES.
Cizicoscribunt omnes, excepta Molano, qui 'Cyzico, phrasim Iiniavit, sal'em mutavîl, hoc modo : Eulogii
sed pessinie Antuerp.-Maj. Crilo vel Erito, Videtur presbileri pro Chrisli amore martyrio luureali. Deinde
Molanus voluissé Usuardum corrigera , dura pro pro Phrigia, ut passim codices scribunt, posuit, /«
credpis el ipse Christum, legit credens et ipse in Chri- Africa. Molan. recle habel Phrygia, Muneral. et alii,
stum , nisi ita a Greveno acceperit. Munerat. ante Frigia. Sed de hoc alibi salis , dum cum codicibus
martyrum, omisit Chrisli. At Antuerp.-Maj. lolam aliam scriberidi normam sunius seeuli.
OBSERVATIONES.
Prima primorum hujus laterculi martyrum memo- D eodem spectanlibus nnlavil Baronius, et de Maforle,
ria , Hieronymianis ignota , apud Redam reperiiur, Maphorle vel Mavorte, muliebri capilis legunienlo,
ubi ex lcngioribus' Actis npnnulla decerpla iuvenies,' Molanus in prima Usuardi edilioné.^ Wandalberlus
quoe credilu difûcilia non iinuierilp promintiat Tillë- solos hodie Faustam et Evilasium ila memorat :
montius lomo Y, pag. 161)el 161, proeterquam quod Virgoquebis seriumFausta alque Evilasiusornant.
alïa a Surio, post Melaphrasten vi Februarii, alia a
Beda hic, alia rursus a Baronio, qui Evilasium ido> De Eulogio, ceieberrimo Cordubensi.prësbytero et
lorum sacerdolemfacit, narrari videantur. Sed hoec raarlyre, qui in texlu noslro proximus esl, solus in-
nos proprio loco examinabiinus. Hic pnecipue. no- ter antiquos loquitur Usuardus, quem ex recenliori?
landum Rabano et Adoni ila proeluxisse Bedam, ut bus inler alios seeuli sunl Maurolycus, Fel'uius,
lolam hujus hisioriain illi Iranscripseiint. Romanum Galesinius ; sed cum hic notavertl v Idus Marlii se-
parvum paucis legit : In Cyzico, Fanstoe virginis et curi percussum, illuc ipsum retrahendunt censuil Ba-
Evilasii. Nester, sive Adoriém, sive Bedam proe ocu-. ronius, tamelsi idem Galesinius asserat : Hodiernodie
lis habuerit, ila elogium;formavit, ut in texlu retu- divinisstatarum liorafum officiisëx ecclesioeCorduben-
limiis,.non rit habent codices medioe.riotse, in quibus sis usu... xelebrari. At hoec in Actis noslris xi Marlii
licet eadem refëranlur, phrasis lamen immulaia est,. Comment: proevio, § 1, ex Scholiis Ambrosii Moralis
Vide qua? de Cyzico, de virginum lonsioue el aliis redarguuniur. Recte an secus , leclor statuât., mily.
 489 HARTÏROLOGIUM. — MENS. SEPT. 490
cerle dubium non esl quin Usuardus, qui fere conti- A cpdicum labulis, DionysiuseiPnvalus e Sinadensium
nus .Cordubensia cerlaniina inluilus esl, ralionem numéro facile eruuntur, quidquid corrupta ibi et
pro co lempore gravera habuerit cur cum hoc die luxala nomina âgnoscanius. Gralissimura erit si quis
potius quam xi Marlii collocaret. Reliqua quoead de postremis hisce martyribus îiionuraenla aliqua
Eulcgium speclanl, videsis in Aclis hpslris ad proe- suggesseril Cursini denique pbservandum esl Mola-
dicluiri diem xi Marlii accuraleel diligenier ab Ilen- num, in prima edilioné purum, in posierioribus
schenio illuslrata. Martyres Phrygii, nisi vehenieiiter Eustachium cum uxore.et liliis lexlui inseruisse,
l'allor, ex Hieronyraiano aliquo codice accersiti sunl. queiii Wandalberlus solum pridie cecineral. Florus
Turbata, mutila et confusa npiinulla in illis ccdici- de eo meminit i Novembris, Usuardus n, cujus
bus bec el proecedenli die reperiri, îiuperrinie indi- peslremi verba codexHeriniensis huic diei innexuil,
cavimus. Coelerumex cellalis a Florentinio variprum ul in Auclariis mox diceinus.
AUCTARIA.
HERINIEN., ut ut passim mleger et sincerus, mire . fine : « lem Rpmoe, Eulhi vel Eulii [Euslachii] cum
hodie depravalus est. Incipil : « Vigilia sancli Mal- uxpre et duebus filiis. »
Ihoeiaposloli et evangelisioe. » Sequilur prima texius MATRIG.-CARTHUS.-ULTRAJECT. : « Faustoe virginis
amiunlialip purissima. At dein inseritur quod jam el marlyris. Et Evilasii. Dionysii el Privali. »
dicebam : « Item lemporibus Adriani imperaloris, JN VATICAN.,num. 5949, desunt amutnlialipiies
passio beatorum Eustacliii cognomento Placidoe[a Eulogii, Dionysii et Privali.
Placidas] el uxoris ejus Thees'pis, cura liliis Agapip FLORENTIN. : « Hem sancli Lauri episcppi et con-
el Theespile, quoruni mil! Actus leguntur. «Déficit fesspris Laudi, » opinor, de quo die sequenti.
proelerea in Eulegip Cordubensi. Editio LUBECO-COL. : « Vigilia sancli Maihei
RPSWEVD., in lexlu non oinnino purus, in fine sub- aposloli. Rpmoe, tempnribus Adriani'imperaloris,
dit : « Vigilia sancli Matlhoeiaposloli et evangelisloe.» passio beatorum Eustachii, elc, » ferme ul supra. In
Hoecsoepiusinli-i reeurrit. Fausta et Evilasio paulo magis interpolai;»esl, quam
PULSANEN. incipit: « Vigilia sancli Malhoei apo- ]B ANTUERP., elc. In duabus ullimis pura esl. Sequilur :
stoli. » Texius plane truncaltis esl, nam ex eo solum « Epdem die, sancli Quiriaci apostoli et marlyris.
habet: « In Cizico, nalalis sanclorum marlyrum, ». Ipsp die, Iranslalio sancli Quiriaci presbyleri et con-
elc, usque ad imperatore. Désuni reliqua omnia. fessoris. » Diximus supra ad HAGENOÏEN. Quiriaci
ANTUERP. et MAX.-LUBEC Proecipui sunt ex eorum hujus naialein reçoit die vi Marlii. Vide eo die iu
numéro, quos dixi Usuardi phrasim ex Beda vel Aclis coniinentarium hisloricum ; hic melius com-
Adone commutasse, hoc modo : « In Cizico, sanclo- meiiioratur iranslalio.
rum martyrum Faustoe virginis et Evilasii. Quorum BELIN.In Fàusla el Evilasio similis esl ANTUERP..
Fausia ab eodem Evilasie decalvala et ad lurpitudi- elc Tum immédiate subdit : « Eodem die, sancto-
neni rasa, suspensa est et loria. Deinde cura vellet rum Eustachii et sociorum ejus. Ilem eodeni die,
eam niediam secare, sed carnifices non valerent eam vigilia sancli Maihei apostali et evangelisloe. In
loedere.'slupens Evilasius credidil. Qui eliam a Frigia, sanctorum, elc. >Deest Eulogius Cordubeusis
Maximiano cum forliler lorqueretur, Fausta capile in edilioné prima, sed in altéra ad lineni apponitiir.
lerebraîa, clavis loto corpore conlixa , igniloe sarta- « Civilale Corduba, beali Eulogii presbyleri. »
gini imposita, cum eodem Evilasio voce de coelovo- GREVEN. : « Florentii episcopi el marlyris. * Inter
caia iransiit. » Reliqua textus pura sunt, sed in fine multos Fiorenlios non facile est divinare quem hic
adjicitur : « Ilem, S'igilia sancli Maihei aposloli, > indicalum velit. « Quiriaci philosopbi el marlyris.
GREVEN., iu lextu purus, in fine etiam subdil, sed Item sancti Culhberli. Ipso die, iranslalio sancli
tanquam annuntialionem ad texlum perlinenlcin : Quiriaci presbyleri el confessoris. Secundum aliquos
« Ilem, Vigilia sancli Maihei apostoli. > iQ hic, Euslachii ei sociorum ejus, qui in iv Nouas No-
- ANTUERP.-MAX., LEYDEN. et LOVANIEN. ila ordiunlur: vembris habeiiiur. Item saiicloe mémorise Gerhardi
« Vigilia sancli Maihei aposloli el evangelisloe. > In creniiloe el confessoris.' Ilic, ul in gestis bealoe
coeteris omnibus 1res hi codices similes sunt AN- Lidwyd virginis rëfertur, ex dioecsi Agrippinensis
TUERP.et MAX.-LUBEC Colonise orius, viloe soilarioe desiderio Egypiuni
ULTRAJECT. in- co a tribus proxime proegressis dii— adiit, ibique riianna coeli vivons, corpore crassus
ferl, quod Eulogium omiseiil. iiiiniuni, vuliu vero angelicus, in specu repentis est.
ALBERGEN. el DANIC: « Vigilia sancti Matliei Tandem bealo iu Domino fine quievil, anno Domini
apostoli. Rpmoe', lemporibus Atiiiani imperaloris , Jiccccxxvi (in i cilit. 1425J. Cujus animant proefata
passio bealorain Euslachii cognonieiilo Placidi, et virgo vidil ab angelis in coelum ferri. Eusloclijui
uxoris ejus Tiieospis, cum filiis Agapio et Theespi- virginis. »
le, quorum miri Aclus legunlur. » Sequilur lexlus ul MPLAN.,ppst agonizalus est, aliis litlëris ex Beda
iu ANTUERP.-MAX., elc. vel Adone lexlui inscrit : « Cum enim eam carni-
CENTULEN.: « Vigilia sancli Matliei. In Frigia, san- fices ferris loederenen valcbai.it, siupcns Evilasius,
clorum Dionisii et Privati. ln Cizico, sanctoruni Cbrisie credere coepit. Et hoc ubi impcraiori nun-
Faustoe virginis et Evilasii, sub Maximiano impera- ciaium est, inisil proefeclum, qui eum suspeiisiiiu
tore. Erai- autem Fausta puella annorum ireUecim forliler lorqueret. Qui etiam jussil Fauslam nudam
et Evilasius eclegenarius. Corduboe,Eulogii presby- et sine inaforlc flagellatam, incarceraiani, capta
teri, ob Chrisli fidëm decollali. » lerebiari, ac oculos irifigi, cui posimoduni non so-
BRUXELLEN. : « Vigilia beali Malhoei aposloli et n luni caput et faciès, sed el peelus et . lolum corpus
evangelisloe. » De Fausia el Evilasio mulla ex Adone usque ad tibias clavis implcium esl. Post hoecsar-
niiscei, qnoepurius leges in Auctario MSLANI. Sequi- tagineni jussil igniri, sed ha:c, psallcnte illa, re-
tur de Eulogio et Phrygiis, pure: Tum : « Elnone friguil. Inter hoecveniens vox de coelo vocavil eos,
monaslerio, elevalio corporis sancli Amaiidi episcopi et sic iradiderunl spiriluni. Erat aulem Fausta an-
et confessoris. > norum xm, et Evilasius LXXX.» ln fine, addit : «Ilem
HAGENOÏEN. de Vigilia ul supra, h) Fausia et Evi- eodeni die, sanctorum Euslachii el sociorum ejus.
lasio, eliam Adonem aut Bedam ferme sequilur. In Item eodeni die, vigilia, etc. Ipso die in coenobio
duabus ullimis purus esl. Subjungit : « Treveris, Sonegias, translatio beat! Vincenlii confessoris el
sancti Quiriaci presbileri el confessoris. » Yide vi monachi. » Agilur de marilo sancloe Waidetrudis,
Marlii ; infra ponilur translatio. qui alie nomine vocalur Madelgarius. Vide de eo
AQUICINCT. penultimo loco inlerserit : « Elevalio Auetaria ad diem ejus nalalem xïv Julii. Alioeedi-
corporis sancli Ainandi episcepi. » liones incipiunt ab Eustachio. In fine de Vigilia, ni
VICTORIX. el REG. SUEC, signatus num. 130, in supra. Item de translatione bcali Vincenlii. Dmir.uu:
PATUOL. CXXIV. 1(3
 491 USUARDI MONACHI 403
TSInone,elevalio corporis sancli Amandi episcopi A stillse scribimlur fiuxissecruoris. » Yide de hac cly-
el confessons. Cujus corpus post cenlum quinqua- vatione sermonem Milonis monachi in Aclis vi Fe-
ginta annos a transi lu integrum invenliim esl, atque bruarii, pag. 891.
de ore ejus, geminis ab invenlore denlibus ablatis,
XI Kal. Die 21.
Natalis beali Maihei apestali et evangelisloe, qui, apud jElbiopiam proedicans, marlyrium passus est.
Hujus Evangelium Hebroeo sermone censcriptum, ipse révélante, lempore Zenonis imperaloris invenlum
*st. Eodem die via Claudia, vicesimo miliario ab Urbe, passio sancti Alexandri episcopi, qui pro fide
'Chrisli, sub Antonino imperatore, vincula, fustes, equuleum, lampades ardenles, ungularum lanialionem
bestias ac fornacis flammas superans, tandem gladio vitam adeptus est gloriosam. Item Romoe, sancli Pam-
phili marlyris.
NOT.fi.
Consonant Pralen., Herinien., Anluerp. - Max., Greven. et Molan. Accedunt Antuerp,-Max., Ultra-
Rosweyd., Anluerp. el Max.-Lubec., Muneral.,Belin., jeclin., Leyden., Lovanien., Albergen. et Danicus.
VARIANTES LECTIONES.
Ferme reducunlur ad scriptionis diversitatem, ut riniensi : et sic in Hebroeo,etc. Beliniis pro lanialio-
Maihei, quo modo omnes scribunt, excepta Molano, nem, habet laceralione, et Rosweyd. exuperans, pro
qui recte Mallhoei.Rosweyd. habet Ethyopiam, Belin. suoerans.
etpleriquealii Ethiopiam, nos cum Pralensi 'et He-
OBSERYATÎONES.
Vetustissimam aposloli et evangelisloeMatlhoeiin B Alexandri episcopinullus hodie Marlyrologusproeter
Tastis sacris memoriam, proeler anliqua alia monu- unum Adonem meminit, apud quem xxvi Noveinbris
menla, probant Marlyrologia omnia. El in Hiero- longo elogip exornatur.ïbi Romanum parvum de eo
nymianis quidem diversis qualuor diebus, videlicet ita memora.t : Et beali Alexandri episcopiel martyris,
i et vi Maii, rursus vu Oclobris. Hodievero in iisdem passi xi Kalend. Oclobris, a papa Damaso vi Kalend.
ita legilur : Et in Pcrsida, civilale Tarscnm (vel Tar< Decembristranslali, quando [estioilatem ei dicavil.
rium), natalis sancti Maihei Apostoli el Evangelistoe. Ex Adoniana historia hue ratnlil Usuardus, quoe in
Epternacense prudenlius locum non exprimil. Beda elogio noslro paucis sed eleganler complexus est.
simplicius posuit : Natalis sancli Mallhoeiaposloli cl Nolavit Baronius, constare hune omnino esse diver
evangelistoe.Al Florus adjecit, in Pcrsida, imo et, sum ab Alexandro papa. Cujus aillent fuerit civitalis
in civilale Tharim. Rabanus, iu JEthiopia, paucula episcopus, inquit, nondum invenimus. Nequc nobis,
•ex vulgatis Aclis subjiciens. Romanum parvum, hacienus lncis aliquid àffulsit, unde de episcopali
brevissime Matthoei apostoli. Nec mulla in Festivila- ejus sede quidquam définira possimus, quod cura
tibus aposlolorum suggessit Adp, ex Hierpnymp pe- Aclis ipsius diligenlins suo loco examiDabilur. Po-
lissimum , imo ferme ex ep splp delibans quoe a siremuin locum hic occupât Pamphilus martyr Ro-
Npslro satis nitide contracta sunt. Nolkeras, selito moe, nulla alia distinclionis npta aut charactere
parcior, satis frigide addit, cujus passionis historia vest'ilus. Asserit Baronius Usuardp aslipulare vêlera
c.ircumquaque frequentalur. Nos de historia illa et mss. Verum quoeaut qualia ea sint nusquam indient,
consimilibus pluribus passim repndiatis, alibi disse- forle qued sclum cilata invenerit apud Galesinium,
reraus, uli et de marlyrii loco multipliciler contro- P in iis appellandis salis liberalem. Ego me faleoi mi-
verse, de translalionibus rêiiquiarum aliisque hue rai! vehemenler hune Pamphilum ah Usuardo ad-
speclanlibus, quoeproelibata inveniuiilur in Nolalio- junctum, cujus antiquiérum aut oequalium nullus
mibus Baronii, in Florentin!! proevioad Martyrolo- raentionem facial : cum alibi nolaverim, rarp san-
gium indiculo, pag. 158 el 159, ac ininnolis hujus clum quempiam apud Usuardum rpperiri (Cordubpn-
diei, et recentius a Tillemontio tomo I, série Apo- ses excipio et populares Gallos) cujus apud alios
slolorum. Videri eliam possunt Castellani annola- vesligia saltem aliqua non occurrant. Nihilominus
tiunculoe ad Marlyrologiumuniversale hoc die. Waii- vere ab ipse bac die recoli ex codicibus npslris Pin-
^dalberlus hoc mo'do cecinit : nibus iiidubitâtum esl.
DeseroilChrislomundiqui lucra vocante,
.UndeciinumMalllioeus evangelicoore sacravit.
AUCTARIA.
'PULSANEN. purus est usque ad Alexandri episcopi sale benedici, el ut oblatiu altaris in azimp fieret,
-inclusive, desunt reliqua omnia. elulvino aqua miscerelnr, ad designandam Chrisli
CENTULEN. : «Nalalis beali Maihei appstoli el evan- el Ecclesioeunionem, consliiuit. Et in Canonemissoe
.gelistoe, qui primus in Jurioea Evangelium Chrisli addidit : qui pridie quam paleretur. > In Pamphilo
Hebroep sermone conscripsit, pest vero Elhippiam punis est. Tum : « Et truncinis, sancli Gerolfi mar-
proedicans, marlyrium passus esl. Eodem die, san- lyris. Et translatio corporis sancti Landelini cenfes-
cli Alexandri marlyris, quem papa Damasus condi- D seris. Quem sauclus Autbertus ad Christum con-
gne sèpelivit. Romoe,sancti Pamphili martyris. » Sic vertit. El ipse convérsus, monasteria Aine super
passim lexlum conlrahit. Sanibrem et Lobiense fundavit. »
BRUXELLEN. : « Nalale beati Maihei aposloli et HAGENOVEN. : « Nalale beali Maihei aposloli et
evangelisloe,qui, ex publicane a Cliristo electus, pri- evangelistoe.. Quem Dominus de, ibeolonia vocavit
iinum quidem in Judoea evangelizavit, ppstmndum in et suum apostolum fecit. Qui Domino magnum
Macedonia et Elhiopia proedicans, marlyrium passus .cniiviviupi in domo sua fecit. Hic postquam ad Do-
esl in Persida. Hujus Evangelium, elc, » pure. « Ipso minum venit, illum nen reliquil, nec ad publica
die, Romoevia Claudia, vicesimo ab urbe miliario, negotia resedit. Hic in multis seçrelis erat Dbmini
passio sancli Alexandri papoe. » Errât, nam Alexan- cum aliis apnslplis, Dpminum vidit resurrexisse a
der papa colitur m Maii, ul ibi diximus. Sequunlur mortuis, et in coelum eum ascendére, et Spiritum
texius reliqua, salis pure, quibiis siihjungilur in ea- sanclum cum aliis recepit. Hic prius in Judoea proe-
. dein falsa hypothesi. « Hic aquain aspersionis cum dicans, lingua Hebrayca primus scripsil Evangelium.
 MARTYROLOGIUM.— MENS. SEPT. m
Arliculum adjecit Synibulo. Posiea in Mirmidonea A Vide de eodem sanclo nonnulla alia in Marlyrologio
proedicans, coecatusest, et per Andream Aposloluni Caslellani.
illuminalus. Tune descendit in Elyopiam verbum Dei Editio LUBECO-COL. : « Apud Ethiopiam, civitate
proedicare, ubi sibi Taroes, et Ârfaxat magi valde Nadaber, nalalis beali Matliei apestoli et evange-
erant infesli. Ubi posl suscitalionem filii régis, civi- listoe, qui et Levi. Primus in Judoea-Evangelium
tatem et palriam pro niagna parie convertit, eccle- Christi Hebroeo sermone conscripsit, quod posfea
sias plures oedificavil, presbytères et episcopos, ac apud Ethiopiam proedicans,marlyrium a rege Ilir-
alios eleriebs ordinavit, filiam régis Epigeniam sacro cano passus est. Et licet per aliqund icmpus Evan-
velaminé consecravit, quam quia Hircatns posl re- gelium hec occulialum fuerat, divine tamen nutu,
gem Eglyppum sponsam Iiabeye[cogilassel], apôsto- ipsp apnstolo révélante, tempère Zenenis imperalo-
lUni Matthoeumpost missarum s'olempnia, gladio a ris inventum est. » In Alexandro tantillum interpo-
tergp perculi fecil et marlyrem Christi consecravit. lala, in Pamphilo pura est. Sequitur : « Eodem die,
Hujus Evangelium, etc. Item, sancti Landelini mar- in territorio civitalis Conslancioe, sancti Laudonis
lyris. > Sed hic codexLandelinum cura aliis excon- episcopi el confessoris. In pago Trecassino, sancla;
fessere marlyrem lacit, cum lamen ubique de eodem Maura?. » Addilnr in fine TÔcivitatis, sed quod ail
sancti Àuiberii Cameracensis episcopi diseipiilo aga- rem rion facit; forte légère voluit virginis.
lur, quem Auetaria noslra et Marlyrologiura Uo.-ua- GREVEN. : « Landelini marlyris.» Vide dicta in I1A-
num memoranl xv Junii, quo die Vila ejus illu- GENPVEN. « Geronis marlyris. In Flandria, Gerulplii
sirala, pic « Item beali Laudi episcopi'et confesso- pueri el martyris. In-Nprmannia inferiori, civitate
ris. > In Alexandro et Pamphilo fere purus esl. ]} Constanliensi", beati Laudi episcopi el confessoris.
AQUICINCT. in fine : « Civitate Attensi [Aplensi] Hic superna dispositipne, cnni esset annorum duo-
nalalis beati Casloris episcopi et confessoris. » decim, in episcopum assumplus, verbo, vita et mi-
MATRIC.-CARTHUS.-ULTRAJF.CT. : « Mallhoeiaposloli raculis proefalam illuslrans ecclesiam , beata fine
et evangelisloe. Alexandri episcopi et marlyris, qui quievil. Casloris episcopi Albeniensis el confesso-
multa suslinuit lormenla. » ris. » Vide CAUDIAC « Item Victoris. Gercraari ab-
CISTERCIEN." S. Bcnigni : « Dedicalio altaris sancli balis. In-pago Trecassino, sancloeMaura?virginis. >
Eusladii el sancloePaschasia?.'» MOLAN. de Alexandro, post gloriosam, aliis litlëris
RÉGINESUEC, signatus num. 428 : « Rulomago, texlui inserit : « Cui papa Dainasus condignain la-
sancli Laudi episcopi. » Melius appellandus esl, cions cryptani, illnc eum sexto Kalendas Decembris
Laulo, Gallice brevius Lo. transpesuil, quandp et fcstivilaiem ei indixit, iibi ei
CODEXD. LE AIARE,signatus A, nisi fallpr : « In ejus passio adnolala esl. » Vide AdPnem in Observa-
civilale Attensi, nalalis beali Casloris, episcopi et tionibus cilalum. In fine subjungit : «Apud Conslau-
confessoris. » lias inferioris Normaniiioe, beali Laudi, primi pras-
IN VATICAN., sub nota num. 5949, desunt annuntia- fala?urbis episcopi, cujus vita miraculis fierait, et
liones duoe ullimoe. Adjicilur autem : « Eodeni die, mors ipsius iiihilominiis prelinsa in conspeelu Do-
sancti Vincenlii marlyris. » De quo Vincentio loqua- îiiiili fuit. Passio sancli Genilpbi marlyris. » De
tur nescio, nisi id velit quod in BIZUNTIClegilur Alexandro eadém habent posteriores euiiiones il»
xxin Seplembris. textu, quoejam diximus. In fine item de Laudo si-
: « Item sancti Laudi episcopi. In Bri- C militer. Tum : « Truncinii juxta Gandavum, passio
ALTEMPS. sancti Gerulphi. Die vigesima prima, sancti Aposloli
tannin, sancloe Weriburgoevirginis. » Vide m Feb. Codratiin Magnesia. Crispinii, elevalio et reniolio
CAUDIACEN. : « Civilale Aclensi, natalis beati Ca- corporis beatissimi patris Landelini, ab Odonc Ca-
sloris episcopi el confessoris. » Superius legebat ali- meracensi episcôpo. » Hecte hic de Landelino, Paire
quis, civitate Attensi.•
GREVEN. infra; habet Casloris seu abbate et confessoreagitai- el non de deposi-
episcopiAtheniensis sed scribendum civilale Aplensi. lipne, sed de elevalione etc.
'
X Kal. - - Die 22.
In Gàlliis civilale Seduno, loco Acauno, natalis sanctorum marlyrum Thebeoruni, Mauricii, Extiperiii
Candidi, Victoris, Innocenlii, Vilalis cum sociis suis sex millibus quingenlis, qui sub Maximiano passi pro
Chrislo, gloriosissime coronati sunt. Apud Beuuariam, «sancti Emeranimi episcppi et marlyris. Hic
crimen stnpri a qupdam cpmmissum, sibi causa Christi imputait suasit, ac proinde moriis discrimeii pa-
tienter perlulil. In pago Pictavensi, sancti Florentii presbileri et confessoris. Item, sancli Silvani confes-
soris, in lerrilorio Bituricensi.
NOT/E.
Ita habent Pralen., Herinien., Antuerp.-Maj., Rosweyd., Munerat., Greven. et Molan.
" Iri hoc arliculo hoec Verba sancli Emerammi li- D lituroeullum apparat in aliis codicibus yestigium. At
luroe superindncla sunl : item quidquid verborurri quoe correclio omnibus exemplis est vetusiior, cui
stupri inler et in pago insertum est. Neutriuslamen proeler quam auctori tribueiida est? BOUILLART.
VARIANTESLECTIONES.
Reliqui.AcâHHO,cum anliquioribus noslris codici- ab ipso initam rationem, quoein Pratensi.Antiierp.-
bus Pralen. et Herinien., et quia ila legunl Acla maj. cl Muneralo renianserii, qualem in texlu seeuli
Euciieriana et veleres alii. Nen lam facile sociorum siiinus, ni forlasse vero calcule proximiorem, queni
inimerurn ex codicibus iisdem aut aliis definias, ul- mallemiis indeierminalum relinquere. Pulo Usuar-
pole quem Acla ipsa non exprimunl, licet solilas le- dum scripsisse Beuuariam pro qua alii Bejovariani,
gionis copias, ex communion opinione déclarent, ninBannariam, alii Bavariant : pressius Rosweyd.,
([nos inlra lerniinos eliam hoesil Vieunensis. Primus liaiisponoe.In nomine sancli mirabilis diversitas. lu
iiiimerum 6666 delerminasse videtur Florus, qui et Pralensi IHinmermii; in Herinien. Amtrani; [n
in plerisque codicibus nostris legitur, nempe in He- Anluerp.-Maj. et Muneral. Avitramni; Klolan., Eipe-
rinien., Rosweyd., Greven., Molan. el medioe noioe rami; alii aliter. Liceat mihi pro lexlu seligere quod
ferme omnibus. Ego eum exisliinem Floriim illiiui maxime au verum açeedil ex Rosweyd. ei Greven.
ab Usuardo niinquam visum, sic facile credo aliam Emmerammi, pro Êmmeramni. "Maielegit'Pralen.
 *95 USUARDI MONACHI 496
crimen ilupri a quodâm commisso : paulo melius A liquiores, in fine legunt : In territorio
Herinien., commissi; alii, oplime, commissum. sancli Silvani, elc Bituricensi,
Rosweyd., Muneral., Greven. el Molan., coulra an-
OBSERVATIONES.
. hiclytissima?legionis Théboeoemarlyrium tôt an- Adone Noster éxsequitur, variante in codicibus proe-
liquissimis cl indubitalis monumentis firmatiim et fata marlyrum numéro, ut supra abunde ostendiiiius.
slabililuni esl, ul salis mirai! nequcam minislelli Esl igitur velerum Marlyrolpgorum uniniuni,".-eliam-
«ujusdam Anglo-Sabaudici lemerilaleni, qui agmen Wandalberti el Nolkeri, constantissiina pro The-
•illudsacrosanctnni audaci ore arrodere ausus fuerit. boeoriimnestrorum marlyrio sententia. Nec proeler-
:Erit tenipus quo hypercrilicain ejus disserlalionera, eunda esl aucloritas Missalis Gothici seu ^Gallicani
Anglice et Gallice éditant, favente Deo, convellanius, veleris, quod nongenlis annis veluslius, ut leslatur
nisi eam, licet nuiiquam visam,.proevie salis oblri- illusiris edilor Thomasius, postea S. R. E. cardina-
-verit Tillëmontius tomo IV, a pag. 421, et alii plu- lis, pag. 575, missain exhibel, in qua sex militum
res, coeterasalis crilici el in eruenda verilale histb- sexceniorum, 'une Theboeorumexercilus proeclaris-
rica perilissimi-, Porro inonumenta, quoe clicebani, sima e.xslalmemoria. Ri sunt de TheboeisclEmme-
Ma'rlyrologiisnoslris niiunlur potissinium, et egre- ramno Wandalberti versiculi :-
giis illis, imo venerandis sancli Eucherii Lugdunen? Mauriliiisdemumsocialegione côronât,
sis Actis, a Chiffletionoslro primum, deinde a Rui- Effusomoriempariierqua?sanguinevicit.
narlio inler Selecla edilis et illuslralis a pag. 285, lïmmeramuseumsociocomilalurhonore-»
quibus non video quid hacienus tantopere dèlraxe- Quemgens iusiguisCrilatmiavocereposcit.
rint Dubourdoeana sophismaïa. De exacte marlyrum
îlloriim numéro, ul nihil cerlo iradunl-laudata Acla, De Emmerammo vel Emmeramno soli meminere
ila neque hie-quidquani lubet slatuere. Coelerumin jp. Rabanus et Wandalberlus. Apud hune nomen inve-
apographis Hieronymianis ila celebraniur : lit Gal- nire poluit Usuardus, sed mihi verosiiniiius esl ali-
-tia, civilale Sedunis, nalalis sanclorum Mauricii, unde Vitam naclum, ex qua nomen desumpseril, sa-
Exuperii, Candidi, Victoris, Innocenta, Vilalis, cum lis crude stuprum ab alio commissum, sibi impulari
-sociis suis y ci» n el octogintaquinque.Bedoeexempla suasiss.ecomineniorans , quod in Romane Baronius
jiianuscripla in numéro cpiiformia non snni. Si Be- phrasi paulo modération censuil exprimendum. Rei
dam in Rabano quoeriinus, sic verosimiliier scri- lolius verilas ex Actis ejus à variis edilis, suo lem-
psisse dicendus est : Sanctoruni marlyrum The- pore illuslrabi tur, quando et Wandalberti versiculus
boeorum, Mauricii, Candidh, Exuperii, quoenomina exculielur :
in Actis exprimunlur. In aliqno codice addilur, Vi-
cloris, el hoc eliam recle : in aliero socii.anonymi QuemgensinsignisBritanniavoce reposcit.
recensentur sexies mille el octoginta quinque. Florus, Florentins Pictavensis, et Silvanus Biliiricensisa
rolundius, pro antiquarum Romanarum legionum neinine ante Usuardum in Tahuiis sacris consignati
•censu : Cum sociis, quorum omnium numerus 6666. sunt, quod in-popularibus sanctis ei salis familiare
JRomanum parvum prudenter et vere prohuntiat : est. Primi Acla cum aliis sancli Floriani connexa,
Maurilii cum sociis, qui Theboeifuisse referunlur, sub ex parle a Coinlio publicala sunt ad annuni H94, a
Maximiano passi. Nec disiinclius marlyrum nume- num. 13. An quoemss. habemus , quatuor parlibus
runi expressit Ado, ul'pote quem in Eucherio, ex dislincia, tam sint iiicenoe fidei, quam coiiiendat,re-
cujus sincerissiinis Aclis parlera potissimam in suum cenlior aliquis , postea videbilur. De Silvano nihil
Marlyrologiuni relulil; queni, inquani, in Eucherio .,,- prodilum scio , proeler ea qua? Labbeus suggerit
oniiiino jion repererit. Paucis elogium siium ex* lomo H Bibliolhecoemss., a pag. 444- ,
AUCTARIA.
PULSANEN., in prima satispurus, subjungit : «Item Vicions, ac sociorum eerumdem, quorum suinma
sancli Silvani confessoris cura sociis suis. » Desunt est sex milia, sexcenti sexaginla sex viri, qui sub
reliqua omnia. Maximiano imperatore passi pro Chrislo, çioriosis-
ANTUERP., MAX-LUBEC : « ln Gàlliis civilale Se* sinie coronati sunt. Aulisiodoro, adventus et exce-
durio, seu Octodero Yalense, loco Agaunp, > etc. ptio corporis sancli Germani episcopi el confessoris,
Numeraui pnnunl 6666, ul omnes medioe-notoe,et abllalia. In Bauvaria, sancli Hameranti martyris.
annuiilialionem concliidunt : « Passi pro Chrislo, Eodem die, iranslalio sancli Joannis Relioniensis. »
sjloriosa-passionemimdum illustrarunt, » quemadmo- BRUXELLEN., in prima utcunque punis, secundo
dum hodie legit Màrtyrolog. Rom. Sequitur : « lu loco habel de Silvano : Sed, cum sociis suis. Tum :
pago Pictavensi, sancti Florentii presbyteri el con- « Apud Radispenam civitatem Bavarioe, passio beali
fesspris. In lerrilorio civitalis Constanlia?, sarieli Heiiiineraiiiii, vel Auieapui episcopi et martyris. Qui
Laudonis episcopi. » Désuni alia quoe aq\ texlum crimen stupri a quoriam commissum, sibi innocenli
speclant. Laudo vel petius, ul supra noiayimus, pro Chrislo impulari permisil, elc. ln lerrilorio ci-
Laulo cnlitur die proecedenti,ubi el ab aliis Laudus vilalis Constanlia?, sancti Laudonis episcopi. In pago
appellatur.
" Piclavcnsi,>ancli Florentii episcopi et confesseris. »
ANTUERP.-MAX. legit 6660.Habet eaindein clausu- Lege cura texlu presbyleri.
lam : J'flssi, etc. De Florentio scribil episcopi. Tum HAGENCYEN. multa de Theboeismartyribus col-legit,
de Laudone, ul proxime diximus. Demumin fine : quoe apocrypha credinius. Tunl, de Silvano. Deinde
« Apud Bojoariani, sancti Eniineramini episcopi ei j) de Florentio, satis pure. Sequitur de Laudone, ut
marlyris. » supra. En modo aliqua de Emmeramno : « Apud
ULTRAJECT., LEVDEN., LPVANIEN. el DANIC.cum Pciivariani Ratisponam civitatem Alemanioe, sancli
pricribus ferme cenveniuiil. Scribunt G666.De FIo- Enieramni episcopi et marlyris. Qui nalus erat ex
rrénlio, cum texlu legunl presbyleri. ln seribendo Aquilauia de civilale Tbolosa, qui a juvénilité sua
Emmeramni nomine plurimuin Variant, ut de aliis nmndiim despexil et Chrislo adhoesil, Iitlerarumque
eliani dieiuin esl. siudium adeplus esl, et summum sacerdolium ade-
ALBERGEN. déficit cum ANTUERP., MAX-LUBEC, in plus est. Erat nanique ille verus Dei cultot. Post
aniiunliatione Emmeramni; in omnibus'autem deest hoc reliquil palriam, et omnia quoehabuit ut Huriis;
Silvanus Biluricensis. [et aliis gentibus] paganis verbum Dei proedicarël.|
CENTULEN. : « ln Gàlliis terrilorio Sedunensi, loco Et ingréssus Gennaniam, quam Deodo vir alacrl in-!'•
Agauno, nalalis sanclorum marlyrum Thebeonim, genio el slrenuus in annis regebal, in cujus provin-
Alauricii, Exuperii, Camiidi, Vilalis, Innocenlii el cia, ipsojubente, proedicavil1res annos. Éo tempore
497 MARTYROLOGIUM.— MENS. SEPT. 408,
filia ducis stuprum coraniisil, quod illa cum foruica- A, dalns est. Secundini) alîquos hic, Jonii presbyteri
tare sibi confessa est. Quibus ille poenitentiain in- et marlyris, socii beali Dionisii ; secundum alios vero
jungens, sibi illud imponi fecit, elc » _ . Nonis Augusli. Hic cum iu Gallium, causa pnwlica-
AQUICINCT: S. Emmeramnum non appellat episco- tionis, venisset' lenlus ac decolîains est, slalimque
pum, ei post TÔmarlyris, sic prosequilur : « Hic cri- fere corpus truncum, capul in maniis simiens, miliario
men slupri a quodam commissum, sibi causa Chrisli uno deportavit, in lôcum ubi quiescere elege-
imputari patilnr, ac proinde mortis discrimen patien- rat. Secundum Cathalogum Sancloruin hic, Sanclini
ter perlulil. » Proeler ea quoe superius nnlala sunt, episcopi Meldensis el confessoris, discipuli beali
ne excidat Ceinlius, mulla diligenler inquirens ad- Dionysii.Parisiorum. episcopi el martyris. Item Sil-
amiura, 649, a pag. 245 ad 256. vani, episcopi Nazareth et confessoris, magnoe san-
MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT. :. « Murilii [Mauri? ctilatis viri, bealo Hieronymo familiaris'simi, ut pa-
lii] et sociorum ejus. Salabergoe abbalissoe. Liniru- let éx gestis ejusdem. In'eremo Scyllii, sancti Sil-
«lis virginis. Ëmmerami episcopi et marlyris. Flo- vani abbatis et confessoris. In pago Tomodorensi,
rentii episcopi el confessoris. » beali Joannis abbalis. Lulruriis virginis. Ipso die,
CODEXD. Du CHEVAL,sign. B : « In terrilorio. sanctoe Salabergoeviduoe, abbalissoe. Quoein .subur-
civiialisCônslantioe, sancli Laudonis episcopi. » bain» Leuchoruni, nobilibus orla parenlibus, "cum
In VATICAN, signalo n. 594LInihil esl de Emme- oculprum lumen amissum beali Euslasii abbalis in-
ramno, Florentio el Silvano. tervenu! recupçrasset, defunclo viro, cui jussu Da-
UGIIELLIAN. carel eliam Emmeramno el Silvano.. goberti régis nupseral, primum in sulmrbio Linguo-
Adjëcil : « In terrilorio civilalis Cpnslanlioe, sancli JJ nensi, hoeredilaie vixit paterna ; deinde Lugduni,.
Laudi episcepi. » . Gonstrucio monaslerio, irecentis ferme adunatis.;
ALTEMPS. pro Emmeramni , scribit Ilaulramni famulabus Christi proesidens, vila et miraculis clara
« Coiislanlioe, sancti Laudi episcopi; » quievit. >
FLORENTIN. « In lerrilorio civilalis Conslanlioe, MOEAN. in texlu, aliis litlëris, post coronati sunlr
sancti Laudonis episcopi et confessoris. < ex Adone miscet: < Victor vero martyr, nec legionis-
LUXOVIEN. : « Lugduno Giavato, sancloe Salabergoe ejusdem fuil, neque miles, sed emeriioe jam militise-
Christi fainnloe,quoemaler exslitit ireceniarum san- veleranus, Hic cura iteragens incidisset in lies, qui
climônialium, ad cujus polyandrium [intellig'e,sepul- passim epulabanlur loeli marlyrum spoliis, alque ab
chrum] claroeposl obilum patuerunl virilités. »- his ad convescendum invilalùs, prolaiara ab exsul-
CACDIAGEN. : « sancli Lauioni episcopi el cenfes- lanlilms per ordinem causai!) cognovisset, deleslatus
soris. » Idem esl qui aliis Laudo,.Lando, Lo.udus, convivas refugiebat. Qui mox ab eis caplus et jugu-
etc., Gallice Lo. ut diximus. lalus esl, ac coeteris martyribus honore cpnjun-
REMENS. SS. Timothei et Apollin. : «Anlissiodori, ciusest. At vero beaiissimorum marlyrum corpora,
adventus et exceptio corporis ab Italia sancli Ger- posl mullos passionis annos S. Théodore episcôpo
mani ejusdem civilalis episcopi. » revelaniur, et in honore eorum basilica h'onestecem-
Editio LUBECO-COL., in prima satis pura, snbdil : pcnitur. » In fine habet de Laudene,ul jam soepesu-
«Ilem ibidem loco Agauno, beali Vicloris velerani, perius.
qui post stragem beatorum Thebeorum, ibidem a Tum : « Civilale Laudune Clavate, deposilio san-
persécuta ibus inleremplus esl, el sanctis marlyri- r cloe Salabergoeabbalissoe, quoe in lege divina erudita,
biis socialus. Ratisponoe sancti Emmeramni episcopi vigiliis et oraiionibus assidue vacans, virlutum et
et martyris. » De Florentio, bene. « Apud Ravariam miraculorum gratia illustrent conversationem duxil..
prcvinciam, nalale sancli Haytramii , episcopi et In pa«o Tomodorensi, beali Joannis abbalis. '» De-
confessoris. » An non repetilio? « In pago Torno- nique, lypis minoribus : « Corbejoe,Lulrudis virginis
dorènsi, beati Jobannis abbalis. > De Silvano ut sanclimonialis. » Ediliones alioe de Viclore nomiulla
«
supra. Eodem die, sanctoe Liillrudis virginis. > conirahunl, sed de Erameranino adduni, el
BELIN.in prima legit eliam 6666, él habet elausu- prima liileris ltalicis insertura habel : « Curquod singu-
lam ul supra. Sequilur de Florentio, ul ANTUERP.- lariler omnia membra abscissa sunl. » Froelcrea hoe
MAX.Tum de Laudone, etc. In Silvano nonnihil mu- ediliones annunlialionem truncant el, rursus.
lilaluscsl. « Apud Beuvariani, sancti Anlrani, etc. liileris ltalicis sic legentas : « Huicvariant, crimen
Huic criineri slupri impulalum esl, ac proinde mor- ïmputatum est. » Deinde characlen? Romano,slupri, seu.
tis discrimen, » etc. proprio lexlus, « ac proinde merlis, elc. » In fine :_-
- GREVEN. : « Laudone, Romariciac sociprum ejus « Civiiate Laudune Clayalo, depesilio sanctoe Sala-
quingeulerum octoginta quinque. Platonis marlyris, bergoe, etc., » ut supra. De Laudo vel Laudone, agunt.
Vicloris marlyris. Qui cum Agauiienses martyres lise ediliones die proecedenli, uli cl plures alii codi--
bealificarel, felicem se dieendo, si cum illis fuisset ces. « In pago Tomodorensi, elc. »
occisus, inox ab eisdem illorum carnilicibus iruci-
IX Kal. Die 23....
In Campania, nalalis beali Sosii diaconi-Mèssenaloecivitalis. Hic cura tempore quooam Evange.ium lege—
ret in ecclesia proefaloecivitalis, proesenle epïscopo Januario, vidit subito idem episcopus de capile ejus
flainmani exsurgëre, et pronuntîavit eum .marlyrem fulurum. El posl non mullos dies,cumesseta'nnorum
lriginta, marlyrium cum.eodem episcôpo capilis oblruneatinne suscepit. Endem die, sanctoe Tecloe virginis
de Iceuip civitate, quoein confessione Christi ignem ac bestias devicit, et post mulla cerlamina ad doctt'inam
miillornm veniens Selëuc-iam,.requievit in pace. In territorio civiialisCônslantioe, sancli Paierai episcopi
et confessoris.
NOT.OE.
Conveniunt -raten., Herinien., Anluerp.-Maj., tuero.-Max,. Lcyden., Lovanien. el Albergen
Rosweyd., Greven. et,Molan. Quibus accedunt AH-
VARIANTES LECTIONES.
Sancti Sosii pro. beati, scripsit Heriniensis. An- D inodo que in textu reliquimns. Rosweyd. pro flam-
inerp.-Maj. habel Sossii. Locus varie scribilur. Op- mam exsurgëre, legit ascendere. In Pralen. et An-
linie Rosweyd. el Molan. Mesenaloe,malè Herinien. luerp.-Majprë est Thecloe. Alii omnes, simplicius,.
MesseraUv,. Pralen. Anluerp.-Maj. cl Greven. co- Tecloe,De dyacono, yconio el liuiusmoili noevisnom,-.
499 USUARDI MONACHI 50b
loquor. Seleutiam scribit Praicnsis, sed alii passim jVexcepto : Jn lerrilorio civilalis Constantioe,quod om-
et melius ut est iri lexlu. In fine uotabilior vai-ialio, nino servandum putavimus. Vide infra in Observatio-
iitpote cum Pratensis et solili duo assecloeAntuerp.- nibus. Sed nota Casiellanum, coetera Pratensis côdi-
Maj. et Rpsweyd., ab omnibus aliis disseutientes, cis accuratissiraum inspeclorem, hanc a Molani edi-
lëganl : ln territorio civitalis Abrincas; coeteri, nullo lioné diversiiatem inler alias non iiidicasse.
OBSERVATIONES.
De Sosio celebri Miseno diaconojamabundéloculi nari queal, quemadmodum non infelieiler tentavit
sunius ad xix Seplembris, quando de Januario ac- Tillëmontius lomo II,"a pag. 00. Vero manyrio co-
inni est, neque ibi dicia hic repetenda sunl.. Beda, rpnalani solus inler Martyrologos asserere videtur
Rabanus et Ado idem habent elogium, ex quoNpsler AYandalberius, dum ila canil :
c'piiipendiura suum eleganter ceniraxit. Romanum NonuaiTecla lenet roseo perfusa cruore.
parvum eliam cum. aliis Sosium hoc die, secundo
aiiiiuniiat : Mesenathoe,Sosii diaconi, annorum xxx Sed latiori id sensu intelligendum verosimilius est,
marlyris, Noikerus solum posuit, Sosii diaconi, de idque nonnulli inférant ex eo quod.in Canone missa?
qiio xm Kalend. Oclobris inventes. Wandalberlus Ecclesia e'i locum non tribuerit. Hoec pro inslituto
icrlio versiculo sic eum laudat : sullicianl. Paternus, duobus proecederilibus ab
Usuardo superaddilus, ila a Pralen. Anluerp; -majore
Levita el Sosius merito splendescit honore. et Rosweyd. ponitur, ut non lerrilorio Constanliensi,
Clarissïmara virgiiiem, et, si ila vis, inler virgines sed Abrincensi ascribatur, contra quam reliqui
proioiiiartyreni, ïhcclam celebrani Mariyrologia lerrilorio codices noslri Usuardini uniformiter scribant : ln
omnia, et quidem diebus variis Hieronymiana, ut "R civilalis Constantioe; quomodo el in Ro-
«liligeutcr in hodiernis aliorunique dieruni ibi cita- mano hodierno legilur, ubi Baronius in Nola-
toruni uoialiimibus advertilFloren"'.iiiius, sive ubique lione observai primum fuisse Consiantiensem episco-
eadem illa Apostoli discipnla , sive forte alia,(ut pum. At lapsum hic memoria virnni erairientis-
plures fuerunl ejus virtulum oemuloe)memerentar. siinum, probai Henschenius in Comment, proeyio
Nulluii) Hieronyinianuni apographum simplicius ad Acla sanctoruni Paierai et Scubilionis, xv) Apri-
loquilûr quam vetustissinium Epiernacense, in quo lis; alque ibi eliam oslendit Paternuni hune noslrum
solum legilur: Jn Oriente, Thecloe.Florentiuu lexlus illum ipsum esse Abrincensiuni episcopum, qui,
paulo amplior est : In Selaucia, nalalis Thecloevir- quod iu Sesciaco monaslerio dioecesis Consiantieusis
ginis, quoe Romoeigné deposilio evasii. Beda, et ex eo obieril, i.deo signatus sit, in terrilorio civilalis Con-
Rabanus, brève sed satis nilidura elogium exhibent, stantioe. El sic Usuardum legisse censemus, quidquid
quod pro majori parle Noster în suum laierciilum Pratensis cum solilis duobus sociis i-efragelur. Con-
tianslulil. Solita brevilale uliiurRomanum parvum : stat porro Pateniuni in pace quievisse xvi Aprilis,
Et ThecUvvirginis, Seleucioequiescenlis.Longior esl neque hacienus causain reperi cur eum Usuardus hoc
Adonis historia ex vulgalis Aclis exiracia, de quo- die collocarii. Sunt qui et Linum commémorent,
rum verilale ex Baronio aliisque alibi dispulahiiur. duce, ni fallor, Floro vel Rabano, unde in nonnullos
Notissinia est prisci fabulaloris de Pauli et Thecloe cpdices npstros iransiit, uli et in Romanum, cum
Actibus repioliala duduni narratio, ex qua lamen de co Usuardus agat xxvi Novérabris. Sed. cur oinis-
alias apud Surium salis prolixas pullulasse negare sus Liberius, papa, de quo hoc.die Hieronyiiiiana et
non ausim. Al enim, ul ul corruplosfaleaniur htijus- Wandalberlus, Rabanus die sequenti? Forte alibi
)iipdi foules, loi aliunde suggessil veneranda saiicte- ratio assignabitiir.
rum Patrum auclorilas, utexiis vitoeséries concin-
AUCTAIUA.
PULSANEN.lu priuia anminliatioue expiinctuni C partem subjicio: t Apud Seleuciani, deposilio sancloe
plane elogiiun. In secunda purus esl. Terlia a.best. Tecla; virginis, discipuloe sancti Pauli apostoli. Quoe
ANTUERP.,MAX-LUHÈC,UCIIELLIAN., FLORENT, et orta eral de Yconio civitate, quoequia spoiisumsuuni
alii codices plures hodie p.ipam Liberium référant, deseruil et Paulo adhoesil, a maire propria est accu-
hisce iisdem ternirais : « Romoe, sancli Liberii epi- saia, quod Chrisiiana esset, unde iu ignem projicitur
scopi. » Vide Obscrvaliones supra et neiulam Caslel- et iiori loeditur. Hoeccomara londere voluil, ut cura
lani. Paulo habiiare posset, sed ipse prohibuit. Et iterum,
MUNERAT., post lexlum purum, adjicit : « Eodém quia iiubere noluit, in Antiochia besliis objicitur,
die, Paxentii marlyris, de cujus corpus hoiiorafur sed non consuniitur : deinde in foveain plenam ser-
et coliiur in convenin divi Martini de Campis. » pentibus mittitur, sed illa orarite, nîoriunuir. Ël ile-
Notabis phrasim Imic codici propriain. ruui in ignem projicitur, sed, non coiiiburilur.Tunc
ULTRAJECT., ALBERGEN. et DANIC.iucipiunl : « Ro- super leenamligaïur, etc. » Sequilur : « liera Romoe,
moe, natale beati Lini papoe. Qui cuin posl aposlo- Liberii episcopi.» ln Sosio satis purus est. De Palerno
liim Pelruni primus Ecclesiam Roinanam rëxisset nihil.
aimis duodecim, mariyrio coronatus, sepullus est in AQUICINCT. in fine: «Romoe, sancli Liberii epi-
Valicano. » Vide Observaliones. scopi et confessoris. »
CENTULEN. : « lu Canipania, sancli Scssii diaconi MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT. : « Tecloe virginis.
el marlyris. Eedemdie, sancloe Tecloe virginis, Zozii diaconi et marlyris, cuin episcôpo suo Jauua-
apud Seleuciani quiescenlis. Civitate Belvace, sancti rie. Paterniepiscnpi el cenfesseris. »
Geremari abbatis. » Vide Marlyrologiuni Romanum j) IN VATICAN, num. 5949 deest Palerni.
die sequenti. LuGuuNiiN.bue refert : « Victoris lnnoccniis . ..
BRUXELLEN. sic ordilur : « Natale Tecloe virginis, Cumsociis suis 6066. » Yide Theboeos, xxif.
apud Seleuciani quiescenlis, quoe de civitate icouio BIZUNTIC: « Item feslivilas sancli Vincenlii mar-
à bealo Pauls apostolo instmeta esl. Quam mater lyris. Quando ejus sacratissimum corpus ab Hispa-
ejus ccruens Cbrislianaiii et nuplui repudiare , accu- niis Gallias esl translatum-, et in coenobio quod Cas-
savit eam. Quoe, in coiiiëssiene Chrisli, ignés et tris dicitur, décerner bumatam. »
bestias superavil et pest limita certamina, ad de- LUXOVIEN. : « Ipso die, Medii monaslerii reposiiio
clrinam plurimoruin veniens Seleuciani, cura duplici corporis beali martyris Bonifacii ex Theboea le-
corpna virginilatis el marlyrii requievil in. pace. gione. >
Romoe, beali Lini papoe. » Sequilur de primo et CABILONEN. :'« Inventio corporis beali Vincenlii
pliiino , nempe Sosio et Paleruo, pure. Leviiiu el martyris. » Vide BIZUNTIC.
, HAGENOÏEN. dcTbccla multa corradit,'quorum hic E.iitio LUBRCO-COL. incipil ; « Romoe,natale beali
 SOI MARTYROLOGIUM.—MENS. SEPT. S02.
Liai papoe et marlyris. Hic post beaiuiïi Petrum A mentis adiiisu ad e&lesiia flagravcril. Clinique m
aposlolum, cum primus Ecclesiam Romanam re- ecclesia in qua niansionarii fmigebatiir olïicio,
xisset annis duodecin»,mensibus tribus, diebus duo- oléum unde lampades accenderel, defui-sel, lampa-
decin], marlyrio coronatur. Uic ex proecepto beali des ipsas aqua implevil, et allalo igné sncccndii, sic-
Pétri conslituit ni muiier in ecclesiam velalo capïte qne aqùa arsil ac si in 'lampadibtis olemn fuisset. J
introiret; qui etiara sepultus est juxta corpus beali Vide nolulam Caslcllani. « Aduiniani abbatis. »
Pétri apostoli in Valicano. i De Sosia tria hoeeverba Lege Adamnani. « Dignoeet Eiueriioe, virgimnn et
in fine adjicit : « lempore Diocletiani imperaloris. » inarlynini. » Speclani ad diem proecedenlem. Vide
In Thecloeelogio hinc iride noiinilûl inlerpolata est, Ronianum.
in ultima annunliatiorie, satis pura. MOI.AN. : « Eodem die, Romoe, sancli Lini papoe
BELI.N.annunliationum seriem mulavit. Primo et marlyris : qui post, » etc. ut BELIN.supra. « Item
loco : « In Iconio civitate, sancla? Tecloe virginis, Romoe,sancli Liberii confessons. » Quam scrupu-
etc. > Secundo loco, de Paterne-, pure. Item deSosio. lose, ubi Wandalbcriiis aperte enunliat :
In fine : c Eodem die, Romoe sancti Lini papoeet LiberiusquedicalRomanampapa per urbem.
marlyris, qui post Petrum primus, Romanam Eccle- Tmn : < Eodem.die, Paxenlii marlyris, cujus cor-
siam lenuil annis duodecin], et marlyrio coronalus, pus lionoraln'r et colilur, etc. s ut MOKERAT. « Ift
sepultus est in Valicano, octavo Kalend. Octobris. » Gémblaco, elevalio eorporis sancli palrôni noslrt
Vide in Auclariis sequenlibus. Guiberli confessons Christi, in miraculis proeclari. »
GREVEN. : i Romoe,Lini papoe et marlyris : ctijus Subdit minoribus typis : « Secunda assumptio san-
hic est passio, licel ejus celebrilas vi Kalend. De- g CloeMarioevirginis. »De Consianlio Aquinale et de
cembris solemnior habeatur, quo die translatus per- Constaiilio Anconitano eadem oinnia ex Gregorii
bibelur. Romoe,Liberii episcopi et confessons. Ada- Dialogis refert. Denique : « In Seotia, monasterii;
mnani episCopi. Constanlii episcopi Aquinoecivita- lhiensi, sancti Adamanni, ejusdem loci abbatis et
tis, de quo bealus Gregorius ut Dialog. refert quia confessons sanclilate, ac doclrina famosi, de quo
prophétise spirilu claruerit. Stabilionis confessons, Bedajl.gv, c.-ilOet 22. » Ediliones alioelexlui Usuar--
discipuli beali Paterni episcopi. «INolabis Palernuni dino Linùm proemillunt. De Tliecla aliis lilleris lex--
a GREVEN, signalinn xvi Aprilis, sed sub mendoso lui post virginis, inserunt, primoemarlyris ; el po-A
litulo t episcopi Pictaviensis. » De reliqno vide di- Seleuciam, boec: « eum duplici corona, virginitatis et
cta in Observalionibus etfusius in Aclis xvi Aprilis, marlyrii. «Influe: « Item Romoe,sancli Liberii papoe
nbi verum discipuli nomen invenies. Pergit GREVE- et confessons: » De Paxenlio martyre, ex MOKERAT.
KDS: c Eodem die apud Anconam, sancli Constanlii et elevatione eorporis sancli Guiberli Gemblacensis,
confessons, de quo bealus Gregorius! Dialog. refert ut supra in priori editione. Item typis minoribus,'
de
quod idem virDei, funditus lerrena despiciens, loto secunda assumptione S. MarioeVirginis.
VIII liai. Die 24.
Coneeplio sancli Joannis Baptistoe. Et in Augustiduno, nalalis sancti Andocliii presbiteri, Tyrsi diaconi
el Felicis, qui a Policaïpo episcopo ab Oriente direcli ad docendam Galliam, sub Aureliano principe sunt.
gloriosissiine coronati. Siquidem flagellis coesi, in ultimo tota die inversis manibus Sïspénsi, in igneia.
missi, sed non combusti, tandem veclibus colla feriunlur.
NOTvE.
Soli puri sunt Praten., tierimen., Antuerp.-Maj. et Rosweyd.
VARIANTESLECTIONES.
De Joannis et Joliannis salis alibi dictum est. In C Tirsi ; coeleri, ut in texlu ; nullus Thirsi. Policarpo*
apograpbo liosiro Pratcnsi legilur simpliciler Augu- ut alibi. Sub Aureliano babenl omnes post Bedam el
stiduno, at Caslellàniis notât diserte baberi : Et in Adonem ; sed eam lemporis noiam alibi correxit
Augnsliduno, queinadmodum eliam legil Herinien. Cb-uardus, el nos in Aclis probabilius rejiciendam
et alii, uosque ila servandum putavimus, licel in oslendenius. Pro principe solus Heriniensis substiluit
Antuerp.-Maj. desil et, in Rosweyd. vero ulraque imperatore. In Anluerp.-Majore pro combiistimaie;,
particula. AnUierp.-Maj.pro Anaochii pomi Andocii. seripiuni est conbusti.
Ex quatuor citalis codicibus solus Rosweyd. scribit,
OBSERVATIONES.
Paucis observationes omnesnecessarias absolvero, tus. De Tergeminorum Aclis quod superaddam?
si dicam indiculum noslrum. totum ex Adone Verba- non babeo; quam vero auihenlica sinl quoe de--
tim descriptum ; porro Addnein oeque ac Rabanum Andocbio. et duobus hodiernis sociis apud nos ma-
sua ex lieda aecepisse.'Est autem inler Bedam et nuscripla exstant, salis erit deprompsisse, cum et
Adonem ea diversilas, quod hic post feriunlur, fru- oliosius el accuraliiis ea expendere licuerit. Intérim
stra répétât, atque ila martyrium suum gloriosissiine Ilieronymianis eliam inserlos, vel poiius adjeclos
cotnpleverunlvin Kalend. Octobris; Beda vero magis ostendit Florenlinius, apud quem ila scribilur : In
ad rem subjiciat : Vbi Symphorianus lune viginti Gallia , civilaie Augustidunensi, vico Sedulo, nalalis
annorum, qui poslea passùs est, semper vigilias el sdnetorum Andocliii, Tyrsi et Felicis- marlyris; qua
orationes agebat.De hoc Sympboriano ad ejus diem ferme phrasi non maie usi sunt. nonnulli codices
nalalem xxn Augusli pro re nostra salis dictum est. Usuardini, quos medioenoloe appellamus. Hue quod
At Iatius se exlendit jCduensiUmmarlyruni cognalio, spectat, vide in Observalionibus ad dictum diem xvu
quam fuse explicatam invenies in Aclis Tergemino- D Januarii. Nihil de bis Ronianum parvum, cujus au-
rum Speusippi, Eleusippi et Meleusippi ad XVII ctor procul dubio Warnacbarii Acla aut bujusmodi
Jannarii, in quibus Benignus presbyter, de quo alia nunquam viderai. Nolkerus Adonem vel Raba-
agendum i: Novembris, cum bis sanclis nostris,. num plus soliio coniraxil : Wandalberli versus ad
Andochio item «presbylero, Tbyrso diacono et calcein suiijiciam. De Conceplione sancli Joannis
Felice, a Polycarpo in Galliam missi dicuntur, Bapiisloe, quoe in lexlu noslro prinlum locum obli-
H.'îi longe verosimilius Félix postremus, el laicus net, boc unice et breviter observandum, carn in oia-.
et niercalor indigena fuisse censelur, cum apo- nibus omnino anliquis Marlyrologiis consignatam,,
stolis illis, qiios exceperat, marlyrii laurca duna- inio ab oiuni oevoin vcncraliono semper fuisse,, laafe
SOD USIJARDI MONACIII "504
in Orienlali quam in Occidenlali Eeclesia. Paielur A llieronymiana Baplisloe concepiionem signant. Si
Florerilinins ignorare se cur hujusmodi celebritas in boec non snmcîant, videatur Papebrocbius, hoec
Romano emendalo Martyrologio proelermissa sil ; omnia accuratissime illustrans tonio IVJunii cap. 2,
iitmm vero conjecluris suis id assequalur, lecloris § 2 et 5, a pag. 701. Videri etiam poiest nolalio
jtidicio relinqiio, cui anctor sum ut ejusdem Floren- Rosweydi in Eesiiviiaies aposiolorum, pag. 223. En
linii Exercitaiionem huic diei subjunclam consulat, modo pollicitos Wandalberli versiculos :
De Joannis Baplisloe nondnm posilo Prwcursoris offi- Octavumsierili conceplusvenlre Joannes
cia , deque ejusdem concepiionis et nativitalis loco, Andochiiisqiie sacrât, marlyrque et pr.esbytcr almns,
ubi de Mach'erunte disputai, quo in loco nonnulla Quem'J'yrsusFelixque pari comilanluramore.
AUCTARIA.
PULSANEN. punis est usque ad, sunt coronali, sed UCIIELLIAN. ; < Arvernis, deposilio Rusiici epi-
désuni reliqua omnia. scopi. >
ANTUERP. CI.MAX.-LUBEC. in prima bene. Ita'per- ALTEMPS. : « Ipso die, dedicatïo sanctoe.Trinitalïs
gunl : < In lerrilorio Eduoecivitalis, caslro Sedeloco, ccclesioeNorvicensis. In lerrilorio Beluacensi, sancli
sancti Andocliii, t etc. In fine : « Arvernis, riepo- Germani abbatis. » Pro Geremari.
KÎtio sancli Rusiici episcopi. « MAX.-LUBEC. habet FLORENTIN. : «In finibus Germanioe, passio san-
« Busaci. J ctorum marlyrum qui len)]iore Maximiani passi sunt
MUNERAT. lextni subneclit : « Caslro Blesis, sancli pro Christo, ùt habetur in geslrs sancli Domnîni. »
Solennis episcopi el confessons, t Est in Mariyro- MONTIS SANCTI.« In Gallia, civilate Augustodun»,
logio Romano die sequenli. Videsis eo die leclioues vico Sedulo, nalalis sanclorum Andocliii, t etc.
noslras Variantes. Ed lio LUBECO-COL. Post Baplisloeaddil : Proecur-
GREVEN. etiam addit et quidem, ut partem texlus : « soris Domini. In Augustodunensibus ferè similis est
< lient, sancli Solemnis episcopi. » " ANTUERP.,etc., supra. In fine : c Avenus , sancli
MOLAN.in prima edilione omillil Conceptionem Rusiici episcopi el confessons. .»
sancti Joannis Baplisloe, uli etiam fecit Baronius. At BELIN.incipil : Augustoduno, île., pure. Tum :
ille in edilionibus poslerioribus eam anniiniiaiionem « Avcrnis, deposilio sancli Rûstici episcopi. Iiém,
resliluil. in Ungaria , sancli Gerardi episcopi et marlyris.
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT.^LEYDEN. et LOVAMEN. Ilem Conceplio sancli Joannis Baptisloe. » Hoeç Con-
similes sunt ANTUERP.-MAX.,.LUBEC in eo ferme so- cepiionis Iranspositio fi'fellil Papebrpchium cilalo
him discrepanles quod in Auclariis de Ruslico omit- loco, in observalionibus ubi ait primum esse Belinum
tant TÔdeposilio, et addant tilulum confessons. qui' hoc festuni omisérit, nempe quod in lalerculi
ALBERGEN. et DANICcarent annuniialione prima, princïpio non repereril. Altéra Belini editio ad hoec
in reliqno cum postremis conveniunt. adjungit : « In lerrilorio Beluacensi, sancti Germani
CENTULEN. in prima punis est. Tum : < Augusli- abbatis. » Vide supra.
duni. sancli Judochii presbyleri et marlyris, Tyrsi GREVEN. : « In Pannonia seu Ilmigaria, sancti Gé-
diaconi el Felicis, qui sub Aureliano principe sunt rbardi episcopi et marlyris, qui secundum Cathalo-
gloriosissiine coronali. » gum passus est vu Kalend. Marlii. Ruperli episcopi
BRUXELLES., in prima purus, in secunda idem ha- et marlyris. In Calcedonia, sanclorum marlyrum
liet inilium cum ANTUERP. et MAX.-LUBEC, etc., in quadraginla novem, qui cum beata Eufemia profide
fine lamen nonnihil transposilus. Tum : « Arvernis, Cifrisli Prisco proconsuli oblâli, marlyrii palmam
sancli Rusiici episcopi et confessons. Eodem die, adepli sunt. Fymberli episcopi. Arvernis, deposilio
in lerrilorio Beluacensi, sancti Gummari [vult dicere C sancli Rusiici episcopi et confessons. Geniani abba-
Geremari] ablwlis. ( tis. Epigenioevirginis, abbalissoe el Eufemioe malris
HACENOYEN. « Conceplio sancli Joannis Baplisloe, ejus, de quibus in geslis sancti Malboei aposloli.
quoe facta est post eomplecliônem s&cerdolii Zaclia- liosoe virginis. »
rioe, patris ejus. Î In Augustodunensibus nonnihil MOLAN. : « Arvernis deposilio sancti Rusiici epi-
jnterpolatus est. Tum : » In territorio ciyilalis Con- scopi. Item in Ilungaria, sancti Gerardi episcopi et
slanlioe, sancli Palrini [prOPaterni] episcopi et con- marlyris. Ilem conceplio sancli Joannis Baplisloe.M
fessons. > Vide die proecedeuii. s In pago Picta- lerrilorio Beluacensi, sancli Germani abbatis. Ca-
viensi, sancti Florenlii presbyleri et confessons, J meraci, translal.io sancli Gangerici episcopi et con-
De.quo iteriim superius egit xxn Seplembris. « Aver- fessons. Eodem die, deposilio Solemnis episcopi.
tis, deposilio sancli Rusiici episcopi el confessons. Hic cum quadam die obvium haberet bominem a
Item, sancli Silvali confessons, t An non Silvani, nalivilale coecum el surduin, cum complexus collo
de quo et jam supra xxn? < In L'ngaria, sancti Ge- osculatus est, et siatim sanum reddidil. Hic eliam
rhardi episcopi el marlyris. » Carnolènsium episcopus Ludovicum regem, cum
•. AQUICINCT. omillit Concepiionem sancli Joannis Irecenlis septuàginlâ nobilibus sacro fonle regene-
Baplisloe, in reliquis purus, ravit, sicque Dei sanctus 1res olympiades gerë.ns in
DAVERON. : « Deposilio beali Solemnis, episcopi episcopatu, migravit ad Dominum. El sancli Ruiperli
Carnolensis, magnificoe sanctilatis. et clarissimi iu confessons; t tum aliis lilleris : «episcopi Vuor-
miraculis viri. » nialiensis et Saltzburgensis iranslaiio. > De poslerio-
AMBIANEN., post concepiionem Joannis, addit : JJ ribus edilionibus, jam dixi reslituwm in îis Con-
« Eodem die, vigilia gloriosissimi episcopi et marlyris ceptionem sancti Joannis Baplisloe, ubi aliis lilleris
Chrisii Firmini. » inserilur texiui ; gloriosi Piophéloe et Proecursoris.
MATRIC.-CARTHUS.-ULTRAJECT. : « Conceplio sancli. In fine de Ruslico el Gerardo ut supra. « In lerrilo-
Joannis Baptistoe..Solemnis episcopi el confessons, s rio Beluacensi, sancli Gerniari abbatis. Cameraci,
REGIN/E SUEC signants niim. 428 : « Beloacus, de- clevalio sancli Gaugerici, episcopi et confessons. »
posilio sancli Geremari confessons. « S:ide supra xi Augusli.

Vil Km. Diem.

Nalalis beali Cleophoe*quem tradunl apud casiellum Emaus, in eadem domo, in qua mensam Domino
parayerat, pro confessione illius a Judoeis occisum et gloriosa memoria sepultum. In civilale Ambianen-
sium, beali Firmini episcopi, qui sub proeside Riciiouaro, post varia tormenta, capilisdecollalkme marly-
rium sumpsil. Apud Lugdumim , deposilio sancti Lupi episcopi ex ar.achoreta. Ipso die, sancli Iïe.rculanj
505 MARTYR0LOGIUM.— MENS. SEPT. • »ïG
inililis, qui in passione Alcxandri episcopi legitur. Aulisiodoro », sancli Aunarii episcopi et confessons.
\Addit Bouillait. : Item sancli Sollemunensis episcopi.]
NOTJÉ.
lnler puros solum numéro, Mimerai., Greven. et Molan.

a Benemonuit Caslellanus Aunarii annunliationcm A vensisenim cum Heriniensi jcodice consentit, et san-
erasam fuisse, et pressiori characlere fuisse denuo clum Sollempnem refert. Ctriusque igilur aiilographi
scriplam, ul sanclus Sollempnis accedere possel. est correclio adeoqnc vel primo cxemplo anliquior.
Verum ista correclio ejusdem oetatis et aucloris est, BOUILLART.
cujus très alioe quas jam hoc mense vidimus. Der-
VARIANTES LECTIONES.
Scripsi Emaus, ul codices habent commuriiusvlicct Cogor nibilominus exislimare Usuardinum non esse
aliqui malinl Emmaus;.Nonnulli legunt, Lupi episcopi baC potissimum ralione duelus, (|iiod Caslellanus,
an'açhoreioevel anachoriloe, sed melius Molanus cl diligenlissimus codicis Praicnsis inspeclor observa-
alii post Adonem, ex anachorela. Sic rursus Molan. venl, prima manu solam S. Aunarii annunliaiioncm
ex eodem Adone, ponit Ilerculani non Uercidiani. ullimo loco posilam fuisse, quoesubinde erasa fucril,
Superest proeçipua el diflîcilior varielas, circa an- lumque pressiori characlere ila rescripta, ut altéra
iiiinliaiionem sancti Solemnis, vel, ut scribunt codi- S. Solemnis accedere possel. Quod idem haheant
ces,- Sollempnis, quam cerliim est non ad hune, sed Antuerp.-Maj., Rosweyd. et eliam Aquicincl.. noviim
ad proeceileulem diem perlinere, ul recie observai non est, cum passim ex eodem fonte procédant.
B.oIIandusiv Februarii, ad Vilam sancli Avcniini ; Sola me retinerci lleriniensis auclorilas, nisi et hic
et alii. Nos dlc-proecedenti Muneralum cl Grevenum hodie auclior esscl. Nam ad Belinum quod aitinei,
epuris exclusimus, quod ibi in ea annmUialione ab lot ferme quolidie Auciariis abumlal, ni raro incor-
omnibus reliquis discreparenl-j quanivis, si ponenda ruptus apparcat. lia cquidem'verosimilius çensco :
sii, co die signanda videalur. Quoerilur utruni hoc si cui Solcmnem Usuardo vendicare hibeal-, argu-
die So'emnem collocaril Usuardus, et non potius ab ments facile cedam; liceat milii intérim Mimerai..
alio adjeelus sil? Vidit hoc, opinor, Molanus, qui " Greven. et proeèipueMolaiium coeleris codieibus hic
neiilro die ipsum relulil. At conlrariiim slaluunt anieferre. De Solemni vide Rabanum xxiv Septem-
Pralen., Herinien. , Antuerp.-Maj., Rosweyd. et bris. Acta ejusnon esse salis imlical Bollandus, cilala
Belin., apud qnos ultimo loco discriissime exprimi- superius-dic îv Februarii in Avenlino, etc.
tur : Item sancli Solempnis vel Soleiinii episcopi.
OBSERVATIONES.
De tleoplm mhil est apud llieronymiana , Bedam, scculus videiur, diim reetc scribit : Luqdnni, sancti
Florum, Rabanum aul Wandalberlum. Primus cum Lupi episcopi ex anachorela : mule jam perspieis, ex
signavit auctor Romani parvi, bis verbis : Clcoplw, quo Noslcr sua acccpei'il. Hoc ci clogimn cauii
cui Dominas posl resurreclionein in via apparuii. Ado YVandalberlus ;
in suo Martyrologio proefigil '.Nalalis beali, cl ila
ferme descripsit Noikerus : at Usuardi clogimn ex Scptena Lupus anlisles Ltigdmiirevisit
Moenia,devoticpastor meinorabilisurbi.
oposlolorum Feslivitalibus ad verbum coiiiracium
est. Qua aiitem fide assertimi: ab Adone marlyriiiui Res ejus gesioe colligi poieruni ex iis quoesalis
nitalur, haclenus non reperi. Alii cum Tillciiioulio fuse dcduxii Severlius in Cbronologia historien» a
tomo I, pag. 5GG,459 et 022, cognalioncm ejus vel pag. 84, ci ex aliis ah ipso cilatis. Ilerculamis, in:
allihitatcm cum Chrislo Servatorc examinant, de Aclis sancli Alexandiï episcopi, de quo supra ad
<pia et nos alibi eginins, et porro fusius suo loco xxi Sepicnibris cgimus, nieinoraliis apud Adrnem
' xxvi Novenibris, hoc die pro nicro Usïiànli arbiuio
dispiitabimiis. Indiibitala sunt quoeex Liicoecap. xxiv C
rcfcrl laudalus Tillemonlius pag. 5li8. Bc-Firmino posilus videiur, aliis ôinnibiis aiHiqnis MnrlyTologis
legil Rabanus : Natale sancli Firmini marlyris. Wan- proeleritus, ubi eliam ndvcrlcs, perperam, vel sal-
daliierlus :. lcm gratis, ei ab , Nosiro dari. lituliim militis, cum
Ambianamicat Firmino martyre plèbes. ab Adone. solum dicalur, juvenis ex ojficio Anionim.
Sequilur Aunarius, sive, ul 1scribit Caslellanus,
Plura Florus memorat. Adoni a Mosandro ascrïbi- Aunacliarius, ah Usuardo ciian priinum cotiçigna-
tur. Vcrnm, nisi mulluni fallor, non aliuni duçein lus, de cujus Aclis plura sparsun inveniuniiiï lonio
habiiit Usuardus quam Acta ipsa, quoe, ulforlàsse primo liibliolhccoe Lablicanoe, sed proecipue a p;>g.
sinecra oinnino non sint, gravia lamen et anliqua 419 et 528, ad quoe.actcdiiie polesiCompilalio uostra
esse suo lemporc demonstrabitur. Milita de, transla- Aiitissiodorensis itidem ms. ex l.ahbco ferme peu
lionibus, mia aul pluribus, bujus Firmini et alierius bac parle desiimpia, p. 53. Aiquc haclenus coMfor-
cognomhùs confessons,jam pridem, et rccenlissiine, mes sunt probaiioris noloe codices oimies. s/t de
vel ipsas interunibras dispulala sunt, quoelune eliam gcniiiuo icxlu ihihiiari nequeal. Quid de Solemne
accuratius examinabuntur. Lupi deposilio ab llicr'o- seu Selcnne ccusendum supcritis abunde diieus-
nymianis pridie nolala, a Corbeiensi Lugdimo, ab : siun est.
Eplernaccnsi Aiigustoduno tribiiilur. Ado priorcm .
ALCTAIUA,
PRATEX.,AXTUERP.-MAJ. ei ROSWEVP. de Solemne D subdii : i Ilem, sancli Sollempnis episcopi. » DMufii
habcni ut supra dixinius. Sed in Rosweyd. proetor- reliqua omnia.
ca addilur : « In nionastcrio Glesiiensi, sancti Ceol- AXTITRI'.ci MAX.-Ltnr.Ciomitltint anniinli.iiioncm
l'iïdi. » Aunarii, cl recie etiam Solemnis. l'ro Alexoidn C;HT
II.EitiMF.NS.
secundo loco proprium inscrit : « Eo- scopi, ponunl Aléxa'ndn vapa'. !; .in ' ficc :
dem die , sancli Principii Suessionensis episcopi, IIEI.IX.eliam legil Alexandn papoe, et
franis beali RcmigiL i In fuie , de Solemne, ul i Item sancti Soleîunii episcopi.-»pliera cdiiio dittin-
supra. ciiusJcgii : < Ilem Bles's, s etc.
in prima satis punis, in secunda irun-
PUI.SANF.X., LEÏDEN.et LOVAMEN.
A.\TIT.II''.-.MAX.. scribiiat :
cat clogimn, cl lune immédiate cum siipunorilnis Alexandn papoe: ornitluni -4'innrn, C. :illii»o loco
507 USUARDI MONACHI 508
habent : t Apud Carnolum, natale sancli Solemnis 1i FLORENTIN. : i Ipso die, sancti Solemnis episcopi. >
^t
episcopi confessons. > CAUMACEN. : « Magno loco, sanctoe Georgioevir-
ULTRAJECT., ALBERG.et DANIC.in eo a proxime ginis. » Vide hune eumdem codicem cilatum xv
superioribus difFerunl quod de Solemne ila addanl : Februarii, ubi hujus Georgioetranslalionem signât.
i Hic hoiniiii a nalivilale coeco et surdo et muto EDITIOLUBECO.-COL, : « In lerrilorio Hierosolymi-
visum, auditum, et ofiicium linguoe resliluit.' Clo- tano, caslello quod appellalur Emaus, natale sancti
dovoeum quoque regem Fraucorum et trecenlos Cleophoe, qui fuit unus de sepluaginta duobus disci-
sexaginta quatuor cum eo aqua sacri baptismalis pulis Christi, qui etiam in die resurrectionis Domini,
iniliavit. > cum alio discipulo in idem castellum ihat, quibus
CENTULEN. : < Natale beali Cleophoe,qui fuit uuus Dominus in via apparuit. Et quem tradunt ibidem
exsepiuaginla duôbus discipulis. Ambianis, passio et in eadem domo, in qua inensam proeparaverat
sancti Firmini marlyris, primi illius civilalis epi- Domino, pro confessione ejus, eic. ColoniaAgrippina,
scopi. Lugduni, sancli Lupi episcopi ex anachorita. ordinatio sancti Cuniberti archiepiscopi ejusdem civi-
lpsa die, sancli Herciilani mililis. Aulisiodoro, san- lalis et confessons. In civilate Ambiânensium, beati
cti Aunarii episcopi et confessons. Item, sancli So- Firmini episcopi et inartyris. Qui sub Diocleliano et
lennis episcopi. CoenobioCesareoe, sancti Rodberli Maximiano iniperaloribus et sub proeside Pùctiovaro,
episcopi et confessons. > post varias lormentorum minas, noele clam'in car-
BRUXELLES, incipil a Firmino , salis pure. Tum cere decollatus est, sicque marlyrium complevil.
de Cleopha. Deinde de Herculano, quem Arculanum Cujus corpus Fauslinianus, ab eodem baptiïatus,
vocal. Sequitur: < Apud Carnolum, natale sancli n rapiens sepelivit, qui ob amorem et reverentiam
Solempnis episcopi et confessons. Hic homini a na- sancli marlyris unicum filium suum quent habuit,
tiviiatè coeco, surdo, et muto, visum , auditum et Firniinum appellavit. Qui tandem scienlia et san-
ofiicium linguoe resliluit..Apud Lugdunurn deposilio clilale profieiens, omnium Europoeecclesiarum ma-
sancli Lupi ex anacborila episcopi. Anlisiodoro, gisier elfectus, episcopus pioedictoe ecclesioeAmbia-
deposilio sancli Januarii [pro Aunarii] episcopi et nensis ordiualur. » In Lupo el Herculano fere pura
confessons. Et eodem die, beaiorum Sergii et Ba- est. De Solemne eadem habet quoe ULTRAJECT. et
chii. > Lege Bacchi et vide vu Octobris. ALBERGES. supra. « Anlisiodoro, S. Amancii. > Yo-
HAGENOÏEN. de Cleopha, pluribus prosequitur hi- luit liaud dubie scribere Aunarii.
storiam evangelicam. in Firmino salis purus est. GREVEN. : «In Asia, sanclorum Eucarpi, Bardumani,
Ilem in Lupo. Tum : « Apud Carnolum, sancli 'Sol- et aliorum viginli -sex. Suessionis, sancli Principii
lempnis episcopi. Hic homini a nativitale ca',co, episcopi et confessons, fratris beati Remigii. Za-
surdo, el muto, visum, auditum et olfaclum linguoe charioe episcopi. In Hihernia, Barreoe episcopi et
resliluit. Clodovoeuin vero regem Franchorum et confessons. Germani abbatis et confessons. Apud
sexingenlos et sexaginta quatuor cum eo, un.da,> etc. Coloniam Agrjppiuam, ordinatio episcopalus sancti
Sequitur de Herculano cl Aunario cum textu salis Cuniberti, ejusdem civilalis episcopi et confessons.
pure. Item bon* memoiioe Gerhardi confessoris ordinis
AQUICINCT. pro Riciiovaro^ babet Sebasliano ; el Minorum, viri devotissimi. »
in fine de Solemne, ul supra. MOLAN.:«Hem sancti Solénnis episcopi et con-
AMBIANENS. : c Ambianis civilale , nalalis sancti fessons, caslro Blesis. Eodem die, sancti Principii
Firmini marlyris et primi episcopi civilalis ipsius. » G Suessionensis episcopi, fratris beali Remigii,.» Quotl
MATIUC.-CARTIIUS.-ULTRAJECT. hoc die contraciior ex HERINIEN. videiur desumplum. Ediliônes alise sic
est, sic habet : « Cleophoe,discipuli Cbrisii. Firmini habenl : « Item Blesis, sancti Solénnis episcopi. Hic
et marlyris. Principii episcopi Suessionen- hominem a nativiiale coecum el surdum osculaïus.
• episcopi
sis, fratris beati Remigii episcopi. > est, etstalim sanum reddid.il. Hic eliam Carnolen-
REG.SCEC.signatus num. 150 eliam liabet : « Item siuui episcopus, Ludovicum regem cum ire.cenlis
sancli Solénnis episcopi. » septuaginia nobilibus sacro fonte regeneravit. Sicque
In VATICAN, signato num. 5949 desunt posiremoe Dei Sanclus 1res olimpiades gerens in episcopatu,
diioe annuuliaiiones. migravit ad Doininum. Eodem die sancli Princi-
In UGHELLIAN. deest in hoc codice Aunarius. ut pii, s etc.-, ut in priori. « Cusantioe, in lerrilorio-
supra in ANTUEKP.-MAX. LUBÉC Bizunlino, deposilio beati Hermenfredi, abbatis et
ALTEMPS. : i lu Glescovia';, sancli Ceolfridi abba- confessoris. lu Glasconia, deposilio sancli Ceol-
tis et confessons. Item, sauctoe Faustoe virginis. fridi abbatis et confessoris. > Vide de ulroque Ca-
Item, sancli Soleunii. s Idem qui Solemnis. stellanum. -

Vl/fa/. Die^
Nalalis sanclorum marlyrum Cypriani episcopi et Justinoe virginis, quorum Justina, mulla propler Chii-
stum perpessa, ipsuni quoque Cyprianum, cum esset înagus , et magicis suis eam dementare conarelur,
-convertit ad Chrislum, cum quo postea, jam episcopo et nobill doctore facto, marlyrium sumpsit. Horura
corpora poslmodum a Chrislianis Romain delata sunt. Civilale Albano, sancli Senatoris.
NOT^.
Puri sunt Pralen., Herinien., Tornacen., Anluerp.-maj., Rosweyd., Munerat., Greven. et Molan
VARIANTES LECTIONES.
Vides hic denuo »nter puros codices recurrere D magiis suis ; siquidem ita vere Beda legit, cum Ra-
Tomacensem, qui ab vm Augusli ad hune usque banus etiam simpliciler habeat magis suis. Pro de-
diem vacuus fuit, foliis aliquot aut decerplis aul mentare in Antuerp.-Majore est tenipiare. Idem, anle
saliem deperdilis. De eoeterô codex ille, item t7iris/iam's,vomitiit a. Ullimam aniiunliaiionem sic
Antuerp.-Maj. et Greven. scribunt Cipriam , meiius format Rosweyd. : Civitale Albana , nalafe sancli
reliqui, ut in textu. Antuerp.-Maj. , Rosweyd. et Senatoris. Al uirovis modo scripseris, verum loc.um
Molan., posi. magicis suis non maie addunt arlibus non facile designaveris. Munerat. in fine ei ad-ur.gil
verum ex codieibus aliis judico non sic scripsisse itulum episcovi.
Usuarduni, qui forte melius Cum Beda posuisset
509 ' MARTYROLOGIUM.— MENS. SEPT. 510
OBSERVATION^.
Mulià sunt quoeimplexam et perplexam. reddunl A tamen pruqenter cavit Usuardus, ne Jushriam a?que
celeberr.imorum aîioqu'i marlyrum nostroîum Cy- ac Cyprianum sub Diocleiiano multa propter CJirislum
priani et Juslinoe histqriam, ila ex Metapbraste a perpessos,'m fine, sub Claudio principemarlyrizavisse
Lipoinaiio, Surio aliisquc edilam, ul apertissime assereret, quemadmodum in Beda et Rabano legitur.
Cyprianum illum inclytissïmum Carthaginensem an- Quod aulem ambo Autiochioe el Nicomedioe ascri-
lisiiiem cum hoc .nostro, yerosimilius Antiocheno, bantur, inde factum dici oporlel, quod primo loco
confundat- quod passim Gregorio Nazianzeno acce- irichoata passio, postremo consummata si-t. Coelera
pium referlur. Ab ea confusione nonnihil recedit ad proprium locum remiitainus, addito hic solum
Eudocioeimperalricis laudalio ; niagis etiam vera, melrico Wandalberli encomio :
seu ut alii exislimant, supposila ipsius Cypriani
confessio. Nec in martyrii tempore, nec in aliis plu- S.extamartyr ovat Cyprianus,virgo beata
ribus circuinslantiis salis conveniuni rerum gesla- Ouein Juslina Dei leeil cognoscereregnum,
ru'm scriptores, ul fatetur Baronius. Laudanda in Arlibus insanistandemfuriisquereliclis.
liisce Tillemontii opéra, qui, quoe verosimilia et Senaior Albanensis seu martyr, seu confessor, et
probabilia sunt, operose digessil tomo V, a pag. si ila vis, episcopus, mullam Baronio et Florenlinio
329, suo tempore nonnulli usui fulura. Jam ut ad conjectandi materiam proebuit. Nullis Martyrologis
textu m nostrum accedamus, primum noto in Hiero- autiquis, proeterquam Hieronymianis, notus videiur,
nymianis apographis Cyprianum et Juslinam omnino in quibus ita lego : Et in Albano , nalalis sancli Se-
proelermissos. Romanuïn parvum sic eorum memi- naioris. Quoe ab aliquo Adoni snbinde siiperaddita
nit : Romoe, Cypriani episcopi, el Anliochioepassi, B sunt, ul abunde lesianlur Mosandri asleriscus et
et 'tum martyre Juslina Romain translatif Marlyro- Rosweydi appendix. Mihi vix dubium est quin ex
logus Viennensis longam quidem narrationem lexuit, a Nostro acceptus sit, reliclis terini-
sed in qua Metaphrastoe confusio sic evitatur, ut Hieronymianis
nis oequedubiis, sic ut ubi Albana illa civilas, seu
tota Act'oruni ejus, eliam a Surio edilorum, verilas Albanum qûoerendum sit, necdum inter auclores
non incommode salvari posse videiur. Verum Nosier plane convenial. Utrum salis féliciter contra aliorum
compendio proinde eos desumpsil characieres de opiniones ipsum in Scolia invenerit Caslellanus, ut
episcopo et nobili doctore facto, ut Carlbaginensen» ejus noiula ad Mariyrologium universale indicat,
Cyprianum plane, ni fallor, designari inielligamus : postea videbitur. Intérim sic posuisse Usuardum,
unde mirum videri non débet, si Romani Manyrolo- ut in indiculo nostro habetur, ceriissimum est,
gii reformatpres eas notas expuuclas voluerint. Id
AUCTARIA.
PULSANEN., in prima punis, caret animnliatione mullis ad eam missis demonibus, unus eorum inler-
secunda; ut passim mutilusesse solel. rogalus ab eo, cur nihil perliceret, ille respondit,
ANTUERP.,MAX.-LUBEC, BELIN., UGHELLUN., AN- quod Chrislus non sineret. Cui Cyprianus : Estne er-
TUERP.-MAX., ULTRAJECT., LEYDEN.,LOVANIEN., AL- go Chrislus major riobis ? Respondit démon : Major
BERGEN. et DANICin fine lexlui puro subjungunt : est omnibus creaiuris.Sprevii ergo Cyprianus dya-
« Romoe, sancli Eusebii episcopi et confessoris. » hulum et baplizalus est, et ipse posliuodmn inira-
Ejus deposilio in Hieronymianis signala reperitur, C cula.fecil, et post annum sacerdos ordinatus est. Et
< via Appia, coemeterioCalisti, » eo modo quo con- post xvi annos, mortuo Anlhonio Antiocheno episco-
fessores designari soient. Videaiur Florenlinius plu- po, ipse episcopus ordinatus est, et mulios ad fidem
res allegans qui ei marlyris laureolani asserani. Coe- convertit, el fidèles plufimum in fide conforlavit; ac
lerum ex Hieronymianis transit Eusebius in Bedoe ipse Juslinam in monasterio virginibus pluribus
et Adonis, imo et in Usuardi Auclaria, ul ex pro- proefeciL Tune ipse cum Juslina comprehendilur et
balissimis no'slris codicibus pro textu citalis mani- incarcéraiur. Deinde in eculeo suspendilur el urigu-
festuin est. De Eusebio papa vide Auclaria Usuardina lis ferreis laçeratur. Dehinc alapis coeduntur et ner-
ad diem secundum Octobris. vis crudis llagellanlur : postea in sarlaginem plénum
CESTULEN. : • Apud Anliocham, nalalis sanclorum pice, cera, et adipê suçcensam [millunlur] in qua
marlyrum Cypriani episcopi et Juslinoe virginis, qui Deum sine loesionelaudabant. TuncEucolinus cornes
passi sunt sub imperalore Diocleiiano. Civilale Al- éos ad iiiiperalorem Claudiuni in Nycomediam misil,
bano, sancli euathoris. > Ita quidem in eo codice qui fecit eos decollari, et horum Romain translata
sunt corpora, deinde Placeniiam. Civilale Albala,
legilur, sed apparent vesligia erasi S inilialis, ut de- sancii
beat legi Senatoris. Senatoris marlyris. In Armenia"majore, san-
BRUXELLEN. : • Natale sanclorum marlyrum Cy- ctoe Rispinoe, reginoeet virginis. Quoecum sprevisset
priani episcopi, quondam magi, el Juslinoe virginis cqnnubiacum régis ArmenioeTliiridalii piopter aiuorent
el Theoginii. Quorum Juslina^ mulla propter Chri- Ciirisli, pluiibus aliis virginibus, inauditis tor-
sluut perpessa, ipsum quoque Cyprianum, cum esset nienlis est occisa. > Ripsimen indicat, de qua vide
magus et suis magicis arlibus eam dementare coiia- 0 noiulam Caslellani et Ronianum. xxix Sepiembris.
relur, el a Christi cullura pervertere, convertit ad De Eusebio, ut supra.
Cbristum. Cum quo -posiea, jam episcopo el nobili AQUICINCT. in fine : « Romoe, sancli Eusebii. »
doctore - l'acio, sub Diocleiiano imperalore, siinul MATRIC.-CARTHUS.-ULTRAJECT. : « Juslinoe el Cy-
marlyrio coronatur, etipsorum corpora poslinodum, priani marlyrum, qui fuit magus primo, sed per
etc., Romoe,sancti Eusebii episcopi. Civilale Alba- sanclam.Juslinam virginem conversus fuit, i Addi-
na, sancli Senatoris. > tur in margine eadem manu : « Horum reliquioe ha-
HAGENOY. .: < Apud Antiochiam, sancli Cypriani henlur in ecclesia sancli Joannis Trajeclensis. »
episcopi el marlyris, et Justin» virginis et marlyris. In VATICAN,sigu. num. 5949. deest Senaioris..,
Hic Cyprianus prius erat incaniator, et magus suis Adjicilùr : c Romoej sancli Eusebii episcopi et con-
arlibus mulios ueinenlabal. Nain ille puer exisieus fessoris. Natale sancti Januarii presbyleri Anlioche-
seplem ahnorum, a parenlibus dyabulo consecraïus ni. n Mulios novi Januarios, sed quis.liic silAnlio-
est, et a carnibus, piscibus, vino et coitu abstinuit clienus presbyter, doceri cupio.
diu, ut dyabulo plus servire .posset, et ut breviter Editioj LUBECO.-COL. proemittit anniintialionem sa-
concludaui, omnia fecil mala quoeexcogitare potuil, lis îniram , bis verbis : « Apud Coloniam Àgrippi-
ul demonibus plus placerel, el in quihusdam malis nam, in ecclesia sancti Maximiani, invenlioellrans-
demones in malo superabat, et mullis Çhrislianis laiio sancli Gorgoniiepiscopi el uiartyris et socio-
ipse erat causa peecali. Unde cum Juslinam virgi- rtim ejus. Qui Gorgonius fuit confessor régis et rc-
iieiu ad suiim coiisensum inclmare non posset, sed giniï! Uispanioe et de collogio' sauciarum uiideciiïi
511 USUARDI MONACHl 512
milliuin virginum. > De Cypriano et Juslina, posl, 2\ nom, Romoe,Eusebii episcopi el confessoris. Arver-
doctore facto, sic scribit : i Marlyrium sub Diocle- nis, deposilio sancli Apollinaris episcopi el confes-
iiano imperalore, judice Eulélliô sumpsit. El cum soris. Transfatio- sancli Mèynulphi diaconi.i
jam hi duo martyres post multipliées poenas jussir MOLAN- : « Romoe,sancli Eusebii episcopi et con-
impéraloris ducerentur in Nicomediam civitalem, ut fessons. » Deinde minoribus typis : i Eodem die
ibidem decollarenlur, adjunxil se eis Chrislianus Amanlii presbyleri el confessoris, de quo bealus
quidam, veniens de peregrinatione, nomme Tbeo- Gregorius in D'ialogis, lib. m, cap. 55. > Videnolu-
gnitus, qui cum cervices sanclorum deoscularelur, lani Caslellani. Editiones posteriores de Eusebio-
cum ipsis pariter decollatus est. Quorum corpora haheni ut prior. Tum adjungunt : « Die vigesima-
nocte mlerunt nauloe in navem suam, transferenles ses la, transitas sancli aposioli et evangelisloeJoan-
ea Romam. Civilale Albano, sancti Senatoris con- nis Theologi. > Accepta est de more annunlialio ex
fessoris. » De Eusebio ul, supra. Groeeorum Horologio seu Menologio conlracto, d^e
GREVEN.: rllem apud Coloniam Agrippinam, in quo alibi diximus. Sed hoecet alii, quoe a Groecis
ecclesia sancli Màxiraini, invenlio et élevatio sancli de Joanne evangelisla libcraliler circiimfernntiir, ad
Gorgonii episcopi et marlyris. Hic confessor foit ré- diem ejus iu Ecclesia Latina natalëm xxvn Decem-
gis Hispanioeet de socielale undecim millium virgi- bris remitlenda sunt..
\ liai. Die 27.
Apud civitatem Egeam, nalalis sanclorum marlyrum Cosmoeet Damianf, qui sub persecutione Diocle-
tiani, post mnlla lormenla, vincula et carceres, posl mare el ignés, Cruccm, lapidationem el sagiltas divini-
tus superatas, capile pleclnntur. Referuntur eliam passi in eorum collegio 1res fralres germani eorumdem,,
id est Anlbimus, Leonlius el Euprepius. Eodem die, sanclorum fralrum Adiilfi et Joannis, qui apud Cordu-
bam civilatem pro Cbrislo coronali sunt. Castro Pseuduuo; sancli Floreniiui, qui una cuin beato Hilario,.
posl abscisionem linguoe,gladio jussus est feriri..
NOT.të..
lia Pralen., Antuerp.-Maj,, Greven. cl Molan..
VARIANTES LECTIONESv
jEgeam invenio m apograpno nostro Pratens. et B | Molan.,. superffiiascnipulosîtale, legilur Adulphi, de-
Molano, alcoeteri codices omnes scribuntsimpliciler qua infiexione salis alibi diximus, sed in Anluerp.-
ut est in textu. Nescio an Caslellanus rem acu langal, Majore maie babelur Aldulfi. Restât Psendnno , sic-
duni bis proefert noinenelaluram aliam JEgoe,.Mga- omnino scribendum, ul habent oplimi codices Pra-
rum. Pro lapidationem, posuil Molan. lapidationes. len., Herinien., Tornacen., Rosweyd. el Greven.,,
Pratensis el Antuerp.-Maj. vidènlur légère Eopre- non Seudvno. ul est in Antuerp.-Majore, neque Se-
pius; in quo singulares sequinmr rëliquos. Ado prius duno, ul in Solano et aliis. Vide infra in observa-,
scribit Euprepius, deinde Eulropius. In Greven. et tionibns.
OBSERVATIONES.
Florenlinius in diffusa de sanctis Gosma etDa- de solis Anargyris hodie memineriint; nam sancti a»
miano bac die adnolaiione,. in1er alia sic habet : Mosanilro adjecli Adonis non sunt. Audiamus Wan-
Vidit Baronius varia horum sanclorum marlyrum dalberruin
Acta, erroribus et implicalionibus referla, qualia
nempe apud Legendarios exstanl, quoesi quis lueri Quinloeuro fralreéxcellil CosmaDamiano,
Auliimislios sequiiur, LeonliusEuprepiusque,
velil, alios Cosmam el Damianum consliluere necesse Uuum,CUrîste,tibi serlum qui morte dicarunt
liabeat, el quidem Romoemartyres, alibi confessores,
admiliere, eosque non semel geminalos. lia prorsus Florus hoc ipso die Timotheum retulît, el Hiero-
fecere; Wangnerecbius etDehnius, ambo societalis nymianis procul dubio acceplum, de quo vide supra
noslroe, ex veleribus, ut aiunl, Groecioemonunieniis, ad xxn Januarii, etc. Martyres Cordubenses pure-
in Syntagmatè bislorico de tribus sanclorum Anargy- Usuardini sunt, nec de iis quidquam observandum
rorum]i' Cosmoeet Damiani nomine, paribus, edilo p video, proeter id quod soepiusalibi dielum esl, eos
Viennoe 1660', quo lerna illa Groeeorum dislinctio nempe ex Hispania allalo»et'a Nostro signales, lo-
conlra Lalinorum confusionem acriler defendilur, in cum in sacris tabulis primum invenisse. Brève sed-
ea nimiruni suppositione qua illi. alios Cosmam et proeclarum utriusque elogium exstal in Memoriali,
Damianum i Julii, alios xvn Octobris, alios i Novem- lib. il, cap. 8, ultra médium, ubi Eulogius ipsorum,
bris aut diebus aliis recolunt. Viderat hoec pridern instar siderum coeli, gesta micanlia, ad emolumentunv
Baronius, sed rejeceral, nec scio equidem an salis Ecclesioesanctoeet exemplnm debilium, a sene et ma-
tuto digeri possint, lametsi Papebrochius in Epheme- gislro suo aique illusirissimo doctore... beatoe recor—
ridibus Groeco-Mosciseo inclinari videalur. Ne quid dationis el memorioeSperaindeo, stylo laliori -compo-
tamèn hic inconsulle definiam, ubi longo et maturo rta asseril^ Hoecoccasione matris eorum Arlemioe:
examine opus est, sola Martyrologiorum nostrorum porro ipsos denuo nominal Eulogius lib. m, cap.17,
auctorilaie rem circumscribam. Sic loquuntur Hie- duni sororisAureoe-illustrent confessionem describit.
ronymiâna : Ad Acïa civilale, nalalis'sanclorum Co- Acta ipsa periisse credimus, eamque forte irrepara-
smoeet Damiani marlyrum. An rectelocum Ad Acia, bilem jacluram merilo déplorai nosler Martinus de-
vel Adacia sive divisim sive conjunctim explicet Roa, lomo de Marlyribus Cordubensibus, pag. 155.
Florenlinius, tù statue, ego mendum existimo pro Si in hujusmodi monumenlis perquirendis opëram
jEgea vel JEgoea, ul seribunl Beda el ex eo Rabanus, posuissent scriptores illi qui toi pseudochronica no-
ilem auctor Romani parvi, Ado, Noikerus, etc. Ilos bis obtruserunt, quam sqlidam loli genli, quanfve-
inler Romanum parvum ita legil : In JEgoea civilale,. ram sibi laudein peperissenl.
Cosmoeel Damiani,. Anthimi, Leonlii et Euprepii. " FlorenCinusin Hieronymianis sic ultimo loco nola-
Multa ex Aclis superaddidil Viennensis quoe et ipsa tur : In lerrilorio Edue 'civilalenalalis sancli Floren-
trilurai'ione indigent. Nostér priorem elogii sui par- tini. Hujusnomen aMosandro cum aslerisco referlur,
tem ex Beda descripsil, alleram ex Adone mulualus. Rosweydus in appendieem rejicil, et recie, ul in.
Haclenus' consenliunt Marlyrologi àntiqui omnes, proefalione, cap. 5, conlra Mabilionem ostendimus.
eliam Wandalberlus, qui, si Hieronyniianos excipias, Ampliorem alicundc notiliam naclus fuerit Usuar-
515 MARTYR6L0GIUM. —MENS. SEPT. 514
dus, dum locuin pressius désignât, et marlyrii so- i t esse, ut hi martyres duplicenlur apud Florentiniuni.
cium Hilarium exprimit, oplime scribens Pseuduno, Passos esse sub "persecutione, seu niavis grassalione
cujus loci nihïlhodie superèsse dicitur, proeler vicum el depopiïlalione Wandalica, eommunior ferl opinio
quem Gallice yocat Caslellanus Semont in Lugdn-. Baronii,-Caslellanus Florenlinii et aliorum, a qua néscio cur
riensi Gallia, non procul ab Arari ; unde persmcias recédai in Martyrologio sua universali,
errare aliquos qui Castrum Sedunum ad Rhodanum apponens anmiiu Cbrisli 264. Utcunqtie ea se ha-
intelligùnl, vulgo Sion vel Sillen. Colligas etiam eam beanl, salis hic fuerilsimplicem et germanam Usuardi
senientiarum varietatem argumenlo sufiicienti non phrasim reproesentasse.
AUCTARIA.
HERINIEN. propriam appendicem habet : c Ipso die « Sancti Eleazarii confessoris, de tertio ordine S.
translalio sancli Gibriani confessoris. > Vide Aucla- Francise!. >~
ria vin Maii, ubi ex eodem codice Gibriani deposi- JURENSIS. c In civilale Ambianensi, beali Firmini
tioncm relulimus, in S. Remigii quiesceniis. episcopi, » etc. Vide superius, xxv.
TORNACEN., in prima commemoratione puras, a DIVIONEN. : t In lerrilorio Augusiidilnensi, passio
duabus ulliinis elogia rescindit. sanclorum marlyrum Florentini el Hilarii. J' '
RO^VEYU. texlui inlegro in fine subjicit : •«Item REMENS.SS. Tirnoih. et Apoll. verbis proxime
Fidenlii et Terenlii marlyrum. > Vide Roman. cilalis veram ipsam posilionem, seu locum inlerse-
PULSANEN. in prima èliara purus est, sed caret rit, caslro Pseuduno, ut est in textu.
reliquis omnibus. Edilio LunEco-GoLi: « Apud Ephesùm, missio in
ANTUERP.,MAX.-LUBEC., ANTUERP.-MAX. et LOVA- exilkim beali Johannis evangelistoe, nna cum sancto
SIEN,sic primam eniinliant : e Apud civitalem Egeam, Procoro diacono, sub Domiciano imperalore. Apùil
natale sanclorum niartyrum Cosmoeel Damiani, qui B civitatem Egeam in Arabia provincia, natale sanclo-
sub persecutione Dioeleliani, post milita lormenla, rum marlyrum Gosinoeet Damiani fralrum, medi-
vincula et carceres in mare mersi, divina virtute cortim. Qui suit persecutione Dioeleliani impera-
educti, igui copioso impositi, sed Ingénie igneilloesi, lôris a proeside Lysia, post înulia lormenla, » elc.
CUMsuperiores torineulis existèrent, paratis cruci- ut. supra in ANTUERP.cl aliis. De Corduhensibus,
bus proconsul impius eos suspendi et lapidibus jussit salis pure. Tum : « In lerrilorio Augusludino,
urgeri. Hinc sagillis aggredi, tandem gladio proecepit caslro Seuduno , natale sanclorum Florentini et
absuiiii. Referuntur, » etc., pure. Hilarii, qui proecipientc Croco, Wandalorum rege,
MUNERAT. in fine : « Eodem die, sancli Cerauni posl deniinm excussionem, ac lingnarum exlraclio-
confessoris el episcopi Parisioruni civilalis. » YiJe nem, gladio pèrentpli sunt. » De Pelro Melensi, ut
Caslellanuni in Martyrologio universali. supra. * Eodem die, sancli Elsiarii comilis et con-
'ULTRAJECT.,LEYDEN.cl DANIC.conveniunt "Cum fessoris, de tertia régula sancti Francisci confes-
ANTUERP., etc. ; sed in fine adjiciunl : « Metbis civi- soris. >
lale, deposilio sancli Pétri episcopi el confessoris. BELIN.de.Cosma et Damiano eadem habet quoe
In, DANIC.ad marginem addilur : « Sancti Elzearii ANTUERP., etc., supra. Goelerapurus est in postremis
confessoris festum solemne ; > nempe quod codex annunliationibus, nisi quod in prima edilione pro
fueril ad usum PP. Franciscanorum. Florentini, scribat Florentii. In fine adjicilur : « Eo-
ALBEUGEN. proeterea adjungit : « Ipso die, sancti dem die, sancli Elzearii confessoris, de lerlio ordine
Elyasii confessoris, » pro Elzearii, sancli Palris Francisci. >
CENTULEN. : « Apud Egeam s passio sanclorum fj GREVEN.: ( Missio in exiiium beali Johannis evan-.
Cosmoecl Damiani marlyrum, cum quibus sunt pas- gelistoe, una cum sancto Procoro diacono, sub Do-
si, très eorum Ira 1res Antimus, Leonlius, Euprepius. miciano imperatore. Ilemr sanclorum Eleulherii,
Eodem die, sanclorum fralrum Adulfl.et Joannis, qui Andronici, Timolhei, Fidenlii el Terenlii marlyrum.
apud Cordiibam cLvitalem pro Cbrislo coronali sunt. Feliciani el Benedicli marlyrum. Translalio beaii
In lerrilorio Augustodunensi, sanclorum marlyrum Slanislai episcopi el marlyris. Metbis, deposilio
Florentii el Hilarii. » sancli Pelri episcopi et confessoris. Eodem die,
; BRUXELLES, in prima fefe similisest ANTUERP., etc. Elsiarii comitis et confessoris-, de terlia régula beali
In secunda et terlia, salis punis. Addil etiam in Francisci. In Dacia, dormiiio sancli Kelilli confes-
iinc; < Meitis civilale, deposilio sancli Pétri episcopi soris, regularis Proeposili ecclesioe Wiburgensis.
et confessoris. » Theodoloe maironoe, niatris sanclorum Cosmoeet
in Cosma el Damiano iulerpolalus, Damiani. Apud Coloniam Agrippinam, dedicalio
HAGENOYEN., ecclesioesancli Pelri aposioli. »
subjuiigii : « In Armenia, sancioe Gajanoevhiuoe, et majoris , MOLAN.de Cosma et Damiano, post Euprepius,
allerius virginis. » Vide Caslellanuni, qui duas vir- aliis lilleris ex Adone texlui inserit : t Quorum
gines addil. In duabus poslremis annmiliationibus, religiosi viri sepelierunt in loco venerabili,
salis purus est. Tum: i lient IraiislalioVirgilii, Sallz- corpora
non a civilale JEgea. Duortim aulem fralrum
hurgunsis episcopi,,et confessoris. i Colilnr XXVII Cosnlonge oeel Damiani memoria (Romoe)etiam, leniplo
Novembris. « in dieCosmi el Damiani, sancli Elsea- nomini eorum oedilicalo soleuniier
rii comitis Aniani el confessoris, per Urbanum pa- proeclaro>opère, In fine auieiîi :. « Parisiis eodem die, san-
uoviier cauonizali. » De PetroMetensi p agitur.
pani quinluui cli Eleazarii confessoris, de lerlio ordine sancli Pa- '
ul supra. lris Francisci. Eodem die, sancli Cerauni colifes'soris
MATRic.-CARTiius.-ULTiiAJECT.: « Cosmoe et Damiani et episcopi Parisioruni civilalis. Civilale Sagieusi,
niartyrum. Florentini et Hilarii marlyrum. Fidenlii dedicalio basilicoeproefatoeurbis, per dioecesiut uhi-
cl Terenlii niartyrum. Lioboe virginis. Anthimi, libel celebranda. Natale sanctoe ilillrudis virginis,
Leonlii et Euprepii.rNotatur in inargine, quod Lioba quoe amore Christi spohsum in terris fugiens, ei
in Marlyroloqio liomano babelur die sequenli ; quod quem élegerat, viriliter adboesil, bohumque pro-
verum esi. posilum laudabili fine conclusil. > Dein uiinoribus
AUGENS. : s Flaviaco, sancli Geremari confessoris typis : « Cujus corpus quiescit in Hannoiiia, uiona-
alque abbatis. » El hoec ponumur primo loco. De eo sierio Leiiis. i De Kelillo habet ul GREVEN. Poslc-
supra actum est non semel. Vide xxiv Sepl. riores edilior.es de Cosma el Damiano solum inse-
IN VATICAN, num. 5949 désuni amiuntirttiones duoe ru^il : « Pecunioe abslinenlia et miraculisclari. > In
iillimoe. Adjicilur : « In Epheso, sancti Timolhei. J fine de Elzeario el Cerauno,' ul in priori, Tum :
« Loetiis, natale sancloe Hiltrudis virginis, quoeamoie
Vide Observalioncs. etc. Die vigesima seplima, sancii marlyris
FLORENTIN. : « Ravennoe, sancli Adentis [Aderili] Cbrisli,
Caliistraii el soeiorum çius.'Civilale Sagieiisi, ileiii-
archiepiscopi et confessoris. » Tum STROZZIA.N ; catio basilicoe, > elc.
 SI 5 USUAUD1MONACIH 516
IV liai. Die 28.
Apud Tolosam, sancli Exuperii episcopi el confessoris, qui bealus vir, quantum sibi cxlilcrit.parcusv
quaniumque aliis largus, sanclus Hieronymus memorabili proseculus est relata. Romoe, nalalis sancli
Staclei. Civilale Januis, sancli Salonis episcopi et confessoris.
NOTJE.
-Sumilur ex Pralen., Herinien., Tornacen., Antuerp.-Majore, Antuerp. et Max.-Lubec., Munerat., Greven.
et Molan.
VARIANTES LECTIONES.
In minuliis boerent. Herinien. habet, ex'iterit sibi. A Salonis scribunt Sa/omonis; Molan., Saloni. De Tho-
Tornacen. post Romoe, omiltit nalalis. Antuerp.- losam, Hieronymus, Jeronymus, etc., aliquid nolara
Maj. legii Straciei; Max.-Lubec. Slractki; Munerat. operoe pretiuui non est.
et Greven. Tactei. Antuerp, et Max.-Lubec. pro
OBSERVATIONES.
Solitos dnclores snos Romanum parvum et Ado- Salo, Salon, JSalonus vel Salonins, fatrnie Flo-
nem hodic Noster deseruit; nam cum illi, sequenle renlinio, noiatur in pluribus apographis Hierony-
Noikcro, solos référant martyres Cordubenses Fau- mianis, quidquid ab ipso tanquam adjectilius, afio
$tum, Januarium cl Martialem, de quibus etiam agit characlere exprimalur bis verbis .: Civilàte Genua
Wandalberlus, hos Usuardus distulit ad xm Octo- in Gallia, deposilio sancti Saloni episcopi. Eadenv
bris : nira m quod in Hispaniis de proprio eorum verba transcripsit Rabanus, sed edilor Canisius ad-
cultus tune lemporis die, certiorem noiiliam adeplus oram libri posuit Saiomonis, haud dubie ex bodieruo
sit, alibi expendemus. Beda bac die planeexvacat. Romano. Noster forte pridem dilïîcultatem subodo-
Supersimt ilaque soli codices Hieronymiani, qui- ratns, rescissa voce Gallia, scripsil Januis. Baronius,
bus messeni Noster colligerepolueril. Neqiie.lamen nnllum Genuoe Salonem inveniens, ex Belino
ex illis accepit Exuperium Tolosanùm, omnibus aliisque recenlioribus Salomonem subsiilnit. Vides
Marlyrologis proeteritnm. Nihil verosimilius est iniricatum negotium, cui solvendo banc noiam Mar-
quant quod Usuardus in ipsis Hieronymi operibus tyrologio suo universali atlexuil Caslellanus remisso
reperdit, quoe de sanctissimo in proesule in lalerculo aslerisco ad Saiomonis : Hoc est, inqnil, secundum
proedicat. Plura de hoc sancto sua ad Martyrolo- antiqua Marlyrotogia, Genevoe,sancti Saloni, verosi-
gium Romanum Nolalione observât Baronius; at militer primi ejus nominis [episcopi] in catalogis proe-
Vitoe seriem accuralius digessit Caiellus in Com- lermissi, qui cum pâtre suo sanclo Eucherio subscri*
mentariis ad Hisloriam Occilanioe,lib. v, a pag. 827, " psil concilia l Arausicano ; alque hic politts inteili-
apud quem invenies unde extrada sint quoe hic in gendus, quam seenndus , qui concilio îv Parisiensi
sancli laudem ex Hieronymo recilanlur, cum plu- subscripsit, cum.allero Salono episcopo Ebredunensi.
ribus aliis eodem spectaniîbus. Vide eliam leslimo- Favel eruditoe conjectura Hieronymianoriim et Ra-
nia a Surio collecta. Staclei cum Nostro meminit bani recitala lectio : Civilale Genua, in Gallia, qui-
Rahanus. Ulerque eodem modo scribit, uterque ex bus verbis, mea quidem senlcniia, satis clare excludi
Hieronymianis eum desumpsit, in quibus varie efior- videiur celebris Genua Ligurum , apud medii oevi
matum nomen Stactoe, et in velustissimo Eplerna- scriptores Janua polius vel Januis quant Genua
eensi repelilum S(er/eiet Stactei, ansam Florenlinio dicta, cerle in antiquis noslris Marlyrologiis nun-
dédit suspicandi diversos esse martyres, et Sierleum quam, quod ego sallcin sciam, nominal». Raro
deficere in pluribus codicibus. Disputât eliam de etiam occurrit Geneva, sed banc lantisper hoc loco
oflicioet tilulo : verum, ni fallor, unus idemque est intelligendam supponemus, douce in Aclis res eluci-
Stcrlcus cl Siacleus, non confessor aul episcopus, delur. Lougiuscule ab iiislilulo digressi videri pos-
sed martyr Romanus, solo ferme nomine notas, ci pro sumiis, cum intérim super Usuardina puritate nihil
majori parte Fuldam translatas, ul in beali Rabani magnopere dubii oecurrat.
. Vita, iv Februarii illuslrala, pag. 57, indicat llen-
schenius.
AUCTARIA.
ROSWEYD. in textu non omnino punis, in fine ail- C ctoriim Fausti, Januarii et Marlialis. » Jam dixi in
jicit : « In Boemia, sancti Wenczlai marlyris. Item Observalionibus, dilatas ab Usuardo ad xm Octobris,
Manialis etaliorum XXXHImarlyrum. > In Hierony- ubi et Wandalberli geniinata encomia meirica inve-
mianis nominalim expriniuntar socii quindecim cum nies. « Romoe, nalalis sancti Staclei. Anlisiodoro,
viginli anonymis. sancti Alogii [liieromjmiana et Rabanus scribuvt
PULSANEN., in prima et secunda fere purus, omit- Alodi] episcopi et confessoris, qui fuit ex discipulis
lit tertiam, frequénii defeclu. sancli Germani, Civiiatc Januis. sancli Saiomonis
ANTUERP.-MAX., LOVANIEN., AI.BERGEN. el DANIC marlyris. •
post'lexlnm addunl : « Apud Pragam civitatem BRUXELLEN. incipit ex Adone : t In Corduba, na-
Boemioe,sancli -Wenzèlai, vel Wcnceszlai, ducis el tale sanclorum Fausti', Januarii et Marlialis. Qui
marlyris. Qui valde in Cbrisli religione dévolus ex- post cculeum, rasis superciliis, et auribns et nariims
titit, adeo ut oblilus dignitatis sui primatus, tem- proecisis,denlibusque superioribuscvulsis.delurpali,
pore messis et vindemioeipse meleret et vindemiaret, ad ultimiim in igné consumpli sunt. > Sequitur de
quod in sacrilîcales boslias sacerdolum manibus Slacleo, pure. Tum : « Apud Pragam civiialem Bo-
offerrelur. i Nolandum in solo LOVANIEN. scribi Sa- hemiiç, natale sancti Wenceslai ducis et marlyris.
lonis, in aliis Saiomonis. Qui in Cbrisli religione adeo extitit dévolus, ut ipse
ULTRAJECT. el LEYDEN. recte habent Salonis. In persorialiter melerel et vindemiaret, quod Dco in
Wenceslao cum proecedenlibusconveniunt; sed proe- sacrilîcales boslias sacerdolum manibus offerrelur.
terea in fine adjiciunt : « Eodem die, deposilio san- Lugduno, Aiiremnndi marlyris. i Melius Enemundi,
cti Elcarii [pro Elzearii] confessoris, de ordine ter- vel Annemundi, Gallice Chaumond, de quo vide Ca
tioe reguloe beali Francisci. >. Vide quoenon semel slelnanum. In fine, de Exuperioet Salone, ut est in
dicta sunt die proecedenli. " textu.
CENTULEN. : « In Hispaniis civilale Corduba, san- IIAGENOYEN. in Exuperii elogio ninlata nonnullaet
517. MARTYROLOGiUM.— MENS. SEPT. 513
procul transposila sunt. De Wenceslao habet ut A [gloriosi]. J In Stacteo ferme punis, pro Salonis scrib't
supra usque ad offerrelur, sed adjungit : t Et_èliam Saiomonis. Demiim : « Civilale Corduba, sanclonrro
ligna in silvis suis propriis ejus manibus succideret, niartyrum Fauslini, Januarii et Marcialis. i
qiioein dôrso suo ante januas pauperis ponebat,a ser- qui GREVEN. : • Fesinm de proprio angelo hic quidam-
aliter ligna habere non polerat. Qui quandoque servante Terentiani episcopi el marlyris. Apud Pra-
vis suis ligna custodientibus graviter perculiebalur, gam Bohemioe, sancli Wenceslai ducis et marlyris,
nec lamen desisiebat. Hic tandem a fralreproprio* qui tempore Ottonis I cum palri in principatu*suc-
i:t dorainium suum possideret, occidebatur. > In cessisset, in Chrislianam religionem adeo devotum
Stacteo purus est. Pro Salonis, scribit Saiomonis. se gessit, ut oblitus dignitatis suoe, privatim lempore
Tum : t Item Lioboevirginis. >De qua videndus Ra- messis et vindemioe, meteret el vindemiaret quod
banus , et quoe ex ipso dabit MOLANUS infra : ilem in sacrificio Ghrisli, sacerdolum manibus offerretur.
Vila apud Surium. « Item sanctoe Euslochioe virgi- Clinique magnis polleret virtutibus, a fratre suo
nis, a sancto Jeronymo [pulo velledicere informatoe Boezlao gentili innocenter occisus, marlyrii palmam
vel inslituioe]. » Vide notulam Castellani. « Civilale adeplus est. Apud Asiam , Maximi marlyris. Qui
Corduba, sanclorum Fansti, Januarii et Marcelliani. jussu Decii imperatoris fusiibus coesns in equnleum
Item Marlialis episcopi et confessoris. » Vide supe- levains est alque ita ungulis atlreciatus, ni carnes
rius Auclarium primum. ejus una cum sanguine in terrain difunerent. Ad ex-
AQUICINCT. ante memoriam sancti Slactei, inter- tremutn vero lapidibus obruius, gloriose oecubuit.
serit : « Eodem die, sancli Marlialis episcopi et con- Ilem secundum Adonem hic, Fausli, Januarii et
fessoris. i puto martyrem esse de quo supra. T»
" Marcialis, quos Usuardus habet m ldus Octobris.
MATRic.-CARTnus.-ULTRAjECT.: <Wenceslaimarly- Anlisiodoro, sancli Allodii episcopi. Marnulphi epi-
ris, ducis Bohemioe.Exuperii episcopi el confessoris, scopi. Aaron episcopi. Forsei episcopi. Jiisiini pre-
de quo scribit Jeronymus. t sbyleri. Eodem die, sanclorum Convalli et Maucharii
In VATICAN, num. 5949, deest textus, cujus loco presbyterorum el confessorùm. Eodem die, Eustocltii
subslitauntur : < In Hispaniis civilale Corduba, na- virginis, filioesanctoe Pauloe viduoe. Hanc-in quanta
lalis sanctorum marlyrum Fausli, Januarii el Mai- veneratione habuerit divus Hieronymus, les tantu r
tialis. In civilale Praga, sancti Wenceslai régis et fréquentes ad ipsam matrenique ejus episloloe : item
marlyris. > Habes hic in codicibus varia ejus elo- el illud quod eam virginilatis et Ecclesioepreliosum
gia ; vide brevius et elegantius in Martyrologio Ro- monile vocal. In Britania sanctoe Tecloeabbatissoe.
mano. Monasterio Fuldensi, sanctoe Lioboe virginis. » Vide
FLORENTIN. : « In Hispaniis civilale Corduba, nolam Castellani, ubi pro Lioba, scribit Leobgyiha,
sanctorum marlyriim Fausli, Januarii et Marlialis. ailque proprium nomen fuisse Truthgebe.
Item sancli Forosei episcopi el confessoris, cujus MoLAN.deCordubensibus Adonem eliam ferme dc-
hisloriam venerabilis Beda scripsit. > Nomen eor- scribit. Sequitur ex Rabano.: ( In Germania, san-
mptum videiur, an forle de Furseo agitur, qiiem ctoeLioboe virginis, quoe de B'ritannia insula a sancto
Beda célébrai? Sed hic colitur xvi Januarii, solo Bonifacio arebiepiscopo Moguntiacensis ecclesioead-
Confessoris tilulo. Vide GREVEN. vocata, ul famulas Dei in monasleriis Germanioedi-
Editio LUBECO-COL. incipit a. Wenceslao,. de quo vinis scripliiris inslruerel; nbi non solum mulla
etiam cum superioribus convenil usque ad offerrc,- miracula vivens fecil, imo.post obilum in Buchonia
lur, quibus subdit : c Quem Boeslaus fraler suus, *-•sylva, in monasterio Fulda juxla décrétant sancli
advocalis servis suis et sociis, pariler gladiis et Bonifacii sepulta,iion paucis miraculis clarel. Eodem
lanceis confoderunt el tali passione eum marlyrem die, sancli Wenceslai marlyris, régis Bohemorum,
Cbristi effecerunt : sanguis autem marlyris Cbrisli sanclilate el miraculis gloriosi. Qui valde in Cbrisli
effusus, quasi contra fratricidam damans de lerra religione dévolus, etc., » ut ANTUEIIP.-MAX. supra.
ad Dominum, a loco passionis suoe per milita anno- De Eustochio describit typis minoribns verba GBE-
rum curricula nec abradi potuil nec absiergi. » De VENI,post vocal, adjiciens : « In malris suoe epila-
Cordubensibus legit ut BRUXELLEN., supra. Sequitur pltio; ubi et obsequia ejus erga inairem oegrolam
de Exuperio, pure, i Romoe, natale sancli Staclei enarral. » Ediliones alioe de Wenceslao li3bent ut
confessoris. > Pro Salonis, scribit Saiomonis. In supra. Tum : i Anlisiodoro, deposilio sancli Alodii
fine : < Anlisiodoro, deposilio sancli Alodii eoiscopi episcopi. » Sequitur de Lioba, fere ut supra. In
et confessoris. > fine : « Die vigesima oclava , sancli Palris et con-
BELIN:,in Exuperio fere piirus, secundo loco fessoris Chariionis. > Vide Marlyrologiuin CasleU
habet : c Eodem die, sancli Winceslai marlyris, laiii.
régis Boemiorum, sanclilate el ntiraculis gloriosus
HI Kal. . Die 29,
In monte Gargano, venerabilis memoria beali archangeli Michaelis, ubi ipsius consecrala nomine habelur
ecclesia, vili faela scemale, sed coelesli proedita virtute. In Tbracia, nalalis sanctorum Eulici, Plauli et
Eracleoe. Autisiodoro, sancli Fraierai episcopi el confessoris.
NOM.
Ita codices fere omnes Pralen., Herinien, Torna- I) Item Anluerp.-Max., Lhtrajeclin., Leyden., Lovanien.
cen., Antuerp.-Maj., Rosweyd., Pulsanen., Antuerp. et Albergen.
et Max.-Lubec, Munerat., Belin., Greven. et Molan.
VARIANTES LECTIONES.
Pulsanen., Munerat. et Belin. legunt Michaelis Tracia satis diximus alibi. Pulsanen. solus suostl-
archangeli. 'Rosweyd. Feslivilas sancti Michaelis, elc. tuil, In Africa. Eutici scribunt omnes, soins A n-
Scemale habent omnes, exceplo Molano : qui melius,, luerp.-Maj. Eulicii. Codices recentiores ponunt Plati,
schemale, Ast in ea construclione nonriulla occurrit cum "Antuerp, el Max.-Lubec. In'Muneraio est Pîïui,
varialio. En verba Anluerp.-Majoris : Ubi in ipsius in Belino Paulati. In paucis invenio. Ileracleoe- Men-
nomine constat ecclesiaconsecrata, vili-quidemcemate dose Gi'even. et Molan. Eracletoe ; sed hic in posle-
sed coe- rioribus edilionibus emendavit, Heracleoe. Ds Anli-
facla, sed ctelesli virtute proedita. Rosweyd., vili
lesti constat proedita virtute basilica. Belin., qui- siodoro, Anlisyodoro, etc., videsnpra. Anluerp.-M'ij.
dem facla. Antuerp. et Max.-Lubec, proedita coelesli maie pro Fraierni supposuil Firmini.
virtute. Lectio nostra sincera et Adohania est. De
519 USUARDl MONACHI 520
OBSERVATiONES.
Proecipuas 1res easque celeliriores archangeli Mi- A salis apeite el proecise enimiiari non vioeo. Hinc
chaelis appariliones. a scriploribus enumeratas motiim opinor Baronium ad plir'asïm ila'reslringeii-
invenio. De prima, quoe in Asialica regione Cho- dam, ut consecraiionis solemnitalem lanquam hoc
siensi accidil, limita apud Meuphraslein conime- ipso die faclam, paulo clarius indigilaret. Ilabes in
moral Panlalepii , editus a Surio. Secunda or- Adone longiorem Garganensis hisîorioe seriem, suo
dine tempoiis , sed multiplex fuit, ad montent tempore illustcandam, ubi in fine ex Romano parvo
Garganum. Exsiat eliam relalio de Normannica, in allexitur dedicalio Romanoeecclesioeinier nubes sila;,
monte Tumba, alias in periculo maris, de-qua viden- - de quavidesis Noialionem Baronii. Hisloriam ipsam
dus Mabilio soec. m Benedicl. parte i, a pag. 84. cum sana chronologia conciliare coiiatur Florenli-
De bac cxpressius in accessionibus Usuardinis agi- nius, et nos alibi operam conferemus. Coelerum
tur xvi Octobris. Quoe aulem bac die memoria in verbo notasse juverit hodiernam celebrilalem ila ab
Marlyrologiis recolitur, ea polissimum speciare vi- universali Ecclesia catholica recoli, ul non Michaelis
deiur Dedicationem ejus templi, quod i'n proefalo solius, sed angelorum omnium esse censealur.
monteGargano faniosissiniurn est. lia ferme loquun- Sequens classis marlyrum in Thracia ambagihus
tur Hièronymiana : Dedicalio basilicoe sancti Mi- et nebulis a Florenlinio obnoxia merilo dicitur, quia
chaelis, ul in Epiernacensi vetusiissimo ; vel ut in in Hieronymianis apographisel marlyrum et locorum
Corbeiensi : Dedicalio basilicoearchangeli Michaelis, nomma ita confusa sunt, ut non facile alia ab aliis
in monte qui dicitur Gargunus. Beda, priori similior: discreveris. .Intérim ex eodem fonte bauserunl Ra-
Dedicalioecclesioe sancti anyeii Michaelis; addil Ra- banus et Nosler, al purum non fuisse oslendil utrius-
banus, in monte Gargano. Concinil Wandalbertus : JJ que discrepanlia, Cum prior ita scribat : In Thracia
civilale Eraclea, natale Eulicii, Plauli. Mulia alia
^Uliereavirtute poténs, princepsquesupernoe expendit Fliirênliniiis. Verum ut ut ea sint, lectio
MiiiliiCMichaellenio sibi lempl»sacrant. iiostra ex omnibus codicibus vête Usuardiiia est,
' Hoecomnia de dedicalione in monte eamque in Romano moderno seculns est Baronius.
Gargano ac-
cipieiida esse manifestant puto, eoqueetiUdem refe- Frate.rni Autissioddrensis episcopi deposilio signamr
renda quoein Kalendariis per Allalium Fronloneni, in Hieronymianis, ex quibus eum denuo luiidem
ac Sacramenlario Gregorii per Menardum edilis, de verbis accepil Rabanus : Nosier addidil confessoris,
dedicalione habeniur, uli et in aliis veieribus moniî • quo spécial in Hieronymianis deposilio. Ab aliis mar-
mentis a Florenlinio recilaiis. Aliam sibi propriam tyr dlcilur et signanter in episcoporum Aulissiodc-
semitamingredi videiur auclor Romani parvi, duobus nos rensium calalogo apud Democbarem', et in alio apud
articulis rem explieans. Primo quidem:/)! munie manuscriplo. Caslellanus marlyris lilulum vide-
iur eripere, eumque nescio ob quam causant ad îx
Gargano, venerabilis memoria archangeli Michaelis. Julii reirahendum puiat. An ab Adone noiatns'sit,
Sed quoe ea memoria s'il, an apparitionis, an dedica-
tionis, in dnbio relinquilur: Sequitur vero : Et Romoe, dubium labuloe
videiur, sed Usuardi simplicitas, secundum
dedicalio ecclesioeejusdem archangeli, a beato Boni- omnes noslroe parles, extra conlroversk'in
faeio papa conslructoein Circo, qui locus INTERNUBES posila esl. Tilleiiioniius loino XV, pag. 20, de Fra-
dicitur. Ado memoriam illani in monte Gargano de- terno pauca suggeril, neque in noiis pag. -858et 859
scribil ipsissimis verbis quoe ex ipso ad apicent No- quidquain afl'ertiir quod ad iliustrandatn ejus Vilain
ster transsumpsit, quibus jam diclam dedicationem p mulluni conferre possil.
AUCTARIA.
DANICtexlui salis puro in fine sulijungit : « Tre- poslea Remigius Remorum episcopus in regem con-
veris, sancli Lincwini episcopi. » Nomen diversi- secravil. » De eo supra aclnni esl in Anciariis xxiv
îîtode formatai', ul pa'.ebil inferius : an coeleris pal- ci. xxvSepiembris :hisloria fusius alibi exam'i.nabitur.
mam proeripiat Casissîsnus, duni Ludovini scribit, i In Tracia, n'alaie sanclorum niartyrum Euiici, Plati
alibi ex prol'esso eril examinandum. elEraclioe. t DeFraleruo salis pure. In fine: «Treveris,
CENTULEN. : i lit mente Gargano, venerabilis me- sancli Lyniivini episcopi et confessoris. »
moria bealiMicbaelisfiîchangeli, ubi ipsiusconsecrala REG. SUEC, qui fuit Ursini a Rosemberg. < Treve-
ab eodem arcbangelo habetur ecclesia, vili facla ris, sancli Linluini episcopi et confessoris. > Diversa
scemale, sed coelesli proedita virluie. Item Roniaï, sa:pe ejusdem îtominis formatio. Vide quoe diximus
dedicalio. oralorii sancli Michaelis archangeli, quod ad DANICsupra.
ponlil'exBonifaciusdedicc.vilin suinmilate circi, miro MATRIC-CARTIIUS.-ULTRAJECT. : « Michaelis ar-
opère aliissinie porreclum. Autisiodoro, passio Fra- changeli. Lutwini episcopi Treverensis. Eutici et so-
ierai episcopi el marlyris.. In Tracia. sanctorum ciorum ejus marlyrum.Fralerni episcopi et confesso-
Lucii, Plauli cl Eracleoe. » ris. » De quo in Observalionibus.
BRUXELLEN. : « Venerabilis memoria beali archan- In VATICAN, num. 5949 deest Fralerni.
geli Michaelis, palroni hujus ecclesioe : ac in moule Ediiio LUREC.-COL. de Michaele posl lexliim usque
Gargano, dedicalio ecclesioe, quoe ibi ipsius nomine ad virluie, adjuiigit: « In quo lamen omnium ange-
consecrala habetur, vili quidem scemale, > elc. No- lorum solemnilalem agihius et omnes adoramus et
mina marlyrum in Thracia nonnihil luxala sunt. J) bonoramus. In Thracia, natale sanclorum Eutici,
Sequitur : t Treveris in monasterio Medeloco,deposi- Pluli el Eracleoemarlyrum. In monasterio Melacensi,
lio sancti Lindemini archiepiscopi el confessoris. »In jnxta Treverim, deposilio sancli Lutwini episcopi
Fralerno salis purus est. Treverensis el confessoris. Qui primo fuil dux in
HAGENOYEN. posl lexlum.de arcbangelo Michaele Francia et monaslerium ibidem conslruens, mona-
salis pure relatum, subjungit. t Ilac eliam placuit cbus factus esl : deinde Treverensis arcbiepiscopiis
die sanctoe malris Ecclesioe, ut omnium sanclorum fit, mullis clarens miraculis, et poslmodum in Do-
angelorum memoria solemniier agalur, quia nnus- mino quievit. Autisiodoro, sancli Fralerni episcopi.
quîsque hominum creditur unum angelum habere quem tradunt eodemdie inleremptum, quo episcopum
sibi a Deo deputatum ad cuslodiani. Apud Carno- ordinalum. Treeas, beati Ursionis nionachi, el con-
timi, natale sancli Sollempnis episcopi et confessoris. fessoris. Eodem die, sancli Blandini confessoris. >
Hic homini, a nalivilaie coeco,surdo et muto, orando GRÈVES.: « Ilem sanclornmTJlacidi,Sosii. Aquilini
visum, auditum et loquelam resliluit. Clodoveum episcopi. Treveris, sancli Ludwiui episcopi et con-
quoque regem Francorum el secum trecentos et se- fessoris. Item^secundu.-a Galhalogum hic, deposilio
xaginta quatuor, unda baptismatis iniliavil; quem sancti Maximi Rcgensis episcopi, quem Usuardus
 521 MARTYROLOGIUM.— MENS. SEPT. 522
hahel in v Kalend. Decembris. Apud Indiara, sancti \ gelorum merila. » Sequitur pars reliqua textus. în
Josaphat,régis et confessoris; cujusorlum, conver- fine : • Eo;iem die, in Mediolacensi monasterio, juxla
sionem et gesia proeclara Vincentius in Spéculé, lib. Treverim, nalale sancti Loutwini, arcliiepisoopî et
-xvi, ad'longum prosequîlur. Blandi cotifessoris. Tre- confessoris ejusdem aiiiedictoe civilalis. Ipso (lie,
cas, Ursionis monachi et confessoris. t inventio eorporis sancli Gisleni episcopi et confesso-
MOLAN. de Michaele, post virluie, texlui ex Adone ris. Trecas, beali Ursionis monachi. » In posieriori-
interseril : « Vertice siquidem monlis excelsi posila, bus edilionibus omillilur prima' periodus eoruni,
-de corpore ejusdem saxi speluncoe ad instar proeca- quoe ex Adone - inlerse'runlur, nam in his incipitur a
vata oslenditur. Romano itaque poitlifice el Sipon- Romano siquidem ponlifire et Sipontino episcopo de,
-tino episcopo, de consecraliene loci ipsius quoereii- etc. In fine de Lotwino Treverensi habent ut in
libus,:ac proplerea triduanum jejuniuro cum civibus prima. Tum : « Trecas beali Ursionis monachi. »
celebrantibus, nocle jejunii suprema, sanclus Mi- Tum : « Die vigesinia nona,- sancti palris Cyriaci
cliael episcopo Sipontino per visionem appareils, anachoriloe. » Vide Melaphrastis narralionemapud
monuit ul intrâreut ecclesiam, quant ipse dedicavit, Suriiim hoedie. Denique de inventione eorporis sancli
et missas ibi juxla morein agerent. Innumera quo- Gisleni episcopi el confessoris repèlunlur quoe supra
que ibi proeslaniur bénéficia per sanctorum archan- dicta sunt in priori edilionc.
Pridie Kal. Die 50.
In Galliis caslro Solodoro, passio sanclorum marlyrum Vicloris el Ursi, ex gloriosa legione Tbebeorum,
qui primo diris suppliciis cruciali, sed coelesli super eos lumine coruscanle ruenlibns in terrant minisiris,
erepti suni ; deinde in ignem missi, sed in nullo penitus loesi, novissime gladio consummali suni. Eodem die
apud Bethléem Judoe, deposilio beali Hieronymi presbyleri, qui obiît anno oelatis suoe nonagesimo oclavo,
ntense sexto. Civilate Placenlia; sancli Anionini confessoris.
1. ' ' NOT^l.
,
lia soli Pralen., Herinien., Tornacen.,- Greven. el Molan. . - ^ ,
VARIANTES LECTIONES.
• "Duabus nolalîiinculis' absolvuntur. In Herinien. rj lan., mense lerlio, pro mense sexto. De choruscanle,
pro erepti sunt legilur erecii suni. In Greven. et Mo- Bellrleem,Jlieronimo, Jeronimo, etc.. Salis diximus.
OBSERVATIONES.
Signal! primo loco geminiinarlyres Viciorel tir- Aciis Hieronymianis illiislrandis uiilissime subser-
sus ex inclyla Theboeorum legione in Aclis Euche- vient, uti et ea quoe in nupera Operum Hieronymia-
rianis saltem nomine appellantur, in antiquioriblis norum, etsecula VitoeGallicoeedilione, a Martianoeo
Marlyrologjis, ul sunt llieronymiana, Beda el Ro- observatà sunt, cum plurimis noslris monumentis,
nianum parvum, omnino proetèriii ; quidquid recen- tum nianuscriplis, tum excusis, suo loco in Aclis
lior àliquis et Hieronymianus codices et edilorein examinanda, et pro inclylissimi sancli merilo luou-
Florenlinium frustra alteget. De altero Viclore, lenlius exomanda. Locuin hic sibi postulat mciricum
Mauritianis aniiumeralo, aliisque egimus xxn Sep- Wandalbei'ii non adeo rude encomiuni :
lembris. Qui hodie colunlur, ab Adone in sacros
Fastos prinium relati sunt, cum elogio, ex Aclis opi- Inlerpres legis viHerisquenovoequeprobatus,
Instructordoclrinoe,lioeresisdamnaloriniquae,
nor, lorigioribus contracta, cujus medullani Usuardus HieronymuspridieSepleinber claiiditovantem.
jn textu seleetam reddidit. Acta aliqua ex Gallia
deportaîa edidîl Surins, sed quant oeialem sapianl, Qui ullimum locum implet Placeikioe Antoninus,
aut qua valeant auctorilate, ut 'minimum incertain nobis confessor, is in Corheiensi vocalur Anloninus
est, nec pulo verosiniile ea Adoni proeluxisse, lam- martyr, m aliis vero Hieronymianis apographis An-
Clsi in principio haud multumab ejus encomio dis- thonius, vel Antonius siinpliciler absquè ullo tilulo.
•crepent. An quid noyi suppeditent Acta apud nos De eo mulla disquiril Florenlinius, leclores remil-
mss., suo loco exaniinabilur. Vic(or alius, cujus lens ad n et m Septcmbris, quibus diebus etiam nos
translalionem Mediolanensem Hieronymiana hoc, Q de variis Anloninis et Anloniis abnnde egimus, nec
die célébrant, non ex Theboeorum numéro, séd modo quidquam magnopere occurril quod versalas
aliunde, forte exAfrica, eo delatus creditur. Dp ibi lenebras novo splendore dispellat. Acta apud
jdoriosissimo Ecclesioedoctore Rieronymo loquuntur Petrum in Calalogo, lib. vm, cap. 135, marlyrem
Marlyrologia el mnmimenia alia passim, sunlque proedicaul, qui de Placenlinis jinibus egressus, per
ha clara omnia, inquil Florenlinius, ul reçoqnenda Orientales provincias perlransiveril, el mulla mira-
nonvideanlur. llieronymiana sic habent: In lerrilorio cula fecerit demum ad urbem suam rediens, elc. Sup-
Jerosolymilano, deposilio sancli Jeronimi presbyleri. ponitur fuisse nihilominus ex legione Thclxea. Gre-
Beda : In BethléemJuda, deposilio sancli Hieronynii didèrim et liliilum et offlciiim ex Petro in Romanum
presbyleri. Addilur,qui obïil anno nonagesimoprimo. hodiernum perperam, ni fallor, irrepsisse. Anionini
Florus brève elogium interposuil, Rabanus paulo hujus etalterius Anionini Appamiensis^cla quoquo
longius, sed in annorum numéro Bedoeadversans. paclo confundi agnovère Ferrarii'is el Florenlinius :
Romanum parvum brevissime notât : Bethléem, nos, ne hic tricis involvamur, hoecomnia suo loco
Hieronymi presbyleri : quam brevilatem compensai disculienda relinquimus. Certe haud dubium esl
dedûcia fusius in Adone cum operum elencho Vila, qùin Usuardus ex aiiquo llieronyntiano Antoninum
ex qua Usuardus paucissima extraxit, servala oetalis acceperit, cum aliis omnibus Manyrologis incognitus
determinalione, nec: Bedoe nec Rabano conforini. sil, eliam Adoni , cui Usuardi verba ab aiiquo
Videanlur Baronii Notaiiones. Hieronymi Vilarn adscripia fuerint, a. Mosandro et Rosweydo rejecta.
post alios diligenlius -coliegit Mariahus" Victorius, Pluribqs opus non esl ut textus Usuardini integriias
alias alii spoponderunt; nobis viam proesignavit .p. slabilialur.
Tiilemoniius lomo XII mulla erudite disponens, quoe J
AUCTARIA
• ANTCERP.-MAJ. textui puro subdit : i Item ipso in textu non onihino punis est, et in
RÛSWEYD;
die cîvifatè Dorobernia, sancli Ilonbrïi arebiepisco- fine adjiciî : i Ipso, die, deposilio sancti Honorii.ar-J
pi el'confessoris. » . - cbiepiscopi, Qui quinius a bealo Augiistino, genti
PATROL. CXX1V. -:....,- ..T ..
525 USUARDI MONACHI .524
Ang'lorum verbum Dei proedicavit. Item, sanctorum A virginum Pistis, Elpis, Agapis, et Sophise matris
Tharaci, Probi et Andronici, quorum gesla haben- earum. » Jam dixi recurrendum ad i Aug.
lur. » Into proesidialia ipsa Acta intègre édita suni a CODEXCASTRI-KAROLI : t In Galliis caslro Solo-
Rosweydo anno 1607, et eliam ab aliis. At cur bac doro, quod esl super Prulam ilnvium, » etc.
die referanlur nescio, quandoquidem passi sint xi BIZUNTICEN. : « Calalaunis, sanCli Leudomir-icon-
Oclobris. ul ibi dicemus. fessoris. » Alii scribunl Leodemiri, etc.
PULSANEN. primo loco de Hieronymo, pure. Tum : REMENS.SS. Timoih. et Apoll. : i Catalaunis,
iRomai, passio sanclarum virginum Pistis, Elpis, sancli Ledomari episcopi el confessoris. t
Agapis, el Sophioe malris earum, id esl Sapienlioe. » Edilio LURECO-COL. : i Apud Bethléem Judoe,de-
Vide i Augusù : In marlyribus Solodorensibus re- posilio gloriosi Hieronymi presbyleri et doctoris,
scindil elogium. Anlonino Placenlino iribuil tilulum Ecclesioe Romanoe cardinalis. Hic. omnium sludia
marlyris. litteraruin adeplus, Latina,, Groeca,. Hebraica. et
ANTUERP. et MAX.-LUBEC, in prima puri, de Hie- Chaldea erudilus fuit; Hierosolymam venil, elvisi-
ronymo posl presbyleri, interserunt : i Qui omnium tatis locis sacris, a Cyrillo episcopo Hierosolymilano
sludia lillerarnm adeplus atque probatissimorum locum proesepisDomiiïipelivjl et obt'muil, et ibidem
monachorum imitalor est faclus. Obiil auteni monasterium fundavil; imitalor probalissimorum
anno, > etc., ul in lexlu. De Anlonino, recie. monachorum faclus, coepit vivere cum fralribus
MUNERAT. posl texlum purum, addil : i Parisius, sibi in cbaritate adjunctis, secundum régulant a
solemnilas sanclarum nostroe redemplionis reliquia- sanclis apostolis constilutam. Hic post perfectam,
runï, ibidem in sacra capella regia, a beatissimo "n piacitamque Domino conversalionem, post mulios
rege Ludovico honorilice-recoiidilarum. > labores, qups in descriplione librorum ad oedifica-
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT., LEYDEN., LOVAN.el lionent Ecclesioe desudaverat, tandem obiil anno
DANIC sic incipiiinl : « Apud Bethléem Jiidïe-,de- Doiuiy ccccxxiu, nclalia.vero suoeacno xm, sepu!-
posilio sancli Hieronymi presbyleri, viri sanclissimi tus in ore speluncoe proesepis Domini. »•De Viclore
et in Scripiura sacra crudilissimi. Ilic omnium siu- et Urso, fere ul supra. In Anlonino, pura est. Deinde :
dïa litteraruin adeplus, probalissimorum quoque « Catbalanis, sancti Leodomeri, ejusdem civilalis
monachorum imitalor factus, obiit anno ccccxxm episcopi el confessoris. Eodem die, sancti Laiiri
[ANTUERP.-MAX. , ccccm] oelalis suoe anno xevin, episcopi el confessoris. In Babemberga, translalio
mense vi [DANIC,rolunde, anno xcix].» Melius alii S,, Oilonis episcopi et confessoris. Ipso die, sancli
obiisse Hieronymum slatuunt anno 420. In reliquis Leopoldi niarlyris.'>'
codices salis puri sunt. BELIN.primo loco de Hieronymo, ul ANTUERP. et
ALBERG.de sanclo Hieronymo, proeler jam dicta, MAX.-LUBEC Secundo loco de Anlonino, pure. Sequi-
post presbyleri inierponit : « Gloriosi doctoris, et tur Vicloris et Ursi, pure, nisi quod pro Ursi scribat
EcclesioeRomanoeear:!inalis. Hic omnium sludia, » Ursicii. In fine : c Eodem die, sanctoe Sophioe vi-
etc., ul proecedenles. duoe, > omissis filiabus.
CENTULEN. : « In Galliis, caslro Sqlodoro, sanclo- GREVEN, : « Romoe,sancli Leopardi niarlyris, apud
rum marlyrum Vicloris etUrsi, qui fuerunt ex glo- Aq'uisgrani nunc quiescentis. In Anglia, sancli Hoiio-
riosa legione Theboeorum. Apud BethléemT.Judoe, rii archiepiscopi Canluariensis, post bealum Augu-
deposilio sancti Jeronimi presbileri et abbatis, per C s'tinum quinti. Leodomeri episcopi Calhalaunensis
quem omnis divina Scripiura apud Lalinos ad le- et confessoris. Translalio sancti Olloilis episcopi
norem verilatis est reducla. Placeniioe, sancli Anlo- Babenbergensis et confessoris. Romoe,deposilio bea-
nii confessoris. » Vide supra Observationes. li Symeonis inonachi el confessoris, filii comilis
BRUXELLES., post imilator, auget Hieronymi elo- Veromandioe.Lauri presbyleri et confessoris. Eodem
gium bis verbis : « Eumdem annorum nùmeriim, die, bealoe Sophioe yiduoe. Rachelis, uxoris Jacob
quem el aller Dei genitricis minisler Johannes evan- Pali'iarchoe, quoe inierprelatur ovis. lient sancioe
gèlista complens, oelalis .suoe anno xcix quievil iu memorioe, Jacobi de Viniaco, ordinis Carlusiensis.
Chrislo. De quo quidam in visionc nociurna quem- Hic vitoe coiilem'plaiivoestudio ntagno intentas, loco
dam quasi in codice legenlem hos versus audivil : > octavo decinto, iteinque vicesimo, Carlusîoe priora-
tum leuuil, el posl morlem mifaculis'vivere coepit.
Gracia miratrixnulloplusg.iudet alumpno: Item bonoe memorioe, Joannis Cornerii monachi
Si numerabilavos repelens ab origine prima, Carlusiensis ordinis, maximoe sanctilatis viri. Ilic
l'Iusquam laudalur, esl quod laudeiur vaillo. die quo primant missam celebraiurus erat, cum a
In Viclore et Urso, quos secundo loco refert, eliam sacrisla vocarelur, reperla esl cella ejus igneo ful-
inlerpolalus est, hoec inler alia ex Adone insé^ gore coi'uscans, et idem virDèiyelul flamma iguîs
rens : « Qui cum illic furorem Maximiani lyraniii ardens. Ejus eliam merilis litteroe quoedanî, casu in
déclinaittes secesissent, ipsius jussu tenir, primo diris ignem copiosum projecloe el post longain nioram
supjtliciis excruciaii, sed coelesli super eos luniine, > exlracloe, in nullo pBnitasloesoereperioe sunt. >
.elc.'In ullima purus esl. MOLAN.de Hieronymo aliis lilleris texlui inserit
HAGENOYEN., in prima aliquantum interpolalus, D eadem ferme quoesupra ANTUERP. et MAX.-LUBEC lri
de Hieronymo plura narrai, sed quoeab Adone ve- fine tle.Sopbia, ul BELIN.liera de soleinnitafc reliqui'a-
rtus dedncuntur. Tum addil : i In Augia majori ruiit Parisiis, ut MUNERAT. Tum : V Translalio eor-
Consiaiitieusis dioecesis, saiïctoeTorlunaloe virginis poris sancti Vedasli de loco sepulturoe ejus in eum
el marlyris, et fralrum suorunt Terponii, Evagisti et quo nunc requiescil. Trànstulerunt auleai eum h'e.ili
•Prisciaiii marlyrum. » Coluntur lu sancti et in eodi- cènfessores Autberlus el Âudpmarus. Eodem die,
"cibusrefcrunlui' xiv Oclobris, quo die vide Auctaria. fesiivilas sancti Leopardi marlyris. » Deiii miridri-
In ullima puruS est. hus typis : « Romoe; nunc in Aquisgrani quiescen-
MATKIC.-CARTHUS.-ULTRAJECT. : ) Hieronymi pre- tis. » De translalione sancli Olionis, et de S- Hono-
sbyleri confessoris. Vicloris et Ursi niartyrum ex rio, ut GREVEN.supralTum': J Calalaunis, sancli
legione Tbeboe'orum.Anlhonini confessoris [Addilur Leudomiri ejusdem civilalis episcopi el confessoris :
in margine, in Mari. Rom. marlyris.] Romoe,Are- de quo canil Ecclesia ;
thoe niartyris'el aliorum quingenlorum (nolàtur de-
Leudomiropaler liliissuccurre polenler,
nuo, in Martyrologio Romano sequenti die) Leopardi Ut sanivivant«ternaque gaudia quoeraiit.»
marlyris.» Vide de hoc eliam Romanum.
REG.SUEC, signalus num. 428 : • Eodem die, In posterjoribus edilionibus, de Hieronymp in
sancti Serauni Parisiensis episcopi. > Vide Auctaria textu, ul supra. In finedeSopbia, ul supra, i fiai)en-
Usuardina ad xxvn Seplembris. bergoe, sancli Olhoms, episcopi el confessoris, qui
VATICAN., num. 5949, adjicil : c Romoe,sanclarum convertit Pomeranos. lu. Angiia, sancli HononV
 .525 MARTYROLOGE!. — MENS. OCT. 526
archiepiscopi Cantuariensis. > De Lendomiro, fere A Tungrensis episcopi et confessoris : quando a beatoe
ut in prima. i Aquisgrani eodem die, feslivjias san- meqtorioe Vulcando episcopo , ejus sacra ossa a
cli Leopardi marlyris. Die trigesima, sacrosancti Leodio.ad locum Andainum sunt translata, anno
marlyris Gregôrii, in magna Armenia. » De solem- .Dominicoe incarnalionis DGCCXXV. Ubi miraculorut.n
nilate reliquiarum Parisiensium, et translaiïone gloria ejus declaraniur mérita, et fidelium devotiona
sancti Vedasti, ut in prima. Sequitur : « In Andaihq ipsius celebrantur bénéficia. »
monasterio, translalio eorporis beaiissimi Huberti,

MENSIS OCTOBER

gABET DIESXXXI.

Kaiendis Die i,
Romoe,-nalalis*beali Aretboe marlyris et alibrum quingentorum quatuor. Thomis Civitate, sanclorum
Prisci, Crescentis el Evagrii. Apud provinciam-Lusitanïam, civitate Olisepona, sanclorum marlyrum V.e-
rissimi, Maximoeet Julioe sororum. Ciyilate Tornaco, passio sancti, Piàtonis presbiieri, qui cum beat»
Dionysio episcopo ejusque sociis ab urbe: Roma Galliam proedicationis causa expetiit, ac poslea eonstim-
malo marlyrio migravit ad Chrislum.Eodem die, translalio sanclorum confessorum Germani et Remigii,
quorum prior Auiisiodorensem, aller vero Remensem rexit ecclesiam. In portuGanda, sancli Bavonis confes-
soris. [Addil Bouillari., characlere Italico : » Et translatio eorporis sancli Vedasli. episcopi.]
v . NOT.E.
Puri, vel puris proximi sunt Pralen., Greven. et Molan.
" Toli septein hujiis laterculi versus miserahili 1er B fuisse arlicùlo subnexam? Ex-
rïo.manu.recenijore
scalpello turpali. Ainpla Sollerio diviiiandi maleria, scribit tamén sanetps illos omnes tara rigidus alias
si Caslellanus admonnisset.-.Si admonuisset aillent ? Pratensis-codicis reprebensor. Fuit, opinor, e.'San-
Cessare potuilin lan'lo reruiri cardine ille inspecter, germanis aliquis, qui a suo codice Grevenum et
qui varialiones quanlumvis exiles solerlissime adnota- . Molanum dissentire animadverlens, suum slylum ad
vit? Non adverlil tant déforment lilurant, qui U-a;ts- Usuardi aecommo.lavif. BOUILLART. . ...
lalionéursànçli Vedasti, rem nihili, suggessit Salle-
VARIANTES LECTIONES.
Prihcipio ailverteh la ammntialinnnm, transpositio ru m : In Gallia cmiate Autissiodorensi, sancli Ger-
in mullis codicibusj eliis quiileîn qu-.tspuriores cen- mani episcopi el sancli Vedasli, Remedii et sancli
se.mus. Elenim Pratensis de Piatône agit ante trans- Pialoni. Nescio an bine ferlasse nata sit Usuardino-
iStionehi Germani el Remigii; Greven. aulem et rîim a'.iqioi coiiicnm confusio, sic ut Antuerp.-maj.
Molan. irauslalionem proep'omuti. Arelhoe.scribunl scribat : Eodem die, translalio sanclorum confesso-
oiniies. Item Thomis, licet Romanum parvum, Ado rum el episcoporum Germani, Remigii cl Vedasli ;
et Nolkerns leganl l'omis, et Romanum modernum quorum prior Antisiodorensem, aller vero Remensem,
addal, in Ponto. Mullis disputât
' Florenlinius, legen- lerlius vero Atreb'ateiTsemgubernavit ecclesiam, quo
dumue ex Hieronymi-mis Thniuis, vel Thomis în ferme modo référant Aniuerp., Max.-Luhec. et me-
^Egyplo, an potins Tonus ih Ponio; aSl hoecad.aliud dioe ïtotoe codices cum Belinb et Roman'o moderne,
examen spectaht, nos Usuardinam ex co.licibus 1e- Herinien. serval quidem anJHiMialionemportm'„sed
ctionem quoerimus. Molan. textu ni co.rri«it sçn- priïnum ei loeum tribiiît, el.pos'l 1res alias' eiiâi»
beiiiio Liisilhnam. Olisepona, Otssipona, Ûlesipomii ^ parus, in'serit : Apud cdstruin Atrebalis, sancli Ve'^
el aliis ifioriisetTcriur; qui puriores sunt; scribunl ut dasli episcopi; pro quo Pralensi cojlici ad rnargi-
ih lextu, Prateit'. Cum paucis habet Pyalonh. Gre- nent, ni fallor, adjeclum «si': El translalio sancli
ven. et Molan. post Dionysio omiltunt epkcopo, et Vedasli episcopi; quam traiislalionent Molanus ad
pro rexit j)onunl guhernuvit. Greven. migravit ad dïem proecedenlem rétractant asseril,-quod hic dies
Chrislum mutai in migruml ad Dojninum : et pro In Remigii festiviiate impediretar. Obitér nolâbis la-
porlu Ganda subsliluit in porlu Gaiitç. "Superest psunt Florentini!, qui verba Rabani dé Vedasto infra
notanda maxirita inter codices variaiio circâ iransla- citauda, Nolkero inadverteriter ascripsit. Viilé relï-
tionent jam dictant, quoe in Hierouyiniano Lucensi qua in Observalionibus et Auclariis.
polius pro nalali habetur iiiulioriini sunui, conjunclo^
- OBSERVATIONES.
* 'Non semel
superius observatum est raros in Galesiuius, Ferrarius el recenliores alii numerum
Usuardi Martyrologio san'eios reperi (pbpulâres illum ïingunl et refingunt, adeo ut Barlholom'oeus'
Gallbs et Cordubenses semper excipio) qui' apûd Piazza in Emerologio socids ad' seplem duntaxat
' non
aiitiquqrum aliqueni meinoreiiiur. Opposita contraxerit," quorum gloriosoe cohfess.ionis memo-
exémpla hinc imié 'dedimus et liov'issimc xxi Sep- riam superstitem ait, et reliquias per varia Urbis
tentbris în Pâmphilo martyre Romano, reliquis lerttpla dispersas. "Marlyrii tempus divînare vide'n-
Martyrdlogis plane incognito. Eu li;;i speciihen aliud D tur cilali Calesinius et Ferrarius, ego de tola an-
ih prima hujiis diei annuntialione de Arelha et so- nuntiatiqne' nihil me côntpéftam habere candide-
ciis quingentis quatuor. Siidavi alfatim ut vel vesli- p'rofiteôr. Arelham àlium martyrem apud Homeritas,
giùin horum sanclorum alibi invenirem, sed fruslra ; cum mullis sociis sub tyranno Dunaan passuhi, de'
»namAdonem et.'bic et alibi soepiugperperant a Ba- quoilelapltrastes apud Surium xxiv Octobris, cur-
rohio ejûsqoé sequacîbus cilarï, evidentissimum est. sim atiîgiiniis in Tractalu de Paitiarehis Alexandre-
 527 USUARDI MONACHI , 528
nis pag. 64. Quidquid intérim sit de Areiha nostro A vice aliqua addidit, et ex eo Nolkerus, quoeetiam
omnino non polesl eum ab Usuardo, magïs ad natalem, vel depositionem, quam ad trans-
• Romano, negari
undecunque denium acceptant, vere consignalum lalionem perlineât. Et ita loquilur Rabanus de
fuisse.'Alterius annnnlialionls fons patenlissimus Germano atque Vedasto, cujus verba hic recitari
est, nam de tribus illis marlyribus meminère -lliero- merentur : In Galliis civitate Aulisiodorense, depo-
nymiana, tainetsi hinc inde liixala. Claré eos signât silio sancli Germani episcopi. Remis civitate, Remedii
Romanum parvum, ex quo Ado, ex hoc Nolkerus et episcopi. Adradis (pro Alrebatis) civitate, beati Ve-
Noster, iisdem ubique terminis, nisi quod Usuardus dasli.episcopi. Ganda monasterio, sancli Babonis epi-
pro Crescentii, vel ul^Hieronynt. Créscenii, posuerit scopi. Quorum omnium conversationesel gesla -mira-
Crescemis. Ulyssiponenses martyres inter antiques culis plena, conscripla habentur. De feslo Remigii
solus memoral Florus in Bedoe auctario, quibus et solemni, seu, ut ainnt in populo, pro dioecesi Re-
elogium concinnavit. At si Flori et Usuardi lexlns mensi, dictant est xm Januarii ; Germani autem
conféras, facile perspicies (quod alibi eliam monui) retuiintus xxxi Julii ; Vedasli vi Februarii. llluslria
alterum aller! nolum non fuisse. Ita scribit ille: Remigii gesla et historice el oratorie deducta in
Eliss[pona civitate, passio sanctorum Yerissimi, Aclis nosiris non minimam Oclobris parlem occu-
Maximi et Julioe, qui passi sunt sub Datiano pra>- paient, licel anliquissima eorum colleclio, ex qua
side, elc. Baronius in Romano legil : Qui in perse- Forlunatns Piciaviensis compendium edidil, periisse
cutione Dioeleliani passi sunt. Noster nullam tempo- dicalur. De Germano Anlissiodorensi ea omnia hic
ris notant apposait ; quqd Ibrlasse (ila quidem narrai Viennensis el conlrahit Nolkerus, quoe melius
conjicïo) nullain ejus nolitiam in Ilispania, unde' j> proprip die collocata fuissent. Coelcrum in tania
martyres illos cum Cordubensibus alïérre potuit, lecliohum varielàle, pulo Usuardi textum a nobis
invenisset. Pialonis vel Platonis, alias Piati, memo- sincère redditum. Consuli possuni Notaliones Baro-
ria Hieronymianis a Florenlinio adjecta ceiisetur; nii. In Bavone, qui non Adoni, sed Usuardo primum
nec illa.m inde accipere debuii Usuardus, qui prncul tribuendus esl, conveniunt codices. Acta ejus primi-
•dîibio Acla vidit ex quibus elogium conlexliim est. geuia prolulit Mabiliosoeculon Benediclino, a pag.
Laborarunl nonnulli in nomine Dionys'd et Quintini, 594, quoecum Theodoricianis collata, suo tempore
quorum allerutri socius in Galliam ex Urbe profeclus illuslrabuntur. Ad poslremas annunliationes perti-
sit : verum hic scrupulus facile tollitur, si ulrique nent Wandalberii versiculi :
composiium asseramus. Acla Platonis suspecta suit!, Francos qui primusdocuitdomuilqueféroces
quod ex aliis consimilibus profluxisse videanlur;
sed de ea conlroversia suo loco agendum eril. De Remigius,[iroprioOctimbremproesignathonore :
translalionum confusione super-iusdictum est. Hic Germaiiusquesiinul doclrinainsigniseiacttt,
Tum propriainmunitnierilis ÂiitisiodoriiinJ
observandum Bedam scripsisse : Fesiivilas sancli Qui pceanoli.lei refugas et dogma nefamiuw
Remigii, Remis civitate. Romanum parvum : El Itrp'pidit, elsîgnisle, piclaBrttannia, texil.
Remis civilale, sancli Remigii episcopi. Ado elogii Hos viçlute Bavoet sanctocouiiiaturhonore.
AUCTARIA.
HERINIEN., proeter dicta, hoc habet peculiare quod G CENTULEN. : « Romoe,beati Arelhoe marlyris, cum
de Pialone. sic incipiet : <In pago Medenentinses na- sociis suis DIIII. Anlisiodoro, deposilio saeratissimi
. talis sancli Pialonis, » etc. Vide Variantes. eorporis beati Germani episcopi et confessoris, qui
TORNACEN. caret duabus primis. In reliquis purus obiil apud Ravennam llalioe civilaiem n Kal. Augu-
est, sed in fine adjicit : « Eodem die, Vedasli, Was- sli, Remis Francorum ntelropoli, translalio sancli
nulfi el Trudonis. > Remigii archiepiscopi et confessoris. Atrebas, trans-
ANTUERP.-MAJ., hic per aliquot folia reeenliori lata sancli Vedasti episcopi el confessoris. In lerrK
.jnanu rescriplus, mendis scriptoriis refertissimus lorio Tornacensi, sancli Piali presbileri marlyris,
oest. De ejus Auctario jam diximus. qui a Roma Gallias venit in comitalu sancli Quintini.
RQSWEYB. încipil : « Remis, Remigii episcopi et Coenobio Ganda; deposilio sancli Bavonis confesso-
confessoris." Anlbisiodoro, Germani episcopi et con- ris et monachi, quem ti. Amandus pontifex a soeculi
fessoris. Alrebatis,, Vedasli episcopi ei co.nfessoris. > vanilale conversum, ad coe.ligloriam feslitiare per-
Tum de, Bavone, ,Pialone, Aietba, Thoitiitanis et docuit. In pago Ponlivo, nalalis sancli Vulflagiipre-
Xusitanis* salis pure. sbileri et confessoris. » Colitiirvn Junii. Vide Acla
PULSANEN. pro Arelhoe, habet llermetis. Desunt ejus eo die illuslrala. ' translalio
aniuihliaiiones Lusilanorum, Pialonis et Bavonis, ul BRCXELLE:. : « Remis, sancli Remigii
.ferme qublidie déficit. archiepiscopi et confessoris. Qui antequam nascere-
ANTUERP." et MAX.-LUBEC,UGUELLIAN. et DAYE- tur pér Monlaiium monachuni coecum, ex noiitiné
J\ON.in tribus primis salis puri sunt. Tum : « Eo- proniincialus esl. Quo nalo, idem Montanus de lacté
dem die, translalio sanctorum confessorum Germani, r» Cilinioemalris ejus oculos limens, illuminatur. Hic
Remigii, Vedasli., Quorum prior Anlisiodorensein, Idibus Januarii migravit ad Chrislum, sed bac die
aller vero'Remenseni, gubernavil ecclesiam; leilius feslum suoe translalionis celebratur. Anlisiodoro,
vero Airebaiensent alque Canieracenscni. » Coelera translalio sancli Germani episcopi et confessoris.
puri sunt. Cujus dies deposilionis cadit prhlfe Kal. Augusli. At-
MUNERAT. puritati proximus est, solum in fin", trebalis, translalio sancti Vedasli episcopi et" con-
addil : i Apud Carnolum, Piali niarlyris. > Adjeclum fessoris. Qui a beato Remigio episcopus ordinatus,
forte ex inscitia. Vide BURDEGAL. Canteracensem simul et Atrebaiensem rexit eccle-
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT., LEYDEN.,LOVANH.N.sias, et vin Id. Februarii migravit ad Chrislum. >
el ALBERGEN. incipiunl : « Remis civilale, translalio Sequitur de Pialone, Aretha, Thomitanis et Lusita-
sancti Remigii episcopi et confessoris. Ipso die, nis, salis pure. Tum : diem sancli Wasnulphi mar-
translatio sanctorum confessorum Germani el Ve- lyris. In pago Medeneteiisi, Piatus pro Christo pa-
dasli, quorum primus Antisiodorensem, aller vero tilur. In porta Gandavo , deposilio beali Bavonis
Airebatensem, et Cameracensem gubernavil eccle- confessoris. Qui ex comité HaSbanioe ferocissimo
sias..» Sequitur de Arélha, T'oomitanis et Lusitanis, conversus, in Gandavo sub bealo Amaiido sibi mo-
pure." Omnes proeter ALBERGEN. Piatoni tribuunl ii- nasierium slaluit, cui Florberlum abbatem proefecit.
lulum episcdpï. In fine de Bavone sic scribunl.: « In Hic jn hora sui traiisiliis, sanctoe Gerlrudi, suoeco-
porta Gandavèrisi, deposilio, J etc. gnatoe,Nivelloeoranti, apparuit, pétens ut inox vesles
DANIC,superioribus similis, penultimo loco inler- sepulturoe aptas sibi pararet. Treveris; sancli Mice-
serit : t Treveris, sancli Nieelii episcopi. » Colixur sii episcopi, et confessoris. » Vide DANIC, ubi dixir
y Decembris. ritus coli v Deceinbris.
529 MARTYR0L0G1UM. — MENS. OCT. 530
HAGËNOYEN., in prima et secunda purus> tertio ,A Vedasti iranslationem simul conjunxisse. In reliquo
loco sic habet: «In pago Medenentinse , civitate texlu prima editio salis pura est, nisi quod pro
ïornaco, natale sancti Pialonis marlyris. Qui, > elc. Ganda, scribat Cada, et pro Bavonis, Pavonis. Et.
In translatione conjungit.ires, ut ANTUERP. el MAX.- hoec altéra editio quidem corrigit, sed in fine gratis
LUBEC, etc. In Lusiianis, salis purus est. Tum : repetit : < Ailrebati, sancti Vedasti episcopi et con-
i In pago Gandavensi Flandria, deposilio sancti Ba- fessoris. »
vonis monachi et confessoris : In episcopalii Tride- GREVEN.: « Meloris marlyris. Treveris , deposi-
miensi, sancli Remedii confessoris. i Nec Tridemiensi lio sancti Nicelii episcopi et confessoris. Item san-
intelligo, nec Tridentinensi, ut alii loquunlur. Vide- clorum confessorum Remedii, Abroe , qui et Deo-
sis Castellanum in primo Bimeslri, pag. 251, ubi de dalus, David, diseipulorum sancti Germani episcopi.
Remigio. Sequitur : « In Babemberg, sancti Oilonis Iineri confessoris. Ilem , Wasnulphi confessoris.
episcopi et confessoris. i De eo acium die proece- Atlrebali, translalio sancti Vedasti, cui interfuerunt
denli. « In Salsa, translalio sanctoe Alheydis impe- sanclus Lamberlus Tungrensis, Ausbertus Rolho-
ralricis. i magensis, et Audomarus Taruanensïs, qui lumen
AQUICINGT. in Iranslalione eliam 1res conjungil, et oculorum amiserat. Cumque precibus sanctorum
de Vedasto ita addit : « Tertii vero corpus angelica episooporum proesenlium et merilis beali Vedasli vi-
revelalione a sanctis episcopis Autberto et Audomaro sum recuperasset, moleste lulit, alque ut iterunv
a sede poriiificali, in loco ubi nunc veneralur, trans- excoecarelur oblinuil. Translalio sancli Autberti'
latant est. i In fine : « Et deposilio sancli Wasnulfi Cameracensis episcopi el confessoris. Item Cathalo-
confessoris. > g gus sanctorum hue reponit memoriam quorumdanr
AMBIAN. : t Coenobio Centuloe, dedicalio ecclesioe juslorum anliquorum , scilieel Malhalhioe, palris
bealoe MarioeVirginis, et beali Pétri apostolorum JudoeMachabei, Jonathoe el Simonis liliorum ejus :
priiicipis, el sancli Richarii confessoris. > Plane qui quanta pro palriissanclisque Dei legibus ege-
mirum est, talent-. ecclesioe dedicationem in ipso rint, et passi fuerint, Machabeorum libri plene edo-
illius coenohii Martyrologio non signari. cent. A îdittir liis Johannes, Symonissupradicli lilius.
MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT.M Remigiiepiscopiel Ilem memoria Onioe sacerdolis summi, viri eximioe
confessoris, cujus feslum hic celebratur in Ordine, modeslioe et sobrielalis, ab impio Andronico inno-
quando scilieel translalio ejus accidit, quia in die center occisi. Ilem . Eleazari, viri de primoribus
obilus propter octavas Epiphanioe et commemora- scribarum a puero optimoe conversationis, qui cum
tïonem sancli Hilarii non.vacat. Pyalonis primi itrgerelnr conlra legem ad carnes porcinas, mira
Tornacensis episcopi el marlyris. » Nolatur in mar- animi liberlaie et l'orliludine renuens, tormenta sus-
gine : «de episcopalu Pialonis vidi magnant quoe- tinuit, [et] adolescentibus exemplum forte relin>-
slionem. Bavonis confessoris
' ip Gandavo, ubi corpus quens, honesia ;morte perfunctus esl. > Nihil de
ejusdem requiescit. » bis in aliis codicibu*.
REG. SUEC, n. 150 : « Item sancti Vedasli. J MOLAN. : « Item sancli Fronli episcopi, cujus ge-
In VATICAN., sub num. 5949, désuni Lusitani, Pia- sla miraculis plena conscripla habentur. i Vide Ra-
lusetBavo. banum. Colilur xxv Oclobris, sub nomine Frontouis.
FLORENTIN. : « Treveris, beat! Nicelii episcopi t lient in coemeierio [civilalis Hannonioe quoe dici-
et confessoris. > Jam diximus coli v Decembris. „ lur] Condatum nomine, sancli Wasnulphi confesso-
BUHDEGAL. : « Civilale Carnoto, passio sancti Pi- 'J ris, qui de Scotia insula veniens in saltum Cerasia,
ctonis presbyleri, qui cum beato Dionysio, » etc. Si in loco qui nunc vocatur Cella, mullis diebus vitan»
lés;as Tornaco el Pialonis, habebis lexlum. Vide laudabiliter duxit. Postea vero ad monasterium Dei
MUNERAT. el hic infra. genilricis Marioe Condatum nomine perveniens, ibi
BIZUNTICEN. : « In pago Carnotensi, nalalis sancti Domino servivit usque ad obilum. Treveris , sancli.
Platonis, qui cum beato Dionysio, i etc. Nicelii episcopi el confessoris, qui de utero matvis,
Editio. LUBECO-COL. 1res translaliones in très saiicius fuit; nam ab ipso ortus sui tempore mirabi-;
àrliculos dividil. De Pialone post expeiiit, addil, hier clericus designatus est. Cum parlu ilaque fuis-*
<ac poslea sub Diocletiaiio , consum.plo marlyrio set effusus, tolocapite, ul est consueludo nascentium =
migravit ad. Dominum. Treveris civitate, monaste- a capillis nudo, egressus est, in cireuiiu inodicDrunv
rio sancli Maximini, natale sancli Nicecii, ejusdem ordine pilorum.apparente. J Editiones alioepro Dio-
urbis episcopi el confessoris, totius sanctilalis viri, nysio, ponnnl Quintino. El ad Bavonis, aliis eliam-
et [qui] Trevericum populum, adhuc in corpore vi- lilleris addunt, cujus gesla habemur. Deinde texlui
vais, ab inguinaria peste suis precibus liberavit. > adneclilur. « Civilale Treveris, sancti Nicelii epi-
In Thoinilanis et Lusilanis satis pura est. De Ba- scopi, totius sanctilalis viri : > el aliis lilleris , < qui
vone habet ul ANTUERP.-MAX. etc. Tum de Are- ab orlus sui lempore mirabiliter Clericus designatus
lha, pure. • Eodem die, sancti Melori marlyris. > est. Condalo., sancti. Wasnulphi confessoris. » De
Vide Castellanum. «Item sancli Wa-nulphi ; > alias Fronto, ut in prima. Démuni : < Die prima, sancli
Busanulfi. Romani melodi. > Ex solito Horologio.
BELIN.Jam dixi, hune eliam Germani, Remigii et
VI Non. '."''''.. Die 2.
. Apud Nicomediam, nalalis sancti Eleulherii marlyris, cum aliis inmimeris, quorum, jubenle Diocleiiano
imperalore, alii gladiis oblruncabantur, alii ignibus cremabantur , alii in mare proecipitabaiitur ; sed
horuni primus Eleutherius, cum diu cuciatus, .per singula lormenla validior redderetur, marlyrium
viclorioe suoe, ignibus velut aurum examinalus, complevil. In lerrilorio Adarlensi, passio beati Leode-
garii Angusludunensis episcopi, quem variis injutiis et diversis suppliciis pro yeritale affliclunt, EbroU
nus major dontus regioe inlerfeciu Ipso die, sancli Seréui confessoris.
: ' '
, .''' NOTiE. -
In textu stant Pralen., Herinien., Antuerp.-Maj. et Greven.
VARIANTES LECTIONES,
Proecipua dive silasoccurrit in principio, ubi Pra- alii,gladiis, elc. Nec Munerati. eonslruclio exacta
len. et Anluerp.rMaj.synlaxim habenl,non .salis re- esl, quorum multiludo, jubente Diocleïmno, acerva-
ctaui; quorum jubente Diocleiiano aecrvalim collecii, tim collecta, alii gladio, etc. Melius Herinien. cum
531 'USUARDI MONACHI 552
Anluerp., Max.-Lubec, et aliis; quorum, jubente \banlur. Deinde cruriulus diu; reliqui habent ul in
Diocleiiano, soevissimoimperalore, alii gladiis, elc. textu. Antuerp.-Maj. ul r.uperdixi, mendis scalei,
Verum adjectum videiur epilhelon soevissimo,sic ul, . suffieiant paucula : Adaracensi, pro Adartensi, Ebo-
mea quidem senlentia, brevius et nilidius legant rinus, Serini, etc. Scribit lamen eum reliquis omni-
Greven. el.Molan. quorum, jubente Diocleiiano impe- bus affliclum, conlra quam légal Pralen. solus, affe-
ralore, alii gladiis etc. Esl in Greveno concrema- ctum. Videatur Ado.
OBSERVATIONES.
Hic vcrosimilîler sub una annunliatione denuo modo etiam scripsit Hagiologium Franco-Gallioe a
celebrantur fortissimi illi athlcloe omîtes, qui Nico- Labbeo edilum, quod alibi diximus soepeex Usuar-
medioeCoronali sunt, forteexeunle Martio, occasione do transumptum esse. LeodegariiAcla diiplicia sunt,
famosoeconflagrationis palalii Diocletiauoei, de qua a Mabilione aliisque édita .et postea a. nobis accura-
vidêndi Eusebius el Lacianlius, alibi a nobis citali, lius cum mss. noslris conferenda et recensenda. In
dumde parlicularibus hujus lurmoe'sanctis agerentus, veleri Missali Goihico seu Gallicano ntissa honora-
proeserlim xn Martii, xxvii Aprilis et ix Seplem- tnr, ul vide in edilione Thomasii, pag. 575. Eum
Jtris. llieronymiana bodie solum Eleulherium nonti- hodie solum cecinit Wandalbértus :
itant, bis verbis : In Nicomedia, Eleulheri, cujus ge- Hux sextumNonaruntLeodegariusornai,
sla habcntur. Ultimam parlent resecuil Rabanus, Se.diiionepoiensquem du* populusqueperemit.
forte quia nulla -hujus sancli Acta reperire poluit.
Romanum parvum breviler ' et nitide rem lolam col- Haclenus textus noster ex Adone prolluxil. Qui
ligil : Nicomcdioe, Eteulherii marlyris sub Diocle-,R pbstremum locum occupai Seremis, is ab Usuardo
iiano, el innumerabiliûm aliorum quos iralus Diocl'e- primum, ex privala notitia consignait»''est, in Ro-
tianus pro incenso palalio , diversis lormcnlis odio mano moderno proeieratissas, foric quod in Belino
Chrisliani nominis occidit. Paulo diûush;r est in reperiuS non sit, aul reformalorihus non salis co-
Adone narratio, a Petro in Calalogtim hinc trans- gnitus, utpole quem Usuardus solo duniaxal tto-
lata, ex qua etiam Nosler tolum suum elogium con- mine indigilavil. Maurolycus eum recie ascripserat
traxit. Nicomediensem carnificinam diîigenler etol- Castro Cantumeruloe, el sic in Aclis noslris ntss.
vil Tillcmoniius lom. V, a pag. 23. quoe in norinullis valïie mira suni, notatum inventa,
Dubium est ulrum Leodegarius ad codices Hiero- apposilo nomine Gàllico Chanle-merle, quoe abbalia
îtywianos speclel. Florus a noslris éditas eum cerlo est Canonicorum regulariuin ordiltis S. Àugustbtu
posuit, elogio tamen ab Adonis et Usuardi-phrasi Caslellanus, solertissimtis alias nominitm, et san-
tantidiverso, ut nihil commune habeant proeter rei ctorum, et locorum inquisiior, edriiuiqtie (ignosce
substanliam.. Errai Rabanus, dum legil : in Gal- voci barbaroe), lalinisaior, id hoc die in Martyrolo-
lia, natale sancli Lcudegarii episcopiet- confessoris : gio suo universali neglexit, quando lestalur Sere-
alque . in eo allucinari videiur quod Leudegarium nmn maxime hoûorati ht Montier-la-Celle, non
hoc die nominet t-anquam distinclum uLéutgario procul ab urbe Trecensi. Supposùit, nintîrum facile
Auguslodunensi- episcopo, -cujus passionem paulo occursurum monasierium Cellense, seu coeiiobiuma
fiisius célébrai die sequenti. Ado marlyrium collo- Cetla denotninaium. Ut clarius loquàr, intellige-
cat, in Alrebatis, villa Siricinio .(Nolkerus descripsit, prioralum Cellenscin, •ordinis sancti Benedicti,
inÀtratis). Nosler-, eoelera omnia ex Adone desu- Q quarta -léucoe•parte-dislantem a proedicla abbalia
mens, sic posilionem extendit, ut pagum vel provin- Cantuinerulensi. A'.que hoec ad Sancli nolLtiam pro'
ciam Arlesioe ,pro villa Siricinio substiluerii, qno- instiiuto nostro siiflietanl.
AUCTARIA. ,--.-.-
TORNACEN. carel annunliatione prima de marty- « In Assisio civilale, translalio sanctoe Claroevirgi-
ribus Nicomejiensibus, in reliquis omnibus plane nis. > Quoe verba in DANICO .extra- ordiném,
' et,
purus est, quantum. apparel, alia manu apposita sunt.
in
ROSWEYD., prima et secunda annunliatione sa- CENTÙLEN. : « Apud Nichomediam, sancli Eleu-
lis punis, omillit lerliam. tltet'ii marlyris. '"in lerrilorio Atrebalensi, passio
PULSANEN. in prima mutitus esl; expunctis omni- sancti Leodegarii, Augustidunensis episcopi et mar-
bus post innumeris. In duabus aliis punis. lyris. Eodem die, sancli Sereni confessoris. Ilem
ANTUERP.,MAX.-LUBECV UGHELLIAN. et ANTUERP.- ipso die,sancli... » Deest nomen etminoriac recen-
MAX.in prima et secunda salis puri sunt, habent liori manu appositum Huini (forte voluil dicere Ge-
tamen posilionem Leodegarii ex Adone; el loco rini) marlyris, de quo supérius.
terlioe, -legunt : « Eodem die, sancti Gerini marly- BRUXELLEN. incipil : « In lerrilorio Atrebalensi
ris, fratris béati Leodegarii. In Anliochia, natale villa Syricinio, passio sancli Leodegarii Augustudi-
sanclorum Primi, Quirilli el Secundiani. > De bis nensis episcopi. Qui pro jnslilia veritalis primo in
agit Romanum. Luxonio monasterio relrudilur, el ab îllo revocatus
MUNERAT. de Leo.Jegario, pro lexta Adoniano et capitur, quem Ebronius Major regioe domus, post
nostro, legit : < Quem erulis oculis, lingua et labiis oculorum evulsionem et linguoe ac labiorum absci-
proecisis, cum non cessaret proedicare verbum Dei, sionem decoilari mandavit. Cujus meritum' mullis
l'ecil Ebt'oinus major domus regioe decoilari. « Pro miraculis posl morlem declaratur. Eodem diet
Sereni, habet Severi. JJ sancti Gerini martyris, fratris beali - Leodegarii.
MOLAN.importune'lexlui inlrudit : t In territorio Quem Ebroinus lapidibus obrulum interfecit. Romoe,
Atrebalensi, »et lilleris cursivis Villa Sericinio,. ex uatale sancli Eusebii papoe et confessoris. Cûjus
Adone. Sed defeclus ejus proecipuus est quod an- tempore, ul ipse in epislola sua scribit, inventa est
liunliatioiieiii ultimam expunxerit. Crux sancta el ideo inventionem sanctoe crucis v.
LOVANIEN. similis est ANTUERP.-MAX., LUBEC,BIC, Non. Maii solempniler celebrari instiluil. "»Sequitur
nisi quod in prima iruncalus sit. de Eleutherio et sociis Niconiediensibiis, pure. In
ALBERG.tolum lexlum habel, ul ANTUERP.,elc. fine : « In Anliochia, nalale sanctorum Primi,
Sed ei proefigil: i Romoe, naiale sancli Eusebii Quirilli, el Secundiani. t Démuni de Sereno, pure.
papoeet marlyris. Hic a beato Petro exslilit xxxii, HAGENOYEN, : « Romoe,nalale sancti Eusebii papoe
Hujus tempore inventa esl crux Domini Hierosoly- et martyris. Hic a beaio Petro exslilit XX.XI1,qui
mis iv [v] Non. Maii, el Judas baptizalus est, cui passus est sub Diocleliana persecutione. Hujus
nomen poslca Quiriacus. > In Romano ponitur xxvi tempore créditai' inventa fuisse sancta Crux Domini
Seplembr. Vide ibi notant Castellani. -, Hierosolymis, v Non. Maii, quant et célèbre;» diem
ULTRAJECT., LEYDEN. et DANIC.bis anteponuiit : Clirisliaiiis ipse instiluil, et Judas, qui et Quiriacus,
 555 MARTYROLOGIUM.— MENS. OCT. 55-4
baptizalus est. i In Eleiilherio salis purus est. De A Romoe,beali Eusebii papoeet confessoris. Thevlaidi
Leodegafio loiigam habei hisloriant, qiioe apud abbatis et martyris. In Anglia, sancti ThomoeHere-
Surinm sîncerior' legi potest. Tum: « Ipso die, fordiènsis episcopi et confessoris, vila el miraculis
Gerini, fratris "sancli LeOilegarii marlyris, quem «lari. > Vide nolulam marginaleni Castellani, Jn
idem'Ébi'oinus'ligaium ad stipitem lapidibus obriii Martyrologio universali. i lient, sancti Garini mar-
Dta'ccpil. Ilem saiicii Apnliiiiaris• episcopi et mar- lyris, fratris beati Leodegarii episcopi, quem villa
lyris. l'Desideralu-r posilio. apostala Ebroinus, de exilio reductum, jussil lapidi-
DAVERONEN. , CODEXCASTRI-KAROLI, GOLLIAN. et bus obrui. Beregisi confessoris. Item beatoe memo-
CÂui)iAci;N.,infinepaiilo bcevius scribunl : « sancli rioeGerici, ducis Sabaudioeet confessoris. Ostensio
Sereni confessoris. > sancli Maxi »i, episcopi Regensis el confessoris.
MATRIC.-CARTUUS.-UÎ;TRAJÊCT. : i Leodegarii epi- Apud Assistant, iranslatio'saneloe Claroe virginis. »
scopi et marlyris. Eleuiherii marlyris, apud Nico- MOLAN.in fine, posl interfeçit, subdit : i Corpus
nïediam cuni.aliis muftis."> ejus in'Rrouio quiesciï. Biitchii, translalio Ursntari
lu VATICAN., num. 5949, deesl Sereni. Adjicilur : el aliorum, de veteribus capsis in novas. Eodem
< Benevcnti, nalalis sancli Modesli leviioe et mar- die, sancti Gerini marlyris, fratris beali Leodegarii.
tyris. Romoe, natalis sancli Eusebii papoe,qui sedit In Anliochia, Primi, Quirilli el Secundarii. Eodem
iii episcopalu annis dubbiis. > die, translalio sanctoeClaroe virginis. Ipso die, san-
FLORENTIN. 1: « In Anliochia, sanclorum marlyrum cli Sereni confessoris. In Daiîio monasierio, natalis
Primi, Cirilli, SeCnndarii, Sancti Eusebii papoe. » sancti Beregisi abbatis. « Tum minoribus typis :
E'.ilio LUBECO-COL.': « Ronité, natale sancli Eu- g < Qui habitum sancli Benedicti assumpsii in mona-*
sebii 'papoe et confessoris, qui sedit'in episcopalu-> sleriô sancli Trudonis. » De Thonia Herefordensi,
aîiiiis sepiem. Ilic a beato Petro cxiit.il XXXII. ex GREVENO. Ediliones alioe 'conveniunt cum priori
Hujus lentpore inventa, i etc. In Eleiilherio et Léo- in lexiu, in Gerino et Aniiochenis. Tum : c Andaino
degaiio salis pura-est,: • lient sancti Gerini marly- monasterio, nalalis beati Beregisi abbatis. Hic ex
ris, fratris beali Leodegarii proedicti episcopi.. In Condastro pago Austrasiorum oriundus, Hasbanii
Anliochia , nalale sanclorum Primi, Quirilli, el inlra monasterium sancli Trudonis, lilleris est eru-
Secundiani marlyrum. Apud Assisinm, translalio dilus. Clinique sublimatus in comitaw Pipini •junio-
sanétoe'Claroevirginis, ordinis Minorunl. In Anglia, ris, solilariam vilam desiderabat altenlius, conligit
sancli Thomoeepiscopi el confessoris. Castro Can- Plectrudem ejusdem principis conjiigem, transilum
tumeruloe, beali Sereni monachi el confessoris. habuisse per sal'utn Arduenuensem : el eece char-
Ostensio sancli
' ' Maximi episcopi Regensis et confes- tulam inter saxa décidément respicil, in qua conti-
soris. » - nebalur, locum illum a Deo eleclum, mullasque
BELIN.in Eleutheiïo, pro Diocleiiano ponit Ju- inde animas fidelium dirigendas in coelurn. Beregi-
Haho, el proeter alia multamcnda omitlit annuniia- sus ultro se offerens, locuiti suscipil, siirpal, moita-
lionem Sereni. Posl interfeçit aiilem, àdjicit : « Eo- slerium construit, cl mulios suo exempta, ad bene
dem die, sancti Gerini'martyris; fratris beati Leode- vîvendum ibidem collegit. » De Sereno, ul supra,
garii. In Anliochia, Primi, Quirilli el Secuhdarii. i In Anglia, sancli Thomoe, Herefordensis episcopi
Eodem die, translalio saiictoe'Claroevirginis. ">Cla- et confessoris. Assisii,' translatio sanctoe Claroe vir-
rius supra, cl in GREVEN. r ginis. Morinis, ostensio sancli Maximi episcopi
,
GREVEN. : » In Anliochia. Primi, Quirilli, Secun- Rhegiensis el confessoris. > .
diani. In Tuseia, Colmeri episcopi el martyris.
V Non. .''''- . Dieo.
Nalalis beati Dionisii episcopi et marlyris, qui post clarissimam confessionem, lidei, post gravissima
tomientorum,gênera, glorioso martyrio coronalus est, ut lestalur Aristides Atbeniensis, vir fide sapien-
liaque mirabilis, in eo opère, quod de Chrisliana religione composuit, Apud antiquos Saxones, sanctorum
marlyrum duorum Ewaldorum, qui cum essent presbileri et proedicare ibi Chrislum coepissent, contpre-
hensi sunt a pagauis el occisi ; quorum corpora noctu mulla diu lux appareils, et ubi essent et cujus
esseift merili declaravit. Romoe ad Ursum oillealum, sancti Candidi marlyris.
' '
NOTiE.
Ita Pralen., Herinien., Antuerp.-Maj., Antuerp. et Accedunl, Antuerp.-Jax., CItrajetlen., Leyden., Lo-
Max.-Lubec. Munerat. Belin., Greven. el Molan. vanien. et Danic.
VARIANTESLECTIONES.
Dyonisii, Arislhides, Aristodes, et siniilia proeler- D dorum. Sensus videtur exigere, ad quorum corpora,
ntillo. Varialio est in Arisiidis elogio, quod Greven. ut habent Antuerp. el Belin, ex Beda, Adone, etc.,
él'Molan. exprimant, pd-e vir sapienliaque :. Ant- vel quorum super corpora, ul Munerat. Sequimur
uerp.,- vir sapienlia jideque. Belin. et Max.-Lubec. lamen probat tares codices Praten., Herinien., Ant-
omhliml fide; ih textu pura esl leclio. Munerat. pro uerp.-Maj., Greven. et Molan., ex quibus textus.
composuit scripsit complevit. Legcndum esl more Munerat. contraxil ultimam periodi parlem, et wbi
r.oitro Ewaldorum, ut habent Antuerp.-Maj., Max.- alque cujus essent, elc Reliqui, ad Ursum pillea-
LubeC; Greven. et Molan.Eodem recidit, sed non tum, quod propo omnes ila scribanl; Belin. ea
lam recte scribilur in Pralen. el Herinien. Euualdo- verba fortasse melius expunxil.
rum. Antuerp. ponit Egualdorum ; Belin., Eugual-
OBSERVATIONES..
Mirum esl Usuardum in hodierno laterculo Areo- Textus, fontem designavimus, eumque adeo certain,
pagiloe appellalionem proelermisisse, ubi ex ipso ut ernditoriim hodie nemo Hilduini «pinamenla
texiu'evidehtissimuut est, non de alio quant de ce- lueri audeal, tant aperte ab Adone el Usuardo ejus
lebeVr'nnoîllo Aiheniensi episcopo sermonem esse; synclironis rejecla, quidquid Wandalbertus eliam
iilpote qui. ex Adone, tant hic, tant in aposiolorum cooevus,Hildnii]nmsecuuis.videatiir, duni 9 Octobris
Fe'stivitatibus, et primum ex Romano pàrvo claris- illum Dionysium célébrât,
sime desumplus est. Nihil de Àreopagila ponunt Galliadoctorem,PJIIIOinstilueule,.bealum,
llieronymiana, nihil Beda, Fforus aul Rabanus. l&aemnteruit, gemiitacqmpluiajuiictumque mimslro.
555 USUARDI MONACIH 536
Versamur in re vel erudilorum vulgo nolîssima, m A sima Mariyrologia Romana r non éxisiîmem uïïum
qua passim Baronio conlradicitur, qui el in Nota- inveniri posse ante lempora Hilduini abbatis, quod.
tionibus el in Annalibus ad annuni 109, a «uni. 38, îx Octobris DionysiumAreopagiiamreproesentel. Fors
Hilduino adhoesissevideiur. Gralum fulurum opinor Baronius, si velus Marlyrologium Romanum, Adoni
si Rosweydi animadversionem, in episiola ms. soepe proemîssum, cujus desiderio tantopere lenebatur,
alibi cilata, ullimam, hic curioso lectori proponam, vidisset, in aiiam senlenliam declinassei. » Haclenus
ex qua pateat dociissimum virum id pridem obser- Rosweydus. Vidcnda etiam brevissima, sed vero-
vasse quod eodem soeculo lot alii suis suffragiis sintillima, Castellani in Martyrologio universali ob-
cpnfirniarunt. Refert primum Usuardi ex Belino servalio, ex' quibus omnibus pateat astruclam a
verba omnia, hic ht textu expressà, ad quoe subjun- m.onacbis Dionysianis, sed perperam, Dionysiorum
gil : « Miror hoec ontissa esse in Martyrologio Ro- plurium confiisionem dicam, an distinctibnem, a
mano Baronii, cum ante cenlum annos in Martyro- Romano parvo, Adone, Usuardo el Noikero abunde
logio Belini hoecexbibila fuerunl. Qu'nl quod ante pridem confutalam. Qui pltira ciipit, adeal Resnon-
mille annos ila credidil Ecclesia Romana? Nam ve- siones Papebrochii, art. xi, loto § 4.
lus Marlyrologium Romanum, quod Adonis Marty- De Eivaldis, Èuualdis, seu Egualdis (hujusmodi
rologio ex edilionc Moretiana olim proemisi (ubi el nominum elymologiam el I.ilierarum w in g mula-
ejusdem Rosweydi noialio videri poiesl pag. 219), ti'onemsalis alibi explicavimus) clare lôqîiitur Beda
claré ita rcproesenlat : Allions, Dionysii Areopagitoe, in Martyrologio, quéni sequunlur "et Iranscribunt
sub Adriano diversis lormenlis passi, ul Arislides le- Rabanus, Ado, Usuardus el Nolkerus, ita lamen ut
slis esl in opère quod de Chrisliana religione compo- R poslremi duo paulo conlracliushisioriam exprimant.
suit. Hoc opns apud Alhenienses inler autiquorum ' Apud llieronymiana et Romanum parvum noli non
memorias clarissimum tenelur. Idem habet Beda sunt. Wandalbertus ila canit :
suppositilius, Usuardus, Ado et Nolkerus, ni merito Ewaldi,meritis, génie et cognomineet ara,
in considerationem venirc debe;:l num hic Dionysins
Doctriiiaquepares, quinlumsibi morlediearirat.
Areopagila suo loco toi. coniilalus leslibus relin-
quendus sit, maxime cum el Menologium Groecum, Aciorum séries ex Reda elucidabilur. Videri inté-
iicmqnc Menoea, Areopagiiam Dionysium hoc die rim meretur brevis Caslellani:notaiiuncula, quam ex
reproesenient. Jam vero cum iidem hi"auclores cilati parte tangunt itonnulli codices inler Auctaria. Hue
Dionysium Parisiensem alio die, videlicel 9.0clobris, usque iterum palet Usuardini lexlus scaturigo. At
t«panant, quis dubilarc potesl quin Dionysium Areo- unùe Candidns ille ad Ursum pilealumî Nusciuam
pagiiam a Parisiensi dislihxeruit? Quare in lexlu réperio. Esl quidem in Hieronymianis aliquibus
iîuonii 9 Oclobris, ubi de Dionysio Pari.siensi agi- Candidoevel Candidi memoria hoc die, sed unde
îur, ul conforinilas inealur inler vêlera Marlyrolo- Usuardus posilionem ad Ursum pilealum acceperit,
gia, Romanum tempore Gregorii Magni, Romanum cum nulla hujus sancli Acla noverimus, incertain
Belini ante cenlum ,annos, Usuàrdum, Adonem, esl. QuoeAdoni â Mos'andro.ex Hieronymianis 'supei'-
Nolkerum, videiur deleitdum Areopagitoe, itemque adjecla sunt, Rosweydus verosimilius ab Adonîano
a B. Clémente, cum hoec a posterioribus inserta.et lexlu discernenda putavit.
inttusa sint. Cojisuii polerunt Romoeomnia vetuslis-
AUCTARIA.
TORNACEN. Primant referl usque ad coioiiflfJisest, G scopus .ordinatus, posl gravissima tormenioruin gê-
deest pars allera. Secundam plane ontittit, purus nera sub Adriano imperalore glorioso marlyrio, »etc..'
esl-in terlia. In .fine subjungit : « In pago Dulco- Tum : t Romoead Ursum pilleaiuni, natale sancti
niensi, sancli Juvini confessoris. » Candidi martyris. Eodem die, elevalio sancli Lud-
ROSWEYD., in prima salis purus, in secunda Bedoe gheri episcopi, virlutibus clari. El deposilio Domini
quant Usuardo similior est, inserens hoecverba : Maduliti Verdunensis episcopi. i Aoud Castellanum
« Cum sancto Willebrordo venientes in Germaniam, est Madelveidie sequeiiti.
Saxonibus proedicare coeperunl, comprehensique a HAGENOYEN., in prima satis purus, in secunda,
paganis el occîsi, > elc. posl Saxones, inseril, qui nunc vocantur Frysonos.
CENTULEN., in prima salis purus, in secunda re- Deinde: «In An)hyocbîa, sanclorum natalis niarty-
scinda loium elogium. Pro Ewaldorum scribit Guan- rum Primi, Quirilli et Secundiani. > Vide die proe-
dolorum. Deest eliam lerlia. cedenli. Sequitur longa historia. Nicelii Treverensis
ALBERGEN. lexiui salis puro proemillil : « In coe- de quo adl Octobris salis dictum est. Demum : tjn
nobio Werdinensi, translalio saiicli-Ludgeri, primi Anglia, sancli Thomoeepiscopi et confessoris...» De
Monasteriensis episcopi et confessoris. Quod coen.o- quo eliam die proecedenti.
biuni ipse primus , divinilus adjulus, fuiidavit. In MATRic-CARTnus.-ULTRAjECT. : < Duorum Euual-
quo et, Domino révélante, diem se exspeciaturum dorum marlyrum. Gerardi, primo mililis, postea
novissimum proecognovil. > abbatis. Dionysii episcopi marlyris. J
ei
CENTULEN. : i Nalale sancti Dionysii episcopi el AUGENS. : s In pago Dulcomensi, sancti Vivini con-
marlyris. Apud antiques Saxones, sanctorum. duo- n" fessoris. > TORNACEN. habet Juvini, alibi Jovfni.
rum presliyleroi'um marlyrum, qui ainbo fuerunl REG.SUEC, signalus num. 428 : i lient ipso die,
uominaii Euualdus, qui pro proedicatione verbi Dei sancli Francisci confessoris. » Vide die sequenii.
a paganis occisi sunt. J In ullima purus est. FLORENTIN. : t lient sanclorum niartyrum Vicloris
BRUXELLEN. incipil : « Apud antiquos Saxones, ei Spargi. > Vide de bis codices Hieronymianos et
sanctorum duorum Ewaldorum.presbyierorum, quo- nolulam Florentini.
rum unus Ewaldus albus et aller Ewaldus niger LUXOVIEN. : « sancti Madalnei Verdu-
dicti suni. Qui cum bealo Willebrordo episcopo de nensis' episcopi etDeposilio confessoris. » Jam dixi ex Casiel-
Anglia venientes in Germaniam, iransierunt ad Sa- lano, melius vocari Madeheum, colique die sequenii.
xones, et cuiii ibi Cbristum proedicare coepissent, a Hoecproprio loco Uberius disculientur.
paganis occisi sunt. Super quorum corpora cphiiit- CAUDIACEN. : VApud sariclum Andream deUlmis
pna lucis noclu appareils, ubi essent» el cujus essent
merili declaravil; sicque Pippino jubenle Colonioe advenlus sancti Ragnoberti mililis et martyris. »
nalale beali Ponilur a Castellano 13 Junii alque etiam inler Au-
sepeliuntur. Ipso die, Dyonisii Artapa- claria nostra ipso die : in Aclis tamen remissus
gitoeepiscopi el marlyris. Qui ab apo'stolo Paulo in- est ad 15 Julii. Ratio postea dabitur.
atructas credidil Christo, ei primus apud [habebatur,
ni fallor, Alhenas, sed super ea voce erasa, alia.-maim ., DiviosEN.:, « Natale sancli Dionysii Areopagila:, i
scriptum est] Choi'intbum ab eodem apostolo epi- qui ab apostolo Paulo instrucius credidil'Christo.
 55" MARTYKOLOGIUM.— MENS. OCT. 558
REMENS. SS. Timoth. et Apoll. : < In sumirbio A scopnm et cdnfessorem, qui coliUir vu Novembris.
Remensi, natale sancli Jovini confessons. > « In Africa, Vicloris, Urbani, Sapàrgji. Eralibi, Fe-
. ABDINGHOFFEN. : t Eodem die, advenlus eorporis licis, Amnionii et Casti. Anliochioe,Cheugenii. > In
beati Felicis marlyris. i De quo Feliee agalur inler Hieronymianis vocatur Thugenus, vel Theugenes, vel
loi ejusdem Hominissanclos ignoro. , Theogenes,elc. « Gerardi abbatis Broniensis el con-
Editio LURECO-COL. : « Apud anliquos Saxones, fessoris. Apud Warindas, beali Gandulphi confesso-
nalale sanclorum niartyrum duorum Ewaldorum ris. Scopilionis, archipresbyleri el confessoris. Apud
fralrum. Qui cum essent presbyleri et proedicare ibi monasleriiim Werdeuense, translalio sancli Lud-
Chrislum coepissent, comprehensi sunt a paganis et glieri, episcopi primi Monasteriensis et confessoris,
occisi et in fluvium Reni projeeli. Super quorum proefaii monaslerii fundaloris, in quo et révélante
corpora mulla diu lux noctu appareils, et ubi essent Domino, se diem generalis resurrectionis exspecta-
ei cujus essent merili declaravit. Quorum corpora inrum proecoguovil. > Vide diem ejus nalalem in
fluxus non absorbuil, sed relluo cursu per passus Aclis 26 Marin.
fere quadraginta ntillia, comitante eosluce divina, MOLAN.:t El in Brouta monasterio, nalale et
usque Coloniam provexit, ubi ipsa corpora Sanclo- Irauslaiio sancti Gerardi abbatis, qui,posl mililiain
rum a Pippino duceFrancorum, qui lune Romanum lempnralem, Cbrisli lyrocinio ntancipaïuS, hujus
fceptrum regebat, cum universo clero in ecclesia monaslerii fundator exslititdcvoius", jussione bealo-
sancli Clemenlis juxta Reniim posila, consigna ve- l'iim apostolorum Pesri et Pauli. Ilic postea, auçlore
neraiione comlita suiït.. lient apud anliquos Saxones, Christo fuit paier el abbas sex coenobiorum. Corpus
sancli Willibrordi episcopi el marlyris. » Sequitur r. ejus in Bronio qniescil. In pago Diilcriinensi, sancli
de Dionysio et Candido, pure. Tum : « Apud Wa- Juvini confessoris. » Ediiioi.es posleriores eadem
rindas, beali Gandulphi confessoris^ Eodem die, referiint quoe babenlur in prima, solum addunl:
sanclorum Felicis et Casti marlyrum. Ipso die, de- • Mosonii, festivilas beali Arunlphi marlyris. » In
posilio sancli Madahtei episcopi Virdiinènsis et con- hue vero a priori différant, quod annuniiationem
fessoris. > De translalione sancli Ludgeri, eadem Dio'ysii ponant posl Auclarium, cui lilleris Iialicis
habet quoeALBERGEN. supra. insérant cognomentum Areopagitoe. Frequenlium
GREVEN. : « Apud anliquos Saxones, sancli Willi- hujusniodi varialionum an snffieiens in barum edi-
brordi episcopiel iirariyris. i lia eliam posuif edi- tiontim proefaiione ratio reddalur, aliorum judicio
tio LUBECO-COL. supra, sed alium ego Willibrordum relinqno. Hic saltent salis opportune emcndaiio ap-
non novi, quant celehrem illum Trajeclensem epi- , posita est. .
'
IV Non. - Diei.
^
• ApudCorinllmm, nalalis bealoruat Cris'pietCaii, quorum meminit sanclus Paulus aposlolns Corinihiisscri-
bens. In jEgyplo, sanclorum Marciet Marciani fratrum, et aliorum cum eis innumerabiliuin,non inferioris glo-
rioe, ulriusque sexus atque oelatis; quorum àlii post verbera et diversi generis horribiles crueiatus,- flaminis'
iradili sunt, alii in mare proecipilali, nonnulli etiam capïtè coesi, pltirimj tnedia consumpii, alii palibulis
alhxi, qiiidai.itetiam capite deorsum presso, etpedibus in sublime sublalis, beatissimam passionis coronam
meruerunt. Civilale, Parisius, sanctoe Atireoevirginis. - '.'-,
' ' ~
! ' '"''-' NOT^E. '.
"'.''.'.
Puri sunt Pralen. Herinien., Antuerp.-Major, Greven; et Molan. ' ,
VARIANTES LECTIONES.
Corintum posuit Herinien.,Sed recie se corrigit in ifj. scripsit Herinien. capite deorsum verso, sed melius
Corinlhiis. Idem scribit Martiani, sed alii cum lexlu cum Adone, capite deorsum presso, ubi, errore opi-
consonanl. Solus Pratensis legit crueiatus horribiles. nor typolhetoe, pro quidam , habet Molan. quidem,
Luxaia eranl in Aniuerp.-Maj. hoec verba, nonnulli ubi pâulo ante inedta pro inedia : scriipnlosus esl in
eliam capite.coesi, pro quibus legebalur, non sine Parisiis pro Parisius. De Cuit, Gaii, Gaji, Gagi, etc.,
etiam çupiie coesi: nec sensum purum reddidil qui, alibi dictum est soepius : codices sibi "non constant.
deleiis non sine, subsliluil alii etiam, elc. Non'nialc
OBSERVATIONES.
De Crispa, prius archisynagogo, proeclara fit men- ratur Actorum cap.' xix ? Sed hoec alterius loci " et
lio in Aelibus apostolorum, capile xvin. Cnius Apo- -disquisilionis sunt.
sipli bospes exprimilur ullimo capile Epistoloe ad Marcus et Marcianns ab Hieronymianis discrie
Romauos. Au horum conjunclionis causant existimo, positi, toi cbaracteristicis a Marco el Marcelliaîio se-
quod ambo soli ab Apostolo baplizati dicaniur I ad cermmiur, ul miruni sit confundianianuensinni poluisse. Rabanus
Cor. i., Atque inde ferme eruenda sunt quoe in eo- scribit Marti cl Mauriciani, quoe oséi-
rum l.tudem itidubilate referri possunl. Prima eo- lantioe ascrihimus. Ronianum parvum breviler :
rum in Marlyrologiis memoria debetur Romano Apud /Egyplum, Marci el Marciani fralrum, cumque
parvo, ubi simpliciter signantur : Apud Corinllium, eis innumeroe mnllitudinis. Adonis énçoniiiim salis
Crispi et Caii. Quod hic in textu superaddilur, ah aperte ex Eusebii lib. vm, cap. 8-,omnes desumptum est,
Adone adjunclum est, a Nostro plene, a Noikero apud quem gloriosi illi alhieioe anonymi
fere descriplum, iis negleciis quoe proeter. hoec in n suîti, uii el, alii ab eoiiem Eusebio sequenii capite
Feslivilalibus apostolorum idem Ado commiscere " eitunicrali. Coeierum ita passim admiiiilur facla ab
visus esl. Eleniin très Caios apostolorum discipîilos Adone ad duos hosce ntartyres applicalio, ul qui
distingiiendos, verosintile esl; Imite nempe Pauli eam in dubium revoccl, haclenus invenerim ttemi-"
hospileni, ad Rom. c. xvi, alierum Derbiutn, et nem'.'Eàm ipsam secuti sunt Usuardus et.Nolkerus,
ipsum Paul; discipulum , qui Act. xx clare disiin- ille pbrasim in lexlu elcgautiiis conlraheiis , quant
guilur, el lertium illum ad quem Joannes Epislolam îsle, qui eliam Marcellianum pro . Marciano sub
suain lerliant destinai; in quo Adonem aberrasse sliluit. Wandaibertus solos Iralres bis versibuf
noiînulli volunl, dum ultimum eum primo confudit, exornat : .-. : .
ut ex eo Beda suppositilius, bine Molanùs texlui suo
inseruiil. Quid si et aliqùis dubilet utrum tribus ad- MarcusHarcUnnsquesuo implcnttriun'orequartuat,
ïici quarlus non debeat, qui cinn Arislarcho memo- Genuine, marlyrio, nalura et lunere liatres.
559 . USUARDI MONACHI . MO
Aurea Paiisiensis virgo pure U'suardinaest, omiii- .A eluçidan jtoterunt quoead ipsam ipsiusque abbaliam
bus -aliis Mariyiologis anliquis iguola , sallem proe- . ab Eligio in Marlialis Leniovicensis, popularis sancti,
lerita; inter Adonis augmenta cum Marso Aultssiq- honorent,Parisiis conditam, deinde exslinctam, alià-
dorensi ab ipso Mosandrorecensila. Ejus meminit que eo speclant.ia reperientur. Vide tantisper indi-
sanclus Aitdoen'usin Vila sancli Eligii, ex qua aliis- cem sancfO'imi proeiermissorunt soeculou Benedi-
que, si quoe supersunt, montimenlis, ea suo loco clino, pag. LVHI.
AUCTARIA.
• TORNACEN. in prima el ullima punis, in secunda, niarlyris. » Vide de hoc castilatis martyre " ' Castellani
média fere parle nmlilatus est. In ntarginî : Eodem Mar.lyrologiumuniversale.
die, Francisci confessoris. MATRIC'CARTHUS.-ULTRAJECT. : «Francisci confes-
ROSWEYD. in textu salis purus, adjungil : Item, soris. Aureaé virginis, abbalissoeParisiis. In Jïgypio,
tancli Marsi presbyleri. Marci élMarciani fralrum, cum aliis innumeris varie
PULSA'NEN., in prima et terlia salis purus, in se- passis. >
cunda solum -habel,usque ad ulriusque sexus. atque UGHELLIAN. : » Item sancli Francisci confessoris. »
oetalis, désuni reliqua. FLORENTIN. .:-t Sancti Francisci..;. Item, sancti
Am'UERP.et MAX.-LUBEC idem habent augmen- Petronij episcopi el confessoris. >
ta m dé sanelo Francisco, sed primus ila-.effort: REHENS. SS.Timollt.et Apoll.: iAulissiodori,sancli
Eodem die , deposilio beali Francisci. As!.MAX.- Mi.rci [volûil dicere Marsi] presbyleri et confessoris.»
LUBEC.in eo differt quod omiliat TÔdeposilio.el ad' Editio LUBECO-CÔL. incipil : « Apud Treverim,
juitgat confessoris. natale sanclqnim niartyrum Tyrsi ducis sacratissi»-
MUNERAT. incipil : < Apud Assistant, natalis beali moeIegionis trecenloruni Theboeorumel sancli Boni-
Francisci confessoris, ordinis* Minonmi fundaloris facii. Hos Maxiinianus intperalor Herculeus ; propter
seu instituions, J Sequitur textus. Séd in fine posl fréquentes tumiilius Galloram , Tbeboeosiiiililes;ab
Au'rcoevirginis, adjicilur : « Cujus corpus requiescil Oriente in.auxiliuni accersivit, Hi Tbeboeiab aiili-
in ecclesia sancti Eligii, prope palalii , Parisiî. > siite Hierosolymitano fuerunl baplizaii et a Marcel-
MOLANUS hoecemendai, sic corrigens, prope palu- B li.no beato papa, qualiler sub armîs Romanoeliberta-
Ixum, Parisiis. .--... lis, Chrisliâitaïn iitnocenliam "servare deberént, in-
ANTUERP.-MAX. purilali.salis prope accedil, hoc slructi sunt. -Hos Rictiovarus proefeclusurbis iuter-
solum lextui proeligens : « Apud Assistant, natale; r'ogavit, an .vellent Ronianorum deos adoraré, et
beali Francisci confessoris, FF. Minorant ordinis eorum deiraetores arnlis debellare. Cui cuni dux
fimdatoris et primi minislri. > Iegionis Tyrsus responderel, se suosque omnes so-
LOVANIEN. idem habet, sed in marlyrum jEgy- cios et milites pro Chrisli amore polius malle mori,
ptiorum
: elogio mulilus est. quant hujusmodi sacrilegio pollui, lune Rectiovarus
ULTRAJECT., LEYDEN., ALBERG. et DANIC. ita primo diffusis per tolum campum ihililibus , proecepit
loco de S. Francisco : «Apud Assisium , natale omîtes interfici, et' corpora eorum féris avibusque
béali; Francisci confessoris, FF. Minorum ordhns dévdranda relinqui. Hoec igiliir inuliitudo niilitan'i
fundaloris el primi minislri. Hu'ic irraiîonales crea- TOartyrizaia est ad: lillus Moselloejuxla capjtoliiim,
l'û'roeniiram exhibéant obedieniiam, vélut agnoscen- quod postea in honore Dei genilricis semper Virgi-
les in homine primant innocenliani reslitulam. Hic nis Marioeesl dôdica'tum, et ipse lo'cusob meinoriam
lanto desiderio ferebalur in Deum, ut in oralionis màrlyruni, Lltius ad Martyres,' nomen accepit.»
spiritu constilulum vidèrent qui aderanl, a terra Sequitur de Francisco ut ULTRAJECT, etc., supra,
lolo corpore sublevalum, unde et in oratione pro- Tum textus lotus salis purus. De Quintino, ul I)A-
pbelioespiriuim el revelaiionem oblinuil secrclorum. VERON. In-'lhie : t Anlisiodoro, deposilio sancli Marci
Hic perbiennium ante felicemejus transitant, posl presbyleri: el confessoris. » Vide dicta superius ad
j'iroedicationis suoe cursum , marlyrii desiderium, "~ codicem REMENSEM.
ariimarum zelum, charilatis excessum, pauperlalis BELIN.: c lu civjlàle Assis'ii,natale beali Francisci
tilulum, ad aspectum seraphim'crucifixi, sicul sera- confessoris, fundaloris ordinis minorum. Hic post
phicis agebatur desideriis, iitsigniius est corporali- mulliplicalionem mirabilem ordinis, quem fundavit
ter in pedibus, manibus et dexlro lateré, stigmalibus ubiqne lerraruin di/ïusins , in ëbdem viginli annis
Jésu'Cbrisli. > Caetera sâtis puri .sunt: coelibem viïam dticens, de hujus ntundi miserioe
CENTULEN. : i Nalale sanclorum Crispi et Gaii, carnis hoec érgastulo, ad çoelesleinpatriani esldedtielus. »
elc.
quos beatus Aposlolus ad Corinthios, se commémo- Junge GREVEN.
ULTRAJECT.,
de Trevirensibus pauca habet, sed de iis
rai bapiizasse. Apud jEgyplum, sanclorum Marci satis diximus. De Quintino, ul,supra : « Ipso die,
et Marciani fralrum, cum quibus innumerabiles'lam secundum
viri quant feminai, sed et pueri et senes pro fide confessoris Calhalogum,, sancti Aniani episcopi et
Chrisli passi sunt. Anlisiodoro, sancti Marci presby- lisioe.referlur , de quo in geslis .sancti Marci evangé-
leri et confessoris. Parisiis, sanctoeAureoevirginis luni bealo Marco : quia ciiin esset sutor el calceamen-
et abbalissoe. * reficerel, mauum sihi perforaverit.
: « Apud. Assistant, deposilio beali Sed a bealo Marco cura tus esl el presbyler ordina-
BRUXELLEN.
Francisci confessoris el fundaloris ordinis FF. Mi- tus, tanloe fidei.exliiit, ul montent traiislulisse fè-
deinde episcopus ordinatus i.ii"pace quiovil,
norant. Qui per biennium, ante felicent ejus Irans- raiiir; translatas postea Venetias, ïn monasterio sancli
itum, in pedibus, manibus el lalere corporaliter insi- démentis condilus scrvalur. » Vide Tract, de Pa-
gnilus esl stigmalibus Jesu Chrisli. » Seqûilui' pri-
ma et secunda annunliaiio salis pura. Tum: « Pari- li iriarchis Alexandrinis aine ibmum V Junii. c Ma-
siis civilale, deposilio beatoe Aureoevirginis, quant dalvei episcopi Virdunensis et confessoris. Item Pc-
bealus liligius proefeeil puellarum monasterio, quod tronii episcopi Bouoniensis et confessoris, qui Vilas
Paifum conscripsisse feriut\ Invalle Spoletana,
ipseibi construxit. » apud Assisii ciyilaieni, etc., » paulo brevius quant
HAGENOYEN. , in prima el secunda salis punis, ULTRAJECT., etc., ubi dicitur, qu'iëvisse anno 1224
omitlil lerliam, cujus loco subsliluil : « Apud Assi- « Anlisiodoro, sancli Marsi presbyleri el confesso-
sium, deposilio beali Francisci confessoris, funda- l'is, nalione Romani. Dasii confessoris. »
loris Fratrum Minorum, etc., » quoe nilidius supra MOLAN. de Crispo el Caio posl scr.ibeiisaliis lilleris
ex ULTRAJECT., etc., exhibita sunt. jnierjicii : < Çujus Gali meminit idem Aposlolus ad
AQUICINCT. in fine recenti manu : « Eodem die, Romanos : Satutal vos, inqnil, Gajus hospes meui-et
S. Francisci confessons. > Vide supra ULTRAJECT. universoeEcclesioe..Çujits beatus Joaimes, Epïslolam
'DAYEROSEN. : I'III pago Turonico, sancti Quinlini sçribeiiS;,-nieaiinii : 'Senior Gaio eharhsUna, quém
ÉM MARTYROLÔGIUM.— MENS. OCT. 542
ego diligo ih verilate. J In fine dé Àurea addil. verba £ Irapërii, laudumservàtmonnmenta ; fuisli
MUNERATI : de Francisco verba BELINIrefert, so- "Et patef el pasloriantaedignissîmusufbis, etc.
lum addens post diduclus, « anno DbminicoeIncar- Haclenus prinnr èlr'puriôr édilio. In pbsteriorîbus
natioriis 1226 ; » el : t Cujus vilain inclyta'm, mira- sancli Francisci annunliatio litteris Italicis ponitur
culis plenam describil Bonavenlura. lient Treveris,; primo loco. De Caio addunlur quoe supra. In fine de
Thitsi et socioriim ejus, sub Rietiovaro proeside. » Aurea el Tbyrso, etiam ut supra.Tunt : « Bononioe,
Tum typis ininoribus-de Quiniino, ut supra. Succe- sancli Petronii episcopi ^1 confessoris.v*'Sequitur
dunt deinde sequenlia : i Baptisia Mantuanus in de Quintino,- ut in prima. Dein : « Virduni, sancli
Faslis Ecclesiasticis lib. x ; » Màgdalvei episcopi et.confessoris exjmii.> Jani supra
non semel diximus, legendùinesse Madelvei. • Die
" Hoeceademtibi, Petroni, celeberfime gentis qitarta, sancti Pairis Hierolheiepiscopi Athenarum. r
lux
Flamminiseprinceps, est sacrala tiiarum, Vide îtolulam Castellani, quoe si vera est, ei "hic' et
Felsiua quoequondamTliuscicapul esse solebaf in Romano déleûdus erit. "
"' " -'"'•'" '"
Iir ÏVOTI. -"';•". ; "'"'"_ "'-.".'.' DieS,
Apud Siciliam, natalis sanctorum marlyrum Placidi, Eulicii eUliorum trigmta, In Eumenia, beali Trasei
episcopi, apud Smiraam marlyrio consummali. In Galliis civitate Valeiitia; sancti Apollinaris episcopi, cujus
et vila virlulibus-insignis fuit, et mors nihilbniïnus signis et prodigiis decoratur. Autisiodoro,..deposilio"
sàhciprum Gernianprum Firaiati diaconi el Flavianoe virginis. "i
'
-• ; '' -- ' NOT.E.
.":,.-.'-._'
- Puri sunt Pralen*, Herinien., Antuerp.-Maj., Rosiveyd.-, Aniyerp. et ^Màx.-Lubee., Munerat., Gfeven^
'
et Molan. - _;. - -.'.'' ,.,',.' " "''!'.:'. ' '.
'..' ..:''''-''. :.~ VARIANTES LECTIONES. ..."., -
Stfcjïmrttscribit solus Pralen.; soins Anlu.erp.-Maj.^ I) Rursns Smirnam scripsi simpliciter ex omnibus
Ceciliam. In Antuerpicii. esl Plaçili, ul llieronymiana ferme codicibus, excepta Praiensi et item Molan.
aliqua habent; Max.-Lubec. mendis scriploriis plena Lego, cujiis et vila.virlulibus, etc., contra quam lia -
e&l.Eulyçliiusvarieeflerlur, reliqui Ëîitidi ..pluraliiate, béant Pralen. el Herinien., qui omillunl pariiculam
suffragioruni, nempe Rosweydi, Greven., Tornacen., et, quant certum videiur Usuardum ex Adone"po-
etc. Pralen., haliei fiiîic/MJ.-Jleriiiien;, Euthici; An-, suisse, qui coetëra-omnia ex eo sumpsit. JNesciocur
liiçipienses, Eutici; Munerat., Eiltjci.; soins Molan., Greven. et Molan. ante germanqrum expunxerint
reçle. Idem recurril in Thraseoe, cujus nomen effor-» sanclorum. uti Rosweyd. aille Tras-eaidelevit bêali.
ma'vi ex Pralen-., Herinien., Greven. et Molan. Apud De NichUominws,dyaconi, elc, nihil dicendum est.
alios est Tracia;, Tàrseoe, TJiarseoe, Transeoe, etc.
; .. ."'''" OBSERVATIOSÉS. "'...'",.'..'.;''.'. :,.'..'
Codices. Hieronymiani Lucensis et Corbeiensis , contraint. Porro Acta proefala alrocibus mendis exo-
tuntms. loin ab Acherio vulgatas, diserte legunt : nerare. connii sunt Acherius, et Mabilio, de quibus
In Sicilia,] Placidi, vel Placiti, Eutici et aliorum xxx. videsis paucis. Responsiones Papebt'Qcbii ad art. xi,
Mulilus videiur Epteriiacensis, dura, solutn no.al i num, 238 et 259. Nos. coelera loco- prpprta- reser-
Eutici et aliorum MIL Rabanus ih nomine cum pos- ' vamus. ,..-..
irento convenit, in soctarum anonymorunt nuniero - De Thrasea -sic. primus-hodie ex solito ductore
aliis'suhscribit. Hic jam varie se torquet Ftarenli-, Ç Rulino lib. Vicap. 24, meminit aucior Romani parvi :
itius, inspiras, amfractus, ambages, imo iabyrinlhum , Eumeniai, Thraseoe episcopij ad Smyrnam. coronali,
errorum complanet,, quiex Aclis pseudo-Gordianis qui unus fuit ex anliquis. Hoecab Adone ex Eusebio
emanaruiil,, quod quam essel difficile, salis perspexit nonnihil ampliala sunt, ex hoc itérant accepere
Raronius ad.annum 529, num. 10 et alibi; fatenti- Usuardus et Notkerusv Textus noslri verba, an ad
bus modo Benedictinis ipsis, foulent ex quo Mauro-, Rufini sensum^saiis exacla sint, non plane constat,
lycus aliiqne hausere, lurbidu'm pro-rsus et Jutosuin nain apudTbraseam Eusebium aliter loqu.itur Poly.crâtes, non
esse; adeo ut Tbeodorjcus Ruinariius in Appendice asserens marlyrio consummaïuniSmi/ino;,
ad Apologiam missionis sancli Mauri, non ita pri- sed requiescere.vel requievisse, r,iY.oLpMTxi., ubi Rufi-
dem édita, aliainlplane viaui inivéril ad salvandum. nus simpliciter verlit consuminalus.iieâ de bis plura
Placidi, Benedicti discipuli, cultum. Non alius occur- alibi. , -
ril modiis expedilior quam si Placidus aller ab Proecedit ta Viennensi Apollinaris cum elogio quod
allero disiinguaiut'i Hoc cerle indubitalun! videiur Verbatim in lextum nostruni translatant est; a Nol-,
nulIiiAi anliquorum Mar!yrolQgorum,.dnm Plqcidum, kerb, ut proxime superius, modice decurlalum..Non^
Euiychium et socios anonymos meniorani, vel per niilla de hoc sancto edidii Surius, sed eertiora ex
ûmbram cogitasse monachos "ipsos; ngcdum Bene- aliis monumeniis suo tempore producetnus. Apolli-
diclinos fuisse, quod.profèclo, qui monachi el ipsi narem ex Hieronymianis ab Adone desumptum exi-
erant,iiisinuare non neglexissenl, ut passim faciunt, sliino, ex quibus eùaui in Rabanum pnriusAuïissiodo- iransiviH
frustra hic et sublimide réclamante Ruinartio. Fa- cum animutialione ullima de germants
clam jnterpolalionëm in Romano moderno (verosi- j) rensibus. titrant, vero Florenlinius pro suo _arbitrio
militer e^xMaurolyciActorum eompsndio) obseryavil recie hos coelilesexadditisa Gallico anliquqrio agno^
Caslellanus, quoeibi non semel subinde mulala est, scal, mihi salis coinperlum non est, quemadmodunt
ut paiebit vel solas editiones Plantinianas confe- nec salis iatelligo curuliimani hanc aniiuuliationenij
renti. Belinus solum Placiditm primus ipse Benedicti a Mosaiidroposilam, Rosweydus Adoni abjudicaverit,
discipulum fecerat, texlum coelera intaclum relin- ut pote qui hanc oeque ac "proxime superiorem ex
qnens. Sed el hoc novitatis revincilur, cum in lanto Hieronymianis una desuinere poluil. Conjicil Caslel*
codicum noslroruin numéro, quorum pars maxima lanus Flamanam hanc, muiaiam in Flaviam (siculi
a Be/iedicliitis nionachis exarala esl, nec unus uni- alias vocatur), accessisse martyribus Siculjs, întev
cus reperiatur, in quo Usuardi verbis vel syllaba qiibs ètiam fraler ejus Firmatus ; îîli Viclorinus el
adjecia sit. Intérim de Placido aul sociis'nihil legilur Faustns. qui in Hieronymianis Nescio apographis expresse
in Beda, Romano parvd, Floro, aul Waiidaiberlo. cum particula alibi ponuntur. cur in ullima
Adonis verba describil Noster, Nolkerus pautalum MarlYrolosjiiRomani edilionc.Plaututiana anni 1701
545 USUARDI MONACHI 544
.Firoifl/mAHlisstadqrensis appellelur Firmanus.Ylxc it XXIIIJulii polius remilterentur auamvis et ibi Apol-
iniproesenliarum siifiiciant. At qujd sibi vnll Wan- linarem mentoraveril.
dalbertus, hos de Apollinare versus pangens, qui ad Ternas lum NonasApollinarishonorât,
Proesul,templa frequens cujus Kavennacoronat.
AUCTARIA.
TORNACEN. ad pnros accederel, nisi deessent verba Solher, Hermisda, Papirius, Constans et Jovanius,
illa : apud Smyrnam marlyrio consummali. quorum corpora reqniescunt ibidem in crypta, juxla
PULSANEN. In duabus primis ainiuntiaiionibus pu- corpus sancli Pauliui episcopi et niarlyris. In lerri-
rus esl, contra vero in duabus postremis plane lorio Paderbornensi, monasterio Bodecensi, deposi-
déficit. lio sancli Maynulpbi diaconi et Confessoris.» Sequi-
, ANTUERP.-MAX. el LOVANIEN. in prima, lertia et tur textus, ut esl in ULTRAJECT., elc. In fine:
quart.! puri, sic secundam elferunt: t Apud Smirnam, c Eodém die, beali Fansliiti confessoris. >
sancti Traceoe Eumeniensis episcopi el marlyris, cu- BELIN.: « Apud Siciliàm, nalale sanclorum mar-
jus meminit quinius liber Ecclesiaslicoe historioe. » lyrum Placidi monachi, bealissinti Benedicti abbatis
Vide in seqq. lexlum Adonis. discipuli, Eulicii el aliorum xxx. » In Apollinare et
ULTRAJECT., LEYDEN., ALBERGEN. et DANICidem Aulissio lorensibus salis purus esl. In fihem rejicil:
habent augmenlum, sed ei insuper arijungnnl,: « ilic t In Iconio, beati Traseoe episcopi, apud Smyrnam
unus exaiitiqnis, quasi ex tradiiione prioram, se , marlyrio coronali. >.
asseruil accepisse, Salvatorem Apostolis proecepisse, GREVEN. : « Nota, Anihoninus parle n, lit. 15,
aille anmim duodecimum ab Hierosolymis.ne disec- cap. 14'; dicit hune Placidum discipulum fuisse
ricrenl. >Quoesunt verba Adonis, accepta ex Eusebio sancti Benedicti, quem Maurûs ex aquis relraxerat,
lib. v, cap. 18. el in Siciliàm missum ad enranda boita, quoepaler
CENTULEN. : « In Galliis'civitate Valentia, sancli ipsius, monasterio conluleral. Treveris, passio san-
Apollinaris episcopi el confessoris. Apud Siciliàm, B cloruin marlyrum Palmachii consulis ac palricii ci-,
sanclorum marlyrum Placidi, Eulhicii el aliorum vilatis ipsius, cum undecim principibus, Maxenlio,
xxx. Anlisiodoro, sanctorum Firmati diaconi, el Coiistantio, Crescenlio, Justine, Leandro, Alexandro,
Flavioe virginis Deosacraloe. > Observa, hic Flavioe Solhero, Hormis-Ja, Pàpirio, Constante et Joviniano.
legi, non l'iavianoe. . Quos omîtes Riciiovarus nrbis proefectus, ob confes-
BRUXELLEN, in prima punis, secundam sic format: sionem nominis Cbrisli, gladio occidi mandavil. i
« Apud Euiueniain vel Smirnam, beali Traseoeepi- De translalione Severini < babel ferme ut supra.
scopi et marlyris, cujus meminit.... » ut supra UL- Tum : i In diocesi Paderbornensi, -monaslerio Budi-
TRAJECT., elc. In lertia consiructionem modice trans- censi, sancli Meymilfi diaconi et confessoris. Qui
posuil. In. ullima purus esl. tempore Karoli Magni in fundalione Paderbornensis
HAGENOYEN., in prima -punis, in secunda feré simi- ecclesioe,vila et miraculis inclylus, bealo fine quie-
lis esl etiam ULTRAJECT., elc, nisi quod Thraseam vit. Fauslini confessoris. Osylboevirginis el marly-
faciat confessorem, simili et martyrem. In terlia el ris. > Vide Surium et Castellanum die vin Oclobr.
quarta salis purus esl. In fine refert quoe ad diem « Galloe nobilissiittoeviduoe sanctimonialis, de qua
pi'oecedenleropertinent: «Parisiis civitate, deposilio Greg. lib. îv Dial. refert, quod cum viro viduatoe
sanctoe Aureoevirginis. »,Vide ibi. medici dicerent, nisi ad amplexus viriles rediret,
MATRIC-CARTUUS.-ULTRAJECT..: « Placidi el Eulicii barbas essei hahilura, quod ita quoque faclnm est :
cum aliis xxx. Firmali diaconi et fororisejus. i illa nihil exlerioris dcformilalis lim'ens, ad oninipo-
In VATICAN, signalo num. 5949'deest ïmnunlialio lénlis Dêi sarvitium se tradidit, simplicilaii cordis,
ullima de Autissiodorensibiis.' p oralioni eieleentosynarum largitionibus dedila, bealo
FLORENTIN.:« Ravennoe, sancti Marcelli [alias Petro apostolo, ul est vultus benignissimi, sibi appa-
Marcellini] ejusdem civilalis episcopi et confessoris. rente, de século migravit. »
In Iconio, beali Traseoe episcopi. » De Marcellino MOLAN.aliis lilleris post Placidi, texlui inscrit :
Ravehnate, vide Surium. Monachi beulissimiBenedicti abbatis. In fine: s Item
ABDINGIIOFFEN.: « Eodem die, sancli Meinulfi con- Treveris, sanclorum marlyrum Palmalii cl sociorum.
fessoris, » alii legunt Magenulfi. Vidé Surium. ejus', sub Ricliovaro proeside. Coiônioe, translalio
Editio LUBECO-COL. : « Colonia Agrippina, trans- sancti Severini episcopi. > Tum typis minoribus de
lalio sanclissititi palris Severini, cjusdeat civilalis Meinuiro, ul GREVEN.Deinde : « Galloe, nobilissimoe
archiepiscopi et confessoris. Quoeangelica annnoni- viduoesanctimonialis, de qua Gregorius lib. îv Dialo-
tioné per religibsos cives Colonienses de Aquitania gorum. Eodem die, nalalis sancli Atlilani, episcopi-
civitate Burdigala, in Coloniam facla est, ad eccle- Zaniorensis quem vila funcluin Urbanus 11 papa,
siam sanclorum marlyrum Cornelii et Cypriani quam in sanclorum numernm relulit. » Vide Surium. In
béalissimus Dei confessor Sévérinus a fundanienlis edilionibus aliis de Placido proeterea addilur famosa
erexvral, et in eorum honore in vila sua dedicaverat, historia Manuchoepiraloe, missi ab Abdala Hispanioe
ac conyent.um fralrum ibidem in Chrisli cliarilalé rege, quem ap.id hisloricos Hispanos frustra qiioesi-
instituerai. Cujus eliam translationcut Deus, qui sem- veris. De Tbrasea, cujus meminit, elc. lu fine, post
per esl gloriosus in sanctis suis, novis miraculis deco- virginis, addilur Deo sacratoe. De Palmalio, ut in
ravit, ut ejus eorporis rélationis gesla testanlur. priori. Tum : f Budicoemonasterio, dioecesisPader-
Treveris, passio sanctorum marlyrum Palmâcii eon- bornerisis, sancli Meinulphi, diaconi et confessoris^
s'ulis cl palricii civilalis, cum undecim principibus, D Zamoroe, natalis sancli Attjlani episcopi, quem Ur-
quos Riciiovarus proefeclus urhis , ob confessionent banus II in sanctorum numerum relulit. Die quinla,'
ltoininis Jesu Chrisli jussit gladio plecli Quorum sanctoe marlyris Charilines.. > Vide Metaphrasten
priitcipiiui iiomina hoecsunt : Maxentius , Conslan- apud.Surium hoc die.
li'.is, Cresceulius, Justinus, Leander, Alcxander,

Pridie Non. Die 6.

Apud Capuam, natalis sanclorum marlyrum Marcelli, Casti, Emilii, el Saturnini. Eodem die, beali Sagaris
marlyris et episcopi Laodicensis, qui unus fuit de antiquis Pauli apostoli discipulis. Civitate Agenno nalalis
sanctoeFidis virginis el niarlyris, cujus exempta beatus Caprasiusad agonem martyrii animatus est.
 543 MARTYROLOGIUM.— MENS. OCT. 546
NOT.E. . ,
Siimïlur ex Pralen., Herinien., Tornacen., Munerat.,' Greven. el Molan. Ilem ex Antuerp.-Max., Ul'
Iraject., Lcuden. Lovanien., Albergen. et Danic. '. '
VARIANTES LECTIONES.
Omîtes simpliciter scrtbunt Emilii, excepto solo j.\ morluus esl, nempe Laodiceoe. De eo sic habet
Molano, qui JEmilii. JTornacen. pro beali Sagaris Munerat. : Qui fuil unus de discipulis beati Pauli
legit sancli. In apogra'pho Pralensî habetur Laudi- apostoli. Suni iater codices média; rtotoe, in quibus
censis, forte ex amanuensis errore ; certe nec legilur Aginno, item Agynno; tïostra leclio aniiquior
Laudicensis valet, nec Laudunensis, ut habet Mune- esl, an purior et verior, non disputa.
rat., cum certain videatur, ibi episcopum fuisse ubi
OBSERVAT10NES.
Tola hodierna tabula intègre el ad verbum Ado- de conlroversia observalionis Paschalis apud Euse-
niana esl, a Notkero etiam descripla, cum hoc lamen bium lib. v, cap. 24, ubi ille Sagwim pro Asiaticoe
discrimine, quod Noster Fidem Virginem, ab Adone consiieludinis aitliquiiale addueil, moriuumque as-
el Nolkero secundo loco posilam, in lerlium reje- seril Laodiceoe,eum Thraseoe, de quo pridie egimus,
cerit. De Capuanis martyribus silent Beda, Romanum subjungens ; neulrum autem, ul ut antiqmim .
parvum, Florus el Wandalberius. Rabanus solum apostoli Pauli discipulum, saltem eo luci proedicari
legil : In Apulia, Casti et Emili. Annunliâlio nostra video.
ab Adone exflieronymianis primilus videiur accepta, Fidis, non Fidei virginis diserlissime meminernnt
ubi lolidem fere verbis legilur : In Capua, nalalis llieronymiana, Ado, Usuardus et Nolkerus, sub
sanclorum Marcelli, Casti, Emili, Satumini ; atque eadem infîexione; solus Rabanus legit Fidei, at
in nonnullis apograpltis hoc ipso die inferius repe- Fidem in Felicem, Agcnnum in Genuam mutasse
liinlur : In Apulia, Custi, Emili, Satumini, etc. videiur Epiernacensis codicis scriptor Laurentins.
Alia aliter elferunt. Discordias componere conalur " Coeterum Acta ejus a pluribus v'ulgata suni, novis--
Florenlinius, quibus hic diulius immorari non vacat. situe a Lahbeo lomo UBiblioiitecoe nts., a pag. 528,
Salis plausihilis esl conjectura Baronii, sumpla ex a Tillemontio salis accurate expensa tomo'IV, a
simililudine nominum Casti et JEmih'i Africanorum, pag. 545,etrursus in notis a.pag. 752, ubi ea quoead
de quibus egimus xxn Maii, quidquid conlra insur- Caprasium et Vincentium Aginnenses itidem marty-
gal Ferrarius. At hoecsuo loco uberius expendenlur. res spectanl, una conjungi monuimus in Observa-,
Secunda annunliâlio, ex Rufino, ni fallor, accepta, lionibus noslris ad ix-Junii. Hic locus non est
Sic ponitur in Romano parvo : Sagaris episcopi Tillemonlii criticam aut exaihinare aul refeilere,
Laodicensis, de antiquis Pauli apostoli discipulis. cum hoec omnia a nobis suo tempore diligenlius ii-
Nihil magnopere addidil Viennensis proesul, proeier lustranda sint. Sic Fidem nostram Métro unico ce-
lilitlum marlyris, quem ei suggessil Polycrales in cinit Wandalberius.
citata die proecedenti, epistola ad papamVictorem, VirgoFides pridieltincfelicimorte triumpliat.
AUCTARIA.
ANTUERP.-MAJ. texlui salis puro in fine superaddit : G hic Rogatus sit, sive martyr, sive confessor, sive
< Autisiodoro, sancli Romani episcopi et marlyris. episcopus, needum scio.
Eodem die apud Lincolniam, translalio sancti Hugo- DAVERONEN. : « Anlisiodoro, deposilio sancli Ro-
nis episcopi et confessoris. » mani episcopi. »
ROSWEYD., ih lexlu punis, subdil : « Anlisiodoro, MATRIC-UARTHUS.-ULTRAJECT. : « Fidis virginis et
Romani episcopi et martyris. » niarlyris. Caprasii martyris. qui exeuiplo Fidis vir-
PULSANEN. in duabus primis punis est, déficit in ginis marlyrium perlulit. » Vide xx Octobris. « Mar-
terlia, quod huic codici familiare esse, alibi non se- ceili, Casti, ^Emilii et Saturnin! marlyrum. t In
mel nolavimus. margine nolatom habetur : « Est dies -S. P. N.
ANTUERP., MAX.-LUBEC. et UGHELLIAN. hochabent Brunonis, el tamen omissus, unde anliquitatem
principium : « Romoe, sanctoe Balbinoe virginis. » el sincerilalem hujus Kalendarii animadveriere li-
Coelerapuri sunt. Crediderim ex aiiquo codice Hie- cel. » Verba sunt amanuensis qui codicem traii-
ronymiano, ubi hoc die signalur, Balbinam hue fuisse scripsil.
inlrusam. Videatur nolalio Florenlinii. De ipsa egi- CLUNIACEN. et CODEXD. DUCHEVAL, signatus C:
mus xxxi Marlii. Codex UGHELLIAN. videiur légère Ilem Rogali. Vide supra. . - . •
Sabinoe, ut alii infra. VATICAN, sub hum. 5949 addil : « Apud Siirrentu'ni»
HERINIEN., in lexlu purissinlus, in margine minori sancti Renaii confessoris. > Adde episcopi.
el recenliori ca'anto adjeclum exltibel: « In Calabria, ALTEMPS. : « lient Rogaci marlyris. i An Rogali ?
deposilio beali Brunonis confessoiis, primi instiiu- FLORENTIN. : « In Jiidoea,civitate Ebron meiropoli,
toris ordinis Carlusiensis. > ~ deposilio sanclorum palriarcharum Abraboe, lsaac
CENTULEN.: « Apud Capuam, sanclorum Marcel- et Jacqb. Quorum corpora in eadem ecclesia, in
lini, Casti, Emilii et Saiurnini. Civitate Agenno, spelunca duplici, divina revelatione inventa sunt a La-
passio sanctoe et gloriosoe Fidis virginis , cujus linis Canonicis ejusdem ecclesioe,anrio Domini sicxx.
sanctoe Sabinoevirginis. > MEDIC.-EUS
exempta bealus Caprasius, ad agonem marlyrii ani- Romoe, forte melius legit, Balbinoe.
co.iex
matus est. Anlisiodoro, sancli Romani episcopi et
confessoris. » REMENS. SS. Tim. et ApoII.: f Aulissiodori, sancli
Romani episcopi et confessoris. >
BRUXELLEN. incipit : i Oclava beati Mychaelis ar- . Eilitio LURECO-COL. : « Octava sancli Michaelis et
changeli, palroni hujus ecclesioe.> Sequitur textus omnium angelorum. Treveris, passio inmimerabilium
purus. In fine : c Romoe,sanctoeBalbinoe.» a proefecto urbis Rîctiovaro occisorum,
marlyrum
HAGENOYEN. mulla coacerval de palriarcha Abra- [qui] in plebem ulriusque sexus et oelalis, coedem
ham, quoe hic-non vacat describere. Vide infra ix pro nomine Chrisli exercuil. Pauci vero Christian!
Oclobris. Sequuhlur martyres Capuani, pure. Inde : qui hujus procellàs fuga declinaverunl| poslquam
t Romoe,sanctoeBalbinoevirginis. Eodem die, sancti aliquaritulum perseculio cessavil, horum marlyrum
Sygaris episcopi Laodicensis et marlyris. > De fide .corpora partim sepulturoe iradiderunl et queiiidam
nihil.
Aoiiic.'NCT.in fine : i Ilem sancli Rogali. » Quis ingeniis capacilalis puieum, yetustate neglecluin,
cl ^quis cxhauslum, conimdein marlyrtini p'ssibus
817 USUARDI MONACHI U$
implcvei'unt : in quo puteo super ossa niartyrum Amulachrum, relîcto seculo cum aliis sex ejusdem
sanclus Alhanasius Alexandi'inus episcopus , sex propositi viris (lerrifico illp casu apud Parisios. de-
annis incogùitus lalilavit, in quo loco mouaslerium funcii cujusâani, se accuàalumjudicatum, deinde
sancti Maxintini dedicalum est, in cujus crypta in etiam damnalum clamantîs, salubriter exterrilîs,
eodem puteo corpora ipsorant marlyrum, etc., re- ja'mque divino amore ardenlibus) heremum Carlhu-
quiescunl. » In Capuanis pura est. Fidem passani sioe, ubi per id lempus sanctus Hugo Gralianopoli-
ail, 'sub Dacianq proeside Hispaniaruni. Tum : «lient lanus episcopus Deum viderai dignalioni suoe habi-
apud'Agennum, civilalent Gallioe, passio sancli ,Ca- taculum construeiitém „ stelfrisque sépteni dùcalum
prnsii martyris , qui exemplo beatoe Fidis virginis sibi itineris proeSlanles(eranl quippe el bi numéro
proedicloe,ad Agonem.mariyt'ii animatus esl. s "Jam seplem) ingressus,' mqnaslicoe conversaiionis prppo^
diximus coli xx Oclobris. In Sagari salis pura esl. siluni salis arduum, religibnent vïdelicçt Carthu-
Sequitur : « Eodem die , sancti Rogali martyris. siensium instiluil anno Domini MLXXXIV. Verum ab
Anlisiodoro, sancli Romani episcopi el confessoris. Uî'bano.papa II, cujus olim proeceptor fueral, evoca-
In Anglia. villa Lincol u.e,.translalio sancli Ilugonis, tus, Romani adiré et summo Poitlifici in eçclesia-
episcopi et confessoris, Ordinis. Carlusiensis. Abra-liera slicis negoeiis assistera cogitur. Sed Curioenon ferëns
ipso die, memoria sanclorum pafriarcharuin Strepilus, spi'elo ârchiepiscopatu Reginensi, ad quem
ham, Isaac et Jacob. In monasterio Scbonaugia, electus fueral, relieloe soliludiriis et quie-tis amore
translalio sanclorum Cesarii, el Verenoe virginis et flagraiis', in Calabrioeheremum secessil; ubi mullis
aliorum sociorum eorum marlyrum, de societale ~ fralribus adjniâlis, in maxima sanclilate et.austeri-
undecim ntiUium virginum.» tate degens, primi qiioque inoiiaslerii, id esiCarthu-
BELIN.in prinia'edilione incipit.: i Romai, sanctoe B sioelierémi, solliéiludiiiem gerens, vila. et miraculis
Balbinoevirginis.» In secunda ad fineni'adjicil: «lient elarus, quievil in pace anno Chrisli MCI,in die-Ûo-
sancti Rogali episcopi. » Coelera texuls punis, sed minïca. ï De Schonaugiensibus, et iranslalione san-
in scripiione meiidosus est. , cti Hugohis Lïncolniènsis, 01 supra in edilione
GREVEN.:« Oclava sancli Michaelis et, omnium LUBECO-COL.JII fine, Babitloe virginis.
bealoruin spiritimm. ». De pairiarchis, ul editio MOLAN. : i Romoe, sanctoe BalbinoeVirginis, Depo-
LUBEC-COL. : « Raphaelis archangeli apud àlrquos silio Romani Anlisiodorettsis episcopi; Item, sancli
hic servalur memoria. In Sweçia, Eskilli episcopi Rogali episcopi. In Culabria-,ideposilio sancli Bru-
el marlyris. » De Treverensibus. paulo sucei/ictius nonis confessoris, primi instituions Ordinis Cartu-
quant supra, « Item sauiilornni Primi» .el Feliciani, siensis. » Tuht niiiniri'.us lypis : « Quem Léo X
Vide tx Junii.
qui cum beata Fide passi' referun'luf.sancli sanclorum Calalogo ascripsiû » De Eskillo et itiar-
i Secmidum Catlialoguin hic, p issio Gaiigulplii lyrifiûs Ttwirenstaiis GREVËNUM descripsit. In' edi-
martyris, qui supra habetur in Id. Alan. Âuiis'tadoro, lionibus aliis, B'runoneni primo loco aliis 'lilleris
deposilio .sancli. Romani episcopi el confessons. collocal. In fine de Romano' el Balbina, ul supra,
Dulcidii, episcopi Ageniieiisis.In Culabria, deposilio Tuitr: '«"li>GaU°ris,ssvncioeEmmioe virginis^ lilîoe
sancli Brunonis confessoris. Qui ex Colouia Agrip- Clodovci 'régis, eximioesanctilatis. t. An non- melius
piuensi claris orlus naialibus, lilleris lam sectila- vocelur Enima, vidé Marlyrblogtam Castellani..De
nbus, qiîam divinis appiime eruditus, doeforque maityribiis Trevirensihus dictant eslsatis, hic eorum
famosus, ecclesia liemcnsis canonicus, honesialisci clogimn conirahiiur.
gravilatis. ac totius uiaturiialis quasi quoddasti si- C
Nonis, -.':'-.-.- Dit 7.
a Romoevï-âAppia, deposilio beali Marci papoe. Apud prcvih'ciam , quoe nunctipaïur Augusla Eufratesià,
sanclorum marlyrum Sergii el Baclii, sub Maximiano inqtoialore; quorum Baçhiis tain diu nervis crudis
est coesds, quoadusque lotus corpore discissus, in confessione Chrisli emilter'el spirilum : Sergius vero
clavalis coturnis pedibus indulus, cum in fide lixus matterel, data senientia, jussus est decoilari. Item apud
.eamdein proviiiciani, sanctoe Julioe virginis, quoe sub Marciano proeside marlyrium consunimavil Eoderit
die; sanclorum'marlyrum Marcelli el Apuléi, qui per Apqsiolum Petrum, rclicto Simone,'aposlolicoe
doctrinoe se iradiderunt, acposlmodum sub Aureliano consulari, mariyriicoronam reporlarunt, sepullïnqn
longe ab urbe Roitia.
- , NOT^;.. .--
Ex Pralen.rIIcrinie.n., Antuerp.-Maj., Rosweyd., Aniuerp. el Max.-Lubec., Munerat. et Molan.
» Purus hic arliculus tolus. Totus Usuardinus; relinquit. Affectalum illud Soîlerii sijentium nostra
nec syllabam répudiai S'ollerius, nec apicem addil. maxime ihieresl soepiusindieare : quod bine-maxime
Tântum sanctos Marcellùm et Apiik'om ad uliimum Iota ejus labefaciatur censura. Si enint Usuardum
locum rèjicil, qui secundo fuerani ab Usuardo cOl- D oei|tte referunl liluroe, ac loca intégra, perspictuim
localî. Tolus lamen à. beali Marci Papoe ad finem est Iiluras noii-posse pro régula esse rejicieiuli codi-
obliïeratus. Del veniam lécior, si soepiuseadem in- cis. Nitlla enim est régula quoe veri falsique coinmn-
çulcainus , Culpantque Jn Sollerinm conférai, qui nis esl, Proprium, ul sciscual logici, in- communi
ianteisi tant soe'pelilufis abitsùs fueril,lit Rraiensem signb notari non polest. BOUILLART.
codicetu iraducerel, toi iiluras tamen inobservalâs
VARIANTES LECTIONES. -
Praien. cum solitis duobns comilibus Antuerp.- Marcelli posnit 3fijrci, quod in posterioribus edilio-
Maj. èl Rosweyd. differl aetreliquis omnibussecundo; quod nibus correclùm est.: Pralen., Anloerp.-'Maj., Ros-
àniiuniiaiioneni Marcelli Apulei ponat weyd. et Munerai. scribunl Symone.' Roswey.l,
loco. Mobinns pro beati Marri habet sancli. Rosweyd. proelereà, cum Antuerp. el Max.-Lubec, addil Mago.
ei iribuit litulum m'arlyris'. Solus Pralen. aille Eu- Aniuerp.-Maj. proeier plurima-.scriptoria sphalmata ,
pkratesfa, omiltil Augusla. Coeleruin scribo £«frn- ul' Bachii, Bacus, discisus , coiifescione, etc., peen-
tetia.Bacliî, coturnis, Apulei, elc,ex'-communi codi- liare' habet, cur ferme a puris exciudi-deltuii^-Ié'git
viro sentenliam
cum eniiutiandi ralione. In Aniuerp. et Max.-Lubec. enim-cum Adone, Aureliano consulari
anie Sèrgii deésl marlyrum. Molan. voces Iranspo- ferenle.
*$ù\i,':Himditi est':nervis.crudis c'oesus. Ru rsiis1. loco
 U9. MARTYR0L0G1UM. — MENS. OCT. SSO
' '
OBSERVÀTIONES.
Hodierni laterculî eadem est quoe hesterni-origo, A possent, sed ne actum-agam, ad Florenlinii nola-
translalio videlicet totius textus ex Adone, quem tionein lectores remitto. Aclorum compendtam salis
Usuardusiet Nolkerus-hic de more secuii sunt, ille elëganler cohcinnav.il Ado ; an ex fonte puro et.sin-
ex Romano parvo sanctps omnes accepit. Sanctus cero, non ausim asserere.. Àgnoyit Baronius ad an-
Marcus'papa apud Bedam legilur,' Lino ilidem, papoe nunt 309, numéro ullimo, aliqua esse emendanda :
conjunctas, unde verosimiliier proiluxit Wàndal- sunt,qui plane rejiciant lanquani a Meiapltrasle, -ut
berli versiculus, quo simul ulerque non satis melrice àpud Surium exslaniv aul inlerpolata aul corrupla ;
proediealur : '_ inler quos Tillemonlius tomo V, a pag. .491, salis
PontificesnônasLinosqueMarcnsqueretcntant. habuil ea diligènier.colligere quoe ad veluslum e,t
célèbrent eorum .in universa' Ecclesia .eu!mm- perlir-
lnter Hieronyriiiana dislinciius loquitur vetustissi- neiil; nos.hic ea omnia inlacta nelinqu'imus, suo loeô
mum Epternâcense, bis verbis : Romoe deposilio discutienda. Usuardusfyliam à duobus aliissejujtxit,
Marci episcopi. In aliis apograpliis, varia cohjunclio' ex uno geminos distinguens articulos, et utrum-r
el cOirfusioest, myllaque îniplexa bceur.rani, quibus que Adoniahis verbis conipoiiens. Atque hoc etiam
explicandis non pariiin desndalFlorentîiiiUs. Roma- fecil,in annunlialione ullima, quant niniium ç.onlra-
num parvum, Bedoe'non absiniïle ponit : Romoe, hens, paulo obseiirtarem reddidil. Utr'um Marce.llus
Marci 'papoe. Brève elogium iexuit'Ado, in qiio el Apuleius ad Hieronyntiana spectenl, collige ex
Ntalkërus aliquid m'ulare voluii. Noster solam posi- Florenlinip, perperam asserenle Usliardum pro jf«r-
tîonem delerminâvit. Quid dé Marco tradani Ponti- . celli scriberë Marci, quod.proçul dubio.,legeril,in
ficalia, yidëri potest in yeieribus Caialogis tomo I. g prima Molajti edjtione, de qua superiusloeuli.snmus.
Aprilis proefixis,éx quibus pauciila desùmpsil Frpntp, Nilide ambos annunlial Romanum parvum :Marcelli
in hodierna-sûa noiïtla ad Kalendarium, in quo cl. Apuleii, qui primo Mdii'vscrnnl Simoni Mago,
signatur hoc modo : Mensê Octobri,.die vji natale deinde apostolo.Petro.:, sub Aureliano-consulari viro,
S. Marci; distinctius in Allaliano cl Sacramenlarta niariyrio< coronali. Plura Aido, esquoiioslra, ul dixî,
Gregbrii : Nonis Octobris, natale S. Marci papoe, desumpia sunt; sed qua fide ea omnia narrèiilur,
Quibus abundèstâbiliiur vetusiîssimus sa.n'cfi.hujus alibi sialûemu.s. Totaiti hislorîam improbant, quj
ponlificis in Ecclesia cultus, nec plura qiioe'adVilain Acla sanctorum Nerei etAchillei, item Propës.sLeJ.
aul gesla perlineahl, reperit" Tillemonlius tomo VU, Mariiiiiani.noh admiltunt. Vide Tiliemonlium tomo I,
pag. 268.- pag. 189 et 558. Intérim pro aniiquo culiu cùih
Julia, Sergius et Bacchus in codicibus Hierony- Marlyrologiis stat Sacrantêniarium Thomasii, in quo
mianis, Romano parvo, Adone et Nolkero sub una pag. 174 diserle legunlur oraliones, in natal.sancto- '
annunlialione conjungunlur, de qua bbservari multa rum Marcelli et Anulei Non. -Oclob. » ' - '
..'.., -. . AUCTARIA. -..--. ...... . -'
TORNACEN. purissimus esset, nisi post Maximiano - notandum. quod eos martyres translatos 'asserat in
imperalore, reliquum elogii rescinderez Willembnrg. oppidum. In Julia modice inierpoiâlus
PULSANEN. eodem defectu laborat quo TORNAC; est. Demum: « Romoe via Ardealina in çymilcrio
sed proelerea expungil omnia post Julioe virginis, 'el Balbinoe(erfa'tù'r lîic oequeac in RRUXÉLLENSÏJ depo-
posl Marcelli et Apuleii. , , silio sancli Marci papoe. Hic tricesinius qnintuserat
GREVEN. Peculiari augmenta hodie a puritate dé- a bealo Petro apostolo, el successor sancli Silvestri
ficit, nempe àddendo in fine proprinm loci, cujus C fuit, et sedit sub Constaii'linp' imperalore magiio,
aliquàndo fuit : 1 Civitate Carnolis,'invenlio eorporis undecim annis et niensibus octo, ct-consiiiuiï, ut
sancli Calelrici, ipsius civilalis episcopi. > Hostiensis episcopus prtpâm consëçrai'é debcaV ci
• ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT. el LEYDEN. tantum non pallio utâlui' et obtit in p'acei'.t Vix mtensibus lotis
puri suni, cum solum différant in annunliatione novein apostolicam sedeiWtenuit.'
prima, apud ipsos ita expressa . « Romoevia Appia, AQUICINCT. posl.lTmcï papoe adjiclt : « Hiccoitsli-
cimiierio Balbinoe, deposilio sancti Marci papoe et luit ut episcopus Oslioe",qui consecrài cpiscopos ur-
confessoris. » Julia non ponitar immédiate posl bis, pallio iileretur. t Hoec proxime superius dictis
Sergii • el • Bacchi, sed ullimo loco, repelita posi- salis consenianea sunt, ferme ex Nptkero aul. ex
"
lione. . Tabulis pontificiis accepta. ' .:' .
LOVANIEN. eum hiscë convenit, sed expungil totum V'içTORiN. et JÎEGIN.Ê SUEC. ;.signatiis num, 159 :
et Bacchi. ' - f Item sancli Lini papoe. » Ncseio imde ih.lios dftos
elogium Sefgii
ALBERGEN. et BANICin eo ab- aliis receduntquod eddicés hoec annttnliatio irrépserit. Vide Usiiardum
Sergtum.^t- Bacchum ' habeant primo loco, et Mar- xXvi Novembris, et quoe dixtauis x.xin. Sepiembris
cunt penuliiino. . Sub fineih Obser.vaiiouum.
CENTULEN. : « Romoe, sancli Marchi papoeet con- MATRIC.-C.ARTHUS.TULTRAJÈCT. : 1 Mai-ci papoe et
fessoris. Qui sedit in pon tificàlu annos très, ménses confessoris. Sergii, Juliai virginis, et Bacchi mar-
oclo, dies viginii. Item Romoe,-sanctorum marlyrum lyris. Marcelli et-Apulei nlariyrum.» ....'_
Marcelli el Apulei, Qui primum quïdënt adha3seru"nt In VATICAN, mini. 5949 deest Julioe. Adjicitltr :
Symoni Magb, sed videntes mirabilia, quoe contra 0 « Romoe,sanc:i Lini papoe èl marlyris. 1
eùm fiebanl per apostolum Petrum, relicia spurcilia ALT'EMPS. : .«.Apud Orientales Saxones, passio
-Syihonis, sincerilalem fidei perceperuiit. Apud pro- Sanctoe Osilhoe virginis et niarlyris.. Cujus capût'a
vinciam, quoe nuncupaïur Augusla Eofratèsia, san- Danîs exsecium, ipsamartyr ilîild. assumpsit-, aç/je "'
ctorum Sergii et Bacchi marlyrum'. lient apùd eam- loco in locum pjartavit. » .
dem provinciam,- S. Julioe virginis et marlyris. » I11 FLORENT. : * Sancli' Marci, papoe....Et jaçethunc
duabus primis lexlum auget,i)iccorripit. Floreiiiioe in ecclesia .sancti Laureniii'. Apu'd.civ.ijà-
BRUXELLEN. : « Romoe via-Appia, depbsitio-sancii et marlyris^»
Marci papoeel-confessoris."Qui éonstituit ut symbo- terii.Padnaiiâm,sancioeJuSiinoevirginis
Vide infra., ' '•
lum fidei in missa alla voce canlelur, el apud sàn- BURDEGALEN: : < Xaîilonas civilale, sancli Palladii
ctum Petrum in cimiteriô Balbinoesepultus est. » episcopi et-confessoris. » Memoratur.a-Sauss-ayoef.
Sequitur de Marcello el Apuleio. Tum de'Sergio et aliis, sed mirum esl a Castellano în Martyrologio
Baccbo. Item de. Julia,- salis pure. In fine : 1 Apud universali proeiermi-sunt. -•",.."
civilale!]] Biluricas, deposilio beâli Augusli'presby- BizuNTicEN.et SALINÈN. Frahciscanorum. » ',ln
leri et confessoris. » 1
Beziia coenpbîd, exèeptiq eorporis.
- HAGENOYEN. ' sancti Pr.udenlii
iitcipit a Marcelloet Aptileio, in qui- » . ''-_,"': '. ". ., '. , "J
bus paru m abesl a puritate. De Sergîo el Baccho marlyris. REMENS.SS. Timotii? ët"Àpoll. •.1 In pagô'Ré-
_.,'."
uiulia commiscel quoepurius in Adone invenies. Hoc inensi, vico qui vocalur ,Buxiosus, deposilio sancli
551 USUARDI MONACHI =552
Elami presbyleri et confessoris. > Romanum. 1110-A demque posl mulios pro Ecclesioeuli.liia.le sudores, -
dernum et alii melius scribunl Heiani. obdprmivit in Dôntino, anno Domini çcccxxni. Pa-
Editio LUBECO-ÇOL. in Sergio-et Baccbo, nonnihil tavi,' sanctoe Juslinoevirginis et marlyris. Quoeregaii
inlerpolata esl; purior in Marcello et Apuleio. Tum : orla progenie , cum ad jussum Maxithiani noll/t
t Romoevia Ardeatina , in cimilerib Balbinoe, depo- idolis immolare, gladio latus transfixa, many>ii
silio sancli Marci papoe et confessoris. Qui sedit in glorîam adeplà esl. Jolhoeabbalissoe.Ipso die, Osgidoe
episcopalu annis diiobus, meiisibus octo, diebus dc- virginis. Item canonizatio sanctoe Brigittoe viduoe. »
cem.'i in Julia salis pura est. «Ipso die; bealoe Malo légère B'irgilloe. . -
Osgidoevirginis. Apud Baduam, sanctoeJuslinoe no- MOLAN. : « Apud Padua'm civilalem, sanctoe Jus-
bîlis virginis et niarlyris, quoe cunr ibidem jussu . linoe virginis el marlyris. Carnoli, invenlio eorporis
Maxiiiiiani imperâtorisuollet idolis immolare, gladio sancli Caletrici,' ipsius civilalis episcopi. In pago
per latus perculitnr, et orans migravit ad Chrislum Reinensj, v|co qui voc'aïur Buxiolus, deposilio sancli
spoiisum sùum. Item, translalio sancli Wplfgaiigt Hëlani presbyleri et confessoris. Romoe in ecclesia
episcopi et confessoris, et canonizatio .ejusdem. Eo- sancli Pelri," canonizaiio beatoe Brigilioe viduoe per
dent'die, canonizatio sanctoeBrigittoe viduoe.» Bonii'acîum IX, ponlilicalus sui anno secundo. Qui
BELIN.incipil : « Apud Padtiam civilalem, sancloe solëimtem edidil libellum, quo dictant Chrisli spon-
Juslinoe virginis el marlyris. » Sequitur textus non s'am, iaiiquâm viduâm sanciani in Ecclesia Christi,
omnino cas:igatus. Altéra edilio in fine de siio ad- autborilaie aposlplica perpeluis temporibus proecepit
jungit : « Ipso die, Itealissimi Lini papoe. t venerari. » lit edilionibus aliis déSergio et Baccbo
GREVEN. : « Sysài episcopi et confessoris. Bîlnri- insermilur texlui ex Adone, characlere Ilalico, .prt-
cas civitate, deposilio sancli Auguslalis episcopii. B micerius et secundicerius schoioe gentilium. In fine,
Translalio el canonizatio Wolfgàugi episcopi Raiis- de Juslina el Helano, ni supra, tum : « Bitaricas ,
ponensis et confessoris.; Oclavoe suncli Hieronymi Augusli presbyleri et confessoris. » De iuveniioné
presbyleri el docloris, EcclesioeRontanoeCardinalis. Caletrici Caniotensis et canoniza'tione "beatoeBii-
Qui lii'.gua Hebroea, Groeca, Latina et Citai,laica er>\- gitloe, omniâ ponuniur ut in prima edilione. Demum
dilus, ab urbe Routa propter oeinulos secedens, Hie- minoribus typis adjicilur : < Tôlozoe, iiiveniio,san-
rosolymis a Cyrille episcopo locum proesepisDomini clorum confessorum, Silvii, Hilarii el Honorai! epi-
ohlinuii. U'bi posl mulla heremi loc'a peragrata, scopofum, et Pappoli episcopi et marlyris. » Nescio
constructo" monasterio, coepit cum suis viyere se- unde hoec accepta sint; coeterum Papuîus inventas
eunditin régulant a sanelîs Apostolis instiUitam, tan- dicitur mense Oetobri annû 1255.
VIII Idus. - Die 8*
Natalis beaiissinti senis Simeonis, qui in Evangelio legilur Dominum suis suscepisse in ulnis. Apud
Tliessalonicam, passio sancli Demelrii marlyris. Item civilale Hispali, sancli Pelri marlyris. In tcrrilorio
Laudunensi, sanctoe Benédicioe virginis et martyris. Ipso die, sahetoe Pelagioe, quoe peccalrix appellatur.
,•'•..' , ,'..'.'/ WTM. ;.• .' .; . -, "
Puri sunt Pralen., Herinien., Tornacen-, Aniuerp. et Max.-Lubec, Munerat., Greven. el Molan.
VARIANTES LECTIONES.
Greven. et Molan. pro bealissimi senis Simeonis, C nonnulli babeant Tliessalonicam, De Hyspali, dielum
leguni beati senis Simeoms.ïJraien. scribit hic itérant est supra. Pralen. legit : In lerrilorio Lugduni Cla-
cum alijs Syméonis', sed codices sibi non'constant, vaii, in quo ci consentit solus Aniuerp.-Maj. Mune-
soepe pro libilu scribenles : nos hic lurbam seqni- rat. et Max.-Lubec. habent, Lugdunensi: Sequinmr
mur. In Aniuerp. et Mâx,-Lubeç. deest prima annuii- reliquos omnes. In Herinien. maie scripiiiin est
tiaiionis vox, nempe, nalalis. Tornacen. post Domi- pecairis, pro peccalrix. Munerat. loco appellatur siib-
num omisil siiis. Pjjsui Tliessalonicam ut'alibi, licel sliluit nuncupatur.
- OBSERVATIONES.
. Ad xi Aprilis cnrsmtjndicavimus Phihppum» Gor- rit. Nos ea omnia et producemns, et, qua polerimus
lynenseni in Creta episcopum, hac eiisin, die recoli diligenlia illuslrabimus, collalis Aclis Melaphraslicis
a Romano parvô, Adone-et, Noikero : repëlilionis apud Surium edilis, cum.passioné ab Anaslasio Bi-^
illius causant hactenus non reperio,' nec in eam ope- bliolhecaiio elaborata, quoe ex-stat inler Analecta
rosius'lubci inquireréj cum âd Usuarduih nostrum Mabilionis, lomol, a pag. .65. Petrum Hispalensent
nihil spectet. Bealissimi senis Simeonis primus 'me-, marlyrem extra Usnardum nusquam inyenio : liceai
niinit Ado, eliam inler Feslivilates apostolorum, ubi igitur suspiçari eum esse de illorum.numéro quos
ex Lucien cap. ea referuntur, quoe de eo veré com- ex Hispania ïit Françiatn Nosier contalit, quemad-
rhemoraripossunt. Nosier sirïclini omnia complet modum alibi soepe supponenduin fuit, nempe cum
cliiur. Miruin esl eum a Noikero proeiermissum, alius fous non- suppeteret, ex quo ipsum hàusisse
ejusC-ueloco subsiiiiium' celeberrini'am virgineni el conjcclaremur. Benedic.a Auriniacensis, vel, ut alii,
iiiariyrem Repar'atam, cum elogio ex RabanO con- 'Origniacensis,
" ab Usuardo eliam in sacras tabul s,
tracta. Quid de Simeone suggérai Léo Allaitas in quod in sançlis Gallicis soepeaceidit, primqm rela:a
diatriba de Syiiieomun scripsil pag. 10Q, sub nomine est, Laudunensi, non Lugdunensi lerritorio ascri-
Methodii vel Timolhei presbyleri Rierosolymilani, benda. Pridem nolarunt Majores nostri ad XXMMaii,
dicetur suo loco. Videri intérim pôlesl Tillemonlius ih indice Proetermissorum, lomo VI. pag.-355, Acta
tomo 1, pag. 424.' De Demeirio sic habet auctor Ro- hujus martyris plane eadem esse quai sunt Saturninoe
mani parvi : Thessalônicoe, Demelrii martyris. Hinc virginis et marlyris, mulalis solum nominibus, el llac
ah Adone acceptas est, ex hoc a Nostro ei Noikero. a nobis xx Maii édita. Si qua nihilominus peculiaria
Ejus encomium ila meirice exhibei Walidalbertas : subjnde reperla fuerint, sive ad vilain, sive ad Irans-
OclavQaille Idus,;Demelrisancte, bearis, ' iationem spectanlia, ea mense Oute-briin Aclis îo-
Noiniuepro Citristitorlores passas imquos, ,. cum invenienl. .Videri possunt quoe de ea et virgiiii*
bus aliis, ejus foriasse sociabus, cursim noiavit
Plu rima de celeb.errimqhoc martyre a variis scri- Tillemonlius în Luciano Bellovacensi, lomé/ lVj
pta 'emimerat Baronii Nolaiio, selectfora colligit pag. 540. Pelagiam aliquam in Ilierdriy.mianissnié^
Tillemuniiùs'tomo V.apag. 149, dbî el Mégalomar- niprari cerlum est^an poenilenieni illam quoe'lïi&-
lyrem el TlummaiurguniA GroecisiiunciipaiiimàssR- rosolyniis. a;Baronio ascribitur, dubilat Floreuim'iui.'.'•
 555 MARTYROLOGIUM.- MENS. OCT. 554
Nobis in re obscura nihil haclenus licet decernere. .A centioribus omnibus hodierna Pelagia' pro peccatrice
Salis verosimile Usuardum nomen Pelagioeex Hie- accipilur. Vila', a Jacobo diacono scripta, in Suiii
ronymianis accepisse, cui pro arbilrio peccatricis collectione édita est, ex Rosweydi Vitis Pairum
cognoiuenlum addiderit, quod ea inler synonymas accepta; quam sequitur alia a Melaphraste ad-
esset nolissima. Coelerum ex Usuardi mente a re- ornala.
AUCTARIA.
ANTUERP.-MAJ. caret Pelagia, cujus loco ponitur : mirabiliter conversa per sanclunt Nonnum epi-
« Ipso die, iranslalio sancti Oswaldi archiepiscopii scopum. »
et confessoris. » Palet accessio Anglica. REG.SUEC sub num. 428 : < Vigilia sanctorum
ROSWEYD. in prima similis est GREVEN.,el MO- marlyrum Dionisii, Rusiici et Eleulberii. Civitate
LAN.In secunda et lertia purus. Tum : i In lerrilorio3 Coesarea, sancloe Reparatoe virginis et niarlyris. >
Lauduni Clavati, id esl in Auriniaco, sanctoe Béné- In VATICAN, num. 5949. deest memoria Slnfeonis,
dicte virginis. Anliochioe, Dionysii episcopi et sociii Demelrii, Pelri, el Pelagioe. Adjicilur : < Apud
ejus. Item, sanctoe Regenfledis' virginis. Et sanctoe B Cretam, natale sancli Pbilippi episcopi. Et sancloe
Reparatoe.virginis. Ipsa die, sanctoe Pelagioe, quoe e Reparatoe virginis. »
appellatur peccalrix. > STROZZIAN. : c Passio sanclorum marlyrum Te-
PULSANEN., in Simeone, Petro Hispalensi et Bene- renliani presbyleri, Probi et Andriani [in MED.est
dicta satis ptirus, caret reliquis. Adriani] qui apud civitàlem Niceafc sub Maximiano
ANTUERP.TMAX., ULTRAJECT., LEYDEN., ALBERG. ett lyranno pro Christo passi sunt. » Puto corrupla esse
DANICin prima puri, post Demelrii martyris, ad- nomina. Quid si indicentur Tharacus, Probus el
dunt : « Quem Maximinus [aliqui, Maximianus] im- Andronicus, de quibus Usuardus xi Octobris ? « De-
peralor, apud proefalant civilalem docenlem populumt dicatio ecclesioe sancli Marci evangelisloe in aima
jussit lanceis perforari, lalique fine gloriosum mar- civilale Venetiarum. »
lyrium consuniniavit. » In reliquo lexlu puri subjun- CABILONEN. : t Cabillone, transitas sancli Grali
gunl : < Apud.civilalem Coesariensem, natale sanctoe; B episcopi et confessoris. i Vide Castellanum.
Reparatoe virginis. Quoesub Decio proeside, ferventii REMENS. SS. Timolh. et Apol, : « In pago Laudu-
plumbo perfusa, deinde per lampades accensas ma- nensi, sancloe Benedictoevirginis et marlyris. »
millis ejus ablalis, visceribusque frustraiis [aliqui,, ABDINGHOFFEN. : e In territorio Lugdunensi, san-
frusialis] caininum igni succensum superans, capilis; ctoeBenedictoevirginis et martyris. »
tandem delruncalionë marlyrium consummavit. Be- Editio LUBECO-COL., in Simeone pura, deDeme-
lisioe, deposîtio sancli Amatoris [aliqui; Amoris]| trio habet ut supra.' In Petro pura esl. De Benedicla
confessoris. i Colilur in Munsierbilsén prope Tun- addil : i Quoe tempore Maximiani imperàtoris in
gros. civilale Auruniaco, sub judice Matroculo, diversis
LOVANIEN. in eo superioribus differt quod Deme- lormentis atrociler alflicia, novissime lempora ejus
lrii elogium expunxeril. securi confracla sunt. In pago Blionensi, sanctoe
CENTULEN. : « Nalalis bealissimi senis Symeonis,, Susannoevirginis. i De Pelagia elogium habet yulgo
qui in Evangelio legilur Dominum suscepisse in ul- nolissimum. De Reparala Coesariensi, ut supra.
nas. Thessalonicoe,sancti Demelrii gloriosi niarlyris. Tum : i Belisioe, deposilio sancli Amoris confësso-
In Galliis territorio Lauduni Clavati, passio sanctoe ; ris. Qui de Aquitania nobilissimis parenlibus orlus,
Bënedicloe virginis , sub judice Malroclo. Eodemt foris carnem lorquebat cilicio , intus augebat jeju-
die, territorio Alrebalensi, sanctoe Ragemfledis vir- niis, vigiliis inhoerebat assidue el precibus, ab ocioso
ginis et abbalissoe. In moule Oliveti, sanctoe Pela- sermone abslinebat el risu, mullisqué clarus mira-
gioe, ex peccatrice religiosoe atque sanctissimoei culis, in pace quievit. Treveris, sancli Metropoliepi-
lactoe. > _ scopi et martyris. Eodem die, commémoralio sancli
BRUXELLEN. Ci
incipit : t Nalale sancloe Bënedicloe; Flaviani marlyris. Item, iranslalio sancli Erliardi
virginis et niarlyris. i De Simeoné post ulnis, addit : episcopi el confessoris. »
i et dictasse canticum, Nunc dimittis. Apud Cretanti BELIN.in lextu, more solilo, purgalus non est. In
urbem Corlinoe[lege, Corlinam urbem Creloe] beatii fine addit de dedicalione ecclesioesancli Mârci, ut
Pbilippi, episcopi gloriosi. » Vide supra in principioi supra. Deinde : « Ilem sancloe Reparatoe virginis. i
Observationum. De Demetrio et Reparata habel ut Accedil in allera edilione : « In lerrilorio Senonico,
ANTUERP.-MAX., etc. Tum de Petro Hispalensi, pure. sancloe Porcarioe virginis el marlyris. »
Sequitur: i Belisioe,deposilio sancti Amoris confes- GREVEN. : t Treveris, sancli Metropoli episcopi et
soris. lient Richarii confessoris. i Vide xxvi Aprilis. marlyris. In Anliochia, sanctorum Dyonisii,Januarii,
De Pelagia, pure. Demum : « Et sanctoe Ragenfre- Faustini, Marcialis. Flaviani marlyris coninieniora-
dis virginis. J Varie hoc nomen in codicibus infle- lio. Pbilippi episcopi Gortinensis tt confessoris, »
ctitur. De sancto Amore habel fere ut supra in edilione
HAGENOYEN. de Simeone proeler jam dicta. more LUBECO-COL. t In Anglia, Ewigii confessoris. Trans-
suo non satis verosimiliier addil : c Hic Symeon lalio' sancli Erliardi episcopi et confessoris. » De
fuisse ferlur unus de septuaginta duobus inierpreti- Reparala etiam ferme ul supra in ANTUERP.-MAX. elc.
bus, qui missi fuerant ab Onya Ponlifice, régi Pto- t In pago Bleonensi, sanctoe Susanuoe virginis. In
lomoeoad lran;-ferendani legem Dei de Hebrayco in Humeltoef, Valerioe virginis. Rainfredis virginis.
Chaldaycum. »Tum sanciant Fidem inserit cum sa- Eodem die, sanctoe Triduanoe virginis. '»
tis longo elogio : nos de ea abunde egimus vi Octo- MOLAN. : « Advenlus sancli Gerulphi marlyris. i
bris. Sequitur de.Dehtetrio, ul supra in ANTUERP.- D Dein lypis minoribus, « ex Mejendra Tronchinium.
MAX.,etc. Demum de Benedicla, pure. Petrus His- Qui ab Helizeo episcopo in coenobio Blandiniensi,
palensis et Pelagia hic omjssi sunt. sacro unclus chrismale, ingressus ex itinëré Dei-
AQUICINCT. secundo loco, post Simeonem, inserit : paroelemplum, diulius oravii quant reduclori patrino
« Eodem die, sanctoe Ragenfledis virginis. » Pro placerel, ac propterea ab illo ila coesusest ul brevi
Laudunensi, habet, Lauduni Clavati. posl mors sit subsecula. Scribit Mejerus in comment,
rerum Flandrioeanno » Tum rursus solilo
VICTORIN. m fine : i Civilale Coesariensi, sancloe characlere Ilalico : «DCÇCCXV. In Walchiodoro, sancli Elo-
et
Reparatoe virginis marlyris. »
quii presbyteri el confessoris. Eodem die, dedicalio
MATRIC.-CAR,TH.CS.-ULTRAJECT. : t Sancli Simeonis, ecclesioe sancli Marci evangelisloe Yeneliis. Et in
senis. Reparatoe virginis et 'marlyris. Bënedicloe vir- Humelioet sancloe Valerioe virginis. Item Dionysii
ginis et martyris. Pelagioe meretricis Anliocheitoe, episcopi, Januarii cum sociis eorum.' Item Belisioe,
qûsedicta fuit Margariia, propter pulchrimdineni; deposilio sancti-Amoris presbyteri et confessoris. In
PATBOL.GXXiV. 18
;S55 USUARDI MONACHI £56
; terrilorîo Senonico, sancloe Porcarioe virginis et i\ Edijiones alioe: c Et in Hemulenrt, sancloe Valerioe
'martyris. Apud Rolhomagunt, beati Evodii, proefatoe virginis. Ilem deposilio sancli Amoris, qui quiescit
-urbis episcopi et -confessoris. In pago Blionensi, in Belisioe monasterio. » De Porcaria Senonensi,
sancloe Susannoe virginis. Eodem die in Dondey, Evodio Rolhomagensi, Susanna, Métropole, Repa-
" sancloeRainfredis virginis. Item, sancloe Repa aioe rala, ul supra. Tum. i Apud Dononium, soleinnilas
virginis. » De qua versiculi 1res ex Baplista Man- sancloe Ragenfredis virginis. » De dedicalione eccle-
v-tuanoDe sacris diebtts, 1. x : sioesancli Marci, et translalione sancli Eloquii, ut
" Ca>sariensis
eram vive.ns:post fata cadaver supra. Denique : < Truncinii ex Merëndra, advenlus
S. Gerulphi marlyris. »
Veniiin arva nieuniFeSulissubiecta,cubatque
.QuaTuscusdecurrit aquis lorrenlibusAruus.
"VII Idus, Die 9.
Abrahoe palriarcboe. Apud Parisium, nalalis sanclorum marlyrum Dionisii episcopi, Rusiici presbyleri,
*et Eleutherii diaconi, qui beatus episcopus a ponlifice Romano in Gallias proedicandi gralia direclus, proefa-
-lam urbem devenil, ubi per aliquoi annos coinmissuni sibi opus ardenter prosequens, tandem a proefeclo
Fescennino, una^um sociis gladio animadversus marlyrium complevit. Apud Juliam, via Claudia, sancli
-Domnini niarlyris, sub Maximiano, qui cum vellel persecutionis rabiem declinare, prolinus inseculus, el
nihilominus gladio verberatus, gloriose occubuit.
NOT^Î.
Ita habent Pralen., Herinien., Antuerp.-Maj. el Molan.
VARIANTES LECTIONES.
Lego apud Parisium, ex Pralen., Molan. el eliam B aulem volens energiam addere, ante ardenter ad-
Greven., quamvis alii passim scribant, apud Pari- junxit solerler, legens solerter et ardenter. Solus An-
sius; ralio est quod ita in Adone Usuardum reperisse tuerp.-Maj. ex Adone sumpsisse videiur, Fescennino
exislimem. Item valeat in proefatam urbem devenit Sisinnio. Deest in Pratensi parlicula penullima glo-
absque proeposilione, quomodo plerique puriores riose. Antuerp.-Maj. scribit Dompnini, sed hoc, et
legunt, excepta Anluerp.-Majore el Molano. Rursus nichilominus, el Dionisii, elc. proeteriri possunl.
Anluerp.-Maj. posuil commissum opus sibi : Molan.
OBSERVATIONES.
Antiquorum Veteris Teslamenti patriarcharOm simum esse. Is ilaque, de quo hodie agimus, Diony
fecundiorem segetem subminislrat auclor Romani sius, primus censelur Parisioruni episcopus; de
parvi, ex quo hoecb'e Abraham, sequenii a pluribus cujus oelalé, palria, missione, sociis et rébus geslis
Lot ; aliis diebus alii accepli sunt. Ado illius verba plurima, elapso proesertim soeculo, disputata suni,
descripsit, et ex ipso eadem habent Usuardus et quoe suo loco aceuratea nobis disculientur digeren-
Nolkerus. Videsis infra Wandalberti versus quatuor lurque. Consuli intérim possunl, ut inler lot scri-
in Abrahami laudem deprontplos. Nunc controversia ptores binos duntaxal seligam, consuli, inquam, pos-
recurrit, quam ad m hujus atligimus; a Baronio in sunl Dubois in Hisloria Ecclesioe Parisiensis, lib. i,
Nolalione locupletissime tractala, in qua nec Lucam c. 5, el lib. vi, cap. 6, ac recenlior Tillemonlius
Holsleniuin, nec eruditos Gallos, nec alios plerosque tout. IV, a pag. 459, apud quos alii indicantur. In
in tuendis Hilduini abbatis Areopagiiicis ei faven- labulis Hieronymianis Lucensibus, primo loco poui-
les invenies. Nos marlyrologorum cancellis constri- lur, Natalis sancli Domnini martyris, de quo non
cti, ea solum adducemus quoe ipsorum auclorilaie G pauca nolavit Florenlinius. Nihil de eo legilur in
definiri posse videnlur. En verba Hieronymianl Cor- Hieronymiano, Eplernacer.si aul Corheiensi, nihil in
Iieiensis : Parisius, nalalis sanctorum Diunisii epi- Beda, Romano parvo, Adone et Noikero. R ;banus
scopi, Buslici presbyleri et Eleutheri diaconi. Conso- eum signât cum brevi elogio, sed quod ab Usuar-
nal Beda : In Parisiis, nalale sanclorum marlyrum dino diversum est. Crediderim Usuardum ex aiiquo
Dionysii episcopi,Rusiici el Eleutherii, quoein Rabano codice Hieronymiano ipsum martyreni accepissë,
paulo auciiora sunt. Accedit Romanum parvum : eademque Acta legisse quoe Mosander apud Surium
Parisiis,-Dionysii episcopicum sociis suis, a Fescen- edidil, nempe cum inde sumpta videanlur quoe in
nino gladio animadversi. Eadem est Adonis et claris- lexlu nostro strictim exhibuimus. ProefaiaActa rc-
sima senlenlia, a quo plane desumptus lextus no- ceniioribus aliquibus suspecta suni, sed ea dicepta-
sier, quentadmodum el a Noikero faclitaium, cum tio hujus loci non est. Diximus m Oclobris in quam
ltac tamen diflerenlia, recie etiam a Caslellano in opinionem circa Dionysios, uberiori elogio, quod
proef. Bimesiris primi pag. 25 observata, quod Ado, apud Molanum intégrant exslat, inclinare videatur
el ex hoc Nolkerus, Eleulherium presbylerum im- Wandalberius, hic de Domnino versiculum ejus ul-
minent, Rusticum, diaconum, quoe ab Usuardo in limum, aliis quatuor de Abrahamo adjungimus :
textu nostro melius correcta sunt. Fallor vehemen- Exemptantfidei,parendi el norma'salubris,
içr si ex his omnibus vel timbrant Areopagilicam Kxcelsi patris primumcogiiominedictus,
expresseris. Hoec igilur modo confer cum Romani Gentibusinde pater coeleslisorte vocalus,
parvi, Adonis, Usuardi, el Nolkeri verbis ni Oclo- SêplenasAbraliani sancii.retinelque bealus.
bris relalis, atque aperlissime perspicies ex eorum D Doiuuinoque Ilali claro cum martyrefulgeut.
mente hodiernum Dionysium ab Areopagita reinotis-
AUCTARIA.
TORNACFN., fréquenter solitus elogia decurtare, de dinum speclantia salis pura suni.
Dionysio hahel usque ad, proefatam urbem devenit. ficit PULSANEN., in prima et secunda ferme purus, dé-
Desunt ejuselogii relîqua. De coelero purus est. in lerlia, ul jam loties supra.
ROSWEYD. inierpolalus est, nain post Ponlifice ANTUERP., MAX.-LUBEC et UGHELLIAN., in loto lexlu
Romano, inseril, Clémente, Pelri apostoli successore. puri, ad finem> subdunl: c Ilem nalale sancii Gisleni
Item post illa verba, cum sociis, sequitur, hebeialis confessoris.
securibus capite truncalm. Reliqua ad lexlum Usuar- MUNERAT. eliam inierpolalus est, nam JeaiJ, « »
557 MARTYROLOGIUM.— MENS. OCT. 558
proefecto Romoe Fescennino. » Et post complevit, A MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT. : 1Dionysii, Rusiici
phrasi propria adjungit : t De quorum corpora re- et Eleutherii marlyrum. Alirahoepatriarchoe. Nicasii
quiescunl in coenobio beati Dionysii in Frauda. » episcopi et marlyris, cum sociis Quirino el Slanilo. >
GREVEN. texlui puro de suo adneclil : i Eodem die, Quid hoc nominis sit, nescio : vide xi Oclobris.
Iranslalio sancli Richarii confessoris. » Vide xxvi t Romoe, Domnini niarlyris. Gisleni presbyleri et
Aprilis. confessoris. >
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT. et LEYDEN. insérant de CODEXBIGOTIAN.signalus E 40 : « Eodem die,
Dionysio , « qui bealus episcopus a bealo Clémente Iranslalio sancli Richarii confessoris. »
Romano ponlifice. . . t De Domnino autem : i Et In VATICAN, num. 5949. deest Abrahoeet Domnini.
nihilominus gladio capile truncalus , nulu divino Adjicilur : « Apud Coloniam Agrippinam, sancti Ge-
capul proprium abscisum de terra*elevans, et quan- reon cum aliis CCCLVIII, J elc. Agunt de iisdem Hie-
tum esl jactus lapidis, a loco percussionis deferens, ronymiana, Beda et Nolkerus : nos cum Usuardo,
gloriose occubuit. > lit fine : « Item sancli Gisleni die sequenii.
confessoris. » ALTEMPS. : « Ipso die , Iranslatio sancli Oswaldi
LOVANIEN. in duabus primis superioribus similis, archiepiscopi.-Et Reparatoe virginis. » Vide Auctaria
in terlia lotunt elogium rescindit. In Gisleuo rursus diëi proecedenlis. « ixalale sancli Richarii abbatis et
convenit. confessoris. » Agilur de iranslalione. vide dicta su-
ALBERG.ab ANTUERP.-MAX., elc. solum differtordine, perius.
primo loco Dionysium ponens, Abraham secundo. FLOBENT. : « Item sancli Gvliberti confessoris. »
DANIC.tolum texiu.n habet, ul ALBERGEN. Sed in g Alii vocanl Gislefii ; melius supra, Gisleni.
ora codicis infuriori duarum paginarïim , alia manu Editio LUBECO-COL. : « Apud Parisius , sanctorum
ascripmm invenjo : « Apud Ceplam civilalem His- marlyrum natale Dionysii episcopi. . . . Qui bealus
panioe[y-ultdicere apud Septam Africoe]passio sancto- episcopus Dionysius cum Alhenis in vico Ariopagila
rum marlyrum Danielis, Samuelïs. Àngeli, Deinpni, commorarel, ab apostolo Paulo instructus, credidil
Leonis, Nicolai et Hugolini, de sacro ordine Fralrum Cbrislo, el primus apud Aihenas ab eodem apostolo
Minorum. Hii cum fideni calholicam régi Saraceno- episcopus ordinatus est, et cum péreepisset bealos
rii'm et suis feryenter proedicarent in eadem civitate, apostolos Petrum et Paulum Romoea Nerone capli-
posl vincula feirea, carceres, verhera alque soevissi- vos detineri, amore eorum et desiderio marlyrii fla-
mas flagellationcs pro Christo patienlissiine lolera- grans, ut siraul cum eis pateretur, usque illuc pro-
tas, ab eisdem Saracenis omîtes crudeliler in ore peravil. Quem sanclus démens papa, successor
sunt gladii trucidali et membratim concis) anno Do- sancli Pétri, consummato marlyrio apostolorum , in
mini MCcxxi.FesiuiiiMajus duplex. » Alibi referuntur Galliam proedicandi gralia direxit, el sic ad proedic-
xm Oclobris. tam urbem Parisiensent devenit, ubi per annos, etc., i
CENTULEN.: « Obitus Abrahoepatriarchoe. Parisius, fere ut supra. € Item Abraoe patriarchoe. » De Doni-
beaiorum niartyrum Dyonisii, Rusiici archipresby- nino addit, cubicularii Maximiuni. In reliquis parum
leri, et Eleutherii archidiacorii -, qui securibus deca- differt ab ANTUERP.-MAX. elc.
pitali, marlyrium compleverunt. In ltalia via Clau- BELIN.,in textu salis purus, in fineadjicit: « Item,
dia, sanci Donnini marlyris. CoenobioCentula, opta- nalale sancli Gislerii confessoris. » Pro Gisleni, nisi
bilis iranslalio preciosi eorporis sanctissinti palris „ mulluin fallor.
noslri Richarii, de heremo in locum coenobii, a se ^ GREVEN. : « Ipso die, sanctorum Dionisi archidya-
olini fundati, ut Chrisli militas sua proesenlia robo- coni Reinensis et sociorum ejus. Romoe, natalis san-
raret, quos verbo el exempta aniea educavit. In ler- ctorum Marcellini Gemini etN'ivii. lient sancti'Theo-
rilorio lïaumaceiisi, sancli Gisleni confessoris. i De dori. Gisleni abbatis et confessoris. Romoe inler
Richario Cenlulensi jam suoerius diximus, coli xxvi duas lauros, sanctoe Priminoe virginis. » Mulla" hic
Aprilis. colligere solet, alibi ex professo distinguenda.
BRUXELLEN. incipil a Dionysio, ferme ut supra. MOLAN. aliis liiteris lextni inserit verba MUNERATI,
Tum : « Ipso die, samli Abrahoe patriarchoe, qui in quorum corpora requiescunt in coenobiobeali Diony-
Canone Missoenominalur. » In Domnino eliam auc- sii in Francïa. In fine : t In pagoUainau, in loco qui
litm est, ul supra. Ullimo loco :.« In.comitalu Han- tune a circumjacentibus pagensibus nominabalur
noniensi, deposilio sancli Gisleni archiepiscopi el Ursidongus , nunc Cella vocaïur, natale sancli Gis-
confessoris. Qui ab Alhenis veniens in Hannonia, leni episcopi, confessoris, miroe sanctilalis viri, qui
monasleriunt Cellense construxit, cujus ecclesiam Atheniensium episcopus fuit, el pro Christo ipsum
bealus Aulbertus Cameracensis episcopus dedicavit. » apicem terreni honoris relinquens', pauper fieri vo-
HAGENOYEN. de Dionysio mulla congeril, quoeproe- luit, Romamque veniens, causa visendi prineipum
lermitiere salins diteo. Vide infra Ëdil. LUBECO-COL.aposloloruin limina Pelri et Pauli, ibi voce divina
In Domnino, fere similis esl superioribus. Tum : « In jussus est, in Gallias properaret, ibidemque orato-
civilale Hispali, sancli Pelri marlyris, t de quo die rium conslrueret in honore apostolorum Pelri et Pau-
proecedenli. Demum : <Item sancii Gisleni confes- li, ac finem istius oerumitosi exilii proestolarelur.
soris. » D ileni eodem die , elevalio eorporis ipsius. Ilem san-
AQUICINGT. in elogio Dionysii, pro gladio, habet cti Domnini, qui sub Maximiano imperalore propter
securi. De Domnino silet. « Eodem die, sancli Gisle- fideni Chrisli decollalus esl. t An hic a priori dis-
ni confessoris. Et translalio eorporis sancti Ri- linguendus? Minoribus lypis habet: « Aquiscincli,
charii. » Quoe addunlur de sancto Gossuino suni a obitus beati Gozuini abbatis; hic rumores nec audie-
recenii calarno. bat nec referebal libenter. » Ediliones alioein lexlu
AMBIANEN. : «-In pago Pontino [opinor, Ponlivo] concordant. In fine: « Item natale sancli Gislerii
Iranslalio sancli Richarii, magnifie! confessoris. Qui, confessoris. Eodem die Caineraci via Atrebalensi,
in eodem loco ubi nunc requiescit monasterium de fëstivitas sanctoe Olloevirginis. » Sequitur Gisleni,
paterno palalio insliluens , mulioram paler ibidem ut supra.: sed quid sibi vult Gisterius ex-BEÈwo, ni
extiiil monachorum , magnorumque pairalor mira- fallor, acceptas?« Die noua, sancti patris Andro-
culorum. » . • . nici. » Minoribus lypis, de Gosuiuo, ut supra.

VI Idus. . IHe 10.

ApudCrctam, beali Pinili, inler episcopos nobilissimi, qui in scriplis suis velùt in speculo vivement sui
dereliquit imaginent.'Civilale Agripinensi, sancli Gereonis marlyris, coghontenlo Mallosi, cum aliis trecen-
lis decem et Octo, qui persecutione Maximiani lyranni, pro vera pièlate colla patienter gladiis subdiderunt.
 £59 USUARDI MONACHI 560
Iieiii-in territorio ejusdem urbis, sancli Vicloris marlyris et aliorum decem el seplem. Item sanctorum
niartyrum Cassii el Florentii, cum aliis pluribus. In Brilannia, sanc.i Paulini episcopi et confessoris.
NOT^E.
: \iâ Pralen., Herinien., Anluerp.-Maj. Antuerp. et Max.-Lubec, Munerat., Greven. et Molan.
VARIANTES LECTIONES.
Scrtbo simpliciter Piniti. Praten. et Greven. ha- A tensi el Heriniensi scribilur, coeteri Britannia, quod
bent Pyniti, nullus recte Pinyli. Aniuerp. el Max.- hic sequiiniir. Antuerp.-Maj. de P.iulino addidit,
Lubeè; cum Greven legunt, vivenlem sibi dereliquil Eboracensis archiepiscopi. Antuerp. autem, Max.-
imaqinem, melius cum reliquis in textu. In Greven. Lubec. Aquicinct. et Ughëllianus adjungunt, et Eu-
et Molan. recie est Agrippinensi, sed coeteri omîtes brachii, quod pro Eboraci irrepsisse non dubilo, cum
suffragiis vincunl. Anluerp.-Maj. inter plura errata hujusmodi sanclmn prorsus non noverim , licet in
scriptoria habet snbdiderani pro subdiderunl. Legen- codice Camberiensi inveniam, et Eubrachii confes-
- duni ontnino est Cassii ei Florentii, non ul in apo- soris , ul videsis in Auçtariis.
graplio noslro Pratensi Florentini. Briltannia a Pra- "
OBSERVATIONES.
. Lot propheta , ut pridie monui, in Romand parvoi quibus nec socios tribuit ; nec Cassium aut Floren"
Jiodie ponitur, unde ht ^donem el Notkerum trans- tinin nominal purior Rosweydi editio. Quid hic jam
iit, a-Nostro proelerniissus, sèd a Wahdalberto hoc statues? Vidit Adonem Usuardus, nam Géreoniselo-
ornatus elogio : gium ex ipso acc'epil; nihilominus quod propriuni
SenisjustilioelilulisLoinsanclusadornat. nomen slaluit Ado, hic in cognomentum verlil, Mal-
losi videlicel. Si divinare licet, opinabor Acta aliqua
Altéra Romani parvi annunliâlio, verosimili1erex Elinandoeisantiquiora Usuardo innoluisse, in quibus
Ru fino lib. îv, cap. 25, ita sonal : In Crela Pynili, nullum (ut nec in Elinandoeisest) Mallosum repe-
inler episcopos nobitissimi.Atque hic primum signa- rerît, sed solos quatuor proecipuospugiles distincte
tur, Hieronymianis, Bedoe,.Floro, Rabàno, Wandal- expressos Gereonem, Victorem,Cassium et Floren-
Lerlo incognilus. Elogium nostrum lolum Adoiiia- tium, quorum commemoraliohes in lexlu nostro
nuin est. Res ejus gestoe desuntendoe sunt ex sequunlur. Si Acta Elinando antiquiora Usuardum
ancloribus a Baronio in Nola citalis , et ex ejus vidisse neges, non magnopere reluclabor, sed dicain
Annalibus ad annum 172, num. 8 , et 175, num. B posteriorum Irium nomina ex Hieronymianis, ulut
à5. Summa exslat cilalo jam Rulini vel Eusebii loco, confusis, fuisse decerpla. At unde Viclori accesse-
.ex quo sua habei Hieronymus de Scriploribus Eccl. runt socii duntaxal septemdecim cum et in Hiero-
-cap. 28. De Gereonealiisque ad Rhenuîn marlyribus nymianis et in Aclis, imoel apud Mosandrum, annu-
mulla occiirrunt maluro poslëa examine discuiienda. merentur trecenti iriginia. Quinam vero sunt illi
lntprimis confusa suni el hoc el.proeçedenlidie llie- plures, cum Cassio et Florenlio? Iterum répéta hoec
ronymiana, tant in nominibus, tum in an marlyrum omnia adeo involuta el implexa esse, ut operosa dis-
numéro, tant eliam in n;.liohe,'Maurine Theboei ciissioneindigeanl, adlocum propriuni liicdifferenda;
fuerini, an ex utraque génie diversoeclasses admit- salva tamen inviolala fide EcclesioeColoniensis. Te-
.tendoe; fî'ioeomnia cxplicare conalur Florenlinius. lamnon indiligenlerexorsus esl TillemonliustomoIV,
Dubilani majores noslri ulrum vere die proeçedenli a pag. 429. Quid Molanus senseril docent adnolatio-
Gereon cum sociis cccxv a Beda relatas sit, idque nes quoeposierioribus edilionibus accesserunt. Wan-
adeo mihi fil ïncerlius,.quod dé iis non loqualur Ra- dalberli versus solos nominatos qualuor alhletas
banus. Legit hodië Flotus éditas : In Colonia , quoe etiam coniplecluntur.
vocatur Agrippina, nalale Géreonis marlyris, cum Cassiusel Gereon,Victor,Florentius,alque
àliis cccxvm. Nolkerus die proeçedenli nûmeravit Marlyriicomités,plebs ïum coujuuctairiumphat.
socios trecenlos novemdecim , et hoc die ex Adone
meminit Mallqsi et Vicloris.;Beda, absque positione Paulini Eboracensis Vitam in Hisloria sua descri-
seu cerlaminis loco : Passio sancti Vicloris marlyris. psit Beda, euntque in Martyrologio signavit, bis
In Adone primo loco reperias Geronemcum cccxvm, Q verbis : El in Brilannia, Paulini episcopi Eburaci :
qùos ferunt, hiquil, Thoebeosfuisse, et"cUmlegione quoeinde a Rabano muluata sunt. Adonis elogium,
ilta beati Manrilii, elc. Deinde post Lotit et Pinylum a Notkero contractant, a Nostro proeteritam est.
.sequitur longior commenioi'aiio Malloâ et Vicloris; Vila apud Surium édita videri patest.
AUCTARIA.
TORNACEN. caret aniiunliatione prima , reliqua ULTRAJECT. et LEYDEN. in eo solum proxime proece-
lexluvpura suni. Adjicil: i Jotro monasterio, san- denles excedunlquodCerboniohoc adjicianielogium :
cloeTeclecjiildis, virginis el abbalissoe. » Caslellanus « Hic Vigilio papoe accusaïus el ab eo cïlalus, duni
scribit Tlieodolechildes,Gallice, Thelchide. nollet manu vacua comparere, silveslres anseres,.do-
ROSWEYD.,, in lexlu non omhino purus, posl Cas- mitorum niore secum venientes, summo proeseiilans
sii et Florentii cum pluribus, adjungit : « Quorum poittifici, ipsum sibi assurgerecompulitlanto signo. >
Victor Trecassis, el JFlorentius Veronoe[nempe Bon- ALBERGEN. et DANICdifférant a codd. proeceden-
noe]deposili requiescunl. > Sed quid ille Victor Iiuic tibus solo ordine, primo loco ponentes Cerbonium,
Lolh secundo.
Florenlio conjungilur ?
.PULSANEN. omnes sanclos recénset, exceplo Vi- CENTULEN. : « Apud Creiam, beat! Pinili, inler.
clore, sed omnium elogia rescindil et nomina aliqua episcopos nobilissimi. Colonioe Agrippinoe, sancli
maie exprimit. Géreonis martyris cum sociis suis; ccxix, quos fue-
, ANTCERP.-MAX. et .LOVANIEN. incipiunt : « Lotit runtfferanilTheboeos fuisse.Ilem ibidem, sanclorum
pro'piietoe,filii Aran, fratris Abrahoe.» Tum: <Apud Mallosiet Vicloris, Item sanctorum Cassi et Floren-
Populonium, natale sancti Cërbonii episcopi el con- el tii, cum aliis pluribus. > De Paulino, inter episcopi
fessoris. » In Pinyio puri sunt. Posl -'Agrippinensi, confessoris,inseril Eboracensis.
insérant, quoedicitur Colonia. Postea : i Hemin ter- BRUXELLEN. primo loco Gereonem, Viclorem, Cas-
ritorio ejusdem urbis, loco qui Zanclis dicitur, san- sium et Florentium in îina annunlialione conjimgit,
cli.Victoris niarlyris et aliorum cccxxx. Item in D cum'sociis, etc., ut supra';.tnmque ex Adone subdit :
Vcrona, sanclorum marlyrum Cassii' et .Florentii .• «.Quos ferunt Theheos fuisse omnes et cum legione
cum aliis.vu. » De Paulino 'jost cviscopi, addunt illa beali Maurieji, jussu Maximiani imperatoris in
Eburaci. Galbas iransilum lëcissc, alque ciica Rbeni liilora,
 561 MARTYROLOGIUM.— MENS. OCT. 562
fmtëstam iyranni imperium réspuèndo, colla patien- A thorum, urso feroci subjicitur : qui pedes sancti viri
ter gladiis subdidisse pro Christo. »De>Lot'ut supra. lambebat, et sic liberfatus, posimodum féliciter in
In Piny.lo.'ferepurus est. De Cerbonio, ul ULTRAJECT. Domino quievit. >In Pinylo salis purus, de Paulino
et LEYDEN. Deinde : i In Brilannia, deposilio sanctii inserit, Eboracensis. In fine: i Trecas, sancti [san-
confessons Paulini Eboracensis episcopi; Item, in- ctoe] Ancboevirginis et martyris. t Legendum Tancoe
ventif sancloeAustreberroe. » Colilur xFebr. vel Tanchoe, quoe hoc die colilur.
HAGÈNOYEN., in duabus primis utcunque purus, BELIN.in fine texlus, non omnino puri, sùbdit :
de Viclore habet fere ut supra. Tum : « lu lerrilorio i «Eodem die, sancli Zerboni, •episcopi et confes-.
ejusdem civitalis, quoi Bunna vocalur, nalalis san- soris. » Altéra editio legit. Cerbonii, el adjicil : « Le-
cli Cassii el Floreniii cum aliis vu, qui sub eodem movicas, translalio egregii confessoris Christi Mar-
persecutore pro fide Chrjsti occubuerunl. »addens In Cer- lialis. >Dies natalis est xxx Junii.
honîo;pauio auclibr esl, inler alia in fine est et: GREVEN. : « Lolh prophetoe. Nota, sanctus Gereon
i Et sic çum.gloria ad sedem suant reversus et socii ejiis fuerunl ex legione Thebeorum. Similiter
obiit in pace. » sanctus Victor, qui cum sociis cccxxx, apud Tro-
AQUICINCT. secundo loco hic ingerit Domninum, jam, quoenunc Xanclis dicitur,,passus est. Ex eadem
de quo pridie. Viclori adjiçil, et aliorum cccxxx. In legione fuerunt Cassius et Florentius cum septem
fine apponitur, et Eubrachii, ut in ANTUERP. et MAX.- aliis, apud Veronam, quoe el Bonna dicitur. Hi om-
LUBEC.etc. ; dé quo vide in Variantibus. nes gloriosi martyres, diversis. licel inlpcis, pro'
una tamen fide Chrisli occisi
VicTpRiN.et REG. SUËCnum. 150, in fine : « Ni- B nim in loca profunda demersa. sunt, corporaque eo-
vernis civitate, sancli Troesii abbatis, qui plenus lit'Africa, sanctorum
dierum migravit ad Dominum. » Apud Castellanum Eusebii, Eracîii, civilalis Venitsti, marlynint. Cerbonii epi-'
in Martyrol. universali ponitur xvn Oclobris, voca- scopi Populonioe et confessoris. De quo B.
turque Trojecius. Greg. m Dialog. inler alia refert, quia hospilalilatis
studio valde intentas, milites transeuules liospilio
A51BIANEN. : « Eodem die, ingressio beali Firmini
- martyris in civilale Ambiana.» susceptos, a Golhis absconderit. Cumque ob hoc,
urso expositas fuissel, et bestia episcopi pedés fe-
MATRIC.-CARTHCS.-ULTRAJECT. : Vicloris marlyris, rocitate deposita lamberet ; dimissus est. Cujus
ElGereonis, Cassii, Florentii, etc.Addilur in margine: corpus cum in navi ad sepeliendum deferrelur,
i Festum iu civilale Trajectensi. Paulini; episcopi et circa utraque navis lalera procellosa valde pluvia
confessoris. Ponti [Pjnyti] episcopi et confessoris. » descendit, in ipsa m anlem ne una quidem gutia ce-
BIGOTIAN. sign. P^5 : «Item dedicalio ecclesiarum cidit. Virgilii, episcopit Arelatensis et confessoris. »
ordinis Coeleslinorum,hodie ihslituta ubique solem- Vide Acta v Martii. Atlici, Conslaiilinopoliiani
niler celebrari. s episcopi et confessoris, cujus virlutes lib. xn Histo--
CAMBERIEN. :-.I In Brilannia apud Eboracum, bëa- rioe triparlitoe langunlur. Trecas, sancloe Anchoevir-
torum Pauli. [Paulini] proesulis et Eubrachii confes- ginis et martyris. » De hac vide supra. An Alticus
soris. » Vide Variantes. sanclis ascribi mereatur, alio loco inquiremus.
MOLAN.,aliis lilleris, de Viclore texlui inserit,
la VATICAN, signalo num. 5949 deest Géreonis, loco qui Xanlhis dicitur. Tum : Apud Veronam, quoe
Cassii el Florentii.. Adjicilur auteni recenliori "manu: r vulgo Bonna dicitur. In fine, de Paulino : « Qui gen-
< Via Claudia, natalis sancli Dompnini marlyris ; tem Nordanhumbrorum , eam videlicet naiionem
cujus corpus a venerabilibus monacbis Iranslatum Anglorum, quoe ad Aquiloiîem Humbri fluminis ha-
esl in sacro coenobio Scùleularum per divinam rcve- bitabat, cum rege suo Hedwino, proedicando verbum
lalionem, in quo clare quiescit. t fidei convertit ad Dominum. Eodem die, sancti Cer-
FLORENTIN. : i Apud civitalem Populoniensem, in bonii episcopi et confessoris. > De translatione Màr-,
ex BELINO : t Lpth prophetoe. Joiro monaste-
parlibus Tuscioe,sancli Cerbonii, ejusdem urbis epw tialis, Telechildis virginis et abbatissoe. Trecas,
scopi et confessoris, magnoesanclitalis viri. Apud rio, sancloe
urbem Nariiiensent, sancti Cassi ejusdem urbis epi- passio sanctoe Anchoevirginis. Ipso die, dedicalio
scopi, et sancti Florentii ciïnt aliis septem. J Diceres ordinis Coelestinorum, ubique locorum proefa'lior-
hos sancloshincBonnam, vel Bonna hue traduclos. dinis una die solenniler celebranda. » Tum typis
« In territorio Floreniino, loco qui dicitur Pasigna- minoribus : « Joannis prioris Bridlingtonioe in An-
num translalio sanciî Joannis Gualberti, abbalis Val- glia, ordinis Regularium, qui canonizatus est a
lis Umbrosoe. i Addilur in STROZZ.: i Moritur Bonifacio IX«In Galliis juxla Aréam, sancli Venan-
carne el régnât cum Christo, anno ab ejus Incarna- tii martyris vere nobilis. » Ediliones posteriores
tione MLXxm.» proefigunl aliis lilleris, Lolh prophetoe.In textu proe-
ter dicta, pro, decem et septem, legilur, sociorum
BURDEGALEN. t
: Sancti Clari, episcopi et confes- ejus. De quibus videnda ibi Molani Annotatio. Insé-
soris. » Vide Castellanum. ritur etiam Eboraci. Augmentant vero incipit ab bis
CAUDIACEN. : « Pago Matiscensi, monasterio Cla- n" verbis : Qui eam nationem, etc. De Cerbonio, post
niaco, exceptio sanctorum Valenlini presbyleri et confessoris, addilur : < Populoniensis, cujus rëliquias
martyris atque Felicis pontificis et confessoris, qui altulit in Gallias frater Robertus Pisanus. » De
apud Arvei'num èpiscppalent cathedram tenuit. » Tancha Trecensi, ut supra. « Jotro monasterio, san-
ctoe Telechildis, etc. In Anglia, monasterio Bridlin-
REMENS.SS. Tihtoth. et Apoll.': « Monasterio depositio sancli Joannis confessoris, 'et prio-
sanctoe Theodehildis abbalissoe. » glonia,
Jotero, deposilio ris ejusdem monaslerii, de ordine Regularium. » Do
Editio LUBECO-COL. de Gereone et reliquis vis sancto Venantio, ul supra. « In Hasleria, sancli
quidquam novi affert. Vide GREVENUM infra. Sequi- Nuncii confessoris. Die décima, sanclorum marly-
tur de Loi, ut in ANTUERP.-MAX. etc. De Cerbonio, rum Eulampii et Eulainpioe. Ipso die,, dedicalio or-
ut ULTRAJECT. Sed post signo, allexil: i Hic milites dinis Coeleslinorum,ubique locorum proefalàordinis, »,
Chrislianos hospicio recipii, propterea a rege Go- elc, ul in priori.

yr-Idus. Die 11.

Apud Tarsum metropolim Cilicioe,nalalis beatissimorum marlyrum Tharaci, Probi et Andionici, qui
persecutione Dioeleliani, tango tempore carcerali squalore afflicli, et tertio' diversis tormenlis et supplicfis
cxaminali, in confessîone Chrisli Iriumphum glorioeadepti sunt. In pago, Vilcasino, passio sanctorum Ni-
503 USUARDI MONACHI 564
, NOfjE. ,'-.--
Soli pure sunt Praten., Greven. el Molan.
» Non quoedamhic verba, non aliquot versus, sea A abiiiprimigenia Usuardi simplicilas, si non auctor.
arliculus a capile ad calcem scalpello miserabiliier ipse, sed perfidus corruptor correctiones in codicem
foedalus laceralusque esl.'nec veieris arliculi ullum Pralensent induxit ? BOUILLART,
superest vesligium. Versa tuos codices, R. P., quo
VARIANTES LECTIONES.
Scribo Tarsum, presbiteri, Scolia, etc., ul supra dixj ea aiinunliatio ab Heriniensi proelermissa sit, nisi
soepius, licel codices in eo varient. Tharaci scribilur forte coûtais descriplor, ut erat dioecesiSvel pro-
communius', et ila habent codices velustiores Pra- vincioeRemensis, puiarit eo modo sanclum suum Ni-
ten., Herinien., elc, non Taraci, ul alii, aul Ta- casium alio iransferri. Cahici scribunl Greven. et
rali ut Greven., nullus Tarachi posnit, cum lamen Molan., ego Cainichi ntàlo, ut ad veram nominis for-
ex Groecbila legendum sit. In Pralen., Herinien. et mationem proxime accedens, uli habent Praten.,
aliis esl Vilcasini, ut nos servavimus, licet Greven. Herinien. et Aquicinct., vere lamen legendum exi-
el Molan. malini Vilcassini : utrumvis elige. Greven. stimo Kainniclii, ut est in Vila. Uzecia, Uzechia et
scribit Nycasii, melius Molan.,Nicasii, quem ntulli aliter éfferunt codices, proefero Uzelia, cum proe-
sequunlur, oplime lamen, ni fallor, Pralen. Nigasii, cipuis.
ad dislinclionem a Nicasio Remensi. Non capio, cur
OBSERVATIONES.
Pretiosissima et nunquam salis laudanda sunt, B unde acceperil non adeo clare perspicio. Potuit qui-
genuina et proesidialia illustrissimorum horum irium dem in aiiquo Hieronymiano codice, forte Corbeiensi
marlyrum Acla, a Baronio pritnum, purius a Ros- simili, reperîre : Nicasii el aliorum marlyrum; sed
weydo, ab aliis eliam deinceps vulgala, ul in ad- ibi sociorum ejus nomina haudqiiaquam reperit. Ad
inonilione sua fusius explieat, is qui novissimam hoec Adoniana Mosandri qualiscunque edilio memi-
edilionem Groeco-Latinam adornavil, Tbeodorieus nit, Nichasii episcopi^et Subiculi diaconi. Nosier in-
Ruinartius, inter Selecla el sincera, a pag. 454. térim de hoc silet, alterique solum tribuit lilulum
Eorum memoriam recolunt.llieronymiana, non hoc presbyleri. Neque ab aliis marlyrologis lux ulla afful-
solum die, sed eliam ix el x hujus, ex diversis codi- gei; unde superest coujeclandum peculiarem noli-
cibus diversimode. Eos inler vetusiissimum Antuer- tiam habuisse Usuardum, ex qua classera illant Mar-
piense seu Epternacense, hodie : Anazobori Cilicioe tyrologio suo inseruit. Circa veram nominum ifi-
eos diserte collocat, quo loco (quem Anuzarbi mullo flexionem, consuli possunl noluloe P. Molberii ad
melius expresseris) passos esse, non Tarsi, ex Aclis novissimam ejus Manyrologii Romani Gallicam ver-
ipsis demonslralur. Hic lamen eos primus statuisse sionem. De reliquo videatur Tillemontius in Dionysio
videiur auclor Romani parvi, his verbis : Apud Tar- Parisiensi, tomo IV, 'art. 18, pag. 485. Venantius
sum, marlyrum Tharaci, Probi el Andronici, unde in abbas Turonensis, Hieronymianis ex Florentin» men-
Adonem, Usuardum, Nolkerum et recentiores omnes te adjeclus, Floro, Rabano, Adoni, Mosandri el Noi-
ea posiiio dimanavit. Quod in Epternacensi Andro- kero notas esl, quem Nosier ad xm Oclobris dislulit.
nico addalur tilulus presbyleri, id procul dubio scri- At ex Scolia Cainkhum, a nullo alio nominaium,
ptoris incuria irrepserit. Adonis elogium ex ipsis Q adducit; forte quod ordinis sui abbatem censuerit,
Actis eleganler deduclum est, a Nostro solitoebrevi- aul in ipsa Gallia peçuliari euli.ii fuerit celebratus.
tati ex îllo aptalum. Inde verosimililer sua quoque Vita apud nos exsial ms. in qua Kainneçhus appel-
eruit Wandalberius : latur, multaque de eo Rosweydus ad Viloe capila
QuinasmoxTbaracus,Probns, Andronicusquecoronant, notala reliqu.il, in Aclis producenda. Firminus Uze-
Virlutisniorlisquepares quosgloria reddil. i- tiensis plane etiam Usuardinus est. De gestis ejus
>«- scripsere vàrii, nos omnia suo tempore colli-
Huc usque palenl Usuardi duces; alios sanctos gemus.
AUCTARIA.
HERINIEN. purissimus esset et integ^rrimus, nisi sed nullum nommant. Deest annuntialio ullima de
omilleret annunliationem secundam, de qua superius Firmino.
dixi. MUNERAT. scribit etiam Nigasii episcopi, sed dein,
TORNACEN. eodem laborat defeclu quo HERINIEN. mutala posilione : « Castro Corbeilo, bealissimi
Coetera salis purus. Quirini et Poenilenlioe. »
ANTUERP.-MAJ. in Nigasio, post Quirini presbyleri, ANTUERP. , ULTRAJECT. et LEYDEN. incipiuitt : i Tran-
sic pergil : « Et Scuvicnli diaconi et Piencioe virgi- slalio sancli [LEYDEN.,Patris noslri] Augustini
nis. Qui cum beato Dyonisio ab urbe Roma in Gal- episcopi el confessoris, de Sardinia ad Papiam. >
lias ad proedicandum direcli, et a proefecloSisinnio In Tarsensibus, feré puri sunt. De Nigasio et sociis
in eodem pago comprehensi, glorioso sunt marlyrio post Pientioe addunt : « Qui a bealo Clemenle papa
coronali. » In fine proelerea : t In Brilannia, sanctoe cum bealo Dionysio ad proedicandum in Gallias di-
Elhelburgoe virginis,- cujus Vitam meminii Venera- rj recli, insequente eos proefeclo Fescennino, gloriam
bilis Beda in gestis Anglorum, t marlyrii adepli sunt. » Habent, Canici abbatis, sed
ROSWEYD. de Nigasio sic legit. c Ilem, passio san- de Firmino nihil.
ctorum Nigasii, > etc. In fine : i Item sanctoeOnestoe
virginis. »
LOVANIEN. eliam, Patris noslri; ex quo palet fuisse
PULSANEN. Tarsensium elogium plane expunxit. ad usum PP. Anguslinianorum. Coetera prioribus
Tum : i In pago Vilcassino, passio sancti Nicassii similis est, nisi auod lotuni elogium Tarsensium
presbyleri el sociorum ejus Excubiculi, Quirini et expungai.
Pienlioe virginis el niarlyris. » ALRERG. el DANIC. incipiunt : i Octava beali Fran-
ANTUERP.,MAX.-LUBEC et UGHELLIAN. incipiunt : cisci confessoris. » De reliquo textum habent sicut
t Redonis civilale, sancli Melani confessoris. » Lege ATUERP.-MAX. , sed nihil de translatante sancti Au-
jEmiliani. Scribunt Nigasii episcopiet sociorum ejus, gustini.
gas'tipresbiteri et sociorum ejus Quirini et Pienlioe. '» In Scotia, sancli Cainichi abbatis. Civilale Uzelia,
sancti Firmini episcopi et confessoris.
 565 MARTVROLOGIUM.— MENS. OCT. 5CC
CENTULEN. in prima punis est, dempto elogio. A . imperatoris, ab obitu ejusdem Palris CCLXXXIII (Cal-
«In pago Vilcassino, sanclorum Nichasii primi Ro- culi chronoligici non cohoerent). Et hoec ipsius
thomagensium episcopi et sociorum ejus Quiriaci et secunda translalio appellalur. Ipso die, sanctorum
Piencioehiarlyram. In Syria, sancli Eustachii mar- marlyrum Anasiasii preshyteri, Placidi el Genesii
tyris. Turonis, deposilio sancli Venanlii abbalis et sociorumque eorumdem. Virduni, sancli Xanctini
confessoris. > •{jusdemloci episcopi el confessoris. Civitate Eure-
BRUXELLEN. incipit : i Apud Lyram, oppidum Bra- cia, sancti Firmini, » elc. « Ipso die, sancloeAlhel-
bancioe, deposilio sancli Gmnmari confessoris. » burgoevirginis. Item, sanclorum Jusii, Arlhemii et
Sequitur de Nigasio el sociis, ut ANTUERP.-MAX. In Honestoe virginis, marlyrum. El Turonis, sancti-
Tarsensibus, fere purus esl. Tum : < In Acervo Si- Venancii abbalis. »
cilioe,natale sanctorum Anasiasii presbyleri, Placidi BELIN.incipit : i Papioe, translatio et reconditio
et Marcialis. Apud Antiochiain, nalale sancli Eracli. eorporis bealissimi palris Auguslini episcopi el con-
Apud ColoniamAgrippinam, deposilio Domini Bru- fessoris. Redonis civilale, sancti Emiliani confesso-
nonis archiepiscopi. Apud Virdunum, deposilio beali ris. » In Tarsensibus, recte. Tum : i Eodem die,
Sanctini episcopi et confessoris. In Scocia, depositio oclava sancli patris Francisci. » Deest Nigasii et so-
sancli Caniithi abbatis el confessoris. Eodem die, ciorum. In Cainicho el Firmino satis punis est. Al-
translalio beati Augustin! gloriosi episcopi el con- téra editio in fine addil. i Ilem Placidi et Albanasii.»
fessoris. » GREVEN. : t Ipso die, sanclorum Anasiasii presby-
HAGENOYEN. incipit a Nigasio et sociis, auclus ut leri, Placidi, Marcialis, Genesii ac sociorum eorum
supra. In Tarsensibus ulcunqtie purus esl. Tum in- B marlyrum. Antiochioe,natalis sancli Eraclii. Venan-
serit : « Apud civilalem Coesariensem,nalale sanctoe tis marlyris. Justi, Arlhemii et Houesloevirginis,
Reparatoe virginis, » etc., ut vide in Auciariis vin marlyrum. Virduni, beali Sanctini, ejusdem loci
Oclobris. t Pelusioe [pro Belisioe], depositio sancli episcopi et confessoris. Guinmari confessoris. Melani
Amoris, » elc., ibidem, f lu Scolia, sancli Canicii confessoris. Translatio sancti Auguslini episcopi.
abbalis deposilio. In civiiales Uszecia, depositio Cum enim Luilprandus, dévolusLoiigobardorum rex,
sancli Firmini, » etc. audisset a Sarracenis depopulatam Sardiniam insu-
AQUICINCT. in fine : « Item sanclorum Placidi et lam, in quam olint, ob barbarorum incursionem, àb
Albanasii. » lia etiam codex D. CHEVAL signatus C. Ypone ossa eximii docloris translata fuerant, sub
. VICTORIN.REG. SUEC,signatus num. 130, in fine : omni celerilate illuc nuncios suos dirigil, datisque
< Translalio sancli Palris noslri Auguslini episcopi pecuniis magnis sacras reliquias Papiam deferri fe-
de Africa in Sardiniam. > Superius agilur de trans- cil anno Domini Dccxxni,.ab obitu ejusdem sancli
latione secunda. Deinde : i Turonis sancti Venan- CCLXXXIII. Diciturque hoec secunda ejus translatio,
lii abbalis. > prima vero celebralur ullima Februarii. Aliqui la-
MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT. : t Sanctini episcopi men hic célébrant primant, illic vero secundam.
el niarlyris, Tharaci, Probi et Andronici, marlyrum. - Athelburgoevirginis et abbatissoe. Item sancloe me-
Melani [dixi supra legendum jEmiliani] episcopi et morioeBrunonis archiepiscopi Agrippinensis Colonioe
confessoris. Gmnmari confessoris. Translalio Augu- et confessoris germani Ottonis 1 imperatoris. » Vidé
slini. » Dubiitm de qua agat. Surium.
BIGOTIAN. signatus P 5, primo loco : i Rodpnis p MOLAN. de Tarsensibus textui inserit aliis lilleris
civitate, sancli Melani confessoris..» tolum Adonis elogium, quod in fonie legi polesl. In
BIGOTIAN. signatus D 9 : t Eodem die, sancli Ni- fine, de iranslatione sancti Augustini et JEmiliano,
casii episcopi, Quirini presbyleri, et Scubiculi dia- BELINUM désertait. Tum : i Lyroe deposilio sancli
coni. » Guinmari proeclari confessoris, qui inler coelera vir-
AUGEN.alia manu adjectum habet : « Apud Ro- tulum suarum insignia, iclu baculi sui fontem de
tomagum, sancli Nigasii martyris, sociorumque ejus. » terra produxil; arborent quoque succisam et terroe
In VATICAN, num. 5949 deest memoria Cainichi et proslratam, dîviiio auxilio erexil, ac ila iiilegram
Firmini ; nihil adjectum esl. solidavil, ul nullum signiim loesionisin ea appareret,
ALTEMPS. : c In Scolia , sancli Canuchi abbatis. quoe in lesiimoniuin lantoevirtulis, per annos pluri-
Civitate Ursecia, sancli Firmini, i elc. mos incolumis permansit. » Rein, mitforibus lilleris :
FLORENT.: « Prima iranslalio eorporis sancli i Hoc die obiil B. Jacobus Alemannus, ordinis Proe-
Auguslini episcopi et doctoris, de Iponia in Sar- dicalorum. Athelburgoe virginis el abbalissoe. » De
diniam. » Sanclino, ul BELÎNUS. I EX Calendario defunclorum
BURDEGALEN. : i Turonis. sancli Melanii episcopi Colonioe,ad S. Panlaleonem pbiit Dominus Bruno,
el confessoris. » An non Jimikani Redonensis, vel pius paslor sancloe Coloniensis Ecclesioe, qui inler
Piolonensis? cetera laudabilis viloe insignia ,~quoeliber gestorum
BIZUNTICEN. : « In Scolia, sancli Canuti, » etc. ejus plcnius enumerat, eliam locum islum a funda-
Legendum, opinor, Cainichi. In civilale Uzelia, etc. mentis erexil, et rébus quoeibi Deo servientibus s»f--
LUXOVIEN. : « Sancti Sanctini, primi Virdunensis ficerent, abundanler locupleiavil. » In edilionibus
episcopi. > Vide eliam superius. D aliis lextus simplex est. In fine de Giimmaro, JEmi-
,REMENS. SS. Tiuiollt. et Apoll. : f Turonis, sancti liano et Sanclino, ut supra, i Bisontii, sancli Ger-
Venanlii abbalis. » mani episcopi et martyris. In Anglia, sancloeEthel-
Editio LUBECO-COL. incipit a Nigasio, ut ANTUERP.- burgoevirginis el abbatissoe. Die undecima, sancli
MAX.In Tarsensibus salis pura est. Pro Cainichi, palris Theophanis, scriploris el poeioe, episcopi Ni-
scribit Carachi. Tum : i Item translatio eorporis ceoe.Papioe, translalio et reconditio, » etc., ul BELIN.
eximii doctoris sancti Auguslini episcopi et confes- I Eodem die, deposilio beati Brunonis Agrippinoe
soris, de Sardinia in civilalem Ticinuni, quoe nunc Ecclesioearchiepiscopi. Qui inter coetera, > etc. Dein-
Papia diciiur, ubi per devolissimuni regem Longo- de minoribus lilleris, de Jacobo Aleinanno, ni supra.
bardorunî,.Luiibrandum nomine, in ecclesia sancti Denique repelit : t Coloiîioead sanctum Panlaleo-
Pciri apostoli, in coelo aureo sic dicta, honorifice, nem, obiil Dominus Bruno, pius paslor sancloeCo-
ut decuit, relatas ac condilus esl anno Domini loniensis Ecclesioe ac fundalor dicli monaslerii. »
Dccxxm temporibus Gregorii papoe H el Leonis 111 Videquoeltic habel ciialusaiiclorin fine adnotationis.
IV Idus. Die 12.
Apud Ravennam via Laurentina, natalis sancli Hedislii martyris. In Africa, sanclorum confessorum et
marlyrum qualuor militant nongenlorum sepluaginta sex, sub Hunnerico rege, qui cum essent Ecclesiarum
Dei episcopi, presbiteri, diaconi, associatis sibi lurbis fideliuin popiilorum, pro defensione calhoh'coeA'eri-
 567 . USUARDI MONACHI 568
talis, in iiorribilis herenti exilium irasi, el ad exlremum varie excruciaii, marlyrium celebrarunt ; inter
quos erant Cyprianus et Félix, proecipui Domini sacerdotes. In Syria, sancli Euslachii presbiteri.
mr/E.
Sumitur ex Praten., Herinien., Munerat., Belin. in prima edilione, Greven. et Molan. Accedit codex
Danicus, licet de coetero non salis correctus.
VARIANTES LECTIONES.
Munerat. pro via Laurenlina legit via Laurentta : iV nco, qui superius omisit ultimum numerum, sex.
Varie effertur nomen martyris, sed proecipueEdistii, Greven. el prima Molani editio traiisponunl ordinem,
vel Hedistii. Pro primo modo slant Greven., Molan. legentes, presbyleri, diaconi, episcopi. Heremi, habent
et alii cum Adone; pro secundo Praten., Herinien. omnes, excepta solo Molano. Et hic rarsus cum
et probatiores codices cum Romano parvo, quibus Greven. transposita habet nomina, Félix et Cijfirianus.
assentimur. Omîtes codices legunt milium, ut alibi Munerat. el Belin scribunl celebraverunt. Herinien.,
eliam dixi. Herinien. posuit quatuor milia, etc. In haud dubie amanuensis vitio, pro Syria legit Africa.
Greven. et Molan. esl Honerico, in Munerat. Hime- Belin., Schilia. Munerat., pro Euslachii Eustacii.
OBSERVATIONES.
Noiabilis esl bodie inler codices Hieronymianos culus Romanum parvum, cujus Martyrologii auctor,
alque etiam inler alios marlyrologos discrepantia. diversum a Cbiffieiiano Hislorioe Wandalicoe perse-
Veluslissimum Epternacense primo loco enunliat : cutionis exemplum consuluil, nam in proefalaChiffle-
Romoe, nalalis Hedisii, quo modo ex pari codice lii edilione tota marlyrum turma ad qualuor milita
descripsit Rabanus. Porro Hieronymiani alii expresse nongentos sexaginta unum contrahilur. Numerum
îegunl : In Ravenna, via Laurenlina, nalalis sancli intègre reddil, qui novis curis Vitensem recensuit,"
Ectisti. Nesçioinquo Noikero inveneril Florenlinius ; Ruinarlius, pag. 30. Ab utroque differt Raronius,
Romoe,nalalis sancti Bpdisli martyris, pro Hedistii. legens quatuor millia nongentos sexaginta sex.Proe-
Invenio equidem tertio loco, Bedisii marlyris, ast in ferendus omnino videiur martyrplogorum noslrorum
principio clare expressit : Apud Ravenmm, sancli caleulus, novissimoe edilioni conformis. Ulcunque
.Edistii, in quo à ductoribus suis minime defleciit. tamen fuerit, Usuardus Adonis elogium eleganter
Etenïm Romanumparvum str'ictim habet : Ravènnoe, R contrahens, eliam in determinando pugilum numéro,
Hedistii. Ado, paulo distihctius, ex mente Hiero- " recte senlentiam ejus amplexus est. De ullima noslra
nymianorum :, Apud Ravennam, via Laurentina na- annunliatione, quémadmodum de prima, inler codi-
talis sancti Edistii. Unde Noster acceperit, in propa- ces Hieronymianos conlrovertilur : arbitrum vide
lulo est; nec de Noikero dubium relinquitur, lametsi Florentiniuni. Nobis indubitatum est ex aiiquo apo-
omiserit hoec verba, via Laurentina. An pro via grapho, simili Epternacensi, In Syria, Eustachium,
Laurenlina subsliluenda sit via Lauretina , a nento- vel Eustalium presbylerum accepium fuisse, reliclis,
re làuris coiisilo discere poteris ex Florenlinio. Coe- si quos habuit, sociis, ut passim Noster facere asso-
terum Ravennalem marlyrem fuisse Hedislium, vi- let : certe plane Usuardinam esse annunlialionem
deiur extra conlrovèrsiam, subscribenle eliam Wan- illam ex codicibus evidentius oslendi non potest.
dalberlo hisce versiculis. Atque ex eodem ipso fonte hausisse videiur Raba-
Idus tum quartas merilisEdistiusauget, nus, dum scribit : El in Syriai Euslati presbyleri;
UrbgRaveimasuocelebri quomartyre gaudet. ubi addilur : El Eucharisli, Burri, Ronaii (Epterna-
cense habet Donatoe) de quibus, cum ad Usuardum
De forlissima el gloriosissima Africanorum mar- non speclent, nulla hic nobis quoestio est. Eusta-
tyrum legione primus meminit auclor Romani parvi : chium cum pluribus, lanquam Adoni adjectum, in
Apud Africain, sanclorum confessorum quatuor mil- appendicem retulil Rosweydus, idque eliam indicat
lium nongenlorum sepluaginta sex, sub persecutione asteriscus a Mosandro appositus. Videalur notula a
Wandalica passorum. Lacrymas, non jam commise- Castellanq Martyrologio suo universali apposïia', qua
ralionis, sed potins exsultanlis animi lestes; exculit confusos martyres dislinguere conatur. An salis
Victor Vilensis, dum immanent Hunnerici barbariem C féliciter, necdum ausim asserere, in lanta tabularum
describli lib. n, ih edilione Chiffleliana a pag. 24, Hieronymianarum turbalioue, quant alibi componere
unde procul diibio encomii sui materiam desumpsit conabimur.
Viennensis mariyrologus, in marlyrum numéro se-
AUCTARIA.
carel iota annunliatione prima ; in re- sex (desunt.quatuor millia). Meldis, sancti Sanctini
ÎORNACEN.
is purissimus est. *; episcopi et confessoris. » Vide die proeçedenli.
'ANTUERP.-MAJ. non legit, pro defensione catholicoe, BRUXELLEN.
etc. sed, pro Dei confessione catholicoe, etc. In fine sancti Gengulphi incipit : « Apud Burgundiam, natale
autem addil : • In Briltania , sancti Wilfridi epi- uxoris suoe conslupratore, martyris. Qui a quodam clerico,
clam perimitur. In cujus
scopi et confessoris, qui inler ceteras virtutes, mor- necis ultionem idem clericus dum ventrem purgaret,
tuo quoque vitam legilur reddidisse. » Vita Wilfridi ul Arrius, effudit. i Vita ejus in Actis edila
illustrata esl xxiv Aprilis, Vide etiam Surium hoc viscera, est xi Maii. t Apud Raven'ham, via Laurentina, na-
die. tale sancti Hedistii marlyris et sanclorum Celeslii et
ROSWEYD. textui subdit : « In Brilannia, depositio Saturi. In provincia Sirioe, sanclorum marlyrum
sancii Wilfridi episcopi el confessoris.' > Quirilli presbyteri et Evâgri. In Egipto, sancli Eu-
PULSANEN. mulilus est in elogio Africanorum, post j. slachii presbyleri. In Campahia, sancli Eucharisli.
Huhèrico rege ; coelera satis purus. "
MAX.-LUBEC et UGHELLIAN. in fine ad- Apud Biluricas, depositio sancli Epionis presbyleri.
ANTUERP., Ilem sancli Wilfrini, episcopi et confessoris. » Pulo
jiciunt: « Biluricas, sancti Epionis presbyleri. »
AUTUERP.-MAX., ULTRAJ-LEYDEN., LOVAN. et ALBER- Wilfridum indicari. Africanos in sequéntem rëjicït.
HAGENOYEN. hue refert Lotit prophetam cum vitoe
GEN.,in lexlu salis puri, idem cum proecedeniibus ex sacris litteris de more collecte
habent augmentant : e Biluricas, sancti Epionis compendio, Deinde agit de marlyribus Africanis, in quibus fere
presbvteri. ».
CENTULEN. : t Apud Bavennam, via Laurentia, purus est. Desunt reliqua.
sancli Hedistii marlyris. Apud Africain, sanclorum AQUIGINT. Africanorum marlyrum numerum redu-
confessorum et marlyrum nongenlorum sepluaginta cil ad « trium millium DCCCCLXXVII. '*In fine autant
 569 MARTÏROLOGTUM-.- MENS. OCT. 570
addit : • Biluricag, sancti Opionis. Et sanctorum ' i A Wilfridi episcopi Eboracensis et confessoris, cujus
Saturi et Calixli. » - ' cum meminisset Beda lib. Jv, rûrsus 1.v velul ad
MAÏRIC.-CARTHUS.-ULTRAJECT. : « Amici elAmeliii' priora repedans, vilam ejus virluosissimam a puero
militum, marlyrum, quorum actus leguntur. Sancto-- diligentius perslringii; ëpiiaphiuin etiam versibus
rum confessorum'et marlyrum quatuor militant ett conscriplunt adjiciens : ubi inler alia legilur, quod
ultra. » niullis domi forisque jaclalus nimiurii per teinpora
In VATICAN., sub num. 5949, deest Euslachii. Ad- longa periculis, tandem in pace quieverit. Hic libres
jicitur : * Romoe,sancli Coelestiniel Saturi. » quatuor sacrorum Evangeliorum aureis lilleris scri-
FLORENTIN. : « Biturichas, sancti Epionis presby- bi et lliecam auream.hiscondigiiam fieri fer!t. Ania-
leri. Item, sancli Vilslidii [an nonWilfridi 1] episcopii ni episcopi. Namaali episcopi. Civitate Mèldensi,
et confessoris. Item, sancli Eulagrii. » sancli Schynni episcopi et confessoris. Symperlhi;
Edilio"LuBECO-CoL.lexlum purum refert, nisii episcopi. lîiturieas, sancti Opionispresbyleri et con-
quod in fine de Eustachio addel, et confessoris-. fessoris. In Aquitania, sancti Gerakli abbalis et con-
Tum : « Biluricas, sancti Epionis presbyleri el con- fessoris, de quo in géslis sancti Arnulplii Suëssio-
fessoris. Civilale Meldis, beali Schynni, episcopi el'. nensis episcopi referlur, quia eidem Arimlpho in
confessoris. Eodem die, sancti Wilfridi episcopi et; regimine monaslerii successerit, sed ab anibiliosis
confessoris Eboracensis civilalis. » «Ipsodie, sanclii expulsus, Aquitaniam prbfeetus, monaslerium con-
Maximilianiepiscopi et confessoris.» \ siruxerit, quoique ejus vila et mors signis virlutuin
BELIN.editio altéra, in fine : « Bitariges, Opionisi et miraculorum gloria refulserit. Arda ni abbatis. In
confessoris. » Vide superius. B Scolia, Movei abbalis. Eufïasioe virginis et marlyris.
GREVEN. : r Apud Apamiam, beati Marcelli epi- Harlindis virginis et martyris. »
scopi el niarlyris, qui cum tempore Theodosi senioris MOLAN. : i Bitariges, Opionis confessoris. » Dein-
mulla idolorum lempla diruisseï, a paganis tentas, de minoribus typis ex GRËVENO describil dhtnià de
pro confessione nomiiiis Chrisli marlyrio coronalus Wilfrido Eboracensi. Item de Amelio et Amico,
esl. InCampania, natalis sanctorum Eucharisli, For- notans in Vincentii Speculo lib. xxiv, cap. 62 et
liinati, Prisciâiti, In Syria, natalis sanclorum Syri et seqq. In fine: « Maximiliani Lauréacensis episcopi
Evagrii. Romoe,natalis sanclorum Celesti el Saturi. et marlyris. >In edilionibus aliis, de Opionë, ut
Item sanclorum Amelii et Amici, quorum miri actus.- supra, i Mediolani, translalio sancli'Mqnoe archiepi-
legunlur in Speculo Vincentii, 1, xxiv, c. lb'2. Cumqiie scopi. In Anglia, natalis sancti: Wilfridi episcopi
essent miro modo sibi consimiles, tandem in bello Eboracensis et confessoris. Çelehoein Païihoiiia, Ma-
quod Karolus Magnus conlra Desiderium Lôngobar- ximiliani Lauréacensis episcopi et confessoris; Cu-
doruin regem in Italiagessit, mullis pollenles"pïeta- jus corpus Laureacum iransiulit saiiclus Ruperlus
tis operibus, cum aliis mullis inlerfecti, marlyrii pal- Bavarorum aposlolus, qui plurinias ecclesias ad
mam adepli sunt. Maximiliani Lauréacensis epi- ejus honorera dedicavit. Tandem vero Pàlaviam:
scopi et marlyris, qui tempore Cari et Numeriani reliquias iransiulit Henricus secuhdus imperalor. »
imperalorum, marlyrii coronam adeplus, poslmo- Deinde lypis minoribus : « Papioe, sanctorum niarty-
dutn a duce Bajoarioruin in Palaviam supei' litus rum Amelii el Amici, quos rex Dësiderius qcciijit
Eni translatas, in magna veneralione habetur. Lu- in bello conlra Carolum Magnum. » Ex Casléllano
tin» el sororis ejus marlyrum. In Anglia, sancli /-i , disces reliquias esse Mortarioe.
III Idus. Die 13.
Apud Troadam, natalis beati Carpi, discipuli apostoli Pauli. In Hispaniis, civilale Corduba, passio san-
clorum Fausli, Januarii et Marlialis, qui primo equulei poena cruciali, deinde superciliis rasis, auribus
quoque et naribus proecisis, denlibus eliam superioribus evulsis , ad ullimum ignis passione .marlyrium'
coiisummaverunt. Anliochioe, sancli Théophile qui sexlus ab apostolo Petro pontificalum Ecclesioe lenuit.
Turonis, sancti Venanlii abbatis. [Addil Bouillait., Ilalico charatlere: "Ipso die sanclorum confessorum
"
Giraldi et Leoboni.] '
'NOTiE;.''
Ex Herinien., Rosweyd., Munerat., Belini vnma edilione. Greven. et Molan.
a i Pralensem codicent, inquit Sollerius, a puris Ignosco, si monitus non fuit sanctos illos confesso-
exclusimus, quia in fine additamenlûm habet : Ipso res a recentiore manu fuisse additos. BOUILLART.
die sanclorum confessorum Giraldi et Leoboni. »
VARIANTES LECTIONES.
Trodam scribnnt mss. vetusliorés codices cum D dum legisse ut est in textu. Belinus itérant maie
Adone; lypis editi, ut Munerat, etc., habent Troa- Amantii pro Venanlii subsliluil. Pralensem codicem
dem. Belin. légil, discipuli sancli Pauli apostoli. Idem a puris exclusinius, quia in fine additanientiini ha-
pro Fausli ponit Faustini : ilem superciliciis el er- bet : Ipso die, sanclorum confessorum Geraldi et
rata alia. Rursus Belin., Greven. et Molan. scri- Leoboni. A recenliori calamo esse, vel inde colligo
bunl, qui textus ab apostolo Pelro Ecclesioe ponlifi- quod soliti co.i.-ilesAntuerp.-Maj. et" Rosweyd. eam
catum lenuit. Rosweyd. aulem, qui sexlus a bealo annuntiationem non posuerini.
Petro apostolo AntiochenoeEcclesioe,etc. Puto Usuar-
OBSERVATIONES.
De Carpo, Apostoli hospile et diseipulo, nullus 310 el 581. Cordubenses martyres,' et quoad locum
martyrologus meminit ante auctorem Romani parvi, •et quoad nomina deformalos, exhibent Hieroiiymiana
a quo ita celebralur : Troade, Carpi, apostoli Pauli aliqua, quibus conciliandis occupalur Florenlinius.
discipuli. Hinc in Adonem defluxit, et in Adonis se- Exhis sua decerpsit Rauanus ; at. Nosier solilum
quaces Usuardum ac Nolkerum. Prima ejus et certa ducein Adonem secutus est, omnia ex eo ferme Ver-
notitia sumitur ex II ad Timollieum iv, 13. Alia in batim, describens : non quidem ex boc die, sed ex
Nolis insinuai Baronius, suo tempore usui fulura. XXVIIISeplembris, quo a Romano parvo notati sunt,
Vide quid de iis senliat Tillemonlius tomo I, pag. el ab Adone proefàlo, elogio exornali. Cur Usuardus
371 USUARDI MONACHI 572
hue eos dislulerit, non aliam causam divinare licet, A Theophilus, ab Hieronymo, de Script, cap. 25,
proeter eam quant xxvin Septembris breviler attigi- egregie Iaudalus, primiius eliam ^trilur ex Romano
mns, nimirum quod fortasse in Hispania hoc ipsos parvo, bis verbis : Anliochia;, Theophili episcapi, qui
die coli depréheii ieri't. Plura in hanc rem collegit sexlus ab aposiolis fuit. Vix d'obito q'nïn ex Rufino,
Theodoriciis'Ruinai'tiu.s, connu Acla inter sincera lib. îy, cap. 24, desumpliis sit. Phrasim permodice
et selecta refeiens, a pag. 597, nec lanti momenti ampliavil Ado, sed eam nescio unde auxerit Nolke-
suni dilficultates propositoe.a Tillemoniio tomo V, rus. Noster ex Adone sua desnmpsit, omiltens duo
pag. 796, ul non facile dissolvi queanl. Laudanlur ullima'verba, uirî ernditissimi, quoeperle iniacla ser-
eliam Cordubenses noslri in hymno Prudenlii, apud vais poieral, cum ex citatis Eusebio el Hieronymo
eumdëm Ruinarlium, pag. 517, Wandalberius et de insigni ejus doctrina abunde constet, ut pluribus
xxviu Seplembris et hoc die martyres illos cecinil, invenies ex aliis scriptpribus a Baronio in Notalione
quos foile diversos pulavil ex Marcialis el Marcelli citatis. Nobis maxime usui veniet Halloixii noslri
apud ipsum discrimine. Pii.no loco ila habet : lu'cubralio, conferenda cum Commenlario Gallico
Tillemonlii tomo III, a pag. 49. De Venantio non
Fauslits, Marlialisqnarluin et Jamuisoriiatit, ' semel in Auclariis sernio fuit. Liquet hoc primum
Manysii trabua simulel cer.lamineelari. die ab Usuardo signatum, sed observavil Caslellanus
Hodie vero sic imico versu absolvit : in Martyrologio suo universali hune sepulturoepolius
Ternas Marcellus,Fauslus, Januariusimplent. quam ohilus diem esse. Vila ejus ex Gregorio Tu-
ronensi potissimum innolescit.
AUCTARIA.
PRATEN.Jam supra -in Variaiilibus augmentam B I VICTORIN. el RÉGINESUEC.signatus num. 150 :
ejus nolavimus : « Ipso die , sanclorum confessorum « Ipso die, sancti Geraldi confessoris. >
Geraldi et Leoboni. » MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT. : € Venanlii abbalis
TORNACEN., hic solilo defectuosior, caret annun- el confessoris. Carpi, discipuli beali Pauli. Fausli,
lialione prima et ullima; in duabus ntediis omnino Januarii el Marlialis graviter passorum. Theophili
purus. episcopi Anliochioe.»
ANTUERP.-MAJ. habet itérant accessioneni Angli- In VATICAN., num. 5949, deest Fausli el soc. Item
eanani : t Eodem die apud Wesimonasterium, trans- Veiwntii. Adjectum : « Apud Gailias, depositio sancli
latio sancti Edwardi regis et confessoris. ». Geraldi confessoris. Translatio sancli G-iliberticon-
PULSANEN. déficit in, elogio Cordubensium, in reli- fessoris. Romoe, deposilio sancti Honorii papoe, >
quis salis purus. Majore auctoi'ilale opus eril,.ut de cultu aliquid sla-
ANTUERP., MAX-LUBEC, CODEX BIGOTIAN. sign. P. 5 lualur.
et UCUELLIAN. , omîtes in fine post lexlum adjiciuiit : LUGDUNEN. : « Deposilio beali Geraldi confessoris
i lient, Marcelli, Adriani el Marci. » Ex Hierony- Chrisli. » De quo jam soepius.
mianis codicibus accepli videttlur, sed, ul soepissime . BURDEGALEN. : i Translalio sancti Geraldi confes-
accidil, maie conjiincti. soris- » Lege cum aliis, depositio.
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT., LEYDEN., ALRERGEN. CASTRI-KAROLI : « Apud urbem, quoe Orlacus
el DANIC. omnes pro Fausli, scribunl Faustini. Omnes nuncupatur, sancli Geraldi confessoris.»
ex Adone de Theopbilo reslituunl verba, quoe ab REMENS. SS. Timoth et Appll. : i In Aquilania,
Usuardo ontissa fueranl ; nempe, itiri erutlilissimi. /Q monasterio Aureliaco, deposilio sancti Geraldi con-
Omnes penultimo loco insérant : «Item Calcedonia, fessoris. »
sanctorum Marcelli [solus ANTUERP.-MAX. proeter Editio LUBECO-COL. : « ColonioeAgrippinoe,in mo-
coeleroslegit Marcelliani], Adriani el Marci. » nasterio sanclorum Panihaleonis, Cosmoeel Damiani
LOVANIEN. cum prioribus convenit, sed déficit in ntedicorum Dei, invenlio eorporis bealf Maurini
elogio Cordubensium. abbalis et marlyris, sub Ollone 1 intperatore, et
CENTULEN. : 4 Apud Troadam, sancti Carpi epi- Ira ire ejus domino- Brunone, Côloniensi arebiepi-
scopi, disctauli Pauli apostoli. Corduboe, sanclorum scopo, incarnalionis Verbi anno DCCCCLVI. » Sequilur
Fausli, Januarii et Marlialis, qui iguis passione mar- lextus ul esl supra in ANTUERP.-MAX., etc. Tum :
lyriiint consuminaverunl. » « In Calcedonia, sanclorum Marcelli, Adriani et Marci
BRUXELLEN. hue refert martyres Africanos, de confessorum. In territorio Treverensi, translatio san-
quibus egimus die proeçedenli, narraiionem ex Adone cli Lubencii presbyleri el confessoris. Eodemdie, san-
amplificans. In Carpo purus est. Sequitur de Theo- cli Geraldi confessoris. Apud Auslriatn juxla Danu-
pbilo ul supra. In Cordubensibus salis purus est. binnt , passio sancli Calomanni marlyris , ac.pere-
1 In Calcedonia, natale sanclorum marlyrum Mar- grini Chrisli. Ipso die, iriumphus sancli Lamberli
celli, Adriani et Marci. In Alexandria, sancli Alba- episcopi Leodiensis et niarlyris. In Anglia, iranslalio
nasii, orlbodoxi. » Videiur indicari magnus Alhana- sancli Elwardi régis el confessoris. i
sius, sed hic colilur n Maii. Sequilur, • Arvernis, BELIN.editio altéra habei lexlum ul prior, sed in
sancii Gerardi confessoris. » Vocatur Geraldus. Vide fine coitjungil : « Item Marcelli Adriani, Marci et
Caslellanuni et codices infra. De Venantio agendum p. Geraldi. » Uliimiis confessor cum oriinis niarlyribus
eril die sequenii, maleconneciilur.
HAGENOYEN. de Carpo, post Aposloli, addil: « De GREVEN. : i In Calcedonia , sanctorum Marelli
quo idem aposlolus menlionemfacit iusuisEpisiolis. » [Marcelli], Adriani el Marci. Apud Austriam jiixla
Hic ponit Hedistium Ravennatem, de quo nos pridie. Danubiuni, passio sancli Calomanni marlyris ac pe-
Theopbilo eliam addit elogium viri eruditissiiri. regrini Chrisli. Colonia Aggrippina, invenlio sancli
Deinde adjungit : «Qui librum quatuor Evangeliorum Maurini abbalis et marlyris. Cum enim beatoeme-
in uno volumine composuit. Turonis, deposilio san- niorioe Bruno Coloniensis arebiepiscopus anno Do-
cti Venanlii abbalis iu monâslerio sancli Martini. mini DCCCCLXVI monasieriuin sancli Panihaleonis in
Ipso die in Calcedonia, passio sanctorum marlyruini proefala civilale erigerei, et pro lundamenlo locando
Marcelli, Adriani et Marci. » lbderetur, repertum est sacrum corpus litulq appo-
AQUICINCT. ante Turonis interseril : i Item san- silo : Hic requiescunl ossa bonoememorioeMaurini
clorum Marcelli, Adriani et Marci. Eodem die sanctii abbalis, qui in atrio ecclesioemarlyrium perlulit sub
Geraldi confessoris. Qui licet in laicali habita, Chri- die quarto Idus Junii. Ipso die, iriumphus sancli
stianoe religioni iiilioerens virililer, quemadmodumi Lamberli episcopi Leodiensis et martyris. Alexan-
Deo charus exliterit, per miracula monstraium est,, drioe,Albanasii-, docloris optinii, qui fidem exposuit.
quoe vivons gessil el înultipliciler post morlem ope- In Usuardo habeiur vi Nouas Maii. In Anglia, irans-
vauir. « lalio sancli Edwardi régis et confessoris. In lerrilorio
 '
575 MARTYR0L0G1UM. — MENS. OCT. 574
Treverenst, oeali Lubentii presbyleri el confessoris. A cum bujusmodi inscriptione reperlum] est : Hic re-
Congani abbatis. Ilem bealoe memorioe Belixendoe, quiescunt, » elc Deinde minoribus typis, de Colo-
filioeRaroli Magni, uxoris sancti Amelii comiiis et mamio, ul supra. < Ilem sancti Gerbrandi abbatis et
marlyris. » An cullum habeat, postea videbilur. confessoris. Simperti episcopi duodecimi ecclesioe
MOLAN. : < Eodem die, Iriumphus sancli Lamberli Auguslensis, circa anttuin DCCLVI,cujus corpus re-
in Sleps. Apud Ceplam Saracenorum civilalem, quiescit in coenobio sanclorum Udalrici el Afroe.Per
sanclorum marlyrum Danielis, Samuelis, Angli, cujus mérita, inler varia miracula, muliercula quoe-
Donini, Leonis, Nicolai, Hugolini, de Ordine fralrum dam pauper recuperavil officium brachii nnius ac
Minorum , qui, desiderio marlyrii ftigranles, fidem nianus, quo per aliquot annos caruerat. Quoe pro
caiholicam iniperlerrita mente ibidem coiislaiitis- sanilale recepta laudes exsolvit el brachium ccreum
sime proedicavenint, tandem post ill .la opprobria, ad indicium sanitatis suoe ibi reliquit. » Ediiiones
post conlumelias, irrisiones, flagella et vincula, ca- alioe: « Apud Sepiam Saracenorum, > etc., ul supra
pilis ohlruncatiohe marlyrio coronali suni, anno in priori. « In Galliis, sancli Geraldi confessoris.
Domini MCCXXI, anno sexto ante obiluni beati Patris Treveris, sancti Lupenlii presbyleri. Augustoe Vin-
noslri Francisci. In Alexandria, nalale sancti Ana- delicorum, sancli Simperti, episcopi el confessoris.
siasii episcopi, et sancii Lupenlii presbyleri et san- Eodem die, Iriumphus sancti Lamberti in Sleps.
cti Geraldi confessoris. Colonioe,in monasterio san- Colonioe in monasterio sanctorum Panlalconis, »
ctorum Panlhàlionis. Cosmoeet' Damiani medicorum etc., ut supra. Demum characlere minori : < Ilem
Dei, invenlio eorporis sancti Maurini abbatis et mar- sancli Gerbrandi confessoris et primi abbalis in
lyris : %iod anno DominicoeIiicarnaliohis DCCCCLXIV, j, Flori campo, ordinis Cisleriensis. > Vide Caslellanuni
dum fuiidamentuin ejusdem ecclesioe effoderetur, in Martyrologio universali.

n Idus. Die U.
Romoevia Aurélia, nalalis beati Calisli papoe et martyris. Hune A»exander iniperator sub diutina cuslo-
dia, famé cruciari, el quolidie fùstibus coedijussil, tandem vero per fenestram domus, in qua custodieba-
tur, proecipilalus, viclorioe triumphum promeruit. Civilale Tùderlina, sancti Forlunali episcopi, qui in
effugandis spiritibus immundis immensoevirtulis gralia eniluit.
'
NOTJE. >
Sumitur ex Pralen. Herinien., Tornacen., Antuerp.-Maj., Rosweyd., Munerat.,' treven. et Mo.an.
VARIANTES LECTIONES.
De Calixto, Callisto, Calislo, Calesto, dixi alibi, dis. Maxima varialio est circa ullimunt verbum eni-
ut videlis xvi Aprilis. Hic itérant sequor anliquiores tuit, quo modo scribunl Pralen., Tornacen. et Mu-
nostros codices Pralen. et Herinien. cum Hierony- nerat. Maie Herinien. veroum pollebal, quo tililur
mianis. De cotidie etiam salis dictum esl. Inler alia Gregorius, in proeleriio inflexit per polluii. Antuerp.-
errata lypographica, esl in Muneralo, tantem vero. Maj., Greven., Molan. ponuni emicuil. Rosweydini
Praten., Herinien. et Munerat. legunt Tuierlina, co- codicis scriplor, dubius quid proeferrel, scripsit
gor cum omnibus aliis melius scribere Tuderliua. emicuil, et superius adjunxit eniluit. Pulamus nos
Aliter Munerati error est in affugandis, pro effugan- cum Usuardo légère.
OBSERVATIONES.
Calixii, Caltisti, vel Calisli papoe, sive is morlualis C Brevem ponlificalus sancli Callisti syllogen dédit
sit, seu potins ex mente Adonis, sepulluroe dies, in Tillenionlius tomo III, a pag. 250. Pars Aeiornm ad
antiquissimis quibusque Ecclesioe monumenlis, pri- x Maii vulgala esl, ubi de Calepodio, Palmalio et so-
die Idus Octobris soleniniter recolitur. Etenim hoc ciis acium; reliqua suo -loco illusirabuntur. De For-
ipso die de eo loquunlur Bucherii, Allatii, Frontonis lunato, Tudertino episcopo, silenl anliqui" Marlyro-
aliaque Kalendaria vetustissima, Sacramenlarium logi omnes, sic ul proinde planissime Usnardmus
Gregorii et Marlyrologia omnia. Hieronymiani codi- sit reperius procul dubio in sancti Gregorii Dialogis,
ces non eadem quidem phrasi, sed Calixii, Callisti cujus fere verbis ex libro i, cap. 10, annunliâlio
vel Calesti, expresse meminerunt. Discordiam inler noslra contexilur. Ast in Gregorio, qui solum mira-
ea apographa non unam componere, et socium de- culis referendis intentas est, diem obitus Nosier non
terminarc conaïur Florenlinius. Beda, et ex eo Ra- reperil, quidquid Ferrarius rotonde signet, pridie
banus, Callisium insigni elogio exornant, quod in Idus Oclobris, unde non temere conjectari posse
Adone diffusius-esl, desumpium lamen ex eodem videor huneproe coeteris diem pro mero Usuardi ar-
fonte, quem non satis lintpidum el defoecatumagno- bitrio seleclirnt esse, qui subinde inler receiUiqres
vit Baronius, tum in Nolatione, tum in Annalibus, obtinuii; quod plerumque factum est in aliis sanclis,
ad annum 226, a num. 2, ut fusius supra nolavimus ex Gregorii Dialogis in Fastos sacrés l'ranslatis. Cur
ad diem x Maii. Videri possunt quoe apud Surium xxx Junii apud Tudertinos Fortuiiali memoria feslh
edila sunt. Coeierumquoein hodierno laterculo Noster vius celebretur, vide in Nolatione Baronii. Observât
protulil, ex Beda polius quam ex Adone accepta vi- autem Caslellanus festum solemniler. recoli in ea
denlur. Ronianum parvum Adoni paucis proeluxeral: p civilale xxx Augusli; an quod is forte obitus dies ah
Sonia;, Callisti papoe et marlyris, el Privali mililis. incolis cetiseatur, suo loco disquirelur.' Vide intérim
Mavult Florenlinius Saturnum socium Callisto ad- quoe de Fbrlunato ëxstani apud Surium hoc die.
jungere; Wandalberius anonymum relinquil : Recurrit hodie in Adone Justus Lugdunensis, de
Calistuspridie anlisles martyrque tropaeo cujus et depositione el translatione abunde egimus
Proecellensmulto et coatitalusmarfre fulfet. secunda Seplembris.
AUCTARIA.
PULSANEN. pergit deficere : ferme quotidie in San- denuo conveniunt : in Usuardino texlu puri sunt,
clorum elogiis mulilus. Hodie de Callisto solum ha- sed in fine adjungunt : Item Satumini et Lupi. Sunt
bet, usque ad papoe et marlyris, expunclis reliquis illi martyres Cappa'doces, quorum socios vidé in
omnibus. In Forlunalo satis punis est. Hieronymianis.
ANTUERP., MAX.-.LUBEC. el UcuELLUN.de mordue ULTRAJECT.,LEYDEN.,LOVANIEN., ALBERGEN. . et
575 USUARDI MONACHI 576.
DANICSic habent : « Item, sanclorum Salurnini et A• LcxoviEN. : c Transitas sancti Jusli confessoris
Lupi. » in eremo. Ipso die, Coelestis episcopi ipsius civila-
ANTUERP.-MAX. idem habet augmentant, et proe- lis. »
lerea adjungil,: « Eodem die, Brugis, beali Donalia- Editio LUBECO-COL., inCalixto inlerpolata, proeter
ni..archiepisçopi Remensis^epiinti. » 'ejunium Quatuor Temporum, addit, « quod projnoljo-
CENTULEN. : < Romoe nalalis sancli Calixii papoe nes Ecclesioeordinum gradalim fieri inslituit, et in-
el martyris, qui sedit in. episcopatu' annos sôplem, duxit servare perpétuant c.aslitalem minislris Eccle-
merises duos, (lies decem, et sith imperio Alexandri sioe. » Coelera habes supra. In Forlunalo, pura esX-"
marlyrii glorïam adeplus esl. Civitate Toderla, san- Tum : « EodenWdie, sanclorum Salurnini et Lupi
cli Fortunàli episcopi el confessoris. Eodem die, marlyrum. Treveris, sancli Rusiici, sécundi episco-
fesliviias sancli Donaliarti, seplimi Rentorum episco- pi et confessoris. Herhipolim, sancli Burchardi ejus-
pi, cujus corpus in caslro Brugensi magnoe reveren- dem çivitatis primi episcopi el confessoris. In here-
tioe habetur. Ipso die, sancli Vial'oris, lectoris, co- mo, transitas sancti Jusli heremiloe. Methis civitate,
ntilis sancti Jusli episcopi. » Vide Observaliones. sancti Coeleslis, seçundi ejusdem urbis episcopi et
BRUXELLEN. : «'Romoe via Aurélia, nalale sancli •confessoris. Civitate Remis' in Galliis, sancli Dona-
Calisli papoeet, marlyriis, qui jejunia quatuor lem- lianrepiscopi-ét confessoris. »
poruni inslituit, Hic sub persecutione Alexandri im- - BELIN.,post promeruil, inlerponit : c Hic consti-
peratoris, in carcére posilus, quemdam militent'ab' tuiljejunium die Sabbati quater in anno fieri, fru-
ulcerum' foeditale, simnl et ab infidelilale curavit : menti, vini el olei secundum i In fine :
quoà audiens Alexander imperaior, ipsum quidem B i Rem sanctorum Sa turnini etprophetiam. Lupi. > . y
'
niililem pluntbatis deftcere, bealum vero Calixtum
papam per feneslram domus proecipitari, et, ligalo ad GREVEN. : « Eodem die, sancti Gaudenlii episcopi
colhim ejus saxo, in puteum demergi proecepit. Post Ariminensis el marlyris. Qui Ephesi drtus, Romoe
dies aulem decein el septem Aslerius presbyter cum leuipore Damasi papoe, presbyter ordinatus, miracu-
clericis, noële levavit corpus ejus el illud in cimite- lis clarait. Çonsecratas deinde Ariminensi-Ecclesioe
rio Calopodii, qui aille marlyrium coiisummaverat, in episcopum posiquaat multos ad fidem convërtis-
sepelivïl. » Vide Adonem. « Mauri monasterio, san- set, ob catholicoe fidei defensionem fùstibus, et la-,
cli Celestis episcopi, discipuli beati Pelri apostoli. pidibus usque ad emissionem spiritus maclatus est.
Qui cum bealo Clémente el Felice ad urbem Meten- Civitate Corduba, sanctorum Lupi et Aurelioe. Sa-
sem veniens, post primum, in eadem urbe episcopus tumini et Lupi marlyrum. Viennoe, sanclorum Agra-
consliluius, coelcsiem duxit vilain el tandem ad ti et Casluri, ejusdem urbis episcoporum. Treveris,
Chrislum migravit. El in Corduba, nalale sanctorum sancli, Rusiici, secundi ejusdem urbis episcopi et
marlyrum Salurnini, Lupi et Aurelioe. »Vide Au'cta- confessoris. Apud Herbipolim,-sancti Burchardi ,.
rium secundunt. In Forlunalo purus est. t Eodem primo illius-Ecclesioe episcopi et confessoris. Hic
die, sancti Donaliani Rentorum archiepiscopi. Turo- cognatus fuit sancii Bonifacii Maguntinensisepiscopi
nis, deposilio sancli Venancii abbatis el confessoris. el martyris, alque ab eo proefaloeEcclesioe autistes
Civilale Relloacensi, sanctoe Angadrisinoe virginis, ordinatus anno Domini DCCLI.Clinique multo lent-'
sponsoe sancli Ausberti archiepiscopi Roihomagen- pore strenue eam gubernasset, solilarioe viloedeside-
si£. » Apud Castellanum appellatur Angadris'ma. *-' _ rio aliiint loco sui instiluli faciens, Deo el sibi va-
t lient transitas sancti Jusli. > Vide Observaliones. canS, quievit anno sacérdolii sui quàdragesimo.
HAGENOYEN. proeter jëjunium Quatuor Tempo'rum Jusli Lugdunensis episcopi et confessoris hic deposi-
alia Callisti statuta adducil, quoemalim alibi reperi- tio. Qui et ipse solitàriam vitam diligens, in heremo
re. In Forlunalo salis purus est. Tum : « In Brilannia, aliquot annis sanclissime conversâtas, mtaistro suo
sancti Paulini, episcopi et confessoris in civitate Viatori, quod se celeriter sequerelur, moriens proe-
Eburali. » Vide supra x Oclobris. c Item, sanctorum dixit. In Galliis civilale Remis, beati Donaliani ar-
marlyrum Salurnini el Lupi. » chiepiscopi et confessoris. Methis, béali Celestis,
AQUICINCT. in fine addil : i Item, sanctorum Salur- secundi ejusdem urbis episcopi et confessoris, disci-
nini el Lupi. In pago Belvacensi, sanctoe Andràgisi- ; puli beali Pelri apostoli. Vilalis confessoris. Apud
nes virginis. Brugias sancti Donaliani archiepiscopi Belnacum, sancloe Angadrismoe Virginis, sponsoe
él confessoris. » sancli Ausberti Rolhomagensis. > Tide supra v Idus
VICTORIN. in fine : « Ilem sanctoe Forlmtoe virgi- Februarii. « Forlunatoe virginis et martyris, et trium
nis, i pro Fortunutoe. Vide inferius. fralrum. »
MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT. : «Calixii papoe et MOLAN. : < lien, sanctorum Salurnini et Lupi.
marlyris. Donaliani episcopi et confessoris. Fortu- Treveris, sancti Rustici episcopi el confessoris. Bru-'
nàli episcopi. Eulropii episcopi (notalui\ïn margine, gis, sancti Donaliani archiepiscopi Remensis.' Lug-
hune hoc die alibi non" inventa), Forlunaloe virginis duno Gajlioe, transitas sancti Jusli in eremo. In ler-
et niarlyris cum tribus germanis. » rilorio Cathaiilannensi, sancloe Manegildisvirginis. >
REC SUEC, sub num. 428 : « Beloacus, sanctoe .. Dein minoribus typis, de Burchardo eK GREVEN., us-
» Vide BRUXJJI.LEN. '' i
Angadrisinoevirginis. que ad -anno'Domini DCCLI.Tum : Item beatoeme-
REG. SUEC, signatus num. 130 : « Item, sancloe morioePlacilloe uxoris Thepdosii imperatoris. Eo-
Forlunatoe virginis. » Videcot. sequentem. dem die, obiit Dominicus Loricalus, cujus Vilain
In VATICAN., num. 5949, deest Fortunati. Adjici- scribilPelrus Damiani, tonio VOI Aloysii. »In edilio-
tur : t Eodem die, transitas sancli Jusli eremitoe. nibus aliis, de Saturnino et Lupo ut supra. « Herbi-
Apud Campaniam, sanctoe Forlunaloe virginis, quoe poli; sancli Burchardi episcopi et confessoris. » De
passa est cum tribus fratribus suis Carponio, Eva- Donatiano, Ruslico el Manegilde, ut supra. Tum de
rislo et Prisciano, apud Coesaream, imperanlibus Andregisina, ut GREVEN.Dein : « El sancli Palris
Diocleiiano et Maximiano, proeside Urbano. » CosmoeHagiopolilani el poeloe, episcopi Majumoe.»
FLORENTIN. : c Item, sanctorum Salurnini elLupi. Minoribus lilleris^ « Eodem die. obiit venerabilis
Item sancti Gaudenlii. » STROZZIAN. addit, episcopi. Dominicus Loricalus. »
Vide GREVEN.
Idibus. ' Die IS.
Apud Coloniam Agripinam, natalis sanclorum quinquaginla marlyrum, qui eum essent ex legione sacra
Thebeoriiht, apud'eaindeni urbem cursum^sui agonis compleverunl. Romoe via Aurélia, sancli Fortunati';
Lugduni, sancli Anliochi episcopi, qui strenue adminislralo ponlificii culmine, ad quod assumputs lueral,
vegnum caileslc adeplus esl. In lerrilorio Remensi, sancli Basoli confessoris.
 577 MARTYROLOGIUM.— MENS. OCT. 578
NOTJE. ,
Puros exislimo Praten. el Munerat. Proxime acceduniRostoei/rf. el Belini prima editio.
VARIANTES LECTIONES.
Dixi poslremos duos proxime ad purilalem acce-, A soris, quoe facla est ab' Hincinaro archiepiscopo, viro
dere; nam ih' principio uterque corruplus est, dura venerabili. Alque hoc vere scribit, licet non pure
in Rosweyd. legilur : Apud Coloniam, sanctorum Usuardine. Mihi vcfisim'ile est Osivaldum qui hic
Maurorum CCCXL, et in Belino, ccc niartyrum; cer- ponilur, accipi pro, Oswaldo Wigorniensi et Ebora-
tum enim est omnino legendum quinqnaginia, ut ha- censi episcopo, qui colilur xxix Februarii ; quamvis
bent codicesvetusliores Pralen., Herinien., Anluerp.- et pro Ethelwaldo Lindisfarnensi, qui etiam Oswal-
Maj., Pulsanen., Aquiçinct. et Munerat. ex Adone. dus dictas,est,' sunii possit, ut visum est Henschenio
Munerat. post ex legione oniill.it vocem sacra, lient tomo III Februarii, pag. 750."Vide quoe dé codiee
pro compleverunt, legit impleverunt, el pro Basoli, Herihiensi diximus in proefalione. De Iranslalione
habet BajolL Hic nôlp exclusum codicem Herinien- àiicujus Oswaldi égit Anluerp.-Maj. vin Oclobris ;
sem, quia secundo loco insértam habet : Eodem die, hic vero idem codex in fine subdit :Iri Brilannia,
sancti Osuialdi, episcopiet confessoris. Atque in fine : sancti Wlfuni episcopi et confessoris, pro quo legit
In territorio Rëmerisi,iranslalio sancli Basoli confes- Henschenius, loco citalo, W-lfranni. v
OBSERVATIONES.
Nalalem sanctorum Maurorum hodie. in Hierony- slodierint el honoraverint, ut niihi non semel snrama
mianis consignari manifestant est; quod Rabanus., cum voliiplate cora.m intueri iicuil.'.Hoecobiler dicta
eos codices seculus, ipsos martyres in agro Pinensi sint. Wandalberius Mauros exornat, circa contro-
collocet, facile corrigitur ; votait'enim légère:/» versa nihil definiens: .
Galliis, Colonia Agrippinensi, nalale Maurorum. HaC- Idibus inde tibï Maurorumtu'rbavocatur
tenus pugitum islorum niunerum prodilum non re- AgrippiDa,aniinis pàriter'quaèl'aeti»healis,.
perio. Ulruni Theboeorum et Maurorum classes, quâs g Militiam Cbristo virtute et morte dicavil.
Florenlinius ex Eltaando sive Helinando, soeculi xm Sequilur in lexlu, Forlunati marlyris, quem mi-
scriplore, dislinguit,-salis subsistant, alterius est in- nime dubilo ex Hieronymianis ab Usuardo açcepluin;
daginis; uli et an h! fuerint %\ legione Theboea, nam Adoni perperam omnino tribui,. facile cum
quod diserlissime asserit Ado, el ex eo Usuardus Rosweydo exislimo, cum in Noikero plane aliter no-
ac Nolkerus; an polius classis alia, ex Afriçoe oris lelur : hic enim ex Rabano, CapuoeLibulum cum For-
Coloniam advecta, ut Grevenus et alii scriptores lunata conjunxil. Et vero Forlunaloe, non Forluitali,
populàres Contëndunt. Equidem de numéro et génie legendum videiur, si primant in Hieronymianis sca-
imitant inventa anliquiorem, alque adeo eerliorem tariginem consulimus, in qua sic leges : Via Aurélia,
notitiam illà quoeapud Gregorium Turonensent ex- in cimiterio ejusdem, sancloe Forlunaloe. De Anliocho
slat, libro de Gloria Martyr-um, cap. 62, ex quo Lugdunensi, omiiiiim pt'iinus-meniinit Ado, ex quo
elogium suùm plane desumpsit Ado. Ibi porro Grego- Nolkerus solum nomen el posilionem desumpsit,
rius': DlCUNTUR QUINQCAGINTA VIRIEX ILLALEGIONE Nosier partent elogii salis elegaiiler contraxil. Vilse
SACRA ÏHEB/EORCM. El quia admirabili opère ex musi- Antiochi monumenta aliqua collëgit Severlius a pag.
vo quodammododeaurata resplendet(bàsilica), SANCTOS37. Notits etiam est in Vita sancti Jusii, de quo vide
AUREOS ipsam bàsilicam incoloe vocitare. voluerunt. quoediximus n Sëplèmbris. Ullimo loco ex codicum
Hoecsunt Gregorii ab Adone in Martyrologium suuni nostrorum leclione ponilûr Basblus, non rectë, si
translata verba, ex quibus colligas quam proeclare pro die obitus, cum is ad xxvi Novènibris ceiio
recenliores Usuardum corrigere, melius dicam, de- spectël, iinde melius eorporis"ejus iranslationent ab
pravarë proesumpserinl, ul se fecisse candide faletur Q Hincmaro hoc die faelam, superius:relulit codex
Molanus, et ab aliis maie lèntalum superius ôstendi- Heriniensis, solitas propria Remensia bine inde
mus, magisque patebit ex subsequentibus Auctariis, Usuardo adjicere. Varia de Rasolo refert el notât
quoenihil dissonant a Breviario Ultrajeclino, edito Mabilio, soeculo n Benedictino, a pag. M. Veruin
Leydoeanno 1508, recènliori nempe quant sit Ma- quod sub Adonis nomine de inBasulo ibi. récitât, me-
trlcula Carthusioe Ultrajeciinoe, infra eliam citanda. rum augmentant est, quod solo codiçe m.s.-Lor
Laudabilis cerie Coloiiiensium erga martyres suos biens! reperire pptui. Constat proinde proprie Usuar-
insignis venëratio, ulpole qui a Gregorii Turonensis dinum.esse Basolum, quëm, quod Usuardi tempore
tempore, per tôt soeculadeauralam bàsilicam et san- ex celebriori iranslalione inclarueril, ea causa hoc
ctos aureos conslanti cull'u'semperque ornatiori cu- die recolendum ititarit.
''...'. AUCTARIA.
De codicibus HERINIENSI et ANTUERP.-IVIAJ.vide su- et cum duce suo Gregono. » In fine : « In Capua,
perius dicta in Varianlibus. sanctorum Lufili [Lusyli, Lusili, lnfili] et Forlunati. »
TORNACEN: de Maurjs silel, sed in fine adjicit : CENTULEN. : « Apud Coloniam Agrippinam, sancto-
« Ipso die, nalalis sancli Bercharii abbalis el marly- rum marlyrum quinquaginla. Lugduni, sancli Antio-
ris. > Hoc die est in Romano. Vide ibi notulam Ca- chi episcopi. Coenobio Fonlanella, translatio sancii
stellani, de qua dicitur alibi. Wiilfranni, Sënonensis quondam archiepiscopi et
PULSANEN. in prima purus est. Secundam omillit. ;onfessoris. In territorio Remensi, nalalis sanciî
De terlia solum habet : « Lugduito, sancli Aiiliocbi Basoli confessoris et monachi : cujus sancta convei-
•: - ,
episcopi. >In quarta, scribit Bassoli. satio eliam miraculis claruit. »
ANTUERP., MAX.-LUBEC et UGHELLIAN. habent ccc BRuxELLEN.de Mauiis habet ul ANTUERP.-MAX. ,elc.,
marlyrum. El in fine : «In Capua, sanclorum Lufili In Forlunalo purus est. Tum : i In Capua, sanclo-
el Forlunati. » rum Lusili el Forlunati: » In Antiocho et Basolo ile-
GREVEN. habet CCCLX, et post lextum subJit : «Eo- D rum purus. In fine : « Fontanelloe monasterio,- e.'eva-
dem die, translalio sancli, Gregorii papoe ah urbe lio el translalio sancli Wulfranui archiepiscopi et
Rôma. > confessoris; > - - "
MOLÀN. sequilur GREVENUM in numéro CCCLX,et in . HAGENOYEN.': s Apud Coloniam.Agrippinam, extra
fine omillit aimuntiationem.ultimam. muros, nalale sanctorum Maurorum çutn quaurâgin-
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT., LEYDEN.,LOVANIEN., la.' » Pulo ex ccc formatum CUM,ut sit legendum
ALBERG. DANIC,omnes ponunlnumerum niartyrum CCCXL. Coeterafere simili ANTUERP^MAX., etc. lit re-
CCCLX. Iiiseruni lextui,-« sub persécution iMaximiani; liquo lexlu salis purus est. Pro Basoli, habet Basili.
 579 USUARDI MONACHI S80
In fine addilur : « In Capua, sanctorum marlyrum A marlyrum. > In fine : c In Capua, Lupini et Forlu-
Lusii et Forlunati. In Syria, sancli Euslachii pre- nati marlyrum. »
sbyleri el confessoris. Biluricas, sancli Epionis pre- GREVEN. : i Apud Capuam, sanclorum Lufili et
sbyleri et confessoris. > De u'.roqueacluin est supra Fortunàli marlyrum. Viennoe, sancli Deodaii epi-
xii Oclobris. scopi ei confessoris. Treveris, natale beati Severi
AQUICINCT. subdil in fine : c In Capua, sanclorum episcopi et confessoris. Vulframmi episcopi el con-
Lnpili et Fortunàli. Eodem dië, sancti Vulfranni ar- fessoris. Lemovicas, sancti Ausiridini confessoris.
chiepiscopi Senonensis. » Speciosoe virginis. Anliochia?, sanctoe Margaritoe
VICTORIN. et REG. SUEC,signatus num. t
150: In virginis. Quoe, ut seculi hujus pelagus evaderet,
terrilorio Lemovicensi, sancli Leonardi confessoris.» reliclo sponso, carnali monaslerium virorum ingressa,
Melius infra alii posilionem assignant. Pelagii sibi nomen assumpsil. Ubi in magna sancli-
.DAVERON : c In pago Cenomanico, sancli Leonardi late vivens, monasterio virginum proelala, de forni-
confessoris. > Vide Castellanum. catione falso accusala, poenitenliam egit, plenaque
MATRIC-CARTHUS.-VJLTRAJECT. : s Basoli abbalis et sanclilate quievit. Nota. Supradicti martyres CCCLX
confessoris.Translatio sanclorum marlyrum quinqua- fuerunl ex Mauricania, quoe esl pars Africoe,non ex
ginta, ex legione Tlieboeorum. Obiil hoc die sancla legione Thebeorum, licel Ado el Usuardus sic ba-
Hedwigis, ducissa Moravioe, Slesioe,Slavonioe,anno beaiil : venerunique Coloniamnagivio cum duce suo
Domini MCCXLIII, malerlera sancloeElizabelhoeThu- Gregorio. Item , sancli Leonardi Corbiginacensis
ringioe,quoe canonizata est a Clémente IV. Qui cum confessoris. Qui, ut refert Vincenliiis lib. xxn, lem-
difierret canonizalioiiem ejus, in missa orans, ut, si "R poribus Lotharii régis, in pago Cenomannico sibi et
tanti merili esset apud Deum, et voluntas ejus essel, sequacibus suis construclo monasterio, lanloeinler
ul adscribereiur sanctorum caialogo, ul filia ejus omnes humililalis exlitil, ut prioris nomen refugiens,
coeca, quam in stalu mililari de propria uxore ha- cunetis se viliorent exhiberel : vila landem et mira-
bueral, ejus mcrilis lumen reciperet, quod faclum culis inclylus quievit circa annum DLIX.> lmo paulo
esl; unde eam slaliin canonizavit, anno Domini serius. < In Argenlina, sanctoeAurelioevirginis, quoe
WCCLXVH, licet Urbanum IV eam inlendebat canoni- cum esset ex nobili illa socieiate undecim niilium
zare, séd pneventus fuit per moriem. » Hoec infra virginum, apud proefatamurbem in redilu ab urbe
marginem, inquil descripior. Roina infiraïaia, obiil in pace. Eodem die Placidioe
BIGOTIAN. sign. P 5 : t In Capua, sanclorum Lufili virginis, filioeValenliniani imperatoris, quoe,sprelo
et Forlunati. > seculo, avioe suoeGalloe adhoerens, jejuniis, eleemo-
BIGOTIAN. sign. E. 40 : « Eodem die, Iranslalio san- synis et assiduis orationibus intenta, landem Veronoe
cli Gregorii papoe,ab urbe Romoe. » quievil, signis coruscans. Ipso die, sanctoe Hadwigis
AUGEN. : « Ipso die, nalalis sancti Beracharii ab- ducissoePolonioe, materieroe sanctoe Elizabeth Lant-
balis el martyris. » gravioe. Hoec riialrona sanclissima, ultra quant dici
CODEX.D. LE MAREsign. A : « In parlibus Augu- potest piaui in pauperes se exhibens, flexis genibus
slodini, sancti Leonardi abbalis. » alimenta eis proebebat, pedes lotos osculabalur,
CODEX D. Du CHEVAL, sign. B : «In Capua, sancto- virluli eliam continuée oralionis valde intenta ,
rum Lusili et Forlunati. » corpus suiini frigore, nuditate, jejuniis ei flagellis
diris casligans, spirilu prophelico clarens, quievit
In VATICAN, signato num. 5949 deest memoria in
Forlunati et Basoli. Adjicilur : « Benevenli, natalis G MOLAN. pace.»
sanctorum marlyrum Lupuli el Modesli, in S. So- de Mauris in textu aliis lilleris ex Adone
pbia. Et sancli Tammari episcopi et confessoris. > adjungil : « Conditi in basilica, quoeadmirabili opère
ALTEMPS. : « Ipso die translata sunt de Rotna san- ex musivo quodammodo deaurala resplendet, unde
clorum corpora Sebastiani et Gregorii. lu Brilannia et iucoloead sanclos Aureos vociiareconsueverunt. »
miiiori, sancli' Erkleii marlyris. » In fine, ex HERINIENSI : « Eodem die, Oswaldi epi-
et confessoris. In lerrilorio Remensi, iranslalio
FLORENTIN. « Capua:, sanctorum niartyrum Rufilii, scopi sancli Basoli confessoris, quoefacla esl ab Hincmare
vel Rufili, et Forlunati. » archiepiscopo, virp venerabili. » Tum : « ipso die,
: «
LUXOVIEN. Luxovii, dedicalio ecclesioe sancloe sancti Severi episcopi Treverensis. » Dein, typis
Dei geniiricis Marioe.> minoribus : « Slesioe ipso die, sancloe Hadwigis du-
Edilio LUBECO-COL. in Mauris paulo auclior est, cissoe Polonioe, materieroe sancloe Elisabeth Lant-
addens : « Cum duce Gregorio et bealo Conslantio, gravioe. In Scolia, sancti Malcohni régis, qui ex
cursum sui agonis compleverunt, et cum bealo Ge- Hungaria conjugem habuil bealam Maigaretam, et
reone ejusque sociis, beatorum corporum quietem sanclilate clarus in Domino quievit anno MXCVII. >
perpétuant delegerunt in basilica, quoe ammirablli Ediliones alioein textu, ut prima, hifine : « Eodem
opère ex niusco [iiiusivo] quodammodo deaurata re- die, Osualdi, episcopi Vuigorniensis el confessoris. »
splenduii. Treveris, natale sancti Severi episcopi et Vide supra in Varianlibus. De Severo, ut supra.
confessoris. » Sequilur rcliqua pars lexlus, satis 1 Cracovioe, sanctoe Hedwigis, ducissoe Polonioe.
pura. Tum autem : • In Capua, sanclorum Lufili et ** n Argentinoe, sancloeAurelioevirginis. Ipso die, sancli
Forlunati marlyrum. Apud Viennam, sanclorum Theodorici, confessoris, ordinis Cariiteli. Apud Ve-
Agrati elCasluli, ejusdem.urbis episcoporum el con- ronam, sancloe Placidioe, virginis sanctissimoe. Va-
fessorum. Lemovicas, beati Ausiridini confessoris. lenliniani imperatoris filioe.> Deiranslalione Bi'.soli
Eodem die, sancloeHadwigisreginoe.Ilem sailcliWul- ut supra. Demum : « lu porta Valencianas, elevatio
franni episcopi elconfëssoris. In Argenlina, natale san- preliosissimi eorporis beali Salvii marlyris, ac An-
cla;Aurelioevirginis, qnoefuit una fde undecim milibus colismoecivilalis episcopi. >Hic clare designari vi-
virginum, el in redilu deRoinainfiraiala ibidemobiil.» deiur Salvius ille, de quo videnda Observalio
BELINIedilio altéra habet in prima, < Irecentoruni noslra i Juin.

XVII Kal. Die 16.

In Africa sanclorum marlyrum ducenloruin sepluaginta, pariter coronatorum, et sanclorum marlyrum
Martiani et Satiriani cum duobus frairibus eorum, qui pro constantia fidei catholicoe, primum nodosis
fùstibus coesi, et usque ad ossa laniati, cum mullo tempore talia paterenlur, sequenii die semper inco-
lumes reddebantur; novissime in exilii relegalione, vinclis pedibus post lerga currentium quadrigarum,
nier sninosa loca silvarum, pariler tass! sunt interire. Passa esi etiam Maxima virgo cum eis. In lerri-
581 MARTYR0L0G1UM. — MENS. OCT. 582
torio itiluricensi, sancli Ambrosii confessoris. [Bouillarl. : a sancli Amorosii Caturcensis episcopi ; et
addit, characlere cursivo : Monasterio Dervo, sancti Berçharii marlyris
' alque abbatis..]
NOT^E . . '_
Solus inter codices omnes aut purus, aul puro proximus est Molanus.
a Pro in pago Riluricensi scribil Sotlerius in terri- A aul purus aut puro proximus er.t. Quoecausa tamen
torio Bituricensi. Quô aiictore? An quia lilura hic non videiur jiisla, nisi quia dissimulai, quod probe
esl in Pralensi codice? Sed sancluin Ambrqsium noverat, illud additamenlum esse recentioris nia-
Calurcensein pari ter in lilura posilum admillit. nus. Dervensis codex Ambrosium Calurcensein non
Deinde frigide ail : Habet proelerea Pratensis addi- episcopunt , sed confessorem vocal , addilque :
tamenium : monasterio Dervo, sancli Berçharii abba- Ilem in territorio Tullepsi, sancti Elifii martyris.
tis et marlyris. Alque eam ob causant 'solus Molanus BOUILLART. ,
VARIANTES LECTIONES.
Molan. habet Salyriani, nos cum reliquis fere prima mulilus esl, et in fine adjicit l'Jolro mona-
omnibus Saliriani. Legendum esset Saluriani, ut sterio', natalis sancli Prisa martyris. Anluerp.-Maj.
infra dicam. Rursus idem cum Greveuo legit, in incipit : Dedicalio basilicoebeati archangeli Michaelis,
exilium relegaiione, reliqui ul in textu. Deniquepro,, - in mpnle Tumba, ubi mulla mirabilia Deus osiendit ;
passa est eliam, ponit, passa esl aulem. Nunc coeie- sub linem attexens, ei exccpiioreliquiarum ejusdem.
rorum codicum corruptelas expendamus. De aniiun- Quoeiidicula suni, nisi ejusdem referalurad bàsili-
tïalione Ambrosii, in qua Pralen., .Anluerp.-Maj. ci cam, \l& ul ëxceplio sit reliquiarum ejusdem basi-
Rosweyd. a reliquis discordant, dicemus in Obser- licoe,.de cujus dedicalione agiiur. Rosweyd. in fine :
valionibus. Habet praUerea Pralen. additameiilùm : .In Alcmannia, sancli Galli abbalis 'et confessoris.
Monasterio ctervo (forte habetur Démo yel Dervo) Colonioe, Eliffii marlyris. Pulsanen., in prima muli-
sancti Berçharii martyris el, abbatis; Mortaus is est lus, iu secunda purus, subdil : Item dedicalio basi-
xxvi Marlii; adeoque melius, licet non magis licoe sancti Michaelis archangeli in mari, in monte
Usuardine posuit Herinien. : Ipso die, iranslalio B qui dicitur Tumba. Hoecad spécimen suflicianl, coe-
sancii Berçharii abbalis el marlyris. Tornacen. in lera in Auclàriis dabimus.
OBSERVATIONES.
Inler Hieronyroianas tabulas ea hodie occurrit acceptas, janaaoertus anonymorum numerum ita
differenlia quod alioescribant : El in Africa, Cacroe, exprimit, ut quoe geiilem, locum el tempus speciant,
vel Cecroeet aliorum pariler. passio vel passorum penilus indecisa relinquat.
CCLXX; alioe vero : In Asia, Cereoeet aliorum CCLXX.
Huic poslrenioe leclioni insislil Rabanus,Naliani Biscenlum et decîes septem memoranturîn.quus
Quos lurorob Cbrislumsimili inactavilbouorë.
proeferunl alii; at de persecutione Wandalica nus-
quam vel verbum ; ul...mérita censeal Florenlinius Neque ego in hisce quidquam determinare ausim,
anonymes illos nostros GCLXX, ul ul Africanos fuisse donec accuraliori examine
admiilamiis, saltein tempore dividi ab ibis qui iu ril; salis hic esl diversassingula expendere licue-
laierculo noininalim exprhnurilur, quorumque illu- unum obilerv moneo, luxataopiniones proposuisse :
esse
slria cerlantina désertait Victor Vilensis lib. i, in noslTis duorum marlyrum nomina,in nain Martyrologiis
edilione Chilfleliana a pag. 10, ubi nec apicem in - liani et Saliriani vel pro Mar-
venias qui. ad CCLXXreduci queal, nisi ex indeler- Satijriani, ex Viclore cum Ba-
niiuaio niartyrum hinc inde passorum numéro, cer- ronio legendum esl Martiniani et Saluriani. Conve-
tum aliquem pro arbiirio colligas. Aliler nihilomi- niunt codices in signanda Ambrosii comiiiemora-
nus loquiiur Romanum parvum, anonymos illos tjoue, in modo prorsus disseniiuiu. Praten. cum
cum aliis, Marliuno, Satiriano, etc., diserlissime suis, nempe Antuerp.-Maj. et Rosweyd.,'legit : In
bis verbis : Sanclorum Mar- pago Bituricensi, sancti AmbrosiiCaturcensis episcopi.
conjungeiis, inartyrum Quibus fere accedii Militerai, per : in territorio Bi-
tiani el Salyriani, cum duobus fralribus eorum, el C luricensi, sancli Ambrosii confessoris, episcopi Ca-
aliorum CCLXX pariler coronulorum, Wandalica per- Contra veto, -Herinien., Toinaeeii-., Pulsa-
secutione. Asl cerle ex Viclore hoeceruere non po- turcensis,
nen. Belin., Greven. et Molan., simpliciter ei triijuuiit
luil hujus Mariyrologii auclorj nec aliuni loniem litulutii
facile assiguavetis. Rursus vfdelur hic dies pro confessoris, ila legenles : in lerrilorio-Bitu-
mero arbiirio ab illo delecius. Coelerùm in omnibus ricensi, sancti Ambrosii confessons. Equidem fateor
eum sequilur AJO, principio quidem CCLXX veram eliam esse priorem leciioitem, sed altérant,
aiiony- itostra est, vére Usuardinam exislimo. Quoead
mos collocàns, sed ita cum' sequeniibus cppulaios, quoe
ul ad eamdem persecuiionem omîtes r. ferai, cum Ambrosiiscruialus hujus Vilain el gesla pertinent, non indi-
esl Guiliehnus delà Croix in Epi-
intérim longiori sua narraliohe ea ex Viclore so- ligenter a pag. 32. Omnia suo tempore
lummodo prosequalur, quoe ad Marlianum, Sâty- scopis Cadurcensibus,
riunum cum duobus fralribus, el egregiam Chrisli cum diligentius illuslrabuniur.. De Galio abbate egimus
Usuardo xx Februarii, ubi nolavimus eum a
ancillam, Maximam virginem, séorsim et proprie Noikero aliisque melius refeiri hoc die, ul facit
atiinent. Adonis sententiam more suo complexi suni eliam
Usuardus el Nolkerus, ambo elogium, sëd pro suo bus codex Rosweydi,- cum pluribus aliis auciiori-
quisque ingenio, conlrahentes; atque inde in omnes Wandalberius Usuardinis, in' Auclàriis cilandis, quibus et
recenliores Marlyrologos dimanavil. Pulat Floren- accedil :
linius Belinum classes omnino dividere. voluisse,
dum posl anonymos aliam annuntiaiionem ut sepa- Sèplenodenoque Novembremqui venieaiem
J roesigiiai,Galluscoiitur confessor".
ralam exorsus est : Item sanclorum Marliani, elc:
Quasi eas Baronius etiam non diviserit per, Ibidem, Sed cum hoec lèxtui hodierno exlraneasinl, ad
etc., qui nihilominus priores eliam in Wandalica Acla reinittimus. Vila exstal apud Surium hoc
persecutione"passos affirmai, et quidem ex Viclore die.
AUCTARIA.
DePRÀT.,HERIN.,T0RN.,ANT.-MAJ.,R0SV. et PUL- ANTUERP.-MAX., ..UBECet UCHELLIAN. nihil bahent
SA3,salis dictum est supra inleciionibus varianlibus. de Maxima. lu fine : « lient Salurnini, Nerei cum
 583 USUARDI MONACHI 584
aliis CCCLXV. » Videnotulam Castellani in Martyrolo- A heremum ingressus est, de qua in virtute Dei mul7
gio universali. tum proevaluit, ila ut de illa fugaret bestias et dé-
MUNEBAT. post in'iérire, inserit : * ^odem die, molies. Et sicul lune demones a loco soliiudinis, ita
sanctorum marlyrum Luciani, Maximiani et Juliani. > eliam postmodtim illos ab hominibus fugavil obses-
Tum vero : t Passa est eliam, » elc. De marlyribus sis. Denique mullis perpetralis miraculis, et pluribus
Mis Bellovacensibus, Luciano, Maxiano el Juliano, receptis discipulis, et ad fidem pluribus conversis,
vide vin Januarii. In DAVERON. ponilur eorum inven- el monasleriis.edificalis obiil in pace. > Ambrosium
lio. Alia meinoral Tillemonlius lomo IV, pag. 558 Bituricenseut iransiulit in diem sequentem.
el 559, quoeex Bollando ferrite desmnpta suni. AQUICINCT. in fine: De Saturnino, etc., ul supra.
BELIN,secundo loco post Africanos : « Item Sa- «Ipso die, sancli JEgidii confessoris.» Vide i Séplenv-
tumini, Nerei cum aliis CCCLXV. Eodèm die sancli bris. « Colonia, sancli Eliphii marlyris. Alêmarinia,
Galli abbalis. » Vide Observaliones. sancti Galli presbyleri el confessoris. In territorio
GREVEN. déficit in riomine virginis Maximoe.Proe- Lcmovicensi, sancti Juniani confessoris. Civitate
lerea in fine adjieit : « Carnotis, nalalis " sancli Novioma, depositio beali Nnmniohiti episcopi et con-
Prisci martyris, super fluvium Anduroe. » fessoris. Eodem die, nalalis sanclorunt Luciani,
ANTUERP.-MAX. el LOVANIEN. pro coronatarum ha- Maxiani el Juliani. » Vide infra codicent DAVERO-
bent decollalorum. Insérant :- « Qui .tempore Wan- NENSF.M.
dalicoe perseculionis, sub Geiserico rege Arriano. t VICTÔRIN. el REG.-SUECnum. 130 : « In Aleman-
Sequitur :« In Allemannia, deposilio sancli Galli nia, nalalis sancti Galli abbalis. » VATICAN,sub.
abbatis. Qui Scotus natus, cum 'Suevis collocat ar- n nuin. 5949 habet, deposilio, etc.
liis. » Ambrosio nullum titulum addunl, uli nec DAVERONEN. : « Belvaco, invenlio sanctorum Lu-
ANTUERP,el MAX.-LUBEC supra. In fine : < Ilem Sa- ciani, Maxiani et Juliani marlyrum. Ipso die, sancli
tumini et Nerei cum aliis CCCLXV. » Magnibodi episcopi el confessoris. Cenomannis civi-
ULTRAJECT. el LEYDEN. recte habent-coronatorum. lale, depositio sancli Berarii episcopi et confessoris.
Idctii insérant de persecutione, el coelera habent ut Eodem die, in pago Carnolensi super fluvium Au-
duo proecedentes; sed proeterea in fine adjiciunt : dieroe, sancli Prisci martyris. t
c Apud Coloniam Agrippinam, nalale sancli Eliphii AMBIANEN. : « Eodem die, reposilio sancli Firmini
marlyris. Qui cum fréquenter ea quoe sunt Chri- episcopi et marlyris. »
slianoe fidei genlibus priedicasset, landem sub Ju- MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECÏ. : «Eliphii marlyris.
liano aposlata, apud civilalem Grandensem, capite Cujus caput est in ecclesia sancii 'Martini Trajecteit-
iruncatus, gloria el honore proecelsi marlyrii cbro- sis. Galli abbalis et confessoris. Sanclorum marly-
natur. » Vide Surium. ' - rum CÇLXX.Berçharii abbatis et marlyris. » Vide
DANICproxime cilalis similis esl, sed omillit hwc, quoe de ipso habel Surius hoc die.
verba : t Passa esl eliam Maxima,».etc.; Codex D. LE MARE,signatus A : «In territorio Ra-
ALBERG. codent ïaborat détecta, alque item quod tine, sancti Vilaiis confessoris. » Hune niihi plane
pro CCLXX scribat CCLX,sed omîtes ëxcedil; hoc aug- ignolum fateor.
menta, posl interire : « Cumque ducla ac rëducla FLORENT. : « Apparilio secunda sancli Michaelis
dnmosis lignorum aculeis innocentant corpora tra- archangeli, quoe circa annum Domini sepiingentesi-
hereniur, vicino currenlibus indomilis equis, vale mum decimum aceidisse legilur. Item sanclorum
sibi invicem, iis verbis dicebant: Frâler, ora pro nie, C matiyrum Salurnini et Nerei cum aliis CCCLXV. » De
implevit Deus desiderium noslrum; lalitër perveni- lus jam supra non semel.
lurad régna cocloritm. Sicque oranrio et psallendo, BCRDEGÂLEN. novuni sanctum producit, sic scri-
gaudentibus angelis suis, animas emiseruni. » Vide héns :'« Sancli 'Bertrand! episcopi Convenarum. »
Adonem. LUXOVIEN. : « In monte Falconis, bealissimi Bal-
CENTULEN. : i Oclava beali Patris nostii Richarii, drici'confessoris, cujus mérita crebris miraculis de-
confessoris Domini gloriosi. Apud Africam, sanclo- claranlnr. In lerrilorio Tullensi, sancli Eliphii niar-
ruui marlyrum CCLXX,el egregioe Chrisli aneilloe lyris. > Vide infra longiorem hisloriam.
Maximoe,virginis, abbalissoe. Civilale Beluaeo, san- SALINEN. : « In territorio Bizunlicensi [pro Bituri-
ctorum Luciani, Maxiani et Juliani marlyrum. Bilu- censi], sancti Ambrosii confessoris. »
ricas , sancli Ambrosii presbyleri el confessoris. » REMENS.SS. Tintolb. et ApoJi. : «In territorio
Vide Observaliones. Bituricensi, sancli Ambrosii presbyleri et confesso-
BRUXELLEN. incipit: «.In partibus Alamannioe,Ar- ris. » .
ntona Castro Reliarum, deposilio beat! Galli abbalis. Editio LUBECO-COL. : i In Prato ameno, super flu-
Qui de Abernia seu Scocia cum beato Cqlumbano in men quod Yera dicilur, inter Grandensem et Tulen-
Alantanniam veniens, el ibi ihanens,.iransilum,ejus-. sem civilates, natale sancti, Eliphii marlyris. Qui
déni beali Columbani, in Vlalia morienlis, nullo cum ferventer ea quoe sunt Cliristianoe fidei Judoeis
nuncio referenie cogriovil. In Ai'rica , sanctorum. et genlibus proedicasset, landem sub Juliano apo-
marlyrum Cacroe el aliorum CCLXX pariler corona- stala tentas et requisilus ut Chrisluni negaret, re-
torum. lient Salurnini el Nôrei cum aliis CCCLXV. In D spondit : Inimice verilalis et adversarie proprioe sa-
caslra Sollercii, nalale-.Sancli Eliphii martyris. Qui lut's, ad hoec ulere consilio meo, et poeniteat le
cum -ferventer ea quoe sunt Cliristianoe fidei genli- errasse, ut mortem oelernam evadere possis. Audiens
bus proedicassetj tandem sub Juliano apostala, apud Julianus fremuit et jussit decoilari, dicens : Nunc
civilalem .Grandenseui>.capile iruncatus, gloria et videbo, in quo Deus tuusproevaleat; et capile irun-
honore marlyrii coronatu.r. Cujus corpus translatant, catas, cum gloria el honore pretiose înaTtyrium com-
.nunc.ad Coloniam Agrippinam.quiescil. » In Ambro- plevit. Quo facto corpus examine se de terra irans-
sio fere purus esl. « Civilale Novioma, deposilio. iulit et capnt ampulalum ambabus manibus am-
sancli Noinmolïtii episcopi el confessoris. In civilale plectens, et fere per miliare déporta vil in monlem
Nazareth, memoria beat! archangeli Gabrielis su- excelsum quem anlea suoe sepulturoeelegerat. Sed
perni paranimplii. lient in moule maris, qui dicilur lïunc in Colonia Agrippina, in monasterio sancli
Tumba, dedicalio ecclesioesaitcii Michaelis archan- Martini episcopi per Iranslalionem requiescit. ' In
geli. » Nihil hic habet de MartinianOj elc, quos Almania, deposilio sancli Galli abbalis et confesso-
transi ulil ad diem sxiy-Octobris. ris, in monasterio Averncitsi, discipuli sancli Colum-
. HAGENOYEN. in prima similis esl ANTUERP.-MAX.bani abbalis. Qui SiOlus natus cum Suevis collocat-
De Saiurniiio et sociis ut sùpra. Tum : « In Con- artus. Hic ohituni magislri sui Columbani, absens
slaiiciensi diocesi Alimanioe, deposilio beali Galli cognovit, et fralribus suis hune denuiiiiavit. Virlu-
abbatis, discipuli sancti Colunibani abbalis; Qui mp- libus ilaque plenus, apud Arbonant castrum migravit
iiasiicoe religioiiis -anialor ardenlissimus, qùamdam ad Doiiiiiium.Tune inventa esl in eeîla ejus capsella,;.
 $85 MARTYR0L0G1UM.— MENS. OCT. 5S6
et in ea enea calena, qua vir sanclus corpus suum A.episcopi. Mammoleni episcopi et confessoris. > De
macerabal. » Vide Notkerum plenius de'monaslerii Betharid Cenomannensi [al. Ber.irio] ,"GàHo, et
sui fundatore et instituiore, hoc ejus nalaii die disse- Baldrico, ul editio superiôr. t In Deruo monasterio,
rentem. De Âfricanis, ul ULTRAJECT., etc. Tum : translalio sancti Berçharii, etc.: Niniani monachi et
t In loco qui Tumba dicitur, juxta mare, sex milia- confessoris. Berihoe;abbatissoeet martyris. Heribur-
rlbus ab tirbé Abicensi, apparilio sancli Michaelis gis virginis. Eodem die, beatoe Maximoe, > etc., ut
.... ... ., , .v
archangeli. » In Ambrosta pura est. « In pago Lemo- supra.
vicënsi, sartcli"SUvanimarlyris. Cenomaitnis, depo- MOLAN. in fine, episcopiCdrlurcensis. De Salurnino
silio sancti Belharii episcopi et confessoris. ïpso die salis dictumest. i.Eodem die, sancli Galli abbalis
sanctorum Magnobodiet Mammoleniepiscoporunt et deposilio, cujus vita viriiitibûs plena conScripla ha-
confessorum. E quibus prior Andegavensem rexit betur. Carnotis Jothro monasterio, natalis sancti
Ecclesiam, et vila ejus miraculis exslilit gloriqSa. Prisci martyris super fluvium Anduroe.>De Bercha-
Apud Magunliam, sancli Lulli episcopi et confesso- rio habet iranslaiionéni."De Baldrico, ul supra, t Ci-
Tis.'-j De Salurnino el sociis, ut supra, i In Dervo vitate Novioma, sancti Nummôlini episcopi et confies-,
monasterio, sancii Berçharii abbatis. Item ipso die, soris. Eodenï die, transitas sancii Gurdielli confes-
sancli Niniani monachi et confessoris. » De Balde- soris [Duaci]. Apud Lugdunum, beati Anlibchi epi-
rico, m supra, ex codiceLUXOVIEN. « Item eodem die, scopi. Et Eliphii martyris. Qui cum ferventer, » elc,
beaioeMaximoevirginis. Quoe mullorum extilit re- ut BRUXELLEN. Dein typis minoribus : c Hic apud Co-
clrix virginum;. novissime in verilalis confcssione
' - loniam Aggt'ippiham in monasterio sancli Martini
gloriosa >quievit.»'' JJ quîëscit. >Tum de Lullo, ut GREVENUS; item de'Ma-
GREVEN. : t In lerrilorio Abrincensi, apparilio san- gnobodo et Benha. In edilionibus aliis ascribilur
cli Michaelisarchangeli, qui circa annum Domini textu! Gallus abbas, et pro Auctario, est, miroesan-
DCCVH apparuit Autberlô Abrincalensi episcopo, mo- ctitatis'viri. Qui Sceïus nains, etc. Et cujus vila, etc.
ncns ut in loco maris, qui Tumba propter sui emi- De Salurnino et Prisco, ut in priori, t Ipso die, Dervo
nenliam, el eliam in Periculis maris dicilur, eccle- monasterio, sancti Berçharii abbalis et martyris. >
siam in sui memoriam fundaret, volens nimirtim sibi De Baldrico, ul supra. «Colonioe, Eliphii marlyris.
in pelago, oequalemei,.quoe in monte Gargano est, Qui ciiin, » etc., ut supra excepta addilione, mino-
veneratiouein exhiberi.-»De Salurnino, ut supra. De ribus lypis in priori edilione apposita. t Maguntioe,
Elipliio, yidejam dicta, hicdeest allocutio. t In pago nalalis sancti Lulli, > etc., ut GREVEN.I Andegavis,
Leinovicensi, sancli Silvani marlyris., Eodem die, sancti Magnobodi, > elc, eliam ul GREVEN. DéNum-
sancti Lulli archiepiscopi Magunlinensiset confesso- inolino, ul in priori. « Duaci eo die, transitas sancii
ris. Qui sancto'Bouifacio, cujus cognatus erat, digne Gurdielli-confessoris.In territorio Aprincensi, appa-
succedere.meruil. Arnulpbi episcopi. MagnobodiAn- rilio beali 1 Michaelis archangeli, in Procella maris,
"degavehsisepiscopi el confessoris. Qui' lempore ûa- id-est in monte Tumba. » Vide supra.
goberti régis vila, el signis clare effulsit. Benedict'
XVI KaL , • Die Al-
la Anliochia, natalis sancti Heronis, discipuli beali Ignatii marlyris, qui posl eum episcopus faclus, vianl
magistri pius imitalor sequitur et pro commendato-grege amator Chrisli occubuit. Civilate Arausica, san-
cli ''Florentii episcopi, qui mullis clarus virtulibus in pace quievit. [Addit Bouillart. ;~« In territorio Niver-
Jtensi, sancti Vincent!!presbyleri el confessoris.]
•'.-- ' ' •-•--
; NOTJE.
Très codices puri sunt, Herinien., Tornacen et Molan. .,.-..-
» Sancli Viricehtïic'ommemoraliôriemmerum esse C indicio eril, si quîdquam aliud, usus quem haclenus
ïuldilamenlum çenset Sollerius ex Heriniensis et Sollerio proestiterunt. Diehus hujus .merisisi, xi, xv;
Tornacensis. probatissimorum codicum auctorilate, xvi ; Seplembris i, m, vu, x, xx, xxv, XXVH;Augu-
quamvis decemcodices ipse referai, qui, Pralensem sli xix-,xxv; Juliii, xi, xvm; Junii t, ni, vin, xxi,
iuiitantur, et eamdem leciionem habeant nostri om^ xxiu; Maii i, ix, xxix; Aprilis xxx; Marliï xvj, xxv;
nés. Jam diu ntecontineo quin dentem in duos illos Februarii m, x, xv ; Januarii XXIII; ambo e puris
codices figam. Sednimtam diu paliehs fui. Mirabitur èxcluduntur : et quibus alleruter excludilnr, lot per
forlasse leclor qui possiin codicum aitcloritatem de- annum sunt dies-, ul numerandi Uediumferre non
primere, quos neque vidi, néqué videre pomi : at id powerim. Hic.addiiamentum est, illic omissio, aune
habel cominodiSolierii censura, quod, quibus ma- elogii resectio, alibi pravoeet corruptaî lectiones. Ex
xime fidil proesidiis,ea ipse aut bona fide aul negli- iis codicibus Prateiisènt Sollerius corrigit scilieel.
gejitia prodat.. Quanti fieri debganl illi due codices, BOUILLART.
VARIANTESLECTIONES
Tornacen. pro Heronis scribit Jeronis, pro Arau- méro exclusi, quod variis abundent Auclàriis. Pra-
sica, Aurasica. Videiur Pralen. habuisse Aurqusica,. len. in primis in fine subjungit : In lerrilorio Niver-,
quod in _apographônostro a revisoribus Sirmondp nensi, sancti Vincentii presbyleri et confessoris, ubi
aut Cortàs çorrectum.êst. Sic in.cpdem^codicecredo notavit Caslellanus hoec eadem quidem manu, sed
prius posilum fuisse Florentii, idqùe mulalum in Flo- non eodem alramento scripta esse. Coeierum ordi-
rentini, quemadmoduhtet in Herinien. et Tornacen. narii sequaces duos, Antuerp.-Maj. et Rosweyd.,
legilur; ai melius reliqui probaiiores cum Adonei D Pratensi denuo subscribunt, licel omiserint.lilulum
NoikeroelWandalberto,F<oren(ii.ProefatumAdonem presbyteri,el prior maie pro Vincentii scribat .Fwicii..
presse seculi sunt Greven. efMolan., qui ila legunt : De aliis dicemus infra, hic ex coelerorumprobalissi-
In GalliiscivitateAurasica [pro Arausica] sancti Flo- morum.codicum auctorilate omnino censeq, dictam
rentii, etc. Mulios hic denuo codices e purorum nu- . annuntialionem merum.esse addiiamentum.
' '
, OBSERVATIONES.
De hodiernis sanclis Herone et Florentià prorsus banus. Ex Adone desumpla sunt, quoe hic in lexlu -
non meminereantiquiora Mariyrolbgiayut sunt Hie- cxhibenlur. Sed neque in omnibus pi;elucentem Ado-
ronymiana, Beda, Romanum parvum. Florus et Ra- nem seculus esl Noster, nam quoeinipio et in anlé-
PATROi. CXXIV.
Eg7 USUARDt MONACHI 588
signano "Romanoparvo, prima annuntïalio esl : ilar- ji hune rexit Ecclesiam civilalis AntiochenoeHéros. Nec
thoesororis Lazaft, de ea Usuardus hodie non loqui- i|Uidquam ulira est- quod ab anliquis in ejus landem
tnr, sed ad xiit decembris transfert. SequilurFe- in memorioeproditunt sil,,qiiandoquidem Ignalii litteroe,
ulroque jam citatô, Aristion, de quo egimus xxn ad ipsum proeiense daloe, comnmni hodie erudilpruiti
bruarii,-ubi ex Observalionibus inlelliges frustra ab suffragio supposititioe exislimeitlur. Quoecunqueigir
Adone repetitum, quem hoc tanlummodo die in Ro- tur de magisiri imilatione et effuso pro commendalo
mano parvô invenerat. Nolkerus Adonem coecede- grege sanguine in lexiu.mettiorata snnt,sola, quod
scripsit, Noster delectum fecil. Itaque qui lerlio loco equidem sciant, Adonis anctoritate.niluninr. Florent
apud Adonehi est, is primum locum hic inoccupât, tius Arausicanus, solus posl Eutropium inler illius
Anlio- urbis antistites sanctorum alboascriptus, ab.Âdone
Héron, seu potins Héros, magiti Ignalii
chena cathedra successor, ut habet Eiiseb'mslib. m, primum consignatus est, ejusque verba omnia, iran?
edilionis Valesianoe, cap. 16, cujus capilis ullima sumpsit Nolkerus ; Noster sola inilialia resecuil, In
verba sunt : Quo (Ignalio) defunclo, episcopatum An- Galliis : quoea Greveno et Molanorestiluta ostendL-
tiochenoeecclesioesusccpit Héros. Alius esl apud Ru- mus. Vitoe ejus compendium irahunt Sainmartliani,
ftnum (ex quo ab auclore' Romani parvi Herônem noiinullaque alia suggerit Catalogus apud nos manu-
apud Rufinum scriplus, ex quo disquisilionibus aliis materia suo
acceptum credimus) alius, inquam,sentenlia.
ordocapitum, sed eadem prorsus Apud tempore polerit suppedilari. Wandalbcrli. versicur
hune, posl libr.i ni, cap. 25, postrenia hoec verba, tant subjicio :
hactenus de Ignalio, sic inchoatar caput 26 : Post Sedecimuuisuper autistesFlorentiusornât.
AUCTARIA.
PRATEN. Jam supra in Varianiibus augmentum ejus ]î est, et in vinculis ad Grandensem civilalem est per-
de Vincentio Nivernensi nolavimus. ductus, et ibi capite ab eodem truncatus est, el ho^
ANTUERP.-MAJ., proeçedenli similis, in fine subdit : nore prsecelsi marlyrii coronatur. » Vide die proeçe-
t In territorio Niverueitsi, sancli Vincii [pro Vin- denli. Civilale Aurasica, depositio sancti Floren-
centii] confessoris. in>fine : i In lerrilorio tii, etc., pure. In Nicomedia, natalis sanctorum mar-
ROSWEYD, eliam Nivernensi, lyrum , Victoris, Alexandri et Mariani. Item in'
sancti Vincentii confessoris. i Deinde : %In Brilan- lerrilorio Byluriensi,-depositio sancti Ambrosii
nia, sancloe EdeldruthoeActa virginis el reginoe, Est fe- confessoris. > Colitur die proeçedenli.
slwn traitslalionis. Vide noslra xxin Junii, t In AQUICINCT. in fine : t Item , sanclorum Vicloris;
Maurilania, Mariani et Maximi marlyris, cum aliis Alexandri et Martiani. iTum PRATENSI, ut soepèso-
xxni. »Vide de bis apographa llieronymiana. let, cohoerens;: « In territorio Nivernensi, sancli
PULSANEN. in prima .annunlialione .mutilât elo- Vincentii confessoris. »
gium Heronis. In secunda purus est. Tum adjungii : MATRIC.-CARTIIUS.-ULTRAJECT.: «Aurelii martyris,
< In lerrilorio Nivernensi, sancti Vincentii episcopi cum uxore sua et aliis sociis eorum. Sancti Heronis
et confessoris. > martyris Florentini episcopi et confessoris.. » Puto
ANTUERP-, MAX.-LUBEC. et UGHELLIAN. textui de coe- designari FlorenliumAransicanum.
térô salis puro subdunt,: t Item, Vicloris, Alexandri, RÈG. et SUECsub num. 428 : « Eodem die, san-
Marciani. » cli Cerbonii PopulOniénsiscpiscopiv ciijus nobis reli-
GREVEN,rursum prppriis Carnolensibus exçedit. quias allulit Er. noster Robertus Pisanus. » Qui Ro-
Primo : « Camoti, sancloeSolinoevirginis. i Tum : (rj bertuin illum Pisanum npvei'it, sciet cujus ecclesioe
« Apud eamdem urbem, dedicatio basilicoein memo- aut monaslerii olim fueril codex de quo' lôquihiurl
ria bealissimoe Marioemalris Dei et Domini noslri Tum : € In lerrilorio Nivernensi, sancli Vincentii
Jesu Chrisli. » presbyleri confessoris. »
MUNERAT., in lexlu satis purus, addit proprium Codex D. LE MARE.sign. A : « Eodém dh%natalis
Parisiense : « Eodem die, sancli Cerbonii Papulo- sanclorum niartyrum Annoe,Lucii et Victoris. »
nensis episcopi, cujùs reliquias allulit Fr.Robertus In VATICAN, sub num. 5949, in fine addilur : i Na-
Pisanus. » Vide Auctaria* die quo colitur, sanclus tale beali Arislionis, qui unus luit de LXXdiscipulis.
Cerbonius, nempe x Oclobris. Parisiis hodie de lestant In Sannia, sancli Pardi, episcopi. » De Arisiione vide
habet, ob pariem proediclarum reliquiarum, qui- dicta xxii Februarii,
tus vide infra in codice REG.SUECI^E, sub num. 428, ALTEMPS. : < Apud Ramesiam in Anglia, transla-
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT.,LEYDEN., LOVANIEN.,tio germanorum ac preliosorum marlyrum Chrisli,
ALBERG. et DANIC. texlui etiam subdunt, fere ul AN- Ëtheldredi atque Ethebrilhi, regia slirpe orlorum.
TUERP.et MAX.-LUBEC : « In Nicomedia, natale san- Horum quidem corpora, nequîter necala ac furtinï
clorum Vicloris, Alexandri et Mariani. » Florenlinius sub regali condila sede,nocte média lux clarior Sole,
ipsos ex Hieronymianis conatur èducere. per regioe leclum auloecoelitas enïïssa revelavil; non
• CENTULEN. eliamrepelit quoeposuerat xxn Fe- multo vero posl necalorem edrum, ad ipsius vesa-
bruarii, nempe : c Nalalis beali Arislionis, qui unus niam, et marlyrum;glôriam declarandanr,-terra vi-
fuit ex anliquis Christi discipulis. Antiocbioe, sancti vum absorbuit et ad inferos Iransmisit. Eodem die,
Heronis episcopi, successoris beali Ignalii, qui Hé- ** _ sanctoeac pèrpéïùoe virginis Etheldredoe, cujus sa-
ron pro ovibus suis conslanler occubuit. Civitate cratissimum corpus, post multos "annos, ad demon-
Arausica, sancli Florentii episcopi confessoris. > stràndum ipsius eximioe virginliatis méritant, pietas
BRUXELLEN., in prima purus, secundo loco habet ; divins, in ipsa scilieel iranslalione, sînè corrùplione
f In Auxiopolim, nalale sanctorum. Hermelis et serYalum révelavit. » Vide supra in ROSWEYD;
Taxii. In Nicomedia, nalale sanclorum. Vicloris, FLORENTIN, : c In territorio Nivernensi, sancti
Alexandri et Mariani. In Galliis, civilale Arau- Vincentii episcopi et confessoris. Item sanclorum
sica, etc. In territorio Nivernensi, sancti Vincenlii Vicloris, Alexandri et Mariani. Item san*
marlyrum
presbyleri et »confessoris. Eodem die, sancloeAuslru- cli Arislionis, qui fuit unus ex LXXdiscipulis Jesu
dis-virginis. inserit : « Chrisli. Hem, natale sancli Rufiniani. »
HAGENOYEN., post Ignalii marlyris, Qui BURDEGALEN. : i Andegavis, sancli Lupi episcopi. »-
posl eum- faclus est episcopus a Policarpo, disci-
sancli Joannis cui Ignalitts Eccle- Vide Castellanum. »
pulo evangelisloe; LUXOVÏEN. : c Luxovioe, dedicalio ecclesioe sancli
siam, vadens Romam caplivus ul occideretur", côni- Martini, » - .
misil. Qui viàm magistri, elc. ApudColonianiAgrip-
pinam, nalale sancli Eliphii marlyris. fidei Qui cuin fer- DIVIONEN. sancti Benigni : t In; lerrilorio Niver*
venter ea quoe sunt Cliristianoe genlibus nensi, sancli Vincentii presbiteri et confessons. » -
proedicasset, tandem- sub Juliano imperalore lentus REMENS. SS. Ttaioth. el-Apoll>: t Nalalis beatse
£89 MARTYROLOGIÙM;. — MENS. OCT. fm
Marlhoe,-sororisLazari. >Vide Observaliones. Arau- A Nodelini episcopi et confessoris. In Hibernia, Mor
sicoe,Florentii. nachi confessoris. In lerrilorio Nivernensi, sancti
EDITIOLUBECO-COL. de Hërone, post discipuli, in- Vincentii, presbyleri et confessoris. Meynardi con-
serit, ac diaconi. De reliquo textus satis purus est : fessoris. Gordinelliconfessoris. Eodem die,,iranslar
Tum : < în Nicomedia, natale Victoris Alexandri et lio sancloeMarlhoehospitoeCbrisli. In Anglia, trans-
Mariani marlyrum. Treveris, sancti Florentini epi- lalio sancloe Ethellredoe virginis; Liliosoe,virginis,
scopi et marlyris. Carnoti, sancloe Solinoe virginis. oognatoe sanctoeNalhalioe; Austrudis virginis. i De
Eodem die, Iranslalio sancloeMarlhoe, hospitoeChri- ,hac plura invenies in auciario sequenii..
sli, sororis beati Lazari et Marioe Magdalenoe.In MOLAN. : i Item, Vicloris, Alexandri et Mariani.
Anglia, translatio sanctoeElheldredoe Virginis. An- Carnoli, sancloe Solinoevirginis. Eodem die, sancti
degavis, sancti Lupi episcopi et confessoris. In ter- Cerbonii Popoloniensisepiscopi, cujus reliquias ,al-
ritorio Nivergensi [legecum aliis Nivernensi], beati lulit fraier Roberlus Pisanus. Lauduno Clavata, na-
Vincentii, presbyleri et confessoris. » . taie sancloe et illustrissimoeAuslridis virginis et ab-
BELIN.pro Arausica, habet Aurisica. Prima editio balissoe, quoeab ipsis infanlioerudimentis mire Dei
addit in fine : i liem, Victoris, Alexandriel Mariani. > gratia proedita,eliam virlutibus et miraculis gloriôsa,
Ad hoecsecunda adjicil, atque Marci. migravit ad Chrislum. Item beati Arislionis, qui
, GREVEN. : c Treveris,: sancti Florentii episcopi et luit unus de LXXChrisli discipulis. » Deinde lypis
marlyris. Apud Nichomediam, sanctorum Alexandri minoribus : Meinardi confessoris. In poslerioribus
et Victoris. In Maurican'a4 sanctorum Mariani, Ma- edilionibus eadem habet quoein prima de Viclore et
xim!, Nini, Lu.cii, Sacrati, Veneri, Primoe,Donaloe,g sociis, de Sollna virgine.et Florenlino Treverensi,
Viclorioe,Basilloeet aliorum. » Vide llieronymiana. « Item, beali Eulichii confessoris, magnoesanclilalis
,'«Item secundum Adonem hic, beati Arislionis, qui viri, ordinis Carmeli. Lauduno Clavato, natale san-
fuit unus de LXXIIChrisli discipulis. Usuardus habet ctoe et illuslrissimoe Austrudis, «etc., ul in priori.
«uni vin Kal. Martii. Ipso die, secundum alios proe- Tum : t Die décima seplima, sancti marlyris An
çedenli, passio sancti Silvani, Alexandri et Marci dreoe in Crisi. » Deinde minoribus lypis : >-Qui
marlyrum. Privali marlyris, qui cum esset miles et propler adoralionern sacrarum intaginum gloriose
tilceribus plenus, a bealo Calixio papa curatus et coronatus esl, sub improbo .Conslantino, » nempe
toaplizatus,pro Christo plumbalis, donec deficeret, iconomacho illo, cognomento Çopronymo. Andreoe
tuactatus est. » Vide supra xiv Oclobris. « Andega- dispulationem et cerlamina ex Melaphrasle edidit
vis, sancli Lupi episcopi et confessoris. In Cancia, Surius.
Vi'Kat, Die 18.
Natalis beati Lucoe evangelisloe, qui cum esset sepluaginta et trium annorum, obiil in Bilhinia plenus
Spiritu sancto, cujus ossa vicesimo Constant» anno Constanlinopolim translata sunt, Eodem die, sancii
Asclepiadift, Antioclieni episcopi, qui unus fuit ex proeclaro confessorum numéro qui sub Decio gloriose
passi sunt. Item Romoe,sancloe Triphonioe, ûxoris Dècii Coesaris. In lerrilorio Belvacensi, sancli Jusli
martyris. '
'"".'•' NOTJî. '.- .
Puri sunt Praten., Herinien., Greven., et Molan. Proxime accedit prima Belini editio. .
VARIANTES LECTIONES.
' Codices noslri omnes cum Adone scribunt seplua- C corrupit, dum pro Constanlinopolimtranslata; sub-
ginta el trium; nescio unde Greven. et Molan. acce- stituii Padùam translata sunt. De Patavina bac Irans-
perunt octoginta el trium. Recie scripsit Molan. Bi- lalione'ila hodie notai Florentinius : Licet, inquït,
thynia, sed reliqui omîtesul est in textu. Dixi Beli- eam affirm'elFerrarius in Catàlogo sanctorum Iialioe
num proxime ad puros accedere; déficit enim in eo hac ipsa die, veluli fàbulam tamen Petrus de Nata-
quod annuntiationum ordi'nem invertat, Asclepia- UbusUb. ix, cap. 7, eamdem antea rejecerat.
oem în ultimum locum rejiciens : et proeterea textu m
OBSERVATIONES. .
Lucam evangelislam in Hieronymianis non uno lius tomo II, a pag. 130. Nec proetermittendum nie-
loco signatum invenio, maie tamen nos hic Floren- tricum Wandalberti encomium :
linius ad 25 Seplembris remitlil, cum indicare de- Lucaster qùintum,fesloofficioquedicatum
buerit "21 ejusdem mensis, quo die : In Pàralice Monsirat,l'aule, tuo Chrislumsermone iocutus.
civitate, natalis sancti Lucoe evangelisloe, diserte
ponitur, et 27 Noyenib.: In Mediolano,Lucoe.Uodie \ De Asclepiadeita primus ex Rufini Eusebio lib. vi,
vero in iisdem apographis legimus : In Oriente, cap. 9, meminit auctor Romani parvi : Et Asclepia-
translatio eorporis Lucoeevangelisloe ; ni maliscuin dis Antioclieniepiscopi, Plusculum habet Ado, et ex
vetustissimo Epternacensi natalem supponere, quem- . eo Noster; quoe nescio unde omnia accepta sint,
admodumfaciinit Marlyrologia reliqua anliqua om- proesertimsi gloriose pâli de morlis -supplicio intel--''
nia, ut.Beda, ex quo.Rabanus; Romanum parvum, ligalur: Nam. vere passum-fuisse salis exprimit Eu-
ex quo Ado et qui eum sequuntnr. Alias translatio-. sebius lib. vi, cap.ll, dum de eo, Serapioni succe-
nés, atque ad alia locaiaclas àddueil",et ex parte, D dente, ail.: Qui perseculionis.tempore,fidem Ghristi
ut supra diximiis, refellit laudatus: Florenlinius, confessus,maximam gloriam Teiuterai;.ys\j,ut jnler-
quem de his el- coeteris eo specianiibus consulerç pretatur Riifintis, cujus verba texlui Ùsuardino in-
poterif curiosus leclor. Bedoe.elogium ampliavit gerla sunt : Qui el ipse mus ex proeclaroconfessorum
Ado, oetalemuno anno contrahens, cum pro 74 scri- numéro fuit. At cerie de violenta morte non plane
bat 73 annorum: MenologiumSirleli ad 80,Cr,even, constat, necdici polest sub Decio passus; quod a
et Molan, ad 85, Hieronymus ad 84 exlèndil. Inler Baronio observatum, eum impulif.ut pro Decio'Ma-
rini Nosier Vienuensi adhoeret,totumque elogium ih crinum subslilueret. Nos suo lpco rem çmnem de
laterculo positum 'ex eo plane contraxit. De Lucoe inlegro accuralius examinabimus. Observari Intérim
marlyrio ullro cilroque controvertitur. Sermones polest verosimilitër ab Adone confusos duos Ascle-
varios in ejus- landem composilos citât- Baronius, piades, hune nimiruin Antioclieniimepiscopum, qui
quorum aliquos relulit Surius. Vitoe seriem ex cer- sub Severo passus esl, et al terum Pionii socium',
lîoribus momimeiitis salis accuraie exegil Tillemon- cujus cerlamen ad Decii tempora spécial, ut vide in
 591 USUARDI MONACHI 592
commentario proevioad Acla Ptami i Februarii, § 3. A \ Kegnicalcairixjuxta et Triphoniaclaret
Paucula quoead Asclepiadisnoslri laudem snpersunl,
citato loco breviier exponil laudatas Eusehius. Coe- Hieronymiano codici Corbeiensi inseria legilur, de-
terum et hic lextus noster tolus ex Adone procedit. positio Jusli pueri; hujus verosiniililer quem hodie
Rursus et iu Triphonia, quant iisdem prope omnino vel ex tali codice, vel de suo consignai ' Usuardus,
verbis référant Beda, Rabanus et Ado, Romanum eum diserte Beluaco iribuens. Situe porto Juslus
iste idem cum Justino Parisiensi, de quo Muneratus
parvum slriciius eam annunliat : Nolkerus ducloris .vin Augusli, noit esl hujus loci examinare; neque
phrasim nonnihil mulilal; Nosier more suo salis etiam utrum Acla quoesub Bedoe
déganter in pauciora redigit : ëadém est ubique runlur, satis probata sinl. Satienomine circninfe-
senienlia quodDêcii Coesarisuxor fueril ; at filii, genuinum Bedoe
seu junioris, ut censel Baronius. Historioeverilas Marlyrologium, quod hic solum sequimur, de Jusio
omnino noit loqnilur. Videatur intérim Tillemonlius
pendel ex sinceritate Aciorum sancli Laurenlii, de in Luciano Betlovacensi
quibus cursim egimus proprio die x Augusli et exslant.apud Surium hoc loino die.
IV, pag. 540. Acla
alibi. Wandalberli versiculus aliis consonal :
AUCTARÏA.
TORNACEN. déficit in annunliatione secunda de lum. Hic virgo extilit et ideo secretarius virginis
Asclepiade,in omnibus reliquis purus est. Marioematris Domini fuit, el ab illa audivisse (cre-
ANTUERP.-MAJ. legii, sancloe Asclepiadis; caret ditur) quod scripsit post Matheum el Marcutnin suo
ejùs elogio, alque item annunliatione Triphonioe. Evangelio. Hic, ut legilur, carns Deo fuit, cujus
ROSWEYD. sic incipit : i In Bilhinia, natale beati Scripwr erat Evangelium; carior erat beaiaeVirgini,
Lucoeevangelistoe,qui discipulusaposlolorum,posieà tiijus fueral paranymphus; carissimus fuii apostolo
Pauluni secutus, cum ésset sepluaginta el trium an- B Paulo, cujus erat socius individuus, et cooperator
norum, obiil in Bilhinia, plenus sancto Spiriiii,cujus omnium factorum suorum oplimus. Ipseetîam post
ossa,' > etc. In duabus ntediis, purus est, in ullima Evangelium Actus apostolorum composuit. Denique
ilerum auctior, addens de Juslo : « Qui pro Chrisli mullis perpeiratis miraculis el ecclesiis pluribus
nomine marlyrio cohsnintnatas esl. » oedilicatis,el pluribus ad fidem convérsis, et episco-
PULSANEN. In prima' désuni hoec verba ; Vice- pis pluribus ordinatis et' clericis, obiil ih Bytinia
simo'Constanlii anno. Secunda deesl. In lertia purus plenus Spiritu sancto. Cujus ossa, etc. Eodem die,
est; caret ullima, sed adjicil : « Ipso die,-sancli sancli Asclepiadis1, Aiityoceni episcopi et marlyris.
Hernielandi abbatis et confessoris. » Esl is, opinor, Hic Ascicpiades militant in episiolis Alexandri Jhe-
qui colitur 25 Marlii. rosolimitani commeiidaliis esl, et vocat eum virant
ANTUERP.-MAX., LUBEC, UGHELLIAN., BIGOTIAN. sanclissiinum. Iste eral unus ex proeclaro,elc. Ro-
signatus P 5 et ALTEMPS. texlui subdunt : € Item moe, deposilio sancloe Triphonioe, uxoris minoris
Alexandri el Victoris. » Decii imperatoris. Quoesatis eral crudelis, el tamen
MUNERAT., in texliï salis purus, adjicil: « Ande- argitit eum de nece sanclorum. Hoec posl mortem
gavis, sancti Herblandi ,abbalis. » Hic vocatur Gai- viri sui, cum filia sua Cyrilla per bealum Juslinum
lice Hérmèlahd. Christiana est effecla, et sequenii die orans ad con-
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT., LEYDEN., LOVANIEN.,fessiones sanclorum, migravit ad Dominum.) Ju-
ALBERG. et DANICde Triphonia, post Coesaris,ex stum Bellovacensemdiflërt in diem sequenlem.
Adone insérant : « Hoecper-bealum Juslinum bapti- MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT.: «Lucoeevangelistoe.
zata, sequenii die defiiheta, migravit ad Dominum.« •C Jusli pueri el marlyris. Monunismarlyris. * Asclepia-
In fine habenl addiiamentum superius :. < Item Ale- dis episcopi et martyris Antioclieni.>
xandri et Vicloris, i RÉGINESUECsub num. 428.: « Andegavis, sancli
CENTULEN. : t Natale sancli Lucarevangèlisloe.Qui Erblandi abbatis. > Vide supra.
fuit nalioiië Syrus Anliochensis, arie htedicus, apo- In VATICAN, signalo num. 5949 deesl c Jusli. t
stolorum discipulus. Anliochioe,'beati Asclepiadis FLORENTIN. : i Item san'cloruniAlexandri et Viclo-
episcopi. Qui uniis fuit, de proeclaro confessorum ris. lient, sancli Hernielandi abbalis. Et sancli
numéro. In terriiorio Bclloacensij sancti Jusli pueri Monnonisvel Mononis marlyris. »
et martyris, de lempôrc Ricliovàri. Remis Franco- . BÙRDEGALEN. : « In lerrilorio Belloacensi, sancli
rum metropoli, dedicalio ecclesioesancloeMarioe. > Jusli niarlyris. Alexandri, Victoris. »
BRUXELLEN. : « Sancli Lucoeevangelistoe,aposlolo- EDITIOLUBECO-COL. in Luca ferme convenit cum
nint discipuli. Qui Syrus natione et arte medicus, supradictis. In Asclepiade pura est. In Triphonia
apostolum Paulum seculus, apud Achayam Evange- habet "ut ANTUERP.-MAX., etc. « In lerrilorio Belva-
lium, quod ab eodem beato Paulo didicerat, et Ac- censi, sancli Jusli pueri et marlyris, qui tempori-
tus aposlplorum descripsit, El post milita certamina, btts Dioelelianiimperatoris, sub Riciiovaro. judice,
ipse sepluaginta trium annorum obiit in Bilhinia. capile coesus esl. Eodem die, sancli Alexandri et
Cujus ossa viceslmo anno Constanc'ii ihtperaloris, sancti Vicloris. Ipso die, sancli Aquitini episcopi' et
»
cum'reliquiis'beali Andreoe:apostoliConstahiinopo- confessoris. Vide die sequenii. ,
lim translata sunt. » Sequitur de Asclepiade el Ju- BELINIeditio altéra in fine adjicil : « Eodem die,
sto, pure. Tum : « Ilem Alexandri et Vicloris. > jv beati Marci, clarissimi doctoris. » In reliquis simi-
Deinde : « Romoe,natale sancloeTriphonioe-seuCe- lis est priori. Multos Marcos novi, sed de quo hic
phinioe, nxoris Decii Coesaris.Quoe,viro suo, post agai, nescio. Si de Hierosolyinitano,
' -
colitur 22 Oc-
-
ihterfeclionem heatorûm Sixli et Laureiniij divinitus tobris.
puiiito, petiil cum filiaDeéii Cyrilla, a Justino pré- GREVEN. : t Mononismarlyris. In Auxiopoli, san-
sbylero baptizari; et séqùénli die defuncla, migravit ctorum Hermetis et Rexii. »Vide llieronymiana, ex
ad" Dominum, el apud satietam Ypôlilum in cripta quibus hoec maie desetipta sunt. i In Campania,
sepulta eït. Ipso die, sancli Hernielandi abbalis et Civilale Puteolana, Januarii. » Vide 19 Seplembris.
confessons. > Hic inlervenit error typolheloe. « Item Viclricis,
AGENOYEN. :-c In ^Bylihia,deposilio sancli Lucoe Marcialis. lit Nicomedia, Viclorini et Hermetis. In
evangelistoe, qui erat natas de civirafe Antbyocena Africa, Vicloris el' Fausli. Aquilini episcopi Ebora-
Syrioe, ariè medicus, et tàiiien quidam diciiiiide eo censis:[Ebroicensis] «l- confessoris, secundum alios»
quod fueril piétor egregius; et eloquio Groecuserat, die sequenii. AnJegtvis, sancti Herblandi abbatis. !
• MOLAN.
ignorait» liltéras Ebràycas. Hune quidam dicunt de Luca, aliis.lilleris, post translata sunt,
fuisse' unuhï de sepluaginta duo- discipulis Chrisli. ex-Adone adjungit : « Hic fuit natione Svrus Anlio- i
Sèd Jeroniinus diciteunt' lanlum posl passionem cbensis, arte medicus, apostolorum discipulus,.Pau-
Domini orimo conversum, el apostolorum discipn- Ïum seculus usque ad confessionem ejus, seryici:s
593 MARTYROLOGIUM.— MENS. OCT. £94
Domino sine crimine, neque unquam tixorem ha- » Rumoldi marlyris atque pontiucis. » Editiones po>-
bens. » Ilerum,"post DeciiCoesaris: i Quoe viro suo, sieriores, de Luca solum adjiciunt in lexlu aliis lit—
post inlërféclionem Sixli Laurenlii et Hippolyli' di- teris : « Hic fuii arte medicus, Paulunt seculus
vinitus piniito, se p'eliit baptizari cum filia Decii usque ad confessionem ejus. » De Triphonia idem,
Cyrilla, a Justino presbytero, et alia die dëfuncla est quod in priori. In fine : « Aridegavis, sancl! Her-
èl juxia sancliim Hippqlytam in Crypta sepulta. » In- blandi-abbalis. In Nassonia, nalalis beali Mononis
fine : « Eodem die, in Nassonia apud sanetum Hu- marlyris, qui angelico monilu, de Scolia Ardueti-
bertum in Ardenna, beati Mononis martyris. Ande- ham devenit; ibique soli Deo, multo tempore ser-
gavis, sancti Herblandi marlyris. » Puto esse euin- viens, a sicariis lalronibus confossus» féliciter oc-
dem Hermelandum abbalem, de quo supra, ut alioe cubuit, sepultus in ea ecclesia, quant ipse constru-
editiones corrigunt. < In Machlinia, Iranslalio béali xeral. » De iranslalione beali Rumoldi, ul supra.
XIV Kal. Die 19.
Apud Alexàndriam ^Egypli 1metropolim, natalis sanctorum marlyrum Ptolomei et Lucii, sub"Anlonino
cognomento Pio, quorum prior mullo tempore squalore carceris maceratus,cl ad.uliimum, cum de Chrisli
magisterio publica cohfessione testaretur, jiissus est duci ad mortem. Sequéns quoque, cum se Christianuin
liberrime fateretùr, similem sentëntiam excepit. lit Anliochia Syrioe sanctorum marlyrum Berpuici, Pelagioe
et aliorum quadraglnta novem. [Bouillart. add. in margine : « Translalio sanctorum rnartyrum Saviniani,
Polenliani sociorumque ejus.]
' - NOTTE.
Ita Praten., Herinien., Anluerp.-Maj.., Belin. prima et Molan.
a Elsi manus recentior in margine SS. Savinianum B quo flagraSj oro atque oblestor ut.mihi discrunen
el Poteutianum inscripseril, niltilominus tamen inler islud assignes. Si vero non possis, qua fide,"quo ver
puros codices Pralensem recensuit Sollerius. Leclo- rilatis studio, 10 Junii propter sancliim Landericum ;
rem obsecro ut advertat -qua ratione motus id fece- -18Julii propter S. Arnulfum; i Septembris propter
ril : quia, inqiiit, quoe sunt ad marginem apposila S. Egidium; 3 ejusdem mensis propter S. Grego-
recenlius, lextus inlegrilati nihil officiunl. Eadem rium; 19 Novembris propter S. Odonehi, Pralensem
«qiiilate fuit 18 Januarii, 21 Februarii, 13, 25 Apri- codicem intër puros enumerare dedignalus es-? Rur-
lis, 15 Maii, 8 et 28 Julii, 6 Septembris. Quoesote, sus, si ad marginem recenlius apposila lextus inle-
Solleri, die mini quid inlersil djscriminis inter ea, grilati nihil officiunl, cur die 24 hujus mensis co-
qnoe ad marginem sunt recenlius apposila; et ea dicem Pralensem rejicis, quamvis Maglorius extra
quoe inresiduo arliculi spalio sunt recentiusaddita? tevlnm et in margine s'il inscriplus? Frustra dissi-
Tudicis in tua proefa.tionenihil a te contra Pralen- mulas te monilum a Caslellarto fuisse. Nento credi-
sem codicem dispulatuin et discussum, nisi veritatis derit id ejus aeiem effugisse, quem ubique proedieas
indagandoegralia. Ego te perillud veritatis sludium, oculalissimum inspeclorem. BOUILLART. -
VARIANTES LECTIONES.
• De Mgqpli soepiusdictum est. Phlolemei, Tkolo- luerp.-Maj. habent qnadraginla el novem, coeteri
moei, Piolomoeiel aliis modis scribitur, nos plero- ut est in textu. In Pratensi nostro apograpbo adjé-
ruinque codicum simplicem inflexionem seculi su- clum inventa: Eodem die, translalio sanctorum Sa-
rims, quamvis putemus legendum Piolomoei.Antuerp.- viniani et Polenliani sociorumque eorum. Al cum
Maj. legit: Cum Chrisli magisterium-, etc. Belinus verba illa subdncla sinl, conjiciô ad marginem re-
aillent mutât quoe immédiate sequuntur publica con- cenlius esse apposila , ut eliam notavit Caslellanus,
fessione ac allestalione firmaret. Idem scribit Anlio- G pndé texlus iiitegritati nihil ofiîciunt.
chia, Antuerp.-Maj. Antyochia, etc. Herinien. et An-
OBSERVATIONES. f .-'.-..
Ut: superius non semel apud viros harum rerum apud Eusebium satis dulïium relinqui, imo ex loto-
peritos in confesso ésse diximus airctorem Romani conlextu ansam proeberl ut alibi , et proesérlim
parvi proecipue ex Rufini Eusebio Marlyrologium Alexandrioe , Plolemoeus elsocii passi iritelligantnr;
suum compilasse, ita id hodie manifeste palet, dum veram hoec omnia in Romano moderno, ex ipsa
de Piolemoeoel sociis ita habet : Et Ptolomei, qui a Juslini Apologia, rectissinte casligavil Baronius: Hu-
quodam cenlurione Urbicio judici tradkùr ; et Lucii jusmodicontroyersa examinât Ruinarlius inter sin-
ac Tertii simul decollatorum, qui Alexandrioe sepulti cera et selecia in admonitione a. pag. 35. Videa-
sunt.Wxç certe, si ullimas parliculas excipias , ex tur eliam, Tillemonlius torito' II, pag. 312, ' et a
Eusebii lib. iv, cap. 17, evidenier desuinpla sunt, et pag. 395.
ex eodem locoab Adone ampliata, servalis duobus De coetero, textus lotus' a nobis relatas ex-Adohe
quoe in citatis verbis omnino displicent. Primum est contractas est. Altamen série ab utroque-ariiesi-
quod Terlius pro nomine proprio accipi videatur, gnano differt, nam illi primo loco Antiochenos-po-
qui in Eusebio terlius ordine et aitonymus relinquir nuitt, qui a'noslro post Plolomoeum collocati sunt,
tur; alterum, quod Alexandrioesepu/tidicantur, quos sic nihilomirius ut'lotamipsani de Antiochenis an-
Romoepassos esse constat ex hisiorioe. hujus foule, iiunlialionem Usuardus ëx proefalo Adone dëscri-
Jilstini Apojogetico, apud Halloix pag. 48. Adjungit psërii; quam hic èx Romano parvo, transtûleràt. Est
proeterea Viennensis Marlyrblogus passos esse sub et hujus Aniiochenoeclassis iriemoria apud Hierony-
Anlonino, cognomentoPio; al tiqùet, inquit Halloix, mianoscodices hoc die, proefix-otanquam ducis atit
in nolis pag, 561, hoecaccidisse sub Marco Anlonino i'priinipili nomine Pelagii, de quo et alii eo spectanti-
philosopko, PU fitiô. Erratum primum de Tertio bus vide Florenliniuni. Porroquoenam sit hodiêrna
evitavit Noster, sed in lurpius labilur, dum aniiun- Pelagia operosius. suo. tempore disquirenduin ënt'*;
tiationem incipit: Apud Alexandriam Mgypli melro- voenilentem non esse, quam hic importune obtrudunt
polim, quod nec in Adone, nec alibi reperit, nisi forte Rabanus et puto, Situe Auttachena-
bonà fide supposuerit ibi passos martyres ubi sepul- illa cèlebris N6tkerus,.cërtam
virgo et martyr, ab AmbroSto laudala,,
tos inveniebat. Non diflïiebor lamen marlyrii locum de qua in Actis npstris ix Junii, id èsl charactefibua^
 Xi)5 USUARDI MONACHI - «,«.
in coimiienlario proevioegregie a collégà nostro Jan- A salis perspicere. Al ne proefixoslimites hic
liingo deliriealis tomo H, pag. 154 el seqq., dispi- hoecet si quoe alia controversa sunt, ad majus excedam,
ciendum eril? Ibi intérim pag. 157 C lanluni non- remitto; salis eratabunde osleridisse unde Usuardus opus
proevie refiiialam invenies Castellani nolulam de el lexlum suum et unà ërrandi occasionem desum-
Domnina, Pelagioe,ut ipse vult, maire, et sororibus pserit, Wandalberius dé Ptolenioeo et sociis non
Bernice et Prosdoce, quarum printoeet poslremoe loquitur; de Antiochenis eadem cum noslris canil :
nomina, quomodoex hodiernis Hieronymianislabulis Beroriicusbis septenoatque Pelagiafulget, .
laudatus Caslellanus exlundat, et cum Antiochenis Quosparilerquadraginta»tque novemconiitantur.
hisce conjungat, faleor me sallem haclenus non
AUCTARIA.
TORNACEN. caret annunliatione prima, in secunda la lini el Eodaldi. » Constat èx TORNACEN. hodie
purus esl, tant vero adjungil : » Ipso die, festivitas ts memoriam agi translalionis, quoefacla estsupra anno 1026'
sive translatio bealorum marlyrum Saviniani et ;t vel, ul alii, 1030.
Polenliani soctaruniquéeomm. Horum festivitasdum in Codex D. Du CHEVAL: signatus B : « In civilale
ab anliquis temporibus ageretur pridie.Kalendarum n Puleoli, nalalis sanclorum marlyrum Proculi et Ni-
Januariarum, transmutata est a Palribus, xiv Ka- ceoemairis ejus; » UGHELLIAN. procul dubio similis
lendarum Novembrium, eo quod ipso die translataa hic etiam est AT!TUERPV-MAX.VLÙBEC., etc. Verum in
suni corpora eorum, et àngelicoevbces in coelosuntit extracio nostro sic primum nomen scriptum est:
audiioe,sicul in iranslalione.eorum sacra legilur;; «In civilale Puteoli, nalale sanclorum Pauli el Nl-
Ideo et hic venerabilior habetur eorum solerhpni- i- ceoematris ejus." »
tas, quo el eorum corpora sancta honcstius suni tu- ALTEMPS. : « In Brilannia, eiyilale Oxonioe, san-
mulata. > cloeFredeswidoevirginis. Et sancli Aquilini, episco-
ROSWEYD., in textu purus, subdit: <Benevenli, Ja-i-B " pi et marlyris. >
nuarii episcopi el sociorum ejus marlyrum. » Vide e FLORENTIN. : <In civilate Puteoli, sanclorum mar-
xix Seplcmbris. « Proculi marlyris cum*aliis XLIV. r. lyrum Proculi et Niceoematris ejus. Item , sancti
Translatio sancli Willibrordi episcopi. > Amati confessoris. » Addit solus codex STROZZIAN. :
in
PULSANEN., prima mulilus esl rescisso i.
elogio. « Romoe, sancli Asterii presbyteri et marlyris. » Vide
Pro Beroiiiciesl Berohtii el. aliorum xix, ut habét:t xxi Oclobris.
Nolkerus. BIZUNTICEN. : c Senonis, sanclorum martyrum Sa-
A-NTUERr., MAX.-LUBEC,ANTUERP:MAX., ULTRAJECT., , viniani et Potentiani sociorumque eorum. »
LEYDEN., LOVANIEN.,*ALBERGEN. et DANIC,in textui REMENS. SS. Timoih. et Apoll. : « Turonis, depo-
salis puri, addunt : i In civitate Puteoli, natale san- silio sancli Columbani abbalis et confessoris. »
Jtoruin Proculi et Niceoematris ejus. » EDITIOLUBECO-COL. primoe annunliationi, post
in «
MUNERAT.fine : Senonis, sanctorum marlyrumil et «
Lucii, inserit : alque Terlii sub.Anthoniho coj-
Saviniani el Polenliani, sociorumque eoruindem. » giiomentoPio, et filio ejus. » Coeterasalis pura sunt
Vide supra in TORNACEN. usque ad finem, ubi addilur : i In civilale Puieoli^
GREVEN. hoecmagis distingnil : « Apud Senones,, nalale sanclorum martyrum Proculi, et Niceoema-
passio sanctorum marlyrum Polenliani. Saviniani,',' tris ejus. In Anglia, civilale Oxonia, sanctoe Fri-
Allivi cl Totaldi. » Maie legil postrema nomina, proi deswidoevirginis. »
quibus alii, Allini et Eodaldi. BELINIedilio altéra, priori in textu similis, in fine
CENTULEN. : i Alexandrioe,beatorum Ptholomoei i adneclit : < Eodem die, sancli Eadnochi martyris,
et Lucii marlyrum. Ânliochioe,sanctorum Belonicii C ( episcopi Ehoracehstam. In lerrilorio Aurelianensi,
et Pelagioeet aliorum XLIX.CoenobioCenlula , dedi- deposiliobeati Verani episcopi et confessoris. »Vide
calio orientalis criploein honorent sancloeMarioeet; Usuardum xi Novembris.
sancti Richarii sacerdotis gloriosi. - GREVEN. : « Civitate Puleolis, sanclorum marly»
BRUXELLEN. incipit ab Anliochenis, in quibus pu- rum Proculi et Niceoematris ejus. In Histria, san-
rus esl. Tum : t Et in civitate Puteoli, nalale san- clorum Austeri, Neopoli.Desideriiet Festini. Eodem
clorum marlyrum Proculi et Niceoemairis ejus. » die, comniemoralio sanclorum Januarii et sociorum
Sequitur deinde annunliâlio de Plolemoeoet Lucio, ejus marlyrum. Columbani-episcopi. Turoneiisis et
pure. Accedit : « Item Amati, episcopi Senonensis, confessoris. Bevagii, episcopi Silvanectensiset con-
qui pro veritatis juslilia a Theodorico rege, gravi fessoris. Folquini episcopi. Desiderii episcopi. Gere-
cxilio diu fuitlribulalus.» Vide Auctaria xxvm Apri- mari abbalis Flaviacensis et confessoris. > VideAu-
lis et xm Septembris. « Turonis , deposilio sancli claria 21, 23 et 24 Septembris. * Amati, abbatis
Columbani abbalis. » Infra dicilur episcopus Turo- Luxoviensiset confessoris. In Hibernia, sancli Elh-
nensis, neque sic nolus. bini,-Leviioeet confessoris, discipuli beali Samspnis
HAGENOYEN,, in lexlu,- proeter morem, purus ad- Dolensis archiepiscopi. Hic cum sancto Wingiialoco
jungil: « In lerrilorio Belvacensi, nalale sancli Jusli presbylero et conlëssore dignissimo (de quo supra
martyris. > Vide dicta die proeçedenli.« lient, san- 6 el 5 Nonas Marlii habetur) iler faeiens, Chrislum
clorum Alexandri et Vicloris marlyrum. » Vide ibi- in specie leprosi suscipere el miro "fideiardore cum
dem, t In civilale Puteoli, sanclorum marlyrum ' pas- eodem iractare, vocem etiam ascendenlis Domini
sio Proculi et Niceoemairis ejus. » _ audire, sàlulem promiltentiseis, qui amborùm me-
AQUICINCT, *
D
incipit a proprio vicini oppidi : i Diia- mores in orationibus extilissent, nierait. Ipse >an-
ci, translalio sancli Amali archiepiscopi et confes- dem vita el miraculis, inter quoeet mortuum susci-
soris. > lu futé autant addil : < Apud castrant tasse legilur, clarns, bealo finein Domino quievit. »
Ebroicas, natalis sancti Aquilini episcopi él con- Nolabisparenlhesiin hic inserlam in prima edilione
fessoris., > sic legi : (qui 6 el 5 Nonas Marlii sine egregia com-
ViCTORiN.eiREG. SUECsign. num. 130 in fine wendalionelransiri non débiterai). Sequitur:.»Trans-
absque posilione. • Ipso die, sancli Aquilini, episcopi latio sancli Willibrordi episcopi et, confessons, "lu
et confessoris.» Anglia, civilale Oxoniensi, sanctoe Frideswidoevir-
, MATRIC.-CARTHUS.-ULTRAJEÇT.: I PiolomoeielLucii ginis. >
niartyrum. Elhbini confessoris. Beronici, Pelagioeet MOLAN. : « Eodem die, Eadnochi marlyris, epi-
aliorum quadraginta.novemmarlyrum.» scopi Eboràcensium. In lerrilorio Aurelianensi, de-
BIGOTIAN. signatus P 5": « In civilale Puteoli, positio beali Verànï, episcopi et confessoris. Se-
natalis sanctofum' Proculi, et Nicbëoemairis ejus. > nonis, sanclorum marlyrum Saviniani et Polenliani
BIGOTIAN^ signatus E 40 : t Apup" Senones, pas- sociorumque ejus. Horum .festivitas dum ab anli-
sio sanctorum martyriim'Sàviniani, Polenliani Al- quis' teiriporibus, pridie Kalendarum . J.anuajiarum
 59T MARTVROLOGIUM. — MENS. OCT. m<
ageretur, transmutala est xiv Kal. Novemb. eo quod A dein typis minoribus, Eboracensis [Ebroitensis]. In,
ipso die translata sunt corpora eorum, et angelicoe Anglia, civitate .Oxoniensi, sanctoe:F,redëswidëvir-
voces sunt aiidiloe, sicut in translatione eorum legi- ginis. > Editiones alise habent ; « Ebroicas, sancti
lur. liuaco, translalio sancli Amati episcopi et, . Aquilini,. episcopi et confessoris. Oxonioe, sancloe
confessoris. Qui poslquain execrabili jiissu Theodo- Fredeswidoe.yirginis. Die. décima nona, sancli Vari
rici régis, gregi suo condolens, sed commendans marlyris. » De Saviriianô et sociis.; itéra»de Amato,
sanctoe Trinitati, episcopatum dereliquit, carneih plane ut in priori. Ad finent adjicilur aliis lilleris :
suant" ntacerando, militas passiones pro Christo su- < lu Brilannia, sancti Elbini, abbalis.Nectensis. >
. slinuil. Et" sancli Aquilini episcopi et confessoris :
XIH Kal. Die%0.
Apud Aviensem provinciam, natalis beali Maximileviloeel marlyris, qui patiendi desiderio„inquirenlibus
se persecuioribus palan! ostendit, et post responsionum conslanliani, equuleô suspensus ac torlus, dein fù-
stibus coesiiset âdfulilmumobru.tusoccubuit. In Galliis civitate Agenno, sancti Caprasii martyris, qui cum
rabierapersecutionisdeclinans,lateretinspelunca,tandemanimatus ad tojeranliam passionum.ad areamcer-
taminisproperavit,eipalmamm,irtyrii fortiterdimicandopromeruit. Civitate Colonia, passio sanclarum virgi-
num Marlhoeet Sauta; cum aliis pluribus. Ipso die, exceptio sanclorum martyrum Georgii diacoiii.-etAurelii ".
NOT;E. .
Omnino puri sunt sol! Praten., Antuerp. Maj.f Munerat. et Greven:
» Addit. Dervensts codex : < Hac eadem die depo- B fçssoribus digilos suos implens myrra probatissima;'
silio" sancti Sindiilfi confessoris, qui in gymnasio cum virginibus animoe suoesponso respondit cantico
cbntemplus muridi agonizans volubilem soient verlit novo, quousque illi occurreret super montes aroma-
in usum ac perfecle oeyum proesens despiciem ex tum simili capreoe et hinnulo cervorunt. J Hoecdu-
toto corde seculus est Chrislum. Cujus conversio cta sunt ex Vita S. Sindulfi, quam nono soeculo
virlutibus et miraculis coruscans coelibem déclarât scripsit Almannus, monachus Allovillarensis, et
eum vitam duxisse.
' Quique duplicem terrant eûlca- edidil Mabillipnosier loin. I Acl., p. 368. Nemo ne-
cilër fugiens atque ab ea exiliens cum patriarchis scit Allovillarense et Dervense nionasleria fuisse a
in lacrymis sëminans, fructumque sanctoeconversa- S. Nivardo primum fundata : ex .qua afïïnilate fa-
lionis relinquens, cum aposlolis seipsum pro Christo ctum est ut communes utriusque fesli dies essent.
mactaris, cum marlyribus utrasque manus de salo BOUILLART.
hujus peregrinalionîs protendens ad litus, cum con-
,--'-.. - VARIANTESLECTIONES.
Munerat; et recentiores aliqui codices scribunl nerat. omisit titulum beati. Legendum est patiendi
Anierisem,sëd pro Aviensemslant omnes anliquiores, desiderio. Maie in Greven. patièndo. In Munerat. et
licel locus hodie in Veslinis, ubi oliin fuit, notas Greven. est responsionis bonstantidm; coeleri nt in
non sit, ac proinde compulari possil inter eospagos texlu. Captgsii errorest in Aniuerp.-Majore. Greven.'
vel oppida de quibus recie dixeris :Hoec lune nomina pro passionum habet passionis. Denique in Antuerp.^
fuerunt, nunc sunt sine nomine. Proeterea idem Mu- Majore omissa est parlicula. et post properavit.
OBSERVATIONES.
De Maximohoc nostro Aviensi antiquorum Mar- G bis, eum sancliim die proeçedenli collbcavit. Wan-
lyrologorum meminit nullus, excepta solo Usuardo, dalberius de ipso solo hodie cecinit :
qui unde illum acceperit, divinare prorsus ncqueo , Ternumcum deno, Caprasimartyr, honoras.
nisi suspiceimir, marlyris illius passionem, aut bre-
via quoedatnAcla, in ejus manus pervenisse., qualia Sequilur classis virginum Coloniensium, quandiu,
ferme edidit Petrus de Natalibus lib. ix, cap. 85. sed frustra, apud Martyrologes aut alios scriptores
Alia apud nos ntss. exsiant, et quidem varia, in antiquos.imo apud Coloniensesipsos, quoesiverani,dp-
quorum nonnullis manifesta inler Maximos apparet nec casu incidi in locum Crombachii de Ursula lib. n,
confusio, de qua dispulanlem vide Tillemontium cap. 12, ubi Usuarduni primarum virginum coesarum
tomo III, pag. 710 el 711. Asserit Baronius ejus pridie cladis generalis Ursulanoe, per textus noslri
viarlyrii alque translations historiam manuscriptam verba meiîiinisse conlendit, addens, Colonienseslias,
se accepisse ab ecclesia Aquilana; nimirum , opinor, vel non colère vel lanlum postridie cum iota èodali-
Acta illa ipsa, ex quibus composilum subinde fuit late Ursutana. Hic paucis edoctus surit cur in vanum
ofiicium ecelesiaslicum Aquilanoed.ioecesiproprium, quoesierim : at unde virgines suas Usuardus aut
Romoeinipressuiii anno 1004, cujusexemplar habe- acceperit aut efformaverit, oeque incertum rëliriqui-
ntus, et ex quo desCripsit Ferrarius quoecunque de tur. Utrum vero satis.comperla sint quoe de Usuar*
Maximo annoutt in Sanciis Ilalioe, pag. 657. Colitur dina nostra commemoràiione censuit Crombachius;
ab Aqitilanis, sacri deposili possëssoribus, tanquam atque ilem an salis consona vulgalis Actis Ursulanis
peculiaris patronus; xix Octobris ; nos allerulro die alterius loci et examinis est. Al enim, ex Usuardo,
, vilam et gesla, qua poterimus verosimilitudine illu- ]0 tanquam de recepta suo soeculo,nempe nono, opi-
strabimus. Caprasium certo memorant Hierony- nione, leslimoniiiin ferente, id eruitur, virgines plu-
miana, nec est cur adjecliliiim reputel Florenlinius, res apud Coloniam, ut sequenii die etiam Wandal-
nisi quod forte in codice Lucensi defuerit; decoelero berius teslabitur, id, inquam,., eruitur,-virgines
ejus nolalio consul!;meretu'r. Superius ;Vi octobris, plures, et, si ita vis, plurimas, ibi pro fide Chrisli
ubi de Fide agendum fuit, paucis indicavimus quoe oeçubuisse. Poterunt forte Mariha et Saûtâ curio-
ad celeberrimoevirginis Acla speciabanl, ex quibus sioris perscrûtationis.materiamaliquando suggérere.
haurienda: sunt Caprasii gesta, ut proinde ea hic Intérim si de societate undecinumiHium fuisse cen-
répelere opus non sil. Ex proefalisAclis Caprasium sean.tur, mirari liceat inter toi U.rsulanas, ab aliqui-
aecepit Ado, brevique exornavit elogio, cujus me- bùs nominalim expressas, hoec duo nomina ferme
dtillam Noster reproesentat; at codices recentiores, unique desiderari. De Georgio, Aurelioet sociis mar-
conlra Usuardi mentent, intégrant restilnunt, ut in lyribus Cordubensibus egimus cum Usuardo xxvu
Auclàriis patescet. Nolkerus, contractis Adonisvex- Augusli, quo die illos ipse perperam consignavit, „
 599; USUARDI MONACHI 608-
cum certain sit ex Eulogio, viKal. Augusli, seu A translalioni
xxvii Julii, esse inlerempios. Hic recolilur fesliva ' Usuardi narralione, ipsius , factoe anno 858 hisloria ex
ab Aimoino symmisla compilala,
exceplio sacrorum'corpbrum, Corduba ab Usuardo et. a Mabilione récusa soeculo iv BJenedielino, parle
!ipso et Odilardo allaiorum, quam ob insignem cele- n, a pag. 45.
brilàtem Noster Martyrologio insërere votait. Exstai
- -'.•' - AUCTARIA...
HERINIEN., in texlu purissimns, augmenluni Rhç- ginum Marlhoe et Saûloecum atiis multis, marty-
mense proprium adjicil : t Eodem die, depositio rum. J
Sindulfi confessoris, cujus vila quam fueril Deo ac- CLCNIACEN. : i Item, Neonis niarlyris. > Novi sep-
cepta, testantar. ipsius. miracula,. quoe per ejus mé- tem Neones; quis hic signetur, nescio.
rita ^unt facta. » '.'.:'".'.. In VATICAN, num.. 5949, texlui proefigil : « Bene-
TORNACEN. omillit elogium Maximi:.in Caprasio venii,.saticli.Zozinii episcopi. » Desunt annunlialio-
et Goloniensibus purus, nihil habet de 'exceptione nes duoeullimoe.
reliquiarum, etc. ALTEMPS. :« Eodem die, sancti Neoli presbyter!
ROSWEYD., in textu non omnino purus, proecipuum et Confessoris'.Itemfteohismartyris. Item Iranslalio
defeclum. habet quod careat penullima annunliatione. sancloe Austreberloe virginis. »?
de Marlha et Saula. FLORENTIN, I « Item, sancloriim marlyrum Georgii
PULSANEN. rescîndit elogia Maxim!et Càprasiî,coe- diaconi et Aurelii. Ipso die Romoe, sancti Asteriis
lera omnia pura sunt. presbyleri et marlyris, sub Alexandre imperalore,.
ANTUERP. et MAX.-LUBEC et, ut pulo, UGHELLIAN.,quem proecepit per ponlem proecipilari. > Vidé die
in prima puri; de Caprasio Adonem describunt post, sequenii. -
in spelunca, addenles: « Tandem audiens qualiter " BizuNTiCEN. : «.Parisius, exceptio sanclorummar-
Beala fidespro Christo agonizavit, anîmatus ad tôle* tyruin Georgii diaconi et Aurelii. »
ranliant pâssionum, oravitad Dominum, ul si eum CARILLON»: I Sancli Verani episcopi Cabillonen-,
gloria marlyrii judicarel dignum, ex lapide speluncoe;B sis. i Vide Usuardum xi Novembris , et alios die-
aqua limpidissima emanaret, quod proestanle Domi-" proecedenti.
no, securus ad eerlamen properavit, palmanique, REMENS.SS. Timolh. et Apoll. : <- In territorio,
elc. > Desunt annunlialiones duoeullimoe. Remensi, villa, quoedicilur Alsontia, depositio sancti.
MOLAN., in prima satis punis, in secunda mulilus Sindulfi presbyleri et confessoris. >-
est, in terlia purus, caret quarla. EDITIOLUBECO-COL. incipit : i (ColoniaAgrippina-,
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT. et LEYDEN. de Capra- in ecclesia sanctorum undecim milium virginum,,
sio habent ul ANTUERP. et MAX.-LUBEC. De Martha et commemorattasanctiHippolylimartyris et sociorum
Saula, nihil; in prima et ullima puri. In fine: « In ejus, cujus Hippolyii corpus ibidem per translatio-
pago Remensi, deposilio sancli Sindulphi presbyleri nem requiescil. Item apud Coloniam, passio.sancta.-
et confessoris. > Nota, ANTUERP.-MAX. pro Maximi, rum virginum et marlyrum Marlhoe, » etc. In Maxi-
légère Maximini.. mo satis pura est. « In Galliis, civitate Agenno, le--
ALBERG. et DANICin prima et secunda similes sunt slivilas translatioiiis.sancli Caprasi martyris. Qui cum;
superioribus, sed carent reliquis, ut supra AN- timoré, perseculionis rabiem, etc., sicut ANTUERPV
TUERP.,ete. usque ad proestanle Domino, ubi adjungit ; « Ita fa-
LOVANIEN. eonyenit cum ANTUERP.-MAX., etc., sed
' ctum est. Securus igitur ad eerlamen passionis-pro-
tolum Caprasii elogium expunxit. ! peravit* ubi una cum beala Fide decollatus, sicque
CENTULEN. r « In Galliis civitateAgenno, sancli Ca- palmam, etc. » Tum: « Horum sanclorum toleran-
prasii marlyris. Apud Aviensem provinciam, beali liam passionis et patienlioe Primus el Felicianus fra-
Maximi, Leviloeet martyris. Civitate Colonia, sancla- r ires vidènles, ad Chrislum conversi, cum ipsis pari-
rum virginum Marlhoeet Sauloecum aliis pluribus. » ter decollali suni. > Vide quontodo hoec conveniant
BRUXELLEN, incipit a Caprasio, de quo habet ut cum dictis ix Junii. t Trecas, sancli Arandi confes-
ANTUERP.,etc. Sequitur de Maximo, pure. Tum: soris. » Annon Adroldi vel Alderaldi ?.« Eodem Oie,.
c Romoe, nalale sancli Auslerii presbyleri. > Vide sancti Quirini presbyleri et marlyris. » Hune Quiri-
die sequenii. « 'In Puteolis civitate,. nalale sanclo- num non novi. < Apud Mynden, sancli Feliciani
rum marlyrum, Zozimi, Januarii el Dorp'lheoe. » Ex marlyris. > -
Hieronymianis, oequeac Austerius. Sequilur de ex- BELIN-',in prima non plane purus, in secunda ha-
ceptione Georgii, etc., et sanclarum Marlhoeet Sau- bet cum ANTUERP.,etc.In tertia purus est, deest ul-
la-, pure. Deinde: i lu pago Remensi, depositio san- timam-Altéra ejus edilio subjungit in fine : «Item,
cli Syndusi [pro Sindulfi] presbyleri et confessoris. sancti Neonis niarlyris. »
El saiicioeAuslreberioevirginis. » Videx Februarii; GREVEN:« Avelsi et Valeriani, discipulorum Chrw
iitfrà indieaiur translalio. sti.-'Quirini presbyleri et >martyris. Apud Mynden,
, HAGENOYEN,, in prima salis punis, de reliquo textu sancti Fëliciani niarlyris. Felicioe marlyris et Jusli
nihil habet, sed substitait: « Apud Alexahdriam,' pueri. Nichomedioe, sanclorum Eutici, Promasii,
sanctoe Pebfgioe,quoe peccalrix appellatur ; quant ini- Lucii et Marcellirii. Civilale Pulëolis, sanctorum Zo-
rabililer sanctus Nuiitmus [Noiinus];episcopus ad fi- . zimi, Januarii,'Dorochoe. In Fubginea, Fehciani,
dem convertit, el in conveniu clericorum, et totius episcopi et confessoris. Sindutahi, confessoris. Pri-
civilalis Alexandrioe bàpiizavil. De qua prius lamen, sci, confessoris. Trecas, sancli Arandi, confessoris.»
cum adhuc mèretrix essel, ipse prôphelav.erat, quod Vide supra in EDIT. LUBECO-COL.» Apud Coloniam
ipsa octo episcopornm proeire deberel sacerdolium. D Agrippinam, in ecclesia sanclarum undecim militant
Etdé.illa postea mirabilem vidUvisioneni, quain ip- virginum, commemoralio sancii Hippolili martyris,
sam,in.se implevit:'nam illa habitant virilem induit, ibidem per iranslationem quiescenlis, et sociorum
cisolo Nùmmo episcoposcienie,a quociliciitmacce- ejus. »
pil, i'ugit, el cellam solitariam inirans , vocans se MOLAN. ex Adone eadem texlui, sed aliis lilleris,
Pelagium. Et ibi mullis annis in magna abstinentia inlerjicit, quoe supra retulimiis in ANTUERP. et aliis.
et poenilenïia vixit et aùië inôriem a Nùmmo epi- Mulilum aulem supra diximus in hac ipsa aniiun-
scopo^ per Jacobum dyaconum test sàlutata, et tnul- liter tiattane, qùod ullima verba, et palmam marlyrii for-
, lunt confortata et obiil in pace, Vidé quoede Pelagia dimieàndo promeruii, etiam Ilalicis exprimai.
l'.el Pelaglabus dicta sunt in Observalionibus ad vin In fine vero adjectilium censel : « Ipso die, exceptio
el xix Oclobris. , - •sanctoruin marlyrum Georgii diaconi et Aurelii. »
- MATRIC-CÀRTHUB.-ULTRAJECT. : « Caprasii niarly- Tum : «Item.Neonis niarlyris. Eodem die, depositio
ris. Maximi," Leviloeet marlyris." Sahctarum vir- Sindulphi confessoris : cujus vila, quam fueril ÛCQ
 601 MARTYROLOGIUM.— MENS. GËT. 60$
accepta, lestantur ipsius miraculis. » Hoecex HERI-A ris. El transitas sancli Wendelini, confessoris. Apua
WENSI , sed nonnihil immulala. < Trecas civitate, Mindam, natalis sancli Feliciani, episcopi et marty-
natalis sancii Arandi confessoris et archidiaco'nl:"» ris. » Putai CastëllaiMisubique indicari unumeleum-
Editiones alioein lexlu conveniunt. In fine : «In page dem FerJcianum.FuIgtaatem. « Die vigesima, sancti
Remensi, deposilio Sindulphi confessoris : cujus magni martyris Arlemii. Ipso die Parisiis, exceptta
vila, quam fueril Deo accepta, testantur ipsius irii- sanetorum martyrum Georgii diaconi et Aurelin »
racula. Trecas civilataj nalalis sancti Araldi, con- Vide apud Surium longam de magno illo martyre
fessons et archidiaconi. Item, sancli Neonis inarly- Artemio ex Metaphraste historiam.
XII Kal. Die H.
Apud Nicomediam, nataljs sanclorum martyrum Dasii, Zotiei, Gai cum duodecim militibiis. Eodem die-,'
sancli Palris noslri Hilaribnis, cujus Vitam Hieronymus virtulibus plenam scribit. In civilale Osiïa, sancti
Asterii presbiteri, qui in passione beati Calisti papoelegitur. Ipso die, sancti Viatoris, minislri beali Jusli
Lugdunensis episcopi »; . :
NOTJE.
Inter codices, undequaque pur! sunt soli Praten. et Molan,
«In Dervensi eodice apte ultimam commémora- B bealissimi Remigii Rentorum, areltiepiscopi. BODIL-
lionem, Civilale Lugdunensi, sanctoeCilinioe matris LART.
VARIANTES LECTIONES.
ve Gai, aierommus, Vsha, Calisli,„non semel Tune numerosasimul Rhenîper liltora falgent
-
dictum est. Molan., opinor ex Grevëno, phrasim . ChrjslovirjdrieiserecttiIropseamaniplis
nonnihil iransposuit, legens : Cujus vitam virlutibus Agrippinaeurb), qiiafumfitror impius olim
plenam Hieronymus scribil. Nostra leelio Bedoe et Milliamaclavilductricibusihclyla sanclis.
Adoni çonformipr est. Hic noto varietatem Ieclionis Numerum hic pro poetoe arbiirio delerminarï
etiam inler vetustiores codices in eo esseproeci- perspicuum videtar. Coelerum et millia et millë-
puam, quod Antuerp.-Maj., Rosweyd., Antuerp., rias fuisse illustrissimàs virgines,, tant indubila-
Max.-Lubec., Munerat. et Greven. cum signoLtextui lum putamus, ut ferreus sit oporteal (loquor ex Ma-
adjiciant celebralissimas jllas virgines Colonienses gistri sentenlià), qui hisce el anliquis fundamentis
undecim mille numéro,,de quibus die proeçedentf nlxoeColonieiisium traditioni fidem negaresustineat.
agere coepimus occasionè Marthoe, Saùïoe etsocia- Acta équiderii,' ut passim vulgala sunt, nulliis probo,
rum plurium, ex quo die in hune translatas existi- nec.de .ipsis varie a vàriis et mérita casligalis, hic
mat Caslellanus. Hoc.cerlum, hodiernas istas Ustiar- dispûfahdi ioeûs est. Videatur Baronii Nôtatip, sed
dînas omnino non esse, nec apud ullnm antiquum cum èa conferanlùr "quoe diligemissime scrutants
Marlyrographum sub eo numéro cognitas. Wandal- est Browefus nosier ih Venanlii Forlunati librum
berli versus, nuper eliam indicàtos, lubens subjicio, tertium, a pag. 61 ; item Responsiones Papebrochii
ex quibus id demum habetur, quod ultro concedi- ad arliculum xrx hum. 15, quoeque ibi ab eo indi-
mus, numerosam virginum muliiludinem apud Co- çantur. Nos rëliqua ex Crontbachio et aliis suo tein-
loniam marlyrio, coronalam. Ita habet : \ ç pore éxpehdemùs.'
OBSERVATIONES.
Incîpîo a confusione quoe in Adonianis codicibùs' hoc a -Rabano: iisdem verbis : Romanum parvum,
mss. haud dubie inyeniri debuil; et propter adjectas paucis: El sancli Hilarionis monachi.. Verum Ado
virgines Ursulanas, el propter Iransposita in suisRo-i ex insigni Vila, ab'Hieronyhio descripla, seriem
mano parvo^ nomina quoe a Rosweydo locis, benë. longam Martyrologio suo insérait,' ex. qua -non
féliciter reslituia sunt, a Mosandro et magjs eliam mulla Nolkerus, - -séd die proeçedenli maie relulit ;
a Noikero iurbaïa. De coelero, quod ad lexlum no- Nosier solam primant periodum, quoe Bedoeei:Ra-
slrum atlinet, is plane ex Adone aut descriplus aut bani phrasi persimilis esl, selegil et Iransumpsit.
contractas est; singula ordine prosequamur. Inler Vide quoecursiinja nobis proesïgnalasunt xxi Marlii,
codices Hieronymianos, ut vetustissimus, ita hodie et Vitam apud Surium: Aslerii meminit eliam laudatus
correclissimusestEplemacensis, nam ubi alii ferme Beda, inëminit iRabanuS, meminit Ado, omîtes iis-
legunt : In Nicomedia, Dasi, Zatici, Gagi cum duo- dem plane terminis. Bedam, an Adonem, seculus sil
decim milibus, enornîem numerum, Groecis ipsis Usuardus lantifmdem est, certe ex alierulro, et
incognitum, melius iste reslringit hoc modo, cum verosimllius ex solito anlesignano, paucà ea excepil
duodecim militibus. Primant lectionem pridie secu- quoein texw retulinlus. De Aclis videnda suni quoe
lus est Nolkerus, at Romanum parvum, Ado et ex in Callisto c-bservavinius xiv Oclobris. Asterium
hoc Nosier probatiori insistant. Jam vero proefala porro et Hilarionem sic laudat Wandalberius :
verba, cumduodecim millibus, dubium iiijecere Flof Presbylër Asteriusdûbdenolaude cornscat,
renlinio ulrum sub islo numéro sanctoe Ursuloe ac Egregia, mulios dpeuilqui vincere sancioj
sqciarum eerlamen non celebrelur. Nec sane tant rv Ludiquebellâ piis dirainminanliamortem:
Huneet Hilarioneremi bonus»ccolacomit.
procul rcjicienda videtar haud infundata suspicio,
proesenim si vera sunt quoe notula sua assérit .' De sancto viatore, iriquit Florenlinius, apud-Gal-
Caslellanus, nimirum, in nonnullis antiquis codici- ticos scriptores omnia apêrta sunt. Assentipr : sed
bùs non duodecimsed undecim duhtaxat millia ac- an ejus conjectura adeo fundàta sit in resliluehda
censeri, cumque numerum non ad Nicpmediensés Gallici antiquarh, ut vocal, âddilione, judiCënt alii.
referri, sed ipsis martyribus Cotaniensibus appli- De Justo, Viatoris hujus magistrd, abunde egimus ad
cari. Ad hoec rursus dilabimur, de quibus; salis 11 Septembris, quo die àb aliquibus minister epi-
dictant esl: aliprmn erudilorum circa hujus famosi scopo conjungilur, coetera alibi- dé inlegro disen-
numeri genesim conjecturas vix quisquam Vel leviler iieiitur. Auclaria noiinullautrunlque aut conjunctim,
doclus ignorai. Videri aliquoepossunl"in Nolatione autdiyisim diversis diebns référant ; sed hoc nihil
JMolberii, in nupera versione Gallica Marlyrologii ad lexltlm. Hic demum •sufficiat observasseulihitio Usuar-
,Rontani ad hune diem. De Hilarione non est qtio.d dum in Viatore juxla acirt reliquis sanclis,
addam Nolatibni Baronii. Celëbralur a Reda et ex Viidnëbamus, sua omnia èx Adone transtulisse.
603 -LSUARDIMONACHI fui
AUCTARIA.
HERINIEN. loto tcxlupurîssimus,itcruh\ propriuni' A mililibusvDe Asterio fërme-ut ANTUERPI-MAX. Tumi:
Rhëmèiisë inserit secundo loco : «Item in caslro; « Item in caslro Lugdimensij deposilio sanctoeÇili*
Laudunensi, sanctoe/Cilinioe, matris beali Remigii nioe, mairis sancti Remigii. Francorum apostoli; *
Remorum archiepiscopi. >"In- ora codicis inferiori, Desunt Hilarion et Viatort
récent! manu adjicilur : « Apud Coloniam Agrip- -AQUICINGT. texlui subdit : «'Burdegala,. sancli
' undecim nti- Severini episcopi. Eodem dië, invenlta eorporis
pinam, passio sanctarum
-:;'-- -; -'•-Virginum '
litim. » --- ,:--:-'' - ^ beati Audomari. episcopi,: EliSancl^Gilinioe, matris
TORNACEN., in lexlu etiam purissimus est, sed.per.,. ^sanclrRemigii. Colonioe,sanclarum undecim millium
nttllimd loco interjicit : «Civitate Laudunensi, san- virginum. » Nolat amanuensis qui codicem çonliilit
cloe Cilinioe. De,indefpost Viatoris in fine; «Meldis. cum secunda Molani edilione,.et variantes désèripsit;
civilale sancloe Cilinioevirginis. » Ttatat Casiellaiiiis iifilâl, ihqn'amVïaciëm una'nvet âlièram recèntibri
Remigii nlatrèm, bccasionë hujus virginis fere sy- .. ntantt hic inserlam;i,!n quibus additamehlarsuhtvaî-
nonynioe, éônsignaïain, .. . ;• ria, alque iUud polissimum et ex quo codicis" aelatem,'"
ANTUERP.-MAJ., in textu non salis corrëctus, in fine in proefationë'COlligërëconati suntûs.
non magiseleganter, adjicit: «Civitate Colonia, pas- MATRic.-CARTnus.-ULTRAjECT.::«UndecinlmilIi.Hm
sio sanctarum undecim milia virginum. » virginum. Hilarionis, confessoris. Dasii, ZolicL, Cai,
ROSWEYD. de Asterio : « Qui in passione beati lia-. pum duodecim,mUilibus.mariyribus Aslerii
' -' '' presby-
lixti legilur papoe urbis Romoe.» In fine : «Civilale leri et marlyrisV'"> " "' '' - ' '": '- *'-' ~
Colonia, undecim milia yirginuin. » ,, . REG.SUEC sub num. 428 : « Apud Coloniam un-
' ;
PULSANEN. omnia salis'pura habél, excepta ullima g déciiri "milliumvirgiriurii. J;
annunliatione, in qua déficit. CODEXD LE MARE signatus'A : «'Civitate Burde-
ANTUERP., MAX.-LUBEC. el UGHELLIAN. adjiciunt gala, sancti Severini episcopi et confessoris. »
lexlui,:.» Burdegala; Severini, episcopi. In civitate VATICAN., num- 5949, pro Dasii habet Clqudii.
Colonia, natale virginum xi miliumi » FLORENTIN, non ôniiiino"Coiiveriiunt," sed sic ferme
MUNERAT:-: cDazH, Zotici cum xu milibus. » In legunl : « Ursuloe eum undecim millibus, et passio
fine : «Eodem die, apud Coloniam, sanctarum unde- sanclorum marlyrum Cyriaci papoe,,qui fuit post
cim hliiium virginum et marlyrum. » Petrum XVIII, nec non ei Jacobi, archiepiscopi An-
GREVEN., cum signo L, ul diximus, in fine subd.it: tioclieni, Vincenlii presbyter! cardinalis, Mauriéïi
«Apud Coloniam Agrippinam, passio Sanctarum episcopi Lavicani, Follani episcopi Liicensis, Sblpi-
undecim millium virginum. » tli episcopi Ràvennoe, Clementis episcopi, ël Marcujli
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT. et. LEYDEN., in prima episcopi^ et Hèrei ' spotisi sanctoeUrsuloe. BurdegaloeT
«
puri, secundam sic eflerunt : Apud Palestinam, sancti Severini episcopi. » Hoecullima ànnuntiàtib
natale sancti Hilarionis abbalis, .cujus Vilain, »etc. de sanclo Severino iisdèm verbis legilur in codicê
Tum : «Apud Coloniaiit Agrippinam,, natale virgi- BURDEGAL.
num undecim imitant. » De Asterio addunt : «Qui; CODEXMONTISSANCTI:«Tulli, translalio sancti
sicutin passione Kalixti papoe legilur, jussu impe- Gerardi episcopi el confessoris. » Vide ta Aclis
ratoris Alexandri per poniem proecipilatus, quia noslris'ad diem XXIIIAprilis.
corpus sancli Kalixli sepelierat, gloriam- marlyrii EDITIOLUBECO COL.: «Apud Coloniam Agrippi-
adeplus esl. »In Viatore puri, subdunt : « In caslro ^n nam passio sancloe Ursuloe, et sodalium ejus sancta-
Laudunensi, sanctoe Cilinioe,,matris sancti Remigii rum undecim millium virginum et martyrum. Quo^
Francorum apostoli. Burdegala, sancti Severi Tre- 'rum sancla Ursula, vlrgo et filia régis Britonum^
verensis episcopi. » Severus Trevirensïs colitur xv domina el regina exliiii. Hoeccum esset despon-
Oclobris. Hic de Severino agitur xv, ut alibi lalius sata Elherio, filio régis Anglioe, bas. sacras virgines
explicabimus. ad dedicationem et conservalionem virginitalis suoe
LOVANIEN. in eo a superioribus differt y quod elp- elegit, cum quibus peregrihavit Romani, de Borna
gium Aslerii expunxerit. usque ad Coloniam pervënit. His sacris virginibus
ALBERG.et DANICab ANTUERP.-MAX., elc, soio associati fuerant sanctus Cyriacus papa, etlnnocen-
ordine dissident; nam primo loco Hilartaneni annun- tius presbyter cardinalis, Pantalus Basileensis epl^
liarit, secundo Ursulanas * tertio Nicomedienses; scopus et sanctus Marcuhis episcopus, miiltiquè
coelera ut superius. episcopi el sacerdotes, principes et nobiles huic san-
CENTULEN. : « Apud Nicomediam, sanctorum Da- cloesocielali adhoeserunt, et cum eisdein virginibus
sii, Soliligii cum aliis decem miiilïbus. In Paleslina, una die, sub una fide sanelissinise Trihilatis super li-
transitas beati Hylarionis, magni patris nionacho- lus Reni proefatoecivilalis, una cum beala Gerasina,
rum, cujus vitam, beatus Jeronintus sanctilalis et regina Sicilioe,ac filiabusejus, Baliilla, Juliana, Vi-
niiraculorum gloria plenam describil. In civilale ctoria el Aurea, ac parviilo suo Adriano el beatis.
Hoslia, sancli Aslerii presbyleri el niarlyris. Lau- virginibus Cleomatha', Theomata, et Crislaniia1,.
duni Clavali, sancloe Cilinioe, mairis sancti Remigii Pymiosa, Theusla, Thamaria regina el Officia, ab
archiepiscopi. » Hunis et barbaris tempore Marciani imperaloris,
BRUXELLEN. incipit: «ApudColoniamAgrippinam, D circa annum Domini CCCCL,. crudeli examinalione
foris inuros civilalis adaquilonarem plagain, passio trucidali sunt. Apud Burdégulim civilalem Aquita-
bealoe Ursuloe, ac cum ipsa sanclarum undecim nioe, memoria sanctissiiiii' palris, Severini. Agrippi-
milium virginum. Quoede Brilannia Romani el inde ncnsiiim archiepiscopi ei cbnfes&oris.;quoegloriosa
Coloniam venientes, ibi juxla Rennni martyrizatoe feslivitas apud ejusdem civilalis incolas, hddiëcele-
suni. > "Nicomediensesquatuor noniiiialim expriniil, bri jbcundiiale recolitur. » De Hilarione plura eliam
nempe, Elasii, Dasii, Zotici, Gagii vel Gaii,:elc. De habet, sed quoein Adone legi mavelim. In NicomeT
Hilarioiie habelul ANTUERP.-MAX. elc. Tum «Apud diensibusest, cum duodecim milibûs. De Asterio, lit
Burdegalam, deposilio sancli Severi Treverensis ANTUERP.-MAX. etc. In Viatore fere pura est. De Cili-
archiepiscopi. » Vide in ANTUERP.-MAX. « Fontanelloe nia etiam ut ANTUERP.-MAX. sed pro matris habet
monaslerio, deposilio sancli Condedis[alias Condédi] marlyris. Tum : « Eodem dië, transitas sancli Wen-
confessoris. Apud Laudinium, depositio sancloe Cili- delini confessoris, cujus mérita frequenlibus pan-
nioe,matris beati Remigii. »LegeLuudunum, ut supra. dunUw miraculis. Civilale Meldis, sanctoe Gelinioe,
HAGENOYEN de virginibus Ursulanis mulla narrai, virginis. Ipso die beatorum Vicloris et Syndulphir
sed ita ut selegisse videatur quoemaxime suni inve- confessorum. »
rlsiimiia. Vide infra in edilione LUBECO-COL. elGRE- BELIN.,in lexlu satis purus est, nisi quod légal,
VBNO. De Niconiedicnsibus solum addit, eumundecim cum duodecimmilibus. In fine adjicil : « Burdàgalioe,
 605 MARTYROLÔGIUM.— MENS. OCT. 606
sancti Severini episcopi. Eodem die civitate Colonia, À positio sanctiWaridelini confessons Treverensis,Cujus
nalale sanciarum-milium virginum;-quoepro virgini- mérita frequentibus pandunlur miraculis. Malchi
lalis conSlanlia, marlyrio vitam consummavernnt. » monachi. In Hibernia, Niimmi confessoris. Apud
1 GREVEN. : « Nota. Undecim millium virginum re- Burdegalim, fcivitalemAquilanioe, solemnis memoria;
gina: et ductrix fuit béa^a Ursula, Denoti régis Bri- beali Severini, Coloniensis archiepiscopi et confes-
lonum filia, desponsala Conano régi Armoricorum, soris. Civilale Meldensi, sancloe Celinoevirginis. Ini:
seu Brilamtioeminoris. Hoeomîtes virgines cum aliis castre Laudunensi, sancloe Cilinioej matris sancti
innumeris, ad ipsas confluentibus, apud Coloniam Remigii Francorura apostoli. « Jam soepius supra,
marlyrio coronaioesunt (ut in gestis Britonum legi- recurrii. »
lur; tempore Gratiani imperaloris, qui coépit "ànno MOLAN. : « Burdegallioe, sancli Severini episcopi.;
Domini CCCLXXXI. Aliis aliud videtar. » Confiercum Eodem die, in Colonia:Agrippinensi.isanclarum »>
his EDIT. LUBECO-COL.. «Ad quarum . sanclitatem etc. ut BELINUS. : «Idem in caslro^Laudunensi,-sanctoe
commendandain non modo consuetudo, verum etiam Cilinia%mairis beali Remigii ,,-Remoram,archiepi-;
pro consueiiidine sacramenium inolevii, ut inlra scopj. Meldis civitate, sancloe Edinioevirginis. Ipso
ambitum virginalis sepulluroe, nemo cujusquam de- die, transitas sancli Wandelini confessoris. » Mino-
furicli àudeàt Corpus hiferre.'Fueriint aulein cum ribus lypis. additur, « Treverensis,;cujus mérita, i
beala Ursula super exercilum virgines,quatuor, qua- etc. ut GREVEN. «Malchi, riioriachi.Eodem die, beati
rum nomina sunt Pynnasa, Cordula, Eleulheria, Fld- Wintonis, Bremeiisis episcopi, qui Bircoe
rentia. Post bas undecim, singuloemillëîiis proeerant, Editiones alioe, de Ursulanis, ul supra. Dequieseit. Cilinia,
quarurnhoec suni nomina : Jota, Benigna, Cleinën'lia, g Remigio dalur tiliilus Francorum apostoli. « Meldis
Sapienlia, Oarpophora, Colomba, Benedicla, Odiliâ, civitate-, sanctoe Celinioevirginis.-InSilhiù,-Invenlio.
Celyndris, Sibilia, Luca. Item NiceaBilhinioe,sancto- sancli Audomari episcopi Morinensis, » Deinum-mi-'
rum Macharii, Proculi, ModesrrcumaliisccLxxil. Mau- noribus lypis : « Bircoe, beali Wimonis,- Bremeiisis
runti, episcopiMarsiliensiset Confessoris.SeVeri,epi- episcopi, qui Golhis verbutn Dei proedicavit. » A
scopi Treverensis et confessoris. Monasterio Fonti- Castellanô vocalur Vimo., Gall. Guimon, dicilurque
nella, sancti Condeli et
presbyleri confessoris. Item de- fuisse lertius Bremeiisis episcopus.
XI Kal. '
":_! j)ie 22.T
Apud Adrianopolim Thracioe, natalis sanctorum martyrum Philippi episcopi",Eusebii et Hermetis. Item
beali Marci episcopi, clarissimi el doctissimi viri, qui primus ex genlibus ecclesiam Hiërosolymorum susce-
pit regendam.ac non multa post'martyrii meruit palmam. lient sanctoe Salomoe, quoe in Evàirgëîiô iegiiur-
circa Domini sepuliuram sollicita. In civilale Osca, sanclarum virginum Nunilonis et Elodioe, quoe.procon-
fessione Chrisli diulina cuslodia hiaceratoe ac Capilali senteiitia punitoe, marlyrium celebrâruhti '
'^NOTJE..,'-, •'.•_ -';;.-„.'', ;/.;i;
Consonant codices mulli, ut Praten., Herinien., ven. et Molan. Item ex Antuerp.-Max., Ullraject.f
et Gre- et Danic. ' ,--
Anluerp.-Maj., Antuerp. Max.-Lubec, Belin., Leyden., Lovanien., Albergen.
VARIANTES LECTIONES.
Sunt qui scribant Hadrinop'olim,i\t Praten. et Mo- G Alodioe, ut omnino scribendum docet Memoriale Eu;
lan.; coeterisimpliciter, excepta Belino,quî legit An- logii. in Anluerp.-Majorenon bene exprinlilur cuslo-
drianopoiim. De Thracioe,item Hierosolimorùm, etc., dia maceraioe, almagis déficit Belinus, pbrasim ntïi-
non amplius loquor. Pro doctissimi habet Anluerp.- tilans hoc modo: Mulinonis et Zoledioe, quoecapilali
Max. devotissimi; Àntuerp.-Maj. eum voeat Marci. senteniia punitoe , marlyrium consummaveruni;~vbi
Antuerp., Max.-Lubec el rècenliores omnés scribunt, plane desunt hoecverba : Quoepro confessiotieChristi
fuisse sollicita. Nusquam lama varialio quanta in diiilina cuslodia maceraioe^ etc. Greven.- et Molam
nomine Nunilonis, pro quo scriptam inventa, Muini- pro celebraruni ponunt celebraverûnl. Sex ullimi co-
lonis, Munilonis, Mutinonis, Nùmètonis, Numilionis, dices, quos medioe noioe vocamus, in eo a puriori-
Minulionis, Mymilionis, Mivilionis,.Milioniset quid bus différant quod secundain annuntiaiionem sic in*
non? Reliqui in textu Elodioe, quod ila habeant co- cipiant: Hierosolymis,- beali Marci, etc.
dices omîtes, excepta solo Molano, qui recte scribit
OBSERVATIONES.
In Atriopolî vel Adrianopoli Thracioe, Philippi epi- Acta, ipsa soins inter Marlyrologosetlegisse videtuT
scopi, Eusebii, Hermetis, Severi, passim lëgunt apo- Rabanus, socios recte distinguens determinans,
grapha llieronymiana, apud Florenlintam.Hincvero- ac brève ex iisdem Actis elogium coniexens. RabaT
siinillime ires primos accepit Ado, qui conjunctiores num ex parle sequilur Nolkerus, in sed ejus veruacuin.
videbantur; ex Adone Verbatim sua desumpsit No- Adoiiianis perperam comntiseet, Kalendarant or-
ster, primo loco classent referens quoe illi poslrema dine hic rursus aberrans. Fallunlur , opinor , qu|
est. In Sev'ero vel Severis , qui forte diversi sunt, D Philippum sub Juliano agonent consumniasse ciisti-
confusi videnturcodices cilali, al unde hucEuseWum mani, nec recte Baronius eum inter episcopos Adriar
inlruserint, fateor me nec divinando assequi posse; nopolitanos connuinerat. Wandalbertum eadem cum
Exslanl Philippi hujus, non Adrianopolitahi sed.ffe- Adone sensisse palet ex ejus versibus : '
racleensis episcopi, Severi presbyleri et Hermetis dia- \. ÛndecimnmfestoPltilippusepiscopusàuget, .
coni, proeclarissima Acla apud nos mss.,aMâbi.lionë Hennis Itocipso nilel, Eusebiusque bealus.
tomo IY Analectqru'm vulgata,a pag. 134, èl subindé
correclius a Ruinarlio inter Selecla el sincera "à De Marco Hierosolymitano primus inter Marlyro-
pag. 4Ï2, ex quibus evidenter palet Philippum non logos loquilur auclor Romani parvi, ex sofito suo
nisi binos marlyrii socios hàbuisse, Severum presby- fonte Rufiito lib; iv, cap. 7, his verbis : Jerosoly-
terum, et Hermelem decurionem, diaconum. Ex lîis mis j Marci, qui primus ex genlibus episcopus ibi
primum, nëmpe Severum, diserteexcludit Castellani brève faclus esl. Hune sequilur Viennensis primo- loco,
liolula, asserens 'solumdecurionem diacimum cum loco Marco elogiumdesumplum concinnans, quod çx citalp
esl. Ex Adone.sua
episcopo passum; verum'qui Acta consulueril, màhï- pro aliqua parle
fesle. deprehendel proedictam Severum una cum omnia decerpsit Nosier, quod eliam fecit Nolkerus ,
duobus aliis ejusdem niâriyrii gloria coronatum. sed die proecedénu. Coelerumin laudaloRiifipoHon
607 USUARDI MONACHI 608
repcril Ado, quod -Marcus non mnlto post [electio-. \ baril, nempe, cum reliquis sa„jffs feminis; coetera
nem] marlyrio consummalus sil ; nam primum fai- omnia piano Adoniana sunt. Videanlur evangelistoe,-
sant est, allerum, de marlyrio, ut minimum salnlein proesei'lim Mallhoeus'capilibus xv et xvi, et quoejam,
diibium. Videsis in Historia Chronologica episcopo- nunc in Aclis dedticta snril occasione MarioeCleophoe
rum Hierosolymitanoram, a Papebrochio proefixa ad ix Aprilis. Ultima classis Hispanica el propria
tomo ni Maii, pag. xi. Plura suggérant Baronius et : Usuardo est. De nominum variaiione jam superius
alii suo loco recensenda. Salome, aliis Martyrologis salis, superque diximus. Tu Vilam et Acta ilhtslrium
anliquis proelerita, debetur etiam <auclori.Romani egregie descripla invenies apud Eulogium lib. n Me-
parvi : El Salomoe,quoe in Evangelio legitur. Marioe morialis, cap. 7. Vide proeterea quoe ab Ambrosio
pr'oenoriten ei alicubi Iribuiltrr, at inisquam, quod Morali circa earum passionem uberius discussa sunt
ego sciam, ita apud anliquos appellata legilur. Eam et-fldiioiala in scholiis ad Eulogium, quoe habes
ex Romano parvo iransiulit Viennensis, Noster ea tomo IV Hispanioeillustrai», pag. 285.
solum expunxii quoe ad eam proprie non peiiine-
AUCTARIA.
TORNACEN. in lribus.primis annuntiationibus purus derunt; quia cum aliis virginibus sepeliri non pote-,
est, in quaria plane déficit. rant, et ideo illoenon requiescutit in ecclesia Hospi-
ROSWEYD. in toio lexlu punis est, sed in fine ad- taliorum, ubi plura per mérita earum facla sunt
jungil : « In Neapoli, sancli Festi et Modesti mar- miracula. Apud Ravennam civilalem, deposilio san-
tyrum el aliorum CCLXXI. > Vide Hieronymiana.die cli Severi episcopi; qui dicilur fuisse fabèr, et per
proeçedenli. « Ravennoe, sancli Severi episcopi con- ^!3 baoulum suum fiorentem electus est episcopus. Qui
ïessoris. » Vide hic infra EDITIONEM LUBECO-COL., scienliam regendi subdilos a Domino rccepit, bene
GREVEN. et MOLAN. Item Auctaria i Februarii. rexit, miracula fecil, et vivus, sicut Johannes.evan-
PULSANEN. in prima purus, in secunda desunt gelista, sepulchrum introivit et obiit. » Vide ROS-
omnia posl doctissimi viri. In terlia eliam purus est, WEYD. -supra.
déesl quaria. - MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT. : « Severi episcopi.
MUNERAT. in textu non omnino purus esl, et in Corduloevirginis. Pbilippi episcopi et martyris curit so-
fine stibdit : « In Galliis, civilale. Roihomago, nata- ciis. MarioeSalomoe.Marci episcopi Hierosolymilani.»
lis sancii Melloni, qui ejusdem urbis primus eccle- BIGOTIAN.,signatus D 9 : « Ipso die, translatio
siam archiepiscopus rexit, ibidemqtie sepultus glo- Sancti Mellonis, archiepiscopi Rotomagensis. >
riosissime quievit. > Qualia occasione hujus sancli a RÉGINE SUEC, sub: num., 428 : « Civitate Rolo-
nonnullis Hispanis scriptoribus conficta fuerint, di- inago, deposilio sancti Mellonis episcopi et confesso-
sces ex card. Agiiirrio relâlo in Resp. Papebrbchii ris. Qui ejusdem urbis primus ecclesiam archiepi-
art. xvin, num. 37. scopus rexit, ibique sepultus glorioso fine quievit. »
CENTULEN.: « Jerosolimis, beati Marci, qui primus In VATICAN., signato num. 5949, desunt annuntia-
Jerosolimis ex genlibus, post episcopos ex cirçum- liones duoe ullimoe. In fine adjicilur : « Beneventi,
cisione, sacerdotium lenuil illius ecclesioe. Apud nalale sancli Cassii episcopi in sancta Sophja. > Qùis
Adrianopolim Tracioe, sanclorum Philippi episcopi, hicALTEMPS. sit Gassus postea quoeretur.
Eusebii et Hermetis. In civilale Osca, sanclarum : « Ilem passio Valerii , Lingoniooe
virginum Innilonis et Hclodioe,quoe Daciana perse- urbis archidiaconi, qui, Wandalîs Galliam invaden-
cutione [videanlur Acta ipsa) pro fide Chrisli passoe Q tibus,, glorioso marlyrio pro Chrisli nomine corona-
surit. Ilem, sancloe Salomoe, quoein Evangelib legi- - tus est. » ..>-..
tur circa Domini sepullurain solicita. ». ."'.'. . FLORENTIN.,, primo loco : «"In partibus Tusciav
BRUXELLEN. incipit : « Mariai Jacobi, et MarioeSa- apud Fesulas in territorio Florentino, sancli Do-
lome, materterarum Domini nostri Jesu Chrisli. naii, Scoti, ejusdem jurbis episcopi et confessoris, qui
Quoe, ut in Evangelio legilur, circa ejusdem Domini, vii'tulibus el miraculis (clarus), qbievit in'Domino et
Jesu sepuiitiràm sollicilam curam ;gerebant. Apud, sepultus [est] in basilica proedictoeurbis. Ilem sancli
Colonianr Agrippinam', passio bealoeCorduloeivirgi- Mallonii Rothômagensis ecclesioe archiepiscopi et
nis et marlyris. Apud Andronopolim Tracioe, etc. confessoris. »
Jerosolimis, natale sancli Marci episcopi, clarissimi, DIVIONEN.'S.Renigni : « In lerrilorio Lingonicoe
et doctissimi viri, elc. In civitate Osia [Ostia] natale civilalis, sancli Valerii archidiaconi et marlyris. »
beali Aslerii presbyleri. De quo in passione Calixii REMENS. SS. Timolh. et Apoll. : « Ih pago Catar
papoe legilur : quod pro eo, quod ipse corpus ejusdem launensi, sancli Lupentii martyris. »
Cajixii papoe sepelissel, Alexander imperalor jussit sancloe EDITIOLUBECO-COL. : « Colonia Agrippina, passio
ipsum perpontemproecipitari.et sic marlyrii palmam Corduloe, reginoe virginis et marlyris ; una
adeplus esl. Apud eamdem Oslam civilalem (palet de undecim millibus virginum. Quoe videns atroeis-
error) nalale sanctarum virginum Munilodioeel Elo- simam stragem suarum sodalium, timoré perlërrila,
dioe. Quoeyproconfessiorie, etc. Item Valerii episcopi in navi se nocle illa abscondit, sed in craslinum se
et marlyris. Apud Lugduitum, depositio sancti Via- sppnle morli offerens, marlyrii çoronam accepil.
toris confessoris, lectoris, comitis el ministri beali _. " Item vigilia beati Severini, archiepiscopi et confesse*
Jusli,* Lugduneiisis episcopi. » De hoc et Asterio ris. » In Adrianopoliianis et in Marco satis pura est.
vide dïé proeçedenli. '«' Et Mellonis'confessoris, Ro- « Ravennoe,sancli Severi episcopi et confessons. Hic
thomagehsis ecclesioearchiepiscopi. »- ex lanilîeo opère per-ostensionem columboe in episco-
; HAGENSVEN. errât in ipso principio, dum pro Sa- pumab universo clero et populo ass'umptusest. Quod
lome scribit, Marioe Magdalerioe, ntu.llaque ibi com- videnles uxor ejus Vincenlia et filia ejus Innocentia,,
miscel alibi iriluranda; In Adrianopoliianis purus monasterium ingressoe, dedicaVernnl et ipsoe se Do-
esl. « Ih*JÏterosolyina,, nalale sancti Marci episcopi mino. Ipge vir sanctus, pr-oenoscensobitam suum,.
Cl marlyris., qui primis ex genlibus, etc. In Britan- sanclis misleriis celebratis et populis expulsisde
itia, sancti Mellonii episcopi et confessons. In civi- ecclesia, accessit ad sepulchrum uxofis et filioe, et
lale Osca, natale sanctarum yirginum Mynidenis, . lapide per se revoluto,, dixit ad ëas : Proeceptô Do--
Myhiilionis et Elodioe. Quoe pro confessione Chri- mini vocor, date mihi locuin vobiscum dortiiiendi,;
sli, » etc., pure. « Ipso die, saneloe Corduloevirginis illis au.tem sibi locum dantibus, vivus intravit mo-
cum aliis pluribus, quoe fuerunl de consorcio unde- ritùrus. Item, sanctoe Marioe Salomoe. Quoein Evan-
cim millium virginum. Quoefuerùntperterriloenomiue gelio legilur, cum reliquis'feminis circa Domini se-
mortis et lalucrtint per noclëm-in navibus, ubi pullurain fuisse sollicita. Ab urbe aillent Romana .
[auiem] videntnralias viiginesgloriosasccelum con- veniens in Canipaniam, civitatem Meruiànàm [Ve>'-
scendcre, sponie sequenii die carniiicibus se liadi- rulanam] migravit ad Clirislum, et ibid.m sub quo>
609 MARTYROLOGIUM.— MENS. OCT. 610
dam specu accepit sepulerum. Cujus corpnsa Jacobo A per iniquos proesides conlratficebant, et ob hoc per
ftlio suo revelalur et honorifice ad proedictam civi- Rassitm proesidem, nec non et Juslinum mullis
lalem transfertur. In civilale Osla, sanctarum virgi- tormentis afficiehanlur, hoc esl carcerihus, vmcuiis,
num et marlyrum Mivelonis et Hélbdioe. Quoepro flagellis, ad ullimum vero flaitimârum iheendio, sed
confessione, etc., > cum textu Usuardino satis Domini virtute roborali, usque in fidem in confes-
pure. sione nominis ejus perseveraverunt. » Hoecex Ra-
GREVEN. : « In pago Ambiacensi, beali Graliani banopelita sunt, inlruso perperam nomine Juliani,
martyris. Leogali martyris. Ebidii episcopi et mar- quod ibi abest. In fine : « In Galliis, civilale Rolho-
tyris. "In Galliis, civilale Rolhomagensi, sancti Mel- mago, natalis sancli Méloni, qui ejusdem urbis,etc., »
loni episcopi, qui a sancta Siephano papa et-mar- ex MUNERATO. « Severi episcopi et confessoris.
tyre primus illi urbi ordinatus autistes, glorioso ibi- Eodem die, Corduloevirginis. » Deinde minori cha-
dem fine quievit. Ipso die, secundum alios vero raclere : « Quoe cum esset ex socielale undecim
Kalend. Februarii. Ravennoe, beali Severi episcopi millium, etc., > ex GREVEN.< Lupentii, Gabalilani
el confessoris. Qui ex lanario, miraculo coluntboe abbalis et martyris , de quo in Chrome. Greg.
coelitusmissoein episcopum assumplus , cum injun- Turon. » Editiones alioeibidem habent'in lexlu. In
ctum ofiicium strenue administrasse!, diemque dor- fine, de Mellono, ni supra. Tum : < In urbe Gaba-
milionis suoeproesciret, aperto sepnlchro uxoris et litana, sancli Lupentii, abbatis basilicoesancli Pri-
filioe,ut sibi locum secum quiescendi concédant, im- vati et martyris. Colonioe, Corduloe virginis et
peral, illisque locum dantibus sepulchrunt morilurùs martyris. Die vigesima seconda, S; Abercii episcopi
intravit. Colonia Agrippina, sancloeCorduloe,reginoe, ., Hierapdlis, qui claruil miraculis tempore apostolo-
virginis et martyris. Quoe cum esset ex socielale rum. » Vide .Metaphraslem apud Surium. « In
undecim millium Virginum , exlerrita slrage soda- Oeslèrhoiil, nalalis S. Oelberli martyris. t.Panca
îium, in navi seabscondil, sed mane faclo sponie se quoede hoc sancto ex iradilioae sitpërsunl, inve-
olferens, marlyrii coronamaccepit. » nies iu Nalalibiis Sanclorum Belgil hoc -die. «Eo-
MOLAN.,POSI Hermetis, aliis lilleris, lexlui inserit : dem die, translalio S. Severi confessoris, episcopi
« Qui persecutione soeviente, Chrislianorum eccle- Ravennatis, cum uxore et filia", ad'dioeccsim Mo-
sias claudere cl spoliare, jussu imperatoris Juliani, gunlinam j
X Kal. ' " ' '.
Die<2Z.
Apud Anliochiam Syrioe, natalis Sancti lneodorici presbiteri, qui persecutione Juliani impii, post equulei
poenam et mulios ac durissimos crueiatus, etiam lampadibus circa latera apposilis'inflammatus, cumin con-
fessione Chrisli persisleret, occisione gladii martyrtam consummâvit. In Hispaniis, sanclorum Servahdi et
Germani, qui post verbera, squaloreincarceris; sitis aç famis injuriant et longissimi ilineris laborem, 110-
vissime marlyrii suicursum, ferro coesiscervicibus, impleverunt. Ex quibus Germanus Entérine Servandtis
vero Hispali condilus est. Civilale Colonia, sancti Severini episcopi et confessoris. In pago Piclavensi,
sancli Benedicti confessoris. . . ..
. NOTJÎ. "' '' "- :
Sumitur ex Praten., Herinien., Aniuerp.-Majore, Munerat., Greven. et Molan
-} VARIANTES LECTIONES.
Sdli codices Praten. et Anluerp.-Maj. habent G Rursus Pralen. disjungit eliam, ïegens et jam; in
Yheodoriti,quam lecttanem ex ejus Aclis proelulimus, Anluerp^-Màj. est et lampadibus. Greven. elMpIan.,
'
tamelsi coeteri anliqui 'codices ponant Thëodoriçi, impii Juliani pro Juliani impii. ltî Militerai, post
alii Thêodoricum Sozomeno, Romanum parvuni au- Germain addilur piartyris ; et pro marlyrii stii legi-
tem. él Ado, Thebdqieti. Anluerp.-Maj. et Munerat, lur marlyrii sôcii, Molan- yéro in eiiuiiierariiiis tor-
scribunt presbiteri et martyris. De presbiteri, Syrioe mentis subslanliva continuât, squatorem, carceres;
el in genus aliis, salis dictant est. Pralen. scribit coeleri,iit in textu. lient pro, Piclavensi, ut legitut
durissimos crueiatus, nés cum reliquis durissimos. bmnes,' côrrigit ipse, Pictaviènsi. -
OBSERVATIONES.
In lolo hodiemo lalerculo nullam parlera habent aliis collala, de quibus mulla obseryare nec tempns
aut Hieronymiani codices, aut Beda et qui hune nec locus est; videri possunl intérim quoe notavit
sequunlur. Prima ilaque Theodorili vel Theodoreti, Baronius. Nosier texlum suum inlegrum hic etiam
Thêodori vel Theodoricimemoria petitur ex Romano ex.Adone-transtulit. Mosander sic hodie laterculum
parvo, his verbis : Antiochioe,Theodoreti presbyleri. Adonianum exordilur : Colonioe, deposilio sancti
Ita enim nomen offert Ado, licet Sozomenus lib. i, , Severini episcopi el confessoris. Rosweydus addila-
c. 8, ediiionisYalesianoemarlyreni nostrum, ul dixi- menlum .censuit, alque adeo in appendicem rejecit;
mus, Theodorum appelle!. Acla, a leste oeulato gra- recte, opinor, cum et a Noikero,.lideli inique Adonis
viter descripta, Adoni visa exislimo, cum elogium descriptore, proeleritas sit. De Usuardo nihil pi orstts
ejus ex ipsis contractant videatur. Ci.lat Acla mss. dubii relinquilur in coutmuni codicum.proecïpuoriim
ex Carthusia AmslelodamensiMolanus hic, in quibus conspiratione. Feslivitatem ejus Burdegaloe soleimii-
passiones dies expresse signatur x Kal. Novembris, n" lereelebrari solitam xxi Oclobris patel ex Auclàriis
quemadmodum etiam leg'unt mss. aliqua apud nos, illius diei. Quoe de illuslrissiino sanplo scripsisse
sed et alia aliter, quoeomnia cumEdilione Mabilionis dicilur Forlunatus, needum hicem. aspexere. Acla
tomo IV Analectorum, et Ruinaniaita inler sincera alia recenlioris auctoris a Surio édita sunt, cum
el selecta a pag. 658, :suo tempore accuralius confe- extracto ex Gregorio Turonensi, alque ilem histo-
renlur. De coeterpex Adone sua omnia transumpsit ria Iranslationis; alia apud nos exstant, mss. cum
Usuardus, uti et Nolkerus. die proeçedenli. De Ser- prioribus alibi illuslranda. Videalur ileram; Baranii
vando el Germano primus eliam meminit auçtor JN'piatio.AWandalberlo solus hodie Severinu's cela-
Romani parvi :. In Hispaniis, Senandi. ei, Germani. bratur hisce yersiculis :.
Elogium non- mullis complexus est Ado, qui forte
Acla aliqua videril Surianis;,ex Lucio Marineo Siculo Séverine, luosdecimosacor inde Colonos
extractis,non absimilia. Habemus nos tiberiora cum Inspectas,primiradiansde culmine lempli.
 USUARDI MONACHI '
CH frit
Sequiturpartas iillintlis, isque ilidem plane Usuar- A morioe prodila sint, suo tempore produceniur. Nihil
dirius, Benedictns nempe Piclaviensis confessor, qui ego haclenus reperi observatione dignum. Quod
Cl in Auclàriis ei -tribuiiuft Legit Caslellanus in verr ipsum Saussayus proedicel, gratioe privitegiis peror±
sione sua Gallica, Piclavorunt,more, Bonizet, sed nalum, id ila Benedicto huic nostro quadrare intel-
itiav.nlt Molherius vindicarc solilam hujus linguoe ligis, ul de-sanclis omnibus cujuscunque aut sexus
iiiflexionem;Benoist: Si qua ejus Acla aut gesla nie- aul ordinis pronuiiliari merealur.
AUCTARIA.
.. TORNACEN., in prima et duabus uliimis salis purus, clericis suis circuiret, in transita sancti Martini vo-
secunda, de SGrvandoet Germano, plane caret. ces audire nierait psallenlium angelorum. » Deest
ROSWEYD. in lexlu non omnino purus, post Sei'e- hic annunliâlio ullima ad diem sequenlem, pro hujus
rini .addil archiepiscopi.et confessoris..« Qui in hora codicis auctorilate, translata.
transitas sancti Martini, cum posl Maluiimim, loca AQUICINCT. in fine recentiori manu : « Eodem die:
sancta cum clericis suis circuiret, audivit psallenT sancli Leoladii episcopi et confessoris. »
lium chornni in superius. » Superaddil in fine : « In VICTORIN. et REG.SUEG.sign. num. 150, et CODEX.
Coesarea Cappadocioe, Severi episcopi et confesso- D. Du CHEVAL, signatus lit. C. : « Eodem die, sancti
ris; » In Hieronymianis reperitur aliquis Suresus, Leotbadii episcopi et confessoris. i
sed martyr, ni fallor, dicendus is etit, non episcopus. DAVERON. : « Festivitas beali Gratiani martyris. >
PULSANEN. in duabus primis expungil elogia. In De Severino et Benedicto pure. „-->.
terlia purus esl : Tum :. « Rolomagum , deposilio AMBIANEN. : « Ambianis civitate, natale sancii Do-
sancli Romani archiepiscopi et confessoris. ». pj micii confessoris, magnariim virluium viri. In terri-
ANTUERP:,MAX.-LUBEC el UGÛELLIAN., in lexlu torio ejusdem civilalis, sancti Gratiani mari. »
fere puri, omiltunt ultimam. MATRic-CARTHUSi-ULTRAjECT.: «Severiniepiscopi
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT., LEYDEN., ALBERGEN. Coloniensis. Odoeviduoe. Theodorici presbyleri et
et DANIC,omnes scribunl, Thêodori. In duabus pri- niarlyris. Servandi el Germani marlyrum. >
mis puri suni; terliam sic formant :...»Civitate Co- CLUNIACEN. : « Eodem die, Leoladii episcopi et
lonia, quoeAgrippina dicilur, nalale sancti Severini confessoris. > Soepiushoc die recun-il.
episcopi et confessoris. Qui in transita beali Mar- CAMBERIEN. el REG.SUECsub num. 428 : «In pago
ital, voces audiri mentit psallenlium angelorum. » Ambianensi, beali Gratiani marlyris. »
DeeSt hic eliam annunliâlio ullima, ul in PULSA- .In VATICAN-, signato num. 5949, désuni anhunlia-
.•-..--., tioncs Severini et Benedicii.
NENSt,elc,
LOVANIEN., cum proxime citatis omninoconveniret, ALTEHPS. : « Eodem die, sancloeEihelfledoereginoe.
si non carercl elogio duorum -• Hispanoruni Et. sancli Leoladii episcopi el confessoris Cantua-
marlyrum '"'
Servanâi el Germani. riensis. » Vide Mârtyrologlum Caslellâni.
CENTULEN. : « Apud Anliochiam Scirloe, sancti FLORENTIN.: « Ilem sancii Romani archiepiscopi.»
Theodorici presbiieri, qui, persecutione Juliani, oç- Tum STROZZIAN. : « In lerrilorio Ambianeiisium,
cisione gladii marlyrium consiimmavit. In Hispa- sancli Domitii episcopi et confessoris. »
niis, saiiclbrum Servahdi' et Germani imartyruni. CASTRI-KÀROLI ;scrihit cum superioribus : « Sancli
In Pago Pictaviensi, sancli Benedicti confessoris. Leolhadii episcopi el confessoris. »
Civilale Colonia, sancli Severini episcopi el confes-r-„"* .-REMENS. SS. Timolh. et Apoll.: « In pago Picla-
soris. Ambianis civilale, sancli,Bomilii confessoris. vensi, sancti Benedicti episcopi et confessoris. » .
In lerrilorio ejusdem civilalis, -sâncii'Gràëiani' mar- EDITIO-LUBÉCO - COL.: « Civilale Colonia , quoe
lyris, ad cujus sanciitalem comprobandam, Dominus Agrippina dicitur, transitas sanclissimi patris et
quotannis arborem Corilum sub unius noctis,spalio prolecloris noslri Severini, ejusdem urbis archiepi-
facil irondëre, floreré, et nlicés ptodlicëre. >,.;" \ scopi el confessoris, maghoe aucioritaiis et sanctila-
BRUXELLEN. incipit : « Apud ColoniamAgrippinam, tis viri. Hicex Aquit'ania, civilale Btirdegala ho-:
. depositio sahçii Severini, ejusdem civilalis archiepi- îiesijs parentibiis secundum seculi feliciiatëm, ac no-
scopi. Qui iranSilniii beali .Martini Turohensis inox bilibus progenilus ; liberalibus lilleris sulhçienler
cognovit, el una cum suo archidiaeono lune atidiré éruditus, primo apud Sen'onas episcopus ordinatus,
nieriiii voeés in çoalb psàHëriltam angelorum. Apud poslea, ut sibi a Dominoper angelum proediciumfue-
Anliochiam Syrioe natale sancli Thêodori presbyleri. ral,' apud Co)oniam Agrippinam .iv Idus Maii ar-
Qui persecutione impii Juliani aposlàioe, post eculci chiépiscoptiS ordinaïus [est]. Cujus calholica liilé
poenam, ac mulioslatera el durissimos crucialus,ieiiani ei maximo sudore ac sana docirina Coloniensium,
lampadibus circa apposilis inflammatus esl. Biirdegalcnsium, Tongerensium vicinoruinque ec-
Sed'cunr angelorum aspectu leiiiii ruisseril in lacieut clesioe, ab infeslâiiottê Arriaiioe hoereseos, teritpôre
minislri, credentes Christo, jussiteos JuliamiS itnpius sancli Dàinasi papoe, Theodosi el Valenliiiiatti' inv-
pelagoiriimergi. Quibus bealus Théodorus ail : Pioe- peraloi'um defensoe sunt-, ntultas ideo-Arrianorum
cedilé; fràtres, ego vero super-ansînmiicurit, sequar etiiialoium perpessus insidias. Et quanti fuerit ine^
ad Dominum; sicque ipse in coiifessioneChrisli ini- ritî apud Deum, corusCanlia miracula prolesianlur.
itobilis persistëns decollalus est. » Vide Adonem. lii D Qui adinsiar lieali Jacob pittriarchoe, stans in ora-
SerVando et Gernïano purus est. Tum : « Et alibi lione nocle, vidit scalam auream usque ad coelum
sancli Longirii. Item, Odoeviduoe,filioeducis LoUia- tendenlem et angélos asceudentes et descendentes.
ringioe ac conjugis relicloe Lamberli comitis, noslri In transita beati Martini Turonensis episcopi voces
fundaloris.' Quoe viro suo in traiislaiiotie eorporisi audire mer'uit psallenlium angelorum':-Unum ' jitve-
bëatoetjfuduloe; et iristiiuiione Collegii hujus eccle- nem morluum iegitur ad vilàm resuscilassë. llliiis
sioe, lam consilio quant' auxilio lidèlis cëadjutrix fuit". eliam prophelloe gralia erat; cujUscumquë viderai
Eoderit'die,-sancli Romani archiepiscopi et confes- aspëcluni, ejus cognoscebal et animum. Post-miilia
soris. Et translalio -saricii Tbeodôii Dei insignia virluium; ac miraculorum, coilvocatis fra-
abbaiis.1-"i-
1 "" ' ' lribus proedixll; se mbnis dëbitumsbhitarumeldiëih
Benedicto' Pictaviensi,' 'nihil.'
HAGÈNOYEN/, ht prima et secunda nonnihil inter-1- ac horam sui exilus. Undein Bùrdegula, in proe-
polatiis,' sic babel terliam-:' « Civitate Colonia, quoe '. senliabeaii Amandi ejusdem loci episcopi, acplu.'»
Agrippina dicitur, natale sancli Severini episcopiAr- ett riu'm fideliuftiUlriusque sexus, post dâtam exhorta 1
confessoris' ejusdem civilalis. Qui sùb iempore tionem et pacis osculum; cunctis'bnùstus virtulibus
rianoe perseculionis, ecclesiam eamdént optimerexit-,-, migravit a niurido, die qua ipsé proedixeràt, qua
et a Deo ipse referlur iiistiiutns fuisse. Qui in epi- Dominus noster viclor a ritorluis resurrexit.' Yidit
scopatu suo peregrinain legilur diixisse vttain, etl Dominum JeSum Chrislum el et gloriata sanciam Dei
cum qubdàrii iëiripore ecclesias mofësôUtd, cumt patris, accesserûni attgel! suscéperunt aiiiiiiàni
613 MARTYROLOGÏUM.-i MENS. OCT. 1314
*ejus, sedi-Teldtasest Cotaniani tertio Non: Oclobris, A Tandem vila et niiractilis'(tatër quoe motlnum' su-
et in.liisdiëbus, ulcredilur, decenter locatas : Cu- scitasse legilur) clams, quievit in pace; Cblùniensis
jus- sepulcrum divinis creberrime illnstratur mira- ecclesioe palronus protëclorque sirigiilàrissirims ',
culis, ut ejus vitoe-gesla lestantar. » :Habes hic vul- mullis usque hodie' miraculis' corusCàris. Longirii
gaiorum Adorant; suo temporebeali expendendoruni; martyris. Apud Adrianoptilimi sancloruhi Severi et
compendium. « Item translalio Materai, Co> Doroiltei. In Coesarëft Cappadocioe, sancii Severi
loriiensis, primi, Treverensis terlii, et Tongerensis episcopi. Civitate Rolliomagensi ,'sancti Romani
etiam.primi archiepiscopi et confessoris.Cujustrium cor- episcopi et confessoris. Qui teritporë Clodovél, pt'oe-
pus advitandam seditionem populorum harum faloeecclesioeproesidëns, intèr alia mira opéra, va-
coclesiarunt, maturo consilio expositum fueral Co- seutanicrismatis, casu cbnfractiihi, oratione irilé-
lonise «avigio. El ecce navis illa sine hiimauoe gnber- , grain reddidit, moxquë- crisnia sacruriï gnilatim in
nalorein ntedio Reni posila, coelesli agitala remigio, idem vasculum se récépili Vieiinoe, sancli Eodici
cbitira cursum aquoe versus Treverim ascendebai.; » episcopi et confessoris. » De iransIâlionëMaleriii,
El hoec accnrale exaniinanda erunt ad xiv Sepiern- Ville - jaïn dicta. In fine : Etlielfredoereginoe.^
bris: De Tbeodorico Antiocheno videantur dicla MOLAN., aliis lilleris de SeVerino lëxlui adjiingit :
superius in RRUXELEENSI, cum quibus edilio hoec « Samiissinii protecioris noslri. Cujus calliolicà lide;
fere Convenil. In Servando el Germano pura est : niaximoqne sudore ,.ac saria dpclriiia Colonieiisium,'
item in Benedicto. Tum: « Eodem die;• sancli Ro- Biirdega'lehstum,Tongreiisiiiin,vïciridrumqueecclesioe
mani episcopi et confessoris. In pago Aiubiacensi, ab infestationc Arrianoeiioerësis surit defensoe : qui et
beati Graciani martyris. Viennoe, sancti Eodieir epi- "„ in transitif béati Martini audire meruilvocespsallën-
scopi. » lium angelorum. » ;In fine : « In territorio Aritbia-'
BELIN;in loto textu salis punis est, sed penullitno riensiulii , sancli Domilii episcopi el éorifëssoris;
loco hilerserit : « Ipso die , sancli Romani episcopi Ipso die, sancii Romani episcopi et confessoris, in
et confessoris. » El in fine : « Iiv territorio Ambia- civilale Roibomagensi, cujus vila miraculis clarûii';
neiisium, sancli-Domili episcopi el confessoris. t et mors pretiqsa in donio Domini quolidie dempir-
Allera editio adltuc superaddit : « In civitate Ro- stratur. Apud Manluàhi , deposilio; saitctl'Joahiiis
:
llioniagensi, depositio sancti Romani episcopi et Boni, confessoris-, ordiiiis Fralrum Ërëriiïtartim
confessoris. > Vide infra auclarium MOLAN. :sancti Auguslini, cujus vila sanctilalis et miraculo-
GREVEN. : « Nota,. Proediclus bealus Severinns ex ""fum" gloria illustris fuit. In. lerrilorio Ambianen-
Aqiiilanîa nobili prosapià ortas , lilleris liberalibus siiint, sancli Gratiani gloriosi riiartyris. Eodëm die,
suûjciënler instructas, primo Senoimm, deinde, ut Odoe viduoe, amitoe sancli Huberli, iit viilà; Anariia
sibi'per angeliinv proedic'.itmfueral, Colbniënsis ec- super ffuvium Mosaè.«Editiones alioe de Severino,
clesioe anlistes facttis, sua induslria, Calhôlica fide Dôriiitio, Grâliaiio, Romand", et Oda, cuiri prima
et doclrina sàna, ritagno licet laliofe, Coloiiieiiseni, sensu conveniunt. Tum : « Helnone, rés'liluli) "eor-
Tuhgrens'em, Burdegalensi.Mii,hiiiiiniasque eis ec- poris sancti Antaridi episcopi et confessoris. » De
clësias ab infestationc Arriànoe hoereseos, tempore Amandi translatione, clevatione, elc, vide diem vi
Dàntasi papoe, défendit. Ipse'concerilus angèloruih Febr., p.' 841, et a p.- 88'J. Deinum lypurii minoribus
audire et qui animant beati Martini Turoneiisis in de Joanne Bdiio.eadem habet quoe'suprà. ', "','
coeluui déferrent, per spirilum agnoscere inèriiil.
m.KaL '.'-.-..'" ...,J'. ;..'!"; '\;^ '.;'.'.'•„-\:\:y_. r'.;':v^'.'"'","-. "'..'"'..iP'^M'
-. In Venusia civilale. Apulioe,-natalis sanctorum Felicis episcopi, Audacti et Januarii- presbiteroruin^
Fortunàli et Septihti leclorltm, qui teniporibus Dioeleliani, inullis diu vinculis" ëi'càrceribus' niacërati
in Africa et in Sicilia, landeni in occisione gladii consumniali" sunt ; Félix quinquagesinio sexto^apne-
nm virgo obiil. Verlavo monasterio, sancli-Martini abbatis. [Apud Bouillart.i'\àd marginem :.l» Bri-
'
lannia' S. Màglorii episcopi et confessoris.]. '; f. - , ,' ,'*'
' •• - NOTA;. ;V^,,\,-. ,,'--.-.;'," -v:v,j'-.,::.,.<....:,.;:. J
Ex Herinien., Anitiérp.-Majore, Rosweyd., Greven. et Molan.
.'--'.- VARIANTESLECTM3JSES; '•"•-;.
Môlâiù more suo scribit Felicis; Rosweyd Appu-i(U quinquaginta sëx anhoriim. Solus Anluè.rp.-Maj,
lïoe ; bmi'tto"àlias^ hïijrismodi minuiias. Anluerp.- behë legit Vertavo, ;Héririieri..et Rosweyd., Vertao-
Maj. legit sanctorum martyrum Felicis, etc., et aille Greveri. et Molan., Ve^ano, alii,' Veriano^ etc. lu
occisione deesl'pariicula in. Maxima varielas est in apbgrapho. nostro Praterisi tériip"loco . adjiingïtur,:
ullimo elogii mëmbro. Rosweyd., Greven. et Molan; in Brilannia, sancli Maglqriiepiscopi et- confessoris.
legiinl : Félix qninquagesimosexto aiino virgo obiit, Tbrnacèri. habet : Eodérii die Màglorii episcopi et
alque ëa nitidior videiur Scribëndi ratio. jNihilomi- - confessoris.' Alia pliiasi ^uriiderii pohil,Miine1'atasi
nus aliam, lamelsi înagis ', iinproprlàm. proeiùliiiius; •: ni infra.diçanl.' Ai' ex^:reliquis,ferë onuiibus eodjei^
quinquagesimo sexto annorum, çurii Ilerinieii., An- bus Salis evinciiur Maglorium.ab -
Usuardo corisigna-
' '
tuerp.-lilaj. et Pratensi codice, quod ea ad Adonem iutn"non esse. ,.." '.'_".;*'.'.'.'"'.' '.''
magis accédât, in quo melius et recljus legilur:
•-OBSERVAT1QNES.:'. .-,!<-:**•:<.; ;..v, .^:.v-,.:: :-.-. -.-
De Variis sanclis Fëlicibus jam non semel ëgimu'Sj riiiria,éamdem sédis episcppàlis appeHàtionëritsërvat
noh semel quoe circa eos dubia oëcurrebànt, dissol- Ado, quanivis élpgium plané describal ex Jleda,
vere conaii fuiriius. Hic, quo. de nunc sermo est, qui, lamen pro Ayddàis legit Audacti, et S'eplimini
jam ad xxx Augusli in Observalionibus noslris rë- pfo Sepiimi; qubdqUë néfandûm est 'maxirite.'ubi
ciirrii, eo die a Beda diserte cbhsignàtus; melius Bëda.Solam'dïstaiiiia'iri'Tubzocàih inter êl Cartlïagir
sarie"quant à Rabaîto xxix Augusti, et melius eliam nëiri in'élôgio'subriëciit,* Vieniiénsis, ea" proelërhiijt
quant a Rohiaîta ptirVÔ,Adone, et horum sèquâcibus leris , de suo ifiSë'rit: Sunt quiém'honorifice scpufii
hue translatas fuerit. ,Hoec sunt liodië Romani parvi iiiler Carthaginem etUiicam, quoeAclis Sancti Felicis
vèrba :. Venùsioe, Felicis episcopi Tubzocensis, et coi.iformia omnino noit sniit. Ad Uéuarduni quod
Aud'actis el Jànuariipresvylerorum, et Fqrlunaliani attinet, is brevius sùiinî ëiicbmiurii, proeterita ilïa
««seviimi lèctornmi Eadem prorsuS socibiiiht "rio- circuinstahiia, loilim ex proelàto Adoiié Cbniràxit',
«15 ÎJSUÀRD1 MONACHll, 6IS
qnemadmodnnt el Nolkerus, liic denuo signalas Kn- A dicibus ïiostris plane liqiiet. Baronii Nolatîo Marti-
lendas uno die proeverlcns. Porto circa horum pugi- num Imnc eonl'umlil cririt allero MartinetSaiiclo-
lum marlyrii diem, soçioram vera nomina,eorum pa- nensi, relata ab Adone non vïdus, sed vu Idus Der
^loeslram,circa lempus, circa Felicisepiscopaium ëlid cembris, quo die videnda Gasiellarii observaliq, itlt
^enùsàliajpliii'lniaoccurruntinlTicataetcpntroversa, cl hodierna, utraque Martinos plures accurale. dis-
. fuse suo loco expendcnda, de quibus': videri, irilerim ttagu.ens. Hujus Verlavensis Vitam éditant inventa
possuirt Baronius, tum in hodierna Nolatione inodice tbinoi Adorant ordinis sancli Beriedicli, a pag. 37l>
entcndanda, tuin in Annalibus tomo II, anno 502, a quam sequilur Miraculorum liber, ejusdem verosi-
num. 118 : unde Janningus nosier,-Romoe.exisiens mililer aucloris, ubi et in appendice- altéra Vita et
1698 rogatu card. Coloredi, lecliones.acccpit:, for- miraculorum relatio superadditur. Utrobique refer-
mandas et dispbsuit ad usum -ecclesioe Venusinoe, lur ad annum cireiler sexcentesimum; unde mirant
anno proxime sequenii approbalas ibidem et éditas. Açta ejus iis annumerari, quoe subdilitia cerisentur:,
Item Ruinariius in Aclis Sinceris et seleclis a pag. tanquam eorum sanclorum qui ante sancliim Benedi-
374, el Tiflenionlius tomo V, a pag. 202. Acla ipsa ctum decesserunt. Porro laudatus Caslellanus în
sane proeclara usque adeo erudilis placuere,- ut post Marlyrologii sui universalis inleriori margine lilleris
Surium et Baronimn ea rursnm evttlgaverint, et Ronîanis notai annum obitus circitër 789, in quo a
emcndaliora reddcre conali. sliii Lucas Acherius Mabilionissenlcnlia longe recedit, vocatque irt brà
Spiçilegii sui tomo XII, pag. 634, cl Slephanus Ba- exlima Gallicesaint Martin le seul, vetali per chara-
luzius-toiilo H Misceilaneorum, ,pag. 77. Quin et clei'islicaniab aliis Martinis discrelivam. Acta pênes
Oxonioerécusa dicunlitr anno 4680.' Addé Jircvem g nos mss. suni et Varia, quoe cum proecilalis sud tem-
Castellani npinlain. Quoe omnia .conferettda erunt pore recenser*!poleriint et illuslrari. Maglorium ad
cum pluribus aliis mss. ex variis bibliolhëcis apud Usuardi lexlum ncquaquam speciare supra in Va-
nos collectis, ut suo loco copiose'pçoeslabimns. Salis rianlibus abunde ostendinuis. Wandalberius hodie
hic sit sinnnia rerum capita ex insîitulo nostro cur- meutorat quadragenos sexque lriumplio,-Romoemili-
sim dclibassc. s lia el sancto cerlamine çlaros, qui ad diem sequen- '
Martinus Verlavensisnulium Usuardo antiquiorem tein pertinent.
aticlorem habet, sed ab eo vcre coiisignaliiin ex co-
' ' ,
AUCTARIA. . .
PRATEN. et TORNACEN. Utriusque excessum supe- miana. « Verlano monasterio, deposilio sancli Mar-
rius abunde recilaviniiis. tini abbalis. Eodem die, depositio sancti Màglorii
PULSANEN., in prima annunliatione utciinque.pu- episcopi et confessoris. lient sancti Vilalis. » Vide
rus, secunda omnino caret; quod huic codici insoli- dicla- superius.
luin non est. HAGENOYF.N., in prima non omnino purus, secundo
ANTUERP.,MAX.-LUBEC,.UGHELLIAN., ANTUERP.- loco memorat : « Apud Palesiinam, natale sancli
MAX.,ULTRAJECT., LEYDEN., LOVANIEN.,.ALBERG., et Hilarioni monachi el hcremiioe, discipuli sancli An-
DANIC,omnes deliciunt in ullima parlé élogii sancti lonii magni, qui spirilu prophelioe claruit et mullas
Felicis et sociorum, qua primi.oelas indicatûr; om- ab iniidelibus persecuttanes passus est, et landem ,
îtes in fine adjiciunt : «Item sancli Vilalis ; > vel, ut plenus bonis operihus migravit ad Dominum in pace.
habet ULTRAJECT. : « Item natale sancli Vilalis. t Cujus vitam beatus Jeronymiis in Vita Patrum
Putp ex Hieronymianis acceptant esse; non enim. désertait. > Vide supra xxi Oclobris. Hujus codicis
verosimile esl, hic indicat! Vilalem Felicis socium, Q auclorsalis pro arbiirio Sanctos hue illuc transpb-
qui in Aetis meihoralur. nit. En exemptant aliud ex xxm Octobris : « In pago
MUNERAT. in lexlu omnino purus, addit in fine : Piclaviensi, sancii Benedicti confessoris. > Rursus.:
«Ipso die in Brilannia, transitas bèàti Màglorii epi- « In territorio Ambianensi, 1 sancli Domîcii, episcopi
scopi et confessoris. t lia editio prima ; est in al- et Confessoris. Vertago monasterio, sancli Martini
téra subjungitar : « Cujus corpus honoratur et coli- abbalis, Ilem, sancti.Vilalis niarlyris. »
tur in coenobio divi Màglorii, civilale Parisius. » AQUIGINCT. in Une addit : < Item sancti Vilalis.
CENTULEN. : « Aprid Apuliam, civilale Venusia, In pagoTuronico, Lucas Castro, sancli Seriochcon-
sancti Felicis episcopi Tubozensis, et Audacis et Ja- fessoris alque abbalis.
nuarii diaconorum, el Forlunati et Seplimi leclo- DAVÉRONEN., post Martini, subdit : « Item, sancli
rum, qui in occisione gladii consummati sunt. Pa- Vilalis. Lucas caslro, sancli Senocb confessons. »
risiis, sancli Màglorii episcopi et confessoris. > MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT. . « Evergisii, epi-
BRUXELLEN. Hue. relëri.A.frieaiios martyres, de ' scopi et martyris. Màglorii episcopi et confessoris.
quibus egimus xvi Octobris. lia habet : « Apud Afri- Martini abbalis et confessoris. Felicis episcopi et
cain, natale sanctorum marlyrum Marciani et Satu- marlyris cum sociis. »
- riani cum duobus fralribus eorum. Qui tempore BIGOTIAN,, sign. D, 9: « Sancti Frotmundi marly-
Wandalicoeperseculionis sub Geserico rege Arriano, ris. «Caslellanus vocal Vromundum.
pro conslànlia fidei Catholicoe, primum nodoSis fù- CODEXD. DU CHEVAL signatus C : « Ipso die,
stibus coesi,et usque ad ossa laiiiali sunt, et cum sancti Arnaud! confessoris. Luciani, Marciani et
nmlto tempore lalia paterenmr, sequenii die semper p. Flori. » Dé Iris xxvi Oclobris.
" sub num. 5949 deest .Martini.
incolumcs reddébanlur : novissinîe àuiein in exilii 1 In VATICAN.,
relegatione, v'inclis pëdibus post terga currèntium , ALTEMPS. : « In pago, Biluricensi, sancti Dulçardi
quadrigarum, inler spinosa loca silvàrum, pàritër confessoris'.'Item sancti Fremundi niarlyris. »
jussi sunt interire, et currentihus indoniitis equis, FLORENTIN., p'riïho'loco : < In Floreritino territorio,
orando et. psallèndo .pias animas eniiserunt. Passa in Thuscia. passio sancti Crescii marlyris et socio-
est eliam cum eis egregia Cbrisli "ancilla Maxhna rum ejus. Qui anno Domini CCLVIII [polius sequenii]
virgo, quoe landem suoe libertati dimissa, poslino- sub perseciiiionebeus lyranni passi sunt in loco, qui
dum nialer mùliarum virginum Dei ellëcta, in con- dicilur Vailis cayoe,ubi ih ecclesia sub litata sancli
fessione ycrilâlis gloriosa consenuil. Apud Andro- Crescii rëquiescinit. lient sancli Vilalis. Sancli Ma-
nopolim,"' nalale sanctarum Severi et Derolhei mar- creni'i. (nomèhnon recte exprimilur) episcopi et con-
lyrum. » Vide Hieronyiniana, die proeçedenli. Item fessoris." lient apUd sanclum Marcunt, translatio
in Neinesia, pro Venusia, civilale Apulioe,..etc.,salis sanctoruiri martyrum Senatoris et,Viatoris, Cassio-
pure usque ad : «Quorum Félix quinquaginta sex dôr! et Lucoeabb. »
annorum, virgo et martyr, duplicein epronam ade- I' EDITIOLUBECO-COL. incipit': « Apud Coloniam
plus est. Apud Nicoinediam, passio sarictoFum Fe- Agrippinam, nalale sancti'Evér'gisli, ejusdem. civi-
licis, Paperioeet-Flaviani. » Vide hic rursus llierony- lalis archiepiscopi cl'martyris,'apud Tongeriiii civi-
 ' MÀRTYROLÔGIUM.— MENS.
61? ,~ 7 OCT. 618
tâtem sàgittis iriterféfcti. Hic precibus beat! Severini A Flaviani. Ipso die, vel, secundum alios, sequenti,
archiepiscopi, cujus primus arcltidiaconus fuii, Bonefacii papoe primi, qui sedit Romoeannis tribus,
meruil audire in sublimi voces psallenlium ange- sepiillusque est via Salaria juxla corpus, beatoe Fe-
lorum. Ilem Colonia, passio beati Jacobi episcopi licitaiis. Hic conslituit, servum clericum non -fieri,
Antioclieni et marlyris, de convenlu sanclarum nec obnoxium curioe, vel alicui rei.v» Hoecin Mosan-
imdecim militant virginum. » In Felice et sociis dri edilione Adoni ascripta sunt. Sequilur : « Era-
Adoneni ferme dëscribit. Tum : « Treveris, sancti cliani episcopi. Treveris, sancli Felicis primi epi-
Severini primi episcopi et martyris. Item Treveris, scopi et confessoris. In Brilannia, transitas sancti
sancii Felicis primi episcopi. > In Martino satis Màglorii episcopi Dolensis el confessoris. Qui beato
pura est. Dein : « Nicomedioe, passio sanctorum Samsoiii succedens, cum vita et signis clarus habe-
martyrum Vilalis, Papirii et Flaviani. Parisius, reiur, monelur per angelum, solitariam vitam expe-
beati Màglorii episcopi et confessoris. In territorio tere, cumque superno parens nului, in hoc proposito
Turonico, Castro, quod Lucas dicitur, beati Enoch, multos.annos miraculos inclytus exegisset, in vigi-
abbatis. » Apud alios Senoch. t Eodem die, beatoe lia Paschoe obitum suum imminere angelo nuntiante
Odoe viduoe. » didicit, atque ab eodem vialicum visibiliter accepit.
.: BELIN,In,prima edilione similis est ANTUERP. et Ab ille itaque die usque in diem vocalionis suoe, nisi
aliis codicibus. supra. In secunda texlum puruni causa inevitabilis inlerpolasset, hune semper in ore
Iiabet, addit etiam Vilalis, et proeterea : « In terri- versum repeliit : Unam petii a Domino, hanc requé-
torio Turonico, sancti" Senec confessoris. Eodem rant, etc. In Hibernia, Daluath episcopi et confessb-
die, sancti Màglorii episcopi et confessoris. » g ris. In territorio Turonico, caslro Lucas, sancti
.GREVEN. : « Apud Coloniam Agrippinam, sancti Enoch abbatis. Columbani monachi. Eodem die,
Evergisli episcopi et marlyris, qui licet xvm Kal. feslum beatoe Odoeviduoe. »
Octobris passus sit, ejus tamen marlyrium hic festi- MOLAN.in Maglorio dëscribit MUNERAT.Tum :
vius recolilur. Apud eamdem urbem, passio beati « Item sancti Vitalis. In territorio Turonico sancli
Jacobi Anliocheni episcopi et niarlyris, ex socielale Senoch confessoris; in Castro quod Luchas dicilur.
undecim millium virginum. Treveris, beali Severi- Item, sancti Evergisli episcopi Coloniensis el mar-
ni primi, episcopi et marlyris. Nichomedioe, Severi tyris, archidiaconi et successoris sancli Severini
martyris. In Nicea, natale sanclorum Vitalis, Felicis, episcopi. Hic Tungris natus, martyr fuit el lumula-
Rogali, Flaviani, Papiri, Victorioe. Hierapoli Frigioe, tus. > Editiones alioe superaddunt : « Die vigesîma
sanclorum Claudiani, Eucherii, Jusli, Vicloris et quarta, sanctorum marlyrum Arelhoeet sociorum. »
yiU Kal. Die 25.
Romoe, natalis quadraginta sex militant, qui simul baptizati a Dionisio papa, mox jubente Claudio impe-
ralore decollati, ac- via Salaria sepulti, ubi et alii martyres certtum viginti unus positi sunt : inter quos
fuerunt quatuor milites Chrisli, Theodosius, Lucius, Marcus et Petrus. Eodem die Petragoricas civilale,
sancli Frontonis, qui Romoe a beato Petro episcopus ordinatus, eum Georgio presbitero, quem per apo-
stoli baculum in ilinere socium de morte recepit, ad proedictam civitatem veniens, magnant gentis illius
mullilûdinenï ad Chrislum convertit, el rnultis miraculis clarus, in pace quievit. Apud urbem Suessionem,
sanctorum Crispini et CrispinianU qui persecutione Dioeleliani, posl iinmania tormenta sibi illala, gladio
Irucidati, coronam marlyrii conseculi sunt. Civilate Florentia. oassio"
beati Miniatis, sub Decio principe,
lient civitate Gavàlïs,sancti Hilarii episcopi et confessoris*». ".'
NOTJE.
Puri .sunt Praten., Antuerp,, Max.-Lubec et Antuerpien.-Maximus.
a Articulum claudit in Dervensi codice : Remis metropoli, sancli Celsini confessoris. BOUILLART.
VARIANTES LECTIONES.
In Antuerp. et Max.-Lubec. deest in principio TOIC Antuerp. et Max.-Lubec. legunt, coronam conseculi
natalis. Ilem pro cenlum viginti unus solum legunt sunt, omittentes marlyrii ; et Antuerp.-Max. simpli-
cenlum viginti, in quo ipsis consonat Anluerp.-Max. cius habet, gladio Irucidati, coronali sunt. Demum
Alque hic pro Petragoricas scribit, Petragoritas. in Aniuerp. el Max.-Lubec. in ultimoe arinunlialionis
Rursus idem Georgio mutât in Gregorio : et cum principio deesl Ilem. Minuliora negleela suni, ut
duobus aliis non Suessionem scribit, sed Suessionis. Dionisio, presbitero, Minealis, Hilari, Hylarii, elc.
OBSERVÂTIONES
Prima annuntiatio duplex seu composite est, a D quod qui a Beda Theodotius, is ab omnibus aliis ap-
Beda ex Aclis sancli Xysli, ul leslalur, primitus pelletur Theodosius. Quoeproeler hoecdubia sunt, non
Hyppolyti Acta ad- indiligenler disculit ac solvere conatur Florenlinius,
excepta. Alii S. Laurënlii, alii S. omnes.
ducunt, sed de iisdem loquuntur Ad primam et nos alibi operosius èxaminabimus. Fronionis me-
ea etiam et quidem sola, omis- moria ab Adone primum in sacras Tabulas relata est,
partent quod altiriet, menioralur
sis omnibus aliis, a Romano parvo: tbtusque elogii contextus ex iis, ni fallor, aclis
Romoevia Salaria, XLVImilitum, qui baptizati a Dio- desumplus est, quoe Bollandus in Appendice ad lo-
nysio papa, jubente Claudio decollati sunt. Plura ex mum primum Januarii, pag. 1085 , ex Bosqueto
laudalo Beda et ex ipsis Aclis desumpsit Ado, tum pronunciat, a nupero quodam et ridiculo scriptore,
in hac, tum in altéra parle, quas nosier ad solitam non ante quadraginta aut circiter annos, composila
suam brevitalem redùxit. Hieronymiana nihil habent fuisse. De Pelri Catalogo haud dubium videiur, quin
de XLVI,sed Maximum Dominant el milites alios cxx ibi lib. ix, cap. 109, nescio quis alius Fronlo abbas
anonymos, quorum nomina Deus scit. Rabanus, cum hoc nostro confundalur. Multa alia apud Petrum
Ado, Usuardus et Nolkerus numerum servant a Beda ac apud alios et obscura et incerta suitt, ut videsis
determinawm cxxi, verosimililer quod his adnume- in Tillemontii Commeniariis tomo IV, a pag. 501.
retur JHtmmus , veram quatuor alios ex eadem Coeleruni Usuardi noslri elogium merum esl Ado-
lurma nominalim exprimunt cum hac diversilate, uiani compendiuni.
PATROL. GXXIV. 20
 '
«19 USUARDI MONACHI 620
. Illustres illi gemiiii Suessionenses martyres sic a ,A El sic melius pro pago aul territorio, quant pro ci-
Be(\acons\g\v-\nl\\r:Suessiones, nalale sancloru.mmar- vitate accipitur. Coelerum inde Nosier haud dubie
tyrum Crispini et Crispiniani. Florus elogium addidit, mulualus est. Vide quoead Miitiatem notarunl Baro-
JRabanuslongiorem historiain ex eodem, opinor, fonte, nius el Caslellanus; de Hilario nihil proeterea, quod
ex quo eliam sua sed diversa et breviori plirasi ac- sciant, memorioeproditum est. Vide notulam Molberii.
eepil Ado; eam ex hoc magis conlraxil Nosier; Wandalberius, qui pridie de quadraginta sex ntiliil-
Nolkerus verosi.uilius ex Rabano. Celeberrimorum hus eger'at, hoc die Hilarium ullimo loco célébrât,
pugilum memoria anliquior esl in codicibus Hie- proennssis Crispino el Crispiniano, Chrysanlo et
ronymianis : Galliis, Sessionisvel Sessonis, Crispini et Daria.. Postremos duos eliam hodie referont Ra-
(Crispiniani, additis sociis- qui aliunde divulsi viden- banus primo loco et ex eo Nolkerus, quemadmodum
lur. Quam oetatem acla redoleant, alibi discutiemus. el in Allaiji ac Frontonis anliquis Kalendariis collo-
Ea apud Monthrilium édita sunt, a Surio nonnihil canlur; at-Nostei; Adonem seculus, dislulit ad i De-
contracta , a nobis. primigenioe plirasi res'lilueiida, cembris, ut ibi dicemus. Hic Wandalbeiii versus
illuslranda, el, si fieri polest, contra recentiores subjicio :
crilicos vinclicanda. De Miniale nihil apud vetuslio-
res usquam reperio, nec salis conjicere possum unde OctavumCrispinushabet cumCrispiniano,
eum Usuardus acceperit : neque enim acta a Surio Flammasqui passi, saavumvicere lyrannum.
vulgaia vidisse exislimandus esl, qui lani jejune de Gemmasmarlyriigeminas festo (posseldeleri fesio)ve-
eo loquilur. Non magis notas apud anliquiores neraïu.ureodem
Hilarius. Suspicor tamen Usuardum codicem ali- ,B ChrysautumDariamque, novosquos minière chrisli,
Romanunc vectostuuiulisnovaCella venuslal,
quem Hieronymianum auctiorem habuisse , qualis (Juam{legequa) Rbenic'elsissucceduiitoequorasilvis.
esl hodie Corbeiensis, in quo- solo legilur : In Ga- Hilariushic eliamnilet amplopraesulhonore.
valis, deposilio beali Hilarii, episcopi el cçneessoris.
AUCTARIA.
HERINIEN., loto lexlu punssimus, subjicit proprtutn sanctorum brispim et Crispiniani. Qui sub persecu-
Rhemense : « Ipso die, deposilio sancli Celsini pre- tione Dyoclesiani!, bealuni Qiiintinum secuti, post
sbyleri et confessoris. » Vide Castellanum. immania lormenla a'Rixiovaro proeside sibi illaia,
TORNACEN , in prima, terlia eiquima punis, omil- coesi gladio coronanlur. »,In Frpiilonefnonnihil eliam
lit secundam el quartam. ex Adone inierpolalus est. « Apud Florenciam civi-
ANTUERP.-MAJ. déficit in Solaannunlialione quarta, lalem, passio beali Nimetis « [Miniatis] sub Decio
in reliquo textu salis purus. Coesare. Romoe,via Salaria, nalalis sanclorum mar-
ROSWEYD. quarto loco inserit : « Item Romoe, lyrum Crisanti, et Darioe virginis. Qui cum nullo
Maximi et alioruin cxx militura. > Sequilur simpli- génère lornieiitoram vinci possérit, tandem Nume-
citer : Miniatis marlyris. Tum : « Piomoe, natale riaiio imperalore jubente, pro Christo terra et lapi-
sanclorum martyrum Crisauli el Darioe virginis. dibus obruti sunt, Romoevia Salaria, natale sancli
Qui post militas, quas pro Christo iucrali fuerant Bonifacii papoe, qui consliluit ne servus aut curioe
passiones, jussi sunt a Numeriano imperalore via obnoxtas clericus fieret. » In Hilario salis punis esl.
Salaria in arenario deponi etviventes terra ellapidi- In fine : « Apud Biluricas civitatem, Ambiliaco mo-
biis obrui. » Jam diximus hos ab Adone ad Ï De- nasterio, beali Dulcardi confessoris, » Çastellanus
cembris translatas. scribit Amiliaci, Gallice Ainblis.
PULSANEN. hoecsolum habet : « Natalis sanctorum IS HAGENOYEN. Pro XLVIhabet XLVH militum, in reli-
martyrum Chrisanli et Darioevirginis. Qui lempore quà annunlialione salis purus. Sequilur : « Apud
Nunieriani a judice Celerino Roriioe passi sunt. urbem Swessionem in Gallia, passio sanctorum mar-
Romoe, nalalis quinquaginia et sex mililum. Ilem tyrum Crispini et'Crispiniani.' iQiiifuerunl nobile's
civilale Cavalis, sancli Ylarii episcopi el confesso- génère, de Perside fugientes persecutionem Maxi-
ris. » Scribit et abbreviat modo suo. niiani, quam fecil chrisiiaiiis in Oriente, ad eam-
MUNERAT. pro XLVImilitum, scribit, nalalis sex dem civilalem deyencrunt. Et lune cum viclum et
milium. Alia in lexlu sunt non salis exacla. In fine : yesiitum non haberent, ad arlem suloriant animum
« Corbbilo, sancti Lupi episcopi et confessoris. » suum posuerunt el pàuperibus gratis laboraverant,
Vide Castellanum. et mercede carenlibus et omnibus ; et omnibus su-
GREVEN. texlui ascribit : « Apud Carnolum, dedi- toribus proevaluerunt. El ob-invidiam accusati quod
calio ecclesioe sancli Joannis Baplisloe, el sancti Cbrisliani essent, el non negaverunl, et ideo sub
Vincentii Ievitoeet marlyris. » Dyocletiano per Ricliovarum proesidem immania
ULTRAJECT., LEYDEN.,ALBERG. el DAWCincipiunt : lormenla passi suni, et ad uliimiim gladio jugulari
« Romoe, sanclorum Crisanti el Darioe virginis. Qui jubenlur. » De Bonifacio habet ferme ut supra. Pro
posl militas passiones jussi a Numeriano imperalore Miniale scribit Mymale. De Frontone el.Hilario, die
via Salaria in arenario deponi, alque illic vivenles, sequenii.
terra el lapidibus obrui. Romoe, via Salaria, nalale AQUICINCT. in fuie addil : « In pago Turonico,
beali Bonifacii I papoe. Hic consliluit, servum cleri- sancli Spani martyris. i lia et alii scribunt, vel
cum non fieri, nec obnoxtam curioe vel cujùslibet D Sperani etc. Castellan., Hispadii; Gallice Epain.
rei. » Dubilari fere posset an hoec poslre'ma Ado- « Eodem die, sanctorum Benigni et Beati cum sociis
niana non sinl. Cerle Nolkerus de Bonifacio agit, 'eorum. » Vide nomina etiam vernacula apud Castel-
Mpsander eum etiam posuit : Rosweydus aulem ad lanum. Deinde recentiore manu : « Romoe, sancli
xxiv Oclobris in appendicem rejecil. Sequilur in Bonifacii papoe. Hic consliluit, clericum non fieri...
citatis codicibus textus fere punis. obnoxium cuilibef rei. s Hiulcus sensus est,"quem
LOVANIEN. puritali proximus est, solum enim défi- supra intégrant habes.
cit in Frontonis elogio. VICTORIN.secundo loco inserit : « Item Romoe,
CENTULEN. « In Galliis civilale Suessionis, passio sancti Bonifacii papoe. Hic ut servus nullo
sanclorum Crispini et Crispiniani martyrum, qui sub modo clericus fieret. >El constituit, in fine : « Ilem Chrysanti
Maximianocrndeli examinalione decertarunt, Petra- et Darioe marlyrum. »
goricas, sancli Frontonis episcopi, ab urbe Roma
illuc direcli. Ipso die Romoe, militum quadraginta DAVERONEN. : « Bajocas, sancli Lupi episcopi et
sex, quos papa Dionysius baptizavit el inox jubente confessoris. In pago Turonico, sancti. Sperani mar-
Claudio decollati suni. Civilale Gavalis, sancti lyris. > Vide in AQUICINCT.
Hilarii episcopi et confessoris. s MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT. :« Crispiniet Crispi-'
BRUXELLEN. : « Apud urbem Suessionis, nalale niani martyrum, Bonifacii papoe et confessoris.
 621 MARTYR0L0G1UM.— MENS. OCT. 622
Romoe,XLVImilitum martyrum. Frontonis, episcopi A proesideRictiovaro agente, gladio Irucidati, glorioso
Pelragoricensis. » marlyrio coronali suni. » In Miniale et Hilario satis
CI.UNÏACEN. el ALTEMPS. scribunt ul codex AQUI- pura est. De Bealo et Ben'igno, ut supra codex
CINCT.supra citalus : « lu pago Turonico sancli AQUICINCT, Démuni : «. Biluricas, sancli Dulcardi
•Spaiiimarlyris. » confessoris, ».
• REG.SUECsignatus num. 428 : « Corbojlo, sancti BELIN.incipit a Chrysa.ii.lq et Daria ferme, ut
-Lupi episcopi et confessoris. i Vide DAVERON., etc. ROSWEYD. supra. Tum : « Item Romoe, natale san-
REG.SUEC.sub num. 150 : « Item Romoe, Boni7 clorum Mari et XLVI'militu in, » etc. Fronlonem
facii papoe.Ilem Chrysanli el Darioe niartyrum. » point ullimo loco. El in altéra edilione sgperaddil :
VATICAN.: num. 5949 deesl Miniali ,et Hila- < Eodem die"?Bea,liel Benigni cum sociis eorum, »
rii. Adjicilur : « Translalio sancli Bartholomoei beinde : « In lerrilorio turonico, Spàiû. » Dépique
-de insula Lipari in Benevenliim, »• . Remis, Celsini, ùt supra.
. FLORENTIN, primo loco : « Apud Florenliam, pas- GREVEN. in fine : « Ipso die sécunduni Vinceniluni
sio sancli Miniatis martyris cum sociis suis, qui sub lib. 26 Iranslalio sancti Bariholpinoeiaposioii,dein-
-Decio lyramio passi sunt anno Domini CCXLVIII.» sula. Luparilana Beneveniunt facla anno Domini
Haud dubie paulo serins. .«Apud Sardiniam in civi- Dcccvm. Romoe, saiicloruiii martyrum Maximini et
tate Turritana, sancli Gravini mililis el martyris, alïorumcxx. Eodem die, vel secundum alios sequenii,
qui passus esl sub proesideBarbara, sub persecutione Nichomedioe, sanclorum Luciani, Marciani, Floti,
Diocleiiaiii el Maximiani imperaloram. » In Romano Heracli, Tuli, Florin!,, Beau*et Benigni, martyrum,
•habenmr Protus el Januarius. Vide observationeni g aliorumque cuni ipsis. In Anglia, Iranslalio sancti
noslram xxx Maii. « Romoe,sancti Bonifacii papoeV, Joannis Eboracensis episcopi et confessoris. In Nor
qui, » elc. Vide hoec supra Bonifacio I ascripla. nianiiia, sancli Lupi episcopi Bajocensis eteonfesso
BURDEGALEN. : «Andegavis, translalio sancli AI- lis. Marnoci episcopi el .confessoris. Biluricas, sancli
binî. J Natale est-1Marlii. Dulcardi conlessoris. },iemiranlalio sanctorum mar-
LCXOVIEN. : « Translatio sancti Simeonis, episcopi tyrum, Crisanli et Dariai, ab urbe Roma ad mona-
.et confessoris, Melensis ecclesioepasloris,piissinii. > sterium Eystia, »
REMENS. SS. Timolh. et Apoll. : « Remis, sancli MOLAN.,posl Petrus, ex Adone aliis lilleris adjicil..
Celsini, discipuli sancli Remigii. > « Hi videnles ad se venire arniatos, rogabanl, ut
EDITIOLUBECO-COL. de Bonifacio jam supra dietis primi dccollarenlur. Seripium esl in passione sancto-
adjungii : « Qui rexit Ecclesiam annis tribus. » Et rum Sixli; Laurentii el Hippolyti. i In fine de Chry-
proeterea : « Eliam decrevit, ut nulla mulier aut sanlo et Daria, fere ut ROSWEYD. Eodem die, Benigni
moiiacha pallant sacratam allaris tangeretaul lava- et Beati cum sociis eorum. In lerrilorio Turonico,
rel. Qui sepultus est juxla corpus sancloe Felicita- .sancli Spali marlyris. » Vide AQUICINCT. « Remis,
tis. » Sequilur prima el secunda annunliâlio salis sancti Celsini confessoris el presbyleri, discipuli
pura. Tum. « In Galliis, civilale Suessionis, passio beali Remigii. » De, Lupo ul MUNERAT. Bonifacii
sanclorum fralrum Crispini el Crispiniani. Qui cum papoe, qui sedit Romoe,"annos 1res. Hic sepultus est
es'senl nobilissimi Romani, propter fidem Cbrisli via Salaria, juxla corpus sancloeFelicilalis. Hic con-
dilalandam a Roma egressi [suni] ut eaindem fi- sliluit, servum,» etc. Editiones alioein ipso textu proe-
dem alibi proedicareiil. Et quocumque pervenerunt, figiint, Clmjsanti, Darioe, el Diodori presbyleri, elc
C
nullits eos hospitio recipere dignabatur, et ob hoc Post Peints,, idem quod supra. In fine : Benigni et
efgo artem suioriam dldicerunt, ul pàuperibus sub- Beati, Spali et Celsini, ut supra. De L-1po addilur
venirenl, qui quidquid ex oflicio lucrali suitt, proeter Bajocensis episcopi;etc. « Bilurigoe,Ambiliaco mona-
viciuin, totani pàuperibus elargiti sunt. Hi inveiili sterio, beati Dulcardi confessoris. Die vigesima
quoi.)IGhrisliani essent, fùstibus sunt coesi alque ad quinla sanclorum niartyrum et nolarioruiu Marliani
trocleas extensi, digili eorum subulis iransfixi, et de el Marlyrii. Romoe via Salaria, Bonifacii papoe. »
dorsis eorum bra proecisa, et sic div.ersis lormeiiiis Vide superius.
vexaii, sub persecuiione Dioeleliani et Maxiuiianij
'
VU Kal. - Die 26.
'
Apud Africain, natalis sanclorum marlyrum Rogatiani presbyleri et Felicissimi, qui persecutione Decii et
Valeriani illusiii sunt marlyrio coronali, de quibus eliam scribit beatus Cyprianus in epistola ad confesso-
res, Civilale Narbona, sancli Rusiici episcopi el confessoris.
NOTA*.
Ita Pralen., Herinien., Tornacen. Anluerp.-Major., Munerat. Greven. et Molan.
VARIANTES LECTIONES.
In noevishoerent, ul Aphricam, Affricam, Roga- prima manu omissa est; at çûni<ad horam codicis
ciani, Ciprianus. Poleral- Anluerp.-Major e purorum lola subinde ascripla et pura sit, locum hic ei de-
numéro excludi, quia iota hodierna annunliâlio dimus.
OBSERVATIONES.
Rogatianus et Felicissimus apographis Hierony- D Annalium, ad annum 253, num. 42; item 254, num.
mianis, Bedoe,Floro, Rabano, Wandalberio proeter- 35, sed expressius ad 209, num. 59 et 60, ubi re-
ili, ab auclore Romani parvi primum consignantur, ceploechronologioe rationem videiur excedere, san-
his verbis : In Africa, Roguliani presbyleri et Feli- clorum obilum, conlra lextus noslri auctoriialeni ni—
cissimi martyris. Quoeproetereapaulo fusius et eler mium differens, qua forlecausa, in hodierno Romano
ganlius exponit lexius nosier, ea ex Adone ad ver- htutata imperaiorum nomina an.imadvertimus. Inté-
BIIIIIdesumpla sunt, exçlusa duntaxat magni Cypri- rim ex proedicla Cypriani epistola 81 potissimum
ani commendalione, ex epistala ejus 81, apud eruisse videntur Martyrologi noslri quod de iliustri
Viennensem reciiata, îiiinirum, inquit, ut sequqmini .marlyriieprona proedicant,;,aii satisperlo, non ausim
in omnibus Rogalianujn.presbyterum... quicum Eeli- assereré : nam si vera sumvquoe.acçurale observât
cissimo fralre nostro, quielo semper el sobrio, exci- Tillemonlius' tomo RI, pag. 589, passas quidem con-
piens ferocienlis populi impelum, elc. P'ures alias sial Rogalianum et Felicissimuitï primo ipso fero-
ejusdem Cypriani epistolas appellal Baronius in Not- cienlis populi impelu, at in lormenlis vitam postasse,
t-alione, et de proefalis sanclis fusius tractai iomo II non item. Nolkerus diversa ab Adone plirasi uiilur
 625 USUARDIMONACHI 624
sed martyres eliam pronunliare non dubitat. Caslel- A et mors plurimis extilit miraculis gloriosa. De iisdem
lanus conlra, imitant ejus rei fundamentum se repe- hoc etiam die canit Wandalberius.
risse rotunde lestalur. Quoe insuper de pluribus Pontificesfama,signislumulisquecoruscos
sanclis Rogaiianis, quidni et Felicissimis, contro- Septimusostendit, vero de nommeAmandum,
vertunlur; iilrunt hic Rogalianus idem sit de quo Yedaslumquesimul,meriliset temporejunclos.
loquitur Cyprianus ; deinde de mortis tempore, de Alibi ostendimus quam recte bini illi proesules
ulriusque gradu eloflicio aliisque hujuscemodi, hoec, uno die conjungautur. Plura adjicit Nolkerus de
inqUam , ad proprium locum rejicimus. Ruslicus Vedasto, prius Tullensi presbylero, etc, Alque hic
Narbonensis mère Usuardinus est, a nullo anli- sislil Canisiana Nolkeri editio, cum ex hoc die
quiori aut oequali hodie pôsilus. Nolatio Baronii usque ad annl finem reliqua desiderentur. Porro
paucis indicat, quoecunquecii'ca vitam ejus aut gesta Usuardus citata Adonis verba relulit vi Februarii,
observari debent ex Hieronymi et Leonis episiolis, ut ibi diximus, hic utrumque tacitus proelermillens.
nec quidquain ultra memoral Calellus, inscriplionem Et de Yedaslo quidem tacent etiam plerique codices
adflucens quoemultorunt eruditorum ingénia exer- recentiores, at de Amando, aut ejus ordinalione,
cuil, alibi a nobis de intégra examinandam. In translatione vel elevatione', et ecclesioededicalione
Adone, secundo loco habelur : Commemoraliosan- non pauci meminere, quos jam subjiciam. Vide
ctorum episcovorumVedasliet Amandi, quorum vila quoe diximus vi Februarii.
AUCTARIA.
ROSWEYD. subdit in fine: <Natale sancti Amandi B mino Jesu Christo beatam Martham sepelivit :r.
episcopi et confessoris. » specu, cujus cyrolhecoe et annulus ejus ibi reman-
PULSANEN. sic primam annuntiat :'«Apud-Africam, serunt, cum postea unam cyrothecam remiserunt
nalalis sanclorum niartyrum Rogali presbyleri el cum annulo episcopali, aliam ibi servantes. Tandem
Felicissimi. Ilem apud TÏtessalonicam, sancti Deme- post mulla miracula et doclrinas salutares, obiil in
trii niarlyris. » Is est, opinor, qui colitur vm Oc- pace. Romoe, natale sancli Evaristi papoe el mar-
lob. Sequitur de Ruslico, pure. lyris. Qui quarlus post beatum Petrum, Romanam
ANTUERP.-MAX., LUBEC,UGHELLIAN. Nihil de Ru- rexit Ecclesiam annis decem, mensibus septem. Hic
slico, sed ejus loco : « Ipso die, Amandi confessoris.» natione erat Groecusex paire Judoeo, nomine Juda,
Et adjungunt eodem lexlu, Luciani et Flori, ut eliam de civilale Belhlchem. Hic lilulos, in urbe Roma di-
invenies die proecedenti. > visit cardinalibus presbyteris et dyaconibus. Hic
ANTUERP.- MAX.et LOVANIEN., in prima satis puri, consliluit, ul conjugium publiée a proesentibusspon-
secundo loco : « In Nicomedia, sanclorum Luciani deretar et a sacerdole poslmodum benedicerelur.
et Flori. » Horum socios vide in codicibus Hierony- Hic marlyrio coronatur sub persecutione Trayani
mianis. Ipsorum Acla inter Selecta recensuil Rui- imperatoris, el sepelilur juxta sanctum Petrum. In
nariius a pag. 151, ubi consulenda proevia ejusad- civitate Gavalis , natale beali Hylarii episcopi et
monitio. Tum : « Ipso die, elevatio sancli Amandi confessoris. » De hoc et Fronlone agitur die proece-
confessoris. » In Ruslico puri sunt. Demum : « Item denti. In fine habet: i Civilale Narbona, deposilio
sancli Evaristi papoeet marlyris. » sancli Rusli'ci episcopi et confessoris. »
ULTRAJECT. omnia eadem babet, nisi quod de p AQUICINCT. post, ad confessâtes,inserit : « Transla-
^
Evaristo sic primo loco loquatur : « Romoe, natale lio eorporis sancli Amandi episcopi, et ordinatio epi-
sancii Evaristi papoe. Qui quarlus post beatum Pe- scopatus ejus, el dedicalio ecclesioeipsius. »
trum, Romanam Ecclesiam gubernavit. Sub TrainO VICTORIN.et REG. SUEC. signatus num. 150 ;
[Trajano] principePétrimarlyrio coronalus, sepultus est « lient, sancli Amandi episcopi-, » etc.
juxla corpus beali in Valicano. » M*TRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT.: « Rogatiani etFeli-
LEYDEN. et ULTRAJECT. conveniunt, sed in fine cissimi. Evarisli papoeet martvris. Rustici, episco-
répétant : « Item, sancli Evaristi papoe et marly- pi et confessoris. »
ris. » CLUNIAC et ALTEMPS. : « Luciani, Marliani et
ALBERG. et DANICin hoc a proxime superioribus Flori. » De his Florus cum brevi elogio.
différant quod Ruslicum outillant, et pro, elevalio REG.SUEC.sub num. 428: « Eodem die, Florentii
sancti Amandi, simpliciter scribant : Ipso die, sancli confessoris. » An is de quo agitur die sequenii?
Amandi confessoris. Quasi alium ittdicarent a Tra- CODEX D. LEMARE signatus A : « Nivernis civitate,
jectensi episcopo. deposilio sancti Trogeni confessoris. » Vult dicere
CENTULEN. : « Apud Africam, sanctorum Rogacia- Trojecii, Gallice Troe, quicolilur xvn Oclob.
ni presbyleri et Felicissimi, sub Decio el Valeriano. VATICAN, addil : « Thessaloiticoe, sancli Demetri*
Civilale Florenlia, beati Mineaiis, sub Decio. » Vide martyris. » Vide PULSANEN. Forte apud Benevenla
lexlum die proeçedenli. Sequitur : « ApudEpbesum nos et in aliis Italioeparlibus colitur hac die.
sancti Policralis, episcopi egregii et nobilissimi FLORENTIN. ; « Sancli Demelrii martyris. Romoe,
viri. » Quis nie sit sanctus Polycrales, divinet qui sancli Evarisli papoe.Ordinatio episcopatus sancl*
polest, ego alium Polycraiem episcopumEphesinum, D Amandi, translatio eorporis el dedicatio ecclesioe.i
non novi proetereum qui in controversia de celebra- BURDEGALEN. : » Sancli Amandi confessoris Lu
lioite Paschoe Victori papoe restilit, et excommuni- ciani, Marciani et Flori. > Vide supra.
calus est. « Civilale Narbona, sancli Rusiici episcopi EDITIO LUBECO-COL. : « Colonia Agrippina, in ec
et confessoris. Coenobio Helnone, iranslalio beali clesia sanctoe Marioe ad Gradus, feslum adverilu
Amandi episcopi et confessoris. > sancloeCrucis Chrisli. Romoe, nalale sancti Evarist
BRUXELLEN. sic incipit : « Translalio eorporis papoeel martyris. Qui quarlus post beatum Pelrun
beati Amar/ti episcopi el confessoris. Qui ecclesiam apostolum, Romanam guhernans Ecclesiam anni
Trajectensem supra Mosam tribus annis rexit, et novem, sub Trajano principe *iariyrio eoronatus
posl heremilicam vilain eligens, in quadam cella sepultus est juxla corpus beali Pelri in Valicano
quindecim annis cilicio semper teclus et aqua, » etc. Hic constiluit, ul conjugium a parentibus public
Desunt reliqua. Deûcil usque ad xxxi Oclob. responderetur et deinde a sacerdole solemniter De
HAGENOYEN. : « Apud Pelragoricam civilalem, de- nedicerelur. » Vide melius HAGENOYEN. Sequilur d
positio sancli Frontonis episcopi. Qui Romoea bealo Africanis, satis pure.. Tum : < Eodem die, sanc
Pelro apostolo episcopus ordinatus est, cum Grego- Pelagioevirginis. Quoecum peleretur a quodamn ,
rio presbylero, quem per aposloli Pétri baculum in bili adolescente in conjugem, ipsa tonsis crinibu
iliuere socium de morte recepit vivum, el ad proe- el habitu virili, clam aufugit et monasterium pr
diclam veniens civilalem, magnant. illius genlis balissimorum monachorum intravit, el in eo omu'
niultitudjnem convertit ad Chrislum. Lsiecum Do- bus incognita usque ad mortem Deo devola serviv
 625 MARTYROLOGIÙM.— MENS. OCT. È26
et tandem féliciter obiit. » Vide GREVEN. De Ruslico, A cti superioris, confessoris. Colonia Agrippina ad
bene. Dein : « In Nicomedia, nalale sanclorum Lu- gradus Marioe, adventus magnoe portionis sanctoe
ciani et Flori martyrum. Item in Nicomedia, sancloe crucis. Apud Augustam Relioe oppidum, conversio
Ursoevirginis. Eodem die, iranslalio sancli Amandi beatoe Aphroe, quoe cum esset meretrix et beatum
episcopi Trajectënsis superioris et Confessoris. Narcissum récépissé! hospilio, àb eodem conversa
BELIN.,secundo loco : « Ipso dié, Amandi confes- est.» Colitur v Augusli. « Nicomedioe,sanctoe Ursoe
soris. Luciani etFIorii. » El in fine : « Romoe,san- virginis. lient secundum aliquos hic, Margariloe vir-
cii Evarisli papoeet martyris. > ginis, quoe et Pelagia. Alii habent eam Idibus Oclo-
GREVEN.: « Jacob patriarchoe. Item secundum ali- bris. i Implexuro negotium. Eadem est, opinor, quoe
quos hic, Evarisli papoe, secundum Adonem Vero in EDITIONE LUBECO.-COL. vocalur Pelagia.
et alios die sequenii. Qui sedit annos noveni et sub MOLAN. : *« Ipso die, Luciani et Florii. Romoe,
Trajano, marlyrio coronalus, sepultus est in Vali- sancti Evaristi papoe el marlyris. Cominemoralio
cano. Ipse titulosin urbe presbitêris divisit septem- sancti Vedasli et Amandi. quorum vita et mors plu-
que diacones, qui episcopum proedicanlem custodi- rimis virtulibus extilit gloriosa. > Typis minoribus :
rent, ordinavit. Demelrii marlyris. Romoe, natale « In Glasconia, deposilio Ceoirridi abbatis et confes-
sanclorum Mariandri, Luci, Vieli. Ipso die, secun- soris. »Edit. alioe, de Luciano, etc. Item de Evaristo,
dum alios aulem v Kal. in Phrygia, sanctorum ut in prima. Tum : « Trajecti, ordinatio episcopalus
Tharsi, Policarpi, Gaii, Melrobi, Euinenioe, Januarii, sancii Amandi : et Elnone coenobio, translatio eor-
Terrei, Corminii. Apud Ephesunt, Policarpi episcopi poris ipsius ab ecclesia sancti Pelri el Pauli in ba-
-et confessoris. » Si quis islius nominis episcopus j» silicam sancli Stephani protomartyris, agenle bealo
Ephesinus fuit, non magis in Ecclesia cultum habet Eligio ponlifice; atque dedicalio ejusdem basilicoe.
quant Polycrates, de quo supra. Sequilur : « Beani Daubiis, elevatio sancti Ermini episcopi. Die vige-
episcopi. Translalio sancli Amandi episcopi Traje- sinta sexla, coinniemoratio magni terroe molus. »
VI Kal - Die 27.
' In Hispaniis, civilale Abula, passio sanclorum Vincentii, Sabinoeet Cristetoe, qui priiho adeo in equuleo
sunt extensi, ut omnes compages eorum membrorum làxarenlur, deinde capila eorum, lapidibus superpo-
sila, usque ad excussipnem cerebil validis veclibus sunt coulusa, atque ita marlyrium compleverunt,
agenle proeside Dacîano. Eodem die apud Tile caslrum, sancli Florentii marlyris. [Addit Bouillart. in
margine: Eodem die inventio seu translalio sancli Vincentii Levitoe et marlyris.]
NOTJE
Sumitur ex Praten., Munerat., Greven. et Molan.
VARIANTES LECTIONES.
Proecipua diversilas in eo occurrit quod mulli co- |^ Romanum parvum et Ado scripserint Abela. Forte
dicës, etiam probalissimi, ut Herinien., Tornacen., melius scriberelur Cliristetoe,sed codices nostros se-
Antuerp.-Maj., Rosweyd. et reliqui, texlui aut proe- cuti suinus. Molan. transposuit voces membrorum
figant aul subjiciant : Vigilia apostolorum Simonis, eorum. Praten. legit Daliano, melius, cum commu-
vel Sijmonis el Judoe. Dubites utrum ea annuntialio ta Munerat., Daciano; maie Greven. el Molan., De-
Usuardina non sit, praeseriim cum in Adone disser- ciano. In apographo noslro Pratensi sub finetn addi-
lissime ponatur. Ego certe Usuardo ascribendam tur : Ipso die, invenlio seu translalio sancti Vincentii
persuasissimum haberem, si in citatis codicibus uni- Leviloeel marlyris. Verum cum ea verba lineolis
forntitas servaretur; qua déficiente, aliosproeferendos subducta sint, ex Sirmondi proentonilione palet ea
judic'avi, ut ilerum dicam xxxi Octobris. In Mune- ad marginem recenlius esse adjecla".
rato maie est Abulla, coeteri passim Abùla. tametsi
OBSERVATIONES.
Martyres ptures Vincentii nomine illustres passim vitate, Vincentii, Sabinoeet Christetes marlyrum. Flo-
comnteinorantur, at forte vix ullus, de quo pauciora rus etiam eos diserte consignât die seqnenti bis
et miniis genuina exstent monumenta anliqua quam '" verbis : Ipso die, passio sanclorum Vincentii, Sabinoe
de hoc Abulensi duabusque ejus sororibus Sabina et Chrisleloe, qui passi sunt in urbe Avila. Elogii re-
vél Savina et Christeta ; sic enim et ipsas vocal Rui- Iiqua ex solilo Adoniano fonle, sed alia plirasi ex-
nartius inler Sincera et selecta pag. 389, qui forte primunlur. Adde Wandalbertum, cujus metricUm
Acla vidit, qnalia pênes nos sunt a Papebrochio de- elogium legi meretur : ,
scripta ex pervetusto codice D. Canonici Joly Pari- Hincsexlum martyrpugnansVincenliusornât,
siis, in quibus passi dicuntur v Kal. Novembris, seu D
XXVIIIOctobris:quoe si sincera existimasset, edere Chrjslele hoc pariler Sabinaquevirgo triumpliat.
procul dubio non proetermisisset. Coeterum hoecaut Sequitur in Adone : Eodem die apud Tyle caslrum,
similia habuil Martyrologus Viennensis, cum elogium natale sancli Florentii marlyris ; el hoec lotidem ver-
ejus inde acceptant videalur, quod Petrua in Calalogo bis in lalerculum noslrum translata sunt, mutato
relulit, lib. 9, cap. 114, ubi pro Christeta scribit Chrsti- Tyle in Tile. Est apud Adonem Mosandri Florentins
7ifl,qubdque loium Nosier etiam transumpsil, mutatis alius confessor, de quo in Auclàriis plura récurrent.
solum vocibus Abela in Abula, Christetes in Chrisle- Dum autem et llieronymiana Florenclis aliçujus vel
loe, el supposila in superposita. De Aclis ipsis quid Florentii meminere, quid velint non salis explicant.
censeam si me rogas, malo judicium lanlisper sus- Quoero qui in bis tenebris lucis aliqnid affundanl,
pendere, quam quidquam temere definire, lamelsi sed haclenus non inventa, nisi Saussayum audire
suiTicienlia occurrant véstigia quoe salis ostendant velimiis, locum, tempus, marlyrii genus, etc., me-
ad aliorum Aclorum imitaiionem aliquoi post eorum moritér recitanlem. Nec quidquam. solidoeexplica-
passionem soeculis fabricaia aut saltem exornata ; tionis atTerunt quoe apud nos per conjeclurain a
adeo ul Tamayus dé Salazar, coetera in corradendis Rosweydo, ni fallor, notala sunt, de hoc Florentio
omnibus satis facilis, non exiguam eorum parlera Thehoeisascribendo, ejusque martyriipaloeslracolta-
rescindendam putaverit, At inde nec hilum detraxerit canda in Tiel, oppido GeldrioeVahali fluyio adsito,
yetustissimo juxla ac celebralissinio tota Hispania in quam opinioneni facile Belgoeinclinant. Sullîcere
iiiclyiorum marlyrum cullui, quorum prima, ni fal-' polest, mea quidem senlenlia, Florenlius unus The-
lor, memoria ex Romano parvo profluit : Abela ci- boeusac iractunt Rheiti, de quo egimus x Oclobris.
 627 USUARDI MONACHI 628
Nec vero ad Euphralem aut in Ponlo, nec in Africa A quam, quam sinl Higueriana, Dexlrina et id gé-
aut Hispania quoerendumputo Tile vel Tyle castrum, mis commenta a Tamayo congesla, quoe nec nomi-
sed verosimiliter in Bnrgundia, ubi Gallice vocalur nata hic vellem, nisi veleo recurrere me coegisset pu-
Trichatcau, Lingones intérêtDivionem, ul accuralius riornm fonltam penuria. Terlio loco in Adone po-
expendil nosterMotherius inobservalinncula ad hune nilur Evaristus papa, sub Trajano marlyrio corona-
diem, a curioso leclore omnirio consulenda. De Aclis lus, de quo die proeçedenli abunde egtatus. Ejus
'noslris el sanctis ipsis plurimum promerebilur, qui etiam meminit Florus; at ab Usuardo piane proeler-
iUitt de Vincenlio el sororibus, tum de Florenlio missus est.
ceiiiora documenta subminislrabit ; certiora, iti-
AUCTARIA.
HERINIEN. incipit : « Vigilia apostolorum Simonis papoe, qui proefuit Ecclesioeannis tredecîm, et mar-
et Judoe. » Coetera purissintus. lyrio coronalus est sub Trajano. V
TORNACEN. punis subdit : « Ipso die, vigilia apo- FLORENTIN. : « Item, sanctoe Geltrudis [MEDIC,
slolorum Synionis et Judoe. > Gerlrudis, an non melius Rictrudis?] virginis. Apud
ANTUERP.-MAJ.' texlui eliam puro subnectit : Anli- Brilanniam, translalio [MEDIC, ordinatio] sancti
ciodoro [Autissiodoro] S. Desiderii episcopi et con- Ivonis confessoris, magnoesanctilalis viri. Apud Sar-
fessoris. El vigilia apostolorum Symonis et Judoe. 1 diniam civilale Turrilana sanclorum martyrum el
ROSWEYD. secundo loco inscrit: « In Niconiedia^ fralrum Prou*presbyleri et Januarii diaconi, sub proe-
Luciani marlyris. »Vide die proeçedenli. In Florenlio side Barbaro ; tempore Dioeleliani et Maximiani. »
punis est. Tum : Rumoldi marlyris. Vide infra. Ric- RESIENS. SS. Timolh. el Apoll. : « In pago Picla-
trudis virginis. Vult dicere sanctimonialisel abbalissoe, vensi, sancli Florentii presbyleri el. monachi. »
quoe tamen vidua el beatoeEusebioemater fuit coli- B EDITIOLUBECO-COL. incipit: « Vigilia sancloruni
lurque xii Mai. « Vigilia apostolorum Simonis et apostolorum Simonis et Judoe. « Sequitur de Vincen-
Judoe. » lio, Sabina el Christeta, pure. Deinde : « Apud Tyle
PULSANEN. : « Vigilia apostolorum Symonis el Ju- castrum, sanclorum Florentii, Eraelii, Flori et Tuli
das. » In secunda deesl elogium. In iilttaia purus est. -marlyrum. » Hoecest disparalorum confusio. « Ipso
ANTUERP. MAX.-LUBEC, purliiilextu, addunletiam : die,commemoraiio beati Yvonis presbyleri et confes-
« Ipso die, Vigilia Simonis et Judoe. » soris. Anlisiodoro, depositio sancli Desiderii epi-
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT., LEYDEN, LOVANIEN. et scopi et confessoris. »
DANIC,omîtes incipiunt': « Vigilia apostolorum Sy- BELIN.,in lexlu variis noevis deformis, in fine su-
monis et Judoe. » In textu puri, peraddit : « lient eodem die , Vigilia apostolorum
ALBERGEN. in fine adjicil : «Item sancti Yvonis Simonis el Judoe. Eodem die, sancli Ivonis confesso-
confessoris. » Infra, expressius est Iranslalio. ris de lerlio ordine Fralrum Minorum. 1
CENTULCII. : « Vigilia apostolorum Symonis el Ju- GREVEN. : « Vigilia apostolorum Symonis et Judoe.
doe. In Hispaniis, civitate Helbora, sanctorum Vin- Apud Carlhaginem, natalis sancli Sulfrasiani (prima
cçiilii, Sabinoe, el Cbristetoe marlyrum. In pago Pi- edilio melius ordinala est). Ipso die, sancti Eucbarii
claviensi, sancli Florentii presbyleri etmonachi. > episcopi et marlyris. In Sardinia, sanclorum Maria-
Is esl qui in Marlyrologiis noslris ponilur xxn Sep- ni, Protlii et Januarii. In Phrigia, Eumeni el Cano^-
tembris, quemque superius in Adone Mosandri repeii nis. Rumoldi episcopi el marlyris relatio. In pago
hoc die diximus, quod eliam fit in aliis Codicibus Piclavensi, sancli Florentii episcopi. » Vult dicere,-
Usnardinis. Varioe hujus sancli iranslationes, varioe ni fallor, presbyleri-; alias Florentii Piclavienses gé-
dé sacro corpore concertationes, diversis hisce festi- mitiarenlur. « Desiderii episcopi Aulisiodorensis et
vilaiibus facile occasionem dederint, cum et aiiis G confessoris. Apud Indiam, sancli Frumentii episeopiy
êiiani mensibus recolalur. Quid si hoecforlasse fue- qui àb Alhanasio Alexandrino itluc episcopus dire-
ril piima eorporis Rbdium in Picardiam adveclio? ctus, cum pêne lotam Indiam superiorem Christi
Sequilur in cilato codice : « Autisiodoro, sancli Desi- fidei subjugasset, vita et signis inclytus quievit in
derii episcopi et confessoris. Eodem die apud Tile pace. In Hibernia, Orani episcopi el confessoris. In
Castrum, sancli Florenti martyris. CoenobioBlan- Britannia minori, translatio sancti Ivonis confessoris
dinio, advenlus sanctoe Amelbergoevirginis. » jurisperili, advocati paiiperum. Riclrudis virginis.
BRUXELLEN. Jarii dixi codicem hune dencerc usque-' Ipso die, invenlio eorporis VincenliiLevitoeeliam et
ad diem xxxi Octobris. marlyris. »
HAGENOYEN. MOLAN.:« In Mechlinia, relatio beat! Rumoldi
Scriptoris oscitànlia omissns est dies in Brilannia, irans-
VI Kalend. Novembris, cl d'iei sequenii proefigitur vi episcopi et martyris. Eodem die
Kal., ubi scribi deberet v Kal. lalio sancti,Ivonis confessoris, in ulroque jure docto-
: « ris, de ordine Poenitenlium beali Francisci. Romoe;
AQUINCINCT. incipit Romoe, Evaristi papoe et Evarisli papoe*qui sedii annos novem. Sub Trajand
marlyris. Hic tilulos in urbe divisil presbyteris, et marlyrio coronalur, sepultus in Valicano. Hic con-
septem diacônos ordinàvil, qui custodireni episco- sliluit duos *nUrbe presbyleros et septem ordinàvil
pum proedicaiilein.» Ibidéîri pro Florentii, habetur diaeonos, qui custodirent episcopum proedicantem.
Florenliani. Triloco qui dicitur Marcinas, sancloeRiclrudis cum
VICTORIN. : « Romoe, sancli Evaristi papoe. Hic li- filia Eusebia: In Blandinio, advenlus eorporis san-
tulos divisil in Urbe presbyteris, el septem diaeonos D ciissimoe virginis Chrisli Amelbergoe. Ilem eodem
consliluit, qui custodirent episcopunt; Vigilia apo- die, vigilia aposlolorum Simonis et Judoe. J Dein
stolorum Simonis et Judoe. » typis minoribus. « Quoeobservalione jèjunii celebra-
AMBIANEN. : « In pago Pictavo, natalis sancli Flo- tùr. » Tum : « Apud Indiam, sancti Frumentii epi-
rentini presbyleri et monachi, maximoe.sanctilalis scopi, qui ab Alhanasio » etc. ut GBEVEN. Editiones
et innocenlioe viri. » De eodem opinor, Florenlio, alioe: « Item eodem die Vigilia » elc. De iranslalione
agitur, de quo dixi ad CENTULEN. Ivonis, ul supra. Sequilur": « Elnone, commemoratio
beati Amandi. Quoelicet die proeçedenli,
MATRIC-.CÀRTHUS.-ULTRAJECT : « Vigilia. Pharonis ordinationis
siëut et translalio eorporis; el ecclesioe dedicalio fa-
episcopi et confessoris. » Vide de eo die sequenti, fuisse crëdatur, lamen bac die specialius recoli-
« Vincenlii, Sabuloe [Sabinoe]et Chrisleloe ntarty- cla tar. » De Bumoldo, ul Tum : « Eodem die
runi. Florentii niarlyris. » supra.
elevatio corporurn sanctarum Eusebioeatque Gerlru-
REG.SUEC sign. num. 130 adjicit : « Romoe, san- dis. » De advenlu Amelbergoe, ut supra. Demum
cli
" Evarisli papoe,» etc. minoribus typis : « Ipso die, invenlio eorporis sancti
VATICAN, adjicit ; « Roirioe;natalis sancti Evaristi- Vincentii Levitoeet martyris. »
 C29 MARTYR0L0G1UM.— MENS. OCT. . G3G
v Ka- Die 28,
Natalis beatorum apostolorum Simonis Chananei el Thadei , qui et Judas dicilur; e quibus Thadeus
apud Mesopotamiam, Simon vero apud jEgypium traditui- proedicasse. Inde simul Persidam ingrëssi, cum
iiinumer'am genlis ipsius multitudinem Christo subdidissénl, marlyrium conSUmmaverant. Romoe, sancloe
Cirilloe filioeDecii Coesaris, quoe sub Claudio principe pro Ghrislo jugulala et neealâ est gladio. Civilale.
Meldis, sancli Faronis eDiscopiet confessoris. Parisius, iranslalio sanctoe Genovefoevirginis.
• WÎJE.
Sumitur ex Praten., Herinien., Anluerp.-Maj., Max.-Liibèc.ConveniuntAntuerp.-Max., Ulirajectir..,
Aniuerp., Max.-Lubec. et Greven. Cum Aniuerp. et Leyden. et Lovanien'.
VARIANTES LECTIONES.
Symonis scriburi't aliqui, sed in hoc nomine, uli et, 4, rum Simon apud Mgyplum, Thaaeus apud Mesopo-
Chananeo èl Tliadeo, poliorem codicum partent se- tamiam proedicavit. Omnes passim scribunl Cirilloe,
culus suni. Aniuerp., Max.-Lubec, etc., de Thadeo ut in lexlu est. Greven. posuil jugulala alque necata
hàbenl,"9«î*'et Judas Jacobi legilur, ni ferme est in esl. Herinien. omisit el necata. Aniuerp.-maj. pro
Adone. Major in explicànda praslicalione varietas. Iranslalione, habet, Parisius, sancloe Genovefoevir-
Antuerp.-Maj. post Simon vero omillit particulam ginis. De Persidam vel Persidem, Faronis vel Pkà'
apud. Aniuerp., Max.-Lubec, etc. sic legunt : Quo- roms elc. nihil opus est plura suhjieerc.
OBSERVATIONES-
Apostolorum Simonis et Judoe celebritas in Mar- Habet Romanum parvum secundo loco : Romoe,
tyrologiis nostris Lalinis (nam quid Groeci statuant, C'yriUoefilioe Decii Coesaris. Venerabilis Beda ex
toto hoc opère non curavimus), in noslris, inquam, soepe citatis sancli Laurentii Aclis panca adjecit,
Marlyrologiis hoc die passim conjungilu'r. Sic in quoe a Rabano et Adone trânsumpla «uni, nulla
primis apographa Hieronymiana : El nalalis san- usqnant Deciorum facta dislinctione. Nosier primam
ctorum apostolorumSymonisChananei el JudoeZeloli. pariem verosimiliter ex Adone accepit, quoe marly-
In liidtaulo apostolorum plura legenda censet Flo- rium explical, alleram de sepultura, a Justino pre-
renlinius, pag. 160, Ubi alios dies colligil, quibus in sbylero p'rocûrala, intaclam rëliquit. Audi hic «liant
iisdem apbgraphis ambo apostoli ob divérsas forte Wamlàlbevium :
causas , simul recoluritiir. Subjungit porro binas CoesareiiâtamicatDeciohic Cyriila,bealis
éxercilaliones salis loilgas ad explicànda dubia , Virgoaniiïtis, élcu: Deciusbaud-ediloresset.
confusa et impiexa, quoecirca horum aposlolorain _ Ex his palet invaluisse pridem hisloriam illam,
nomina , agnomina, consanguinilatem cum aliis, " de qua in triphonia locuii suinns xvm Octobris,
proedicalionem,ritârlyrium, etc., nonpauca nec Ievia quamqiie alibi diligenlius discùtierims. De Farone,
occnrrunt, quoeque talia sunt ul hic hreviter expé- aliasRurdundpfaro Meldensi, neniô proeter Usuardum.'
diri omnino non possint. Tu Florentinium ipsum et meminit, Habuil insignis ïllè autistes e coiisanguineis
Baronii Notaliones consule, uli et T'ilemç-nltant suis sancluiti non unum. Poïio Acta sub ilildegarii
lomo 1, a pag. 599. Quod instiluli hujus noslri pro- nomine a Mabilione edila sunt soeculo IÏ Benedi-
p'rium est, reliquos Marlyrologos alque una lextus ctino a pag. 606, brevius a Surio. Exilant apud nos
noslri scàluriginem indicabimus. Apud Bedam hoeo plnrà, et difiusiora, et conlractiora, quoe tamenjcum
striclim legunlur : Nalale sanclorum apostolorum, edilis non omnino cohveniunt. Omnium inler se
Simonis el Thadei. Quoe ferme a Rabano deseripla coïïâlio màtei'ia erit disquisitionuili, in Aclis noslris
sunt. Ronianum parvum brevius : Simonis et Thadei sçculurariim. Vilain a Fulcuino, ut aiunl, carmins
apostolorum. Ado in Martyrologio: Nalalis sanclorum scriplam nècdum vidi. Habe unicUin Wandalbérti
Simonis et Judoe. Al in Festiviialilnis àposloloram versiculum :
rém fusius prosequitûr, unde nimirnm Usuardus Hic eliam Malrpnoecolilur per liuora l'haro.
tôium suum elogiuriï eOnlraxit. Inler alia eos ibi
Viennensis redarguil, qui putant, Simonem apostolum Ad m Januarii illustrent virginem Gcnovefam
vnnm de duodecim, rpsiim esse qui sub Trajano cru- eùm Usuardo nelulimus, proprio ipsius die nalali.
cem passus sit. Non desunt lamen qui hoec et alia Ibi Bollandus plures alias in ejus honorent festivi-
elianinum lueaninr. Verum, ut jam dixi, conlrô- tales enuraeral,. inler qnas et hoec translalio, a san-
vérsioe illoeallerius feto'peïosiovis tadagalionis surit, P cto Eligio, anno 650 verosimiliter facta, recenseiur ;
qnam ut hic jejurié 'dëiïben'lur. Àudiâ'tur poslremo ab Usuardo certissinte ppsit-a, qitidquid a Molano,
Wândalberti encontrulii • nescio ob quem scrupulum-, inler accessiones reji-
SimoDiset Judoepraceïlit qjijrilùs'honore, ciatur. Hoecpi'Q re noslra abunde dicta sunto ; coe-
QuosopulentàDéo'Pèr'sis'rii'iUente réceptbs tera vide apud Bollandum et scriptores ait eo citatos.
Fidosmarlyrio, elsignis tumulare patronos Nec désuni recentior.es, ex quibus nonnulla forlasse
Promeruit; lideicultrix si deinde fuisset. notari polerunt in Supplemento Januarii.
AUCTARIA.
; ToRNicEN.tèxturti nâbÊt tolum et pumm, excepta MOLAN.,in coetérïs purus, oriiiliit, ut dixi, an-
annunlialione terlia de sancto Farone. nuniialionem ultimam.
rubricis majusculis incipit :.<Natale hea- ALBERG. ei DANIC'in lèxtii ëtiam salis puri, ad-
.ROSWEYD.
lorum aposlolorain Symonis et Judoe. » Deinde per- jicionl: « Eodein> die [ALBÈRG.natale] sancli Fer-
« E Thadeus Simon ruçcii marlyris, Vide MOLAN.infra. « Melhis.-ci-
git: quibus apud Mesopotainiam,
vero, »etc. Hinc posl subdidissénl, inserit, « a pori- vitale, sancli Terenlii episcopi el confessoris. t
: « Natale, beatorum apostolorum Si-
lilicibus temploruriroccisi; marlyrium,» etc. CENTULEN.
. riionis'Zelolis et Judoe,qui Taddeus dicilur, et Judas,
PULSANEN. in prima utcunque purus, caret coeteris Jacobi scribitur. Romoe, healoe Cyrilloe virginis'.'
omnibus. Quoe fuit filia Decii Coesaris, quam Claudius impe-
-.MUNERAT..,. in-omnibus salis purus, in fine de Ge- TVralor decoilari jussit. Meldis,. sancti Pharonis epi-
itiivefa superadjicil : « Cujus . corpus honoratur et' scopi et confessoris. Parisius, translalio gloriosoe
colilur in coenobio aposlolorum Pelri el Pauli, in virginis Genovefoe,quoemirabili virtute el sanciitale
inçiiie Parisius. » -., clarait. »
 ' USUARDI MONACHI 652
«31
HAGENOYEN., mutatis Kalendis, hodie scribit hoc A cunda adjicit ex Adone, « et sepulta a Juslino pres-
modo : « vu Kalend. Novemb. In Perside, natale bylero, cum maire sua juxta sanctum Hyppolilum. »
bëalorum apostolorum Symonis et Judoe. Isti duo In Pharone, pura est. « In Phrygia, sanctorum Tharsi,
apostoli aliis nominibus nominanlur. Symon vocatur Policarpi, Gaii, Eminii, Januarii, Terrei, Conninii
Cànaneïis vel Zeloles (in quo recte' sane observât), et Florentii marlyrum. » Nomina confusa 'sunt- ex
Judas vero dictas est Tatheus [Thadoeus] et in Ec- Hieronymianis die proeçedenli. « Eodem die, nalale
clesiaslica hysloria ipse vocatur Lybeus [Lebbeus, sancti Ferrucii martyris. Octava beatoe Ursuloe et
vel Lebboeus], Hi duo apostoli fuerunt fralres (sal- sodalium ejus undecim millium Virginum. » In
tem unus) Jacobi minoris el filii Alphei et Marioe iranslalione Genovefoe,pura.
Cleophoe.Quorum primus, id est Symon, in jEgyplo BELIN.,in textu non omnino purus, in fine ad-
proedicavit et limitas ad fidem convertît, miracula jicil : « Civilale Cumis, sancti Fidelis marlyris. »
plura fecil, ecclesias fundavit, et sacerdoies ac Vide Marlyrologium Romanum.
episcopos illic consliluit. Judas vero bealo Thomoe GREVEN. : « Oclava sanclarum undecim ntiliuni
apostolo fuerat associalus, ei cum eo 1res reges, virginum. Beatus Pharo per sanctam Pharam so-
qui Domino in cunalibus munera obtulérant, con- rorem suam ad comlemplum soeculiadduclus, uxore
verlil. Abagarum regem a lepra curavit.et convertit, sua Blidechilde saero velamine consecrala, ipse ex
et plura ibidem miracula fecil, el ecclesias ibidem Comité palalino, fratri suo bealo' Walberto,inpon-
oedificavit.Deinde in Mesopolamia et in Ponlo proe- lificatu Meldensis ecclesioe successit. Cum aillent
dicans [proedicavit]et génies illas indomilas et bel- tempore quodam ante carcerem transiens, vincto-
luinas suo dogmàie inslruxil. Demum Judas in JJ rum clamores audisset : Exile, inquil, liberi, eo quod
jEgyplum venit ad fratrem suum Symonem, cum poeiiiieamini, statimque vincula eorum solula sunt.
quo perrexit in Persydem, ubi duos magos et Aroen Tandem cum LXVIannis in multa sanciitale proe-
et Arfaxat confundebanl. Xeiiem regem Rabylonis„ falam ecclesiam rexisset, quievit in pace. In Lu-
curit sexaginta milibus virorum, exceptis mulieribus cania, Quinii, Feliciani, Sancincli. » Vide hoec
el parvulis bapiizaverunl ; ubi per annum et 1res melius die sequenii. « Ferrulii niarlyris. Felicis
menses inanserunt, el ecclesias oedificaverunl,ponli- niarlyris. Methis, depositio sancti Therentii epi-
fices et sacerdoles slatuerunt et mulium populunt ab scopi el confessoris. Bodonis confessoris. Item bea-
erroreconverterunt, et poslntodum in Swanyr civi- . li Cliilleni, qui de Scolia a sancto Pharone in pro-
lale lenli sunt, ubi preceperunt a demonibus exire vinciam Atrebatensem missus.ipsam sana suadoctri-
de yd.oliset illa confringere, quod et fecerunl. Tune na et miraculorum signis Christo acquisivit. Inler
ponliiiees in aposiolos irruerunl et subito occide- quoe, cum proefalo Pharone corpus refieiens, vas
runt. » Habet hic vulgatorum Actorunt compendium. vitreum casu confraclum oratione redinlegravit.
« Romoe,beatoe Cyrilloevirginis, filioeDecii junioris, Translalio sancloe Cuneroe virginis et marlyris, ex
Coesaris,quoecum maire sua Typhonia, post ntortem socielale undecim millium virginum. » Vide quoe
patris sui, Chrisiiana effecta esl : et sub Claudio im- dicta sunt xu Junii.
peralore'pro fide Chrisli decollala est. Item, sancti MOLAN. post Chananoei aliis litteris textui inserit,
Fidelis marlyris. Item, sancli Joseph filii Jacob, qui et Zeloles scribitur. In fine : « Parisiis, translalio
translati in Brilanniam. In Metbis civitate, depositio -sancloe Genovefoe,» etc., ut habet superius MUNE-
sancli Terencii episcopi et confessoris. » RAT. « Civilale Cumis , sancli Fidelis marlyris.
AQUICINCT. : « Parisius, Iranslalio sancloe Geno- G Eodem die, dedicalio basilicoesancli Lamberli mar-
vefoe.» An in coeteris purus sit non liquet. tyris. Facta est aulem hoec dedicalio sexto anno
CODEXURSINIa Rosemberg. : « Métis civitate, episcopalus Baldrici noslri episcopi, a sanctissimo
sancli Terencii episcopi et confessoris. » viro Dei Hereberto Coloriiensi archiepiscopo. Ilem,
AMBIANEN. : « Ambianis civilale, depositio sancti sanctoeCuneroe virginis, quoe marlyrium consum-
Salvîi episcopi et confessoris. Qui Teuderico rege mavit in oppido Reensi. » De Terentio, ut supra.
Galliis imperanle, sanctitaleet gratia plenus, ponti- « Eodem die, deposilio beati Dodonis monachi,
ficatum ejusdem loci oblinuit. Cujus corpus Moslo- discipuli sancli Ursmari episcopi. » Editiones alioe,
riolo vico translatant et digno cum honore decenler de Fideli et Cunera, ut prima. « Eodem die, comme-
esl adornalum. » Vide Castellanum. moratio sancli Ferrulii martyris , quem Liillus
MATRIC-CARTIIUS.-ULTRAJECT. : « Simonis el Judoe archiepiscopus Moguntinus, motus celeberrimis mi-
apostolorum. Cyrilloe,filioeDecii Coesaris,virginis et raculis, inLoetanlium coenobium, quod Rleidenstadt
martyris. » De Farone, pridie. vocanl, magno cum honore transtulit. Famoe, depo-
In VATICAN, sub num. 594-9 deest Faronis et Ge- sitio beati Dodonis, » etc. De Terentio, ul supra.
novefoe,ul habelur in exlraelo. « Die vigesima oclava, sanclorum marlyrum Te-
ALTEMPS. : « Monslroilo monasterio, sancli Silvii rencii et Neonilis, et sancli patris Slephani, Saboeet
episcopi el confessoris. > Vide AMBIANEN. poetoe. » De Genovefa hic habet, ut est in purotëxlu.
REMENS. SS. Timolh. et Apoll. : « Suessionis, de- Demum : « Leodii, dedicatio basilicoe sancti Lam-
posilio sancli Diviliani episcopi et confessoris. » berli, » etc., ulin priori, excepta voce noslri, quoe
EDITIOLUBECO-COL., in prima salis pura, in se- j) hic excludilur.

IV Kal. Die 29.

Hierosolimis, natalis beati Narcissi episcopi, quem sanclilate, palientia ae fide laudabilem fuisse, hisloria
narrât ecclesiastica. Ipsa die, apud Sidonem urbem, beati Zenobii presbiteri, qui sub novissimoepersecu-
tjonis acerbitale marlyrio coronalus est. In Lucania provincia, sanctorum martyrum Jacincli, Quinti, Feli-
ciani el Lucii.
NOM.
Ex : Praten., Herinien., Tornacen., Antuerp.-Maj., Rosweyd., Antuerp. et Max.-Lubec , Munerat. ,
Belin, Greven.et Molan.
VARIANTESLECTIONES.
, De Hierosolimis dicta sufficiant. Ejusdem ferme Difficultasest quomodo de Zenobio scripserit UsUar-
generis sunt Narcissi, paciencia, hysloria, Sydonem, diis, qui Adonem cerlissime proe oculis habens; in,
Synodem, Senobii, Feliciani, etc. Rosweyd. verba eô legit : Qui persecutioneDioeleliani martyrio côro-
nonnihil iraiisposuit, in Ecclesiastica narrât historia. natur; quam phrasim ex codicibus nostris seeuti-
 653 MARTYROLOGIUM. — MENS. OCT. éH
sunt Antuerp.-Max., Lubec, Belin. et recenliores j\ scribit Hiacintlii, sed coeteriomnes Jacinctt, exceptis
plerique. Conlra alii : Qui sub novissimoepersecu- Herinien. et Munerat., qui Jacinti, et Antuerp.-Ma-
tionis, etc. Dicendum omnino, mulalionem ab jore, qui Jacingti posuil. Max.-Lubec. hoc nomen
Usuardo faclam, qualem in textu servavintus. Mu- proeieriit. In Hieronymianis invenies, Sanecinli et
nerat; ante Zenobiiomisil beati -, et ante novissimoe Sacùtti. An ex his satiis commode efformeiur Hia-
particulam sud. In altéra Relini edilione esl Lucana cynthus \e\ Hyqcinlhus; non definio; probalissimo-
pro Luçani&iin utraque deest provincia. Solusidem rum codicum leclioni hic Uli et alibi inhoesinius.
•
OBSERVATIpNES.
Narcissus Hierosolymitanus,ab aliquibus Magnus rium exhortalum fuisse, id certe ex Eusebio a nobis
cognominatus, a Gerundensj, qui sanctam Airain citatoeduci non potuit. Suinpta fortasse est proefata
Augustanam convertit, dislinclissimus est, ab Euse- adhortatio ex Adonis lexlu de quo egimus .xx Fe-
bio variis locis celebratus, ut in Notatione Baronii Druarii, ubi et Tyrannionem et Zenobium maie cum
légère est. At ne mulla sparsim requiras, pleraque marlyribus Tyriis confusos ostendimus. Ex an.li-
omnia ab Adonein ejus Jaudem inde congesla inve- qitioribus Martyrologis nec de Narcisso , nec de
nies. Hic vero ex Romano parvo eum accepit, ut in Zenobio quisquant meminit, excepta WandalberhD,
Alexandro factilasse notavimus ad xvm Marlii, cum qui poslremo ila cecinil :
utriusque memoria in sàcris Faslisibi primum con- Presbyterhinc retinensquartumZenobiusornât.
signait sit. Sic igitarin ipsa fonte habes : Narcissi
Jerosolymorum episcopi,viri sanclitale el patientia Ullima classis Adoniana non est, sed ex Hierony-
ac fide laudabilis. Quoe fere textus noslri verba mianis et a Rabano el ab Usuardo plane Iranssumpla,
sunt, ëx proefatoAdone iranssumpla. Secessum ejus " non servata lamen omnino nomiriumcoiiformitate ;
ab episcopatu in solitadinem,-propter enormem im- quod ntirari nemo débet, cum in codicibus illis ipsis
piorum hominum calumniam, ejusdem subinde redi- diversitas sit, de qua in Variantibus locuti sumus.
tum, et Alexandro successori divinilus designalo, Porro Lucanioeprovincioe, non Lucanoe aut Lucensi
ob grandoeyam eentum sedecim:annorum oetalem, urbi ascribendos martyres, mérita fatelur Florenli-
factarnverosimilitercessionem, cursim explicat Pa- nius, quidquid alii spmnient. Coeterahue speclanlis
pebrochius in Chronologia episcoporum Hierosoly- apud ipsum légère poteris, atque inter alia, sanctam
milanorum ante tomum III Maii; at viloe lolius sé- Gregorium papam, dum de Hyaciniho aiiquo me-
rient paulo accuralius éx Eusebio et aliis deducit minit, non hune, sed alium indicare, qui in Sabinis
Tillemonlius tomo III a pag. 177. Videri etiam po- celebris sit, colaturque ix Septembris, quo die de
tesl Moiherii ad hune diem nolula. Zenobius in Hi- eo et sociis cum Usuardo dictum esl. Errât aulèm
stbria Eusebii lib. vin, cap. 13, presbyter apud Sido- laudatus Florenlinius, dum asserit Usuardum Julii
nem et medicorum omnium proeslanlissimus cum scripsisse pro Lucii. Ullimo loco in Adone referlur :
Tyrannione Tyriorum episcopo Anliochiam ductus, Deposiliosancli ac bealissimi Theodarii abbalis, etc.,
et hoc, in profundummare demerso, crucialibus forli sed eum in genuino Usuardo non invenies, upote .
animo immorluus dicitur. Inde ipsum aut ex Rufino qui hune et plures alios Viennenses sanclos et hic
transitait aucior Romani parvi, his verbis : Sidone, et alibi proelermisil. In auctario, Molani reliquam
Zenobii presbyleri el marlyris. Hinc in Adonem, ex annunliationem Adonianam dabimus, ex qua colliges
lioc in Noslrum iransiit, sub ea phrasis diversitale translalionem polius hoc die quam deposiiionem au
quam in Varianlibus nolavimus. Quod autem in Q Adone recoli, licel in codicibus nostris aliis passim
Romano moderno addilur, alios, nempe, ad marly- nalalis memorari videalur.
AUCTARIA.
PULSANEN., in prima et terlia annunliatione satis et confessoris. Ermehndis virginis, quoepro caslitate
purus, caret secunda de Zenobio. patriam reliquit. » Vide Castehanum.
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT., LEYDEN., LOVANIEN., VATICAN, sign. num. 5949 adjicit : «Capuoe,natale
ALBERG. el DANICde Narcisso texlui ex Adone su°- sancli Germani episcopiet confessoris, cujus animant
peraddunt : « Qui cum vidisset in vigilia Paschoe inspheraignea ab angelisferriin coelumbealus Paler
oleum luminaribus déesse, jussit ministris aquam Benediclus vidit. » Vide die sequenii.
ferre, el omnibus videntibus, aqua benedicla in ALTEMPS. : « In pago Yionensi, sancli Cauderii
oleum conversa esl. » £te Zenobio scribunl cum confessoris. » Ex scriptoris oscilantia, el posilio et
aliis, sub Diocletianipersecutione, etc. sanctus ipse duplicari videnlur, cum procul dubio
CENTULEN. : « Nalale sancti Narcissi Jerosolimo- sit idem Theuderiusvel Theodarius.
rum episcopi, viri sanctitale et patientia ac fide LUGDUPIEN. : « In lerrilorio Yiennensi, sancli
laudabilis. Apud Sidonem urbem, sancti Zenobii Theuderii confessoris. »
presbyleri et martyris. > BURDEGALEN. : « Sancli Terenlii episcopi et con-
, AGENOYEN. de Narcissocum ANTUERP.-MA». ferme fessoris. » Vide die proeçedenli.
convenu, adjungens proelerea: « Et naluram ele- LUXOVIEN. : « In Gallia, civilate Yienna, depositio
înenlorum in eodemfacto mutavit. > In Zenobiosalis sancli, ac bealissimi Theodorii abbatis. »
purUs est. Tum ex die proecedenti : « In civilale EDIT. LUBECO-COL. in textu similis est ANTUERP.-
Meldis,sancti Faronis episcopiet confessoris. Eodem MAX.etc. Tum : « Apud Augustain Suevioe, nalale
die, sancti Ferruci marlyris. Parisius, translalio j» sancli Narcissi episcopi el martyris. Hic illi civilaii
sancloeGenovefoevirginis. Quoe translatio facta est a Deo missus, et ibidem beatam Afram Cum suis
die proeçedenli, sed hic recolilur. In provincia, puellis convertit. » Hic forte ponitar occasione Nar-
civitate Lucania, sanctorum marlyrum, etc. Ilem cissi Jerosolymilani, cum quo a Petro in Calalogo
in Gundabyzavioe[an forte vult dicere, in yugusta el ab aliis perperam confusus est. Jam diximus de
Svevioe] sancli Narcisci episcopi et marlyris, qui eo actum esse xvm Marlii. i In Gallia Methiscivilale,
convertit sanctam Afram. » Videantur Acta xvm sancli Therenlii episcopi et confessoris, ammirandoe
Marlii. bonitatis viri ; decimi seplimi ejusdem urbis ponli-
AQUICINCT. subdii in fine : « In territorio Vien- ficis. » Vide die proeçedenli. « Yienna civilale in
nensi, natalis sancli Teuderii confessoris. >Ado legit Gallia , deposilio sancti Thêodori [pro Theodarii]
Theodarii; alii codicesaliter. abbatis. Eodem die, advenlus capitum sanclorum
VicTORiN.el REG.SUEC sign. num. 130 : « In duorum Ewaldorum presbyterorum et martyrum.
jtago Viemtensi,sancti Theùderici confessoris. » In GREVEN. : « Apud Augustam Relia; civilalem, na-
codice REG.SUECest Teuderii. talis beali Narcissi episcopi et marlyris. Qui tempore
MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT. : i Narcissi episcopi Diocletiani, profane civilaii a Deo missus, beat».
G55 USUARDI MONACHI 056
Aphra cum suis puellis conversa, lotam provinciam }i episcopi et confessoris. Ipso die, sancloe Rictrudis.
Chrisli Evangelio complevit, ipseque posimodum Eodem die, translalio secunda beati Vincentii con-
illustre marlyrium duxil. » Vide quoenuperriinc no- fessoris. In Gallia, Yienna Civitate, sancli Theodarii
lavimus. « Quinli marlyris. Item Sociocti. Apud episcopi et confessoris ; et translatio ipsius in"loco*
Xancli's, Iranslalio sancli Vicloris , ducis ex le- qui dicitur VallisRubiana. Dodonisconfessoris, cujus
gione Thebeornm. Apiani episcopi et confessoris. corpus quiescit apud mouasterium in Fama. » De
Honorai! episcopi et confessoris.* Abdioe epi- quo-iterum die proeçedenli. Deinde minoribus lypis :
scopi et confessoris, qui a sanclis apostolis Sy- « In civitate Pataviensi,.iriumphus sancii episcopi
mone et Juda ad fideni conversus, eorumdem pas- Maxi uiliani martyris et Valenlini confessoris. » Edi-
sionem Hebraice conscripsil ac in pace quievit. tiones alioede Ermelinde et Vulgano idem habent. De
Vieniioe, deposilio bealissimi Theodarii abbalis. In Theodario ponilur sola deposilio, omissa îransla-
monasterio, advenlus capiium sanctorum duoruin lione, el reclius scribilur abbalis, non episcopi. « Die
Ewaldorum, presbyterorum el martyrum. Aquilinoe Vigesi'manona, sanclis Patris Abramii. In cdenobiô
virginis et marlyris. Ermelindis virginis. Eldelrudis Sonegiacas, eodem die, iranslalio secunda beali
virginis. Kennerioevirginis. Vincentii confessoris. » Vide quoe de ipso diximus
'_ MOLAN. : « Villa Meldricis , sanctoe Ermelindis xiv Julii. Rursus minoribus lypis, sed alio nonnihil
virginis. Eodem die, sancti Apiani episcopi et confes- modo : « In civitate Pataviensi, Iriumphus sanclorum
soris. Item, sancii Honoraii episcopi el confessoris. episcoporum , Maximiliani marlyris , et Valenlini
El in caslro, quod Lensis appellatur, sancti Vulgani confessoris. »
III Kal. Die 30.
Apud Africain, natalis sanclorum marlyrum, nûhtero ducentorum viginli. Civitate Tingitina, passio
sancli Marcelli cenlurionis, qui capitis abscisione marlyrium coiisummavil sub Agricolano, agenle vices
proefeclorumproetorio. Anliochioe,sancli Serapionis episcopi,erudilione clarissimi. [Addit Bouillart in textu*:
Ipso die sancli Germani Gapuani episcopi; et ad marg. characlere cursivo : El sancli Lucani martyris.]
NOTJS.
Soli omnino puri inveniunlur Herenien., Greven. el Molan.

« Lucanum oroe codicis addilum falemur. In Germano prima manus. BOUILLART.

VARIANTESLECTIONES.
. De abscisione et hujusmodi varia lionibus non B sancli Germant, Capuani episcopi: atqùe ad mar-
loquor; duoe suni notabiliorcs, in quibus a fonte ginem, quod in apographo nostro subductum est ;
differt rivus, ab Adone Usuardus, cum nempe pri- Ilem, sancli Lucani martyris : quoe in codice B
niarii quiqite et pjobatissimi codices scribunt Tin- textus patient fa.ciunt. Ducein seqùunlur solill co-
gitina el Agricolano, pro Tingitana el Agricolao, dices Anluerp.-Maj., Rosweyd. el Aquicinct., sed
ut diserte aller legerat. Ex purorum ab omni parte alia el aucliori phr.tsi, ut de addiiamenlo non dli-
codicum numéro exclus! sunt multi, et imprimis biies.
Pratensis, in quo in fine adjungilur : Ipso die.
OBSERVATIO*NES.
- Anonymorum phalangem ducentorum viginti sacro- rat uomani parvi auclor : lmgitana, iiarcetii centw
rum militum omnia Latinorum fere Marlyrologia hoc rionis et martyris. Mirum esl lam jéjunurii énconiiuni
die veneraniur^ inquii Florenlinius. At omnia illa ab Adone concinnari, cum tamen Acla ipsa noit
Marlyrologia reducunlur ad Hieronyniiana aliqua ignorasse videatur ; apiissimum ceiie putavit Usuar-
apographa; item Romanum parvum, his verbis : In dus, quod in textum suum inlegram Iransferrel, iis
Africa marlyrum ccxx. Hinc.ad Adonem, deinde ad dunlaxal roulalis quoein Varianlibus observais siint.
Nostrum, qui soliluin ductor.em descripsit. Apud an- Porro qui ab Adone Agr'icdlaus, a Nostro Agricola-
tiques alios hi inariyresiioli non sunt; solus Wan- nus, ab. aliis Auriculanus appellatur^ De Cassiano,
dalberius, nescio quo verosiinili fundamenlo, centu- gloriosi hujus niarlyris occasione ad fideni Christi
rioni Marcello,tanquam eoruni anlesignano^ pugilum converso ei subinde pari laurea coronalô, cujus Acla
turmam subjunxil, bis versibus : primus in lucem proiulit laudatus Ruiriaiiius alque
Marceliianis allexuit, agewr die ni Decembris. Sera-
Ternp Marcellus, C hristi galeatusambre, G pionem Anliochènum nullus in Fas'tos Chrisliaripà
CênluriaincoelodignamgëminàniqùésàcîaVit,
Marlyribusbis ceritumet bis deiliscom'uaiuS. relulit ante Adonem , cujus verba Usuardus modicé
conlraxil, Vila » gesla et scripla ex variis anliquo-
Hoec plane gratis à Wandàlberto connexa, evi- rum, potissimum Eusebii, locis colligenda suni, ùt
dénier osiendunl sincera et genuina sancli Marcelli jam non incuriose proeslilit Tillemonlius tomo III, a
Tirigitani niarlyris Acta, a Surio hodie, a Baroniô pag. 168..Videndus eiiam Hieronymus de Script:
ad annum ccxcvm in principio, et recenlius inter Eccl. cap. 'M, et ibi Auberli Miroeiseboha, quibus
Selecla a Theodorico Ruinarlio édita el notis illu- proeluxit Baronius, tant in notalione hic, tum iri
slrata a pag. 311, Gallice vero deducla a Tillemontio Annalibus, proeserlim ad annum 191.. Felicianu's,
tomo IV, a pag.~575. Mulla de illustri hoc martyre nescio ,quis, cum sociis, el Gernianus Capuanus,
tradunl scriptores Hispani, quo aulem jure eum sibi Mosandri eL Rosweydi judicio, Adoni abjudicâritur.
ul popularemvindicenl, aul quo filios duodecim iti- Ulruni postremus Usuardiuus sit, supra abunde de-
dent martyres eidem tribuaiit, suo loco disputahilur, claravimus. Esl in Rabano solus Ponlianus papa, dé
quemadmodum et de aliis a Baronio hic obiler nota- quo Florus pridie meminit. Vide xx Noventbris.
tis. Primus inler marlyrologos Marcellum sic meino-
AUCTARIA.
PRATEN.De eo el allero item Pratensi codice ]D ANTUERP.-MAJ., in lexlu cum coelens, sic subjun-
signalo B divi in Varianlibus..
' TORNACEN. gil,: « Ipso die, sancli Germani Capuani episcopi;
in fine textus puri : « Eodem die, san- cujus animant Paier Benediclus vidil, » el lum erasis
cli Lucani marlyris. » aliquibus, infra lineam ponilur, « in coelumdeferri.i
 637 MARTYROLOGIUM.— MENS.'OCT. 638
Plures de eodem agunt, hac vel nonnihil diversai A Codex D. DUCHEVAL, signatus C : «Tholosa, san-
plirasi. cti Salurnini martyris. Eodem die, sancti Genesii
"
ROSWEYD.,jtaulo ampliori plirasi, ita adjicit : t Ipso> niarlyris. » .
die, sancli Germani Capuani episcopi , cujus ani- ALTEMPS. : « Ipso die, ordinatio sançtissiini anli-
mant Pater Benedictus vidit ab angelis in coelumi siitis alque palroni noslri Swilhini. « Vide u Julii.
deferri. > Hinc recte, ni fallor, cblligilur codicem hune Usuar-
PULSANEN. incipit : « Natalis beali Germani Ca- dinum in Anglia aucium , fuisse ecclesioeWiiito-
puani episcopi. » Tum in prima et ullima purus,, niensis.
oinittit secundam. FLORENTIN. : « Tolosoe, nalale sancli Salurnini,
; ANTUERP., MAX.-LUBEC. et UGHELLIAN., puri in lexlu,, ; viri virtute clarissimi >
adjicitint : « Tolosa, sancli Satumini. Aliis est trans- CAUDIACEN. : « Translatio sancli Gervasii marly-
lalio; et recie, nam in Usuardo ponilur natalis xxix: ris. > Melius quant coeleri supra.
Novembris. REMENS.SS. Tim. et Apoll. : « Tolosa civitate,
MUNERAT., in fine : « Eodem die, festivitas sanclii translatio eorporis sancti Salurnini episc et mari. »
Lucani niarlyris. » EDITIOLUBECO-COL. incipit :'« Oclava dépositio-
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT., LEYDEN., LOVANIEN., ns sançtissiini patris Severini archiepiscopi el con-
ALBERG. et DANIC, in lexlu etiam puri, addunl : fessoris. » Sequitur textus salis punis. Tum :
« Eodem die, sancli Germani Capuani episcopi, cujusi « Eodem die, sancli Germani Capuani episcopi et
animant Pater Benedictus vidit in caiuni deferri. » confessoris; hujus animant sanctus Pater Benedictus
Ferme ul supra. B vidit in coelumdeferri. Hic scilieel Paschasium, ar-
CENTULEN. : « Apud Capuani, sancti Germini, cu- chidiaconuin Romanoe. Ecclesioe, hostia salulari de
jus animant vidit sanclus Paler Benedictus iri spherai purgalorio liberavit. Item ipso die, sancli Tbeonesti
ignea ab angelis in coelumdeferri, In Lucania pro- episcopi et martyris. -Troia civitate, quoe Xanctis
vincia, sanctorum Jacincli, Quinti, Feliciani et Luciii dicilur, translalio sancti Vicloris niarlyris. i Is est
martyrum. » Ex die proecedenti. « Eodem die, sanclii haud dubie Victor, de cujus natali cum sociis decem
Lucani martyris. Civilale Tbingitana, sancli Marcelli et seplem supra egfmus x Oclobris.
centurionis, "qui decollatus esl pro Chrislo. » - BELIN.in fine : « Tolosoe, sancli Salurnini. Eo^
HAGENOYEN. : « Apud Africain, natale sanclorum dent die Germani episcopi Capuani, magnoesanctila-
marlyrum Rogaliani presbyleri el Felicissimoe [pro lis viri. »
Felicissimi] qui sub persecutione Decii et Valeriani GREVEN. : « Nichomedioe,sanclorum Kalendioriis,
imperalorum, illustri sunt marlyrio coronali. De Marcialis, Theophili, Januarii, Pelri et Marci. »
quibus eliam scribit beatus Cyprianus in epistola ad Vide llieronymiana. « Ilem Feliciani el sociorum
confessores. »Mulla soepeturbai hic codex in ordine ejus marlyrum. Eusebii niarlyris. Ipso die, eomme-
Kalendarum; sanclos, ut alibi eliam diximus, pro moratio sancli-Tbeonesti episcopi et marlyris ac
mero suo libitu variis diebus consignans, quos alibi sociorum ejus. Jeronis marlyris. Luciani martyris.
sic notatos nusquain reperit. De his marlyribus vide Translatio beali Satumini episcopi Tholosani et
supra xxvi Octobris. Sequitur : « Ilem Theodegarii martyris. Germani Capuani episcopi et confessoris,
confessoris. > Crederes esse Theodarii, de quo die cujus animant sanclus Paler Benedictus in coelum
proxime proeçedenli; sed postea ponit : t In Yienna, n deferri conspexit. Hic Paschasium, Romanoe Eccle-
Thêodori abbalis? » Très lextus annunlialiones satis sioe archidiacomim, salulari hostia de purgalorio
puras refert. Tum : i Apud Ralisponam civilalem liberavit. Talaricani episcopi. In Dacia, Theolgaris
Baurioe, deposilio sancli WlfFangi episcopi et con- confessoris. Apud Terracinam Campanioecivilalem ,
fessons. Eodem die, sancli Germani Capuaniepiscopi, sancli Leoncii consularis el confessoris. De quo in
viri per omnia Iaudabilis ; cujus animant' sanclus gestis beali Coesariilegilur,quod in ejus confessioné
Benediclus abbas, Paler nigrorum monachorum, ab eredens sanctam niariyrem nuduni clamidesna opé-
angelis vidit in coelumdeferri, ut dicit bealus Gre- rait. Baptizalus deinde, cum divinam communionem
gorius in secundo-Dialogoruni libro. » Adde cap. 35. accepisset, emisil spirilum. Item, beatoe mémorise
AQUICISCT. post textani subdit : « Ipso die, sancti Dorotbeoede Prusia, inclusoe. »
Germani Capuani episcopi, cujus animant Pater Be- MOLAN. post clarissimi, addit minoribus typis :
nediclus vidit in coelumferri. Eodem die, sancli « Cujus Euscbius meminit Historioe Ecclesiaslicoe
Gervasii niarlyris. » Alii translalionem signant. Et lib. v, cap. 19, 22, et lib. vi, cap. 1. « Tum Italicis :
recie, cum yerus nalalis dies sit xix Junii. « Apud Calai'im, Sardinioe prov+ncioe oppidum,
YICTO'RIN. et REG.SUEC sign., num. 150, in fine : nalale beali Salurnini marlyris, qui sub persecutione
«Tolosa, sancti Salurnini. Capuoe, sancli Germani Diocletiani gladio est truncatas. Eodem die, sancli
episcopi. Et Maximi martyris. » Germani episcopi Capuani, magnoe sanctilalis viri.
DAVERONEN. : «Tolosa, sancti Salurnini marly- Eodem die, festivitas sancti Lucani marlyris. Trans-
ris. » Vide supra ANTUERP., elc. lalio sancli Vicloris, palroni noslri; » rursus lypis
MATRIC.-CARTUUS.-ULTRAJECT.: «Germani Capuani nu minoribus, « in civilale quoeXaiiclis dicilur. Apud
episcopi. Serapionis episcopi et confessoris. Jeronis Terracinam Cauipanioe, » elc. ut GREVEN. Editiones
niarlyris in Egmonda. J Vide xvii Augusli in Auclà- alioe: « Parisiis, festivitas sancti Lucani martyris.t».
riis. Tum : « Sanclorum marlyrum ducentorum vi- De Salurnino Calarilano el Germano Capuano simi-
ginti. ». les suni priori. ïum : « Apud Altinum, nalalis Theb-
BIGOTIAN. sign. P. 8 : i Tolosoe, sancti Salurnini nesli martyris etponlificis, qui Moguntioe,fide! re-,
marlyris. » De quo jam soepius. cloe proedicationeni exorsus est, et Albariuin ah
CLUNIACEN. : « Eodem die-, sancti Gervasii marty- Arianis trucidatum vidit. In Dania, sancti Thepdgaii
ris. » Vide codicem AQUICINCT. confessoris, qui verbum viloe proedicando, horas,
REG.SUEC.sub num. 428 : « Eodem die, festivitas missas, coeieraque officia dévote celebrando, pro
sanctiLucani marlyris.Civitate Capua, sancli Germani 0.1avprege terreno, coelesli régi serviebat. Die trige-
episcopi et confessoris, » etc. Ut jam soepe ex aliis sima, sanctorum niartyrum Zenobii et Zenobioe..
codicibus relulimus. Xanthis, iranslalio S. Vicloris. »

Pridie Kal. DieZli

Vigilia omnium Sanctorum. Romoe, natalis ueali Nemesii diaconi, et Lucilloefilioe ejus, qui cum a fidè
Chrisli flecti nequaquam possent, jubente Valeriano et Galierio, decollati sunt sub octavo Kalendarum
Scptembrium die. Hic lamen venerabilior habetur solemnitàs ipsorum, quando a bealo Sixlo corpora
 CS9 USUARDI MONACHI 640
eorum via Appia honeslius sunt lumulata. In Galliis oppido Virmandensi, sancti Quintini, qui sub Maxi-
miano imperalore marlyrium passus est, cujus corpus post annos quinquaginla quinque, révélante angelo,
inventant est.
•'' NOTJE.
Ex Praten., Hertnlen., Anluerp.-Maj., Antuerp., Max.-Lubec., Munerat., Belin., Greven. et Molan.
VARIANTES LECTIONES.
De Sollempnilas, Syxlo, et sinn.ibus, alibi salis A ian. pro hic autem, habent, hic lamen;pejui Belin.:
dictum est. Munerat. pro natalis ponit nalivitas : Horum tamen venerabiliorhabetur solemnitas ipso-
item diaconi et martyris. Belin pro Lucilloesubsliluit rum. Omnespassim legunt, Virmandensi cum Adone;
Lucinoe. Legendum est ut habet lextus, qui cum a Aniuerp. el Max.-Lubec, Viromandensi ; Belin., Vi-
fide Crisli flecti nequaquam possent, sed in Mune- romadensi; Herinien.,'Tornacen., Aniuerp., Max.-
rato corrupte intpressum, qui cum fide Chrisli (le- Lubec. et Belin. non maie, mea quidem senlenlia,
dit, etc., in Antuerp.-Majoremutatum verbum, qui scribunt, Hujus corpus, etc.; proeluli tamen aliorum
cum a fide Chrisli separari non possent. Idem scri- leclionem. Belin. pro révélante angelo habet revêtante
bit sub Auguslarum Kalend. vm die. Greven. et Mo- Domino.
OBSERVATIONES.
Vigilia omnium banctorum vere el pure Usuar- sium nunc nosirum, ei luuciiiamîiiiama sancio pon-
. dina esl, neque enim"Adoni tr.ibucndamcensent aut lifice baplizatos, proe coeteris silenlio involvendos
Mosander aut Rosweydus. Hic merito dubilare quis pulaverit. Longiori medilalione [res ea digna est,
possit, ut superius ëitam monui, an Usuardus Vigi- quamque proinde in major! opère ad n Augusti co-
ïiam sanctorum apostolorum Simonis et Judoe, diser- piosius disculiemus. Celeberrimus martyr Quinlinus
tissinte ab Adoneposilam, proeierniiserit, hanc vero, signatur in Hieronymianis Eplernacensi ei Cor-
nusquam apud anliquiores reperlam hodie texlui suo beiensi, AugustoeViromandorum ; qua aulem ralione
proefixerit. Nihilominus sic ^rêm habere codices codicis Florenliniani descriptor inde Quirinum in
nostri, et xxvaet hoc die satis riianifesle ostendunt. Ilàlia apte efformare poluerit, haud equidem divi-
Non semelalibi et proesertimn Augusli observavimus nare queo. Beda et ex eo Rabanus posilionem dis-
Acla sancli Slephani papoeel martyris uberem fo- « lincte non exprimunt; ipsam notât Ado, reliqua
dinamesse, ex qua sancii varii etvariis diebus notai! Bedoe verba sua faciens, Usuardo de utriusque
exlrahanlur. Ex eorum numéro sunt, qui hodie re- spoliisgaudenle. Nescio cur Rabanus pro annis quin-
coluntur, Nemesius diaconus, el filia ejus Lucilla, de quaginla quinque, post quos inyentani corpus dicitur,
quibus in sacris Tabulis agere primum coepit auclor solum posuerit quinquaginla duos. Qui encomium
Romani parvi, cujus hoechodie unica esl annunliâlio: longius voluerit, adeat Florum ex Aclis mulla con-
Nemesii diaconi, el Lucilloe filioe ejus, vin Kalend. trahenten. Sedfbnlein polius consulat apud Surium
Septembrium passi (ita habetur) sed pridie Kalend. hoc die, quem licet recenliores crilici non omnino
Novembriuma Sixlo papa sepulli. Hoecex proecitaiis. limpidum el ïoeciuin expertem exisiimeni, negare
sancli Slephani Aclis dcsumpta sunt, quorum diffu- salient non audenl multani spirare anliquitalem,
sins* compendium conlexuil Ado, Nosier vero inde atque ad puritatem primigeniam proxime accedere.
.sua omnia, solitoebrevitaii aplala deprompsil. Vi- Inter hos Tillemonlius ipsorum, nempe Aciorum,
desis laudala Acla apud Baronium in Attnalibus ad medullaiii salisnitide expressil tomo IV, a pag. 455,
annum 2S9, a num. 8 ; qua vero parle hos martyres apud quem enùmeranlur scriptores alii, a nobis suo
spectanl, a num. 22 ; et apud Surium u Augusli. tempore diligenlius expendendi. Hoc meirico elogio
Nec aulhentica illa esse, nec omnino incorrupta Quintinum proseauilur Wandalberius :
censent recenliores passim : ego cetie non video cur
Tillemonlius, dum de Stephano papa loquitur Quintiuumpridie célébrantsua fesla beatum,
tomo IV, a pag 28, non video, inquam, cur Neme- Oui insigni et varioob Chrislumcertantinevictor
Oclimbreinclausocontpooiiin orbe mentent.
AUCTARIA.
TORNACEN. carlt elogio Nemesii et Lucilloe,coelera C liis oppido Vermandensi, passio sancli Quintini, viri
omnino purus. génère, fide et marlyrio gloriosi. In lerrilorio Leo-
ROSWEYD. in fine subdit : <Eodem die, sancli Foi- diensi, S. Foillani monachi et mari.»
lani niarlyris. »Alii passim scribunt Foillani. Caslel- RRUXELLEN. ' post l'acunam de qua supra diximus,
lanus mavull Fullani, Gall. Foignan, cujus reliquias adhuc hodie imperfeclus est : puto tamen lexlum
ait Peronoe honorari. «Item sancti Wolfgangi, con- salis intégrant fuisse. Subjicio quod ei superàddjtur :
fessoris. > «InMacedonia, nalale sanclorum Vitalis, Pelri, Cres-
PULSAN. in secunda annunlialione tolum elogium cenlii et Altérai. El natale sancti Eusebii marlyris,
eliam omisit. In Quintino mulilus est, desunt enim cujus passio habetur. Apud Ralisponam, sancli Wolf-
quoein textu ponuntur posl passus esl. gangi episcopi el confessoris. Hem, sancloeRiclrudis
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT. et LEYDEN. textui salis virginis.» Dehac in Auclàriis xxix Octobris.
puro in fine addunt : «Fossis, natale sancli Foillani HAGENOYEN." de vigilia nihil habet. In Neinesio et
martyris. Qui de Hibernia veniens, germanum suum Lucilla satis purus est. De Foillano fere idem refert
Ulcanum, qui Fossonem [alii Fossensem] regebal ec- quod supra ANTUERP.-MAX., elc. De Quintino paulo
clesiam , visilalurus, in saltu qui Carbonarias nun- prolixior, in hune modum : «In Gallis civilale Viro-
, cupaïur, martyrizatus est. » mandensi, sancli Quinlini marlyris passio, qui sub
LOVANIEN. idem habet de Foillano, sed totuin .Ne- Maximiano imperatore[coronatusesl].Hic Quiritinus
mesii el Lucilloeelogium expungit. civis Romanus erat et nobilis génère : in urbe Abia-
> ALBERGEN. el DANIC.similes suni ANTUERP.-MAX.,nensi [proAmbianensi]proedicavit, el miracula plura
etc., nisi quod inler Quinlinunt et Foillanum insé- j) fecil. Unde jussu Maximiani dire coedilur et carcer;
rant : « ApudRalisponam, sancli Wolfgangi [DANIC, mancipatur ; per angelunt autem solvilur et itérant
Wolfgandi] episcopi et confessoris.» proedical, et iieruin capilur el eculeo usque ad rup-
CENTULEN. receniiori manu in tionem nervorum torqueiur, et nervis crudis verbe-
«Vigilia omnium Sanclorum. » margine apponitur:
In lexlu : « Romoe, ralur : oleum, pieem et adipem fervenlem lolleravil,
beali Nemesii dyaconi et filioe ejus Lucilloevirginis. el proeside'm derisil. Propter quod calcem, acelum '
Qiios'sanctus pontifex Siëpharius baplizavit. lu Gal- etsynapem in os ejùsprojëcit.Et àd-Viromàndëriçèin
641 MARTYROLOGIUM.— MENS. NOV. 642
civitatem ducitur martyr Dei eaplivus, ubi duos A mundi reliclis, monachi habitum induit. Post hoc a
clavos a capite usque ad crura, et decem inter un- sancto Udalrico Augustensi, presbyter faclus, an-
gulas carnem ejus dividentes, pércussil, et tandem nuenle Ollone secundo, Ralisponensi Ecclesioe unde-
decollatus est.» cimusepiscopus proefectus, Vita, doctrinaetmiraculis
AQUICINCT., post invenlum est, ex Adone subdit, Joniaminclylus, quievit anno Domini DCCCGXCIV. Apud Co-
vili Kalend. Julii. Agrippinam, depositio béatoe Noitburgoe vir-
CODEX URSINIa Rosemberg. : <Apud Ratisponam, ginis. Quoe claro Francorum sanguine progenita,
sancli Volfangiepiscopi et confessoris.» Nomen recte tempore Pipini sanclilate emicuit. Ad cujus mérita
eiTorinanduni,ut supra Wolfgangi. contmendanda visa sunt duo luminariacoelitus missa
MATRIC-CARTHCS.-ULTRAJECT. : «Vigilia Quinclini ejus funeri astare. Quiescit autem nunc in monté
et Foilani martyrum. » Inepta coiijunctio; sed de Sancti Beati, in monasterio Carthusiensis ordinis
solo primo pergit : « Qui Quinctinus post mulla tor- prope Confluenliam. Beghoe virginis. » Vide Castel-
înenia tandem decollatus, post LVannos incorruplus lanum.
corpore et redolens inventas est. i MOLAN. : « Fossis, nalalis sancli Foillani episcopi,
ALTEMPS. : « Monasterio Glascoviensi, sancii Be- qui de Hibernia veniens gemianum suuin, qui
nigni confessoris. Qui in optima conversatione Fdssensem regebat Ecclesiam, visitaturus, in saliu,
fideliler migravit ad Dominum. » qui Carbonarias nuncupatur, marlyrizatus est. Cujus
EDITIOLUBECO-COL., iri vigilia et Nemesio satis vila virtutibus gloriosis et miraculis copiosissimis
pura, de Quintino sic habet: «In Galliis opido Vi- illustratur. Eodem die, sancti Wolfgangi episcopi et
romandensi, sancli Quintini marlyris. Qui sub Maxi- g confessoris apud Ratisponam. Item, sancti Eusebii
miano imperatore, agente Rictiovaro proeside, post martyris. » Deinde minoribus typis, « cujus gesla
diversa supplicia decollatus est, et corpus in fluvium habentur. Apud Coloniam Agrippinam, deposilio
Somene submersum. Quod lamen post annos quin- bealoe Neitburgoe virginis, quoe-claro Francorum, »
quaginta quinque, révélante angelo, inveitluninalale est etc., ex GREVENO. Editiones alioe priori non omnino
et sepultum octav'o Kalendas Julii. Fossis, conformes, sic habent : « Fossis, nalalis sancti
sancli Foillani marlyris. Qui de Hibernia,» etc., ut Foillani episcopi : qui de Hibernia venit ad Ulianum
supra in ANTUERP.-MAX. et aliis sequilur : « Colonia germanunt suum, qui Fossensem regebat EcclesiamV
Agrippina, deposilio beatoe Noitburg virginis. Quoe et in salta, qui rustica lingua Carbonarias nuncupa-
nunc in monte Sancti Beati, juxta Coniluentiam, per lur, marlyrizatus est. Cujus vita virlulibus, » elc, ut
translationenirequiescit. Apud Ratisponam civilalem, supra. « Apud Ralisponam, sancti Vuolfgangi epi-
sancti Wolfgangi, ejusdem civitalis episcopi et con- scopi et confessoris. Colonioe, sanctoe Noitburgis
fessoris, multorummiraculorum clarissimi.» virginis, quoe translata quiescit prope Coniluentiam,
GREVEN. : «Foilani episcopi et martyris. In Ma- in monte Sancti Beati. Item, sancli Eusebii marly-
cedonia, Vilalis, Pétri, Crescenti, Altérai.» Vide ris. Die irigesima prima, sanctorum Apostolorum,'
Hieronymiana, «Eusebii marlyris, cujus gesla ha- Siachys, Amplii el sociorum. Et sancli marlyris
benlur. Et passio sancti Philippi. Romani presbyleri. Epimachi. » Hune puto esse socium Alexandri de
Vincenlii diaconi. Apud Ralisponam, sancti Wol- quo agemus XIIDecembris. Acta ejus apud Surium a
gangi episcopi et confessoris. Qui Suevôrum claro Melaphraste exornala sunt.
sanguine ortus. Treveris clericus ordinatus, pompis

MENSIS NOVEMBER

HABET DIES XXXI.

Kalendis. Die 1.
Festivitas beatoe Dei Genilricis, et omnium martyrum, quant Bonifacius papa celebrem.et gêneraient in-
stiluil agi omnibus annis in urbe Roma. Sed et Gregorius pontifex poslmodum decrevit eamdent in honore
«ftmiuni Sanclorum soleninile.r observari perpeluo ab omni Ecclesia. Apud castrum Divionem , sancli Beni-
gni presbyter!, qui missus a bealo Policarpo ad proedicaiidum in Galliam, postquam esta Terentio comité
gravissimis tormentls multipliciier affliclus, landem collum ejus vecte ferreo lundi, et corpus lancea forari
jubetur. In Campania civitate Terracina, sanctorum Coesarii diaconi et Juliani presbyleri: qui Coesarius
tempore Claudii, diebus multis in custodia est maceratus, et postea cum eodem Juliano in saccum missus,
sicquein mare proecipitatus. Civitate Parisius, depositio beali Marcelli confessoris, quj,ut dignus monslra-
retur fuiurus anlistes, ejus meritis nunc aqua in vinum, nunc vero mutalur in balsamum. Item sancli,Se-
verini monachi, de Tiburtina civilale. El nalale sanctoe Marioe virginis, quoe diris verberibus afflicta,
equulei extensione, et ungularum laceratione vexata, marlyrium consummavit. Item civitate Bajocas, sancli
Vigoris episcopi. In Pago Vuastinensi, sancti Maturini confessoris.
**• ' . NOTiE.
lia habent Munerali prima editio, Grevenus et Molanus. Multi alii codices proxime accedunt, ut infra
palebit.
VARIANTES LECTIONES.
Munerat. plerumque mendis abundat. Hic ta prin- C WsiMs.Reliqui Munerati errores sunt, quod pro a
cipio addit Virginis Marioe. Greven. pro gravissimis Terentio, légat ea; pro cuslodia, habeat cuslodi.
tormenlis habet gravissime. In tribus cilaiis est per- Marcello addidit liiulum episcopi. Tum, monachi de
forari, ex aliis tamen posl Bedam et Adonem ser- Bilhinia. Item, Marioe virginis et martyris. Demum
V3vi forari. Molan. semper corrigit Parisiis pro Pa- Vuastensi pro Vuastinensi, ''
645 USUARDIMONACHI '644
Oplimôs nosiros codices e purorum numéro.exclu-'A careiit. Imo in Antuerp.-Maj. deesl proeterea Seve-
dere coacli sumus , Pralensem in primis , quia ex rinus monachus. Hoc quoque peculiare habent proe-
ejus lexlu erasa est quoehic sexto loco ponilur clar. Ma- fall codices quod annunlialionis prinioe membrum
ria Neocoreusis, relicto spatio vacuo, ullesialur secundum sic inçipianl : Tercius vero Gregorius, ubi
Caslellanus, qui et observavit rejeciam eam esse reliqui omnes i'ndeterminate legunt : Sed el Grego-
ad xxi Novembris, alieri induciioni illic inscripla. rius; codices vero inedioe tiotoe melius désignant
Sequiinlur Pralensem solitï socii Anluerp.-Maj. et Gregoriumquarlum. In Herinicrisi,coelerapurissimo,
Rosweyd. , qui ambo proefala annunliatione Pliant inuialumesl Marcelli elogium, ut infra palebit.
OBSERYATIONES.
In Anliquioribus. lialendariis aut Hieronymiano nol'.ivil Ferrarius apud Florenliniuin; non desunt
Martyrologio quoerenda non est annunliâlio noslra qui plusculuin exigi posse cxistimanl. De solo Coesa-
prima de festivilate B. M. V. et omniuminSanclorum, rio seorsim mcminere Ealendaria Allalii et Fronto-
de cujus prima inchoalione, seu Panlhei Ecclesiam nis , alque ilem Saeranienlailum Menardi. Utruin
Chrisiianam inulalione, cum Romano parvo agere vero Cicsarius hic gcmiiiandus sit, aulsalient ab eo,
coepintusxm Maii. Hic, ex eodem Martyrologio su- quem Baronius postal, dislinguendus, illius erit clis-
încuda suni hodiernoesolemnilalis paulo.expressiora quirere, cujus erit. Acta noslra mss. examinare.
lineamenia : Feslivilas Sanclorum, quoe celebriset Sequilur in lexlu M.arcellus,hoc die ab Usuardo
yencralis agitur Romoe.Non dicil3 gêneraientagi Iota primum relatas; ab Usuardo,' inquam, ita volenli-
Ecclesia; sed duntaxal Romoe; osiendilque adeoMar- bus, codicibus noslris, nam apud anliqulores aut
lyrologii istius auclor se illa lum scriiJere cum proe- synchronos martyrologos notas non esl. Cur in al-
diclum fuslum insliiulum in ipsa urbe a GregorioIH, lera Mimerai! edilione el ab aliis referalur m No-
qiii sedil ab anno 751 ultra 740, feslivius " ageretur : « venibris, hic non diseutio, uli nec eam quoeslionem,
unde Romani'illius parvi epocltam in proefalionis quoecirca "Fortunaïuin auctorem Viloeaul miracu-
cap. 2 deduxiriius. De eodem feslo videndoe sunt lorum sancli Marcelli versalur, in qua hoererehacle-
.Baronii Noiaiiones xm Maiiet i Novembris, sed ma- nus malo cum Gerardo du Bois, Hislorioe eccl. Pa-
xime Frontonis ad Kaleiidarium Observaliones a -risien. parle i, pag. 40, quam conjecturas haud
pag. 142. Beda nosier hodie legit: Feslivilas omnium carias prodere. Vila ipsa qualiscunque ex hoc scri-
Sanclorum primo loco; sed cum hoec longe aliter el plore et aliis, sed polissimum ex mss. noslris suo
alio ordine a Rabano posila sint, dubium reddunt tempore diligenier illustrabiiur. Scverinusmohachus,
ulrum ea verba a Beda vel Floro vere signala lue- ex Romano parvo vel ex Beda ab Adone acceptas-,
rinl. Claripr est Adonisnarratio, a Nostro contracta, iisdem prope verbis ab Usuardo translatas esl. Quid"
non expressa delerminaliohe Gregorii II!, quoe iu sint înoitiimenla Ecclesioe ejus a- Baronio cilala,
Pralensi et sociis codicibus maie ponilur; nam ex- necdum scio ; si quid de eo exslel, propiïo loco
lensio feslivilalis ad universam Ecclesiam, non a dabilur.
Gregorio III, sed a Gregorio IV, soeculoimegro po- Maria Neocorensis, a Pralensi et sociis codicibus
steriori, procurala censelur ; ut proinde recte in Va: hic exclusa et alio translata, ex aliis certo Usi.tar-
rianlibus dixerimus, uoihen Gregorii IV codicibus dina est, ex solilo Viennensi fonte deducla, cum
inedioenoloemelius iiisertam fuisse, etsi non Usuar- elogio Adonianisverbis concepto, sumptoque ex an-
dine. liquis Aclis quoe apud Vincentium, Mombrilium
De Benigno Divtanensi, vel, ut alii vocant, primo aliosque manca el mutila, a Raluzio recenlius inte-
Burgundioe apostolo, agunt llieronymiana apud Fio- G gre édita sunt tomo II Miscel., a pag. 115, el obser-
rentiniuni, Beda, ex boc Rabanus el Ado, eodem valionibus nonnullis illusirata a pag. 491. Nos de iis
omnes elogio quod poslrentus nonnihil contraxit, plura alibi. Videiur eadem ipsa Mariain Hieronymia-
alque in mullo pauciora reduxit Usuardus. De Be- nis signala, ut colligit Florenlinius; in loco marly-
nigno lacel Romanum parvum, et ubi iri Adone rii, ni fallor, allucinatus. Vigor Bajocensis et Matu-
quinque exslant commemorationes, 1res duntaxal in rjnns pure quoque Usuardini sunt, nisi erraverit
aliero inveniunlur, ul vel ex eo capile conjicias Ro- Rosweydus, dum illum in Adonis appendicem reje-
mani parvi auciorein , egregium Adoni compendia- cil. Prioris istius Vila apud Surium esl eonlërenda
lorem esse. Agit de Benigno Gregorius Turonensis cum mss. noslris iisque quoe refert Cointius, ad
de Gloria Marlyrum, cap. 51. Quid de Aclis vulgalis, annum 550, pag. 565. Malurini non una apud nos
el poslea a nobis vulgandis, senseril Henschenius exslal, lune eliam illuslrânda. Quos ex lot sanclis,
habet i Maiiin Andeolo pag. 55. Vide etiam supra una hic die consignatis, oiuiseril, quantum metrice
illo die Observaliones noslras. Est in Hieronymia- cecineril Wandalberius, ex sequeulibus versiculis
nis plurium marlyrum et virginum Terracineusiuin inlelliges
lurma, de qua disputai Florenlinius ; reliqua omnia CoesariusprimadésignâtfronleKovemorem;
Marlyrologiasolos Coesariumet Julianum signant, ut Exitniocujuslap.laluriiomaIrium'plto.
Rabanus ex Beda, eiin série noslra Ronianum par- Mensiset liicreliquosslellaloverlicevincens
yiiut, Ado, Usuardus. Coiiveniunl elogia desuutpia Uuoomnessancloscelebransconjungitbotiore,
ex iisdem ipsis Aclis, quoe ex Baronio corrigenda Regiaquoscceiiparilerrelinelquefovelque.
AUCTARIA.
PRATEN. caret, ul jam diximus, iota annunlialione D lyrum Coesarii diaconi el Juliani presbyleri. » Dé-
Marioe,in quo similes habet solilos socios ANTUERP.- suni reliqua omnia.
MAJ.et ROSWEYD., quorum primus in.Severino etiam ANTUERP. el MAX.-LUBEC et UGHELLIAN. loto texlu
cieticit, aller minulis pluribus noevisnon vacat. puri sunt, sed in fine adjiciunl : « Pictavis civitate,
Hilarii confessoris. »
HERINIEN.tolo textu inlegerrimus esset, nisi sancti ANTUERP.-MAX. ALBERG. et
Marcello aliud aptasset elogium : « Cujus vitam il- DANIC ULTRAJECT., LEYDEN.,
ascribi merentar ; sed in lexlu mutata
îuslrem virtuiibus ac miraculis Fortanalus episco- . sunt puris ut
aliqua, Gregorius quarlus, el annuntiationis
pus egregie dëscribit. » finis iranspositus : item annunliâlio lerlia, secundav
TORNACEN., in prima purus, in secunda deesl elo- proemissa, el nonnulla alia non salis exacla.
gium : caret terlia, quinla, sexla et septima. In LOVANIEN. cum prioribus omnino cohvenit, sed
Marcelloconvenit cum HERINIEN. elogium-sancti Benigni desidcralur.
PULSANEN., in prima utcuiiquc purus, sic pcrgil : CENTULEN. : « Festivitas omnium Sanctorum. In
« In Campania civilale Terraciua, Lanclorummar- Burgondia caslro Divion.passio sancli Benigniprès-
 645 MARTYROLOGIUM.— MENS. NOV 616
byteri et martyris. Apud Terracinam, sancli Coesarii A CODEXD.L. MARE.sign. A:'« Augiistoduno, sancli
diaconi et martyris. Civitate Bajocas, depositio san- Pigmenis episcopi èl confessoris. « Ponilur-a Caslel-
cli Vigoris episcopi el confessoris, cujus corpus di- lano die proeçedenli.
vine)itulu translatant in Ponlivum cl in ecclesia san- VATICAN, sub nom. 5949 déficit in Marcello, Seye-
cti Richarii, multo esl amore el honore celebralum. rino, Yigoreel Maturirio.
Ipso die, passio sancloe Marioevirginis, quoe cum es- ALTEJIPS.: t Piclavis civitate, sancli Hilarii con-
set ancilla, nec flecii possel ut ntaiiducarel ydolalica, fessoris. Arvernis, natale B. Austremonii martyris ,
mullis alfliclioitibus marlyrium- consummavil. Pari- primi pasloris civilalis ipsius. Ipso die, sancli Lau-,
sius, deposilio sancti Marcelli episcopi et confessoris. tîteni abbatis. r
Item sancti Severini monachi, de ïiburiina civilale. FLORENTIN, de Hilario ul supra. Tum : « Civitale
In pago Yastineiisi, sancli Maturini confessoris-. » Regii, iranslalio eorporis beati Venerii confessoris,
BRUXELLEN., in prima nonnihil inierpolalus, se- de pariibusLiiceiistani ad Regiunt proediclum. » Vide
cundo loco agit de Coesarioel Juliano, ubi posl ma- xm Septembris. -
ceratus, inserit ex Adone : « Eo quod cum pervenis- LUXOVIEN. .: « Apud Médian, coenobium, sancti SpU
set ad templum Apollinis, ad oralionent ejus cecidit, nuli confessoris , qui proecipuus discipulorum sancli
ipsum templum, eiocçidit ponlificem nomineF.re- Ilidulphi, posl anachoriticam vilam, quant laudabili-
miiium [Firniinum], el postea cum eodem .Juliano, » ter coiisuuimavit, clarus muiuio miraculis, ad Domi-
etc. De Benigno etiam aliquid adjicit, nempe : « Quii num migravit. « Vide Castellanum i Aug.
cum Andochio compresbylero el Tyrso diacono mis- EDITIOLUBECO-COL. in prima annunlialione non-
sus esl, » elc. Reliqua omnia distulit ad diem se* j, nihil, in duabus aliis mulluin ex Adone inlerpolata
quenierii. est : In Marcello recte. De Sevèrino..,;soluiit superad-
HAGENOYEN. : « Festivitas sancloeDei genilricis ett dit, confessoris. Ad Maturini, in fine suhjicit: i Qui
.omnium Sanctorum, quam inslituit bealus Bonifa- post miraculorum insignia, inier quoe filiam Maxi-
clus papa quarlus, a bealo Gregorio Magno, conce- miaiii a doemonioliberavit, loetus .Domino spiritum
denle ei Foca Imperalore Panlheon, id esl templumi suum reddidit. > In Maria proefigit paloestram, sed
omnitimdoemoniorum. Quam sollempniiaiem ille lan- non recte : « Apud Neolhôrensem civilalem, » Ilem
:tum slaluil in urbe Roma et non alibi fieri : et non- condilioneni : « Ancilloe cujusdam divitis. » Demum
dum tune lemporis fiebanl festa confessorum ; sedI et leiiipus :« Sub Adriano elAnlhontao imperalori-
Gregorius quartus posimodum eam decrevit lieri per bus.-» Sequilur de Vigore. In fine adjicilur : « In
tolum orbem, in honore omnium Sanclorum, in ca- territorio Nivernensi, sancti Palricii marlyris. »
pile Kalendarum Novenibrium, mutans illam diem, , BELIN.in prima ferme convenit cum lexlu : ser
quoe eral fesliva un Idus Maii. Slalula aulem hoec: cunda et terlia parum abest. Déficit in elogio Maiv
festivitas est qualuoi decausis: primo propter omis- celli. r>e Sevèrino, Maria, Vigore, Malurino, salis
sorum compleiionem ; secundo, propter negligeniia- hene. Sed quid sibi vult hoec in fine repelitio?
rum expialioiieiii ; tertio, propter faeiliorem oratio- « Eadem die, sancti Coesariiniarlyris ? » Et .rursus ;
«unt noslrarum impelrationem ; quarto propler cu- « Item Severini monachi, de Tyburlina civitate ? >
jusdam templi consecralionem. • Hoecs'ufficianl; nami cum hoec prius signala fuerinl. In altéra edilione,
quoe deinde de Benigno,,Coesario el Juliano commis^ ontissa repelitio Severini, sed adjectum : « Pictavis,
cet, minus describi merentur. In fine ila habet : sancli Hilarii confessoris. Arvernis, S. Austremonii,
« ïn civitate Parisius, depositio sancti Severini mo- G .primi Arvernorum episcopi el martyris. »
nachi, qui erat orlus de civilale Tyburlina. » Coetera GREVEN. : « In lerrilorio Nivernensi, sancti Palri-
omnia proetermissa surit. cii marlyris. In Ai'rica, sanclorum Popliani, Victoris,
AMBIANEN. : « CoenobioCentula, sancti Vigoris epi- Hermetis, Jusli, Vitalis et Papioe. Item passio san-
scopi el confessoris. » Vide supra iu codice CENTULEN. cti Agricoloe, Amancii episcopi. Apud Tarsum Cili-
AQUICINCT. in fine: « Ipso die, sancli Laulenj ab- cioe, sanctoe,Euslochioe virginis et niarlyris : quoe
batis. Arvernis, sancli Austremonii episcopi. i cum saerificare renueret, jussu Juliani imperatoris,
VICTORIN., REG.SUEC.signants, nuin.l50,adjiciunl : nervis bubalinis coeditur, capreolarum cornibus ex-
« Civilale Arvernis, sancli Austremonii episcopi et ungulalur; capiti, extraclis capillis, clavi infiguntur :
martyris. » Vide notulam Castellani. «Item in eodemi deinde data sententia, ut niembralini concisa in
pago, sancli Flori episcopi et confessoris, qui unusi sartagine lorrerelur, orans ad Dominum emisil spi-
ex LXXChrisli discipulis fuil. > riiiun. »
DAVERON. : « Civitate Bajoricarum , sancli Vigorisi MOLAN., haud dubie ex BELIN.,texlui subdil : « Eo-
episcopi el confessoris. Piclavis, sancli Hilarii epi- dem die, sancli Coesarii martyris. Piclavis, sancti
scopi et confessoris. > Hilarii confessoris. Arvernis, sancli Auslremoiiii,,
MATRIC-GARTITUS.-ULTRAJECT.: « Omnium Sanclo- primi Arvernorum episcopi et niarlyris. » Tum :
rum. Coesarii martyris. Juliani presbyleri el mar- « In Blandinio, deposilio sanclisstaii Palris noslri
tyris. MarioeVirginis et niarlyris. MarcelliParisiensiss Florberli, primi abbatis coenobii Blandiniensis. »
episcopi. Vigoris episcopi, qui parvulum suscilavil. » Dein minoribus lypis : « In Hispaniis, sancli Ermen-
DIVTONEN. S. Benigni, posl elogium in textu rela-' D gaudi episcopi Urgellensis. » Editiones alioe de Mar-
luin , addil : « Cujus beali niarlyris.solemriitas, licet cello texlui lilleris Italicis jnserunt : « Cujus corpus
ipsa die cum céleris celebretur, lamen pro devolione requiesçil in aima ecclesia beatoe Marioe Virginis.
inarlyrii el veneratione eorporis , quod in proesenti Hujus vitam illustrent,, » etc., » De Maria ex Adone
coucineiur monasterio, sequenii reileratur die , supplel. In fine : « Cujus corpus honoralui et colitur
maxima et proeclara iëstivilale. » in territorio Senonensis dioecesis. » Reliqua nihil
CLUNIACEN. : « Pictavis, sancti Hilarii episcopi et novi alï'erunt, solum transponunt annunilaiiones de
confessoris. Ipso die, sancti Lauteni confessoris. > Florberlo Auslremonio. Hilario, Coesario et Ernien-
De quo eliam CODEXD.DUCHEVAL, signât. C. gaudo.

îViYon. Die%
Nalalis beati Yictpnni Pilabionensis episcopi, qui post multa documenta , ut sanctus Hieronymus tesla-
*ur, persecutione Dioeleliani marlyrio coronalus est. Romoe,temporibus Adriani imperatoris, passio beato-
rum Euslachii, cognomento Placidi, el rixoris ejus.Theospis, cum liliis Agapio et Theospile , quorum mir-i
actas legunlur. Horum festivitas, cumin Kalendis habealur, hic lamen plenius recolilur. Apud Laodiciam,
sancti Theodoti episcopi, qui non solum verbis, sed et rébus et virtatîbus extilit ornatus. Eodem die, sancli
647 USUARDI MONACHI 648
Ambrosii abbatis monasterii Agaunensis, qui magnis vitoe alque sanctilalis virlulibus c.arus, beato fine in
Domino quievit.
NOTJE.
Puriores sunt Antuerp.-Maj., Rosweyd., Aniuerp. et Max.-Lubec, Greven. et Molan.
VARIANTES LECTIONES.
Lego Pitabionensis cum plerisque velustioribus ji. ces efferunt Placidoe a Placidas, nos, cum majori
codicibus, inler quos aliqui habent Pyihabionensis numéro, ut est in texlu*, in quo el Theospile ser-
vel Pictavionensis, nullus Piclaviensis ; quoe positio vavimus cum mss. Greveno, Molano aliisque scri-
in solos recenliores irrepsit, sollicite nolata a Mo- benlibus Theospito. Rosweyd. ah omnibus differt, in-
lano et aliis, haud dubie ex sancto Hieronymo de serendo Euslachii elogio, primo magistri militum.
Script, cap. 74. Sunt qui proeferant Pelavionensis. In Greven. per errorem est Theodoci. Sic in Antuerp.
Ulcunque scripseris, non est verosimile Pictavium et Max.-Lubec coronalus pro ornatus. In paucis in-
Gallioe hic indicari, sed Poetabium vel Poelavium venilur Acaunensîs, receptior est nostra formaiiô,
anliquoe Pannonioe, seu Norici, hodie in Styria, Agaunensis. Certum esl Adonem scribere reqnievit,
vulgo Pellaw, olim cathedràlis, nunc Salisburgensis ut est in nonnullis codicibus, sed majori numéro ce-
dioecesis. Euslachii legunt omnes, non Eustalhii, dendum putavinius.
uuamvis sic forlë appellandus sit. Anliquiores codi-
OBSERVATIONES.
Inler priscos Ecclesioe scriptores non infimum lo- Qui sequitur, 1 heodotus, Laodicenus episcopus,
cum lenet Viclorinus, abunde laudatus a sancto Hie- unicus est, quem hoc die signavit auctor Romani
ronymo loco supra cilalo ; ubi Miroeianimadversio- parvi Dubium : Laodicoe, Theodoli episcopi, qui arte medicus
nes consulere possunl, qui de scriptis judicia quoe- fuit. non est quin hic itérant auctor ille
runt, qualia suggérant bibliographi hodie passim Rufinum suum consuluerit I. vu, cap. 29, unde ac-
noti. De sede episcopali nihil hic dicendum -super- ceptant quoque est longius Adonis elogium. En la-
est ; plura alibi cum Launoyo, cui recenliores pas- B pidem offensionis, quem primus projecit Theodoli
sim subscribunt, disputari poterunt. Alia require amicus, Eusebius Coesariensislib. vu, cap. 52, edit.
in Nolalionibus Baronii, et âpud Tillemonlium tomo Valesianoe; noslri inde desumpsere, sed illum acrius
Y, a pag. 311, ubi de scriplis agitur plurinium, impeliit Yalesius , ut cap. 2 proefationis noslroe
cum de Viclorini rébus gestis aut ejus marlyrii Ac- oslendimus. Hic fontem habes ex quo Theodotus ille
lis vix quidquam reperialur. Nihil hoc die ex Hiero- Hieronymianis, Bedoe, Floro, Wandalberto, Rabano
nymianis aut ex Beda acceptant. Annunliâlio tola ineognltus, in Marlyrologiis sériel nostroe locum
Adoniana est, sola ferme Hieronymi citalione ab obtinuil. Est pênes me epistola eruditissinti viri
Usuardo aucla. Wandalberius ipsum eliam meinorat, Pétri Possinijnoslri, data Romoexxx Decembrisl677,
cum Benigno et Juliano, quos ob nimiam die proe- qua inter alia agens de R. P. Leandro cong. Oralo-
çedenli sanclorum copiam hue translulisse videiur. rii, post S. R. E. cardinale Colorado, ita scribit :
Sic Viclorinum primo loco canit: Rogavit obiter ut vos suo nomine consulerem circa
Q'uarlis,Victoriuesacer martyrque, bearis. litem hiemodo venlilatam de Theodoto ep. Laodiceno,
Secundum locum in Usuardinis codicibus constanter quem lll.autMichael Angélus Riccius et alii viri docii
hoc die occupât celebratissimus Euslachius, aliis pulant, valde suspicantur, immerilo irrepsisse in
Eustalhius, cum uxore et duobus filiis, lamelsi Marlyrologium Romanum, ubi n Novembris perho-
modo, forte ex Groecis, xx Septembris referri soleat, norifica ejus exstat menlio, cum lamen in omni me-
ul est in Kalendario AUalli, Frontoniano xi Septem- moria rerum Arianarum, illa pice is infectus appareat,
bris perpéram notante. El quidem a Noslris i No- nalur. nec idoneum ejus resipiscenlioeuspiam indicium cer-
vembris passi dicunlur, saltem apud majorera codi- P Quamobrem Henricus Valesius in opusc. 4e
cum numerum. Euslachius Adoni recie, nisi multum^ sebium Martyrotog. Rom. ad cateem Adnotationum ad Eu-
fallor, abjudicatur; certe quoe a Rosweydo in ap- nomen isluc edilo, non dubitat pronunliare perpéram id
pendicem rejecla sunt cum Usuardinis non Bedoe satis inlrusum, et Baronii, quod non expun-
consonant, nec magis cum iis quoe in noslra xeril, ditigentiam requirit. Quid reposilum fuerit
edilione Floro iribuunlur. Est igilur propria Usuardi colligo ex superslile scbedula, qua erudilorum Ro-
annuntialio, sic studiose posila, ut nihil conlineat manorum senientia confirmatur. Tlieodoti laudalor
Eusebius in Usuardum xxi Junii irrepserat, sed in
reprehensione digiium. Miros esse Eustachii et so- Romano
ciorum Actus recte leslalur, ulrum tam veri sint, proelermissus est; idem forlasse et Theo-
sive qui a Melaphraste, sive a Combefisio, sive ab doto accidel suo tempore. Ego quidem non parum
aliis editi (in re enim omnes conveniunt), inlelliges post alios laborasse me faleor ul vel leutiia alicunde
ex Baronio ad annum 120, num. 4. Eradili recen- resipiscenlioe ejus vesligia eruerem, al fructus la-
' liores eos
plane rejiciunt, née dignos censuit Tille- bori haclenus non respondil; video Baronium ad
monlius ex quibus hisloriam suant comporterai. Vide annum 325, num. 40, et doclos quosque passim in-
ipsum tomo II, pag. 226, et a pag. 585. Non ignora ter proevaricatores Arianos Theodolum connume-
quanta Kirchérus ad luenda ea Acla molitus sit; rare, de qua re vide Tillemontiuin tomo VI, pag.
exstant hic eliamnum litteroe ejus de eo argumenta 740, et aliis locis. Coeterum de orlu et propaginé
ad majores noslros daloe; attamen, licet a Nicephoro cullus ejus, apud Orientales omnes ignotj, salis
-
el Damaseeno citentur, nemo, opinor, contra Baro- :_ dictum esl.
nium facile evicerit non multa proedictis Actis, ut " Ambrosius, prius apud Lugdunum monasterii ln-
minimum, superàddita fuisse, quibus, si fieri .polest, suloeBarbarie Paler, deinde, monasterii Agaunensis
expurgandis suo loco opérant"dabimus. Vide intérim abbas, ab Adone primum signatus, cum brevi sed
dislincliori elogio, a Nostro compendiosus notatur.
quoe de vetusto Euslachii cujtu in Nolatione observai
laudatus Baronius, quem mirum esset Euslochium Citai Baronius Peirum in Catalogo et TrithemiUiri;
sed ii satis jejune de Ambrosio loquunlur; quani
virginem Tarsensem, cujus aliqua.Acta habemus, forte ob causant à Mabilionè inler P.roelerjtn,is.sb^
hoc die ex Pétri Calalogo pro Eustachio supposasse,
ut vult Castellani nolula. Non pulo ad alium quam refertur. Nec mùltà suggérant Vitoe'nostroeàbbaiuni
ad Eusiachium nostrum' referri posse quoe 19 Sep- Agaunensiuiri manuscriptoe : forte aliunde ptasculum
lentbris in hune modum cecinil Wandalberius : suppedilabilur. Est hic, ni fallor, verus et inléger '-
forma Usuardi lextus.
Virlulisspécimen, patiendi et decusque
MarlyriiEustalhiuslerno denoquetriuuiphat.
 649 MARTYR0L0G1UM.— MENS. NOV. 650
AUCTARIA.
PRATEN.inter puros locum denuo non habet, quiaI ^ commemoratio omnium fidelium defonctorum. >
hic caret postremo secundoeannunliaiionis membre, ViCTORW.et REG. SUEC sign. num. 150 in fine
nempe : « Horum festivitas cum in Kalendis habea- adjiciuni : e Eodem die, sancti Lauteni abbatis. » In
tur, hic lamen plenius recolitur. » Castellano est 1 Novembris.
HERINIEN. eodem plane defectu laborat, quem ini DAVERONEN., in prima et secunda aniiuntiatione
aliorum conseusu, vere defeclum appellare necessei purus, subdit : « Dolensis coenobii, sancli Jusli nip-
esl. Deinde manifestant Iiluram, proeter morem, naclii el martyris. t
exhibet, cui longioribus lineis inseriptoe sunt, proe- MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT. :« Euslachii cum so-
postero ordine, binoe primoe annunlialiones, cum ciis mari. Commemoratio animarum. Victorini epi-
lamen de Eustachio egerit xx Septembris ; ex quoi scopi et martyris. Thêodori episcopi et confessoris.
palet correctoris, vel ipsiusmet primi scriploris, im- Ambrosii abbalis monasterii Agaunensis. »
perilia; nam characler vix quidquam differt. Proe- VATICAN, signatus num. 5949 deest Euslachii et
terea in fine adjicil : « Eodem die, commemoratio Ambrosii. Adjicilur : « In Savinis, sanctorum mar-
sancli Benigni martyris. » Haud dubie propriuni tyrum Valenlini et Hilarii. Beiieventi, sancli Mar-
loci est, propter impediuint diem heslernum hue ciani episcopi et marlyris discipuli beali Pelri. Et
translatant, ut est heri in DIVION. transitas domni Amici sacerdolis. s Vide Marlyrolo-
TORNACEN., in prima purus, secundo loco refert gium Castellani.
Ambrosium, lerlio Euslachium, sed cum defectu, de FLORENTIN. : « Tergesle, sancti Jusli martyris, sub
quo in priorihus codicibus diximus. Theodolum proeside Monatio. »
plane expunxit. In fine aulem superaddit : « Ipso T. Editio LUBECO-COL. : « Commemoratio omnium
die, conimemoratio omnium fidelium defunclorum.» fidelium defunctorum, quant sanclus Bonifacius pa-
PULSANEN. in sola prima salis purus esl. Tum deAni- pa IV, gêneraient in ecclesiis Dei, omnibus annis
brosio, cujus elogium plane expunxit. Desunt reliqua. instiluil agi. Romoe,venerabilis memoria sanclorum
MUNERAT. pro Viclorini scribit Vicloris. Caret Euslachii, cognomeiiti Placidi, cum uxore el filiis,
periocha, « horum festivitas, » elc. In fine : « Ipso niartyrum. » Sequilur de Viciorino, satis pure; item
die, commemoratio omnium fidelium defunclorum.' » de Theodolo. Tum : « Apud Viennam, sancli Georgii,
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT. el LEYDEN. incipiunt: ejusdem urbis egregii episcopi et confessoris. Coeno-
« Commemoratio omnium fidelium defunctorum. > bio Dolensi, sancli Jusli monachi el niarlyris. Ipso
Sequitur lotus textus, sed nonnihil transposilus ; cui die in Monasterio, translatio sanctorum Viclorini et
in fine subjungitur : « Apud Viennam, sancli Georgii, Floriani martyrum. i In Ambrosio satis pura est.
ejusdem urbis egregii episcopi. » Est in Romano. BELIN. incipit : « Commemoratio omnium fide-
LOVANIEN. in omnibus convenit cum proxime ci- lium defunctorum.'» Secundo loco scribit Thêodori
tatis codicibus, sed in eo ab ipsis differt quod omit- pro Theodoli. In Viciorino, satis purus, in Eustachio
tal elogium Theodoli. mulilus esl. Tum: « Ipso die, passio beati Jusli
ALBERGEN. et DANICcarent Eustachio, de quo marlyris, qui apud Trigesinam [dlia editio minus
egeruiti xxv Septembris. De coetero similes sunt AN- maie habet Trigestinam] civilalem coronalus est. »
TUERP.-MAX., etc. Deniqtie Ambrosium habet, sed reseclo loto ejus elo-
CENTULEN. «
: Romoe, passio sancti Euslachii, qui gio.
antea Placidus dictas est, qui cum uxore Theospide, GREVEN. : « Commemoratio omnium fidelium de-
'
et duobus filiis Agapio el Teopisto, sub Adriano per C funclorum, quam sanctus Bonifacius IV gêneraient
ignem passus est. Apud Laodiciam, sancti Thêodori in ecclesiis agi inslituit, Apud Tergestinam civila-
episcopi, viri non solum verbis, sed el rébus et vir- lem Hystrioe, natalis sancli Jusli, piçtiosi martyris
tutibus adornati. Eodem die, sancli Ambrosii Agau- qui sub Diocleiiano et Maximiano, pro fide Chrisli
nensiuni abbalis, sanclilate mirandi. » Deest prima in carcerem missus, indeque educlus, nervis crudis
annunliâlio. coesus, ad ullimum alligalis mullis pluntbi ponderi-
BRUXELLEN- incipit : « Commemoralio animarum bus, in mare proecipitatus est. In Perside, sanclorum
omnium fidelium defunclorum. » In Eustachio mu- Alenidini, Pigasii, Anepothisii ; qui sub rege Sapore
lilus esl, et proelerilo Viclorinp,de quo die sequenii, veclibus durissime coesi,ignem, leclos ferreos super-
hic eos refert quos heri omiserat. lmprimis : « Et anies, tandem cum aliis xxvm qui in eorum confes-
nalale beatoe Marioe virginis el martyris, quoe cum sione crediderunt, in ignem missi, animas Christo
esset ancilla, el in die nalalis Filii Domini sui jejuna- reddentes, ab angelis in nubibus 'assumpti sunt.
ret, nec ullo modo flectl potuisseï, ut cum ydolotis Credidil etiam, in eorum confessione, miles quidam
uianducaret, diris vulneribus, » elc. Sequilur : nomine Anlontaus, qui tentas atque decollatus est.
« Apud Coloniam Agrippinam, sancti Evergisili, Coenobio Dolensi, sancli jusli monachi et niarlyris.
terlii ejusdem urbis archiepiscopi. » Tum de Sevè- Yiennoe, sancli Georgii, ejusdem urbis episcopi et
rino Tiburlino, ex die hesterna. Deinde, de Theo- confessoris. Malachioe episcopi, totius Hibentioe
doto, salis pure. De Georgio Viennensi, cum codici- primatis et con/essoris, cujus vilam a puero virtuii-
bus supra. Rursus, de Marcello, Vigore et Maturino, bus etsignis clarissiiuain, sanclus Bernardus àbbas,
ut BOSdie proeçedenli. Demum : « Apud Montes D inellifluo suo dicendi characlere diligenter descripsit.
Haiiiionioe, canonizatio [MOLAN.habet iranslalio] Erat aulem natione Hibernus, el primum monàchds,
sancloe WaUldelrudis electoe, et nepiis beatoeGudu- deinde episcopus fat tus, cum pro càusis ecclesiasti-
loe virginis. »•-..... cis Romain.secundo lenderel, apud Claram-vallem,
HAGENOYEN. orditur ab Eustachio, cujus Actorum sicut optaverat, vila funçlus, ab eodem sancto abba-
salis vK'galoruriicompendium profert, sed ei descri- le sepultus est. Volgani episcopi et confessoris, fra-
bendo iuhoerere hic uolim. Sequilur de Viciorino, tris sancti Foillani martyris. In Hibernia, Dorani
satis benë. Tum : « Item sancti Naamacii episcopi episcopi. Odilonis confessoris. Vitalis. In Monasterio,
et confessoris. » De Theodolo nihil. Ambrosiuai dif- iranslalio Victorini el Floriani martyrum Florberli
fert in diem sequentem. In fine legil : « Eodem die, abbatis Blandiniensis et. confessoris. >
omnium fidelium defunclorum comme loratio, quoe MOLAN. initio lilleris lialicis : Commemontft'o,etc.
slatula est propter defunclos illos, quorum memo- . In fine : « Ipso die, passio .beati Jusli, » elc.ul'BE-
riam nemo agit ; et quia laies, subventiones non LIN. Editiones alioe coiiveiiiuiil, sed carent Eusta-
habeant spéciales, habeant in isio die générales. » chio. Habent de Georgio UIGREVENDS. Tum :« Die
Hoec quidem ratio tolerabilis est, sed alia, quoe sub- secunda, sanctorum marlyrum Acindynti, Pegasi,
jungilur, institutionis causa de raplu cuslodis S. AphtoniijElpidephori et Anenipodisii. « GREVEN. Iteri
Pétri, describi non merelur. . alianoiavil nomina: «Moitlibus Hannonioe,translatio
AQUICINCT. in principio : « Generalis et fesliva sanctoe Vualdedrudis. »
PATROL. CXXIV. 2i
651 USUARDI MONACHI . 652
IU Non Die 5.
Natalis sancti Quarli, apostolorum discipuli. Apud CoesareamCappadocioe,sanclorum marlyrum Ger-
mani, Theophili, Coesariiet Vilalis, qui sub persecutione Deciana opiime duxerunl marlyrium. Coesarau-
gusloe, sanctoruminnumerabilium martyrum, qui sub Daciano Hispaniarum proeside.mirabiliier occùbiie-
runt pro Christo.
NOTJE.
Ex Praten., Antuerp. el Max.-Lubec, Greven. et Molan-
VARIANTES LECTIONES,
Hoec una ferme inler codices pro lexlu citaios A scopi. Aecepltari.ishujus ralipnem non video : nam
discrepanlia , quod Antuerp. el Max.-Lubec.. 1res cum ulraque ab Usuardo absij., facile çredidero rièû-
tantummodo martyres Câppadoces signent, omisse tram Adoniaiiam esse. De solo Huberlo, an Usuàr-
nomine Coesarii.Inler typographicos errores in Max.- dinus sit, dubinm ingerere possunï Heriniensis,
Lubec. nuinereiur Coesarauguslo. De coelera, Cap- Rosweyd. et niedioe.notoe codices; verum cum a
padocie, Daliano , elc, eliam alibi recurrunl. In pluribus excludaïur, alque alii isli in eo eommcmo-
Adone Mosandri binai alioe annunlialiones hoc die rando diversa phrasi utaniur, hinc plane cbnficio ad
adjiciuntur de Domninoet Huberlo, quarum Roswey- lexlum nosirunt nequaquam peritaere. Coeteraom-
dus, prima exclusa, alleram servavil, hoc modo ex- nia Usuardina esse îiiaiiifesijssimuni arlûiror.
pressant : Eodem die, deposilio sancli Huberti epi-
OBSERVATIONES.
Diximus alibi non semel inler peculiares Romani petrum'in Calatogo lib. x, cap, 18, ex prisas tabulis
parvi characleres hune non postreminn çompulari eorum Acla paucis describçrè. Addere poierat citari
quod ex Novo Teslamenlo collegeril uim primprum illa lanquant ex Marjyrplpgip §ahetï Hieroriyriîi de-
diaconorum, tum aliorum muliorum nomina, quôr s,umpla. Yeriim si alie'i'te pninia Éq»ilini anlistilis
riiin vel in Aclibus aposlplicis, vel in apostoli yprba expendànlùr, nihil hisce sànciis'prppriuni re-
Pauli Epislolis memoria aliqua celehratur. T'alis fert-quo'd ex Usuardo non accêpëril; nain ïiujus
hoc die esl Quarlus ad Romanos cap. xvi, 25, inter MarlyrQlogiuinplane est, quod Pelri oeyoHierony-
familiares, illuslriori quodam tilulo ab Apostolo ntianum appeilari sojebal, ijl çuiii Molano alibi
cohoneslatus, dum de eo scribit : Salntai vos... Ôbservay'nnus. Sic quatuor marlyres nôsiros Câp-
Quarlus (rater : de quo nullus alius anliquior Mar- padoces distiçho unp canJ.i,Waijil^lberiusl
lyrologus uspiam meminit. Sic itaque a Romani B Ternis ('.ermanus,Vilalis, r..33,sar.iusîme.
:
parvi compilalore primum nolalus est Quarli, • di- Tlteopbiliisquepari coiluceui1uniiue fesli.
scipuli apostolorum- Proemille natalis sancli, el ha Jam supra ad xxn Januarii, ad xv el xvi Aprilis
bebis annuiitiaiionem Adonis, ex qui) noslra ad verr AeMarlyribusGoesuraugastanis nobis fuit,
biini descripla esl. Nec aljo iilulo sanctam nostrum sed de Vincentio potissimum, ageqdum atque de octodecim
decorandunt censemus. Nam Dorothei Synopsis, a aliorum deierntinato numéro. Hic soins Usuardus
Baronio cilata, loties alibi a Majoribus noslris cpn- (nam apud nullos alios anliquos Martyrologos inve-
vuisa, non est nobis idoneus auclor, ul cum Groec.is, ritanlur) innumer-abilepiaciem çolligil, quant Pape-
apud quos x Noveiïthris colilur, aul ex sepluaginta brochius ex Aclis, accuraiè ab ipso xvi Aprilis illu-
duobus Chrisli discipulis unum, aut Beryibeitsem slratis, recte desumptani existimat ; nisi Rrudenlii
episcopum fuisse asseramus, quod pluribus alibi erit hymnum 4 proeluxisse putemus, dum marlyrum
ostendendum. Coesarauguslariorum niulliiudinem cum Carthagi-
Martyres Câppadocessic ab codent Romani parvi nensibus el Romanis componere non dubilat, his
auclore signantiir : In Gqppadocïa, martyrum Ger- -verbis :
mani, Theophili, Coesarii, Viialis, sub Deciana per- Vix parens orbis.populpsaPoeni,
secutione.Panluio longior Adonis plirasis lola, licet Jpsavix llbniain soiioîlocalâ, " "
nonnihil iransposila, in textam nostrum ah Usuai'do Te'decusnostruiusuperare in islc
translata est, Dubilari poicsl an ex Hieronymianis Muneredigna est.
hos sancios non acceperit laudalus Romani parvi Omnibusporlis saçer iînmQlaljjs
auclor; cerle et ibi legunlur producia'a. tipbis mar- ^ Sanguis,etc.
lyrum nomina, quibus E'grimus vel Egrilius adiuj- Tu vide hymnum ipsum cilata die xvj Aprilis, vel
scelur, ul saltem de aniïquissimo eorum cultu oni- quoe hic a Baronio in Nolatione excerpta sunt. Cur-
iiinio.de constat. In Rabano deest Coesaiius, quèni- sim martyres noslros ntemoraï, Acla hinc inde vel-
adniodum el in duobus codicibus supra pro "lextu licans, Tillemonlius tomo V,^pag. 250.; nos, si quid
citatis; sed substituuntur 1res alii, nempe Domninus, Comnienlario P.apebrochiano aut Aclorumipsorum
Justus el Eremilis, quos cum Cappadocibus. maie elucidationi superaddi possil vel debeat, id suo loco
cpnfusos credimus. Coeterum notât hic Baronius, proesiabimus.
AUCTARIA.
HERINIEN.,tolo textu purissimus, in fine pro- MUNERAT. post lexlum sequitur : « Castro Cor-
priuni, ni fallor, adjicit : « An.dagiho monaslerio, boilo, depositio beati Guinail! abbatis el monachi,
deposilio sancti Ueberti episcopi et confessoris.» cujus vila et miracula habentur. Eodem die civitate
TORNACEN., hic eijani purissimus, addit : « Ipso Parisius, beati Marcelli, » etc. ul i Novembris, sed
die, sancii Juvenalis confessoris. >Si de Narniensi in fine: «Cujus corpus requiescll iu aima ecclesia
agitur, spécial ad III Maii. Magis crederem Gui- heaioeMarioe virginis. »
nailum indicari, de quo infra. jv ANTUERP. MAX.,ULTRAJECT-,LEYDEN.et LOVANIEN.
elhic
ANTUERP.-MAJ., purus est, sed infine : « Ipso lextui ilidem puro subdunl : « Audàgiu.o[ANTUERP.-
die, sancli Pauli episcopi el niarlyris, discipuli Pétri MAX.,Augadino] monasterio, deposilio, sancli Hu-
apostoli. > Quis hic sit nescio. berti episcopi el confessoris.»
ROSWEYD., etiam purus, sic habet : < Item natale ALBERG. lextum oequepurum refert, cui simplictas.!
sancli Hugberli episcopi et confessoris. Item Pirmi- et Adoniana phrasi superaddil : « Eodem die, sancli
nii episcopi. Valenlini presbyleri. » Huberii episcopi et-confessoris. »
PULSANEN., in duabus primis salis purus, annun- DANIClexlui item puro subjungil : ? Castro Viter-
liatione terlia carei. biensi, sanctorum Valenlini presbyleri el HjJarii
 655 MARTYR0L0G1UM. - MENS. NOV 654
diaconi, qui sub Maximiano diu laniaii, in Tiberim À fessoris, apud Bokyitgtam quiescentis. Apud Corboi-
tiiersi, sed ab angelo erepli, capilis abscisione mar-, lum, deposilio sancli Guinaldi abbatis et confessoris.
tyrium compleverunt. > Vide Romanum. Item Pirminii episcopi. »
CENTULEN., in prima purus, in secunda mulilus FLORENTIN, primo loco: « In lerrilorio Florenlino,
est, sola referais nomina : deest terlia, cui subsli- apud .castrum Pauzeni, sancli Euphrosyni Pamphilioe
iuitur :« In pago Vilcassino , sancli Clari presby- episcopi el confessoris, qui magnis virtutibus et mi-
leri et marlyris. » Vide Usuardum ipsum die se- raculis claras quievit jn Domino, tempore Silvestri
quenii. papoe, et ibi sepultus est in basilica, ad honorent
BRUXELLEN. incipit: «Apud Leodium, elevatio san- sui nontinis dedicata. Sancli Hilarii episcopi**et
cli Huberli episcopi el confessoris, facta anno xvi confessoris. »
post ejus decessum. Et corpus ipsius integrum, Editio LUBECO-COL. incipit : « Natale sancti Hu-
-quodque cesaries creveril, corona illoesa manenle, berli episcopi Leodiensis el confessoris, virtutibus
el quod vullns sridore perfusus sit, clare inventant clarissimi,.cui Chrislus, cum esset miles genlibus
esl. Et huic elevaiioni Karolomaqnus Austrasioram [gentilis] in sancta sexta feria oceupalus circa vena-
piinceps, fraler Pippini, postea Francorum régis, iionem cervoriim , in forma crucifixi, inler cornua
inferfuit. » Sequilur' de Quarto, pure. Tum de Vi- unius cervi apparaît, et eum ad fidem Cliristianoe
ciorino Pilabionensi, ex die heslerna. Marlyribus reàgionis reduxil. Hic a Sergio papa, angelo ammo-
Cappadocibus inlerseril nomen Vicloris. Deinde nente.Romoe episcopus ordinatus, et ad regendam
lexlum crastiiium sic anticipât! « Apud Boponien- ecclesiam Tongerenseni destinalur. Qui lerlio de-
sem civilalem, natale sanclorum marlyrum Agricolesr cimo anno proesulatus sui, pignus sancti Lamberli
(et Vitalis, quorum posterior prioris servus aulea proedecessbris sui, Domino révélante, de Trajecto
fuit, nunc consors et eollega marlyrii. In qnos mi- Iranstulit Leodium, et cum jam fere triginia annos
nislri omnium tormenlorum gênera*exercuéiiinl,.et ecclesias Tongerensiunt el Lcod'ensium laudabililer
-tandem bealum Agricolam cruci aûigenles, inter- rexisset, sancto fine requievii in pace : sed transla-
emerunt. Caslro JViterbiertsium, natale sanclorum tant [corpus] per Ltidovicinn regem Francorum,
Valenlini Presbyleri et Hilarii dyaconi , qui sub filiiim Karoli Magni et Chrislianissinii imperatoris
Maximiano diu ïahiatî sunt. » Sequuniur martyres de Leodio ad nioiiasterium Andeginense. > Sequitur
Coesarauguslani, salis pure. Denique de Ambrosio textus satis purus. Tum : « Ipso die, sancli Pirminii
Agaunensi ex die proeçedenli. anachoritoe. Qui locum desërlum inliabitare cupiens,
HAGENOYEN. incipil : < Civitale Parisius, deposilio plénum bestiis et serpenlibus, ac muscis diversi ge- '
sancli Marcelli episcopi et confessoris, qui ul di- neris et animalibus veneratis atque scrabonibus acu-
gnus, » etc., ex i Novembris, adjeclo eliam altero lealis reperiens, fecit ligneam crucem et nomine
elogio : « Cujus vilam illustrent et virtutibus ple- Domini Jesu invocato, omnia illa venenala expulii,
nam ac miraculis. Fortunaïus, » elc. Sequilur de locum illum occiipanlia. Tandem in episcopum eligi-
Maria, ex eodem die. De Quarto nihil. De Cappa- lur, et posl mulla virluium insignia in pace quiev.il.
docibus, salis pure. Coesarauguslani ad diem se- Apud Viennam sancli Doniiniani, gloriosi episcopi
quenient dilati surit. Tum de Ambrosio Agaunensi, el confessoris. lit pago Vilcassino, passio beali Clari
ex die heslerna. Dein : « Ipso die, sancli Pirminii presbyleri et martyris. In pago Turonico, sancli
episcopi el confessoris, iolius sanclilatlsviri. Ilem „''•*Adyentii confessoris. Eodem die, beatoe Bayoevirgi-
in Anglia. Wenenfridoe virginis, sanclissimoe re- nis. In Bardewie, sancli Mariani diaconi et mar-
ligionis. lient, sancli Hugberii - episcopi et confes- tyris. El ipso die, sancloe Wenefredoe virginis et
soris. » marlyris. »
AQUICINCT. caret nomirie Coesarii.In fine : «Depo- BELIN.,in lexlu salis purus, in fine appoint : « Eo-
sitio Parmenii episcopi. » Rabanus scribit Permenii, dem die, sancli Malachioeepiscopi, qui mullis virtu-
sed legendum cum aliis Parminit. Sequitur : « Ar- tibus tempore suo claruit. »
dennoe, sancli Huberli episcopi Leodiensis. Ipso die GREVEN. : « Valenlini presbyleri et Hilarii diaconi
caslro Viterbiensiiini, passio sanclorum Valenlini marlyrum. In Brabanlia, pago Bardewie, sancti Ma-
presbyleri el Hilarii diaconi, qui sub Maximiano, ac riani diaconi et martyris. Huberli episcopi Leodien-
Demelrio consule diu laniaii,- insigne templum Iler- sis el confessoris. Qui tempore Theoderici Franco-
culis orando favillam feceru.nl, ac In Tiberim,» etc., rum régis, eu m esset miles idolorum cullui dedilùs,
ut supra in codice DANIC. in venalione, Christo inler cervi cornua informa
YICTORIN. in fine-: « Castro Iiilerbenlium, passio crucifixi sibi apparente, conversus est. Deinde a
-sanctorum" Valenlini, > etc., ul proecedens; nisi sancto Lamberto Leodiensi episcopo, in fide el mo-
quod pro Demelio , hic legalur Demelrio. Cum hoc ntais diligentius insiractus, heremum petens, ausle-
de more convenil REG.SUECLEsignatus num. 150, ram aliquandiu vilam duxil. Posimodum vero ab
sed videiur légère : Caslro Viierlencium, vel Viler- angelo monitiis, Romain profeclus, a Sergio papa,
bencium. Cur non Vilerbiensium? divina revelatione, proefalp Lamberto jam marlyrio
DAVERONEN. : «Depositio sancli Pirminii episcopi. . coronato, subslltutus, cum episcopalè munus xxx
In pago Turonico nalalis S, Adyeiilii confessoris. » " ferme annis strenue administrassel, quievil in pace
MATRIC.-CÀRTHUS.-ULTRAJECT. : « Quarli aposto- anno Domini DCCXXXI, m Kal. Junii; ejus lamen fe-
lorum discipuli. Huberli primi Leodiensis episcopi. stivitas hic solenitius agitur, quando sacrum corpus
CoesaraugUstoe,sanclorum imiumerabiliuui .marty- ejus de terra elevatum est. Vieunoe, sancli Domnini
rum, sub Dacian©proeside.» episcopi el confessoris. Ipso die, sancli Primhrii
CAMBERIÈN, : « Caslro Corboilo, beali Guiiiardi anachoriloe. » De quo vide Edii. LUBECO-COL. « In
abbalis el monachi. »Pulo eunidem esse qui a MU- Brilannia, Romuldi confessoris. Guillermi confesso-
NERAT. vocatur Guinailus, a Castellano vero Vinailus, ris. In pago Turonico, sancli Advenlii confessoris.
Gallice Guenau. Vide etiam sequenlem. Item Wcnefre.ioe virginis et martyris. In Scolia,
REG SUECsignatus num. 428 : « Corboilo, depo- ,'JIàyoevirginis. lient sancloe Alpaidis, quoeut, refert
silio Guinaili abbalis el monachi, cujus vila et mira- Vincentius, lib. 50, mullis annis infirmilailbus pres-
cula habenlur. Eodem die Magubio civitate Maurita- sa , sine corporeo cibo vixit; clinique esset génère
nioe,passio sanctorum Marliani, Pelagioeet Mauri. » infima, officio bubulca, adinirabilisiatiien saiientioe
Sic junctos non novi. dono proedita, prudens valde in consiliis, cîrcum-
Codex D. LE MAREsign. A: « Translatio sancti specla in verbis, efficax eral in evhorlando, muj-
Andochii presbyleri. » lis insuper revelatioilibus a Deo visilala , tandem
In VATICAN., sub num. 5949, desunt martyres Coe- quievit.
saraugusliani, nescio an reliqua pura sint. MOLAN. de Malachia, Guinaln, Marcello, Advcnlio,
ALTEHPS. : t In Brilannia, sancli Rumwoidi con- ut supra, t lit Àr.lenna clauslro,, quod S. Huberli di-
655 USUARDI MONACHI 656
cilur, depositio sancti Huberli episcopi el confesso- j\. cando beatoe memorioeLeodiensi episcopo, anuuenle
ris. Eodem die, depositio sancli Pirminii episcopi et »Ludovico imperatore piissimo. Ubi quid vivens ejus
confessoris. Eodem die, sanctoe Odradoe virginis. » spirilus gesserii, virtutibus innumeris el gloriosis
Et minoribus typis : « Apud Alem in Brabantia. In prodigiis, nec non miraculis assiduis, usque hodie ad
Barduyccatbedrali civilale, sancli Mariani, etc. Ilem laudem el gloriam Domini mirabiliier alleslatur. >
Wenefredoe virginis el marlyris. » Alioeeditiones sic De Pirminio, Adventio et-Guinalo, ut supra. Tum :
habenl : « Andaîno monasterio, natale bealissimi Hu- « In dislrictu Maeslandioe,villa Aient, sancloeOdradoe
berli , Tungrensis ecclesioe poniificis el confessoris. virginis. » De Yalenlino et Hilario, ut supra. « In
Qui bealo Lamberto mariyri in épiscopaiu succedens, Anglia sancloe Yuenefridoe, virginis et marlyris,
anno xn suoe ordinalionis, oraculo divino adinoni- quant Cadocus, filius Alani.régis, occidil pro casti-
lus, sacra ossa ejusdem martyris, sedemque episco- laie. » Hoc observai Caslellanus in nolula ad Marly-
palus a Trajecto Leodium ubi passus fueral, irans- rologium Romanum. « Glasconioe, sancti Benigni
iulit. Deinde mullis accrescens virtutibus, mulios de episcopi et confessoris. Die terlia, sanclorum mar-
idôlolairia ad Chrisli fidem convertit, plures doemo- lyrum Acepsimoe, Ailhaloe, et Joseph. El encoenia
niacos vivens, plurimos posl decessum suum libera- divini tenipli,sancli magni marlyris Georgii in Lydia,
vit. Transiil aulem idem pretiosus Domini ponlilëx ei depositio sancli eorporis ipsius. In vico Flori-
el egregius aihlela 111Non. Novembris, sepultus in nensi, exceptio eorporis sancti Mauri, egregii.mar-
ecclesia beati Pelri apostolorum principis. Nonage- lyris. Leodii in moule publico, dedicalio coeiiobii
simo vero anno translatas est ad Aitdainum, a Vul- sancli Laurenlii. t
Pridie Non. Die 4.
Apud Alexandriam, beali Hierii presbiteri, qui in divinis Scripluris nobiliter eruditus, vila purissinia,
alque ad Chrislianam philosophiam nudus el penitus "expedilus, doctor Ecclesioe incomparabilis fuit,
quievit aulem Philippi imperatoris tempore. In Galliis civilale Rolenu's, sancti Amanlii episcopi, cujus vita
sanclilate el miraculis exslilit gloriosa. In pago Vilcasino, sancti Clari presbiteri et marlyris. Augustuduni,
sancli Proculi episcopi.
NOTJE.
Puri sunt Praten., Herinien., Munerat., Greven. et Molan.
VARIANTES LECTIONES.
Prima cl fere maxinia diversilas recurrit in primi B len., neque Rolenisaut Rotenius, ut alii ; inulio minus
sancli nomine, quod solus Molanus recepliori modo Redonis, ul pessime correxil Molanus. Ruleni ad
exlulil per Piciii, ul est in Eusebio Yalesii,,ét pas- Aquilaniam pertinent, Redonenses ad Aremoricos,
sim vocari soleL At cum ex Rufirio acceptant sit, seu Britanniam minore n. Scripsi Vilcasinocum ple-
isque scribat Hierii, sic in Romano parvo, Adone et risque codicibus ; editi passim habent Vilcassino:
Usuardo servalnm est; a noimullis codicibus defor- suni qui proeferant Vidcasino. Inter. puros Greven.
matuin per Herii, Jerii, Hierei, Hyerii, Hijrei, Hye- el Molan. Proculo ascribunt tilulum martyris, et sic
rei, etc. Pralen., Herinien., Tornacen. él alii habent eliam legunt Antuerp.-Maj., Antuerp., Max.-Lubec.
ul esl in lexlu. Alia varialio est in expressione urbis et Belin., unde et in Romanum transiil, sed pro
Rulenensis, cujus nomen cum Adone ex Herinien., noslra et veriori lectione slant codices proecipui.De
Tbriïacen., Anluerp.-Maj., Rosweyd., elc, formavi- Augustuduni et similibus alibi satis dictum est.
mus more ejus oelalis Roicnus, non Rotemis, ul Pra-
OBSERVATIONES.
Ex codent fonte, imo ex eodem libro et capite, quoeapud Surium exstat, nec salis intégra nec salis
procedit Hierius vel Pierius, ex quo nudiiis terlius sincera, alque etadeo ex aliis , proesériim ex manu
acceptas fuit Theodolus Laûdicenus , nempe ex Ru- scripla noslra Labbeano tomo II Biblioth. ms.,
fini , lib. vu, cap. 29, unde rursus conllalum est pag. 474, corrigendâ in Aclis etrestituenda. Bene et
tolum Adonianum elogium, cujus eleganlior ntedulla vere scripsit Wandalbei'tus Rutenos per sanctam
in lexlu nostro reproesenlalur. Sic primus scrip.-erat, Anianlium ornari, non Redones, ut perpéram lam
qui primus hune sanctuni in Fastos suos relulit, C sludiose inculcat Molanus, aflînilale nominum de-
auctor Romani paivi : Alexandrioe,Hierii presbyleri, ceptus ipse, alque alios, forte eliam Ferrarium,
vita purissimi, in Scripluris nobiliter eruditi. Atque in errorem inducëns. Vide quoe supra de horum lo-
hic denuo ex illoriim sanclorum numéro esl quos coi'iiiii diversilale in Varianlibus observata sunt.
Romani parvi proprios dicimus, utpole quos apud Hic unicus est meirici Marlyrologi versiculus :
alios Marlyrologos, aul extra scriein noslram frustra Hinc pridie liulenosconfessorAntaitliusornât.
requisiveris. Quoe de Pierii rébus geslis aut scriptis
dici possunl, ex cilata Eusebio vel ex Hieronymo de Clarus Vilcasinus apud nullos anliquos Martyrolo-
Scripl., cap. 76, desumenda sunt : pleraque ex ipsis gos, proelerquam apud noslrum notas est, nullo or-
et Pholio collegil el Gallice digessil Tillemonlius nalus elogio, haud dubie quod nulla Acta viderit
tomo IV, pag. 582 el585; nos paucula dedimus in Usuardus, ex quibus distincliores aliquas notas seu
iractaiu de Patriarcbis Alexandrinis, pag. 56, a, missioitis, seu proedicationis,vitoe, marlyrii aut lem-
num. 191. poris dëpromeret. De alio Claro episcopo et martyre,
Sequens commemoralio lola Adoniana esl, sub apud Aquilanos percelebri, mulla curiose et erudile
islis saltem lerminis primum signala. Hieronymia- ab Heuschenio et Papebrochio disquisila suni ; alia
nis adjeclam censel Florenlinius, sed quales plurimoe cum Baluzio conjeclala circa variorum synonymo-
alioein illis codicibus reperiunlur; cerle vix dubilo runi satis verosimileni coiifusionem, quoe omnia fa-
quin Rabanus annunliaiiotieni suant inde eduxerit, cem forlasse proeferre poterunt ad exculienda ea
Hieronymianis ferme verbis conceptam : an eliam quoe de saltem hoc Vulcasinensi Denyaldus et alii, si non
Ado fontem eumdem consuluerit, parum inleresl D temere, valde liberalilcr congessisse viden-
pluribus quoerere. Alia vide in Baronii et Florentini lur. Quosnam alios, Usuardo astipulantes, quoe vê-
Nolalionibus. Non lant rerum geslarum quam mira- lera manuscripta aïlegel Baronius, plane ignoramus.
culorum aliquol seriem nobis reliquil seu Fortuna- Sed hic stalutos limitesiransgredi necesse non est,
lus, seu quisquis alius compilator synopsis illius, De Prçculo certo meminere codices Hieronymiahî,
 037 MARTYROLOG1UM.—MENS. NOV. C58
sive ad primam, sive aa posteriorem manum perii- A num. 509, quo a Baronio remiitiniur, babel Pétri
neat. Hinc a Rabano et Nostro acceptant credimus, Gatalogus, Procul martyr ipso die Augusloduni pas-
nisi forte contra Mosandri et Rosweydi. mentent, sus est, ab Hieronymianis, Rabano et Usuardo salis
etiam Adoni ascribendus sit. Certe ubique episco- eliditur. Vellemus tant cei;ta superesse vitoe inonu-
pum, nusquam martyrem deprehendo, ut proinde menta, quant certam pulemus assertum titulum Pro-
cum purioribus Usuardinis codicibus recte supra in culo débet! : quemadmodum, et de coetero Usuardi-
textu legendum staluerimus. Quod aulem lib. u, nam leclionem veram censemus el simplicem.
AUCTARIA;
TORNACEN. inter punissimos codices. computandus bris. Hic autem in fine adjicit : « In Galliis, opido
esset, nisi lotum Hierii elogium resecuisset. Dyna.tensiBrabancioe, deposiliosancii Perpelui Tun-
ANTUERP.-MAJ., in duabus primis punis, duas po- grensis vel Leodiensis episcopi el confessoris. i Vide
.
slremas sic in unam maie compingit : « In pago Vil- Castellanum.
casino, sancti Proculi niarlyris. » . AQUICINCT. Proeulum vocal, episcopum et marty-
ROSWEYD. auctior est, nam post lexlum, hoecad- rem. In fine vero : « Biluricas civilale, sancli Luso-
jicil : « Civilale Yuenla , depositio sancli Birnstani, ris episcopi. » Florus nosier Lusorem hodie célébrât
ejusdem diocesis episcopi, qui sacris meritorum eo- Biluricis, non episcopum, sed puerum, qui Gallice
ruscans virtutibus, bealo fine quievit. lu Ilalia, vocatur Lude, posituni in Martyrologio Castellani
Domnini marlyris. In Africa, Primi, Coesariicum i Novembris.
aliis x. > Duoeposlremoe ex Hieronymianis acceptoe DAVERON., in textu non plenus, addit : « Sancli
sunt, ubi Donininus, non Ilalioe, sed Nicoeoetri- »n Luxoris episcopi, in pago Biluricensi. »
buitur. MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT. : « Amantii episcopi
' PULSANEN. In prima deest elogium. Secunda et : in Galliis. Perpelui episcopi Leodiensis. Hierii pre-
terlia puroe sunt. Déficit in quaria. sbyleri Alexandrioe, de quo bealus Hieronymus scri-
ANTUERP.,MAX.-LUBEC et UGHELLIAN. Hierii elo- bit. » Vide Observaliones.
gium nonnihil augent el conslruunt more ydoniano, CAMBERIEN. : « Civitate Aquis, sancii Nulricii mar-
omnia ponenies in genitivo. Carenl annunlialione tyris. » De hoc nihil in aliis codicibus.
terlia. In quaria legunt Proculi marlyris. In VATICAN., signale num. 5949, deesl Iota annun-
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT., LEYDEN. et LOVANIEN.liâlio ullima.
in prima Adonem quoque imilantur. Secundo loco ALTEMPS. : « Item civilale Wenlano, sancti Brin-
sic habent: « Eodem die, nalale sancloe Perpetuoe, slani episcopi et confessoris. »
corijugis beali Pelri apostoli. » Quisnam hoc primus LUGDUNEN., pro Amanlii, scribit Amonii.
posuerit, nescio. Est in Romanam Perpétua aliqua, BURDEGALEN. : « Biluricas civilale, sancli Lusoris
sed Pelri discipula iv Augusli. In Aniantio salis puri episcopi. » Vide quoediximus ad AQUICINCT.
suni codices. De Claro nihil. Proculo addunt titulum Editio LUBECO-COL. in prima Adonem redolet. In
marlyris. Demum : « In Galliis, oppido Dinatensi, > secunda satis pura est, servaio, ut alii, Redonis.
[Dinacensi, Clinalensi, melius LOVAN. Dinantensi], Tum « In Galliis, opido Dinacensi, natale sancti
« sancli Perpelui Tutigreiisi episcopi. » Manet in Perpelui Tongerensis episcopi el confessoris. > Ga-
alliis codd. loci' diversiias. rant omittil. De Proculo ut alii supra. Tum hanc
ALBERG. el DANICin jam dictis conveniunt, sed historiam subjungit : « Eodem die, sancloePerpetuoe
toli texlui proefigunt ; s Apud Bononiensem civita- C martyris, uxoris sancti Pelri apostoli, quant ad mar-
el
tem, nalale sanctorum marlyrum Agricoloe Vila- lyrium, cum a tortoribus urgeretur, sanctus Pelrus
lis. Quorum poslerior, prioris servus fuit anlea, nunc his verbis âudacteream in Domino exboiiatus est:
consors el collega marlyrii. Denique cum cogeretur Uxor mea , memor eslo Dominum Jesum Chrislum
idem a persequentibus, ut Chrislum negarel, el ille pro te passum, nec limeas eos, qui corpus occidunt,'
auiplius profilérelur Dominum Jesum Chrislum om- sed animant tuant perdere non possunl. Et his verbis
nium lormenlorum gênera exercuerunt in eum. No- conforlala in Domino, loetanter, patienter et fotiiier
vissinte beatum Agricolam interemerunt, cruci afli- mortem pro Christo suslinuit. Treveris, sancloeMo-
genies. » Ita etiam hoc die postal Belinus, et ex eo destoe virginis. In lerrilorio Nevernis, sancii con-
Romanum modernum; verum in série noslra spe- fessoris Honoraii. Ipso die, sancti Quiliani confes-
ctanl ad xxvn Novembris. soris. »
CENTULEN., in prima Adonianus, sed mulilus est.
In secunda, caret elogio.NTerlia deesl. Quaria pura lioBELIN. in prima omnino purus non est. De Aman-
esl. In fine : « Coenobio Cenlula, translatio sancti Àlbam et Proculo, ul supra. Tum : « In Ungaria, apud
Angilberli abbalis, qui post viginti octo obitus sui filii sancli regalem, deposilio beati Emerici confessoris,
annos, incorruplus repertus est. » Colitur Angilber- vilalem Bononiensem régis Slephani. Ilem eodem die apud ci-
tus xvm Februarii. , sanclorum martyrum Vitalis
et quorum poslerior prioris servus, » elc,
BRUXELLEN. incipit : « Natale sancloe Perpetuoe, ut Agricola:,ALBERG.,sed transponendo nomina, ul Vilalis
conjugis beali Pelri apostoli. » In Hierio, salis pu- servus
rus est. Tum de Proculo, lit supra. In Amanlio, satis D eorum sit, et addendo in fine, sicque compleverunt
recte. Deesl-Clarus. Sequiinliir varia; iritprimis : marlyrium : Tum : « In pago Vilcassino, san-
« Remis, depositio sancli Gamatis episcopi. In Gal- cli Clari martyris. » Editio altéra adjicit : « lient Bi-
liis apud opidum Dyonantum, nalale sancli Perpelui luriges, sancli Lusoris episcopi'. »
Tungrensis episcopi ; qui fecil miracula mulla. Jn GREVEN.:« SeciiiidUm Calhalogiim el alios hic,
Africa, nalale sanclorum Primi, Coesarii, Gregorii nalale sanclorum Agricoloeet Vilalis, quos Usuardus
et Porphirii. » Vide socios in Hieronymianis. « Item habel infra v Kalendas Deceritbris.bt Africa, sanclo-
Bruslani episcopi et confessoris. > Caslellanus scri- ritnt Primi, Coesarii,Gregorii, Porphirii et aliorum.»
bit Birislani. Ex Hieronymianis. « In Galliis oppido Dinacensi, de-
HAGENOYEN. incipit : « In monasterio Epia, sancli posilio sancli Perpetui episcopi Leodiensis et con-
Clari presbyleri el martyris. » Secundo loco refert fessoris. Briscani episcopi el confessoris. Anniani
martyres Coesaraugustanos, de quibus Usuardus, die episcopi. In lerrilorio Nevernensi, Honoraii confes-
proeçedenli. Tum de Yalenlino et Hilario, ut ibidem soris. Quiliani confessoris. Lusorii confessoris. Hem,
inler Auclaria. Sequitur de Theodolo, ex lexlu n No- sancti Gregorii abbatis, filii régis Groecioe,fundaloris
vembris. In Hierio satis purus est. Amanlio titulum primi et recioris monasterii de Porcelo juxla Aquis-
appesuit Rolhômagensisepiscopi. Ut hic codex ple- granunt. Treveris, sanctoeModestoevirginis. Odradis
rumqiie mulla lurbat, sic Claram Yilcasinensem et virginis. Eodem die, sancloePerpetuoe martyris, uxo-
Praculum Auguslodunensem distulit ad vi Novem- ris beati Pelri apostoli. Quoe cum ob Chrisli fideni
659 USUARDI MONACHI 660
diiceretur ad supplicium, S. Pelrus ad eam clania- A Gregorius Turon. archiépiscopus descripsit. v Edi-
vii : 0 conjunx, > et coetera ut Supra. tiones alioe Agricûlam et Vitaiem lextai primo loco
MOLAN. : « Item Biluriges, deposilio sancti Lusoris inserunl. In fine de Emerico, ul diximus ex GREVEN.
pueri et confessoiis, qui filius ejusdam senatoris fer- Sequilur : « In Dionânlo, sancli Perpetui, episcopi
tur in albis migrasse. Scriplum iri libre miraculo- et confessoris ecclesioeLeodiensis. » De Perpétua, ut
runi Gregorii Turonensis episcopi. » De Modesta et Codices. « Juxla Aquisgranum, in Porceto, transitas
Emerico, ul GREVEN. De Agrieola et Vitale ul BELIN. sancti Gregorii âbbaiiS; lient Bilurigis, deposilio
Sed recie. De Perpeino et Perpétua, ferme ul codices sancli Lusoris pueri, » elc, ul in priori. Tum, de Mo-
supra. Tum lypis minoribus de Gregorio, ut GREVEN. desl'a. Hinc : « Velaunii, deposilio sancti Flori epi-
Dein : « Deposilio beati Flori episcopi ei confessoris, scopi. ël cbiifessoris. Cujiis episcopalus de ipsius
cujus episcopalus de suo nomine nunc appéllalnf» nomine nunc appellalur. lt>iëquaria, sancti martyris
Item Turonis, saiictoram septem Dormienliuiit, Clë- Nicandri episcopi Mireorum. Et sancti palris Joan-
nientis, Primi, Cleti, Thêodori, Gaudentis, Quiriaci nicii magni. » Hujus celebérrinti sancli egregla Acta
et Innpcentii, ex duobus fralribus beali Martini ne- Groeeeet Latine suo tempore, ut pridem poiliciti su-
polum, quorum vilam et conveisationem célèbrent mus, dabunlur.
Nonis. \ Die 5.
Zacharioe prophetoe, patris Joannis Baplistoe. In Terracina civitate Campanioe, nalalis sanclorum Felicis
presbiteri et Eusebii monachi, tempore Glaudii imperatoris, qui Eusebius cum sepelisset sanctos martyres,
Julianum et Coesarium, et ëonverleret multos ad fidem , quos Félix presbiler baptizabat, lenli sunt aritbb
et ad forum judicis ducli, nec superali; inde carcere reclus!, et nocle eadem cuin sacriucafgiiolleiitj de-
collati sunt. In territorio Aurelianensi, sancti Loeii presbiteri.
NOT^E.
Plures hoc die puri sunt, Praten., Herinien., Tornacen., Anluerp.-Maj., \Rosweyd., Munerat., Belin;t
Greven. et Molan.
VARIANTES LECTIONES.
Aliqui codices inler patris et Joannis ponunt dé- B pro converterel ; Rosweyd., baplizavil pro baptizabat.
bitant sancli vel beali titulum , ego illos proetuli qui Rursus Belin. inde mulavit in deinde, et nomen Loeti
proxime ad Romanum parvum et Adonem accedunt. in Leviti. Solus Munerat. post presbyleri adjecit con-
Tracina et Coesareumerrorës sunt in Antuerp.-Maj. fessoris.
uli et Cesarem in Muneralo. Belin. habet converierent
OBSERVATIONES.
Hoecprima hoc die Romani parvi annuntiatio est, Eusebius ex Aclis sancti Coesarii, de quo i Novembris
et primum ab ipso signala : Zqcharioe prophetoe, pa- egimus, a Beda primum accepti et ih sacras tabulas
lris Joannis Baplistoe. Eadem Adonis verba sunt, relati sunt, unde tolum elogium suum Adonem Iran-
eadem Usuardi, ut ex textu nostro palet; nec in ve- sumpsîsse manifestant esl : Noster lexlum ex allerùt-ro
luslioribus Kalendariis aul Martyrologiis HiéronymU non ineleganier contraxit. Rabanus Bedam de more
Redoe, Flori, Rabatli ulla hujus Zacharioe memoria seculus est. In Romano parvo simpliciter legilur :
rëperilur : unde hic rursus facile*conjicias diem pro Titracinoe, Felicis presbyleri et Eusebii monachi. De
arbiirio seleclum esse. An ab auctore Romani parvi? Coesarii Actis dictum esl cilata prima die Novembris,
lia equidem.exislimo, cum id passim ipsum faciitaie nec est quod hic superaddàm, donecipsa accuratius
solilum, jamalolies monuerimus. Sed unde Wandal- possinirecenseri, et forte propugnari adversusnotarii
berto dies iste proe aliis innotuit, quandoquidem Tillemontii tomo n a pag. 574. Atque hic sistit
alibi dixerim, verosimile non esse quod Wandalber- r-ViennensisMartyrographus,nisiquisani-iu!itialionem
ius Romanum parvum viderit? Sic certe Ado loqui- v a Rosweydo in appendicent rejeclam, Capua civilale,
lur, ac si Ihesaurum in Ilalia refossum primus in sanctorum Euras el Quarti el Pardi marlyrum, illi
Galliasdepoiiasset; falendum tamen nolitiam saltem tribuendam conlendat de qua videri potest Floren-
aliquam, forte ex ipsa urbe Roma, ad Watidalberlum imii nolatio ullima ad banc diem. Hic intérim
proegressam fuisse, nam adeo aperta in non unis poslreniuni Wandalbërli versiculum subjicio :
prophetis consensio fortuila esse non potuit. Coete- Hasquesacer Félix monachusqùeEusebiusaugent.
rum undecunque hoc potissimum die Zacharianï
celebrandum invenerit Marlyrologns ritetricus, sic Loelus vere el propric Usuardirins est, presbyter
ipsum canil : dictas, tdmetsi vita ex Bibiiotbeca Floriacensî a
NonisZacbariasvates lempliquesacerdos Surio et Goirond édita levitam durilaxal appeïlet.
Eminel, oblilamiiali qui munerevocem Sunt qui in proedicta vita non pauca carpenria offen-
Valtset ofiiciumpriscode more recepil. danl. Exstal in Museo itosirfl seorsim impressa et
Cerliora de hoc sancto Propbela monumenta ex maiiusèripta, ac proeterea viri eriidili observaiio ad
Evangelio desumenda sunt; coritroversa nonnulla: eam, quoe Carolopoli vulgala est 1675, quant ait
experidit Baronius in Annalibus ac in nolaiidne pùram verbosilalem ostenlare, iis exceplis qnoe de
hodierna ; alque item Tillemonlius tomo I, a pag. feliquiis salis aulhenlice referuntur. Nostrum non
482, de quibus uli et de conjtincliône Elisabeth iri estlemerèquidquam autproematureiri hisce definiré ;
Romano facta, alibi fusius disseremus. Félix et Usuardum damus, quod hic salis.
AUCTARIA.
PULSANEN., in prima salis punis* secundam pro- D ANTCERPi4jAX. maie scribat; « in territorio Lingensi; i
ducil usque ad imperatoris; désuni reliqua.. sed omnes adjiciuni : « Çujus vita virtutibus- pïeua
ANTUERP. et MAX.-LUBEC. texlui puro in fine su- refulsii.»
peraddunt : « In lerrilorio Lingonensi, monasierio .ALBERG. el DANICproeter Malachianï adjungunt i
Çlarevalli.s, festivitas sancti Malachioe episcopi et Treveris, sancii Abrunculi episcopi el ebnfessor-is:
confessoris.» lia quidem scribit ALBERG.sed aller melius habet
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT., LEYDEN.et LOVANIEN. Fibilii.
idem habent quod duo proecedentes. itisi quod CENTULEN. in prima purus est. Sequuntor jiatj
661 MARTYROLOGIUM.— MENS. NOV. , 662
verba: «luceitobiout supra; » nec quidquam addilur, À scopi, qui quiescit apud Cistertium ; de cujus transi tu
unde scias utrum de Geniulensi, an de alio, forte bealus Bernardus fecil sennonem.»
Claravallensi et Malachia agere velit. Tum ;. « lu CAMBERIEN.U Eodemdie,sancioemodesloevirginis.»
Campanja,- civilale Tërraci.na, sancioruin Felicis VATICAN., signalas num. 5949, caret annunliatio-
presbyleri et Eusebii nionachi marlyris. » Deesl an- nibus Zacharioe et Loeti.Adjicil : « Beneveiili, natalis
nunliâlio ullima, sancti Pardi, marlyris in sancloeSophioe. Et sancloe
. BRUXELLES, in. prima etiam salis piirus, post Trppiiiihoevirginis et martyris.»
Claudii imperatoris, inserit* « lenli.sunl a Leoncip, UGHELLIAN. in Mite: «Apud Clarevallein, deposilio
filio Leoncii eonsularis, ob eam maxime causam, sancti Maiachioearchiepiscopi et confessoris.»
quia Coesartam,. qui palrem suum Christianum, DIVIONEN. ëèel'ësioe sancti Slephani : « Lin'gonis
fecerat, necnon et Julianum et alids sanctos IJéi civilale* iranslalio sancti Gregorii episcopi.»
ntarlyres sepelissen.t, el quia Eusebius mulios con- Ediii6-LunEcp-ÇoL. primant salis puram hâbél,
vertit*»ele.,Dein:<ElsanctoramDomninisEpiphani^ in seciinda niqdicê inlërpolàia est ; ta terlia addit
Anionini* Mai'ci.çc;Secundoe et Quartoe. Treveris, et confessoris.Tum : « treveris, sancli Fibicii episcopi
deposilio sancli Fibicii episcopi el confessoris. l'uni el confessoris. Iii lerrilorio Lihgonensi, moilasierio*.
de Malachia* ul habet superius ANTUERP.-MAX. etc- Clarevallis* sancli Maiachioe episcopi ël confessoris,
In fine de Loetoi pure.. qui tait.palriarcita lolius Hibernioe cl legitur fon-
HAGENOYEN. «Jerosolimis,nalale Zacharioeprophetoe, dasse quinquaginla quatuor ecclesias collegiatas.
patris sancli Johannis Baplisloe; qui fuit prdpheta cujus el vila virtutibus plena refulsit. » In Castellaii
Novi Testâmenli, cujus os ciausil angélus in lemplô; T-n. Novemb. ponilur, in Romano iu.
cum de nalivilate filii* quem angélus proedicavit " GREVEN. : t In CoesareaCappàdocioe, sancibriihi
nasciturum, non credidit* et sic posl nativitatem Domnini, Epîphaiiii, Anionini, Marci episcopi et
Johannis Baplistoeloquelam et propheliam divihitus aliorum decçiu. In Capua civitate Càmpahioe,natalis
recepit, el prophelavil de Christo, in uiero matris sanclorum Marcioe,Sec'uiidoe,Sécuirudoe ëi Quart!
suoeadhuc clauso, el de suo filionato. Hic Zacharias Treveris, sancti Fibicii episcopi et confessoris.' lléni
a quibusdam dicitur fuisse lapidatus ab Herodë' sancii Coesarii. Apud Cislercicnses, hoc die fesliva
Aschalonila. Eodéiri die Romoe,passio sanctoe Per-, agitur memoria sancli Maiachioe, Hibernioe patriar-
petuoe conjugis sancli Pelri Apostoli, quoe sub per- choe. Elevatio sancli Emerici, ducis Slavbiiioe et
secutione Neronis Coesnris passa est ; cui eunti ad confessoris. ldeburgoe malronoe,matris sancloe Gèr-
passionent, bealus Pelrus posl lerguni clamavit : irudis virginis. i Ab aliis Ydubegq\ellita vocatar ;
0 conjux, mémento Domini.» Vide die proeçedenli. vide quoediximus in Auclàriis ad Molan. vm Maii.
In Felice el Eusebio purus non est* notaïqueiempora MOLAN. :« Iri lerrilorio Lingbueitsi, monasterio
Commodiimperatoris. Sequilur : i Civilale Bayogas, CJaroevallis,sancti Maiachioeepiscopi et ^onfcssbris,
depositio sancti Vigoris episcopi. Spécial ad i No- cujus vilain beatus Bernardus dëscripsil miraculis
vembris. « In Ungaria., sancli Heinrici .[opinor, pro gloriosam. Eodem die, sancti Febitii episcopi Tre-
Emerici] ducis el confessoris. »Ex iv. Demum : « In verensis. » Posleriorés editiones de MalaChia in-
pago Vaslinensi* sancti Maturini.» Vides turbalionein lei'serunl, «.qui inagnis virtutibus tempore suo cla-
magnant, nam Mâlurinus ad.i Novemb. pérlinet. ruii. » De Fibilio, ul in priori. In fine ndjiciiini :
Codex principis Ul'sini a Roseniberg: « Treveris, « Die qtiinta, sanclorum martyrum Gaiactionis et
sancli Feberii episcopi.» Pro Fibilii. . , 'C Episleines. » Vide horum gesta apûri Surïurit.
MATRIC-GARTHUS.-ULTRAIECÏ. : « Maiachioeepi-
VIU Idus. Die 6.
Toniza Africoe,nalalis sancti Felicis. In hujus soiemnitaie quëmdarit psalmuin bealus Aùgusttaus videiur
exponere ad populum. in Oriente civitate Theopoli, saitctorani decèrii martyrum, qui sub SarfaCenis passi
leguntur in gestis sanclorum quadraginta. In Frigia, sancli Attici. [Addit Bouillart, ad orqm textus : In
pàgd Lëmovicënsi Nôfiuïàco, natalis Saiicli Lèoiiardi confessoris.]
NOM:.
Èx Pràtërii, TbfnaiM. Milneïat., Greven. et Molan.
VARIANTES LECTIONES.
Tériizdest codicum omnium, proetérquâm Greverii, rursus Frigia, ex codicibus prbpe omnibus : soli
qui malë TûnitiApiir.icèriio'resutf; Thimissà scribunt Praten. et fereven. habent phrigi'a; Molan., recie
alii: sed pro Toniza stàiëtiam'BàfoiiiUs eïltiriër'ario Phrygia. Tornacen. ei Militerai, legunt Aiici.
Anionini ; ubi ejusdem Notatio aliam,, fere synô- Coelera de Affyicoe,. solémpnillite, et si quoe sun".
civilâiëhi ..tôth'pônït, Tyiii'ssà; vel bujusmodi, taler miriutias repuiaiiius. Palëbit in
riymairi AfricoeTuhéium.
Tùnissa, vulgo Hitic duDiiita rëddiltir ail Ajiclariis coilices riôiipuljps, iu Bèliri., Antuerp.,
rëclèToriizam nostram vërlàntinlerprèiés për Tunis. D Max.-Lubec, etc. pro In Phrygid, maie supposuissë,-
Servaridus fuit modiis s'crib'enfli-ebdiCuin*ri! faliô'r* In Africa. In apogr'apho itbstro Pralensi, virgula
anliquorum omnium in quendam, quàriivis ab ëà siii/diiÈtrinï,adèoque tanqUàm âdjëctam legilur : In
hiulâtîdrié m iri n, qnoe'riëscïô' quid diàlëcil His- Patio Lehàvitêhsi, iico nb'biliacbinatalis sancli Ber-
panicoerédôlët, omriirid âTjIiuïreàm.-theophili pro nard! cohféssoHs. Non.rë'clë Bèrnardi, «sedquid vëlit
Theopoli errer est iri Marierai; et 'Greven. En ri'èmôriori îh'tëtiigii. Vidé Auctaria.
OBSÉRYATIONES,
Àpographa Hîe.rônyntiarià'âpUçiFlorëriiifttam sic Âddé vër'bà lëxtiis noslri ; taîsà Adonianam phrasim
hodie urianinriler légurit : Et in Toniza, vel TôHizé, intègre constiluunt, ubi Martyrologus ille sub-
Africoe, Felicis; vel natalis Felicis, vel liàlalis S: dùb'ilarisdiserte éxpriiriil, vidélùr exponere, ex citalo
Felicis. Ad quoeobservai cbmnientaior, périe'sAugu- traclatu omnia sancti doctoris verba subjungensy
stmiim.exslàresancti Felicis Memorium, tract, in ps. quoean huic potius quant aller! Felici, ul suniplurés
127. Nempe quoeper conjecturant Ado proposiiit, hujus nominis, vere conveniant, haclenus omnino
tanquam ëerta asserit, Romanum hodiernum, ni cerium non est, ut bene observavil Caslellanus:
fallor, sëcu'tus. Auctor Roinani parvi siftiplicitèr quamvis rie coelero fac.ileBaronioassenliar,quousque
sçripserat : Toniza Africa;, sancli Felicis niarlyris. rem onineni accuralius examinare possimus. Socios
663 USUARDI MONACffl 664
quadraginta Felici Iribuunt Auclaria Bedoe, sed A Quoesunt gesla illa ab Adone'citata, sed verosimiliter
horum auctorilas ad cilata Marlyrologia comparala nunquamvisa ? Quo leinpore passos credemus, seu
plane evanescit. Non verebor conjicere impetitum solos decem, seu universps quadraginta? Respieit
aliquetn Martyrologii Bedoeamplialorem ex duabus Baronius ad tempus, cum sub Cosrhoe rege Per-
Romani parvi anunlialiotabus unam confiasse. Coe- surum Antiochia a Saracenis direpta est. Àsl for-
terunt, si vere debodierno Felice dicta sunt quoeex tasse oeque probabililer remitli possent ad annum
Auguslino referuntur, poterunlea pluribus suo loco 657, vel potius 658, quo ab eisdem Arabibus ea
illustrai!. Wandalberius de solo Felice sic cecinit : civilas capta est. Falêor me hic non videre ubi
Idibus oclavismartyr Félix celebratur. pedem tulo figam, nisiquis certiora subminisiraverit ;
atque uiinani per dubilationes meas -id efïici queat,
Non recte assequor quid altéra sua annunliatione ui ea alicunde eruantur !
velil auclor.Romani parvi: Civitate Theopoli xi Phryges ,sex martyres sunt nominatim indicati in
martyrum: Theopolim inlélligo Anliochiam, de qua allatis omnibus codicibus : ex his unicum lantum Al-
alibi egimus, el videri polest hodierna Baronii No- ticum refert Marlyrologium Romanum ex Usuardo.
lalio. Al quinam sunt quadraginli illi martyres? Hoecvera est Florentinii ad Hieronymiana observa-
Qui.lucem aflerre debebalAdo, rem magisimplexant t'o, etiam a Castellano adhibita, cui noslrani jungi-
réddidit per lexlum, quem eo ipso hic rursus in- mus, alibi non semel repetitam ; quod nempe Mar-
tégrant de$eripsit Nosier, ubi decem dunlaxat addu- lyrologis noslris , sed Usuardo inprimis familiare
cu'nlur, qui sub Sarracenis passi legiinlur in gestis sit, ex majoribus Hieronymianorum martyrum ma-
sanclorum quadraginta, quasi de re aliqua nolissinia pnipulis, unum aliquem aut alterurii seliger^, nulla
sérmonem injiceret. Sed hoc ipsum proecipueinquiro prorsus sociorum facla menlione, ut supra pluribus
qui sint quadraginta illi, in quorum geslis legantur locis patuit, quemadmodum et hic liquet totum la-
decem passi sub Sarracenis ? Cur exluduntur hic terculum sincère ac simpliciter Usuardinum esse.
triginta alii, a Romano parvo conjunctim positi *?
AUCTARIA.
PRATEN.,de Auctario huic codici, forte ad margi- Qui veniens de Britannia, in Gallia sànelitale vitoe
nem, adjeclo, dixi in Varianlibus : notai Si.rmundus proeclaruit. »
idem et prima manu haberi in codice B. HAGENOYEN. Prima salis pura est. Secunda est de
HERINIEN., loto lexlu purissimus, in fine, forte ut Claro Vilcasino, terlia de Proculo Auguslodunensi.
propriuni loci, adjectum habet : « Bergas, deposilio Tum de decem Theopolitanis, salis recte. Sequilur
sancli Winoci. t de Malachia. Dein : « Ipso die, depositio sancti Leo-
ANTUERP.-MAJ., sic in fine habet : «In pago Lëmo- nardi abbalis. Hic a sancto Remigioarchiepircopo de
vicënsi, natale sancti Leonardi confessoris. Eodem sacro fonte est elevatus, et ab eodem disciplinis est
die, deposilio sancli Winnoci confessoris. > instruclus. Cujus eliam parentes primum ta palacio
ROSWEYD. alia omnia : « lit Africa, Pauli cum régis Francioe habebaniur. Hic tantant graciant a
aliis vu mari. AVillebaldi episcopi el confessoris. rege oblinuit, ut omnes incarcérait, quos ipse visita-
Herculiani confessoris. » vif, proiinus absolverentur, etc., » quoe malim legi
PULSANEN. incipit : « In territorio Dunensi, depo- in Vila apud Surium. Pro Allici, legit Amri.
sitio beatissimi Leonardi, eximii confessoris. J Deest AQUICINCT. texlui in fine silperaddit : « Redonis,
Félix. Legil sanctorum quinquaginla. De Attico, sancli Melanii confessoris. In pago Lemovicino,
nihil. sancti Leonardi confessoris, qui exlilit discipulus
ANTUERP., MAX.-LUBEC et UGHELLIAN.,in prima et sancli Remigii Remensium episcopi. Deposilio sancti
secunda satis puri, sic pergunl : « In Atîrica, S. At- G Winnoci abbalis. »
lici. >.In fide : « Redonis, sancti Melani confesso- VICTORIN. el REG. SUEC num. 150 Atticum in
ris. » Vide GREVEN. infra. Africa. In fine : « Redonis, sancti Melani confes-
ANTUERP.-MAJ.,LOVANIEN. et LEYDEN.-BELG. in soris. »
textu ferme conveniunl cum duobus proeeedenlibus, DAVERONEN. : « In pago Turonico, sancti Lupanlii
sed in fine : « Ilem natale sancti Leonardi confes- confessoris. In pago Lemovicensi, sancticlara Leonardi
soris. » Quod vero hi habent in fine, DANICponit in confessoris. Qui tempore Clodovoeirégis, Rbemen- Fran-
principio : « Natale sancli Leonardi confessoris. » corum slirpe crealus, et a beato Remigio
LEYDEN.,in lexlu par coeteris, paulo ampliori sium archiepiscopo baplizaiitS et edoctus, patriam
fine : « Ilem nalale sancti Leo- deserens, heremeiicam vilam elegit, et apud Nobi-
phrasi in subjicit clarus miraculis, el maxime incom-
nardi confessoris, ob cujus nïerilum omnibus de- liacum obiens, dissolulionibus, vivit in Christo. »
monstrandum, cum fratres corpus illius ad sepe- pediloi-um AMBIANEN. : « Ipso die, sancli Leonardi confesso-
liendum transferrent, nix contra temporis naturam ris. »
.cadens, ohlexil iocum, ubi sancto placuil sepeliri, MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT. : «Leonardiabbalis.
ubi sepultus mira operalur, maxime in caplivis. > Willehadi
Hoc idem de sancta Leonardo elogium ULTRAJECT. num vm Novembris. episcopi et confessoris. »Dehoc vide Roma-
« Sanctorum decem marlyrum.
et ALBERG. habentin principio. Felicis confessoris. »An qui in Romano ponilur Fun-
CENTULEN. : « Toniza Africoe, sancli Felicis mar- dis in Lalio ? ,
lyris. lu lerrilorio Aurelianensi, sancli Loeli presby- REG.SLEC signatus num. 428 : « In pago Lemo-
leri. » Sequilur de Attico, pure. « In pago Lëmovi- D vico, depositio sancti Léonard! confessoris. »
cënsi, sancli Leonardi, eximii confessoris. Eodem , Codex el LE MAREsignatus A : i Eodem die ad-
die, deposilio sancli Winnoci abbalis, qui fuit mo- venlus reliquiarum sanclorum Nazarii et Celsi ab
nachus sancti Bertini. In Oriente civilale Teopoli, Italicis parlibus. »
sanclorum decem marlyrum, sub Sarracenis passo- In VATICAN, num. 5949 deest annunliâlio ultima.
rum. »,Vide ObservatiQites. Adjicilur : « Benëventi, sancti Casti episcopi et
, BRUXELLEN. incipit : «In Nobiliaco, juxla Lentovi- martyris. »
cum, deposilio sancti Leonardi abbalis el confesso- ALTEMPS. : i in Brilannia, sanclorum Winne-
ris, discipuli beat! Remigii. Qui cum fratre Lifardo baddi et Winoci abbalis el confessoris. In Brilannia
miraculis el sanclilate claruit. » In annunliatione de minori, sancti Thenleonici abbatis. » Nomeniion
Felice turbalus, et ex Adone inierpolalus est purior recte exprimitur, legi eliam potesl Thenleonici.
in secunda. Allicum in Africa eliam collocat. Tum : Forte nonnihil ex majori aliqua nolitia limalum
« Redonis , deposilio sancli Melani episcopi ei con- melius intelligelur.
fessoris. El sancli Winnoci abbalis et confessoris. FLORENTIN. : « S. Leonardi.... S. Appiani contes-
 ' MARTYRÔLOGIUM.— MENS. NOV. 865
865
soris, qui natione Ligur, iri Coelo aureo monachus A diens, vilam austeram cum suis duxit, miraculis
fuit. Rodonis, S. Meliani confessoris. » mullis proecipueque in caplivorum liberatione eliam
BIZUNTICEN. : « Translalio sancti Gregorii Lingo- in vita coruscans, tandem quievit in pace. Cum
nensis episcopi. » Die proxime proecedenti posita autem discipuli ejus corpus sacrum in alium locum
est ex codice DIVIONEN. transferre vellent, viderunt totani provinciam nive
Editio LUBECO-COL. : « In pago Leraoni- operiam, excepto loco, in quo viro Dei quiescere
• cens!, loco Nobiliaco,incipit
deposilio sancti Leonardi placuerat. Item sanctoe memorioeChristinoe de Stum-
abbatis et confessoris. Hic a beato Remigio, Re- mel, in Nybeck [alias Nydeck] ducatus Juliacensis
mensis ecclesioe episcopo, de sacro fonte levatus, et quiescentis. » Nunc Juliacum translata est, ubi ejus
ab eodem salntaribus disciplinis insiructus. Hic reliquioe venerationi expositoe sunt. Vide Acta xxn
quamdam silvani inlravit , et conslructo in illa Junii. .'•'''-
monasterio, slriclissime cum aliquibus monachis in MOLAN. : « Ipso die, restitnlio sancti Palris nostri
eodem degens, tandem vilam ibidem in pace fini- Gisleni. In lerrilorio Turonico, B. Lupantii confes-
vil. Ob cujus nieriium omnibus demonsirandum, soris. Redonis, sancli Melani confessoris. Eodem
cum fralres corpus illius ad sepeliendum iransfer- die, sancti Leonardi confessoris, discipulis sancli
rent, respicienlesque vidèrent totani provinciam, Remigii episcopi, in civilale Lemovicensi, in pro-
contra temporis naturam, nive coopertam, locum vincia Aquilanioe. Apud Bergas, in territorio quod
autem illum , in quo sancto viro placuil quiescere, vocalur cella Aoromholt, deposilio sancli Winoci
omnino nive vacao [vacuum] invenerunl, ubi sepul- abbalis, egregii Chrisli confessoris; cujus vita virlu-
tus mira operatur, maxime in caplivis. » Sequitur B tibus et miraculis plena refulsit : qui in proediclo
satis purus. In fine : « In lerritorio Turonico, loco.rinullo tempore in Dei. opère perseyerans,- et
sancti Lupancii confessoris. » plurimos in Dei servilio aggregans, magnisque vir-
BELIN.,in prima el secunda ulcunque purus, sic tutibus et gloriosis miraculis, valde clarus, collectas
habet lertiam : « In Africa, sancti Atricii. » In fine : est ad patres suos in seneclule bona. » Tum lypis
« Redonis, sancti Meliani. Eodem die, sancli Leo- minoribus : « De quo in ejus vita legilur, quod egre-
nardi confessoris. » Altéra edilio legit, Melanii. gium duxerit, subjectis suis fralribus admiiiislrare,
Loco aulem secundo interserit : « In Nicomedia quia noverat Christum non venisse minislrari, sed
sancli Adriani marlyris. i minislrare : et quod quidquid operis aliorum manus
GREVEN. : « In Nicea, natalis sanctorum Adriani, velut arduum et grave, refugiebant, impigre el in-
Julioe, Eusebii. In "Africa, sanclorum Donati , cunctanter accipere non timebat, cum lamen esset
Pauli, Balsami. Ilem Eustasii, Julii. », Vide lliero- proediius titulo regioe nobililatis. Hic moiam,voedifi-
«
nymiana. Secundum aliquos hic, Melani episcopi caiam in fralrum pauperum usum, mulio tempore
Redonensis ,'- quem Usuardus habet sunra vin Idus propriis manibus rolavit. Eodem die, Severi epi-
Januarii, Ado n Idus Novembris. » Recte igitura scopi Barcinonensis, qui unus fuit LXXepiscoporum,
Rosweydo in appendicem rejecla est nescio quoeho- qui leges Golhicas in Hispania condiderunl. Hic a
dierna annunliâlio. Sequilur : « In Bergas, deposi- Bàrbaris Gothicis, qui Callialoniani incolehant ,
tio sanctorum quatuor fralrum Winnoti, Quaderioli, clavo capile confosso, marlyrio coronalur anno Re-
Ingenoli et Madenoli. In lerrilorio Turonico, sancli demptoris Jesu Chrisli DCXXXVIH. » Quoerilur ex quo
Lupantii confessoris. In pago Lemovicensi, deposi- Q Martyrologio MOLANUS poslreina hoec acceperit. Edi-
tio sancli Leonardi abbatis et confessoris. Qui a tiones alia; eadem habent, sed pleraque mullo bre-
sancto Remigio de sacro fonte levains ae salulâri- vius contracta sunt.
bus disciplinis instruclus, silvam quamdam iitgre-

VII Idus. Die 7.

In Alexandria beati Achilloeepiscopi, rqui eruditipne, fide, conversatione et moribus insignis fuit. Apud
Perusinam, Ilalioe urbem a, natalis sancli Herculani episcopi, cujus corpus, post abscisionem capitis, ita
unitum el sanum die quadragesimo, ul scribifbeàtus Gregorius papa, repertam est, ac si nulla hoc incisio
ferri letigisset. Eodem die, beali Amaranti niarlyris, qui apud Albigensem urbem, exacto agonis fidelis
cursu, sepultus, vivil in gloria. In Frisia, deposilio sancli Willibrordi episcopi.
NOTiE.
Puri sunt Praten., Herinien., Antuerp.-Maj., Antuerp.'et Max.-Lubec, Munerat., Greven. et Molan.
» Hic multa movel de Herculano Sollerius, cujus vïiium, si tamen vilium esl) eo quemquam inclinare
Herculani elogium Usuardo ascribendum esse merilo pbssunt, ut autographum dubitet esse martyrolo-
autumat, conseniieniibus probatissimis quibusque gium, quod et chroitalogieis notis et litterarum
codicibus, cum exaratis manu, lum excusis; quia forma constat nono soeculo et Usuardi oetate con-
lamen non in textu Pratensis codicis, sed in mar- scriplum ; quod in Sangermana abbalia compositum
gine elogium istud maiiû receniiore scriptum legilur,. esl, et in usum ejusdem abbatioeconcintiaimii ab
hincorta esl acuto censori dubitalio, uira sit aucto- D ejusdem abbaiioe monacho ; quod per trecentos aut
ris manus, seu, ut ipse lqquitur, uira manus aulo- eo antplius annos publiée in capitulo lectum est;
grapha sit. Quam dubitationem iia tollit, ut exisli- quod siudiosissime servalum est in bibliolheca nun-
mef nec priorem nec posleriorem maniim Usuardi- quam expilata, nunquam amhusta, sallem a nono
nam esse, et ita judicaturum quiSquis, deposito soeculo? Quid in hoc lilieraturoe génère cerlum esse
partium studio, hoc et alia Pratensis codicis vitia polest, si hoc non esl? De Herculani elogio oroe co-
expenderil. Contestor eruditos omnes, an paucula dicis addito jam in epistola exposui qui accident, ut
quoedanl in margine aut vacuo versus spatio manu codici aulographo deesset, el lamen in omnibus
receniiore àddita {quod unum est Pratensis codicis exemplis reperialur. BOUILLART.
VARIANTES LECTIONES.
Achilleilegit solus Antuerp.-Maj.; et sic esl in Ro- particula in. Soins Munerat. post Herculani episcopt
mano parvo, melius ab Adone el Usuardo resliiutum addit; et martyris. Mulla alia seripioria sphahnala
ut esl in lexlu.Greven. el,qui eum hic dëscribit, Molan. sunt, ul Achilli, Prusinam, Albiensem, etc., atque in
legunt, qui in erudilione ; ex omnibus aliis redundat Anluerp.-Maj. et.Molano in fine post episcopi, adje-
 667 USUARDI MONACHI 668
Ctunî est, et confessoris : sediitaxima vâriatio lit A nequaquam fuiszet abscissum, sic videlicetni nullave-
efformando nomine Willibrordi, quod ex Greveno ac- stigia seclionis apparerenl. Cliniquehoc et iti lérga
cepimus, aliis omnibus discrepanlibus scribeulibus- verterent, exquirentes si quod signum velde alia mon-
que Willeboldi, Wullebrodi; Willebrordi, Villebrordi, slrari incisione poluissel, ila sunum atque intemerq-
Wllebrordi, Vuellebrodi,etc. lunt omne corpus invenlum esl, ac si nuila hoc iiicisio
Hue rejeci difficullaies circa Herculani elogium. ferri tetigissel. Quid si Usuardus -sincerum exenipïa'r
Ac primo quidem ipsius Usuardi esse dubilare non Gregoria!)umnonhabueril?DecoeieroeIégium Usiiar
sinunl probaiiêsimî quique* itno codices omîtes, ex- dinum esse lam est certain quam cerla est uriariimis
ceptis duntaxal Tornacensi et Pulsanensi, quos codicum omnium, tum maiiuscriploru'm iiiin excu-
loties alias in elogiis mutilos agnovimus. Secundo : sorum consentie At vero in astigrapho iiôslrbPra-
Ex Gregorii Dialog. lib. 5, cap. 15, acceptumesse lensi tolum tanquam adjeclilium subducilur* tesia-
plane constat : at unde ita formatant dicemus, ul lurque Caslellanus in ora proeiétisi autogïaphi ré-
Gregorii sensuni non rëddal ? Praten. legit : Cujus ception manu ascriptum (à la marge ..et en lettres
corpus post ubscisioneni capilis ila inlactum ; alii moins anciennes que le texte). Quoerd titra màiius
omnes, ita nnitum , etc. Munerat. : Cujus corpus autographa sit? Si hoecel id genus alia in eo codice
abscisioni capitis ila -iiniium, récitas ad Gregorii men- recurrenlia indiflerenter expendàs , fallor si non
tent dixissetaftscissocapiti ila tinitum.lixe Gregoriile- judices nec prio.rem nec posteriorem manu Usuar-
clio est : Ita capul ejus unilum fueral corpori, ac si dinam esse. Sed de his plura inProefalioriè.
OBSERVATIONES.
Jam tertium sub hoc mensis principio cilandum B quisitionem suo tempore dabit Jaiiningus noster,
recurrit cap. 29, lib. vu Eusebio-Ruliniani, ex quo qua deusoeilloe quibus pridem, leste Bollando, oh-
Achillas hic, oeqûeac Theodolus n, elPierius. seu volula fuit Umbria, tenebroepro majori parie potë-
Hierius iv, acceptas esl, et ab auciore Romani par- runt dissipari.
vi, qui omnes inde exlraxii, sic nolalus : Alexan- Amaranlus a Yiennensi mariyrologo primum pb-
drioe, Achillei episcopi. Melius Ado, Achilloe,qui et situs est secundo loco, ex cujus brevi elogio verba
ex citato loco accepit materiant eîogii, muiata lan- sua omnia desumpsil Usuardus. Fous est Gregorius
lillum phrasi,- a Nostro ad verbum transcripti. Al- Turonensis, de Gloria Marlyrum cap. 57, a qù.6
que hic denuo sanclus est, apud alios martyrologos Amarandus appellatur : nec scio quidquam aliud de
extra sérient noslram minime quoeretidus; uli et sancli hujus rébus e;estis memorioe prodiluni esse.
frustra indagabilur causa cur hoc polius -die quam Sic ipsum cum Willibrordo honoravil Wandal-
altero quolibet recolaïur ; cum id promero Romani berius :
parvi auctorïs arbitvatu et hic et plurimi aliis locis Septenas, Amaraote,pia de morte saerasti,
faclum plane existimem. Vide quoe pro vero obitus Has quoque Willibrordushabet, quoprincipeplèbis
die verosimilius definivi in traclalti de Pairiarchis Fresottummulti Cbt'istumseusere vocanlenï.
Alexandrinis, cap. 5* pag. 56, à num. 188, ubi Porro Willibrordum âb Àdone recte sem.oviiRosr
et paucis collegi quoe ad vilam ejus pertinent, \Veydus, quidquid Mosander Martyrologii ejus texlui
Conferendacuni articulo Tille/nonlil tomo VI, pag. absque asteriscq ipsum insérai. In Rabano die proe-
215 et 214. , cedenti, ex Vitoe apclore Aicuino çnllocalur. Sed
In laudalo Romano parvo secundum et ultimum Id hic solius et vere Usuardi esse vel hinc conficio
locum lenet : Apud Perusinam Herculani episcopi quod plane alia sil phrasis noslra ab ea quoe Adoni
et marlyris; clarilalis gralia inlerjecil Ado, Italioe iribuitur, Coelerumiilusirissiini saiteli memoria non
urbem, lerlio loco Herculanum signans, sed absque Frisiis solum aùl Balavis, sed ei Brabàrilis ac proe-
iilleriori elogio, quod tolum Usuardi verbis concep- cipue Anluerpieusibus summa in veneralione est,
luin, elex Gregorii Dialogis, licet non salis recte, ut pluribus egregiis mouunienlis oslendunt Annales
dfisumptuni ëssé opoiici, ul supra ex prôbalissiniis Àntuerpienses, postremis litciibralionibus a niagisiro
codicibus abunde deitionstravimus. Et hoec quidem nostro Daniele Papebrociiio elaborali, sed haclenus
éx Gregorii, vadem citantis, aucioritale salis certà manu^cripli. Est et ebara ejus recbrdàlid iri Mitseô
sunt. Quid de duobus Herculanis Perusioe èpiscopis nostro', bit celébrëm illurii el Vetûslissimuni côdicein
censendunt sit, coiialur ëxplicare Baronius in No- Martyrologii HiérOnymiani, vulgo Antuerpiensem ei
latione, sred ipse Gregorii elogium ei Herculano Epiernacensem, quo virum saiiclissimum usum
aptavit, cujus aul natalis aul transLtlio recoliuïr fuisse, è'uihque' a Laurëhtio scripiuiri, oslendiluf
1 Marlii, ul facile intelligas dubiiim hic el iiwertuni "P'roefal. Bollandianoe pag. XLVI. Vila ab Aicuino
hoesisse,quemadmoduiri hoerenl puînés qui sepsiriis g&lulaet Jigala oralione composila exstat apud Su-
proejudiciisabduci non sinunl. Verum île his Her- riiiiïï, à Jîiiliiliprië repkfdtietà "S o'Ii'servàti'om'mis
culanis geminis vel, forte pluribus, uli et de aliis illusirata. soeculi m BeneJict. parte ï , S .p:i£-
Umbrioemultiplicalis sanclis, àccuraiissircam' dis- 601, cuïjuri'gipoteriirii eiogiàBedoe eldliornm.
AUCTARIA.
TORNACEN;, deHercUiahô scribit sicut Ado,CoeleraD « Apud AlbiginenSem urbem, sancli Amaranli mar-
pura suni. tyris. Apud Perusinam urbem Italioe, sancli Her-
ROSWEYD.* in pririïis punis, sic pergtt : « In Af- colani episcopi et- marlyris* cujus bealus papa Gre-
lernaco, sancli; Willibrordi primi Trâjectensium gorius in libro Dialogorum lerlio venerabilem iiien-:
archiepiscopi. Èodepi die, sàricti Floréniii Slraz- tioneni facit. CoenobioAsternaco,»sancli Willebrordi
inirgensis episcopi et confessoris. » episcopi et confessoris, quem roganle Pippino duce
PULSANEN. Prima, pura est. Secunda et terlia Francorum ordinavit episcopum Sergius PP., et ad
caret elogio. De Willibrordo riiliil. proedicandumFresonibus destinavit. »
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT., elLovAmÈS.
LÉY'DEN". BRUXELLES, incipit : « Apud Aslernacum* mo-
in prima puri, sëciritdoe,posl episcopi, iritérsertiril : naslerio Epllioniaco, Treverensis dyocësis,- deposi-
« Sub totila rëge' iniérfe"çti. » In terlia ro'fsus puri, tio sancti Willebrordi episcopi et confessoris. Qui
sic quai'lam fornianl : « lii territorio Trëvëreitisï, cum sociis duodecim veniens ab Anglia, a Sergio
Epieniaco monaslerio, deposilio sancli Willebrordi,: papa Fresonum episcopus consecralus, sedem epi-
Trajecti inferioris episcopi et confess. » scopaleiri ex dono Pippini Grossi, slaluit apud UI-
ALBERG. ei DANIC,cum'prioribus conveniunt, sed leiiburch, quod nunc Ullrajectum vocatur. Apud
in line : « Civilale Melbis, deposilio sancli Rufi Alhigensem urbem, natale sancli Amarariii mar-
episcopi el confessoris. » Vide Rabanum. lyris, qui exacio fidelis agonis cursu, sepultus yi-f
CENTULEN. , in prima Adonianus, sic pergit : vil ta gloria. » Sequitur de Herculano^ ul habëirt
669 MARTYROLOGIÏJM.— MENS. NOV. 670
codices medioenotoe supra. Tum de Achilla, pure. A GREVEN. : « Iste beatus vir ardore fidei ad evange-
Deniqu-e: « Métis civitate, depositio sancli Ruphi lizandum genlibus-Frisonum, de.Brilannia egres-
episcopi et confessoris, » sus, ul Beda Iibro v refert, ad Pepinuht Françor
HAGENOYEN., in prima salis punis, sic pergil:- riiin ducem declinans, ab eo Romani missus, a Ser-
« Apud Perusinam urbem Italioe, passio sancli gio papa episcopus ordinatus esl anno Domini
Herculani episcopi-et martyris, qui vir lotus erat Pcxciti. Unde rediens, a proefalo du'cë in c'aslello
catholicus, el ss.iisswasil résistera Longobardis hoe- Trajcclo locum sedis cpiscopalis accépil, ac longe
relicis, ob quod, dum civilas ipsa capla esset-,a laleque verbuni fidei scminans, iuûnilum populum
Tholilo regeitoei'etico jussus esl inierfici, et primo Christo acquirens, tandem in Éplhernaco monasle-
corrigiam de dorso ejus incidi, et posiea decoila- rio, iri territorio Tréverensi, quod ipsemet con-
ri, el faclum esl S'ta; et corpus ejùs irisepulttim slruxcral, quievit in pace. In Nichomedia, san-
permansit, ul scribit. bealus Gregorius in Dyalogo, cloruiti Polisii, Euslasii, Primi , Rogaciani. In
el die quadragesima corpus ejus sanum inveiitum Aphiica, nalale sanctorum Rogali, Donali , Ju-
esl. In Frysia, deposilio sancli Willibordi episcopi, lioe. s Vide Hiëroiiymiana. « Ipso die, sanctoeme-
qui eral unus de Capellanis Karuli imperatoris, morioe En'gelberii archiepiscopi Agrippinensis Co-
ad cujus proeceplumille iri civilalem Trajeclensein lonioeel marlyris :qui ob defensioneut oppressorum,
se Iransiulit (palet anachronhmus), et illam con- ab inipiis innocenler occisus, féliciter occubuit
vertit ad fidem, el postea in Frysiant, ubi magnant anno grâlioe MCCCXXX [in prima edilione habetur
partem illius lerroe convertit ad Dominum, et Ibi MCCXXV]. Restituti episcopi et confessoris. Methis,
in pace obiil, el ipse est sepultus in Ekleruaco, ubi n beati Rufi episcopi el, confessoris. Tricaslini epi-
prius esse fueral monachus, Treverensis dyocesis. scopi et confessoris. Prosdocimi episcopi et confes-
In civilale Melhis, depositio sancli Rufi episcopi et soris. Qui cum beato Marco evangelista et Àppol-
confessoris. » Sequitur de Fibilio Trevirensi ex linare Rhomam veniens, a bealo Petro civilaii--Pa-,
v Novembris. Demum : « lu monasterio llabelensi lavinoe ordinalus episcopus, cum populum innumé-
in Burgundia, sancloeGebedrudis, virginis et abba- rum fidei Chrisli acquisivisset , landem plenus
lissoe. » VideCastell. in indice. dicrum, merilorum ac miraculorum gloria, quievit
DAVERONEN. : « In Turonico, sancti Baldi con- anno episcopatus sui xcin. Argenlina?, sancii FIo-
fessoris. » Notai Caslellanus scribenduni Baudini. renlini episcopi el confessoris. In territorio Turo-
MATRIC-CARTHUS.-UL,TRAJECT. : « Willebrordi epi- nico, sancli Raidi confessoris. »
scopi primi Trajectensis. »In margine habetur, festum MOLAN. de Willibrordo lilleris Italicis, in textu,
in civilale « Herculani episcopi et martyris. Ama- Trajecii inférions. Tune lypis minulis : «Qui quiescit
ranthi marlyris. Achilla».episcopi Alexandrioe. » inler Treveriin et Lulzenburgum, in oppido el (rur-
In VATICAN, n. 5949. nihil de Willibrordo. sus Italicis) in monasterio Ecltlcrnaco* Treverensis
FLORENTIN. : « Apud civilalem Paduanani, san- îioeresis : cujus actus Beda presbyter in gestis An-
cli Prosdociml, ut in Romano. » glorum dëscribit. Hic a Sergio papa Romoeordinatus
Codex MONTISSANCTI.« Venerabilis transitas esl, et in Germaniam ad proedicaiiduni deslinalus,
nobilissimoevirginis Gebeirudis abbalissoesanctissi- ibidemque requievit. » Tum ex Rabano : « Item san-
ntoe,sororis beali Adelphïi, quoesuis merilis mulla cli Rufi Meiensis urbis episcopi et confessoris, qui
bénéficia, sesuuimadevolione quoerenlibusproestat.» translatas est aproedicta-urbe, consentienle Drogohe
Edilio LUBECO-COL- in prima pura est, in se-C proesttle*in Vormatiensem pagtim, in villam quai
cunda inserilur Tolila, ut supra. Tum : « Apud vocatur Oiernheim, lemporibus Loiharii imperatoris
Albigensem urbem , sancli Amarantii marlyris. et Ludovici régis, ubi etiam sanctitas ejus mullis
Qui apud eamdem urbem exaclo fidelis certaminis virtutibus claruil. » In Prosdocinto, dëscribit BELIN.
cursu, ibidem sepultus vivil ih gloria; cujus sa- Tum : « Apud Argentinam, sancli Florentii episcopi
crum sepuleruiii virluie Chrisli miraculis frequen- el confessoris, qui Seclorum indigena, In flore ado-
tibus illuslralur. In lerrilorio Trevereusi Epiher- lescenlioe pairiam parentesque deseruit, et accilis
naco uionasterib, depositio sancti Willebrordi Tra*- sibi ejusdem proposili sociis Arbogasto, Theodaio,
jêclensis iitferioris episcopi el confessoris. Cujus ac Hildulpho, Domino duce, fines alligit Alsalioe,
malri, dum adhuc eum in utero suo gestarel, visum lemporibus régis Dagobeiii, et Argobaslo in cathe-
est, lunam per os ejus ad interiot'à deseendere, et dra succedens, mullis virluium florihus gloriose
longe lateque munduni illustrare : quoe visio futu- refulsii. » Sequitur minoribus typis de Engelberto,
rum eum significavii proedicalorem, qui mundana ul GREVEN.Demum: «In territorio Turonico, sancli
corda illustrare sua doetrina debebai. Hic Friso- Baldi confessoris el archiepiscopi Turonici. > Editio-
nes ad fidemChrisli convertit, et oedilicatoin proe- nes posieriores de Willibrordo, Rufo, Prosdocinto,
dicto opido solemni monasterio honorabilium mona- Florenlio el Baldo, ferme ul iu prima. Tum : « Ar-
chorum, ibidem sepultus requiescit. Civitate Me- vernis, sancti Amandini confessoris. Die seplima,
this, deposilio sancii Rufi episcopi el confessoris. sanclorum irigtata et trium marlyrum in Melitene,
In territorio Turonico, sancli Baldi confessoris. > Et sancti palris ac lliaumaltirgi Lazari, qui exercuit
BELIN.incipit : « Apud Paduanï civilalem, de- D se in moule lacleo. > Dein- lypis minoribus : « lient
positio sancti Prosdocimi, primi episcopi civilalis deposilio sancli Restituti, primi episcopi Tricaslren-
ipsius, qui a bealo Petro apostolo episcopus ordina- sis, cujus corpus Aurelianus, in monasterio sancli
tus* ad proedictam civitaterit Paduam, ad proedi- Euniii, proecipuo colilur honore.'»'DeJSitgeïberlo, lit
canduni Dei verbuni missus est, ubi mullis virtu- supra ; sed inler primant el posleriores editiones .ea
tibus el prodigiis coruscando, bealo fine quievit, » est diversilas quod prior signet annum obitus l^âO,
Sequilur lexlus non salis correclus. hoec verum annum 1225.

VI Idus. Die 8.
Romoe, via Lavicana, passio sanclorum Claudii, Nicostrati, Siiripro'niàni, Castorii èï Siniplicii, a qui
primo in carcéremirusi, deinde Scorpionibus gravissime sunt. coesi, sed cum a fide Christi ritutari non pris-
sent, jussi sunt a Diocleiiano in medjo mari proecipites dari. Item Via Lavicana* nalalis quatuor coronalo-
rum Severi, SeveTianLCarpofori et Viclorini, qui jubente Diocleiianoiclibusplumbatarum usque ad moriém
coesisunt. Horum nomina cum minime potuissént rapportai, quoe Domino révélante inlerjectis annis postea
ostensa suni, statulum est ut annïversaria dies ïpsorum sub noininibus supradictorum quinque martyrum
recolerëlur.
671 USUARDI MONACHI , C72
NOT.E.
Conveniunt Pralen., Herinien., Rosweyd., Aniuerp. 4 Antuerp.-Max., Ultraieelin,, Leyden., Lovamen. At-
et Max.-Lubec, Munerat., Greven. et Molan. Ilem bergen, et Danic
» Quinque illi martyres in lilura versantur; nec tamen a Pratensi ulla exempla discrepant. Rogocui-
nam ascribenda sit correclio. BOUILLART.
VARIANTES LECTIONES.
Legendum essel ex Romano parvo et Adone Sym- Praten. et munerat. maie legunt quatuor; Greven.
phroniani, non Simphoriani, ut maie habent Ros- et Molan. numerum supprimunl; coeteri ex Roniani
weyd,, Max.-Lubec, Greven. et Molan.; at ex mê- parvi, Adonis, ac proinde et Usuardi mente recte
lions notoecodicibus servandum fuit Simproniani. In legunt, ul sensits exigit, supradictorum quinquemar-
apngrapho nostro Pralensi deest Caslorii. Nonnulli lyrum. Reliqui in texlu Carpofori el repperiri. De
codices scribunl carcerem missi, sed puriores, ul esl Nichoslrati, Severini pro Severi, coterelur pro reco-
in lextu. Hoesitasse polissimunt videntur codicum lerëlur, nihil magnopere nolandnm. At in Praten.
scriptores circa ullimam lextus formulant, nimirtim, videiur defuisse particula quoe aille Domino, uride
scribeiidnmne esset sub nominibùs supradictorum formaiida esset constructio, sicul, habet Munerat.,
quinque martyrum, an potius quatuor marlyrum. statulum esl aulem.
OBSERVATiOMES.
Binas textus noslri marlyrum classes sic primus ]i potins, si veram Bedam novisset, vellicare polerat
in Martyrologio conjunxit auctor Romani parvi, non Saitssayus : ille etenim cavillis islis ansam proebiiil,
primus tamen ipse combinaiionis auctor, utpole quam dum ila indistincte signavil : « Romoe, quatuor Co-
reperire potuerit in Sacramëntariis Romanis, et 110- ronaloî'iim Claudii, Nicostrali, Sympboriani, Caslo-
tanler in Gregoriano, ubi et quinque priores nonii- rii eiSimplicii, » ubi aliorum nomina aliis supponi
naliin, el quatuor Coronali anonynti in eadem missa videntur, ad eamdetn intérim explicalionem rêvo-
conjuncl! habentur; sic quidem, ul in prima oralione canda. Quod si ea non placeal, cum Ordine Romano
Claudius, Nicoslratus, etc., expressi sint, in Proefa- prius luctetur Saitssayusijuani Marlyrologia convel-
lione autem de quatuor Coronalis anonyntis agalur : lere nitatur. In Kalendhiiis Allatii el Frontonis sim-
cujus rei hoec ralio missa? ipsi proefigilur : « Quatuor pliciter ponilur hoc die : Nalale SS. quatuor Coro-
Coionatoram nomina hoecsuni: Severus, Severianus, natorum. » Al Sacramenlarium Thomasii rem tolant
Viclorinus et Carpophorus, quorumdies nalalis per denuo confundere videiur : « Sanclorum qualuorCo-
incuriam neglecius, minime reperiri poterat; ideo ronaiprum Cassiani, Claudi, Castori, Simproniani. »
slatuiuin esl ni in eorum ecclesia, horum quinque Quomodocunque hoecverlas aut verses, ad siipërio-
sanctorum, qui in missa recitanlur, natalis cclebre- rem senlenliam intelligenda sunt. Alia de Coronalis
tur, ut- cum islis eorum quoque memoria pariler quoeslio moveri polest ex Kalendario Buchërii, sic
fiât. » Ad quoe vide variantes manuscriplorum Ie- legente : « vu Id. Augusli, Secundi, Carpophori, Vi-
ctiones in.Menardi noiis pag. 185, ubi et de quatuor ctorini et Severiani, Aibano et Ostiense. » Quadrant
Coronaloruni: ecclesia, tilulo, elc. Cum his. modo nomina, excepio primo, sed quid sibi votant Aibano
conferamus Romani parvi verba sequeniia : «Romoe, T et Ostiense? An hic vere de Coronalis noslris agitur?
martyrum Claudii, Nicoslrati,; Symphroniani, Casio- ' J Fatèor hoec.mihi neCdumsalis esse explorata.
rii, Simplieii arlifictim insignissiniorum. Elipso die, Nodus haud minus difficilis est, quem vu Julii
iv Coronatorum Severi, Severiani, Carpophori, Vi- attigimus, ubi cum Romano parvo, Adone, Usuardo
clorini ; quorum fesiivilatem slaluit Melchiades papa et Noikero puiavimus hodieruos quinque artifices
sub nominibùs quinque marlyrum celebrari, quia dislitiguendos a quinque fere synonymis sancli Se-
nomina eorum non reperiebanlur, sed irilercurren- basliani catechumenis, de quibus ibi sermo eral,
libus annis cuidani sancta viro rëvelala sunt. » In qui- ul plane diversa suni Acla ainbabus lurmisab Adone
bus vides eaindem ferme Sacramentarii sentenliam aptala. Sciohoriiernum sub nomine Flori auclarium,
referri. QtioeritMenardus, el cum eo recenliores quinque noslros ex S. Sebasliani Aclis exornare,
aliqui, quomodo Meichiadis tempore ignorata fuerint scio alios. ila quoque senlire; verum confundendos
sanclorum Coronaloruni nomina, proesertim cum haclenus non video, si recte discerni possinl. Plura
sub Diocletiani persecutione passi dicanlur? Sed ego hoc die in nolatione disputai Florenlinius, nec ila
hic nihil video quod'tanlopere mireniur; quasi non rem expedit quin mulla supersinlproximo mense Ju-
plures, imo plurimi, grassante imniani carnificina, lio in Aclis accuralius dissolvenda. De Coronalis
coronali sint vivo et forte spécialité Melchi.ade,quo- non meiniuil Wandalberius, nisi velimus Bedam se-
rum- nihiloniinus disltacla nomina in ejus noliliam cutum, eoque in secundo versu induxisse nomen
non perveiiei'iiit. Hue refer Saussayi crilicam, qui coronoe; intérim priores quinque ila canit, ut tota
Romani parvi, invisi sibi opusculi, angulos omîtes . laudatio synonymis quibusque marlyribus aplari
scrutalus, ridiculi hic aliquid se offendisse clainilal, queat:
quod Coronati qualaor sub nominibùs quinque mar- Claudi,Castori,Simplici,Sintphoriane,
lyrum celebrenlur. Sed hoecsatis soliderefuiala sunt Nicostrale,pari fulgelis luce corona3,
a Florenlinio, Admon. proeviaîv, pag. 19, ul in Proe- Senasornantes Idus merilo atque cruore.
fationis riosiroe cap. 2 eliam indicavimus. Bedam
AUCTARIA
'
TORNACEN., in prima purus, in secunda refert Item ;translalio sancli Ludovici confessoris. » De
nomina Coronatorum usque ad Viclorini inclusive ; quo vide' RELIN.et alios.
désuni reliqua. CENTULEN. : « Romoe, sanclorum marlyrum Clau-
ANTUERP.-MAJ. Etiam purus in prima, produ- dii, Nicosirati, Simproniani, Caslorii atque Sim-
cit secundam ad coesi suni, sed in reliquis mulilus plicii, tempore Dyocletiani. Eodem die, sanclorum
est. quatuor Coronaloruni Severi, Severiani, Carpofori,
PULSANEN., primam habet usque ad Simpticii ; Victorini. Et octava sancli Vigoris. .»
secundam ad coesisunt, ulrumque inclusive ; coelera BRUXELLEN. incipit : « Octava festivitatis omnium
nihil. Sanclorum. » Tum de quatuor Coronalis, sic lamen
In DANIC,r?eénliori manu in inferiori ora codicis ul texius, maie composites, pejus correclus «sil. Tum
adjectum esl, » Item oclava omnium sanclorum. de quinque aliis, post Simplicii, inierjiçit : Qui Ja_
 675 MARTYROLOGIUM.— MENS. NOV." ,674
lliomi existantes, el nomine Chrisli arlificiosissime A À MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT. Sequitur textus satis
opérantes, primo in carcereni missi, el deinde scor- purus. Tum : « Treveris in monasterio beali Maxi-
pionibus'gravissime coesisunt; sed eum a fide Chri- mini, natale sancli Weomadi episcopi et confesso-
sli flecti non possent, jussu Dyociesiani in medio ris. Eodem die civitate Marsilia, iranslalio sancti
mari proecipilali sunt. In Africa, passio sanclorum Ludovici episcopi et confessoris, ordinis Minorum.
marlyrum Rogali, Priinoe, Donall, Julioe, Gaudii el Ipso die, beati Ausiremonii episcopi et confessoris.
Balsami. » Vide Hieronyniiana , die proeçedenli. lient sancli Willehadi episcopi et confessoris. » Vide
Tum : « Ipso die, Iranslalio sanctorum martyrum infra GREVEN.
Senatoris, Viatoris alque Cassiodori. Item translalio BELIN.,in lexlu salis purus, superaddil in fine :
sancli Ludovici episcopi et confessoris. » « Eodem die, translalio sancli Ludovici episcopi et
HAGENOYEN. : « Romoe via Lavicana, passio san- confessoris, ordinis Minorum. lient octava omnium
clorum marlyrum Claudii, Nycostrati, Sympronia- sanclorum. »
ni, Caslorii et Symplicii, qui primo in carcereni GREVEN. : « Oclava? festivilalis omnium Sancto-
sunt missi. Qui cuin edocli forent omni arte scul- rum. Festivitas reliquiarum eorumdem. » Rentisi
ptural, Dyoclecianoydolum facere nolue'runt, elposl- supra ad MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT. An de alia
ea scorpionibus sutît durissime coesi, et tunç cum festivitale hic agalur, post videbilur. Reliqua Au-
a fide Chrisli niutari non possent, jussi sunt.a Dyo- claria recenseo : « In Africa, sanclorum Primi, Ma-
cleciano ta plumbea capsa in mare proecipilari. » charii, Jusli et aliorum oclodecim. » Vide Hierony-
In altéra ferme purus est, tant de Florenlio, quem niiana. « Item, hic, deposilio sancli Hildulphi episcopi
die proeçedenli in Auclàriis non semel posuimus, g' Treverensis,'qui eliam supra habetur vu Idus Julii. i
sic habet : « In Argenlina, deposilio sancli Floren- Errât; nam habetur v Idus seu xi Julii : forte hic
cii, ejusdem-civilalis episcopi, qui prius in Hasela translationein indicare votait, ul est supra in LUXO-
vilam beremilicam duxit, in mulla patientia el ahs- VIEN.Pergit GREVEN : i Eodem die, depositio sancli
linenlia. Qui postquam filiam Dagoberii, régis Willehadi, primi episcopi Ecclesioe Bremeiisis et
Francise, filiam unicani coecamet surdam sanaveral, confessoris. Treveris, sancli Weomadi episcopi et
-
lerram ad oedificandum mo.nasterium accepit, et confessoris. Ambianis, sancli Godefridi episcopi et
post mortem Arbogasii episcopi, sedem episcopalem confessoris. Ausiremonii episcopi et confessoris.
ab eodem recepit, el mullis clarus virtutibus obiit Morbci episcopi. Apud Marsiliam, translalio beali
in pace. > Deinde ex textu diei proecedeniis, agit Ludovici episcopi el confessoris, ordinis Mino-
de Amaranto. Demum : i lient sancli Ausiremonii rum. »
episcopi et marlyris. » Vide natalem , die i No- MOLAN. : « Eodem die, translalio sancti Ludovici
vembris. episcopi et confessoris, Minoriloe.Ilem octava om-
AQUICINCT. pro Lavicana, iititio, habet Lalina, et nium Sanctorum; Ipso die, sancti Hilduîfi episcopi
cum codicibus'pro textu citatis legii Simproniani. Treverensis. » Dein typis minoribus : « Ëodëm die,
-
MATRIC-CARTHUS.ULTRAJECT. Fesium reliquia- deposilio sancli Willehadi, » etc., ul GREVEN. « Ani-
rum ; nempe, ut in margine explicat, in ordine Car- #iaiii.s, sancli Godefridi episcopi et confessoris,' cu-
thusiano. Verum de quibus, aul quorum sanclorum jus. vila tribus libris conscripla habetur ad Roliar-
reliquiis agat, he.cdum intelligo. Pergil : « Quatuor duin decanum Suessionensem. » Editiones alioeliile-
CorOnatorurit,scilicet Severi, Severiani, Carpophori ( ris Italicis texlui de Claudio, etc., immiscent : « Qui
et Viclorini. Claudii, Nicostrali, Symphoriani, Ca- C cum essent insignes artifices, et in Iapidibus mar-
slorii et Simplieii. » moreis imagines sculpere super omnes artifices nos-
: «
FLORENTIN. Translalio sancli Ludovici episcopi seni, eo quod falsos Deos adorare renuerant, pri-
el confessoris, ordinis Minorum. » mo, » elc. In fine : « Iiem octava omnium Sanclo-
Codex CASTRI-CAR. : « Dedicalio ecclesioe B. Ma- rum. Brenioe, deposilio sancli Vuillehadi, etc. Vir-
ria? Castri-Karoli, per manus Donini Leodegarii. » duni, sancli Mauri, episcopi ejusdem civilalis et
LUXOVIEN. : « Mediano monasterio, iranslalio san- confessoris. Die oclava, commemoratio archistrategi
cli Hidùlfi archiepiscopi et confessoris. » Vide aucla- Michaelis, el reliquarum incorporearam viriutunt. »
rium GREVEN. infra. Demum typis minoribus : « Ambianis, sancti Gode-
Edilio LUBECO-COL. : « Oclava omnium Sancto- fridi episcopi el confessoris. » Ut supra.
rum Dei. Idem feslivilas reliquiarum. » Vide supra

Y Idus. . ' Die 9.

Apud Amasiam civilalem Marmaritanorum, natalis sancli Thêodori martyris, qui lemporibus Maximiani
et Maximini imperaiorum, pro confessione Cliristianoefidei fortiler coesus ac in carcerem missus, dein, Do-
mino Salvalore sibi apparente el monente, ut constante.! et virililer ageret, relevatus est. Novissime post-
quam equuleo suspensus et ungulis est corrosus, ila ut ejus interiora nuda apparerent, ardentibus traditur
ignibus. Eodem die civitate Biluricas, sancti Ursicini confessoris, qui Romoe ordinatus a successoribus apo-
stolorum, primus eidem urbi destinatur episcopus. ,
NOT^E.'
' - '
Puri sunt Praten., Rosweyd., Greven. et Molan.
VARIANTES LECTIONES.
Amasiam scribunt omnes cum appellativo Marma- D ignibus iradilus, reddidit spirttum. Civitate Biluricas,
ritanorum, quasi peculiaris regio aut gens aliqua de- solita est mariyrologoram loculio, eam forle 1 emen-
signarelur, cum sermo sit de legione militum Ama- dare votait Greven. per civitate Bilurica. Ursicmi
seoein Ponlo hiberna Iraducentium. Solus Rosweyd. cerlo scripsit Ado, alque ex eo Usuardus in omni-
scribit, Thêodori militis el marlyris. Idem cum Mo- bus prope codicibus, Greven. et Molan. veram nomen
lano habet : Maximiani el Maximi. Rursus Rosweyd. Ursini, quamvis lion vere Usuardtae/subsiitaunt, ut
elogii fiiient videtur voluisse expolire, dum ita legit, est etiam in codice Pralensi B.
OBSERVATIONES.
Vere megalomarlyr îtuneupari potest, proecipuo seu Euchaila, m Allatii et Frontonis Kalendariis, in
cultu proe Theodoris aliis militibus, si plures sunt, Sacranieniario Gregorii et in Mariyrologiis propo
venerandus hic noster cognomento tin, Amaseensis omnibusitoc die apud Latinos celebratus. Ad Hie-
 67S USUARDI MONAGHI 67g
ronymianos codices perlinere non videiur, ul facile A QoinoemoxIdus Theudoromartyre ventant.
admitlit Florenlinius; al Beda, Florus, Wandalber-
ius, et qui in série noslra suni, eum conslaniissime Floro supra cilalo etiam ascribitur loia noslra de
proedicanl. Beda, cum laudalis KalendariiS et Sacra- Ursicino, seu melius Ursino, Bituricensi annunliâlio,
nienlario, simpliciter habet : Nalale sancli Thêodori sed quoe cerlo ab Adone primum cousignata et ex
marlyris. Paulo expressius Ronianum parvum : hoc ab Usuardo : hinc, nisi vehcmeiiiissiine fallor,
Euch'aitoe, "sancliThêodori marlyris, locum non na- a nostro îllo Floro desutnpla est, idque vel inde
talis, nec marlyrii, sed gloriosissimoesepuliuroe de- conjici dalur quod ipsum -nomen, nempe U'rsicini,
signans. Nequè in Adone nolalur paloesira cerla- servalum sit, maie ab Adone êfformaïunt. Sed de..
minis, neque ejus elogium, saltem in hac commemo- Floro islo qualicunque, a majoribus noslris edilo,
ratione, conlraxisse videiur Usuardus, quem plane alibi dispulavimus; hic salis sil vere Usuardina esse
exislimo Acla ipsa consultasse, unde a legione mili- quoe in ulraque commenioralione exhibentur. De
tant, sic ibi deiiontinala, civilalem illam suant Mar- Ursini vila el gestis ea probanlur adiniltiinlurque
mariianorum noit salis apte formaveril, quod voca- quoe a Gregorio Turonensi de Gloria confessorum
bulimi în elogio, sub nomine Flori edilo, itiullo cap. 8 tradita suni, a Tillemoiitio Gallice reddila,
;ntelius exptinclum esl. Porro ex proefalisAclis, cum tomo IV, a pag. 477, alque explicata pag. 726. -Vi-
egregio iii Theodbruni Gregorii Nysseni encomio a tam longiorem edidil Labheus tomo H Biblioihecoe
Surio viilgalis, sérient suaiu historicam Gallice lus., a pag. 5, incerti attelons, inqnil in scriplorum
compilavit Tillemonlius tomo V, pag. 569, in notis Syllabo, sed recenlioris, qui mulla parum probabilia
eo spectantibus pliii'ima'obscrvans, tum circa Acta ex popuiarUi'isrumusculiscollegit, quod plurium alio-
g
ipsa, tum circa hune el Heracleensem Theodorum, rum vitium; forte eliam eorum a quibus suni ma-
de quo in Aclis noslris vu Februarii : quoe omnia nuscripta noslra de Ursini Vila, revclalione et irans-
in major! opère scrupulosius eruni expendenda. Vi- lalione, de quorum fide et auctorilate nolim proe-
deri interini possunl Notalio Baronii et Acla sincera ntature quidquam decernere".Solum nota diem hune
fiuinarlii, a pag. 551. Suni pênes nos varia Groeca a noiinullis elevaiiùnis censeri, natalem vero xxix
monumeitla de passione Thêodori tironis ejusque Decembris, quam cerlo necduia ntihi licuil tulo ex-
miraculis, suo tempore cum jam pridem vuigalis plorare
illustranda; Solus in Wandalberli melrico hoc versî-
culo honoraïur :
AUCTARIA.
HERINIEN., purissimus est, sed ex proprio locii spenditur, et ungulis ferreis laceratur, et Iaiera ejus
vel provinçjoecullu in fine superaddil : « Virduni,, radunlur; etaitproeses: Vis nobiscum esse, Théo-
deposilio beali Viloni, episcopi et confessoris ejus- dore, aut cum Clnisto? El respondit, Christo meo
dem civilalis. » fui, sutn el ero. El slalint jiissus est igné consumi.
TORNACEN., in Thêodori elogio pro magna par* t Qui iii igné positus, ad vocent Domini ëmisit spiri-
mulilus, in secunda purus est. tum, et corpus ejus non est conibitstum , coelumque
ANTUERP.-MAJ., in prima purus et integer, sic for- aperi-um super eum ntulti videront. » Sequitur nova
mal.secundaiii : « Eotlent die civitate Biluricas, san- erudilio : « Eodem die, civitate Biturica, sancti Ur-
cli Ursini confessoris. > ciscini confessoris et episcopi. Hic prius vocâbalur
PULSANEN. in prima habet usque ad marlyris ; in, Nallianahei, dequo in Evangelio Johannis. Qui Romoe
secunda usque ad confessoris, expunctis eiogiis. Ad- a successoribus apostolorum ordinatus est episco-
dil aulem in fine : « Ipso die apud Virdunum, de- pus. et primus eideni urbi destinatur pontifex, mullis
posilio sancii Guiloni ejusdem civilalis episcopi. » C ad fidem conversis, ei miraculis pluribus perpetra-
Nomen salis nolum.est. lis, el oedilicalisecclesiis obiit in pace. Virdiinô, de-
; ANTUERP., MAX.-LUBEC et UGHELLIAN., post lex- positio beati Wydonis episcopi et confessoris. In
lum : « Virduni, sancli Vidoni episcopi el confes- Africa, sancti A"iici marlyris. Redonis, deposilio
soris. » MAX.-LUBECscribit : Virdini et Widoni; sancli Melani confessoris. » SpeCtant ad vj No-
récitas UGHELLIAN. Viloni. vembris.
MUNERAT., in textu iilcunque purus, adjicil : « Eo- AOUICINCT., in fine : « InlerriloriqAdartensi,sanc!i
dem die, Maturini confessoris, cujus corpus liono- Ragnulfi marlyris,"Verduni, sànclî Vitonii episcopi.»
ralur et colilur in lerrilorio Senonensis diocesis. » Lege ut supra Viloni.
Scio ab Usuardo i Nov., ab aliis hoc die coli, sed YICTORIN. ei REG.SUEC num. 150 : « Eodem diê
nescio cur hic ulroque die signa'verit. in lerrilorio Nevernetisi, sancli Malurini Leviloeet
ANTUEPP.-MAX., ULTRAJECT., LEYDEN. el LOVANIEN.confessoris. ? Secundus codex, nempe REG. SUEC,
texlui puro subj.iiiiguul: « Virduno , deposilio sancli melius legil Maurini.
Vitohi, ejusdem civilalis episcopiel confessoris. > Hoec * AMBIANEN. : « In suburbio Verdunensi, deposi-
vel similis phrasis soepehodie a codicibus repelitur. tio sancli Vitorii, palris noslri, episeppi et con-
* -ALBERGEN.-et DANIC., proeterea supcradduni : « De- fessoris. »
dicalio basilicoeSalvatoris. » Vide infra BELIN. MATRIC.-CARTHUS.-ULTRAJECT. : « Thêodori mar-
CENTULEN.: « Apud Amasiam civilalem Marmarila- tyris. Nathanael episcopi, fratris sancti Philippi
norum, passio sancli Thêodori marlyris, sub Diocle- apostoli Domini. Viloitis episcopi Verdunensis. Ur-
iiano. Eodem die, sancli Ursini Biluricensium primi D I sibi episcopiel confessoris. i Si scriplor hujus codicis
episcopi el confessoris. Virdunis, sancli Viiloniepi- HAGENOYENSEM vidissel, Ursinum et Nalhanael iu
scopi et confessoris.» unum epnflassel.
BRUXELLEN., novum Theodoruiiiproducil : «Romoe, REG.SÙECsignatus num. 428 : « Castro Virduno,
sanctiTheodoii marlyris. » Sequilurpiïina noslra an- sancti Viloni episcopi. » Sic eliam ferme legil codex
nunliâlio, fere pura. Tutti : «Alrebatis, sancli Ragnulfi LUXOVIEN.
marlyris. » De Ursicino, salis Usûardine. In fine cum FLORENTIN. : « Apud Virdunum, sancli Viclorini,
co'dicibusreiiquis : « In suburbio Yii'dunensi, sancli ejusdem civilalis episcopi et confessor.*» Lege
Viloni, ejusdem civilalis episcopi el confessoris. » Viloni,
HAGENOYEN. incipit, dies iransponeiis : « In Treve- RHEMENS. SS. Tint, el Apoll. : « In suburbio Vir-
ris, sancli Hildulfi episcopi. In civilale. [forte Berilo] dunensi, natale sanctissimi Vitoni episcopi et con- j
passio yntaginis Crucifixi. » De Theodoio , post re- fessor. » : « Translalio
velatus esfjioec inserit : « El liirba albatoruni viro- BELNEN. eorporis B. Floscelli mar-
rum cum illo psallere coeperunt. Quoeut vidèrent et lyris, iri bac ecclesia Belnensi quiescenlis, quod
audirent [pro viderunt el audierunl] custodes carce- corpus per vcnerabiles Paires Dominum Simbrieni
ris, fugierunl. Tune sanclus Tlieodorusin ligno su- lit. S. Coecilioepresb. card. apostoiicoesedis 'qga.mm
 "
677 MARTYR0L0G1UM.— MENS. NOV 673
m trancia, etCerardum Dei gratia /Edunensem epi-- A plumbalis diulissime coesus, ungulis corrosus, facu-
scopum, de loco ad locum magis venerabileni, diei lis, vulneribus admolis, exuslus, leslis eliam aculis-
proedicta esl translatant, anno DominiMCCLXV. » simis confricaïus, deinde crucifigi, sagiitarique
Editio LUBECO-COL. « -
incipit : Apud Edissam civi- jussus, ad uhimum decollaiione, niarlyris gloriam
lalem, coiinneinoraiio sancli sanguinis Chrisli ex adeplus est. » Jam diximus spéciale' ad vu Fe-
imagine Crucilixi Domini. » In prima annuiilïaiionçi bntarii, nisi idem sil ciint Aniascensi. En syno-
inlerpplaia esl. In secunda superaddil : « Iste: nymuni alierum : « Thêodori episcopi Londoiriert-
tuodice
Jrsicinus prius dictas est Nailianaerapostolus Cbri- sis el confessoris. Viloni episcopi Yirdunensis et
sli ; cui Dqntinus dixit : Eçce lieras Israelila, in quo< coufessori? Dethmari confessoris. lient-sancti Do-
d'olusnonesl. Quievit auleni in pace,. apud proefatam nati. In territorio Nivernensi ; sancti Mauri lev'ia?
urbem sepultus et'posimodum divina rcvèiaiibne el martyris. Paurilioe virginis sacroe, quant Pauius
réinventas. In Hispaniis, sanclorum Fausli et Mar- aposlolus legilur baptisasse. In lleJlesponio, satu-toe
cialis martyrum. Virduno, saiicti Widonis ejusdem Eusebioe virginis. Apud Carlhiisienses monachos
civilalis episcopi et confessons, lient Virduno, sancli commemoratip defunclorunt fralrum el sororum
Nicani epispopi el confesspris. In territorio Niver- ejusdem ordinis. »
nènsij'sancii Mauri [melius, supra, Maurini] Levitoe MOLAN. : « Dedicalio basilicoe Salvaioris, prima?-
el cpiifessoris. Nicomedia?, sancii Damiani confes- basilicoein palatio Conslanlini apud a
se-ris.'s Vide llieronymiana. bealo papa Sylveslro facla. In pago Laleramnn,
Àltrebalcstsi,
. BELIN.iiicipil : « Dediçaiio basilica?Salvaioris. » passio sancti Ragnulfi niarlyris, qui postais esl in
ïum sequilur textus salis purris. basilica sancti Vedasti. Eodem die, Malurtai confes-
GREVEN. TJ
: «Comuiemoraliosanguinis Domininoslri soris, cujus corpus honoralur et colilur in lerrilorio
Jesu Chrisli., qui apud Ëdissam ciyiiatem, de imagine Senqnensis diçecesis. > Ex MUNERATO. ' « Eodem die,
Crucifixi a Judoeppercùssa, ntiràcuJbse 'proAu-xil.In cruci'îxio imaginis Domini noslri Jesu Chrisli iu
H'ispaiiiis, sançioruni Fausli et Marcialis. Romoe, Syria, civitate Berilho. Virduni, deposilio beali Vi-
natalis sanctorum Ctauieriiis, Simphroriiaiii. Item loni episcopi et confessoris ejusdem urbis..» Posle-
J^ichpinedioe,sancli Çataasi, alias Damiani. « Vide riores editiones incipiunt : « Roma?,dedicalio bask
Hieronyniiaiia. « Roinoe, dedicalio basilicoe sancti iitoe Salvatoris, Conslanlini, » etc. De cracifixione
Salvatoris, hoc est sancloe ecclesia? Laleranensis, a imaginis, de Ragnulfo et Vilono, ui in priori. Adjici-
îiealp Sylyeslro facta. Ragnulfi marlyris. Apud He- lur: « Die noua, sanclorum niartyrum Onesiphori,
racleaiii civilalem Macedonioe,sancli Thêodori mar- et Porphyrii. El sanctoe nialris Maironoe.» Vide
tyris- Qui sub Lipinio rege, pro fide Chrisli virgis et Marlyrologium Castellani.
J.Y Idus. - Die 10.
Nalalis beali Martini papoe, qui ob fidem catholicam ah imperalore Consiantino hoerelico de Ecclesia ra-
pJus,'acperductasÇonstantinopolim, relegalus apud Ce*sonainLicioeprovincia?,Ibidem vitam fihivit, mullis
jn,eodem loco virtutam signis usque hodie r-cfulgens.In territorio Agàtënsi, sanctorum marlyrum Tiberii,
Modestiel Flotenlioe, qui tempore Diocletiani variis lormentis cruciati, marlyrium compleverunt. Anliochia?,
sanclorum Demetrii episcopi, Aniani diaconi, Eustosii el aliorum viginti. -,
" ~
N'QTiE.
'
Ita Pralen,, Herinien., MMneraU,Greven. et Molan. - .
VARIANTES LECTIONES.
Munerat. scribit oit fidemChristi catholicam, el de .Crediderimlocum eumdem indicari quem olim exsi-
reliquo constract'oiiem torquel, vitiosa interpun- lio et matryrio nobililavit ClemenS papa, de quo
ciione. PleriqUe codices legunl Conslaniino, pauci crudité disputât Rosweydus noiatipne in libellum dé
Çonslanlio; rieutra lecîio valet : pritfiam in Adone Feslivilatibus, pag. 221 et 222, Hoec paiiçis hic iiidi-
ï'eperlam cerlo sëcuius est Usuardus ; ast in Romano ex oasse sit salis. Reliqui in iextu et Cersonantet Licioe
hiôdèrno einendalius legitar npmeri Conslantis, qui codicum forniaiioiie. Sic eliam Agutensi, licet
al] anno 641 ad 666 imperium lenuit, sub quo indi- G Creven, et Molan. melius legant Agailtensi. Videiur
g'nissiinàm illàiit persecutioneiii, alque ex plagis et scribendum.. Tyberii, ex quo Gallice Tubery, Ut
oei'umriisinariyrtam passus est Maritaus papa. Rur- Itabenl iterum Greven. elMolân.;sed manuscripla
sus exsilii locum noiant codices omnes Ccrsonam, proefero. Sic Aniani, pro quo aliqui Aviani; quid
ut esl in Romano proeslel nescio,.
excepta Molatip, qui Chersonam,-
parvô et Âdbne. Sed Irioe est ista Chenona Lycioe?
OBSERVATIONES-.
Martini ponlifieis, fortissimi purilatis calholica? inihi quidem videiur, respiciunt, ob Me.nna?îiatalem,
adversiis Môiioihelitas defensoris et martyris festi- in diemarrideat sequenlem ibi translatant. Si cui fortasse
Frontonis ad Kalendarium eo die
vitas, forte ex*recenliorum codicum Usuardinprunt magis
placito, hoc tempore agitur xn Novembris; a Wan- obsërvalio, haud mullum equidein reluctabqr. Proe-
•dalberlo, ipso verosimiliori obitus die signala est, aclara suni Martini papoeActa a Surio yulgala, quoe
xvi Inler anliquos alios marly- nobis suo loco cum Anasiasii aliorunt.que scriplis
nempe Septembris. Romano illuslrabunlur ; quo remitiendoe quoque sont plures
roiogos, îh sola série noslra celebratur, aunica bac intricatoecontroversioe circa ponlificaliis itigressum
parvo in sacras tabulas primunt Martini relala,
anminlialione : Chersona Lycioe, papoe, qui el egréssum, circa lempus éxsilii omniumque geslo-
esl hic
ob catholicamfidem ibi relegalus , vilam finivil. Hinc rura ordinem chronologicum, q.uas salius
in Adonemtransiil, ex quo decerpla esl iota annun- omnino proelerire, quant jejunius el proeter inslitu-
liâlio noslra, ab ipsissimo Usuardo, duces sequenle, _^ tum nostrum delibare; pleroeque jam, PP.sl Baro-
» Papebrochio, Pagio aliisque erude-
non alio quam hoc die signala, ut probal codicum riiunt, a Cointio,
omnium àniiquorum sentenlia. Allaiii et Frontonis ratoe, si loco non dnnnino explanatoe sunt. Liceat tac
Kalendaria, dum Martinum aliquent absque disiln- proprio répétera Wandaiberti versunt, quem
ctionis nota tuemoranl xu Novembris, non hune dedinius xvi Septembris :
nono tah die co-
•papam marlyrem, qui nec soeculo Hinc sexto deno, Martinuspapa bealur,.
lebalur, sed celebratissimum illum Turoiiensem, ut
679 USUARDI MONACHI 680
Martyres Agathenses Hieronymianis, Bedoe, Floro, ,r vel sub alio nomine ad certain sedem reducat. Socio-
Rabana, imo eliam Romano parvo ignoli, a Wan- rum nomina in apographis uniformia non sunt, nec
dallierto canunlur; distinctius signai! ab Adone : In uspiam delerminalusiiumeras. Rabanus llieronymia-
territorio Agalhensi in Cessarione, coelera ex ipso na presse sequi videiur, dum scribit : In Anliochia,
Usuardus in textu nostro Verbatim descripsit. Acla natale Demelrii episcopi, Amnesi, Euslachii el socio-
aliqua edidit Pelrus in Catalogo : alia diil'usiora rum ejus. Ad Adonis lexlum non perlinere recie
citât, non refert, Catellus in sua Occilania, pag. censuit Rosweydus; in,appendice habetur, Aniani
Eustosii et sociorum eorumdem. Diversa
2TO, ex quibus priora contracta exislintai. Mulium diaconi,
fallor ni Catelliana ipsa anno 1656 ad Bollandum Usuardi phrasis oslendit ex ipso fonte immédiate
miserit Possinus, in viginti sepiem lectiones distri- hausisse. Sed unde dicemus clausulam illam acces-
bula, quoe, ut candide fatear , mihi nequaquani pla- sisse, et aliorum viginti ? Non esl lam facile hodum
cent; sed de ipsis statuera alterius loci est. Audi me- illum solvere, nisi aperlefateantur errasseNosltrim,
tricum Wandalberli encomium : et sanctos alios ad alias regiones spécialités perpé-
ram in unum collegisse ; nec vero viam explanat,
Quartis Modestus, Florentia Tyberiusque imo polius involvere videtar notula Castellani, qua
Trino marlyrio, irino pro nominefulgent. parle Eustosium langit; forte melius divinans, dum
In Hieronymianis hoc die primo loco legilur : In alios viginti Africanos a tribus prioribus disjungit.
Anliochia, natalis sanclorum Demelrii episcopi, Aniesi Coelerum ita scripisse Usuardum, alque eliam in
diaconi, Eustosi el sociorum ejus. Hoerel hic mérita Martino el Agathensibus textum nostrum vere Usu-
Florenlinius, ul Demelrium illum .vel sub Demetriani, ardinum esse ex codicum arbiirio admiitendUm est.
AUCTARIA.
TORNACEN., non omnino purus, déficit in elogio B episcopus baplizavit. Ipso die, depositio Bernardi,
marlyrum Agathensium. qui Lalinorum primus fuit Àntiochenoeecclesioe pa-
In ANTUERP.-MAJ. prima annuntiatio turbala est; triarcha. Aurelianis, deposilio- sancti Moniloris
secunda non est intégra; terlia proelermillitur. episcopi. Romoe, sancti Leonis papoe » Vide notulam
ROSWEYD., in textu satis punis, in fine adjicil : Castellani. «Apud Verdunum, deposilio sancli Mauri
« Eodem die in Briltannia Canlioe, deposilio sancli ejusdem civilalis episcopi. >
Jusli archiepiscopi et confessoris, qui quarlus a HAGENOYEN. incipit ab Agalhensibus, sed non
bealo Augustino fuit. Aurelianis, Moniloris episco- satis pure. Tumsalis de Nympha, ut in proeçedenli.
pi confessoris. Vigilia beali Martini episcopi. » De Antiochenis bene, deinde de Triphone et
Memineris codicem hune Ultrajeciinum esse, ubi Réspicio ut supra. Sequitur : « Ipso die, sancti
caihëdialis, poslea melropoliiana ecclesia, Martino Martini papoe el martyris, qui fuit vir lotus Deo
dicala est. dévolus , et in fide calholicus, quia congregavit
PULSANEN., in prima fere integer, ta secUnda re- concilium conlra Cyrum, Sergium et Paulum hoe-
secai elogium ; tertia deest. reiicos el episcopos. Quia, illos de suis dignilalibus
ANTUERP.,MAX.-LUBECet UGHELLIAN., in textu ejecil, jussus esl a spalario Olympii interne!, qui
satis'puri, adjiciunt: « Aurelianis, Moniloris episco- non permissus est a Deo sanctam Marlinum videre,
pi. » Est in codicibus plurimis; quia coecus est eflecius. Horum boeresis eral, quod
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT. et LEYDEN.,in textu nec unam nec duas volunlalès seu oper.aiiones in
puri sunt, sed secundo loco novam banc annunlia- Christo esse confilebanlur. Tandem vir beatus vi
tioneni invehunt : « Nalale sanctorum Triphonis et P capilur et Conslanlinopolim ducilur, nec sic acquie-
Respicii. » In fine subnectuiti : « Aurelianis, sancli vit, ui ntalos suslinere vellei; unde bac de causa
Moniloris episcopi. » Çersone in exilium millilur, ubi quondam bealus
. LCVANIEN.,in textu proecedentibus purior est, Clemens papa degebat, et ibidem Martinus féliciter
nam caret aiinuntialione talerjecta de Triphone et migravit ad Dominum, martyr pariler et confessor.
Réspicio. Aurelianis , deposilio sancli Moniloris episcopi et
ALBERG.el DANIC,recenliorem formam iriduunt. confessoris. In Boemia, sancloe Leodemila?, avioe
Sic enim, Martino papa ad xn traiislalo, hodiernum sancti Wenlzeselai. » Vide infra GREVEN.
lexlum ordiunlur : «Nalale sanclorum Marlyrum AQUICINCT. in fine : « Aurelianis, sancli Moniloris
Triphonis et Respicii. Item sanctoe Nimpboevirgi- episcopi. Ravennatis? Ipso die, sancti probi confessoris. > An
nis, quam filiam Aureliani Maximilianus episcopus episcopi
baplizavil. > In Agathensibus elut Antiochenis puri MATRIC.-CARTHCS.-ULTRAJECT. : « Tiberii martyris
sunt. In fine, de Monilore,' • jam non semel cum sociis. Martini papoeet confessoris. Georgii disci-
supra. puli Chrisli. »
CENTULEN. : « Natale sancli Martini papoe et mar- REG. SUEC signatus num. 428: « In territorio
lyris, qui ob catholicam fidem ab imperalore Con- Aurelianensi, sancli Verani episcopi el confessoris. >
slancio hoerelico, in insula Cersona exilio rélegatus, Esl Cabellicensis, ex sepullura notas : de quo vide
quievit in Domino. Corpus ejus Romain relalum Castellanum In VATICAN,
die sequenii.
mullis miraculis fulgel. » In secunda pro Tiberii, sub num. 5949 deest annuntiatio ul-
scribit Vili, de coelero in hac el in terlia annun- ** lima. Adjicilur :-« Benevenli, sancti Mennoeconfes-
tialione punis, in fine adjicil : « Aurelianis, sancli soris. » De hoc nihil apud alios. .
Moniloris episcopi. » STROZZIAN. : t Civilale Agrippinensi, deposilio
BRUXELLEN. : « Nalale beali Martini papoe. Hic sancti Cuniberli episcopi. Casiello Milliduno, sancli
Romoecelebravil concilium, in quo dampnavit pravi Leonis confessoris. > Vide de ulroque xn.Nov.
dogmalis asserlorem Paulum Coîistantinopoliianuni, BURDEGALEN. : « Aurelianis, ,Minoris episcopi.»
falsi nominis patriarchant. Propter quod Consian- Lege Moniloris. « Ipso die, sancli Mauri episcopi et
cius imperalor hoereiicus ipsum ab ecclesia rapium, confessoris. > In Romano est vin Novembris.
apud Cersonam Licioe in exiliuin' misil, el ibi ipse LUXOVIEN. scribit cum aliis supra : « Virduni, san-
migravit ad Christum, mullis in eodem loco, » elc. cti Mauri episcopi et confessoris. »
Agathensium martyrum numerum augel, sic scri- Editio LUBECO-COL. incipit : « Romoe, nalale san-
bens : « In territorio Agalhensi in Cesariono, san- clorum martyrum Triphonis et Respicii. » Sequilur
ctorum martyrum Liberii, Tiberii, Modesli et Flo- de Nympha, ul supra. In Agalhensibus et Antioche-
rencioe. Qui tempore, elc. » In Anliocheiiis purus nis satis pura est. Rursus de Monilore, ul supra.
est. Tum : « Eodem die, natale sancloram marty- Tum : « Apud Cersonam Licioe, deposilio beali Mar-
rum Triphonis et Respicii. Et sanctoe Nymphoe tini papoe et marlyris, qui ob catholicam fideni, elc.
virginis, filioe Aureliani, quam sanclus Mantilianus Eodem die, beati Jusli episcopi CanUiarieusisei con-
681 MARTYROLOGIUM. — MENS. NOV. 682
fessons, qui cum Mellitoet aliis mullis a bealo Grc- .A fessoris, de quo lib. x IliSlorioeEcclesiaslicoerefer-
gorio papa in Britanniam bealo Augusiino in adjitto- lur, quod ob Chrisli fidem tempore Juliani, a prima
riiim proedicalionismissus esl, qui primo Bosensis luce usque ad horam décimant tanla crudelilate et
ecclesioefaclus aniisles, postmodum quarlus in re- lot mtiialis carnificibus torlus sit, ut simile nulla
gimine proesulaïusCanluariensis ecclesioeAugusiino oelas facliiiii meminerit. Romoe, sanctoe Nymphoe
successit. » virginis, filioeAureliani imperatoris. Ludumilloe, du-
BELIN.incipit : « Nalale sanctorum martyrum cissoeBohemioeet marlyris translatio. Parisius, Ca-
Triphonis et Respicii el Nimphoevirginis. » Martinus lullae nialronoe nobilissinioe. Ermegardis comitissoe
translatas est. In secunda et terlia, parum abest a Zulphanioe. »
purilau?. Tum: «Aurelianis, sancli Nolarii episcopi. » MOLAN .: « Nalale sanclorum marlyrum Triphonis,
Tune h\c Moniloris:«Civitate Agrippinensi, depositio Respicii et Nymphoevirginis. Aurelioe, S. Nolarii
sancti Cuniberti [Cuniberti] episcopi. Gaslello Mhiu- episcopi. » Ex BELIN.«In Colonia Agrippinensi, de-
duno, sancli Leonis confessoris. > De hoc dixi vi- posilio sancli Cuniberti episcopi. Castello Millcduno,
dendum Caslellan. sancli Leonis confessoris. » Ex eodem. « Aurelianis,
GREVEN. : « Secundum aliquos hic, passio sancli Fe- deposilio Moniloris episcopi. » Dein lypis minoribus:
licis papoeet marlyris,, cujus .celebrilas vi Kal. Au- « lu Brilannia, sancti Jusli, » etc. m GREVEN.'nisi
gusli polissiiniiniagitur; sepultus vero perhibelur xv quod scribat Brocensis. Iir Martyrologio Romano
Kal. Decemb.Romoe,sanctorum marlyrum Triphonis sedes episcopalis non apponilur. Idem ex codentde
el Respicii. Moniloris episcopi Aurelianensis et con- Tbeodoro adolescente Anliochcno. Ediliones poste-
fessoris. Romoe,deposilio beali Leonis episcopi. In ij riores Marlinuni différant ad xn. Primo locolilleris
Brilannia , sancli Jusli episcopi et confessoris. -Qui Italicis agunt de Triphone, Réspicio el Nympha. m
cum Mellito et .aliis a bealo Gregorio papa, in opus fine : « In Brilannia, sancli Jusli episcopi et confes-
Evangelii.Brilanniam missus, primo quidem Brofen- soris, quem illuc Gregorius papa direxit, cum aliis
sls episcopus, deinde Cantuariensis ecclesioe, post ad Evangelii opus. Eodem die, sancti Probi, Rhaven
sanctam Augusiinum quarto loco archiepiscopus, nalis poniificis, in oede ipsi dicala sepulti. Aurelianis,
sanctis fulgens dperibus quievit in pace. Thêodori depositio sancli Moniloris episcopi. Die décima,
episcopi Siccensis et confessoris. Apud Ravennam, sanclorum apostolorum Erasli, Olympi cl sociorum. »
sancti Probi episcopi et confessoris. Mauri episcopi. Ex Horologio. Demum minoribus lypis adjectum esl.
Apud Anliochiam, sancti Thêodori adolescentis côn- « Item, sanctoe Tbeoctisles Lésina?. »
III Idus. Die Ai.
. In Galliis, Turonis civitate, nalalis beali Martini episcopi et confessoris, cujus vila tamis cxlilit mira-
culis glôriosa, ut trium mortuoranr meruerit esse suscitaior. In Sciihia metropoli Frigioe Saluiarioe, passio
sancii Mennoemarlyris, qui persecutione Diocletiani, postquam sluduil coelesUrégi secrcia convcrsaiione
in heremo militare, procedens ad publicum, ac se Christianuin libéra voce declarans, primo diris crucia-
libus exantinatus, novissime fixis in oralione genibus, el Domino Jesu Christo gralias agens, gladio coesus
esl. lient Lugduni, sancli Verani episcopi, cujus vita fidei et virluium meritis illuslris fuil.
. NOT.E. -
Ex Pralen., Herinien., Rosweyd., Antuern. el Max.-Lub., Mimerai., Belin. prima edii., Greven. et
Molan, ,.--.. - »
- VARIANTESLECTIONES.
Molan. in ipso principio alîquid variai : In Galliis C legunt 'mentir. In omnibus esl heremo; in Pralen.
civitate Turonis. Ros"weyd.,urbis Trajeclinoe patro- exanimaïus; in Herinien., examinants; in pluribus
nuin niajusculis miniatis exornâns, legit bealissimi ita ullima syllaba abbreviata est, ut oequelegi possit,
Martini. Solus Munerat. posuit quod trium, elc. examtnaïur ac examinants, 'uirunivis seligë. nos
Sic ilem meruerit, pro quo Antuerp. mererelur, pejus poslrèmum lenemus. Pralen. legilVeriani; Rosweyd.
Max.-Lubec merelur; Belin. autem, mereretur esse Valeriani; major pars stat pro Verani : sed videiur
suscitator magnificus. Quoi modis Scythia et Phrygia dubitasse Molanus de quo Verano ageretur, unde sic
scribaniur, .lion semel diximus ; hic rursus sequor simpliciter scripsit: 7re»i sancti Verani,elc. Reliqua
majorera-codicum numerum. Certain est Scythiam minulia: sunt, ul Thuronis, Salularis, coeiesti;Ne-
hic ab Adone perpéram invectâm, pro qua Baronius rani, elc.
subsliluilCotyoei. Greven. et Molan.maie pro studuit
OBSERVATIONES.
Vere in hujus diei nota pronuntiavtt Florenlinius : riensis, Fortunalus et Gregorius Turonensis, qno-
Sancti ac thaumaturgi Martini omnia ila nota sunt, runi opéra mullorum erudildram nolis cxplicata et
Hithic aliqua repetere non expédiât. Nobis tamen illuslrata sunt. Pleraque collegit, discussit ac di-
paucttla dépromenda sunt quoead rem nostrant per- gessil Gervasius in Vita , Gallice Turonihus édita
tinent. Itaquc in Hieronymianis , Beda , Romano anno 1699, irevius Tillemonlius lomo X, a p. 50!).
parvo et Adone, phrasi non militant dissimili eaque D quorum lucubralionibiis ad elucidanda vetustiora"
brevi commeinoratur, hoc solo discrimine quod Ro- suo tempore gralanler utemUr. Poêla Mariyrologus
mani parvi auclor miraculorum patratorem proedicet. Mennam proeponil, ac nescio quant Domiciliant
Notait Usuardus illaudalum proeterire sanciuni, dif- Martino subjungit, qua;, licet in Hieronym. forte
fusissimo cullu, onini memoria, el toto sallem Oc- ponalur, cum in noslris hodie nota non sit, sola
cîdënte longe celebraiissimum. Floro eliam aliquid priorum encomia describemus. Sic cecinit, non ex
ascribitur, sed Rabanus longiori elogio Marlintim -Molano,sed ex Spicilegio ^cherii :
ornavit. "Wandalberiusinfra reeurrei. Mulla de Mar- Menassanclusoval ternis virluie fideque,
tino observavil Raronius in nolatione , plura' in Confessornterito, olïicioet sermonesacerdos,
Annalibus, forte hinc inde, proeserlim in figendo AtqueDdemartyr, latofamosusin orbe
obitus anno emendanda. De nullo ferme sancio lot Martinus,volisfesioquevocalureodem.
illusiiïa monumenta supersunt, niillus tôt inclytos
' Quam nota et plana surit circa Marlinum ferme
encomiastes naclus est. Noiissimi sunt proecipùi; omnia, tant implexa videntur quoe Mennam, coelera
Sulpiu'tis Severus, Beitedicius Pauiinus Petroco- illustrent nia.i'iyrem,.coiicertiuril.'Imprimis
' ' non con-
PATHOLVCX.X1V. ''-.' 22
 683 USUARDI MONACHI 684
sint in Hieronymianis signari sub hac formula : Arini; an unius Acta ab alio sancto translata non
Alexandria metropoli, nalalis sancli Minatis, lâmelsi sint; verbaiObscura et ambigna non pauca reenr-
'id elicere velle videalur Florenlinius. Beda legil : runl, de quibus vide tantisper Tillemoniium tomo
Ipso die, natale sancli Mennoemarlyris. Idem nomen V, a pag. 441 et 758 Intérim lextus nosier ex Adotie
ïeperilur in Allalii (sed iv Idus) et Frontonis Kalen- plane contractas est, servaia'p'aloesira|'ut iri'Varian-
dariis, alque in Gregorii Sacrainenlario; ejusdem- libus dielum est.
que sancli celebrem olim Romoememoriam, prêter Verani, hauddubie Lugdnnërisis episcopi, ritemi-
alia, oslendit habita a S. Gregorio homilia 55, ad nit, non in appendice, ut ail Floreritiriiiis,-sed in
quoe vide Frontonis nolam. Al in ltisce postrentis ipso lexlu, Viennensis Marlyrologus, éx quo desum-
nullo pèculiari signo autioci aul temporis disiingui- pii suni'omnes annuritialionis' licslroe ;apices. In
lur. Romanum parvum scribit : In Scythia; Mennoe Hieronymianis eliam legilur, sed' Aon dûbiiàret Flo-
martyris, Constantinopolim translali. Est in Rabano renlinius quin sit cx'aUdilis ad Véliistius Marlyrolo-
.prolixius elogium, unde tamen nihil magnopere sla- : gium. Quidquidsit, notai ibi laudalits scriplor Ve-
lui polest, nisi ex Adoriiano ad certas circumslan- ranos plures, nempe alterimi Gabalitanum, seu Ca-
-lias determinelur ; in quo nihilomiiius ea indicalur valdcensinm episcopUriiyàllërum Yencïensium, eos-
posilio, a "Nosiro inde ad verbuni destimptà, quoe que a Lugduiiensi etltodiërno nostro diyërsps, ex
rem non salis explanat: Eodem die,-in Scythia, me- Ilagiolo'gio La'bbei, Saussayo et Raynaudo. Aliter
tropoli Phrygioe Salutarioe, elc. Paloestrain Romano sentira .videiur Caslellanus ;- nam Yetàhurii adjecta
emendalliis posila est, observatque Castellanus di- iiolula Venciensemdéclarai, ex ix Septembris hue
versurn hune essë .ab alio Mena seu Menna Callice- -g translalum, qui- Gallice vocetitr Veràn:: secundum
lado, de quo cum Hermogene et Eugrapho agitur in vero Gallice Vrain, Gabéilieénshm episcoputrislaluit,
Romano x Decembris., Quin imo diversa Acta utro- qua ralione Veranus Lugdiïnensis omnino excluden-
que die a Surio ex Meiaphrasle vulgata sunt, de dus esset. Hoesunt conirovërsioealibi operrisius di-
quibus alibi judictam feremits. Jam vero dum et illa scuiiëndoe: textus noster Lugduneusem haud ob-
et Marlyrologia accuralius exculiuntur, non adeo scure désignât, isque el Usuardimis est. Vide Tille-
obvium esl décernera unusne an plures Mennoefue- montium tomo XV, pag. 849.
AUCTARIA.
TORNACEN. In prima purus, iri secunda, desinit ad prdmolioriem.; Deriîqué' bealus Mârlinus , mullis
Mennoe marlyris, expunclo elogio. In terlia denuo përpetralis miraculis, pluribus oedillealis ecclesiis,
.purus. et ad fidem çônversis ; et htullis insidiis , tam a
ANTUERP.-MAJ. Déficit in hoc codice.totus hujus paganis', quam "ab hoereticis tolératis , et idolis
.dieiiaierculus. diversis.deslruclis, plenus bonis operibus migravit
PULSAHEN. in prima purus est ; secundam el ter- ad Dominum in pace. » In Menna tantum niodice
liam truncal, post marlyris et post episcopi. inierpolalus est. In Verano purus, adjungit : «Item
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT., LEVDEN., LOVANIEN.,sancli Johannis eleemosynarii episcopi et confes-
ALBERG.et DANIC.lolo textu puri essent, nisi de soris. >
Martino, post, « ut trium morluorum mererelur esse AQUICINCT. in fine : «In villa, quoedicitur Malonia,
magnificus suscitalor, » adderent hoec: « Hic anno nalalis sancli Bertuini episcopi et confessoris. »
Domini quadringenlesimo felicem soi.rilura caiq r MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT. :,.« Martini episcopi
Teddidit. G et confessoris. Mennoeniarlyris. Bertuini episcopi et
CENTULEN.: «In Galliis, civilale Turonis, transitas confessoris. Veriani episcopi et confessoris. »
sancli Martini archiepiscopi et confessoris, cujus ALTEMPS. : « Ipso die, sancli Livini archieniscoti
sacrum sepulchrum, virtute Chrisli, miraculis fre- Doroberhiensis. » Dubium est quid velit.
quentibus illuslraiur. Eodem die apud Sciihiam, FLORENTIN. : « Apud Ravennas, sancli Probi archi-
saricli Mennoe marlyris, qui gladio vilain finivit. episcopi et confessoris. » Vide die proeçedenli.
''Lugduni, sancli Neroni [maie scriptum est Verani -Edilio LUBECO-COL. post ea quoe ex ANTUERP.-
-nomen) episcopi, vita el miraculis clari. » Max., elc., supra dedimus, adjungit : « Ejus trans-
BRUXELLEN., in prima salis purus, sic pergit : « Et itas sancto Ambrosio episcopo Mediolanensi, et bealo
Éin Sciihia, metropoli Frigioe Salutarioe, passio sancli Sevèrino arebiepiscopo Coloniensi manifeslatus di-
.Mennoemartyris, qui sub persecutione Dyoclesiaui vinilus fuit. > Dé Menna : « Qiti persecutione Dio-
• et Maximiani, cuntesset miles yEgyptiorumprovincia cleciani imperatoris , cum esset nobilissimus miles
ortuS, abrenuitciàns lerranoe miliiioe, coelesli régi jKgyplioruin generis, abrenuncians seculo, studuit,
clam, et sub secrela coriversaliorie in eremo studuit secrela conversatione coelesli rqgi in heremo mili-
militare ; deinde nalaliciis proefectaraniimperatorum tare. Deinde in.'nalaliciis. proefecloram imperalo-
proeedens iri publicum, libéra voce se Christianum rum proeedens ad publicum, ac se Christianum libéra
professus est; ac primum coesusita, ul.plaleoe san- voce çoram eis declârans, tradiîus est Pirro judici
guine inundarent., et post eculeum el igriem supe- puniendus , qui primo diris cruciatibus examina-
rans, per tribulos et sudes ferreas, ligatis manibus lu'r, » etc. lit ullima annunlialione, pura est. In
et pedibus tractus, novissime fixis in oralione getn- D fine : «Eodem die , sancloe Theophiloe virginis et
bris, el DominoJesu Cbrislo gratias agens, giadio marlyris. >
coesus est, et corpus igni traditain est, Apud Cy- BELINIedilio altéra : « Ipso die, transitas sancii
-jprum, civilalem quoe dicitur Amathunta, .deposilio Joannis eleemosynarii, episcopi Alexandririoeurbis. »
sanclissintoe memorioeJohannis. Eleymonis, Alexan- Vide, ut diximus, xxui Januarii. .
jdrtaoe civilalis archiepiscopi. > Vidé xxui Januarii. GRÈVES.: « Roritoe, natalis sanclorum Valenlini,
.HÀGENOÏEN.. : « lit Galliis, civilale Turonis, depo- Feliciani, Victorini, Ravënua?, Felicis, Yaleiitiiioe,
silio sancli'"Martini'episcopi et confessoris, cujus Hpvelloe,;Octavii, Januarii, Erundinis. » Vide iu
vita iota miraculosa fuisse describilur, ila ut trium 'Hieronymianis. « Bertwini episcopi et confessoris.
înoiiuoruiii'mereretur esse suscitator. Hic in triplici- Ganfredi episcopi Soriensis et confessoris, ordinis
slalu fuisse legilur, scilieel militari, monâchali et Cislerciensis. Secundum aliquos hic, Joannis elee-
pontificali, in quibus omnibus slalibus ipse placuit mosynarii,"qui supra habetur x Kalend. Februarii.
Deo. Ipse nainque In inilitia servivit imperatori lient sancti Mennoesolilarii, magnoe sanctilalis viri.
jrreprehensibililei', ila quod nec Deum in illa offen- De (pio bealus Gregorius m Dialog. refert, quod slu-
derêl. In moriaclialu servivit Deo, el sibi fideliler tiium ei fueril, nihil iii hoc mundo possidere, nihil
dboesit, ila ul ipse forma religionis céleris essèt. .requirere, omîtes, qui ad se causa charitaiis veuis-
it episcopalu' ipse servivit Christo, et hoc ad Dei seltt. ad oeiernoe viloe desideria accéndeié. Inler
loiiorem, proximi utilitatem, et ad suant in bonis oblaiiones sibi missas, oblationem slupratoris cujus-
 685 MARTYR0L0G1UM. — MENS. NOV. 68"B
dam per spirilum cognovil ac respuit. TheophiioeA Cenluncellensis, de quo beatus Gregorius Dialogo-
virginis et marlyris. In GaUii§,'Rogoemaironoe. » ramiib. iv.'cap. 27. > Editiones alioe de Martino,
MOLAN. aliis lilleris de Martino subneciil : « Hujus pàulp brevius : « Hujus Vilam Sulpilius manifesta
vila el doclrina per miracula, quoe Dominus per eum tacuieiitô, » etc. In fine : « Apud Namurcum in Ma-
. fecit, pêne omnibus fidelibus claret : nëc necesse est lonia, sancli Bertuini episcopi, qui de Hibernia in-
a nobis hicaliquid extnde commemorari, quia ipsius sula veniens in sallum, qui vulgo appellatur Marli-
vilain, virlutes et signa Sulpilius manifeste lucii- gnia, condidit oralorium in supradicla villa Malonia
lenlo sermone descripsit; nec non et Gregorius, super Sambram, in honorent semper Virginis Marioe.
ejusdem urbis episcopus, in Miraculorum libris ple- Ubi diu Deo militans, cursum suum féliciter impie-
nissime disseruit. > In firie : «In Malonia, sancli Vil. Die undecima, sancloe marlyris Stephanidis, et
Bertuini episcopi et confessoris. » Deinde minoribus sancli Patris et confessoris Thêodori Studitoe. » Ex
typis de Menna soliiario, ex GREVEN.supra. Derii- Horologio Groeeorum.
que : « Deposilio'Theophanii confessoris* corailis
Pridie Idus. ''*'?" Die 12.
Apud provinciam Tarraconensem, civitate Tirassona, beali Emiliam presbiteri et confessoris, cujus ad-
mirabilem vilam Braulio Goesaraugustanus episcopus simplici sermone descripsit. Civilale Agripinensi,
depositio sancti Cuniberti episcopi. In territorio Senonico, sancti Paierai marlyris. Castello Miliduno,
sancli Leonji confessoris.
.".>' . •' " NOM*.
Sic liabent Praien.y Hêriiiièn., Tornacen., Antuerp. et Max.-Lubec, , Munerat., Greven. el Molan.
VARIANTES LECTIONES.
Munerat. scribit Tertaconensi, coeteri cum lexlu. B Max.-Lubec- annumerabilem. Soli Herinien. et Mu-
Major in.civilalis nomine vàriatio, nam Praten., nerat. habent Cltuniberti. In Greven. et Molan.
Antuerp. et Max.-Lubec. legunt fyrassona. Torna- emendate legitur Mileduno, at cum reliquis omni-
ceri',, Terrassona; pejUs Munerat., Trasona : proe- bus scribendum fuit Mileduno. Aniuerp., Max.-Lu-
valet aliorum auclorilâs. In solo Molan. est Mmi- bec»,et medioenoloe codices uliimum sanctam vo-
lïahi, coeteri codïces, eliam qui diphlhorigis uluntur, cant Leonis; Munerat., Leoni; iegendum est Leonii,
simpliciter. Ammirabilem Grèvent est; turpius in Gall.-Liene.
OBSERVATIONES.
Habet hoc singulare hodiernus Usuardi textus cuni olini Bollandum non morlica correclione iitdigere ;
alio quem relulimusxxvm Septembris, qriodexsolilii> unde suo tempore ex Vitis sancti Sigeberli régis et
foritibus, Romano parvo et Adonè, non profluat, quod- B. Pippini majoris domus operosius eruntcolligenda,
«meadeo plane Usuardinus, et cerlo sensu primigenié: reslitueiida et illustranda.
et intègre Usuardinus dici posse videatur el debeat, li- Palernus, Senonensis monachus el martyr, for-
cet fa'eamur, Cunibertumel Leonium,aliis Leonumseui tasse ex Aclis ab ignolo auclore conscriptus Usuardo
Leonem, ex Wandalbeno, si eum Usuardus novissel, innotuil, non ex Adone, quem el hic perpéram
procédera potuisse. Ilaque ex quatuor sanclis hic obirudit Mabilio pro xm Novembris; naoi neutro
consignai'»,- nullus apud Hieronymianos, Bedam, die ab eo Manyrologo vere consignalus est; nec in
Florum, Rabanum, aut in série noslra, apud aucto- Mosandro, nec m Rosweydo aul ejus appendice, nec
rem Romani parvi alque Adoneritcbmmemoralur. in mss. noslris, si solum Lobiensemexcipias, usquam
Qui primo loco ponilUr dïmilianus, cognomento C nolatus. Acta aproefaioMabilionesoec. ni Benedict.,
cueullatus, quod nomen Gallice vertunt Milhan vel parte i, pag. 46B, referuntur, tanquam rudi Minerva
Milhar, ab Usuardo ex Hispania vérosimiliier accer- prins exarata, deinde nonnihil expolita, utroque
silus est, sallem ex Ildefonso lib. de Viris illuslribus auclore anonymo de quorum fide 'ei' siriceriiale ' post
in Braiilione acceptas, cujus verba citât Baronius videbitur. .
hic : Vitam /Emiliâni cujusâam monachi, et memo- Martyrologiunt Romanum ad x Novembris legit :
tiam ejus et virluium illius viri, suo teriore~commen- In oppido Milleduno, sancii Leonis confessoris; pro
dat pariler el illustrât. Vide lldefonsum ipsum in quo in nolis Baronianis cilantur vêlera mss. et
edilione Mirei, cap. 12, pag. 97, et alia monuménta velus Marlyrologium Romanum; nempe, utopinor, a
quoe in nolatione aflert laudalus Baronius; nec inu- Belino ediliim, quem in Auclàriis ejus'diei cum Flo-
tilis esl Castellani obseryatiuncula. Proedictam Vitam renlinis aliisque citavimus, ubi et a non nemine
edidit Mabilio soec.i Benedict., a pag. 205, ubi in RomoeLéo aliquis ex Hieronymianis celebratur. Ad
observalionibus proeviis Adonem suum denuo pro- Romani lexlum apposila Castellani nolula Leonem
dricit, ab omnibus tum vulgatis tum mss. noslris papaml inlelligit, morluum, inquil, xxx Octobres,eo
passim et ubique discrepanlem. Bona ejus venia , autem die x Novembris deposilum, de qua re nos
«ril'apud nos. ^Emilianus purc'Usuardinus ; neque propriis locis egimus, nempe xi Aprilis et' xxvm
enim Mariyrologumislum adeo egenum depingimus, Junii; ubi conlra novam Pagii opinionern, contra
ut nec lantillum proprii ei reliqunm faciamus. Papehrochinm el Caslellanuni, ex apena Hierony-
Très alii Sancli procul quoerendi non fuerunl ; mianorum determinalione , verosimilius censuimus
Cunibertum, sub prima regum Francorum slirpe x Novembris verum esse Magni Leonis nalaîem.
olim celebrem, jamque in proecedenlibus non semel D Hic vero cerlum credimus Leonium Miledunensem,
inler Auclaria relata m, suggessit Fredegarius vel Gallice Liene, ad hune diem proprie pertinere, de
Colonia ipsa; de quo eliam videnda Baronii nolalio. cujus vita et rébus gestis doceri cupimus. En inorlo
Acta a Surio edila mihi quidem salis jejitna videntur, geminum de Cuniberlb et Leonio Wandalberli ver-
nec qttadragenarium episcopalum, laiissimainque siculum :
rerum proeclarê, in Auslrasia poiisstaium, geslarum Agrippina,luus pridie excelle! Cltuniherlus.
seriem pro înerito decurmni;,ui laceam notasse I.eouiumSeguansqrecoluhl.'quuqueliuorasancliim.
AUCTARIA.
ANTUERP.-MAJ. in primo deesl elogium ; ad margi- ROSWEYD. în lexlu deesl Palernus, nec reliqua
nem eadem fere matin adjeelum. Coetera eliam hinc omnino pura sunt. In fuie .adjicilur. < In Davenlria,
inde lurbaia suul. - sancli Lcbuini confessoris. »
 «87 USUARDI MONACHI C88
'
PULSANEN. in prima caret elogio, in secunda seri- "i-beatiPelriaposlolifcalhedra, opiHor], caput omnium
bit -Cuniberti abbatis. Quaria scribit Leonis pro esset eCclesiarum, quia Conslaiitinopolilana se pri-
Leonii. niant omnium ecclesiarum scribebal. Item ipse-insii-
LOVAN.,in textu satis purus, addit : « Item luit fesium omnium Sanclorum, et diem Animarum.
Romoe,* sancli Bonifacii IV papoe et confessoris. Ipso die in territorio Trajeclensis dyocesis, depositio
Eodem die, deposilio sancli Lebuini. » Cum hoc sancti Lebuini confessoris. Hic archidyaconus sanc-
ferme convenil LEVDEN-BELG. ti Wilibordi episc. erat, el vir per omnia laudabilis,
ANTUERP.-MAX. eadem habet augmenta, sed texlui el mulios gentiles convertit ad (idem. »
inscrit : « Apud Alexandriam beati Johannis episcopi ACQUICINT. addil : « Romoe, sancli Bonifacii papoe.
cl confessoris, qui eleemosynarius dicitur. » Hic oblinuil apud Phocatein principem, ul sedès
LEÏDEN.,in prima punis, de Cuniberlo addit : Aposlolica beali Pelri apostoli caput esset omnium
« Hic quodam tempore, dum in proefata urbe, in ecclesiarum, quia elc. » ut HAGENOVÉN. In fine re-
basilica sanclarum xi milium missarum solcmpnia cenlior! manu : « Gandavi, sancti Livini Hibernen-
celebrarel, cunclo populo cleroque, qui aderal, re- sis archiepiscopi et martyris. »
spicienle, columba candoris nivei volalu placido VICTORIN. in fine : « In territorio Nivernensi*
circumgyrans, insedil sancto capili anlisliiis verie- sancti Honoraii confessoris. » Non nota'Wr a Castel-
randi. >Sequilur de Patèrno et Leoftio (quem omnes lano. Tum : « Romoe,Martini papoe, > absque lituto
codices medioe noioe Leonem vocanl) pure. Tum : marlyris, quo modo etiam sigiiatur, sed solus, in
« Item Romoe, sancli Bonifacii IV papoeel confes- codice REG.SUECsub num. 150.
soris. Hic phanum, quod Panthéon vocabalur, Romoe B MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT.: «Lebuini confesso-
a Foca intpe.ratore impeiralum, vertil in ecclesiam ris. Cuniberti episcopi Coloniensis. Paierai mar- '
sancloe Marioeel omnium Marlyrum Chrisli ; ut ubi lyris. Leoni confessoris. Septem Dormienlium. Bri-
quondam, non deorum sed doemoniorumcultus age- ctii episcopi et confessoris. > Vide textum Usuardi-
balur, ibi deinceps memoria omnium fieret sanclo- num die sequenii.
rum. > Denique de Lebuino, ut supra. Eadem omnia VATICAN., num. 5949, nihil habet Usuardini, sed
habet ULTRAJECT. Sed Bonifacii memoriam primo . textum aliunde accepit : « Nalale sancti Melanii,
loco reponil. Redonicoe civilalis episcopi. »Alii el hoc die et aliis
ALBERG. el DANICbue référant annunlialionem diebus eum référant, sed spectat ad vi Januarii.
de Martino papa, quam cuiii Usuardo dedimus x « ApndAfricam, sanctorummàrtyrnmArcadii, Probi,
Novembris. Sequitur de Bonifacio, jEntiliano, Cu- Paschasii, et Luticiani, qui ex Hispania oritindi,
niberlo, etc., ut duo'proecedenles; sed nihil habent cum apud Gensericum Wandalorum regem clari
sde Lebuino. carique haberenlur, nec in Arianam perfidiam de-
'CENTULEN. : « Apud Affricam, commemoratio clinare palerenlur, primum proscripli, deiride in
'sanctoram Archadii, Paschasii presbyleri, et.Eulhicii exilium acti, » elc, ex lexlu diei sequemis.
marlyris. In pago Brabancia, sancli Levini episcopi In UGHELLIAN. deest annunliâlio Paierai.
et martyris. Redonis, Sancli Melanii episcopi et eon- FLORENT.:«Item sancti Melanii, Redonicoeciviialis
lessoris, qui post innnmerabilia signa virluium, episcopi et confessoris, qui post iiiiiumërabilium
jiigiler intentas coelo,migravit a soeculo; cujus gesla signa virtutunt, jugiter intentas coelo, migravit a
babentur. In Hispaniis civilale Tyrassona, sancti P terra.» Suni fere ipsissima verba texlus quem reluli.-
Emmiliani presbyleri et confessoris. » mus vi Januarii. ,,
BRUXELLEN. incipit : « In Gandavo, sancli Livini MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT. « Civitate Agrippi-
iarehiepiscopi et marlyris": Qui de Scocia veniens, nensi Colonia, natale sancli Cuniberti archiepiscopi
nnarecarcabilehabuit* el a Floreberlo primo abbaie et confessoris. Hic quodam tempore » elc. ul LEY-
i.ntonasierii'.beaii Bavonis Gandensis bénigne susce- DEN.Deinde de Bonifacio ul in eodem codice," nisi
i^plus, ferocissimoe genli Brabanlïnoruin proedicavit, quod post, ni ibi quondam, inlerjicial, tempore
«el tandem apudJEscltam vicum Cameracensis dyoce- Domiciani. Sequunlur reliqua texlus, salis pure.
.-.'sispro. Christo marlyrium duxit. Cujus corpus ad Tum : « Apud Viennam [sancli Esichii episcopi] qui
.proefaium-nionasteriiimsancti Bavonis relalum est. post beatum Panlagatum proeseditecclesioe. Ciriiaie
Apud Coloriiam Agrippinam, deposilio sancii Cmii- Davanlria, nalale beali Lebuini episcopi el confes-
berti, septimi ejusdem urbis archiepiscopi. Qui filius soris. Apud Confluéniiam, translalio sancli Casioris
£rallonis ducis existons, ecclesiam Coloniensem presbyleri el confessoris. Eodem die, passio sancli
^quadraginta anriis oplime rexît, el amplius Pippino Livini episcopi et niarlyris.»
duci, regiam domiim àdminislranli, praesidium fuit. BELIN.,in prima salis purus est, secunda est de
Hic'duni quodam tempore » etc. ferme ut supra. Patërno ; dnoe alioe desunt, quarum loco totus fere
« Apud Affricam, nalale sanclorum martyrum Ar- texlus ex x Novembris subrieciitur. Secunda éditai
chadii, Paschasii, Probi et Euibiciani. Qui cum in superaddit de Cuniberto, quem Cunibertum vocat.
Arrianam perfidiam declinare nullaienus vellent, In fine : « Iri lerrilorio Gandensi, sancli Livini epi-
,-primo proscripli, deinde in exilium acti, el alrocis- _" scopi et confessoris. » Cur non marlyris ? Hic de
Tsitnis suppliciis excruciati, et postremo diversis Lebuino non agilur. .
.ntoriibus interémpli, illustri marlyrio . mirabiliter .GREVEN. : « Ahioe Silonitis, prophetoe, de quo III
•jOcCubuerunt.» Speclaitl ad diem sequentem. Se- Reg. u. Nota. Beatus Cuniberlus, quanti futarus
.quitur pressiori characlere : «Jiem Turonis, sancio- esset merili incum ipsa slatint adolescenlia ejus, proesl-
ivuiii septem Domtiënluni Clemenlis, -Primi, Cleti, gnatum est, rex Dagoberltis, iri cujus curia
Thêodori, Gaudenlis, Quiriaci et .Innocenta, ex puer manebat, itocte quadam vidit locum in quo
> .dimbus fralribus beali Martini nepolum. Quorum dormiebat, immenso coelitus lumine illuslrari. >
\J vrlani ^et-conversationem célèbrent Gregorius Turo- Non videiur de Dagoberlo hoc posse intelligi. « Çum
V nensïsarchiepiscopus descripsit. » Tuni, de Paterno, aulem faclus essel episcopus, et mysierium nostroe
bene. De Bonifacio, ut LEÏDEN.,etc. Deinde de Ve- redemptionis in basilica sanclarum virginum imtno-
rano' Lugdunerisi, quem Iserianum vocat; ex die laret, clerus adslans et populus columbani splendi-
iheslemai De jEhtiliano et Leonio, pure. Demum : dissimam capili ejus vidit insiderë, vere digriuni
« Ipso die, depositio sancti Walerici confessoris. > Christo sibi approbanie sacerdoiem. Ipso die, beali
Yide Usuardum ad diem xn Decembris. Lyvini.episcopi et marlyris. Qui Scolus nalionê, ab
HAGENOVÉN. in prima punis est. De Cuniberlo, ineunle oetate, vila et miraculis inclytus, lanloe fidei
werbis LEVDEN. superaddit : « Et ubi esset Ursulai exlilit, ut etiam super aquas ambulasse legalur.
regina virginum cumulate demonslravit. » De Pa- Tandem de palria in opus Dei egressus, cum pluri-,
tenta et JLeûnîorecie. Tuni : « Romoe sancti Boni- riios converlisset ad fideni, tn Brabaniia ab infideli-
ïacii papa? IY.: Hic a- Foca imperalore oblinuil, u t bus occisus, marlyrii coronam promeruïl. Item,ser
 689 MARTYR0L0G1UM. «*- MENS. NOV. 690
ciindum Adonem (qualein edidit Mosander) hic Bo- A quo sanclus Malâchias, primo formant vitoe sanctoe
nifacii papoeIV, qui sedit mensibus octo, diebus vi- ac conversationis acccpit. In monte Nitrioe, sancli
•
ginti duobus; quique templum Panthéon, a Foca llor abbalis et confessoris. »
coesare taipelralum in honorent' Sanclorum MOLAN.de Martino et Tiberio, etc., ex x Novem-
omnium consecravit. In Aphrica, Marii, Publii. bris : « In porta Gandensi, deposilio sancli Livini'
Ih CoesareaCappadocioe, sanctorum Germani, Theo- episcopi et marlyris. Eodem die apud Isalam fluvium,
phili, Coesarii, Eusebii.» Vide Hieronymiana. « Gra- oppido Davenlrioe, sancli Lebuini "presbyleri etet .con-
pltildis matronoe et marlyris, quoe dum sancliim fessoris. J Tum minoribus typis, de Renalo jma-
niartyrem Livinum innoceniem esse, injusieque pati rio ex GREVEN.Editiones alioede Livino;et Lebuino,
acclamaret, ab impiis et ipsa cum puerulo suo no- ut prior. « Ilem, sancli Renaii Andegavensis epi-
mine Briclio occisa, marlyrii gloriam consecuta esl. scopi et confessoris.-Yiennoe, sancti lsicii episcopi.»
In Hibernia, sancti Laiirenlii archiepiscopi. Renaii Tum typis minoribus : « Item beatoe Craphaildis et
episcopi et confessoris. Viennoe,-S. Eusebii ( prima Brixii pueri, martyrum cum sancto Livino, quorum
edit., Esichii) episcopi et confessoris. Macbarii epi- corpora Gandavi habenlur in lumbis portalilibus.
scopi. Eodem die apud Daventriam, deposilio sancti Pragoe, natalis quinque eremitarum, qui marlyrium
Lebuini confessoris. Qui de Anglia, Salvalore nostro pèrtulerunt in soliludinë majoris Polonioe, ubi nunc-.
per visum sibi apparente ac jubente, exiens, genli est Cazimiria oppidum. > Notabis in his edilionibus;
Saxoiium circa Ysalam fluvium Evangelium Dei non servari texium Usuardinum, cum Marlinus sit
amiuntiavil, multasque iribtilalioiies pèrpessus pro- primo loco.
pter verbuni, quievit iu pace. Imaril confessoris, a B
Idibùs. Die 13.
Ravennoe, nalalis sanclorum marlyrum Yalenlïpi, Solutoris. el Victoris. Ih Provincia apud civitalem
Aqnis, beati Milrii, clarissimi martyris. In.Africa, sanclorum martyrum Archadii, Paschasii, Probi et Eu-,
liciani, qui cum ta Arrianam perfidiiun nullateiius declinare paterenlur, primum proscripli, deinde in exi-
'ium acti,tant alrocissimis suppliciis exeruriaii, ad poslremum diversis mortibus interémpli sunt [Bouillart.,
ad oram paginoe : Parisjus, S. Gendulfi episcopi. ]. Turonis, depositio sancli Rriccii episcopi. a Civitate
-To'Ieio,sancli Eugenii episcopi eleonfessorîs.-fButaMart:, S. Eugenii anlistilis. Malbodio monasterio, sancloe
Aldegundis virginis. ]
- NOTJ*.
Inler omnes codices, solos puros exislimo Herinien.-et primamMunerati edilionem.
11Sic habet hoc loco Pratensis codex. Tria verba sana. Suspicor lamen novo atràritenlo suffusas fuisse
hoec : Civilale Toleto sancti nihil différant a reliqua pristinas lilleras ne- evanescerent. Conjeciuram fir-
pagina. Dua? prima?syllaboe nominis Eugenii ab ea- manl duoeppstrentoesyllaboevocis Aldegundis, et in-
dêni srinl manu, sed mgriore àtramenlo. CoeteroeIit- tégra vox virginis, quoe, quod eodem modo rénovais?»
teroe- ejusdem nominis et anlistilis in lilura sunt, non sunt, incipiunt minus ac minus oculos ferire.^
cum priinis quatuor lilleris vocis Malbodio. Coelera BOUILLART.
VARIANTES LECTIONES.
In Herinien. nihil nolabile occiirril proeter Pas- C ( tensis socii. Hinc sat.s palet proei'atos codices iiilesr
cassii. Munerat. mendis lypographicis, saltem in al- puros hoc die recenseri non posse. Quoeritur an ad
téra edilione* passim abundat. In hac est augmen- Usuardum speclet Eugenius Toletanus, in apographo-
tant de G'endùlfo,quo priorem carere asserit, ulrius- Pralensi et proefalis tribus sociis signatus in hune-
que collàtor Rosweydus. Pro Mitrii, habetur Nulrii modum ; Civitate Tolelo, sancli Eugenii. anlistilis ?.'
clarissimi, omisso, forte de induslria, tilulo marly- non, ut supra legit Castellanus, episcopi et confesso-
ris, Solus Molan. legit Eutichiani, Romanum parvurii ris. Dubiuni augent Greven. proeeipue ei Molan., a-
et Ado Eulychiani; alii, Euiychii ; nos cum codici- quibus plane abest Eugenius. At, nisi fallor, ab his,
bus Euticiani, maie Munerat., Utieiani-. Reliqui in duobus confùsus est bodiernus Eugenius, cura alio,
textu Briccii, cum mss. Greven., Molan: el alii qui colitur xv Novembris ; idque Greven. salis in-
legunt Briciii cum Adone; Beda habet Briccii. Reli- huit, ipsum in Auclàriis martyrem appellando; Molan.
quas minutias proelereo, ut variaiiories moinënli vero.lamélsi hodiernumin Auclàriis etiam ponat, in
paulo majoris expeiidam. texiu diei xv lilleris Italicis id . tam clare expressit,
Qui priinam Molani edilionem cum codice Pra- uteerta videatur conjectura,iiostra, qua?adalios quo-
lensi non semelconiulii clariSsimu&Gastellanus, sic que codices,.proeserlim medioenoloe, absque scrupulo
de codicis illius hodiernis auginenlis siibmonuit : In extendi polest: Nos ilaque hic Herinien. et Munerat. '
fine : Toléto, S. Eugenii episcopiel confessoris. Mal- primoe edilionis ut purissimos sequimur, sub ea an-
bodio, sanctoe Aldegundis virginis. El in margine : nunliaiionequam in lexlu exhibuimus.qiioeque ex
Parisius, S. Gendulfi episcopi. De iiîtimo nulla est mullis aliis codicibus, et quoad subslauliam exPra^-
controversia, cum cerlo ad Usuardum non peritaeat. tensi ipso sociisquecitatis abunde vindicari polest;-
De Aldeguiide.salis dictum ad xxx Januarii, ex quo D I credimiisque et hune llispanum sânctuni-verosimili*. '.
die erasanvad hune-, a nescio quo, translatant con- 1er ab Usuardo'cum pluribus aliis allalum, ejusque,
stat; ubi scribendum, Malboido monasterio, veluii memoriam in sacris Tabulis ab ipso primum et vere .
legil apographuni noslrum legunlque ilem codices consignàtam fuisse. AUa conjectura iiiferi.uS:>propo-^,
Anliier.-Maj., Rosweyd. et Aquicinct:, consuetiPra- iicnda esl.
ORSERVAT10NES.
Très primi martyres-sic in Hieronymianis fere extulil.. Quid Ravennales solidi prodiieanl,suo lem--
omnibus hoc die signantur : In Ravenna civilale, )tore videbilur. Romanum parvum,.solila brevilaiet
siinciorum Valenlini, Solutoris el Victoris : ad quoe Ravennoe-, Valenlini,- Solutoris,. Victoris; marlyrum ;
Florenlinius ex Galesinio notât, très fuisse sub no- Adonis annuntiatio iota, el intègre in textu noslra, ;
mine Valenlini martyres Ravennales; atque hodier- reddila est.
i:uin esse ail, cujus meminerunl Acta Dalmalii. Non- Sic ilem quoe ordine secunda ponilur de Miirio^
itulla alia suggerilBironius; atnemo haclenus Acia Mitria seu Meiria, a solo Adone primum, ipsissimist
Hiartyrii aut certain aliqtiani vitoe noiiiiam in lucem •His, verbis signala, omnibus aliis Mariyrologj.Si.
691 USUARDI MONACHI 692
ignota est. Clarissimi martyris laurca, tam ta Adone A Turonis, natale sancli Bricii ep'scopi scribit Beda
quant Usuardo diserlissime legilur; at ex omnibus ubi elogium aliquod sub Flori,nomine subjuinjitaf.
quoe Gregorius Turonensis de Gloria Confessorum Rabanus, Bedam coelera imitàtus, solum indicat
cap. 71 refert, non aliud colligilur quam confessèrent Martini successorem fuisse. Bedam etiam sequilur
fuisse, ul vel ipso in tilulo exprimilur. Si marlyrem Qdo, hune Nosier. iisdem prope lerminis. Florenli-
velis, obcerlamina aliqua pro fide, vel forte tornienla nius Briclium Hieronymianis accessorium putat. Vi-
toléra la, per me licet; violentant morlein non.sub- dendoesunt Molaniel Baronii Notaliones. Vila ejus
iisse, ante me observarunt Surius et Caslellanus, salis contracta apud Surium exsiai, ex -Gregorio,Tu-
Melrius vocatur a Gregorio ; Mitrias vero in manu- ronensi desumpla, quant cum collecianeis noslris mss.
scripla Vita, vel polius encomio aiiquo, quod apud alibi copiosius discutiennts. Sic Briclium native de-
nos exstat, quodque utinam priorum Adorant jactu- pingil Wandalberius :
tam aiiquo usque compensaret.
Gloriosoeprimitioe perseculionis Wandalica? a Ro- Id'hushinc lioerestuus, o Martine,relentat
mano parvo celebrantur die proeçedenli xii Novem- liriclîus, exilio, laclirjïnissignisqueprôbatu9
bris : In Africa, Archadii, Paschasii, Probi et Euiy- Eugenium Toletanum.-ejns nominissecundum, ab
r.hiani, Wandalorum persecutionemarlyrum. Ado In- Usuardo: primum et vere consignalum fuisse; supra
stallant fusius prosequiiur ex Prosperi Çhronico ad oslendimus , vel ex peculiaribus notiliis Hispanicis,
annum 457, noiatum Coss. Etio n et Sigevullo, seu vel, si magis plaçët, ex lldefonsi libro de Scriptori-
Sigisvutto, Atque hoeclolacultus et feslivitatis origo, bus, ul non iia pridem de Brauiipnememinimus, ac-
apud antiquiores Marlyrologos, qui perpéram cilan- R fi
" cépium. In Miroeiedilione esl pag. 98, ubi cap. 14
lur, nullateniis qnoerenda. Vide quoede his martyri- egregiiim elogium habes, cum insigni ediwris scho-
hus cum socio Paulillo nolavit Baronius, ac paulo lio ; alibi usui futuro, cui accèdent plura documenta
accitratius discussit Ruinartius in Hisloria persecu- ex Nicolao Antonio, aliisque scriploribus Hispanicis
lionis Wandalica?, a pag. 451 ad 441. Brevius rem colligenda^ ...-...
«lelibat Tillemonlius tomo X.VI,a pag. 500.
AUCTARIA.
PRATEN. de hnjus.codicis Auclàriis in Varianlibus abbalis, Scolici generis. » Videxxi Novembris. Hic
supra abunde dicium. inseiilur manu paulo recenlipri : « Apud Ataxait-
TORNACEN. caret Engenio ; in reliquo textu omnino driam, natale quinquaginla doclorura gentilium ,.
purus uon est; in fine adjicil : « Ipso die, sancti Gen- quos beala Kaiherina dispulando viclos, ad fideni
dulfi episcopi. » Chrisli convertit, et quos Maximinus,imperalcr, igne-
ANTUERP.-MAJ. perjgit esse tnrbatio aliqua in textu; coclos, dignos Deo martyres fecit. » Ex vulgalis
sed de Eugenio et Adegunde habet sicut Pratensis et Aclis. Maie repelilur Mitrius. Deinde : « Malbodio
iisdem verbis. monasterio, beatoe Aldegundis virginis.. Ipso die,,
ROSWEVD. incipit a Briclio ; reliqua cum Pralensi sancti Kiliani confessoris. » De Aldegunde satis ' di-
conveniunt ,proeserlhu in Eugenio et Aldegunde, de ctum esl. . '. -
quibus supra. HAGENOÏEN. iri prima punis est. Sequitur : « Item
PULSANEN. ,„ sancli Kyliani confessoris, socii sancti Léobini epi-
peculiari principio : « Natale bealissimi *°'
Johannis Conslantinopolilani episcopi, cognomento scopi et marlyris. Ilem sancli Dalmalii episcopi et
Clirysosiomi, qui verbb el exempta plurimiim profuit confessoris. » Jta Milrio; repte, Dein : « fient sanctoe-
Christiana? religion). » Tum de Briclio el Ravenna- Maxellendis virginis et marlyris. » Meraoriam mar-
îibus. Desunt reliqua. .' _ tyrum Afrorum, salis pure refert, sed de Rriclio in
ANTUERP. , MAX.-LUBEC et UGHELLiAN.babenl texlum Iiûnc moduin : -« Turonis civilale, sancti Briciii
usque ad Brictium inclusive. Tum subjungunt : « Ipso episcopi et confessoris. Iste Brictius ab oclo episco-
«lie, sancli Killiani confessoris. » Vocatur a-Caslel- pis el pluribus clericis, quia vita sua illos scanda-
lano Kallenus. lizavit, bealo Martino datas est in filium, quem idem
MUNERATI editio altéra, in textu pura, adjungit ? Briclius, trium dierum oelalis, negavit esse pairem
« Parisius, transitas sancti Gendulphi episcopi, a suum , el Johamicm qnenidam palrem suum proclâ-
beato Sixto ordinali, cujus jussu mortuum gëntilis ntavil. Huiic Briclium bealus Marlinus fecit suum,
suscitavil filium ; de cujus caput requiescit in ma- aicliidyacoiiunt, et mulla scandalit el obloquia de eo
gna ecclesia beatoe Marioevirginis Parisius.» ftiisiuiuit; cui pro ntéreede episcopaluin Marlinus
GREVEN. et MOLAN. Jam diximus in ulroque abesse oblinuil, el ël proediiit quod mulla adversa susti-
annunlialioiicm Eugenii Tolelata- nendus esset :-nam tricesimo anno episcopalus, eji-,
ANTUERP.-MAX. , ULTRAJECT. et LEVDEN. LOVANIEN.,citur, et facinus ei imponilur slupri, et septem annis
ALBERGEN. et DANIC incipiunt : « Turonis, sancti proscribitur, donec ad cor rediii de injuria Martini.
Briciii episcopi et.confessoris, qui beato Martino, cu- El lune restituilur, et septem annis laudabiliter se-
jus fueral diaconus, in. episcopalu suecessit. » Se- dit, et pbiit in pace. »
qunnlur 1res prima? annuniialiones. textus Usuar-. D AQUICINCT. pro Miirii scribit Demelrii, In Eugenio.
«lini,salis puroe. De Eugenio, nihil. Sed in fine sup- el Aldegunde çonvenit cum Pralensi et sociis ejus
peraddunt : « Ipso die, sancti Kiljani vel Kyliani aliis, de quibus supra. Sed hoc proeterea habet t:
confessoris. », « In lerrilorio Cameracensi nalalis sanctoe Maxelin-
CENTULEN.. : « Ravennoe, sanctorum marlyrum dis virginis et marlyris. » Vide Castellani Marlyro-
Valenlini, Solutoris, Vicloris. Tolelo civilale, sancli logium nniversale.
Eugenii anlistitis, viri erudilissimi. Turoiiis, sancli MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT. : » Briciii episcopi
Bricii episcopi et confessoris. Eodem die, translalio et confessoris. Livini episcopi el marlyris in Gan-
Aldegundis virginis. Ipso die, sancli Quillia [haud davo. » Vide Auclaria diei nroeeedenlis. « Arcadii
dubie Kiliani] confessoris. Coenobio sancli Berlin i, marlyris, cum sociis. Valenlini manyris, cum so-
&ancti Folquini confessoris. » ciis. » Omnia solet corripere.
BRUXELLEN. sic incipit : « Turonis, depositio san- REG.SUEC.signatus num. 428 : « Parisius, trans-
cli Briciii episcopi et confessoris. Qui cum beatum lalio sancli Gendiilfi episcopi, a bealo Sixio ordi-
Mariimim, cujus erat arcltidyaconus, multum injuste nali,cujus jussu mortuum gëntilis suscitavil filium. >
laceraret conviens, se post ipsum fulurum episco- Vide MUNERATI secundam edilionem supra.
pum, sed in episcopalu multa passurum audivil : . Codex D. DUCHEVAL. Sign. C. : El Amandi episcopi.
quod el probavil evenlus. » Tribus Ravennalibus, Agit de Itedonensi.
. ALTEMPS.
tvddi.t,ilaurilii el Publii. ht Mitrio punis esl. Sequi- : « Eodem die, sancli Albonis (pnio,
lur « In \ia!ia,iiionasteri.pB.ubio., suncli Columbani Abbonis) abbalis cl confessoris. * Locum el ntortis.
693 MART.YROLOGIU.VJ. — MENS.NOV. 69ï
modiint,ëxplica! Caslellanus in Martyrologio
'"" univer-. A tii, Aiilonioe.Parisius, sancli Gundulfi episcopi et
sali, < Sancii Adorntorïs.marlyris. i confessoris. Paierniani episcopi el confessoris. Di-
FLORENTIN.: « taIlalia, Cremona?,sancti Homoboni vinici"episcopi. Kiliani episcopi el confessoris. Cre-
confessons, lient sancli Cbiliani, » Tum codex ex inpnoe, sancli Homoboni confessoris. Qui primum
tribus allquis, verosimililër, STROZZIAN , ,«Eodem negotiaior* deinde coelesli inspiralione lacltts, lucris
die, sancti Verani episcopi, » Dé quo >xiNpv. coeleslibus loto corde inliians, in oralione posilus
MONTLS SANCTI.:« Ëlevaliô.' saitctpruitt Romàrici, en.iisii spiritum. Item sancli Folquini. Maxellendis,
Alitait ël Adeipliii, quorum hierilis.ët iritërçessibne virginis. Aldegundis virginis. »
expeciaritas adjuvari, > MOLAN.: « In Ilalia, civilale Cremona, sancli
Edilio LuBECOrCpL. incipit : «VTuronis civilale in .Hoihoboni, cujus sanclitas crehris clarel miraculis. >
Galliis, natale Sancli Briciii episcopi et confessoris, Sequitur de Eugenio. Titui de Gendulfo, ad.verbuni
cui vir sanctus Martin us,; eum esset dià'coitussùus, ex secunda edilione MUNERATI. « Càmeruci,..natale
proedixiteum suûiit sùceessoremin èpiseopà.lu fieri* sanctoe Maxellendis virginis-et niarlyris. » Dein
et eum mulla. advèrsa in eodem passuruihr* quoe htnioribus lypis : « Kiliani' episcopi el confessoris,
omnia ita evënérûrit, sieut vir sanclus ilil proedixe- Albiniaci in lerrilorio Atrebalensi. Arvernis, depo-
rat. Alexandrioe, sanctorum quïnqiiaginia braioriiin silio sancllQuinliani, ejusdem loci episcopi et con-
quos ipsa virgo Chrisli Kalerina ad Deum convertit. fessoris. » Editiones alioetexlui admiscenl : « Puer
Maxeriiiusvero lyrannus fecit eos omîtes igné rem- auiein Pa'ulillus fùstibus coesus, et ad infimam ser-
buri, tempore Consianliniimperaloris. » lu Raven- viiiitem daniiialus esl ; ideo* ut apparat,non occi-
natihus et "Mitrio, pura est. De Africains, posl H sus, ut de sitperaia soevilia inimici,, eliam illa oela&,
« Probi, » inlerjîcit : « El Euticiani aique Pauliili. » gloriareltir. «lit fine, de Gendulfo, Quinliaiip, Ki-
Deinde in fine maie itqiàtar tyrannus, sub rege .;. iiano, Maxellende, Iloniobonq el Eugenio, ul in
Wandalorum Syrico Kilianurii episcopum facît. priori. Tum « Placentioe;, revelaiio sancli Anionini
BELIN.habet tolum lexlum, sed Eugenioproemit- niarlyris. Malbodio monasterio, iranslalio sancloe
lil : « In Italiâ , civitate Cremofta, sancti Homoboni, Aldegundis virginis. In monasierio dicta Silhiu,.
cujus sanclitas crehris clarel miraculis. » Vide Su- êievatio prima, et translalio eorporis sancli-, Fol-
rium. Secunda edilio superaddit iri fine :"« Itéra quini, Morinorum episcopi anno DCCCCXXVIII. » DC-
Amandi episcopi. » nique lypis minorions : « lu Paloesiina, sanclorum
GREVEN. : « lient euin sanclis Archadio, etc., san- marlyrum Anlonii presbyleri, Zebina? el Germani,
ctus puer Paulissus [Paiilillus] ad serviiuiem a quos Firmilianus proeses, ultro se offerentes, absque
Syrico Wandaiorum rege dantnalus est. Civitate ullp alio supplicii génère, capile mulctandos tradi-
Tolelo, Eugenii episcopi et niarlyris. Anthonini dit. Eodem die, sancloe Ennalboe virginis, quoe ad
martyris. lient quinquaginla marlyrum oratorum, eumdem judicem iracla, post graves crueiatus , igné
qui in confessione beaioe Kalheriiioeerediderunt. In coricrentaiur. t Vide Eusebitiiii eorum iriitmphum
Thracia, sanctorum Edicti, Eulicis', Ermogeiiis. In describenlein inler Martyres Paloestiitoeapud Rui-
Coesareà Cappadocioe, natalis sanclorum Aiiihonii, nariiuiii iu Seleclis pag. 545, et Surium hoc die.
Gehenoeet Adriani cum aliis. lient sanctorum Aman-
XVIII Kal Die 14.
• Apud Thraciam civilale Eraclea, nalalis sanclorum
marlyrum Clementini, Theodoli, el Pliilominu
Alexandrioe, sancli Serapioriis, quem persecutores sub Decio principe crudelissimis alfecerunt suppliciis,
ita ut omnes ei juncluras membrorum prius solventes, de superioribus eum proecipitarenl, ac sic Chrisli
inarlyr efhceretar.
NOTJî.
. Conveniunt codices prope omîtes : Praten., Heri- G Molan. Item Anluerpien.-Max. Ultraject., Leydeir,f
nien., Tornacen., Anluerp.-Maj.; Rosweyd., Pulsa- Lovanien., Albergen., Danic
nen., Antuerp., H Max.-Lubec, Belin., Greven. el
VARIANTES LECTIONES.
. Thraciam scribimus cum purioribus, polius quam lorum marlyrum, sed ea causa ex purorum numero-
Trhaciam, Trachiam, Trqciam, ut habent aliqui exclusus non est. In annuntiatione altéra major con-
alii. Eraclea eslinplerisque; in Pulsanen., Antuerp. sensus est, solus Muneral. pro proecipitarenl non ra-
et Molan., recie Hera'clea; pessihte in Herinien., cla construclione legit proecipitaverunt, ac deinde
Araclea. Anluerp.-Maj. omisit Clementini; Leyden. sënsum absolvil, ac sic sanclus Chrisli martyr effici-
Theodoli. MUnëràt. scribit Clementii ; item Theodo- tur ; Rosweyd., Greven. el Molan., ac sic-Chrisli,
lii ; Belin., Theodocii. Rosweyd. habet Pliylomiin, martyr efficilur; Anluerp.-Maj., ac sic Chrisli marlyk
Pulsanen. P/iirejnpms. Maximain Rosweyd. ab aliis efficerelur, proul habetur in lexlu.
diversilas, drini tribus Mis àdtangil, et aliomm mul-
. OI5SERVATI0NES.
llieronymiana apographa apud Florentiniuni in D proeter Maiiyrologiorum nolitiam, nulla alia docu
referenda prima noslra commémoralionenon omnino menla scianlur superesse ex quibus illorum nu-
concordant : codices ex quibus textum fonnare. solet mei'iis delerminari queat. Codicibus islis omnibus-,
edilor, sic ibi legunt: In Eraclea, ; civilale Tracioe, anteferendus nobis videiur veluslissimus Epternacen- -
natalis sanclorum Clementini, .Theodoie, Filomini, sis, sic slriclim el simpliciter niemorans : In Eracla,.
el aliorum mullorum, quorum nomina Deus scii. Clementiniet Theodoli, Filomini. Ronianum parvum,
Codex Corbeiensis, eliam ut ab Acherio éditas Beda et Florus de ipsis «on nieminerunl, nec sali»
est, paulo auctius habet : Sanclorum Clementis, exacte legil pervelus Kalcndarium meriibraneiim In-
Clementini, Theodoloe, Philomini el aliorum mullo- signis ecclesioe Brivaiensis, aille annos facile quin-
rum. Apud Rabanum, qui cêrle codicem aliquem ge.ntos scriplum, alque ab eminentissimo ordinale
Jlicronymianmii proe octtlis habuii, crescit oralio • Bullionio hic Anluerpioe anno 1711 nobis exbibiluin,
Natale sancti Clentini (salis patel legendum Cle- dum hoc modo nomina efformat : Natale Clementini,
mentini) et Theodoloe, Filomini, Eracli, Martialis, Theudoie, Erdeli. In co lamen «un Eplernacensi
Donali el aliorum mullorum sanctorum. Al qnis de consentit quod solos 1res martyres nontiitalim, so-
imillis. islis sanclis distincte quid statuât? cum ciosnullos anonymos consigne!..Plane mihi persKaAsa»
 695 USUARDI MONACHI Cn6
Adonem habiiisse antigraphunt aliquod.proefaioEp- A J proecipitalus, martyr efficitur. Pluscuïum desumpsit
ternacensi simile, ex quo annunlialionem suant.sic Ado ex cilata hisioria, in qua, edilionis Manluanoe
expressit, vejuli al) Usuardo in lexlu ex ipso descri- 1479, ila legilur : Syrapionem quoque domui suoe
pia est ; cum bac sola diflererilia quod pro Philumeni repertum, crudetissimis affecere suppliais, ila ul
Adonis, melius Nosier ex anliquioribus restiiuerit, omnes ei juncluras membrorum prius solvenles, de
Philomini. Coeleravide apud laudatum Florentinium. superioribus eum proecipitarenl. Ex laudalo Adone
Thesaurum effodiet quisqnis horum sanclorum Acla noslra omnia plane derivata sunt, servalo Decii
alicnnde eruerit. Apud Wandalbertum tribus his ver- lyranni nomine, quod
siculis laudanlur : perpéram a Romano parvo
invecium est, cum ex proedîcta
Clementinushabet, TheodolitsPliilominusque Dionysii epistola, ut
eliam alibi observavimus, ntanifeslissime constat
OclavamdécimantDecembrisanle Kaleudas, Metram, Cointam, Apolloniam et Serapionem anle
Hac pariler passilorlorisjussa cruenli. horribilia et lerriliça Decii edicta, furibunda populi
Serapion debelur auctori Romani parvi, qui proe- seditione fuisse htterempios. Consul! hic denuo
cipuum suum fontetn consulens, eum accepit ex potesl acurioso leewre Tractatus nosier historico-
eadem Dionysii Alexandrini ad Fabium Aniioche- chronologicus de Palriarchis Alexandrinis pag. 51,
nuin epistola, apud Rufinnm lib. vi, cap. 51, ex qua num. 164, vel polius fôns ipse apud Eusebiuin edi-
superius, xxxi Januarii, Melram; Coititam vin, et lionis Yalesianoelib. vr, cap. 41, ex quo accepit Rui-
Apolloniam ix. Februarii dedimus. Sic paucis rem nariius in Seleclis pag. 104.
compleclilur : Alexandrioe, Serapionis, qui sub Decic
AUCTARIA.
. CENTULEN.,in prima salis purus, sic pergil: B g'me, sed eadem manu Dscriptum est ' : « Sancti Joan-
« Alexandrioe,beali Serapionis marlyris. In Laodi- nis eremiioe et confessoris. »
cia, sancti Analholii episcopi. > ALTEMPS. : « Ipso die, translatio Erkenwaldi Lon-
BRUXELLEN. : « Apud Alexandriam, sancli Serapio- doniensis episcopi. > Colitur xx Aprilis. < In Laodi-
nis, gloriosi martyris. Quem sub Decio Coesareper- cia, sancti Analholii episcopi.»
secutores, elc, > fiitiens , « et sic Chrisli martyr FLORENTE!. : « In territorio ftolomagensi, in villa
effeclus est. > Inter Heracleenses tertiurit vocal Plii- Augi, sancli Laurenlii archiepiscopi el confessoris*
lomonum. Sequitur: «.Adhuc in Tracia,-nalale san- qui lanlum apud Deum vila et miraculis exiilit glo-
clorum marlyrum Edicli, Êuthicis , Ermogenis et riosus, ut inler alia mulla miracula, seplem mortuos
Feliciani. Ilem Rufi confessoris. » suscitasse, veridica alleslalione narrètur. ».
HAGENOVEN. : « In Anglia, sancli Laurenlii episco- CLAUDIACEN. : « Nalale sancti Anligi confessoris. »
pi el confessoris. lient sancli Rufi, primi Avenionen- Edilio LUBECO-COL. incipit : * Alexandrioe, sancli:
sis ecclesioeepiscopi et confessoris. >Est in Roma- Serapionis, quem persecutores, sub Decio principe
no xii Novembris. « Viennoe, sancti Etislichii epi- domui suoerepertum, elc. Ilem Alexandrioe , passio^
scopi. » Vide cilalo die Auclaria, ubi Esidiius, al., sanclorum martyrum Melei, Trophonii, Marlialis,
Hesychius appellatur. Sequilur longior hisioria de Alexandri el Silvani, spcîorunique' eoram. Apud
Isaac. pairiarcha, cujus partent hic subjicio: « Isaac Thrac'eam, nalale sanclorum marlyrum Clementini
patriarchoe. Hic de'senibu-s. parenlibus , per repro- episcopi, Thêodori el Philomini, qui in civilale Era-
missionem Domini natus est.-et ab angelo nomen ei clea passi suni. Colonia Agrippina, iri ecclesia sancti
imposilum esl ; et illius méritant et dignitas prophe- p Andréa? apostoli, commemoratio sancli Cuniberti ar-
tala est. Hic dolorem mortis matris lempcravit, in chiepiscopi et confessoris. » Quid hic vélit, nescio ;
conjunciione Rebeccoeuxoris suoe, de qua duos ipse Cuniberti festivitas est supra xii Novembris.
genuit filios, scilicet Esau et Jacob, > etc., quoe in GREVEN. : « Pialonis martyris. Alexandrioe, san-
sacris paginis melius deducta sunt. Tum agit de clorum Melei, Trophini, Marcialis, Alexandri et Sil-
Seràptaiie, inde de Heracleensibus, salis pure. Deni- yani martyrum, cum aliis mullis. Albrici episcopi
quc. « Apud Alexandriam, quinquaginla rhetaruni Trajeclensis et confessoris".Heraclii episcopi. Frido-
niartyrum, quos beala Kalherina convertit, •inler lini episcopi. Modarii episcopi. Pyamonis abbalis et
quos principales fuerunt Euslorgius et Agro. Plus confessoris. Rufi confessoris. Atlingi confessoris.'In
aliquid aud-.t, quam alii codices die proeeedenli. Vn- Galliis, Vefterandoevirginis et niarlyris. Quoelent-
AOUICINCT. in fine: « Ipso die, nalalis sancti pore Anionini, pro fidè Chrisli in ligiio extensa, ner-
tigii'confessoris. » Idem habet Codex D. DUCBEVAL, vis crudis coedilur., deinde lebetemlormenla aqua, oleo, pice
signatus C. Vide Caslellanuni, a quo vocaïur An- ac sulphure bulliënlëm aliaque Christi
lidius. virtute superans, cum aliis pluribus, qui in ejus con-
MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT. : « Clemenlini mar- fessione erediderunt, capilis abscisione marlyrii
lyris cum sociis. Serapionis martyris inclyii. > gloriam consecula est. Item, beatoe»memorioe Pla-
AUGÉNSIS. Alia manu adjicilur : « Ipso die, sancli cilloe,uxoris Theodosii imperatoris.
Laurenlii episcopi Dublinensis, legaii totius Hiber- MOLAN. : « Eodem die, beat! Laurenlii episcopi et
nioe, qui vitoelemporalis ullimum diem iranseundo, confessoris. »Addilur minoribus typis: « Dublinen-
inlerminandam gloriant adeplus est, qui miraculis ,." sis etprimalis Hybernioe, cujus vila sanclissima ha-
illustrai.Ecclesiam. » Vita exslal apud Surium. Vide hetur. » Editiones posleriores de Laurenlio Dubli-
eliam l'totam P. Moihier. Plura dabunl varia , quoe neitsi sic legunt: « Apud Rotliomagunt, beali Lau-
pênes nos sunt, manuseiïpla. renlii Dublinensis episcopi et confessoris. »
In VATICAN., num. 5949, rabricis in codicis mar-

XVII Kal. Die 1S-

oetatis suoe anno,
Apud Nolam, Campanioeuruein, natalis beati Felicis episcopi; qui a quinlo decimo
miraculorum gloria insignis fuit, el sub Marliano proeside cutn aliis Iriginla marlyrium complevit. Ipso die,
sancti Eugenii, qui "apud paguin Parisiacensem, consummalo marlyrii cursu, beatoe passtanis coronam
et confessoris. Apud
percepil a Domino. [Apud Bouillart., in margine : Eodem die, sancli Maculi episcopi
moitastertam S. Germani, dedicalio ecclesioe in honore S. Johannis Baplistoe, sanclique Johannis aposlolj
et evangelistoe'et S. Marlialis? sanclorum martyrum Laurenlii, Sébastian!, Cristophori, neenon SS. confes-
sorum Maiiini, Gregorii, Bcnedicli elsaiictoe MarioeMagdalenoe.1
 697 MARTYROLOGIUM.>- MENS. NOV. 693
. NOTJE.
Textum simpliciter et pure référant Praten., Tornacen., Anluerp.-Maj. el Molan.
VARIANTES LECTIONES.
Àntnerp.-Maj. maie legit, qui ex uno oelalissuoeA marginem adjicilur ijiodemaie, natalis sancli Macïïti
anno, pro aquinio decimo,etc., et proeterea sensum episcopi et confessoris. Rosweyd. legil: Eodem die,
hiulcum jeddit scribens miraculorum insignis, omis- sancli Machlonii, elc. Antuerp. , Max.-Lubec. et
sa voce gloria. Scripsi Marliano cum plerisque; Mo- Ughellian.-.-Ipso die, natali sancti Macuti. Greven. r
lan. habet Moiciono, pejus Tornacen., Marliniano. In Brilannia minori, deposilio sancli Machuti, elc-
Rursus Antuerp.-Maj., marlyrium sumpsit. Molan. Codicesinedioenoloe: Eodem die, beali Maguii, elc.
ferme semper emëhdare solel Parisiensem pro Pari- Ab omnibus diversimode et longiôri phrasi a Mime-
siacensem; sed lurpius rem involvit Tornacen. per, rato, correpto nomine a Belino. Censeo ego Usuar-
aput pagum Parisiacensem urbem. In Anluerp.-Maj. dinutn non esse, exlleriniensi, Pulsanensi et codici-
esl consumpmala. bus pro.textu citatis, cum in Pratensi adjeclilium
'Quoeriluran ad Usuardumperlineat Macutus, Ma- exisliment. Adde variantes phrases, qtisrfsalis osten-
chutus, Magulus, Machutes, Maclovius, Macltlonius dunt hoecomnia jex eodem fonte non procedre. Coe-
(sic enim in codicibus effenur) ; quoerilur, inquam, lera in Auclàriis. Consule notant Motherii ad Marly-
an is ab Usuardo posilus sit? In codice Pralensi ad rologium Romanum, hoc die.
OBSERVATIONES..
Sanctorum sub Felicis nomine elogia memorias- Non minoribus tricis involvitar annuntiatio altéra
que in Marlyrologiis confusas; et foedeperturbalas, de Eugenio martyre agri Parisiensis, saîleni pro ut
recte olim observavit probavitque operis noslri pa- hoc lempore post Maurolycum, Molanum et recen-
reils Bollandus, agens de celeberrimo illo Nolano seu liores Martyrologos intelligi solel'. Diximus siipra
Pauliniano-xiv Januarii, a pag. 957. Idem nobis su- Molanum ad xm Novembris ëxclusisse Eugenïum
perius non semel falendutn fuit, sed proecipue ad-ci- Toletanum episcopum ab Usuardi lexlu, suspicali id
tàlum diem xiv Januarii, xxiv Oclobris et alibi. Hic B ea causa façlum quojl hodiernum marlyrem, Tole-
recurrit Félix ille, quem primum Nolanum episco- laiiuin episcopum fuisse exislintaverit.- Et vero ea
pum et ntartyrem passim statuunt scriptores, non- jam pervulgala opinio est, quam ego quidem non
ntilla Acta recensentes quoe referunlur ab Ugbello capio, qua satis ralione verosimilis reddi possit, noit
tomo VI, col. 286. Ipsis conformia sunt quoe senlit magis quam addiiamentum aliud, nimiruni Dionysii
laudalus Bollandus, nec video Felicis hujus a coeleris Aeropagitoediscipulum fuisse, aut a Dionysio codent
disltactionem-, absque lemerilatis nota, negari aut ordinatum. Probe novi plures in hanc-reni operose
refelli posse, conlra expressissimam velusiiorum desudassé, quorum, scripta apud nos sunt; at enim
Màriyrologiorum aucloriialem. Ast eam pra?vertere • quodmihi infundalum videtar, tueri non audeo; itec
aut quodammodo enervare voluisse videiur Castel^ proinde asserere Etigenium noslrum ; in agrq:Parî-
lanus, dura in nqlula ad Marlyrologium nniversale siensi marlyrem, Toletanum -episcopum - fuisse, a
.
siibmonet, anle auclorem Martyrologii Romani parvi, Petro vel Clémente cum Areopagita irans Alpes
nullani usquam Felicis alicujus Nolani factam meh- missum. Si fonlêm exhibera vacarel, haud dubittm
tionem,proeterquamsolius cetebrisconfessoris xiv Ja- quin vel Hispani ipsi uliro subscriberent, poliusqu'e
nuarii. là ila esse non inficior; veram nisi.auclorem sentenliam Miroeiin Faslis Belgicis ad hune, diem
illum sommasse-,aul, quod nefas est, data opéra im? adoplarent.'Nolim tamen hicarbiter esse, solum in-
postasse fingamus, adinillenda sunt monumenla an- dice Floharium apud Surium soeculoxn scribentem,
tiquiora ex quibus ipse lam diserte pronunliare po- aut siritilès alios, idoneos lestes non esse, quorum
tiierît: Felicis episcopi,qui a quinlodecimoanno mira- suffragiis res tam anliqua et incerta tulo definiatar.
culorum gloria insignis fuit, et sub Martiano cum vi- _ Recte, meo jtidicio, et vere signaverat Usuardus, a
ginli<juinquemarlyrium complevit,in Nolensi ecclesia *- quo in sacros Fastas sive ex metrico Wandalberti,
sepultus.Quod de Elpidio sepulluroecura tore adjunxit sive aiiunde. relatas est, dum eum simpliciter dixit,
Ado, Romani parvi non est, neque id adeo descrîbere consummato «marlyrii cursu, beatoe passionis, coro-
votait Usuardus. Coelerum hic Felicent episcopum nam percepisse a Domino, nihil prorsus de dignitate
habentus cum triginla sociis marlyrio coronatum et episcopali, quoe Usuardi oevoin S. Dionysii needum
Noloesepullum, quem nobis non facile eripienl neo- nota,erat, memorans. Plura vide apud Du Bois Hisl.
lericorum dubia, proesenim Tillemonlii lomo IV, eccles. Paris., lomo I, a pag. 35, et Tillemontium
pag. 055 el 650. Acla ejus apud Ughellum et alios, lomo IV, pag. 455 el 717, quoea nobis suoioco op-
liic niiiii nec examinanda nec prbpugnanda suni, sed poriunius disculienlur, inlacia intérim Baronii et
Romani parvi eorumque qui Martyrologium illud aliorum auctorilate, quibus recenliori opinioni ad-
secuti sunt, fideni ob nieras conjecturas elevari non hoerere visum fuerit. Usuardo proelucerepotuil Wan-
paliar, quoecunquedemum fueril illius Felicis oetas, -dalberlus, velpotiris excommuni fonte uterqrie bau-
(fuiscunque inler Nolanos aul allerius loci episcopos sii; certe idem cum Noslro sentira maiiilësie oslen-
ei locus assignelur, de quibus alibi copiosius et ac- dit sequens versiculus :
curalius disputandura eril. SeptenaEugeniusmartyrdenaquenilescit.
AUCTARIA.
. PRATEN.De marginal! addilamento salis dictum D Horum codicum auclarium in Varianlibus retulimus.
est. « Dedicalio ecclesioe in honore sancti Joannis Vide etiam notularii Castellani ad Mariyrolûgirim
Baplisloe, » etc., hue proprie non spécial. universale.
IERINIEN. texlui puro addil : « Eodem die, beali MUNERAT. post textum : « Apud Brilaniiiam Alëcis
Jiuiiani confessoris , quem beatus Remigius baptis- urbem, natalis beali Maculi episcopi el confessoris,
male lavit. » Palet propriuin loci esse. qui a primoevooelalis tirocinio imiumerabilibiis mi-
RoswF,ïD.*in prima purus, secundam sic elTert : raculis splendide emicuil, uno scilieel eodemque
« In pago Parisiacensi, sancti Eugenii marlyris. vilieum de lapide calicem valde choruscutn, proecla-
Eodem die, sancli Machlonii episcopi el confessoris. ruut, vinum de aqua, hominenique dé morle mirabi-
Antiochioe,Valeriani martyris, cum aliis xv. » liier reiniegrans. »
PULSANEN. incipit : « Apud Coloniam Campanioe ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT., LEYDEN., LOVANIEN.,
»
urbem, etc.* bene; secundam : « Ipso die, sancli ALBERG. «
et DANIC:. Eodem die, beali Maguii epi-
Eugenii. » Désuni reliqua. scopi et confessoris. » Aliqui, Muchuli.
ANTUERP. , MAX.-LUBEC ,[UGHELLIAN. et GREVEN. CENTULEN. : i Nalale sancli Felicis episcopi el mai--
f»«9 USUARDI MONACHI n
lyris. ,n territorio Pariseorum, sancti Eugenii màr- A, mm, cum aliis duodecim. In BritatwAa mVtxoTVJ
tyris. In Brilannia, quoe Cornugallioe nuncupalur, sancti Machuti episcopi et confessoris. Qui, ut ferlur,
sancli Maculi episcopi et confessoris.. » trium morluoniiii meruit fieri suscilalpr nt'rriuçus...
BRUXELLEN. incipit : « Apud Aniiochiam, nalale Eodem die, sancti .Maurini confessoris. Ilem ipso die,
sanclorum marlyrurii Dcnali, Resliluit', Valériaitiet sancti Madonii confessoris. >Débet aliunde lui açcé-,
Frnciuosoe, curn aliis XII. >Vide GREVEN. infra. In dera. '',''•' -..'''.;. 1,11.ll'l;
Felice salis purus est. Tum : « Apud civilalem Tho- «
BELIN.texlui non salis puro addit: Item ëouéml
letanam, passio sancti Eugenii, éjusdëm civilalis die, natale sancti Aracuti episcopi et confessoris, »;,
episcopi, qui apud Parisium consummalo marlyrii Fallor vebementer si hic alius sit a Macuto,Iqupd[
cttrsu, i elc Hoecpririiain codicibusnosirisToletànoe MOLAN. non advertisse infra palebil. 1"
«
urbis vestigia. Eodem die,' depositio saiict! Macliuti GREVEN.:.«In Aph'rica, sanclorup Secundi, Fi-
episcopi et confessoris. » dentiani, Varrici, -Saturnin! et Marcialis. Item séçiiife-
HAGENOYEN.* in prima satis pUrns'est, nisi quod dum aliquos (imo secundum Hieronymiaria)- hiç,\
adrnisceat, « et sub Martiano proesideIlyspaniartiin, Do.naii, Resliluli,etc., qui suprà.xvuKal, Septembris,
régnante Maximiano. »:Secunda inlegrïpr est. Se- (volait dicere x Kal.) habentur. Madonii corifessoris., :
quitur :<" Eèdem-die in BriClania minori,: nalale Maurini confessoris. Apud Coloniam Agrippinam, ';'
sancti Malhuri [pro Maclmij]episcopi et conféssorië; deposilio dignoeel saiicloememorioeAlberti, cogno-'
Item sancti Kyliani confessoris. In civilale Tltolelo, menlo magnivvepiscopiRatisponensis, ordinis Praï-
natale sancti Eugenii episcopi et confessoris. In civi- dicalorum.viri lam vitoe,synceritaie, quam erudi^
tate Marsilia,' passio sancti Victoris niarlyris, qui ij lione clarissimi. Qui Seriio corifectus Colonia? resi- '
luit vir per omnia laudabilis in inoribus ëliii vitâ; • dëns, obitiim beali Thôihoe Aquinalis, lachrymis !
Qui passus est, » elc; Vide textum et Auclaria xxi infusus, ut per spirilum cognoveral, fralribus ari-
-Julii, nescio cur in hoc codice hue difleralur.'-De- nuniiavit. Obiitâùtem amip oetalis suoeLXXXVII, cum
niiiin : i In episcopalu Consianciensi, monasierio jam in ordineiuis'set annis fermei.xx :,cujus mérita
Kiiiaugensi, sancli Findani' corifessbris, qui ntullum et glpriani Dominus per miracula mulla deciàravit. >
confert Eugeniis. »Idem est, ni fallor, qui apud
'
MOLAN. posl Eugenii aliis lilleris texlui inserit :
Castellanum pridie ponilur. «Archiepiscopi et martyris Toletànoe sedis, qui. à'.
AQUICINCT. in fine : « Eodem die, 'sancli Maculi beato Dionysio ordinatus, et direclus fuit ad proedi-
confessoris. » Jam salis soepe recurril. candum Trinitaiëm sanctam genlibus. » In liné a.
MATRIC.-GARTHUS.-ULTRAJECT. : « Maclovii, qui et « Cujus corpus modo quieseil JJronias in pago Loma-
Machutes, 1episcopi et confessoris, cujus miri actus cerisi. » Vide adnotala in edilionibus posterioribus:
leguntur- Apud Nolatn Campanioe, Felicis episcopi Tum ex BELIN.: « lient eodénl die, iialàle sancli
et marlyris, cum coeteris. » Aracuti, » elc. Tum de Màchuto ex SIUNERAT. usque
CAMBERIEN.- S.- MarioeConvenlualium : « Ipso die, ad splendide emicuit. De Juniano ex HERINIEN. « ln
sancli Maximi confessoris. > Austria, sancli Leopaldi, ejusdem provincioe mar-
In VATICAN, num. 5949 nihil de Eugenio. Adjè- cltionis et confessoris eximii, quem Innocentius,
cluin : « In Africa, sanGtorum Secundini, Marlialis, oclavus sanctorum numéro ascripsit. > Denique mi-
Kalendionis, Valerii, Fructuosi cum aliis xii.'» Vide noribus lypis de Alberto Magno, nonnihil contraint
hoecdislinclius in Hieronymianis. -, elogium"GREVENI. Editiones posterioresidem habent
ALTEMPS. ^
:~< Item sancti Cessatoris episcopi el de Eugenio. Dein : « Ipso die Santonas civitate, de-
confessoris. Caluricis civilatis, sancli Desiderii epi- positio Sancti Maclovi episcopi et confessoris,. in
scopi ei confessons, i Vide Castellanum. Brilannia, urbe Alelhis; qui a priinaevo oelatis lîro-
REMENS. SS*-Tim; et Apoll. : « In territorio Pari- cinio irinumerabilibus miraculis splendide emicuit.
siacensi, sancli Eugenii niarlyris. i Argentinoe, sancti Amandi episcopi el confessoris. »
Edilio LUBECO-COL. De Felice addit Adonis clau- De Juniano et Leopoldo, ut in priori. « Die décima
sulàm : « Corpus-ejus Elpîdius presbyter in Nolensi quinla, sanctorum marlyrurit et confessorum Gurioe, '
ecclesia sepelivit. Eodem die, sancti Eugenii episcopi, Samonoeel Abibi. ) Denique typis minoribus : I'CO-
socii sancli Dionysii, qui apud Parisiacensem pagum lonioeobiit Albertus magnus, episcopus Ratisponen-
nomine Diolio, consummalo marlyrii cursu, beala? sis, vita et erudiiione iu ordine Proedicaioruni cla--
passionis coronam percepit a Domino; et proediosUo rissimus. Cujus rnerita et gloriam Dominus per mulla
Toletatio sepultus. In Africa, sanctorum Secundini, miracula deciàravit. i Vide suprallongius elogium in,
Marcialis, Salurnini,' Valeriani et Fructuosi niariy- GREVEN.
XYl liai. Die 16.
Lugduni, nalalis sancli, Enchéri! confessoris, qui ex nobilissîmo senalorum ordine, ad religiosam vitam^
habiiiinique conversus, diu inlra septa speluncoe sponle çlausus, Christo servivit deinde, apud proelatanv
urbem, révélante angelo, in pontificali cathedra solemniter collocatus est.
""' NOTiE.
Puri sunt Pralen., Herinien., Tornacen., Pulsanen., Munerat., Greven. et Molan*
VARIANTES LECTIONES.
Errant in ipso nomine Pulsanen. et Munerat., ille D verbis textus substitait, qui nobilissimorumsenalorum-
Il enchérit scribens, hic Eleuterii. Greven, et Molan. . ordine. Coeleranoevisunt, apùt, sollgmniler, sollem-
legunt episcopi et confessoris, nos c.Ui'nreliquis sim- pniler, eic.
plicius. Rursus Munerat. phrasiiii mutât dum pro
OBSERVATIONES.
Alterum post Irenoeulii iirbis Lrigdiinénsis, imo episcopis, de Eucherii uxore Galla, filiabus Consorlia
totius Ecclesioe, lucidissimimi sidus Evcherius', a èl Tttllia, aliisque ad-lilios Salonium et Veraintm
celeberrimis quibusque quint! soeculi PP., Hilario seu'Veranium spectânlibus, conti'oversioe. De filiis
Arelatensi, Cassiano, Salviario, Claudiario Mâmerto verosimililèr' xxVm Septëinbris et xi Novenibris
aliisque pluribus, suminis certaiim laudibus exiol- egimus. Proedicloe difficullates solita diligentia a
liiur, a mullis soeculiproxime proeieriti scriploribus, Tillemoniio expensoe sunt lomo XV, a pag. 120 et
proeserliniRaynaudo et Chillletio illuslratûs. Nptis- in notis eo rédùcendis. Ad rem nbstram quod pro-
wmoesuni, de Euchcrio uno aul binis Lugdunensibus xime ailinel, videiur Euchcrius in Hieronymianis.
701 MARTYROLOGIUM.— MENS1.NOV. 703
signatus, qnit'quid.ibi nomen.deformatum sit, de quo A ac si Encherianam hislorbim, ab ejus oevonon-usque
videiida.Florenltaii notalio. Ex Hieronymiano aiiquo adeo remotam, plane ignorasse!,. Nos hoec de -more
codice ahnunliationem suant expressit Rabanus, qui ad alium locum remitlimus, ibi ex Baronio antiquio-
Encherium nec in Beda., nec in Floro reperërat.. ribusque scriptoribus discutienda et illustranda.j
Vacat hoc.die Romanum parvum, sic ul inler. Mar- Cëi'tum est Usuardi brevius elogium ex Adpnianis
tyrologps nemo Âdone uberius res Eucberianas, sal- verbis'contraclum esse. Waiidalbertus,; forte studio,
tem ejus. ad episcopalum, vocat'oiiem, proseculus et Eucherianoe laudis augendoe gralia, ipsum ctim
sit. An pninia salis accurate? Cerlanl crilici recen- thaiimaturgo Gregorio sic uno -
dislicho lioc die com-
liores, quos inter narralloném ejus^arrodunt aliqui, posuit :
alii plane.repudianl. At certe mirandum essel, Vien-
nensem anlistitem, virum nec iniperitum, nec ine- jîuclierins sextant cumdena Gregoriusque
ptum, a novem ferme soeculistant lurpiter impegisse, Implent; Lugdunihic Neocoesare»ille sacerdos.
AUCTARIA.
ANTUERP.-MAJ. Veteri membranoe-lacera?' assttla ceraïus, quievit in Domino. In lerrilorio Anlere,
est laçiniarecentior lexlum supplens, in qua subob- apud Pontyniaeum uionasterium , deposilio beati
seure adjectum legilur :« Eodem die, sancli Edmundi Emundi episcopi CantUariensis el confessoris. Hie :
archiepiscopi et confessoris. » De hoc ptaribusiiifra, beaioe.Virgini valde eral dévolus. Ilem apud Aretho-
lu vide aditolalioriem Motheriiin versione ejus Mar- na'iri Avenieiistam, sancloe Yilalinoevirginis. t Vide
tyrologii Romani, de qua non semel aliui locuii B Castellanum xxi Febmarii et acla noslra êodem die.
• AQUICINCT. in fine : « Eodem die* beati Otmari
sumits.
ROSWEÏD.texlui salis puro superaddit : « Eodem abbatis. In Capua .natalis sanctorum Vilalis et
die, deposilio sancli Ulhiiiari abbalis cl confesso- Jusli. »
ris. > Vide nolulam Castellani. DAVERONEN. : « Aurelianis, Marcelli. *
ANTUERP.', MAX^LUBEÇCI UGHELLIAN. post textum MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT. : « Ellimundi ar-
ex Hieronymianis decerpunt : « In A(frica, natale chiepiscopi Canlhuariensis et confessoris. Eucherii
saitctorjim Rufiani [pro Rufiiiianrï Marci, Valerii, episcopi et confessoris. Othmari abbatis et confes- ~
Honoraii. > Vide in fonte spcios plures. Tum : « lu soris. » .... :
territorio Aulissiodorénsi, monasterio Pontiiiiaei, de- In VATICAN,sub num. 5949 adjicilur : « Natale
positio beali Edmundi archiepiscopi et confessoris.' » sanciiin. Auguslini episcopi el sancloe Felicitalis matris
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT., L.EVDEN., LOVANIEN., ejus S. Sopbia. > Vide llieronymiana die se-
ALBERG. et DANIC.in'primo additaniento cum proe- quenii, primo loco. « In Africa",sanclorum Rufiniâni,
cedenlibus cbiiveitiuiii : « In Affrica, natale saricio- Marci, Valerii el Frontonis, cum sociis suis. > -
ruin Rufiani, Marci, Valerii et Honorait. » Sequitur-: ALTÈMPS. : « Apud Ponliniacum, deposilio sariçti
« In Alemannia, natale sancli Othmari abbalis. In Edinuiidi Cantuariensis archiepiscopi, apud Ponli-
lerrilorio Anlere, monasterio Ponliniacensi, depo- niacum quies'ceniis, cujus mors et. vita gloriosis
silio beati Eihniuudi Cantuariensis episcopi et con- contmendalur miraculis. » "
fessons. > - ::''.' FLORENTIN. : « In Africa, sanclorum marlyrum
CENTULEN. lexlum nostrum alia phrasi reddidit : ç. Rulini, Marci, monasierio Valerii et Honoraii. In lerrilorio
« Apud Lugduiium, sancti Eucherii episcopi et con- Aulissiodorénsi,
sancli Edmundi Cantuariensis
Ponliniacensi, deposilio
fessoris ; qui de soeculari nobilitate ad Domini se fessons. » Tum solus STROZZ-IAN. archiepiscopi et con-
contulit servitiiim, et in episcopum divinitus proe- : « Sancli Fidenlii
lerl'i Paduani.et confessoris. >
eleclus, notait adqttiescere, nisi fraclis foribus ahstra- episcopi
BùRDEGALEN. : « jEniyliani corifesspris, qui magnoe
vtns, ac dennim ligatus Iraheretur; qui landem et sanëlilaiis existons, et multis coruscans miraculis,
ecclesioerite proefuitet optimo fine quievit. » in basilica, quam prope Dordaniam mira ordine fa-
BRUXELLES, incipit : « Apud Capttam, nalale san- bricavit, honorifice turaulatus est. >
clorum marlyrum Vilalis et Jusli. In Afïrica, nalale Editio LUBECO-CCL, incipit : « Colonia Agrippina,
SS. martyrum Rufiani, Marci, Valerii et Honoraii. > in ecclesia B. Clemenlis, translalio corporuin beato-
Sequilur texlus sic inierpolalus : « Deinde angelica rum duorum Ewaldorum presbylerorum et ntarly-
revelalioiie de spelunca ediiclus, eleclione cleri, et • rum, a sepulcrp eorum ad scrinia, per B. Anno-
consensn wtius populi, apud proefatam urbem in nem Coloniensium archiepiscopum. Item Colonia,"
pontificaU, » elc. Tum subdit : « Hujus uxor Galla Iranslalio bràcbii béati Georgii niarlyris in ecclesia
speluncani ejus ingressa, in sancto habita onine il|ic ipsius. Romoe, sancti Martini pueri et martyris, filii,
vitoe'suoetentpus exegit. Ipsprum dure filioeConsorlia senatoris ; qui puer, cum idolis immolare récusàrei,
el Tullia virgiriitatis gracia et sigiiorum gloria cla- et minas Marliani imperatoris coiiteinneret, jussus
ruerunt. » Dein : « In territorio Anthère, monasterio est extendi et dorsum ejus ac vénlrem consCidi i
Ponliniacensi, depositio Etlnnutidi Cantuariensis ar- deinde ligari, suspendi et secari alqué diversis poè-
chiepiscopi et confessoris. In Àlmannia, deposilio "nis allligi, alque ad ultimum decoilari. » De'Eiiche-'
beati Oihiitari episcopi vel abbatis et confessoris rio et Africanis habet ut BRUXELLEN. supra. Tum '::
Ilem, Felicitalis virginis. » < In Alntania, natale sancli Othmari abbatis el con-
HAGENOïEN.jin lextu modice irilerpolalus, de Ru- fessoris, coëilobiisancti Galli; qui in irisula Reni per
finiano el sociis.Afris habet, ni supra. Tum : « In duos iniquos. principes Aleiriannoruin Warinum- et
Almannia, in monasierio sancti Galli, Conslanciensis Ruihardttm relegaiusol)iit,cujiis corpus posl ejrisV
ilyocesis, nalale sancli Olbmari abbalis el confes- ottitum, evolulis decem annis* in nionasterio"S. Galli»
soris. Hic vir tolus une [intelligo. bonis] operibus a.fiïalribits intactuni "repertum est ac iranslalum. ».
erat deditus et alla conleinplaiioiie suspensus.-Pau- De Edniundo rit jam soepius.- ' «Aurelianis, sancii
perum militant curam [liabcbai] pedes et capila il- Marcelli confessoris. Eodem die j sanctï SecUndani
loi'um ab'hie.nrio, et necessaria eorporis, prout hâ- confessoris. > -.-'
tant, eis niinislrando : leprosos eliam balnëando, et BELIN., in textu non'salis castigatus , adjicit in
vulnera eorum itrimunda lersenrio. Hic a quibusdam . fine: « la .-AiTrica, sanclorum niartyrum' Rlifltai,,
lyrannis; quiaiilorum avàricioeet dissipation! reriim Marci el Valerii, Eodem die* iëstum sancti Fidenlii.
leniporalium monaslerii sui ^consentira notait, eos episcopi et confessoris, ter.iii episcopi Paduani. >
apud Pipynum principeni accusando, ab eisdem de GREVEN.: « In Aphrica;' natalis sanclorum Ru-
lortacaiione accusaïus esl, et quod cum merëlri- phiani, > etc. «Item sanctoium Secundiani, Aure-
cibus bona monasterii consumerai, in insulam Reni liani, Marcelli. Nota, Galla uxor S. Eucherii, ul Ado,
qn:imdam retagalus est, ibique mullis miseriis iiia- ittqiiil, spct'iim ejus ingressa , onine iJli.cvitoe suw-
 705 USUARDI MONACHI 704
lempus in studio religionis exegit. Duoeetiam ipso- A Margaretoe reginoe. » De Iranslalione Ewaldorum el
rum -filioe,quarum una Corisortia, altéra Tullia voca- bracbii sancli Georgii, ferme ul supra.
batur, virginilalis gralia et signorum gloria clarue- MOLANde Eucherio, aliisiUleris-,. posl, proefatam
riint. Ronioe, sancli Martini -pueri. Qui cum esset urbem, texlui inserit : « Cum universa ecclesia, de-
Romanoe urbis primarius senatoris cujusdam filius, functo ponlifice Lugduiiensi, jiisla morem antiqui-
idolis immolare renuens, mlnasque Marciani proesi- Ins a se observalutn, triduanis jejuniis el, obsecratio-
dis parvipendens, in equuleum levatus, ungulis dila- nibus , qui gubernaiionem ejusdem ecclesioe snsci-
niari jubetur. Deinde eum variis tormenlortim gene- pere deberet:, sibi poseeret a Domino revelari. > In
ribus loediminime potuisset, capitis abscisione jitar- fine : «In Aphrica , sanclorum martyrum Biifini,
lyrium consummavit. Hune Usuardus habel vu Kal. Marci el Valerii. Eodem die., sancti Fidenlii episcopi
Januarii sub nomine Maririi. In monasierio Ponli- et confessoris, tertii episcopi Paduani. In lerrilorio
gniaco, deposilio saricti Edmundi archiepiscopi Can- Anlisiodorensi; monasterio Ponliniacensi, déposition
tuariensis et confessoris. Qui a maire Mahilia a sancti Ethmundi Cantuariensis episcopi et confesso-
ipsis puerilioe primordiis religiosissinie educatiis, ris, el deposilio beali Othmari abbalis. > Tum lypis-
carnis cas.ligaiioni et assiduis precibus intentas, in mtaorjbus.ex GREVEN.< IffiHervordia,.dioecesi "Pa-
maxima sanclitale accréviU Tandem factus anlislës, derbornensi, sancti Walegheri confessoris, ecclesioe
plenus operibus-bonis quievit. Othmari abbalis et illius'fundalorisvitam primi". In S'cotia sanctoe Margareioe
confessoris, Qui Alemannus natione, sanclis aclibus reginoe, enj iis scripsit Turgolus episcopus. »
clarus, monasterio sancli Galli proelalus, ab i'mpiis In aliis idem est de Eucherio in textu, idem de Afris,
injuste conderitnalus est exilio in insula Rlierii fiu- -n.'Fidenlio. et Edmundo. Turit :« Apud Viennam, de-
minis-.:ubi posl militas,, quas ibi siislinuit niiserias, positio sancli Leoniani abbalis, qui fuit germanus
in- Domino quievit. In Hervordia, diocesï Paderbor- Aniani episcopi. In Vueslphalia , depositio beati
nensi, sancli Wallgeri confessoris, ecclesioe illius Vualdgeri confessoris , fundaloris ecclesioe nostroe
fundaloris primi. » Apud Castellanum forrit.atumin- domina; ht Hervordia. In Alemannia, depositio san-
venta Vqldogeri, « Aureliani, Marcelli confessoris. cli Qlhntari abbatis. In Capua, nalalis sancli Augu-
Eodem die, sancli Secundani confessoris. ln.Suestris, slini. » Alias, Augusliani, ejusdem haud dubie* de
BenedictoeetCecilioe abbalissarum. In Scolia,,sanctoe quo supra in VATICAN. Minoribus lypis : « In Scolia,
sanctoe Margaretoe reginoe. »
XY Kal, Die M
Apud Alexandriam, beali Dionisii episcopi. Hic in mullis soepeconfessionibus salis clarus, et pro passio-
nmn lormeniorumque diversitale magnificus existons, quievit Valeriani et Galiëni imperatorum temporibus.,
'
Civitate Corduba, passio sanclorum niartyrum Aciscli et Victorioe, ubi ob commendaliônem preliosoe mor-
lis eorum, eodem die rosoe ortoe divinitus colligunlur. Aurelianis, sancti Aniani episcopi el confessoris.
cujus mortein in conspeclu Domini preliosam miracula crebra testantur.
NOM*.
Sumilrir texlus ex Praten., Herinien., Aniuerp.v; Be,mi prima edilione, et Molan. Ilem ex AnlUerp.-
Maj,,'Rosweyd., Aniuerp. el Max.-Lubec, Munerat., Max., Ultraject., Leyden., Albergen. et Danic.
VARIANTES LECTIONES.
Dionisii scribitur in textu, ul solet. SoltrS Mune- "_ Greven.; pro lormeniorumque, suostilu t meritorum-
rat. posuil, Dyonisii episcopi et martyris. Legendum que. Proeiuli in lexlu Aciscli, ex Praietuet Rosweyd..
est': Jïïc î» mullis soepeconfessionibus salis clarus, imo ex.Adone ; variant coeteri, quorum aliqui Asciscli,
ut cum Adone habent probaiiores codices. Pralen. alii Auscli, Aiisdi, Ascisdi, etc. Déficit Praten. in.
otnisil iti ; Munerat. et Belin. soepe,Molan., forlasse epiihelo preliosoe anle morlis, sed nos illud ex aliis
ex Greven-, Iransposuit sape posl confessionibus, ut alque ex ipso Adone reslimimus. Inler puros nUme-
sit; soepesalis ;' în Rosweyd. vero est clarus salis, ravi Ariiuerp.-Maj., licet in assula lacinia , de qu»
Antuerp. el Max.-Lubec, cum Belino et .codicibus supra egimus , non salis legibiliter omnia expri-
medioe noloe,^battent, pro passionibùs, el ilerum manlur.
Belin. diversiialibuê. Molaii. vero, opiner, denuo ex
OBSERVATIONES.
Confusum aliquid in Martyrologio Romano reele fortissimo fidei confessore delibavimus, ul lune fere-
insinuât Caslellanus, appos'ila notant m Oclobris, bal opëris ralio,sed ea operosius apud Ruinariiutn.
quo die ex enumeraiis sociis colligil ipsummet ma- inier Selecta , explicala ,snnt a pag. 104 , atque a
gnum illum Alexandrinum Dionysium illuc invectuni Tilleni'ontip historiée dedneta lomo IV, a pag. 242,
esse, quod a Groecis sic recolalur. Fieri poiitit ut D per octodecim articulos. Baronii et horum opéra in.
eruditissinii rél'ormatores memoria lapsi sint, dum Aclis suo lèmpore uli licebit, queinadmodum el de
hic eumdetn expressius référant. Néuler proprius ejus doclriita scriplisque ex Hieronymo de Script.,
obitus dies esl, nec secundum nostrum, nec secun- eccles. cap. 69, aliisque Bibliographis uberius poterit
dum aliorum chroiiologicum calculum , ul vide in disqtiiri.
Tract, de Patriârch. Alexarid.,"a pag. "19et a num. Aurelius Prudenlius mpi o-TEyâvov hynin. 4, sic
157. Ibi enim , ex inilà ralione noslra , Dionysius canit :
obiîsse'dicen.dus esl ix Marlii 205, aliis pro x, aliis CordubaAcisclumdabil et ZoeHutn,
pro xiy Septembris 2fi4, aliis pro alio die cenanli- 'fresque coroitas.
îtus. Sed hic recudenda non est ea conlroversia, En hic primum seeundoenostroe anniinliationis mar- '
plane ad reni noslram inulilis, ciini certissimum lyrem, jiinctuin, opinor, Zoilo, de quo cum Usuardo
exislimem auclorem Romani parvi pro solo et mero egimus xxvn Junii, et operosius.eo die in Aclis, ad -
suo libitu, ut in aliis loties'adver.limiis, hune proe quoe lectores ibi remisimus. Credidërunt majores,
eoeleris diem Dionysii cullui consecrasse, his verbis : noslri, per ea verba tresque coronas, inlelligi leiiiarit
Alexandrioe, Dionysii episcopi, in mullis soepeconfes- illam martyrem hodiernam Vicioriam; al félicior
sionibus clari , Valeriani et Gallieni lemporibus. inihi quidem videlûr Ruinariii conjectura pag. 517v
Acceptas est ex consuelo foule Rufini Eusebio, unde très fralres Cordubenses martyres, Faustum, Jariua-
el Ado longius elogium suum subinde compilavit, a rium el Maniaient subsliluentis; sic ut ibi Victoria
nostro sic contractant, ul lextus exhibel. Paucula in excludatur. Nihilominus , ut ul a Prudeiitio omissa-
cilato Traclalu palriarcliali,de inclytissimoexsuie et fuerit, dubilari non polest, quin Ado ulriusque acla-
 705 . MARTYROLOGIUM.— MENS. NOV. 706
inler se connexa viderît, ex quibus perenne miracu- A Aurelianensis Ecclesioe momimenlis' collegil, alibi
lum narrât, iisdem verbis ex ipso in textu noslro discutienda. Quod modo ad nos aliiitet, codices Hié-
expressuni. An id suspectant habueril Baronius, an ronymiani, qitacunqne demum manu, ipsum consi-
forte Acta ipsa, .annos Chrisli signaiiiia, recentiora gnant : 7»iGallia civitate Aurelianis, depositio Aniani
credideril, nescio; in Hieronymianis, die sequenii episcopiel con/essom.. Beda,. ut alibi nonnunquam,
signaliir solus Acisclus, nec ibi rosoe, nisi in solis episcopi titulum .omillit, ila hic : Aurelianis, natale
Lucensibus inenioraniur, de quibus vide differenlem sancli Aniani confessoris, quoe dislinctius a Babano
Floretitinium. Elogium Flori, die sequenii relalum, reddila sunt. In Flori encomio miraculum addilur
ulriusque sancti marlyrium conneclit, lormenla de ptterulo episcopum désignante; at verosimiliiinum
duniaxat et proesidemSidonem commemorans ; sed esl, nulla Acla Adôni innoluisse, cum simplicissime
nec de iis promptum est hoc loci senlenliani ferre. légal : Aurelianis, sancli Aniani episcopi; unde con-
Plures scriptores recilat Baronii nolatio, ex quibus sequitur, texlus noslri salis vulgare elogium soli
Ascicli et-Victorioeacta suo lempore illustrari poié- Usuardo ascribendum esse. Apud Bedam Aniaito sub-
runl. Junior est Tillemonlius lomo V, pag. 59. jungitur Gregorius Thaumaiurgus, a Rabano proe-
Anianum Aurelianensem quanlumvis brevi, egre- lixus ; isque hoc ipso die in Romano constanier cele-
gio sane elogio ornavit Apollinaris Sidonius lib. ix, bralur, tamelsi a Romano parvô, Adone et Usuardo
episl. 15, maximum ipsum consummatumqueponti- positits sit m Julii. Aud.ianius modo insigne Aniar*'
ficem, Lupo parlem,-Germanoquenon imparem proe- elogium a Wandalberto melriee coiicinnatum : ._,_.
dicans, qui minant res ejus geslas eodem stylo pro- Quindecimaantistes Ligeris per httora, perquç^feV'lf
secuius fuisset ! Parlent aliquam ad posteras trans- FPSUVOS Anianuslande coruscal
misil Gregorius Ttironensis lib. H Hisl. Francorum, JJ iËlerna, populos f^^ZZ
nteriio, signis, prece, coiisilioqne: f ' ,/ $""""»
cap. 7. Carolus Sausseyus apùd Surium plura ex Urbetnqui propiiaui . liostilide
' claderedeinit-fï*^*/ /•:?,
' [\--<-y\.
/-^ ?'.v
AUCTARIA.
TORNACEN. caret secunda annunlialione de marly- tiones-habet codex REG-.SUECsign. num» 130, prio^ 061
ribus Cordubensibus, coelera omnia pura sunt. rem codex alius sub unum. 428.
PULSANEN. incipit : « Apud GiieocoesareamPonti, MATRIC.-CARTHUS.-ULTRAJECT. : « Hugonis episcojii
beali Gregorii episcopi, qui signorum ac miraculo- et confessoris Aniani episcopi et confessoris. Ausclï'
rum gloria proedilus, inler coelera, quodam tempore, et Victoria; martyrum, in quorum festo iniraciilose
ut ecclesioefaciendoelocus sufiicerel, moment preci- divinilus oriunlur rosoe..Gregorii episcopi Turonen-
birs movil. » Tum : « Apud Alexandriam, beali Dio- sis, Florini confessoris. >
nisii episcopi. > Desunt reliqua. CAIURERIEN. S. Marioe: « Ipsodie, beatorum Abrahoe
GREVEN. apposilo signo L, de quo alibi loculi su- et Florini episcoporum. »
miis, texlui ascribil :.t In Brilanniis, civitate'Liqcol- VATICAN, sub num. 5949 adjicit : « Apud Neocoe-
niensi, beali Htigonisepiscopi et confessoris. » Sed saream Ponli, natale sancti Gregorii episcopi, iosi-
vel iiac de a-.'tsa, ul alibi, hic eliam eum a puris gnymi inirsctaoriim/actoris. Eodem die iosa? divini-
exchidimus. lus orloe colligunluri » Ubi el qua causa? An hoec
LOVANIEN. loxiui puro subdit : «,In Brilanniis, Q forte ab Acisclo el Victoria, per scriptoris incuriam
civilale Lincoiiiensi [Lincolniensi] sancti Hugonis divulsasuni? Sic.exislimo.
episcopi et confessoris. » FLORENTIN. : « Apud civilalem Florentinam, in
CENTULEN. in textu non quidem purus, sed minus partibus Tu'scioe,natale sancli Eugenii diaconi, disci-
solilo contractas est. Tertio loco interjicit : « Apud puli sancli Zenobii Florentini episcopi, qui magnis
Ponlum, sancli Gregorii episcopi Gneocoesariensiset virtutibus clarus quievit.in.Domino, anno oelalis sjise
marlyris, qui mulla miraculorum gloria, proedilus trigesimo, anno Domini ccccxxiii., #Hoe forte surit
fuit, ipso die, sancli Odonis abbatis. > Vide Auctaria tabuloeFlorenlinoe, quoea Baronio cilanirir. Séquitar
xvm Dec. in iisdem codicibus : « Rômoepassio saricforiim màr-
BRUXELLEN., in prima salis purus, pergit : « Apud tyram octo,. qui passi sunt sub Alexandro itapera-
Ponlum, nalale sancli Gregorii Neocoesariensis epi- tore, ul legilur in passione S. Mariinoevirginis. »
scopi el marlyris, qui magna signorum gloria proe- Editio LUBECO-COL. de Dionysioposl èxislenssu-
dilus, » etc. Sequitur secunda annunliâlio salis pura, peraddit : « Qui eliam [cum] beatis Gaio et Petro Ih
titi eliam est terlia, sed inlei ulranique, ex aiiquo squalidissimo déserta Libyoe caienis conslriclus, et
Hieronymiano, legilur 4 « Romoetrans Tyberim, na- diversis crucialibus afflictus Valeriani et Gaîieniim-
lale sancli Cecilii. » peratorutn temporibu's, postea vero ad ecclesiam
HAGENOYEN. mulla pro suo arbitrait!, plertimque suani rediens quievit in pace. i In Cordubensibus,
non salis exacte coacerval. Sic orditur : « In Curia salis pura est. Tum : c Aurelianis, sancti Aniani
Curiensi, sancli Florini confessoris. » Caslellanus episcopi et confessoris, qui mira proedilussanclilate,
Confluenliamel Schonaugiam assignai. Vide Molani,n dum quadam die ad Missam omnipolenii Deo sacri-
editiones posleriores. « liera Hugonis episcopi Lyco- (iciumsolenne ollërret, idem sacrificium allai! suppo-
Hensis [Lincolniensis] de ordine Carlhusiensium. In siluni dexlera DeiPalris visa estbenedixisse hostiam.
Briclanea, Auguslini episcopi et confessoris. » Vide Cujus et morlem in conspeciu, etc. Ipso die, sancli
xxvi Maii. Sequilur lextus ulcunqtie lolerabilis. Hugonis episcopi Linconiensis, et confessoris*ordi-
Deinde elogiumaliquod Lupi Senonensis, quem cum nis Carihilsiensium. In Anglia; iranslalio sancli
aliis posuil die i Septembris, quo el hic fesltim ejus Erkenwaldi episcopi Londoniensis et confessoris.
esse faletur; pauca describo : « Apud Senones, na- Item eodeni die, sancti Abrahoeconfessoris. Turonis,
tale sancti Lupi episcopi, qui apud Aureliatiiim de sancti Gregorii episcopi et confessoris.Viennoesancli
regali sanguine orlus [est]. Hic cum oniiii polleret Mammali episcopi et confessoris. »
virtule, Senonensis est electus archiepiscopus. Hic BELIN.in secunda éditions hoc augmentant super-
vir tantoeerat pielalis, ut sibi nil relineret, et omnia addit : « Item Gregorii Ttironensis. »
sua pàuperibus largiretur, > elc. GREVEN., prosequens augmentant, de quo superius,
VICTORIN. in fineaddit : «Turonis, depositio sancli sic habet : « Beatus iste Hugo vir sanctissimus, ex
Gregorii episcopi ei confessoris, miraculorum faëlo- procuratore majoris Garlhusioe,prior domus sui Or-
ris. » Hoecproxime sequenii Gregorio potins aptanda dinis de Wictain in Anglia faclus est; uni exintiis
sunt, nisi sensus sil,.quem format MOLAN. in poste- pollens virtuiibus, ad regimen ecclesioeLincolniensis
rioriljus edilionibus.' « liera S. P. Gregorii Neocoesa- eleclus, sicut prius probatissimum monachuin, ila
riensis episcopi. El sancloe Tecloe virginis. » Haud nunc pàslorem vigilanlissimuin, ecclesiaslicoequeli-
dubie ex Hieronymianis. Posleriores duas annuniià- berlalis defensorem,ultradniiiessui leinporis strenuis-
 707 USUARDI MONACHI , 708
simum se cxhibens, miraculis mullis vivus et défUri- A tàtar arinris DCLXXV. Vide quoeidem observai de ejus
clus coruscans, quievit in pace, anno Domini sicc, génère, reliquiis, etc.
sancioTtriri Cathalogo , solennité?, aseripius. Roma? MOLAN. : «In Nicomedia, sancti Ammonis. ilem
trans Tynerini, nalalis sancii Ceçjlii. In Nicomedia, sancli Valenlini et sancloe Tecla?.virginis..J.ps.0die,
,'sâncii Àihihon'is. Carlliagini ,'saticlo'rum ^ùbilatU, sancti Slitëri -vilSëvèri [ïnofnennon bene exp.rimitur)
Ttisci, Vitleitliiti. Runtoe,oel'o iriarlyrum, quos sancta confessoris. Item Gregorii Turojiensis. In Britanniis
Màrlina. coiiveiiit.. Feliciis papoe et martyris hic civitate Lipcolriieiisi, *jeali Hugonis episcopi. et con-
sepiiltUra. .Vieiinoe,sancii Maniritali episcopi et coii,".'. fessons. » Déiri, lypis niiiidnbus": « cujtis. actus a
"fessons. Tiirphis, sancii,Gregorii episcopi ci confes- diversis suni cpriscrijpti"et per Hënricurii Moreiisiunt
soris; qui, "anno posl. pbïliiJii beaii Mariirii CLXXÏÏ çarmiiiëëxécùli..lit Anglia, sancloe iii|doe virginis,
ejus.sedeni sortitiis, vita, eiuiïifioiie eïsignis admo- " abbalissoe, quam otririësqui npverânt, ut Reda testa-
duni éfl'ulsiï.In .Anglia,.translatio saiicll Ërçonwaldi lur lib. iv, mâtt'ëm,vocarë corisuëyeraiit, ,ôbinsigne
.episcopi Cploniensis [ta] priori edilione, nteliùs; Loit- pielatis et grâlioe. » Postëriores ediiioiies priirio loco
doriiettsis] ei confessoris, Apud proytaçitan Reliie, référant GregprtamThaumaturgum,lde quo supra,
sancli Florini.presbyter! et confessoris. Épueta die, cuin iniérpolaiiohibus, èlc. Iri fine : .«'In'Brilanniis,
S. Abrahoe çpriféssoris. Mànirioemartyris. In Anglia, civitate Ltacpiiiiërisi, beaii Hugonis episcppi et con-
sancloe Hildà? virginis, .anbàtissa?,,quam .oritries, qui fessoris. » De Àirintané ut iri priori, Tuiii: « Item
.noverani, 'ritBeda testàiur libro iv, oblirisignëpieta- Trirbriis, sancti Gregorii''archiepiscopi eiconlëssoris,
lis'éi graiioe,liriatrem voçara'çohsueveranl. Non so- nnraculorltta: J'bri falcioris. Ipso die, apud Çhuriam,
lum aulem in suri monasterio viloe exempta proeseri- R sànciiFIpi'iiii.^llteiiiqué lypis aliis : « In Paloestina,
tibus exslilit, sed eliam longius manenlibus, ad quos " riaiaHs saïiçtorurii Alpiiséi cl' Zàehoei, qui post ver-
felix induslrioe* ac virtulis ejus rumpr: perveriit, bera et novaciilàs, posl divëfsas^ii) torniériiis quoe-
occasioiiem salulis et. corrcclibriis hiirilstrâyit. Post stiones, post pëdes, dies rioeiesque compédibus li-
mulla tandem, quoefecit in terris; coéléstia opéra, âd grieis quàiuor fôràritinunï inlërvâllô iniërj>r;silos,
percipienda proemia.vitoecoelestis transivil anno Do- disienlos disiractosque, eapiïibus abscissis, ex hac
mini ucxxx. > Apud Castellanum in Martyrologio 110- luce discedunt. > Vide Eusebium de Marlyribus Pa-
loestinoecap. 1, vel aoud Ruinariiuni a pag. 551,

XIV Kal.-. .'-',. DieiS.

Apud Anliochiam, natalis beati; Romani, qui lemporibus Diocletiani, cum quidam proerectus ecclesiam
irrumpere, eamque fundilus CoriarelUreyeriere, coeieros Christianos borlaïus est ut ei contradicerent; unde
una cum quodam paryuio, nomine Barala, celebri marlyrio. coronatus est. liera in eadem urbe, sancli Esi-
chii, qui cum esset miles et proeceplum audisset ut quisquis non sacrificàret idolis, ciiiguium miliiioedepo-
neret. repente cingulum solyit.Ob hanc causam ligaloin.dextrani ejris saxo ingëiiti, in fluvium proecipilari
jussus est.
...•'........ i.,,.,,, S'OT^E.",,,,,,[... ..,,.,.,..,;.' ,11',
Ex Praten., Antuerp.-Maj., Antuerp. ei Max.-Lubec, Greven, et MSlan."
VARIANTES LECTIONES.
Interpurissimpscodices cerlocenseridrisHerinien., C variafiones in nominibùs masime versanlur. Puerum,
hodie ihtegërrimus, sed propter additamehtum pro- cum Adone el proecipuis codicibus Baralam yoca-
priuni, de quo; in Auëtâriis, exclusus. 'Çonira vero mus; Greven. ,Barulum;r'Molan. ,'Bhruiant; alii aliter.
Greven. et Molan. hic inter puros compuiati sunt, Non minorin alio nomine diversilas. Reliqui in lexlu
licet in secunda ahnuntiatione consiructioneni varient Esichii, proxime ad purilatent, quoe eX Adone est
hoc modo*: Ut,quisqiâs non sacrificàret idolis, mor- Hesychii. 'Surit qui scribant Esicii; llieronymiana,
tis subirét senlentiam, cingulum miliiioe solvit, Iino Isicii; elc. De ydolis, elc, salis alibi. *"'
Molan. sensum prosëquilur, ob quant causam. Coelera?
OBSERVATIONES
Romani Loesanensis diaconi, insignisSimi marly- .binari videantur. Diflicultalem auget passio cum
ris, et cum Laurentio ac Vincentio comparandi, puera, passio sine puero ; inde Prudeniil Hymitus
prima, nitidior ac simplicior memoria traditur in ve- apud laudatum Ruinartium a pag.. 282, nonnulla
tustissinto Hieronymiano-Epiernacensî, in.quo ïum confundeiilis ; demum alia SS. Palrttm encomia a
parvuliis Baralas, tum Hesichius, sub una eademque laudalis scriploribus appellata. Sludiose elaboraia
commemoralione salis; aperie comprehendunlur his est Tillemontii deductio historica a pag. 699. Baro-
verbis : In Antiochia; nalalis Romani, Barili et Isici D nii et Floreiitini, opinionem de hinis Romanis cum
marlyris. Tricas ingerit adjecta in,aliis Hieronymia- Valesio et Ruinarlio iniprabaiiileni censet. Ego in-
nis codicibus appellalio monachi, quant certain esl, génue fateor, me necdum clare distinguera, cui po-
non invenisse Rabanuni*!qui «aiis prolixum elogium li'ssinium parti accedendum sit, proeserlim cum
ex Aclis extraxit; unde vero,Florus, a noslris édi- Ronianum parvura diserte signet : Antiochioe, Ro-
tas, sua acceperit* non salis perspieio. Romanus mani monachi et martyris, quemadmodum vocalur
aliquis interCoesarienses martyres, in citatis Hiero- in Aclis Mombritjanis, Ado vero elogium' suum ita
iiymianis.poniliir dië, proecedenii. Ex bis nala lon- formel ut cum,l^abanQ non magis de monachi quant
gior et operosior •Florenltaii Notaiio* qua adversus diaconi appellations ineminerit, uti nec Nosier qui
Valesium,iiiJJaraiiii senieniiam inclinât, de;/{opia- ex Vienuensi sua,omnia.depromp'sil. Unus igitur, an
nis marlyribus.Anliochia? passis, omnino gentinan- duo Romani Ariliochioe passi admiliendi sint, lune
dis* sic-ul aller monachus sit,-aller diaconus, uter- . declarabilur, ,cunt utriusque dpiriionis .nibmenla
que tamen eodem ferme marlyrii génère,. eodem singula, çum Aclis ipsis ël diversis panegyricis ac-
loco, eodem leinpore* imo forte.eodentmel. die co- curatius expendere et disculere vacaveril.
ronalus. His eliam aiisam proeberit diversoede Ro- In proelaudalis Romani Aclis a. Montbrilio tomo
mani marlyrio relaliones, ul vel bina Eusebii narra- .II,. a pag. 244 edilis, sub finetti addilur eerlamen
lio, allera lie Marlyribus Paiesltaoe, apud Ruinar- allerius noslri marlyris Hesychii vel Isicii, in Hie-
iium pag. 551 ; altéra ex lib. u. de Resurrectione, ronymianis supra citatis prioriim socii,-queni non
apud eumdem pag. 579, vix salis aple inter se com- video intellig! yiosse sub nomine Zocii cuni aliis
 709 MARTYROLOGIUM.— MENS. NOY. 714
marlyribus Antiochenis et Romano aiiquo ac.Barqle A sunt. Palalini in Romano parvo -alludilur àd'oGieiuni
conjuncli in soepëdictis codicibus die xv Februarii, aliijttod in palalio ca:sareo exerciii, idque cum Aclis
quandoquidem Zocius. ille ibi diseriissime presbyter Morobritjanis.concordat, qua?ipsum in. itiinislerio,
nuiicupelur* Ut ul fueril, id Cerle palet, ibi llésy- imo PrioremPa.laiii fuisse asserunu- De solis Ro-
chium hoc die consignari, veluli cl apud .jFlorum, mano el Hesychio loquilur - Wandalberius; diini aut-
atquèln série noslra mullo dis.linclius * Romano ..- hos honorai v'.-- ,"•..''. : . :'.
parvo legerile.: Et sancti Hesychii Palalini et marly- Hisichiusmartyr quarlam denamquecoronat.
ris ; Adone vero plusculuta; narrante, unde ;noslra
omnia in textu reproesenlala, Verbatim desumpia : Kornaitusque;urbsAuiiuclitquisIsetareçurrit.
AUCTARIA.
HERINIEN. jam dixi purissimnm esse : additaillent nédicité omnia opéra Domirii Domino, riullus sacer-
'
provincia? Rhemensis propriuni, : « Ipso die, beaii , dospost Missant dicere negligat. »'
JOrtaoli marlyris.sociorumque ejus, qui sub Wanda- AQUI'CINT. adjcit in fine : «'Eodem die, transitas
lica persecutione passi sunt. » ."„.* - sancti Odonis abbalis. >
TORNACEN., -purus in prima amiuntiatione, ih se- ViCTORiN, in fine : « Ipso die in pago Valagia, de-
cunda, ut soepesolet, mulilus est. potiiio sancti Theofredi marlyris. Item Turonis,
RoswDVD.j.purusin lexlu, subdit majusciilis prô- sancti Odonis Cluniacënsis abbalis. lient Anliocbioe,
pi'iumUlirajectense : « Octava S. Martini. » j, sancti Euthychii martyris. » Puto rëpeli nomen
MUNERAT, eliam,. textum relërt.sed infiîie adjicit : " « HesycliiL Eodem die, oclava sancli Martini. »
"
«.Eodeiildie, nalalis sanctoe Aftdoe. » Audoe. Convenu de more, codex REG. SUECsub nuita 250 ;
IPCLSANEN. in prima sic habet : « Apud Anltachiarii, sed excepta octava quoein codice déeSt.
naialislbeati Romani. »Altéra pura est. DÀVERON.sic suarit annuitiialionem éflormal.
ANTUERP.-MAX. el LEYDEN.-BELG. post textum : <Beat! Odonis abbalis monasterioruni Galliariim. »
« Apud Confluentiam, nalale sancli Florini confes- MATRIC-GARTIHJS.-ULTRAJECTIN.: « Dionysii epi-
soris. » Vide die proeçedenli. « Item Bomoe,natale scopi Alexandrioe.» Exdieproecedenlii «Romani ntar-
sancti Gelasii papa). Item, oclava S., Martini, LOVA-, iyris et Baruloe. Esichii.mililis et martyris. Severi
NIEN.» Codex eadëm prorsus habei Auclaria, sed to- presbyleri et confessoris. Inclyli ei.magni marlyris.»
lum Hesychii riosiri elogium rescindit. ' - Hoecalibi non repèrit auclor riotoe marginalis, nec
ULTRAJECT. incipit : < Romoe, natale sancli. Gela- ego capta quid significent,
sii papoe.Hic, ut narrât beatus Gregorius, Canonem DIVION.S. Benigni : « Eodem die, passio sancli
composuit : libros eliam quinque conlra Nesloriuiri nis Theofredi martyris. Ipso die, depositio beati Odo-
elEuliceii hoerelicos, et contra Arrium duos. Fecit abbatis, cujus vila sancli proeclaraexslilit me-
insuper ymnos ad modum sancti Ambrosii. » Sequi- ritis. »
lur textus. în fuie, de.FIdri.no et Qct. Martini. Sic ÇLUNIACEN. : « Eodem die, transitas neaU*Odilo-
LEYD.-LAT. Sed de Gelasio penultinto locô. nis abbatis.- > Votait dicere Odonis,
ALBERG. et DANICloco oeiavoeMariini, subsiiliiuitt CAMBERIEN. S. Marioe: « Ipso die, beatorum Mom-
jn fine : « Dedicalio basilicariim aposlolorain Pelri holi el Odonis confessorum. >
et Pauli. » Coelera, ut ULTRAJECT. C REG.SUECnum. 428 : « Eodem die, sancloe Audoe
CENTULEN. : « Anliocbioe, sancli Romani monachi, virginis. Eodem die, depositio donini Odonis abba-
qui pro defensioneEcclesioelormenijs affectas, mar- lis piissimi patris monachorum. >
lyrium passus est. Eodem Chrisli
die in eodem loco, sancli CODEX D. DUCHEVAL, sign. B : t Ilem Romoe, na-
Hisichii mililis, qui pro fide ihililiam reli- talis sancli Gelasii papoe. »
quR, et rnartyrii corpnani percepit. Ipso die, octava VATICAN, addit. « Natale sancli Flavii martyr. »
beati Majçttai episcopi. Turonis, sancli Gregorii ALTEMPS. : « Eodem die beaii Odonis abbalis. Iri
episcopi, qui niuilas diversorum sanclorum passiones Hibernia, deposilio sancli Romani episcopi. Anigùs
et vilas descripsit, et priora Francorum gesta me- filius Amardarch régis furatus est bracliium ejus
morioecoinniendavit. » Vide die proeçedenli. sinislrum , ips.umque Integra cum carné in metro-
BRUXELLEN. incipit : « Octava sancli Martini epi- i pplilana» ecclesia habetur. Et sanctoe Hildte abba-
scopi Turonensis, » In Romano post contradicerent, tissoe. Vide die proeçedenli. ..>
sic inierpolalus est : «unde lingua sibi abscindittir, FLORENTIN. : « In Tuscia apud civilalem Luca-
qua abscisa ipse locutuscst, et postea una cum quo- nant, sancli Fridiani, ejusdem urbis episcopi et
dairi pueruto, » etc. In secunda,-mutai posiiioitem, confessoris i cujus vita tan16Deo et hominibus exti-
scribens : «Romoe, natalis SânclLEsîchii, » été. In lit gloriosà, quanta miraculorum profundiiate fuit
fine adjicil, « et sic marlyrium complevit. »Tum : eximia. Et non solum post obilum ejus, verum
« Romoesancli Gelasii papoe ; qui ,'sedil annis qua-, eliam in corpora, duin viverel, inulta. per cum
tuôr; Hic cotidiahaûi proefatioitemmissoe*ac alias Deus dignatuS est pperari miracula, quorum, ut
orationes et byntrios ad taoduiii sancti Ambrosii, j) B. Gregorius in libro Dialog.* unum proecipuum et
et contra Nestorium et EUthiceii hoereticbs, iibros maximum tecit iniraculorum. »Est Frigidianus, cu-
quinque, et contra Arrium duos, ut beatus Grego- jus natalis. est xvm Marlii, sed Vita Juic in Actis
rius leslalur, composuit. Apud Corilluenliam, san- reinissa. Miraculum de quo hic agitur infra dabit
cli Florencii [FloriniJ confessoris. El sancli Odonis GREVEN.Tum solus STROZZIAN. : t Rem transitas
abbalis Cluniacënsis. Ilem sancli Hugonis, Ordinis sancii Odonis abbalis. » Adde Cluniacënsis.
Car'tbusiënsis et episcopi Linconiensrs. > Vide die . LUGDUNEN. el CAUDIACËN. conveniunt in nalale
proeçedenli. « Ipso die, sanctoe Eusebioe virginis. > sancli Theofredi martyris. ;
HAGENOYEN., in iextu solilo purior, uiikani çluit- EDITIOLUBECO-COL. incipit ab octava sancti Mar-
laxat annnntiaiibriem adjungit : « Romoe, natale tini. De Romano, post coniradicerenl, sic habet :
beali Gelasii papoe. Hic, ut dicitur, Canbriern cotn- « Ob quam causam ipse cum quodampueralo nuper
positit anle papatum, et faclus Papa ,'in Missa abla'ciatb, nomine Barolo* jussus est eculeo extendi,
ipsum die! consliluit, secundum q'uod Gregorius ci fùstibus acriler coedi, ac unguiis exarari, lingiiani
Papa dicit. Âlïi aplem dicunt, quod, Canonem ^qui- . abscindi, noyissime l.aqueo slrângulari, et sic cele-
dam scolasticus CUrionomine composuit, sed Gela- bri inariyrio cpronalus esl ; sed puer Baralus tan-
sius Papa.'ipsûm d'ici inStituil. Hic Gelasius Papa, derri decollatus est. » In secunda, salis pura esl. Tum
quinque libros, etc. Insuper, ymnos ad modum sancli de Florino, ut ANTUERP.-MAX. de dedicalione, ul AL-
Ambrosii composuit : Orationes eliam Missoeet ho- BERGEN. De Mqmboto!et Odone, ul CAMBERIEN.
rarum eum traclibus Septuagèsima? ipse fecit. Item, BELIN.inçipil : « Romoe, dedicalio basilicai'Um
consliluit ut ymnum trium pueroru'm, "taest, Bé- Apostolorum Pelri cl Pauli. > Sequitur texlus. salis
 711 USUARDI MONACHI 71*3
punis. Deinde adjungit : « Eoitein die, sancti Fri- À laie Corduba, passio sanctoe -Tecia?virginis. Roma?,
diani episcopi et confessoris. Item transitas beali sancloeEusebioe virginis. Electoevirginis. »
Odonis abbalis. > MOLAN. de dedicalione basilicarum ex BELIN.Item
GREVEN. : « Octavoesancli Martini. Oriculi mar- de Odone. Tum : « Apud Conslaritias inferioris Nor-
lyris et sociorum ejus sub persecutione Wandalica. maitnioe, beati Rumpharii, proefaloeurbis episcopi. et
Ipso die, vel, secundum alios, die sequenii, Romoe, confessoris. » De Oricolo, ëx HERINIEN. «Anlisiodoro,
sancli Gelasii papoeet confessoris, qui sedit ih epi- dedicalio basilicoe sancli Germani episcopi, cttiri su-
scopalu annis quatuor. Hic ainalor pauperum, cle- perioribus cryplis. Eodem, die, sancti Fridiani .epi-
rum ampliavit; Iraciataseï hymnos composuit, Sa- scopi et confessoris. Item sancli Florini confessoris,
cramenwrum proefaliones el orationes, quoesunt in Conflueniis monasterii. Et deposilio sancloe Eusebioe
usu, caulo et limalo sermone edidil; sepullus in ec- virginis. Eodem die, natalis sancloe Audoe. » Et mi-
clesia sancti Pelri xn Kal. Decemhris. Romoe, dedi- noribus lypis, « Parisiis in convenlu apostolorum
calio basilicarum sanclorum apostolorum Pelri et Pelri et Pauli. Item sancli Momboliabbatis. » Editio-
Pauli. In Tusci.a, civilale Lucana, sancti Plirigidiani nes alioeimportune werbumvellet in lexlum invehuni.
episcopi et confessoris, ntiroe virluiis viri. Qui, ut Auclaria vero de dedicalione basilicarum, de Odone
dicit Gregorius m Dialog., Auserith fluvium, juxla et Fridiano eadem sunt. « Apud Conflueniiam, san-
muras civilalis in.flueniem, soepeque taundalioiie cii Florini confessoris. » Rursus de Rumpharlo et
damna ii'iferentem, pralione facta, alveuin proprium Oricolo, nt supra. « Parisiis, nalalis sancloe Audoe;.
deserere el alio influera fecii. Apud Constaniiant, Item in Galliis, sancti Momboliabbaiis.» Tum dê-
inferioris Norinaiinioe civilalem, sancli Rumpharli "R dicatio'basilicoe S. Germani. Demum lypis riiinorïbus
episcopi el confessoris. Item sancti Momboliabbatis. adjungitar : «Insula Lyrino sancti Anselmi abbatis. »
Ebdein die, nalale sancloe Audai. In Hispaniis civi-
XIII Kal. -/Diem
. . Romoe, via Appia, natalis sancli Maxim! presbyteri et marlyris, qui persecutione Maximiani passus, pdsi-
lus esl ad sanclum Sixlum. Eodem die, sancti Crispini episcopi, qui civilale Astiagensi, capite ampulalo,
marlyrii gloriam adeplus est. Apud Viennam,.sanciorum martyrum Severi, Exuperii et Feliciani, quorum
corpora posl mulla annorum curricula, ipsis revelantibus inventa, et a ponlifice urbis, clero el populo bono-
rifice sublala, ac condigno honore condila sUnl. Item sancli Fausli diaconi, hic grandoeyus el plenus die-
rum. confessor perdurans, perfeclo marlyrio, capilis obtruncatione consummaïus est. [Apud Bouillart,, in
textu characlere cursivo : Turonis, sancli Oddonis abbatis ; et ad oram paginoe : Parisius, dedicalio ecclesioe
in honore sancloe crucis atque sanctoe genitricis Dei Marioe, et sanctorum marlyrum Slephani, Vincenlii
et sancti confessoris Germani.]
- . HiOTM.
Puri sunt Herinien,, Anluerp.-Maj., Munerat. prima editio, Greven. et Molan.
VARIANTES LECTIONES.
Antuerp.-Maj. pro Maximi presbyleri, maie legit C inlermediis. Reliqui Sixlum cum codicibus prope
Maximi episcopi. Codices omîtes, solo Pralensi omnibus. Solus Molanus habet, qui in civitate, etc.
excepto, diserte exprimunt persecutione Maximiani ; Item Severiani, pro Severini .•Anluerp.-Maj., el Su-
in Adône lamen et in cilata Pralensi habetur Maxi- perii pro Exuperii. Greven. el Molari. mutant clero
mini. Munerati editio aliera in eo déficit, quod duas et populo, in clero populoque. In grandoevus sër-
primas aiiriuntiationes'conlmiscëal, sic legens, posi- vanda fuit diphlhéngus.
tus est ad civilale Astiagensi, capile,. etc., pmissis
OBSERVATIONES.
• De Maximo in Varianlibus jam nolavimus, codi- Adoni Mabiloniano. simile sil,. ex variis colleclaneis
cem in Pralensem cum Adone signare tyrànnum conflalum. Si verum fonlem Usnardinum qttoeras,
Maximinum, haud dubie ejus nominis primum.,-*ed faleorme ignorare, sed malim ad messem in flispar
codices nosiros posuisse Maximianum, forle quod nia colleciam recurrere, quam ad nescio quem Ado-
Maximinum alterutn per-peram legi supponerenl, qui nem tara enormiter interpolalum.
Romoeimperium non oblinuil. Ulri melius elegerinl, '.. Ver'e Adonem se descripsisse asserere polerat Pe-
haclenus incertain est, quandoquidehi laleal quis D trus,iquod tamen relicet, ëjudem libri cap. 82 in
fueril hodiernus Maximus, ul candide fatetar Baro- marlyribtls Lugduneosibus ,; quorum nulla, quod
nius, eo demum inclinans, ul commentariensem cre- sciam, proeterquam apud Adonemmemoria superest,
dal esse a sancto Slephano baptizalum, et persecu- vel in ipso SS. Lugdunensium indiculo a Raynaudo
tione Decii el ponte proecipilatum in Tiberim; ut- neglecla. Sic habei laudatus Viennensis in Cbroni-
pote cui.quadrel sepnltura ad S. Sixlum, in coeme- co ad annum 165. Seuerintis, Exuperius -et FeliciaT
lerio Callisli. De geslis passionis ejus ibi a Baronio nus parvo tempore ante, apud Viennam marlyrio co-
citatis alibi disserendum :, hic solum observo Baro- ronali. Quoe in Marlyroiogio narrantur, ad inventio-
nii nolalionem jam diclam cum lexlu Martyrologii nemettranslationem proedictorum martyrum proprie
Romani haud convertira, cum. in hoc diserte expri- pertinent, quarum recenlior erat memoria, duni
malur persecutio Valeriani. Hoecsalis in re plane basilicoe S. Roniani curant gessisse dicilur Ado ipse,
dubia. Romani parvi annunliâlio a nullo alio prius priusquam ad Viennenses insulas, promoverelur.
posita est : Romoe, Maximi presbyleri et marlyris. Noslra omnia ex ipso translata sunt. Ulrum. salis
Quoeproeter hoecin laterculp nostro Usuardus addi- probari queaiit, quoeproeter Adoniana ab aliis me-
ilit, ex Adone verbotenus descripsit. moranlur, alterius loci est dislinciius explorare.
Crispinum Asiiagenseni apud solum Usuardum in- Vide intérim Tillemontiuni lomo H, pag. 521, Sic
venta : citât Baronius hymnum Breviarii Toletani, soiam hanc noslrain annunliaiionem metrice reddidit
in quo ejus gesla contineanlnr. Pelrus in Catalogo Wandalberius:
lib. x, cap. 84, pauculis rem absolvit, auclorein ap-
p.ellans Adonem in Marlyroiogio : sed qnale hoc TredecimamFei'ctamiscum Severiano,: '
CuntqueExuperio lideicerlatnine saricit.
Martyrologiunt fueril, prorsus non intelligo, nisi
713 MARTYROLQGIUM.— MENS. NOY. 714
Quarta annunliâlio apud Romanum parvum sic A ëliam in moderno Romano proeterni issum. Cpnjicit
sonal : El Fausli diaconi-ti Eusebii collègesejus , aulem Tillemonlius eunidem esse-qui postea Laodi-
marlyrum visitalorum. Pronuit ex Rufini lib viij cenam in Syria Ecclesiam episcopus rexit, siculi in-
cap. 10, unde constat totum Adonis elogiumdesump- dicat tomo IV, a pag. 504. Porro a Romano parvo
lum, alque ex hoc lexlum nostrum contractant esse, ambo collegoe Vkiiaiorès nuncupantar.quoniam in-
in quo de-solo Fauslo agilur, qui forte prasbyler vitisomnibus ad confessores, qui in carcere leneban-
subinde factus, idem ipse dici posset, qui grandoevus lur... indesinenter necessaria, deporlarent, ut in
-cumPetro Alexandrino marlyrium subiit, eô nomine Adone fusius ex laudaio Rufino describiiur. Sed Iris
Tecursurus xxvi Novembris; sed iis sociis ibi con- diulius non immoror. Habemus Usuardum, cujus
junctus, ut verosimilius diversus esse videatur. Eu- textum genuinum proecipue quoerimus.
sebium urilla alia Marlyrologia Lalina célébrant,
AUCTARIA.
PRATEN. mérita exclusus, est, cum m fineaddat : HAGENOVEN., in primaet secunda satîspurus, sub-
« Turonis sarieli Oddonis abbalis, » qbi manus di- dit : « Ilem-Aiigustoduno, » etc. Nihil hic habet de
vers! tatem-non observavil Caslellanus, sed qui iiri-• Lugdunensibus; liiFauslo salis purus est. Tum : « In
perrime in mei gratiam, codicem denuo inspicere! lerrilorio Treverensi, in opido Confluencioe,nalale
dignalus est ërudiiissinius nosier Chamillandiffe- beali Florini confessoris. In Hassia, in opido, quod
Tèhllam aliquam apparere leslatus est. Habet adje- Marpurg dicitur, depositio sancloeElisabelh viduoe,
clam dedicationem,-etc. B filioe régis Ungarioe et uxoris Ludovici Lantgravii
TORNACEN., în prima et secunda purus, in terlia Thoririgioe,cujus vita totà miraculis, et operibus'mi-
expunxil elogium, quaria omnino caret. Ad margi- sericordioeplena eral ab infancia sua usque ad mor-
nem aulem manu nonnihil recenliori addilur : « Ini lem suam. Ejus ossa in Iranslalione sua, in oleo na-
Aiemannia, caslro Marburg, bealoe Elisabeth. »Infe- lancia inventa sunt. De quo plurimi infirmi inuncli
rius dabuniur elogia. Cl curaii sunt. »
ROSWEYD., purus in lexlu, subjungit: « In Eraciia, AQUICINCT. in fine : « Ilem sancti Simplieii epi-
sanctarum xividuarum.» Eadem fera Hieroiiymiaiio- scopi. Romoe,sancli Galasii papoe. Hic revocavil Mi-
rum annunliatio est. senum episcopum, quem Félix-antecessor ipsius
PcLéANEN.-, in prima purus, a tribus aliis elogiai damnaveral, et eonimuitioni ecclesioesuoe resliluit.
omnia plane resecuil. Hic libros adversus Eulychen et Nestorium compo-
ANTUERP.,MAX.-LUBEC et UGHELLIAN., puri in suit. > De eo die proeçedenli in Auclàriis aclum esl :
textu,addunl : «Item Simplieii episcopi. Eodem die, in Romano ponilur xxxi Novembris, quo die vide
depositio bealoeElisabeth. » ©bservalionemnostri P.-Molherii.
MUNERAT.De secunda ejus. edilione truncata, , VICTORIN. habet Fauslinii pro Fausli. In fine.
dicluincst in Varianlibus. « Horaoe,Gelasii papoe. »
ANTUERP.-MAX. el LEYDEN. BELG.incipiUnt: « Apudl MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT.' : « Elisabeth vi-
Magunlinense lerrilorium, natale bealoe Elysabelh.,,-. duoe, filioe Régis Hungarioe. Simplieii episcopi et
filioerégis llungaroruni. » Sequitur lotus iextus, ett confessoris. Odonis abbalis Cluniacënsis magnoeSan-
in fine : «Augustadinî, deposilio sancli Simplieiii p ctitatis viri. ^
episcopi. » Eadem suni in cpd. LOVANIEN., sed is in, *- REG.SUECnum. 140 : « Romoe, Gelasii papoe. »
Fauslo muliius est. Codex D. DU CREVAI,sign. B. : « Àugusloduni,
ULTRAJECT. el LEYDEN. LAT.priorum phrasim. sic depsilio sancli Simplieii episcopi. »
primo loco amplificanl : « Quoe cum esset Turingioe VATICAN., sub num. 5949 deficil in annunliatione
nuplaLântgraviô, pielalis et humiiitalis operibus in- secunda et quaria de Grispinio et Fausto.
sudavit, quantum lîcuil sub marilo. Sedîegesolula ALTEMPS. : « Petragoricas, sancti Leoncii episcopi
conjugii, rejeclis ex loto regalibus et secularibus; et confessoris. Ipso die, B. Jacbbi eremiioe. J
ornanienlis, renés fune proecingens, et pedibus mi- FLORENTIN. : « In oppido Germanise, nomine Bar-
dis incedens.Dontino niililavil sub perfecloetyutloi buth (Marpurg, duo alia verba legi non possunl)
pauperlalis. Conslruxit xenodochlum , ubi viami S. Elizabeib, AndreoeHungarorum régis filioe... Ro-
traiiscendens Aposlolicanl,pedes lavabat pauperum, moe, sancti Gelasii papoe.... lient sancli Simplieii
manibusque propriis saniem eliquans, et abslergeiisi episcopi. >Habetur supra disltaclius.
abbominabiliiiminftrmorum. Quoevisum a naiiviiate i BURDEGALEN. : « Sancti Simplieii episcopi. »
coecoresliluens ël innuméris fulgens miraculis, bea- Edilio LUBECO-COL. in prima agit de Elisabeth,
tam vitam beaiiôri fine concludens, modo beaiissimai fere ul ULTRAJECT. supra. Tum : « Romoe, natale
régnai in coelis. » Sequitur talus texlus Usuardinus,, sancti Gelasii papoe et confessoris. Hic, ut narrât
cui ad finem subjungilur Simplicius Augustodunen- bealus Gregorius, Ganonem missoecomposuit, libros
sis, ul supra. etiam quinque conlra Nestoriuiii et Eulicen.hoereii-
ALRERG. et DANICidem habent de Elisabeth, sedI eos, et conlra Arrium duos. Fecil insuper hymnos
commemorationi illi immédiate siibjictanl totani an- D ad modum sancli Ambrosii episcopi. Composuit
nunlialionem craslinamde Ponliano papa. In eot etiani proefationemmissoe, Veredignumet jusium esl,
aulem diflerùnl hi duo codices, quod poslerior ca- quoiidiano usu cantaiï, el sedit in episcopalu annos
reat Siinpliciô. '...-.,, quatuor.» De Ponliano habel textum diei sequenlis.
CENTULEN.': « Romoe, via Appia, sancti Maximii In lexlu proeter morem pura_esl. ' Démuni de Simpli-
presbyleri et martyris. Apud Viennam,. sanclorumi cio, ul supra.
marlyrum Severini, Exuperii et Feliciani., Eodenii BELIN.incipit a Ponliano, ul jam diximus. In tri-
die, sancli, Fausli niarlyris, sancli Crispini marlyris, bus primis salis purus est. Tum pergil : « Eodem
qui in civilale Asiiagensiampulato capite marlyrium i die in oppido Alemannia? nomine,Marchburg, depo-
sumpsit. -yIn margine recenliori manu aliqua ad- siUo sancloe Elisabeth, Andreoe régis Ungarorum
duntur de Elisabeth, quoenon salis disïingui possunl. iilioe.'Item sancli Simplieii episcopi et confessoris. »
BRUXELLEN. incipit : « Apud Magdeburgum [prot Qiiartam annunliationem sic abbrevial : « Eodem
Marpurgum] depositio sancloeElisabelh, filioe régisi die, sancli Fausli Diaconi. » .. . ,
Htitigarioe, ac conjugis Lantgravii "Thuringioe. Quoe i GREVEN. :.« In Coesarea Cappadocioe, natalis-san-
innuméris fulgens miraculis, beaiam vilain bealiorii etorum Maximi, Mutiani, Nicophori, Januarii, Ze-
fine concludews,modo beaiissima régnât in coe'is. »i fori et aliorum XL.» Diversa miscet ex Hieronymia-
Sequitur lextus hinc inde transpositus et inierpola- nis. « Item secundum aliquos hic, passio sancli
lus. In fine : « Augustoduiio, deposilio sancti Simpli- Ponlian! papoe, quem Usuardus habet- die sequenii.
eii episcopi. / Augustudini, beali Simplieii episcopi et confessoris.
PATROL. CXXiV. 23
715 USUARDI MONACHI ' 716
lient sancli Odonis abbalis primi Cluniacënsis, mira?.\ lis. Tum : « Eodem die in oppido Alemonnia?nomine
sanctilalis viri, incomparahilisque in monaslica di- Marburg, deposilio sanctoe Elisabeth, Andreoe régis
sciplina fervoris : adeo ul ejus fervore et i.ndnslria Hungarornm filioe. Hoec-conslruxit xenodocbium,
monachorum illius lemporis lepor versus fuerit in ubi vidua pedes (avariai paitperuni, manibus pro-
ardorem. Quievit landem anno Domini Dccocxxxvin, priis abslergens saniem abomtaabilem infirmorum.»
miraculis in vila pariler et morte clarus. In Eraclea* DeSintplicio, ul supra. De Gelasio,ul AQUICINCT.,
XL viduarum et martyrum. In Marburgh civilale nisi'quod'-addal, « fecil insuper hymnes, > etc. Se-
Hassioe;natalis saitcloe'Elisabeth viduoesanciissimoe, quilur demum lilleris minoribus : i In lerrilorio
filioeregisHungarioe.<Juoe ab infanlia religiosissimam Arvernensi, sancti Palrocli confessoris egregii, de
in'Deiim meniem gerens, nttpia Lan.lgravio Turta- quo Gregorius Ttironensis-dicit v Hist. Franc.,, cap.
gioe, pietatis et liunililaiis aclibus, quantum licuit 10. Fuit in Bilurico lermino, reclausus noiniiic Par
sub marilo sliidens. Ubi ad viduitatis slatmn per- Irorlus, presbyterii honore proedilus, mira?saticii-
venil, rejeclis ex loto soecularibusornameiitis et tafis ac religionis, de cujus Vita libellum scripsi-
ppmpîs, fune renés pr.ecingcns, midis pedibus, vili mus. » Editiones posleriores Ponlianum in textu
Ilibilujncessii, viduamque Appstolicantse cxhibeits, ponpnl primo loco, dein Elisabelliain, sed lilleris
lilios edncavil, hospicio recepit, sanclorum pedes Italicis., lu fine: «In lerrilorio Arvernensi, sancii
lavil, tribulalioneni palienlibus subministravît, omr Palrocli, confessoris egregii- lient S. Gelasii papoe,
neque prorsus opus bouutn subsecula . miraculis qui seuil in ponliliealu annos quatuor. Die décima
glot'iosissima quievit anno Domini milles'imo du- noua, sancli maiiyris'Bariaam. » Vide Martyi'olo-
cëiHesimoIrigcs'iiio. » giutn Ronianum el Castellani nolalionem hoc die.
MOLAW. de Ponliano, ul alii, ex lexlu dieisequen-
XII Kal. Die 20.
Romoe,,natalis beati Poniiani papoe, qui Maximino adversum ecclesiarum sacerdoles perseculioriem
comniovcnte, cum Ypolilo presbitero Sardiniam deporlalus, ubique fuslibus maclaïus niarlyrium consum-
mavil. Corpus ejus a bealo Fabiano papa ralatum, alque in cimiierio Calixii sepultam est. Gabiione,"sancii
S'dvestri episcopiel confessoris. Hic quadragesimo secundo anno sacerdolii sui, plenus djerum atque vir-
1ulum migravit ad Doniinuin. Apud Siciliàm civitate Messana, sanctorum Ampeli;el Gaii, Ipso die civilale
Tanrinis, Oclavii, Solutoris el Advenloris.
NOT.-Ë.
lia habent Praten., Herinien., Aniuerp., el Max.-Lubec, Munerat. el Greven. . ,
' ' • -
.VARIANTES LECTIONES.
Polenliani pro Poniiani crror esl in Mujteralo. C Fabiano, sed aliter ibquiuir Munerat -..Corpusaulrsit
Sicscripio'rnm ignorâriila in Antuerp., Max.-Lubec. ejus, a beato Fabiano revelalum, alque cimiierio Car
et Greven. pro Maximino, irrep$il Maximiano, "ut lïxli papoesepitliuni. Quod de Ypo/iro"dixi,idem 'ptna
alias factura observavimus, licel loto fere soeculo d.ëcim'iterio~Calixti. Divèrsant scribendi'raltaueiû
disjiuiganlur. Ex plerisquemaie codicibus Ypolilo ser- servant codices in Mesana, Gagii, Gai, Oçlavi. Nos
";
vam'us, til'alibi. Herinien. Ir.insposuil, fuslibus de riiore in textu reliqiiimus Gaii.
marlyrium muclalùs. 'Levius"errai Greven. iri papa
OBSERVATIONES.
Martyrologii Romani reforrrialorcs'-Belimimpolius cipiura mulavil Usuardus; nam ubi Adolegit : Apud
quani Usuardum secuti surit in signanda Poniiani Cabilonem, bealissimi Silveslri,: Noster, Gabiione,
papoe feslivitale die proxime proeçedenli, seu xix sancli, etc. Brève eiicomium ex Gregorii Tiironeii-
Novembris: Molanus , quod mirera, in ipsa prima sis, de.Gloria confessorum capile 85 dèsumptuin est;
edilione, niroque die sanctam a lexlu JUsiiàrdino nec de vila aul.gestis ejus plura, quod-sciam, su-
cx.iusil. In série noslra cerlissimé notaltir hoc die, persuit l : nionumenla Cahilonensia , tum mss. lum
sic proeettnle Romano parvo: Romoe, Poniiani papoe- lypis vnlgatà, Sjlveslri et aliorum revelaiioncm aç
ei marlyris. Adonis elogium, ut observai Rosweydus, lianslationem prosequunlur,-de quibus alibi.
ex Pontilicali acceptant est; al needum video qua
salis ralionc ciuiv Galalbgis noslris, anle lotiuim I vo.: Sequeiis ahnunlialio sic ponilur în Bomario par-
conciliai! mulla olïëit- Mcssa'noe, Ampeli el Gaii. llieronymiana "scri-
Aprilis edilis, qtieat. Insuper bunt diversintode, sed eadem omniuiii sënlentia,
do a Baronio, Henschenio, Pagio, Papebrochio aliis- eadem
Adonis, ex quo conimemoraiiô. noslra. De
que circa Poniiani oeiaiem,-exsiliuni, etc., dispu- aut tempore passiottis nihil magnopere tepe-
lala-,quoeoperosioriexaminerelraclanda sunt,-a Tille- 0 génère
monlio tomo III, pag. 276 et 692/ needum liquido ril Florenlinius, neque apud nos exslani quoeeorum
explicata', si modo ulla chronologies nlëlhodo ambi- cont- gesla limitant illustrare queant.
pbni possinl. Sunt et aliqua circa- marlyrium Martyres Taurinenses varia série a'variis refe-
gua ; at ipsum qui s têmere in, dubium revocaverit, runiur,-in Hieronymianis autem eo.plane ordiitë
tôt anliquis labulis confii'maium? Ca?lerum quoe in quo in lexlu nostro : Taurinis civitate, Oclavi, Solu-
iexta-nosl.ro exhibenlur, cx-Adone descripsit'Usuat> toris; Advenloris, in quibus ita" annumeranlur".socii
dus. Esl in codicibus Hieronymianis xm Augusli, alii, ac si ad eamdein classent pertinereiil,'quos la-
ï'oniiani episcopi: est codent die in Bucherii Ra- men Florenlinius merilo secernëiidos exislimai.
kviidario : El Poniiani in-Callisti. Àlqne-hoec de Sunt hi cclebei'rimi Augusloe Taurinoriim palroni,
i.T.iislalioiieinielhgeida exisltatat Ftareiiltaius; quo ad leinpluni ibi socieiatis Jesu, ex veltistiori aliqua
fnitdamenlo, posl videbitnr. Rabattus Poniiani IIBT ecclesia Iranslali, quos polîssi.miimmordaci dissér-
lalem revocal ad xxx Oclobris. Securus dixérim latione impelere volnil ininislelliis ille'Anglo Sa-
ntulla in httjusmodi dieruni eleclione arbilraria in- baudus, de quo ad diem xxu Septembris, ubi de
lercurrere, quod in auclore Romani parvi soepissi- legione Theboea,-diximus. Ex sacra éa legione esse
me demonslravinuis ;- tarie antiquiora monunieiila cl cënsentur -1resnoslri, ab Enitridioel Maximo Tau-
ipsi el Wandalbeno proeluxertal, cum melricus rlnensi pridem laitûatissimi , quorum Acla manu-
MartyrolOgus hoc ipso die ila Ponlianum laudel : scripia ab Ecclesia Taurinenskaccppisse se léstàlur
Poulian'e,UbiduoderiamRoma,dicalo Baronius.' Plura ad nos Taurino olim snbmissasu:it
Olisequio, sacrâtattlisiesmarlyrque"' béate. et ad Acla et ad transialinnem speelanija, q-sxpto- J
" Sdvester prio loco accuraie deduceiiiur.
Cabiloncnsis'pitre Adonianus est : prin-
 717 MARTYROLOGIUM.— MENS. NOV. 718
AUCTARIA.
TORNACEN. truncat elogium Poniiani, ad consum- JA Itam Anglorum régis, qui sub 1pyralariis,-diris jacu-
mavit. Caret Silvestro ; coetera bene. lorum iclibns passus, démuni marlyrii-. bravium
ANTUERP.-MAJ. habet textumintegrain, sed penul- adëptits, coronam perpeluilâtis nactus est. »
limo loc6,:anlerTaurinenses* inserit : « Eodem die, In VATICAN,sub num. 5949 deést annitntialTo
sancli Eadmundi régis et mari. » Silveslri. Adjicilur.: .«.Eodem die, S. Theogenis
ROSWEYD. iextui subjungit: ««Eodemdie, natale marlyris. Et sancli Dori.episcopi Beneveniani. ».
sancli Eadniuitdi régis Anglorum et marlyris pre- FLORENTIN, pënultimo lôco insérant : '« In Anglia,
ciosi.
' » Vide Surium. sancli Edmundi régis' et martyris. >
PULSANEN. In prima deest lotum elogium ; in secun- Edilio LUBECO-COL. incipit : « In Anglia, nalale
da et terlia purus ; deest quarta. sancli Elhmundi régis"et .martyris , cujus caput, >
MOLAN. dixi carere annunliatione prima. etc., ut supra. Pontianuin heri postal. Sequilur de
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT., LEYDEN. el codex D. Silveslro, Siculis el Taurinensibus, salis pure. In
DUCHEVAL, signatus B. posl textum addunt: « In' fine: « InHildeschem, nalale sancli Berwardi-epi-
Anglia, natale sancli Elhmundi régis et marlyris, scopi el confessoris. » Vide longam Vitam apud So-
cujus caput diu occultalum, nulu divino se voce rtant edil. 1618. «Eodem die, sanctoe Regenfiedjs
propria revelavit. » Idem habët codex LOYAN.,. sed virginis. »
elogium Poniiani rescindit. BELIN.Mulla corruple impressâ sunt, ut Babylo-
ALBERG. el DANICannunlialionem de Ponliano re- nioe-pro Ca'bilone. Die proeçedenli Pontianuin collo-
iulerunt die proeoedenti. Hic de Edmundo agunt ul cavit; Secunda.edilio in fine adjicil : «In Anglia,
codices proxime- cilati-, sed primo loco. In tribus ni sancii Eadmundi régis et marlyris. >
aliis salis puri sunt. GREVEN. ex Hieronymianis : « In Eraclea, nalalis
CENTULEN. : « Romoe, sancli Polenliani papoe et sanclorum Bassi, Dionisii, Orionis. In Aniiochia,
niarlyris. Apud Messanamcivilalem Sicilioe,sancto- Basilii, Dionisi. In Anglia , sancti Edmundirëgis et
rum Amplei el Gaii niartyrum. In Anglia, passio san- marlyris ; qui a paganis post varios criicialus, ca-
cli Eadmundi régis et marlyris. Inierrilorio Silva- pile amputaio, marlyrii gloriam adeplus est : cujus
neciensi, sanctoeMaxentioevirginis et martyris. Ca- çapntin sylvam projecliint atque a lupo sollicite ctt-
bilionis sancli Silveslri episcopi-et confessoris. Am- stbditum, cum repertum fuisse!, et una cum corpore
bianis, invenlio et iranslalio sanctorum Vuarlesii et sepultam, post annorunï curricula, corpori penilus
Lusoris confessorum. ». réuni tum inventam est. Apud Coiisiaminopolim,
BRUXELLEN. in prima non omnino purus est. Se- sancli AnUpa?presbyleri el martyris., Apud Edes-
quitur ex Hieronymianis : « Et-natale sanclorum sam civitatem,.passio sanctorum.Samonis etGurioe;
marlyrum Maximi,-Muciani et Neofori. In Eraclea qui cum Ghristam annuniiantes ubique discUrrerent,
civitate Tracioe, natale sanctorum. marlyrum Bassi, ac Christianos confoi'tarenl,-tèiili, primo suspensi,
Dionysii, Orionis et Basilii. i Tum cum textu : deinde inedia macerali, ad ultimum variis tormenlis
« Apud Ceciliant civilale Messana, nalale sanclorum 'Chrisli virluie superalis, decollatione marlyrium
marlyrum Aiiipelei el Gaii. > De Edmundo, ut AN- impleverunt. Orienis episcopi. Berwaldiepiscopiflil-
TUERP.-MAX., elc In Silveslro salis purus esl. Dé- densheytnensis. et confessoris, qui tempore Olloiiïs
«
muni': Ipso die, deposilio Fulcherii, qui fuit Je- III proefal.am ecclesiam verbo pascens et exempta,
rosoliinilanoeEcclesioepairiarcha. » ,, miraculis clarus quievit. Apud Constanlinopolim,
HAGENOYEN : « Roma?, nalale beali Ponciani papoeC beali Step.hani presbyleri et confessoris, qui -tem-
el niarlyris, qui sedecimus erat a bealo Peiro apo- pore Leonis imperatoris vilam conlinentissiritam du-
stolo. HicMjuia. Ydolis notait inimolârc et fideni cens, precibusque assiduisinsistons, mullis- clarus
abnegaré, sub persecutione Maximini, qui soeviebat miraculis, bealo in Domino fine quievit. Aurelianis,
in Ecclesia Dei, cum-Ypolilo presbylero in Sardi- sanctorum Waclesii el Luxoris. Regenfiedis virginis*
itiain ,,dèpprlatus esl in exilium-, » etc. In SilvesU'O Maxenlioevirginis. Agapila?virginis. >
salis purus esl :Tum :. « In Anglia, nalale sancli MOLAN. : « Eodem die, sancli Eadmundi régis et
Edmundi régis et mariyrisy qui in primoeva sua marlyris. Beali Raphaelis archangeli festivitas. Am-
oelate se junxil Domino, et cui adhuc puero apparuit bianis, invenlio ei.iransjatiogloriosprum corporum
Dominus in socielale, dicens ei : Ego suni Jésus N'a- sancloruni confessorum AVaiiesiiel Luxoris. » Typis
zarenus. Qui capilis abscisione punilus est, quod minoribus : « Eodem die, jussu impii et scelesti im-
postea diu.ocçulialuni, » etc. IiKlerlia salis punis, peratoris Conslanlini iconomachi, marlyrio corona-
nescio quid suhjungat. « Apud Allexaiidriam, Helie lus e-iSiephauus.inclusus apud sanclum Auxemiiim,
Ymperairieis, uxoris-Olaxenlii, »Dein : « Item trans- ciiJ4ispedem rudenle ligantes, duxei'.uni usque ad ea
lalio, sancti Corbiniani episcopi Frisingensis. » In quoe suni Pelagia proetorip, ubi et-discerpenteseum,
ullima salis purus'est: projecerunl honorabiles ejus reliquias in biolhanalo-
- AOUICINCT. lexlui superaddit': < In Brilannia, apud l'tim locum, eo quod mulios monuerit et adduxerit
Orientales Anglos, bealissimi alque Christiaiiissimi -' ad monaslicam vitam, alque conlemnere regias
régis marlyrisque Eadmundi, qui ob insuperabilem D dignitates alque pecunias persuaseril., Beverendus
'
catholicoelidei veriiatem a paganis crudeliler occi- quippe vjr omnibus erat, pro eo.quod fere LX annos
sus, coelestiarégna sortitus est. » egerit in clauslris, et virtutibus mullis elfulserit. »
AMBIANEN; : « In pago Ambianensi, inyentio et De Samone el G'uria, ul GREVEN. Editiones alioe, de
Iranslalio corporum sanclorum confessorurii Warle- Edmundo et Raphaële, ut'priina. Tum :.« Medio-
sii et Luxoris. » lia prima manu scriptnm eral, sir lani,. Benigni episcopi el confessoris. Civilale Hil-
cul habet supra CENTULEN. Sed aliquis secuiiduni deshemensi, sancti Benualdi episcopi, qui tempore
nomen mulavit in Lu$çe>V. Olhonis III proefalatn, » etc., ut GREVEN.«'Die vi-
: «Polenliani (palet gesima, sancli Palris Proclï archiepisicopi Gonslan-
MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT.
enorjjiapoe et.martyris. Etntundi régis et marlyris, sium tinopolis ; et sancti Gregorii Decapolila?; et proefe-
in Anglia. Oclavii marlyris ciim sociis. Sylvesui ,Dé Wariesioet iiltroilus iir lemplum sanciissimoe Deiparoe- »
Cabillonensis episc. Bernardi Nordensis episcopi. » noribus : « Coesareoe Luxore, ut supra. Demum lypis mi-
Notât descriptor. in margine : F.ortéBerwaldi episcopi Paloestinoe, natalis S".Agapii,
Bildebemensis, Vide de hoc infra. qui in die nalâli Maximini lyranni, cum homicida in
sladiiim raptus, cum homicidam domini sui întérfe-
REG. SUEC.sig. num. 428 : « In territorio Bello- ctorent, ad similitudinem Barahboelibérai! vidissëi,
vacensi, nalale sancloe Maxentioevirginis el marty- ipse urso dalur devorandus, deinde adhuc superstës
ris. In Brilannia* passio beali Eadmundi, Orienta- in mare demergit.ur. » Vide Romaniim. '
7*9' USUARDI MONACHI . 720
XI -Kal. Die 21.
Natalis bealissimi Rufi, de quo aposlolus Paulns ad Romanos scribit. In Ilalia, monasierio Boblo, depo-
silio sancli Columbani abbalis ; qui mullorum cenobiorum fundator, el jnn.uroerabilium paler extilit mo-
nachorum, ntullisque virtutibus clarus, quievit in seneclule bona. Ilem in Histria, passio sancli Mauri mar-
tyris. [Bouillart. : Natalis bealissimi Rufi, de quo aposlolus Paulus ad Romanos scribit. » Apud Neocoren-
sem civitatem sanctoe Marioe virginis, quoe passa est sub Adriano et Anlonino principibus. In provincia
Histria, passio sancti Mauri martyris. Civitate Hostia sanctorum martyrum Demelrii et Uonorii.j
'
. ; -NOT.-E, . . . -
Puri hodie suni Herinien., Tornacen., Antuerp., Max.-Lubec, el Molan. Item Antuerp.-Max,, Ullrajecl.,
Leyden. et Albergen. .
0 Hic sollerius primum notât de suo, Pralensem A m Auclàriis, hoc et duobus sequenlibus diebus Ca-
codicem hoc die el duobus sequenlibus a puris, imo stellani novissimo leslimonio innilendumrnon puUCoi.
ab omnibus ferme codicibus. recedere, Ego, qui die Proeclaram censurant ? Coetera videamus. Primum
sequenii imitait iu codien lituram videbaut, non ma-' slomachatur Sollerius hic additam fuisse Mariani
num aliam, non aliud aflramentum , statim sdmi- Neocorensem : ntillo tamen argumenta sancloe virgi-
rari, verter? l'olium, Sollcriauunt lexlum pereurrere, nis morleni die i.hujus mensis potins quam hoc die
scire avidus quid- vilio censor Pralensi darel. Nihil coiisignaiidum esse. Deinde affirmai Columbanrim
a Pralensi diversum. Sed quid animi fuit cum hoec ab Usuardo hic fuisse niemôralunt. Fateor salius
legi slalim posl lexlum: Undecumquepuri sunt Pra- fulurum fuisse Columbanum relinquere qrio illum
tensis, Heriniensis, elc Fateor, vix risiim lenere po- lpco primum annunliaverat. Nam, -teste Jona Vilse
uii. Pergo légère varias leclioncs litijus diei xxi: auclore, sa'ncius ille abbas hoc die morlem obiil.
Turbalissima ibi omnia esse oporlel, cum lesletur Ca- „ Sed majorera, quam Adoni, (idem babuit Usuardus
slellanus, ad xxn de sola Coecilia agi; porro xxm Kalendario quod Ludovici Pii • tempore condilum
expunelum rursus lexlum tolum, elc. Tum deCoium- fuit pro quibusdam Galliarum ecclesiis, quoe rilum
bano, elc, ad xxiv observalur diversa manus ; unde Rotaiinum a Carolo Magno proescripîum aniplecti
ferme possel conjjci eamdem omnino esse quoe xix, vellent ; forte eliam iiicidi.t in Géllonense Mariyrolo-
xxi, xxn et XXIÎI, hujus mensis, in texlus - omnes. giuni, quorl el ipsum non hoc die, sed xxm hujus
grassatur. Crédit leclor hoec serio dici, et incipit mensis sauctinn Colunibanum memorat.- Demetrtas
Pral.ensrcodici tintera ex illo Castellani leslimonio. el Honoriits suntuntur ex Hieronymianis IndicibiiS,
Uuoeso,, oculos conj'eialin altérant e regione pagi- qui undecim alios addunt, sallem in peranliquo no-
nant, orani tjmore lïberabitur. Ego, inquit Sollerius, siro codice. BOUILLART;
VARIANTES LECTIONES.
Lego'bealissimi cum plèrisque codicibus; et ita etc. Tum de Colnnroano, etc., sed annunlïalioRe
UMiardumex Adone-descripsisse rion dubilo. Servô plane mutila, sirecieiiabetur in apographo nostro;
hic cenobiorum, quod ila omnes habeant excepta solo ul post dicetnus".Ad xxtv, observalur diversa ma-
Mûlano. Aniuerp. et Max.-Lubec post -fundator nus ; unde ferme possel conjiei, - eamdem omnino
omiltunt particulam et cum omnibus ferme quos ., esse, quoe six, xxi, xxn cl-xxm hujus mensis, in
inedioe noloe dicimus. lidem legunt Ystria, vel Hy- *J lexlus omnes grassatur. Quantum vero ha-c omnia
stria, ul aliqui Ytalia, reliqui omnes Histria. Heri- anihenliam el sincerilalem Pratensis codicis com-
nien. et Tornacen. purissimi quidem sunt, sed Co- niendent, harum rerum periti ultro perspicitint. Gre-
Itimbanum ponttnt'itllimo loco. diiterim ego scripiorem codicis sttbiiide ta aliqno
Notandum quod a puris , imo ab omnibus ferme Hieronymiano, aut in Rabano reperisse Columbanuin
codicibus • recédai' hoc die cl duobus sequentîhiis xxm Novembris, alque ex ipsis âut aliis plura per-
Pratensis, citai solitis sociis Antuerp.-Maj. et Hos^ péram commiscuisse. Me quidem judice, ab Adone
weydino. Proetensi aulographi inspector'Caslellanus prorsus non reeessil Usuardus ; Adonem veto hoc
oljservavil in horiierno textu eras t esse oinniâ post die Colunibaniiiii îpsissimis lextus noslri verbis
ainiunlialioncni Rufi, inscrip'anique Mariant Neo- signasse induliilatum est'; quidquîd forte refragari
corensem ex i Novembris hue perpéram iiilrusam, possil, nescio quis Ado Pratensis, quem loties fa'r-
et reliqua quoe ex ipsius. soepe cilata epistola xxxi tum el aucliorem demoiistraviiftus : iteque ënira in-
Maii 1709 hic iransunio : Apud Neocorensem -civita- ler exempla noslra, tum-niss; ïum excusa, inventa,
tem, sancloe' Marioe'virginis, quoe passa est sub excepta' solo Lobiensi, procul dubio Praiestsis ger-
Adriano el Anlonino-principibus.Inpfovincia llistri'g, mine, quod alio quam hoc die Colimbanum con-
sancti Mauri marlyris. Civitate Hùslia , sanclorum signe!,.; undé recenliores aliqui critici facile'refellun-
martyrum Demelrii el H&norii. Augustuduni, sancli ... lui'.-Noslra leclio Usuardina ex lot codicibus conlir-
u
Pragtnatii episcopi. Turbalissima ibi omnia esse mala plane et intègre subsislit, rejeclis tribus illis,
oporlel, cum lesletur idem Castellanus, ad xxn de lolies exira seriein vaganlibus.'Subsislit, inquant, in
sola Coeciliaagi ; porto xxm, espnncltim rursus vero obitus die, a Jona recie nolalo conlra quam
lextum lôtain post proecipilaïus marlyrio , inscri1- scmiai Florenlinius, cum aliis hic corrigeridus.
pmmque, coronalur : Eodem die, sancloe Felicitalis,
OBSERVATIONES.
- Primoe nostr-oeduoe conintemoraliones secundum nopsis , nisi aliunde probelur, admiltendura non est
omîtes syllabas ex Adone descriptoe sunt. Unica est Rufus alius a Polycarpo laudatus,"'colitur-xviii Dë-
in Romano parvo, bis verbis concepla : Rufi, quem cembns : an altoruter cum Alexandri ftatre, filio
AvQStoiusad Romanosscribens salutal ; isque ab illius Simonis Cyrenerisis, Crucis bajuli, corifundendus sit,
Martyrologii auclore primum signatus est, cum lot alibi disquireiur. Quid pseudochronicaHispanica fa-
aliis viris apostolicis, quorum nomina aul. in Acti- bulentar; vide apud Tillemontiumiomo-l,-pag. 447.
bns aut in .apostolorum Episiolis' reperit. Poteral Ea omiiia'siudiose olim adnolaveral Rosweydus, s!
"Usuardus absque scrupulo verba ipsa Apostoli ail vixisset, egregie ctfnfutalurus, ttt pïures ulias eorum
Rom."xvi,, 15, ex Adone Iransferre : Salalate Rwfum imposturas relexeral. . .
elecU.m in Domino, et matrem ejus et meam. Hoec Columbani anniinlialionem pure et intègre Adonia-
'Rufi stimma j?l vera la.us ; nam quod de episcopalu nain-esse ïam diximus. Ad Usuardum aulem vere
Tbebarum cômminiscitur soeperejecta Dorolhei Sy- etiam lr.c ipso die perlincre, ex Varianlibus abunde
 721 MARTYROLOGIUM.— MENS. NOV.
iiquet. Vîta ems, per <onam sengia, exstat m Suno,. A Do Mauro Istriensi quod dicam non liabeo : quid,
recensila el illusiraia a Mabilione soec n Benedi- quo tempore passus, undè ab Usuardo acceptas,
ctino, a pag. 5. ubi el melricam Frodoardi, el li- candide fateor nie ignorasse," nisi ex Pétri Gatalogo
bellum Miraculorum. aliaque ad- celeberrimum ab- lib. x, cap. 95, censeantus uinim el eumriem esse
balem spectanlia, reperiemus, novis curis suo tem- cum Mauro martyre Romano, de quo apud Rabanithr
pore cura pluribus manuscriplis noslris conferenda longa hoc die marlyrii hisioria producilur. Idem*
el elucîdanda. Wandalbet tus verum eliam hune Co- haud dubie exislimavit Baronius, dum Mauri Islrien-
lumbani obitus diem, haud dubie ex ipso Vitoeau- sis nomen ex Romano expunxit. Ulterius non di-
clore deprehendit, dum tribus versibus sic eum ho- vino : tant certum est ab Usuardo,. seu bene seu.
die célébrai : maie consignatam fuisse,' quant certum est iit pro-
balioi'ibus omnibus codicibus reproesentari, cl die
L'ndenamabba Cnlumhanns sibi serval, nb ipso
Oceatto: mullisviloequi dogiïiatasatict® sequenii itérant repeli..
Itelligionepia sparsil, sermonentanuque.
AUCTARIA
PRATEN. Hujus mulaiîones et augmenta in Varian- sibi copulatis fralribus in Domino, tandem in Ytalia-
tibns relul.imus. Hic solum nota anligrapitum no- quiovil in pace. » Sequitur hisioria de proesentalione
strum Pragmaltam Auguslodunensem non hoc sed dextri bracbii S. Joannis Baplisloe, et de spina coro-
sequenii dië referre, "quodmirant essel amanuensis noeDomini ntiraculosa ; quoe hue proprie non peiii-
et Sirmondi aciem effugisse. Egoiioc et duobus se- n neni. In ullima purus est.
quenlibus diebus Càstcflani novissimo leslimonio AQUICINCT. ijnlerserit : « Civitate Gslia, sanctorum
innilendum non putavi. Rem melius explorâvit lau- marlyrum Demelrii et Honorii. » Paulo anle inler-
dattts supra Chamillart. serit eliam : « Apud Neocerensem civilalem, sancloe
ANTUERP.-MAJ.et ROSWEYD., Pratensis textum, Marioevirginis, quoepassa esl, » elc. Salis patel scri-
hinc inde satis maie depictum, exhibent. De Pra- bendunt esse ul supra dixi, Apud. Neocorensem, etc.
gmalio agimt die sequenii proprio loco; unde con- Nec minus manifestant est codicem hunc,^ ut soepe
sequens videiur sic etiam in Pralensi haberi, licet alias, a proelettsi aulographi el sociorum'codicum
oppositam lesletur Caslellanus, forte quod aslérisco vesiigiisnon recédera, Ulrum aillera Columbanus po—
aiiquo, a Casiellano non observato, Pragmatius ad silusan proeterilus sit, inlransumpta'non ëxprimîtar.'
locum remitlalur. MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT. 4 «Columbani abba-
PULSANEN. salis purus esset, nisi tolum Columbani lis, qui innumerabilium Paler exlitit monachorum.
elogium plane rescinderai. Rufi, discipuli beali Pauli. Proesentalio gloriosoeVir-
MUNERAT. in fine lextus adjicit : « Ipso/dië, Proe- ginis in lemplo. »
senlatio bealoeMarioevirginis. » In VATICAN, num. 5949 remissns est Columbanus.
GREVEN.incipit : « Proesenlalio -bealissimoe Dei ad xxm. Adjicilur autem : « Civitate Asti, sanclorum-
genelricis, semper Virginis Marioe, quando fuit, in Honorii, Slephani et Eulycii. Et sanctorum Sa-
lemplo proesentata. » Coelerasuo loco. ntoroe, Âbiii et Gurioe.« Vide hoecmelius in Hierony-
LOVANIEN. in principio : « Proesentalio bealissimoe mianis.
Virginis, Dei genelricis Marioe.» Reliqua pura sunt, ^-, ALTEMPS. : «In' provincia Histria?,. sancli Mauri
queniadmoduin est in DANICO, qui proediclam annun- martyris. Civilale Oslia, saiicloram hiartyruni De-
liaiionein inferius posilam habet, sed per asteriscum melrii el Honorii. »
ad locum primum eadem manu qria reliqua scripla FLORENTIN. : < Ravennoe, sancli Joannis archiepi-
sunt, remissant. scopi el confessoris. »An is qui colitur xn Januarii ?
CENTULEN. : « Nalale beali Rufi, de quo Paulus ad EdilioLURECO-COL. incipit: «Proesenlalio gloriosoe
Romanos scribit: Salutate Rufum eleclum. In Ilalia, Virginis Marioe Hierosolymis, sicut posl ablaclalio-
Bbbio nionaslerio, sancii Columbani abbatis, adnti- nem, cum esset trium annorum, a pareniibus in '
randoe viloe et doctrinoe viri, » lemplo est proesentata, et ipsa per quindecim grattas,
BRUXELLEN. incipit : « Sancloe.Marioe semper vir- per quos ascendebalur in templum , per seipsam
ginis et Dei genitricis in templum Proesenlalio. » De ascendebal, ac si pcrfecloe fuisset oelalis. » DeRtilb
Columbaiio, texlui insérait : « Qui ex Scocia veniens, ex Adone, cum titulo sacerdolis. In'Cotanibaiio pui;a
cl Gallo reliclo in Alemannia, Cobium cenobium in est. Pro Mauri scribit, cum GREVEN., Maurini. De-
Ylalia construxit, mullorunique aliorum mouaslcrio- mum : « Eodem die , proesenlalio dexleri bracltii
rum fundator, ac innumerabilimn, » etc. In Ritfo sancli Joannis Baplisloe. »
Ailoiiem dëscribit, addiio lamen titulo episcopi. In BELIN.primo loco : «Hierosolymis, Proesenlalio
Mâuro.salis purus est. Tum ex Hieronymianis : « In bealoeDei genitricis yirginis Marioein tentplo. »
Anliochia, natale sanclorum Basiei, Auxilii. Matro- GREVEN.: « Nota. Festum Proesentattaiiïs beala?
ni, Demelrii, Quinciani, Sisinnii el Eulhiei marty- Marioe, quando-ipsa, cum trium esset aunoriiiu., a
rum.. » Hue rejicil antnnrtiniiouem hésternam deTbe- pareniibus in templum'fuit proesentata; gràdusqite
boeisTatirincnsibiis) Deinde : « Civilale Hostia, pas- D quindecim, quibus ascendebalur, per seipsam, ac si
sio sanclorum martyrum Demelrii et Honorii. Apud perfecloe jam fuisset oelalis, ascen'dil; coeplum fuit
NeocTsarietisem civilalem, nalale sanctoe Marioe celelirari circa annum Domini MCCCCLX, Eodem die
virginis, quoe passa esl sub Adriano et Anlhonino apud Anliochiam, Basilei, Auxilii, Malrpni. Item,
principibus. » Mutalur hic nomen civilalis, de quo sanclorum Demelrii, Quincani, Sisinnii, Salurnini,
alibi egimus. Scribeudum esl, Apud Neocorensem, Eutici, Basilloe,Zepberi-.»Vide llieronymiana. «Proe-
elc. senlalio dexlri bracbii sancli Joannis Baplisloe.
HAGENOYEN. in prima salis purus,-p.ergit : « Item Translalio sancli Ambrosii M.ediolanensisepiscopi et
Proesenlalio beatoe Virginis in leniplutu, in lerlio doctoris sancloe Ecclesioe.Item, Columbani monachi
anno nalivilalis suoe.Item translalio sancli Burkardi el confessoris , discipuli alterius Columbani, qui
episcopi Ilerbipolensis. » Vide Auclaria xiv Octobris. la nia? innocentioe exlitit, ul aves el bestioe sibi ad
« Apud Viennain. natale sanclorum marlyrum Seve- ntiluin obedierinl. Civitate Neocoesariensis [lege
rini , » elc. Ex xtx Novembris. « In Ylaîia in mona- Neocorensi] sancloe Marioevirginis el martyris. Ma-
sierio Bobyo, deposilio Coluinbani abbalis, qui de bilia? matronoe sancloe. »
Scocia eratoi'ius, el proedicaiionis gratia de terra MntAN. de proesentalione, ex BELIN., addens
sua exiit, cum pluribus discipulis valde honësU's, « quam Pius et Paulus pontific.esRomani cum indul-
scilieel S. Gallo et Kyliaito, Bonifacio et pluribus genliis institueront. Lauduno Clavaio, transitas san-
aliis [el] mullis oedilicalis nionasteriis, el virtu- cli Aulbodi » Dein lypis minoribus : « Ipso die apud
tibus perpetralis in Alimania, et Ylalia, et pluribus civilalem Remenserii, vir miroesanciitalis Aibcrtits,.
723 USUARDI MONACHI 724
episcopus Leodiensis, fraler Henrici magrii, Lotha- A hoc solum différant, quod fesmm Proesentalionis
ritgioe ac Brabantioeducis, ob cuslodiamecclesiailicoe bealoe.Dei genitricis Virginis, elc., lilleris Italicis
liberlalis, de mandata Heinrici imperatoris inier- primo lextus loco raposueriiit.
einpiiis occubuil. » Editiones posleriores a priori in
X Kal. 'Die 22.
Romoe, natalis sancloe.Cecilia?virginis, qrioesponsum Yalerianum et fralrem ejus Tiburlium ad credendum
Christo ac marlyrium perdocuit, et ipsa deinde marlyrizata est, ignem quidem superans, sed fèrro o.ecisa.
Passa est aulem Marci Aurelii et Comniodi imperalorum lemporibus. Item Romoe, sancti Mauri marlyris,
qui sub Celerino proefecloagoriizavil. Augusluduuî, sancti Pragntalii episcopi.
NOTJî.
Undecunque puri sunt Pralen., Herinien., Tornacen., Anluerp.-Maj., Munerat., Greven. et Molan.
Plures alii ad purilaiem proxime accédant.
VARIANTESLECTIONES.
Nullus codex scripsit Coecilioe,in textu eos seculus n Chrislum.Solus Greven. in finetexlus apposuiu eteon-
sunt, qui diphlhoitgo a? utuiuur, ul sunt Praten., " fessoris. Coeteraminutioe sunt, ut Tyburlium, marli-
Herinien., Rosweyd. et Molan., SolusTornacen. legit rium, Mardi,- Aurelii, Sceleriano, pro Celerino, Au-
fralrem suum, pro fralrem ejus. Idem posuit, ad cre- gusliduni,~Pragmacii, etc.
dendum inChrislo; Greven. el Molan., ad credendum
OBSERVATIONES.
Coecilioevenerandum in universa, tant Groecatum accerserel : quippe cum antiquus poeta ille canal:
Laltaa, Ecclesia, nomen , in omnibus ecclesiaslicis Caeciliam Sicula profert, SelenciaThec'am.
sacrisque labulis el mmtiimeniis celebralissimuni Paradoxa mullis oequeac mihi videbilur hitjusmodi
est, memoria ejus în Sacramenlariis Gelasiano, Gre- sententia : yerum quid agas? Communiorent aliarii
goriano, Golhico, in Kalendariis Allalii el Frontonis, prémuni perplexa mulla quoe ad exacloe crilices re-'
in Liianiis, in ipso missoe Canone peculiari culta gulas componere promptam non est, mullo triintis
consecrala. Audianius hic Marlyrologia noslra. Hie-, hujus loci. Jam ad citàtos superius dies xiv Aprilis.
ronyniiana in primis sic legunt": Romoe,sancloeCoe- et xxv Maii, me proecoci judicio nihil définira vellë,
cilioevirginis, ubi et soeii illi adjungunlur, quos xiv' sancte prbfessus surit, et hic rursus profiteor. Coele-
Aprilis ex iisdem codicibus retulimus. Romanum rum paucis opinanienta varia refètre placuit, q'uoe
parvum toiidem fere verbis ; Rômoe,Coecilioe virginis sociis vel su'ecessoribusnoslris,'menseni NoVembrem
el marlyris. In Beda brève elogium allexilur, a Ra- „ Aclorum illusiralùris, non paruni negolii facessent.
bano descripium, ab Adone pluribus auctani, a No- 'G Non tantum molestioecreabtint invenliones eorporis*
slro ad primam prope formant reduclum, adjecla de-quibus vide Baroniuni ad anniini 821. Ad vulgaia
Adoniana lemporis nota, de Marci Aurelii et Coin- Acla alludit Wandalbertus non itrëleganli metrica
modi imperalorum lemporibus; ea ipsa nimirum quoe encontio -
plane repudianda esl, ,si illuslrissimoe sanctoeActa Coeciliaillustrai denammoi sanolanitore,
subsient, sicul ex Meiaphraste a Lipomano et Surio Pêrpetttoclarissempervulgandatropaeis,
édita, ab Antonio Bosio sludiosissinie ill'ustrata sunt, Virgohinc cognaio,sancloiiuebinel'ullamarito.
passimqne recepla esse novimus, majorant nostro- Heri M'aurumlit Islria, hodie Romoecélébrai Nos-,
rum snffragiis summopere laudala xiv Aprilis, xxv 1er, eo paclo ab ipso geminalum. De Istriensi, si
Maii, et ad hanc diem in Ëphemeridibus Groeco- forte ab hodierno alius esse possit, nihil uspiam re-
Moscis. Repudianda, .inquani, est Adoniana nota, periri die proeçedenli diximus, si idem cum Romano,
ittpole cura in laitdaiis Aclis Coecilioeet sociorum videri poiesl cîlalum pridie loiigiiin Rabani erico-
marlyrium cum Urbano papa, alque adeo cum impe- mimti. Breviora sunt quoehabet Pelrus locoibi citalo,
ralore Alexandro, diserlissime conjungatur. Pro his verum ita rem pandunt, uli clare paleal Maurum,
cura Baronio, Florenlinio aliisque certain laudaii Àfrum génère', Romoe passnm, el angelo^duce ad.
scriptores, ceiiat tolius orbis calholici pervulgala litlus Pqrenlinoe civilalis provihcioeHistria;, iravi, ex
op'utio. Groeci, aliani viam ingressi, ad Dioeleliani medilato Celérini iricendioservala, dediictum fuisse,
leitipora Coeciljamremov.ere matant, sed hos non quoeomnia ex variis noslris mss., soluta et ligala
moraraur. Proecipua, quoe a rëtentioribus objicitur, oralione de hoc sancto compositis, uberius suo lem-
eaque capitalis difficUltas,in eo consistit potissiniuni D pore polerunt elucidàri. Si lalia Acla vidissët Usuar-
quod, ul alibi eliam insinuavi, Alexandri lemporibus dus, Maurum unuiii in duos non disiraxisset. Cre-
tant acerba inimanisque perseculio, qualis in islis dendum est ducem alium secutum fuisse a quo ïi\
Aclis descrihilur; tant alrocia passim lormenla , errdrem inductus sit.
Chrisiianis illala, quadrare prorsus non videantur. Ustiardinus item est Pragmatius Auguslodunensis,
Seqtienda Marlyrologia, inqities; nequaquam, nara sed ex Hieronymianis procul dubio acceptas, licet
eo pacto Urbaiii papoe Acta plane convelluntur. anliquàrii Gallici additionetn exislimet Florenlinius,"
Ajiunde sibi non constat Viennensis Maiiyrologus, in hisce justa quandoque scrupulosior. Gesla ejus
hic Coecilioeoelaienicum Urbaniana connectens tem- nulla invctiio, nec aliud quidquam proeter id. qùod
pore Marci Aurelii el Comniodi, ubi xxv Maii,Urbani notavil Baronius, quem vide ad annum 490, a num,
doclrina, sub persecutione Alexandri, mulios, ail, 24, ubi binas ejus subscripliories et Apollinaris Si-
marlyrio caronalos. Hoec et id genus alia Tille- doriii epislolam ad ipsum datant uitice deprehendes.
rbontium , supradiclis diehus cUatum , impulere , Nescio cur Castellaiitts. xx Novembiis vila funcluin,
ul duce Forlunalo Piclavieiisi., ex Sicilia Coeciliam hoc die sepullum asserat.
AUCTARLA.
ROSWEYD., in texlu purus, addil !n fine: « Lon- ANTUERP.., MAX.-LUBEC. , BELIN., ANTUEUP.-MAX.
gini marlyris, qui latus Domini aperuit. » Vide quoe ULTRAJECT., LEVDEN el LOVAN. Adeniano s;yio loqui
ile ipso posl Usuardum diximus xv Marlii. lient hic videntur, jta primant annunlialionem mutantes, « ad
llieronymiana ;et Floreniinii nolationem. credendum Christo perdocuit, ac dein ad marlyrium
In PULSANEN. prima recie procedit usque ad mar- incilavit. Quant Almachius, posl marlyrium eorum
lyrizata est. lu secunda puro deesl terlia. leneri, alque illuslri passione fecit consiimniari.Pas-
725 MARTYROLOGIUM.— MENS. NOY. KO-
sa est, » elc. Ull'nni quatuor codices in fine de Prag- A cum duobus tanlum discipulis , aliis pro fide passis,
ntalio cum GREVEN. adjiciunl, et confessoris. ad proefaiam urbem veniens, » elc. In ullima oelalis
ALBERG.,DANIC.. et codex Ursini a Rosemberg, ta purus esl.
loto lexlu similes sunt codicibus. proxime relaiis , MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT. : « Cecilioevirginis:
sed in fine superaddunt : « Civilale Allino , natale el marlyris. Pragmatii episcopi. Goberti confessoris. »
sancti Theonesli Philippensis episcopi, qui sub per- Aliis Gvthberii. Colilur die sequenii.
secutione Arrianorum , ad proefatam civitatem ve- RÉGINESUEC sign. num. 428 : « Eodem die, san-
niens, una cum duobus discipulis suis Trabaham et ctoe'Medrismoevirginis.» Esl in Rabano Mederasmoe.
Trabatltam inibi agonem martyris, capilis ohtrunca- Vide ubi colatur, apud Castellanum.
tione, gloriosissinie complevii. » In Romano poni- VATICAN, num. 5949 agirde sola Coecilia*
lur xxx Oclobris. Vide ibi Auclaria Usuardltia. FLORENTIN. : « Item sanclorum niartyrum Theo-
CENTULEN. : « Romoe, passio sancloeCicilioevirgi- nesli episcopi Philippensis, Thraboeoe, el Trabaloe,
nis, quoesponsum suum Yalerianum et fralrem ejus nec non Albani el Ursi disciptilorum dictr episcopi. »
Tiburlium ad fidem edocuil, et ad marlyrii gloriam DivioNEN.S. Benigni: « Translata eorporis B.'
incitavit. CoesareaCappadocioe, sancti Longiiti mar- Benigni martyris. » Colilur i Novembris.
lyris. » Vide ROSWEYD. Edilio LUBE'CO-'.'OL.
in Coecilianon mulium differt a
RRUXELLEN. incipit : «Romoe, natale sancloe Ceci- codicibus inedioe noloe supra citatis. « Item Romoe,
lioevirginis, quoeValerianum sponsum suum, el Ty- sancti Mauri monachi, niarlyris, qui lemporibus
buriiuni fralrem ejus convertens, dura igneloedi non. Nimteriani imperatoris , post varia lormenla exhi-
posset, gladio jugulatur. » Tum : < Et natale sancti „ bila, sub Celerino proefeclo,capilalem subiil senlen-
Crescentiani niarlyris, qui suspensus in eculeum et tiam. » De Pragmatio addit, ei confessoris. De Theo-
fuslibus c;esits, atque ungulis rasus, deinde flaniriiis nesto, ut ALBERG., etc., supra.
circuit! laiera ejus appositis , diu nstulatus , emisil GREVEN. «
: In Cappadocia," sanctorum Longîni,
spiriiuni. » Vide inferius xxiv. De Theonesto habet Leontii, el Fausli. Alexandrioe, Felicis, Demelrii,' et
ut ALBERG., etc., lu fine, et confessoris. De Mauro Honoraii. » Vide Hieronyiniana. « Pbilippis, sancli
nihil. - Theonesli episcopi et marlyris ; qui sub Arrianorum
HAGENOYEN. de Coecilia addit : « Hoec angelum persecutione, ad^Allinam civilalem cum discipulis
custodeiii suoevirginitalis habuit, quem ad videndum suis Tabrahant et Tabralan veniens*-ibidem'marly-
sponso suo Valeriano permisil, si purificari- vellet, rii sui cursum capilis oblruricaiione complevii. Ro-
quod et fecit; cum quo illa coronam rosarum el li- inarici abbalis et confessoris. Iieni ordinatio episco-
liorum ab-angelo de coeloaccepit. -Urbanum episco- palus sancti Willibrordi. > .
pum in vultu angelico demonslravil. Ipsa omnia, quoe MOLAN. in prima edilione caret augmentis. Poste--
habere poluit, pàuperibus erogavit, et alios hoc fa- riores lexlum Usuardinum coiTumpunt. Primo qui-
cere docuil. Demum cum sacrifieare nollel, sub per- dem lilleris Italicis inler deinde el martyrizata est,
secutione Marci Aurelii Commodique imperatorunt inserunlur hoecverba', Post eorum martyriufn, ab Al-
lemporibus , in calido posila est balneo per îioctein machio. Annunliaiionis aillent finis sic verlitur ut
et diem, el non est loesa,inde decoilari jussa est ab pro el Comniodi, suhsliluatiir nonicii Alexandri, ut
Almachio proefeclo. » In Mauro, purus. est. De Theo- sensus sit, passa m esse Coeciliamlemporibus Marci
nesto, proeter dicta superius , inscrit t qui ab Arria-- Aurelii Alexandri. Jam supra non semel monuhnus,
nis de sua sede ejeciusest, et vagabundus per Ali C in poslerioribus hisce edilionibus purilalen'i Usuar-
maniant cl Burgundiain atque Italiam cum discipulis dinam non tant scrupulose ab euilorc, ainicorum
suis proedicavit,et mulios ad fidem reduxil. Tandem judkiis niiniuiii tribuente, servaiam fuisse.

IX Kal. . .. Die 23.

Nalalis sancli Clemenlis episcopi, qui * quarlus a beato Petro apostolo, RomanoeEcclesioepontificatum
lenuit, et sub persecutione Trajani in mare proecipitatus, marlyrio coronalur. Eodem die, sancloe Felicita-
lis, matris septem ftliorum marlyrum, quoejubente Anlonino decollala est pin Christo. [Inlerseril Bouillart. :
» In Ilalia, beali Columbani abbatis, mullorum fundaloris coeuobiorum]. In pago Hasbaitio, sancti Trudonis-
presbiteri el confessoris. Parisius, depositio beali Severini monachi et solilarii. In civitate Enierita, sanctoe ,
Lncretia? virginis.
JHOTM. - '; :

Integra purilas esl ta-solis Antuerp. et Max.-Lubec, Munerat., Greven. et "Molan.

« Pugnat Sollerius Columbanum non fuisse hodie D gumenium ila matant iudico, ul Sollerii causa bonuin
ab.Usuardo meinoralum. Argumenta duo suni. Pri- esse vellem.
mum ex Adonis auctorilate dt.icii, quem cerlus est De islo articulo nescio quid Sollerium admonuerit
de Coluinbano mentionem fecisse médius terlius. Chamillartas, sed in Auclàriis video legisse illum
Altérant vero est dies mortis Columbani, quem diem aliter atque Caslellanus legil. Quod cerie non capio ,
esse hujus mensis xxi leslatur lonas, Viloe scriplor. inquil Sollerius, nisi a.tempore Sirmondi nova inler-
Jam dixi non semel, Usuardus erraverit neene, nihil polatio accesserit. Tarn alrocera aeeusaiioiiem ul-
noslra intéresse, propter errata quoedam opus au- ciscerer, nisi iralus essent. BOUILLART.
clori abjudicari non posse : quod tamen ultimum ar-
VABJANTES LECTIONES.
. Exclusi rursus sunt lergemini Pralen., Antuerp- pro quarlus a bealo Petro, subsliluerunt tercius. In'
Maj. el Rosweyd., qui inter Félicitaient et Trudo- Greven. maie ponilur Felicitalis marlyris loco Feli-
neui de Columbano agunt, ut dicemus in Auclàriis, citatis matris. Basbanio, Parisii, encres sunt in Mu-
quo eliam rejiciendus fuit Herinien. ob proprtam nerat. Antonio in proefalo Greven. Omnes codices
Rhemensë, etc. Inter cilalos pro lextu diversilas est pro lexlu allegati habent : Item civ'late Emerila, ex-
quod duo primi cum anliquis mss. leganl coronalur, cepta-Molano, cui anliquiores
•
nobiscum subscri-
1res impressi, coronalus est. Seculus siim priores, bunt; In civilale Emerila res non esl digna litigio.
ul Adoni coitformiores.Soli Aniuerp. et Max.-Lubec.
 ni TJSUARDI MONACHI 728
OBSERVATIONES.
Quoede hesterna Coecilioecelebritate diximus, hic ^ Sequitur fortissîma mater plusquam martyr, quoe
de apostolico Clémente papa repeti omnia possent; septem pignoribus ad regnum proemissis, loties anle
nempe tant vetuslam in ecclesiaslicis officiiS:
ejus fe- se mortua est, etc., Ht de ipsa egregie proedicat Ma-
slivitalem esse quam anliqua sunt monumenla ipsa gnus Gregorius.. In citatis supra labulis ecclesiasticis
quibus ulla alia sancti alicujus memoria exprimilur. ferme omnibus, Clément! papoeeodcni die sirbnecti-
Excipio Bucherii Kalendarium, in quo non videiur tur. Ipsam memorant llieronymiana : Et sanctoeFe-
referri Clemens papa^V. Idus seu ix Novembris,«his licitalis. Beda : Eodem die, sanctoeFelicitalis, matris--
verbis : Clemenlis, Sempreniani, Claudi, Nicoslrali septem filiorum martyrum, quoejubente Anlonino de-
in Comitatum ; uli nec in eodem Kaleitdario rape- collata est pro Christo. Sic ferme Rabanus. Accedunt
ritur hesterna Coecilia. Yerosimilius est in Kaleitda- Wandalberius, Romanum parvum , Ado elUusuar-
rio Carlhaginensi signari immédiate anle Crisgonum, dns. Lotigior esl Viennensis hisioria ; salis liabuit
pro quo audeo légère Chrysogonum; S. Clemenlis Nosier brevioiem Bedoepbrasim describere. De"ma-
exesa utrobique diei nota. Al in reliquis omnibus iris- el filiorum genuinis Aclis, inler Sincera a Rui-
laudalis die proeçedenli Kalendariis, Sacramenlariis, narlio edilis, abunde egimus x Julii. Locus hic etiam-
Marlyrologiis, aliisque libris sacris certatim recolilur Iribuendus Wandalberti dislicho, cui lenium versi-
Clemenlis papoe solemnilas. De Hieronymianis apo- culum, ad sequenlem sanctam spectanlem,, conjun-
graphis dubium non est, quidquid Clemens aliquis
eliam xxi hujus ibi consignelur* de qua conlroversia gimus.
videndus ulroque die Florenlinius. Beda, ejusque Tum quoqueseptenagenitrix cnm proie, beato
radial Félicitasaima triumpiio.
descripior Rabanus, idem elogium ex vulgalis Aclis. B P'aecellensHtcquesuosTrudon mundicontemptoradornat.
contractant référant. In série nostra Ronianum par-
vum brevissime : Sancti Clemenlis episcopi:. Ado in Est is a quo oppidum Hasbanioe Trudonopolila-
Marlyroiogio pauca habet, plura in Fesliviliuibus num, dioecesis et dilionis Leodiensis, cognominaliir,.
aposlolorum ; Noster non nisi sumnia capita bine olim Sarchinium, pluribus sanclis célèbre. Trudonem
inde decerpsil, sic elogium formans, ut vel critic! inventa in Floro a noslris edilo, ubi presbyleri tilu-
ipsi nihil magnopere queanl opponere, nisi qua lus omillilur, el ila in Rabano. De coelero diversa
parte mariyriuui ejus aliqui oppugnant. Nolissinia utriusque phrasis, diversa et Noslri, ul facile pateat,
suni Clemenlis Acta, de quibus videndus Baronius allerum alteri visum non fuisse. Nec magis consonat
et nolalio Rosweydi, pag. 221. Varia sunt a variis additio, codicibus Hieronymianis Corbeierisibusfacla,,
édita, sed ad luendam omnimodam eorum sinceri- Adoni a Mosandro ascribiltir, inale, opinor, cura nec
talem, brevia occurrunt, scopuli et syrtes in mari in amplissimo Pralensi appgrapho consignants sit;.
magno, quod posteris noslris enatandum relinqito. recte proin a Rosweydo in appendicem rejeclus. Vila
Plurima enim in ejus gestis, oetale, exsilio, scriplis a Theodorico abbaie, eleganiiori oratione ex Douait
seu veris seu supposiliis enodanda supersunt, quoe autographe expolila,. exstai apud Surium. Oniitia.
eliam post stratam a mullis erudilissimis viris viam, accuratius expendit el discussit Mabilio soee. n. Be--
operosissimadisquisilione indigeant, nec scio an mss. nediclino* a pag. 1069, quoecum variis manuscriptis.
nostra varia rem satis contplanalura sint. Vide quoe noslris suoloco conferri eljlluslrari poierunt.
proe coeterls diligenter. conatus est Tillemontius , Severinus, de quo hic agitur, soli Usuardo Iri-
omnia quoead indubitatam démentis laudem faciunt buendus est, oeque ac Lucrelia Emeritensis , ex
studiose scrulalus lorao II, pag. .149, et a pag. 649. C Hispania, ni fallor* relata.. Tu vide de ipsa nolalio-
Sic cecinil Wandalberius : nem Baronii. Prior in Marlyroiogio Romano, haud
ÎJonampapa lenet Clemenscprtamine, et altis dubie ex Belino, ponilur xxvu Novembris, quo depo-
Virluiumlilulis, mortetn qui passus in undis, silionem notât Caslellanus, hoc vero die obitum. Qucfe
Repperit exslructunadiviuomunere leinpluni. gesla de ipso supersint needum mihi innoluit.
AUCTARIA.
PRATEN.,ANTUERP.-MAJ. et ROSWEYD. Jam diximus ut Ponlifices, sed lamquam summi ponlîficis adja-
in Varianlibus Columbanum ab his tribus lerlio loco lores. »
referri. In Pralensi post Cleinentem erasa fuerant CENTULEN. : « Nalale sancti Clemeritis papoe et
omnia ; ut autem Columbanus in id spalium induce- marlyris, de. quo Aposlolus ait : » Cum Clémente et
relur, brevianda fuil annunliâlio a nobis posita xxi. coelerisadjuioribus meis, quorum nomina suni in libro
Sic saltem habent codices : « In Ilalia, beali Colum- vhoe. « Romoe,sancloeFelicitalis mairis septem filio-
«aiii abbalis, mullorum fundaloris ccenobiorum. » rum, quoe cum ipsis filiis suis sub Anlonino passa
Aliter in Pralensi legerunt Caslellanus et Chamil- esl. In pago Hasbaniensi, deposilio sancli Truiioras-
. lart; quod certe non capta, nisi a tempore Sirmondi abbalis el confessoris, viri génère el sanctitaie proe-
nova interpolatio accesseril. clari. »
HERINIEN. lotum lextuni purissimum lïabet, sed BRUXELLEN. sic primam format : « Romoe, nalale
secundo loco proprium Rhemense inserit : « In ler- sancli Clemenlis papoe et marlyris, qui sub Trajani
rilorio Remensi, deposilio sancii Gotbeiii confes- D imperatoris' perseculione, ancboi a ad collmn ejus
soris. » Alias Godeberli. ligala, in mare proecipitatus, marlyrio coronalur.
TORNACEN. déficit in solo Trudone. Cujus corpus mari ad quatuor, milia recèdent!, in
PULSANEN., purus in prima, omillit secundam et archa saxea, in lemplo mainioreo repertum, el ad
terliam : in quaria purus. Deest ullima. urbem Romani delalum est, ubi ejus nominis memo-
ANTUERP.-MAX., LOVAN. et LEYDEN.,BELG. penul- nani usque hodie exstrucla Cuslodit ecclesia. » Se-
limo loco insérant : « Civilale Methis, sancti-Cle- quilur de Clémente Metensi, ferme ut supra. Tum
menlis, palrui Clemenlis papoe, primi Melhenstani reliqua texlus, sic lamen ul penuliimo loco inierse-
episcopi. » lu loto textu salis puri suni. ratur : i Apud civilalem Biluricas, sancti Faceri
ULTRAJECT., LEYDEN. LAT.,ALBEKG. et DANICidem presbyteri. » Pulo esse Fareiri, vel Phareirii, Gallice
habent augmentant de Clémente Metensi, sed proeter- Phalier.
ea annuniiationi prima? hoec sttperaddunl : « Ilic HAGENOYEN. de Clémente mulla congerit, proeter
posl beatum Petrum secundus, ex ejusdem proecepto ea quoe in Aclis coniineniur, sed«non vacat omnia ex
suscepil ponlificalum Ecclesioegubernandum. Licet hoc codice describere: Pergit: Eodem die, sanÇtoe
autem Liniis et Cletus anle eum scribanlur, non Felicitalis marlyris natale, mairis seplem fralrum,
lamen secundum Haymonem et alios, qui de sede quoeCitas suos mori conspiciens, el pro ipsis siimnie
sposlolica scrulali sunt, sedêm lenueriiiii Romanam dolens corpore, sed spirilu Iota gavisa est, qùia
 7-29 MARTYR0L0G1UM.— MENS. NOV. 750,
illos ad coelostransmisit. Quoejubente Aritonino im- A similis est codicibus média? nota?, inserens etiam
peralore ad ultimumvocat decollala est. Hanc Gregoriusi loco penullimo Clemenlem Metensem.
plusquam matrem ta omeliis. In pago Hasba BELIN.Severimim iransiulit ad xxvn. Mulla de
nico, .id est Haspegbnne, depositio S. Trudonis, : coeleroriiale contorta sunt.
presbyteri et confessoris, ammirandoe sanctilalis GREVEN. : -t Metbis, depositio sancli Clemenlis,
viri. » De Sevèrino pure, Lucreliam remitlit ad1 primi ejusdem urbis episcopi, palrai saneli Cle-
diem seqnentem. menlis papoe, a bealo Petro cum aliis duobus, sci-
de Clémente addit : «Hic lieel Coelesli el Felici iltac directi. In Cameracov
AQUICINCT. septem regio-
nes divisil nolariis lidelibus Ecclesioe, qui gesia: Sarii presbyteri el confessoris. In lerrilorio Re-
sollicite et curiose perquirerént. Hic ex mensi, sancti Goberli confessoris. Biluricas sancli
Martyrum Fateri presbyleri. Faustinoe reginoe, qua; in con-
proecèpto B, Pelri suscepit Ecclesioe pontificatum. fessione bealoe Kaiherinoe credeus, posimodiim pro
Lirais et Cleltts ante eum sçribitniur, quia ab ipse, fide
ad minislerium sacerdotale. Cbrisli, post nianiillarum extraclionem de-
principe apostolorum collala est. Theodoroe, uxoris beali Sisinnii mar-
episcopi sunt ordinali. » Vide appendicem Adonis in
edilione Rosvreydi. lyris. »
MOLAN. Clemenlis elogium lilleris Italicis texlui
MÀTRIC.-CARTHUS.-ULTRAJECT. . « Clemenlis 1
papoe immiscet. « Hic seplem regiones divisit nolariis lide-
et marlyris. Felicitalis martyris el viduoe. Severini libus, qui gesla marlyrum solicite perquirerént. Hic
monachi. Lucrelioe virginis. » ex proecèpto beat! Pelri Ecclesioesuscepit ponlifica-
Codex D. LE MAREsign. A : «Depositio' sancli tum. Linus et Clelus ideo ante ipsum scribunlur,
Porciani confessoris. » Colitur die sequenti. B quia ab ipso principe apostolorum, ad niinistorium
In VATICAN, num; 5949 désuni 1res sancli ullimi sacerdotale episcopi sunt ordinali. Qui jubente Tra-
textus Usuardini. Adjicilur: «lu Ilalia, monasterio jano, missus est in exilium trans Pontam mare,
Bobio, sancli Columbani abbalis. » in eremo; ubi mullis ad fidem vocalis per miracula
Codex CASTRIKAROLI : S. Laurenlii marlyris. et doctrinam ejus, proecipilatus est in mare, ligata
ad collum ejus ancliora; sed recessil mare, orauii-
BIZUNTICEN. maie legil: « In pago Ausiuvio, vèl bus discipulis, tria milia, et invenerunl corpus
S. Trudonis. » per
Ausiitnio, in arca saxea in ntarnioreo lemplo,el ancliora juxla,
RHEMENS. SS. Tim. el ApoII. : «In pago Laudu- laliqne marlyrio Pelri discipulus coronalur. » Do
nensi, sancti Godeberti presbyteri et confessoris.» Tradone, post Hasbanio, addit, « in Sarchinio, .de-
Edilio LUBECO-COL. de Clemenle ea ferme omnia positio, » et pnst confessoris, «admirandoe sanctila-
habet quoejam relata sunt, et proeterea adjungit : lis viri. » In fine : « Cameraci in ecclesia Dei geni-
« Hic slaluil, ut baplizalus , prout ciiius polest, tricis B. Marioe, beali Sarii presbyleri confessoris.
confirmeitir, quod non esset aliter perfeclus Chri- Civitate Métis, sancti Clemenlis palrai, elc. In
slianus. Hic persecutione Trajarii imperatoris, a ju- lerrilorio Laudunensi, sanrii Goberli confessoris. »
dice Aufridiano in mare proecipilatus est, et oranii- Posleriores ediliones de Clemenle in lextu solum
bus Chrislianis et flenlibus, mare in siiiuin suum habent, ligata ad collum ejus ancliora, anle marlyrio.
fere pèr tria miliaria retrocessit, et ingressi per Post de solis nolariis, etc. De Trudone, ulin prima,
siccum populi repererunt templum marmoreum an- lient de Sario et Clemenle Melensi. Gobertum col-
gelicis manibus proeparatura, et in eodem corpus C locat, in territorio Remensi, Tum ex Horoiogio adji-
B. Clemenlis sepultam, ancora juxla eum.posila. cit : « Die vigesima'terlia,. sancli Patris Gregorii
Jacuit aulem ibidem- per annos sepluaginta sex. Agriganlini.Et Ampbilochii episcopi lconii. » Utrius-
Tempore vero Nicolai papoe I translatant est corpus que Acta per Meiaphrasten exsianl apu.i Surium.
sancli Clemenlis Romain et coliocatum in ecclesia Tu de iis vide jujieium Papebracliii ta .Ëpliein.
quoe nunc dicitur sancti Clemenlis. » In reliquis fere Groeco^Moscis,anle -loin. I Maii, pag. u.
YSlKal. 2)?V2i.
Romoe, natalis beali Chrisogoni marlyris, qui post longa vincula et carceres, pro constantîssima Chrisli
confessione toleratos, jubenle Diocleiiano, capile coesus et in mare projectus, marlyrium consummavit.
Item Romoe.sancli Crescentiani marlyris, qui in passione beati Marcelli papoelegilur. Caslro Blavia, sancti
Romani presbiteri el confessoris, cujus sanclitatis proecontam miraculorum gioria déclarât. Civilale Cor-
duba, sanctarum virginum Flora? et Marioe,quoepost diiiturnos carceresj pro Christo gladio tateremploe
surit. Apud Perusiam Tuscia? civitatem sancti Felicissimi,
N0T.E.
Mullorum codicum hoc die consensus esl ; nempe Lubec., Greven. el Molan. Item Àiiiuerp.-Max.,
Pralen., Herinien., Anluerp.-Maj., Aniuerp. el Max.- Ullraject., Leijden., Lovanien., Albergen. et Danic.
VARIANTES LECTIONES.
Solus Molanus recte scripsit Chrysogoni; inler D Florete el Perusitam, pro quo nonnulli Perusium.
codices, alii Crisogoni; alii Grisogoiti, Esogàni, Gri- Reliqui, caslro Rlavia, ul signant anliquiores codices
sogpnii, etc. Pralen. et Herinien. proxime ad puri- (imites. Màx.-Lubec. habet Blâma; Greven., Blavie;
talem, ut est in lextu. Anluerp.-Maj. pro constatais- Molan., Blàvio. Munerat. posl diulurnos carceres
sima legil consianii. Munerat. el patici alii habent omisit pro Christo. Codices aliqui pro diulurnos
Crescenciani.In Anluerp.-Ma*. error est nreconii, uti habent diutinos. In solo Molanoest Thuscioe.
OBSERVATIONES.
Hoc rursus die sanctam productmus * qui cum apôgraphis Hieronymianis inven.iatur? Quoestlonis
Ariasiasiu. cujus Aclis iiumisius est, omnibus-anti- iiodus dissolyi videiur, si Chrysogono, nlpote nobili
quisFastis tant Groecis quam Lalinis reperilur în- Romano, cônfessionis initiurit in patria, consumma-
scripluS. In utriusqne honorent basilicoe Romoe ex- lionem Aquileioe vel circa Aquileiam assignes. Si
slntcloe, eorumque etiaiti noinhia a primis Ecclesioe hoecsohtlio non placeat, apiiorem suggère, quoeMar-
soeculisCanoni missoeinserta fuerunt. Quoerit Flo- lyrolbgorumet Aclorunidiscrcpaniias componai. Vide
renlinius Romoean Aquileioetribuendttm sit inclyli itlia apud lâudalunt Florentiriium salis accurale no-
sancli marlyrium, cum ulraque positio in diversis tata. Pro Romana posilione slaiii Beda, Rabanus et
*73'1 ' USUARDI MONACHI 7*52
lotit séries noslrar duce Romano parvo, in quo et \ psisse. Quid de Marcelli Actis, unde et hic et plures
Zoilus apponilur : Roma', Chrysogoni marlyris, et. alii sancti educli sunt, ceiisendum sit, xvi Januarii
Zoili. Ado, longam ex Aclis historiam concinnans, et cilalis supra diebus abitndediximus.
non hoc die Zoihim, sed tricesimo post Chrysogoni In nullo atitiqiiiori Mariyrologo Romanum ittvenîl
passionem ad Dominum perrexisse lestalur, adeoque Usuardus, sed ex Gregorii Turonensis libro de Glo-
aul ipso die, aut pridiequam coronaretur Anaslasia, ria Confessorum, cap. 40, .acceptant, primus ipse
xxv Decembris. Usuardus, de solo Chrysogono h> hoc die collocavit. Scripta Vitoe,a Gregorio memo-
quens, brevi oratione certamina ejus et gloriosum rata, yerosiinililer deperdita sunt. AMagrio Martino
agoitem prosecutas est. Dum ad m Aprilis de Aga^ sepulfuroelocalum el sepulcrum ejus, conliguum Bla-
pes et sororum Aclis disputaremus, conlra Hensche- viênsi castello, super littus amuis Gàronnoeesse, in
nii senientiam, ca cum BaTonioaliisque proelulimus, quo soepiusnaufragio perituros viylutis suoesalvat oc-
quoe Ànasiasianis immista non eritnl, quoniam hoec cursu, ex landalo anlistile discintus. Esl pênes nos
gra'viot'ibus difiicullalibus impedila suni, ul vide apud Vila aliqua Romani manusc'ripla, plurimis sancli
Rtiiiiarlium inler Selecla, a pag. 419, et apud Tille- miraculis referla, ex qu'a videiur extracluni offietaiii
ntonlium toin. V, a pag. 325. Cum autem Chryso- quod in usu esl ecclesioeparocliiali ù'Eirahaam prope
goni noslri eerlamen ex proefalis S. Anaslasia? Aclis Bajocas. Devere ea modo judiciiim ferre non vacal ; sa-
acceptant sit, danda erit suo tempore opéra ul si lis hic sit Usuardinum ostendisse Romanum,
quid ibi eliam non sinceri seminis inspersum depre- oeque ac sunt sequenles CordUbenses virgines cum
hendalur, post accuraltini examen expitrgelur. Sic Felicissimo. Floroe et Marioe viclorias ac tropoea
solum Chrysogonum laudai Wandalberius. n egregiëdescripsit dignissimus marlyrum Corduben-
sium encomiasles, et ipse in eadem Arabica persecu-
Clirysogonusmeritis oclavamel funere sancit. tione gloriosus martyr, Eulogius, libro n Memorialis,
Adviu Augusli ex vetitstissimo Bitcberii Kalen- tolo cap. 8. Inde, vel polius ex reeeniissinia Hispa-
dario hune lexlum relulimus : Ballislaria, Cyriaci, norum memoria habuit Usuardus, quo ipsas mérita
Largi, Crescenliani, Memmioe,Julianoe et Smaragdi. in Marlyrologium' suum insérerai. Quoe de proecla-
Anlea vero ad xvi Marlii hodlermim-Crescenliamim,- rissimis virginibus, iniinclo in Spiriivs sancli pyxide
a Romano parvo et Adone eo die posilum,ab Usuar- calamo, alibi mèmorâvit Eulogius, diligenter hic a
do illic proelerilum, indicavimus. Jam omissiouis Baronio assignata sunt. Porro Felicissimus PerusinUs
apparat causa, nempe quod sanelum hue Noster ex Hieronymianis accessit, solo nomine et marlyrii
iranstulisset. Referlur et hoc die a Beda cum. elogio, gloria insignilus.
ex quo sunimopere miror nihil Usuardum desum-
AUCTARIA.
In PRATENSI, sive ad marginem, sive in fine tex- denlis. Tum : « In Aquilegia, passio sancli Criso-
lus, recenliori manu adjecla adeoque in apographo goni marlyris. Ilic nobilis erat-valde corpore, sed
nostro subvirgulalasunt hoec: « Apruiio , sancti Fla- inulto nobiliorfide. Hic beatain virginem Dei Atte-
viani episcopi el confessoris. » Unde hic FlaviatiuS stassent erudivil in fide ; el ipso CDnsliiuioitt vincu-
adjecius sit, non divino ; Castellanus die sequenii lis, et illa multum suis epistolis conforlavii. Hic Ro-
notât Flavianiiiti Vercellensem. moe eral ntulio tempore vincula et carceres perpes-
TORNACEN., ta prima "punis, omillit secundam de C. sus, el in Aquilegiam a Diocleiiano duclus est vinelus,
Crescentiano ; tolum Romani elogium resciudii : de- et ibi cura sacrilicare noIlet,est decollatus et in mare
nique Cordubenses eliam virgines Floram el Ma- projeclus. » In Crescentiano, Cordubensibus et Ro-
riant proelermiiiil. mano salis purus esl, sed in fine loco Felicissimi
ROSWEYD., purus in lexlu, adjicit : «Item Carpa- subsiitait aitnuniiationeni nesleriiam de Lucrelia
sii, qui posl eculeum, fùsles et ungues, flainmis in— Emeritensi, quam vocat Lucrenam, soepe mulla maie
jecttis, emisit spiriwtn. » Carpasium lego in Cres- lorquerè solilus.
cenliani elogio apud Bedam, qui vicarii îriunere fun- VICTORIN et RÉGINE.SUEC sign. num. 150 in fine;
gens, diram.in marlyrem caniificiuam exercuil.: certeNon « Item apud Realinani civilalem, sancti Eleuiherii
mirarer si hic pro sancto hue irrepsisset rriartyris. » An is forte est qui cura Anthia maire
verba omnia ex proefato Crescenliani elogio acceota sua colitur xvm Aprilis ?
videnlur. -, MATRIC-CARTHUS.-ULTRA/ECTIN. : « Grispgoni mar-
. PULSANEN., in prima mulilus, in Cordubensibus tyris. Crescenliani marlyris. Floroe et Mauroe virgi-
purus, omisil reliqua omnia. num el martyrum. Porphyrii mililis el marlyris,
CENTULEN. : « Romoe,sancli Chrysogoni marlyris, cum sociis a bëata lialerina conversis. »
qui sub Diocleiiano per biennium in carcere mace- annuntialionesIn VATICAN., sub num. 5949 désuni itérant 1res
ratns, landem gladio ferienle ad palmam pervenit. ullimoe. Adjicilur autem : « Flaviani
Item Romoe, saîicti Crescenliani martyris, sub judice episcopi et confessoris Conslanliiiopolitani. » Vide
Carpasio. Caslro Blavia, sancli Romani sacerdolis Romanum xvm «Februarii.
et monachi, quem defunctum Marlinus episcopus D STROZZIAN. : In civitate Regii, sancti Prosperi
Turonensis gavisus esl sepelisse. Corduboe, sancla- episcopi et confessoris. » An hinc accepit BELINUS ?
rum virginum, » etc. pure. Deesl Felicissimus. Vide Romanum et Acla xxv Junii, et GREVEN,infra.
BRUXELLEN., in prima nonnihil muiilaltis, in se- Nescio quem Prospérant stdo confessoris lilulo die
cunda punis est. Sequilur : « lu Galliis civilale Re- sequenti'referal Caslellanus, nisi forlàsse ex Hiero-
gensi, sancti Maximi episcopi el confessoris; qui a nymianis acceperit.
printoevaoetaie, virluium omnium gracia proedilus BIZUNTICÉX. : « Invenlio eorporis beati Benigni
primo Lyrinensis coenobii paler, deinde Regensis presbyleri et marlyris. » Vide 1 Novembris.
ecclesioeepiscopus, signis et prodigiis inclilus exlitit, Edilio LUBECO-COL. incipit : « Colonia Agrippina,
sicque inter alia gesla magnifica, 1res morluos ipse Iranslalio abeati Gerêonis et sociorum ejùs Theb'oeo-
vivens suscitasse perbihelur. » In hoc codice sanctos rum, qiti domino Frederico primo Coloniensiuni
sa?pe transponi non semel diximus. Vide de Maximo archiepiscopo, el Rudolpho sancti Panihaleonis-ab-
xxvn Novembris. In Cordubensibus virginibus et Fe- bale facla est anno ab Incarnaiione Domini MCXXI.
licissimo satis punis esl, sed Romanum disiulil ad Item Colonia, in ecclesia proedicii martyris sancti
diem sequenl. Géreonis, coinniemoraiio beali Gregorii et sociorum
i HAGENOYEN. incipit :,.«Civitate Melhis, deposilio ejus Maurorum. » Sequitur talus texlus soliio pu-
sancti Clemenlis episcopi, palrai sancii Clemenlis rior, cui lerlio, loco interjicil : « Alexandrioe, beali
.papoe,guem idem Clemens illuc ntisit episcopum Porphyrii marlyris, cum quibusdam aliis niililibus,
>
primum civilalis illius. » Vide Auclaria diei proece- quos beala virgo Caterina convertit ad Christum.
 733 MARTYROLOGIUM. — MENS. NOV. 754
BELIN.tertio loco taterponit : « Item civitate Re- A Maurorum marlyrum. Ih territorio Moriennoe5sancli
gii, sancli Prosperi episcopi et confessoris. > Vide Marini martyris". Translatio Sancti Prosperi Regi-
STROZZ. nensisepiscôpi, doctoris oroecipui.Eodém die, sancti
GREVEN. : « Alexandrioe,sancti Porphyrii et so- Eleutherii. »
ciorum ejus militant et martyrum, qui in passione MOLAN. in fine," ex BELIN.: « In civilale Regii,
beatoeKalherinoecredidisse legunlur. Ignalii marly- sancti Prosperi episcopi et confessoris. » Dein mino-
ris. Apud ColoniamAgrippinam,invenlio et elevalio ribus lypis de inventioné et clevàtione Géreonis,
sancli Gerëonis marlyris. Cuin enim anno rjomini GREVENUU dëscribit, addens : « In lerrilorio Aver-
sicxxi Nor'berihusProemonslralensis pro sanctorum. nensi, sancli Portiani abbatis et confessoris, de quo
reliquiis Coloniamvenisset, el in proefali marlyris B. Gregorius Turonensis scripsit libruni quintuni de
basilica in oraliorie peruoctaret, mane in medio ba- Vila-Patrum. » Editiones àlioelilleris Italicis lerlio
silicoefodi proecepit, inventumque est corpus sancti locu novani annuiiliationem insérant : « Mediolani,
Martyris intégrant, et a Federico primo archiepiscopo Prothasii episcopi et confessoris. > In fine : « In ter-
Co'oniensiet Rodolpbo abbate sancii Panihaleonis ritorio Avernensi, sancti Portiani abbalis el confes-
alque a fidelium populo, honore condigrio elevalum. soris. Die vigesima quarta, sancli marlvris Mercu-
Item apud eandent urbem, in eadem basilica, com- rii. > Vide ejus Acla apud, Surium.
ntemoralio beati Gregorii ducis ac sociorum ejus
' .'•*».-
VII Kal. Die ^
Nalalis beali Pelri episcopi Alexandrioe, qui cum esset omnibus adornatus virtutibus, in Scripluris quoque
divinis nulli priorum inferior, et sacerdos el hostia Dei, subito rapitur, atque ex Maximini proeceplocapile
oblrancatur. Cum quo simul el alii plures ex JEgypto episcopi trucidaritar, fere cum clericis et laicis, sex-
ceiili sexaginta. lient Anliochia?,sancli Erasmi marlyris. [Bouillart., ad oram paginai : Apud Alexandriam,
passio sancloeChalertaa? virginis el marlyris.].
NOT.E.
Plurimi codices lexlum tolum habent et integrum, sed puruin et nulla omnino parte aucium soli hi
quatuor, Praten., Herinien., Rosweyd. el Molan.
• VARIANTES LECTIONES.,
De Egypto, Herasmi et hujusmodi nugis non lo- B qui totani Pétri sociorum mulliludinem ad sexcentos
quor. Maie in apographo nostro Pralensi pro clericis sexaginta sex pejtts extenderunt. .Co.nimunissima
scriptum esl cleris. Una esl .noiabilis varialio, in varialio, ob quant lot«eodicesa puris exclusi sunt,
qua ab omnibus aliis differt Molan., Adonem procul- orilur ex appositione sanctoe Catharinoe, Qua cum
dubio seculus, in quo legilur. fere cum clericisel lai-_ careanl cilaii quatuor codices, hincverosimiib.iio
eis sexcenlis sexaginia. "Recie «tique et sensu non . argumenta eorum supra alios anliquilas dignosçi.po-
malo, ai Usuardus aliter hoecverba construxit. Nu- lest ; .queniadmoduni in proefalion.enotare ' non
' ne-
nierus ille, salis aliunde incertus, auclus eslab aliis, gleximus. ^ >
OBSERVATIONES.
. Petrus Alexandrinus episcopus, martyr clarissi- ullimo, coelera çompilavit ipse ex Aclis illis, de
mus, imo velut anlonomastice martyr-, el vulgo finis, quorum verilale.usque adeo conlrovertilur, tut vis
seu sigillum marlyrum, apud Eusebium coelerosque ullus erudilorum-hodie virorum, post Hermantium,
anliquos seriplores ob moruminiegrilalem ac do- Valesiuin, Pagiuin, Papebrochium aliosque, ea tan-
clrinairi,-non minus quant ob perpeiuos labores, al- quam sincera admillere atideal, seu ul a Mclaphra-
que innumerabiliuiti, a'trocisstaia?persect.ilionislent- ste edilajet Latine versa, seu ul a Combelisiq inler
pore, oentmiiarum lolerantiam laudalissimu,s est; leclos Triumplios, a pag. 189, uiroqne sermone
tribus potissimum diebus in labulis ecclesiasticis vulgata sunt. Paucula nos de summi aniistilis laudi-
Latinis et Groecis celebratus, nempe xxiy, xxv et bus strictim digessintus in noslra de Alexandrinis
xxvi Novembris. In àpographis Hieronymianis con- Palriarchis clironologia, pag. 34, a num. 180. At
stante!' signalum reperio die xxvi : In Alexandria,, nemo, quod sciant, Pelri gesla, et quoe cum eis
Pelri : ad quoe videri polest nolalio Floreniliiii. connexa sunt, coilegil, disposuil, discussit accttr.t-
CoeteriMarlyrplogi, Reda, Rabanus, Wandalberius, C lins quant Tillemonlius lomo V, a pag. 45b', et in
et tota séries nostra, veriorem, ni fallar, viatn notis a pag. 755; quoe omnia in Aclis ad incudem
ingressi, hune diem xxv Pelri cultrii. unanimiier erunl revocanda. Hoc Wandalberli epcomiuin est :
dedicanl; idque apud Lalinos persévérasse certum
pulo,- donec accrescenSf,in Occidenie Catharinoe Seplt'iiamPelrus anlislesmarlyrqueve.nuslat;
ila Petrum ut in l'rbis AlexatiJripopulusquoprajducefulius
gloria, .obumbravit, sequentem Erioiuiiicurvbs'spentitca;cos;pieuteaius.
diem recesserit. Coeterum priorum duorum codi-
cum, vel polius solius Bedoe, nitidissimum est elo- Aller in l"xlu nostro nomiitattis martyr Erasmus,
gium, Riiltai lib. ix, cap. 6, verbis ferme conce- omnibus aliis Marlyrologis, fere dixerim scripioti-
ptum, atque a Noslra ex Beda desciïptam, addita bus plane oninibus, incognilus videtar, nisiideiii
sola ullima clausttla, cujus auctoretn credimus Ro- prorsiis sit cum Erastno îllo, in Campania îiali:e-
manum parvum ; iu quo nimirum indeiernttaaius celeberrinio, quem ex Usuardo aliisque relulinius
apud Rulinum Pétri ^ociorara nunterus, ad sexcen- m Junii, ul ex erudilo Henscbenii coimneniaiio
tos sexaginta, nescio quo fuiidainenlo, exlendiiur. lomo I, a pag. 211, facile dalur intelligi. Quid
Romani parvi verba sunt : Spncii Pelri Alexandrini Usuardum impulerit Ul lalem hoc die cominemora-
episcopi, cum aliis DCLX.Verius,cum Rufino lib.viii, lionem conciperet, nec ariolando assequor; inleriiq
cap. 14, dixisset, innumerabilescum episcopis nobi- ab eo p.'isitaui fuisse dubilare non sinit codicum
lissima perlulissemartyria. DilfusiorAdonis narratif) prope oiiiniiim, saltem probalissimorum, consensus.
principium Jiabet ex laudali Rufini libro vu capile
AUCTARIA.
PRATEN.In hoc codice, tësle Caslëllano, longe D sanctoeCalharinoevirginis et niarlyris..» Pleni sunt
recemiori manu adjicilur : « Apud Alexandriam , hujus sancloe laudibus recentiores onmes codices-
735 USUARDI MONACHI 736
hic citandi. De quibus, ut semel dicam, vide Ephe- A^ tqui persecutione Deciana (palenlissimuserrer),gladio
nierides Groecb-moscàsanle tomuni 1 Maii, pag. LI, perempius, j or.cubuil; cum quo simul alii plures
et Responsiones Papebrochii ad art. xi, a num. episcopi
< trucidai! sunt, sed et cleriei et laici sex-
77, etc. (
certii sexaginta. Eodem die Alexandrioe, Kaiherinoe
HERINIEN. i
In inferiori codicis ora, manu a lexlu virginis, sub MaxenlioDiocletianililio. » Salis palet
diversissima et recenti, per asleriscum ad finem < quid velil dicere.
texlus remiltilur : « Ipso die, bealoe Kaiherinoe BRUXELLES, primo loco de Calhailna, ferme ut
virginis et marlyris , quoe in 1
civilale Alexandrina ULTRAJEC,etc. In Petro modice attclus, de Marculo
passa esl sub Maxenlio imperalore. > <
eliam habel ul cilaii codices; et in Erasmo punis.,
ANTUERP.-MAJ. médio texlui puro inscrit: «Apud esl. < Tum : « Eodem die, S. Benedicti presbyleri et
eamdem Urbem,passio sancloeKalharinoevirginis et imartyris. » Non est unde dignoscalur, nisi vèra sint
niarlyris. » tquoe infra habet Edilio LUBECO-COL.. Sequitur d'à
PULSANEN. «
hune habet textum : Natalis beat! Romano 1 Blaviensi, ex die prajeedenti. Tum in infe-
Mercurii marlyris. Eodem die, passio sancloeEcale- riori ] pagina? ora per asleriscum hue remiltilur,.
rinoe virginis, quoe jubente Maxenlio imperalore,' eadem i ferme manu scripium. « Ipso die apud civita-
Alexandrioe marlyrio coronala esl. Sed postea ab tem ! Remensem, vir mira? sanctilalis Alberlus epi-
angelis ad montent Synai est delata, ubi fiequenler :scopus Leodiensis, fraler Heynrici magni Loiharin-
fiunl proeclara miracula per eam. » Peints ad diem igioe ac Brabancioe ducis, propter custodiaiu eccle-
sequentem rejeclus est; de Erasmo nihil. :
siasticoe.jibertatis, de mandata Heynrici imperatoris
ANTUERP.. MAX.-LUBEC. et UGHELLIAN. texlui puro g interentpius, occubuil.»
in fide addunl : « Ipso die, passio sancloeCaiharinoe « Legia quem legit,,eleclum Roma prontovii,.
virginis et martyris, quoe passa est sub Maxenlio Remis sacravit, sacratum martirizavit. >
imperalore. » Idem fere habent, sed in principio,
LOVAN.et, LEYDEN-BELG. Item ANTUERP.-MAX., sed Jam de ipso egimus in Auclàriis xxi Novèmb. ,
hic carel Erasmo. HAGENOYEN. , in lextu utcunque purus, subjicit
MUNERAT. hoc dat princip'um : « Apud Alexan- longius Caiharinoe elogium, ta quo, proetersuperius
driam, nalalis bealoe Kaiherinoevirginis et marly- allata, nihil magnopere novi protiucit, excepta con-
ris; quoecum sacrificareydolis nollei, jussu Maxen- versione quinquaginlapliilosopboruni,Porphyrii, etc.,
tii imperatoris, bissenis diebus negato cibo et pulu, quoe vttlgo nolissiina sunt, nec ad naus'eam hic
in obscuro carceris crgasltilo trusa, el ibidem per repelenda. Denique : «In Numidia, natale sancli
columbani angelico pane suslentata, mullis eliam Marculi marlyris, » etc.
aliis tormenlorum generibus, auxiliantc Domino, AQUICINCT. Notai descriptor agi in fine de Càlha-
posimodum sttperatis, lonsiantissime in fide Cbrisli rina, duobus verbis.
perseverans, novissime decollala est. Mox siquidem VICTORIN. : « Eodem die, sanctoe Calarinoe virgi-
sancti angeli 3ccessernnt; corpnsque beatoe virginis nis, quoesub Maxenlio Coesarecapite truncata est. ^
per alium in aère visibililer déportantes, mirabiliter Codex Ursini a Rosemberg. : «In Numidia, natale
iit monte Sinay collocaverunt. Qui mons a decolla- beali Marlilli marlyris, proecipitio exlincli. » Dixi-
lionis loco viginti diebus iliueris et eo amplius mus supra, scribi in Romano, Marcelli. Codices alii
remolus est. J r, habent Marculi. Vide quoe diximus ad codicem.
p
^
BELIN.sic loqnilnr : « In monte Sinay, sanelissi- ULTRAJECT., etc.
moeChalertaoevirginis el marlyris, filioeCosli régis MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT. : « Kaiherinoe vir-
in civilale Alexandria, quoe a Maxenlio imperalore, ginis et martyris. Pelri episcopi et martyris, cum,
ob fideiChrislianoecoitfessioiiemin carcereni clansa, sociis DCLX.Erasmi niarlyris. »
et posimodum scorpionibus dimissime coesa,landem REG.SUECsub num. 150 : « Et nalale beali Mer-
capilis obiruncalione marlyrium complevit. De cor- curii martyris. » Vide Romanum.
pore ejus lac pro sanguine emanavit. Post inoriem VATICAN, num. 5949 hune habet textunï : « Beno-
aulem ejus vénérant angeli el luleriint corpus ejus venti, nalale beati Mercurii niarlyris, qui tempore
el porlaverunl illud iri moulera Sinay, et in eodem Decii, posl plurima supplicia, forti anitno lolerata,.
loco hoiioriflce sepelierunt. De sepulchro vero ejus capile coesusmarlyrium consuntmavil. »
émanai oleum, quod languidorum corpora sanal. » FLORENTIN. : « Apud Ilaliam in civitate Regii,,
Sequitur de Erasmo, pure. Tum : i Eodem die apud Iranslalio eorporis sancli Prosperi, ejusdem urbis
Eiriiliam, sancloe Jocundoe virginis. » Pelrus ad episcopi et confessoris, de ecclesia, quoe est extra
diem sequeniem reriiolus est. nturos, revelatione divinilns facla ; de quo Thomas,
GREVEN. : « Alexandrioe, passio sancloe Katerinoe, qUi lune eral ejusdem urbis episcopus, scribens, ail :•
gloriosoe marlyris el virginis Christ!, cnjns ossa stil- Quod de Hispanioepaiiibus fuit oriundns, docio'r
lare oleum diviniius invenitintar. Quoedecollala, abi eximius, fide catltolicus, aspeclu angelicus, sermone
angelis deporlaïur, et in moitiis Synai verlice sepe- proeclarus,- opère saticlus, cotpore castus, ingenio
litttr. » Sequitur lextus purus. sublilis, consilio providus, et cariiaie dill'usus, et
ULTRAJECT. el LEYDEN. LAT. incipiunt: « Alexan-- T) ï per Leonem papam 1 in dicta ecclesia exlitit episco-
drioe, beala? Kalharinoe virginis; quoeposl .muliost pus ordinatus. » Dixi alibi Vitam ejus illustralam
agones et crueiatus, quos pro. Cln isii amore ell esse die nalali, xxv Junii. Pergunt : « Item sancli
co.'.slanlissima (idet dcrensioiicpcrliib'i,jussu Maxen- Mercurii marlyris, cujus gesla babeniur. » Tum so-
lii, capilali senlenlia -punila est. Cujus sacraiissi- lus STROZZIAN. : « Apud Jîmiliam, sanctoeJocundoe
nniin corpus, posl capilis ahscisionem, obsequio) virginis. »
angelorum rieporialum est.in moule Synay [et] bo- Editio LURECO-COL. incipit a Calharina, ut UL-
norifice collocalttui, ubi eliam mullis refiilgens3 TRAJECT.,etc., supra. Tetrus ad diem sequentem
miraculis, sahuare desudal oleum, in salvificuiu ett translatas, Erasnius proeiermissnsesl. Perg'U : « In
eflicax rentedium languidoinm. » Post hoec lextus3 Numidia, nalale sancti Benedicti (qui dictas esl el
pttrtis. ALBERG. et DANJCidem habent de S. Calha- Marculus) marlyris, proecipicioexlincli. Eodem die,
rina, sed Pelrus relrocedil. Ilaque secundo loco : sanclorum Luciani, Marciani et Claudiani marty-
« In Nninidia, nalale sancli Marculi martyris, proeei- rum. >Vide Hieronymiana.
picio exlincli. » Iri Romano esl Marcelli, xxvi. Tai . GREVEN. : « In Aphrica, Luciani, Claudiani. Mar-
vide notulam Castellani hic, el proelerea pag. 723;; ciani, Cipriani, Quiriaci. In Numidia, sancii Bene-
ilem Tillemonliiim tant. VI, pag. 712. In fine ha- dicti martyris, qui et Marculus, proecipitioexlincli.
bent hi duo codices de Erasmo, pure. Melhis, sancti Livarii marlyris. Eodem die, nalalis
CENTULEN. : «Alexandrioe, passio sancli Pelri,, sanclorum Juliani, Cunclori, Quiriaci. i Vide EJil.
ipsius civilalis episcopi, inter priccipuos egregii,, LUBECO COL.
 757 MARTYROLOGIUM.— MENS. NOV. 738
MOLAN. incipit lilleris Italicis, de Calharina refe- A salis nota sit, vel quod in fonte legi possit. In fine
rons totani BELINIannuntiationem. Sequitur corn- ex eodem BELINO subdil : « Eodem die, apud iEnii'liatn,
ineiriorallo Pelri Alexandrini pura cum textu, sed sanctoe Jucundoe virginis. » Editiones posleriores
ei lilteris rursus Italicis longa hisioria subjungilur, idem habent iniliura et eodem modo scriptum, sub-
ex Adone desumpta, qua potisSimum describilur jtingitnt eliam idem augmentant, sed Iota Pelri
Pétri ad Achillam et Alexandrain de Ario admôni- Alexandr. annunliâlio in client"sequentem dilata est.
liô, elc, quam liic non vacal insérera, vel quod
VI Kal. Die 26.
Nalalis beali Lini papoe, qui post Petrum primus, Romanam Ecclesiam lenuit annis duodecim, el inaiiy-
rio coronalus, sepultus est in Valicano. Apud Alexandriam, sanclorum marlyrum Fausli presbileri, Dii et
Amntonii, qui cum beato Petro ejusdem urbis episcopo, jubente Maximino, irucidati sunt. Augustuduni,
sancli Amatoris episcopi. . -
NOTJE.
Ex Pralen,. Tornacen., Anluerp.-Maj., Munerati prima edilione, Greven. et Molan.
VARIANTES LECTIONES.
Nihil ntagnopere observandum suggérant codices B Tornacen. ; in Antuerp.-Max. Viatico pro Valicano,
noslri,. proelerquam quod Anluerp.-Maj., Greveni el Maximo pro Maximino. Si prior Munerati edilio
ediio altéra, quam sequitnur, et Molan. posl Petrum secunda? plane conformis est, non caret unquara de-
oniiseriinl vocem primus, quoeex Adone et codicibus feclibus lypographicis. Infra diceinus in quo posle-
noslris Usuardinis fere omnibus interponenda est. rior excédât.
Coetera sphalmata scriptoria sunt, ut Augustiduni in
OBSERVATIONES.
Ad xxm Septembris, sub hnem Observalionuni, relatiiscoiifnndi non possel cum hodierno Dii, Am-
indicavimusLinurnpapam a Floro noslro et a Rabano monii, imo Pelri Alexandrini, in passione sôcio, qui.
referri, alque eliam in nonnullis codicibus Usuardi- sub Dionysio diaconus, a successorum aiiquo presby-
nis aitclioi'ibus, ex quibus in Romanum ntodernuin ter ordinatus fueril, àc senio confectus, tandem
pro eo die derivaltnn exislimamus. Hinc intellige coronam marlyrii sit adeplus. Hoec, inquam, ibi du-
-qualem ibi Usuardum in nolatione allegare polueril bilabundi proposuiinus. Claritis esl Adonem ex
Baronius, nempe Belinum, in quo accepta ex ho- Rtifiuilib. vin, cap. 14, 1res nostros martyres açee-
dierno die annunliâlio Ustiardina, in tnensem Sep- pisse, nec merilo, nec inslilulionibus, nec marlyrio
lembrom rétracta est. Ulrum vero recie'divtaavcrit Petro dispares. Est ilaque iota hoecannuntiatio soli
Grèverais, dum in Auclàriis xxm Septembris, pas- Adoni referenda, qui, proemisso pridie episcopo,
sionem, hic aulem solenniorem celebrilalem haberi sequenii niiiiislros subjungendos pulavil; quamvis
dicit, quo die translatas perhibelur, haud equidem annorum fortasse niagno dieruni, imo mensium, quidni et
-aiisiniasserere in lanla vettisiale, in lanla nalalium intervallo passi sint, qui cilata Rufini loco
d'erumconfuslone; quidquid in eam parlera inclinei innumerubiles dicunlur. Nostra omnia in lextu ex-
secunduni omîtes apices ex proefaloYiennens
Hensçhentas, cum pluribus chronologioeponlilicioe pressa
ordinaloribus. Aliis proeterea diebus referlur Lirais, fj deseripta sunt.
ut vu Oclobris, elc, sed varielalis ralionetn plane Hieronymianis apographis omnibus apud Floren-
tinium in fine adjeclum legilur : Augusiiduno, depo-
ignora. Certain esl Romanum parvum, a quo procul silio sancli Amatoris episcopi. Ex eo foule annuntia-
dubio primum in sacris Tabstlis hoc die postais est,
eum signasse hoc modo : Roma;, Lini papoe.Certain tionem suant desnmpsit Rabanus. An eliam Ado?
quoque Adonem hoc die brève ei elogium ex Pontili- Negat Mosander, qui asleriscum apposuil; negat
calibus concinnasse, quod ferme intégrant Nosier in Rosweydus, tolain commemoraiionem in appeitai-
. lexlum suum iransiulit, ubi in série Romanorum cetn rejiciens : unde consequïiur ex Hieronyntiatiis
jionii.ficum,post Petrum PRIMUS, seu secundus ordine ab Usuardo primum acceptant elauthic signalant fuisse.
Ctaisli Domini vicarius diserlissime consliluilur. Quoero hujus sancli Vilain gesla, sed nihil
Scio non pattea i circo ab erudilis posl Barotiium usquam reperio; vide paucula quoe de ipso nolavit
agiiari ; verum ab emineiiljssiini Aunalistoesentenlia Baronius.In Romano parvo hoe die notalur : Ft beati
recedenduiti non esl : lu eum consule ad annum 80, Alexandri et marlyris, pqssi xi Kalendas
atque in hodierna nolatione. In dispescendjs pri.ino- Oclobris; episcopi a papa Damaso vi K-déndas Decembris
riRit ponlilicunt annis a doclissimis cltronologis affa-
tkn desudalum esl, et porro a nobis sudanduni erit, transtaii, quando fesiMtnt-im ei dicavil. Quoeverba
dum Lini Acla colligenlur et illustrabuntur. Vide' eliam supra dedimus ad xxi Septembris, quo die
Alexaridrum ex Adone accepit, "
tastlisper conaluin TiUemonlii,tomo U, pag. 546. Pro Usuardus ipwim
hoc die Lini cullui vindicando stal eliam ' Wandal- atque elogio ex hodierna lbngiori Ttisloria ornavil.
berius hoc unico suo versiculo : . , P Recte, an secus, Noster sanctam pro suo arbiirio
sacrasroseode inu.vsposiierit, non disputa; satis est mulationem
Sextam,I.ine, sanguinepapa. i'iam hic rursus verbo indicasse.
Dubitare visi suiniis xix Novembris an Faiistus ili
AUCTARIA.
HERINIEN. textum purissimum habet, sed ei se~- PULSANEN. Hic ejus lextus : « Nalalis sancli Pelri
cutido loco propi'ium Rhemense denuo iulermiscei t Alexandrini episcopi, inler proecipuos egregii. Hic
« Eodem die, transitas beati Basoli confessoris, qui duodecim annos omnes in episcopalu illius urbis
in territorio Remensi,vitam heremilicam ulililer est exegit, quorum 1res anle perseeulionem, reliquos
exécutas, latnqtie in vila, quam etiam post obitum, vero novem diversis intemplattanuoigenei'ibusduxil.
îuiracujorum jubare diviniius est illuslratus. » Romoe,natalis sancti Lini papoe. »
ROSWEYD., punis etiam in lextu, excedit in fine : ANTUERP., MAX.-LUBEC et UGHELLIAN. texlui puro
« In Aquileia, Valeriani episcopi, et confessoris, » addunt : « Vendopera monasierio, sancii Leonardi
Haud dubie ex Hieronymianis. . » confessoris. » Hic iu mullis codicibus recurrii, vel
739 USUARDI MONACHI 740
solus, vel Faiislo corijunctus : tu vide de eo Caslel- A ejusdem civilalis episcopi. In Vendopera, elc;-* bar-
laimm xv Oclobris. bet Leonis, pro Leonardi. S. alexandri episcopi.et
MUNERAT.,in prima edilione punis, in secunda marlyris, elc. Item sancii Belini niarlyris, episcopi
adjungit : « Eoderii die, sancloe Genovefoecl sancli Paduani. t Vide Martyrolog. Ronianum.
Marcelli, de miracnlo Ardeiiiium, facto in ecclesia CAUDIACEN., « Flaviani confessoris. »
bealoeMarioeParisiensis. » REJIENS.SS. Tint, et Apoll. : « In pago Remensi»
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT.,LEYDEN. et LOVANIEN. deposilio -sancti Rasoli presbyleri el confessoris. »
adjicittnt texlui : « Vendopera monasierio, nalale Edilio LURECO-COL. incipit a Pelro Alexandr.,
sanclorum Leonardi el Faust! confessorum. » In inserla visioue de vesle scissa. De Lino alibi, actum
hoc tamen ULTRAJECT.ab aliis differt, quod esl. Seqitiinliir duoeannuniialiones alioepura?. Tum :
Alexandrinos primo loco portai, Linum vero papatn, « Vendopera monasterio, nalale sanclorum Leonardi
ullimo. el Fausli confessorum. Romoe,commemoratio sancli
ALBERG. et DANIC.Pridie diximus Petrum Alexan- Lin! papoe et martyris- Treveris, sancti Sabaudi
'drinurii in bis codicibus hue rejecCum. De Lino ege- episcopi et confessoris. Eodem die, sancli Conradi,
runixxm Septembris. Hic in Alexandrtais el Ama- episcopi ConSianliensis. ecclesioeet confessons. In
lore puri suni. In augmenta de Leonardo cl Fauslo pago Remensi, natale sancti Basoli episcopi et con-
cum codicibus proecedentibus convenitml. fessoris, mullis virtutibus clari. Ipso die, sancti Mer-
CENTULEN. de Lino addil lempus regiminis, nempe: euri niarlyris. >
annos xn, menses m, dies XII. In Alexandriitis punis i BELIN.Petro iribuit primum locum, sed textu non
est. Amalori subsiiluilttr : « Eodem die, sancli r. salis puro. Tutu : « Eodem die, sancli ReUini mar-
Alexandrini episcopi el niarlyris, gloriosi in miracu- g
tyris, episcopi Paduani. » Deinde de Alexandrtais
lis- » Vide Observaliones, in fine. non salis.pure. Prior est in terlia. De Lino ferme
BRUXELLES- de Lino addil : « Hic consliluit ut; repetit anitaniiationem antea-positam xxm Septem-
millier tairel ecclesiam capite velalo : doemones abi bris. > .
obsessis expulit, et morluos suscitavil, et mulla mi- GREVEN. :« Fesluni illalionis beatoe MarioeVirgi-
racula fecit. Quem tandem Salurninus consul, diver- nis in leinpliim Hierosolymis,' seu purilîcaiionis S.
sis poenis afflictum decollavit. Eodem die, beatii Annoe, die sciiicet LXXXa partu ipsius. Apud Coesa-
Alexandri episcopi. Qui sub Anthonio imperalore» ream Cappadocioe, sancli Mercurii mililis el matiy-
marlyrii palmam suscepit. Apud Alexandriam, natalej ris. Qui, ul dicil Calhalog. Sanctorum, cum ntagnus
sanctorum martyrum Agricoloe, Fausli presbyleri, , esset àpud Deciuni, sacrilieare coniemnens, fuslibus
Elii el Animonii. Qui cum bealo Pelro, ejusdem ur- coeditur, igné supposilo assalur, sed sanguinis co-
bis episcopo, jubente Maximiano decollati sunt. piosa effusiom? iguis exlinguitur. Deinde ileruni
Apud Tholosain, Vendopera nionasierio, nalale san- ignem verbëraque superans, capilis obtruncatione
clorum Fausli et Leonardi confessorum. Item san- agonem suum consummavit. Romoe,iranslalio san-
ctoe Genovefoevirginis. » Forte indicat miraculuriii clorum Alexandri episcopi et martyris et Herculani
de quo MUNERAT. supra. juvenis, lient ibidem nalalis sanclontm Sirici et Sa-
. HAGENOYEN. : « Romoe, nalale beati Lyni papoeet.. lurnini. Sabaudi episcopi et confessoris. Conradi
martyris-. Hic, ul quidam dicuni, prinmsposi beatum episcopi Conslanliensis et confessoris. Qui ex Ger-
Petrum erat Romoe papa, cui non tamen bealus Pe-~ _ r^( mania, clara slirpe- progeniius, a beaio Udalrico-
trus tahiain dédit attctoritalem, sictit Clementi. Hic Augustiensi ac clero proel'aia?ecclesioe in episcopum
consliluit ex proeceplo sancli Pelri, ut muher, etc. » assumptus, fide religioneqtie tanius exslilit, ut etiam
tare ut BRUXELLEN. In Alexandriitis fere punis, in super aquas ambulasse -
legatur. In pago Remensi,
ullima purior esl. « In monasierio Vendopera, depo- '" sancli Basoli episcopi el confessoris.^In Aquileia,
sitio sanclorum confessorum Leonardi el Fausli. In• sancti Valeriani episcopi et confessoris. Mercuri-lis
civilaléConstancia, deposilio sancli Conradi episcopi. episcopi Liviensis et confessoris. In territorio Tre-
el confessoris. Hic ab ineunle oetale sua dévolus erat cassino, sancli Jusli confessoris. Bereri'igeri presby-
Déo, et socius fidus sancli Odalrici, Augusloe civila-'_ et teri, de quo in gestis B. Ydoeviduoe. » De Leonardo
lis episcopi. i Vide GREVEN. Fauslo ut sûpra. s lient, sanctoe memoria? Joannis
AOUICINCT. et BURDÉGALÈN. : « Vendopera mo- Ruysbroec presbyteri el confessoris, viri, ut ejus
nasterio, nalalis sancti Leonardi confessoris. El san-
'- scripta teslaritur, iltaiiiiitalissiiiiî et devolissinii. Sa-
cli Flaviani confessoris. > ' lomyoevirginis et viduoe, uxoris frairis sanctoe Eli-
sabeth. Translatio beatoe Ydoeviduoe.»
DAVERON., BICOTIAN. sign. P. 5, et CISTERCIEN.
'• MOLAN. de Pelro Âlexand. ut BELIN.De miraculo
S. Benigni, de Leonardo ut supra. • Ardentium, ex MUNERAT.; de Basolo, ex HERINIEN.
MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT. : « Lini papoe et?t « Eodem die beali Alexandri episcopi et marlyris,
martyris. Basoli confessoris et eremiloe. Fausliti sub Anlonino imperalore ': qui inler alia facla taira-
presbyleri, Deiii [Dii] el Animonii, passi [passorum]t] ctila, .mortuum susciiavit. In Nicomedia, beati Mar-
cum bealo Petro episcopo. Amatoris episc. » culi sacerdotis et marlyris, qui lemporibus-Con-
REG.SUECsub num. 428 : « Eodem die, sarictoe oeD slanlis régis tyranni, perseculiones maximas pér-
et
Genovefoe, sancli Marcelli de .miraculo Ardentium it uilit : ad exlreinum ab alla rupe proecipilauis est. »
iu ecclesia beatoe Marioe. Parisiis. Vendopera mo- )- Vide edilionem secundam, pag. 254, el quoein Au-
nasierio, sancli Leonardi confessoris. In pago Re- ?- clariis hei'i diximus. «Roma?, Syricii Episcopi. »
mensi, nalalis sancli Basoli confessoris. » , Vide exerciiationetn Florentini. «Item Conradi
VATICAN, sub num. 5949,omissp Lino.el Amatore, ConSianliensis. Eodem die, sancti Bollini
sic habet : Natale sancti Nicandri in S. Sophia. ?,» episcopi
« episcopi Paduani.» Deinde lypis minoribus:
Tum de Pelro Alexandrino. Demum : « Romoe,beatiti niarlyris «Quem imtriàniler interemit anno MCXLIX vir no-
Alexandri episcopi et martyris, sub Anlonino, » etc.,., bilis, sed avants, Thomas Capivacius, a Bellino juste
cum elogio quod haud duhte ex Adonis Martyrologio io convictus atque judicalus ad solvendas décimas
acceptant fuerit. agrorum, quos sub dioecesi Palavina latius possi-
FLORENTIN. «
: Transitas' sancti Gaudenlii- mona-a- débat. Hic, etnit coepisset post mortem miraculis
chi, abbalis et confessoris, de partibus Hispànioe, e, supra modum iiitere,- ab Eugenio IV bienniuih post
mu/u'sque [qui mullis] virtutibus clarus quievit in mortem in càlalogo marlyrum honorifice ascriptus
Domino. Sepultus est in abbalia, ad sui nominis iis esl.» OEdipushoc non explicel, nisi Eugenius III pro
honorera fabricala Foesulanoedioecesis in Thuscioe ioe Eugenio IV subsiituatur.'Editiones alioe primo loco
partibus. » Haclenus conveniunt; "puto séquentia ia agtiiit de Pelro Alexandrino, mulla ilalico çha-
esse in solo STROZZIAN. « Ipso die apud civilalemra raclera de tunica scissa ex Adone adjicientes. De
-
Avionensem, in partibus Novarioe, S. Gaudenlii, ii, Lino non agitur. Reliqua textus pura sunt. Tum
741 MARTYROLOGIUM.— MENS. NOV. 742
deBasolOjëx priori. De Conrado, Sebaudo [potius, A.uisoprà : de Bellino, et miraculo Arderiliuta, sicut
Sebalao], Siricio, ut supra. « Die vigesima sëxiay in edilione prima.
sancli Palris Alipil Cionitoe.»Denique de Leonardo
Y Kal. Die 27.
Apud Bononiensem clviialënt, natalis sanctorum marlyrum Agricoloe et Vitalis, quorum posterior prioris
servus fuit anlea, nunc: consors el collega marlyrii. Denique cum cogerelur.isdem a persequentibus, ut
Chrislum nëgarei, et ille amplius profilcrelur Dc-minum Jesum Christum, omnia lormenlorurii genëra
exercuerUnt in eum. Névissime beatum Agricolam interemèrunt, cruci alfigentes. In Galliis civitaleRe-
getfsi; sancli Maximi confessoris, qui a primoeva oelale virluium omnium gralia proedilus,primum Lirtaensis
eoenobiiPater, deinde Regensis Ecclesioe episcopus, signis et prodigiis inelilus exlitit.
'NOM:. ''.'
Textus sumitur ex Pralen-, Herinien., Antuerp.- Greven.etMàl'ah. AcceduntAntuerp.-Max.,Lovanien.
Maj., Rosweyd., Aniuerp.,el Max.-Lubec, Munerat. et Leyden-Belg.
VARIANTES LECTIONES.
Greven. et Molan. incipiunt : Apud Bononiensem Rosweyd. nintium sapit, dum post et exercuerùnl in
urbem. Munerat. pejus habel Viomensem; qui <et 'eum apponit el occiderunt. In solo Molano legilur
post denique maie inserit cum inde: Nolabilis 'est phrasis Regiensis : scriploris imperilia iri Rosweyd. mâle
illa'TJsiiardina, Denique côgeretur, ubi nihil formavil Re'mensis.Non melius scribit Cirinemis nro
proecedil, cujus ea parlicula coiichistanenl significel. Lirinensis, ac uirpius Antuerp.-Maj., Sirutensis. Coe-
Coeteruiii ila legisse Usuardum evidenler probant teriim omnes alii simpliciter Lirinensis. Rursus hic
codices omnes. Solus Antuèrp.-Maj. habet anlea çurii Greveno construciionem torquenl, signis incltj-
fuit pro, fuit anlea. Sic legunt omîtes isdein ; Greven, iils et prodigiis exlitit. Rosweyd.
' et Max.-Lubec, in-
el Molan. videiilur voluisse ëhiendare oer idem. clilus fuit. _,
OBSERVATIONES.
Sanctissimris Mediolanensis proesul et Ecclesioejj ecclesiaslicis more, domino proeponilur--.Bononioe,
doclpr Ambrosius, inler plures sanctorum marlyrum Vitalis et Agricoloemarlyrum. Idem servat Ado, in-
pretïosas exuvias quas sludiose quoesivit ipse, etfodit ventioni magis quant passioni describendoe intentas,
el exallâvil, hos nostros Bononioe patronos celeber- ac cum Gregorio Turonensi narraiis antbos cruci-
rimds e medio Judaicorum cadaverum, marlyrirsui fixos marlyrium complevisse.Melius Noster ex ipsis
signis gloriosos, ernit, el cum magna fidelium loelitia ferme Ambrosii verbis elogium suum conlexuit, uiu-
ëUërëns, condigno Venerationis loco' expbsuil, unde tata noniiniiin série, quoe-eadem est in Wandalbeili
in dive'rsas orbis calholici partes distribuioereliquioe, versiculo quo-ila sanclos proedicat :
sanclortim gloriam mire propagarunt. Porro eura- MartyrioquintamAgricolaet Vitalishonorant.
dem illum invenioreni suum", encomiasten nacti
suni Agricola cl Vilalis, ni liabes apud Ruinartiunt Maximus Regiensis pure Adonianus est, iis verbis
inter Seleclà, a pag. 514, cujus proevia adinonilio ab ipso laitdatus quoe pro majori parte Usuardus
historioe elucidandoe peridonea est. Symbolant con- Verbatim ex eo mutuatus est, reliclâ clausula ullima
tulîi Tillemôntius tomo V, a pag. 514 : quoe omnia quoein codicibus nonnullis infra resliluitar. Errore
Aclis eorum illuStrandis opportune subservient. Nec aulem factum fueral, inquit Baronius, ut Regium
praclcrmilienlur quoe de Agricoloeet Vitalis gloria Lepidi, quod esl in Gallia Cisalpina, ponerelur loco
commémorai Turonensis Gregorius, cap. 44 * ubi Regii in Gallia Narbonensi. Plura ibi curiose notai
antbos, non recte" ad Ambrosii menieni, crucifixos vir emiiieniiSsimus, quoe proprio loco accuraiitts
aVseril. Hic nobis proecipue incumbit Marlyrologia erunt expendenda, idque poiissimum, ulrutn idént
excutere, in quibus ambo signali sunt, non iy No- pG Maximus' Regiensis dici possil, cui apud Teruanen-
veriibris, quetnadinodum ex Belino, ni fallor, eos ssis quadruplex assignatur sdlemnitas; an longe ve-
adnotàvit Baronius, sed hoc ipso die, Hieronymia- rosiniiltas, alius ejus nominis, qui Vinioeobieril,
nis viam -proenionslranlibus : In Ilalia, civitate cum plurimis argunienlis, ul ila statuai, premi se
Bononia, Agricoloe et Vitalis, ad quoe recte obser- fateaiup Molanus tahabuil Natalibus -sanctorum Belgii,
vât Florenlinius Gallictim scribam in Corbeiensi pag. 270. Coeterum Maximus Regiensis lau-
apographo, eiiant ul ab Acherio edilura est, Borio- daiorem egregium, non semel alibi memoralum,
, niam Italioe imperite in Galliam Iranstulisse, ubi et Dynamium paliïeium, cujus slylo casligando videiur
alia nolaw.digna lauîlalus commenlator diligenler Surius super-sedere poluisse. Alii sunt qui de Maximi
aiiimadvèrtit. Apud Bedam, Floruni el Rabattum, geslis, virtutibus: et miraculis scripserunl, inler
insignes coeieroquin martyres iioti non sunt; at in quos laudatus supra Gregorius Turonensis de Gloria
Roiiiaito parvo, lia'bila poii'us marlyrii quam digni- Confessorum cap. 85. Ex omnibus viloesériera ador-
talis ratiorie, servus, reeepio hodie in Oûiciis noslris navit Tillemonlius tomo XVI, a pag. 592.
, AUCTARIA.
TORNACEN. déficit ta elogio "MaximiRegiensis, in niuiil in lus-: « Apud Nycnomeniam, nalale sanclo-
reliquis purissimus. niiit -Marcelli, Pelri el Serenat. Mediolani, natale
PULSANEN. hune textum profert : « Nalale sancto- sanclorum Johannis, Severi et Eufémioe. > De his
-rum martyrum Marlialis, Vilalis el Agricoloe. Qui vide Hieronymiana.
apud Boiioniam Italioe urbem, posl varia »lormenla, rum CENTULEN. : « In Italia* civilale Bononia, sanclo-
ullimo crucifixi niarlyrium compleveruiil. Vitaliset Agricoloe, qui posl alia lormenla cru-
ULTRAJECT. el LEYDEN. BELG.de Maxiiiïoéx Adone D ciiixi, marlyrium contpleverunt. Quorum corpora,
subneclunt dictant superius clausulam : « Hic inler cum inter Judoeosessent sepulta, ipsis revelantibus
alia gesla inagnilica, 1res morluos vivens suscitavil, bealus Ambrosius levavil et digue recondidil. In ter-
unttnt vero laciuloculi, quoad liimulutn vehebatur. » ritorio Bononiensi [pnlo hic intelligi Bononiam Pi-
ALRERG.et DA-NICde Agricola et Vitale egeruut cardioe] deposilio sancli Maximi Regensis ecclesioe
.iv Norembris. llicîn Maxitito punis est prior, aller episcopi, viloe.sanclilate et miraculorum gloria illù-
Adonis verba adjicit-proxime cilata., Ambo con.vcr sirissimi. » .
743 USUARDI MONACHI Ul
BRUXM.LEN. in Agricoloeel Vitalis elogio non mulr j\ hildis viduoe, quoe extilit abbalissa mullarum devç- '
tiim differt a proeçedenli, sed cum PULSANEN. sitpra tarum malronarum. Eodem die, beatorum Acharii,
ipsis proeponil nomen Marcialis. Pergil Marcelli : « Apud Noviomagi, el Optai! episcoporuin et confessorum.
Nycomëdiam, nalale sanclorum martyrum » In pago Biiuricensi, sancti Esichii confessoris. Ipso
etc. Tum in Mediolanensibus eliam ul supra. « Au- die, beatorum Secunt'i et Pritriitivi confessorum. »
gtïsloduho, nalale sancti Amatoris episcopi:el«-Ilem mar- Vide altéras MOLAXI editiones, ubi Facundi, elc,
tyris. » Vide quoe diximus pridie. Sequilur Scolo- HicBELIN. Primi annunliâlio posila esl iv Novembris.
deposilio sancloe Odoe,filioe, ut ferlur,Brabancioe
régis de Maximobette. Tum : « Vendopera monasierio,
rum. Quoeapud Rodittn in Texandria vit sancli Leonardi confessoris. i Vide Auclaria die proe-
vens peregritta, loci fnndalrix, deguil; et riiiriccor- çedenli. « In Anliochia, sancti Basilei episcopi et
pôraliter palrona quiescit. » Vide Mariyrologiiim sancli Salurnini. Parisius, deposilio sancli Severini,
Romanum. Maximus liic proelermissus est, posilus monachi el solilarii. liera sancli Jacobi Iniercisi,
xxiv Novembris. marlyris conspicui. »
HAGENOYEN. Turpiier labilur in.principip : «Apud GREVEN. : « In Perside, sancti Jacobi marlyris, co-
Honomenseiiicivilalem, letc De reliquo texlus puro gnoriienio Iniercisi. Qui cura esset régi Persarum
proximus est, eliam in Maximo, cui sola Adonis notissimos, et inter. optimales'primus* pro fide Chri-
clausula adjiingitur. Tum : « Apud Persidem, pas- st! crudeli et diuliirno cracialii niembiatint mutila-
sio beati Jacobi mililis, cogiiomenlo Iniercisi. Hic lits, ad ultimum gladio percussus, marïyritmi con»
ex civitate Elape orlus fuil de nobilibus pareniibus siiniinavii. In Nicomedia, natalis sanclorum Marcelli,
et Chrisiianis, el ipse Chrisliaiins eral, et uxoreni ,n Pétri, Sereni, Nemori. Apud Galaliam, Facundi et
Cbrislianam habtiil. Hic régi Persariim valde fanti- Primilivi.-niarlyrutri. Item secundum Calhalogum
liaris fuerat, et ob ejus* amoreni conversus est ad hic, Barlaam elJosaplial. Mediolani.sancloram mar-
ydolalriam; quem maler et uxor ejus cum scandalo lyrum Joannis, Severi el Eufemioe."Virgiliiepiscopi
revocaverunt, dicentes se amodo nolle secmn com- Salisburgensisel confessoris. Syfridi"episcopi Ve're-
morari; unde poeniiuit el se Christianum conlëssus dacensis. Acharii etOpiati episcoporum Noviomen-
esl, elidcirco culiellis mentbralim incisus. Primo sium et confessorum. In pago Biiuricensi, sancli Ese-
proeciderunt digilos, secundo pedicas, deinde pedes, çhiiconfessoris. In Francta, Mennoe. virginis. Apud'Ma-
poslea bracbia; demum suras cruntin usquè ad fé- gimliam, sancloe Billtildis viduoe,abbalissoerituliarunii
mur ulrittsque cruris, et non remansit in eo [riisi] elc. Monasterii Wilé, sancta1,Eleci'oeVirginis. »
"solus Iruncus : novissime unus carnificimi iralus MOLAN. : « Vendopera monasierio, sancli Leonardi
ahstalii caput ejus, et Chrisli marlyrem illum fece- confessoris. In Anliochia, sancli Basilei episcopi, et
runi. » sancli Saturnin!. Parisiis, deposilio, » etc.. lient de
CODEX Ursini a Rosemberg. de Nieoniediensibus Jacobp Inierciso, Verbatim'ex BELIN.Dein lypis mi-
el Mediolanensibus, ul ALBERG., elc. noribus : « Apud Galaciam, Facundi et Primilivi.
DAVERON. : « In pago Bituricensi, sancli Esichii Ilem seciintlum Caialogum bic, Barlaam el Josaphat,
confessoris. » Caslellanus legil Eusilii quorum actus mirandos Joannes Daniascenus scri-
MATRIC-.-CARTHCS.-ULTR.UECT. : «Agricoloe el Vi- psit. Syfridi episcopi Veredacensis. » De Esichiout
lalis marlyrum. Maximi Regiensis episcopi. Sill'ridi supra. « Apud Maguiiliam, S. Billtildis viduoe, abha-
episcopi et confessoris. » Vide Caslellanuni, a quo lissoemullarum devoiarum malronarum. Quoe fun-
in indice vôealur Sigifridus. « Papinii ei Mansueti G davil.moiiasterium yeieris Celloein Magunlia, sacra-
episcoporuin et martyrum. Rufi marlyris cuin sociis ruiti virginum ; quod hodie albarum habet nomen
suis. » Duoe hoe posieriores annunlialiones speclant Doininai'uni.Eodem die apud Groecos,sancli Simeo-
ad diem sequentem. nis Metapbrasloe,cujus .Vitam encomiaslica oratione
ALTEMPS.: « In territorio Balhoniensi, sancli descripsit Psellus. » Alioeeditiones de solo Maximo.
. Congari confessoris. « Caslellanus scribit Cungari, Tum de Basileo et Jacobo Inierciso, ut supra. Dein :
inler jEnteros, seu cerlo cultus die carenles. « In Gallecia, juxla fluvium Celant, natalis sanclo-
FLORENTIN. : « In Hispaniis, sanclorum marlyrum rum Facundi el Primilivi marlyrum, quibus post
Secundi el Primilivi. » Tum solus STROZZIAN. : « In multa supplicia superala, duoe coronoe ab angelis
Anliochia, sancti Basilii episcopi, el sancti Salurnini. delatoe sunt. Quod Aiiicus proelor accipiens, capila,
Parisius, deposilio sancli Severini nioitachi el soli- inquit, ampuleniur, ne sit locus coronis. » De Oda,
larii, » De Sevèrino vide Castellanum hoc die, et ut BRUXELLEN. « Mogunlioe-,natalis sanctoe Billtildis
Usuardum xxm Novenib. De Basileo, etc. Vide Mar- viduoesanctimonialis. Quoea clero et populo Mogun-
lyrologium Romanum. lino sepulta esl in basilica, quant suis ipsa sumpii-
Edilio LURECO-COL. in prima, posl hoec verba, bus exoedificari curaverat. Ipso die, sancli Acharii
• exerruerunt in eum, inserit, « ita ul non esset in cor- episcopi Noviomensis et confessoris. Ipso die apud
pore ejus sine vulnere locus; ipse autem ad Domi-» Groecos, sancli Simeonis, qui Metapbrasloe cogno-
num oravit, in qua oraiïone migravit ad-Cltristum. >ïten obliimit. >Inler scriptores Groecos qui Viias
Quoe ferme Ambrosii verba suni, ex quibus palci : sanctorum collegerunl celeberrimus est, sancli etiam
Yilalem cruci afïixum non fuisse. Post affliyenies, D nomen apud ipsos, proniëritus, Needum prodiit
addit notant lemporis : « Diocleciani el Maximiani Adorant Meiaphraslice ab ipso exornâiorum Gtaeca
imperalorum lemporibus. » In MaximoAdoniana es.l: colleciio. Surius ex Liponiaito plerasque Latine red-
« lu Galliis, civilale Regensi, sancti Maximi episcopi dilas edidit,quoe criiicorum ingénia pridem occupa-
cl conlessoris, qui a primoevaoetaie*omnium virtu- runl. Multa de ejus stylo, fide, oelate, in Aclis noslris
tum gralia proedilus, primum Larineiisis eoenobii, sparsint dicta suni, alia ab Aliatio de Siineonum
deinde Regensis ecclesioeepiscopus, signis el prodi- scriptis. Si hodiernis bypercriticis nimium créditai',
giis inclyius extilil ; nam inter alia gesta magnifica brevi lola ejus melaphrasis exauciorala, ad lineas
très moriuos juvenes, uno taclu loculi*resuscilavll. > 6t blailas amandabiiur. "Nostraopïnîo est Metaphra-
Sequilur de Nieoniediensibus et Mediolanensibus, ii.tis ornanienla, hinc iride Vilis sanclorum, licet
ul jam supra non semel. Tum : « Apud Persidem, .paulo liheralius, inserla, non inagis in hisioria sacra
'natale sancli Jacobi mililis et niarlyris, inlerscissi q\iam profanorum bistoricorum in profana, fraridi
mirabililer. Apud Maguiiliam, deposilio sanctoe Bil- esse aul vitio veni opoiiere.

'' Die 28.

IV Kal.
Apud Corinlhum, natalis beati Sostenes discipuli sancli Pauli, cujus menlionem facit-idem Aposlolus
scribens Corintliiis. Eodem die, apud Africain, sanclorum martyrum Papinii et Mansueti episcoporum, qHj
 745 MARTYROLOGIUM.— MENS. NOV. 746
tempore YVandalicoepersecuiionis, pro fidei catholicoe defensione,candenlibus ferri lambris loto corpora
adusli, gloriosum agonem consummaverunt. Romoe sancli Rufi, quem cum omni domo sua Dioclelianus
punituni Christo marlyrem fecit.
NOM".
Conveniunt Praten., Herinien., Antuerp.-Maj., A Molan. Adde Antuerp.-Max., Ullrajectin., Leyden,
Antuerp. et Max.-Lubec, Munerat., Belin., Greven., el Lovanien.
VARIANTES LECTIONES.
Scribendum erat Sosthenis ex Romano parvo et Greven. et Molan. posueruntChristi marlyrem fecit:
Adone, nisi forte Rosweydus ulrumque emendaverit. nos tamen cum Pralen., Herinien. el aliis, servan-
Cerlecodicum nullus ila habet, ne Molanus quidem, dum putavimtis Christo marlyrem fecit, lanlo magis
qui posuit Sosthenes; unde ex omnibus fere aliis quod in ea lectione Ado proeeesserii. Munerat. neu-
censendum Usuardum scripsisse ut est in texlu. trum posuit, sed eam vpcem plane omlsit. Belin.
Sic rursus in codicum nullo reperitur recte scriptrim sensum transposuit : Marlyrem Dioclelianus Christo
Papiniani ; al hoc mirum non est, quandoquidem Ro- fecit. Reliqua errata sunt, Corrinlhum, Corrinthiis,
manum parvum oequeac Ado etiam posuerint Papi- uput, Affricam, Aphricam, Vandalicoe,defensionem,
nii; nonnulli codices, maie, Papini. Solus Belinus pro defensione, Rufi, etc.
legit ferreis laminis. Antuerp.-Maj. et Max.-Lubec,
OBSERVATIONES.
Nec apud Hieronymianos nec m série BedoeSo- admitlemus. Yvandalbertus hodie Silam ceeutil, de
sthenem ullum reperireest; conlra vero in Romano quo nos cum Usuardo xm Julii. Hic versus est :
parvo et Adone aul duo sunt, aul idem bis repeiitur, Silas, Paule, tuus quartantcornesauget et ornât.
xi
nempe Junii, post Barnabam, et hoc die ; videlur-
<que annuntiaiionum varietas diversitaterii aliquam De Wandalica in Africa persecutione non semel
haud obscure designare. Romanum parvum, cujus in superioribus agendum fuit. Episcopi duo hoc die
auclorem aposlolicos viras collegisse soepediximus, B consignait, potius in ipsa prima barbarorum deproe-
sic habel xi Junii : Et Sosthenis apud Corinlhum, di- dalione quant in aperta el declarala persecutione
scipuli Pauli; hic vero aliis characlerislicis:Sosî/ie- passi sunt, ut vide apud Viclorem Vitensem, sub
nis, discipuli apostolorum.. Eamdeni plane phrasim ipsum Historiée suoe initiuin ila loquentem : Quanti
seculus Adopriori loco : Eodem die apud Corinlhum, et quam numerosi lune ab eis cruciali sunt sacerdoics,
S. Sosthenis, discipuli S. Pauli apostoli; posteriori, explicare quis poleril ? Tune enim et nostroe civilalis
seu hoc die : Natalis S. Sosthenisapostolorumdiscipuli. venerabilisPapinianus autistes, candenlis ferri laminis
Eusebius Valesii libro i Hisioria?, cap. 12, Soslhenem loto adustus est corpore; similiter et mansuelus Uri-
aliquem in numéro sepluaginta duorum discipulorum citanus, in porta incensus est Fornaria. Primus an-
reponil; quamvis Rufinus cap. 14 alium sensum red- nunliationein ex Viclore formavit auclor Romani
diderit. In hodierno Romano sumitur Sosthenes pro parvi : In Africa Papinii et Mansueti episcoporum;
principe Synagogoe,qui Actorum cap. xvm anle Gal- ul non verear asserere, Hisioria m illam Africanam
lionem proconsulemacriter verberatus, praiclaro inilio, peculiarein foitiem fuisse, ex quo proefauts auclor
fidei suoe primordia consecravil. Supponitur nimirum sanctos acceperil. Ado, marlyrii genus, ut vides,
imite Soslhenem, ibi adhuedum Judoeum, euntdem ferme ex latidalo Viclore desumens, plures alios
esse cum eo quem Apostolus ipse sibi socium jurigit, episcopos non tanquam vere martyres, aut horum
dum primant ad Coi'inlbios Epislolam sic ordilur : martyrum socios, sed ut confessores fidei, exsiliis
Paulus vocatus apostolus Jesu Chrisli per volunlalem variis subInde damiialos, conjunxil, ut in Auclàriis
Dei, cl Sosthenes fraler. Allamen non maie observât infra supplebimus, sed in enumeratis nominibùs
Caslellanus salis incompertum esse, saltem ex cita- Q proefaïus Ado hinc inde errare videtur. Porro eo-
lis apostolorum Aclibus, iitrum el quando Sosthenes rum aliqui propriis diebus referuntur, ul Vàieria-
ille Synagogoe princeps ad Chrisli fidem adductus nus xv Decembris, etc. Usuardus solitura ducem
fueril. Intérim si Romani parvi et Adonis menlem presse seculus est.
recte assequor, puto ab ipsis Soslhenem Eusebii, Rufus. a Romano parvo et Adone in anmtnliatio-
apostolorum discipulum, seu inler sepluaginta duos num ordine secundo loco referlur, a primo his ver-
unum, dislingui a Soslhene fralre, qui a Paulo et bis : El sancti Rufi marlyris, cum omni domo sua
cum Paulo in Epistola ad Corinthios nominatur, ita per Chrysogonum lucrali. Hoec eadem non multo
ul hic xi Junii, ille hoc die ab ipsis celebrelur. At longiori oralione extendil Ado, postrenia hoec, ab
Usuardi noslri alia plane senlentia, qui unicum hic Usuardo descripta, addens : Quem cum omni domo
Apostoli discipulum, inlaiidata Epistola memoraïutn, sua Dioclelianus punilum Christo marlyrem fecit ;
recolenduin suscepit. Devcritale identitatis vel disiin- unde patet quod in Yariantibus de hac phrasi dixi-
ctionis alibi disputabilur, uli et de episcopalu Colo- mus. Rufi et Chrysogoni Actorum eadem est ralio ;
phonis, quem solius Dorothei vadimonio non facile vide quoedicta sunt xxiv Novembris.
, AUCTARIA.
TORNACEN. purissimus esset, nisi deficeret in brevi Gregorii terlii, papoe et confessoris. Hic synodum
Sosihenis elogio. îiongeiitoruiii trium episcoporum in urbe Roma con-
ROSWEYD., ta loto textu satis purus, în fine ad- gregavil, in qua veneraliones sanclarum imaginum
jicit : « Item Siloeapostoli, qui eral discipulus sancli confirmant, earum violalores generali sententia
Pauli apostoli. » Diximus ab Usuardo posituin esse anatbematisavit. »
xiii Julii. CENTULEN. : « Nalale sancti Sostenes, discipuli
PULSANEN., in Soslhene mulilus, scribit : « Natalis D apostolorum. Eodem die sancli Rufi, quem Dominus
sancli Sostenes, discipuli apostolorum. » Secundo Jésus cum omni domo sua per Chrisogonum confes-
loco habet: « Eodem die, sancti Rufi martyris, quem sorem suum lucratus est. Item eodem die [apud]
Dominus Jésus Chrislus cum omni domo sua per Africain, sanctorum Papini et Mansueti episcopo-
beatum Chrisogonem... » abscissa esl linea. Sequi- rum et martyrum, cum quibus alii episcopi, id est,
lur de Africanis, in quorum elogio ilerura déficit, QuodviiltdetisCarthagineiisis, Valerinnus, Urbanus,
prima annunlialionis parle etiam abscissa. Craseens, Habeiisdeutn, Ellieus, Tialius, Crescen-
ALBERG. et DANIC, puri eliam in lextu, hanc ei tiamts, Cresconlius, Félix, Hotioianus, el Eloren-
commemorationeni proefiguni: « Romoe, nalale S. lianus pari conféssioue, cursum vitoe ueregerunt, »
PATROL.CXXIV, 24
747 USUARDI MONACHI 748
Nomina aliqua luxala el confnsa suni. Vide infra A per se punitam. Apud Viennam, sancti Philippi,
MOLAN., vel potins Adonem ipsum. ejusdem urbis episcopi et confessoris. Iri territorio
BRUXELLEN., in prima satis punis, subjungil : « Et Valetïcenensi, coenobio Crispini, deposilio sancti
sancli Syloeaposloli, qui cum bealo Paulo gentibus Landolini confessoris, qui a béalo Aulberlo Canie-
Chrisli Evangelium proedicavit. » In Rufo, eliam racensi episcopo, de sacro fonte levatus est. » Ne-
salis bene. Tum : « In Syria, nalale sanclorum mar- scio cur hi sancli hoc die referanlur.
tyrum Triphini, Theodoli, Eucherii,Lulii et Eusebii.» GRÈVES.« Sileoe apostoli,. quem Usuardus habet
Vide llieronymiana. De Africains inserit : « sub.Gen- tertio Idus Julii : i In Syria, .nalalis sanclorum Tror
serico regeArriano. » Demum: « Romoe,natale beali ,phimi, Theodoli, Eucherii, Julii cl Eusebii. liera in
Gregorii lercii papoe el confessoris. Qui in secrela Aphrica, sanclorum episcoporum, quorum nomina
missoe adjunxit : Quorum solempnitas hodie in con- sunt, Quodvnlideus Carlhaginensis, Valerianus, -Ur-
spcctu majestalis tuoe, Domine Deus -noster, iit loto banus, Grescens, Habetdeum, Eiistacliius, Crescen-
lerrarum orbe cclcbraiur. « Sinodum quoque fera lianus, Cresconins, Félix, Oriolanus, Florenlinus.
mille episcoporum in urbe Roma congregavit, in qua Hi omnes, ul dicit Ado, propter veritatis confes-
veneralioncs sacrantmymaginum confirmans,eôrum sioiiein sub Wandalica persecutione gravissimô da«-
violalpres, »elc. ut ALBERGEN. supra. mnaii exilio, in conlëssioite pietalis cursum vitoe
HAGENOYEN., ta lexlu a puritate solum déficit quod suoe consummavermil. Romoe, beali Gregorii lerlii
Rufuni secundo loco, Africanos tertio reposuerit. papoe et' confessoris. Yiennoe, Philippi episcopi et
Sequitur: « Romoe, natale beali Gregorii lercii confessoris. Theodoli confessoris. Libéria? virginis et
papoeel confessoris. Hic synodura in urbe Romana j, marlyris. Odoevirginis, filia?régis Scotioe. J
nongonlorum et trium episcoporum congregavit, pro- MOLAN. aliis lilleris eliam ex Adone texlui inserit :
pter conl'ulandam Leonis imperatoris hoeresim, qui « Quo in tempore eliam alii sancti episcopi, id esl,
imagines Chrisli et sanclorum combussit, et aliis Quodvultdeus Carlhaginerisis, Yalerianus, Urbanus,
ltoc idem facere proeccpit ; quem Leonem ipse ana- Grescens, el qui vocatur Habetdeum, el Eustachius,
ihematizavil, et quia se corrigera notait, Romani, Cresconius et Crescenlianus, ël'-Felix, el Hortula-
Ylaliam el Ilispaniam ab ejus jure discedere fecit, nus, et Floreiilianus, damnati ëx'tlio, cursum viloe
Cl vecligalia ei iittcrdixit. In quo conciliovenera- suoecoiisummaverunt. » Vide Observaliones. In fine
cipues sacrarunt imaginum confirmais? sunt, atque adjicit : « Gregorii papoe, qui rexil Ecclesiam annos
violaiores -earum, generali sententia anathemati- decem : sepultus est in ecclesiabeaii'Pelri aposloli. »
zavit. Hic ohsessus eral a Longobardis, et liberatus Dein lypis minoribus : « Odoe -virginis, filne régis
perCarolum Marlellum, obiil in pace. » Aliqua hic Scotioe, quoeapud Rhodum ta Taxandria Rrabantioe
miscenlur, alibi accuralius explicànda. corporaliier palrona requiescit.'Itam, sancli Acharii
YiCTORiN.et REG. SUEC sub num. 150 alium episcopi Noviomensis el confessoris. » Editiones po-
Gregortam célébrant, hoc modo : « Item Romoe, steriores idem habent de episcopis Africainsin lextu,
sancti Gregorii quarli papoe, qui rexit Ecclesiam et in fine de Gregorio. Tum : « "'Dievigesitna octava,
annis decem. » Tempus quadralGreg.HI. sancli hosiomartyris Slephani junioris ; » et typis
MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT. ex texu nihil. Sic minoribus : « lnclusi apud sanctam Auxenlium.
habel : « Sileoe apostoli. Gregorii papoe lerlii. Hic Cujus pedem rudenie liganles, duxerunt. usque ad
confirmavit in concilio pêne mille episcoporum vene- ea quoe suni Pelagia a pi'oeiorio.'Ubi et-discerpenies
raiionent sacrarum iiiiaginum. » C eum, projecerutil honorabiies ipsius reliquias in
FLORENTIN. : « Romoe, Gregorii papoeterlii. » bioihanatorum locuin, eo quod mulios nionuerilet
EDITIOLUBECO-COL. de Gregorio primo loco ha- adduxeril ad inOnasticain viiam, alque conlemnere
bet, ut ALBERGEN. supra. Tum de Soslhene, satis regias dignilates alque pecunias persuaserii. » Hoc
pure. In Africains subdit nomina aliorum episco- 'elogium supra, exprima MOLANI edilione relulimus
porum, sed pleraque mutila, aul mulata, quoemelius xx hujus mensis, quo die de "Slephano eliam agit
infra dabimus. Terliam sic formai.:.» Hem Romoe, GREVEN.Sed melius posleriores -ha?editiones ipsum
sancti Rufi consularis, quem cum omni domo, Do- hoc die collocarunt. Vide lolam celebris hujus Sle-
minus Jésus Chrislus per Chrysogonum marlyrem .rihani hisloriam late deduclam apud Surium.
lucralus esl, persecutione Dioeleliani imperaloris,

III Kal, Die 29.

Vigilia sancli Andreoeapostoli. Roma?via Salaria, natalis sancli Salurnini marlyris et Sisinnl diaconi,
sub Maximiano principe, quos in carcere diu maceraios jussil proefeclus Urbis in equuleo levari, et allrahi
nervis, el fuslibus ac scorpionibus coedi.Deinde jussit eis n'animas ad latera apponi, et deposilos de equuleo
capile iruncari. Eodem die, apud Tolosam, beati Salurnini episcopi, qui in Capitolio ejusdem urbis a paga-
nis tentas, alque a suroma Capilolii arce per omîtes gradus proecipitalus, capile colliso, excussoque cerebro
et omni corpora dilanialo, dignam Christo animam exhalavit.
NOM*.
Puri sunt Pralen., Herinien., Anluerp.-Maj., Antuerp. et Max.-Lubec, Munerat., Belin., Greven. et
Molan. Acceànnl Albergen. el Danic
VARIANTES LECTIONES.
In altéra Greveni edilione, quant sequimur, ante D est ; legil enim Salurnini marlyris, et sancli Sisinni.
via Salaria per incuriam omiuilur Romoe. Asl hoc Belinus, proeter alia niale ordinala, maie Scrrpla et
parum est, ntodus annuniiandi in uiraque edilione inierpuncla, post jussit eis flammas,'cum Aniuerp, et
prope cffecil ut a puris excluderetur, cum Adonis Max.-Lubec, omiltil ad latera, -Solus Molan; pro
potius quant Usuardi phrasim editiones illa? secten- capite truncari scribit capite delruncari. Çoetéra ferme
' lur, bis verbis : Natalis sancli Salurnini Marlyris, errata lypographica suni, ut Dyqconi, Sisinii, 'Ma-
'Sennisel Sisinnii diaconorum. De qua re fusius in- ximo eculeo excusoque, exalavit, etc. ".";
fra in Observalionibus. Nec Molanus plane inieger
OBSERVATIONES.
Romani parvi vctiistalem inter alia satis clare tat'uni ; quo eodem argumenlo utitur alicubi Flo-
demonstrat paucitas vigiliarum in eo codice signa- renlinius ul de. codicum suorum aniiquitate sialua- >
 m MARTYROLOGIUM.— MENS. NOV. 750
iur. ïtaque nec in Hieronymianis nec in proefatoA tyris el Sennis et Sisinnii diaconorum. Nosier, con-
Romano parvo reperilur, nolata in lexlu Andreoe, sulta, haud dubie, fonte, solerler adverlit expuii-
apostoli vigilia'. Est autem in Beda, si yere Bédoe gendura Sennis vocabulum, servalis duntaxal Sa-
sunt verba annuntiationi Salurnini subjunela, quoe lurnino et Sisinnio, quorum gesla narranlur in lau-
apud Rabanum desideranlur: est et in Kalendariis datis sancti Marcelli Actis, çum" Papioe, Mauri, Cy-
Ailalii et Frontonis, etiam secundo loco ; sed Ado riaci, Largi, Smaragdi aliorumque passionibtis,
primum ei tri.b.uit,ex quo. ta Nostrum transiil. Tur- alibi expensis elporro diligerilius expendendis. Sa-
jjala, est el auctipr in codicibus Hieronymianis Sa- turnino, non Sisinnium, sëd Maurum jungit Wan-
tumini, celebris Romani marlyris, conimemoralio, dalberius ; ;an aulem illum innual qui cunl Papia
«Juin ita scribunt : Romoe, Arasonis, Salurnini, Cri- colilur xxix Januarii, an alium, de quo fusius
sanli et Darioe, Mauri et aliorum LXXII,vel, ut habet ' agit Florentinius, mihj. hàcténus inconiperlum. Sic
Eplernacense vetustissimum, aliorum LX. Sed hic eanil,:
codex clarius incipit : Romoe, Satumini, etc. Vero- Tertiam,Saturnine, UbiMauroquedicamus.
.simillimumest quod accurale observât Florentini us,
.corrigendum nempe ac emendàndum commémora- Exislimat Castellanus, in adjëcla Martyrologio
tionis principium ex fragmenta veluslissimi Kalenr suo universali riotula, Satiirninum nostrum alterum,
:darii Bucheriani, ubi sic legitur, non xxx Decembris, Tolosatium apostolum, Saturnino Romano in sacris
ju.tvult Tillemontius, sed m Kal. Decembris, Salur- Tabulis subjunclum esse a codicum Hieronymiaiio-
-nini in. Thrasonis ; sic videlicet, ut pro Romoe, Ara- ruin scriptoribus, quod in Actis ejus verum marlyrii
sonis, restituatur, Romoe, ad Thrasonis. Tu ibi de „" .diem non repererint. Valeat conjectura quantum ad
.Thrasonis coemeterio plura invenies. Coelerumapud diem obitus attinet; at enim, si Corbeiensem codi-
Adonem ex sancli Marcelli papoeAclis habemus, • cem excipias, ita alii Salurninum signant, ul vôl
martyrum nostrorum corpora collegisse Thrasonem Nannelensem, vel Hispanum aliqiiem episcopum
cum Joanne presbylero et sepelivissein proedio suo proedicare vidéanlur. ïloec est Corbeiensis, etiafti ut>
via Salaria. Alia ibidem notai Florentinius de Chry- ab Acherio éditas est, expressior commemoratio :
-sanlho et Daria, quorum celebrilati dicalos esse In Gallia, civitate Tolosa, nalalis Salurnini episcopi
.variosdiesveteraipsaMariyrologia ostendunt, quem- et martyris. Pluribus sanctam exornavït Martyrolo-
admodum palebil die i Decembris. Ut ad Satur- Yierinensis, diversa plane phrasi ab ea quam
'ninrim redeantus, recolunt ipsum laUdata Kalendaria fus tara tribuant Majores noslri, licet salis appareat
Ailalii et Frontonis, sed solum et incpmitatuni ; utrumque elogium ex iisdem Aclis proftaxisse. Acta
Beda cum suis socios adjungit Sennem ac Sisinnium, ipsa, sane egrçgia, inler Sincera et Selecta recensiiit
quorum priorém scripsit Rabanus Serium ; editor Ruinaiiius a pag. 109, ad cujus eruditam'admonitio-
vero Canisius senem formandum putavit, ut sil Sa- nem leclores remitlo, ne hic répétant quoe ibi dili-
lurnini senis : rectissime, opinor,:et vere ; quanquam genter observata sunt, uli el apud Tiilemontium
''secundum Bedoeet Adonis elogia, Sennes, propriuni tomo III, a pag. 297. Consuli etiam possunt proedieta
marlyris nomen omnino importai, quem tamen in Acta apud Surtarit hoc die, cum lis quoein Salurnini
sancli Marcelli Aclis frustra quoesivçris. Ita quoque laudem disseruit Gregorius Turonensis, de Gloria
siégerai Romanum parvum : Romoe, Salurnini mar- Marlyrum, cap. 48. ...
AUCTARIA.
TORNACEN. caret elogio Salurnini episcopi T0I07 C arenam, ad faciendas tbermas Dyoclesianas, et de-
sani; in reliquis'purissintus. inde ipsos iu carcere diu maceraios... Quorum cor-
ROSWEYD. hic itérant aliqua ex Hieronymianis ad- pora dum Joannes presbyter collegisset, Trason vir
misce.l, in prima quidem purus, sed secundain sic .Christianissinius, via Salaria in suo proediosepelivit.
enuntians : «Romoe, natale. sanctorum niartyrum Hiis autem in.medio certamine posilis, duo înilites
Crisanli, et Darioe virginis, qui posl îitulias, quas Sapias [pro Papias] et Maurus Christo erediderunt,
pro Christo lucrali fueran.t, passiones, jussi sunt a qui mox cpmprehensi sunt, ul gesla Marcellini papoe
"Numeriano imperalore, via Salaria in arenario de- déclarant. » in Salurnino Tolosatium episcopo tao-
poni, et.yiventes terra et lapidibus obrui. » Elogium dice inierpolalus esl hoc modo : « Apud Tholôsatti,
est Usuardi ex 1Decembris. Sequilur ex proeuieiis nalale sancti Saturnini episcopi. Qui temporibus
.codicibus : « Item beali Mauri ei aliorum LXXH.« Tum Decii in Capitolio ejusdem urbis a paganis tentas at-
de Salurnino Tolosano, satis recie. Deinde : « Na- que a summa Capilolii arce, per omîtes gradus proe-
tale sancti Radbodonis, Trajectensis episcopi. » De- cipiiatus, capile colliso excussoque çrebro et loto
mum lilleris majtisculis hic in fine ponilur : Vigilia corpore dilanialo, dignam Çbrisio animant exhala-
sancti Andreoe. viC > In fine "subjungit : 1 Ipso die, deposilio Bér-
PULSANEN. in Vigilia recte. Pergit : « Eodem die nardi,.qui fuit Laiinorum primus Nazarenoe eccle-
apud Tolosam, sancti Satumini episcopi. Item eo- sioe episcopus. »
dem die, sancti .Salurnini martyris, et Senis, et Si- HAGENOYEN., in prima punis, secundo loco agit die
sinnii diaconi, .sub Maximiano imperalore. » Salurnino Tolosaie, hoecex Aclis suo modo et stylo
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT.,LEYDEN.et j) componens : « Apud Tolosam, natale sancli Salur-
LOVANIEN.,
omnes adjiciunt : «Eodem die, sancli Radbodi epi- nini episcopi et martyris, qui ab apostolorum disci-
scopi et confessoris. » pulis episcopus esl ordinatus, et illic est missus, et
CENTULEN. : « Vigilia sancli Andreoeapostoli. Ro- ipso civitatem ingredientera [vult dicere ingredienle]
doentones a responsis in ydolis cessabant. Tune
moe, sanctorum Salurnini et Sennis el Sisinnii dia- unus sacerdolum dixit, quod nisi'Salurninum occi-
conorum, sub Maximiano imperalore. Apud Tholo- derent, a dhs penitus nil oblinerent. Et Salurninum j
sam, sancti Salurnini episcopi et martyris, sub Decio nolenlem sacrificara apprehendentes, ad pedes thauri'
Coesare. Item Romoe.,sancti Chrisanti et Darioevir-
ginis,' tempore Numeriani. > ligaverunt, eumque sliinuiis agitantes, a summa arce:1
per gradus Capitolii proeciptaverunt, sicque capile
in
BRUXELLEN.,Vigilia punis, subdil : « Romoe, confraclo et cerebro excusso, et loto corpore débi-
.natale sanctorum marlyrum Crisanli, Mauri et Darioe litai), marlyrium consummavit. » Tum : « Eodem
virginis. Qui çum nullo génère tormentorum loedi die, Romoe,via Salaria, natale sanclorum marlyrum
possent, jubente Numeriano imperalore, tandem pro Saturnini mililis et Sysinnii dyaconi, quosproefe-;
Christo decollati, terra et lapidibus obrui! sunt. Et dus sub Maximiano principe, diu in carcere et ih
Romoevia Salaria natale sancti Salurnini episcopi,et vinculis utaceratos, in eculeum levari jussit, nervis'
--marlyris, et Sennis, et Sisinnii dyaconorum. Qui a atlrabi, fuslibus et scorpionibus" coedi. » D'einum: 1
, Maximiano imperalore dampuaii.suul ad.fodieiidum « Apud-Mediolaiium, nalale sanctorum martyrum
7M USUARDI MONACHI ÏSl
Joannis, Severi et Eufcmioe. > Vide Hieronymiana, A GREVEN. : < Mauri martyris. Secundum aliquos
die xxvu. hic, Crisanli et Dariae, qui infra Kalendis babenlur;
AQUICINCT. pro Sularia, scribit, Appia. In fine au- Apud Ravennam, sancli Sisinnii episcopi. Eodem
tem : t Bomae, sancli Gregorii papas. Hic constiluit die apud Davenlriam, sancli Radbodi episcopi Tra-
in Canone a sacerdole dicendum : Quorum solemni- jecti inferioris, confessoris. Qui circa annujn Do-
ïas hodie in conspeclu tum majeslatis. > Ilein : « Inter niini xc [lege DCCCC] illi prselatus ecclesioe, decem et
quorum nos consortium, non oeslimalor merili, sed sepiem annis sacerdolium virtute conspicuus admi-
venioe,quoesumus,largitor admitte. » nistrans, cuhnen abstinenliae sic apprehendere stu-
MATIUC.-CAUTHUS.-ULTIIAJECT. : i Saturnini mar- debat, ut eliara a familiarissimis vix animadverti
tyris. Radbodi episcopi Trajeclensis, enjus corpus posset. Ipso die, secundum Calbalogum, Pafnutii
Davénlria; requiescil in ecclcsia sancli Libuini. i abl)alis. Item sanclorum Marci, Mariae. »
VATICAN, sub num. 5949 : i Eodeni die, sancli MOLAN. in fine : < Item, sancli Radbodi Trajeclen-
Mauri martyris, > Vide Florenlinium. sis episcopi et confessoris in Davénlria. > Tum typis
Edilio LUBECO-COL., in prima et secunda salis minutioribus : < Ilem obitus venerabilis Idse de Ni-
pura, in ullima sic inlerpolatur, post episcopi: t Qui vella, monialis coenobiide Rameya, ordinis Cister-
leraporc Decii imperaloris in Càpilolio ejusdem ur- ciensis, in palria Namurcensi. » Editiones aliselitle-
bis a pagaiiis lenlus, eo quod ad ejus prsesenliam ris Italicis, post capite iruncari, lexlui inserunt ;
omnes ipsorum dii muli facli, nullum sacrificanti- « Seripïuni esl in geslis Marcelli papae. > In fine :
bns, ex more, possent dare responsum, thauro ad t Item in Davénlria, sancli Radbodi, elc. Die vige-
viclimaui prseparalo funibus religatus est, quo vehc- o sima nona, sanclorum martyrum Pararnoni, et Phi-
ineniius slimulalo, a summa Capilolii, > etc. In fine lumeni. El sancti Acacii, qui fuit in gradu. > De Ida
subjungitur : «Davénlria, natale sancli Radbodi eadein hic babenlur quaa in priori, et eodem cha-
episcopi Trajeclensis inferioris et confessoris. » ractere.

Pridie Kal. Die 50.

In civilate Patras, provinciae Achaiae,nalalis sancti Andrese apostoli, qui etiam apud Scithiam proedica-
vit. Hic bealissimus, ab Egea proconsule comprehensus, primo in carcere est clausus, ac deihde grayis-
siine csesus, ad ultimum vero in cruce appensus, biduo inibi supervixit. Apud Sanctonas, sancti Trojani
èpiscopil magnae sanclilalisviri, qui sepullus terris, coelo se vivere mullis virtutibus manifestât.
N0TJ3.
Puri sunt Praten., Herinien., Anluerp.-maj., Munerat., Greven. et Molan. Accédèrent undecim aliit
nisi in fine adjicereut passionem sancloeJuslinoe.
VARIANTES LECTIONES.
In minutiis versanlur. Scripsi Scithiam cum ma- ceplo Pralensi, haud dubie emendato, et Molan. In
jori codicum numéro, licet hic vel ipse Grevenus Munerat. est ibi pro inibi; et in Antuerp.-Maj. ma-
reele habcal Scythiam. Sic Egea cum omnibus, ex- nifestabat pro manifestai.
OBSERVATIONS.
Andream a GraecisProtocletum seu primo voca- C mianis indicalur m Septembris. Adde dedicationem
tum appellari consuevisse tradit Papeurochius in basilicoesancti Andreaï,jiiNovembris ; ac demum hoc
Ephem. Graeco-Moscisanle lomumlMaii, pag. LXII, die : In Achia, vel in provincia Ayagioe,civitate Pa-
nec quidquam impedit quô minus eodem sensu a tras, nalalis sancti Andrew apostoli. Ex quibus as-
liobis dicalur Proto-apostohis, seu primo aposlolus sertam nuperrime S. Andreae cultus celebriialein
cleclus, et inier primos publico et celcbriori cullu abunde evinci perspicies. Romani parvi annuntiatio
in universà Ecclesia donalus, ul plnribus demon- simplicissima est : Andréa: apostoli. Ilem Bedae, ge-
slrari posset, nisi suffleerent Tabulas omnes eccle- minalis dunlâxat verbis : Natale sancti Andrewapo-
siaslicae antiquissimse, Kalendaria, Sacramentaria, stoli. Quse paulo plenius habent Florus el Rftbanus,
Marlyrologia. Non reperiri Andreoenomen in Buche- cum Adonis elogio, inler Festivilales aposiolorum
riano mirum nemini videbilur, qui meniinerit Kalen- relato, conferri nequeunï. Sumpsit hic ex celeber-
darium istud ila urbis Romanaeproprium fuisse, ut rimis Aclis, sub Achaise presbylerorum el diacono-
solas duas annunlialiones exlraneas, nempe Perpé- rum nomine ab omni ferme sevo Chrisliano circum-
tua "et Felicilatis, ,ac Cypriani conlineat. Al vetu- ferri solitis ; ex Àdone aulem texlum suum bue
stam cultus extensionem ostendit lialendarium Car- Nosler Iranslulil. Circa praifala Acla mitasse Baro-
Kal. Decemb. nium apocrypliorum timoré adverlit Florenlinius ci-
' tilagineuse, in quo diserte ponitur,... 1resalii
S. Andrewapostoliet martyris, ubi vix apostoli taio loco; nec sane dubilare potuit perspicacissimus
in lolo illo Kalendario inveniuntur. Alia non per- Annalium ecclesiasticorum parens quin a Manichxis
curro, ut Marlyrologiis inhaeream, inler quse Hiero- aliisque haereiicis vel faria, vel temerata, vel in-
nymiana nullum aposlolum lot repeiiiis fesliviiati- n ab terpolala fuerint, saltem prout olim exsiilere, et
bus célébrant ; an unique vere, conlroversum est, Eusebio aliisque rejecta novimus. Utrum.vero
nec admilli posse censeo, quod nonnulla posuere ex Florenlinii sentenliaab erroribusrepurgataxel non
10 Februarii, dum pro altero Andréa et Aporio sive eadem sinlquoe in Passionalibus, tum mss. tum typis
Apponio, sub Herode'in BetlilehemJudaé martyribus, excusis, passimMihL reperiuntur, operiosius alibi erit
irrepsisse videlur Andréas aposlolus sicuti eo die examinandum. certe non videtur rejicienda
observavil Henschenius, Florenlinio post multas narralio lolPatrum suffrages corroboraia, ob falsa-
' ambages illius demum opinioni ferme subscribente. riorum corrup(.elas aliquas el depravationes, a
Consulat curiosus leclor Florenlinii notas et exerci- quorum impiis inanibusnecipsas sacra?lilter* inlactae
taliones ad Indiculum aposiolorum, a pag. 116. Est remanserunt, quemadmodum in opère de eo argu-
practerea in prsedictis apographis v Februarii, ordi- menlo, non ita pridem ediloy erudilissime
natio episcopalus Andréa; apostoli. Rursus ixMadii, probavit noster Bartbolomaeus Germon, videndûs
tàediolam commemoratio aliqua, in basilica ad omnino a pag. 221, toto cap. 2, ex Pbilastrio Bri-
portant liomanam; quo die nos cum Usuardo fusius xiensi, saeculi quarli scriplore, osiendens, prima
egimus de Andréas, Lucae el Timothei translalione aliqua et genuina AndreaoActa turpissimis baîreii-
Goiu.fantinopolim. Sèd iranslatio alia in Hierony- corum inquinamenti^_fçedala et conspurcala fuisse.
 Î53 MAKTYROLÔGIUM.— MENS. NOV. 754
Paucula hic ex viri doctissimi mihique amicissimi A dreanae seriem ex indubitatis documenlis contexiam,
solide slatutis delibo : Crediderim, inquit, epistolam • citato tomo a pag. 317. Videri quoque possunt ob-
ideo inscriptam esse nomme presbylerorum et diaco- servationes Molherii ad hune diem et pag. 442. Porro
norum Achaioe,quia quoein ea habentur pleraque de- ex praegrandi de Andreaegloria de Saussayi volumine,
sumpta sunt ex vetustioribus S. Andrew Actis, quo; aliisque monumentis, dubia omnia quaecirca tempus,
reipsa primitus a discipulis ejusdem apostoli scripla , - locum, modum marlyrii aliaque plura occurrent, suo
ab hoereticisposlea misère foedala el corrupla; deinde lempore in Actis noslris dissolvenlur. Hic postremo
studio et cura alicujus calholici scriptoris, circa finem locum damus salis eleganti metrico Wandalberti
seplimi soeculi aut inilium octavi expurgata sunt ab encomio :
érrorïbns et fabulis , quibus , perfidia hoereticorum, Andréaspridie pracellet aposlolus,amplis
erant referta. Firmal conjecluram suam argumentis Yirtnlum fulgensracliislitulisqueper orbem,
pluribus, ac nolanter egregio laudati Pbilasirii te- Oui iiiflomilosverbo signisquesubegit Achaeos.
stimonio, quo dalur intelligi, sciïpto discipulorum BruinaientlisecclaudunlpopulorumvolaNovcmbrem.
Andreae apostoli de ejus geslis libfo haereiicos ADDI- Qui secundo loco referlur, Trojamis, Sanclonensis
DISSE,ETEXEOTUL1SSE, QU/E VOLUERUNT. Tu vide ibi episcopus , ab Adone ex Turonensi Gregorio de
reliqua a Germonio praeslantissime deducla. Nihilo- Gloria confessorum, cap. 5.9,. acceptas, alque in
tninus diffiteri non possum lalia esse Tillemonlii sacros Faslos primtim relatas est, ipsissimis ferme
argumenta tomol, a pag: 589, ut'vel reluctanlibus Gregorii verbis, quae textum noslrum eliam com-
formidinem injiciant de ipsius, eiiam ut repurgalae, ponunt. Si quid praeterea memoratu dignum de
presbylerorum Achaiae relalionis omnimoda sinceri- ïrojâno reperiatur, a nobis suo loco illustralum
lale. Habel scriptor proefalus salis nilidam Yitae An- B dabitar.
AUCTARIA.
TORNACEN., in Andréa punis, déficit in solo Trojani verberatur, funibus ad crucem ligatur, ut dhilius
ëlogio.
' ROSWEYD. vivat, et amplius lorquealur. Ipse aulem biduo in
incipit minialis majusculis lilleris, atque cruce vixit, et populum docuil, et in Iuce magna
in ea prima annunlia.tione salis punis est; secundam exspiravit : Egeas vero niale moriiur , et omnis po-
solum producit usque ad sanctitalis viri. pulus ad Deum convertilur. > tixe. salis ldnga est
PULSANEN. in prima babet usque ad proedicavit; in narratio. In secunda punis est. Deinde adriit : « Ipso
secunda purissimus est. die, sanctoe Ydoe virginis et martyris passio. » ldas
ANTCERP. , MÀX.-LCBEC,UGHELLIAN. , BELIN. et virgines et viduas, seu sanctas seu venerabiles no-
ANTUERP.-MAX., cumsex aliis médisenotae codicibus, vimus. Sequitur demum : « Apud Nicomediam , na-
texlui puro' adjïciunt : < Eodem die, passio sanclae tale sanclorum marlyrum Marcclli, Pétri eiSerenae. >
Justin» virginis; » vel : i Eodem die , sanclae, » etc. Vide Auctaria xxvu Novembris.
Omnes pro Trojani, scribunt Throphiani ; at BELINI MATRIC-CARTHDS., ULTRAJECT. : t Andreoeapostoli.
secunda editio, emendalius, Trojani. Trojaiù episcopi el confessoris. »
. CENT.DLEN. : t Apud Achaiam, civilale Patras, In VATICAN, sub num. 5949 adjicilur : i In Medio-
passio sancli Andreae apostoli, sub Egea proconsule, lano, sancti Amatoris episcopi. i An , Ambrosii de
qui eliam apud Scithiam proedicavit. Sanctones, perceptione baplisyni, ut habetur hoc die in Hiero - .
6ancli Trojani episcopi, magnse virtulis viri.» nymianig?
. ÉRUXELLEN. de Andréa cum textu pure incipiens, FLORENTIN. : i Sancta; Justinae virginis. »
inserit : < fralris beali Pétri. Qui eliam apud Sci- fj EÛITIOLUBECO-COL. : Posl apostoli, sequitur ger-
thiam praedicavit, et post apud Achayam ab Egea manus (pro germant) Pelri apostoli. i Hic primo fuit
proconsule captus, in carcere clausus , gravissime discipukis sancli Johannis Baptistas, sed post uecem
caesns, ac tandem cruci appensus est, in qua biduo sancli Johannis , a Christrt Jesu vocalus est in apo-
supervixit. Cujus ossa sacra, vicesimo anno Con- stolum. Qui eliam posl ascensionem Domini apud
stancii imperaloris, Conslantinopolim translata Scyihiam evangelizavit Chrisium. Hic bêaiissimusab
sunt. > Vide îx Maii. In secunda purus est. Tum : !^Egeaproconsulecomprehensus, primo in carcere...
i In Aquileya, depositio sancli Valeriani episcopi et Cujus sacralissimuro corpus Maximilla polentissima
confessoris. Ipso die, passio sanclaeJustinae virginis. > matronarum , reverenler de palibulo depositum se-
Valerianus in Auclariîs recsrrit' xxvi, in Romano pelivit. > In Trojano pura est. Tum : « Ipso- die,
pônilur xxvu Novembris. passio sancta?.Justinae virginis et martyris. >
HAGENOYEN. de Andréa longiorem hisloriam modo GREVEN. : i Romsenalalis sanclorum" Casluli, Mau-
suo coagmeniavit, cujus pars prior ex Evangelio ha- rili, Centuli el Theodoli. Eodem die, festivilas sancli
betur. Quid de altéra , iiiio el de prima seniiendum Ambrosii Mediolanensis episcopi. >Vide de his apo-
sit, staluere leclor poterit.. En bisioriam : t In civi- grapha Ilieronymiana. « Tujgdualis episcopi et con-
tate Patras , passio sancti Andreae apostoli. Hic erat fessoris. » Apud Casiellanum est Pabutugduuti, lbr-
filius Johannis, de vico Belhsayda , elfrater Pelri malum quasi a duplici nomine, quo Gallice appel-
apostoli. Hic eliam primus fuit discipukis Johannis lalur Pabut el Tugal. t Ravennoe beati Pelri episcopi
Baplislse, ad cujus vocem ipse Johannem reliquit et et confessoris. J Vide infra ad diem n Decembris,
Christo adhoesil,'el primus et secundus aposlolus I) Dubium non est quiu hic indicelur Peirus ille celé-
Jesu Chrisli erat. Hic adduxit Petrum fralrein suum berrimus, cognomento Chrysologus. t Justinae virgi-
ad Jhesum et illum convertit. Ipse cum aliis aposto- nis et martyris. »
lis, vivenie Domino, proedicavit, baptizavit et mira- MOLAN. cum BELIN.et reliquis superius : t Eodem
Ciilafecit ; arlyculum Symbulo adjecit. Syihiam post die, passio sanclae Justinae virginis. »• Vide de hae
passionem Domiui in sortem accepit suae praedica- nolaflunculam Castellani. In cditionjbus aliis solum
' tionis. In Mirmidonya Malbeum apostolum oculis additur : i El baptismus sancli Ambrosii. > Unde
privalum illumiuavit, et abire fecit. El cum ibi pu- haec uilima annuntiaii accepta sit, intelligi débet ex
nirelur, orando eos convertit, et ecclesiasaedificavit, MOLANI epislola ad leclorem § 11 el 12. Caeterum de
episcopos sicut in Sytbia ordinavit, morluos qua- !".Ambrosii baplismo in aliis couicibus Usuardinis nlhil
draginta unuiii suscita vit, ydola confregit et dsemones usquam inveni. Vide supra in VATICAN, quae ex Hie-
èjecit. Demum Patras civitaiem ijigreditur, etinulios fonymianis diximus : nempe Ambrosiide percepiiont
ibi convertit cum Maximilla, uxore Ëgeae. Uni ab baplismi.
Egea proconsule capilur, carceri includilur, durissime
755 . USUARDI MONAGHI 55B
»— — II'

MENSIS DECEMBER
HABETDIES XXXI. ,

Kalendis. Die i»
Romoe, natalis sanctorum martyrum Crisanti et Darîoe virginis, qui post mullas, quas pro Christo lu*
crali fuerant, passiones, jussi sunt a Numeriano imperatore via Salaria in arenario deponï, atque illiè
Viventes terra ac lapidibus obrui. Item Romae, sanctorum inartyrum Diodori presbyteri el Mariani diaeoni,
cum aliis pluribus, qui jubentè proefato principe marlyrii gloriam celebrarunt. Apud civitatem Mogunliam,
nalalis beali Albani martyris. Ilem civitate Noviomo, sancti Eligii episcopi et confessoris, cujus vilam
admirandam multiplex signorum numerus commendat. Ipso die, sanclae Nathalise, uxoris sancti'Adriani
martyris. Civitate Narnia, sancti Proculi presbyteri.
WTM:
Inlegri elpuri sunt Praten., Herinien., Munerat., Greven. et Molan.
VARIANTES LECTIONES.
Cogor scribere Crisantiex omnium codicum lectione, A verunt. In Mogunliam, variant; major numerus slat
excepte Pratensi, in quo est Çhrisanti, elMolano, in a textu. In Greven., civilale Novio, typographi errtv
quo solo, rectius, Clmjsanlhi. In Munerat. est are- rem pnlo. Codices omnes pro textu citati et proba-
naria. Greven. et Molan. duriuseule legunt, ac illic liores quique constanter scribunt Nalhalioe ac Pro-
pro,atque. Solus Greven. habet Diodoli et celebra- culi presbyteri.
OBSERVATIONES.
. In veluslis Marlyrologiis non uno die recoli Chry- ea quae habet Gregorius Tufonensis de Gloria mar^
sanlhum et Dariam diximus xxix Novembris. In tyrum, cap. 58. De sanctorum tçanslalionibus vidé
exemplaribus Hieronymianis neque xxv Oclobris, Mabilionem saec. iv Benedict., part, i, pag. 611, et
neque hoc die signaii reperiuntur ; at illa sic ha- Surium xvn Januarii.
benl xn Augusti : Romoe, natalis sanclorum Chry- De 4/fcûiioMoguhtinopluribus egimus in Auctarh's
snnlhi el Daiioe, et qui cum eis passi sunt, Claudius, xxi Junii, quo die a Rabano et Nolkero consignalus
Helaria, Jason, Mourus el milites Lxx. Ponuntur est. Primus et solus Usuardus hune diem delegissë
denuo bini noslri xxix Novembris, ubi in Observa- videiur, forte quod tune Moguntïoefeslive eum re-
tionibus texlum allulimus; verum neutro die aut coli inlellexisset, at in hoc major Rabano, Eccîesiat
Diodonts aut Marianus inter eorum socios connu- Moguntinoeantislili, habenda fides, qui hoc die non
nievanlur. Cauerum xxix Novembris, eos adoplavit natalem Albani, sed dedicalionem basilicoeejus ex-
Sacramenlarium Thomasii ipsis ferme Hieronymia- pressissime nolavit; unde non video quid faciatno-
norum verbis, cum Saturnino, Mauro, etc., eadem- lula Castellani, xxi Junii apposila, quasi i Decenibris
que seculus est vulgatus Florus. Quid Wandal- passionis dies censeri debeat. Atque haechoc loeb
berlus velit xm Octobris, baud equidem salis intel- suffleiant, cretera ad Albanum specianlia operosé
ligo. Allalii el Fronlonis Kalendaria solos Chrysan- in Actis illuslrala invenies. Eligius Noviomensis, ut
Ihum et Dariam commémorant xxv Octobris, quem inler Flandrorum Brabanlinorumque apostolos me-
diem corum feslivilali solemni stabiliter consecra.vit rilo computalur, ila singulari et perpétua venera-
llomanum modernum , non ex Rabano, quem Baro- JJ fione lola palria noslra celebrari consuevit. ls afi
nius non novit, sed , nisi fallor, éx Belino aliisque Àdone in sacros Fastos certo relatas est, forte ex
codicibus-Usuardinis auciioribus. At certain est maie aliquo codice Hieronymiano auctiori, cui adjectilium
pro eo die adduci Usuardum ipsuin, qui hic a côn- censet Florenlinius, ulpole cum absit a vétustiori
sueiis ducibus nec ad latum unguem deflexit. Sic Epicrnacensi. Nosler ipsum ex Adone iranssumpsit,
loquilur hoc die Romanum parvum : Romoe , Clny- phrasi nonnihil modificala. Quaeplemus récitât Flo-
santld et Darioe inartyrum, et Diodori el Mariniani, rus bue non pertinent. Nolissinia est inclyiissimi
cum infinita mulliludine inartyrum. Sequilur Ado , sancli Vila, ab Audoeno Rolhomagensi composiià,
scribens eliam Mariniani, longioremque lolius mar- cujus an genuinum uspiam exslel apographum nec-
lyrii hisloriam eleganler contrahens, ex quo Nosler dum inler erudilos convenil. Surius exémplar suum
primas duas lalerculi sui annunliaiiones formavit, non fideliler reddidit; integrior est quam vulgavit
qucc ab aliis non recle divulsae sunt, quanquam Acberius Spicilegii lomo V. Quid de nostra manu-
l'alear non omnino conslare quo die omnes , vel scripta.cum pluribus codicibuscollala censendumsit;
eorum qui in Chrysantbi Actis niemoranlur, aliqui accuralius suo loco discutielur. Solu'uiEligium, Cunt
passi fuerinl. Quid qu.od Acia ipsa, ut a Lipomano mensis principio, hodie cecînil Wandalberlus. Hoc
cl Surio ex Metaphrasle édita' sunt, non magnani dislicbum ad sanctum spécial :
lidem mereantur, teste Baronio ad annum 284,
Eligius, Noviome,libisub luceDecembrem
num.7, ubi corrupla pronuntial, el in imposturoesuspi- honore.
Prima désignâtcondignoprac-sul
cionem uddacta erudilis ipsa exaclius disquirenlibus.
Disquisivil, non ila pridem, Tillemontius loin. IV, ci . Natalia , Adriani martyris conjux,: Eta Romano
pag. 762, mullaque reperit quae eminentissimi an- parvo diserte p'onitur v«i Seplembris Natatioeï
lualislaecensuram confirment. Ulrum vero raperluri Ado eodem die sub fmem hisloriae asserit ipsam
simus exempluria breviora el fideliora , Latine con- Bisantium enavigasse, et post paucos dies qdveniùè
scripta, de quibus ibidem meminil Baronius, necdum sui dormitionem accepisse ; sepultam veroUsuardum Kalendis
coinperlum habco. Coelerum de vero martyrio et Decenibris.Salis palet bine ansam cepisse
prisco in universa Ecclesia culiu dubilare prôrsus ut Nataliam hoc die collocaret. De reliquo videri
non sinunt relata liic monumenta eerlissiroa, praeter possunt quaede marili Actis diximus vm Seplembris,
 757 MARTYROL0G1UM.— MENS. DEC. 758
Majus negolium.facessil Proculus Narniensis, nulii A Baronius hoc die a Goihis decollatum asserat; unde
alteiï antiquo Mariyrologo cognilus. Proculi multi vero bodiernum presbytenim Namiensem acceperit
sunt, nam in codicibus Hieronymianis recurrunt Usuardus; incerlissima videniur ornnia. Non mirum
plus quam tredecim, sic tamen ut soli duo dies re- facit Nosler, si erret, dum duces suos deserens, exlra
perianlur, quibus Proculus aliquis Inleramnoe tri- Galliaeaul Hispanioelimites evagalur. Al quiscunque
buatar, nempe die xiv et xvm Aprilis, ubi certain hodiernusProculus sit, non ut martyr aul episcopus,
pu to eumdem bis consignari. An ilerum recurrat sed uipresbyter duntaxat, ab Usuardo clarissime de-
i Maii, non aequeclare perspicio ; verum, nisi vehe- scribitur. Rem prorsus implicarunt codicesrecenlio-
menter fallor, de uno eodemque agilur, quemadmo- res, uloslendentAuclaria. At verolabyrinlhum con-
dum et apud Adonem xiv Februarii ex xiv Aprilis, serere videntur philopalrides illi, Proculos oequeac
quo postremo die nos cum "Usuardo de Proculo egi- sanctas alios mirum in modum multiplicanles ; qui-
mus, niliil supra Henschenium conjeciare ausi, uli bus ad verilalem', quantum fieri poterit, reducendis,
nec modo audemus. Intérim Proculos alios salis insignem dissertalionem, supra a nobis vu Novem-
certos iiovimus, Bononiensem, Veronensem, Puteo- bris laudalam, paravit nosler Janningus, alibi edeiir
lanum, Augustodunensem , elc. In Proculis Umbrioe dam, ad quam satius est lectorcs reinillere, quam
haeret aqua. Quis sit lnteramnensis ille episcopus et incertis iniricatisque observationibus eos fatigare;
martyr, in manuscriplo sancli Cyriaci confuse relatas diulius. Yideri intérim possunt Acla nostra ad i Junii>..
Interamne sive Nafnis ; qua vero causa eumdem pag. 50. et 79.
AUCTARIA.
TORNACEN. déficit in secunda annuntialione ; ;B admirandam signorum anle morlem et post niortent*.,
coelera pura sunt. multiplex numerus commendat. >
. ANTUERP.-MAJ. caret secundo et tertio texlus DAVERON. : « Civilale Cenomannis, sancti Domndli;
arliculo. episcopi et confessoris. » Vide Castellanum.
ROSWEÏD.deest prima, secunda pura est. Tum : AMBIANEN. : « Eodem die, sancli Conslanliani ab-
« Item Romoe,Candidaevirginis, » De Albano nibil. balis et confessoris, qui très moriuos suscitavit. »
Très ullimae salis puroe sunt. Adjicit : t Mediolanis, MATRIC.-CARTHDS.-ULTRAJECT. : « Albanimarlyris*,
translalio sancli Ambrosii episcopi et confessoris. apud Maguntiam. Candidoe virginis. Chrisantbi et
Candidi episcopi el confessoris. » Darioe.Arvisani et Maximoe.>Vide GREVEN. « Agerici
POLSANEN, caret duabus primis. In solo Albano Virdunensis episcopi, Natalioe, uxoris sancli Adriani
purus est. Tum: <rEodem die, Eligii Noviomensis martyris. »
episcopi. Apud Bizancium, Nicomedioe, nalalis S. VATICAN, nuin 5949 agit de.solis Eligio et Proculo,
Nalhalioe, uxoris S. Adriani martyris. Ipso die, proeiermissis reliquis.
sancli Candidi. » FLORENTIN. : « Natale sancti Evasii episcopi et '
ANTUERP., MAX.-LUEEC, UGHELLIAN., ALTEHPS.et* confessoris. » Vide Romanum die. sequenti. i In civi-
codices medioe noioe.ferme omnes Proculo addunfc lale Parnia, sancli Proculi martyris. Item;'sancli
tiiulnm non presbyteri, sed martyris. Hi autem Mauri martyris. Romoe, Candidae-virginis et mar-
quatuor in fine adjiciunt : « Ipso die, Mauri mar- . lyris. In terriiorio civilale Senarum, sancti Ans".ni'
tyris. » Vide Florent, xxix. Nov; martyris. Apud Ravennam, sancti Pelri arebiepi-
"ANTUERP. -MAXi,UtTRAiECTi,;LEvDEN, et-LovANiEN. Q scopi.et confessoris.» Vide die sequenti.
proeier,dictum de Proculo, .in fine habént^ s Vir- LUXOVIEN. : t Virduni, quoe esl.civilas Galli.oepro-
duni, transitas sancli Aggerici, vel Agerici episcopi.» vincioe, transitas beati Agerici confessoris Chrisii,
ALBERG.et DANIC.eadem liabcnt, sed primant" qui decimus civilatis illius exlitit episcopus, eladeo
posuere xxv Oclobris. Deest etiam_ Albanus., In mullis çlarus virtutibus enituit, ut si quis infirmus
reliquis salis puri sunt. de nïsnu ejus eulogias susciperet, prolinus sanK
tatem reciperet. > Est in Romano.
CENTCLEN.. incipit ab Albano, pure. Tum : « In Editio-LuBECO-CoL.de Chrysantho el Daria sub-
Francia, civilale Noviomo, transitas beatissimi at- nectit,
«sicquemigraveruntadChristum, etnuncper
que sanctissimi Eligii, aiiiislilis préciosi, cujus vilam trauslalionem ab urbe Romana, monaslerio Eyfflioe-
alque gestabealus Audoenus episcopus veraci stylo requiescunt. » In
describit. Civitate Bizaniio.dormitiosancloe Nalhalioe, « secunda, satis pura est. Sequitur :
uxoris,» etc. Desunt reliqua. Item Romoe, sanctorum Jabini, Lalini, Superatij
BRUXELLEN. ab Lucii, Candidoe, Marinoe, Ambonis et Philali con-
incipit Eligio, pure ; tum : fessorum. ».. Quidhi martyrum ? i Apud Bizancium
« Roiuae, sanctorum Candidoe, Lucii, et Marinoe, civitalem; qùoe dicilur Constantinopolis, natale san-
Ambonii etFilali, Crisanli, Mauri el Darioe.» Plura cla3Natalioe uxoris, » etc. In Eligio, pura est.
hic ex Hieronymianis commiscet. Sequitur de Dio- De Proculo, viduoe, ut supra. De Agerico, ut LUXOVIEN,
doro et Mariano, satis. pure. De Natalia, ut PUL- < Treveris, reclusio S. Simeoois confessoris. >
SANEN.- Deinde :• « Et commemoralio sanclorum BELIN.prima posita est xxv Oclobris : hic secunda,
martyrum Papini el Mausueli episcoporum, quorum f, utcunque. Terlia , recte. Quinla , ut supra. Sexta ,
natalicius dies fuit iv- Kal. Decenibris. Apud Magun-Ju satis pure. Hinc : t Eodem die, sancti Mauri mar-
tiam, sancti Albini martyris. » De Proculo etAgerico tyris. Item civitate Noviensi, sancti Eligii episcopi
ut codices medioenoioesupra citali. et confessoris. Romoe, natale sanclorum martyrum
HAGENOVEN. de Chrysantho et Daria longum Grisanti et Darioe. Ipso die, sancli Ëyasii episcopi et
elogium modo suo confecit, quod- hic non lubel de- confessoris. »In altéra addilur : « Flofiaco mona-
scribëre. Secundo loco agit de Natalia, pure. Tum de slerio, susceptio reliquiarum sancti Marliàlis epi-
Diodoro et Mariano, utcunque bene. Sequitur : « Ci- scopi. »
vitale Noviona, depositio sancli Eligii episcopi et GREVEN : « Romoe, natalis sanctorum Jabini, La-
confessoris, qui ab ineunte oetale a parentibus auri- lini, elc. In Aphrica, Victoris, Rogali et aliorum
faber erat, el nihilominus propler divinum culluni, xix. Ipso die, sanctorum marlyrum Anisani et Maxi-
quem in corde suo gessil, fabricam suam rexit moe virginis. Quorum Anisanus, nobilis Romanus, a
oratione[magis] quam operatione. Hic per miraculum Prothasio presbylero fidem Christi edoctus, et a
a Deo ostensum, episcopus est eBectus. Quantis sancta virgine Maxima, de sacro fonte levalus, cum
lune virtutibus claruit, non est facile enarrare, cum eadem postmodum, persecutione Diocletiani et Maxi-
ipse omnibus omnia factus sit. Hic moriens, non miani, ob eamdem fidem occisus, marlyrii palmam
solum orabat Dominum pro plèbe sibicommissa, sed accepit. In Italia, in suburbio Câssali, nalalis sancti
summe Dominum rogavit, ut dignum illi post se Evasïi episcopi et martyris. Virduni, sancti Agerici'
stalueret pontificem, et obiit in pâce. Cujus vilam , episcopi et confessoris. • Qui decimus illi ecçlesise
759 USUARDI MONACHI 76'0
prasidens, tamis emicuil virtutibus, ut quisquis A sanctarum reliquiarum ab urbe Constanlinopoli-
infirmus de manu illius eulogias recepisset, prolinus tana : » et rursus typis minoribus, i ad sanctam
sanilatem optatam consequeretur. Candidi episcopi. ecclesiam Loetiensem, de qua in eadem habenlurdi-
Malerniani archiepiscopi Remensis et confessoris. plomata Theodori patriarchae, et Henrici impera-
Translatio capitis sancli Martini episcopi. Treveris, toris, data anno MCCVIH. In lerritorio Arvernensi,
Tçclusio sancli Simeonis confessoris. ». Agilur de sancti Amabilis, Rigomagensis presbyteri et confes-
celebri Simeone Syracusano, cujus Acta ab Hens- soris, de quo Greg. Turonensis. » Editiones alioe,
cheni'oillustrala.sunt die i Junii. sic in textu Ilalicis de Eligio, primo loco posilo :
MOLAN. de Eligio, post confessoris, Ilalicis lexlui t Hic vir bealus, inler cxlera bonorum operum in-
inseril, atque palroni liujus ecclesioe. Deinde post signia, multa sanclorum auro argentoque et gem-
commendat, typis minoribus' : « Hic mullas sancto- mis fabricavil sepulcra. Proeterea pasloris cura
rum labricavil tombas. Mnllurn in Flandris labora- sollicitus, mulium in Flandris laboravil...» usque ad
vit : jugi inslantia Andoverpis pugnavit, multosque fundilus subruit. Est proeterea in lextu Nalalia et
erroneos Suevos convertit. Fana nonnulla Chrisli Proculus, omissis reliquis. In fine, de Evasio, ut in
clypeo protectas, cum aposlolica auctorilaie de- priori. Tum : c Mediolani, sancli Castriciani epi-
slruxit, idola quoque diversi generis, ubicunque in- scopi el confessoris. Castro Ambasio, sanctiFloren-
venit, fundilus snbruit. Inler boecaulem fréquenter t'mi presbyteri et confessoris, miroe virlulis viri.
ab ingraio etperfido populo lacessitus el pêne usque Apud Senas, sancli Ansani martyris, lempore Dio-
ad conlumeliam provocalus, nullalenus a coepta do- cletiani. » DeAgerico, utprior. « Die prima, sancti
ctrina arçebatur, sed magis ipse lenis, paiiens, hu- g nrophetoe Naum. » De translalione Mauri, et de re-
milis, et milis pro eis Dominum deprecabalur. > In liqniis Marlialis, etiam ul in prima. Tum : i In villa,
fine aulem : x Eodem die, translatio sancli Mauri Yuinlersbove, translatio Landoaldi confessoris et
martyris. Ipso die, sancti Evasii episcopi el confes- sociornm, qua; fada est a S. Floriberto, episcopo
soris. Flbriaeo monaslerio» ut BELIN.,elc. Virduni, Leoriiensi. Lseliis, advenlus reliquiarum sanclarum,
etc., ut codices medioe notoe. Tum : t Translatio ab urbe Conslantinopolilana. » Vide de bis reliquiis
Landoaldi, archiepiscopi et confessoris. Advenlus supra in priori edilione.

IV Non. Die 2.
Nalalis sanclorum Veri et Securi fratrum, qui apud Africain mar.tyrio coronali sunt. Romoe,passio san-
ctoeVivian» martyris, quoe, jubenle Juliano imperatore sacrilego, tamdiu plumbatis caesa est donec spiri-
tum redderel.
NOT./E.
Usuardum pure référant Praten., Herinien., Tornacen., Anluerp.-Maj., Rosweyd.,Antuerp. eiMax.-
Lubec, Munerat., Greven. et Molan.
VARIANTES LECTIONES.
Unum est in quo Pratensis codex a eoeterorumpu- Rursus, pro reddidit omnes alii habent redderel; An-
ritale déficit, quod in fine légat : Domino spiritum tuerp.-Maj. transposuit, donec redderel spiritum. De
reddidit. Suspicor Domino pro donec maie scripium Affricam,Aphricam, tandiu, el similibus, satis dictum.
esse, nisi forte dicere voluerit, donec Domino, etc. est.
OBSERVATIONES.
Primi duo martyres, Vécus et Securus, in solilis |C aut Sacramentariis Romanis nulla ejus memoria,
Usuardi anlesignanis noti non sunt, nec in Beda : in nec apud Marlyrologum alium extra seriem nostram.
codicibus Hieronymianis Mauritanorum seu Mauro- Qui agmen ducit, Romani parvi auctor, duas annun-
rum acies unum ferme et viginii pugilescomplectilur, liationes formavit hoc modo : Romoe, Vivianw mar-
quorum biui nostri, in fronle collocati, proecipui tyris. Fausti martyris et Dafrosoefilioe,quoe in Adone
fuisse videntur. Babanus ex proefalis codicibus pri- ita confunduntur, ul sensum plané alium reddant';
muni quaternarium descripsil : In Maurilania, Veri, Natale Vivianoemartyris, bealorum martyrum Fausti
Securi, Januarii, Victorini. Beda Plantiuianus, Be- et Dafrosoe filioe. Hic Faustus Dafrosoe conjux et
linus et Maurolycus, Veri mutarunl in Severi; hic Bibianae paler dicilur; ibi vero Faustus Dafrosoe,
vero et Beda ille quatuor etiam socios noiant, unde pater, atque adeo Bibianoe avus : utrumque falso ;
eos accepit Baronius, expuncia perseculioneWanda- nain qualiacunque sinl Pigmenii et Bibianoe Acta , a
lica, quam nescio cui Adoni ascripsit Pelri Calalo- Majoribus noslris rejecta, in illis quidem Faustus-
gus lib. i, cap. 21, adoptavitque Maurolycus. Socio- aliquis proesesest, a Dafrosaconversus ad fidem, sed
rnm délectas plane arbilrarius esi; Nosler solos duos hujus maritus el Bibianoe ac Demetriae pater con-
priores relulit, eosque proecisequos babei Wandal- slanler Flavianus nominatur. De proefalis Aclis lo-
bertus. cuti sumus îv Januarii et xxiv Marlii. Ado tyrannum
Vero et Securo quartis litat AfricaNonis. non salis clare désignai; dura vocat imperatorem
sacrilegum; Usuardus distinctius Jit/innumexpressit ;
Hinc ferme inducebat ut plane crederem Marlyro- intérim post mullas disceptationes, needum c*rt»
logum melricum Usuardo nonnunquam proeluxisse, TVconstat sub quo persecutore passa silBibiana aliique
at nonnihil abslerruit quod in textu asseratur fralres in cilalis Actis commemorati. Tillemontius mavnlt
fuisse; unde facile colligiturnolitiam aliam Noslrum tempora Diocleliani, Baronius aliique circumsiantias
invenisse, qualis fere est illa quam ex Catalogo cila- se deprehendere existimant quoein Juliani tempora^
vimus, in quo eliam Verus el Securus germant ap- ut Acta affirmant, aplius quadrenl. Tu vide Baroniii
pellaniur. Frusira iucem quoerimus Aciorum de- Noialiones el Acla nostra cilalis diebus. Proeslat
feclu. nihil positive definire, donec olium fuerit ad «innia
Bibianam, aliis Vibianam, noslris Vii>inn/(in,in penitius introspicienda, verilalemque înaturius ex-
Hieronymianis non reperlam, ex corruplis Rabani plorandam in Aclis lioc die, ad quem tolam ILIHC
noininibus conatur eruere Florentinius, eodem refe- controversiam remisil Henscbenius xxi Juuii, nosque;-
rons K:i.lendariuin suum Hieronymianum , in quo ibi verbo indicavimus dum de Demetria sermeesset
Viviana lioc die consignetur. In auliquis lialendariis
 Î6i ""% 5 MARTYROLOGIUM.— MENS. DEC. M
AUCTARLV.
PDLSANEN. Bibianoeannunliationem puram refert,, A Auctaria. Inler antiques solus Florus de èo meminit.
sed primo loco positam. Secundo loco solum habet : In fine : i Vivianoevirginis et martyris. »
t Ipso die, sanclorum martyrum Veri et Securi. > IN VATICAN,sub num. ;:5949 deest annunliatio
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT., LEÏDEN.et LOVANIEN.prima de Vero el Securo. Adjicilur autem : i Item
de Bibiana adjiciunt : « Cujus corpus jussione im- Romoe, sanctorum Primentii etPontiani. »
peratoris, biduo in foro jacuit. Tandem raplum nocle3 STROZZIAN.
-
: « Item Romoe,sancti Ponliani mar-
a Johanne presbytero sepultum est in domo, ubi ma- tyris. »
ter et soror ejus Demelria jam sepulloeerant. » Videî Editio LUBECO-COL. sic incipit : i Romoe, natale
Adonem. sanctoeVivianoevirginis et martyris, beatorum Fau-
ALBERGEN. incipit : « Romoe, natale sanctae Yivia- sli et Dafrosoefilioe.QuoeViviana, jubente, > etc., ut
noe virginis et martyris, bealorum martyrum Faustii codices medioenoioe supra. In fine nonnibil mutila
et Dafrosoefilioe.» Hocest Adonis iniliuni. Sequuntur" est, sic ut non recte incipiat annunlialionem de
verba lextus el additamenli Adoniani supra relali. Vero et Securo.
Prima annunliatio de Vero et Securo secundo loco» BELIN.pro Veri scribit Severi; et ubi omnes alii
posita est. codices Vivianoe solus ipse Bibianoe.In fine autem
DANICsic variât, ut ad Romanum parvum magisi adjicit : < Item Romoe,sancli Ponliani martyris. >
accédât quam ad Adonem, constructionem eo pacto1 GREVEN. : « In Maurilania, sanctorum Securini,
vitians. Post virginis el martyris, ila prosequilur : Victorini, Fortunaii, Agnelis, Secundoe. » Videnda
«Item beatorum martyrum Fausti et Dafrosoefilioe.> sunt apographa Hieronymiana. « Longini marlyris.
Quibus maie subnectil : Quoejubente, etc., cum tune g Pigmenii, Faustoe et aliorum. » Reclius, opinor, le-
omnia ad Dafrosam potius quam ad Bibianam refe- geret Fausti, ul alludalur ad sanclos omnes in Aclis
ranlur. De coeterosimilis est citato codici ALBERG. Bibianoe inemoratos Tum : « Romoe, sanctorum
CENTULEN. : c CoenobioCentula, magna et proecla- Primitivi, Potentiani, Ravennoe, sancli Pelri archi-
ra subliinisque feslivilas, decollatione sanclorum in episcopi et conlessoris', qui a Sixto papa 111per ap-
eodem coenobiodiversis lemporibus congregalorum, parilionem et jussionem sanctorum Pétri apostoli, et
quorum dies, quia singillalim non poteranicelebrari, Apollinaris martyris, Ravennoe autistes ordinatus,
statuit papa Adrianus, ut in die bac eorum solemni- eximia erudilione et sermûnis venuslate Chrisologi,
tas duceretur. Romoe, sancloe Vivianoe virginis et id est sermonis, vel sermocinatoris aurei,cognomen-
martyris. Ipso die, sanclorum Veri et Securi, qui tum promeruit. Calix etiam ejus et patena, contacta
apud Africain marlyrio coronali sunt. » a morsu rabidi canis sanant. Elherinani episcopi.
• BHUXF.LI.LN. : « Octava sanctae Katherinoe virginis Valerioevirginis. »
et martyris. Romoe,sanclorum Pimicii, Ponciani, MOLAN. : « Item Romoe, sancti Pontiani martyris.
Viviani et aliorum trium. In Maurilania, natale san- Consecratio sancloe Gertrudis virginis. » Sequitur
ctorum Severi et Securi fratrum, ac Victorini et typis minoribus : i Ravennoe, sancli Pelri archiepi-
Fortunaii, qui apud Africam martyrio coronali scopi et confessoris, qui Chrysologi cognomentum
sunt. » In Bibiana similis est ALBERG. promeruit. Eodem die in India, Cantana civitate
HAGENOYEN. : i Apud Affricam, natale sancli Veri Cbinensium, obitus Francisci Zavierii, qui evangeli*
et Securi fratrum, qui sub Hunrico Arriano rege zanlium in India aniesignanus, mullis virtutibus,
marlyrio coronali sunt. > In Bibiana non mullum ^*„ populorum conversione, ac variis miraculis in vita
differt ab ANTUERP.-MAX., elc. Tum subdit : t Ilem el post mortem clarissimus, incorruptu.m spiritum
Romoe, natale bealorum martyrum Chrisli, Fausti Domino reddidit. Scriptum est in epislolis liulicis.
el Dafrosioe filioeejus. » Sic paulatim sancti accre- Item obitus domini Joannis Ruisbroeck, primi prio-
«
scunt et imperile multiplicanlur. Deinde : Civilale ris Regularium Yiridis vallis, doctrina et sanctitate
Narina [pro Narnia] depositio Proculi presbyteri. » clari. Cujus Vita habetur. » Ediliones alioe de Pon-
Ex die proecedenii. Rursus : < Eodem die, depositio liano scribunt, sicut prima. Tum : i Foro Cornelii,
sancti Evasii episcopi et confessoris. > Ai hic in beali Pelri Chrysologi, Ravennatis episcopi, moribus,
Romano ponitur hoc die. Demum: < Ipso die, natale doctrina el miraculis clari. Nivelloe, consecratio
beali Mauri martyris. > sancloe Gertrudis virginis. » Demum typis minori-
MATRIC-CARTUUS. -ULTRAJECT. : t Eligii episcopi bus, aguni de sancto Francisco Xaverio, et D. Joah.no
et confessoris. » Vide die proecedenii. Sequitur : Ruisbrochio, servatis terminis ex edilione prima jam
€ Longini martyris, qui latas Domini lempore passio- relalis.
nis transfodit. » Vide Usuardum xv Martii, et alibi

III iVo». DieZ,

Romoe,natalis sanctorum marlyrum Claudii tribuni et uxoris ejus Hilarioe, ac filiorum Jasonis et Mauri,
cum septuaginla militibus, ex quibus Claudium jussit Nurnerianus imperator, cum ingenli saxo alligatum,
in medio mari proecipitemdari, milites vero et filios ipsius Claudii, capilali sententia puniri. Tingi métro-
poli, passio sancti Cassîani, qui exceploris diu gerens officium, tandem coelitusinspiratus, execrabile duxit
Chrislianorum neci deservire cruenlus, unde renunlians eidem officio, sub Christiana confessione, IriUm-
'phum meruit oblinere martyrii.
NOTJE.
Pnri sunt Pralen., Herinien., Antuerp. et Max.- Antuerp.-Max., Ultraject., Leyden., Albergen. et
Lubec. Munerat., Belin., Greven. et Molan. Accedunt Danic.
VARIANTES LECTIONES.
• Codicesmedioenoioeomnes legunt : Romoevia Sa- D gimus cum Pralen., Herinien., Munerat., Greven. et
laria. Sic etiam, cum Antuerp. et Max.-Lubec, al- Molan., Chrislianorum neci deservire cruenlus, licet
téra m annunlialionem ex Adone inchoant : Tingi, durior siteonstructio. Id ul vilarenl Anluerp., -
Max.-
metropoli Mauritanioe Tinqilanoe. Muneral. scripsit Lubec, Belin; et codices medioeemollita noioe, oiniserunt
Turgi, seconda Belinï edilio, Trugi, Greven., Tyngi. TÔcruenlus, imo in Antuerp.-Maj. estphra-
Belin. maie posuit parliculam el posl Claudii, sic sis per necibus deservire cruenlisi In Greven. et
Jeçens : Claudii et tribuni et uxoris Hylariw, elc. Le- Molan. ante Christiana et confessione deest sub
îtô ; USUARDIMONAGHI 764
Iidem duo eliam a reliquis dissentiunt in priori an- A fUios, sensum invertit, milites vero
nunliatione, dum pro cum ingenti saxo alliqatum, ul fecla eliam est Munerati constructio fdios, etc. Imper
ex Adone descripsil Usuardus, ipsi emcndàli.tis quo- in fine, dura .
omitiens eidem offtcio,sub Christiana, solum habet.: '
danimodo ponere vohierunl, cum ingenli sàxo licjalo'. unde renunlians, confessione elc. :
Molan. aulem, oniiltens parliculam el inler vero el n'a', renunçians, opiinere et id iriumphum, Htjla-
genus alia negligimus.
OBSERVATIONES.
Quoei Decenibris, occasione Chrysanlhi et Darioe, Viennensis, at quis is fuerit mihi non liquet; certain
a.nobis observala fuerunl, ad hosce martyres Glau- pulo eum Acla non vidisse, cum paulo jejunius de
dhun, Hilariam, Jâsonem, Maurum et anonymos illo sic pronunliel : Tingi, metropoli Manruanioe
milites pertinent; qui, utibi oslendimus, in Hiero- Tingilanoe, natalis santM -Cassiani martyris.gloriosi.
nymianis omnes XII Augusti ponunlur, eorum non- Plura in notitiam Usuàrdi, imo Àcla ipse perv.enisse
nullis xxix Novembris in iisdemapographis repelilis. necesse est, ex quibus proeclarum encomium com-
Quatuor nostri cum mililibus illis septuaginta sic posuil, de quo supra in Varianlibus. Brevia sunt,
primum hoc die a Romano parvo consignati sunt : sed insignia el genuina, dieinque passionis clare
Romoe,Claudii tribuni, et Hilarioe uxoris ejus, et Ja- laudala Acla, quoe inler Sincera el
sonis el Mauri, el LXXmililum sub Numeyiano. Dif- exprimunt
selecla edidii, ac proevia admonitione nolisque il
fusius est Adonis elogium, ex quo noslrum coiHraxil lustravit Ruinarlius a pag. 514. Ad xxx Octobris
Usuardus. Hisce diulius non inhoereo, nam proeter cum Usuardo censuimus Çassianum noslrum, occa-
dicta de Chrysantho et Daria nihil observandum su- sione iniquoe senlenlioe, in Marcellum dictaioe, coe-
perest. lilus inspiralum, tuneque ad fidem Christi primum
Cassianus Tingitanus in omnibus Hieronymianis conversum, lamelsi dubilet Tillemonlius lomo IV,
diserte ponitur, quidquid nonnihil luxatani et de- B pag. 577. Notissimus est Prudenlii de Cassiano, ver-
pravalum sil nomen , tum sancli, tum loci in quo siculus :
passus est. Dislinclissime legil exemplar Lucense Ingeret Tiogis sua Çassianum.
seu sancti Wandregisili :El in Tingi, Cassiani. Hinc
procul dubio accepit Rabanus, sed de suo perperam Wandalberlus ad Verum et Securum, heslernos
adjecit litulum presbyteri. In Romano parvo, Beda Africanos martyres, alludens, sic illis hodie Çassia-
aul Floro hic Cassianus notas non est. Fontem alium num subjungil :
quam Hieronymiana habuisse videtur martyrologus Cassianoqueeadem (Africa) libal sub martyreternis.
AUCTARIA.
- TORNAC,in prima annunliatione plane purus, in siano purus est codex. In fine demum adneclit : » In
secunda resecat lotum Cassiani elogium. Anglia, sancti Birini episcopi el confessoris. »
ANTUERP.-MAJ. , in textu non salis castigatus ; VICTORIN. et REG.SUEC-num-130 : < Item natalis
addit ad calcem : t Ilem depositio sancli Birini con- sancloe Crispinoevirginis el preliosoe martyris, sub
fessoris. » Patet augmentum Anglicum, in sequenti Diocletiano imperatore. > lu Hieronymianis hodie
codice magis amplificalum. aliqua Crispina est, sed vide ipsa. v Decenibris,: et
• ROSWEYD. : i Penlana civilale, Occidentalium Sa- eodem die Usuardum.
xonum metropoli, sancli Birini episcopi, qui pri- MATRic.-CARTnus.-ULTRAJECT. : « Claudii tribuni,
liïus ibi proedicavit Christi Evangelium. >In loto cum sociis LXXmilitis. » Melius legeret mililibus.
lextu Usuardino purus est. Nescio cur uxor et filii omitlanlur. Sequitur ::
PCLSANEN. ambas annuntiationes transponit, et Eloquii abbalis. Vide Castcllanum. •
àb ulraque elogia resciridit. VATICAN, sub niirn. 5949 adjicit :« Natale sanclo^
LOVAN. déficit in elogio Claudii. I rum Grafici, Seplimi et Quinceli, in S. Sophia. »
G
'CENTULEN. :,fTyngi, metropoli Maurilanioe Tingi- LUXOVIEN. : • Depositio sancli Firmini Virdunen-
tanoe, natalis sancti Cassiani, qui exactoris sper- sis episcopi. »Est seplimus ordine apud Sammar-
iiiêns officium , pro confessione Christi subiit thanos. Castellanus eum inler Aemtros, *seu ceno
marlyrium. Romoe, sanctorum martyrum Claudii die carenlcs, reposuit pag. 783. t
tribuni, et uxoris ejus Hilarioe, et filiorum Jasonis Editio LUBECO-COL. incipit : Reversio beati
et Mauri et mililum septuaginta , qui otnnes ad Johannis apostoli ab exilio Pathmos, posl necem
proedicationem beali Chrisanli crediderunt Chrislo, Domiciani imperatoris. -» In martyribus Romanis
el sub Numeriano passi sunt. » nonnihil inlerpolata est, pura in Gàssiano. Addit :
BRUXELLEN. incipit : Agnelis secundoe. Vide Hie- _ « Eodem die, sancli Birgini episcopi el confessoris. »
yonymiana die proecedenii, ubi Agnelem el Sccun- Vide sîipra ANTUERP.-MAJ. el ROSVVÉYD. Demum :
dxtmseu Secundum, aliis immistos invenies. Sequi- « Ipso die, sancti Osmundi episcopi et confessoris. »
tur de Cassiano, ulcunque pure. Tum: dnNycome- Vide Romanum die sequenti.
dia, sanctorum Merobi, Claudii et Felicjs. » lu GREVEN.:I Reversio de exilio beali Joannisevan-
Claudio el sociis salis purus est. Dein : « In Africa, gelisloe,post necem Domiciani. In Frisia, Radfridi
sanctorum Magnoe, Johannis, Stepbani, Vicloris et et Wandelfridi martyrum. In Aphrica, "natalis san-
Martini. Apud Bononiam, elevalio sancti Agricoli ctorum Crispini, Magnoe,Joannis, Slephani, Viclo-
martyris. » Totus laterculus Hieronymianis sanclis ris, Martini. In Bononia , sanctorum Agricoloe et
intertexlus est. tum vero : « In Blandinio, adventus Cassiani. In Anglia, Birini episcopi Dorcacensis. >
corporum, sanctorum Berlulphi et Guduali. Cujus D j Vide infra ediliones MOLANI posteriores. « Pétri
sancli Guduali scrinium cum in Gandavo post pro- archiepiscopi. In Briiannia, sancli Lucii régis et
çessionem referrelur, ymago crucis, inclinato vultu confessoris, qui lempore Eleulberii papoe, ut Beda
eum vénefata immobiïismansit, neque se reflexit. dicitlibro primo, fidem.Chrisli recepit. Item in An-
Item Birini episcopi. » glia, sancti Osmundi episcopi et confessoris j vit.a
HAGENOYEN., in prima salis purus, subdit : « Ilem et miraculorum gloria illustris. Firmini episcopi.
in Curia Curiensi, natali sancli Lucii confessoris , Soloepresbyteri et abbatis. Galgani confessoris. Elo-
ejusdem apostoli, qui propler Cbristum sua régna quii abbalis. In Argenlina, sanctoe Ailalae virginis.
reliquil. » Vide Romanum. « Item Argentin», nio- Item, bealoe Emeritoe, sororis sancli Lucii régis. »
nasierium sancti Stepbani, sancloe Aclieloe virginisi MOLAN. liiieris Ilalicis lexlui, fiosl senlentia purùli-,
ejusdem monaslerii abbalissoe. » Non satis distinguot- ex Adone inserit : « Erai aulem in loco ubi decollali
an légat Alhelw; Caslellanus Alalam vocal. Sequi- sunt, cuniculus anliquus; hune emundanles nocte
tur : « In Eystenensi dyocesi, sancli Soli confesso- Chrisliani, simul in unum omnia corpora sepelie^
ris. > Vide Caslellanum, ubi Solas dicilur. In Cas- runl via Salaria. Corpora aulem Jasonis et Mauri
 765" MARTYROLOGIUM,-T MENS. DEC. 766.
collegit sancta Hilaria, relieta-martyr, ubi dura as- A In territorio Eistensi, Soloe presbyteri et abbalis.
siduis orationibus vacaret, migravil ad Dominum. » Die terlia, sancli prophetoe Sophonioe.Vualchiodori,
In fine : « In monasterio Blandiniensi, Gandavi ca- nalalis sancli Eioquii et confessoris. Ci-
advenlus sanclorum Guduali et Ber- presbyteri
slri, corporum vitate Argenlina, sanctoe Atlaloe virginis. » De Ad-
tulphi. > De Radfridoet Waldefrido, de Lucio rege, ventu corporum Gudwali et Berlulfi, ul supra. De-
de Osmundo et Sola, minoribus typis describit verba nique typis minoribus : € In Frisia, Radfridi et
GREVENI. Editiones posteriores idein et eodem modo Yualdefridi, a Normannis juxtà Groningam mar-
habent in textu. In fine autem : < Mediolani, Miro- lyrizalorura. > Vide Caslellani
clelis archiepiscopi et confessoris. » Vide Romanum. versale. Martyrologium uni-
c In Anglia, sancti Birini episcopi Dorcestrensis.
l'rtdte Non. Die l.
Apud Pontum, beali Meleliiepiscopi et confessons, qui cum esset erudilionum proerogativa magnifiens,
virais tamen animi et vitoesincerilas longe in eo magnificenlior exlîiil. Item, Alexandrioe, sancti Clemenlis
presbyteri, qui in divinarum erudilionum scholis quam maxime floruit. \Addii-Bouillart. in texiu : In pa'go
Bituriccnsi, sancli Syrani a abbatis. Et in margine : Floriaco monasterio, translatio sanctissimi confessoris
Ghiisti Benedicti abbatis.]
WïM.
Omninopuri sunt Tornacen., Antuerp. et Max.-Lubec., Greven.el Molam
» Syrani commemoralio a prima manu sine B in Bibliolheea et Mabillioin Aclis Benedictinis
ulla litura, addita tamen, sed ab Usuardo. Notas publici fecerunt. BOUILLART. juris
est ille Syranus aut Sigirannus. Eùis pesta Labbeus
VARIANTES LECTIONES.
Greven. scribit Melecii; pejus Molan., Melelii. ciucl. Est proelerea in Pfatensi, ad maTginem, Gèr~
Dum in Tornacensi legitar erudilione proerogativa, manico [pro Floriaco] monasterio, translatio sait-'
puio indicari, erudilionis proerogativa, coelerum om- ctissimi confessoris Christi Benedicti abbalis : Castel-
nes codices leguntutest in lextu. Greven. et Molan. lanus, brevius : Floriaci, translat. S. Benedicti.
legunt synceritas. Tornacen., scolis : plerique alii Codex vero Heriniensis, toto textu purissimus, in
codices, imo fere omnes, purum textum et integrum fine subjungil Barbaram, quam et mulli alii aul ad-
referunt, sed Pratensis cum suis.in jfine adjicit : jecerunl, aut .proefixerunt, ut in Auclariis fùsius
In pago Bituricensi, sancti Syrani abbalis, vel, ut ostendemus. Notabis hic proefatam Barbaram a Ro-
Castellanus descripsit, sancli Sigiranni. Primo modo mano parvo, Adone et Usuardo, non hoc die , sed;
eumdem habent Ânluerp.-Ma\ Rosweyd. et Aqui- xvi Decembris consignalam esse.
OBSERVATIONES.
.-Eos hoc die sanctos in laterculo noslro célébrât Meletium laudes, tam praeclaras, imo forlasse ma-
Usuardus, quos apud nullum anliquiorem marlyro- jores merelur clarissimus el eeleberrimus scriplor
logum potuit reperire. Romanum parvum unicam Clemens,cognomento Alexandrînus, a docendi polius
hanc annunlialionem posuerat : Romoe Symphronii G munere quam ab origine aut nalivitate, cum de ejus
et Olympii, Exsuperii et Theodoli, die vi Kalendas patria inler erudilos hactenus dîscepietur, nec magis
Augustipassorum, a bealo Xtjslo viaLalina H. Nonas noium sit quo loco extremum diem obierit. Porro
Decenibris translalorum, quando eorum festus dies de vastissima doctrina, librisque a Clémente de vario
celebrior agitur. Longior ab Adone hisloria texilur argumento composilis, non semel loquitur Eusebius
ex Actis sancli Sleplîani papoe,verum et apud ipsum Historioesuoe lib. vi, nec in eo multis modis praedi-
unica ea est commemoralio. At vero cum illam xxvi cando parciores sunt anliqui Ecclesioe Paires scrt>
Julii relulissel Usuardus, plane opus habuit alio re- ^ ploresque alii, ex quibus Vitoeseriem aliquam ador-
currere, ut huic diei sanctos proprios assignaret. navil Tillemonlius tomo III, a pag. 181. Recenliorês
Hieronymiana apograpba non consuluit, Beda et mulli ina eamdem rem operam conlulerunt, siio
Florus vacant, Rabanus ferme hoeret in Barbara. lempoï'e nobis consulendi, proesërliinbibliographi,
Itaque solilps duces hic imitalus, in Rufino vel Eu- seu qui de scripioribus ecclesiaslicisex profêsso egê-*
sebio binos sanctos reperit, quos pro suo arbilrio runt, quorum hic nomina referre operoe pretium
recolendos proponerel hoc die, quo proinde lotus non est. Jam diximus a nullo mai-tyrologo Usuardo
lextus vere el proprie Usuardinus est. Meletium anliquiore aut oequaliClemenlis noi'nen consignaturfii
Ponli episcopum suggessil Eusebius lib. vu, cap. 29, fuisse, ul plane soi! Noslro, oequeac Melelius, acce-
ubi sanctas isle a mulliplici scienliaruni omnium ptus referri debeat. Non salis perspicio quo scrupuk)
ornalu mirifice exlolliiur, unde brevis sui elogii duci poluerinl Romani Martyrologii reformatôres, ut
lotam materiam Usuardus accepit, ipsa Rufini verba tam illustrent virum ex sacris Tabulis expunclurti
describens, ul lexlûm noslrum eum citalo loco con- "„ vcllent. VideHensclienium loiiio VI Maii, pag. 777,
ferenti manifeste patebil. Quid addi potest tanloe lill. F. Est qui pulet eo Baronium abslerrilum fuisse-,
suavitali in moribus, tanloe dulcedini, ut mellaiicus quod Clemenlis opéra inler apocrypba a Gelasio
a sodalibusvocarelur? quid doetrinoe,cum in omni rçlala sint. Hoec satis pro insliwto noslro. Quid
erudilione perfectus asseratur? Vide lioec omnia a velii Wandalberti versiculus :
Tillemontio Gallice deducia. tomo VII, pag. M, qui
tomo immédiate proegresso,pag. 641, eumdem Me- Tumpridie cumYictorioprseçelletHeracleus,
letium vindicat ab Arianismi labe, per calumniam prorsus non inlelligo, at cerle bine magis confirmos
ei a Philoslorgio inusia. Coeteraoperosius colligemus, in opinione quod Usuardus Wandalberlum secutur
dum ejus Acta erunt illuslrahda. non sit, qui hoc die aliunde sanctos sibi conquiruèi
Quam magnoeel veroesunt congestoeab Eusebio in dos puiaverit.
AUCTARIA.
PRATEN. De eius augmentis egimus supra in Va^ HERINIEN., purissimus in textu, hue partem an-
l'iantibus, iiuniiationis retraliit ex xvi Decembris. « In Tuscia^
7G7 USUARDI MONACIH 758
passio sanctaeBarbara virginis, sub Maximiano im- AV.gesta habentur. Colonioe, sancti Annonis archiepi-
peralore, quoe post dira lormehla, ad extremum scopi el confessoris. »
gladio data, marlyrium consummavit. » Plura dabunt DAVERON. : « Floriaco monasterio, sancli Patris
codices alii infra cilandi. monachorum Benedicli, confessoris eximii.»
ANTUERP.-MAJ. Diximus supra hune codicem hic MATRIC.-GARTHUS.-ULTRAJECT. : « Barbaroe virgi-
denuo cum Pratensi convenire. Sic habet : c In pago nis el martyris. Melelii episcopi et confessoris. Cle-
Bituricensi, sancti Sirani abbalis. Et translatio san- mentis presbyteri et confessoris. >
cti Benedicti abbatis. » CAMBERIEN. : « Apud Pontum, beati Electi epi-
ROSWEYD. textui cum Pratensi eliam adjicit : i In scopi. » lia superius MUNER. , sed male.pro Melelii.
pago Bituricensi, sancti Syrani abbalis. » Sequilur REG.SUEC num. 150 et num. 428 : t Eodem die,
iota Barbaroe annunliatio, descripta ex xvi Decemb., (pulo haberi) tumulalio sancli Renedicti abbalis. »
quam hic toiies non lubet describerc, cum in aliis Tum solus codex sub num. 428 : « Parisiis, susceptio.
quoque codicibus repetalur. sacrarum reliquiarum. »
PULSANEN. alium plane texlum Usuardino subsli- VATICAN, sub num. 5949 deest textus. Habet de
luit : « Romoe, natale sanclorum martyrum Simpro- Barbara, ni fallor, ex xvi Decembris. Ilem -de Sim-
nii et Olimpii, lempor'ibus Valeriani et Galienit'» pronio, Olympio, elc. ex xxvi Julii.
Vide supra in Observalionibus. < Item sanctoe Bar- ALTEMPS. : « In pago Biturico, sancli Syrani abba-
baroe virginis. In Africa, natale sanctorum Armo- lis. » Vide alios codices supra.
gasli, Archimini et Satyri. > Vide de bis tribus FLORENTIN. : « S. Barbaroe... Item sanctoe Julise
marlyribus Usuardum xxix Martii. g virginis et martyris , quoe cum Barbara proedicla
MUNERAT. pro Melelii maie scribit Elecii. Textui passa esl. Romoe, sanctorum marlyrum Symphronii,
autem superaddit : « Ipso die, sancti Benedicti ak- Olympii, Exuperioe et Theodoli, qui lernporibus Va-
batis. Parisii susceptoe sunt in ecclesia beatoeMarioe leriani el Gallieni imperatorum passi sunt. In Africa
reliquiae, scilicet pars capillorum braioe Marioe, très sanclorum marlyrum Armogasti, Archimini et Sa-
dentés beali Johannis Bapiislae, brachiuni sancti tyri, qui cum essenl lucidissima membra Christi,
Andreoe apostoli, lapides quibus lapidatus est beatus pro confessione fidei, multa et gravia perpessi sup-
Stephanus ; capul eliam preciosissimorum [precio- plicia atque opprobria ab Arianis, cursum gloriosi
sissimum] beali Dionisii martyris. Hoeautem reli- cerlaminis impleverunl. Item sancti Bernardi abbalis
quioe in ecclesia beali Stepbani protomartyris inven- monasterii sancli Salvii prope Florentiam, civis
ta? sunt. Ipso die, sanctoe Barbaroe virginis et marty- Florenlinii qui poslea fuit ahbas sancloe MarioeVal-
ris. » De bac codices alii fusius, lis umbrosoe , deinde ordinalus episcopus urbis
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT.,LEYDEN.et LOVA- Parmoe. »
MIEN.Omnes hi codices et duosequentes primo loco Editio LUBECO-COL. : i Apud Coloniam Agrippi-
referont totam annunlialionem de sancla Barbara, nam in Galliis, quoe est urbs melropolis Germanioe,
prout in ipso Usuardo habelur xvi Decembris, quo transitas beatoe ac dignoe memorioe Annonis,'ejus-
jam supra lectores remisimus. In textu puri sunt. dem civitalis archiepiscopi et confessoris, qui plu-
ALBERG.et DANICproeler Barbaram in principio rium extilil fiindator ecclesiarum. Hic cum quo-
posilam, adjiieunt ipsi in fine : « Coloniâ, natale dam tempore sacra mysleria perageret, coecns qui-.
sancli Annonis [aller simplicius, Colonia, sancti An- „ dam a minislro allaris aquam superfusam digitis
" venerandi anlislitis, sibi donari
nonis] episcopi et confessoris. » petiit, qua accepta
CENTULEN. : « Romoe, sanctorum martyrum Sim- totarii faciem siiam cum devolione magna abluens,
pronii et Olimpii, Exuperioe et Theodoli, temporibus lucem hujus mundi lune primum sibi illuxisse, ma-
Valeriani et Gallieni. » Paucis mulatis, idem habet gnis plausibus exultavit. El beali Annonis sepulcrum
hic codex xxvi Julii. Pergit : • Nicomedioe, passio d.H'ina proesianle gratia crebris miraculis illustra-
sancloe Barbaroe virginis, quam proprius genitor Dio- tur. » Sequilur de Barbara, paulo àueliori phrasi;
scorus gladio decollavit. In Africa, sanctorum Armo- deinde textus satis purus.
gasli, Archimini et Saliri, qui cum essenl Iucidis- BELIN.: i Nicodemioe, sanctoe Barbaroe virginis et
sima membra Ecclesioe, pro confessione verilatis, martyris. Eodem die, sanctorum SymphorianL et
multa el varia lormenta perpessi sunt. » Vide quoe Olypii [secunda habet Olympii]. r El haec proetetea
diximus ad PULSANEN. « CoenobioFloriaco, depositio adjicit: « Apud Floriacum monasterium, translatio
sanctissimi corporis beati Patris nostri Benedicti. > sancli Benedicli abbalis. » '.
Deest hic lotus Usuardinus. GREVEN. «
: Noia. Hic fesiivior solennitas sanclae
BRUXELLEN. incipit a Barbara , ferme etiam ex Barbaroe agitur, quam Usuardus habet infra XVH
iextu xvi Decembris dando. In Armogasto et sociis Kalendas Januarii. In Laodicia metropoli, Feiicis,
vix differl a proecedenii. Tum ex iruncalis Hierony- Merobii. Eodem die, Eraclii, Chrisliani, Prudenlis.
mianis : t In Laodicia metropoli, Feiicis et Merobii.' > Commemoralio sanctorum Armogaslis , Archimini
Sequitur lexlus salis purus. Deinde : t In pago Bi- et Saturi, qui supra babenlur iv Kal. Aprilis. Ro-
turicensi, sancli Cyriani abbalis. Apud Colpniam moe, translatio sanclorum Siniphronii, Olimpii,
Agrippinam, depositio sancti Aimonis [Annonis] D Exuperioeuxoris ejus et Theodoli fiiii eorum. Quorum
episcopi et confessoris. Romoe,sanctorum martyrum corpora , ut dicit Ado, a bealo Stepbano papa, vu
Sempronii et Olimpii, lemporibus Valeriani et Ga- Kal. Augusli sepulla, postmodum vero a sancto-
lieni imperatorum. Eodem die, translatio sancli Sixto ponlifice translata, célèbrent diein fecerunt
Benedicli abbalis. » pridie Nonas Decembris. Apud Coloniam Agrippi-
HAGENOYEN. primo loco agit de Meletio, et in fine nam, depositio sancti Annonis episcopi el confes-
de Clémente Alexandrino, utrobique satis pure; sed soris, qui multarum ecclesiarum extitit Jundalor.,'j
duabus liisce annuntiationibus inlerjicil longam Ad cujus sanclilatem commendandam , cum lem- |
historiam de marlyrio sanctoe Barbaroe , quam jn pore quodam sacra mysleria perageret, coecus qui-
Aclis apud Surium quisque facile et mullo nilidio- dam aqua sancli ponlificis digitis superinfusa,:
rem reperiel. faciem sibi abluens, oculorum lumen recepit.
AQUICINCT. incipit : « Passio sanctoe Barbaroe vir- Virduni, sanci Possessoris episcopi. Apud Floria-
ginis et martyris. » Sequilur textus. In fine autem cum, advenlus corporis sancti-Benedicti-abbatis.: »
cùm Pratensi adjungilur : t In -pago Bituricensi, MOLAN. EX BELINdescribit quoesupra dedimus de
sancli Syriani abbalis. Apud Floriacum coeuobium, Barbara, de Syinphronio et Olympio,atque;iiem dé
ilerum lumulatio sancti Benedicti abbatis. » translaiione sancti Benedicti. Tum : «Colonia, "de-
Codex Ursini a Rosemberg : < In ltalia, civilale positio sancti Annonis, ejusdem urbis episcopi, ,r\
Parma, beati Bernardi de génie Ubertorum, de Flo- additque minoribus typis, Qui multarum1,-etc'ex '
<rencia, dicloecivitalis Parmoe gloriosi episcopi, cujus GREVEN.Ediliones posleriorés' inler Meletium et
 769 MARTYROLOGIUM.— MENS. DEC. 770
Clcmentem, ut partent textus, inserunl annunlia- A Osmundi episcopi et confessoris, viia el miraculorum
lionem Barbara ex XVIDecembris, ut supra. In fi- gloria illustris. Colonioe, depositio sancti Annonis.
ne : i Eodem die, Symphronii et Olympii martyrum ejusdem urbis episcopi. Die quarla, sancti patris
Romoe, temporibus Valeriani el Gallieni. Item, Joannis Damasceni. Apud Floriacum monaste-
sancli Bernardi episcopi Parmensis. In pago Bituri- rium, translatio sancti Benedicti abbalis. » Vide alios
censi , sancti Sigiranni abbalis. In Anglia, sancti supra.
Konis- ùie!>.
In Africa, apud Coloniam Thebeslinam, nalalis sancloe Crispinoemartyris, quoe temporibus Diocletiani et
Maximiani cum sacrificare noluisset, jussu Adolini proconsulis decollata est. Eodem die, in Italia, sancli
Dalmacii martyris. Civitate Treveris, sancli Nicecii episcopi, lolius sanclitalis viri. Item civilale Thagora,
sanctorum Julij et Polamioev
NOTJE.
Major pars codicum pura est, ut Pralen., Herinien., Tornacen., Antuerp.-Maj., Antuerp. et Max.*LubecJt
Munerat., Greven. et Molan.
VARIANTES LECTIONES.
Errores proecipue scriptorios habent vel typogra- Antuerp.-Maj. habet : In civitate Treveris. Proba-
phicos. Antuerp.-Maj. sic orditur : In Affrica, aput tiores codices ponunl Thagora , alii Tagora ;. maie
Thebqstianam, omisso substantivo coloniam : Mune- Munerat., Ragora; Belin.,pessime, Ragona. Antuerp.
rat. iegit Thesbatinam, Greven. et alii, Tebeslinam. et Max.-Lubec. legunt, sancti Julii, elc. Reliquas
Coactus sum scribere Dalmacii et Nicecii. Solus minutais non enumero.
OBSERVATIONES.
Crispinoeet Crispini nomina non semel in Hiero- B Dalmaliusmartyr NonasCrispinaqueservant.
nymianis recurrunl m Decenibris, ul in Auctariis Porro Dalmalius hic a Wandalberlo sic
paluit, el hoc die ; at inler codices omnes minime a Romano parvo primum celebratur : laudatus, El Dalmatii
obscurus et involutus est Eplernacensis veluslior, A Rabano
hîc ila legens : Civitate Tegora, natalis Julii, Po- martyris. item : Natale Dalmatii martyris.
ïamiai, Crispinoeet aliorum vu. Scrupulus oppontlur Eadem est Adonis senlenlia : Eodem die, natale
in eo quod Tegoroe, alias Thegnroe, vel Thagaroe, sancli Dalmatii martyris. Supra ductores aliquid
ausus est Usuardus, dum addidit, in Italia. At
Crispinam collocet : sed is facillime eximilur, si certe perperam ipse, Ado et Beda Planlinianus
Crispinam noslram faleamur Thagùrilanam seu Tha- citantur a Baronio pro annunliatione in Romano
gorensem fuisse, passam aulem Thebeste, ubi mar- : Papioe, sancti Dalmatii episcopi et martyris ,
•tyrologi noslri eam reclissime cum Aclis genuinis posita in persecutione Maximiani passus est, cum nuU
consignant. Atque bis satis conformia sunt verba qui
.Kalendarii Carlhaginensis : Nouas Dec. sanclorum lus eorum aut Papiam usquam aul episcopi titulum,
aut persecutionent denoienl. Legenda adnotalio Fer-
,marlyrum Bili [haud dubie pro Juli vel Julii] Feli- rarii ad hune diem de alibi pluribus disputabi-
\cis, Potamioe, Crispinoe el comitum. A codicibus lur, ubi et Acta ipsa qua poelice ab Hieronynto Vida
Hieronymianis nimium exigunt, qui' hoec nimis re- Albensi episcopo exornata
ligios'e elucidare conanlur : salis sit nomen martyris expendeniur, in'quibus
multa
ïiostrae ex ipsis tuto el vere educi possé. De Julio el Planiora repreliendil Tilleinonlius tomo V, a pag. 637.
Polamia agemus ullimo loco ; illuslrissima Crispina et cerliora sunt quoe de Nicetio Treverensi
locum primum sola occupât, quod procul dubio G scripsil Gregorius item Turonensis in Vilis Patrum,
seorsim ab aliis coronala, Acla eliam diversa ha- toto cap. 17, atque de Gloria confessorunï,
cap. 94, ex quo eum primus signavil, elogiique
beat. Itaque proeterilis Florenlinii aliorumque ani- materiam Viennensis Marlyrologus, ex hoc
madversionibus, et confusione alia, a Rabano in Usuardus, accepil resecto dunlaxai sepulturoe loco, quem ex
Hieronymianum lextum inducla, martyrologorum codice infra restituemus. Plura vide in
noslrorum filum sequemur. Bomanum parvum bre- Pulsanehsi Julius et Potamia a solo Usuardo
vissime : Crispinoe martyris. Ado, non parcus elo- nolationeBaronii. avulsi a
gioruih condiior, verosimillime Acla non vidil, ve- positi sunl, dictum sociis aliis Hieronymianis, de
rumlamen suificientem alicunde nolitiâm naolusest, quibus supra est. Sunl hi Crispinoe si non
ut imperatores et proconsulem apte dcsignaret, manyrii socii, at sallem populares el verosimillime
iisdem plane verbis quoeex ipso Nosler in lalerculum eodem tempore marlyiïi laurca donati. Baronius,
suuni transtulil. Clarissimam feminam ; divilem et Bedam Planlinianum, opinor, seculus scripsit :
delicaiam, sed fortem pluribus locis egregie laudat Thagurw in Africa, sanclorum marltjrum Julii, Po-
Auguslinus. Acla vero, quoe landiu in tenebris de- . tamioe, Crispini, Feiicis, Grati el aliorum septem;
lituerant, primus produxil Mabilio lomo III Analec- anam ex quibus classes duas dislinxerat Rabanus. Fatebr
confusioni dalam ab ipsis Hieronymianis co-
torum, pag. 423, cujus nota ad Kalendarium Car-
thaginense ibidem legi meretur, pag. 417. Eadem salis dicibus, at nescio an Casiellani noiiila hoec omnia
Ruinartius collata cum altero ms. inler Selecla vnl- exacte componat. In eo ipsi assentior quod
gavil a pag. 493, proemissa admonilione, adjectis- asseral Usuardum solos Julium et Potamiam pru-
<]ue notulis suo lempore profuluris. Nec inutilis dentius selegisse, reliclis aliis, non salis clare apud
Coeierumtextus noslri '
eril Vita Gallica Tillemonlii, tomo V, a pag. 317. J0 Hieronymiana expressis. pu-
.Solam Crispinam cum Dalmatio hodie métro unico ritas et sinceritas satis comprobata est.
Jionorat Wandalbcrtus :
AUCTARIA.
ROSWEYD. textui superaddil : < In Affrica, Ful- verba, de quibus in Observationibus : < Qui in basilica
gentii martyris et aliorum xxvi. » In Hieronymianis beali Maximini episcopi sepultus quiescit. » Déficit
reperitur Fulgentius, sed unde tam mulli in hoc co- in quarla.
dice socii accesserini, quoerendumest.
PULSANEN. in prima caret elogio. In secunda punis ANTUERP.-MAX., LOVAN.et LEYDEN. BELG.,textui
non est. In lertia de Nicetio ex Adone superaddit puro adjiciunt : « Apud provinciant Çapadocioe, ci-
 ,771 USUARD! MONACHI 772
vitale Mulalassi, natale beali Saboeabbatis et confes-.A MATRIC.-CARTUUS.-ULTRAJECT. : i Niceiii Treveren
soris. sis episcopi. Annonis episcopi Coloniensis. >
ULTRAJECT. etLEvDEN.-LA-r. augmentum exlendunl REG.SUEC.num. 130 : « El sancloe Barbaroe viiv
hoc modo: « Apud provinciam Capadocia;, natale ginis et martyris. » Vide die proecedenii.
èeaii Saboe abbalis et confessoris, qui in juventule Codex D. LE MAREsign. liuera A, hoc pecuîiare
seculum derelinquens, primo in congregatione, poslea referl : « Civilale jEduoe, translatio sancti Baehonis
ineremo, deinde in regimine moitachorum claram episcopi et confessoris. »
virtutibus vitam duxit. » Idem babel DANIC, sed In VATICAN, num. 5949 deesl annuntiatio ultima.
primo loco., carelque in textu annuntialione Ni- Adjicilur : t Natale sancli Saboeabbalis. »
cetii. FLORENTIN. : « Sancti Sabboeabbalis. »
ALBERG.,întextu eliam purus, ei proefigil: < Na- Editio LuBEçp-CoL.pura est in prima, deinde in-
tale sancli Saboeabbalis el confessoris. » scrit : « lient natale sancli Saboe abbalis et confes-
CENTULEN. : i In Affrica apud Coloniam Thebesti- soris. Tum: » Sequunïnr 1res alioe annuniialiones salis
i Eodem die, sancli Triphbnis pueri et
nam, sanctoeCrispinoevirginis, sub Anolino procon- puroe.
sule. Eodem die, sancti Dalmatii martyris. Treveris, •marlyris, qui ab infanlia muliis miraculis claruit, et
.san'eti Nicëfii episcppi, tolius saiiCtitalis viri, » Deest posl Varia tormcnla., sub Decio imperatore, Aquilino
» Vida
amiunliatio ultima. proefeclo agente, gladio capite privalus est.
GREVEN.infra, eliam de annuntialione sequenti.
in
BRUXELLES., prima salis purus, subjicit :,« Item i Ipso die, sancti Diolinicii martyris. >
in Affrica, natale sanctorum Humili, Feiicis Julii, _ BELIN.in fine : « Ilem in civitate Mutalasii, quoe
Pblantioe, Crispini, Tropbini et aliorum delo. In ci- " est ex provincia Capadocioe,sancli Sabboeabbatis et
vitate Tbegora, natale sanctorum Julii el Polamioe. » confessoris.. »
Vide codices Hjeronymianos. In Dalmalio purus est. GREVEN. incipit de more Auctaria sua ex
De.Saba, habet ul ULTRAJ.,-elc, supra. Pro Niceiii mianis : « In Aphrica, sanclorum Humili, Hierony- Feiicis,
scribit Nicesii, sed in ea aiinunliatione purus est. Crispini, Tropbini, Èvàrpionis èl aliorum oclo. Item
Denique : t Et alibi sanctorum Fulgentii el Aman-
cii. Hi ex Hieronymianis eliam accepli sunt.
» Fulgentii el Antanlii marlyrum, et aliorum viginli
sex. In Coesarea, sanctorum Domnini martyris et
'
HAGENOYEN. incipit a Saba, fereut citalus ULTRA- aliorum duodecim; Item sanctorum Pauli et Julii.
JECT.supèrius. Deinde de Crispina et Dalmalio, salis Item secundum aliquos hic, Saturnini episcopi Tho-
pure. Deest hic Nicelius Trevirensis. In ultima, pro losatti, quem Usuardus el Ado habent m Kalendas
Julii scribit Nyli. Sequitur : «In civitate Colonise Decembris. Item Triphonis pùeri et martyris secun-
Agripphïoe,depositio beati Annonis episcopi et con- dum aliquos hic, secundum Vincenlium vero librb
fessoris, ejusdem civitalis. Hic vir beatus posuit in duodecimo, m Nouas Maii. Diolinicii marlyris. Ci-
Salué monachos et expulit inde Canonicos. El qua- vitate Ebreduno, sancli Gallicani episcopi et confes-
tuor alia sollempnia consliluil monasieria ; duo extra soris. Humilis confessoris. Eodem die , beali Sabboe
Coloniam, in quibus posuit nigros monachos, scilicet abbalis. Qui ex provincia Cappadocioeortas, tempore
Syherg et Garschalï : alia duo ad inlra civitatem ,con- Theodosii, magnis pollens virtutibus , miraculorum-
stnixii, scilicel sanctoeMarioe Gradus, et sancti que gloriosa illuslris, quievit anuo Domini quingeii-
Georgii, in quibus posuil Canonicos. Hic vir beatus lesinio vigesimo quarto. »
scabinos civitalis Coloniensis, pro falsa senlentia (C! MOLAN.liileris Ilalicis lexlui inserit vocem unî-
exoclavil {haud dubie vult dicere excomiuunicavit) ; cam, quoeDalmaiii posiiionem clahus expriniit, Pé-
;'el obiit in pace, sepolluram eligens in Syberg, et donoe, de quo videndus Ferrarius, in Observalionibus
-ibi requiescit. » Vide die proecedenii Auctaria et a nobis cnatus. lu fine ex' BELINO : t Item civitate
Surium. Mutalasii, provincioeCappadocioe,sancli Sabboeabba-
: VICTORIN. adjicit in fine : « In Judea, nalalis san- lis.el confessoris. » In edilionibus posterioribus nibil
cti Saboe.abbalis et confessoris. » proeterea addilur.
VIII Jrfus, Die 6.
Natalis beati Nicolai episcopi Mirorum Licioe, de quo inler plura miraculorum insignia, illud memora-
bile ferlur quod impcratorem Consianlinum ab interilu quorumdam, longe constilutus, ad misericordiam
et monilisper visum deflexit el minis. In Africa, sanciarum Dionisioe, Dalivoe, Leontioe et religiosi viri
nomine Terlii et Emiliani et Bonifacii cum aliis tribus, qui omîtes pro confessione fidei catholicoe,gravis-
simis in ïnnumeris suppliciis excruciati, confessorum Christi numéro sociari meruerunt.
- .N.OTiE.
Ex Pralen., .HerinienJ; Antuerp.-Maj., Rosweyd., Antuerp. el Max-Lùb'ec., MmieraL, Belin., Greven. et
Molan. .
VARIANTES LECTIONES. • .
Inler codices pro texta citatos nonnulli excludi D legil ipse ab interilu quodam. Sic idem cum Greven.
polèrant, qui in prîncipio phrasim mutarunt. Sic invertit sequenlia, ad misericordiam per visum et
Antuerp.-Maj. incipit: Natale beali Nicolai episcopi, monitis flexil et.minis. Coeteri probant Usuardum le-
de quo, etc. Paulo liberalius Rosweyd., lilteris ma- gisse ul est in texiu, adeoque el Rosweyd. maie
jusculis rubris : Natale beati Nicolai episcopiet con- scripsisse monitis et minis per visum. Errât eliam
fessoris, miraculorum gloria iucidi, de quo inler coe- Belinus dum Africains proeftgit tilulum sanciarnm
tera illud, etc. Belini prima editio posuerat : In virginum : nec valet Dalianoe, pro Dalivoe. Sùper-
Apulia, apud Barum, natale sancti Nicolai episcopi et Duam elegantiam affectai Herinien. per et Dalivoeet
confessoris , etc., sed secunda, paulo melius : Apud Léonlioe. Scripsit Emiliani, pro quo melius haîiere-
Miriam, metrqpolim Licioe. In solo Heriniensi est lur Emelii, non Juliani, ut Max.-Lubec. In Munerat.
Archiepiscopi. Reliqui in textu, Jtfirorum, pro quo post confessorumdeest Christi. Max.-Lubec. et Belin.
alii, Mirrorum; alii, Mirreorum; solus Molan., My- ultima verba infleclunl, sociati sunt, neque melius
réorum Lycioe.In Pralen. pro memorabile maie ha- Antuerp., associali sunt. Nicholai; Terciï, Bonefqcii
ibelur m apographo noslro mirabile. Nibil sihrnificat el siniilia negligipossunt.
Molani emeudatio, dum pro ab interilu quorumdum
773 MARTYR0L0G1UM,•=- MENS. DEC. ' 774
OBSERVATIONES
Stupenda est sancli Nicolai per uitiversain Eccle- A apud nos ms. leslalur Joannes diaconus se Melho-
siain, tam Orientaient luhi Occidentalem , devolis- dium contraxisse, de coeleroremillens ad Groecorum
simi cultus dilalatio, erectis passim templis, aris, phaleraia commenta , qua; inique prius exslilisse
slatuis, aliisque singularissima; veneralionis monu- oporlel, el verosimili 1er eliam per Occidenlem vul-
mentis, quorum ea polissimum causa non lemerc gata, licet ea Viennensis non viderit. Intérim valde
assignari posse videtuv quod Deus ingentia sanctis- jejuna est Nicolai Yila a Tillemontio Gallice com-
simi illustrissimique viri mérita, incredibili prope- pilai tont. YI, pag. 688, cujus nota prima pag. 825
modum variorum signorum ac miraculorum.nlulli- Melaphraslen acriler impugnat, slatuilq-ue de sancli
ludine, loto orbe calholico palam facere vo.uerit, gestis nibil certi superesse. Novi, qui hujusmodi
caque ralione, si ila loqui las est, anliquorum de argumentis pressi, Nicolaum soeculo uno aul allero
ipso scriplorum sileniium quodammodo compensare. juniorem esse velinl, ast ii, tneo quidem judicio,
Quo loco apud Groecos sit thaumalurgus Nïcolaus, dum Scyllam fugiunt, difliculialum Cliarybiiim mi-
docenl, ut coetera laceam, Ephemerides Groeco-Mo- nime évitant. Noslrum eril alibi dispicore an adeo
scoeanie tomum I Maii, pag. LVet LVIII. Vita ejus eontemnenda sinlquoelaudati scriptoresexantiquio-
prius a Methodio patriarcha Constanlinopolilano ribus procul dubio monumenlis collegerunt, saltem
Groece, ex hoc a Joanne Diacono Latine, soeculo an ila trilura_rinequea.nl ut sincerum semen a paleis
"primum^ix composita, atque adeo lotis ferme quin- secernalur. Parcior bisce aliquot diebus Wandal-
qae soeculis sancto ipso posterior, sufiiciens non bei'ius, nnico etiam versiculo Nicolaum cecinit :
videtur, nt veris Nicolai cultbribus anliquiorum OctavasIdus Piicolausepiscopusornât.
Actoruni desiderium adimere valeat. Exstal ea
apud Mombritium tomo 11,a pag. 162, sed aucloris Martyres Africain etiam a Romano parvo primum
proefalioite Iruncala, criticos offeadit. Aliam ador- posili, sic ab eo eiïumerantur : In Africa, Dionysioe,
navit Metaphrasles a Surio vulgatam omnibusque Dalivoe, Leontis el jEmiliani medici et aliorum. Non
nolissimam, de qua aliisque perruuliis, tum hi.sto- videlur Ado.fpntent consuluisse, dum et ipse seri-
riis tum encomiis, ad Nicolaum speclanlibus, quoe psit Leontis pro Leônlioe, aïiaque non recle commis-
Groeceet Latine apud nos sunt, fusius in Aclis suo cuii, quoe mullo distinclius atque splendidius expli-
iempore disseretur. Hic nobis proecipue notandum cari poleranl et debebant, ut.puta, si Mujoricus
apud plures anliqiios martyrologes, ut sunt Hiero- adolescens generosissimoeimatri Dionisioeconjunclus
nymiana, Beda, Florus ;. in Sacramentariis aut Ka- fuisse!, aliaque paulo accuralius ex Yictoris Yitensis,
lendariis Romanis, iiullam sancli noslri memoriam de perseculione Africana libro v, deducla, sic ut
reperiri. Crediderim tune primum Romoe celebrari post malrem et filium reliqui veris nominibus ex
coepisse, dum brève suum Marlyrologium conciitna- ordine commentorarenlur. Videat curiosus lector
vil auclor Romani parvi, de eo sic primus loquens : Yictorem ipsum a principio cilati libri v, ubi soepius
Nicolai episcopiMyrorum Lycioe. Hisce nibil super- ingeminai, liumano sermone explicari non posse.
addit Ado, proeter solum proefixum sancli tilulum, quamis poenis caihoh'cos afftixeru cruenta illa beslia
ul facile conjicias nullant ipsi adhueduin vilam inno- Hnnericus, erndelissimis torloribus per universas
luisse. An quod ejus iempore riulla in Occidente Africanoe lerroe provincias uno Iempore destinaiis,
exstilerit? Nequaqintin , opinor; cum in Rabano, adeo ul impossibile homini asseral quantitatem mar-
cujus marlyrologium anliquïus est," longa haheaiur .p" tyrum vel etiam confessorum supputare. Usuardus
narralio de celeberrimo miraculo Nepotiani, Ursi et nosler, Adonianum elogium decurlans, Leonlioe no-
Eupoleonis, magistrorum mililum, per Nicolai ad- men bene restituil; potuisset eliam limeliiscribere
huc viventîs apparilionem Conslantino faclam, e pro jEmiliani. In eo proeterea Adoni proeferendus
carcere ereptorum, quod in textu noslro succinctius videlur, quod 1res anonymes reliqucrii. Hoec satis
însinuavil Usuardus ; unde videlur posse confiei pro lexlu noslro ; reiiqua ad egregias Africanorum
proefatain miraculi hisloriam et Melhodio et Joanne illorum confessiones peninentia alibi ex laudalo
diacono vetusliorem esse. Et certe in proefatione Victare diligenlius illuslranda sunt.
AUCTARIA..
TORNACEN. in toto textu purissimus est, verum sancti Martini, Turonieoe urbis episcopi. Qui in
nescio quid hic ad rem facial hoec addilio : t Item monasterio, quod ipse oedificavil, in pace quiescit;
natale sancli Nicolai archiepiscopi. » ad cujus lumiihim creberrinie divinitus fiunt mira-
PULSANEN. sic lexlum mutai : « Natalis beatissimi cula. » Hanc annunlialionem ad sequentem diem
Nicolai episcopi Mirorum Licioe.Apud Africain, san- melius distulisset. In fine adjicilur : « Rontoe, sancti
,-clorumDionisioe,Daviioe,Leontis, Emiliani, Decimi Eulaciani, » pro Eulycliiani.
«t religiosi viri nomine Terlii, Bonifacii, Severii, HAGENOYEN. plura de Nicolao refert quam Açla
Vicloris et Loris adolescentis. » Vide Adonem, vel ipsa commémorent. Secundam annunlialionem in-
poiius Yictorem ipsum in Observalionibus ciiatum, iegram ferme liabet, sed pro suo libiib. iransposilam.
atque item hodiernam Castellani notulam. MATRIC.^CARTÛUS.-ULTRAJECT. : « Nicolai episcopi
ANTUERP., MAX.-ULTRAJECT.; LEYDEN.,ALBERG. et et eoiifessoris. Dionysioe,Dativoe, Leontîoe^ël alio-'
DANIC, satis puri in loto textu, de Nicolao adji- rumplurimorum marlyrum! »
ciunl : « Dorniivil aulem in seneclute bona, et ap- D Editio. LURECO-ÇOL. de Nicolao adjungit : i Et
posilus est ad paires suos anno Domini trecentesimo ,quam egregius itic sanctas inler proecipuos proesu-
quinquagesimo oetavo. » lesquam clarus in miraculis, quam prolicuus i.ndo-
LOVANIEN. in augmenta cum prioribus convenit, clrinïs , quam splëndidus in exemplis, et [ad]
sed mutilai Afroruiu elogium. enar.randum lingua humana vix sulficit. Pormivit
CENTULEN. : « Natale beali Nicolai, Mirreorum aulem iu seneclute bona et appositus est ad patres
Licioearchiepiscopi, viri fonte caritalis el tolius pie- suos anno Domini trecentesimo quinquagesimo oeta-
lalis repleli. Apud Africam , sanclarum Dyonisioe, vo. » In secunda annuntiatione, pôst et Bonifacii
Dalivoe, Leontis et Emiliani medici, el religiosi viri cum aliis tribus, adneclitur corruplis nominibus,
nomine Terlii, et Bonifacii, el Servii, et Yiciricis, el « videlicet Zeririi, Yictoris et Meroici adolescentis
Majorici adolescentis, qui omnes sub Wandaiica per- marlyrum. Qui omnes pro confessione lîdei catltq-
seculione coronali sunl. » licoesub Ifuunericp rege Arrianoruni, gravissimis.et
BKUSELLKN. primant satis .puram refcrl, sed caret Jiinuiiieris supplicjis excruciaii, confessorum Christi
secunda, ad sequentem diem rejec'ta. Subdil vero : numéro sociaii sunt. » In fine : « Eodcin die, .saii-
< Apud Sanclonas, beali Martini abbalis, discipuli ctoeOzellce [pro Aselloe]virginis. » Vide Suriuiu..
775 USUARDI MONACHI 776
GREVEN. : f Nomina trium marlyrum, apud Apbri- .\ MOLAN. in prima edilione litteris minoribus solum
cam cum supra nominalis passorum , sont Servius, adjicit : « Aselloevirginis, in utero malris, ut lesta-
Victrix et Majoricus adolesccns, qui exemple alio- tur Hieronymus, henedictoe. > De ea nibil in editio-
rum, malris suoe Dionisioe exhoriationibus robora- nibus poslerioribus, in quibus legitur : i Marcianis.
tus, sub. Hunerico rege, in certamine confessionis natale sancloe Gertrudis. » Addit, qui manuscriplag
reddidit spiritum. Item Aphrica, sanclorum Zeloli, notas bine, inde apposuit, nosler Joannes Gravius,
Fortunaii, Uermogenis, Rogati, Theguli el Agatoe viduoeet primoe abbatissw Hamalicensis ad Scarpam
virginis. » De lus videnda sunl apographa Hierony- fluvium, non procul a Duaco. Noiat proeterea idem
niiana. Pergit : < Romoe, beati Nicolai papoeet con- Gravius ad marginem : Obiil Hamalici, anno DCLV,
fessoris, de quo Martinus in Cbronica sua testalur, translata postea Marcenas. Castellanus in Marlyrolo-
quod fuerit post magnum Gregorium vir sanctissi- gio universali paulo aliter nomen format, non Ger-
mus. Ozelloe virginis, » Jam dixi scribendum trudis scribens sed Geretrudh.
Aselloe. Vide Marlyrologium Romanum et Castel-
lani notulani.
VII ldus. Die 7.
Apud Alexandriam, natalis beati Agathonis martyris, sub Decio imperatore, qui cum esset mililaris et
prohiberet quosdam voleriies illudere morluis cadaveribus martyrum, clamor repente lolius vulgi adversus
eum extollilur. Oblatus autem judici, cum in confessione persisleret, capite pro pietate damnatus est. Civi-
tate Sanclonas, sancti Martini abbatis, ad cujus" tumulum creberrime divinitus fiunt miracula. In pago
Meldicensi, sanctoe Fâroe virginis.
NOTJE.
Sic habent. Praten., Herinien., Antuerp.-Maj., Munerat., Greven. et Molan.
VARIANTES LECTIONES.
Praten. et Munerat. legunt Agalonis, melius coeteri j. cum Antuerp.-Maj. ; at satis palet nnllam în hoc
ut est in4extu. Non maie posuit Antuerp.-Maj. ca- nomine cum Groecosermone aflhiilalem iniervenire.
pitis pro pietate, etc., sed reliqui omnes capite. Greven. et Molan. legunt creberrima divinilus fiunt,
Videtur Molan. altérant Belini edilionem secutus in etc., recte ad meniem Adonis, sed nos aliorum co-
duarum ultimarum annunliationum transpositione, dicum Usuardinbrum scribendi rationent prasferimus.
Faram proeponendo Marlino. Idem scribit Pharoe
OBSERVATIONES.
Baronius Juliano et Euno, de quibus cum Romano auctorem Romani parvi dies plerosque, pro mero
parvo, Adone et Usuardo egimus xxvu Februarii, suo libitu, sanctorum quos in Bufino reperit, cultui
militent, eorum occasione passum, et in edilione consecrasse. Adde, quod ea dierum diversitas a solo
Eusebiana Christophorsoni Besam appellalum, tan- Baronio inducta sit, qui apud nullum antiquum
quam marlyrii socium eodem die subjunxit; hoc Marlyrologiornm Besoe nomen xxvm Februarii
vélo die Agalhonem Adonianis vel Usuardinis verbis usquam invenerit, primus ipse eum nolans, ubi
signans, sic observât : Simile certamen hic (Agatho) eodem jure Macarium diei sequentis, et tôt alios,
subiisse videtur ac ille, de quo ex Dionysio Alexun- eodem Rufini capite memoratos, conjungere potuis-
drino Eusebius in translatione Rufini lib. vi, cap. 30 set. Nobis iiaque perspicuum videlur Besam et Aga-
(nobis 31) qui et in edilione Christophorsoni BEZA lhonem unum et eumdem marlyrem esse, qui apud
appellatur lib. vi, cap. 34, de quo superius agilur m Rufinum describilur.
Kal. Martii. Porro diversum nomen el dies nalalis De variorum Martinorum confusione egimus ad
alium ab illo esse persuadet. lia vir eminenlissimus, diem xxiv Oclobris, citantes Caslellanum, et illo et
quem deceptum adverto diversilale phrasiunt qui- hoc die sanctos istos synonymos accurale dislin-
bus Eusebium interprètes transtulere. Fontem ipsum guenlem. Qui Marlinum Sanctoncnsem, qui hic
assignemus, et ad oculum palebit mililem illum, qui colilur, primus in Faslos sacros relulit marlyrologus
apud Rufinum iib. vi, cap. 31, anonymus est, quo- Viennensis, sic eum depinxit, ut clare oslèndat se
cunque demum nomine donelur, in personas duas P Gregorii Turonensis caput 57 de Gloria confesso-
nequaquam distrahi posse. Auclor Romani parvi rum proe oculis habuisse; nec scio momimenta alia
scaturiginem suam de more consulens, proefatum superesse ex quibus de ejus geslis plenius edocea-
mililem, propria, opinor, auctoritate, sumptaque mur. Ulramque Adonis annunlialionem Nosler in
forlasse ex proeclaro opère appellatione, ob pieta- textu relata conlraxit. Burgundoford in noslris Au-
tem in mortuos Agalhonem vocans, sic , legit : ctariis Usuardinis recurrit m Aprilis ; eo die, ut
Alexandrioe, Agathonis marlyris et mililis sub Decio. credimus, relata per errorém, in Vita ejiis inventum,
Ado autem, Rufini locum describens et modice am- cum de coeterocertum sit vere et bene ab Usuardo
plificans, Usuardus vero nonnihil contrahens, tam hoc die primum signalam sub nomine Faroe, aliis
clare Besam Eusebii, tum apud Chrislophorsonum Burgundofaroe, de cujus nominis etymologia videh-
cap. 34, tum apud Valesium cap. 41, désignant, ut dus Mabilio soeculoII Benedictino, pag. 438, ubi ex
Rufinum cum hodierno textu conferenli, nullum Actis sanctorum Columbani, Eustasii et Attaloe eâ
prorsus dubilalionis locum relinquant. En ipsa Ru- producit quoe ad Burgundofaram, vel ad virtules et
fini verba : Sed vir quidam mililaris cum assislerel, res mirabilès, in Eboriacensi monasterio ejus iem-
et quosdam, volentcseliam mortuis illudere cadaveri- pore faclas, pertinent. In Romano, Anglioe ascribi-
bus, prohiberet, clamor repente adversus eum lolius tur, m Aprilis; hoc die pago Meldensi. Vide nota-
vulgi exlollitur; offerturjudici forlissimus miles jam lionem Motherii. Plura alia in collectaneis noslris
Domini, et nusquani se inferior factus, in confessione manuscriptis reperio, unde caetera olim illusirari
persistens,capitis proprielale [legepro pietate] damna- poterunl. Solus VYandalbertus hoc die apograpiia
tur. Non potuit textus nosler manifesiitls fonlem n Hieronymiana secutus est, dum, proelermissis aut
suum commonstrare, quod die sequenli in Macario D forle non cognitis sanclis noslris, sic cecinil :
clare denuo palescet. Neque vero a diversis diebus
nalalibus quidquam evincilur, cum loties ostenderim Septenas relinet PolycarpuscumTheodoro.
 , 77? , MARTYROLOGIUM.— MENS. DEC. 7:8
AUCTARIA.
PRATEN.In apographo nôstro ponjtur ïn fine : A VICTORIN. adjicit in fine : i Apud.Spoletum, sancti
« Ipso die, ordinatio sancli Ambrosii Mediolànensis Sabini episcopi. » Alii, Savini, elc.
episcopi; » at cum ea verba subvirgulata sinl, sup- MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT. : « Pharoe virginis,
pono ad marginem adjecla esse, licet Castellanus id quoe mirabililer pro castilale certavit. Octava An-
non observaverit, qui tamen die sequenti oculale dreoe. Gerebaudi, vel Gerébandï episcopi. » Allas Ge-
auctarium distinxit. rebaldi vel Gereboldi.
. TORNACEN., in prima .purus, secundam prpducit BIGOTIAN. signât, P. 5, primo loco : r In monaste-
usque ad abbatis. Desunt reliqua. rio Liberiaco, natale sancti Gerebaidi episcopi. »
ROSWEYD., in textu satis purus, addit : « Octavoe REG. SUEC.signât, num. 130 : « Mediolani, sancli
sancli Andreoeapostoli. » Ambrosii episcopi. Apud Spoletuni, sancti Sabini
PULSANEN. in prima purus est usque ad imperatore. episcopi. »
Tum : < Martini abbatis,, discipuli beali Martini IN VATICAN,num. 5949, omissa est Fara, sed
Turonensis episcopi. » Deest-lertia: Addituf : t Apud adjeewm : t Mediolani, natale sancti Ambrosii -epi -
Spolelum, passio sancti Sabini episcopi, Exuperan- scopi et confessoris. Apud Spoletuni, sancti Savini
lii efMarcelli diaconorum. » Alii codices agunt de episcopi martyris. et » -,
: «
FLORENTIN. Âpud SpoIetum/sancM Sayini, epi-
solo Sabino, ' cujus elogium videri potest apud Ra-
toanum. scopi et marlyris. Item sanclorum marlyrum Venu-
sliani cum et liliis, ul in geslissancti proedieti
.." ANTUERP.-, MAX.-LUBEC. et UGHELLIAN. incipiunt : legitur- In uxore monasterio Liberiaco, sancti Gerebaldi
;« ïh monasterio Liberlaco, natale sancli Gerebaldi
episcopi. » Sequitur textus. Tum in fine omnes B sancli episcopi. Sanctonas... Item apud proedictanici vilaiem,
adjungunt : '« Ordinatio beali Ambrosii episcopi. Et Eutropii marlyris. »
«c'tavâ sancli Andreoe. » Editio LUBECO-CO'L. : « Octava sancti Andreae
_ , apostoli. * De ordinatione sancti Ambrosii1,ul LEÏ-
ANTUERP.-MAX.
1 , LOVAN. el LEÏDEN-BELG. textui BEN.-LAT.supra. In Agalhone salis pura est. Tum :
pnro in fine adjiciunt : « In monasterio Liberiaco, « Civitate Xanctonas, sancli. Martini abbatis, disci-
natale sancli Gerebaldi episcopi, Eodem die, ordi- puli sancli Martini, Turonensis civiiatis
«atio sancti Ambrosii episcopi. Et octava sancli cujus tumulum creberrinia divinilus fiunt episcopi. Ad
jnïracuki.
Andreoe. » Qui in monasterio, quod ipse fuiidavïf, in pace
LEYDEN.-LATIN. cum i)rioribas convenit, sed ordi- quievil, In Spolilana urbe, depositio sanèli Sabini
îiationem sancli Ambrosii fusius describit hoc modo : episcopi et confessoris. » De Gerebaldo , kabet ul
< Eodem die, ordinaJ,io beati Ambrosii episcopi et supra; de Fara, pure.
confessons. Qui Mediolanumvenieris , dum seditio- BELIN.:.« Mediolani,-ordinatio sancli Ambrosii
-
riem populi de ordînando srbi episcopb suscitataiïi, •episcopi et confessoris, cujus sanelilate tola Medio-
sopirë suo alloquio nitëretuç, ad vo'cem infantis, qui -laneiisium civilas decoralur. » Caret Martino; coetera
eum nomînavit episcopum. çunclï repente in ipsum salis pura sunl. In secunda edilione de"Ambrosio
concordia incredibili consenseruni.' Oblatum autem legil, « cujus saneiitaleuniversalis Ecclesia decora-
îiônorem fugiens, aliquandiu datait, sed tandem divi- lur. » Hic aulem in fine apponiiur Marlinus.
liam circa se voluntatem "iiitelligens,-consensii. » GREVEN. : «Invenlio sanctoecrucis secunda, Octava
Çu'm hoc codicè plane convenit ULTRAJECT., sed rQ sancti Andreoe, Aniiocbioe, sanclorum Polycarpi et
«rdinationem Ambrosii ponit primo loco. Et sic T'tieodosi. Apud Mediolanum, ordinatio episèopatus
quoque habent ALBERG. et DANIC,qui careut auciario iHîati Ambrosii. Qui cum «edilionem pop mi de-elt-
ultimo de octava sancli Andreoe. gendo sibi episcopo orlam, sedare vellel, vox infantis
CENTULEN. : « Apud Àlexandriam, beati Agathonis insonuit, dicensAmbrosiumepiscopum. Moxoinniuni
martyris,sub Decio imperatare. Apud Sanctonas, •. unanimi consensu eonsecralur.
tapïtaT nmltumque renitens-, in
beati Martini abbalis, qui fuit discipukis sancli episcopum Apud Spoletuni, beali-Sabinî
et
Martini Turonensis. Apud Spoletam, sancli Salvii episcopi confessoris. Marcelli episcopi. In mona-
[vult dicere Sabini vel Savini] episcopi et marlyris. sterio Liberiaco, sanli Gereboldi episcopi Bajocensis
Et octava sancti Andreoe apostoli. » et confessoris. Qui casiilatis zelo sluprnm recusans,
BRUXELLEN. velut aller Joseph, carceri, ut famé perirel inclusus,
incipit : « Octava sancti Andreoe apo- angelorum consortio fruitai-; deinde niolari ïapiifi
stoli. » -Sequitur de Agalhone, salis pure. Tum de in mare projicitur, sed divina gubernanie
Diohysîa aliisque marlyribus :Africains ex die -proe- alligatus,
cedenii. Deinde : irIn Spolilana urbe, sancli Sabini providenlia, sanuS Normannioe partibus applicuit. In
episcopi et martyris. Et natale beali Paknaoii mar- cujus advenlu arbores ibi floruerunt, coeci illuminaii
claudi gradiendi officium couseculi, ipse etiani
lyris inclili. hi pago Meldensi, sancloeFaroe virginis. sunl, coelèsli oraculo Bajocensis episcopus factus, vita et
In civilale Ayennis, nalalis sanctoe Aricoloe.in mo- miraculis"
nasterio Liberiaco, natale sancti Gerebaldi episcopi. clarus.qiiievit in pace. Ipso die, Dodovaldi
presbyteri. In Hibernia, Boelii confessoris. » - -
Mediolani; ordinatio sancli Ambrosii episcopi et : « Apud Bajocas, in moiiasierio Liberiaco,
confessoris. » - ID" MOLAN.
depositio beati Gerebaldi, proefaloeurbis episcopi et
HAGENOYEN^ incipit de Octava Andreoe', ut praece- confessoris.' Mediolani, ordinatio Ambrosii episcopi
dens. In Agalhone satis purus etiani est. Tum": et confessoris, cujus" sanciitaleuhiversalis Ecclesia
« Mediolani, ordinatio beati Ambrosii' episcopi, qui decoraiurr » Adjicit typis minoribiis : t Qui cum
illîc, noii quasi episcopus venerat, sed quasi j'udex, ultima jaceretoegritudine, dicèbal : Morî non tiuieo,
qui .oblatum sibi horiorem fngiens, latere voluil et quia boiiuin Doiïtimim habemus. » Ediliones altérai
fugere, sed non valuil. El lune cum divinam-érga se litleris Ilalicis textui proefiguiuMediolàni;etn., usque
voluniatemintellexit, çonsensii. Cujus electio a Va- ad decoralur ex secunda BÉLINIedilione. In fine de
lentino [Valentiniano] intperatore confirmata est. » Liberiaco, irt editio prior. Demum, quod apud alios
In Martino et Fara salis purus est. Demum in fine •nbii legituf : < Eodem die, sancti Giraldi episcopi
adjicit ut supra : i In monasterio Lyberiaco," natale Veliterni et confessoris. » •-.-.-•
sancti Gerebaldi, t etc.
' c ' ' '•'
Vl/das. . , .' -: "-' .-.-. - DieS.
Romaè, natalis beati Euliçïani papoe, qui, rexil Ecclesiam anno uno, et sub Aureliano martyrio coronatus
est, sepultusin ciraeterioCalisli, qui et jpse per diversa loca trecenlos quadraginta duos martyres inànu
sua sepelivit. Ipso die apud Alexandriam, sancli Macharii martyris, qui tempOTe.Decii, a;judice,.cmn
PATROL. ÇXXÏ-V. 2o
 779 USUARDI MONACHI 7$fr
multis verhi.sad negandum suaderetur, et -eomajori eonstaniia fidem suam profiterelur, vivus ad ultimtiin
'jubëtur èxuri. [BouïUàrt^,ad oram paginai : Conceptio beaiissimoe Dei genilricis virginis Marioe.]
- '
. - NO'TJE, •'',.
Sumitur ex solis Praten., Herinien., Antuerp. et Max.-Lubec, el Molan.
VARIANTESLECTIONES.
Recte a Molano scriplum Eulychiani; a Pratensi, A Macharii et hic et alibi feceptùs codicum scribendï
non omnino maie, Euthiciani; a reliquis, passiin modus est. In codice Heriniensi. posl majori eonstan-
Euliciani, ut est in texlii. Pralen, legit lercentos-, iia, irrepsita&, maie et contra constructienem. '
melius alii;' nohnuïli numeraîibus litteris usi sunl.
OBSERVATIONES.
Velustissima, quoequidem m Fasi.is ecciesiasticis asserla, ferme sub Aureliano extremum diem clau*
snpersit, Eutycliiani poniificis niemoria habemr in dere poluerit.Eulychianus. Nos de longïori duratione,
Kalendario Bucheriano, sub litulo Dépositions epi°- Baronii, Ilenschenii aiiommque erudiiofumopinio-
scoporùm, bis verbis i vi Idus DecembrisEmichiuni nein proeferendam existimamus. An aulem in Ro-
in Callisti. In Hieronymianis plerisque hoc dîc legi" mano moderno lyranni nomen recle in Nnfnerianum
iur : Romoe, Euliciani; vel ut est in aniiquissimo mulaverit Baronius, disquisilionis est paulo scrupu-
Eplernacensî : Romoe,depositio Eticiani [Euliciani] losioris. Niilla, quod sciant, Eulychiani Acla super-
episcopi,quem et die proecedeniipusuerai :*£(Romoe, sunt : poterît suo tëmpore historica sylioge ex
Euliciani episcopi. Ex bis aulem dubius reddilur documents bine inde colleclis coiicinnari, qualem
verus sive obilns, sive ntartyrii dies, ab aliis signalus inchoavit Tillemontius lonio IV, pag. 365. Eit me-
xxv et xxvu Julii ; an ob aliquam translalionem, tricum Wandalberli encomium :
inconiperlin» est. Dubiuinitem reddilur martyrium, Eulychiaue,nites senis fplice,,papa,cruore.
cum tam clare exprimatur depositio, sed de bis alibi
•dispulandum eril, Interea Romani parvi aneior di- Quemadmodum primam suam annuntiationein ex
serte signavit : Romoe,ïEnlychiani papw et martyris, Adone. descripsil Nosler, sic et atteram adverbum
qui cccxLii martyres'sua manu sepelivit. Haec ut ab translulit, exçeplis tribus voculis, qui génie Libyctfs.
-Adone ex Poiitilicalibus ampliala sunt, ila a noslro Esrt-hic Macarius , aliis. Macar, de quo pridie loqui
ad vérbiim descripSa, servalo numéro trecenlorum cqepimus, ab auctore Romani, parvi ex citaib ibi
quadraginla duorum, qui in Catalogis aille lomum I g cap. 31 lib. vi HisloriaeRufini acceptas, ubi mililï.,
Aprilis editis, pag. xxvin, âd trecentos sexaginia vel militari, diei proecedeiitisimmédiate subjungitur,
duos extendilur, facile mendo ex lillerarum irans- hoc modo: Alius quidam vir tumùnis sui Maciiarius,
positione; vel forte quod diversum catalogura con- génie Libiçus, cum multis verbis a judice ad negan -
snluerii Romani parvi eompilalor. Alium errorem dum suaderetur, et eo majore eonstaniia fidem suam
adoplavit V-ieiinensis,dum Eulychiani ponlilicaliirn profileretur* vivus ad uhimum jubetur exuri. Sequmi-
oclennem ad unicum aumim conlraxit; atque item lur ibi Epymachus et Àlexamle>\de quibtis aliisque
•allérutn in iioiiiine Aureliani imperal'oris, qui recle marlyribiis, cilalo Rufini capiie eomprehensis^agi-
cum Eulychiani principes, non cum exilu eonnecli- tur xu Decembris', ul man.ifestissime perspiciàs die-
'lur. Al enim mendiim prius secundum trusil cm» riim seu lëslivilalum lmjusmodi delecluni a solo
supposita pontificatus brevilate, eliam ab Eusebio Romani parvi aucloris arbitratu pependisse.
AUCTARIA.
-ANTUERP.-MAX.,-LOVAN. et LEYDEN.-BELG.
PRATEN.ad marginem, vel saltem alia m ami, ad- habent
jeetnm habel : « Conceptio beaiissimoeDei genilricis principium MUNERATI : « Conceptio Virginis glo'rio'
Marioe.» De hac piura inferius ex aliis codicibus. sa:.'» Sequilur textus, eui sub finetn âdjungùnt :
Vide notulam Castellani, et Motherium p. 445. « Treveris, sancli Eucharii,.primi ejusdem loci epi-
TORNACEN., in prima purus, lolum. Macarii elo- scopi el confessoris, qui exsiilil unus dé septuagiota
gium .rescindit, a qui iempore,.elc duobus discipulis Domini. >
.ANTUERP.-MAJ. post textum in fine adjicit :t Con- ULTRAJECT. alioprincipio: t Conceptio beatoeVir-
ceptio sancloe MarioeVirginis. » ginis Marioe.» De Eutychiano autem post sepelivit,
. ROSWEYD. in fine : « Treveris, Encharii episcopi -textui iitserit-: « Hic conslituil utfriiges, fahoe",et
«tLconfessbris, qui unus.ex Lxxii.discipulis a Petro C uvoetantum super allare benediçereniur, et qui mar-
apostolo in opus evangelizandi Gallioe djreclus esu tyrem sepeliret, sine dalmalica -aut collobio-purpu-
Eodem Die,.Zenonis el Syri confessorum. » DëSyr'o ralo non sepelirel. »
vide xu Seplembris; Zenonem hoc die Eutychiano LEYDEN.-LAT. inilium el finem habet ut ANTUERP.-
subjunxil Wandalbertas :. MAX.,elc. In Eutychiano convenit cum ULTRAJECT*
eliam ALBERG.Sed hic de: Conceptione
Hasquoque Zenonliabet conjunetomartyr honore. ' Gonyenit
scribit : « Feslum Conceplionis gloriosoe Virginis
PULSANEN. in prima purus. est usque ad Calixti. Marioe, » quoe in DANIC recenliori manu. ascripta
,Tum : < Ipso die apud Alexandriam, beati Macharii sunt. In reliquis cilali codices concordant.
subdiaconi [melius legeret sub Decio].. » Désuni reli- CENTULEN, : « Ëxordium.-bumauoe redemptioiîis,
qua omnia. In margine recenlissintâ manu adjtcilur : el inilium iioslroe illuminationis, proeconalur liujus
« Conceptio beaiissimoeDei genilricis Marioe,»-utsii- pia.so'lennilas noclisac. diei, quaiidopropilinnle Deo
.pra in.primo codice. c conceplaest mater el Yirgo Maria, parilura Filiuin
MUNERAT. incipit : ConceptioVirginis gloriosoe.» Dei. Romoe, sancti Euliciani papoeet martyris, qui
.GREVEN. incipit : «Conceptio beaiissimoe Marioe, pèr diversa loca.trecentos quadraginla duos marty-
perpétuas virgiuis, et matris Domini gloriosoe. » Et res sepelivit, Treveris, S. Encharii .episcopi et con-
proeterea in fine textui ascribit : i Eodem -die, depo- fessoris, quêm beatus Pelnis Romasordinavil, et in
sitio sancti Leonardi episcopi el confessoris. » Epi- Gallias cum Materno et Valeriomisit. Alexandrioe,
scopum non novi, nec salis scio quis sit presbyter beati Macharii marlyris sub Decio.»
infra nominandus, nisi cum Leonardo alio confun- j) BRUXELLEN. : « Conceptio beatoe Marioe sempeir
dalur. virginis, et matris Domini nostri Jesu Christi. » Se7
.' MOLAN. litteris Ilalicis textui praefigitex BELIN.: quitur textus purus. Tum : « Romoe, Sanclorum Ze- !
«Conceptio sacratissimoeVirginis Marioe, genitricis nonis,Eusebii cl SuccessiepiscopoTMini; ël Urani pre-
Dei et Domini noslri Jesu Chrisli.» , sbyleri. » Mouhue perlinei Zeno, Vide Hieroiiy.mi.ar
 781 MARTYR0L0G1UM. — MENS. DEC. "?a
na. r Treveris, beati Eucharii, primi ejusdem urbis A GAUDIACEN..: « In lerritorio Lugdunensi; loco qui
episcopi et confessoris, qui ex.siilït, ».etc. ,• ut AN-* Sapiniacusvocatur, translatio sancti Baldonieri vi-
TUERP.-MAX! « El sancli Romarici confessoris. Eodem ri " Dei et confessoris. »
<lie, in terrilorjo Dunensi, deposilio sancli Léonard!, DIVIONEN. : « In" lerritorio Divioncnsi, depositio
^éximiiconfessoris. » sancli Leonardi, eximii confessoris. »
HAGENOYEN. de festo Conceplionis aliqua narrât REMENS. SS, Tim. et Apoll. : « In terrilorio Du-
<jnoedescribere operaeprelium nonduco. Eurychia- nensi, deposilio sancti^Leonardi.confessoris. * %.
itum dislulit in diem sequentem. Ilaque secundo loco Edilio LUBECOCOL. : « Conceptio gloriosoeVirgi-
lia bel : «In civitate Treveris deposilio sancli Euka- nis Dei genilricis Marioe,-sicul concepia est in utero
rîi, primi ejusdem civitalis episcopi. Hicexslilit unus beatoeAnnoe malris suoe. » De Eutychiano habet si-
de Lxxtr Christi discipulis. Hic ibidem proedicant, cul ULTRAJECT. supra.. Ini Macario pura est. Dein. :
morluos duos suscilavil; el cum quodam iempore « Treveris, sancti Eucharii, primi ejusdem loci epi-
crucem contra paralilicum faceret, mortuus ibi sub scopi-el confessoris. Qui exliiit unus,de LXXHdisci-
lerra iatens surrexit, proplerquod miraculum, lolain pulis Domini, el poslea a beàto Petro aposlolo, una
civîtatem ab ydolairia convertit et baplizavit. Mira- cum discipulis suis Valerio et Materno, qui in deenr -
•cula plurajecit; ecelesiasaedificavil, el viginli tribus su lemporis in eodem episcopam successerunt, di-
antiis. ibi episcopus,sèdit, et in pace obiil. ».In Ma- rectus [est] ad proedicandum.,-Quipopulum.ab idoln-
çario satis.piîrus est. Tum : < Ilem beali Leonardi niin cultura revocavil, et ad fidcnt.Glirisiiconvertit.
episcopi el confessoris. In Avynionis civilale juxta In terrilorio Dunensi., deposilio sancli Leonardi
Kodanuin, sancloe Coesariaevirginis et marlyris. » " episcopi et confessoris. »,-
Non magis banc Coesanam novi quam Leouardum BELIN.incipit: «,Conceptio imtnaculala sacralissi-
episcopum. Indicatur haud dubie Casaria, deqna vide moe Virginis Maria:, genilricis Dei el Domini noslri
Caslellanum. Varia de ipsa apud nos collecta sunt, Jesu Christi.» Sequiiur.lexlus salis punis, sed in fine :
dahdà in Actis ad diem ix Decemb. < In monasterio « Eodem die apud Veroiiam, sancti Zenonis episcopi
Habëiensi, sancli Romarici abbalis. » , . et confessoris. > Vide. supra. « Iieni sancli Martini
AQUIGINCT. dé Eutychiano, textui inserit fere ut abbalis. ».Ex die pfoecedenli. In altéra edilione ex-
supra :<• Hic constituit-, ut qui martyrem sepefirel, puiicturn TÔimmaeutata. Ontissus est Martiniis, scd|
sine daknatica et colobio purpurato nullatenus sepe- adjicitiir : « Eodem die,.sancti Leonardi presby-
«Hrei^ei ut-fruges, faboeel uvoe super altare tanlum teri. » -- . •
" Codex".Ursini »a
benedicerentur. GREVEN. in fine : « ipso die secundum Calalogum et
Rosemberg: « In civilale Verona, alios, beati Zenonis episcopi Veronensis et martyrjs,
Sancli -Zenonis episcopi el confessoris. » Vide xu cujus meniini.lB.'Gregorius tertio Dialog. 5. Usuardus
Aprilis, et Castellanum hoc die iu noluJa. « Treve- habet eum pridie Idus Aprilis. Treveris, sancli Eu-
ris, sancli Eucharii, prhni eçclesioe loci episcopi et charii, primi ejusdem urbis episcopi et confessoris.
confessoris, qui fuit unus de LXXUdiscipulis. » Hic nuits fuit dé LXXUDomini discipulis, atque,a
AMBIANEN. : « In terrilorio Dunensi, sancti Leo- beaio Pelro eu m duobus aliis Valerio cl Materno
nardii, exiniii confessoris. » Treverjnt missus, popujum ab -idolorum cultura re-
MATRIC.-CARTHUS.-.IJLTRAJJSCT. sicorditur: «Sancii- vocavil, plenusqueoperibus bonis in Domino quievil.
iicatiô béatoe,Marioe.» Additur aillent hoec npiatip: Genebandi episcopi Laudunensis et confessoris, de
« Vcriim anno MCCCCLXX lalis a Capiîulo noslro ge- C quo in gestis beali Rentigii. Romoe, natale beali Eu-
nerali eiiiauavil ordiiialip : 01)unilormilalem lauda- sebii episcopi. Syri Papiensis episcopi primi et con-
bîlem, in, online noslro observândain, et proecipiie fessoris hic natale. Hune Usuardus habet secundo
iu celebr'atione divinorûm, ordinam'us.quod festin ldus Seplembris, die scilicet, quo menioria ejus et
Virginis Marioe,quod modo Ecclesja solemniier >ce^ Ysenlii discipuli successorisque sui insimul recolitur.
lebnal vi Id'us Deceinbris, amodp sub nomine Conee- Eodem die, sancti Romarici abbatis et confessoris.
ptionis, per tolum ordittem universaliier celebreiur, Qui cum magniis esset.in.palatio Tbeodéberli régis
Kjueinadmodiimalias per Ecclbsiam fuit delermuia- Auslrasiorum, omnibus renuulians , in Luxoviensi
liint, non obstanle staluio.quod de sanciificalîone coenobio, sub sanclo Amalo monaçhus primum,
facit menîionem. » Sequilur demum : «Romarici deinde abbas factus , iempore quodam, apud.Yosa-
abbalis. Eulychiani papoe. Macarii martyris.* gum, vas siceroe, quod pridie evacuatam i'uerat, et
ALTEMPS.: « Item translatio sancli Sebasliani mar- Sine:ducïcnlorelielum, oraiione faëla signoque cru-
tyris et Gregorii doctoris Anglorum. » Vide Auctaria cis édita plénum reddidit, ubi ad miraculi sluporem
«liesequenti. el hoc accessit, quod ex ipso vase aperlo nihil omni-
FLORENTIN. ; «-Yeronoe,natale sancti Zenonis epi- no coeliius dati bquoris in terrain defluxit. Ilem Eu-
scopi et confessoris, lolius sanclilalis viri. liera passio liciani moitaclii et confessoris-, qui iitlibro i Tripar-Vk
sancli,Zenonis.episcopi et niar.yris, qui apud Niço- tiloe Hislorioediciiur, in Bilbania Ôlimpum habitans,
mediam civitatem passas et sepultus est, sub Juliaito ad curandaspassiones, et miracula rerum el opeium
sacrilego imperatore. » Ttim SOIUS^STROZZIAN. « Ro- ilivina repletus gralia, Consianiino Auguslo proplër
moe iu coemeterio Priseillae, sancti Cresceuliani mar- j) virtutem vitoeebarus admodum erat. t
lyris, ul lege in gesljs sancli Marcelli papoe. » Vide MOLAN.in fine : « Eodem die, apud Yeronam,
supra xxiv.Novénibris. sancti Zenonis episcopi et confessoris. Item sancli
MONTISSANCTI. : « Recolitur célèbre festum sah^ Martini abbalis. Eodem die, sancti Leonardi, presby-
çli Romarici, duçjs eximii el confessoris emerili, qui teri, confessoris in. lerritorio Dunensi. Treveris-,
ponipaiicas parvi pendens divitiarum phaleras, cum nalalis sanctoeAnastasioe. > Typis minoribus : « Eo-
ïprét generis qoantilaie nobilissimus, omnipplenti dem die, sancti Romarici, abbalis Luxoviensis et
Deo'se sancloque Pelro. innuit.habeudum, mancipiis confessoris. Item Eulychiani monachi, » etc., e."
omnibus ac prediis, suum cum certisipriyilegiis.di- GREVEN. Ediliones alioe : « Treveris, depositio san-
lans ntonasleriuin, quod anliquitus Habendum .cas- cli Eucharii episcopi el confessoris. Et sanctoe,Ana-
iruni.; nuuc mous sancti Romarici nuncupalur. Ro- slasioe. Eodem die, sancti'Romarici confessoris. In
ma, eliam dilione et aucloritale Regum deerevit lerritorio Dunensi, sancti Leonardi presbyteri. »,De
atque censuil esse ' subaetum. ».In bis claritas desi- Zenotte, ut in prima. «Die oclava, sancli Patris Çata-
deiatur. , : . . - pii. » Vide elogium in Marlyrologio Romano.

V Uus. ..,-.... .':.:. ...... Die 9.

Nalalis sancloeLeocbadioe'Virgiiiis,quoe a proefeclo Ilispaniarum Daciano, apud Toletum dura [Bouitlart,
 783 USUARDI MONACHI - Jn
dira],.Jcarceris.custodia.rnacerata' 1, cum gravissintos bealoe Eulalioect reliquorum martyrum audisset cru-
ciatos, genibus in oratione positis, impollutum Chrislo spiriium reddidit. Ipso die, sancti Cypriani abbatis
Petragorici, magnificoesanctitalis et clarissimi in miraculis viri.
'
.. . NOM- *''".-
Puri sunt Praten., Herinien., Antuerp.-Maj.; Munerat., Greven. et Molan.
Hoc loco folium ex Codice avulsum est. Sed qui A trtmeum. Quoedeerant, ex codice Pratensi B. sup-
illudresliluit, quia majoribus litteris ùsus est, hune plevil Sollerius. Laudù factum et ïmitor. BOUILLAIIT
aniculum imperfeclum réliquit et plus média parte
VARIANTES LECTIONES.
Antacrp.-Maj. et Molan. recle scribunt Leocadioe, tio pro Eulalioe pessime formav.it Lualioe. In Mune-
sed in lextu servata est reliquorum codicum lectio. ralo est dire pro dira. Molan. legit spiritum Christo
De Daciano alibi dictum- est, hic rursus aliqui Da- reddidit. quod Adohanium est; sed Usuardi lectio ex
tiano, Tornacen., Deciano, etc. At quid vull Mune- codicibus aliis probatur. Nonnulli codices habent
rat. per prwfecio Hyspaniano ? Suspicor voecs duas Cipriani, ul Greven. sed Praten. Herinien. etc., me-
Hispaniarum Daciano typogrâphi- imperilia maie in lius ut est in textu. Errât Antuerp.-Maj. dum pro
«nam coaluissc, quemadmodum altéra Grèvent edi- Petragorici ponit Pelragoricoe.
0BSERVAT10NES.
~ imo ultro fateor passionem longiôrem quoeapud nos
* 'Quoelilcprimo-Iocorefertur illustrisToletanavirgo
Leocadia, nec in Hieronymianis codicibus, nec in série exsiat panegyrint poiiiis vidéri quam exaciam renim
Bedoe,née apud YYaiidalherlumnota, ab auciore Ro- geslarum narratioite_ii. Niltif reperit Surius proeter
inaiti parvi primum et simplicissime eonsignata ësi : Adotiianum elogium, cui Marinei verba adjunxil, de
Leocadioe'virginis; nulla loci, temp'oris aul marlyrii sancta ab aliis Toletanoeurbis moenibus prqicipitàia,
faCla méntionë; unde verosimillime conjicias nulla quoe verum marlyriunt indicant, ubi Leocadia a con-
sancloe Acla vidisse Martyrologii hujus compilalorém. cilié Toletano iv apud Labbeunt tomo V, col. 1702,
Aliqua niliilominnsolim exstilissë necesse esl ex qui- nonnisi bealissima el sancta confesser appellalnr. Vi-
bus Marlyrologus Yiennensis eant ntorlis circuinsiaii- déri' possuitt pancula quoe de sancta nostra habet
tiâmdecerpseril, quoeexipsoin lextumnoslrum trans- Tillcmoulius tomo V, pag. 57 j'-.et si qiiis curiosïus
lata est, Quoeriposset ciir Leocadia hoc die ceieiire- g indagarë voiueril quo lundainémo ordihi Garmeliua-
lur, si verum esl ëam tune Christo spiritum reddi- rum adscripla fiierit Leocadia , adeat Respohsiones
disse, cum gravissimos beatoeEulalioe et reliquorum Papebrbchii ad art. xvi, a num. 77. Sufficral modo
martyrum audisset cruciaius; Eulalia vero Enïeri- exhibila téxlus noslri Origo et ad Usuardum ' irans-
'
lensis, quoe hic haud dubie innuilur, passa sit x De- fusio. /'
cembris? Jam satis nota est recepla nobis et iinice CyprianUs abbas Pet'ragoricus a solo Adpné posilus
vera soluiio; videlicëly arbilrariùm "plane fuisse, esl, qui hicalium. Suum fontern, nempeGregorii Tu-
Adonis -'aulësigmino hujusmodi celebrilates ceriis ronensis libruiri de Gloria Confessorum, ut soepe
diebus affigere : ipsum aiiiérn proefalus Ado et post alibi solet.consdluit, elogium decerpens éx cap; 100,
Adonem Usuardus bona'fide secuti sunt.- Pervulgalâ quod Nosler iiilegrum adoptâvii. De sancti geslis
Leocadioe memoria ex coheiliis Toletanis, in ejus nihil proeterea tradiium novimus, neque Peifus in
éeclësia habitis, Tepelitar, atque item a ternis hasi- Calalôgo.lib.i, cap. 51, neque Triihemius de Yiris
licis'in sola Toleiana urbe ejusïiomiiti consecralis, illustribus ordinis sancli Benedicti, a Baronio citaiï,
de;quibus vide notationem Baronii, ubi etiam agitiir plura aliunde suggërere poluefnnt. Silne" point Cy-
>de corporis iranslatione, quant Molanùs in Natali- priaiius hic ordini Benediclino acce'nsendus, alibi
biïs sarictorui'n Belgii in dubium revocal. Nos-alibi examinabilur. Waiulalbertus- hoc die loius' est in
eaui coitlroversiam diseuliemus, nonnuUa Leocadioe translaiioiie sancli.Sebasliani ; versus dabiiiius inler
Acta manuscripla vulgataiï, quae haclenus typis édita Auctaria.
non exisïimo. De eorum sinceritatc hic non disputa,
OGTARIA.
PRATEN.'ïnter puros rebclus est, licet hoc die C signalus P. 5. Omîtes convenmnl m bac addiflorië :
solùmmodo textum référât usque ad"cuslodia mace- « In Africa, sanclorum Pétri, Successi, Bassiiiî,
ra?fl,eXeiso pro reliqua parte folio, ut tesiatur Sir- Porphirii et-Urbani. » Aliqui ex hîs scribunl Basini,
mundtis, qui reliqua lextus supplevit ex codice al- •et omiitunl el.
lero, quod vocamus B. CESTULEN. : t In Hispaniis, saricioeLeocadia?"'vir-
TORNACEN., in texiii purus, supperaddit : « Jotro " ginis, qiut apud Tltplettim, durissima carceris ma-
monasterio, sanctoe Baldoevirginis. > eeràlione laniâla, impolluinm Christo spiriium reddi-
ROSWEYD. in fine sùbdit : «Translatio sancti Se- dii. Pelragoricas, sancli Cypliant abbalis, ma*gùi-
basliani martyris, > Hoec est quam dixi a Wandal- ficoesanclitatis viri, confessoris. »
berto versibus decantari hoc modo : BRUXELLEN. incipit ;' « Romoe, Melcliiadis papoe et
Sèbaslianumquiuis celebranius, ab Urbe marlyris. qui consliluit ut nulla ralione Ddmiiiiça
'Tra'nslatmn,proprloquo Galliciirura palrono die jejuniuin agerelur, quia eo die pagàni qua^i
Exsollaul,kïgens lemjilumcuisurgii in ora; Sacrum jejunium celêbrabant. » Suprâ ad x Jaimarii
Altliquoquenileiit «quaiilia culmina'fastu. > , et die sequenti soepiiis recurril. Pë'rgij :- « Célle'nsi
Sequilur in proedîcto codice : « In Africa,- Successi monasterio, »natale sanclae Leochadioe virginis. Qiiàè
episcopi ennarlyris et aliorum viginti quatuor: An- ii proefeclo, etc., pure. Âdverte hicindîcari cGend-
liochenav Aherontii marlyris el aliorum •novem. » bium quod vulgo sancli Gisleni dicîtur, quo cbrpû's
Hoecex Hieronymianis emendanda suiit. ex Hispània allalum memoranl, an posl Toletam rè»
PULSANEN;-primam -sic rëfert :- « Nalalis sancloe lalum, disceptalur. Sequilur : « In Africa, 'sabçtp^
Leucbadioe virginis. » lit aitero paulo propius ad pu- j) rum marlyrum Pelri, Successi, Bassini, Porphirii,
rilaiem accedil. .... Urbani, Vicloris et Bonifacii. In Antiocbia, sancto-
\NTUERP.,MAX.-LUBEC,UGHELLIAN., ANTUERP.- rum martyrum Gerontii, Polencioe, Silvanoe, Valen-
-MAX;;cum sex codicibus medioe noioe, el BIGOTIAN. lini, Feiicis et Euliciani. » Hi omîtes ex Hieroiiy.nia-
 78S MARTYROLOGIUM.— MENS. DEC. 786
nis accepli sunl;- vide ibi.' In iiliima annuntialione A sini, Porphirii et Urbani martyrum. » Sequitur de
satis punis esl. , Cypriano, salis pure. Tum : «Eodem die, memoria
HAGENOYEN. hue translulit Euiychianum papam, bèati Joachim patriarchoe, patris gloriosoe virginis,
de quo die proecedenii salis dictum est. Tum : « lu Marioe.Treveris, sancloe Anasiasioe virginis.' In Su-
civitate Papia, nalale sancti Syri, ejusdem civitalis salo ,. advenlus sancli Patrocli marlyris, » Vide
episcopi, magnoesanclitatis viri. » El dieproecedenti GREVENUH. ..
et hic soepius recurrit; jam dixi de eo aclum xn BELIN.in prima edilione textui adjicit : « In
Seplembris. Sequitur Leocadia, non omnino pure Africa, sanctorum: Pétri, Successi, Bassiani. Eodem
relata. Dein : « tu Affrica , sanclorum martyrum die, beali Siri Papiensis episcopi. » Altéra sup'er-
Pelri, Successi. Passini,.Porphirii. el Urbani. » In addit : « Lemovicas, sanctoe Yalerioe virg, et
Cyprlano eliam aliquid immulaium est. Sequilur,: mari, i
« In pago Yimacensi, nalale sancli Walerici presby- GRÈVES.: « Joachim patriarchoe, patris gloriosoe
teri et confessoris. » Vide xu Decembris. « Item in Dei genilricis Marioe,hic solennis servalur memo-
Jherusalem, nalivilas sancli Joachim, patris san- ria. Translatio sancli Barlholomei apostoli a Bene-
ctoe Dei. genelricis Virginis Marioe. In lerrilorio- , venlo Romani. In Africa, sanclorum Successi epi-
Lemonacensi [ lege Lemovicensi ] sancloe VaLerioe scopi, Peiri, Basini, Porphirii, Urbani, Vicloris,;
virginis. > Esl in Romano, sed vide nolulant Cas- Bonifacii et aliorum decem et oclo. Anliochioe,
lellani.. sanclorum Gerontii, Polentiaè, Sylvanoe, Yalentinoe,
AQUICINGT. cum multis aliis codicibus scribit Da- Feiicis et Euliciani. Veronoe, sancli Proculi, ejus-
liano pro Daciano. In fine : « Apud Tîcinum, de- Q dem civitalis episcopi quarli, et confessoris. Qui
posilio sancli Syri episcopi et confessoris. » Vide iempore Maximinî imperatôris , martyrii flagrans
dicia ad HAGENOYEN. desiderio, spouie se genlilibus offerens ,'ab eis lani.-
. YtcTORiN.et REG. SUEC signatus num. 130 ; quam delirus senex, colaphis el fuslibus caésus,
« Eodem die, sancli Syri episcopi. » extra civilalem pulsus, tandem, signis et virtutibus
MATRIC.-CARTHUS.-IJLTRAJECT. carel loto hodierno . inclytus quievil in pace. » Vide quoede variis Pro-
textu, banc solam annunlialionem referens ; « Eu- culis diximus in Observalionibus i Decembris. Se-
charii Treverensis episcopi. » Vide de hoc Auctaria quilur : « In Susalo oppido dioecesis Coloniensis,
diei proecedenlis.. - . . advenlus sancti Patrocli marlyris, a Trecassîna cîvi-
REG.SUEC.sub num. 428.: «Eodem die,ëxceptio taie, per sancia? mémorise Bninonem Coloniensem
corporum bealorum Sebasliani et papoeGregorii. > arChiepiscopnm illuc translati. Coesarioevirginis et
CODEXD. nu CHEVAL,signatus c : « In Africa, marlyris. » Vide dicla die proecedenii.. « Treveris,
sanclorum Pelri, Bassini, Porphyrii el Urbani. » sancloe Anasiasioe virginis. »,
Convenirel cum codicibus medioe nota;, etc., nisi MOLAN. : « In Aphrica, sanclorum Pétri, Successi,
deessel nomen Successi. Bassiani. Eodem die, beali Syri Papiensis epi-
In VATICAN, signaio nom. 5949 adjicitur textui : » Ulrantque descripsit éx BELIN. Pergit :
« Et sancli Zenonis Confessoris. » Vide dicta ad scopi. « Jolro monasierio, sancloeBaldoeabbalissoe. > Vide
diemproecedenlem. Castellanunt. « Lemovicas, sancloe Yalerioe virginis
FLORENTIN, in fine : « Apud Tieinum sivePapiam, et martyris. > Et typis minoribus : « De qua.scribit
sancli Syri episcopi et confessoris. » _, Marlialis epislola 2.ad Tolosanos cap. 8. » Editiones
Editio LUBEÇO-COL. : In Leocadia inlerserit no- ^ posteriores eadem prorsus habent de tribus mârtyri-
mma lyrannorum Diocleiiani el Maximiani. Secundo bus Africanis, de Syro et Balda; de Valeria iiiltil,
loco : « In Africa, sanctorum Pétri, Successi, Ba- sed translata hic.esl ail diem sequentem.

IV Idus. Die 10.

- Apud civilalem
Hispolilanam, sanctorum marlyrum Carpolbri presbiteri et Abundii diaconi, qui persé-
cutante Diocleiiani pçimo fuslibus crudelissimc coesideindein carcerem negato ëîbo et polu retrûsi, rursuiri
equuleo lorii, et posl hoecdiu carcere macerati>,.novissime gladio percussi sunt. In Hispania civilale Ème-
rita, passio sanctoe Eulalioe virginis, qua: cum ésset ahnorum tredecim, pro confessione Christi, jussu Da-
ciani proesidis, pluriraa lormenla perpessa est,.novissime in equuleo suspensa et exungulala, faculis arden-
tihus ex utroque latere appositis, hausto igné spiritum reddidit. Eodem die apud proefalam urbein, sancta}
Julioe marlyris, quoefuit convirginalis sanctoe Eulalioe et cornes individua ad passionem properanli.
NOT^E. ' .'".'''
Sumitur ex Praten., Herinien,, Antuerp.-Maj., Antuerp. et Max.-Lubec, Munerat., Greven. et Molan.
VARIANTESLECTIONES. •
Proecipua et notabilior versainr in nomine Inei, ]) Baronius a nommando locoabslinuit; non. dubila-
ubi Çarpophorus ci Abnndius passi fueriitl, quem- rcm égo Spolelum eligere, vel saliem ejus terriio-
qné Romanum parvuni'clare nominavit Spolelum, rium, quo fere recidii nolulainler Casiellani, ut locus sit
uisi forte correciricem manum adlîibueril Roswey- Sassovivo,apud Fulginium, Spolelum et Spello,
dus. in Adone Cerlo scriptum esl apud Hispolilanam Latine Hispeilum, unde ad formandam.civilalem Hir
civilalem. Variant codices l'Jsuardini, inler quos Pra- spolitanam facillimus esl progressus. De Spello-,vel
ten. el Belin. diserte legunt Spo/etannin; Antuerp. et //Js»e//o aliter Latine, reddito, egimua xvm Maii in
Max.-Lubec, Spolitanqm;.Roswey. et Molan., Uispa- S. Felice, de quo vide in Aclis lomo IY Maii, p. 167.
lïlanqm;. reliqui passiin Hispolilanam cum Adone. a Si quis meliora inveneril, ullro ampkctemur. Plura
quo Usuar.diim recessisse nibil est quod salis per- dabit Jaiiningus-in citâtanon.semel dissertalione,
suadeal. Al .ubi dèmum quoeretur civitas illa Hispo- suo loco publicanda. Alia difficultas in Eulalioeoetale,
litanal Hic nodûs est; cui solvendo non apte in Beda quam codices aliqui duodennem dumaxat faciunt,
.Planliniano ingéritur Hispalis Boeticoe,ad quam tiôs nos ex probalissimis el ex Adone-pulamus .Usuar-
martyres perlinère frustra, ni failor, contendimt, dum scripsisse annorum tredecim. Munerat. maie legit
qui ex quanliunvis lëvi nominis simililudine sanclos jugulata pro exungulala. Servavimus Carpo/.or»,etc.»
qnosïibel in Hispaniam uiideqnaque soient traitsve- ex solila codicum orthographia. Abundi, Abundacii,
Itere. Si Çarpophorus aliquis Hispalensis episcopus Datiano, etc., scriptoria ferme.sphalmalasunt.. ,
fuit, is a uosiro disliiiclissimus est. Scrupidosior hic
787 USUARDI MÛNACUB; ',$&
'
OBSERVAT10NES-.
Prima fioslrà amnintiatîo Itïc rursus a Romano kvum eliam distinguit, dum xu Februarii Bar-
parvo procedii, secundo loco posl Eulaliam bis ver- cinonem expressit, hic vero : Eiilalioe virginis mar-
Lis signala : Spôleli, Garpophôri presbyteri et Abundii tyris, ut certo diversas supponere vidèalur. Sic item
diaconi. Rabanus absque positione' scripsit ; Eodem Ado, diversa uirique Iribuéns elogia, tamelsi non»:
die, sancti Habundi et Carpofoli martyrum^ Ado.sic' nulla Gonfuderit ,, dum Barcinonensem ex passione:
locum formavil ul tniillis trîcis ansam prsebuerit, de- sanctae Leocadioe se 3ccepisse testatur; Quodcunque-
coelero elogium lexens, cujus potiorem parlent ex- textus nosler ulroque die refert, Adoriîanum est: At
iraxil Usuardus, prout in lexlu noslro prodiiciliir. iiecdum sublala esl confusio, de qùa xn Febwiaril.ui:
Apud alios Martyrologos nulla de bis Candis meiïio- Actis pliira memoravit Henschenius, hoc die in êô*
ria. Adoiti proeluxerunt Acla, qualia a Moiiibrilio dem opère denuoexaminanda et illuslranda. Unica
édita sunl, Baronii, imo cujuslibei non plane impe- E'ulalia, an geminoefuerint, potissimum controvertî-
l'ili, judicio admodum dèpravala, adeo ot non videam tur. Qui Eulaliam Barçinone natam, Emeritoe pàssam'
îiiëirilis" omnibus facile expurgari poluisse. An id volunt. vel qui Emeritoe natam et passam Bareinor
proeslileril Joajines Baplista Bracchesciis' ordinis nem snbinde transférant, diim AetoruindifficullateS;
Priëdicalorum in Vita a Baronio citala ,. exploràrë évitant, in alias labuntur.. Gertëex. cilatis'a Bitinar-
lion licet, cum illam haclenits non viderim. De bis tio Sacramentariorum aut Mîssalium documenlis,-bi-
Itôriîniqiie sociis Umbrioesanclis alibi cum Bollaiido nas fuisse suadetur. Quidquid unius Acla fartasse-
kiçuli sn'mus, non scmel lector.es reniisimus ad Jan- alteri attribuXa fuerint. Faleamur cum laudaio scri-
ningi traclalum de Dodecade sanctorum Umbrioe, plore,, ex neuira patte cerla occurrere argumenta,.
cni opportuiius locus dari polerit ix Julii, eum de B <}uwpeniliïs conficere vuleant ;: quo ilemutn etiam de-
Brictio, ex duodecim uito, ag.em.lumëril. Pluribus flectii nota Tillemonlii tomo V, pag. 713. lnteritn>
Jiic immorari opcroe pretinm non arbitror; citayi- Emeriiensis hodiernoe laudes egregie cecinirPrùden-
mus alibi Tilleiiionliuui tomo Y, pag. 132. De loco lius, cilalo soepiuslibro mpl trziyàvw hymnd"3,-quem;
actum est in Yariantïbus : collecianea npslra mss. vide nbtis illuslralum apud laiidatum Ruinarlium a-
de. sanclontm passione et translatione suo térnpore pag. 497. Alios encomiaslas enumerat Baronii nola-
ilhislrabunlur. , lïo, quibus recensendis supersedeo. Ex illis omnibus,
Inler Hispanas virgines pro fide Christi marlyrio aliam Viloe serieni, neglectis Actis, quoe apud nos
Goronatas mérita celebralissima censetur Eulylia, multa sunl, deduxit proefatus Tillenionlius lomo V,,
iion jam Barcinonensis, dé qua egimus xu Eëbruarii, a pag. 520. Pro Eulaliarum "disiiiiclîone clarissimé-
sed quoeEmeritoe passa esl ; die proecedenii, ut mihi pugnanl bina Wandalberti disiicha,. quorum:allerums
quidem videtur, in Leocadioe elogio appellata. Nola Barcinonënsi àscripsimus xif Eëbruarii ; hic vero al--
est altérutra (nam duas esse lanlispèr supponimits ). terum subneclimus :
in Kalendario Carlbagineitsi : tv Idus Decembris, Eulaliamsan'cioquarlis veneramuramore
sqnçloe Eulalioe. Apud codices Hieronyniianos tribus Hispanaut;Emeritamcujus cruor ossaque servant.
conscquenier diebus, lïoe neinpe, xi et xu Decem-
bris recurrit Eulalioenomen;primo el ullimo Aime- Sed quid de Julia Eulalioe convirginali ? Equidëm»
rioe vél Almeri, niedio. aillent /{orna;;.Plures syndny- nîhil teperio Cui lulo hinitar. Prudentio ignofam,
ntas esse pôluissé ttoii négaverim : at nisi vehemenlér fuisse satis.osléndil ejus de.igsa sitenlium: Nec Julii»:
Jallof. Almeria pro Emerila illuc ir'repsil, nonnullis u'squatn "meminehinl Aeia àpud Monibriiiuin, nee-
"codicibus Ereniiiam diserte exprimeniibiïs. De quà C alia, quoepênes nos sunlj-manuscripla. Qui a codicis
re, uti et dé repetiiiohe, pluribus:dissent Florënll- ËpternaCenSis hodiërno textii eam répétant, facile
nius, Nullam Eulaliam celebravit Beda xu,Februa- adverlunt nomeu Julioe ibi pro Eulalioe supposilum»
rii, unde ad hune diem relulil Barcinonensem :. JV«- esse. Restai ergo ul sola Adonis auctorilate sub-
tale sanctoe Eulalioe vkgjnis in Barcilona; jelc., in . sistal, qui in aliis .Eulalioe.Aclis.eam inveneril^
quo eum secutus est "Rabattus, sic lantën ut hic quod nos alibi, accuratius inquiremùs.
Emeriiensem referai xii, Decembris. Romanum pai*-
AUCTARIA.
TORNACEN. caret prima, in secunda purus est, niyeoe coel'iimpetîit. Cujus sacrum corpus j»er «,n-
ht terlia mulil'us, sistensiri solis verbis : Julioe vir- duiim jussû proesidis pependit in ligno, sednix de-
super puelloe-corpus aspexil, et nivali candore co>-
ginis. est. » In Julia,
ROSWEYD.,in textu. satis purus.,habet in fine; , bpertam divina. gratiaIndealbatuni
t Romoe, Melchiadis papoeet marlyris. » non plane pura- esl. fine : « Et natale sancti
PULSANEN. primo loco habet de Èulalia, usque ad Pauli, cujus passio habelur. ». Dislincliori noiitia
virginis. Secunda de Julia, partim excisa, partira opus est.
mutila est. Carpophori et Abuhdii elogium plane ex^ HAGENOYEN. in prima et secunda nonnihil'ihlerpo-
punclum est. lalus: est. Sequilur : «Eodem die Romoe, nalale
ANTUERP.-MAX. cum sex. aliis medioe notoecodici- sancti Mellyadis papoeet marlyris ; qui Iribus annis,
bus, textui salis puro, in principio.proefigil : «.Romoe mensibus sex, el diebus oclo Romanam rexil Eccle-
via Appia, sancli Melchiadis papoe; qui,eum annis ^ siam. Hic iricesimus primus erat posl Pëirum, et
qualuor Romanaui réxisseLEcclesiam, marlyrio cor consliluit, ut.,die Dominica, et qui nia ferïa nulla
ronatus, sepulius, est in cimilerio Calixli. » Vide ralioue Christiani jejunarent, quia pagani illos dies
AQUICINCT. quasi sacrum jejunium (sacro jejunio) observabani.
I- CENTULEN. : « Apud Emeritam Hispanioe civilalem, El hic sub MÎiximiano marlyrio cororiaiur. Yïeiinoe
sancloe Eulalioe virginis, quoe sub Daciano. multa sancli Syndulfi episcopi et confessoris. » Hic a Mo-
perpessa lormenla, novissime eculeo: appensa, et sandro Adoni«In tribuiinr, sed Rosw.eydus in appendi-
igné ad laiera posilo uslulala, in confessione-Christi cem rejecit. Curia Curiensi, sanclaî Eymericoe
•emisit spiritum. ipso die et ibidem, sancloe Julioe virginis el marlyris. Item sancli Lucii régis, ut- ob
pedissequoe ejus. Item apud eamd'ein provinciam, Ghrisli fidem exusli.» Ullimo loco relërtur Julia,
sanctorum Carpofori presbyteri et Habundii diaconi, cunque pure.
qui posl multa sibi iliala lormenla, gladio punili AQUICINCT. in,fine adjicit lolam ànnuntiationem
subi. » Hic solus codex Usuardinusesi, in quo hoc ^Melchiadis; quoe etiaiii apud Mosahdrûnt Adoni
<lie duo illi martyres Hispanioeascribantur; xn De- ascribilur, a Rosw.eydo rejecta. Sic habet : «Romoe,
cembris accejlii BRUXELLEN. deposilio Melchiadis papoe. Hc eonsiiluit, iù die
BRUXELLEN. incipit ab Eulalia, lexlui adjiciens : Dominica [adde el qu.inla feria] millus fidelis jejji-
« El cernentibus Chrislianis , in specie columboe narel, quia ipsos dies pagani quasi sacro jejuiiïo
 789 MARfTYROLOGIUM, — MENS. DEC. 790
célébrant. El conslituit ut ex consecraiu episcopi, A columboe specie spiritum emtsit, videntibus populis
oblaliones pi-opter hoerelicos, per ecclesias diri^e- et dicenlibus : Gloria tibi, Domine.> lit Julia, satis
renlur. In pago Lemovicensi, "sancloe Yalerioe vir- pura est. Demum,: «.Vieiinoe, sancli Sindûlphi epi-
ginis el marlyris. » Vidé Castellanum.
• VICTORIN. scopi et confessoris. »
el REG.SUEC. sub num. 130 in fine : BELIN.textui satis. puro adjicit ut supra. : «Romoe,
« Romoe,sancli Melchiadis papoe.» sancti Melchiadis papoeet. martyris.»
. MATRIC.-GARTHUS.-ULTRAJECT. : « Eulalioevirginis GREVEN. : «Romoe via Àppia,.heati Melchiadis
et marlyris. Leuchadioevirginis. » Maieex die proe- papoe. Qui cum aille bealum Silvestrum rexisset Ec-
cedenii ad hune translata est. Sequitur : «Sancloe clesiam annis quatuor, marlyrio coronatûs, sepul-
Julioe virginis et marlyris, quoe fuit socia Eulalioe lus eslin cimiterio Calixti. lpsé conslituit ut dië
virginis. Carpofori presbyteri et Habundanlii [Abun- Dominica et feria quinla jejunium minime obseryef
dii] diaconi, martyrum. » tur, quod hos dies pagani prophanis jejuniis du'cé-
REG.SUEC.sign. num. 428 : <Leraovicis, sanctoe bant. Ipso die, passio beali PauJi episcopi, cujus
Valerioevirginis et martyris. » passio babetur. Ilem, sanclorum Victoris,,Adriani,
In VATICAN, num. 5949 deest Julia. Cecilioe.Item, Silvini, Valeniini. Pauli papoeel mar-
ALTEMPS. : «Eodem die, sancli Anljgoni et san- lyris, qui secundum Calalogum babetur vi Kal. Fe-
cloe Eufrasiae. » Clarior notilia de hisce Isanctis de- bruarii. Viennoe,beati Sindûlphi episcopi et confes-
sideraiur. Addit codex: « Lemovicas, saiictoe Yale- soris. Ponlianoe virginis. In civilale Armennis, na-' '
rioe virginis et marlyris. »• talis sancloeAgricoles.» .
FLORENTIN. : « Romoesancti Melchiadis papoe.v. g MOLAN. in prima edilione unicum habet augmen-
Item sancli-Savini episcopi et confessoris.» Puto . lum, quod descripsil ex BELIN.: «.Romoe, sancti
placenlinum indicari, sed hic cofitur die sequenti. Melchiadis papoeel marlyris. » In posieribribus edi,-
Vide ibi Auctaria-noslra- el Marlyrolog. Rom. lionibus de M(dcbiadeposl papoeduo sequentîa verba.
Editio LUBECO-GOL. primo loco de Melehiade, in parenthesi iucludit, ul marlyrium in dubium revocot.
quo eadem ferme describit, quoe habet AQUICINCT.Vide Romanum et notaiionem Baronii. Castellanus"
supra. In prima noslra annuntialione salis pura est. ex veteri Kalendario Rucheriano recle- coiitendit
DeEulalia sic legit": « In Hispania, civitate Emerita, Melchiadisnatalem ad x Januarii référendum ; qup
passio sanctoe Eulalia: virginis et martyris. Quoe dievide Auctaria. Porro proefaloeédilionés ppstë-
cum temporibus .Diocleiiani iuiperatoris, duodecim riores superaddunl :. « Yi.ennoe, sancti Sindûlphi
essel anuorum et nobilissimis orla nalalibus, Da- episcopi et confessoris. Lemovicas, sanctoe Valerioe
ciano proeside sedentë pro iribunali, sponle se co* virginis et martyris. Apud Lëonlinos in Sicilia, san-
ram eo obtulit, et de crudelitale, quam in sanctos ctorum militant viginli marlyrum, quorum unus
Dei exercuerat, dire increpavit, quapropler ab eo- Mercurius dicebalur, sub Tertyllo proesidé, Liçinio
dem plurima tormenia perpessa esl ; novissime au- imperante, qui a sanctis Alphio, Philadelphio, etCy-
tem in eculeo suspensa el exungulala, faculis arden- rino conversi fuerant. Die décima, sanclorum mar-
tibus ex utroque" laiere apposais, donec paulalim. lyrum, Menoe,Hermogeuis el Eiigraphi, » Vide'Su-
'
çombuslurum consumerelur. Sed eaorante, flamma rium.
în torlores eversa est et perseverans in oratione, in
Ml dus. Die a:
Romoe,natalis beali Damasi papoe,et passio sancli Trasonis marlyris, qui cum esset Christianissiiiius,
jubente Maximum tentas-est, ac cum aliis duobus Ponliano et Proelextato, marlyrio coronatûs. Civitate
Àmbianis, sanctorum martyrum Vielorici el Fusciani. In horum naribus et auribus jussit jud.ex tarinças
immitli, et clavis candentibus eapila transfigi, deinde oculos evelli, ac poslremum per eoruna corpora jacu.
lari, sicque una cum sancta Gentiano hospile suo capilibus arnputatis migraverunl ad Dominum. In Hispa-
niis, sancti Eulicii, a cujus gesta habenlur.
NOTJE,
Sumitur ex Praten., Herinien., Antuerp. et Max.-Lubec, Munerat., Greven. et Notant-
° Ëulychius amissus fuit in Dervensi codice. BOUILLAUT. / '

VARIANTES LECTIONES.
Greven. et Molan. omittunt in principio natalis. C tuerp. et Max.-Lubec, Fusciani et Vielorici, alta-
Trasonis scribunl fere codices omnes. Maximino men Munerat., Greven. et Molan. proelërendos vi-
legit Ado et ila probatissimi codices, contra alios deo, dum cum Adone exordiuntur a Vielorici et
militas, in quibus mulatam est nomen in Maximiano. Fusciani, quos ila dispositos inveniens Usuardus, sic
Herinien. posuit coronatûs est. Greven. et Molan. procul dubio servaverit, coeteraex Actis adjungens,
pro Christianissimus simpliciter habent Chrislianus. niltil sollicitas quem e duobus proeponeret. Naribus
In Ambianensibus ex sensu Usuardi ôrdinandis oc- vel auribus habent Pralen., Herinien. et pauci alii ;
curril difficullas, ob quam Pralensis cum suis a pu- ai sensus exigit ut cum Greven,, Mplan. et majori
ris ferme excludi merebalur, ut pote qui, contra numéro legatur, naribus -et auribus. Non displicèt
Aclorum fidem, in principio legit : Gentiani et Fu- Molani conjectura, qua putat larincas vel taringas
sciani ; in fine aulem , cum sancto Viclorico hospile (quam vocem anliquam Gallicam esse, testantur
suo. Dices Usuardum sic scribere et sic errare po- Acla S. Quintini apud GangiumJ accipi pro ringen,
luisse ; non exislimo, cum Acta ipsa proeoculis ha- quoevox Belgice anna/unt-significat: si sudes mavis,
buerit. Melius Herinien. Gentianum hospitem facit, ut est apud Florum ,. per me licet. Servo Eulicii
sed non-rectë inilip 1res simul componil, Victoriçi, cum plerisque.co.dicibus.
Genliani et Fusciani. Oplirae fortasse legunt An-
OBSERVATÏONES.
Damasi papoevelustam in Marlyrologiis veneralio- Damasi episcopi; quoe verba die xlèguntur :.at non
nem probat repelita ejus, ut aliqui senliunt, apud salis obvium est staluere utrum dum codex Epter-
Hieroiiynijanos codices, tum pridie tum hoc die ce- nacensis sub hodiérnoeTabuloe inilium habet, Depo-
lebrilâs: Romoe, Damasi episcopi', xe},,Deposilio . silio Damasi, Eulalioe, Trasonis, etc., ibi Damasus.
791 USUARDl MÔNACHI *"' 752-
papa inlelligatur, qui in aliis codicibus hoc die no- \ istorum martyrum Acta, dûm solos nominal Victo-
ms non est. Caelerum Beda diserte hic legit : Na- ricum et Fuscianum, cum hoc elogio : Qui gloriosis^
tale sancli Damasi papoe, quibus paucula superaddi- simam fidei suoeconfessionem sanguine passionis de-
.dit Rabanus. Romanum parvum simpliciier : Romoe, coraverunt: quoe patel inaityrilius quibuslibet appii-.
Damasi papoe. Nihil adjicit Yiénnensis proeter solum cari posse. Ast Usuardum proefata Acla vidisse ma-
tem.pus sedis, quod ad annos xvm, menscs m, dies nifestum est. An prout nunc alicubi exstant, non
H exlendit, de quo alibi quoerëndum eril, uti et de ansim asserere ; nam si vera est Tillemontii conje-
multis aliis, cirCa Damasi Yilam et gesta contro- * dura, vix ea xn soeculum superant. Falendum ita-
verli solitis. Videalnr Baronii notalio, ulii ad suos que alia et diversa et mullo antiquiora fuisse, si
Annales remiltit, in. quibus proeslanlissimi ponliftois vere a Floro scripla sunl, quoe in noslra Bédoeedi-
fidem et mores adversus oblreciantium Lticiferiano- lione ei iribiiuniur, ubi pro tarincas substiiiiitur su-
rum calumnias egregie vindicavit. Caetera suggèrent des, ac in fine aslruilur multis sanclis commune mir
Hïeronymus et Paires scriptoresqué alii, ex quibus raculiim de proprio capite manibus deporlalo, elc.
Tillenionlius Vitoe cursum contexuii tomo; Ylll, a De Usuardo dubium non est quin passionis modum
pag. 386, per quïndecim ariiculos. Wandalberli ver- ex ipsis Aclis, ul a Bosquelo, de Ecclesiis Gallicanis
sus" infra subjiciam. Damaso subneclit Romanum parte n, a pag. 157, ediia sont, plane descripseril.
parvum : Et martyrum Ponliani, Proelextati el Thra- Eorum compendium Galliee-tradil Tillemonlius.tomo-
sionis, qui niarlyribus de facultalibus minislravil. In IV, pag. 454 et 455, ubi el'corporum iranslalionem
eamdein. sei.ilenliatn et eodem online loqiiilur Ado, describit, quoe exstal apud Mabilionem soee, iv Be-
ex quo Nosler tolam eiogii sui materiara desumpsit, g nediclino parte u,pag. 487, ubi videnda proevia ad-
niiiiala tamen nominum série, quam dicerem ipsum înonilio: cui addi polest noslri Motherii nolui.a. Dp-
ex Hieronymianoriim sensu altemperare vokiisse, in quibus omnibus.ih majori opère a nobis copiosius,
quibus Thrasonis nomen primo loco ponitnr, nisi agendum erit. Wandalbertus solos Yictoricum et
omisisset Capilulînum , qui inler Ponliani et Proe- Fuscianum ab Adone posilos sic post Damasum suis,
tcxtuli referiur. Hoc miror, ita annunlialionem banc versibus honorât ::
cum prima, coboerere, ae-si martyres illi ad eadem
Damasi lempora périmèrent. Legi polest Florenlinii Bornalitat Damasiternis soTenniapapsBi
jioialio.De lioruin sanclorum Actis eadem habendai Occummt, pàrilemquesimul Victôricus,alque-
Fuscianushabent l'esiivotique nilorem: "
est ratio quoe de aliis marlyrum geslis, ex sancti Ambiattavirent quorumituuc ruracruore
Marcellî papoe Vila acceptis, non semel superius in-
dicaia esl. Eutycliius ex Hieronymianis- ab Adone acceptas;
In Ainbianensîbus variant iterum apographa Hie- est, lolidem omnino verltis a Noslro iransumplus-
ronymiana, inler quoe exaclius legit Corbciense, Quoegesta olim habita, fucrini, ulEaHieronyiniani cO-
dum ail: Ambianis civitate, nalalis Victorici, Fu- dices leslantar, doceri cupimus. née ad Adonem,
sciani et Gentiani marlyrum, quos modo non mullitm nec ad Usuardum pervenisse, deuionslrat eorum de
dissimili etiam exhibet Rabanus. Florus, ex eorum geslis sileitlium. Notahis obiter Danielemproplietam,
Actis nonnulla producens, scribit : Passio sanclorum a Romano parvo et A<lonexxi Julii signatiim,, iisdem.
Gentiani; Victorici el Fusciani. De bis niiiil in Ro- verbis ab utroque, nescio ob quam causant, hoc die-
mano parvo ; nec verosimile est Adoni innoluisse repeli, Undein Auctaria noslra transfusus esl.
AUCTARIA.
TORNACEN. de Ambianensibus sic habet : « Civitate G prophetoe. Romoe via Ardeatina, sancli Damasi papoe
Ambianis, sanclorum marlyrum Gentiani et• Ful- et confessoris; qui exhortalione; beali Jeroniiui, in-
ciani. » Désuni reliqua. In caeteris purus est. siituit diçi in fine psalmorum, Gloria Palri, elc. Ipso
ANTUERP.-MAJ. in Ambianensibus similis est PRA- die, passio sancli Trasonis,» etc., salis pure, ut
TEN.,punis in reliquis, sed caret ultima. eliam in Ambianensibus. « In Hispania, sancli Euti-
ROSWEYU. posl Damasi sic annunlialionem distin- clii-i. » Addilùr diverso atramenlo, cujus gestaYdaï lia-
guil : « Item passio Trasonis, qui cumesset... coro- bentur. Demum : n Item transitas venerabilis
natûs esl, el aliorum sine numéro, quorum nomina de Nyvella, monialis ccenobii de Ranteya, ordinis Cr-
Deits scil, » Vide Hieronymiana. De Ambianensibus sterciensis. »
ut PRATEN.Punis est in ultima. HAGENOYEN. incipit ah Ambianensibus, non maie.
PULSANEN. sic habet : « Danielis prophetoe. Romoe, Non tam purus est in Tlirasoné et sociis alquë in
sancli Damasi papoe, qui rexit Ecclesiam annos x, Eulycbio. Sequilur : « Romoe,via Ardeatina, natale
menses tu el dies m, Eodem die sanclorum marly- beaîi Damasi papoe et confessoris, qui rexit Eccle-
rum Ponliani., Proelextati et Trasonis. » Nihil de siam annis décent et octo, itieusibus tribus. Hic ele-
Ambianeiisbius. In ultima ferme purus esl. gans ingenium in compinendis versibus habuit, mui-
ANTUERP. MAX.-ULTRAJECT. el LEYDEN. ex Adone laque brevia opuscula eroyco métro edidit. Hic con-
textani incipiunt : Danielis prophetoe. Tum : « Romoe, slituit ut psalmi die noctuque in Ecclesia caniaren-
via Ardeatina, nalale sancti Damasi papoeet confes- tur, et ut chorus in duas parles divideielur, el al-
soris. Hic rogalu B. Jheronimi insliiuii diei in fine lernatim canerent. Hic multa corpora sanoioriim
psalmoriim, Gloria Palri cum versu sequenti.» » Se- n" reperit, quorum iuinbas versibus decoravit. Gloria
Putri cantari consliluil. Macedonium hoefeiicum"in
quitur : «. Ipso die, passio sancti Trasonis, etc.;
pure per lotum lextum. Eadem habet LOVANIEN., sed concilio Constantihopolilano cenlum el quinquaginla
elogium Ambianensium rescindit. .Palrum dampnavit, et in pace obiit, et ad sanctuni
ALBERG. brevius ordilur : « Romoevia Ardeatina, Petruni sepelilur. In Jérusalem, sancloe Elisabeth,
nalale sancli Damasi papoe et confessoris. » Tum : malris sancli Joannis Baptistoe. Item apud Judoeant,
« Eodem die, sancti Danielis prophetae. » Sequilur sancti Naum prophetoe. » Hic hodie ponilur pro bujus
lexiu's, ut supra. In modo convenit DANIC.Verum de codicis vpluntate. Vide Marlyrologium Romanum i
Danieleî)abei ul ANTUERP.-MAX. Decembris.
CENTULEN. : Danielis prophetoe. t Romoe, depositio AQUICINCT. post Damasi papoe, subdit: « Hic con-
Damasi papoe et confessoris. Ipso die, sanctorum slituit ul psalmi die nocluque canerentar, » etc., ut
Ponliani, Proetextali alque Trasonis diaconi, marly- vide infra in addilionibus- MOLANI. El posl TÔjudex,
rum. In Galiiis civilale Ambianis, sanctorum Fusciani, additur nomen Ricliovarns.
Vielorici, el Gentiani marlyrum, qui gloriosam fidei AMBIAJSEN. de suis sic scribit : « In Galiiis, civilale
suoeconfessionem, sanguine passionis decoraverunt. » Ambianis, natalis sanctorum martyrum Fusciani,
De-Eulycbio nihil, Victorici, cl Gentiani. »
BRUXELLEN. : « Octava sancloe Barbara^ Danielis MATRIC,-CARTIIUS.-ULTRAJECT. : « Damasi papafet
 793 MARTYROLOGIUM.— MENS. DEC. 794
confessoris. Fusliapi [pro Fusciani] et sociorum ejus A' marlyris. Nota. Sanctos Damasus rexit Ecclesiam
marlyrum. Glodulplii.episcopi; » aliis « Clodulfi."» annis decem et-oclo-, consiiiuïtque ut psalmi die no-
Vide Marlyrologium Castellani. « Trasonis martyris ctuque ab eeëlesiastieis'personis, choris allernatim
et sociorum ejils. > concinentibus frequenieiitur. Beatus etiani Hierony-
VATICAN, sub num. 5949 post Damasi, sic secun- mus limita ad eum catholica scripla misil, in quibus
dam annunlialionem ex Adone exlendit : « Et san- et duos illos versus, Gloria Palri ; Sicut erat, etc., in.
clorum martyrum Ponliani, Proelextati atque Thra- psalmorum fine decantandos. Ipse tandem defunctus,
. sônis, qui potens et locuples dé facultalibus suis via Ardeatina sepullus est..Danielis prophetoe. Item
multa Christiania minis.ravit per 8. Sisinnium et Joseph patriarchoe lîlii Jacob. Apud Mirream, sancli
Cyriacum diaconos. Non post mullum ipse tentus a Nicolai episcopi et confessoris, avunciili alierius,
Maxiiniano, palmam.marlyrii cum duobus aliis per- magni scilrcci Nicolai. Ipso die; beati Sabini episcopi
cipere nierait. » ''.' Placeniini, miroesanctitalis viri. Qui fide pletius, ut
ALTEMPS. : « Eodem die, sanctoeMarioe,virginis el refèrl Gregorins III Dialog. Pado fluvio iniindatione
martyris. > Sumi^ùr haiid dubie ex Hieronymianis. agros Ecclesioeoccupanli conintonilorium scribens ,
Vide Florentinium. cliartam ipsam in aquam ntilti jussil, slalimque se,
JUREN. : « Civilale Ambianis, sanclorum marlyrum aqua compescuit, nec uliei-ius exire proesumpsit,.
Gentiani, Fusciani et Victorici. » Melhis, translatio sancli Glodulplii episcopi el con-
Editio LUBECO-COL.. incipit : « Rôma Via Ardea- fessoris. Ilem, sancloe memorioe David monachi
tina, nalale sancli Damasi papoeet confessoris. Qui Cislerciensis Ordinis ' • ' . in -monasierio Hemenroede
rexit Ecclesiam annos decem, menses duos, dies;j} quiescëntis. » ...
decem. Hic conslituit ut psalmi die noctuque ab epi- MOLAN. aliis'litteris textui immiscet post Damasi
scopis, et presbyleris ac rëligiosis, in ecclesîis ac papoe,t qui rexit Ecclesiam annos decem et oclo,
monasteriis catitarenlur, et ut chori in duas partes menses 1res, dies duos. Hic constitua ut psalmi
divi.sipsalmos allernatim canerentur. Huic sanctis- die nocluque canerentur per omîtes ecclesias. Hic
simo viro B. Hieronymus multa ecclesiaslicoe reli- ntultà corpora sanclorum requisivit et invenil, quo- -
gionis scripta niisil, inter quoeel duos versus scri- riint mcmoriani etiam versibus declaravit. > In fine,
psit, scilicet, Gloria Patri, et Skia erat, elc. Hic typis minoribus, de Sabino descripsil verba GREVEN.
etiam multa corpora sanctorum invenil. Item sancli « ipso die, bâati Sabini episcopi.Placeniini, miroe, »
Danielis_prophetoe.«Textus reliquus satis purus est, etc., addens etiam ntiraculum de coercitis Padi
nisi quod in fine scrihal : Eulicii confessoris. aquis, etc. In editionibus aliis idem habe in textu
BELIN.puiïlaii proximus est, iiicipiens : « Romoej aliis lilteris de Damaso, et proeterea de Thrasone
sancli Damasi papoeet confessoris. Eodem die, pas- post Cliristianus, inseril ex Adone; « potens el locu-
sio, » elc. Nomma Ambianensium format,.Ambiant-. ples, de facullalibussuis, sanctis marlyribus, in car-
et Vielorici, el infra, cum sancto Agenliano hospite. ceribus el metallis damnaiis, victum minislrahat
Ilem, jussil Ricliovarus.proeses.Alios bujus cdilionis per Sisinnium el Cyriacum. Non mullo post et. ipse
noevos proelereo : in secunda edilione liabet Eutici jubente, » etc. lu fine-: « Die undecima, sancli Palris
episcopi. Danielis.Styliloe. > Vide Vilam apud Surium.
GREVEN. : c Octavae sancloe Barbaroe virginis et

Pridie Idus. Die 12.

Apud Narbonam, nalalis sancli Paulî confessoris, quem beatus Panhis apostoius ordinalum , eidem urbi
destinavil anlislil.em : «luique cuni eodem Apos'lolo ad Hispartias proedicandi gralia pergens , ibidem reliclus
est, ubi proedicationisofficionon segniier impleto, c'arus miraculis coronatûs qûievil. In Alexandria, san-
ctorum martyrum Epimachii et Alcxandri, qui, cum essent multo Iempore in vin.culis, et diversis suppliciis
confecli perdurassent in fide, ignibus ad postremum consumi jubentur. Item Alexandrioe, sanctarum mulie-
rum Ammonarioe et Mercurioecum aliis duabus, quoe, inaudilis tormeniorum generibus toleralis et supé-
ralis, fiiiem omnium, ferro coedenlé, suscipiunl, Ilem sanclorum marlyrum llermogenis, Donati et aliorum
viginli duorum. lu pago Yinnacensi, sancli Walerici presbyteri et confessoris.
NOTiE.
Puris accensenlur Pralen., Herinien., Antuerp.-Maj., Rosweyd., Munerat., Belin., Greven. et Molan.
Quibus accedunt Antuerp.-Max^, Dllraject. et Leyden.
VARIANTES LECTIONES,
Molan. vix Ipcum hodie inter puros' meretur. In C | Rosweyd. anle ferro évidenteposuit capila. In.Gre-
ipso principio scribit : Pauli episcopi et confessoris, ven. cadente est sphalma lypographi. Pauci habent
a qiio.iitulo coeleriomnes abstinent. Munerat. post percipiunt; secunda Belini editio perçeperunl; ser-
aposlolus omisil vocem ordinatum. Rursus Molan. vandum quod est in textu. Viginli duum est phrasjs
pro quique cum eodem legit cumque eodem; Belin., solius Pratensis. Pagns Wimacensis, qui Castcliaho
cumque cum eodem; Munerat., qui cum eodem. Belin, est Vinemacensis, fere ab omnibus diversintode fle-
sensunt corrompit iu officioinsignilus expleto, contra ciitur. Ado Mosandri scripserat i Aprilis Winnoiensi;
quam légère dehebat, officionon segniier impleto. Er- Ado Rosweydi Wimnoensi ; hiç vero Vimnacensi,
rât Pralen. dum ponil claris miraculis pro clarus mi- Vinmacensi, Vivacensi, Vininacensi, Vianensi, Vim-
raculis. Idem habet Epymachii; Greven., Epymachi. mocensi, Numuacensi, etc. Proeiuli lantisper, ex
Mallem, cunt Belin.. et Molan., Epimachi; sed Heri- Munerat., Greven. et Molan., Vinnacensi. Magna
nien., Rosweyd., Munerat., imo Romanum parvum etiam in scrjbendo proprio nomine divërsitas; sed.a
elA.o, cogunl scribere cum textu Epimachii. In céleris differt Rosweyd. dum legit Walerici abbatis ;
Belino et anie perdurassent redundat. Major in eo- lurpiusquelabilur Belin.sùbstilûens Valenlii episcopi.
dem confiisio, dum mulieres Alexandrinas ullimo In Mimerai, mendum esl Malerici. Nota hic annun-
loco ponit : maxima vero el bujus et Molani a reli- lialionem Hermogenis, elc, in Rosweyd. duabus
quis discrepaniia, qui post Mercurioe ausi sunl ex Alcxandrinis inlerjici; nolabilius vero, 1res codices
Adone Miserere, el Dioiiysioeet ilerum Amnionarioe, medioenotoeHermogeni et Donalo proefigereposilio-
ob quam variaaouein fcre e puris exclusi sunt. nem, Apud Emeritam, de quo vide Observaliones.
795 USUARDI MONACHr 7DG
OBSERVATIONES.
De Paulo Nnrbonemi nonperfùnCloneagere caspi- .\ lioc polius quam alîo die hi martyres an auctore
mus in Observalionibus xxw Martii quo die ex côdd. Romani parvi .signali sint, ^cum sanctos plërosqne:
llieronyin., imo ex omnium ferme anliquiorum Mar- omnes éxRulino desumpios.'pro mero suo libitii in;
lyrologorum. sententai cbllocandus esl, itequë hacte- varios, quos forlc sanctis aliis vac'uos habebat, dies
nus qùeo perspicère cui' Usuardus, a solitis ductor- disiribuerit. Scio Ëpimachium a Groecisreferri xxxi
ribus reccdens, hue Paulum distulerit. Atenim,. licet Octobris, ut ibi in Auctariîs adnotâvi ; at cur a so-
signalas ab Adone Kalendas deserat.ejusopinionein, ciis, velsahem a socio avulsus, cur tali die ab ipsis
quoesoeculoix oblinebat, de primis in Gallïa Evan- polissimum cotatur, plane incertain est>nisi' transr-
gelii pratdicalorîbus ad aposiolorum tempora redu- lalio aul hujusmodi aliquid occasionemrdedfcrifc.
céndis, omniito amplexns est, cum tolum suum elo- Dixi in Yarianlibùs Hermogenem et Donatum a
gium ex Feslivitatibns aposiolorum desumpserit, id codicibus inferioris noioe ascrïbi Emeritoe, quod ex
prudenler omittens, quo V-ieimensisPaulum NarbOr Hieronymianis vel jtptius ex Rabanianoaliquo codice
nensein indicat, eumdem ipsum fuisse Sèrgium Pau- acceptum facile exjslimaverim. At proeferendus*est
lum 'proconsulem- Brève, sed elegans est Prudenliï codex Epternaeensis, in quo expresse legitar : Et
de Paulo noslro encomium, alio locor,.Rermogenis, Donaloeet aliorum xxu, cul
Surgët et Paulo speciosaNarbo. plane consonal Blumianus, nec differt Cdrbeiensis ;
in quibus omnibus Donaïoeirivenilur pro Donati, sed
Caetera pridem solide enucleavit Henschenïus ex a-bsque posilionc. Galesïnius Alexandriam astruëns,
Bosqueto aliisque, cilaladio xxu Martii,. ul hic nihil - atidietidns lion est. Potius crediderim IJispaiios:
observaitdiim magnopere supersit.-Qui rerum cpm- ig fuisse, iamelsi a loci expressiône abstinuerit Ado, et
pendiis delcclatur, adeat Tillemoulinm tomo.IV, in hune describehs Usuardus, An recle Thésaurus con-
Diongsio Parisiens'u proeserliin articule 12., a pag. cionatoruin apud Baronium eos'tu paludem demersos,
4«9. , qgonem.perfecisse tradat, propria loco examinabituT.-
Romani parvi bodiernus indiculus solos. martyres Âmbos hos martyres, cum sociis suis viginti duobus,
Alexaiidrinos exhibe!, ex citalo loties Rufini lib. vt, sic non ineleganler faudavit Wandalberius :
cap. 51, seu ex celebri Dionysii Alexandrini ad Fa-
-biuinAnliocbcnum epistola plane acceptas, unde vu Hermogc.itPS, Dniinliis-lnsdeniquecoriiscanL. •,
Decembris Agatltonem , viu. Macariuni cum eodem Tum pridie, el bini coiijunclosanguinesancli,
Romano parvo nuperrime dedimus. Hoec sunt hoc Walericus vel Walaricns , LeuConaensis abbas,
die ejus verba : Alexandrioe, Epimachii el Alexandri. pro hoc die planissime Usuardinus est, ab Adone-
El sanclarum quatuor mulierum Ammonarioe,Mer- cerlo positus i Aprilis, quidquid hic rursus codicem
curioe, Dionysioe et Ammonarioe.Ex proediclo fonte suum Àdonianum oblrudat Mabilio, cui nullum si-
pauloliberalius-hausilViennensis, omnium ccrlamina milem inter nostros reperimus, profiter unicum Lo-
describendo, ex hoc aulem utrumque suum elogium ' biensem. De prôprio obitus die certo décernât, qui
Nosler de more exlraxil, postremas duas mulieres Heiischënii argumenta expenderitad Cilalam dieu»
anonymasrelinqiiens. Palet hic rursus, quod proe- i Aprilis, quo lectores remillimus-; salis hic nobis
falis diebus vu el vin Decembris aiquë alibi loties sit, ex optimoe noioe.codicibus Usuardinis, verum
incuicavimus, frustra omnino rationem quoeri cur ejus et geiiuiitum lexlum asseruisse.
AUCTARIA.
TORNACEN. deëst prima. In Alexandrinis sola -no- G Emeritam civitatem, natale sanclorum martyrum
niina Usuardina refert,; expunclis elogii.s. In dua- llermogenis, Donati et aliorum viginli duorum. In
lius annuiiliationibus uMimispurus esl. pago Viminacensi, sancli Walerici abbalis et eon-
PULSANEN. incipit ab Herniogene, etc., pure. Tum fessoris. Eodem dië, translatio beali Nychasii [epi^
sic pergit : «Apud'Alexandriam,- beatorum marty- scopi] et marlyris. ».An forte translatio aliquarum;
rum Epimachii et Alexandri. Apud Sepiunaniam, reliquiarum Bruxelîas factà fuerît, cum àlii codices
urbe. Narbona,. deposilio sancli Pauli episcopi et de ea sileant ?- Vide diem natalêm xiv Decembris,
confessoris. > Desunt reliqua. HAGENOYEN., in prima, secunda el terlia solilo pu-
LovANiEN.- purùsesset, sient ANTUERP.-MAX., nisi rior, sic quartam format : Apud « Henierilam civi-
deficcrel in elogiis Alexandrinorum. lalem Hispanioe, natale marlyrum beatorum ller-
ALBERG,et DANIC.eurent àiiitunlialiôue ultima, mogenis et Donati, cum aliis viginti duobus, sub
quant anibo, sed varia ulerque phrasi et a nostro Daciano proeside. > Plus dicit, ni fallor, quam alibi
diversa rclu|erunt i Aprilis. In reliquis similes sunt .repererit. De Walerico, egit, modo el phrasi sua,
ANTUERP.-MAX., etc. -.... i Aprilis.
CENTULEN. de Paulo egit xxu Martii ; hoc die sic DAVERON. : « In jiago Vimiacensi, sancti Walarici.
incipit : « Nalale sanclorum martyrum llermogenis, confessoris. » Alia in loco varialio.
Donati et aliorum viginli duorum. Alexandrioe, AMBIANEN. : « In pago Vintacensi, nalalis sancli-
liealoruin marlyrum Epimacbi el Alexandri, qui Walerici, qui super Somonam fliivium heremiticam
ignis pa^siouc iraiisierunl. Et ibidem, sanclarum vilain,ducens, eliam miraculis claruil. »
mulierum Ammonarioevirginis, Dionysioe;Mercurii ; JJ MATRICTCARTHUS.-ULTRAJECT. :: « Pauli Narbo-
'item Ammonarioe, quai diversis lormenlorum, gene- nensis episcopi^ llermogenis, Donati, et aliorum
ribus fidem Domini servaverunt. » Hic repetit :. viginii- "Epimachi el Alexandri. Item sanclarum
4 Narb'onoe,sancli Pauli episcopi el confessoris. In mulierum Ammonarioeet aliarum trinm. »
pago Vintacensi, sancli Walerici abbatis, qui juxla VATICAN, sub num. 5949 nihil habet de Paulo.
Somonam fiuviuin beremilicain vilam ducens, eliam Narbonensi aut dé, Walerico.
miraculis claruil. » Non -de natali, sed de trausla- BURDEGAXEN. : «In pago Yimaceiisi,,sancli Wale-
iione agit i Aprilis. rici episcopi. » Melius in lexlu.
BRUXELLEN. incipit : « Per anticipalionem sancti REMENS. SS. Tïm. et Apoil. : «In pago Yinma-
Aulberii Canieracensis episcopi. » Sequitur de Paulo, censi, natale sancti Walerici presbyteri, » etc.
satis pure. Deinde : « In Alexandria, natale sanclq^ Editio LUBECO-COL. in prima satis pura est, uli et
runi niarlyrum Sammoni et Emeiiii. » Vide Hiero- in secunda. In terlia nonnihil immulala :-« Item,
nymiana die proecedenii. In omnibus Alexandrinis Alexandrioe, sanclarum mulierum quatuor Amnio-
parum a purilate recedit. Sequitur : « Apud Uispa- narioe, Mercurioe, et ilerum Ammonarioe, et Dioiiy-
ttiam, nalale sanctorum martyrum Carpofori pre- sioemartyrum, » etc. « Apud Emeritam urbem, san-
sbyteri, » etc., ferme ut Usuardus supra ad x, De- clorum llermogenis, » etc. abbalis « In pago Vimacensi,
cembris. Vide quoeibi dicta sunl. Pergil:«,Apud gancli Wallerici presbyteri, el confessoris. *
 79T MARTYR0L0G1UM. — MENS. DEC. 793
GREVEN.:«Nota. Hune Walericum Ado habet A bernia, Finniani abbalis et confessoris. Alheidis im-
Kalendis Aprilis. Videibi. Apud Alexandriam, san- penatricis, secundum alios xvu KaJ. Januarii. »,
ctorum Sammoni et Emerili. » Vide quoe diximus MOLAN. de nmlieribus-Alexandrinis, posl el iterum
ad codicem. BRUXELLEN» « -Ipso-dië apud civilalem . Ammowtrhv, quoe, aliis litteris lexluï inseril, «dum
Auraricënorum, passio sanclorumEnstralii,Eugenii, nimia conslantia uterentur apud judicem,. et illo
Orëslis, cum aliis mollis. Qui Iempore Diocleiiani crubesceret vinei a. fèminis. t Et iterum* post tusci-
et Maximiani, pro fide Christi constanier exquisita piunt, «.scribit beatus Dionysius in librode Marty-
supplicia superantes, ad ullimum Eustralius igni rjbus. » Vide Adonem. Editiones alioe in fine snper-
consumplus, reliqui vero decollali, marlyrii glbriam addunt t« In Galiiis juxta Jornacum, In .monasterio-
adepti sunt. » Vide hoecpaulo accuralius in Romano, Gisoniensi, translatio sancli. Everardi, ducis.Forojii-
el ad hoc noiulam Ca'slëllani, die.sequenti ; ipsorum liensis. » Dislinctius loquilur Auclarjum, xvi Dec.
Apta referl Surius.a. Mjetaphrastecomposîla. «lu Hi- référendum , quo die videudunn eliam Castellani
Mitriyrologiuiu univcrsale.
- '
Idibus. .".-,. Die 13.
Apud Sinacusam, Sicilioe civilalem. hatalîs sanctoe Èncioe virginis et martyris, sub persecutione Diocle-
tàani, qttam eum lenônes corrumpere, jubente Pasohasio consiilari, velleiH, niillaienus eam.movere polue-
runl, née funibus addilis, aut bonin paribus plurimis. Picem, resinam, fervens oleum nil Joesa suscepit,
sed'tandem gladio in viscefa. merso percussa esl. Ipso die, sancli Autbeni Cameracensis episcopi.

Puri sunl Pratetti,, Herinien., Tornacen..,, Anluerp.-Maj., Munerat., Greven. et Molan.

VARIANTES LECT10NES.
. Scripsi Siractisam, ut liabenl pplimi codices Pra- B rimis habet paribus pluribus. In Muneralo deest TÔ
ten.., Herinien., Toriiacen., etc., non Syracusas; ul lenones, et pro Aulberù ponilur Auberli. Pralen.
volunl Greven. el Molan. Siraculam in Mnneraio scribit Camberacensis, eique confortnis videtur An-
err.or est : Antuerp.-Maj. et medioe-noioe codices le- tuerp.-Maj.; at coeler'i omnes servant recepliorcm
gunt Siracnsanam. Idem Antuerpi-Maj. omillit litu- scribendi modum, qui est in textu.
lum sanctoe. Solus Tornacen, pro boum paribus plur
OBSERVATIONES.
. De sancta Lucia vmjjne Siracnsana, martyre ceie- riam in Beda inveniens, inde elogium formare ma-
berrima-,:omiiia plana sunt,. tam; apud' Surium quam. Jnit, relicta parle ultima de- communione Dominici
m omnibus Laiinerjum Uttgiologiis., et Groeçornm corporis, quam in Aupiariis. codices, aliqui resti-
eliam Menofogiis.. Meminil Sâcramenlarium'Gregorii tuent. Exstal apud nos Vita métro eomposila, liaud
et velus F'roiiti Kalendarinm, in quo plures ecclesïàs' dubie Sigebërtioptis, de quo vide a.lnotatione.mTtfi»r
sancloeLucioe'Romoedientas idem Fronto memorat, lani. Exstanl plura alia inonumpnia, tum ad Acla
el àlierins. Romanoeviduoe ab hac diversoe titutnm ipsa, tum ad controversas Iranslaliones speclanlia,
firrepuMl: Uatc Florenlinii:observaiio est-,in qua et noimulla in Lucioe honorent recenlius plaborata,
Fronloni ascribilur, quod Nota ejus ad-Kalendarium qu;p omiiia proprio. locp-'et. lempori réserva niils,
non ëxpriiml, cum sic potins dicàtas sanclaeLiicioeec- non proelerniissnri singulàrpm Aniuerpiensium ei:ga
clcsias'iiominare videalur, ac si huic nostrâe'Siculoe iiienwrabilcin virginem ejusque. reliquias , ëlapso
«OnsecraUeijuecipl;. quod ego. extra controversiam proxinte soeculo per illiisirissuitum Çapello, a Fsdtra
pulo; queniadmodum et ejusdem-nomen sacro missoe Chigio. poslea papa Alexaiidro.VU, acceptas r vçnc-
Cannni inserlum exislimo ' , quidquid recentiores rationem. Hic-jam accédant Wandalberii versus,
crilici boecin dubium revocare velle videanlur. Ad- quibus Judocum innëxiiit poêla Marlyrolôgus, con-
vcnaiiL illi. obsecro. Luciàm nabilissiniam.malronam, formior textui noslro fulurûs, si Aulberluin. adjun-
<|iioexvi Seplembris colilur, cunr Geminianp con- xisset. lia canit :
jimgi, iliuslrissimam vero virginem Siracnsanam, t'h r< Idus Syracus»tihi, Lucia, dicavit,
laudato Gregorii Sacramentario ,in Frontonis et Al- PascbasiumChristi pro nominepissa tj-rannum ,
lal.ii Kalendarijs, imo in coeleris libris ecclesiasiieis, -S.iinilnsiiiimobileiii<|uanifecit saticiusiniquis ' '
diverso plane modo et diverso culUi r-ecoli, ntediam Esse viris. Judoclt pariter.coterisquBsacerdos
inler Agglham, Agnetem et Coeciliam, quas vir-gines Kgregie, Oceaniceduiitcui ssepeprocelloe.-
fuisse, et ut taies ab ùniversa Ecclesia caibolica bo- Porro Cameracenscm Aulbertum solus et primus
norari, promis: iiidubilalura est. Hoecsane anliquis- in Faslos sacros retulil Usuardus.. Probalissimum
sïiiiani Lucioe Siracusànoe festivilalem in ipsa urbe Chrisli sacerdotem fuisse, sub quo el per quem Han-
Ronia abunde demoustranl ; nec minus clara sunl nonia mimbiliter in CJirisliana religione coepeyitPa-
pro ejus celcbritaie Martyrologiôhim leslimonia. In rère et vigere, merilo lestatur Molanus iii Nalalihus
ilieronymianis lego :-Sirucusa civilale Sicilioe, nala- Sanclorum Belgii, ubi dolendum ail tanli pontificis
lis sancloe Lucioe virgjnis. Lucoe in- Eplernacensi Vilam magna ex parle nesciri. Ipsam qualeincunque
niendum est, nec vero iu. iisdem apographis Lucia edidit Surins; sed quoepênes nos manuscripta est,
sequenti die repelila,,eadem cum noslra diei polest, paulo. diffusior videlur. His locus non est rem illain
diiin inarlyribus Aniioclienis beii.e'vel maie socialur. scrupulosius ëxaminandi. Mullo minus quoerere, lu-
Aiitiqua esse el gravia inclytoe virginis Acta, nec ii. bet quid sibi velil ilispaiiica relation qua supponilur
diffiieniur, qui nonnullos eorum errores. coarguunt. Canieràcensis nosler "Aulbertus fuisse prius archi-
Vidilea Adelmiis. vidil Beda, qui brevius suum elo- episcopus Bracarensis in Lusiiania; nempe ut-génti-
gium ex ipsis concinnavit, a Rabano Verbatim de- bus illis satis proprium est, alienos sanctos sibi
scriplutn. Qui seriem nosiram duclal auclor Ro- vindicare; Réfutai hoecquidem Tatnayus in Marly-
mani parvi, paucis lègil : Syracusis, Lucioe virginis D rologio iiispanico, verum an mullo saniora substi-
èi marlyris. Longa esl Adonis bisloria;, al Nosler, tuai, equidem non inlelligo.
breviora seclari soblus , aplioretn elogio suo, mate-
AUCTARIA.
ROSWEYD, textui salis puro in fine subdit : i Eo.: PULSANEN. de Lucia post marlyris sic haboK
déni die, sancloe Odilioevirginisi» « Quoepassa est Diocleiiani et Maximiani persecu-
799 USUARDI MONACHI 80f>
lione, sub Pascasio consule. Passa esl aulem Ydus }A marlyris. Judoci confessoris. i.ulberti Canieracensis<
Decembris, et in loco in quo percussa est, basilica episcopi. »
poslcâ fabricala. » De Aulberio Cameracensi VATICAN, sub num. 5949 deest Aiilbertus, sed ad-
nihil. : « Apud Sebasliani, passio sancli Euslratii
BELIN. post percussa esl supplelBedoe elogium : jicilur el sociorum ejus. Auxenlii, Nandarii, Euge-
« Nec tamen morlua, donec veuieniibus sacerdolibus marlyris Orestis, imperantibus Diocleliano et Maxi-
communionem Doroinici corporis et sangiiinis acce- niiatquemianojudice Agricoia. »
pit. > Tum : « Item sancli Ursini marlyris. » Pro
Aulberli est Anthiberti; in secunda edilione paulo Ursicini FLORENTIN, adjicinnt : « Apud Ravennas, sancli^
melius corrigilur Auberli. marlyris. » Colitar xix Junii',
ANTUERP.et MAX.-LUBEC. etiam UGHELLIAN., ni BURDEGALEN : « Beversîo sancli Martini, glbri'osis-
fallor, atque item ANTUERP.-MAX. cum solilis suis simi Turonum aittislilis. >
omnibus sociis in Lucioeelogio idem fere .reponunl, Editio LUBECO-COL. in Lucia fere similis est codi-
quod dedimus ex BELIN.et cum eodem omnes scri- , ci.busmedioenoioe. De Autberto addit, et confessoris.
buiii Siracnsanam. Sex ullimi in fine addunt, et Sequitur : « In Ponlino, sancti Jodoci presby-
pago
confessoris. teri et confessoris, filii régis Britanioe. Qui Deo ser-
ÇENTULEN. «
: Apud Siracusam Sicilioe civilalem, vire desiderans, regnum fratri suo senioiï, nomine
passio sancloeLucioevirginis, sub consulari Pasclia- Michael demisit, vënilque ad heremum Ponlinuni
sio. Cameraco, sancli Autberti episcopi el confes- cum discipulo suo Vohnaro, resediique juxla flumen:
soris. In pago Ponlivo, sancli Judoci sacerdolis et iJJ Allée, in quo loco Dominus sibi apparuit in forma
confessoris , qui de culmine regni sibi heredilarii, quatuor vicibus, petens eleèmosynam ab
ad Christi pauperlalem se redegil, et vitoelaudabilis peregrini
eo, qui tantum habens unum panem pro se et disci-
cursum sanelissime consummavil. > pulo suo, eumdem divisit in quatuor partes et dédit
BRUXELLEN. anticipavit festum sancli Autberti. In pelenli, pro quibus, divino disponenle conciliô, mi-
Lucia salis similis esl codicibus supra cilalis.. Addit raculose mentit quatuor navicnlas vino el panibus
sequëntia : « In Hibernia, sancli Finniani abbalis el oitustas r.ecipere, tatidemque Christo duce, el ange-
confessoris. Ravenna , sanclorum Ursiani et Leu- loruni obsequiô ad coeléstiantigravit. Castro Landu-
chadii conf'ssorum. El sanctoe Odilioe, quoe apud nensl, nalale sanctoe Odilioe virginis et abbatissoe
Orpe juxta Geldoniam yillam Brabantioe quiescit. » cenluni triginta monialium, filioeducis Hogenburch
Confundil Odiliam, cum Adilia Orpiensi ; hoeccoli- Adalrici. Hoectanloe fuit sancliialiï coram DeO,quod
lur xxx Junii. Demum : i Eodem die, deposilio san- palrem suum in purgatorio sibi a Deo ordinatum, in
cli Alhanasii abbatis el confessoris. » Quem inler latere monlis, ubi ipsius situalum est monasterium,.
plures Aihanasios indicare velit, ex solo abbatis li- cxislentem, suis lachryraosis oraiionibus ab eodem
lulo non salis divino. liberavit.. Quoe etiam post reviviscens ad lempus
dixil se in contubernio sancloe Lucioe fuisse
HAGENOYEN. de Lucia inserit : « Hoecprius malrem brève,
et vidisse
prpprianï a fluxu sangiiinis liberavit, et sua omnia audivil. >gaudia, quoe nec oculus vidit, nec auris
Plura hic narrantur quam in ullo alio co-
qijaehabuit, pauperibus erogavil; propler quod a dice reperiàm.
sponso suo pagano, coram Pascasio est-accusâla
GREVEN.
quod Christiana esset, el posl- longam eonceriatio- (Q indicari : « Ravennoe, sanclorum Hrciani i [puto
nein de fide, jitssa est duci ad lupanar, quam cum Ursicinum , pro quo alii Ilrsinum scripse-
lenoitcs, » etc., fere ul codices supra. « Ipso die, in runt] i el Leucliadii confessorum. Mediolani, inven-
nïoîtasierio Hoenbcrg, Argentinensis dyocesis, depo- tio sanclorum Nazarii, Prolhasii, Gervasii et Celsi
silio sancloeOdilioevirginis. HoecOdilia fuit lilia ma- pucri. Eodem die, deposilio lieali Judoci, presbyteri
gni principis,' el coeca nata, propler quod palri erat cl et confessoris. Qui cum esseï régis Brilonum iiliùs,
exosa, et Inlerficere votait eam, sed mater et ira 1er morluo paire ad suscipienda r.egni gubernacula
ejus servaverunl eam,' quoe poslea in baptisnto fuit urgerelur fugain inivit, veniensque ad pagum Pon-
illuminaia ; et posl méfient patris, duccnlaniui linuni, solilariam ibi vilain ducere coepit. Ubi ïila et
virginum mater esteffecta, omnem heredilatem pa- signis inclytus, quadam vice duci Haymoni, sili pe-
tris Deo'obligans, duo monasteria conslruens. Hoec. ricliianii, fontem-suis oraiionibus de terra eduxit,
ut dicilnr, animam palris sui de infërno | a/ii de landemque plenus sanciitalis quievil circa annuni
Domini DCLIU.In Alsatia caslro Landunensi, nalalis
purgatorio] liberavit, et alia plura miracula fecit et sanctoe
obiil. Ipso die, deposilio sancli Jodoci, filii régis An- Odilioevirginis abbatissoe, Quoeclan* quidetn,
glioeet hereitiitoe, qui poslquam soeculum in juven- Ffancorum sanguine, sed coecanata, cuni ob hoc a
lule rëliquit, in magna absliiicnlia et palienlia yixit paire occidi jussa fuisset, a maire sërvata, et a san-
multis annis. Hic quia regnltm lérrenuin pro coelesti cta Erhardo Raiisponensi episcopo divinitus admo-
coniempsit, in magno labpre rcliquiis sanclorum illa niio baplizata, visum recepit. Post hoecin gratiam ac
«titans, rëx in coelis facius esl,-et pelentes se ex pâtre suscepla, monasteriiint,.quod pater fundaverat,
promissione Dei exaudivit. ipso die, deposilio sancti »i. regendum accepil. Ulti multis virginibus adunalis,,
Aulberli episcopi Cameraceiiiis in doctrina et vita in magna sanciiiate vivons, miraculis etiam corur-
gloriosi. » scans, quievit in pace. »
ApuiciNCT.secundo loco post percussa est, inter- cussa MOLAN. addit aliis litteris, cum BELIN., post per-
seril : «Ipso die, gloriosa exceptio B. Martini a esl, « nec lamen morlua, donec venienlibus, ».
Burgundia, quam non solum miracula décoram red- etc. Tum : « Item Ursini martyris. > De Autberto in
dideruni, sed liberalilas magnorum procerutn, co- fine; « et confessoris; cujus vita illusiris gloriosis
milalusque promiscui sexus illustrent fccerunt. > virluium claruil indiciis, iempore Dagoberli régis
Hoeceadem référant codd. DAVRRON. ALTEMPS.et Franeorum. Eodem die, .sancli Judoci confessoris, -
CAUDIACEN. Prior nosier in fine adjicit : < El sancli Eodem die in lerritorio Argenlinensi,sanctoe Olhiiioe
Judoci confessoris. > virginis. Ravennoe,sancti Leuchadii. » Demum typis
minoribus : « Eeria quarta post Lucioe, jejunium
YICTORIN. el REG. SUECsign. num. 130 : « Eo- triduanum biemale. Sive decimi niensis, de quo oclo
dem die, sancli Eustachii cum sociis suis. > Volunt habentitr bomilioeLeonis papoe1. In Orpe, pago
dicere Euslratii, de quo videndus Surins et Roma- Geldoniam, sancloeAdilioevirginis abbatissoe. »juxla Dixi
num. « In llispania civilale Emerila, passio sanctoe supra Adiliam coli xxx Junii, vide Acla eo die. Edir
Eulalioe virginis. » Vide superius in propria feslivi- ; tiones posleriores idem.habent de Lucia in textu,
late, x Decembris. idem ferme de Aulberio, excepta lemporis tioia.
MATRIC.-CARTIIUS.-ULTRAJECT, * Lucioevirginis et Deinde : « lu pago Ponlino, sancli Judoci-confcsso-
 801 MARTYROLQGHJM.— MENS. DEC. «02
Tis, filii régis Brilonum, peregrini. In lerritorio Ar- A Manlarii el-Oresti. » Tum typis minoribus : « Niceoe,
.genlinensi, »elc; ut in priori. « Die décima terlia, sancti Bassi, qui duobus clavis translixiis interiit. >
sanclorum martyrum Euslralii, Auxenlii,.Eugenii, Denique de jejunio decimi mensis, ul supra.
' '
XlXffa/. .' Die 14.
-ApudÇypruhi, nalalis beali Spiridionis episcopi, qui unus fuit ex illis confessoribus. quosMaximianus,
dextris oculis effossis, el sinislro poplite succiso, per metalla damnaverat, quique cum propheticam dueerêt
vilam, eliam signorum gloria inclilus fuit. Alexandrioe,sanclorum martyrum Heronis, Arsenii, Isidori et
Dioscori pueri, quos judex sub persecutione Deciana variis tormentis dilanians, cum pari modo eonstaniia
ïidei videret armalos, Iradi ignibus "jubel. Dioscorus vero multipliciler flagellatus. divino nuluadconsola-
tionem fidelium est dimissus: In Aniiocltia, nalalis sanctorum martyrum Drusi, Zosimi;, et Theodori. Item
Rerais, passio sancli Nicasii episcopi et ËutroDioevirginis sororis ejusdem.
' ' '
- ,'NOTJE. . _
Ex Praten. Herinien. Antuerv.-Ma*., Antuerp. et Max.-Lubec, Munerat., Belin., Greven. et Molan.
VARIANTES LECTIONES.
Cïprnm scribunt hic Herinien. et Antuerp.-Maj.; B Hysidori, Dursii, Nichas», etc. Per metalla damnave-
melius coeteriomnes. In Munerat. esl Spiridonis; ine- ral, phrasis est Rufini, servala ab Adone, el ex hoc
ptius in Belino, Spitidionis, quod in altéra ..edilione a Noslro descripta; Antuerp.-Maj. maluit ponere
eorreclum est. Sed ignoscendum aiUiqnioribus, quas dampnavil. IBelin. legit, cum pari eonstaniia videret,
lypographprum incuria viliavit. Sic in Belino legilur melius in textu. Antuerp. legil Remis, sanctorum :
pollice pro poplite, quod etiam habet Greven. Sic Max.-Lubec, Remis, passio sanctorum ;Molan. autem
aliqui Daliana pro Deciana, sic Arlenii, -Ysidori, ante Eulropioe inserit lilulutn sanctoe.
OBSÈRVATIONES.
Rufiitus Historioelibro x, cap; 4, narrala Paph- quorum sola nomina superesse videnluf, in, Hiero-
«nûi jEgyplii gloriosa confessione, utpote qui ex illis nymianis primum signala ; sed eo mddo,:tri dubium
fiicral qui dextris oculis effossis et sinislro poplite.suc- rejinquant ulrum Drusus, vel Drusina, vel, ut viiït
ciso, per metalla damnait fuerunl, capul immédiate Castellanus, Drosides, duos an 1res socios habuerii :
subsequens sic orditur : -Exeorum numéro et si quid In Anliochia, Drusi.et sociorum ejus numéro IH
adhuc eminenlius, fuisse dicitur etiam Spiridoni, Ci- Zosimi et Theodori el sancloeLucioe virginis. Alii ali-
prius episcopus, vir unus ex ordine prophelarum, elc ter efferunt, el aliter numeraul, neque res salis com-
Hiuc a Romani parvi auctore cxtraclui.n. nomen, cui ponilur, nisi cum Romano legatur : In Anliochia,
hoc die locum in Fastis.nosiris tribueret : In Cypro, natale Drusi et.sociorum ejus Zosimi et Theodori. Et
Spiridionis episcopi, ibidem reperit Ado, quo paulo sic etiam alicubi, baud dubic, reperil Romanum par-
uberius admirandoe bealiludinis virum exornaret ; ex p vum, dum eos primo loco siguavit bis verbis : An-
hoc vero Usuardus totani aiinunliaiionem suam de- " tiochioe,Drusi, Zosimi~elTheodori. Nec plura invenit
scripsit. Plura de Spiridione in ciiato capite legi pos- Martyrologus Yiennensis, ex quo lotus textus nosler
sunl, plura apud Socralein, Sozomenuui el alios, ëx hacieiius translatas esl. .,
quibus Vitam suam Galiicam contexuii Tillemonlins Nicasius, licet in Hieronymianis reperialur, ut hic
tomo "VII.,a pag. 242, non ausus lidere Vitoe Mela- tamen cum sorore Eulropia conjungiiur, plane.Usuar-
phraslicoe apud Surium editoe: licet hic fortasse nie- dinus esl, in Adonis appendice perperam Lugdiiiio
Ificain.habuerit, quam a Triphyllid, Spiridionis di- ascriptus, Flori noslri paulo amplior phrasis'socios
scipulo, compositam volunt.Vide quoede Vitis Groecis cives in eadem barbarorum grassaiione maçlalps
apud nos exstanlibus notavit Papebrochius xu De- annumeral : Rabanus, contpendiosior, pro Euiropia
cemliris, ad Kalendariuni Groeco-Moscuui pag. LV. scripsil Sacrepi, vel potins nomen hoc alio speclans
et notas Tillemontii citato tomo VII, a pag. 1395.Ver- ex Hieronymianis descripsit et Nicasio perperam
sum Wahdalberti, qui Spiridionem Nicasio post- • adjunxit.Geniina de Nicasiî sbcioriimqne marlyrio
posuil, infra producemus. - .Acta edidit Surius, altéra antiquiora et breviora,
Fecunda Marlyrum seges, laudata lolics Dionysii longiora altéra a Flodoardo quadringentis post mar-
Alexattdrini ëpistola, apud Rufinum libro vi, cap. 5, tyriuu'rannis coniposila, dequorum fide et sinceriiate
sequentes quatuor pugiles Alexandrinos auetori Ro-. hic staluendum non est. Palet JN'icasii cullus iota
niaiii parvi suggessil, is ad hune diem pro sua au- Gallia, proeserlim in provincia Rhemeiisi, dinde
ctorila le relulil secundo loco : Alexandrioe, Heronis, lolo eliam Belgio celeberrimus. Metriciim'Waitdal-
Arsenii, el Isidori et Dioscori. Longius Adonis elo- berti elogium sic Nicasium cum Spiridione ho-
gium ex Rufino iterurn acceplum esl, noslrum ex D norat : ,
Adoniano salis nilide contractant. Non potaît sanclis NonumcumdecimoJani de more Kalendas
illis melior eitcomiastes obtingere quant sit Eusebii t_uivoest, anlisiesNicasiusauget honore;
historia. Non ila actum cum tribus Antiochenis, Spiridiouquedie proesulcelebratur eodem.
AUCTARIA.
TORNACEN. caret annuntialione prima, mulilus est et Theodoli. > Alexandrinos privât elogiô el Nica-
in sécuiida, purus in solis duabus ultimis. sium sorore.
ROSWEYD. «
post Aritiocbenos textui insërit : Lug- ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT. et LEYDEN.textui piiro
duiti', sancli Yialoris episcopi. » Dé eodem agunt subjiciunt in fine : «•Viemioe,nalale sancli Lupicini
Florus et Rabanus. Tum : « Yiennoe, Lupiciiii epi- episcopi et confessoris. » Idem habet LOVAN.,sed
'scopi et confessoris. » Vide Rabaiium el appchdlcëm Alexandrinorum elogium resecat. . .
Adonis. De utrpqué sancta, Vjatore nempe el Lupi- ALBERG.. et DANIC,proelerjam dictum de Lupicino
cino, videri etiani possunt apographa Hierpnymiana. aUgmenlum, sic de Nicasio el sorore addunt, : «.0ui
De Nicasio hoec addunlur : « Episcopi et martyris ab Hunis gladio capite truncali, gloriosum marty- *
cum sociis suis. » , rium complevérunt. » ,
PULSANEN., ontisso Spiridione, sic incipit : « Apud CENTULEN. : « Apud Aniioclnam, sanclorum mar-
Aittiocltiam, sanclorum martyrum Onisimi,, 2osiini tyrum Drusi, Zozimi et Theodoli, Alexandrioe.; béa-
$03 USliARDl MONAÇHi M
lorum marlyrum Heronis, Arsenii, Isidori atque J i troptoe virginis sororis ejusdem, miroe sanctitatis.
JMoscom.Apud Ciprum sancli Spiridionis episcopi, -Qui episcopus cum ab Hunis, et Wandalis pro fide
iiieriloconlëssionispraeclari. Remis Francorum me- Christi inter doniiim ecclesioedecollalus esset, absci-
i repoli, sancti Nicasii archiepiscopi, qui décollants sum caput propriis lollens manib'ùs ànte allare po-
esl a,Wandalis, cum sorore virgine Eutropia, et cum suit. Eulropia vero cum ad illudendum se réservai!
multis dc'clero vel populo. » conspicéret, injecta manu in hosles, gladio quosdam
BRUXELLEN. incipit : < Remis, passio sanctorum vulnëravit-, sicque îllos contra se provocans, marty-
Nychasii, et sancloe Eolropioe virginis, suoeurbis
sororis, rizalaest; cum quibus innumeri ex eadem urbe
qui cum mullitudiiie cleri et plebis ejusdem ab passi sunl. * Sequilur de Spiridione, Alexandrinis
ilunis irueidali sunt.» Sequilur de Anlioctiënis', de et Âniioclienis, salis pure. In fine : « Yyciinoe,nalale
Spiridione et Alexandrinis, satis pure. Tum : « Apud sancli Lupicini, noni illius ecclesioe episcopi eticorï-
Viennam, deposilio sancti Lupicini episcopi el con^ fessoris. Eodem die, sancti Folquini episcopi el con-
fessoris. Apud Lugdunum, deposilio sancti Vialoris fessoris. > Vide MOLAN. infra.
episcopi et confessoris. Monasterio Syliit, transiius ;GREVËN. : « Nota. Cum bealo Niehasiô ej'usquë
sancti Folquini, MoriuoTumepiscopi el confessoris. » sorore, sub Wandalis. innumeri utriusque -sexnsiii
De hoc vide Casiellanum. eadem urbe passi sunl. liem, sanctorum Tyrsi et
HAGENOYEN. primo loco ponil Alexandrinos, tuni irîum sociorum ejus. Platonis marlyris. Viennoe, S.
Spiridionem, dein Anlipchenos, omnes salis pure; Lupicini episcopi el confessoris. Lugduni,. sancti
verum de Nicasio sic -habet ,• « Remis, passio sancti Viatoris episcopi et confessoris. Folquini episcopi
Nicasii episcopi et marlyris, et Eulropioe sororis „B et cohféssoris. Neapoli, sancti Agnelli abbalis. In
ejus. Qui divino milu illic de Briciania majori véné- Anglia, beali Hiluebakli abbalis. Ilem, beatoe Gelen-
rai episcopus, ex regali ortus sanguine, el suam ec- dridis. »
clesiam laudabililer per «tnnia régens in verbo Do- . MOLAN., post Nicasii episcopi,litteris Italicis textu
mini, mortem sibi proximam esseproedixit, consolans inserit : « Qui MisSarum soleutnilalibus peraclis a
suos, ne ejus lerrerentur exemple; in sermone eodem Wandalis inlra ecclesiam Remensem passifs est
ab Hunis "decollalus esl. Ipse vero caput suum arri- martyrium, pro -fideChristi decollalus inlra demum
jtuil, slans anle allare sermoiiem suum- finivit, et ecclesioe. > lu fine : « Monasterio Sithiu, transitas
verlens se ad allare, ad walioiteni se posuit ct.obiil. ' be.ati Folquini, Morinorum episcopi, cujus vitoe et
Eulropia vero soror ejus, decollatori frairis sui sanctitatis merituni commendat abyssus vehemens
[oculos] ëripuit; quapropler miserabili morte necata aquarum, una nocie fiante auslro coitgelala ad-ejus
est.' > corporis transitant,-» Dein typis minoribus : « Nea-
AQUICINCT. in fine textus, post sororis 'ejusdem, poli, sancti Agnelli abbatis. Eodem die, Fortunaii
addit, « sociorumqûc eorum a Wandalis interfecio- episcopi Piciaviensis. Qui poslquam Turonos, juxla
rum. Ilem transitas sancti Folquini Morinorura epi- votuffi-proprium pervenit, Piciavos pertransiens illic
scopi et confessoris. » habitavit, et mulloruiit ibidem sanctorum gesta par-
MATRIC-CARTHCS.-ULTRAJECT. : « Nicasii Rhe- tim.prosa, partim melrica oratione conscripsil. »
mensis archiepiscopi et Eulropioe sororis ejus mar- Edilioties alioe idem in lexw referont de Nicasio,
tyrum. Spiridionis episcopi et confessoris. » sed errant dum Eutropiam etiam Ilalicis clformalit.
In VATICAN, num. 5949 nihil de Nicasio. Adjici- De Folqiiiito, idem quod in prima. Tum : « Item
tur ; « Apud Neapolim, sancli Agnelli confess. » Ç beati Lupicini, Viemiensis ecclesioe-oclaviepiscopi. »
ALTEMPS. : « Depositio Avili sacerdotis. Alici mo- Démuni lypis -minoribus : « Ascaloni, sanclorum
nachi. Lotharii abbatis. » Pro hoc die et sub bis marlyrum Àris, Promiel Elioe. Quorum primus, ob
lenitinis omnes oequeignotL sunl. fidei confessionem, in rogum eonjèclus fuit, reliquis
BURDEGALEN. : «Fortunaii Piciaviensis episcopi et duobus capila sunl ampiitala. » Vide Eusebii librum
confessoris. » Vide Castellanum, qui lotam nomiiium de Marlyribus Paloestinoe cap. 10, apud Ruinarlium
ejus seriem distincte enumeral. inler Selecta, a pag. 544. Dcniqiie : « Leodii ad san-
Editio LUBECO-COL. incipit : « Remis metropoli, clum yEgidiuni, obitus bealoeOdilioeviduoereclusoe. »
-passio sanclorum Nichasii episcopi, et sanctae Eo-
XVIII Kal. Me 15.
Apud Africam lteati Valeriani episcopi et confessoris, qui cum esset, anuoruni plus ocloginta, extra civi-
lalem singularis expelli jussus est, et ita proecëptum ut nullus eum neque in domo neque iu agro dimitlerct
habitare; sicqueln'strata publica mullo iempore nudus sub aère jacens, in confessione càtholicoe verilalis
el defensione-sanclimonii, cursum beatoevitoe complevit. In terrilorio Aurelianensium, sancli Maxiinini
confessoris. ."'..'.
miM.
Conveniunt codices plurimi, ul Pralen., Herinien., Tornacen., Antuerp.-Maj., Antuerp. et Max.-Lubec,
Munerat., Greven. el Molan. Accedunt Antuerp.-Max. et socii codices medioenoioe.
VARIANTESLECTIONES.
Greven. el Molan. de Yaleriano spribunt, qui cum D meiidpse scripsit màllorum jemporum. Emendaiins
esset ànnortim plusquiim'octoginia,-' alii ontiies cum fbrlasse loqtii 'voluit'Tbrnacen. 'dum .'pro defensione
Adone, el foule ipso unde hoec accepta sunt, liempe sanclimonii correxil defensione sancliinonioe.Porro
Victorë Yilensi. Solus Beliiius legîi, elila proecc- quid ^sanctimonium, quid stràta significenl, do'cebit
pium esl. Sic soltis Herinien. dimillerel habitare cor- Molàniis.Alium sensuni ëfformâruni Antuerp., Max.-
rigeré quodàminodo voluil per sineret habitare. Gré- Lubéc, Belin. ëi codices omnes mediaè noioe. dum
yen, et Molan. a reliquis disseiitiûnt, scribeiites. sed sic ponunl, in confessioneàç defensione veriiatis cà-
in strala publica; 'melius- in'textu. Rursus uterque tholicoe. Ultima aiiniiniialio phrasi Usuardiita ëxpri-
légit nudo sub acre. Fateor eqtiidein ila h'aberî in initur, jhônAurelianjs, nec in tiviiale Aurêliûnensi,
Victoris Yitensis edilione ChïHleiîana, al Nosier nec in'territorio Aurelianensi, ul habenl Belin,, Gre-
Viennensem secutus est, in quo nudus sub dere, sicqiie ven. et .Molan;, sed in terrilorio Aurelianensium.
ex maiiuscriptis Vhitovissinia edilione resiilu'ît Rui- Qnoerilur an cum Praiensi el consûelis sequacibus
nai'lius.' Erravil Munerat. dum pro mullo'Iempore Antuerp.-Maj., Rosweyd. et Aquicincl. legerit Mdit-
 805 MARTmOLOGIUM. — MENS. DEC . W.G
mini abbalis, nu Maximini confessoris? Hune modum A Maximi cum prima Belini edilione sed eos non nio-
seqmmtur reliqui, quos proeferimiis; Belini secunda ramur. .•-••..
«dilip titiiluin ulrumque conjunxit. Pauci scribuiit
OBSERVATIONES.
ïhim de Papiniano et Mansuelo Africanis episco- In vëtustissimo codice Hierpnymiano Epterna-
. f>îs agerenius xxvm Novembris, ibidem noiavimus eensi seu'Aiituerpiensi clare signalur secunda noslra
plures apud Adonem populares episcopos eo die . aimunliaiio : In civitate Aurelianensi, Maximini
simiil énumerari, qui in persecuiione Wandalica presbyteri et confessoris. In aliis apographis legitur
passi suirt, atque. inler eos Valerianum, quem eum- Maximi, pro quo ex Belino, Maurolycb, àut aliis
Hlemessë credimus Cum tioslro hoc hodierno, a Vi- liujusmodi, quibus eliam addi possent codices Usnar-
"c'tore'Vilénsi nïirifice ïaudalo, libro •! de Persecu- dini, frustra pugnal Florcntinius. Non melius sancti
tione Africana, .apud Gbiffleliiim, pag. 15, Abensis nomen inflexi.l Florus per Maximiani, nec tam pe-
xivitatis 'episcopusibi dicitur, in edilione Ruinarlii, culiare elogium ad.ducil, ut non cuivis sancto con-
pag. f6,'AfrK>rti2oe"; sed ea vaiihtio parum ad nbs'al- fessori-aplaripossit ; Qui in sumina relîgione degens,
tinet. Hue magis facit proedicliRuinarlii correclio, ejus merilis multa miracula Dominus operari digna-
qua Valeriani oeias oclogenaria confirtnalur, cum in lus esl. Neque magis propria sunt Adoniana hoec:
Ghiffielii edilione solum indicarelur annos nains Aureliahis, beati Maximini presbyteri, venerabilis
-vins-septuaginla.Vide alia in lininartii Noiis, pag. sanctitatis viri; ubi.observo t.u.in:JIieronyntiana, lum
£59. «oec paucis de fonte dicta gint, ex quo primus Floruni, tum Adonem urbcmÂurelianensèm designare
nausil auctor Romani parvi, his verbis : In Africa, vëlle,' quoe Maximini Miciacensis veja positio non
Valeriani episcopi el confessoris, Wandalica„perse- est. Noslgr ilaque simplicius, sed et -paulo disiin-
culione. Evolve Marlyrologia alia anliqua omnia, R cliùs, Tperjerritorium Aureliànense rem expriinens,
nullam bujus sancli raemoriam inverties : unde no- » sludios.e etiam ab omiii elogio absiiiiuisse videtur.
vum pondus accrescit «os.rae, alias indicatoe, opi- Quo ..autem modo annunlialionem suam formass;i
nipni, nempe plerosque Africanos sanctos in perse- putemus, dictum est siipra, in Yarianiibus. Apud
cul ioiîc.Wandalica passos, ab auctore Romani parvi «oroanûm parvum, Bedaiu et Rabaitunt, notas non
in Fastos ecclesiaslicos primum relatas fuisse, .de est Maximinus .nosler ;,al niulia dé eo edidit Miibilto
qua re egimus in proefalionis nostroe cap. 2 sub fi- iri apjtendice soeeulii Benedieliiti, a pag. 580, dupii-
nem. Ado, longiorum encomiorum concinnator, ia- . cëiiivitain referens, cum libro miraculorum, proe-
digftalam perseculïonem/ diligentius scralalus, ex missis observalionibus additisque notis qaoe ad san-
liudati Vjcioris Historia elogii sui maleriam .repe- cli Acla in majori noslro opère iilu.slrani.lnnon mo-
ril, paucula adjiciens de defensione sanclimonii, diçô e'runt adjumculo. Poêla Muriyrologus solum
quoe apud proefalutn scriplorein eo modo, saitem re- Maximiniim hoc disticho laudavil.
lata a nobisloco, non invenilur. CoelerumUsuardus -Octavurncum deno, Maxirnine,retentas,
sua omnia ex Adone mulualus est. Aui'elianai'eraxproebeulcui rura LjaMint.
AUCTARIA.
ROSWEYD. textui satis puro acljiclt : « In Africa, VATICAN,signatus num. 5949 adjicit : Ravennoe,
Fausiini marlyris, cum aliis xxx. » Esl in Hierony- sanclorum Nanlavis el Concorda. Colunlur die se-
mianis Fauslinus vel Faustus cum,sociis aliquot, sed quenti martyres Ravenna.es, sed aliis nominibus;
unde ad iriginta accreverint, nescio. inler eos esl « Navalis, » quem.hicper « Nanlavis »
PULSANEN. de prima habei usque; ad confessoris, cerlo designari exislimo. Vide ibi Usuardum, ejus
expuncto loto.elogio; secondant vero sic amplifical.; Auctaria, et Marlyrologium Romanum.
< in terrilorio Aurelianensium, deposilio beali C BIZUNTIC.^ « In terrilorio Aurelianensium, 6ancli
Maximi presbyteri alque abbatis, venerabilis san- Maximi confessoris. > Vide supra.
clilalis viri. » . . REMENS.SS. Tiniolb. et Apojl. cum.-priori et
CENTULEN. : « Apud_Affricam, sancti Vualeriani multis aliis convenit in nomine Maximi, sed scribit,
episcopi et confessoris..In lerritorioAurelianensi, presbyteri el confessoris.
sancli Maximini abbatis. llic fuit l'rater sancli Yiloni Editio LUBECO-COL. de Yàleridno pauca adini-
Yirduneitsis episcopi. » scet ; « Qui cum esseï ^nnorutn plusquam octaginia,
BRJXELLEN, anticipai : « Apud.Babiloniam, Iem- iempore .Wandalicoe persecutionis, ex proecepto
pore Nabugodonosor régis, passio sanctorum lriui.n Geyserici régis,ilaextra civilalem singularité!- expelli
puerorum Ananïoe, Azarioe et Misaelis. Quorum jussus est, el proeceptum, > etc., ut supra AN-
corpora sub quodam ,specu posila sunl. Apud Affri- TUERP.et plures alii. De Maximum sic habet : « In
cam, sancli Aureliani ,[pro Valeriani] episcopi et terrilorio Aurelianensi, sancli Maximini presbyteri
confessons. Quem ;ob conslanliam orlhodoxoefidei et confessoris, venerabilis sanctiiate viri. » Et ila'
Geisericus rex Arianorum proecepil; ul nullus in ferme legit AMBIANEN. '.' .
domo neque in agro susciperet. Cumque esset anno- GREVEN. : « Ociavoe,ConceptionissanctoeDei geni-
rum plus ocloginia, in slrata, » etc.,salis pure. « Au- lricis Marioe.> Oiuisi noiare superjus in codicis DA-
relianis, depositio sancti Maximi episcopi et confes- NICIora superiori, manu plane recenli ascriptum
soris. Item Valeriani episcopi et- confessoris. Et de- .' "haberi : « Octava Conceptionis gloriosissimoe Virgi-
posilio beali Maximini abbatis, magnat sahelilalis pis Marioe.Festum imnus duplex. » Pergit GREVEN.
viri. >Nolabilis hic locus esl, ul osiendatur quam D « lii Aphrica, natalis sanclorum Fausiini, Candidi,
facile librariorum imperilia sanctos mulliplicaverji, Coeciliaîii,et aliorum viginti oclo. -» Hoec salis con-
cum hic ex. duobus in textu nostro posiiis quatuor .veniunt cum codice ROSWEYD., de quo supra; sed
exsurganl. numerus.ille Africanorum martyrum.trigùila unius
HAGENOYEN. incipit a longa historia de Jacob pa^ non videlur ex Hieroiiymianis colligi posse. « Vol-
triarçha, quoealiunde nolior et cerlior esl. quam ut quini confessoris. > An hic forte Folquini Morinen-
ex hoc codice hic-jdescribalur. In tolo lextu salis sis, de quo heri aclum, nomen duplicatum. nop
purus est, sed inler Valerianum et Maximinum ex est? « item sanctoe.mémorise JôaitnisCornerii mp-
die proecedeniiJnsèrit : « Viennoe, nalale sancli Lu- nachi presbyteri, ordinis Carllmsiensis, cujus mérita
picini episcopi et confessoris. » Dominus per miracula muliaoslendere dignatus esl.
MA.TRIC.-CARTHUS.-ULTRAJECT. :«Valeriani episcopi Saturninoe virginis. » ,
et;.confessoris, qui cuni esset LXXXannorum, expul- MOLAN.de Yaïerjano litteris Ilalicis post ocio-
sus, nudus sub aère in confessione verilalis vitant ginta.inscrit : « Tempore Wandalicoe perseciilionis,
ftnivit. » Nihil dé Maximino. , '.".-. cumex proeceptoGensericbi régis Aiiani ad tradeii-
807 USUARD1MONACHI 808
dum divina mysleria vel lihros,. aretarentar ciincli A ponilur in Martyrologio universali inter Mineros, -ut
Domini sacerdoies; ila ul iidem impii Ariani de ipse appellal et scribit, pag. 890. De ejus cullu nihil
ipsis palliis altaris, camisias sibi el femoralia face- alibi reperi. In aliis edilionibus proelermissus est,
rent, viriliter ne sacramenla divina traderet,.diuii-- in quibus proeler Valeriani elogium, in fine solum
cans, extra, » elc. In fine minoribus lypis adjicit : addilur : < Die décima quinla sancti Dalris Pauli,
« Depositio beati Sanctuli presbyleri et confessoris. qui fuit iu occulta. >
De quo in libris Dialog. Gregorius. » A Castellano
XVII Kal. Die 16.
Triuni puerorum, Ananioe, Azarioe et.Misaelis, quorum corpora apud Babiloniam sub quodam specu sunt
posila. lii Tuscia, passio sanctoe Barbaroe virginis, sub Maximiano imperalore. Hoecpost diram carceris
macerationem el nervorum coesionem, ac lampadarum ao'uslionem, mamillarumque proecisionem, atque
aliorum tormentorum crnciationem, ad exlremum gladio data, martyrîum consuinmavil. Ravennoe, sanclo-
rum Valeitlini, Naulis et Agricoloe.
WTM.
Puri codices sunt Praten., Antuerp.-Maj., Antuerp. et Max.-Lubec, Munerat.^ Belin., Greven. et Molan.
VARIANTES LECTIONES.
Antuerp., Max.-Lubec, Belin. eiGreven.. scribunl B subsliliiil Belin. gladio donata. In Muneralo est Va-
Misahelis; servavi cum aliis coininuiiiorem uiodiim: lenciani, Naulis, elc. In primo solus errât, in Nau-
sic eliam simpliciter Babiloniam, licel nonnulli ba- lis, codices propé omnes, quos sequi debuimus.
beanl Babyloniam. Solus Pralen. legit 'durant car- Antuerp., Max-Lubec. et Molan.«meliushabent Na-
ceris macerationem. Alii omîtes, diram ; Munerat. valis, nec mâle, ex Hieronymianis aliquibus, Belin.,
Iransposuit diram macerationem carceris, et oinisil in Novalis. De Thuscia dixi alibi : omnes legunt ul est
mammillarumque proecisionem.Pro gladio data malë texiu, excepta solo Molano.
OBSERVATIONES.
Qui p.ures ex Veteri Testamento Patres in série énmque primum qui Alexandre successil, ut Origini
herouui Chrislianorum collocavil, auclor Romani oequalissil, cujus discipula saltem pèr litteras fueril;
parvi, idem eliamdie primus insignes illos 1res pueros idque se opportune confirmare puiaiU ex Chronicb
Babylonicos hoc ex niera sua disposilione Mar- Orientali ab EcheUehsi édita, de cujus aucioritàte
tyrologio inseruil : Marlyrium sanctorum Ananioe, alibi -a nobis dictum est. Aliiad allerum Maximinum
Azarioe, Misaelis, alias Sidrach, Misacli, et Abde- recurrunl, Barbaram cum Catharina in ^Egypto col-
nago. In Adone nibil superaddituni est, proeler hoec. locanles. Non minor contenlio circa Héliopolim vel
verba, trium virorum, sanclorum. Usuardinum igiwr Nicomediam, ubi martyr passa sit, cui Anliochiam
est quidquid elogii vice hic adjicitur, ul de aliis pa- addunt BedaeAuctaria. Sed quis urbes 111ns in Tuscia
iriarchis el prophelis alibi iiolavimiis. Hoecaulem reperiat, aut quis Tusciam in Oriente? Hoecel id
qualiâcunque elogia accepil Usuardus ex lsidoro genus alia crilicos recentiores impulere ul Acla quoe-
Hispalënsi, de Vita el Obitu sanctorum ulriusque i ciinque conlemplim repudiarënt. Papebrochio eliam
Testamenti. Coetera quoe de bis sanctis colligi sub- C displicuère, ut in Ephemeridibus Groeco-Moscispag.
inde possunl, in Baronii notalione diligenter indi- xxvi el LIV,ac rursus iii Responsiottibus ad art. xi,
cata invenies. Undenam Wandalberlus Babylonios a num. 106, salis indical; al is facile emendari pas-
nostros eduxcril, haud equidem satis certo ausim sus est quoecum bis Observationibus noslris noncon-
asserere, intérim insigni
- elogio eos decoravil in hune veniunl; ea proesertim quoeS. Barbaroe citilus initia
mOdum : concernunl, cujus epneham ipse statuïl in fine soeeuli
Impiaqui Assyriite.ntpseruntjussalyr'anni, ix, cum certain sil in ipso quoque Occidenle ante
Quorumnec crepilans valuilterrere lidelein islud soeculumrecoli sanclain debuisse, ul pote iu
CoiisianUjmque animiiml'oniacisflammafureulis, Romano parvo disertissime signalam, cujus auclo-
Terni sepleno el deciuiopueri ineinorantur. rem non sine historicis monumentis cullum aliquem
Proedicto Romani parvi auciori debelur etiani sànclis decemerë consuevisse, exploralum esl. Non
annuntiaiio altéra, sic ibi formata : iii Tuscia, minus evidenierpatetaul Faslos aul Acla aliqua circa
Barbaroe virginis el martyris. Ado lolius passio- atiiium 850 in Rabani notitiam pervenisse, ex quibus
nis hisloriam -p.tacis xomplexus esl, pauciori- Martyrologio suo Barbaram ascripserit : nain ad in-
ltiis Usuardus, bine inde' Adonis sensum potins terpolalionem hic confugere, quid aliud esset, quam
quam verba secutus. Atque lu 1res Marlyrologi cerla quoeque per dubias conjecturas convellerë? Ex
nntiqsii sunl, in quibus proeclarissima virgo Barbara bis vero conficilur prius Barbaroe quant Calharinoe
hoc die cerio recol'uur, a Rabano cum diverso cullum ih Occidente receptum fuisse. Jam vero pura
elogio iv Decembris consignata, bmissis, quasi de el genuina Adonis et Usnardi cxemplaria Barbaram
iiidusiria, tum marlyrii loco, tant nolis temporis, JJ relërre, indubiiatum reddunl cilali a-nobis supra alii-
quas lorle Marlyrologus ille, ut eratvir erudilus, ' que codices; Papebrochium fefellil, quùd ipsam iv
cum Barbaroe Aclis haud salis combinare poluit. Et Decembris reqiiisiveril. Hoec cursiin pro instiluto
sane lot gravissiniis diificultatibus implexa sunl In— noslro sulliclunl; reliqua eo remiuimus ubi Acta de
ciylissinioe alioquin virginis et martyris gesia, a iulegro examinanda erunl. ^Eque spinosoesunl de
quoeunque demum vel a quibuscuiique aiictoribus corpore et translalionibus quoesliones, quas hic inla-
exornata sinl, ut ego quideni haclenus non videain ctas relinquimtis.
quomodo, sic expurgari possint ul ad normam salis Valenlinus cûm sociis Ravennalibus sic distinctis-
tolerabiletn reducantiir. Vidii nodos illos Baronius, sime ponilur in Hieronymianis : Ravennoe,Valentini,
agnovitque d'epravàios videri codices nonnullos, ih Navalis, Agricoloe,Concordi. Velus Eplernacensele-
'quibus îoeus, lempu's abaque plane lurbaia sunt. gil Novalis et Concordioe,bisque Corbeiensis supei-
Vébementer oplamus lam fidèles altos codices, seu addit Juslhii. Ex proediclis apographis sua descripsit
Groecosseu Lalinos, nobis aliquis producal, unde Rabanus, descripsit ilem Usuardus, sed omisso Con-
erui possil bislorica verisimililùdo. En iricasaliquol. cordio. Aniiqua eorum Acla, si qua fuerint, nusquam
Marlyrologi noslri Tusctam diserte appellanl et Ma- occiirrunl; quoe a recenlioribus prodita sunt, suo
ximiuni lenipora : Acla aliqua Maxi'minum voiunl, Iempore disculientur.
809 MARTYROLOGIUM.— MENS. DEC. 810
AUCTAE1A.
HERINIEN. Dum nie codex scriptus est, invaluerat A et Auceja rege alleram, quam malim ex Actis ' ipsis
"
Barbaroecelebrilas iv Decembris, quando ferme et xxv Junii accipiàs.
sanelus Biasiris ex xv Februarii ad m rétractas est : MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT. : « Trium puërorum
quod plane factum exislimo circa soe.culumdecimum. Babylonioe,Yaleniini, Naulis [alias Navalis] et Agri-
Hic itaque Barbara caret proefâluscodex, quam vide colae, apud Raverinam. »
iv Decembris. VATICAN, num. 5949 nihil hic habet de pueris Ba-
TORNACEN., in prima et ultima annuntiatione pu- bylonicis aut de Barbara^
rus, lotum secunda».elogium resecuit. FLORENTIN. : « Spoleti, sancli Melelii episcopi et
ROSWEYD., purus eliam in prima et ultima, secun- confessoris. Item, sanclorum marlyrum Floriani et
dam omisit, positam supra iv Decembris. In fine quadraginla sociorum ejus. » An forte Eleutheropo-
adjicit : * Eodem die, Lazari, quem Dominus Jésus lilanos ' indicani, de quibus die sequenti?
resuscitavit a mortuis. Item Marthoe sororis ejus. » Editio LUBECO-COL. in lexlu similis est ANTUERP.-
Vide die sequenti. MAX.et reliquis medioenoioecodicibus. Addit aulem :
PULSANEN. in sola prima purus est. Tum : « Eodem « Apud Spolelum, sancti Melecii episcopi et confes-
die, beatorum marlyrum Rufi et Zosimi. Apud Spo- soris. Ipso die, sancti Everhardi militis et confesso-
lelum, sancti Melelii episcopi el confessoris. »Hic a ris. » Vide Auctarium MOLAN.
Caslellano hoc die ponitur, de aliis vide Usuardum GREVEN. : t Apud Bavennam cum proefalis passus
rvrji Decembris.. est Concordius el alii quinque. Mammetis pueri et
ANTUERP.-MAX. cum sociis suis omnibus. Hi an- "marlyris, quem Usuardus habet xvi Kalendas Septem-
nunlialionem puram Usuardinàm retulerunt iv De- g bris. Romoe, sanctorum Herenei, Anlhonii, Theodo-
cembris, . hic vëro aliàm secundo loco subslituunt : ri, Satumini, Vicloris et aliorum decem et septem.
« Romae, nalale sanctorum Hyrenëi, Antonii, Theo- Item Siinplicii et sociorum ejus. Apud Spolelum,
dori, Saïurnini, Vicloris et aliorum decem-et septem. sancli Melecii episcopi et confessoris. Yiennoe,sancti
Qui cum beata Lucia virgihe et Anceia [Auceja] re- Odonis episcopi el confessoris. In Hibernia, Beani
ge Persârum, qùëm ipsa ad fidem Christi convertit, episcopi et confessoris. In terrilorio Tornàcensi, san-
sub Èlio proefecto gloriosum marlyrium consumma- cli Everhardi militis et confessoris. Adelheydis im-
runt. » Vide quoe diximus xxv Junii et Acta eo die. peratricis, secundum alios pridie Idus Decembris. »
'In prima.et ultima annuntiatione salis puri sunt. MOLAN. in fine : « Viennoe,.bealiAdonis episcopi. >
CENTULEN. : « Trium puerorurit Ananioe,Azarioe,et Maie supra scripsil GREVEN. Odonis. Agitur de eo,
»
MiSael, etc., pure. Deest reliquus lexlus, cujus loco quem jam loties in hoc opère cilavimus, nëmpe de
sunt : « Eodem die, sanctorum martyrum Rufi et Zo- auclore Martyrologii illius, ex quo lotus ferme Usuar-
simi, de quorum felici agone sanelus Policarpus in dus contractas .est. Sequilur: « Item Adelheydis im-
epistola ad Philippenses scribit. Apud Pontum, san- peralricis. » Deinde typis minoribus : « In lerritorio
cli Melelii episcopi et confessoris, qni cum esset Tornàcensi, sancli Everhardi militis et confessoris;
erudilione magitificus, virtus tamen animi et vitoe qui, ut scribit Mayerus in Annalibus<Flândrioe, co-
sincerilas longe in eo niagnificentior extilit. > Hue ntes Çisoniensis, conjuge ac liberorum pulchra pro-
ex ix Decembris perperam translatas est. pagine, ad hoec opibus, clientelis et peritia rei mili-
BRUXELLEN. incipit : « Apud Africain', natale san- laris, vilaïque sanctitate illustris est habitas, initium-
ctorum Fausiini, Candidi et Ceciliani. » Vide Hiero- que dédit Cisoniensi coenobiojuxla Insulam. In Hi-
nymiana die proecedenii. Sequilur : « Apud Bavën- '-G bernia, Beani episcopi primi Aberdonensis el Confes-
iiam, nalale sanctorum Yaleniini, Navalis, Agricoloe , soris. » Editiones posteriores idem habent de Adone.
et Concordii marlyrum. » Vide Observationes. De Tum : « In Galiiis, apud Tornacum, monasterio Ci-
Ireooeoet sociis eadem habet cum codicibus medioe soniensi, deposilm.Evrardi, ducis Forojuliensis. Item
noioe. « In Tuscia, sancloeBarbaroe virginis el mar- deposilio sanctoe Adelheidis imperalricis. In Hyber-
tyris. » Videtur supponere aliam banc esse Barba- nia, nalalis Beani, primi episcopi Aberdonensis et
ram ab ea quam posuit supra îv Decembris. Sequi- confessoris. Ambianis, receptio faciei beati Joannis
lur : « Apud Spoletiim, deposilio sancti Malecii epi- Baptiste. In Hispaniis, ex coitstituiione decimi con-
scopi el confessoris. » cilii Toletani, festum annuntialionis beatoeMarioe. >
HAGENOYEN. duas longas hislorias profert ; alleram Non est operoe prelium quoerere quândiu hic riltis
de pueris Babylonicis, quoe ex sacris litteris nolior duraverit.
el certior est quam hic enarretur. De Luceia virgine

XVIXa/. Die il.

Translatio sancli Ignatii episcopi et martyris, qui ab urbe Roma Antiochiam delatus, jacet extra portam
Damnilicam, iii cimilerio ecclesioe. Eodem die, beali Lazari, quem Dominus Jésus in Evangelio legilur resu-
sciiasse a mortuis. Item beatoe Marlhoe, sororis ejus, quorum venerabilem memoriam extrucla ecclesia non
longe a Belhania, ubi e vicino domus eorum fuit, conservât. lu Oriente apud Eleulheropolim ciyitatem,
sanctarum inartyrum quinquaginta, qui sub Sarracenis passi sunt.
NOTiE.
lia Pralen., Herinien., Antuerp.-Maj., Munerat., Greven.el Molan.
*
VARIANTES LECTIONES.
Marioe. Mune-
Inler codices pro texlu citatos nullus recte legit D Pratenseni pro Marthoe maie irrepsitevicinio
extra porlam Daphhiticam. Secutus sum Pralen. et rati, vel ejus typographi error estvenerabilemmemo- pro e vi-
Herinien. In Greven. et Molan.habetur Dampniticam; cino. Omnes recte legunt quorum
in Antuerp.-Maj., Dampnitiam ; in Munerat., Davi- riam., tiescio cur Antuerp.-Maj. conveniunt
proemiseritparticu-
ticam: solus Rosweyd. ad puritatem propius accessit lam in. Rursus in Sarracenis omîtes,
per Dafniticam. In omnibus ferme est cimilerio : proeler proefalum codicem et Molanum.
Pralen. et Molan., rectius, coemeterio. In codicem
- ..w ../ « -«.- -
I'ATROL. GXXiV. _ 26
811 USUARDI MONACHl ' 8i2
OBSEBYATIONES.
Nihil ad hodiernum textum conlulerunl apographa A de ipso festiyitates esse dicanlur. Probabilius tamen
Hieronymianà : Bedam desCribens Rabanus, illius àpparét, sallem èx primo annunliàlionis auclore
.elogium refert, quo potius natalis"sancti Ignatii qûam Romano parvO, eos. ultimum Lazari oT/ilum,ejûsque
translatio cëlebralurr ijûod mirum Videri non débet, in Belhania, ciim Martlià 'sorore deposUionërqiiidi-
cum iieuter i Februarii de eo mëmo'riam fecerîi. care.velie; sic ùt sêpùliuràm in Cypro, ac mullo
Clàrior est pro ho'diema fèstivilate Romani parvi magis migràtioném in Prbviiiciam, plane ignorasse
textus : translatio Ignalii episcopi él martyris Antio- videanlur. Recle an secits hoecab iis positâ "sint,jiic
.chioe.Viennensis hoc loco solum subjungil -.Quiierihis non disputa; patetsade Lazarlini et Maflltaiîi, pc-
post Petrum apostolum Antiochenamrexit Ecclesiam : tavo et nono soecuïo, sub' una' hoc die eelebrilaie
qtisè verba à Nbstrp i Februarii relata, hic "mérita ciillos fuissp. De duabus sororibus verbo égihiusxxi.i
proelermissasuni, aiiisëx Festivilatibus aposiolorum Julii, occasione MarioeMagdaleiïoe, sed ab aliis coii-
subslilutis, quoetfanslatidni proprie et ttnice cônve- trpversiis consulta'hic abslinëridum censiiimùs, oni-
hiunl. Non esl quod hisce diutius im.morër,"cum de nià in Aclis exàminaliiri j|iroximo niense Juljo. Vide
variis sancli Ignatii translalionibus fuse ëgerit Hen- intérim notalioneni Baronii, Tiliemorilium ipmolt,
schenius ad i Februarii, a pag. 35. Ibi eliam inve- a pag. 51, et Castellànum ïii primo Bïhiéslri, a
rties à quo iempore in Ecclesia Romana nalalis pag. 342. -.'.',
S. Ignatii i diei Februarii affixus sil, utbabes ëliam Martyres, Eleutlieropoliiani pûrè Àdbniani sunt,
in Epbem. GroecoMoscis ad xxix Januarii. Wahdal- nec, aliud in ipsoriim gratîâm proestitit Usuardus,
bertus sic illustrissimum marlyrem hoc diê'.c'anit, quam hic eliam Viennensis verba in suum latercû-
ut ipse eliam nalalém cëlebrare videatur Rufum et g lum iransferre. Utrobiqué martyrum numerus ad
Zosimum, quos cum Ignalio laudat Pôlycârpusi sub- quinquaginta deterrninalus est ; utrobiqué pmbes
jungens'; verum M ex Marlyrologiis nostfisad diem anonymi sun.t. Marlyrplogos noslros dëseruit Ba-
sequentem referunlur. Audiamus meiricum elo- ronius, secutus, iti l'ailor, Acta. passionis mànuscri-
gium : - pta, quorum apud nos.'a[irographum ;éxst'at, ex
Igna'tiussanelusdeuo sextoque triumpltat, archivis sancti Pelri Roiiiai descripiiim, ùtji diffu-
Antiochenoeurbis pâstorliiartyrque: ferarum sior totius martyre, déscriptiô. FlorianumetCala-
Quëmdentés panèmvivuntfecere; sequuntur hicuni, tatiquarii lolius turmaé proecipuos, à^pellàt,
tjuem fusoob ChristamRufusZosimusquecruore. addens ëtiàm reliquorum ohiiïiuni nbmîna, quoe
Annunliationis nostroe secundoe substructioneut,
1 sirnul âd sexaginla âscenduht;'unde formdta est B.o-
ul ila dicàm, sic denuo ponit auctor Romani parvi : mani moderiii an'nuhiiatio. Alia Actà vidissë oportet
Et Lazari, quem Christus resuscitavit, et Marthoe Petrum in Catalpgo, lib. I, Càp. 73, apud quem socii
sororis: ejus in Belhania ; ubi velmi observes' él duntaxàt quadraginla Flofiâitb et Calàiiicp'adjuii-
ftatrem et sororem INBETHANU collocari. Hoecpaulo gunlur."Non réete a Barônio sign'atur annus HeraÇlïi
aliter deduxit Ado, cujus sunt verba omnia, ëx xxxyii, qui forte melius xxvu, dicerëtùr, qiiamvis
quibus ëlogiuin nostrum coiistruitur.. Apud Bëdâim, hëciri Misçella ùëc in Tlïeophahè salis" certà in-
Floi'uin aut Rabanum. de liis sanctis,sâlteni hoc dië, dieja, repeiirl possint ex quibus aùl' de martyrum
nequa'quâui agilur, uîidë coiligas m'aieà ï illèmonlip librum numéro, de Iempore àut loco passionis certi
aliisque postrémum citari. Hoc etiam adverta non aliquid sialuàt'ur. Reliqua ad ultëriorem invesliga-
salis exprimere marlyrplogos noslros quid de Lazaro iiôhem remitio.
hic .prôpriè commémorent, cum apud Groecosvarioe C ;V
AUCTARIA.
. TORNACEN. omnia habet praétèr. eiogium quod monaslerium, depositio sanèlaë Bëggoevidiioe,filioe
Martlioeet Lazaro supra in textu apiatUm est. Pippini ducis, et sororis sanctoe.Gertrudis, ac reli-
ROSWEYD, de Ignalio ex Adone insërit : « Qui ctoeAnsigisi dttçis. Quoe in! staîuyiduâli se et sua
tertius post Petrum apostolum, Anliochenoe Eccle- mancipans, moriasteriûm Aridemiënsë, fundàv'it', àc
sioe proeeral. » Alianî annunlialionem sic incipit : BeghiiiàsiitqueBeggardos. qiii ab jpsà homeii ira-
« Hic celebratur natale beati Lazari et Marthoe. » hunt, jjritno inslitail. » Notior aliiiiidë esl étillarum
Caetera.satis pura sunt. ' el horum inslilulio, quam ut ad Beggoe témporà
PULSANEN. incipit : < Translatio et deposilio cor- ascendatur. ,'.,'. ..,..-..
poris sancti Ignalii marlyris. >In Lazaro et Martha . HAGÉNOYEN. incipit: « IncivitàiëMârsiiia, depo-
conlraclior est. De quarla, nihil. silio .sancti lilàrsilii episcopi et confessbris, fratris
ANTUERP. et MAX.-LUBEC de Ignatio : « Qui tertius sanctoe Marioe Magdalenoe et sanctoe Marthoe. > Ex
post Petrum apostolum Anliochenam rexit Ecclesiam. ipsa nominis corruptione hic intelligis quam accurata
Hic Romoe dentibus besliarum. passus, inde trans- esse debeant quoe i'usiùs de.Lazaro el Martha
latas, jacet Anliochia?, > In coeleris commembratio- narràiitur. Ego cërte liujusmodi- bistdriis descri-
nibus satis puri sunt. bendis supérsedeo. Tolerabiliora ferme sunt quoe
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT.,LEYDEN. et LOVANIEN.habet de.Begga in hune m°clum : < Andeçemie, de-
Omnes carent annuntialione prima, cujus loco po- positio sancloe Beggoe,sororis sanctoeGertrudis vir-
nunl ullimam dé quinquaginta martyribus. Iiï Lazaro ginis. Hoecdé Anihyso [pro Aiisigiso] viro suo coii-
et Martha satis puri sunl. j; cépil Pypinum seniorem {poiiusfiiia ejus fuit) ducem
ALBERG.et DANICcum prioribus conveniunl, sed Francorum, el post mortem viri sui, in sancta vi-
in fine adjungunt : « Andecemnoe, sanctoe Bëggoe duilate pennansit omnibus diebus vitoe suoe, et re*
viduoe,sororis sancloeGertrudis. > Vide infra MOLAN. plëta bonis pperibus, inigravil_ ad Dominum. > De
et alios. Ignatii, transiationé agit die sequeiiîi, uliël de quin-
CENTULEN. : « Apud.Antiochiam, translatio et de- quaginta martyribus.
posilio corporis beali Ignatii episcopi et martyris, Codex Ursini a Rosemberg. : « Andetemnoe, san-
qui passus est-Romoe Kalendis Februarii. » In La- , cloe Beggoevidûoe,sororis sanctoeGertrudis. ' » Plura
zaro salis purus est, sed Marlham eum Iota elogio superius de Beggâ di'xiiiiiis,
omiltit. In ultima denuo salis purus est. AMBIÀNENV : « Anibianis, recëjplio faciéî sancti
BRUXELLEN. incipit a Lazaro et Marlha,-.salis pure. Joannis Bàptistoe. » Vide MOLAN. pridie.
Tum de Ignalio, ubi post martyris addit: «Qui MATRIC.-CÀRTHCS.-ULTRAJECT, : « Marthoehospiioe
KalendisFebruarii Romoe passus, el a Roma Aniio- Christi et Lazari, fralris ejus. Sanctorum quin'qua-1
cbiam delatus, extra porlam Dampnilicam, in cimi- ginta inartyrum. »
terio ecclesioehac die positus est. Apud Andeiitiam in VATICAN, sis.it. num. 5949 désuni 1res primo
 813 MARTÏROLOGIUm — MENS. DEC. 814
annûntiâlionës. Adjicitur autem : « In"Africa, san- A est. Hic obeximiam sarictitatém suam, sancto Ber-
ctorum Yicturi, Yictoris et aliorum triginta trium. » nardo Claraval-leitsifamiliarissinlus extilit ; unde et
Vide Hieronymian'a. ad ejus instaurant, idem vir Dei opus illud divininn
LUXOVIEN. sic liabet : «Iii Salsa monasterio, san- super Cautica ëdidit. Sturmis abbalis primi Ful-
ctoe A-deHieydoe Auguste. > densis ccenobii et confessoris. Begghoeviduoe, sororis
SALINEN. alia -de Lazaro : « In Bethatiià, sâneti sanctoeGertrudis. »
Lazari martyris, quem Dominus suseitavit ; cujus MOLAN. in fine : « Eodem die apud Septem ecclé-
corpus Augiistodiiiiorequiescit. » sias, transitas beatoe Beggoe viduoe. » Tum typis
Editio LCBECO-COL. incipit : « Natale beati La-; minoribus, « relictoe Ansigisi ducis, ac sororis san-
zari episcopi et confessoris, fr'atris beatarum Marioe cloeGerirudis; Quoe in statu viduali se et sua Deo
Magdalenoeet Marthoe,quem Dominus, ut in Evan- mancipans, moiiasterium Andemiense fundavit ac
gélio legitar, a mortuis rësuscilaverat. Quorum ve- Beginas, quoe ab ipsa nomen trahuiit, primo insti-
nerabilem, » etc.; satis pure, sed pro duobus 'très tuil. > Hoecex codice BRUXELLEN. accepta videntur.
conjunguntur. Sequitur de martyribus quinqira-' Deinde : « Bigardis monasterio, ordinis sancti Bene-
ginta, etiam bene. De Ignalio, post ecclesioe,adjicit: dicti juxta Bruxellam, sanctoeWivinoe virginis, quoe
« Ubi plurima ipsius meritis fiunt miracula, proe- ibidem prima proefuit. » Editiones alioe de Ignalio
slante Domino. Andecemne, sancloe Beggoeviduoe, aliis litteris textui insérant, « tertius post bealum
sororis,sanctoe Gertrudis monialis. > Petrum, Antiochenam rexit Ecclesiam. Hic Romoe
BELIN.in prima similis est ANTUERP.,elc. -Nihil denlibus bestiarum passus. » In fine : « An.danii,
liabet de Martha. In quarla purus. apud Septem ecclesias, transitas beatoe Begghoevi-
GREVEN. g
: « Item in Aphrica, sanctorum Vicloris,- duoe,- sororis sancloe Gertrudis. Ipso die Bigardis,
Vicloriani, Adjutoris, Honoraii, Feiicis, Yincenlii, bëatoeWivinoe.virginis, quoequanti apud Doutitium
Quarti, Quiiiti el-âliorum duodëcim. Commemoralio sit merili, surdi, contracli, doemoni.aei, pr.slinàm
dignoeet sancloememorioeBernardi episcopi Diensis, sospitatem adepli, lideliter protestanliir. > Np'tàb'is
ex priore domus Porlarum ordinis Carthnsiensis, in his edilionibus Corruptum rursus Usùàrdi tëx-
confessoris. Cujus sânclilali aiiestantur mortui r tum, expuncla Martha cum loto elogio. Iri quo lofigé
quos suseitavit, leprosi, qùos niUndavit, aliaque proeferenda puritas edilionis printoe.
miracula, quoepër eum Dominus opérari dignatus
XV Kal. Die 18,
Apud Macedoniam, civitate Philippis, natalis beatorum martyrum Rufi et Zosimi. Hi ex eo numéro di-
scipulorum fùéfunt, pér quos primitiva Ecclesia in Judoeis et Groecis lundata est, de quorum ëtiam' félicî
àgoiië scribit sanelus Policarpiis iii èpislolâ ad Philippenses. In Africa, passio sancli Moyselis martyris,
Turonis, sancti Gatiani episcopi et confessoris, qui ab urbe Roma eidem civitali primus .directus episcopus,
multis clârus miraculis quiévit in pâcë.
NOTJE.
Codiceshoc diëpuri sunt Pralen., Herinien., An- tuerp. -Max. cum omnibus suis sociis medioenote.
tuerp~Majr; Munerat., Greven; et Molan. Adde An-
-VARIANTESLECTIONES. _. ^_ _. ? ^ f i ..
Est in Pralen. Zozimt, sed coetert codices melius iC nensis episcopi, quod in solo Molan. et in Antuerp.
cum textu. Idem recle scribit Philippis, sed postea recte efformatam est Gatiani ; prb.qlto in Praïëiî:- et
maie Philippenses. Antuerp.-Maj. posuit. civitalem Herinien., Càtïani ; in Anluêrp.-Mâjv CàHcrani; in
Philippis. Hic el Greven. soepiusscribunt toi pro hi. Munéïat. Gaciani; in aliis Graliaài; etc. Greveno'
Omnes habent, hi ex eo numéro, etc., sed Munerat. cautelâ non pr'ofûil, duni scripsit Caciahi-,âliM.Gra-
omisil pâriiculam eo. In Praten. Judoeis intègre tiani. Habet hic proeterea primus directiiè; ôm'itféns
scripium non est. Moysilis legitnt Praten. et Heri- episcopus. Molan. paulo melius scribit primum dire-
nien., at dubium non est quin Adonem secutus sit ctus, sed oïitittit etiam episcopus.
Usuardus. Potissima varialio est in nomine Turo-
ÔBSERYATIONES.
Rufus el Zosimus, die hesterno a Wandalberto dentur. Forte ansam proebuit Polycarpi episloia,
cum Ignalio connexi, hoc proxime sequenti in Bo- quod ea Philippensibus destinetur. A proefata posi-
niàno parvo consignantur hocniodo : Rufi et Zozi- tione exorsus est Usuardus, reliquum Adonis elo-
mi, de primis discipulis Christi, per quos Ecclesia de gium describens. aut Atque hoecin1 série noslra signala
Judoeisel Groecisprimitiva fundata est, non expresso sunt, aliis igiiotà proeterita. Sanclorum nomina
loco in quo aut passi aul depositi sint. Nihilominus non ignoravit Wa"ndalbertos, cujus encomiunt me-
plus bie asserit martyrologus quam in Ruûno suo tricunî pridie dedimus. Notabis obiter Bedam Plan-
1. m, c. 35,- repereril, ubi Rufus et Zosimus egregie tinianum ad xxvi Decembris Adonis texturo lurpi-
quidem ex celebri Polycarpi ad Philippenses episloia ter interpolasse ; nam :ubi is de solo Zosimo papa
cum Igiiaiio iaudantar, die ut proecedeniidictum esl ; meminit, aller scripsit Eodem die, sancti Ignalii,
at de primis discipulis Christi fuisse ibi non dicuntûr, Rufi el Zosimipapoe,qui sedit, elc,, reliquam Adonis
née id in rètrictiori significatrone accipi posse vide- commemorationem iranscribens.
tur, nisi Rufus hic euni illo confundatur de quo egi- D De sola prima annuntialione meminit Romanum
mus xxi Novembris. Consule Rutini verba, quoe in parvum. In Viennensisecundum locum occupât idem
Adone inler Festivitates aposiolorum referuntur, qui in textu noslro Mo'ysesvel Moyseles martyr in .
vel fontem ipsum accède, ubi Pplycarpus : Deprecor, Africa, de quo nihil alibi bactenus légère memini,
inquil, omnesvosobedienlioeoperam dure et mediiari proeler dubiam Molani in posterioribus edilionibus
palienliam, quam vidistis in Ignalio, Rufo elZosimo, adnolationem. Est in Hieronymianis inler alios plu-
bealis viris, etc., nullo addito verbo deëorum disci- rimos martyres Afros nomen Mohsitis, quod riescio'
pulatu aul Ecclesioeprimilivoefundalione. Coeterum an ad Moysetis salis apte reduci possit. Ulciinquè
Romani parvi sensum secutus est Ado, adjiciens fuerit, Moyselem etiam novit et cecinit WandaU
proeterea in fine de suo : fli requiescuntapud civitalem bef lus lioc unilo suo hujus diei versiculo :
Macedonum Philippis. Quoe mihi valde incerla vi- QuindecimusdemumMoyselissanguine vernat.
815 _. USUARDI MONACHI 816
Terlia commemoralio purissime iterum Adoniana A Austremonium Claromontanum, Marlialem Lemovi-
est, si non ad verbum, saltem ad omnes sensus censem aliosquead eadem ferme lempora perlinere.
apicés ab Usuardo transumpta. Nullam certam oeta- Videri possunt Bosquetus, non ita pridem a nobis ci-
lem Galiano Turonensi assignavit Ado, nullam tatus, Fraissius aliique passim in eamdem senten-
Usuardus, bac sola proecipua ejus laude contenti, liam ex Gregorio Turonensi, locis a Baronio cilalis,
quod Ecclesioeillius primus episcopusfuerat, ab urbe. conspirantes. Dolendumest nulla tam illustris sancti
Aoma direclus. Tentpora Fabiani pontiûcis salis ap- Acla, quoeego quidem viderim, superesse. Supple-
posite Martyrologio Romano insérait Baronius, bunt quoe ex laudato Gregorio, tum ex Hislorioe
idque ex Gregorio Turonensi facile confirmari po- Francorum inilio et fine, quorum proecipua edidit
lest, utostendit Tillemontius tomo IV, pag. 723. Est Surius ; tum ex Gloria Confessorum, cap. 4 et 50,
ea hodie eruditorum Gallorum receplior opinio, non aut aliunde suo tempore colligi pplerunt. Castellajius
semel in Aclis noslris asserla, tiempe prinios illos Gatiani obitum reiërt ad annum 289, quod lune
Galliarum apostolos, Gatianum hune Turonensem, etiam operosius examinabilur. Vide notulain Mothe-
Trophimum Arelatensem, Paulum Narbonensem, rii ad hune diem,
Saturninum Tolosanum, Dionysium Parisiensem,
AUCTARIA.
TORNACEN. primam annuntiationem producit usque BIGOTIAN. sign. D. 9 : « Eodem die, sancli Flavii
ad fundata est. In secunda purus est. Tum : Graciani confessoris. » Haud dubie pro Flavili.
episcopi el confessoris, non ultra. ALTEMPS. : « Eodem die, sancli Winebaldi con-
ROSWEYD. textui satis puro superaddit : « In Affri- fessoris. » De sorore vide i Maii, ele.
FLORENTIN, habent ul supra : « S. Anatholioevir-
ca, Rogaliani marlyris et aliorum xxxv. Auceioeré- B ginis,
gis et martyris, cum aliis xvui. Honorai! marlyris, quoe simul cum beata Victoria convirginali
cum aliis xxxi. » Vide Hieronymiana, in quibus Au- coronata. sua esl comprehensa ac sub Decio principe marlyrio
ceias non semel ponilur. Item sancli Caliani episcopi el marlyris. »
Puto Gatianum indicari, qui luxato nomine in mar-
PULSANEN. deest prima, in secunda purus est. lyrem Iranslbrmatus sit.
«
Tum : Eodem die, natalis sanctoe Anatholioe virgi- REMENS. SS. Tim. el Apoll. aliter enuntiat : « Tu-
nis, quoe simul cum beata Victoria convirginali sua ronis, sancti Tatiani, primi ejusdem ' urbis epi-
est comprehensa, ac sub Decioprincipe marlyrio co- scopi. >
ronala est. » Analholiam signal Usuardus ix Julii, Editio LUBECO-COL., in textu salis pura, addit
Victoriam xxiu Decembris.; vide Observationes de Anatholia, etc., ul jam non semel supra dedimus.
ulroque die. Sequilur ullima annuntialio abbreviala : Tuin : « Eodem die, sancti Pauli Simplicis confesso-
« Turonis, sancli Gratiani episcopi. » ris, discipuli beati Anlonii abbalis. In terrilorio
ANTUERP. et MAX.-LUBEC prima et secunda puroe Eysledensi, sancti Winibaldi abbatis et confessoris,.
sunl. Hoecest terlia : « Turonis, sancti Gatiani epi- i'ratris sanctorum Willebaldi episcopi, el Walburgoe
scopi. » virginis. Caslello Confluenlioetranslatio sancti Flo-
CENTULEN. : « Romoe, sancloeAnatholioe virginis, rini presbyteri el confessoris. »
quoesimul cum beata Victoria, convirginali sua, similis BELIN.,in prima el secunda salis purus, in terlia
est ANTUERP.,elc. Altéra edilio ad episcopi
comprehensa, ac sub Décio coesare marlyrizala est.
In Africa, sancli Moysetis martyris. » lu Gatiano addit primi civitalis ipsius. « Eodem die, sancli Fla-
eliam salis purus est. De prima annuntiatione Rufi n vitiGREVEN. presbyleri et confessoris. »
et Zosimi nihil habet. multa habet ex Hieronymianis. « Laodi-
sanclorum Thetaini el Basiliani.
BRUXELLEN., in prima satis purus, subdit : < Lao- cia civilale, nalalis sanclorum Quinti, Simplicii, Pauii,
nalale sanctorum Theolhimi et Ba- Apud Aphricam,
dicioe, marlyrum Ceciliani, Evasi. Item sanctorum
siliani. » Sequilur de quinquaginta martyribus Eleu- Victorioe,Privati,
ex die proecedenii. Tum : « In Africa, Digni, Bodegisili, Honorati,' cum aliis triginta. In
Iheropolilanis Aphrica, Rogaliani martyris, el aliorum triginta sex.
passio sanctorum Moyselis, Vicloris, Vicloriani, Ad- Item sanctorum marlyrum Auceioerégis barbarorum
jutoris, Honorati, Feiicis, Yincenlii et aliorum vi- el Lucioevirginis. Qui Auceias, cum Luciain virgi-
ginli irium. Romoe,natale sanclorum Anthonini, He- nem Romanam captam violare vellel, divino nulu
renei et Theodoli. Item nalale sanclorum Quinti, maxime venerari coepil, acpostniodum
Privati et Januarii.» Ex compunetus,
Simplicii, Pauli, Hierony- cum ipsa Romain profectus, martyrii palmam adep-
mianis varie collecli sunt. Pro Gatiani scribit lus est, cum aliis duodecim, qui lune pro fide in car-
Taciani. De coetero annunliatio satis pura est. In cere lenebantur. Hos Usuardus habet vin , aiii vero
fine : « Eodem die, nalale sancloe Anatholes virginis, vu Kalend. Julii. Ipso die secundum Calhalogum,
quoesimul cum beata Victoria convirginali sua iem- sancli Hildephonsi archiepiscopi Toletani. Qui reliclo
pore Decii principis comprehensa el marlyrio coro- seculo monachi babitum assumens, eximioesanctita-
nata est. >Videquoe diximus ad PULSANEN. tis mérita, archiepiscopi honorent adeptus est; tau-
HAGENOYEN. incipit a translatione sancli Ignalii, demque sanctis operibus plenus, féliciter migravit,
satis pure. Vide lextum heslernum. Sequilur : « In die quo feslum gloriosoevirginis Marioe(cui ipse de-
Eysiaiensi terrilorio, sancii Winebaldi et Walpur- D volissimus erat) in eccclesia sua agi conslituit, hoc
goe confes. glorios. In Salsa, sanctoe Adelheydis esl die octavo anle nalivitatem Christi. Mauriiti epi-
imperatricis. > Tum poiiit annunlialionem primam scopi.-In Hibernia, Flainiaiii episcopi. In lerritorio
salis pure, nisi quod scribal : « Rufi, Rufini, et Zo- Eystadensi, sancli Winibaldi aJibatis et confessoris,
simi. » In Moysete et Gatiano, salis bene. Tum : fia tris sanctorum Wilibaldi episcopi el Walburgoe
« In Oriente apud Eleulropolim, » etc., ul pridie. virginis. Eodem die, Pauli Simplicis confessoris,
Demum : « Eodem die, sancti Flavili episcopi et discipuli beati Anthonii abbatis, miroe palientioe
confessoris deposilio. » et obedientioe viri. Caslello Confluenlioe,translatio
MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT. : « Rufi et Zosi- sancti Florini presbyteri et confessoris. Anatholioe
mi, qui in primitiva Ecclesia florueruni: Moysetis virginis el marlyris, quoesimul cum beata Victoria
martyris. Taliani Turonensis episcopis. j^Yide/Va- convirginali sua est, > etc., ut supra. Tum : Maxi-
rianles. milloe virginis.
 817 MARTYR0L0G1UM.— MENS. DEC. 818
XIV Kàl. Die 19.
Apud ^Égyptum, beali Nemesii martyris, qui ab Emiliano judice geminatis suppliciis excruciatus, cum
latronibus jussus.est incendi, Salvatoris perferens simililudinem, qui una cum lalronibus pertulit crucem.
Civitate Nicea, sancti Darii martyris. Item Autisiodoro, sancti Gregorii episcopi.
NOTJE.
Conveniunt codices plurimi, Praten., Herinien., A Max.-Lubec, Munerat., Belin., Greven. et Molan.
Tarnacen.; Antuerp.-Maj., Rosweyd., Antuerp., et Item Antuerp.-Max. cum sociis omnibus.
VARIANTES LÉCTIONES.
Solus Tornacen. a coeteris discrepat, dum pro men transmutavit Munerat. in Clari. Belin. ilerum.
Salvatoris perferens simililudinem, legit Salvatoris cum cilalis codicibus, in fine textus, post episcopi
ferens, etc. Belin., cum medioe notoecodicibus, ha- superadditet confessoris. De vario scribendi modo iu
bet, qui cum lalronibus, omittens particulam una. Egyptum, Egiplum, Anlissiodoro, Anlhisiodori, Ny-
Anluerp.-Maj. pro Darii legit Dari, sed pessime no- cea, elc, satis alibi dictum est.
OBSERVATIONES.
In varios hujus mensis dies, pempe in vu, vin, B martyrem ab Usuardo aceeptum dieemus ? quem
xn et xiv haclenus distributos vidimus martyres Hieronymiana non satis clare exprimunt, obscurius
Alexandrinos ex Rufini lib. vi, cap. 51, seu ex soepe éliam Nicoeoeconsignant; imo sic Darium, vel Da-
laudala Dionysii Alexandrini ad Fabium Antiocbe- riam Chrysantho conjungunt, ul hic repeli videanlur,
rinm epistola acceptas. At ibi non sistit. qui primus qui ab Usuardo i Decembris celebrati sunt. Dices ex
eos ita dispertiit, Romani parvi aucior. Ex eodem Wandalberto desumi potuisse : non ita autumo; nam
loco sumptus est hodiernus Nemesius; proximo die cur sôcius Zozimus relinqueretur? Quin imo, vel ex
sequenlur Ammon, Zenon et alii, ac rursus xxu hoc loco evinci posset Wandalberti Marlyrologium
agetur memoria Ischyrionis el aliorum quampluri- nunquam Usuardo visum fuisse, quemadmodum in
morum, inter quos senex Choeremon: sic ut- solo hoc proefalione sub finem primi capilis indicavimus.
mense annunlialiones septem, ex citato Rufini capile Crediderim ego ulrique Hieronymianum aliquod
desumptoe exhibeantur, quarum nulla apud alios proeluxisse, simile Lucensi, in quo, excluso Grego-
extra seriem nostram martyrologos signala sit. Sic rio, martyres omnes ibi enumerati Nicoeoeascripti
igitur hoc die Nemesium célébrât Romanum par- fuerint; unde solum ultimum Usuardus, binos vero
vum : Apud JEgyptum, Nemesii martyris qui per ca- Wandalbertus mutualus sit, quos unico suo versi-
lumniam quasi lalro judici delatus est. Reliquam pas- culo ila laudaret :
sionem ex proedictoRufini loco descripsit Viennensis.
Noster de more compëndio utens, totam medullam Quartumcumdeno ZosimusDariusquecoronant.
nitide extraxit. Nemesii noslri marlyrium recte Gregorius Aulissiodorensis episcopus, ordine ter-
expendit Motherius in versione sua Gallica Martyro- ri tius decimus, Lucensi codici inserlus, Corbeiensi
logii Romani, alibi laudala, pag. 447, ubi observât adjeclus est. In Floro noslro illud ipsum elogium
Nemesianum quandoque appellari. Attamen Groecum habet quod ex Martyrologio S. Sabini in Levilania
nomen NE^EO-(WV, aut cum Ruftno verlendum viden- describit Florentinius, cujus observationes alise vi-
tur Nemesius, aut cum Valesio Nemesion, non Ne-. deri possunt. Est etiam in Rabano iisdem verbis,
mesis, ut Christophorsonus; cerle nequaquam Ne- quoe aliis litteris posuit Florentinius in commemo-
mesianus. Hoecin proeclarimartyris laudem et textus ralione codicis Hieronymiani Lucensis. Unde in
noslri elucidalionem dicta sufiieiant. Usuardum itifiuxerit quoerere supersedeo ; tôt alios
De solo Nemesio Ioquilur Romanum parvum ; ast populares sanctos Adoni superaddidil, ut et hune
in Adone sequilur Avitus Aurelianensis, quem cum facile de suo adjicere potuerit. Scio in Adone Mo-
Usuardo posuimus xvu Junii, ut hic nihil de eo di- sandri ponî die sequenti cum asterisco ; apud Ro-
cendum supersil. Obiler solum observo Ajutum in sweydum in appendice, sed hoecsatis oslendunt Ado-
nonnullis codicibus Usuardinis auclioribus, quales nianum non esse Gregorium. Vitam aut Acla, proeler
sunt ii quos in AuctariisFioRENTiNOS nominamus, ex indicalum elogium, nusquam invenire licuit. Pauca
Avilo formatum esse, atque inde sub ea formula in habet colleclio nostra ms. de geslis ponlificum Au-
Martyrologio Romano collocari ; verum sub diversis lissiodorensium, ubi notalur deposilio xiv Kal. Junii,
nominibus eumdem sanclum intelligi recle, ni fallor, seu xix Maii. Plura aliunde, sicubi exstant, nobis
adverlit Caslellanus. Reliquus textus nosler solitos subministrari vehementer desideramus.
duces non agnoscit. Sed unde Darium Nicaenum
AUCTARIA.
PULSANEN., jam aliquaiidiu ab aliis devius, hic in- D Hieronymianis iingit : « Apud Nyceam, civitalem
cipit : « Aniisiodoro, beali Gregorii episcopi, qui , Bithinioe,nalale sanclorum martyrum Darii episcopi,
sedit annos xn, menses vu, dies m, sepullusqué est Zozimi, Pauli et Cyriaci atque Secundi. » Secundo
in ecclesia sancti Germani episcopi. » A Nemesio to- loco dé Nemesio, sed non omnino pure. « Alexan-
lum elogium rescindil. Tum : « Alexandrioe, beati drioe, beati Clemenlis presbyteri et marlyris. Qui in
Clementis episcopi et marlyris. > Talem sanctum scolis divinarum erudilionum quam maxime efflo-
Clementem'hactenus non novi; vide codicem sequen- ruit. » In Gregorio fere similis est codicibus medioe
tem. Darius proetermissus est. noioe.Demum : «Aurelianis, beati Avili abbatis. Qui
CENTULEN. : « In Egyplo, beati Nemesii martyris, spirilu prophelioe illuslris fuit. >
qui cum latronibus incensus fuit. Aurelianis, sancti HAGENOYEN., in Nemesiosalis purus, longam hislo-
Aviti abbalis, qui spirilu prophelioe plenus fuit, et riam ingerit, cujus inilium'hic dabo : « Aquilegioe,
glorifico fine quievit. » Vide Observationes. Tum : passio sanctorum martyrum Feiicis et Fortunaii,
« Alexandrioe,beati Clemenlis presbyteri, qui in di- qui eo tempore passi sunt, quando Dyoclelianus et
vinaruin erudilionum scolis quam maxime floruit, Maximianus proeceplum dederunl, ut nullus posset
cujus eliam auclorilas in divinarum historiarum vendere vel emere, nisi prius ydolis immolaret, et
iiarralionibus soepissime anleferlur. » Usuardus Cle- quicumque Chrislianum occullaret punirelur. Unde
mentêm retulil iv Decembris. Apamius quidam proesentavil sanctas fraires Felieem
BRUXELLEN, de Dario i.ovain annunlialionem ex etFortanalum proesidi ad puniendiini. At illi psa.le4
819 USUARDI MONACHI 820
bant, e.ccc quam bonum et quam jocundum, etc, cl A ab eodem Emiliano judice , geminalis snppliciis
dum immolare nollent, fuslibus coeduntur, et Jesum excrucialus, cum latronibus jussus est suspendi,
Chrisluni invocabant. Et- proeses ail illis : Nescilis Salvatoris perferens simililudinem, qui Una cum
Auguslos nasci, » elc. ; quoe melius apud Adonem , latronibus perlulil crucem. » Nimia hic similiturio
legipoterunt xi Junii.Vide quoe ibi in Observationibus quoesila est. In Dario et Gregorio'salis pura est.
noslris'vel fusius in Actis dicta sunl. Nescio quid In fine : « Aurelianis, sancli Avili abbatis él confes-
hune scriplorem moveril ul eos sanctos hue traits-? soris. »
ferret. Sequitur ; « Civitate Niceya,. nalalis sancti GREVEN. : « In Nicea Bilhinioe. sanctorum Zozimi,
Darii martyris. Ipso die in Anlysiodoro, deposilio Pauli, Secundi, Cyriaci. Item Anaslasii, Sidonii..»
sancli Gregorii episcopi el confessoris.-»' Vide Hieronymiana. t Ammonis episcopi Aurélia
AMBIANEN. : « Aurelianis, sancti Avili abbatis, qui nensis et confessoris. Eodem die secundum Ado-
spirilu prophelioeillustris fuit, et honorifice in eadem nem, Aurelianis, sancti Avili abbalis, qui desiderio
urbe tumnlalus est. i Jam dixintusin Observationi- vitoe solitarioe , cum sancto Karilefib de monasterio
bus coli xvu Junii. egressus, magnis virtutibus propheiioeque spirilu
: MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJIÎCT. solum habet
' : «Ne- illustris qulevit. Hune Usuardus liabet quinlo decimo
mesii martyris. Darii marlyris. » ^ Kalendas Julii. Digni confessoris. Megaudii confes-
Codex D. DUCHEVAL, «
sigii. liltera C. : Anlissio- soris, patris sanctoe Alheidis virginis. Item beatoe
doro, sancli Pauli et Gregorii. » . mémorise Pelri presbyteri, Canonici regularis, Arol-
VATICAN, sub nota num. 5949 nihil habet de Ne- densis proepositi. ilem sancloe mémorise, Wihelmi
mesio et Dario martyribus. Adjicit aulem : «Aure- g conversi donius Castilarum , Ordinis Carlhusiensis,
lianis, sancti Avili abbalis'. » confessoris, admirandoe virtalis viri. Qui tempore
ÀLTEMPS. : «In pago ÎGalbelIonensi[Gabjlonensi] quodam, dum asino vectus in nggoiiis domus suoe
sancli Çypriant abbatis- » aliquo irel, irruentibus in eum proedonibus, fideple-
FLORENTIN. : «Aurelianis, sancti Adjuli abbalis, nissimus, asino pedem evulsit, indeque minilans
qui spirilu prophelioe illustris fuit, et ibi sepullus proedonibus, in siuporem et fugam eos convertit <,
esl. ; Haud dubie ex laîi aliquo codice Adjulus ille deinde pedem reponens jumenlo, iter suum conta-
in Marlyrologium Romanum irrepsit.. cil. »
LUGDUNEN. : « Antissiodoro civi.lal.e, sanctorum MOLAN. litteris Ilalicis de Nemesio, posl qui,.texiuj
Pauli et Gregorii. » inserit, « primo per calumniam, quasi latro, judici
REMENS. SS. Tint, et Apoll. : « Aurelianis, depo- delalus esl JEmiliano, quo crimine afisoluio, poslea
sitio sancti Avili abbalis. » quod Chrislianus esset, defertur; in hoc vero nulla
Editio LUBECO-COL. : « Apud Egyptum, beali Ne- miseratio reservatur, sed... » In fine : « Eodem die
mesii martyris, qui primo per calumniam quasi la- reposilum esl corpus sancli Huberti in crypta. » In
tro, judici Emiliano delalus esl; quo crimine abso- aliis edilionibus additur in fine lexlus, eliam litteris
lutus, posthoec,quod Chrislianus esset, defertur. In Ilalicis, et confess. Nihil proeterea.
hoc vero nulla a judice moderatio reservatur, sed
XIII Kal. D\e1%
Apud Alexandriam, beatissimorum marlyrum Ammonis, Zenonis, Plolomei, Ingenii et Theopbili, qui
tribunalibus adslanles, cum quidam Chrislianus in snppliciis ppsitus trepidaret., et jam pêne ad negandum
declinaret, yullu, oculis ac nulibus conabantar illum erigere. Cumque bac de causa clamor lolius vulgi in
eos prosilirel, prorumpentes in médium, Chrislianos se esse téstantur. Per quorum vicloriàm, illicoChri-
stus gloriosissime triumphavit, suisque constanliam animi dédit. In Thracia civitate Gelduba, sancli Julii
marlyris. Item in Amphilrea, sancti Ljberati.
NOT.E
Sumitur ex Praten., Herinien., Antuerp.-Maj., .Munerat., Greven. et Molan. .;
VARIANTES LECTIONES.
In Anluerp-Maj. maie scribitur Amonïs, maie in C géré.' Codices omnes conveniunt in, illico Ghrislus
Munerat. Tholomei. Omnes servant Ingenii, pejus gloriosissime triumphavit,- et sic omnino ex Adpne
Greven., Nigenii : an melius Molan. Ingenui? Sic ex legendum est : Greven. posuit victoriosissinïetrium-
Rufino, Romano parvo el Adone legendum est, ël sic phavit, el eum secutus Molan. ; vilii aliquid s'upërad-
eliam vërlit Yàlesius. Romani moderni reformalores didil, per, Chrisius illico vicioriosissiinèirinmphavîi.
Chrislophorsonum secuti videnlnr, qui Ingenés scri- De Thracia alibi dîxi, sequor modo quos prius se-
psit. Gravius errarunt Antuerp.-Maj. et Muneral. cutus sum. Antuerp.-Maj. pro Amphilrea subsliluil
poslrema duo nomina Ingenui, nobis Ingenii el Theo- Amphilre, nullo modo Usuardine, sed ulrum magis
pliili, omillentes. Rursus Antuerp.-Maj. pro et jam a parte rei exslet locus prior quam poslerior, faleor
posuit eliam atque iterum Munerat. eripere pro eri- me ignorare.
OBSERVATIONES
En modo classem illam alleram pugillum Alexan- dus, sed duas annunlialiones tricis involutas oblru-
drinorum, de qua die proecedenii dicére coepimus, sit.
ex eodem Rufini loco, lib. C, cap. 51, ex eadem Ulramque ex Hieronymianis acceptant fuisse du-
Dionysii Alexandrini ad Fabium Anliocbenum epi- bium non est, at implexam codicunt illorum lecliOT
sloia promananlem, sicul martyriorum ordinem in item ipse magis irreiivisse videlur. Foniem exbibea-
proefato Rufini capile deduclum seculus yideatur mus. Codex Lucens'is sic legil : In Tracia civilale
auclor Romani parvi, qui forlissimos quinque alhle- Gildo, Bajuli. In duabus iiltiniis vocibus Gildo et Ba-
. las primus inler martyrologos enumerat : Alexan- juli hoerel aqua. Audi modo veluslissimuin Epterna-
drioe,Ammonis, Zenonis, Plolomoei, Ingenui, Theo- censem : In Thracia, nalalis Julii. Sic habet in la-
phili. Ado dnctorem sequens, fonlemqueRufinianum terculo hodierno ; die sequenti autem : In Thracia
prope exliauriens, bistorioe ordinem inde iraduxit; civilale Gildoba, Jnli, quam eantdem annuntiationero
Nosler vero, licel paulo contractais, rem lolam salis hoc ipso die ponunt Corbeiensis seu Corbeienses.et
eleganler complexus est. Nihil ultra habent Roma- jj Blumianus. Ex bis facile perspicilur, lalem aliquem
num parvum et Viennensis ; unde ad textus sui Hieroiiymianuin codicem Usuardo obligisse, ex quo,
supplementum aliam scaluriginem consuluit-Usuar- Geldubumsuam efl'oriuaverii. Frustra cum gepgra-i
 821 MARTYRQLOGIUM.t- MEISS. DEC.
phis quoeres in qua T-hracioe;parte sila s\i Gelduba A syllaba prioris lpci.Geldufca, conjupeta cum Juli no-
vel Gildoba, cum ibi reperibilem, non cxislimem, men Bajuli coagmeotalum. Agnoscp equidëm con-
imo satis verosimililer ex truncaiis sanctoruni nomi- fusioneni,, sed quoe Baronii non sit, verum codicis
nibus coaluerit, non minus quam Amphilrea, cui ul- alicujus, ex quo nomina illa, sic inter se connexa"
timus sanelus nostér Liberatus ascribitur. Non desumpserit. Nec diffilebitar Castellanus, in Hiero-
ignoro Geldubam aliquam antiquam, hodie Geldub nymianis aliquibus,utel in Rabano quoque Bajulum
vël GeW, ad iraclum Rheni, ditionis Coloniensis, in- claré exprimi, sic totus error in sola positione
vêniri ; sed illic Juliiim marlyrem cum SaussayQ consistai, quod nempe Liberatus et qualiscunque Ba-
collocare lam est absonuni quamimperitum sjt Rlie- . julus Romoe coHoeenlur. At quis nobis Ûsuardinam
num in Tbraciàm devehere, aut Tliraciam ad Rhe- illaiit Ampliitreàm aut in Oriente aul in tolo Oc-
lium transplanlare. Castellanus Gelduboesitum no- cidenle inveniei? Pulavit fortasse vir eminentissi-
tât in çonfiniis,Butgarioe el hodiemoe Rqinanioe, at mus locum notissimum alicubi reperlum, proeignoto
geographuih an.iquum desidero qui eam nobis assi- vel.ficlo ëligendum. Florentinius alia loca substi-
gne!. tuereconatur,quoeratio nota est, res desevalde im-;,
Porro Liberatum noslrum Romoetribnit Baronius, ' plexas magis involvere. Dicam quod sentio : multùm
seçundam annuntia.ionein in Romano sic hodie re- • i'allor, si Usuardus usus non sit codice aliquo Iliero-
ferons : Romoe, sanctorum martyrum Lrberali.el Ba- - nymiano tam depravalo, ut ex detrilis, divulsis, ac
juli, quae ab Hieronymianis omnibus,.etiàm a codieë mâle Gonnexisverborum clemenlis Ampliitreàm ali-,
S. Cyrjaçi et Rahaito longissime recedunt, in his quam effinxerit, cui reperiendoe in vanum a nobis"
entra Liberatus cum Thecla conslanter ponilur in sudetur. Neque enim cum Castellano syllabas di-.
Orienté. Ad proefâlam Romani annùiiliationem ob- " siractas eonnectere lubel, ex quibus, ut ipse Baju-
servai Castellanus eam ex tribus' conflaiam esse; lum, sic ego Ampliitreàm coner, educere : sive enim
accepta nimirum positione Romoe,quoe soli Zephy- vera, sive falsa demum prolulerit Nosler, cer.lum
rino papoe in Hieronymianis tribuitur; avulso.deinde. . est talem nobis lextum reliquisse, qualem ut since-
Liberali nomine ab Oriente, ac demum ex ultima rùm et genuinum hic reproesentavinius.
AUCTARIA.
TORNACEN. in prima elogium producit usque ad Hic passus est sub Severo principe. » In Alexandri-
lestantur, .expunctis eoeleris omnibus. ' Duoeultimoe nis satis purus'est. Tum : « In Tracia, civitale-Gel-
annuritiationes puroe sunt. . . . -, dula, natale sancti Julii marlyris. Item in Amphitrea
ROSWEYD. secundoipeo,habet ; « Roinoe,Zepheriiii civilale, natale beali Gregorii episcopi et Liberali.»
papoeet martyris. » Nos de ep egimus çuni Usuardo . VICTOBIN. et REG. SÙEC;,signatus num. 130, in
xxviAngusli,;ubi vide Observationem, Habë hodier- fine : « RomoeviaTum Appia, sancti Zëverini episcopi : »
num Wandalberli versiculum : Pro Zephyrini: : « in Oriente, sancloe Tecloe
Terno cum decimqautistes Zepherine coruscas. virginis et martyris, »
DAVÈRONEN. : « In pago Cabilonensi, sancli Cy-
Codex nosler purus est in Julio et Libérato, adjun- priani abbatis. »
gens in fine litteris majusculis, quod in aliis codici- MATRIC-CARTHUS.-ULTRAIECT. : « Ammonis cum
bus recurrel : « Vigilia sancli Thomoe apostoli. » sociis, marlyris. Julii marlyris. »."..,
.PULSANEN. In prinia phrasis aliquantulum mu- Q In VATICAN., num. 5949, îiihil de Liberalo.
lala est et Adonianoemagis aplata,;Deest' secunda FLORENTIN, habent, ut ANTUERP.,etc., supra,
et terlia. ,,.,-. , . - _.' - « et" sancli Gregorii episcopi.'Romoe sancti Zephi-
. ANTUERP. el MAX.-LyBEC. post Libe- rini episcopi.» Addunt autem : ^InHispania, sanGti
et IÎGHELLIAN.
rali immédiate subjungunt, vel potius conjunguitt, Domiliâni abbatis. > Puto indiçari Dominicum ab^
« et Gregorii episcopi. » Exhujusntodi codice sua batem, de quo vide Castellan. el MOLAN., infra.
aceepjt Petrus EltaUbusin Çatalogp apud Floren- BURDEGALEN/ : « In lerritorio Cynula, sancli
linium, qui in hoc Grëgfirio, oequêac'nos lioesitat, Ospitii confessoris. Monasterio Lirinensi, sancti Çq-
Est forte :rep.etitiofîregorii Àulissipdorçhsis, de quo luritbi abbatis. » Sub bis nominibus nëutr,um ijoyï.
locuti sumus die prsece,denli7 Sequitur in cilalis. Editio LUBECO-COL. incipit : i Vigilia sancti
codicibus : < Romoe.,deposilio S. Zepheriiii ppiscopi. » Thonioeapostoli. Apud Alexandriam, beatorum mar..
ANTUERP.-MAX. et rpliqùï omnes codices medioe tyrum Ammonis, > etc., salis pure, uti eliam in Ju-
noioeincipiunt : « Yïgih'a.sancli Thomoe.apostoli.» In lio. Ultimoearinunlialioni novam plane fprjnamindir
fine autem. post Liberali, addunt ut supra, « el san- dit hoc modo: « In Amphilrea, sanctorum Liberali
cli Gregorii episcopi. » et Gregorii episcoporum, et confess. »
CENTULEN, non habet nisi primam annuniiationem, JBELIN.in addilione Gregorii episcopi, et in depo-
hinc inde truncatam, npnnunquam interpolalam, silioneZepherini.convenitcumANTUERp,,etc. Jn fine
quam non est opus hic de'scribëre. aulem proelerèa addit:-«Item eodem die, vigilia
BRUXELLEN, incipit : t Romoe, sancti Zepheriiii sancli Thomoeapostoli. » .
papoe. Qui ut oritnes Çliristiarii annorum dubdecim, r» GREVEN. : « Vigilia sancli Thomoe Apostoli.Romoe,
in festp PaschoeEuchar.sliam accipiant, et ut ordi- depositio bëali Zeperini episcopi. In Oriente, .sancti
nationes presbylerorum àç Levitarum, iempore sla- Anàslasii episcopi et confessoris. In Amphilrea, san-
tuto soleniniler fièrent, constituit. » Sequunlur an- cli Gregorii episcopi et confessoris. » Ita paulatim
nuntiationes ad, lubitum formate : « In Tracia ci- ex aliis aecreverunt, qui in Hieronymianis vix indi -
vitate Gelduba, nalale saiteiorum Julii vel Juliani, cati sunt. Pergit : « In Hibernia, sancti Fregi, ab-:
el Liberali, Ilem'in Amphilrea, sanctorum Gregorii bâtis. Item, beaioe memorioe Henrici Calkar presby-
episcopi et Liberati. >In Alexandrinis, pmnino purus teri et confessoris, ordinis Carlhusiensis, exiinioe
non est. Adjicit in fine : « In Oriente, sanctoe Tecloe sanctitatis viri. In Oriente sanctoeThecla: virginis. »
virginis. «Vide quoede Thecla diximus xxm Seplem- MOLAN. in fine ex BELI^. xlescripsit, • et sancli
bris. Gregorii episcopi. Romoe, depositio sancti Zephy-
. HAGENOYEN, incipit etiani : « Rpmoe, natale san- rini episcopi. Ilem eodem die, vigilia sancti Thomoe
cli Zepheriiii papoe et marlyris, ih'via Appia. Hic apostoli, » cui litteris minoribus su.perad_j.it,.;quoe
conslituit, ut omnes Chrisliani duodecim anno- in observatioiie jejunii plérisque Ipcis çëlëuratûr.
rupi, in proesentia clëricoriun et laicprum fidelium, Item, beali Philogonii, qui ex patrono çausariim,
Èncharistiani in die Paschoe,deberentaccipere. Item factus fuil episcopus; cujus meinorianiinsighi hoihi-1
siatuit, ul omnia vasa altaris vitrea vel stannea esse lia cèlebravit Joannes Constanlinopolitanus cogno-
.debereitt, et ut ordines sâeerdowm et levitarum sta- mento Chryspstpmus, quinque diebus ante nâiàlem
luto iempore fièrent, et coram niullis astanlibus. Christi. » Vide ipsani copeionéni apud Surium hoc
823 USUARD1MONACHI gai
die. Editiones posteriores nihil habent de Gregorio A qfuentia clarus, migravit ahno millesimo
aut Zephyrinp. Agunt de vigilia, ut in priori. Tum : simo quarto. » DePhilogonio lise editiones sepluage-
idem lnr-
« In Hispan'iis, Sileusi monasterio, sancli Dominici bent quod prior, et eodem modo.
abbalis. Qui. vitoe sanctilale, ac miraculorum fre-

XllKal. Dje%L
Natalis beati Thomoeapostoli, qui Parlhis et Médis Evangelium proedicans, passus est in India, aç non
multa post inde translatas ad Edessam urbem. Eodem die in Tuscia, sanctorum Joannis et Festi.
NOT./E.
Sumitur textus ex Praten., Herinien., Tornac, Antuerp.-Maj. Antuerp. el Max.-Lubec, Belin., Greven.
et Molan. '
VARIANTESLECTIONES.
Partis scribunt codices nonnulli, sed proecipui Edissem : textus ex reliquis acceptas est. De Thu-
habent Parlhis, ut est in textu. Eivangeliumponilur scia hic amplius non loquor, nec de Joannis. Codi-
in solo Antuerp. In munerat., inter inde et transla- cis Antuerpiensis dcscriptor annunliation.em illam
tif, interponilur idem : sed aliam phrasim con- seciindam lurpiler viliavit, scribeiis : Joannis et
slruxil Belin. hoc modo : ac post. inde non multum Pauli Festi. Nec Max.-Lubec. nec alius codex de
iranslalus est ad urbem Edessam. Altéra editio, Gre- Paulo usquam meminit.
ven. et Molan. legunt Edissam; pejus Tornacen.,
OBSERVATIONES.
De translalione corporis sancli Thomoe apostoli geslis, de corporis advenlu in Ilaliam, nonnulloe
aclum a nobis est cum iota série nostra tu Julii, controversioe sunt, quas hic non vacat examinare.
quo die in apographis Hieronymianis eliam po- Fontes plerosque commonstravit Baronius, ex quibus
sila est, sed ita ut hoc rursus die repetalur. nonpauca, ad aposioli labores spectantia, colligi
Sic habet codex Lucensis : In Mesopolamia, possinl.';seduberiorestTillemontiana sylloge tomoI,
civitate Edessa, translatio corporis sancli Thoinoe a pag. 355, cum qua conferéntur Vitoe alioe et mss.
apostoli, qui iranslalus est ab India, cujus passio et pridem ac recentius typis impressac. Satis modo
ibidem celebraturv Nonas Julii. Hoecdirecte pugnant sit veram lexlus Usuârdini simplicitatem compro-
cum iis, quoein eodem codice legunlur cilala die ni basse. En Wandalberli de sola translalione versi-
Julii. In hisce aliisque hujusmodi oppositionibus culos :
componeiidis laborat Florentinius, proecipue ad Iri- TraitslatiThomoecélébrât duodenushonorera,
diculum aposiolorum a pag. 145. At enim in.trans- Aurea quo slructorèDei cognoscereregttum
lalione liic referenda, non omnino conveniunt proe- India promeruit,siguiscomilalatrentendis.
fàti codices Hieronymiani ; nam in velustissimo
Epternacensi signatur : Passio Thomoe aposioli in Inter apographa Hieronymiana solum vetustissi-
India : Corbeiensis autem ulramque feslivitalem ntum Eplernacense hoc die post Thomam legit : Et
conjungit : In Mesopolamia, natalis el translatio in Thuscia, Joannis et Festi; atque in eodem codice,'
sancti Thomoeaposioli, etc. Wandalbertus nalalem, iidem, procul dubio, repetuntar xxm Decembris,
seu passionis diem (de quo certe non eonstat) nus- Q bis verbis : Et alibi Joannis et Festi, pro quibus alii
quam videtur agnoscere.solani hoc die traiislalionem habent : Joannis et Feiicis. Porro Florentinius in
canens, ut ex versibus infra adducendis patebit. hodierna nolalione sic observât : Nullibi in Tuscia
Coeterum Beda diserte hic legit : Nalalis saneti veneratos comparère, aut invenire poluisse, fatelur
Thomoe apostoli. Florus in brevi elogio asserit, Ferrarius in Catalogo sanclorum llaliw. Foriasse
Translatum esse corpus apud Edessam civilalemv iidem sunt, de quibus infra x Kalendas Januarii.
Nonas Julii. In eamdem sentenliam ait Rabanus, Atlamen sive in Thuscia noti sinl, sive ignoti, cer-
Lancea transfixum occubuissein Calamia Indioe civi- tum est a Rabano ex aliquo Hieronymiano signalos
tate et ibi sepullum cum honore xu Kalendas Janua- fuisse ; certain est a seriei noslroe antesignano sic
rias. Séries nostra apertissima est, siquidem trans- hodie annuntiari : In Tuscia, Joannis et Festi;
latione, ut jam diximus, m Julii consignala, Roma- cerlum denique, in Adone, et ex hoc a Noslro iisdem
num parvum hoc die sirapllc.iler haoet : Thomoe prope verbis memor'ari. Qiiid aulem de eorum viia
aposioli. Sacramenlaria a Menardo et Thomasio aul gestis ullibi supersit., haclenus plane lalet. In
édita magis cum Beda conveniunt. Ado autem in Adone secundo loco referlur Memmius Catalauniën-
Martyrologio hoec solum memorat : Apud Edessam sis epicopus, de quo ad v Augusti pluribus egimus,
Mesopotamioecivitalem, natalis sancti Thomoeapo- lune, ut candide lalear, ignorantes ipsum hoc die a
stoli. Coelera paueis refert inter Feslivilates aposio- Viennensi celebrari. Textum ejus hodiernum habes
lorum, unde elogium suum extraxil Usuardus. Ad- infra in codicibus Florenlinis. Hic solum lectores
verlat léctor, a solo Rabano civilalem Calamiam rogatos velim, ut quoe citata die v Augusti timidius
designari, in qua Thomas passus sit, solos ilem " de Adonis sensu dicta sunl, ex hoc loco abunde
Partîtes et Medos luni ab ipso tum a nostris indi- confirmata meniinerint : illud proesertira.quodnempe
çari, quibus aposlolus Evangelium proedicaverit. Memmius illic ad Adonem minime pertineat. Manet
Àlia notât Molherius in suis ad Romanum Gallice intérim verisimile Usuardum eo die Hieronymianam
versum animadversionibus. Coeterumde aliis regio- potius quam Adonianam phrasim adoptasse.
nibus, de loco martyrii, de reliquis sancti'Thomoe
AUCTARIA.
ROSWEYD. Thomoe annunlialionem, post Edessam digno honore conditur. » Parus eliam est in secunda
urbem, sic protraxit: « In loculo argenteo ibidem annuntiatione.
Lonore aposwlico condilus est. » In altéra purus ANTUERP.-MAX. cum omnibus sociis addit in fine :
est. « In Eraclea civitate, natale sancti Passi. » Sic vc- '
PULSANEN. eumdem textum ex Adone inierpolavit, catur in Hieronymiano Lucensi : Corbeiense scribit
post India, sic pergëns, < el corpus ejus in civitate, Passini; Eplernacense, Bassi.
quam SyriEdessa/m vpçant, translatum est, ibiquij CENJCLEN.:« Nalaly beali Thomoe aposioli, qui
 825 MARTYROLOGIUM.—MENS. DEC. 826
Parlhis et Médis proedicans, passus est in India v A FLORENTIN. : «Calalaunis, sancti Memmii, epi-
Nouas Julii. Corpus ejus in civilatem, quant Siri scopi primi, ab urbe Roma direcli. Qui inler alia
Edissam vocant, translatum est, ibique digno honore miracula ferlur morluum suscitasse ; cujus nune
sepultum. Calhalaunis, sancli Memmii episcopi et sepulcrum creberrimis miraculis illuslratur. » Vide
confessoris, primi civitalis illius. » Vide codicem dicta superius, sub finem Observationum. Sequitur :
"sequentem. In.ultima purus est. .« Romoe, Nicodemi, qui sanctorum martyrum cor-
BRUXELLEN., in prima'ulcunque purus, sic prose- pora , scilicet Claudii, Nicostrati, Caslorii et Sim-
quilur : « Romoe,sancti Innocentii papoe. Qui decre- plicii, de fluvio extrada, domi suoe sepelivit, ut in
vil osculiïiu pacis ad missam dari, ac oleo consecrato geslis eorum legitur. > Vide diclorum gestorum com-
pro infirmis uti conslituit, » Sequitur de Joanne et pendium apud Adonem vin Novembris, ubi et de
Festo. Tum : « In Eraclea, natale sancti Passi mar- Nieodemo agilur.
tyris. Calhallaunis, deposilio sancli Memmii episcopi Editio LUBECO-COL. De Tboma addit, < ibique
primi, illi civitali ab urbe Roma direcli. Qui inter ' digno honore condilum est. In Tuscia, nalale san-
alia innumera miracula morluum suseitavit, cujusque .cloriim Johannis et Festi confessorum. In Eraclea
mine sepulcrum miraculis creberrimis illuslratur. civitate, natale sancli Passi martyris. Treveris, san-
Treveris, sancti Zepherini episcopi et confessoris. > cli Severini, secundi ejusdem civitalis episcopi et
Vide infra : « Et alibi, sanctorum Focoe, Florii et confessoris. »
Honorati episcoporum et confessorum. » Nomina GREVEN. : « In Eraclea, sancti Passi martyris.
in codicibus Hieronymianis iiivenio, titulos non Item sanctorum Focoe, Honorati. Romoe, deposilio
ilem. g sancti Innocentii episcopi. Item secundum Adonem
HAGENOYEN. : « In India, passio sancti Thomoe, ..• hic, Calhalaunis, sancti Memmii episcopi primi, illi
elecii Dei apostoli, qui tanti fervoris erat ad Domi- civitali ab urbe Roma direcli, qui inler alia mor-
num, adhuc in carne exislenlem, quod cum eo mori tuum suseitavit, cujus etiam nunc sepulcrum cre-
voluit, et alios simililer facere hortàtas est, quando berrimis miraculis illustratur. Hune Usuardus habet
ad resuscitationem Lazari Dominus ire voluit, »elc, Nonis Augusti. Treveris, beati Severini secundi,
quoe vide apud Surium. Tum nova confusio : « In episcopi et confessoris, qui et Severus dictus est.
civitate Treveri, sancti Severi episcopi et confessoris Item secundum Cathalogum hic, memôria beali
ejusdem civitalis. Qui de civilale Treveri veniens in Dionysii episcopi, discipuli sancli Thomoe aposioli,
Aquitaniam, unde naïus erat, jam senex per gratiam el Pelagioe filioerégis, sponsoe suoe, quos idem apo-
Dei, quam in se habuit, omnes quos vidit cognovit, stolus convertit. Dionysius aulem postmodum epi-
ex nomine proprio illps salulavit, et quod majus scopus ordinalus, plénus sanctitate ad Dominum per-
erat-, eos quos cognovit exlérius, eosdem cognovit rexit : Pelagia vero sacro .velamine consecrata, post
interius, ita ut pluribus eorum, suas cogitationes ejus obituro, cum nec nubere vellet, nec immolare,
bonas aut malas proderet, et plenus bonis operibus, capite plexa marlyrium complevit. »
ibidem obiit in pace. Eodem die apud Thusciam, MOLAN. in fine : « Calalaunis, sancli Memmii epi-
natale sanctorum marlyrum Johannis et Festi. In scopi, primi illi civitali ab urbe Roma direcli, qui
Eraclea civilale, sancli Passi martyris. » inter alia innumera miracula morluum suseitavit.
AQUICINCT. in fine subdit : « In pago Cavillonensi, Eodem die, sancli Severini episcopi Treverensis. »
sancti Cypriani abbatis. » Notalus est' heri et nudius ç>In edilionibus poslerioribus exstat hoc solum aug-
lertius, sed adhuc quoeroquis sit. - mentant : « Eodem die, sancli Severini secundi, epi-
MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT. : « Thomoeapostoli. scopi Treverensi. » Vide GREYEN.
Joannis et Festi martyrum. »

XI Kal. Die 22.

Romoevia Lavicana inter duas lauros, natalis triginta martyrum, qui omnes uno die perseeuliose
Diocletiani coronali sunt. Alexandrioe, beati Ischyrîonis martyris. ls cum ad sacrificandum blandiliis atque
injuriis cpgereiur, eteontemneret; proeacuta sude transverberatus perviscera, ueci traditdr. Civitate Osliaj
sanctorum Demëtrii, Honorati et Flori. [Boifïllart.: » Civitate Hoslia, sancti BasileL]
'
NOT^E.
Ita Herinien., Tornacen., Antuerp. et Max.-Lubec, Munerat., Belin., Greven. et Molan.
a Fateor Basileum hic non bene fuisse ab Usuardo versibus, Hoslioe, SS. Demetrium et Honorium,
annuntiatum. Nam si Hieronymianos indices secutus Antiochioe, sanctum Basileum, hoc uno discrimine,
est, scribere debuit : Civitate Hoslia, SS. Demelrii, quod xxu Decembris pro Honorius legalur Honora-
Honorati (nam de Floro nulla mentio in pervetusto lus. Equidem conjicio ex illa sanclorum urbiuriique
noslro codice); aut si Basileum animus erat com- simililudine errorem fluxisse. Forlasse Usuardus
memorare, non Hostiam sed Antiochiam civitalem articulum suum clauserat SS. Demelrii et Honorati
assignari oportebat. Quoerenti hujus errali causam, commentoràlione. Poslea in memoriam rediens eos-
in menlem rediit diei xxi Novembris, ubi legeram : dem sanctas xxr die Novembris fuisse consignalos,
Civitate Hoslia, sanclorum marlyrum Demelrii el Ho- vitium scriptoris suspicatus delevit quod seripserat
norii. Statim evolvi nostrum Hieronymiani Marly- (nam falso monitit Castellanus nullam esse Hturam),
rologii codicem qui ad oetatem Usuardi proxime sanctum Basileum subrogâvit, et memorioe lapsu pro
accedit, quemque verisimile est ex illo exscriptum Antiochia scripsit Hoslia. Utulest, nihil inde au-
esse, quem Usuardus in suo scribendo consuluit. 0 cloriiaiis amittil Pratensis codex qui autographi loco
Ibi utroque die, id est xxi Novembris et xxu Decem- hâbebitur, donec erunt qui ex fonte haurire malint
bris, memoratos video eosdem sanctas ex iisdem quam rivulos consectari. BOUILLART.
VARIANTES LECTIONES.
Hic usus sum majori libertate, quam usquam toto ridionis vel Scirionis. Pulavi emendationem illam
hoc opère, restiluendo proprium et verum nomen mihi licitam esse.' Pro proeacuta sude, in Herinien.
Ischyrionis, quod in nullo codice reperitur. Purilati esl, post acuta. Turpius errant Antuerp., Max.-Lubec.
proximus erat. Praten. per Schyrionis, Molan. per et Belin. dum duas illas voces, proeacuta sude, plane
Schirionis. Herinien., Tornacen., Munerat. et Gre- omiltunt.. Hic coetera conjuhgo. De blandiciis, coq-,
ven. scribuntC/iiwm'sj; Belin,, Chyrionis, a.iiC/.f--.ii tempneret, Hoslia, etc., vide alibi,
827 USUARDIMONACHI 828
Postreina.ét gravior varialio codices îipnnullos a A Anliochia, sancli, Basiiei: quo modo rcclius legerunt
puris disjunxil: Pralensem imprjmis, quem ex parle duo illi alii'codices, plerùmque Pralensis.seclarii.
imilan tur' soîiti socii Antuerp.-Maj. et Rosweyd. In proefalis Hieronymianis sequitur articulus nosler
De Pratensi testatus mihi est clarissiihus Caslelianu's, primus, Romoe, via Lavicana, etc. Tiini vero : Et
ab vin Decembris usque ad xxm, nihil in eô èrasiim, Hoslia, nalalis'lsanciprum Demelrii, etc., quam an-
nihil adjuncium esse; rien d'effacé, ny d'ajouté, nunlialionem ex omnibus codicibus noslris Usuardp
atque adeo manifestant esse débet, annuiiiiaiioiiem asserimus. Mcrilo itaqueepùrorum codicum numéro
lertiam liodiernam prima manu a codicis islius Pralënsis excliisus est. S'iderint istius codicis pa-
scriptore positam fuisse hoc modo : 'Civilale Oslia, troni, an error tam palpabilis ipsius âulhéntiam ma-'
sancli Basiiei; quoe verba Usuardp ascribi prorsus gnopere comniendet. Exckisimus etiani duos alios,
non possuiil.itisi vëlimus eum riorm'ilan'doscripsisse, quod cérto in ea ullima commentoratîone 'Usua.rdini
lurbasseque clarissimos hoc die Hieronymiaitorum non sint. .
indiculos, in quibus primo loco diserte legitur : IH
OBSERVATIONES.
, Coronam martyrum triginta, sub DioclelianoRomoe commcmoraliones-ex laudato loties Rufini loco am-
passorum, dedimus i Januarii, sed loco dcterminalo piificat Viennensis, sed dcsolo Ischyrione agilUsuat*-
via Appia: en coronam seu manipulum allêrum, forte dus, elogii sui verba omnia ex Adone describeiis,
treceptorum potius,.quant triginta pugiliim, Nume-r ohtiss.a nolabili circumstantia, nimirum Ischyrior
rnni dubiiini reddunt Hieronymiani codices Lucensis nom non ab aliquo judice daninatum, sed ab hero,
cl Bliunianus, „dumcontra alips dis.tinctius legunt : ut ita dicam, a patente, aliquo viro, cujus rem sub
Romoevia Lavicana, inter duas lauros, nalalis sanclor B merced'eprocurant,,insolite crudelilalis génère dire
rum ccc marlyrum, qui omnes uîio die coronali sunl. - irucidaluni. Alexandrioe a noslris constat. 1er. poni-
Si tempôra Diocleiiani addita esse.nt, videretur iota lur, licet id nusquam affirniet Eusebius, imo aliis non
nostra aiimmiia'l.o inde accepta, magisqué id ai.eo inverisimile videatur, in alia aliqua ^Egypli parte
suaderenl codices Hieronymiani alii, in quibus sblt interemptum fuisse. De reliquis illis martyribus
triginta exprimuntur. Sed dignior, inquil .FJprenti- quamplurimis famé, siti,.frigore, languore, latronibus,
hius, immani Diocletianj soeviiianumerus ïrecentorum, besliisqueconsumplis,plurima suppedjlabunt ihferius
esset.Quserimus quid scripserinl m.arly.rplogi? Raba- Auctaria Usuardina variis modis concepla.
nus solo martyrum numéro, a Lucensi difierl ; nec In Variantibus supra ostendimus, errasse codicem
mullum disspn^t Romanum paryuni : Roma, xxx Pralensem, dum Basileum Antiochenum civitali
marlyrum, sub Dioçleiianb, via Lavicana inler duas Os(i(c ascripsft; errasse item solitos socios, qui
lauros sep'u.ltoruni.'.Ado dislinçlius et exactius cum aliam annunlialionem Usuardo substiluerunt. Quoe-
Lucensi iocutus ësl, iis plané yerbis, quibus constat rilur hic, quem codicem Hieronymîanum proe oculis
totus textus,npster. Nihil proeterea de bis martyribus liabueril, ex quo segmentant ullimum de tribus mar».
' ' Martyrôlogiis tyribus Osliensibus Demetào,, Honbrato el Floro de-
liactenusreperi. Wandalberlus coeteris
subscribit hoc suo versicuio : , . sumpserit; etenim velusiissimus Epteruacensis, Lti-
Undecimumcélébrât triceno martyre-Roma. censis et, BÏumianus legunt. Demelrii et Honorati,
Feiicis, Flori. Ad similes quoesliones, soepe alibi
Sequitur annunliaiio seplima hujus niénsis, ex propositas, nulla aptior occurril responsio quam si
uno Rufiiii capite accepta, ut pluribus dixi xixDe- Q dicamus Usuardum pro suo.beneplacilo ex Hierony-
cembris. Complexus est articulus in Romano parvo :' mianis sanctorum deleclum fecisse. Ulinam et borum
Alexandrioe,Ischyrionis marlyris. El aliorum quam- trium, et xxx superiorum marlyrum Acia aul pas-
plurimorum , inter quos senex Choeremon.Binas illas siones alicubi reperirenlur!
AUCTARIA.
PRATEN. Jam ejus auctarium supra dedimus in Va- erudilissimi viri. » Vide Hieronymiana el Florenlinii
riantibus : ubi etiam de ANTUERP.-MAJ., qui proeterea observationes.
pro inter duas lauros, legit inier duas arbores. BRUXELLEN., iri prima purus, sic pergit: « In civi-
ROSWEYD. in augmenta convenit cum ANTUERP.- tate Spoletana, passio sancli Geôrgii marlyris.'In
MAJ.,sed proeterea in fine adjicit : t Tbeodosioevir- porta Romano, nalale sancli Aristonis. Et Romoevia
ginis el martyris. > - Portuensi, deposilio sancti Feiicis episcopi. » In
PULSANEN. iu prima satis purus, sic prosequitur •Ischyrione salis purus est. Tum : « Apud Egipium,
ex Adone : « Ipso die,quamplurimorum martyrum. natale sancti Cheremonis, Nycopolisepiscopi, et alio-
qui in deserlis, monlibus apud Ëgyp.lum oberran- riun quamplurimorum martyrum, qui in deserlis et
les, lame, siti, frigore, latronibus, besliisque con- monlibus apud Egyptum obèrrantes, famé, siti,. fri-
siimpli sunt. » gore , languore, latronibus, besliisque cpnsumpli,
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT., LËYDEN., ALBERG. et gloria martyj'ii coronali sunt. Et Ceremon episcopus,
DANIC tertio loco ex Adone interserunl. : « Apud dum ad Arabum montem cuni grandoeva conjiige
Egyplunt, nalale sancti Therimonis [alii Cberimonis, discessisset, nulli ultra comparait. » Vide hoecnili-
jiÊ/HisClioeremonis]episcopi urbis Nycopplis, et alio- dius in Adone, vel in ipso Rulino. Sequilur .de0s.li.eii-
rum plurimôrum, qui in deserlis et motitibus.apud sibus purp. Deinde : « El alibi, passio sancloe Titeo-
Egyptum aberrantes, Jante, siti, frigore, languore, D dosioevirginis el martyris, et sancli Didimi monachi.
lalronibus, bestiisque consumpli, gloria martyrii co- Anliochia civitate, sancti Basilii. > ....
ronali sunl, » In quaria annuntiatiohe omîtes con- HAGENOYEN., in textu, solilopurior,-addit de Mgy-
veiiiunt cuni codicibus pro lexlu cilalis. pliis martyribus : t Apud-Egyptum , natale sancli
LOVÂNIEN. in augmenta çum aliis convenil, sed lo- Gherimonis episcopi et,marlyris, qui Nycopolis civi-
tiim Isehyriohïs elogium expunxit. talis proesuleral, et aliorum quamplurimorum, » etc.
CENTULEN. : « Romoe via Lavicana inter duos' Subjicilur sequens historia : « Ipso die, apud Anty-
lauros, sanclorum xxx marlyrum, qui sub. Dio- siodoruiii, passio sancli Justi pueri, qui fuit justas
cletianp passi .sunt. Alexaitdriae;, beati Sciripnis noniine et re. Hic Justas filiiisfuit Juslini yiri Cbri-
martyris, In Egyptp, innumerabilium marlyrum, sliani, qui a filip suo multipliciler fuit argulps, quam
qui in monlibus et vallibus, in silvis et diversis. laT fralrem ejus Jnstiaiium de caplivitale non rediuiercl.
borantésinconimodis, fanie, siti, languoribus, frigpT Qui cum- proficiscerelur ad redimendu'm fraircm-. -
ribus, lalronibus, besliisque consumpli sunl. Eodem , Justas ejus filius.seçiun proftcisci voluit; sed .pater
dieThéodosioe virginis el marlyris, çt .sancli Dk..jiii,_, prpitibuit propler{Jolor.emma'ri.s ejus,. qgia tinicus-
 829 MARTYROLOGIUM.—MENS. DEC. 830
e_r.pl.Al îlla.ait: Vadat lecuni filius nosler; et sic A Tusciae, passio sancli Gregorii preÇbyleri et marty-
perrexerunt. Yeiiientibus igilur pàganis, pater ejus ris, temporibus DiocletîanTet'Maximiani imperalp-
aîjscoiidit se, puer aulem Jiistus obviam dédit illis. ruui.' Qui primo, sub Flacco comité nodosis fuslibus
Qui dixerunt: Qjjp venerunt viri Chrisliani jam lë- coesus,ac deinde post cratjculam el càrcerem, chor-
cùm eûmes? Al Juslus ait : Scio eos, sed vobis eos dis ferreis in genibus per.cussus, sed et ardeiilibus
non pandam ;'et staiini proeciderunt caput ejus, et làinpadibus per latera incensus, et cuni jam a Tyr-
accipiens Juslus caput suum inler manus Suas él se- çano' proeside capilali seiilentia damnalus esset,
dens oravit; Cumque pater dubitaret, quid secum audivit vocem deccelo dicentem sibi : Ecce, Gregorï,
ageret, Juslus ait •' Corpus meum Beluaci sepelile, et jam coronatûs es, et in numéro sariejprum meprum
caput.meu.m .ad-Feliciaiii niairem meapi ferle. Quod ascriptus : ihgredere ergoad me, benedicte Domini,
illa videns, Deo gratias egit, el tanla clari tas super quia mea habilatio prseparata esl tibi. .Adliuc angeîô
dohium Ju'slini fulsit, quod sanctus Amator episco- loquenle, ab Aquilino spatario capite truncalus est;
pus qiioerércl quid ibi esset, et audita ejus passione. çujus corpus requiescit nunc ColouiaeAgrippinoe, in
illud in suo sepulchro sepelivit. » Hic Justas est, ni ecclesia niajori per translalionem, a Domino Brunone
failor, qui colitu'r xviu Octobris. Coloniensiumarchiepiscopo factam. » Vide etiam Au-
'i.laie
AQUICINCT. posl neci traditur inlerjicit : t. In civi- Ctaria diefsequëniis. In Usuardo ponitur xxiv. Se-
Anliochia, sancli Basiiei. » quuqtur prima et secunda, satis puroe : deinde multa
MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT. : « Theodosioevirgi- de Çhoeremone et JEgypliis, ul supra. Demum de
nis. Fronioriis epjsçopi et confessoris. Romoe,'tri- Osliensibus, recle.
ginta martyrum. Certains marlyris [an.non fortasse, g GREVEN. : i In porta Romano, nalalis sancli Aristo-
Clioeremoiiis?]Ilem aliorum triuui martyrum, » nii. Et deposilio sancli Feiicis episcopi. Et depositio
.-' ï.u VATICAN., num, 5949, deest Demetrius cum so- beali Gregorii Spolelani presbyteri et martyris, apud
ciis. Aitjicitur : « Eodeni die, plurimoTum niarly-? Coloniam Agrippinam in majori ecclesia quièsperiiis.
rqnt, t '.etc.yèx'Adone. Usuardus lamën et Ado habent puni ix Kalendas
ALTEHPS.habet ut AQUICINCT. «
: In civitate An- Januarii. Ipso "die, passio sanciprum Tbepdpsioe e\
tioçliià, sancti Basiiei. » Dimi.dii seu Didimi. Item secundum Adonem, pluri-
FLORENT. : «Ilem aliorum quamplurimorum, » etc., moruni'martyrum, qui in deserlis el.monlibùs'apud
eliam ex Adonp. « Item, sanctoe Tbeodôsiae virginis Egyptum oherranles, » etc. Vide Àdonein ipsuin. Se-
ët'mariyris. inpivitaie Osiia, sancti FJ'aviani martyr quilur : « Etlteruasii confessoris. Jheodpsjoe virgi-
ris, sub Juliano aposlata imperatore. J Positus est in nis. Item, sanctae memorioeJulioe incjîisoe, »
Martyrologio Romano. MOLAN.in primai ac in aliis edilionibus aliud
REMENS. SS. Tint.et Apoll. «In suburbio Remensi,. '. augmentant non habet, proeter soepe cilalum Ado-
nalale sap,çti Joyini confessoris. ? nis arliculom de martyribus quampkirimis
' "- : yEgy-
' '
Editio LUBECÔ-ÇOL. : « Apud Spoletum civilalem pliis, etc., de quibus vidé supra.

X-ffa/. , Die 23.

Apud Nicomediam, sanciprum marlyrum viginti, -quos Diocletiana perseeutio gravissimis crucialos
tormentis, martyres Christo fecit, el beatos sanctorum numéro in coelis conjunxit. Romoe, natalis sanctae
Victorioevirginis, sub perseçutione Deeii imperatoris, quoe cum esset desponsata a quodam pagano, et nec
nubere vellet, nec sacrificare, post multa facta miracula, inter quoe plurimas virgines aggregaverat, per-
cussa est gladio in corde a carnifice; rpgatu sui sponsi. Item Romoe, sancli Servuli, de quo beatus Grego-
rius scribit quia a primoeva oelate usque ad fineni vitoe pâraliticus jacebat; ad cujus lumbam miracula
creberrime fiunt. Parisius, dedicalio Basilicoe in honore, sanctoecrucis et sancti Vincentii martyris, et depo-
"
sitio Domni Cbildeberli régis, •
. NOTjË. .
Purps censeo solos quatuor Praten., Herinien., Antuerp.-M.aj. et Greven
VARIANTES LECTIONES.
Omnes tegunt beatos sanctorum numéro, ut est iG pro quia a primoewi, paulo melius correxit Mplap.
etiam in Adone; forte nitidius habet Antuerp.-Maj. quod a primoevq.JR^liqui in fexlu articulos duos ijl-
beato sanctorum numéro, sed non Usuardine. Greven. timos, quia eos in proeçipuis codicibus reperio, tà-
et aliqui alii ponunl, martyres Christi fecit : proefe- metsi ad sanctos non spectent, qua causa suspicor
renda est lectio nostra Adonianoe conformis. An- a npnnullis çodicum descriploribus proetermissos
tuerp.-Maj. Victorioenomen transmutavit in Vjcto- "fuisse; ab aliis postrnodum restituips, ut ex Aucia»-
rinoe: et pro virgines aggregaverat, scripsit .virgines riis facile colliges.
aggregulas. Non recte habet Greven. qui a'primoeva,
OBSERVATIONES.
CodexHieronymianus Lucensis apud Florentinium marlyrum xxxv ; ubi Rabanus, servaiq hoc numéro,
sic hodie indiculuni siium incipit : In civitate Nico- iii.Nicomedia restiluit. Vide ,de his Florentiniunt, et
media, natalis sanctorum GCXLV marlyrum simul-, quo- cum eo, si lubet, mirare, tam in Martyrologio Ro-
rum nomina Dominus scit. Communis opinio est, in-- mano^quam Usuardo, Adone, et aliis recenlioribiis,
sinuari hic immanissimam persecutionem a Diocle- Nicomedienses ignolis nominibus martyres ad viginli
tiano Nicomediai barbaro furore incboatam, de qua tanium ,exien,di.Tolletur fortasse admiratippis causa,
ndn sëmel alibi locuti sumus, proesertim xxvu Aprilis. jj si memineris martyres illos omnes, sub una çelebrita-
Qlia nimirum, leste Eusebio, ingens martyrum mnW te çumAnlhjmo recoli, citala superius die xxvii"Apri-
litudo, occasione incensi palatii, onini tonnenlorum. lis. Frustra quoeres cur hic viginti repetanlur. Id;
génère consumpta est. Al non video quis'hic nume- videor satis certo posse. conjicere, nunierum illum
rus deterniinari potaeril; unde forlasse acçidit, ul hodiernum, ab auctore Romani parvi pro niero ïibiiu
in eo plane varienlHieronymiana apographa. Eteitim. contractum fuisse. Ado de more elogium composuit,
in Blumiano solorum xxx marlyrum mentoria agilur : a Nostro ad verbum descriptum : sed îioc isfius modi
jn velustissiino autem habelur : In Anliochia, nalalis est, ut non magis ad efïeram illaiii Piocletiani ra,-
851 USUARDI MONACHI 832
biem, quam ad aliam quamlibet ejusdem tyranni A Victoriam, satis innuit Viennensis. De sepultur»
carnificinam alluderc vidèamr. Adjuncti in Romano loco consule Holstenii Animadversa ad Marlyrolo-
Migdonius et Mardonius, ab Eusebio nominatim ex- gium Romanum a pag. 108, ubi Dextrinas nugas
pressi non sunl. De coetero hic fontem pandimus ex aliorumque errores accurate refellit. Audi modo
quo xx noslri martyres promanarunl. Nec lubet ciim Wandalberlum, sic uno suo versiculo Victoriam
aliquibus divinare, pro xx marlyrum, scriplum forte canentem :
olim fuisse, xx millium. Sic alicubi prostilisse osien- VictoriaChristidecimusde virgine fulget.
dit appositum in posterioribus Molani edilionibus :
et sic certe xxvin Decembris referunt Ephemerides Servulus in sola série noslra notas est, sic a
Groeco-Moscoeante tomum 1 Maii, pag. 57. Nobis a Romano parvo primum signatus : Romoe, Servuli,
codicum noslrorum Usuardinorum simplicitate, seu oegriludine dissoluti, in ecclesia beati démentis se-
hoecvera, seu erronea sil,recedere inlegrum non est. pulii; ubi Dominus per illum mira opérari dignalur.
Ad XVIIIDecenibris non semel in Auclariis signala Brëvis encomii fontem, nempe magnum Gregorium,
est Analoliu, cum sua convirgine Victoria. Dé illa et consulens Viennensis, longiorem inde narràiionem
Audace egimus ex Usuardi mente, ad îx Julii ; istam suam desumpsit, salis accuratam, cujus epilomcn
hue retulere marlyrologi', tum in série Bedoe,tum exhibet textus nosler. Videnda hic egregia Baronii
in,iostra. Hieronymiana apographa x Julii legunt: annolatio, quoe in Melchiore Cano hodiernos hyper-
In Savinis, Anatholioe, Victorioe; ubi rursus videri crilieos fortiier retondit ; illos nimirum, qui S. Gre-
possuni apud Florenlinium, quoeproefataix Julii in.- gorii Dialogorum libros, quos jam mille, et mullo
dicavimus. Brève cl nilidum est Bedoe, et ex eo ri amplius, annis, tam Occidentales quam Orienlalis
Rabani elogium ; noslrum tam huic simile, ut pro Ecclesia summafide, digna veneratione, immensisque
majori parie ex priori dëseriplum non dubitem. est laudibus prosecuta, audenl in conlroversiam revo-
Longior est Adonis historia, quam hinc inde arrodit care ac fide minuere. In aliis id ausi fuerunt boulines
Tillemontius tomo III a pag. 705 in notis, cum tamen illi : at qui Servuli hisloriam in dubium revocet,
in ipso opère a pag. 329 non adeo ab ipsa abhorrere haclenus inveni neminem. De Dedicatione Basilicoe
videalur. Nos ad ix Julii in Aclis mentent ïiostram. ad S. Germani a Pralis, nihil habeo quod hic su-
declarabimus. Intérim vetuslam esse passionem ne- peraddam ; ab Usuardo positam, probant citati pro
gare nemo ausit, cum ex ea Adelmus earmen suum lexlu codices. Childeberii régis depositio, potius ad
composuerit, quod cum Adonis elogio apud Surium necrologium, quam ad Marlyrologium spectabat.
vulgatum est. lu ipsa urbe Roma passant non esse
AUCTARIA.
TORNACEN. bene in textu procedit usque ad rogatu fice in corde gladio percussa est. Taliarchus vero
sui sponsi. Coeleraomnia proetermissa sunt. percussor ejiis, leprosus factus, inlra très dies con-
ROSWEYD. pergit usque ad creberrime fiunt ; el suntplus a vermibus, expiravit. > Tum : « Et natale
omissis reliquis substituil. < Item Romoe, Eleuterii sancli Johannis presbyteri, positi ad sanctum Her-
et aliorum DCCCXXXV. >Vide quomodo hoecex Hiero- men. > In Nicomediensibus, nonnihil mutilalus est,
nymianis componere conetur Florentinius. et pro xx, ponil xxv, Deinde : « Ilem Romoe,natale
"PULSANEN. incipit : « Apud Spolelum, natalis C sanclorum Eugenii, Eleulherii, Urbani, Comelii,
sancli Gregorii presbyteri et marlyris, temporibus Trajani, Vicloris, Casluloe, et aliorum ocloginla et
Diocleiiani et Maximiani imperatorum, sub judice triginta [voluit dicere octingentorum et triginta], » In
Flacco. » Est hodie in Rabano cum longiori elogio ; Servulo, modice interpolatus, in fine cum superio-
Usuardus eum signât die sequenti. Vide Auctaria ribus : « Eodem die, sancli Dagoberli régis Fran-
heri et hodie. Sequilur in codice, de Victoria usque corum, »
ad imperatoris : de Servulo, usque ad papa scribit. HAGENOYEN. in prima habet de Victoria, non om-
Desunt reliqua omnia. nino pure. Paulo melius in Nicomediensibus. De
ANTUERP.,MAX.-LUBEC,BELIN.el MOLAN.defi- Servulo, post jacebat, interseril, « in magna cordis
ciunt in articulis duobus ultitnis, quos haud dubie eteorporis paciencia; et similiter rébus pauper erat.
Usuardo ascribendos non pulaverunt. Ad cujus obilum voees auditoe sunt coelesles. Ad
MUNERAT. minorem delëctum habet, cum ullimam cujus eliam tumbam miracula creberrime fiunl. »
de Childeberto signaverit. Nihil proeterea adjeclum invenio.
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT., LEYDEN., ALBERG.et AQUICINCT. in commemorationè de Yicloria aliquid
DANIC.in tribus primis annunliationibus, cum proe- lurbat ; dum post percussa est gladio, adjungit :
cedentibus et cum textu satis conveniunt, exclusis A inde a carnifice rogalu sui sponsi sepelilur. »
eliam dedicalione et Childeberto, sed eorum loco In DAVEDONEN. el GAUDIACEN. adjecti sunt arliculi
adjiciunt : « Eodem die, sancli Dagoberti régis duo de dedicatione Basilicoein S. Germani a Pralis,
Francorum. > Puto sermonem esse de eo, qui hodie et de deposilione Childeberti, sicut habelur in
in Martyrologio uttiversali a Castellano refertur. j) textu.
LOVANIEN. in augmenta proxime superioribus si- MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT. : « Yiclorioe virgi-
milis est, sed expunxil lolum Victorioe elogium. nis. Sanclorum viginti marlyrum. Servuli paraly-
Hoeccausa est, ut supra diximus, cur ab aliis medioe tici, de quo scribit beatus Gregorius in homilia. >
noioe codicibus soepeexcludatur. REG.SUEC, num. 428, similis est. MUNERAT. agit
CENTULEN. : « Romoe,Victorioe virginis, sub De- de sola depositione Childeberti.
cio imperatore. Apud Nichomediam, sanetarum xx VATICAN.,signatus num, 5949, adjicit : « Apud
martyrum. Ilem Romoe,beali Servuli, de quo beatus Spolelum, natale sancli Gregorii martyris. > Cum
Gregorius scribit, Rébus pauper, merilis dives. elogio, inquit Papebrocbius, sed istud non descrihil;
Item ipso die, sancli Evaristi papoe et martyris. > forte quia idem est cum Usuardino diei sequentis.
Colitur xxvi Octobris. Est alius hoc die Evarislus in ALTEMPS.;* InNicomedia.natalexvxvmartyrum. >
Hieronymianis. Vide quoe diximus in Observaiione. « Ilem "Romoe,
BRUXELLEN. incipit : «Romoesancli Evaristi papoe DCCCXXXV. Et depositio D. Childeberti régis. »Litt. D.
et marlyris. Cujus celebrior nalalis dies colitur non pro divi, sed pro Domni ponilur.
vil Kalendas Novembris. > In Victoria, non omnino FLORENTIN. : « Item, sancli Rufi Zosimi, qui fuit
purus est, sic scribens : « Et Romoe, nalale sanctoe de antiquis Christi discipulis. > Sic duo nomma
Victorioe Virginis el martyris. Quoedum essel de- connectuntur, nulla addita inlerpunctione, ac si ejusr
sponsata cuidarii pagauo, et nec nubere nec sacrifi- dem personoe essent. Vide Usuardum supra ad diem
care vellet, post mulla miracula, ad iiislanliam sui XVIIIDecembris.
sponsi, sub petseculioneDcciiimperatoris, a carni- Editio LUBECO-COL.in aiiiiunlialioiie Victorioe
 833 MARTYROLOGIUM.— MENS. DEC. 834
nonnihil înterpolala, hoc singniaré in fine adnectit : J!i nostri Usuardini annuntiationes, ëas litteris Ilalicis
i Cujus caput nunc ColonioeAgrippinoe-in ecclesia . in fine inter accessiones eomputavit. Habet proe-,
Carlhusiensium, per trarislalionem requiescit. » In terea : « Eodem die, tranlsatio beati Lamberti ab
Servulo et Nicomediensibus satis pura est. Poslre- ecclesia sanctoe Marioein cryptam, et ejusdem cry-
mum addit : « Eodem die, sancti Dagoberli régis ptoe dedicalio in honore omnium sanclorum. » Edi-
Francorum. » Dixi, videndam Castellani notulam in tiones posteriores in, fine legunt : « Die vigesima
Martyrologio universali, terlia, sanctorum decem martyrum in Crela. » Vide
GREVEN. «
: Romoe, natalis sanctorum Eugenii, eorum nomina et Acta apud Surium. Sequilur de
Eleulherii, Urbani, Cornelii, Trajani, Vicloris, Ca- Iranslatione beali Lamberti, etc., ul in edïtione
stuloe,et aliorum octingentorum triginta. » Jam dixi prima. Tum : « Parisiis, dedicatio basilicoe, » etc.,
supra, videndam de his sanctis Florenlinii ad Hie- et de Childeberto, ut supra. Deinde : « Eodem die,
ronymiana observationem. i Item Sixti, Apollonii. Dagoberli régis Francorum. » Demum minoribus
Dagoberli, régis Francorum et confessoris. Item typis : « Civitate Brixinensi, depositio beali Her-
Gregorii pueri. Ipso die, natalis sancti Joannis manni confessoris, ejusdem civitalis episcopi, proe-
presbyteri.
"" Mazolhoevirginis. » clari in miraculis. » Vide Caslellanum hoc die in
MOLAN.suspectas habens postremas duas textus Martyrologio universali, ubi Hartemannus vocatur.
IX Kal. [Hic in edilione Bouillartii incipit annus.) Die 24.
a Vigilia natalis Domini. Apud Antiochiam Sirioe, natalis sanclarum virginum
quadraginla, quoe sub
Deciana perseculione per diversa tormenta marlyrium consummaverunt. Apud Spolelum civitalem Tuscioe,
sancli Gregorii martyris et presbyteri, temporibus Diocleiiani et Maximiani imperatorum,-qui primo fusli-
bus nodosis coesus, ac deinde post craticulam et carcerem cardis ferreis in genibus percussus, sed et ar-
dcnlibus lampadibus per latera iiicensus, tandem decollalus est. Civitate Tripoli, sancti Luciani.
NOTiE.
Puri sunt codices omnes, Pralen., Herinien., Tor- B eliam est Centulen., qui si in decursu sic procede-
nacen., Antuerp.-Maj., Rosiveyd., Antuerp. el Max.- ret, quemadmodum a ix Kalend. Januarii inchoa-
Lubec, Munerat., Belin., Greven. el Molan. Accedit lus est, mérita inter purissimos codices Usuardinos
Antuerp.-Max. cum omnibus suis sociis. Plenus numeraretur.
" Pratenses mss. omnes, uno excepto,
juxta mô- rologium tamen Sollerii a Circumcisione Domini, id
rem anliquum Usuardi nostri oevousitalum, annum est a Kalendis Januarii, inilium ducil. BOUILLART.
hic incipiunt, quos sequunlur innumeri alii. Marly-
VARIANTES LECTIONES.
Belin. a puris excludi merebatar, cum sic inci- niana phrasi non recessisse ; quoeproinde ex proba-
piat : Vigilia nativilatis Domini noslri Jesu Christi. lioribus codicibus a nobis servala esl. Constructio-
Plures codices hic scribunt St/ria:, sed cum sibi non nem plane vîtiavit Belin. legens, cardis ferreis ignilis
constant, nos cuni antiquioribus hic ut alibi servâ- incensus, sed et ardenlibus lampadibus per latera per-
mus Sirioe. In Max.-Lubec. el Munerat. maie im- cussus. Quid per cardos intelligalur, dpcel Molani
pressum Daciana : non melius in Belin. Daliana. adnotalio. Munerat. pro Luciani, scribit Lucini.
Rursus Munerat. pro Spolelum, legit Polelum. An- Sphaluiala codicum medioe noioe non tam scrupu-
tuerp.-Maj,, Rosweyd., Belin., Greven. et Molan. lose expendi ; in eo Adonem potius, quam Usuar-
videntur textum velle ëniendare, per presbyteri et dum sequuntur, quod pro natalis,. legant nativi-
marlyris; at salis certam est, Usuardum ab Ado- latis.
OBSERVATIONES.
Quo antiquiora sunt Marlyrologia, eo rarior in G quo codice in textum suum transtulit Rabanus. De
ipsis cujuscunque Vigilioe commemoralio. De Ka- Canonicabus hujusmodi, verbo egimus in Observa-
lendariis aut Sacramentariis hic non loquor. Nul- lionibus nostris ix Aprilis ; nec modo per Canonicas
lam in Hieronymianis reperire est. Apud Bedam plus quidquam intelligi credimus , quam simpliciler
paucoe occurrunt vigilioe, et, quod mireris, in Ra- Virgines, quas constat ab ipso Christianismi exordio
bano pauciores, ulpole qui nullas nolarit proeler castimoiiioesuoe nitore Ecclesiam mirifice exornasse ;
vigiliamEpiphanioeet vigiliamsanctiJoannis Baptistoe. ut propterea ad Asceteria et Gynoecea, quod esset
Qui autem Bedam ubique describit, proefalus Raba- dicere saitctimoniaHum monasteria , recurrendum
nus, ibi vigiliam collocat, v. g. Epiphanioe, ubi in omnino non sit. Nullo modo persuadel Florentinius
Beda minime invenilur : hoc vero die vigiliam non ex Eusebio, lil). u, cap. 17. Tberapeutas et Thera-
signât, cum tamen Beda diserte habeat : Vigilia na- peulrias Philonis describehte, nullo, inquam, modo
talis Domini. Eadem verba legunlur in Romano persuadet vir doctissimus , ante lempora Decii im-
parvo, eadem in Nostro, nec discrepat Viennensis; peratoris sanctimoniales virgines Chrislianas, volis
nisi quod pro natalis, scribat nativilatis ; in quo et claustro obslrictas, ih Ecclesia exstitisse. Ne hic
ipsum codices aliqui Usuardini imitati sunt. Wan- longam disceptalionem ingrediar , verbo dicam :
dalbertus melrice idem explicat, Vigiliam cum se- quandiu quis manifeste non eviceritPhilonianos illos
quenlibus virginibus ita conjungëns ; Therapeulas et Tlierapeutrias vere Chrislianos fuisse,
Nonoventuroecumulantesmunere luci, landiu asceteria et gynoeceaante Decii tentpora, ut
Luntioa,pervigilesquearas el leinplaparamus. , :, minimum incertissima manebufi'. Çonatus nuperas
Virginibusquadragiiitahic splendet quoque,cselo T»eruditissimi Montefalconis satis evèrsus videtur in
Quajdiguauivilamvota et vjrtule dicarunt. Ephemeridibus Trevoltianis anni MDCCXII, a pag. 929,
Porro Virgines illoequadraginta notoesunt in apo- Hoec obiler dicta sint : plura de bis pridem solide
graphis Hieronymianis, ex quibus ab Adone, ex hoc disputavit emerilus senex noster Papebrochius, cujus
ab Usuardo acceptas prorsus non dubito. Sic habet Responsiones omnium manibus teruntur. Ad XL
vetustissimus Epternacensis : AntiochioeSyrioe, san- virgines redeo , quoeabsque nota témporis ab Hiero-
clarum virginum numéro XL. Addit Lucensis codex nymianis signaloe, ab Adone, nesckt' an salis cerlo,
Canonicarum, eamqiie qualitatem ex consimili ali- sub Deciana perseculione marlyrium consummasse
835 USUARDI MONACHI 856
dicuniur. Omniâ Adonis ,verbà in textum noslrum A populàres Spoletahi ~ égo, controversioe mpmehtis
translata sunl ; nec scio Acta ulla earum virginum noitdum " salis exàmihatis _ litem indecisâm relin-
superësse. quo. ,
Dixi in Auctariis dië proecedenii, Gregorium Spo- Lucianûm Tripolitanum non mëmorant soliti
letanum ibi a Rabano cutn elogio celëbrari, putalqué Usuàrdi duces ; mëmorant Hieronymiana âpogra-
Castellanus ad eum diem potius pertinëre. TSibilomi- pha, ultimum sernper Nostri refugium. Expres-
nus Romani parvi auctar, qui virgines XLAntioche- sissiina est velustissimi Epternacensis aniiuniialio,
nasiguoravit, îta hoc die diserte scribit : Apud Spo- primo loco positâ : In Tripoli , nalalis Luciani.
lelum, Gregorii presbyteri el martyris. Insignis hu- Consonàt codex Lucensis, maie pro Tripoli, sçri-
jus marlyris Acla, qrfibus ejus passio', ipso fatenté behs Tropoli : uterque vero sequêntes in eodem
Tillemoutio tomo V, pag. 347, satis pulchré descri- indiculo martyres Meirobium, Paulum, élç, non
bilùr, in Suriana.collectionë édita sunl. Talia, pro- Tripoli ,• sed Romoe diserte àscribit. Féléllit Ba-
cul dubio, habuit Viennensis, quorum cbmpendium ronium Plantinianus Beda , aul id genus codex
ëxhibet, tant circumspecie a Noslro abbrëviafum, ût alius, diversos martyres sub Una positione. con-
nullam crilicis vellicahdi ansam relinqdat. In Au- jungens. De Luciano nihil historici, quod sc'îam,
ctariis diei xxu asserilur, Gregorii bujus corpus Co- superest. Intérim ad omnimodam textus noslri
loniam Agrippinam translatum fuisse. Répugnant purilalem nihil déesse censemus.
AUCTARIA.
PULSANEN. in duabus primis purus esset , nisi B virginibus quadraginla pure. De Gregorio fuse egit
pro Deciana perseculione, legerel perseculione Dio- superius xxu. De Luciano sic habèt : « Civilale
cleiiani. Duas alias plane otnisit ; quod in hoc codice Tripoli, sancli Luciani confessoris. > Sequitur :
novum non est. « Treveris, in monasterio, quod dicitur Horreum, de-
BRUXELLEN. : « Vigilia nalalis Domini noslri Jesu positio sanctoe Irinminoe virginis, quam'pater ejus
Christi. Apud Anliocliiam Syrioe, natale sanclarum rex Francioe Dagoberlus, morlua maire, sanclinto-
virginum quadraginla canonicarum, el aliorum duo- nialem in illo loco fecit, et de hprreo suo ecclesiam
rum-Donati él Drusi. Qui sub Deciana, > etc.; De consécrari fecit : nionàsterium yirginum conslituit
Gregorio inserit, « sub jiidice Flacco. Romoe, natale ac multis reddilibus doiavit, siiainque filiam, aliis
sanclorum martyrum Melrobii, Pauli, Zenoii, Terni- sacris virginibus in magislram praèfecil, ubietnunc
sti el Luciani. » "Sequitur annunlialio ultima :.« Apud in mausoleo reqiiiescit. » Vide de bac Irmina, ad-
Tripolim civitalem, » elc. . nolalionem Castellani : «Eodem die, sancti Ismi-
HAGENOYEN.: «Vigilia nativilatis Domini nostri neri régis et confessoris. » , ,
Jesu' Christi. » Iii virginibus Âiiliochenis et Grego- GREVEN.: « Abdioe.etN'aum proplietarum. Romoe,
rio Spoletano punis est. Sequilur : « Eodem die, sanctorum Melrobii, Pauli, Zenonis, Drusi, Satur-
depositio sancti Dagoberti régis Franciavqui vir per: nini. .Ismineri régis et confessoris. In monasterio
omnia bonus erat el calholicus et defensor paupe- Gladbach, sancti Alberici hereniitoe el, confessoris.
runt ; qui de bonis suis ecclësias oedifieayit,et plures Item sanctoememorioeAnnonis1primi, episcopi Colo-
alias bonis suis dilans. Quem cum Deus mirabiliter niensis. Romoe, sanctoe Tarsilloe virginis sanclimo-
probans et examinans, multa bella sub eo conciiavit, Q nialis, amitoe saincli Gregorii papoe. Vidé,supra No-
quoe .tamen curialiter placàvit, dans ei similiter fi- nis Januarii. Treveris , in pionaslerib, qiipd Hbr-
liam'surdaïh, coecam et miilam, qùa'm per bealum reiim dicitur, depositio sanctoe Iriïiihoe virginis., liliae
FlorëiitiUin heremitam curavit, filiumqUe ejiis mal a Dagoberli régis. Quoe a pâtre proelatta monasterio
morte inortuunt, per beatum Arbogaslum Argetiti- virginum, qiiodipse' de hoireo siip consiruxeral,
nensehi episcopiun suseitavit.
' » Demum de Luciano, mullisquë reddilibus dôlàveràl, plërià saticiis operi-
satis pure. - bus quiévit. Appolloniaématroiiaî. »
MATRIC.-CARTUUS.-ULTRAJECT. : « Vigilia. Apud MOLAN. typis minoribus textui subjungil : « In An-
Anliocliiam, sanclarum quadraginta virginum, quoe glia", sancloe Theorilhgidoe virginis, discipuloesancloe
diversis tormenlis passoe sunt. Gregorii marlyris. Edilbergoe, cujus cum magna laude meminit venera-
Sancti. Luciani. > bilis Beda in Chronico Anglbruni. Romoe, sanctoe
CASTRI-KAROLI. : « Apud Spoletuni Civilalem Tarsilioe virginis sancliiiionialis, amitié sancli Gre-
Tuscioe, sancli Alnulphi martyris el presbyteri, tem- gorii papoe. Treveris, in monasterio .quod Horreum
poribus Diocleiiani el Maximiani imperatorum. » dicunl, deposilio sanctoe Irminoe, » etc. PPslëriores
Pulo ntanifestum esse quod Gregorius nosler Spo- editiones de Irmina sic brevius : « Treveris , Horre'o
lelanus imperite hic in Alnulphuni transformalus monasterio, deposilio sancloe Irminoe virginis,' filioe
sit. Dagoberti régis. Quem locum proefaws rex de hoi-
Editio LUBECO-COL. : «Vigilia nalivitalis Domini reo sûo coiïstrûxérat, mullisquë redilibus dola-
noslri Jesu Christi secundum carriem. » Sequilur d'e verat. »
VIII Kal. Die 25.
JÉSUSCHMSTUS FILIUSDEIin BETHLÉEM JUD^ENASCITUR anno Coesaris Augusti quadrâgesimo secundo [In-
lerserii Bouillait. : a ebdomada, juxla Danielis propheliam, sexagesima sexta.], olympiadis cenles'iiiioeno-
nagesimoe lerlioe. Eodem die, nalalis sancloe Anastasioe siib Diocleiiano impëratore, qiioe pro'confessione
Domini diutina custodia mâcerata, dein cùiii ducentis viris et seplingentis iëminis ad insulas Palmarias
delata, ipsaquidem igni, coeleri vero variis interfeclionibus marlyrium celebrarunt, Romoe in cimilerio
Aproniani passio beatoe'EUgenioevirgiriîs, quoe Iempore Gafieni imperatoris, post virtutain insignia, post
Sacrps virginum choros, pro Christo diu agonizans, novissime gladio jugulata est.
NOT^E.-
Pitros censeo Herinien., Munerat:, Greven. el Molan. Accedit Centulen. sub initium codicis purissimus.
» Sollerio non placel quod Usuârdinus codex Pra- D nielis propheliam, LXVI.Hoecverba ad textum perti-
lensis cùmnôii ttullis aliis, inler, anno CoesarisAugusti nére non existimàt, eo quod in quinque codicibus,
XU3el olympiadis exem légal, hebdomada,juxla Da- quos hoc iti loco puros censel, minime reperia.nlur.
 837 MARTYROLOGlUM.— MENS. DEC. 833
At hi codices Pratensi inferiores oelatc sunt. Uler A muni ;ab Usuardo fuisse scripla; sed cum diciavil
ver© alteri est antepônendus, Ions rivulo, ait fonli offereiidum'regi Marlyrologium, bac de te opinio-
rivulus?- Cur.coeleri codices non habeant, nescio. nuni varietate territum timuisse, ' ne quid incerli
Nam nulla hic lilura est in Pratensi. Suspicpr pri- traderet. BOUILLART.
VARIANTES LECT10NES.
Bïnoe aut ternoe varialiones sunt non magni mo- codicibus, inter, anno CoesarisAugusti xm, el Olym-,
riië'n'ii. Cënluîeri. incipit Filius Dei Jésus Chri- piadis cxciii, legunt hebdomadq,juxla Danielis pro-
S'/HS.etc., etad'illa'verba, ipsa quidem igni'i coeleri pheliam, LXVI.Ego poslrema hoec verba ad lexium
v'éfô.,...përoscitaniiam scriptoris, coelerimaie poni- pertinere non existimo, duclus auctoritaie proecita-;
ttiï il. ter qûidem et igni. In Molan. error est, dum iu lorum quinque codicum: movenie proeterea bac ra-
Ultima"annuntiatione post hoecverba posl sacros vir- tione, quod Usuardus Adonem contraiiéris, exclu-
ginum chpros, intërjicit; sub Nicetio Urbis proefeclô. densque nolam Urbis conditoe,quoe.iii Vieùhènsi èx-
Gïâviof inter codices discrepantia est circa notas primilur, non videatur, aliam, àpud^diiiiquîbres non
chronbîogicàs", liatali Domini appositas, nec satis reperlam, de suo inierposuissë. Sic équideiti Ôpifior,
ceHifrflest, quo modo Usuardus vere scripserit. Pra- facile et ultro cessurus, si-quis gravio'ra iiïôménta
tensfs cum sociis Antuerp.-Maj; et-Rosweyd., item addirxeril. "--.-......
Atiiuérjj. et Max.-Lubec. cum aliq'uibus medioenoioe
OBSERVATIONES.
B altéra nempe vidua, coelibe virgine altéra,,
4pe.^rià rationé celebrandoe solemnissimoefesli- stasiabus,
^îtàflÊ Nittalis,Domini, primis Eccl'esïoesoeculis, de terlia demum incantatrice, vel potius pliarmàcdly-
êjùsdèhi Cum Epiphania seu Theophania contasione, tria, perperam in unani confusis, yei de unà sola"in
dçquë id gehus plurimïs ad eam celebritalem spe- très diversas dislracta, nimis fortasse scrupulosp
çiâniibûs , fuse disputant Baronius , Florentinius, disceptantur. Lego et expendo singula ; at ul dicàrii
aliique érûdilissimi viri, ad quorum vel summa ca- candide , nihil bactenus offertur, quo breyiter, clare
pitâ ehunteranda, plures hic paginai non sufiicerent. et îiitide proposilis argumentas, me plausibilitér éx-
Ul noslra solum prosequamur, cerlo constat, ipso pediam, salva Romani Martyrologii auctoriiaie ; ut
sspculbiv.el haud dubie multo citius, nativitatem Do- proinde salins, judicem hoec omnia loco proprioin
mini fixam fuissead xxv diem Decembris, utëvidenter Aclis examinanda reservari. Qui implexoeçbiiteatîo-,
probal Buciiërii Kalendaritim : vm Kal.Jan. nains nis capita delibare lantisper voluerii, adeat Tîlle-
Çhrisius in Bethléem Judoe, ciii Kalendaria alia et montium tomo V, a pag. 713. Hic ad rein nostràm'
nota' Sàcramentaria consentiunt. Antiquissima Hie- solum observo, Anastasiam hoc die in Hieronyiiiianis
roiiymia'iîa apographa idem habent paulo pluribus Sirmii consignari : Et Sirmi Anastasioe ' iihde con-
verbis : In Bethléem, n'alivitas Salvatoris Domini tra Florenlinium, palaiii non fit, Sirmiensèm diver-
noslri Jesu Christi secundum carnem. Ad priorem sam esse ab ea quoe sub Diocletiano gladio perempla,
phrasim magis accedit Beda : Natïvilas Domini no- in omnibus fere Marïyrologiis hac eadem die re'colitur.
stri Jesu Christi, quam Habanus ad Hieionymianam Liquet- Bedam, ex hocRabanum,eï Adonem eadem
deiiiidreduxil.' Brevissime Romanum parvum : Na- Acla consuluisse, imo postremum ex primo m.ajo-
tivitas Domini secundum carnem. Primus hoec ara- iC rem elogii sui parlem descripsisse, Nostrum vero ex
pliare, voluit et chronologies nolis dislitiguere Viënnensi lolum articulum suum contràxisse, pmissa
martyrolôgus Viennensis, addeiido.'anniim Augusti, in omnibus certa martyrii paloestra, nisi in insula
Olyï_îpiadumet Urbis conditoe; ac proeterea firmis- Palmaria Anastasiam et socios omnes corôriatos ye-
sitaam et verissimaiii pacem , cënsumqiie homi- limus, vel cum Floro, Bedoetextui proemittamus, In
niim ëx senatus consilip dëscribendum designaiis. Sirmio. Al a reliquis plane disseniit auctor Romani
Usuardum , Adpniana ad brevitatèm suain con- parvi, diim solus legit : Romoe,Anastasioe. Hoecpro
trabehlëm , putamus solas duàs primas epochas texlus nostri origine. . .-._
accepisse, excluso anno Urbis conditoe, nullaque De Eugenia ejusque Actis loquendum fuit xi Sép-
hebdomadum Danielis apposita menlione, ut ha- tembris, ubi occasione Proti et l|yacinihi eorum
bes supra in Varianlibus. Alise lémporum di- fides et sincerilas, proeeunte Baronip, ^robâtà noii
niensiPiiesex calculo Sepiuaginta interpretum hodiè esl. Hic in solis Martyrologiis hoerëbinius.Vetuslis-
adjectoe-; in nullo 'codice reperloe sunt, in nullo simum inclyloe in Ecclesia virginis, jet ab Adelmo
Mariyrologio, quod antiquius sit edilione Belini, laudaise,' cullum demonstrant Hieronymiana ltis ver-
cujus léxlum in Auclariis suo loco dabimus. Wan- bis : Et in cimilerio Aproniani, via Latïna Romoe',
dalberti" nietricum elogium melius in fine collo- passio sancloe Eugeniw virginis : vël breviùs in Ep-
cabitiir. ternacensi : Romoe, sanctoeEugeniw. virginis. Deest
Aiitiqu'issimam,hominatissimam, celenfalissimam in Beda positio, sic legentë : Et sancloeEugenioevir-
Anasiasioe, latii in Oriente, quam in Occidente festi- ginis. Al quoe Rabanus longam ex nolis Actis h.isto-
va'ih ve'nerationemclamant liim Kalendaria , Sacra- ]n riam adjunxit. In Romano,parvo non aliud legitur
méntaria, Missalia, tum etiam Martyrologia, Meno- proeler, Et Eugenioe.Adonis laudalio passionis locum
logia, aliique libri ecclesiastici, passini et ubique resiituil, reliqua non multis exorhaiis; .Nosler ex
hotissimi; clamant exstructoe basilicoe, erecloe aroe, ipsa lexium suum. mutualus est : per quoe manifeste
ël quoecunque sanclis fas esl exhibere religiosi cul- palet iota laterculi ad Usuardum propagatib: Est
tus monumeiita : ul. ferme de Chrysogoito loculi ' apud Gastellanum notula, quoe forte çuipiâm non
sumus ad xxiv Novembris, ubi de Aclis ea nolavi- salis gravis videbitur. Reliquum est, ut 1res nostras
mus, quoe amborum passionibus applicanda sunt. annuntiationes ex Wandalberto meiricé rëddatu :
Tacla ibi controversia de loco martyrii Chrysogoni,
hic operosius moveri deberet, si de eô aliquid satis Octavoservi dignalussumere formam
certî Teperiretur, ad dissipandas difliculiates, quoe Eirantemque Domineraveniens revocare Creator,
Partu virgmeomorlalesinduitartus.
nec paucoe-, nec facile solubiles objiciuntur. Non Eugeniain quoque mm memoramus_Auaslasiamquc,
minus inlricalà sunt, quoede una vel pluribus Aiia- Cô'nsimiliChristumcomitatasmente lideque.
AUCTARIA.
De PRATEN.,ANTUERP.-MAJ. et ROSWEYD. dixi in habet textus initium, sic incipiens : « Naliviias Do-
Varianlibus. Secundus codex in eo errât proeterea, mini noslri Jesu Christi secu'nduiricâniem. »
quod scribal ducenlis feminis. Tertius vero aliud TORNACEN. post quàdragesimo secundo, sic pergit :
 859 USUARDI MONACHI 840
« Qui in diviuiiaits suoe potenlia, et lempus nalivi- A Quoepro confessione Domini, diulîna custodia a viro
tatis suoeproevidit, et mairem, per quam nasceretur, suo Publio perpessa est ac macerata, beati tamen
elegll; quoe de Spirilu sancta concepil, et mater et Chrysogoni epistolis et exhortationibus esl consolala,
virgo permansil. » In duabus aliis commêmorationi- ac confortata. Mortuo marilo post longam incarce-
bùs_purus est. rationem sub Illyrico proefecto, » etc. Vide hoecme-.
PULSANEN. sic liabet : « In Belhlehem Judoe, nali- lins in Adone. In ullima annuntialione idem inserit
vilas Salvatoris noslri Domini Jesu Cltrisii, secun- quod habel MOLAN. citalus supra in Varianlibus.
dum carnem, XLHanno CoesarisAugusti, Olympia- BELIN.sic primus inilium format : « Anno a crea-
dis ceplesimoe nonagesimoe tertioe, ab Urbe aulem liope mundi, quando in principio Deus creavit coelum
condila anno DCCXL, sextant enim mundi oetatem suo el terram, quinlp millesimo cenlesimo nonagesimo
piissimo' consecravil advenlu. Eodem die, nalalis nono, qui annorum numerus complebatur in proxi-
sanctoe Anasiasioe. » désuni reliqua omnia. mo sequenle mense Martii, ejusdem mensis die vige-
ANTUERP.,"MAX.-LUBEC, ANTUERP.-MAX., ULTRA- simo, in illa enim die créants est mundus. Adiluvio
JECT.et LEYDEN.in nolis çhronologicis conveniunt vero, anno secundo millesimo nongenlesimo quin-
cum PRATEN.,etc. Et proeterea a purilaie deficiunt, quagesimo séplimo, qui numerus complebatur déci-
qùod ojniltenies, post sacros virginum choros, sub- ma septima die sequentis Aprilis. A nalivitale Abraoe,
stituant, sub Nicecio Urbis proefeclo. anno secundo millesimo quinto decimo, A Moyse et
DANICcum prioribus conveiiiret, nisi verba illa, egressu populi Israël de Egypta, anno millesimo
« Jésus Ghristas filius Dei in Bethléem Judoenasci- quingentesimo decimo. Ab excidio Trojoe, anno mil-
tur, » in finem annunliationis, iransposuisset. g lesimo cenlesimo septuagesimo nono. Ab unctione
LovANiEN. defectu laborat, lolum sancloe Eugenioe David in regem, anno millesimo trigesimo secundo.
elo'ginmproeterraillens. Olimpiadecenlesima nonagesima terlia. A prima au-
ALBERG. in principio proecedenlibussimilis, adjun- lem Olimpiade, anno octingenlesimo. Ab urbe Roma
git, « ab Urbe condila anno DCCLU , » pergilque ex condita.anno septingentesimoquinquagesimo secun-
Adone, « firmissima verissimaquë pace toto orbe, do. Hebdoraada sexagesinia tertia, juxla Danielis pro-
ordînalione Dei, a Coesare Auguslo coinposita, Quy- pheliam, scilicet anno quadringentesimo"quadrage-
rinus ex consilio senalus in Judoeammissus , cènsus siitto vel circa, Anno imperii Octaviani quadragesitno
hominum possessionemque describebat : sextamque secundo. Sexta mundi oelate, januis clausis, toto
mundi oetatemsùo piissimo consecravil advenlu. > orbe in pace composito, Chrislus Jesusoelemus Deus,
JBRUXELLEN. incipit : « In Bethléem, Judoe, nativi- oeternique Patris Filius, mundum volens suo adventu
tas Domini noslri Jesu Christi Filii Dei secundum piissiiito consecrare, de Spiritu sanclo conceplus,
carnem, anno Octaviani Coesaris Augusii XLH. Qui novemque post concepiionem decursis mensibus, hic
sextant mundi oetatem, > etc. De Eugenia posl sa- dicitur alla voce, In Bethléem Judoe nascitur ex Ma-
cros virginum choros, quos Christo aggregaverat, ria Yirgine factus homo; hïc autem allius el in lono
addit, alligata saxo et proecipitala in Tyberim, mergi passionis : Nalivitas Domini nostri Jesu Christi se-
non potùil : inde ihermis ignitis inclusa, illoesareper- cundum earnein. » Sequilur de. Anastasia, textu
ta esl : novissime autem sub Nycecio Urbis proefe- ex Adone nonnihil inlerpolalo. In Eugenia inserit
clo, pfoClirislo diu agonizans, in cùsiodia-gladioju-' .sicut MOLAN. , vel potius hic ex àllero accepit, de
gulalur. »IiiAnastasia magnant parlent elogiiAdoniani Q proefecto Urb|s, quem hic malé Nicenum appellat.
describil, in fine subdens :-« El bujus sancloe Anasta- Secunda editio supperaddil : « Gordana Castro,
sioe, colidie fit memoria in canone missoe. » sancli Romuli confessoris. > El hoc iransunipsit
HAGENOYEN. de Naliviiaie aliqua ex Evàngelio, MOLAN.
more sùo, corradit. Séquuntur duoe Eugenioe, de GREVEN,« Nota, Salvatornosler natus hebdo-
quarum prima sic legii ; « Romoe, passio sanctoe madajuxta Danielis propheliam sexagesima sexta,
Eugenioevirginis, filioe Plïilippi, proesidis Alexan- ab Urbeautem condila anno sepliugeniesimo quin-
drioe, quoe sub specie viri monasteriuin virpruin in- quagesimo secundo, compressis cunctarum per or-
grediuir, et Deo fideliter servivit, et tandem abbas bem lerroe geniium motibus, firmissima pace a Cae-
efliciiur, et de fornicatione accusatar coraut paire . sare Auguslo composita, quando Quirinus ex consilio
proprio, et scidit veslem mulierem se ostendens, senalus Judoeam missus, census hominum possessio-
patrera, matrera, fralres et plures alios ad fidem numque describebat : sexiam mundi oetatem suO
convertens. Tandem Romoeredit, et mullas ad Deum piissimoconsecravil advenlu. Item inler socios beatoe
virgines convertit; in domo propria decollatur. » Anasiasioepassus esl quidam, ulAdo dicit, nomine
Tum : « Item Romoein cymilerio Aproniani, » etc., Eulicianus imiocenlissimoenaluroe, qui quoliescun-
textum hodiernum refert. Dé Anastasia stylo magis que fuisset auditus, quoliescunque interrogalus, nihil
barbaro reddit quoe in Adone elegantius ex Actis aliud dicebat, quam, Chrislum mihi nemo lollel,
adot-iiata sunt, etiam qui caput abstuleril. Eodem die Castro Gor
AQUICINCT. sic de nalali Christi notât, qui codi- diano, sancli Romuli confessoris. In Belhlehem, hea-
cem illuin cum secunda MOLANI editione contulit : toeCharitalis abbatissoe.Charilonis abbalis, et om-
« Posl memoriam natalis Christi, meminit olei, quod " ntaut fratrum suorum simul migrantium. »
Iota nocle fluxit Romoetrans Tyberim. » MOLAN. litteris Ilalicis textui proeiuiitit ex BELIN.
MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT. «Nativitas Christi. longam epocharuni sérient supra descripiain, sèd
Anastasia; virginis el marlyris. Eugenioevirginis el notai iu niargine : < Hoeccalcuialio esl valde meii-
martyris, nobilis génère, quoe diu in habita virili, dosa, usque ad calculum ab Urbe condila. » In fine
pater monachoruin exislens, Deo servivil.» ex eodemBELIN.« Gordano Castro, sancli Romuli con-
Editio LUBECO-COL. in prima similis est ALBERG. fessoris. » Vide Martyrol. Castellani. In edilionibus
Tum sic prosequitur : « Apud lllyricuni, passio san- poslerioribus, nibil adjectum esl.
cloeAnasiasioemartyris, sub Diocleliano imperatore.

VII Kal, Die 26.

Apud Hierosolymam, nalalis sancli Stephani prolomartyris, qui a Judoeis non longe post passionem
Christi lapidalus est, eodem scilicet anno Ascensionis ipsius. Hujus venerabile corpus Iempore Honorii
principis divina revelaiione reperlum est. Romoevia Appia, depositio sancli Dionisii papae, qui fidei docu-
ments sub Claudio imperatore clarus effulsit. Eodem die sancti Marini clarissimi viri, qui martyrii trium-
çhum sub imperatore Marliaho Romoeadeptus est.
 841 MARTYROLOGIUM.— MENS. DEC. 842
NOTiE. -rV:'.;"
Sic habent Praten., Herinien., Antuerp.-Ma]., Rosweyd., Antuerp. et Max.-Lubec, Greven. et Molan.
Antuerp.-Max., Ultraject., Leyden. et Lovanien. necnon Centulen.
VARIANTES LECTIONES.
Diversos seribendi modos in Hierosolymam prolo- A ila Marliniano, in Antuerp. et Max.-Lubec, Ulira-
martyris, via Appia, Dionysii, etc., non enumero. ject.ët Leyden. multa minus Maximiano in Antuerp.-
Antuerp.-Maj. pro passionem Christi legit passionem. Max, ei Lovanien. Nec'rem. explicant supposita his
"Domini. In Greven. post ascensîonis deest ipsius. aliorum imperatorum nomina, cum in Actis Mombri-
Non tam maie scripsit Centulen. clarus ,refulsit; tianis, Marlianus, absque dignilatis lilulo referalur,
sed pejus in Antuerp. et Max.-Lubec effulxit, proeler passione tola tam incredibilem in modum exornata,
alia lypograph'ica menda, quoein posteriori reperiun- ut difficillimumsit verisimilitudinem ex ipsa eruere.
lur. Martiano, vel Marciano eodem recidunl; non
OBSERVATIONES.
Dilïïteri non possumus varias esse inter erudiloss ', Septimahinc StephanoLevila et martyre primo
de sanetissimi Proto-martyris nalali, inventione ett Excellet, natnm regem passumquebeata
translalione opiniones,. ut non. obscure ostensum est( Qui viia atque Dde,pugna est et morte seculus.
ad diem m Augusti, quo in Martyrologiis ejus in-- . Dionysius papa, non lioc, sed sequenti die ab
ventio recolitur, tametsi ex Luciani relatione, eami Adone signatus est, diversissinia phrasi abea,quam -
fadam constat xix Decembris. Hinc aliqui non in- in textu hôdierno Noster expressif, quoeque talis est,
verisimililer deducurit bodiernain feslfvitalem trans- ut fère P"equolibet Romano pontiûce affirmari queat.
latioiii prima?, ex anliquo ad novùm sepulcrum, ap-- Cur ab antesignaho recesserit, unde sua habuerit
lari commodissime posse. At vero qiiantumcunquéi Usuardus, quoerere supersedeo. Dubius videtur obitus
lioec probabilia esse clamites , inficiari nequis, veri-- vel deposilionis dies ; nam in vetuslissimo Kalenda-
similitudinem ilîam gravissima auctoritale elidi, exc rio Bucberiano ponitur : vi Kal. Januarias, Dionysi
receptissuna lolius Ecclesioe senlentia, quoe hune3 .»' in Callisii. Contra vero in Hieronymianis hoc die
diem a sancli Augustini oetaie, ul verum inclylissimii referlur : Romoe, deposilio S. Dionysii; Vel ut est in
Stephani natalem seu mariyrii aut sepulturoe diemi Epiernacensi : El depositio Dionysii episcopi. Pro
constantissime celebravit. Probat id Kalendarium.i, die xxvu Decembris pugnat Tillemontius loino, IV,
Caribaginense, probant Kalendari.a alia et Sacramen-.,. pag. 671, ubi el alia langit ad Dionysium spectantia.
laria édita, probant Martyrologia nostra, inter quoe De hoc sancta pontifice pluribus egit Baronius in
vetuslissima Hieronymiana, ita apud Florenliniumt Anrialibus; hic vero in No.latione fontes assignat,
diserlissime legunt: In opido Jerosolymilano, villa: unde ejus gesta derivari possinl; in lextu vero Mar-
Caphargamala,.passio sancli Stephani, primi marlyris, lyrologii Romani sludiose expunxisse videtur la uda-
diaconi et aposioli, qui lapidalus est a Judoeis. Bre- tus Baronius tempora Claudii imperatoris, quoe ni-
vîor est solius.Epternacensis annunliatio, sed cum bifominus ab Usuardo non maie signala erant, si
tribus aliis satis consonanl, quoe habet Rabanus, Claudius, pro secundo vel Golhico , accipiatur; Dio-
Hieronymianos codices hic magis quam Bedam se- nysii viloe seriem salis nilidam concinnavit Tille-
cutus, in quo solum legitur : Nalale sancli Stephani montius cilalo tomo IV, a pag. 341.
protomartyris. Flori elogium nibil ad nos atlinet. Së- Qui lertium in laterculo locum occupât Marinus,
riei nostroe ductor Romanum parvum, non poiuit: martyr Romanus, solius Usuardi est, nulli anliquo-
brevius rem exponère, sic de solo Stephano hodiei rum niarlyrologorum usquam cognitus. Non divino,
loquenS.'Step/iam"protomartyris. Esl inter aposiolo- unde ejus nolitia ad Noslrum pervenerit; sed video,
rum feslivilales paulo longior de Stephani passione impurum et lutosum fontem esse oportuisse, ex quo
narratio, verum Usuardus Adonis Marlyrologium Marinus iriumphum sub imperatore Martiano Romoe
coiisuluit, ex quo, si non verba, saltèm elogii sui sen- C adeptiis fuisse dicatur. Mulala non semel in Romano
sum mulualus est, de inventione aliqua adjiciens, fuit tyranni appellatio, ut observai Castellanus ; ne-
quoe ad ni Augusti satis erant explicala. Nulli sancta que vero ex Aclis apud Mombritium, ullum occurrit
illuslriora Acla oblingere potuerunt quam nostro vesligium, ex quo ad Carini potius aut Numeriani,
prolomartyri, utpote quoe a Spiritu sancto diclala quant ad alterius cujuslibet eihnici imperatoris tem-
sunt; nullius ferme reliquioe'per totam Ecclesiam ita pora Marini historia revoceiur, quoe de coelero tôt
dispersas, nullius certe lot prodigiis, tôt cerlissimis portenlis contexla est, ul lectoreni eliam maxime
miraculis ab Auguslino aliisque sanctis Patribus ce- credulum, de gestorum verilaie, ut minimum dubi-
lebraloe. His alia superaddit Motherii notula. Verbo, lare compellat : Tillemontius non veretur lomb IV,
tanta semper fuit in orbe cathoiico Stephani gloria, pag. S68, ut purum pulum commenlum rejicere.
ut nihil ei accedere posse videatur. Multa de his om- Noslrum eril suo loco dispicere, an sallem rei sub-
nibus in Aclis colligi poterunl, quoe in antecessum stanlia incredibilibus et maie digestis prodigiis ut-
a Tillemonlio ord'mala sunl, sub tomi secundi ini- cunque spoliala, ad historicam verisimilitudinem
lium. Sequatur hic metrica Wandalberti laudatio : reduci non possit.
AUCTARIA.
TORNACEN. hic rursus defeciu laborat, omitlens tradunt historiée, pro causa translata? sunt. i Vide
elogium Dionysii. de his Observationes. |
PULSANEN. sic liabet de Stephano : « Qui noii ALBERG. el DANICde Dionysio, post effulsit, ad-
mullo posl ascensionem Domini, ab apostolis, cum dunt : «Hic ecclesias et parochias presbyteris divi-
esset plenus fide et-Spiritu sancto, diaconus est or- sit, el dyoceses constiluit. » Quoe ex Adone accepta
dinatus, atque eodem anno quo et Chrislus passus, Dsunt, sicut et sequens annunliatio de Zosimo papa,
a Judoeis est lapidatus. » Caret tola annuntiatione quoe nescio cur ab Usuardo proelermissa sit. Sic
Dionysii ; in Marino autem elogium expunxit, post habent : «Item Romoe, sancti Zosimi papoe,qui post
clarissimi viri. bealum Petrum XLUIconslituit cereum benè'dïciin
MUNERAT.Stephani elogium interpolavit, post sabbalo Paschoe. » Vide Adonem ipsum, aiqne una
ascensîonis ipsius inserens « niense Augusli »; et inter statue, an recle a Castellano in Martyrol. universali,
"evelatione ac reperium, poiiit « hodie; » subjungens apposila sit hoecZosimo notula, « absoue tradilione '..
deinde : « Quoe festivitates, ul Doctores asserunl, et cultus. »
PATEIOL. CXXIV. 27
843 USUARDl MONACHI 844
BRUXELLEN. : «ApudJerosolimam, via Gapharga- At ALTEMPS.«In pago Oxonienst, sancti Ebrulfi epi-
mala, nalale beati Stephani prolhomarlyris, qui non scopi. Biluricas civitate, sancli Ursi episcopi et
multa posl aseciisioitem Domini ab aposiolis diaco- confessoris. »
ims est ordinalns, atque eodem anno, quo Christus FLORENTIN. «Romoe, sancti Zosimi papoe. . . »
passus esl, ipse a Judoeis lapidatus, m, Nonas Au- Editio LUBECO-COL. de Stephano lexiui inserit :
gusti, quando inventio sua celebralur, quoe.lamen « Cum esset plenus Spirilu sancto, ab aposiolis dia-
inventio bac die faeta esl, qua passio ejus agitur. conus est ordinatus, atque eodem anno, videlicet
Cujus siquidem passionis celebrilas ad hune diem ascensîonis ipsius, lapidatus esl ; cujus beatissimam
translata esl, tum quia dignior, lum quia decuit pri- passionem nobis déclarât beatus Lucas in Aciibus
mum marlyrem posl Chrislum, primo post ipsum aposiolorum. Hujus venerabile, » etc. Sequilur:-
poni. > Vide Observationes. De Dionysio, proeler ea « Romoe via Apia, deposilio sancli Dionysii papoeet
quoe ex ALBERGEN.,etc., relulimus, superaddit; marlyris, qui sedil in episcopatu annos sex. Hic
« mandans, ut singuli suis terminis essent contenti, ecclesias et parochias, eteimiteria conslituit, et uni-
et alienos non usurparent. » In Zosimo etiam con- cuique, ut proprium slaluit, mandans ul singuli
venit cum ALBERG.,etc., nisi quod omiitat, « post terminis suis conlenli essenl, et alienos non usur-
beatum Petrum XLIII.» In Marino purus esl. Sequi- parent,, et dioeceses similiier conslituit. Qui fi-
tur in fine: «In Anliochia, sanclorum Juliani el Mar- dei,» etc. Et posl effulsil: « sepullus esl in cintiterio
ciani marlyrum. » Calixti.» Tum: «Item Romoe, natale sancti Zozimi
HAGENOYEN. hisloriam more suo de Stephano papoeel confessoris, qui sedil uno anno. Hic post
componit, quam longe melius ex Aciibus aposlolo- Tg beatum Petrum quadragesimus tertius, conslituit
mm descripsissel, addens aliqua de inventione, etc., cereum benedici in sancto Sabbato. » In Maurino
quoe salis conveniunt cum dictis in codice proece- salis pura est,
denii. Pergil : « Romoe, natale beali Dionysii papoe BELIN.pnriiali. proxima est ulraque editio, solum
et marlyris. Hic cymileria et parocliias in urbe de Dionysio, posl effulsil, adjiciunt : « Hic ecclesias
Roma divisit, el alibi observari praecepit, et unicui- et parochias presbyteris divisit, el diocèses consli-
que jus propriuin slaluil, mandans, ut singuli ter- tuit. » Ex Adone, îït supra.
minis suis conlenli essent, el alienos lenninos non GREVEN. : «Apud Conslantinopolim, sancti Ana-
usurparent; et singulis parochiis singulos slatuit» «lasii. In Anliochia, sanclorum .Juliani et Marciani.
sacerdotes, el passus est sub Valeriano imperalore. Romoe, Zozimi papoeel confessoris, qui post beatum
Jn ultima salis punis est. Paruni quadragesimus tertius, sedit anno uno, con-
AQUICINCT. posl effulsil, subdil : « Hic ecclesias sliluiique cereum benedici in Sabbato sancta. Apud
dédit presbyteris, et parochias dicecesis dédit atque Spolelum, Habundancioe,sanctoe matronae, quoebea-
constiluil. >"In fine aulem : « Item Romoe, Zozimi tum Gregorium sepelivit. »
papoe. Hic constiluil, ut diaconi leva legerent pal- MOLAN. sic habet: i Eodem die, Zosimi papoe.
liis. » Vide annotaiionem MOLANI in fine. Hic post beatum Peirum quadragesimus tertius,
MATRIC-CARTUUS.- ULTRAJECT.sic textum con- conslituit cereum benedici in Sabbato sancto. »
traint : « Stephani prolhomarlyris. Marini vel Ma- Tum mittoribus typis : « Romoe, sancli Theodori
riani martyris clarissimi. Dionysii papoe el confes- Mansionarii sancli Pelri, de quo beatus Gregorius
soris. » Anliquum oblinet. Dialog. libro m. Item, sancli Spei abbalis et con-
. CAMBERIEN. bue relrabit sanctas, qui ad hune (C fessoris, in Nursia, dé quo beaius Gregorius Dialo -
diem non pertinent. «Biluricas, sancli Ursini episcopi. gorum lib. iv cap. 10. » Notabis in principio post
Ipso die, beali Përpetui ponlificis. » Vide xxixet xxx Hierosolyniam, litteris cursivis interjici Caphar Ga-
Decembris. - mala ex Hieronymianis. Idem habenl editiones postc-
VATICAN.,signalus num. 5949. Desunt annutuia- riores, in quibus post Zosimum, solum additur : «Die
liones Dionysii et Marini. Adjicitur : « Romoe, Zo- vigesima sexta, sancli marlyris Eulhyinii, episcopi
simi papoe et confessoris, qui sedit in episeopalu Sardeorum.
anno uno. >
VI Kal. Die 27.
Apud Ephesum, natalis beali Joannis apostoli el cvangelisioe, qui post exilii relegaliônem, post Apoca-
lypsis divinoe revelalionem, post Evangelii descriptionem, usque ad Trajani priticipis lempora perseverans,
tolîus Asioefùndavit rexilque ecclesias, Et confeclus senio, sexagesimo oclavo post passionem Domini anno,
aetatisaulem suoenonagesiino nono morluus est, ac juxla eamdem urbem sepullus. Alexandrioe,sancli Maximi
episcopi : qui salis clarus et insignis de titalo confessionis effectus est.
NOTiE.
Sumilur texlus ex Pralen., Herinien., Antuerp.-Maj., Rosweyd., Antuerp. el Max.-Lubec, Muneral.,
Belin., Greven. el Molan. D
VARIANTES LECÏIONES. '
Multa sunt in intpressis lypograpbica sphalmala, Maj.posuit, nonagesiinoel oclavo migravil. Herinien.
nec paucioi a in codicibus menda scriploria. De Jo- el Muneral. inlerponunt et nono. Belin., pro eccle- I
hannis; aput,-eandem, evvangetistoe,Asye, elc, alibi sias, ulitur singulari ecclesiam, el sequenlia sic cou- [
dictant est, hic quasi propria Apocalipsis et ap'ocha- nectil, post passionem Domini anno aulem oetalis.
lypsis. Notabilior varialio esl in Munerat. qui scribit Idem etiam supra Apocalypsis divinoe revelalionem,
Evangelii revelalionem. Rosweyd. signalos annos posuit tertio loco, posl Evangeliidescriptionem. Om-
pessime conlraxil posl ecclesias, legens : El confeclus îtes legunt de litulo confessionisexcepta Munerat; in
senio, nonagesiino nono anno morluus est. Antuerp.- quo e lilulo, elc.
OBSERVATIONES.
Joannem, cognomento et antonomaslice Theolo- nis aposioli ; ad quoe reclissime adverlit Florenti-
gum, inler evatigelislas Aquilam, variis diebus, non. nius, incerlum esse, quo die sanelus Joannes evange-
Alia
apud Groecossolum, sed etiam apud Latinos cullum lisla Ephesi iranslalus fueril vel obdormierit..
olim fuisse, ex solis Hieronymianis codicibus mani- feslivilas ponilur xxiv Junii ; In Epheso, sancl
feste palet; nam xxv Maii legunt : In Epheso Joan- Joannis apostoli cl evangelisloe.lu Eplernacensi esl
 843 MARTYR0L0G1UM. — MENS. DEC. 846
receptio Joannis, in Lucensi nalalis Joannis, etc. A j pria sunt : plùra diligenter annotavit Baronius, sé-
Sed de qua solemnilale hoec oeque ac priora intel- rient vero lolius viloe et gestorum disposuit Tille-
ligéitda sint, nemo esl, qui satis verosimili conje- montius tomo I, a pag. 350, per duodecim arlicu-
ctura assequalur. Nullibi ciarius loquunlur Hiero- los, nolis novemdeciiu ilhtsiratam a pag. 600, cum
nyutiaiii,' quam hoc die, cujus textum lolum subji- quibus conferri polerunt, quoe a Surio edila sunt,
cio : Assumptiosancli Joannis evangelisloeapud Effe- quoequeapud nos exstant de S. Joanne varia manu-
sum, et ordinatio ^sancli Jacobi, fratris Domini, qui scripia et eliam typis édita. Locum hic suum habeat
ab 'aposiolis primus ex Judoeis Hierosolymis est epi- melrica Wandalberti oralio :
scopus ordinatus, et medio Pascha marlyrio corona- DdeclusDomini,Verbi inspectorquedivini,
tûs. 'De Assumplione vel dormilione, vita vel morte Peclore de Cbrislilonlemqui haurire perennem
Joannis, aliisque salis spinosis in bac materia con- Promeruit, sextumsancit lusiratqueJoannes. .
iroversiis, hic pluribus dispulare non vacat : videatur Die monuimus Dionysium papam hoc
Exercitatio Florenlinii a pag. 123, cui el proefalam die ab proecedenti
Adone memorari, ejusque locum in pridiano
a
Jacobi ordinalionem explicandum subjungil pag. laterculo occupare papam Zosimum. De Maximo
144, ubi multa salis accurale discussa inveniet patriarcha Alexandrino , seorsim nullibi meminit
curiosus lector, quoe brevitali noslrae aptari pror- Viennensis, nec apud ullum alium Marlyrologium
sus nequeunt. De Joannis marlyrio egimus cuin signatum reperi. Agitur quidem aliqualis ejus me--'
Ecclesia calbolica vi Maii, hic "cum eadem, na- moria apud Adonem in elogio Alexandrini Dionysii
lalem Evangelisloe hoc xxvu Decembris recoli, cer- xvi Novembris, ubi ex Rufino lib. vu, cap. 10,
lo exislimamus, credimusque lëstivilalem illam in iB egregii ejus pro fide labores referuntnr ; atque hinc
KalendarioCarihaginensi ipsomel die plane designari, mihi suspicio obori'lur, ex eo loco educium esse ab
licet ibi habeatur, vi Kal. Jan. sancli Joannis Bapii- Usuardo Maximum, qui ibi quidem lantum ut presby-
stoe, et Jacobi aposioli quem Herodes occidit. Ratio ter celcbratur : sed cum fontem ipsum facile acce-
salis probabilis esl, quod cum in eo Kalendario san- dere poluerit ipse, ibidemque Rufini seu Eusebii
ctorum nomina repéli non soleanl,. Baplisla aulem verba légère ; quibus asserit Maximum, quem pre-
proprio loco vin Kal. Julii diserte ponalur, verosi- sbylerum nominaverat, ipsi Dionysio apud Alexan-
inile non sit, Prodromum cum Jacobo, sed potius driam successisse in episeopalu, sic eliam facile litu-
evangelistam Joannem conjunclum fuisse, qnemad- los combinare, elogium aptare, ac diem hune pro
modum ex Hieronymianis jam osteiidiinus. Pro ho- arbitrio assignare poluit. Si proeterea verum obitus
dierno nalali militant reliqui marlyrologi omnes, in diem quoeras, ex Cbronologia noslra Alexandrina
quibus Jacobus proprio etiam feslo asserlus est. satis constat, non xxvi Decenibris, sed îx Aprilis
Clara sunt Bedoe verba : Natalis sancli Joannis vivere désiisse. Vide paucula, quoe ibi in ejus lau-
aposioli et evangelistoe,dilecti Domini. Nihil habet dem collegiinus pag. 32, num. 171. Non placel Ca-
Flori elogium, quod magnopere observari mereatur. slellani observaliuneula, qua Maximum soeculopri-
Rabanus totiim suum lexluiti ex Hieronymianis de- mum ix hoc die notari coepisse ait, ob suoeessoris
scribere ntaluit, quand ex Beda. Roinanum par- Theouae pervigilium, quasi nescierit vir erudilissi-
vum,-more suo paucis : Joannis apostoli el evange- mus, Theonaiii ab Usuardo ejusque ducibus recoli
listoe, apud Ephesum. Panegyrim aliquam coniposuit xxm Augusti : cum de caétero certum obitus diëm
Viennensis inter'Fesiivitales aposiolorum-, ex qua el -, putemus, non xxvm Decembris (ut hic supponit
ex Marlyrologii indiculo, brevius suum encomiuiit C" Casiellanus), sed verosimilius in Januarii, ut alibi
Noster adornavit, Hoec insliluli bujus noslri pro- demonsirare conati sumus.
AUCTARIA.
TORNACEN., in prima purus, déficit hic ilerum in beati Johannis apostoli et evangelisloe, qui filius fuit
allerius elogio. materteroe Jesu Christi, et frater Jacobi Majoris. Qui
PDLSANEN. incipit : « Natale sancli Johannis apo- dum nubere vellet, a Domino de nuptiis vocatus est,
sioli et evangelisloe,dilecti Domini. » Quoeferme BeJoe et ideo a Domino ad omnia sécréta sua admissus
verba sunl. Pergit : « Hic posl, » elc. Sed contracte. est, » elc. In Maximo eliam purus est, et de Zoilo
De Maximo, nihil. habet ul proecedens.
ANTUERP.-MAX. cum sociis texlui adjicit : « In MATRIC-CABTHUS.-ULTRAJECT. : i Joannis evan-
partibus Aquilegioe, sancti Zoiii [al., ZoeliJ presby- gelisloe.Maximi episcopi et confessoris. »
teri et confessoris. Hic cum beatum Chrysogonum VATICAN., signatus num. 5949. Hoc die codex iste
est, nam Maximo proelermisso, Dio-
sepelisset, eodem sibi apparente, Jtrigesimo die pas- plane Adonianusresliluil.
sionis suoe perrexit ad Dominum. nysium papam
CENTULEN., «
in texlu purissimus, subdit : Aqui- REMENS.SS. Tim. et Apoll. Zoilum , superius
legioe,sancti Zoyli presbyteri et confessoris. s presbylerum, in episcopuin transformai hic codex :
BRUXELLEN. : i Nalale sancli Johannis apostoli et « In partibus Aquileioe, sancli Zoeli episcopi et con-
evangelisloe, dilecti Domini nostri Jesu Christi. Qui fessoris. ».
post exilii, » etc., usque ad t ecclesias. » Tum per- Editio LUBECO-COL. post. ecclesias, de Joanne sic
git, i el confeclus senio, ipse Christo junior annis inlerserit : « Et confeclus senio, sciens supervenisse
duodecim , oetatis suoe anno nonagesimo nono , et diem recessus sui, convocatis discipulis suis, per
post passionem Christi, anno septuagesimo oclavo, D multa signorum expérimenta premens Christum ,
nullo dolore gravants in Epheso requievit, octavo descendens in defossum sepulluroe suoelocum, facla
Kalendas Julii, in nativiiale beali Johannis Baplistae, oralione obiit, tam extraneus a dolore morlis, quam
sed cessit ei, quo inler nalos mulierum major non acorruptione carnis itivenitar alienus; post passio-
surrexit, et translatum est feslum ejus ad banc diem nem Domini sexagesimo octavo, » etc. Maximo et
lerciam nativilatis Christi, ut omnes comités suos Zoilo, eadem liabet quoe supra.
haberet sponsus, qui candidus est et rubicundus. ». GREVEN.« Eodem die, ordinatio episcopalus'san-
Non magna auctoritaie hoec nituntur. Sequitur : cti Jacobi fratris Domini. Zoili presbyteri el confes-
« Eodem die, ordinatio episcopalus sancti Jacobi soris, qui cum sanctum Crisogonum sepelisset, eo-
fratris Domini. Qui ab aposiolis primus ex Judoeis dem sibi apparente, iricesimo die passionis ejus, ad
Jêrosolymis estepiscopus ordinatus, el,medio Pascha Dominum perrexit. Aspalianoe virginis. Claudioe,
marlyrio coronatûs. »4n Maximocodex punis est. In malris sancloe Eugenioe.Palronoe, sanctoe malronoe.
fine autem adjungil.: i In partibus Aquilegioe, na- Eabioloe, malronoe sancloe, a bealo Hieronymo lau-
lale sancli Zoili, » etc., ut ANTUERP.-MAX., supra. datoe. »
HAGENOYEN. magnum habet de Joanne elogium, MOLAN.: « In partibus Aquilejoe, sancli Zoeli
cujus hic partent subjicio : i Apud Ephesum, nalale presbyteri et confessoris, qui in passione beatj
847 USUARD1MONACHl 848
Chrysogoni legitur. »'Tum minoribus typis ex GRE-A kim adjieilur : « Eodem die, sancti patris et confes-
VEN.banc annunlialionem subjungil: « Fabioloe, ma- soris Theodori scriploris, el fratris ejus.TIteophanis
lronoe sanctoe, a beato Hieronymo laudaloe. » De poetoe. » Vide egregia duorum fratrum Acta apud
bac nihil in edilionibus posterioribus. ubi post Zoe- Surium.
VKaL - Die 28.
Bethléem, natalis sanctorum Innocentium, qui abHeroderege interfecti sunt. Ancira Galalioe, ' sanclorum
Eulici presbiteri et Dornitiani diaconi. '
NOTiE'.
lia puriores codices Pralen., Herinien., Tornacen., Antuerp.-Maj., Rosweyd., Antuerp. el-Max.-Lubec.
Greven. et Molan.
VARIANTES LECTIONES.
Antuerp. et Max.-Lubec. incipiunl : Apud Beth- Galalhioe, Galacioe, etc. Major concordia Eulici, in
-leem, in quo a coeleris omnibus dissentiunt, sicut quo ferme omnes conveniunt, verosimile esl scri-
Molan. sic incipiens, BethléemJudoe. Variant codices bendum Eulychii, ut legit Romanum : solus Antuerp.-
in Innocenlum el Innocentium, postremum proetuli- Maj. habet Eulicii. !n oplimis est Dornitiani, in non
mus. Ancira Galacioe, communior est codicum scri- paucis Domiciani : in Rosweyd. omiliilur ultima vox
bendi ralio; alii habent Anchira. Ancyra, Antira, diaconi.
OBSERVATIONES.
Haclenns nec quoesivil,nec definivil Ecclesia, quo B bilandum esse, quin pro lactantium, legendum plane
proprio die passi sint innocentes a bimalu el infra, sit lacientium, ul esl in Hieronymiano Corbeiensi,
impii Herodis jussu crudelissime irucidali; nec diei quantvis priorem leclionem seculus sil Rabanus j
quanoe post lestum Nalivitaiis electio quidquam ad quoe scrupulosior videlur Florenlinii observatio,
conferre videlur ad slahiliendum quo anno infanti- dum maires infantibus ferme conjungi posse insi-
cidiu.mconligeril, de quibus vide Florentinii noiam nuât. Beda clare et itilide : Nalalis sanclorum mar-
hoc die, ejusque de Magorum ad Christum venien- lyrum Innocentium. Flori elogium non magni mo-
tium-historia, itinerisque Iempore, Exercilalionem nieiiii est. Romanum parvum solilo stylo : Beth-
a( pag. 229. De pluribus, ad eoruntdem Magorum léem, sanclorum Innocentium. Ado paucula siibjuit-
adoralionem, atque ad infantium coedem spectanti- xit, quoe in Auclariis descripla inferius dabiiims.
bus, in-Ephemeridibus Groeco-Moscis,ad xxix De- Usuardus vel ex perpetuo ductore Yiennensi marly-
cembris, et novissime in Responsionibus disputavil rologo, vel ex Hieronymianis ipsis seligere potuft,
Papebrochius ; nos hic ex professo iiislilulionem quoephrasi suoemagis convenire exisiimavii. Exslat-
fssti et mariyrologum genesim exploramus. Non fa- apud Surium de Infanlibus oralio, quoe cum aliis
cile probabiiur lunocentum nôstrorum memoriam sanclorum Patrum encoiniis, in-majori opère pote-
Origenis oetale in Ecclesia celebratain fuisse, nec rit illuslrari. Sic primos illos Christi ' marlyrum
magis ex Augustino educi posse videlur cultus eo flosculos cecinit Wandalberlus :
iempore eum Oelava, ulrilu ecclesiaslico loquiinur. Uiieribusmalrumrap it quos dura cupido
Al vero eorum solemnilalem, etiam ante Augustiiii sitis ; Christumdum perdere naium
festivam nihil vetat asserere. Cer- Regnaiidique
lempora fuisse, Herodescupit, Infantes quinto veneramur.
lum antiquissimi cultus nionumenlum habes in lau- C
dalo soepe alibi Carthaginensi Kalendaria, hoc die Eulychius et Domilianus martyres sunt solo ferme
legenle : v Kal. Jan. sanclorum Infantium, quos nomine et condilione, atque iu solis Hieronymianis
Herod.es occidit. Sequunlur Kalendaria alia, Sacra- exemplaribusnoli, unde ab Usuardocerlissime irans-
mentaria, et quoecuiiqueexslant religiosoeveneralio- lati sunt. Corrigenda est Lucensis codicis luxata
nis anliqua monumenla. Inler. apographa Hierony- commemoralio ex Epternacensi el Corbeiensi, di-
miana Eplernacense veiustissimum sic habet : Beth- stincte scribenlibus, ul esl in lexlu noslro; Ancira
léem Juda, natalis Infanlum ; alia paulo uberius : Galacioe, Eulici presbyteri, Dornitiani diaconi. Dixi
Bethléem, nalale sanctorum infantium et lactantium, supra in Varianlibus me légère Eulychii, ul uilidiori
qui sub Herode pro Christo passi sunt. Non video du- orthographiée cum Baronio me conformem.
AUCTARIA.
PULSANEN. qui Usuardïnos textus plerumque ab- quos, duos proprios fikos enecavit. > De Eulychio
breviare solitus est, hic denuo ex Adone nonnufla et Domitiano, nihil.
descripsit, quoe ad Noslrum prorsus non spectant. BRUXELLEN. sic liabet : t In Bethléem Judoe, na-
Sic post Innocentium, subtexuil : i Quos Herodes, tale sanclorum Innocenlum. Quos Herodes rex co-
cum Christi nalivilalém Magorum. indicio cognovis- gnita a Magis Christi nalivilàVe, inierfici jussil;
sel, trigesimo sexto [in Adone est trigesimo quinto] quique postea morbo interculis aquoe, scatentibus
anno regni sui inlerfici jussil, Qui anno trigesimo D loto corpore vermibus, ut digniim erat, miserabili-
sexto, morho intercutiano, scatenîibus loto corporc ter morluus esl. In Affrica,» In natale sanclorum Caslo-
vermibus, miserabiliter el digne moritur. J Vide ris, Vicloris et Rogaliani. sanctis ultimis Euly-
fontem ipsum paulo puriorem. Ultima annunlialio cbio et Domitiano. satis purus est.
in hoc codice proeiermillilnr. HAGENOYEN. Nolissima est quoeslio dé numéro
MUNERAT. textui superaddit : « In Affrica, nalale marlyrum Innocentium, quem Groeci, nullo funda-
sanclorum Vicloris, Casloris, el Rogaciani. » Acce- niento, ad quaiuordeçim millia extenduiit. Audi
pti sunt ex Hieronymianis, et hoc vel alio online : Belhlehemquid bujus codicis auclor comniiniscalur : i Apud
eliam ab aiiis referuntar. Judoe, nalale beatorum Innocenlum mar-
BELIN.ordinem tanlillum immutat, et cum eo tyrum, quorum numerus esl cenlies mille et quadra-
conveniunt ANTUERP.-MAX, aliique omnes medioe ginla quatuor millia. Ysli ab Hërode impio rege As-
noioecodices., sic legenles : « In Affrica, natale san- chalonila, alienigena, oceisi sunt, qui îîuili unquam
clorum Casloris, Yiotaris-et Rogaliani. » nocueriinl. Sed quia lune lemporis fuernnt, quando
CENTULEN. a.purilate.rursus déficit : « Bethléem, nalus Chrislus Dominus a pluribus valicinalus esl,
nalalis sanclorum Innocenlum, quos' Herodes, cum ut Christum in eis occideret, eos interfecil, etnatale ideç»
Christi' natiyitaiem Magorum indicio cognovisset, vice Christi eos célébrât Ecclesia. Rbraoe,
anno regni sui trigesimo quinto interne! jussil, inter . Zozimi papoe. Hic fuit nalione Groecus, él sedit
 859 MARTYROLOGIUM.— MENS. DEC. 8-30
annis duobus et mensibus oclo. Hicconslituit cereum A Cantuariensis episcopi et martyris. Qui juxta alios
benedici in Sabbato sancto Paschoe, el ut servus 'habelur supra, decimo septimo Kalendas Maii [vult
ullo [opinpr nullo] modo ciericus efficeretur, et ut dicere, xm Kalendas]. » Pergil : « Translatio sancli
iiiiUus ciericus in publico potum venderet. Item con- Joannis papoe el marlyris, de Ravenna Romam. Eo-
slituit, ul dyaconus in ecclesia Evangelium légat, dem die, sanclorum Euthicii et Florent» monacho-
et quod homines stare debeant-iiî Evangelio, et cuni runt el confessorum. Quorum Euiycius, ut inquit
magna reverenlia audire. Item.in inissa.Cltristianus Gregorius 111Dialogorum , in spirilali z.elo atque in
aliquid Deo offerat. Et sepullus esl in Vaiicano. » fervore virtutum se exercuerat, multorumque ani-
In secunda satis purus esl. In fine addit de Caslore mas ad Deum perducere exhortando salagebat. Fla-
et sociis, ut supra. rentius simplicitaii atque oraiioni deditam vilam
MATRIC-CARTU.-ULTRAJECT. Tolus textus de more ducebal. Anibo vero, miraculorum gloria illustres, in
conlrahilur : « Sanctoruni Innocentium. Eulychii Domino quieverunt. » Vide Gregorii iiarralionein
presbyteri et Dornitiani diaconi. » apud Surium. Sequilur : « Theodoroe , matronoe.
VATICAN., sign. num. 5949, déficit in tola annun^ Romanoe. »
lialione secunda. MOLAN. de Innocenlibus, post interfecti sunt, ex
Editio LUBEWHCOL.: «Apud Bethléem Judoe, natale Adone textui aliis litteris inserit : « trigesimo quinto
sanctorum Innocentant, quos Herodes Ascaloniia, anno regni sui; qui anno trigesimo sexto morbo in-
cum Christi nalivitatem Magorum indicio cogitovis- tercutis aquoe et scatentibus.tolo corpore vermibus
setj'omnes abimatu et infra iiiterfici jussil, sicut miserabiljter et digne moritur. t In fine : «In Aphrica,
Evangelîca pandit historia. » Pura est in Ancyranis. g nalale sanctorum Casloris, » etc. De Eutychio et
li}'fine aulem subdil : « In Afi'ica, natale saneljrum Florentio,, GREVENI verba, quoesuperius reiulimus ,
Casloris, »etc. descripsit. Editiones posteriores cum bac priori in
GREVEN.: I In Africa, sanctorum Castorii, Vicloris, omnibus plane conveniunt.
Rogaliani. Ilem secundum Callialogum hic, Alphegi
IV KaL Die 29.
Hierosolimis, David régis. Apud Arelatem, natalis sancli Trophimi, cujus meminit Paulus scribens ad
Timotlteum, qui ab eodem Apostolo episcopus ordinatus, proefatoeurbi primus ob Christi Evangelium proe-
dicanduin direetus est. Ex cujus fonte, ut papa Zosimus scribit, tola Gallia fidei rivulos accepit. In pago
Oximensi, sancli Ebrulfî confessoris. [Addit Bouillart ;a Item Hierosolymis, sancloe MelanioeDeo sacratae..]
NOTJ1. .
Sola et unica ex omni parte pura esl Molani editio.

#a Hic sane mirandus Solleriits, qui, rejectis mss. dus memoraverit, mcompertum. Festus ejus dies
codicibus omnibus etiam antiquis, soli Molanoeedi- colilur vulgp xxxi. Quod spectat ad sanctum Tbo-
lioni adhoereat. Quasi vero Pratensis codex, ipso mam Canluariensem, quem manu Gotbica scriplum
faiente, si non primigenius, sallem anliquissimus, et sub finem adjectum cl. Castellanus in famosa illa
majoris non esset auclorilalis. Neque referl quod episloia a Solleriô loties laudata asserit, id omnino
sancta Meiania in fine articuli adjecta sit, cum lega- a veritate alienum. De sancto Thoma.ne verbum
lur in nonnullis codicibus cum ab ipso laudalis, mm G quidem in Pratensi codice. Jam hinc perspiciat veri
in Prat. cod. B. D. Ë. et Monlisburg. Proeterea hoc studiosus leclor quantum in reliquis Caslellano cre-
additamentum non ab aliéna, sed a primaria manu dendum sit. BOUILLART.
exaratum est; qua de causa hoc die Mëlaniam Usuar-
VARIANTES LECTIONES.
Hoecduodunlaxalin Molaùo displicënt : qiiod pro cepto uno untco Greveni auctano. Codex Heriniensr
Trophimi, scribat Tropbini, el Ebrulphi pro Ebrulfi. purissimus esset, nisi secundo loco proprium Re-
Nunc ostendendoe capitales Varialiones, ob quas tôt mense iuterjiceret : Relalio preciosissimi corporis, a
codices e purorum numéro fuerint excludendi. Proe- civitate Remorum, beati Remigii. Coeleri fere omnes
tensum Pratense autograpbuni cum duobus con.sue- agunl de Tiioma Cantuariensi, ut ordine suo in Au-
lis sociis Antuerp.-Maj. et Rosweyd. quibus soepe, ctariis demonslrabimus. Notât Castellanus, in pr;e-
et hic tertius Aquicinctinus accedit, a reliquis om- fato-Pratensi codice sub finem proeterea adjici : Et
nibus in eo discordât, quod textui in fine adjiciat : S. Th. Càntuar. Sed manu Gotbica, inquit, ubi Me-
Item Hierosolimis, sanctoeMelanioe,Deo sacmloe, de iania Carlovingiaco characlere ascribitar, quo ta lum
qua nulli prorsus alii codices hoc die meminere, ex.- codiéem exaratum soepetestatus est.
OBSERVATIONES.
Lieeatbicsub operis finem verbo repetere , quod D fuerim, lateor hactenus mcertum esse. Intérim
non semel supra manifeste osiendimus, unum nempe utrumque sanctum hoc die a laudalo auclore Romani
e singitlariitus Romani parvi characleribus esse, parvi celebratum, sic versibus suis honora vil poêla
quod proeler coeleros martyrologos,_plures e Veleri niarlyrologus :
Testamento palriarchas et prophetas, Cbrislianis
sacris insertos, reproesentet. Rex David nec ab ullo Vates rexque pius, divins et stirpis origo
Hieronymiano, nec a Beda aul ejus sequacibus Floro Jnsignilquarmm Davidsermoue lideqiie.
et Rabano, signatus reperitur, sed primum ab au- UrbsqueArelas, Trophimogaudenspastoreî coruscat.
clore parvi illius Marlyrologii, his verbis : David Esl igitur annunliatio nostra secunda a Romano
régis. HoecAdo simpliciter transcripsit, Nosler anxit parvo sic primum quoque posila :.Et Trophimi epi-
sola proemissa positione, séd nëgleclo elogio, quod scopi, discipuli aposiolorum. Frequenlius supra re-
lamen aliis hujusmodi sanclis soepe applicare non çurrerunt sancti illi aposioli, séu aposiolorum disci-
proetermisil. Patuit id darissiine locis pluribus, ut puli, ex Novo Testamento educti, parvo huic Marty-
vide vi Julii, vi Seplembris, soepiusalibi, acrecen- rologio, non minus quam patriarchoe et proplieta',
tissime xvi Decembris.Ttrum Wandalbërtus Roma- omnino proprii : nec dubiu'm videtur, quin hic vere
num parvum viderit, ulrum ambo antiquiorem fon- riesignetur Trophimus ille, cujus nomen est Act. xx,
tem consuluerint, utut evolvere studiose coflatus vers. 4, et rursus xxi, vers. 29 ; quemque aposlolus
 8S1 USUARDI MONACHl 85i
Il ad Tint, iv, vers. 20, testatur se mfirmum reli- A xvm hu.us citalos, ac de Trophimo seorsïm dispu-
quisse Miteti. Cur isli episcopi dignitaieni ascribat tantem Tillemonlium tomo IV, a pag. 703. Nihil hic
auctor nosler, non satis eqnidcm perspicio, nisi el intérim in bac Trophimi controversia a nobis pro
ipse in ea opinione fuerit, quam primus in Martyro- alleruira parte determinalum, donec res tola accu-
logia aperliiis invexil Ado, dum inter Festivilates ralius in Actis examinari possit.
aposiolorum, hoc Trophimo encomium aplavit,quod . Si falsa est Trophimi, Pauli discipuli, et Arelalen-
subinde ab Usuardo intègre adoptatum, in recenliora sis episcopi identilas, fateri cogimur,. errorem istum
omnia, atque adeo et in Romanum transfusum est. ab Adone potissimum profluxisse ; sed et hoc ipso
A'ides hic denuo recurrere quoestionem,quoesoepius die error novus, vel saltem inulilis repelilio offertur,
alibi, et notanler XVIIIDecembris versanda nuper dum Crescentem ejusdem item Pauli discipulum, hoc
fuit, de primis Evangelii proedicalor'rbus, adeoque die memoral, quem nalivis coloribus xxii Junii de-
episeopis, a sede aposlolica in Gallias direclis, a pinxeral. Melius Usuardus Crescentem proetermisit,
qua ferme et bujus articuli pendel soluiio, utritm eique e penu proprio Ebrulfum abbalem Yitensem
nempe Trophimus Arelalensis, cum Pauli aposioli substiluit, Adoni Pratensi, loties supra refulalo, a
discipulo sit confundendus. Scio Baronium jn . ho- Mabilione perperam ascriplum. Vide hune, soec.Be-
dierna Nolatione, manifeslissiini erroris arguere îiedict. a pag. 354. Acta Ebrulfi integrilaii resiilueii-
Tiironensem Gregorium, quod TemporibusDeciiim- tem, quoe apud Surium in compendium redacla
peratoris Trophimiim in Gallias missum affirmel. Al fueranl. De Sancti iranslatione agit laudatus Mabilio
eiiiin lot habet erudilissimos patronos, loi solidis soec v. Bened. a pag. 226. Melaniamcodicibus Usuar-
argumentis firmalur Gregorii narralio, ul eminen- j} dinis adjectitiam esse, superius abunde probavimus :
lissimi Annalisloesenlenlioe non ausim snbscribere. eslqite ex diclis omnibus paientissima lolius noslri
Hic locus non est, momenia ralionum aut referendi lalerculi
aut expendendi; videal curiosus leclor scripiores , germana simplicilas.

AUCTARIA.
De codicibus PRATEN. et HERINIEN. dictum est in eliam verbis, quibus ANT.,etc., supra; sed pro ad
Varianlibus. In poslremo ad iiifnnam codicis oram Christum, legunt ad Dominum.
recentiori manu ascribitur Thomas Cantuariensis, ut ALBERG. et DANIC.idem habent, sed primo loco ;
habet GREVEN. infra. David autem, secundo.
TORNACEN. secundo loco inserit: «In Anglia, civi- CENTULEN. : « Jerosolimis, deposilio David régis.
tate Caniuaria, passio beali Thomoe martyris, ejus- Arelalo, sancli Trophymi episcopi et confessoris,
dem civitalis archiepiscopi, qui pro justitioe defen- quem beatus Paulus aposlolus ordinavit, et eidem
sione, a ministris régis Anglioecrudeliler occisus est. » civitali deslinavil. In pago Oximense, sancli Ebrulfi
Coelera purj sunl. abbalis. Ipso die, passio sancli ThomoeCantuariensis
ANTUERP.-MAJ. incipit : « Hierosolymis , David archiepiscopi. » «Alii pluribus.
inagiii régis: » Pro Ebrulfi scribit Brulli. In Melania, BRUXELLEN. : Jerosolimis, depositio David régis
«.oiiveiiilcum PRATEN.,etc. In fine : « Civitate Can- el prophetoe. » De Trophimo, salis pure. De Thoma
iuaria, sancli Thomoearchiepiscopi et marlyris, qui, Canluariensi, ut ANTUERP. et alii supra. Tum pergit:
ob defensionemjuslilioe, in ecclesia sedis suoe gladio « Romoe, ordinatio sanctorum Feiicis et Bonifacii
percussus, ntigravit ad Christum. » episcoporum. In pago Axoniensi, Orlico rnonaslerio,
BOSWEYD. de Davide, « magni régis et prophetoe.» G deposilio sancli Ebrulfi confessoris, cujus gesta ba-
Habet de Melania, ut priores socii. Et in fine : « Ro- benlur". In Affrica, sanclorum Crescenli e.l Libosi
moe, Feiicis. » Ex Hieronymis. episcoporum. Apud Biluricas, sancli Ursini episcopi
PULSANEN. sic scribit : « Deposilio David. » Post et confessoris. »
« Trophimi episcopi, « Adoniane: « De quo scribit HAGENOYEN. primo loco lolius vitoeDavidieoecom-
Aposlolus ad Timolheum : Trôfimum aulem reliqui pendium exhibei, modo el stylo suo : sed hoecex
infirmum Mileti. » Desunt reliqua, et in margine alia sacris Litteris melius depromenlur. In Trophimo
manu ascribitur : « Apud Caniuariam, sancti Thomoe satis purus est. Sequilur longa hisloria de Thoma,
episcopi el martyris. » Plura in codicibus aliis. quam non vacat describere.
ANTUERP., MAX.-LUBEC el UGIIELLIAN. in fine : « In AQUICINT. in fine habet de Melania, cum PRATEN.,
Britlanniis, civilale Caniuaria, sancti Thomoeepi- etc., ut dictum est in Varianlibus. Insuper adjun-
scopi el marlyris, qui ob defensionem juslilise, in git : « Canluarioe, passio sancli »Thomoe,ejusdem
'
busilica sedis suoe, gladio percussus ntigravit ad civitalis archiepiscopi et marlyris.
Christum. » VICTORIN. el REG. SUEC, signatus num. 130, in
MUNERAT. in textu satis purus, subdit : « Apud fine : i Eodem die Biluricas, sancti Ursini episcopi
Caniuariam, passio sancli Thomoe episcopi, infra et confessoris. »
sepla ecclesioe suoea carnifteibus, pro causa ipsius MATRIC-CARTHUS.-ULTRAJECT.: « Thomoeepiscopi
Ecclesioe,crudeliler trucidali. Apud Bituricam Aqui- el marlyris. Ebrulphi confessoris, Trophimi episcopi,
lanioe primalam [an primaient?] deposilio beatissimi David régis Israël. »
Ursini confessoris, primi Biluricensium archiepi- j) DIVIONEN. S. Benigni : « Ipso die, sancti Alberti
scopi, a beatoClëmenleadproedicandam Christi Iidem abbalis, cujus vita multis refulsit miraculis. »A Ca-
illuc transmissi. Hune tradunt hystorioe a Domino stellatio dicitur abbas Gembrunensis.
Natanael appellatunt, et in coena illius, quando pro In VATICAN., sub num. 5949, nihil de David et
mundi redemptione slalim passurus erat, lecloris Ebrulfo. Adjicilur : « Ravennoe,' sancli Barbatiani
usum ollîcio. » presbyteri el confessoris. » lu Romano ponilur xxxi
BELIN.Primo loco : « In Anglia, civitate Canlua- Decembris.
riensi, sancli Thomoearchiepiscopi et marlyris, qui FLORENTIN. : « Item sancli Florenlii episcopi ci-
ob defensionem juslilioe, in basilic» sua gladio per- vitalis Haroisoe, vel Auroisoe,et confessprisi » Pulo
cussus, migravit ad Christum. »Tunr:« David régis indicari Florenlium Arausionensem, de quo cuni
el prophetoe. » Multa maie impressa sunl. Usuardo egimus xvii Octobris. Notai Castellanus,
GREVEN. Mirum esl potuisse ab hoc Thomam Can- honoruri Florcntiolae. Forte hic recolitur elevalio,
tiiariensem Usuardo ascribi, et quidem absque solito translatio, aut quid simile.-Pergunl codices : t.Com-
signo v. Ulilur eadem phrasi, qua ANTUERP. elsoliti poslélloe,-translaiio sancli Jacobi apostoli, ut palet
superius socii, nisi quod inlerserai, féliciter, anle ex ejus legenda. Romoe«sjyicli Feiicis episcopi. »
« migravit ad Christum. » Tum solum STROZZIAN. item l'estant Rapliaei ar-
ANTUERP.-MAX., ULTRAJECT., LEYDEN.et LOYA- cbangeli.» -
JKIE.'.secundo loco de Thoma Caiiluaricitsi, iisdem BURDEGALÈN. feslumpèculiarc habel : « Translaiio
 ' MARTYROLOGIUM.— MENS. DEC.
853 854
sancli Renali episcopi. » Vide Castellanum in indice A confessorum. Helduardi episcopi et confessoris. Item
ad Rénal el René. David heremitoe, de quo in vitas Patrum legilur,
Edilio LUBECO-COL. : « Jerosolymis, sancti David quod ex latrone probatissimus monachus factus sil.
régis prophetoe. » In Trophimo, salis pura est. Tum : lient commemoralio sanctorum Jesse, patris David,
i In Britaniis, civitate Cantuaria , natale sancti et Nathan prophetoe. Eodem die, sanctoe'.Melanioe,
Thomoeepiscopi et martyris, sub Henrico rege An- malronoe Roihanoe, Jherosol. Deo sacratoe. »
iglorum, Cui ob defensionem juslilioe, in basilica MOLAN. in fine de Ebrulfo adjicit : « Cujus gesta
Isedis suoe,gladio sacram coronam absciiidunl, cere- habentur. In Anglia , civitate Caniuaria, sancli
jbrum effusumcum sanguine crudeliler spargunt, el Thomoe archiepiscopi, » etc., ex BELINO.Editiones
/lali marlyrio anima migravit ad Dominum, » De posleriores litteris Ilalicis secundo loco agunt de
Ebrulfo, addit, abbatis. Demum : « Romoe, sanclo- Thoma Canluariensi, eliam ex BELIN.In fine idem
rum Bonifacii episcopi el Feiicis confessorum. » addunt de Ebrulfo. Deinde : « Item patalis beali
GREVEN. : « In Aphrica, Libosi episcopi. Ipso die, Hildevuardi, Tullensis episcopi.»Est patronus oppidi
secundum Adonem, Crescentis, aposioli Pauli disci- Teneramundani, de quo vide Castellanum. Deiiique
puli, Viennensis Ecclesioe docloris primi. Usuardus minoribus typis. « Eodem die, sancli patris Marcelli
eum habet quinto Kalendas Julii. t Sed el ipsojllo archimandritoe monasterii Non dormienlium. » Vulgo
die Crescentem signât Ado, ul in Observalionibus noti sunt monacbi illius monasterii sub îiomine'Acoe-
notavimus. s Romoe, Bonifacii episcopi et Feiicis melarum.

III Kal. Die 30.

Apud Spolelum, nalalis beati Sabini episcopi, Exuperaittii et Marcelli dia.conorum, et Venusliani cum
uxore et filiis, sub Maximiano imperatore. Ex quibus Marcellus el Exuperantius primo equuleo suspensi,
dein fuslibus graviter macerati, posl ungulis abrasi, et laterum adustione assati, marlyrium compleverunt.
Venustianus autem non multo post, una cum uxore et filiis, gladio necatus. Sanelus vero Sabinus post ma-
nuum detruticationem et diutinam carceris religationem, ad morlem usque coesusest. Horum itaque marly-
rium, licet diverso exliierit iempore, una tamen recolitur die. Alexandrioe, sancti Mansueli marlyris,"cum
aliis decem.
NOTiE.
Ita Pralen., Herinien., Tornacen., Greven. et Molan.
VARIANTES LECTIONES.

Vix aliquid inter cilatos pro texlu codices nolalu g
.lignum occurril. Exsuperaniii scribit Romanum par-
vum, Ado Exuperantii; major pars Adonem sequi-
lur, et sic in lexlu servatum. Relegationetn legunt
Munerat. et Greven, ; religationem habent coeleri,
idque ad sensus exigenliam magis videtur accédere,
quamvis neutrum satis clarani conslruclionent red-
dat, quam in Moiano minus etiam invenies per car-
ceris revelalionem.

OBSERVATIONES.
n sola série noslra noti sunt martyres, prima anlisles fuerit, qui ut coeterorum primipilus poni-
textus commeiiioralione laudaii. Romanum parvum lur Sabinus seu Savinus episcopus, lamelsi ultro
caeterorum antesignaniis proeivit hoc modo : Apud fateamur Spoleti marlyrio eoronaium esse. De Ve-
Spolelum, Sabini episcopi, Exsuperaniii el Marcelli, nitstiano agens Papebrochius, die quo a Tudcrtinis
et Venusliani cum uxore el filiis, qui passi yn ldus colitur, XVIIIAprilis, noitnulla in vulgalis pridem
Decembris, feslivilalem sepulturoehabent m Kalend. Actis reperit, quoe diversa a Baronio via exponenda
Januarii. Hoec ila compendiose relata, cum vulgalis putavil, ipsorum verilatem nequaquani impugnans.
Actis non omnino concordant. Vidit ipsa, procul At recentipr Tillemontius, nec Baluzianis Aclis ac-
dubio, marlyrologus Viennensis, unde elogium paulo •quiescit, tomo Y, pag. 603 el 604 plura accuntulans,
dislinclius magisque diffusum exlraxil, needum ta- quibus eorum fidem labefactare conalur. Non diflî-
men ita accuralum, ul omnia, quoeconlroverti pos- tebor, occurrere aliqua , quoe criiieum jecloreni
sunt, satis clare explicet. Usuardus longiorem Ado- ^_ mérita remorenlur; sed quis nesciat, Acta etiam
nis orationent in elegantem epilonïen redigens, non- aurea noevishinc inde non carere, proesertim in no-
nulla studiosevitavit, quoe in aliis partant difficul- minibus propriis, quandoqùe contortis, aut, cum in
lales, non maie a Castellano in apposila notula " antiquis membranis erasa fuerint, maie suppositis.
explanatas. Constat, non una, nec omnino confor- Certe lot simplicis sincerilatis radii, inter obsenrio-
ntia, prxfalo'runi martyrum Acla édita esse. Dubitari res nubeculas in oculos incurrunt, ut laudala Acla,
non polest quin ipsa ntanuscripta habueril Baro- a Tillemomii censura, per nos vel successores tio-
nius, cum in Annalibus ad anitum ceci, num. 18, slros aliquando vindicalum iri, non diffidam, quid-
sincerissima proedicet,quoequead verbum sitU merilo quid ab iis abhorruisse videalur Ruinarlius, cujus
recensenda : utinam, inquiens, sicut fidelia, ila in instituti erat, ea sola Acla proferre, quoe nec a
omnibus intégra reperissemus, et eo quo sunt cwpta Dodwello nec a quovis hoerelico, quanlum.vis pérti-
candore-, pariler absolula. Pleniora, el forte siuce- naci, ih dubium révocari pbssent.
riora vulgavit Y. G. Slephanus Bakizius tomo II Adoni perperain olim ascripta erat sequens an-
Miscell., a pag, 47, alibi a nobis laudatus; in Nolis nunliatio : llemmînsula Oya, sanclorum Florenlii,
pag. 465 indubitantër asserens, sincerissima et opiima Sereni, Pauli, Stephani, Papiani el C.leli,a Mosan-
esse et digna quoevenianl in manus hominum erudi- dro per asteriscum dislincia.'a Roisweydoin appeiî-
torum. Spoleto non" recte a martyrologis nostris dicem rejecta. Item ex vin Aprilis frustra repelitus
sanctos hos omîtes atlribui, ex Actis ipsis manife- Perpetuus Turonensis. Maie connexos cum Florenlio
stait! est; neque ex iisdem salis cruilur, cujus urbis . in Oya insula socios, Alcxanihiam reducil el Man-
855 USUARDI MQNACHI 856
suelo conjungit Florentinius, in Epternacensi repe- A nominatîm excerpsisse, sociis aliis decem rehctts
riens novem, in Corbeiensi undeciin, ubi in Lucensi anonymis. An Wandalberlus Mansuelum el Floren-
decem apponebaniur, toli seriei perperam immisto tium consodales crediderit, nescio ; saltem utrumque
Florentio. Qualem codicem H,ieronymiensemseculus sic hodierno suo unico versiculû combinavit :
sit Usuardus, facile conjieis; Lucensi similem proe
oculis habuisse, non dubito, ex eoque Mansuelum Mansuetusternum, simulet Florentius ornant

AUCTARIA.
ANTUERP.-MAJ. incipit : « Translatio sancti Ja- rium S. Sympkoriani. Oya insula, deposilio sancti
cobi aposioli. > In rcliquo Usuardino textu purus Florentii. »
esl. Codex D. DC CHEVAL.,signatus C: « Turonis,
ROSWEYD. Non satis distincli sunt hodiernus.et sancli Perpetui... » ul AQUICINCT., etc.
crastinus lalerculus; coeterum hoc die lèxluisatis VATICAN., sub num. 5949, deest annunliatio
superaddit : « Oia insula, sancli Floreniis. » Ad Mansueli aulem adduntur sequenles so-
5x Hieronymianis acceplus videlur. « Turonis sancli prima-.
imro cii, qui etiam in Romano babenlur, i Severi, Ap-
Perpelui episcopi et confessoris. » Hic clare iu piani, Donaii, Honorii. >
Hieronymianis exprimitur, a nostris signatus vin ALTEMPS : « Apud Ewesham, sancti Egvrini epi-
Aprilis. Rabanus priores codices sequilur.
PULSANEN. lexium alium substituit : i Turonis, scopi et confessoris. » Vide Marlyrolog. CaslellanL
natalis saiiclijPerpetui episcopi el confessoris. » Tum JURENSIShabet, ut plures alii codices référant
ex die sequenti : « Apud Senones, bealorum mar- supra : « In Oya insula, sancti Florentii. i
tyrum Sabiniani episcopi el Ponliani. Qui a bealis REMENS. SS. Tim. et Apoll. : « Suëssionis, trans-
aposiolis ad proedicandum direcli, proefalam urbem latio corporis sancli Onesimi episcopi el confessoris.
martyrii sui confessione illustrent lëcerunt. » Remis, translatio sanclorum martyrum Timotheiet
ANTUERP. MAX.-LUBEC et UGHELLIAN. lextui puro Apollinaris [cl] sociorum eorum, > recenliori manu.
subdunt : « Romoe, Feiicis episcopi. Turonis, sancti Prima salis pura esl. Tum :
Editio LUBECO-CÇL.
Perpelui episcopi. » ] « Romoe, sancti Feiicis episcopi et confessoris. »
B
ANTUERP.-MAX. cum omnibus medioenoioe codici- Sequitur de Mansueto, pure. Deinde : « Dolensi
bus, in prima purus esl, sed secondant plane proeter- coenobio, sancli Alberli abbalis. Turonis, Perpelui
miltil. In fine autem additur : « Romoe,sancli Feiicis episcopi et confessoris. Qui plurium, elc. Eo-
episcopi. >Solus ALBERG.supra coeleros adjungit : dem die, translatio sancti Jacobi apostoli, fratris
« Turonis , Perpelui episcopi et confessoris. Qui beali Joannis evangelisloe. »
pkirium extilit fundator ecclesiarum. » BELIN.in fine : « Rpmae, sancli Feiicis episcopi.
CENTULEN. : i Apud Spoletuni, sancti Sabini epi- Turonis, sancti Perpetui episcopi et confessoris. »
scopi, Exuperantii, Marcelli diaconorum, et Venu-
sliani cum uxore et filiis, sub Maxintiano .impera- GREVEN. « In Apulia, sancli Liberaiis episcopi
tore passoruin. -Turonis, sancli Perpelui episcopi et Caiinensis el martyris. Quipatresenalore progenitus,
confessoris. > sancto cuidam.episcopo litteris imbuendus commis-
ab eodem proefaloeecclesioein episcopum ordina-
BRUXELLEN.. incipit : « Oia insula, natale sancto- sus, »Puio indicari Rugerium vel Rogerium, de
rum Florencii, Sereni, Pauli, Stephani, Papiani tus esl. vide Caslellanum. Sic procedit elogium :
el Cleti. In Alexandria, natale sanctorum Mansueli, quo i Cumque injunctum sollerter exequerelur oflicium,
Securi, Donati, Honorii, Poledili, et Appiani. » etiani ad martyrii palniam -(160111111 oeneum, crali-
Vide Hieronymiana, et ibi Floreniinium, martyres culam igné supposilo, sarthaginem oleo fervenli et
illos ad propriam classent reducenlem. In prima an-
. nunlialione de Spolelinis martyribus modice inter- adipe plenam, furnuinque nil loesus superans) una
polatus esl. In fine : i Turonis, sancli Perpelui P
cum Cerbero
<J didit, el maireproeiëcw, qui in ejus confessione cre-
sua Euanthia obiruncatione
episcopi et confessoris. Qui pluriutn fundator exti- pervenire meruit. In Oia insula,capitis sanclorum Floren-
lit ecclesiarum. >
tii, Sereni, Pauli, Stepbani, Papiani, Cleli. Ilem
in
HAGENOYEN.prima annuntialione salis purus Alexandrioe, sanclorum Securi, Donati, Honorii, Po-
est, secundam sic formai : « Alexandrioe, passio leclyli, Appiani, sociorum sancli Mansueli. > Jam
sancli Mansweli episcopi et martyris, cuni aliis de- dixi de hisce videndas Florenlinii observationes.
cem. » Sequilur ex die proecedenii. « In pago « Turonis, sancli Perpelui episcopi el confessoris.
Oximensi, natalis sancli Ebrulfi confessoris. Ipso die_, Quem Usuardus habel iv Idus Aprilis. Secundum
natalis sancti Leporii episcopi et martyris: Turo- Caialogum, Romoe, Feiicis papoe111[secundum alios
nis, sancti Perpetui episcopi el confessoris. » IV] et confessoris. Item coenobio Dolensi, sancli
AQUICINCT. pro Marcelli, scribit Marcellini. In Alberti abbalis. Eodem die, translatio sancli Jacobi
fine addit: « Romoe, Feiicis episcopi. Turonis, Per- Majorisapostoli. »
pelui episcopi et confessoris, qui extilit fuhdator MOLAN. : « Romoe,sancli Feiicis episcopi. Turo-
ecclesiarum. > Alii supra addunt plurium. Addi- nis, sancli Perpetui episcopi et confessoris. Qui plu-
tamenla eadem et eodem modo habent codices Vi- rium, elc. Ipso die, Florentii confessoris. > Posie-
CTORIN. et REG. SUEC, sig. num. 150. riores editiones sic habent : « Mediolani, Eugenii
DAVERONEN. : « Turonis, sancti Perpetui episcopi, archiepiscopi. Die irigesima, sancloe marlyris Any-
qui beati Martini basilicam miro opère fabricavil. » sioe. Et Zotici presbyteri, orphanorum alloris. »
MATRIC-CARTHUS. -ULTRAJECT. : « Perpetui epi-. -n De Felice, ul supra. Tum : « Composlelloein Galle-
scopi. Sabini episcopi et marlyris cum sociis. » De'. cia, adventus corporis sancli Jacobi apostoli, qui
his egit supra xv Januarii. « Mansueli, cum aliis quod viva voce poiuit, cadavere trunco, Chrislia-
decem mari. » nam pieialem menlibus Hispanorum ingessil. Ipso
Codex D. LE MARE, signatus A : « Francovei, die, advenlus corporis sancli Yuinnoci in Bergas,
ab lncarnaiione Domini îiongenlesimo, iudi-
Confessoris atque ponlificis ecclesioe Senonensis, anno ctione ténia. » Vide vi Novenib.
translatio, a basilica sancloe Columboe.in monaste-
 857 MARTYROLOGiUM.— MENS. DEC, 858
Pridie Kal. '''_' Die 51.
Romoe, nalalis sancli Silvestri papoe, cujus actus clari. habehlur, Apud Senones, beatorum Sabiniani
episcopi et Polentiani, qui a ponlifice Romano ad proedicandum direcli, eamdem metrppolim martyrii sui
onfessione illuslrem fecerunt. a Et in eadem urbe, sancloe Columboe virginis : quoe superalo igné, gladio
coesaest [Addit Bouillarl. : jussil Aureliani principis.] Reliarioe, sancli Hërmelis exorcistoe.
'
NOTJE.
Plane puri sunt Herinien.,
' Tornacen,, Anluerp. et Max.-Lubec, Munerat., prima Belini editio. Gre-
ven. el Molan. '
A
a Prat, codicem cum Antuerp.-Maj. et Rosweyd. B, Victoria. B, Conchensis, Ponlisar.,- Sandionys.
excedere contendit Sollerius eo quod post coesaest et Montisburgensis. Notandum in eodem hoc arii-
addant jussu Aureliani principis. Quis non videat culo hoecverba, qui a ponlifice Romano ad proedi-
boec ab ipso auciore esse descripla, ut tempus sait- in litura versari, cujus nullum in JJervensi codice
ctoeColumboemartyrii accuraiius demolistraretur'? vesligium, quoeque adeo ante oblatum Carolo Mar-
Hoecverba, jussu Aureliani principis, loco quidem lyrôiogiuiii facta fueral. Duoe sunt igitur in islo
eraso, sed prima scripla sunt manu. Leciionem aVliculo lituroeidiversi lemporis. Erudiios rogo in-
eamdem habent codices Pratenses B el D, Colbert. spectant veniant an diversa scriptura sil. BOUILLART.
VARIANTES LECTIONES.

Dixi, citatos codices plane puros essé, quo salis
indien, alios proxime puros, ad puri latent tamen
omnintodam non accedere. Taies surit Pralen.,, An-
tuerp.-Maj. et Rosweyd. in eo excedentes, quod de
Columba, posl coesa est, addant, jussu Aureliani
principis; quoe verba - nec Adoniana, nec proinde
Usuardina, ex BedoeMartyrologio in citatos codices,
uli et in Aquicinctinum iraducla exisiimo : certe
ex omnibus aliis probalioribus codicibus satis palet,
ad lexium hodiernuin referenda non esse. Coeteroe
codicuin pro textu citatorum variationes perexigiioe
sunt, et 1ère scriptoria sphalmaia, ut Sylvestri, Sà-
viniani, aput, eandem, 'Ponliani in Molan., pro Po-
lentiani, P.eciarioe,Reuarioe, etc., Greven. et Molaiv.
transponuut vqcabula in, sanctoe virginis Columboe.

OBSERVATIONES.
Prima et vetuslissima gloriosi pontificis Silvestri B I S'abinianuset Potenlianus nec in Hieronymianis-,
memoria, clarissime exprimitur in soepe a nobis neç in série Bedoe, nec in Romano parvo noti sunl;
laudato Bucherii Kalendario : Pridie -Kal. Jaiï. signavit eos Ado, sed utrumque modo siniplici, ëum
Sylvestri in Priscilloe. Subscribunt reliqua omnia, intérim Usuardus primo tiluliim episcopi ascribal.
quoesupersunt, monumenta sacra ecclesiastica. Ut Rursus in eo différant, quod Nosiér scribal, a pon-.
ad noslra propius accedamus, memoralur in omni- lifice Romano direclos, ciimdem metropoiim martyrii
bus Hieronymianis apographis : Deposilio sancti sui confessione illuslrem fecisse : Ado autem assurai,
Silvestri episcopi. Eadem verba sunl.in Beda, eadem ab aposiolis ad proedicandum direclos, proefatam ur-
in Rabano, qui solum addidit, et confessoris, Quoe bem, etc. At.missionem illain Apostolicam forte su-
Floro tribuunlur, hic observanda non sunl. Seriei speciam babuit Usuardus ; certe ex eorum Aclis,
noslroe duclor Romanum parvum sic liabet : Romoe, sive a Mombritio sive a Surio edilis-, non magis pro-
Silvestri papoeel confessoris. Taie est Adonis elo- bari videtur, duos illos sanctas immediatos aposio-
gium ex Pontifical, desuniptum, ut falendum sit, lorum discipulos fuisse, quant fuerint primi isti Gal-
vel famosa Acta, Gelasii iempore nota, ipsum non liarum episcopi, de quilius alibi abuitde dixi s,us.
vidisse, vel, proeler morem, studiose ea évitasse, Agit de illis Tillemontius in Dionysio Parisiensi; tu
quoe cum hislorica verilaie conciliari non posse ad- vide ejus toinum.iV, pag. 727. Multa peues nos in-
verleral. Nosler ex Adone nihil accepisse videlur, veitiuulur documenta niss. a variis submissa, quoe
solum indicans, claros ejus Actus haberi, quos non ad proprium .locum examinanda remittimus. A
oinnimode probasse, ex jejuniori ejus oralione fa- Waitdalberlo post Columbam célébraittur; meirica
cile colligilur. llabemus proeclarissimiim sanctum, rP elogia inter se conlexiu, infra dabimus.
primumque pacificaloe a Conslanlino Ecclesioepon- Porro celeberrima virgo Columba apertissiine
lilicem, magnis rébus geslis el sanclitaie veueian- memoratur in codicibus Hieronymianis omnibus
dum : utinam lam vera esset ejus historia, lot scri- apud Floreiilinium : Senonas, vel Senonas civilale,
piis ultro cilroque agitata, et non ila pridern post passio sancloe Columboe virginis. Beda plenius : El
iniiltos alios erudiios viros, a Papebrochio et Jan- passio.sancloe Columboevirginis, Senones, sub Aure
ningo pro non exigua parte, falsi convicla; quoe est liano imperatore, quoesuperalo igné coesaesl. Bedam
hodie litleratorum ferme omnium receptissima opi- Verbatim sequilur Rabanus. Romanum
nio, nihil proficiente conalu Combefisii, dum inler ' slriclius : Et sancloe Columboevirginis. Al elogium parvum
Lectos triumphos novi aliquid se produxisse exisii- noslrum plane Adonianum est, omisso tyranni no-
mat. Versor in re, hoc iempore pervulgala, de qua mine, quod ex Beda in aliquot Usuardinos codices
vide Apologiam pioelimiiiarem ante loinum l Junii irrepsisse,
a pag*.16, et Responsiones ad articuluni 2 et 3. Ob- supra in Varianlibus nolavimus. L.;le
servatu plane dignum est, quod inter omîtes anii- palet inclyloevirginis cultus, nec desunt Acta varia,
quoe apud nos eliam exstant, tum mss. tum typis
quos martyrologes nullus hisloriam baplisnii Con- in quibus, ut mitissime dicain, sincerilalis
stantini alligeril, proeler solum Wandalbertum, cu- édita, noioedesideranlur; nec quisquam salis digeret obla- .
jus hoc est meiricum de sancta Silvestro elogium : tum virgini ab Aureliano, Coesaris filii sui, quem
•" ignorai historia,
Syivesierpridie Bomanampapaper urbem conjugiuin. An coelera omnia satis
Jetantes populosvotissibi subditaniieis, . excusari possint, suo loco examiitabilur. Hernies
l'oiiiilicuniprimusirauquillaiiiceruere pacem j
p exorcista a Noslris ducibus non noialus, pure Usuar-
yui uieruii, dominosqueorljis purgare lavacro. . dinus diei poiesi, sed ex Hieronymianis eductus, de
859 USUARDIM0NAC1HMARTYROLOGIUM.- MENS. DEC. 860
quo vide Florentinium el Caslellani notatiunculam. A Percepilque suoChrismmcomilatacruore;
De Actis aut geslis ejus alium silenlium. Hic elogia Cumque l'oieulianoSabinianus eodem,
ultima Wandalberli de martyribus Seiionensibus Oci'.urril ara
(ësto, oequalis atque iriuuipho,
Urbem qui Seoonuinprimi docuere palroui.
subjicio, quibus el mensis Decemb.er el lotus auiius lkec landemclauduntexlremumlësla Detembrem.
sacer concludilur :
VirgoColuniba,simulpalmamvirlulë peremtem
AUCTARIA.
i
PRATEN.De ejus et sociorum codicum inierpola- AQUICINCT. de Silveslro, post habeniur, adjicit:
tioue, dicluin esl supra in Varianlibus. « Hic constiluil, chrisma ab episcopo- fieri, el ut
PULSANEN. de Silveslro posl habeniur, sic addit : presbyter haptizarel. et ul laicus nulli clerico criincn
« Hic posl beatum Petrum irigesimus qiiinlus, rexit auileat inferre, et dalmalicis ineccles'a uli. > In Co-
Ecclesiam annos 1res, menses decem, dies nndecini. lumba fere convenit cum Pratensi e.l duobiis aliis
Cujus induslria synodus proeclarissinia in toto orbe supra cilalis, addens, sub Aureliano principe.
terrarum, trecentorum décent el oclo Palruni, apud MATRIC-CARTUUS. ULTR.UECT. : « Silvestri papoeet
Niceam urbem Bilhinioeesl celebrata, sub Consulari eonfëssoris. Odilionis abbalis. »Vide i et n Januarii.
Constanlino Auguslo et Licinio, pridie Kal. Janua- 'Pergit : i Columboe virginis el marlyris. Sabini.mi
rii. Eodem die, apud Senones, passio sancloeCo- el Potenliani marlyrum. »
lum virginis. » Nihil proeterea. In VATICAN, signato num. 591.9 deest aniiiiniia-
ANTUERP.-MAX., cum sex suis medioenoioesociis, lio ultima, cui hic ex Hieronymianis alia subslilui-
1res primas annunlialiones huerpelal. In prima, posl "lur; nempe : «Item Romoe, sanclorum Donaloe,
papoe, inscrit : « Qui irigesimus quintus posl bea- Paulinae et Serolinat. s Vide ibi quomodo formanda
tum Petrum Romanam rexil Ecclesiam, et plenus sintnomina.
virtutibus obiit in pace, sepullus in cimilerio Pri-
scilloe, via Salaria, cujus, » elc. In secunda, posl JUREN.Non capio cur hoc die hic addalur : « In
Potenliani : « Qui ex sepluaginla duobïis Christi di- Galiiis, natale sancti Elégii confessoris. »
scipulis a ponlifice, » etc., post virginis, in terlia : Edilio LUBECO-COL. de Silveslro multa adjicit,
« Quoesub Aureliano imperatore. » quoe non lubet describere. In Sabiniano et Polen-
CENTULEN. : « Romoe, sancli Silvestri papoe et iiano ; ilem in Coluniba similis est codicibus medioe
confessoris, cujus vitoe sanctilas, el_gesiorum nobi- noioe. De Hermele, addit et confessoris.
litas, in Ecclesia Dei laude perpétua celebratur. Se- BELINIeditio altéra in fine habet : « Eodem die,
nones, sanclorum Sabini, cl Potenliani episcoporum, sancli Odilonis abbalis. »
a bealo Pelro ibidem transinissorum. In eadem urbe,
sanctoeColumboevirginis, sub imperatore Aureliano. iiini GREVEN. : « Apud Carlhaginem, sanclorum Salur-
Reliarioe, > eic. Pure. el Celestini. Ilem, sanclorum Hilarii, Donaii.
BRUXELLEN. : « Romoe, sancti Silvestri papoe; qui Apud Ravenam, sancti Barbatiani presbyteri et con-
plenus virtutibus obiit in pace, et sepullus est in fessoris. Qui de Anliochia Romain veniens, eu ii
cimilerio. Priscilloe, via Salaria. Cujus Acius, elc. lama sanctitatis ejus et signorum ubique volaret,
lient Romoe, natale sanclorum Zenonis el Donati. » Placidia Augusia, una cum filio Valenliiiiano ipsum
Ilic in. Hieronymianis est : quid si aller pro urbe C invitantes, nionaslerium sibi. conslruxerunl, ubi in
Senonis irrepserit ? In Sabiniano et Poientiauo simi- sanctis operibus cursum vitoesuoeexpions , quievit
lis est ANTUERP.-MAX. etc. Sequilur de Columba et in pace. »
Hernieie; sed iillinium codicis fohum laceraliim esl. MOLAN. : « El sancli Barbatiani confessoris. » Edi-
HAGENOYEN. Tria longa elogia adducil, primum dei liones posleriores scribunt : « Eodem die, sancti
Sabiniano et Poleniiano ; altcruni de Columba ; de: Barbatiani » etc. Tum : « Die trigesima prima, san-
Silveslro lerlium, quoe ex vulgalis Aclis conlexiai cloeMclanoe(pro Melanioe)Romanoe. » Onines ferme
sunt, ad quoe malo lectures remiilere, quant hic; codices solilam singuloruni dierum clausulam hic
multis inconciiine disposilis doscribendis diutiusj ad verbuni apponuui : Et aliorum plurimorum sait-
iminorari. Annuiiliaiioiiem uitimain nova positione! clorum, marlyrum , confessorum ulque virginum.
non recle auxit :« In Recia provincia, civilale Re- Respondeiur DEO GRAÏIAS. Repelo uluinnm Wan-
ciarioe, deposilio sancli Ilerntelis exorcistoe. » Ca- dalberii versiculuin , Martyrologii lolius couclu-
stellanus Reliariain in Servia collocal. sioueni.

El landem claudunt extremum festa Decembrem.

AD MAJOREMDEI GLORIAM.
 ANNO DOMINI.DCCCLXXTII.

GAROLUS CALVUS

FRANCORUM REX.

CAROLI CALVI EPISTOL.E.

EP1ST0LA PRIMA stulalione avi nostri divoe.memorioe Caroli impera-

A tpris honorari ab aposlolica sede meruit, ut Engil-
A
ADNICOLAUM PAPASI.
ramnus proedecessor islius, summus capellanus ejus
Intercedil pro Advenlioepiscopo,pelitque ut in graliam et apoerisiarius aposlolicoe-sedis in istis regionibus
recipiatur.
aliquandiu fierel : et poslea deprecatione sancloe
[Apud Labbeum. Concil. tom. YHI, pag. M5.] recordaiionis Pii Augusli domni et geniloris noslri
Sanclissimo ac reverendissimo Palri NICOLAO ca- excellent! a sede aposlolica in proefatopalruo
genio
tbolicoe et aposlolicoe sedis summo ponlifici et uni- noslro venerando episcopo fuerat honorala,
Drogone
versali papoeCAROLus gratia Dei rex el spiiïlalis filius ut una cum proediclo minislerio el imperatoris et
vëster.
aposlolicoe-sedis,eliam usu pallii potireiur. Nam elsi
Quia sicut devotio nostra erga sanctam sedem hic vir venerabilis Adventius, aut principis sui aut
aposlolicam el vestri hohorem in istis Transalpihis ntagislrorum supersiitione actus, aut fayore a con-
regionibus longe lateque, gralias Deo , cognoscilur, sensu plurimorum attractus, vel alio quolibet modo
et colendoecum summi a.moris veneratione palerni- subreptus, vel interceptas, in aliquo minus quam
laiis vestroe benigiiilas erga filialem noslram dilë- debueral providus exslitit : quoniam, ut Auguslî-
ctionem, non solum noslris benevolis, sed et oemulis, nus dicit, Amal Deus confitenlibus parcere, et ëos
auctore Deo, eer'lis indiciis veluti sanctilalem ve- B qui semetipsos judicant, non judicare ; cessalque
stram scilicet religionis culmen decet, innotuit : divina vindicla , si conversio
proecurrat humana :
Adventius Metensium venerabilis episcopus, hune veslri aposlolalus milissima et proestabilis cunclis
fratrem nomine Bellonem nobis fidelem, ut credi-
conyersis benignilas, in eo senientiam proedecesso-
mits, in monasterio regni nostri ab infantia regula- ris sui Leonis sequelur, qua dicil : Sedis, inquiens,
riler educatum , et nostra munificenlia, sicut jntër aposlolicoemoderatio.hanc lemperanliam ser'vat, ut
nos convenit, sibi concessum, ad nos misîl, pelens et severius agal cum obduralis , et veniam. cupiat
s iiobis vestroeamantissimoepaiernïlati pro eo litleras proeslare coi-reclis : quatenus venia concedalur, si
mitti, quas profuturas, et non modice sibi apud aU- error aboletur. Pelimus siquidem, ut islum non
ctorilaiem veslram crédit suffragari. Mandavit etiam modo suum, verum et nostrum legatum, Bettonem
mihi, quod professionem suam subreplionuniproeler- religiosuni nionachum, el liiterarum scientia, boni-
iiarum correelionem et futurafum cautelam conti-
que ingenii capacilale, Dei gratia, et sedulo sludio
nenlem, sicut reguloe sanctoe proecipiunt, manu sua imbuium, bénigne et familiariter fecipialis, quo ea
subscripiam veslro apostolalui per hune fratrem vel- quoesibi injuncta sunt, mansuetadini veslri aposio-
letdirigere, quatenus et excessuum veniam, et apo- latus domestica suggeslione valeat enarrare. Deus
slolicoe sedis commuiiionem, et vestri apostolici vi- C-
oiniiipoteus orantein pro nobis sanclitatem veslram
goris graliam valeal oblinere, Unde quoiïiam vene- oevoIongiorè conservare in voluntalë sua -digne,ur,
randuset âmantissimus palruus nosler Drogo , qui sanclissime et reverentissime
pater in Domiiio.
licet in regno fratris nostri Lotharii quondam impe-
ratoris, post obitum domni et patris noslri degisset, EPISTÔLA H ,
eo quod sedes in partem regni ipsius devenerat, no- Synodalis
bis tamen unice duleissima dilectione , el bbnixa
AU EPISCOPOS ET COMITES GALL1.IÎ,
fidelitate conjunciissïmus fuit, eumdem venerabilem
Sub nomine Caroli régis.
Advenliumnutrivit, etdomesticafamiliaritale haituit,
el ipse Adventius nobis.fidelis et amicus exislil : ac [Apud Labbeum, Concil. tom. VIII, pag. 246,]
si vesiigia sanciissimoe paternitatis vesiroe dëoscu- In nomine sancloe et individuoeTrinitatis CAROI.US
lanles, cum omni devotione deposcimus, ut noslra Dei gratia rex illustris, episcopis et dilëctis, ac fideli-
pelilione, sicut crédit, apud auctoritatem vestram busmissis illuslribus, comitibus noslris salutem.
se sentiai adjitvari, nec ipse et sedes ejus in illo Notum sit fidelilali vestroe quia decimo quinto
modo quolibet, quod absit, delionprelur : quoe po- Kalendas Martii, secundum sacrant auctoritatem
 865 CAROLI CALVI FRANCORUMREGIS 864
synodum a venerabilium episcoporum, ac convenlum A , senlenliam, et secundum leges ac capitula regia
fidelium nostrorum apud Carisiacum fecimus con- emendari cogetur et secundum judicium fidelium
venire. Cum quibus, inler coetera ecclesiaslica utili- nostrorum condignam vindictam suscipiet.
talis ac regni neçessilalis negotia consideravimus, Et si talis persona fuerit, ut episcopi el missi no-
qualiler rapinoe, et depopulationes, quoeparlim oc- slri ac comités in illorum ministeriis quod pravum
casione. superirruenlium paganorum , parlim mobi- aclum fuerit potuerint emendare, secundum proefixa
I;ta te quorumdam fidelium nostrorum in regno no- nionita illud emendare sludeanl, aut per lidejnsso-
slro, per eos eliam qui Ecclesiam Dei defendere et res ad noslram proesentiam venire faciant. Si aulem
lueri, et regni soliditatem et quietem debuerant aliquis quiscunque inobediens exslilerit, cum sum-
providere , gras.sanlur, aliquo modo, annuenle Do- ma feslinalioiie nobis nolum facere curent, ut quan-
mino, sedari valeant et ambveri. ta cilius ad noslram proesentiam illum venire jubea-
• Quorum consulta decreviinus, ut quia peccata, mus.etdignam ultionem secundum judicium fidelium
quoein suo inilio, ul sunl, magni ponderis oesliman- noslrorum suslineal. Et si (quod absit) talis emer-
lur, pernicioso processu ipso etiam exitiabili supra seril, qui Dei limorem postponal, et ecclesiasticam
jus menlibus loqiian'lur, el quasi insensibiles h : ac ' auctoritatem conlemnat, ac regiam potestaiem re-
si quando resipisccre moliuntur, [cas soepius] çasi- B fugial; sciât, quiscunque ille fuerit, quia et secun-
bus suis obligent, ut si resurgere velint, nonpossinl. dum canonicain auctoritalem ab omnium Chrislia-
Anlequam censura ecclesiaslica , ac légales senten- norum coetu, et sancloe Ecclesioe consorlio, el in
tioe hujusmodi proedalores lerribililer et danmabili- coeloei in terra alienus efficielur, et regali poiestate
ter ferianl, episcopi quiqne in suis parochiis, et atque omnium regni fidelium unaniiuitale, sicut Dei
niissi in illorum missalicis, comitesque in eorum et Ecclesioe inimicus et regni devaslator perseque-
comilalibus pariler placila leneanl, quo omnes rei- tur, usque dum a regno exterminclur.
publïcoe ministri et vassi dominici, omnesqùe qui- El si aliquis cornes fueril, qui in hoc suo comitatu
cunque vel quoruincunque homines in iisdem paro- fecerit,aut ibi talia increscere perniiseril, et ipse
chiis et comilalibus, sine ulla personarum acceptione illa non entendet, aut ttola nobis non lëceril, ut no-
et cxcusàiione aul dilalioné convenianl. Et episcopi stra auclorilas lalia corrigai; sciai quia talent sen-
illius parochioe breviler 'annoiatas senlerilias de lentiam inde suslinebit, sicut iempore antecesso-
ejusmodi causa, evangelicoe videlicet et aposlolicoe rum nostrorum consueludo fuit. Et si aliqui itiné-
et propheiîcoe aucloritatis, neenon et décréta apo- rantes deproedationes el rapiitas per regnum noslrum
slolica atque canoniea omnibus relegant, et aperio fecerint, et episcopi seu niissi et comités hoc enien-
sermonë cunctis qualë quaniumque peccalum sit, G darenon poluerinl, quam cilius possinl, nobis noluin
cl q'ualém quautamque pcenilenliam, et quam im- facere curent, ut jubeamus ipsos deproedalores per
manem severissimamque vindictam exposcat, cum eamdem viain cum misso noslro redire, et illa om-
aliis debitis et necessariis atque ulilibus proediealio- nia, quoe alii egerunt, legaliter emendare, el talent
nibus innolescere curent. armiscaram , sicut a nobis jussum fuerit, aul judi-
Missi quoque légales senlentias, sicut eas cognilas cium, Sicut cum fidelibus nostrisconsideraverimus,
habent, adhblenl," et proedecessorum nostrorum re- sustineré. Si autem dilecti fratris nostri, acnepo-
gum atque imperatorum , nostraque capitula de bac lum nostrorum homines fuerint, qui talia egerint, et
causa in unum collecta omnibus nota fiant. Et hoc nobis innotescat, ul illis nota faciamus ; et illi
episcopi Dei et apostoli auctorilale laies deproedalio- suos homines, sicut illis melius visum fuerit de tali-
nes omnjbus interdicanl, et missi et comités nostri bus castigare procurent, sicut et nos noslros homi-
cunctis ex regio, noslro banno prohibere firmiter nes casligare volumus. Si in illorum regnis indecen-
sludeanl, et cognoscant omnes quia si abhinc inante tia, el aliqua noxia (quod absit) facere proesumpse-
in regno noslro lalia facere aliquis proesumpserit, rinl, c admonendi sunt qui aliéna rapereconlendunt,
secundum divinas senlentias specialiter excipiet. ut sollicite audiant, quodveniens in judicio Dominus
* Synodum. Cum his temporibus in Gallia. undi- busdam hac synodo geslis Flodoardus lib. m, cap.
que factiones et subdilorum rebelliones ebullirenl, 24, isla : i Cum synodo episcoporum apud Carisia-
ubique furla, deproedationes, grassationes, et coe- cum habita scribit Ilikluino Caroli régis arebica-
des, oniniaque violenta' lurpitudinis gênera incre- pellano, el pro Ecclesia Lingonica quam Vull'adus
bresecrent, Càrolus rex ad ôvellenda illa incommoda EcclesioeRbemensis alumnus cotiira canoniea occu-
anno Christi 856 in villa Carisiacum nominata banc paverai décréta. Unde suggesserat eadem synodus
synodum congregavit, ex qua ad episcopos, missos, régi ut ailerum ad regendam pioefalam constiliieret
et comités Gallioeepisloia illa synodaiis (quant ex Ecclesiam, et rex jusserat ul episcopi quoererent la-
codice Anlonii Augiislini primus in luceni emisit lem, qui posset in episcopali ininislerio ëidetn Ec-
Baronius ) sub nomine Caroli régis scripla cl trans- clesioe proefici : eoruinque vola in lsaac ipsius Ilil-
missa fuit. Ex eadem synode n'onnulla capitula mi- duiui discipulum conveueran'l, observantes hnjus in
serunl ad recoiiciliandum sibi subdiium popukim, bac Hilduini conse.nsiiin, et deprecationeni ipsius
ne immemores proesiilijuraineiili fidelitalis defeclio- pro eo apud regem. » SEV,BIN.
nem pararenl. Quoelibenter hoc loco cum proedic.la h Locus corruplus, siclegendus, usu pravis men-
epistola in publicum emisissem; si proedicti codicis libus levanlur, et q'. i. reddunt.
habendi facilitas fuissel. Quoe ad vitandam prolixi- c In Sirm. edil : COLLECTIO DECAPTORIBUS. Grego-
lalem suorunt Aimalium ecclcsiasticorum reveren- rius iu Libro Paslorali dicit : « Admonendi, » etc.
dissimus cardinalis Baronius omisit. De rébus qui-
 865 EPISTOL^E. 866
A faclionem, id esl correctionem , aut emendationem,
dicat ; Esurivi et non dedislis mihi manducare, etc.; •_.
».
quibus dicit : Discedile. a me, maledicti, in ignem et dignam poenitenliam.
wlernum, qui paratus est diabolo et angelis ejus; Audiant quod sanctas Joannes aposlolus electus
(Malth. xxv). Hinc ergo colligendum est, quanta L etdileclus Christi, qui in coena supra peclus ejus
damnatione plectendi sinl qui aliéna rapiunl, siL recubuit, lalem hominem salu.tare vetat, dicens : Nec
•tanla animadversione feriunlur qui sua indiscrète, Ave dixeris , nec in domum receperis (II Joan. 10).
tenuerunt. Perpendant quo eos obliget realu res; (24, qu. 5,'C 21.) Audianl quid in Toleiano con
capta, si lali subjicil pcenoenon Iradita. Perpendant cilio » sancti episcopi qui in coelo et cum Deo re
quo demeretur injuslitia illata , si tanla percussione, gnant, et in terris miraculis coruscant, de lolius
digna est pielas non impensa. mundi partibus cohgregali decreverunl. Si quis de
Audianl raptores qui multiplicant non sua usque- potentibus clericum aut quemlibet pauperem aut
quaque,et aggravant contra se densum Iulu'm (Ha- religiosum exspoliavefit, et mandaverit ad ipsum
bac. -n). Densum lutum contra se aggravare estt episcopus, ut.eum audial; et si contempserit, invi-
terrena lucra eum pondère peccati Cumulare. cem mox scripla percurranl per omnes provincioe
Audiant quid Christus dicat: Quid prodest homini episcopos, quoscunque adiré poluerinl, ut excom-
si lotum mundum lucretur, animw vero suoe delri-. B ' municatus
habeatur, donec audiat, et reddat aliéna.
mentum patialur (Malth, xvi) : id est, quid prodestt Ecce de pauperum raptoribus;
homini, si lotum quod esl exlra se congregat, ett ( 12, q, 2, c. 6. ) Audiant raptores et proedones
hoc solum quod ipse est damnât. re-rum ecclcsiasiicarum quod,sanelus Anacleius
Audianl illi qui rapiunl in hoc soeculo: .déficientt papa ab ipso Petro aposlolo presbyler ordinatus
ajlem , el in soeculo dimittent; sed secum ad judi- cum lolius mundi sacerdolibus judicavit ; dicit
cium causas rapinoe, id est damnalionem secumi namque : Qui abslulerit aliquid palri vel malri
ferenl, ut alibi scriplum est. homicidoe parliceps est. Pater noster sine dùbip
Audiant quia propheta Isaias dicit : Rapina pau- - Deus est, qui nos créa vil : mater vero-noslra Ec-
peris in domo vestra, el causa viduoenon ingreditur clesia, quoe nos in bapiismo regeneravit, Ergo qui
ad eos (Isa. i, m), et lacryma viduoeusque ad maxil-• Christi pecunias el Ecclesioerapit, vel fraudât, ho-
lam descendit; et Dominus/non deleclabitur in illis; mieida est, utque homicida anle conspeclum jusli
(Eecli. xxxv). Jndicis depiitabilur. Qui rapit pecuniain proxiiui sui,
, Audiant quia in cujus domo rapina est, sive ini iniquitateni operatur : qui auiem pecuniam vel res
domo corporis, sive in domo mansionis, non habitat Ecclesioeabslulerit, sacrilegium facit, el ut sacrile-
in illa domo Spiritus sanelus, sed spiritus malignus. "*• gus judicandus esl. (17, q.-4, c. 18. ) Item sanelus
El si accedit.ad comniunionem corporis et sangiiinisi. Urbanus papa et martyr : Res et facultaies Ecclesioe-
Christi anlë dignam salisfactionem, non mundalur oblaliones appeliantur, quia Domino offeruntur, el
per illam communionem a peccalo, sed plenius, sicuti -vola sunl fidelium, et pretia peccalorum , et palri-.
Jndas quando in coena plenus rapina et iniquilates nionia pauperum. Si quis illa rapuerit, reus esl
cotnmunicare proesumpsit de manu Clirisii, posside- damnalionis Ananioeet Sapphiroe, et oporlét hujus-
liir a diabolo, unde et suspensus erepuil médius. modi tradi Satanoe, ut spiritus salyus sit in die Do-..
Ad quem causa viduoe non ingreditur, née ipse, sii mini ( 17, q. 4, c. 5. ) Ilem sanctas Lucius papa :
digne non salisfecerit, in coelestemEcclesiam iiitrare Rerum ecclesiasticarum el facullalum raptores, a
valebit. liminibus sancloe Ecclesioe analhematizatos aposlo-
Audiant raptores quid itérant propheta dicat : lica aucloritate pellimus et damnamus, alque saçri-
Qui proedaris, nonne el ipse proedaberis(Isa. xxxni)? legos esse judicamus ; et non solum eos, sed .eliam
Videlicet quia iile qui proedalur res pauperum et omîtes consenlientes, quia non solum qui faciunt
ecclesiarum ac servorumDcî, deproedatur a diabolo, rei judicaniur, sed etiani qui facientibus consenliunt
et proeda illius fit. ( Rom. I) : par enim poena agenteset consenlientes
Audiant quid sanctas Aposlolus dicat, per quem comprehendit.
locutus esl Christus, et qui raptus fuil usque ad Et sanctus Augustiiius in sermone Evangelii sancti
lerlium coelum, el qui raptus fuit in paradisum, et, Joannis ( tract. SO)ita dicit : Fur sacrilegus loculo-
audivil talia sécréta verba, quoe non licebat homini- rum sacrorum et dominieprura est Judas : et qui
bus loqui ; ait namquë : Quia neque rapaies, neque. aliquid de Ecclesia furatur et rapit, Judoe perd ita
homicidas, neque adulleri regnum Dei possidebunt: comparatur. Item in sacris canonibus a sancto Spi-
(I Cor. vt). Ille intendat quale quantumque pecca- rilu dictaiis , et Christi sanguine confirmatis sciip-
tain est rapina, quam cum adulterio et homicidioi tum est (Gangr. vu) : Si quis obligationes Ecclesioe
sanelus comparavit Apostolus. Item ipse dicat : Sii extra Ecclesiam accipere et dare voluerit proeler
quis fomicator, aut adidtet-, aut rapax, aul homicida, conscienliam episcopi, et ejus cui hujusmodi officia
esl, cum hujusmodi nec cibum sumere (I Cor. v), cominissa sunt, nec cum ejus vokierit'agere con-
Christi discipulo, id esl Chrisliano, licet ante satis- silio, analliema sil. Episcopus aulem omnibus dicere

a Conc Tolet, i, cap. il.

867 CAROLI CALVI FRANCORUM REGIS 868
débet quid anallienias.il; et ne desperenl, osteir- A mandaslis, si illum ab nos trahere ut vobis obediret
dere débet quandiu duret aualhema ; id est quandiu non valeremus, sollicite caveremus ne ipse nos ad
quisqlte errorem non corrigit, et digna salisfactione se trahere quibuscunque valeret arguments, quo
non emendal, ul reconciliationem et-indulgenliam aut ne vobis obediret fautorem.nos haberet-, aut
valeat promereri.- Si quis vero anle salisfactionem contra memoralos dejectos animum noslrum com-
et reconeilialionisjndulgentiam in peccalis suis per- moveret,: econira obnixe precamur, ut nullo sua-
severans morluus fuerit, jam anathema perpeluum dente consenlienles quoi vos agere pro amore Dei
illi erit et peccatum ad mortem, pro quo non dicit coepistis dimitlatis, et quod nos pro jussione veslra
aposlolus ut oretur (7 Joan.v ). Sed el plura, si ne- facimus, ad opprobrium et contumeliam evenire non
cesse fuerit, episcopus quisque colligere et dicere possil. Etenim, sicul jussislis, celebratari sumus
procùrabit. synodum xv Kalendas Septembres, in qua omnes
EPISTOLA III episcopi el fidèles regni nostri parali sunt in restau-
CAROUABNICOLAUM PAPAM I. raiione pr.oedictorumdejectorum unanimiier adesse,
et quod mandaslis perficere, vestrique eliam parlera
Paulo ante
' clesiam synodum Suessionensem scripla, ut Fc-
Biluricensêm Vulfudo intérim commillere salvare. Et ne miremini quare nunc sanctilali ve-
liceal. 1* slroe lalia, el per laies missos
inculcamus, dum si-
[ Apud LabbeumWiî'rf.,pag. 811. ") milia vobis, post.quam ad nos misistis, per Ericum
iiominem charissimi nepotis nostri Ludovici impe-
Sanclissjmo et reverendissimo Patri Nicolao, ca- ratoris
tholicoe atque aposlolicoe sedis su'mmo ponlifici, et ntandavimus ; ne pro aliqua levilaie factum
et inconstamia animi
universali papoe,CAROLUS gratia Dei rex et spiritalis mabimus. Rudolfus deputelis, breviler vobis inli-
filius vesler. Bituricensis Ecclesioearchiepis-
Sanctiialein paternilatis vestroe si quolidie corpo- copus nuper defunctus est, et ipsa Ecclesia sapieali
rali presentioe, veluli mentis aspectu, videre mere- et strenuo virilique paslore indiget, propler quo-
remur, mulliplici imo incffabill gaudio loetaremur, rumdam levilalem morum , et inconslantiam ipsius
et quem visceribus animi ampleclimur*,huinili devo- genlis. Unde consilio accepta omnes episcopi et fi-
dèles
loque slringeremus amplëxu Sed quia ut cupimus mité]' regni noslri, ipsaque eliam dioecesis, unani-
in eleclione proedicli Vulfadi consenserunt.
spalia lerrarum id facere deneganl, nacla occasione Nam
ad sublimitalem sanctitatis vestroe soepe dirigere si illum lalem non haberemus in regno noslro,
optanuis, ut saltent affamine litlerarum colloquenies irahendus esset ex alio, propler maxirnam necessi-
certificat! de sancta sospitale veslra mereamur, de ç_ lalem ipsius loci. Maxime tamen, quia commen-
.lavinius ipsum regnum, ipsamque Ecclesiam, dile-
qua mulli aliis ex partibus varia nuntianles nos ler-
rere non cessant. Non enim modico loetaremur gau- clissimo filio noslroque oequivoco,cujus infaiiliam
dio, si aliquem vestrorum de vobis prospéra niin- infirmilalemque, quoe ei peccalis noslris merentibus
liaulem fréquenter reciperemus. El quia nobis tanlas accidit, considérantes, non poluimus recuperalionem
gratias de receplioiie unius referlis, quem non ut similem reperire. Sed quia nondum in futura synodo
voluimus, sed ut tuhc lempus dictavit, pro honore causa suoe restitulionis definita erat, noluimus ante-
el amore veslro suscepimus, appareret major devo- quam vos coiisuleremus, cui omnia noslra consilia,
lio, si soepe hoc agere conlingerel. Nam si, quod uxorcm, prolemque noslram, regnum, universaque
optamus, el quod Deus omnipoiens sua ntisericordia noslra cominillinins, el per vos sanctis principibus-
concédai, cclsitudinem sanctitatis vestroe aliquando que aposiolis , quorum lulamen quolidie implo-
bas in partes recipere, vel illic videre mereremur, ramus, quorumque auxilium humili deprecatione
lune vere eognoscerelis quam devoli et fidèles erga deposcimus, ullo modo illum proedictoeEcclesioe
vos Ecclesianïque vobis a Deo commissam existi- proeponere. Idcirco nunc lam cita ad veslram remî-
mus. Omnino enim sicul specialem patrem divina simus saiiclitalem, quia veremur ne aliquo ingenio
disposilio vos universali Ecclesioe suoe proeposuit, yj D ordinatio illiusab aliquo dilatari possit. Penitusenim
ita specialiler in charitale Christi sanctam palerni- dimittere nec decel, nec justunt est : neque nos et
tatem veslram diligimus, aique sacris jussionibus episcopi nostri fieri patiemur lantam auctoritatem
veslris obedire desideramus. Qnod enim a vobis habentes. Et ideo rogamus, ul aucloritate sanclita-
proecipilur, sapienlia el pietate inunilur. Quapropter lis vestroe, ne diu contra auctoritatem canoniçani
hoecconsidérantes quidquid nuper veslra sanclilas viduala proedicla Ecclesia maneat, possit ordinari in
nobis agere mandavit de causa fidelis ministerialis olficio presbyteratus metise Septembri, ul mox fu-
noslri Yulfadi, sociorumque ejus, qui dejecli sunt lurus episcopus agat quoe huic ministerio conve-
propler ordinaiionem Ebbonis quondam Rhemensis niunt. Alias autem non ntodica perturbatione p.jlest
archiepiscopi, proul valuimus exsecuti sumus, atque undique tanta mater Ecclesia concuii, pro qua sola
Hincmaro- venerabili archiepiscopo quibuscunque necessitate accelerari necessario deposcimus. Si
modis poluimus suadere laboravimus, ut consentiret vero hoc vobis displicet, aniequam vobis de jam di-
justitiam proeceptumque sanclitalis vestroe de ipsis : cta synodo rcnuntieiur, liceal mihi vel ipsam Eccle-
quod et ille d'ulcibus' promiltii verbis, quid tamen siam propler soepediclam necessilalein illi commit
sub nielle latent adhuc ignoramus. Sed quia nobis tare, ne undique a pravis concutiatur hominibus.
 869 EP1ST0L/E. 870
Fâlemur enim, si ila vilam illius cognovissetis, ve- A
j piens, ul affecluosus pater, cum aliis aggregalis ve-
luli novimus, etsi ille nollet, a vobis ad ordinem nerabilibus episcopis, eorum causam milissinia deli-
episcopalus traheretur. El quia lalem illum no- beratione delinivit, libenlissime mansiieludinis ve-
vimus , ubi maxima nécessitas regni noslri im- stroeobediens omnintodis epislolaribus affalibus : et
minet, consliluere volumus, imo prôvidentia di- quos vota pietatis excelleniioe vestroe perspeclo,
vina, sine cujus nutu mine nullo modo credimus iranqnillo, pacifico, alque benigno usque ad proesen-
accidisse, ut talis bomo lali proeponerelur loco, qui liaitt ejusdem synodi, Ul evidenter compërimus, tra-
secundum Deum regere posset el scirel, maxima ctavit animo, in cuitetis deincep's, frétas veslri itïo-
tamen s.trenuitate laboris agente. Nam si inter bar- derainiiiis concilio, proescriplos fratres fulcire ,
baras naliottes illum milier-emus, nec majorent labo- pioque solaliar-i -non deslilit auxilio. Qiioe omnia
rem, nec majorem fractura inercedis acquirere illi consequenler cum reliquis consacerdolibus omnino
valeremus. Eluisi zelo divino lacli, el spe frucluosi explere acceleraret, nisi juxta privilegium decessoris
sui laboris animati, nullo modo a proesenlia noslra veslri domni Benedicli, ac vestrum, stimmam vobis
separare voluissemus, scienles noslris ulililalibus reservandam coepti de restitulione docerenl negolii.
illum proficuum esse,- alque snpplemento olisequii Quia vero soepediclusanlisles altiludîni vestroe devo-
ipsius nos ex parle quiescere. Quidquid vero re- B J lissimus, et apostolico conslilulionis vestroe décréta,
slat, tolum sapienlioe sanclilalis vestroe commilli- el noslro etiam hortalui, omnintodis gralanlissimc
iiius : et sicut sub clypeo protectionis nostroe ipsum paruil, nec in aliquo renucre tenlavit, noslra sup-
sociosque ejus commisislis, ila ipsum côlîegasque plici petiiione ampliorem gralioe munificenliam apud-
illius-veslra: sanctiiali commendamus; ne spe fru- vos se percepissegratuletur, proindeque vobis sese
sirata quod ex vobis acceperunt, seternam pro ipsis accepiiorem omnino persenliat. Postboec, quia fra-
inter innumera bona recipialis mercedem. trem illum Vulfadum, de quo agitur, ut vestroesan-
EPÎSTOLA 1Y. ctitatis apices exponimt, moribus et scienlia pênes
nos vigere compërimus, Biluricensem Ecclesiam, ceu
ADEUMDEM.
sancloe palernitali vestroe aliis litteris significavimiis,
De his quoefacla fuerant in synodo.
quia dare absque apostolatus vestri delermiiialione
[Apud Labb. ibid.] dislulimus, commendare sibi eamdem Ecclesiam cum
Laudans Hincmari obedientiam, clericorum inle- rébus sibi perlinenlibus acceleravimus, scilicet ut in
gram resliltilionem pontifici a synodo reservatam, deslruclione earum non tanlum soeviensvalerel quo-
scribit et a se intérim Ecclesiam Biluricensem Yul- rumlibet pravorum instanlia, quoerenlium diripere
fado commendatam. C non sua, el vastare crudeliler aliéna. Quare ut in
C
Sancloe paiernitalis vestroe reverenler excepimus eodem loco illius valere et vigere queat sludiositas,
apices, quibus nobis clamores et gemitas deposilo- cilius reverenlia-paiernitalis vestroe quid sancto
rum ab Hincmaro honorando proesule, Vuîfadi scili- animo veslro de eo coeterisque sederit aperire di-
-
cet, sociorumque ejus, aures vestroe dignaiionis pé- gnetur, efiieialque sublimilas veslra feslinanlius de
nétrasse aperuislis-: quin eliam noslram filiolilatem, ipso, quod pro eo ad vos soepius noslra poposcit
ut eumdem venerattdum anlislilem ad hoc horlare- supplex expetitip : quoniam summa nccessiiate illis
imir, et admonere pro Dei amore curaremus, sum- urgente melioris voluntatis qui in illo sunt regno
mopere proedicare"decrevislis, aientes ut eumdem hoc ipsum assidua imprecatione deposcunt. Verum
àd oblemperandum proecellentioevestroe solertia no- miiltarum perturbationum inipedimenta, non solum
slra decertarel Hectare : sin autem sollicite proeca- noslris lemporibus sed etiam proedecessoruni nostro-
vere, ne quibuslibet argumenlis in non obédiendo rum, aulvix aut nunquam eidem regno defuisse no-
vobis nos inclinare valêret. Egimus ilaquesummo scunlur. Atque ideo necesse est ut in adjulorium filii
sludio, secundum paiernitalis vestroe rogatum , et nostri, càsu vobis nolissimo infirmait, et eorum qui
reverenler memoratum ântistitem eodem de negolio sibi sunt nostra fidelilale et sua adhoesi, quo. valen-
alloquenles, sicut devbtum in reliquis, ila quoque 0* lins resistere adversariis omnimodis possinl, idem
paratissimum in hoc ipso ad obediendum vobis et de quo flagflamus maturius dirigalur vestroe pater-
nobis compërimus, ita ut non solum. non resistere, nilalis proveclibus suffraganlibus. domine beatissime
S'-d eliam primus parère apostolatus vestri prom- et admodum desiderantissime pater et papa.
ptissime proeceptionibus feslinaret. Quare aulem de EPISTOLA V
restitulione memoratorum virorum, secundum ve- ADEUMDEM.
slram ad eum dcnuiilialionem, cum suffraganeis
suis non perfecerit, a synodo proeceptione veslra De Ebbonis causa, ul pontifex per Ansegisum mrin-
daral, uberrime scribit. Excusai deinde acceleratam
super ipso negotio Suessioni congregala deslinala Vulfadi promotionem, el pallium pro eo peu .
cpistola evidentius declarabit. Quod enim de luilione Aclardum eliam episcopum legalum suum com-
eorum sahetitudo veslra quoesivit, et nobis filio mendat.
ves'.ro signilicavit, si nëcesse foré appaniissel, ma- [Apud Labb.-jfiirf.]
gnopere eflecissemus. Sed fàvente Deo idem, de quo Domino el reverentissimo palri NICOLAO, calholicoe
agimus, pontifex bénigne slalutum vestrum exci- et aposlolicoe sedis summo pontifici, el universali
871 CAROLI CALVI FRANCORUMREGIS 872
papoe, CAROLUS , gralia Dei rex et spirilalis filius A batus ac velut insipiens ab omnibus esl dejectus.
vesier. Tune vero domno iinperalori visum est ul proefalus
Quamvis omnium Deo ministranlium sacerdotum Ebbo pro scienlioe capacilale, merilorumque reve-
siiil exposcenda suffragia, et yeneranda fastigia , renlia, ad jam dictum promoverelur episcopatum.
congruum decenlissimumque, paler. sanclissime, Quod cum plebi alque omnibus sane sapienlibus
anlislitumque excellentissime, noslra comperil libe- esset relatant, placere sibi omnes unanimiter afïïr-
raliias vestroe proe coeteris reverentioe pontificalus mavere : ac sic secundum canonicam instilulionem
regia colla submitlere, vestrisque saluberrimis mo- est archiepiseopus ordinatus. Prima vero vice,
nitis aurem cordis ad obiemperandum hiimillima quando insligante diabolo Francorum populus im-
devolione subdere. Quippe quem luce clarius cerni- peratorem sibi a Deo ordinatura , et ab aposlolica i
mus, Ecclesioe inler mundi lurbulentam voraginem sede coronatum, suo sunt molili propellere imperio,
fluctuantem solidissimam anclioram constilulum, ipse Ebbo in ipsius fidelilate immobilis perslitit, et,
paxiliumque immobilem, in quo sarcinam depehdere ut rectum erat, usque ad recuperationem persevera-
nostrorum valeamus peccaminum, Dei gralissima vit. Secunda vero, cum hortatu el molimine Lolharii
clementia credimus altribulum. Tanto namque be- fratris-noslri omnis populus a pioe recordalionis ge-
nevolenliam pielalis vestroe noslra fervenlius arde- I I nitore noslro recessit, et eum., uxore ipsius in lia-
scil humaiiilas, quanta vos perspicimus unicum ad liam, Tardonem scilicet civitalem, abdueta, custodia
defensionem crudelium belluarum Ecclesiam Christi mancipavere, nos quoque, non adhuc decennem;
infestissime lacerare vdîenlium exstitisse. Igitur quo- quasi mullorum criminum obnoxium, pari cuslodia
niam sanctitatis vestroe lilleris episcopis regni nostri Prumia monasierio mancipandum delegavere. Ab-
mandaslis, ul de causa Ebbonis vobis scriberent ducto autem imperatore a Lothario Suessionis mo-
quidquid secundum veritatem comperjre possent : iiasterium S. Medardi, ipse Ebbo, cum.aliis pêne
nobis vero non litteris, sed per s.ervnm vestrum An- omnibus episcopis, quibusdam volenlibus,quibusdam
sigisum [al., Ansegisum] monaehum, quando hoc invilis, jam dictant imperalorem nec confessum, nec
anno infirmaio Egilone archiepiscopo secundo Ro- ab aliquo convictum, uxore et filio, et omnibus ftde-
main ad veslram palernitalem rediit, mandaslis ut libus, digniiale privalum, ab Ecclesioecommuiiione
vobis verilalem rei scriberemus , et scriplo noslro removerant. Tandem vero clementia miseranlis Dei
signaremus. Ul vero vestroe sancloe paiernitati in hnmilitatem pii imperatoris respiciens, leligit corda
omnibus pareamus, quoe de ipso vidimus el scimus, quorum volujt, el ut eum custodia educereiit, et
fideliler vobissignificamus. Nam nuHus episcoporum imperio resliluerenl, sua inspiravit misericordia.
jam siqteresl, proeler Rolhadum, qui. tune ipsius ' - Quem in monasierio bealissimorum martyrum Dio-
causoe inlerfuerit. Ac ne quid proelerire patiamur nysii, Ru^tici, et Eleutherii a cuslodia reducente3
inlacluin, primo de nalahbus.ipsius censuimus exse- archiepiscopi el episcopi, ut dignum erat, se in eum
quendum. Ipse igitur Ebbo regii fisci familia oriundo humililer deliqilisse confiienles-,veniam ab eo sup-
progressus, regia pietate pii ac gloriosi avi itoslri.Ca- pliciter postulaverunl. Lotharium vëro ab imperiali
roli siisceplus, palatinis negoiiis non mediocriler an- polestale secedere boriati sunt. Unde ipse et qui
nulrilus, libertale donatus, ad [ob] nobililalem vehe- cum eo éranl, ab illo in alias parles recesserunl.
mentis ingenii, in sacris ordinibus gradalini promo- His Ebbo comperlis, dum Rbemis moraretur, lerri-
tas, genilori noslro Ludovico piissimo Auguslo AquU tus Parisiacam fugit ad urbem ad quemdam reclu-
tauicum.regnum regenli ab eodem glorioso est ad sum, ut sallem cum eo delilescens, imperatoris iram
servienduin deputatus. Quem ipse servilip strenuum,. evaderet : imperator namque hoc audiens, quia non
ingenioque agilem comperiens, non posl multam lem- longe erat, slrenuoseï fidèles nunlios dirigens, eum
poris bibliolhecariiim conslituit. Post obitum vero compreheiidi et cuslodia mancipari jussit, ecclesiam
divoe recordalionis avi noslri Caroli excellentissimi vero Rhemensem Fulconi venerabiti abbati comnien-
imperaloris,|genitar nosler Ludovicus piissimus Au- davit. Inde Metlis civitalem esl ductus, ubi in eccle-
gustus, Deo douante, paternum adeptus imperium_, ^ sia sancti Stephani ambonem coram omnibus con-
Rbemorùiti venîl ad urbem : ubi proecessor vester scendens, prpfessus est non oequum in gloriosum
sanctoe memorioe Siepbânus sunimus pontifex ei ob- imperalorem dominum suum inlulisse judicium. Ibi
viant venil, atque in imperii honorera eum Deo in- eliam idem piissimus imperaior ab omnibus episco-
spirante consecravil. Eo iempore Vulfarius proefaloe pis, clero et populo, esl honorabililer coronatûs, et
urbis venerabilis archiepiseopus valida vexabalur prislino reslilutus imperio. Hinc iterum placilo ge-
infirmitale, qua et morluus est. Eo autem defuncto, nerali convocalo, proefalum Ebbonem sibi jussit ex-
el ab imperatore, secundum sacrorum canonum in- hiberi el eum pro illata injuriarum contamelia, ac
slitulionem, plebi eleclione concessa, eontigil eos nonnullis episcopis proesentibus,episcopi siquidem
quemdam virum, Gislemarum nomine, ad pontifica- imperatori saiisfacere, et pontificalem reverenliam
lus honorera elegisse. Qui dum ante episcopos di- seryare cupientes, obtiituerunt apud eumdem impe-
sculiendus assedisset, oblalus est ei textus evangeli- ralorem ut non coram laicis, sed in sacrario ipsius
cus. Cum, aulem ipsum aliqualenus légère, nihil Ebbonis causa disponerelur. Ebbo aulem omni
tamen inleh'igere omnes pariter cognovissent, repro- iemporali privalus subsidio, omnique humano desii-
 •875 EPISTOLJE. 8'*
tutus soiatio, tempori consulens. accersito quodam A gasset, quod quidem moderalissimo consilio agera
recluso, rtomine Framegaudo, misit per eum geni- differens efficaci egit sagacitate, ut et sic audacia in
trici noslroe Judith gloriosoe imperatrici annulnm, hujusmodi viris ternerariis deinceps comprimerelur,
quem ab.ea quondam acceperat, quem eliam, quo- et Ecclesioe status non labefaclaretur. Post obilum
liescunque aliquo langebalur incommodo, miltere vero domni imperatoris, proefatus Ebbo ab jllo qui
solebal, et ut sui misereretur fiebiliier peroravit. eum cuslodiebal fralri noslro Lothario, ductus esl.
Eumdem veto annùlum genitrix nostra in ipso no- Quem isdem frater nosler venerabiliter el|' béni-
stroe nativilatis arliçulo, quia archiepiseopus erat, gne suscipiens, cura episcopis qui cum eo tune
.-pro sua religione et sanclilate, ut nostri jugiter in jiincti.erant, quorum ipse Ebbo usus consilio, du-
-suis oraiionibus mentor esset, ei miserat. Tune ipsa dum liltellura suoe confessionis, ut imperatori salis-
,-florum reminiscens, ejusque lacrymabilia suspiria . faceret, communi eorum consensu suis gradibus est
agnoscens, pio suasu apud episcopos, qui ilhiccon- restilutus. Nobis aulem pro imminentibus negoliis
venerant, oblinere curavil, quatenus et imperatoris in Aqnitanioepartes, recedentibus, ab universo Rhe-
animum satisfaciendo Ienirent, el leges divinas mensis Ecclesioe.clero et populo avidissimeexpelitus,
transgrediendo non violarent, ne forte vindictam sicque (lemum a coepiscopis el suffraganeis suis
severitalis ëxercentes in eum qui in eos deliquerat, B sedi prislinoe est. restilutus, Cui tune omîtes qui
non viderentur dignam Deo reddere vicissiludinem, . adfuerunt communicaverunt, pmnesqne suffraganci,
qui eos a tanto periculo misericordiler liberaverat. qui eo absente ordinali fuerant, annulos et baculps.
Statuerai enim animo, ut pro reverentia tanli mi- el suoeconfirmationis scripta, more. Gallicarum Ec-
nisterii nullalenus in deposilionem cujusquam epi- clesiarum ab eo acceperunt. Universis autem, qui-
scopi proeberel assensum.' Et ob hoc apud pium im- bus ad eum proeslabalur accessus communicantibus,
peratorem pbtiiiuil ne in ejus deposilionem amplius Vulfadum et alios. quosdam ipsius Ecclesioefilios ibi
impclleret. quod el secundum moderatissimum ejus- ordinavit. Hoecde Ebbonis dejectione et restitulione
dem genilricis noslroe gloriosoe imperatricis consi- breviter proelibavimus, ut ex bis vestroe sagacitatis
lium salisfacerent piissimo imperatori, et in eum- décernât prudentia, ulrum.hoec,ad'.VuJfadiperlineaut
dem Ebboneni non aliam sententiam inlulissenl, deposifionem, neene. Si quis autem vestroesanclitati
nisi quam ipse scriplo ediderat. Hanc aulem aulhen- intimayit quod isdem ad. Suessonicam synodum
ticam scripiionem a proefatoFulccne yenerabili ab- canonice vocatus fuerit, et suoe:damnalionis litteras
bate, cui tune Ecclesia Rhemensis commissa fuerat, firmaveril, aut porrexeril, scialis nullalenus verum
Hiiicmarus venerabilis archiepiseopus accepit, et esse, quia nec ipsi synodo interfuit. His ita geslis, ne-
vobis eam, ut ipse nobis relulit, transmisil. Sed '^ cessariumduximus,noshumiIlime et devotissimeanle
ulrum pure ac simpliciler vobis sit direcla ignora- conspéetum majeslalis vestroe nostri apicibus excusa-
mus. Hoc tamen verissime novimus, quod nullus biles reddere, eo quod ante reversionem Egilis. rev<>-
episcoporum eam propria manu subterfirmavefit. rendï archiepiscopi, vel rescriptionem vestri proesur
Nam idem Ebbo, comperta inevitabîli sui discriminis latus, proefatoVulfadosedeinBituricensisarchiepisco-
causa, protulit très lestes, tattquam suos .confesso- palus coramendavimus, et eum episcopi nulla temeri-
res, Aiulfum videlicet archiepiscopum, Moduinum, lale.sed magna incumbentenecessilate.fisideinagns-
et Badaradum episcopos : qui vicem illius obîineiiles ludine misericordioe vestroe,ad honorera episcopalus
dicerent, si ita verum est, ul ipse Ebbo eis confite- provexerunl. ldeo enim cum in illas Aquitanioeparles
balur, consilïum ei darent ut a pontifical, ministe- ad filium et oequivocumnoslrum direximus, et Eccle-
rio abslinerei. Qui eliam sibi alios 1res asciverunl, siam illain ei commendavimus, quoniam eum iu
-qui eum illis confilenlem viderunt, Nothoiiem sci- ediicatione allerius filii nostri, Carlomanni scilicet
licet archiepiscopum, Tlieudericum el Actardum servi vestri, quem vestroe bealiludjni specialiler
episcopos. Quibus^expletis, reduclus est in cuslo- commendavimus, et aliis utilitatibus noslris expert!
diam. His autem ab episcopis tabler definilis , d»m- -. , sumus et ingenio strenuum , et moribus probum, et
nus imperalor per Godefridum monasterii sancti' nobis in omnibus fidelissimum. In qua acceleratione
Gregorii venerabilem abbatem suoedigriitatis litteras si quid vestroe sanctoe serenitatis animo displicùit,
proedecessorivestro domno Gregorio venerandopapoe a vestra sancta paternitate nobis donari doposcimus.
dirigil, ejus assensum, si fieri posset, in depositione Et quia in eodem regno magna paganorum perse-
ipsius Ebbonis exposiulans. Ipse vero per proefalum culio grassabalur, quos misericors Dominus per fi-
abbatem suoe auclorilatis Hueras ei.remisit, sed quid lium noslrum et fidèles soepëprostravit, ët'eaocca-
in ipsis inserlum fuerit, omnibus episcopis èl cun- sione non ininor malorum Chrislianorum infestatïô
ctis regni nostri ordinibus habelur incognituni; Sed lalius effervebat, sicut lue nostrorum apicum gerulùs
sanctitatis vèslroesolerlia per scrinia dignilalis ve- viva voce vobis indieare polest ; ipsa urgente neces-
stroe iuvestigare polerit quid isdem proedecessor silate ipsiiis regni excilati episcopi, ne majora maii
vester senserit inde. Credimus lamen quia, si in ab- supercrescerent, et proesentiasedarenlur, et quoniam
jectionem proedicliEbbonis domnus imperalor ipsum illius regionis sedes illa principatum oblinèt, ut ejus
proedecessorem vestrum faulorem habuisset, conti- prudenlia et vigore, auctaritaté eliam sedis freti, fa-
iiuo vacanli Ecclesioe illi aliunt poniificem siibro- cilius malaexorta compescerent, tempori cônsulentèg
' ' -
PATKOL. CXXIV. 38
 873 CAROLI CALVI FRANCORUM REGIS 876
ejus ordinaïionem màturaverint.'Incujus ordinaiionis A imputabiluvqiii dispoiiere: et ordinare, ëiiamsi di-
ntaiuratione quia veslra licenlia, pro jam dicta immi- lectus nepos nosler in alia intendens proeierit, ne
iionlepericulo^exspectalaiionestjvestrabenignissima popnhts Dei pasiore carens oberraret, ipsum episeo-
sancti tatepelimus induigendum.Proetereaveslram proe pum et episcopalum, ac omnia ipsius Ecclesioede-
omnibus gloriosam el amplexabilem paierai latent buistis. Vobis enim et omnibus episcopis suis omnem
suppliciter exoramus ul, si quid in sanclis promis- Ecclesiam suam Christus Deus noster commisil :
sipnibus veslris confidere audemus, hinc apparcat cui cl nos in omnibus venerabililer subdi oportet-;
nos apud vos pîurimum posse, ul quidquid in prse- ul cum vos quae illius sunl impigre perfecerilis, sine
Uictis diniittetidum est dimiitatis, el proedictum fide- dubio apud illum pro nobis regnoque nostro fidentius
lissimum Servum veslrum Vulfadum pallio aposlo- inlercedere vos non dubitemus. Valete, elin oraiio-
licoe auctorilalis exornando decoretis, et decorando nibus vestris nostri memores semper silis. Accepta
• confirmeiis. Actardum Namneticoe quondam sedis VI Kal. Seplembris.
venerabilem episeopum , exsiliuhi, vincla , mare, EPISTOLA VII.
dura pericula passunr, sed gratia Dei liberatum,
Norihmannis nimium Britouibusque vicinum , ac AD ADRIANUM II.
perinde civitas sibi commissa , olim florenlissima, B [Apud P. Delaland., Supplem. ad Conc. antiq.
nunc exusta et fundilus dirula, redacta per decen- Galk]
nitim cernitur in eremum, fidelem legatum noslrum Domino sanclissimo alqne rëverendissimo Palri
vestroe sanctissinioe paternitati dirigimus, quod lit— ADRIANO, CAROLUS gratia Dei rèx.
teroenoslroe minus habent, pro iempore et per spa- Veslra veneranda palernitas nobis epistolam pro
lium vobis placens verbo tenus significandum. Cui Hincmaro Laiidiinensi,'quoiidam episcopo, misit. Cu-
quia nulla manel spes in-propria , si annuit et favet jus primordia ita: se habent. Inilium noslroe locutio-
vigilantissima vestroe discrelionis solertia, voluntate nis ad'te, fili charissinte, cum propheta est. Ecce qui
et mente promplissima optamus vacanlis sedis con- dicit : Populus hic me labiis honoiat, cor aillent eo-
slilualur in cathedra, quo possit iiijuncta sibi et or- rum longe est a me (Isa. xxix). Et non OplaveramUs
dinata peragere minisleria, quoque valeat ntililalibus apud reverentiam veslram alia voce et postulalione
ecclesiasticis, et obsequiis parère noslris. Qui Romoe alia loqui sr nos ad hoc, quoe invili loquiuiur etc'd1-
deslinavil aliquas facere moras. ul advëntanlibu's acli deposcenda ducimùs nécessitas liintia non'com-
Brilonibus possit coram positus eos convincëns, suoe pellereU Soepenobis exprobràiionum ëpislolas m illilis
ecclesiarumquë vicinarutn ab eis përpetrala pandere el criminà vobis inco^nita, nisi quantum per male-
deirimenla. Unde synodus Suessioitica et Tricassina vorum' nostrorum orà audilis, nobis itnpingitis, quod
se. monueral legationera sumeré, quatenus gens te- vestroe sauctilalis miiiisieriiim non oporterel, neqiie
meraria , fallàx et barbara, aposlolico mucrone a decèrel, sed neque décessores ac p'roedecessoresve-
talibus ausis excessibus coerceatur, et proesumpiione slri noslris "decessoribus àc proedecessoribus lalia
proeseiiii. Iluic. noslro alumno, vesiroque clieiîtulo, impegerunt, vel mandaverunt. Sicut namque' in
solito more oramus piélalis vestroe cbariiosissima aposlolicoe sedis poniificuin et in Clîrïsiianôrùiii
vlscera patula fore : quo valeat mens diulino quas- regum, ac impèVatorum epislolis legimus : religiosi
sata mcerore vivis ac salientibus resolidari et recreari rëges el imperatores beati Pelri aposiolorum princi-
fluenlis. pis successores, Patres appellaverunl;"ët aposlolicoe
EPISTOLAYI. Romanà 1.sedis ponlifices, fegës el imperatores Cltri-
ADADONEM ARCUIEP1SCOPUM V1ENNENSEM. siianos usque ad veslra tempora Filios et Dominos
vocaverunl. NunC econlra cum dicat Aposlolus :
De ordinando Bernario in episeopum Gralianopoti-
. Filii, obedile parenlibus vestris, quod dev'otissime, si
tanum.,
nobis licerel, agere cuperemus, el : patres, nolite ad
[Apud D. Bouq'., lom. VII.] D iracundiam provocare filios veslros (Col. m). Perjurîi
CAROLUS rex ADONI venerabili archiepiscopo nobis- èltyrannidis alque perfidioenon coiifessi, nec ordine
ebarissimo salulem. jiidiciario legaliler et rëgiilarilér convicli : cura sicut
que in-
Per Odonem et alios fidèles nostvos voluntatem no- B. Augusiinùs ex legibus div*inisatque humanis
slram vobis ap.ernimus : inde cum ad nos venerilis, slruclus dicat : Quia nemo sibi utruinque audel as-
certiores vos reddemus. Mandamus ftdelissimoesan- sumere, et cui quam ipse sit accusator et judex.' Et
ad
ctilali veslroe ut sciatis quia cuidam clërico, diacono tânlis injurîis affecti conlra. proeceplum Apostoli
olim venerabilis* archiepiscopi [Lugdun.] Remigii, iracundiam provocamur, quanlis, ut de rëgià per-
vel iiberi
et postmodùm chari noslri Lotharii nepotis, ila con- sonii relicëainus, ne quemlibét "plebeium
a sacerdote quo-
cessimus GratianopoliLaitum episcopalum, ut vestro capitis virum hacienus audierinnis
si canonice ibi a veslra sancti- libet provocari, qilem nec secundum ecclesiasticas
judicio, probaverilis, vel
late ordinelur episiopus : non enini diu'sine epi- régulas, vel secundum legès publicas àccusaluin,
eumdem esse Vos sponie cpnlëssum, aul legaliler ac regulariler apèrtë
scopo oportet ipsum episcopalum.
enim scilis inde eanonicam auclorilatem : quidquid conviciuhï in judicio sud proesentalum suscepèrit ;^
de
enim iiégleclum fuerit, vobis sine dubio a Domino nam decessor Vesler beataé memorioe Nicolàus; 1'
 m EPISTOL^E. 87S
publicoadulterio nepotem qUoiidam noslrum Lolha- A Descendant, inquit Dominus, et videbo ulrum clamo-
rium deprehensum, regioe poleslati honorera conser- rem, qui venil ad me, opère complever.ini: an non est
vants, non, tailler in suis apostolicis litteris appella- ita ut sciam (Gen. xvni); et : Causam quam nescier
vit, sicut nos.appellalis, quem nec confessum nec bam, diligentissime invesligabam (Job xxix). Sancli
convictùm lènetis, nec illum excommunicavit,,sicut quippe. doclique pontifices, et jam ab eis proejudiçia
nos sine aueforilale et ralione excpmmunieândps patientes, non sic.ConslantiumArianum, et Julianum
minalis. Cmn non ignoremus ex sacrarunt_.ScriptUr apostatum vocaverunt. Et si omnes.epislolas revol-
rarum tramile et doctrina aposlolicoesedis ponlifi- vitis, quas liabemus, ex eo Iempore, quo Romani
cum, Unde etqualiter, ac quomodo et quo prdine pontifices ad reges Francorum coeperunt scribere,
quemquam, pontifex quilibel debeat regulariter ex- nihil taie in eis invenielis. Scriptum est etiam nobis
communicare. Elcertum tenemus nosse palernita-r voce vestra, quia res omnes Hincmaro commissas
teni vestram et sànclam Romauam Ecclesiam,-quas Ecclesioe,donec ad propria reverteret, nobis commit-
epislolas decessores àc proedecessores vesfri Chrir lereljs, ut indemnes consistèrent, et aliquod dispen-
slianis RomanPrum et Francorum imperatoribus, et dimn non incurrerent; quibus referimus, quia ul
progénitoribus noslris direxerint, etqualiter eos, de • beatus dicit Gregorius, nos reges Francorum ex re-
quibus necesse fuerat, commonuerînt, non expro- B gio génère progeniti, non episcoporum vicedomini,
baverunt, neque crimina eis impegerunt, vel calum- sed terroe domini hacteitus fuimus computati : et ut
nias iiituleruiit, sed de his quoe ad suum ecclesiasii- Léo ac Bylurieensis synodus scripsit : Reges et im-
cum ministerium pertinueriitt, eos iiistruxerunt et peratores, quos terris divina potentiaproeesse proece-
«ommonuerunt, et regni ac soecularia negotia sibi pit, jus distinguendorum negoliorum episcopis sanctis
non usurpayerunt, scienles quia sicut sanctus dicit juxla divalia constitula permiserunt, non autem epi-
Gelasius, Duo sunl quibus principaliter •mundus hic scoporum villici exstileriint. Et Augustinus dicit :
regilur, auctorilas sacrata.pontificum, et regalis po-.„ Per jura regum possidenturpossessiones, non autem
testas, quoniam Christus mentor fragililalis humanoe per episcopale imperium, teges villarum fiunt ado-
quod suorum saluti congrueret, dispensalione ma- res. Et Dominus, quoesunl CoesarisCoesari, quoeDei
giiifica temperavit, sic aclionibus propriis, digni- sunt Deo reddi proecipil (Matth. xxu), qui etiam
talibusque distinctis officia poteslalis ulrisque decre- censura régi reddidit (Matth. xvn). Et Aposlolus
vit suos volens medieinali humililate salvari, non voluit servire regibus, voluit honorari, et non cdn-
liumana superbia rursus intercipi,. ut et Chrisliani culcari rpges : Regem, inquit, honorificate (I Pet. n).
.imperatores pro oeterna vita ppnlificibus indigerent, Et ilem : Omnis, iiiquiens, anima pateslatibus subli-
et pontifices pro temporaliura cursu rerum, intpera.- ^ mioribus subdita sit; reddite ergo omnibus débita
lerum dispositiotiibus uterenlur, quatenus spiritalis (Rom. xtii). Et paulo superius : Ideo necessitate sub-
actio a carnalibus distaret iitcursibuS_, et idpo m'ili- diti esloïe, non solum propler iram, sed et propler con-
iatts Deo minime se negoliis soeeularibus ïmplicarel scïentiam (Ibid.). Et quod de episcopis a vobis Ro-
{II Tinv, 11),ac vicissim non ille rébus divinis proesi- mani ex regno noslro accersendis scriptum est,
, dere viderelur, qui esset negoliis soeeularibus intplica- legi.te gesta sedis Rômanoe ponlïficum,' et epistôlas
ius,, Scriptum esljain nobis inter alia voce veslra quia beati Gregorii ad regem Francorum, et etiarii .ad
in causa Hincmari agereni, non ut rex pius, sed ut Brunchildem licet feminam, tamen reginam, ei aliter
alias, id esttyrannus impius; sicut namque nihil est invenielis vestros decessores, et proedecessores, no-
niedium, qui diei non polest bonus, restai ul voceiur slris deçessoribus ac proedecessoribus pro accersen-
malus; sic non rex pius, lyrannus intelligatur im- dis episcopis, et pro synodis congregandis scripsisse.
pius ; el qui me peccaiorem confileor, impiu.ni/-esse Et in eadem epistola nobis scriptum est, ut homines
difïileor, El Nathan propheta, David refera de mor- de regno nostro Gelsanuni et Walconem atque Ber-
lifëris peccalis redarguens, confilenli non dixit : Tu nonem salvos et incohimes cum suis permitterem
es ille impius, sed x Tu es ille vir- qui fecisli hoc, et ,n consistere ; et si aliteregerimus, vestroe communio-
sua facla confitendo, damnaniem non judicio con- nis participes usque ad veram salisfactionem esse
demiiavit, verum conipetenter absolvit {11 Reg. xn). non valeremus; et non evasnros nos véstfam censu-
Sed cum scriptum sit : Labia sacerdolis cuslodient ram scireinus, si veslra a vobis fuerint amplius dé-
scienfiam, et. tegem requirent ex ore. ejus, quia angé- créta vel monila violata. Ad quoe rescribimus, quod
lusDomini exercituum est {Malach. n), inlerminante non tali modo aposlolicoe sedis pontifices Franco-
Domino, ne quis dicat fratri suo sine causa raca, vel rum regibus mandaré consueverunt, pro his qui ad
falue (Matth. v), non crëdimus ul lalia erga me re- aposiolorum limina confugium suis lemporibus.fa-
fera qnalenicunque,- tamen calholicum, et in calho- ciebant. Nec talis est doctrina catholica, ut pro hac
lica religione dévote manentem processerini de ore vel hujusmodi causa, rex correclor iniquorum a se-
vèstro, quo per sacrosanclam obsecralionera con- dis aposlolicoe communione debeat separari, sicut
ficilur corpus etsanguis Christi, qui teste Aposlolo beatus Augustinus patienter ostendil : Spirilales, in-
proimpiis morluus est (Rom, v). Nec ad suggeslioneni quit, sive ad hoc ipsum pio studio proficienles non
inendaçiorum hoc vos nobis mandasse inconsulle crë- eunt foras, quia cum aliqua vel perversitate, vel ne-
dimus, qui seqneudas Scripluroe senlentias retinelis: cessilale hominum videntur expelli, ibi magis pro-'
 879 .CAROLI CALVI FRANCORUM REGIS £30
haut, quam inlus perniaiîeanl, cum' adversus-Eccle- A _ plnm est etiani nobis, misisse nos vobis episiolam
siam itullaleiius erigunlur, sed hi solida unitaiis pe- de Hincmaro accusaliones nefandàs coniinentem,
tra fortissimo charilatis robore radicanlur. Ad hoc quod scribi non decuerat, quia nefandàs accusalio-
enim perlinel quod in illo Abraltoe sacrifiera dici- nes de illo vobis non scripsîmus; sed qiioe mulli et
tur : Avesaulem non divisit (Gen. xv). Proinde non episcopi, cl'ali! viri ecclesiastici,- et primores regni
est credendum, ut hoec mandata ex aposlolico ve- nostri, el nobiles, et médiocres, et ignobiies de illo
slro ore processerinl; quoniam qui ila scripsit, non lune fatebantur, et àdhuc fatenlur, vobis Sl.-ripsimus
bene attendit, quasi qùilibet nïibi in calholica et Suggcrentes, ul quia cum corrigere volebamus, ne
'aposlolica communioiie permanenti suam commu- ad hoc përveniret ad quod se ipse impégit, ut rue-
nioriem subtraxcrit, non mé, sed se a calholica et rel, vobis quisque snrriperel, aiiteqitaih.inde verilà-
aposlolica communione séquestrât. Hinc enim bea- tem rescirëlis. Sed quia multipliciier et i>iuIloliës
tus Gregorius eliam de Ecclesioerectore dicit : Soepe illum corripuimus, sed corrigere non valuimus, ad hoc
in solvëndis, ac ligandis subdilis, suoe volunlails usque pervenit, sicut in geslis synodalibus vestroe
mollis, qui EcclesioeChristi proepositus esl, non au- aùcloritali directis invenielis. Unde obnixé Yéslram.
teiii causarum mérita sequilur. Unde fit ut ipsa liac auCtorilaiem deposcimus, ut sicul vestri decessores
ligandi et solvendi poteslale se privel, qui liane pro B . ac proedecessores, decessbribus ac proedecessaribus
suis volunlalibus, el non pro subjeciorum morihus noslris, el archiepiscoporum ac episcoporum .regni
exercel. Et cuin hoecita se habeant, egimus tamen nostri débita et ecclesiaslica privilégia, dignitàlum-
de Celsano qui mendaciler me ex mendacis Hinc- "qne dislincliones, a sacris décréta atque distincla
mari parle, cujus Ecclesioeduo circiter millia mansa canohihus ex anliqna consuetudine conservaverunt
plus quant iempore anlecessorum nostrorum habue- nottisi sed et illis eliam in hac causa conservare stù-
rit, adauximus, el eliàm ipsius Iempore plus quam dealis, quatenus sicut sanelus dicit Gregorius, et
sexcenta succrevimus, distraheiilem ecclesiasticiim aposlolica sedes proprium vigorem retineat, et a se
slalom apud Sanclitalem veslram aposlolicoe sedis concessa aliis sua. jura non minuat. Multa sunt
ponlificém accusavit. Sed et de Walcone et Bernone "enim de quibus, cum his, ex quibus judicatns est,
perjuris, et regia nostra infidelitale notalis, ac fngi- regulariter judicâretiir, si non diutiiis in synodo
livis, sicut nobis ex veslra parle scriptum est, obe- residere liceret. Sed quia necessé nobis fuit cum
diyimus, non altëndenles illorum niendacia, et in quibusdam episcopis ad colioquium fratris nostri
nos dictas calumnias, sed aposlolicoesedis hônorem pro reconcilialione filiorum -ejus ad patrem illorum
ac reverentiam ; Unde ut cum pacé él venia veslra -et fratrem noslrum, quantocius fesiinare, né cèm-
'
dicamus, qttoeveslri ministerii sunl, aposlolicoese- C'mola sediiione; et-jam propînqiios inter se comptf-
dis mandata, evangelica verilale el aposlolica, at- "gnanles Gbristiànbrîim parricidiàlis sanguis ëffundé-
que canoniea auciorilale, secundum tramiletn san- "reiur, el ltàcdè caitsà ecclesiarum Dei res scinde-
elarutn Scriptnrarum Iradilionemqite majornm suf- renlnr, el sacerdolum ac servorum Dei facilitâtes
iiilia recipere, el eis obedîre. El laie honoris privile- diriperentur, el pauperes depopularentur. De omni-
gium volunius conservare, et ohaudiendo vobis pon- bus, de quibus accnsabamiy judicia certa synodus
tifici aposlolicoe sedis dependere ïn primalu beali delerminare non poittil. Verumiamen in his gestis,
Pelri aposiolorum principis, Domini voce percepto, quoe vestroe aùcloritali mitluntur, cognoscere pole-
quod, Ecclesia subséquente, lenuit setnper et reti- riiis quam diitlino Iempore, nos et episcopi et pri-
nel : sicul et sancli canones et sacrae leges a Chri-. mores regni noslri, ejus improbabiles et importabi-
stianis imperatoribiis promulgaloe eideni primae sedi les mores et actus cum labore maximo sùslinutmus.
déférentes, demonstranl; et sicul decessores, ac Quapropterde illo vestra pontificalis"auctoritas, ut
proedecessores noslri eideni sancloe sedi delulerunt, credimus, faciet quod reguloe sacrae décernunt; vos
et veslra patern.ilas sic debilum honorera, nobis tamen cerlissimum reddimtts.quia quandiu nos Deus
exhibeat, sicut sui decessores, ac proedecessores in regni regimine coiiservaverit, episcopium Laudu-
Chrislianis Romanorum imperatoribus, et Franco- " nense idem Hincmariisin suo regimine non habebil;
rum regibus, itemque Romanorum et Francorum im- •cui concessimus, quamvis non mereatur, pietalis
peratoribus, progenitoribus noslris exhibnerunt. Coe- intuilu, ul qnicunque de cléricis, el de familià epi-
terum taies litteras, el veslrominislerio incongruen- scopii Laudunensis pergere vellet, liceniiam habe-
tes, el noslroe regiae dignitati ac potestali inconve- rél. Venerabilem dénique Aclardum, qùem clerus et
nientes, sicul'nobis ex veslro nomine diriguritur, plebs melropolis ecclesioeTuronensis in t:adem ec-
non a vobis neque a sancta Rdmana Ecclesia in clesia bdptizalum, tonsuni et nulritum, el per sin-
omnibus semper discrelissima alque caulissima di- gulos gradus ad ordinem episcopalus proveclum
ctaias crediderim, quoniam ipsa sancta sedes cum rsibi incardinari dëposcit; quèmque veslra palemi-
modeslia et discretione semper corripere, et salu- ias nobis incardiiiandùin, et jam si locus eveniret
briter corrigere secundum uniuscujusque personani in noslris regionibus, in melropoli contmendavit, et
et ordinem solila fuit. Servale ergo noslroe regioe cui hactenus ecclesiam vaCaiitcm pastare; dence
potesla ti, quoe nostra sunt", et liceal nobis servare locus congruusin regno veslro aperiretur, Ut ibidem
vestroeponlificali aùcloritali, auoe veslra sunt. Scri- regulariter incardinari pôssel, pro' veslra .déprec'a-
 S8I EPISTOLiE. 881
tipne conccssimus; aùcloritali vestroe remiltimus, JA hilia nobis scripla impetrare nequivimus, ut quie-,
quatenus illum in.proefatameiropoli, eo si vobis pla- tem pacis et venerationem, quam apud antecessores .
cel lenore archiepiscopum incardinelis, ut post de- veslros nostri decessores et nos habuimus, qupqùo-.
cessum illius proefaloemeiropoli ecclesioe, cleri et modo obtinere possemus, scripsimus rvobis per.
plebis electione, sicut régulas sacroe proecipiunt, et Aclardum episeopum, et tnansueludinis nostra? lega-
velus,cpnsuelmlo exigil, a suffraganeis el provincia- luin, singillalim ac vjrilim quain inconvenienlia pro .
libus episcopis ibidem melropolitanus ordinelur anli- Hincmaro quondam Laudutiensi episcopo ex nomine
s.ies. Tandem in omnipoientis Dei honore, et vene- veslro nobis scripta fuerunt ^quoe nos a vobis pro-
ralione sanctorum aposiolorum vos deprecamur, ut cessisse non credebamus, pulatiles nos ralione com-
laies inhonoralionis noslroe epjstolas, laliaque man* porta ab incompetenlibus, quoe aliorum instinctu.
data, sicut haclenuS ex nomine veslro nobis véné- nobis ealenus scripla fuerunt, calamum revocare.
rant,. nobis et regnorum nostrorum episcopis, ac Sed spe vana frustralis aliter nobis quam speraba-
primoribus ulterius non mandelis el non compella- mus evenit. In capite quippe lillerarum, quas per
lis nos mandata ; et epislolas vestras inhonorandas proefatum Aclardum episeopum nobis vestra direxit
conlemnere, et missos veslros dehonorare, qui vo- paternitas, audilam laudabilem charilalis et sapien-:
bis in his, quoead vëslrum ministerium pertinent, B ' tioe noslroe magnitudinent vos proetulisse invenimus,-
secundum niinisterium noslrum cupimus ohlempe- el inox de comperlo murmure el liunultuoso clamore
rare. Quoepro veslri honore privilegii dicimus, quia indèbitoe repréhensionis adversus palernitalem ve-,
vobis, sicul rêvera a vicarip beali Pelri aposiolorum slram nos denotatas reperimus : sicque auditain
principis in omnibus débile ac compelenter obedire noslram sapienliam cullaudastis, ut quasi honestius,
desideramus, et ne aliter eveniat, cavere per omnia et rêvera oitusiius, nos solilis conlumeliis aflicere
cupimus, ac veslram Sanctitalem idipsum cavere voluerilis, quem non per insipieiitiam, sed jier indu-
humili prece deposcimus, Deus omnipolens ad hono- siriam in murinuralione et clamore contra débitai»
rem, el salvaliouem atque exallationem sancloe suoe charitatem defiuquere demonslrabalis, et quasi ad
Ecclesioe,vos per omnia annorum curricula conser- ora vasculi melle illilk, et de eodem fonte quo et
vare dignetur, domine sanciissime, alque revcren-. ante missoelitteraa istoe posteriores nobis pernicio-
dissi.me Pater in Domino. sum poculum propinaverunt, falenles illa, quoealio-
EPISTOLA VIII. rum instiiiciuet non a vobis processisse credebamus,
' _' ' ADEUMDEM. veslra fuisse. '-:..-:
Nam in proecedenlibus litteris nos perjurum,ly-
Binis Adriani litteris exasperatus-, ad uirusque com- "I rannum, ac
perfidum, el distractorem rerum.eccle-,
motiore aliquantum animo respondel. siaslicarum, non confessum , nec ordine judiciario.
[Ex Opp. Hi.ncmari, lom. II, pag. 701,] legaliler ac regulariter conviclum, vocaslis : in istis
, Sanctissimo ac reverenlissinio Palri AuRiANO-sum- autem murmuralionis crimen nobis impegistis , et
wio pontifici et universali papoe, CAROLUS-Dèi,gratia lumulluosi clamoris noevum imposuislis, arguenle
rex et spirilualis filius vesier.. Domino carnalem Israël per prophelam, unde nos
Legimus in libro Paralipômenon filios Israël coarguitis, quia non fecer.il judicium, sed clamorem
mente pacifica ivissë ad proelium, quia non livoris (ha. v) ; et Aposlolus, Omnis, inquit, clamor et indi-
vindicta, sed oblinendoepacis gratia dimicaverunt. gnalio tollatur a vobis (Ephe.s.iv). El non,levius ma-
Quod rursum dicimus, quia cogitis nos indecentibus tant est murmuralio his quibus nos antea dénota-
poteslali regioe litteris vestris inhoiioralUm , incon- slis, dicente Apostolo : Neque murniuraveritis,.skut.
venienlibusepiseopali modestioe vestroe mandalis quidam illorum murmuraverunt, et a serpentib.usper
gravalum, conlumeliis et opprobriisdehoneslalnm,- rierunt{I Cor.vi). Et, ul beaius dicit Gregorius,
aliter quam veUemus mente pacifica vobis rescri-. millus murmurans regnum Dei intrare permillitar.
Itère : ut landem animadvertalis, quanquam perlur--1j. Hinc colligeiidumest.quanlum peccalum sil murmu-
hationibus humanis, obnoxium. in imagine tamen: ralio, quoeregnum Dei inlercludii, sicut et illa pqc-
Dei ambulanlem esse nos liPminem ,habére sensunv calagravia, post quorum enumerationetn dicit. Apo-
jiaierna et avita successione', Dei>gratia, règio no-: slolus i.Qui lalia aguni, regnum,Dei non possidebunt
mine acculmine sublimaluni; et quod his majus est- (Gai, v). Et non , ut scripsistis, tumnlluoso clamore
Chrislianum, calholicum'fidei:orlhodoxoe.cullorem, palernitalem veslram. indebile reprehendimus!, sed
sacris hlteris ac legibus, tam ecclesiaslicis quam, quoe nobis ex veslro Domine,scripia fuerunt,. non
soeeularibus, ab infantia erudiium ,; nullo crimine. multprum vocibus, quihus^lumullus-fieri solet, sej.
publico in audienlia episcopali legaliler ac.regulari- nostra lanlura voce rescripsimus.-:Et quoniam_talia
ter accusaluin, minime aulem conviclum. Et, ut vos ntisisse, et a, sancta Rpmana Ecclesia, in ^omni-
quoe superaddere poleramus alia taceamus, ne. nos bus semper discretissima alque cautissima, dictala
potius j acta re,- quam vera dicere videamur, licet le-, fuisse nequaquam credidimus, quia ipsa sancia se-
gamus Apostolum.plura de se dixisse ob aliorum sa- des cura niodeslia et discrelione semper cùrripere c»
jutem iiecessitate.conipulsuni, quoniant soepebumi- salubriler corrigere secundum uniuscujusque ptrso- -
liier vobis locuti, beiiigna-ei pacifica alque honora: nam. et ordineiti solila.fuil, suggessimus.rlgilur d
883 CAROLI CALVI FRANCORUMREGIS 88i
ntale loculi sumus , testimbnium perhibete de malo, A k terii, vel episcopalus, mortàlicrimine dixeriiitse essè
si autem bene, quid nobissuccencetis? Scriptum est, pollulos,asupra dictisordinalionibus snbmovendos.»:
Abraham licel sanctum, ut a,Deo sanclificalum ho- Et nos, si ad talia nobis hnpaCla lacendo consenlire-'
minem, tamen eidem Deo dixîsse, Num perdes ju- mus, non soluma regimine regio, verum et a catholicaè
stum cum impio? non est hoc tuum, qui judiéas ont-' Ecclesioe communîone nos îpsos sequestràremus.'
nem terrain (Gen. xvin), et non ingrate hoc Dominum- Non igitur lalia nobis ex parte sedis aposlolicoeet
suscepisse. Et nos arguilis, quoriiam humili plaça-; nomine veslro scripla, mente alacri percipere, et
lione vobis suggessimus non esse vestrum, non con- animo gralo amplecli, et humili semper debemus-
iësso, nec legaliler ac regulariier conviclo, regia intentione recipere, quoe, sicut in eisdem litteris ex
eliam poteslale gratia Dei proedito, lalia sicul ple- sententia sapienlis Salomonis subjungitur ( Eccle.'
beio et de crimiitibùs confutalo, scribendo impin- xn), Quasi slimuli, el sicut clavi in alium dèfixi esse-
gere? scientes, quam grave sit fratri, quod nobis viderentur, quia culpas delinquenlium nesciunl pal-
impactis minus est, dicere faute (Matth. v), nulliqne pare, sed pungere.Cui sentenlioeitem Sapienlis ver-
delrahendum, vel contra fas maledicendum, minime ba referimus, quibus dixil: Priusquum interroges,'ne'
autem régi, ut aposlolica doctrina, alque sancli vitupèresquemquam,et cum interrogaveris, id est prO-
David in Saulis jam a Domino reprobati reveren- B " baveris, corripe juste (Eccli. xi) ; sicut Nathan David'
lia (I Reg. xxvt), et Salomonis sapientia, ac Nabu- regem prius inlerrogavit, el interrogàtionc prottatum
thoe prodil historia (I Mach. tx ). corripuit : et cum causa correptionis détail, liumi-
Invenimus eliam in eisdem litteris nobis datant liter adoravit, veluti in sacra historia legimus '(//'
consilium, si forte diei polest consiliunt, quod est Reg. vu, xu). Mandate et-scribile quoe vestroet-
Domini exemplocontrarium, et decretis sanclorum in- noslro minislerio congruuril, ut decessores vestri
venitur adversum t.scilicet, ut verbis vestris dicamus, nobis et noslris deeessoribus mandaverùnt, alque
omnia quoe a sede aposlolica, cui per Dei graliam scripserunt, et alacri mente, graioqûe animo reci-
proesidetis, direcla sunl, alacri menlé percipere. piemus." -
Scriptum est enim nobis ex veslro nomine, nos"per- Litleroe aùtem ex' nomine vestrô semper sine ih-'
jurum, lyrannum, ac perfidum, et distractorem re-- terrogalione, id est sine probatione nos pungnnt, et
rum esse ecclesiasticarum. Et hoecalacrimente per- peccala, pro quibus invilum pungunt-, spohte con-
cipere, animo gralo amplecli, el humili semper de- fessa , vel ordine judiciario legaliler ac regulariter
bemus intentione recipere? Nisi scriplor forte velit comprobaia non oslendiint : et cum peccala mani-
nos cum vulgo jEfhiopes vocare argenteos, et ideo f_ fesla et probala desint, fomentis benignoeadlïorla-
quis nobis pulcher videatur, quia nomine bellus vo- lionis et alloculionis non refovent : reprehendénlé
catur, et sibi canlare cum Persib, Quidquidcalcaveris hinc Domino populorum reclPres asperos, alque di-
rosa fiât, illudque propheticum incurrere, Voehis qui cente: Vos aulem cum austerilate imperabatis eis, et
ponunt amarum in dulce(isa.y), cum Dominusdicenti- cum.polenlia(Ezech. xxxtv). Quibus Aposlolus régu-
bus ad se Judoeis,Nonnebenedicimusnos; quia Sama- lant dédit comnionilionis, singulis dicens : Argue,
riianuseslu,etdoemonium habes?quod recognovit, la- obsecra, increpa in omni palienlia el dqcirina (11 Tim.
cendoconsensil, et patienter repolit quod diclumfalla- iv),.misceas lemporibus tempora, lerroribus blatidi-
cileraudivil,dicens : Ego doemoniumnon habeo(Joan. menla. Dirum magislri, pium patris ostendentes af-
y iii). Cujuspro modulonoslro in hoc exemplumsecuti, fectum, id est indisciplinalos el inquiétas debenl du-
qui non dedignaïus est ex ralione oslenderese pec- rius arguere , obedienles autem ae patientes, ut in
«jalorem,non esse, qui ex virtute divinitalis poterat melius proficiant obsecrare, négligentes autem et
peccalores justificare, de his quoe in nobis non re- coiilemnentes debenl ulique increpare-alque corri-
cognovimus, humiliter et patienter apud palernita- pere, et de criininalibus peccalis, aut ullro confes-
lem vestram nos excusavimus, ne si penitus taceré- sos, aut ordine judiGiario comprobalos alque convi-
mus, laies, quales denolabamur, lacendo et conseil-jjj elos, secundum modum culpoe legaliler ac regulari-
tiéndo essé nos fateremur, el -quasiconfessiet nostra ter judicare. « Notait Aposlolus, inquit beatus Au-
confessioneconvicti judicaremurt guslinus (Homil. 2, de Poenil. cap. 4), hofninem ab
El lioc hortamentum, quod in litteris ex nomine homine judicari ex arbilrio suspicionis, vel etiani
veslro. ab Actardo episcopo nobis delalis invenimus,. exiraordinario usurpato judicio, sed •potius'-ex lege
scilicet, ut omnia , quoea sede aposlolica nobis ve- Dei secundum ordinem Ecclesioe,sive ultro confes-
itiitn.1, humili semper debeamus intentione recipere,, su m., sive accusatum alque conviclum. Alioquin
noa solum, ùt proemîsimus,evangelicoeverîlati, sedl illud cur dixil : Si quis. fraler nominalur, aut forni-
eliam decretis sanctorum invenitar adversum. laL cator, aul idolis serv.iens (/ Cor. vi), et coelera? nisi
quorum decretis legimus, eum absolvi non posse> . quia eam nominalionem intelligi voluit, quoe fit in
qui in seipsum dixerit inortis causant, quoedicta inL quemquam, cum sehtenliatordine judiciario alçuë
alium punirélur, falsuni videlicet leslimoninm, cunii iniegrilate profertuivNam si nomùiaiio sola sufficil,-
oiiiiiis, qui sibi fuerit morils causa, major homicidai m-tlti damnandi sunt imtocenles.: quia soepe faîso
sil.-"Et hinc decrëvérunt (Conc. Val: can. 4) : « Utt in quemquam crimina ncminanlur. Plerique autem
quicuiiqùesiib ordinaliouc, vel diacouaius, velpreshy-- boni Chjistiani propterea lacent,et siifferunt alio-
 "
883 . EPISTOL^E. 886
rum p.eccata quoenoverunt, quia documentis soepe_ t A nomine veslrodirecti's de Hincmarohoc modo : « Vo-
«lesenmtar, ut ea quoe sciunl, judicibus ecclesiasli- inmus, cl auctorilate apostolica jiubemus, ipsum
cis probarë non possint. Quamvis enim vera sintt Iliiicmarum Laudunensem episeopum, vestra fretuni
quaedam, non tamen judici facile credenda sunt,, poienlia, ad iimina sanclorum nostramque venire.
nisi cerlis indiciis denionslreitlur, nisi ordine judi- clemenliàm. Quo sane venienle, vettiat pariter accu-
ciario comprobentur : ut si per judicium mari abj satôr idoneus, qui nulla possil aucloritale légitima
Ecclesioecommuhioiie auferri non possuiit, loleren-- respui : et tune in proesentia nostra., el totius sedis
ttir potius, ne perverse rualos evilando quisque abi Romanoe, synodal! collegio causa illius prudenti
Ecclesia ipse discedens, eos quos fugere videlur, ventilaia exaniine, ac diligenler inquisila, secundum
vinciat ad gehennam.*» Deum et sacrorum canonum constilutiones Spirilu.
Quod scriplum est in eisdem ex nomine veslro) Dei prelalas (Conc. Afr. can. 10S),sine protelalione
lilleris, quia sanction patienter ponlificii veslri mo- aliquafitiîeiur. » Quoerelegenles, licet contra morem
nita et correctiones nos audisse comperistis, liquidé. decessorumac proedecessorumvestrorum liocdiclum
patet adhuc perfecioe aliquid charilàlis minus du'n- iitvenérinius, id est umbrosuni soeeulitypbum indu--
taxal hahere, de qua dicit Aposlolus : Charilas pa- cere- in Ecclesiam suam, quoe lucem simplicitatis et
tiensest, benignaesl, non inflatur, nonirrilatur, noni B 1 humililaiis diem Domini videre desideranlibus proe-
agit perperam, omnia suffert, omnia suslinet(l Cor. fert, tamen de voluniale non dnbilavimus, quia luw.
xi«)r Cujus charitatis modum et perfectionem h»[ mano animo facile polest suhripi, quod ex delibera-
behignitale, àc palienlià, iii hutnililate el sufferenlia,- tione conveniai immuiari. Sed valde mirati sumus,
exeniplo sancloepatërnitalis vestroe, in litteris ve- ubi hoc dictaior episloloe nobis per Aclardum epi-,
stris discëre admodum cupëremiis, si Deus non inde. scopum delaloe scriplum inveneril, esse aposlolica
honorare dignareiùr. Quodet in lioc possemus addi-'. aucloritale proecipiendiim, ul rex corrector iniquo-,
scere, si in bis, ad quoe ex nomine veslro nobis rum, et districtor reorum, ac secundum l.eges ec-
scripla sanclilàti vestroe rescripsimus : Suslineretis clesiaslicas atque mundanas ultorcriminum,-reum
niodicum quid insipienlioenoslroe,et supporlaretis nos legaliler ac regulariter pro excessibus suis dainna-
(Il Cor. xi), sicut magnus Peints, aposlolicoeet pri- tu m, sua'frelu m poienlia Romain dirigat : maximo
moe sedis primus episcopus, lion solum patienter, aulem illum, qui et ante deposilionem contra custo-
sed et gaudenter adeo suscepil reprcherisionem' diam publicam et contra quielem moliri in tribus
suam a coaposlolo suo Paulo sibi ostensam, ut ejus synodis exstitit deprehensus, sicut in geslis episço-
epislolas, in quibus se reprehensum lègerat, cura palibus palernitali vestroe diredis conlinelur, et
- maximo favore laudaverit C post depositionetn suam, et per se, et per quoscun-.
(// Petr. m). Non enim G
ila suppulale eas laudare polerat, nisi legisset, et que potuit, a sua pervicacia non quievjt. Sed non
quia legit scriplum, reprehensum se in eis invenit : miramur, si in posterioribus lilleris ex nomine ve-
et qnoniam eas tam graîtditer laudavit, quam gra- slro nobis directis est infulcilum ut legaliler. ac re-
lanier juslam reprehensioneni suam accepta lulerit gulariter damnalus, qui nullis legibus decernitur a
p.itienter, oslendil. El cuni a minoribus suis repre- quoquam gradu seu rébus ac facultatibus redonatt-..
heitsus fuil cur ad gentîles inlraveril, non eis nudo dus, antequam, si contra cuslodiant el quielem pu-
et lumido serniotte respondit, ul omnia quoeegerat blicam moliri non fuerit deprehensus, renovala apo-
palienlissime suslinerént, nec aliquid in eorum que- slolicoe sedis aucloritale judicio in provincia, qua
rcla de sua poiesia'le dixit, sed humili eos ralione fuerit judicalus, forte invenialiir imioxins, regia
placavil, atque in causa reprehensioni's suoeetiam noslra poienlia ad vestram veniat frétas, cum se au-
testés adhibuit '(Gai. n). « Quia si in querela fide- ctore damualo debealur zelus recliludinis, non cle-
lium, ùt beatus dicil Gregorius, aliquid de sua po- mentia resolutionis. Quoesi non de eodem foiantine,
tëstate diceret, profecto doctor mansuetudiriis non de eodem tamen conamine manarunt, de quo et an-
fuisset. » Si igilur pastor Ecclesioe, aposiolorum terior.es fluxerunt, in quibus conlinelur, ut tes put- ,
princeps, signa et miracula singiilaritër faciens, non D * nés Hinemaro-commissoeecclesioe, donec ad propria
dédignalus est. in causa reprehensionis siioe,ralio- revertereiur, nobis commilleretis, ul.indemnes con-
nëm humiliter reddere, quanta magis, inquit beatus sistèrent, et aliquod dispendium non incurrerenl,
Gregorius apostolicoesedis pôntilëx, nos peccatares, Unde, sicut vobis rescripsimus, et mine itcrum
cuni de re aliqua repreheiidimur, rëprehensores no- vobis scribere non piguit, sed exjge.nlecausa neces-
slros ralione humili placaredebemus? Litleroe aulein sarium est, quia reges Francorum ex regîo génère
ex nomine veslro nobis direcloe, non humili nos ra- nali, non episcoporum vicedomini, sed lerroe domini
lione placarunt, nec contra ralionem nos ex ralione hactenus fuimus compulali : et ut Léo ac Romana
el aucloritale quoesiisse monslrarunt : sed indebila synodus scripsit, reges. et imperatores, quos terris
increpatione os nostrum oppilare sluduerunl, cum divina poienlia proecepit proeesse,jus distinguendo-
Deo gratia, libéra adhuc fronle de bis, quoe nobis rum negoliorum episcopis sanctis jux.ta divalia coh-
per liueras ex nomine veslro directas itnpacla sunt, slituta permiserunt,.non autem. episcoporum villici
,- ' • v
loqui possimus. exslilerunt. .El sanelus Auguslinus dicil, per jura
Scriplum est" eliam iu proefalis lilleris-nobis ex regum possideniur possessioncs, non aulem per epi-
887 . CAROLI CALVI FRANCORUMREGIS 888.;.
seopale imperium reges villici fiunt, actoresque epi- A clesia Dei in, his, sine: quibus eam Christiana non
seoppruni. Et Dominus, quoe sunt Coesaris, Coesari, patitur esse religio, inculta ac.destiluta maneat. Sin.
et. quoe sunt Dei, Deo reddi proecipit (Matth.. xxu),. autem excellentia vestra aliter se habere, quam de,
qui eliam censura régi reddidit (Matlh: xvn). Et eoquod dieilur esse perspexerit, eum ad ecclesiam
Aposlolus voluit serviri regibus, voluit honorari et suam reverli concédai, ulofficium suum in commis:-
non' conculcari reges. Regem, inquil, honorificate sis sibi.animabus adinipleat. * Quibus mandalis beali
(I Pelr, u). El,itérant, Omnis, inquiens, anima po- Gregorii proedecessoris vestri,. de bis qui needum
ïeslaiibus sûblimioribus subdiia sit. Reddiie ergo omr jpdicio synodall legaliler. ac regjtlariler. pro.crimini-
n'ibus'débita'(Ronu xtu) ; et paulo superius : Ideo bus suis fuere deposili, collalis cum scriptis ex no-
nécessitais subditieslote, non solum propleriiam,.sed mine veslro nobis dirëclis, ex eo qui legaliler ac.
et propler consciëntiam (lbid.). Et si revolyerilis re-. regulariter pro suis excessibus judicio synodal! ha-
gësla deecssorum ac proedecessprum vestrorum, la- belur deposilus, ut eum noslra frétant poienlia. Ro-
lia mandata sicut babenlur in lilleris ex nomine ve- main mitiamus, quoe potius sequenda sinl, judicate.
slro nobis dirëclis per Aclardum episeopum, deces- Nos auiera auctoriialem veslram judicalurain polius
sores noslros a decessoribtts vestris accepisse credimus, ul ea sequamur, quoe decessores ac prav
nullalenus invenielis : unde pauca.de pluribus vobis B decessores veslri. secundum Scripiurarum tramitem,
scribere.necessarium.doximus. ptaedicalionemque majorum scripseruiil,,quant illa,,
Sanctas -Gregorius, mérita vitoe et sapienlioe do-: quoe scriplor soepe dictoe epistploe ex nomine vcswo
clrina aposlolica; sedis pontifex, ellotiorbi colendus nobis direcloe conliiixit..Ait enim beatus Augustinus.
ap inlitandus, Francorum regibus Theodorico et libro ad Januarium.(epist.. Wd,.cap. 19) : «, Omnia..
Théodeberlo, proedecessoribus noslris, de proejudicio. talia, quoe neque sanclarum Scriptararum auclorita7,
eujùsdam episcopi, non ita. ut vos. nobis scripsisttS: lib.us coniiueniur, nec in conciliis episcoporum sia-
pro eo, quiproineriiis suis legaliler ac regulariter tuta inveniuntur, nec consuetudine universalis Ec-
juste deposilùsest, scripsit hoc modo (lib. vu, epist., clesioeroborala sunl, resecanda exislimo. > Et saiir
120, indict. 2) :. « Fraier et ceepiseopus nosler Ur-; dus Léo, de. his quoe a sacris caitonibus habeniur.-
sinus Taurinaè civitalis aniis.les, in parochiis suis,, ila proelixa, et eisdem aposlolicoe sedis sunt proniulr
quoe inlra regni. veslri sunl lermiitos consiitniae,, gala decretis, ul titilla possint ralione convelli, con-r.
grave omnino dieilur prajudicium sustinere,: adeo sliliiil, « Ul omni penilus aucloritale sit. vacus.ni,,
ul contra ecclesiaslicam obsërvaniiam, conlrar. quidquid ab illorum-fuerit constitulione diversum. »
que .saeerdolalem gravitaient, et: contra sacrorum Ac si cum Paulo diceret, quia sibi ipsi aposlolica,
ca'nonum'"defiuita. nullo ejus exigeitle crimine, *f sedes in suis cpnsiitulionibus esse npii polest con-
aller illic non metuerit episcopus ordinari. El quia, traria, Licet nos, aul angélus de coeloevangelizet vo-
pàrum visum est,, si illicilis non jungereiitur illicita, bis proeter quod evangelizavimus,vobis,, analhema sit
eliam res ecclesiae suoe, ul fettar,. ablaioe sunl. Quod, (Gai. i). Sed ut in conlroversia Quiiitiliaiii.legitur,,
si lia' se verilas habet, quoniam- nimis iniolerabile. Floribus vufricia nebulonum veheficalisapes mortuas
est. ul vir opprinierelur cui culpa non npeuit, proe- esse,quibus mellificandumfuerat, de Scripturissacris
misso palernoe -salutationis alloquio; petimus ut B. Petrus agi demonslral, loquens de Pauli Epislo-
quod'excéllénlia veslra amore ecclesiaslicoe reve- lis, Quoeindociielinsiabiles inquit, dépravant, sicut
réntioe, el oequitatis1 contemplatioite, sponie potësl et coeterasScripturas, ad. suam ipsorum perditionem
impendere, noslra stadeat beniguius inierpessioue (Jl Pètr. m), el ..de traùilionibus. ecclesiaslicis san-"
concedere, et justitiara illi, sicul de oequitatis ejus çtus Inuocenlius (ad Dec epist. 29), « Dum, in-
boïioïonlidimus, liicral inoiimibus cuslodiri, alque quiens; unusquisque non quod iraditumesl, sed quod'
patefacla veiitajte- quod illicite adum est, currigi. sibi, visum fuerit, hoc exislimal, esse tenendum,
Pro utilitate ergo animoevestroe hoecapud vos noslra ittile divei sa iu diversis locis vel ecclesiis, aul lene--
cxh'ortalio locum inveniât,. etc. > Sed et ad Ronia- 1j ri, aut celebrari videntur, aç fit scandakim.populis,
îHim exarcbùm, minoris dignilalis, quam siinus Dei quiduni îicsciuul tradiliones anliquas hiimana proe-
gratia regioe poieslalis, de quodam episcopo scripsit sumpiipite cprruplas, pillant sibi aul ecclesiis non
hoc modo (lib\ r, cp. 52) : « Pervenit ad nos, Blan^ convenire,. aut ab aposiolis, vel aposlolicis viris
dura Orionensis civitalis episeopum,' lôngo jam iem- conlrarieialein inductam. » Contra quem morb.um
pore in civitate Ravertnali a veslra excellentia deli- sanelus Coeleslinus_salubre.cunctis celebravit ànti-
suos li-
iteri,"' et fit ut: ecclesia sine reclore, el populus doluiti, djeens (epist.. %),., « Nidli sacerdoli
quasi sine paslore rex defluat, et ibidem-infantes ceal canones ignqrare, nec quidquaui facere, quod
moriantui'. El rursus. Patrum. regulis possit obviare. Quoe enim a nobis
pro peccalis absque baptismale
crediraus quod ëlini excellentia veslra y res digna seryabi tur, si .deçrelaliiim liorina -constilu-
quià*non
nisi ex aliqua probabilis, excessus: causa tenuerit_ lorum, pro aliquorunt libitu licenlia populi.s per:
Gelasius in .decreiis
oporlelut habita synodo palam Cal, si quod in eum missa frangatar? » Et sanctas
crimén inlenditur,'et si talis in-eo culpa reperitur, suis, « . Patres: nostri, .calliplici vi.dejjçel el docti
quoeusque ad dégradalio'nem sacerdotii deducatur. pontifices, in unaquaque secta quolibet iempore ssi-
àliam necessë est orclinationem imjuiramus, ne Ec- seilata, quidquid pro fide, pro veritale, prp. ppin-
 889 EPISTOLJ;. 890
imutione calholica atque aposlolica , secundum ;Alumargenti appendes. Dum autem ego lurbaius hu:..
Scripturarum trâmitem, proedicalionemque majo- • illucque me verferem,subito non comparuit. Fj.ait rex
rant, facta semel congregatione sanxerunt, ihcon- Israël ad eum : Rocesl judicium.tuumrquod ipse de-
vulsum volueruittdèinceps firniumque coiislare,, nec ; crevisli. Al ille statimabslersit pulvercmde facia sua,
in eadem.-causa denuo quoe proefixa fiieranl retra-<i et cognovit eum rex Israël, quod esset depràphélis.
clari quolibet reeenti praesumplionp permiserunt. > Qui ail ad eum : Hoecdicil libi Dominus : Quiàidimi-
Yidendum est igitur, quid hic trames sanclarum- : skti virum dignum morte de manu tua,eril*anima "tua
Scripturarum, et pr.cdicalio majorum definiant.' ', pro anima ejus, et populus tuas pro populo ejUs.'Jte-
Scriptum ,quippe legimus. in sacra Installa di.xisse= versus.esl igitur rex Israël in domum suam audire
Dominum.per propheiain Josaphatregi zlmpio proe- ; contemnens , et furibundus venil in Samariam
bes auxilium,el his,qui oderunt Dominum amkiiia. (111 Reg. xx). Quautam vos demenlia coepil, scien-
jungeris, et idcirco tram quidem Domini merebaris,-. tes dixisse Christum, Dei virluteiit et Dei sapien-
sed bona opéra inventa sunt in le, eo quod absiuleris liam,. pèr me reges régnant, et conditores legumjusta
lucos déterra Juda. (II Par. xix). Et inEvangelio décernant (Prov* vm). Et sâcri canqrtes, sicut credi-
semel et secundo.ac tertio monitam, el non obedien- mus,el inaposiohcis-lilleris soepiuslegimus, Spirilu .
tem ad correclionem débitant, Dominus sicul ethnie B Dei condili, et lolius mundi rev.erentia sunl conse-^
cum et publicamim jubet haberi (Matth. xviii). Et craii. Proplerea. videamus, quid de: hujusmodi san-r
beatus Gregorius in decretis suis, sicut in geslis sy-- clicanones et sacroe logés décernant: Ait enim san-
nodi invenire poleslis, pervasorera non solum rentra ctum Africanum concilium- (Can..29) : «.Et illud
alienarum, sed eliam ecclesioesibi commissoe,analhe- petendum, quin apud lerroe principes slaluerê di-
malizatum définit.,Yerumet si alius hoc egeril, is gneulur, ul si quis cujuslibet honoris ciericus judi-
qui proeest Ecclesioe,si hoc vel ipse fieri proeeipit,: cio episcoporum qubcuuque crimine fuerit damnatus.
vel sine sua. proeceplione factura digna punire ani- non liceal cum sive ab ecclesiis quibus proefuil, sive
madversione neglexeril, eum analbemalizal. Salis, a quolibet hoinine defettsari, ititerposilapoena damni.
ergo mirari non possumus , unde sçriplor epistoloe,• pecunioealque honoris, quo nec oelaiein, nec sexum
nobis ex nomine vestro delalse, hanc legein apud se- excusandum esse proecipiiint. » El lune Valens, Gra-
auro sculplamproduxit, quam Dominus digiio suo lianus el Yaleminiaiuis consliluerunl (çod. Theod.) ;
non scripsit, nec seribendam -cuiquam inspiravit, «. Ul.quicuuque residenlihus sacerdolibus fuèril epi-
neque ordinalamperangelos in manu mediatoris il- scopali.loco.delrusus. el noraiiié , si aliquid contra
lius dédit, quam-non paganus indixil, non. Chrislia- custodiara publieam, vel contra quietem moliri fue-
nus induxii,=non ecclesiasticus vir decrevit, quoe de G ' ri t.deprehensus, rursutnque sacerdotiura pëlerë, a-
sub islo coelo,: skul non alramenio manu juslilioe, quo. videlur, expulsus, procul ab urbe quant infecil,
ilà nec Spirilu sDeivivi-scripla persotiuit, qua me-, secundum legem divoe memorioe Graliani, cenlum
regem a DeocPnstitutam, et gladio ex ulraque parte- millibus vilain agai.- Sil ab eorum coetibus separalus,
acuto, ullore»,scilicet nocentium et defensore iiuto- 1 a quorum est societate-discrelus. Silque hujusinpdi
centimn, msignilum, ad vindictam malefaclorum, ut personis illicituni lenore hujus legis, sacra. noslra
exponit Aposlolus- (Rom. xin), laudein. vemybpnp- 1 adiré secreia, et impelrare scripla, omnibus abjeclis
rum_rei atque -damnati, alque anaibemaiizaii fau~ per culpàm sacerdotio personis, quoe iropelrala sunt;
l'ôrem esse proecipit, jnbens ul Bincmarum saeraruni infecta permaneant, scituris his, quorum défeiisione
legum proevaricatorem,-sancti sacerdolii vituperato- nilunlur, absqne soi repreheiisione non futurum, si
rem, regioe dignitalis contra- régulant aposlolicam hoc eis pollicenlur suffragium, qui divinnm non vi-,
dehortaloremî, regni perturbaloreni, perjurum el dentur meruissejudicium. > Unde elLeo.papa'(e))isf.
seditionum auclorem _ ecclesioesibi-commissoeaifli- AlgdiPulch.) apud'principaléut polesialem peliil de
clorëm-, faculiatunv :eeclesiaslicarum sacrilegun* EulycltescandalietpravLiatisauctare,' «ul abeoloco,-
fraudàlorem ac exslirpatorem, episcoporum ac lo- -qui Conslaiilinopolilanoe urbi niinis vicinus erat,
lius populi iioslraram partium : scandâlizaiorem, longius iransferreiur, ne frequentioribus solatiis eo-
alienarum rerum-pervasorera , et veniendo contra rum quos. ad impietatem suam iraxit Uterelur. »
subscripliones et professibnes suas a seipso damna-- El Gregorius (lib. x, epist.53) : Paulum Diadina'.cm--
tani, poienlia regia frétant Romani ventre facia- talis quondam episeopum, quo usque omne quod di-
mus. s lapidavit, vel de subslantia tulit ecclesioe-, restitue-
. Quis' igitur -haricuniversam legem-iitfernus evo- rot, in monasterimniiiiltendiim esse decrevil. El si
muil? Quis tatlarusde suis abdilis et lenebrosis cu- forte post deposilionem suam iiiverecunde ac menie
nicùlis eruclavil? Contra quant litteris sacris èstensa përversa aliquando de episeopalu loqui, àut rursus -
nobis est via quam sèquainur, apposiia forma ,cui ad -hoc qualibél aspirare proesumplione lenlaverit,:
imprimamur. - Glamavït, inquit, propheta ad-regem Dominici corporis et sanguinis communioiie priva-
hrael, et ail.i-Servustuns egressûsest ad proeliandum tam, in monasierio eum"usque ad diem obitus suij
cominus; cumque fugisset vir unus, adduxil eum qui- ad agendani poeniienliam reirudi, studio Joannis
dam ad.me, etdixit : Cuslodi virum'islum, qui sifue- primoeJustinianoe episcopi jussit,, ut perpetraiirsce-;
rii lapsus, vrii-amina tua' pro anima ejus, ant talcn- let'is maculas dignis disceret .flélibiis emendare,'jux-r
891 CAROLI CALVI FRANCORUMREGIS 892
legcm Juslitiiaiii imperatoris , qui in-libro Con- Aul j et Christiani principes prooeterna vilapontifieibus
sliuitioiiuin. decrevit, ut si quis episcopus ex- indigerent, elpontifices pro temporalium cursu re-
plosus , ausus fuerit ingredi civilatem , de qua rum imperialibus disppsilionibus ulerenlur, : quate-
repulsus est, vel. exire de loco in quo degere nus spiritualis actio a carnalibus disiarel incùrsibus,
jussus esl, juhemus eum -in monasterio in alia et ideo miliians Deo minime se negoliis soeeularibus
provincia conslilulo tradi, ut quoe in sacerdolio implicaret (// Tim. u), ac vicissim>non ille rébus
peccavit. degens in monasierio corrigat. » Quas le- divinis proesidere viderëtur, qui esset negoliis soecu-
ges ab imperatoribus et regibus, noslris videlicet laribus implicalus, ut et modestia utriusque ordinis
proedecessoribus, promulgatas-alque décrétas, nos curarelur, ne exlolleretur ulroque suffultus, etcom-
immùtilale et irrefragabiliter convenit conservare, pelens qualitalibus actionuin specialiter professio-
sicut aposlolicoesedis antisiiles ad dominos el terroe aplarelur. Omnis pontifex, inquit Aposlolus, ex no-
principes scripserunt. Ait enim Léo ad Leonem minibus assumplus, pro hominibus consliluilur in his
Augustam (epist. 92) : « Debes, inquiéns,incunclan- quoesunt ad Deum, ut offerat dona et sacrificia pro
ter adverterë regiam potesialera libi, non solum peccalis (Hebr. v) : videlicet non solum pro populo,
ad mundi regirnën, sëd maxime ad Ecclesioepraesi- sed quia et ijjse circumdalus est infirmitaie, pro suis.
dium esse collalam, ut ausus nefarios coroprimendo, "J Et régis esl, regni negolia dispensais, sicut incul-:
cl quoe-bene sunl statu ta defendas, et veram pacem cant lilleroe divinitus inspiraloe._Qnia ergo sancta-,
his quoe sunt lurbaia restituas, i Et Gelasius ad rum Scripturarum transite,-el proedicalionemajorum
Anasiasium (epist. 10, in fin.)":i Etenim, imperalor oslenditur, sancto eliam attestante Gelasio (epist. 10),,
Auguste, si contra leges publicas aliquid, quod absit, quia < duo, sunl-, quibus principaliler mundus hic>
quispiam fortasse tenlarety nulla id ralione potuis-, regitur, auclorilas sacra ponlificum, et regalis po-
set admilti. » Quas eliam leges principaliauctoritate teslas. »El per Regém regum, acsumtnum pottlificem.
promulgalas, non solum a quibuscunque episcopis ,- • cun.clorum ponlificum, qui solus rex et sacerdos fieri--
sed etiam ab ipsis aposlolicoe sedis pontifieibus, poluit, conditores legum justa décernant (Prov. vin),;
ipsius primoe sedis antisiiles observari debere scri-, quas leges principales.polestales tippellaverunt seter-,
pserunt, sicut beatus Léo ad Leonem Augustam nas, et sacricanones, Spirilu Dei sunt condili, et:
scribens demoitslrat, dicens (epist: id) non "sei lolius.mundi reverentia consecraii, et ut beatus Ani-,
refragari debere edicia imperialia.vel-.ea quoe sui brosius ad Yalentinianum dicit :-« Leges imperalor-
decessores secundum tramilém Scripturarum proedi- ferl, quas primus. ipse cùslodial, quia quod proescri-,
calionenique majorum slatueranl. « Si quoe,inquiéns, psit jiliis, proescripsit sibi, ne cui esset liberura aliud
deslruxi, ego oedifico, proevaricalorem me constitao, judicare. ».El beatus Aiigustinus dicil : « Quia post-,
et eis-me uliionum condiiionibus subdo, quas non quam leges subscriploe fuerint et firmaloe, non licet
solum auclorilas beatoe memorioe principis Marliani, judici de ipsis judicare, sed secundum ipsas. Quia
sed eliam ego mea corisensione firmavi. » Et sanelus- secundum pontificale minislerium vestrum, regio,
Gelasius ad Anasiasium imperaiorem(ep!*t. 10, in minislerio nostro monita veslroe paiernitalis obe-,
princ): « Si, inquit, quantum ad ordinem publicoe dienter ac libenler cupimus obaudire, palimini nos
perlinel disciplinoe, cognoscentas iniperium libi sû- ea-servare quoeproedecessores vestri ac nostri de,
perna disposilione collalum,- legibus luis ipsi quoque hujiisniodi unde agitur consiituerunt, el roboranles
parent religionis antisiiles, ne vel in rébus mundanisi servando quoe gesta sunt, rata doceamus esse debere-
exclùsoevideanlur obviare senlenliae, quo, rogo, tei-. quoe gerimus. Nam quomodo leges principum rite,
affecta eis convenit obedire, qui pro erogandis ve- vocabuntur-oelernoe,si iranseunljbus principibus una:
nerabilibus sunl attribuli mysteriis? » Quod et nos,,. cum eis conslilulio legis transibit? El papa Symma-.
juxla hortamenlum beati Gelasii, incunctanter atquei chus ad jEonium (epist. 1), t Dum, inquit, ad Tri--
libenler exsequi cupimus, in his quoe ad suum mi- nilalis instar, cujus una est atque individua pole-
nislerium pertinent, cunctis generaliier sacerdotibusi _ slas, unum sit per diversos antisiiles sacerdoliura,
recte divine tractanlibus, et polissime sedis illius; "quomodo priorum stalula a sequentibus convenit
proesuli, quem cunctis sacerdotibus. diviiiitas summat violari ? Hue accedit, quod si hoec evenial senlentia-
veluil proeeminere, el subsequens Ecclesioejugiterp rum varielas, ad. ipsam sacrosanclam reljgionem
pietas celebravit : sicut nostri decessores ac proge-, credimus pertinere, cpjus omnis pplestas.infringilur,
ni tares orlhodoxi imperatores-et- reges egerunt, utt nisi universa quoe a Domini sacerdotibus semel sta-
et aposlolicoe sedis pontifex, et reliqui Domini sacer<-- tuunlur perpétua siut. Quod alias conliogere poterit,
dotes, nobis quoe a Deo sunl consliluta, exhibeant. si successor decessoris aciibus non ir.ibuerii.Jir.nila>.
Scienles, sicut idem beatus Gelasius dicit (in tom. lem, et roborando quoegesla sunt, faciat rata esse
anath., sub fin.), quoniam Christus, mentor fragili- quoegesserit. Quanta enim vicariis beati Pelri apo.,
tatis humaine, quod suorum saluli congrueret, disr-. stoli judicabilur esse reverenlia, si quoein sacerdolio
pensatione magnifica temperans, sic aclionibuss proecipiunt, eisdem lranseunlibus dissolvantur? »
propriis dignitalibusque distinclis officia polestatiss Universa, inquit, perpétua sinl, quoea Domini sa-
utriusque discrevit, suos yolens medicinali-Jiumtli— - ceriiolibus slatuuntar,.qùi, ut-Moyses, ea.quoe sta-
laie salvari, non humana superbia rursus -intercipi;, ;, tuuntab oraculo divino suscipiunt : non quoeab bis.
 8!lô" EKSTO'ÛÈ. 864
siatiiuntur, de quibus per prophelam diclliir, Voehiss A
_ exérciluumest (Mglach. u), nolitë penniliere nobis
qui condunl leges iniquas, et scribentes injusliliami scribi ex vestroeauctorilalis nomine, quoein legibus,
scripserunt (Isa. x). Ea nihilomihus , quoea vicariis'-
s'- sacris, Dei sapiemia conditis^ et in sanctis regulis
beati Pelri constituunlur, maneant incouvulsà, quia,',' ejusdem spiritu promulgalis non continentar, dicente
ul Léo dicit (serai. 3 in anniv.) : « Nec nimia estt itenî propheta, id est sacerdoti proecipienle: Audiens-
sëverîias vel remissio, ubi ïiihil cpnstituilur, nisii' nunliabis eis ex me (Ezech. lu) ; ex me, inquit, et:
quod ex beati Pelri oequitate profeî'tur. » Hoecenimt non ex te. Et redàrguuntur, qui de corde sùo lo-
scimtts esse caiionice, scimus esse aposlolica auCto- quuntar, quoniam qui a seinetipsotoquitur, gloriam
rilate roborala, et Aposlolicoesedis décréta, quoe,utt propriam quoerit'{Joan. vu). Noliie igitur, ut praîmi-
Gelasiusdicil (epist. 10 ad Dard, inprinc), « Unam- simus, ex Veslro nomine, vel aposlolicoe sedis au-
quamque synodum et suà aucloritale confirmai, ett ctoriiate, jussiones vel excommunicalionumintenta -
coniinuata moderaliorie cnstodit, pro suo scilicett tiones, contra sacrarum SCripiurariihi iramilém,
principatu, quem beatus Pétrus aposlolus Dominii proedicalionemque majorum, ac sacrarltm legum-
voce pérceptum , Ecclesia nihilominus subséquente,, sanctorumqiie canonuni consliluiioiies', nobis de
et lenuit semper et rclinel. » Et paulo superius: coe'teroscribi Cujuscunque inslinctu permillerë,-prë-
« Confidimusquod nullus jam veraciler Chrislianus-1 •B camur, quia scitis, et- scimus, tolum esse irritant,'
ignorât; uniiiscujusque synodi constilutum, quod quidquid ab eorum fuerit- constilutione diversum..
uriiversalis Ecclesioeprobavit asseiîsus, nullam ma- •" « Diciliir, inquit sanelus Léo (serai. 5 in anniv.),
gis exsequi sedem proecoeleris oportére, quant pri-' • a Domino beaiissinto Petro, Tîbi dabei claves regni'-
mam. » Et ilem idem (epist. 6 ad episc univ.) : coelorum,et quoecunqueligavéris'super.ferrant, erant
« Cumque nobis contra' saluiarium reverentiam rê-- ligala et in coelis;elquoecunquesolvérissuper terrain,
gularura cupiamus nihilItemere licere, et cum sedes erunt soluta et in coelis(Màtth.ixw). Transivit qui-
aposlolica supërior "bis omnibus, favëntë Domino, dem etiam in alios aposlolus jus isiiùs poleslalis, et-
quoe'paierais"canoiiibùs sunt proefixa,pïo devbloqoe ad omîtes Ecclesioeprincipes decreli bujus consii-
sludeai tehere propôsita, salis indignum est, quem- .tutio cbmmeavit : sed non frustra uni coinniendatur,.
quam, vel ponlificiim, velo'rdinum subsequenlium, quod omnibus intimalur. Petro enim ideo hoc sin-
banc obsërvàntiam refitlare, quam beati Pétri sedèm gnlariler credilur, quia.cunctis Ecclesioerecloribus
el sequi videat et docere : satisque coitveniens sit, ~ Pelri forma proeponitur. Manel ergo Pelri privile-
ut lotum corpus Ecclesioein bac sibimel observatione gium, ubicunque ex ipsius ferlur ^oequitate judi-.
concordel, quam illic vigere.conspiciat, ubi Dominus ciura.» •- ..
Ecclesioelolius posuit principalum. » El de sacris C Qua sentenlia constat, quia | non manet4 Peb-i
legibus, quas una cum sanclis canonibus calholica privilegium, ubi ex ipsius oequitate non fertur judi-'
observât Ecclesia, idem Gelasius, ut proeniisimus, cium. Cum enim ubieutique dicitur, siculi nullus
dicil in episloia"ad Anasiasium impératorem '(epist. locus,"ita nemo rector Ecclesioe ex Pelri oequitate'
10) : « Quantum, inquiens, ad ordinem publicoeperti- judicium ferens excipilur, yel contra illius oequita-
net disciplinoe,cognoscentes imperium libi superna lem judicium proferens commendatur. Et quia ubi-
disposilione collatum, legibus luis ip'sîqnoque parent cunque sine ulla exceptione non manet Pelri p.rivi-
religionis antisiiles, ne vel in rebùs mùndanis exclù- legium, ibi'ex ipsius oequitate non fertur judicium
soevideantur«obviare'senlehlioe.» prolalum obaudiemus jussnm, vel recipiemus judi-
Et cum ita sacroeleges, tant ecclesiasticoe, quam cium, quod non ex- Pelri aëquitaie fuerit prolalum,
niundanoe,de damn'ato episcopali et synodali cOnci- ac per hoc ipsius privilcgio fueril deslilutam? De
lio decerrianl, non esl noslri regii ministerii, rëum quo episcopali judicio , quid cunctis episcopis se-
et sacrorum cànonum judicio condemnalum, alque quendum, et quid Ecclesioe(illis sit tenendum alque
aposlolicoe sedis definitione, sicut in geslis synodi* servandum, beatus Gregorius sufficieiiter inculcat.
invenire polestis, anaihemalizaium, noslra poienlia Ergo jubete et judicale privilcgiomagiii Pétri, juxla
freluin quoquam dirigere, cum apertissime sacri D " oequitalis ejus judicium, quoejubenda et judicanda
canones definiant, et leges Jusliniani, ac coelerorum . sunt, ne, ut dicil ejus Coaposlolus, viluperelu-r nii-
imperatorum caibolicorum edicta, qualiter, et'pro~ nisterium vestrum (Il Cor. vi).'Quia et nos secundiun .
quibus, et a quibus debeat episcopus judicaiï, et regiura niinisterium noslrum, quantum ex nobis est,
posl judicium, quid et qualiier, et per quos sit inde cupimus servare quod scriptum est, Filii, obedite
aposlolicoeSedi agendura, quoe non abnuimus, sed parentib'us vestris in Domino (Eplies. vi), videlicet
incunctanler ac competenter amiuintus. A quibus quod fuerit jussum vel judicalum a Domino, dicente
definilionibus nulli esl licilum deviare : quia, ut illo singùlis, qui pro palribus aposiolis Ecqlesioe,
sanelus Hilàrus papa dicil, « Non minus in sancta-: nali sunt filii apostolici viri, Tu autem audiens.nu.n-.
rum tradilionum delinquilur saiictioties, quam in tiabis eis ex me (Ezech. m.) Divina quippe nos lectio
injuriant ipsius Domini prosilitur. » doccl, quia nec etiam Balaant salis superque a regp
Quocirca, quia Dominus dicil per prophelam, Balac petilus, licel- medicamento avarilioe delinilua
Labia sacerdotis cuslodiehl scientiam, cl tegemrequi-,^ in consilio dando corniplus offenderii, ullo,lame»
rent ex ore ejus, quia angélus, id est huntius, Domini auj ullius inslinctu in judicio juslilioe. aliud Ipqui
 895: CAROLI CALVI FRANCORUM REGIS 89Ô
adversus Israël persuader». vel. extorqueri potuil, A J cpnyer.tere, quod in quiiila universali. synodo, a
'
quam quod a Domino aud'ivil (Num. xxu). sede aposlolica, ut in apostolicis litteris, proecipue
. De eo quod in- lilleris ex nomine vestro:nobis di- .aulem in synodica beati Gregorii ad quatuor patri
rëclis habetur, Ul venienle Hincmaro Romam, veniat archas, et in aliis ejus epistolis, una cum quatuor
accusalor idoneus, qui nulla possit aucloritale legi- proecedenlibus legimus eollaudaium alque susce-
timarespui, rescribimus, quia licet hoecconimenda- ; ptum, invenitar nobis lenendum. Quod adhuc noslris
tio nulla sit ralione.atque -aucloritale suffulia, si. lilleris ad exemplum inserere noluimus, donec scia-
forte apud vos exlex solus Ilincmariis nova loge, nius, si duriliam mandalorum veslrorum erga nos
priscis lam publicis quam ecclesiaslicis contraria, aliter ad benigniuilem infleciere poierimus : quia
imo ordine novoque more habeiur, ut nonnisi a vo- quod ex aposlolicoesedis nomine, secundum sancla-
bis-el Romoevaleat judicari pro his excessibus, de rum Scripturarum lramilem,proedicalionemque ma-
quibus habeniur certa sacroruni canonum ac legum.. jorum, et orlhodoxorum décréta scribilur, sequen-
ff^crela, quoe, ul Léo dicil, nulla. possunl ralione d.um et tenendum non ignoramus, et quod seeus a
convelli, cum eliam de causa fidei, ul dicil Gelasius, . quoquam fuerit compilalum sive conficlunt, non so-
cuicunque pontifici liceal, secundum regulam erro-. lum respuendura, sed et redarguendum esse cogno-.
ris ante damnali, quendibel a calholica coinmunione B ] scimus. Si denique aliter qiiain nosel vos decuerat,
discerncrè. Et ego'ila exsors ab omnibus accusalio-;.; reverentissimoe-palernilaii vestroe rescribendo, fa-
tiibus, non solum ab his,"quibus legaliler ;el régula-, etns sunt insipiens, vos me coegislis. Pelimtis aulem.
riter.accusandi adversifs.seipsûm denegalurJjcenlia, ;• ; omnipoleniem Dominum ul inspiret cordi veslro
vertïm el'ab his, quibus in propriis cattsis açcusatio-,-. sic nos bénigne tractare, quatenus ulierius nobis
non negatiir, ut 'sicul leges et reguloe jubent, in. . non sil necesse vobis ita rescribere, sed, ul cupimus,
provincia in qua sunt orta negolia. terminari non i> in veneralione apostolorum, apqsiolico poulificio
valeant, et secundum Antiochenos canories, provin-'s-, vestro huraililer ac dévoie colla et corda submittere.-
cialium synodorum non debeant experiri examen, : Deus ontnipotens ad honorem et salvalionem alque
si nobis vias, cum voluntale et consensu dilëclissimi : exallalionem sancloe suoe Ecclesioevos per milita.
ucpolis nostri imperatoris-veslri, contra cujus dile- , annorum curricula conservare dignelur, Domine
ctionem et débitant honorera, si tamen nmluam di- sanctissime et reverentissinie pater iu Domino,
lectionem et congruum honorent nobis. exhibere,. • '"• '
EPISTOLA IX
siudiierit, illuc ire non volunius,' oblinuerilis, co- ;'> ADEUMDEM.
opérante Domino, pace in regno noslro contra paga- Eodem Iempore missa quo superior
nos virtule vel quacuriquedisposilione Dei-.ohlenla, p'
Romam venire congruo iempore non differemus. Et [Ex Opp. Hinem.. pag. 716.]
quia illum legaliler aut regulariter in synodo episco- Sancliss'tmo ac reverenlissimo Palri Adrianosum-
porum plurimarum provinciarum de certis causis mo poniiftci, él universali p'apoe,CAROLUS Dei gratia
accusavimus, idoneum nos accusatorem illius oslen- rex el spiritualis filius vesler.
demus, el tanlos testes idoneos diversi ordinis ac Quia litteris ex nomine sancloe paternitatis vestroe
dignitàlis nobiscum duceinus, cum quibus «uni le- ab Aclardo venerabili archiepiscopo nobis delàlis,
galiler ac regulariter nos -accusasse et comprobasse : iipcessitale cogente, prôTixius respondere compulsi
sufficienlissime eomprobabimus. : sumus, contra morem noslrum in qualerniunculo
Tandem, quia vos non legissë vel audisse collegi-,,, ainiulp noslro signalo responsionem noslram scri-
nuis ex litteris ab-Aclardo episcopo nobis delà lis,,: b.ere necessarium duximus, quatenus legi planius
quoeaniea per illum palernilaii vestroe direximus, valeat, ei.quoe vobis ratio respondere coegit, legenti
ilerato scribimus ea quoe tune scripseramus, depre-,. plenius iitnolescanl. Quam responsionem sancta
canies vos in omnipolenlis Dei honore, el sancto-: palernilas vestranpn aspernanler, sed bénigne su-
rum aposiolorum veneraliotte, ul laies inhonoralio- scipiat, quoea nobis non est conlumaciter, sed meule
nis noslroe epislolas, laliaque mandata, sicut liacte- D pacifica, ut in eodem qualerniunculo invenielis, con-
nus ex nomine vestro siiscepinius, nobis el regni texla. Deprecamur auiem vos in omnipolenlis Dei
noslri episcopis'ac primoribus de- coeiero non man-, honore, et sanctorum' aposiolorum veneralione, ut
delis, el-non compelialis nos mandata el epislolas taies inliotioraiiouis noslroe epislolas, laliaque man-
vestras inhonorandas cohtemnere, et missos veslros data, sicul hacleiius ex nomine veslro suscepimus,
dehonorarc, qui vobis, in his quoe ad vestrum mitii- nobis et regni nostri episcopis ac primoribus de'
slcrium perlineni, si lainen.miiiisleriuin. vestrum, coeieronon mandelis. Sed liceat nobis aposlolico
cupiiiius^obiemperare. Quoe pro vestri honore pri-, ppnlificio veslro, in veneralione Dei, el sanclorum
vilegii vobis dicimus, quia vobis,"sicut. rêvera vica-, apostolorum, humililer ac dévoie, ùl cupimus, colla
rio B. Pelri aposiolorum principis, in omnibus de-, el corda submiitère. Deus omnipblens adlionorem.'
bile ac Competënter obedire desideramus, et ne el salvalionem atque exallalionem sancloe suoeEc-
alilerëvenial càverè per omnia cupimus, ac veslram clesioe vos per annorum curricula conservare di-
. saiiciilalem id Ipsum cavere humili prece deposci- gnelur, Domine sauclissime atque reverentissiuifi
mus, ne nos et noslros salis invitas ad id cogalis., pater in Domino.
SOT PROCLAMAT!©ADVERSUS WENILONEM. 8(18

LIBELLUS PRO€LÂMÀTIONIS
DOMNI"CAROLIREGIS" / .

ADVERSUS WENILONEM ARCHIEPISCOPUM SENONUM,

Electis judicïbus Remigio LugduntHisinrn, Herardo Tiiroiorurn, Weniloni Rothomagen-

•siurn, et Rodulfo Bilurigum archiepisëopis, in sancta synodo duodecim provinciarum apud
Tfullensèm paroclliam.in suburbaito ejusdem urbis .quod, dicitur Saponarias, prqpria ipsius
manii porrectus anno incarnationis . Bonaini- DCCCLIX, indiclione vu, XVIII Kalendas
'
Julias. ' '."-..'

A" "IV.
Quia sicut dicit sanctas Gregorius, et ex consue- Denique cum sediliones in regno nostro per homi-
tiidine oltlana a eognoscitis, in Francorum regno re- nes irreverentes coeperunt crebréscere, consensu
-ges ex génère prodeunt, mihi a domno et genitore episcoporOni, accaeierorum fidelium nostrorum, chi-
roëo, pioe memorioe Lndovico Angûstô, pars regni , rographum invicem con'serîpsimus, qualiterego erga
inter fraires meos reges divina dispositioné est tra- eos coopérante Domino agere vellem, et qualiler
dîla. In qua parle regni vacabat lune pastore metro- . mihi consilio et auxilio iidem fidèles noslri abindo
polis Senonum, quam juxla consueludinem proede- poslmodum solatium ferre debuissent. Cui scriplô
cessorum meoruni Wenileiii taire clerico meo, in ca- Wenilo apud Bajëmam villampropria manu subscri-
pella mea mihi servieMi, qui more liberi clerici se psil,-sicul in praesenti' videre poteslis. ' '-
mihi coramendaverat, et fidelitalem sacramenlo pro- --,<--' . V,. : .' '
miserat, consensu sacroruni episcoporum ipsius me- Deinde cum contra paganos ad insulam loci, qui
tropolis ad;gubemandHiii -commisi,-et apud episco- Osceliusdktltir, cupi fidelibus noslris' et terrëno
pos, quantum ex me fuit, ut eum ibidem archiepi- . itinere. et nayigio sicut scitis pérrexi, quidam a no-
scopum ordinarenioblinui. ,his déficientes fuga. lapsi sunt. Wcniio autem,: se
.."•' B pro infirmilale sua illuc ire non'posse dicens, ad-se-
lï.
dem suant rëversus est; Dum -autem in procincta eo
Post'hoec de dîvisïone regni interme et tratres
nos infirini degeremus, fraler nosler Ludovicus, si-
meos, ralio est exorta nolissima, unde parteni divi-:
-cul scitis, cum manu hostili, et sediliosïs lioiniiiibiis,
sioiiis citm mutais, noslris scilicet;' hoslrprumqué- suo noslrum irrupit. Ad cujus col-
fidelium sacrainenlis, sicut eliam primores regni to- ex regno sine regnum mea voluntate alque licenlia, Wenilo
tius, inveneranl, lenendam etgubernandam s.uscepi. loquium,
divisionem ihter me et fralres meos de coeiero veiiil,,qiiem 'Siipplàiitatoïëm' mënm êssë, Ijupdnëiîib
Quam ex regno nostro alius feciu
a me. substanlialiler tenendam, sicul et alii, qui ibi eogitovi episcoporum
adfuerunt episcopi, Wenilo mihi fratribusque meis
manu : Pacem eliam et niuttium ad- De coeiero, cum contra proedictum fratrem meum,
propria juravit * él
jnimiëos meog acvvastatores Ecclesioe, et depopu-
juiorium inler me et proefalum-fratrem Ludovicum Jaforës
Wenilo sacramenlo iirmavit. regni qui cura-illo erant, cum iidelibus Deiac
noslris perrexi, nec per seipsum, nec per debilum
m. • solaliiirn, quôd antecessores mei reges, el ego ipse
Sed et post hoc, electione sua, aliorumque episco- ex Ecclesia illi comniissa habere solilus eram, ali-
porum, ac coeterornm fidelium regni noslri yolun- quid adjutorii proebuit, proeserlim cum hoc dévote
tate, consensu et acclamalione, cum aliis archiepi- .-' àb'illopelierim..' ""["'''. "
sëopis el episcopis Wenilo in dioecesi sua, apud Au- VII.
relianis civitalem, in basilica sanctoe Crueis, tne se- ' ;Cum autem ratio et nécessitas mihi accidit de
cundum tradilionem ecclesiaslicam regem consecra- villa Breona ut a proediclo fratre raeo secederem, et
vil, el in regni regimine cbrisniale sacro perunxit, ipse fraler meus Ludovicus ad hoc rediit in parteni
et'diademaie, atque regni -sceptro in regni solio su- regni mei ut mihi meum nepdteni sub'riperet, et ho-
blimavill Aqua consecratione, vel "regni sublimilale, mmes meos inibi' sub'lràheret, ac'fideles meos va-
supphtntari vel projici a nullo debueram, saltem sine stanter imprimèret.[opprimerel], Wenilo cum quo
audienlia et judicio episcoporum, quorum minisle- potuit solatio ad proedictum fratrem meum Ludovi-
rio in regem sunt consecrams, et qui Ihroiti Dei sunt cum in meam conlrariétatem veriit. Cuni quo erant
jdieli, in quibus Deus sedet, el per quos sua decernit excommunicali.islius regni, el sediliosi, de quorum
judici a : quorum paierais correptionibus et casti- exconimunicalione coepiscoporum suorùm lilléras
gatoriis judiciis me subdere fui paratus, et in proe- àccepit : et missas publîcas fralfi meo_ cum quo
senli subdilus. _ ipsi sediliosi erant, iii palalio nico àilnniaco, et pa-
» Otilana, id est olim alque anliquilus recepta, lion abolita aut exojeta.
899 ADREVALDI FL0R1ACENS1S MONACIH 900
rochia et provincia' alterius archiepiscopi fidelis no- A constat quod in plèbe islius regni mihi a Deo collati
slri, sine. sua liceniia, ac coepiscoporum consensu, eum sludcbai colère et satagebat lenere
Wenilo excomiiumicaiis vel eXcommunicaîorum par-- XI.
licipibus celebravit. Et in eo concilio alque consilio Wenilo in eo consilio et traclalu cum proefalis
fuit, quo nepos meus Lotharius per mendacia, quan- excommuii.icatis fuit, ubi consideratum esl quatë-
tum ex seducloribiis suis, subriperetur, et debilum • nus illi homines mihi fidèles erant et mih'i sa-
qui
ac sacramenlo promissum solalium, atque adjulo- cramenlo fidelitalem
promiserant, sive nolentes,
riutn ex illo mihi subtraherenl. sive volentes fralri nteo Liidovicojurareiit, lit ei ad-
Y11I. julprium ferrent, qiialiter regnum meum conlra" me
Proediclis nihilominus fratris mei consiliariis, et oblinere poluisset, et non solum consilio Wenilo in-,
publicis ac secretis iractalibus, Wenilo cum specia- terfuit, sed et ipse hoc idem consilium fratri meo
libus familiaribus, et inter priores ejus familiariier Ludovico conlra meam fidelitalem, quam iiiihi pro-
cum episcopali judicio, ul diximus, excommutiicalis, misit sacramenlo, donavit.
et judicio regni dijudicaîis, inlerfitit : quatenus par- XII.
lent regni, quam idem fraler meus, el Wenilo mihi ju- Wenilo per se et per famjliares suos, supradiclos
JJ
raveranl, el in qua Wenilo me regem sacraveral.soepe scilicet excpmmunicalos, apud fratrem meum Lu-
fatus fraler meus obtineret, et ego illam perderem, dovicum obtinuit ut vacans episcopalus, Bajocaccn-
. IX.' cis scilicet civitalis, propinquo suo, clerico meo,
Wenilo in eo consilio et traclatn fuit, ut epjsçopi, nomine Tortoldo, qui mihi se.contmendavit, et fide-
qui mihi fidei promissoe debilores erant, et consi- lilaiem sacramenlo promisit, donarelur : qui eum-
lium atque aùxiliuin manu prppria coufirinatiim dem episcopalum in mea infidelitale, el conlra fide-
ferre debuerant, delicerenl, et ad fratrisjnei Lu- litalem mihi promissam, consensu Ludovici fratris
dovici obsequium et subdiiionem se verterent. mei accepit.
-X,-:' XIII.
- Deabbatia sanclae Columboe, et rébus vel honori- Tandem postquam mihi Deus vires recuperandi
bus-regni mei, apud Ludovicum fratrem meum proe- mei, per solalium fidelium nteoram, contra fratrem
ceplum obtinuit,--et litteras ad missos, quo eamdem meum donavit, perrexi prope de civitate Wenilohis,
abbaliam reyocarenl, Echardum elTheodoricum im- qui me conlra fratrem meum ad recuperandum re-
petravit. Sed in,eisdem lilleris ad proefatos missos, gnum meum pergere s'civit, et nullum adjuiorium
jussionem fratris mëi Ludovici -Wenilo obtinuit ut ^ vel per se, prornisso ac subscriplo consilio, vel per
de muro caslelli Meloduni, quod jus regioeest pote- militiam, quoe ex Ecclesia Sibi commissa solet exire,
statis, petras baberenl licenliam preheitdere. Unde adjutprium aliquod proesiitii.

ANNODOMINI DCCCLXXVIII.

ADREVALDÙS

FLORIACENSIS MONACHUS.

NOT1TU HISTORICA IN ADREVALDUM.

(ApudFabricium, Bibliollt.med. et inf. Lat.)

ABREVALDUS, ordinis Benedictin.i.nionachns Flo- D A. C. 1005; quartum Anonymus composuil Obviae

riacensis, quem Ludovici Pii iemporibus vixisse
probat Ruinartus in Apologia roissionfs S. Mauri,
Galliëc édita, pag. 52 seqq. Historia translaiionis S.
Benedicli.et- S. Scholasticoe,in Joannis a Bosco Bi-
hliotheca Floriàcensi. Paris, 1605, in-8°, pag. 1, et
in Aclis Sanclorum 21 Martii, et in Mabilloniisoec.
H. ActoruniBenediClin., pag. 255. Hislorioemiracu-
lorum S, Benedicli, libruin printuni hic Adrevaldus;
appeiuiicem ad cum, Adelerius, monachus ilidem
Floriacensis ; librum secundum et lerlium Aimoinus,
apud eumdem Joannem a, Bosco, pag. 15, et in Actis
Sanclorum, et apud MabilloniontSoeeulili, pag. 67,
80 el 569. Liber de corpore el sanguine Domini,
conlra Joannem Scotum, vulgatas a Dacherio, tomo
XII Spicilegii, et loin. I edilionjs novoe, pag. 150,
ViJfl S. Aigulfi, abbalis Lerinensis et martyris, occisi
an. 675, sine nomine aucioris apud Surium 3 Sep-
temb., et resiitula auctoii suo iniegriorque in Soec.
u. Actorum Benedictinorum, pag. 656.
 001 DE TRANSLATiQNE S. BENEDICTI. 90S

HISTORIA TRANSLATIONS SANCTI EMEDICTI

AUCTORE ADREVALDO MONACHO.

(ApudMabill.,ActaSS. ordiais S. Bened. tom. II, éx JoannisBoschBibliolkecaFloriacensi,Bollandoet ntss.)

Langobardi Cassinum vaslant. Actum est proedium (Aftimacum ad Axonam), et rege

3; Cum diu gens Langobardorum infidelitalis suoe, ' supradicto reciprbca vicissitudine pro eo agellum
ïerièbris carere noluissel, et jugum Domini ferre, queindam Floriacum cognominalum cum appendi-
delrectâns eos quiferebant impugnare decrevisset, ciis suis haud longe a litlorë Ligèris.' Quod tesla-
Ilaliara véiiit nominis Chrisliani gratia impugnandiI mentum mutuoevicissiludinis usque hodie in archivis
ël suo eàni dominio'subjugandi,cujus incolas occul- publicis'_nostri reservatur monasterii. Proediclus
tum Dei judicium ejus mucroiii tradidit feriendos. autem vir Domini Leodeitodus hoc negotio peracto
Quoegens longe'làleque suoecoediséxlendens crude- nequaquam oblitus suoe destinationem desiderii, in
litatem, Benéventanam aggressa est expugnaré pro- supradicto agelld coepit oedificare habitationes utiles
monachis. Quod opus sagaci insistons industriel,
vlnciam; cujus urbes lérroe cooequaris, monasleriâ
mirifico consummavit effeclu : oedificansqueibi basi-
villasque dépopulanS, non mînimàs Chrislianorum licam in
honore S. Pelri, ilemquealiam in honore
strages dédit. Oves enim Domihicâs ab ovilibus éx- S. Marioe Domino dedicari
cliisas'diversa coedê lacerans ovilia Domini everte- voluit. Mox etiam tune
habitalio ul ne iiianis esset alque sine
hat, ila ut in eremi vaslitalem loca prius désidèrâ- proeparata
bilia conversa viderentur. Unde inier coeiera faci- habitaloribus, -collegit ibidem quamplures ad Do-
norâ sua'monaslerium a eximii Patris'Benedicli B minoserviendum sub norma regnloe vivere-paralos,
"depôpulans, rébus omnibus "inhabitabile' reddidit. Patremqite et Abbalem bis proefecit nomine Mum-
Quod qudmodo contigerit, legenti B. Gregorii se- - molum w, qui quandiu, rébus humanis inlerfuil, ut
cundum Dialogorum librum clarum est :' qui omnia idoneus pastor gregis sibi cominissi sollicité curain
exhibuit.
hiijus s'ànctissimi viri opéra claro stylo persécutas,
inier coetera narrât eum prophelioe spirilu cogno- Aigulfus a Mummolo Cassinum miliilur pro S. Be-
visse-atque proeituntiasse, àblatis'-rébus omnibus nedicli reliquiis. .
idem monaslerium eversum iri. . 5. Igitur cura processu lëmporis èyolventibus an_-
ilhlodoveo favehte Leodebodus Floriaci coenobium jtis supradiçlus Leodebodus corpore. exemptus (sicut
'-' ;:-,->'." côndit.-
cred.inius) coe|icas recessissel.ad sedes, jamdiclus
2. Hàc itâqué patrata evefsîone et multis effluen- Mummolus gregis commissi custadias oplime ser-
tîbiis annorum ctirriculis, idem locus adêrëmuni vàns el Jeciioni assidue sliidium dans, inler caetera
redactus coepit esse férarum, qui prius fuërat habi- rejperit in_ libris beali acproecelleitlissimi viri Gre-
tatio hominum, usquequo regni Francorum guberna- gorii Romani anlistilis, quomodo sanelus ac Deo
Pula adeptus est Chlodoveus filius Dagoberli, qui ut v dileclus Benedictus agonis sui cursimi in Beneven-
eràt vjr nttbilissinius rerura administratîone publi- tana provincia consumniaverit : rëcordansque quia
carum miro callébat ingénie. Idem etiam rex cum isdein Venerabilis Pater, oraculo divino admonitus
egregiis pollcref moribus pelilionibùsque justis et - proevidensqiiefuluros casus, proedixéril illud mona-
servitio Dei aplis assensum proeberet, mterpellaïus sterium fundilus ëvërlendum, et quod ille spiritua-
est a bonoe memorioe viro Leodebodo Paire mona- l'ibus oculis, Isle oculis patralum carneis conspicie-
sterii S. Aniani, quod esl silum prope mcenia urbis bat, misit ad proedictani provinciam unum ex coiïi-
Aureiianoe, ut monasterium ordirii monaslico con- mililonibus nomine Aiguîfum monâchUm. Sic nam-
gruens sibi licérel conslruëre in agro Floriacensi, que sibi fuisse' revelalum divinilus dicebat, ut proe-
datis pro èodem agro in mutua vicissitudine proediis, diclus vir'illuc pergens", corpus jam dicli transferret
qu'oes.bi a parentibus juré lioereditario relicta possir Benedicli. Fuit namque idem Aigulfus venerabilis
débat. Namque idem ager Floriacehsis scilicet re- vir et Deo omnimodo placere gestiens : qui quantaé
gaiis tiinc fiscus erat, : Quibus auditis rex libenlis- sanctitatis fuerit cujusve virluiis, finis.probavil, in
siine ejùs precibus annuii, et desiderium illius quod quo omnis laus secùre canilur. NaVnquecum bonis
diu dilalione crèverai compleri judicavil. Igitur ab pollerel operibus, el in monasterio Lirijtensi ob bo-
j.
ulrisque partibus rnuluae commulaiiones factoesunt, norum studium operum peterelur aliquanlisper
memorato abbate dante quod a gehiloribus ei reli- exempli gratia remoràri,a conlrariis religioni di-
a Hanc cversionem ad amiiim circa 580 relulimus Mummoli
in ViloeS. P. Benedicli cap. 17, soecul. i Bened. elogium irifra ad aunum 678, ubi eliam do
-b Alii Rigomarum Muitimolo proelëruni. Leodebodo et monasterio Floriacensi agemus.
Loge S.
nos ADR'EVÀLDlFLORIÀCÈNSIS MONÀCHÏ Sui
vinoeinsidias perpessus, ad palmam martyrii usque A tam reperies fidem : et si diclis meis fidem accora-
pervenit : cujus etiam' passio pênes nos habetui modaveris, forlassis etiam negolio luo profutufutn
' '.. erit. Isîa vero "cum pmdictûs Dêr famulus auribus
(infra). .. ; . _
Aigulfo se adjungunt Cenomani. lïaùsissêl, cogitans qïjfii in aiiliquis est sapienlia et
eliam sicut
h. Non dispar interea huic visioni in-Cenomanica reriim proeterilarum ppgnilio, repulans
eum
urbe apparuit visio », ut scilicet pergentes el ipsi poslea rei probavit éventas, propter hoc ipsum
rei
in ëamdëm'ptôvinciam, corpus translërrént sororis Dominum proemisisse y compellarili !«x ordine
S. Benedicli, 'Scholaslicoe nomine, ul quos- unius gesloe texuil hislorias, qua causa venisset, quoeqne*
urnoe habehat spalium, simul transferendi ostende- visio propler banc rem sibi fuerit dembitstrata. Ad
vb>
renlur. Cum igilur ulrinque laborarelur, quatenus hoec senex paululum lerroe dèfigéns aspeclum,
visionis manifestas non segnes invehirentur exsecu- cemque infra fauees comprimens, sic demuntpra.re*.
solvit : Si mihi quoepro lali munere debeniur proe»
tores"; paucis admodum diebus iransaclis' a supra- ocius ne-
dicta Cenom'anica urbe egressi, oràculi divin! audi- mia digna rependis, Deo favente.puta me
lores carpebant iler Ilaliam ducens : diverlenlesque golio finem perfeelionis imponere, quatenus pro bis
in monasterium Floriacum hospitandi gratia, eom- quibus laborem lanli ilineris assumpsisti peraclis,
B pvans ad propria repedare queas. .Hitjits ergo verba
pererant proefalum venerabilem virum Aigulfum cum vir Dei peroranlis audisset î Nulla, inquam, erit
p'roeceptis abbalis. sui obsequenlém idem velle iler in niuneré dando difficullas
qnin omnia quoe a me
arripere.
poscis dem, tantum est ul promissjonis tuoe memor
Roma luslrala Cassinum pergit Aigulfus. dicta factis récompenses. Ad hoecille : Cum, inquit,
5. Igitur. communi décréta coeptumopus simul lucifugoe noclis tempora conliciniique metas propin-
slaluunl peragerè, junctique simul landiu indivisi- quare prospexeris, tu ne ad modicum quidem indulge
biliter sibi adhoesere, quousqne Romam venientes quieti, sed tecti adyta linquehs, nndo sub aeris axe.
B. Pétri basilicam oraturi intrarent. At cumin indefessus spéculalor adesto. Cumque soliiudinis
eadem urbe- sub oblentu visendorum sanctorum lo- hujus locum aliquem lumine clarissimor radiàre
eorum a se invicem diyiderentur, utrei aulem habel conspexeris niv.ei monlis instar, nolata certa mente
Veritas, négotium quod coopérant perfecluri ; me locum : namque ibi inveiiiendum est unde tuoecurae
moratus Aigulfus intarmissis intérim his qiuepalani finis imponalur.
osleittaverat velle, locorum scilicet sanclorum cirr sacras in ' Galliam défèrt comitibus Ce-
certans ocius Reliquias '
cuilionibus, expeditioni opérant dedil, nomanis. - .
pefficéré quod Sibi. injûiictam fuerat sancium man- C 7,
datum. Tandem ilaque pervenit ad locum castri Igitur proedictus vir verbis fidem. dans, ardens
autem desiderio, primo quietis somno perpepip
qiiod vocatar Cassinum :'ibidëmquëpaulispër-ilineri Slraiu sese excutiens.proeceptoruin sënis haudsegnis
finem imponens, ex?peclabal evenlum rei, orans
exstitit. Namque proedict'oesoliiudinis
illum qui visioném sûperius prolatam revelare di> obleràperalor eminus.'.locum lumine
plagam respiciens conspiçit
gnatus esl,: quique se ad hoc opus destinaverat, ul claro micante, ceu cum luminaribus Xàcihusqueden-
non in vacuum laiilum iler consitmi vellet, sed sicul
sis locus aliquis perfusus illuslratur. Quibus visis
proimserat lliccam thesauri sui ei revelare digna- reverendus héros mundi Gu-
- gaudio magno repletas
relur.
bernalori ei soeculorumRectari bepediçens in iisdem
Ab ignolo sene locum lumuli discil. laudibus noclis lermiiium exspectabal. Qui cum diu
6. Cura ilaque alicujus signi causa capiendi loca proeslolalus affuisset, solisque globus, needum jubare
peragrarel, et hue illucque circumspiciens oculorua suo mundi spalia ampla copipleret, ad locum intre-
orbes vplveret sedulus explorator,, conspiciens eum pidus properat cujus nolator exslilerat : ibique sicut
liomo quidam multorum. annorum crebro id agen- longe opiaverat enneta inveniens, prosperalpri iline-
leni sic eum prior affatar : Heus-tu,- inquit, quibus JJ ris sui grates innunieras rependit. Namque locum
' adiéns lpculum ibidem invenit, exterius quidem vi-
ab oris nostras adisti sedes, cujusve negotii gralia
Ad hoec ille non indagini illius ausus est propalan ' lem, inlerius autem retînenlem m.agtiiprelii marga-
commissum sibi, secretum.: sed cum. iteratosupei rilas. Pro foribus aulem pelroe scilicet sup.erpositoe
jpsa re inlerrogarelur, ipse tamen négotium divUl- proefixaerantnotamina, quorum- inlerius busta jaçe-
gare metueret, haee. ab eodem sene audivit : Cur, bant, His sicul diu optayerat.inveiilis, patefaclo a
inquit, me secreli. tui npn efiieis conscium? Nam si latere evacualoque locello, Ihesaurum inventam
delaloris scaiiûaluni caves, securus esta, in metu- unius sportelloe eonclusit i>sinu,, quoesporta hacle-
.' Nimirum S. Bercario ejusdem urbis episcopo, ,' sanctorum reliquiis venerabilis'a fidelium cvnventu
sicul in-ipsiûs Berca'rii;Vita et in rélalione seti nar- viansit inanis: Nàm fratres qurhosiiuni manus eva-
ralioné propria de Translalione S.. Scbolaslicoe le. dere potuerunt; iterato in unum conglobiitijet. aliis ad
gilur. vicem dispersorum adhibilis multipikati, sacros cine-
, > Paiilus Warncfridus in lib. yi Hist. Langob.,cap res, seipsosjdm.caulius agenles ,, salis religiose cura-
2, ail cinere.slrsacros Cassini remansisse. Cui asti runl : donec nuper infeslalione Saracenorum inom-
pulalu'r Nblkerûs monachiis Gallensis in Marlyrol nem ventum dispersi sunt, scilicet mpnachi : quod
ad u Julii : Non diu, inquit, locus ille (Casûnas anno 8Si-uccidissc diximus. ..., ...
 905 -DE TP.ANSLATÎÔNE5. BENEDICTI. 906
nus pehes nos quasi nova habelur. Quibus patralis A Coniraclus erigitur.
omnibus improviso adspnl socii, quos supra sermo 10. Placuit eliam Divinitali huic miracu o aliud in
retulit a Cinomanica urbe profectos, quoerenies et eodem loco conjungere, ut quantoe sanctitatis esset
îpsi non quoesitadiii benedictione fruslrati. Tuncque cujus corpus poriabatur ostenderet. Namque debilis
primum sibimet mutuo palefecere sui itineris cau- quidam qui ereclus ire nequibat per lerràm, rependo
sam, quia scilicet et ipsi revelatione divina admoniti se trahens, utpole qui et omnium membrorum officio
ad corpus B. Scholasticoeierant deferendum : mox- deslitutas erat, advenit implorans auxilium ab om-
que cum festinatione relrogradum iter arripientes, nipotente Deo per famulum illius Benedictum. Ita-
feslinato simul regredi curabant portantes quas in- que miro modo coeperunt se nervi diu çontracti ex-
venerant dono divino pretiosissimas margaritas. tendere, et aridi diu meatus venarum sanguinis ïnun-
A Romani pontifias satellilibus nube média prote- datione humectari, alque ita Deo volente accepta
guntur. robore loetus super pedes constitit et curatori suo
magnis vocibus benedixit. Qui locus haclenus Basi-
8. Bajulis sanctorum corporum Benedicti et S. licam relinet Domino in honore B. Benedicti di-
Scholasticoesororis ejus céleriter repedanlibus, jam- catam.
n
que oras finium suarum attiitgentibus, vox alta divi- Coecolumen restiluitur.
nilus per alta silenlia noclis prohibuit eos moras in- 11. Cumque ah eodem loco moveri placuisset,
nectere in eundo. Eadem hora papam Romanum per aliud adeuni mille quingenlis ferme pas-
proediolum
visionem quidam assislens talia compellare visus sibus a monasterio
quo tendebant distante Nova-
esl : Cur te piger somnus temporibus pressis negat villa
[vulgo la Mairie de Neuville]cogiiomine. In eo
stratibus reliclis custodiam, tuoe habere provinciae? etiam cum aliquanlulum' eis requiescere placuisset,
et quare dimissis publicis utililalibus, propriis impli- obviant eis
quidam coecusfactus est, qui magno im-
caris ? namque ut dico quod palam. sit noveris, te pelu feroeiter facto sporlam qua beati viri cinis por-
magnorum virorum patrociniis carere Benedicti sci- tabàtur apprehendit. Quem vir Domini Aigulfus mo-
licet atque Scholasticoesororis ejus, quorum corpora deratastuduit correptione castigare, atque ab illicita
quidam a Galliae oris hue adventantes, illuc ferunt proesumptione revocare. Sed ille quem lumen amis-
humanda. His auditis Romanus autistes protinus sum contristabat, respondit, nullo modo se posse ab
relicto thoro arma comitesque inquirit, ac persequi ea divelli nisi quamprimum lumen recïperet; pro-
conawr recedentes, junclis sibi Langobardorum nuntiavitque se tantoefidei esse, ut quidquid peteret
auxiliis. Hac itaque famuli Dei visione accepta, for- S. Benedictus , Domino sibi annuente tribuere
midanles alicujus incommodilatis trislem accessum, posset.
respiciunt rétro, videnlque se subsequi ab hostibus : In veteri Floriaco reliquias Scholasticoe Cenomani
tuncque timoré pleni lerroeque conslernali, rogabant postulant.
eum qui suorum famulorum corpora eis revelare di- 12. Post hoecvero cum in eundo nulla mora fie-
gnatus est, ut ea illis ad locum deslinatum proecipe- ret, agmina monachorum cum plèbe territorii Aure-
rel déferre : quorum precibus divinoe pietali an- lianensis obviam eis processerunt milliario a mona-
nueré libuit. Nam oixainolentis potentia lenebrarum sterio, in vico qui dicitur vêtus -Floriacus : ibique
densitate ita eos occuluit, ut sibi quidem nil obesset, cum gaudio et loetitia atque honore magno excepe-
persecutoribus vero eorum omnem facultatem se in- runt corpora sanctorum supradiclorum sub die
veniendi auferret : sîcque famuli Dei malorum ti- quinto Iduum Juliarum. In eodem quoque loco die
moré sublato ocius redirent. illo eamdem solemnitalem cum ingenti loetitia in Dei
laudibus peregerunt. Cum igitur ibi moroe fièrent,
Bonodii coecusilluminalur.
plebs Cenomanicoeurbis, cujus supra diximus fuisse
9. Tandem igitur quanquam laboriose, salubriter cives qui pro afferendo corpore B. Scholasticse
tamen tanto confecto ilinere in proediolum quod- ierunt, adfuit obviam procedens cum civibus suis,
dam diverterunt Bonodium a nomine, situm in pago ** quos pro deporlando coelesli Ihesauro emisisse gau-
Aurelianensi lassiludine cogente. In quo loco cum dëbant. Sed cum ad proedictum locum veniens cogno-
paulisper indulgerent quielî, ecce quidam aine oculis visset rei veritalem et actus omnes venerabilis viri
malerno fusus utero advenit, magnisque vocibus Aigulfi, postulabat eum ut sibi munus promissum
oris ac fidei sanctum inlerpellabat, ut quoe nalura atque a Deo demonstratuin concedere deberet. Sed
negaverat sibi lumina proeslaret. Igitur dum his voci- isdem venerabilis vir respondit, se nequaquam velle
bus perstaret, parvo intervallo alque vix una hora sanclorum germanorum corpora ab invicem sepa.
effluenie discussa caligine coecilatis lumen sibi diu rare, sed sicut eos irt priori monumento [sitpple con-
negalum coepit aspicere, et dalorem illius simulque stat] simul fuisse conditos, ila. ih secundo indivisibi-
B. Benediclum magnis laudum vocibus exiollere. liter componere velle teslabatur. Tune vero nobiles

« Bonodium, Bannie, viculus una leuca supra FIo-
riacense motiaslerium, ubi nulla exstal basilica, nisi
S. Martino dedicata : at uno fere ab ea
apide cernitur agger quidam, Mons S. Benedicti
Îtaroecialis
PATBOI,. CXXÏV.
appellatns, quo in loco eruunlur nonnunquam vele-
ris oedificii, haud dubie ecclesioequondam S. Bene*
dicta sacrae, rudera et fundamenta.
29
907 ADREVALDI FLORIACENSIS MONACHI mi
quique atque sapientes his contradixere verbis, ju- A _ occulta fueranl bice clarius propalare dignatus esh
stum non esse dicentes, ut quos divina volunlas par- Cenomani S. Scholasticoe reliquiis basilicam et coeno-
bium condunt.
ticipes feceral oraculi coeleslis , et qui simul locum
sanctorum thecoecorporum adissent, quique in sub- H. Igitur sublala omni ancipiti sententia quoesu_-
eundo pares labore fueranl, non etiam fructus labo- per corporibus discernetidis diu ,eorum jmimps.
ris oequeparlirentur. Maxime vero non esse dignum oçcupaveral, plèbesCenomanieoe fid corpus B. Scho-
dicebant, ut duo magnâ luminaria loci unius coar- lasticoesjilubriler verl.erunt. Quod sumnia celeritate
ctaret angustia,, cum sufficerent sîngulis Iocis s.in- levatuni imponeplfis scapulis, cum gaitdio ad pro?
gula. Taudent igitur soepedictus venerabilis vir Ai- priuni locum deportaverunt : ibique magnis siimpiÏT
gulfus consiliis venerandorum virornm assensum bus oedificala est ecclesia, et ordinatis.quoeqiie erant
«ledit decrevitque, ulipse cum suis relenlo corpore necessaria feminis Deo servientibus infra brève
i. Benedicti, socios suos cuni corpore venëra.ndoe spalium lemporîs plurimoe nobilium feminarum m
sororis ejus dimitterel °, eodem monasierio aggregaloe sunl, quoe se relicto
soeculoDomini servilio mauciparunt, Sed el ipsum
Reliquiw sacroemortuorum suscitatione disccrnuntur. monasterium usque nunc magnis miraculorum uiu-
g slratioriibus a Domino honoratur.
13. Sed quia, certain non eralqualilerdiscerni ossa
Corpus sancli Benedicli in .ecclesia S. J'elri deposi-
jiotaisseiît quoeconfuse unius sporlelloe sinus reiine- tum,-in ecclesia S. Marioe reconàilur. Miraculis
bal, facta difficultate discernendi ad hoc consilium locus celébralur.
venium est, ut ea quoeminora viderentur ossa sepa- 15. At vero Mummolus aimas et venerabilis Aigul-
ralim ponereitlur, majora vero allrinsecus congre- fus levaverunl corpus S. Benedicti quod a Deo sibi
garenlur. Dum igitur dlviden's hoesitaret et certum collalum certis indiciis apparenlibus tenebant, et in
quid judicari non posset, Divinitati huic ancipiti Basilica B. Pétri c ad custodienduni deposiierunt.
senlentioe (aliter finem imponereplacuit. Nam cum Quod cuni eximia cura servantes, conferebaniinler
sonlinuis Diviititatem precibus noclis spalium uni- se quo in loco ejusdem monasterii id divinoevolun-
que populi pro lanto sibi manifeslando negotiopul- lali coijcordanles humarent. Super qua re non mi-
savissent, facto mane conspiciiinlur cminus duorum nima eorum animos duhielas occupaverat. Sed Deus
parvulorum exsequioe cadaverum , quorum unum qui henigna pietate sua sancti viri corpus de loco
erat masculini-sexus, alleram feminei. Igitur salnbri priori transferendum decrevit, in sequenti aptum
accepta consilio ad se exanimala corpora deferri locum sepulluroe provklit. Nam cum diu, sicut jam
jubent. Quod eum factura esset, masculi corpus 'dictum est, beatoe memorioe Mummolus super liac
prope ossa poni fecerunt quoe magniiudine proestare re cogitarel consiliumque Utile quoereret, întempesla
videbanlur, miroque modo mox ut morlui morlua nocle consueta orationis furla requîrens, straiis
letigere ossa jacenlis, per mortuum mortuo et vita relictis sicut consùeverat donpilorium egressiis, sui»
reddita est. Simililer aulem eis placuit ut pênes nudo coelo coepit inter alia precari, ut divina pielas
minora morluoe puelloe corpus poni deberet. Deus ei salubre consilium suggererct, quonam in loco
autem ut demonstrarét germanos esse qui fereban- sanctissima membra locarei, Adfuit his precibus
lur mérita, quemadmodumcarnis unaprocrcatione, Clemens auris omnipotenlis, quoe servos suôs justa
uno eodemque Iempore pares merito pares esse vo- petentes audire consuevit. Nam lux subito coelitus
luit in miraculo1'. ila ut puella eadem hora ab pniissa ante basilicae frontem beatoeDei Genilricis
officio funeris surgerel : et quoe a Uentilius amieis Marioein modum facis ai'dens in eum locum ubi nunc
pbriabatur ad tumulum, 'iisdem gaudenlibus rediret est conditum corpus prolendi visa est. Quod visum
domum. Anliquum namque inusitaiumque posl EJi- vir Domini Muoemokisut vitlit, pmni dubietale post-
sei actum (7 V Reg. xv) revocalum hoc constat mï- posila cerlissime çredicïit quod lue locus aplus
raculum, quia omnipolenlis Dei manus ul demon- esset sancti "viri membris loçandis. Igitur posthabi-
strarét B. Benediclum nec novis nec antiquis Palri- JP.lis mprdacibus curis et visioni omnintodis fidem
bus imparem , mérita parem illum extuîit prophe- dans, in eodem loco quo sibi demonslratum fuerat
tarum operibus : complelurqueveridica vox Veritatisi cum magno studio in melios ornato sub pridie No-
promiltentis : Qui credideril in me, opéra quoe egoi nas Decembris cum ingenii honore et laudibus divi-
facio faciet (Joan. x, 12). Omîtes igitur Ioelis animisi nis terroe humili terrain multipretii reddere studuit,
magnisque vocibusbenèdieunlDominum, qui quoesibii vilique urna d conlexit coeleslem thesaurum. Nam
a Hoc factura improbal Noikerus : Voemiserorum sola basilica B. Marioe sacra, quoeuli et oppidum
merilis, inquit loco citai», per quos separationemi monasierio circumpositum S. Benedicli nomen aç-
passa sunt, quoedisposition^ S. Spiritus conjungii cepit, yulgo S. Benoist-sur-Loire.
meruerunt. d Hoc die Tumlatio S. Benedicli in plerisque Mar-
i> Prope-vicum Floriacum (qui vêtus Flpriaciis di- tyrolôgis inss. inscribitur : et S. Odo -in sermorie
citur, uno lapide ab oppido et monasterio S. Bene- sequenti, num. 2, duplicem S. Benedicti solemnita-
dicti distans) exstal sacellum S. Scholasticoe:eo,ini lent, Tmnslationem .et Tumulaiionem, mepioral :
loco ubi duo hoec miracula pairala sunt dedicatum ; Adrevaldus -ni.lib. Mirac, c. 22, lumtilationeni yp-
quo pluvioe obtinendoe gratia solemnes soepe fiuntl cal solemne feslum S. confessoris Christi Benedicli,
supplicationes. quod ex veleri consueludine quolannis pridie Nona^
• HoecS. Pétri ecclesia amplius non exslat, sed1 rum Decembrium agitur. Quo die posl mùltas'annôs :
3009 DE MIRACULIS S. BENEDICTI. 910
quantum dilectus Deo, amabilisque ipse thésaurus ;A set, cred.endum est eum proe omnibus locis plus eum
sit, tesiantur innumeroe debilium sanitales corpo- diiexisse quo proescivit propria ossa propriis reliclis
rum , niaximeque animaruin medeloe, quoe usque sedibus transferenda : in quo bactenus l.anla constat
hodie ntorlalibus pro lanli viri honore Iribuunlura monsirata miracula, ut. sj scriberentur, proprio in-
Domino. Sed et locus isdem cujus sit nobililatis, ex .digerënl libro, proestante Domino noslro Jesu Chri-
aciibus bei'iti viri comprehendi polest. Nam cum sto, Amen. '• •
eidem viro machinant in sphoeraeraodum oslendis-
recnrrente Relatio seu Illatio corporis S. Benedicli (ut constat ex Rodulfi Tortarii libro Mirac. S.Bene-
ex urbe Aurelianorum.in moiîasierium Floriaceii.se dicli , cap. 35, quem librum Joannes Boscius quarto
circa principatum Carolontanni Ludovici Balbi filii Joco sub Anony.mi nomine edidit), postea Ill.ationis
facta esl. Poslrema hoec feslivitas quoe sub hominë nomen "obtinuit, et Tumulationis anliquioris celebri-
antiquo Tumulationis adhuc soeculo xi celebrabatur taiis memoriam obscuravit.

APPENDIX.

Ex fiistoria Translationis a sanctoe Scholasticoe

propria
Tandem igitur Domini providenlia proeeonle ac B S. Pelri jam dèdicaverat, decenter et soleniniter
subséquente eosque comilante ad Cenomanicam ur- post allare collocavit : ordinalisque quoe erant ne-
bem propinqiiavere : quibus dontnus Berarius pon- cessaria feminis Deo sacralis viiamque regularem
.tifex venerabifis una cum revestilis sacerdotibus et ducentibiis , infra brève spalium lemporis plurimas
omnium graduum clericis devolissime occurrit, et nobilium, id est non minus quam cetilum sexaghua
sacratissimum S- Scholasticoe corporis pignus vene- feminarum in eodem monasterio Domini famulalui
ràbiliter suscepit : et civilalem ingrediëns, ad mo- aggregavit, et ipsum monasteriuni de rébus sui
nasterium quod ad hoc (ni diximus) opus inter mu- episcopalus nobililer ditavil, ipsumque cum omni-
rii'm civitalis etfluvium Sartoe nobililer alque decen- bus ad se pertinenlibus suoesedi et matri ecclesioe
ter ab imis fundaverat, cum sùmma veneratione cui proesidebal subjecluin in perpetuum fore cènsuit.
devexit : ibique illud in ecclesia quam in honorera,
a-Hoec Translatio quôlannis in civitate Cenoma- persuasionibus ac civium qnorumdam prodilione in
.pica solemniler celebratur die xi Julii, quo sacroe urbem admissi, -direplis rébus sacris ac profanis,
B. Scliplasticoe reliquioe per urbem auloeis et tapeti- • die 10 Julii in vigilia Translationis S. Scholasticoe
' lins adornalani circu'mducunlur. Exnsto a Nornian- subita formidinc correpli, in' fugani nemine inse-
firis"sub finem soeeuliix monasierio, in quo S; Bera- Cquenle conversi sunt: quod Ceuomani acceptam
.-'rius B. Scholasticoe corpus deppsuerat, sacra ipsius •iërunt merilis S. Scholasticoe, quam ut lutekirem
_,theca Nonnannorum furori subdueta., in urbanam ac patronani proecipuam colnn.t. Quae de S. Schola-
S. Pelri Ecclesiam, quoejam collegiala est, Hugouis sticoe reliquiarum majori parle per Richildem Ca-
: cômii'is studio, iheimie x soeculo, in monaste-
quarla die-Novem- roli Calvi c'nujugem aiiiïo 874 translataincerla sunt.
.-bris translata est. Haceliam soevienleprocella Nor- riuin Juviniaeense circuinferuiiiur,
mannorum (inquit Velus Auclor, cujus fragmentant -Certe Aigulfus SS. Benedicli el Scholasticoe ossa
loin. 111Hist. Franc. Aud.reoeChesnii refertur), urbs arida ex Italia advexit : et tamen S. Scholaslicoe
Cenomanica devaslatur, et coenobium S. virginis braehium ossibûs el Carne ihlcgrum in eodem mo-
• Scholasticoeextra nuirum urbis situm exustum est, et nasierio asservari dicitur, uti et cingulum ejusdem
feiicis memorioe Fran-
e,cvrpns ipsius sacroe virginis inlra ejusdem urbis si- sanctoe, quo Anna Aus'.riacainvic'lissimi
,num positum et .conservatutti. Quod accidisse anno corum regina-in puerperio régis nostri
.6(59discimus ex"Aiionymicliroiiico perantiquo, quod , Lu tovici XiY modo impcraniis usa est. Porro Ju-
Andréas Cbesnius Geslis Normann. proemisit. Née viniaeense Parlhenon ord. S. Bened. in confinio
: minori sane miraculo dioecesis Trevirensis duabus a Saianaco oppido ad
ejusdem S. ScbOlaslicoear-
gejj.ea capsa divinitus sublracla est manibus soe- . Carum amnem positum, ab ipso condilu nuncupa-
viëulium Calviiiislarum, qui anno Î582 die 3 Apri- tum est S. Scholaslicoe, quoeinibi ëliam nunc mira-
lis , Méritai cujusdain impurissimi nebuloiiis falsis cula soepiusoperari fertur.

'
MIRACULA -S. BENEDICTI -

PATRATAm GAIXIA POST TRANSLATION EM AD MEDIUMUSQUE SiECULUMIX.

Sfripta ab ADMEVALDO.
(Apud Mabill., Acla SS. ordinis S. Bened., tom. Il, ex Joannis BosciiBibliothec. Floriac, etc.;

PROLOGUS AUCTORI&. D nequiret quod non proeoccupaverit majorum diligen-

Ilalioe laus et descriptio. lia. Scriploribus namque proeslanlissimis suppetere
Regni Ilalici summum ac proeclarum decus ek.m- plurimum videbatur ipsius. Iandahilis lerrsê'excellens
-(etRtuia a proeppllentissimis veleram auclorum inge- maleria, coeii scilicet temperie, locorum salubritate,
niis iractalum est editunique constat, quo iam invenirî ferlililale soli, ooacitaie abundantissima nemornm,
 ADREVALD1FL0RIACENS1S MONACHI 911
911
couium an/wilale, olearum vitiumque proflnis pro- 1A CAPUT X t.
venlibus, novamm urbium amoenilate, velerum quo- Cassineiisis eversio.
que ôppidorum décore, amnium nobilium felici
prolapsu, unaque cunclarum rerum opulentissima Justino igitur imperatore ob immanitalem scele-
gloria."Al cum lanloe copia: potentia vigorque decen- rum in amenliam verso ac paulo post vita privalo,
tissimus velerum studio ïtnlioefuerit attributus, tra- Tiberius Conslantinus, vir Teipublicoeregendoe stre-
ctas tamen tolius patrioe in diversa porrectus, nuus, imperii infulas tolius gëntis adnisu suscepil,
diîigenli sese consideratione advcni exposcit. Neque quibus per septem annos rite gubernatis, successo-
enim unius soîummodo regionis bénéficia complecti rem delegil sibi Mauricium, ex prosapia Groecorura
.tanta laude videnlur, quin polios palrioeomnis deçor ac Cappadocia oriundum. Quo inopérante; B. Grego-
reguiquc félicitas brevi memoratu ac si quodam col- rius sancloe atquë aposlolicoe sedi Romoe proeficitur
leclaneo astricla perspicitur. Cumque -magnitudo episcopus. Porro Francorum regnum Brunechildis
ipsa Italie! regni quod olim Magna Groecianiineupa- regina cum nepotibus Theodeberto atqueTheoderico
halur, eo quod urbes ejus atque castella vel maxima " filiis Childeberti régis jam majoris oelatis metas
ex parle aucloribus Groecis consliterint, in longitu-* allingentibus fortiter regebat. At vero gens Lango-
dînent laliludinemqueoequolibramine oestimata, Ion- B ' bardorum Ilaliam a partibus Venetiarum dudum, ut
gitudine haud modice superet Iatiludinem, assimilis supra proelibavimus, ingressa, maxima ex parte cia-
ulique querno folio, quod procerilate sui laiitudinem dibus afficiendo, suoe polentioe subdere conabatur.
excedil ; plurimarum tamen provinciarum mater Procedenle deinde tempore, jamquePhoca imperium
elfecia. proedulcicunclas amplectiturgremio. At vero administrante Romanum, qui Mauricium imperalo-
Romani imperii insignis poienlia dum edomitum or- rem cum filiis Theodosio, Tiherio, atque Conslan-
bem jure perduollionis obtinere vellet, ampkssima lino, cum esset slratorPrisci Patricii, dolo intereme-
regnorum snatia quoeper Asiam, Europam et Libyam rat, proefata gens duce Agilulfo, quem sibi regem
.haud parum "dislendiintur, in provincias coloniasque proefeceral, tolam pêne irrumpit <>Italiam, Roma-
discindere ratum babuit, sicque stipendiarias legio- namque aggreditur urbem. Nec Jongo post a proedo-
nibus interpositis conslituere. Inler quoeItalia quo- nibus proedictoegentis, monaslerium beatissimi Patris
'
que maxima regnorum Occidenlalis climalis divisio- Benedicti, quod in Cassino siium est, noctu invadi-
nem passa, duodeviginti a provincias ex sese protu- lur, diripitur, deslruilur. Qui cum universa diripe-
lit , qnarum omnium proeclarior Valeria , eique rent, ne unum quidem ex monachis tenere potuë-
adjuncla Nursia inter Umbriam et Campaniam Pi- p runt : ut prophelia venerabilis Patris, quam longe
eenumque. consistil, Samnitum orienlem versus pro- anie proeviderai, compleretur, qua dixit : Vix apud
speclans limitera, Elruria vero semetipsam determi- Dominum oblinere potui, ut ex hoc loco mihi animae
nans. Cura ilaque, ut proelibavimus, nobililale sin- concederenlur. Fugientes autem ex eodem loco mo-
gulariel bonorum omnium provenlibus affluentissime nachi Romam venerunt, codicem sanctae regulse
exuberescat, proecelsorumque altrix virorum prisca quam soepedictusPaler composuerat, et quoedam alia
reperialur oelale, uno tamen semetipsam editissim© ejus scripla; neenon pondus panis, et mensuram
potuit vincere germine, dum beatissimi Patris Benedi- vini, ac quidquid ex supellectili surripere potuerant
cti optandam cunctis mortalibus protulit genituram. déférentes. Phoca ilaque post octo annorum curri-
a Tolidëm Italioe provincias numerat Pauhis War- Gregorio Magno testata rixari non juvat. Quanquam
nefridus in lib. u, Hist. Langob., cap. 15 el seqq. viri oequissintipaululo videnlur morosiores adversus
l! Joaiitics Boscius librum Miraculorumuno tenore Adrevâldum, qui licet in nonnullis lapsus sil, auclo-
(ul ex mss. codd. apparel) ab Adrevaldo scriplum res sane quamplures ab illis probalos et magna cura
divisit in capitula 59, quibus duos Adelerii arliculos ac religione edilos superat erudilione el auctoritate.
subjunxit, Ex primis capiUilis novem , quoemera est Neque de rébus noslris eruditorunt censurant ac ju-
repelilio ex Aclis SS. Benedicli et Mauri aliisque dicia recusamus, sed proejudicia.
aucloribus cuique obviis collecta , paucos dunlaxat In capite 7 notanda in Adrevaldo quoedam, quoe
versus excerpsimus. In capile sic, post superiora, D Yiloe S. Mauri ex Cassino in Galliam profecluri non-
genus et orium S. Benedicli describit Adrevaldus. nihil lucis affermit : « Profecti ilaque a coenobio
« Hic nempe dileclus Domini Benediclus, leste exi- Cassini Epiphaniorum diebus, quinta Sabbali, haud
mio proesule Gregorio, Nursia exortus, quoe, ut jam procul iu proedioejusdemccenobii ea deveniunt die; »
proefatus sum , conjuncta ValerioeEtrurioeque unam cum iu vulgato Fausto sic legalur : « Igitur nos
efiieit provinciam, non solum eam suo illusiravit quinta Epiphaniorum Sabbati iter arripientes, > etc.
exorlu, verum omnem Italiam, cujus félicitas alto Anno Christi 545, quo S. Maurum Cassino discessisse
repetila principio bac de causa brevi edisserla est, diximus, Epiphania in feriam terliam incidebat :
inclytatn suo minière proeslilil, Denique quantoe di- adeo ul si prior exposilio proeferendavidealur, Mau-
gnilatis pareniibus progenilus fuerit, testantur ruinoe rus quinta îiebdomadoe feria, Epiphaniorum die ter-
palatii eorum cum oediculaprope moenia Nursioeur- lia , Cassinum egressus sit. Adrevaldus postquam
bis sita. Tantoe quippe magniludinis perplexi operis S. Benedicli transitant B.Mauroin Gallia perspeelum
ex fundamentis conjicilur, ul quoelibei palalia po- enarravit, agit de Cassinensi eversione capite 10,
tentissimorum superaverit regum, nec modicis queat quo ex loco opus aoctoris integrum , apposilis Bos-
reparari impensis. » ciauoeedilionis capitulorum nolis reproesenlamus.
Hoc Adrevaldi teslimonium respuunt socii Bollati- o Cave id intelligas de prima Langobardorum in
d.iani, proeferuntque Leonis Marsicani silentium de Ilaliam impressione, quoeAlboino duce, Justino im-
liberiori génère S. Benedicli, cui lainen generis no- peratore facta esl. De iempore eversionis Cassineiisis
bililalem concedunl liberaliter. Graliam sine dubio egimus ad cap. 17 ÇitaeS. P. Benedicli.
illis babebit Benediclus : de cujus nobililale salis a
013 DE MIRACULIS S. BENEDICTI. 9^
cula, quibus imperîum omne pessumdederat comli- A eorum decidenle gloria, a proefeclis palaiii domus
gno morlis génère trucidalo, Heraclius succedit, ordiiiabalur regia, regibus ob imperitiam desidiam-
regens imperii sceplra viginti sex annis. Cuique He- que solum regale nomen inaniter gestanlibus.
raclonas [al., Heracleonas] cum matrë Marina duo- Namque et opes et poienlia regni pênes palaiii proe-
bus substituilur annis : ac deinde Constanlinus filius feclos, qui majoresdomus dicebanlur, et ad
quos
Constanlini «, successionis, ordine annis sufficitur suntma imperii pertinebal, relinebanlur, neque aliud
viginli et novëm. Quo imperante Italicum regnum régi relinquebatur, quam ul regio lantum nomine'
Grimoaldus sibi prospère disponere videbalur, Fran- contentas, crine profuso, barba snbmissa solio re-
corum vero regimen Chlodoveus filius Dagoberti sideret, ac speciem dominantis efïingeret, legatos
opiime asservabat. undecunque veniënles audirel, eisque abeuntibus
CAPUT XI. responsa quoe erat edoclus vel eliam jussus ex sua
Translatio sanctorum Benedicli et Scholuslicoe.Pauli velut potestale redderel : cum proeler inutile régis
diaconi lestimonium. nomen , et precarïum vitoe slipendium , quod ei
Hac proinde tempestate Mummolus abbascoeno- proefeelus auloe, prout videbalur, exbibebal, nihil
bii Floriacensis, quod situm esl in lerritorio Au- _ aliud proprii possideret, quain unam ei eam per-
relianensi supra fluvium Ligeris, divina monitus parvî reditus villam, in qua domum et ex qua
visione per sonmium , dirigit una cum consensu famulos sibi necessaria minislranles alque obse-
Deo sibi comniilitanikini fratrem quemdam ex suis quium exhibeiites paucoe numerosilaiis habebat.
venerabilem monachum Aigulfum nomine : quatenus Quocunque eundum ei erat, carpenlo ibat, quod
sanctissimi confessoris Christi Benedicti corpus hue bobus junctis b el bubuk-.o ruslico more agenle
transferre deheret. Sic enim sibi revelatum divi- trahebalur. Sic a'J pakiliitm, sic ad publicum po-
nîws asserebat. Cui ex însperalo conjuiiguittur puli sui conventum, qui annualim ob regni mili-
missi Cenomanensis urbis episcopi, et ipsi propler taient celebrabatur, ire, sic domum redire solebal.
«corpusbeaiissimoeScholasticoevirginis sororis exi- At regni administrationem et omnia quoevel domi,
mii Patris Benedicli transferendum divina revela- vel foris agenda erant ac disponenda , proefeelus
tione invilati. Cujus rei historiam, quia in promplu auloeprocurabal : cujus officii magislratum ea oetale
est (scripta scil. ab ipso Adrevaldo), instanli opusculo Arnulfiis c vir eximioenobililatis probabilisque vitao,
inserere supervacaneum duximus. Huic sacralissimoe cuni filio Angesilo apprinte regebat. Quique relicla
(ranslaiioni beatorum germanorum, Benedicti sci- post soeeuli gloria, episcopus Mediomairicuiti, cleri
licet atque Scholasticoe, alleslatur Paulus mona- C populique aeclamalione el vota ordinatus, mirabi-
chus, cujus supra menlionem egi, in historia genlis liler in pontificalu vivere sluduii : ac demum ere-
suoe libro sexto, ita inquiens : Circa hoec tempora milicam eligens vilam, lepvosis universa proebens
(haud dubiura quin Conslantino imperante) cum in obsequia, conlineniissime usque ad obitum vixit.
Castro Cassini ubi beatissimi Benedicli corpus re- Anastasius jam lune Romani imperii regebat insi-
quiescebat, aliquantis jam elapsis annis soliludo gnia, Italici vero regni principatum posl Arepertum
exsisteret; veniënles de Cenomanensium et Aure- Liulprattdus in suam redegarat dilionem.
lianensium regione'Franci, dum apud sacrum corpus CAPUT XIII.
se pernoctare simulassent, ejusdem Patris alque Cassinensemonaslcrium a Petronace insteuralur.
gèrmanoe ejus ossa auferenles , in suam palriam Circa hoec tempora Petronax quidam civis Bre-
asportaverunt, ubi singillalim duo monasleria in
xiamis, religio's» vitoe continentiam servans, Ro-
utriusque honore constructa sunl.
main agenle proesulatum B. Gregorio d venil, sancli
CAPUT XII. desiderii palefaclurus volum. Denique bortalu ejus-
Reriim Francicarum status. dem sanctissimi proesulis proediclus Peironax coe-
Sane Justiniano juniore post morlem Conslan- I» nobium quod quondam ab egregio Paire Benediclo
tïni imperium assumenle, dècem in imperio annis in Castro Cassini mpnlis sedificatum fuerat, atque
exactis, a Leone Augustali dignilale privatur, ex- permissu Dei omnipotentis a Langobardis destru-
sijioque relegatur : adversum hune Tiberius arma clum, devolissime adiit, ibique cum aliquibus
corripiens, imperiali sarcina relevatum relrudil in prudenli simplicitate proeditis, qui jam ejusdem
carcerem. Porro illo in Iempore, apud Gallias Fran- loci liabitalionem expetieranl, summa charilatis
» Hic locus ex Paulo Diac. in Hist. Langob. lib. iv, c Neque S. Arnulfiis majordomus fuit, neque sub
cap. 51, emendandus hoc modo : Heraclon ejus filius ignavis illis regibus palalium rexit, certe nec aille
cum maire Marlina regni jura siiscepil, rexilque im- monacbus fuit quant episcopus. Lege ejus Acta ad
perium duobus annis. Quo vita decedenle successilin: ami. 640.
locum ejus Constanlinus germanus ejusdem alius filius• d Monasterii Cassinensis reslitutionem per Petro-
Heraclii imperavitquemensibussex. Roc eliam mor- nacem sub Gregorio II, qui ab anno 714 ad 732
tuo Constanlinus ejusdem filius ad regni dignitalem' sedi Romanoeproduit inceptam, Gregorio III ponli-
escendit, lenuitque regnum annis oclo et viginli.
b Hic nimius
fice alierins Gregorii successore perfeciam fuisse,
videlur Adrevaldus in deprimendoi erudile probat Angeius de Nuce in Citron. Cassin.
regum illius tempofis statu , quem tamen omninoi lib. i, cap. 2.
dégénérera fuisse concc.iunt omnes.
915 ADREVALDIFL0R1ACENSIS MONACHI 916
annexione in S. religionis liabilit vivere coepit, A , Rébus ilaque humanis eo post diutinam "regni oi-
qliiqhë eumdem virum seniorem sibi proefieiunt. ministralionem exempta, duo filii ejus, PippimiS
Non post multumvero lemporis, coopérante divina et Caiiomanitus, regni summam concordi societaté
miséricordia, suffraganlibiis merilis proecipui Patris divisam, 'aliquot annis sub Cliildrico nSminetenus
Benedicti, mullorum ibidem monacborum nobilium rege, ad gubernandum suscipitint. Porro CarlP-
alque mediocriiim ad se concnrreniium Pater ef- maniius post aliquantum lemporis excursum, regni
fectus est : sicque reparalis habilaculis poenobilali quam ad regendum susceperat partëm fralrrfé^
ordini congruentibus, sub sancloe regute jugo ac Hnquens, amore succëhsus speculativoe conversa-
beatissimi Patris Benedicli inslilulione vivere coe- tioiiis, Romam se in otiiim contulit. Siquidèrif
pei'unl. Hoc ilaque ordine in slalum , quo nunc hortante B. Eucherio Aurelianornm episcopo, qui
cernitiir, sanctissimum illud Cassinense coenobium a paire illius niilla exsisieiite Culpoeoffensa puls-is
reparatum esl, ciiin jam fere centum et decem sede propria, atque in Hasbaniam apud S.-Trudo-
annorum a curricula evolola essent, ex quo occulta nem in exsilium relegatits fnefat ; necnon S. Bo-
Dei nulli locus ille habitatione carere coeperat hu- nifacio Fresioniim episcopo, qui ambo patris ejus
mana. Proinde sequenti Iempore, buic venerabili apud inferos damnationem *>, etiani corporeis ipsi
v'iro Petronaci dileclus Domini pontifex Zacharius B oslendere visibus : operosam lemporalis regni di»
plurimum auxilii contulii , libros scilicet sanclae gnilalem Iota contemnens mentis adnisu, habiluqué
Scripturoe, necnon el alia quoe ad militaient mo- permulalo, tonsuroe ecclesiaslicoe graliam a B; Za-
nasterii pertinere polerant : insuper et régulant cbaria papa Romano percipere nierait. Denique'
quant ipse egregius Pater sanclissimis conscripsit rnonasticoe viloe normam adeplus, in monte Soracle
maitibus, paterna libertale concessit. apud ecclesiam B. Silvestri, éxslructo monasleriof
CAPUT XIV. cum fraliibus secum ad hoc convenientibus non-
nullo iempore optala qnieie perfruitur. Séd ex
Caroli Martelli gesta. Pippinus el Carolomannus ejus Francia multi nobilium ob vola solvenda, Romani
filii. Carolomannus fil monachus. cum solemniter commearent, et eum velut domi-
Interea apud Gallias, Angesilo majoredomus filio- num suum proelerire nollént, oliura quô
quondam
que ejus Pippino humanam obeuntibus vilam Ca- maxime delectabalnr, crebra salutatione interrum-
rolus lilius Pippini, lolius gentis Francorum ma- locum mulare compellnnt. Nam cum hujus*
pentes,
gistratum , quanquam post mulla bella de manu modi frequentiam suo proposilo officere vidissetj
Reinfrcdi ( Reginfredi Paul. Diac lib. vi, c. 42) reliclo monte in S.amnium provinciam ad mona-'
lyranni Deo juvante abslulit, suoeque subdidit po- G'slerium S. Benedicli situm in soepedicto castrô-
testati. Denique rébus bellicis operosissime insistens, Cassini, secessil, alque ibi, quod reliquum fuit mor-
lyrannos per tola m Franciam dominalum sibi vin- lalis vitoe, religiose cpnversando cpmplevit.
dicanles oppressif, ob eamque rem plurima juri
Ecclesiastico delraltens proedia fisco associavit, ac CAPUT XV.
deinde mililibus propriis dislribuere sluduit. Proe- Pippinus rex consliluiiur. CassinensesZachariam pa-
terea Saracenos Galliam occupare tenianles duobus pam de corpore S. Renedkli interpellant. Zacharicè
magnis proeliis, uno in Aqnitania apud Pictavium pro hac re episloia.
civitatem,. allero auteni apud Narbonam , juxla Dum igitur hoecita aguntur, Pippinus regni Fran-
Birram fluvium ita devicit ut in Hispaniam eos corum asseëutas-summam,.jussu Stephani Romani
redire compelleret. Quamobrem cum adversantibus ponlificis Childricum inertissimum regem depositum
nûllatenus cedere sciret, nullique parcere , diu a ac deionsum, in monasierio deinde trusura private
posteris Tudites, ab aclu rerum scilicet agnomen vivere compulit. Dein aucloritale ejusdem ponlificis,
in'deplus esl. Tudités enim mallei dicuntur fabro- ex proefeclopalaiii rex constitutus, per annos ferme
ruin, quorum iclibus cuncla atterilur durities. quindecim auleo amplinsregni Francorum principa-
Pepigil hic foedus cum Liuiprando, eique .filium D tum solus opiime rexit. Ea igitur lempestale, ntonâi
suum Pippinuni misil, ut more Chrislianorum fide- chi soepedicti coenobii Cassineiisis, aucfore Gaïlo-
lium ejus capilkun primus attonderel, ac Pater illi manno de quo supra retulimus, Romam.veniunt. "
spiri talis exsisieret : quod ille gratanlissiuie com- doloris apud sanctissimum papahi Zachariam depo-
plètes , multis dilalum miineribus genilori nalum siiuri querelam, propter corpus scilicet sâcratissiffii
remisit (Paul, Diac, lib. vi, c. 53). Qua de re con- Patris Benedicli, a solo proprio in Gallia Iranslati.
ligit, ut legalionem sacralissimi proesulis Gregoriii Qui moeror jampridem a cordibûs eoruindém fralrum
ad se directam, obsecrantis qualenus S. Romanami ob lerrarum longinquitalera née hOii vetuslatéhi
Ecclesiam a Langobardorum lyraitnide libéraret, , lemporum admodum refrixerat, nec jam spem po-
terrena cceleslibus proeponderans, floccipenderet. liundoe hujusce rei habebant : sed Càrlomànno illcp
a Hic calcnhis, uli et lotus fere articulus, ex Paulii videntur ex dictis a nobis ad Vitam S. Beneiî.,
Diac. hisloria Langob. lib. vi, cap. 40, dcsumpluE Ï cap. 17.
esl : quanquam anni fere centum et quadraginlat ii Id inler fabulas amandanl Baronius aliique, qua
ab cversione Cassinensi ad iiisiauralioncm efflnxissc i de re in Vita S. Euche.rii soeculoproxinto agendùmV
 917 DE MIRACULISS. BENEDICTI. 918
rum sacrum subeunte collegtum, spes olim eraorma A CAPUT XVI.
revîxit : sanclumque adeunles exposcunt proesulem, Carolomanni
legalio in Galliam. Remigius Rothoma-
ut litteras Pippino régi Francorum dirigat, qualiter gensis episcopusa Floriacensibus S. Benediclicorpus
aùcloritali ac precibus lanti favens ponlificis, egregiij repelil.
Patris corpus avitb restituât loco. Proefalus vero, Acceplis ilaque lilleris S. papoe, Carlomannus a et
pontifex precibus annuens lacrymosis, auctorilatis! fratres qui cum eo erant Gallias expelunt, Pippinuni
aposlolicoeepisloiam éditant, per eumdem Carloman- adeuni, sacra sancli apostolici proférant rescripta :
num ac fratres qui cum eo vénérant, Franciam, flebilemque sibi querelam quesluosis subjiciunt la-
Pippino dirigit régi. Modus autem releclorum sacro- cryinis. Orant subveniri sibi, pios Patris cineres os-
runi hic erat. « Zacbârias episcopus, servus servorum! saque cunctis reverenda morlalibus furlim sublala
Dei, sanctoe sedi principis apostolorum B. Pétri{ devolissimis filiis auctoritatè regia justitioequerespe-
praesidens, omnibus episcopis ac presbyteris Eccle- cta affalim resiilui. Non ullius offensoein bac re
sioe Francorum salutera dicit. Egregius Aposlolus. perlimescere culpam, cui suffragari agnoscitnr inof-
ail : DiligentibusDeum omnia cooperanlur in bonum, fensus reclitudinis trames. Flexus ltis luctuosis que-
(Rom. vin). Et iterum idem ipse : Dum tempus ha- stibus pius princeps simulqùe sanctoe sedi assen-
bemus, operemur bonum.ad omnes (Gai, vt). Et itemL]} lando favorem proebens, fratris qUoqùo consulens
Scriptura : Quam speciosipedes evangelizantium pa- volunlali, Remigium Rothomagensem episeopum na-
cem, evangelizantium bona (Rom. x) ! Innotueruntt luralem suum ad perficieiidum Carlomanni fratrum-
nobis religiosus abbas et presbyier Cassin'imonaste- que peiitionem cum imperio Floriacum monasterium
rii B. Benedicti, et Carlomannus Deo amabilis mo- dirigit : qui ex proecepto régis eliam nolentibus fra-
nachiis, germanus filii noslri Pippini excelleniisslmi tribus sacrum effossum pignus Carlomanno ac fralri-
majorisdomus, per Iras présentes religiosos Dei[ bus cum eo pergentibus ocissime reddat: Suscepto
servos monachos concordioeel pacis sermones inter negotio episcopus celerrime monasterium expelit,
eum ac Grifpnein frairem ejusexpedire nos mitière; mandata régis edicit, jussa implere conatur. Medo
ul et nos hoecipsa admonendo, dirigamus excellen- Umc lemporis abbas buic sancto proeeral gregi. Hic
tioejam dicti Pippini filii nostri, ut ad pacis côiicor- cum proecepla regalia oegerrime suscepissel, non se
diani redeatil, vobis propler Dëum pacifiais mêdiatë- posse deposilum reddere dixit, quod ad servandum,
ribus. Verum éliani pro corpore B. Bèhëdicli, quoi! non autem reslilueiidum se suscepisse gaudebat. lia
fiiriivë ablalum est à siiô sepùfcro, ut ei resliluataï. Subjiciens : Ipse sanciissinius Pater propria sponle
In hocpiei'atisel hiisëricô'rdîoeïïbénièr aurem accoiïi- hue se déferre permisit, ipse visione sacra suos ob
modarehorlamur dilec'libhemâ'csanclilatemveslram, 'G sui deveelionem invilavit servulos : suscepimus indi-
ul primum omnium fràtér àd fratrem pacis jure iiv gni, egregii Patris sacralissima membra, excepimus
unum rédéat, è't confiiiidaluf inïqtiitas e medio eo- cineres pios, dévoie nunc usque asservare curavi-
rum; chantas VëroDei vobis praadicântibUset mini- mus. At si nostris intervenientibus peccalis relin-
slfànlibus ëxûbëret inter eos. ' Deinde et proefaii quere Gallias ruraque eura nativa petere plâcuerit,
B. Benedicli corpus juxia peiitionem servorum Dei. faleor potis id ei exsislere, nec velle noslrum licerê
sublimitas filii dilecti nostri Pippini veslra coopé- quoquomodo obsistere. Sin vero (quod cerlissima
rante sànctilalé ih'dubllahfer àd prbprium remittât fide nostro inhoesifpectori) divino nulu providentia-
locum ; ut et jam dicti servi Dei de sud gaudeanl sibi que clementi ob plurimaruin salutera animarum reli-
resfitatP Paire, vosqUépferënhëmhabeatis mercédem clis jiropriis lias procul posilas ae pêne in ullimo
étlaudëni, préëo quôd jûsi'é;operali fueritis, ul àd litlore Oceani sitas expeliitvolunlariesedes; cenis-
Suum sanctissimi viri Corpus referatar tumulum, ex simum habetote, impoles voti veslTi vosmel ad pro-
quo clàm ablalum est. Nec enim habet sancti'tas' pria rediluros. His diclis, mullum illacryhians, forés
veslra qù'od offeitsionis ift hoc bonô opère restitua ecclesioesanctoe Dei Genitricîs Marioe quo reposila
lioiiis hujus perlimésceré debeat coram -Deo; dinït sancta mënibra cubabant resérare jubet, sùosqué
crëdilur, quia ad oittinen'dum hPc, ipsius snlïragan- D ] propler ostia excubitare..
tibus ôrationibiis éi vôïuntate, proefati religiosi Déii CAPUT XVII.
servi sunt përmoli. Yalelé. » Divinilus id impedilur.
Ipse vero cum fratribus tolius congregationis intra
Ecclesiam beati apostolorum principis sese retinens,
» Carolomannus e'Cassino in Galliam accessit; bis : Pippinus precibus Carlomanni monachi fratris
Stephano III ponlifice, ut, constat ex Éginhardo, sui mandavit Remigio proefato archiepiscopo, ut ad
Anastasio Bibliolhecario, Herkemperlo, Annalibus locum, qui dicitur Floriacus pergeret, et corpus
Berlinianis, aliisque aucloribus supparibus : qui om- S. Benedicti qui ibi reqniescebal legalis Carlomanni
nes de isla Carolomanni legatione primaria silent. Et; redderel, etc. El fortasse Adrevaldus inspectis Za-
quidem veri similius esl, Carolomannum hominum cltarioelilleris adductus est ut scriberet ipsum Caro-
soecitlariumfugieitlem consorlia, lilleris a Zachariai lomaiimuii legatione fiincWm esse : quod postea
papa de repeiendo S. Benedicli corpore impelrwtis, Hugo Floriacensis monachus (qui id Conslantini im-
non per seipsum id proestilisse,sedperlegaios in Gal- per. anno 10 factura qsserit) aliique ab Adrevaldo
liani mis.sos, qiiemadmoduni ms. historia episcopo- acceperunt.
rum Rothomag. soeculoxi composila docet his ver-
919 ADREVALI FL0R1ACENS1S MONACHI 920
solo prostralus, lacrymis ora perfusus Domini auxi- A j migrante, Carolus et Carlomannus lilii ejus, regni
lium exposlulabat, quatenus-dileclissimisui confes- administrationem suscipiunt, [b facloque solemniter
soris pignus quod nullis proecedentibus meritis , sed generali convenlu lotum regni corpus ex aequopar-
solo gratuito munere famulis suis coululerat, nulla tiuutur : et Carolus quidem eam parlent regni quan:
scelerum enormitate irritaws auferri permitteret. paler eorum Pippinus inprimis tenuerat ; Carloman-
QuoH quibus fletibus quibusqûe gemilibus, quove nus vero eam cui patruus eorum Carlomannus proe-
ululaluum clangore peroratura sit, quis mortalium fuerat, regendi gratia suscipiunt. Sed Carlomannus
exsolvere valeat? Conflictantes denique in dolore post administralum biennio regnum, morbo deces-
Patris et filiorum animos, oetàtis malurimoe inter- sil : Carolus autem, fratre defuncto, consensu
duraque supremoe, qualitalis variae, valetudinis di-? omnium Francorum, tolius gentis monarchiam sus- N
versoe, quis explicaverit digne? Videres certe animds cipit. Qui bellum adversus Langobardorum genlem
Patris mcestitioe vulnere atlrilos, prospeclare moe- Ilaliam jampridem Romanorum potesiali subtra-
renlium filiorum lacrymabiles vullus, alque ab neii- ctam vario jure possidentem, rogatu et precibus
tra parte consolalorera, prorumpere hinc senes ju- Adriani Romanoe urbis episcopi assurait, quod prius
nioribussolilum pridemàmpendentes dileclionisamo- '
quidem et a paire ejus, Stephano papa supplicante,
rem nullam solaminis conferre graliam : hinc junio- B '. cum magna difficultale susceptum est. Quia quidam
res, patribus nullum adjumenti robur conferre. Res e primoribus Francorum cum quibus consulere sole-
certe animos erroneos hac illacque trahebat. Dum bat, adeo volunlati ejus renisi sunl, ut se regem de-
ilaque parles lanto animi ardore inter se decerlarent, serluros, doraumque redituros libéra voce proclama-
alque hi quibus res pro animo ineral, sese oraiionibus rent. Susceptum tamen esl tune conlra Haistulfum
commuuirent, majestali oranipotenlissimoetanlam di- regem el celerrime compleium. Siquidem proefalum
scritninislilem solila miseratioite dirimereplacuit. Si-
regem paucorum dierum obsidione apud Ticinom
quidem Remigius episcopus, cum"suis lempluro in- compulit et obsides dare, et erepta Romanis oppida
gressus, dura ad sacrum propinquassenl sepulcrum, alque çaslella restiluere, atque ut reddila non repe-
repenlina luminum coecitale adeopercellunlur, ut nec lerentur, sacramenlo fidem facere. Enimvero Caro-
mutuos cernere quirenl vultus, nec quamlihet in'par-
lus inchoalum a se bellum nequaquam inlerpolari
tem sallem palpatu quo progredi vellenl agnoscere.
Desiderium regem longa obsi-
Perittde lerrore valido adoperti, nihil aliud quam vi- permisit, priusquam
dione faligalum in deditionem acciperet, filiuinque
toe dispendfe operiebanlur : alii denique solosternun-
misericordiam Domini alii so- ejus Adalgisum in quem spes omnium inclinata vide-
tur, proestolaturi ; l'ugoe Italia excedere
laiio se|utera méditantes, hue illucque discurrunt, vo- Q balur, non solum regno, verumetiam
omniaque Romanis erepta restitueret,
ciferanlesque auxilium affore precantur. His nimia compelleret,
confusione tumultuanlibus, evocalus cum fralribus totamque Italiam suoe dilipni subjugarel subactoeque
filium suum Pippinum regem, imponeret. Ampliata
accurril abbas, dalaque manu ab ecclesiaviolalores sa-
cri lempli extrahit, divinam salis abundeque sentien- denique regia poleslale, necesse erat duces regno
tes ultionem. Humi deiude proslralis veniamquepeîen- subjugatoequegenti proeficere, qui et legum modera-
tibus clemenler induisit, alque ex ejusdem preliosissi- mina, et morem Francioe assuelum servare compel-
miconfessoris corporereliquiasbenignissiraecontulit. lerent. Qua de re primatibus populi ducibusque con-
Refeclis auiem, ac cunctis necessariis itineri dapsili- ligit palalium vacuari, eo quod multos ex Francorum
ter altribulis, ad sua remillit. At illi palalium repe- uobili génère filio conlulerit, qui cum eo regnum
tentes, virtaiem quamplurimam Dei hoc in loco me- noviter susceptum tuerentur et regerent. Hac igitur
ntis sanctoeDei Genilricis perpetuoeque Virginis Ma- occasione ut aliquibus videtur : ut plurimis vero '
visum est, ob Francorum suspectant fidem,
rioe, acB. Pétri apostolorum principis, necnon et egre- credibile
. semel in conjuratione, dum bellum in-
gii P. Benedicti intercessione vigentem, régi proestan- quam
tissimo Pippino palefaciunl, eumque liberalem huic choarelur Saxonicum, experlus est ; ilerum autem
sacro coenobiosuis adhorlaliombus sedule efliciunt °. Din conjuralione Pippini naturalis filii,] q.uibus-
CAPUT XVIH. dam servorum suorum fisci débita sublevalis cu-
Carolus et Carlomannus Pippino palri succedunl. ram tradidit regni, alque inprimis Ragonem Au-
Carlomannus rex morilur. Caroli gesta. — Rahonis; relianensibus comilem proefecit, Bilûrigensibus Slur-
comilis rapacilas punitur. minium, Arvernis Berlmundum, aliisque ul ei visum
Pippino interea rege ad coeleslia ut credimus de- esl locis alios proeposuit. Sed Raho ut ejus débitant
a Brevius liane hisloriam descripsit Auclor ano- pro eis Dominum exorarent ut eis indulgerel : promi-
nymus ms. historioe episcopor. Rotitomag. de Remi- silque B. Remigius, quod nunquam sancti corpus inde
gio ita scribens : Cumque ad locum veniret, et abba- amplius transferret. Quid plura? Illico sunl exaudili,
tem qui lune lemporis monasterium regebat et Medo, et B. Remigius cum suis sodalibus prislinam sanilalem
dicebalur vocarel régis cdicla edisserens, cum legalisi recepil. Precatus est autem proefalum abbatem , ut
Carlomagni ecclesiam ingrestus est. Cumque sepul-, corporis viri reliquias illis exliiberet, ne locus in quo
crum B. viri appropinquasseiit, repenlina coecitale Deo dévoie servieral tanto palrocinio cassarelur. Qui,
multaii sunl. Proinde lerrore valido concussi, ante', libenler acquievii. Sicque legalis remeantibus ad pro-
proefalum abbatem fratresque loci illius sololenus', pria, Remigius rediit ad sua.
i> Uncis inclusa désuni in
proslernunlur misericordiam deprecanles, quatenus\ ' apographo' nostro Ssor, =
germanensi. '•'•-;"' :V\
m DE MIRACULIS S. BENEDICTI ni'
exposcebat naturoe, nimia insolescens aslulia, cupi- A _ suum inlerficere voluisse , baeulo quod gestabat,
dilate vero crudelior effectus, cum universa quoe caput meum valide perculiens , morli me vicinum
Aurelianensium fines conlïnere videbantur sibi sub- reddidit; una eliam comminans, citissime hujus
jecla cerneret, coenobio duntaxai S. Benedicti ex- facli me inutililer poenitudinem peraelurum. Hoec
cepta quod ab abbate lune regebalur Radulfo, con- dicens, dolore inleriora cilius pénétrante, nocte se-
silium habuit abbate inlerfeclo proefalum proeripere quenti, morti corporis mortem animoe socians, Ma-
coenobium. Quod maturato peregisset, nisi pietas num [doemonumj obsequio, miserrimarà animant
indulgentissima Oondiloris obviam se lanto facinori Erebi jaculalur ad ima. Al Raduifus abbas agnita
opponere disposuisset. Frétas itaque ftducia per- ejus praepeti quidem, sed serotina morte, legatum
agendoe malignitatis, quemdam e suis salellitibus ad dirigit, qui régi et suam renunliet vitam, et Rabo-
regem dirigit, qui morluum Radulfum abbatem nun- nis exitiales exsequias.
tiaret, stalimque ac pêne evestigio alterum miltil, »
Radulfum ad evocaret inu- CAPUT XIX.
qui abbalem colloquiura
luum. Sane légalus régi directas accelerato ilinere Naves Floriacensium a vectigali immunes.
palalium venit, jussa exsequitur : needumque per-
aclo negolio aliquandiu palalio immoratur. At vero g'. Regali munificentia huic sacratissimo coenobioa
Raduifus abbas conscensis equis cum paucis ad col- priscis Francorum regibus per proecepti proprii syn-
loquium properat fallentis amici. Sed dum ille iter graphum concessum fuerat, uli quatuor naves im-
munes âb omni débita fisci liberrime per alveum
perageret, cornes balneum ingressus, curam corpo-
ris agebal. Cumque adhuc in balneo resideret, abbas Ligeris discurrerent. Cum itaque suprafati comitis
monasteriolum S. Gundulfi a ingreditur (nam inibi iempore, harum una ob salis evectionem Namneli-
lune morabatur cornes), obviumque habuit quem- cam usque ad urbem pervenisset, atque in regre-
!>
dam pomilionem [pumilionem seu nanura] nomine diendo tuta ex proeceptoregio omnes itineris por-
tas civilalesque pertransiret, ad urbem pervenit
Gauringisum, qui facetiis comiti inserviebat, quique
insidias ei comitis, cum nutibus, tum sermone de- Aurelianam, ibique a telonariis civitalis detenta re-
nuntians, fugoeauxilium expetere horlatur. Ilaque clor navis vecligalis gratia quoestioni subjicltur,
abbas verso gradu, calcaribus equum impellens,. ci- Liberalitalem regiamillo réclamante, contempta
tato cursu Ligeris alveum repeiït, navemque con- regali aucloritale exactor iiavem onustam sale fisco
scendens, in citeriorem transvehitur ripa m, celerri- subjicit, alque cuni coeteris naVibus procuratori
portus committit. Erat quando haec agebantur dies
meque monasterio recipitur. Inlerea nunlialur comiti sed circa horam fere diei tertiam,-cunctis
abbatem Inibi affuisse Radulfum, sed concile red- *Q Dominica;
"risse. Cernens cornes acerrime se ab abbate proe- missarum celebratione detenlis, navis quoe cum coe^
leris in porta fiscali tenebatur, subito absque humano
venlum, nec malitioesuoeac fraudi locum patere ul- a eraota médium Ligerim petit, quo
lum, nimio felle coramotus, a balneo exsiliens linteo rémige, porta
fortior vis aquae decurrere solet : ibique conlra ad-
obvolvitur, seque in lectum aliquanlulum requielu-
rus projicit, résidente ad caput ejus Deulheria con- versum pelagus forliter enatando, pervenit ad Po-
cubina. Eo altiori sopore depresso, aslitit in visu slerulara quoeusque hodie S. Benedicti dicitur, ibi-
Coucurrunt undique ab urbe populi
quidam senex monachi habitant gerens, quem seque- que appulil.
balur puer ejusdem habitas, lalilerque ad eum infit : incogniliim cernere miraculum, slupenlesque voces
0 Cornes, quid promerui, quia yoluisti abbatem in- clamoris atque adhorlalionis proferunt. Videte, o
terficere meum? Cui cum ille negando responsum cives, conlemplamini qualiler novus. nauta dileclus
ederet, nequaquam se abbatem suum necare vo- Domini Benediclus mortali: sine reinige^iavem pro-
luisse ; ille torvo vultu in eum respiciens simulqtie priam mediis régit in fluctibus. Confusa denique
baeulo quod gestabai incurvo caput ejus perculiens, omnis procuralorum fisci audacia in posterum ab bac
sese compescuit stultitia.
inquit : Per caput hoc tester poeniludioem te hujus
facli inutililer certissime acturum. Qua percussione D CAPUT XX.
excitatas, a iecto exsiliens, efferatus animo in vo-
cem erupit, diceus : Voemihi, voe mihi, jam nunc Carolo Magno Ludovicus succedit. Regni et Ecclesioe
. status sub eo. Odonis comitis feritas'. S. Benedictut
jmorior. Cumque astaiites territi requirerent, quid res suorum curât.
causae esset, cur lalia ac si mente caplus effunderet
verba, paliens ac tremens sciscitanlibus respondit : Carolo Auguslo Magno imperatore Francorum
Quiescenti mihi in lecto sanctus aslitit Benediclus, diem obeunte, Ludovicus filius ejus imperii guberna-
venerandadecorus canitie, quem sequebatur pueru- cula suscepit, cujus tempore variis lumiiltualionibus
lus et ipse monachus, coepitque adversum me con- regno Francorum attrito, multo ac gravi lurbine
queri, quamobrem abbatem suum inlerficere vellem. Ecclesioevisus est conculi status. Namque filiis di-
Cumque ei responderem nullalenus me abbalem yersa adversus patrera molienlibus, quantum ad
a Monasteriolum S. Gundulfi , vulgo S. Gondon, b Diploroa hoc vide inler scripta Ludovici
dioecesîs Biiuricensis ad Ligerim , nunc prioratus Palrologioe tomo CIY. Pii,
abbalioe .S. Florentii Salmuriensi subjeclus.
925 ADREVALDIFL0R1ACENSIS MONACHl. 924
tolius regni spécimen altinet, inleslina orilur colli- A sonam sub monasiico habita baculum manu gestan-
sîo : dumque pater alios bonoribus ob mérita pri- tem, quant sequebatur puer ejusdem habitas. Itaque
vare, alios cumulare opibus stadel; idipsnm vero stupescentem presbytarunt përsona illa clemenler
filii adversus palrein, dejeclos ab illo erigere, subli- alloquilur : Quid est, fraler, cur modo hic.tabler
maios deponere conanlur, tempestalis instar niari- jac«s? Ciii illè vencrând'i vuhus iiiluens persôuam:
limoe, subjeclos hac illacque dispergunl : qua causa Domine, inquit, vobis cuitclisque nolnm est, quan-
res quaruinque Christi ecclesiarum cnnligil gravis- tum nobis ac familioenosiroeOdo cornes necnon po-
s'utta pâli dispendia. Inter quas Ecclesia Aurelianensis pulus ei favens inférai maii, ideôque iiijuncium proe-
cum conliguis sanclorum locis, quae sub regimine cepto abbatis officium cura pcrvigili certatim dum
Dpminicoruni çlericorum sive moiiachorum consi-_ provideo , qualeiius navall effugio fantilia nostra
stère videbaniur, non ntodica vexatione affiïeia est. servare a rapiorihus valeat supelleclilem suam,
somno in hoc me slramine projeci. At se-
Siquidem Malfrido comité quondara Aurelianensi ob gravatus
culpam inerlioe propriis bonoribus privalo, Odo in . nior verbis favens presbyteri, talia referl : Novivera
ejus locum suhslituilur. Qui insoleulia gravi conlra esse quoe dicis, sed aniequam bis quoedolendo que-
sui naluram elatws, cuncia quoejuri subjacebant ec- reris, verissima salisfaciam promissione, causari
clesioeAurelianensis, matricula excepta (id esl, rébus B I aliquaittulum li'net. Mirum vaide est, quamobrem"
pauperum), sed et abbatiam S. Aniani, necnon S. fratres noslri culpam in me redarguaiil ignavioe, ac
Benedicli in propriam niolilur redigere poteslalem. si ego nullam vexalionis illorum curant habeant,
Quod monachi coenobii S. Benedicli cémentes, con- veluique lelbargo oppressus, in eorum revelaiione
silio inito, misericordioe Domini solius se commit- dormiam : quod pro cerlo fieri nequil. Si eniui prss-
lentes , malnrrimani panera suorum fratrum ad ceplis omnipolenlis curam adhibueiitis obeJiendl,
proefalumdirigunlcomilem nimia insanientem tyran- reguloequoque per me a Deo vobis traditoe mandata
nide cum pignoribus sanctorum : omnigena suppli- exsecuti haud segniier fuerilis, cuncta'adversa fient
canles preoe, ne tanlum incurralpiaculum, neve res prospéra, inimici amici efficienlur, graliamque suam
sacro ordini delegaïas ad nefarios transférai -usus faulor omnium bonorum in nullo negabit. De bac
sed magis servos Dei res sibi a Domino tradilas vero quoe nunc est injuria veslra, scilote jam cle-
libère liceat ordinare : quoe pelilio nulli apudieum menlissimi Condiiorisomnium seulenliam propiliara
valait. Coeperal eo in iempore cxpedilionem parare erga vos effeclam, eumque qui lyrannidis adversum
viribus undeciinque contractas adversum Lantberlum Ecclesiam indigne arma coriipuit, sepiinium nequa-
alque-.Maifridunisociosque eorum, Neuslrioepartibus quam iransigere soîem, donec hujus rei incurrat
résidentes, qui ab imperatore ad Lolharium defece- C ' poeiiitadiiiem. Ilibele ergo, in Domino fiduciam, et
rant : cui expédition! jusseral quoque intéresse Jo- in illo confortamini. Dum hoec senior delectabilibus
nant venerabilem episeopum Anrelianensem el Bo- edéret verbis, presbyler quibus poterat nulibus pue-
sonem abbalem Si Benedicti, quorum-res injustei rum sciscitabatur, quoeesseï tanloe veneraiionis per-
sibi vindicaveral. Inlerea auxiliares ex superiori^ sona. Cui puer submissa Voce: Hic est, inquit, Pater
BitTgundiaad id properantes bellum, ulramque Li-_ hoster S. Benediclus.
geris ripam tenentés, rapinis cuncia vasiabant : CAPUT XXI.
quorum vesanioe Boso abbas obviaitdo, jussit navesi Odonis aliorumque interitus
portas ila piratas adesse, ul si populus ex superio- Soepedictusitaque presbyler cum rescissel bealis-
ribus adventans partibus citeriorem ripam teneret.', siinuin Patrem secum in visu colloqui, coepit cunctis
nantie omneni peciiniam familioe coenobii ipsius ini qui aderant videntibus ab eodem sese leclulo brachiis
majoribus minoribusque pecoribus seu caeteris raobi- extentis protrahere, ac si vesligia ejus quem cer-
libus consislenlem-rebus, navibiis exceplam, amnemi nebal astanteiit tenere posset : simulque voces cu-
ultra Iransferrent. Si autem ulleriorem viam per- jusdam murmuris emillere anxius, quas nullalenus
geret, versa vice idipsum ex supradiclis agereni ré- asiaiites inlelligere poterant. Tandem expergefactus,
bus, transvehetido scilice.l cuncia in banc alvei par-- " bac illacque oblulum verlendo discurrens, supplici
lent. Proeficilur hujusmodi negolio Hercambalduss ac pêne lacrymabili voce semel el bis ingeniinat di-
presbyler bonoevitoe et nomiitis, qui in hoc eodemi cens : Quorsum Dominus meus S. P. Benedictus
coenobiovitam tenuit régularem, èaque quoescriberee abiil? Cogniiorem omnium occullorum Dontinum
proposui, viva voce sub atleslationé verilalis,. cunctiss lestor, modo hic.eum in specie corporea à me visum,
profilebatur çerlissimo se. cognovisse visu. Duma mihique locuium. Nec mora, ipse quoque presbyler
enim per triduum profeclio perduraret exercilus,'•, monasierium veniens, Patribus ejusdem locr cunctà
labornoli dicam nauiarum, verum ipsorum excrevitt quoevisu cognoverat, moniia dehiqne piissimi Patris,
ïiimius aiiimaliura, itemque ex pervigilio lassiludoo necnon adhorlationem ejus sedule referl. Qua rcla-
proevalida. Fessus coiitinualione vigiliarum presby- lione meesti relevati fratres, semel invicem ad agen-
ler, circa crepusculum lertioe noclis domuin pro-i- das Deo gratias horiabanlur, qui auxilio deserlos
peral, atqiié in stramine cujus.lam lecli inipatieitliaa bumano, solilo luebaïur munimine. Necdum promissi
Ricins somni se "projicit, moxqtiejil qnippiam somni ti cursum expleveranl soles, et eccc ex acie castrensi
çapere potuit, conspicil in visu as'taiiicm sibi per- r- quidam ciericus fuga lapsus, cui nomen Herrardé»!
 925 DE MIRACULISS. BENEDICTI. g26
poslridie belli exacti hora fere diei octava monaste- A dictas vocabuloOWn Ligeri imraergilur, supra ejus-
rium pervenit, diroque nunlio coenobiumontne per- dem fluviolise aslare marginem : ex alia vero ripa-
culil. N'initiâtnamque cruenlissimam coedemnostro- proefaii fluminis, quemdam , ignoloe sibi quidem'
rum. adversariorum victriçem insistere manura, formoe, 'sed lamen venerandi vultus aslare cleri-
copiasomnes cum auxiliis bine inde conlraclis hac cuiii (id est monachum), qui naculoquod geslabal in-
illacque fugoesubsidio dilapsas, duclorës belli Odo- ciirvo more velerum antislitum, maximum gregem
nenr, fralTemquéillius Guillelmumcomité»! Blôsen- sûilii pecôris a profundo éjiciens aquaé, éam ver-'
sium, Teulonem denique abbatem S. Martini-, Gui- sus parlent, qua prsedictus monacbtis staré videba-
donem comilem Cenomanensem cum multis aliis lur, cum magno impellebat sirepilu. Expergëfactas
amploeopinionisviris morlem oppeliisse. Quo nunlio frater posl explèlioiiem officii noclurni, evocalo sè-!
graviter affliclifratres, ad Dominumexoraii'd'unipro crétins' monasterii decano, somnium rëfert. horta-
tanla Chrisliani populi coede se intenlissirae confe- lurqne ul cum fralribus fluvium piscandi aviditatê
runl. Licët enim "quidam illorum, qui lanlo inter- cxpelal : pro certo Se scire, quia Christi dileclus
fuere oiscrimini, nimium gravi iiiforliinio res Eccle- miles couimililouibus suis abundàniissiraam lar.gi--
sioejuri suhdilas, non 'dicaurpreiuerenl, imo petiilus liirus eril piscium proedam. Hoc denique significàré
genlili more aiiferrenl; tamen humanoe affecta na- B visum, cum prbcul dubio sues pisces, ignota vero.
luroe, serv'orunt Dei corda proedolore concussa sunt, sed reverendi habitas persona"; summuiii poriende-'
memoria récolentes quid attimoe persévérantes ex- reiBenedicium. Robôralis bac yisione animis fra-
trema sub luce in malis apud inferos paliaulur : trum; cer.lalim relilms paralis, eurrilur ad flumen,
quibus cruciatibus lorqueaiiiur, quorum vitoe finis pansisque bine inde cassibus, sq'uamigefigregis co-
exitiale slipendium meruil. Qiiamobrem proecepli pia exuberanter abstrahilur oequore,lanlaque fuiÇ
diyini mëmores, diccnlis : Orale pro persequenlïbus caplorum piscium abiuidantia , ut eorum evëctio vé-
el calv.mnianlibusvos, ut silis filii Patris veslri qui in biculo egeret. Aiqui novëral beatus Pater lirones
coelisest : qui -soient suum facil oriri super bonoset snos his ac lalibus, infaligabiliier Domini iithoeren-
malos, et pluit super jnslos et injuslos (Matth. v) : les proeceplis, elevare benefifciis,qui'niortali'grava-
cômmuni consilio pro his preces ad Dominum fun- tus adhuc sarcina, discipulis penuria panis lahorah-
dére statuant; quatenus etsi perpetuis non mere- libus opent ferre vahiit diicentanim modiorum fa-
réntur absolvi cruciatibus, saltëni ntitioribus a mul- rinoecoilalioue. Si igitur corpora alimenta tanlopere
larentur a stricto Judice poenis. solaïur terreno, quanta pulamus eum juvamine ani-
CAPUT XXII. ' marum saluti insistere, qualiter oeternoefelicitatis
Solemnilas S. Benedicli. Huic pisces providet Bene- C gaudia bonorum acluum ouustï fructibtis, mèreàiitii'r'
diclus. iuirare loetautes?
Solemne (estant impendebat S. confessoris Chri- CAPUTXXUL
sti Benedicli, quod ex veleri consueludine quolan-
nis pridie Nonarum Decembriura agitur, quo con- Pede utroqué débilis sanùluf.
venlus niuliorum populorum ob lanti memoriam Opiniône vulgo orbém pénétrante, graliam Christi
Patris çonfluere monasterio solel : proeterea servo- proestabilem adfore quibusque mortalibus incomnio-
ruin Dei r'eligiosorumque non contemnenda copia dilale corporea laboranlibus, ad limina confessoris
virorum. Mos autem prisca procedens oeiate niul- Christi Benedicli coepereuitdeeuiique monasterium
lam occupavil tempestatem , liberalilalis gratia post petere, quatenus oplabilis sospilatis compotes esîë
spirilalis refeclionis abundaiiiissimum donum, cor- val'erent. Interéa cum reliquis quidam ulroque débï
pora quoque terreno accuratissime reficere cibo. lis gressu, cui nunquam pedibus coheessum fuéra'f
Sed cum diversarum apparatus copiarum huic rei iler capere, sed magis scameliorum juvamine, geni
cpngraetiliuin hinc inde proflueret, piscium omniuio-; culis se per terrant noverat trahere, aslitit. Hic diu
dis. deeral afflu.enlia,quoe tanloecelebrilati aliquasi- in basilica sancloe Dei genilricis perpeluoequeVir-
liilam proeslarel graliam. Anxius valde abbas, sed ^) ginis Marioeapud sacros cineres excilbans, tandem'
et fratres huic procurando suffecli officio, quaqua- respecta divinoepielalis alque interventu dilecti Do-
versura dirigunt, si quo modo cujuslibet adminiculo mini Benedicli sanitati redditus, gralias Domino si-
a tanla relevari possent piscium penuria. Verum mulqùe inlercessori suo pro inodulo scienlioe sibi
humana déficiente indusiria, cum jam desperali om- collatoe referre non dismiit. Sàne quia insuetus do-
îtes dejeclis animis nihil quod sperarcnl liaberent,. lor, laborque non modicus in ëxlënsioite diutiuâ
merilis et inlerventu clarissimi vereque Benedicti a contractorum p.ervorum graviter, debilem alfiixerat,
lanlo -moeroris suscilantur somno. Instante enim nequaquam' repenlina celerilaie ignolum pergeré
vigilia proedictoe festivilalis, quidam frater juxta iter valebat, donec tilubantia geniia, dolore procul
moreni noçlurno Iempore cum fralribus proprio re- semoto, firmius stabilireniur. Servalur proindë in
cubans lecto, vidit in visu amnem Ligerim sese domo pauperum bospitio depulala, ibique sufficién-
transposilum, alque in loco, quo fluviolus vulgari tein sibi agapem, cum reliquis plochio (TCTWX"OV'
'" Veter'um quorumdam senteitlia fuit, viyorum nondum ab Ecclesia damnaloecontraria est scliola
suffragiis milius haberi damnatos : cui senteniioe posieriorum theologorum.
927 ADREVALD1FLÔRIACÉNSIS MÔNACHI 928
mendicabulum seu hospilium pauperum) residenli-j Lfracto humero, totoque pêne corpore contrito, obse-
bus accepit. Transactis aliquot diebus oeger robu- quentium manibus ad domum referlur propriam.
slior reddilur, ac gressus dudum hac illacque diva- Dein gravesçente dolore, die abhinc tertia vitoeex-
ricantes rectius incedere discunt. Postremo resi- cepit-;terminum. Advocatus vero S. Benedicti ca-
denlibus fralribus, hora diei lertia, post lcclionem stelIum-Nandonis perveniens, querelam apud judi-
capituli regularis sanctorumque memoriam, jube- ces deponens, ac legali eorum judicio mancipia re-
tur ab Adalgaudo [al., Adalguado. Boseio, Adal- cipiens, ad propria reraeat.
caldo] abbate quondam languidus sacro se proesen-
tare convenlui, alque ob dubielatem a quorumdam CAPUT XXV.
cordibus auferendam, pulantium necdum eum ple- Item alius linguoeofficio.— Duellum.
nara sospilalem récépissé, situlam plenam aquoedé-
ferre. Quod eonfesiim impletum est. Erat igitur Decurso exinde non modico tempore, alia ilerum
ad-
spectare miraculum, videres aslare slabili firmoque oborilur controversia inler proefalum hujus loci
gressu dudum -lerroegenutenus inhoerentem, ac cé- vocalum, atque advocalum S. Dionysii. .Colliguntur
leri direcloque calle quoquo discurrere , qui nuper ab utriusque partibus plurimi legum magislri et ju-
nutanti crure vix baeulo sustentanle quolibet pro- B dices, qui pro partibus decertarenl. Proeterea a'd-
gredi valebat. At mortalium corda quid lune gaudii, erant in eodem placito missi a latere régis, Jcmas
quid exsullationis haltère polerant, patronum tanli episcopus Aurelianensis, et Donalus cornes Milidu-
gregis, tanlique proesulemloci, exhibilione operura, nensium. Sed cum litem in eo placito finirë nequi-
sui prsesentiam cernenles oslendere ? Sed mentes renl, eo quod Salicoe b legis judices ecclesiaslicas
coeleslidesiderio flagrantes, a laudibus Omnipotenlis res sub Romana constilutas lege decernere perfecle
cessare non polerant, quin potius eo temppre Chri- nonpossent, visum esl missis dominicis placitam
sto jucundare in hymnis exsullationis uberius ad- Aurelianis mulare. Veniënles itaque ad condictum
gaudebant, quo se donalos muncre cognosce- locum magislri el judices, utraque ex parle acer-
bant. rime decertabartt. Aderanl namque legum doctores,
tam ex Aurelianensi quam ex Wastinensi provincia.
CAPUT XXIV.
Enimvero longiuscule litem judicibus protrahentibus,
Judcx S. Benedicli rébus conlrarius morte punitur, eo
quod nec hi cedere illis, nec illi assensum aliis
Dum Boso a abbas coenobiihujus regimen ex re- proeberevellent, tandem adjudicatum est, ulab'utra-
gulari electione suscipiens non ignobililer. dispone- que parte testes exirént, qui posl sacramenti fidem
xet, conienlio maxima inler advocalum proesenlis C sculis ac baculis decerlantes, finem cdnlroversioe
ecclesioeEpilagium nomine, necnon advocalum al- impouerent. Sed cum id justam rectumque visum
terius cujusdam sacri loci oboritur ob mancipiorum fuisset omnibus, quidam Wastinensis regionis legis
querelani, non parvi numeri. Theodoinus diceba- doctor, cui quodam proesagio bestiale nomen pro
turvocabulo vicarius Mariacensis, cujus in officio humano indilum erat, quique ex parte S. Dionysii,
eoruindem concretio alque cohabitalio a progenilo- munere corruptus advenerat, verens ,ne si duo inter
ribus exsliterat : ad quem se advocatus illius alle- se decerlarent, lestis eorum reprobus inveniretar ;
rius loci conferens, daloque muncre corrumpens, ab judicium p'rotulit, non esse rectum ut bello propter
oequilatisjure deflexit : jamque inslabat dies qua lis res ecclesiaslicas testes décernèrent, imo magis inler
emota, in castello quod Nandonis (Chàleau-Landon se mancipia advocali partirentur. Cujus sentenlioe ;
in Wastitiio) vocalur, dirimi debuisset. Sed Boso Genesius vicecomes favens, reclius dixit esse man-
abbas, ne forte minus caulus esse videretur, ad proe- cipia dividi, quam lestes bellô decernere : in eam-
falum vicariura duos iniltit monachos, eique loco que sententiam concilium omne deflexii. At vero S.
muneris duo vascula mittit argentea non contem- Benediclus, nequaquam judicis illius ac legislatoris
nendi poitderis, obsecrans quatinus juslilioe et recli- oblitus esl, qui primus sententiam dividendi man-
tudini favens, officiali nullomodo officerel nostro. D cipia versute juxta nomen suum ac beslialiter pro-
Al ille alterius jam dono corruplus monachos sper- tulil. Namque conlinuo ut eadem in duas divisa sunt
nens, dona respuens, superbia lumidus, equum partes mancipia, ille justo Dei judicio ila percussus
conscendil, servisque Dei dixitr: Recedile, o mona- est, ut nullomodo aliquid loqui posset, evacualo
chi, cum vasculis vestris, ad monasterium de quo tolius linguoeofficio. Cognoscentes autem familiares
hue properastis. Hune tester ensem, nullus ab ho- ejus qui inibi aderant veritalem rei gèsloe, deduxe-
dierna die ex his mancipiis sancio famulabilur Be- runt eum ad monasterium S. confessoris Christi
nediclo. His dictis, impulso calcaribus equo, celer- quem graviter offenderat : ibique per unum ferme
rime incedere coepit. Necdum procul a domo reces- demoralus est mensem, nutibus quibus polerat auxi-
ïeral propria, el ecce equi cui insederal pes lapsus, lium deposcens egregii patris. Denique aliquantu-
«essorcm a dorso pro.icit. Qui corruens in terrant, lam sanilatem conseculus, ad sua regreditur : nun-
Boso post Adalgaudum monasterio Floriacensi Francis servabalur ; Romana a Gallis sea Aquitains,'
Itroefuit. De eo supra cap. 20, et infra cap. 27. qui ideirco Romani dicti.
t Lex Salica a Ligeri versus Rhenum, hoc est a
 ' DE MIRACULIS S. BENEDICTI.
929 930
•quam tamen donec advixit, impêtrare valuit ut no- A tam negligenler provides, ut quod in honorftm ope-
men sancti lingua propria exprimeret Benedicti. rando confero, ta latronibus furio subdueere per-
mittas? Certe mihi non est curoe si|etiam tibi b^accas
CAPUT XXVI. auferant, qui armillas non defendisli. Crede m/hi si
Cuslos ecclesioeChrislianus, vir pius, armillas farta armillas tuas non restituerait mihi, nec unam tibi
subiutas récupérai. candelam accendam. Hoec et alia mulla in hupç
Excnbitoriim officium sacris templis dicàtum non comminans modum, simulque baeulo petram antp
modproodernis temporibus constat, verum prisca sepulcrum positam perculiens, tristis abscessit; sed
oetatesubB. Moyse a Domino legimus tabernaculo omnipolens Deus nèquaquam. diutius conuistari
sacratoex Levitarum génère, custodum munia sub- passus est servum suum, quin potius merilis et-in-
rogata : quoe processu temporis, a sancto propheta tervëntu beali Patris, cum quo. fiducialius conqueri
necnon rege mirabili David, ampliori disposilione solitus erat, celerrime moeslitia relevatum, gaudio
ordinata, morem nobis-nostroeque religioni, ut ita competenli replevit. Si quidem proefali latrones sce-
dixero, suggessere. %l quidem vetusla oetas idem lus semel allentatum iterato repetentes, foramen
officium per successjonem prolis excipiebat, noslra suffossi parietis quod pridem tellure oppleverant,
"
vero non propagatione prolis, sed magis puritate paucis diebus interjeclisexpelupt : egestaque humo
vitoe morumquc probitale officiâtes admiltit. Ha.c ingressum moliuntur. Confestim vero a custpdibus
denique sacra consuetudine passim summa celebri- capti, quoestioni subduntur : fatentur facinus, seque
tate vigente, proesentis quoque loci basilica in honore ob id ecclesiam ea hora ingressos, ut omné aurum
sanctoe Dei genitricis fMarioe omniumque Christi atque argentum cum gemmis a S. Benedicti lecto
virginum Deo dicata, in qua venerabile ëtiam corpus extrahentes auferrent. Requisili autem quomodo
sanctissimi Benedicli deeenii honore servatur : lantum scelus nudis patrarent manibus, proeserti'm
omni religione atque honestate proestantem. Chri- cum neque subulas majores, neque malleos margu^
slianum nomine, monachum custodem sortitur. los, nec aliquid pfficinoefabrilis secum haberent,
Qui cujus meriti, cujusque sanctitatis exstiterit, quo tam fabrefactam destruerent opus, cullros ex
luce Iris clarius eminet, qui ejus vitam sinceramqué manicis prolulerunt, quibus se actatum omnia per-
novere innocentiam. Huic solitum erat summa fidu- pdrare confessi sunt. Servati igitur usque ad tem-
cia sacrum adiré tumulum, atque viilgari mortalium ptis diurnoelucis, venerabîliproesentantur Christiano,
more si quid adversi extrinsecus huic loco accideret, qui sciscitatus ab eis quid ex armillis quas furto
adversus sanctum causari Beiiediclum, ea utique abstulerant egissent,' responsum accepil, eas recon-
utens confidentia, qua' sciebat se haudquaquam ab " ditas secum haberi. Graviter itaque redarguens
illo velle contemni. Quod et in hoc quod scribmius acriterque in eos invectus, quare tantum nefas ag-
salis liquebit opère. In eadem basilica ob honorem, gredi atisï fuissent, quod Deo hominibusque exse-
simulque utilitatem, opère coelatorio ex oere defor- crabile foret : porro leges humânoe absque ullo mi-
mato armilloe alque apprime deauratoe funibus de- sericordioe respecta vita eos carere, suspendio jube-
pendebant, quibus campanoe secundum morem rent ; poslremo Elisoei prophetoe exemple qui régis
statulis horis celebrandi officii pulsabantur. Qua- Syrioe latrunculos, quos ad se intërflciendum di-
dam vero die immisti populo ecclesiam ingressi la- rexerat, captas oeufis, in médium deduxit Samarioe,
trones conspiciunt armillas funibus pendere, putan- atque rege Israël requirente a prophela, ulrumne
tesque auri optimi pondus, cupiditate sibi familiari, eos gladio percuteret, prohibuit, .quin potius pane
pessimum facinus méditantes, communi décréta suf et aqua refocillalos suis remisît : misertus latronura
fossionem parietis moliunlur. Quod nocta ut decre-* labori, cibo potuque refici jussit, atque incolùme!
verant explentes, ecclesiam ingressi, armillas cum ad propria remeare, interdicens nequando ad talia
calamis fabre adjunctis exportant, eodemque fora- audenda prorumperent.
mine egrediuntur, oppilantes humo aditum fossoe: , CAPUT XXVH.
D
tantoque silentio id a furibus patratum, ut nemo ex- Ludovico Pio imperante Francia lurbatur. — Militi
cubantium persenliscere quiverit, quonam paclo vaccam monasterii coedere volenti brachium ri-
laie completum fuerit facinus. Hora proeterea sur- gescil.
gendi adveniente, cum tantum scelus venerando Divi Augusti Ludovici temporibus, cum secundum
cuslodi Çhrisliano innotuisset, qui dolor pectori ejus Evangelicum Domini dictum, abundanteiniquitate re-
irrepserit, quoe"oculis lacrymae profluxerint, fateor frigesceretchariias multorum (Matth. xxiv), dissidio
non facile dicta. Cumque hujusmodi lamentis solito gentis Francorum accidit multifariam rempnbiicam
perveniens ad lurabam, acriter causari ac conqueri ejusdem regni affligi. Namque pravorum hominum
coepit, cur latronibus se spoliandum tradiderit. Et consiliis, dum consullâlio reipublicoe in superbiam
quia fiduciam. sese a B. Benedicto audiendi cura dominatumque se transforma vit, primoribusque
simplicitale nimia ceperat, eliam peregrino sermone magis sibi itivicem invidere el obloqui, quam regni
rusticitatem causandi exsequebatur (nam natura utilîtati consulere placuit ; coepere regibus boni
Germanuserat), ita inquiens : S. Bénédicte, ut quid quique suspecliores exsistere , quibus ( ut ait
pigrescendo dormilas? quamobrëm domum tuam Crispus) semper aliéna virtus formidplosa est ; atque
$31 ADREYALDÏFLORIACENSISHIONACHI m%
inprimis genti contraria senlire. Qua de re aclum A j quem superbe contempserant, sancto scilicet expo-
esl, ut dura imperalor nobililalem veleranoruni de- serait Ucnedicto. Depositis denique armis, calceis
ponendo insequitar, achi memores pristinoe virlulis, pe libus resolutis, terrant cajtitibus aspeigunl : sicque
defensare liberlalem nituntur defeciionis ab impera- remedium peiiluri mouasierium properanl, deducen-
tore, regnique magnum pararint exiliuni: Sed quia tes secum illum diviniius vinctum latronem. Et ubi
noslri haudquaquam proposili est, regum actus stylo basilicoe proximant, prostrali ante ostium culpam
comprehcndere, imo miranda Dei opéra per servuni cum lacrymis coiifilenlur :.nec illum solummodo
illius Benediclum patrata' lilleris commiitere. reliclis reum sceleris, sed omîtes una cotiseras esse criminis
quoe (ul ila dixero) perperam necne procaciier per- edieiint. Poslremp vota se obligani, nunquani se
acta sunt; ad ea quoecoepimus redeamus. Imperalor -cuiquam ex fantilia,S. Benedicli aliquid m.olestioe
(ut dicium esl) suspectas Francorum primores ha- illaluros. si modo graliam illius proraeréri valerent.
bens, Germanise populos Aquilaniam profectnrus CernenleS interéa custodes sacrae dpmus devptioneni
evocat, Saxones videlicet, Thoringos, Bajoarios al- virorunt, loloque inclinaios animo ad misericordiam
<jne Alemannos : eisqne quos viriute Francorum pii judicis inipelrandani, humi prostratas erigunt,
pater armis subegerat, regni statuai-iiteomposile dejeclosque animo-ac corpore consolantes, Ecolésiani
'
commitiil. Illud quo animo-Franci cxceperiul, in-•B iiitroduciint, alque ad sanctum umtuliim perd.ueunt.
promptn est agnoscere. Libertale igitur Transrhe- Oralione compléta, miser resolvitur, atque Domino
haiii ac si ob ïulelam imperatoris adepla, vitiis sese cum sociis grales pro posse, ac liberatori suo Bene-
wïmeinqne siibdidere exërcilum , déproedationibus dicto agens, ad sua regredilur, aperte ubique proedi-
scilicet pauperum, honorant yiroriim delionesiatio- cans diviiiam huic loco prxslanlius inesse svirtalem,
hiblis , sacrorum -locorum violaiionibns, ac reliquis nullique ex seiilenlia cedere, si quid pravi adversus
quoe piget enu niera re malis. Sed dum imperalor sanctum molitus fuerit Benediclum.
expeditionem in filinm agens , Aquilaniam versus
CAPUT XXVIII.
Ligeri -fluvio propinquarel; accidit quosdam supra-
iliclorum populorum duces, villnlas coenobii S. Be- Sancli Sebasliani iramlaiio. Rdiquioe sanclorum Dio-
nedicti va-tando allingére. Cum ve.ro grassanle prae- nysii H Sebasliani Fl.oriucensibus concessw.Auclo-
ris oetas.
donum- soevilia, quid jam panperibns diriperent
ideessel, nionasterio proximant, idipsum qnod et in Imperii Francorum monarchiam Ludovico Augusto
reliquis acluri locis. Erat haud longe a monasierio (ul.proefalum esl) gerenie, venerabilis ;bb;is flildui-
•armeiitorum grèx non parvus depasceits, qui conli- , nus coenobii S. marlyris Dionysii legalos Romani
1 direxil, alque ab Eugenio
ililis fralrum necessitalibus députalus ad servien-' •G papa corpus S. Sebasliani
dum érat. Hune proedonum valida invadens mamis martyris impelravil, quod delalum in S. Medardi
minalur partira securi percussuni suis epulis proepa- basilica juxla corpus ejus in loculo geslatorio ad
•rare, pàrtim secum sibi npla abducere. Quibus cum lempus collocavil. Quo in loco innumera miraculo-
ariiteiilarius diceret non debere eos gregem sancli .rum a Cbrislo palrala sunl opéra interventu sancti
contingere Bene.dicuV.quod si agerent, eis impune marlyris. Postera sane icmpestate, Bosoa abbas
-non cedere; illi indignantes, pinguiorem quam con- .monasterii sancli confessoris Benedicli -.palalium
spexerant juvencàiii a loto sépara tam grege jugulari .evocalus adieral : unde regrediens transitum per
proecipiunl : qua religata, -unus ex eis qui audacior roonaslerium S. Dionysii coitgriium habuit. Proin.de
videbalur, evaginalo ense exerloque brachio vaccam divertens ad proefaluin coenobium cum H.ilduino re-
percuiere nilitur. At vero. in ipso conam vinctus verendo abbate colloquiuni habuil.familiare.inierque
ligalusque inexlricabilibus vinculis boesit, ila ut familiaritalis colloquia reliquias ab eo sanctorum
erexerat brachium cum .ense reliitens, nullamque in martyrum expetiil, Dionysii scilicet, Ruslici et Eleu-
-
parlera defleclere valens. Yideres miserum aslare therii, atque Sebasliani. Cujus precibus nobilissimus
ipso suo conanime loris non parentibus vinctum, abbas libenlissime anituens, quod pelebatur sub ea
?virtutemque diviiiam quant in suo spreverat deliclp, condil'ione proestilitb, ut quota-unis adveniente nata-
•re ipsa in se experiri. Socii videntes emissam coeli- litio eorumdem marlyrum, celeberrima apud nos
lus vindictam in comparera desoevire, consternai! ipsorum festivilas more nionaslico haberetur. Susce-
animo culpam cotifiienlur, misericôrdiamque ab eo plis gratantissime Bosoabbas sanctorum pignoribus,
« Ebbo Rhemoruiii antistes a Ludovico Pio'impe- baclenus a Floriacensibus noslris asservantur. Joan-
ratore cxaucloralus commendaïus est ad cuslodien- nes Boscius in Biblioth. Floriac, pag. 257, refert
diim Bosoni ubbali.in monasierio S. Benedicli, sub niorliium ad allare S. Sebasliani in monasterio FIo-
cujus munu exsulubat, quando domnus imperalor viam' riacensi anno 1444 suscUalum. Paroecialis ecclesia
tolius.ingressus est carnis anno 840, quoe verba le- Floriacensis S. Sébastian uni palronuin. agnoscit.
guntur in clericorum Rh'cmcnsium narratione. Dè- Pra:ler reliquias S. Dionysii hic memoratas, Hel-
funclo autem eodem imperatore (ut habet episloiai gaklus monaehus Floriacensis accepit a Roberto
synodica concilii Tricassiui ad Nicolaum papam 1 )I rege de casula S. Dionysii, dalmatka S. Ruslici,
Lolharius ab Italia in Fraudant vcnit : cui ad Wor- casula S. Eleuiherii, de veslimentis eorum sangtiiw
maciam civilalem Ebbo, deducenie Bosone abbate cuii aspenis, de carnium eorum pulvere el funiculo tripliçi
commendaïus ad cnsiodievdum fuerui, occurrit. Bo- quo fuit aslrictus Dionysius, quas reliquias in orato-
soni successil Rodulfiis, Rodulfo Bernardus, infra. rio à secondito apud Floriacum collocavil, ul jpse
b Nempe duo ossa coxendicis S. Sebasliani, quoei in Vita Roberli auctor esl.
 933 DE MIRACULIS S. BENEDICTI. 95*
loetusad propria regredilur a. Die vero adventus sui A j sui, qui electos suos ubique gloriflcat,. non solum
ad monasterium, jussit directo misso, ut cum honore oelcrnoe bealiludinis pramiia largiendo, verum in
satis condigno fratres sibi occurrerent haud procul à praisenti soeculo mortaiibus depulato miraculis illu-
monasterio. Jussis olsedienles fratres excipiunl mé- slrando.
morias sanctorum martyrum cum honore quantum
CAPUT XXIX.
ihorlalibus conceditur digno sub die undecimo Ka-
lendarum Juliariim , alque in Ecclesia sanctoe Dei Cont.raclus sanatus. .
genilricis] Marioecollocant. Sequebatur aulem reli- Sed ne. imparëni iiieritis idem Conditor ac Re-
quias sanclorum non minima multiludo virorum ac -demplor humani generis Jésus Ghrislus sanctissi- ?
mulierum summa cum devolione, ob quoedam mira- muni oslenderet Benediclum, imo ne-aliqui minus
culorum bénéficia a Domino per beatos martyres intelligere valenles diviiiam dlspensalionem, glorio-
palrala. Porro quia ex antiqua aucloritale sancilum siores quam maxime apud Dominum hos putarent
eratjfeminas infra exieriores portas monasterii haud- existere martyres, qui sangiiinis- effusinnc proprii
quaquant transitum introrsus habere; hi qui a longe coronam sibi pararint felicilalis perpeluoe, quant
memorias sanclorum seculi fueranl, ad preccs con- illum qui absque martyrii palma hvpace animam
vertuntiir, ul permilleretur eis poscenlibus causa' B « sedibus palrioe coelesu'simmiserit; placuit illi, haiid
oralionis ecclesiam in qua sanctorum reliquioedepo- .disparia per servum suum dilectissimum palrare
siloe erant ingredi, votaque sua persolvere. Quod miracula apud sacralissimam oedem qua condila
quia adversum erat religioni monaslicoe, nullo om- ejusdem Palris membra servantur. Namque delalus
nino pacto impelrare valuerunt. Illis vero in prece a parentibus puer parvulus ad memorias saiteto-
perduranlibiis, coepere etiam quique nobiliores causa rum marlyrum, cum salntem nequidquaiu diutius
tanti rumor-iséxcilali ad tam venerahile uiidecuiique expeiitam" consequeretur (eral enim crurlum ex-
conflueie spectacukim : juncfisque precibus vix ex- siccalione, nervoriinique contraclione adeo debilis,
torquere quoquomodo ab abbate et fralribus porne- quin eliam laxilii ila nalibus lenaciler inhoeserant,
ront, ut extra portant monasterii ad occidenialem -quod nunqiiam a nativiiale gressuum incessum ex-
plagam in loco nemoribus consito lenlorium pxieudi periri quirel), deporlalur a bajulis ad sepulcrum soepe
juberet, quo memorioesanclorum ceno lemporë, hoc mcmorati confessoris Christi Benedicti : ibique in-
est vigilia Dominici diei deferrentur, manerentqiie lerdiu perseverans, .poslridie concinenlibus nobis
sub reverenli vigiltim custodia ibidem tain mnna- cunctisqtte qui aderant fralribus (nam vesperlina
chorum quam clericorum usque ad eamdem horam f synaxis lûnc celebrabaïui) coepenini se nervi diu
Dominici'diei, iierumqué sacris referrënlur oedibus. contracii exlèndere, aridique mcalus venarum san-
Quod cum implelum fuissël, niulliiiidiiies plebium guinis • infusione'htimeclari. Tali quoqite natibus
non solum ex contiguls , verum procul positis locis, vehemeiîtcr aslricli, paulatim sese ab eis ahjuiigere.
medelam animaruni ac corporum consecuturoe eo Neé mora, exlëndilur pueriilus, et lolo corpore pà-
confluxere. Operabalur denique Dominus pcrclaris- vimenlo inhoeret : paulo post vero sanus exsurgens,
simos martyres suos incredibilia virtutnm doua, quanquam litubanti gressu, diversam iii parlera
quoe ipsi quoque pueruli ex parle conspéximus : ut libère coepit discurrere.
liquido patescerel eliam nunc in his suis dileclissi- CAPUT XXX. \
mis testibus illud compléri, quod olim eis qui in eum
vera fide crediderint repromrsit, iia inquiens : Amen Energmnenus liberalur.
dico vobis, quia qui crédit in me, opéra quoeego fado, Une per Dei graliam impleto miraculo, ex im-
el ipse faciel, el majora Iwrum faciet (Joan. xiv). proviso quidam rabie doemonum furiisque agitatas
Si quidem capli oculis, quolibet scilicel corporis vilio, advenit. Maldaberlus hic vocabulo tiunciipabatur,
seu pessimo lippitiulinis humore, seu glaucomale qui paulo ante a civibus Auvelianoeurbis compre-
adoperli, clarissimum recipiebant videndi usuin : rj JJ-hensus, uti cerebt'osus virgis coeditur, vinculis con-
débiles vero gravamine gressuum, qui niinquam pe- slringitur, custodioe maiicipatur'. Sed omnia devin-
dibus incesseranl, facililaiem gradiendi summo cum Cens, cursu rapido monasterium petit, ihiqùé bac-
gaudio recuperabant : doemones ab obsessis exlru- chari per cuncta miserrime coepit, membra tor-
.debanlur corpot ibus, lunatici medelam assequeban- qnere, in absidëm defringere, crinem rolare, ar-
tur opiatam. Proeterea quidam membrarmii quoruut- cuata dorsi spina alvum protendere, sallibus in aéra
^dam incendium maie perpessi, quod genus morbi semet revolvere, ac per omnes motus corporis dia-
..ioçurabile, medici derivalo nomine a cancere canee- bolicis incitamenlis vexari. Proh dolor, miserrimura
rauma vocilant, sanilalem perfeclani a se adoptas spéetaculum ! arctalur landenijVincnlis,alque ad co-
gaudebant. Innumera proinde saniialura doua (ut lumnam ecclesioe ab ea pane corporis qu'a veslis
-proefaii sumus) per beatorum memorias marlyrum cingulo sinuatur, iufelix durissime constringiliir.
.iDontinus in tabernaculo quo Iempore slaluto depor- b Accedilur ad eum a sacerdotibus, qui exorcismos
, tabanlur, operatur ad laUdem et gloriam nominis ac cuncta quoe erga energumenos agi dèbent, iiii -

» Hic desiiiit codex Pratensis. b Nota exorcisnii usum. -

 *
955 ADREVALDI FLORIACENSIS MONACHI 936
pleverant. lnterrogalns nomen edicii, Legionem se A A busdam quoque ex clericis, ac si très muscoemagnaï
nuncupari confitetur. Volvebatur denique diverso multumque nigerrintoe ab ore vexali hominis egres-
circuilu columnarum, et molibits pessimis infelicis- soe foras labernaculum avolarent. Quod postquam
simum detorquens corpus, quid in se gereret oslen- visum est, coepit oegrotus quietius agere, alque mi- *
debat. Luctaoantur (si fari liceat) agmina illa doe- seratione Domini sanctorumque illius inlerventu a
monum cum inlercessionibus sanctorum. Equidem perseculore humani generis ereplus sanitati restilu-
miser ille monitu religiosorum monachorura, qui tus est : hocque modo incolumitatem adeptus pro-
eum ad obsecrandam Domini misericordiam, san- pria revisit.
ctorumque omnium intercessionem impellebant, so-
lilus erat veluti oralionem invitus fundens dicere : CAPUT XXXII.
Deus, libéra me âb hosle antiquo qui me obsidet. Cornesitem rabidus.
S. Bénédicte, tu illum punge. Et hoc non certe Castrum quoddam in Burgundioe partibus, in la-
voluntarie, sed immundis agitatus furiis, joculariler tere monlis, supra fluviiim Hermenlionem (l'Armen-
ut innumera alia proferebal. Quid plura? interveniu çon) vocabulo silum, adjacent! regioni nomen inrli-
serenissimi Patris, divina miseratione respectus dit : namque a Tornodoro (Tonnerre) vicina regio
liberatur a diaboli laqueis, et sospes ac quielus B I Tornodorensis dicitur. Huic proeerat quidam nobili
intra ecclesioe limina residet. Cutnloquentibus sibi ortus prosapia, vocabulo Baculfus, ex officiovicem
quomodo arreplus a doemonibus fuerit explanat, comitis agens, qui ob pravilatem morum pessimo-
confitelur culpam, seque ob scelerum enormitalem rumque actuum immanitalem mente captas in ra-
immundis tradilum spirilibus, contrito corde el hu- biem verlitur. Cumque semetipsum ac reliquos cir-
mili spirilu proclamât : grales Domino liberatori cumquaque sibi astantes gladio, fustibus, coeterisque
suo, necnon intercessori B. Benedicto referl, sicque sibimet occurrentibus lelis petere vellet; lenelur a
incolumis ad propria remeat. Huic consuetus abhinc suis, vinctusque cum magno apparatu uti opulen-
Iempore quo advixit, mos incidit, annis singulis re- tissiraus virorum ad monasterium deducitur : illic-
deunte tempore sanitatis adeploe cum vota ad limina que diu debacchatus, in lanlum ut dentibus fren-
sancli confessoris Christi properare, alque oratione dendo miuarelur si licitam foret accedentes ad se
peracta sua repetere. morsibus laniare ; evolutis ferme diebus quindecirn,
interventu B. Benedicli melius sapere coepit; nec
CAPUT XXXI.
longe post apprime saluti restilutus, cura gaudio
Item alius. non tantum unius viri, sed et mullorum, nativum
Hoc tali lantaque Dei clementia a rabie doemo- C * repelit solum. Hoecet alia multa ea teropestate mi-
niaca liberato, aller vinclus diris ligaminibus a su- randa Dominus per servum suum camîs sarcina ab-
perioribus partibus Ligeris alvei deducitur, obses- solutum operari dignatus est : quoe inertia eorum,
sus et hic a cmdelissimo doemone.Alligatur denique quorum sludiis nota populis debuere fieri, proeter-
ad columnam ecclesioe. Sanguinei huic obtulus, pal- missa sunl. Coeterum ea quoe visu corporeo nos
lidus color, macilenla faciès, torvus aspectus, qui- cognoscere quivimus, quoevefideli narratione com-
que mortalibus plurimum lerroris incuteret. Illici- përimus, submisso génère loquendi, quod vel ma-
tum ei erat panem comedere : non enim permilte- xime in agendis rébus valet, ad posterorum noti-
balur a dominalore suo cïbo more huniano titi. Tri- tiam horlalu majorum transmittere curavimus.
duum transire absque alimenta solitus erat, aqua CAPUT XXXDI.
interdum sintplici utebatur, exorcizalam coactus Ludovici Pii filii regnum parliunlur. Qualis tum
accipiebat, vociferans ac detorquens membra. Car- rerum fades. Nortmannorum incursiones et dira
nem aliquando avide, sed sordide (si daretur) more facinora.
canum edebat ; hujusmodi victu miser infelicemL Verum piissimo Augusto Ludovico carnis onere
trahebat animam. Hic diulips apud sacram oedem, spoliato, regnum Francorum quod ex diversis nalio-
diversis atque immanissimis cruciatibus vexalus, D nibus solidum corpus fuerat effectum, trifariam
poslreino vinctus manicis ad memoriam sanclorum i dividitur, atque a tribus ejusdem imperatoris filiis
ducitur marlyrum, quo eliam cineres soepedicti con- ad regendum suscipitur. Et major quidem nalu Lo-
fessoris Christi Benedicti a fideli plèbe veneraban-. tharius Franciam cum Italia, Ludovicus Saxoniam
lur. Religatur ad stipilem tabernaculi, ibique ni- omnemque Germaniam, Carolus autem junior Bur-
roium aflligilur. Sciebat nempe impius torior, vir- gundiara cum Aquitania possedit, Sed ut de regni»
tute meritisque sanctorum cilius sese pellendum ab) taceam, bellisne attrita decreverint, an pace conti-
obsesso homine : ideoque crudelius in eum omnii nua aliquanto floruerint, nostroe partis oerumnas
génère desoeviebat. Sed circa horam lertiam cum, breviloquio excurrere libet. Carolo regni non mini-
jam missoe celebrarentur, post leclionem evangeli- mam assecuto panera, infortunium junctum forlunoe,
cam in somnum miser ille converlilur : du nique aj rempublicam maximo profligavil damno, ac primum
sacerdote oblala sanclificaretur hostia, visum estt Marchisis » Brilannici limilis inter se gravi perduel»
euidam fratrum nostrorum, cuî nomen Garno, qui- lione dissidenlibus, bellum orilur utroeque lugubre
a Illo soeculoix marchisorum nomen primum au- diri coepit, qui sic dicti sunl a marcha seu marchia|
 337 DE MIRACULIS S. BENEDICTI. 938
parti: Quamvis enim Ramoldo occumbenle Victor A lalum gerenle : sicque ad tempus recedenies, secun-
Lambertus exslilerit, non adeo tamen viclricia -ab do adventu proediclam civitalem combusiione dissi-
hoste reluiit signa. Dum millia suorum prospexit pant, matre dutttaxat ecclesia, quoein honore sancloe
oppelisse satellitum, idque adversum Heriveum re- Crucis, jubente Constanlino Auguslo, a B. prxsule
petens, primus nalorum Rainoldi arma ob vindictam Evurlio sacrala erat, studio bonorum hominum ré-
paternae resumentem necis, eumdem maie depugnan- manente. Quid denique solius Neuslrioeclades me-
tem vicit, lelisque confossum neci Iradidit. Hoc dis- morando stylum prolrahimus? haud soloe-quatuor
sidii génère bellatoribus ulrinque pereuntibus, penc supra tiieinoraioeurbes excidii damna sensere. Quid
omnis illa regio. defensoribus nudala suis, proeda Luteiia Parisiorum nobile caput, resplendens quon-
genlibus paruit exlernis. Briltonum si quidem proxi- dam gloria, opibus, fertilitate soli, incolarum quie-
ma.vis limilem transgressa anliquum, Namnelicam tissTma pace, quam non immerito regum divitias,
regionem, Andegavensemquoque, Meduanam (Haine emporium dixero popnlorum ? Num magis amimstos
seu Mayenne)usque fluvium vastando coedibus alque cineres, quam urbem nobilem polis est cernere?
incendiis in suam redegit polestatem. Obsliierat Quid proinde Bellovacus, quid Noviomagum et ipsoe
quidem Lambertus jampridem id adnilentibus : sed quondam Galliarum proestantissimoeurbes, nonne et
jussu régis loco cedens, Briltonibus explere conatus B ipsoeirruplionibus Nortmannicis, atque bostili gladio
permisit barbaricos. Proelerea Nortmanni, gens concidere? Piget referre coenobiorumnobilissimornm
Aquilonalis, nostro generi plus oequo proecogniia, tam virorum quam feminarum Deo dévoie servien-
non.jam piraticam exercendo, omnem oram maiili- tium excidia, stragesque non ignobilium plebium,
mam pessumdedit, alque (ut verius dicam) in vaslam caplivilates matronarum, virginum ludihria, ac cun-
redegit soliludinem..Fuerant eorum pessimi conatus cta quoevictis victores inferre valent infanda lor-
soepe a ducibus illarum regionumsibimet succeden- menlorum gênera. Quid Aquitanicoe genlis ingénient
tium fruslrali, Laraberto scilicet- atque Rolberlo referam affliclationem, quoe olim hellorum fiutrix,
necnon Rainulfo : sed illis varia pereuntibus nunc frigidam bello proeferat dexlram, suisque or-
sorte, omnis fere Neustria, quoe a Genabensi urbe bala luminibus, ducibus egeat alienis? Elenim ipsa
per transversunl Luletiam usque Parisiorum per- quoque optimos quosque genitalis soli in sese elidens.
tingit oppidum a, Norlmannicoe paluit feritali. Irru- palet nunc proeda genlibus alienis. Ab ipso quippe
ptionibus namque creberrimis cuncta vastando cir- (ut ila loquar) Oceani liltore, orientera versus, Ar-
«umeuntes, primo pediles quidem, eo quod equi- vernura usque clarissimara veteri lempestate Aqui-
tandi peritia deesset, deinde equis evecti more no- tanioe urbem , nulla libertatem relinere valuil regio,
strorum, omnia pervagantur. Interea slalionem na- ^ non oppidum aut vicus, non denique civitas, quoe
viura suarum, ac si asylum omnium îatrunculorum non slrage ferali ceciderit paganorum. Teslalur hoc
in insula quadam coenobio S. Florenlii t> supposila Pictavis fecundissima quondam urbs Aquilanioe -•
•componentes, mapalia quoque instar oedilicaveruiit hoc Santonum , hoc Eitgolisma, hoc Petrocorium,
burgi, quo captivorum grèges calenis astrictos asser- hoc Lemovica, hoc certe Arvernus, terminus nunc-
varent ipsique pro tampore corpora a labore refice- usque barbarici glàdii : ipsumque Avaricum (Bour-
rent expeditioni illico servitura : ex qua inopiitaios ges), caput regni Aquitanici.proclamant,'nulla.scilicet
discursus agitantes, modo navibus, modo equis de- bellica obviante, manu hostili graviter sese conci-
lati, totam circumcirca delevere provinciam, et pri- disse incursu. His atque hujuscemodi malis per tri-
mo quidem adventu urbem Namnelicam incendio ginta ferme annorum spalium, Gallis non absque
cremavere (anno 855). Andegavensem percurrentes piaculo quorumlibet delritis, cultus quoque divinoe
regionem , ipsam quidem civilalem concrenianl ; religionis quomodo processerit, ulrum tteene floruerit
Pictavorum vero caslella alque vicos, omnemque in promptu est cuilibet, licet tardioris ingenii, mor-
palliant a mari usque eamdem Piclavam urbem po- talium persenliscere. Quis enim Chrislianoe religionis
pulantur, vasiant, coedibusreplentes omnia. Sequenti ordo normam eo proposili ad liquidum exsequilur,
tempore navigio Turonum veniunt, earaque de more . utnonmagisproevaricalor mandalorumCbrislijudice-
slrâgibus opplentes, ad postremum ignibus tradunl. tur, si actuumexseculiorilevestigelur? Undenonim-
Populala omni circumquaque regione, haud longo meritolalibus, hoceslnobistransgressoribus proecep-'
post, superiora Ligeris amnis navibus expetenles, lorum suorum, uliionis vindictam olim per prophetain
Aurelianis perveniunt : captamque urbem auro di- repromissamvidetur infligere. Dicil enim comminans
strahunt, Agio c lune lemporis proefatoeurbis proesu- per Jeremiam prophelam: Pro eo quod non audislis
quaevox limitera significal, eo quod limites regionis a qua dependet antiquius monasterium , ulrumque
cuslodirenl, sicul aniea duces ac comités. congregationi S. Mauri atlribulum.
a Nota anliquos Neuslrioe limites. » Agius ordinatus est Aurelianensis episcopus
i> Monasteriiim S. Florenlii in monte Glonna, anno 843, ul constat ex concilii Vernensis n , c. 10,
dioecesiAndegavensi, haud procul a Ligerisitum, in anno insequenli habita. Conciliis variis postea sub-
exiremis Aquilanioepartibus, nunc Vêtus dicitur, ut scripsit, Belvacensi anno 845, Parisiènsi anno S46,
disiinguaiur ab alio ejusdem notninis, quod priori a Turonensi tv anno 869, Suessionensi n et Verme-
Noriniannis everso primum in Castro Salmuriensi iti- riensi ilidem u annô 853, Saponariensi anno 859,
dem ad Ligerim posito , poslea prope Salmurum Tusciacensi anno 860 ac Suessionensi in anno 867.
ojipidum coiislruciumest,retinetque abbalioe nomen Successorem habuit Wallerium, de q,uo infra.
PATROL. CXXIV. 30
 935 ADREVALDI FLORIACENSIS MONACHl 9.y.
verba mea, ecce cgonùtlam, ei assumant nniversas co- .i habitatoribus reperientes ,.cunctis vero morlaliimi
gnaliones Aquitouis, ait Dominus, el adducumeus super lemporaneis referlum commodis, more sibi familial i
terrant islam, el super habilatores ejus, et super omnes proedanlur, dissipant, ad postremoiii vero igni im-
naliones quoein circuilu illius sunl. El interficiam eos misso adurunl a. Aberat jam tune corpus sacmissi-
etponam eos in stuporem si s'.bilum,.el in soliludines mum confessoris Christi Benedicli : si quidem prima
sempiternas; perdamque ex eis vocem gaudii, ei vocem vaslalione proefaloe urbis, curam hujus sacri loci
loetilioe,vocem sponsi, el vocem sponsoe,vocem molw agente Bernardo b nobilissimi generis viro, levalum
el vocem lucernoe: cl ait universa terra ejus in soli- a loco sepulcri sanctissimum corpus in scrinio cum
tndinem, et stuporem (Jcr. xxv). 1temque per Eze- houore congruo reposilum est : sicque in loculo ge-
cbielem prophelam : Fac conclusionem , quoniam slalo'rio collocatum , qualiler quoeunque fugiendi
terra plena est judicio sanguinum, et civilas plenâ impelleret nécessitas, a fralribus fugoeproesidio sese
iniquilaie, el addu-cam pessimos de genlibus et possi- tuenlibtis deferri posset. Sed gratia Christi agente,
debunl domos eorum , et quiescere faciam superbiam gentili gladio sedes sibi aptalas répétante, sanclissi-
potenlium, el possidebunl frucluarium eorum. Angu- ma membra loco condunlur proprio. Secundo vero
slia supervenienie requirent pacem, et non eril : con- " incursu hostium, jam proelibalo abbate ullimos sui
lurbatio super conlnrbationem véniel, et andilus super regiminis decurrenie soles, ilernra levatum sanctis-
nudilum , el requirent vhioncm de propheta, el lex simum corpus atque in loculo vectario depositum;
pcribit a sacerdolc, et consilium a senioribus (Ezech. bac illacque proul opporlunitas fugoe se obtulit, a
vu). El post pauca : Secundum viam eorum faciam fralribus defei tur. Non tamen infra hoec lemporis
ds, el secundum jiuiicia eorum judicabo eos, el scient spalia gralia divina serves suos quanquam misera-
quia ego Dominus (Ibid.). Est ilaque cernere cont- bililer peregre incertîsque sedibus jaclalos oblivisci
minalionera prophelieam noslro assignari oevo, dignala esl, quin miraculis solarelur per dilectissi-
quando ob scelerum immaiiilatem populus quondam nium suiim palratis : quatenus tilubaniia propler lot
Dei el oves manuum ejus dali sunl nalionibus in de- alversos casus hominum corda, ex proesenlia lanli
proedalionem Ci'plivilaiemque durissimam : alque Patris, virltile quoque prie oculis habita, abundan-
solum nupera florenlissimum oetale, ubere gleba, lius roborarenlitr. Post exliausmm namque gravi
cunciariiniquc opulentia rerum, redadura in vasii- grassanle iiicendio coenobium, nulla jam soli gralia
latem ac soliliidincm extreinam. Libel igitur cum rémanente (quippe qui non lempla divinis culiibus
projihela David veraciler exclamare : Juslus es, Do- apla, non lares diversis exslrucii usibus, non borrea,
mine, el rectum judicium tuum (Psal. cxvui) : atque ç non penora, non certe quidpiain deeoris, aul ulilita-
ciim altero humiliter implorare : Domine, miserere lis resliteral) nudique maceriarum parietes slupo-
nostri, te enim exspeclavimns: eslo brachium noslrum rem 'Spectantibus oculis, borroremque magis quant
in mane el salus noslra in iempore tribulalionis (Isa. decus aut gloriam proeferrent; compulsi fratres do-
-xxxit). Hoecde excidio jucundissimaepalrioe breviter mum quondam quieli aptatam interpositïs partientes
lilleris mandare Jibuit, quo his quoe consequenda arcubus, de parte umbram finxere niinoris sacelli,
erant clariorem pararemus viam. Omissis scilicet in quo fabricato altari divinum officium inierdiu ce-
infandis tnalorum cladibus, quoe ipso sui horrore el lebrabant. Quo eliam in loco ' corpus beatissimi
exsecralioue, slyli cursum in semet hebescere co- déférant Benedicli, in loculo adhuc geslatorio posi-
gunt, jam nunc ad proposilum redeamus. tum. Dum igitur sancta eo quiescerenl membra, Deo
CAPUT XXXIV. opérante taie quoddam accidit miraculum.
Floriaccnse monasterium a Nonmannis dirivilur
ac coinburilur. CAPUT XXXV.
Inlerea Nortmanni, ut supra paucis proelibavi- Pejerans per S. Benediclum castigalur. Poenilens
convalescit.
mus, secunda irruplione Aurelianos aggressi, urbem
imbuslione concretnant : parsque illorum , duce j) Tempore proefixo,hoc est septima feria, per tolius
Barelo cum quadraginla navibus, monaslerium S-.P. . cursum anni ex villis in proximo constitutis, more
Benedicli expelunl, quod ab urbe Aurelianensi de- consuelo orbis, ad dislrabendas seu coeniendas
cem et oclo dislal millibus. Illud denique vacuum merces populus confluere solet in loco juxta mona-
a Id factura anno 865, ut scribitur in Annalibus crucem et Christi sangninem, ul privilégiant monaste-
Beniitianis el in Cbronico anonymi quem Andréas rii S. Benedicli quod annuenle proefatorege firmave-
Chesnius aliis aucloribus qui de Norltnannorum .ge- ranl, quodque idem Rodulfus subscripserat, qui proe-
slis scripserunl, proemisit. Alia item vice idem mo- fatam abbaliam irregulariter retinebat, ralum et in-
naslerium a Norlmannis combusiura esl, uli ad illa— convulsumservarcsluderent.
lionis S. Benedicli hisloriam dieilur, soeculo iv c Hinc coiligunl socii Bollandiani, suspecta esse
Bénédictine quoe a Diederico tnonaclio Teutonico in historia Re-
b Bèrnardus isle seu Berlnldus concilio Suessio- lationis S. Benedicti ex urbe Aureliana contigisse
nensi 11 apud S. Medarduni habita inlerfù'it anno referunlur, scilicet glaciera ull'ro liquefaciam ac
835 successitque Rodulfo, de quo conciliuiii anno dissolulam, el arbores hieme floruisse. Quoenonnisi
859 apud Saponarias habitum c. 11 : Tandem posiu- hac occasione gesta diei posse existiniant, nec ab
lavit humiliter generalis synodus se ad terrant usque Adrevaldo hic proetermillenda. si vera fuissent. Hoec
'proslernens ante Carolum regem el Rodulfum Biluri- alias.
gum archiepiscopum , obsecrans et adjurons pei
 941 DE MIRACULISS. BENEDICTI, 942
sterium posito, qui dieilur Velus Floriacus. Quadam A sanctissimi Benedicti coiisiructa a venerabili proe-
ilaque die Sabbali duo compares locum adeunt mer- senlis loci abbate nomine Medone; parvula quidem-,
candi gratia : quorum aller in saccu.o (ut ipse fere- sed in secretiori (ut eo putabatur iempore) loco sita
bal) duodecim habebal denarios, quos simul ex civitalis, ac per hoc aptissima monachis et abbati
mercibus distraclis acceperant eosque inibi inler se in necessariis rébus àgendis habitalio. Porro circa
tlividere convenerant. Sed dum ille qui nihil ex eis tempora hiemis, irruplionem in superiora medilan-
Itabuerat, a socio sibi debitain requireret partem, tibus paganis, necessitate fratres coacli eo se confé-
ille vèro se ei reddidisse falerelur; conlenlione rant.'Certe, ut jam supra brevi memoravimus, bis
oborla, judex fori, Engilraus vocabulo, acenrrit. civitate incendio concremata, tertio distraçta, nul-
€umque litera dirimere vellet, alque ille qui pre- lus jam ei defensionis ac luteloevidebalur usus ines-
tium habuerat, compari se reddidisse modis omnibus se : donec venerabilis pontifex ejusdem urbis cum
affirmard, hecdictis ejusfides adhiberetur, nécessi- summa dicendus reverenlia, Galterius, Deo inspi-
ta te compulsus dexleram contra basilicamextendens, rante muros per cuncia fere destruclos civilatis, sa-
cum furore juramentum promut, ila inquiensiPer gacitale nobilis ingenii qua proepollere cognoscitur *
isliim S. Benediclum ego illos ei reddidï denarios. restaurans, defensioni coaplaret populorum. Hue.
servi Dei devenientes, lempus pro opporluni-
tjiiod quia lemere ac falso juraverât, nèquaquam ex B ilaque
vitoe.Adfuitautem inter hoec
impunitate gavisus est : si quidem manum, quam talereligiosoe transigunt
cum brachio improvide pejeratarus tetenderal, ad se apud sacram oediculam quoedam femina ex burgo
revocare nequivit ; sed in suo conamine obriges- civitalis, ita ul nèquaquam pedibùs incedere posset :
cens, stupida reinansit. Terrili omnes qui aderant, sed per terram replando, scamellorum {scabellorum]
sese protraheret, quoe excubando
quid consulta opus esset scrutantur evesligio. Nihil magis juvamine
vero consilii salubrioris reperlum, quam ut reus pro foribus ipsius ecclesioeeleemosynis religiosorum
virlulem jam expertus divinam, veniam petiturus fratrum pâsci solita erat : exspectans si quomodo
oedem sacram expeteret. Quod ille impiger exsecu- fieri posset, ut pietate Dei ac raerilis beatissimi
lus, dejectus auitno ac supplex ecclesiam petit, defe- confessoris corpoream assequi mereretur sanilatem.
rens altéra in manu quoe pêne obnoxia nèquaquam Cum igitur diulurno spatio lemporis id agerel, tan-
fuérât, voli gralia furcam ferream tridentera. Pos- dem respectu divinoe pietalis, merilisque et inter-
tremo sterniiurante sacratissimam tumbam, vacuam ventu sanctissimi Benedicli sanitali restituitur, diu-
in eodem loco sana et incolumis permanens,
quidem sando corpore, sed virtule divina ex socie- que
latë quondam priorum ossium referlam : veniamque posl virilem assecula copulam, cum proie in eadem
lemeritatis ac criminis ex perjurio contracti exorat, C moralur civitate.
simul etiam misericordiam Domini preçatur, qua- CAPUT XXXVII.
tenus inlerventu piissimi pastoris, cujus venerabile Incendium reslinguitur.
nomen sacramenlo velut vilissimam atteniaverat Quidam homo ex familia .S. Patris Pauliacensi
rem, saititalem assequi mererelur. Adfuit clementia (Pauliacum, Pouilly, oppidum in Nivernis) pago man-
Condiloris precibus affecluosis miseri poscentis au- siuncuîam ex levi structura, virante scilicet ac ge-
xiliura eximii ducis, ejusque intercessione medelam nesta, super hoereditatem construxerat suam :
quo
iufirmus consequilur, loelusque forum repêlit. Sed cuncta quoe acquirere pptuil conducens, spem om-
ne furie plurima iristitia pro perditis absorberetur nem protrahendoe pauperrimoe conlulerat vitoe.Casu.
nnmmis, consolari eum Dominus dignatus est, ejus denique accidente, igné comprehensa, flammarum
virtule, cujus auxilio salulem illi voluit conferre. globum coepit ëmittere. Perstrepentium aulem lu-
Namque (mirahile dicta! ) cura omnis fere populi mullu, ut in lali assolet re, vicinarum homines vil-
multiludo a foro ad propria recessisseï, paucique larura coeperunt concurrere. Sed cum jam rogum
admodum reraansissent, eo in loco quo major dis- flammarum altius ascendenlem , concremaiionique
cursus fiterat plebjs respiciens, vidil sacculum jacen- D proximam cernèrent, gradum compressere, dicenles
tem cum nummisquosperdiderat. Quem lecolligens, eam a nullo posse liberari quoe exslructa viminibus
gaudio majore afficitur, non solum pro sainte corpo- et compacta genesta, levem pastum vorariti proebe-
rea, verum etiam pro inventa paupertatis suoeiabo- retflammoe. Proeterea, humano recedente adjulorio,
riosoquoestu. Huic admirabili signo aliud adjicitur pauper ille ad divinum conversus auxilium ila aie-
annuenie Christi gralia, longiori quanquam lerroe bat : 0 Domine, miserere mei, ne faîne affectas
inlerstitio. moriar! S. Bénédicte, subveni mihi, eladjuvaser-
CAPUT XXXVI. vum tuum; omnem enim pauperlatem jn hoc con-
Mulier clauda curalur. duxeram tuguriunculo. Dum hoec et alia plurima
Est inlra moenia urbis Aurelianoe oedes in honore flendo
ingeminarel, Divinilas flexa ad misericordiam
a Hinc apparet Adrevaldum bis miraculis descri-
hendis operam dédisse sedenle adhuc Galterio seu ecclesiam paroecialem, nunciipatam S. Benedicli de
Reditu, vulgo Saint Benoisidu Retour, sumptaappel-
Gauterio, Wallerio, qui anno 876 concilio Ponligo- lalione a relalione corporis S. Benedicli in mona-
nensi subscripsit, et sedi AurelUnensi anno 885 sterium Floriacense,
adhuc proe'sidébatex Sausseyo : qui oediculam S. Be- quoe relalio Wallerio ponlifice
nedicli hic memoratam conversam esse scribit in conligerit.
813 ADREVALDl FLORIACENSIS MONACIII 944
meri lis sacra tiss'rmi Benedicli Patris, reslinxit ro-AA per Oeeani liitora aitrivit genlem. Sed ut lertiam
giyn, salvumque oiiine remansit tugurium, uno dun- juxta prophelam (II Reg. xiv) orbis experiretur pla-
taxat pariete ambuslo, qui erat conlexlus ex vimirie. gam, graves, immissoesunt beslioe, quoe famem cla-
cunclaque illius remansere illoesa. demque effugienies barbaricam hianti ore excipe-
CAPUT XXXVIII. renl. Accidit autem ea tempestate, ul mulier quoe-
Vineam monasterii invadens morte corripilur. tlam ex Matriniacensi egressa proedio infaniulum
minusculoe oetalis secum deduceret, quo cum aliis
Caput Cervium (S«cer<jre)pagusquidam Aquilanieoe suoe oelatis luderet infanlulis, ipsa longius cum plu-
provincia? regia liberalilate coenobio S. Benedicti rimis viris ac mulieribus : cum subito
prospectante
ilonalus^mullis vicinorura inseclationibus, el maxime
a lupus a silva egressus filium mulieris illius rapuit,
primorum palrioe, poleslale hujus loci desciverat. ac sustollens non silvam repeliil, sed per camporum
Al posl lpngum lemporis spatium, maximo labore
servorum Dei proprioe restilutus potestaii, consi- spatia exportare coepit. Cernens hoc infelix mulièr,
miserrimis vocibus plangoribusque immensis indo-
liumque necessario reperlum est, ut habitatione lens, misla deinde vulgo, lupum insequi coepit. At
congrua monachis quoquomodo inibi constructa, ille neuliquam territus, infantulura longius prolra-
assidue monachi duo vel très ibidem persistèrent : R _Ehebat. Sed cum faligatum vnlgus a perseculione lupi
quousque faciles Aquilanorum animi ad noya quoe- eessaret, desperans ei se ullo modo praedam excu-
que levitermollienda, inslanlia fratrum ab hac po- .1ère posse ; millier quoe pro filii amissione areliori
tiendarum rerum qtiiescerent fiducia. Millilur ad id stimulabatar dolore, nèquaquam ab incéplo requie-
cniletidum Raganarius monachus magnoevir religio- vil cursu : sed
magis pro posse cilius properabat,
nis, qui olim ab imperatore Ludovico cum aliis Hie- invocans nihilominus S. Benediclum, quaietms ei
rosolymara missus fuerat : alque cum eo Segevertus ferret auxilium, reddendo filium proprium, servum-
presbyler ac monachus : qui cellulam in proediclo que suum extra terminos suos nullalenus efferri per-
compingentes loco, oninem Aquitanicoe genli ahslu- mitleret. Tune deinde clementia divinoe majestalis
lere horum repeiendarum rerum fiduciam. Exstitit et inlervenlu preliosi confessoris quod exorabat
eo iempore quidam virejusderaplebis haud ignobilis,
adopta esl. Lupus namque veniens ad termines ter-
.Stephanus nomine, qui aliquam partem fundi pro- ri torii S. Benedicli infaniulum illoesum alque inco-
prii enidam servorum sancli Benedicti accepta pre- lumem relinquens, avia silvaruin latibula repeliil.
lio dislraxil. Servus aulem ille fuiidum absque aliquo Mulier recepto alacris puerulo gralias Deo ac libe-
fruelifcro cul.tu adeplus, vacuam nèquaquam permi- ralori filii sui, sancto pro scire refereus Benediçlo,
sit esse tëllurem : sea eam opiime excolens vineam ^( lares pauperrimos suoe revisil paupertatis..
inibi planlavit, atque quo advixit tempore, in pro-
APPEND1XADELERH MONACHI.
prios reiinuit usus. Decedenle illo dominus ipsius
lerroe de qua proefali sumus, quod vendiderat rursus CAPUT XL.
repelëre conalur. Advocatus vero una cum Ragana- In feslo Translationis apparel S. Benedictus. Fratrum
rio monheho, ad locum cessionis'lerroe juxla morem morluorum saluiem curai. Miracula.
legis adveniens, proedictam vineam ad jus S. Bene- Mirabilis Domini noslri virlus et sapiartiia, quoe
dicli sua auctoritate revocàre nilebatur. Proindei bealissimum Pairem Benediclum mirilicat, glorifi-
Stephanus, impatientîa levis animi commotus, Ra- catum secum relinens in coelesli curia ejus reve-
ganario monachoita ul sedebat in equopropinquans, rendum cunctis mortalibus corpus mirificare in ter-
fnribunde locutus est : Tibi dico, Raganari monache, ris haud desislit jugiter miraculorum frequentia.
qui tfans mare Jérusalem requisisti, per hune testor Nam,sicut a prioribus noslroe lempeslalis viris atque
ensem, quando ta et ego ab hoc reeesserimus loco, studio veracis assertionis probabilibus credibili re-
S. Benediclus ex hac vinea nullam habebil potesla- lata compërimus, soeculis factura memoriale larga
tcm. Cui furenli Raganarius infit : Certe ego ignoro, Dei cels'iludo per soepe fatum sibi dileclum démenti
ta vero nescis, ulrum ab hoc loco recedere pro' n dignationis suoe munere operari dignala est. Conii-
vota possimus. Ille ilerum ëoncusso ensejuramen- geral aliquando sacralissimoe ejus translationis fesli-
tum répétons affirmavit se absque gralia S. Bene- vitas, ad quam temporis orbila redeunte plurimoe
dicti ab eo regressurum loco. His dictis confestim1 conlliixeranl diversoe numerosilatis undecunque ca-
ab eo corruens, conlritis collisisque omnibus mem- tervoe, non solum a circumposilis, verum etiam a
bris in geslario ad domumpropriam a suis refertur :': quibusque provinciarum remolissimis locis. Denique
ei vinea quidem polestali S.Beuedicti reliuquitur, ipse1 in celebralione tantoefestivilaiisproeconiis noclurna-
vero Stephanus longo consumptus languore morilur. libus décore competenii persolutis, nondum auroroe
CAPUT XXXIX. clare refulgenlibus radiis, quielis gralia sua quique
Caroli Calvi regnum infanstum. Puer e lupi faucibuss • petiere cubilia. Quidam vero ex fralribus cui luendoe
ereptus. basilicoe cura delegala erat, cum ad nanciscenda
suorum-
RegeCarolo Francorumdisponenle regnum, fainess supernoe oelernitalis gaudia jugiter intentas
admodiiitt, gravis universas oeciipavil Gallias, cladess que peccatorum omni devoli cordis devolione a Do-
eliam ex inscelatione paganorunt non niodic'a lotamit niino deposeens indulgentiam e vesligio sacrati cor-
 945 DE MIRACULISS. BENEDICTI. 946
poris ante allare residerel, psalmorum ae precum me- A J nés : omni magnificentia Deo laudes, Deo graiias
lodiara consueto sibi more satagebat persol.vere de- et beatissimo P. Benedicto in comuiuni refereitiès.
votissiine : qui eliam inchoala allius prolelans, las- Tanla si quidem perfecla Dei operatione liquidocun-
siludbie cogente obdormivit. Cui mox quidam se- dis païuii, quia nosler Benedidiis inler niissarum
nior ïionestatis formositate decorus, ac reverendi solemnia proesens fuit.
habitas assistons, quid fratres agerent, atque quo-
nain secesserani, jucundo affamine irtquisivii. Ille CAPUT XL1.
aulem protinus donnitum îsse respoudil, quo posl Carolus Calvus laudatur. Roma revertens Papioe ve-
aUquanlulain corporeoenecessitudinis recrealionem, • neno exslinguilur (anno 877). Ludovico succède'le
diurni officiiuberius valerent persolvere modulaiio- Nortmanni incursiones répétant. Ab Hugone viii-
cunlur.
nem. Admirans it ique quis isle foret qui sibi hoec
împerando depronierel, beatissimus.ad eum : Ne mi- Inlerea rex Carolus fralribus duobus vila humana
ieris, inquil, ob proesentiam quant perspicis mei, decedeutibus, icrlioqiie Lolhario, ob poenitudineni
certissime sciens me fratrem a Benediclum vocari qua patrem careeraliiiiancipaveral custodia, mona-
proesulem ac defensorem bujus consliluluin loci. cho Prumioe apud monasleriiuii efieclo,. lolius pa-
Fralribus elenini ex me salutos dicito in convenlu B ] terni imperii summam asseculus, gralum se cunctis
generali, et ad celebrationem inissae solemitis sint et favorabileni proebens,nonnullosFrancorum in suoe
proescii, quia in exsecutione noclurnalis officii psal- unaiiimiiatis allexerat augustalem subliinitaletit :
leinibus meis proesensadesse nequivi. Namque fra- sicque in virnni peiTecluin sese quolidie exlendens,
tri Aimerico in partibus Brilannioe abeiinti, veniam ila Chrislianissirai [Clirisliani animi] in dilandis
delictorum a Dombio oblinui, atque de faucibus ini- sanclorum coetiobiissifenue exercebal devolionein,
niici eripiens, perennis vitoe sedibus féliciter subli- ul nemiiti priscorum regum qui regii îiominis cla-
niavi. Cognoscanl igitur le fatenle, posiquain dispo- ruerunt dignitale, iiiipar visus sit in omni sancta
nente Deo corporis mei pra;sentia, a partibus Eoisi religione. Nam inler coelera quoe huic loco contulit
in bas occiduas oras trausyecia est, nullum eorum niunifica, affluenti sua largitate sacerdotale indu-
damna passum fore oelernoequielis, sed mun re do- nienlum quod ex capella 'fratris sui Loiharii abslu-,
natos coeleslîspalrioe sublimibus locis Christum eos leral dum ex bello reverteretur Fonlaneiico [Fonte-
collocavisse. His dîclis visio aslantis simul el collo- nay in Burgundia anno 841]; devotissime proebendo
quenlis ablala est. Ut vero se lux diei b, terris clara concessit, necnon duo vasa aut;ea pottdo librarum...
iiifudii, fratribus somno experreciis, idem sonilu fu- appretiala, cum Evangelii textu sublili operis di-
silis tabula?,olim reserandae lociilionis gratia c coin- C
( versitate fabricato, solemni donatione per seipsum
pacioe, abbalem Theolberlum d cum reliquis asci- ob medelam animoe suoe sluduit conferre. Verum
scens, salutalionis verba depromit, et cuncta quoe (ut proefalumest) obeiintibiis fratribus Romain ap-
Benediclus Pater dicenda proeceperat, eis per ordi- paratu magnifico proficiscens,.favore plebis lolius
nem retuîit. Qui omni corpore lerroe deflexo imperalor et Auguslus Romani imperii appellatus
adorantes, loetabundis animis laudes iniiunieras'- esl. Clinique in rëdeundo fines Italioe allingeret,
Deo et provisori suo retulerunl uuanimi devo- quorunidam malivola deceplione illeçLus, apud Pa-
lione : et ne quid incongruuni. advenientis aspe- piam civitalem, non sine maximo suorum luctu, pri-
cius ostenderet, qnisquese sluduitpîocurare. Quan- die Nonas Oclobris vitam veneno finivil. Hujus
quam enim specialiter cum sui proesentiam fralribus postiitodum filius vocabulo Ludovicus regnum pa-
proesiolandaminnoleseeret,. in Dominicis eis proece- trium suscipiens, vix duobus annis eo potius, labo-
ptis persistentibus saltem ne ad modicum quidam riosum quibusque nobilibus regni sui consecravit
usquam abesset ; tamen ad declarandam .suoevirta- initium. Nbrlmannica si quidem gens, quoejam bis
lis polenliam, communenique cunciorum loetiiiam, vagi n'a suoe habiiationis exempta piraticam loties
sese proesenlem demonslravit per divinoe operatio- exercuerat ; demum de morte patris ejus vires resu-
nis efficaciam.Nam aliquid magni se vel videre vél[ D J niendo, inlra terntinos regni Francise libère paucis
cognoscere cunctis credenlibuS, aecidit ul post re- resistenlibus cladem malignitalis suoeinferebai con-
citationem sancli Evangelii, omnes quicunque alir tinue. El priniuni partes.aggressa Neuslrioe, coedibus
quo moleslabanlur incommodo, quôsque sacroe ba- et rapiuis tola conaminis sui perversitale iiilenta,
silicoe relenlabant limina, cum optatoe sospitalis; quoeque prius desiderabilia et viloe bumanoe coni-
iminere quisque repedaret ad propria. Sexaginla nioda videbantur, diripere et in suos nefarios usus
denique utriusque sexus et oelaliscurati sunlhomi- converiendo satagebat redigpre. Peregissetquc ru—
a In variis S. Benedicti apparilionibus tum in in festo Translationis, hoc eslsumma oeslate seu die
Chronico Cassinensi, tum alibi relalis, semper Fra- 11 Julii, nulluiit post iioctunias preces intervallunt
tris appellatioiiemsibi usurpasse dicitur Benediclus. lemporis somno ante lucem captando 'lëliquuni
Ex quo inlelligas, morem fuisse illorum temporum fuisset.
ul cum monachus quivis de se loquerelur, fratris c Observa finem silenlii nocturni a S. Benediclo
nomen modestia; causa proeferret. - cap. 42 proeseripti olim signo indicalum fuisse.
b Hinc colligitur monachos Benedictinos illo sevo a Tlieodbertus abbas proefuisseanno 878 ex Dis-
vicdia nocte uiatulinum officium persolvisse : alias. serlatioJie proevia, num. 15, constat.
947 ADREYALD1FLORIACENSIS MONACIII 958
choala, nisi Hugo a nobilissimus abbas slrenue rem-. \ proedari, nisi Dei liberarentur virtute mirabili. De-
publicam gubernans, cura armis, tum consiliis suis nique hoc comporta animiim in diversa prolrahens,
et virtule ejus barbaricos coiiaws reprimendo, ma- Utpôle cui militant parvusadmodum improesenliarum
xîmam ex eis manum peremisset. Quod qualiler aderat numerus, ahxiari super hoc multimode coepit
hujus per virlutem patris Benedicli potenler effece- el loederë, qualiler occurrendum foret inlra semel-
rit, paucis subjicieiidum censemus. Igitur pertrans- ipsum revolvens tanloe mullitudini. Tandem hortalu
iens (ut diximus) nullo obsislenle plurimarum por- Girbokli nobilissim.t Autissiodorensium comitis ani-
tos civitalum , Aurelianis devenit, indeque altius ritura congrediendi bellum assumpsil 15,asseverans
gressum prolendens, ad monaslerium Floriacum nulla upqttam passuiri discrimina fore, qui B. Bene-
cladem infliclura aecedere contenait. Porro fama dicli Patris servitulis gralia adversantium agmiiii
vulgante islud jampridem fratres compererant, sese immiscuerit. Roboralis ergo hac exhortatione
compelensque eis visum esl ut loco cédèrent, et animis, eonfisi meritis et aiixitio exceliëniissimi
proesidio opporlunilalis necessariae se eommunirenl. Patris, haud procul a monasterio hosles prosequun-
Proinde diversorunî vehiculorum plausiris aplatis, tur a lergo : eonserloque forti animosilale gravi
qua;que pretiosa in eis componenles, cum suptdle- proelio, tanla depopulationis slrage in eos bacchali
ctili reliqua ad praedium Matriniacense dêcernunl B sunt, ul ex lania populi numerositalé vix fuerit ali-
conlendere : qualenus illic quoquo modo tuta' sua quis qui belli eventum intimarel posteris. Patrala
omnia possenl esse. Ast eadem perfida naiîo mona- ilaque desiderabili Victoria, belli dux suos interro *
sterium deveniens, speque sua frustrata, nihil in eo gans, requisivil si forte quémpiam reverendoe visio-
quod diripëre proeler parietes valerel repérions, nis monacbum inter densitales hostium sibi viam
tandem plaoslrorunt recentibus vestigiis perspeclis, pandentem proprio visu contemplait essenl. Quibus
éo tendendum délibérât, quo fratres iisse suspecta respondeniibus se in illo proelio nemiitem monacho-
animo oeslimabal : ut melioribus eorum direptis, re- rum vidisse, slalim ille : Sanelus, inquiens, Bene-
diret pairata Victoria. Proevenilque ipsorum nëquam dictus me per lotum belli bujus cerlamen protegens,
consilium omnipotenlia misericordis Dei, quoeeos et sinistra manu equi meihabenas dirigéndo ac custo-
sua vinule proiereret, el innocentera plebem a mar diendo tenuit : dexlera vero baculunt. manu lenens,
ligna eorum inféslalione bénigne defendendo salva- plurimos hostium proslernendo morti tradidit. Sic
rët. Nam tum proedictus venerabilis vir Hugo a par- et nocenlibus poena et innocenlibus interventa Pa-
tibus Burgundioeob sûoeulilitatem necessilalis forte tris Benedicli securitas reddila est : proestante beiie-
Dei consilio vocalus ad hos fines contenderal, pro- diclo Dei Filio, cujus nomen benediclum permanet
peqne.monaslerium perveniens, relata suorum addi- -*in soecula soeculorum.
dicit, Fratres. ab bostibus subsequi, ac ocissime de-
a IIîc esl Hugo abbas qui concilio Ponligonensi nueral et slrenue rexerat, Odoni filio Rudberd ab
anno 876 subseripsil, ad quem duoe exstanl Joannis imperatore iradilur, qui ea lempestale Parisiorum
papoe VIII episloloe, tom. 111Conc. Gall. pro luiela contes erat.
monasterii Pultariensis. i>Anonymus paulo supra citalus : Anno Domini
• Is apud et Gautj'ridus cum trans^Sequanis,
Reginonem aliosque anno 887 decessisse 870 Hugo abbas
dicitur bis verbis : Hugo abbas magnoepielalis vir el confîigenlescum Norlhmannis in Ligerim residentibus,
inagnoe prudeulioe Aurelianis moritur, el apud S. sexuginia inibi interfecerunl, etc..
Germanum Autissiodoro sepelilur. Ducalus quem te-

, ÏXQKUCENSIS MONACHt

DE CORPORE ET SANGUINE CHRISTI

Vantra ineplias JOANNIS SCOTI,

(ApudÀclterium,-Spicilegiitom. I, pag. ISO,ex mss. abbalisaFioriac.)

Bealus a Hieronymus in Commentario Mattboei]D implelum, et agni carnes eum apostolis comederat,
evangelisloe cum mysleria Dominici corporis expo- assurait panem qui confortabalcor hominis,elad ve-
autem rum Paschoe saeramenlum • ut quo-
neret, tabler inlulil : « Coenantibus (Matth. iransgredilur
xxvi, 26), etc., posiqtiam lypicum Pascha fuerat modo in proefigur'ationem ejus Melchisedech summî
« Beatr.s. Hoc opuscnlum Acherius tiionet a se quidem lotum constat e senlenliis Patrum ab Adre-
rcpertuin esse in membranis Floriacensibus, quod valdo cotisai cinalis.
 959 DE CORPORE ET SANGUINECHRISTI. 9E0
Dei sacerdos panent et vinum offerens feceral, ipse A setl ne idolis fièrent, et ut de carnalibus victimis
quoque in verilale sui corporis et sangiiinis reproe- quasi per lypura et imaginem ad spirilales hostias
sénlaret. i transiremus. Dicendoaulem se hosliasnoii quoesisse,
Item ad Edibiam, quid sit in Mallhoeoscriptum : retendit quia lex spiritalis sil, omniaque quoe Judaci
Dico vobis : Non bibam am^do de hoc genimine: -carnaliler faciunl, a nobis spirilaliter impleri. »
vitis (Matth'.xxyi, 29) : « Nos audiamus panent quem At vero in explanalioue Malacbioe prophetoe, eo
fregit Dominus deditque discipulis, esse corpus Do- capilulo, quo dicitur : Non est mihi voluulas in vobis,
mini Salvatoris, ipso dicenle.ad eos : Accipileel co- dicit Dominus exerciluum. El paulo post : In omni
medile, hoc est corpus meum (Ibid.-, 26); et cali- loco sacrificalur, el offerlut nomini meooblaliomunda
cem illum esse, de quo iterum loculus esl : Bibite: (Malach. i, 10, 11), post multa ita dicitur : « Quir
ex hoc omnes; hic esl enim sangnis meus Novi Tesla- dam pulant hoc__quodad Judoeos dicitur specialiter,
menli, qui pro multis effundelur in remissionem pec- ep quod viclinioeeorum immumloesint alque pollutoe,
catorum (Ibid., 27, 28,). Isle est calix de quo in et saciificium transferalur ad génies, intelligi debere
propheta legimus : Calicem saluions acdpiam, et super Ecclesioe sacerdotibus qui negligetiler offerunt.
nomen Domini invocabo (Psal, cxv, i). El alibi : victimas Domino. Quod si recipimus, ergo ab Eccle-
Calix tuus incbrians, quam proeclarus est (Psal, xxu, B siaad aliam rursum'rcligioncm viclimoeiransferendoe
6). Si enim panis qui de coelo descendil, corpus est sunt; et quomodo iegi Evangelium, sic rursura
Domini, et vinum quod discipulis dédit, sanguis il- Evangelio ea quoe non sunl futura, succedenl, >
lius esl Novi Teslamenti, qui pro multis effusus est Sanelus Augusliiius in expositione Evangelii Joan-
in remissionem peccatorum, Judaicas fabulas re- nis (tri.cl. 26), in eodem loco ubi dicitur • Egosum
peliamus, et ascendamus cum Domino ecenaculum panis vivus qui de coelodescendi (Joan. vi, 51), ita
magnum, siratum, atque mundalum, et aecipiamus seulit ; et unde inquiens illi superbiebant, subjicit
ab eo sursum calicem Novi Tesutmenli, ibique cum dicens : « Paires veslri manducaverunt manna, et
eo Pascha célébrantes, inebrienmr vino sobrieiatis. morlui sunl (Ibid., 49). Quid esl unde superbitis?
Non est enim regnum Dei cibus et polus, sed juslilia Manducaverunt et morlui sunt. Quare manducave-
el.gaudium, elpax in Spirilu sancto (Rom. xiv, 17); runt et morlui sunl? quia quod videbant crede-
nec Mbysesdédit nobis panera verum, sed Dominus hant, et quod non videbant non inlelligebanl. > Et
Jésus, ipse conviva el conviviiim, ipse comedens et post, paululum : « Manducaverunt, inquit, manna
qui comedïlur; illius bibimus sangiiinem, et sine ipso et Moyses, 'manducaverunt et alii sancli, et morlui
potare non possumus, et quolidie in sacrificiis ejus ' non sunt morle spirilali. Quaré? quia visibilem ci-
de genimine vilis veroe, et vineoeSorcch, quoe inter- ^ bum spirilaliter inlellexeruiil, elc, ut spirilaliter
prelalur ekcla, rubènlia niiista calcamus, et iiovum satiareiilur. Nam el nos hodie accipimus visibilem
ex bis vinum biliinius in regno Patris, nèquaquam cibum, sed aliud es^ sacrameMlum, aliud virtus sa-
in velustaie litteroe, sed in novilate spiritus caillan- cramenti. Quam mulli accipiunl de allare el ntoriun-
tes canlicumiiovum, quod nctno potesl canere, nisi tur, et accipiendo moriuntur! Unde dicit Aposlolus:
in regno Ecclesioe,quoeregnum Patris est. » judicium sibi manlucnl et bibit (1 Cor. xi, 27). Nonne
In Expositione aulem Epistoloead Epbcsios in eo buccella Dominica veiienunt fuil Judoe? el tamen ac-
loco ubi sententiam Aposioli expoiiit : In quo habe- cipii, el cum accepil, in eum inimicus inlravit;
mus redemplionemper sanguinem ipsius (Ephes. i,7), non quia malum accepil, sed quia bonum malus ac-
ila dicit : « Duplieiler sanguis Chrisli et caro intel- cepil. Videta ergo, fraircs, paucm coelestem spirila-
ligilur, vel spiritalis illa alque divina, de qua ipse liter manducate. J El post multa : « Hic est ergo
dicit : Caro mea vere est cibus, et sanguis meus vere panis qui de coelodescendit, ul si quis ex ipso mandu-
esl potus (Joan. vi, 56) ; et : Nisi manducaveritis caverll, non•mo.rialiir (Joan. vi, 50); sed quod perti-
carnem meam, et biberilis sanguinem meum, non ha- net ad virluicm sacrameuti, non quod perlinet ad
bebilis vilam oeternam (lbid.,fM) : vel caro ei san- visibilc saeramenlum ; qui manducat intus, non fb-
guis quoecrucifixa est, el qui militis effusus est lan- ris; qui manducat in corde, non qui premit dente.
cea. Juxta banc divisionem el in sanctis ejus di- Ego sum panis vivus qui de coelodescendi (Ibid.,
versitas sanguinis et carnis accipitiir; ul alia sil 51). Ideo vivus, quia de coelo descendit. Dd coelo
caro quoe visura est salutare Dei, alia caro el san- descendit et manna ; sed manna umbra erat, isle ve-
guis quoeregnum Dei nequeant possidere. >. ritas esl. Si quis manducaveril ex hoc pane, vivet in
Idem quod in fraelatu Isaioe prophetoe, ubi dici- oelernum.Et panis quemegodabo pro mundi vita, caro .
tur : Quo mihi multitudinem viclimarum vestrarum ? mea est (Ibid., 52). Hoc quando caperel caro;
Et posl pauca : Quis enim quoesivithoec de manibus quod dixit panent, carnem? Voealur caro, quod non
vestris? (Isa. t, 11, 12) ait :« Audianl Ebioniloe, capit caro : et idep magis non capit caro, quia vo-
qui post passionem Christi abolilam legeni pulant ealur caro : hoc enim exhorruerunt, hoc ad se mul-
esse servandam. Audiant Ebionitarum socii, qui Ju- luiti esse dixerunl ; hoc enim fieri non posse puta-
doeis tantum et de slirpelsraelitici generis hoec eu- verunl. Caro mea est, inquit, pro mundi vita. >
stodieiida decernunl. Hostioeergo et viclimarum ira: Item in positionem buccelloequam Judas accepit,
niolaliones non principahter a Deo quoesila sunl, post inulla ita dicit (tract, 62 ) : «Recordamini
951 ADREYALDl FLORIACENSIS MONACHI 952
unde sit scriplum : Quicunque manducaveril panent, A data ' sunt completiva. Sacrificia ergo illa lanquam
aut biberil calicem Domini indigne, reus erit corporis verba promissiva ablala sunl. Quid esl quod dalura
et sangiiinis Domini (I Cor. xi, 27). El de his erat esl complelivum? Corpus quod nostis , quod non
sermo, cum hoc Aposlolus diceret, qui Domini cor- omnes noslis, quod ulinam qui nostis, omnes non
pus velut quemlibet alium cibnm indiscrète negli- ad judicium noverilis. i El post pauca : « Quid
genlerqùe sumebanl. Hic ergo si corripitur qui non ergo? Nos jam hoc tempore sine sacrifiera dimissi
dijudicat, hoc est, non discernit a coeteriscibis Do- sumus? Absit : Corpus aulem perfecisii mihi. Ideo
minicum corpus ; qui ad Dei mensam fingens amî- illa noluisli ul hoc perficeres : illa voluisti anlequam
cum , accedit inimicus... si reprehensione tangitur hoc perficeres. Perlëclio promissorum abstuiit verba
negligenlia convivanlis, qua poena perçutitur vendi- pronlittenlia; nam si adhuc suntpromiitenlia, non-
lor invilantis ? Quid autem erat panis tradilori clalus, dum implelum esl quod promissum esl. Hoc promit-
nisi demonslralio cui gratioe fuisse! ittgralus? Intra- tebatitr quibusdam signis : ablala sunl signa pro-
vit ergo post hune panent S:\tanasin Domini tradi- nlittenlia, quia exhibita est veritas promissa. In hoc
lorem, ul sibi jam tradiium plenus possiderel, in corpore sumus, hujus corporis participes sumus;
quem prius inlraveral ut deciperet. Neque enim cum quod accipimus novintus, el qui non nostis noverilis,
illo erat quando ad Judoeos perrexit, et de prelio B et cum didiceritis, ulinam non ad judicium accl-
tradendi Domini paclus est ; cum aperlissime Lucas piaiis. Qui enim manducat el blbil indigne, judicium
evangelista lestetur, et dicat : Intravit aulem Sala- sibi manducat el bibil (I Car., xi, 29). Perlëclum est
nas inJudam, qui cognominatur Iscariolh, unum de nobis corpus, perficiamur in corpore. i Et longe
duodecim; el abiii, el loculus est cum pri'idpibns post • « Judoei m iiinbra remanserunt, solem glorioe
uicerdotum (Luc xxu, 5, 4). Eceïs ubi ostenditiir, ferre non possunl ; jam nos in luce sumus, lenemiis
unod jam int.raver:l g?.lsnas in Judam. Prius ergoi corpus Christi, lenemus sanguinem Christi. i
intraverat imniitiendo in cor ejus cogitalionein quoi Porro S. Gregorius in homiliis suis exponens sen-
Iraderet Christum : talis enim jam veneral ad coe- lentias Exodi de sanguine Agni, poste ac snpeiiimi-
nanduni. Nunc autem post panem intravit in eum, naribus sic dicil (Ilomil. 22 in Evang., lib. u) :
non adhuc ut alienum tentaret, sed ut propriumi « Quid namque sit sanguis Agni non jam audiendo,
possideret. Non autem, ut pulant quidam iiegligenter sed bibendo didieislis. Qui sanguis super utrumque
legentes, luiic Judas Christi corpus accepil : intelli- postent ponilur-, quando non solum ore corporis, sed
gendum esl enim quod jam omnibus eis distribuerai t eliam ore cordis baurilur; in ulroque etenim posta
Dominus •saeramenlum corporis et sangiiinis sui,, agni sanguis est positus, quando sacramentum pas-
ubi et ipse Judas erat, ut sanelus Lucas narrail C sionis illius cum ore ad redemplionem sumitur, ad
(Ibid., 19,21). Ac deinde ad hoc venlum est ubii inrilalioiiem quoque intenta mente cogitalur. Nam
secundum narrationem Joannis aperlissime per buc- qui sic Redemptoris sui sanguinem accipil ut imilari
cellam linctam atque porrectam, suum exprimitt passionem illius necdum velit, in uno poste sangui-
iraditarent. » t nem ponit. > Necnon Diàlog. lib., de virtule ac my-
Homiliam quoque de sacramenlo corporis et san- slerio viclimoe salutaris dicit (lib. iv, cap. 58) :
giiinis Domini diebus resurrectionis parvam peregitt « Inter hoec aulem pensandum est quod luliot
bis verbis : « Hoc quod videlis in altare Dei, eliama via sit, ut bonum quod quisque post morlem suani
Iransacta nocte vidistis; sed quid esset, quam ma-i- sperat agi per alios, agat dum vivit ipse per se:
gnoe rei saeramenlum conlineret nondum audislis : bealius quippe est liberum exire, quam post vi'ncula
ad hoc videlis, panis est et calix, quod vobis etiamn libertalem quoerere. Debemus ilaque proesens soecu-
oculi veslri renunlianl; quod aulem fides veslra po- i- lum, vel quia jam conspicimus defluxisse, lola meule
stulat inslruenda, panis est corpus Christi, calix est it contemnere, quolidiana Deo lacrymarum sacrificia,
sanguinis Christi. » In Quoeslionibuseliam suis quas is quotidianas carnis ejus hoslias immolare. Hoecnant-
de Veleri et Novo Testamento composuit, ubi de ie que singulariter viclima ab oelerno interilu animant
Pascha veleri sermonem agit,, ila de sacramenloLo^* quoe illam... nobis morlem congenilam per myste-
corporis et sanguinis Domini ait : « Purgalis enim m rium réparai ; qui licet resurgens a mortuis jam
i- non moritur, et mors ei ultra non dominabitur
solis, el lavacro indulgentioecoelestis expialis perci-
piendi Christi corporis sacra [libi] faculias porrigi- i- (Rom. vi, 9); tamen in seipso immorlaliler atque
tur.ila quoe figurata Israelitis fueranl, in nobis is incorrupiibililer vivens, pro nobis iterum in hoc
corroborata sunt, elquoe in illis imagines, in nobis is myslerio sacroe oblalionis immolatur. Ejus quippe
ta ibi corpus sumilur, ejus caro in populi salutera par-
ipsoe sunl veritales : imitabaitlur illi facere Pascha
dum in similitudinibus exercerentur, solis discipulis is tilur, ejus sanguis non jam iit manus infidelium, sed
Christi verum Pascha facluris. » Sed el .psalmus us in ora fidelium funditur. Hinc ergo pensemus quale
irigesimus nokus in eo versiculo cum dicitur : Sacri-ri- sit pro nobis hoc-sacrificium, quod pro absolulione
ficium el oblalionem noluisti, ôplime et lucide qua- a- nostra passionem unigenli Filii semper imilalurj
liler corpus Dominicum sit accipiendum déclarât, it, Quis enim fidelium habere dubium possit, in ipsa
ila inquiens (Enarr. in psalm.) : « Cum dalum est îst immolationis hora ad sacerdolis vocemcoelosaperiri,:
quod promissum est, ablala sunt verba promissiva, ,a, in illo Jesu tihrisli myslerio angelortim .choros
 953 DE VITA S. AIGULFI. 954
adesse, summ'ts ima sociari, terrena coelesiibus A lesti pane prohibemur, a Christi corpore separemur.,
jungi, unum quoque ex visibilibus atque invisibilibus' ipso proedicante et monenle : Ego suni panis viloe
fieri. > Satie clarissimoe memorioe Cyprianus cum qui de coelo-descend!;si quis ederii de meo pane, vivet
oralionem Dominicain exponerel, ventumque esset in oeternnm-: panis autem quem ego delero pro vita
ad" id quod dicitur : Panent noslrum quotidiannm soeeuli,caro mea est (Joan. vi, 51, 52). Quando ergo
(Matth'. vi, 11) : « Polest, inquit, dupliciter accipi; dicil in oelernum vivere, si quis ederil de ejus pane;
et spirilaliter et simplicilcr, quia et ulerque inlel- ul manifestant esl eos vivere, qui corpus ejus atlin-
lectus uiilitate divina proficitad salulem : nam pa^ gunt, et Eucharisliam jure coinmiiiiicalionis acci-
nis vitoe Christus est, et panis omnium non est, sed piiittl : ita conlra limendum el orandum est, ne dum
nosler est ; et quomodo dicimus : Pater nosler quis abslentus separalur a Christi corpore , renia-
(Ibid., 9), quia intelligentiuiu el credenlium Pater neal a salule..., comminante ipso et diceule : iVisi
est; sic el panem noslrum vocamus, qwia Christus manducaverilis carnem Filii hominis, et biberitis ejus
nosler, qui corpus ejus contigimus, panis est. Hune . sanguinem, non hubebilis vilam in vobis (Joan.
autem panem dari nobis quolidie postulamus ; ne qui v, 54). Et ideo panera noslrum, id esl Christum,
in Christo sumus, el Eucharisliam quolidie ad ci- dari nobis quolidie pelimus, ut qui in Christo
hnm salulis accipimus, inlercedenle aliquo graviore B manemus et vîvimus, a sanclificatione ejus el cor-
delieto dum abstenli et non communicantes a coe- pore non recedamus. >,

VITA SANCTI AIGULFI

ABBATISLERINENSISET MARTYRIS.

AVCIORE ADREVALDO MONACHO,

(Apud Mahill.ubi supra.)

OBSERVATIO PRiEVIA.

Legerat Laurenlius Surins S. AIGCI.FIseua Aygulfi [Aigulfe,al, S. Ayoul] Vilam ab ADREVALDO scriplam,
auctoris tanien nomine destilutam, eamque se c.oniraclanïet alio stylo reddilam anno 1580 ediderai. Non*
placuil Vita Suriana Vincenlio Barrali, qui, translaiionis S. Benedicli in Galliam obscurare memoriam
volens, aliam Vilam ex variis mss. peranliquisque codd, CoenobiiLerinensis com'pilalam,eliminala proedictoe
translaiionis narralione, vulgavit, anno 1615, in Chronologia sua Lerinens'i. Quod quidem in monacho
congregat'ioni Cassinensi addicto utcunque ferendnm, aprobari inique non polest in recensione Suriana,
anuO 1618 Colonioefacla, cui, rejecta priori historia Surio probala, Barralis coni'pilalio iiiserta est. In
lits. co'd. Floriacensi S. AigulfiVHaa nobis hic germano ac nativo siylo reproesenlataislam proeferimscrip-
lionein :

PROOEMIUM PATRIS ADREVALDI

tle Vita et Passione venerabilis monachi AIGOLFI Floriacensis loco.

Vitoesanclorum utiles. C inserunlur, quasi per quoddam spéculum ad noslros
1. Sanctorum, forlissimornmqueChristi alhletarunï mentis oculos proesenlanda reducuntur. E quorum
pia r.rduaque certamina, quibus diabolum mundum- collegio nos unius Vilam passioneinque, id' esl Ai-
que irùculeittum triumpltarunl, litteris commitlere, gulfi nomine, ipsius amore pro quo sic vixil et pas^
succiduisque iraitsmiitere,'non esse cujuscunque offi- sus est, scriplo tradendam suscepimus; non freli
cium, nemo est pêne qui non noril. Elenim talibus ingenii acrimonia, sèd illius juvamine qui linguas
rudimenta credenlium fideique auSpicia dedicanlur, infantium facit disertas : et cujus promissum lan-
spei ûduciaadullianimanlur, charilalis pioedulcedine quam firmissimam tenemus anchoram dicenlis :
perfecti deleclantur, caulela agonothetaé ne succum- Aperi os tuum et ego impleboillud (Psal. LXXX).
bant quasi quodam oleo perfundetur; et si lassave- 2. Sed non me fiigil quorumdam usus semper
rinl, hoc niedicamine forliludini prislinoe reddunlur. quoeritanlium, quo déniera lacérant figere queanl,
Hue accedit quod sanclorum socielaii, quos jBin re- quorum forsan sentenlia eril : Quid nobis rudem ad-
linet bealiludinis sinus nobis adhuc interclusus, bis ducilis, vel potius confingitis ntartyrem? Num eum
allecti fréquenter intersumus. Neijue enim eos aliquis pro fide Christi jugulavit perseculorum? An-
propler lineamenta diligimus forinseca, sed quod liquorum est talé martyrum tropoeum, non.novitii
pulchros novimus merilorum proerogativa .'quoe D alicujus minus cautecavenlis insidias inimicorum.
dura noslris cotdibus per hisloriam eorum recitata cui laus quant brevissima si emerseril, sufficiat ei.
955 ÂDREVALD1FLORIACENSIS MONACHI 958
Quid enim proejudicat utrum ante quadringenlos A propler-Christum capite plexit; et non potius quia
vel ducentos annos aliquis marlyrum agonis sui cur- advcrsarius ei in via iniquiialis exstilil, propler ve-
sum consommant ? Niinquidnam inspectai- cerla- ritatem, quoe Deus est, eum rébus humaitis exemil ?
minis idem semper esl? Sed hoecnon sunt veliitvina Ideoque si aliitnde quîdquam proruperit, quod pro
pcnsanda, quoe quo vetusliora, eo soient esse gra- B. Joanne suseeperit, hoc et pro isto viro venerabili
tiora. Sed esta, non eum perse.cutorum qiiisqiiani se suscipere debere meminerit. Jlis ergo quant bre-
iulerfecil pro Christi conlessione; nuiii Joannem vissime proelibalis, ad itarrationem, Chrislo proeeun-
illum inter nalos niulierum maximum Herodes te el noslra conamina jiivanle, veniamus.

INCIPIT VITA.

Aigulfus Blesoeus. Religiose vivil.

5. Morem fuisse anliquorum seu modernorum 5. Idem autem cauloe îndepiiis monaslicoe, mox
scripiorum, ut cujus gesia erant relaluri, ejus prius
opérante'sancli Spiritus -virtule, coepit ntonsLr-aro
et genus et nativum exprimèrent solum, eliam sim- animal se essë înunduin et coeiesti, Eni-
nos non gregi aptum
plicibus quibusque palet. Quorum quoque ** lebal in eo velut in ove imiocentioe purita s, in im-
aspernanles usum, B. Aigulfi palriam genusjiie-ne- propriorum raemijroriiin vera arielina po;estas,
scieniibus significare ciiramus. Caslrum Blesense perio in bello doemonibus indicio quoilammodo laurina
(Blois) in lalere cujtisdam esl sitam nionlis, cui con-
iuflexibilis auclorilas, in animi puriiale coluitibiua
tiguum esl litlus Ligerici amnis, idemque "Ligcr dulcedo, in caslilale mentis et corporis lurluris
(le Loir) perinde proeierlabens, proeler piscium co- muiidiiia proeeminens : nec ohliviscebatur in lege
piant, quam illi loco solemnius coeleris exhibe!, alia-- illud animal mundum decerni quod uitgularii findit el
rum quoque frugum, vini scilicet el rei frumenlarioe ruminât : ideoque ungidoe divisionem in
necessariiim (Lev. xi)
coeierarumqne humanoe naluroemagnara discrclione
et castri incolas inlelligehat, non solum boni et maii, sed
reproesental graliam. Hujus pagi eliam interni hominis causant. Porro in ruminalione
fuisse parentes B. Aigulfi, cerlissima relalione didi- verbi Dei tenebal assiduam secundum
: mnllum alii ventosi- medilalionem,
ciinus non quidem sanguinis Dominus dicit : Oporlet semper orare, el non
tale sublimes.nec opum inundialium affluenlia tami- quod Et Psalniisia : Benedicam, in-
felices. Erat unus eorum dcficere(Luc. xvnt).
dos, tanla tamen proie enim Dominum in omni Iempore: semperlaus ejus in
de quibus Aposlolus : Infirma mundi hujus, inquit, quit, ore meo (Psal. xxxni). Toi ergo coaciis sub uno vir-
el conlcmplibiliaelegil Deus, eaquoeet non sunl Cor. „
(I
Hic indolis oeiaiem iratts- tutibus, veluli pinax spiritualis, omnium vernabat
i). ergo quidem qualiler
narrant difficile scilkei ecclesioe gratia virtulum; et ne aliquam tanla possent bona
egerit esl; qualiler incurrere jactaràm, agebal quod de viro scribitur
«iulce babueril assidue lerere limina, sacerdoium
juslo, quia medilabitur in lege Domini die ac nocte
ohsequiis inservire, vigiliarumexciibiis operam dare, In cujus exercilatione ad id culminis-
necessilalibus viribus (Psal. t).
pauperum pro concurrere,
se in dies hosliam evasil, ut non modo coniprovincialibus, sed etiam
lolumque singulos vivant, san-, doctrina miraculo foret : Divini-
clam, Deo in ara sui cordis procul posilis ejus
placement, spirilualiler tati vero
Domino spiritum mactare. quod magnipenderet eum cui lalia contule-
rat munia, signis 'ara evidentibus oslendere pla-
B. Mummoli disciplinai se tradit. cuit.
4. At vero ubi annos appuliijuvenlutis, coepit esse
oncri non modo vila, sed el habitas soecularis : ver- Sancli Benedicli reliquias in G-alliamdeferl..
sabulque animo quonatn pactoejus relinaculis abru- 6. Namque Deo amabilis, el loto orbe célébrai us
plis, inulala sorle, Christi conipcdibus salubriler alque caiiendus, regularisque vitoesingularis iiistii.ii—
pedem inneclerel. Sed dum iu bis disiendereiur, nio- j) lor Benediclus, in Beneventana provincia multis
rasqne. innecleret moris, mox consili uinulile quoeren- proecedentibus annis vitoe hujus ultimam danserai
do (neque enim tanta res proecipiti se débet credere diem, et in castro Cassino acceperal sepuliurain :
voliinlaii, sed mullam relraciatioiiem laiia postulant) Sed posl non mulliim lemporis, secundum prophe-
rumor beali viri Mummoli abbalis Floriacensis ejus liam ejusdem sanctissimi viri, idem locus a Longo-
aurcs occupai : fania namque vitoeejus longe lateque bardis captas atque in eremum esl redacius. Volens
ferebalur. Hac audita opinione impigcr sanctum vi- aillent divina deposilio et proedicli sanctissimi viri
riuii adiré audircquc quoesiit : quo adito, desiderium reliquias, ut dignuin erat, honore congruo venerari,
quo diu flagrabal aperuit, ci ut se numéro eorum et Gallicarum paries per earunt adventum consolari,
quos in scliola Christi iiislitucbai inscrercl, bumil- apparaît jam dicta benigno-abbaii Mummolo, proeci-
liuta peiiliouc poslulavil. Quod beatus vir audiens, piens ut proedictum Aigulfum ad Cassinum usque
mure discipliuoesemperamico et regulari vitoesolito, montera sive castrura miilerei, quatenus piissinti
diebus probalionis iraitscursis.et probaiionis cosn<ic- Benedicti ossa transveberel : quod et factura esse
tenlibus irattscensis, corpori sancloe congregationis constat. Deo namque semet proecedente et viam ejus
tuoeveluli membruni idoneum univil. mirabiliter prospérante tantum emenstis iler, facili
 S37 DE VITA S. AIGULFI. 9S8
indicio quod quoerebat, reperit, et repertum maximo A ad hoec pertinent pedem dileclioiiis detenderit, for-
cum iripudio ad Pairem qui se miserai revexit. Cu- nicalionis non effugere criroeii ; et ideo feriendura
jus'facli dignoscentiam si quis scrupulosius nosse senlenlia David qua dicil : Perdidisti omnes qui for-
cupit, libelli de hac re composili (ad ann. 655) le- nicaniur abs te ( Psal. LXXU).Ilis et lalibits veluti
ctione addiscere quibit. medicus spirilualis autidoiis mysiicis non modo
Abbas Lirinensh efficilurAigulfus. mederi languoribus siudebal proesenlibus, sed et
7. Hoecres licet illo nil lalia ciiranti immensara fuluris obviare nilebatur incommodis.
tam apud regem, quam aulicos viros peperil sanclo Lirinense monasterhim ejus cura refioresdl.
viro sanctitatis opinioncm. Igitur eum fama virtutis 9. Aderat aulem Dominus ejns conalibu*, sine
ejus et fragranlia sanelilalis uhiqiie respergeretur, cujus juvamine frustra Jaborant qui oediûcant do-
ellychnus igné divinitalis accensusjara super can- mum. Taittam denique graliam Domuius ejus im-
delabrum divino judicio poni deberet; ecce monachi perliri dignalus esl doctrinoe, ut non tantum proe-
monaslerii Lirinensis a praislo adsunt, petenle-rspi- senics eum cum maxima audirent avidilate, sed et
riliialem sibi allribui Patrem. Idem namque mona- hi qui olim a monasierio defeceranl, summo cum
sterium cum anliqua floruerit proerogativa, Ha ut ardore repedarenl, et congregationi seniet uniri
ejus magislerio longe ialeqiie plura fundala sinl loca N gauderenl. Cernere erat monasterium veluti alvea-
servilio apta divino; eo tameii iempore, auctore riiuri quoddam omnes recipere advenienlés, qui se
diabolo, émergente discordia, secus quam décebat apes Doniiuicas aut esse aut velle fore lérebani :
res vacillabant. Cum ergo ad regem proceresque necnon soecularium niultos sua conferre, et spiii-
ejus delata esset proedictoriim postulalio monaclio- tualia a sancto viro referré, qui secundum Aposto-
rum, et (ul assole!) rex consiliarios quorum auclori- lum seminanti spiriialïa, sua nicleiiîla' exponebaut
tàte rempublicam adminislrari conslabatconsuleret, carnalia (/ Cor. ix ).
quid lali facto opus esset; vox una, dissensio railla, Monachorum malorum factiones patitur.
lalem lantumque virum lali oportereloco proeficiper 10. Talia cernens invidiis diabolus, cujus invidia
quem cerlum foret el collapsa erigi, et neglecta in mois inlroivil iu'orbeiii lerraruni, oegre ferebal .'
anliqiium staium reforniari. Quid multa ; beatus Ai- dolebat se ab iis expelli, quos dudum gaudebat sibi
gulfus quamlibet renitens alque reluctans coram ad- subjici. Ideoque callidus explorator ad artes nequi-
ducitur, curaque ei monaslerii proelibati imponilur lioe solitas convenilur, exploralunis ulrum inve-
gaudente rege, exsullanlibiisque ejus priiicipibus, eo nirei allqiiém suorum inter oves Dominicas sub
quod talem gregi suo proeponendumeis monslraveril o'v'iita pelle fuscaïuni, scions quoniam inïilantiir
pasloreiii. Licet namque sanctum virum sua pliis C eum qui sunt ex parle ejus. Tandem ergo reperit
imilcerent silenlia, attameii aposlolici non inimemor duos, quibus laiiquara listula usus serpe.nliiia in
erat proecepli, quo proecipilur ut omnis aifiina po- paradiso, aliorum corda sollicïlabat, et ad.discor-
icslalibus sublimioribns subdila sit (Rom. xin) : ani- diam urgebat. Horura unus Archadius, aller dice-
mal namque oculalum, et undique circunispeclum batur Columbus contrario sibi utens nomine : cor
erat, et ul immacukuum nianerel, hinc inde circum- namque ejus non a inalilia fellis àlienum, sed sicut
spectabat. Jam vero oneri superposilo cervicera aposlolus Peints Sintoni ait, infelle àraaritudinis, et
supponens, fratres susceptos àdiit, et quia ophiio obfigatione iniquitalis erat conversuni (Ad. vm).
ejus jam eorum aures allexerat, loeliseum dcvolionis In horum ergo corda, sicut et Judoe, iramisit se
ampleclunlur ulnis; eosque el ipse reciuroco gre- diabolus, ut înagislram iraderenl, quatenus eo pro-
miali confovebat amore. fugalo oves sine pastore confligaïas dislraherenl.
Proeclara suis dat monita. Ilaque diu sua occuluere conaihina, clanculo asci-
8. Coepit interea in eorum inlerioribus arvis se- scenies suoequos poluere perlidioe. Sed quadani die
mina divini serere verbi, quo docerel eos vitiis cum jam el numéro confidereiit, et ralliera ultra
['al.,- vanis] abdicatis virlulum prendere culmen : celare nequirenl, veluti flamma diu pressa repente
oculorum acïeni purgandam inleriorum, quia mun- ® in publicum prorumpunt. Faclio enim malorum a
dus Deus videri nonnisi claris obtulibus possit : iroe duobus excitala signiferis adeo convaluit, ulvix'a
i feslucam trabemque odii penilus propellendara , li- magislri coe'deet bonoruiii virorum qui sibi adiioe-
bidinis hoslein non modo a corpore, verum et ab rebanl manibus lemperarent. Yidcntes porro quibus
animo summopere arcendum : asseréns non esse periculum imminebat, quo vola touchant iuimico-
domum dignam habitalione Spiritus sancti, imo ruin [ al., iniquorum ], fugoe subsidio se eorum
refugere cor colluvionibus immundis assiielnm. manibus eripuerunt, et in ecclesiani'S. Joannis sese
Muiidum et quoe ejus Sunl, a cordis amore seclu- conliilerunl, Domini poteslati et misericordioe cor
denduin penilus affirmans, nihil proeler quod Deus animasque suas coiiimendanies.
jussit in sede âmoris, id est in prtncipali cordis Corda eorum mollire lenlat.
locandmn, id .est diledionem Dei super omnia', et 11. Bealusautem et per omnia miîissimus Aigulfus
proximi post Deum: et quisquis proeler hoec, et quoe non immemor palieniioe suoeet mansuetudinis soiitoe
« In Aclis a Vincentio Barrau cons'arcinatis Ai- proefuisse dicitur : quod pauci proeler Barralera pro-
cull'us prius monasierio S. Auniaui apud Aurelianos didisse videnlur.
959 ADREVALDIFLORIACENSISMONACIH 960
ad eos accessit, ellenissimis verbis eorum tumenlia A nomine Mummolum, suasitque ei ut ad monaslerium
corda mollire sluduit. His enim verbis eos convenit: irel quasi militas pecunias ibidem reperturus. In
« 0 mihi dulcissimi et nimium amanlissimi filii, quo cujus peclus cum notant sibi facem cupiditas inje-
impul.su foedus paiernum fraternumque violalis? cisset, incunctanier iler arripuit, et monaslerium
Quid illud est quod vos proprios fratres fecit ne- sanclumquc virum adiil : et quia crebro cum codent
scire? An ignoratis quod diabolus causa superbioe Mummolo de uiililale animoeconferre erat solitus ,
et discordîoe a coeli perlurbalus sit culmine ? Num nihil verilus eum suscepil, et magnifico convivio
meule excessit superbis solis ablalam esse pro eum curari fecit. Jam vero insidiarum concinnatio-
summaav'mdiclauniotiem linguoe, el nuuquam repa- nes per Audoeiicni cognoverat episeopum [ Rolbo-
ralùm nisi advenlu Spiritus sancli coagulum chari- magensem ]. Mummolo ergo pr.andeiiie et coeleris
laiis significanlis in ignis specie? Discile ergo si- sceleris conspiraloribus , subito Archadius ad sitr.i-
mullalibus. renuntiare, el Domini verbis phedire: liiudinem Judoe turba stipatus maligna consiilil, et
dicenlis : Discite a me, quia milis sum el humilisi magislrum comptebendi, vinciri, f.usiibnsquelundi
corde ( Matth. xi ). Quod si propler me hoc agilnr,, jussil : quod et faclum est. lnlerea vir lolius paiien-
dico vobis Jonoeverbis : Tollile me et miltite in mare» tioe, reminiscens Dei, el Dominum noslrum Jesum
( Jon. i ) : satins est mihi a vobis secerni corpore _, B Christum non pro se, sed pro nobis amariora per-
quam proesens veslra cruciari dissensione. » tulis.se,et ideo tola fiducia decanlabat, dicens : Quid
rétribuant Domino pro omnibus quoe relribuil mihi ?
Ilerum paulo post rebellantes placare nilitur. Calicem salularis accipiam et nomen Domini invo-
12. Hac oralione visus est quidem ad lempuss cabo ( Psal. cxv). Laceraïus ergo el vinctus, iudi-
compressisse nrolnmel miligasse furorem : in lanluin.1 brioque habitas, anle ora persecutorum suorum
ut ipsi faterenlur culpam , obleuderenl salisfactio- exponebalur, quousqtie nox luci superducerelur :
nem ; sed arte proelexebant culpam. Anno enim in- quoecum suo iempore terras operire coepisset, mini-
legro diabolus in spekuicis cordium illorum sub lalii slri Satanoeeos quos sancto viro familiarius adhoe-
simplicilale délitait : nec viri Dei valuit quanquami sisse sciebanl, a claustris monasterii educlos, ad
crehris, imo conlinuis monitis a lalibulo mentis eo- Patrem adducunl tanquam pariter audiendos, re
rum tanquam aspis oblurala aure abduci, quin sem- aulem vera ut simul passuros : non enim volebat
per machinarenlur, quatenus coeplum suum optaloo Diviniias solum pâli paslorem, sed habere participera
fine concludereni. Sed cum jara talia per multorumn gregem. At vero sancli veroe virtutis, ut pote Spi-
ora volilarent, el ad regem usque pervehereniur, ve- rilu sancto conforiali, quasi jamjamquejugiilosensibus
rentes conspiralionis auctores régis ne severitas ini C proebiluri, ultimura vale sibi dicebanl, et alterutrum
eos animadverteret, decreverunl ut aller eorum, idd in oscula ruentes commendabant seipsos Domino,di-
est Archadius, monasterio discederel, commoiuruss cenles ei cum maxima fiducia : Propler te, Domine,
clericos civitalis, el quoscunque soecularium vale-i- morte afficimur; tola die, oestimali sumus sicut oves
rel : Columbus vero infra monasterium residens,, occisionis (Psal, xuii) : ne ergo nos repellas in fi-
ecs qui a sancto viro desciverànt in perfidia coepla a nem. Itemque dicebanl : Collocasli nos in obscuro.
conlirmaret, .el.si quos possel sibi sociaret. At veroo sicut ntortuos soeeuli(Psal.cxui). His et similibus
sanelus vir Aigulfus semper doclrinoe instabal di- i- vocibus et noctis tenebras et proprias solabantur
cens : Fratres, Spiritus sancli verba sunt dicentis : oerumnas. . .
Dominus unanimes facit habitare in domo ( Psal.
Aigulfus e carcere exire récusât.
LXVII).Qui ergo unanimitalem non tenent, habila-
lionem domus Dei perdiderunt, et in diaboli sortent 14. Inler hoec aulem et mutais armabanlttr allô--
concesserunt. Ideoque oporlel nos charitalis vincu- quiis. ne quis infirmoriim in lalibus deficerel, cum
lis necli, el non scissionibus dividi. dicat veridicus Aposlolus : JVOH sunt condianoe pas-
siones hujus lemporis ad futuram gloriam quoe reve-
Arcadium sedilionis incenlorem rejicil. Capilur el D labitur in nobis
(Rom. vin). Sane ul se liabet hu-
ligalur cum suis. mani corporis natura, proeirîstitia sopor solilo gra-
15. Tabler illo agenle et dicente, quadam die vior eos pariter corripil, et vinctos scilicet et custo-
Archadius reversus fucala humililale, fielisque ver- des : sed unus custodum misericordia lactus lectum.
bis , promissa proeterilorum correctione, habilatio- custodioe subiil, culmen nudavit, et ad fogain capes-
nem prislinam preeabalur. Vir aulem Dominipeslem sendam sanctos invilavil : sanelus vero Aigulfus
proevidens latentem , fratribus adniteiilibus, non gralias illius devolioni egit, sed et hortalui minime
modo non annuit, sed eliam eum extra monasie- acquievit dicens : t Sive vivimus,Domino vivimus;.
rium elirainavil. Sed ille injurioe impatiens ad sive morimur, Domino morimur; sive ergo vivimus,
quemdam se contulil Vicetioe civitalis principem » sive morimur, Domini sumus (Rom. xiv). Et quia
"Lege Ucetioecivitalis principem, id est episeo- et oetas, salis proesenii facto respondet: lamelsi
pum ; sic enim non raro episcopos appellant. In Vila Lerinus insula non parum dislal ad Ucelia civitate
S. Amandi cap. 23, ad ami. 679, dieilur Mummulus GallioeNarbonensis. Sane in apographo Y. C. D. lie-'
Ozidinsis, id esl Ulicensis episcopus, S. Amando rovallii pro Vicetioelegitur Nicetioe, seu Niceoe,qius
necem niolitus cîse. Quoe homiiiis soeviliâ, sicut mbs Lerino vicinior est,
 961 DE VITA S. AIGULFI. 962
semel disposition! illius manus dedimus, ejus animo A boli, Columbns scilicet et Arcadius, moventes', tam
minime refragabimur. Opus enim ipsius sumus, et S. Aiguifum quam reliquas sancti Spiritus vicli-
nosler. Non' lesleum vas conlra mas navi et mari sese crediderunt. '
ipse figulus ergo imposuerunt,
plastem suum conqueri fas est, ideoque Domini fiât Sancti porro certissime jam noscenles quod 'filii
volunlas. J morlis perdere eos decrevissent, muluo semet hor-
labanlur monilis secundum Apostolum, lanlo magis
Arcadii falsa blandimenta.
quanta videbant appropinquantem diem, ne quis
15. His ita dictis reliquum noclis laus sibi vindi- illorum amore vitoe proesetitis aul timoré morlis in-
cavit divina : posl cujus âbscessum lucisque succcs- cerloe inrmicis cédèrent : quia et mors proesens si
suni importatar calamilatis Arcadius, imitans diaboli differtur, non evaditur; fulura vero nuriqiiam lermi-
et peiTidorum quorumcuiique usum, cum ipse (ut nalur; dicente Domino impiîs : Ile in ignem-oeter-
supra monslraliim est) caput fuerit tolius crintinis, num (Matth. Xxv). Sed et felicilatis sanctorum fine
advenit verbis quodammodo dulcoratis, sanclorum carebil, Domino ilidem dicente fidelibussuis in ejus
volens lenire dotorem., At vero unus illorum, Tra- . fidelilate usque in finem perseveraniibus : Venite.
ça rius nomine, justo commolus dolore quoequemens benedicti Patris mei, percipUeregnum quod vobis pa-
riiclavit dolorve suasît, in faciem ei objecit, dicens : "B ratum est ab origine mundi (Ibid.). His et similibus
Eum imilalione vere esse filium diaboli, qui cum ad alhleloe Chrisli in paloeslra spiritali adversus versu- ,
inlerilum impellat quemque, consullor insuper vi- lias diaboli el ministres ejus furiis exagilatos doemo-
deri appétit : sed et fratrem Judoe, Domini iradilô- nicis arrnabanlur.
ris, qui ad simililudinem ipsius pro osculo fiel©verba ,
ferret melle quidem blandiraentorum sed' succis ve- Tempeslate jactanlur.
nenalis referla. At vero faciès impudorata orudeli- ^ 18. Sane postquam navis quoe ulrosque pariler
lali conjuncta non sensit increpationis moriîla : in- ferebat, perseculores videlicet el perseculionem pa-
super importune proeslalincoeplam sentenliant. Nam- tientes, alium peliïlmare, venli contrarii se tollunt,
que idem miser Arcadius, ut fidem vi.leretur facere et aliorsum perseculores dicuntur volunlate, alibi
non se [supple ficle] egisse quoegesserat, ad horam atiiein ventorum (lamine : sicque per quadraginla
terliam sanclis cibos el pocula oblulit, et ad rcfi- dies, quod diem quoque tnirabile esl, rotabanta'r
ciendum tanquam eorum compatiens dolori inviia- loto illo oberrantes fréta, ul nec ipsi lillus première,
bal. Sancti tamen, licet extri'nsecus angerentur, nec undoe maris navem mergere pôsseitl : credo
non ideo proposili regularisque oblili consiieiudinis, -monslrante Deo quid mérerenlur impii : sed ul non
Tesponderunt, non se perdere posse insiittua regu- C ^ paterentur quod merebantur soutes, obices quîdéra
laria , quoe illo tempore ad nonam usque horam esse insonies quodamniodo ipsa élementa eisi non
exlendi jejunla jubent : sicque remolis eduliis cim- voce, opère clamarent : Fas fueral furciferos lios
sueto more ad horani usque solitam.solemnia dilata aul syriibus illidi, aut charybdi vorari, si non es-
sunl jejunia. Cum vero lempus solvendoe adforet senl bis mist; qui non mercnlur talia experiri. Et
ahslinÈiitioe, unanimiter pro ipso Arcadio preces fu- quidem in diluvio in promplu fuit noxios midis in-
derunt, et sic -ab eo oblatum cibum sumpserunt. volvi, qui erant a honorant socielate secreti : jEgy-
Mummolus res monaslerii deproedalun plios libère voravimus, quia nullum jûstoram eis
mistura vidimus. Jonam ad ulciscendam inobedien-
16. Mummolusaulem qui talibus offensumse vi-
Ijam suscepimus, sed a Deo proeparalum aluninum
deri volens a monasierio recessera!, lerlio die rediil, noslrum scimus, qui et illum salvandum carcerali
atque cum intentione maxima singulorum pecunias cuslodia susciperet, nec quasi cibum corrumpendo
coepit inquirere. Sed monaclris respondentibus non in sua membra trajiceret, sed quasi deposiluin cura
licuisse unquant sub manu sancli viri conslilulos
reposcerelur reproesentaret. Quid talibus Creator
aliquid proprium habero, neque voluntatem quidem, velit, anceps apud nos Senlenlia fluctuât: sed hic'
sed esse omnia omnibus communia ; ille cernens se D n unum simile
recordamur, Pauli scilicet naufragiuin,
abs spe decidisse, aliprsum se vertit : quia enim' similiter ab iniquis vinctus, cum eis periculum
non reperil privata, irrail in publica ; el quidquid qui
est marinum : sed ne el ipse et coeteri pér-
rerum monaslerii fuit, el auferre cupiditas suasit, cxperlus
iiihil penilus reliquit. irent, ejus oratione donalum est. F.orsan ergo et
modo huic sancta viro irapari discrimine par tribui-
I Sancli navi imponunlur. tiir munus : ideoque dum exspectatur ejus sententi;;,
17. Eo porro recedenle sanelus Ahgulfuscum coe- hac el illac jactanlur, sed evadendi aditus ei negalur
teris'secundum libitum Arcadii et Columbi custodie- et seciindum Scripluram quia impii in circuitu am-
balur, et per dies decem in ergasiulo conficiebantur bulant ' (Psal. xi).
corpore. sed semet solabanlur horlamcntis Domini Linguis abscissis loquunlur. Otuli eorum eruuntur.
dicenlis : Nolile limere, pusillus grex, quia compla- Vilibus induuntur vestibus.
cuil Palri veslrodare vobis regnum (Luc. xn). item- 19. Inter hoecColumbusvidens clausum sibi mare,
que : Per mullas tribulaliones oportet nos intrare in < et repulans si terras prettderenl, el sanctorum inno-
regnum Dei (Act, xiv). Posl hoec aulem minisiri dia- centia « el sua paterd crutfelitas, îinguas sanclorum
fi-65 ADREVALDIFLORIACENSIS MONACiil 961
fecit abscidi. Quo faclo quasi inlegris littguis psal- A \ nus sancto suo Àigulfo, quousque iniquus ille rever-
lebahl : Domine, labia nostra aperi.es,el os noslrum lerelur, graliam allribuil in loquendo, ut semper
annnntiabil laudem tuam (Psal. t). Sed lanlo nèqua- salielatem audilorum aviditas coniitareliir : ipse
quam motus miraculo,. in simililudinem Pbaraonis enim qui dederat graliam ut elinguis Ioquerelui-,
corde obdurattts, radicitus eas jussil abradi. Videre ipse addebal graliam gralioe ut gratins audiretar.
erat païens baratrum, et nihil inesse ple.clri, cl la- Inde abducti trucidanlur.
mcn verba perfeclissime absolvi. At cum audirct 22. Reversus aulem Columbusab Epheso, sanctos
eos Columbus inaudito more loquenles , impielatem a monasterio abstrahil, et navi ilerum impbnil : et
suant auginenlans, lumiita eorum jussit lerebrari : cum-suslulissent a porta et aliquid spalii proçessis-
<pii lamen a laude divina non cessabanl. El licet sent, occurrit eis quoedam navis ex Africa veniens,
exirinsecus privati luiiiinibus, ea tamen quibus cui sanctos martyres imposuerunt, salellilibus suis
Deus videlur kimina salva Se babére scienles, fiden- proecipientes, ut ad iiisnlam veniënles, vocabulo
ler coram eo, imo ipsi psallebant dicenies : Ad le Amatini [Sur., Amalunam], inler Corsieam et Sar-
levavimus oculos noslros, qui habitas in coelis(Psal. dittiam silam, ibi sanctos.gladio conficerenl : quod
, cxxn). lmmanitas porro Columbi et socii ejus erga et facium est. Pervenientes enim carnifices sacra-
sanctos nec sic quievil : enim vero vestiinenlis eos " rum viclimarum ad locum sibi deslinatum,, proece-
exui quibus induli eranl proecipiunt.ei sordida pro plis inipiissiinis officinani-nequitioesuoeimpendere
eis vilissimaque mutari : non respicienies miseri, parant : sed roganlibus inducias oraluris indulgent.
quia qui Christo indutus. est secundum Apostolum Sancti aulem propensius ac diulius animas suas
dicenlem : Induite Dominumnoslrum Jesum Christum Domino commendantes, tandem ab oralioue sur-
{Rom.xm) ; et ilerum : Induite vos visecramisericor- girai, et cum omni fiducia el alacritale inler verba
dioe (Col. ni), etc., nihil veteris, nilsordidi eum de- orationis et Dominicoelaudis spiritum emisere de
decorare possit. vascuiis carnis, sub die tertio Nouas Seplembris a.
Pascha in insula Capraria célébrant: Diaboli fraude eorum-marlyrinmobscuralur.
23. Et quidem quantum conjîci dalur, salutis lui-
20. Taliter sane eis per mullosjaciatis dies, appule-
manoe'perpeluus leniulusdiabolus (ut sibi videbalur)
runl.insulam quoevocalur Capraria. Hujus sinus reli- iiiiuis callide
nebat maximum examen monachorum : ad quos agebal, ut scilicet sic sanctos perime-
rel, quatenus eorum passio moriales lateret ; nec
divertenies quinla feria anîe Pascha, quoeCoena Do- haberent vivenles e
mini dicitur, benignissime alque humanissimesunt _ rarentur ad proximo exemplum, quo robo-
ul sic sicul decet monachos. C jtalientioebravium capessendum. Maxi-
excepli, dicam, Cognita mum
enim prolixa eorum tribulalione , qua longissime et namque incilametilum esl ad viriutein sodalis
et cénicre inexhaustum vigo'rem; et pudori
infelicissimevexati fuerant, feslinâbanl eos recreare[ estproxirai
modis. Illis ibidem moratuibus sa- apparere degenerem, quem cernant cooequalein
quibus polerant ad proemiaglùriosa per laborum evasisse certamen.
cralissimus advenit Pascljoe solémuitalis dies: in
Invidèbat éliam mortalibus nequissbnus bénéficia
qua cum missarum officium celebrarelur, infeiieissi-
sancloruin reliquias eis confe-
inns et flagiliosissimusomnium hominum Columbus,' profulura, quoeper
renda diviniius anxius proevidebal. Sed quam vera-
infulis diaconio aplis officio adopertus tanquam dia- cissime
Deo canlelur : Draco isle quem
• *formasli
I: ad
coniis minislravit, conspicuus humanis, sed perosusS illudendum ei
(Psal. cm), hinc conjici valet.
oblulibus divinis. Insuper cum ad id loci venlum
Per Ricoinum declàratur Rigomiro Aigulfi successori
esset, quo corporis el sanguinis Christi sacramenla et Angarissimoe.
percepturi,. oscula sibi invicem libant , ille infelix
i.
non dubilavit a se sic crudeliler multalis oscula„ Vi. Etenim dum truees quoesiiouarii circa sail-
ctorum occupantur lanienain, unus eorum, Ricoinus
porrigere, non columbina, sed prorsus corvina autle
cei'le caiiina. Beatus porro vir Aigulfuscum sociiss nomine, Spirilu adaclus divino, scapham iiaclussub-
suis, cum summa ex-su!laiione Deo gralias quas po-,. J) iit, et internecioni fraternoe sese subduxil : quem
leral referebat, non modo pro. sut recreatione,. ad hoc credimus divinitus reservalum, ne sanclo-
enim relata el nio-
quantum pro immensa fratrum ad quos Chrislus eoss rum passio occulerelur. Ipsius
adduxerat cbarilale. dus passionis sanctorum ad tioliliam mortaiium est
proditus, et corpora ad consolalionem noslram per
Columbo Ephesumprofecio illic moranlur. Dei graliam nianifestala sunt, et ad fines nostros
21. Explela pàschali fesiivitate Columbus Ephe- s- relata. Fas est aillent credere eum non esse exper-
sum pelivit, ulpolehomo soeeulisoeeularibusnegoliis is lein glorioe fraternoe, quera non timor a marlyrio
inserviturus. Intérim S. Aigulfum cum reliquis san- i- inhibuil, sed Deus ad lanlam utililatem delegavii^.
ctis in eodem monasierio dimisil, proecipiens ut se- s- Ilaque redeunle eo ad nionasierium, jam in loco
mel revei-surani opperireiilur. Tànlam ergo Dorai» i-- sancli viri Aigulfii subslilutus erat vir venerandoe
a Quamvis S. Aigulfi memoria in duobus velcr- r- cenlos solemniler celebralum fuisse. Id tesiatur
rimis marlyrologiis coenobii Floriacensis non con- il- Scripior libri de ejus miraculis, qui principalu Lu-
signetur primaria manu sed recenliori ; constat tamen ui dovici VI vivebat, uli inferius in lib. M.rac, nu.!!. 8,
ejus feslum diem a Floriaceusibus anie annos séx- s- viiieb.mus.
 965 DE VITA S. AIGULFI. 968
vitoe, Rigomirus nomine ; cujus rei nunlio tam ipsi, A . lionibns, laudibusque oneravit divinis : mane aulem
quant fralribus, magnus indictus esl lucttis. Al veroi facto lux fugala diu rediit, et sera licet divina luce
cum carni compalerentur, spirilui congralulabantur, douais, "mundum sole lustralum loetabunda conspe-
scientes successisse eis posl habitaculum luteum, pé- xit. Quo miraculo adeo omnium aîlecta sunl corda
netràle oelernaecivitalis , cujus rex et conditor Deusi cémentium, ut non eos toederet amisisse Palrein
est. Proeterea hujus iiunlii participent faciunl quant-• corpore, quem commaliére gauderenl miraculorum
dam Angarismam -nomine, quoe in vicino monaste- lam efficaci reproesentalione.
rio sororibns proeerat sanclimonialibus , a sancto' Columbus visa Aigulfo dat poenas.
viro a primoeva oelale tara in Scripluris divinis,' 27. Non modo autem. devolis et a Deo per se
quant monasieriali'bus imbuta doçtrinis. bénéficia poscentibus idem B. Pater arieral, sed et
Corpora sacra revehunlur, Angarisma S. Aigulfi cor-
pus postulat. Caput cum brgchio impelral". persecutori suo munns opitulaiionis impend.it. Nam
25. Igitur communi consilio et .ope naves prépa- Columbus ejus.morlis concinnaior, cum nocle quoe
.
rant, comités delegant, et ei qui locum noverat diem martyrii ejus. sequebaïur, se lectulo commisis-
membra relaxatunis in quielem, repente
adjungunl : qui Deo prospérante, secundis flatibus, set, ulpote
vir Domini aslitit, cur intmerilum se taillis malis
bïandaque aurarum temperie-usi, dévecli sunt ad jo
locum ih'quo-marlyrum gloriosoe jacebant exuvioe, addixerit increpavii., quare crudelitatis ejus imma-
hominum quidem deslitatoe custodia, sed manus di- nitas usque ad homicidiuin innocentium exarseril,
vinoe prolectione-dcfensoe. Quibus ut oplaverant re-. vehementer invexit. Quibus dictis, sanguinis effusi
psnis. cum maxima alacritate et summa reveren- giiltam digito sumpsit, et ejus pectori. ac dorso
tia, ulpote martyribus digùa, navi imponuiit, et sigmim in'modum circuli impressil, .'Quo.viso-miser
concito ilinere redeunt ; eisque Deo duce el reduce, tremebtindus ad pedes ejus concidit, et obsecrarp
secundis potienlibus effeclibus, el corpora sanclorum solitam ejus inviclamqiie pielatem coepil, ne se
monasterio Lirinensi inferre parantibus, obviam se lanlo obnoxium judicio, examini reservarct divino.
lu.lil dicta abbalissa Angarisma, cum multa prece Tune sanctus ejus precibus motus unum noevum.
obsecrans, ut sibi facilitas attribueretur magistri deiersit; alium aulem aboleri non posse iiidîcavil,
humandi in monasierio est voca- donec ante Chlodoveum c regem Hebroinumque
corpus sué, cujus
bulum Ora'lorium'" : cujus devota petilio, el filiorum majoremdomus, et publierait Francorum judicium
adbiberelur ei remedium : quod el factura constat.
erga Pairem incomparabilis affeciio, hujus solum Jussu- eniin
(ulsic dicam) amicaiiile fuiljurgii seminârium. "Nam vincula regali perquisilns, inventas est, cl. in
femina venerabilis desiderio flagrans corpus pelé- C ' conjectuSî atque judicio Francorum pceiia-
rum ferocilate usque ad morlem vexalus.
bat; discipuli autem nec niodicum ab illius proe-
sentia secerni volebant. Sed inler hoecmediam se Aucloris pia meditalio.
obicemque inlerposuit charitas, quoe lalia dirimere 28. Licet autem in bis non conjeclari aliquid, sed
consuevii. Namque et feininoe répressit avidiorcm plane iiîtelligere quid hoec porlenderenl. Sanguis
voîuntalem, et istorum devotioreni ampliavit lena- enim ille marlyris fusus, innocentia inlelligitur vira
citalem : adeo ut illi ailribuium caput sancli cor- porpessa, juslam poslulans vindictam : unde Dons
poris cuni brachio dcxlro suflicerel : reliquum aulem de primo lalium, id est Abele, dixit ad primum
corporis cum feliquiis sanclorum eoeterorum ad' persecutorem, id est Cain : Vox sanguinis fratris lui
monaslerium Lirinense à B. Rigomirô et fratribus claniatud me (Gen. i). Impressio porro sanguinis in
transferrelur h humandum. dorso vel in corpore persécutons, animadversip
Coecavisum recipit. vindicioe quoe ci debebatur pro admissione sceleris.
26.'T>orro sancloe alibalissoe devolio aiequaquam Unde cl Ezechieli Dominus dicit, quod requirat
indonala relicla esl. Erat enim in monasterio illius " sanguinem peecaloris de manu non annunliaiitis pa-
quoedam sororum _ cui visum igiaucoma-abrcpium j., storis (Ezech. m). El Dominus Judoeis : Ut veniut
: inofficiosas reddideral videndi fenestras : palpebra- snper vos omnis sanguis juslus qui effusus 'est super
runi namque tegmina oculorum globulos retegebant. terram (Matth. xxm), id est vindicla omnis sangui-
Plena igitur fide cura reliquis, quoe sacris funeribusi nis jusli. innocenter fusi. Porro Circuli effigies inevi-
solemnes exhibebant excubias, noctem lotam ora- labilem proesagabalur sententioe ultipneni : circuhis
a Insignis lapsus ! Oraforium monaslerium in Pro- disiinguenda esset ab Angadrisma, quoeorigine Tar-
vincia nullum utiquam fuit , sed in Gallia Belgica vemiensis fuit.
prope civitalem Bellovacoram, Oroer vulgo appelia- t Nimirum die sexlodecimo Maii, ut Yiitccittius
imii cui'proefuit S. Angadrisma, yirgo nohilis , quoe B.irralis insérait.
Provinciam insulamve Leïinum neuliquam incoliiisse! t
dicitur in propriis Actis, sub finem soeeuli isliiis S. Legendum Theodoricvm. InChronico M.alleacensi
Benediclini referendis. Si qua fides est Aclis S. Aigulfi marlyrium diebus Theodoripi régis et
majorisdonius accidisse legiiur. Certe Ëbroi-
Aigulfi a Vincentio Barrali inlerpolatis, Aigulfus1 Ebrqini
coenobum in loco qui Arhicus dicitur construxil seu nus post Erchinoal ium adeplus palaiii proefecluram,
aut nullo aut brevissimo sub Chlodoveo
reparavit, proeposuitque eis sanctimonialem virginem1 eam adminislravii. Unde Iempore S. Aigulfi necem anno
nomine Angarismam Blesensem, quam cum aliis vir- circa 675
ginibus e Gallia venire jusserat. Angarisma proinde[ reponimus.
967 HINCMARUSLAUDUNENSISEPISCOPUS. 968
enim in semet recurrit, non habens angularem exi-. A propheta, confitens dicit : Peccavi Domino; audire
tum. De hoc circnlo Dominus conlra Syriam sub meruit : Dominus translatif peccalum tuum, non mo-
lypo diaboli : Ponam, inqnii, drcnlum in naribus rieris (II Reg. xn, 15). El tamen quot affliclionibus
luis, et frenum in maxillis luis (IV Reg. xix). Quod propler peccalum dimissum affectas sit, leclor hi-
aillent bis idem ctrculus esl, gentinam portendebal storiée ejus agnoscere quibit. Paulus vas eleclionis
impio fieri ullionem, ut scriptum esl, Duplici coniri- (Act. tx) plus omnibus laborayit (I Cor. xv); el quia
tione confère eos (Jcr. xvn) : anteposila et poslposita fuit blasphemus, ul ipse falelur, et persecuior
circuli figura, et proesenli signabal, et posl fulura (I Tim. i), sligmata se Christi dicit in corpore suo
pleclendura maiignum divina senlentia. At vero unus" circumferre (Gai. vi), notas videlicet inflicias per
•detersus circulus innuebat eumdem saiiclum Virum satisfaciionera vitoe proeleriloe. Horum ergo el nos
precibus suis obtinuisse, ne persecuior suus oeiernis reminiscamur; el si nobis (ut scimus) per judicium
servarelur cruciatibus, secundum proecepl'umSalva- sacerdotunt donanlur peccamina acluum nostrorum,
toris et exemptant, quo proecipimur orandum pro nèquaquam tamen nobis parci putenius, donec Deo
perseculoribus noslris. Alter aulem permanens et ul'dignum est, et hominibus quos laesimus, salisfa-
lioniinum judicio delen.lus, indicatquia sancli, elsi ciamus, scientes quanti Deus babeat servos suos, de
impétrant a Deo fuluram vindictam lam propriam B ; quibus mcil : Qui langil vos, quasi qui tangit puptl-
vel inimicorum relaxari, ne scilicet oeternis incen- lam oculi mei (Zach. n). Imo honorantes eos in qui-
diis deposcantur; non tamen eis impune cedere vo- bus habitare Deum per fidem, coeleraque honorant
tant quoevel in Deum, vel in proxintos coiiiinisere operum exercilia noverinms, audiamus ab eo : Ve-
flagilia, sed oporlel el ab eis implere quod ail Apo- nile, benedicli Patris mei (Matth. xxv). Et lune cum
slolus : Si nosmelipsos judkaremus, non ulique ju- eo Paire ejus et Spiritu sancto regnare mereamu»r,
dicaremur : dum judkamur autem, a Domino corri- ipso auxiliante, cujus regnum et imperium sine fine
pimnr, ul non cum hoc mundo damnemur (I Cor. xi). permanet in soecula soeculorum. Amen.
H'iuc est quod David peccans, et coram se arguente

ANNODOMINI DCCCLXXVIII.

HINCMARUS
LAUDUNENSIS EPISCOPUS.

NOTITIA HISTOR1CA IN HÏNCMARUM.

(Ex ejusdemVita, quantscripsh Cellôlius,compendiosecollecla.)

§1- C ex plurium genlium linguis, tanquam cenlonem,

Hincmari junioris educatio, sludia, mores. consarcinavii : cum verba impropria, reriiaie seusus
carenlia, quoenec ipse intelligebat, studiosè conquisi-
Ilincmarus junior, in agro Bononienst nains, ma- vit ad oslentalionem. Invita quidem -avunculo' el co-
ire Hincmari archiepiseopi sorore, paire nobis ercenie, sed ne acriori reprehensione discendi ar-
ignolo de nomine, nobilibiis, al non copiosis paren- dorem exslinguerel, et jam tum refraciar,oluni
tihus, maire amissa in ipso pueritioe limine, in exacerbaret, illius pravilatis correclionem ad raatu-
avunculi siniini imirieiidus, el bonis artibus insti- rioris aeiaiis leinperieni rémittente. Sed in eo spe
luenilus convolavil. Admodimt puero id conligisse sua elusum se demonsirat,'cum in verbi unius enu-
oporluit, quando a linguam in qua natus est, adeo ch'alione granimalicali per ipsum obl.ita, exprobrat '
ignoravil, ut eliam in episeopalu eam non solum jam episcopo, de novo ejus titre grammaticoe artis
loqui, verunt nec intelligere, nisi per interprètent mustum, el ponderaliones verborum ebutlire. Alque
posset. Hauc muteraeducaiioncm suiuptibiis ecclesioe cum alibi soloecissarel, peccare in graiiinialicorum
Rheniensis faciam, alque adeo peculiarem ejus régulas silii ait licere, ul pote scriptori ecclesiasiico,
fuisse clerieum profileliir avunculus,quem Rheniensis qui magna serio iractel : « Tihi aulem, inquit, novo
Ecclesia ab ipsis, ul ila dicum, cuuabulis, dulci beni- grammatico, qui ut frondosa et condensa arlior fo-
gniiaie nutrivil, et punnis iufanlioe eluit atque exuit, liis; ornatus vprb'oruni phaleris debes incedere, et
el ad virum perduxit, atque -ad episcopalum provex-it tua iigmenta grandisonis pompare modis, el in om-
.Aniniuin puer ailulii ad facilitâtes grantmaticoe poe- nein venlum iitllalis buccis grammaiicas spumas
seosque propensuin; sed plane quales ea colebant rv exspuere, hoc dicere non licebit. » Exstat earum iu
lempora, ut in ejus epistolis el versibus videre est. dicendo sordiura non tenue vesligium, in articulis
Prodidil se slatim in puerilibus sludiis nalura, no- per Heddoném proeposilum ad avunculum missis, in
viiatis, jactanlioe, vanitalis alîeclalrix, cum obscu- quibus barbariem putes collegisse de triviis et com-
ram orationis velustalem affectavil : cum sermonem piiis. Proeterea jus canonicum el décréta ponlificia
allxcet'quoe deinceps in médium adducit auctor, ex Hincmari Rhemensis epistolis cl opusculis
proelibavit. EDIT.
 969 NOTITIA HISTORICA. 970
libavit, eodem quo reliqua vanilalis ingenio, usque A I illa capitula, quoesynodus de Carisiaco per Wenilo-
ad avunculi conlemplum, in eo doctrinoe génère nem et Erchanraum transmisit ad hune Attiniacum
laudatissimi : qui cum et-armis illis confligere au- proelerilo. anno Ludovico fratri veslro ; el me trans-
sus est, mittente, Hillcmarus^filius meus vobis dédit, quando
vobiseum in Burgundia fuit. » Obitam quoque a se
Infelix per, atque impar congressusAchilli. legalionem (anno 858) in Gothiam régis nomine te-
Ex his eminere jam ineipiunt mores adolescentis, slatur népos : sed ejus tempus aut causant non dé-
Illud- certum habemus, longe ante sacras
arrogantes, inquieli, monitoris impatientes, contu- signât. ad ecclesiastiços honores ardenter
maces et refraclarii, quos adeo ad episcopatum at- infulas acquisitas, ut vel unoin oppido posset esse
lulit, nihil ut ipsi magis avuncolus Rheniensis aspirasse,-»: tantum
Idenlidem objiciat : i Dictum est mihi quoniam episcopos el eliam si vellet J nutritor avuriculus,
« et aucloritas et ratio foret, honoris et potestatis
apud plurimos gloriaris, quia mihi potes resistere
et me audes contemnere. Demenlia quoque liia, sic cupidus, vicanus (ieri consentiret episcopus, qui
enim vocalur a.plurimis, per multorum ora volitat. Groece vocalur chorepiscopus. »
A multis etiam denotaris, quod superbia efferaris, § H.
et vàna gloria jaciiteris, atque arrogantia super- Hincmarus junior m sede Laudnnensi episcopus or-
cris, t Ejusque rei slolidum profeclo el indecorum dinatur.
episcopo producil exemplum. « De hoc quippe viiio
descendit quod înulli le apud plurimos dicunt tle Commodum autem per ea tempora mortuo Pardulo
foriitudine et agilitale corporis lui gioriari, et de B ] sedes Laudunensis vacavil, quam staiim cleri et pie-
proeliis, alque, ul noslratium lingua dicitur, de vas- bis eleciione, régis favore, nepoli impetravit avuncu-
salicis, fr-equenter ac libenler sermonem habere : et lus : ppportunam sane suis raiionibus, sive locum
qualiler ageres, si laicus fuisses, irreverenter re- considères; Durocortoro Bbemorum vicinum, el me-
ferre ; el alia multa quoelibi non conveniunt dicere tropoli singulariter subditum; sive fidem , ut homini
et agere, nec mihi cnunliare. » Ridicula sane in amicissinio, nepos, patroni et edticatoris sui benefi-
eo qui obeso veutre el adipatis membris fuisse cio succederel. Quamobrem rex ab itinere débita
dicitur. flecteitteni revocare conatus, sic eum alloquitur :
• « Prius le dignum-duco monere, ut clerum et plebem
Cougruitinde Ubi, sapiensquod dixerat oliai
Nmvtenuem seusumventer obesushabet. tibi commissam, qui te, nullo cogente, sed spe ducli,
Moribas,et faclisturgens, ul corpore; corde, quia pro amore tui avunculi, qui et nobis, et regno,
Molibus,atque nimisdicerisore levis. ac Ecclesioeregni nostri in multis profuil, me vide-
Et in molibus incoinposilis superbioe signum esl, et bant te diligere ; et quia putabant el le illius vesligia
omen in puero pessimum : ut in Aposlata Juliano secuturum, et consiliis obediturum ; quoniam Lau-
deprehendit Naziaiizenus. Illud aulem inlolerandoe nutrilus dunense muuicipium Rhemensi Ecclesioe, in qua
arrogautioe est, nemini quidquam debere velle, et fuisti, unitura anliquitus fuerat, dévote ele-
aliéna bénéficia suis merilis imputare. Omitlo quod gerunl, et obnixesibi pastorem ordinari petierunl,
pêne semper ipsi objectum esl, nemini subesse ralem debilam eis vicem rependens, episcopalem ac paslo-
velle; non régi, non avunculo et metropolitano. In benignitatem impendas. » Ventura igitur ad
ïtoc enim omnis contreversioe cardo versatur. Nihil Q ( ordinatione'in, eadem avunculi yelificante gralia, et
proiisde mirum si censorem omnem a se procul avunculi nullo refragante, sine primatis illius examine, solo
excussil. « Die, fraler ac fili, quid aliud a le exegi, testimonio, praesenlibus comprovincialibus
episcopis fuit in episeopum Lauduiieusera consecra—
postquam episcopus Inclus es, et divitias terrenas tus. Quo iempore pro coeterorum more ad altare
adeptus es, nisi ut Deum haberes placabilem, et B. Marioe meiropoli tano. suo fidem obedienliamque
•episcopaUter vivens, et episcopalem habitudinem : soepedeinde ab ipso ruptam, soepeab avùn-
.gerens, te homiiribus faceres venerabilem? Et,tibi , promisit
hoc esse grave videbatn : et hoc quidem libi grave' culo exprobratam. Nescipbat enira tum profeclo se-
hactenus esse potuil, et propler oetatem; et quia nior Hincmarus ea manuum imposilione parari sibi
soeeulihujus iiistabilitatem, et p_uam mulabile et\ segetem curarum, dolorum seminarium, cotem zeli
fragile sit, eatenus non cognovisti. Nunc autem[ ecclesiaslici, scopuluin paiientioe. Iliudebant animo
hora est jam nos de somno surgere : et non debe- et in futuru.m prospicere vetabanl fausloe acclama-
ntus semper esse juvenes, sicul bos malus semper liones, elpubiicus favor, bonis omnibus in persona
estvilulus. » Itaque eum juvenem sacerdotem vocat nepotis avunculo, ut fit, certatim gratificantibus.
métro ludens, Sic enim illum proetérila recordari jubel : < Tandem,
fraler el. fili, moneo te, reduc in memoriani, qui
Hoctibi de tilulo, juvenis Hincmaresacerdos, nunc es in proverbio, et môlione capitis, atque in
Responderemilii couvenii,arle pari. fabula et cantico tota die, cum quanta quiele a lu-
Versibus inversis,juvenis Hincmaresacerdos,
Reddilasume luis, fontibusUaustasacris. mullu cogitationum quibus nunc in diversa distende-
Non potius oetatem quam mores perquam immatu-• j» ris, degebasin primis diebus, quando ad episcopalum
ros spectare censendus est. Alque id attente consi- veiiislijcumquantabenignilateadomno
baris; quantadulcedine
rege suscipie-
mea fruebaris; quanta unani-
derandum illam monendi cùram, in avunculo fortasse! mitate cum fratribus et coepiscopis noslris
utebaris,
nimiam, aliquando el intempestivam, ex rigido vir» cum quanto amore a palaiinis et ab aliis hujus lerroe
lulis et disciplinoezelo, quo'semper flagravit, prol'e- Jiominibus colebaris ; cum quanta amoris reverenlia
ctam, inlenli in contraria nepotis protervioe et rebel- a libi comntissis, sed et a nostris, a quibus, el cum
lioni quoddammodo occasionem dédisse, quam ipses quibus, el inler quos nulritus fuisli,
non nisi gravissima sua culpa suscepil. « Hinc quoque> antequam iramoderatus amor soeeulitibi venerabilis,»,
le frequentissime monui, et adeo corripui, ut etiami irreperet.
Ordines in eo beneficiis ornando ducere voluit
contra me et mihi fidèles inde scandalum sumpseris,, rex Çarolùs, qui ut aniea in senioris Hincmari
etquasyelquaniaspotaisti insidias moliri siudueris.i i tiam Ecclesioe Rhemeitsis bona in palatînos divisa gra-
Nihilominus ut amicis et propinquis studio fave- ecclesioeipsirestiluerat,
mus non judicio, posleaquam annis maluruit : cap- episcopio Laudunensi dudum sicaddemerendumjuniorem
tata occasione, rébus gerendis îdoneum, gerendo> didit, et speciatim villam Pauliacum ereptas faculiates red-
ab anliquo di-
reddere sluduit, et in publicam lucera educere. Ila- vulsatn, quoepostea fuit Marathonius campus Hinc-
que capitula quoejlamapud Carisiacum per Rhemo- mari. Profiietur idem Carolus episloia adAdrianum
rum et Rothomagensium provincias Ludovico Ger- pontificem scripla, multis a et haeredita-
manise suum ad -• seproediis
régi scripla, ipse per nepolein
' l'unimisil. Caro-. tibus Ecclesiam Laudunenseni amplificatam esse.
De quibus ita scribit : « Et noble negligere; « Cujus ecclesiaî duo circiter millia
mansa, plus
PATROt. CXXIY. 31"
971 HINCMARUSLAUDUNENSIS EPISCOPUS. 972
quam Iempore anlecessorum noslrorum habuérit, A A muni admonere hoecsibi solere a muliis objici, < quod
adauxinius; et eliam ipsius Iempore (Hincmari) plus te, inquit, nepolem meum, gralia propinquilatis or-
quam sexcenla succrevimus. > Âdministrationem dinaverim : quia lalem, sicut et conlra divinoeordi-
quoque palatinam, etiani inscio avunculo, illi çoinrai- nationis dispositionem, et conlra regem, et erga me,
sll, et externarum sive soeciilariumpolestatura inter- et erga Ecclesiam libi commissam/ei erga plurimos
Ventu abbaliam qualifiant pidein contulil, in terlia alios effecius es, episeopum ordinaverim. » Quod
provincia, ultra Rhemensem provinciam. Quoeduo quaiiqnarii et' eo loco, el apud pônlificém ipsum
licet contra canones fada, propeiisam lamen inlpsum cogalur excusare, humanunt tamen aliquid passus
él régis et aulicorum voluniatem déclarant. Cui videlur, ut carnem potius et sanguinem in ea ordi-
.eliam accedebal ecclesioe nécessitas, et inopia epi- natione, quam Dèi raliones speclarel, et episeopum
scopi, quem postea rexailprobavit in synodo, fuissede consecrârel, non irreprehensibiiem, sed nepotem.
nihil habenlibus, qui clericalem mililiam se ad- Personas autein quibus sempiiernum bellura in-
jungunt. Alque ipseLaudunensis clamât, si sibi villa lulil hominum importuiiissimus, modo didicintus
Pauliacus eripilur, « non habere unde suis sulficien- ex 'avunculo, quas ins'lituti noslri est ordine specu-
lia, imo nec subsisienlia iribuat, el sibi ob servilia lari. Primus nominatus est rex Carolus, non causa,
sua peragenda necessaria proeparel.'et inde ilinera sed proelextus et ôccasio jurgiorum. Is non tara
tam crebra peragcre valeat, el possit régi temporale suo, quam temporum vitio palalinossorices ecclesia-
reddere servilium. » Qua major videri débet régis slica bona corrodenles pati cogebalur, obniléntibus
iiberaliias, qui ad hoec omnia sufficienles sumptus conlra episcopis, et Ecclesioeimnitmilatem, patrimo-
suppedilavit. gB nia pauperum, prelia peccatorum fortiter el gene-
Nec fuit per hoec lempora omnino inutilis avun- rosè viitdicanlibus. Dictitabant i es ecclesiaslicas epi-
culo, quem in conciliis semper comitatus est. Abie- scopiorum in régis esse poleslale ut eas largireiur
ranl quidem illoe de doginatis llteologicis cum Got- ad libitum : hi sacrorum bonorum pervasores laicos,
teschalcana faclione conleniioiies : sed Rolhadi el sacrilegos, pauperum necatores esse clamabant : et
clericorum Rliemensiiini liles •V.gebanllum maxime: Carolum Martellum tanli sacrilegii auelorem hoc
in quibus' nibil minus opis et obsequii a nepote, quant solo nomine oeterniscruciatibus addiclura asserebant.
antea a Pardnlo sperare debebat avunculus. Tra- Ex bis originem duxit -bellum ab Hincmaro Lau-
ctaïuera igitur hoecnegoliâeducatorem suum imilalus, dunensi contra Carolum regem regiosque purpuratos
omnibus actis subscripsit: cumque postea eo levilale lanlo lumultu geslum, in speeiem juslum pro tuenda
animi processit, ut li.ee ejus judicia risu proseque- Ecclesioeli.bertate. Sed interesl qùo quis animo fa-
relur, ul a sede aposlolica rescissa, subjecit audacter cial, quo usque progrediatur; et bonum bene agier
Rheniensis': «Si hoec dicis, non me tantum, sed et jubent sapientes. Primus.congressus, quem quidem
plurimos plurimarum provinciarum episcopos, imo commémorai historia, fuit anno 868, in placito quo-
et teips'um, quod non denegas, quia et denegare non dam in ipsa Laudunensi parochia , ubi causa nobis
potes, comparticipem in omnibus judicio noslro , incognito, « initio ralionabili, scilicel sacris legibus
mendaciter impelis, non videns quo le laqueo stran- non contrario, et aliquanlo progressu, quia cuni
gules. > Et expressius alibi,dede Rolhadi judicio, sive audientia episcopali, el non in loco publico, sed iu
potius, ul ego interprelor, subrogalione alterius priva.io, el familiari examine coepta discuti, > de re-
in ejus depositi locum,- ante causam appellantis Ro_-ç^c„ pente LjUidonisfilius (sivecarnalis anle clericatuin
moe cognilaiii : « De eo quod dicis de Rothado, quia susceplus , sive spiritalis, queinadmodum ei Ilinc-
in ejus depositione non eonsensisti, subscripliones maruin ipsura Latidiinensem Rheniensis filium ap-
luaemanus proprioe te revincunl. Nihil enim inde-egi pellare solet ) ad regem accedit suppléx , deque
quod mecum non egeris; nihil subscripsi quod noni proesenteHincmaro conqueritar, quod cum dato ntu-
subscripseris ; babeo enim illas ipsas manus tuoesub- nere palris sui beneficium ab ipso impelrassel, illo
scripliones. » Quanquam et de synodo Tullensi ui deinde pér injuriant .ab eodem privatus fuisset, et
apud Tusiacum perlantes visuri sumus, affirmante s exclusus, Erat ut summum ea levilas indecora epi-
senipre prolixoe suoeepisloloe subscriplum a proeseu- scopo (nam de data acceploque exenio, nullum lune
libuâ fuisse, neganle nepote alleri se subscripsisse,, jurgium, quod tamen inlerius revocabitur ab avun-
quam brevi cuidam colleclioni, non ab ipso confecloe. culo). At rex stibila ira inflamuialus, ullra quatu
Qua in re, ut dicemus, cura se in parlera Lugdunen- res posceret, in frequenli procerum enroua conviciis
siiun facile duci permisil, avunculo in omnibus op- el opprobriis homiiiem proscidit, quoe nec episco-
posilorum, quanta fuerit animi levilale, quamque. puni audire, nec regem dicere conveniret. Aliuude
parum constans in avunculi araicitia el observaniia,_ coinmotum fuisse oportuit : quanquam el Luidonein
denionslrare incoepit. amabat, Parduli veleris amici archidiaconum. Erit
qui reiri allius speculalus, siinonioecrimen ab honii-
§111. nibus proelermissum, a Deo in Luidonis filio, per
Nondum malura virtule ad eum gradum ëvectus. A{ episeopum, in episcopo per regem , piinitum esse
rege Carolo passus injuriant, auxilium accipit ab(, D arbitretur. Non enim hic sleiit régis offensio. Si- .
avunculo. quidem Hincmaro diem dixit, quod ad causas suas,
hoc est, ad soecularetribunal se.sisterel, fàcli illius
Haclenus dictum ut de episcopo. ex inslitutionee sui rationem reddilurùs. Excusanlis per Ecclesioe
Hincmari Rheniensis educlo, nunc ul deprocella etX jura, et nec advocalum pro se inilienlis, bona omnia
lempeslate pluribus agendum est. Si vere sapieitler- proscribit : per cancellarium palaiii vetat subdiio-
que dictum est olim, vitam hominum quasi fabulant(i rum quemquam domino suo episcopo ullum debiloe
esse, profeclo Iragoediam vixit Hincmarus, a loelis s sérvitiitis obsequium déferre : quodque supra omiip
initiis per lurbulentam epitasim in fùnestam cala- propudium est, judicium illud pet- infantes sacris
slrophen devolutus. Nihil quippe fuit hoc ceppho o -profanisque legibus personas exercet, quas liberi et
levius, nihil hoc Proleo mulabilius, nihil Ismaele lalili sani capitis laici mérita récusassent. Neque tamen
ptignacius, qui episcopalum desideraverit, bonum n omni culpa hoc in negotio vacasse LauUunensem
opus, tanquam patentera libertalis campum-,impatienss Hincmarara colligimus ex Rhemensi, ad ipsum ita
sessoris equulus : lanquara thealrum et glorioe, ain- i- scribenie: «Posl hoec, more luoe instabilitalis ac
bilionis mancipium : lanqiiam aureaiu messem;', inconslanlioe, contra donmiim regem in tantum te
avants et inops animus. Faieri tandem aliquandoo sine ralione cohtumaciler, erexisti..,.. unde et
coaetus est avunculus,; proecocemfuisse ejus ordina-i- scripiis el verbis pro te satagens iflum tibi reconci-
lionem, et juvenem. qui severa lege apud se notaitît liavi. i Quod ila gestum est.
proficere, crudam vir'lutem in soeeulumet-mundili Accepiàm a rege injuriant Hincmarus Laudunensis
illecebras propulisse, ut necesse habu'erit ad exire- e- avunculo Rhemensi per Hueras signilicat, non lamen
 973 N0T1TIA IHSTORICA. 974
sincère, et ad omnes verilalis numéros, unum ad- 1A culto et observato semper avunculo, apud regem et
monens, proscripla bona ecclesiaslica, quod vocatus episcopos graliosissimo, cujushitum nulu et consiliis om-
ad soeculàre judicium, venire noluisset : idemque nia in republica gerebantur, sibi perfugium
proesenli proesens répelit. Cui senior, ut episcopo pararet, qucconira régis offensi et optimatum im-
•credens,, sine mora projuribus Ecclesioev.index ex- pelus tegerelur. Verum ejus amicitiam nihil sibi
surgil, et regem gravissimis litteris vehementer prodesse nihil , imo potiiis obesse falso exprobrans, cuni
increpitum, ad officium et poenilenliam revocat. illo, cui npn debebat, beneficiis omnibus proe-
Tum assumpto secum nepote regem Pistas abeuntem ventus , bipedum ingratissimus. ita certavit dii tis,
cum aliis'"secuius episcopis, oblatis ilerum quater- faclis, scriptis, ut diei possit tantum cum rege v'éli-
nionibus-, el muiiis verbis « ostendit quantum proe- lalus. Multa hic non dicp,sane quia suum et melropoli-
judicium et^ episcopalis auclorilas, et universalis tanoesedis contemplum , infiniluni, et in libro
Ecclesia in lali facto patiebataï. ? Sic enim aucto- quinquaginta quinque capitum, et aliis epistolis, et
ritatem in aula comparatam collocabat, qui dicitur in "exposlulatione apud synodum , infiniip et ipse
aûlicus episcopus, effectu non îrrito; si quidem.obii- multiloqifio Rheniensis prosequilur. Equidem sine
null ul revestitoepiscopo,quibus fuerat spolialus, et stûpore non lego, quod nescio ulrum exaggeratione
privâtim Pauliaco villa reddila, donec légitime judi- rhelorica scribat : « Ab ipsa die luoe ontinalionis
«iolites orànes terminarenlur,
" pacata starent omnia. tam verbis- quam scriptis, et inordinatis- aciibus
ac molibus luis, frequenlibus adeo sum gravalus
§ iv. laceraiionibus atque contusionibiis, ul toedeal me
Regem Carolum mullk modis-ojfendit, T>vitoemeoe: J Alque ulinam-qUipro officii gradusque
Tanlo affectas beneGciojuvenis imprudens, gra- mei ratione libi sumalligatus, in vastam soliludinem
viter et-reg'enr, el avunculum , et episcopos omnes procul a le luisque possem avolare! «ut aut tua
offendit, cùm proecipilimentis impetu , nemine con- pertinacia conlumacis proesenlioe,aul raissorum tuo-
sulta, régis facinus pontifici Romano per litteras rum duriloquiis, aut scripturarum tuarum deroga-
significavit: quod el alias facere non omisil, quolies tionibus, et inulilibus noenijs,quin polius iragoediis,
vexalionis nonnihil a regiis ministris passus est. aut talibus quoenon conveniunt episcopo de te audi-
Hoc vero et acerbissime tulil princeps Christianis- tionibus, non affligar. » Quod sic inlérpretor : ut
simus, et absque consensu suo facto improbarunt sui juris factus per ordinalionem, exeussa slatim cen-
antisiiles. Iterum quoque eadem occasione et regem, soris suireverentia, spretisquemonitissoeculares mo-
et archiepiscopiim suum apud eumdem pontificem res radueril, ad opes, ad honores, ad corporis delicias
accusavit : illum ut rerum ecelesiasticarum perva- anhelarit, dolente et identidem revocante avunculo:
-sorem, hunCutin illis injuriis patientent nimis,.et, eaque simullas inlra privata colloquia, et occulta
ul dicit Scriplura , canem mulum, non valentem litterarura commercia aliquandiu sieteril; donee
latrare. Quamobrem ab eo digressus, nec ipsum, landem in apertum magna omnium offensione pro-
neC ejus deinde legalos benigue-excepil. Sed com- rupit, cum quidquid ab alie.nissmioel inimrcissimo
provincialibus omnibus episcopis negiectis, àd alia- •liortiinelimeri poluit, hoc avunculo nepos, nutritori
rum provinciaruni episcopos in posterum confugit, et benefaciori alumnus, ordinalori episcopus inlulit.
consilium et praesidium ab iis rbgaturus :• « Quia Qualia sunt hoec : possessiones Ecclesioe Rhe-
cura bis ad te missos et litleras tniserim, et quidam _, niensis invadere ; administrationem palaiii, et
tuorum tecum loquendi habuerint facultaiem, et G t abbatiam eo inconsulta aecipere :_ad-illud mona-
tecum lpçuli fuerinl, nec meum, vel coepiscoporum sterium in aliéna provincia situm , absque metro-
nostrorum expelisli auxilium , nec noslro voluisti politani lilleris prolicisci .-etin eo negotia ad ipsum
.uli. consilio, sicut jam aliis yicibus egisti. » El post non perlinenlia inconsulte disponere; quoe postea
pa'uca : « Me quoque posiposilo, ac relictis provin- excusare, et a synodali cbgnitione removere co-
cjoe tuoe communibus coepiscopis, scilicet meis ac aclus est avunculus. Semel ac secundoadvocalum ad
,tuis,.,ih alia provincia, et aliarum provinciaruni concilium, neque accedere ipsum, neque vi.carium
episcoporum inde uli,consilio magis quam noslro miltere ciim tracloria. Multorum criminûm reos ab
conlra régulas dèlegisli; cum ego in.vicinitale loci, ipso excommunicalos , ut Nivinum , et fratrem ejus
ubi domnus rex iminorabalur, tune fue.rim, el qui- Beriricum, apud se recipere :• ejus subditos , ut
dam coepiscoporum nostrorum cum rege déguerpit. » Amalbertum, excommunicare, neque tertio admoni-
Pulasne, leclor, lemerarium fore suspicari, episco- tuni\ sententiam illam velle rescindere : ut eam
pos illos aliarum provinciaruni fuisse, quibus Lug- ob rem placitum indici oportuerit à Rhemensi ; ad
dunensium nomen indilum est, quibuscum jam inde quod convenientibus episcopis et laicis cujuscunque
a concilio apud Tusiacum amicitioefoedereconjun- ordinis, multa iiidecora dtx.it fecitque juvenis Hinc-
clus.est: qui vetere in' regem Carolum et Hincma- marus. Ad preces avunculi Senalo clerico ordinalio-
rum archiepiscopum odio, quod per G.oltesciialcum nem, Hadulfopresbytero, et monacbo cuidam afege
in quoesiionibusiheologicis oblinere non potnerunt ; niisso, per eum excominunicaiis, veniam el com-
per nepotem inquiétant in bonis ecclesiasiicis con- munionem nollp concedere ; quam tamen monachus,
secuti sint , ut perpétua vexaliotie turbarenlur, elj D aliorum episcoporum rogatu ab eodem facile impe-
vilam traitèrent curis molestiisque poenitendam? - iravii. Contemptomelropoiitano , alterius proviricioe
Quidquid credi oporteat, peccavil Laudunensis, episcoporum exquirere concilium , et stare velle ju-
eumque longunt et.lentum seculis in negoliis morem dicio : ne proesenteraquidem ipsum salulare vel in-
semper lenuit, ut negiecto parabili et inter inanus lueri : vel osculum pacis in concilio dare, quod ab
posiw remerfio, quod a melropoiitano avunculo, âlio nemine recusabalur : nihil denique non agere,
vjcinisque episcopis régera perpetuo circumslaïui- quo vexare avunculum, et metropolilani jugum ex-
bus, sperare poluil, proesidium sibi procul, et iràns cutere moliretur. . .
:
Alpes quoererel et inde defensionem suam auspica- Jam .autem ubique famara avunculi'cirpere :
relur, ubi tenta lis frustra «mnibus terntinare debe- diciilare ejus inslinctu atque consilio•regem ad-
bal. Neque .hoc intellexit vir ïncaulus, se ab epi- versum se efferari : insultare tanquam Vtciodua-
scopis çontemplu oii'ensisdereliclum , patere lotum bus in causis, Rboiadi, el Vulfadi; posluiare ut
injurioe; el tibi non legibus, sed polestaleçerlalur, sua ipse scripla concremaret : clamare.degrada-
subdituni hominem unuin, nihilo ' p;us esse régi tione et interdictione a missa celebraiida dignum
quam muscamelephanto. , esse, idque se ëffecturum minari : câiumniam im-
' " pingere, vel quod directorum veterum scripla adul-
§ V' teret : vel quod id unum agat, ne appellationem
In archiepiscopumavunculum temereincurril. suam sedem Romanam prosequaiur ; imo
In quibus poscebat prudenlia, eliam vulgati», ut ut jus apud appellalionis ad pontifeem abrogeliir ; nuoe
975 HINCMARUSLAUDUNENSISEPISCOPUS. 976
calomnia non altcri inler homines quam ipsi venire __ A aul diversas interpretationes patiuntur. Sic ergo
polnit in meniem. Omilio scripla in Rhemensem appellalus Rheniensis archiepiseopus., Iegilinto ju-
mole grandia, faslu lurgentia, fabulis el corruptelis dicio, licet absque provinciali concilio,et, scrupulosa
inania, t monslruosos "libellos, ntonslruose colle- leslium inlerrogaiione, clericos censura solvil, et
clos. » communion! minislerioque suo restiluit.
§ VI. Hinc vero bellum inteslinum nepotera inter 1 et
Ecclesioesuoeclericos el laicos vexai, avunculum recruduit, dum ille se manifeslo in cri-
mine deprehensura indignatur : dura collectionem
Posl regem, et archiepiscopum avunculum oiïen- illam senlenlioe suoe peremptricem fiammis aboleri
sos, debuil saliem pacala et regulari Ecclesioe Lau- postulat per Wenilonem Rôthoniagensem, nunquam
dnnensis adininislralione subdilorum suorum bene- alias redilurus in graliam. Quant condiiionem non
volenliam sibi concil'rare. Id vero quemadmodum risu, ul par erat, elevans, sed serio rêspuens, tan-
proesliieril, videamus. Simoniaequippe manifesiis- quam morliferum poculum ab ipso propinalum , hp-
sime cdnvincitur in maitnum imposilione. « Bene minem vaua spe, et infinita snperbia elatum rejecit.
icminisci pôles, me jam le commonuisse quoniam Ac denique ad synodos compulil, quarum contenii.o-
per raultos audivi, sed et usque ad aures domni ncs ejnscetnodi maleries fuerunt, excitalis.acciisator
régis pervenit, quia et de imposiiioneniaiius in or- ribus, paralis accusationum libellis,el, quod niirabile
dinalioiie ecclcsiasiicorum graduum. eliam a. manu esl, ofiensis judicibus omnibus, rege, melropoiitano,
mimera accipiebas : et de ecclesiarum daiione proe- episcopis.Quapropler eorum judicium vitare conatus
inia requirebas ; et a diffamalis presbyteris, ne dis- ,r>esl Romana appeMalionesoepius repelila, sed frau-
«ulerenlur, redemplionem accipiebas. Unde -el ab diilenia él illusoria; de quibus modo dicendum est.
Ecclesioetuoe filiis isdem domnus rex. verilaiem au- Siatuil. enim lan-'etn aliquando rex Carolus rebellera
dire quoesivil : et requisitionem, inlervenienle Lali el cahimniaiuem coercere : certain esl Hincmaro
causa quoenota esl, prosequi destilit; lihique quant meiropolis suoe jus et potestateni vindicare : non
terribilius polui, inlerdixi, ni his facinoribus nullo dnbilant arilistites Gallicani, quin provinciale judi-
modo communicares..» Mullprnin quoque gravami- cium appellalioni proeire debeat. Synodum postulant
jiuni in subdilos perdiu accusaïus est : « Dicitur et a res et persona. Tresdantur, apud Vermeriam,apùd
muliis quod el clericos, -et laicos libi contmissos in Attiniacum, apud Duziacuin. In prima déclamât,
mollis exeniis, per diversas occasiones graves. « Et fugit a secunda,, spoliants venil ad lerliam : convi-
postpauca : « A multis enim dicitur, quod vis pauci, clus in omnibus, appellai ab omnibus, vix ab illa
aul potius nulli, apud te quiddam beneficii,iiisi proe- liber aut salvus evadit. Posl hoecappellationem pro-
itvii datione praevalenl oblinere. -« Quod admoihun sequilur, sed dainnalus : audilur, sed coecus; loiera-
credibile facil inopia quam ad episcopalum aitulit, lur ul vivat, non ut iniperel: Sanison enervis, uni
ut aniea dicebamus. Atque liane criniinalionem ad sibi miser, oneri quod laitdiu exaggeravil, adextre-
fenus et lurpem usurara ail a canonibus referri, mum ipse succumbit.
lalis adversus clericos fenus et lurpia lucra sectan-
les : a quo propudio illum cum aliis raiioiiibus, tum §VIII..
exempta maxime suo revocat, qui ad instar Sa- Hincmarus a rege mitiilur in cuslodiam apud Sil-
inuelis nullum quacunqne de causa manus accepil. vacum.
Sed funeslissinia Laudunensis Ecclesioeperturba- °( Constat el illud , paulo posl synodum Vermerien-
tio tum accidit, cura ttescio qua lacessilus injuria, sem (lelentam fuisse a rege, velul in carcere , apud
omîtes parochioesuoeclericos excommunicavit. Erant Silvaciim, in parochia Laudunensi : cujus facli cul-
illi magno numéro, in quibus innocentes plurimos pam non obscure rejicit in avunculum, cum ei scri-
exslttisse oportet. Poteral ulcunque illa Ecclesjoe bit : « Relégi eursim scripla vestroe celsiludinis,
oontunielia tolerari, si pauci, accusali, confessi, quoemihi peiferenda destinalis, instante anniversa-
convictî, fuissent ejecli ; si quid in eorum accusa- rio mei tradilionis , perpeiralo mea in parochia, et
lionedubium, aul obscurura lord. « Al ubi manife- loco qui dieilur Silvacus. Mei autem, non meoescri-
stissirae, sicut omnibus consial esse notissimum, psi tradilionis , ut removealur ainphibologia ambi-
sine aliqua ralione vel culpa abjeelorum conlra mil- guitalis, inter tradenlem et traditum, ex possessivo
itera auclorilaiem ireçenti, vel qiiadriiigenti, sive pronominis. Liquet enim ex primitivo genilivi me
qningenli, solo tuo furorc, d causa injuriarum iradilum fuisse, non iraditorein exstitisse. » El ex-
tuarum abjecti erant, etc. J Posccbat legum ordo, pressius in concilio publiée proteslatus est. « Adver-
ut ad me, luum melropoliianum, querelant depone- sum flkiin babeo, quia me a rege in cuslodiam milli
res, meumque de illa judicium exspeclares; sed ta fecit. » Sed banc esse calumniam, et régis in synodo
proeceps iracundia, nemine consulta, rem lantam, gravissima asseveralione, et hic ex Rhemensi piitet,
tamperniciosam derepeule conlecisti. Quam multa narralionem suara ila prosequeitle : « Sed lu addens
hic peccata! Injurias privalas spirilali gladio iiltura pejora prioribus, sic doninum regem, sicut mihi lon-
ire, quod canoues vehementer iniprobanl : illum gitm est enarrare, el mulli sciunt, iterum exaggera-
absque ullo judicii ordine exerere : plurimos inno- D sti, ut causa tuoecasligationis, le sine mea yoluuialc,
centes eo ferire : novum illud et iiisoleits factura1 sineque meo consensu, aliquaniulum delineri jube-
absque raelropolitani aucloritale aggredi. ret. » Notanda vox, causa castigalionis; nam modo
§ VII. regiam casligalionem audiebamus, a regulari, hoc
est, syuodali judicio dislinclam : ut judicium, epi-
Excommumcalionem ab eo irrogatam solvilavunculus
' scoporumsit ; casligalio, régis ; judicium, res sacras ;
metropolilanus. casligalio, corpus allingal : quemadmodum anno se-
Dies quinque lenUit ferale justitiura (quibus cre- quenie in Caiioinaitno, judicium règulare excommu-
' dibile est et infantibus multis baptismum, et mo- mcalionem, casligalio carcerem Silvanectensem, ac
rientibus vialici muneris comniutiionem in parochiat deinde excoecationempeperit. Novumigitur effecium
salis ampla defuisse). Dum Laudunenses Clericidiu- conluinacioe,et rebellionis crimen advenireoporluit,
lurnioris cladis meta , quod erat in proximo reme- cuslodia prohibendum. Id quale sil, quisdivinet,
dium exquirenies, appellant ad iiietropolilanumi cum enarrare proelermitlal Hincmarus? Quid si tara
« absque schismale et rebellione juxta lemporisi perlîcere conaïus est, ipiod anie cogitarat, ul ab
' angusliam, et 1imminens periculuin. J Quid eiiiitii , ecclesia sua et regno Caroli ad ejus nepolem Lo-
opus tum' erat 'Romani ponlificis cogniiione, adl iharium in Austrasiam transfugerel? Hoc enim ejus
quam rcraitieBrftjebisçopus",fn're certa , et soepius > consilium, et conventionem cum Lotbario faciam,
judicala? Da'diHuisj-éirim ei rjbscuris lanlurii. c'on- referl circa synodum Yermeriensem Carolus in peti-
stflen'da-'éstïsiedes'^^tplica^ u'bicanones delieimïi,, lio'ne synodali. Diuinrnam non fuisse delcnliôiient.
977 N0T1TIA HISTOR1CA, U38
refri.cala alque finita, alterum episeo-
significat vox aliquanlulum.Idque episcoporum bene- A fueritinilerumLaudunensi
liéio, et admoiiilionibus facium licet arbilrari, ma- pum ipsa Ecdesia ullatenusordiiia-
lentibus episcopis causant in synodo cognosci, et si ri. > El hoecquidem ad episcopos universe, cl ad
res posceret, canoniea damnari seitlentia,quant regia regém Carolum-, privatoe ipsius episloloe inserta.
castigalione coerceri. Hincmaro autem Rhemensi responsum nihil*video.
Hic ergo desinunt dicta, scripla, concilia adversus
§ IX. Hincmarum juniorem, quondam episeopum. Vacat
Synodus adversus Hincmarum Laudunensem apud Laudunensis sedes, episcopis impetranlibus ne resti-
Dnziacum palalium. lualur éjectas; vêlante Adriano papa, ne quis alius
Jamdiu inchoala synodo, tandem D'uzîa- subrogelur. Ecclesioevidiialoeadminislralionem-sus-
cum advenit Hiucmarus, ul pratsens inierrogatus, cipit melropolitanus Rlieiliensis : quod ex ifs disci-
auditus, conviclus, quantumvis appellans, et recu- nius apud Flodoardum ,. quoepostea Richildî reginoe
sans judices, condemnaretiir. Quod ila narrant An- scripsit, et ipsi tum viduoe,« signilicaiis quod quando
nales Bertiniani : < Hincmarus vero tandem cum Laudunensis parochia episcopo vacans in sua specia-
mulla superbia venit in synodum : in qua a rege liter erat providëntia, t etc. Ipsius aulem Hincmari
Carolo secundum régulas ecclesiaslicas porrecta pe- depositkcuram nemo gessit, quam episcopi, el Hin-
lilione de causis cerlissimis regulariter accusalus cmarus avunculus, litteris ad ponlificem ex synodo
alque convictus, deposiiionis judicium regulare sus- scriptis penilus abjecerant.
cepit. Sicul in geslis conlinelur ipsius synodi, quas Inler caetera autem negoiia , quoe Romoe cum
eadem synodus per Aclardum venerabilem episco- r>Joanne confecit Carolus imperalor, non poslremum
piim, qui eideni synodo interfuit, ad apostolicam se- fuit concilii Duziacensis, el Hincmarianoe deposi-
dem direxit. » iionis conlirmatio. Siquidem rogalus a ponlilice,
Servata nihilomihus est duobus in capilibus Ro- annales ab homine maie gestorum, communes om-
maiioepoleslati el appellationi quoe debebatur reve- nium qnerelas, legitimam synodi cognitionem coram
renlia. Primum enim sententiam suam in hoecverba enarravit, et ad illam confirmationem ea luculenler
concluserunl Paires : Salvo per omnia aposlolicoese- insiructum pontificem adduxil. Qui mox ad Hinc-
dis judicio. Quoeformula non poluit Adriàno non esse marum meiropolitanum dat litteras, quibus ralum
jucundissinia ; quoeet concilium a periculo temerita- habet ejus judicium , et alium in depositi locum
lis exeinil et scbisraalis. Respondit enim pontifex sufficijubei : « Carolus invictissiutus imperalor, a
non posse se sentenliam in episeopum provoeantera nobis diligenlissime percuncialus, circumstanliam
ad sedeni apostolicam ralam habere : « Tamen, siciit judicii a beatiludine tua, coepiscopisque suis, in
ipsius concilii aclionibus legilur, quoniam salvo in Hincmarum dudum Laudunensem episeopum pro-
omnibus judicio sedis aposlolicoe illum ab episcopis lati, apostolatui noslro retulit; agnovimus justum
judicatum asseritis; nos non aliqua conlra quoslibet omnino fuisse judicium. Neque enim tantus prin-
commoti invidia, nec alterius culpam in alleruni re- ceps nisi veritate fultiim quidqiiam polerat affir-
torquere cupietiles, volumus, s etc. Deinde in locum mare. Unde nefas esse duximus ejus relalioni non
dejecti Hincinari nemiiieui subrogarunt, ul intégra proebere in.cunclanler auditum. > Maxime cum acla
omnia decrelorioe ponlificis sentenlioe reservarenl. synodi, et synodalis episloia imperatoris narraiioni
Memincrat quippe Rheniensis Hincmarus peccasse se r- conseniirent. Itaque curante melropoiitano Rhe-
olim in simili, cum deposito Rothado, slatim alium " mensi clerus et plebs Laudunensis Medenulfum eli-
suffecit; quodiniquissime lulilNicoIaus, et inlrusura gunt « ecclesioe suoefilium, et in illa suffraganlibus
illum absque mors ullam episcopalis-officii parlent stipendiorum merilis, ad omis usque sacerdotale
atlingere vêtait. Quare non falso profilenlur in epi- promaïuni, vita et moribus ac sancla conversalioue
sloia synodali, se, quantum sciiint et possunt, privi- approbalum. t
îegium sanctoeet prinoe sedis Romanoeconservatum Ad ltoectempora , reverso in Galliam imperatore
el ainplificaïutncupere. Carolo, referenda mihi videtur Hincmari Laudu-
§x. nensis exlrema calamilas, qua éjectas in exsilium,
Adriani pontifias de synodo Duziacensi judicium. annos duos egit,, aliqua illorum parle constriclus
vinculis in custodia , sub finem oculis privatas , ut
MissaRomam ad ponlificem, per Aclardum lega- iti réclamatione sua lamentatur. Ita nimirum proeter-
lum, acla synodi, petilio régis, expostulalio Hinc- ilain rebellionera vindicante principe, ul futiiroe
niari metropolitani duplex, el hoec Duziacensis, el poieslalem.omnem eriperel : in quam lamen, jam
quoe anno superiore apud AUiniacuraoblata fuerat: miser, sed nondum perdomilus, lotis- viribus per se
proclamalio quoque cleri plebisque Laudunensis, et alios incumbebat.
licet in eo concilio urgenlibus aliis negoliis non iecta. Ad extremum favit misero Deus, dum-qui Romain
Denique 1res episloia?,synodi, Hincmari, régis. Duo appellans, et appellatus,.adiré soepe nolueral, modo
poslulabal legatio; ipsi legato Actardo Turonensem non polerat, Romam. ad se accedeniem exiguo la-
archiepiscopatura, quemlibentissiraeconcessit Adria- bore, nonnullp fruclu atiîgil. Joannes enini pontifex
nus; et synodi confirmalionem , alque deposiiionis » post Caroli morlem delalus in Galliam, cuni- géné-
Hincmarianoe approbalionem, quod erat 'egationis rale Trecis haberet concilium, inter coelera, ejus
capul. Hoc veto constanler récusât pontifex, ut reclamalione, quam. soepecilavimus, audila,,vebe-
quondam Nicolaus pro Rothado. Argiijl quod « cura menler roganlibus, el pêne cogenlibus quibusdam
clamaret in synodo se ad sedem apostolicam velle episcopis, eum ab excoinmunicalioneet irregùlarilale
incunclantér venire. atque in proesenliaejus pro ob- suivit, et ad eanendam missam, si vellet,-admisit;
jectis sibi ab adversario criminibus respondere, altributa ad vita? suslenlationem aliqua rediiuura
damnationis in eum fuerit pr.olala sentenlia. i J.u- Ecclesioe Laudunensis parle : ea-tâmen lege, ut He-
bet advenire illum, el cum eo « accusalorem ido- denulfus, quarimmlibet missionem rogans ob corpo-
neum, qui nulla possit aucloritale légitima respui ; > ris infirmitalem. etotii religiosi appeiens, sedeni et
ut cum synodaliconventu secundum morem judicium episcopale officium occuparet. At non mullo post
retracletur. Vetal intérim,, « quousque causa illius obiil llincmarus Laudunensis.
979 HINCMARILAUDUNENSISEPISCOPI 9S0

HINCMARI

LAUDUNENSIS
EPISCOPI

OPIÏSCULA. ET EPISTOLJE.

EPISTOLA HINCMARI LAUDUNENSIS AD RHEMENSEM.

Purgat Nivinum seque ipsum in ejus negolio, el Hincmarum Rhemensemperslrtngil.

Revercnlissimo Rhemorum arcbiepisc.opo HIN- A J praedam. Quod autem adjicilis vos a multis audissa
CMAKO , Laudunensis Ecclesioeminimus episcoporum me proprielalis suoe res in pretium ab eo accipere,
HuscMAncs,debitam in Christo devotionem. el illi res ac familiales eeclesiaslicas ad tarpis luers
Fateor nunquara me voluisse aut velle vobis loqui proemium in beneficium donare, mentiri audislis ;
aut scribere, quod conlingal vestroe serenitali refra- possemque mirari lalia nunc vobis lali ac lanlo diei,
ganda pernicie obviare, aut fucabili decoloraliona nisi soepius simib'a vos audisse, ac falso audila pro
displicere, mentor Citant, Sera et Japhet, scilicet veris récépissé atque tenuisse scissem atque sensis-
malediclidnis paternoe ac benedietionis. Ai modo ipsa sem, de quibus non est modo dicendum per singula.
lemporis ralio pauca de Iris quoeinstaiiier scripsislis Scio satis a beato papa Anaclelo diei (epist. 5) :
exigil respondenda. De Nivini videlicet a parochia « Nemo invita audiloti libenler referl. i Nec inde
veslra excommunicalioiie mihi intimata , sic erat de debelis acidiari, si de bis loquor quoescitis, quia
ordinabiliier accusato, et se purgare nolente, aul nihil possura loqui de scriplurarum tramile, sallent
non valenie, nec confileri acquiescenle, vel a scien- si sil chreston; quod nescialis. Nam quoecunque
libus convicto agendum. Sed tamen quoealiter au- scripla sunl, ad noslram doctrinam scripla sunl (Rom.
divi, scilicet quod a veslra accepta dominatione xv, i). El quo.dscimus loqui licet, et ea quoe vidi-
spalio, lenoreque suscepto, nullo tamen accusante B mus et audivimus leslari possumus, et quod nesci-
nisi veslra probabilitale, pro oeraulorum quidem mus temere veridicare non -licet. Unde papa Victor
suggesiione, ei imputante, ut se ab oclo ex palerna inquit (epist, 1) : « Audivimus namque apud vos ve-
parte propinquis, et a- quatuor oeque ex materna slrosque diversa judicia fieri et iiïcerta judicare. In-
purgaret, veneril die locoque statulo>ad hoecexse- certa, charissimi, nullalenus judicemus, quoadusque
queuda paralus, cl nec vos ibidem nec missum repe- veniat Dominus, qui lalénlia producel in lucem, et
rerit vestrum; et posl hoc itérant coram vobis ve- illuminabit abscondita lenebrarum, et manifestabit
sirisque, quamvis incpinate remonitus, legaliler se consilia cordium : quia quamvis vera sint, non tamen
expurgare voluerit ac valuérit : sed vos illi cum sua credenda sunt, nisi quoemanifeslis indiciis compro-
ierlia manu qùoesisse denominalim laies qui eum bantur, nisi quoe manifesta judicio convincuntnr,
non curabani, ipso résultante quod Francus esset, et nisi quoe judiciali ordine publicaniur. i Nam nun-
ut liber se defendere vellet et quiret, et quidem cum quam hactenus ab ineunte oelale, Deo miserante, de
ila idoneis quibus nullum posset crimen imponi; ullius lurpis lucri proemioaccepta me reprehendistis,
hoc réfutantes eumdem excommunicaveritis , ul in aut exe'rcuisse cognovistis , nec cognoscitis, nec Deo.
parochia veslra non amplius una consisteret hocte, protegenle cognoseelis. Negolii qualilas unumquem-
obsecranles et contestantes nihilominus ut nihil de; Q que aut excusât, aut, ut aiùnt apostolici canone's,
suo collaborato perciperet, : nuilaienus credere po- accusai. Addo, quod homines vestri Eu.ramnus et
tui, sicut non delmi, quia quod veslra dignum estl Ilumarus noverunt, quia actis rétro anois idem Ni-
aucloritale;' veslram -non polest latere aul effugeres vitras quasdam suoe proprielalis rès milti gratis per
sapienliam. Non enim delracloribus facileeredendu.rai eorumdem manus delegavil, quia cum pieis adjace-
est, proesertim minime de bis qui vobiscum una ini banl, a suis autant -longe distabant, quoerens a me
beatum Job veraeiler décantant-: Causam quant ne- suffiagari, quia multis indigebat. Ego lamen el eum
sciebam diligenlissime investigabant (Job xxix, 16),, sponte in quibus polui carituose adjuvi, el easdent
aJ quos 'benedicli» periluri pervenit, qui cor viduoe_ res, sicul proecipueEutramnus cognoscit, qui me ex
consolantur justilia velut veste amicli, in judicio> hoc poslea soepemonuit ul eas requirerem, recipere
eliam diademate rediraili : qui sunt oculus coecoett notai : quas eliam ipse Nivinus jam quoque, me
pes claudo, quos sentit pauper patres, quique con- neque résistante , alteri dédit. Ecce quibus indiciis
lerunt inolas iniqui, et de dcnlibus ejus auferuntt declaraturfalsum esse quod mihi inipoitilur.Ego au-
 981 OPUSCULA ET EPISTOLJE. • 982
. ' Quiescite, inquiunt (FEUXII, epist. i), el nolite per-
tara non revereor ullis de alicujus turpis lucri proe- A
mio nolâri argumentis; nec nego in quibus debco et sequi éés qiii Deo perfecte minislrant, quorum ora-
possum, fralerita charitate velle ac optare indigen- iionibus et terrena bella sedantur, et recedeittium a
tibus: subvenire. Oportel eiii'ra episeopum in omni- Deo angeloruni pellunlur iitcursus, quique omnes
bus bettefacere, omnesque recipere fidèles. Nec re- doemones corruplores precum assiduîtate eonfun-
cognosco me alicui parentura meorum velut sargoe dunt. Inducioenamque non subangusto iempore, sed-
dédisse beneficium, ex quo el reipubiicoe probilas,- sub longo spatio coneedendoe sunl, ut accusati se
et Ecclesioecui, licet indignus, proesideo ulililas non proeparare, et universos communiçatores iu provin-
respondeat. H.-.beo quoque, nec denego, laies mihi ciis posilos convenirc, et testas proeparare, atque-
consanguiniiale conjunctas, quos si adjuvo tant in conlra insidiatores se pléhiter armare valeanl. Ju-
rébus acquirendis, quam et in aliis eorum necessita- dices enim et accusalores laies esse debenl, qui
libus, non Ecclesioeinfero delrimeiitum, imo stalui omni careant siispicione, et ex radice charilalis
ejus confero augnientum, quin et reipubiicoe addo . suam desiderent promere sentenliam. His - igitur
expetiibile adminiculum. Nullum lamen lam mihi tam legaliler quaiii et canonice prolatis, eliam om-
secondant carnem ha-beo ebarum pro cujus turpis nium Chrislianorum îeverenliam congaudere depo-
iucri proemioa se ab aliquo altero in acquis!lioue re- B scimus, spiriluali iitlcrcedënle dilectione, et timoré
rum mercato consenliam, quod meo itou congruil ' Dominico, per quem liumana removelur bffensio, et
proposito, aul àd-dantis vel accipienlis periculosunt Ecclesiarum oedificatio proeponiliir uni.versis, ut
redundel dispendium ; quod ait Dominus : -Quidmat magis universi ad oedificalionem fratrum laborent
p'atrem aut matrem, aut fratrem, util uxorem, aul quam ad damhationent, quoniam, inquit Dominus,
agros plusquamme, non est me dignus (Matth. x, 37). In hoc coanoscent omnes quia met estis discipuli, si
Gratias autem ago dé eo qiiod teslificamini, quia res dilectiouem habaeri'lis ad ihvicem (Joan. xui, 55).
âc facultates ecclesiaslicas in ordinalione episcopali Jam enim formam dedimus , et a proedecessoribus
ad regenduin et regulariter dispensandnm sine pre- noslris dalam esse cognoviinus, lit si quis se cogno-
tiosuscepi: Sed et quod Deo, miseranle, vestris suni veril Cbristianum, illud servel quod aposiolis nosci-
assecutus studiis^ ihgralus vobis fieri nunquam op- lur esse tradilum, dicenlé Aposlolo Paùlo : Si quis
tavi, sed humililmusfamulator exstitisse conlendi. vobis annunliaveril proelerquod accepistis, analhema
Prosequi'mim satis superque sanclarum Scriptura- sit (Gai, t,9). Christus enim Dei Filius Dominus
rum aùcloritali contrarium, et canonum sacrorum nosler humano generi per propriam passionem salu-
esse decretis adversuni. Ergo, ut ralione liquet, nec tera plenissimam condonavit, ul nos liberaret. Et si
in hoc probor sacris 'injuriant Scripluris irrogare, 'C Deus in tantum nos dilexil, ut eliam proprio Filio
nec canonum sacrorum decretis obviare, a quibus non parceret, séd pro nobis omnibus illum iraderet,
aposlolica duniaxat aucloritale roboratis, nunquam tu nos liberaret : ul quid nos non diligimus, fratres;
opto me deviaie, nec eliam rebr me ab eis in proeter- aut eos teiiicre judicamus, cum proedicius dicat
ito déviasse. Atïneclitis quoque, si ila est. ulpassim Aposlolus : Nolite judicare invicem, sed hoc judkalè
a multis et eliam publiée in publicis placilis divul- magis, neponalis offéndiculumfralri vel scandalum?
gatur, quantum pericuhim ac delrinienlum inde in- (Rom. xiv, 1.) Nam si illi qui fratres diligiinl, ex Deo
curram, qnaiilamqite vituperalionem sacerdotali mi- nati sunl, el vident Deum, quid ergo erit illis qui
nisierioingeram, si sanum sapio inlelligereme. Istud eos persequuntur, et eos deirahendo, machinando,
niihi mirum esl, quod passim a multis et etiam pu- acCusando, infeslando damnare moliunlur? Si illi
bliée in publicis placilis illud divuîgalur, quod nec filii Dei, procul dubio hi filii sunt diaboli, qui sem-
occulte a me cogilatur. Ulrum vero alicui ex his per sicut leo rngiens circuit quoerensquem"devoret;
placilis fecissent a vobis pro hoc peiitionem negolio ila fratres inseqiiuntur ut perdant. Qui vero adju-
miror, inculcante beato papa Caliisio (Epist. i) : vare fralres refugiunl, majus peccalorum omis ac-
« Nullus ergo doctorem per scripla accuset, nec siiie quirent, et fraierai talis solalio rei existunt. Voe,
fideliet legitimo, qui eliam irreprehensibilem vilam " inquit propheta, qui polum dal amico suo millens fel
ac conversatiônëm ducal, accusalore respohdeai. » suum (Ilabac. u, 15). Et ilerum sapienlissimus Sa-
El papa Eleutherus tes tatur (Episl. mica, sub finem) : lomon ail : Quoniam qui loquilur iniqua non polest
< Qui fralres accusant vel infestant, non eos diliguitt, latere, nec proeterirel illum corripiens judicium. In
sed magis negligunt, et peccant dicente Aposlolo : cogilalionibus ergo impii înterrogatio erit : sermontem
Dilèctio proximi maium non operalur (Rom. xm, 10)1 autem illius audilio ad Dominum perveniet aa corre-
Ilem idem : Frater autem fratrem adjuvans exaha- plionem iniquilaliim illius : quoniam auris zeli audit
bilur, et allidens dissipabilur (Prov. xvm, 10). » Et omnia, et lumultus murmuralionum non abscondelur
papa Félix, ex divino nos admonens oraculo , (Sap. t, 8). Hoecenim si amplecli voluisscnl ' pro-
suis hoec ita prosecutus est institutis pro loco. prio et sanô sensu, ad reprobum sensmii minime
Nam et a noslris antecessoribus atque reliclis laberentur : sed per Dei timorem sermonum suorum.
sanctis Palribus mitlloties inhibilum est, ne quis proeeaventes custodiam, piam sanclorum Patruin
Domini sacerdotibus délractiones irroget, quaiilo definitioitem sine quadam hocuménli praesumplionè
zaagisaccusalion.es non ex radice charilalis prolalas? inique conservèrent, quoniam dicil sacrum e'o-
933 HINCMARILAUDUNENSIS EPISCOPI 984
quium : Consiliumbonum conservabille, et mens bona Ak diat absque proesentia c.ertcorum suorum,. quia ir-
custodiet le (Prov.tt, 11). Non enim de foniibussalu- rita erit senleiiiia episcopi, nisi proesentia clerico-
liferis spirilualiter ad acquisilionem oeternoevitoe rum suorum confirmetur. >Necoblivisci oporletquod
procedunt taies accusationes et delractiones, atque et Damasus papa edocens testalur (Epist. n) : « Diseu-
ideo competenler nos B. Paulus aposlolus proemo- tere vero episcopos, el summorum ecclesiasticorum
nens ait, Non debere plus saperequam oporletsapere, causas negoliorum, métropolitanis una cum omnibus
ssd sapere ad sobrietalem (Rom. xn, 3). la diffinitione suis comprovincialibus, ita ut nento ex eis desit, et
pietatis perduremus. Qui enim banc proeterennt, non omnes in singulorum concordent negoliis, li.cel :
tantum ipsi sunt dècïdenles a corroboratione sua, sed diffinire eorum alque Ecclesiarum summas que-
sed insipientioe suoe dereliquerunt omnibus merao- relas, vel damnare episcopos, absque hujus sancloe-
riain, ul in his in quibus peccaverunt minime lalere sedis aucloritale minime licet, quoniam omnes ap~
potuissenl. > Et papa Damasus universis episcopis pellare, si necesse fuerit, el ejus fulciri auxilio.
per Ilaliam conslitutis scripsit (Epist. i) : « Relatum oporlet. Nain ut nostis Synodum sine ejus auctori-
est enim ad sedeni apostolicam vos accusationes late fieri non est ralum, nec episcopus nisi in légi-
fratrum per scripla suscipere absque légitime accu- tima synodo, et suo tempore aposlolica vocalione
salore, quod deinceps in omni orbe lerrarum fieri B B congregata, diffinite damnari polest; neque ulla un-
aposlolica aucloritale prohibemus, et quod nuper quam concilia rata legunlur, quoe non sunl fulta
faclum est, absque ulla retardalione corrigi roga- aposlolica aucloritale : > Ecce palet qui canones
mus, nec unquam prius per scripla eorum qui accu- recipiendi, venerandi ac observandi habeanlur.
sanlur causam diseutere liceat, quam per querulan- Hinc aulem ad superiora redeamus. Quia ergo
lium instiluliones vocali canonice ad synodum nisi nomen sciatur, consequenler cognilio rerum
veniant, et proesensper proesentem agnoscaiveraci- périt, eadem faciliiate polerant a vobis falso, et
ter et intelligat quoe ei objiciuntur. Quod bene et sine ullo proecedenleargumentp, audila de me talia,
per sapientiam Salomonis dicitur: Anlequam scru- vel jam nunc rejici, aut discredi quoe videbantur
teris non reprehendas : intelligeprius et tune increpa ; probari; ul illud proecepit Sapienlis : Anlequam in-
anlequam audieris, non respondeas (Eccli. xi). Et terroges, ne vitupères quemquam (Eccli. n, 7 ) ; et
licet aperlissima sit contrariorum reprehensïo, ve- ilem] : Antequam audias , non respondeas verbum
rum tamen oporlet bis quidali sunt ad eorum exami- (Ibid. 8). El illud-: Sepi aures tuas spinis, et noli
îtationem,ordinem servariabhisqui secundum Deum audire linguam nequam. El ori luo facilo oslia, et
perscrulari deputali sunl : quatenus ila cum opera- seras auribus luis. Aurum lunm et argenlum confia,
tione coopérante inveniamus et confessorem Deum, C el verbis tuis facito slateram, et frenos ori luo reclos
qui dicit : Ubi sunt duo vel 1res congregati in nomine (Eccli. xxviu, 18). Et illud : Qui libenter audit verba
meo, ibi sitm in medio eorum (Mallh. xvm.20). Nam mendacii, omnes minislros habebit impios; portas
el Dominus nosler Jésus Christus Judara furem esse enim morlis aures suas efficit (Prov. xxix,ï2). Et
sciebat : sed quia non esl proesenlaliter accusalus, illud : Susurro et bilhiguis maledklus, mullos enim
ideo non esl éjectas : nec vos ullo modo agere opor- turbabit pacem habenles (Eccli. xxvm, 15). Sanum
let quod ille notait facere. Leges enim soeeuliaccu- autem me sapere non jacto, cum scriplum sit : Via
salores proesentes exigunt, el non per scripla absen- slulii recla in oculis ejus (Prov. xn, 15). Sed de hoc
tes, Unde canoniea Palrum conslitula non semel me, quo a vobis tam proepropere succensor aliquod
sed soepissiméclamant nec accusationes, nec lesli- périclitant aut detrimentum incurrere, ila mihi con-
monia ullum per scripla posse proferre, nec de scius non limeo; vituperationem etiam sacerdolali
aliis negoliis quiconque leslimonium dicant, nisi de minislerio de hoc ingeri nullis formido indiciis. Sed
îtis quoe sub proesenlia eorum acta esse noscuntur. ufde aliis, Deo miseranle ac protegenle, custadiar,
Similiter et qui accusare alium elegerit, proesens per inlclix homo ejusdem Dei graliam pro scire el posse
se et non per alium accuset, inseriplione videlicet exoro, alque si auderem vos pro me id ipsum effla-
^
proemissa; neque ullus unquam judicelur anlequam gitare, quera scio illud facilius posse apud eumdem
legilimos accusalores proesentes habeat, Iocumque Dominum obtinere, obnixe el suppliciler deposce-
defendendi accipial ad abluenda crimina. Curandum rem. Denique de Berlrico quoe subjungiiis, illud
quoque est ne ira quemquam subripiat, faciatque: maxime-in causa est quod finitive supponilis dicen-
c ilius omne quod non licet. >El papa Adrianus, longei do, quoe libi sicut sacriproecipiunt canones, nota
posl papam Innocentium ejus Pelrique successor,, facere procuravi. Ubi quoerendumest ad quid illud
cum aliis quamplurimis suis proedecessoribus ac3 mihi innotescilis : ulrum ut pro excommunicalo
successoribus, ut pro omnibus causa compendii uno) eum tenere debeam, quera vos ut dicitis, quia ex
utar, ita constitutis inquit suis (Can. 4) : « Nulbis5 veslra provincia non est, a vestra parochia régulari-
metropolitanus episcopus, absque coelerorum om- ler exire cum suis proecepislis, el non dicilis ex-
nium comprovincialium episcoporum instantia, alir coinmunicastis, aut si nec eliam in ullius compro-
quorum audiat causas, quia irriloe erunl, imo etiamî vincialis vestri coepiscopi ei non liceal immorari
causam in synodo pro facto dabil. Nec reliquorumi parochia. Nam ex Nicoenodidicimus concilio (Can. S),
aliquis episcoporum suorum sacerdolum causas au- tiectos ab aliis recipi non debere. Modum autem
 985 OPUSCULA ET EPISTOL^E. 9S6
islius ejectionis nosse convenit. Ac si de adulteriis .A audivi. Peta etiani me instrui, si de veslra esset
et aliis incestis pollutionibus regulariter correptus, provincia, non autem ex veslra parochia, qualiler
sed non correctus, et diulîus, ut asseritis, loleratus ex co acturi esselis. Deus pacis el dilectionis sit
est, sciendum esl modns correptionis ulrum fuerit semper nobiscum, ul omnia noslra monente Apo-
secrctus an publiais ; ulrum a Chrislianorum con- slolo cum chariiale fiant, non per contenlionem ne-
sortio, aul a corpore et sanguine Domini fuerit se- que per inanem glorium (ICor. xvi, 14 ; Philipp.H,3).
gregalus, quem publicoe deditum pcenileittioe non

II.
EJUSDEM AD EUMDEM.
Hadulfo in Hincmari graliam pristinoemansionis locum permillit, communionemsuam nondumconcedit:

Beverenlissimo Rhemorum archiepiscopo HINC-B ejeclum, non tantum dereliquit, quantum abomi-
MARO, Deomiseranle episcopus Laudunensis Ecclesioe nando despexit, adjiciens multo sibi melius fuisse,
HINCMARUS debitam in eodem Dominodevolionem. aç esse sine his quoe ei dederam. Ergo quod ipse
Ad quoedamsuper bis quoenuper de Hadulfoman- exsecratus laliler fuerat, nunquid tune non alius,
daslis, nunc instanler respondere dignum ralione qui gratiose illud recipere ac habere optabat, adipi-
videtur; Nam lenor rei finisque lenoris, et tempus sci debueral? Igitur pro veslra intervenlioite suoe
et locum non inconvenieitler congruum proeslolan- canonicoe locum ac sibi prius a me concessam per-
tur. Quodscribilis, quia petit idem Hadulfus vos millo mansioilem ; conimunicare eliam omnibus
iutervenire apud me, quatenus ei liceat communi- sibi volenlibus exin quo reversus fuerit acquiesco.
care in mea parochia, et locum et mansioncm suam, Verum meam specialiier, quam ipse obduralo corde
et ea quoe apud me prosërvicrat plcniter habere, et obduralisque auribus, cum clamosis in me detesta-
cum pace canonice mihi servire: et si hoc mihi lionibus lam perlinaciter quam perniciler aufu-
grave fuerit, habere tantum communionemin parochia giendo, nullo tamen eum persequente aul aliquam
mea; et licere ei sub religione, ubicunqne locum sibi vim ei inferenie sprevil, communionem a qua me
aptum invcnire potuerit, conservari, el sil mihi fi- volenle fraudalus non esset, iempore suo locoque
delis. De proservilione quidem sua proesenscontra C congruo, aut judiciarie recipiet, aut satisfactorie
me calumniose etiani inter coelera conqnestus est ; obtinebit. Ilaque decet probilalem veslram, dum a
de qua ei cum de coeteris iempore et loco congruo, vobis modo reversus fuerit, iîa leporis veslri sale re-
cumqueaudire dignalus fuerit, pleniter respondebo. deat conditus,-ut non appareat bis cum quibus con-
Nunc aulem illud pro ralione vobis respondeo, quia versalus fuerit adeo onerôsus, velul prius a vobis
poleslis, si vobis placet, illum vos petenlem, vosque ad me veniens.mihi exstilit, quod anlea nunquam
audienlem, vobisque Ioquenlem non ab re intorro- fuerat, conlumeliosus; quoniam qui dixit : Habetesal
gare, cur ea quoenunc repelit, nullo cogenle, nullo in vobis, et ipse addidit, et pacem habele inter vos
suadente, per pilum vestimenli sui a se terralenus (Marc, ix, 49). Data v Kalend. April.

III.
EJUSDEM AD EUMDEM.
De Senali clerici ordinatione, deque carcerali sua delentione, et proclamatione ad sedem apostolicam.

Reverentissimo Rhemorum archiepiscopo HINC-D sensi. Plenius ergo abhine vobis non respondere,
IÏARO,Laudunensis Ecclesioe niinimus episcopo- tanlis impelilus jaculis, lantoque notams noevo, ba-
rum HINCMARUS debitam in Domino devolionem'. ctenus sustinere paratus et dissimulare conatus,
Relegi cursim seripta vestroe celsitudinis, quoe inlegro quoque fugatus anno, ad instar Aimer proe-
mihi perferenda destinastis, instante anniversario terire volens, serris tritus.non permittor. Itaque rie
mei tradilionis perpetraloe mea in parochia, et loco causa Haimeradi compresbyleri nostri eo regulari-
•qui dicitur Silvacus. Mei autem non meoe scripsi ter et canonice audito rescribam. De diffinitioneau-
tradilionis, ut removeatur amphibologia ambiguita- lem, quam dicîtis super eodem a me factam nego-
tis inter tradentein et traditum ex possessivo prono- lio , ab bis qui inlerfuerunt et vivunt, quosqtte ve-
ntinis. Liquel enim ex primilivo genitivi me tradi- stris designalis scriptis, simililer mihi erit, velul
tum fuisse, non Iraditorem exstilisse. Dispeclis au- non omnium memori, requirendum, et sic respon
tem vestroemagnitudinis apicibus, me solito more dendum. Inler quos el Hadulfum in synodo Idus
morderi perspexi, sed" loedi me Deo gratias non Maias Lauduno habenda adesse oporlet, el nobis
987 HINCMARILAUDUNENSISEPISCOPI 988
operoeprelium est. Miror vero cur illum tandiu re- _A restilutus quibus illegaliler exsliteral spoliatus. Et
moranlent non remitiitis, proeserlira cura super eo sic idem Sigibertus, si justam in postmodura se pu-
veslroe ul juslum erat ai'tnui iiilerventioni. Igitur larei habere querimoitiam, loco et iempore congruo
causam quam nescimus diligenler invesliganles, et canonico deferrel. Scicham enim illud capiiulum,
el eorum, ul pulo, homines, quoeper nos non reini- quod quasi contra me, quod agit pro me, ita ve-
niscimur, per alios rescientes cerli facti, cerliludi- slris ad locura inserilis inquienlcs scriptis. Cum
nem pronuntiabimus, et ut veraces, Deo propi- sitconsiitulumiiiprimolib.ro Çapitulorum synoda-
tianle, veritatem ore et corde proferemus. Ad quod litim (Cap. 90), iempore Auguslorum nostrorum a
de clerico vestro Senalo mihi ila scribitis ad locura : noslris majorihus conservatorum, « ut sine auclorU
< Propterea si ipse ciericus crimiitosiis non esl, et . laie vol consensu episcoporum presbyteri in quibus-
docibilis est, quod eliam ih episcopo canones sacri libcl Ecclesiis non conslitaanlur, nec expellanlur. >
requirunt, quoniam a nobis libiordinandusoffertur, Item in eisdem et istud conlineri (Lib. v, cap. 43) :
non debes illum ab ordinatione itt Ecclesia ipsa reji- « De bis qui sine consensu episcopi prpsbyleros in
ccre, cui per tanla tempora eamdem Ecclesiam con- Ecclesiis suis consliluunt, vel de Ecclesiis ejiçiunl,
sensisli. i Quod dicitis me consensisse, nescio unde el ab episcopo, vel a quolibet misso dominico, ad-
Itoc scitis, quoniam res nota est, nec per casus aut " nionitiobedire noluerint; ut bannum nostrum rewa-
formas sallem verisirailes inflectitur. Et ideo nec me diare coganlur, et per fidejussores ad palalium
consensisse scitis, nec illud probare poleslis,proefigen- noslrum venire jubeanlur : el tune nos decernamus
tibus sacris canonibus de omni episcopo sub singu- ulrum nobis placeat, ul aut illud bannum persol-
lari numéro, ut caveat episcopus ne dicat in quem- vant, aut aliatn harmiscaram sustineant. i Et ideo
quam quod evidenlibus probare non polest documen- Sigibertum proemonui, quod sine meo consensu
ts. El item canon : Qui unum crimen probare non aclum eral, sine delriraento sui currigeret. Ergo
poterit, ad aliud admitti non débet. Nam et ipse in redeamus ad veslra, in quibus posl alia ad-
subsequenlibus scribitis, « quia presbytero veslroe ditis : « Et si eumdem clericum in eadem Ec-
parocliioead me misso respondi, qdia sicut mihi fe- clesia vis ordinare, scribe mihi secundum morem,
cislis in veslra parochia de mea Ecclesia, ila et el ego illi liberlatem ecclesiasticani dabo. Si autem
ego vobis faciam de veslra Ecclesia in mea paro- ipse ciericus, cui per tanta tempora ipsam ecclesiam
chia. t Ecce quia non consenliebam. Quod aulem in Follanebraio habere, el in ea Iaborare cônsensisii,
illi respondi, assistentibus presbyteris, diaconibus, noir placet, et per ralionem, aul pro crimine, aut
ac laicis respondi, ne irrita mea aut calumniosa in pro indocibililaté illum rejecetis, quem contra régu-
poslmodum reperiretur senieniia. Videlicet Sige- las sine mea licenlia, el sine mea liberlale canonjea
berto remandans, qui eum ad me miserat, de loco ordinasti, ostende, el allcruin invenieuius. > Ad quae
ac Iempore rememorando, quando et ubi per primum perquiro cur a lanlo iempore de sua irre-
meipsum jam de eadem Ecclesia ei fueram lociïtus,, gulari ordinatione non requisislis : de meo auieui
scilicet juxla poïilem in Cadamo. Non enim vel lune: non consensu jam respondi. Sed inea inscilia, fiteor,
ex ulla molione animi, sed pacifiée eum monui nont veslram in hoc miralur sapientiam, dum asscrilis
recte egisse quod eum clericum, nie nescienle, ett quia eum conlra régulas ordinavi, quod nondum
sine ralionabili apud Haimeradura diffinitione, int probastis, eo quod promittilis, si eumdem in eadem
eadem consliluerit Ecclesia. Qui respondit, nont ecclesia volo ordinare, ul seribam vobis secundum
lioc sine minislrorum meorum se consensu fecisse. morem, et vos illi liberlatem ecclesiaslicam dabitis.
Me autem persistante, Quorum ? exposuitlladulfum. Nam difficileesl, ut aposlolica inlonat tuba, ul habeat
Taie aulem super hoc a me recepil responsum, quodi bonum processum quod habuit malum inilium.
esseni locuturuscum Haimerado presbytero, et si illeî Verum si illud vobis in me placeret custodire Sa-
cedere vellel sine querela, suis annuerem.pelitioni- pienlis : Priusquam interroges, ne vitupères quem-
bus ; sin autem, quod ratio et auclorilas dictarett j) quant, ubi nemo excludilur, prius erat modus ordi-
exsequerer, quod. et feci. Sed obtinere hoc apud1 nalionis cognoscendus, et sic aut ordinator aul ordi-
eumdem Haimeradura nullalenus proevalui, et ei- natus jure judicandus, aut ulrique canonico percel-
dem Sigeberlo id ipsum jam eliam per Lairadumi lendi cauterio. Ergo capiiulum quod ex Augustorum
homitiem suum remandavi. Hoec aulem presbyteroi nostrorum libro (lib, i, cap. 88), quasi conlra me,
suo ad me ntisso computarenecessarium non duxi. quod agit pro me, detruncalum posuislis, integrum
Sed ul recoleret quas rationes apud eum ex hoc,, resumite. De ordinatione servorum. « De servorum
videlicet islas, habuerim removi. Et quod post hocc ordinatione, qui passim ad gradus ecclesiaslicos in-
in synodo, sicut soepesolebat, idem Haimeradus see discrète promovebantur, placuit omnibus cura sacris
reclamaverit oslendi, in qua idem ciericus requi.si- canonibus concordari debere. El slatulura esl-ut
lus, sicut nec in aliis, inventus non est. Undeei de-!- nullus episcoporum deinceps eos ad sacros ordines
.itinliavi, ul anlequam ad judicialem hoc perferreiit promovere proesumat, nisi prius a dominis propriis
négotium sententiam, emendaretur eidem Ilaimes-- liberlatem conseculi fuerint. El si quilibel servais
rado pacifiée, quod illi derogalum sine ecclosiaslicip dominum suum fugiens, aut lalilans, aul adbibilis
fuerat judicio, et hoc graliose fereham, esselaiue testibus munere condùclis, vel corruplis, aut qua-
989 OPUSCULA ET EPISTOLiE: 990
libet calliditatë vel fraude, ad gradus ecclesiaslicos A scoposper universas provincias conslitutos, passim
perveneril, decretum est ut doponalur, et dominus ad ordinem -sacrum-,quibus railla nalalium, nulla
ejus eum recipiat. Si vero avus aut palér, ab alia morunt dignilas s'uffragatur, et qui a dominis suis
patria in aliam migrans, in eadem provincia filium libertalem consequi minime poluertinl, ad fastigiura
genueril, et ipse filius ibidem educatus, et ad gradus sacer.dolii, tanquam servilis vilitas hune honorent
ecclesiaslicos promotus fuerit, et utrum servus sit capiat provehuittur, el probari Deo posse créditai-,
ignoraluni fuerit, et postea veniens dominus illius qui domino suo necdum probare se potuil. Duplex
legibus eum acquisierit, sancitum esl ut si dominus itaque in bac parle reatus est, quod et sacrum mini-
ejus illi liberlatem dare volueril, ht gradu suo per- slerium làlis consortii vilitate polluilur, et domino-
maneat. Si vero eum calena servitulis a caslris doini- rtim, quantum ad illiciloe usiirpalionis temeritatera
nicis extrahere vokieriP,gradum amillal, quia juxta perlinet, jura solVuntur. Ab his itaque, fratres cha-
sacros ordines vilis persona manens sacerdotii digni- rissinti, omîtes Veslroe provincioe ahstineanl sacer-
tale fungi non polest. De rébus vero illorum vel pe- - dotes : et non lantum ab his, sed et ab aliis eliam
culiari, quia a propriis dominis libertate donantur, qui originali alicui conditioni obligali sunt, vohimus
ul ad gradus ecclesiaslicos jure promoveântur, temperari, nisi forte eorum pelitio aut voluntas ac-
slalulum est ul in poiestate dontinorum consistai, B cesserit, qui aliquid sibi in eos vindicant polestalis.
utrum illis concedere an sibi vindicare voluerint. Débet enim esse immuiiis ab aliis, qui divinoemililioe
Coeterumsi post ordinationem aliquid acquisierint, fuerit aggregandus, ut à castris Dominicis, quibus
ilkid observetur quod in canonibus de consecratis nomen ejus ascribitur, nullis necessilalis vinculis
ît.'liil habenlibus conslitulum est. De ecclesiarum absirahatur. >_Et quasi hoecin me exponendo, hoec
vero servis, communi sentenlia decretum. est ut sequenlia subinferlis : « Et post decrelam nalalium
archiepiscopi per singulas provincias conslituti.no- honeslalèm, mores ordinandorum describens, liane
stram auctoritatem, suffraganei vero illorum exem- conclusionem subjungil (Léo, ibidemin fine) : Hoc
plar illius pênes se habeant, et quandocunque de itaque admonitio nostra denuntiat, quod si quis
familia ecclesioetililis invenius aliquis ordinandus frairuni conlra hoec constiluta venire tenlaverit, et
est, in antboneipsa auctoritas coram populo-legatur, prohibita fuerit ausus adraittere, a suo se noverit
et coram sacerdotibus vel fidelibus laicis ante cornu officio.submovendum,nec communionisnoslroefulu-
allaris, sicul in noslra aucloritale conlinelur, re- rum esse consorteiii", qui socius esse notait disci-
moia qualibet calliditate libertalem consequantur, et plinai. » Atque adjungitis : « Sciendum vero est hic
tam demum ad gradus ecclesiaslicos promoveanlur. non vacare a discretione el rationis specialitate ha'c
Similiterquqque de his agendum est quos proeposiliC pronomen pluralis nunieri : « Si quis fratrum conlra
caiionicorura aut monachorum ordinandos expetive- « hoecconsliluta venire tenlaverit, « el reliqua usque
rinl, eadem forma servanda est. > Hujus autem ca-, dum prosequimini, « repelamus superiora hujus
piluli lenore perspccto, responsum de ordinatione epistoloe. n Scilole nec istud hoc singulare, quod
clerici vestri meum, si a me faclum est, tempore et pertinel ad omnes, a bealo papa Leone positum, nec
loco cum congruo lune canonico exspectate, et in- isla hoecpronominis, quoerespiciunl ad unumquem-
lerea de mea irregulari ordinatione judicare desi- que, quoe vel superius de ejusdem stalulis papoe
stite, quoniam accusator simul et judex non eritis. proeposuislis,aul inlerius subjungilis, el sicut vullis
Adverlile niliilominus in hoc quid ipsi de poslerio- exponilis, in hac de qua agitis querela quiddam inibi
ribus scribitis canonibus, ut nullus seryilibus colo- obviare ; quia nec inlelligo iiecintellexi:adraillendos
nariisque conditionibus obligatus juxla staluta sedis ad ordines sacros servituli obnoxios, nisi' liberlaie
aposlolicoead honores ecclesiaslicos admiltalur, nisi dominorum suorum donatos, neque inventas aut
prias aul testamento, aut per tabulas eum légitime détectes slaluo retinendos, neque ad hos gradus vi-
consliteril absolulum. Quoe si quis episcoporum , duarum maritos, aut quibus uumerosa fuerint con-
ejus qui ordinatur conditionem sciens, transgredi jugia, ullo pacto acquiesco vel acquievi suscipien-
per ordinationem inhibitam fortasse vpluerit, anoi I* dos : neque aliquod lurpis Iucri fenus, aut suo aut
spalio missas facere non proesumal.De scienlia hujus aliquo nomme aliquem clericorum impune ducO:
clerici conditionis, et dé transgressione per ordina- exercenlein ; et ideo et illud hoc, et isla hoec,cum
tionem inhibitam patet quod decernerelur : quoeprius reliquis quoeprohibila sunt exsecror. Sed et, si libet,
si placet opponendaest, et aul coitfessoaul conyielo prius officiumaccusaloris judiciario ordine assumile,
inculcandum erit judicium, quod jam licet de me et canonice illud exsequimini, et canonice paralus
non convicta nec çonfesso, absque ulla synodo, sine ero oslendere, qualiler contra me isla non cognosco
ulla hujusmodi interrogalione, aut requisitione, aut pertinere: et qualiler ea intelligam et ampléclar,
proesenti interpellatione, officium accusaloris simul paralus ero verbum ex verbo usque ad iota unum,
et judicis, tara de absente quam absenti scriplo ex fidei subtemine quoe ab eodem papa contexia
vobis vindicanies, exercueriljs ila pronnmiando : sunt exerere. Scribitis quoque ad locum : « Hos au-
« Quia verp.ipsum clericum conlra régulas ordinasti, tem Galiicanoscanones, quibus soepein tais scriptis
reguloe sacra demonslrant dicentes (epist. 1); Ad- uteris, et per quos te reclamas, scio- quia non abji-
milluntar, inquit Léo in episloia ad universos epi- cies. » Et quia nunc longum ac supervaeiium vide-
991 HINCMARILAUDUNENSISEPISCOPI 992
lur, cum per singula de coelerisomnibus, tune et de A gignil? Ut autem proelibavi,quondam graliosa ejus-
eorum recepiione pleniter respondebo. Quod aulem dem Sigiberli allocutione etsi delibutus, tamen cle
de .veslro scripsislis eleiicô ila : « Si aulem ideo ricum hune irregulariler suscipere quasi gratia ille
illum vis ad synodum luam venire, quoniam Cbalce- dus non proesumpsi. Nunc aulem, licet illo inibi
donenses canones dicunl (can. 6) nullum absolute insidiante, nullo odio motus, quod ratio et auclorilas
ordinari debere presbyterum aut diaconum, nec dictaverit exsequendum, si suoeabhinc, quod hacle-
queralibet in gradu ecclesiaslico, >el reliqua. Quoe nus non fecit., volunlali jusiitia faverit, via juslilioe
reliqua quia non tctigisli, apponiinus : « Nisi spe- a nobis proseculionis iler non relardabil. Proefalum
ciaiiler ecclesioecivitalis, aul possessions, aut mar- aulem clericum ideo ila cômmonitorie ad synodum
tyrii, aul monaslerii qui ordinaiidus est pronuntie- vocavi, quia ab llaimerado presbytero accusatur.
tur. Qui vero absolute ordiiiantiir, decrevil synodus Sed et nunc, quia a vobis de sua ordinatione ealum-
irrilam haberi hujusceniodi manus imposilionem, uialur, ul advenial pervoco, el quod meum est ei
et nusquam posse minislrare ad ordinantis inju- propinabo. Si aulem missos vestros, aul cum eo, aut
riam. »Scio me non aliter unquam ordinassc quem- posl eum ad synodum dirigere disponitis , qui eum
quam, qui taliter non proiuinliarelur. Quod si fecis- serviluli obnoxium comprobenl, aut si ipse negare
seni, irrita haberetur manus imposilio, nec mini- B non' potuerïl, suam audianl professionem, non niihi
slrare Ordinatus ad meam posset injuriam. Quod dispiicet. Ille tamen si inlraverit per oslium, reline-
concilium post islud capiiulum, concinendo hoc de- bit eum ovile ovium; sin autera aseendit ex adverso,
promit secundum (can. 8) : « Clerici qui proeficiun- ac velut fur aiiunde, expellelur ut lalro. Quod autera
lur plocbiis, vel qui ordinanlur in monasteriis, et mihi de eodem scribitis ita : « Ipse autem nullam
basilicis marlyrum, sub episcoporum qui in unaqua- rationem, spoliatus contra rationem et auctoriiatem,
que civitate sunl, secundum sanctorum Pairum iradi- tibi inde in synodo regulariter reddere débet, J O
tiones', polesiate permaneant, nec per cottlumaciam ulinam mihi qualicunque episcopo, carcerali sicut
ab episcopo suo dissiliant. Qui vero andent perver- scitis cuslodioe tradilo, el nullo crimine appetito,
tere hujusmodi formant quocuiique modo, nec pro- neque synodale unquam aut usquam difïugienlijudi-
prio subjiciuntur episcopo, si quidem clerici sunt, cium , hoc ipsum ea conditione conservarelis ut
canonum correptionibns subjacebunt; si vero laici contra rationem, et aposlolicoesedis auctoritatem,
vel nionachi fuerint, communione priventur. i Ergo dolorem super vulnus addentes, et inferentes mihi
ordinationis modus indagandus est el subdilis. Ut et parochioe meoe, contra apostoh'corura oraniura
itéra oblilus per illum discas cujus- suasione illum ' décréta, eliam ab aposlolica sëde voeato, et eara
conlra régulas ordinaveris, quatenus si forte in Sy- appellanli, proejudiciuranon exigerelis a me respon-
nodo episcoporum inde compellatus fueris, habeas siini, usque ad synodalem sallem convenlum ! qui
quid respondeas : manda mihi , el ego illum, ouo- non solum eram spolialus rébus ac facullalibus cuu-i
niam noslroe Ecclesioeest maucipiiim nulla liberiaie dis, verum et potestale corporis, decemenie beato
donatum, per meos missos libi in synodum luam Felice papa, cura praedecessoribussuis Julio papa, el
transmitlam, ul discas quod beatus Léo ad Anato- Lucio, Calixlo, Zephyrino, Victore, Anicelo, Hygino,
lium Conslanlinopolilanum episeopumscribit (epist. Xyslo et Alexandre, ac successoribus Damaso, Ge-
87), quia « sicul in mala suasione deliuquilur, ila et lasio el Adriano : « Si quis episcoporum (Félix II,
in mala consensione peccalur. » Slupeo el in his et epist. 1) suis fuerit rébus exspoliatus, aul a sua
in ipsis, quoesuperius cum bealo Gregorio proedica- Ecclesia vi aut timoré expulsus, quod omni Chri-
bilibus proposuislis proesentialilerscriptis dicenles : siiano nomini est inimicum, oportei et decel episco-
« Proeserlim cum neminem pasloris fungentem offi- porum propositum semper prima fronle certare, ul
cio laiere debeat, quia in exsequendo divino mini- omnia quoe ei ablala sunt, poteslati ejus legaliler
slerio, sicut nullius gralia ad indebila provocari, reddantur, el proesulprius restiluatur, et postea non
ita et débita nullius odio vel privati sludii zelo de- j) stalim, sed diu et per spaliosa tempora suis potesla-
beat relardare sive perverlere. i Ecce in mala sua- live dispositis, el ad suam necessitatem proeparalis,
sione deliclum , el in mala consensione peccalum ad lempus veniat ad causant, et si juste visum fue-
depromilur. Et sicul vos sensilis quod mihi maie rit, accusatoribus respondeat suis. » El in subsequen-
suasum est, et a me maie consensum, vos pariter libus : « Quoties episcopi se a suis comprovincia-
consentire videmini, dicenles quoejam proemisi, ul libus, vel a melropoiitano putaverint proegravari,
scribam vobis si éum ordinare volo secundum mo- aut eos suspectas habuerint, mox Romanam appel-
rem , et vos illi libertalem ecclesiasticam dabitis, lent sedera , ad quarii eos absque ulla detenlione,
quem taliter ad gradus ecclesiaslicos pervenisse aut suarum rerum ablaliône, libère ire liceal; et
divulgatis. An hic aut odium alicujus bullit, aul dum proediclam Romanam matrem appellaverint
gralia alicujus scalurit? Ut capialur ordinalor, forte Ecclesiam, aut ab ca se audiri expoposeerint, nullus
maie est et irregulariler ciericus vester ordinatus. eos aut excommunicare, aut eorum sedes subripere,
Ut vero iittenlioni ipsius maie hune inslitueniisi aiil eorum res auferre, aul aliquam vira eis inferre
alterius in loco non refragelur, liberlatem dabitisi proesumat,anlequam amborum causa Romani ponti-
jtromoveiuli. llludne odium partant? isludne gralk : ficis auctorirate finialur. Quod si aliter a quoquam
 393 OPUSCULA ET EPISTOLJE. 994
proesumptum fuerit, nil erit, sed viribus carebil. A . lum damnari aul suis exspoliari rébus' debere epi-
Nant nec hoc perpere proesumimus, sed el id ipsum copum, qui hanc sanclam sedeni interpellaveril, aut
in Nicoena synodo consiiiutura, et anlecessores no- sibi defensatricem asciverit, donec judicium de ep
slros egisse, bene, Athanasi, nosti ; quoniam quando noslroe aposlolicoeaucioritalis, hoc est principis apo-
lu et Paulus Constanliiiopolitanus, Asclepius Gazoe, stolorum Pétri agnoscat, quia solummodo Christus
et Lucianus Adrianopolites ab Orientalibus episco- Jésus huic sancloe sedi, id est aposlolicoe, hoc facere
pis , inconsullo sancloe memorioeJulio proedecessore comntisit. Ulpote quoniam sokisalqite proeomnibus
nostro, damnai! eslis, et ad éum, quasi ad tolius proefatus princeps aposiolorum créditas est, atque
orbis capul, ut semper huic sancloe sedi licitum fuit, percipere meruit a Rege regum Christo Deo claves
eonfugislis, cognila eorum neqnilia et veslra justilia, regni coelorum. » Ista felicia cum isto Felici pariier
vos in communionem suscepit, et omnium vestrum lonant duodecim mundi luminaria, per quoereclanio
curam gerens, propler sedis proprioe dignitalera, cum eorum proedecessoribus ac successoribus, née
singulos suis reddens Ecclesiis, Orientalibus scripsit, quidquara habebitur ralum, quidquid ab eorum co'n-
culpans eos quod non recte tractassent, viros incul- slilulionibus fuerit diversum. Ergo in isto et isti
pabiles de suis Ecclesiis expellentes, el conslilula vana loquuntur cum cunctis proedecessoribus eorum,
Nicoeniconcilii minime conservantes. E quibus ad B 1 quia sic uniuscujusque successoris auclorilas habe-
certain diem nonniillos sibimet adesse proecepit, ut bitur rata, si proedecessoris sui aciibus-, ut ait Sym-
de talibus certam proesumplionibus redderent ratio- macbus papa, liibuerit firmilatem. Ilaque unde ille
nem, el coram eis ostenderet justum se super eis vester ciericus spoliatus sit nescio, neque unde ve-
protulisse decretum. Intermii.atus est etiam, non stitus esse debeat adhuc ignoro. Si aulem aut recla-
lalia deinceps fralres essepassuros, et nisi ab hujus- mationis aul expiationis vocem, aut accusalionis
modi proesumplionibus cessaient, a propriis esse adversus al'iquem habet in. mea parochia, ulrum ad
gradibus eos recessuros. Tali enim hujus sancloe synodum a pàrvilate mea - habendam debeat ve-
sedis privilegio tu et fralres lui proprias recepistis nire penilus a vobis poterit discere. Data Kalend,
Ecclesias cum omnibus sibi pertineniibus. His et Maii proesentis lerlioe iitdiclionis.
aliis quamplurimis documenlis nianifestum est nul-

IV.

HINCMARI COLLECTIO EX EPISTOLIS ROMANORUM PONT1FICUM.

AD HINCMARUM
UHEMESSEM.

Ex episloia Vicloris papoe, Theoplnlo Alexandr'mo (3 tari liceat, non lamen diffinire inconsullo Romano
episcopo direcla, qui fuit quinlus decimus posl ponlifice permissum est, cum beato Petro aposlolo
Petrum. non ab alio quam ab ipso dictum sit Domino: Quoe-
(Epist. 1.) «Audivimus namque apud vos veslros- , cunque liguveris'super terrant, erunt ligatael incoelis;
. que diversa judicia fieri el iitcerta judicari. Incerta, et quoecunquesolveris.super terrant, erunt soluta el in
charissimi nullalenus judicemus, quoad usque veniat coelis (Multh. xvi, 19); et alibi in slatutis legilur
Dominus, qui lalenlia producet in lucem, et illumina- apostolicis : « Si quis putaverit se a proprio melro-
bit abscondila tenebrarum, et manifestabit consilia < politano gravari, apud patriarcham vel primaient
eordium (I Cor. iv, 3). Quia quamvis vera sint, non « dioeceseos,aul pênes universalis apostolicoeEcclesioe
lamen credenda sunl, nisi quoe manifeslis indiciis « judicetur sedem. » Nihil aliud est, fralres, talis proe-
comprobanlur, nisi quoe manifesta judicio convin- sumptio nisi aposiolorum suorumque successorum
cuntur, nisi quoejudiciario ordine publicantur. Simi- lerminos transgredi, eorumque décréta violari. Cul-
liter ea vos judicare ad apostolicam delatum est pantur enim, ut scriplum est, fratres, qui aliter
sedem, quoe proeler noslram vobis diffinire non licet circa episcopos judicare proesumunt quam aposloli-
auctoritatem, id est episcoporum causam. Unde ita coe sedis papoefieri placueril. >
conslitulum liquet a iempore aposiolorum, el dein- D Ex epistola Callisli papoe, ad omîtes Galliarum ur-
ceps. Plâcuil ut accusalus veljudicatus a compro- bium efiscopos, qui fuit decimus seplimus posi
vincialibus in aliqua causa episcopus, licenier ap- Petrum.
pelle! et adeat aposlolicoe sedis ponlificem, qui aut (Epist. 11.) « Nullus primas vel înetropolitanus
per se aut per vicarios suos ejus relraclare négo- dioecesani ecclesiam, vel parochianum, vel aliquid
tium procuret:et dum itéra 10 judicio pontifex cau- ejus parochioe, proesumat excommunicare, vel judi-
sant suam agit, nullus alius in loco ejus ponatur aut care, aliquidve agere absque ejus consilio vel judicio.
ordinelur episcopus : quoniam quanquam compro- Sed hoc observent quod ab aposiolis ac patribus el
vincialibus episcopis accusali causam ponlificis scru- proedecessoribus nostris est siatutuni, et a nobis con
 995 HINCMARILAUDUNENSISEPISCOPI 996
firmalum, id esl: Si quis metropolitanus episcopus, A _! irritum habeatur el vacuum. Simililer aulem aucio-
nisi quod ad suam solummodo propriam perlinet ritate fulli aposlolica proecipiraus, ut nullus metro-
parociiiara, sine consilio et voluntale comprovincia- politanus, absque coeterorum omnium comprovin-
lium episcoporum extra aliquid agere tenlaverit, cialium episcoporum instanlia, aliquorum audiat
graaus sui periculo subjacebit, el quod egerit irritant •causas, quia irritoe erunt, et ipse causam pro facto
habeatur et vacuum. Sed quidquid de provincialium dabil. >
coepiscoporum causis , eorumque Ecclesiarum et
clericorum, alque soecularium necessilalibus agerè In DecrelalibusJulii papoe,de métropolitainsepiscopis,
aut disponere necesse fueril, hoc cum omnium con- qui fuit tricesimus sexius posl Petrum.
sensu comprovincialium agalur ponlificum, non ali- (Epist. 1.) « Quoniam sanclam Romanam Eccle-
siam primalem omnium Ecclesiarum esse voluertiitl,
quo dominationis faslu, sed humillima et concordi
administratione, sicul Dominus ail : Non veni mini- ut sicut beatus Peints aposlolusprimus fuit omnium
strari, sed minislrare (Matth. xx, 26) ; et alibi : Qui .apostolorum, ila et hoec Ecclesia, ipsius nomine
major est vestrum, erit minister vesler (ibid., vers.28), consecrala, Domino inslituenie prima et caput sit
et reliqua. »hemunde supra,deprimalibusetmeiropo- coelerarum, et ad eam quasi ad matrein alque api-
liianis (ibidemposl alia). « Nullus primas, nullus me- g1 cem, omîtes majores Ecclesioecausoeel judicia epi-
tropolilanus , iiullusque reliquorum episcoporum , scoporum recurrattl,ejusquejusta lerminum sumaut
allerius adealcmlaiem,auladpossessionem accédât, senlenlia. Nec exlra Romanum quidquam ex eis de-
quoead eum non perlinet, et allerius episcopi est cerni debere ponlificem, quatenus non ita prolcrve
parochioe, super cujusquam dispositione, nisi voca- et pro libim cujusquam suo proprio arbiltio, qui-
lus ab eo cujus juris esse dignoscitur, ut quiddam busque meiropolilanis, sicul agere solebant, liceat
ibi disponat vel ordincl, aut judiccl, si sui gradus inconsullo Romano ponlifice aut majores Ecclesioe
honore potiri volueril. Sin aliter proesumpseril, causas deturbarc , aut episcopos damnare : sed coni
damnabilur : el non solum ille, sed coopérantes muni sanctoeRomanoesedis episcopi consilio, et con-
eique consenlientes; quia sicul ordinatio, ita eis et cordi actione, quoequesunt Christi zelo agenda dis-
judicalio el aliarum rerum disposilio prohibelur. ponant , unanimiterque recle senlianl, et quoe sen-
Nam qui ordinare non polerit, qualiler judicabil? serint non sibimet discrepando, sed Deo placite per-
Nullalenus procul dubio judicabil aul judicare pole- ficiant. J Et posl pauca : « Si quis ab bodierna die et
rit, quoniam sicut allerius uxor nec adullerari ab deinceps episeopum proeler hujus saucloesedis sen-
aliquo vel judicari autdisponi, nisi a proprio viro tentiam damnare, aul propria pellere sede proesum-
' eo vivenle permitlitur, sic nec uxor episcopi, quoe 'C pseril, sciai se irrecuperabiliier esse damnatum, et
ejus Ecclesia vel parochia in.dubilanler intelligitur, proprio carere perpetim honore. » Item ejusdem, ex
eo vivente, absque ejus judicio et voluntale, alleri decretis quoesumpsit ex Nicoenoconcilio (epist. 11 ad
judicare vel disponere, aul ejus concubilu frui, idI Orientales). « Ut omîtes episcopi qui in quibusdam
est ordinatione, ullatenus conceditur. Unde ail Apo- gravioribus pulsantur vel criminanlur causis quolies
slolus : Alligata est uxor legi, quandiu vir ejus vivil. necesse fuerit, libère apostolicam appellent sedem ,
Eo vero defunclo, soluta est-a lege viri (I Cor. vu, 39). alque ad eam quasi ad matrem confugiânt, ut ab ea
Simililer et sponsa episcopi, quia sponsa uxorqne sicut semper fuit pie fulciantur, defendantur et libe-
renlur. Cujus dispositioni omnes majores ecclesiasli-
ejus dicitur Ecclesia, illo vivente est ei alligata. Eo cas
vero defunclo soluta esl, cui volueril nubat, tantum causas, el episcoporum judicia, antiqua aposto-
in Domino, id est regulariter. Si enim eo vivente lorum eorumque successorum alque canonum auclo-
alleri itupseril, adulterala judicabilur. Simililer-et rilas reservavil, quoniam culpantur episcopi qui
ille, si alleram sponle duxerit, adulter oeslimabilur, aliler erga fralres egerinl quam ejusdem sedis papoe
el comniunione privabitur. Si autem persécutas in fieri placuerit. Placuil ut accusatus veljudicatus a
sua fueril Ecclesia, fugienduin est illi ad altérant, comprovincialibus in aliqua causa episcopus licenter
et adeal aposlolicoesedis pontificem, qui aut
eique est sociandus, dicente Domino: Si persecuti vos, .'jj appellet
aul per vicarios suos retraclari négotium
fuerint in imam civitalem, fugite in aliam (Matth. x, per se
: et dum ilerato, judicio pônlifex causam:
25). Si autem ulilitalis causa fuerit muiandus, non procurel
nullus alius in ejus loco ponatur aut
per se hoc agal, sed fratribus invitantibus, et auclo- suam audit,
ritale hujus sanctoesedis facial, non ambilus causa, ordinelur episcopus , quoniam quanquam compro-
sed iililitalis. > vincialibus episcopis accusali causam ponlificis scru
tari liceat, non lamen diffinire inconsullo Roman
In Decrelalibus Lucii papoe,de métropolitainsepisco- ponlifice pernrissuiii est ; cum beato Petro apostol
pis, qui fuit vicesimustertius posl Petrum. non ab alio quam ab ipso,dictant sit Domino : Quoe
(Epist. unica.) « Si quis metropolitanus episcopus,, çunqueliggverissuper terrain, erunt ligata et in coelis
nisi quod ad suam solummodopropriam perlinet pa- el quoecunquesolveris super lerram, erunt soluta e
rochiam, sine consilio eivoluntaleomnium compro- in coelis(Matth. xvi, 19). Si quis putaverit se a pr
vincialium episcoporum, exlra aliquid agere tenla- prio Melropoiitano gravari, apud Primalem dioece
verit, gradus sui periculo subjacebit, el quod egeritt seos, aut pênes universalis Aposlolicoe Ecclesi
-997 OPUSCULA ET EPISTOLiE. 998
papam judicelur. » Et posl pauca : « Nullus episcopus A i Ecclesias cum omnibus sibi pertinenlibus. His enim
allerius'parochianum proesumai relinére aut'ordi- et aliis plurimis documéiitis manifestant est nullum
nare absque ejus episcopi voluntale, veljudicare, dâmnari, aul suis exspoliari rébus debere episeo-
salva lamen in omnibus aposlolica; aucloritale,' quia pum, qui banc sanclam sedem intérpellavéril, aul
sicut irrita erit ejus ordinatio, ila et dijndicalio. sibi defensalricem asciveril, donëc judicium de eo
Quoniam censenius nullum allerius judicis nisi sui noslroe aposlolicoe aucloritatis, hoc est principis
sénleiilia leneri. Nam qui eum ordinare non poluil, apostolorum Pétri agnoscat, quia solummodo Chri-
nec judicare ullalenus polcrii. » stus Jésus huic sancloe sedi, id est aposlolicoe.hoc
Ex Capitulis. sanctissimi archiepiscopi Feiicis, ex facere coinniisit, ulpote quoniam solus proenomina-
Nicoenasynodo sumptis. tus princeps apostolorum credîius est, atque perci-
(Epist. ii.)' t Quanquam comprovincialibus epi- pere memil a rege regura Christo Deo claves regni
scopis, una cum eorum metropolita.no, suoe provin- coelorum. t
cioecausas episcoporum liceat charilalive él con-
cordiier agitare : non lamen, sicul in proedicla, te proe- Damasus episcopus, qui fuit lerlius Feiicis II succes-
sor, et fuit tricesimus nonus post Petrum, scripsit
senle, est constitutum synodo, licet diffinire absque ad Slephanum archiepiscopum, de archiepiscopis
Romani ponlificis auctorilale. Quod si secus a qui- B qui facile damnare voluni episcopos, dicens:
busdam proesumpium fueril, ipsi qui hoc egerint, (Epist. 11.) « Diseulere vero episcopos, ac suin-
suoe proesuniptionis suscipiant damnum, el illi qui morum ecclesiasliconim causas îiegotiorùm, metro-
ab eis perperam excommunicati aul damnati fue- politanis, una cum suis provincialibus, ila itl nemo
rint, aucioriiate hujus sanctoe sedis, el béati proe- ex eis desil, et omnes in singulorum concordent ne-
ceploris noslri clavigeri Pelri potcstate solvantur gotiis, licet. Sed diffinire eorum alque Ecclesiaruni
atque restiluanlur. Ipse enim ait Dominus : Quoe- summas querelas, vel damnare episcopos, absque
cunque solveris super terrain, erunt soluta et in hujus sanctoe sedis aucloritale, minime licet : quam
coelis.i omnes appellare, si necesse fuerit, et ejus fulcîri
Gapilulo 20 : « Quolies episcopi se a suis compro- auxilio oportet. Nam ut noslis, synodum sine ejus
vincialibus, vel a melropoiitano pulaverinl praegrà- auctorilale fieri non esl raium, nec episcopus nisi in
vari, aul eos suspectas habuerînt, inox Romanam légitima synodo, et suo iempore aposlolica vocatione
appellent sedem, ad quam eos absque ulla deientib- congrégala, diflinlle damnari polest. Neque ulla un-
ne, aut suaruni rerum ablaiione, libère ire liceal, et quam rata concilia leguntur, quoenon sunl fulla
dum proediclamRomanam malrem appellaverint Ec- aposlolica aucloritale. »
clesiam, aul ab ea se audiri expoposcerint, nullus ^^ lias aposlolicoe sedis eliam in aliis rôlulis aucto--
eos excommunicare aut eorum sedes subr'pere, aut rilates me memini jam vobis scripsisse. Sed et nunc
eonnn res attferre, aut aliquamvim eis inferre proe- ideo ileralo vobis veseribo ul scialis quia licet libel-
sumai, anlequam amborum causa Romani ponlificis 'luiu in quo bas el alias ejusmodi collegi, vobis reli-
auctorilale finiatur. Quod si aliter a quoquam proe- - neatis, per quem in synodo habita in Alliniaco pro-
sumpium fueril, nil eril, sed viribus carebit. Nam claraâvi ad universalem sanctoe'Ronianoesedis pon-
nec hoc perpere proesuittimus: sed ipsum et in Ni- lificem domnum Adrianuni, cum lilleris ab eo mihi
coena synodo coiislitulum, et anlecessores noslros suoevocalionis dirëclis ; quod neulrunt tune promit,
egisse, bene, Athanasi, nosii, quoniam quando lu non lamen, quandiu halilus in me raanebit, ab istis
et Paulus Constantiiiopolilamis, Asclepius Gazoe et dissentiam observandis. Et quia me soepe de sub-
Lucianus Adrianopolites, ab Orientalibus episcopis, scriptiotte redargiiitis, quam in eadem synodo primo
inconsullo sancloe memorioeJulio proedecessore no- violenter per regiara potestatem, el postea fraudu-
stro, damnati estis, et ad eum, quasi ad lolius orbis lcnter a me exlorsislis, compendiose aliqua nunc
caput, ut semper huic sanctoesedi liciluni fuit, con- respondebo, plura si necesse fueril suo reservans in
fugistis, cognita eorum nequitia, et veslra justitia, ^ Iempore. Naai, sicul jam volis rescripsi, ad illam.
vos in communionem suscepit, el omnium veslram synodum pro responsione ad litteras domni aposw-
curam gerens, propler sedis proprioe dignilalem, lici me vocaslis; ad quam veniens, non illant raein-
singulis suas reddens Ecclesias, Orienlalibus scripsit, iroireperinisislis, sed extra fores, ul privilcgio veslroe
culpans eos quod non recle tractassent, viros incul- sedis subscriberem mandaslis : et ego respondi quia
pabiles de suis Ecclesiis expellenles, el consliluta nunquam conlra privilegium vestrum fecissem, unde
Nicoeni concilii minime conservantes. E quibus ad nec nécessitas, nec ratio erat ut a me illant subscri-
cerlum diem nonnullos sibimel adesse proecepil, ut ptioncm requireretis. Dura aulem ex hoc magis ac
de talibus certain proesumplionibus redderent ratio- magis in crastinum faligarer, reclamavi me per
nem, et coram eis ostenderel juslum se super eis . episiolara papoe Leonis ad Anastasium Thessalor.1'
prolulisse décrétant. Inierminalus esl eliam non ta- censera episeopum direclam (epist. 88), qiia ait ad
lia deinceps fralres esse passuros, et nisi ab hujus- locuni : « Non enim iiecessarium fuerat ut obligare-
modi proesumplionibus cessarenl, a propriis esse tur scriplo, qui obedienliam suat/t ipso jam volun-
gradibus eos recessuros. Tali enim hujus sancloe se- tarii.advenlus probabat officio. > Denique cura nec
dis 'privilégia,-tu et fratres tui proprias recepislis hoc adjuvaret, proclaniavi per libellum dé quo supe-
999 HINCMARILAUDUNENSIS EPISCOPI 4000
rius memoravi, legens capiiulum istud (FELICISII, A^.vobis per Hillonem diaconum niissas, de quibus jam
epist. 11, cap. 20) : « Quoiies episcopi se a suis vobis respondi unde hic nunc eas apponere super-
comprovincialibus vel- a melropoiitano putaverint vacuum est, facile poterit dignoscere. Scitis etiam
proegravari, aut eos suspectos habuerint, mox Ro- et vos quale adjulorium mihi post hanc professio-
manam appellent sedem ; » et sic usque ad finem nem veslram proebuislis, dum ad vos bas scripsi lit-
capiiulum percurri, quod et superius intégrant de- teras.
scripsi : legi eliam meoe vocalionis a domno aposto- t Reverenlissimo Rhemorum archiepiscopo Hinc-
lico litteras, quod neulrum mihi profuit. Me aulem maro, sancloeLaudunensis EcclesioeHincmarus Dao
hoec agente, domnus rex veslra faciione insligalus, miseranle episcopus, dëbilam in Christo devolio-
qui priori die dixeral se mihi nihil ex sua parle dis- nem.
credere, minatus esl quia tantum me meosque one- « Vos scitis quia ab universali sanctoeRomanoeEc-
raret, quantum plus valeret, nisi illam subscripiio- clesioepapa, Paire quoque noslro Adriano, bis vo-
nem facerem.De me aulem mihi parum erat. Videns catus exista, et vos ipsi, in quateritionibus a vobis
autem quia mei homines cogereiilur rewadiaro quod in Aliiniaco palatio coram arebiepiscopis et episco-
me in villam Pauliacum secnti fueranl, cum jam do- pis qui adfuerunt dalis, quod ad eamdem sedem
mum cum Harduico archiepiscopo Hunis essem, ac- B venire lolidem vocatas detrectem , me reprehen-
cessitad me Frotarius archiepiseopus, alloquens cur dislis, si vilio scriptoris pro detrectem, quod est
non acquiescèrent ut suscriberem, quia nihil mihi dissimulera vel differam, detractem, quod valde tra-
periculi erat. Cui respondi quia aliter hoc non face- ctera non ab re accipi polest, intercharaxatum non
rem, nisi el vos débita Ecclesioemeoeprivilegio mihi fuit. Unde vos nunc pro amore Dei omnipolenlis et
scriberelis servando, uli Anlioclienura conslituit reverenlia S. Pelri exposco, sicut et in eadem sy-
concilium, ne demum mihi, quasi pro occasione nodo in eodem Aliiniaco a vobis convocaia , quod
hujus subscriptionis, aliquod proejudiciumniieremini impelrare non valui, exposiulavi; ac jam eliam per
iiiferre. Qui respondit : « Certe ille hoc tibi nullale- inlegrum efflagitavi annum, et proeciptie in synodo
nus conlradicei. » El spepondi eo lenore me hoc apud Verraeriam palalium olim ab borno habita,
esse facturant. Et pelii mihi ipsam subscriplionem obsecrando declamavi, nunc quoque et obsecro et
oslendi. Quam dura mihi ostenderelis, quoedamqui- item declamo, et ul hactenus egi, quo vestra archi-
bus non acquievi delela sunl, et quoedam addita, vi- episcopali auctoritate apud domni noslri gloriosis-
delicet ut ubi haberetar, secundum décréta sedis simi régis Caroli elementiam oblinerelis, quatenus
aposlolicoe. Est aulem ipsa subscriplio talis : i Ego domni et universalis papoe Adriani proeceplis ac
Hincmarus, Laudunensis Ecclesioeepiscopus, amodo.(.G inslitulionibus ecclesiasticis mihi, ut omnibus expe-"
et deinceps dorano seniori meo Carolo régi sic fidelis dit, liceal obedire, velul ei qui de omni Ecclesia fas.
et obediens secundum niinisterium meum ero, habet judicandi, videlicet ul limina sanctorum Pelri
sicut homo suo seniori, et episcopus per rectum et Pauli merear, ul devovi, et ab eodem insuper vo-
suo régi esse débet, ac privilegio Hincmari melro- catus sum, penelrare. Alioquin me vobis abliinc, ut
poliiani provincioe Rhemorum Ecclesioe, secundum archiepiscopo coepiscopus obtefnperare débet, sciatis
sacros canones el décréta sedis aposlolicoeex sacris obsequi non posse ; quia, ut decernit beatus papa
canonibus promulgala, pro scire et posse meo obedi- Gelasius, « nesciunt quid loquuntur qui decretis
lurum profileor ? » Quam mecum deferens domum, « sancloeRomanoesedis proesulum quasi canones op-
hanc mihi vobis subscribendam dic.tavi : « Et ego « ponunt, quibus contraire contra canones est ipsos
Hincmarus, Rhemorum archiepiseopus, tibi Hinc- « se erigere. » Iste Gelasius papa venerabilis et san-
maro Laudunensis Ecclesioecoepisco, tuum debiium elus decretales epislolas vetterabiliter sanxit susci-
sacris proecipientibus canonibus privilegium conser- piendas, nec eas venerabiliter suscipil, licet ad
vabo, el in quibusque ecclesiasticis negoliis indigue- lomum capui inclinet, qui eis non obedit, sed potius
ris, secundum sacras régulas debiium libi jure adju- porro obvias manus inferens, quod sine periculo agi
toriura archiépiscopal'! aucloritale adhibebo. > Hanc; D non polest, respuit, ulpote qui de se judicari non
aulem vobis per Fredigisum, Harduici, archiepiscopii prospicit. Nam velimus, nolimus, aut eis parebimus,
presbylerum, misi, et remamlaslis mihi per eum- aul eorum judicio percelleniur, quorum neminem
dem quia voluntarie illud faciebatis : et sic in syno- aliqui quique reprobare valemus. De arebiepiscopis
do relegi et subscripsi. Vos autem penilus subscri- autant Remigio ac Harduico, quo mihi per Teullan-
plionem quam promiseratis dimisislis : sed verbis_ dum diacottem mandaslis, privilegio sanctoeRomanoe
fuistis professi quod in quibuscunque me juste ac; Ecclesioenon proejudiçant, sed quod eis eadem sancta
ralionabililer possetis secundum vestrum minisle- sedes de me voluit ac disposuit committere commïsit.
riuut adjuvare fecissetis. Ego aulem nunquam con- Vos vero quod vestrum est agite. In Domino Jesu
tra privilegium sedis vestroe quoquam egi, neque_ Christo bene yaleie. t
conlra ullius episcopi privilegium, Deo propitiante,, Ac si etiam in subscriptione illa aliquid haberetar
unquam acturus ero. Ulrum autem vos juxla pro- quod forte inlolerabile forel, beatus papa Alexander,
fessioneiti veslram erga me in reliquum egissetis,, quinlus post principem apostolorum Pelrum, mihi
qui legerit litteras, ex eodem loco Aliiniaco mihi a manum porrigeret, qui suis ita inquit decretis ad
 4O01 OPUSCULA ET EP1STOUE. 1002
locum (epist. i) : i Simifiter si hujùsmodi persohîs. A tamen eamdem confessioncm sublilitas examinis ex
qusedamscripturoe quoquomodoper metum aut frau- occullis eliceret, et non affliclio vehemens extor-
dem, aut per vim extortav i'uerint, vel ut se liberare queret, qusefréquenter hoc agit, ut noxios se fateri
possint, quocunque abeis conscriptse vel roboratse eliam coganlur innoxii. Nam postquam prsefaius
fuerint ingenio, ad nullum eis prsejudicium aut no- episcopus, ut dicitur, cruciari custodia cremarique
cumentum provenire censemus : neque ullam eos famé se-asseruit, scire debelis si ila est, ulrum
infamiamvel calumniani, aut a suis sequestrationem noceat si sic fuerit extoria confessio. Cerie si non
bonis, unquam, auctore Domino et sanctis apostolis nocet extorta confessio, non obest extorta sub-
eorumquesuccessoribus, sustinere permiuimus. Con- scriptio.» 0 ulinam tune de me qualicunque episcopo
fessio vero in talibus non compulsa, sed spontanea illud vôluissetis rationabiliter altendere, quod de
iieri débet, ipso attestante qui ait : Ex corde enim veslris mihi scripsistis frustra villanis, meis aulem
procedunt homicidia, adulteria, fornicaliones, bla- parochianis, quod et superius proelibavi, ubi dixistis
sphemioe{Matlh. xv, 19), et caetera quse sunt ad hsec quia appelantes quameunque violentiam pati non
pertinentia. Nec tanlum attendenda sunt quse fiunt, deberent, an mihi appellanti ad summam apostoliese
quantum quo animo fiant. > Si non sunt tantum at- sedis auctoritalem, mihique ab eadem vocato, per-
tendenda quse flunt, quantum quo animo fiant, quo B que ejus auciorilalis litteras proesentialiler legendo
animo ego illud fecerim, neque parum sciens polerit réclamant), deceret privilegium vestrse sedis ullam
ignorare, qui etiam. mullo plura Junc essem faclurus, inferre violentiam. Ratum est nempe ut privilegium
ut meos qui innoxii erant, et causa mei opprime- vestrse sedis obsecundetur ad charitatis concordianv.
bantur, possem liberare. Et ne solus hic sanctus non officiât ad disceplalionis socordiam. Prseterea
papa Alexander hsec decrevisse putelur, quid beatus scripsistis mihi hsec: t Te lalere non polest quanta
Gregorius, quem venerabiliter suscipilis, de hoc mala Karlomanni complices in Rheinorum dioecesi
senliat apparet ad Conslantium Mediolanensem epi- fecerunt. Proplerea eum fratribus et consacerdotibus
scopum de Pompeio episcopo scribens ita (lib. vin, noslris qui adfuerunt, tenore subjuncto eos exconi-
epist. 30) i c Nunc igitur quoniam illa quse contra municandos decrevimus. Et ideo bis quse subter
eum dicta sunt, non sub illa quse decuit districtio- annccluntur relectis praesentialiter, mihi per com-
ne qusesita sunt, et gesta quse exinde apud fralerni- ministrum tuum litteras tui consensus in bac ex-
tatem veslram confecta sunt, néque ad condemna- communicalione canonica mitle, ut per singulos
tionem, neque ad absolutionem cjus probanlur posse archiepiscopos diversarum provinciarum eam con-
sufficere, non levis res agilur, ut incaute vel in curram dirigere, antequam raalum quod coeperunt
transcursu non debeat diffiniri. Nam grave est satis (C gravius grassari, et longius ac latïus serpendo possit
et indecens ut in Té dubià cevta dicatur sentèntia. excrescere. > (Episiolam de qua hic agitur vide inler
Et haec quidem gesta- esse poterant ad difflniendum Opéra Rincmari Rhemensis, tomo proxime sequenti.)
satis idonea, si accusati ea confessio sequerelur : si

v.
HINCMARI GOLLECTIO ALTERA.

Exantiquis epistolis Romanorum pontificum, HINCMAROKUEMENSI

apud.Gundulfi viltam missa per
Wenilonem urchiepiscopum.

PR^EFATIO.
lste pilatiolus plane depromit et apte,
Sedem appellandam libère aposlolieam.
Quin appellanlem haud vinclis artarier ullis,
Responsum a vinclo rite nec exigier.
Archique ponlifici distinguit jusque, modumque,
Cum comprsesulibusceu teiieat sobrius.
Sitque pio régi Carolo pax, yta, polestas,
Qui probùs hsec cernens prse probitate probet.
Cui si surripitur humanis nisibus ullis,
Cassando reicit, res ubi certa redit.
D Sic sua mens adeo veri defervet amore,
Recte frustrandum ne sinat esse ratum.
Namque animum servat mitis sapientia forlem,
Prse cunctis propriè quem redirait pietas.
0 quam rex felix, virtutum forlis amalor,
Tara bene quem superat sola boni pietas.
Àt te,Christe, Deumnoscensdum diligit ultio,
Quse spernis spernit, quse statuis slatuit.
Se libi commiltens in te tua verba veretiir,
Nunc et in oeternum tuque tuere iuum.

Ex decrelis Atexandri papas, qui fuit quinlus posl
Pelrum.
(Epist. 3.) t Alexander episcopus omnibus divino
PATROL,CXXIV.
sacerdotio fùngentibus pax et niisericordia multipli-
cetur, et sapientia atque bdna volunlas in omnibus
angealur et frùclificelur - in Domino. Graiia Dei,
32
1005 IRNCMARILUGDtJNENSISEP1SCOPI ioo'4
fratres cbarissimi, sumus id quod sumus. Idcirco A itanquam omnium cui-amgérantes, propter sedis pro-
jobis providendum est, etoppido decertandum, ne prise ] apicem decernimus ut nemo ponlificumaliquem
m ea vacui mveniamur, sed eadem nobis coopérante suis i rébus exspoliatumepiscopum; autasedepulsum,
gratis, fructum Dominoplurimum reporlemus. Quod -J excominuuicare aut judicare prsèsumat, quia non est
aliter, fieri non polest, nisi sapienljam scrutando, ;privilegiumquo exspoliaripossitjam nudatus. Si quis
ejusque prsecepla lectionibus et hymnis meditando, autem i aliter agere proesumpserit, sciât censuram
atque eoadminiculante hnplendo, orando,.vigilando, . ]hujus sanctse sedis eum omnibus membris suis sifai
volunlatem ejiis, in quantum ipse largitus fuerit, . esse , venlufam; et sicut egerit, ita recipiet : sibene,
perficere studeamus. Nec eniin negligendam gra- !bene; si grave, grave; si pessime, pessime; quo-
tiam nobis Dominus dédit, sed fideliter exercendam niam- ] dignus est operarius mercede sua. Nos, fra-
iribuit. Dilectio enim sine simulatione in nobis esse tres, nullum perdere volumûs, sed ipse se perdit,
et apparere débet, quia omnis qui odit frairem suum > qui pia considerata avertit, et qui aposlolorum et
liomicida est; qui vero diligil Deum in Deo manet, hujus sanctse sedis décréta libenter violât. Sed et
et Deus in eo (/ Scan. m). Unde et Aposlolùs ait : nunc, fratres, comméndafnus vos omnes Domino, fet
Nolite judicare, fratres, in invicem, sed hoc judicale yerbo gratise ejus, qui potest perficere etdare bsere-
magis, ne ponatis offèndiculum fratribus vel scanda-"B ditatem vobis eum omnibus sanctis. Ipse aulem
lum (Rom. xiv, 13). Et Dominus inqûil : Quod libi Deus pacis et consolationis det vobis id ipsum sâ-
nonvis fieri, akeri ne facias. Et alibi : In hoc cogno- pere secundum Jesum Chrislum, ut vobis invicem
tcetit omnes quia mei eslis discipuli, si dilecliûnemha- succurratis, et non silis divisi : ut unanimes lifio
bueritis ad invicem(Joan. XIII,35). El Salomonait : corde honorificemus eum in concordiam et consolà-
Sacrificium salutare est allendere mandatis, et disce- lionêm fràirum, qui polens est confirmarè vos se-
dere ab omni iniquilate (Eccli. xxxv, 2), Summa cundum Evangelium ejus, jiixta revêlaïibnëm my-
enim iniquitas est fratres deirahere et accusare. slerii seterni , temporibus Scilicet péTpeluis , qui-
Unde scriptum est : Omnis qui delrahil fralrem suum bus vobis futurorum gaudiorum largiendà sunt mu-
homicida est, et omnis liomicida non habet parlent aut nera. J
hoereditatemin regno Dei (I Joan. m , 15). Et alibi : In Decrelalibus Hygini papas, qui fuit decimus post
Cayele vos, fratres charissimi, ne participes efficia- Petrum, de melropoUlanis-episcopis.
mini, quod absit, malis epruni : et non solum vos (Epist. 1.) « Gseterum, fraires, salvo ùi omnibus
cavele ab omnibus, sed et alios cavere ab eis et Romanse Ecclesise privilegio, nullus metropolilanus,
averlere docete. > , absque cseterorum omnium comprovincialium epi-
C
Ex epistoia Sixti papas secunda, universis Ecclesiis V scoporum instantia, aliquorùm audiat causas episco-
directa, qui'fuit sextus posl Pelrum. porum, quia irritas, erunt aliter act* quam in.con-
(Epist. 11,) « Si quis veslrum pulsalus fuerit in ali- spectu eorum omnium ventilatse, et ipse si fecerit
coerceatur a fratribus. Criminationes majorerainaiu
qua adversilate, licenter hanc sanctam et aposioli-
cam appelle! sedem : et ad eam quasi ad caput suflu- per alios non fiant, nisi per ipsos qui crimina in-
gium habeal, ne innocens damnetur, aut Ecclesia tendunt, si tamen ipsi digni et irrépréhensibles ap-
sua detrimentum palialur. Si auiëm ei necesse paruerunt, ei actis publicis docuerint omni se suspi-
evenerit, eamque appellare minime ausus fuerit, et cione carere et inimicilia, atque irrfeprehensibilem
vocatus tamen ab hac sancta sede fuerit, non renuat fidem et.conversationemjducere. Necnon et pere-
venire, sed confestim ut ei nuntiatum fuerit venire grina negotia el judicia prohibemus, quia indignum
feslinet, et causas pro quibus vocatus est ptudenler. est ut ab externis judicentur, qui comprovinciales
et a se electos debent habere judices. Nos qui-
disponat, atque si necesse aliquid corrigera fuerit,
eum bis quos hic primos invenerit corrigal. Ad Ec- dem ex omni parle arripiendo occasiones absci-
clesiam tamen suam non prius reverlalur quam dimus. Nos supernse memores disciplinas quibus-
hinc litteris apostolicis vel formalis pleniter instru- _^ cunque cadeutibùs dexteram porrigimus, et a ruinse
dus atque purgatus sit, si fuerit unde. Ut postquam praecipitio quos possumus relevamus, et defensionis
domum reversus fuerit, cognoscant vicini sui quali- adminiculum totis viribus praebere cupimus. Certe
ler hic suam aliorumque causam finierit, qualenus vel si mens sit recti conscia, vindicta dignus est qui
eam absque aliqua ambiguilale nunliare et prsedi- alii exislit causa periculi : qui vero innocenlem vel !
care omnibus possil. Ab hac enim sancta sede a fralrem quocunque ingenio persequitur, ipse in se
sanctis aposlolis tueri, defendi et liberari episcopi jugulum mortis impingit, ut ait divinus et beatus
jussi sunl; ut sicut eornm disposilione, ordinante prseco : Noii detrahere, ne eradiceris; noli accusare,
Domino, primitus sunt constiluti, sic hujus sanctse ne accuseris ; noli judicare, ne judiceris : quia in
sedis, cujus dispositioni eorum causas et judicia ser- quo judicio judicaveris, judicabilur de te. Nemo
vaveruni, protectione fuluris temporibus sirit ab credilur nos odisse, quorum relatione non lseditur.
omnibus perversilatibus semper liberi. Unde cul- . Dicit enim Dominus : Otnne regnum in se divisum
pantur hi qui aliter circa fratres egerinl, quam bu- non stabit (Matlh. xn* 25); : et omnis sciéntia et
non stabit. Ideoque n
jus sedis recloribus placera cognoverini. His taliier .;; gula adversum se divisa horta
consideratis, alque eum reliquis episcopis decretis, ^ cesse esl ut concorditér salubres suscipiàtïs
 10Ô5 OPUSCULA ET EPISTOLJE. 1006
tus, nihil per contentionem agentes, sed ad omne A . Ex Grasciset Lalinis canonibus, et synodis Romanis,
studium devotionis unanimes divinis et aposlolicis atque decrelis prassulum ac principum Romanorûm,
conslilutionibus parealis. > a papa Adriano Ingilrdmno Mediomatricoeurbis
episcopoprolalis.
In Decrelalibus Aniceli papasde metropolitanis conlu-
macibus, qui fuit leriius decimus post Pelrum. (Cap. 14.) « Nullus metropolitanus ëpiseopus
absque cseterorum omnium comprovincialium epi-
Epistola unica. i Ipse autem archiepiscopus nihil de seopôrum inslanlia, aliquorùm audiat causaseorum,
coepiscoporum causis, aiil aliis communibus, juxta quia irrita eruni, imo eliam causam in synodo pro
siatula apostolorum, absque cunctorum illorum agat facto dabil. Nec
consilio : nec illi, nisi quantum ad proprias paro- suorum sacerdotumreliquorum aliquis episeopôrum,
causas audiat, absque prsesen-
chias pertinet, sine suo, quoniam tali gaudet ex con- tia clericorum
suorum; quia irrita erit sententia
cordià Allissimus, et glorialur in membris suis. Re-
episcopi, nisi prsesentia clericorum confirmetur. >
liqui vero, .qui alias mélropolitanas sedes adcpti Ex decretis Eusebii papoe.
sunt, non primates sed metropolilani îiominentur.
Si autem aliquis metropolilanorum inflalus fuerit, (Epist. 2, sub finem.) c Oves ergo qusepaslori suo
et sine omnium comprovincialium prsesentia vel - commissse fuerinl, eum nec reprehendere, nisi a
consilio episeopôrum , aut eorum, aut alias causas B recta fide exorbitaverit, debenl, nec ullatenus accu-
agére, nisi eas tàntum quse ad propriam suam perti- sare possunt; quia facta pastorum ori's gladio lierien-
nent parochiam agêre, aut eos gravare volûerit, ab da non sunt, quanquam recte reprehendendayidean-
omnibus districte corrigatur, ne talia deinceps prse- tur. Ided ista dicimus, quia in scriplis vestris rëpè-
' sumere audeàt.
Si vero incorrigibilis eisque inobe- rimus quosdam épiscopos veslris in parlibus a
diens apparueril, ad banc apostolicam sedem, cui propriis ovibns accusatos, aliquos videlicet ex su-
omnia epîscoporunijudicia lerminare prsecepla sunt, spicione, et aliquos ex certa ratione: et ideirco quos-
ejus conlumacia referalur, ut vindicta de eo fiât, et dam suis esse rébus exspoliatos, quosdam vero a
cseleri timorem habeant. Si aulem propter nimiam propria sede pulsos. Quos sciatis nec ad synodum
longinquilaiem, aut temporis incommoditatem, vel comprovincialem , nec ad géneralem posse Vocari,
ilineris asperïtatem, grave ad hanc sedem ejus cau- nec in aliquid judicari, antequam cuncta quse eis
sam déferre fuerit, lune ad ejus primatem causa de- sublata sunt legibus potestali eorum rédintegrentur.
feralur, et pênes ipsum hujus sanctse sedis auclori- Prius ergo oportet omnia illis legibus redintegrari,
taie judiceluf. Simililer, si aliquis episeopôrum pro- et ecclesias quse sibi sublatse sunt, eum omni privi-
pri'um mèiropolilanum suspeclum habuerit, apud legio suo restitui. Et poslmodum non sub angusli
' temporis spalio, sed lantum temporis spatium eis
primatem dioecéseos, aut apud hanç aposlolicam se- G
dem audiatur. Qui major est vestrum, secunduin indulgeatur, quantum exspoliali vel expulsiesse vi-
Dominicam jussionem, sit vester minister ; et quanlo dfentur, anlequam ad synodum convocentur, et ab
omnibus quisque suse provincise episcopis audiatur.
major es in omnibus humilia teipsum. Cbarissimi,
nolite inler vos contendere, nec quserat aliquis ma- Nani nec vocari ad causam, nec judicari potest
vel expulsus, quia non est privilegium-
jor esse; sedjuxta Aposiolum, diligite vos invicem, exspoliatus
quoniam charitas ex Deo est; et omnis qui diligil ex quo exspoliari possit jam nudalus. Unde et anliqui-
Deo rialus est, et cognoscit Deum : qui "non diligit, tus decrelum est ut omnes possessiones, et Omnia
non novil Deum, quoniam Deus charitas est. » sibi sublata, atque fructus cunctos, anle lilem con-
teslalam perceplor vel primas possessori restituât.
Ex epistola Victoris papas, TheopJùlo Alexandrino Et alibi
episcopodirecla, qui fuit quinlus decimus post scriplum habelur : Ille qui violentiam per-
Pelrum. ~ tulit, universa in statu quo fuerant recipiat, et quse
(Vide num. 4.) possedit jsecurus teneat. Et alibi in synodalibus
Ex epistolaCallisli papas, ad oninesGalnarum urbium Palrum decretis, et regum ediclis legilur slalutum :
épiscopos,qui fuit decimus seplimus post Pelrum. Redinlegranda sunt omnia exspoliatis vel ejeelis epi-
(Videibid.) D scopis, prsesenlialiter ordinalione ponlilicum , et in
In Decrelalibus.Lucii pupas, de metropolitanis epi- eorum unde abscesserunt loca fundilus revocanda
scopis, qui fuit vicesimus-leriiuspost Pelrum. quacunque condilione temporis, aut dolo, aut ca-
(Videibid.) plivitate, aut virtule majorum , aut per quascunque
In Decrelalibus Julii papoe, de melropolilanis episco- injuslas causas, res Ecclesise, vel proprias aut sub-
pis, qui fuit irieesimussextus post Pelrum. stanlias suasperdidisse npscunluranteaccusationem,
<Vide ibid.) aut regularem ad synodum vocalionem eorum, et
Ex Gapitulis snnctissimi archiepiscopi Felicis, ex reliqua. Est eliam in antiquis Eeclesise slalulis de-
Nicaina synodo sumptis.
- crelum, ut qui aliéna invadit non exeat impuni lus,
(Videibid.) sed çum mulliplicalione omnia restituai. Unde et
Damasus papa, qui fuitislius Felicis snecessor et fuit in
irieesimus nonus post Pelrum, scripsil -ad Slepha- Èvangelio scriptum est, quçd si aliquid defrau-
num arcliiçpiscopmn de archiepiscopis qui facile davi, reddo quqdruplum (Luc. xix, 8); el in legibus
damnare volunl épiscopos, dicens. ssecularibus cautum habelur : Qui rem subripit alie-
(Vide ibid.) nam, illi cuius res direpla esl in decuplum quse
1007 HINCMARILUGDUNENSIS EPISCOPI 1008
sublata sunt restituât. Et in lege divina legilur : A ^ quadam tuinultuosa Jndisciplinatione verilas est op-
Maledictus omnis qui transfert terminas proximi sui,
pressa : vobis, quippe inconsidèrantibus qusepla-
et dicel omnis populus, Amen (Deut. xxvn, 17). Talia cent Deo, propter jurgia quse contra proximos ve-
ergo non prsesumanlur absque ullione, nec exer- stros habetis, et vota vestra inevincibilia esse con-
ceantur absque sua damnations. Pacem, et non tendilis. Sed erit opus divinse providentise, qnatenus
damnum aut injustitiam alicujus sectamini in invi- et e contrario
aperte possint evacuari, et quidquid
cem, et in omnes. Verilalem autem facientes in cha- illic convenientes, sine qualibet gralia, odio aut ini-
ritale, crescamus in illo per omnia, qui est caput micitiarum causa gessistïs, fundilus. repelli. Qua-
Clnistus, ex quo totum corpus compactum et con- propler eum omni festinatione vos omnes ad hujus
nexum per omnem juncturam subministrationis, sanctse sedis reverentiam volo concurrere, quatenus
secundum operationem in mensuram uniuscujusque
gestorum apud vos inlegritalem per vos ipsos pos-
membri, augmentum corporis facit in sedifica'tionem sitis ostendere. Nam nec dubitare vos credo Atha-
sui in charitate. De csetero, charissimi, gaudete, et nasium, sacrse
legis doctorem, non solum a nobis,
perfecti estote : exhortamihi, idem sapite, pacem sed etiam a Nicsena synodo verse fidei cultorem esse
habete, et Deus pacis et dilectionis erit vobiscum. comprobatum : qui defecto Alexandro mirabili sene,
Dominus custodiat vos, et nunc, et in die seiernitaiis. I
qui Arii prostraverat blasphemias , post quinque
Amen. Data ix Kalend. Octobr., Constantio V. C. menses Nicseni concilii, Alexandrinorum Ecclesise
CONS.»
suscepit prsesulalum. Adversus quem ejusque secla-
Ex epistolaZephyrîni papas, jEgyptiis directa, qui fuit tores multa mendacia texentes, et nudas valde ca-
decimus sexlus post Pelrum. lumnias quasi veras accusationes componentes,
(Epist.) 11.) c Nuntialum est enim sedi. aposto- mullorum malorum eum causam et caput esse per-
licse per apocrisiarios vestros, quosdam fratrum no- hibuistis ; et non solum apud jEgyptum sed etiam
strorum, episeopôrum videlicet, ab Ecclesiis et pro- apud Palsestinam, et Pboenicem, vicinasque génies,
pres sedibus pelli, suaque eis auferri supellectilia, scriplisvestrisillumperlurbatorem esse significastis.
et sic nudos exspolialos ad judicia vocari, quod Qna de re, ecclesiasticam sequentes regulam, vos
omni ratione caret, eum constituta aposlolorum eo- et illos Romse regulariter ad judicium die statula,
rumque successorum, et prsecepta imperatorum, ac non sub angusto temporis spatio, ut excusatio to-
conslilutiones legum, id ipsum habeant, et aposlo- cum non inveniret, litleris et apocrisiariis evocavi-
licse sedis auctorilas id ipsum fieri velet. PrseCeptum mus, illique vocatione suscepta ad diem prsestitutuiii
est ergo in antiquis statutis, épiscopos ejectds, atque {_ venere ; sed vos, ne vestris mendaciis caperenimï,
suis rébus exspoliatos, Ecclesias proprias recipere, vestrseque calumnise. nudarentur, venire distulistis.
et primo sua omnia eis reddi, et lum demum, si Nec bis machinalionibus solummodo contenti estis :
quis eos juste accusare voluerit, sequopericulo fa- sed eliam, videntes oves pastoribus désolatas, lupqs
cere, judices esse decernenles épiscopos recta sa- pro pastoribus super eas posuistis. Decuerat ergo ut ad
faiscl
pienles, et in Ecclesia convenientes, ubi testes es- regularem veniretis convocationem, qualiter de
sent singulorum qui oppressi videbantur : nec prius dealiis vestrisjtrsesumptionibus veram redderetis ra-
eos respondere debere, quam omnia sua eis et Ec- tionem, quoniam occurreret veritas si falsitas displi-
clesiis eorum legibus integerrime reslaurentur. i ceret, et nullus dubilat, quod ita judicium nocens sub-
terfugit, quemadmodum eum nocens ut absolvatur re-
Es epistola Julii papas, quoe fuit rescripta Eusebio, Nec suspicione caret, qui aliumcalumniis.de-
Theognio,Theodoro, ac Berinto, et reliquis Orienla- quirit.
libtis episcopis, culpans eos quod Atnanasium et rogat, falsa dixisse, eum ipse ad judicium ut probet
Paulum, caslerosque sequaces eoruni, absque sedis quse intulit evocatus venire distulerit. Vellem enim
aposlolicoeconsullu damnare, et a propriis sedibus vos magis ad jam dictam canonicam convenire vo-
vellere, contra canonicamproesumpsereauctorilatem.
calionem, ut coram universali concilio redderetis
(Epist. 11, ad Orientales.) * Decuerat vos adversus -, TJ rationem, cur synodum ad statum Ecclesiarum et
sanclam Romanam et aposlolicam Ecclesiam limale fratrum in Antiochia subverlendum, et Niweni ma-
et non ironice loqui, quoniam et ipse Dominus no- gni concilii destruclionem fecistis, aut cur nobis
ster Jésus Christus eam decenter allocutus ait : Tu inconsullis, épiscopos in eam convocastis, ad quam
es, inquit, Petrus, et super liane pelrum cedificabo nec Maximus Hierosolymitanus venit, nec noslra
Ecclesiam m'eam; et portai inferi non prasvalebunt interfuit legatio, canonibus quippe in Nicaenasy-
adversus- eam. El libi dabo claves regni coelorum nodo jubentibus, non debere prseter sententiam
(Matth. xvi, 18). Habet enim potestatem, singulari Romani ponlificis ullo modo concilia celebrari, nec
privilegio sibi concessam, aperire et claudere januas épiscopos damnari ; aut cur in prsedictorum loco
coelestis regni quibus voluerit. Nam si ei detra- fratrum alios adultéras posuislis, antequam pênes
bere, quse Domini ore sacrata atque superexaltata nos, aut noslros apocrisiarios, eorum causa canonice
est, non renuitis, nec mirum si fratribus irrogare esset examinata, finemque perciperet rectum. Isli
injurias minime cessatis. Unde jam silentio non te- enim, qui ad memoratam regularem venere voca-
gunlur, quse vestro in concilio turbulenter alque eum tionem., volentes vos a prsedictis subtrahere calum-
tempestale décréta sunt. Apparat enim quoniam niis, multa advelsus vos lacrymabilia et doloribus
 1009 OPUSCULA ET EPISTOLA. 1010
plena referunl, accusantes vos et dicentes multa se! A tiam, et de csetero non talia esse passuros. Est
importabilia a vobis esse passos. Vos ergo refu- elenim in antiquis Ecclesise statutis decretum, ut
gientes venire, illosque persévérantes in vera ra- qui aliéna invadit non exeat impunilus, sed eum
tione, suasque calumnias réclamantes, super quibus3 multiplicatione restituai. Unde et in Evangelio
et JEgyptiorum episcopi lilteris nobis missis prote-- scriptum est. Quod si aliquid defraudavi, reddo
slanlur suis, falsa esse quse contra Athanasium» quadruplum (Luc. xix, 8). In lege quoque cautum
suosque sectatores machinantur, cunctaque Aria- est : Maledictus omnis qui transfert terminos proximi
norum machinala blasphemiis. Talibus namquei sut, et dicet omnis populus, Amen (Deul. xxvn, 17).
figmenlis liquet eos esse inculpabiles, vosque cul- Quara miror vos tam audaces esse, et tam impu-
pabiles : quia si de vera confideretis innocenlia,> denier egisse, et terminos ac jura beaii Pétri apo-
nullomodo a jam dicta vos canonica subtraheretis i stolorum principis invasisse. Si enim, ut paulo su-
evocatione, quse non subito, sed spaliose denuntiatai perius prselibatum est, juris erat ut absque ejus
est : sed omni subducta apologia, absque tardationes sanctsesedis auctoritale nullus deberet aut concilia
venire et causas reddere festinarelis. Quibus ita ge- celebrare, aut épiscopos ad Synodum convocare,
stis, scripsi vobis et omnibus qui in Antiochia con- , vel eos damnare, aut propriis pellere sedibus, aut
tra aposlolicam canonicamque regulam nobis in- B alios in eorum loco ordinare, omnia vos temerara
consultis fueratis congregati, arguens vos primum non timuisiis. Quid ergo est aliud talis prsesumptio,
de injuriis lilterarum : deinde cur Athanasium suos- nisi quod apostolorum suorumque successorum dé-
que couséctatores ad vestrum concilium convocas- créta transgredi, et maledictionem superius com-
setis, canonibus scilicet prsecipientibus nihil extra prehensam, in lege scilicet cautam, quam omnis
Romanum decerni pontificem, cui hsec et majora populus uno ore consonaque responsione per Amen,
Ecclesiarum negotia, tam ab ipso Domino, quam ab • id est fiât, confirmavit, suscipere non timuistis? i
omnibus universorum Conciliorum patribus, speciali Item ex eadem : i Nemo enim debitorem amplius
sunt, ut jam dictum est, privilegio contradita. Vobis potest cognoscere, quam ille qui injuriant ejusque
vero refugientibus, et ad concilium toties convocatis sustinuil nequitiam. Et post pauca. Quod enim scri-
adesse noleutibus, illis quoque in sua reclamatione psistis non posse eum a pauciore numéro episeopô-
et justa ratione persistentibus, vestraque cogno-, rum restitui quam deposilus fuerat, non ita est, nec
scentes crimina, et illorum justara examinantes hsec régula orthodoxorum sanctse Ecclesise est epi-
rationem, omnesque eos Nicsenoconcilio comperien- seopôrum, sed Arrianorum, sociorum videlicet ve-
les, et nostris aposlolicis jussionibus obtempéran- strorum, hsec inventio adperdilionem orlhodoxorum
tes, visum est nobis ac universo concilio, ut vos, C * episeopôrum contexta est. Nam, ut nobis a veracibus
divinis prseceptis et apostolicis monilis informai!, .est teslibus relalum, quando Anliochiae pro damna-
qui pro omnium Ecclesiarum statu impigro vigilare tione fidei de consubslantialitate prolata fuistis con-
dëbemus affectu, si quidquam reprehensioni usquam gregati, odio prsedicli Athanasii liane regulam pro-
invènitur obnoxium, céleri sollicitudine aut ab lulislis, quse nullas habet vires, nec habere polerit,
ignorantise imperilia, aut a prsesumptionis usurpa- quoniam nec ab orlhodoxis episcopis hoc concilium
tîone revocemus. His taliter consideralis atque de- actum est, nec Romanse Ecclesise legalio inlerfuit,
cretis, tanquam omnium curam gérantes, propter canonibus prsecipienlibus sine ejus auctoritale con-
sedis proprise dignitatem, suscepimus eos in com- cilia fieri non debere, nec ullum ratum est aut erit
munionem, singulisque eum suis, auctoritale hujus unquam concilium, quod ejus non fuerit fullum au-
sanctse sedis, rébus suas proprias reddidimus Ec- ctoritale. Igilur de fuga super qua Athanasium re-
clesias, quoniam huic sanctse sedi propter pravorum prehendilis, non recte agilis, eum ipse Dominus man-
hominum insïdias, ipso Domino instituente, et san- datum nobis hoc dederit : Cum perseculi vos fuerint
ctis Apostolis, eorumque successoribus per. singula in unam civitalem, fugile in aliam (Matlh. x, 23).
concilia roborantibus, hoc semper licuit licebitque, Et ipse Dominus per semetipsum exemplum dc-
Domino auxiliante, in perpetuum. Unde qui se scit *D monstrans, quando Pharissei concilium fecerunt ad-
aliisesse prsepositum, non moleste ferat aliquem versus eum nt eum occiderent, sciens autem Jésus
sibi esse prselatum, sed obtemperantiam, quam ab discessit inde. Et alibi : Tulerunt lapides Judoei, ut
aliis requirit, gratis et ipse dependat. Quapropter mitterent in eum. Jésus autem abscondit se, et exivit
increpando vobis scribo, quia non racle tractastis • de templo, et transiens per médium eorum abiit, et ita
viras inculpatos, et a nobis minime examinâtes, de discessit.Nain et discipuli propter melum Judseorum
suis Ecclesiis communione privatos pellentes, et recesserunt, celantes semetipsos: Et Paulus in Da-
eccîesiasticsedisciplinai injuriant irrogantes, consli- masco (// Cor. xi), a principe genlis qusesîius, de
tulumque Nicseni concilii minime servantes, talia muro sporta depositus est, et inanus quserenlis eifu-
indisciplinate agere non formidastis. Idcirco, quo- git. Et alii quamplurimi et iiinumerabiles sancli,
niam dudum venire renuistis, modo ad certum tam in Veteri, quam in Novo Teslameulo, fugisse le-
diem, id est, xv Kal. Novembris, vos iteTum regu- guntur. Si ergo fugam improperalis fugientibus,
ariter lilteris missisque evocamus, ut coram vobis erubescite potius persequi, et quiescile insidiari,
ostendamus, nos justam in eos protulisse senten- quiescentque conlinuo fugientes. Nam sive perimalis
10H' H1NCMAR1LUGDUISE1NS1S EPISCOPI 1012
eos, niors semper contra vos exclamât,: sive rursus A « Judices autem alii esse non debenl, nisi quos ipse
exsilia superpoiiatis, ubique in vos mali memoriam , qui impetitur elegerit, aut quos suo eum consensu
dëslinare noscimini; et illi patiendo sibi proficiunl. , hsec sancta sedes, aut ejus.primates auctoritale hu-
Unde et Dominus ait: Nolite limera eos qui corpus jus sanctse sedis delegaverinl. Ex his enim et aliis,
occîdunt, animam autem non possunt OGcidere quse tam in hac sancta sede, quam et ab Aposlolis
(Matth. x) ; sed potius eurii limete, qui potest et ani- eorumque sucçessoribus sunt statuta, nil prsefalis
mam el corpus perdere in gehennam. Multos enim episcopis concessistis ; sed vim eis inférantes, inju-
cognovimus pessimis maehinalionibus injuste depo- steque, ut superius commemoralum est, eos dam-
silos. Ideo summopere mihi, cui vice principis Apo- nantes, aliquos absentes exputislis, quod omni Chri-
stolorum universalis Ecclesise cura commissa est, stianse legi estinimicum. In quibus apparat quod nec
pïovidendum est, auxilianle ipso summo aposiolo, Domino sua servastis jura, nec huic sanctse màlri el
ne deïnceps talia fiant, quoniam ideo huic sanctse aposlolicse Ecclesise, quse, ut prascriplum esl, eos
sédi prsefataprivilégia specialiter sunt concessa, tam suo judicio aut huic sedi voluil reservari "ne a tain
de congregandis conciliis, ac reslitulionibus episeo- prayis, sicut estis, hominibus damnarentur aut'eji-
pôrum, quam de summis Ecclesiarum negotiis, ut cerenlur. In his omnibus vos stultos et prsevarica-
ab ea omnes oppressi auxilium et injuste damnati " tores Evangeliorum et canonum esse, nulli sane sa-
raslilutionem sumant, et lalia ab improbis nec prae- pienlium esl absconditum. Nechis contenli in veslra
sumanlur absque ultione, nec exerceanlur absque estis pnevaricatione, sed eliam quod prius expulsos
damnatione. « El post aliquanta. i Noluit itaque Do- eos, el suis exspolialos rébus, quasi vocaslis atque
minus lam leviter suos tractari minislros sicut faci- damnastis, eum nullus regulariler aut vocari, aut
tis, aut a vobis damnari, sèd sicut memoralum est, judicari possit anlequam sil regulariter restitulus, et
aut ab hac sancta sede cui commissi sunt, aut suo sua omnia ei legibus sint inlegerrime reformata. Est
reservari judicio. Ait enim : Qui vos contristabit, me namque in ssepedicla sancta synodo ab omnibus
conlristabil. Qui fecerit injuriam vobis, reeipiel id unanimjter decretuni, et apostolica auctoritale ro-
quod inique gessit. Et 'quanta poena exspectel eos boralum, ut si quis episeopôrum suis fuerit rébus
qui Domini scandalizant discipulos, Evangelium suf- exspoliatus, et m accusatione pulsatus, ordinatione
ficienler exponil, ubi de scandalizanlibus discipulos pontificum oportet et decet sanctum propositum pri-
loquilur. •Namquod a vobis non sint damnandi, sed ma fronle cerlare, ut omnia quse per suggestiones
aut âb hac sancta sede, ut prsefalum esl, aut sibi inimicorum suorum amiserat, legaliter primo pote-
reservandi, ipse manifeste dal exemplu'm, quando p stali ejus ab bonorabili concilio redintegrenlur, et
peccantes sacerdoles, quorum locum modo in sancta praesul regulariter prius statui pristino raddalur, et
Ècclesia episcopi lenent, non per alium, sed per se- ipse, dispositis ordinalisque suis, tune ad tempus
metipsum, vendentes et émeutes ejecit de templo, veniat ad causam, et si ita juste videtur, accusantium
et mensas nummulariorumproprioeverlitflagello, et propositionibus respondeat. Quare ergo transgressi
éjeci't de templo. El ipse alibi ait : Deusstetil in Sy- estis terminos patrum, judicanles el damnantes eos
nagoga deorum, in medio autem deos discernit quos non debuislis? quare judieastis eos quos non
(Psal. LXXXI,1), el reliqua laliâ et his similia. El regulariter approbaslis?Necobservastis quod in Re-
alibi idem ipse ait : Nolite judicare, ut non judice- guorum libro seriptum est : Non quomodo videt
mini; nolite condemnare, ut non condemnemini. In Iwmo, videt el Deus : quia homo videt in fade, Deus
quo enim judicio judicàveritis, judicabimini (Matth. autem in corde (I Reg. xvi, 7), et in Paralipoménon :
vu). Quapropter non lam lemere, M vos facilis, Omnia corda scrutalur Deus, el ontnem cogilaiionem
quisquam suam praesumal evomere iniquilatem : novit (I Parai, xxvm, 9). El alibi seriptum esl : Non
sed judicantem oporlei cuncta rimari, et ordiuem potest humano condeinnari examine, quem Deus suo
reruni plena inauisilione discutera, nec de illis, reservavil judicio. Hsecomnia summopereprsecaven-
quse ei inconcessa sunt, ullomodo judicium prsesu- D da sunt, nec açc'usalio episeopôrum facile esl reci-
mere, inlerrogandi ac proponendi, adjiciendique pa- pienda, dicenle Domino : Non suscipias vocemmen-
lienlïa prsebita ab eoj ut ibi actio parlium limita sit dacii (Exod. xxin, 1), el Aposlolus i.nquil : Adversus
plenitef : nec prius liiiganlibus sua velit sententia presbylerum insçriplionem non recipiendum, absque
obviare, nisi quando ipsi, peraelis omnibus, jam duobus vel tribus idoneis teslibjis (I Tim. y, 19). Si
nihil amplius babueriut in qusestione quod propo- hsec de presbyleris vel cseleris ûdelibus sunt prseca-
nant. Nec oporiet quemquam judicari aut damnari, venda, quanto magis de episcopis3 Quibus cognitis,
anlequam suos àccusatores prsesentes habeal, lo- magis vos dommari velle manifesluin est, quam
cumque defendendi accipiat spaliosuni ad abluenda consulere fratribus aut sustentare eos, quia honor
crimina. Similiier in jam facta Nicsena synodo sta- inflat ad superbiam, et quod provisum esl ad.eoncor-
tutum est, ut ultra provincise terminos accusandi li- diam, lendit ad noxam. Decuerat nainque vos, juxta
centia non progredialur, nisi ad hanc aposlolicam prsefalas régulas, si aliquid egissent contra suum
fuerit sedem provocalum, ad quam omnes qui vo- ordinem, mandare nobis, et exspectare quid ad
luerintlibereet absque illoimpedimenlo a quibusdam veslra consulta rescriberemus, in tanlum, ut si
agendo, confluere debenl. » hem ex subsequenlibus. eliam quidquam grave inlolerandumque çomniitié-
1013 OPUSCOLA ET EPISTOLA. 1011
renl, nostra prsestolaretur censura, et nihil prius aut A sed lsetari in ofliciiset dogmatibus vestris mereamini.
aliud decerneretis, quam quod nobis placera cogno- Tgilur erubescant talia, et hujusmodi blasphéma
vissetis, ita ut a regulis prsestitutis nulla, aut ne- sublrahere feslinent, si noluerint a sacerdolali" no-
gligentia, aut prsesumptione recederetis. Cessethu- slro collegio segregari, et a Chrisliani populi socie-
jusmodi pressa nostra auctoritale praesumptio, vi- late divelli. Licet namque de his plura el përné-
tentur hujusmbdi nocumenta, quia nequaquam talia cessaria, quse in decretis sedis Aposloliçoe, et ab
patienter ferre possumus macbinamenla, quoniam Aposlolis eorumque suecessoribus statuta, inveniun-
convenit nos paternarum sanclionum diligentes esse tur, dicere et conscribere potuissemus, tamen nobis
custodes, i melius visum esl, ut epîstolam bralione claudamus.
Ex epistola sançtissimi archiepiscopi Felicis el ejus Deus omnipotens, et hujus unigenitus Filius et salva-
sancli concilii, Athanasio, etuniversis JEgypliorum, tor nosler Jésus Christus, hoc vobis tribuat incila-
Thebaidorum et Libyorum episcopis rescripta : in mentum, ut omnibus fratribus, et
qua consullationibus eorum, quas super episeopô- coepiscopis no-
rum perseculionibus et accusalionibus direxerunt, sliis, quibuscunque tribulalionibus laborantibus,
Canonicerespondetur. lotis succurralis viribùs, et cum eis compaiientes,
(FÉLIXII, epist. 1.) « Non ita in Ecclesiasticis crucem ejusdem Domini salvatoris portetis, ut veri
agendum est negotiis, sicut in ssecularibus. Nam in B ipsius discipuli corâm omnibus apparealis : ut et
ssecularibus, poslquam legibus vocatus veneril, et vos, el qui vobiscum sunt, hic et iri futuro meliora
in fpro decertare coeperit aliquis, non licet ante. possideatis, quae oculus non vidit, nec auris audivit,
peractam causam recédera : in ecclesiasticis vero, nec in cor bominis ascendit, quseprseparavit Deus
dicta causa recédera licet, si necesse fuerit, aut si diligentibus'se, per Dominum noslrum Jesum Chri-
se prsegrayari yiderit. lten\ex codent. Jam enim for- slum, per quem et cum quo, omnipotenti Deo Patri
rnam dedimus, et a prsedecessoribus nostris datam gloria in sseculà sceculorum.Amen. Valerevos oplo,
esse cognovimus, ut si quis se agnoverit Chrislia- cbarissimi fratres. Data Idibus Februarii, Agario
num, illud serve! quod ab Appstolis noscitur esse el Juliano V. Cl. conss. »
conlraditum, .dicentç Aposlolo Paulo : Si quis vobis Item ex Grasciset Lalinis canonibus.
annuntiaverit proeler quod accepistis, anathema sit
(Cap. 5.) i Nam si suis rébus fuerit exspoliaius
(Gai. i, 8). Christus enim Dei Filius, Dominus no- episcopus, aut quod absit, quod alienum ab omni-
sler, huinano generi per propriam passionem salu- bus débet esse fidelibus, a sede propria ejectus, aut
tem pïenissimam condonayit, ut nos liberare!. Et si in detenlione aliqua a suis ovibus fuerit sequestra-
Deus in tanium nos dilexil, ut eliam proprio Filio tus, tune canonice,
Q anlequam in prislinum restitua-
non parçérel, sed pro nobis omnibus illum traderet, • tur honorera, et sua omnia quse insidiis inimicorum
ut nos, liberaret, ut quid nos non diligimus fratres, suorum ei ablala fuerant redintegreiiiur, née convo-
aut eos temerajudicamus, Cum prsediclus di'cat Apo- cari nec judicari polerit, nisi ipse pro sua necessi-
stplus : Nolite judicare invicem, sed hoc judicate ma- tate, minime tamen judicandus, tidvenire sppnte ele-
gis, ne ponatis ojfendiculum fralri vel scandalum gerit. Nec omnino a quoquam raspondere cdgalur,
(Rom. xiv, 13)? Nam si illi qui fratres diligunt, ex anlequam integerrinie omnia, qjise per suggestionem
Deo nati sunt et vident Deum, quid ergo erit illis, inimicorum suorum amiserat, ppleslali ejus ab ho-
qui eos persequuntur, et eos detrahendo, machi- norabili concilio redinlegrentur, et prsesul prius star
nando, aceusando, infeslando, daninare moliuntur? tui pristino reJdatur, et ipse disposilis ordin^tisqug
Si illi iilii Dei, procul dubio M filii sunt diaboli, qui libère ac secure suis, tune canonice convocatus, ad
semper sicut leo rugiens circuit quserens quem de- tempus synodo in légitima et canonica veniat ad
voret, ita fratres insequunlur utperdant. Qui vero ad- causam, et si ita juste videlur, accusanlium propp-
juvare fratres refugiunt, majus onus peccalorum silionibus respondeal. » ,
açquirunt et. fralernitatis solatio rei existunl. El
Ex decretis Coekstinipapee.
post pâuça : Non enim de lbntibus salutiferis, spi- D
rilualiter ad acquisitionem seternse vitae, procedîint (Epist. Il episcopisCalab. et Apul.) i Nulli sacerdo-
taies accusationes et detractiones, atque ideo com- tom liceat canones ignorare, nec quidquam facere
nos beatus Paulus apostolus admonens quod Patrum possit regulis obviare. Quse enim a
petenler
ail : Non debere plus sapere quam oporlet sapere, sed nobis res digna servabitur, si decretalium normam
snpere ad sobrielatem (Rom. xn, 3). In diffiniiione constitutorum, pro aliquorùm libitu, licentia populis
piétalis perdiifemus. Qui enim hancproetereunt, non permissa, frangatur? CAPIT-CIO m : Qupd docendus,
tanium ipsi sunt decidentes a corroboratione sua, sit populus, non sequendus. Docendus est populus,
sed insipienlisé suse dereliquerunt omnibus memo- non sequendus. Nosque, si nesciunt, eos quid li-
riam, ut in his In quibus peccaverunt minime lalere ceat quidve non liceat commonere, non bis consen-
poluissent. Gloria enim et conlumelia in loquela, et sûm prseDere debemus. Quisquîs vero conatus fue-
in ïingùà iiominis casus illius est. Ideoque conve- rit tenlare prohibita, sentiet censurant sedis aposio,
niens est, .haiic qiiidem oslensionem reprëhensio- licae minime defuturam. Quse enim sola admonitio-
nuni illorum nostris actibus inseri, ne ùltèrius jami nis auctoritate non corrigimus, necesse. est per
tâlia patiamini, semînanlibus illiszizania etseandala, Severilatem congruentèm regulis vindicemus. Per
«0Î5 H1NCMARILUGDUNENSIS EPISCOPI iOifi
tolas lioc ergo, qua; propriis rectoribus carent, Ec- A j noluerint, habes consolationem quam in Evangelio
clesias volumus innotescat, ut nullus sibi spe aliqua aspicias, quia cum Domino dictum fuisset : Scis quia
forsilan blandiliis illudat. Data xn, Kal. Augusti, audito Judasi hoc verbo scandalizati sunt, respondit : .,
Floreutio e_tDionysio conss. » Sinite illos, coeci sunt, duces coecorum (Matth. xv,
decretalis Sixli U). Paulus quoque aposlolus admonet dicens : S»
Epistola panas. fieri potest, quod ex vobip esl cum omnibushominibus
(Epist. 3 Xysii III.) t Sixtus episcopus omnibus pacem habenles (Rom, xn,48). Diclurus cum omnibus
Orientalibus episcopis in Domino salutem. Gratias hominibus pacem habenles, quia hoc difficile esse
vestrse referimus sanctitali, quod in tribulatione et perspexit, prsemisit, si fieri potest, el subjuuxit quod
persecutipne nostra nos visitare misistis, et causae potest fieri, cum dicit quod ex vobisest. Quia si nos
noslrae finem bonum scire et esse oplatis, precibus- in mente charitatem erga odienles servare cupimus,
que Deum exorastis, ut mihi in tribulatione succur- et si illi nobiscum pacem non habent, nos tamen
rerel mea, meque adjuvaret, et ab aemulistribulan- cum illis sine dubio habemus.
libus el persequentibus me liberaret. 0 quam bona « Quod ergo mandaslis, ut scriberemus vobis, qua-
esl charitas, quse absentes per imaginent, prsesentes liler instans jurgium contra me suscitatum sit, vel
sibimetipsis exhibet per amorem : divisa quoque "^ a quo, ut vestro adminieulo peUerelur, et causa mea
unit, ac confusa ordinal, insequalia sociat, imper- firmaretur, scilole me criminari a quodam Basso,
fecta confirmât. Quam recte pracdicator egregius, et injuste persequi. Quod audiens Valentinianus
apostolus videlicet Paulus, vinculum perfeclionis Augustust nostra auctorilate synodum congregari
(Coloss. m, 14) vocal, quoniam virtules quidem cae- jussit, et facto concilio cum magna examinalione
terae perfeclionem générant, sed lainen eas charitas salisîaciens omnibus, licet évadera aliter satis pos-
ita ligat, ut ab amanlis mente dissolvi jam nequeant sero, suspicionem tamen fugiens, coram omnibus
Hac quoque virlule, fratres, vos plenos Spirilus me purgavi, me scilicet a suspicione et semulalione
sancli gralia esse reperio, dum solatiari mihi in liberans, sed non aliis qui noluerint, aut sponte hoc
meis anxietatibus sentio. Nec mirum, cbarissimi, si non elegerint faciendum , formam exemplumque
me persequuntur semuli mei, cum caput nostrum, dans, cum seriptum sit : Si quis crimen objicere
quod est Christus, olim semuli sanctse Dei Ecclesiae, voluerit, scribat se prius probaturum ; et alibi :
servorumque ejus, sint perseculi. Unde et ipsa per Criminationes adversus doctorem nemo suscipiat;
se Veritas dicit : Si patremfâmilias Beehebubvoca- et iterum : Si quis episcopus, presbyter, aut dia-
verunt, quanto magis domesticos ejus (Matth. x, 25)? n conus, vel quilibet clerici apud episcopum a qualibet
Quseitertim dicit : Si de hoc mundo essetis, mundns persona fuerint accusati, quicunque fuerit, sivë ille
quod suum erat diligeret; sed quia de hoc mundo non vir sublimis honoris, sive ullius alterius geheris
estis, sed ego elegi vos de mundo, proplerea odit vos persona, qui hoc genus illaudabilis intentionis ar-
mundus (Joan. xv, 19). Hsec, fratres, cum et nos ripuerit, noverit docenda probalioribus, monstranda
sciamus, et aliis nos ssepe prsedieemus, vosque ea documentis se debere inferre. Si quis ergo circa
perfeote scire non dubitemus, propter insidiantium bujusmodi personas non probanda delulerit, intelli-
vituperationes aut accusationes, vel propter laudan- gat se jacturam infamise sustinere, et sub magna
tium adulationes, nec ad dexleram, nec ad sinistram excommunicationeexsilio deportari. Ista omnia posi-
declinare debemus : sed inter verba laudantium posui, non aliis, ut paulo superius prselibalum est,
sive vituperanlium, ad mentem semper reeurren- exemplum dando, sed me a praefata infamia et su-
dum est. Et si in ea non invenitur bonum quod de spicione liberando. Condemnatus est autem memo-
nobis dicitur, magnam tristiliam generare débet. Et ratus Bassus a jam dicta synodo, ita lamén' ut in
rursum, si in ea non invenitur malum quod de nobis ullima die vialicum ei non denegetur, propter liu-
homines loquunlur, in magnam debemus Iseliliam militatem pietalis Ecclesise. Valentinianus quoque
prosilire. Quid enim si omnes laudent, et conscientia D ante dictus Imperator scripto eum condemnavit,
nos accuset? aut si omnes accusent, et conscientia cum Augusta 'matre Placidia, et omnia prsedia
nos libéras demonstret? Habemus Paulum dieenlem : facultalum ejus , Mûris de talibus dans homi-
Gioria nostra hoec est, teslimonium conscienticeno- nibus formam ita faciendi, Ecclesise catholieseso-
stras (II Cor. i, 12). Job quoque dicit : Ecce in coelo ciavit. Ssepedictus ergo Bassus nutu divino non
testis meus (Job xvi, 20). Si ergo est nobis testis multo post moritur. Cujus corpus licet dîgnum non
in coelo, testis in corde, dimitiamus slullos foris esset sepulturae, propter misericordiam tamen se-
loqui quod volunt. Quid enim aliud delrahentes fa- pelivi eum in cubiculo parenlum ejus. Et quanquam
ciunt, nisi in pulverem sufflant, atque in oculos ipse erga me stulte et impudenter egisset, ego vero
suos terram excitant? ut unde plus detractionis per- misericorditer circa eum egi, cogitans illud quod
flant, inde magis nihil verilatis videant. Vocandi Dominus in Evangelio loquilur dicens : Si non dimi-
tamen sunt eliam ipsi, et tranquille admonendi, seritis hominibus- peccata eorum, nec Pater vester
eisque satisfieri modis omnibus débet, scienles quod coelestisdimittet vobispeccata veslra (Matth. vi). Et in
de Judseis Veritas dicit, ne forte scandalizemus eos ipsa Dominica oratione, quam Salvator noster disci-
(Matth. xvn, 26). Si autem satisfieri sibi ex veritale pulos suos orare docuit, quotidie supplicando Do-
 1017 OPUSCULA ET EPISTOUE. 1018
mino dicimus : Dimitte nobis débita nostra', sicut et* A quia seriptum est ; Una esl columba mea, perfecta
nos dïmillimus debiloribus nostris, et multa alia hiss mea (Cantic. vi). Hinc iterum Dominus ad Moysem
similia. His ita de nie peractïs, quia contra volun- ait : Est locus pênes me, et stabis super petrath
talem omnium episeopôrum qui nobiscum erant,,, (Exod. XXXIII,21). Quis est locus qui non sit Domini,
propter humilitatem sensus inei, nullius compulsuss dum cuncta in ipso per quem creata sunt conlinen-
judicio, aut vim passus, sed sponte eligens, hsec,, tur ? Sed tamen locus apud eum, videlicet sanctse
non formam, ut jam diclum est, aliis dando, sed mee Ecclesise unilas est, in qua super petram stalur,
purificando feci. In aliis tamen episcopis competenss dum confessionis solidilas humililer tenetur. Vos
adhibenda est talibus medela vulneribus, ne imma-.-. quoque, et omnes fratres nostros, Ecclesiam Christ!
lura curandi facilitas mortifera capilis peste nihil1 sanguine redemptam régentes,'monèmus ut omnes
possit, sed segnius tracta pernicies reatu non legi-- a prsecipitio, in quo fratres el Domini pas tores de-
timsecurationis involvat pariter sauciatos et meden- trahèndo et persequendo verbis et factis lablintur,
tes. Ob id ergo statuentes decernimus, ut hi qui nont laqueis quibus potestis retenletis, et labi eos in ima
sunt borise conversationis, et quorum vita est inex- non permitlatis, quia seriptum est : Ira viri justi-
cusabilis, vel quorum fides, vita, et liberias nesci- fiant Dei non operatur (Jaç. i, 20). Hinc rursum di-
tur, non possint Domini sacerdotes accusàre, ne! B ' citur : Sit omnis homo velox ad audiendum, el tardus
viles personse;ad accusationem eorum admillantur, , ad toquendum, et tardus ad iram (Jac. i, 19). Hsec
Similiter hi qui in aliquibus crimihibus irrelili sunt,, aulem vos, auctoreDeo,omniaservare non ambigo :
vel qui sunt suspiciosi, vocem adversus majoresi sed occasione admonitionis exorta, bonis vestris de-
natu non habent accusandi, quia suspiciosa vox ett sideriis et operibns me furlive subjungo, ut quod
inimica veritatem solet opprimera. Peregrina vero> non admoniti facitis, quando vobis et admonens ad-
judicia, salva in omnibus aposlolica auctoritate, ge- dilur, jam non sôli faciatis. Quapropler, fratres,
nerali sanclione proliibemus. Unde oportet, si aliquisi oportet vos et omnes fidèles diligere invicem, et non
episeopôrum super certis accusetur criminibus, ut,' delrahere aut accusàre alterulrum. Seriptum est"
ab omnibus audiatur, qui sunt in provincia episco- enim (Eccli. xxvn, 18) : t Dilige proximum, et con-
pis, quia non oportet accusatum aliubi quam in foro i jungere fide cum illo. Quod si denudaveris absconsa
suo audiri. Si quis vero judicem adversum sibi « illius, non persequeris post eum. Sicut enim homo'
senserit, vocem appellationis exhibeat. Appellan- » qui perdit aniieum suum, sic et qui perdit amici-
lem autem non débet affliclio ulla, aut detenlionis < tiam proximi sui. Et sicut qui dimitlit avem de
injurkre custodia, sed liceat appellatori "vitiatam „_ i manu sua, sic dereliquisli proximum tuum, et non
causam appellationis remedio sublèvare. Liceat etiam «eum capies, non illum sequaris , quoniam longe
in causis criminalibus appellara, nec appeliandi vox « abesl. Effugit enim quasi caprea de laqueo : quo-
denegelur ei quem supplicio seulenlia destinant. « niam vulnerata est anima ejus, ultra eum non po-
Pulsalus ante suum judicem causam dicat, et ante « teris colligare. El maledicti est concordatio. Denu-
non suum judicem pulsatus^ si volueril laceat : et c dare aulem amici mysteria, desperatio est anima»
ut pulsalis quoties voluerint inducisedenlur. Si quis « infelicis. Annuens oculo fabricat iniqua, et nemo
ergo iratus crimen aliquod cuilibet temere objecerit, t eum abjiciet. In conspeclu oculorum luorum con-
convicium non est pro accusalione habendum, sed i dulcabit os suum, et super sermones tuos admi-
permisso traclandi spatio, id quod iratus dixit, per v « rabitur. Novissime autem pervertet os suum, et
scripluram se probaturum esse~faleatur, ut si for- i in verbis tuis dabit scandalum. Multa odivi et non
tasse resipiscens quse prse iracundia dixit, iterara < cosequavi ei, et Dominus odiet illum. Qui in altum
aut scribera noluerit, non ut reus criminis teneatur. « mittit lapident, super caput ejus cadet, et plaga
Omnis ergo qui crimen objicit, scribat se probatu- < dolosi dividet vulnera. Qui fodit foveam, decidet
rum. Rêvera ibi semper causa agatur, ubî crimen « in illam, et qui slatuit lapidem proximo, offéndet
admitlitur : et qui non probaverit quod objecit, JJ j, i in eo, et qui laqueum alii ponit, peribit in illo. Fa-
poenam quam intulerit ipse patiatur. Placuit i cienli nequissimiim consilium super ipsum de-
eliam ut si episcopus accusatus appellaverit apo- i volvelur, et non agnoscit unde adveniat illi. Illusio
slolicam sedem, id statuendum quod ejusdem se- c et improperium superborum, et vindicta sicut Ieo
dis pontifex censuerit. Hsec tamen omnino in i insidiabitur illi. Laqueo peribunt qui oblectanlur
sâcerdolum causa forma servetur, ne quemquam i casu justorum : dolor aulem consumet eos ante-
senlentia non a suo judice dicta constringat. Occur- < quam moriantur. Ira et furor utraque exsecrabilia,
rere quoque quisque fidelium ruinis débet oppresso- i et vir pecçalor conlinens eritillorum (Ibid.,
rum et miserorum subsidio, quo valeant ex releva- « xxvm, 1). Qui vindicari vull, a Domino inveniet
lione aliénas vindictse a se Dei rémovere vindictarn. t vindictarn, et peccata illius servans servabil. Re-
Libai enim Domino prospéra, qui ab affliclis pellit i linque proximo tuo nocenii te, et tuncKtcDr&eanli
adversa. Unde seriptum est : Fratèr fratrem adju- « tibi peccata solvenlur. Homo homttri servat iram,
vans exallabitur (Prov. XVIH,19). Ecclesia enim Dei - i et a Deo quserit medelam? In hominem similem
sine macula et ruga débet existera, et ideo non t sibi non habet misericpiàiam, et de peccatis suis
oportet eam a qnibusdam conculcari aut maculari, i deprecatur Altissimum? Ipse cura caro sit re-
1019 HINCMARILUGDUNENSIS EPISCOPI ,1020
in quo possitis omnia lela nequissimi
i serval iram, et propitialionem petit a Deo? quis A f lum fidei,
< exorabil pro delictis illius? Mémento novissimo- igneâ exslinguere, et galeam salutis assumite, et
« rum, et desine inimicari. Tabitudo enim et mors gladium spirilus, quod est verbum Dei. Hsec, fra-
i imminent in mandaiis ejiis. Memorare. timorem tres, quae vobis scripsimus, getïeraliter omnibus nota
« Dei, et non irascaris proximo. Memorare Testa- fleri volumus, ut quse eseleros tangunt, omnibus nota
f mentum Altissimi, et despiçe ignoranliam proxir Fiant. Omnipotens Deus, vos et reliquos fratres no-
i mi. Absline te alite, el minues peccata. Homo stros ùbique consistentes protegal usque in finem,
« enim iracundus incendit lilem, et vir peceator qui cunçlûm mundiim dignatus est redimere, Jésus
« turbabit amicos , et in medio pacem habentium Christus Dominus noster, qui est bènedictus in sse-
« immittet inimicitiam. Secundum enim ligna sylvae cula. Amen. Data Kalëndis April. Valentiniano "et
i sic ignis exardescit : et. secundum virtulem homi- Flprentio V. Cl. Conss. »
« nis sic iracundia illius erit, et secundum subsian- Item ex suprascriplis capitplis.
« liani suam exallabit iram suant. Certamen fesli- (Cap. 1.) i Sancta synodus Romana dixit : Hsec
i nalum incendit ignem, et lis fèstinans effundit san- sunt quse deinceps, propter malorum hominum in-
« guinem , et lingua testificans adducit mortem. Si sidias, qui in Ecclesiam et in ecclesiasticos inde-
< sufïlaveris in scintillant, quasi ignis exardebil : el B sinenier sseviunt yiros, conservari firmissime yo-
i si exspueris super illam, exslinguelur, et utraque lumus in ssecula. Si quis episcopus ab ijlis açcusatOT
i ex ore proficiscunlur. Susurra et bilinguis maledi- ribus qui recipiendi sunt fuerit accusalus, postquam
< dus : mullos enim lurbavit pacem habenles. Lin- ipse ab eis charilalive conventus fuerit, ut ipsam
« gua terlia multos commpyit, et dispersit.illos a causam emendare debeat, el eam corrigera npluerit,
e génie in genlem. Civitates muratas divitum de- non olirp , sed lune ad summos primates causa ejus
« struxit, et domos magnatorum eflbdit. Yirtutes canonice deferatur. Qui in çongrup loco infra ipsam
« pppulorum concidit, et génies fortes dissolvit. Lin- provinciam tempore a canonibus praefixo Nicsenis
« gua terlia mulieres irritas ejecit, et privavit illas concilium canonice yocare debebunt, ita ut ab om-
< de laboribus suis. Qui respicit illam, non habebit nibus ejusdem provinciaî episcopis in ep audiatur. In
t requiem, nechabilabil cum requie. Flagelli plaga quo et ipse canonice convocatus, si eum aul infirmi-
c livorem facit : plaga aulem linguaecomminuit ossa. tas aut aliâ gravis nécessitas non delinuerit, adesse
t.Mulli ceciderunl in ore gladii : sed non sic quompdo debebil : quia ultra provinciae terminos aeçusandi
« qui interierunt per linguam suam. Beatusqui tectus, ante liçentia non est., quam audientia rogetur. Nam
f esl a lingua nequam, et qui iracundiam illius non si suis rébus fuerit exspoliatus, aul quodabsit, quod
i, Iransivit, et qui non atlraxit jugum ejus, et vincuïis '^ alienum ab omnibus débet esse fidelibus, a sede pro-
< illius non est ligatus. Jugum enim illius jugum fer- pria ejeetus, aul in deientipne aliqua a suis pvibus
i reum est,et vinçulum illius vinçulum sereumest.Mors fuerit sequeslratus, tune canonice, aniequam ip pri^
« illius mors nequissima.etutiiispotiusinfernusquam stinum.raslitualur honorem, et sua omnia quae insi-
i illa.Perseveraniia illius non permanebit, sed obli- diis inimicorum suorum, ei ablata fuerant ci redin-
« nebit vias injustorum, et in flamma sua non com- tpgrentur, nec convocari. nec judicari poterit, nisi
< burej.justos. Qui derelinquunt Deum incident in ipse pro sua necessiiale, minime tamen judicandus,
i illam , el exardescel in illis , et non exslinguelur, advenire sppnte elegerjt. Nec omnjno a quoquam fe-
t et immiltetur in illos quasi leo, et quasi pardus Iae- spondere cogatur, antequam inlegerrime pmnia, quae
« det eos. Sepi auras tuas spinis, et noli audirelin- per suggestiones inimicorum suorum amiserat, po-
< guam nequam, el ori luo facilo oslia, et seras âu- teslaii ejus honorabililer redinlegrentur, et praesul
< ribus luis. Aurum luum et argenlum luum confia, prius,statui pristino reddatur, et ipse disppsitis ordi-
i et verbis tuis facitp slateram, et frênes ori luo , nalisqne libère aç securp suis, tuhc canonice convo-
« rectos. El attende ne forte labaris in lingua tua, et catus ad tempus synodp in légitima et canonica ye-
j.cadas in conspectu inimicorum insidianlium libi, U niât ad causam, et si ita juste videjur, accusantium
« el sit casus luus insapabilis in mortem, » Isia ca- propositionibus respondeat. Nam hoc summopere
veanl omnes, ut cohibeant linguas a malo, et labia providendum est, ne anlequam haeçpmnia fiant coa-
eorum ne loquanlur dolum. De çaetero, eharjssjmi, ctus respondeat, quia contentio semper vitanda est..
cpnforlamini in Domino, et jn pptentiaviriulisejus. Adimi nanique episcopo episcopalum, anlequam
Induite vos armaturam Dei, ut possitis stare adver- causse ejus exitus appareat, nulli Chrisliano videri
sus insidias diaboli, quoniam non est.nobis collucta- jura potest. i Item ex eisrfem^cap.14) ; »Nullus metro-
lio adversus carnent et sanguinem , sed adversus poiitanus episcopus, absque cseterorum pninium com-
principes et pplestales, adversus mundi rectores te- provincialium episeopôrum instanlia, aliquorùm au-
nebrarum harmn, contra .spiritualia nequiliae in çoe- diat causas eorum, quia irrita erunt, jmo etiam cau-
lestibus, Proplerea a.ccipilearma Dei, nt.possilis ré- sam in synodo pro facto dabiint. Necreliquorum
sistera jn dje .malo , et in omnibus perfecli stare. aliquis episeopôrum. suorum .saperdotum causas au- •
SJale ergo succincti lumbos veslrps in verifate, et,, diatj absque proesenlia clericorum suorum ; quia ir-
induti l.orieam justiliae, et ealceati pedes in proepa--. ri ta erit senlentia episcopi, nisi prsesenlia clerico-.
ratione Eyaugejii paeis. In omnibus sumentes scu--, rum çonûrmetur,»
 1021 PPUSCULA ET EPISTOLiE. 1022,
Ex epistola papce Gelasii, ad Anaslasium principe A apud semetipsos tenere, proculdubio hos anathe-
de Acalio, in concilio Chalcedonense a sede apt malizaimis, et ego et omnes catholic episcopi, aique
stolica compelènlérfuisse damnalum. universa Ecelesia, quia verilati contraria sentiunt,
(Epist. 11 ad episcop. Dardanioe.) i Nec plane t; etconlraria loquunlur. i
ceamus, quod cuncta per mundum novit Ecclesi; Quod si quis saeerdolum conlra haseinterdicta feceril
quoniam quorumlibet sententiis ligata ponlificun a suo officio submovendus sit. Léo per universas
sedes beali Pétri aposloli jus habeat resolvendi, ui provincias episcopis constituas.
pote qua3 de omni Ècclesia fas habeat judicand (Epist. 1.) « Hoc ilaque admonjlio nostra denun-.
neque cuiquam de ejus liceat judicare judicio, si tiat, quod si quis fratrum contra hsec statuta venire
quidem ad illam. de qualibet mundi parte canone . ientaverit, et prohibita fuerit ausus admittere, a
appellari voluerinl, ab illa aulem nemo sit appellar suo se noverit officio submovendum, nec eum com-
permissus. Sed nec illa prsélerimus, quod apostc munionis nostrse futurum esse consorlem, qui socius
lica sedes, ul fréquenter dictum est, more majorum esse nokiit disciplinse. Ne quid vero sit, quod pra>
eliam sine ulla synodo prsecedenle, et exsolveno . lermissum a nobis forte credalur,.omnia decretaiia
quos synodus inique damnaverat, et damnandi, nul! constituta, tam beatse recordationis Iiinoeenlii,
exjstente synodo, quos oportuitliabueritfacultatem. B quam omnium praedeçessorum noslrorum , quse de
Et post pauca (in eadem) : i Sanctse mémorise quipp ecclesiasticis ordinibus, et canonum promulgaia sunt
Athanasium synodus orientais addixerat, quem ta disciplinis, ita a vestra dilectione cgstodiri debere
men exceptum sedes apostolica , quia damnation mandamus, ut si quis in illa commiserijt, veniam
Grsecorum non consensit, absolvit. Sanctse mémo sibi deinceps noverit denegari, J
rise niliilominus Joannem Conslanlinopolilanum sy- Ex
periocha v. Nicolai papas, pressentis Adriani pape
nodus .çtiam caiholicorum prcesulum certe damna Michaeli Grasçorum imperatori di-
proedeçessoris,
verat ; quem simili modo sedes , apostolica etian reçta.
sola, quia non consensit, absolvit. Itemque san (Epist. 8.) « Decretaiia autem, quse a sanctis pon-
clum Flavjanura pontificem Graecorum çongrega tificibus primas sedis Romanse- Ecclesise sunt insii-
lione damnatum, paritenore, quoniam sola sede • tu ta, çujus.auctoritale atque sanctione omnes sy-
apostolica non consensit, absolvit, poliusque, qu nodi et sancla concilia robpranlur, et stabilitatem
illic rèceptus fueral, Diosçoruni secundoe sedis pra> sumunt, cur vos non habere vel obseryare dicitis,
sulem sua.auetoritatedamnavit, elinipiain synodun nisi quia vestrae ordinationi conlradiçunt, et ex laico
non consentiendo submovit, ac pro veritate, ut sy- subito ad culmen palriaïchatus transyolare resi-
nodus Chalcedonensis fieret sola decrevit. In qus u stunt, contra illud Aposloliçum : Nfiuiinifijto mannm
ergo sola jus babuit absolvendi eos quos synodic: imposueris (I Tim. v, 21).? Quod si ea non habetis,
décréta perculeranl, sic eliam sine synodo,in bai deuegleciu atque incuria estis arguendi : si habetis
eadem causa plprimos eliam damnasse cognpscilur. ; et non observatis, de temeritale estis çorripiendi et
Item de eadem re. t Post quingenlps annos constjlut: increpandi. i Item ipse : >Sancti Chalcedonensis con-
Cbristi eos velle subvertere, cum triginta annorun cilii sanctiones ad rnemoriam reducamus, quse ila
lex hominum non possit abrumpi sanctum Athana^ decernunt (Can. 9) : Si clericus habet causam ad-
sium ideo non fuisse damnalum a synodo Orientis versus episeopum proprium, vel adversus aiterum,
quia sedes ista non consenseril ; sanctum Joajmen apud synodum provincise judicetur ; quod si adver-
Constantinopplitanum -, sanctum Flavianum. Si e; sus ejusdem provincise metropolitanum episcopus
ergo non eonsenliente sola, qui damnati sunt a sy- vel clericus habet querelam, petat primatem dioe-
nodo , qui eadem sola damnante damnalus fuerit ceseos, aut sedem regioeurbis Constanlinopolilanse.
damnalus sit, » In quo hic lenor observandus est, ut si videlicet
S. Gregorius in epistola ad Theoclisiam patrician clericus aut episcopus adyersus metropolitanum habet
dicit : si hoc
j, querelam, et lanta urgetur necessitate,-vel
(Lib. îx, epist. 39, snb finem.) t Si qui vero suit grave non ferai, ubicunque sit positus, primatem
qui dicunt, quia compulsus quispiam necessitate, s , dioeceseos pelât. Quod si juxta Conslantinopolila-
analhemalizatus fuerit, aul contra ea quse'sub ana- nam urbem quisquam eorum constilulus, et solius
lliemate prohibita sunt proesumpserit, aiialhemalis prsesùlis ejus judicio velit esse contentus, petat
vinculo non tenetur, ipsisibi testes sunt, quia Chri- eamdem regiam-urbem. Cum enim dixisset : Petat
stian! non sunt, quia ligamenia sanctse Ecclesise va- primatem dioeceseos, prseceplum posuil eadem san-
nisse sêstimant coiialibus solvere, ac per hoc abso- cta synodus, regulamque cohstiluil : cum vero
lutionem sanctse Ecclesise, quam prsestat fidelibus. disjunclivâ conjunelione addidisset, aut sedem regise
verafn puianl, si ligaturas ejus valere non «estimant. urbis Coiistantinopolitanse, liquet profeclo quod hoc
Conlra quos diutius disputandum non est, quia pei secundum permissionem induisit. Ergo saltem nunc
omnia despiciendi et analliemalizandi sunt, et unde non videlis ad majora,esse properanduin ? Et quant»
fallerë veritâlem cfpdunl) inde in peccatis suis ve<- magis ad p^lioris aueloritatis judicium tëiiditur
raciter ligahtur. Si qui sunt igilur, qui sub nomme querimonia , tanlo adlmc amplius majus culmen
Christian» haèc aut prsedicare audent, aut taciti petendum est, quousque gradalim .perveniatur ad
1023 UINCMARILUGDUNENSIS EPISCOPI 1024
eam sedem, cujus causa aut a se negoliorum me- A A « nesciùnt quid loquanlur. Conlra quos hoc ipso ve-
ritis exigenlibus in melius commulatur , aut solius < nire seprodunt, quodprima?sedisana rectaque sua-»
Dei sine qusestione reservatur arbitrio. Quem autem t deuli parère fugiunt. Ipsi sunt canones, qui appel-
primatem dioeceseos sancta synodus dixerit, praeter < lationes tolius Ecclesise ad hujus sedis examen vo-
apostoli primi vicarium nullus penitus intelligitur. t luere deferri, ab ipsa vero nusquâmprorsus appellari
Ipse est enim primas, qui et primus habetur et < debere sanxerunt, ac per hoc illam de tota Ecclesia
summus- quse viritim, si locus exegerit, in subdi- « judicare, ipsam ad nullius commeare judicium, nec
tis demonslrabimus. Ne vCro moveat, quia singulari t de ejus unquam prseceperunl judicio judicari, sen-
numéro dioeceseosdictuin est, sciendum est quia « tentiamque illius constitueront non oporlere dis-
tanlumdem valet dixisse primatem dioeceseos quan- < solvi, cujus polius sequenda décréta mandarunl. J
tum si perhibuisset dioeceseon. Plenae sunt enim Ergo de judicio Romani prsesulis non retractando,
sanctse Scripturse tali forma locutionis. Denique quia nec mos exigit, quod diximus comprobato.
seriptum est : Fons ascendebat e terra irrigans uni- Non negamus ejusdem sedis senlentiam posse in me-
versam superficiem terras (Gen. H, 6). Qui enim non lius commulari, cum aut sibi subreptum aliquid
ait, unus fons ascendebat e terra, sed sut, fons fuerit, aut ipsa, pro consideratione aetatum vel lem-
aulein ascendebat e terra, pro numéro plurali posuit B 1 porum seu graviumnecessiiatum.dispensatoriequid-
singularem ; ut sic intelligamus fontes multos per dam ordinare decreverit. Quoniam et egregium apo-
universam terram loca vel regiones proprias irri- siolum Paulum qusedam fecisse dispensatorie legi-
ganles, sicut dicitur miles, et mulli intelliguntur, mus, quse postea reprobasse dignoscitur. Quando
sicut dicta est locusta et rana in plagis quibus tamen illa.Romana videlicet Ecclesia, discretissima
ASgyptiipercussi sunt, cum esset innumerabilis consideratione fieri delegerit, non quando ipsa quse
locustarum numerus et ranarum. Ita Jet hic dioecesim bene sunt diffinita ratractare renuerit. Porro ne di-
singulariter dixit, sed liane propter unilatem pacis catis, prseler Ecclesise legem Ignatium et Photium
et fidei, plurali ter intelligi voluit. >Item ipse : t Cum Romam venire sanxisse, scilote nos antiqui patris
beatoGelasio noslrae sedis antistile consulte dicemus et prsedecessoris nostri Julii in hoc esse secutos
(GELASIUS, epist. 6, ad episc. per Luc. et Brut.) : Ne- exemplum, qui juxta quodin epistola sua reperilur,
cessaria rerum dispositione constringimur, etaposto- his qui convenerant Antiochise hoc prsecepisse di-
licsesedis moderamine "convenimur, sic canonumpa- gnoscitur, et Theodoritus histonographus in his hoc
lernorum décréta librare, et rétro praesulum decesso- ipsum verbis osiendit (lib. n, cap. i) : « Verum, in-
rumqne nostrorum prsecepta metiri, ut quse prse- « quiens, Eusebius ejusque consorles caluutnias in
sentium nécessitas temporum restaurandis ecclesiis C t Athanasium factas Julio Romano pontifici destina-
relaxanda deposcit, adhibita consideraiione diligenti, i verunt; qui Ecelesiasticam sequens legem, eliam
quantum potest fieri temperemus. Et quoniam de i ipsos Romam venire prsecepit, et venerabilem ad
persona Ignatii atque Photii, nihil discrelius atque < judicium regulariter evocavit : ille contïnuo evoca-
roitius, neenon et salubrius arbitramur, quam ut i tione suscepta venit. > Quod si ad hoc dicitis, ille
uterque Romam ad ranovandum examen veniat, hoc _ t quidem vocayit, sed ipsi venire contempserunt, au-
magnopere volumus, et ut vos annunlietis salubri- « lem sequentia, et videbitis utruminlaudem, an in
ter admonemus. Sed hoc secundum*indulgentiam i viluperium, ista sit illis reputata contempiio. Sub-
concédimus, non licentiam id efiîciendi pro libitu cu- i junxit emm idem histonographus dicens : « Calum-
juslibet tribuimus. Quoniam cum secundum cano- i niarùm vero sarcinatores Romam quidem profecli
nes, ubi est major aucloritas, judicium inferiorum t non sunt, scientes facile suum capi posse menda-
sit deferandum, ad dissolvendum scilicet vel ad ro- < cium. i Ne ergo dicatis nos praeter Ecclesise legem
borandum , palet profecto sedis apostolicse cujus prsefatos Romam venire sanxisse, quoniam sicut ex
auctoritale major non est, judicium a nemine fore historiographo ecce audistis, beatus Julius et accu-
retractandum, neque cuiquam de ejus liceat judicare satum et accusatores Romam venire praecepit, et
judicio. Siquidém ad illam de qualibet mundi parte-1 D venerabilem Athanasium ad judicium evocavit. Sed
canones appellari voluerunt, ab illa autem nemo sit; ille, qui bouam conscientiam gerebat, nihil raluctans
appellare permissus. Juxta quod et Bonifacius atque ! venit : illi vero, qui malam, contempserunt, scientes
Gelasius sanctissimi prsesules, non suis adinventioni- profecto, sicut ibi legitur, facile suum posse capi
bus, sed Ecclesise Romanse consuetudinem noni mendacium. >
ignorantes dicunt, Bonifacius quidem Rufo et vele- Item ipse : i Volumuset ita decernimus, istiusmodi
ris episcopis per Thessaliam et alias provincias con- pontiiieem digna pro factis recipere, ut sacerdotale
stitutis scribens : « Nemo, ait, unquam apostolicoi decus penitus non vilescat, nec tam facile pontifica-
i culmini, de cujus judicio non licet ratractare, raa- lis apex terra tenus incurvetur. Ita, inquam, volu-
i nus obvias audacler inlulit. Nemo in hoc rebellis; mus et. decernimus, hune, imo quemeunque pontiii-
i exslilii, nisi qui de se voluit judicari. » eem, justse subdi sententise, ut non a ssecularibus
i Gelasius aillent (post epist. 8) in commonitorio> quibuscunque judicetur, non tyrannice pellatur,
tfausto magistto fungenti legalione Conslantinopo-- non ante audientiam ecclesia sua prlvetur, non ab
lim dalo, i Nobis, inquit, opponuni canones, dumi inferioribus sed a majoris auctoritatis persona reeii
 1025 OPUSCULA ET EPISTOLA. 1026
calculi sentenliam consequatur. lia denique volu-j A sentenliam ex alia culpa, id est inobedienlia, me-
mus, et ita decernimus istius, imo vero cunctorum reantur. Igitur prselatos damnare indiûêrenter opor-
sacerdotum causas examinare, culpasve punira, ut tet horrescere. Quicunque vero minoris auctorilalis
patentes terminos non transgrediamur, sacros ca- sunt, damnari sollicite caveant, nec majorant suo-
nones non conculcemus, nec decretaiia sedis app- rum sententiam transgredianlur. Alioquin, licet
stolicse conslituta, quibus Ecclesia tota ftilcitur injuste nonnunquam damnati sunt, ex ipsa tentera--
atque munitur, quoquomodo violemus. Ad exlre- n'a prsevaricatione, culpa, quse nondum forte perpe-
mum ita volumus et ita decernimus pontificem qua- trala fueral, et ultio, quam culpa necdum. mereba-
liscunque sit judicari, ut ecclesiae cui proeestjura tur, procul dubio subsequentur. Nihil quippe lignum
nulla lemeritate, nulla prsesumplione frangantur. vetilum in se mortiferum habuit, sed qui inobedien-
Nullum quippe poterit Ecclesise jus dignum servari, ter ex eo comedit, mortem sibi et posteris propina-
si praesul ejus a quibuslibet, vel quandolibet, aut vit : non quia lignum malum, cum Deus quod fecit
quomodolibet impediatur, et pro libitu cujuscunque tolum fecerit bonurn, sed quod mala sit transgressio,
tanta facilitate pellatur. Quod cum ita sit, non pos- et riolënti subjici per eam merito sil orla damnalio. >
sUmus intérim frâtrem nostrum Ignalium, qualis- Item ipse. t Sicut ex apostolicis canonibus edocemur,
cunquesil], non inter sanclissimos est beatissimos ]B' solvi ab eo qui eum sequestravit, aut certe a prima
palriarchas connumerare ; qui licet apud vos sit lot sede jure possit absolvi.
opprobriis, lot persecutionibus fatigalus, a nobis « Ecce hic evidentissime ostenditur, ut si quis
tamen nonnisi qualis a decessoribus meis est habitus -' contra Romaiiorum pontificum décréta
obloqui ,prse-
creditur et veneratur. Nullo quippe"noslro examine suhtpserit, jure temeritalis arguatur. >
alicujus criminis reus ; nullo esl noslro speciali ju-
dicio repertus obnoxius. Ac per hoc nulla est nostra Haec succincte quidem excerpsi, acpassimpro
senlentia condemnandus, aut a nostri Ëcclesiseque qualitate negotii contexcndo, promiscueque conse-
noslrse cdmmunioné collegii sequestrandus, aut ali- rendo, ordine cum prsépostero, lum composito, sed
quibus nisi honorabilibus vocabulis appellandus. > et sensim connexo ascivi, quaeplenius, directo tra-
Item ipse : < Prselati judicium seniper inferioribus mite servato, ex Romanorum pontificum decretis,
formidandum est : ne si ei non obedierint, licet ab in alio codicello, examussim de multis modica de-
eo fortassis iniuste li»entur iisam obliqationis suse florando, collegi.

VI.
HINCMARI LAUPUNENSIS SCHEDULA

Episcopis et per eos régi porrecta.

Hanc schedulam porrexit Hincmarus Laudunensis epi- C éxoniam, scilicet personam quse firmaret quod illic
scopus apud Pistas m Kal. Septembr., indict. i, venire nequirem, non transmisi : et quod de capite
episcopis de provincia Rhemorum, Hincmafo a, meo, id est, de facto meo advocatum in judicio sse-
Odonib ; de provinciaRolhomagensi, Wenitoni », culari non dedi. Verumtamen raissum mese excusa-
Archamberlo d, Sigenando e ; de provincia Sennensi, tionis ad dominum nostrum regem direxi. Et vos
Mneoe f, Fulcrico g, Abboni&; de provincia Burde- scitis sacris legibus esse décretum pro qualicunque
galensi, Engenoldo i, Helia i. civili vel criminali causa, quemcunque judicem non
Non latera vos scio, domini patres, et fratres, ac licere invilum episcopum ad judicium publicùm
Deo digni episcopi, res episcopii Laudunensis Ec- provocare, perducere, vel exhibera (Cod. Afr.,
clesise mihi commissse, imo quidquid habebam in can. 15). Et quisquis episeopôrum vel reliquorum
iSto regno, exceptisprincipali ecclesia, et episcopii ecclesiasticorum clericorum, pro criminali vel civili
domo, et claustra priraum esse imbannata : ita ut causa, relicto ecclesiastico judicio, ad publica judi-
nihil mihi a quocunque de prsediclis rébus et facul- cia perrexerit, et eis de criminali culpa purgari
tatibus quidquam praesidii ministretur, aut obsequii voluerit, eliamsi pro ipso fuerit prolata senlentia,
praebeatùr. Quoniam sicut mihi sub brevi dierum locum suum amittat : in civili vero perdat quod
tempore, et nullo episcopo mese provincise conscio D evicit, si locum suum obtinere maluerit. Sed si a
flieratimperatum, saeculare judicium non adii, et clerico vel alio quocunque altercatio contra episco-.
a Rhemensi. f Parisiensi.
b Belvaeensi 8 Tricassensi. ' : ' '.,' ,lii,.",''
'' *'-'
c Rolhomagensi. h Nevernensi. <' i ;.-.-'
d Bajocensi. ' Pictavorum.
e Conslantiacensi. ? ,_,-.>•
) Encolismensi.
1027 . HÏNÈMARILUGDÙN1NSIS EPISCOPI 1028
pum propter quamlibet causant fiât, apud mëtropo- £\ sedis Romanse, contraque leges, quibus una cum
lilanum, vel primatem provinciae*secundum sacra3 sacris regulis sancta moderatur Ecclesia, sum spb- *
régulas causam judicari debere. El si quid jùdicatis lialus. In quibus mihi oslenderit illum nie irraiio-
episcopus eôntradixerit, ad beatissimûm sedis Ro- nabiliter oflendisse, voluutarie recognoscam, et éi,
manse pontiiieem causa referatur : étrille juxta sicut domino et seniôri âc régi meo facere debèo,
canones et' leges huîc causse prsebeat ïinem. kimililer satisfaciam. Et deinde sicut regulse jubent
Postquam vero ûna Cum iiietfôpolilanô meo ad meis légitime usus, et uti prsecipiunt canones in
hune locum veni, ubi Deo placiluni convenluni vë- provincia mea regulariter ad synodum evocatus, de
slrum adivi, consiiium, et consènsum apud vos, et quibuscunque ibidem fuero interpellalus, coram
per vestram reverenliam apud domini nostri régis meis judicibus reddam canonice ralionem, el cano-
fclemeiiliamqusiisilurus, quid me oporleal facere, et nicum sequar judicium.
quomodo valeam vivere, rébus el obsequiïs ecclesia- Alioquih, secunduin sacros canones, et décréta
sticis inconsuko episcopali judicio spolialus : non ab sanctse sedis Romanae pontificum B. Pétri apostoli
ignolis vel incertis personis ex parle domini nostri nïemoriâ lionoretur, el ut mihi nulla ab ullp violenlia
régis mihi est.nunliatum, ul nie erga eum recognor inferalur propria voce atque libello.aposlolicam se-
scani, et ei humilitër satisfaciam. Audivi eliam, B dem appello. El hac professionem.. atque appellalio-
quia bomines, quorum causa adversum me domina- nem meam domno noslro. régi Cbislianissimo a
lionis sua? animus est cômmolus, hue venerint, ut primate provincise mese, cui hanc pprrigp, dari de-
adVersiimme debeàiil queri. Unde quoniam judicio posco : vobis una cum eo ipsius domni nostri cle-
regulari nteipsuin co'nslringo, et senlentia sine scripto menliam poslulantibus, ut propter Dei amorem, at-
dicta, juxta clefinitionesinviolabiles nec nomen [al., que sanclse Marise, et sanctorum aposlolorum, om-
ne nomen quidem] senlentioe habere mereliir (GREC, niumqUe simul.sanctorum veneralionem, mihi leges
l. H, ep. 54, indict. 6), humili supplicâlione scripto ecclesiaslicas servet, qui regia pietale cunçlis legem
respondeo : Sint canonice rëvestitus, de quibus servare, et misericordiam exhibere moneiuri
contra sacrés canones, et décréta pontificum sanclse

VII.

iSATISFACTIO HINl^xARI LAUDUNENSIS.

Verba salisfactionis Hincmari Laudunensis episcbpi, dsmno Curolo régi per Odonem episcopummissa.

Domne, ego commovi animum vestrum, quod G inc.autelam vos offendi. Et quantum vos benignum
mihi non fuerat opus, et non per infidelitalem, nec habui, tanium poste? ofiensum sensi. Elindeprecor
quantum intentionem mentis mese cognoscere potui, vestram mercedem, ut vester animus sit mihi placa-
ad vestram dehonorationem : sed forte pei meam lus, et vos iterum sentiam mihi esse nenignum.

VIII.
EPISTOLA HINCMARI LAUDUNENSIS AD RHEMENSEM.

Responâet ad Hincmari "epistolamquinquaginta quinque capilum et ad alia quoe contra ipsum scripta vel acla.

Reverenùssimo Rhemorum archiepiscopo domino D
Patri HiNCMAKO, HINCMARÛS Laudunensis Ecclesise
mininius episeopôrum in Domino Jesu Christo lolius
felicitatis pleniludinëm.
De liis quse vobis per Hitlonem ecclesise mihi
commissse prsepositum verbis mandavi, et mihi lil-
teris raseripsislis, Hermundum hominem Nortmanni
mihi dixisse de rébus a me çonferendis, non mihi
dixit, sed hominibus quibusdam meis, nec incertis
personis. Sed et quod scripsistis, eumdem Hitlonem
dixisse ut mihi liceat ras ecclesise sicut mihi simu-
laverit disponere et gubernare, non eas ililer dispo-
nere vel gubernare volo, nec inde aliam habere
polestatem, praeter canoniese instilulionis sanctio-
nem ; videlicet uti Anliochenum, quod salis abunde-
que recipilis, decernit concilium, inquiet)s («s». 25) :
t Episcopus ecelesiasticarum rerum habeat polesta-
tem, ad dispensandum erga omnes qui -indigent,
cum summa reverentia et timoré Dei. J Unde item
in eodem concilio cpnslîtuitur(çaH. 24): « Quse sunt
Ecclesise sub omni solliciludine et conscientia bona,
et fide quse in. Deum est, cum çunçi.a considérât
judicatque, servenlur : quae etiain dispeiisanda sunt
judicio et poteslate pontificis, cui commissus est
populus el animse quse'inlra ecclesiam congregan-
tur. i El canones aposlolorum his stalulis ira' coiiji-
ciunt (can. 41) : i Praecipimus ut in'polestàte sua
episcopus ecclesise res habeat. J Si enim anirn»
 1029 - OPUSCULA ET EPISTOLË. 1030
hominnm pretiosse illi sunt crédita?.,: multo magis A i suus aevester missus in ipsum pagûm irent, et éx
oportet eum curant peeuniarum gérera, ita ut poter bis rei veritatem investigarent,. et quidquid inven-
slalê ejus indigeniibus omnia dispënsentur per pre- lum fuisset, quod ex eisdem rébus juste el raîiona-
sbytères eldiaconos, et cum timoreioïnnique soliici- bililer ad Laudunensem Ecclesiam perlineret, non
tudine-ministrenlur. Sed.el mandavi per prsefalum solum non discuterai, verum et libenter eas ipsi
vobis, quod forte oblitus fuit eliam isla , quoniam Ecclesise concédera vellet ;. et ego ex his tune nihil
tempore-illo quo domnus rex a regno hoc recessit - çontradixi. A fine respondere incipip. Ex istis nihil
pro sua necessitate, mihi com'mendavil homines plu- conlradixi, quia nihil in hune modum ex ipsis aûdivi.
ies acceptare, quam loci mei quanlitas possitsusli- Dixit quidem rex, dum de receplione ejusd.em villse
nere, spondens lune se mihi daturum unde eos in agerelur, quod alia sicut Nortmannus dicebat super-
reliquum possem deportare. Nec modo habeo unde prendissem, quae in meo non continebantur prae-
eis suffiçientia, imo nec gubsistenlia tribuam, et ceplo, et ego respondi, quod nullatenus hoc fecis-
mihi ad servitia sua peragCnda necessaria prsepa- sem, nisi quod ad eamdem viïîam perlinebat, aut
rerii; et nisi mihi llcueril ordinare. qualiter vivera denominatum in meo continebatur prsecepto : et si
possim, unde ilifiêra tant crebra peragere valeam , illi placerai, ipsum praeceplum posset videre. Et ipse
non possum illi temporale-reddere servilium, nec B. 1 respondit bonum esse ut ipsum prseceptum vidéret..
loounii cui indigmisprsesidep, unde Conliiiere prse-" Et post hoc alia atque alia interposita fuerunt, usque
valeam habeo. Quin et ras, quse et tam milii et dum ad hoc perventum est, nt dicerel se mihi con-
clericis meis stipendia conferebaiit, ac anlecessori cédera eamdem villam, et quidquid in meo contine-
meo, a me auferuntiir, et ei potestate regia dantur, batur prsecepto, prseter illa quinque mansa,, quse
qui nec unum mansum ab antecessore meo de ipso Ansgarius homo suus, relinebat : de illis autem yole-
episcopatu obtinere potuit, Prsetèrea et ras quse bal, ut id ipsum verbum ponam, ut sic slarent usque
luniinaria eeclesiae ministrabant ei danliir, quem dum per missos suos cum vestro et meo inde rei
neque per 1res annos ad me ut veniret impetrare veritatem inquireret, et si eliam posset ïnvènire,
quivi, dunittens quse etiam in construclione ecclesise quod ad villam Pauliacum juste périmèrent, mihi
operari debuit, el easdem res quas tenel ciim ipsa perredderel. Illud autem prseceptum, quandiu postea
ecclesia quse in ipsis continebatur deslruens. Alii in Altiniaco fui, a me non requisivit, usque dum
quoque regia potestate dantur, qui ecce per un- Flotharius easdem 'res homini Nortmanni reconsi-
decim annos hue jllucque pro suo libitu deambu- gnavit. Quod prseceptum Berlhario misso ineo défé-
lans ad me nec semel venire dignatus -esl, sed fit rente per manus Harduici archiëpiscopi rex vobis
filio suo, qui pro illo servira mihi debuit, nullam G t praesentibus postea in eodem Atliiiiaco vidit : et
sustentalionem fecil : unde et ipse,- quia non habe- eadem loca distinctim posita in eodem praecepto aut
bam ut ei aliud beneficium darem-, a me recessit. vidistis, aut Ansigiso relegenle audistis : quse Flo-
Taies igitur nullam,mihi aut eeclesiaemea?utililalem tharius, sicut prsedixi, homini Nortmanni consigna-
conférantes, sed potius detrimeneta inférantes, ntp- vit, et eidem Bertbario, ut mihi renuiiliavît, réx
nente propheta, evellgns, deslruens, disperdens et dixit, quod misdictum illi fiierat, et easdem'res ab
dissipans (Jer. i, 10), ab extera polesiate super Ecclesia Laudunensi dislrahere nolëbat; qui suum
ecelesiastica dispositione aedificantur et planlanlur. deosculatus est pedem. Vobis autem paulisper cum
Quod autem mihi rescripsislis de rébus a me ablatis . rage consilianlibus reddilio dilata est. De eo autem
resppndisse vobis regem, quodputaret mihi posse . quod ex vobis mihi scripsistis ita, sicut et manife-
sufficere quod hinc jam coram episcopis benigno . stissime claruit, de his quas conlra rationem et
animo et alloculione placida mihi in Aitinjaco palatio justitiam illegaliter ac irregulariter eas usurpaverim,
dixit, videlicet quoniam ad illum pervenit, ine am- quia in eodem prsecepto conlinetur, quod villam
plius prsesumpsisse de rébus, de quibus nunc man- Pauliacum in integro mihi regia restituerai auclo-
davi, quia Flotharius missus ejus Normanno consi- n ritas, el qualiter ipsa mansa ad eamdem villam
gnayerit, quant ecclesise mihi commissse debeantur, , Pauliacum juste et rationabiliter periineani, et jam
et amplius quant in prsecepto habeantur, per quod per sexaginta annos el eo amplius certiludinem rej
mihi res a iongo lempore ab Ecclesia Laudunensi habéo; erideo legaliter et regulariter eas cum cae-
sublractas restitnit, vel gratis mesepelilioni annuens . teris niansis ad Pauliacum periinentibus per sex
dédit, sicut et manifestissinre claruit de lus quas menses possedi, donec idem Ansgarius regia pote-
contra rationem ad justitiam illegaliter atque irrè- .. stale ipsas oblinuil, non advocato meo ad mal-
gulariter usurpavi, quoein praecepto non conlinentur, lum, utpublicse se habent leges, pro rébus ipsis
et juste atque ratioiiabililer secundum legem homo mannilo, Imo eliam, cum in palatio ad causas
. suus raçonquisivit. Proplerea illas res, videlicet vil- pro ipsis bannus a meo quodam requirerelur
lam, Pauliacum, quse a longo lempore ab Ecclesia homine, qui inde nullum ministeriùm habebat,
Laudunensi .subtractae fuerant, prsesentaliter recipe- nisi quia tantummodo ad poteslatem sanclse Marise
ram, et illas alias,, de quibus ad eum reclamatio eas me jubente revocaverat, ut cseleri mei homines
vënit, intérim, non reciperem, sed iantum inde ex- caeleras, et pro eo quod in illa mânsa. inlrave-
spectarem, donec illud prseceptum apportarem , et rat, ut bannum rewadiarel inlerpellaretur, astiiit
 1031 HINCMARILUGDUNENSIS EPISCOPI . 1032
meus pro lus rébus advocatus, qui legem sibi de his A . mei alii homines vénérant, ipse venerat, justitiam
observari proclamavil : videlicet quia ad potestatem de suis qui de illo reclamabant hominibus villanis
sanctse Marié Laudunensis Ecclesise périmèrent, et reddere unquam noluerit. Et mine in proximo, dum
ipse pro his rébus advocatus eral, et inde secundum hostiliter omnes banniti fuissent in régis servitium,
legem rationem reddere vellet. Qui mox expulsus et ipse cum aliis meis venissem hominibus ad Moso-
est, et cum omni violeniia coegerunt illum meum mum, unde non longe sua distabat mansio, neque
jilimn hominem, ad quem inde nihil pertinebat, ut ad me venerit, neque ullum suum missum suse im-
bannum pro bis rewadiaret. Et rewadiato hanno possibilitatis aut alicujus excusationis transmiserit.
minati sunt, quod ad mortem illum judicarent pro Insuper filium suum, quem mihi commendaverat,
infidelitate régis, nisi prsesehtaliter talia vadimonia cum praecepissemipsi cum'aliis meis qui de eodem
daret, ac pro vadirrioniis taies fidejussorCs, qui die pago sunt meas lenere mansiones, ad tenendas man-
statuta easdem res régis misso quasi revesliendo siones Rothadi episcopi miserat : et dum per ipsam
reconsignaret, quod et eum facere compulerunt. pergerem villam, neque idem filius suus in praesen-
Secundum hanc legem conquisitse sunt lise res, si liam meam venire dignatus fuerit. Locutus cum
hsec constriclio'conquisilio jura dici potest. quibusdam meis, a quibus et audivi hominem illum
Quod vero mihi réscripsistis sic, de beneficiis B fuisse Rothadi episcopi, ut lalibus patet indiciis.
autem hominum luorum de quibus mandasti, re- Reversus autem ex eàdem expeditione, diuque exspe-
spondit quia tui homines se ad eum reclamâverunt, clans àd me non venit. Pervenit autem ad me cla-
quod ab eis sua bénéficia, quse apud antecessores mor de eodem Ragenardo, quod suum habuerat de-
luos, et apud le proservièrant, injuste et irrationa- slructum béneficium. Transmittens autem rescire
biliter abslulisses : unde secundum sacros canones, utrum veruni esset, invenit missus meus, et man-
et décréta sanctse sédis Romanse pontificum ex eis- sum indominicatum, et ipsam ecclesiam penitus de-
dem sacris canonibus promulgata, electos judices structam, ac silvam venditam, et alia perplura. Ad
apud me expetisli, et eorum atque aliorum Deum quse judicaverunt astantes laici, ut sacramenlo pro-
timentium judicio de quibusdam decretum fuit, ut baretur ex mea parte, quod de régis servitio sine
. bénéficia sua, quse irratiohabiliter perdiderant, re- mea licenlia veniret, et amilteret illud béneficium,
cùperare deberent. Quorumdam aulem eorum causa anelum, mentam, et ciminûm décimantes, et gra-
ùsçue ad alium tractatum cerlis causis inlervenien- viora legis relinquentes, culicem liquantes, et came-
tibus non diffinita, sed implacilata remansit, et tu lum glutientes, cum canones décernant ut per épi-
ante dillinitionem contra sacros Canones sine ulla scopos judices causa finiatur, et ïntrâ plenitudinem
necessitate vel ratione fuga lapsus regularem diflini- C Capiiulariorum gloriosissimorum imperatorum dom-
lioném ex spéciale contempsisli. Respondeo quod ni Caroli et Lndovici ita stalutum sit : < Qusecunque
inde se rei veritas habet. Rex quidem quodam die, a singulis regibus circa sacrosanctas ecclesias sunt
cum jam domum redire debueramus, a vobis quse- constituta, vel singuli quique Antislites pro singulis
rere ccepit, qui in crastinum de çoepiscopis Rhemo- ecclesiasticis impetrarunt, sub peena, sacrilegii jugi
rum provincise intéressent ad causam audiendam et solida aeternitate servenlur. Clerici etiam non sse-
de his hominibus. Ego tamen dixi quia non habe- cularibus judicibus, sed episcopali audientise reser-
bam mecum clericos nec laïcos qui causoe interfue- ventur. Fas enim non est ut divini subdantur arbi-
rant, et per quos inde rationem reddere possem. Nam trio saeculari. > Item in eisdem ex sacris regulis et
praeteritis ipsis diebus per bannum regium omnes mei istud assuniptum est : i De viris»Deodicatis, vel ec-
homines in palatio retenti fuerant : ego autem solus clesiasticis facultatibus aliquid disponendi nulla legi-
ad mansiones Harduici cum uno suo clerico et tribus lur laicis, quamvis religiosis, unquam attribula
laicis hominibus perrexeram. Interrogavit quoque facultas. » Itaque potioris erai judicii saeratas Deo
rex, quos ibi potuissem habere : et respondi Ber- res destruera, et de sacratis Deo rébus ecclesisecu-
tharium clericum, et unum laicum, qui in quorum - jus erant débita obsequia non reprehendere, quam
dam islorum causis interfuerant, et jussit ut eos ha- ** temporale illud servitium dimittas; sed animales
berem, et sic designatis Actardum, et Rainelmum, homines non percipiunt ea quse sunt spiritus Dei
et Joannem épiscopos, quos cognilores hoc ut prse- (I Cor. H), spirituales autem omnia dijudicant, sicut
dixi modo suscepi, ne viderer velle causam dilatare, spirilualis homo lestatur Slephanus papa et martyr
ac dilatione fallaciter légère veritatem. Advenimus (epist. 11). Quidquid in sacratis Deo.rebus et episco-
in crastinum. Reclamavit primus qui dicitur Rage- pis injuste agitur, pro sacrilegio reputabitur. >
nardus : de quo talent ab exordio incipiens reddidi -Post hune reclamavit Grivo, et respondi non me
rationem, quoniam dum idem domnus rex me Go- habere ibidem illos homines, qui ea quse dicturus
thiam suo in missalico misisset, sine mea licenlia eram una mecum sciebant. Atlamen, jubente rage,
reversus est. Deinde quia jam très anni eraht per- coepi hsecenarrare. Scilicet quod illum, et Beraldum
acti, ex quo eumdem Ragenarduin non vidi, et quse qui aderat, sicut domnus rex sciebat, Romam mo-
operari de suo debuerat beneficio in Ecclesia Lau- nueram esse mittendos j qui domno apostolico de re-
dunensi ex plurima parle dimiscrat, nec ad ulla pla- moralione mea litteras défèrent. Quodam autem die
cila de consideratione mearum necessitatum, ad quse veniënle ad me eodem Grivone, missalicum verbo*
1C33 „ OPUSCULAET EPISTOLiE. 1934
tenus injunxerira, et litteras ei dare volens, suam Arent;
„ miserimque missos meos, quod per campos
retraxerit manum, dixeritque usquequo suus compar remanserat recipere, veneritque ipse Grivo cum suis
veniret, non se litteras accepturum : cui et dixerim parentibus armalus, contenderitque hoc fieri : sed
ut tune et ipse proxima sexta feria quse imminebat cum plures ex meis venissent hominibus, quibus ré-
in eadem hebdomada cum suo compare, videlicet sistera non poterat, perwadia emendaveritquodmis-
Beraldo, adveniret. Qui his auditis se ad pedes meos factum habebat, mandaveritque mihi se velle ad
prosternera voluit; quem susceperim ne faceret, et meam mercedem venire, et sustinere qualem illi
sic ipse intuleril quod audierit me habere motum commendassem harmiscaram, responderimque illis
adversus se animum, et illi necesse erat ut ante- meis pro eo petentibus hominibus videlicet Gerardo, s
quam taie inciperet iter, sacramento se excusaret, Hadoardo, ac Colsano, ut veniret in crastinum , et
et tune quod juberem voluntarie se facturum. Cui et libenter si ita ipse vellel illud acquiescebant. Qui
respondi, quia non celabam quod motus aliquid transmisit ad me quemdam suum propinquum, qui
adversus illiim fuerim, eo quod audieram a quibus- vocatur Magenfridus, pro hac ipsa re, cui et similiter
dam illum dixisse, quod Romam ipsum non pro alia respondi, qui venerit quasi hoc acturus ad loeunrubi
re ire rogabam, nisî ut inde Scats mihi daret, quod eram, qui dieitur Monliniacus, et me hoc ipsum ei
ego mirabar si diceret, cum quidquid habebat bene- B oiferente discesserit, dicens non meam se habere
ftcii gratis ei dédissent et sine ullo prelio. Nam ut velle terram, nec meum se esse fulurum hominem,
scitis antecessorem meum Pardulum dimisit, et vobis neque unquam pro ipso beneficio non solum non ad
se commendavit. In lempore autem ordinalïonis mese Romam, verum nec tantum longitudinis, quantum
illum mihi commendastis, qui per aliquod mihi ser- ad suam restabat mansionem, perreclurum. Addidi
viens, mortuo'quepâtre ejus quod habuit béneficium quoque quod ipsum béneficium penitus déstructura
illi dedi, insuper et alia duodecim mansa. Hsecquse haberet, sicut et habet et apparet, familiamque mul-
prsemisi me illi reseranle negaverit quod nunquam timodis contra legem vexatain. Qui negavil coram
illud diceret, nunquam cogilaret; et precatus fuerit rage se non destruxisse illam silvam, nec suum esse
ut liceret illi se inde sacramento purgare. Cui re- déstructura béneficium, nec ila a me discessisse, sed
sponderim quia nihil abhinc ex hoc illi diserederem, non potuisse coram me ad ullam venire reddendam
nec aliquid adversus eum motionis abhinc haberam : rationem. Ego autem non habebam'illos quos prse-
et si ille Deo propitiante sanus abiret et rediret, scripsi, nec alios qui mecum lune fuerunl, et
suum servitium illi promeriturus essem , et eum ab hoc similiter sciunt quia illis diebus in Harduici
illis ilineribus quantum possem requiescere permit- archiepiscopi mansionibus pro causa superius prae-
terëm. Post hsecproseentus sum quod audierim illum < G taxala solus moratus exsliteram. Tune domnus
silvam quam suus nutrieral pater destruere,.et in- rex dixit, quia si ille ipsam silvam, ut dieebal, nu-
terdixi omnimodis ei ut caveret ne illud, si factura trierat, quam pater suus nutrisse coeperat, et ex
erat, in reliquum fieret : responditque mendacium eo amicis suis non deslruendo, sed cum ma-
quod audieram esse, sed dura Aquis palalii mecum nacla dedissét, aut si ad' suam necessilatem ex
foret (nain ab illo loco domnus rex mihi dixerat An- ea cum mensura accepisset, pro hoc non debuisset
sigisum esseRomam suo missaticoprofeCturum),qui- illud béneficium amiltere. Quod nullus est qui ne-
dam sui vicini aliquid ex ipsa silva dévastassent, sed gare possit si ille ita fecisset : sed ipse sicut dixi
ipse rewadiare eos essel facturas, sicque recesserit, fecit, quod tamen ut prsemisi coram rege • negavit.
reverti jussus a me, ut. prsedixi, in eadem hebdo- Dixit autem rex, quod illud quod dicebat, neque
mada l'eria sexta. Sed mox ut domum pervenerit, judicando diceret, quod tamen juste et ralionabililer,
omnibus vicinis suis deitunliari fecerit, ut quicun- sicut dixi, iste aliter non fecisset, dici et judicari
que ex eadem silva accipere volebat, usque in prse- posset. Me autem tune persistente, quod salis ha-
fatum diem acciperet, quia ipse amplius non illud bere possem de meis qui ea quse dicebam veridicare
béneficium teneret. Venerintque omnes tam ex ipso valerenl, domnus rex videns ibi causam non posse
comitalu, quam et de raliquis circumcirca positis, " fmiri, distulit eam usque dum a Silvanectis reverle-
depopulatique eamdem fuerint silvam, ipso Grivone retur in sequenti hebdomada feria quarla ; nam illa
praesente, ac quibusdam villanis eam vendente, qui- dies quo hsec acta sunt dies Dominicuserat : jussit-
busdam perdonante, audierimque hsec, ut pula sicut que ut homines meos hujus rei conscios mecum
de lam vulganda re, sustinuerimque usque ad pla- adducerem, et sic causa finiretur, quod et feci,
citum quod ei designaveram. Qui dum non venerit, dieque statuta adfui, sed nec Aclardura, nec Rai-
nec missura suse excusationis ad me transmiserit, nelmum, nec Joannem épiscopos, qui cogni tores
jam tandem miserim rescire si vera essent qusedice- mihi a vobis dati fuerant, et nisi judicio eorum
banlur; invenerinlque iiiissimei eamdem silvam sine contradicendum pularem, ad synodumque provoca-
numéro villanos destruentes, ac quercus semiincisas rem. judices fora poluissent, sine quibus causa fmiri
in reliquum destruendas, perque circum circa cam- non poterat, ibi inveni. Ergo quod dicitis me ante
pos densiter quse perduci ad donnas deslruenlium diflinitionem contra sacros canones sine ulla neces-
non poterant jacenles, et sic jusserim, ut ex verbo sitate vel ratione fuga lapsum, et regularem diflini-
meo omnibus prohiberai, ne amplius eam destrue- tionem exspectare contempsisse, ecee patet quod
PiTROL. CXXIV. 33
 1035 HîNCMARILUGDUNENSISEPISCOPI 1056
non contempsi, quoniam ita sicut prsemonstravii A quasi exemplar earumdem, lèvera me rogantes, el
causse adfui : nec decere magnitudinem vestrami sic, statim inde respondere, et ut perlegens id ipsum
intelligo, ut me tam ssepecontemptorem canonumi exemplar vobis prolinus redderam prseçepistis. Sicut
descrîbatis, quod nondum vel in uno aliquo evidentii aulem postea per aliud didici exemplar, plura in
documento probare potuistis. indiculo vestro rnihi oslenso defuerunt. Tractata
De eo vero quod dicitis, sine ulla necessitate veli sunt in eodem Attiniaco a domno rege per aliquot
ralione fuga lapsum, fateor nec ratio nec nécessitas; dies quae visa sunt. Cum autem designaretur nobis
fore debuisset devenienti in hos fines sseculorum ! dies certus, in quo synodalia tanium debuissent
io mihi facere, qui nusquam vel nunquam in aliquo ventilari, qui futurus erat sexta feria, adveni, vos
contra quemqûam quid egi, pro quo mihi fugere per aulem contigit non venisse. Omnes quoque homines
rationem nécessitas esset, aut diffugere rationem mei ad causas banniti sunt, ita ut nec unus dum
occasio incumberet. Et ideo fugere mihi conlrara- . redirem ab eodem palatio me sequi permissus sit.
lionem contraque omnes leges lam divinas quam Nortmanno hoc agenle pro villa Pauliaco, eo quod
humanas necesse esse non debuisset, si ratio et, illam coneessipneregia, et apostolica etiam ut scitis
auctoritas ordinem et locum suum in me qualicun- auctoritate recipiens, me iidem homines in eamdem
que episcopo vindicassent. Sed sicut vobis in inilio B - villam secuti sunt : cum tamen, si nec mihi conces-
missatici mandavi, Silvaci mentor fui ubi vos ad- sione regia redderetur, quia in parochia mihi a Deo
fuistis, quod mihi nihil profuit sed obfuît, qui pro concessa eadem consislit villa, exçusari debuerant,
eo solummodo retentus fui, ne Romam domni apo- si me, cujus ministerium ipsam intrandi canonica
stolici prseCeptisobediens irem, quod a sseculonon sanctione erat, in illam sequerentur. Sed miro in
est de episcopoab episcopis auditum. De fuga autem modo nova lege actum est, ut ipse Nortmannus,
qua me reprehendilis, non ego qui nihil sum; sed raptor ac sacrarum rerum pervasor, unde et sacri-
cuncto orbi papa veneranduset venerabilis respon- legus, quin et nisi ex his rébus se exueret apostolica
deat Julius, ita scribens ad Eusebium, Tbeognium, auclorjtate excommunicatus, perque oris veslri
Theodorum ac Berintum, reliquosque ad Orientales oflieium, ut se authenticse lillerss vobis missseha-
épiscopos (epist. 11 ad Orient.) : -i Igilur de fuga, bent, repellendus, a me etiam qualicunqueepiscopo
super qua Athanasium reprehendilis, non recle agllis, -prospecialibusin ecclesia Laudunensi admissis ab
cum ipse Dominusmandatum nobis hoe dederit : Cum ecclesia sequestratus, non exegit lalis taliler exsol-
persecuti vos fuerint in unam civilatem, fugite in vere quse non rapuimus, nec rapinam arbitrati su-
aliam (Mallh. x). Et ipse Dominus per semelipsum mus tam digna sequitate vel sero quse nostra erant
*
G
exémpîum demonstrans, quando Pharisaeiconsilium recipiendo possidere, quse ipse Jam nefanda iniqui-
fecerunt adversus eum ut occiderent, sciens aulem late non pertimuit per lot annos diripuisse. Nec
Jésus discessit inde (Mallh. xn); et alibi : Tulerunt profuerunt hsec quse intra plenitudinem Capitulario-
lapides Judoei ut minèrent super eum; Jésus aulem rum domni Caroli ac Ludovic! imperatorum as-
abscondit se, et exivit de templo, et traiisiens per sumpta sunt sic : t Qusecunque a singulis regibus
médium eorum abiit (Luc. iv, Joan. mu), et ita di- circa sacrpsanctas Ëeclesias sunt consliluta, vel
scessit. Nam et discipulipropter uietum Judaeorum singuli quique anlistites pro singulis ecclesiasticis
recesserunt celantes semetipsos (Joan; xx), et Pau- impetrarunt, sub poena sacrilegii jugi et solida
lus in Damasco a principe gentis qusesilus de muro aeternitate serventur. Glerici etiam non ssecularibus
in sporla depositus est, el manus quserentis effugit judicibus, sed episcopali .audientiaj reservenlur.
(Il Cor. xi), et alii quamplurimi et iniiumerabiles Fas enim non est ut divini subdantur arbitrio sse-
sancti, lam in Veleri quam in Novo Testamento, culari. i
fugisse leguntur. Si ergo fugam improperatis fugien- item in elsdem : « Synodali decreto sancilum est,
tibus, erubescite potius persequi, et quiescite insi- ne laici vel ssecularesde viris Deo dicatis ecclesiae-
diari, quiescentque continuo fugienies. Nam sive vj) que facultatibus aliquid ad se putént vel prsesumânt
perimatis eos, mors conlra vos semper exclamât; praeter reverentiam pertinere, quorum quarumque
sive rursus exsilia superponalis,uhique in vos mali sa'cerdolibus disponendi indiscussfta Deo cura com-
mëinoriam deslinare noscimiui, et illi patiendo sibi missa docetur. Si quis contra hsec venire prsesum-
proûchint. » Indicia itaque necessitalis mese, licet pserit, anathemate feriatur. » Item in eisdem : « De
ihdebite ac indigne etiam nunc mihi fugiendum viris Deb dicatis, vel ecclesiasticis facultatibus, nulla
fuisse, quia compellitis vulnus super dolorem ad- legitur laicis, quamvis religiosis, unquam attributa
dentes, explicabo. Vocastis me lilteris vestrse au- facullas. Ergo quibus non est facilitas res ecclesia-;
cloritatis Atliniacum ad synodum, intimantes quia slicas disponere, perniciosum est eas diripere. J
litterse domni apos'tolicidomno régi Garolo,set regni Item in eisdem ; * Si quis in hoc genus sacrilegii
ipsius episcopis direclse fuerant, de quibus .sine sy- prbruperit, ut în ecciesias earumque res irruens,
nodali consullu responderi non poterat, -quamvis sacérdotibus et niinistris vel ipsi cultui loçoque ali-
eas litteras in Gundulphi villa suscepissetiSj>ubtet quid quod non «pofletinjuriae inférât, divini cultus
prsesensadfui, quas mihi ibidem nullatéhus osten- injuria convictus sive confessus reus capitali sen
dislis. Ciim aulem Atliniacum veni, dedistis mihi tenlia neveril vindicandum. Nec exspectetur ut epi
1037 OPUSGULA ET EPISTOLA. - 1038
scopus injuria; ultionem deposcat, cui sanctitas -, A commissum admîssum est, quaeet in legibus et in sa-
ignoscendi soli gloriarn derelinquit, sicque cunclis cris Canonibusinfâmes personse notantur. Et si vigor
non solum liberum, sed et laudabile factas atroces ' ecclesiasiicus sic vigeret, sicut tempore anlecesso-
sacerdotibus aut ministris injurias velati publicum rum vestrorum et nostrorum prsedecessorum viguit,
crimen persequi, ac débitas rais ultiones mereri. » inter criminosos, quia videlicet ut a ministris dicitur
Nunc e contra liberum et laudabile est sacrilegis criminosi, a limihibus ecclesiseforent exlorres. Nunc
sacras res invadere; et filii ecclesise velu't rei poenas autem nostra dissolutione, ut quidam dicùnt in Ec-
luunt, qui dîsponenterepiscopo eas vel ïntrare prse- clesiam ipsi insilitint, qui ab Ecclesia s'eparari de-
sumunt. Vos quoque in quaternionibus pîstis régi buerant, et hoc nostris peccatis, in quos fines ssecu-
datis hoc capitulum integrius ita posuistis ex eorum lsrum devenerunt, merilo reputâmus, qui ad nostram
Augustorum libro, de quo hoc assumptum, et in Au- contumeliam , non ad Ecclesise gloriam sacerdotes
guslorum noslrarum libro ita ut prseposui compen dicimur, qui a talibus conculcamnr, et ipsi de sa-
diosius est insertum (Cod. Th., de episc.) : « Si quis cerdotum capiiibus judicant, quorum judicium vel
in hoc genus sacrilegii proruperit, ut in ecclesias compellationëm lïberi et sani capitis laici in judicio
catholicas irruens, sacerdotibus et ministris, vel ' publico legaliter non reciperent, si rèicere vëllent.
ipst cullui locoque aliquid importet injuriée, quod B In quo facto, ut sanctus Coelestinus scribit, non est
geritur lilteris ordinum, magistratuum et curato- agentium causa solorum, nniveTsalis Ecclesia qua-
rum, et notariis apparitorum, quos stationarios ap- cunque novitate pulsatur. Novum esl enim quod
pellant, deferatur ad notitiam poleslalum, ita ut nunc factum est, quia non est de sub isto coeloau
vocabula eorum qui agnosci potuerinl déclarentur : ditum, ut episcopus cum ecclesia sua proscriplionis
et si per multitudinem commissum dicctur, si non litulo ab ullo religioso principe laicorum judicio us-
omnes, possunl tamen aliquahti cognosci, quorum que modo fuerit confiscatus. » Ecce quam insignibus
confessione sociorum nomina publicentur. Atque ita armis praelia Domini tune prseliati fuistis ; sed*dicam
provincise moderator sacerdotum et. catholicae Ec- vobis quod tacere nec debeo, nec audeo. Non pu-
ciesiae ministroruni, loci quoque ipsius et divini cul- tavi ad dehonorationem vestri pertinuisse, quod
tes injuriam capitali in conviclos sive confessos reos Romam misi, quod Romam ire volui et volo, quod
senlentia noverit vihdîcandum. Nec exspectet ut a Roma auxilium expetivi, unde omnis episcopatus
episcopus injurias proprise ultionem deposcat, cui sumpsit exordium, et retinet processionis et suc-
sanctitas ignoscendi soli gloriam deralfnquit, sitque cessionis incrementum. Nunquam hactenus caput
-cunclis non solum liberum, sed etiam laudabile, pedibus nocuit, sine quo pedes ire non consueverunt.
factas atroces sacerdotibus aut ministris injurias *G Sperabam perficiorem sanctitatis vestrse fore rom-
veluti publicum crimen persequi, ac debitam reis phseam, si ferra vicarii aposlolorum principis Pétri
ultionem mereri. Quod si multitudo violenta civilis acueretur, non obtunsiorent. Taceo intérim, quod
apparilionis éxsecutione, et adminiculo ordinum enedreulice mihi in eodem Attiniaco irrogastis ap-
posséssorumve, non poUieritprsespntari, quod se ar- pellanti sanctam Romanam sedem pro amore Dei
mis ac locorum difllcultate lueatur, judices armatae •mnipotentis, et ejusdem apostolorum principis Pé-
apparilionis praesidium, datis ad virum speclabilem tri veneratione : qui etiam, sicut scitis, ab eadem
comilem litterîs, praelalo legis istius tenore depos- sum sede vocatus : quod neutrum mihi profuit, nec
cant, ut rei talium criminum non évadant, > Item adhuc prodest ; sed debuissem inde a vobis afiquam
et istud posuistis : i Si Ecclesise venerabilis privilé- invenire excusationem, non sustinere oppugnatio-
gia cujusquam fuerint vel temeritate violata, vel iiem. Pro qua re tanta passus sum et patior, quanta
dissimulalione neglecta, commissum quinque libra- meis debentur peccatis, non aulem reverantia? tan-
rum auri, sicut etiam prius constitulum est, con- tse sedis.
demnalîoné plectatur- » Nunquidnam, domine pater, Quod mihi scripsistis, ut cum domnus rex a fra-
dignum fuerat, ut vocatus a vobis ad synodum pro tre suo reversus fuerit, apportera illud prseceptum,
responsione domno apostolico reddenda foris ex- B*per quod praefatas res Ecclesise Laudunensi restituit
cluderer, et residentibus vobis una cum archiepi- sive contulit, et sicut justum de illis rébus quas re-
scopis ac coepiscopis meis, isle Nortmannus talia quiro, inventant fuerit, agere procurabit : ad quod
agens talitérque apostolica auctoritate excommuni- rursus illud praeceptum ut apportent necessarium
calus i quique per oris vestri offlcium fuerat repel- esse non intelligo, cum illud per inanus Harduici
lehdus, in prsesentiain vestram me accusaturus pro archiepiscopi vobis praesentibus et audivit et yidit,
ipsis rébus receptîs veniret, ac a vobis audiratur, a atque ipsum se Armasse, ut mihi Bertharius renun-
-quospeciaîiter ac omnimodis super hac re, et ego tiavit, racognovit, Sed hoc mullis ut et mihi mirum
el omnes mei non lantum excusari quantum om- est, quia quod regia liberalilate plusquam sex men-
nino debueramus defendi ? De his enim iste Nort- ées quieie, retinui, dum synodus peracta fuit, sta-
mannus unus est, de quibus in quaternionibus ve- tim amisi. De hominibus meis quod scribitis, quia
stris, quando vobis plaeuit, pro me, proque Ecclesia causa eorum non diflînita sed implacitata ramansit,
mea ita scripsistis ad locum. t Talium etiam, ut satis vobis superius respondi, et ideo quod non ir-
ferlur, quarumdam' personarum prsejudjcio istud regulariler ac illegaliter ut dicitis abscessi. Sed quo-
 1039 HINCMARILUGDUNENSISEPISCOPI 1040
modo nunc juste ac rationabiliter ventilanda eorum A mentor monentis : Alliora te'ne quoesteris(Eccli.m).
causa sit, ac secundum sacras leges diffinienda an- Qusero tamen, ut ubi mendax est, et sacris obviât
lequam de eisdem rébus revestiar potestate, non regulis, mihi demonstretis. Fateor quia non video,
palet, quoniam juste ac rationabiliter eos ab illis re- et si tune vîdissem, non subscripsissem.
cepi-, et illos ab ipsis prohibui : quod ei evidentibus Quod dicitis : « Et miranda est tua prudentia, qua-
documenlis probare, ut prsescripsi, paralus fui. liter si placuil hanc mendacem, et in quibusdam, ut
Quod scripsistis : « Cselerum, charissime frater, dixi, sacris regulis obvianlera compilationem habere,
de schedula, quasi episeopôrum diffiniiionem conti- et mihi iransmittere, quam veram synodi definitio-
nente in Synodo quse apud Tusiacum fuerat habita, nera et sacris regulis congruentem habere, et a me
valde miratus sum ubi et quomodo adinvenisli, qualicunque primate tuo juxta régulas sacras te-
quam anlequam per Hellonem clericum luum audie- nendam et sequendam aecipere. t Illam epistolam ,
rim , nunquam vidi vel nusquam audivi,.sed nec qui quam vos in eadem synodo a vobis arcliiepiscopali
modo adfuerunl episcopi eam se vidisse vel audisse adminislralione diclatam recitari fecislis, pênes me
dixerunt. » El ego illud non ab re adiniror, si Har- habeo, et reminiscor quia ob prolixitalem ipsius,
duicus archiepiscopus qui adfuit, eam se non vidisse quibusdam satagentibus, huic compendiosius diffi-
nec audisse dixit. Nam ab eo illam accepi, et rele- B ; nitioni'collectse subscripsimus. Nam veslrum Tetra-
gens transcribi jussi, et transcripta est per manus slicon domino régi devotivutn praemittentes ita inci-
duorum ecclesisemihi commissa? diaconorum, quo- pilis, Sancta Synodus congregata in villa Tusiaco
rum unus Teutlandus, alter vocatur Hartgarius, qui Tullensis parochiae. In hac aulem quse incipil, Cum
scio quod nesciunl apostolicas aut synodicas depra- in nomine Dei omnipotentis, primum istud iia in-
vare vel diminuera epistolas : quod a me nunquam choat capilulum : i lu prirnis igilur, propter pertina-
didicerunl, quia, Deo teste, ego hoc nunquam agere ciam multorum, qui cum sint sacnlegi, templum
prsesumpsi. Quod vero vos dicitis , nec audisse nec Dei in semelipsis corrumpentes, sacras res ex obla-
vidisse eam, et aulhenticam diffiniiionem, quse se- lione et voto fidelium sacris locis contraditas inva-
cundum sacras leges in eadem synodo décréta est, dere non timent, staluimus secundum regulam
cui et vobiscum interfui, vos habere multum precor anliquam patrum nostrorum, ut si quis oblationes
illam mihi ostendi, ut et ipse recognoscere valeam Iructuum, et rerum omnium quse ministris ecclesise
in ipsa manum mese subscriptionis. Scio tamen quia conferuntur, aut collecta? sunt, extra ecclesiam ae-
interfui in ipsa synodo, et reminiscor quorum spe- cipere vel dare voluerit praeter conscientiam episcopi,
cialiter admonilion'e huic diffinitioni succinctius col- vel ejus qui constituais est ab eo ad dispensandum
lecta? subscriptum est. Quod adjicitis, quia divinare 'G officioecclesiastico disposila, tam is qui dat, quam
non valetis unde adinventio ista emerserit, jam non is qui accipit, analhema sit judicio omnipotentis'
est vobis necesse illud divinare, quia per me qui Dei, nisi resipuerit, perpetuo damnalus, et reliqua. »
humanus homo sum, hoc interea rescitis, et si au- Cui decrelo et vos in epistola veslra ita concinere
lhenticam mihi oslenderitis qua? aliter se habeat videmini, interalia inquientes,dicunt enim-illi, qui
divinam esse demonstrabilis, quia nos humani banc in coelo régnant el in terra rairaculis coruscant, qui
in eadem synodo constitutam et confirmatam vera- et usque hodie nobiscum vivunt, et cum successori-
ciler novimus. bus nostris usque in perpetuum vivent, quoniam
Quod adjungitis : t Qusesicut ex his evidenter po- apud Deum est merces eorum. Si quis oblationes
tes cognoscere, quse tibi contra prsesumptiones tuas ecclesise extra ecclesiam aecipere vel dare voluerit
•studui scribere, in quibusdam sacris regulis obviât, prseter conscientiam episcopi, vel ejus cui hujus-
et mendacem illam facillime posses adverlere, si modi officio commissa sunt, nec cum ejus voluerit
illos oculos habuisses in capile, de quibus Seriplura agere consilio, analhema sit. Analhema aulem in
dicit : Oculi sapienlis in capile ejus (Eccle. 11).> Quae Romana lingua alienatio interpretattir : quia omnis
illa sint, quoe contra prsesumptiones meas scripse- talia faciens, quandiu in illis manel, licet nos epi-
ritis, in quibus evidenter- possem cognoscere, quia scopi, qui in apostolis, et cum aposlolis, non noslro
haec diflinitio in quibusdam sacris regulis obviaret, merilo, sed gratia divina ligandi et solvendi pole-
ignora, nec ex scriptis vestris me non agendo prae- slatem accipimus, inlerdum divini sensus ignari,
sumpsisse recognosco, quia me ex actibus conscien- interdum quse committuntur nescienles, aliquando
tise mese pro scire perpendo, non ex denotatione eliam commissa:ut expedit corrigera non valentes,
scriplurarum vestrarum dejicio. Quod dicitis quia quse statuta sunt exsequi dissimulemus, vel eliam
mendacem illam esse facillime possem adverlere, negligamus, utlalem hominem ab Ecclesia et fide-
si illos oculos habuissem in capile, de quibus Scrip- lium societale excommunicantes non segregemus,
tura dicit : Oculi sapienlis in capite ejus, illos me ha- jam tamen a sacris canonibus excommunicatus et
bere oculos non jacto, sed utinam adepturus desi- prsedamnatus est, donec peccatum illud deserat, et
dero. Nec illos sapienlium habere volo, de quibus per satisfaclionem ecclesiasticam, et sacerdotalem
dicilur : Sapientes sunt ut faciant mala, beneaulem reconciliationem, Domini graliam, et fidelium socie-
facere nesciuni (Jer. iv). Nec plus volo sapere quam tatem recipiat : et quicunque in peccatis suis et ta-
oportet sapere, sed sapere ad sobrietalem (Rotn. xn), libus sceleribus implicalus, ante, satisfactionem ne-
 1041 OPUSCULA1ET EPISTOLA. 1042
cessariam vitam istam finierit, communionem et A j Paulus apostolus admOnet sic : Filii, obedile parenti-
societatem cum electis in regno Dei habere nullate- bus vestrisin Domino (Ephes. vi). In Domino autem
nus polerit, nec de inferni poenis et dsemonum so- ' obedire est, ut ipse docet Dominus : Qui amat pa-
cietate unquam liberari valebit. Sed sunt forte taies,, trem plus quam me, non est me dignus (Matth. x).
qui privilégia de lacis et rébus Deo dicatis sanctorumt Unde et item : Si oculus tuus dexler scandalizat te,
nianibusconfirmalaparvipendentes, sibi quia volunt,, erue eum abs te (Matth. v). » Quod ita plane S. expo-
non quia possunt, excommunicationes usurpatori- nit Augustinus (Serm. Dom. in monte, lib. i) : € Hic
bus rerum el facultatura ecclesiasticarum a sanctis> vero magna opus est fortitudine ad membra prseci-
Domini iiUentatas alleviant, dicenles se pro hoc! denda. Quidquid enim est quod significat oculus,
illata damnalione, id est anathematis vinculo noni sine dnbio taie est quod vehementer diligilur.. Sb-
teneri : de quibus sanctus Gregorius in epistola adI l'et enim et ab eis qui vehementer volunt expri-
Theoctistam palriciamdicit(lib. rx,,epist. 39) : «Ipsi, mera dilectionem suam itadici, Diligo eum ut ocu-
inquiens, sibi testes sunt, quia Chrisliani non sunt, lum meum, aut eliam' ut oculos meos. Quanquam ;
qui ligamënta sanctse Ecclesise variis se existimant enim ad videndum isli oculi corporis communiter
conalibus solvere, ac per hoc nec absolutionem Ec- attendantur, et si ambo similiter intendantur, sequa-
clesia?quam praestat fidelibus veram putant, si liga- 1B Hter possint, amplius tamen formidant homines
turas ejus valere non seslimant. Contra quos diu- dextrum amittere. Ut iste sit sensus, quidquid illud
tius dispulandum non est, quia despiciendi per omnia est quod ita diligis, ut pro dextro oeulo habeas, si
et aiialhematizandi sunt, et unde se fallere verita- scandalizat te, id est si libi impedimento est ad ve-
tem credunt, inde in peccatis suisveraciterligantur. ram beatitudinem, erue illum et projice abs te : ex-
Si qui suni igitur, qui sub nomine Christiano hsec pedit enim tibi ut pereat unum horum qua? diligis,
aut prsedicare audent, aut tacila apud semetipsos ulpote tanquam membra tibi inhsereant, quam to-
tenere, eos et ego omnes catholici episcopi, atque tum corpus tuum eat in gehennam. Cogit quserere
universalis Ecclesia, anathematizamus, quia veri- diligentius quid dixerit oculum : in qua qusestione
tati contraria sentiunt, et conlraria loquuntur. i nihil mihi occurrit congruenlius, quant dilectissimuin
Hoc Apostolica?auctorilatis decretum, etiam a ve- amicum. Nam hoc est utique quod membruni recte
slra probitate sic assumendo probatum, si ut scri- possumus appellare, quod vehementer diligimus, et
psistis mihi est sequendum ac tenendum, utique et hune consiliarium, quia oculus est tanquam demon-
omnibus sanctse Ecclesise filiis, qui Christianitalis strans iter; et in rébus divinis, quia dexter est : ut
nomine potiri delegerunt, erit sequendum ac tenen- sinister sit dilectus quidem cônsiliarius, sed in rébus
dum. Unde non mihi videretur dignum excellentia G C terranis ad necessilalem corporis pertinenlibus ; de
veslra fuisse, ut diceretis Berthario quod mihi re- quo scandalizante superfluum erat dicere.quandoqui-
nuntiavjt vos dixisse. Si hos prsesignalos meos ex- dem nec dextro parcendum sit. In rébus autem divinis
communicassem homines qui talia egerunt, et adhuc cônsiliarius scandalizans est, si aliquam pernicio-
agunt, non eos excoramunicalione teneri, videlicet sam haeresimnomine religionis atque doctrinse cona-
anathematis vinculo non ligari. Sed non est mirum, tur inducere. i Itaque quod nihil post Deum charius
si parvitatis mea? excommunicalionem parvipendi- vobis esse debeat ignora, sed vobis perniciosum est,
tis, ac forte irrationabilem judicatis, quando apo- ut contra religionem atque aposlolica? sedis doclri-
stolica? sedis excommunicationem et pro nihilo duci- nam obvias manus inferatis, et mihi periculosum ,
tis, el pro nihilo ducendam ulpote absurdam prsedi- imo inutile esl, vestro tantunt obnubilari amore, ut
calis. Praeadmiror tamen, dum talia dicitis, si ve- tacendo vobis videar consenlire : quia etsi tacuero,
stram excommunicationem aut auctoritalem, quse et vos clamaveritfs, nec pro taciturnilate mea, nec
ex ejus processit conslitutione, expendet arbitrio, pro clamore vestro, illud unquam perficere poteri-
apud aliquem eorum qui hoc audiunt, si*tamen vo- tis. Videlicet omnes decretales apostolica? sedis epi-
bis credunt, aliquid valere aestimalis, et qui etiam stolse recipiendse erunt.et non solum recipiendse, imp
Deum timentes agnitionem veritalis ratinentes vobis B*decernenteGelasio venerabilitereruntrecipienda?.
non his credunt, nec in sui cordis conscientia con- Sed et quid prosit, quod in quaternionibus vestris
sentiunt, non tamen possunt de vestra sapientia ac dicitis, ut eas venerabiliter tantum légam, si eis
sanctitate non remorderi : sed potius scrupulo tam venerabiliter obedire non debeam, et earum san-
nefanda?ac delestandse praevaricationis offensi, sin- cliones venerabiliter sequi non satagam, ignora.
ceritatem vestra? praéstabilitalis vilificatam aut con- Appejlationes episeopôrum ad aposlolica? sedis sum-
dolent, aut derogant. Quod ideo vobis pando, quia mum antistitem non comprimetis, nec illud Affica-
meliora sunt vulnera diligenlis, quam fraudulenta nuin concilium contra innumerabilia aposlolicofum
oscula odientis (Prov. xxvii), scribente sancto ad décréta vobiscum valebit, quo ait ad locum, < Nam
sanctum Augustino Hieronymum, « Nescio utrum ut aliqui tanquam a tua?sanctilatis la1ère miltantur,
Christianse amicilise putandi sint, in quibus magis nulla invenimus patrum synodo consti tutum : quia
valet vulgare proverbium : Obsequium amicos, Veri- ilîud quod pridem per eumdem coepiscopum nostruin
tas odium parit, quam Ecclesiasticum, Fideliora sunt Faustinum tanquam ex parte Nicàeniconcilii exinde
minera amici, quam voluntaria oscula inimici. Et transmisistis, in conciliis verioribusqùse accipiunlur
1043 HINCMARILUGDUNÈNSISEPISCOPI 1044
Nica?ni| a sancto Cyrillo coepiscopô nostro Alexàn- A Dominus : Beatus es, Sfmon Bar-Jona, quia caro el
drina? Ecclesise, et a venerabili Attico Constantino- sanguis non revelavit tibi, sed Pater meus qui est in
politano antistile, eX authentiCo missis, qua?eliam coelis(Matth. xvi). Ex tune transierunt vetera, et
ante hoc per Innocentium presbyterum et Mareel- factâ sunt nova; Née décrétâtes epistola?, diversis
lum subdiaconum, per quos ad nos ab eis directa temporibus pro diversis causis ut oportebat consti-
sunt, venera*bilis mémorise Bonifacio episcopo dé- lutà?, in ûllo sibi inveniuntuf adversaë: quia aliud
cessori vestro a nobis transmissa sunt, in quibus est, diversis temporibus secundum diversilatem
taie aliquid non potuimus reperire. > Si isti non morborum diversas, hoc est mulliplicés et varias
potuerunt, quia forte noluerunt, poluit Marcus apo- impendi medicinas : ut enim nova môrhoîum gênera
stolica? sedis autistes, qui ita rescripsit Alhanasio, nova mëdicamentorum indigent experimenla, sic
et uriiversis iEgypliorum episcopis, inquiens, « De multa môtborOm gênera multa reqùirunt medicina-
capilulorum namque vérilate et numéro Nicseni rurit fomenta; aliud est etiam, in uno lempore multas
concilii, cui vos interfuisse lilteris vestrse fraterni- verilati contrarias infërra doctrînas, quod iri his
talis significastis, a nostris qui vobiscum una ïnter- epistolis nec potest inveniri, nec ab ullo hominûm
fuerunt diligentioribus requisivimus colloculionibus, débet dici.
qui ita, ut veslra? teslatse sunt litlersé, omnem nobis B Quod aulem vos mihi in 'quaternionibus vestris
ordinem exposuerùnt, et vestram epistolam per specialiter de epistolis Julii et Felicis, quasi de ea^-
omnia veram esse leslificali sunt ; non ut nos ali- pitulis synodi Nicaenaeconfectis, dicitis rèsponderé,
quid sinistrum vestra ex parte arbitraremur, sed ut non videtur ut mihi respondealis, sed potiùs-ût ipsos
nos el vos illosque, absque ulla in postmodum lilû- mendacii arguere conemini. Dignoscilur qup lem-
balione, unum sentira optaremus, et sancta Romana pore Nicsena synodus congregata est excefptis qui-
Ecclesia, quse semper im'maculata mans'ît, et Domino busdam synodalibus gestis sancli Silveslri papae, in
providentise. et beato apostolo Petro opem ferënte, quibus capitulo primo ita conlinelur : « Temj)ofibus
in fuluro manebit, sine ulla hoereliëorunt insitltatione Silveslri papa? et Constanlini piissimi Augustin fa-
firma et immobiîis omni lëmporé persistât. His ctura est magnum concilium in NicaeaBlthynia?, et
i laque peractis, diligentef requirentes in sahctae congregali sunt regulariter ejusdem Silvëstri papa?
nostrae aposlolicsesedis scrihio, eadem qua? sahctae voeâtione in idipsum treCenli decem et octO episcopi
recordationis prsedëcessori irieo Silvestrô sunt dire- catholicli et reliqua? >Post qua? et siibdilur : « Eo-
cta, septuaginta sicut significastis capitula ihVsa dem quPqUé tèmpore, decirao tertio Calëndarum
ïnvenimus. Ipsa enim vobis, propter auctoritalérh Juliarûm die, quando memoratuih magnum conci-
et subscriplionem tantorum Patrum, et ejus magni "^ iiûm in NiCseacongregatum est, canonica jam fatus
concilii, minime niisimus : sèd per eadeni coram! papa ëvôcatione in urbem Romam Congrëgâvit, et
apocrisiariis vestris, alia similia, eumdem nûmerùm, ipse, cum consilio prsefali Constanlini Augusti, du-
eademque verba, et ipsam subscriptionem coritinén- cehtos et sexaginta sëptem épiscopos, » et coetera.
lia, vobis scribere, el sub certa slipulatione et con- Cujus SUCCCSSOT prsefatùs papa Marcus ëxstilit, qui
firmalione millere curavimus. El quis esl qui fratri- de capitnlis iri Nicsèha synodo octoginta ëûeclis, et
bus talia negare audeat ? Nam non negligendai in septuaginta postea rëdaCtis, sicut supërius per-
nobis hsec per S." Spiritus gfatiam Dominus docuit, scripsi, huic Julio successôri pfôtéstatur. Sed vos
sed fideliler exercenda, et fratribus contradenda etL sefibitis" in iisdem quaterhi6fi'fb'tfs*jita : Cseterum
docenda distribuit. Hsec aposlolorum viva traditio, quod in epistola ex nomine Àthàhasii et episeopôrum
hsec est vera charitas, quse prsedicanda est et prseci- jEgypliofum ad Marcum succëssoréiH Silvëstri ha-
pue diligenda ac fovenda atque fiducialiter ab. om- bëtur, octoginta fuisse Capitula, quàdrâgihtà' scilicet
nibus ténenda. Hsec sancta et apostolica mater om- a Grsecis Graecaédita îingua, et similiter quadraginta
nium Ecclesiarum Christ! Ecclesia, quse per omni- a Lâtinis Lalinà édita lingua, et ab episcopis tre-
potentis Dei gratiam a tramite apostolica? traditionis; ,n cenlïs decëm et octO in sepfuagintà rédacta fuisse
nunquam errasse probahitur, nec hsereticis novila- capitula, si numerenlur illa qùsè in epistola Julii
libus depravanda succubuit, sed ut in exordio nor- designantur, et illa qua? designala'prsetérmitltmtur,
mand fidei Chrisliana? percepit ab auctoribus suisj sed et illa qusë in epistola Felicis legîmus, plu'ra
aposlolorum Christi princJpibus, illibala fine tenusj quam octoginta et inter se diversa ihveniùntur, et in
manet, secundum ipsius Domini salvatoris divinam[ eisdem epistolis non inveniunlu'r mëmoraii, minime
illa capitula qu'a?ëx Nicseno
pollicilationem, qui suorum discipulorum principi in, auEem connumerari,
suis fatus est Evangeliis, Pelre, inquiens, ecceSatan[ concilio sumptâ servavil antiquitas, et hâcteiiUstehet
in epistola Julii
expertivit ut cribraret vos sicut qui eribrat triticum : ac veneralur Ecclesia. lllorum quse
iste reperitur,
ego aulem pro le rogavi, ut non deficial fides tua, elj designantur capitùlorum numèfus
tu aliquando convenus confirma fratres luos (Luc. 18, 19, 21, 23, 26, 27, 28, 29, 33, 41 et 5, 8 el9,
65 et 66.
xxn). » Et ideo apostolicorum décréta, nec modo utl ac 50, 52, 53, 54, 55 et 57, 59, 60, 61, 62,
umbra accipienda sunt, nec fuerunt post confessio-- In plenitudine enim septuaginta capilulorum des!-'
nem ejusdem aposlolorum principis Pelri, qui ait : gnanlur hsec quse sequunlur a beato Juliô posità,
Tu es Christus Filius Dei vivi, quoniam respondil eii secundum hujus numeri signlficanliam interposita,
1045 OPUSCULA ET EPISTOLA. . 1046
et ideo hic non amplius ab eo quam viginti quatuor A liante valeant évadera,- et etiam ea insuper se sta-
annumerantur ; quibus si illa viginti capitula qua? tuera, quse ab eo ab eis petebantur pro instanlis
habemus adsciscanlur, fiunt quadraginla quatuor, temporis necessitate. Si vero de his ageretur, de
et non expient septuaginta : quanto minus octoginta^ quibus illa viginti capitula Nicaeniconcilii décernant,
et non probalur iste hic in excedendo numerum qua? passim habentur, nihilominus et ipsa eum luce
falsus. Quod tamen addidistis, Sed et illa qua? in lucidius lucet assumpturum. Sed et Julius causam
epistola Felicis leguntur, videlicet ut si islis adjun- similiter et similem, cur ipsa yiginti quatuor posue-
gantur, plura quam octoginta inter se diversa inve- rit capitula, non minus evidenter propalat. Quod
nientur, non attinet ad rem; quoniam Félix ante liquet ineoubinumeritramilem non custodit, sedea
suorum digestionem capilulorum ita prsemisit (Epist. tantum qua? de re quse agebatur conveniebant, siçuti
i) : t Incipiamus igilur adjuvante Deo el sancto Petro omnium est agere annexuit. Prsemisit enim hoec
aposlolo, per quem et apostolatus et episcopatus in (Epist. H) : « Taies enim insidiatores spiritu praevi-
Christo coepitexordium, quoniam plures sa?peemer- dentes sancli Patres in Nicsea congregati, leges sta-.
serunl causa?, qua? in quibusdam non erant causa? tuerunt, quas nos canones appellamus, ne facile
sed crimma, quia magis ut comperimus iniquitale probi ab improbis damnarentur : ex quibus nonnul-
quam charitate fratribus sunt impositse. Et ut de B las sententias hic inseri judicavimus, ut tantorum
caetera sollicitudo sit ne talia provenianl, capitula Patrum auctoritate nostra roboraretur epistola, at-
qusedam a sanctis Patribus, quse tam in Nicaena que omnes Orientales sive reliquarum parlium epi-
synodo, quant et in hac sancta sedeconslituta sùnt scopi, hsec audientes in lantam foveam non incidant,
ponamus, quibus fratres et coepiscopi nostri fulti ne damnationem a Pairibus decretam percipiant. »
insidias inirincorum Domino auxiliante valeant éva- Et sic sequunlur illa ex prsescriplo concilio Nicseno
dera, et prout Dominus posse dederil, paucioribus capitula de septuaginta capitulis deflorata. Et ecce
verbis tantorum malorum imitemur compendium, et quia de insidiatoribus agebatur, quod contra insidia-
slrictim qua? in volumine litterarum vestrarum tores pertinuit descripsit. Utrique isti ut prudentes
comperimus retractemus, et aïia nonnull'a instantis egerunt mediei. Unaqusequeenim infirmitas propriam
temporis necessaria praut pelitis pônamus. i Et sic requirit medicinam. Quod namque dixistis, minime
persequitur: i Est namque synodalibiiSr decretum in istorum epistolis capitula Nicseni concilii ea qua?
instilUtis, » et caetera. Non ergo dixit omnia illa habemus connumerari, nescio quid sibi vult diclum.
quseposuit ex Nicseno concilio assumpta, ut ex hoc Nam Julius papa, ut prselibavi, designative viginti
tam ipsum quam Julium refellere possitis : sed dixit, quatuor tantum posuit, Félix vero quod ex Nicseno
qusedam tam ex Nicsenoconcilio, quam ex his quse ^ concilio, posueril non apparat, quià ipse non discer-
in sancta Romana sede constiluta sunt, ponere se, nit, dum tam ex Nicseno concilio, quam ex his qUae
quse non minofis fera judicavit auclorilatis, Insupei in sancta Romana sede constiluta fuerant, e.t eliam
et addi'dit, et alia.nonnulla instantis temporis neces- nounulla quae ipse, prout ipsi petebant qui pro in-
saria prout petebantur ponenda. Hoc elenira el stantis temporis necessitate iiidigebanl, staluit, se
prsedecessores' et successores sui ab initio fecerunt, posuisse non tacuit. Nec conjici potest, quoniam
et usqué iit finem facturi sunt, ut pro înslanti tem- pleniludinem septuaginta capilulorum non habemus,
porum necessitate, et constiluta rénovent, et consti- si duo vel tria seu quatuor aut decem ex Nicaeno
tuenda constituant. Hac enim ratione omnes decre- concilioposuerît capitula, vel eo amplius, quiaçoie-
tales epistola? pro diversis necëssitatibus diversis rat viginti sex ponere secundum fidem numeri, et
sunt constitutse temporibus. Unde venerabiliter se- remanerent nobis nostra quse habemus pênes nos vi-
cundum beatum Gelasium sunt recipiendse," et si ginti capitula.
recipiendse, utique amplectendse, ac ab omnibus Igitur quod etiam el vos in eisdem quaternionibus
etiam venerabiliter obediendse. ex ejusdem papa? Julii epistola posuistis, qualiter sibi
Quod etiam dixistis, quia inter se diversa inve- j> cohsereat intuendum est. Aitis enim : « De hoc au-
niunlùr, scilicet ea qua? Julius papa posuit, et ea qua? tem quod reverentissimus Julius in epistola sua dicit,
Félix, si diversa pro diversis, ulpote prout in unius- plura de his scilicet capitulis Nicsettaesynodi ideo hic
cujusque tempore res accidit, intelligi vultis, bene non inseruimus, ne vacuare viiemve facere praedi-
se habet. Sih aliter, quasi adversari sibi invicem ctam synodum videremur, aut fastidium legentibus
contraria statuendo videântur,- nisi vos illud panda- audientibusque faceret epistola ; si quis autem de
lis, faleor quia ego - in nullo percipere valee. Et his ampliora atque abundantiora scire voluerit, in
quod dixistis, quia in ipsofum epistolis non inve- sacro nostra? sedis ecclesise scrinioj et ea quseprse-
"niuntur memôrari, minime aulem connumerari illa diximus invenire poterit, verum me dicere testis est
capitula, qua? ex Nicseno concilio sumpla servavit ipsa Divinitas, a nullo estcontradicendum quia nisi
antiquitas, et hacténus tënel ac veneratur Ecclesia, ipsa quse misit haberel, mittere nullomodo poterat,
utrique osténdunt càusàm, in qua potest cognosci et quia plura habebat esse utique verum constat,
cur hsec posuerunt et de illis lacent. Videlicet ea quia et illa qua? sacrum concilium Nicsenum consli-
Félix isle papa dicit se ponere, quibus fratres et tuit certum est in Romano scrinio conservari. »Diéit
coepiscopi fulti, insidias inimicorum Domino auxi- itaque in Romano scrinio et ampliora et abundan-
1047 HINCMARILUGDUNENSIS EPISCOPI. 1048
tiora haberi, et nihilominus testatur ea quse praedi- A à Sed Julius et ea quae sibi tune competentia visa sunt
xit in eodem posse inveniri, et vos fatemini a nullo ex Nicsena assumpsit synodo, velut ipse ait, ut tan-
hoc esse contradicendum, quia nisi ipsa quse misit torum Patrum auctoritale sua roborarelur epistola,
haberet, mittere nullomodo poterat. Et quomodo in et illa quaepro instantis temporis necessitate addenda
eisdem postea quaternionibus scribilis, quod mani- erant, sicut et suus successor Félix, cseterique prse-
festum est nonnisi tantum viginti quse habemus ca- decessores ae successores fecerunt, apostolica aucto-
pitula fuisse in Nicseno concilio constituta? Verum ritale constituendo apposuil.
et longissimarum selatum ex antiqua consuetùdine Quod autem subditis : « El si de appellatione, sicut
prolixa tempora, per quseipsius concilii hsec tantum in Sardicensi concilio constitulum est, in Nicieno
viginti capitula fuere«suscepla, verbis historiographe concilio fuisset antea slalulum, nulla perforai né-
Rufini, qua? indubitabilem faciuntfidem. Utrumqûe cessitas, ut iterum in hoc concilio inde constiiuere-
non procedit, quia si tantum viginti capitula suscepla tur : sed sicut in aliis conciliis legitur scriberèlur,
fuisse ex verbis historiographi indubitabili fide cre- videlicet ut ea qua? sunt in Nicsenoconcilio consti-
dantur, contradicendum erit Julio, qui asserit de his tuta ab omnibus conserventur. » Apparet quia
ampliora atque abundantiora, quin quoque et ea quse nullatenus creditis tribus praefàlis teslibus, quod de
prsedixil in Romano scrinio posse inveniri, quse idem B ; appellalione'episcoporum ad Romana?sedis auiistilem
in epistola sua se testatur non assumpsisse, ne va- in Nicsena Synodo constitutum sit (can, 7); non ta-
cuare vilemve facere prsediclant synodum, scilicet men obsistit rationi vel fidei,. illud ideo in Nicsena
Nicsenam, videretur. Rectum esl ergo, ut illi polius synodo non fuisse decrelum, eo quod in Sardicensi
credalur, cui testis esl ipsa Divinilas, quse spopon- concilio hoc quoque constitutum sit, ubi dicitur :
dit, ubi fuerint duo vel 1res congregali in nomine meo «Osiusepiscopus dixit: Placuit aulem, ut si episcopus
ibi ego in medioeorum sum (Mallh. xvm). Erilem : Si accusalus fuerit, et judicaverint congregali episcopi
duo ex vobis consenserint, ex omni re quamcunque pe- regionîs ipsius, et de gradu suo eum dejecerint, si
tieritis, fiet vobis a Pâtre meo (Ibid.). El ilem ipsa appellaverit qui dejeetns est, et confugerit ad episco-
Divinilas ac Veritas : In ore duorum veltrium leslium pum Romanse Ecclesise, et voluerit se audiri, si
stabit omne verbum (Deut.xw, Mallh. xvm). Ecce justum putaverit, ut renovelur judicium vel discus-
1res idonei testes-, et non modo testes, verum et te- sionis examen, scribere his episcopis dignetur, qui
slificantium corroboratores, Marcus, Julius ac Félix, in finilima et propinqua provincia sunt, ut ipsi di-
plura quam viginti ex Nicsenoconcilio ascita per pro- ligenter omnino requiranl, et juxta fidem veritatis
lixa tempora longissimarum aelatum in Rpmano scri- diffinianl. Quod si is qui rogat causam suam iterum
nio reservata démonsIrant, nec-Anlioeheno concilio C audiri, deprecatione sua moverit episcopum roma-
numerum ipsorumaggregant, sed in Nicsenoconcilio num, ut e latere suo presbylerum mittat, erit in
slaluta depromunt, et septuaginta vel eo amplius, potestate episcopi quid velit, et quid seslimet ; et si
non quadraginla quinque aul tantum viginti capitula decreverit mitlendos esse qui prsesenles cum episco-
connumeranl. Unde quia non oportet a capile disse- pis judicent, habenles ejus auclorilalem a quo desli-
rere, necesse est nobis ea quse tradiderunt cuslodire, nanlur, erit in suo arbitrio. Si vero crediderit épi-
etpoliusqua? nondum habemus perquirara, quam ea scopos sufficere, ut negolio terminum imponant,
quse adepli sumus reprobare. faciet quod sapientissimo consilio judicaverit. i In
Quod vero in eisdem quaternionibus scribilis : superiori capitulo ejusdem concilii positum est : « Si
c Anno vero circiter vigesimo tertio post Nicsenam hoc omnibus placet. Synodus respondit : Placet ; » in
synodum Antiocliena synodus habita est, et eadem isto diclùm est : « Placuit autem. i Jura igilur pla-
epistola Julii per idem tempus facta esse dignoscilur, cuit Osius dixit, si id prius noverat constitutum in
in qua plura capitula modo diverso collecta tenen- Nicsena synodo, aut ad eumdem verborum lenorem,
lur, quse si de una synodo fuissent assumpta,non aut adistius tenoris, velut in decretalibus invenitur,
laliter dissonarent : inde magis apparat, quia dum proporlionem. Nec quoque mirum, aut absurdum est
eo lempore- suam Julius fecit epislolam, quo Antio- D hoc, Sardicensis concilii sancios Patres eadem Spiri-
chenum concilium actum est, non eum latuisse quse tus sancti gratia visitatos fuisse. Quocirca, etsï non
in eodem concilio statuta sunt, quod ejus necesse ea prius a Nicaea didicerant, eadem sensisse, et-ad
eral auctoritale roborari, ac per hoc non confudisse sancti Pétri apostoli memoriam honorandam baec
Nicseni ac Anliocheni régulas concilii. » Sed quid ipsa statuisse. Puto tamen, si solummodo hoc Sardi-
dici lis, quse si de una synodo fuissent assumpla ,non ta- cense diceret concilium, ut ea quse sunt in Nicseno
liler dissonarent? Ergo si ea dissonant, quse de sy- concilio constituta ab omnibus conserventur, non de
nodis assumunlur, et synodi inter se contraria? fe- appellatione quidquam, quia in his viginti capitulis
runlur, quid sibi jam consonabit, quod in Ecclesia non continelur, conservari intelligi voluissetis. Nunc
Dei sôlidum firmumque invenialur sedificium, cum vero, quia de ipsa appellatione tam expresse quod
et decretales apostolicae sedis epislolas similiter dis- servandum est salva apostolica institutione, id etiam
sonare non tacelis? Certe non dissonant quse diversoi ex Nicsena synodo promulganle ostenditur, salva
modo pro diversis necessitatibus assumunlur, si abi apostolica auctoritate dico, quià Nicsena synodus, ut
aequilate ratipnis et tramite veritatis non discrepant. papa Bonifacius episcopis per Thessaliam cou-;
 1049 OPUSCULA ET EPISTOLA. 1050
slilutis scripsit, non aliquid super Romanam sedem A stantinopohtano episcopis posse praetermitli : ut au-
âusa fuit constituera, cui viderai nil supra meritum tem non pleniler mitterenlur, autsi missa sunt, ab ali-
suum posse conferri : omnia denique huic noverat quibus, ut de multis legimus, minuerenlur aut de-
. vel ab ipsis Africanis qui sua noiebant
Domini sermone coneessa, vel ex eo ac pro eo quid pravarentur,
retractari judicia, viliarenlur, ut sicut mentiti sunt
istud concilium quod recipitis. illud servandum con- nulla hoc Patrum
synodo constitutum, quod occul-
stituit, servari permittite, etiamsi de hoc in Nicoena tari non potest, sic et forte mentirentur, non ab
synodo nihil.statutum credatis. Et sicut ab omnibus Alexandrino vel Conslanlinopolitano episcopis id
illa viginti capitula tenenlur.acobservanda censentur, sibi niissum quod abscondi posse crediderant, quod
quae nec sola ad omnes ecclesiastici ordinis suffi- tamen a papa Coelestino sibi transmissum, quia ad
ciunt utilitates, ac temporum nécessitâtes : sic et a eumdem res agebatur, negare nequiverant.
vobis vel istud teneri ac observari non prohibeatur Et ne de hae appellatione solummodo sibi aposlo-
capitulum, quod nulli obest, et omnibus prodest; lica?sedis antisliles teslentur, etiam'episeopôrum
quoniam postquam Africanum concilium ad papam ipsius Africanse provincise testimonium adhibealur.
Cceleslinuiii scripsit sua in epistola ad locum (epist. Scripsit enim Slephanus archiepiscopus cum tribus
post fin. syn.), «,Nam utaliqui tanquam a tua? san- B conciliis sic (inter epist. Damas.) ; « Domino bea-
ctitalis lalere miltantur, nulla invenimus Patrum tissimo ac aposlolico culmine sublimato, sancto pa-
synodo constitutum, quia illud-quod pridem per tri Patrum Damaso papa?, et summo omnium praesu-
eumdem coepiscopum nostrum Faustinum, tanquam lum pontifici, Stephanus archiepiscopus concilii
ex parle Nicseni concilii exihde transmisistis, in Mauritanise, et universi episcopi dé tribus conciliis
conciliis verioribus quse accipiunlur Nicaeni, asan- Africana? provincise. Notum vestrse facimus bealilu-
clo Cyrillo coepiscopo nostra Àlexandrinse Ecclesise, dini, quod quidam fratres in confinio nobis positi,
et a venerabili Attico Conslanlinopolitano antislite, quosdam fratres nostros, venerabiles videlicet épi-
ex authenlico missis, quse etiam ante hoc per Inno- scopos, vobis inconsullis a proprio dejicere moliun-
centium presbylerum et Marcellum subdiaconem, tur gradu, cum vestrae sedi episeopôrum judicia, et
per quos ad nos ab eis directa sunt, venerabilis summorum finem ecclesiaslicorum negotiorum, in
mémorise Bonifacio episcopo decessori vestro a no- honora beatissimi Pétri, Patrum décréta omnium
bis transmissa sunt : in quibus taie aliquid non po- cunctam reservara sentenliam inquirendi reve-
tuimus reperire. J Et istud a papa Innocentio, quem renlia de Dei rébus, quas omni cura et sollici-
memoranter recipitis (epist. 2), « Episcopis per Ma- ludine observare debemus. Maxime vero juste de-
cedonîam constitutis probabili ore seriptum est, G benl ab ipso prsesulum examinari vérlice aposlolico,
Grave non potuit videri piissimis menlibus vestris, cujus vetusta solliciludo est tam mala damnare,
cujuscunque retractari judicium, quia veritas exa- quam relevare laudanda. Antiquis enim regulis cen-
gitata ssepius magis splendescit in lucem, et perni- situm est, ut quidquid hôrum quamvis in remotis
ciesrevocala ad judicium gravius et sine poenitentia vel in longinquo posilis ageretur provinciis, non
condemnatur. Nam fructus divinus est, justitiam sse- prius tractandum vel accipiendum sit, nisi ad noli-
pius recenser!, fratres charissinti. » Prseterea dico liam aima? sedis vestrse fuisset deductum, ni ejtrs
quia quod illud Africanum intentât concilium ita, auctoritale juxta quod fuisset pronunliatum firma-
« Nam ut aliqui tanquam a tuse sanclitatis latere relur, et reliqua multolies talia, et his similia, quse
miltantur, nulla invenimus Patrum synodo constitu- super his constituta sunt. Quibus, si illicite factura
tum, i mendacium est, quia in hoc Sardicensi con- est, ut semper vestrse sedi consuetudo fuit feslinan-
cilio illud constitutum est sic (can. 7), < Quod si is ter occurrile, et pro his viriliter ut pater pro filiis
qui rogat causam suam iterum audiri, deprecatione certantes state, sicut hene ad'Jesum filium Sirac
sua moverit episcopum Romanum, ut e latere suo dictum est, usque ad mortem cerla pro veritate, et
presbyterum mittat, erit in potestate episcopi quid n semper Dominus Deus tuus pugnabit pro te (Eccli.
velit et quid sestimet. » Quod etiam Sardicense con- iv). i Ecce, domine pater, quoniam isti Africanse
cilium ad papam Julium inter reliqua scripsit (in provincise episcopi testanlur, quia antiquis regulis
princ. epist.), « Optimum et valde congruentissi- censitum est,'quod illi alii se non invenisse in ulla
mum esse videbitur, si ad caput, id est, ad Pétri synodo constitutum dixerunt. Majus enim est, non
apostoli sedem, de singulis provinciis Dominiréférant prius tractandum, vel accipiendum de summis quid-
sacerdoles. » Ubi liquet, quod Julius de appellatione dam ecclesiasticis negotiis, quamvis agantur in remo-
ex Nicsena scripsit synodo, hoc concilium non la- tis vel in longinquo posilis provinciis, nisi ad noti-
tuisse, et idcirco Osius proprie dixit, « Placuit quod tiam almse'sedis Romanse prius deducalur, ut ejus
in ipsa synodo, » scilicet Nicsena, placitum fuisse auctoritale quod pronunliatur firmetur, quam de
prsedidicit, cui et ipse interfuit. Aul quis sanum sa- judiciis. episeopôrum ab appellante episcopo contra-
piens ducat fide dignum, ea qua? papa Coeleslinus dictisretraclareapostolicam, cui solliciludo omnium
per Faustinum episcopum ipsis Africanis episcopis Ecclesiarum commissa est, prosecutionem. Nec isle
ex Nicaenoconcilio transmisit capitula, non inveniri archiepiscopus, nec hsec concilia, ad sui honoris de-
in aulhentieis?etnon potius abAlexandrino vel Con- trimentum putarunt, sed imo ad salutis auginentum
1051 HINCMARILUGDUNENSIS EPISCOPI 1052
prospexerunt hoc potiri privilegio Romanse sedis A A gesia sunt facial rata esse qua? gesserit. > El ideo,_
anlistitem. Quorum fateor unanimitali participent domjne pater , quia immobile est islorum. ftin-
veslram perambio fieri paternitatein. Quibuset idem damentum, ac inconcussum inconculienûumque, in-
Damasus papa ex sua ita ad locum rescripsit epi- discutiendum quoque permanet sedificium, in quibus
stola (epist. 4, in princ.) : « Scitis, fratres charis* est spiritus unus, et unafides/cor unumet anima una.
simi, firntamentum a Deo fixum et immobile, atque Nolite atteutare, quia non poteritïs stabilire, ut èa
tilulum lucidissimum suorum sacerdotum, id est, quse isti suis sanxerunt decretis, vestris moïiamini
omnium episeopôrum, aposlolicam sedem esse con- résistera repagulis. Ordinata est énim charitas, poli-'
slilutam, et verticem Ecclesiarum, Tu es enim, si- mini in ea et per eam auctoritale achiepiscopali, sicut
cut divinum pronunliat verbum veraciter, Pelrus, aposlolica? sedis décréta, et canones eorum astipula-
et super firmamentum tuum Ecclesia?. columnse, lione roborati prsefigunt, ut vestris apta coepiscopis
quse episcopi •intelligunlur, confirmatse sunt; et: forma simpliciler sitis. Episcopalis dignitasin diebus
Tibi claves regni coelorum commisi, atque ligare vestris veslra sapientia non vilescat, singularis et
et solvere poteslatem , quse in coelis sunt, et- universalis apostolica?sedis^poteslas nulli compare-
qu33 in terris promulgavi ( Matth. xvi ). Tu tur, nec moleste ferai quisquain sibi eam esse praela-
profanatorum hominum, et membrorum meornm B 3 lam, qui a suis obedientiam subditis requirit : sed
maximeque meorum discipulorum exislisul prin-- patienliam, quam a suis exspectal, eam singularem
ceps et doctor ortbodoxa? et immaculula? fidei, eu-, a Domino non ab alio prselaio quisquam expendat, a
jus vice hodie gratia Dei legatione pro Chrislo fun- nullo detrahalur de sujus munere venit ut quisque
gimur, et omnes hujus sanclse sedis praesules vi- quodhabelacceperit;anullodesuisjudiciisjudicelur,
cem gesserunt, gerunt et gèrent. Ideo omnia qua? quse de omni Ecclesia fas habet judicandi, et cujus
innoluislis non licere mandarem, nisi vos tam ple- judicium a nullo morlaliura licet retractari. Unus est
niler instructos esse scirem, quod cuncta super qui- ouinipolens, qui eam speciali suo reservavil judicio.
bus consulitis, illicila esse non dubitetis. Discutera Itaque, domine pater, dignemini sinceriler animad-
namque épiscopos, et summorum ecclesiaslicorum vertere cur talia vobis dico. Primo quia minatur Do-
causas negotiorum metropolilano una cum omnibus minus, Qui -amal palrem plus quam me, non est me
suis comprovincialibus, ita ut nemo ex eis desil, et dignus' (Matth. x). Ergo unum corpus sumus in Chrt
omnes in singulorum concordent negotiis, licet. Sed sto, aller alterius membra. Sed et caput nostrum
diflinire eorum, atque .ecclesiaslicarum summas Christus est, et pater noster Christus est, et magister
querelas causarum, vel dàmnare épiscopos, abaque noster.idemetunus est Christus, quiordinatebarita-
hujus sedis auctoritale minime licet, quam omnes 'C tem, et ipse ordinavil eam in beato Petro, dicens ei :
appellare si necesse fueril, et ejus fulciri auxilio Tues Pelrus, et super hancpelramaidificabo Ecclesiam
oportet. Nam, ut noslis, synodum sine ejus auctori- meant (Matth. xvi), ut sedificationis nostrse inslitutor
tate fieri non est catholieum : nec episcopus, nisi ipse in ipso noslrum esset fundamenlum et caput, a
in légitima synodo, et suo lempore apostolica voca- quo non opportet dissidere ; et quodeunque mem-
tione congregata, diffinile damnari potest ; neque brum aliquem contra hoc caput senserit insilire, non
ulla unquam concilia rata legumur, quse non sunt potest, nec débet, tant pro se quam pro confessione
fulla apostolica auctoritale. > paterna non condolere.
Hic ànimadverlo quod in quaternionibus vestris Secundo cogor obnoxius visceralis filio litati affe-
scripsistis ita, « Epistola vero Felicis ex epistola clionis, cura débita fidelitale, paiernitatis veslra?de-
Julii pendel : hic enim esl mos aposlolica?sedis pon- voiioni, quod timeo vobis accidere posse, eliam
tificibus, ut verba decessorum suorum quasi propria mulus blatlerare. Verum vobis dico, needum coepi
iii suis ponant epistolis, sicut qui legit intelligil. • qualerniones veslros in Atliniaco mihi a vobis datos
Omnino verissiraum esl, quia ille mos est aposlo- per singula percurrere, in aliis mihi admodum ne-
lica? sedis pontificibus, ut verba decessorum suo- " cessariis praeoccupatus. Sed aliqua prospiciens in-
rum, quasi propria in suis ponant epistolis. Et id- veni de lus quse prsemisi conlra apostolica? auctori-
circo magis et penitus consona? sibi, el minus ac; tatis autpnomiam vos disputasse : sed et contra ea
nihil dissona?inyeniuntur aposlolica? sedis epistola?, qua?vobis et nobis a venerabili papa Nicolao scripta
nec conslitutiones eorum in aliquo in sese adversae, sunt, mordaciter perplura prolulisse, el qua? nobis,
scribenle ex hoc eadem Symmacho papa ad ^Eoniumi videlicet omnibus Gallicanis episcopis inculcavit re-
episcopum (epist. 1). Quanta enim vicariis beatis- tinenda, rel'ragabiliter réfutasse, de quibus in rotula
simi Pétri aposloli judicabilur esse reverenlia, sii quam vobis Atliniaco dedi summatim scripsi. Cum
quse in sacerdolio prsecipiunt, eisdem transeun- tamen memorandus idem papa Nicolaus nil de suo
tibus dissolvanlur : quia ad ipsam sacrosanctami quasi nova slatuens, sed ex beati Leonis papa? au-
religionem credimus pertinere, cujus omnis po- ctoritale , ac Gelasii inslitutione, quorum et vos
leslas infringilur, nisi universa perpétua sintt décréta inter vestra ssepe ponitis scripta quaeque
quse semel a Domini sacerdotibus slaluunlur : explicuit prosecutus sit. Ponant igitur hic ipsam
quod ita conlingere polerit , si successoris ac- ejus epislolam nobis direclam , et ad hoc perli-
libus non tribuerit flrrailalem el roborando qusee nenlem negolium, quam cunclis sicut ipse consti-..'
 1053 OPTJSGULAET EPISTOLiE. 1054
luit tenendam ac observandam non cunctor, licett A sum. Taniummodo hoc interea paltdo, eo quod vos
dicatiseuminvenisse quid diceret. Invenit enim et rite? inâuditam illam, ac contra apostolicam doclrinam,
dignum dictu,- ravetfit quid diceret, et quod dixit âb> et contra ecclesiasticara veritatem fuisse âsseveratis
omnibus custodiri débet. Et quoniam nobis Gallicanisi factam, non aliam illam, quam a veslra viva?vocis
omnibus genëraliter transtriissa est episcopis, ineré- doctrinâ faciéndâtii didici, et vos ëa qua? jure dé-
pans nos ac de incrapatis instruens, et ego illam per? struxistis ab ré- resedificare non debetis, imo et'
vos necaudiré nec aecipere merui, velut nec ullami quam in Romana sede apostolica auctoritate cognovi
ex authenticô in lias partes deslinataro, sicut eam abi prseinditam, et dé qua eamdem mihi sedem reclamo
aliis obtinui, vobis ëccasione pro re non ab re ac- fore auctricemv cujus interést et de illa a me facta
cepta, hic éx intégra descripsi, quatenus cognOscatisi excommunicatione judicare, et de veslra resolutione
me ipsius probitâtem penitus débita devotîone asse- décernera, cum ob eam mihi rescribitis sic, i Quod «
cu'tam amplécti, ac etsi eam aliter habetis efflâgito, ergo de tua parocbia, quasi ego ad aliquid in" ea"
vel pax illud nunc mihi a vobis patefleri. Textus diffiniendum illam adiré nonpossim, éx verbis Cal-
enim ipsius isté habetur indefatigabililer tenendus. listi, et aliis luis compilationibus tecum non facien-
ad omnes et . tibus affirmare conaris, prave intelligis. Sed his et
Epistola generalis arçhiépiscopos épiscopos B aliis regulàrum constitutionibus inrenies hoc obser-
Galliarum directa.
Nicolaus, servus sérvorum Dei, etc. Vide hanc vare "unumquemque metropolitanum in provincia
• al,leriûs métropolitani, quod lu Ubi perverse
episiolatn Sufr niim. 76 inter scripta Nicolai I, Pa- arrogas
troltigioetonxoCXIX. de lua parocbia fflelropolitana?sedi Rhemorum sub-
Porro sicut scripsistis mos est apostolica? sedis jecta. Forsan fuerunt aliqui metropolitanofum, qui
pontificibus , ut Verba decessorum suorum quasi jam hsec hujusmodi attentavérint. i '
in suis ppnant epistolis, qUatènus, sicut Unde et Idem fatus Callistus papa ad ôrftnes Gai-
propria
Symmachus papa ait, « roborando quse gésta sunt liarum urbium episftoposrescripsit, in qua fescri- .
faciant rata esse quse gesserunt. » Quoclrcà firmi- ptione penitus intelligentise amphibologiam prascavit.
ler lefteô, si quaterniories vestri ad apostolica?sedis Nam, inquit(episf. 11 ad'ëpisc. Gai.), « Nullus primas
peryenerint notitïarb"-,qui contra apostolicotum dé- vel metropolilanus dîoecésiani e'éClesiamvél pâfo-
créta obloquuntur, nullius momenti subsistent, quia chianum vel aliquid ejus parochia? ptacsuihât èxCoffl-
quse domnus vënerabilis papa Nicolaus , suorum muniCare, vel judicare, aliq'uidvë agëre, absque
exenipla prsedecessorom imitans, prosequendo con- ejus consilio vel judicio. Sed hoc observent, quod
slituil, doffinus seque venerandus papa sUccessor ab apostolis ac Pâtribus et prsedecessoribus nostris'
ipsa Adrianus quse âb eo gesta sunt'robPrabit, ut G C est statutum, et a nobis confinnatunï; id est, Si quis
faciat reslare quai?gésserit, el sicut scripsistis, juxta metropolilanus episcopus, iîisi quod ad suam solùm-
morem apostolica? sedis pohlificum", etiam verba modo propriam pertinet parochiâm, sine consilio et
hujus prsedecessoris sui quasi propria in suis ponet voluntate omnium comprovincialium episeopôrum
epistolis, contra omnes quos senserit adversus illâ . extra aliquid agere lentaverit, gradus «ui perieulo
quae ah eo promulgàta sunt adniti. Etenihi aposto- subjacebit, et quod egerit irritum habeatur et va-
lica?sedi obvias manus inferre periculosum est, quod cuum. Sed quidquid de provincialium coepiscoporum
nullus unqûattï fecit sicut melius riostis, qui de se vo- causis, eorumque ecclesiarum et clericorum atque
luit judicari. Enimverô quia in eisdem quaternioni- saecularium necessîtalibus , agere aul disponere
bus vestris milita utilia habentur, ex niultorum au- necesse fuerit, hoc cum omnium consensu compro*
ctorum sententiis, tanquam ex latissimis prâtis vivis vincialium agalur pontificum, non aliquo dortiinatio-
fontibus irrigatis detîorata, videtur mihi ut ex illis nis fastu, sed humillimaetconcordi administralione,
bolrùs carperëtùr, et spina caVeretur. At de his qua? sicut Dominus ait, Non veni ministrari, sed minisirare
dé méîn ipsis scripta àdhucralëgi,perfacilis quidem (Matthi xx). Et .alibi : Qui major est veslrum, erit
patet responsio, sed véfbositàtis acloquacitatisabs- - minister vester (Marc, x), i et reliqua. Nempe po-
que salis lepôre pefplurima indiget prolixitate. Quo- D L nens, nullus primas, nullus metropolilanus, dioeee- .
circa vâlde vereor, quia lalis a calice mihi taliter siani ecclesiam vel parochianum, vel aliquid ejus pa -
propinato derivabjtur resdtiplio, sicut de quodam rochise prsesumat excommunicarej aliquidve agere,
scribitUr, qualëm et vos et me pudeat légère,-et gra- absque ejus consilio vel judicio, non videtur hic
ves viras isedéat étiaro audire- Quapropter si pos- primatibus de comprimatibus, vel métropolitains de
sem, et vobis etiam placefet, dppido eam detitare commelropolitanis id inculcasse, cum expunxit dioe-
optarem. Nam de causis genêralibus ibidem positisj cesiani ecclesiam vel parochianum, vel aliquid ejus.
decretaiia Rôhiànsêsedis satis abundeque respondent, parochia? : sed ibi. absque ambiguilate intelligeiidum
conlra quae nullas proposilionum ambages, nuiras est, quod non licet agere primati, multominus eliam
notas adinvéntiones, aut tergiversâtes interpratatio- metropplitano, ut dioecesianiecclesiam vel parochia-
nes quisquam quiddam sani sapiens suscipiet. Quo- num, vel aliquid ejus parochia?praesumal exeommu-
niam ha?c est.via' direclâ, in qua nec stultus errabit, nicare vel judicare. Nec minus ibi patet, quia non
et qua tam ifttentative in Attiniaco de excommuni- licet melropolitano in parochia sui métropolitani hoc
catione a me in parocbia meafacta intérrogatus usurpare, quod neque in dioecesianisibi conteditur al-
1055 HINCMARI LUGDUNENSISEPISCOPI 1056
lentare. Sedostenditur in eodem capitulo quid illi H- A A ad possessloneni accédât, quse ad eum non perlinet,
ceat ac expédiât, ubi annectitur sic, sed quidquid de et alterius episcopi est parochia?, super cujusquam
provincialium episeopôrumcausis, eorumque ecclesia- disposilione, nisi vocatus ab eo cujus juris esse
rum et clericorum atque ssecularium necessitatibus dignoscitur, ut quiddanTibi disponat, vel ordinet
agere aut disponere necesse fuerit, hoc cum omnium autjudicet, si sui gradus honore potiri voluerit. Sin
consensu comprovincialium agalur pontificum. Nec aliter praesumpserit, damnabilur, et non solum ille,
tacuit etiam aclionis modum dicens, < Non aliquo sed coopérantes atque consentientes : quia sicut or-
dominationis faslu, sed humiHima et concordi ad- di.natio, ita eis judicatio et aliarum rerura disposilip'
ministralione, sicut Dominus ait : Non veni ministra- probibelur. Nam qui ordinare non poterit qualiter
ri, sed ministrare (Matth. xx) ; et alibur Qui major est judicabit ? nullalenus procul dubio judicabit, aut ju-
veslrum, erit minister vesler (Marc. x). > Ubi non dicare poterit. Quoniam sicut alterius uxor nec
aliquis dominationis faslus inlelligi poterat, qui se adulterari ab aliquo vel judicari aut disponi, nisi a
soli inter se aut vicissim judicarent; aut vicissim proprio viro eo vivente permittitur : sic nec uxor
spernerent, essetqtie ordo confnsus. Et quod in episcopi, quae ejus Ecclesia vel parochia indubitan-
eodem continetur capilulo intueamur : « Sed hoc ler intelligilur, eo vivente absque ejus judicio et
observent quodab apostolis ac Palribus ex prsede-1B voluntate alteri judicare aut disponere, aut ejus Con-
cessoribus nostris est stalutum, et a nobis confir- cubiiu frui, id esl, ordinatione ullalenus conceditur.
matum, id est, Si quis mclropolitanus episcopus, Unde ait Apostolus ; Alligata est uxor legi quandiu
nisi quod ad suant solummodo propriam pertinet vir ejus vkil : eo vero defuncto, soluta est a lege viri
parochiam, sine consilio et volunlale omnium com- (Rom. vu). Similiter et sponsa episcopi, quia sponsa
provincialium episeopôrum, extra aliquid agere ten- uxorque ejus dicitur Ecclesia, illo vivente ei est alli-
taverit, gradus sui periculo subjacebit, et quod gata, eo vero defuncto soluta est, cui voluerit nubat,
egeril irritum habeatur et vacuum. » Si hoc metro- tantum in Domino, id est regulariter. Si enim eo
politanis observandum cum commetropolilanis, non vivente alteri nupserit, adultéra judicabitur. Simi-
cum dioecesianis esset stalutum, non prsefigeretur, . literetille si altérant sponle duxerit, adulter aesli-
Si quis metropolitanns episcopus, nisi quod ad suam mabilur, et communione privabitur. > Quod si solum-
solummodo propriam pertinet parochiam : sed con- modo inter primates et inter metropolitanos, nisi
sequenler connecteretur, nisi quod ad suam solum- adderetur nullusque reliquorum episeopôrum, dice-
modo propriam perlinet parochiam et dicecesim. relis fora observandum in parochiis coepiscoporum
Et quod sequitur,.sine consilio et voluntate omnium - veslrorum auctorilate archiepiscopali presbyleros
comprovincialium episeopôrum extra aliquid agere G ^ ac diacones ordinare eos, ac de eis eorumque cau-
lentaverit, si archiepiscop'r hoc de archiepiscopis sis, sine volunlate ipsorum, solus praeter synodum
observandum tenuprint, illud canon cadet quod ac- judicia terminaretis, ac aliarum rerum dispositiones
cepte ferliSj perfectum concilium est, ubi metropo- vobis vindicaretis : quod nulla invenimus Patrum
lilanus cum suis suffraganeis fuerit : quia nullus synodo constitulum ; nec ad episcopum, si archi-
archiepiscopus de coepiscoporum causis sine con- episcopus non sit, perlinere poterit quod in hoc ca-
silio et volunlate omnium comprovincialium ut- se- pitulo habelur, quoniam sicut alterius uxor nec
cundum. vos loquar, coarchiepiscoporum tractare adulterari ab aliquo, vel judicari, aut disponi, nisi a
vel.difiinire potuerit : quia-si extra aliquid agere proprio vira eo vivente permittitur: sic nec.uxor
tenlaveril, gradus sui periculo subjacebit, et quod- episcopi, qua? ejus Ecclesia vel parochia indubitan-
egerit irritum habebitur et vacuum. Ecce magis hic ter intelligilur, eo vivente absque ejus judicio et vo-
perdit vestra archiepiscopalis dignilas quam acqni- luntate, alteri judicare, vel disponere, aut ejus con-
rit; quoniam istud minus est, si nihil nisi quod cubitu frui, id est ordinatione, nullalenus conceditur.
solummodo ad vestram propriam perlinet parochiam Lucius quoque papa, quem vos récépissé cognovi,
agere possitis sine consilio ac volunlate omnium ha?c eadem- sic promulgat (epist. unie, sub init.) :
comprovincialium archiepiscoporum, et illud mullo,V i Si quis metropolilanus episcopus, nisi quod ad
majoris est potestalis, sicut a sanctis Palribus in- suam solummodo propriam pertinet parochiam, sine
siilulum est, ut cum consilio vestrornm compro- consilio et volunlale omnium comprovincialium epi-
vincialium coepiscoporum quidquid ex ipsorum can-. scoporum, extra aliquid agere lentaverit, gradus sui
sis, eorumque ecclesiarum et clericorum atque sse-. periculo subjacebit, et quod egerit irritum habeatur
cularium necessitatibus, agere aut disponere necesse. et vacuum. Similiter autem auctorilate fulti apo-
fuerit, si nihil contradictionis emerserit, unde ap- stolica praecipimus, ut nullus metropolilanus, absque
pelletur, tractelis ac perfecte diffiniatis, et de hisi cseterorum omnium comprovincialium episeopôrum
tanium qua? ratio et nécessitas exposcit consensum\ inslantia, aliquorùm audiat causas, quia irrita?
comprovincialium coarchiepiscoporum requiralis. erunt, et ipse causam pro facto dabit. » Ecce quia
Scripsit eliam prsefalus papa Callislus in alio ca- iste archiepiscopos etiam audire causas querilan-
t.
pitulo de hac eadem re ad locum sic (Ibid.) : « Nul- tiumsine praesentia comprovincialium prohibui
lus primas, nullus metropolilanus, nullusque reli- Et quia in capitulo vestro quod praeposui, habetur
quorum episeopôrum, alterius adeat civitaiem, autt sic, « Sed his scilicet verbis Callisti, et aliis regu-
1057 OPUSGULAET EPISTOLiE. 1058
larum conslitutionibus, invenies hoc observàre de—j A pter quod et ad metropolim omnes undique qui ne-
bere unumquemque metropolitanum in provincia •gotia-yidentur habere concurrant.'Unde placuit eum
alterius métropolitani, i accédât prsedecessor isto- honore praeeellere, et nihil amplius prseter eum
rum, Romansesedis seque anlistes Aniciùs, et si hsec cseteros épiscopos agere, secundum antiquàmti pa-
non sufficiunt, omnèm amphibologiam hujus intel- tribus nostris regulam constilutam, nisi ea tantum
ligenlise omnimodis procul removeal. Inquit enim quse ad suam dioecesim pertinent, possessionesque
sic (Ânic. epist. unie.) : « Ipse aulem archiepiscopus subjectas. Unusquisque enim episcopus habet sua?
nihilde coepiscoporum causis, aut aliis communibus, parochise poteslalem, ut regat juxta reverentiam
juxta statuta aposlolorum, absque cunctorum illo- singulis competentem, et providenliam gérai omnis
runi agat consilio, nec illi nisi quantum ad proprias possessionis quse sub ejus' est poleslale. Ita ut pre-
parochias perlinet sine suo : quoniam tali gaudet sbytères el diaconos ordinet, et singula suo judicio
ex concordia Àltissimus, et gloriatur in membris comprehendat : amplius autem nihil agere tentet
suis. Reliqui vero qui alias metropolilanas sedes prseler anlislilem metropolitanum, nec metropolila-
adepti sunt, non primates, sed métropolitani nomi- nus , sine cseterorum gerat consilio. sacerdolum. »
nentur. Si autem aliquis meiropolitan'orum inilatus Ecce oslenditur quia sollicitudinem gérera débet
fuerit, et sine omnium comprovincialium praesentiali B ] totius provincise metropolilanus, et quod ad metro-
consilio episeopôrum, aut eorum aut alias causas, polim eos qui negolia habere videnlur, concurrere
nisi eas tantum quse ad propriam suam pertinent oporteat. Quid tamen inde exsequendum métropoli-
parochiam, agere. aut eos gravare voluerit, ab om- tani sit sollicitudini, non in hoc capitulo evidenter
nibus districte corrigatur, ne talia deinceps prsesu- exprimitur, quia hic omnia comprahendi non poiue-
mere audeat. Si vero incorrigibilis eisque inobediens runl praeter hoc quod dicilur, « nec metropolilanus
apparuerit, ad hanc apostolicam sedem, cui omnia sine cseterorum gerat consilio sacerdolum. j>
episeopôrum judicia lerminari praecepta sunt, ejus Sed inde apertius Africanum decernit- concilium :
contumacia referatur, ut vindicla de eo fiât, et caë- « Item placuit ut presbyteri,diàconï, vel caeteri cle-
teri timorem habeant. Si autem propter nimiam rici inferiores, in causis quas hâbuerint, si dejudi-
longinquitatem, aut temporis incommodilalem, vel çiis episeopôrum suorum questi fuerint, vicini epi-
itineris asperilatem, grave ad hanc sedem ejus cau- scopi eos cum consensu sui episcopi audiant, et inter
sam déferre fuerit, tune ad ejus primatem causa de- eos diffiniant adhibiti ab eis episcopi. Quod si et ab
feratur, et pênes ipsum hujus sancta? sedis auctori- eis provocandum putaverint, provocent ad primates
tale judicetur. Similiter^ si aliquis episeopôrum ..suarum provinciarum, sicut et de episcopis consli-
proprium metropolitanum suspeclum habuerit, apud (C lulum est. J -
primatem dioeceseos,- aut apud hanc aposlolicam Et in Sardicensi ila adhuc latius habëtur concilio:
sedem audiatur : Qui major est veslrum, secundum Osius episcopus dixit (can. 16) :Hoc quoque omnibus
jussionem , sit vester "minister (Mallh. xx) ; et : placet, ut si diacônus, sive presbyter, sive quis cle-
Quanto major es, in omntfcushumilia teipsum (Eccli. ricorum, ab episcopo suo communione fuerit priva-
m). Cbarissimi, nolite inter vos conlendere, nec tus, et ad alterum perrexerit episcopum, et sciens ad
quserat aliquis major, esse, sed, juxta Apostolum, di- quem confugérît, eum ab episcopo suo fuisse abje^
ligiie vos invicem, quoniam charitas ex Deo est, et ctum, non oportet nt ei communionem indulgeat.
omnis qui -diligit ex Deo natus est, et cognoscit Quod si fecerit, sciât se convocatis episcopis causas
Deum. Qui non diligit, non novit Deum, quoniam esse diclurum. Universi dixerunt : « Hoc stalutum et
Deus charitas esl (/ Joan. iv). > Enimvero dicens, pacem servabit, et concordiam custodiet. > Et ne
« Ipse vero autem archiepiscopus nihil de coepisco- dici possit hoc archiepiscopis non prsejudicare capir
porum causis, aut aliis communibus, juxta slalula tulum, in eo quod inquit, « ut sive diacônus^ sive
aposlolorum, absque cunctorum illorum agal con- presbyter, sive quis clericorum, ab episcopo suo com-
silio, > dislinguendo nihil de coepiscoporum causis, munione fuerit privalus, et ad allerum perrexerit
non de coarchiepiscoporum permittit interpretari. " episcopum, » quia non admisit, aut ad archiepisco-
Subdendo quoque, « absque cunctorum illorum agat pum, sequens de hac eadem re diligentius ejusdem
consilio, > illorum, quod est pronomen relalivum ac concilii perscrutatur capitulum. Osius Episcopus
demonstralivum, ad personas respicit coepiscopo- dixit (can. 17) : t Quod me adhuc movel reticere
rum, nec sinit subaudiri coarchiepiscoporum. non debeo. Si episcopus quis forte iracundus, quod
Trium islorum sic posuisse sufiicial testimonia, -esse non débet, cito et aspere commovetur adversus
quibus reliqui aposlolica?sedis pontifices aslipulando presby lerum sive diaconum suum, et exlerminare eum
altestantur. El clarare credo, quia ea quse de Cal- voluerit de ecclesia , providendum est ne innocens
lisii papse caelerorumque suorum prsedecessorum ac damnelur, aut perdat communionem; et ideo-ha-
successorum constitulionibus collegi, non prave, sed beat potestatem is qui abjectus est, ut épiscopos fini-
plane inlellexi. Decernit enim Anliochenum ila timos inlerpellet, et causa ejus audiatur, ac diligen-
concilium (can. 9) : « Per singulas regiones épi- tius tractetur, quia non oporletei negari audientiam
scopos convenit nosse, metropolitanum episco- roganti. Et ille episcopus, qui juste aut injuste eum
pum sollicitudinem totius provincise gérera : pro- abjecit, patienter accipiat ut negolium discutiatur,
 1059 HINCMARIJLUGDUNÉNSISEPISCOPI 4060
ut vel probétur sentemia ejus a phiriniis,,,vel emen- A Picam tamen pro multis quse suo loco (éxsequenda
detur. ,Tamen priusquam pmnia diligenter.et fideliter erunt paucula. Domjnp djeente primo parent! nostra,
examinentur, eum qui fuerit a communione .separa- jn, quocunque die ex'lignp sibi yetito çomederet,
lus, ante cognitionem.nullus debgt présumera nt quod morte moreretur (Gen, u), non ideo dixit ut
eum cpmmunipni societ. Hi vera qui çonveniunt ad ipse çomederet et morte morareîur, scilicet eorpore
audiendum, Si viderjnt clericorum esse fastidium et et anima : sed ideo illud intulit, ' ne çomederet, et
superbiam, quia jam non decet ut episcopus injuriam non morte moreretur, sed vita viveret. Suadente
vel cpnlumeliara palialur, severioribus eos verbis autem diabolo, ut si ex lignp vetjto comederant
castigent, ut obediant honesla prsecipienli episcopo : sicut dii essent futur!, scilicet parentes nostri, non
quia sicut ille clericis sineerum exhibera débet amo- ideo persuasif ut fièrent quod prsetendebat, sed ut
rem charitatis, jta quoque vicissim minislri in.fucala . ami Itèrent esse quod flendi^ erant sinon eomedis-
debenl episcopo suo exhibera obsequia. » Quod di- sent. Ecce quia inlerdietio Domini ad iioe praecede-
citur.hic, « habeat polestatemis qui abjectus est ut bat', ut mors evaderfitur,. resohvtip diabpli ad hoc
episcppos finitimos interpelle!, et causa ejus audia- dnducla, ut vita evacuarelur. Et quia secundum illud
tur ac diligentius traclelur, quia non oportet ei ne- papae Àlexandri stalutum, « non tantum attendenda
gati audientiam roganli, » palelquia dum ad métro- B sunt qnse fiunt quantum quo animo fiu.nt,- » cum ex
polira uti Antiochenum dicit concilium concurrent, ordiné suo loco et tempore cujus est meam audierit
ac audientiam ab episcopo-rogaverit qui soUicitudi- interdictionem, judicabit quo animo, qua intentione
npm provincia? gerit, ille qui abjeclus est poiestatem eam fecerim, ulrum quo ex ea aliquod malum subse»
habens, finitimos épiscopos ad hoc debpra congre queretur, aut alicujus perjeulum procederet, aut
gari, qui negotium disputientes, aut probabunt sen locus violandi aposloljcae sedis décréta aperirelur,
tentiam episcopi aut emendabunt : qua? a plurimis aut, ut ila dicam, delinquendi contra omnes leges
est mntanda, non solius arçhiepiscopi d.eliberaiione tam.divinas quam humanas facoltap darelur : nam
destruenda, quia quod subdilur •* Tamen priusquam Jex prppter transgressores ppsita est; a.n-ut hsec
omnia diligenler et fideliler examinentur * eum qui ne fièrent satagere maluerini nihilominus ponde-
fuerat a communione separaïus, ante cognitionem rabit.
nullus débet prsesumere ut eum communioni societ, » Revolventurabinitio.apostolica? sedis deereia,el
. non excepit.archiepiscopum : quia ubi dicitur nullus, -considerabilur in îpsis-cur excommunicatio facienda
non supersedet ullus, sit, et quibus ac a quibus, quin et a quibus exeun-
Nicsenutn quoque .quid ex hoc décernât concilium dum ac se.parand.umsit, cum quibus nec cibumsnjni,
altendamus, quo ait (can. 5) : De lus qui communione V qnanto minus nec missaro oporteat célébra». Çerte
privantur, seu ex clero, seu ex laico ordine, ab episco- si qui Tipncorrigrt resecanda committit, ac ijui in
pis per unamquamque proyinciam, sentenlia regu- talibus tacet consequentër et cplnbetur, et, va? pro-
laris oblineat, ut hi qui abjiciuntur ab aliis ^npn phetipum illi lacent! iinniinet, multo magis qui ea
retipianlur, requir.atur autem ne pusillanimitate aut docet, per quse hsec fieri quoquomodo a quibusque
cpntenlione vel aliquplibel .episcopi vitio videatur à prsesumanlur, non in hominem tantum fratrem, sed
congregatione seclusus. Ut hoc ergo decentius in- in Deum Dominuro, ac per hoc in ipsam sacrosan-
quiratur, bene placuit annis singulis per unamquam- ctam Eeligionempfaevaricari convincilur. Quod non
. que provinçiam bis. in anno concilia celebrari, ut me pro me dicere reamini, quasi propria jnsiigaijim
communiter omnibus simul episcopis coiigregalis injuria : quia Pe.o leste pro cavendo potius eccle-
provincia?, disçulianlur hujusmodi qusestiones, et sic -«iastici prdinis detrimento VDbi.sscribo, uti seriptum
qui suo peecaverunt evidenter episcopo, excommu- est : Nolitelocum dare .diabolo(Ephes. i-v).Nec unum,
nicati rationabiliter ab omnibus aestimenlur, usque- scitote, apicem ab ore meo dlctatum apparere dpta-
quo vel in eommuni, vel episcopo .placeat .humanio- rem -Véloplo, qui vestra? palernjlati displiceret, vel
rem pro talibus ferre sentenliam. » Ergo communiter decenlise vestra? non congrueret, Sed non p.ossum
omnibus simul episcopis congregalis provincise lise de his quibus gratis impetor, pro scire me vel tan-
qusestiones djsculi jubenlur, ac excommunicatos ab dem çoactus non expedire. Forte in hypprbaion
nomnibus rationabiliter apslimari, usquequo vel in modum excessi, ad-superiora suspiciam, De hoc
eommuni vel episcopoplaceat humanjorem pro -tali- quod scripsistis : « Nam elsischeduiaate mihi directa
bus ferre sentenliam, Nulli archiepiscoporum po- quiddam ralionis vpl aucloritalis habere yiderelur,
testas datur, ut sua sola fluçloritate coepiscopi sen- hoe tamen débes discernerez quia siçuti ubi recla-
tenlia evacuetur. Soli debelur hoc privilegium Ro- matio certa suscipilnr^ causa ventilalur, ratio poslu-
mana? sedis pontifie!, «tpote qui de omni Ecclesia lalur, proesumptio vel. usurpations lemeritas non
fas habet judicandi. invenitur, sedjustitia requiritur, et «equilas conser-
Docet quidem papa Alexander in fine suse epistolse vatur; censura districtionis -cànonicse-Kacat. J Si
•quodt non tantum altendenda sunt quae finnt, quan- schedula quiddam ralionis vel ançtorilalis habet,
tum quo animo fiunt (epist. i ). i Nempe eum hoc exa- quam superius mendacem descrîpsistis; bonum est, 1
mussim, tant in vobis quam in me fuerit perscruta- ut illud observetur. Quod autem de susceptione- re---
tum , paiebit illico inde sequitatis emolumentum. clamationis cerise dicitis, qualiter suscepla sit eo- {
1061 OPUSCULA ET EPISTOLJE. 1062
rum, dé quibus dicitis, reclamatio superius descri- Aptoras insiliunt?Quod dicitis, « Prseserlimcum suf-
psi, et quomodo venlilata fuerit demonstravi, et fieîentissime jam te hinc commonuerim , redargue-
ralio ipsorum cujus juris sit quam Itabent satis rim, et eliam ex auctoritatibus divinis ,instruxerim. i
liquet, si tamen absque praesumptioneac temeritale Ecce quomodo hinc me lune instruxistis. Quod au-
juslilia secula est, et sequilas mihi conservata '. qui tem ulii meorum contra rationem, unquam fecerim,
sicut superius explicavi, causa ralionis reddenda? nulla a vobis redargulione sum adhuc comprohatus,
usque dum prsenominati coghitorës, sine quibus dif- sed tune vobis libuit dieere quod licuit. Armectilis
jfinitio fieri non poterat, defuerunt adfui, ut de ca- etiam, « Sed pâli enter, intérim toléra quse videntur
nônitm statutis sileam, ex ipsis pro re hujusrnodi tnse potestati contraria,. qui dieere cum psalmis'la
scriptis vestrse auctoritatis, et régi pistis ut prsemisi debes : Supra dorsum meum fabricaverunt peccatores,
datis, ariimadverti valebit : in quibus ad locum ila prolongaverunt iniquitatem suam (Psal. cxxvni). In
decernitis inférantes : « Unde constat, quia si Parère patientiq,, inquit Dominus, possidebilis animas vesttas
débet eo quod per mendacium impetravit, caulius (jLttc.xxi), et reliqua perplura de patjentia dogma-
est ut !nvëstigetur rei veritas anlequam per menda- tizanles. » Certe gemens respondeo, quia postquam
cium quiddam nisi" inquisitionem impetret, dicénte Romam directum paryitatis mèse legatum recepi Deo
sancto et cauto rage, Causam quam nësciebam^dili- B propilio reversum , vobisque pro certo me ut devo-
genlissime\invesligabam (Job xxix). Et idëo facile veram, ac illac mandaveram.. iturum velle non ab-
discerni pôlest, quia in islis non censura districlionis scondi ; nullarn èx meis mëseque Ecclesia?necessita-
canoriica?vacat, sed potius ëxaggeranda in éos esset tibus aliam p.otui in vobis invenire. consolaiionem :
ad ulciscendum qui sunt devii a râtione et auctori- pro qua tamen re potiorera in vobis dignum erat
tale ac oequilate, et in contemptus pertinaeia obdu- nt sensissem veluti de pâtre pietalis ac dileclionis
rati. dulcedinem , atque archiepiscopalem auctoritatis
Quocl mihi scripsistis, « Hortor et. moneo te, fra- .vestrse suffragationem. De fabricatione vero supra
ter charissime, paterna et metropolitana secundum dorsum meum faleor non condignam posse meis
sacras régulas auctoritale, ut non per haeecommenta peccatis eam impleri, nec illius mé esse.giatise, ut
qu'a?mihi misisti, prseceps, sicut mihi mandasti, sis eam digne eliam toodicam merear sùstinere. Illud
ad proferendam 'sententiam, > ut secundum vos lo- tamen Comicus forte ludens verum inquit, Facile
quâ'r, dé his comménlis quse modo falsitalis, modo cum valemus segris consilia damus. Ubi et remini-
aliquid rationis aùelorilatisve habere dicitis, quia scor beati Job ad suos dicentisamicos : Onerosi -con-
superius respondi, nunc plura omiltens, ex vestra solatores omnes vos (Job. xvi). Sed sanctus plus ac
'"
synodali in eadem synodo epistola generaliter pro- humilis accédât Auguslinus, qui se inclinare digne-
lata, super hsèe ,prsecipitatione cônsiderandum ut lur, ac' me jacentem manu sua? benighitatis éri-
mihi videtur fas est. Posuistis énim in ipsa. sancti gera.
Lucii papa? institutum quo ail (epist. unie, sub fin.) : Êx libro uno de diversis Quoestiotlibus, quoes't.71 de
« Rérum ecclesîasticarum et facultatum raptores a eoquod dicit Apostolus : Invicem onera vestra por-
tale (Gai. yi), etc. ,
liminibus sancta? Ecclesise anathematîzatos aposto-
lica auctorilate pellimus et damnamus, atque sacri- - Quia Veteris Testamenti custodia tlmoram ha-
legos esse judicamus, eijnon solum eos, sed et omnes bebat, non potuit apertius significari'Novi Testamenti
consentientes eis, quia non solum quifacïunt rei , donum esse charitatem, quam hoc loco ubi Aposto-
-
jùdicaniur, sêd etiam qui faciëntibus conséntiunt. lus ait : Invicem onera vestra pértate, et iip aditnpte-
Par enim poena et agentes et consentientes compre- - bitis legem Christi. Hanc enim legem -Christi dieere
heudit. > Et sic lanti papa? prosecutores aliestando intelligilur, quia ipse Dominus-praecepit «t nos invi-
additis : « A qua poena consensus libëri esse non pos- • cem diligamuSj tantum in ea senlentia prsecepti pon-
sunt illi quorum ministerium est, et qui talia pos- dus constituens, ut diceret : In hoc cognoscetur quo-
sunt prohibere, comprimera et emendare, et ea non n niam discipuli mei estis , si vos invicem^diligalis
student corrigera, t Ergo non est prseceps tam ne- (Joan. xni). Hujus aulem dileclionis officium est,
fândos rerum ecclesîasticarum deVàstatores ac di- invicem onera nostra portare. Sed hoc officium non
reptorës a sacrilegio prohibera et Comprimera, ac est sempiternum : perducet sane ad beatitudinem
cum Obdurâlis juxta apostolica décréta severius sempiternam, in qua nulla erunt onera nostra qua?
agere. Etenim quoque in quaternionibus vestris, invicem portare jubeamur. Nunc vero cum in hac
domino régi pistis pro hujusmo'dî re datis, sic scri- vita, id est in hac via sumus, onera nosïra porte-
psistis ad locum: « Qui ergo stipendia ecclesise, mus, ut ad eam vitam quae caret omni anereperve-
cujuscuhque sint ofdinis, lo'ci, vél digniîatîs-aeci- iiiamus. Sicut enim de cervis nonnulli talium cogni-
piunt, si pro illiiis salute acquiéiis honore atque .ionum studiosi scripserunt, cum fretum ad insulas
defensioné sollicité àc prô Viribus non labôrant, in- transeunt pascuorum gralia, sic se ordinant, ut onera
digné quift et ad judicium illa sibi usurpant. » Ergo capitum suorum, qua?gestanl in cornibus, super in-
si ad judicium dësidés et nôh proficientês illa sibi vicem portent, ita ut posierior super anteriorem
usurpant, nunquidnam judicari non dëbent, qui res cervice projecta caput-collôcet-; et quia necesse est
ecclésiasticas ut sacrilegi dévastant, et in eas dira- unum esse qui cseleros praecedens, non ante se ha-
 1063 HINCMARILUGDUNENSIS EPISCOPI 1064
beat cui caput inclinet, vicibus dicuntur.id agere, A tendit sua, sed nostra i ita et nos libenter ad-ejus
ut lassatus sui capitis onere ille qui prsecedit post imitationem invicem Onera nostra pôrtemus
omnes redeat, et ei succédât cujus ferebat caput, , Huic eogitationi accedit eliam illa cogitalio, quia
cum ipse prseiret-: ita invicem onera sua portantes ille suscepit hominem, nos autem homines sumus : et
frelum-transeunt, donec veuiant ad terra? stabilila- considerare debemus quod segritudinem sive animi,
tem (Plin, lib. vin cap. 32). Istam cervorum naturam sive corporis, quam in homine alio videmus,-etiam
fortasse intenderit Salomon cum ait : Cervus amici- nos habere potuimus aut possumus. Hoc ergo exhi-
lirn et pullus gratiarum tuarum cqUoqualur tecum heamus ei, cujus , infirmitatem portare volumus,
(Prov. v, sec. LXX). Nihil enim sic probat amicum, quod ab illo nobis vellemus exhiber!, si forte nos in
quemadmodum oneris amici portalio. ea essemus, et ipse non esset. Ad hoc pertinet quod
. Née tamen invicem porlaremus onera nostra, si ipse Apostolus ait : Omnibus omnia factus sum, ut
unum tempus esset-infirmitatis amborum qui onera omnes lucrifacerem (I Cor. ix). Cogitando scilicet, in
sua sustinent, aut unum infirmitatis genus; sed di- eo vitio etiam se essepotuisse, unde cupiebai aliura
versa tempora, diversa. gênera infirmitatis faciunt liberari. Compatiendo enim potius id agebat, non
ut onera nostra invicem portare valeamus. Ve.rbi mentiendo, sicut quidam suspicantur, et hi maxime,
gratia, iram fratris tune portabis, cum tu adversus B M qui mendaciis defendendis quae negare non possunt,
eum non irasceris, ut rursum eo tempore quo le ira alicujus magni exeraplî patroeinium requirùnt.
prseoccupaverit, ille te lenilate et tranquillitate sup- Deinde etiam.illud cogitandum,.nulluni esse homi-
porlet. Hoc exemplum ad id perlinet, cum diversa nem, qui non possit habere aliquod bonum, quod tu
sunt opéra porlantium onera sua, quamvis ipsa di- nondum habes, elsi laleat, in quo sine dubio possit
versa non sit infirmitas : inambobus enim ad invi- te-esse superior. Quse cogitalio ad contundendam et
cem ita portatur. Ad diversum autem infirmitatis edomandam superbiam valet, ne arbitreris quoniam
genus aliud exemplum-videndum est : veluti si quis tua qusedam bona eminent et apparent, ideo alterum
in se loquacilalem vicerit, et pertinaciam nondum nulla habere quse laleant, et forlasse majoris pon-
vicerit aliusvero adhuc. loqùax, sed jam perlinax , deris bona, quibus le superat nescientera. Non
non sit; débet ille hujus loquacilalem, et iste illius enim falli nos, aut adulatione potius uti Apostolus
pertinaciam, donec illud in illo, et hocin islo sane- jubet cum dicit : Nihil per contentionem, neque per
tur, charilale portare. Par quippe infirmitas in duo- inanem gloriam, sed in humiliXaiementis, aller alte-
bus si uno accidat tempore, tolerare se" invicem non rum existimantes superiorem sibi (Philip. ïi)r Non
valent, Gumadversùm se inienditur. Nam adversus -• hoc-ita debemus existimare, ut non existimemus, sed
aliqùem tertium et duo irali sibi conveniunt, et se '(G nos existimare fingamus,. séd vere existimemus posse •
tolérant : quanquam nec tolerare, sed invicem con- esse aliquid occultum in alio, quo sit nobis superior,
solari, sicut et tristes de re una magis se portant, et ëtiamsi bonum nostrum , quod illo videmur superio-
, quasi incumbunt sibi, quam si unus tristis esset, alius res esse, non sit occultum. Istse cogitationes, depri-
et gauderet : si autem adversum se tristes sunt, pror- menies superbiam, et augenles chariiatem, faciunt
sus se tolerare non possunt. Et ideo in hujusmodi onera fralerna invicem non solum aequo animo, sed
aûectionibus suscipiénda est aliquantulum ipsa'segri-- etiam libenlissime suslineri. Nullo modo autem de
ludo, de qua vis per te alium liberari, et sic susci- quoquam homine incognito ferenda sententia est, et
piénda, ut ad auxilium, non ad aequalitatem miseriae nemo nisi per amicitiam cognoscitur. El ideo ami-
valeat, quemadmodum se inclinât, qui manum ja- corum mala firmius sustinemus, quia bona eorum
centi porrigit. Non enim se projicit, ut ambo jaceant, nos délectant et tènent.
sed incurvât tamen, ut jacentem erigat. Nullius itaque repudiandà est amicitia sese inge-
Neque ulla res officiosum islum laborem ad por- rentis ad amicitiam copulandam, non ut statim reci-
landa onera aliorum facii nbenter impendi,vnisi cum piatur, sed utrecipiendusoptétur, atque ita traclelur
cogilamus quanta pro nobis tulerit Dominus. Hinc ut repipi possit. Illum enim receptum in amicitiam
.enim admonens ait Apostolus : Hoc sentite in vobis D 1 possumus dieere, cui omnia nostra consilia refun-
quod et in Chrislo Jesu. Qui cum in forma Dei esset, dere audemus. Et si quisquam est, qui se non audet
non mpinam arbitraius est esse se oequalemDeo, sedI ingérera ad. amicitiam faciendam, nisi cum aliquo
semetipsum exinanivit formam servi accipiens, ini nostro lemporali honore aut dignitate reyocétur,
simililudinem hominum foetus, et habitu inventus ut: descendendum esl ad eum, et onerendum illi quadam
homo. Humiliavit semetipsum factus obediens usque> comitate et submissione animi, quod per se ipse non
ad mortem, mortem autem crucis (Philip, n). Supe- audet. Sane quamvis rarius, tamen aliquoties accidit,
rius autem dixerat : Non quoesua sunt unusquisque» ut ejus quem volumus- in amicitiam recipere, priu-
iniendens, sed qumaliorum (Ibid.). Huic sententise? nobis innotescant mala quam bona, quibus offensi,
connexuit quod dictûm est, Nam ita sequitur : Hoc; et quodammodo repercussi, relinquimus eum, et ad
enim ventilein vobis,-quod et in Chrislo Jesu. Ad hoc? bonorum ejus quse forte occultiora sunt indagatio-
duntaxat, ut quemadmodum ille in eo quod Verbum i nem non pervenimus. Admonet itaque Dominus
caro faclum est et habitavit in nobis (Joan. i), et sine? Jésus Christus, qui nos vulteffici imitatores suos,
peccato cum esset, peccata nostra suscepit, non at-- ut ejus infirma toleremus, ut ad qusedam. sana, in
 1065 OPUSCULAET EPISTOLjE. 1066
quorum deleclatione acquiescamus, per chantai is A i sl'rat, ubi ail (Epist. 95 ad episc.prov. Vién.) : <'Or<
loleranliam pérducamur. Ait enim : Non est opus dinationem sibi singuli mclropolilani suarum pro-
sanis medicus, sed oegrolanlibus(Mallh. îx). Ideoque vinciarum cum his qui cseteros sacerdolii anliquilalo
si propter Christi'-chantaient, etiam eum qui omni prseveniunt, resiilulo sibi per nos jure défendant.
ex parle fortassîs segrotat repellere ab animo non Alienum jus alter sibi non- audeat vindicare : suis
debemus, quoniam .sanari poiest per verbum Dei, limilibus, suis lerminis sit unusquisque coitlenlus.
quarito minus eum, qui propter nos videri potest Nam omnium Ecclesiarum statum et concordiam
lotus aegrotûs, quia qusedam ejus saueia in primo custodiri cupimus sacerdolum, ad uiiiialem vos Vin-
ingres'su-amicitia? non poluimus suslinere, et quod culo charitalis horlantes, ut ea quse a nobis, Deo
esl gravius, cum offensione animi de loto homine ausi inspirante et bealissimo Pelro apostolo, discussis
sumus temerariam prsejudicii ferre sentenliam? non probatisque nunc omnibus causis, décréta sunt, pro
limentes quod diclum esl': Nolite judicare, ne'judi- veslra pace et dignitate sérvetis. Certe non lam no-
«emini,"ël, Qua mensura mensi fueritis, in ea retne- slro quam vestro honori proficere vos talia consti-
iielur vobis (Matth. vu). Sa?pe autem illa qua? bona luisse cognoscimus. Non enim nobis ordinaliones
sunt, prius apparent : in quibus etiam temerarium vestrarum provinciarum defendimus, sed vobis per
benevolentisejudicium cavendum estj ne cum lolura B 1 vestram sollicitudinem vindicauius, ne quid ulterius
bonum pulaveris, ea qua? postea mala apparuerint, liceat novitati, nec prsesumplori locus ultra jam
securum et imparatum te inveniant, et gravius oflen- pateat privilégia vestra cassandi. Nostra? enim gra-
dant, ut eum quem lemere dilexeras acerbius oderis, tulalioni hoc solum crescere protiteniur, si et apo-
quod nefas est : quia ëtiamsi nulla ejus bona procé- stolica?sedis reverenlia apud vos illibâta servetur,
dèrent; et hsec quse post apparuerint mala prius et per sacerdotalis disciplina?cuslodiam honori ve-
eminerentj'toleranda tamen erant, donee omnia cum stro périra quod suum est improbis usUrpationibus
illo ageres, quibus talia sanari soient : quanlo magis non sinamus. » -
cum ea bona prsecesserunt, quse tanquam pignora Ecce quia magis honori melropolitanorum profi-
nos debent ad posteriora toleranda constringere? ciunt ea qua? hoc modo slatuit sedes aposlolica,
Ipsa est ergo lex Christi ut invicem onera nostra quam sibi conférant. Unde et omnem cor carneum
portemus. Christum aulem diligendo facile susline- habeniem illud tangere débet, quod eodem ejusdem
mus infirmilalem allerius,-etianî quem nondum pro- papa? tomo disseritur de quocunque qui ejus pote-
pter sua bona diligimus. Cogilamus enim , quia ille statem tentai infriugere. Ait enim (ibid. in princ.) :
quem diligimus, Dominus propter eum mortuus est. « Divina? cultum religionis, quem in omnes génies,
'Quam-chantaient nobis apostolus Paulus ingessit C ( omnesque nationes Dei voluit gratia coruscare, ita
cum diceret-: Et peribit infirmus in tua conscientia, Dominus noster Jésus Christus, humani generis
frater, propter quem Christus mortuus esl (1 Cor. xi). Salvalor, ad omnium aposlolorum officiumperlinere
Ut, si illum infirmum propter vitrant quo infirmus voluit, ut in bealissimo Pélfo aposlolorum omnium
est minus diligimus, illum in eo consideremus qui summo principalîter collocaret, et ab ipso quasi
mortuus est propter ipsum. Christum aillent non quodam capile dona suavellelin corpus omne ma-
diligere; non infirmitas, sed mors est. Quapropter nare, ut exsortem se mysterii inlelligerel esse diviui,
ingenli cura, et implorala Dei misericordia cogilait- qui ausus- fuisset a petra? solidilate recédera. Hun>;
dum est ne Chrislum négligamus propter infirmum, enim in consortium individus?unitalis assumptum.
cum infirmum debeamus diligere propter Christum. id quod ipse erat voluit nominari dicendo : Tu es Pe-
Itaque, domine pater, habet hic maxima paier- lrus, et super hanc pelram oedificaboEcclesiam meam
niias vestra virlulum copiis perfecta, quid perfecie (Matth. xvi), utselerni terapli sedificatiomirabili nm-
comedat : invenit et -hic parvkas mea, nullis fulta nere gralia? Dei, in Pétri solidilate consisleret. Ve-
probilalum praesidiis, quid imperfecta sugat. Hsec rum hanc petra? islius sacraiissimam firinitatem,
est enim apposita forma, cui magnus et parvus jure Deout diximus sedificanle,construciam, nimis impia
imprirai possint : nec est invidiosa hujus viri per- "I vult prsesumptione violare, quisquis-ejus polestalem
sona; quam pro me agendam medialricem inlroduxi tentât infringere, favendo cupiditalibus suis, et id
qualiscunque frater. Filius enim indignus sum nomi- quod accepil a veleribus non sequendo, cum nulli
nari, ne veslra peream scienlia. Faieor eniin quia subditum legi, nullis-inslilutionis Dominicse crédit
ea quse taliler scribilis, non ex radiée charitalis regulis conliiieri, a vestro noslroque per nova?usur-
intelligo prodire, nec a fonte genuinse pietalis ma- pations ambitum more desciscens, prsesumendoilli-
nare. Non debei pro mea stultilia vestra fucari sa- cila, et quse custodire debuit negligendo. Verum hsec
pientia, quia stullitia mea illa est, cui non esl necesse nos, Deo ut credimus aspirante, servata circa vos
responderi : secundum senem efficiatur respondens ei 'nostra? charitalis gratia, quant sanctilali vestra?
similis, quoniam sicut intelligo sic loquor. Nunquam aposlolica semper sedes, utmeniinistis,impendit, ni-
certe ad hoc de apostolica?sedis privilegio efferendo limur consilio maturiore corrigera, et vestrarum Ec-
scripsi, vel locutus fui, ut veslra in hoc minorarelur clesiarum statum communicato vobiscum labore
-quantitas, sed imo ut veslra erga nos cresceret au- componere : non nova inslituentes, sed vetera réno-
ctoritas : ouod illud papa?Leonis enucleanter demon- vantes, ùt in slalus consuetudine, quse nobis a no-
I'ATROL. CXXIV. 34
 1ÔC7 HINCMARILAUDUNENSISEPISCOPI 1068
stris patribusest Iradita, perduremus,.et Deo nostro A habilare in domo. > Et item : « Praposuit enim
per boni pperis minislerium, remolis perturbationum Apostolus charitalem linguis hominum et angelorum,
scandalis placeamus. > Et in status consùeludine prseposuit miraculis fidei, prseposuit scienliseet pro-
qua? a patribus est tradita perdurantes, tain iste phetiae, prseposuit eliam illam magnooperi miseri-
quam omnes sui prsedecessores ac successores pla- cprdiae, quo sua quse possidet dislribuit quisque
cera delegerunt, qni archiepiscopalem prseslabilita- pauperibus ; el ad extramum prseposuit eliam cor-
tem debilo honore munerati sunt, et episcopalem poris passionibus omnibus (/ Cor. xni). Tam magnis
dignitatem apta aedificalione composuerunt, et in rébus prseposuit charilatem : ipsam habelo,. et cun-
structura domus Domini tanta altitudine collocarunt, cia habebis, quia sine illa nihil proderit si quid ha-
ne ab improborum hominum jaculis viribus, ullis bere poteris. > Et item : « Quale bonum est charitas
possint collidi. Omne regnum in seipsum divisum, isla, fratres? quid preliosius ? quid luminosius? quid
ait Dominus, desolabitur (Mallh. xii). Non istud firmius ? quid ulilius ? quid securius ? Multa sunt Dej
regnum débet dividi, in quibus esl cor unum et ani- doua; qua? tamen habent etmulli qui diclurisunt :
ina una in uno spiritu. Domine, in nomine tuo prophetavimus,in nominetuo
Sed nunquidnam non aperiam domino meo doemoniaejecimus,in nomine tuo virtutes multas fe-
quod mea adhuc volvilur mente? Quanlo major apud B cimus (Matth. vu). Nonrespondet ille, Non fecistis :
sseculares prsedicatur aposlolica polestas, tanto ma- non enim in conspeclu lanti judicis menliri aude-
gis apud ipsos post illam praevalebat archiepiscopa- bunt, aut jactare quse non fecerunl; sed quiacharir
lis auclorilas. Honor enim subditi poteslas est praela- talent non habuerint, respondet omnibus illis :•Non
li : quoniam si humiliatur prselatus, quicunque ei novi vos. (Ibid.) Quomodo autem habet vel exiguam
subdunlur, ex ipsius diminoralione consequenler charilatem, qui etiam convictus non amat charila-
attenuanlur. Sic et episcopalis vilescil dignitas, si tem? > Et item : « Oportet ilaque nobis qui chari-
Archiepiscopalis non roboretur prseslabilitas. Et di- latent intégrant custodire cupimus, ut ipsi charitaii
cam adhuc, Domine , dicam : Nunquidnam alicui qua?Deus est in nobis nullam injuriant faciamus, tir
..archiepiscoporum erit dicenduin non valere sui coe- mentes illud quod seriptum est, Spirilus sanctus di*
piscopi excommunicationem ? Unde plura superius sciplinoeeffugiet ficlum (Sap. i). > Et item : « Quam
explieui, sed unum adjiciam. Nunquid non coepiscopi cum habere homo coeperit, Spiritum sanctum babe-
eumdem ordinanl archiepiscopum ? Nunquid aliorum bit : quam si non habuerit, sine Spiritu sancto erit.
yerhorum benediclio archiepiscopalis quam episco- Et quomodo corpus luum, sine spiritu quidem si
,;palisçoniponilur? Nunquid non benedictionis summa fuerit, mortuum est : sic anima tua sine Spiritu san-
-episcopomunere divino largitur ? An valet episcopus cto, id est sine charitate si fuerit, mortua députa^
iàb arcbiepiscopo solo ordinari, ut ab eo solo merilo hilur. > Et item : « Istius ergo charitalis magnitudi-
•debeat de suis judiciis judicari? Nam Symmachus nem, quia nimirum divinitusper Spirîium sanctum
-,papa lestalur (epist. 1 ad Mon.) : « Ad Trinitalis in- diffundilur in cordibus nostris, qui cum paire et cum
star, cujus una est atqueindividua potestas, unum Dei adjutorio voluerit habere, sicut jam dictum est,
•esse per diversos anlislites sacerdolium, > nec san- nullum in eo vilium poterit dominari. Et rêvera, cum
clius in juslo, nec minus in peccalore. Sane tamen ipsa charitas Deus sit (/ Joan. iv), quod malum
-provisum est ne omnes omnia sibi vindicareni; et prspvalere contra hominem poterit, in quo charitas
ideo adsunt in singulis provinciis, quorum inter Deushabilaverit? i Et item: « Ipsa est virlus noslra,
fïalres habeatur prima senlentia, quibus si dignilas quia si in illa non fuerimu.s, nihil prodest quidquid
communis non est, ordo tamen ejusdem generis aliud habuerimus. »El item : « Excellenlia namque
«si: unde et generalis est. At vos, domine pater, charitalis lia esl ex Deo, ut ipsa sit Deus. Nullum
cuslos estis posilus in vineis. Vineam veslràm nolite est islo Dei dono excellentius. Solum est quod divi-
non custodire, quserentes quaevestra sunt, sed quse dit inter filios regni selerni, et filios perditionis
coepiscoporum veslrorum, memores optantis .fieri rv oeternse.Danlur el alia per Spiritum munera ; sed sine
analhema pro fratrum salute (Rom. ix). Cur igilur, charilate pro nihilo sunt. Nisi ergo tantum imper-
cum sint pulvis et cinis, vobis templo Dei vivi hsec lialurcuique Spiritus sanctus, ut eum Deielproxi-
mulire prsesumo? Cerie pro débita devolione, non mi faciat amalorem, a sinislra non transît ad dexle- >
pro digna ad magnitudinem vesiram dictione, impe- ram, nec Spiritus proprie dicitur donum, nisi propter ;
ritus scienlia, sed de inscientia prsefatus mellifluo dilectionem, quam qui non habuerit, si linguis ho-
ore me confortât Augustinus ubi ait : « Si ergo non minum loquatur et angelorum, sonus seramenti est,
vacat omnes paginas sanctas perscrutari, omnia vo- et cyinbalum tinniens. Etsi habuerit prophetiain, et
lumina sermonum evolvere, omnia Scripturarum scierii omnia. sacramenta, et omnem scientiam et
sécréta penelrare, tene charilaleni ubi pendent om- habuerit omnem fidem, ila ut montes transférât,
nia : ila tenebis quod ibi didicisti. > Et item idem : nihil est. Et si dislribuerit omnem subslanliam suam,
« Charitas ergo est vinçulum perfectionis, charitas el si iradideril corpus suum ut ardeat, nihil ei pro.-l
supereminenliorem habet viant, supereminel scien- desl (/ Cor. xm). Quantum ergo bonum est sine quo
tiain, el super omnia praecepla est. » El item : « Di- ad aelernarnvitam nem-inemtanla bona perducunt? »
leçtio sanclos discerni a mundo facit, el unanimes et ca?iera. . .
 1089 OPUSCULAET EPlSTOLiE. 1070
Mulliauctorumex hac multa loquuntur; sed istius A . peram dixi, fortius fige pedem : non mihi esse débet
uuius deflorationem mihi odorari suffecit. Cujus tan- moleslum pondus setatis luae, dummodo conterantur
îse probilalis viri emolumenta non ostentando fla- paleae culpse mese. > Et sic addit \(ibid.) : « Proinde
granlise vestrse apposui, sed mediatoris officiopa- illudquod in extremo epistolseluaeposuisti, cum magni
ternseaffeclionisac filialis sequedevotionis assumpsi. desiderii suspirio vel lego, vel recolo. Ulinam, inquis,
Unde et ejusdem verba ad sanctum prolata Hierony- mereremur complexus luos, et collatione mutua vel
mum, quse vos non spërnere confido, pro me vobis doceremus aliqua, vel disceremus ! Et ego dico • Uli-
suadentia pono, inquientis (epist. 73) : « Cur Itaque nam merear jam jamque patcrnitalis veslra? optalos
conor conlra fluminis tractum, acnon potius veniam magis vita complexus, et collatione mutua dulcedine
péto ? Obsecro èrgo te per mansuetudinem Christi, palerhitatis delibuta perfrui ! Et ulinam merear a
ut si lsesi te, dimiltas mihi, nec me vicissim lsedendo vobis mihi expedibilia discere, quem scio posse mihi
malum pro malo reddas. Lsedesautem me, si mihi omnia quaeque necessaria exerere ! Nam scio nun-
lacueris errorem meum, quem forte inveneris in quam me ad comparatiûnem veslri scienlia Scriptu-
faclis vel dictis meis. Nam si ea in me reprehenderis rarum posse erudiri, etiamsi omnes dies vita? mese
qua? reprehendenda non sunt, le laedis magis.quam ad hoc studium vacasset ascisci. Unde*******
me*: quod absit a moribus et saiiclo proposito tuo, B ; oplarent scribi, qua? ad legendum forent parvitali
ulhoc facias voluntate lsedendi,culpans in me ali- mese utilia, ad recolendum desiderabilia, el aliis ad
quid dente maledico, quod mente veridica scis non demonstrandum, ut vestram decet gravitatem, lau-
esse culpandum. Ac per hoc aut benevolo corde ar- dabilia : quia ntelius est nonum nomen, quam divi-
guas, etiamsi caret delicto quod arguendum pulas- : lise multse, ne de vestra magnitudine ac modicilate
aut paterno affectu mulceas quem abjfcera nequeas. mea ab aliquo in postmodum scriberetur. » Quod
Polest enim fieri ut tibi aliud videatur quam Veri- iste sanctus medialor Augustinus in eadem sic scri-
tas habet, dum tamen abs te aliud non fiât quam bit epistola : « Quis denique amicus non formidetur
charitas habet. Nam et ego amicissimam repre- quasi fulurus inimicus, si potuit inter Hieronymurn.
hensionem gratissime accipiam, etiamsi reprehendi elRufinum hoc quod plangîmus exoriri? 0 misera
non meruit quod racle defendi potest; aut agno- et miseranda conditio ! 0 infida in voluntatibus ami-
scam simul et benevolentiam tuam el culpam corum scientia praesenlium, ubi nulla est praescienlia
meam , et quantum Dominus donat, in alio gratus, fulurorum ! Sed quid hoc alteri de allero gemendum
in alio emendatus inveniar. Quid ergo, fortasse du- putem, quando ipse quidem sibi homo est ignotus in
ra, sed certe salubria verba tua, tanquam caestus posterura ? Novit enim ulcunque forte, nunc yix
Ënlelli, pertimescam? Csedebatur ille, non curaba- C qualis sit; qualis autem postea futurus sit ignorât. >
tur : et ideo vincebalùr, non sanabalur. Ego aulem, El quod in fine ejusdem ponit ila epistola? : « Ve-
si medicinalem correptionem tuam tranquillus ac- rumlamen illum habuerim aliquo modo miliorem
cepero, non dolebo. Si autem infirmitas velut huma- quam te islo modo armatiorem. > Vestra armala
na, vel mea, etiam cum veraciter arguor, non polest dignetur audira palernitas, quia mea milis huic
nisi aliquantulum conlrislari, melius lumor capitis prsecepto parera parata est parvilas, ne fiât quod
dolet dum curalur, quam dum ei parcilur, nec sana- addit sic : « Hoc magnum et triste miraculum esl, ex
lur. Hocest enim quod acute vidit qui dixit, Uliliores amicitiis talibus ad has inimicitias pervenisse ; J —
esse plerumque inimicos jurgantes, quant amicos sed potius prosequatur prolinus quod promit:
objurgare metuentes. Illi enim, dum rixantur, dicunt « Lsetum erit et multo majus ex inimicitiis talibus
aliquando vera qusecorrigamus : isti aulem minorera ad prislinam concordiam ravertisse. > Quod con-
quam oportet exhibent juslitia? libertatem, dum-ami- linuo consequetur, si scienlia surripiens cesset, et
citioe liment exasperare dulcedinem. Quap.ropter charitas cohibens non cesset. Ad quod Dominus
elsî bos, ut tibi videris, lassus seneclute forte cor- dirigat corda nostra in charitate Dei, et patien-
poris , non vigore animi tamen, in area dominica lia Christi, et Deus pacis et dileclionis, qui est Tri*
fructuoso laboredesudans; ecce sum, si quid per- nitas et unitas, sit semper vobiscum.

IX.
EPISTOLA EJUSDEM AD EUMDEM.
De eonsensuin excommunicationemab eo faclam quem requirebat.

Venerabili Rhemorum archiepiscopo HINCMAHO, D quse tanlillitati mese videri rationi ac auctoritati
episeopôrum minimus Laudunensis Ecclesise HINC- congruere per Heddonem, parvitatis mese legalum,
HARGS salutis Chrislicolsemunificenliam. ac comministrum mihi, Ecclesia?quinetiam cui in-
Quia adeo litteras mei consensus in excommuni- dignus prsesideo prsepositum , non ab re ut utique
catione a vobis facta requiritis , remandale lilteris reor, vobis intimavi. Et equidem ipse demum de
mihi quoque vestris, si ea in eadem addidistis etiam, meo eonsensu , prout res deposcit, coopto lempore
1071 HINCMARILAUDUNENSISEPISCOPI OPUSCULA ET EPISTOLA. 1072
"s'J.sccpto, quod ouiiii sub sole adjacet rei locoquc A tum tum accuralint procurabo. Alioquin reminiscor
frospccto nihilominus regulariter congruo, funditus el in hoc negotio illius sapienlis, cujus crebroagilis
x't despeclive non delrectative traclandam- pêrlra- ntenlionem dicentis : Qui jubet impossible, ipse se
clans , lilteris danle Deo canonicis rescribendo rè- facit conlemptibilem
spondere , volo compote et vita comité, cum actu-

X.
RECLAMATIO ET PROCLAMATIO HINCMARI;
Qui quondam proeerat Ecclesioe Laudunensi.

Domine et summe'pàter'patrum, et rector ponti-] B cio'quod ab ipso paliebar archiepiscopo. Legi manî-
'ficum, Joannes nomine et meritis vocale, audi vocem bus tenens auctoritates Julii papa?, et Felicis papa?,
proelamationis mese, el exaudi vocem deprecationis videlicet ea quse ipsi in eis praefigunt de appellatio-
mese, compassus causa? calamilalis mese. A Rhemo- nibus episeopôrum : quae mihi servari appellando
rum archiepiscopo ad synodum sum vocatus ad Du- sedem aposlolicam prostralo corpore expelii, sed
ziacuni villam, -quam constituit hebdomada prima nihilhorum mea petitio oblinuit. Sed neque litterse
mensis Augusli, et monuit me de certis causis para- aposlolica?, quas mihi praesenlialiter dederat, quo-
tum esse ibidem ut responderem. Ad quam cum niam me vocabanl, ut procrastinando venire non
feslinassem, violenlia hoslili in medio ilinere segre- differrem, si stalus mei jacturam sustihere non vei-
'galus sum ab ovibus meis, privatus sum et spoliatus lem, quidquam prsevaluerunt. Judicium prsefatus ar-
omnibus rébus meis, perduclus sum ab eisdem hosti- chiepiscopus super me imposuit, ut ab epis.copali
bus usque ad praefalam villam. In qua cum consistè- removendus essem officio. Sed alii geinebant fle-
rent, jam stabat rex Carolus ante ipsum archiepisco- banlque, inler quos nullum merebaf pâli ininiicuni.
'purii mëum, tenens in manu scriptùram, repuians Scripta quidem ab eodem archiepiscopo ipsis intpo-
'me essé perjurum, quia Romam sine sua volunlale sita manibus lenenles, sed ore proferre nolentes,
rnlserini, et iinputans quod eum accusaverim. Ad 'C inviti vix verba singulliebant, adilum tamen ad
'quae idem archiepiscopus me respondére jussit. Cui sedem aposlolicam minime sperantes mihi posse
'ego respondi, quia pro his, de quibus me admonue- denegari; Unde, salvo per omnia sedis apostolica?
'rat in eadem synodo esseparatum ut responderem, judicio, ipsi finem lèclionis terminavpre. Posl haec
-paralus eram sctiptis respondére : quse scripta prse transmissus sum in exsilium, in quo per duos annos
Tnanibus tenui ; sed ipsé non permisit ut synodus sanus, sed aliquanto tempore ferra vinçtus cuslodi-
scripta mea susciperet, quia sibi dari jubebat, sed lus sum. Duobus annis ferme peractis, insuper, cae-
ego suspeclo darenolebam. De clerico autem meo, calus sum, et usque modo retenlus, ad vos, et ad
nomine Berlario, quem subito requisivit, sed requi- veslra? piissimse serénitatis prsesentiam, mox ut
situs non adfuit, respondi quia ipsi homines mecum venire dimissus polùi protinus accessi. Nunc'auleni
•veniebant, qui eum comprobaturi essent, si eis ve- vestram clemenliam suppliciler exoro a veslra
nire licuisset ; sed idem archiepiscopus de his nihil sumnia paieniilale parari de me aequilalis judicium,
Tne postea appellavit;-sed ad accusalionem régis me eu!secundum canonicam insiitutionem, et'décréta
Respondére iterum atque iterum prsecipiebat. Et ego Romanorum pontificum reservatus et reservandus
léclamavi, • quia non docebat canonica auctoritas, sum, et fueram. Quodob aniorem Dei, et veneratio-
. ïiudàtum et suis rébus spolialum, insuper et ab ho- " nem beali Pétri, apud veslra? paternitatis pielatem
slibus delenlum-, respondére ullaienus debere. Sed oblinere efflagito,tum pro mullitudine miseria? mese,
et addidi,quia non solum suspectum,sed manifestis- tum pro magniludine pielatis veslra? : quse accen-
sime illum infeslunt habebam. Unde et aposlolicam dalur clementissinii Redemptoris amore, qui me
sedem appellavi pro amore Dei et honore sancli Pé- proprio acquisivit sanguine, et qualemcunque sancto
tri, tam de ipsa accusatione régis, quam de praejudi- suo sacravil munere.
 ANNODOMINIDCCCLXXX.

ISAÀCUS

LINGONENSIS EPISCOPUS.

NOTITIA HISTORIGA.

(Ex GalliaChristiana,lom. IV.)

saac, Laudunensis ecclesia? clericus, ut Parduli A annum Christi 865. Quod stare neqnit : annus enim •
diaconus,anno 849 admit primse.synodo Carisiasensi, xxxiv Caroli respondet anno sera?Christiana? 875;
et Suessionensi secunda?,.anno 855, ut Rhemensis sed répugnât indiclio, qua? anno 873 non erat se-
Ecclesise diaconus, nisi forte sit cognominis aliquis cunda sed sexta. Si vero indiclionem sequamur,
ab eo diversus. Caroli Calvi auclorilau? designatus datum fuisse anno 863 dicendum est, sed lune an.
eslLingonensisantisles, el postlongas allercaliones regni Caroli xxiv apponendus est. Ipse, rogante Jona
et controversias cum "Wlfadoet Anschario sedem iEduensi praesule, Eigiloni abbati, postea Senonensi
ambientibus, tandem vieil, el pacifiée pedum gessit. arcliiepiseopo, et coenobioFlaviniacensi duo allaria
Hincque factura est ut, aliis pro nihilo duclisy Theut- concedit an. 865. Suessionensi terlia? synodo adfuit
baldi sine medio successorhabitus sit. Sic Chronicon an. 866, el epistola? synodica?ad Nieolautn I, Eccle-
Besuense : « Post Theutbaldi obitum domnus Isaac sise Romana? pontificem, de causa Wlfadi cum aliis
suscepit praesulalum. t Sic et San-Benignianum : episcopis subscripsit, ut et alteri ad eumdem papam
t Boni cognomen ob indolis benignitalem et effu- de Britonum ihfestalionibus, etc.; ac tandem privi-
sam in omnes benevolentiam consecutus est. > — legio Solemniacensi monasterio a synodo concesso.
« Hic, i inquit velus Marlyrologiiini ecclesia?S. Be- Adfuit el concilio Vermeriensi eodem anno, ubi et
nigni, « miranda?" sancliiaiis refulgens gratia, et cum aliis Palribus privilegium coenobio S. Vedasli
eequacibus vita? factus est forma, et auctorilate Alrebalensi coiicessum sua subscriptione munivit.
fulius regia, commissum sibi a Deo episcopalum sa- Corpus S. Varioli, Veroli seu Vorli ex Marciennico
pienli dilatavit induslria, nonnullaque in- eo sancto- vico, ubi a tempore Guntranini régis hactenus ja-
rum exslruxij loca inter quse hoc Divionense monas- n cuerat, Castellionem ad Sequanam translulit anno-
lerium... infesta paganorum vaslationedeslruetum, 868. In concilio Pistensi, praesente Carolo-Calvoanno
in qualem valuit, non vero sicut voluit, hora mor- 869, celebralo, subscripsit privilegio JEgili Senonen-
lis, dies ejus terminante, refomiavil statum. In cujus sis archiepiscopi pro coenobio S. Pelri. In Du-
noya resedificaiione adeo tola incubuil mentis devo- ziacensi nomen apposuil professioni obedienlise régi
lione, ut non solum terris, seu ornamentis regali et métropolilano Rhemensi ab llihemaro Laudunensi
dono concessis, verum eliam abbalem secundum facta?an. 870. Eodem anno erat missus dominicus,
regulam sancti Palris Benedicti monastieo gregl ut palet ex. charta quant'refert Perârdus, m qua hsec
ordinarel, sepultursequesua? locum ibidem deslina- referunlur : « Veniens Alcaudus in mallo publico in
ret. » lEadem refert ejusdem ecclesise Chronicon, villa quse dicilur Cnrlanonus, ante Isaac episcopum,
quod addit: «Hsec autem omnia, adhorlanle pariter el Odonem cornilent, sive Berlramnum missos domi-
et adjuVanle prcecelso-rege Carolo, perfecil. J Si- nicos, » etc. Jus sancti Beuigni adversus Hildéber-
mili modo Chron. Besuence : « Hic praedecéssorum tum quemdam vindicavit anno xxx régnante domrno
honuni sequens exemplum, multa bona huic monas- noslro Carolo rege, hoc est 870.. Eodem anno in Sy-,
tério coniulit. » iiodo*gênerait in villa Basiaco, cuidam querela? linem
Anno 859 interfuil concilio Lingonensi, in quo imponil. Anno 871cum Carolusrex Lingonas venisséi,
condili sunt canones seu capitula numéro sexdecim , ab eo litteras obtinuit quibus bona omnia sancti •
et Tullensi ad Saponarias, in quo Anscharius jussus Mammelis ecclesia? hactenus concessa assernntur,ét-
esl nihil in episcopatu Lingonensi conlendere, con- al) onini burnana?servi tulis onere libéra declarantur..
firmata sunt capitula Lih'gonensissynodi, subscripsit Aii.:875 adfuit concilio Cabilonënsi, in quo , post
epistola? PatrumadWenilonem Séiionensem archi- ç^ Adalgisi seu Adalgarii ordinationem, cura collegis
episcopum. Quo eodem anno ipse una cum pluribus confirmavit qua? ad monasleriuin Tranorcliieiise-'
episcopis et Lolhario Caroli Calvi nepote Ecclesia? .p.ertiiiebant. « Domnus Isaac episcopus et Berlilo,
sua? restitulionem Umbiliaci villa? oblinuil. Sub- chorepiscopus in Siliaco-villa inlerpeilaverunlAn.de—
scripsit et Canonibus synodi Tullensis secundo? ad' suahiu'm presbylerum, quod res sancti Bénigni in-
Tusiacum Villam anno 860; et postulante Hilduino juste leneret, quas tandem resliiuit. Datum die Mër-
abbate confirmalioni privilegiorum monasterii sancti. coris, mense Marlio anno 56 regni D. N, Caroli;.
Martin! Tufonensis. Admît etPistensi concilio, exinde imperji vero secundo; » Christi 876, [id est 87.7..J.
Suessionem in urbem translate ubi et sua subscri- Eodein annp adfuit concilio Ponligonensi, et'ejus'
ptione confirmavït privilegium ab Hilduino abbate et canones sua subscriptione roboravit, ut etiiindalib'-
Carolo rege monachis Sandionysianis -concessum nem abbalise Cariloci. Deciriw Kal. Novemb.. anno,
anno 862. Carolus Calvus diploma conscripsil, quo, 36 régnante Karolo rege, imperitaulem primo, Gisle-
«quia, inquit, charissimus nobis Isaac Lingonensis berlus quidam, ante isaac. . . prsesulem èccles-iam,
Ecclesia? revereridus autistes poslulavit, ecclesiis suam villa? Saviniaci, et dedii saneto Benigno et..
sancti, Mammeliset sancti Stephani Divionensis jus Bertiioni abbati. Alia eliam eidem coenobioreslituï
cudëndse morietae'eî mereatus concedit. Sed in tem- jussit hoc eodem anno. Jouannés VU! papa,.cum in
poris .adnotalione difflcultas exsurgit. Illud refert Gallias venisset, ad ipsum scripsit, rogans ut sibi,-
Perârdus, et sic cpncludil : « Datum duodecimo Ka- missos Cabilonem dirigera, sluderel," qui lier ipsius.
Jend. Sept., mdicxione.sécunda, anno xxxiv régnante recto tramite Trecas' dirigant, el per propriam dioe-,
Karolo gloriosjssimo rege, » et ad marçinem scribit v cesim sibi.congruas mansiotmticas oraeoârarel : a.uodi
1075 ISAACI EPISCOPI LINGONENSIS 1076
«t praeslilit, ac anno 878, Trecis inlerfuit concilio A À Voisines, Colbertmus codex 765. Composuit
cui praediclus papa prsesidebat, et in quo inter alia librum quiinquitdicitur Canones Isaac, eo quod ex libris
limita quse definita fuere, sopila est querela Tra- canonum utiliora qucequeeligendo in unum volumen
censein inter et Lingonensem Ecclesiam, ob Vando- coarctaverit. Verba sunl Chronici sancti Benigni.
perae curam exorta, quam utraque sibi vindicabat, Opus illud publiai juris fecit Jacobus Sirmondus ad
qu'a?Lingonensi episcopalui adjudicata est. calcem torai III Conciliorum; exslat et tomo VIII
Tandem ,. mullis ac praertaris functus operibus, Conciliorum Labbe, p. 698, et lomo II Capitularium
plus praesul, Rhemos profectus, Catalauni subito Baluzii. Ei quoque tribuitur epistola de Canone mis-
decubuit et ibidem xv liai. Augusli quievitin Chri- sa?, quam edidit nosfer D. Lucas d'Achery tom. 1
tlo, xxv annis in episcopaliregimine transactis. Rhe- Verum eam non esse Isaaci Lingon. episcopi,
mos translatas,ibidemque sepullus, exinde permissione Spicil.
sed alterius cognominis abbatis Pictav. ordin. Cis-
régis Caroli, cognomento Simplicis, studio quoque terc. probat Baluzius, et agnoscit ipse Acherius
proesulis Argrimi successoris sui, Divionem relatus tom- XIII Spicil. in indice auclorum et tractaluum,
esl, et in ecclesia S. Benigni, ut mvens prasceperat, etc., pag. 53. Ad eum scripsit Hincmarus pro quo-
iv Nonas Februar. reconditus, ut docet Marlyrolo- dam milite* quem analhémate ferierat, suadens ut
gium ejusdem ecclesise initio hujus articuli jam eila- ntitius erga eum ageret, propter inslantem de infes-
lum. Sub annum 880, inquit Chronicon Lingonense. latione paganorum nécessitaient. Quia illud analhe-
Quod si ita est, ejus inilium, non ab anno 859, quo ma non durât amplius, nisi quandiu homo persévérât
episcopatu pacifiée polilus est, sed anno circiter 856 in peccato. Item pro nepolibus ipsius, qui apiuï
ducendum est. Anniversarium ejus quolannis cele- B eumdem dominum Hincmarum nutriti fuerant, et alia
bralur vu Rai. Augusti, et hanc in rem assignat! qusedam, uti referi Flodoardus.
sunt reddilus de Viciniis, -Gallico sermone vocatis

ISAACI

EPISCOPI LINGONENSIS

-
CANONESY

(ApudSirmond.,concil.gênerai, tom. VIII, col. S98.)

ISAACI PrLEFATlO. C papa Zacharias sub anno incamationis Dominica?742,

Cum opporlunitas ecclesiastica exegerit ut conlra auctorilate aposlolica confirmavit, et omnibus Eccle-
delinquentes et errantes pastoralis sentenlia profe- sise Dei fidelibus irrefragabiliter observauda consti-
ralur, fréquenter evenit ut.remédia qua? summo tuit, revolvere, et ad meam meorumque ulililatem
charitalis et pietatis ardore a palribus anxiis prsepa- qusedamex his quaeinquaeslionemssepissimeveniunt^
rantur, a liliis segrotantibus ad suam perniciem res- colligere, et in unum corpusculum aggregare : quate-
puantur. Et quia nec affeclum medentium, nec suum, nus si nostra calumniaverint, vel sinistra interpre-
ut expedit,ppriculum damnationis perpendunt, oblala tatione labefactare lentaverînt, apostolica pâriter et
quseque faslidiunt, el velut inefficacia, quia sunt regali auclorilatecompressï de caetero conticescant^
domeslica, médicaments contemnunt. Idcirco ego et saluliferis curationibus vel inviti cum causa exe-
Isaac, indignus Lingonensis episcopus, propter quo- gerit acquiesçant.
rumdara minus acquiescenlium desidiam, et querelam De mallis vel placilis sascutaribus,.quibus temporibus,
conlra pastoralem sollicitudinem, atque improborum observarinon debeant.
ihsolehtiam,qui omnia quae ad emendationem vel ad Volumus omnibus comitibus, omnibusque reipu-
suam eautelam dicuntur, a nobis ficta et excogitatai bliese ministris firmiter denunliare, ut a quarta feria
garriunt et inventa,, utile duxiraus, qusedamsaluber-• B* ] ante initium Quadragesimse,nec in Ipsa quarta feriar
rimarum capitula sanctionum, qua? sanctae Romanse: usque post in octavas Pascha?, mallum vel placitum
e,t apostolicse Ecclesise legatus Bonifacius venerabilis; publicum, nisi de concordia et pacificalione discor-
Maguntiacensis archiepiscopus Zacharise papa?, unai dantium, lenere non praesumant. Similiter etiam à
cum orthodoxe Carlomanno Francorum principe, ini quarta feria ante nativitatem Domini, usqué post
dnobus episeopôrum conciliis ad honorera et profec- consecralos dies observent. Necnon et in jejuniis
tum EGclesiseDei cpnscripsit, quseque eliam idemt Quatuor Temporum, et in Rogationibus, et in diëbus
« Tilulus in veteri codice nullus est. Eum indidi-- abbatis colleclionem adjecit. Et quanquam quoe in
irius quemsuggerebat Chronicum sancti Benigni, ubii his libris conlinentur, omnia, ut idem Benedictus
huius opéris ht mentio his verbis : Composuit idem» sub finem libri vu tradit, per sedis apostolica? lega-
B. Isaac episcopuslibrum qui dicitur Canones Isaac,, tos fuerant conGrmata, constat tamen, ad Bonifaciur.1
^oque ex libris canonumutiliora qnoequeeligendoin<i et Zachariam non omnia, quod innuere sequens
unum volumen coarclavit. Excerpsit aulem ex libriss proefallovidetur, sed ea tantum perlinere, quaeinitio
Capilularis, ut vocat, prsecipue vero ex tribus libriss libri v descripta sunt. SIRMOND.
posterioribus, quos Btnedictus Levita ad Ansegisi ;i
 1077 CANONES. 1078
Pentecos-tes,simili observalione eosdem feriatos diesi A CAP.V. De poenilenlium absolulione, -ut per manus
venerari oranimodis studeant. imposilionemepiseopôrum, vel sacerdotum precibus
fiât.
(Jt in immunitalibusecclesiarummaltum vel placilumi Ex eodem cap. 120.
publicumnemo tenere vroesumat. (v, 56.) Si quis in periculo, vel pace, aul infirmi-
late poenilenliamacceperit, si continno creditur mo-
Placuit ut nullus contes, neque aliquis ex judicia-
manus imposilionem, et
ria poleslale, mallum aut'placitum in immunitalibus rilurus, reconcilietur per
eucharislia.
vel atriis ecclesiarum tenere, aut quemquam de fa- lnfundatur ori ejus
miliaearumdemecclesiarum quacunque occasione autt CAP.VI. Ut poenitens,osUnsis poenitenlioefructibus,
communionemrecipiat.
temeritale injuniare prsesumal. Quod si fecerit, ban-
Ex eodem cap. 121.
nuradoiriiriicum persolval, et insuper Deo et ecclesia?
quam laesitsecundumcanonicam inslitulionem in om- tëntise (v, 57.) Ut poenitens, oslensis necessarns poeni-r
nibus salisfaciat. Quam etiàm si facere dislulerit, fructibus, légitimant communionem cum re-
taridiu a coelu fidelium arceatur, donec, poenilenlia concilialoria manus imposilione percipiat.
accepta, realum quem commisit emendet. CAP.Vil. Ulpoenilenles, temporequo poenitenliampe~
lunt, stipercaput cilicium a sacerdoleçonsequanlur.
De mansis uniuscujusque ècclesioe. " Ex eodem cap. 122.
Sanciturh est ut unicuique ecclesise unus mansus (v, 58.) Poenitenles tempore quo poenitenliampe-
et cilicium super
intege.r absque aliquo servilio attribuatur, et pres- tunt, imposilionem manuum,
a sacerdote, sicut ubique constitutum est,
byleri in eis constituli non de decimis, neque de caput,
oblationibus fidelium, non de domibus neque de atriis consequanlu
vel horlis juxia ecclesiam positis-, neque de prse- CAP.VIII. Vt omni tempore jejunii manus poenilenli-
bus a sacerdole imponatur.
scriplo mansp, aliquod servitium faciant prseter eccle-
siasticum. Et si aliquid amplius habuerinl, inde Ex codera libro, cap. 125
senioribus suis debitum impendant. (v, 59.) Omni tempore jejunii manus poenilenlibus
a sacerdole imponantur.
TITULUS PRLMUS. CAP.IX. Ut lapsi per manus imposilionemepiscopi
DEPÛENITENTIBDS. absolvanlur.
CAP.I. De poenitenlibusnon cogendisvinum bibere. Ex eodem, cap. 124.
Ex libro v Capitularis, cap. 54. (v, 60.) Ne absolutos lapsos in fide credaraus, nisi,
inanus episcopi.
Ut nullus presbyter, aut laicus, poenilentem cogat r' per inipositionem '
vinum bibere, aut carnem manducare nisi ad proesens CAP. X. Ut poenilentes communicenl qui ante recon*
cilialionem moriunlur
pro ïpso unum vel duos denarios juxla qualitatem Ex eodem cap. 125.
poenilenlia? dederit.
(v, 61.) Placuil his qui, accepta poenilentia, ante.
CAP.II. De homine publicam poenilenliamagenle reconciliationem migrant ad Deum, communicari pro
inlerfeclo. eo quod honoraverunt poenitenliam. Qui, si supervi-
Ex eodem libro, cap. 107. xerint, slent in ordine poenilenlium : ut legilimanv.
communionem statulo .tempore reconcilialione et
Qui hominem publicam poenilenliam agentem in-
manus imposilione episcopi, vel ejus jussu, presby-
terfecerit, bannum nostrum in triplo componat, et
teri, recipiant.
wirgildum proximis ejus solvat.
CAP.XI. Vt criminalia peccata multis jejuniïs, et--;
CAP.III. De poenitenlecujus crimen pervulgalum est. crebris manus imposilionibusa sacerdotepurgenlur. .
Ex"eodero libro, cap. 117. Ex eodem cap. 126.
(Lib. v Capitul., cap. 53.) In concilio Carlhagi- (v, 62.) Criminalia peccata mullis jejuniis, et cre--
nensi de hac re prsecipitur; ut si cujusquam poeni- Dbris * manus sacerdotum impositionibus, eorumque
tentis publicum et vulgatissimum crimen est, quod supplicalionibus, juxia canonum slatula, placuit.
universam commoyerit Ecclesiam, ante absidem ma- purgari. Ita ut nemo sine manus impositione épis»
nus ei imponatur. Et alibi in canonibus vel decrela- copi, aut ejus jussu alicujus presbyteri, se credat*
libus Leonis papse, praecipilur de eadem re, ut abso- esse a suis facinoribus absolulum. Non est miran--
lutio poenilenlium per manus imposilionem episeo- dum, si absolutio peccalorum per manus imposi-.-
lioriem fil sacerdotum, cum Dominus in,
pôrum supplicalionibus fiât. Et reliqua multa talia, veleri precibus
et horum similia. lege super caput hoslise manum sacerdotis.
imppni. Elenim sicut tune per illam hps-
CAP.IV. De poenilenlibusqui eucharisliam acceperint prseceperil
in infirmilate.. tiam, ita nunc invocatione sancti Spiritus, qui est,
- remissio peccatorum, per manus episcoporuiït, vel^
Ex eodem libro, cap. 108. eorum auctoritale reliquorum sacerdotum, imposi -
(v, 54.) Poenilentes qui in infirmilate viaticum eu-v tionem, vel supplicalionibus eorum remilluntur pec-
charisiia? acceperint, non se credant absolûtes sine cata. Nam quando Dominus Lazarum suscilavit, aîl
inanus imposilione, si supervixerinL suis discipuîis : Tollite lapident (Joan. xi), ïubaaâl.'-
1079 ISAACI EPISCOPI LINGONENSIS 1080
tur, ut mortuus resurgat ; dans exemplum, ut sicut A j de hoc capitulo habeatur, illorum tamen nobis sen-
ipsi mailibus lollunt lapidera, ut mortuus surgat, ita lentia placuit, qui multiplici numéro de hujusmodi
el ipsi, et successores eorum, manus poenitentibiis humaniusdecreverunt, ut et memoria talium in ec-
imponant, ut per imposilionem manuum suis preci- clesiis commendetur, et oblalio pro eorum dedicata
bus mortuum de sepulcro, id esl, peccatorem de vi- spirilibus accipialur.
tiis surgere etrelevare facianl. Et sicut illi Lazarum CAP. XV. De
poenilenlibus qui ex gravioribus leviori-
instilis, id esl funibus, eolligalum, jubente Domino, busq'uecommissis poenitenliamgerunt.
solyunt, qui ail : Solvite eum, el, sinile abire : ita isti Ex eodem cap. 131.
eorum siipplicalibnibus auxiliante Domino, et comi-
lanle Spiritu sanclo, qui in his semper operalur, (v, 67.) De poenitenlibus, qui sive ex gravioribus.
sive ex levioribus, poenitenliam gerunt,
per manus imposilionem peecalorum solvant vin- commissis, si nulla iniervenit segritudo,quinla feria ante Pascha
cula, eosquë tempore a sanctis palribus constiluto
eis remillendum Romana?Eeclesiae consuetudo de-
sacra eucharislia communicent, et absolulos ire per-
millant. monslrat. Cselerum de pondère aestimando delicto-
rum sacerdolisest.judicare; ut altendat ad confes-
CAP.XII.. Vt poenilenlibus juxta canonicam anctori- sionem
talem poenitentiadelur, et ante suspensos a commu- B ' poenitentis, et ad fletus atque lacrymas cor-
nioneexcubare facianl ad eclesioe officium. rigendi, ac tinnjuberedimitli, cumviderit congruam
Ex eodem cap. 128. satisfactionem. Sane si quis segriludinem inciderit,
atque usque ad desperationem;devenerit, ei esl ante
iv,63.)Utsecundum formam canonum poenitentibus lempus Paschse relaxandum, ne de sseculo
delur poenitentia :etpriuseos a communione suspen- absque
communione discedat.
sos ad oificium ecclesiarum excubare faciant, elinler
CAP. XVI. Vt poenilentes, qui ex gravioribus pec-
reliquos poenilentes ad manus imposilionem, crebro catis poenilenliam gerunt, tribus annis sint inler
recurrere. Explelo autem satisfaelionis lempore, sa- audientes si veram poenilentiamgesserint.
cerdotali prece per manus impositionem, juxta or- Ex eodem capile 152.
dinem sacramenlorum et canonum, reconcilient poe-
nilentes, el sacra communione confirment. (v, 69.) Poenilentes qui ex gravioribus commissis
CAP. XIII. De his qui séparait a communione fuerinl poenilenliam gerunt, si ex corde'poeniteant, sicut
Nicaenasynodus de lapsis constituit (can. 11),. tribus
poenilentibusi annis sint inler audientes, quinque vero vel septem
Ex eodem libro, cap. 129. annis subjaceant inler poenitenles manibus sacerdo-
(v, 64.) Qui a communione separantur, in locîs C I tum , duobus etiam oblationes non sinantur offerre,
quibus seclusi fuerant per manus imposilionem re- sed lanlummodo populis in oratione socientur. Non
cipiaut communionem. Nec se quisquam a peccatis confundanlur Deo colla submillere, qui eum non
absolulum sine reconciliatoria manus imposilione timuerunt abnegare. Quod si, utpole mortales, intra
credat : sed per manus imposilionem precibus sa- mêlas prsescripti temporis coeperityilae finis urgere,
cerdolum reconcilietur, sieul auctorilas habet eccle- sùbveniendum est imploranlibus, seu ab episcopo
siaslica. qui poenilenliam dédit, seu ab alio, qui tamen dalam
CAP.XIV. Ne in confinio morlis poenitensa reconci- esse probaverit, aut similiter a presbylero, jussu aut
lialione diuline suspendutur. permissu tamen proprii episcopi, per manus impo-
Ex eodem cap. 130. sitionem , absolutione precum sacerdotaliunt, viati-
cum abeuntibus de sseculo non negelur. Pueris au-
. (v, 65.) Qui poenitenliam in mortis agit periculo,
tem a vocabulum est, seu clëricis,
non diuline a reconcilialionis gratia differendus est ; séu , quibusaut puritaie
laicis, eliam similibus puellis, quibus igno^
sed si pro certo mortis urget periculum, poenilenlia ranlia
manus siatim et reconci- suffragatur selalis, aliquandiu sub manus im-
per impositionem accepta, delentis reddenda comraunio esl. Quod si
liatio adhibenda est : ne prius ab humanis rébus B*posilione ante praefinilum poenitenlise lempus despecli a me-
aeger abscedat, quam donum reconcilialionis acci-
dicis, aut evidenlibus morlis pressi indiciis, recepla
piat ; sicque superslitibus quodammodo doloris vi- communionis gratia convaluerint, servemus in eis
dealur esse perpetui, si prsecisum ab Ecclesia? mem- Nicseni canones ordinarunt, ut habeanlur inter
quod
bris eum, qui ulique reconcilialionis non meruit illos qui in oralione sola communicant, donec ini-
gratiam, raplim e prsesenti vita mortis natura sub- spatium temporis eisdem praestitum.
Leonis ad pleatur
duxerit. Unde juxta papa? ediclum (epist.
Theodorum Forojul.): « His qui in tempore nécessita- CAP.XVII. Vlqui poenitenliam publiée gerunt imo
anno cum cilicio sint inter audientes.
in
lis, el periculi urgentis instantia, praesidium poe-
nitentia? et mox reconcilialionis implorant, nec, sa- Ex eodem cap. 156.
lisfactio inlerdicenda esl, nec reconciliatio dene- (v, 71.) Qui poenitenliam puhlicaragërunt, debent
gandâ : quia roisericordia? Dei nec mensuras ponere! imo anno esse cum cilicio inter audientes, vel usque
possumus, nec tempora définira. » De his aulem qui, ad magnum dierii : et. populum, quando inlrat eccle-
accepta poenitentia, anlequam reconcilienlur ab hac: siam , perfusi lacrymis debent veniam posUilare,
yita recesserint, quaraquam; diversilas DraceDlorum orecariaue eum humiliter, ut oroeis dignelurorare.
 1081 CANONES. 1082
Tribus vero annis subjaceant inter poenitentes ma- A . CAP.XXL* Vt poenilentes non se credant absolutos
nibus sacerdotum in loco retro oslium ecclesisa sine manus imposilione.
Ex eodem, cap. 41.
poenilenlibus conslilulo, et seorsura i.nfra ipsam
ecclesiam populo secluso, tamen jam non in terrain (v, 76.) Poenilentes... qui in infirmilate vialicum
proslrati ,sed vultu et capite humiliato, humiliter eucharislia? acceperunt, non se credant absolutos
et ex corde, ut supra diclum est,-veniam postulent, sine manus imposilione, si supervixerint.
et pro se orare exposcant. Duobus eliam annis obla- CAP.XXII. De.poenitentibusqui anlequam legespoeni-
tiones modis omnibus non sinantur ofïerre, sed po- lentioeexsequanlur. si casu in ilinere aul in mari
mortui fuerint.
pulis tanlummodo in oratione socienlur, ut perfe- Ex eodem, cap. 42. '.
ctionem seplimo in coeha Domini consequantur, id
esl per episcopi, vel ejus jussu, si ipse abest, aliorum (v, 77.) Poenilentes, qui antequam leges poeni-
sacerdolum manus impositionem, absolulione sacer- tentise exsequanlur, si casu in ilinere vel in mari
dotaliura pracum communionis catholicse graliam re- mortui fuerint, ubi eis sacerdos subvenire non po-
merabria eorum et orationibus et oblalionibus
cepluri. In his vero seplem annis mullipliciier luerit,
jejuniis, oràlionibus.,.fleiibus , et eleemosynarum c*mmendelur."
prout melius potuerint, exhibilionibus ël lacrymis B J CAP.XXIII. Vt nullus vitam sine communione finiat,
nec unctione bênédicti olei careal.
persistant, et ne ulterhis eis talia contingant ad-
inodum caveant, ut mereantur illam Domini vocem' Ex libro vi, cap. 75.
audire inquientem : Vade et amplius noli peccare (vi, 75.) Si in infirmilate deprehensus quis fuerit,
{Joan. vin). vitam sine communione non finiat, nec unctione
sacrati olei careat : et si ilném perspieiat, sacro-
CAP.XVIIJ. De poenitenlibusiransgressoribus. sancto corpore Deo anima ejus a sacerdote precibus
. Ex eodem libro, cap. 157. conimendetur.
XXlV. Vt nullus presbyter amplius quam unam
(v, 72.) Ut hi qui fréquent) prsevaricalio'nepeccant, CAP. ecclesiam sibi vindicet.
vel'poenilenliam itérant ,>frequenti senlentia, nisi Ex eodem, cap. 76.
per salisfaclionem quse prsevaricali sunt emendare
nilantur, coerceantur vel condemnenlur, ut hsecquse (vi, 75.) Quapropler omnibus placuit ut nullus
voluntarie non diluerunt invili emendént.. Quod si presbyter amplius quam unam ecclesiam sibi vindi-
cet : quia sicut unusquisque soecularis non amplius
aliquis renuerit, et proeceptis suis sacerdotis inobe-
diens- apparuerit, secundum modum culpa? excom- Q * quant Unam habere débet uxorem , ita unusquisque
municetur. Si quis aulem his ante re.conciliatio- presbyter non amplius quam unam habere débet
nem , .et eorum" salisfaclionem , absque proprii ecclesiam.
episcopi licenlia communicare prsesurhpseril, simili CAP. XXV. De non recipîendis alienis poenilenlibus.
excommun.ica.lioui subjaGeal. Sacerdoles autem, ad Ex eodem libro, cap. 131.
quos perlinere nosciiniur, si eos quolibet munere, (vi, 129.) Qui pro delicto suo a communione se-
aut fayore, vel negligentia admonere noluerint, aut parantur, placuit ut in quibuscunque locis fuerant
per salisfactioneiit revertentes non susceperint, aut exclusi, eisdem locis communionem consequantur.
contemnenles de ecclesia non rejecerint, simili sen- CAP.XXVI. Ut
lentia plectantur, quosque vel emendalionis, vel tempus poenitehiiumin consideratione
episcopi consistai.
eorum dampalionis senlentia promulgetur. Ex libro vu, cap. 5.
CAP.XIX. De negligeniiorib'uspoeniîentibus. (vu, 3.) Pênes épiscopos erit potestas, modum
conversalionis poenitenlium probantes, vel humanius
Ex eodem, cap. 139.
erga eos agere, vel amplius tempus adjicefe.. Ante
(v, 74.) Ut negligenïiores poenilentes lardius reci-, T»omnia vero proecedeiis eorum vita, et poslerior'ih-
piantur. quiralur : et ita eis impartialur humanilas.
CAP.XX. De eo qui poenilenliamm infirmilate petit. CAP. XXVII. De poenilentium conversalione et fide.
Ex eodem, cap. 40. Ex eodem libro, cap. 6.
(vu, 4.) Conversatio poenitenlium et fides lempus
Is in
(v, 75.) qui poenilenliam infirmilate*petit, si
casu, dum ad;eum sacerdos inyitalus venit, oppres- abbreyiai.
sus infirmitalepbmuluit.vel in phrenësin versus fue- CAP.XXVIII. De salisfaclione poenilenlias.
rit, dent leslimonium qui eum audierunt, et accipiat Ex eodem, cap. .20.
poeriîtenliani : et si conlinuo creditur moriturus, (vu, 12.) Salisfaclio poenitentia?non est tam tem-
reconcilietur per manus impositionem, etinfundatur poris longitudine, quam cordis compunctione pen-
ori ëjus eucharislia. Si supervixerit, commoneatur s.anda. , ;';-..'
a supradictis leslibus pêlitloni sua? satisfactum, et CAP.XXIX. De mensura poenilentioe..
subdatur statuto poenitentia?lempori, qnandiu sacer- Ex codent, cap. 21.
dos qui poenilenliam dédit probaver.it. . (v, 68.) Tempora poeniludinis habila ;modérations
1085 ISAACI EPISCOPI LINGONENSIS 1084
et arbitrio sunt conslituenda, prout conversorum ;A lientur atque dijudicentur, consolenlurque et prae-
animos sacerdotes viderint esse devotos : pariter dicentur quid deinceps agere, quidve vitare debeant
etiam habenles aetatis senilis intuitum, el periculo- instruantur : atque insuper divinis precibus per ma-
runi quorumque aut segriludinUm respicientes né- nus imposilionem ab episcopo sanentur. Nullonam-
cessitâtes. que tempore presbylero in publica missa poeni-
CAP.XXX. De arbitrio episcopi'erga poenitenles tentem reconciliare sine licenlia -episcopi conces-
Ex eodem libro, cap. 30. sum est. Si quis hoc facere praesumpserit, canonica
Poenilenlibus secundum differeniiam correctione mulctetur. - .
(vit, 18.) .
peccatorum episcopi arbitrio poenitentia? tempora CAP. XXXVI. Qui licgel abslinere debedt a con-
decérnanlnr. viviis.
Ex eodem, cap. 243.
CAP.XXXI. Deremissione poenitentioe.
Ea eodem, cap. 36. (vu, 145.) Qui luget abslinere a conviviis, ac ûr>
namentis el alba veste.
(v, 67.) Poenitenles, quicunque ex gravioribus
sive ex tevioribus culpis poenitentiam gerunt, si CAP.XXXVII.De poenitenlibus,qualiter poenitenliam
nulla inlervenit segriludo, quinta feria ante Pascha debeant aecipere.
eis est remlttendum. Cseterum de pondère oestimando Ex eodem, cap. 310.
delictorum sacerdoïis est judicare. (vu, 231.) Poenitenles, tempore quo poenilenliam
CAP. XXXII. Quod poenitenlibus nulla lucra negotia- pelunt, impositionem manus et cilicium a sacerdote-
lionis exercere convenial. consequantur ; et si aut comas non deposuerint, aut
Ex eodem, cap. 68. vestimenta non mulaverinl, abjicianlur : et nisi digne
. (vu, 44.) Nulla lucra negotialionis poenitenlibus poeniluerint, non récipiantur. Juvenibus etiam non-
exercere convenit, quia difficileest inter vendeiiljs facile poenitentia commillenda est, propter aetatis fra-
Vialicum tamen omnibus in morte posilis
emenlisque commercium non intervenira pecca- gilitalem.
lum. non denegandum.
CAP.XXXIII. Ut nemopoenitentem alterius parochim CAP. XXXVIII.De poenitenlibusquoe, defunclis viris
aliis nubere proesumunt.
absolvai.
' Ex . Ex eodem, cap. 317.
eodem, cap. 77.
(vu, 49.) Nullus sacerdos in alterius civilate, „vel (vu, 257.) Poenitens quse, defuncto vira, alio'nu-
dicecesi, poenitentem, vel sub manu positum sacer- C bere praesumpserit, et quse vel suspecta, vel inter-
dicta familiaritaie cum extraneo se conjunxerit,
doïis, vel qui reconciliatum se esse dixerit, sine
cum eodem a liminibus ecclesia? arceatur. Hsec
eonsensu et lilteris episcopi, vel presbyteri, in pa-
rochia presbyter, aut episcopus in civilate susci- eliam et de viro in poenitentia posilo placuit ob-
servari.
piat.
CAP. XXXIV. De his qui, poenitentia accepta, mo- CAP.XXXIX. De confessionibusfidelium accipiendis^
riunlur. qualiler pro modulo et qualilalesit poenilentioelem-
poris inslilutio.
Ex eodem, cap. 138. Ex eodem, cap. 78.
(vu, 101.) De lus qui recedunt de corpore poen,- (vu, 294.) Quserendum namque est, cum accipiit
tentia accepta, placuit sine reconciliatoria manus cujuslibet fidelis confessionem peepatorum, qualiter
imposilione eis communicare, quod morientis suffi- primo peccatum perpetratum, aut si postea itera-
cil consolalioni, secundum definitiones Patrum, qui tum, aut
fréquenter actum sit : si sponte, si coacte,
hujusmodi communionem congruenter vialicum no- si per ebrietatem, aut quodlibet ingenium factum sit,
minarunt. Quod si supervixerint, stent in ordine et cum invenerit unde radix illius
peccati processit,
poenitenlium, ut, ostensis necessariis poenitentia? tune congruam adhibeat medicinam. Qualis vero
fruclibus, légitimant communionem cum reconcilia- peccati adhibenda sit medicina, secundum cano-
toria manus imposilione récitant. num autbenticorum et sanctorum Patrum esse de-
CAP. XXXV. Vt nullus presbyter poenitenles incon- bel instilutionem, et non secundum placilum ho-
sullo episcopo reconciliare audeat.
minis, sed secundum Dei voluntatem : nec in hac
Ex eodeni lib., cap. 202.
parle voluntas aul gratia hominis seclanda est, sed
(vii, 143.) Stalutum est, et in sanctis canonibus volunlas Dei in omnibus exquirenda, quatenus di-
prohibitum, ut nullus presbyter poenitentem publiée, gnis precibus et poeniludine digna placare possit
inconsulto episcopo, reconciliare praesumat, nisi omnipotentis Dei vindictarn, quam suo vitio provo-
morte forte periclitantem : sed omnes publiée poe- cavit.
nilentes quinla feria ante Pascha, quse est coena TITULUS H.
Domini, ad civitatem in cinere et cilicio in praesen- DE HOMICIDUS. (
liam episcopi prostratovullu conveniant, et ibi ab CAP.I. De presbyleris occisis.
episcopo canonice et ordinabiliter, sicut in Sacrai- Ex libro v, cap. 186.
Hienlario et in Romano ordine continetur, reconci- (Lib. îv Capilular., cap, 15.) Presbyteri interfeeli
 1085 CANONEis. 1086
episcopo, ad cujus parochiam pertinent, solvanturr A lerunijDC solidos : qui episcopum, necee : qui mona-
secundum capitulare gloriosi Caroli geniloris nostri,, chum, cccc. solidos culpabilis judicetur.
ita videlicet ut riîedieiatem wirgildï ejus episcopus5 CAP. VI. De eo qui propriam reliquit uxor-em,vel
uiililàtibus ecclesisecui prsefuit tribuat, et alteramt sine,culpa interficit, el aliam ducit.
medielatera in eleemosyna illius juste dispenset, quia» Ex eodem, cap. 300.
nullus nobis ejus liserés proximior videtur, quam illei
(v, 149.) Quicunque, propria uxore derelicta, vel
qui.ipsum Dominosociavit. sine culpa inlerfecla, allant duxerit, armis dëposilis
CAP.II. De homicidiis in ecclesiis vel in atriis eorum1 publicam agat poenitentiam : et si contumax fuerit,
perpetralis.
Ex eodem, cap. 220. comprehendatur a comité, et ferra vinciatur, et in
cuslodiam niiltatur, donec res ad nostram nbtiliam
Si
'(iv, 13.) quis aut ex levi causa, aut sine causa, ' deducalur.
hominem interfecerit in ecclesia, de vila componat.
Si vero foris rixali fuerint, et unus allerum in eccle- CAP. VII. Ut non sit sanguinis Chrislianorum
siam fugerit, et ibi se defendendo eum interfecerit,. lemerariaeffusio.
Ex eodem, cap. 352.
si hujus facti testes non habuerit, cum duodecimi
au-
conjuratoribus legilimis, per sacraméntura affinnet, T. (v, 180.) Volumus atque praecipimus nostra
se defendendo eum interfecisse : et posthsec ne so- ctorilate denuntiari omnibus, imo et a sacerdotibus
lidos-ad parlera ecclesia? quam illo homicidio pol- pra?dicari, ne. tam tentéraria Christianortim sangui-
luerat, et insuper bannum nostrum solvere cogatur : nis effusio in regno nostro fieri sinatur; semper
is vero qui interfeetûs est absque composilione ja- - illud altendentes quod Dominus post diluvium dixit
: De manu hominis, et de maml viri
ceat, ac deinde interfeclor secundum judicium cano- famulo suo Noe
nlcum congruam facinoris quod admisit, accipiat et fratris ejus, requiram animam ejus. Quicunque
Si servus hoc effuderil hum'anum sanguinem, fundelur sanguis il-
poenilenliam. admiserjt, judicio aqua? homo (Geni
fèrventis examinetur, ulrum hoc sponle, an se de- lius, ad imaginem quippe Dei factus est
fendendo fecil, et si manus ejus exusta fuerit, inter- ix ). Et in lege : Qui occiderit hominem morte-mo-
ficiatur : si autem non fuerit, dominus illius juxta riatur (Levil. xxiv). El Apostolus : Nam principes non
illius est ad ecclesiam' aut sunt limori boni operis, sed mali. Vis aulem nonti-
quod wirgildus persolvat,
eum si voluerit eidem ecclesise tradat. De ècclesia- mere potestalem? bonum-fac, et habebis laudem ex
et et benèficiario volumus ut illa. Dei etrim minister est tibi in bono. Si aulem ma-
slico, fiscalino, servo, lum feceris, lime, non enim sine causa gladium portât.
pro una vice eo
"wirgildusejus pro componatur, altéra
vindex in iram éi qtii malum
vice ipse servus ad supplicium tradatur, hsereditas r< Dei enim minister est,
tamen liberi homims, qui propter taie facinus ad agit (Rom. xv). De illo enim specîaliter.diviba aucto-
dicit : Gladium Dei portât ad vindictarn mdlo-
mortem fuerit judicafus, ad legilimos hseredes illius ritas
rum, non de quolibet alio. Econtr'a vero nescimus
perveniat. Si in atrio ecclesia?,cujus porta reliquiis a nonnullis usurpatùm est, ut hi qui
sanctorum consecrata est, hujuscemodi hpmicidium qua inventione
simili modo emendetur vel com- nullo ministerio publico fulciunlur, propter sua odia,
perpetralum fuerit, et diversissimas voluntates pessimâs, indebitum sibi
ponatur. Si vero porta ecclesise non est consecrata,
eo modo-componatur quod in atrio commitlitur, sic- Hsurparinl in vindicandis proximis et inlerficiendis
saltemv
ut componi débet quod emunilate violata commit- hominibus vindicta?ministerium. Et quod rex
litur. in uno exercere debuerat propter terrorem mullo-
CAP.III. De homine publicam poenitenliamagents rum, ipsi impudenter in mullis perpetrare non me-
interfeclo. tuunt propter odium : et putant sibi licere ob inimi-
Ex eodem, cap. 234. citîarum vindictes,, quod nolunt ut rex facial propter
(v, 18.) Qui hominem publicam poenitenliam Dei vindictarn.
agenlem interfecerit, bannum nostrum in triplo CAP.VIH. De eo qui occiderit clericum, aut mona-
componat, et wirgildum proximis ejus persolvat. j) I chum, ut arma relinquat.
Ex lib. vi, cap. 90.
CAP..IV. De homicidiis prohibendis.
Ex eodem, cap. 236. (vr, 90.) Qui occiderit monaehum aut clericuirt,
arma relinquat, et Deo in monasterio servia't cunclis
(rv, 20.) Quicunque hominem aut ex levi causa,
aut sine causa interfecerit, \yirgildum ejus iis ad diëbus vitse suse, nunquam ad saeculum révérsurus,
et septem. annorum spatio publicam poenitentian*
quos ille pertinet, componat : ipse vero propter
talent proesumplionemin exsilium millalur ad-quan gerat.
tum. tempus nobis placuerit, res tamen suas non CAP.IX. De, sacerdotibus et Levitis, atque monachit
amittat. inlerfectis vel debilitalis.
Ex eodem, cap. 98.
et
CAP. V. De occîsioneclericorum, sacerdolum,
atque monachorum. (vi, 97.) Si quis sacerdotem, vel-levitamr aut mo-
Ex eodem, cap. 261. nachum interfecerit, vel debilitaverit, juxta statut»
(m, 25.) Qui subdiaconum occiderit, ecc solidos priorum capilulorum, qua? legi Salicse sunt addita, .
C-smponat: qui diaconum, cccc solidos : qui presby- componat, et insuper bannum nostrum^ id est t&a
1087 1SAACI.EPISCOPI LINGONENSIS 108S
solidos, nobis persolvat, arma re.inquat, atque in A mulierem légitimant, si frater ejus adulteraveril
iiiQiiaslerio diebus vita? sua? sub ardua poenitentia cum ea, ille frater, vel illa femina, qui adullerium
Deo servial, nunquam postmodum sseculovel ssecu- perpetraverunl, intérim quod viyunt, nunquam
laribus mih'lalurus, neque uxori copulalurus. habeant amplius conjugium :..ille- vero cujus uxor
CAP. X. Quod homicidoeante Deum deputenlur, qui fuit, si vult, poteslalem habet uxorem aecipere
res ecclesiasyastant. aliam. '
Ex eodem, cap. 421.
CAP.II. De his qui virginibus Deo sacris se sociant.
(yt, 524.) Volumus omnes scircquod qui Christi Ex libro yi, cap. 402.
et Ecclesise pecpnias auferunl, resque ejus fraudant,
rapiunt, vastant, vel diripiunl, liomicida? apud Deum De his qui sacris virginibus se sociant, ita in de-
esse depulanlur, quia res pauperum, quos Ecclesia cretis papa? Gelasii cap. 20 conlinetur : Virginibus
sacris temere se quosdam sociare cognovimus, et
pascere^debct, diripiunl
CAP.XI. De homicidiis-infanlum. posl dicatum Deo proposilum incesta foedera sacri-
legaque miscere. Quos prolinus aeqûum est a sacra -
Ex libro vi, cap. 166.
communione delrudi, et nisi publicam probalamque
(vu, 121.) Si quis infanlem necaverit, ut homi- B j egerint poenitenliam, .omnino non reeipi, aut his
cida'lenealur. certe vialicum de-sseculo transeuntibus negalur. Si
CAP. XII. De homicidis quid agendum sit. vero de Copulalione sacrarum virginum tant severe
Ex eodem libro, cap. 255. feriunlur, quanto severius feriendi sunt qui eas ra-
(vu, 185.) De homicidis ila jussimus observare, piunl?" Ideo, sicut prsemissum esl, necesse est ab
ut quicunque ausu lemerario alium sine causa omnibus in Christiana religione consislenlibus rigore
occiderit, vila? periculo ferialur, el prelip se re- auctoritatis divinaevel humana? hoc malum radicilus.
dimere nunquam valeat : et si conveneril, ul ad amputari.
composilionem quisque descendat., nullus de pa- CAP.Hi. Quod blasphemiam Deo inférât, qui se cum
rentibus aut amicis eum quidquam adjuvel. Quod '- ' •-' Deo sacràla miscuerit. .
si fecerit, suum wirgildum omnino comportât. Ex eodem'libro, cap. 405.
CAP..XIII. De his qui prias non habenles odium^ sed
se. defendenies, aliquem occiderint, qualiter corri- (vi, 309.) Scire vos convenit quia blasphemiam
gendi sint. Deo irrogal, qui cum Deo sacrata, vel cum velata
Ex eodem, cap. 370. femina se commaculaveril.
-•' ICi
-(vu, 295.) Si quis, quiele gradiens per viam, aut CAP. IV. Si clericus cum Deo sacrata se commi-
si etiam,in. domo sua fuerit, aut in plalea civitalis, scueril.
aut in villa, subito ab alio sil supervenlus,, aut lilis> Ex eodem libro, cap; 404.
çommotione, vplens se defendere, non habens contra1 (yi, 510.) Si clericus cum velata femina, vel cum
illum ante ùdium, interfecerit hominem, -seplem1 Deo sdcràta se maculaveril, proprio honore pri-
annis secundum canonicam instilulionem poeniteat : velur.
1res vero a communione privelur, quatuor autem in
communione orationum et oblaiionum susceptiis,r CAP.V. Quod sncrilegi cl violâtores juxta Aposlolum.
sunt, qui violant sacralarum feminarum corpora.'
iiKsacerdotis pendeal arbitrio, utrum dignus sit cor-
pus Christi aecipere, aul usque ad pleniludinemj' Ex eodem, cap. 405.
poenitentia? ab eo separari. Abstineniia ciborum ini (vi, 513.) Sciendum esl omnibus quia Deo sacra-
providentia sacerdolis erit, secundum possibilitaieint tarum feminarum corpora per volum propria? spon-
poenitentis, el devolioneni, el affeclum. sionis, el verba sacerdolis, Deo sacrata lempla esse
ÇAP.XIV. De mulieribus el ' viris infantes oppri- Scripturarum leslimoniis comprobanlur : et ideo
1 menlibus. n violatores earum sacrilegi, ac juxta Apostolum filii
Juxta prselilulalum caput. perdilionis esse nosciinlur
(vu, 297.) JMulier qua? dormiens filium suum op- CAP.VI. Quod fornicatio omnibus peccatis periculo-
presserit, çt mortuus fuerit, sex annis poeniteat : sior esse perlnbelur.
vir ejus, si in domo illius fuit, quatuor; si veroa Ex eodem, cap. 406.
in uno leclp, simili modo poeniteat, duos in pane6
et aqua, reliquos quatuor, secundum quod sacer- (vi, 312.) Quod pêne omnibus peccatis gravioret
delerior sit fornicatio, et veraci'ler dici potest la-
dos videril, abslinentiam impoitai ciborum.
"' ' queus morlis, et puteus infemi, ac vôrago perdi-
TITULUS "III. iionis, eoquod adulteri vel luxuriôsi propter cprdïs
DE ADUI.TERIIS. inopiam perdunt animas suas.Nam, ut ail Scriplura:
., CAP,I. De eo quihabet mulierem légitimant; si fra-- Prcliura' scorli vix unus est panis (Proi). vi); et:
ler ejus adulteraveril cum ea. '
Qui se jungit merelrici, unum corpus,efficitur (I Cor..
Ex libro v, cap.'2-1. vi) ; et : Qui luxurialur, moriuus.est in corpore vivente-
'
(Lib. v Caviiular,, cap. 19.) Si quis-homo habens is (f Tim.). '''':.'.
 1089 CANONES. \ 4000
CAP.Vil. De soectuaribas qui suas uxores aerelin- A T1TULUSIV.
quunt. . '. DE1NCESTIS.
Ex libro vu, cap. 505. '. "
_ CAP.I. De incestis. •
(vi, 226.) Hi vero saeculares, qui conjuga e con- 'Ex libro v, cap. 9.
sortium absque culpa graviore dimitlunt, vel eliam (Lib. v Capitulai-., cap. 7.) Si homo incestum com-
dimiserunt, nullas culpas discidii probabiliter pro- miseril cum Deo sacraia, aul cum inatre sua, aul cum
ponentes, et propterea sua matrimonia dimitlunt, malrina sua de fonte aut conPirmalione, aut cum
ut aut illieita aut aliéna prsesumant, si anlequam maire et filia, aut cum duabus soro'ribus, cura nia-
âpud épiscoposcomprovinciales discidii causas dixe tris filia, aut cum sororis filia, aut cum nepla, aut
rint, et priusquam uxores judicio damnentur abjc- cum consobrina aul sobriha, aut cum amiia vel
ceriiit, a communione Ecclesise, et sancti populi iiiatertera, aut cum bis quibus' canones prohibent
coetu,pro eo quod quo conjugium et Udein macu icopulari; de islis criminibus pecuniam sùam perdat-i
lant, prsecidantur. si habuerit. Et si lioc emendare nôluerit, nullus
CAP;VIII. De muliere quoeduobus fratribus nupserit, «um recipiat, nec cibum donet, et si fecerit, LX
.i .,. et de viro ejus. solidos domno régi componat, usquedum ipse homo
Ex eodem libro, cap. 371. se correxeril. Et si pecuniam non habuerit, si liber
est, miitalur in carcerèm usque ad satisfaclionem :
(v4i, 296.) Mulier quse duobus fratribus nupserit, si autem servus aut liberlùs est,. vapulelur plagia
adjici débet usque addiem morlis, sed propter hu- mullis. Et si dominus suus eum
manilatem in extremis suis sacramenlis reconciliari perniiseril amplius
in talem lapsum incidere, ipse LXsolidos domno régi
oportet : ita lamën ut prius solvatur conjugium, et
De reliquis vero propinquis, juxta consti-
maneal innupta, et' vir ejus absque uxore simili poe- componat.
tuta sanctorum Patrum et juxta décréta canonum
nilenlia? sit suhditus. Quod si duo fratres cum una
femina fornicali fuerint nesciénles ad alterutrum judiceiur.
-fornicalionem, slalim ut cognoverint adulterium, CAP.II. De incestiwsis.
<]uieam habet uxorem dimittat. Et ille quidem post Ex eodem lib., cap: 91.
aclam poenitentiam, si uxor defuncla fuerit, potest De incestuosis , ul canonice examinentur, et nec
•alteri' sociaii; illa vivente, nequaquam. Illa vero propter alicujùs amicitiam quidam relaxeniur, qui-
nunquam ulterius poterit in conjugium assurai, et dam vero constringantur.
jugi poenitentise summissa ad exilum vita? commu- CAP.III. Item de incestuosis.
nior.is graliam percipial. ^ Ex eôdëm libro, cap.-165. '
CAP. IX. De muliere quas adulteravil viruin suum : (v, 98.) Ut episcopi incestuosos puriter investigare
-similiter et de viro qui uxorem suam adultera- studeant omnino praecipimus. Et si poenilere noluer
-verit. - .'
- rinl, de ecclesia expellanlur, donec ad poenilenliam
Ex eodem, cap. 583. '
reveriantur. .
(vu, 298.) Mulier habens virum, si adulterium CAP. IV.- Ut episcopi incestuosos entendent et xor-
perpetraverit, et occulte ad confessionem venerit, -rigant. ,
septem annis poeniteat ; 1res in pane el aqua, csete- Ex.eodem, cap. 503. . _ .
•TPsquatuor in providentia-erit sacerdolis, qualiter
eam viderit posse, el ila ei ciborum abstinentia im- (v, 152:) TJtepiscopi incestuosos homines-enten-
dent, et magnam diligenliam habeaut ex eis, seu et
ponatur. Similiter et vir habens uxorem; si adultes habeant
de viduisinfra suam parochiam-polestatem
"• •
rium perpetraverit, facial, id est, per triénnium ut ad - •
corrigëndura.
non communicet. Si cujus ùxor adulterium perpe-
CAP.V. Vt incesli et parricidte canonice coérceanlur.
traverit, et hoc a viro-deprehensum fuerit et publi- :
fornica- Ex lib. vi, cap. 71.
«alum, dimittat uxorem si voluerit propter b
tionem : illa vero, secundum quod superius ihser- (vi, 71.) De incestuosis et parricidis ut canonice
tum est/publiée agat poenilenliam : vir vero ejus* eperceantur, sicut de illo judicatum est, qui maler-
illa vivente, nuliatenus habeat licentiam aliam du- terse sua? filiam stupravit, ut conjugium ultra non
cere uxorem. Quod si voluerit adultérant sibi re- répétât, et mililiaecingulum derelinquat, et aul mo-
conciliare, licenliam habeat : ita tamen ut pariler naslerium pelai, aut si foris remaiiere voluerit,
cum illa poenitenliam agat, et exacla poenitentia ad tempora poenitenlia? secundum canones pléne ex-
communionem, sicut superius conlinetur insertum, solvat.
ulrique accédant. Similis forma et in muliere serva- CAP.VI. *Deincestis et criminosis ', ac de mfirmts el
bitur. S! enim vir ejus adulteraverit, habet potesta- posnitentib.us, atque de jejunio
' quatuor
' iempo-
lem dimittendi virum propter fornicationem ; maueat ,_ rum. ".'"
tamen innupta, quandiu vir ejus vixerit : quia nec Ex eodem capite 106. '
ille habet. polestatem aliam aecipere prima vivente, (vi, 105.) Ut de incestis el criminosis maximam
nec illa primo; habent tamen polestatem sémet- curam habeant^acerdoles, ne.in suis pereanl.sce-
ipsos reconciliare. leribus , et anima? eorum a disiricto judice Chrislo
 1091 ISAACI EPISCOPI LINGONENSIS lÔfâ
eis requiranlur. Similiter de infinnis ac poenitenli- A d CAP.XI. De his qui cum pecoribus coitu misti sunt,
bus, ut morientes sine reconcilialione et vialico non aut more pecudum usque ad affinitalis lineam cum
deficiant, et ut quatuor temporum jejunia a ûdelibus consanguineis incestum commiserunt, sive cum
masculis concubuerunt.
diligenter custodianlur. Ex eodem, cap. 456.
CAP.VII. De eo qui se incesluoso ordine his personis (vu, 273.) In hoc tilulo GraecaVerba posita sunt,
quibus a regiilis prohibitum est conjunxerit. ld esl nspl TSV «Àoyïuo'KfiÉvwv, % ial àÀo^Euo^svtov,
Ex eodem, cap. 40,0. quod hos Latine possimus"dieere, De his quiirralio-
Habiliter versati sunt, sive versanlur. In qua senteiilia
(vi, 306.) Si quis non eo gradu, sed incesluoso sensus
ordine cum his personis quibus a divinis regulis duplexes! : id est, de his qui cum pecoribus,
aut more pecudum cum consanguineis usque ad
prohibitum est conjunxerit, usquequo poenitenliam
affiniiaiis lineam incestum commiserint, aut euhi
sequeslralione teslenlur, utrique communione pri-
ventur : et neque in palatio habere militiam, neque masculis concubuerint, quisqnis ex his unum ege-
in fora agendarum causarum licenliam habebunt. ril, aut capile puniatur, aut si ei vita concessa fue-
Nam sisequoquompdopraediclo inceslu conjunxerint, rit, juxta Ancyrani concilii sentenliam, quae in
16 conlinelur, poenitentiaui veraciler
episcopiseupresbyteri.in quorum dioeeesi vel pago gI capitulo
aclum fuerit, régi vel judicibus scelus perpetratum agat.
denuntient, ut cum ipsis denuntiatum fuerit, se ab GAP.XII. JJt incesti a sacerdotibus et Deum limen-
eorum communione aut cohabitalione séquestrent. libus .hominibus fideliter perquiranlur, et canonice
puniantur.
Res autem eorum ad primos parentes usque ad Ex eodem, cap. 377.
sequestrationem perveniant, sub éa conditione, ut
anlequam segrégehlur, per nullum ingenium, neque est(vi, 292.) De incestis omni studio perquirendum
sacerdotibus per homines veraces, et timoram
per parenles, neque per emptionem, neque per
auctoritatem regiam, ad proprias perveniant facul- Dei ante oculos habentes : et si repprli fuerint, sla-
lim aul per se. emendare studeant, aut cum adjuio-
lales, nisi prsefatum scelus séquestra tionis separa-
lione~et poenitentia faleantur. rio archidiaconi sui episcopi hoc ipsum .exslirpare
satagant, ne tanlo flagitio et scelere et illi poliuan-
CAP-VIII. Ex libro legum Theodosii tertio, cap. 12. tur et pereant, et alii in eorum vicinitale
De incestis. omnipor
tentis Dei iram inçurrant.
Ex eodem libro, cap. 401. CAP. XIII. Quod incestum commiltii, qui se consan-
(vi, 307.) Quod incesti non sint legilimi hseredes, Q i guineoesuoe usque ad affinitalis lineam conjungit.
sed infamia sint notatae uiraeque personse. Ex eodem, cap. ,432.
CAP.IX. Utdevôtam Deo virginem, vel viduam, nullus (vu, 335,) Nullus fidelium usque ad affinitalis
conjugem accipiat. lineam, id est usque ad seplimam progeniem, con-
Ex eodem, cap. 402. sanguineam suam ducat uxorem, vel eam quoquo-
sicut canones ecclésiastici modo incesti macula polluât..Si quis veto hoc scien-
Ut
{.vi,-308.) deinceps,
nullus Deodevotam nullus sub ter temerare prsesumpserit, si liber est, bannum
prohibent, virginem,
id est LX solidos, iisco noslro persolvat,
religiohis habilu consistèrent, sive viduitatis con- nostrum, et insuper canonice ut inceslus luat, ac publiée
tinentiam professant., vel sui proximam generis,
aut eliam de cujus admislione incesliva? notant juxta canonicos gradus poeniteat. Si .autem servus
vel ecelesiasticus fuerit, publiée flagellelur ac decal-
possit subire infamise, illjcito connubio, aut vi aùt
eonsensu accipiat conjugem : quia nec verum poterit vetur, et juxta proprii episcopi jussionem poeni-.
tentiam publiée et canonice gerat. Quod si aliquia
esse conjugium, quod a -meliorï proposito deducilur
ad deterius, et sub falsi nominis «opula incesliva lam liber, quam servus, aùt ecelesiasticus vel fisca-
et fornicationis immundilia linus , episcopo proprio, vel suo sacerdoti, aut
pollulione perpetratur. ^j archidiacono inobediens vel
Hoc vero nefas si agere amodo cujuslibet genlis ho- conlumax, sive de hoc,
mines sexus utriusque tentaverint, insistente sacer- sive de alio quolibet scelere exsliterit, omnes res
dote vel judice , etiamsi nullus accusalor, àb invi- ejus a comité et a misso episcopi ei contendantur,
cem omnimodis séparati exsilio perpeluo rele- usque dum episcopo suo obediat, aut canonice
geulur. poeniteat. Quod si nec se ila correxeril, et ad epi-
scopum et canonicam poenilenliam venire dislu-
CAP.X. De incestis quid agendum.
lerit, a comité comprehendatur, et in carcere sub
Ex libro vi, cap. 257, -, magna serumna retrusus teneatur, nec rerum
(vu, 185.) Ut incestum nullus sibi unquam societ suarum polestatem habeat, quousque episcopus
conjugium. Quod si conligerit, ab episcopo loci illius jusserit. Quod si cornes, vel ejus ministri hsec ad-
separentur, et publicam seplera annorum juxta implere dislulerint, canonice ab episcopo, vel à
canonicos gradus agant poenilenliam. Qui autem suo ministro excommunicetur, et usquedum hsec
hoc agere noluerint, analhema ab omnibus ln- pleniler cornes adimpleat, semper communione ca-
beantur. tholicorum careat, usque dum ipsi episcopo huma-
 1093 CANO.NLS». 1094
nius erga eum aliquid agere placuerit. Si vero, quod A CAP.II. De raptis et earum raptorib'us.
non optamus, ipse contes, aul de prsediclis causis, Ex eodem tibro, cap. 225.
aut de ipsa excommunicatione inôbediens. aut ne- •(i, 105.) De raptis et de raptoribus, quanquam
gligens suo episcopo apparuerit, honore comilatus specialiter decrevinius quid pâli debeant qui lioc
pariter et communione careat, usque dura ambo in nefas deinceps facere tentaverint; quid tamen de his
nostram prsesentiam veniant, ut nos illum episco- sacfi canones pra?cipiant hic inserendum necessa-
pali auctoritate, atque imperiali metu, ila corriga- rium duximus, quatenus omnibus pateal quantum
mus,ut cseteri timorem habeant,Ttec deinceps talia malum sit, et non solum huraana, sed et divina
commiltere ullalenus audéant. auctorilate conslricli, abhinc hoc malum caveatur.
in scelere CAP.III. Depuellis raptis necdum desponsatis.
CAP. XIV. Ut incesti, quandiu manent,
non fidelium Clirislianorum , sed tantum aut gentï- Ex eodem, cap. 224.
lium , aut calechumenorum, vel energumenorum - (i. 104.) De puellis raptis necdum desponsatis in
locum leneant. concilio Chalcedonensi, ubi DCXXX Patres adfuerunt,
Ex.eodem libro, cap. 404. capitulo 28, ita habetur : Eps qui rapiunt puellas sub
' nomine siipul habitandi,, coopérantes et conniventes
(vu, 336*) Incesti, dum in ipso detestando atque j,
nefando scelere manenl, non inter fidèles Cbrislia- raptoribus, decrevit sancta synodus, siquidem clerici
nos, sed inter gentiles, aut-calechumenos, vel ener- sunt, décidant gradu proprio; si verolaici, analhe-
matizenlur (quibus yerbis aperte dalur intelligi qua-
gnmënps babeantur, id est, cum Chrislianis non liter
cibum sumant, non potum ; non in ëodem vasculo hujus mali auctpres dampandi sunt, quando
edant aut bibant, sed soli hoc facianl : non osculen- participes et conniventes tanlo analhemate feriun-
el juxta canonicam auctoritalem ad conjugia
tur, aut salutenlur ab eis. Et si suis sacerdotibus tur),
inobedientes exstilerint, et. a tara nefandissimo sce- légitima raptas sibi jura vindicare nullalenus possint.
lere segrègari, atque ad publicam poemlentiaiïi re- CAP.-IV. De desponsatis et.«6 aliis raptis.
dire noluerint, inler eos hâbëaulur qui spiritu peri- Ex eodem, cap. 225.
clitanlur immundo, vel etiam inter eos de quibus - (i, 105.) De desponsatis puellis, et ab aliis raptis,
ipsa?Veritas dicit ; Si te non audierit sil tibi sicut ita in concilio Ancyrano, cap. 10, Iegitur ; Desponsa.
tlhnicus et publicanus (Matth. xviii)'." Nain cum tas puellas, Ct post ab aliis raptas, placuit erui, et eis
fidelibus non debent orare, nec in ecclesiam intrare, raddi quibus anie fuerant despohsatse, etiamsi eis a
sed ad januam ecclesise excubare, et intrantibùs raptoribus vis ill.ala-eonstilerit. Proinde stalutum est
in eamdem, atque exeuntibus ex ea, f ultu in terrant C ç a sancto conventu ut raplor publica poenilenlia mul-
proslralo veniâm poslulare, et ut pro se orare non tetur. Raplse vero, si sponsus eam recipere noluerit,
dedignenlur flagilare, et lacrymis perfuso vullu, et ipse ejusdem criminis consebliens non fuerit,
contrilo corde, atque humiliato spiritu omnibus licenlia nubendi alii non negetur. Quod si et illa con-
apparerè, usque ad satisfaciionem Ecclesise, et pro- sensit, simili senlentia "subjaceat. Quod si'post hsec
prii episcopi canonicam reconcilialionem mànere, se conjungere prsesumpseririt, utrique "aiialheniati-
et ad prislinum incestum nunquam redire ; nec zentur
ssecularia ncgotia exercere, nec placitis aut accusa- CAP.V. De raplu alienarum sponsarum.
lionibus vel "testimoniis interesse : sed crebris sa- Éx eodem libro, cap. 258.
cerdolum precibus, manusque ponlificis proprii im- (iv, 22.) Si quis sponsam aliénant-rapuerit, aut
positionibus, eleemosynarum largilionibus, atque palri ejus, aut ei qui legilimus ejus defénsor esso
cseterorum, bonorum omnium ëxhibitionibus, eos débet, cum sua lege eam reddat. Et quidquid curit ea
purgari, sanarique oportet. lulerit, semotim unamquamque rem secundum legem
CAP. XV. Item, de incestis. reddat. Et si hoc defénsor ejus perpelrari consensit^
Ex eodem libro, cap. 434. _ et ideo raptori nihil quserere voluerit, cornes singula
P de unaquaque re freda nostra ab eo exaclare facial,
(viij 337.) Inceslos nullo conjdgiï nomine prseve- et quànlo tempore nobis placuerit in exsilio maneat,
landos esse censemus. et illam feminara ei habere non liceat. ,
TITULUSV. CAP:VI. Ut nullus occultas nuplias aut raplum fa-
DE RAPTORIBUS. cial, vel quam propinquus habuit ducal uxorem,
sed dolatam et a parentibus traditam, per benedi-
CAP. I, De raplu viduarum, clionem sacerdotum accipiat quam vult habere uxo-
rem.
Ex libro v, cap. 6. Ex libro vu, cap. 70.
(Lib. iv Capitular., cap. 17.) Qui viduam intra pri- (vu, 127,) Sancilum esl ut publicse nuptiae ab his
ntos xxx dies viduitatis, vel invitam vel volenlem qui nubere ciipîunt fiant, quia ssepe in nupliis clam
sibi copulaverit, bannum nostrum, id est LXsolidos, factis gravia peccata, tam in sponsis aliorum quam
in triplo componat, et si invitant eam duxit, legem el in propinquis, sive adulterinis conjugiis.et quod
suant èi componat : illam vero ullerius non altii:- pejus esl dieere, "cura consanguineis,, accrescunt vel
gat. accumulantur. Ex his autem pfoereari soient eseci,
 1093 ISAAC1EPISCOPI LINGONENSIS 109G
claudi, gibbi, et lippi, sive aliis lurpibus ntaculis A A'qùid ex his quse virorum sunt officiîs depùlata prsë-
aspersi. El hoc ne deinceps fiai omnibus cavendum sumanl.
esl. Sed prius conveuiendus esl sacerdos, in cujus CAP.Vtll. De 'his qui rapiunt feminas, pi eas non
parochia nupfise fieri debent, in ecclesia coram po- habeant uxores, et qualiter de raptis agendum sit.
pulo : cl ibi inquirere una cum populo ipse saeërdos Ex eodem, cap. 595.
débet, si ejus propinqua sit an non, aut alterius (vu, 511.) Placuit ut hi qui rapiunt feminas, vel
uxor, vel sponsa, vel adultéra. El si licila et honesta furanlur, aut seducunt, ut eas-nullalenus habeant
'omnia pariter invenerit, tune per consilium el bene- uxores, quamvis eis.postmpdum convenial, et eas
diclione'm sacerdolis, et consullu aliorum bonorum dotaveriilt, vel nuptialiter cum eonsensu parentum
hominum, eam sponsare et légitime dotare débet. suorum acceperint. Si quis autem 'Uxorem habere'
Scribit namque de legilimo matrimonio bealus Au- véluerii., canonice et legaliler eam accipiat, et non
guslinus ila": Sit casla in-virginilate, et dotata légi- rapiat-. Qui vero eam rapuerit, vel furatus fuerit, aut
time, et a parentibus tradita sponso, et a p'aranym- seduxeril, nunquam eam uxorem habeat, sed pro-
phis accipienda, et'ita secundum legem et Evange- pinquis suis eam legibus reddat, et in triplo plénum
liura publicis nupliis honestata, in conjUgio licite sù- 'bannum déminicum "componat, et insupër canonice
menda, et omnibus diebus vita? sua?, nisi ex con- "I publicam "poenilenliam gérât. Ad quod omnes una
sensu et 1causa vacândi Domino, nunquam propter voce*clamaverunt' diceîiles' : Ista omîtes tenere fir-
hominem separanda. Et si fornicata fuerit, et. vir miler volumus, el in perpetuum ab omnibus conser-
ejus voluerit, diniilténda, sed illa vivente altéra non vari oplamus.
ducënda, quia adulteri regnum Dei non possidebùnt, TITULUS VI.
et poenitentia illi accipienda. Nolite vôs,.viri, habere
DERAPACIBUS.
.uxores quàrum priores mariti vivrait : adulterina
enim sunl ista conjugia. El hoc, ut diximus, omnino CAP. I. De Jiis qui infra regnum- per vint aliquid
rapuerint.
providendum esl, ne ejus s'il propinqua, quia seri- Ex libro \~, capitulo 341.
ptum est : Omnis homo ad proximam sanguinis sui
non.accedal, ui rcvelel turpiludinem ejus (Levit. xvm). (Lib.-v Capitulât-., cap. 189.) Si quis in exercilu
Similiter seriptum est : Cum uxore proximi lui non infra regnum, sine jussione .dominica, per-,vint ho-
coibis, nec seminis ejus commislione maculaberis slilem aliquid prsedari voluerit, au.t.lënum lollere,
(Levit. xx). El in decrelalibus papa? Gregorji legi- aul granum, sive pecora majora.vel minora, dpmos-
lur : Si quis dïaeonam, aul moiiacham , aul com- que iiifringere vel incendere,- hsec ne fiant omnino
niatrem spiritalem, aul fratris uxorem, aut iieptam, C * prohibemus. Quod si ab aliquo prsesumpliose factura
aul novercam., aut nurum suam, aut consbbrinam, fuerit, LXsolidos, si liber est, sit culpabilis, et om-
aut de propria cognalione, vel quam cognatus, ha- nia sîm.ilia restituât, au,t duodecim lesiibus, se^pur-
bueril, duxerit uxorem, analhema sit; el responde- gel. Si yerp .servus hoc fecerjt, capitali crlmini.,sub-'
runt omnes tertio : Analhema sit. Si quis viduam ra- jaceat, et dominus omnia similia.restituai, qpia ser-
pueril, vel furatus fuerit in uxorem, vel consentien- vum suum non correxil,,nec çUstodiyil, ul talia non
tes ei, analhema sit; et responderunl omnes tertio : perpelraret. Quod si nos ipsos-comedimus., cjlo
Analhema sïl. El si quis virginem, nisi desponsave- deficîemus. Unusquisque tamen cuslodiat exerci-
riteam, rapuerit vel furatus fuerit, in uxorem, vel lui.n suum , ne aliqua deprsedatio infra- regnum
consentientes ei, analhema sit; el responderunl om- fiai. .
nestertio : Anatlienia sit; Et alibi in canonibus prac- CAP.II. De His'
qui rapinas infra regnum faciunt.
ceptum est ut nemo usque ad affinitalis lineam ex
Ex libro vi, cap. 97.
propinquilate sui sanguinis connubia ducal, neque
virginibus sine benedictione, sacerdolis quis nubere (vi, 96.) Si quis infra regnum rapinam feceiïl,
présumai. Oppido enim ista omnia cavenda sunt ne . aut cuiquaiu noslro fideli ejusque homini aliquid vi
fiant. Sed postquam ista omnia probala fuerint, et •" ' abslulerit, in triplo cui aliquid abstulil legibus coin-
nihil inipedierint, lune si'virgo fuèril, cum.benedi- ponal, el insuper bannum noslrum , id est LXsoli-
ciione sacerdolis, sicut in sacramentario conliiie- dos, nobis persolvat. Poslmodum vero ante nos a
lur, et cum consilio multorum bonorum hominum, comité adducatur,ut in bastonico retrusus usque-
publiée et non occulte ducenda esl uxor, ut boni ab, dum nobis placuerit poenas luat. Nam si'publiée
his filii, Domino miseranle, procreentur, et 11011 taies, actum fuerit, publicam inde agat pcenïtentiam juxta
sicut superius dictum est. sanctorum canonum sanctionëm. Si vero occulte,
CAP.Vil. De raptoribus viduarum vel virginum, el ut' sacerdolum consilio ex hoc agat poenitenliam ; quo-
feminassacris allaribus non mimslrent. 'niant raptores, ut ait Apostolus, nisi veram egerint
Ex eodem, cap. .248; .poenilenliam, regnum Dei non possidebùnt (I Cor.yi).
' Qui vero dé rébus ecclesiarum aliquid abslulerit,
Sancitum est ut raptores viduarum ," vel virgi- gravius inde
judiçelur, quia sacrarum rerum ablalio
num, ab Ecclesise communione peUauiuf , et ut sacrilegium esl,et sacrilegus ex eis'ali-
vocatnrqui
femina? sacris altaribus non minisirenl, vel ali- quid aut abslulerit, aul rapuerit. Infâmes quoque
 CANONES. 1098
1097
laies personse usque ad salisfaclionem ecclesise, li CAP.VIH. De his qui oblationes defunctornm
retinent.
quam Iseserunl, sunt habendae.
Ex eodem cap. 20.
CAP.III. Ut socios suos nominet apud quem pars
rapinas fuerit inventa. (vu, 199.) Similis eliam his qui oblationes defun-
Ex eodem cap. 355. clorum ecclesiis vel sacerdotibus legaliter dimissas
quolibet modo assignare tardaverint, vel retinere
(vi, 155.) Apud quem scelus agnoscilur, el pars
fuerit slalim socios suos nominare praesumpserint,dislriclionis ecclesiaslica?juxta prio-
rapinse invenia, res canones forma servelur. Cui eliam sententise
oogalur. Quod si nominare noluerit, tenealur ad vin-
dictarn. Quod si honeslior persona esl, pro se ratio- subjacebit quisquis sibi quolibet ordine, quod pro
devolione sua ecclesiis dédit, revocare proesum-
nem reddat, et quaeablata vel eversa fuerint, in qua-
pserit.
druplum restituât. Quod si certe apud servum rapi-
nae pars reperiatur, centum quinquaginla flagella CAP.IX. De abbatibus, presbyteris, vel reliquis mi-
nistris rébus ecclesiasticisnon alienandis.
publiée extensus accipiat, et socios suos nominare
Ex eodem cap. 56.
non différai.
CAP. IV. De his qui diripiénda induare Abbatibus, presbyteris,' cseterisque minislris, de
" rébus ecclesiasticis , vel sacro ministerio traditis,
reperiuntur.
nihil alienare vel obligare absque permissione et
Ex eodem cap. 356.
subscriptione episcopi sui liceat. Quod si prsesum-
"(vi,156.) Quicunqueingenuusvel servus aliquid di- pserii'it, degra'dentur communione concessa, et quod
ripiëndum indicaverit, ut cujuscunque res evertatur, tentera prsesumptum vel alienalum est, ordinaUjBg^
aulpecora.aut jumentadiripianlur, ethoecertispro- episcopi rcvocetur.
balionibus publiée conviclus inveniatur, pro eo quod j$&$^
TITULUS VII. /»V£^
indicavit, si ingenuus est, ea qua? ablata vel eversa CESACRILEGIS. |=z1 /--"?5?;
sunt in duplo restituât, et nobis bannum nostrum,
id esl LXsolidos componat. Si vero servus vel colo- CAP.I. Quod prasdones ecclesioesacrilegi \fipt^-ïi$iig
ScripturoelestimoniocomprobalufiiS/i'>.—^
nus fuerit, CLflagella, ut supra, publiée extensus Ex libro vi, cap. 585. ^4LE&
bene pressa accipial, et insuper ea quse ablata sunt
secundum suam legem restituât. (Lib. vi Capitulai-., cap. 295.) Sacrilegi sunt ec-
clesia?prsedones. Unde et in concilio Agalhensi sub
CAP. V. De eo qui facilitaient deproedalionis quarto capitulo decretum habetur ita : Amico quid-
dederil.
Q piam râpera furlum est, ecclesia?vero fraudari, vel
Ex eodem libro, cap. 375. abslrahi, subripique, sacrilegium. Oranes enim con-
(vi, 288.) Si quis scelerata faclione facultalem tra legem facientes, resque ecclesia?diripienles, vel
depraedationis dederit, vel si quis faclam divisent, ecclesias sacerdotesque conlra divinas sanctiones
contburalur vivus. vexantes, sacrilegi vocantur, atque indubitanter in-
CAP.VI. Ut hi qui res Ecclesioeinvadunt, vastant, vel fantes sacrilegique habendi sunt.
diripiunt, si monenleepiscopo non se correxerint, CAP.IL Quod ea quoeDomino consecranlur ad jus
communione priventur. ecclesiasticum pertinent.
Ex libro vu, cap. 267. Ex eodem cap. 586.
(vi, 132.) Si quis cujuscunque munuscula ecclesia? (vi, 296.) Ea quse Domino oneruntur vel conse-
sanctis Scriplurarum litulis collata, nefaria callidi- cranlur ad jus pertinent sacerdolum, et sacrilegi
tale abslulerit, fraudaverit, invaserit, retentaverit, sunt omnes qui ea auferunt, vel in aliud transfé-
atque suppresserit, et non statim a sacerdote com- rant.
moniius Deo collata reddidèrit, ab Ecclesise calho- CAP.III. Ut si quis dignilatem proesumpserit,quam
lkse communione pellalur. non meruit, a principe vel juslo seniore sacrilegns
habeatur.
CAP.VII. De his qui res ecclesioetraditas invadunt, j) Ex eodem libro, cap. 387.
vel vastant, aut absque proprii episcopi eonsensu
accipiunt. (vi,297.) Si quis proesumpserit,quam non meruit,
Ex eodem cap. 275. a principe vel seniore juslo, dignilatem, sacrilegns
(vu, 199.) Si quis ras ecclesise débitas, vel pro- habeatur. Homicida?,malefici, fures, sacrilegi, ra-
prias sacerdolis, horrendse cupidilalis inslinclu oe- ptores, venefici, adulteri, et qui raptum fecerinl, vel
cupaverit, relinuerit, aut a potestate ex competi- falsum teslimonium dixerint, seu qui ad sortilegos
tione perceperit, si eas non restituerit, communione magosque cucurrerint, nullalenus erunt ad accusa-
privetur. Quodsi, agnito jura ecclesiaslico, non sla- lionem vel ad teslimonium admillendi.
lim ecclesisevel sacerdoti reformaverit, aut ut ipsum CAP.IV. De sacrilegis, quod fures sint teste Scri-
jus agnoscere possit in judicium electorum venire ptura.
distulcrit, tandiua communioneeeclesiaslicasuspen- Ex eodem cap. 395.
datur, quandiu restilutis rébus lam ecclesiam quam (vi, 312.) Omnibus sciendum est quod sacrilegi
sacerdolem reddat indemnem. fures sint cuncli oui res ecclesise diripiunt, vastant,
PATROL CXXIV. 35
10,-'9 JSAACl EPISCOPI LINGONENSIS iiOO
invadunt, vexantque, aul a jure ecclesiarum, qui- A A.noverit vindicandos. Nec cxspectelur ut episcopus
bus tradilse fuerant, injuste aliénant. Unde et bea- injuria? propriae ultionem deposcat, cui sanctitas
tus Augustinus in homilia 48 Evangelii Joannis ignoscendi solam gloriam dereliquit : silque cunclis
ila dicit ' Ecce.inler sanctos est Judas, ecce fur est non sotum liberum , sed etiam laudabile, factas
Judas, el ne contemnas, fur el sacrilegns: non atroces sacerdotibus aut ministris injurias, veluti
qualiscunque fur, sed fur locuiorom , sed dom'i- publicum crimen, persequi, ac de talibus rais ultio-
liicorum : loculornm , sed sacrorum. Si criminâ nem mereri.
disccrnuntur in furlo , non qualiscunque fur. sed CAP.VII. Quod omnia quas.Domino offeruntur procul,
peculalus. Peeulaiiis enim dicitur furtum de re dubio et consecraniur.
publica, et non sic judicalur furtum rei privata?, Ex eodem libro, cap. 398.
quomodo publica? : quanio vehementius judican- (vi, 503.) Omnia qua? Domino offeruntur procul
dus esl sacrilegns fur , non undecunque tollere , dubio et consecraniur : el non solum sacrificia,
qua?
sed de Ecclesia lolh:re ? Qui aliquid de Ecclesia a sacerdotibus
super allare Domino consecraniur,
aufert vel furalur, Judse perdilo comparalur. oblationes fidelium dicunlur : sed quaecunque ei a
Nota quod aliquid de ecclesia tollere furtum fidelibus offeruntur, sive in niancipiis, siv.ë in agris,
esse bealiis Augustinus asseverat, et patralorem jg *
vineis, silvis, pralis, aquis, aquarumquo decursibns,
lànli furli furein sacrilegum appellet, nec non et
artiliciis, libris, ulensilibus, pétris, aedificiis, vesli-
Judse perdito stqmparel. Et post pauca : Quare, menlis, pellibus, laniliciis, pecoribus, pascuis, mem-
inquit, loculos habuit-, cui angeli mlnislraverunt ? branis, mobilibus el immobilibus, vel qua?cunque
nisi quia 'Ecclesia ipsius loculos habilura erat ? de bis rébus, qua? ad laudem Dei fiunt, vel
supple-
Ecce quibus lanîi docloris documents instruimur, mentuni sancta? Dei Ecclesise, ejusque sacerdotibus,
quia quod in capile prsecessil, in corpore ejus, quod atque ornalum praesiare possunt, Domino Eccle.side-
est Ecclesia, videtur implelunt. Porro Christum et que sua? a quibuscunque ullro offeruntur, Domino
Ecclesiam unam personam esse non nescimus; et indubilanler consecraniur, et ad jus pertinent sa-
ideo quse Ecclesia: sunt, Christi sunt, el quse Eccle- cerdolum. El quia Chrislum el Ecclesiam unam
sia? ofteruntur, Chrislo offeruntur, el quse ab Ecclesia personam esse veraciler agnoscimus, qusecunque
lollunlur, procul dubio Chrislo lolluntur. Ergo fu- Ecclesia?sunl, Christi sunt; et quae Ecclesia?, vel m
lurum erat-ul Ecclesia Christi nummos haberet : si
et el et diversa- supradiclis, vel in quibuscunque speciebus, sive
numinos, utique praedia, mancipia, sive pignoribus, sive scriptis, Sive
Et illi- poilicilaliouibus,
riiin specierum innumera ornamenta. quia C corporalibus rébus offeruinur, Chrislo offeruntur. Et
citunt sit ea qua? conferunlur Ecclesia? auferri, beat! ab Ecclesia ejus quocunque commento alienan-
quse
Hieronymi scribenlis in expositione Matthxi evange- tur, vel iplluntur, sive alienando, sive vastando, sivo
lisise verba leslanlur. Omnes, inquit, qui stipe lem- invadendo, sive minorando, sive diripienilo, Chrislo
pii, et his quse conferunlur in usus Ecclesia?, abu- lollunlur. Et si ab amico qnhlpiam rapere furtum
tuntur in aliis rébus, quibus suam expleant volun- est, prsecipue Chrislo Domino noslro, qui est rex
tatera, similes sunt scribarum et sacerdolum redi- regum, et Dominus dominanlium, aliquid auferre
nienlium mendacium et sanguinem Salvaioris. vel alienare, subripere vel vaslare, sacrilegium est.
CAP. V. Quod quidquid offertur Domino sanc'um Omnes namque Ecclesise prsedones manifesiissime
sanctorum sil, el ad jus pertineal sacerdo.um. sunl sacrilegi, cl nullus sacrilegus, nisi per puram
Ex codent cap. 596. probatamque atque publicam poenilenliam, et per
:
(vi, 303.) Nulli liceat ignorarc quod omne quod Ecclesia? salisfaclionem, episcoporumque per manus
Domino consecralur, sive homo fuerit, sive animal, imposilionem juxia canonicas sanctiones reconcilia-
sive ager, vel quidquid semel Deo fuerit consecra- lionem, regnum Dei possidebit. Et non solum a
lum, sanctum sanctorum erit Domino, el ad jus regno Dei fit alienus, sed eliam a liminibus sancta?
D
pertinet sacerdolum. Propter quod inexcusabilis Ecclesise, et prsecipue ab illius, quam lsesil, usque
erit omnis qui ea quse Domino et Ecclesia? com- ad prsedictam salisfaclionem exlorris efficilur. Ta-
petunt, aufert, vaslal, invadil, vel diripil, usque ad lium vero scelerum palraloribus, nisi post prsedictam
eniendalionem , Ecclesioeque salisfaclionem, quod salisfaclionem, nec vivis, nec inortuis communicare
sit sacrilegus , el non lanlum sacrilegus , sed debemus. Quia qui rapit pecuniam proximi sui ïnî—
etiam fur sacrilegus. quilaiein facit : qui non solum sacrilegi, sed etiam
fures sacrilegi, tt lupi atque liomicida?, pauperum-
CAP.VI. De his sacrilegis qui Ecclesioe ejusque sa-
cerdotibus injurias inferum. que necatores sunt, et insuper anathematis vinculo
damnati coram Deo el sanclis ejus efficiuntur.
Ex eodem libro, cap. 397.
in hoc CAP.VIII. Ut omnes agnoscant quantum mamm sit
(vi, 504.) Si quis genus sacrilegii prorupe- Deo sacratas, vel rdiquas inceslare.
ril, ut in ecclesias earumque res irruens, sacerdoti-
Ex eodem libro, cap. 425.
bus et ministris, vel ipso cullui aul loco aliquid[
iinportet injuria?, vel inférai ad divini culius inju- (vi, 519.) Jubemus omnes scire, omnibusque po-
malum et
riant, convictos sive confessos reos capilali senlentiai pulis a sacerdotibus prsedicari, quantum
llfll CANONES. 1102
maximum flagilium sit, cum Deo devolis lemi- AA. teslimonium admitlalur. Si vero aliquis refutalur,
quam
nis viduis vel virginibus, sive cum velalis, sive cum dicat ille qui eum réfutât, et probet quare illum re-
Deo devolis, maxïmeque cum sanclimonialihus et cipere noiii. El de ipso pago non de altero lestes
sacralis Deo virginibus vel viduis, tam in monasle- eligantur, nisi forte Iongius extra comilatum causa ,
sit inquirenda. Et si quis convictus fuerit perjurii,
riis, quam exlra monasleria, commisceri. Narn hoc
esse non dubium est. Verbi gralia perdat manum, aut redimat,
peccalum duplex
dicamus, cujus vindictse reus sit puer ante Dominum TITULUS IX.
suum, qui uxorem domini sui âdullerio violaverit : DE EXCOMMUNICATIS.
quanto magis ille, qui sponsara Christi Crealoris CAP.I. Cira excommunicatis non licere communicare.
coeli et terra? putredine sua libidinis commaculave- Ex libro v, cap. 25.
rit? dicente beato Paulo aposlolo : An nescitis quia
Dei non ? Nolite errare, (Lib.v Capitulai-., cap. 25.) Cum excommunicatis
iniqui regnum possidebùnt non licere communicare, nec cum his qui per domos
quia neque {ornicarii, neque idolis servienlcs, neque
conveniunt devilantes orationes Ecclesise,simul oran-
adulleii, neque molles, neque masculorum concubilo- dum est. Ab alia ecclesia nort in •
Dei pos- suscipialur qui
res, neque maledici, neque rapaces, regnum
sidebùnt (II Cor. vi). ' aliéna minime congregatur.
B
CAP.H. De eo qui excommunicalus pro suo negleclu
CAP.IX. Ut capitali senlenlia multenlur qui sacrile- fuerit.
già,adulleria, proedationes aul devasiaiiones exer-
cuerinl. ' Ex eodem libro, cap. 238.
Ex eodem capile 422. (v, 28.) Si quis excommunicalus pro suo negleclu
(vi, 325.) Sub poena capitali sacrilegia, adulleria, fuerit, et tempore excommuniealionis sua?ante au-
prsedaliones, vastationesque in regito noslro a qui- dientiam communicare praesumpserit, ipse in se
buscunque fieri prohibemus. lia ut si voluntarie damnalionis judicelur prolulisse sentenliam.
quis ex his unum fecerit, de vita componat, et om- CAP.III. De his qui cum excommunicatocommunica- '
nes res ejus, lam mobiles quam immobiles, lîsco verint.
nostro socienlur, vel Ecclesise cujus res vaslaverit, Ex eodem libro, cap. 75. ,
vel alienaveril, aul abslulerit, Iradantur. Maximum (i, 56.) Ut qui cum excommunicato proesumpliose
enim sacrilegium est oblationes fidelium, qua? sunt communicaverit.excommunicetur et ipse.
res ecclesiarum, auferre, vastare, aiienare, invadere, CAP.IV. De his
qui episeopôrum vocationem'velcor-
vel subripere. Nam, ut ailScriplura, nequesacrilegi, p. replionem conlempserinl.
neque adulteri, neque praedoiies, vel vaslalores , re- Ex libro vi, cap. 88.
gnum Dei possidebùnt. Et si hi qui res fratrum diri-
(vi, 88.) Si quis ssecularium tara majoris ordinis,
a
piunt, regno Dei alieni sunt, quid super his.fieri
et inferioris, peccatura egerit, el vocatus sui
putalis, qui res Deo dicalas diripiunl vel auferunl ? quant auctorilate
Nam quaiiio gravius quis in hoc sseculo peccat, episcopi ad emendationera ac poeniten-
liam venire distulerit, tandiu sit ab Ecclesia exlorris, '
tanlo gravius in inferno lorquebilur.
et calholicorum consorlio sequeslratus, quousque ;
CAP.X. De plèbe adversus sacrilegos cuslodicnda. commisit emendet, ac realura suum usque ad
quod
Ex libro vu, cap. 55. salisfaclionem canonice diluai, atque réconciliation»
(vu, 57.) Ante tribunal Domini de reatu negligen- proprii episcopi divinis precibus indulgentiam eon-
tise se non poterit excusare, qui plebem suam conlra sequatur, et per veniam Ecclesise gremio, a cujus
sacrilegsepersuasionis auclores nolueril custodire. utero deviaverat, peracta salisfaclione ab eodem
TITULUS VIII. melioratus episcopo canonice reddalur.
DEJUEAMENT1S. CAP.V. De his qui episcopo aliquam injuriam vel'
dehonorationemfecerint.
CAP.I. De sacrameiitis leviter non jurandis. | Ex eodem libro, cap. 99. ''
Ex libro v, cap. 349.
(yi, 98.) Si quis episcopo aliquam injuriam aut
v
(Lib. Capilular., cap. 197.) Volumus ut sacra-
menta cilo non fiant : sed unusquisque judex prius injustam dehonorationem fecerit, de vita componat,
causant veraciter cognoscat, ut eum veritas latere el omnia qua? habere visus fuerit Ecclesia? cujus
non possit, ne facile ad sacrameutum venianl. episcopus prseesse diguoscitur, integerrime socien-
lur; et nobis in triplo bannum noslrum, id esl LX
CAP.II. De perjuriis cavendis. solidos, persolvat, aut ipse in servitio fisco nostro
Ex libro vi, cap. 278. serviturus semper socielur.usque se redimere in triplo
(m, 10.) Prsecipimus ut perjuria caveantur, nec justa wirgilduni suum potuerit. Sancta vero Eccle-.
admillanlur lestes ad juramentuin anlequam discu- sia in sacerdotibus constat. Idcirco magna poena
liantur: et si aliter disculi non possint, separenlur plectendi sunt, qui episcopis vel reliquis'sacerdoti-
ab invicem, el singulariler inquirantur. Et non licet bus injuriam vel conlumeliain fecerint. Nam detra-
soli accusatori testes eligere absente suo causatore. clio sacerdotum ad Christum perlinet, cujus vice
Et omnino nullus nisi jejunus ad juramentum vel ad legatione in Ecclesia funguntur.
 1105 1SAACIEPISCOPI LINGONENSIS 1104
CAP. VI. De non pampendenda excommunicatione : A concilii logera polestis, son in aliis sanctorum Pa-
sacerdolum. trum synodalibus edictis, el in Antiocheno concilio,
Ex codera cap. 248. quod hi qui damnali sunt a synodo, vel a suo epi-
(vi, 224.) Placuit ulfidelesneparvipendanlexcoui- • scopo, et postea minisirare prsesumunt, praecipitur
muiiicalioncm sacerdolum illorum .•'quoniam si hoc ul nullus audeat eis communicare. Si quis vero eis
fecerint, juste segreg'abnnlur a coeiii Christianor communicat, simili senlentia subjaceat, sicut et
ru ni. damnalus.
CAP.VII. Ut quicunque synodale»»cxcommmcationem TITULUS X.
trnngressus fuerit, in alia synodo spem récupéra- DESTABIL1TATE SACERDOTUM IN T1TCLIS PROPRIIS.
tions non habeat.
Ex lib. vu, cap. 9. CAP.I. Ut clericus in ecclesiain qua proelitulalus est
permanent.
(vu, 6.) Si quis episcopus damnalus a synedo,
vel presbyter aul diaconus a suo episcopo, ausi fue- Ex libro v, capite 28
rint de sacro ministerio aliquid contingere, sive epi- (Lib. v Capitulai-., cap. 26.) Clericura permaners
scopus juxta praecedenlem consuetudinem, sive oportet in ecclesia cui initio ab episcopo prsetilula-
presbyter aul diacouus, nullo modo liceal ei, nec B tus ac sortilus est, el ad quam confugit quasi ad
iu alia synodo rcsliluiionis spem, aul locum habere poliorem. Hoc aulem refulantem revocari debere ad
salisfaclionis, sed el communicantes ei omnes ab- suam ecclesiam in qua primilus ordinatns est, et ibi -
jici de Ecclesia : et maxime si postquam didicerint taniummodo minisirare. Si quis hanc definilionem
hoc factura esse, communicare tenlaverint. transgressus fuerit, decrevil sancta synodus a pro-
CAP.VIII. Gnorfea^oiHinioiicfltia sacerdole, anlequam prio gradu décidera.
canonice reconcilieniur, non possinl majores natu CAP.H. Ut in lilulis in quibus presbyteri consecran-
accusàre. iur, unie suam promoiionem stabililalem promii-
Ex eodem cap. 180. lunl.
128 Ut excommunicalus a Ex eodem capile 75.
(vi, ) sacerdote, qnan-
diu in ipsa esl excommunicatione, majores nalu ac- (v, 108.) Ut presbyteri, qui in lilulis consecran-
cusàre non praesumat. Quod si prsesumpserit, non iur, secundum canones, anlequam ordinenlur, pro-
recipiatur, sed aul majori excommunicatione subja- .missionera slabililalis loci illius facianl.
ceal, aul ab Ecclesia pellalur. TITULUS XI.
CAV.IX. De modisexcommunicalionistam de clericis, n INCTPIIINT ALIACAPITULA EX QUINTO, SEXTOET SE-
quam de laicis. PT1MÔLilîROCAP1TULARIS COLLECTA, SATÏSECCLE-
Ex libro v, capile 63. SIASTICIS UT1LITAT1BUS CONGRUA.
(v, 42.) Si quis presbyler ab episcopo suo degra- CAP.I. De eo qui filiaslrum aul filiastram ante epi-
«latus, vel excommunicalus fuerit, et ipse per con- scopum tenueril.
Ex libro v, capitulo 7.
tcmplum postea aliquid de suo officio sine com-
ïticalu facere prsesumpserit, et postea ab episcopo (Lib. v Capilul., cap. 5.) Si quis filiastram aut
correplus et excommunicalus fuerit, qui cura ipso filiastram ante episcopum ad confirmalionem tenue-
communicaverit scienler sciai se esse excommuni- ril, separetur ab uxore sua, el altérant non accipiat.
caïuui simililer. Quiconque clericus, aul Iaicus, vel Similiter el mulier altérant non accipiat.
femina, incestum comniiseril, cl ab episcopo suo CAP.II. De eo qui filiastram suam contra volunlaiem
cprreplus se emendare nolucrit, et ab ipso excom- ipsius dederil ingenuo vel servo.
municalus fuerit, qui postea cum ipso communica- Ex eodem libro, cap. 19.
verit, simililer excommunicelur. Elut scialis qualis sit (v, 17.) Si quis homo filiastram suam conlra vo-
roodus islius excommunicalionis, in ecclesiam non lunlaiem ipsius, et malris, et parentum, dederit
débet inlrare, nec cum ullo Chrisliano cibum vel D viro ingenuo, aut ecclesiaslico, vel servo, el illa
potum sumere.'nec ejus mimera quisquam aecipere nolueril habere illum, el raliquerit eum, poteslalem
• débet, vel osculura porrigere, nec oralione se jun-
habeant parentes illius dare illi alium maritum.
gere, neesaluiare, anlequam ab episcopo suo sit re- GAP.III. De presbytero suspicioso.
conciliatus. Quod si aliquis se reclamaveritquod in-
Ex eodem cap. 36.
juste sil excommunicalus, licentiara habeat ad
meiropoliianum episcopum venire, ul ibidem se- Sacerdos si suspiciosus aut inèredibilis suo epi-
cundum canonicam insliluiionem dijudicelUr, et scopo, aut reliquis suis consacer'dolibus, sive bonis
intérim suant excommunicationem custodial. Quod cl juslis de suo populo vel "de sna plèbe hominibus
si aliquis ista omnia contempseril, el episcopus hoc fuerit, ne in crimine, aut in prsedicta suspicione re-
emendare minime poluerit, régis judicio condem- maneat, cum tribus aut quinque vel septem bonis
nelur. ac vicinis consacerdolibus,' exemplo Leonis papa;,
CAP. a.. »iem de eadem re. qui duodecint épiscopos in sua purgalione habuil,
Ex codent libro, capile 64. vel eo amplius, si suo episcopo visuni fuerit auC
li;cc vero per singula capitula in slalulis N-icaun necesse propter tusnulluin populi id esse perspexcril,
liOo CANONES. 1105
el cum aliis bonis el juslis haminibus, se sacramento jA Sabbalo Pentecostes, si qui velint aquam consécra-
coram.populo supee- quatuor Evangelia. purgalum tam ad aspersionem in domos suas aecipere, ante
Ecclesia? reddat.. Si quis aulem scire desiderat qua- chrismatis accipiaut infusionem.
les lestes ad nccusationem sacerdolum. recipi de- CAP. XII. De confirmatione episeopôrum a plèbe
beant, et quid de accusalore faciendum sit, pleniter sollicite quoerenda.
iii canonibus reperiri poleril. Ex eodem cap. 75
CAP.IV. Ut presbyteri chrisma diligentcr custodiant. (vi, 82.) Ut omnes maximam curant habeant, ne
Ex eodem libro, cap. 165. sine confirmatione episcopi quis vitam- finiat,. ani-
(v, 80.) Presbyteri sub sigillo custodiant chrismn, maque pcriciilelur.
el nulli sub praeiextu medicina? vel malelicii donare CAP.XIII. De viro et muliere in matrimoniocoputalis,
prsesuniant. Quod si fecerint, honore priventur. et poslea dïcente ea non posse eum nubere cum ea.
CAP.V. Item unde supra in eodem. Ex eodem cap. 91.
Cap. 104. (vi, 55.) Si vir et mulier conjunxerint se in ma-
Ut presbyter qui sanctum chrisma donaverit ad trimonio, et postea dixeril mulier de viro non posse
_ nubere cum ea,si poluerit probare qnoJ verum sit,
judicium subverlendum , postquam de gradu suo ]
manum ainiltat. accipiat aliuni, eo quod juxia Apostolunt non potuit
depositus fuerit, illi reddere vir suus debttum (/ Cor. vu).
CAP.VI. Ul malum ebrielalis omnino vitetur-
Ex codera cap. 161. CAP..XIV. De raptoribus el raptis virginibus et
viduis.
(v, 96.) Magnum malum ebrielalis, unde omnia Ex eodem eap. 96.
vilia pullulant, modis omnibus cavere praecipimus.
Qui aulem hoc vilare noluerit, excommunicandum (vi, 95.) Si quis alterius sponsam, virginem aut
emn esse decrevimus usque ad emendationem con- viduain necdum desponsatara rapuerit vel furatus
gruam. fuerit, placuit ut, sive eam postea sponsaveril, sive
dolaverit, sive non, sive cura parentum ejus volun-
CAP.VII. De ecclesia oedificanda.
lale quocunque commento ipsam aecipere vel tenere
Ex codera libro, cap. 582
poluerit, nunquam illam uxorem habeat : sed ra
(v, 229.) Nemo ecclesiam scdificet anlequam ci- plot! aut luri auferatur, el proximis suis alio viro
vilatis episcopus veniat, et ibidem crucem figai tempore congruo, si ipsa hoc malum non consenserit,
publiée, et ante praefiniat qui asdificare vult, quid nuptura legibusque acceptura reddalur. Raplor vero
ad luminaria, et ad custodiain, et ad stipendia eu-, C sive fur, omnesque ei consentientes, publica poeni-
slodum sufficiat, el facla donaiione sic domum lenlia juxia canonicam aucloritatem niultentur : et
oedificet. proximis illius quidquid'injuste in lam nefando sce-
CAP. ViH. De non judicando qnemquam absque lé- lere egerint in triplo componanl, et unamquamque
gitima accusalore. rem semolim legibus in triplo restituant. Ipsa au-
Ex eodem cap. 298. lem quserapitur, si aut primo, aul postmodum, tant
(v, 244.) Judicia non est quemlibel judicare, vel nefario sceleri libens consenserit, nunquam postea
condemnare, absque legitimo accusalore, quoniam nubal, sed publica poenilenlia innltetur, el sub lali
et Dominus Judara furent esse sciebat : sed quia custodia ponalur, ul ei nullalenus luxuriari cum
non esl accusatus, ideo non est ejeclus. quodam liceat. Taliter enim memorala flagitia pu-
CAP.IX. Quod laicis non sit de religione proesu- niantur, utoranes cognoscant quoniam" nec sseculi
mendum. leges tara nefandis conjunclionibîis consenlianl, nec
Ex eodciv libro, cap. 405. sacri canones conciljuni ullum.prsebeant.
(v, 219.) Laicis quamvis religiosis, nulla tamen CAP.XV. Dehis qui in domo sua oratorium fecerint.
de ecclesiasticis facultatibus , vel de Deo dicatis .r. Ex eodem libro,. cap. 102.
hominibus, aliquid disponendi allùbualur facilitas.
(v, 101.) Qui in doimh sua oratorium habuerit,
CAP.X. Si quis episcopus, presbyter, diaconus, vel orare ibidem polest, missas tamen in co celebrare
subdiaconus, ad' bellum processerit, deponatur. non audeal, nec agere cuiquam pcrmitlat sine per-
Ex libro vi, cap. 61. missu el dedicalione episcopi illius loci. Quod si fe-
-(vi, 61.)- Si quis episcopus, presbyter* diaconus, cerit, domns illius fisci viribus addicatnr. Cornes
vel subdiaconus, ad bellum proeesserit,'ei> arma vero, qui hoc cognovit, et non prohibuit, publica
bellica indulus fuerit ad beUicandum,.ab omni officio poenilenlia multetur, vel honore privelur.
deponatur, inlaniiim ul nec laicant communionem CAP.XVI., De expositis infantibus ac colleclione
habeat. eorum.
CAP.XI. Ile his qui vojunt aquam consécratam in Ex eodem cap. 154
Sabbato simcto aecipere.
(vi, 142.) Si exposilus ante ecclesiam cujusquara
Ex eodem libro, cap. 82. fuerit niiseratione collectus, conteslaiionis ponat
(vi, 77.) Quod in Sabbato saucto Pasclue, v.cl hi epistolam : et si is qui collectus est inlra decetn dies
 •W7 ISAACI EPISCOPI LINGONENSISCANONES. 1108
quansilusagniiusquenonfueril.seciirushabeatquicol- A CAP.XXII. Ul presbyteri in ecclesiis inconsnlto epi-
legil. Sane qui post prsedictum lempus ejus caluro- scooonon constiluaittur. vel de ecclesiisexpellantur.
nialor exslilerit, ut homicida, ecclesiasiica distri- Ex eodem cap. 145.
cllone damnabitur, sicut Patrum sanxil auctoritas.
(vu, 120.) Sancitum est ut sine auctorilate vel
CAPiXVII. De quorum bapltsmate absque dissimula- eonsensu episeopôrum presbyteri in quibuslibet ec-
lione dubilalur, ul rebaplizenlur proeceptumest. clesiis nec consiituanlur, nec expellantur. Et si quis
Ex eodem cap. 184. deinceps hoc facere lentaverit, synodali senlentia
dislricle ferialur.
(vi, 181.) De quibus dubiirm est nlriim sint bapli-
zali an non, oinnimodis absque ullo scrupulo bapti- CAP.XXIII. Ut illicilus accessusfeminarum ad altare
zenlur : bis tamen verbis praemissis, Non le reba- non fiât, nec ulloe feminoevasa sacra, aul corpus et
sanguinem Domini contreclare proesumanK
plizo, sed si nondum baplizalus es, baptizo le in no-
mine Palris, et Filii, et Spiritus sancti. Ex eodem libro, cap. 190.
CAP.XVIII. Quot sint dies purificalionis mulieris. (vu, 154.) Stalutum esl ut illicilus feminarum ac-
essus ad allare non fiai, quia conlra omnem auclo-
Ex eodem cap. 207.
j, rilatem divinain et canonicam institulionem est,, fe-
(vi, 204.) Cum enixa fuerit mulier, posl quoi dies minas sanctis allaribus se ultra ingérera, aut sacral»
debeal ecclesiam inlrare, Teslamenti Veteris praece- vasa impudenler contingere, sive indumenta sacer-
plione didicimus, ut pro masculo diebus xxxm, pro dolalia presbyteris ministrare, aut corpus et sangui-
femina LXVIdebeal abslinere. Quod tamen, ait san- nem Domini conlingere, populisque porrigere : quod
ctus Gregorius, sciendum est quia in myslerio acci- omni ralione caret, et ne ulterius fiât omniaiodis;
pilur. Nam si hora eadem qua genuerit actura gra- prohibitum esl. El qusecunque feminse deinceps hoc
lias inlrel ecclesiam, nullo peccati pondère gravalur. facere prsesumpserint, judicio canonico usque ad
Yohiptas elenira carnis, non dolor, in culpa est. In salisfaclionem subdanlur. Quod aulem mulieres ia-
carnis aulem commislione voluptas est, in prolis gredi ad altare non debeant, in concilio Calchedo-
.vero prolationegemilus. Unde et ipsi primo malrimo- tiensi, et in decretis Gelasii papa? copiosissime in-
nio dicilur : In doloribus paries (Gen. m). Si itaque venitur.
ipsam mulierem prohiberons eeclesiam inlrare, ip- CAP.XXIV. De violatoribus sepulcrorum.
sam ei poenam suam culpant deputamus. Ex eodem capile 192.
CAP.XIX. De consenmnda fide inler virum el uxorem. p (vu, 130.) Qui sepulcra violaverint puiiiantur, lam-
Ex eodem cap. 424. ingenui, quant servi. Si major persona in hoc scelere
fuerit deprehensa, amissa inêdieiate bonorum suo-
(VI, 527.) Scire omnes volumus, sicut et ssepîus a rum,
donrînis episcopis, et a reliquis Dei servis admoniii perpétua noletur infamia : si clericus, deposilus
omni honore clericali, perenni exsilio depuletur. Si
sumns, quod viri uxoribus suis, et uxores simililer
viris suis, veraciler fidem et dileclionero servare de- judex hoc persequi aul implere distulerit, facultatibus
et honore privetur.
benl, et non in aliquo ab liis declinare : et quod non
liceat conjugatis, neque pellieem, neque concubiuain CAP.XXV. De clerios, si ebrietatem non vilaverinty
habere. aul excommunicentur, aut verberentur.
CAP.XX. De sacerdotibus qui minislerium suum adim- Ex eodem cap. 270.
plere non valent. Ante omnia clericis viletur ebrielas, qua?omnium
! Ex libro vu, cap.. 157 viliorum fumes acnutrix esl, nec quis potest liberum
(vu, 100.) Sacerdotes qui rite non sapiunt adim- corporis sui ac mentis habere judicium. Qui esicaptus
ad
plere minislerium suum, nec discere juxta prsecep- vino a sensu probatur esse alienus, elproclivius
tum episeopôrum suorum pro yi-ribus satagunl, velI judicium mens labefacla ducitur : ac plerumque solet
B
conteinplores canonum exisfunt-, ab officio proprio) peccalum aul crimen dum nescil incurrere. Ignoran-
sunl reinovendi, quousque hoc pleniter emendatiim! lia vero talis non potest effugere poenam, quam ex
habeant. volunlariaanientia manasse constileril. Itaque quem-
cunque ebrium fuisse constiterit, ul ordopalilu.r,
CAP.XXI. Ul nullus judex neque presbylerum, ner/ne \ aul XLdierum spalio a communione slatuinius sub-
diaconum, aut clericum, sine conscientia episcopi niovendnm, aut corporali subdendum esse supplicio.
sui di tringat.
Ex eodem cap. 139. CAP.XXVI. Ut testes, priusquam de causa inlerro-
gentur, sacramento consiringanlur.
(vi, 154.) Ut nullus jndex neque presbylerum,
neque diaconum, aul clericum, aul juniorem ecclesia? a Ex eodem cap. 283.
sine conscientia ponlificis per se distringat, aul con- (vu, 207.) Testes priusquam de causa iilterrogen-
demnare praesumat. Quod si fecerit, ab ecclesia cuii tur, sacramento debere consirîngi, ul jurent se nihil
injuriam fecit quant irrogare dignoscilur landiu sitt nisi rei verilatem esse dieluros. Hoc etiam jubemns
sequeslratus, donec reatura suum cognoscat, ett ut honestioribus magis quam vilioribus teslibusfides
eniendei. pntius admillalur. Unius aulem teslimonium, quant-
1109 ODO BELLOV. EPISC. — NOTIT1A IHSTORICA. 1110
libet splendida et idonea videatur esse persona, A . ullo unquam tempore tradere poluerunt, nec nip.lo
nullateims audiendum. possunt.
CAP. XXVII. Ul mançipia, quoe Judoet emerinl aut CAP.XXXI. Item de chorepiscopisi
cireumciderint, ab eorum potestate auferanlur. Ex eodem libro, cap. 425.
Ex eodem cap. 286.
(vu, 328.) Placuit ut sicut Leonis papa? et omnium
Si
(vu, 209.) quis Judseorum Cltristianum servum, episeopôrum nostroruin, atque reliquorum fidelium
vel cujuslibet alterius seclse, emerilvel circumcide-
generali et synodal! consultu decrevimus, nullus
rit, a Judaei ipsius potestate sublalus in liberiate cborepiscopiis per manus impositionem Spiritum
permaneat. saiiclum tradere, aut sace.rdoles, vel Levilas ,
CAP. XXYIII. Je vaqis et levibus sacerdotibus ac aut subdiaconos sacrare, vel virgines vclare, aut
clericis. sanctum chrisma conficere vel ecclesias vel altaria
. Ex eodem cap. 296.
sacrare, autbenediçlionem in publica missa populis
(vu, 217.) Hoc etiam placuit, ul vagus atque In- tribuere praésumat. Quse omnia summis ponlificibus,
slabilis clericus, sive etiam in diaconali minislerio, id esl calhedralibus episcopis debentur, et non ebore-
vel presbylerali officioconstilutus, si episcopi, a quo piscopis, vel presbyteris, quorum formam juxta san-
g
ordinalus esl, praeceptis non obedieril, ul in delegata ctorum décréta chorepiscopi gerunt. Si autem hi
sibi ecclesia officium dependat assiduum, quousque aliquid ex his agere lentaveri ni, irrita erunt quae ab
in vilio permanet, communione et honore privelur. . eis geruntur, el ipsi omni eeclesiaslico honore fun-
CAP. XXIX. De caslilale eoruin qui conjugio sunt dilus priventur.
copulali. CAP.XXXU. De his qui seipsos necqp ,
Ex eodem libro, cap. 589. Ex eodem cap. 443.
(vu, 505 ) Sciendum est omnibus et firmiler reti- (vu, 144.) Quicunque se propria voluntate aut in
nenduuvquod hi qui uxores ducere voluerint, sicut aquam jactaverit, aul coUum ligaverit, aut de arbore
eas caslas et incorruplas cupiunl invenire, sic ad eas aul ferra percusseril, aul cuilibet
praecipilaverit,
casli el incorrupli debent accédera, easque cum be- voluntaria? se morti
tradiderit, istorum oblalio non
liediclione sacerdotis, sicut in Sacramenlario çonli-
recipiatur.
nelur, aecipere : sed prius eas dolali lilulo debent
C'P. XXXHI. Qualiter hoecstatuta servanda sint : et
colligare. de his qui hoec conlempserint, sive clericis, sive lai-
CAP.XXX. De his qui a eliorepiscopoconfirmait sunl. cis, quid agendum sit.
Ex eodem libro, cap. 402. C Ex eodem cap. 476
'.vu, 517.) Si quis non ab episcopo, sed a eliore- (vn, 575.) Hasoinnesconslilutionesecclesiasticas,
piscopo, qui non esl episcopus, sed vicarius episcopi, quas summatim breviterque perslrinximus, sicut
priusquam, prohibili essent, fueritconfirmatus, rei- plenius in canonibus coniinetur, manere perenni
lerari aliis benedictionibus débet. Nam chorepiscopi, stabilitatesancimus. Si quis ergo clericus, aut laicus,
ante aposlolicam atqiiesyuodalem prohibiiionem, non harum sanclionum inobediens esse voluerit, si cleri-
ex numéro aposlolorum, sed ex CLXdiscipulorum, ut cus fuerit, excommunicationi subjaceat; si vero lai-
sacri canones testantur, ordine erant, quos nunquam cus, et honestioris loci persona, medielalemfaculla-
Spiritum paraclelum tiadidisse novimus. Sed quia tum suarnm amiltat fisci viribusprofuturam :si vero
olim, ut diclum est, jam dicti chorepiscopi prohibili minoris loci persona est, amissione rerum suarum
sunt, ideo modo nihil sunt, nec Spiritum paraclelum muiatus in exsilio deputetur.

ANNODOMINIDCCCLXXX..

ODO

BELLOYACENSIS EPISCOPUS.

WOTITIA HISTORICA..
(Ex Callia chrislianai,tom. IX.)
Ex abbate CorbeiseOdo renuntiatus est anno 860 I) Maria? Snessionensis. Anno 862 adfuit concilio Pjs;
exennle,-vel 861 ineunte, episcopus Bellovacensis , lensi , cujus epistola? synoilicae pro Dionysiano mo-
posl rejeclum ab Hincmaro etcomproviiicialibns epi- naslerio, et privilegio sancti Martini Turonensis
scopis, ut minus dignum vel capacem , nescio quem subscripsit. Eodem anno Acta Synodi Suessio-
Frimoldum. Nomen ejus reperitur an. 858 in siib- nensis, in qua Rolhadus Snessionensis episcopus
sçripiionibus viliosis chartse Caroli Calvi, in qua re- inàTglieexaucloralus fuerat, Romam dclulil ad Ni-
censentur el confirmantur bona Parlhenonis- B. colaum papam, ab coque oblinuit, anno sequeuii,
 tm 0D0N1S BELLOYACENSISEPISCOPI 1112
conlîrniaiioneni lam privilegii Corbeiensis monasterii, A dent anno, in concilio Yermeriensi, confirmavi
quant ahbaliariim Oratorii el S. Geremari, quas Ca- quaedam prsecepla regia pro ccèhôbio Carrofensi
rolus Calvus ad ejus preces ecclesia? Bellovacensi Eodem rursus anno astilit Métis coronationi Ca-
dedera.l. Diploma hujus poslremse eonfirmalionis post roli régis ad regnum Lotharii capessendum ; e
Luvelinnt el Sammarthanos hic habes in appendice auclor fuit ut ille villam Luciacum monasterio S,
( Vide Patrologioe loin. CXIX inter epislolas Nicolai Luciani concéderai; cujus rei ebartant habes apud
papas).Illum certe plurimi faciebat suntmns pontifex ; Loisellum, pag. 242 el 244. Anno 870 inlerfuit çon-
quod probant lilterae ejus ad Huberlum abbalem-, venlui Aquisgranensi de dividendo jnter Ludovicum
fratrem Teulbergse reginae; ad Rothadum Suessio- enTarolûin rages Lolhariano regno. Anno sequenti
iiensem episcopum, el ad filios Caroli Calvi, in qui- adfuit concilio Duziacensi, in quo exauctoratus esl
bus Odonem vocal sanctissimum fralrem et coepisco- Hincmarus LaudïïnëîïsîsTAnno874ecclesia in Huslia?,
pum suum. Anno 864 iterum missus est Romam a Corlieiensibiis obnoxiam, in episcopalu Tornacensi
Carolo Calvo rege, ut libertalis Anisolensismonaste- exstruxit. Anno 876 adfuit concilio.Poptigonensi, in
rii in conventu Yermeriensi asserla? confirmationem cujus sessione oclava dicitur legisse « quaedam capi-
a sede aposlolica'inipëtraret. Eodem anno adfuit alteri tula a legatis aposlolicis, et ab Ansegiso, el eodem
synodo Pisiensj, in qua eonfirmala sunl bona mona- Odone, sine conscientia synodi diclala, inter se dis-
slerii S. Germani Autissiodorensis; tum biennio sona, elnullam utililatenihabenlia, verum elralione
post, concilio Sjies.siojjen§j,in quo Hirmiiitrudis re- et aucloritate carenlia; et ideo -hic non habeniur
gina solemni rilu coronata esl. Eodem anno, ex snbjuncta. » Anno 877, Rai. Jul. nominatus est a
Spicilegii loin. IV, pag. 504, dédit monasterio Cen- B Carolo Calvo cônsiliarius filii sui Ludovici Balbi, una
luleitsi quasdam raliquias tam S. Luciani quam S. cum quibusdam aliis seu episcopis, seu abbaiibus.
Jusii martyris. Eodem circiler anno admit concilio Anno sequenii scripsit ad eum Joannes VIII papa
Yermerienij, Anno sequenti, cum Hincmarus Rhe- epislolam 146 de ordinandis quibusdam S. Dionysii
tnensis a Nicolao papa Groecorum capitula adversus monachis. Huic el Albuino eomiti, anno 879, Ludo-
Lalinos accepisset, ab episcopis Gallise confuiauda, vicus Balbus apud conipendium morli proximus
cura hsec in provincia Rhemensi demandata esl coronam, eiisem caelerunique omnium regium com-
OdoniBallovacensi, cui ex Flodoardo lib.ni, cap. 23, ntisil, ad Ludovicum ejus filimn deferenda, praeci-
Hincmarus hac de re scripsit non semel, ac prseser- piens ul cum in regem sacrai! et coronari salage-
lim lus verbis : « Quapropter, frater charissime, se- renl. Sed uierque, regiis insigidbus Theoderico
cundum domni aposiolici commeiidationem, de iis cainerario cousignalis, slatim redilum ad sua mntu-
per Iramitem Scriplurarum et tradilionem majo- rarunt. Anno 88! ineunle, Odo reliquias S. Vedasti
rum, qua? illi convenienier reseribere possimus, ad Bellovacos asportalas débita cum veheralione
quaerere el iu unum colligere sludej.ul cura simul, suscepit, ac paulo post, v Rai. Febr. vitam cum
adjuvante Domino, venerimus, quse quisque nosiriini morte coinniutavit. Praesul ille multa Ecclesisesuse
invenit sigillalim, eommuni studio îelegamus, et' utilia egil. luter caelera aulem numerum canonico-
qiueeideindomi.no papa? nobis inde scrihenda sunt, runt suorum ad quinquaginla auxisse, eisque con-
urdmeiims. Data rv Rai. Jan., indict. i. »Illud aulem gruentes reditus assignasse dicitur lilteris,. quas
cxsecuiuseslOdo, tara per se quant per R.alramnuni habes apud Luvelium, Loisellum, Sirmondinn, Lab-
' Corbeiensem ad monachuni, suasque ad illa objecta ' .' beuni, atque hic post Sommarthanos recudi curavi-
responsiones Hincmarura misit uno libello cou- mus. Sed proeterquani quod litterarum illarnm vitiosse
tentas, in quo.tamen Hincmarus qua?damrelraclanda sunt, vel subscriptiones episeopôrum fera omnes,
et corrigenda esse exisliraavit. Eidem Ratramno vel alia? noise chronologica?, quis sibi facile persua-
prseceperal Odo, ut moitachi cujusdam insanam opi- deat, vitam canonicorum comniunein qua varioruin
nionem refelleret, qui unam in omnibus hominibus hujus sseculi conciliorum Palribus nil fuit anliquius,
animant esse contendebai; quod et ille praaslitit di- tant cito abolcvisse in ecclesia Bellovaca? Vidé ejus
sputalione ipsi Odoni nuncupala. Eodem anno 867 elogium, loin. VH1,Concil. Labb., pag. 17i3. Vitam
Odo adfuil concilio Tiscejisi; an. 868 exaniina- sane nienddsissimam S. Luciani scripsisse crediluE
lioni Wildeberli Calalaunensis episcopi ; et an. 869 a noiinullis.
consecrationi Beriulli archiepiscopi Trcvirensis. Eo-

ODONIS

SERMO IN SANCTUM LUCÏANUM.

(ApudBolland.,tom. I Jan., pag. 461.),

CAPUT PRIMUM. D prior pugnavit. Et ideo sancti martyres tanto proxi-

S. Lucianns miltilur in Gallias.
1. Pretiosorum marlyrum victorias et gesta, fra-
tres cbarissimi, enarrare, nihil aliud est, quam laudes
Christi dieere, et triumphum virtulis ejus in suis mar-
lyribus ad gloriam sui nominis prsedicare : quoniam
in omnibus ipse \ iclor exstiiit, qui ail suis : Confidite,
quia ego vici mundum (Joan. xvi,33). Ergo in omnibus
benignissimus ipse Jésus vieil, qui pro omnibus soins
a lia nempe S. Paulus epistola? ad Colossenses i,
21. Adimpleo ea quas desunt passionum Christi in
came mea, pro corpore ejus, quod est Ecclesia.
miores sunt Christo prse omnibus honorificali iu glo-
riam, quanlo imilatores ejus fuërunt in passione.
a Ipsi siquidem. supplevernnt qua? deerant passioni-
bus Christi : et ideo iterum jure dicitur in bis om-
nibus Christus passus, quiâ ipsi membra ejus
erant ; unde et in ipsis rursus reele viclor praedica-
tur, quia tolies per eos vicit, quoliescunque martyr
in passione pro Chrislo viclor occubuit. b Oportet
b Jlfs. S. Max. qusedam hic inlerjicit de imitarrdis,
qui laudantur marlyribus.
1113 SERMO IN S. LUCIANUM. 1114
itaque nos laudare viras gloriosos, quorum doctrinis A clarum eolloquia B. Clemens divino afflatus spiritu
longe laleque per orbem gloriosa Christi refulget Ec- ait : Yideshe, mi frater charissinte Dionysi, quanta
clesia, eL ipsi sub ara Dei, amictis stolis candidis, esl messis in gentibus Dominica? sationis, el quam
cruore proprio purpurali, ei in Christi sanguine deal- pauci sunt operarii in vèrbo divins? prsedicaiionis?
b'alj, féliciter reqiiiescunt. Quia ergo de omnibus Cathoiic;e lidei suffieienlér es
2. De quorum collegio exslitit beatissîmus Lucia- èrudiius doctrinis, et omni religioné Christiana im-
ims insignis et gloriosus martyr : a quem ipso fonlis bulus , atque viriutibus corroboratus ; perge, rogo,
lavacro, b divina perfudil gratia, ila ut ex evenlu rei in nomine Domini Jèsu Christi ad occiduas panes,
darelur indicium, quod magnns futurus essel pro ul bonus-miles," et.prseliare conlra hostes- imraaiiis-
nierilo sanctilalis in populo. Lucius enim a progeni- sinios proelia Domini Dei lui.
toribus secundum carnem est voealus, c a magno 4. Quibus ila edîclis, cum jam ad hoc bealîssimus
consule Lucio Irahens non solum carnis originem, Dionysius assensum pracbuissel proficiscendi, coepit
verum eliam et vocabulum. Sed demum per graliaiii S. Clemens socios ei quaerere cl adjutorés slrenuos
sancti Spiritus, more sanctorum Patrum, in melius in verbo, necnoii in vita et saneiitale idoneos, mi-
commutalum esl nomen ejus; ul qui erat parentibns nistres quoque divini officii prsecipuos et quamplu-
diclus Lucius, diceretur Deo postea per graliam au- B ras : inler quos etiam elegit idem ponlifex in san-
cto noinine Lucianus : qualenus ex hoc patesceret eiitale hune prohatissimum virum Lncianum con-
indicium, quia in nova luce progenitus ipse lux fa- sortein, quem etf ordinavit episcopum, quia fuerat
ctus in Domino, tandem eamdem'lucem, qua renatus sub doctrina Pelri aposioîi ad fidem penitus institn-
erat in Chrislo, una cum cicleris sanctis viris prà?- tus, ut non deessenl singula Ecelesiaslicse disciplina?
dicare primiim délierai in genlibus. Clarel igilur officia inler tant probatissimos viros. Quem ideo,
Romanuni eum fuisse génère, nobili ex prosapia : quia anliquior Christi et Pelri fuerat discipulus, ila
sed nobilior factus esl in spiritu , quia per adoptio- consociavit S. Dionysio ul ejus essel inlerpres, et
nem graliae invenlus est oelerni Régis filius. Quod si cseteris quasi Pater venerabilis el egregius inagisier
quaeiiuir ab eo, cujus instituais sil doctrina, el eru- in doctrina et religioné sanctilalis. Quibus iia dispo-
diius magi'slerio, vere Pétri apostoli discipulus fuit, sais inler quamplurima doctrina? Christi instituta et
et in ejus fundalus fide, atque coelestibus imbulus monita pielatis ad Ultimum eos ila alloqiiilur, di-
disciplinis : quod salis séries gestorum, tempus, et cens : Ile, charissimi, et fôrtissimi ac strenui bellalo-
ordo loquunlur. d Conversa lus est aulem jam rena- res Christi : et sicut fuit Dominus cura sanclis Pa-
tus in Chrislo pcrfeclus tiro Christi-.Romoepositus, lribus noslris aposlolis, et cum eorum cooperatori-
ac si in castris mililaribus; ul quamioque egressu- C bus ; ita sil vobiscum in omnibus operibus verbi
rus ad gentes strenuus haberelur bellalor, et propu- divini. Vos enim, inquit, maximam cl innumerabi-
gnalor in fide fonissimus. lem plçbem Domino acquisituri estis ex genlibus,
3. Cum autem enutrilur doctrina Dei in virum et introducturi in lerram repromissionis. Sicque
perfeclum, factura est ul inclylus marlyr Dionysius post multa singulis conlradila et omnibus simul re-
Christo duce Romam devenirel : e ubi post excessum 'serai.» fidei Sac.ranienla , dans pacem omnibus, ila
aposlolorum jam B. Clcmenlera ponlificent aposto- eos absolvit, et jussit sanclant illam fraternitaleni
lica? sedife apicein gubernanlem invenit. A quo idem in pace abire.
S. Dionysius, qui el Macarius, officiosissime est CAPUT JI.
susceptus, et digno honore salis venerabiliter ha- In lialia proedicat, venit Arelatem.
et
bitas, tam pro sua? sanctilalis merilo, quam pro-
priié vitse longa jam diu familiarilale in Christo, 5. Qui simul pergentes ac prsedicanles primum
unde et apud eumdem summum pontificem non per omnera Ilaliam verbuni Dei, antequam Ticinmn
s qnodant in loco non mulium
parvo temporis spatio conversatus est, ul se mutuis qipropinquassenl,
recrearent aspeclibus, el divinis se refoverenl eollo- longe a civilate, qua? dicitur Parma, in via visunl
^ est bealissimo Luciano, ul evanaelizarel populo eo-
quiis, atque suis se vicissim corroborarenl viriulura
e>emplis. Cui inler quamplura Scriplurarunt san- dem in loco verbuni Dei ; et revoearet eos a vana

a Addit Ms. S. Max. qui olim a pner'Uia sacro ba-
ptismale a Domino est consecralus, et coelestibusdisci-
plinis plenissime eruditus. Lovelus lib. H, cap. n, ait
a S. Peiro Roma? convcrsuni. Renatus Bchcdicius,
ex Oriente eum S. Petro Romam venissc.
'' Addit. i!fs. S. Max. sicut ipse suis déclarai re-
sponsis.
c Luvetus diserte filium Lucii Consulis vocal.
Multi prsenoniine Lucii consoles fuere S. Pelri apo-
stoli seiale, uti etiam sequenlibus soeculis.
d. Graeceet Latine doclissimuut fuisse scribil Lo-
velus, el Ms. S. Max. in quo el de ejusconslanlia ze-
loque et aliis viriolibus iionnulla subdunlur. Saussa-
jus ait, post Pelri morleui diversa llalise loca per-
lustrasse, ac late verbi divini sementera dispersisse.
" Lovelus scribit Dionysium Romain venissè, ul
Petru-m et Pauluin captivos viserai; sed cum appulii,
reperisse, illis inlerfeclis, démentent jainponiiliceni
cieaium ; cum a Pelri csede ad Cleinenlis eleelionent
plures'fluxerint aimi, pontificalum gereiîtibus Lino
H Clelo, ul de hoc diceraus 26 April. de illo 23 Se-
ptembr. ac de Clemenle agemus 23 Novembr.
f Alii a S. Dionysio; Marlyrologia Silvaneclensia,
teste Lovelo, a S. Regulo episcopum consecratum
hadunt.
« Fidenlias Julioe, ul mox palebit, inler Parmam
el Placentiam.
i\ 15 ODONIS BELLOYACENSISEPISCOPI lllh
superstitione et cultura idolorum, propter illud quod A' slulo, alque una cum sanctis suis commililonibus
caitilur in psalmo : Eunlcs ibunl et flebanl miltenies liberum abire fecerunt.
semina sua; etqua? acceperat ac si fldclis dispensa- 7. Al vero illa sancta societas prosperis snecessi-
lor erogarel in populo, Sed homines loci illius cum bus hinc inde Ticinum veniiint b ad regiam llalia?
essent adhuc genliles, el nimium idolorum cullibus civilatem. Ibi siquidem paululum requiescentes, non
implicali, injurias deorunt suorum non ferenles, ne- cessabaitl a laudibus divinis, neque deficiebant ubi
que sibi verbam evangelizari dîvinum , mox appre- vel ubi prsedicare verbum Dei, ita ut cerneras eorum
hendunl sanctissimum Lucianum, el conlumeliis af- propbetiam , quia speciosipedes evanjgelizantiumpa-
fecium posuernnl eum in cuslodia publica , qu;o ad- cem, evaugelizantium bona (Rom. x, 15). Hue illuc-
huc l.oJic monstralur omnibus eo in loco irauscuu- que discurrenles confidenler agebant, confisi ex Dei
tibus. In qua cura ingrcderelur, mngno psallebat auxilio. Ibanl igitur gaudentes niemores eorum quse
cum gaudio, ila dicens : Deiluc me, Domine, in via in Aciis leguntur aposlolorum , quoniam el ipsi jam
tua, el ingrediar in verilale tua ; alque illud : Perlîce participes eranl l'acli passionum Christi, el digni ha-
gressus meos in setuitis luis, ul non nioveanlur ve- biti pro ejus nomine couiumelias pati (Act. v, 41).
stigia mea. Qui simul pergenles, nullus esl qui edieere queat
î quoi millia hominum conversi sint in lempore ad
B
6. Sicque vir sanctus in hac se agebat cuslodia, Chrislum : et praedicabant evangelizantes omnibus
quasi sub ombra alaruin Dei, el lolus in spe pro- verbum salulis. Comilabalur aulem eos virlus di-
leclionis Christi posilus orabat Dominum, ita di- vina , ita ut cémentes eos ac si coelicives, et agnos
cens Educ, Domine, de cuslodia animant, meam, ad inler lupos, signis el virlulibus coruscarc, portantes
confitendum nomini luo; quoniam me exspeclanl el illumi.ianles Dei electorum animas.
jusli : ut per me, Clirisle salvalor mundi, ad le jus- 8. Sicque tandem excunles ab llalia, ingressi
tificenlur ex genlibus, qui prsedestinati sunt ad vi- cursu prospéra mare fiantibus veniis, navigio perve-
tam. Cum talia el hujuscemodi bealus cl sanctus nerunl ubi eos Spiritus sanctus recto perduxil ili-
corde Domino dccanlarct, mox pelilio ejus penelra- nere , et porlui appulerunt Arelalensium civitalis
vil coelos, ne sine suis rcmanerel in via, qui cura eis alacriler cura gaudio. Qui exeuntes de navi, hospilio
optabal ire ad passionent, el pervenire ad quos inis- recepli sunt ab.incolis ejusdem civilalis, qui eis non
sus'fuerat. Non itaque prrcclarus athleta Christi re- ntodicam prseslabant humaiiitatcin. Ubi cum essent
lugiebal pro Christo vitae dispendium percipere, sed pariter aggregali, more sanctorum aposlolorum coer
rogabat dévolus ul prius faceret fruclum sibi a Do- perunt ibidem simul coinquirere, singuli quas partes
mino reproinissum, el tum denium cum mullo foe- C < in praedicalionem eligerenl, quive pariter juncti ire
nore messis pervenirel una cum sociis suis ad pal- deberenl. Sicque faclum esl ul c Marcellinum san-
mam marlyrii, et ad vilse prsemium. Cui itaque mox clissimum cum paucis, ul ferlur, ad Ilispanias mil-
adfuit divina virlus in adjulorium. a Eranl ibidem lereiil; d Salurninum vero Tolosant dirigunt, « ac si
jam quidam Chrisliani, quos letigil divina virlus : ad Aquitania?caput, ul longe laleque seterni regni
sc.ienles quod faciunt fuerat in sancio viro, vene- Evangeliunt propagarent in genlibus, et planlarent
runl nocle ad eum in carcerem, et arie qua potue- Ecclesias Christi passim usque ad Oceanum' Britan-
runl pro Christi amore absolvcrunl euni de erga- nicuin f.

a Ms. S. Max. el Lovelus ex alio Ms. Erat enim
ibidem jam Christi discipulus, Domninus nomine, qui
perfeclus adhuc hodie confessorChristi in eodem loco,
pro talibus hujuscemodioperibus requiesc.ilin corpore
gloriosus. Nam et ipse locus ex ejus nomine voenbu-
lum sumpsil, etc., narrai ab eo educUtmnocle Lucia-
num e carçere, in quem jpse ideirco postridie ab _
acenlis conjectus sil. Eadem refert S ussajus, nisi "
quod Parinse velit ista conligisse. Verum II.TCsi ab
Ot'oi'.escripta fuere, non mirer in aliis exemplaribus
esse omissa. Nam sive S. Cleinenlis octale, sive Decii
temporibus venit in Galliam Lucianus, non potnit
eum S. Domninus capitis sui periculo liberare, qui,
ul 9 Octobris dicenius , annis post Decium quadra-
ginla Maximiani cubiculiarius erat, ibiqne pro Chri-
sti liile inlerfcclus, loco deinceps nomen lëcit, qui
janh llurgum S. Domnini dicitur.
Non nisi Gothorum temporibus regia urbs fuit
Ticinum, sive Papia.
c llunc omitlil Lovelus, nec salis mihi constat
quis fuerit, nisi forte S. Eugenius Marcellus primus
Tolelanus episcopus, qui S. Dionysii discipulus fuisse
iraditur, coliiurque 15 Noventbr.
d Ast Marlyrologium Romanum, Ado, aliique De-
cii temporibus Tolôsaeoccisum tradmil, et consen-
liunt Acta qua? 29 Novcmbr. dabimus; refragante
EcclesioeTolosana?tradilinne, ul palet ex Guilielmô
Calellio 1. 5 HistoriéeOccitans».
« Non est Aquitanias civilas Tolosa, sed Gallias
Narbonensis. Ideo aulem vocal Aucior Aquitaniasca-
put, quia Aquitania? reges Aripertus Dagoberti fra-
ter, et Ludoyicus Pins, sedem regiam Tolosaeûxere.
Plura de, his'Calellius.
f Lovelus ))lures ennuierai eorum socios, variis
populis dalos Evangelii prserones, S. Regulum Are-
latensibus, 50 Martii fastis sacris adscriplum ; Ursi-
num Biiurigibus, qui Nalhanaelemfuisse volunl, 9No-
vembris, el 29 Decembr. Clementem Meteitsibus, 25
Novembris; CrescenlemYiennensibus27 Junii, quan-
quain iradanl hune ante Clemeniis ponlificalum inar-
lyrio coronatum ; Andochhim Mûiùs,24 Septembris,
quem lanien Marlyrologium Romanum el alii Ira-
duul a S. Polycarpo niissuni in Galliam; Benignum
Lingonibus 1 Novembris, sed et hic Polycarpi disci-
pulus dicitur fuisse; Auslremoniùm Arvernis 1 No-
veinbr. répugnai Savaro, et ipse Arvernus, omnino-
que contendit non nisi Decio et Gralo coss. venisse
isthuc Auslremoniùm; Fronlonem Petragoricis 25
Octobris, vita habet a S. Petro missura in Galbas ,
Eulropium Santonibus 50 Aprilis ; Mellonum Rpto-
magensibus 22 Octobris. Ast hic a Slephan.0 papa
lempore Aureliani episcopus crealus dicitur (reclius
JH7 SERMO IN S. LUCIANUM. 1118
' CAPUT 111. A corporibus décédèrent obsessis. Et diebus ac noeli-
bus proedicando non cessans perseverabat astrucre
Rellovaciproedical; SS. Maximianus et Julianus
coronanlur. verum et unum Dominum. Semper enim erat occu-
marlyrio
patus in oralione el f officio divino, in vigiliis pluri-
9. Quibus ila dispositis B. Dionysius, qui et alio mis, et jejuniis quolidianis, in abslinenlia ciborum,
nomine Macarius pro nimia sanctilalis religioné est el in omni alïlictione carnis, qua se quolidie niac';-
vocatus, qui et honorent apostolatus tradenle B. rabat, quatenus juxta Aposlolum se bosiiam vivam,
Clémente susceperat, et privilegium prscdicandi in beneplacentem, Christo Dominoexhibéret (Rom. xn,
genlibus,' secum adhuc sacratissimum Lucianum rer Unde assiduus ei victus nullus alius erat, nisi
a 1).
linuisse noscilur : donec Lul'eiiam Parisiorum op- niodicus panis, esusque herbarum, el.aqua frigida
pidum perveniret. Unde paucis secum retentis S. polus. Suslentabat autem eum virlus divina , ac
Lucianum , quem sibi nobilitas fidei sociaverat, membra debilia Christi gratia roborabat : sic quippe
fidesque Christi germanunt feceral, probilas vero anhclabat bealus pervenire ad 'patinant marlyrii, ut
mox etinslantia coivjunxeral,cum1>S. Maxiano pre- jam mundo mortuus crucem porlaret quolidie post
sbytère et Juliano diacono, evangelizandi gralia Christum Dominum : quia pro certo noverai duo
Belvacus misit : quo cuslodia Romanorum et mili- iB esse marlyrii gênera, unum siquidem in occullo,
taris exercilus, ul legimus, residebal, quoniam gens aliud vero in manifeslo , et idem primum istud fe-
Belvacensium semper bellicosa fuisse narramr. Unde rebal in abscondilo (quanquam manifesta essel om-
solummodo, sicut in hisloriis conlinelur publicis, ex nibus virlus abstinenlise), ut ad illud perveniret post-
eodem pago r- sexaginta el eo amplius arinalornm -ntodiim a Domino coronandus. Erat enim moriifica
millia exisse legunlur obviani ad prselium conlra Ju- tione carnis confeclus, patienlia decorus, mira hu-
lium Csesarem, et conlra Romanorum exercilum una militate fundalus, inansuetudine replelus. Unde
cum reliquis Galliaruin concivibus. Et ideo pro- tanla circa eum excreverat virlus bonorum operum,
pter d custodiant cselerarura civitatum Romanus tune ul in terris adhuc in corpore positus, cura angelis
temporis versabalur exercilus. jam spiritu videretur conversari in coelis. Hinc.erat
10. Conlra quant feritatem utrarumque gentium quod semper vullu placidus videbatur, et nieiite
forlissinius alhleia Christi, solalio frelus discipulo- tranquilius, mira canitie decoralus, ut tolus moribus
rum, non esl perterritus venire Christi praeciuctus et corpore probaretur conspicuus alque prseclarus.
armis, ac divina gralia corroboralus. e Erat enim 11. Sed cum ejus fama longe, laleque percrebuis-
fide constanlissiinus, sermone facundissimus, et vir- sel, veniebanl ad eum plurimi ut ab eo baptizarentur
tutibus cunclis admirabilis. Coepil igilur prsedicare (4 in nomine Patris el Filii et Spiritus sancti. Deslrue-
nomen Domini, poteslales aerias debellare, Christi- bantur idola, a quibus fuerant fabricata. Unde hostis
que Ecclesiam plantare. Spiritus quoque sancti gra- anliqnus videns sibi deperire quos Christus per suos
lia debrialus, non minus exemplis instruebal popu- acquirebal famulos, iota arlilicii sui niachinamenta
lum, quam verbis. Accedebal namque virlus ntira- ad impugnandam sanctam Dei Ecclesiam convertit:
culorum, et omîtes' morbos per virluleni Domini do- Set Doniiiianum, qui postNeronem perditiouis filium
pellebal. Tamara enim graliam in effugandis acce- secuiidam perseculionem in Cbristianos exercuit, ita
perat dsemonibus, ut imperio ejus audilo, mox a inuammavit, et ad lanlam rabiem indignalionis com-
<«
eum aliis auctoribus Nicasium scriberel Lovelus, de hi sancti viri lam contiguas alque affines in praedi-
quo H Octobris) : Taurinum Ebroicensibus 11 Augu- catione Evangeiii sibi elegerant parles, quo possent
sti ; Valerium Treviris 2(J Januar.: sed hune a S. Pe- de proximo divinis quam saepe consolai! eloquiis,
tro ad se niissuin Treviri aiunt; Mansuetum Leucis niuluisque se rcprsesenlare aspeetibus. Ideo quibus
5 Seplembr.; sed hune quoque a S. Pelro nsissum erat cor unum, et anima una, unaque charitas divini
Adso Abbas in ejus Vita seribil; Carnutibus Carau- amoris, quia simul esse non poierant propter coin-
fliim 28 Maii. niissa'sibi pracdicalionis officia, lucraque auimaruin ;
i Ms. S. Max. addit islhic mansisse Dionysium, neipie longe diu ferebant, ut se vicissim sacris rc-
quod ibi amplius fervere immanitatem errons cogno- ]!) crearent alloquiis. Unde adhuc hodie monumenta
vit. nionslrantur B. Dionysii, publica, quse ejus ex no-
i> Ms. S. Max. et Lovelus habent, eos a S. Lu- mine vocalur, via, per quant, ul feruir, venire con-
ciano fuisse conversos, eique adhaesisse : hic génie sueverat suinmus ponlifex, ul bas sua prseseiuia il-
Bellovacos facit. luslraret partes, sanctumque senent et beatissiniuin
« Csesarl. n, de bello Galtico seribil cenlum mil- Lucianum suo refoveret aspectu, el pariter quan-
lia eos conficere posse, alque in Belgarum concilio lisper decerlanles curabanl verbo feritatem genli-
conlra Romanos 60000 pollicitos. liuni ad veri Dei dirigera servitutem. »
d Addil Ms. S. Max. et Lovelus, propter insolen- f Conslan&Bellovaci traditio esl, sedes in quibus
tiam eorum, seu propter cuslodias coelerarum, etc. o'im divina officiacelobrare consueverat, conseéralas
e Hic plurirua interjiciuntur in Ms. S. Maxiuiini, deinde in ecclesiam ejus primum, deinceps S. Nico-
de ejus virlutibus, miraculis, plurimisque ab eo et lai noinini saçram : inque ejus rei niemoriain illius
Maximiano ac Juliuno conversis, in urbe, vicis, ac feslo die Missa fil supra primum magni altaris for-
villis ; alque haee inter alia, qua?ex quopiam alio nicem.
Ms. récital quoque Lovelus : « In quibus profecto 6 Coepta erat Domitiani perseculio priusquam in
Jaboribus inlerdum, etsi fessus videbatur senio, vi- Gallias veniret Lucianus, si Clémente ponlilice ve-
gore mentis, et virlute Spiritus sancti conforlaba- nit : sed forlassis edicla nondum in omîtes perlata
lur, ul posset dieere cum aposiolo : Foriis sum et eranl provincias.
omnia possum in eo qui me confortai. Ad hoc quippe
1H9 ODONISBELLOYACENSISEPISCOPI 1120
niovil, ut ubicunque in universo Orbe romanoChiï- A ineffabilia vobis prsemia praeparala; ad quse ira in-
sliani invenirenlur, cogérai aul diis sacrificare, aut trepidus feslino, et ideo sseviliampersecutorum non
diversis cruciatibus affeclos crudeliier interfici. Ex perlîraesco. His ila.diclis, elevatis oculis in coeluni,
qno per tolum sibi subjectum orbeni in cunclis civi- gratias egit Deo coram omnibus , qui eum dignams
lalibus, oppidis, municipiis quoque el vicis publi- est conipuiare cum sanctis marlyribus, et a suis
cum pependit edictnm , ut omnes minislri Reipu- sanctis sociis non dividere. Gratias, inquit, tibi ago,
blica?Chrislianos idola colère compellerenl, et sa- Domine Jesu Christe, Fili Dei vivi, qui me cum B.
crificare diis, aut diversis poenispérimèrent. Dionysio ejusque sociis in fine consociasti, el labo-
12. Diiigunlur proinde hue illucque persecutores ribus cosequasti. Unde peto ut me digneris in eorum
Christiani nqiuinis; inler quos » Fescenninus Sisin- numéro computare, et regni lui consortem fieri.
nius ad Gallias una cum niiquis appariioribus ocius 14. Quibus ila peroraiis, egressusab urhe Belvaco
venire jubelur, ad perquirendos Christi milites, juxia Domini proecepiura pauluhim secessil a civi-
maxime eos qui Roma dudum exierant, quorum tale, non timoré supplicii, sed ut juxta Domini prse-
fama jam excreverat, qualenus nomen Chrisiiano- ceptum (Mallh. x, 23) exemplum prseberel gregi.
rum a Galliis pellcrcnl. Tune siquidem niissi sunt Sicque iler faciens.cum bealîs marlyribus, Maxi-
1res alrocissimi viri, b Lalinus scilicet, c Jarius, et B I miano scilicet et Juliano, non cessabat a colloquiis
d Antor, specialiler ad perquirendum sanctum Dei divinis el oralîonibus per omnem viam, donec per-
famulum Lucianum cum suis exsecutoribus; ut ubi- veniret ad momis cacunien , quo tendebat, e qui
cuuque eunt reperissent, aul prsesidis eum audien- nions sicut esl secus aninem Thara? ab urbe ferme
lise prsesenlarani, aul gladio mox ferirelur, si nollet tribus dislans millibns. Ubi cura venisset, quasi ci-
idolis iminolare. Cumque civitales et loca prsefali vitas supra montent posila latere non poterat, quo-
viri perluslrassent, nequaquam corilinuo.iepererunt. niam et ipse nions pulchrmn super fluvium populi.
Inicrea pervenil ad eos fama viri Dei, quod phedi- prxbel prospectum. Ibi itaque quasi in spécula po-
cando sclerni regni Evangelium Belvacensium ple- situs ipse vir bealissiinus suam exspeclare decrevit
bent occupasse!. Quo audiln, inagis ntagisque ira et marlyrii coronam.
indignalione succensi, illuc cursu celerrimo prope- 15. Intérim milites pra?fati céleri volalu perve-
rarunt. Miuntad civitaiem Belvacum : ubi cum sanctum Dei
15. Ad quam paulo anlequam pervenissenl, sen- Lucianum requisissenl, non invenienles, diligenlius
tions eos bealus martyr, révélante sibi Spirilu san- perscrutari coeperunt quo abissel. Quibus diclum
clo, in proximo esse, perslilit in loco quo docebat est, quod non longe ab urbe populura doccret. llii
populnm verba vita;, et cum eo mulliludo maxima, G ( vero conlinuo reascensis equis subito pennigero
qnnejam erat per prxdicalioiiem' beaiissimi viri Dei equitatu adierunt montera, ubi vir Dei cum populo
ad fidemChristi conversa. Exhorlabatur aulem eos et suis morabalur discipulis. r Quo pervenienles.
tanlo allenlius, quanlo securior de gloria aelernse ante ullam inierrogalionein judiciaria?potestatis cont-
relribuiionis, dicens : Ecce fratres et filii cbarissimi, prehenderuiit sanctos Dei, Maximianumscilicet at-
jam mihi Dominus meus Jésus Christus laborum que Julianum. Forte ut eorum poenis sanctum senem
meoruin fructus el praemia olim repromissa donare déterrèrent, et revocarenl ad cnlturam deorum..
dignabilur. Unde, dilectissiiwi, perseverate fortes in Quibus comprehensis, prsecipiunt eum auctoritale
fide Christi : quoniam ego jam nimia seneclute las- regia cum omni furore, idolis immolare : Alioquin,
salus, cum palma marlyrii gaudens ad Christum ires inquiunl, nisi sacrificaverilis diis iinmorlalibiis,
feslino. Vos aulem in accepta gralia stabiles perdu-• gladio vos mox puniri jubemus. Illi autem fortes in
rate. Non vos terror Principum a fide Christi sub- fide dixerunt, nunquam se idolis, quia vana sunl, et
verlal, non mina?delcrreant, non suasio blandimen-• opéra mànuuin hominum, immolare : Quoniam nor
lorum decipiat, non ulla promissorum facilitas re- virons, dicunl, unum et verum Dominum Jesum
vocet ; ul ibi vos seterna gaudia recipiant, ubi sunti Christum Filium Dei vivi, pro cujus fide parali su--
a Sub hoc niartyrinm subiisse S. Dionysius tradi-; ' debeo. Ulerque ab occasu produit, nterque in orien-
tur. Lovelus seribil Sisinniuiii intellecta Dornitiani' tem ferlur; quod rarissintum. est. Milliacumaulem
tnorie in Urbem rediisse; Juliannm vero priesidemi locus est Bellovacorum, Caslellania hodie a Claro-
quemlam saevirein Chrislianos pentexisse, atque ab1 monte dependeus, ad regesque pertinens, certa nor lu-
hujus saiellilibus occisum esse S. Lucianum. Rena- men ex parle ad Hadrianmn Bofleriuntegregie
lus Beneiiicins negal jurisdielioni ejus snbjectos5 bilein, cujus domicilium indicamus esse in Bellova-
fuisse Bi'llovacos, luisisse tamen eo milites a?)hanc! eis vico Cagnio. Hi duo fluvioli concurrent alque
ea-dem perpeirandam. De lempore caedisS. Dionysiii coiifluunl, el aquas suas permiscent, abundaiilque
alibi : Baronius sub Trajano, alii sub Hadriano earai troctis et cancris. > Et post pauca : i Prope Millia-
volunt coniigisse. ciiiii autem mons esl nomine Millius, el praluni in
h Alii Jachinus, Yinc. Jacinus, Petr. de Natal. La- ejus suinmo visitur, in quo Lucianus martyr capite
tr'mus. plexus vitam ainisil. » Monlem illum Gallice Jliont-
c Ms. S. Max. Januarius. Petr. Larius. »ii//e vocanl, tesie Lovelo. Renalus Benediclus serî-
d Vinc. el Petr. Anlrus, Belfort. Andrus, Mombr. liit hue venisse Lucianum , non ul se persecutoriiio
Antius. Lovel. Anteius, Ms. S. Max. Auctor. furori suhducerel, sed ul adveiilantibus occurrerel.
e P-apirius Massonus de fluminibus Gallia?: i Ini f In Ms. S. Max. sequitur hic exhortalio S. Lu-
Bcllo\acis Picardia? populis, qui laie patent, Tharanti ciani ad suos.
majorcin, et Theiinani minorera anines omttlcra non
 1121 SERMO IN S. LUCIANUM. 1122
mus mori. Quibus auditis continuo coram beaiissimi A progenitoribus quidem meis vera Lucius sum vocatus;
Luciani oblutibus jusserunt eos gladio puniri. Qui- in regeneratione vero, qua renatus sum ad aelernam
bus ila patratis, promissas sibi a Domino immar- vitam in Christo, Lucianus vocor. Conditionis vero
cescibiles peroeperunt coronas, et in numéro san- cujus sim ; Romanum me esse génère, quod in omni
ctorum marlyrum, cum pace sunt racepti. Pro quo- orbe notissimuni esl nomen, profileor : sed quod no-
rum gloria B. Lucianus Dominum collaudans voce bilius est mihi, servum nie esse Christi Jesu osiendo;
gratulabunda coram omnibus dixit : Exsulto el ju- quod lucide palet, quia mihi nihil aliud esl vivere
cundor in le, Deus meus, quia filios meos me prseire nisi Dominus meus Jésus Christus, el mori lucrunt :
ad coronam inlueor. ideo nie ejus esse servum gaudeo et' conlileor. Tune
CAPUT IV. milites, hoc est, inquiunt, quod locuti suntus; quia
magus el seductor es eorum qui te audiunl : insuper
S. Lucianus varie torlus, occiditur. conlumax comprobaris, quando el procaciter quseque
16. Tune Lalinus, Iarius, et Anlor cura ira el in- Ioqui non cessas, el tua? nescis tandem aliquando
dignalione, quasi ex uno ore alrociier eum allo- fessa? succurrere senecluti. Quod si Romanus es,
quuntur : Tune es ille, inquiunt, qui maleficiis luis cur a culiura deorum insanissime recessisti, quos
seducis populum, ne obediant jussis invictissimi Au- B Auguslus Cacsar veneratur cum omni Senatu Ro-
gusii alque Senalui Romano, ul iminolcnl diis im- mano, el colil universus orbis? S. Lucianus respon-
mortalibus grala libamina? Quibus S. Lucianus re- dil : Ex quo renatus sum in Chrislo, et verum co-
spondit : Ego maleficiis non sum ; sed sum servus gnevi Dominum meum Jesum Christum, non soluni
Jesu Christi, eruditus divinis doctrinis. Unde Dei diabolo alque idolis, verum eliam omnibus operibus
populo viam veritatis osiendo, et Dominum meum ejus lide abrenunliavi. Sed quod ego loquor, et con-
Jesum Christum, qui facluram suam venit in mundo fiteor de Chrislo Domino, neque auribus percipilis,
redimere, et a culiura dsemonum avertere, quomodo neque retinere mente valetis. Excsecavil enim vos
inuffenso pede sequi debeant, innotesco, ul ad lucem infidelilas cordis, neenon et Casaient Augustin»
revocati supernara, a suis lenebris eruti, salventur, una cura Senatu , a quibus lalia detulislis décréta ,
quia jusluin est ul illi soli cervicém cordis incli- ut nos homines rationabiles sacrificemus dseiiioni-
nent, qui pro omnium sainte cruciflxus voluit mori. bus, el inclinemus cervices nostras idolis manu ho-
17. Athaecilli : Quomodo, inquiunt, lu Deum as- niinuin faclis.
seris quem non solum morluum pronunlias, verum 19. Lalinus vero, Januarius, et Anlor ha?eaudien-
eliam criicifixum? S. Lucianus respondil : Licet tes injuriam Ca?saris impatienter feront : tuneque
veslra infidelilas dementissimi Régis non mereatur C appreliendenies eum vinclis manibus tradiderunt'
audire arcana, tamen propter muilimdinem adslan- tortoribus : qui et extenientes eum diris alrociter
te'm paucis edisseram : Deus Dei Filius, qui semper ceciderunl flagellis. Cumque ab eis minium flagella-
fuiicum Paire ante ssecuia,propler prsevaricalionera lus fuisset, el vincius admodum lenereiur, diu cru-
primi hominis, in fine leinporum pro reparatione oiatibus lortus athlela Dei, nec dol'oribus superalur
humaui generis voluit fieri verus homo ex virgine, nec minis deterrelur; sed fonis in fideChristi pêne
ut essel verus Deus et verus homo, essetque idem jam decrepilse seneclulis membra pnro vigore animi
Deus el homo, unus Christus, verus Dei et hominis roborabal, ita ul semper inler verbera eodem vultu,
filius; ul qui erai impassibilis in divinilate semper eadem mente perdurans, Christi nomen viva voce
maliens cum Pâtre, fieret non solum visibilis, verum non cessaret confiteri, dicens : Chrislum Dei Filiuin
eliam et passibilis pro nobis secundum humanita- et corde credo, et ore laudare nunquam cessabo.
lem. Hinc factus esl obediens Deo Patri pro redem- 20. Tune furore permoli, data senlentia jusserunt
ptione nostra usque ad mortem, mortem autem Csu- eum gladio feriri. Sicque unus ex fuiliiibus evagi-
cis. Alias autem nisi Filius Dei, hominis eliam filins nalo gladio, parata jam sancla cervice, sanctum et
dignarelur fieri. nec liumanum genus ad veniain, pretiosura ejus caput abscidit. Cumque sancii viri
nec morlales redirent ad vilain. Hsec et alia multa cadaver jaceret, adhuc et palpilaret exanime; viden-
bealissimo prosequenle Luciano, mililes magis nta- tibus cunclis, eliam ipsis mortis minisiris, lux de
gisque furore sunt repleli; qui et dixerunt : Jam coelo ingens supra corpus sanctum effulsit, et vox
enim te seneclulis invilaverat lempus, ul ab infanli- magna pariter cum luce venit, dicens : Euge, bouc
libus resipisceres ; sed quoniam vanilas nimia le de- faniule Luciane, tjui pro me sanguinem luum fun-
cipil, el superflua invitai loqnacilas, ad mortem ira dere non dubitasii; veni, et suscipe coronam olim
lemerilate nimia confisus non formidas. Verumta- tibi promissam, quia cum sanctis gratulaberis in
' men nisi cilo resipueris et recesseris ab bac audacia, coelo. Veni, et peraipe mansionem gloria? olim tibi
et sacrificaveris diis immorlalibiis grala libamina, paratam cum angelis. Qua? nimiruut vox non pro-
senectutem tuam mullis afficiemus tormenlis. pler ipsum, qui semper liane repromissionem i»
18. Tune residenlibus illis, adstare eura coram corde geslaverat per fidem, facla esl, sed propter
jusserunt. Aiunt itaque ad eum voce minaci : Nomen aslantes, ut fidem Domini nostri Jesu Christi a S.
siquidem nobis tuum condilionemque déclara celc- Luciano longe diu praedicatam , cerliores de meritis
rius. Quibus athleta Christi respondil : Siquidem a sancii viri fidissime relinerent. Hoc aulem die Sab-
1125 0D0N1S BELLOYACENSIS EPISCOPI 1124 ,
batbi hora » factura est in monte quem supra me- A A lia vidissent, vel audissenl a credenlibus, eodem die,
nioraviraus, tertio ab urbe milUario, h vi Idus Ja- ul seslimatum est, corde compuncti crediderunt in
nuarii. Quod cémentes el audientes viri qui credi- DominumJesum Christum Filium Dei vivi ferme quin-
derant, vel qui non erediderant, omnes nimio ter- genti homines ex diverso sexu. Jam enim conversi
rore perculsi, nulu divino aliqui fugerunl ; aliqui fuerant per prsedicationem beaiissimi Luciani in
vero slupefacti mirantes pra? gaudio, quia vidcbant Gailiis non minus quant iriginia millia hominum;
se liberatos a laqueis diaboli, tamen non ferenles aut multo amplius diversi generis et aetatis; qui re»
clarilateni lacis, paulis-per recesserunl a loco. liclis idolis confiiebanlur Deum Palrem ingenitum;
CAPUT V. et Filium ejus unigenituni, una cum sanclo Spiritu,
in trinitate verum et unum Deum. Qua fide per la-
Caput proprium deferl, sepelilur. vacrum regeneralionis renali, et innovali, fabrica-
21. Tune erigens se sancti viri corpus exanime, verunt Domino mox nonnulli eorum devolissirae in
apprehendil propriis manibus sanctum caput abscis- eodem leco super sanctum corpus, ad honorent ip-
sum slabili gressu Spiritus sancti gratia, cujus fue- sius marlyris, basilicam.
rant membra corporis et organa , una cum rniniste- 24. Sanctorum aulem Maximiani el Juliani cor-
rio angelico, ac si vivens in corpore, iter planlis B j} pora in monte, ubi decollati fuerant, sunl sepulta.
firmissimis carpere coepit : portansque pretiosum Sed crescente numéro et devolione Christianorum,
caput, duclu angelico, a monle quasi millibus tri- a fidelibus inde levata beatissimi Luciani corpori
bus ° iransvadalo fluminis alveo pervenit ad locum, sunl conjuncla. Ubi postea in melius aedificala et
quem vir sanclus sibi funéri tradendum elegerat, ornata ecclesia, Domino Paire coopérante, plurima
uno a prsedicta urbe dislanlem ferme niilliario : ubi recte pelentibus prsestantur a Domino Jesu Chrislo
in agello publico cum palma Victoria? sanclus re- per mérita et inlereessionem sanctorum martyrum
quievil in pace. bénéficia. Quorum,quia una fuit lides, unaque chari-
22. d Unde viri devolissimi,"qui ejus fuerant prse- tas, una et in mariyno confessio, ideirco jure credi-
dicaiione conversi, occurrerunt cum aromalibus et mus eorum quod una si* iu aeterna bealiludine so-
sanctum linleaminibus mundis obvolvenles corpus, cietas, unumque consortium meritorum. El ideo gra-
sepelierunl cum magno honore el reverentia in mo- tias agamus Creatori noslro, quoniam testes Christi
nuniento, ut videbatur, lune novo. Verumlamen, ne trino numéro assumpli fidèle consummaverunl pro-
absque angelorum olïiciis viderenlur exsequise célé- pter fidem Tiinitâtis in terra martyrium : quod quiâ
brais?, dura sanctissimum corpus recondilur, aperta? factum novimus , veneramur fidelilerque recolimus
sunl nares eorum subito, senseruntque mira odora- C cl agnoscimus.
menta valde fragranlia omnes qui aderant, donec ex- 25. Ecce fratres, elsi purpurala esl universa terra
sequise beaiissimi viri celebrarenlur, el corpus bumô "sanguinemartyrum, purpurala eslcivitas nostra ho-
oblegeretur. !)li aulem viri slupefacti admiranlcsque rum cruore, Christi respersa sanguine. Etsi floret
pra? gaudio dicebant ad invicem : Quidnam esl hoc? coeluni coronis martyrum, floret et nostra tellus
Gloria tibi, Domine Jesu Chrisle : quia nostra? nares islorum decorala virtulibus. Ornata? sunt reliqua?
odorem talent tanluinque nunquam senserunl. Glo- ecclesise niemoriis martyrum, ornata esl ista horum
ria tibi, Chrisle Salvalor, quia sic sumus repleli, ut triumphis, et consecrata reliquiis. lnsignita sunt
nihil nobis ulterius boni déesse credatur. Porro lempora nalaliliis martyrum, insignila esl et ho-
quanlo amplius talia loquebanlur, tanto amplius dierna festivilas, qua celehralur eorum natalis de
odor affiuebat divinus, ila ut jam nullus dubilare ascensione ipsorum ad coelos. Crebrescunt et hic ad
posset, angelorum ad lias exsequias a principio pas- eorum tumulum insignia virtulum et exubérant bé-
sions ejus inlerfuisse minisleria. néficia sanitalum : segroti veniunl el sananlur, cseci
25. Quibus rite expletis prostraverunt se omnes illuminanlur, claudi curanlur, vexali a dsemonibus
in terrain cum nimio timoré el magna cordis devo- Iiberanlur : et quod majus est, fidelium exaudiunlur
lione clamantes et dicentes : Credimus te, Jesu Chri- * preces, suscipiunlur vola, peccatorum vincula resol-
ste, verum Dei Filium cum Pâtre et Spiritu sanclo vunlur, aperilur coelum pulsanlibus : prsemia asse-
regnantent in coelis; sicut a sanclo martyre luo Lu^ quunlur Ecclesia?. Félix nimium el Deo grala bealo-
ciano audivimus aure, et didicimus mente. Cum au- rum martyrum societas, quorum ex consorlio an-
lem mulliludo populi qui quasi ad speclaculum de: gelorum chori gratulantur in coelis, meritis vero
diversis parlibus ex villulis conveneranl et vicis, ta- eorum et precibus omnium fidelium digna pelitic
o Addit Lovelus, post meridiem. tamen ex curruum carrucarumve lapsu cuiquam
h Lovelus, 7. vint, reive alterius jacluram conligisse :
c Ms. S. Max. Tharoe transposito vado. Masson'ts> equorum, eliam bserelicos, qui culiura aversantur san-
ex vita Ms. Thare transacto, unde. Lovelus ait in yico» idquecioruin, opemque negant eos ferra morlalibus, sse-
'
Miauroy Tbarani transisse; cernieliamnum in moule penumero se coram esse confessos , carrucas isthic
Millio semilam per quam ille caput gestans incessil,i suas eversas, perque déclive devolutas esse, se ta-
et Roseam appellari, sive lioselum, la Rosière, inques men cum in ima descendissent, et vinum omne sal-
ea rosas nasci mirilici ruboris, quales eadem alio* ' vum, et equos incolumes reperisse.
transplaniala roseta non fcrunl : etsi vero asper ets d Agones MM. Viri autem loci illius.
proeceps ad latus unum sit mons Millius, nunquam
1123 CANONES. 1126
prsestatur in terris', praeslanle Domino nostro Jesu A vivil et régnai per immortalia ssecula sacculorum,
Chrislo, qui cum coselerno Paire ac Spiritu sanclo Amen.

CANONES ODONIS

In synodo Ponligonensi editi.

( Apud Baluzium, Capitulariumtom. Il, pag. 24S.

Sancta synodus quae in nomine Domini, vocalione semper Augusti, tactus dolore cordis, acceleravit
domni Joannis 1er beaiissimi ac universalis papa?, millere missos suos, Joannem videlicet et Joannem,
el jussione domni Caroli perpetuo Augusti, congre- venerabiles épiscopos, cum aliis suis epistolis, vo-
gala est in loco qui vocalur Ponligonis, anno Incar- lens eum monere ut a tanto malo poeniludinem de
nationis Dominlcse 876, indiclione rx, regni prsefati prseleritis ageret, et tandem fralernum regnum in-
inviclissimi imperaloris xxxvn , imperii autem i, vadere dësinerel. Quorum legalionem secundo corn-
xvn Ralendas Augusti, ha?c capitula quse subler an- monitus necdum recipere voluit.
nexa sunl instiluit. CAP. V.
. CAP. I. - Post hos denique misit iterum alios legatos, Leo-
Obeunle Ludovico, qui Romani imperii jura re- nem scilicet sanctissimum Gabinensem episcopum
gebal, domnus Joannes 1er bealissimus papa per et sancla? Romana; Ecclesise missum et apoerisia-
Gadericum Veliiernensem, Formosum Porluensem, rimn , pariterque el Pelrum Forosempronialem ve-
Joannem Areiinnm, venerabiles épiscopos, doninum nerabilem episcopum , hsec eadem o! secrando, mo-
Carolum lune regein ad limina bealorum aposlolo- nendo proiestaits. Quorum monila utrum recipere
rum invilavit, eumque Ecclesise ipsius defensorem velit, adhuc ambiguunt constat.
ac tulorem elegil, imperialique diademate coronavil, CAP. VI.
eum pra? cunctis solum el specialent eligens qui Verum, quia praefalus Léo Gabinensis reverentis-
Romani imperii sceptra teneret. Cujus sacris insii- simus et sancla? Romanse Eccles'a? missus
instiluit episcopus
tuiionibus pro debilo parentes, quod ipse _ el apocrisiarius, seu el Pelrus Forosempronialis
et
inslituimus , quod ipse conftrmavil pari eonsensu
episcopus, pro quibusdam utililatibiis ecclesiasticis
omnes lirmamus. niorati hic diulius nequeunt, neque épiscopos de
CAP. II.
longinquo venienles fatigare longius dignum esl, de-
Congregata igilur in Romana urbe sancla synodo, creverunt Joannem Tuscanensem el Joannem Areli-
ante advenlum prsedicti domni imperaloris, misit numvenerandosepiscopos,qni legalionem proefalorum
cum eonsensu omnium epistolas Ludovico régi, filiis pariler cum priori legalione suscipientes, ea qua?pe-
quoque ipsius, arebiepiscopis, episcopis, abbatibus, ragenda sunt, eum caeteris episcopis, quos eommuni
acreliquis primoribus regni sui, monentes eos apo- eonsensu elegerint, vice omnium episeopôrum, quid-
slolica auctoritale more palerno servare qua? pacis quid seu in evocando seu in contcmploribus feriendo
sunl, ne videlicet aliquam irreplionem in regno definierint, apostolica auctoritale libère definianl, et
prsefati Augusti facile lenlarent usque dum simul quidquid ipsi deliberaverint, el domnus apostolicus
ad mutuum colloquium venirent, el ipse inter eos cum omni sancla Romana Ecclesia determinabil et
el de pace conservanda el de jure regnorum secun- in perpeluum mansuruin staluet et firmahil.
dum sibi a Deo minislerium credhum decerneret CAP. VII.
pariter et discerneret. Quas epistolas per Odonem
Bellovacorum venerabilem episcopum sibi destinalas D Sicut dominus papa Joannes sanx'it, connivenle cl
el bis delalas omnino recipere renuerunt. consentiente el condecernenle domno el gloriosis-
siino Carolo imperalore semper Augusto, Ansigisuni
CAP. III. venerabilem episcopum, Senonurn archiepiscopum,
Ipse vero apostolica et palerna monita parvipen- suam viceni lenere, et primatum ei Galliseel Germa-
dens, et fralerna foedera disrumpens, hostili rnanu niseconlulil in evocanda synodo et definiendo cano-
lyrannico more fralernum regnum depopulando nice si qiiiclibet insurrexerinl necessaria, et ut gra-
invasil; homicidia, stupra , adulteria , sacrilegia, et viora ad ipsius notiiiain referai, el nos unaniiniier
innumera mala quse enumerari neaueunl, auclorilas omni devotione laudamus, et ut ila ipse primaluni
facientium perpeiravit. leneal Galliseel Germanise decernimus el sancinius.
CAP. IV. CAP. VIII.
Ihcc mala audiens ter bealissimus papa perpé- Synodum quam domnus Joannes apostolicus et
trai., esse in regno spirilalis filii sui domni Caroli universalis papa super quorumdain depositionem,
H27 ODONIS BELLOYACENSIS EPISCOPI 1128
Formosi scilicet Portuensis episcopi, et Gregorii A CAP. IX.
Nomenculaioris , "seu el Stephani Secundicerii, et Censurant vero quam domnus apostolicus super
Georgii Yeslerarii, cselerorumque suorum compli- nefandissima acla Ludovici régis el complicum ejus
ciirh, sicut in epislola ipsius ad nos missa contiiie- nisi resipuerint, et debitam obedienliam sedi apo-
lur, nuper instiluit, et nos secundum jussionem slolica? exliibuerinl, staluit et firmavil, omîtes nos
ipsius, in nullo a capile dissidentes, consentiendo qui ad prsesentem synodum convenimus unanimiter
decernimus, omnibusque aposlolicis illius san'clioni- decernimus atque firmamus.
bus per omnia parentes sicut decel obedimus.

ODONIS INSTITUTIO
DE REBUS S. PETRI CONGREGATIONI DESTINATIS
Et de quinquagenario in ea numéro canonicorum.
(ApudLabb., Concil.,tom. IX.)

ODOgralia Domini nostri Jesu Chrisli Bellovacen- IB
sis Ecclesia? pra?sul. . culos x, pra tum unum. Precariam ubi sunt mansi
Notunt sil omnibus sanctse Dei Ecclesise fidelibus,
înaxiiT.eque successoribus noslris, quoniam unani-
mis congregalio parique volo, scilicet canonici S.
Pétri jam fata? Ecclesise, cui Deo auclore deservio,
expetiil nostram obnixe liberalitaleni qnatenus res
sibi a noslris praedecessoribus juxta confiuia singu-
larura concessas, parilerque nostra sibi solidaiione
firmatas, canonice, juxia aliarum morem Ecclesia-
rum, dono liberalilalis, regisque prsecepto, absque
ullius conlradiclione quielis, concessa disponerem.
Eninivero videns excédera hujusmodi negolium mea?
soluinniodo diûinilionis vires, parilerque gratia
superni consilii prseeunte providens jam dicta? con-
gregaiioni sibi profutura quaerere, et illis super hoc C (
assensura prsebendo, liuiens ne ovilia doutinici gre-
gis, quod absil, lyrannica ii-runiperenlur aliquando
infestaiione, expetii consiiiura lam melropoliiana?
Rhemorum provincia? Hincmari, quam cseierorum
venerabiliuni videlicet arcbiepiscoporurn, seu co-
episcoporum meorum, ut quorum sanclione eccle-
siaslica pertraclanlur îtegolia, eorura taxalio, inspi-
rante gralia superni numinis, mihi nosiraeque Eccle-
sia? ulile aflerrat acsalubre proventum. Quonimque
'consulta adii piissimi Caroli régis serenilalem, ut
solila misericordia sua, sicul omnibus ubique super-
nse majeslali fainulantibus, ila huic Ecclesia? mihi,
nullis praecedenlibus meritis, ad regendum com-
missa? profutura quiele prseviderel, cum proeceplioite
solidae firniilalis. Ille vero, gratuila sua clemenlia
precibus nostris pium prxbens assensum, decrevit
ordinalissima sua auctoritale stabile fore quod no-
slra eliam prsevidit benevolenlia. Unde necessitati-
bus jam diclae nostra? congregaiionis deslinamus
canonica inslitulione villulas infra scriptas in pago
Bellovacense, cum omnibus adjaceniiis ad se perli-
itenlibus, necnon et cum omnibus ba'iitaloribus ad
se légitime periinenlibus. Hoc est, Burcinas, Pretio-
sas, Velena, Haverciaco, Frolmaro-Curte, Hilgia,
Cambariaco. In Ballicino valle de vinea Bunnar. iv
et arnennum i. In suburbio nostrse civilalis molen-
dina duo et cambas H , et hortos cultos H, el cuïli-
xxiv, S. quam Sigeberlus tenet cura censu. Obse-
crantes ut nullus successorum nostrorum, quod Deo
auclore a nobis conslilulum est, exinde aliquid mi-
nuendo subliahat, née suis propriis suorumque usi-,
bus aliquid impertiatur. Sed hsec quse divino amore
et anintaruin salute patravimus, inconcussa obser-
vent, sequalem et unam nobiscum a Domino merce-
dem speranles. Numerus vero canonicorum inibi
degentium volumus, alque expresse consolidait ni-
liinur, nisi res addanlur, unde facilitas subminislre-
tur, non transcendai quanlilalem quinquagenarii
numeri. Verum et cum quilibet divina voiatione
decesserit, alius subrogeiur, ne prsefatus numerus
niinualur. Etui eliam nostra? devolionis auclorilas
firmiorem oblineat vigorera, non solum praeceplo
magni et piissimi Caroli régis, verum etiam domino-
rum Patrum venerabiliumque coepiscoporum meo-
rum, quorum eonsensu ista peregimus, canonica
auctorilate roborare obnixe decrevimus.
Hincmarus sancta? melropolis Ecclesia?Rhemorum
archiepiscopus subscripsi.
Ansegisus Senonum archiepiscopus subsc
Wenile Rothoniagensium archiepiscopus subscri-
psi.
Rothadus Suessonica?Ecciesise episc. subscr.
Immo Noviomagensis Ecclesioe episc. subscr.
Lupus Calalaunica? civilalis episcopus subscr.
Folcoinus civilalis Morinensis episc. subscr.
Theodericus Ecclesia? Cameracensis episcopus
subscripsi.
Ragenarius Ecclesia? Ambianensis episcopus sub-
scripsi.
Erpoinus Silvaneclensis Ecclesia? episcopus sub-
scripsi.
Datum in ipsis Ralendis Martiis in civilate Sues-
sionis, ante altare sanctorum martyrum Gervasii et
Protasii, anno xxxy regni domni Caroli régis glo-
riosi, qui hoc privilegium sua pielale consensit, et
regia auctoritale roboravit, indiclione vm (atmo
Christi 875),
 ANNODOMINIDCCCtXXXI.

HERICUS

ANTISSIODORENSIS MONACHUS.

NOTITIA HÏSTORICA.
(Apud Fabricium,Bibliothecamed. et inf. Lat.)

HEKICOS , sive Herricus, corrupte Liricus, vel Fi- A pag. 422 seq. Analect. (editionis veteris tom. I,
ricus, monachus Anlissiodorensis ordinis Benediclini pag. 413) in lucem protulit Versus elegiacos ad Hil-
circa annum 880, teste Sigeberto Gemblacensi, cap. deboldum Antissiodorénsem Episcopum, quos Heri-
104, scripsit carminé ad Carohim Crassum jarit impe- cus hic monachus praemiserat Collectaneis suis, de
raterem : Vitam S. Germant Anlissiodorensis libris quo haee adnolat editor doclissimus ; « Heiricus seu
vi in Actis Sanctorum, tomo seplimo Julii 51, ex edit. Hericus Ericusve, natus est in agro Antissiodorensi,
Paris. 1543 in-12. Caspar Bartbius, qui plura loca - in vico ab ipsius nomine dicto Hery, duabus lencis
Vita? Germani, illustrât in suis Adversariis, etiam infra urbem, ad fluvium Armentionem : qui locus
hymnum publicavit xxxiv, 20. Libros duos de mira- hactenus coenobio S. Germani subjectifs est. Puer,-
culis ejusdem Germani. prosa scriplos jam ediderat ut puto, eidem monasterio traditus, Haymonem,
LabbeustomoIBibliolhecaenovaemss., pàg.551, 569. postea Halbersladiensem episcopum, et Lupum, abba-
Sermonemadhuc ineditum in hune Germanum laudat tem Ferrariensem, prseceptores habuit adolescens,
Mabillonius. Vita S. Albani martyris, quant versibus uti ipse in lus versibus testatur (a), quae Proefatio est
scriptam Possevinus memorat (Hericus hic illi est in Collectaneaex ore praeceptorum suorum excerpta.
Henricus Luxqviensis; confer Vossium, pag. 332.), HaecCollectaneain codiceCorbeiensiante annos sep-
exsiat initio quarti libri Vita?S. Germani, ut in Actis tingentos manu descripto cum Vilajsancli Adelhardi
Sanctorum lom.IY Junii,pag. 831, recte observatum. abbatis compacta reperiunlur. In his fragmenta refe-
Epistolas ejus plures el sermones laudat Trithemius runlur primo ex Valerio Maximo : tum ex Palribus,
cap. 289, de S. E., et illustrium Benedictinorum II, Hieronymo, Augusiino, Beda et aliis. Plura alia scri-
56. Ex sermonibus illis nonnulli leguntur in Homi- B psit Hericus,ulGesta episeopôrumAntissiodorensium,
liarioPauli Diaconi, quos arecentiore manu additos collaborantibus Rairiogala et Alago canonicis, ut pa-
esse oportet. Vide si placet tomum XIII Bibliotheca? tet ex capile 39, ubi Hericus Theosophus simul et
Grseca?,pag. 795. Ex homiliis ejus in Joannem non- monachus appellalur. Denique et homilias in Evange-
nulla CombefisiusBibliotheca?suse coheionatoria?in- lio composuit, testante imprinlfc Honorio Auguslodu-
sérai t, qui vocal luculenla, eruditaet sat stylo nilida. nensi, iv, 49, cui consentit Joan. Trithemius c.
Thomas Aquinas citât jam sub Bedse,jam sub Alcuini 289, t etc.
nomine. His addere denique juvat quod Mabillonius
(a) Hic praceptorumsuntludicra pulcbraduorum, His lupus, his Haimoludebantordine grato, etc.
Quisego prsesulibusiogeoiumcolui,

HERIGI MONAGHI

PRiEFATIO
In suas sexaginta quatuor homilias de Tempore et Sanctis.
(Pez., ThésaurusAnecdolorumInovissimns.)

Ego humilis fraier Heinricus monachus, prsedi- C.dium non discrepetsmo : hoc etiam expostulans at-
lectorum Patrum commonitus petitionibus, quatenus tentius ab illis, qui forte causa deductionis velint huic
homelias, id est vulgares sermones, pro facultate opusculo insudare, si quid corrigendum in eo inve-
mei ingenii edam. Quibus obsecrationibus aures in- nerint, charilativa? lima correclionis sludeant dili-
clinavî, licet non sponte, sed quasi invitus, spem genter polira. Sancti Spiritus gratia dignetur nobis
tamen ponens in eum, quiaperit : Aperios mut», etc. adesse, qui spem noslram ad myslerium lncarnatio-
Et etiam propter laudem divinam excolendam taie nis Filii Dei figimus sic exordiendo : Ecce veniet
' onus causa devotioniset obedientia? subii Jaborem. desideratus, etc.
Quapropteruhîversitati vestra? supplico sicut inscius Incipit prima homilia de Ante Natale Domini,
ad bellum, qui nescit inire duellum vel ut precibus Appropinquante jam sacratissintà solemnitaie,
vestris obnixis accihclus sic discrète ac lucide va- qua Salvator nosler inter homines nasci misericor-
leant inchoare opusculum, ul primum medio, me- diler voluit, etc.
PATROL. CXXIV. 36
1151 HERICI MONACHIANTISSIODORENSIS . 1132
» : —«

HERICI VERSUS
Ad HILDEBOLD0MAntïssiMorcnsvtoe. episcopum
IN. COLLECTANEA SDA,

Hildebolde, tua? requies et gloria plebis,
Magnus honore soli, major honore Dei :
Excipe dignanler quod porrigit ecce prudenlér
Heii'icus, capitis plenus amore lui.
Porgere parva pudcl, cum maxima lu nierearis ':
Altamen ex minimis pendere magna decet.
Quique dal hoc modicum, jam plus tribuisse.proba-
•' , . [dur. : His nûluraleiii.fronlis vullùsque niiorcin
Quodqwe est, quodque potest, is ibi- neitipe.dédit.
Hic praceplbrum sunt lùdiera pulèlira duoTUm;
Quis ego'"pra?sulibusingenium colui.
Hss Lupusi bis Hainio ludebanl ordine^râto-,
Cum quid lUdéiidUnvlempus et hora-dhret.
HUiiianis aller, divinis calluil aller,
A- Excellit lilulis clams uterque suis.
nscc ego tum notulas doclus traclare furaces,
Strïiigeba'm digitis arle favente citis.
Nec. priusiilla-niiliiliquido disponere versu
Cura fuit, nisi nunc cum tibi dando forent.
Bis-violis aiiimum, Pater, oblectare mémento,
.Cuni-libi c.uraruni pondère peçtus hiat.
AccUmulaj;quoliens Iselior esse volés'.
Hbc'si Iranquillo'sumêns dîgnabére' vuUïr, .
Mox cornui... an gratins'ardôr'èrif.
HsecLupus,- hsec nilido passim vorsabat jn ore,
' Compensais'aplis singula lemporibusi

INC1PIUNT GOLLEGTANEA.

Ex libris Valerii Maximi memorabilium. dictOfum et^ factotum.

Siilpiciosacerdoli inter sacrificandum lapsus apex B dam, quod librUm'seeïeiornm civiliûm'cuidan^scri-

de capite sacerdoliura abslulil. Occentus soricis au- bendunï dederat>.culiëo ihsilum iri mare' précipita.
ditUs-FabiO' M,, dittaluranii Tarquinius rex qjuon- vil» été.

'
VITA SAN€TÏ GlElAlvr
EPISCOPI ANTISSIODORENSIS^
AUCTORE

HEKICO NONACHO
A stilo Constantii a solulo ad ligatum revocata ; ex vetustissimo ms. Lobiensi, collato cum
perantiquo codi'ce Eùgduyïeiisi ei ms. Belfortiano.
(Apud Bolland., Julii tomo VII.)

» EPISTOM AUCTïmiS DED1CATORIA

AD CAROLUM CCALYUM),
REGEM SIMUL ET 1MPERATOREMPRiECELLENtlSSlMUM.

Immortalibus sceptris praedeslinato,. regumque G extimus, instantem ac perpétuant in Domino lelici?

omnium prsecellenlissimo CAROLO , perpeluo trium- 1
phatori ac semper auguslo, HEIUCBS., coenobitaruni
• Auctoris Vitse prosaica? ejusdem Germani An-
tissipdorensis, quse apud Bollandistas-Vitsemetricse
' '*" In Co'd'. EDIT-.
praéiniltitur.
Lugdunënsi lègebatur hic lilulus : Com-
mèlidalio sequeiitis Operis ad gloriosum regem Karo
taiem..
1. Quolies. memoria.replico.,,altiludinem,vestram
tum pe¥ epïstbiani fâcta. Porredë hac epistola côn-
sulendus esl necessario Gommenlarius noster prse*
vîus (scil. Bolland.), § 4, a num. 39. Exstat vêrô
eadem, sed Irùncala, apud Chesnium, tohi. À, pag.
470,
1133 DE VITA S.'GERMANI. — AUCTORIS EPIST. DEDIC. 1*5*
]Belfort:, tuam ubique] sceptra paterna non modo A sus orbis novas in testruateonlroversias, novis aoV
wriute, consilio prudenliaque regere; verum eliam versum te declamalionibns inveliatur : qui dum le
Bon minore studio ex intimis sapientia? speculis» luosque ornamentis sapientia? illustrare coniendis,.
verse pnlchriludinis colores ducere, bisque lerappra,; éunctarum fera genliuni sçholas et studia suslulisti :
perditisfoedata' moribus,-informare ; subinde in spes- sublatisienim pneceptoribus, eonfme et conséquent
oplimas erlgor, ejusque ssepe numéro, quse ante nos- est.-facile omnium ingénia olio congelasse. Ilanam-
dîétà'est, sentéiitise veritalé repungor, felicem fore quespreliscaeieris,in eam mundi parlent, quam
rèmpublicam, si'vel philosopharèntur reges, vel phi- veslra potestas corapleclitur, universa oplimarum
lôsôphl regnarent. Quanqiiam non- insciens siniy artium studia confluxerunt; ut verisimile habeant,
eam quaenunc: respnblica dicitur, usque adeo vilio- jam dudum eas humanae perosas inerlise, terris p.e--
ïûm:omnium proluvie obsolevisse [al., hisot'duisse]* nitusexcessisse, nisi yestrae integritatis. ampliludina
ut de ejus salute merito desperetur a pluribus, quod tenérentur*, in qua eliam unicum sua? professionis
née virlute subigij nec sapienfia: patitur moilerari. ciilmen ac fasligium(tit.-palam eminel) mirabiliier
JTiïlta sunt vestra? mohumenla clemenliae, multa coUoearunt. Hinc est quod, cum,sil peranliqua seiir,
symbolà'pïétatis':-illud vel'maxime vobis [Belfort., teittia^ silent leges inler arma; hsec tamen,, tam
iibïsingiïtanter ubiqiie] aeler-nam parât memoriam, B belli quant, pacis lempore, apud vos plurimum sem-
quod'fama'lissimi avi vestri-Caroli « studium erga im- per obtinent dignitatis. Ita ul merito vociietur, schola
morlales disciplinas-, non modo ex aequo reprsesen- palatium : cujus apex, non minus scholaribus quam
tal'is'; verum- etiam incomparabili fervore Iranseen- mililaribus consuescil quolidie disciplinis.-Quidquid
ditïS-: dûm; qbôd ille sopilis eduxit cineribus, vos igitur littera? possunt, quidquid assequuntur ingénia,
fiiménib multiplie! lumbenefieiofum, tum auctorita- vobis debenl; vobis, inquara, quinatus ad agendum
fis'usqûéquaqué provehilis ; imo (ut sublimibus su- semper aliquid dignum viro, cura virtule>pra?cellitiSj
bliinia cnnfefam ) ad' sidéra perurgelis. lia veslra tum etiam sapientia refulgelis.
té'mp'estsiéingénia hominum duplici nituntur admi- 4. Quorsum ista protulerim, illud'in causa est:'
niculo; dum ad sapientia? abdita persequenda omnes diva?memoriao Lotbarium, vestrse filium majestalis^
quidem exemplo allicitis; quosdam vero eliam prae- annis puerum , menle pliilosophum, ingénue pré'ti-
riiiis invîlalis;- teor animi indble et solertia? opibus -(ut vobis uni
•2; Huc:ac"cédii; i llud veritatis inexpugnable argu*
se vestra contra concedani) proe coeteris sui aevi mprtalibus'exstitisse"
menlunr, quo singularisprudentia
salis ra- pretiosum. Is, quod vestra dispositione et DeodeVd^
émergentes'forte querimonias circumspecla plus, el bèalo Germano- ad educandum fuerat com-
tîone tuetur : ne enim nostra inerlia, qua? suam (
meiidâtus, tantum devotionis in sancium, lanfunï'
s'pPnlé ampléctiluf csecitatem, vélum sibi excusatio» ardOris in locUm ut vitam illius mors
nîs' de: ignora'nlia-obfluceret, neve de praeceplorum livida nobié meritocônceperai, invidisse puiéliir ï>.Cumque essét
iJt'opiàraérilù causârelur, id vobis singulare studium
divini puer ingenii, alque ergà rerum notitiairi
èffeeislis, ut -sicubi terrarum magisiri florerent;ar-
summé studiosus,- conligit, eum in' uha dierunï,
lium ,"quafum principalem opérant philosophia-pol* libri
-cujusdam &bdil'A[Cod.Lugdun. penita]- per-
licelur, hoc ad publicam erudilionem undecunque scrutantem, geminas epistolas'offendissé : in allefa
vestra célsiludo conduceret, - comitas attralteret', earum , sanclissimus Aiinarius," sextus post beatum
dâpsililas provocaret. Lugel hoc Gra?cia,novisinvi- Germanura Aulissiodori episcopus, Steplïanum Afri-
dia? aculeis lacessita quam : sui quondam incolae jam canum
vestra presbylerum, ul vilani ejusdem sanetissimi
diidum cum Asianis opibus aspernantur, po- nostri Germani metrica ralione digereret,
patris
tius magnanimilale delectali, sludiis allecli, libéra* antbiebat : in altéra idem Stephanus, pra?»v
precibus
lîtale conlisl : dolet, iïtquam , se olim singulariter fato se parilurum pontifici, ex rescripto significabat;
mirabilem, ac mirabiliier singularem,- a suis desti- Quarum formant epistolarum hic quoque interseri
llii -; dolèt certe, sua illa privilégia (quod nunquam .D faclu judicavi ; ut ratio regiis anribus in-
transferri. optimum
haclentis vérilâ esl) ad climata nostra sinuanda, omnem ainbiguitalis scrupiilum valeai
Quid Hiberhiam memorem, oontemplo pelagi dis-
eluctaric.
Crintihé,- pêne tdtam cum grege philosophorum ad
litlora nostra migrantem. Quorum quisquis peritior 5i Epistola Aunarii episcopi ad Sleplianuni pre-
est, ultrb sibi îndicit exsîlium, ut Salomoni sapién- sbylerum Africanum [al., provincise Africa?]. « Dile^
tissimo1fâmuléïur advotum. clissimo atque amanlissimo, el interna? mihi vinculo
3. Itaque, Coesar invictissime, pêne est, ut univer- charitalis connexo fratri Stephano presbylero, Auna-

» Caroliim Magnum intellige, Ludovici Pii patram^
Caroli Calvï avum. Cod. Lugduriensis semper scribit
Jiarolum.. ,-.,',
1>Obiit'' Lolhdrius, Caîoli Calvi filius-et coenobii
S. Germani Anlissiodori abbas coniméndaiarius,
circa festa Christi nalalilia, hoc est, vel in fine anni
865, ut iniumn'iAnnales Bertlniani apud Gbesniuin;
vel ineunie 866, ut indicat S. Ado in Chronic'o'circa
finem. Vide el Annales Renediclinos âd an. 865,
num. 35. , .
« Exsiat utraque, quse sequitui-, epistola etiàm ih
Historia episeopôrum Antissiod., cap. 19. Prsefuisse
autem' Ecclesia? Anlissiodoréiisi..statu!tiiV S'.-Âùïïfa
rius ab anno Christi -cirai ter 571,usque ad 605, qiiod
amplius examinari- poterit die 25 Septembris, quo
çolitur.
 1135 HERICI MONACHIANTISSIODORENSIS 1156
riusgratia Dei episcopus, in Dominoaeternamsalutem. A fuerit. Jacebit profecto fluctuum elisione truncalus,
' t Tuoenobis doclrinae ratillis
jara experimentis ap- quisquis sua? procacitatis fisus auctoraraento, indo-
probata prudenlia compulit nos quamdam luis hu- cilem ratis dexteram ingerit clavo. Sic unusquisque
meris imperiosam superponere sarcinulam : sed in diversum imperilise hamo inscindilur, si docto-
eam, quse tibi non sit oneri, sed honori : nec quae rum favoribus minime adjûvetur. Ergo, béalissimc
deorsum iniquo"pondère premat, sed quse potius vir-, qnaeso, ut illa mihi culmen apicis tui imponat,
coelum usque sustollat. Cognitum tibi est, charis- qua? facile me posse perficere non dubitat. Si tamen
sime frater, quse sit humanarum mentium diversi- et in hoc opère, quidquid illepide aut infacele ru-
tas, el quemadmodum studia in contraria non solum siica garrulilasdigesserit, sequanimiter feras , ag-
inane vulgus, verum etiam universa scindatur no-, grediar; et faciam, quse patenta imperat, ac jubet
bililas. Et quidam quidem prosaico oblectantur stylo; auclorilas. Vale longum in tempus, domine semper
quidam aulem numeris se rhylhmisve ac cantibus meus et apostolice papa. >
versuum deleclari falenlur. Ergo ut omnium votis 7. His sollicita lectione decursis, tandemque re-
occurrerem, et nullus suo desiderio fraudaretur, latu assistentium hujusmodi opus pênes nos nunquam
placuit mihi, ut Vitas bealissimorum Professorum et nusquam paraisse comperiens, multa animosilate
quasdam pede libero describerem, quasdam vero B correplus, quod tanium opus frustra hominum noli-
lege-'metriea impeditas digérèrent. Ob quant rem lise deperisset, per dies aliquot internis animi angor
obsécro unilam mihi tua? dileclionis aniiciliam , ribus carpebatur. Tandemque nie, qui tum recens
ut beaiissimi Germani episcopi Vitam in versuum scholi's emerseram, convocalo, dolorem aperit inte-
qualilalem commulare non désistas :- sancii vero stinum ; utque ei, si qua possem, ratione mederer,
Amatoris prosaica modulalione describas : ut secla- importunius contestatur : scilicet ut, quod elabora-
tores apostolica?prsedicationiseflecli, omnibus omnia lunt quondam in prsefalis epistolis legerat, iterarem;
efliciamur, et nulli quidquam debeamus, nisi ut in- aclusque Germani praecellentissiraos a prosa in..nie»
vicem diligamus. Individuam mihi charilatem ve- tram* desideriis illius satisfacturus, transfunderem.
stram divina custodiat pietas, venerabilis frater. i Expavi (fateor) negolium, et supra vires esse repu-
6. Rescriptum anlefati presbyteri : t Dominobea- tans, quod imponebatur, quoad potui, colla subduxi.
tissimo et aposlolicis infulis decorato, palri spirir Objeclu tandem regularis capituli addictus, quod
tali, Aunario episcopo, Stephanus, omnium servo- etiam impossibilia prsecepla abbatis minime: refu-
rum Christi famulus. gienda prasscribit, suscepi quidem (ut par erat) ju-
. < Decursis litteris aposlolatus vestri, quo sancii bentis imperium, quanquam nulla virium conscien-
dësiderii ardor, summa alacritate perlendat, luce <G tia, verum, ut inslitulîo praempnet regularis, de
clarius spprpbavi. Est igilur devotionis vestrse pro- charitale confidens, et de adjutorio Dei obediens.
positum, virorum opinatissimorum Germani el Ama- Vix primas operis parles atligeram : et (heu misera
toris floridae vitse nobiles actus déscribere. Sed ad humanse condilio sortis!) abbas ille meus, prope
eos lepidissimi, callis- vestri dirigalur intenlio, qui diem futures in orbe terrarum mirabilis, teheros
possinl virtulum a lumina sequîperis affa(ibus inspi- excedens artus, interapesliva sseculum morte dese-
care. Verum ego, cujus iners ingenium gemino ri- ruit. Hic casus tam lugubris, tam acerbus omnia
gore torpescit, et lingua balbuliens fauciura inler mihi sludia, omnes curas excusseral; nisi probabilis
raucidnlos cursus squalido situ irapedila, non loqui- illa senlentia animo suhvenisset; dolorem tempore
tur, sed stridel potius; quomodo potero divinitus minui ; quodque diulurnilas allalura essel, quae
inspirata virorum sanclissimorum munera politoex- maximos luctus vetustate lollit, id nos anteferro
pedirc scrmone; qui nec privala possunt bumano consilio prudenliaque debere. Hac cogitatione ani-
casu confecla negolia explicare? Ridiculo (ni fallor) ntum impuli, ut vivo morigeralus fuerant, eliam
inexplicabili ac ludibrio semet impedit, quisquis ul- mortuo obsequi, inque defuncti graliam, coeplo
tra virium suarum possibililaiem omis assumil. operi perfectioiiis pertinaciam admovere. Insliti, ut
Nonne ferarum seclatores si minus captiosa indu-.J^ polui ; el non invita Minerva, voluntali bona?laxas
stria formaverit, audax temeritas pessumdabit ? permillens habenas, conceplos interdum luctus tnu-
Nunquam lira Victoria?monumcnla parma depicta sarutn colludio, tanquam noli cujusdam medicaminis
gestabil, si eum docta veterani exempla non in- arte, levabam.
slruxcr'ml. Nunquam eliam aeris palulum iter tutus 8. Confeclum sane opus in publicum edere displi-
aies resecabil, cui prsevia dux penniger mater non cebat; quod, cui illud destinarem specialiler, non

a AUquiperisaffatibus inspicare. lia oplimus codex virtutes illas sic or-

îtoster Lugdunensis. Pro quibus legitur in ms. Bel-
forliano : convenientioratione celebrare. Sed ms; il-
lud passim interpolalum est. In Hist. epp. Antissiod.
îtabelur : asquiparis afjlatibus inspicere. Non rccte.
Esl enim sensus auctoris : Qusere tibi alium scriplo-
rem, 0 prsesul Aunari, qui possit SS. Amatoris et
Germàm virlutes tant excellentes non inferiori elo-
qnio illiislrare. Itaque virtulum lumina, seu faces,
oequiperisaffalibus inspicare, estest
nare dicendo, ut inspicata? (id in spicse modum
concisse) per rhetoricam faces videanlur, cujus ope
luculentius, quam per se possit, quaquaversum lu-
men effundant. Usus est eadem voce Virgilius. IU).i
Géorgie, vers. 291,
Et quidamseros hiberniad lUminisignés
Pe'rvigilat,ferroque facesinspicatacuto.
,1137 DE VITA S. GERMANI. - AUCTORIS INVOCATIO. 1158
satis animo.deliberaveram. Diu cunctanli vos, Csesar A hoc ; eumque erga Germani reverentiam animum
prsecellenlissime, vos, inquam, inleslatse prolis lise- concipe, qui regiam sane deceat majestalem. Et
rés proximus occurrisli ; ejus bona ad vos lege re- quanquam asluii sil, omnia ad suam ulililatemre-
dierunt. His animo subductis, ausus sum [Cod. Lugd. ferre; in hoc tamen et pro hoc, quantus quanlus çst,
atisum coepi] hoc litterarum ad vestram majestalem labore, beati potius Germani laudem, quam per-
prsemillere, qusesequentis operis continentiam, prse- sona? propria? requiro favorem : quem quanti fa-
structo ralionis.ordine, commendarent. Habe igitur cianl, facile pernosse poleslis, si nostri lenorera
post funus dileclissimifilii haereditarium pignus, quo carminis ordine percurralis. Longi itaque sudoris
et defuncli memoriam suaviler refricare, et intègre usuram eatn captare percupio, ut glorificelur Deus
fidelis famuli devolionem advertere valeas; qui te in miraculis, qui voluit esse admirandus in sanctis :
nullo modo passus sum exlremi saltem muneris uti- ut sanctissimo Germano in terris veneratio crescRt
lilate fraudari. et gloria, qui banc in coelestibusobtinuit per bono-
9. Confeci prseterea ex miraculis praecellentissimi rum operum increinenta : ut acquiratur aedificalio
Germani opusculum aliud geminis distinclum libris ; legenlibus, pax credentibus, salus imilaiitibus, im-
in quo quia vestri tum nominis tum temporis mentio morlalitas in fide perseveranlibus : qua ul perpeluo
frequentius agitur, vestra? nihilominus illud malui Bpolleas, et oplantus et indefesse oramus, regum
celsitudini dedicalum [al., dedicandum ]. Accipe et maximej triumphalor perpétue ac semper auguste.

AUCTORIS INVOCATIO.
Phaleucio hendecassyllabo descripta.
10. jEternum spécimen, decusque rerum, Ut nusquam tamen extra u se feratur
Causarum séries, origo lncis, Cura sil motus, et idem ipse slalus,
Nalura? culumen, paterque veri, Et motus stabîlis ; ul olim aiunt,
Fons et principium, bonique summa, Status mobilis alque : sic priores
Hac te suppliciter canemus oda : Dixisse invenio el peritiorcs.
Oramus, capias ab ore munus. 11. 'iiv i substantificum, TÔwojqueirerum;
0 fecunda Tpiè; Movâjque" simplex, Per seipsum bonilas; iliéu mundi;
Seu le distribuant, *ii).).viva?
y.cvzà.b, Per seipsum sapiens ; «v«p^or k idem :
Ouatas)MÎRV n; rpsïç virpiT-àastçc.; Non est; nam supercsl, ei esse praestal :
Seu, sicut Latius falelur orbis, Hoc non est, nec id [C. Ltigd. hoc] est; sed ex-
MÎKV v7rô<TT«o'iv,
Tpia izpbtTuma. *: istât omne;
Idem semper es, idem [Belforl., idem et] ipse Non hic, non ibi ; sed per ontne-totus.
[consias, Mir.po;-xaipÀ-jùkaç p.scotsizéws * :
Gignens, ingenilus, Pater vocaris. Mixpoj,dum miniinis opem ministrat :
Te Nalura genitum o-otp£« plaudil : Q Méo-oc,intima dum gubernat seque.:
Yivax Spiritus, ex ulroque marias ; In magnis (ilyaloç probalur idem,
Personisque tribus sacrantus unant, Sic parvis, mediis, adestque magnis,
Unam colligimus in his SEÛTCV «; Ipse individuus, manensque lotus.
Qua?sic dicta placet, quod omne cernaif ; . - "O.V S>V
p.ê(701), TÉ).0CT6iraVToov m•
àp-JQQ,
Seu quod sic potius per omne currat e, Ex ipso quoniam, per ipsum alque
n Hellenizat hic passim Hericus ; est autein Tpiàj •f Quasi BZOTYIÇ dicta sil a 6j«o(i«t,specto, Video.
Tripilas, jiovàç unitas. 8 Averbo Béa, curro.
1 b "EAÎmvaî xa-rà, secundum Groecos. h Extra secnndain habet longam. YTitiosumergo
c ld est, substanliam unam in 1res personas. hic melrura. Sed non adeo in hisce serupulosus fuit
d In margine addebalur hsec nota, ipsius , ni fal- auctor nosler; ul exemplis infra sexcenlispalebit.
lor, Herici : i Diflèrentiamfàcit S. Dionysius, caete- Qua?proinde ne notanda quidem putamus, nedura ex
i^rique doclores Grseci inler oùcri«v,id est essen- interpolalo ms; Belforliano puerililer emendanda ;
f liam, et îitroorao-iv, id est substanliam : oùo-iav cum codex Lobiensis Lugdunensisque consenserinl.
f quidem intelligentes unicaht illam ac shnpliceni Sic autem hune versum corrigii ms. Belfortianum :
t divina?bonitatis naluram; i57rô<rT«(7iv singularum
t personarum propriam el individuam substanliam : Ut se nunquamalioferatur extra.
t dicunt enim secundum illum priorem versiçuluni, D » âv mascullnum pro ôv neulro, quod Laline nunc
i unam essentiam in tribus substantiis. Sanctus au- ens dicimus.
t lem Augustinus, caeierique Patres Lalialiler scri- i T&xo;, locus ; omnia quippe intia ipsum sunl.
< bénies, fidem sancla?Trinilalis exprimunt, dicen- Nota?mss. cod. Lugdun.
t les unam substanliam in tribus personis. Una k "&.vapx"ç,principio carens.
t eadeinque fides esl in omnibus, quamvis signifi- i ld esl, Purvus, et magnus, mediusqueDeus; ubi
< caiionum videalur esse diversitas. i Sublala nunc 'piycàos pro p.iy«ç.
difDculias, postquam 'mitnuuts Latine dici coepit non 'm ld est, Ens principium , médium et finis rerum
substanlia, seii subsistenlïa. omnium.
*
; ©tûTsvpro 6sioTr/T« seu 0SÔTÏIT«,divinitatem.
il39 HERICI M0NACH1ANTISSIODORENSIS
Sunt qusecunque vigent; ad ipsum seque
Tendunt omnia, tanquam ad quieiem.
Ipsum TfpsoTÔTUTrov •, eumdem ipsum
Affirmant nihilum, plus ut stupescas ;
Incomprehensibilis quod exstet omni
Naturse, superans vospoç"kiyotnih:
Qui dum non capitur, nihil vocatur ;
Apparat quoties Qeuyu-m;c,
In quiddam ex nihilo venire fertur.
Scribunt, hoc nihilo creata cuncta.
Hinc est, quod tenebra?vocatur idem :
YK)./*IOT>)Çd eteniin sacer sic inquit :
Sicut sunt lenebrse, sic lumen ejus;
Optanii quoniam, sed haud valent!
•Speclari, tenebra? putantur atrse;
Non accessibileni côlitque lucem.
12. Cum se sic habeant fliienta veri,
Ultro concipias, subest necesse,
Nullis nos anirais, lepore nullo,
De vero proprium bonoque summo
Prsefinire Deo ; nec esse promptum,
Qualis, quantus item, quis esse possit.
Oratu melius propinquiusque
Legabis e animo si quid subornas t :
Orari placidis vult ille verbis,
Largiri facilis, dédisse promplus.
His ergo modulis adilo Pâtrem,
Patrem cum Genilo,piumque llvsO/*« sr
Lux, et nostra salus, redemptioque,
Largitor pùo-twj-,x«paxe prsesla \
Lumen glaucividas * agens in umbras,
Csecis ifitrupior i reclude coelos.
Quondam Siapofopov[legislalorein] Moysen te-
Efr yiiôyoïk Sinai sic indidisli. [cum
Quserentesvalida juvato dexlra,
Quando non polis esl adiré lete
Cuiquam, des nisi lu venire per te :
Ostendas faciem decet tamen le
His, qui nil aliud pelùnl, nisi te :
* Id est, exemplar principale.
b B., vàuç Wyowm, id est, inlelleclus rationesque.
c Pro Qsfxniotç 6EWj>«vî«ir «©ewyàvtaaulem esl, i
ut ait Maximus, divina inanifestaiio, quse fil ex con- Not. mss. Cod. Lugd
descensione Verbi divini ad humanam naluram, et
exaltalione ejusdem nalura? ad prsediclum Verbuni
perd divinum ainoram. »Not. mss. cod. .Lugd.
Pro fiàrv;. j)
« Pro allegabis, nol. mss.
f Lalenter proeparas, ibid.
ALLOCUTIO EJUSDEM
A«w>w StiTTpoyw
14. Si te perliquido tuemur ore,
Nec ludunt insomnia mentem,
Non illud lulerim, libelle, frustra;
Quod lanti popularia ducis ;
a Hsec Alloculiohoc loco legitur in opt-iino codiçe
Lugdunensl; quamvis desit mss. Lobiensi et Bslfor-
liano.
1140
A Nam nec hoc [B., Namque hoc nec] poieruntj
[nisi sit ex te.
Nubes rumpe, malasque ç-Kv-rao-iar-
Quis mentis aciestreverberala,
Pure non sinilur'Deum lueri,
Ceu se invisibilem videra prsestat
His,'qui lucifluum sitire fontem
Noveriirit, requiem, suumque finem.
13. Quod restât siquidem, quod instat, in-
[quam,
Prsesentes opéras tui indigentes
Componat, pelimus ; favensque volo,
El sensus cumules, et ora solvas;
Ut mutis liquida? fluaiil loquelse
Largiri solilus, nec impotenler.
B Germauo titulum parare laudis
Urget maleries, amor coarlati
In te mirificus, puer Lolhari ;
Cui fas non fuerit negare quidquam,
î Non os, non animum, nec illa cerie,
Qua? sunt olïiciis arnica pulchris.
Id quo congrue, quo fiât decenter,
El spes omnimodas, speique summam
In le conferimus, reperlor arlis,
l
Qua pecius hominis praeominalum
Scandit sidereos honore campos,
Dislinclum beluis nilore mentis m.
Non hsec ob merili beaiitatera
Germani peto, sed perahnitatem,
Si quid lucifluum peregit ille,
G Quod laudi fuerit Palri superno ;
Si vexilla tui secutus héros,
Oppressit rigidum severus lioslem " ;
Si jejunia, si cruces iniquas,
Si noctes tulit idem inquiétas;
Si non exlimuil maris minaces,
Securus pelagi, subire fauces;
Si quidquid gladius, polestque n'anima,
Contempsil paiiens amoré ChristL
8 Spiritum.
11Id est, catiginosas, not. mss.
1 ld est, qui dedisti naluram, largire M yraliam,
À Pro IfiTzxpiws.
k In caligineni.
t ld est, Quodam quasi o,»iiue CQnfptlatmi. Not.
mss. Cod. Lugd.
m ld esl, acumine ralionis..Ibid'. "
AD LIBRUM,
decursaa.
Natalem lalebram-ut perosus, «llro
Insanô obtectere lumullii.
Nohnihil miscrum.characierizant 1'
. Ta?dia secret! ; nec arnica
->Sensus est : Hsec .mal* forums? libl, o .libellé,
impcitdeniis fndicia sunl, quod secreium oderis,.
quodque non réfugias differasque, saltem 4mnispert
 1*41 DE VITA S. -.GERMANI.-- LIB. I.
Quodsemper studiis sigilla' .castis
ATantisper-refugisa..:•licet illam,
Quseferiur, Danaen ahena turris
Auripluo vis ,-texilab imbri.
Quid tamtur.mivoma?:juvant platese?
Quidireflua?dicacibus urbes ?
Quem necdum tetigit Jiltura,; necdum, ;
Sordibusiesplosis, color auxit.
Si non insipidus deerrat augur :
0 nimiunnpassure pudoris !
Vulgant, Bucolicen labore trimo
Cultius explicuisse Maronent,
Septenis 'ilidem polibant annis
Quadrifidam sudore Georgen.
Exin JEnedas in arma pulehros
Endecas ad limàmque redegit.
Nec libras animo, quid ille ; quid .nos ;
Quid potuit spes altéra Routa?;
Quid possit minimus minorum impar„
Nec miniums tamen inter habendus.
-Et, ni proripias in ora vulgi,
Impatiens, clayemque récusas ?
15. Invilum qualiunt severa valent
Omina, tei'rifioique sonores :
Virtusgnoslica nec sinit volenlem
Importunis par.çere verbis :
<Ha?cnolens capies^ volens itemque :
His nos «v rdiyaina * subimus.
In vulgus veniés, jfavenle volo.
Pro, quai?lo jaclabere.fluctu !
Hic foedum spueL: hic, eoacta pare,
Succinet infandumque inimieumque.:
sigilla rumpere, qua? castis studiis tam 'necessaria
sunt. Namsi'Danae, Acrisii filia, ab impudente Jove
ne in ahena quidem lurre salis luta fuit ; quid de te belle, tum vero te ego, qui nunc moneo,-fbi'tuna? le
fiet, qui nec occludi vis, nec deliiescere ?
* Sup. rumpere.
* Id est, contradicentem.
c ld est, i)i(i» carminis. Not..mss.
d .ld est,
e lynavis,wijjuenlarii.
id est inanibus^ qua? quia nihil conli-
11*2
manibus •
A Hic plausum d.oilprofanis
Hic ter succuiiet pede lerram :
Verrucas c alius scaturienles,
Etsi nulla tamen patet usquam,'
Disquiret digito, notàbit ore,
Integra quippe inverle.e doctus.
Et quo perditior quis acprofanus,
Acrius hoc tolletur in iras.
Tandem ludibrio subactus omrii,
Mu/soxoroud trudere taberna,
Aut nardi modicum feres, piperve,
Et si quid ehartis amicitur
Ignavis «. Monitor, repulsus olim.
Abstileril; nec cura ntederi f.
• 16. Neu te consilio querare noslro
B, Fraudalum, id 8 lecum ipse referto :
Qua frontem lilulus prseordinabit,
Nemo ovp/wL prsefi'xeril auctor :
Germanus subeat prioris arcem
Auspicïi ; hic priinordia signet.
Hoc forsan poleris irierme vulgus
Tbmnere, seu discrimina mille.
Tanli nominis obicera protervas
Yix aùsinl sprevisse phalanges.
Milescet rabies : sputisqueparcerit,
Et cynico i incrudescere dente.
I tiunc, "Mseoniis'i adaclé pennis,
1 déxiïo, liber, alite felix.
' . '
Nec le"non monitum, nec «insuasum
Olira discessisse graveris. ,
G Quod restât, dubiis remitte fatis.
Tequè ulinam méliora sequantUT1!
nent leclu dignum, sordidis usibus adliibentur.
t Id est, quod si unquam eo redactus fuerîs, li-
tua? perntittam ac prorsus abdicabo.
6 Mempe consilium.
II Id est, nostrum.
1 Id est, canino seu invido.
j Id est, Homericis.

LIBER PRIMUS
Vitoe magni Tatris GERMANI, de pro sa in metrum transfusas.

CAPUT PRIMUM. P Magnarum multis quse se componer.epossit ;

Sanctipalria, nobilitas, sludïa,,conjugium, honores, Aulricus a priscis olim vocilata referlur <;.
amor venalionis.,et superstiiio. .iEtas posterior pinnas et culmina avilis >
17. (Celtica qua Medios exporgit Gallia traclus., Moenibus imposuit, duri muninrinadtelli,
Quaque est vel terris, -velmilior illa colonis, Ex augmentais verso cognomine mûris
Urbem haud incelebrem Galli posuere priores, Sive sequax iisus dicas, Antissiodorum,
Uberibus glebis et opimi inunera Bacchi *»,". Seu mulilare velis, et dixeris Altiodorum-d,
Ac praelâbentis jucundis usibus amnis b, Nomineîîiverso res est cumulatior uija
f De vineis Antissiodorensibus, olim.vini superla- a De diversissima hujus nominis apud auctores
livi bajulis, vide Le Beuf in Proefat. Capli receplique immulatione, vide ibidem Valesiimi, ubi et hanc
Anlissiodori, pag. 29. et seq.
b lcaunoe scilicet, Herici elymologiam rejectam invénies : quia Dqr,
vulgo Yonne.
c Aulricus a priscis, Dur, Deur, aut Dour non moenia vel muros Cèllice,
etc. « Qui Antissiodurum di- sed aquam significaverit. De qua re nos etiam alibi
ctum prius Autricum putat, suam geographia? igno- non semel.
rantiamprodit, » inquit Valesius in Notilia Gallia-
rum, ubt de Anlissioduro,
 1143 HERICI MONACHIANTISSIODORENSIS 1144
Hsec genitalis humus, ha?cPalris palria nostri : A Si non el possit. Meliusduo yincta feruntur :
Finibus his orlus, nalalia rura beavit. Qua?si dispescas, péril alterum ;' ita alterius res
18. Haud mullis opus esl in Sanclo nobililatis Altéra poscit opem sociam, et conjurât amice.
Cognala?memorare decus, quse dote gemella Ergo ut quae tecto fuerat meditata cubili,
Splendidaque, et locuples, opibusque et germine Post per marmoreas clamare sophia plateas
[fulsit : Posset{, elobliquis demum dare jura superbis,
Indicium documenque rei numerosa relenlant Mox ad palricios Juvehis raplatur honores ;
Prsedia, succiduis olim notissima charlis •. Causarumque actor per publica vota crealus,
19. jElalls breye ver el primi gralia floris Arcuit urbanas juris frsenamine lites. .
Anibus immaduit facili conamiiré septem i». 22. Gralaïur Lalium lanto censore B; fruique
Auxcrat infantis largilrix gratia peclus Hoc tantum prsesenteparvunï est ; de posteritate
Muneribus geminis c : quodque assolet esse duobus Cogitât ; utque viro non desit gloria prolis,
Graluin et sufficiens, hoc praccumulaverat uni : Utque viri non deslitualur germine Roma,
Namque ul seplenis sapientia nixa columnis In consorle thori spes esl ; qua rite carere
Aplificare domuTndilecto in pectore posseï, Haud patiuntur opes, selasque obnoxia carni,
htgenium vivax conamen juvil ad omne : B Prolis amor, mentis probitas in conjuge pulchra,
Inque vices animo genilaliler expalianti d Et gazse, et mores, et casli insigne pudoris. '
Sedulilas prselendit opem studiosa magislri. Qualis ubi visa est, digito patet t ; est quia noslris
Ulraque res, modérante Deo, felicia coeptu Rara avis in terris corvoque ignotioralbo >.
Tempora gliscenlisjam tune provexit Ephebi, 25. Usibus innumeris Romanus calluil orbis
Plurima per stériles sparguntur semina sulcos Olim. Parlera absumpsil edax ex asse i vetuslas ; -
Provenlu modico, vel, ut mullum, mediocri ; Pars lerit antiquis rerum vesligia libris.
Al qua?foecundasineunt frumenla novales, Gens fuit illa sagax, et cum bellare perila,
Spe manant duplici, cum glebae, cum sationis ; Tum mores formare scia, et componere cauta.
Plenaque conspieuo respondet copia cornu. Neu lenera in pueris nsevoinlabesceret setas
20. Cumque foret vehemens, aniinique ad cuncla (Quandoquidem in vitiunt mens est hsec cerea flecti,
[fapacis, Cumque iter ambiguum (Belf. et Lugd., ambivium)
Nil inlentatum, nil denique liquitinhaustum, [ramosa ad compita vexit ;
Quidquid ab indigenis potuit manare magistris : Proposuitque viam, Samio prseeunte, bicallem k ;
Cuncta brevi nam pêne puer, citraque juventam Dexlra sequi cunctatur iners, votoque maligno
Omnia comhiberat. Furil intimus ossibus ardor G Loevatenet) visa est ea tum via rectior illil :
Ulleriora sequi, et studiis, ni copia desit, Servabat teneros custodia pervigil annos,
Olia conterere, studiis impendere sese, Et casli comités, el opis rubrica m magistrae
Inque mori studiis. Perparva et vilia scitu, Apposita, et curvos innormans régula mores,
Si qua patent usquam ; cara el prsegrandia censet, Et pressus ratione animus, vincique laborans,
Si qua latent. Erat ingenuis tune arlibus usque Ac praeceploris ducens sub pollice vultura :
Cerlus honor, sludiisque addebat gloria calcar. Signabat trépidas, et adhuc rationis egentes,
Incitus his animis talique cimidine-viiiclus, Consiliique inopespraetexta [subinlellige, toga] aplis-
Quo caput est orbis, rerum permaxima Roma, [sima mentes,
Tendit iler, Latii nodos addiscera juris, Dicta, quod banc Tyrio lymbus prsetexeret ostro,
El didicit, palmamque brevi lulit ille laboris. Et super banc afficta toreumata n, graeculus usus
21. Scire erat haud magnum, si non et posse e (A Graiis traxere Itali °) index nobilitalis.
e [subiret. 24. Hic tum cultus erat. Transcensa puertia post-
El stullo sapiens minimum referre putatur, [quam
a De prsediis S. Germani patrimonialibus dicetur -r. i Ex toto.
in Miraculis Hericianis, num. 19. " k Pylhagoras Samius qualitatem vitoehumanoeYlit-
b Artes libérales, tametsi plures sunt, communiter teroe conformavit. Not. mss. ibid. Hinc collige, quid
septem numerantur : grammatica, rhetorica, diale- ramosa compila, quid via bicallis.
ctica, musicà, arithmetica, geometria, astrologia. i Sensus est : Genti Romana? tune, quando pueri-
c Id esl, ingenio et studio. Not. mss. cod. Lugd. tia a viliis ad virlutem flexu facilis erat, visum est
d Id est, naturaliler capacissimo.Not. mSs.ibid. hac pueras ad virtutem via deducere ; iis nempe ad-
0 Posse, supple, scienlia uti jam acquisita. hibendo custodes, etc.
i Seriptum esl : Sapientia in silentio discitur. m Rubrica fabrorum linea, dicta a rubro colore.
Item : In plaleis dat vocem suam. Prius ergo in si- Ponitur autem pro diligentiâ magistrali. Not. mss.
lentio discitur, ut post in plateis vociferelur. Not. ibid.
mss. ibid. n Id est, bulloeaurete. Not. mss. ibid. Nonerant
g Censores dicebantur, qui de moribus judicabant. autem illa? togis prsetexlis affictoe,sed e collo puero-
Not. mss. ibid. At censorem fuisse Germanum, non rum suspensse.
dicit Conslantius. 0 Imo usum hune ab Etruscis ductum fuisse, docet
h Juxta illud: Quam pulchrum est ntonstrari di- ac probat Wolfgangus Lazius in Coramentariis rei-
gitis, et dicier : Hic est' Rom. lib. vin, cap. 2, ubi de prsetexla plura
t Salomon: Virum de mille unum reperï ; mulie- publ. disserit. De bullà vero sigillatim etiam agit lib. ix,
rem ex omnibus non inveni. Not. mss. ibid. cap. 13.
 1145 DE VITA S. GERMANI.— LIB. 1.
Veslibat teneras molli lanugine malas
(Id bis octonos erat allrectasse Décembres)
Cedebat praetexta togse,patriisque cosevas
Aptabant laribus, puerilia munera, huilas.
Hic trépida optatum sortiia jnfantia finem,
Hic fixit mêlas : exin bellique domique
Ulilis, et rébus quayis in parte gerendis
Quisque putabatur maluro commodus a?yo.
Hauseral hoc sévi, juyenisque togatus agebat
jElatis solidam cumulato robore parlera,
Cum super addiclas praesulque et dux ragiones
Eflèrlur, terris qua Gallicus incubât axis,
Cum vindex scelerum,. tum dispensator bonorum.
Orbein tum totum a victor Roraanus habebat,
Qua mare, qua lellus, qua cardo invergit ulerque ;
Si quod in orbe frelurn,^ si quis sinus abditus. us- B Nudo se tantum gaudebat nomine dici
[quam,
Si quod clinta fores Plioebea?lampadis expers,
Si qua fuit regio, fulvum qua? gigneret aurum,
TOI nisi Romani vivebat nominis uriibra ;
Arbitrio sancii conslabant cuncta senalus.
Sceptra, magislralus,;tituli, prseloria, sellse,
Proetexta [Belf., praetexta et], trabese, fasces, insigne Arboris obscoena?patulis hserentia ramis,
[tribunal,
jEdilis, quseslor, dictator, juridicusque,
Et, rerum cui summa patet paretque, monarchos,
Et conflandarum per génies cautio legum,
Et pax et bellum, lis el concordia rerum,
Omnia conscriptis servibant palribus olim,
Quos pênes immensi stabat custodia mundi :
Cumque forent clausi résides in parle sacelli,
Divinis quadrant fingebant legibus. orbem.
Geslorum séries aliqualenus intercepta,
A diverliculo demum rapelita placebit.
25. Crescebat raerilis mactus successibus he- Praesul Amalor erat, merito cognomine mactus.
[ros,
Perfectique sequax, primam tendebat ad arcem h
Cursibus irapigris ; ne non perfectus ab omni
Parle foret, sacer et prsesul jam jamque futures.
Utque ad letiîeras aciem contendere pestes,
Emersasque hsereses [Belf., Haereticasquelues] unde Officiumyinclis prsecepto reddere linguis,
[unde extrudere posset,
Armabat doctam vivax facundia linguam.
Justifia? doctor, juris quoque norma futurus,
Jure dédit studium discendo ex tempore juri.
Quique pudicitiaepopulis documenta dalurus,
Et casti cauturus erat.décréta cubilis,
Ordine prsecipuo legalis foedera lecti
Suscipit, ei casta vitam cum coujuge diicens,
Jura voluplati permisit nulla nefanda?;
Gignendsetantum contenais vivere proli.
26. Cumque virum laie parenlis ad omnia lerrse
a Per hyperbolen.
b Sapientiasscilicetel virtutis. Not. mss.
c Lascivis, id est castis quidem, sed juvenilibu£
lamen ac inapibus studiis ven-andipascebal animum
1146
A Mulla fatigaret privatim et publiée (B., privata et
[publica) cura,
Pronior in pairias animum defixeral oras
Afièclus genitalis humi, quam milibus usque
Tempérât ofliciiset molli fleetit habena,
Prsesens praesentem prsesenli numine firmans.
Hsec domus, hsec requies, hsec oblectatio vitse :
Vel quia fundorum non contemnenda facilitas
Hic illi fuerat, juris monumenla paterni ;
Vel quia (terrigenis esl quod nonnulla voluptas)
Copia mullaru m j.uveni permagna ferarum
Silvestres prsebebal opes. Venatibus ille
Dedilus, et levium meditans speclacula rerum,
Lascivis animum sludiis pascebat inerlem c :
Cumque foret sacri dilulus fonte liquoris,
Clirislicolam ; luleum sapiebant csetera sseclum.
27, Altoque et lato stabat gralissima quondam
Urbe pyrus média, populo speclabilis omni ;
Non quia pendentunt flavebat honore pyrorum ,
Nec quia perpétua? vefnabat munere frondis ;
Sed deprensarum passim Capita alla ferarum,
Prsebebant vano plausum et speclacula vulgo.
Horrebanl illic trepidi ramalia d cervi,
Etdirum frendenlis aprifera spicula, dénies,
Acribus ex-itiuni méditantes forte molossis :
Tjmc quoque sic variis arbos indula tropseis,
Fuhdebat rudibus lascivi semina risus.
, Fixerai baecJuvenis, laudis captalor et aura?,
i
Qua faciles animi pascique capique suescunl.
CAPUT II.
S. Amatoris zelus adversus Germani superstitionem
et hujus ira.
28. Urbis amor nostra?, sacrique refector ovilis,
Doctor magnificus, meritorum lucecoruscus,
Signorum titulis longe laleque celebris.
Noverat hic rapidis metam praefigere flammis,
Noverat adversas verbo detrudere pestes,
Auribus obslructis adilum prsetendere vocis,
Post funus functis usum concédera lucis : .
Omnia qui poterat, sanclo dédit omnia posse.
]p. Sancte gregis lulor, qui jure vocaris Amator,
Non auri aut mundi, verum trans omnia Christi;
Ne mihi succense, de te perpauca loquenti.
Gestôrum mihi dulce foret monumenla tuorum,
Et vilse tolura pleclro percurrere texlum ;
Sed revocal sumpli séries perlonga laboris ;
Nec sinit a coepto quoquara defléctere calle.
Et le grandiloquos vellera nutrisse poetas,
Qui tibi mullicana possenl garrire camoena.
Vatibus ut careas, reclorum est culpa tuorum e.
inerlem, hoc est ab officii sui curis vacantem, atque
interquiescenlem.
d Cornua. Not. mss.
« Videtur suggillare épiscopos Antissiodorenses ,
quod arlem Doeiicam non magis in çlero foverint.
 1147 HERICI M0NACH1ANTISSIODQRENSIS 1148,
His aliud dabimus tempusque locumque querélis. A Majestale ducis, si robora chara'ferirent,
Tu lamen interea proesentibus utere, paslor, In sua vertendasmetuebant,colla secures,
Obsequiis ; et si qua meo condigna rejalu Caesorestrepido-sanclus torpore pavenles
Ad nostri poterunl proeconia currere Patris a Ut vidit, raptam primus lentare bipennem
Laudibus illa luis accédera posse, putaio. Ausus, el injeclo violanda in robora ferro,
Tu pater ; ille luus per Christum denique nalus, Jam veslrum nemo dubilet succidere, dixit.
Crade mihi, magna?reputalur porlio laudis, In caput.hoc unum noxa?repuletur origo :
Cum patris in facient nali'laudatur imago. Dicilc, me fecisse nefas. Hoc inquit : et omnis. .
Narrandi coeptum repesal jam musa lenorem. Paruil imperiis, licet insecura (B., quamvis male-
29. Insanos ritus et noxia ludicra sancti [cauta),jubentis
Mgre fert animus ; nec distulit ille superbos Turba. Sonat crebris accisa bipennibus arbos,
Incoeptus mil! jam tum compescere fatu, Ictaque d'at-gemilus ; et cum durissima ferra,
Talibus aggressus, capialo tempore, verbis : Pondère tum proprio vicia, occubuilque, ruitque.
Cum te frenandis Romana industria terris Tum primum admisit solari munere tacla
Prselnlit, et palria? patremque ducemque tuendse, Subdiia terra diem ; rébus tum prsebila vanis
Credidil esse virum; nec ras tum crédita, vero -B Inlerit, et merilos arbor conflatur.in ignés.
Abstilit : esse virum te denique multa coarelant, Quaeque affixa diu fuerant oscilla ferarum,
Cum titulus generis,Hum magni ciilmén honoris, Pontificis jussu iota pelluntur ab urbe.
El, quod ulrumquè régit, divinis accumulatum Hsecrure abducto fiebanl principe cuncta.-
Ingeniis peclus, mensque omnis «onscia recti. ' 31. Fama, quid in coelo rerum pelagoque geratnr
Sola virile decus levilas fcedaïque fugaique ; Et tellure, videl, tolique est conscia mundo ;
Sola, inquam, levilas. Insano proxima testis Quodque usquam esl, loto quanquam sit ab orbe
Abslirpanda suis, en, cuiiïTadicibus arbos, [remotunt,
Quamprimum polis esl. Sèclentur talia divi Inspicit, inque cavas pénétrai malefida laiebras.
Numinis experles ; aliud [B., non ista] professio Omnia cum didicit, mox omnibus omnia pandit.
[nostra? Et, quia dicenlera se.quilur nonnulla venuslas
Relligionis'amat, cum [ms. Lob., cui] quid mage Verbonira, crescilqué novis facundia causis,
[poslulel usus, Multa fides illi vulgo proebelur âb oiitni.
Quserenli sola occurrit'meditalio morlis. Non ea rem clamore gerit, sed murmure vocis,
Mulla suis gravitas meruit prseconia sse'clis": Nescio quid, raucum et grave cornicalur inepla:
Eximium fecit levisinconstantia nullum. C Mille trahit secum ruraores, mille susurras :
Desine proclives lubricosque ad dévia vulgi Mislaque cum veris pariter quoque falsa geruirtur.
Prsecipitare animos. Resest incognita nulli : Cumque novis Vacuas implet sermonibus auras,
Crimina, quse magnis auctoribns usa [B., acla] ge- Succedunt comités nonnunquam gaudia cassai
[runtur, Nunc limor ; inlerdum rabies invisa furoris :
Corrumpunt cilius ; mulloque doraeslica pejus, . Advolat hsecjuveni, inflicli praenunlia damni :
Extima quam serpunt ; homines cum sponte se- Arboris occasu spretumque ducein lsesumque tri-
[quaces bunal (B.,,sprelum Iaesumque tribunal).
Proemonstrata ducum rapiunt exempta suorum. Et sublata sui queritur ptale jura limoris.;
Ergo âge, et •omissis, qua?ludicra cumque pulanlur, Nec fore se poslhac ulliiis in orbe vigoris,
0 praeslansanimi, compleclere séria tantum. - Si non censori [pro censorii] jam tum lemerator
Ista reprsesenlant, qiioeritrespublica qualem, .[hpnpris
Signa virum ; -salisista decènt-in principe signa. Supplicium toli prsesul dependeret urhi.
Siepius'Ista yiri prsesul slillabat in aurera ; Occupai ira virum ; seseque ferocior ipso,
Ille levi ferre*, et coeptis iitslare superbis : .j. Infremuitque minax, traxiique pérora riiborem :
Irjrilanamcèleras rapiebaui omnia venli. " Ut frémit acer equus, cura Martius sere canpro
50. CertafuilJnveni visendi praedia quadam Signa movei tubicen, pugnseque insumit (B., incen-
Causa die; cujus tandem progressus ab urbe [dit) amorem.
Ohlulil oplalam volis qnoque prsesulis horam ; Non illum magni reverentia pontiûcatus,
Ulque erat in Domini solum deflxus amore, Non sanctse cobibet respectus relligionis :
Perque hoc humani contempler jure limoris, Absislunt oculis rectum, pietasque, pudorque :
Ascilo sacri quamprimum milite cleri Torva furit, sanctoque necent méditatur iniquant
Ridiculi gerulam, capilumque iipmane feracem Dirus : el, 0 socii, lectissima pectora, dixit,
Arborera adit; quantoque polest. insistera jussu, Pra?cipilem hune rapite, et merhis sontissima poenis
Prsecipit infticto csesain procumbere ferro. Alembra date, siygiaeque réuni demillite morti.
Coedenlum tremuere manus, pavidique verenda Sentiaî, esse viros. Sic fatus : élfaciïor ira,

«Scilicet S. Germani. mutât Ms. Belforlii :

* Levi ferre, pro flocci facere, Hmtc versum sic Talibushaud rr.ouiiisyenari destilitille.
 H49 DE VITA S. GERMANI.— LIB. I. 1150
Arma parent, coeanlque animis in prselia totis, . A Fundamenta solo, geminosJert fabula -visos-
Edicit sociis. Neu plebs olstare fnrenli Prselia lascivis agitantes lusibus hsedos.
Posset, et obductis aditum defendere portis, Auspiciis vêleras assueli denique primis
Occupât ignaram congestis viribus urbem. Nomina condendis ponebant urbibus olim a.
32. Sanctus, ul accensi comporta est principis Hanp primum veniens Alpino a verlice Csesar,
Tune cum barbarico feriiaret [B., suboleret] Gallia
Martyr ut emeritam certamine sumere palmam.-, •
[ritu-,
Utque sui possit perfundi fonte cruoris, Ascivit sociaro, gentisque in foederairaxit i
Opta; ; el intrepido profundil talia vultu : Romulese,sociosque liovos fratresque vocavit h;
Quod salis est, supraque salis, hue viximus usque-: Inque caput regni primalura sumere jussit.
Nunc facienî penetrare cupit cum spiritus ardens, Celtica Roma dein voluit coepitquevocari f. - ,
Chrisle, tuam, laedelquévise, tsedelque laboris : 34. Crevit amicitise sen'sim per tempora robw; ..
Qua breviora paient recti çontpendia callis, Urbs quoque proveclum meritisque el nomine sump-
Irejuvat : via sil trepidis nimis ardua quanquam ; --. [ait,
Sidereos propere dabilur contingere cantpos, Auguslidunum demum concepla vocari d , <
Sanguinis effusi si nos vesligia ducant. •" Augusti montera liansferl quod Celtica lingua.
Marlyrii titulum tensis complectimur ulnis, Non.fuit illa ferax frugum per ssecula lellus,
Et sponte expetimus pulchram per vulnera mortejn. Nec [B., Non] opulénla salis : cingunt namque om-
Tu modo nos dignare tuo pro nomine testes. . [nia.silva?
Ifae dicens; animumque neci, collumque parabat Montibus borricomis, sterilisque ad semina cespes,
Carnifici : stat fixa viro senlentia mortis Voineris impatiens, curvique iramunis aratrl;
Intrepido. Sed, Christe,,tuis mundissima castris El vexai duras coeli inclemenlia terras.
Lilia cum [B. junela] rosis pariter candéntia ver- Verum nulla viros tellus magis extulit armis
sant; Prsecipuos, animique magis ad prselia lecti,
Nec le marlyrii conslanlia sola meretur, Ergo ubi vicina?praesensil tempora mortis
Necfuso quisquam tantum sit sanguine martyr; Sanctus et omnino semper memorandus Amator,,
Ssepeeliam multis peperit pia vita coronam; Urbis ad edictse non segnis moenia tendit.
Estque sacerdolum confessio munda tuorum Officiisumntam servabat Julius illic e,
Grala tibi, quos justitia? perfectio vestit. Vir praeslans, èl cum prsefecti culmine clarus,
Tuque adeo, quem mens airi pleiiîssima fellis _ Tum fideipunis voloque et nomine culfor.
In sanctum peccare monetfaf., movel], ssevissime Anlistes quoque sanctus erat Simplicius illic,
[princeps, Magni vir meriti, magnique minister honoris.
Nil tibi, nil, volo non sucCedehte maligno, Junctaque pontifici regalis jure poteslas,
Collalum ducas : et tu quandoque futures Comriiissain paribus plebem frenabal habenis:
Certe prscsul éris lolo nolissimus orbe. Hic tumidam rigida genlem ditione premebat;
Arbiter seternus jam dudum prsesciil istud , Ille saluliferi formabat munere verbi.
Nec sinil insonlis foedari sorde cruoris 35. Adveniare virum prsesul, praesesque beatum.
Praescilas ad sacra manus, raedicina salubris Ut sensere; parant, turmis hinc inde coaclis
Per quas innumeros fluxura putalur ad segros. El cleri el populi, venienli occurrere sanclo;
CAPUT III. Excipiunlque virum : dicla acceptaque salute,
RevelatioS. Amalori factade suo obilu, et suceessione In gremium duxere sua? solemniler urbis.
Germani ; hujusque conversio et mirabilis
' ordi- Noclem lseliliseiribuere et laudibus illam.
nation <
Utque vigil nilido ruillans disclusit ab orlu
33. Prasul ut emeritam-multo certamine palmam, Purpureas aurora fores, siellisque fugatis,
Sumérel, assumptus divini in parte seuatus, j) Lucifer exacta? fecil discrimina noctis,
Tempus erat, licuilque viro praediscère tempus : Prsesidis ad celsnm se pergere velle tribunal,
Quive foret sacri post se successor honoris Praesul ait, properatque viam : fert obvius illi
Inspirante Deo, et plebis curante salutem, " Ille gradum, quanlisque polest sancium veneratur
Urbs antiqua fuit, tolo celébérrima mundo, Obsequiis, buntilique petit benedicier ore.
jEdua dicta prius. Primaria cum jacereittur Tune voli compbs : prsetoria ducit in alla.
a Mera hsecest fabula : neque enim urbi Celtica?, gentis ./Eduorum diclum est Celtica Roma? lia ne-
anlequam Romanos novisset, nomen ab haedoLati- gando quserit ibidem Vajesius.
num datum fuisse creilibile est. d Âb Auguslp igiliir, a quo forsiLa-nheneficiis.au-
]' Imo hoc diu ante Julii Csesarisadventumîn Gal- ctum aul operibus exontatum erat, el a monte vipï- 1
lias ponligisse oslendit Valesius in notiiia Gall.in no, Auguslodunuin nonien Latiuo-Gallicum accepitî
Augnsloduno jEduorum. Negal vero ident Augusto- vulgo Aulun. Valesivsibid. '.
duno iillum unquam jus melropoliticum fuisse in i Videtur pulasse Hericus prsefecti Galliarum se^
aljas provincias, ac ne in Lugdunensem quidem. dem ordinariani fuisse Augusloduni per hsec tempo-
Vide infra, not. e. ra. Hinc urbem illam, opinor, caput regni paulo ante
o Quando aulem aut a quibus.scripioribus caput vocilabal; sed hoc falsuni esse constat.
IBI HERICI MQNACH1ANT1SSI0D0RENSIS
Coram, qHsevellet, cum facla est copia fandi,
Talibus aggradiiur : Nolim, quod venimus, inquit,
Eventu reris a, vir praestanlissime, faciunt :
Séria res lantumqué vise, tanlumque làboris
Sumere nos monuit. Decessus tempora nostri
Conditor accélérât, gravium molemqué laborum
Fine levât, finisque diem proedisceredonat.
Nec lam supremse sors et vicinia mortis,
Quam nos cura pii post nos percellit ovilis.
Et quia magnanimum non est permagna virorum
Copia, quis sanctse commitli regmina plebls
Jure queant, ac multa seges fortique bonoque
Indiget agricola; res est qusemaxime (B., me Her- Plebs est nisa sequi. Posilà jam fronle minaci,
cule) vestram
Poscit opem ; quando injussu non principis illam
Moliri potis est : tanium ferl veslra decoris
Majestas, ipsoque suo fit pondère pluris.-
Summa rei est : petimus (non aspernare peten- Fitdiclocilius, mandarat quod faciendunt.
[lent)
Germano liceat flavi deoerpere crinis
Caesariem: vas ille Deo leclumque sacrumque
Usibus Ecclesia? [B., ac pariter] studiis conducét Si ssevire voles, armorum spicula désuni ;
[honestis.
36. Diriguit novilalerei, mullumque retractans,
Quanquam dixit, erat regno gralissimus omni ;
Divinis humana nefas prseferre pulamus.
Quocirca quod, fiante Deo, pra?noscis agendum ,
Accéléra : officionon defraudabere noslro.
Voto perfruilus, noiamque relatus ad urbem,
Ampla per ecclesia?soleraniler alria plebera
Stare jubet cunclam, coeluque ex more coaclo,
Inque u'numcunclis aciem lendenlibus, infit :
Fratres et fili, sudoris prseliiianostri, - ' -
Sumitc rem, modicis liceat quam promere verbis : Promolum jubet esse gradus in honore seeundi b ;
Post infinités immani mole labores
Rébus inangustis, quos hue loleravimus usque;
Post inconstantis permensa voluminavita?;
Post gravis exsilii non milia pondéra fesso
Optato patriam donatur cernere veram.
El quanquam carnis gralamur compede solvi,
Spiritus ut Christo mereatur jure coesse;
Anxia cura tamen nostri nos àngil ovîlis.
Ergo agite, et tanli inspectantes millia coetus,
Ecclesise dignum post me signale magistrum.
Omnibus aeque viris unum praeponile cunclis,
Fruge salutiferi cerlo qui tempore verbi
Sufliciat vestris propensa diaria mensis.
Obticuere omîtes : rem tantum peclore versant.
Ille, rei melius cui finis et ordo p'alebat,
Limina ad eeclesiaegressum fleclilque citalque.
57. Prosequitur plebs tola virum, templique pa
[rabant
Cum sanclo penetrare fores : inslanlibus ille
Reslilit, ac placido cunctos anamine mulcens,
Officii est, dixit, volique in ssecula noslri,
Divinam curare dontum, pacisque ministres
» Modusindicalivus pro subjunct.
1152
À Ordine pacato divinis admillere tectis ;
At quos csedisamor bellique iitsana cupido
Inslimulat,, totis quamprimum arcere sacellis :
Oblentu quoniam facla esl domus ista precandi;
Non ut vesani prsestet speclacula Martis.
Ergo ut magnificis inlerfore sacramentis
Copia cuique fiât [B., fiel], telis ferroque maligno
Exonérai» manus. Dixit ; nec dieere tempus
• ' -
Plura tulit : posito nam cuncli pondère ferri, .
Ense lalus, jaculoque manus solvuntque levantqne.
Collisu armorum tellus subjecta relinnit.
Sic prsecedenlem templi in penelralia sanctum,
Nescius ingenii, prévisse nescius arlis,
Dux aderal, primusque subit : sic postulat ordo.
. Prsesul sepositis Gérmanum.ut conspicit armis,
Fortibus arçlari lempli jubél osiia claustris.
Quis tibi, magne Léo, cernenti talia vultus?
Qusetibi tum caplo primum sentenlia venit
Plurima volventi ? Cassoconabere cuncla.
Sive fuga labi, patet hic non exitususquam.
Mansuescaspotius ; magis hsec sentenlia pra?stat,
Disce patique manum, humanos nec effugelaclus :
Milibus includi pudeat non denique caulis.
Res hsec mullorum quondam célebrabilur ore,
Si conlingat oves inler recubareleonem,
38. Aniistés; sacri circumfuso aginine cleri,
- Vique manuque virum primus pervadil inermem ,
Magno ausum prsebènle Deo ; cujusque vocalo
Nomine, sublimi crinem de vértice carpeus,
Mulatumque animo mulans discrimine vestis,
Sollicilumsalis esse monens, pignusque recepium
Illsesaservare fide; quod prolinus ipsum
Sciret in ecclesioepost se fore regmine primum ,
Hseredemque loci, successoremque'magistri.
Discite, doctores, decretorumque dalores,
Pastoresque gregis (sed mulli nomine tantum)
Mystica qui rudibus commitli possenegalis
Sacramenta Dei (verum nec id esse negamus)
Discite Spirilui sed vos submittere saneto ;
Cujus opus lex esl, et dispensatio norina ;
JJ Atque ubi vult, spiral; quoniam Naloque Patrique
Majeslale pari coramunicat : inque docendo
Non egel ille mora : quoniam letigisse, docere est;;
Et voluisse, agere : et mutât, cum denique lustrât.
39. Longa via est, iter arduum; id ut(B., id
[ut tandem) acceleretur,
Infirmis tardamur equis, quique impetu primo
Acriler incepium peragunl vix denique cursuni ;
Velle bonum quoniam retinent, sed posse pusillum.
Consule, chare cornes, quocirca illisque libique ;
Digressusque domo, mêlas hic figito primas.
Incépisse aliquidjam pars est quantula facti.
'b ld esl presbylerii.Not. mss.
 1155 DE VITA S. GERMANI. — LIB. II. 1154

PR/EFATIO LIBRI SECDNDI,

Terxw)^)rSTpavrpôfa édita.

40. Priscos ingenui cura poematis A 41. Inceptis placido flamineTcursibus .

Vales cum raperet (quippe facetius,
Purum, molle, canorum,
Olim scribere laus erat)
Phoebeis laribus vola potentia
lndebant, solitis relligionibus,
Musas vêla futuro
Credentes dare carmini.
Centum vocibus hic ora crepantia,
Hic linguas totidem, peclus aheneum,
Oris ferrea plectra,
Excibat sludiosius.
"
Me robusta fides, mens bene credula ,
Diversum petere, et sane [B., quippe] decenlius, In littus fluvium cogère turgidum,
Ne dicam ofliciosum.
Importunius excitât.
0 lux lerrigenum menlibus addila !
0 mirande nimis Spiritus artifex!
0. largitor honorum!
0 facundia fertilis!
Olim formifluos qui latices super
Portabare fovens, formificans quoque :
Cuncta informia namque
Exstant te sine, Conditor.
• Quasi dicat : Non ante cruciare se sanctus desiit quamvivere.
Aspira, et faciles suggère dactylosT
Spondeosque morosos :
Namque, hsec copula gratior.
At non sufficiunt verba fluentia,
Ni sit materies splendida carminis,
Utrumque approbat usus,
Et nos utraque poscimus :
Quanquam tanla sit ha?c, tamque perefflua;
Ut sensus merito mensque perhorreat
Tanta? scrupea molis,
Atque intacta Cacumina :
Nonnullas opéras postulat altamen,
„ Campos cum per apertos
B Sese latius explicat,
0 noslri valida? ponlificis cruces!
Quis non sufficiunt verba, manus quoque :
• "
Nedum cuique ferendas
Ullo foedere dixerim.
His figam calamum, te tamen auspice,
Pro quo cuncta quidem pertulit aspera,
Nec bis, nec semel ille ;
Sed, quam vila, morosior ".

LIBER SECUNDUS.

CAPUT PRIMUM. C Germanum ingeminat, Germanum ad sidéra jactat,

S. Amatoris obitus; successioS. Germani; et initium Quaque feras oculos, quaque aurem ducere tentes,
vitoeausterissimm. Omnia Germanum. Tanla est concordia vocum.
42. Moribûs et meritis spectatus Amalor opimis; 43. Multa renilenli, seque abjurare paranti,
Viveré cui Christus fuit, et sors ullima lucrum, Civile instituunt Primati inferre duellum ;
Virlutum plenus tilulis, plenusque dierum, Statque animis incoepta sequi, nec ducere quoquam
Coeperat emeritam, sudorum praemia, palmam, Proposita de sorte pedem. Quid vicia potestas,
Candenlis specié transfusus in astra columbse. Quid contra nili populorum millia possit?
Tum véro populos in consona vola ruentes Quin moremque gerat, superaque ab sede profectam
Aspiceres, spirante Deo : namque agmina cleri Instantis norit causam prodisse negoti.
Nobilibus conserta ruunt ; plebs rustica plebi 44. Si quos prseterea pro se forlasse pararat
Concinit urbana?; par est sentenlia cunclis, Palronos obices ; rerum mox cardine verso,
Vox eadem ; studiisque ardent communibus omnes Sensit in adversas animum deponere partes ;
Germano titulura décernera pontificatus : Experlus, qua velle Dei est, hue cselera fleeli.
Hune claris meritis, hune nobilitate legendum, 45. Sumplus honos, non sponte licet, factusque
Dogmatepraecipuum, generoso pectore primum, D [sacerdos,
Principibus nolum, et nonnufia parlé verendum, Si quid erat luteum, prudens convertit in aurum;
Cautum consiliis divo de fonte petilis. Augmentoquegradus virlutum copia fluxil.
Multa viri castam cumulant prseconia laudem : Labentis linquuntur opes et munia regni,
Materiem mérita alta dabanl; perque ora volentum Lucraque cum pompis, et |quidquid labile, lapsum,
Libéra sponte fluunl sermonis famina veri. Lapsurumve putes, mens est ea pendere flocci.
Cuique aliud non' est, nec prseslat copia fandi ,'• Quin et pauperlas opibus praelata caducis,

,1S5 HERICI MONACHI
Quidquid ad humanos licito conlraxerat usus,
a transfun- ,.Ciliciumque interne Ial'ens [B., intus lalitans] : hoc
Spe melior aridis large [B., manu larga]
[dil egenis,
(nstanli contenta die, nec craslina curans.
Uxor, ad amplexus tantum fidissima castos
Hac subjecla tenus, sortent est in versa sororis,
Coeleslentrcselebssancto cum conjuge vitam
In reliquum duetura diem. Mutatio celsi-
Ha?c fuit illa Dei ; confectum est munere cujus,
Si quando loevainsana quis mente perosus,
Pronior in dexlram yalido conamihe ferlur.
46. Arduacurrenlt mole&in carminé surgit,
Pondère lorva suo ; quod non est lempore visa,
Non audila radi ; perque hoç incognila cunclis,
Crédita noincunctis, tentala est denique paucis.
Spiritus aime,,.veni;.quaque idviriulc dedisli
Quo possel fieri, da nunc quoque posse profari.
Faclus aposlolici compos, el compar [B., compar Aspera proponens, tum déieripra minatuy.
et compos] [honoris,
Duxil aposlolicam faclis el nomine vitam :
Indixitque sua?mox ardua prselia earni,
^Eternasque cruces animi commenta ferocis b.
47. Ex qua namque die dici concepit et esse
Forte sacer,, tanla carnem impietaie subegit,
Os ut ab omnimo'.lis exin secluserit escis, .
Quis avidum affectant humana inventa saporem :
Non usum Cereris, non usum denique Bacchi
Jam tum vel l.abiispassus contingere summis ;
Non oleum, lion ille cibis insumpsit acelum,
Quo sine nulla placent, exs.tant laulissima quan-
• •- [quant:
Proesiccis dapibus salis adjumenla negavit.
48. Fesla dies ferias si quando hidixerat orbi,
mdutocantem-nitida de Virgine Verbo, -
Vel cum larlareo viclor redivivus ab orco
Ëxlulit humana? secum vexilla saiulis,
Singnla solemnis pro relligione diei
Induisisse ferunt expensis pocula parais :
Vina sed ir'riguis undantius obruta lyniphis,
Nativiim abnuerant, nec jam modo vina, saporém. Illa inagis : spèctanda viri conversio sancii,
49. Corpus inane cibo sustentaturus inerti,
Davidis membr ille boni, cui carntina cura?,
Libavit primo cinerés ; sic hordea surapsit.
is modo p'anis erat : factura sumpsjsse rèalus
Alterius manibns, si non hiinc impiger ipse
Exculerel mole'rètqu'é suis.; referre periîus,
Ëxïèïno, an proprio vi'ctum sudore parafel,
Quodque forel'nianuum felix probitate suarum.
Tempérius sunipsisse cibum forlasse voluptas
Qualemciinque foret; proeceps cura linqueret arva Principis infrenes conducebantur ad usus,
Phoebus, in Hesperias occasu prouior undas,
Persiccis dàpibus certain prsescripserat boram.
Ad médium hebdomadis quoties duravit inanis ?
Ssehiûs in sejtiem Iraxit jejunia nocles.
50. Qua lulit seslivos anni pro parle calores,
Hac lulit et rigidasipsa cUiriveste pruinas.
' Au-avidis ?
b ld.esl.gmerost. Nol. mss. -
c Id esl, non ut famem tollerenl, sed ut volupta-
ANTISSIODORENSIS 1156 -
A Veslis erat tenui tunicam supplesse cuculla,
- [hovrida membra,
Dura cutis, nullo molles in tempore somni.
Sumpta semel, jugi nunquani concessil àb usu,
Trâdila pauperibus nisi cura successit in usum,
Aul attrita nimisnullosdeeessitadusus.
Ac velut hostiles in planum fondera turres
Quisque ruens, valida prcmil obsidione rebelles ;
Nec cessât machinis [B., lechnisjj née fictis arie la-
-.-. [lebrisvi
Cumque foris gladio piignatitéfroribus'inlusj:
Non priusabsislens leneat quam moenùvviclor: -
Hisdem animis corpus vexaus acerrintus-, hostis,
Exosusque sibi,-nunc his, nunc impelit illis-
" Mortificare modis :jejunis alficit intus,
,
Asperitate fbris ; domitoque immane-leoni,
0 nova perdoinila? niraium constantia carnis,
Nalura? cui jura datum est superare potenlis,
Ingenitumque homini pedibus subslernere TT«ÔOÇ?Ï
51. Leclus erat, quadri gracilis complexio ligni,
Flanimarum exuviis cinerisque aspergine duri,.
Margine plena tenus : coiifeelusjaiuque jaceulis
Duruerat de mole cinis, rigidique ferebat.
Terga soli : dura? dederant straloria setse,
Perienui subjecla sago : qua plurima cervis
Yerlicis excelsi superam consurglt ad arcem,.
Nulla viri sujiposia caput res extulit unquam.. ,,
Damnarat sic membra solo..Quid^noctibus ille
Quod non delraxit fesso de corpore vestem ?
- Rara pedum tegmenla-lulit; sic cingula raro :
Sanctorum sancto non dempsit pignora collo.
Non pectus gemilu, non os immune précalu.
Hsec inler, cui non somnum lorntenta negarenl?
In caimenprocede, liber, mens anxia dixit ;
UUeriora.vocant. Alio mox numine tacta,
Stemus, item dixit : revocant primaria cursura :
Nec se.niel bis hsesissé sal est, refricala placebunt
Virque viro veteri uovus aequa lance ferendus;
Qùid'fiiérii, quid sit factus', quis prodiil. ex quo.
52. Prahsùro quondam régali prsedia luxu
Orbibus antiquis dapium diversa ferebant :
•p Nec modus îinpensa? ; nec edendi copia siraplex ;
Yilia, naladomi; non magna, domesliça quasque;-
Arte petita magis, duroque labore sequentum
Empta placent : quodque esl ima tellure ferarum,
Quod coelo voluprum, pélagique per abdila nanlum4,
Non mandante famé, at variura lalura saporem c
lias epulas, hoecfallacis laclamina mundi
Hausla prius juveni (rerum commercia mira !)
Post compensaient ter binis hordea lustris d,r
Libati cineres, jejunia longa dierum.
Qua? veniunt patriis el prima el plurima terris,
leiiï ctimularerit. Nbf. mss. cod. Lugdi
d Hoc est, annis triginta, quibus episcopusifuif.
 4157 DE VITA S. GERMANI. — LIB. IL
Vina minîstrabant gemma?preliosa espaces;
Ut diversorum taceain côfnmenlaliquorum.
Exlulit hsec palmis interdurn fonte petita
Lymphacavis; euJpamque putes,' nisi sumere parce.
55. Quid memorem p'lirygio perscriptas pectine
[vestes,--
Nec semel in Tyrios cocta indiimenlâ nibores,
Crassius bis aiîrum superinsutasqué smaragdos, .
Tum bysso'sriiveas, holosericapluméa, torques;
Multa,' duci quse larga dabai-foriuna superbo,
Singula diserclis aliura factura diebus!
Ariubus'îrirolidï' induxil-sélalia capri,
Interulis quondam soliliis sudare -rptiâ-mbiça. •'
Quid, quod et oflieiis ëxpletum.rite diurnis
(Tum ludos traciabàf ériim,-lum-seria passim)
A lurba ad pla'citii cédentem tuiar éubilis
Mollior exceplum somnos habrira -s'a'libres
Cùleita suadeb'at, ruiilolaiitissima' c'occo?
Hseceadem figido tellus asperima lergo
Membra tulit, îiivfeàsjam dediscélitia plumas.
Nec somnis opérain dedit> at plangoribus ille :
Inqué sùo stratû Domini mentor omnipotentis,
Ac vetéris'jàm tum recoléns vestigia vita?,-
-Deluit *>"Internas fleui médicanié lâlébras.
Hostia viva, plaeens, ralionis. acuniina fui ta,-
Sic se virlulumcasla maciavitin ara ;
Post Christum portare crucem, seseque negalo,
Gnarus ad;astrigeri contendere culmina coeli,
Confixus cui mundus erat, qui denique mundo :
CAPUT II.
Collalio sancti cum apostolis, marlyribus, elc. Ejus- " Germano in parlera palma viclrice locala,
dem Imspiialilas, soiitudo, eoenobium.
54. Prudentes assunto viri sensuque coacto
Expendanl hujus causas et sensa negotî,.
Gonsuliisque attirais, tulerit quod maxime dignum,
• [B:, quse digna relatu]
Quisque feràt : mihi certe eadem senlentia pérslàt,
Inque dies animo esl magis illapsura lenaci,
Germanum, quanfis bac vixï't sorte dieTtiis^
Nobile mariyrium totidem traxisse diebus.
Nemo molestus eat ; ferat ista superflua pemo .
Germanus mihi martyr erit ; hec ducar ineptus,i
Pro nobis ora, magne, cura dixero,, martyr.
55. Quodque est his potius ; quanquam vocer im- Qua gressum tulerit ; quodque esl natale pudicis,
[prôbus, ausim;
Magna'quibus této segésex-sp'àtiàvit in orbe,
Fidus apbstolicis Gerirîanum ihscribere granis;
Et si non numéro, numerl'quem fi'niil auclor,-
•Al merito. Meritis ipsis; conèurreré Petro
Haud velitum ; meritis Pelrus non invidet sequis.
Vitamet virlutes a noslro prsesulegestas-
1158
A-.El documenta lege [B., legas] : sinon el-aposlolus
[esse
c
Et dici valeiil, vel die, vel dieere fallax.
56. Pontificum-. c-alitedras .quamis splendoribusi
., [ornet,
Quod satis eniineal,.non est hinc dieere multa.
Inferior nullo, mullïs prsestanlior exstans,
Id sibi privatum Christi fert niunere munus,.
Dogmate q-upd rutilus, signisque fraquenlibus in-i.
Et verbo et-elaris confecerit omnia gestis. [gen«,, .
57. Cur non et, licili pepigit quia foedera lecti,-
Virgineo quisquam tenter subducered serto?
Incorrupta fides;-voli.meitsconscia recii;
Non unquam est nivei labem perpessa pudoris.
Estque parum intacte carnis gessisse nitelas,
B'Inlirausobseêno si non-homo purusab actu,
Integritate sui studeat constare deeoris.
58. Ergo âge, et adduclis coram rationibus, omnes
Ordine per sanctos animum râpe : congrua nostro
In cunclis sunt multa Palri": cumque agraine magno
Mundus censoris cogetur ad ora fuluri,
Cumque et apostolicus consederi tille senatus,
Germanus rutilo subnixus et ipse sedili,
De magno décréta ratus censoria judex
Orbe ferai : tum marlyribus cum forlia'sacris
Prsemia pendentur, roseam ferel ille coronam,
Quam peperere cruces addicto in corpore .loiïgoe:
Cumque sacerdoles eaut! pro merce talenti,.
Pro carne edomita, facli pro fenore lucri,
Ordine promerili inlrarint penetralia regni,
Optime, dicetur, pro parvis niaxima, jserve,
Exeipe, quod fueris pleno de corde fidelis,
59. Terra ferax trimoda [B. triplici] beat uberlate
[colonum :
Sic sator edocuit, verbi dura semina mitiit.
Cumque alii réfèrent nitidos sùpéf' aslrà maitiplos,
Prsemia quisque sui repelens pro parte laboris,
Germanum ternis cernes radiarecoronis.
rQnique a ter dénis in sexagena profeclus e,
A laeva ih~désirant, semper vestigia duxit,
Virgineo plane pollebit slemmale felix :
Virginibus datus ille cornes, Agnujnque sequetur,
t. Conctaet selheria resOnum dulcediue.cavinen: >
Tantusutis fieret, lua sunt lia?c munia:, Ghriste^
Quo sine ni! rectumVcum quo sunt omnia racla;
68. Qua duo coelicolis-quondam virluierecvptis
Complacuere patres f, fuit hsec vernacula sancto '*.
Edicti memor hic loties humana monehtis,
Cui bene mox"facias, quemquam non esse legendura,

a InlerulaS àicïmus intèriores lunicas; trichaptas d Subducere, pro ducere sub serto-virgineo, séu
autem, capillaris sublilitatis : tp'iyja. (imo tp'iyjç) virginibus annumerare.
enim Groececapilli. Ita Not. mss. ibid. Alioqui ïpi- « Alludit adparabolamde semine lapso in terrain
Xa-K-o-n proprie bombycïnum quoddam texlum, ex bonam el fructum afférente eentesimum, sexagesi-
quo capiiis crûtes coiistringuntur, Latinis crinalé muili, trigesimum, Mallh. xm. Adducilur in nolis
diclum. Sed palet hoc loco tunicam subliiein intel- mss. Centenarius numerus a lasva Iranslalus in dex-
'
Iigib oppositam'asperilali cilicii. leram, virginitalis symbolumest:
Pro cluit Vél diluit. - f Abraham et Lot. Not. mss.
c Pro dicito,
HS9 HERICI MONACHIANTISSIODORENSIS
Quodque viatori paluerunt ostia jusii,
Omnibus hospitii per largum praebuit usum ;
Nemo est exceptus , perpessus nemo repulsam :
Collegit cunctos, struxit convivîa cunclis :
In tulit ipse dapés, cunclisque unde unde refectis,
Esuriil solus. Quantum bis dependere cura?
Dilectusve a fuit? Caperet tanquam omnia Christus Secessu gaudens, secrelo Iselaperenni.
Officia, et membris tum proesenlissimus esset;
Rie pedum sordes manibus depellere castis,
Osculaque extersis instanter figera plantis -r
Id fecisse Deum, et fieri jussisse, peritus.
Invalidos mira semper pietate refecit;
Desperala diu, nec jam médicalia multis
Ulcéra dum fovit, quolies a morte résumpsit ?
Hic csecis oculus, pes idem denique claudis,
Pauperibusque pater : sic omnibus omnia factus,
Offecit nullis, certavit profore cunclis.
61. Cumque ipso tantum videas hoc tempore mul- Conciperet, quanquam modo barbarus ille venîsset
[tos
Secretos a plèbe loco, nulloque pudore,
Affeclare animis itidem popularia Iaxis ;
Hic vice conversa , raro quod conligit ulli,
In populis nilidam secreli mUnerevitam
Obtinuit. Quodque mirum ; raundalia tractans,
Fallacis minime traxit conlagia mundi.
0 mirum! piceas quemquam contingere sordes,
Nec pice foedari. Mirum ! quod conditus irais
Ignis cal sinibus, vestesque ferantur iitusla?.
62. Curarum permagna fuit, conducere semper.
Ecclesise, cui reclor erat, quamque ordine miro
Augmenlis sanctse componens relligionis,
Instiluit duplici régna ad coeleslia quosque
Ire via. Sunt perfecta? féliciter arabse;
a Id esl diligentioe.Not. ms.
b npKXTOOîv/id est activant vitam. Not. mss.
« B. Assueto praxim.
d Id est conlemplaliva. Not. mss.
e Deus per Isaiam : Si separaveris pretiosum a exemplum non adjungit.
1160
A Ad coelumtendunt aequisprocessibus amba?:
"Laxiusuna vebens (hsecesse canonica fertur),
n/î«zTixiivb assuelo c jam dudum more fréquentât :
Altéra liminibus arcta est hinc inde coaclis,
Nec per plana yehit, molitur ad ardua semper; -
Hsecet apostolica est, eademque Beoptxa. d, tantum
Hanc ingressùr-islum moeniapulchra locavit,
Urbls ab aspectu, tumido qua prominet amni
Surgentem ad Phoebum,.fluvio tamen interjeclo,
Icaunam dixit nomen largita'velustas.
Hoc distincta modo sors ecclesiastica crevit,
Crevit in immensum; studiisque rapacibus omnes
Ad sanctam certo migrabant ordine vitam,
Felices pastore bono, quem prsevia virtus
B Fecerat egregium, proponebatque sequendum.
Quis non civiles tali cum praesule mores
'
[B. fuisset]?
Quis fidei posset purus non fervere cultor,
Etsi in centenum juratus sacra deorum ?
Quis férus usque adeo, quem non mitescere sancti
Gratia compuleril ? Nunquam sermonibus ille
Rem gessit tantum; poterat-sic denique sperni,
Si non et faceret : conteranendusque pUtalur
Doctor iu eloquiis, nisi fert suffragia factis :
'
Quave, quod est Chrislo charum, suhducere Vili
Arte queat Iuleos exhalans quisque vaporés,
Osque Dei dici, non est efferre facultas e.
63. Tertius ut capiat signis exordia liber,
Morales opéras poscit finira secundus :
Indigna quanquam cogi brevitate queratùr.
vili, quasi os meum eris. Vilis est Deo hic mundus,
pretiosum, anima ad imaginem sui creata. Not. mss.
ibid.. Sensus ergo est rDici non polest quo paclo ille
animas Deo lucrari doctrina possit, qui doctrina?

PRiEFATÏO LIBRI TERT11,

MOVOXWVJ
explicata*

64. GyranlicuneosChristicolum quos humus exlulit D
Occurrit ratio cum vehemens, tum moderatior,
Leclor pace tua, quam liceat prodere purius :
Nulli deterit hsec officii magnificèntiam.
Inspectes, alium muneribus dogmatis inclyti
Prsepollere, alium pro meritis scandere sidéra,
Hune signis celebrem clarifiçat fama bealior,
Vix unum invenias cui semel hsec omnia confluant.
.Vulgant Hilarium a seplifidisartibus inclytiun;
Marlinus b tilulis signipolens aslra réverbérât;
Palmam sanctificipropositi Antoniustulit [B. intulii] :
Clarus quisque sua laude nitet tempore perpeti, .
a Pictaviensem scilicet episcopum. Septifidis, id
esl liberalibus.
b Marlinus episc. Turonensis, longe nolissimus,
Sic donis homines muniiieus Spiritus imbuit,
Qui, cum simpliciter simplificus substetet unicus,
Ob fecunda tamen multiplie! dote charismata.
Cceiestispotius septifluum pagina concrepat.
65. 0 terque atque quater magnificum, et denique
[millies,
Uni qui meruit forte bono participarier !
Ut de illo sileam, qui siquidem plurima rettulit ;
Hic Germanus, hic est, cui melico [B., lyrico] ear-
[mine plaudimus ;
Hune ornai o-oyîafxafio^ixiisc summa perilia •
Hic claris meritis iniferiornemine fulseril :
quemadmodum et S. Antonius abbas, qui sequiluf.
- c Zoteiaçy.aOohxng,
id est sapienlioeuniversalis.Not.!
mss.
1161 DE VITA S. GERMANI.— LIB III. 1152-
Hune per signa tamen magnificis confer aposlolis, Ak Stanles ecclesise, el vivifici synibola nominis.
Si non assiraili jure polens hic quoque splendeai. Excursis iglïur principio moribus optimis,
Testis proluvie Pelagii exempta Brilannia ; Ullro signa vocant quadrifido orbe micanlia.
Testis, qua rigidas ille cruces cellula perlulil; Hue nos auspiciis ire bonis, inclyte, lurainum
Testes, quafacilem cumque pedem vel semel inlulil, Fons ideinque pater qui merito diceris, annuc.

LIBER TERTIUS.

CAPUT PRIMUM. Publica ni fuerit comperta pecunia, dixit,

Poteslas ejus mirabilis in doemones; convetsio
Mamerlini.
66. Creverunt miri, meritis crescenlibus, actus, Impcrat, edicat pacli conlagia furli.
Famosuutque viro per signa potentia nomen
Elicuere cruces; quarum quo durior usus,
Hoc in patrandis melior prseslanlia miris.
Principium tulit his, non experientia juris
Vana sui, nec, qua quondam capiunlur inertes,
Exauctorala? levis inconstanlia mentis ;
Verum nota bonis fessi compassio fratris,
Cui non ferre manum pars esl indigna reatus ".
67. Extulit illa virum studiis frugalibus aelas,
Officiishabitent prirais ; Januarius olli
Cognomen genlile fuit, sub prseside princeps
Delectus pensis genlem multare tribulis.
Ponderis exacli congeslam lempore suramam
Forte ferebat eo, plenis ul lala crumenis
Adderet exoticis seraria publica gazis.
Is, quod erat sancii dévolus venta limoris,
Visera ponlificem vestigia lorsit in urbem,
Indignum pietate ratus, cum continus (B., proximus) Concivit miserum, coramque assistere jussit,
[essel,
Praeteriisse virum : lulit hinc ad moenia gressum.
Mox yectigalis passus dispendia sacci,
Jam rens est, el adhuc capilis discrimina nescit :
Amissos rapuit pervasus dsemone quidam
Cum sacco numraos; cumque adforet arbiler omnis, Applausisse viro, res est quod publiée gesla ;
Condidit in lalebras. Damnis addictus b amaris, '
A quonam répétât qUodnon commiseril ulli ?
Anxius incertis opplet conquestibus urbem ;
Itque redilque viam; qua nunc vestigia pressit,
Nequidquam relegens; quod res incognila perslat.
Collapsis spebus, sola haec sentenlia mansit
In sanctum transferre virum reparamina damni ; D
Hune precibus, hune et lacrymis incessere veris ;
Haud aliter quam depositis obnoxius esset.
Prsesul lugentis sortent miseralus iniquam,
Posse reformari spondel dispendia fisc! :
Femineis animum velit exonerare querelis :
Prsesulis edictum tota mox urbe pependit;
Quserendsequerei Iridui diiatio ferlur.
68. Hoc miser expenso, voloque elusus inaui,
Impatiens mit, ac sancii vesligia slringens,
a Hsec breviter auclor Vita?prosaicse : « Et ut ad
tenlamenta virlulum, crescenlibus meritis, venire-
tur,non prsesuntptionis,sed misericordiaeprincipium
fuit >
PATROL. CXXIV.
Jam laqueo élisant flebis discedere vitam.
S.
Quid pielas agerel? Jubet e palienlibus unum
Acciri. Casu sceleris deducitur auclor.
j} ille fovet latebram. Produci in plèbe negantem
Moxjubet : hinc sacris sese solemniler aplat :
Elalis manibus plebem de more salulans
Slernitur, et terrant porreclo corpore pressans,
Ingemit. Oranlis hauserunl sidéra vocem.
Nec mora, tum volucres agilur caplivus in auras.
Suppliciis sallem veri documenta dalurus.
Ecclesiam clamor, populum irapidalio complet.
Extulit illa dies miris speclacula rébus,
Quod reus et judex acri certamine causam
Expendere suant : jacet hic, atlollitur ille ;
Iste solum precibus, venlos premit ille querelis;
Contigit hic lerram, fugit hic coniingere terram,
Stare loco infelix modicum non ausus codera,
Ac velut ingenti circumvallalus ab igné,
, Gerinanum inclamat, crimenque ex ordine fassus
Q
Digerit. Autistes'artus e pulvere tollens,
Inque auras populi sérient percurrere furti ;
Quod superesl, noljs solidos efferre lalebris.
Elatus populi percellll sidéra clamor,
Germani meritum Chrislique insignia leslans.
69. Dicitur auspiciis haec experientia primis
Saepetamen flalus c exiruserat ille superbos ;
Secreli cupidus voluit sed prodere nulli.
70. Cum sanclo partes infessa lile sinistrae
Certavere viro ; quodam sed lempore bellum
Acrius incubuil ; multaque hune arte pelitum
Uj videra suis pàlulum non cédera lelis,
] Conceplum sub corde nefas in damna tulere
Plebis ; in hanc alras tandem exeruere pharetras.
Continuo lalis clades incanduit arvis,
Diraque per vàstunt replant conlagia vulgus.
Spiritus d obsessis angens prsecordià claustris,
'
iEgraque per tumidas adigens suspiria fauces,
Compulit infesto populum succumbere lelho;
Sic iniraica lues, ternis vix tracta diebus,
Mergebat miseras indigno funere cives.
Conclamala salus ; vitse fiducia cessil ;
b Nempe Januarius.
c Id est spiritus.
d Id est anhchlns.. Not. mss.
37
 1105 HERICI MONACHIANT1SS10DORENSIS 1164
Inque dies soevi crudescunt «r-éouK-ra(B. semina) A Experlns, surdos nequidquani in vota vocari,
[morbi, Judice Chrislicola, inciderat quem forte d, Sabino,
Ferra manum nemo, falis occurrere nemo. Formantem exemplis décréta monaslica pulchris
Agnovil veleris pius argumenta chelydri Germanum expeliit. Rerum jam cognilor illi
Praesul, el'indoluil. Sacri tum scliemale signi Signaral causamqne viri, volumque modumque,
Imbuit alialu m verbisqnepoientibus unguent. Jam fere [B., prope] conligerat sacri pia limina
Hoc depulsa lues, hoc vitse reddita plèbes, [tecti,
llalilus alque cibus tactu reparata liquoris, Obvius antisies el se tum forte ferebai.
Pernicient pepulere ; salus feslina recnrril : Ille solo sanctum supplex aifusus adorât :
Purgavit medicus quodcunque infccerat hydrus. Ereclum prsesul miro dignamine mulcens,
Doemonicosflaïus talem sévisse ruinam Ingredilur, gralisque hominem sermonibus afflal ;
Post paluit; namque a misera dum pellilur uno Ilur ad ecclesiam, credens perfundilur und.is;
Spiritus, id relulit sancloque manus ad sidéra Exulus veleris tandem squallore parantis,
[danle a Induitur niveam, mutala mente, figurant :
Turbine verhorum lurpem excepisse repulsam. Quin el corporeos sensil concédera morbos;
71. ..Emula virliilum proponens praemia cunclis, B Cumque manu lumen sese nieruisse gavisus,
Nunc monachos, nunc illecilabat ad ardua cleruni : JElatts reliquum sancti sub numine duxit.
Seque his présentent vicibus dura redderet sequis, CAPUT II.
Quadam forte die rogilalus visere fratres, Ejus pietas erga defunclos; remuneratio hospiiii ;
Abnuit, alterius disienius pondère causse. electio ad expeditionem Brilannicani ; consecr-.ttio
Ecce sed exemplus cura nexuque negotî S. Genovefoevirginis.
Post modicum, ignaros fratres egressus adibal. 73. Veridico sermoneDeus haud profora dixit
Obsessorum unus patiens ad limina fratrum, Intima sub modii leclam torpere lucernam.
Plusque furens solilo, vocem per inania lollil, Noverat id nosler prsecelsodogmate paslor,
Adfore Germanum vieilli ad fluminis oras, Nec paliebaïur lalebris consistera csecis.
Nec sine proemissa pelagus [B., fluvium] transcen- Bruina pruinosis increverat horrida lerris ;
[dere b cymba, Ille iter insistens, admota nocle, monelur
Fallere fallacem fallaci pectore valent, Hospilio fcssis lenebras defendere membris.
Asseruere diu ; clamor sed pressius inslans, Id solum : nam coepla viro jejunia perslant.
Certius id sciri, nec rem differre monebat. Forte procul parent veleris vesligia villse,
Missusad hsec frater, cerlos de prsesulereddit : ^ Putribus annosa
jamjain soliludine teclis;
Cymba volât, gratumque vehil fidissima pondus; Alla veternosas cohibent arbusta ruinas :
Excipilur solilo fratrum fervore sacerdos : Sseva loci faciès, tum conversalio sseva.
Incumbil precibus, sequilur quem concio Iota. Praeslabal rigido noclem subducere coelo,
Extemplo validis arcialum nexibus hostis Quam caput borrori dubium commiltere lanto,
Caplivum sublime rapil ; dumque isle moralur Quod fere [B., prope] noclurnis infesta pericula
*nprecibus, furit hic, et questibus aéra complet, [larvis
ieque ferox miseri trudendum pectore frendens, Rite loco nullam palerentur adesse quielem.
ucdcre corporeos sallemsineretur ut arlus Comperii ista senùm praesul sermone duorum ;
mploral : sed et hoc sibi non succédera certus, Melalusque locum : Teclis succedite, dixit,
txiil obscenam compnlsus rumpere partent : Antbiguis, socii, patet hic spes ampla triumphi.
Jondignus sequilur furis vesligia feior, Hic inler multas vis una esl mansio visa,
Claruit ergo locus meritis et honore magislri, Instar habens veteris (fuerat quandoque) luguri.
Et succedentum moderamine discipulorum Hanc petit, hue comités, iléris hue frivola trans-
Ille diu. Calamum brevilas a talibus arcelc. D '..-' tferie'
72. MameTlinuserat"?iï03iique-Jovisqiïesacerdos, Cffioabrevis alios, sancliim psalmodia pavit
Tum quoque cunclorum cullor pro posse deorum. Nox erat, et plénum carpebant cuncta soporem ;
Hic post exactos aliquot his cullibus annos, Leclor divinis admovil acumina [i. e. oculos] libris :
Unius officiomiser exspoliatur ocelli, ' Mos erat iste .viro. Cesseront fessa
sopori
Arenlis pariter referens dispendia dexlra? ; Membra tamen, vicitque animum subsiantia '
Pulsalisque diu, dudum quas rexeral, aris; [fortem,
" Ms. Bejforlii, cujus correciiones passim pluri- quseoccasione hujus monaslerii longius deducilur.a
mas omitlo, ob antiquitalem aliorum codicunt et Conslantio; ab Herico aulem brevissiine contracta
hujus recenlem aucloriiatem, sic resiiluii hos binos subjungiiur,
d Pro, in quemforte inciderat.
versus:
e Utrumque hune versum sic emendat ms. Bel-
Post paluil : namquea miseradumspiritus exit, forlianuui :
!d relulil, sanciosuperosin volavocanl.e,
Turbine, etc. Instar habensluguri v,ueraiquandoque)velusli:
b Supple posse. Hancpelii ; hue comités hue est translatasiipellex.
« Videtur hoc referai ad hisloriain S. Mamçrlhii, f Carnis fragilitas.' Nol. mss.
|4fiK DE VITA S. GERMANI. — LIB. III.
Interea ante oculos infelix umbra legenlis
Aslitit, ac non magna quidem; mox acta (f. aucta)
[supeme
Crescere in immensum. Premit imber saxeusoedem ; Succurril pietas bencdicli munere farris.
Missilibus labat acta domus, tremit excila lellus.
Frrgidus invadit trepidi proecordia terror ;
Verba abeunt, vox obduclis in faucibus hscret.
Nutahti spes una fuit, subducere somno
Ponlificem. Yidit ; magnique in nomine Christi,
Quis sit, quidve petat, coram jubet ille fateri.
74. Terrificam pressit subraissa voce figurant,
Se sociumque ferens scelerum conlagia plura
Adraisisse suum, poenas pendisse féroces,
Munera defunclos non promeruisse sepulcri ;
Quodque quies miseris unquam non ulla daretur,
Infeslare homines. Orat, sint viscera si qua,
Si qua viro pietas, efflagitel Omnipotenlem
Pro se, proque suo, tanla est ea cura, sodali,
Sedibus exceptes post loi jam tempora cériis
Tranquillam miseris sinat invenlare quietem.
Indolet, seque imo suspiria pectore volvens,
Quo jaceant monslrare jubet. Dux luminis umbra
Praeviat, et veteres inter convulsa ruinas
Torva subit : locus est obnoxius ille duobus.
Utque color rébus nitido sub sidère fulsit,
fnvilat rigidos operis prseceptor agrestes ;
Horlaturque viros, caslris hinc inde coactis,
Expurgare locum. Longo sint lempore quanquam Polluit hanc error praefato tempore diras;
Congcslse sordes ; citus at labor omnia vieil.
Cernuntur passim duo fusa cadavera tandem,
Mole diu compressa rudi : vix lurida sivit
Agnosci, quod erant humana cadavera, tabès :
Cernitur exesum scabra rubigine ferrum,
Vincula jam siccis hserantia lune quoque membris.
Ingérait humanam sancti clemenlia sortent,
Quainque potest, miseris afferi compassio curam ;
Cominoda fiineribus sinuatur fôssaduobus;
Mollia delraciis succedunt linlea vinclis;
Pulveris aggestu faciès obducta sepulcri;
Signalurque locus venluro nolior sevo ;
Tum pia pro miseris Patris intercessio fertur,
Defunclis requiem, vivis latura quietem.
Irapavidi post hsec fundum lenuere coloni,
Seeuramque mali impievit generalio villam.
75. Post soles aliquot, casu compulsus eodem,
Hospilio fessus successit pauperiorum
More suo : nam venlosum vilare tumorem
Ane volens tali, latebrara sic ssepe fovebat.
Nox ea divinis accessit tola negoiis (B., impensa
[est intégra rébus;)
El jam flammipedum cursu provectus equorum
Sparserat ingenuum Phoebus per cuncta ruborem,
Galiorum nullis lucem proecentibus orlam a
Anlisles slupuil, quanquam nonnulla volucrum
a Supple nuttliart.
h Id esl média. Not. mss.
° Imo longitudo Britanniae majoris ab ora Seplen- addoccasum, 520.
lrionali Scolisead Amenant oppidum in ora australi
Anglia;, numeratur 550 milliarum ; latiiudo vero in- pro pow.'imxarj, id est, soliiariuni vitam
,HC6
i Copia tum domibus conspeclarctur in illis.
A
Quoesiti,priscis hsec se coepisse sub annis
Damna pati, replicant. Yolis ambila virorum
Hoc paslse volucres viliosa silenlia noclis
Deponunt, segnemque dient concenlibus urgent.
Poeniluii lacuisse diu; nam, fauce soluta,
Insomnes lecere homines. Sic, cardine versoi .
Non tantum muta? quam displicuere canentes.:
Rébus in exiguis ingentia gaudia pr-oestans,
Hospilium lali propensum munera (B., pensatum foe-
[nore) liquit.
76. Extima telluris limbo cinxisse pereniii
Oceanus, perhibent patrum instrumenta priorunt :
Is certe finem quadrato fecerat orbi,
B Gallica qua rapidi perslringuntlittora fluclus;
Insula ni vaslo lerraruin plurima ductu
Alterius pêne [B., ferme] nomen conduceret orbis,
Ediclo vcierum vocitata Brilannia, brûlis
Barbara quod feritet gens ultra moribus omnis.
Insula cunctarum constat medioxima b quarum
Maxima vel prima : spaliis nam lensa peramplis,
Ter fera c trigenis produclim millibus illa
Longa patet transversa tuens, fit lata irecenlis;
Inlerque occasum et seplem porreela triones,
invidiosa d suis exercel semina glebis :
Quantque ferax frugum, tara ferlilis illa virorum.
^Quod salis ad propriam possel conferre salutem
Arbitra libertas, etiamsi gratia desit.
'*-*Peîagius quidam, vana de
génie fwniàÇoj*,
Livida tarlarei spirans alramina fellis,
Talibus infecit mortalia corda venenis,
Pectore perversus, foedoperversior ore.
77. Praesulibus Gallis pandit legatio fida
Discrimen fidei parles lapsanlis in illas,
Quainque polest primum, populis succurrere lapsis.
Retigiosorum. pepulit compassio mentem
Exposïtos dira fratres efferre periclo.
Hinc synodus numerosa coit : communibus illic
Causa subest lacrymis, conlundunlpéctora quisque;
Quodque negat sermo, peragunt suspiria volo :
Fient peslem cuncli, nequeunl succurrere ctincli.
Quoeritur e cunctis, relevet qui vulnere c.unctos.
Et sanctum meritis, et acuto dogmale cautuin,
v El signis facilem poscil lis tant» palronum.
Te, Pater, haec spectant; tu rébus naluS:agendis,
His quoque succèdes, repetita sorte, periclis.
Ne trépida ; pariimt seternam talia laurum :
Magnos magna petunt, concedunt vilia parvis.
lias in Germano rapulant consistera dotes,
Continus hune acri concurrera pos-e duello;
Cuni lingua et manibus, tum nobililale polentem,
Laturum facile pulchros ex hosle triumphos.
1er Canlium promontorium âd ortum, el Bolerium.
Id est Nota?mss.
* ld est proecipua.
monachus. Not. mss. cod. Litgdum. Forte
agenlium :
. ft-.viÇofenim Grsece non dicitur.
1167 HERICI M0NACH1ANTISSIODORENS1S
Omnibus id cordi, lenet hsec senlentia cunclos;
Ambitnr precibus, cessit dilectio tandem,
Conjurata mori fratrum pro laude suorum.
78. Praecepli memores, socium meianlur a ituro : ld, si dignaris, per te roborarier opto :
Namque duo melius sortent legantur ad unam,
Et lapso comili cerlatim subvenit aller :
Sic duo noclurniim capiunt in pace soporem :
Invadens unum, premitur virlule duorum.
Id qui suppleret, Lupus est ex nomine leclus,
Nobilis Augusta?quondam qui forte Tricorum
Prsesul erat, signis el opimo nomine summiis.
Junxit apostolicos moderatrix gralia vates,
Terrant corporibu's, coelum virlule colenles.
Quoque labor pluris, et res edura putatur
(Omnia nain magno, qua?. sunt pergrandia, con- Praesul ait. Certe memorem se virgo falelur ;
stant)
Hoc se pernices ad forlia cuncla lulere,
Cursibus impigris stadiura percurrere docli.
79. In Parisiacas itiner converlilur oras;
Metodorus fessis tribuit compendia noclis.
Turba loci complexa diem; leslala probalos
Advenlare viros, raplo fert agmine gressum,
Obviaque exceptis impertit debila sanctis.
Fundilur in cunclam proesens benedictio plebem :
Inde rudes animos monitis coelestibus aplans,
Spargere neclareas arvis arentibns undas
Germanus sacer aggredilur ; plenoque fluenlem
Vultibus immolis attentant fonte sophiam.
Entinus in medio divam conslare puellam.
Porrecto prsesul cernil super agmina vullu ;
Ac velut selhereum quid commeniatur in illa,
Continus admolam praeblando famine mulcel.
Sic cui vénales fundit licilatio gemmas,
Dum cunclis initial, preiiosam conspicit unam;
Hanc rapit, hanc mullis oplat sibi stare lalenlis,
Semotamque aliis grentio dat ferre lenaci.
lmmensum slupuere viri. Caput ille paventis
Ore fovens sacro, quibus orla parenlibus esset,
Quodve sibi nomen, falu perquiril amico.
Yirginis in médium monslrantitr adesse parentes,
Rite b quod el palrio nomen Genovefa lulisset.
80. Mox sacer iniplevit divini peclora Valis
Spiritus, et rutilo sic intonal ore sacerdos .
0 lépidum certe caput ! 0 proecordia digna !
0 semper merilos lali de proie parentes !
Cujus in éxorlu superos ingenlia cives
Gaudia perflarunt, vero si credere cura? est,
Intima seerelis ba?c quondam admola supernis,
Constabil perchara Deo, persplendida mundo,
Alque ipsis imitanda viris. Sic fatus, el ullro
Complectens pueram [B., ipsam] : Fare, o sanclissi-
[ma, dixit, > Quisque sua , pulsosque ferunt ad sidéra (Inclus,
Neu percunclanli malis subducere Palri,
An delecteris magni cognomine Sponsi,
Cujus in amplexus, nisi non fiet intégra, transitc.
Illa rapit verbum .plenoque audenlior ore :
» Id est eligunt. Not. mss.
b Pro ritu. Not. mss.
f Ordo verborum : Cujus in amplexus non transit,
1165
A Hujus amore feror dudum , quant fervida dixit ;
Ampleclor litulum cognala? virginilalis,
Innuba sidereo possiin quo nubere Sponso.
Et manibus submitlo caput : fer vola precanti.
Prsesul ovat spolio, caslisque amplexibus urgens,
Magnanimem perstare jubet. Mox limina lselus
Ecclesia? pénétrai, fixaque in verlice dexlra
Solemnes ex more preces el vota peregit,
Spirilui sanclo vas aplans iniinaculalum.
81. Confectis rébus, relevant ntortalia viclu.
Tum fido pignus deponensjure parenli d,
Ad lucem remeare jubet. Sic denique factura,
Num mentor heslerni persislis , filia, voli ?
B Ejus at obteitlu , minium foret indiga cujus,
Conservaluram pactis sponsalia tsedis.
Successil res mira loco, fayisse videras
Amborum volis collalo munere Chrislum ;
Prona solo praesul mox pendilla lumina' fixil ;
JEreus emiCuit supremo in pulvere nummus,
lnsculplus cruce. Sublatum tellure sacerdos
Muntis adopliva? collo devovit alumnse,
Hoc, dicens, (lotis noslrse gestanten habelo ;
Hoc discedentem ante oculos perssepe vocato ;
Csetera, mundano pompant referenlia cullu,
A collo digiiisque luis arcere mémento :
Exlera carnalem subiganl insignia sponsam ;
Nupia Deo , gemmis animum compone pudicis.
Nunc longum, prellosa, vale. Geniioribus illam
G Servandam post haec fidis commisil. Al ipse
Conlinuavit iler nolo moderamine coeptum.
CAPUT III.
Tempestas sedala sancii precibus ; Pelagiani
nrgumentis ejus et miraculo vicli.
82. Hinc mare conscendunl, usi sed produce Chri-
Fidentesque sibi cessura pericula cuncta, [sto,
Qui luilus proprios inter discrimina servos,
Gaudia post lenebras cessit poliora probalis.
Lenibus ac primum facta est progressio flabris
^îquoris ad médium, subduclis cum procul arvis,
Sola maris faciès coelo complexa paierai.
Gloria spirilibus quanquam delracia malignis
Fecerit esse reos ; manet his subslanlia prisca ,
" Naialis levilas venlo penetralior[B.,pernicior] omni,
Livida mens, semper studiis obnixa pioruin ;
Quodque Dei castis cernunl accédera lucris,
ld lugent periisse sibi. Prnperare beatos
Ingemuere viros capta? succurrere plebi
Occurrunt, lotoque agitant discrimina ponlo.
Incumbunt venti, .raplira de sede ruenles
Nox mil, el denssecoelum obduxere tenebra?.
Aridus insonuil iremulis compagibus axis :
Fulmina niisla volant. Jam confudissc putanlur
Concordes elemenla vices, raundique ruina
nisi sil intégra. Not. mss.
d Patri et matri. Not. mss.
 1169 DE VITA S. GERMANT.— LIB. Ilf.
In priscunt redilura chaos. Vix vêla ferebanl
Venlorum rabiem. Prseceps a faucibus imis
Ponlus biat, jamque infernas ostenlat arenas.
Inclemens iremulam diverberat unda carinam
Ictibus aliernis : cedit prudenlia nautae ;
Cesserunt vires ; perniit-lunt omnia veniis.
85. Una salus fessis, magni prsesentia Patris.
Hune labor oppressum duri [ «/., diri ] cunciamine
[somni Prodigiis animata fides ; lalet abdila pestis,
Obruerat : sensit rabies invisa procella?,
Intepuisse virum ; ac nullo velut obiee puisa,
Ingentinatque necem , rapuitque ad sidéra molem.
Spes omnis erepla viris vilseque fugseque :
Jamque mori cupiunt, careant formidine morlis.
Incumbens decimus post haec ( iniserabile ) fluetus,
Involvil trépidant lelhali turbine puppim ;
Jamque superfusis latus inclinaverat undis.
Horrendum coîlega Lupus nautaeque pavenles ,
Excutiunt lorpore virum. Spes omnibus una ,
Objectare senera placandis fluclibus unum.
Surgit, el e validis immola fronte procellis,
Nomine prsemisso mundi recloris Iesu,
Increpat audacem prsestanli pectore ponlum :
Hinc sacro lumidos irrorans chrismale fluctus,,
Fundit more preces. Orantem gratia proesens
Prosequilur : sedunt, deteclis arlibus, hostes :
Nox mutala die. Compensant gaudia luctus :
Unde favet volis, ventoque impulsa feruntur
Vêla suo flucluque volât famulanle carina.
84. jEquoris immensos optalo flamme traclus
Explicuere brevi, solvunique in lillore vola.
Parlibiis e variis properans sine nomine plèbes ,_
Excepere viros, yates quos forte sinister
Olim venluros trepido prsedixéral ore.
Ingressos operurn comitalui' gloria felix ;
Doemonasinque feras fertur senlentia primum :
Nanique hi, pervasa dum prolurbanlur ab a?de ,
Ponlica se sanctis struxisse pericula pandunl :
Molilos magno coelique maris'que tumultu
Coelilusemissam populis arcere salulem,
Seque sacerdolum meritis el nuinine viclos,
Concessisse mari. Mirantur talia cuncli.
85. Fama celer, vasla?penelrans regionis in oras,
Dispergit yenisse viros vesligia quorum
Prosequilur manifesta salus. Communibus omîtes
Exsullant animis : implevit pectora summus
aliterais ducibus se passim dedere fervor.
Funditur in cunctas sermonis gratia parles.
Urbes, ecclesise, convenlus, compila, rura,
Omnia coeleslis spiranl meditamina legis.
Insula divinis impletur iota tropseis.
Si quibus alrocera peslis. defixeral unguent,
Vulnera dura pandunl, viloe.medicamina sumunt.
Firmatur fidei cunclorum menlibus ardor;
Cuncta fidem redolent, fidei slant foedere cuncta ,
Instar apostolicum Palribus pollebat in illis,
Officiigravitas, innali gratia vullus,
n Lectio, lexiuum scilicet Scriptura? sacra?, quibus dicta sua probabant.
117i
A Anliquusqiie nitor, liim prsecellenlia qusedam ;
Intemerala viris semper mens conscia récit,
Artibus egregiis instrucla perilia quorum
Verteret hostiles sermonis acumine lurmas.
Gallia causidicos, gralare, Brilannia, laies
Jus libi dicturos supero pro munere miilit.
86. Compulil ad sanam verax asserlio mentem
Nulantes populos : tenebris cedenlibus, ardet
Aucloresque latent trepidi, telrisque cavernis
Condila pernicies damnis illacrymat, alque
More geinil zabuli, populos évadera lelhum.
87. Dira per ancipites sed abil trepidalio mentes;
Congressi melmint ralionis pondère sterni,
Sive loco cedanl, se damnavisse silentes.
B Hinc melus, inde pudor capili prsejudical sequé.
Corda pudor subigil vulgo[B., potius] succédera liti,
Quam non congressos se comdemnasse timori (B.,
[ limoris)-.
Jamque dies aderal pulchro discrimine rébus
Indiclura fidem. Procedunt eminus hosies
Pluribus obsequiis assentatuque suorum,
Divitiis ruiili, pompa prseeunte, féroces :
Dislinguil Tyrias auri substantia vestes,
Quseque deest meritis, cedit reverehlia gazis.
Signifer hinc fidei Germanus ? gloria ssecli,
Fulmineo flagrans clypeo el coelestibus armis, A-
Progreditur, juxlaque subit collega benignus.
Fama ciel populos ; regio coil omnis in unum ,
Spectatura diem. Tandem processibus seqnis
G Cominus astatur, verum non viribus oequis
Hinc sincera fides, hinc pugnât perfidus error ;
Hinc auclor Christus, illinc Pelagius auclor :
Hinc pielas , hinc peslifera? medilatio fraudis ( C.
[Lugd., morlis);
88. Hoslibus ac primum dicendi copia cessit,
Conslitit hsec nudis solum vanissima verbis,
Nec contenta modo, lempusque auresquefatigans,,
Garrula, lorva,procax,4nferlilis, improba, mendax.;.
Per flammse, cui niateries démit indiga vires ;
Informis vel dum coquilur ceu massa camino,
Follibus egeslas capiens fabrilibus'auras-,
Horrendum slridet. Postquamjuslissima verbis
In longum duclis posuerunt tsedia finem,
Inde sacerdotes, haustu spirante superno ,,
D Ignea coeleslis vibrantes Spiçula lingua?,
Ingénies tonitrus, ingenlia fulmina fundunt ;
Mistaque apostolicis vcrnacula verba loquelis ,
Concilia serraonem testatur lectio a castum.
Erubuere truces obslipo lumine partes ;
Perfidus inlepuil foedis torporibus error ;
Terga fuga? nudant, seseque ad singula victos,
Dura conlra nequeunt, incesla [B., demissa] fronte
, [falenlur.
Arbiter al populus vix tandem vindice ferro
Continuera manus. Licuit quod denique solum,
Condemnant clamore raos. Ita concio fervet,
1171 HERIC MONACHIANT1SSIODORENSIS 1172
guam venerata pios, lam deiestata profanos. A Prosiluil medicina potens, pulsisque lenebris,
89. Proruit in médium quidam cum conjuge prin- lmplevil vacuas ignolo sole fenestras.
[ceps, Nec jam lerre valent laeli sua vola parentes :
Unica cui geminis jam dudum filia lustris Quin etiam populis crevit formido salubris :
Natales tenebras ignola luce trahebat. Hincsuccensa fides , illo percanduil usque
lngeril liane sanclis. Viclis hanc hoslibus illi Erroris quoad ulla forent vesligia nusquam.
Censent offerri. Semel at prsesumptio puisa , Sic aliéna salus aliis fil causa salulis.
Virluïem lentare fugil ; junclisque parenli 90. Vix médium quanquam trepidi confecimus
Exorant precibus miseram de clade levari. [sequor,
Flectitur his pietas, miseras miserata parentes. Nec datur aggressos adhuc [B., el adhuc] exire Bri-
Fundunl more precem ; pater hinc Germanus amicum [tannos,
Rite vocans numen, sanclorum pignora colle Sislendum postrema monet. Nunc pondère paulum
Abducit manibus, fronlique admota puellae, Maleria?confectus, iners succumbe, poeta :
Damnalas nota refovel [B., refovent] virlule lucer- Quod restât forsan , reparalo pectore, curres a.
[nas ; T)
» Hic sequebanlur in solo ms. Lobiensi hyninus tum duse strophse profana? et ad Germanum nequa-
in sancii fesluin, ul fera excusus est in antiquis quam spectanles ; quse proinde omillentur.
Ureviariis Antissiodorensibus ad ulrasque Vesperas;

PRJEFATIO LIBRI QDARTI

TiTp«5twl.(j)
TtTpaorp&yudescripta.

91. Scandera puppîm Nos adiitpietas, t

Transque meare salnm Nolo me quoque jussu
Coelum discipulorum Tecuni pergere prsecipe.
Quondam Christus jusserat » : Nam neque summo
Cédera vulgus Res gravis ulla Deo ;
In sua quemque jubet ; Me siccosque videbis
Hinc montis subit alla : Gressus ferre per sequora.
Sic numen Patris invocal. Mox miseraïus,
Nocte sopora Anniiil his Dominus :
Omnia lorpueranl ; C Fidens nurnine Pelrus,
Sulcabafque minaces Puppim desilil ocius :
Puppis coerula gurgites : Pendula ponto
Flamine lsevo Membra senex-agitât,
.Equora ferbuerant ; Ihnixusque marinis
Spes absumpla salutis Dat vesligia fluctibus.
Tanta morlis imagine Res nova menlem
alliera jamque Perculeral Iremulant :
Lucifer imputerai ; Tum discrimina ponlus
Cum quarlam slalionem Inlenla fera fervidus :
Pernox milex inordinat, Quemque[C.Lw3d.e{B.,Qutcque]fideleui
. Christus amico iEquora sustuleranl,
Fluctibus in liquidis Paulalira liquefacla
Fert vesligia gressu, Mox subsiderè cerneras..
Sequehorrenlibus iutulil; Corpore inersus
Mox tremor artus D Jamque Pelrus medio,
Occupai egeliuos; Jesu nunc boue, clamai,
Clamor sidéra puisât ; His me deripe fluctibus :
Terror peclora verberat. Obvia Christi
En, ego, Christus Dextera quem rapuit ;
Ut sacer inlonuil, Conscehsaque liburno [(., liburna],
Simon, roborc sumpto, Cedunt nôxia flamina.
Hax in famiita prosilil : 92. Nos quoque dudum
Si lua vera Prselumidum pelagus,.

a Vide Evangelium Malthaù, cap. x.v, a ver;. 23;.

*m DE VITA S. GERMANI. — LIB. IY.
Suntrai nomine Christi
Confisi, penelraviraus :
Jam fere [B., propej cursus
Conliginius medios :
Ponli cerula tanium,
Et coelum undique cernilur.
Auxius haurit
Peclora jamque pavor .
Tollunt sequora raolem :
1174
A Incoeptiquoque poenitent.
Pande serenam,
Chrisle tamen faciem,
Spes et respice lapsas :
Yotis omnia cesserint.
Jamque potenlem
Porge manum trepido :
Ausim scandere tecum
Quanquam torva pericula.

LIBER QUARTUS.

CAPUT PRIMUM. Arte dolos; aurum sed quod fornace probetur,

Coetera apud Brilannos gesta ; ac prasserlim Victoria Immemor interdum. Veteris meminisse duelii
Alleluiatica. Profuerat. Quondam meritis Job clarus opimis,
95. Straverat infandam felix conslantia peslem, n Clarior exacto rediit certamine viclor.
Nisa Deo, puroqùe fides conflanta sereno, • El quanquam summos impellant fulmina montes,
Ignibat castis cunctorum peclora flammis Non sane id quod sunt cessant existera montes.
Justa reversuros pepulit sentenlia Paires, 96. Cumque loco fessus Pater arctarelur eodem,
Marlyris Albani volis ambire sepulcrum. Cernera erat lectam modio lorpere lucernam.
Prolegit ille suos meritis precibusque Brilannos, Forte emerseruntvalidis incendia flabris,
Millia poenarum Christi pro nomine passus ; Vicinas populata domos ; jamque omnia viçtrix
Ultima quem capilis rapuit sènlenlia caesi : Flamma tenet : spes oranis abit; consumpia palu-
At non licjori cessil res tula superbo; [slii
Utque caput sanclo , ceciderunt lumina ssevo. Tecla crêpant calamo; furit, et jam prsesulis îh>
Sic lu, Chrisle, luos inlerdum ulciscere servos. [gens.
94. Te quoque perslringi, martyr, non abnue Ferlur in hospitium, zephyris urgentibus, ignis :
[verbis Turba volât; manibusque Paler sublalus amicis
Plus juslo bravibus : nam ni poliora vocarent, Discrimen fngiat volis concordibus orartt.
Forte meis et tu calamis obnoxius esses. Abnuil autistes, casligaioque tumullu,
Idque mihi gralura nunc non mediocriier exstal. G Iitcrepal iufidos, nulla ratione moveri
Quod, te Gerraano quondam favisse beato, Se passus : tanla esl fidei conslantia sanclo.
Accipio ; quiquè auclPri persolvere pulchras Plebs Irepidare melu flammamque obsistere contra
Rile parans grates, raserai pretiosa sepulcri Humanos nisus turpem cepisse repulsam,
Claustra lui, cineresque pios casto ordine sacris Mox patuit : nam consumplis, quoecunque lueri
Muneribus cumulans, sanctorum pignora condit, Turba cupit, si quid prsesul defenderat aeger,
Diversis collecta locis : sic denique justum Excessit rabidos, merito pugnante, vapores :
Sic fore conveniens; loculo tegerentur ut uno, Cumque fere spaliis ultra cilraque subaclis,
Quos eadem meritis nectebal gloria pulchris. Spargeret iramitem populalrix flamma furorein,
Muueris inque vicem, sacra de pulvere partent Expavit modici eontingere tecla mapalis,
Suslulil. înfectus fuso de sanguine cespes, Quod Paler inclusus torvo servavit ab igni.
Tum quoque cerlabat veteris monimenla triuinphi. Perlenlant animos ingenlia gaudia plebis,
Hoc secum prsesul plenus virlule revixit (lege re- Seque magis supero Isetantur nuraine victos.
[vexit), 97. Nec stringi tiumeris, nec possunt cédera
Hinc tibi surrexil prseclari schematis aula [verbis,
in
Moenibus noslris, manibus conslrucla bealis a. D Languidus hospilio praesulquae gessit inillo.
Hic, Albane, preces, hic audis vola piorum ; Noctes atque dies miserorum turba jacentis
Ssepius hic justi cives sensere supernos. Excubat ante fores; animislanguentibus isti
95. Quisque [pro quisquis] pie vixil, dira inox Corporibus poserait coluraen. labentibus illi.
[comminiis hosli Cumque nihil pateretur opis succédera morbo [suo
Sese congressum capitis discrimine sensil. [scil.],
Divinis funclum prisco de more negolîs, Nocle viro quadam speciosi numinis instar,
Jamque reverlenlem vis excipil invida sanctum ; ./Ethereum spirans vultuque et legmine quiddam,
Tum pacis gerulum, praecursoremque salulis Cernilur : admota rectum consistera dexIra
Impulit incauti conlritum pondère lapsus nutanletn •
Imperat, inque pedes subrigil. Ille,
Forte pedem. Lubricos bac instruis, impie, semper Robore conceplo, raptum, cedentibus urabris,
«Adiauclorem nostrum infra in Miraculis num. 17.
1175 HERICLMÔNACHIANTISSIODORENSIS
Urget iler, rapidis ignarus parcere plantis.
98. Saxonas ascilis in conscia crimina Pictis ,
Serins a innocuos conlra flagrasse Brilannos
Olim fama canit. Ferilas quod litibus omnis
Pascitur, inque irucem compellit cuncta furorem
Nalalis rabies ; veleris lum semina rixse
Conilaranl rigidis ulrinque incendia bellis.
Jamque dua?genli, consertis viribus, uni
Concurrisse parant, caslrisque hinc inde locatis,
Eminus indubisetentant proludia pugnse,
Effectu varia. Necdum Germanus arnica
Extulerat regione pedem ; licet ille, parati
jEquoris impatiens, reditum jam jamque citaret.
Perculerat trepidos vehemens formido Brilannos,
Quod modîcsevires, el belli copia longe
Hoslibus impar erat [B., inferior]. Nutu instillata B ' Quem prior edideril librala voce canorem,
[superno
Menlibus ambiguis felix senlenlia plausit,
Rébus in angustis magni suffragia Palris
Poscere : visa salus haecest meliienlibus una.
Spondet praesidium, nec differt vota suorum :
Accedit caslris, sequilur collega fidelis.
Torpuerat rigidus quibus in prsecordia sanguis,
lngentes ausus, ingenlia peclora sumunt :
Laeta nierai dm ibus acies infracta supernis,
Agmine ceu magno, meritis confisa duorum.
99. Tempus erat cunclo semper venerabile mundo, Quin etiam metuil superum convexa polorum.
Cum quadragenis plèbes operata diebus,
Pinguescii [B., Tabescii} macie, solisque intenta su- Commillunt pedibus trépida? commercia vitse.
[pernis,
Suspirat sanctum purgato pectore Pascha.
Addebat feriis [B. festis] Patrum proesentia castis
Munia splendoris; sacroque exercita verbo
Pars vulgi polior, niveum baplisma subibat.
Procinctu posilis, Paschalis nomine fesli,
Frondibus iinplexis instar conlexitur urbis
Ecclesia : ingénies spiranl campestria laudes.
Procedil madidus pulchro baptismale miles,
Cui lorica fides, cui spes fidissimus ensis,
Cui sculum validum dtlectio mutua fratrum :
Armorum reliquus sed enim contemnitur usus
Pontificum meritis mundi cedenlïbus annis.
Castrorum novilas suspecto panditur hostî;
Viucendi spes ampla subît : ridentur inermes,
Consertaque manu nil mox, nisi prseda, faluri.
Irruai incaulis superest acerrimus bostis;
Invadal, laniel, cunclanles opprimât omîtes.
Dicta dies csedi nimium prsesumpta fut lira?;
Nec latuere doli,-fraus explorala patescit.
Jamque dies aderat Paschalibus édita pompis,
At non funeribus ceu jam prsesitmpserat hoslis.
Sacris explicitis, rutilus splendore lavacri
Miles iri arma mit, votisque ad forlia promptis
Stare parât Conlra, soli concédera tandem
Obnixus morti. Prsesul certaminis hujus
Arbiler, ancipiles disponens vile cohortes,
lnferl se médium ; elataque ad sidera dexlra,
Me duce, me, dixit, bellum traclabilur omne :
8 Id est gravius. Not. mss.
1176
A Signifer indicla?subearit primordia pugna?.
100. Haec ubi dicta dédit, longum progressif in
[agmen,
Delectos comités numéro sortitur ab omni ;
Lustralisque locis, qua forte irrumperet hoslis,
Monlibusobductam cernit procumbere vallem :
Sislilur hic pulchris radians exéreitus armis.
Illo (quod nunquam) lseli videra Brilanni
Nempe die instruclum magno duce prscsule bellum.
Res nova; sed quanlum longjs incognita seclis,
JEiernis tanlo mage condignissima fastis.
Jamque ferox aderat confisus viribus hoslis,
Conlisus latebris (quanquam détecta paterent
Omnia, prsecaulo salis explorala labore) ;
Cum Pater ediclum lurmas exponit in omnes;
Vocibus elalis miles respondeat omnis,
Securus praeda?,securus denique csedis.
Hoslis adest : pactse praesul non immemor horae;
Exigit ingentem pleno de peclora vocem.
Alléluia pium ternis concentibusurgens.
Cunctorum sequilur sublatusad selbcra clamor;
Pressius exceptum triplicant monlana sonorcm.
101. Sternitur infelix, animis marcentibus, lto-
[stis,
Seque super, vaslas non tantum incumbere rupes
Quod restât, solumque putanl superesse siliiti,
Non haec sufficiunt cèleras ad munia planta?;
Et quanquam volucres plaudant fugientihus aise,
Omnia pigra putanl, nec sunl fugienlibus aise :
Funduntarma procul, gaudenles corpora tantum
Subduxisse neci : consumptos flumine plures
Accipimus : cuicunque levé esl incumbere lelho,
Duramodo coniingal duras impune sequentum
Evasisse manus. Coelestibusullio flabris
Aclafurit, nec fert requiem trepidantibus ullam.
Slat viclor, cumiilalque novo rem carminé miles,
Ulloremque sui pangil per canlica Chrislum.
Incubai hinc spoliis felici numine partis,
Nil sibi, cuncta Deo repulansque ferensque polenli.
Plauduntponlifices tanti splendore triumphi :
Auspiciis confecla novis, et sanguine nullo,
U Hoslibus exsullat felix vicloria fusis.
CAPUT II.
Reditus e Britannia; iler Arelatensc miraculis
illuslratnm.
102. Rébus composilis, celerem pro posse regressum
Cura gregis proprii semper propensa nionebat :
Invitai pelagus, Christo modérante , paralura ;
Mensque favet, merilis non casso conscia pulchris ;
Martyr et Albanus precibus eomitalur euntes,
Sedibus optato donec potianlur amicis.
Lseia reverlentes exsultal Gallia Paires :
Nascilur ecclesiis optatse gratia lucis ;
Conlra dsemouibus duri tortura doloris.
 1177 DE VITA S. GERMANI. — LIB. IV.
Germanus nolam tandem delatus ad urbem,
Ambitur duplici paslor pielate suorum ;
Obvia turba mit, luctu lestala dolorem,
Plan su Iseliliam ; mixtis in ulrumqué ferunlur
Aginina tanla modis : lacrymis at gaudia cedunt.
Presserat in miseras clavum fortuna trabalem a,
Dum Paler ahnus abest causas tamen ordine discif
Oppresses dudum censoris pondère cives
Acrius insolitis rem conlrivisse tribulis.
Ingemit oerumnis ; pielatis viscera pandit ;
Rimatur, quanam miseras a cladelevare
Arle queal : magnisque caput sudoribus ille
Voverat, omnigenum paliens sine ritore laborum.
Urget cura virum ; nec jam suffragia differt.
Fessus adhuc pelagi, rursum terrestria tentât ;
Ingredilurque viam, longum qua Gallia vergens
Pandit iler ; sanctoqué ferens in pectore Chrislum,
Progreditur, modico contentus'ad omnia sumplu.
103. Carpebat gressu prsesul per apérta modesto
Rura viam, vesperque diem condebal in nndis,
Obruerat tolum pluyio qui frigore coelum :
Confeclus macie, confeclus sordibus, ecce,
Addit se comilem perverso pectore quidam;
Nudus ad usque pedes. Pepulit niiseralio cunctos.
Jungilur bpspilio prselextus paupere prsedo,
Inlerque innocuos cubilum dat membra ministros :
Hos sopor, hune urgel ssevsemeditatio fraudis.
Proficuum sceleri gnarus conducere tempus,
Surgit, etaddiclum sancii senioris in usus
Abducit stabulis incesla fraude jumentum(B., ca-
[ballum.) Ci Nunc restant veleris tanluin vesligia castri.
Reddilus utque dies, noti jaclura vehicli
Noscitur; al furtijam se subduxerat auclor.
Neve sacerdoli prsesens eveclio deesset,
Clericus obsequium sancto dependere suelus,
In peditem mutalur eques : sic exigit ordo.
Dumque iler accélérant, liquido perfusa sereno
Clara viri faciès sobrio moderamine fulsit ;
Sed prseler solitum lsetsespiraraina mentis
Fronte premit. Videra sui, cunclisque virilim -
Altonitis, audax pauloque exproihplior unus ,
Qusenam tanla, rogat, Iseti sit gratia vultus.
104. Ille sub hsec.M-odicum,socii.subsistile, dixit, lpipulil utque novo terras afflamine Titan,
Et ridendus et infelici sorte dolendus
Jam vestris oculis miser objectabitur ille,
Quem mox lorquebit foedimens conscia facli.
Dixit, et in parlent porrectis visibus, ecce,
Eminus inspiciunt peditem, loroque manuque
Rapluni animal post se pudibunda fronte iraheiitem.
Dumque ille accélérât, dumque binon multa moranlur.
Consequiturque brevi, seque ad vestigia slernil,
Ordine coinraissum fassus per siogula crimen,
Seque ita tolius implexum [B., coiistriclura] tempore Servalo miseri circumdai strauiinecprpus.
[noctis
a Glavus U'abalis , adhibiius olim fuisse créditai- * b De Alesia adi Valesii Notiliam Galliarum ; ubi
ad suppliciant et ctuciatum inferendum. Hinc de for-
tuna Horalius lib. i, carm. Od. 35.
Te semper anteit sxva iipr.e«sit:is,
Clavosirabales, el cunepsm.uiu
Gesians ahena, etc.
H78
A Ul nullo quoquam posset divertere pacto;
Ni inox quadrupedem vovisset reddere captura.
Tum sacer indohiit, mollique affamine mulcens :
En, tibi quod nudo deerat, si forte dédissent,
Patrandi sceleris impulsio nulla fuisset.
Nunc cape cujus eges : quod nostrum est, reddito,
[dïxit.
Sic reus tndultam revehit cura munere pacem.
105. Secreti cupidus sanclo vir numine plenus,
Non magis exlernos doctus vilare favores,
Quamque [B., Alqué] minislrorum solalia crébra
, [suorum,
Volo detulerat, lalébramque fovere perenném,
Immunemque aura?, quamlonga est, ducere vitam.
Inconvulsa manet magni sed spônsio Jesu,
E Monlibus impositam non ahdi visibus urbem :
Quemque legit meritis absistens gloria pulchris,
lndicat egregiis illiislrans gratia signis;
El quaqua tulerat facilein per compila gressutn,
Ùrbibus et vicis raptira prohiiscua sese
Obvia turba'dabal, praéelaris excita faclis,
El quanquam longî, facile sécnra laboris.
106. Te quoque, Caesareisfâtalis b Alcsia castris,
Haud jure abnuerem chlamis coramitiere nostris ;
Quse, quod alas proprios pra?pingui pane colonos,
Nominis adjeclu quondam signala putaris.
Te fines Heduos et limina summa tuentèm
Aggressus quondam ssevo certamine Cacsar,
Pêne tulil Latias non séquo Marie phalaitgas,
Expertus, patriis quid Gallia posset in armis :
Presbyter exstiteratClaris natalibus illic,
Clarior htgenio, cui tum genlile Sénator
Nomen erat. Vila meriloque sintillima conjux
jEquabat studiis casti décréta jngalis.
Ambo provecli, macli successibus anibo.
107. His prsesul sancti' qui commendalur, ainoris
Foe'derejunelus erat. Hosiumeum foflé'pètisset,
Excipiunt, quanto consensit copia, cullu.
Hic matrona piam struxit suit prsesule fraudent,
Slraminé subjecto ; quo nescius incubitavil;
Telluris solitus alias incumbere tergo.
Urget iter; gaudctque donius, gaudeniqùe ministri,
Sese illuslralos noti solamine Patrie.
Relliquias matrona loro collegit, et omni
Compositas studio, causis vilalibus c abdit.
Post soles aliquot, natal! lampadé quidam
Splendidus, et multà rerum ditione superbus,
Daemoneperflalur•: suberant suffragia nulla,
Quodque absens Germanuserat, spes cesserai omnis.
Prsesumpsil matrona fidem, Christoque vocalo,
Ahsenlis merito, cessil res ardua volo.
ex Diodoro Siculo ejus elymon ducil ànà IÂÎ â).»ç, Siï'e
errore Herculis. Adi et Julium Coesarem de bcllo
Gallico lib. vu, versus finem.
' c ld est médianes. Not. mss.
i 179 HERICI MONACHIANT1SSIODORÉNSIS
Nocle miser, magno tanquam vallalusab igni,
iEstual, el replico Gcrinaniim nomine frendeiis,
Abripitur ssevi tandem de fauce leonis,
In reliquum sospes, collalo munere, tempus.
108. In Lugdunenses acquisprocessibus arces
Vexit Arar, Rhodano sese sub mcenibusabdens
Lugduno célébrant Gallorum famine nomen
Imposiïum quondam, quod sil nions liicidus idem ».
Exceplum studiis plèbes ampleclilur acquis :
iEtas cunclt mit : sexus concurrit ulerqne.
Tangere nec laniura ; juval aspexisse fréquenter.
Procedit cunclis benedictio plena salutis;
Tum relevai gralo cunctorum peclora verbo;
El quanquam feslinus eai, silienlia certe,
Quod salis est, relevât vivaci dogmate corda.
109. Jam dudum gravibus quanquam dilalio volis "' Haud libi cerla dabat celebri solemnia rilu.
Obstilerat, miro tandem raptaïur amore
Obvia Germano, fusis quacunqne catervis,
Urbs Arelas. Fundaloris cognomine primi
Hoc duxisse ferunt incerto tempore nomen b.
Hic lune Hilarius, hinc usque ad sidéra nolus,
Prsesulis officium verboque manuque gerebat :
Igneus ille fide, coelesti famine lorrens,
Prseceplis operam dabat indefesse beafis (B., inde- Nox mit, inque suam coetu cessera solulo
Tfessus honestis ; )
Hic, ul aposlolicum prseclari temporis instar,
Excipiens, prona sanclum pielale colebat,
Alfeclu patient, merili splendore magislrum.
Frenabat rigidam praefecti nomine geniem
Auxiliaris item; geminis cui grandia volis
Advenlu magni fulseriinl gaudia Patris;
Ille viri dudum plenp flagrabat amore,
Visendi cupidus, tum quod quartana jugalem
Torrebal longo jam dudum lempore lainpas.
110. Intranti longum princeps rapit obvius agmen,i, Inditus est Superis fuso pro sanguine castris :
Excipit, obleclat, refovel, veneralur, adorai ;
Tum loliim facilj melilur lumine corpus,
linpulil allpnitam trépida formidme.mentent,
Digna viro faciès, et plénum nuniine peelus,
Sermonis gravitas, illustris gloria vullus,
Fama minor meritis, magni praeslantia cordis.
Exin proecipuis effundil munera gazis,
Oblaiisque înanuin dignetur pandere, poscit.
Uxpris post hsec supplex incommoda jungil.
Annuil anlistes fidei, nec prsemia differt :
lngredilur; manifesta salus comitatur eiintem :
Discutil ingrediens segro de corpore pestera,
Et Iremor et febris puncto delenlur eodem.
Sic capil optatum felix matrona levaraen.
Adventus post hsec exponens ordine causas
Perfruitur sobriis c, obiento principe, vntis.
Civibus oppressis revehil vexilla quielis ;
Summa salus loti quamvis existerai urbi
Rcdilila pasloris tantum prsesenlia magni.
a Hoc refutatum vide apud eumdem Valesium ibi
bU
dem, ubi de Lugduno Segusianoriuii.
b Et hoc e.vploditValesiusibidem in Arable.
H80
A
A CAPUT III.
Revelulio sanclo (acta de nalaii sancii juliani mar-
lyris ; nova expeditio in Brilanniam ; visilataS. Ge-
novefa; felix redilus.
Nescius imniunem sndoris inire quielem,
Arveruas quondam praesul progressus in oras,
In Brivatensent flexil.vesligia vicum.
Hic,martyr Juliane, tibi pro nomine summo
Millia poenarum iruculento lempore passo,
Haud impune bonis semper obnixa vetustas,
Delraxil celsi passim monumenla Iriumphi :
Et quanquam clarus famoso nomine martyr
Solis ab occasu jam tum ferreris in orlum ;
Hoc certe quiddam fueras obscurior ipso,
Semper honorandi quod plebs oblila dici,
Non tulit errorem longis inolescere seclis
Germanus venieus ; àc primum , tempore quonain
Sacra feranl sanclo, fatu perquiril amico.
Indoctum vulgus sese nescire fatentur.
111. Tum Paler, E suntmis poscendum sedibus,
[inquit,
Quod polis humana? non est expeiidere menti.
Quisque donium : prsesul sacra pernoclat in sede,
Luteaquein roseis rulilans aurora capillis,
Vix raalutino rubefeceral aethera curru ;
Prsesul adest; causamne Deus patefecerit ulli,
Ullro perquirens. Experles esse negotî,
Sese leslanlur. Mox hsec.in verba sacerdos :
Mensis legitimura subeat quant septimus annuiu,
Hoc scilote prius mundo clarescere feslum
Qualuor. aille dies d, hsec sunt natalia sancti
His martyr factus felici sorte Kalendis,
Res comperla mihi tnoniiis coelestibus hsec est.
Dixit et ingentem perfundunt gaudia plebem.
Marlyris ex illo celebratur lempore pompa,
Gallia qua parles laie spatialur in omnes.
112. Rursus bella raoves; spiras incendia rursus,
Desecto nequior [B., Nequior abscisso] consurgens
[bellua collo
Tela quidem forli nuper proslrala duello
Non pudet in miseras iterum conflare Brilannos?
n Parce libi, jam parce, precor; quossepius atrum
Exiuleris virosa caput, jaculabere (B., jugulabere)
[certe,
El repetita dabunt celèrent commenta ruinant :
Quod semel insanum esl ileralum insanius horret,
Majoremque ferunt bis vulnera rupta dolorem,
Yix prsesul posilis humeras subduxerat.armis,
Inimensuni fessus, propriamque reviserat urbem :
Ecce ferebanlur precibus mandata coaclis
Cmtctorum, quiqui fuerant, ex parle piorum,
In miseras iterum pestent recidisse Brilannos
Dogmatis insani, nec spem reslare salulis,
e ld est juslis et moderatis. Not. mss.
d ld est v Kal. Sept.
1181 DE VITA S. GERMANI.— LIB. IV. 1182
Ni prius obtenlam pulchro certamine causant A Ne tamen hos juslo fundam sine feenore versus,
Tuletur solilo. Suberat spes certa triumphi Supplicis esto memor, precibusque tuera fidelem ;
Pro miseris tnoyisse manus ; née gloria velis Quasque tuo nosti dotes accédera Sponso,
Irai prima suis , si non suprema subirai Accessisse tibi, collata sorte, putalo :
Infectis imposta manusa. His vocibus iras Jamque vale, conjuncta Deo, sseclique mémento.
Excitât, impatiensque morse mox arma reposcit, 116. Hinc mare conscendunt ; concurrent omnia
Arma celer; nolisque artus inducilur annis. [ volis ;
Voverat ille suum fidei pra nomine peclus, Puppis in ohsequium çomponunî flamina cursum ;
In quameunque daret casus incumbere mortem : Fluctibus infestas videas cessisse proceilas ;
Ibat paciferis perlustrans gressibus orbem, Vivida vi virlus venlorum verbera vicit.
Semina sancla ferens ; et pulchro dogmale pandens, Tuque ferox aberas, dsemon non ausus adesse ;
Prsemia Chrislicolis ouse et ouanla parenlur in Quod necdum, pelago fueris qua? passus in ipso,
[ astris ; Exciderant animo. Sed mens libi livida quanquam,
Contra, qua? reprobos ineant [B., maneanl j post fu- Anliqui populos émergera fauce draconis,
[nera poena?. D jEternum doleal; virtus sanclissima certe
113. luque lier uni celebris priscum , Luietia, " Inipulit invilum populis prsedicere vatern
[nomen Prsesulis adventum. Necdum coittingere lerram
Carminé conde meo; mihi cerle menlio constat Quiverat ; insula Germanum jam lola fremebat.
Semper grala tui, quod le nunc ossibus ornât Forte loci princeps Helaphius, indice nullo,
Sponsa b mei Domini, quondam celeberrima signis Occursum properal; tam cerlum esl credere vali.
Hue lune ingressus prsesul Germanus, amore Filius huic primis curvo damnatus ab annis
Excipitur miro. Pronam benediclio plebem Poplite, niarcentis tulerat dispendia cruris.
Confovet : ingenti persullant omnia plausu. Exbibet hune secum : sequilur provincia tola,
Deposili memor ille sui, quinam Genovefàm Turba sacerdotum, concursus inscia plèbes.
Casus agat, studio mox percunclatur amico. Ordine submissis prodit benediclio cunclis :
Coelilus atligerant animum discrimina, credo, Hinc doctrina fluens sermonibus irrigal omnes.
Plurima, quse tempus fuerat perpessa per illud : Agnoscit populos fidei lune usque tenaces;
Ul solet obloquiis pietas succumbere duris. Auclores sceleris comperlum existera paucos :
Parque fuit itigrse virus deprehendere mentis, Quxrunlur; vindexque reos sententia plectit.
Cum concepia semel furialis semina flamma? 117. Irrumpit densas Helaphius ipse catervas,
Nec, sanclo praésenle Vira, plebs livida pressit ; Objectans claudo déformera corpore natum.
Cui tamen illa suo melius quam nota parenti est. Nec verbis opus est; allegant plurima causam,
114. Exin virginea? secedit in abdita cellae, iEtas, débilitas, lacrymse super omnia patris.'
Conseplus populo : prodit mox obvia virgo ; Elicit ingéniera compassio jusla dolorem
Quam Pater ingenti magnus pielate salulat ; Cunciorum ex animis : flexus quam maxime praesul,
Numinis ul templum venératum jure pulares. Sese prsesidiis confort ex more supernis;
Hinc spectans plebem, dextraque silenlia mandans, Tum juvenem résidera jubet; mox arte magislra
Virginis auspiciis repetil prseconia primis : Explicuit medicam doctus succurrere dextram,
Ul sacrum Chrislo felix infanlia corpus Altrectans siccos leni palpamine nervos.
Aptaril, nullo lemerandum in ssecula pacto : Mox, tanquam digilis flueret medicina salubris,
Se quoque virginei semper mansisse pudoris, Consequilur festina sains.; rapit arida succum
Abjunclo quanquam secretuni corpore, lestera. Compages refluum ; remeant in prislina nervi,
Utque, ait, indubias statuai sententia mentes, Atque inlerdictum repetunt vesligia flexunt,
Argumenta rei veris perdiscile signis. Mullorumque oculis fulserunt dona salutis (C. Lugd.,
Dixit, et infectant lacrymarum flumine lerram, .p. [el B., Creanlis) ;
Virgo orans recubos qua se flectebat m arlus, Cura paler incoltfraem recipit post tempora nalunu
Ostenlal digilo. Rabies.hinc puisa, furentes Naius plaudentem recipit per gaudia palrem.
Leniit; incepli cunclos piguisse videras. Sic tua, Chrisle, modis inoient prseconia miris
Consensu socio cunctis decernilur insons ; El fidei capiunt invictum peclora robur.
lnsontem cuncti conserta laude faientur i Hinc sacer ad plebem sermo convertilur omnem.
Componit rabidos assertio vera lumullus, De lapsu, seu qua?reparent impehdia lapsum.
Deque animis atri pellit conlagia fellis. Obtinct immolis columen fundata Columnis.
Exin Parisias celebris Genovefa per oras, Tula fides; fidei pugnanl pro foeilere enneti.
Oblinuit mérita? passim prseconia palma?. Perpauci suberant détecta? fraudis alumni;
115. Singula geslorum, clarissiraa virgo, tuorum Sistuntur coram \B. om. coram]; cunctis eadem sen-
Commitli calamis fuerat devolio noslris ; lentia perstat,
Grandia multivolura revocant sed Coeptapoêlant Exsilio mulclara jugi. Sic insula felix
a Id esl, si non ultima manus rei incoeptoeimpone- b Scilicet S. Genovefa,
retur. Not. mss. C. Lugd.
1183 HERICI MONACHIANTISSIODORENSIS 1184
Tartarea tum pesle carens, insignibus aima? A Bis peitelrare datum. bis intima cernera magni
Nunc quoque nunc fidei casto splendore coruscat. Monstra maris, posilis bue tandem fleclere velis;
Pace locis parla, spoliis percomptus opinais, Volaque servalus solvens in lillore naules,.
Alite felici notant remeavit in urbem Qua ralione potes, genium curare mémento ;
Germanus, superis merito gratissimus aslris. Teque para (rerum sors est incerta) fuluro;
118. Tuque o, cui loto discrelos orbe Brilannos Ul, si quis subeat, possis par esse labori.

PRJEFATIO LIBRI QUINTI,

AtxwXwSiapàfw peracta.

Dives Dxdalon olim '£xaTÔfuro>i;» extulit 119. Hsec te monslra petunt, tibi fabula compeiit
Multa laude peritum, Ha?c,ignare poeta :
Quondam qui fugiens Minoeia palalia, Jam tu Dsedaleonimis ocyor Icaro,
Ceris nexuil alas, Terrarum intima linquis ;
Pennis prsepelibus vacuum ratus aéra r, Dum le materies nimium rapit ardu
Tuto posse meari. Coelo inlendere pennas.
Ascivil comilem levitas temeraria Atque o dulcicanum rapereris in alitera,
Lsevo foedere gnatum, Manarentque canoro
In palrisque lalus subit aliger Icarus, Pluma?per digilos humerosque volatili !
Patrissare coactus. Tum te per liquidum sethera
Tum videre poli duo quadrupedantia Neclenlem modulis bene dissona limmata (B., leva-
Primum monstra volare. [malab)
Arctos ad gelidas pater impiger evolat, Vivax penna bearet.
Tutus frigore lsevo : Ah! te ne subigant temeraria ludicra,
Tandem Chalcidicis superastitit arcibus • Dum sublimia tentas.
Hsecprimum attigit arva : Ah ! ne prsecipitem penctralia fulmina
'
Hic templum tibi nobile, Phoebe, dicayil, et Sseva in tarlara pellant :
Fessas exuit alas. Quando exstal vetitum nimis ardua persequi,
Natus, Dsedaleis minus integer arlibus, Nec transcendera vires.
Incautusque pericli, p His tu, Chrisle, potes medicarier unice,
Plus juslo èftmi/a'ttsubit ardua climatis (B., ZJMTU- Haec éludera lela : .
[ptou... xlipazo;) ; Et cui posse fuit dare talia fieri [B., confici];
'
Mox pennis resolulis, Non te posse negarim
Cognomen pelago dédit Icarus obvio, Casio vêla quidem dare commoda carmini ;
Ssevis obrulus undis. Nec spes deviat usquam.
« 'Ex«TÔp.Tzoï.tç,id 'est, centum civitatum insula, h Id est Hemitonia. Not. mss.
Crela videlicet. N.mss.

LIBER QUINTUS.

CAPUT PRIMUM. Dieere plus, fecisse minus, taxalur honestum.

Armori-corumprodigiosa defensio, el nova pro iisdem
susçepta profectio in Italiam; miracula in ilinere
usque ad Alpes fada.
120. Defesso pelagi glebse nalalis in oras
Vix remeare datum, cum prolinus obvia longo
Procurait iractu tensis legalio palmis,
Prsestolala diu repelentem patria sanctum.
Gens inter geminos notissima clauditur ainnes».
Arnioricana )>riusveteri cognomine dicta ;
Torva, ferox, ventosa, procax, incaula, rebellis,
Inconstans, disparque sibi novilalis amore,
Prodiga verborum ; sed non et prodiga facli :
» Sequanam et Ligerim. Not. mss.
Regibus hanc fidei nunquam servasse tenorem
Ssepius experlum. Quare, quo principe felix
Tune quoque florebat lilulis respublica priscis,
_ Magna salus palria? (iranien fuit ^Etius illi)
Pertsesus tumidse mores et Crimina genlis,
Vastandam rigidis tandem permisit Alanis.
Rex erat bis Eoebar, belua crudelior omni.
Quid csèdes memorem, et furialia facla'lyranni?
Experlus laie lotis in parlibus orbis.
Ergo exoplatse permissa licenlia csedi
Instigat rabidas gentis in funera fauces ;
Barbara mens initiât jugulis, factura periclum,
 1185 DE VITA S. GERMANI.— LIB. V. 1185
Quid possit ferilas : ssevum rapit improbus agmen, A Castra dehinc repelunt. Merito sic prsesulis almi
Ardens oplata? quamprimum incumbere praedse. Deponittrepidum gens Armoricana limorem,
121. Percellit miseram dira exspeciatio gentem, Emergens tandem trucium de fauce ferarum •
El metus impatiens; el rerum plurimus horror : Hac ratione tamen, partse per foedera paci
Nec vero simplex urget prsecordia terror : Romanus stipulant si prsebeat induperalor.
Non conferre manunt, non fines hoste lueri, 124. Hsec quorsum tendant, salis est edicere
Non saliem tenlare fugam sentenlia surgit. [promptum.
Fingil quisque sibi varii discrimina lelhi, Te, Paler, hsec rursum, te certe hsec talia spectant:
Salaque suspecta?lorquet dilatio morlis. Jam le sidereus, jam dudum poscit Olympus,
Una subesl miseris ralio servala salulis; Teque olim miseris mordacius invidel arvis.
Si se dignelur gladiis opponere prsesul. Al non terrigenis fas est excédera caslris,
Legalis haecsumma fuit. Quid nunc quoque, sancte., Ipse quoad Lalias gressum deflexus in oras,
Quid facturas eris? Si le subducere tentes, Hic quoque coelestemfacias flavescere messem.
Nosti, quid caplo sit viscera claudere fralri : Forsari et hsec superis fertur senlentia faslis ;
Sive juvare velis; terrent quam multa volenlem? Ut, consummato magnorum fine laborum,
Rex férus, horrenda? rabies incognila gentis, B Victor in llalia capias insigne superbum,
El lingua et mores, lorvaequeprotervia fronlis; Quaîsilam meritis, parlant virtule coronam,
Tum quod perpetui defessum mole laboris Distinclum pulchris rutilum diadema beryllis.
Destituant tenues ineuntem grandia vires. O Paler! O magnis pelagi defuncte periclis!
Fide Deo; fraterna ferai dîlectio palmam. Te sed adhuc subeunda manent quamplurima ter-
Posse dabit, qui velle dédit : res ardua quanquam, Quo lecumqueferet forluna, audentior ito. [ris:
Concedet justis laevo mox numine volis. O graviora tamen crebro discrimina passe,
122. Ergo iler invadil. Aderat gens perfida, fines His quandoque feret felix conslantia finem.
Jam transgressa suos ; faciera telluris aperlse 125. Nec mora (Quas clenim flammis coelestibus
Implorât ferratus eques; rex agminis alri [ardens
Barbarus in medio, trucibus horrendus in armis, Posset habere moras?) patris digressus ab oris,
Oplata?spe caedishiat. Mox prseduce fidens Alpinas celerem gressum delorquet in arces;
Germanus Domino, medios irrumpit in hosles, Teque iterum gradiens studio pietatis avilse,
Armaloque duci sese (mirabile dictu ! ) Care petil meritis el relligione Senaior,
Ingerit inlrepidus ; medioque interprète, primum Hospitii grato pensums fenore dotera.
Exorat, seseque preces effunditin omnes. Conslilit ante oculos subito producla puella,
Ille,manus indocta pati ceu bestiaquondam (B.,,quse- Omnimodi sermonis inops, quant longa cosevi
Oranlein refugit. Prsesul cunctamina ssevi [dam), Cardinehis deno carpebant damna silenli.
Pecloris increpilat. Nihilominus abnuit ille. Continus admotam miro dignamine prsesul
Autistes coeplis tandem persistera cerlus, Suscipit; inde manu faciera perluslrai arnica,
lnjecitque înanum, frsenique invasit habenas. Os, frontem, et totum permulcens unguine vullum-
Immensuin stupuere omnes. Sisluntur eodem Tresque dehinc panis vino permiscuit offas ; |
Agmina fixa loco ; nec cedit copia cuiquam Inque os attonitse componens virginis unam,
Vel mulare locum, vel quoquam flectere gressum, Imperat, acceptum prseeat benediclio panera.
Tanto siderea?perfudit gratia lucis Illa Sacerdolis parens ad singula verbis,
Ponlificem radio : par vullibus ille Moysis, Edicil pleno, prsesul quod jitsserat, ore.
Cornutam faciem Dominireferentis ab ore, Sic exorta novo manans facundia rilu,
Terrait iminanes fronlis splendore phalanges, jEtalis reliquos exin duravil in annos.
Non ausas nili, non ausas tendere conlra. 126. Inde profeclurus, praelerqùam forte solebat,
125. Rex férus indomilamjussus deponere mentent, T, Artius unaniment complexibus urget amicum;
Miralur potius; slupidum mlacula terrent : • Interque amplexus quant molli famine mulcens,
Quae lam magnaiiimem facial constantia sanctum; iEiernum valeas, frater charissïme, dixit,
Quanta Seni virtus, quanta est reverentia vultus, Indiscreta mea?per saecula porlio mentis.
Millibusut polior seu conslel fortior unus. Annuat Omnipotens, rébus cum fine supremo
Bellicus ad pacem exlemplo deponilur ardor; Venerit exlremain districtus ponere metam,
Concedunt humana Deo; violenta furoris Vullibus ut lseti nos contueamur opacis" :
Condilio posilis tractai civilia bellis; Nam donec hujus [B., Hujus enim donec] solvalur
Qualiler id fiai, fieri quod jure Sacerdos , [sarcina carnis,
. Decernit, non quod rabidus praefixeral ardor. Allerno velitum posihac concurrere visu.
Postquam csedisainor et vis compressa furoris, HaecPatër effudit digressu dicta supremo,
Componunt animos; tum pacis munia luta? Hisque saiutatum discedens liquit amicum.
Collatis ineunl robuslo foedere dexlris; . Dicat, quisque velit, decessus tempora sancliitn
< Forte .
Vullibusul lani ros nonlueamuropaets.
1187 HERICI MONACHIANT1SS10DORENSIS
Ignorasse sui, propriam cum linquerel urbem a.
Conlinuabal iler, paucis ex more ministris ;
Obvia sed populis slipabal turba coactis :
His Paler celenii fundebat semina verbi.
Idque juval meminisse magis, quod si qua loçorum Alque intus leneram laniabani spicula carnem;
Aul orans, aut forte docens, lustraveral olim,
Persistunt hodieque sacris nolissima cellis,
Aul crucis elalum fulgel venerabile signum.
127. Perlusirans Hedui posihaec confinia pagi,
Milibus ofliciis summi pietale favoris
Excipilur solilo : fervent examina vulgi;
Omnis adest aelas; sexus concurril ulerque ;
Nec vacat, et nimium esl fragili commiitere pennae,
Quanlus eral sancii cunctorum meulibus ardor,
Affeclu quanlo, quanta pietale colebanl,
Quem norant summum summa? Deitatis amicum.
128. Forte, pererralis totius moenibus urbis,
Relligione calens sacras dum circuit sedes,
Devenit, quo Cassiani venerabile corpus
Quondam ponlilicis lumulo recubabat boneslo :
In quo virtulis radiabant signa supernse,
Mililis exiraii clarum teslala iriumphtim.
Marmor eral Parium, miro candore décorum :
Hoc claudebantur sacri tum sepla sepulcri.
Coelilus al rubri species diversa coloris
Pressit vivifierait, variato tnarniore, signum;
Ul nova forma crucis, manibus dislincta superms,
Cassianmn meritis etiam post funera Claris
Vivere inonslrarel. Paler id Germanus adactis
Inspeclans oculis, mulluntque diuque relraclat,
Quam sil munitions servis in ssccnla Christus.
129. Mox fusis precibus, Quid lu, clarissime,
[dixit,
Quid nunc, 1râler, 3gis? Tumuloque refertur ab imo Propellat Poenos ul nix Alpina tepores
Vox audila viri : Felici sede localus,
Oplata? polior tranquillo munere lucis,
Venlurum spectans palrio cum numine Chrislum.
Ergo, ail Anlistes, longum, gratiss me frater,
Sedibus angusiis accepta sorte quiesce :
Utque salutaris reduces post funera clangor
Impleat aethereis quondam conceniibus auras,
Pro nobis, proque hoc populo, propensius ora.
O merilum sublime viri, quem gratia summi
Haclenus evexil vinulum .culmine Christi,
Omnia cui parent, respondent omnia volis.
Subsidantimis quanquam sopila sepulerisl
Nec mirum, civem poluit si noscere civis
Conregnans Chrislo iractanlem lerrea mundo,
In porlu rcsidens pontumque oeslusque secanlera :
Da paulura spatii : modica removebitur hora,
Hactenus innocuos si quid dispescil ainicos.
• 150. Inlerea coram, fletu quaiienle, parentes
Continus accedunl, arliisque in pulvere ponuut.
Nubiiis hos sequitur demissa fronte puella,
Olim cognala? palieus el .conscia poeuse:
a Sensus esl : Dicat nunc, quisquis vult, Sanclo>
cum Aulissiodoro in Ualiam discederet, revelatnmi Pnnico videsis Liviuin lib. xxi, aut Silium Ilalitum
non fuisse tempus l'elicis obilus; nam vel ex bac; lib. m, vel eliam Cluveriumllalheàntiquael. i,c.55.
salulalione palet contrarium.
1188
A Fuderal hanc utérus, vilialo germine, malris
In palmam digitis, nervo ntarcente, rccurvis :
temporis addideranl ssevum incremenla dolorem :
Creverunl nimis duri progressibus ungues,
Quoique manum digili, lot vulnera dira lenebant;
Et jam perfossam penelrarant ulcéra palmam,
Ossibus cxccplum si non cessisset acumen.
Attreclat praesul laclus medicamine dexlram,
Alque levans digilos leni moderamine cunctos,
Iufuso nervis vilalis munere succi,
Ordine flexibilem miro revocavil in usum.
Reddilur officiomauuum lselissima virgo :
Nec jam se capiunt votorum fesla suorum.
Adjecil sancti pietas memorabile quiddam :
i Correxitque manum, dempsitque superflua quseqoe,
jj
Progressos niraiis resecans excessibus ungues;
ld sanctis manibus non effecisse gravalus.
CAPUT IL
Conftnuolto ejusdem ilineris et miraculorum per
ltalium.
151. Gallica permensus signis comitantibus arva,
Hinc subit aerias meritis sublimior Alpes :
Limes hic Ausonias Gallis dislerminal oras,
blêmis nivibus, oelerno frigore lorpens;
Humapo generi non ante meabilis unquam,
Annibal Hispana remeans quam viclor ab ora,
Diduxil sçopulos, et montent rupit acetob.
< Cum tamen insolilo pulsatus frigore Poenus,
C
Torpuit, et regem spolialum milite liquit :
Ille quidem alterius danino confectus ocelli,
Sensit, Maura ducem veheret cum bellua <=luscum.
Hic nactus merilum praesul Germanus honorent,
Oblinuil clari monumenqué decusque Iriumphi.
152. Jam sol oceano rubros lingebat amictus;
Artifices, operis suntpta mercede diurni,
Sub noctera proprias pariter referuntur in sedes :
His Paler obnixo rupis per dévia gressu
Collalum carpebat iler; miserique malignis
Fascibus oppressi gemitu monlana subibanl.
Obvius exstabat devexa per ardua lorrens,
Iminanent rabiem violenio vertice torquens
l Molibus undisonis; hoc ta'rdabaiilur euntes;
D
Quod non fida lumens caperet vesligia gurges.
Confeclus senio, confectus denique morbo
Unus eral; moles miserum duplicata prenieoat;
Yixque ferens Irentulos plant'is litubantibus anus,
Anxius imposilo durum sub fasce gentebat.
Autistes solilo miserans claudumque seneinque,
Allollil proprias miseri geslanien in ulnas,
Transque tulit pelagus : non secius (B., segnius),
[aihne remenso,
b DeAnnibalis expediiione in Italiant bello secundo
c ld est, elephas.
 1189 DE VITA S. GERMANI. - LIB. Y.
Squalentem el tremulo marcentem corpore demum A Quid tantum nnseri de te meruisse putamur?
Supposla cervice subit, mediasque per undas
Evehit, et tuto trajectum littore ponit.
153. Inler dicta feror médius dicendaque vates :
Haecrevocant; ast,illa vocant : debelur utrisque.
Hic mecum subsiste tamen, quocunque locorum
Digredior : slupidum perccllenl plurima sensum.
Omnia mira ; novis emergunl cuncta figuris;
At non se speciem ratio defixil in ullam :
Pressius obruitur rerum sub pondère peclus;
Peclus libralis impellunl singula verbis.
Germanus miseront collo irans sequora vexit.
Germanus miseront. Sic le persona faligat;
Inclytus et nulli generis splendore secundus,
Dignatur humeris misernm suslollere pulchris ;
Quod non quis faceret nostri vel infimus sévi.
Quseregradum : loto prsesul notissiinus orbe,
Da, qui se tantum malil submittere praesul.
.Etalera poscis? Senior plenusque dierum :
Oblilum proprii non mendax dixeris sévi.
Quanta valeludo, quod robur, quserere pergis?
Squalid.us, seterno jejuni foedere siccus,
Viscera cui macies, pallor confecerat ora,
Aspera post septem recreabanl hordea soles,
Defesso pausam telluris lerga ferebanl,
Vix arlus, vix ille ferens, vix ossibus hserens,
Concipit ingénient pielalis pectore flammam,
Pondère non fractus, refugus non plane pericli,
Exhauslumque senem, senio confectus el ipse,
Fasce prius misso, tremulis transvexit in ulnis.
Magnusin sethereo merilo repuiaris Olympo,
Juncle Deo praesul, cui lot holocausta piorura
Concessum est operum Régi maclare polorura.
134. Ulleriora petens claram deferlur in urbem,
Quam Mediolanumfertur dixisse velustas.
Fama serit (quanquam famsenon creditur omni)
" Mox jubet indiguis largiri cuncla misellis.
Quondam inleslinis flagrans quod Gallia bellis
Expuleril proprios violenlo Marie colonos
Sedibus e propriis, Latio qui forte coacli,
Hanc exslruxemnl collatis slipibus urbem ;
Dicentes Medio, facli de nomine, Lanum,
Quod, cum prima novis siruerent fundamina mûris, Yenturi caulus, quanquam non jure, minister,
Lanea sus média perhibelur parte reperla a.
Hue Prsesul veniens, auras vilabat inanes,
Obnixus solitis sese velare lalebris;
Deliluit non ille tamen, quin protinus omni
Quis quantusve foret, liquido clarescerel nrbi.
155. Solemnis tum forte dies eontraxerai illu
Plures pontificum, sacramque gerunlur ad aram
Divini, quis Chrisiicola? vegelantur, honores,
lngreditur placidam praesul Germanus in aulam
Ignolus, humiiis abjectse legntine vestis.
Exlemplo quidam, nexu quem vinxerat hoslis
Daemoiiico,vacuas implel clamoribus auras :'
Cur nos Ilalicisurges, Germane, suboris?
. a De hac origine nominis Mediolaniconsnle Lean-
drum Albertum, ubi de bac urbe agil in Lombardia- ctrinoemiraculis.
Transpadana versus médium.
b ld est, indieem energumenum.
4£90
Heu ferilas! Heu crudelis violenlia rerum!
Nec pelago locus esl, ipsis excludimur arvis.
Nuper Gallorum -puis! concessimus oris ;
Prsebuit Oceanus pelagi inler vasta latebram :
Hinc quoque delrusos precibus, Germane, fugasli.
Omnia quid pénétras? Orbis quid dévia lustras?
Desine, et optalam fessis permitte quietem.
Obslupuere animis; exangues iraplicat arlus
Coucepliis hac voce iremor : fil quseslio passim,
Quis Germanus eral, quem vox audita pelebat.
156. Compertus tandem est prscclari schemaie
[vullns ;
Csetera plebeium referunl insignia cultunt.
Consultus, non sane gradum, non ille negavit.
B Cernua pontificum veneratur concio sanclunt ;
Viserai nique sui laloreni b nominis, omnes,
Collatis precibus, votis communibus instant,
Parendum sanctis prsesul pro lempore ducens,
Secretos subiii, misera comitante, recessus,
Conceplis non multa fuit dilatio volis :
Prodiit, el foeda purgalum peste reducens^
Incoluntem populis pulchra virlule reforma .
Hoc Paler, hoc primum Latiis innoluit arvis
Auspicio. Mox diversis e parlibus omnes
Concurrent populi, pervulgaiseque fréquentant
Munus opis. Tum consertis ad dogmata signis «,
Sic probris animas, sic corpora clade levabat.
137. Exin mulliflua prsesul digrassus ab urbe
. Susceptum provehebal iler felicibus oris :
C Occurrit mendica manus, slipemque pelebat,
Docia et sufficiens aliéna vivere quadra.
Consulit autistes sumptus raiione d minislrum.
Conscius ille sibi, ternum superesse nomisma,
Amplius haud quidquam sumplus respondit, in
[omnes.
Yicluros hodie nos unde, diaconus inquit,
Smcte, pulas? Non fas Christo diffidere, dixit;
Pascel at ille suos (nil nunc yercamur) egenos :
Tu modo, quod polis est, inopes curare memenlo.
Largilurque duos, unumque in postera servat.
Non lucri lantiim, damni, vir provide, quantum
_ Hac vice struxisti, lemnens prsecepta Magistri ;
Lucralusque parum, nteruisli perdere multum.
Sic vindicla sequax, sic volum lusit avarum.
138.Dumque ilerexpediunl; rapido fervorecilalis,
Ecce, viri cernuntur equis post (erga meantum ;
Desjlucrè brevi ; sanclisque in pulvere fusi
Procunibunt pedibus; tum sic in verba feruntur :
Haud procul bine dominum spécial» nobililatis,
Forluna? celebris, prsecelsi juris, habemus;
Quem ssevis urget jaclura domeslica nodis :
Cum famulis, outnique domo (miserabile dictu !)
t Consertis ad dogmata signis, id est, adjunctis do-
d Pro de raiione.
 .loi HERICI MONACHIANTISS10D0RENS1S 11*2
Decubat, inimitiéris addictus denique morbis : A Germano patuisse sui. Non sane pulato
Sic certe, sic ille sua, sic ille suorum. Hoc mirum, hotte vir, tanlo quod clausa Prophetae
Clade gemens, miseram quamprimum abrumpere Cordis hiant : plenus sancti qui numine Flatus,
[vilain Jam Deus est, jam divinos sorlitur honores.
Quaerit, et invisos lelbo finira labores; 141. Neve opis indiguos dilalio multa gravaret,
Contperit al postquam, noslras vos ire per 01as, Accélérât, raploque gradu, quo vota requirent,
Ambiguis animis spes esl relapsa [B,, illapsa] salutis. Praeslalurus adesl, missis comilanlibus isdem. •
Ejus nunc ad vos ferimus lacrymasque preccsque : Mox, tanquam manifesta salus ingrassa subisset,
Si poterit dignum pietas id ducere veslra, Exspectata Patris relevai praesenlia cunclos.
Visite languenlem; submisso pectore poscit : Hic artes Medicum notas efferre videras :
Seu violenta preces absumunl [B., abrumpunl] séria Hinc pielas, illinc perfecla peritia claret.
[noslras, Sternilur, et Chrislum solilo proslratus adorât,
Nec polis est iliner quoquam désistera coeptum; Tune magis alla pelens, fieret cum pronior arvis;
Al precibus juslis benediclio juncla salubris Auribus hinc superis oralio fusa salubris ;
Compenset vultus oblectamenla negali : Cui lacrymse fecere viam snper aslra volanti,
Uno donelur, si non mereatur utroque. B Gaudia muliorum mercanlur flumina quarum.
159. Tum Pater admirans fidei venerabile pignus, Invisit dominos, invisit denique servos :
Indoluit, strinxiique animum pielatis imago; Cerlanti.sludio indiscreta cubilia lustral :
Et quanquam coepli stimularet cura laboris Omnibus sethereas iraperlil jure medeïas.
Non differre diem, via rectior illa putalur, Unius spatio res esl confecta diei ;
Qua merces operi servalur débita juslo. Una dies cunclis fudit fomenta salutis.
Nec mora : divertit. Comités obsistere conlra; Post hinc digredilur : dominus comitatur euntem
Legali conlra connixis viribus instant : Ipse domus : gaudent reparalis viribus omnes :
Dumque hi, dumque illia; fit concerlalio longa. Plausus ubique sonat, pulchrse cl modulatio laudis.
Indiguis magis ille favet ; per ssecula, dicens, Chrislum cuncta boant; Germanum cuncta résultant.
Nil prius esse sibi, quam jussa facessereChrisli, Gloria sic Domino, sic crescit opinio Servo,
Bisque mori propler Domini.prsecepla paralum. Dispergens lepidum, quaqua pergebat.odorem.
0 Palrem summo splendoris culmine dignum ! Innatus subigit cunctorum peclora fervor
0, sibi qui propriam refugit dependere vilam, Nosse Virum, mira merilomm luce coruscum.
Quisque Deo vivens, immo cui vivere Christus, Multa quidem suberant clarum gignentia nomen ;
Fraierais animantmavull opponere lucris ! C Dogma, labor, comitas, mores,
conslantia, fervor;
Ergo memenlo piis, Paler o, persistera coeplis. Quodque est prsecipûum, dilectio plurima fratrum ;
Non deerit sanclo bravium, mihi crede, labori. Qua grave quidquid erat, terraque marique ferebat.
140. Legatos hilares subit exsultalio digna : 142. Quid tu, quid gressum raptas per dévia sodés?
Quodque suis volis dignalur cedere praesul, Quid cancellato fleclis compendia duclu?
Bis cenlum promunt inslruclo munere soldos b, Ire brevi poieras, qua te per longa faligas.
Dona viro. Prsesul non tantum munere lsetus, Ravennam certe melius via regia ducit.
'
Pignore quam fidei, commendat cun'cta ministro; Non ab re tulerim, quod diverticula quseris :
Hsecpape nunc, dicens, ac te suceumbere noxse lmmo ego (sic animus, sic denique ferra videtur)
Disce; quod in miseras Iraudem nieditalits egenos, Ravennam subtriste aliquid portendere, credo,
Malueris esse lenax : nam si, quod tradere jussi, Quod vel exitio, vel possit cedere damno :
Cessisses, solilo Chrislo tribiienle, refusos Contiguis quod tam succédera moenibus horres.
Tercenlum caperes hodierno fenora soldos. Quidquid id est, subsiste parum, flatuque recepto,
Invadit formido hominem, secrela realus Obnixis animis superest quodcunque subibis.
» Subint. contcitdunt. b Soldos pro solidos, qui nummi erant aurai.

PRJEFATIO LIBRI SEXTI,

Aixw>iuStorpôyw variata.

143. Expensas operis claudil pulcherrimus È|à; » ; D Impiger ediderim.

Lector amice, vides. Exemplar, solidum faclurus Conditor orbem,
Cujus si causas et myslica symbola quaeras, Hoc sibi proposuit :
« *EÇ«f,id esl numerus senarius, in quem libres Sed cur èi«: hic masculine : Respohdeo,
suos auclor dividil : hune vero pulcherrimum appel- quia numerum significat; juxtaaccipifur
illud :
lat, quia perfeclissimus censetur, ut mox probabitur. Respieitinlerdumnomen générale poeta.
 US3 DE VITA S. GERMANI — LIB. VI.
Nauiqueopus omne suum numéro discrevit eodem ; ut A Cura sexta lotus paril ImaSea officiosaut j ;
Pagina sacra refer>4:
Quu'mvisel simul et semel omnia condita, verax
Theologia canat;
Perfectura sed opus numeri perfectio signât,
Partibus apta suis.
Cardinis hune primi-si per theoremata ducas a,
Eminet egregius :
' i .-.. Sic
Namque sua solus sese regione coercet,
Gnarus habere modum :
Nec summam minuit, nec vult transcendera summam, Tam manet hoc verum, quam qui super omnia sol
Partibus explîcitus b :
Unum sexta quidem est; duotertîa; dimidium très;
Sex ea restituunt.
144. Vîsne, aliud referam, mage quod mirabere,
Hue ades, idqué refer. [lector? B
Partibus in versum duclis, iisdemqué rémixtis,
Instruit hic SexaSenc,
Pars est sexta ptavà; d, numeri progressio prima :
Primilus illa subit ;
Terlia namque Suà?e, sedem tenet atque secundanv
Fons paritatisea est :
Dimidiumqué *pi«ç i, hanc tertius excipit ordo ;
Hinc Huit impari las :
Cum sexta médium, uovocSenrpiàç applicat; atque Oùoîav, Siva-p.ivdicunt, evépyiuvatque ;
His Huit aima TET/JKC g:
Terlia cum medio SuaSen T/>ia5enquecôaplat;
nsvTKfb ab bis oritûr.
Parles omnimodse digesta sorte refusa?,
"EÇHquidem reparant t.
G
a Gardo primus numerorum est ab uno ad decem,
Not. mss. Sensus; ergo est : Si numerum hune senà-
riurti considérés attente, inveniés illum eminere inter
decem primos. "-,-••••
b Uterque hic versus eodem recidit, et significat,
hanc perféetionem senario numéro propriam esse,
quod omnes ejus partes aliquota? simul sumptae non
imminuarit ejus summam nec augeant : très enim
tanium habet partes aliquotas, nempe sextant, qua?
estunitas; tertiam, quse sunt duo; et dimidium, quod
est tria : has si conjuiïgas, nempe 1, 2'et 3, faciunt
sex. Non sic alii numeri : nam exempli causa, octo-
narius has habet parles aliquotas, octavani (id est 1),
quarlam (2), dimidium (4). Has si jpngas, non confia
cient oclo, sed septem tantummodo.
c texaden pro &xâçfa',:-idest numerum denariuni.
d Uovà; est «ni/as, principium numeri ; et sexta -.
pars numeri senarii.
« Avàf, id est numerus binarius, qui est pars ter-
lia senarii.
f iptùç, numerus ternarius, senarii dimidium.
8 Id est, pars sexta senarii (quse est
medio (quod est numerus ternarius) gignit unitas) juncla
quatuor,
seu numerum quaternarium, qui Graece dicitur re-r- .
pàç, quse aima vocari videtur, quod quatuor élé-
ments conlineat, quibus corpora constant et alun-
tur omnia.,._
h nevTaj, îd est numerus quinarius oritur ex se-
narii parte terlia (quse est 5u«f) et senarii medio
(quod est T/JIK?) ; 2 enim et 3 faciunt 5.
f Nain 1,72 et 3 faciunt 6.
i Hoc est, 1 et G faciunt numerum septenarium
sive lirràSor offleiosam, id est in mullis efficacem.
" constitutassubsistit. Porro quantum Patres labora-
Not. Mss. _
k Quia intra denarium sola inrâs nec
Not. gignit, nec
gignitur. mss.
PATHOI.. cxxrv.
1194
Hanc sterilent perhibentk :
Tertia cum toto créât ôw«Sen l ; binefluitè^irtf
Vivere post cineres m ;
Tolus cum medio, numeraliter Iwsà gignit;
Istriplical rfiaSen :
His superacta ftovà,-,TTKVTWV TAOS-numerorum
Proficit in decaden.
operis meritum merces mansura sequetur,
Quam fcxùç effigiatta.
Nec ratio titubât. [est ;
Anne tibi videor senaria symbola, lector,
Elicuisse parum?
Si potes, ede alium simili ratione cluenlem ;
Cedat et iste loco.
Quod si non polis est ; perfectos disce triumphos ;
Prsesulis esse mei.
Quos çohibel numerus, quem tu jam rite euvipyôv .
Dixeris esse Dei °.
145. Oratu inelius, superest quodeunque laboris,
Expédies modico.
O clemens Trinitas, nostra? quoque fons trinitatis.
Nam tribus omne subest :
Quis sine.-nulla f-iat.; P.
Est eliam trinitas anima? contermina nostrse,
Qua fit imago Dei : . .
iSoûyhsec,atque ïôyoj-,etiam 5i«voî«9ivocatur, ;
Hanc quoque tu tribuis.
i Nam 2 et 6 faciunt 8, sive ÔXT«S«.'
°* 'Éfociî viverepost cineres, id est spes resurreclio-
nis. Ocionarius enim m divinis Lilteris Novum Testa-
mentum, corporum resurreclionem, ne majestalem
regni Dei significat, inquit et probat Bongus àd hune
numerum in opère, quod inscribit Mysticoe nume-
rorum significaiionis librum. Ubi de hoc gênera piu^-
rima erudite congesta lector ejusmodi rerum curio-
sus inveniet, singulis nuraeris propria.
n Ut ostendit idem Bongus in munera denariô,
ultra médium.
0 Lepida sane collectio : Ego triumphos S. Ger-
mani enarro libris sex; alqui numerus senarius per-
feclus est, ergo et perfecti triumphi illi. Sed lisec
ludenti poêla? condonanda.
p Id est, essentiam, virlutem atque operalionem,
sine quibus nulla est pûaiç seu natura. In omni enim
J" natura rationabili intellectualique tria hoec insepara-
bililer semperque incorruptibilité)- manentta conside-
ranlur. Horum exëmplum. Nutta natura, sive ralio-
nalis sive intelleclualis est, quoe ignoret se esse,
quamvis pesciat quid sit. Dum ergo dico : Intelligo
me ésse ; nonne hoc uno verbo, quod esl intelligo, tria
significo a se inseparabilia? Nam et me esse, et posse,
et intelligere me esse demonstro : non enim inlellige-
rem, si non essem; neque intelligerem, si virtute in-
lelligeniias carerem ; nec illa yirtus in me silet, sed in
operalionem inlelligendi prorumpit. Ita nota? mss.
Cod. Lugd.
t ld est, mens, ratio et cogitatio seu consilium ;
de quibus additur in noîis mss. cod. Lugd. : His
tribus essenlialis trinitas anima ad imaginem Dei
verint, quamque diversas vias inierint, ad invenien-
dani exponendainque illam imaginem et simililudi.
nem Dei, quam in homine certum est existera
38
1195 HERICI MONACHIANTISSIODORENS1S H96
Ergo âge, et oplalas largjre atlingere metas, A Ne qua lamen subeanl exhauslàm tsediamentent ;
Summe Deus, Trinitas. Te duce progredimur.

docent sacrarum littéral uni interprètes in illud Ge- nostrum in Comment, in Génesim tom. I, lib. iv,fere
neseos, Fdciamus hominem ad imaginem et similitu- ab initio.
dtnem noslram. Adi, si placet, Beitedictum Pererium

LIBER SEXTUS.

CAPUT PRLMUM. Cum génitrice pia plénum deferret honoris

S. Germani advenlus ad regiam lune urbem Ravennà- Olficiiquemodum. Palrii sic sceptra decoris
lium imperatori caslerisquegratissimus ; miraculo- Ornabat sobrise [B. sanctoe]jam tum virtulis amator.
rum ejus ibidem frequenlia.. Germanum magna?subeuntem moenib.usurbis, ;
146. Prsevia fama ruens Latium eonciverat orbem, Qua tantum pietate Patrem tractare decebat,
Digressum patriis Germanum nuper ab oris, Excipiunt. Rerum conversa sorte, videras,
Ravennam certa celerem ratione subire : Ut pompa? refugum studio cerlante premebat
Compertum id populi vario sermone ferebant; Vulgi pompa sequax : edicto.principis omnes
Urbibus, et vicis, per compila, perque plateas Occurruntproceres; properat promiscua plèbes ;
Hoc vir, hoc mulier hoc lune infansque senexque B Tum sacer ecclesise denso ruit agmine clerus :
Hoc juvenis, médium et si quid juvenemque senemque Laudibus hi plaudunt, persultant plausibus illi,
Dispescit ; valida? qualiebanl omnia voeës ; Et commune deeus parili pietate salutant.
Omnia fervebant ; inslabant omnia votis : 148. Plurimus augustos animi perflaverat ardor,
Germanum dives, Germanum denique pauper Obsequiis cumulare virum./Caulissima rerum
Venturum, resono passim clamore fremebant. Vas amplum regina struens regalibus escis,
Tantus amor sancto, tanta est-instanlia vulgo Non tamen uUius mixta pinguedine carnis,
Visera pontificem certamque referre salulem. Millit ponlifici. Suscepto munere tali,
Et quanquam sumpti respectu plane (B. jamque). labo- Partitur propriis obsonia cuncta ministris :
Impatiens urgeret iler ; sed plurimus ardor [ris Vindicat argentum, miseris fracturus.egenis.
Obstantes aegre nexusque morasque ferebat, Ex in conspicuum compensât munere munus :
Increpitans segnem mordaci pectore gressum. Et vili et modico suppletur iignèa pane,
Sic desideriis semper dilàtio fertur Quam prsesul parcos patinam promébat in usus :
Accumulare silim : quse si dilata residunt, Mittitur Augusta?. Donùm compiéxa yërénter
Non desideria [B. supplet hà?c] certe, non illa ftu> Suscipit, et tanquam caperet coelestia, condit ;
[f unt. C Munere laetà dato, sed Isètior illa receplol
Tandem susciperis, mundo gratissime proesùl, Quam fuerit carum mâriaris a prsesulé donunî,
a
Exspectale diu ; quanquam non forle cupita : Mox liqùido patuit ; quod et auro claudere lignum
More quidem solito hocturna silentia captans. Jusserit, et variis panem servare medelis.
Non lamen exeubias illic vitare sagaces O res a?terniscerte dignissimâ fastis!
Posse fuit; nec fraus cupidos coheepta fefellit, O, qua? sublimes inclinas gratia mentes,
Quin et conspieerent, et conspeeto fruereritur. Et Christo subigis mundani colla tumoris !
Principis Ecclesise meritoque et nomine pollens O regina, pium veherans in prsesulé numen t
Pelrusb aposlolicum dicta servabat in urbe O, cui jam defert Romana potentïa, praesul!
Forte gregem, vir proecelsôsplendoris aviti Necàberit multo, quinocius aslra sequenti
Stemmate conspicuus, multa et probitate coruscus. Déférât selherius Superis cum millibus axis.
147. Tum quoque jam juvenis cum matre Valenti- 149. Forte die quadam, populo stipante, plàleain
[nianus Ingreditur, placido perlustrans, omnia gressù,
Romula scèptra gerens, rerum fleetebat habenas, Dévenilque locum, misera quo sorte nocenlum
Maximus imperio, factis el nomine magnus c. Publica dàmnaranl tenebris ergaslula turbam,
Catholica?fidei genitrix Placidia eultu ^ Quique immersa cavo stricti vesligia ligno,
Insignem tenero puerum formarat ab ungûl, Ihcertum, oplarentne' magisj poliusnetimerént-
Stemmate condignum quondam sceptrisque paierais. Suppliciis finiradiem : spes cselera.torpet.
Cumque potestatis pracelleret ordine cunctos, Ne Irepidate, viri, neu .vos addicile morti :
(Quippe pater palrîse, magni moderatdr et orbis;) Non omnis assumpia sâltis : qua nulla putalur,
Rélligiohis amor'compleratpeclora tanins, Advehel optatum., subductà cladé, ièyamèn.
Ut Chrisli famiulisdiversa in parle loçatis, Compertus miseris utque est.transira sacerdos, ,
a Quia ignotus ingredi maluerat.IVof. ins's, c Poterat taceri hoc, saltem si dé loto imperii ejus
b Clirqsoloqusneinpe. tempore inielligi debeat.
 1197 DE VITA S. GERMANI. — LIB. Vl. 1T98
Elatas pariter tolîunt ad sidéra vocés. A 152. Haectamen angelico-non impar vita colori
Ag'uoscit causas, populo référante, doloris : Ne sine teste foret, sei assedissë feruntur
Indolét, ac facilem slringit compassio mentent : Sancto ponlifice'Simeritoque et nomine clari
Carceris imrniîes bianda pietate ministres "
Tempore cohlinuô ; seii cum miraciila mundo *
Advocat. Abdùcunt sancti se visibus illi, Ederet, aut crncibus Corpusque ârttisque tlômarët.
Solvere quod huila poterant ratione nocentes, Hi testes operum multis mansere diebus."
Quos aulse proceras horrendae mergere môrti 155. Hue pede difficili quanquam decurrimus
Decreto tulerant. Quo te nunc vërtere demum, [usqite'-
Quo poteris, pietas ? Yereor persistera coepto At nunc ulterius tentans intenderé gressum,
Ne non sufficias; aui, si persistere mens est, Materia? novilatë premor; tum pondéré fessus,
Indecorem subeas, tentata forte, repulsam. Ire quidem nèquep ; piîdor est"deponeré fasCérh.
En ferilas refugitque preces, spernitque precanlëm.t. Atque utinant, rébus coelum crescenlibus usque,
Praestat divinum magis explorare favorem; Creseeré verba dar'es, riasci qui Verba dedisti !
Quodque negant homines, a majestate precari : Eligërem sub fasce mori, quam cedere cceptis.
Csetera sic quondam, sic tu superare soïebas. Sed quidago? priscumne sinàm periissé làborem?
150. Prsesul poenales gressum defleclit in aedes: B Cuique datum pelagi pêne cohlingere littus,
Membra solo sternit : Deitatem cernuus orat : Unius objecta et trépida fdrntidine saxi -
Nec pietas fruslrala virum ; patuitque repente Lintea retrodare, etpatiâr succumbere noxéè?
Gratia, qua gratum Christus perflaraf alumnum. Hue, Pater, aspirés votis ingentibus, dro,
Mox fûndamentis carcer iconcussus ab irais, Spésque procul fusas in pectoris antra refundas
Solvitur, et rigidi sùbmiltunt vincûla postes; - Vilalem funclis animant cui reddere membris
Ferrea, laxatis immani pondère claustris, Quondani posse fuit coenosa mole gravatp. "' '
Porta patet ; dures mirum languescere "nexus, Argumenta tui capiam tamen indè favPMs, ;'
Et triplicesvideas usum abjurasse çatenas. Si modo, quod hïémini, rite percùrrëre dbriés. j
Exonerata gravi relevantur pondère colla, ' "
CAPUT II.
Colla, nianusque, pedes, et. quidquid vis truculenta
Arctarat rigido miserorum in corpore ferro ; Ibidem tnortuum suscitât; libérât energumenumj
Absolvit pietas, rabies quod vinxerat atra.. proedicit obilum suum.
O semper robusta fides.' cui subjacet omne, 154. Volusianùs eràt prsecelso nomine quid'arn,
Quod nalura negat, certis quâm legibus uti Urbis patricid, toti dilectus et tirbi,
Oinnipotens prohibet, fieri siquando perurget, C Atque a caiicellis priscô dé more minister.
Esse quod insolilunt, natura teste, probalur ; Filius huic pfïmis impéhsë gratus in annis,
Promit exemptis miserorum concjo vinclis, . Jam promulgandse spénï postérîtatis alébat ;
Squalida, pigra, horrens, miserabilis, hispida, mar-•- Is tamen immodica? pulsatùs verbere febfis,
[cens ;- Tabuit infelix ; furit osslbus intiihâ pëstis,
Proeque ferens vacuos facili gestamine nexus, Quin eliam liquidas jam dépopuîàla médiillas ;
Quis prius implicitos feritas obduxerat artus. Torrebat vicibus miserum frigusque càlorquë
Linquilur innocuus tandem post tempora carcer, Pestifer, insahiis, miserabilis, immôderàtus ;
Immunemque hecis pandit subeuntibus aulam, Pertaesùmquë cibî, pertsésum denique poids,
Ecclesioe gremio, pacis prseeunte triumphos , Ferreus iu mortem perstabat truderè somnus.
Germanus reducem mira pietale cohorlem Jam cëdunt medici ; spés est sublata salutis ;
Inserit. Illa novopersultans carminé plaudit. Percellunt trepidos tantum lamenta parentes,
151. Ibat in immensum meritis instructa beatis Lurida in oeternam clausuros lumina mortem.
Fama Patris magni ; signorum gloria nec non Vota sed ad sanctum prope sera tûlislis, amici.
Clara cornes populos ad dogmata saneta ciebat Praevertit cita mors, nulli quse parceré novit.
E cunctis properare locis, quibus ardua virtus . D
- Ille tamen properat, coetu comitante piorum.
Jamdudum comperta foret. Facundia quanquam Nuntius interea coeplo deterrët éuntës,
Nunc mihi suppeteret, soliti quam carminé vates Nec fore, qua sese prsesul.raiione fatiget,
Guilure cenlicano, totidemque exposcere linguis; Quod puer extremse jussus concédera sorti,
Singula nec modicjs possem perstringere verbis, Sparserit in tenues usum spiraminis auras.
Quse Pater Auspniis miracula-gesserit oris, 155.Tum vero precibus subigunt communibus omnes
Amplificante Deo dileetse munera ddtis. Officioperstare pio; nec disiulit ille.
Quis non qusesitam membrisve animisve rnedeloe Inveniunt rigidos, fibris marcentibus, artus,
Hausit opem? Cui non faverunt vota petenti? Et jam concrëlum lelali frigore pectus :
Quis non munificum cumulandus munere sensit ? Utque est Christicolis ritusque et cura salubris,
Doclorem stolidus, patrem persénsit egenps, Functam muueribus violenta sorte caducis
Submissum minimi, venerandum denique summi ;; Commendant animant, cui vivunt omnia, Régi.
Utque docet Paulus, sic omnibus omnia factus, Hinc remeare parant. Tura luctus tollitur ingens,
Divinis omnes studuit transfundere lucris. Permixtusque feril populorum sidéra plangor,.
 1199- HERICI M0NACH1ANTISSIODORENSIS
Coufundens lugubres diris clamoribus aedes.
Ponlifices manibus defigunt oscula sanctis ;
Orant, lugentum miseresceret ille parenlum.
Defunetumque imo precibus revocaret averno.
Obslilit ille diu sancti raiione pudoris,
Yirtutem teoeere fassus non esse petendam,
Nec, possis quantum, fieri debere periclum.
Imperiis fidei tandem concedere doctus
Annuit; hinc pulchris mentent proecingilur armis, . Nec post divini spécimen tentare decoris.
Commoda militia? quae noverat esse superna?:
Haechéros vibrât, turbasque facessere mandat :
Sternitur hinc arvis a, tanto vicinïof astris ;
Fletibus implet humum, gemitu percellit Olympur*, Pacturus veniam scoevoeb pro crimine genlis.
Et Christum lacrymis, et Christum planctibus orat.
156. Audiit Omnipolens, nec difiërt vota fidelis:
Elicilamque irais animam remeare cavernis,
Qua virlute polest, delextaretexerejussit.
Extemplo recalent, motis compagibus, arlus,
Etsensim prisci [B., vegeli] repeluntcollegia (B., loca Ausa est Romanas'in sése ârmare secures.
[congrua) sensus ;
Sanguine concepto, socius calor ossa revisit :
Quae sopor urgebat, lucem jam lumina spirant;
Jamque micant digili ; jam quserit lingua moveri :
Omnia vitales exercent membra figuras.
Née prius antistes artus e pulvere lollit,
Cominus adnixus ; donec consurgit uterque.
Et puer, et prsesul; hic leto, fletibus ille :
Germanus juvenem ssevode funera raptum
Erigit; erectum lurbis gaudentibus infert.
Procedit de morte novus, flatuque.reducto,
Respirât, residet, refovelur, respicit, horret,
Seque stupet superesse sibi : mox viribus actis,
Exiit in solidum connixo pectore robur. ,
Lseta rei faciès luctus elusit acerbos,
Et percepta diem pepererunt gaudia festum
Vocibus elatis ; contingit sidéra virlus
Magnificata Dei. Sic tu, sic, Christe, future
Moxtecum famulo cumulas prseconia laudura.
Gloria summa tibi, mortis qui Victor acerbse,
Prsecipis electis succumbere larlara servis.
157. Regalis princeps hac tempestate cubilis ,
Et servator opum perhibetur forle fuisse
Accolius, claro famosus nomine spado.
Nobilis hic damno tum lorquebatur alumni,
Jam juvenis, jam qua velles, ex arte perili :
Repserat in miserum rabies horrenda furoris
Dsemonis afflalu, propria qui peste nocivus,
Allidit captas foedo discrimine mentes,
Menstrua deciduos cura luna recolligit ignés.
Reginse precibus, miserantis talia, Sanclo
Ouèrlur, longa tandem de clade piandus.
Suscipit; atque die purgandum distuliiillo;
Cum tamen îmmanes, prsemisso famine tantum,
Trudere mos esset quoquam de corpore pestes :
Namque adeo miserum csecus penelraverat hoslis,
Inlimaque et fluidas persederat usque medullas
Ac si certa domus, seu vas spéciale malignis
a Id esl, humi.
b Scoevoepro malas ac verversoe.
4200
A Usibus addictum captiva sorte fuisset.
Hune Paler, hune secum sub noctem claudere jussit.
Mox quasi tormentis dsemoncompulsus amaris,
Prorumpit cseci verbis virtute lalebris ;
Seque infelicem leneris rapuisse sub annis
Indicat; esse sui, placeat si cedere, juris,
Quod sibi constaret taillis servisse diebus.
Non lulit ista Paler; procul at discedere jussit,
Effugit, et tenues exhalai pulsus in auras.
Purgatus juvenis plaudenti redditur aulse.
158. Venerat ille quidem, poscenlibus Armoricains,
Cessit ras votis; mox annuit induperator ;
Arbitrio Patris conslaruntc cuncta beali.
B Et foret illa quidem firmissima çautio pacis ;
Mobilis at prisese revomens contagia fraudis
Natio, pesliferum solilo meditata duellum,
Hoc et Pontificis fuit intéreessio cassa,
Et si quid feritas prsefixerat iraperialis,
Conflatumin miseras atroci sorte pependit.
159. Dum per mirificos Germani volvimur actus,
Dum juvat insignes calamo signare labores,
Quodque est innumerum, numéro compreheiidere ;
[tanquam
(Dieere quod scelus est) sic rara peregerit ille,
Ut nostris merito possint succumbere verbis,
Pars rerum meliordensa caligine torpet,
Perniciem trepido certé latura poetse.
C Et te permagni fraudatum munere fructus,
Questuque et lacrymis quondam causabere, lector,
Si summam coeplo detreclet musa labori
Imposuisse manum; cum sit hsec $B., quando hsec
[est) summa laborij,
Qualiter ad vitam per morlis limina viclor
Germanus sùbiit, liquida percurrere canna.
Esto : funereos sed mens proesagadoloris
Horret illire modos.'O res condigna taceri !
Pugnantem placidô juvit commitlere pleclro;
Victorem refugis rutilo pompare triumpho?
Exsul gratuserat; regnansnon gralior exstel?
Dieere si meluis mortali corpore functum ;
Ast immorlalem cumulata laude fréquenta.
Vere immortalis, vera per ssecula vivit,
D Vivit, et empyrias auget splendore cohortes,
Conjunctus Domino, conformis denique Christo,
Quodque magis stupeas, unitus et unificalus
Inque Deum transfusus homo, faclusque 6iamç.
160. Solverat umbrivaga mersas caligine terras
i'Mo-f&poç d, ingenuum rébus reparare colorem
Gnarus, et ignigenas coelosubducere stéllas :
Germanusque pater, solemni laude peracla,
Quaematutinos exercet carminé somnos,
Mutua prsesulibus de relligione beatis
Verbâ dabat; nitido doctor clarissimus ore.
Auribus explicilis, colleclis sensibus, omnes
c Pro conslilerunl.
d Lucifer.
1201 • DE VITA S. GERMANI. — LIB. VI. 1202
Indebant animo felicia dicta eapaci. !A Vel torquere diu ,|tartove absistere regno,
Quid, facunde Paler, quid per diversa moraris? Martyrium cui vita fuit; quin mole laborum
Die, quod dicendum;,quanquam sit dieere triste, Delëssum nimia ter denos circiter annos,
Triste, ntinax, querulura, lacrymabile, prodigios'um, Invitât superas rerum moderator in arces.
Tandem, dilecli Germanô foedere fratres, 164. Augustas inter, quasunquam protulit orbis,
Accipite hsec, et rem penitus defigite', dixit : Fastu seposito felix Placidia regni
Viximus, et jussas sévidecurrimus oras ; Visitât infirmum, refbvet, complectitur, ambit ;
Nunc, quia cerla manet generi sententia nostro, Docta caput rigidum divis submilterejussis,
Quseque creata vigent, labefacta senescere constat, Suggerit, edicat, si quid mens anxia captât :
Jam suprema vocant; voeat, inquam, Christus; Nec mora praestandi, ni desit cura petepdi.
[eunduin est: Mox Patris [B. Patris mox] animum patrise per-
Solvi vult animus poenali carcere trusus; [strinxit imago,
Jamque memor generis, contagia pigra récusât, - Digrediens moeltam Pastor quam liquerat olim,
jEthra libens repetit, qui germen ab astbere traxit. Dum se fraternis mavult impendere causis ;
Ergo rasolvendus Superumque ad lumen (B.,limen) Nescia quse rerum, sortisque ignara futurae,
[iturus B Proesulisad redilum volo pendebat inermi.
Me, finemque meum vobis commitlere euro. 165. Quid tu, quid gravidis oneras coelestia votis,
161. Nocte quidem placidum caperem cum forte O plebs, o patria? Quid adhuc spes pascis inertes?
[soporem, Fata parant aliud, nec rerum maximus Auclor
Visa mihi faciès, generosi numinis instar, Hac vice prosequilur solita pietate volentes.
Fassa Deum ; née voxhominem nec verba sonabant ; Quod proestat, quodque est satius, prseponderat ille.
Christus erat, solet ille suos hac visera forma. Tempus adest, meritum capiat sine fine triumphura
Admotaque mihi blando conamine dextra, Germanus, liquidi scandens Capitolia coeli;
Arrisit, rutiloque hsec insuper addidit ore :. Nec circumscribi, brevibusve insidere mûris
Gare, peregrinas itiner subiturus in oras, Candida pompa sinit ; Latias mage fusa per oras
Excipe coelestem, provisa viatiça, stipera, Edere quadrifido quserit speclacula mundo.
Adjnmenta via?. Tali tum famine motus, . Spectabunt alii ; spectato tu potière ;
Quserebam causamque vise, causamque laboris. Et gremio capies, et molli fronde fovebis.
Non, inquit, meluas : patriam revocaris in altam ; Non tuus est prisci prsesul oblitus amoris;
Et civem egregiura jam jamque reposcit Olympus, Defunctusque docet, quantum te'vivus amaril :
Quo mox jterpetuam capies sine, fine quietem ; Te repetit; repetita, dabis pia thura sepulto.
Quo sine nocte dies, sine tempore tempora eurrant : Hoc spéciale quidem reginam poscere munus
Et pax et quies, et lux, et gloria perpes. Inslituit; nunquam illa magis invita petenti
Dixit, et sethereas sese libravit in auras. Concessit; sensitque, viro non essenegandum,
Sic Pater accidua?sortis suprema canebat. Quod secus ac vellet, nunquam contingere possit.
Pontifices alio somni portenia trahebant, Ter benedicte Pater, ter splendide, ter venerande,
Crederè nec poterant, contingere quod metuebant : Omnigenas tibi post Christum dependimus odas
Suslulerat timor ipse fidem. Sed praesul anhelus Grex populusque tuus, cui viscera lot pietatis,
In patrise remeare sinum, studiosius instat Gaudia toi mentis, spes tantas, commoda tanta,
Omnibus exlremi causam mandare diei ; Te redeunte, refers; cum quo sunt emnia dexlra ;
Sal sibi compertum, sat se pernoscere dicens, Quo sine nulla forent; ni frivola, csèca, sinislra.
Quam patriam famulis Regnator spo'ndeat orbis 166. Quid referani Latio populos ex orbe ruentes
CAPUT lit. Quo langue! medicus ? Ardor manet omnibus idem
Sancii morbus ; obilus ; gloria ; hoereditas; funus, Visera, el obsequiis Sancto concurrere dignis :
, transialio in Gallias. T. Et faciunt, ut quisque potest, ut postulat ordo :
162. Vix soles aliquot, spatio cedènie, mearant ; Omne choris tempus psallentîbus immodulalur;
Effectusque celer sequitur prsesagia vatis : Pro lacrymis laudes, pro luclu personat hymnus, ;
Carpuntur facili sanctissima membra dolore; Invitans Superas Patris ad suprema cohortes.
Invadit tenues penelralis flamma medullas; ' 167. Septimus afflarat rapido terrestria curru
Jamque pedes torpent, jam nutant mollia crura, Phoebus, ab occiduis remeans illustrior undis :
Elanguent oculi moribùndo in corpore sicci ; Spiritus at coicis a ardens émergera vihelis,.
Cuncta labant; mens sola Deum cernitque capitque. Emicat, et liquidas liber Iransfertur in auras,
163. Ast, ubi progressu coepit crudescere morbus, Hymnizante polo lsetumque alalagma b canente :
-Urbs trépidara metu, luctuque incendere coelum : Sepserunt comités mira splendore Superni,
Heu sors lerrigenis olim conflata colonis ! Victoremque ferunt trans iguea sidéra lselum,
Cernera vix Hcuit; jam nos, Pater oplime, linquis ?. Et sistunt solio summi per ssecula régis.
Nec patitur Christus chartim per sseclaclientem 168. Miratur placidi sublimia culmina regni,
a Coicis, id est lerrènis. Not. mss. Sed scribendum b Alalagma, id est hymnum victorias.Not. mss. Ah
çhoicis, a Graecoxoa,^> terremts. çàoààÇw,jl'hilo, exsullo.
 1203 HERICI MONACHlANTISSIODORENSIS
Ignolum certe lumen miralur Olympi;
Et jam sub pedibus nubes et sidéra cernit;
Despectat rosei candentia lumina splis ;
Despectat geiidoeroranlia sidéra lunae,
Et quaecunque vagos exercet Stella recursus,
Telluris molem, circumfusasque tenebras,
Pneumala ventorurn, tempestatumque tumorem :
Cur ver tranquillum, cur torrida prodeat oestas;
Aulumnus uvis foeletur; bruina pruinis :
Et quidquid mundi volvit structura triquadri,
v El quidquid physicis perhibent succumbere causis;
1 Si qua vigent numeris, mensuris, ponderibusve;
' Si qua latent, et si qua patent in cardine rerum,
' Puro cunctorum speculalur lumine causant :
Omnia se subler, Chrislum super omnia cernit.
Ridel quin etiam pompas et culmina saecli,
Regeshorrendos, diademala, seeptra, lyvannos,
El multo gazas scelerum fervore petilas,
Illusas aura tenui discrimine vestes,
Et quidquid mundana potest variare supëllèx;
Ridet praierea vana? xux<méfita.a mentis,
Gaudia, spesqùe novas, iras, alrPsque timorés,
FumiScasque faces, solitus quas spargere lîvor :
Proterit hsec pedibus, haec Victor denique calcat;
Quin et pestlferi, subigens venena, draconis
Conterit ille caput, crislasque el sibila colla
Deprimit: ille jacet, non ausus lollère contra.
169. Inlerea Christus triplici capu 1 ipse corona
Cingit : quse prima est, ter deno jaspide vernat ;
Proxima quse surgit, stat sexi.esactâ (B.bis terfacta)
[decemplex;
Tertia centeiio rutilât pulcherrima versu \
O decus ! o magni pernobilis incola coeli!
Orbis delicise^proesiil, për soecula salve,
Terque quaterque juyât, vel millies addere ; salve : Miratur populus, genuinis vadere plaiitis,
Et salvei el valeas, et avelo, et summe valelo.
170. Quod superest; valida inler partes lile Nec
[cooria
Proesulis induvias certaiim quisque reposcunt ; •
His initiant, has quisrjue sibi rapuisse Iaborant :
Acrior ex opibus pusquam conlenlio summis
Emersisse solet : modiça dilescere prseda
Est volum cunctis, nequeat-cu.m cedere cunclis. •
Promilur in
médium, parlera sed yindicat aula,
Partem ponlifices, collata sorte, capessunt.
Sanctorum gerulam divo pro munere capsam • • - ' Urget
Impatiens regina capit; mox pîgnoris almi
Pelrus ovat spolio, prsesul sanclissimus urbis,
Ciliciumque rapit, sacrant rapit ipse cucullam;
Cselera ponlifices certant disrumpefe seni,
Alque unus cinglum praevindicat; aller araiclum ;
Cumque duo lunicam, sagulum duo diripuere.
\\ Haec,Paler, Ausonias linquis monumenla péroras;
' Csesarisedicto notant referendus ad urbem,
His Ravenna libi merilos dépendit honores.
a Malas affecliones.
b Alluditur, ul supra, ad paraholam de semine
fructificanle in terra bona Mallh. xm.
. 1204
A 171. Funeris impensas animis communibus ur-
[gent,
Quod non parva viro debetur gloria lanlo.
Accolius solido pollinxit aromate corpus;
Yeslibus, et molli regina Placidiaiulcro
Extulit, et sanclos texil propensius arlus;
Hinc iler, el comités, expensas, alque vehicla,
Suppetiasque vise, seu commoda cuncta meandi
Instruit augustus, lectosque hac sorte minislros
Prosequilur largis regali munere (C. Lugd. et B, cul-
[mine) donis,
Pontifices ea cura pênes quam maxime fervet
Et praesens slruere obsequium, et vigilare fuluro.
Tum quidquid poscit proeslantia relligionis,
Funeris omnimodos unde unde aptantur in usus.
B Agmine prsecipuo sic informanlur ad oras,
Gallia (plaude) tuas, antislite loela recepto.
172. Nec te divinis exorlem duxero donis,
Italieis non infecunda Placentia glebis,
Cui mox dighâtur sanctum succedére furiiis ;
Quodque inIra' ecclesia?noctu sécréta loeatum
Dum vigili pietas hymnoque et lumine servat,
Forte loci matrona subit, cui passio dudum,
Dicta paralysis, miseros labefecerat artus :
Jam nervis fluidum [fluidam] laxa compage sôlulis
Cernere erat miseram defunclis vivere niëmbris.
Hsecsanclo subdi poscit benefida feretro.
Sabditur; et tota, quam longa est, nocte recumbens,
Haurit coelesles, Christo végétante, médelas :
Stringitur in solidum ; nervis in prisca reductis,
Exceptât placidum, sopita pesle, vigorem.
Lux redit, ei coeptum repetunt insistera callëm :
Elato capulo, mulier sanissiina surgit,
Munere defuncti vitam sortita salubrem.
Hactenus officii fuerat qua? lotius ihipos.
numerum referunt, nec stringi carminé possunt
Cselera, lustratas qua?tum patrata per oras.
Quin et bis triplicem nodo compesceré funem c
el raplis stadium componere métis.
Cogimur,
Lecta dabunt alias devotaesymbola mentis.
175. ^Ëthereo monitu divisque exerciia jussis
Gallia, Penninas agmen contendit in Alpes,
suum duplici pietate Parenlem ;
Exceplura
r. Quod propius, quod longinqua regiône relalus .
amor cives, urget rëverênlia certe;
Quodque verentur, amant; quod amant id nempe
[verehtur :
Felices'; utroqûe tamen si perpete volo
Et meluaiil et ament mèluenduin el semper aman-
[dum.
174, Omne genus hominum diversa ad munia cur-
[rit:
•Ergo vias alii, disjectis molibus, sequant ;
Ponlibus instruclis conducuntlillora quidam,
Hi psalmis reboant; plaudunt conéentibus illi ;
c Bis triplicem funem appellat libros hosce sex.
1205 DE VITA IS. GERMANI. — EPILOGUS. 1206
Succollanl alii ; jactant impendia multi ; A Quanta polo; si tanta solo? Tedanle, Redemptor,
Qui possunt, oneri vicibus succédera gaudent ; Sanctorum semper mors est pretiosa luorum,
Id qui non possunt, quod solum denique possunt, Hoc splendore, Pater, Latiis evectus ab oris,
Deducunt oculis, oculis et voce sequuntur : Ordine magnifico dilectse redderis urbi,
Lumina multipliei rerum constructa paratu Nobile qua servat sanclissima membra sepulcrun)
Obnubunl rulilos phoebeaelampadis ignés. Spiritus at perpes meritorum lampade vernans,
Tanta datur cîneri si rerum pompa caduco ; Vivit, et seternis attollit ssecula signis.
Quanta animam superis insignit gloria castris?

EPILOGUS.
Dej, *t S. Germani in auctorem bénéficia, hujus operis causoe prmcipuae.

175. Nunc libi nunc meritos,Jesu,sacramus hono- B Exortem faxim : sunt et mihi pensa talenti
Subnixus solio flectis qui cuncta paterno, [res,
Verbum cuncta creans, ruclatum pectore Patris,
Rex, et principium, pax, et de lumine lumen,
Ars, et cpnsilium, lex, et concordia rerum,
Causaque causarum, sed et ignée fons animarum, . Atque inter famulos discrimina duxeris sequa,
Idem principium, médium idem, terminus idem ;
Qui nunquam non es, nunquam non esse tulisli;
Semper habes esse, qui prsestas omnibus esse;
Essentumpura acsimplex essentia rerum;
Artubus infusus, percurrens omnia mundi,
Totus per totum, nec pars te deslinet uiia.
Te Patris radium, te Patri, Christe, poseyum.
Te colimus casta post haec de Virgine natum
Pneuma'tis ac'cessu, sùper'a mânantis ab arce
Decreto iptâhi, qua subslant omnia, summse.
Sic verbum caro fit, cârnem quod fecerat olim;
Ut caro conversim fieret mirabile Verbum.
Sic te ïapxéàoyova casta ratione fatemur,
Vera Dei proies, hominis verissima proies :
Verus homo atque Deus ; hinc çonditus, inde Creator : Et debere Viro et nimium debere monebât
Sic duplicata yûo-t?personam tempérât unam.
Tu pius humana? per ssecula gentis amator,
Sanguine perfusum tersisti crimine mundum ;
Demissus stygias vitse reparator ad umbras,
Ut tandem, spoliis prostrato ex hoste reCeptis,
Splendidus ovpuvîaç b remeares Victor in arces;
Quo te suscipiunt Serapbira oculosa, canorc
Carminé mùlliplicem moduiantia 5u?«).oyîavc
Et sénas pandunl biandis âpplausibus alas,
Ardentes sunimo sutiima?Deitâtis amore.
Hic iu stelligero dispéhsans omnia scëptrd,
Partiris prôpriis polyformia munera servis.
Iste talentorum sorlitus foenora quinque,
Naviter activis exërcet tempora causis ;
Hic scilu melior, compensât dogmata fact'is,
Testatus geminum sese retulisse talentum :
Est, cui doctrinse succedit copia tantum :
Debitor uniiis rèpulabitur iste talenti.
Alque ulinam lenebras non ille redàcius in atras,
Eluat seterno mercis dispendia luciù !
176. Née më gazarum merito, Rex magne, tuarum Si tua sunl, quse posco, Deus; si, te] tribuënte,
a Ideslcarnem verbum. Not. niss.
b Coelesles.
Cauta mei ; stant cuique suse compendia mercis ;
In luteis specubus defossa pecunià quanquam
Et furti et fraudis servum condemnet inertem.
Cumque dies reducem te fecerit ultimus ârvis,
Hic referet macli gratés et prsemia fisci,
Admissus superi in sedes et gaudia regni;
Ille luet meritis neglecta polîsmata d poenis
Extrusus placida?pulchris e moenibus aiiloe.
Id reputans animo, metuensque imroane pericli,
Qua possem tantse memet sûbducëre noxse,
Sedulus instabam : volventem plurima; tandem
Impulit hue (nec certum habep, casusne, Deusne)
Germanum melicis illuslrem reddere musis,
^ Hoc venant ingenii primum tentare periclo,
Hoc intemptalse rudimen [B. spécimen]' pulsarepoe-
[sis :
Multa dabant animos; amor et feverentia Sancti,
Pliirinià matëries, tum praeter caetera, quod me
-Consciamens rerum. Septennem ferme puellum
Sancti servitiis me transcripsere parentes
Et sensus inopem, et cauta? ralionis inermem.
Suscepit tenerum blande miseralus alumnura ;
Pane âluit; tégmenta deditj fomenta paravit ;
Corpore provexit ; tum sensibus amplificavit,
Vivax difficilem peclus largitus in artem ;
LangUores pepulit; discrimina cuncta subegit;
Absenlem precibus, prsesentem numihe juvit;
Contulit omne bonum; compescuit omne sinistrum.
Carminibus nostris hic illaudatus abiret?
177. Talia volventem terrebant plurima cbnîra ;
Matërisegravitas, siccse jejunia lingusé,
Tum species operis, vîlis persona poetaè,
Quodque Dei laùs est labiis incomptâ scelestîs.
"
Subvenit trepido prseseits fiducia vati :
Quod posses lubrici plectrum vegetare palati,
Cui mutis facilem mos est reparare loquelarii.
hiqùe preces validas meniët cohnkus adegi,
Sic reputans, sic te, rerum Moderator adorans :
0 Pro SoÇoioyîmi,collaudationem.
D d ld est, neqotiationes.
1207 HERICI MONACHIANTISSIODORENSIS
Germanus haecposse tulit, lu rite pelenti
Munera fer lingua?, cujus sunt munera linguse :
Gralia velle dédit ; concédât gratia posse.
Audisli, et si quid potui, lu posse dedisli.
Hinc tua laus nostro semper concrescat in ore,
Rex regum, Pater aime hominum, spes clara tuorum,
Quem sua collatis jubilât plasmalio bombis,
Astra, poli, ihibes, et machina cuncta polorum,
Solque, sororque a, nives, lymphseque, et spiritus
[omnis,
Cauma, geluque, dies, et densse nubila noctis.
Aridaque, et montes, colles, et cserula ponti,
Fiuminaque, et fontes, exin vivenlia cuncta,
Quseque vebit lellus, aer quse provehit altus,
Qnse vehii sequoreus diversos gurges in usus.
178. Ergo âge, et obhjlis praesens illabere votis
Quodque dare placuit, placeat captare libenter;
Ut quondam minimo viduam quadrante beasti ;
Ignoscensque, mese disrumpito vincula culpa?:
Multa namque premor formidine suppliciorum.
En, vitam miseram jam trina decennia versant,
Additur his annus, aevo gliscente, secundus ;
Meque boni quidquam nunquam gessisse, recordor : Tum Regem precibus pulsare mémento beniguis.
Hinc cura? stimulant, et mentis ad intima mordent.
Jam lapsum releva; jam purga sorde, Creator;
Exue prseteritis, proeseniibus atque tuera,
Prsecautumque salis a culpis redde fuluris.
a Id est, luna.
1208
j Da memmisse lui, sicut memtnisse necesse est,
A
Villa prius rupto quam diffluat aurea ductu,
Efluitdat liquidas funisve argenteus undas, -
El cisterna rotam, fons influus atterat urnam :
Tum, quandoque b mea? tenuis substantia vita?
Liquerit hos artus, et-conclamata jaeebit
Materies cineris, tu clemens parce Redemptor,
Ne me tartarei rapiat vis ulla minîstri,
Neu voret hanc animam truculentse flamma ge-
. hennse.
Cumque et quadrifidum finis absumpserit (B., con-
[sumpserit) orbem,
Affuerisque tui judex in numine Patris,
Judicium libris tecumque sedebit apertis,
Heu! quis me instanti tum defensabit ab ira?
B Subnixura trabea, prsesul Germane, perenni
Tune inter proceres te cernere credo supernos :
Ergo lui luni, sancte Pater, miseresçito vatis;
Cumque olidis vinctum [B., junctum] despexeris
[eminus hsedis
(Id mihi nam spondent scelerum monumenla nteo-
[rum)
Flectelur certe, dicet flexusque ministre :
Germanus poscit ; non fas sprevisse precantem ;
Hune hoedumniveos quamprimum transfer in agnos ;
Agnus eat dexter, decoretur vellere pulchro.
b Pro quandocunque.

MIRACULA SANCTI GERMANI

EPISCOPIANTISSIODORENSIS,
AUCTORE EODEM HERICO MONACHO.
Ex pervetusto codice membraneo Lugdunensi cum aliis mss. et editione Labbeana
colJato.
(ApudBolland.,Julii tomo VII.)

PROLOGUS AUCTORIS.

1. Vitam etMiracula apostolica? mémorise summa- çQ perniciosa sanctorum praeconiis inlerdum peperit
que cum revereulia nominandi domni Germani detrimenta, quod qui imperita? rusticitali fidem
episcopi, absque ullis litlerarum pra?sidiis inope- astruat, rarum quemque reperias; dum ea, quae
roso, vel polius profano, diutius, quam fuit aequum, afferunt, partim fabulosa, inepta parlim et ridicula,
laluisse silenlio, consulta diligentius magistra rerum perque hoc litterarum sacrariis sestimantur indigna
leslalur anliquitas. Constat namque ad sancti Cen- Ita factum est, ut quaedamignorata penitus, alia ad
surii episcopi tempora, qui quartus post bealissi- succedénlium nolitiam insincere manantia, mnlto-
mum Germanum rexit Ecclesiam Antissiodorensem, rum et magnorum sanctorum prsecelsas memorias
intentatum omnibus id perslitisse negolium, dum inofficiosissimeobscurarint.
per successus temporum juniores quique simplici 2. Quod si cuiquam forle curioso rerum, ea quse
seniorum relatione contenti, nunquam ha?c arbitra- in Gestis de tanto ferunlur anlistite, minus rata,
banlur a memoria posse obsolescera; quandoquidem minus plena, minus denique verilate subnixa vide-
vulgaris inurbanitas tum se optime crédit diuturni- antur, quod prius, quam hsec ederenlur, aliquot
tali prospicere, cum illuslria quseque el maxima, temporum dicimtur interfluxisse curricula; hune
succidua solum narratione ad posteras fecerit ema- inspecta raiione diligentius, quod non probe sentiat,
nare. Res ista non insana minus quam improvida, D adhibitsevetuslatis-palroeinio casligamus-. Siqujdem,
 1209 DE MIRACULISS. GERMANI.PROLOGUS. 1210
ul in nostra? archivis ecclesise annotalum reperitur, A res eluceal, primo sui operis libro acnier diuque in
beatissimo Germano rébus exempto humanis, in impudicos inveclus, refert eos conscientia frequen*
episcopatum suffeclus Alodius, triginta ferme annis tali sceleris perinde pallescere,
pôntificatus sui functionem explevit. Hocvita defun- Ut Lugdunensemrhetordicturusad aram a.
cto, ob rabiem emergentiutn intra Gallias barbaro- lia claret, hanc sapienlibus et palmas et nomina
rum, ecclesiastica?libertatis mersa privilégia, digni- olim fuisse largitam.
tas obruta, splendor obtusus, vim Christiani roboris 5. Hsec brevi persirinximus, ut advertas, ad
cunctam perdiderunt ; itaque civitas episcopo vidua beati Germani retractanda miracula e tanla urbe
decempermansit annis, quibus transactis, Frater- non imperitum quemque, verum eloquentissimum,
nus, a beato Germano tertius pontificatui subroga- ascitum sui induslria ponlificis, accessisse. Quietsi,
tus. Is qua die ordinatus, eadem quoque ab eisdem ut subjecti operis testatur prsesentja, facundia con-
barbaris interemptus ; martyrio coronatus est. Huic spicuus, modicis et absolutis sententiis aflerandus,
prsenominatus Censurius quarto substituitur loco. brevilatis amantissimus, fastidii denique evilandi
Ab excessu itaque beaiissimi Germani ad hune us- plus aequo studiosus exstitit;; praesumptionis tamen
que Gensurium plus minus quadraginta colligunlur se reum coarguens, non absque pudoris cunclamine
ahiti suprataxato ordine deçurrentes^ B tanla? se difficultatis opéras insumpsisse faletur, ex
5. Is cum ecclesiastici primatus polleret digni- suse omnino humilitatis abjectu jusliûcandus, et,
tate, Constantius Lugduni impense doclissimus, im- prseterquam quod sciens plura prseteriit, mullifaria
pulsu vel precibus sancti Patienlis, ejus tune urbis laude dignisshnus. Opus sane confectum, operosa-
episcopi, librum de vita et virtulibus beaiissimi que apud se diu repexum diligentia, obtenlu prse-
Germani mira senlentiarum eleganiia, copiosoque nominati sancti Censurii Aulissiodorensiposlmodum
delectu verborum excellentissirae edidit; cum per direxilecclesise, ipso auclore longius promulgandum.
ora cunctorum sancti recens adhuc spiraret memo- Ubi quoniam verilate, cui minime grati exislimus,
ria, pluresque, qui eum degentem saeculoviderant, testatur Deum conscium secretorum, se plura de
superessent; quorum indubitata relatio, sanctitatis domni Germani factis agnita et probata tacuisse (ex
ejus magnalia pura adhuc, et necdum varietatis la- quo reum se quoque denuntiat, supprimendo, quod
bem perpessa, ferebat. Nec vero abnueriin sex illo- mirabiliter ad profectum omnium divina virtus ope-
rum pontificum, qui sanclo viro in llalia commoranti rata est) ; diu est, quod religioni concinnum, saluti
jugiter assederunt, aliquos tune quoque rébus inter- conducibile, sedificationi certe proficuum existere,
fuisse humanis; qui juxta fidemejusdem hisloriogra- animo induxi meo; si horum aliqua, quse omissa
phi, testes operum illius mullis exslïlere temporibus. 'G sunt, qusevenotitia consequi poluit, ab aliquo peri-
i. Ea tempeslate Lugdunensium civilas, prima tiorum litteris allegari contigisset.
ae prsecipua Galliarum, professioiie. quoque scieii- 6. Quod quia ineffectum haclenus est, conslatque
tise, arliumque disciplina inter omnes extulerat ca- cerlissirae, hsec, ut non impune prseleriri, ita non
put : offensanamque sapientia, qusepropter seipsam infructuose allingi ; quanquam nulla, nisi per divi-
tanium appetenda est, quorumdam lucris turpibus, num adjulorium, hujus possibilitatis conscientia,
multorum indisciplinala vita, omnium postremo non mihi quidem meique similibus, scilicet iniperi-
tepide se appetentium inhonesta desidia, prsecepto- tis, altentandum, verum devotionis in Deum, affe-
rum inopia inlercedente, priorumque studiis pêne clienisque in sanctum plénum opus aggredior; eo
collapsis, hujus nostra? exitialiler perosa regionis, magis in spem ductus, quod is, qui lolius creaturse
Lugduni sibi aliquandiu familiare consislorium col- universaliter laudalur officio, si homines sua pra?-
locavit. Uti, quas dicunt, disciplinarum liberalium conia suppresserint, lapides asseril clamaturos.
peritia, quasque ordine currere hoc tempore fabula Suscepti negplii eam ducimus disposilionem con-
tantum est, eo usque convaluit, ut quantum ad stare ratissimam, si eorum, quse ante gloriosum
scholas, publicum appellaretur citramarini orbis ejus transitum per eum patrata, relatione salis as-
gymnasium. Et, ut aliquid ralionis afferre videar, eo D serta ferunlur, aliqua praemittentes, ad illa quse
id argumento colligimus, quod quisque [pro quis- post ad sacrant ejus memoriam fieri vidimus, et
quis] arlium profitendarum afficerelur studio, non facta didicimus, ordine provehamur. Verum, ne
ante professis inscribi merebatur, quam hue explo- succinclo operi succenseat prsefatum prolixius (id
rala diligenlia examinalus abiret. Cui rei Salyricus est, prsefalio prolixior), animante Domino, ad pro-
quoque astipulatur; qui, ul exempli circumstantia positum accedamus.
a Juvenalis lib. i Salyrarum, versu M, cujus expositionem ,dat Papirius Massonus in Descriptione flu•
minum Gallise,ubi de Arare fluvio.
1211 HERICI MONÂCHlANTISSIODORENS1S 1212

LIBER PRIMUS.

CAPUT PRIMUM. A Lazarum clauso jam vocavit e tumulo. Hoc mlra-

S. Germani eolloquium cum discipulo defuncto, culum et tune laie paluit, el adhuc céleberrimum
mortui resuscilalio, aliaque viventismiracula. . volvitur per orâ cunctorum : nam et beato Micho-
7. Itinera sancti viri cceleslibus semper claruisse meri ipso in loco deinceps oratorium est cohstnj-
miraculis, et gestorum auétoritas, et eorum, quos ctum, ubi sanctum Dei digne venerantibus divina .
peragravit, fatentur notissima monumenta locorum : hodieque bénéficia cumulante.
neque enim mundanis tenebris lucernam fas eràt 9. Illud sane, quod apud urbem Aquilisimam,
obiiubi sideream, quam ad errorum discutîehdahi sive, ut usus frequenlior Egolismam d cognominat,
caliginem suaviter cuncta disponens Deus candéla- perpetratum ferunt, eo robustius credilur, quo ejus
bre locaverat in sublimi. Ut ergo ecclesiasticis ex indicia oculis subjecla monstrantur. Quo cum ilinë-
animo utilitatibus proprium devoverat caput, cerli ris esset continualione delatus, digna, et qua? sane
ralipne negotii conligit, eum cum delectis comitibus virum decebat apostolicum, exceptione honoratus,
iter necessarium aggredi. Jamque eo aliquantum ut novum ecclesise sénioris altare honori aposlolo-
progresso, unus discipulorum ejus, qui sanctum rum principis consecrans dedicaret, obnixe postula-
virum^de Hibernia fuerat prosecutus a, cui Miclto- tus esl; rogantibus charitalis officio mpreni gessit.
meri vocabulum fuit, ad hanc ipsam delectus expe- " Cumque id solemni ritu perageret, innocenlia puri-
dilionem, quod cum ipso exire nequiverat,, post ma- tasque sanctarum ejus manuum coelesli mox mira-
gistri vestigia profectus est; qui cum ad castrum, culo declaratur. Ubicunque enim, et quoties per al-
«ui Tharnodori b nomen est, distalque abmrbe (se. taris cornua mediumque, crucis effigiem sanclificati
Ântissiodorensi) iere decem et oeto minibus, perve- unguinis îiquore signavit; ita marmor impressione
nisset, languore inlerceptus, ibidem decubuit ; pau- pollicis liquefactum sublerfugit, ut ad impulsum ,di-
cisque inieijectis diebus vita defunctus, âtque in giti niveam putares cessisse molliliem. Exstat idem
clivo ejusdem rnpis a fideïibus sepultura? mandatus marmor altari hodieque superpositum et speclapulo
est. et venerationi, quod sancti Viri benediclione .sacra-
8. Conligit bealissinnim 'Germanum post dies tum, singularem ejus atlestatur graiiam meritorum.
aliquot, remenso itinere, ad eumdem devenisse lo- 10. In suburbio Aurelianensi ecclesia est ejus no-
cum (credo excessum diséipuli, prsemonente eumi mine dedicala, meritis frequenlius illustrata; cui
Spirilu, didicisse : ) accêdënsque ad locum, quo fue- consiruendse hanc fuisse memorant primariam ratio-
rat tumulatus, oratione praemissa, jussit revélli se-.. nem : cum, comppsilis ecclesiasticis negotiis, qui-
pulcrum. Michomeres vocatus ex nomine, vitalii r- bus quam maxime urgebatur, alacriter ad propria
resumpto usu, resedisse ferlur : a quo sanctissimus; remèans, Aurelianensi ui'bi jam proximus imrnine-
ponlifex, quid ageret, aut si quiète frueretur, cufiô- ret : exlemplo signa basiliese sénioris, nemine im-
sius percoutattis, hoc confirmatur accepisse re-- pellente, concussa, concentu ultroneo (quod est dictu
sponsi; Gratias,'inquit, Pater sanctissime, proebi- mirabile) adventus ejus coeperunt esse prsenuntia,
puis meritis luis et agb et haheo, quoniam obténiuî Tune eidem civitati sanctus erat Anianus e episco-
béatltudinis tua?, nihil molesluni, triste nihil perluli ; pus, vir sanctilate et miraculis et ipse gloriosus. qui
cuncta mihi'placida, saïubriâ constant universa. interna spiritus edoctus revelatione, universis eleri
Cui pontifex : Vis, ait, mëCumadhuc in prsedicatio- pleitisque undecunque coactis agminibus, extra ur-
nis officio desudare, an, ht coepëras, quiescerë?? hem bealissimo Germano obviam prodit, excepit,
Tum ille : Dummodo, inquit, tua? non grave "sit san- veneralus est, tantoque confeetum ex itinere, quan-
clilali, peregrinari a Christo ulterius necesse noni ta decuit obsequiorum diligentia, refovit. O quantis
habeo, cui,'ut coepi, adhserere optimum mihi est ; illa dies exacta lselitiis ! Quantum honoris, thesauri
oroque, unde modo avocatus sum, tuis quam cil.is- quantum urbs illa ferebat, duabus aposlolicis fulla
sinte precibus revotâri. Quo prsedicto c annuehlee columnis, olivis geminis impinguala, candelabris
ponlifice, capût iterum deposhit, cunctisque mirân-- in splendidissimis illustrata ! Eo itaque loci, quo se mu-
tibus, in pace quievit. Fidenter dixerim, eum tunec tuis sacerdotes amplexibus solemniler exceperunt,
habitasse in Germano, qui 'quondam qualriduanuma ecclesia postmodum beali Germani nomine constru-
a Consule commentarium prsevium n. 74. Hiber- - si verum est. Ipse Hericus non videtur id pro cerlo
nia hic legilur in omnibus mss. nostris; adeoque sicc habuisse, ut innuitur initio numeri sequentis.
legendum videtur ; licet Papebrochius noster ali- i- d Vulgo Angoulcme , urbs episcopalis sub arebie-
quando dubitaverit ad diein 50 Aprilis, pag. 77ti. piscopalu Rurdegalensi.
b Tharnodori, alias Ternodori, vulgo Tonnerre, m n' «De S. Aniano ep. Aurelianensi agenduni erit
Campania Gallica. 17 Novembris. Diulissinie sedisse dicitur a Saill-
c Hoc sane quanto mirabilius est, tanto minus is marthanis, puta ab anno Chrisii circiter 590 usque
videtur a Constantîo vel ignorari vel omiiti poluisse,?, ad 455.
 1215 DE.MIRACULIS S. GERMANT.— LIB. I. 1214
cta, divinorum irapehsa beneficiorum. memorabile A blica incedens via, periculum conspexit, manum iu
ejus meritis praebet teslimonium, sublime extulit, crucisque expresso signaculo, jam-
11. Postquam itaque spirituali suavilate in Ghri- jamque vergenli ac penduio lapsum parieti inter-
sto pariter epulati, joeundissimis se virlutum dapi- dixit. Objeclu manus sanctissima? paries restitit; ac
bus alterne explevèrunt ; Gprmanum saitctissimum, tanquam validissimo exceptus fulcro, in suis se sta-
id quod reslabat ilineris peractiirum vir oeque mer tus rectitudinem recepit. Ita uuius effectu virtutis, et
ri lis egregius Anianus in secundum fere ab urbe la- ruina? parietem, et homines mort! subduxit. Quo
pident germana?benevolentiseaffeclu prosecutus est. quidem peracto, magisque excellentium declaralus
Quibus iler carpentibus, ecce mulier vidua, unici proeconiismerilorum, prppositum, ut coeperat, cou-
cadaver filii lumulandurn ferens, pedibus provoluta tinuavit iler. Post tempus aliquod explicito tandem
sanctorum, ut sui misererenlur, orabat inslantius; opère templique fabrica consummata, cum jam de
non casu, verum dispositione coelesti eorum sibi consecralione îractarelur, operis dominus prudenti
, oblatam prsesentiam; incunctanter se credere, am- lactus sententia : Nemo, inquit, hancsuo compétent
borura meritis materna? solliciludini posse filium re- tius illustrabit nomine, quam Germanus sanctissi-
forrnari. Diu inler duos dubitalum est, longe de re mus, cujus sublimibus meritis jam dudum initiata
lenlanda pertinaciter concertalum; dum et hic heato B cogitoscitur. Perslat hodieque ecclesia hsec, beaiis-
Aniano, quod sua esset dioecesis, de miraqulo judi- simi Germani titulo clarissima, miraculorum exhibi-
cat prsesumendum; et ille a Germano sanctissihto, si tione frequenlissima, oslentans adhuc eumdem pa-
quid erat faciendum, celerius obliheri posse confia rietem rimosa cicatrice notabilem, proeferentemque
mat. Cedens itaque partira maiernis lacrymis, partira in sp appstolicseteslimonia sanctilatis a,
instantia?prsesulis,omniasufferentiprséfisuseharitali, 14. Raro usquam aul mansit, aut docuit, quo non
orationi solilo incumbit more Germanus bealissi- sua? singularis excellentia? magnifica monumenla
mus, defunciique vilam lacrymis merealus uberri- perdurant : piis animis pie de Deo sentientibus" sa-
mis, ingenti universorum gaudio, lugenli malri fi- tisfaciet e multis paucitas adnotata.'Hsec sane eo
lium a funera revocavit incolumem. Ecclesia sancti- referuntur tutius, quo noscuntur cerlius, conspi-
lati ejus eodem construcla loco, innumeris deinceps ciuntur prsesentiusr. Per pagum Tullensem iter car-
virlutibus claruit; in qua monstratur hodieque tumu- pens, obvia populorum exceptus mullitudine, quo-
lus hominis suscitai!, qui poslmodum, decurso vitse dam resedit loco-, occurrentemque lurbam verbi
sua?légitime spalio, ob miraculi perennem memo- salutaris exhortatione formalurus, colurnam , quam
riam, honestam ibidem meruit sepulturam. Locus forle manu gestabat, virgam humi defixit. Explicita
quoque cespitis, cui sanclus in oralione prostralus " prsedicalione (mirum quod fuit visu , mirum quod
iivcubuit, magna? adhuc omnibus exstal vénération!, est et dictu) ramusculos jam frondesque produxerat.
cancello ligneo opposilo, atque a permeanlium pedi- Hsecin ejus testîmonium sanctilatis in corylum ro-
bus sacrata? terra?loculum defendente. boris immensi convaluit, alque usque hodie ingenti
12. Idemterritorium in publico aggere vicum con- ab omnibus cautelaveneralur, ne aut ramum quis
tinet quemdam, qui ex anliquo. Basiïicas nuncupa- éx ea decerpere, aut iftdecens quidpiam sub illa, aut
lus,patrati apud se dudum miraculi famosam adhuc circa illam, audeat perpetràre. Is locus non quoi-
osienlat evidentiam. Quidam namque ejus loci in* que vulgariter Ad cambuttam b S.' Germani dicitur:
cola, génère conspicuus, copiis opulenlus, ingéniera '15. m pago quoque Vastinensi °, in vicinia Gajaci
in fundo suo conductis arlificibus exstruebai eccle- ntonasterii, interjeclo Odonna flumine, fàgus est mi-
siam : cujus mole aliquatenus jam in sublime por- fandse magniludinis, stipite procera; ramommam-
recta, cum ad consummandum id, quod restabat bitu vastissima, densitate opaca ; qusesimiliter sancti
operis, anxia slruclorum inslaret diligenlia, die qua- virlule ponlificis coaluisse incunctanter asserilur,
dam in ejusdem sedificiiculmine stantibus, opusque dum post sermoriem eo loci ad populum habitum,
mire properanlibus architeclis, paries, cui insisteba- ti bacilium, quo seniles regebat artus, telluri allîus
lur, a summo ad ima fundamenli ita perruplus dis- defixisset. Hsec pro insolenli ntagnitudine ad sui
sectu'sque est, ut nulanlibus partibus sibi ruinant, speçtaculum multos e contiguis ascjvit regionibus.
supersianlibus vero proximum e vesligio minaretur Ecclesia secus arborera est ejus insignis nomine;
interitum, Csementafiorumiraperitia collapsumopùs, locusque idem Ad fagum S. Germani populariter
an dispensaiipne res humanas ordinabiliter dige- nuncupàlur.
rente [al. dirigenle], patrando fueril maleriesoblata 16. Quod sane venerabilium martyrum busia pon-
mirâculd, id vero non facile discreverim. , tificatus ejus temppre comperla claruerunt, quis juré
15. Casu Germanus sanctissimos ëx adverso pu- a miraculis excipiendumjudicet? Sanctse igilur illius,
a Hujus ecclesisesolos parieles cum allari super- est Gallisein provincia InsulseFrancise.Tn illo tractu
fuisse, cura scriberel, testatur Viola in Vita sancti est monasterium Gaiacum, parlhehoni S. Fara? suit
Gallicà cap. 28, pag. 207. ," tribus circiler Ieucis ab oppido Montisr
b Cambuta seu cambutta baculus appellalur sive jectum Arigisi; .de quo coenobio meminit Mabillonius iii
scipip, quo nilunlur ambulantes, ut oslendit Cangius Annalibus Beiiedictinis ad anriuin Chrisli 841,
iit Glossario. num. 41.
« Pagus Vastinensis, vulgo le Gastinois, tractus
1215 HERICI MONACHIANTISSIODORENSIS 1216
muliitudinis, quam cura beato Prisco a apud locum A t Septuagésimse tantum die Dominico, cum supra me-
Gotiacum Aurelianse persecutionis trucidavft imma- morato psalmo modulari consuevit, quod in primo
nilas, sacratissima corpora propter ssevientem ra- versu semel, in secundo bis, in tertio tribus reci-
biem clam subducta, in cisterna quadam vastissima procatum vicibus, in quarte demum reileratur a
a Chrislianis, qui tum existebant rarissimi, passim capite : quantum âulem reor, in honorera sanctse et
congesla sunt. Horum memoria longo labentium individuse Trinitalis competenter canilur. Id cum
temporum obscurala defluxu, ad tempus usque Ger- teneret memoria, convocatis post solemne matutinum
mani sanctissimi cunclis ignola delituit : quo prse- fratribus, tradilaque, quam perceperat, revelalione,
sulé, Deus, in cujus conspeclu suorum semper est ut res foret teslatior, modulalionem quoque comper-
mors preliosa sancloruni, disponens illorum patro- tam eos edocuit ; cujus omnis suavilas prolinus a
cinio populis subvenire, veneranda eorum corpora mente illius ita elapsa est, ut non nisi vocabuli
declaravil; caput quoque beaiissimi Prisci marlyris solummodo deinceps raminisci poluerit. Quod ei juré
eidem miris revelans modis : cui recondendo qua- conligisse putalur; ut is, qui inlimala sibi sécréta
tuor ab urbe millibus ecclesiam construens conse- coelestia inconsulléprodidit, aliis id ad laudem Dei
cravit; quam signorum copia continue affluens popu- relinentibus, sua solius [al., solus] ignoranlia pu-
lorum concursibus facit esse celebrem. Hoc non B • niretur. Quod Paulus apostolus se metuere signifi-
aliunde commentatum ; verum ex relatione passionis cans, falelur se audisse arcana verba, quse non
eorum sincera relatione insertum est. licet homini loqui. Et Joanni prsecipitur, ne signet b
CAPUT H. quee locuta sunt septem tonitrua. Animas quoque
Alia quoedamad ejus vitam spectantia usque ad divina speculanli jubetur : Audi, israel, et tace c.
obilum el exsequias. Multa apud idem oratorium recensentur collata bé-
17. Id quoque, quod in ecclesiis ab ipso dedicatis po- néficia, cum in expulsione dsemonum, tum in illumi-
liorem divina?virtutis evidenliam in exhibendis mi- natione csecorum; in his vero quant maxime, qui
raculis nemo fere ambigit declarari, a salutaribus diversa febrium accessione vexati ad locum se, san-
meritorum ejus prseconiis abjudicari inhumanissi- ctorum imploralis patrociniis, contulerunt.
roum inopportunumque putalur. Quod ul fiât perspi- 19. Ecclesiam cui prsesul erat, non spiritualibus
cuum, uno tanium , eodemque non incelebri, nite- modo, verum et temporalibus copiosissime extulit
mur exemplo. Reversus ex Britanniis, reliquias an- incrementis. Cujus in possessionibus facultas ante
liquissimi preliosique Albani marlyris secum detulit, ipsum quam fuerit perexilis, facile colligi potest; si,
atque infra muros Antissiodori basilicam eis con- r qualibuseam copiis auctanireliquil,sequisrationibus
dendis exsedificans, prsefati marlyris nomine dedi- inspectelur : nam quia quantum ad natales, nobilis
cavit; in qua ferunt quemdam anxie religiosum de- simus fuit nobilium; quantum ad forlunaan,,in pos
servisse presbyterum, qui inter caetera probitatis sessionibus et prsediis ditissimorum ditissimus;
studia id sibi familiare effecerat, ut, signo basilicse omnium, quse ei ex jure palerno cesserant, in vita
sénioris increpante, corpus e lecto corripiens, ad sua hseredem fecit ecclesiam, quam ejus ex parte
ecclesiam quam celerrime properaret ; dùmque.ejus- maxima patrimoniis hodieque constare cognoscimus.
modi erga divinum servitium instaret vigilantia, una Sunt autem prsedia haecnuméro perplura, quanlilale
noctium, cum a propria egrederetur domo, quse permaxima, finibus spatiosa, sibique contermina,
supradiclse basilicse adhserebat, |angelicum audivit situs qualilale jucundissima, reddituum nbertate
cliorum, harmonica concinentem consonantia, Allé- prasclarad. Horum in uno, cui Epponiacus ex ve-
luia , cum psalmo CXLVIH , qui inscribitur, Laudate tustate nomen est, venerabilis gehitor ejus, Rusticus
Dominum de coelis,.ad finem usque Psalterii. Qui nuncupatus, cum génitrice, Germanilla nomine, in
altonitis auribus ad ostium oratorii auscultans dili- ecclesia aposlolorum principis nomine, dedicala e,
gentius, eamdem memoriter didicit modulalionem. aris eorum capitibus superpositisf, décerner con-
18. Erat aulem Alléluia, quod nostra ecclesia j) ] diti requieseuht.
a De S. Prisco et. sociis ejus MM.aclum est ad lissimum, cui Varsiacus nomen esl, cum universo ap-
diem 26 Maii, a pag. 365, ubi et hsec invenies illu- paratu et appendiciis suis contulit. (Ibi erectam a
strata. sancto ecclesiam fuisse S. Eugenia? marlyri Roma-
b Ne signet, etc. Imo Apocalypseos cap. x, versu 4, nse, asserit D. le Beuf in Caplo et liberato Anlissio-
legitur : Signa qtioe locuta sunt septem tonitrua, el doro, pag. 284) simililer Vercisum, mirabile in se
noli ea scribere. Ubi signare idem est quod sigillo conlinentem palatïum, cum appendiciis suis; Polia-
obsignare et occulta sérvare. Sensum hic ergo He- cum quoque, seu Marciniacum; sed et Jociacum cum
ricus sequilur, non verba ; per Ne signet inlelligendo, suis simililer appendiciis; fundum quoque Patrinia-
Ne prod-ii, ne scribàt, ne palam faciat. cum, et Cutiacum oequecum appendiciis suis : multa
c Audi, Israël, el lace : non legitur sic in Vulgata ; denique et alia, quoe nobis modernis incognito, Deo
sed apud Sepiuaginla, Deut. xxvn, versu 9. Tace, et vero sunt omnia nota. Quid et aliis ecclesiis dederil,
audi, Israël. S. Hieronymus quoque ad Rusticum ibidem lege ; el apud Violé cap. 7.
monachum hsec verba Moysi tribuit, Audi, Israël, 6 Aposlolorumprincipis nomine dedicala : at jHist.
el tace. epp. Antissiod. loco citalo habet, B. Joannis nomine
d Horum aliquot énumerat Historia episeopôrum dedicatu. Forte ambos patronos coluit.
Anlissiod. cap. 7, his verbis : Hic beatissimus pon- f Sic Rusticus et Germanilla videnlur quodammoio
no-
tifex basilicte S. Stephani protomarlyris agrum twbi- canonizaii, inquit in adnplatis Mss, Chiffietius
1217 DE MIRACULIS S. GERMANI.—LIB. I. 1218
20. O virum, cui semper summa debentur; qui A cellulam affliclionum ejus et cruciatuum consciam ;
amore vilae oeternse voluntariam amplexus paupe- cui, nescio, ostiolum, an fenestram dixerim,-tanta
riem, totum Christo dédit, sibi nihrl retinuit! Quis erat humilitate perexiguum' ut nemo, quamvis
animi ejus facilent, et sane ingenuo' dignum in hac quantilli corporis, nisi pronus per id irrepere polue-
parle possit explicare candorem? Quis bona, quibus rit. Quid ibi gemituum, quid fusum est lacrymaruin ;
mine Ecclesia Christi per ipsum fruitur, relatu quanta? viro ad contemplandum Deum divinissimo
comprehendere? Unde nunc episcopi dilantur, vi- revelaiiones allalse, angeliese consolationes adhibilse;
ctualia clerici consequuntur, sustentantur monachi, postremo quam crebra confluentibus eo populis ani-
recreantur egeni, hujus fuit, ex ejus ad hos fecun- marum corporumque percepla remédia ; multum est
dissima largilale profusum est. Quanta ad nos vir- dieere.. Quis sallem efficaciter sufficiat pensitare,
tniura sanclitalisque ejus exempla manaverunt? quse, quanta, et quam frequentia fuerint? Quia soli
Quanto latiora hinc potuissent confici monumenta, constat Deo.. Postquam incoeptum negolium paucis
compingi volumina, si ei degenti in soeculo curiosus promovimus, ad eorum, quse gloriosum ejus transi-
adhaesisset aliquis, qui verba ejus, ut singula ab ora tum subsecuta sunt, parlera quantulam explicandam,
fluebant, exciperet, actus ejus omnes curiosius ob- invocalo Domino, accedam.
servaret, miracula denique, semper ei in promplu " 25. Splendidissimus, orbique in tenebris agènti lu-
assislentia, lenaci mémorise commendaret? Quando- men inexslinguibile datus domnus Germanus episco-
quidem luculentus ille-gestorum ejus breviator (ut pus, post inimilabilem in saeculovitam, post Gallias,
non dixerim explanator, quod nunquam absque Britanniasque, ipsam denique Itâliam doctrina et mu
scrupulo vel legerim, vel legi audiverim) si itinera raculis respersas, a Christo Domino vocatus, saluli-
ejus cuncta percurreret, si universa commemoraret, feroque confortalus Vialico, apud Ravennam Italia?
paraturum se contestatur lecturis cpngesia prolixi- civitatent Spiritu sanclo plenus obiit, Yalenliniano
tale faslidium. juniore, Constanlii filio, cura matre Placidia orbis
21. Et quoniam gloria Palris in suorum clarescit . terrarum obtinenle monarchiam; a quibus ibidem
moderamine filiorum, e multis, quos in Christo pro admiratione sanctilalis, atque assiduitale mira-
filios, in religioné creditur habuisse discipulos, culorum, ut liber Gestorum ejus satius explical, ho-
unius tantum, ejusdemque famosissimi, castigala norifice susceptus, Domino Christo sibi apparente,
brevitale sufliciet inseri menlionem.l Patricius, ut obitus sui prsenoscens diem, multa licet cum difli-
Gestorum ejus séries prodit, Hibernicse peculiaris cultale obtinuil, ut gleba sui corporis proprise red-
apostolus regionis, sanclissimo ei discipulatui octo- deretur civitali.
decim addictus annis a, non mediocrem e tanli vena 24. Causa praeterea profeclionis ejus Ravennam
fonlis in Seripturis coelestibus hausit eruditionem : quam non incerta vel forluila fuerit, Vitoe ejus tex-
quemque in religioné magnanimem, in virtutibus tus déclarât : quodque hic rècapilulatum, erit for-
excellenlëm, in doctrina slrenuura, divinissimus tasse non inofficiosum. Vir magnificus Aetius ea
consideravitPontifex; ineptumque ducens, robustis- tempestate reipubliese patricius ac reclor datus,
simum agricolam in dominica? segelis torpere cul- Armoricani provocatus insolenlia populi (cujus levés
iura, ad sanctum Coelestinum urbis Romoe'papam el indisciplinati animi raro unquam erga principes
per Segetium, presbyterum suum, eum direxit; qui fidei servavere constanliam) Eochari Alanorum régi
viro prsestanîissimo probitatis ecclesiaslica? teslimo- ferocissimo regionem illam pro rebellionis uhione
nium apud sedem ferret aposlolicam. Cujus judicio invadendam, subjugandam, vastandamque permise»
approbatus, auctoritale fultus, benediclione denique rat. Quam cum barbares crudelissime invasisset,
roboratus, Hibernise partes expetiit, genlique illi non tam prsedse congerie, quam csede allectus et
proprie datus apostolus, tum quidem eam doctrina sanguine; bealissimus Germanus, jam ei progresse
et miraculis, nunc quoque, et in perpetuum mirifi- armatoque inler hostiles impetus occurrens, ntira-
cis apostolalus sui illustrât privilegiis. p bili auctoritatis constantia (quodque universis ab eo
22. Singularis meritorum ejus potentia hoc se patratis miraculis oeslimo prseferendum ) animum
tuetur argumento, quod per omnes aggeres itineris compulit ferocem deponeré, exercitura revocare, a
sui, ubicunque aut oravit, aut docuit, usque in ho- provincise vaslalione désistera; ea condilione tamen,
diernum diem oraioria? cellae, et signa Crucis elata utvenia, quam barbares praestiterat, ab imperatore
prsefulgenl ; monstralur hodieque in monasterio, vel ab Aetio peteretur. Ut ergo coeptum misericor-
quod ipse construxit, oratorium, postea ejus conse- dise compleret officium, decursis Gallicanis, vel lla-
cralum nomine ; ubi incunctanter novimus, esse licis civitatibus, multisque ipso in ilinere declaratus

slcr; neque aliter Viola in Vita Gallica, cap. 1. Et
sane, nisi pro sanctis habiti fuerint, non congruebat
eorum tumulis ejusmodi veneralio. Nemo est inté-
rim, quantum assequi polui, qui eos audeat sanctis
annûmerare. Porro ex aris illis duabus ea, quse a
dexiris fuit, S. Germano subinde consecrata, cele-
bris fuisse dicitur prodigiis, et prseserlim resuscila-
lione parvulorum, quos mortuos enixa? riiatres ibi*
dem offerre consueverant; teste Viole jam assi-
gnato, cap. 1. .
a. Observa hic in omnibus exemplaribus noslris
exprimi annos octodecim; ac proinde corrigendam
esse notant Papebrochii nostri in Vitam S. Palricii
die 17 Mardi, pag. 546.
1219 HERICI MONACHÏANT1SSIODORENSIS 1220
miraculis, Ravennam, quo tune imperator cum ma- A i etu. Quod quia ita contigisse manifestum est, cui
ire augusta agebat, diu licet exspectatus, pervenit; de praescientia sui trànsilus liceat ambigere, qui de
ibique ad arbilrium suum, pro quibus pelebat, pa- se tanta, tamque evidentia prsedicere potuit? Ita
cem et securitalem oblinuit. vero sanctus et charilate anxius et jam jamque im-
25. Verum, quia mobilis animi perfidia indiscipli- minentis obitus non ignarus, nihil prius duxit, quam
ïiatum populum àd rebellionem prislinam revocavit, Domini prsecepta complere, seque ipsum circa finem
non multo post ejus Pxcessum, lyrannica, quam ipse pro oviom Christi relevatione impendere. His ita
in vita sua compresserai, gravius in infelices emer- locatis, proposita repetamus.
sit immanitas^ Alanis, Gothis et Wandalis ab Hispa- 27. In apparalu defuacti sua certatim omnes slu-
niis in Africain,1hinc in Gaïïias progressis, univer- dia contulerunt : Acolius, regalis prsepositus cubi-
saque ferro; flamrnis et vastitatë proterentibus; culi, cujus dudum puerum ab atrocissimi doemonis
necdum suprâ memorâtus sanctissimus Anianus ex- peste curaverat, venerabile corpus, muliiform! aro-
cesserat; adhuc reverentissimus collega ejus Lupus, matutn compositione confecit. Augusta ut vivo ob-
TrecassinorUm antistes, eoelestem in terris agebat secula fuerat, mortuo quoque ex animo déferre de-
vitam ; quique plebem suam a barbarlca ferecitate siderans, sacri glebam cadaveris eperosis ac valde
precibus protëgens, sicut in hymno festivitatis ejus, "' sublilibus cumulavit indumenlis, ad id devehendum
Beda leste, canilur, Dum belia cuncta perderent, conservandumque ex cypresso mundissima locuio
orando Tracas mùniit *. Qua? cura ita se habeant, coaptato. Quibus lia compositis, ne quid sancti de-
divina profecto gratia bealissimo Germano provisum esset offrais, anxie prsecavit imperator, iter instru-
hoc quoque nemo dubitaverit, ut qui divinae legis xit, evectiones necessarias prsebuit, ministres, co-
insuperabilis exislëns causidiciis, pro Christo lega- mitesque deducendo funeri destinavit, quos expen-
lione functus in mundo fuerat, in sanctse pacis con- sarum et totius humanitatis impendiis copiose pro-
firmatione temporalis vitse finem caperet; pro qua seculus est. Episcopis ea fuit cura permaxima, ne
inter Deum et homines reparanda mortem voliinta- sacris exsequiis vel ad horara deessént officia reli-
riam Auctor vita? pen.ulisset. Quo enim décentras gionis, quse ipsi et in prsesenti instruunt, et ne
ordine agonis sui cursum consummare potuit, 'quam processu itineris deûciant, ordinatione prsemittunt.
tu in éo animara poneret, cui et pro quo consequendo Ita funus satis ambitiose instructum, magno prese-
in tam lpngo lïujus vitse sladio cucurrissët? quentium agmine promovetur ad Gallias.
26. Siquidem sane improbà ludit Cogitalio, bèa-
CAPÙT III.
tuni virum ignorantia imminentis decëssds tanta?, Translalio in Gallias; ejusdem receptio
C corporis ejus
expeditionis molem subisse ; qui si vita? sua? termi- ac sepultura.
nuni, ut e véstigio ihstabat, agnosceret, ne pedem 28. Quam robusti meriti; quam exceilentis glonse,
quidem ab urbe sua longius efferre paterelur ; hune quam denique summi apud Christum loci fuerit,
ad librum de vita ejus edïlum dirigimus, quo el rë-
cujus erant, quibus publici aggeres illustrabantur,
praesentata veritaté, errorem exûat, et vicini sui exsequise, perlinuit ad divinitatem signoium affluen-
trànsilus quani-iion improvidus fuerit, etiam cum tia declarare.
Vulgi ore ferunlur quam plurima,
proficîscëretur; tel instruclus agnoscat. Nam Cum quibus eo fides detrahilur, quod varie indigesteque
propter supra membralum fiëgPtiùm petiturus Ila- feruntur. Nobile illud, preliosumque est, quod cum
liàm, famïliarèm suum Sénatorëih presbylerum memoria dignissimum, tum"seque lilteris ex antique
prsetériéns, ex consuetudinë visilassét ; prbfeclUrus indilum, et fidem aslruit, et aedificationi conducii.
ab eo, solilo affeciubsius in amicum irruit, ac post Expeditione superius memorata, a venerabili Euse-
amplexus multipliées et oséuià praedulcia, hujusmodi bio 11,Vercellensium pontificé, decentër exceptus,
verbis salutatum reliquit : Vale in aeterhum, frater omnibusque humanitatis oflîciis, ut par erat, revela-
charissime; valé, anima? meae portio : tribuat Deus, tus esl : is ipse Eusebius post longa contra antiquum
ut nos in die judicii sine confusione videamus : •ca?- D] hostem certamina, post iisereticorum, a quibus multa
terum in bac lucè muluo nunquam fniehiur àspe- passus est, convulsa inolimina, post illud denique cla-
a Hymnus ille adhuc inlegër esse dicitur in ana-
leclis Cousineti de S. Lupo, ep. Trecensi,, quse Pa- archiepiscopo Viennensi, et Herici sequaïi, in Cbro-
nico, setale sexta, ad annum Christi 452, cujus hsec
risiis servantur rriss. dpiudS. Génovefae. est subslantia : Cum S. Germanus Ravennam pelens,
b De S. Eusebio ep. Vercellensi agit Viennâm in Gallia praîteriret, ibi a S. Severo pres-
Marlyrologium
Rom. die i Augusti ; sed cum nuper decrelô Romano bytère rogalus, ul ecclesiam S; Sléphani receiis oedi-
feslum ejus et Officium afïixum sit diei 16 Decem- ficatam consecraret, id se in reditufacturum pro-
bris, èô nos ejus Acta remittemiis. Palet vero ex misit. Sed dum, frustra diu exspectatus, non redit,
hoc loco, quam parum in antiqua chronologia ver- ac dedicatic per alium paratur, ecce tibi, in ipso
salus fuerit Hericus noster, qui hsec de Eusebio, arliculo S. Germani defuncti corpus Piavenna ad suos
annis facile septuaginta ânlë Germanum vita functo, desiinatuni, illac rëferiur, atque in èaihdëm eccle-
scriberanon dubitaverit. Itaque pro Eusebio, quem siam S. Sléphani, repaiisandi gratia, tanlisper depo-
exhibent mss. nostra omnia, scribêndum fuisse S. niiur ; sicque Viri Dei promissiim iniplelur. Addit.
Albiniim, contendjt Ughellus in episcopis Vercelien- Ado : Isicius tûtic temporis Viennensem regebai Ec-
sibus, Italise sacra? reçusse tom. IV, col. 761. At ego clesiam; in quo.et ipse errât insigniler, ciim Jsîcliius
salis vereor ut hoc omnibus placeat : nam alia histo- primus Viennensis.noii sederit sallem ante annum-
ria, huic admodum similis narralur a S. Adone Christi 472, ul ostensum est ad diem 16 Martii, ubi
1221 DE MIRACULIS S. GERMANI— LIB. I. 1222
rissimumPhrygiae exsilium, a quo post quadriennium A j Dominum meruerit, neinini de cselerolicuit dubitare;
remeavit, longo jam confeclus senio, rebusque pàce ante cujus exuvias hpnorandas [a/, adorandas] ir
reddita,- hovain lune in urbe sua miles jam emeritus externis quoque ragionibus tantus signomm splendoi
condebat ecclesiam. Hanc ut Germanus bealissimus, emicuit : quod forlasse soli conslaret Deo; nisi mi
Ravennà rediens, dedîcaret, obnixe deprecalus est : rabilium frequentia id generi declarassel humano.
quod se devotius impleturum serio repromisit. 31.- Quibus ita exactis, via? reddilur, novusque
29. Acttim est ut, beatissimi confessons conir obsequiorum ardor, cunctorum innatus menlibus,
perlo decessr/;: ad suse consecrationem basilicse, ut erga sancti funeris munia cumulalur. Crescebat in-
mos fer't ecelesiasticus, prsefatus pontifex se appa- gens undecunque occurrentium numprosilas popu
raret; quod [al. quam] cum solemniter ingressurus, lorum, dura et novus locis singulis cpmitatus accé-
pharos ex more composilas jussisset accendi (mirum derai; et prosequenles quosque itineris continualip
dicta quod est) âdmota flamma nullis lychnorum. . non isederet.Vectandi successus corporis cunctis,
exçip'i potuit alimentis ; quanquam id non semel quanquam sese violenter ingérèrent, prpvenire non
nec simplici tentalum arte, frustra persistentium potuit : quibus tamen accedendi fuit copia, yicibus,
manus ëluserit ministrorunt. Cumque per dies ali- cessit: at quos irruens frequentia continus id traclare
quot casso iteratûs labor pers'tantibus perturbaretur B J prohibuit, officii genus erat oculis deducera, ac vo-
obstaculis, insolito negotii percilus intercéptii, a re cibus inlimo devotionis fonte mananlibus perspnare..
proppsïta désislendum judicayit episcopus; quod sibi Plurima per iler tolum, tum ecclesiis ejus nomine
cunctisque constaret evidentissimum, impediri en- dedicalis, tum lilulis sparsim afûxis, beatitudinis
coenii functionem, aut in diversum differendam tem- ejus monumenla monslranlur : quocunque locorum
pus, âùt poniifîeis alterius officio reservari. Interea aut pernoctavit, aut pausam duxit, sancti ta lis ejus
veitèrahdi funeris adesse pompam, fama? prsecur- adhuc nolabililer florenle memoria.
rentis nuhtiâtur indicio ; cui prosequendo quis non 52. Pretiumdeputabitur opéra?, id intactuni non
emergeret ; quem proprise salutis incuria non urgé- excédera; qualiter sancii excessuraPontifiçis cunclis
ret? Coiigësluhï undiqtie rapit agmen episcopus; semper consulens divina providentia t plebi quoque
intpëhsseqùé devotionis officiis exceptum corpus intra suseerbiiatem propriam adhuc ignoranti compertam
jam dictse basilicse ambitum introduxit. Quod ubi pri- fore voluerit. Saturnus a erat beatissimi Germani
mas sèdhïm partes attigit, itauniversa luminum con- presbyter et discipulus,- vita oequeprobatissiittus, ac
geriè's' éoelîtus hïflammafa perfùlsit, ùt palam fieret, sancto Viro fainiliariler dilectus. Is> eo profecto in
ad sacri ëxséqirias corporis hic quoque non defuisse Italiam, jussu ejus in urbe remanserat. Qua ergo
'
divinsepf se'sentiammajestatis ; dum quse humanis non G nocte et gloriosûs Domini confessor et pontifex
cesserontingémis', divinis facile riutib'usdëséTviebant. apud Ravennam fëlici migravit excessu, is quoque
50. Tum saiictissinlus Eùsebius voti sui Conscius, Antissiodori posilus, splendidissimum ejus Iransi-
promissionïsqué a sancto percepta? non immemor, tura, angelopandente, cognovit, ac divina instructus
re altius expensa, quodque coelestibus erat confeetum revelaiione, populis.denuntiavit; quorum ingenti
auspiciis, humanié ineptum ducens ministeriis re- secum coacta multitudine, ad Alpium juga properat j
tentari; Sâiiclissimus, ait, GenrianUs pactae*memor ubi excipiunt Gallise patronum proprium., tanlo
sponsionis, né voti nostri iffipérfectionè iorqueremur, ejus fimeri propensius servituroe, quanto potiorem
quod viven's prômiserat, morluus implere non distu- faraulatum revérenlia? mistus amoris ëxiorquebat
lil : qiiaipfopter âùscéptis lani evidêntibus, tara âffectus; Hoc non commentitium estfnecvena ingenii
prsècëlsis, làhï denique singularibus sanctilatis ejus prurienlis ëxtùsuni; vërnra vetùslissinïo insculptum
teslimoniis, ad ëxigendum, quod divinis superest marmori, scriptura quoque ipsa ântiquitatis reproe-
mysteriis, imploratô Domino, accingamur. lia fatus, sénianié châracterem, apud nos hodieque sérvalur.
ad allarè se cohtûlit, et Gloria in excelsis Deo, 33. Credidérim sane,- nonhullos a Ràyenna, san-
quanto potuit canore, persultans, feslum populis jx ctitatis ejus expertissimos, cum sacri gleba corporis
indixit diem: Sacris episcopaliter celebratis, ac de peregrinationem sibi ultrpneam indixisse, ac per
splendore miraculi agitato sermone, diulius quod hoc infatigatis animis, quahqiiam esset via longiof,
superfuit horarum, religiosis circa sacrum funus fùnus venerabile prosëcutos. In quibus et ëx quibus
mancipavit excubiis. O juslomm suavis et semper quinque feruntur famosissima? proposito virgines,
indefecla memoria ! O suorum in conspeclu Domini nalu gérnianse.b, quarum nomina vel mérita cele-
mors perpeluo pretiosa sanctorum l Quid loci apud brem in nostra provincia ex lorigo ôbtinuere më-
lsichiô, pag. 448, et diem 5 Februarii ubi de S. Avi- a De Saturnti hoc vidé Prselermissos âd huiïc
lo, Isichii filio et successore, pag. 661. Non côni- diem.
mehdant sane et ntriusque hïsloria? similiiùdo, b l'n Vita ms. S. Magnentia? non dicuntur ha? vir-
et ulriusqiié scriptoris err.ores in ea palpabilès vé- gines fuisse inter se géimàna? ; sed S, Magnenlisé
riiatem (itrjusvis. Absit tamén ut faisant omnino collegoeet comités. Deinde ion'quinqùe ibi humërân-
dicamus alterulram. Viola cap. 25 deprehendit èrro- tur, sed quaiuor'ianlum, omissa Maxima. Maximam
rein quidem Herici ; sed non Adonis ; itaque quod quoque vel de hoc numéro non esse, vel cum Ma-
Hericus dé S. Eusebio et écplesia Vercellensi narrai, gnentia confundi oporlerè, contenait Bargedseus in
ipse de S. Isichio el ecclesia Viennëjisi exp'onit, Collectione ms. Sanctprum Antissiodorensium ad
utramque confundens narrationem.
 1223 HERICI MONACHIANTISSIODORENSIS 1224
moriain. Harum 1res, his vocabulis Magnentia, A sublimius, quanto est Romana excellentia Gallicàna
Palladia, atque Camilla a, ut singulse ipso in itinere mediocritate proveclior; ulque Roma apostolis, Ra-
divinitus evocala? diem clausere novissimum b, in venna quoque Germano perstaret insignis : vicerunt
publico aggere nobilem accepere sepulturam, eccle- tamen paterna ac materna viscera ; vicit desolatorum
siis superstructis, earumque sanctitatis dedicatis ; amor et affectio filiorum, quos qualiter vivens,
qua? hodieque ob miraculorum ëvidentiam et famo- quainque impense dilexeras, mortuus declarasti.
sissimse constant, et ingenti populorum studio fre- lia certe, ita tuam decebat, Pater sequissime, san-
quentantur. Duarum, quibus sacri tumulalionem ctitatem ; ut qui pro externorum commodis te fré-
corporis est videra concessum, altéra, cui Maximae quenter impenderas, terras ac maria peragraveras,
vocabulum fuit, circa eamdem basilicam condi pro- aspera postremo cuncta pertuleras, domeslicam non'
meruit; quam tamen postmodum ambitus fabrica? négligeras plebem, cui te Reclor rerum maximus
majoris inclusit : altéra, Porcaria dicta, nono 1ère specialem contulit prseesse pastorem. O quant bene
ab urbe milliario in ecclesia suis praeclara meritis de illa meritus, quam sinceris es obsequiis excolen-
requiescit. dus, cujus orbitati acerbissima?, tam proesens, tam
34. Ex pridie Kalendarum Augustarum die, qua prsecipuum, tam denique familiare suffragium provi-
Confessor eximius sarcina levatus carnis, coelestibusB disli, quo non modo pfsesentibus consuleres, verum
est insinuatus sacrariis, tertius et quinquagesimus ipsis posteris quoque subvenires ! Urbem nostram
volvebaturdies 0, cum sacri thésaurus corporis pro- rerum natura dispositrix siccis locavit in rupibus,
prise refusus urbi, solemni nbsequio populorum exci- nullis'opibus fullam,. nulla situs artisve qualilale
pitur, atque intra principalis, cui sederat,d ecclesise munitam : hsec ne nomine quidem digna existeret,
ainbitum collocatur.-flbi per decem continuos e dies si tui thesauro corporis caruisset : quo quia illustrai!
ingentibus officiorum impensis excolitur ; donec om- mirifice meruit, eo inler cselera hinc gloriosius etni-
nibus, quse ad jus sepulcri pertinent, officiosissime cat, quo post apostolos nulla alia margaritum 'pre-
apparatis, non parva humani generis congesta mul- liosius servat.
titudine, ut Virum decebat apostolicum, sepulturse 36. Jam vero de supradiclse exceptionis qualitate
traderetur. Verum, quin in rébus singulis pro captu quid sentiam, ad plénum efferre non sufficio; quo-
impune cuique opinari licitum esl, non temere dixe- niam diu mecum multumque retractans, nec ipsa
rim , tantorum intercessu dierum non funeris so- animi salis hanc perspicacitate dh>cerno>Diemnam-
lummodo provisuin apparalui ; verum sacerdotibus ac que illam gaudii dixerim, an moeroris,. id vero in
popùlis e remotis terrarum undecunque occursuris, ancipili est; sed et si alterum sine altero proedicem,
quique, si sancti defuissent exsequiis, id vero ferrent G tantorum tamque religiosorura civium tum pietali
segerrime, fuit hac tumulandi Ponlificis dilatioue tum prudentise veraor derogare. Cujus enim fletibus
consultant. ora vacarent, quem ovilis pastore destiluti orbitas
35. Quod ergo sacri tui corporis prsesentia frui- admoneret? In qua id putabalur gravissimum, quod
mur, quod viri post apostolos splendidissimi glpriosa peregre obeuntis excessui devolissimos filios ne con-
memoria illustramur, quod denique, certissimura, cessum quidem fuerat interesse. TUudvero gaudium,
quo se,nostra fragilitas conférât, periculorum om- quant fuit ineffabile; quam puris affeclibus conflata
nium praesidiumobtinemus, prseraisso ineflabili san- lsetitia? Recipiehant patrem filii, tutorem pupilli,
cta? et individu» Trinitatis prseconio, tibi, Pater desperati consilium, trepidi firraamentum. O diem
sacratissime, grates omnimodas et habemus et agi- festivam, tantis uberem lacrymis, tantis gravidam
mus: teamatorem paJfiae, lutorem gregis, tuorum- gaudiis ; cui quisque (pro quisquis) non interfui t,
que prsedicamus patrem clementissimum filiorum, spectaculorum parte quam maxima caruit; qua nec
qui cum in augustis imperii sedibus ipsorum comppni urbem tristior, nec orbém afflâvithilarior.
posses manibus augustorum, tanloque apicem lo'care 57. Rite omnibus prseparalis, cum et confluenfiiim
diem 26 Novembris ; idque quia in theca lapidea Q ladia et Porcaria 8 Octobris, de S. Çdmilla actum
longe antiquissima, in qua servatur corpus S. Ma- jam est die 3 Martiipagi 242, ubi emendaiidus annus.
gnenlise, hsecreprsesenlatur in lecto moribunda cum mortis ejus.
tribus lantunt assistenlibus ei virginibus : tum quia b Si inipso itinere mortùse.sunt, vel non celebrah-
non plurés exhibentur in picturis ecclesia? S. Palla- tureo die, quoobieruiit(iter enim durayit ah.initio
dise. Diversant tamen a Magnentia Maximam fuisse Augusti usquP ad 22 Septembris) ; vel ubi per viam
evincit ejus tumulus el corpus, quseusque ad profa- in morbum inciderunt, diu decubuisse dicenda?sunt,
nationera Calvinianam anni 1567 Antissiodori in anlequam exspirâvérinl.
coenobio S. Germani servala fuerunt; ut palet ex 0 Advenit ergo die 22 Sëpteinbris, quo advenlum
Actis visitationis Sigueriana?; ubi etiamnum super- illum celebrari diximus in Conimenlario prsevio,
esse dicitur hoc ejus epilaphium Gallicuin: Hicjacet num. 4.
corpus dominas S. Maximoe virginis, quoecomitala d Puta ecclesioeS. Stepbani, quoe cathedralis esl :
est corpus S. Germani Ravenna usque in hoc coeno- non tamen ibisepultus fuit, ut mox patebit.
bium cum S. Palladia, S. Magnentia, S. Camilla et e Neinpe (ut sequètur n;' 37) usque ad Kalendas
S. Porcaria. Caeterumquo die colatur S. Maxima, Octobris, hujus rei mémorise, solemniter, ut anlé
taraetsi exstet ejus sacellum in laudato coenobio, ostendimus, consecratas. Porro. tolum hoc tempus
hactenus ignoranius. Castéllanus eam accenset ahe- rotundo sexaginta dierum numéro, sed minus,accu-
meris. complexus est S. Gregorius Turonensis infra
a De Magnentiaagelur 26 Novemltris; de SS. Pal- , rate,
cilandus, num. 41.
 1225 DE MIRACULIS S.. GERMANI.—LIB. I: 1226
nulla éssét requies, et qui convenerant, vix jam,£A basilicam, confidens se suosque ejus non parum pro-
regionis amplitudine caperentur, die Kalendarum ' vehi posse precibus, .cujus tanta tamqiie mirifica ex-
Octobrium iitlra sepulcri abdita thésaurus coeleslis slabanl insignia sanctilalis. Acipsa tempéstaie, cum
deponitur, tanto orbis lerrarum officio, tanta humani proefata Augusta sanclus Lupus episcopus venit de
c
generis pietate, ut luce clarius constaret omnibus superioris Burgundia? partibus ; quique non multo
hune summi in coelo esse meriti, cujus in terris post ad xvi Kal. Juliid, die funetus supremo, ex
tanla providebanliir honori. Locus sepulcri hujus regina?placito in eadem ecclesia decenter ac religiose
tum quidem perexiguum erat oratorium, in suo ip- compositus requiescit ; quod Pario pênes nos im-
sius prsedio, marlyris Mauritii meritis dedicaluin a, pressum marmori cuique légère cupienli scriplura
quod vir splendidissimus supra memorato quondam prodit anliquior.
Saturno delegaverat, ut sub professione sacerdotalis 39. Exinde major Clolharius, prsenominatse Crote-
liluli martyrum memoriis inibi deservirat. Necdum childis filius, regni sublimalus in solio, maternoeque
immanitas ethniese superstitionis obsoleverat ; adhuc devotionis fidissimus exsecutor et liserés, post geni-
Christianitas arctis obsessa finibus angebatur, fanis- tricis excessum super adorandam beatissimi Germani
que per orbem usquequaque vigentibus, Christi ec- memoriam per manus sancti Desiderii, ejusdem lune
clesiis extruendis modicus ambitus, exiguus impen-.IB urbis episcopie, regalibus expensis fredam{ compo-
debatur et cultus : nondum se circa talia fidelium suit; quoe oro argentoque elegantissime decorata, in
ardor effuderat ; quorum in regionibus ante Germa- nostram quoque duravit setaiem, auclorem mini-
num sanctissimum ingens quoque raritas existebat. strumque operis insculpiarum sibi desigoans suffragio
Cum enim ipse in urbe sua sepuraus ordine ecclesiam litterarum. Quin eliam memorabilis ejusdem Clolha-
rexerit, clarat profecto, quod hi, qui ante ipsum rii conjux, Inguiidis nomine, cum religioné famosis-
exstilere pontifices, obluctanlesibi soevientium rabie sima, tum etiam largitatis et diligentioe erga eccle-
paganorum, minus libère, minus plene religionis sias singularis, sepulcro beati Germani per idem
fundavere primordia ; cui tamen hic, cujus nobilitati, tempus plurima vasorum palliorumque obtulit orna-
virluti ac sapientia? passim obniti non poterat, multi- menta ; inler quse calicem egregium aura splendidis-
moda suo tempore contulit incrementa. simo gemmisque compactum vidimus, proetiosis re-
ginoe memoriam insertis litleris proeferentem, quse
GAPUT IV, munus hoc per manus supra nominali Desiderji pon-
Basilicas S. Germani et sepulcri magnificenlia regia, tificis beato Germano devota conlulerat,
miraculis assiduis decorala. 40. Locum sane illum, ob sacri privilegium cor-
38. Progressutemporum sacra? fidei circumqua-( C poris, miraculorum gloria semper exstilisse frequeit-
que.prolatis insignibus, cum et ipsi quoque Franco- lissimum, nemo impune dubilaverit. Ea quoniam
ru» proceres edictis colla coelestibus summisissént, nec numéro colligi *, nec personarum, in quibus pa-
venerabilis et monumenlis condigna perennibus trata sunt, nomina poterant relineri (ut soient cito
Crpîechildisb regina, magni principis Clodoveiuxor, data ac suppelenlia qusequevilescere) incurise pari-
spiritu tacta divino, supra sancti tumulum ponlificis ter et oblivionis squaloribus obducla torpuerunl :
ingenlis fabrica?atque operosseamplitudinis exstruxit quse tamen exstilisse perplurima, ex eo saltem colli-
« In Hist. epp. Antissiod. càp. 7, de Sancto nostra obiit vero Clotharius illé anno Christi 561. Quo-
dicitur : Fecit et basilicam in honore sanctorum mar- modo ergo vel prima ejus conjux; vel huic ipse diu
tyrum Agaunensium Mauricii scilicet, sociorumque superstes, rnunificentiain suant in hune locum ex-
ejus ; ubi et hoecdona oblulit, Wàrchiacum in pago promere potuerunt per manus sancii Desiderii epi-
Senonico, cum universis appendiciis suis; in pago scopi Anlissiodorensis, qui juxta Hisloriam episeo-
quoque Antissiodorensi Corvallem cum appendiciis pôrum illorum cap. 20, sedere primum coepil sub
suis; nec non et Molinis, simililer cum appendiciis finem sseculi sexti? An forte Clolharius primiis per-
suis. In quo etiam oratorio sanctum Saturninum viloe peram pro secundo accipitur? Âtqui huic nescilur
probatissimum, suumque discipulum, ordinavit pre- conjugem fuisse lngundem. An Desiderius per er-
sbylerum ; ul sub professionesacerdotalis liluli marly- 1J rofem pro alio quopiam ejus decessore posilus ?An
mm inibi memoriis deserviret. potius énorme vitium dicemus esse in chronologia
b
.. S. Grotechildis. Acta dedimus die 3 Junii a Desiderii, lit passim alia occurrunt in ista Histo-
pag. 292, in quibus hujus rei nulla sigillatim fit ria? Non bbstat certe epistola S. Gregorii Magni
menlio. ibidem adducta, tanquam inscripla Desiderio epi-
« Puta, ubi regnum olim Burgundise fuit, cujus scopo Antissiodorensi : nam juxta Gregorii Ré-
regia sedes erat Arelatum. Porro cujus Ecclesioe.. gislrum, lib. vu, inler epistolas indictione secunda,
episcopus hic Lupus, fuerit, ignofatur. Yidesis con- sive anno Christi 599 scriptas, habetur hsec eadem
jècluram Mabillonii in Anualibus Beiiedictinis ad centesima décima sexta, inscripla tantum Deside-
annum Cbrisli 593, num. 40. rio episcopo, sine loco sedis. Putat vero ibi Ma-
d Eodie tamen a majoribus nostris omissus est, billonius Desiderium non hune nostrum designari,
quaniumvis hiç sanclus vocelur, sicut et in epitaphio sed Viennensem. Adisis illum in Annalibus Benedi-
ejus in crypiis Anlissiodorensibus coenobii S. Ger- clinis ad annum 622, num. 54.
mani; ubi et corpus inventum est ab illuslrissimo f Freda; ut probat Cangius, esl ornamenluni vel
Siguierio, in visilatione ssepius memorata anni 1656 umbraculum, quod perinoduiii oediculoeferelris et
omissus esl, inquam , quia de culiu, ut opinor,
' non capsis sanctorum superiinponi consuevil.
-salis constatai. . <• s Vide tesiintonium consonum S. Nicelii ep. Tre-
e Clolharius I Gallia? tandem monarcha, plures virensis supra produclum, in Commenlario ad Acla
habuit uxores post lngundem , qui prima fuit : . S. Lupi ep. Trecensisg 1, mira. 5, p. 51.
PATROL. CXX1V. 39
4227 HERICI MONACHIANTISSIODORENSIS 1228
gère possumus, quod noniiulli adhuc seniorum su- j^ posuit, et sancti festa per singulos annos fideliler
perslilcm agunt vitam, qui se anie foies sacri hujus celebravit.
lemplï innumera patralorum signoruiii appensa vi- 42. Quodam autem tempore ad supradictam basi-
disse confirmant insignia , qûse ab energumenis, licam, in qua reliquise conditsé sunt, cum Avilo,
debililius, surdisque ac niiitis revalesceniibus loco avuhculo meo, Arvernoritm aniislilô e, acceSsimus.
deposila, divinorum erga inûrmos beneficiorum uli- Ubi cum sanctus pontifex jejUiiusingressUs fuisset
lem diu reprsesenlavera memoriam. . hora quasi décima, omnes qui cura eo inlravimiis,
41. Denique et Gregorius, Turonorum an listes, odorein lilibrum rosaruihque nàribus liàiisimus ;
miraculoi'um curiosus indagator ac studiosissihius quod nobis beati Gerntani prsesiltura meriio, non
editor, nonnulla ad hujus el per hujus beaiissimi àmbigiiiius : erat enim mensis nPriùs. Àctunl vico
Patris nieiivpriam pairata commémorai; qua? suis, Musciacas f. De his Gregorius ila. Quibus prsemissis
ad ea, qua? nosiroeyel propi'nquavëruiil, vel aécessë-
quam noslris, verbis inlima'nda maluimus, né ré!
runl oetali, slyli sériera Iraïislërânius. Vërum, quo-
absque pralio opéra? pennùtaia? ouiddam fidei de- niam spiriialibiis splrilalia sèininanlur, digiiitasqùe
trabantus. Domîni in sërvoruiit pïobiiatë pèrpeiïdltiîr, ration!
Germanus, inquit, gloriosus confessof in urbe] B proximum judico brévi osiéndere ïanti Patris meri-
Ravenna a obiil, inde vérô levalus, post dies së'xa- tis divinùni erga loci incolas iavorém iii fine maxime
ginia adcivitatenï Anlissiodorum delatos, sepullurà? clàruissé.
mandalus est. Tempore autem Teùdechilda? regi- 45. Esbpo vocabulum cuidahi jtuérolo fuit, qui
na? b Nonninus quidam iribùiius ëx Arvëi'ho, de cura vix quinquë aiinoram iiifaniiam coiitîgissé't,
Francia, post reddita regïnoe iributa, revéftens, sancto ordini a parenlibus mancipatus, prout lenera
Anlissiodorensein urbem adiil, causa tantum reli- aitàs pal! poterat, primis littérarùm chàraeféribus
gionis; provolulusqùe ad beatissimi Germani sëpùl- ludo quant serio ? fôrmaba'iur. Is dysèritéria comp-
crum, cura diutissime orasset, extradé de vagina lus, ingentis languoris môiëslias àngùslo in corpora
tigi'ô °, lapident, qui super venerabile sepulcrum folërabat. Malu'tini. cujusdairi dllïi'culp à 'sehiorùm
'
habebalur, ncmine vidente, percussil; dequoexcussà ù'iio, qualiïer se agérël; pérc'ohiâlu's, èuricla sibi
particula modica , tanquam seneus diriguil; ita ut respondit coi'isiâr'é sàlubfia ; lèclibhis susétèrioréni
i ullum membrum posset ullalenus vindicare d, aùt se paulo anle ex memoria reddidisse ; quse causa
vocem émiliere. Videnles aulem eum pueri sic humi alacritatisei securitaiisque plurimum conlulissei. De
jacere, nesciebanl quid ei evenisset : accedens vero qualilale ejus. leëtipnis interrogaius,.éëntësimi dècî-
unus eorum, cum "eum interpellasse^ nullum ab C mi seplimi Psalmi primum versûra ultra ejus selatis
eodem responsum accepit. Tum ille, ut erat rigidus, tenàciam proferèns, Confilemini,' ait, Domino, quo-
in corde suo intclligens se damnalum, volunt vovit, niam bonus, quoitîam in sséç'ulumfiiîseri'cordiaejus.
dicens : Scio nie prscsnraptuosum exstilisse, bealis- Cum id nec scripto dicé'rë, heC per seialëm vel usùin
sinte confesser; sed devolio exegit ut proesuraerem; memoria? insinuarë poluerit; a quo rèm didiceiit,
el ideo, si me dignaris absolvere, et ad propria cuiù posi'iilaius : Non vidëtis, ail, parVulos scalse hujus
tua gratia redire permiseris, in basilica bas reliquias ëxcellentissinta? conhisos gradibus âd cceleslia"con-
condens, feslivitalem tuam devotissime annis singu- iéndentes? Non pluVaèffalus, ut fihém verbis, vitse
lis celebrare curabo; Cujus elàusuht' murmur. ,vir quoque terminum fixit. Ceitissimunt est aitgëlicos
sanclus inlelligens, eum absolvil et àbirë pérmisit sjiii'ilus habiiudinë puërriruhi ejus îiinbcenlia? Deo
incolumem. Qui venieus, reliquias illas in. ecclesia Jtlaciia? demimstralos, ahiniam quoque frâgilïtaiis

a Sic omnia nostra mss. Apud ipsum tamen Gre- facère, ad sués usus convértere, ni eo possis uti pré
gorium de Gloria conlëssprum, cap. 41, quod hic arbitrio luo ; quôd sane mèlius est, quant quod in
exscrihitur, pro Ravenna legitur Roma ; sed maie, êdito Gregorio legitur, judicare, vel in' Herici edir
sallent in plerisque codiclbus tiiss. et edilis. tioite Labbéaita,indîcà're. •
b Teùdechilda! reginoe; non illius , quam, ut alias D e Sic iterum codices nostri ; licet âpùd Lahbeum,
plures, ex humili loco sublalam légitima? conjugi et in ipsius Gregorii editione tantum habeatur, cum
lngoberga? superlnduxit Charibertu», Parisiorum Avilo episcopo. Patruum habiiit appellatque Gre-
rex, Clotharii primi filius, anno 567 vita defuitCliis, gorius S. Galiiiin, qui Avitum in ecclesise Claro-
el de qua plura S. Gregorius in Hisloria sua Fraii- raonlana? gubernaiione praecessil ; sed S. Avitum
corum lib. iv, cap. 26, refert; sed alterius, quse hune, de quo tamen (ut pote suo in sacris lilteris
fuerit Tbeodorici, usque ad annum 554 Austrasia? aliquandomagislro) ssepissimememinii,nunquain vel
régis, filia, Tlieodeberti anno 547 vivis erepti soror; avunculi yel ullo consanguiiiitalisalio tilulô nuucupat.
1 Musciacas-, vulgo Mauzac séii Mozac±in pago
de qua pliira vide apud Valesinm Rerum'FraiiciCa-
rum lib. vti. Consule el adnotâta ad Gregorii Hist. Ricomagensi apud Arvernos. -
Franc, lib. iv, cap. 26 iit Opefura ejus editione Pa- s Ludo quam Séria , Chifïlelius legit ludo quam-
risiensi anni 1699. serio. Sed quidni sénsuS esse possit,: puerura ""vix•
<=Tigre, id est cultro majore, ut ad marginëm quinqiiennëm non serio instruclum fuisse;, sed ludo ;
codicis Lugdunensis adnolalur eadem manu, qua ut qui séria? instructionis per aetaicm capax non -
texlus exaralus est. Ensêm intelligil Cangius in esset? Patet vèio' Kinë, quam lenera- olim setale
' Glossario. liberos suos pii parentes sancto Ordini, seu mona-
d Vindicare ; ita codex Lugdunensis, at Yaleel- ehorum disciplina?, mancipaverint. De se ipso Heri-
lensis et ms. Chifllelianum vendicare, quod eodem cus id asseniit supfà hn Epilogo ad Vitam iiictricam,
redit. Est aul vindicare seu vendicare, aliquid suum num. 176.
 1229 DE MIRACULIS S. GERMANI. — LIB. I. 1250
exemptant compede suscepisse. Aliis ipsam quoque: A intercludit. Hujus decipulas, quant subdolas, tara
iinminenlis decessus horam novimiisravelalam ; ad- subtiles, subduclo cavere monemur exemplo. Quem-
eo met lavacra el vesliura mulaliones,prout morluis dam Senonici ruris incolam, pecualis cura? diligentia
exhibenda erant, ipsi adhuc viventes ultro proevene- rem familiarem non segniter exercenlem, conligit
rlnt. Nonnullis ejusdem beaiissimi Patris persona prPprium filium providendis pascendisque suibus
vultu venuslissimo, reverenda canitie, ponlificali di- praefecisse. Hune antelucano diei cujusdam, ut fami-
gnitale conspecla, et consolaiionis plurimum et se- liare talibus est, a somno experreclum, sues in pas-
curitatis non parum exhibuit. Hoc e multis non Cua ducere cum proecepisset, puer sili correptus
extraordinarie ferlasse leligerimus; utpalamliqueal, vëhemenlissima, raptim se ad silulam conlulit, haus-
hune dévoie sibi obsequenliura anxie curant gerere tumque laticem absque salutaris proemissione signa-
fàmulorum. Hinc ad reliqua iranseanius. Culi incunctanter absnmpsil : ila vis ardoris (ihsli-
44. Iminoderata guloe appetentia, ob quam omnes gante, ut Iiquet, dsemone) medullas adolescentis in-
peccato morlique succumbimus, levé putalur et lu- vaserat. Liigendum dictu ! uno miser eodemque
dicrum; sed quo cavetur minus, eo atroeius perîmit. itauslu et pestera glulivil et poculuni : confestim
Hanc vir sanclus cum in semetipso exslingueret', -namque allisus a dsemone, lortnsque diulissime, ca-
tum quod in aliis quoque sibi displiceal, studuit B lenis adoicilur, clauslrisque validjssimis cohibetuy.
commendare. Ul fidelibus mos est deyotionem suam, 47. Cumque per tempus aliquod irrequipla mise^
quibus possunt, modulis declarare; ante sacri sepul- ria urgerelur, salubriore parentes alflati consilio,
cruni corporis strata jacebant poma aulumnali viri- ad famosissimam B. Germani memoriam deducen-
ditale vernanlia ; qua? ut diversa gênera, odore quo- dum decreverunt; credenles quam verissime im-
que gratissima, geminam accedeniibus aspeems ol- mundos spiritus sacri corporis proesentia? cedere,
faclusque sui graliain rainislrarent.; inlerea, populis cujus virlulent et mérita conslabat eos freqiieniius
ad beati feslum prsesulis ex more fluenlibus, quibus- expavisse.Td cum fecissent, applicitum solo puerum
que permillebalur accédera, sacri pavimentuui lecti ante sepulcrum venerabile porrexerunt, votorum
religiosa veneraiione deosculantibus, e rùrë, cui •summam uberlâleoralionis et fleluumobnixiuspro-
Wanlilla.vocabulum est, distatque ab urbe hôil plu- sequentes. Fratres quorum erat oflicii religiosis
rimum , rusiicorum quemdam conligit intéresse. Is locum excubiis observare, et emeiatu pueri et pa-
pculorura gulaeque caplus illecebra, manu sacris in- rentum devolione permotij acceduni continus,; ad-
jecta, pomum clanculo rapuil, ac tanquam eo volu- hibilisque ecclesiasticis exorcismis, levamen misero
ptali morem gesturus, abscessit. Hujus lemerilalem per sacri virlutem prsesulis deprecantur. Permodico
e ve„sligiocornes ullio casligavit : nam, ut esu pomi ^ horseintervenienie curriculo, surgitincolumis; loelis-
illicïlo satisfecit dë'sidériô',ihiérdiclo loquéndi usu, que parenlibus perceptse secum rendit gaudia sani-
mutus effecuis, réuni se criminis miser agiiovît. Huic talis. Supersuni hodieque quamplurimi, qui se rei
calamilati finem arinùs imposuil; cum solemnilalis gesla? inlerfuisse, salis subnixa relatione fatentur.
ejusdem annuo remeanie spectàculo, sancii sëpùl- 48. Rem et omnino cavendam et plurimis in-
crum repelens, fletu rëalùrit diluit, votisque addictus cunctanter expertam prseterire injurium duxerim,
quamplurimis, loquelàiii pariter et veniam reporta- cum constel in rébus quoque miniiuis maximam
vit. Hoc prius comperluni non est, donec is, in quo interdum eminere divinse virlutis evidentiam. Cum
;peraclum fuerat, rei gesla?sériera indicarët. ld actum -enim sacrosancli memoriam confessorjs continuis
est ea, quoe Kalendis Oclobribus evenit, feslivilate, inlro extroque palam sit radiare miraculis, in per-
quainque ob sacri ejus deposilionem corporis splen- juros quoque non segnis probatur ultor existera;
didiorem cseleris prisca veterum commendavit au- ut liquido emineat, sanctorum pignora humanis
cloritas. interdum ausibus non impune lacessiri : nam si
, 45. Rus quoddam nobile Yastinensis pagi Cordibi- quis aul cupiditatis illectu, aul animi perlinacis
lias dicitur, e cujus incolis quidam annis puberlaiem mendacio patrocinari definiens , sallem
j. impulsu ,
inducentihus infausta genuum debililate ntultalus, in armilla januse a jusjurandum expiera prsesum-
ad proefa'lsecoitcurrens festivilalis gaudia, naiurali pserit, hune quod sit reus perjurii, tum rei fami-
reformâlus rëctiludini, cujus quam maxime erat in- liaris dispendio, tum corporeoe damno valetudinis,
digùs, oritàioe s'écum retulit munia sospilaiis. absque dilalione, pedissequa corripit ullio, dù-
46. Institulioite aposlolorum principis informa- risque implexura nexibus , aut, cila satisfaclione
mur, contra veternosas malkgni hoslis astutias, spi- liberum, aut proximo inleritu efficil condeiniiaium.
rilales et indefeclas constanter exercere vigilias, qui Id non inlegri solum corporis proesenlia meruit;
tanquam leo Dominicis semper infeslus ovilibus, verum eliam ubicunque locorum sanctilatis ejus me-
incautum quemque et negligentem excipit, laniat, moria colitur, reverentise tantum obtinuil; ut in

a Armilla januoe quid sit, non reperi hactenus.
Suspicor anniilum significari (hani el pro annulo
armilla sumilur) quo' janua solet ab egredienlibiis
atlrahi, ul a foris occludi possit : ul sensus sit :
Nam si quis, occlusp eliam templo vel sacello S.
Germani, ad januant foris consistons, et vel annu-
lum januse coniingens, pejérare ac falsi lestenj iiiyp- _
care ausit sanctum ptoesiilem, hune quoà -sit jèût
perjurii, etc.
 1251 HERICI MONACHIANT1SSIODORENSIS 1232
basdica, Germain consecrata nomine, nemo fere, A esl : horum in collegio surdus quidam advencrat;
tametsi immanissimus, audeat pejerare. cui cum aliud noit suppeleret hospiliura , noctu
49. Jam vero circa ipsius sepla sepulcri quanta anlc fores ecclesise, lapide Capiii supposilo, cu-
se virlule proesenlem exhibeat, hi maxime et evi- bitavit : die reddito somnum exuit ; moxque, se
denter experli sunt, quibus ejusdem, ut vera dicam, beatissimi Germani obtentu damno caruisse au-
sancti sanctorum speçialis est deputata cuslodia. rium, impendio Iselatus est. Lapis, ejus subjeclus
tulit teslimonium sanilati, quod, eo
Fréquenter namque oleum lampadis ante sacrum capiti, receptoe
lumulum dependeniis excrevisse deprehensum est; surgente, cruore perfusus apparuit. Pro recuperata
cum quindecim ferme diebus lolidemque nocli- salule votivas egit gratias, maturanlesque iter so-
-bus inexslinctum raanens, nihil iraminulioiiis pale- cios incunclanler proseculus est. Huic rei mullorum
retur. adhuc, qui id inspexere, superstilum pracsentia
*
50. Illud quoque non negligenler excesserim , suffragatur.
•55. In
quaitlam locus sacer obsequiorum exigat diligen- pago Laticensi, qui Lingonicse defert dioe-
liam ; adeo ut, si lucernam, qua? proprie sanctis- cesi (vulgo de Langres), fundus est notissiraus, La-
sirao deservit corpori, per noclem exslingui conti- driacus nomine, apud quem ecclesia est hujus pre-
"
gerit, itulla indulgealur custodibus requies, nulla liosissimi proesulissacrata pignoribus, quoe montano
poliendi somno facullas, donec defecti impensa sita in culmine, aliquantum a villa longius dislat.
luminis accuratius reparelur. Interdum tanquam Quamobrem nonnulli Lingonica? pra?sules civilalis
cujusdam manus impulsu molestius impelunlur ; hanc diruere, et aliam pro ea inlra villa? ambi-
ut nemini impune dubitare liceat, débita loco ser- tum inslaurare conati basilicam, frustra consum-
viiia non inepte nec segniler exercenda. ,Quid nte- psere operam, cum id non semel, née bis fuerit
niorem, nonnullos ante hujus reverendi aram se- attenlatura : nam quotiescunque sacrum altaris
pulcri in oratione secrelius procurabentes, loci lapident ob reliquias elevandas amovere tenlarunt,
concussu precunt elficaciam, coeleslisque respe- lanto fixus pondère perseveravit immobilis, ut facile
clum facilitatis persensisse ? Omitto sacri hujus adverieres antiquum loco cultum averlere divinse
nominis invocaiionem mullis quoque absenlibus ac non esse permissum provideulise. Quo iri loco, cum
periculo proximis prsesenlissime subvenisse. semper mira palrentur et maxima, in splendidis-
sima tamen festivitale Kalëndarum Octobrium di-
51. De pane vero ejusdem ccenobii multa et
mira languentibus remédia provenire, pervulga- vina copiosius bénéficia dévote confluentibus ingé-
tissimum est; adeo ut, si quis, quanquam de-1Q runtur.
cumbens validissime , hujus afficialur desiderio, 54. Quodam itaque lempore, cum ad proefatse
efficacissimura esse reducis putetur indicium so- .celebrilatis annuum diem populus ex more cou-
spilalis. Hoc non incolarura ascribimus sanctitati ; flueret, ex villa, cui Marcenniacus vocabulum est,
verum et dévote postulantium fides obtinere talia, distatque a loco supradicto non plurimum, mu-
et beatissimi Germani meritum, cujus nomine lierem captam oculis contigit interesse. Hoec in-
panis inscribitur, mullo valet prseslare majora. Tua gressa basilicam, precibus ac volis uberrimis suse
hoec sunt munera, Chrisle, qui in tuorum mirabilis csecitati remedium fiagitabat ; cumque sacroea fide-
es virlule sanctorum ; dumque hos miraculis cla- libus vigilioe débilis agerentur officiis, universo id
rificas eorum, nos imitaiiongm inflammas. Haec speclanle conventu, coepit ex ejus oculis gullalim
de his, quse circa sacrum ejus corpus ut gesta sunt; cruor eflluere. Inlra horas brevissimas omnimoda
autgerunlur, excerpla quam verissime, fastidii for- discussa caligine, redeunlis diei jubar cernere,
lassis evasere nauseam palrocinio brevilalis. Hinc el dare omnia videra promeruit; diem illam gra-
paucula de illis locis, in quibus ejus veiierantur reli- liis exegit et laudibus ; peractisque sua? répara-
quias a perstringenles, ad libelli finem ocius prope- tions sâlutaribus, votorum plena remeavit ad
ramus. D propria.
CAPUT V. 55. Annus sequens ejusdem gaudia feslivitatis
Miracula in aliis S. Germani per Galliam ecclesiis revexerat, interque turbas properanlium quemdam
facla. ex familia sancti Mammelis c, ejusdem colonum
52. In coenobio Meleredensi b major ecclesia villoe, invalidum loloque corpore reptilem, contigit
hujus prsecellcntissinii Patris nomine dedicala co- advenisse. Is, dum se ex animo ad Deum contulit,
gnôscilur. ld ccenobium gcnli Britonum Romam beali obtenlu proesulis nalivae recludinis columen
infaligabililer expeteitli et pervium el familiare multorum in prsesentia recuperavit. Quotidiani, ler-
a Videtur ergo in singulis ecclesiis, de quibus ad an. 721, n. 47 et alibi.
nunc agel Hericus, aliquid olim fuisse reliquiarum c S. Mammelis, sive Matnantts M. subintellige ba-
S. Germani. silicse. Celebris in Galliis hic marlyr evasit, ex quo
b Meleredensi, aliias Meleretensi, Melerensi, etc. S. Radegundis regina reliquias ejus sseculo sexto ex
nunc vulgo Moutier, in pago Antissiodorensi ; de cu- Oriente oblinuit. Ejus nomine Lingones sseculo
jus fumlatione Robertus monachus in Chronologia duodecimo, post impetratas quoque reliquias ejus
post, ann. 729, et fusius Mabillonius in Annalibus insignes, calhedralem ecclesiam dedicarunt.
 1233 DE MIRACULIS S. GERMANI. — LIB. I. 1234
tiani, quartanive typhi assidue percepta remédia, A moxque prsesenlem experla Deum, naturalibus or-
perenni febricitantium concursu locum frequenla- ganis réslilula convaluit.
lissimum reddidere ; quorum nemo levaminis expers Ex villa Lusciniaco mulierem loto contractant,
redi'it, quisquis ad sancla limina fide pleiius ac- corpore, Teduisam nomine, fama hue miraculorum
cessit. adduxerat. Hoec, beati Patris suffragante'merilo,
i 56. Loco sane illi, rebusque ad eum perlinen- inembrorum decus cum rectitudine consecula, con-
tibus, violentiam non inferendam, lemerarii quis- sciam se hujus beneficiis pluruira dierum servilio
que experli sunt. Quodam namque cum suis iter declaravit.
continuante comitibus, unus eorum, cui id genus Hujus sane loci non esse simplicem majeslatem,
officii incumbebat, equos, quibus in ipso utebanlur plurimi quoque, diversa febrium accessione vexati,
ilinere , prato ecclesioe inducere nitebalur ; cui cum ssepius probaverunt. Alcharium quemdam, quartano
a quodam ruslicorum diclum fuisset, beat! Ger- impetu desperabiliter tabescentem , illuc contigit
mani esse pratum, tantique nominis respectu ab adrenisse : ecclesiam subiit, excubias egit, seque
ejus invasione parcendum; ille verba sibi tantum potentissima beali Patris ope quam celerrime sospù
dari exislimans, equos nihilominus introduxit. Pri- tati redditum, ingentïbus proeconiis declaravit.
mus qui ingressus esl, mox ul herbam dentibus B, Agius, ejusdem loci presbyter, tertianam diu pas-
carpsit, damnabili deformilate mullatiisj est, in effi- sus inerliam, ut se dévote ad Deum contulit, obtentu
giem X litlerse faucibus per transversum distorlis. beati prsesulis céleri donatus beneficio, importunam
Equorum custos, inspecto negolio, reliquos quam mox pestem excessit.
celerrime abigens, proventum rei domino nuntiat. Beatus, ipsius basilicse clericus, quotidiana inquie-
Is offensa? poenitens, candelam ad modum equinse tudine acriter fatigatus, divinas per beatum Germa-
longiludinis pro piaculo delulit, sanctoque salis- nuot medicinas expeliit; seque repente Irequiela
faciens Germano, vebiculi (i. e. equi) reparationem molestia exemplum sensit.
obtinuit. E multis pauca perstrinximus, ne locum 59. Si universos apud hune Iocuin nostra tempe-
tantis insignem privilegiis prseterisse videremur. slate hujusmodi ereptos iricommodo memorare ve-
57. Hinc Pauliacum, villam ruris Senonici, vel liwi, parabit, credo, tsedium numerositas occurren-
compeudiosius memorare, non tara vicinitate loci, - tiunt personarum. Parcendum itaque talibus, atque
quam dignitate compellimur. Fundus ille ad beali ad reliqua oedificalioniproficua concedendutn.
Germani perlinens polestatem, ecclesiam quoque Ejusdem loci mulipr, Doda nomine, sacras ferias
habet et nomine ejus célèbrent, et virtutibus prae- negligentius traclans, ipsam quoque diei Dominicoe
eellentem; quas quoniam vel difficile vel impossi-' ^ niajeslatem , Cbristianis omnibus propensius obser-
bile est aut numéro, aut ordine explîcari, omissis vabilem, ausa esl lanificio «suali violare. Temerita-
iis, quoe veteravit anliquitas, pauca ex illis quant tent operis excepit continuo severilas ultionis : ina-
succincte conlingimus, de quibus si incidat dubie- nus ad illicita consueta?, necessariis mox deslituun-
tas, multitudine leslium obruemur. tur. officiis; actumque est, ut nec natura? possent
Antissiodorensis pagi accola, Pelrus cognomine, salisfacere, quse Auctorem naturoe in profanatione
conlractione genuum amiserat naluralem com- suoe diei non timuerant provocare. Tandem misera
nteandi usum. Vola concepit; ad sancla limina reatum agnoscens , ad beali Germani. se suffragia
replabundus accessit; mox débilitai! subtraclus, contulit; ne talia deinceps ileraret, volo se inlerpo-
Beali Germani patrocinio se promemisse gavisus sito obligavil; clenientissimi Patris facililate mise-
est solidam gressuum funciionem. Sabbella dudum ricordiam consecula, sub. multorunt conspeclu et
familiarîa suspensa pro foribus, rei gesla? argumenlo sanitatem manuum el eriminis veniam raportavit.
fuére diuliu's. Ejusdem impiatione diei Nonnula [al., nonnulla]
Ex vicino fundo, cui Blariacus vocabulum est, mulier manibus ilidem contrahi meruit. Criminis
' conscia ecclesiam adiit; vota muliiplicavil ; beali
mulier, Nonuula nomine, contractai totius corporis n
Patris interventu incolumitatem cum emendatione
penitus inofficiosa, ad eamdem basilicam gestatorio
se contulit; moxque beati Germani merilo officiis vitii domum revexit.
restiluta decentibus, et salutis et gaudii plena re- Item alia, Fredegardis nomine, simili pro crimine
cessit. eodem mulctata est supplicio; et facti poenitens, et
de misericordia non desperaps , ad proefatum locum
58. Altéra ejusdem villse mulier, Aida ex parenli-
secontulil; faciera lacrymis, coelum gemilu onera-
busnuttcupata, nihilominus coniracti corporis damna yil; sacerdos loci pro recuperalione infelicis publi-
deplorans, gestatorio se illucferripetiit; atque, prse- cam orationem adhibuit; beato intervenienie Ger-
sentis suffragio medicinoe membris m priseum ce-
mano, et'facinori veniam et manibus promeruit
dentibus, valens ac loeladiscessit. • -
sospilatem.
Ex agro Antissiodorensi, Pralilis diclo, item alia 60. Quoe vero ad locum hune pertinent, sacra
mulier, Berlindis nomine, artubus ipsa quoque con- esse, nec in usus cseleros perperam transferenda,
Xractis, prsediclsebasilicse vehiculo delala successit; frequenli proesumplorum castigatione patefacluin
orationi se -dédit ; vola apud Sanctum deposuit : est. Loci ejus sacerdos (ut solet insipientlum animus
 1255 HERICI MONACHIANTISSIODORENSIS 1236
circa talia fore incautus) ex finie, quo signum eccle- A tum proesentissimum affërebat. Interea a nonnullis
sise dudum pulsari consueverat, capislrum equo» curiosius perconlala , in qua sibi bealus Germanus
imposuit. Mox liquido claruit, rem semel sacram,, apparuisset. effigie , personam se vidisse lestabatur
domesticis usibus non decuisse conduci : ut enimi vultus dignilate splendidissimam, staturamediocrem,
equino capili inductum est, cuncta, quse funis com- capilli qualitale decoram, mista tamen canilie reve-
plexus fuerat , ita derepenle absumpta sunt, ut uni- rendant. Hsec et alia dixil se in eo notasse signa,
versa caro cura pttis et cute ossium tenus ferroi quoe nonnulli eorum, qui sacrum ejus corpus, cum
putaretur decisa. Sic equus ille innoxius, temerita-• transferreiiir, quondam tractare meruerunl, quam
tis aliénée de cseteroservavit indicia; quippe qui nec; simiUimeseasseruiitperspexisse. Huic miraculo lot
carûis plena?, nec cutis solidoe,nec pilorum deinceps; exslitere testes, quot ad hujusgeneralis conventus
recipere meruit recremenla. spectaculum e cunctis regni partibus occurrere po-
Ex rure, cui Villaris nomen est, mulier, Maria tuerunt.
nomine, ad locum hune sub proetextu orationis ac-
CAPUT VI.
cessit, naclaqne opporlunitalem sacrilegii, linleum
de ambone subduxil, domumque cum furto régressa, Continualio miraculorum variis locis ibidem ejus i\o-
», mine dicalis palralorum.
profanos renés sacro legumento proecinxit. Illico B
totis arlubus dissolula, cura detrimento corporis: 63. Sanclissimus et in oplimis quibusque prsecla-
sensit proesentiam ullionis. Mox facli poenitens, rea- rus Remigius, Rhemorum ponlifex.preliosus,.honore
tum agnovit, seque ad locum , quo maie prius accès, Germani beatissimi in loco, quo sepeliri deereverat,
serai, reporlari peliil; publiée confessa delictum, quique ab urbe Rbemensi milliario ferme distat>
sacrilegii nefas lacrymis expiavil. Sic sacerdolis et propria manu, ul veiuslissima Testamenti ejus pan»
populi inlervenlu clemenliam meruit; ac deinceps, ditauctoritas, exslruxit basilicam. Hoec ut anliqui-
beafo miseranle Germano, cum incolumis, tumi laie longoeva, ita quoque miraculorum perstat splen*
etiam castigala recessit. His et similibus locus ille, dore clarissima. Horum aulem duorum fèsla ponlir
frequens privilegiis, facile sibi famosum revereniia? ficum Kalendis Octobribus mundo pariter illuxisse,
titulum vindicavil. vulgo quoque nolissimum est. Ad hoecsolilo céle-
61. Prselerea in pago Rotomagensi regius flseus. -branda speclaculo ad locum supradiclunt, quo scili*
est, quem incolse, ob palatii antiquitatem, Veterem cet sanclissimi Remiga corpus quiescit venerabile,
domum nuncupànl; capella palatio contigua, bea- populus ex more confluxerat. Faclum est ut officiis
tissimi Germani famosa nomine, illuslris meritoi vesperlinis exactis, gëneraliler, ut in coenobiismos
signorum dote summam sibi facile veneralionem G *- est, universa vulgi concio a septis ecclesioecusiodiim
ollinuit. Unum erit proposita? sufliciens brevitati ; insiantia pelleretur. Contraclum quemdani amici
quod eo memorare compellimur, quo publicum sci- vehiculo delulerant, quem a beati Remigii expulsum
mus. Rex Caroln's a hue fortasse devenerat, cum! templo, in prsefalam sancti Germani basilicam, quod
Herispogio duce Britonum placilaturus, ac séria, pro foribus consisterai, intulerunl. Ibi per nocteni
quseque de regni negotiis tractalurus : illuc , ut in! aliquanlisper excubans, beaiissimi Germani meritis
tanto conventu assolet, immodica turba pauperumi sospilali reddilus, naturalibus gressuum officiis de
midecunque confluxil ; inler quos puella quoque, çoetero perfrui meruit. Ita vir aposlolici culmiuis
muta adfuit, familiaris inopioe malum quserilandse, eliam sua? commendavit suhlimia dignilatis, osleiir
stipis ariificio docla temperare. Ea, quod hospitii dens se in ejus celebriiate diei locum obtinere proe-r
facullalem non reperit, inlra capellse ambituni con- çipuum, quant clarificare voluil suorum quoque
cessit. Circa noctem mediam vigilanti Germanus privilegiis meritorum. Loca hoec, quorum huic opu-
sanclissimus astilit, placidoque hanc alloquio mul- scule menlionem inseruiraus, virtulibus pollent pêne
cens : Jus, inquit, hospitii negatum libi ab homini- conlinuis; verum nos ea tantum allingere decrevi-
bus [al., omnibus], humànitale, qua potero, corn- ~. ntus, quoe pervulgala omnibus, ambiguilatis senir
**
pensabo. Ita fatus, metilum muta? blatida subrigens; pulum éludai! meruerunt.
manu, in os ejus expuit; moxque visibilein sua? 64. In suburbio Suessionico B. Germani ecclesisj
ostensionis proesentiam sublraxit. Virtule niedica- eminet, quant opinio conscia vetustalis a duodecim,
minis intima faucium rupta, sanguinis ejecëre quam- famosissimis negoliatoribus orbis olim perhibel esse
pliirimum; adeo ul lola planilies pavimenti eo su- consiructam; qui quoniam. de regnis ad régna se-
perfusa viderelur. dule permeanles , prope ripant Axonoe crebrius fi-
62. Umbris cedenlibus superis reducla dies nec- xera lenloria, id sua?frequentia? decreverunt eo loco
dum noti provenlum miraculi perspicuis declaravit statuera moniinientum; ul collatis expensis bealo
indiciis : nam et puella loquendi rcceplo usu, quod Germano oedificareiifbasilicam, cujus merito ac
secum actum fuerat, ordine prosecuta esl; el is, precibus inter terrarum marisque discrimina se
qui ab ore loquenlis rivalim flnxerat cruor, adhuc proecipue posse prolegi, cdnfidebanl. De sanclilaie
in pavimenlo rccenlissimus, palraloe rei arguinen- ejus loci sunt nobis comperla quamplurima, quse
"arolus, cognomento Calvus, cui opus hoc auclor nuncupavit. Conventum hune refert Mabillonius in,
/fnnalibus Benediciinis ad anu. 851, num. 27.
1257 DE MIRACULISS. GERMANI— LIB. I. 1238
opusculi brevilas. explicare non patitur : pauca per- Apresbyleri vesperlina loco deessenl officia. Sumplis
slringere ani liras. suggerit, qua? per saçerdotem ejus, itaque aliquo! fratribus, anxie properabam. Jamque
basilicse fideîiter pomperta leneinus. Hic ipse ad re- nobis ecclesioe atrium subeuntibus, signa solilum
.visendos agrès ecclesioe die quadam se ferebat esse dedere clangorem. Concilalo acrius cursti, ad oslnim
profectum : dolo vicinieujusdam agrorum terminos accessimus; quod clausum quidem, sed minime oh-
imm%'i;alos.,ac non absque sua? partis, delriinento seralum invenim.us. Vix nos pedent posueramus in '
reperit esse confusos ; adhjbilaque denuo légitima lirainp, et jam signa pulsari desierattt. Hue illucque
cunï teslibus mentione, lapidera in terminis compo- oculos çircumferentes, neminem in ecclesia vidinius.
suit; alque pro causa-sollicilus : Sancte, ait, Germa- Ostium.,per quod elabi posset aliquis, nullum erat.
ne, si qua lui sacerdolis le delinet cura, hos agri lui Domum sacerdolis summa celeritate ingressi, dili-
terminés a pervadentium lucre calomnia. His dictis, genter perscrutantes omnia, personam nullam vacua,
domum repetit, cuncta conspexiraus. Presbyter cum suis omnibus,
65: Viciiiusiriterea,'cupiditalis acrimonia perur- ut postea professus est, relicta domo vacua, jamdu-
gente,. noclù ad campum accédpps,* eonvulsum a dumin urbem pransurus abscesseral. Cumque rem
terminis lapident longe "semovilj sua aitiplifiçans, mecum tacilus volverem, conjectura est ab omnibus,
aliéna perperam coangiistans. Die; rad.dito, presby- B beato Germano divina vespere non defuisse obsequia,
ter revertitur; violaios.terniiitos aspiett ;.atque iie- quse ab hominibus palam videbantnr esse, neglecta.
ralse lemerilatis impatiens-, felle commôlo-: Nonnej Consummalo officio, alacres discessimus, luminari-
ait, sancte Germane , tua? fidei ista commiseram? bus in noctem composilis, et ostiis ecclesioediligen-
Vix iste in campo verba compleverat, et jam sacri-. tius cqramunitis. Et quanquam mens miraculi con-
legumintra domesticos parietes ullrix poena plecier scia in interiorisbontiiiis penetralibus plauderel;
bat; subilis doloribus corripitur; ettoiis.conlractus malui tamen çceleste porlentum aliis proedicantibus
utembris, virium adminicnlo destituiiur. Mox te* publicari;: ne cui forte suspectas efficerer, quod,
meritaiis retniniscens , amicos advocat ; consiliura cum sim beali Germani peculiare mancipium, mul-
salutare implorât;.ad presbylerum per amicos causa tipliçandi favoris gratia voluerim majora ex mino-
deferlur; ut misera pie consulat, humiliter flagitar ribus affectare.
tur. Ille nullum prsésentius remedram se scire asse* 68. Pagus Ginomannicus a beatissimi Germani me-
rît, quant lit, vdtis sumptis, "ad ejus se ecclesiam ritis devotus specialiter, infinita apud se diversis
conférât, cujus'Oflensa eum talia pertulisseconsla- lpcis ejus miracula proedipat, quoe si lilteris, maitda-
bat. Gestatorio delalus, accessit; perque dies ali- renlur omnia, maximl per se possent corpus implere
quotperaçtsi ibi- poenitentja, clemenliam meruit; ** voluminis. Est in ipso pago Cadriacus villa, habens
sospitali deinde reformatus abscessii; non magis ecclesiam ejiiS;virtutibus^lpriosam : is locus quoniam,
ipse cp.rrectus, quam cseleris, ne taie quidpiam dein- px longo signorum çlarel affluenlia, ardenlissimo pp-
ceps admittere âud.eant, exemplp futures. pplprum indefesse çonfluentium sludio fraquentalur.:
, 66,, Idem.ipse presbyter, dum quadam nocte do- Testanturij qui videra soepissimetolius basilicoe. pa-
miniez jn ecclesia splemné celébraret officium, levi riètôs. intra extraque pallis b ac linteis coopertos, quse
soporp subduclus, aensît,, se supervenlu çujusdani, fidelium. de.yotio^oh percepla sanitalum dona coele-
perspna? impulsum, alque, ut festinus domum suam slium^ sacro suspendit loco. Ea, quod arcto con-
ingrederelur, adtnpiiilum,, Illico surrexit; et rapto. slructa ambjlu, concurreniium impar erat conventui
çerep, domum ingressus,, lalrones inlra cubiculum populorum, a loci ineolis hinc inde ligneis esl ambila
reperit, stramenla: lecli,, et si quid veslimenlprurn porticibfls.. Hue vice quadam Vivianus princeps ° de-
repererapt, sarcinanles. Quos custodia? mancipans, veniens, qui lum eidem dominabatur fundo j instru-
in ecclesiam rediit.,. et rpsiduum officii diligente? clum sessurus adprandium,caposd,quosvul50 falco-
explevU. ]Liquet bealum Germanum. basilicse suaj nes nuncupant, qui secunt delati fuerant, per basi-
çqnsnluisse ministrp, n& dum 4ivinoe laudi insiste-:.;-r»licoeporticus componi proecepit. Hoc facto, convivio
rei, rei. familiaris damna subirai. sese induisit : a quo cum surrexisseï, falcones uni-
67. Minus est audila deproraere, nisi et aliqua versos mortuos reperit, iisdem, quibus implexi fue-
oçulispercepla sitbdanlur. Pridie Kaleudarum Aur rant* pedicis dependenlès. Temeritas principis punila
gusti beali Germani trànsilus apud urbem Suessio- damno gratissimoevdhiplatis, ipsi quidem tri'slitiam,
nicam fervido celebrabalur obsequio; cumque die reliquis hitulitadmiralionem. Germanus saitctissimus
in vesperam proniore diviuoeîaudis celebritas, cura suo reverentiam vindicans loco, quam sibi displicue-
in urbanis, tum etiam in suburbains ecclesiis ac ril soevarapacitas, evidenter admonuit, cujus vilium
monasieriis esset explicita , sollicita mihi cogitalio eliam in avibus raplu victitanlibus tam dislricte
iiteidit, Axona transmeàtp, ad proefatam propërare persécutas est.
basilicam, ne forte (quod animo repulabam) abscessu 69. In perjuros quoque lanlus exïstit ultor, ut in
° Pagus Cinomannicuset Cenomannicus, vulgo le 851, juxta Chronicum Ademari apud Labbeum, in
Maine. Norrpanniam ailingil et minorem Britanniam. Bibliolheca mss. lihrorum tora. II, pag. 161 el seq.
b
. Pallis., id est quloek. Yide Cangium. d Falcones appellari capos a capiendo, docent pas-
c Vivianus ille dux-fuit Caroli Calvi, coesusin sim cum Cangio elymoiogi. Labbeus aves legit.: ego
proelio adversus Herispogium Brilannioe ducem anno codices rioslros malim sequi.
 1259 HERICI M0NACH1ANTISSIODORENSiS 1240
altari ejus basilicoenemo audeat, ne verum quidem, JA exuit, vemrit etiam a periculorum incursione com-
juramento peragere. At si qui saltem in ecclesioe munit. Novimus his in locis nonnullas ejus honore
janua jurare lenlarunt, inevitabili mox ullione per- basilicàs, in quibus olei crebro manare pinguedinem,
culsi exspiravernnt alii ; alii imbecilles effecti, per- et miraculi frequentia, et mullorum testimonio con-
petuo profanis ausibus poenas dedere proecipiles. firmatur. De febribus pellendis memorare aliquid
Cseci ipso in loco lumen récupéraverë quamplitrimi, superfliium ducimus; quando hoGbéneficium quoti-
claudi gressum, leprosi polluta? cutis mundiliam, dianum non jam miraculo ducitur. Alias quoque
frigoritici, (i. e. febricitanles) sospitatem. Hoeccom- scirnus per ejusdem solitudinis vasla diffusas, quibus .
pendio letigimus, ne lôcus'quotidianis illuster [al., quanto minor ab homine cultus.impendilur, tanlo in
illustris] beneficiis, excipiatur ab officionostroecom- eis divinitatis proesenlia potior declaratur.
memorationis. Caelerumin locis Ciiiomannicis,Ande- 72. Nam et luminaria si aut lardius accendi con-
gavinis quoque, acBaiocasinis a cerlissime asserunt, tigerit, aut accensa exslingui, soepenumero depre-
beatissimi Germani gloriam peite copiosius ab omni hensa sunl illic coelitus inflammari; signa quoque ec-
populo venerari, quant (si diei liceat) quo sancta clesioe interdum, nullo puisante, sonantia periculo-
ejus membra recubant tumulata ; adeo ul infinila sant cuslodum negligentiam erga divinas horas
ntiracula, per eum in his patrata regionibus, ne ver- B ] sponlaneo officio increpare. Ut palam emineat, ces-
bis quidem atlingi, nedum paginis inseri valeant. sante diligentia hominum, non abesse loco cuslodiam
70. Nec temere proetereundum, quod porliunculse angelorum. Necvero aspernandum est, si magnis Dei
ex loculo sacri corporis pro reliquiis datoe, coelestibus beneficiis eliam miniraa inserantur : tanla elenim
interdum claruere miraculis : namque illustri cuidara auctorilate beatus Germanus res ad se pertinentes
viro, beati Gerntani reliquias postulant!, aslulambex eliam a bestiis protegit; ut, si forte vulpes (ut se
cupresso, qua quondam sacrum tegebatur corpus, âb habenl silvestria) gallinam sacerdolis invaserit, raplo
archiclavo [vulgo, thesaurario] ecclesioeméminimus poiiri-nulla raiione sinalur; quin potius loco defixa,
fuisse concessam. Illesumma cura devotione suscepit ; nec fugiendi copiant, necloedendi habeat facultatera;
et in superioribusparlibus Anlissiodorensis pâgi in pa- donec supërventu hominum cum proedone pariter
trimonio suo,quod Heldinnus dicitur, oratorium sancti proeda capialur. Agit hoc dignanter in minirais, qui
proesulis honore construxit. Hue se quadam diépuella maxima qusequepotenter operatur in magnis, quique
qusedam rëplilis contulit, quàm ita horrendoevis de- universalis natura; et cpndilor et moderalor, ne unum
bilitatis affecerat, ut cruribus contraclis, et pedibus quidem passerem casso périra permittit.
relro distortis, universam incessus ei penitus abjura- CAPUT VIL
verit facullatem. Hoec aliquandiu intra' oratorium ' Miracula coenobiumS. Germani, Monfat-
fàclaapud
commorata, cum se orationi expromptius implicas- cànense.
set, ita derepente juncturamnï ac nervorura ejus 73. Falconis montem d ex antiquo vocatùrh non
compages dissiluerunt, ut confractum aliquid in fru- jure proelerierim, ne locum nobilem frequentemque
sta cessisse pularës ; ipsa quoque articulorum ossa
virtutibiis, tam negligenter, quam obliviose videar
transcorii densitatem adeo violenter cum sanguine
suppressissè. Id coenobiumbeatissimi Germani prse-
proraperunt, ac si adraotis lotidem spiculis miseràm celsuin meritis, ut illuslratur nomine, ita virtulibus
cutem cerneres perforari : ac tum quidem exanimis exornatur multa ibi
; signorum gloria, multa morta-
pêne facla; paulo post receptis officiis, hue illucque libus e coeloconferuntur bénéficia ; ibi visum coecitas,
deambulaiis, ingens longe laleque proeconium mira- débilitas auditum surdus fréquenter
culo dedicavit. Exin locus ille et virtulibus fréquens reparationem,
émeruit, quam multa ex improviso perceptà
et convenlibus celeber, specialem àpud se quoque remédia frigoricis
; his quam maxime, qui quartano decum-
révérait liam divino cullui vindicavit. bentes ineommodo, acriora febfiurit concilamentà
71. Morvennicossaltus c hujusmodi oratoriis esse sensere. Illud non retieendum, quanta !n pervasores
refertos nemini, nisi locorum inscio, incognitumest; y. loci vindicta desseviat; quibus in loco temere perpé-
quippe quoe constat adeo esse famosa; ut cuncta iti- trasse aliquid, mortem sibi conscivisse fuit : nam
nerum ambiguitas, quoe per silvestria potest inci- si quis inibi aut dominàri per tyrannidem, aut cum
dere, horum notione locorum, quasi quodam lapideo coenobii familià soeviusagere, aut rèrum ecclësiasti-
milliario, declaretur. lia Germanus bealissimus felici carum pervasor esse tentaverit, huic non in longura
patrocinio proevioque ducatu itinera dirigit, vias differtur ullio; verum quam citissimo raptatus in-
componit, gradientibus subvenit, nec solum errore térim, sacrilegoetemerilalis e vestigio poenas luit. Id
a Nota salis hoeGlerritoria sunt
Bajocasinum, Notilia Galliarum, el parlim inquit Nivernensi pago,
vulgo de Bayeux, in Normannia; Cenomanicum, partim dominio Castri Canin (Ciialeau-Cbinon), par-
Normannioe, uti dixi, adhserens; uti et Cenomanico lim eliam Burgundias atlribuitur.
adhoeret Andegaviuni, vulgo Anjou. d Falconis mons, vulgo Mont-Faucon, oppidum
b lia mss. Est aulem astula vox apud medii sévi est Gallia?in Campania. De monasterio vero ibidem
scriplores usitata pro segniento ; vide apud Can- celebri S. Germani dielum est in Commentario prae-
giunt. Acta S. Wandregisili die 22 Julii Bolland. ;
c Morvennicum, seu Morvinnum pagum regiuncu- vio adprimordia describil Frodoardus Historioeecclè-
lam facit valde montosam et silvestreni Valesius ini ejus sioeRliemensis lib. iv, cap. 39.
1241 DE MIRACULIS S."GERMANI. - LIB. I. 1242
apud cunctos loci incolas certissimûm, expèrtumque jA cant : quoe res soevitiamhominis non solum non leniit,
est; et tanquam naturale versatur in ore prover- verum acerbius provocavit. Cumque jam miserum
bium, eum, qui sancto non limuerit violëntus esse ad supplicia violenta raptarent, beali Germani proe-
Germano, aut trucibus luporum dentibus conteri, sidium anxiis coepit vocibus inclamare. Judex felle
auiMosoe fluminis rapido gurgile incunctanter ab- commoto ; Etsi sanctus, ait, Germanus hac libi vice
sumi. Hacjusti Judicisdispensatione mirabili, et plis mox subvenerit, quid possint verbera tuo ipsius ex-
in sanctum Domini amoris affectio, et improbis qui- periere supplicio. Vix ista compleverat;' et in par-
busque in resecandis ausibus timoris ingeritur ma- tent conversus, gravissime corruit, ac lemerilatem
gnitude. Audiant talia soeculi polestates ; discantque verborum crurifragio compensavit. Ita beatus Ger-
damnum ecclesiis non inferendum, scientes certis- manus se fuisse prsesentissimum declaravit ; dum et
sime Deum in suorum injuriis vindicem esse ser- miserum absolutione donavil, el contumacem mérita
Vorum, contritione perdomuit; Cumque rem geslam celer
74. Quidam proeterea fur ecclesiarum effractioni- ubique fama dispergeret, matrona quoedam ex illu-
bus assuetus, proefatam beati Patrisbasilicam, fraudis slribus, hujusmodi negotio relatione comperto, in
opportunitate captata, subintrans, coronam argen- lumorem erigitur; ac frivolum animum incendens
leam ante altare pendentem demisso fune déposuft; B ] levitate verborum, in hujusmodi querelam efferlur;
quam ut profanis manibus comprehendit, ita divini- Non, inquit, decuerat sanctum Germanum in hac
tus loco.deftxus est, ut nec pedem subducere, née parle ita facilem exstilisse, ut hominem sua quoe-
manus lemerarias ad se posset ullo modo revocare ; renlent tanta crudelitate conficeret. Blasphemos ser-
donec sacri loci'remeante custode, sacrilegus cura mones ullio repentina corripuit; nam ut ista furens
furto pariter tenerelur. Castellum quoddam Adriani protulil, et in verbo vesligia torsit ; ila pedem ejus
dicitur ad supradicti coenobii pertinens potestatem. dexirum vindex poena contrivit, ut pêne exanimis
Id arduo silu in proerupti montis fastigfc colloçatum, ancillarum manibus in cubiçulum referretur. Igitur
beat! nihilominus Germani ecclesiam proefert, Cui quoe paulo anle de alterius causabalur incommodo,
frequens virtutum copia et revereniioe el honoris plu- jam nunc proprise calamitatîs remedium anxia quoe-
rimum aequisivil. Coecusigitur quidam ea in regioné ritabat; quemque injuslumin superbi hominis puni-
notissimus, profeclus a villa, cui ad Leones vocabu- tione notaverat, justum jam per omnia in suam po-
lum est, quamque ad radiées ejusdem montis locavit tius contritionem proedicabat : amicis et parentibus
anliquitas, spe recuperandi luminis per convexa rupis adscitis negolium profitelur; animi in selevïtatem
ad proefatam basilicam properabat ; sed cum ascen- increpat; oris facililatem objurgat; et votis tandem
sus difficullate gravatus, montis altitudinem superare iC et muneribus onerâta, ecclesiam expetil; scelus la-
non posset, imbecillitate pariter et labore decum- crymis expiât ; a beatissimo Germano veniam cum
bens, fessos artus sopori permisit. Dormienti cle- sanilate reposcit; nec multo inlerjectu temporis mi-
menlissimus Germanus adfuit, blandaque miserum sericordem sensit, quem dudum fuerat experta. seve-
pietate deinulcens, ut labori parceret jussit ; tum rum. Sospltali reddita, in domum suant casligata
veteris spina? truncum in parte montis ostendens, ut recessit, parcendumque sermonibus immodeslis mo-
baçulo terrant foderet, ac de unda mergent'is [al., dems ultionis exemplo perdocuit..
emergentis] lalicis oculos abluerel, imperavit. Sopori 76. Consimile quiddam in villa Allissiodorensis
subductus, duce puero, locum expelit; terrain ba- pagi, cui Abundiacus nomen est, palratum memini-
çulo subigil; evenlum miraculi proestolatur. Fons mus ; in qua vir quidam illusler et pêne toti notissi-
largissimus exsilit; eo oculos fovet aliquandiu ; mox mus regioni, quemdam ex loci incolis soevisverberi-
decussa caligine, novo fruitur die. Volis urgenlibus, bus profligari proeceperat ; illoque pretiosi Patris
montis verlicem scandil; miraculum publicat; repa- suffragium inclamanle, non modo flexus non est,
ralori suo multiformes grates accumulât. Fons ille verum etiam maturari erudele negolium imperans,
remediorum fecundissimus, e remplis quoque locis equum festinato conscendît : ac prius quam portant
a pluribus frequentatus, et lavacro relevât, et potu "- excéderai, equus in sublime tollitur ; sessorem dbrso
jucundat. exculit ; coxaque transversum fracta, misera alli-
75. Ejusdem loci vice-dominus quadam die discu- sione proslernil. Nec prius sospilatem meruit, quam
liendis negotiis data singulari opéra, ecclesiaslicam beato Germano, cujus nomen spreverat, débita pee-
familiam iniquis imperiis opprimebat. Reclamantibus niludine satisfecit. Hoc propter facti similitudinem
cunctis, et aperiara violentiam lumulluosa vocifera- ita inserlo, ad locum a, quem omisimus, seriem re-
tione lestantibus, unum eorum, qui inter coeteros feramus b.
honoralio videbatur, ligatum stipiti, virgis multan- 77. Supradicti castelli dominus çupiditati nefarioe
dumproecepit. Hac omnes crudelitate permoli, pedi- morem gerens, res ad ecclesiam pertinentes ausu te-
bus provolvuntur, atque ut facultalis oppositione- merario abdicavit. Quo comperto, Rhemensis episco-
indignitatem verberum removeret, obnixius suppli- pus, ad cujus dioecesiui locus ille pertinere cogno-
a Ad Montem-Falconis videlicet. cunda, num. 4. Hue illa sane ïmperile intrusa fuit
b Hic apud Labbeum sequitur narratio de asello contra aperlum Uerici conlextum ac fidem codieum
resuscitato, quant infra dabimus in Appendice se- nostrot'um omnium.
1213 HERICI M0NACH1ANTISSIODÔRENSIS 1244
scitur, evocato presbyte.ro , ne sacrilego homini A ^déesse. Hèr agenles quosqiie, quos noclls horror
riiissse officium impenderel, interdixit. Nec multo irruens, aul faligalionis difflcultas impediens , aut
post ille superveniéns , consuçti officii celebritatem infirmilaiis sarcina proegravans, sub leetum ecclesioe
à presbytère exigebal. ; quod postquam a ponlilice transira compellil, sanitatum ibi dona percipere, luce
comperil interdiet'um, ejusdem loci villico advocato, clarius inde colligitur, quod presbyter ad cujus cu-
quod ecclesioeabsiraetunt fuerat, datis vadibtts reddi rant locus pertinet, in remota planilie frequenlius
jussit. lia tnissoe poilus officio, sinislrse voluhlatis habitans, si quando sacris moreni geslUrus, monlana
slimulo perurgeitte, quod paulo ante reddi jusserat, conscendit, multa ibi revalescenlium argumenta
violaia fidei interposilione, denuo proecipit abdicari. conspicit inlirmorum ; nam et mulorum tabelloe,
Née longûm loelalus est, quin gacrilegiinii poena cor- quarum concussu slipein postulant; repenlium quo-
riperet: vix namque domum remeaveral; efmaligno que geslamina contractorum ibi fréquenter inventa ;
pervàsus spiritu, infeliciter lorquebalur. Uxor témé- interdum et sanguine pavimentum madens ; sed et
ritatis conscia, pro sainte viri ad ecclesiam cereos votiva in diversis munusculis relicla beïlaria noctu
et vota direxit; e quibiis ne unus quidem accendi po- palralis in loco fidem astruxere miraculis.
tuit, persévérante erga infelicem divin»?indignatio- 79. Familiare quondam sancto viro fuerat secre-
nis indicio, quant semé! in se provocare non tintue- B lum et abjectionem oculi quoerere, res a se geslas
rat sacrilegoe cupiditatis exemple Cui immanissimse mirabiliier secrelalibus uinbris tradere, quanlumque
ca'lamilati lum denium superna miscralio finem dé- in ipso fuit, omnes virlutes suas perennïs ignoran-
dit, Cuiri conjugis et parentum consilio pérsuasus, tioe laiebris obseurare : hinc certe est, qûod cum
et quod prius abstuleral ecclesioe rèddidil, et ex le- multa illius iniracula mundo înnotuertnt, nec po-
gitiiïto palrimonio tantumdem aliud condonavit. tuérint locorum obscuriiate celari, cum virtulibus
Eamdem basilicam fur noclufiiùs ingrëdiens uni- proderetur ; innumera tamen sunt, quoe jactantia?
versa ad altaris ornalum pwlinenlia sacrilegis ma- refugus in hontimint non passus est,venire notifiant ;
nibus exporlavil. Cumque se' in pedes solito conje- quippe qui humanoe possibilitatis niodulum super-
cissét, ita eum vis divina implicuit ; ut ab atrio ec- gressus, angelis consciis et coelo leste fruebatur.
clesioe nullo pacto digredi poluerit : ilaque tolam Hune hodieque moreni Pater servat egregius, qui
noclém ambulaiis, sequénlis auroroe diluculo in por- cum'iitcomparabilïs existât apud Deum merili/plurà
iicù basilicoe repertus est et conscientia trepidus, et interdum in locellis pbscurioribus, suo tanium iitu-
fnrtô ônUslus. lia proedo confunditur ; proeda reci- lâti nomine, visibih'um proeltet oslenla sighoruni,
pitur ; beatus Germanus suo in loco liheraliter agere quam quo seniper adorandi ejus corporis sacrant vé-
argumeittis evidentibus declaratur. C nerariïur proesentiam. Verum, quia infidelibus qui-
- De locis planis et habitabilibus nulla sunt, quai?
husque, et qui ex visibilibus tanium'ihvisibilia mè-
ôMcimu's^sinon mo'ntana qiioeque et ardua, ac per tiunlur, familiare est signa cum Judoeis quoerere, ë»
hoc humanis pehë inaccessa gïessibus, Germani vir- proesentibus soliini com'rapdisobleclari ;' mihi certe,
tutibus esse pervia, déclaremus a. cujus jam «fidesin robiir convaluil, cui ad vilain in-
CAPUT VIII. gredi proposiiùm est, qui denique corporibns ani-
ntas quantum immortalia niorlalibus, periluris man-
Miruçula ejusauoe in A'.pibus el in Brilannia conli- sura, incomparabiliter proesiare non ambîgo, charius
gerunl. hsec conslahunt semper bénéficia, qùoe intèriorem
78. Jugâ Penninarum Alpium, non plus candore ni îtominem spiritaliter et perpeluo béant, quam quoe
vium, quant ejusihustrari meritis,eo certius, quo ex- exteiiofem corporahter et transitorie relevant : hoec
pefliûs est : nam in monte, qui MiuorisJovis * dieilurj diebus, hoec noclibus e Germani luinulo uberlim ma-
ejus ecclesia est ambilu htodica", virlutibus magna ; nare, nemo sani capilis jure dubitaverit.
quoe ob sacri repausalionèm corporis, cum Ravenna 80. Dum per mediterranea cir'cumvecti loca, sih-
referretur, eo loéo constructa fuisse cognoscitur: gula curiose disquirimiis, pêne fuit, ut Oceanum,
HaecRomam pergéntibus, indeque remeantibus iite- ** ^ ëxtimà mundi mirabiliier cingenlénv, ab éxcellenlis-
vitabililer pervia est ; quod publierasagger, in quo sirni Patris noslri privilegiis exeiperemus';, quibus
coiisistit, propter ilineris angustias oiiiilem diver- cum lotus redundet orbis, liberius lamën his Bri-
lendi ab ea dënegàl facultatem. llluc innumera di- tamiia'gloriatuf, insula inter omnes vél prima, vel
vinoe largitatis subinde clarent bénéficia, quoeloci maxima ; de qua ut (ut redimdai) fert auctorilas :
àspëritalem ac soliliidiiiem copiosa remediorum Finis erat orbis ora Gallici litloris; nisi Britamiia
ferlilitate compensant ; ut jure fatearis, coeleslis» insula singulari amplitudine nomen penë orbis auc-
muniftcenlia? majestalem siccis etiam rupibus noni rius mererelur °. Hoecbeato Germano peculiari dé-
a Hoectransitio ad seqnentem narrationera, legitur? minoris Jovis ille censeatur, quem ab alio non adeo
in solo codice Lugdunensi. dissilum vociianl Monlcm D. Bernardi m'tnorem (le
b -Summura Penniniim, seu MontentJovis (vulgot petit S. Bernard ?) Per hos iter este Gallia in dilio-
Monl-Jou Gallice, Italice Monte-Giove)eumdem facili nem Mediolanensem : uterque veronolatur in Sahau-
Gluverius Ilal'ue anliq. lib. i, cap. 52, cum eo, quii dia ad limites ducalus Augustani.
in mappi's geographicis appcllatur Mous divi Ber- c Verba sunt Solini in Polybislore, cap; 22.
na,rdi major (le grand S. Bernard). Quidni crgoilfo;iss
1245 DE MIRACULIS S. GERMANI.,- LIB, H. 1246
volione submissa, multis se beneficiorum impendiis A unicum, qui nobis est, vitulum mactans, coenaturis,
sanctitati ejus esse leslalur obnoxiam ; quod scilicet appone, Diclo illa incunctanter paruit, coctumque
ejus doctrinis illuminala, quod per eum non semel vilulum in mensa coniponit. Episcopus solilo absti-
esl a sordibus hoeresuni expurgata, quod denique nens, coeleris esum indicit. Coena explicita, beatns
multiplie! miraçulorum lampade illustrata. Quse Germanus mulierem evocal, imperatque, ut ossa vi-
quoniam doclorum nobiliunt studio lilteris sunt ali- luli collecta diligentius super pelliculam ejus ante
qualenus commendatâ, iteratione non indigent. niatrem in proesepio componat. Quo facto (inirum
Fertur unum fampsum inter caetera, cujus ad nos dictu quod esl) vjtulus absque mora surrexit, nia-
notilia per sanctum senem Marcum, ejusdem gentis trique coadstans, pajtulum carpere ccepil. Tum ad
episcopum decucurrit ; qui natione quidem Biilo,- ulrosqite conversus.anlisles : Salvo, inquit, prsemiOv
educalus vero In Hibernia, post longa ponlificalis charitalis jura hospitii, lali intérim beneficio com-r
sanctilatis exercitia, nltroneam sibi peregrinalionem pensala recipite.' Provenlum rei mirabilem collalo
indixil. Sic traduclus in Franciam, piissimique régis omnes praeconio suslulerimt.
Caroli munificeiilia illectus, apud beatorum Medardi 82. In crastinum pontifex palalium repetit, re--
et Sébastian! çoenobiuin a anacborelicam exercel vi- gisque ad publicum proeslolalur egressum. Illum a]i
tam, singularis nostro lempore unicae philosophus B inlimis procedentem Germanus exqipit, atque polenli
sanctilatis. Hic multis coram soepius referre solilus objnrgatione verborum, cur sibi pridie hospilium
erat, Germanum sanclissimum (ut ipsius ular verbis) negaverit, severus exquiril. Rex stupore defixus in-
sua? ttationis aposiolum, vice quadam, dura Brilan- lorpuit, virique conslantia atlonilus, a responso
nias perniearet,. régis palalium cum suis discipu- defecit. Tum Germanus auctorilate mirabili, Egre-
lis introisse. Erat tum hiems horrida, nec. honiini- dere, inquit, et. sceptra regni meliori permille, Illo
bus solum, verum etiam ipsis besliis vehementer boesitante, Germanus-hactilo cunciantem impellens,
infesta. Itaque directo ad regem internunlio, super- Egredieris, ait; et-sicut definilum constat a Domino,
venturoenocli hospilium postulavit. Rex abnuit, at- nequaquam deinceps in oelernum poteslate regia
que, ut eraletgente et animo barbares, negotiuni ahuleris. Barbarns auctorilalem coelestem in Proe-
floccipendit. lnterea Germanus cum discipulis sub sulo reforniidans, cura conjuge et lilteris indifferenler
divo persistens, coeliinclenienliam infraclis animis, (id esl sine dilalione) egrediiur, palalii fores reten-
tolerabat. - lare nulla posthac ratione conalus. Tum Germanus,
81. Jamque' die in vesperam coacto, subulcus re-^ uno ex discipulis directo, suhulcum cum çonjuge
gis regressus a paséuis, pensum quolidiani salarii ' evoeat; atque universo stupente palatio, in regni
-
acceptum ex palatio ad proprium lugurium réfère- " culmen componit. Ex eo tempore in hodiernum,
bat. Is TibiGermanum beatissimum conspexit bru- reges ex subulci génère prodeunles , nalioni Brilo-
mali horrore cum discipulis tabescenlem, appropin- num dontinatur, Deo per bealum Gernianum res,
qiians cominus, oral humiliter, ut, quis esset, 1quave bunianas mirabiliier ordinante. Hoec ita apud Bri-
ex causa inter algores nimios illic moraretur, edice- tanniamcatholicis lilteris contiiieri, proedictus mihj
ret. Cumque nihil cerliludinis ex responso perce- episcopus jurisjnrandi inierpositioiie firmahat ; cu-
pisset, personoe dignitate per->iotus ; Oro, ail, quis- jus prohitatem quisque expertns est, yerhis illiua
quis es, domine, ut parcas corpori, servique tui suc- fident cedere nullo modo dubilabit b. -Ovirum inter
cédera digneris hospitio, ac denium, si qua pauper- morlalium agntina singularem ? 0 hominem ipsius
lali mea? suppelunt officia, receptare : non parum jam divinjlatis symhola proeferentem ! Nec dum
enim intéresse video , iuiminentis noctis angustias luleam molem deposuif; et jam cum Ghrislo de
quanlumlibét vili domicilio temperare. Non asper- mundo decernit, poleslates ordinat,- régna disponit.
natus personoe qualitaiem, successif hospitio : et Insanum te palam pronunli'o, quisquis Germani me^
quse sibi a paupereimpendebantur, obseqiiia libens rilo provehi populos ad régna coelestia posse desp^rl
excepit. Erat illi in péculio vacca tanium et tituliis : ras, quem terrenos adhuc vehenlem arlus tanta»
cbiiversus'que ad uxoréni : Et non intelligis, ait,: poluisse considéras*
quantum susceperis hospitera : acciiigere itaque, et'
a Coenobiumintelligit, quod'apud Suessiones San-- b Adi tamen quoede his' omnibus in Commentario
clorum Medardi ac Sebasliani reliquiis celëberri- dicta sont supra § 7.
nium fuit; de quo plurâ Mabillonius in Annalibus
passim.

LIBER SECUNDUS.

-'.".' PROLOGUS. etiam consequenter omnifariam consummandus :

83. Prioris libelli série pro caplu ingenii utcunque expensis namque his, quoe pra? manibus versantur,
decursa, secundus, qui superesl, priva tas poscit ope- si qua deinceps aposlolici Patris nostri merilo se for-
gras, nunc quidem inslanter încipieiidus, sed non lassis ingesserint, .impiger exsequar ; quoequeDivini-
1247 HERICI MONACHIANT1SSIODORENSIS 1248
lali proeslara placuerit, ea indifferenter (i. e. stalim) A 85. Cumque plurimos et ssecularium hoc tempore
schedis indere non gravabor a. Libens vero huic videas ambilionis fovendoegratia ecclesiasticas proe-
astringar debito, -nec eo me velim exirai unquam ; Iationes inhiare : hos nostra tempeslale vel primos
quodque solvendo, el nunquam persolvendo, utinam vel solos exstilisse, pace cunctorum dixerim, qui sa-
vinculis emicem corporis, persévérante erga Ger- crèrent locorum suscepla potestate, non magis proe-
mani memoriam summoe et peranliquoe privilegio esse d voluerint, quam prodesse; nec astuanti avà-
sanctilalis. Habet ille plures tanlo negolio aptiores, ritioe servorum Dei oppressione satisfacere, verura
cui si deessenl propria, externa certe ad volunt ul- obrepentes illis indigenlias propriis opibus aut peni-
tra famularentur obsequia ; verum, dum quondam tus excludere, aut tolerabililer temperare. Hoc, me
tractaret soecularia, noverat aura bibere, noverat In- tacenle, unique terrarum diversoe conclama'nt Ec-
terdum et ficlilibus prandere ; cumque pocula sup- clesioe, horum devolione incomparabili, vel rerum
peterent gentmea principi, non tamen ltorrebat pro copiis aucloe, vel ornamentorum competentium glo-
tempore in multiplicis usum ininisterii eliam ligneis ria notahiliterinsignitoe. Locus id nostér vel maxime
uti. Non aspernabitur, credo, sua proeconia per in- contestalur, qui eorumdem multiplicibus auctus do-
fiimint et elinguem digeri; cujus tanla est merilo- nariis, ordinabili Divinitalis providentia hujusmodi
rum gloria, ut mutis quoque ipsis copiant de se lo- B ^ coepit exordio insigniri.
quendi sufficiat largiri : eritque dignitalis genus, 86, Memoraïus princeps cum in dies magnificis
modica de modicis sumere, qui posse subest ingen- honorant profeclibus singularis allouerai apicem
lia quoeque de maximis receptare. Jam dudum pro- potestalis, conligit, secundas res illius exlemporali-
ponenli dieere multa se cerlatim ingerunt, quorum ter irrnenlis incommodi molestia interturbari : ita
nil prius, nil compelenlius libelli vestibulo proefi- namque unius oculorum clades immane confecerat,
gendum reor, quam illud, quo paclo munificentissi- ul accedente tempore, crassi superductu glaucoma-
mus Pater nosler nostra quidem memoria suo sub- tis pupilla deficiens, cum damno luminis intolerandi
veniendum decrevil loco. Ei rei talem fuisse conse- «rootidiecoacervaret augmenta doloris. Turba medi-
quenliam, subjecla relatione declaralur. corum e palatio cunclisque regni partibus coacta
CAPUT PRIMUM. confluxerat, multiformem arlis industriam, collatis
Nova ecclesiasS. Germani in coenobioAntissiodorensi perilioe viribus,. in priiicipem expensura. Diu mul-
fabrica, miraculis et coeptaet confecta. lumque absque operoepretio laboratum ; quidquid
84. Chuonradus princeps fàmosissimus, collega re- humante fuit experientia?, frustra consumplum est :
gum, et inter primates aulicos apprime inclytus, per ila adulta pestis visque morbida sensim crudescens,
id temporis regia munificenlia maximis, et sua con- C * quamvis spectalissimorum, et vola et manus eluse-
dignis nobilitate fulgebal honoribus b. Conjux illi rat medicorum. Itaque quod artis est vel maximum,
erat Adheleidh nomine, primorum el ipsa nalalium vel supremum, ferro caulerioque agendum, quod su-
perinde'titulis gloriosa; quippe quoe avila antiquo- pererat, decreverunt. Princeps urgere factum ;
rum procerum oriunda propagine, splendorem gene- quandoquidem ëo sanilas desperabatur infeclo. Ten-
ris auguslissimoeoequîparabal siemmate dignilatis". tando negolio diclus dies pie impias medicorum pro-
Junxerat hos cura conjugii charitas, tum socialis vocabal inslanlius officinas (i. e. officia).
gratia probitalis, forlunarum ampliludinem religio- 87. Jamque aderat ; cum ille inter spem metum-
nis in Deum^ moderalionis in soeculumcullibus exoe- que salis anxius, ut noctem fera totam insomnem
B credidit; coelestes prius
quantes. Mira in personis ssecularibus oflîciosilas, exegerat, antelucandum
ingens devotio, inexplicabilis fidei magniludo ; ut qusesilums precibus medicinas, ad sepnlcrum Ger-
difficile judicare sufficeres, uter eorum in religio- mani beatissimi volorum plenus accessit ; fratribus-
nem pronior, in sanctos fervenlior, in pauperum di- que nocturnam slationem ex more peragenlibus, diu
ligentiam [Lab., indigenliam] copiosior appareret; totius strage corporis in oratione procubuit. inlerea
ita se pielatis certabant officiis proevenire, cum . dolor soevire acrius ; ille tamen nihilominus coepto
fastigio dignilatis, tum etiam virtutis oemulandoe : ^ persistera. Locus herbis erat consilus * : his ille
studio omnibus potiores. injecta manu, captandi gratia rafrigerii, oculum fo-
a Siqnid lamen post editum hoc opus de S. Ger- priori conjuge Ermengarde ; ut ibidem asserunl Sam-
mani miraculis notaveril Hericus, id cum schedisi marthani.
periisse necesse est : nisi huic ipsi operi post nun- d Proeeratergo (moreillorum temporum, cum pri-
cupationem, atque adeo obilunt Caroli Calvi, qusedam, mariis regni proceribus tribuebantur a regibus ab-
ab Herico inserla fuisse velis miracula; uii insertaL batioe, soepe etiam plures singulis) coenobiouni vel
fuisse alia quoedamnolabimus num. 90. pluribus Conradus hic nosler; ac de Lebrahensi id
b Erat enim fraler Judilhoe Bavaricoe, secundoe monasterio probalMabillonius Annalium BB.tom. III,
uxoris imperaloris Ludovici Pii, ac malris Carolir1 ad loco
an. 855, num. 54, de Antissiodorensi vero ex hoc
in ms. Antîssiod. ubi illum numéral deci-
Calvi; cui, tanquani avunculus,Conradus ille magno muniViola lerlium S. Germani Anlissiodorensis abbatem.
erat in prelio: mulli Comitem Parisiorum appellanl:]: e Antelucandum. Ita mss. nostri ; quasi ab antecu-
uti et Seniorem seu Majorem, respectu filii cogno- id est lucem.sëu solis orlum
minis, de quo inferius. Vide Sammarlhanos Hist. lari, f Consilus, ïd est respersus : proevenire.
domus Fiancioe lib. vu, ubi de liliis Ludovici Pii. neque enim intra
ecclesiam credibile est Iterbas
c Fuit Adheleidh, seu Adelais filia Ludovici Pii exc Viola cap. 28 visum sil : herbis crevisse, quidquid
aulem Sanctorum
 1249 DE MIRACULIS S. GERMANI. — LIB. I. 1250
vit aliquandiu; Hora? paululo interjeclo , manum A j vibus informatur ea pulchritudine, ea subtilitate,
fronti delrahil, herbisque/ submotîs , omnimodam quoe digna angelorum hominumque rege, quoe san-
cumdolore miraïus esl cessisse caliginem. lia.beati ctorum collegio, quoeipsius etiam loci majeslate esset.
Germani meritis principi consultum devotissimo, ut Expensis çompeientibus prseparalis, exactores ma-
unius"usura diluculi et minaces medicorum terrores ' gistrique opérant deliguntur; quorum irrequielo stu^
exueret, et intégra sopiti reparatlone luminis de dio, summaque instantia immensum opus incredi-
.cseterofrueretur. Laudes in Deum, grates in sanclum bili celeritate peragitur, tanta facilitate rerum, tanta
funduntur inexplebiles ; collalumque béneficium du- alacritale animorum ; ut in promptu éssét omnibus,
plici gratulalione suscipilur, quod et repentinum divinum negotîo concurrisse fayorëm. De cujus qUa-
accessit, et intpacata? valetudinis inevitabilemneces- litate fabricoe multa forent, quoe ad Iaùdem bperijs
silalem, ultra quam volis aspirari poterat, circum- jure lilteris mandarentur ; verum quia et oculis sub-
:.scripsit. Quodque tune quidem proe manibus inven- jecla est, et fera omnibus circumquaqûe nolissima,
lum est, armillas aureas sacro sépulcre obtuiit, parcendum in talibus paginoe per magis necëssaria
devotionis vero tantum et benevolentioe erga sanctum poslerius dilalandsé.
concepit loeum, quantum postea rerum ingens pro- .90. Robusta diligenlia confeclum opus ; mullisque,
bavit effecius. His ita explicitis, in sui juris recessit B
I opitulante Deo, soeculis duraturum Chuonrado prin-
latifundia. cipi ejusque jugali benignissimoeimmorlalem de coe-
88. Exin vero quotidianis processibus inlimus tero feret memoriam meritorum, quorum pronam
crescebat ardor, novum perindeque decens aliquid et incomparabilem in nos locumque nostrum ex ani-
moliri, quod et suoe par devolioni et beali confes- mo benevolentiam, posteritatis quoque illorum hse-
sons commodum existerai dignilati. Piis de Deo co- reditaria devotio comprobavit : filii a scilicet oequis-
gitalibus iëlicem non deessé exilum, hujus quoque simorura parentum et probitali et pielali quam si-
.proventu rei declaratum est : excéllenlis inemorioe millime respondenlesi quibus ultra omne, quod liu-
conjugem advocat, communicatoque cum ea nego- manum est, idem locus et animo sedit et indicibili
lio, quid sibi sederet animo, quidve facîendum dë- amore charissimps evidenter apparuit ; quos, quia
cerneret, evidenlius intimavit. Ea, quod esset inge- jam dudum incipienlis felicitalis nostra? successibus
ni i singularis, et cum summo loco nata, tum ingeni- torquebaris, acerbo proevenlosoccasu, sors, soeciîlo-
loe quoque prudentioe dote proecipua, rem illico per- rum provectui semper invida, sustulisti. Ne tamen
vidil acutissime : ex ore principis verbum rapuit ; nos omnimoda proesidiorum spe intërcëptos, ut coo-
quodque erat inspiratum divinitus, accelerandum péras, usquequaque prosterneras, infrenes conatus
G tuos et dira molimina rerum prudenlissinius mode-
quam posset maxime persuasit; se totius molera ne-
golii subituram libenlissime : si qua viderentur dif- rator elusit, hune, qui coelo propitio, supérstes
ficilia, justis facile cessura desideriis; futurum, ut adhuc, vitales carpit auras, nostroe primum saluti,
res, quanquam ardua, brevi cupitoe perfectionis fa- multorum dehinc usui, cunctorum postremo profë-
clui reservando. "
sligiura obtineret. Talibus aniraala, malurandum
credidit ; omnisque morse impatiens, ad beati Ger- 91. lsest Hugo, ut absque assentationis fuco ve-
mani coenobiumex jussu principis profecta perve- rum fatear, et nomine etnfficio ahbas : de quo quid-
nit; ac primum loci posilione perspecta diligentius, quid dixero, longe infra merilum ipsius est ; proe-
postquam suo vidit cuncta respondére proposilo, slalque de eo silere per omnia, quam parum dieere :
diei non polest, quanlo se fervore addixerit coe- neque eniin quidquam nunc de eo tractandum su-
ptis insistera; dummodo Divinilas religionis flexa seepti; nisi quod eximia proies, egregiis ntanans
disposilionibus , quod velle dederat, posse do- genitoribus, hos quam simillimé tum dignilale, tura
naret. moribus reproesentat. Eo factura est, 'ut paternis,
>89. Erat locus naturali quodam situ commodissi- annuente Deo, suffectus honoribuSj avitoe memor
mus; atque a parte orientali, clivo montis paulatim JJ _. glorioe, et polestatis et probitatis patrise robustis-
lentescente, competenter accline pendulus, ultra se simus hoeresexistât, bealoprotegente Germano, votis
cujusdam ingenlis fabricoe conceptionibus ingerebat. noslris cunctorumque fidelium ad sancloe decus Ec-
Ad artifices lalium éxperientissimos res conferlur : clesioeet diutissiuie et féliciter floriturus. Sed me-
horum industria ad loci opportunitatem accedente, moriam illius viri, omnes anni excipient conséquen-
concepti operis exemplar conficitur, et quasi quo- tes. Rébus sane suavi lapsu decurrentibus jucun-
dam proeludiofuturoe moles magnitudinis ceris bre- dumfuerat (proesses) immorari; nisi res ordine se-

tumulos a ftdelibus conspergi olim consuevisse, con- Mabillonio in Annalibus ad annum illum num. 53, ac
. stat ex S. Gregorio Turonensi in Vilis Palrum cap. tandem Hugo, ab abbaliis, quas plures habuit, vulgo
8, ubi de S. Nicetio Lugdunensi num. 6. Abbas dictus; qui cum juxta mox dïcenda, sùper-
a Filii Conrâdi et Adelaîdis 1res numeraitlur : esset solus hoec scribente Herico, sequitur, ut quoe
Welfo scilicet sive Guelfo, cui paruerunt coenobia de illis hic referunlur, hue inserla fuerint ab auclore
duo, Cenlulense S. Riçharii, ac S. ColumboeSeno- noslro post annum 881, el anle annum 886, quo se-
nense: Conradus Cornesjunior, qui Guelfoni defuncto cundum Annales Bénedictiiios Hugo decessit ; adeo-
in prsefeclura S. Columboe suffectus, eodem illum - que ut huic operi diu pôst faclam Carolo Calvo
anno Christi 881 ad oeternitatem seculus est, teste dedieationen) accesserint.
4-851 HERICI MONACHIANT1SSIODORENSIS 1232
cuturae pronos in voluptalem animos avocareni. JtA bus résidèrent. lia beatissimi Germani fide in tulo
92. Operi magnifiée elaboialo, si qua ornalui fore degmitomnia; genusque miiaculi est, r«s discrimini
poteranl, insianiissime parabanlur ; et quoniam in exposilas secus periculum non perire.
noslra provincia marmorum copia minime suppele- 94. Hoc ita comperlo, animos angoriljus relevant;
bat, in remolis boec quserenda regionibus decieve-, locum aîacres expelunt; peculiaris noincn Palris
runt. Hac de causa quidam fralrum pericùlo.sa>expe- notis. aûeclibns compleclunlur; «rationi -devolins
dilionis bis aggressi difiïcultalem, ipterque vasips incumbeules, pro praeterilis grâtias referuni, pro
Rbodani gurgiles iter plénum discriminis subeun- fuluris vola concipiunl. Sic se sùaqne omnia per
les, Arelàtum, ac dcinde Massiliam, qua? esl Gallia- gloriosi protectoris roerilum Deofamiliarius com-
rum ullima, perrexerunl. Quibus ea fuilanimi çon- mendantes, lilioris repetuht slaiione.m ; tum subito
dilio, et omnes acerbilates^cunclas rerum insolen- visibus ciicumquaqije diredis,, longo prospectu cer-
lias, éxlrema cerie omnia ferrent non solum ibrtiter, nunl, universam aeris iiiclemenliam ; lullraquam
"verumetiam libenler. Ibi ingenlibus congressi peri- sperari poleral,. procubuisse;.venloSi elenienlaque
culis, multa asiu, niulla aus'u, callide audaces» au- omnia, perniejosa ferilale deposita, in priscam man-
daçter callidi superarunl, magna omnia , magrio suevisse leinperieni. Nçc mora, alacres lier repe-
constate, audeulesque foriuna juvari, non imme-.j-Uaunl desperalum, exprotnplisqu'e ad forlia viribuà,
mores. Eruderalis iiaque aidifipiorum yelerum cir- secundos pelago exigunt cursus, semel hausla fiducia
cumquaque ruiiiis, ingenlem marmorum preliosorum securi casuum , ei quidquideniergentium obsislere
copiam oblentu pariiin, partira prelip congregarunt; poterat procellarum, respeclu conciliai! per Germa-
oneratisque novibus praeda pr;coplabili, victorioso num Numinis; contemptores. Stravei-at ille quon-
successu coeptorum audaeiuin memorabilein bis dam sinistram Oceano Britannico legionem, cum
duxer.e iriumplium. Pev .iter ,horribile. divinum eis . bunc ad pereunlium instauralionem populorum ten-
non défuisse favorem, incunclanler dixerim ; quod dere virulenta antiqui lioslis pervicacia inviderel.
et iniuacis tumorem pelagi, et infidae genlis fero- JNunc quoque quis dubilet, ejus virlulis, ejus exsli-
ciam infracti aniniis, infessi viribus, exeesserunt. tisse merili, quod posl fincluum repenlina-discri-
Soe'penumero B. Germani praïsenlissimum sensere mina, conclamata serenitalis gaudia reluxerunt?
palrociniurn ; eu m, ejus invocalo noniiue, falalibus 95. Miraculo proximjuiu judico, quod, perductis âd
jjxempti casibus, emirati sunl, se subito secundis locum deslinalum marmoribus,'quidquid columna-
adversa mutasse. rum devccmni esl, lanta universis fabricaî pariil)tis
95. Yel illud, quale, quamque evidens fuit, quod , babiludine convenerunt, ac si indiscrepanter, et, ut
e multis.unum décret* sufliciens credimus brevitati? C < dicunt, in urignem eisdem ipsis deformalse lineis,
Êxplelis, pro quibus perrexerant, regressuin in- proposilo responderint «xemplari. In quarum collo-
sianiissime maturanies, rapaci Rhodauo se coinmit- calione quid inter-caelera mirum vel evidens clarue-
tunt : die quadam .conscensuros uavim falsa spe1 rit, aistimo non taçendum, Harum unam non con-
diurnoe tranquiilitatis maïutina, ut soient, serena1 lemnendse magnitudinis basi imposilam, aggrégata
deceperant ; at subito .coorla tempeslas naiuralem1 robuslorum manir, superne ducto fornici, collalis
pelagi rabiein accedenlis procellaî concursibus eiTe- viribus, inserebant; cunciisque summa ope nilenli-
ravit. Ingens universos terrer impulil, perUesos flu- bus, cum jam pêne erecla consislerel, vieil molis
.cluum, pavidos periculoruro : ac primum nauclero1 immanilas inipellenlcs, jamqne elapsa. manibus, suo
facicm elementorum diligentius explorant! , visum1 ipsins in ruinam pondère ferebalur. Melu- perienii
est, quarn posset celerrime , subeundum Kllus,i cesseranl universi, fruslalim mox conterendi nïar-
cedendum discrimini , alque incepta; lune qut- moris lapsum non absque doloris iniimi scrupulo
dem navigation! parcendum; quod vebementius> pr;cstoi;mlcs. Praesenle Deo, res contra opinatum
fiolito commotus aer, vis inlra sequens triduum,, cessit; quodque bumana manus exsequi nequiverat,
placidum patefaceret in fluctibus commeatum. Por- divin* virlulis occursu multo gratiusy multoque
,reclis ilaque in longum obtutibus, .ecclesia cerniluf; ; " facilius confectum est; quanloqueprius impelu deor-
.qiijim contra subeunles, optalai telluris tula lenue- sum ruisse, tanlo mox visa esl, absque visibili prae-
j'unt. Egressos curandorùm corporum acrior urge- sidio, mole sua superna reposcere. Ha lppo fixa,
bal instanlia : ad id procurandum diversis diversai jnconvulsam perenuis miraculi niemoriam ingerit
expetenlibùs, comperlum est a loci incolis, eccle- speciosam.
siam illam» beàti Germani nôinine et meritis sacram,' CAPCT n.
taniuni apud universos reverentiae vindicassc, ut
liemô de rébus ad' îôcum- përliueiUibus quidqùarna S. Gërmaiiï trahslatiotiés miràculh illuilratoe; $àn*
nenio vel surculum e circunîjeciis sé-,. ctorum qUOqueAmaioris epïscbpi, et Vrbani acTi'
prasumere, burlii martyrumreliquiai ad ejûs ècclesiamdelatié.
pibus audeat usurpare ; lolam insuper ruris circum-
pbsiti viciiiiam majesiale loci adeo tutam existere,i, 96. Perfeclo opère, cunciisque decorem pnelen-
Ut diebus Velnoclibus integris vestîménta sua pas-;- dentibus consummalis, sanciissimum et loto orbe
sim lumsepibus, lum arboribus suspensa relinquen-,.-.- venerandum corpus B. Germani in eryplam lanto
tes, absque furis melu vel peiiculo propriis domi- i- condignam •ihesauïo > magna ambitione apparalus,
 1255 DEfMIRACULIS S. GERMANI. — LIB, II. ig5i
ingeiili obsequiorum génère translatum esl». J-nn A soupedicii ssepiusque dicendi Patris nostri sanctissi-
dudum qu'idem anie .amios aliquol b jussu Caesaruni mum inausoleum a loço primariaî Iranslalion'is dénuq
Caroli ac Ludovici c ab Hëriboldo d, venerabili pou- submotum est, ad çp.ndiloiium suprascriplum , nova
tiflce, fuerat iransmutatum ; cum a lempore s.uj operosaque praeparatum diligenlia, publkis cullibus
transilus, ex quo Ravenna relalum esl, per amios , transfereridum, Ea res (ni cunclis pêne nolîssimum
circiler cccc m eademeeclesia, quo4oeo primariue est) hocordine decucurrit. .
sepiillurse-traditiim fiieral, quieyisset. Adfuer.unt =.99. Lqdovicus Germanise rex, a. trans-Rlienànis
tuiic quoqtïe.meriiorum. éjus argjimenla proecipua, partibus violenlus emergens, fraiernoesortis regnunï,
non absque; miraculoruin privilcgiissolemnius com- ganclissimp jurisjurandi interventu, olim
Françorum
niendaia..PreliosideniquesepuIcr|.iniiinispaiefaclis, £
judicio confirmatum absque. ullo, respectu ïcli fer
ila demum corpus venerabiie^um omni cullu veslium deris, teraerariusinbiavit ?. Egerant hoc infldsé per-
inlegrom, ïntemeràiuin, afcque.onini in.cprruptianis duellium facliones, quibus. niens quidem quietis im-
généré speciosum apparais; ,at cuilibel ignaio jeriim patiens, ferina v«rp.,rabies et inquietudp beslialis
facile-pêrsuaderi potuerit,"recens defunctum, recens audiendi quïdlipét, quamyis iuimanissimimij vires et
(umulo abditum, recenlibus indmnéntoruuî apparat aniinum suggerebant .\q«od genus Iipniinum ad"ca3-
tibus crrcumseplum: Accessit bue publici- ,splendof B dem el amenliam uliro
proficiscens, imp.iam dexte-
nnraciili,; pro sùi niagnitudine non tacen.di. jrani ad necem çivium iraiisiulerunt-.. Janique uni-
97. Infelicem quemdan^ oui Heleno vocabulum terei
pêne regni prpeeres ab isto ad illmn defece-
fuit, adeo vis borrenda confecerat, ut proeler linguse rant^ oequilale njhil, ^iribus universa conslabanii;
et aurium inïaiisia dispendia, alri quoque dasmonis
csede, rapinis, incendiis puncia ferebanlur; nen illos
•viôlenlia per diulurnum tempus misère lorquerelur, immanibus Cbrislianiialis lilujus revpcabat,
acoeplis
Jamque ejus «alamiialem Creaiore propitio mise- non liumani cpntemplaiio foederis, non
eimi ubjque loco-
rantey conligit, iranslation.is supradictse spe? ruin.prajsenlialiier pleiius CLpleniler pvoesensac per
ctaculo intéresse: Isreferebatppslea,,quod ecclesiam boc :omnia Deus , non deniqùe
desuper inspeclans
ter conatus.egredi., peVSonoecujusdam gravis el ve- consideratio
fuluri, consummato orbe, judicii inler
nerabilîs oçcnrsu 1er fuerit in ecclesiam revocalus. bene meritos et maie conscios' sequis iancibus ex-
Verisimile est, inler malignum benignumque spiri-
p'endendi.
lum dé salvaiido vel non salvando hominë, iis 100. Interhaec mansuelissimus r*;x Càrolus, b'efli
«gressus regressusque vicjbus, aliquandiu ccncerià- pacisque artibus Davidica: semper modeslioe ccinpa-
tum; dum el.huic vas. olim.ppssessum linquere, et randus, cum se fralernûe syeviiiae,in dies perlinaciter
îllisuperni faeluram Arliiicis ab iniraicc leneri diu- G crudesceiiti,liuraanis copiis ex oeqno non posse re-
liûs inbumanissimum pulabatur. Regressu tandem sisiere vicibus omnia volvi non inscius,
pervidisset;
terlie, lanquam impulsu quo.dam adaelus violenlius, fortiier casibus, ac, Dec prppilio, supe-
in pavimenlum ruii; moxque ore, auribus, ac nari- feréndisque
randis a puerp assuelus, cedendum lempori arbitra-
bus proevalida cruoris effusione perfluxil [al., pro-
tus est (pptius),quam suc, ac reipublicje dispendio,
Juxii], lia per obtenlum ejus,<cujus sacra iransfere-
extraordinarie periculis incuinbendum. îlaqne
banlur pignora, sospitati redditus, el peste doemo,- caeéis
salubriàre,et quod taiituin decebat principem, cen-
nis caruil, et necessariorum seasuurn rediviva mi-
siJib animalus, posthabita spe lemporalis adjutorii,
nisleria inpristinos recepit usus. .
ad divinum se praesidium contulil; salis perniciosuiii
.•98. Ad fidem miraculi, diebus postea superstes
beneficii non immemorem ^ciéus, uldivinis diflldere, ila quoque humanis vin-
quampluriinis, percepli bus inconsullius nili. Alque'inler spem nielumque
«onscientiam obsequiis suae lenuitaii competeniibus
confniis, expedilione memorala beali Germani coe-
apud beali Germani me.moriain.declaravil. A.clmn
Deo tactus adiit.
est boc ..anno Dei hominis facti 841, régnante jain *nôbiunî
.piissinioCarolo, Caesaris Ludovici fllio; poslquam a 101. Igiiur loci ac tempoïïs oppoTlunitate caplata,
civil! praelio e regressus vrcior, extra omnes fralres D sacri translalionem corporis absque dilatiene perfi-
suos regioe aplcesn exlulit poteslalis. Al anno ejus- ciendam decrevil ; qued et Sbaï rev«rsionis incerlus
dem Yerbi incaniati 859-, qui esl régis Caroli nonus exislerel, el concepîse in sâneliiih devôtionis ofïiciis
-et decimus, amplificala eadem basiliça, cryplarum- plurimuni sibi robpi'rë acfjuirî (iosse, non dubitaret.
que, ut^supra digeslum est, pulchritudine decorata, Sançio igiiur Epiphanioruin die hsolemniter omnibus
• * Anno-sCiliçet Christi859; ut mox dicelui\ , junio ; cum baie translalio accident Katehdis
b ÎNempeanno Chris» 841, ut sequetur. Sepiembris, juxta Hist. epp. Anlissiod. cap. .56, et
<=LudoviciGermanise régis, qui Caroli Calvi frater Roberlum monachum Anlissiodorensem in Çhrono-
erât, sed major nâi'u, ui pôle ex Ermengarde geriitus : -lpgia ad an. Cbristi 841.
a'mbo auiémfc'oesaresappellanlur, quod imperaloris, f Anno 843, mense Augustd, quando de fégnônim
Ludovici Pii scilicet, essent filii. partitione inter Lctliàrium, Ludovicum 'et Qarolum,
d De S. Hcriboldo, alias Heribaldo ep. Anlissiocl. Ludovici Pii filios, Veroduni convenerat.
actum est die 25 Aprilis, pag. 378Vantequani hîsio- s Hoc factum anno 858, per rebellium. façtionem,
'riam episcopbrum istiiis ècclesise, ubi aniplum liabet -q'noeCarolum exesa, Ludovicum advèrsus fratrem in
. elog]uni, majores noslri yidissent.. Gallias invilaverat.. ''
u FoiUaiieiico scilicet iilo tam memorabili quam 'ii Anni videlicet, ut pàulo ante dicebatur,: Vem
cruento : nain illud eodem anno gcsluiii erat mense incamati 859.
 1255 HERICI MONACHIANTISSIODORENSIS 1250
praeparalis, ad gloriosi corptUrisreverenter accessit A
i bratum. Quidam loquelse privalus usu, dum se ro-
memoriam : pauci admodum circumsistunt; episcopi buslae fidei palrocinio ad sanclum contulit, damnosi
scilicet venerabiles, et probalissimî sacerdotes, re- lalebram silenlii suffragio recepli sermonis excessif.
gem'intra sanctorum sanclissima comitati : cseleros Tabellae tesserariaî, templi suspensaeveslibulo, mo-
quidem ab inlimis arcuit. Hymnos vero et psalmd-.. numentum ei rei fuere.
diam infatigabiliter personantes, data opéra in offi- 104. Sequentis declaratione miraculi octingentesi-
cio perseverare mandavit. Hinc maturajis negotium mus sexagesimus nonus annus incarnait Domini
plénum reverentiae, sepulcrum aperuit. Membra volvebalur : Adalricus quidam, palria Senonicus,
pretiosissima, perinde ut pridem, intégra supplicibus ipso suaedebilitatis génère usquequaque notissimus,
bculis conspicatus, congrue honore veneratus est. ita toto reptilis corpore trahebalur; ut débilitas de-
Quid votorum ibi conceperit, quid aûectionis impen- Xermitati addila, iiecessâriora corporis officialio-
derit, quam pure se super aram ipsam s'pirilali con- miei detraxisse viderelur. Non illum talem natura
trïtione mactaverit, Deo. constitit et constat soli; produxerat; sed exlemporaliler irruens calamiXas,
quique sibi id fuisse gratissimum, e vestigio decla- Deo tan tum causse conscio, anno jam duodecimo
ravit. Post haec corpus venerabile solis pontificum trahebalur. Infelicilalis suae levamen fréquentes
passus manibus contrectari, operosis denuo palliis B ] [ai; fréquenter] ad sanctorum memorias, anxie qui-
decenter ambivit. Gratum proelerea' suae odorem dem, sed inefficaciler quaeritabat. Çertissime emi-
fidei multa balsami, multa thymiamalis impensa, net, hune béatissimi Palris nostri merilis reserva-
per beatum Germanum, respicienti omnia porrigens tum. Igitur cum ad Kalendarum Octobrium solem-
Conditpri, thesaurum incomparabilem adorandi cor- nitatem publicis orbis terrarum gaudiis celebran-
poris ejus eo loci, quo nunc veneratur et excolijur, dam numerosa populorum fluxisset ex more conge-
larga ambitione, ingenti gloria, principali denique ries, îs quoque enisu, quo potuit, çonvenlui inter-
reverentia transpositum collocavit. Locum regia lar- esse curavit ; non tam receptandaesospilalis, ut ipse
gitale el donis magnifiée cumulavit; diemque illam, post fatebatur, obtentu, quam ut collata coeuntium
festivis exactam apparatibus, succiduis saeculisper- slipe juvaretur : verum arlifex humanitatis Deus,
peluo celebrem indixit. cui familiare est non rogantibus quoque gratis multa
102. Mox ilaque peractis suae devolionis salulari- praestaré, unius expensa miraculi et diei gloriam, et
bus, fortissimo Deo, qui dat salutem regibus inter- misero, quam desperaverat, contulit niedicinam.
venlu Germani béatissimi, yolo supplici se commit- Emensa nainque sacrarum vigiliarum parte fere mé-
tens,fidensanimi,et lanquam de Victoriajam obtenla dia, cum allernanlis chori vicibus psalmus, qui in-
* scribitur : Te decet hymnus^Deus, in Sion, decanlari
securus, delectu facto, absque cunctamine hoslî C
obviam properat, fide (magis), quam armis rem bel- coepisset, lanlus miseri revalescentis ecclesiam cla-
licam peraclurus. Sicque duce Christousus, hostiles morimplevit; ut non vulgi modo frequenliam, ve-
copias sine sanguine pepulit, duplici donatus benefl- rum et ipsos divini choros ollcii medullitus treme-
cio, quod el de hoste tropaeumcepit, el homicidii, bundus horror invaserit. Superventu salulis, nervo >
vel potius parricidii, reatum, Deose in omnibus pro- rum labefactae compages, membraque in priscos
tegenle, declinavit, iii reliquum, largitore. Deo, ac vigores remeanlia, in clamores incompositos excila-
protegente bealo Germano, rerum polilurus, et féli- verant infelicem. Ad vecem hinc inde cerlatim cen-
citer régnaturus ». currilur; cellapsusque, corpore et membris poene
103. Idoneum pietali, nobisque constabit salulife- omortuis, invenitur : paulo post resumplis viribus,
'
rum, si ad beali honorent ponlificis subjungantur, si usuque gressuùm remeante, divinaefermentum lau-
qûa post haecseriem temporis illustravere miracula. dis prsesenlibus attulit, fuluris transmisit. Ad hujus
Non multpdierum intermeanlecurriculo, adolescéns' assertionem operis is ipse superstitem agit vitam,
quidam poplitum damno debilis pariter et deformis, ac sacro corpori de se salis meritp pro viribus debi-
lemplo beali Palris adito, sedulis per aliquot dies, tum expendens obsequium , suae secum circumfert
èxcubiis necessariam incessus recuperaiionem per indicia sospitatis.
sacri corporis mérita precabatur. Ea tum nox erat 105. Sacri transilus ejus nox officiosisvigiliis so-
diei Dominicae, quse sacras quadragesinialis obser- lito ducebatur ; et quemdam frâtrum adeo religiosum
vanliae dies mediare cognoscitur. Cumquecirca gal- inlimus dolor vitalium misère faligabat; et erat viro
licinium nocturnae functionis offleiositas a frairibus moeror inconsolabilis, luctus immodicus, non tam
ageretur, per mérita praesulis genuinae rectiludini infirmitatis.urgeri viôlenlia, quam quod defeclus vi-
potentissime reformalus,. magnum aslanti populo ribus, debilis solemnitatis obsequiis non poterat in-
spectaculum praebuit, et divinselaudi per ora cun- téresse. Inter haec fessis arlubus sopor iiicimibit.
ctorum nobilem materiam ac memorabile incre- Dormienli sanclus Germanus praesentem se exhibet;
mentum. imperat, quid ageret, quidve palerelur, incunctanler
Huic aliud eadem tempestale successif miraculum, edicat. Illo molestam aegritudinem profitente, dolo- -
et ipsum quoque publiée multorum sub oculis cele- ris loco placidam visus est admovisse manum. Vigo-
» Haecfusius narranlur in Annalibus Francorum Fuldensibus ad annum 858 et sequentem
apud Ches-
nium, tom. H, pag. 555 et seq.
1257 DE MIRACULIS S. GERMANI.LIB. II. 1258
ris plenus siirrexii conlimio ; et ingenli cunctorum A > rierverum siccilas animalurr genua in priscam habi-
miraculo psallenlium sese choris loetusinseruit. Diei ludinem dirigunlur ; ad laudem Dei fidelium coetus
non potest, universorum animis in laudem Dei fer- accenditur; duplicataque.loelitia-,ora vocibus, genae
voris quantum accesserit. lacrymis adimplentur ; sermo ad populum de feslivi-
106. Sanclissimi proedecessorisejus Amatoris fe- tatis splendore convertitur; beatus Germanus suo
slus dies advenerat [se. \ Maii], et collectis episco- proesens adesse diei,- evidenli beneficio comproba-
pis venerabile corpus ejus principali transferebalur lur. Adhuc, de quo loquimur, superest, memorem-
reverenlia. Ei speclaculo beali quoque Germani col- que se accepti beneficii, qua potest.servilute fate-
Jegium absistere , non tam esset indecens quam ne- lur. Et magnae et mulliplices, Christe, tibi suppe-
farimn. Reliquias sacri corporis accepluri nil com- lunt medicinae, cumqué sis universitatis conditor,
pelenlius poslulantlum decreverunl, quam dextrse res perperam slantes modis complacilis et inslau-
Jigilos manus, quibus quondam violentus Germano rando ordinas et ordinando instauras.,
crinem decerpserat. Id impetratum, ambiliosa pom- 108. Summi et incomparabilis Palris nostri prse-
pa, feslivo gaudio referebanl. Gumque basilicam in- coniis eximendum vereor, quod, ejus g-ratia merito-
gressi, remque divinam peracluri, sacrum pignus rum intervenienie, sanctorum quoque pignoribus
anle sepulcrum beali Germani deponerent, in B marlyrum ab urbe Roma locus idem meruitcumu-
prompiu fuit agnoscere, duo praecellentis meriti lu- lari. Jam id, credo, provida divinitas prsetendebat,
mina piis gaudiis, nova gloria , concurrisse : nain cum inter cselera supra memorati operîs a instru-
quaedam mulier geslatôrio delata, pro eo quod tpto menta secrelarium * quoque conditorii ejus, nec
replabunda corpore, genilalibus arluum careret offi- uni, nec soli tanlummodo parabatur : venturos. sci-
ciis ; decenti mox reformata slalurse, amborum me- licet propediem alios alicunde pâtronos, qui locum
ritis plenseretulit gaudia spspitaiis. Clerus landibus, praesentia supplerenl, meritis protégèrent, virlutibus
pnpulares clameribus extulere factunv quo et dies illustrarent. Quod quia silentio Obducere immanissi-
illuslrata, et antiqua pontificum sanctorum iiiter se mum est, nusquam opportunius video vel inseren-
familiaritas argumeniis perspicuis comprobala vide- dum, vel insëri potuisse.
•balur. 109. Anno itaqùe incarnali Dei 862, fratrum qui-
Sacri quadragesimoevolvebantur dies; el surdam dam mandatis pariler et epistolis regiis instructi,
e pago Senonicp mulierem conligit advenisse. urbem Romain expetunt, cum orationis gratia,lum
Somnio praemoiiita fuerat, ut chordam signi {i. e. etiam quarumdam ecclesiaslicarum sludio causa-
c'ampanae) faceret, atque ad beali Germani basili- rum; quas, Deo negolium procurante, et allegarunt
cam deferret.Diclo paruit; iunem.aUulit; signo ap- ^ slrenue , et efficaciter expleverunt. Prudenlissimus
plicilus est. Id manu propria cum: pulsasset, mo- et maxima venerationis reverenlia suspiciendus Ni-
nienlo eodem ÎCS sonum edidit, mulier auditum colaus papa °, Romanae tum calhedrae praesidens, vi-
recepit. „ cem apostolici culminis et dignitate et studio praefe-
107. Anno 873, Verbi inter homines humanaii pu- rebat : qui, cum praenominalis legalariis ad cuncta
blica fidelium religiositas populorum diem Kalenda- quoe vellent per dies aliquot plehissime sui copiant
rum Octobrium votivis gaudiis exigebat. Adfuit inter' fecisset, magna sui ministrorumque ejus gralia di-
caeteros quidam pagi Andegavensis indigena ex vico, scessuris1 sanctorum marlyrum Urbani et Tiburliî
Basilicas nuncupato, Adalsadus nomine, triginla reliquias d tradidit, et virtule pretiosas, et quanli-
ferme et -irium annorum curriculo conlraclorum late praecipuas. Sic Dei favoreel oblentu régis
genuum damna circumferens ; inita igitur missarum Caroli, quod alias vel laboriosissimum, vel impossi-
«elebritale solemni, ingressus ecclesiam , ut ipse bile fuerat,,facili negolio confecerunt.
ferl, imniensis coepit, fervoribus oestuare ; quibus CAP€T III.
miligandis lotum quserens, foras item egreditur,
Mox calore cedente, tanto frigoris horrore correptus n Pvodiqia facta in translatione SS. Urbani el Tiburlii
Ma. ; item SS. Mauritii et Innocenta MM. ; cala-
est; ut pêne se exanimandum crederet, nisi denuo loyus sanctorum in cryptis S. Germani Anlissiodori
ecclesiam introiret. Quo demum ingressus, priscis sepultorum.
rursum caloribus inflammatur. Inter haec genua dis- 110. Quid pignons, quid thesauri Romuiea ferre-
siliunt; nervi laxaniur; ecclesia clamore comple- tur ab urbe, Virtutum consequentium crebritalo
lur. Jamque in ambone responsorium cantabatur : cceptum est e vesligio dèclarari : remotis superfluis,
ad sauctum sepulcrum cominus admovetur ; sub si qua referenda sunt, compéndio fient gratiora.
oculis omnium compages olim mortuaedistendunlur ; . "rjjrbemegressi, mansione prima in sancli Alexan-,

a Puta basilicae, ingenti oedificioversus orientem » Hujus nominis primus.

a Conrado prplensoe.
b Secrelarium apud auctores ecclesiasticos aceipi-
lur quidem fere pro sacrario, seu, ut vulgus appel-
lal, sacrislia ; sed hic patel crypias inlelligi, quas
sub npvoaedilicipidem Conradus, lanquam choruih
sublerraneum, condiderat; utibi ïmposterum S. Ger-
mani corpus asservarelur majpri cum reverentia.
PATUOL.CXX1V.
d At cujus Urbani, cujus Tiburlii? An Urbani
papas et mariyris? lia cum Herico censenl Anlissio-
dorenses ; sed vide quae de hoc dicta sunt ad diem
25 Maii, prseserlim pag. 9 et sequente. An etiam il-
lius Tiburlii, de quo in Aclis S. CseciliaeV. M. ? Ita
quoque iisdem visum est ; sed consule Acta nostra
ad diem 14 Aprilis, maxime pag, 210. '
40
1259 1IERICI MONACHIANT1SSIODORENSIS 1260
dri ecclesiam devenertint. Ibi cum pernociarent, A aggregabat; cedeniibns aliis, alii succedebant; dum
candela prolixsc longiludinis , uno succensa capile, el hos nova percepiorum beneficiorum gratia Iselos
post paululum a parie alia ilagrans, ulrimque prae- in sua recedere, et illos percipiendorum spes alacri-
luxisse visa est. Ingenti devolione complexi l'acium, ter impelleret properare.
duorum proecipuis sanclorum memoriis,*gerainis de 1)2. Publiée faniosus e\ famose publicus locus est,
caelero serviendum luminaribus, adverlerunt. Exit Orbam d vulgo cognominant. Eo cum venissenl,
illusler vir Lolharius, ejusdem cornes expeditionis, puella infantula ejus loci, Osanna nomine, quam na-
febre correplus pervalida , candelam suo statui re- livilas el înulam produxerat et conlraclam , auditis
spondentem delulil, el ante sacras pernoctans reli- psallenlium populorum vocibus, miris perveniendi
quias, in craslinum se omnimoda languoris moleslia ad sanclos angebalur desideriis. Id quia verbis non
levatum sensil. A«lum "Vulterrisa. poteral, gestu corporis et stridore faucium declara-
Meginarius, ejusdem Lolharii presbyter, non bai. Aridis landem nervis repiilem extorquens gra-
muliiira post febre succensus violenlissima, candela dum, euisu, quo poluit, pervenil. Mox tanlae fidei
sanciis adhibita, quam excellenler, tam facile cura- remunerata fruclu, ignotae recliludinis, universis
tus est. Familiare deinceps omnibus eflectum, irruen- miranlibus.recepil usum. Hinc sacris communicaus,
les sibi per tolum iter imbecillilates , sanclorum B sacerdolis jussu respoiuiii. Amen. Ex eo pleni com-
constanler imploralis patrociniis, declinare. poseloquii, ad locum usque, qui Arlia dicilur, sanc-
Mi. Emensis Alpibus, ad sanclos Agaunenses los prosecuta est.
martyresb diverterunl. Ibi ab Hucberio 0, abbale Dehinc in villam, cul Bolgalia e nonien, cum ve-
famosissimo, excepti quam familiariter, lanli fatiga- nisseni, quidam ejus loci, caducus a puero, adeo ut
lionem iiineris plena viri benevolenlia, ingeuli reli- per dies singulos caducam non semel allisionem pa-
giosoiiiin affeclu, larga denique tolius liberalilalis teretur, rapiim ad sanclos cucurrit; fereirum vexil;
indulgeiilia relevarunt. Dehinc oblalam sibi nego- •triduo proseculus, nihil demum maii passus est.
tii opporlunitalein intentalam linquerenon sibi inle- 113. Hinc ad Salinas *"venluni. Pater parvulum
grum fore arbitrantes, sanclorum Agaunensium re- filium, conlractione arluum imbecillem, bumeris
liquias a proenoniinato principe poscendas decreve- veclitans, sub fereirum composuil. Paulo posl coepit
runl. Is, volenle Deo, quod poslulabatur, excepil li- erigi, et palrem anxie inclaniare. Excili omnes vo-
benlissime, quod et viris esset familiarissimus, et, cibus, hinc indeconcurrunl; incolumem inventant-:
ulpole ssecularia medilans tanlum, in sanclorum paler sub oculis omnium sanum recipiens filium
largiendis patrociniis non salis avarus. Quamobrem, suum, immensum lsetus revexil ad propria. Actum in
sacrorum corporum accilo custode, preliosi martyris 2 ecclesia sancli Joannis Baplislae, vico publico.
Mauritii complectendam reliquiarum' parlera cum Saltum Moukaliae s ingressos novae hilarilalis
venerando capile sancli Innocentii, legionarii quoa- afflavil accessus : namque inler venlorum impelus
dam ejus, incunctanler largiri praecepit. Id qua»- el pluvias vebemenles, duo cerei sacrorum praevii
quam omnes ferrent aegerrime, obtinuit lamen jus- pignorum, inexlinclo per diem lotam lumine perdu-
sio principis indifferenter (i. e. statim) fieri, quod rarunt. lia sanctorum gratia , quibus deferebantur,
volebat. Votorum compotes , iter repelunl, jiisiis cvidenlius conluiali, indefesso officio el imbres et
semper faventem dispositionibus impendio gloriii- flamina coiiieinpserunt.
canles Deum. In villam pagi Amausensis, qnse campus Yellii h
Obsequiorum crga sanclos splendor, signorumque dicilur, cum venissent, mulier ab ipso malerni iileri
frequenlia circumjeclos passim populos spectaculo muta progressu, fide pïena concurril ; precem fundil ;
« Vulterras, alias Volaierroe, vulgo Vollerra, urbs infeliciter anno, juxta Annales Francorum Berlinia-
esl anliquissima in Hetruria et agro Pisano. nos, 864. Plura de hoc Annales Benediclini loin. 3,
i) Id est ad coenobium horum marlyrum nomine locis-variis. ù Orbi oppidum est Helvelia;, qua ad Burgundiae
celeberrimum in loco, ubi passi sunt ac sepulu, comilalum vergit, ejusdem uominis fluvio iniposila,
Agaunoseu Acauno,in dioecesi Sedunensi ad Rhoda- j
num fluvium, Sedunum inler et lacum Lemanum, illi inler lacum Lemanum seu Geliennensem, et alium,
sed huic propiore, vulgo S. Moriis; de quo mona- . ea Seplenirione proxinium, Orbam
Nbvoburgicum.
inler el Salinas, de
slerio vide Samniarthanos in Abbatiis Galliarum, Vulgo llougeaille,
mox.
ubi deAgauno. Martyres auiem hi sunt S. Mauriiius quibus f
et socii milites legionis ïhebaeae, de quibus agendum Salinm, vernacule Salins, oppidum in Cômita'u
eril 22 Septembris. Burgundico, Iredecim circiler leucis Oiba dissilum
c Erat Hucberlus fraier Theodebergse reginoe, uxo- ad Boccideiilem.
Mortktdioe. lia cum codice noslro Lugdunensi
ris Lolharii Loiharingioe régis, ejus qui nulla re eliani Cinftlelius, adJens, v.ilgo saïlum hune
infami cum Waldrada pellice com- legil
noiior fuit, quam appellari Bois de Moucher. Codex Yalcellensis habet
mercio, quod ausus Roiuse perjurio ac sacrilegio Mortalité; Labheus Moniiskaltoe.Palet aulem, silum
lueri, terribiles cum suis Deo vindici poena's dédit illum esse in Comitalu Burgundico, Salinas inler et
anno 869. Hucbçrtus, liccl clericus aliquando, saccu- -Ararim.
larem deinceps vilain professus esl; ubbas inlerea h Vernacule Chamblay, ni ad marginen sui lexlus
muliarum, quas partira acceperat,.partim invaserat, adnotavil Cliifllelius. De 'pago Amausensi nihil reperi ;
abbatiàrum , famosissimus fuit non .virtutibus, sed ex hoc itinere, quo circiler loco
coenobio- àppârel lamen
viliis, ac decoclis direplisque praesertim fuërii.
ruiu. quibus Draeeral, facullatibus. Périit vero ei ipse
1261 DE MIRACUL1SS. GERMANI. — L1B. II. 1252
euectum précis conseeula est. Illico intima faucium .A est, comperta virluium fama, eo gressum lendere
negatoe dudu'mvoeis cepere canorem, promptaque animuin induxit. Erat sane paralysis violenta, lotis
verborum affluentia diuturni damna silentii com- artubus resolutus. Ea nocte, cujus poslridie profe-
pensaient. Sic coneessum beneficium exercilio ser- ctionem parabat, dormiënii ei vir, babitu pontificis,
monis exaggerans, Ararim a usque prosecula est, speciosa canitie spectatus, apparuit; seque Urbanum
misertum sui plasmatis et affeclu et vocibuscollau- confessus : Ecce, inquit, sanus factus, incommodum
<îans Deum. excessisti ; verumlamen recta perge, quo decreveras,
114. Hincillispagum Oscarensem^permeanlibus, ac pro sainte recepta congrua mémento vola per-
puella infans, honesio loco nala, quae el ipsa cognati solvere. Jubenlis edictum obedienlia cornes excepîl,
paliebaïur detrimenla silentii, de sinu nulricis exsi- pergensque, ut imperatum erat, quod seeum actum
liens, cursu rapidissimo ad Sanclos venit; ampléxo- fuerat, palam explicuit.
tjue feretro, suos adesse dominos, etiam alque eliam 116. Exin multis locum expelenlibus innumera
inexplebiiis inclamabat. Siclinguae vinculo resoluto, proeslitere; cunclis poslremo rite supplicanlibus
•laudes aggerans laudibus, ad caslrum usque Divio- indubitaia rerum evidenlia sese exhibuere praësen-
nem c cornes individua perduravit. Paler ejus et lissimos : quodque gratum habeant, honesla sibi in
mater iter agentibus poslmodum competenlia ilineri B loco deferri servilia, plurimis expertum modis, una
rnunera destinarunt. tanlum, eademque perbrevi admodum relalione
Alisiensem post haec pertranscunles pagum d, in constabit. Beati marlyris Tiburlii anniversarius pas-
villa, quae Fanum dicitur, nnctem exigendam decre- sionis dies advenerat, el pia fratrum devotio noctur-
veruni. Ecclesia ejus loci beali Germani solemnis nis vigiliis ofliciosius insistebat. Inter haec cuidam
constat nomine. In liac preliosa sanclorum pignora fratrum in oratione secrelius procumbenli, alque in
collocarunt. Puella fere duodennis advenerat, quam divinae conlemplationis fasligium aliqualenus rapto,
delbrmilale damnabili colli cervicisque contraclio se videndum exhibuit, ea formai habitudine, ea
liumerum complexa lurpabat. Haec pervigilem in pulchriludinejuventae, qua expressius[L«6., expres-
ecclesia noctem ducens, et prseoptaise saluti et abso- sus] in suoe Passionis texlu describitur. Visus est
lut» pulchriludini reslitula, coelumipsum votis et lau- autem ante loculum reliquiarum suarum, libratis in
dibus onerabat. Auctores beneficii Anlissiodorum aéra gressibus, assistere, et expansis ad orientem,
prosecula, salutaribus obsequiis inlegrum exegit manibus, quarum una virgam ferebat auream, pro
annum. totius sainte populi inslantius supplicare. Is nobïs
In villam, Pompeiacum diclam, vênientes, iri ec- hoc postmodum cum lacrymis referebal. Id mire
clesia sancli Christophori nocturnae slationis excu- G gratum omnibus, et praesenli et futurae devolioni
bias peregerunt. Puer bene nalus, Herimbertus no- conduxit.
mine, immani febrium lorquebalur accessu : delalus Praelerea anno Dominicaelncarnalionis 864 merito
a parenlibus, incommodum exuit; robuslae sospitatis suaereligionis venerabilis Herchenraus, Calalauno-
oplantibus gaudium cumulavit. rum episcopus, ad coenobium sancli Germani ve-
115. Inde profectis solemnis Anlissiodori paraba- niens, largitione fratrum reliquias pretiosi papae et
tùr exceplio; quo tandem pridieRalendarum Novem- marlyris Urbani obtinuit; eisque susceplis, monaste-
briumpervenerunt, multa gloria , ingenti pompa , rium in pago Perlensi ejus honore conslruxit. Qno
inexplicabili rerum prastantia. Creverunt ex eo loco tanta tamque frequenlia postmodum elaruere
miracula visibiliter corporalia, invisibiliter spiritua- miracula, ut, si lilteris universa mandarentur, seu
lia, quo magis sublilia, eo magis ulilia, indesïnenler per se possent suppeditare vplumini fk
assidua, indubilanter proficua* quantoque perennius Sanctorum Roma delatorum commémorationipau-
duralura, tanlo cerlius profutura. cis, utputo, morem gessimus: nunc res exigit, iis
Folcèldus \al. Fucaldus, al., Fulcoldus], ex coeno- dilatis vel omissis, in reliqua proficisci.
bio sancli Juliani. 6 clericus, quarlano incommodo 117. Postquam longe superius comprehensum opus
per anni fere spatium vexatus, ad sanclos se humi- " visûm est et ecclesiaslico decori congruum et san-
lilër contulit. Mox fidei donatus praemio, sospitale clorum componendis pignoribus condignum, exerci-
reddita, languorem excessit. tata sapientium senlentia optimum faclu judicatum
Non post mulios dies, colonus quidam familiae est, ut supra memoralae marlyrum reliquiae, necnon
sancli Germani, ex rure, cui Sorgiacus vocabulum et corpora bealorum ponlificum Altissiodorensiumj
a Arar seu Araris, vulgo la Saône, fluvius Galliae d De pago Alisiensi, seu Alesiensidictum est supra.
nolissimus esL; de quo supra. Situs est Divionem intérêt Anlissiodorum; sedpi-
b Pagus Oscarensisab Oscara fluvio nomen habet : vioni propinquior.
Oscara autem , vulgo Ousclie, in Ducatu Burgundiae c Plura fuerunt hujus tituli coenobia , et unum
in Ararim induit apud Laudonam S. Joannis, alias quidem Anlissiodori, ubi olim monachos et moniales,
S. Jeande Laune : inde ergo usque ad pagum Divio- separaiim lamen , habitasse docet Le Beuf in praë-
nensem exlendi videtur. Valesius illum concludit falione ad Captum el liberaium Anlissiodorum.
Arari, Oscara, ac Tilla fluminibus. f De his adi Acla S. Urbani papae.el M. 25 Maii.
* Divio, seu Divionum, vulgo Dijon, urbs est per- Perstat etiam nunc hoc monasterium sub Benedictina
celebris ad Oscaram fluvium, Ducalus Burgundiae congregaliàne S. Vitoni, inquit MabilloniusAnnalium
caput. tom. 3, lib. 36, num. 43.
 12(33 HERICl M0NACH1ANTISS10D0HENSÏ3. 1264
olim in ipsa ecclesia tumulata, iransferrentur in A J Beatus vero Aunarius, quam excellents priviîcgii
cryptas, et circa corpus béatissimi Germani proecipua fueril-, relalio Gesiorum.ejus salis superque déclarât.
ollicii diligentia conderentur : divina mente, (probo Qui inter cetera sua; sanclilatis illustria, basilicam
consilio; utquoseadem coeli regia continet, ejusdem quoque beali Germani magnilicis prsediis locuplela-
quoque in terris habitacnli capacilas soeiaret. Fac- vit; quod et nalu splendissimus, et. possessionum
lum ila est; et dexlro quidein latere, id esta plaga amplitudine fueral copiosus. Hic tam vivens quam
Australi, ossa beali Urbani papae cum-capite sancli morluus signorum gloria coruscavit ; funclusque
lnnocenlii marlyris eodem loculo composila sunt. sacerdolio annis XLII!, mensibus x, diebus xx, vu
Hinc corpus venerabilis Alodii, successoris quondam Kalendarum Octobrium Sancto spirilu plenus deces-.
ejus a, ac trium deinde sanclorum pontificum, Ursi, sil; et in basilica beali Germani prope corpus ejus
Romani, et Theodosii. A parie pedum, id est plaga débita reverenlia appositus est ad paires suos.
oriental!, secus aram, preliosi confessons el praesu- 119. Quid beaium Desideriura memorem? Cujus
^lis Aunarii membra sacralissima requiescuni. 4ài- etiam soecularis dignilas tanta exstilit, ut ei nemo,
nistrum, id esl septentrionale lalus, gJoriosi marly- quamvis polenlissimus,exaequose conferre polueril :
ris Tiburlii pignora pccuparunl, subjunclis quinqne fuit eniin propinquus Brunechildi reginseî filiisque
ponlificum ccrporibus venerandis hoc est sancli Fra- B I ejus Francorum regibus : quorum et munifleentia
terni episcopi el marlyris, Censurii, Gregorii, Desi-_ principali ingéniera praediorum ampliludinem conse-
derii ac Lupi ; et extra lios, sancli Moderati pueri, culus est. Hujus genilrix, Neclaria nomine, in mo-
quondam marlyrip coronali. Horum quia nouiina nasterio S. Amaniii, quod situm esl in pago Pelra-
prsemisimus, si qua ex eis ad nostram manavere "gorico b, sepulta requiescit; quod idem postes in
noiiiiam, modeslo-compendio perslringamus. inatris memoriam honestis donariis et maxima fun-
118. Aç primuin Alodius, cujus vel merili vel dorum dote perornavil; quemadmodum tesiamenti
dignitalis exsliteiit,-hinc colligi valet, quod, beato ejus pagina déclarât. Quantum sane ex collatione
-Germano adhuc superslile, in monasterio illius ar- lemporum licuit perscrutari, beato papse Gregorio
chimandrites proefuil, ipsoque post sublimaio ad coiilemporalis fuit. Exstant ejus ad illum epislolsÉ,
coelestia, in ponjificalus soriem ei suecedere meruit. celebritalem viri lilleris quoque aposlolicis commen-
Is imitalor et baeres magistri, postquam Antissiodo- danles 0. Is adeo fondorum clivesexstilit, til nulla vel
rensem per annos xxx, mensem i, dies SIL, rexit medianse Burgundia! d, vel Aquilanieae provinciae
Ecclesiam, oplïmorum locuples slipendiis meritorum principalis ecclesia inveniatur, quam non rébusauxe-
•in pace decessit; alque in eadem beali Germani rit peropimis. Ecclesiam sane beati Slepbani, cuî
basilica decenter sepullus est. Eo decedente, rnaisit sedit, miro décore ampliavit, ingenli testudine a
civilas absque episcopo annis x, ut in proemio parte orientis applicila, auroque ac musivo splendi-
quoque opuseufi praenotavimus, ob soevitiem scilicet dissime decorala, instar ejus, quam Siagrius, epis-
vaslanlium Gallias barbarorum ; quibus explicilis, copus e Augustoduni fecisse agnoscitur. AUare quo-
sanctus Fra'ternus pontificali calbedrae subrngaiur. que antiquum eo transponens, sub die Kalendarum
Is, qua die a fidelibus episcopusordmatur, a barbaris Maiarum XIH dedicavit. Eamdem quoque ecclesiam
esl marlyrio coronatus die m Kalendarmn Octobrium. mullis et magnis palrimoniis solemnilerexlulit, cum
Hinc Censurius pontilicalui suffeclus est. Is esl cujus in locis diversis, tum vermaxime in pago Sanclo-
tempore Constanlius orator, obtenlu sancli Palienlis, nico f-.
Lugdunensis episcopi, Vitam beali Germani mirabiii 120. Beali praeterea Germani basilicam, in qua
slylo edidit, omnique diligentia elaboratam ei post- post mortem requiescere disponebat, mullis auxit
modum habendam direxit. Hic, post administralum rébus, viri liberalilatem pariler atque praeslanliam
rite sacerdolium annis triginla et octo, mens, m, hodieque ccnsteslanlibus : vasa aurea alque argen-
diebus vi, obiit îv Idus Juniisanciilalis plenus, bo- tea plurinïa contulit, quorum et operis speciem et
nisque omnibus copiosus. Sepullus est .in ecclesia .r» ponderis per singula quanlila'tem, in lalibus quoque
béatissimi GermanL diligentissimus, facto a se inseruit tesiamenlo. Basi-

'» Ejus, id esl S. Germain. De S. Alodio agelur
28 Seplembris; de <S.Urso vide diem 30 Julii ; de
S. Theodosio 17 ejusdem mensis; de S. Romano agi
poteril 6 Octobris ; de S. Auwario 25 Seplembris ; de
S. Fratemo 29 ejusdem mensis; de S. Censurh dixi
supra. S. Gregorius colilurl9Decembris; Desiderim
2? Octobris. De Lupo ep. vide adnotata superius -ad
niim. 38. S. Moderaium dedimus 1 Julii. Consule
etiam, si placet, Hisloriam episcoporum Anlissiodo-
rensium.
b lino'ùi pago Cadurcino, ut récitas legilur in Hist.
epp. Anlissiod. cap. 20. Vide Annales Benediclinos
loin. I, lib. H, num. 34.
c Vide aduolala superius ad lib. I, cap. 4, num.
39; lin. d.
d Mediana Burgundia dicilur hic Burgundiae Du-
catus : medianus enim pro médius accipilur a decli-
nanlis Lalinitalis auctoribus apud Cangium. Burgun-
dia vere olim fuit in 1res parles divisa, ut docet
Brietins in Parallelis geographiae veteris et novae,
tom. 1, lib. vu, cap. 5, quarum prima Burgundia
Jurana , secunda Burgundia ducalis, lerlia, quam
appellaut liberum comtialum seu cemilatum Bur-
gundiae.
e S. Siagrius sive Sgagrius episc. Augustodunensis
floruit usque ad annuin Cbristi circiler 600 : colilur
autem 27 Augusli, quando agendum de illo erit.
f Sancionicus pagus, vulgo Saintonge, esl-provincia
Gallîsead Oceanum Aquitanicum.
 1265 DE M1RACULISS. GERMANI. — LIB. II. 1266
licam sanctorum marlyrum Gervasii et Prolasii per A i solemniler,. ut in omnibus.Marlyrologiis, et maxime
manus Marini riiaconi a sui construi jussit, suisque veluslis, dies translalionis eoruin inserins habeatur
dolavit rébus. Idem Marinus in eadem ecclesia re- sexto Nonas.terlii mensis (i. e. Maii),: transitas au-
quiescit. Suorum hseredem bonorum Cbristuni et tem vel deposilio illorum pridie Kalend. Septemb.
ecclesiam qualiler substituent, snliquissinii el bis adnoialur.. Eodeni sane sarcophago omnes pariler
superius memorali. teslamenti ejus pandit auctoritas, requiescunl.
quodque in nostris adhuc conservalum archivis, De puero Moderato hoc tanlummodo conipertum.
multam viri dignilalem, largilatom pbirimam, dis- est quod puer, martyrio coronatus,. in propria basi-
positiones caula semper diligentia circumspcclas, lica diu requieyerit. Post clarescenlibus circa septil-
copiosius conieslalnr. De quo, quia plura suppedi- crum ejus miraculis , in ecclesiam beali Gennani'
lant, quam suscepti operis brevilas. sufliciat explicare, transposiliis esl, cul lu Officioruin et impendiis lumi-
iiisomissis, caeiera proscquainur. Vilse peraelo cur- num copiosius venerandus.
su, sexto Kalendarum Novenibrium supremam sor-
CAPUT IV.
li.liis diem, in ecclesiam B. Germani debila venera-
lione translatas esl. Elogium ecclesùv.S. Germani'Antissiodorensis, etpfa
„ S. Uerici ad'fralres_exhortalio.
121. Romanus caibedrae subslituitur; de quo fer- 1
lur quod, cum esset vir sanclissimus, decisione 125. Talibus lamque magnificis locus illuster ho-
cajiilis mariyrium consummaril, pridie Nonarum nnribus, maclus tilulis. privilegiis gloriosus, cui non
Octobrium, explelo funelionis suse tempore annis m, videatur majeslatis*suae merilo venerandus? Sancla
dii'.bus xv. quondam sanclorum vcrebanlur Hebroei, quod ibi
De beato Urso fideli relal.ione vulgalur, quod juxla arca Teslamenti, iniraqueeam virgaAaron, et coe-
sancli Amatoris basilicam reclusus, anachorcticam lesle manna, ibi allare, quod dicebaiurThymianialis,
duxerit vilain;; ubi oratorinm lioilieque est, ejus ibi chérubin aurea cum Propiliatorio, cieleraque
nominis memoria sacrum. Conligit eo lemppre, ur- symbola inlelleclualiler typica et typice intelleclua-
bem repenlino afflalam incendio conflagrassc. Ad, lia, ac per hoc fulurae olim veritatis conjecturam
virurn Dei cum sublalus in altum clamor populi praeferentia, legebanlur. Nonne libi mullo videlur.
pervcnissel, succurrendum periculo ralus, familja- impensius venerandum summse sanclilalis habitacu-
rem illuc baculum destinavil; ipseprecibns o-bnixis, lum, loi saiiclormn splendidum memoriis, sublime
quam instanter incubuit.. Eo inler minaces flammas, tropneis? Ea semel per annum et uni el spli ppnlifici
el quae adhuc intégra supererant, constilulo ', dielo paudebanlur pro suis toliusque populi excessibus
cilius incendium omne deflagravit. Hac occasione C *• rogaluro; haecnoslra, el re el nomine sancla, patent
sancti viri merilo deelaralo, urb.is decedente ponli- singulis, paient omnibus, quolidie facilia, facile quo-
fice, vi exiraoïum prsesnlatui suffeccre. Cella ejus in tidiana ; quanlpque se peccalcr ingesserit, tanto
ecclesiam cessil,. Exegi'l sacerdoiium annis vi, men- religipsaeimporlunitaiis prclium uberius reporlabit.
sibus-i.v, moribusque el merilis. preliosus, tertio Ad ea si quis externorum accederet, Jemeritalem
Kat. August..fragililalis excessit molem. morte luebat : ad.haec exlerni eliam omnes accedir
Theodosius episcopus, post gubernalana sedem mus, ut morlis merilum immortalitalis stipendio
annis octo, diebus viginli quatuor, decirno sexto Kal. compensemus. Ibi brulorum cruor animalium infe-
Ang,. diem excepit uliimum, proque suaemerilo san- rebalur in sancla per ppnlificem : hic surame boni
clilatis nobilem in B. Germani ecclesia sorlilus esl ponlificis vitale corpus , sanguisque sanclissimus,
sepulmram. coelestisusu myslerii, Chrjsiianis omnibus conficilur
122. Gregorius, et ipse sanctus episcopus, promit in salulëm. Tanla inest loco dignitas, tanla princi-
ecclesia; annis duodecim, mensibus sex; exacloque palis reverenlia; sancliludo. Quem quoliescmiquo
suàevicis offieio xw Kalcnri. Januarias humana de- dévolus inlraveris r cernere esl Cbristuni aposiolis
pnnens, in ecclesia beali Germani supremum pro- consequentem , marlyribus compugnantem , confes-
ineruit munus.. soribus colloquenlem , virginibus colIaDtantem,sau-
Lupus episcopus, ut in anliquissimo marmpre clis postremo omnibus conregnantem.. Tanla prse-
cpilapbii ejus animadversum esl, ulque superiore terea ibi sunt orationum loca , tam crebra sanctorum
libello meminiinus, éum Croiceliilde, règina venera- allaria, ut cum omnia peragraveris, singulis illacry-
bili, illuc devenit, quo tempore B. Germani oedifiea- maveris, meliorëm diei partem in lucrum Ubi ces-
bat basilicam ; et suo praevenlusUne, ibidem sepullus sisse loeteris.
est. Requiescit in eadem basilica sanctus Oplatus 124. Nec eos patienter accipîendds aeslimo, qui
episcopus cum duobus presbyleris, Sanctino et Me- sanctorum animas vel in sinu Abrahae, vel in loco
morio ; cum quibus primo sepullus fuit in ecclesia refrigerii, vel super aram Dei consedisse délirant;
sancli Christophori marlyris, quam ipse exslruxeral; nec posse suis tumulis, et ubi voluerint, adesse prae-
poslmodum, annis labentibus, translata sunt eprum sentes. Absurdum omnino'est, ut sacrae testatur in-
corpora in ecclesiam S. Germani tam officiose, tam terpres.hisloriae h, sanclis injicerevincula, ut usque
a Marinus ille postea b S. Hieronymum intelligil in tractatu adversus
presbytër fuit ; quo tilulo-
apud;AntissioJorenses colilur die 20 Julii. Vigilanlïum, ûnde hic Hericus nonnulla exscribit.
 1267 IIERICI MONACHIANTISSIODORENSIS 1268
ad diem judicii poenali custodia leneanlur, nec sint A excellenlis proposili complices, summaèpliilosophi
cum Domino suo, de quibus scriplum est : Sequun- sahelilalis, quos sacro ordini consuescere, in rëli-
tur Agnum quocunque ierit. Si Agiras ubique, ergo gione consenescere, virlulibus immorl, proesaga re-
el-hi, qui cum agnosunt, ubique esse credendi rum graiià praeelegit, voluntas exercuit, pudica pa-
sunt-» : quique Deo cernente omnia , pénétrante renlum devotio mancipavit : date operam, praeslate
omnia, cognoscenle omnia perfruuntur, nihil in diligentiam, lîbrate caulelam, ne peeloris vestri do-
natures multiplicis varielale constat, quod non ipsi micilium spiritus malignus infiei'at, ne sensibns ad-
quoque cernant, pénètrent, et absque morossediffi- mixlus inlimis inceslet anitnae sanctitaiem, spiendi-
culialis opposilione cognoscant b. ltaque, quamvis dissimumque illum divini iheorematis ocuîum ille-
sanclorum animas nusquam et nunquam a Deo cebra subernatae persuasionis obnubilét. Liceat in
abesse, ac per hoc, et semper et ubique jure se in- vos semel conceptam maleriem non per omnia con-
vocaniibus adesse crediderim, nec facile dejîci de temnendi aueloris d et sentenlia et lineis explicare.
senlenlia paliar c : cineres tamen suos amare et Serpit anliqui malum hoslis per omnes adilus sen-
f.ircumvolitare, eisque présentes Semper assistere, suales ; dat se figuris ; accommodât coloribus ;
cum incunctanter animo feram, tum conslanter voce adhacret sonis; odoribus se subjicit; infundit sapo-
efîeram, ore proloquar, privatimque et publiée, se- B ribus; ac lenebrosis affeclionibus, tanquam quibus^
curus praejudicii, profilebor. dam nebulis, implel omnes meatus inteltigentise, per
125 Cumque ad Germani memoriam indignus ac- quos pandere lumen rationis mentis radius solet. In
cessero; hune fidei oculis suspicîam ; hujus angeli- hoc Deus , in hoc voluntas innoxia, in hoc recle-
camfaciem, ex consoriiô sermonis Dei frequentïus facti meritum relucet. Deus ubique praesens est;
illustralam, ipsisque regibus tremendam, aliquolies tune autem unicuiquenostrum simulest, cum mentis
conlemplabor; ejus animi gravilatem comilale con- noslrse illibata purilas in ejus praesenlia patueril. Ul
dilam, proposili constanliam, senectutis reverenliam enim visus oculorum si fuerit viliatus, quidquid
admirabor procumbensque sepulcro, ac sanclum videre non potuerit, adesse non putat (frustra enim
«îposculans lapidem, lanquam meo imminenlem circumstat oculos praesens imago rerum, si oculis
vcriici venerabor submissius. Inierdum vero, si desit integritas) : ita etiam Deus, qui nusquam deesl*
copia eonferatur, etiam vestigia stringere; at, si id frustra pollutis animis praesens est, quem videre
non dignelur, locum cerle, ubi sleterunt pedes ejus, mentis caecilas non polest. Non meum est, quoil
non cessabo fideliteradorare. Quemque absenti etiam dixi, non milii assero, non ascribo (nec enim forlis-
limita proestilisse non ingratus memini, nunquam eo simo cuique clavam de manu facile ëxlorqueri posse
animum impulerim, ut diffidam, hune quoque riîe C praesumo)quod quidem de menle mundanda ad vi-
vëneralum, praesenli el sedulomulto magisaffulurum. dendum Deiim paganus scripsil. Verum eo ipso Chri-
Ex proposili oecasione negolii confeetum quiddam stiano, et baplizato, et morluo, quod semel probe
esl, quo et lemerariis scrupulum injectum, et sin- dixerat, inepium fuit obsolescere. Quorsum ista tant
ceris sanctorum cultoribus conducibile reor ali- alto petita prineipio? Videlicet ul recolalisscriplum:
(jîiid proçuratum : quibus gratandum omnirio per- Adversarius vesler diabolus, tanquam leo rugiens;
ronsep , quod, ruant licel venli, proeelhe soeviant, circuit, quaerens quem devoret. Et : Beali mundo
fiumina intumescant, demus cerle Dei, cujus'et corde, qiioniam ipsi Deum videbunt. Quorum aile
ouliores el ministri sunl, inlitubatam, immobi- rum cautelae proficil, allerum divines conlemplatioui
k'm , inviolalamque sui roboris aslernum oblineat conducil.
finnitatem, quae non fluidis incumbens arenis, ve- 127. Facile vicissîm memineritis , propler vos
l'.nn columnis coelestibus subnixa, petroeque imita Chrislum mortuum ; ut qui vivitis, non jam vobis
perertni, archilectaiHe Deo, in solidumrobure vaseril. vivalis; sed ei, qui pro vobis mortaus est; neve a<l-
126. Agite ïlàque?:spiritalis tirocinii prefessores, versusDeum exejusmunere inflemîni. Accipile item
lie bac autem Vigilantii aliorumque sentenlia super „" h De hac opinione videri polest S. Thomas 1 par-
slatu sanctorum post vilam usque ad judicii diem te, qu. 12, art. 8, el alibi, ubi eam rejicil. Cognosce-
plura card. Bellarminus de Beatiludine et canoniza- re lamen sanclos quaecunque in terris ad se perti-
lione sanclorum lib. i, cap. 1. nenlia gerunlur, alque inprimis sese invocanlium
» Haec eliam verba sunt S. Hieronymi, quibus vola, docel idem 2-2, qu. 83, art. 4 ; et par. in, qu.
non significal Agnum, id est Chrislum Deum lib— 10, arl- 2. Qua vero ratione ea cognoscant, quatuor
inineni, esse in omni loco proprie secundum naïu- sunl doctoriim senlentiae, inquit Bellarmin. lib. cil.
rani humanam oequeac secundum divinam, quaeUbi- cap. 20, ubi eas breviter proposilas légère esl.
quislarumest haeresis; sed illum summa praeditum c Nirnirum in ea senlenlia fuit Ilericus, quam el
esse liberlate agilitateque, qua mox esse possit, Hieronymus videiurinnuere, quod auimaesanctorum,
nbîcunque vult , talem vero libertalem etiam illis sicul eliam angeli, mira quadamceïerilalénaluraequo-
commUnicalani ait esse, qui sequuntur Agnum, quo- datmnodosint ubique, et per seaudianlprecessuppli-
cumque ierit; ac proinde falsum esse (quod assere- cantium. Vide Bellarminum ibidem banc refulantem.
bal Vigilanlius), eos vel in sinu Abrahae, vel in loco d In margine codicis Lugdunensis noslri ami-
refrigerii, vel subter aram Dei considère detenlôs, qiiissima manu cilalus legiiur Fonleius, nescio quis,
nec posse suis lumulis, et ubi voluerint, adesse pré- Carthaginiensis : apud Labbeum vero in ipso lexlu
sentes. Vides, non diei, illos ubique adesse praesen- paulo inferius legiiur : Quod quidam de mente mun-
led, sed pôsse suis lumulis, el ubi voluerint, adesse danda ad videndum Deum p;:ganus Fonleius Cartha-
pnusentes. ijinensibusscripsil.
1-269 SERMO IN SOLEMN1TATES. GERMANI. 1270
scriplum : Elegil nos in ipso anle mundi constitulio- A his, quidquid sobrie potestis, adjicile; quoniam, cura
nem ; non quia eramus sancli et immaeulali, aut huidc nostra non egeat, grata lamen ei est suaede-
quia l'uturi eramus sancti et immaeulali (alioqui non votiocreaturae : vestralaudenecparumproficit; pio
tam proerogaliogratia;, quam vicissitudo, vel relatio lamen studio facilis, ul ea vos plurimum proficialis.
meriti pularelur) ; sed elegit nos ut essemus sancli Aliis belligerantibus, agricolaulibus aliis, terlius or-
et immaculati, id est elîgendo praestiiix ut essemufr dorestis, quos in partem privatae sortis allegit, quan-
sancli et immaeulali; qui nisi vellel, ne ulli quidem to rébus extrinsecis vacuos, lanlo suae servitulis*
esse possemus. Ei caput submitiile; nec de vestra,. funclionibus^occupandOs. Ulque alii pro vobis dura»
sed de ejus bonitale proesumite; sub polenlissima condiliones subeunt vel militiae,.vel laboris: itidem
manu ejus humiliamiiii. Tutam eapielis in ejus pie- vos illis obnoxii persislilis, ut eos oralienuin el Oifi-
tate perfugiiim, qui semper paratus esl parcere sub- cii instanlia prosequamini. Ajque- ut aliud esse co-
jeciis et deliellare superbos. Alhleiae Del eslis, in arguam,quod nalurse consortibus>.aliud, quod ipsi
sladio spirilali decernilis : légitime certandum est^ debetur Deo : illud anle omnia semper ia oculis
ut ad bravium pertingalur. Speclaculum huic mundo volvile, quod ipse vos fecerit, quod perdilos refop-
facli estis; in vos omnium oculi dirigunlur; conver- marit, quod tam crebrfs, tam copiosis, tam denique:
satio veslra tanquam in speculo constilula, magislra B proficuis provexerit beneficiis, ut hinc laudandi illum
est publicae disciplinée : quidquid egerilis,. id sibi concepla maieria, dum ei compétentes gralias de
omnes facieudum putant. Cavetë committere quod perceplis et habelis et referlis muneribus,. fiatis ad
vel reprehensoribus paleal, vel imitatores in ruinant accipienda deinceps et plura et phirima digniores.
compellat. Proposili bujus principes aemula vobis Jam vero, ut in summi proeconio capilis membra
pielate proponite, quorum veracem doclrinam et quoque ejus inclyta nonnihii conslei habere Com-
sancla opéra imitantes, ad coelestis regui pascua mune, accipite et illud celeuma Davidicum in haec
properale. Mortem horis omnibus impendentem in- proloquenlis verba : Laudate Dominum in sanclU
defecle meditamini ; scienles, nihil esse diuturnum, ejus ; tanquam eamdem senlentiam modo diverso
in quo polest esse aliquid extremum ; moriendum, explicans, dicat : Non salis consulte agitis, si ab
que omnibus, et id încertum, an eo ipso die. Clini- invieli imperaloris gloria fidissimorum ejus mililum
que ad id Venlum fuerit, tum illud quidquid praele- triumphos el mérita eximenda judicatis; summa
riit, effluxit; lantum remanet, quod virtuie el reele igitur ope, summis viribus glorificale Deum, gratis
faclis consecutus sis. Voluntaiibus renilimini ; vo- vobis bona omnia tribuentem ; veneramini bealum
luplatibus repugnate, ne el vos eorum subjacealis Germanum, ea vobis poteniissimae inlercessionis
excidio, de quibus Propheta conqueslus, quod trans- lC suffragio promerentem ; caelerosque , ei et templo
ierinl in affectum cordis, imaginera illorum in civi- consorles et merilo, pia devotione prosequimini,
laleDei ad nihilum redigendam imprecatur. anxiis affectibus implorate ;ut quem locum eligere,
128. Si quid Deo vovislis, incunctanler absolvile, suaque praesenlia et sanctilate florenlissimum esse
memores ruinam esse homini post vola trac tare a. voluerunt, hune, universis hoslium copiis terra ma-
Praeslatque non vovere quam vota non reddere. nque superatis, ac trueulenta doemonum exclusa
Nec procul, nec exira sunl votorum noslrorum im- lyrannide, cladibus eximanl, ruuiis abducant, me-
pendia ; sed, ul Psalmisla falelur : In me sunt, Deus, rilis fulcianl, preçibus prolegant, alque ab omnifaria
vola, quae reddam, laudaliones libi. In his indefesse praesenlium futuroruinque discriminum immanilale
persislite; lias interdiu, bas noctibus concinnale; in défendant.
" Traclare, ea scilicet, quaevotis répugnant. Vel trahere votorum exsecutionem. Labbeus legil, retra*
traciare forle accipitur pro dilïerre seu in longum dure.

SERMO EJUSDEM HERICI

In solemnitate sancti GERMANIrecitandus «H,

129. Recolitis, dileclissiini, drëm publiciseeclesioe D ea intentls excepisse-animis, non bbscuro indicio
gaudiis dedicalum ; cujus splendorem elsi sermo la- declaraslis, dum miraculorum coeleslium majestaiem
ceat, religiosorum tamen convenlus et devoliojclamat : saeris paginis inlonanlem, internis suspiriis, et per-
tam honestis enim studiis, tam conspirantibus votis, spicuo ad singula honoraslis affectu. flodie enim
in bujus diei cullum et laetitiam conjuraslis, Utfesli- preliosus Gerinanus, ille quondam bujus Ecclesisé
vitatismagnificentiasuis perse tilulissalis emineal, autistes praeeipuus, nunc autem tolius quoque orbis
tamelsi ab ejus laude ofliciositas praeconis absislat. apud Deum proieelor eximius, glorioso iransilu ter-
Taniorum igilur causas, el fomilem gaudiorum cre- ras deserens, coelos penetrans-, proesenliae Domini
bris, imo conlinuis Ieciiouibus- didicislis : vosque redditus esl. Quid dico, quod terras deseruit, cujus,
a Legiiur hic titulus cum subjeclo sermone in quoque sermonem in suis mss. invenit ac nobis
twlice nostro Lugdimensi ; non lamen hoc loco, sed exscripsilChiffleiius.
ame lUrumque librnm de Vila el Miraculis j.eumdem
1271 HERICI M0NACH1ANTISSSERM. IN SOLEMNIT. S. GERM. 1272
juxla Apostolum, conversalio semper in coelis fuit? A A 132. Et quanquam illum sîngulae orbis parles eer-
Quid, quod praesenliaeDomini reddilus esl, qui cum talim vicibus râpèrent (quippe in quo, el ex quo
Elia sanclissimo, conspectui De! vivenlis perpetuo maxime, per id temporis, salus omnium et vota
aslitit indefessus? Dicam equidem de illo aliquid, pendebant), le tamen omnibus praetulil : militâtes
eisi non salis proprie, at non nimis inepte; etsi mi- tuas publicas el privatas paierno semper affecta cu-
nus audaciler, satis cerle veraeilor : dicam,-inquain, ravit. Tu revertenlem excipiebas, fessum fovebas;
hune esse béatissimi Germani diem, non funebrem, tu relevatio itineris, tu eras quies bianda îaboris.
sedeelebrem; non lugubrem, sed salubrem ; in quo Ilaque eisi aliis non, libi certe aposlolus est : signa
longo finem imponens certamini, calcato mundo, enim aposlolalus ejus nos sumus omnes in Dominp.
prostrato diabolo, gloriosus vicior emicuit, et lan- Ppslremp, illud quale esl, quam vehemens cbariiatis-
quam aller Elias curru pra3veclus angelico, coelesle indicium, quam memprabile paterni, vel poilus mar-
Capitolium atbleia iriumpbalis ascendit. ierai pectoris argumenlum?Longa jam lëssum mili-
150. Jure enim huic, Eliae triumphus ascribilur, tia yocalio coeleslis urgëbat ; vicinam mortem prae-
cui omnibus sanclilatis, el virtulum insignibus ex senserat ; ad aaiernae remunerationis slipëndium.
oequorespondere probalur : nara,ul omiitam caetera, animus cum fine lendebat ; pro relevaii3fs niiseris,
in quibus se sancli Dei homines pia aemulatione, moleslamsibi peregrinalionem imposuit, non verilus
semiila pieiate vicissim praeveniuiil, in illo cerle senex juga Alpium, non obvias moles lorreutium ;,
singularis vel abstinentiae, vel conlineniiae privile- non denique (quod maximum esl) peregre mori me-
gio, alterum proeferre alteri non salis liberaliler au- ttlens, imo quidquid esse polest in niorie gravissi-
deo : uirumque enim sanclissiraum, utrumque absti- nT muni, parvipendens.
nenlissimum non contemnenda leslatur auciorila.s. 135. Sic equidem, ul reor, sic rerum ordo posce-
Quanquam nec illud mente excidit, quod prophète bal, ut bellalorem, Chrisie, luum, quem Gallia pu-
i'amem panes mane, carnes vespere, corvis mini- gnanlem aspexeral, Ilalia exciperet iriumphanlenu
siraniibus, temperabant a ; pontificis verc inediam Alibi ergo praelialur, alibi coronalur. Diu prap.siola-
pest seplimum plerumque diem panis tanlum hpr- tnm, tarde susceplum Ilalicus orbis amplectilur ; et
deaceus recreabat ; in illo jejunii continuaiionem per obleclamenla imperiaiia, per sacerdolum obse-
dies quadragesimus solvit : in islo abstinentiae pro- quia bhindas viro innectil moras. Inierea Christus.
fessionem annus tricesimus clausit ; Elias subeine- adesl; prsebel ituro vialicum; ad angelorum epulas
ricii panis edulio conforlalus, usque ad monlem Dei invitât amicum. Mixta luclibus gaudia indiscrète per
Horeb jejunium traxit : Germanus omnipolentis ampla lërunlur palalia; dum et moriluro lacryinas
Spiritas gratia. roboralus, jejunando et orando ar- tribuunt, et (quanquam frustra) de haerediîando,
cem supernae civilalis ascendit; in illo transacli la- sacri funeris pignore plaudunl. Et illi quidem con-
boris nioleslias, mulieris viduaeliberalitasrelevavil; ûabanl lalia ; veniin imniutabilis Arbiter pia;ordi-
in islo familiares nalalium divitiarum opulenlias naverat meliora. Germanus enim coelo spirilum re-
crux quotidiana consumpsil ; Elias furores perse- fundebal, et charis civibus salubria providebal. Ila-
quentium declinans, aliquandiu inter beslias solita- que pro tempore satisfaclum ulrisque esl : llaliam
rius vixit : Germanus, cujus hic bodie memoria pa- moriens illuslravit, Galbas moriuus visitavit. Sed
scimur, favores obsequenlium fugiens (quod non post mortem non visilarel, nisi et mortuus vivereu
la m rarum, quam niirabile est) in popûlis eremila Vivil, inquam, moriuus, qui morluos suscilaverat
permansit. Alque, ut a laboribus ad '
C
laborum prae- vivus. Moriuus consecravil nobis diem hodiernum,,
mia veniamus, Eliam curru raptum igneo, lerrenus qui (si rite a nobis veucratur) oblinebit aeiernuin.
paradisus abduxil, suo tempore morilurum : Germa- Vide igitur quam oplime de nobis esl merilus, qui-
num angelico fullum cuneo, sidereus thronus exce- bus laniopere vpluit esse patronus. Cui cum vos dé-
pit, ad judicandum quoque orbem cum apostolis in bitas veneralionis cultum impendilis, usuram vobis.
gloria surrecturum. mulliplicem fructuoso fenore pra:paralis ; quoniam
151. Non immerilo ilaque maler Ecclesia hujus per proesenliam sacri, ejus corporis plus acçipilis-
exsullat triumphis, cujus singularibus ornaïur exem- quam proeslatis. De cujus gloria quia nihil dignuni
plis. Et universalité!' quidem in omnium commemo- dicere possuinus, jam nunc ad eum et voces, el vota
ratione sanclorum exsullandum nobis, ralio persua- vertamus : sanciilalem ejus, subniissis animis, fe-
de!, sed in hujus Palris excellenlia copiosius merilo cundis precibus ambiamus.
gloriandum, qui nostra Pasior in urbe, loto Doclor 154. Mémento, Pater splendidissime,, mémento,
in orbe, in corpore illo (cui caput Christus est) tan- luorum per saecula liiioruni, nec obliviscalur gregis
lum dignitalis oblinu.it, ul inter ejus membra praeci- pervigil cura pasioris. Credimus le ad iribunal Al-
pua et nomme el merilo censerelur. Quanquam ila- tissimi incoinquinatum assislere : ne ërgo abîmas,
que ejus exiinia sanclilas célébrera loto lerrarum fragililalem nosiram immauium criminuin squalori-
orbe promeruit clarilatem ; apud nos lamen , et a bus relevare. Pôles equidem spalium nobis poëniten-
nobis est propensius venerandus, quos sacri corpo- liau a mansuelissimo Judice impetiare, qui diguus
ris praesentia magnificat, beneficiis gratilical, inler- habitas es in conspectu Agni canlicum novum can-
cessione conservai. Jsle enim, iste esl vir, per quem rj lare : lantum, qui illi meruisii esse pedissequus, nc-
libi lumen Evangelii, Gallia, coruscavit : in quo, el bis digneris esse patronus. Oralienum, quas ad se-
per quem sanclilatis et miraculoruin libijubar elïul- pulcrum luum fundimus, interpres anle Deum esio
sit. Hic luus Paler, hic proprius pasior esl; qui ru- îidissimus : qui nebis exsliiisli slrenuissimus pnedi-
dem lu:c religionis infanliam verbo aluit, exemptoi cator, esio nibiiominus pro noslris calamilalibus
formavil; protexil in adversis, provexil in prosperis;, clemenlissimus suffragalor.Posce correctionem nio-
divina coucilians, immana componens. Multa proi ribus, tranquillilatem temporibns, cunctoruin veniam
te pertulil : graves sibi terra marique expeditiones, peccamiuuiii,seteruoruni compendiagaudioruin. Fa-
gralia summi in le amoris indixil : non cessil la- cile quod poposceris, obtinebis, quàndoquidem iia-
boribus, non pepercil sudoribus, oblilus inibecillila- te luo conjunctum credimus potenlissimo imperalo-
tls corporeae, oblilus longoevilalis annosoe. Pro sa- ri, ut nec possis velle quod ille nolueril, nec velis
lule tua principibus se opposuit; pro pace tua barba- - quidpiam deprecari, quo illum non cognoveris dele-
ris caput olijecil ; ainori luo posl Deum nihil praelu- ctari, qui- vivit, et régnât, el doniinalur in oiimi
lit; pro quo, et in quo extrema certe^omnia patii génie, loco et tempore, el per inûnila ssecula.saecu-
concessit. lorum. Amen.
a Sequitur auctor noster' versionem septuagintai legiiur : Corvi quoque deferebanl ei (Elioe)pariem et
Interprétant : nam in Vulgala lib.' ni Regum cap. 17. carnes mane; simililer panem el carnes vesperi.
1273
NOMINUM
QUI IN IPSO USUARDI TEXTU CONTINENTUR.
- A
Aaronsaeerdos,1 julii.
Abacucprophela, 13 januarii.
Abacncm., 20 januarii.
21
Abdellam., aprilis.
AbJonm., 50 julii.
Abilinsep-sc'opns,22februarii. :
Abraham patriarciia,9 nantais.
8
Abundiuspresb. m., junii
26
Abundiusm., augusli.
Abundiusdiac m, 10 dece'mbris.
Acepsiniasepisc. m., 22 aprilis.
Acliillasepise , 7 novembris.
Aeiiilleusdiac. 25
m., aprilis.
Acliilleusm., 12maii.
Acisrlusm., 17 novembris.
Arronliusm., S seplembris.
Aciitusm., 19 seplembris.
50
Adauctusm., augus+i.
Adriannsm., 8 seplembris.
Adrianusm., 1 ni.irt.ii.
Adventorni., 20 novembris.
Adtilwsm,, 27 s-eplembris.
Afra m., 5 augusli.
Alroilisiusepise. conf.,22 inarlii.
Al'rodisiusm., 28 aprilis.
Agabusprophela, 15.februarii.
Ag:ipevirgo, 1Sfebruarii.
' Anaslasiusm., 29 junii.
Agapein., 5 aprilis.
Agapitusm., 24marlii.
Agapitusdiaconusni., 6 augusli.
Agapitusm.,'18 augusli.
ni 29
Agapiusepisc. , aprilis.
Ag.'ipiusni., 28 aprilis
Agapiuslilius lîustacli'i, 2 novembris. Timoihei, 9 maii.-
Agalba virgo in., 5 februarii. .
Agalhom., 7 dec. uibris.
Agathonm., 14 februarii.
Agatlionicam., 15aprilis.
Aggeus m., 4 januarii.
21
Agnesvirgam , jaiinani.
28
Agnessecundo, januarii.
Agoadusm., 24junii.
Agricolain., 27 novembris.
Agricolam., 16 deeeinbris.
Albanusepise.conf., 1 marlii.
Albaiiusm.,22junii.
Albanusm., 1 decembris.
Albinam., 2 junii.
50
Aldegundisvirgo., januarii.
Alexanderm., 9 februarii
Alexander epise.,26februarii.
Alexanderm., 10 inarlii.
Alexanderepisc.ni., 18marlii.'
Alexander m., 27 marlii.
Alexanderm., 28 marlii.
Alexanderm. et socii54., 2laprjlis. Anloninusm., 2 septémbris.
Alexander papam,-3 maii.
Alexanderm., 29maii.
Alexander m., 6 junii.
Alexanderlilius.s. Felicil. m., 10julii. Antoniusabb.,
Alexanderm., 21julii/
Alexanderepisc.conf.,28 augusli.
Alexauderde tegioneThebaeorumm., Aper episc.
26 augusli. . Apodenmsm., 16 aprilis.
Alexander m., g^eptembris.
Alexanderepisc.m., 21seplembris. Apollinarism.,21
Alexanderm., 1? decembris.
Almacliiusm., 1 januarii.
Alpiniannspresb., 30 junii.
ArnaudiHepisc, 6 februarii.
Amantiusm., 10 februarii.
INDEX AD SANCTOS TEXTUS USUARDI. 1274
INDEX
SANCTORUM OMNIUM
Amantiusm., 6 et 10junii.. Apolloniuset atii b mm., lO.apriïis.
Amanliusepisc.Ruleiien.,4 novembris. Apolloniussenator m., 18 augusli.
Amaranlusm., 7 novembris. Apolloniusm., 5 junii.
Amarinusvir Dei m., 23 januarii. Aprilisin., 22 augusti.
Amalor episc, 1 maii. Aprouiamism., 2 februarii,
Amator episc. Angustodunen, 2 6 nov. Âpuleiusm., 7 octobris,
Amalusp'resb.abbas, 15 seplembris. Aquila m., 23 januarii.
Ambrosiusepisc el conf., 4 aprilis. Aquila ex Actis apo^tol.,8 jûlii. ..
Ambrosiusconf.. 16 octobris._ Aquilam., 1 augusli.
AmbrosiusabbasAgaunensis.2 nov. Aquilinam., 24 julii.
Ammon m., 9 februarii. Aquiiiuusni., 4 januarii.
Ainmoiim., 8 seplembris. Aqmliausm., 4 febr.
Ammonm., 20 decembris. Aquilimism., 16 maii.
Ammonariam., 12 decembris. Aquilinusm., 17'maii.
12
Ammoniusbilans.m., februarii.. Aquitainsni Scillitan, 17.julii,
Ammoniusleo.lor,26mailii. Arabia m., 15marlii.
Ainmoniusm., 26 novembris. Araior presb., 21 aprilis.
Ammonius,18 januarii. Archadiusin., 12 januarii.
Ammoniusm , 14februarii. Archailuism., 15 novetnbis.
Amos prophela, 51 marlii. Arch.llausm., 23 augusli.
Ainpelusm., 20 novembris.. Arcliinimusm , 29 inarlii.
Ampliianiism , o aprilis.. Archippussoi-iusl'auli, 2j ma.rtii.
AnacIjOtus papam., 26 aprilis. Arelasm., 1 octobris.
Ànaiiiasm., 21 aprilis. ,Argetis m., 2 januarii.
AttardasBabilotiius,16decembris. Aristarvliusdiscipul.Pa'.ili,4 augusli.
Ananias,25 januarii. Arisleus episc, 5 seplembris.
Anastasiam., 23decembris. Arislidessapiealia elariasimué,31 aug,
AnasiaMuspapa. 27 aprilis. ArislionCbrislidiscipùlus,22felir.
Ariston m., 2 julii.
Aii;istasiusm., 21 augusli. Arislouicusm., 19 aprilis.
Analholiavirgo m., 9 julii. Armogast.esm , 29 marlii,
ânatholius episc, 5 julii. . Arnulpbusepisc'Metensis, 16 aug.
Andeolussubdiaconusm'., t.rnaii. Arrianus m., 8 marlii.
Andochius presb., m. 24 seplembris. Arseniusmonacitus,19julii.
, AndréasaposloliIranslalio 2, Lu'çajet Arsettiusm., 14 decembris.
Arlemius m., 6 junii.
An.lreasapostolus,50 novembris. Asarias Uabilonius,16 decembrjs. ,
Andréasm., 15mai. Asel'am , 2">januarii."
Anrironicusm., 11 oclûbris. Asciepiadesm , 18 octobris.
Anelus m., 51 marlii. Asterius m., 5 marlii.
Anianusdiac. m., 10 novembris. Aslerius m., 25 augusti.
Anianusepisc. Aurelian.,17 noyémbr. Asterius presb., 21 octobris.
Anna prqplielissa,1 seplembris.. Atlianasiusepisc., 2 màii.
Annuntiaiio Dominica,26'marlii. Atlalus m., 2 junii.
" Aulliiamaler Eleùluerii m., 18aprilis. Atticus, 6 novemliris.
Anlliimus episc. cum multisaliis m., Audactus'presb. m., 24octobris.
27 aprilis. Audax m., 9 julii.
Anihiiiiusm. presb., 11maii. Audifaxm., 20 januarii.
Anilieros papa, 5 januarii. Audoeuusconf. episc, 24 augusli.
Antholianusm., 6 februarii. Audomarusepisc.coût'.,9 septémbris.
Anlimusm., 27 septémbris. Aveniinusepisc.conf.,4 februarii.
Anlinogenusm.,24 julii. Avenliusm., 7 junii.
Aiitiochusepisc, 15octobris. Augulusepisc, 7 februarii.
Antonia virgom., 29 aprilis. Auguriusdiac. ni., 21 januarii..
Anlonia m., 4 maii. Augustinusm., 7 maii.
Antoninuspresb.m., 9 januarii. AugusiinusAnglorumepisc, 26 maii.
Anioninusm., 26 aprilis. Augustinusepisc, 28 augusli.
Augusiusm., 7 maii.
Anioninuspuer m., 5 seplembris. Avilusm., 27 januarii.
. Antoninusconf.,50 seplembris. Avimsepisc, 5 februarii.
Anlonius 17 januarii. Avilus presb. conf., 17 junii.
m., 14 februarii. Aunarius e^isc conf.,23 seplembris.
Anloniusm., 22 augusti. Aurea virgo, 4 octobris.
Apeliusm., 12februarii. Aurelianusepisc Arelat, 16junii.
15
conf., seplembris. Aurelius, 27 augusti.
Austreberta virgo, 10 februarii.
Ausiregisilusepisc.conf., 20 maii.
junii.
ApollinariSepisc. m., 23 julii. Aulheriusepisc.Cameracensis,13déc.
Apollinarism., 25 augusli.
Apollinarisepisc, 5 octobris. B
Apolloniavirgo m., 9 februarii. Babilas episc. conf.,24 jauuarii. ;
Apolloniusm., 8 marlii. Bacchusin., 7 octobris.
Apolloniusno., S aprilis. Balbinavirgo, 51marlii.
1275'
Baldomeresvir Dei, 27 februarii.
Barala puer m-, 18.novernbris. -
Barbara virgo m., 16decembris.
Barnabas aposlolus,Il junii.
Barlliolomausaposlolus,24 augusli.
Basilidesm., 10 junii.
Basilidesm., 12 junii.
Basileusm., 2 marlii.
Basiliusepisc, l januarii.
Basiliusepisc, 14 junii.
Basillavirgo m , 20 maii.
Basolusconf., 15 octobris. '
Bassam., 6 marlii.
Bassianusm.. 14 februarii.
Bassusm., 14 februarii.
Bathildisregina, 26 januarii.
Bsulelius m., 20maii.
Bavo conf., 1 octobris.
Beata virgo, 29 junii.
Beatus conf., 9 maii.
Beatrix m., 29julii.
Bénëdictam., 4 januarii.
Benedicta virgo m., 8 octobris.
Benediclusabbas, 21 marlii.
BenediclusIransl., Il julii.
Benediclusconfessor,23 -octobris.
Benignns,3 aprilis.
1
Benignuspresb. m., novembris.
Beronicusro., 19 oclobris.
5
Bertinusabbas, seplembris.
Bessia m. Scillilan., 17 junii.
Beturius m. Seiilitan, 17 julii.
Bibiana virg.m., 2 decembris.
Bicor m., 22 aprilis.
Blandinam.,2 junii.
Blasius episc m., 15februarii.
Bnnifaciusepisc.m., 5 junii.
Bonifaciusm., 5 junii.
Bonifaciusdiac. m., 17 augusti.
Bonifaciusm., 6 decembris,
Bonilus ep. conf., 15 januarii.
î?onosam., 15 julii.
Bonosusm., 21 augusli.
Bonus presb. m-, 1 augusti.
Bricciusepisc. l'uron., 15 novembris. Clandiusm., 26 aprilis.
Brictius episc. conf., 9 julii.
Brigida virgo, 1 februarii.
C .Claudius m., 8 novembris.
Casciliam., 22 novembris.
Ca-cilianusm., 16 aprilis.
Cseciliusconf., 15 maii.
Caesariusepisc:Arelal., 27 augusti.
Caesariusdiac. m., 1 novembris.
Caesariusm , 5 novembris.
Cainichusabbas, 11octobris.
Cajuspalatiuusm , 4 marlii.
Cajusm., 4 oclobris.
Cajusm., i januarii.
Cajusm., 10 martii.
m 19
Cajus , aprilis.
Cajuspapa, 22 aprilis.
Cajusm , 21 octobris.
Cajusm., 20 novembris.
Calepodiuspresb. m., 10 maii.
Calisiusm., 16 aprilis.
Calistuspapam., 14 octobris.
Calinicusm., 28januarii.
Calocerusm., 19 marlii.
Calocerusm., 19maii.
Candidauxor Artemii, Gjunii.
Candidavirgo, 29 augusli.
Candidusm., 2 februarii.
Candidusm., 11 martii.
Cand:dusin. Tliebsens,22 seplembris, ' Crescensdiscipuiusapost.
Candidusm., 3 octobris.
Canlianillam., 51 maii.
Cântianusm., 51 maii.
Canliiism., 51maii.
Carilefuspréslj., 1 julii.
Caprasiusabbas, 1 julii.
Caprasiusm., 21)octobris.
Carilippusm., 28 aprilis:
Çarislusm., 16 aprilis.
Carpoforus m. ex coronatis,8 nov.
Carpoforuspresb. m., 10 decembris.. Crispinianusni., 25oclobris.
Carpnsepisc.m, 15 aprilis.
CarpusdtbCPauli m.,.12oclobris,
LNDEX AD SANCTOS TEXTUS USUARDI.
Cassianusm., 16 aprilis.
Cassianusepiic. conf., 5 augusli.
Cassianusm., 13 augusti.
Cassianusm., 5 decembris.
Gassiusm., 10oclobris.
Cassiusm , 20 julii.
Caslolusm., 26 marlii.
27
Castor, aprilis.
Castor'm.,28 marlii.
Casloriusni., 7 julii.
Casloriusm.,8 novembris.
Castusm., 22 m:iii.
4
Caslus, septem'iris.
Castusm., 6 oclobris.
Cathedras. Pelri Anliocb.,22 febr.
Calulinusdiaconusm., 15 julii.
Celedoniusm , 3 inarlii.
Celerinam., 3 februarii.
Celerinusdiac., 5 februarii.
Celsuspuer«m,9 januarii.
Celsusm., 12 junii. '
Ceiisnriusepisc. conf., 10 junii.
Cerealism., 10junii.
Cerealism., 14 septémbris.
Charaunusm., 28 maii.
Charitasvirg. m., l'augnsti.
Childebertusrex, 23aecembris.
Cliioniaro., 5 aprilis.
24
Clirisogonusm., novembris.'
Chrisolelusm. 22
presb., aprilis.
Cbrislianavirgo ni., 24 julii.
, Chnstnphorusni., 23 julii.
Chrisiophorusmonacbusm., 20 aug.
Cbrysanllius cum Daria m,, l dec
CircunicisioD. N,J. C, 1 januarii.
Cirinusni., 25 marlii.
Ciriuusm., 26 aprilis.
Cirinusm., 12junii.
Cithinnsni. Seiilitan.,17 julii.
Claruspresb. m., 4 novembris.
Claudianusm , 25 februarii.
Claudianusm., 6 martii.
Claudiusm. cum uxore et liliismm., Demetriusm., 8 oclobris.
18 februarii.
Clandiusm , 7 julii.
Claudius m., 23 augusti.
ClaudiusIribunufm., 5 decembris.
Clemensepisc, 23 novembris.
ClemetisAlexand.presb., 4decembr. Diodes m., 24 maii.
Clemenlinusm., 14 novembris.
Cleophasm., 25 seplembris.
Clerus diac. m., 7 januarii.
Clodoalduspresb., 7 seplembris.
8
Coinlam., februarii.
Columbapresb., 9 junii.
Colombavirgo m., 51 decembris.
Coluinbannsabbas, 21 novembris.
Commemoraliosancli Pauli, 50 junii. Dionysiusm., 16marlii.
CoiiceplioJoannisBaplisue,24 sept.
Concordiam., 15 augusl'.
Cnnonni. el uliusejus, 29maii.
Constanliam., 19 seplembris.
Coiistanlinus.episc,12 aprilis.
Concordiusm., 1 januarii.
Cordubam., 21maii.
Cornélius centurio 2
episc, februarii. Dionysiusepisc.Alexàndrious,17 uot.
Cornéliuspapam., 14septémbris,
Coronam., 14 maii.
Corsicuspresb., 50junii.
Cosmasm, 27 seplembris.
Cottidusdiac, 6 seplembris.
Cralon m., 15 februarii.
Pauli, 27jun. Domioepisc. cum mililibns5 marlyri-
CrescensfiiiusSympliorosae ui.,27 jun. bus. 11 aprilis.
Crescensm., 1 octobris.
Crescentiam , 15 junii.
Creseenlianusm., 51 maii.
, Crescentianus,2 julii.
12
Cresceiitiauus,m., augusli.
Crescentianusm.. 14 septémbris.
Crescentianus, ni. 24 novembris.
Crescentiom., 17 seplembris.
Crispinam., 5 decembris.
m
Crispinus , 25 octobris.
Crispinusepisc m., 19 novembris.
1276':
Crispolusm.,50 maii.
Crispus'presb.,18 augusti. :
Grispusni., 4 oclobris.
Cristeta m., 27 oclobris.
Cui.ufasm , 25 julii.
Cuniberiusepisc, 12novembris.
Curcodemusdiac, 4 maii.
Cuibbertuspresb., 20 martii.
Cypriànusepisc m., 14 septémbris.
Cypriauusepisc. m., 26 septémbris.
Cypriànusepisc. m., 12 octobris.
Cypriànusabbas Pelragoric, 9 dec.
Cyriacusdiac. m., 16 martii.
Cyriaeusm., 20 junii.
Cyriacusdiac. m., 8 augusti.
CyrillafiliaDeciim , 28octobris.
Cyrillusepisc, 28 januarii.
Cyrillusm., 20 marlii.
Cyrillusepisc. m., 9 julii.
Cyrillusm., 1 augusli.
Cyricusm., 5.januarii.
Cyricusni., 16junii.
Cyrionpresb. ni., 14februarii.
D
Dafrosam , 4 januarii. .
Dalmaliusm., 5 decembris.
Daircasuspapa, H decembris.
Damianusm., 27 septémbris.
Daniel prophela,21 julii.
Darius m., 19decembris.
Daria virgo m., 1 decembris.
Dasiusm., 21 oclobris.
Dalivam., 6 decembris.
Dalivusm., 12 februarii
Dativusm., 10 seplembris.
Davidrex psalmograpbus,29 décemb..
Decollatiovel poliusinventiocap.J. B.,
29 augusli.
DedicatioItasilicses. crucis ParisUs»
23 decembris.
Demelria virgo, 21junii.
Demetriusepisc. m., 10noveinbris.
Demetrius m., 22 decembris.
Democritiism., 31 juhi.
Desiderius episc. conf., 11 februarii.
Deside.riusepisc.Lingonensis,23 maiu
Desiderius ni., 19seplembris.
Didymusm.,28 aprilis.
Diodolusm., 31 martii.
Diorlorûspresb. m.,. I decembris,
Diogenesiri., 6 aprilis.
Diomedes,9 junii.
Dionysiam., 15 maii.
Dionysiam., 6 decembris.
Dionysiusm., 8 februarii.
Diony.sinsm , 14februa:ii.
D'onysiusepisc.Corinti.i,8 aprilis
Dionysiusm. pater l'ainratii, 12maik
Dionysiusepisc.conf., 23 maii.
Dionysiusm., 51 julii.
Dionysius,20 seplembris.
Dionysiusepisc.m., 5 octobris.
Dionysiusepisc. m., 9 oclobris.
Dionysiuspapa, 26decembris.
Dioscorusm., 25februarii.
Dioscoruslector m., 18 maii.
Dioscoruspuer m., 14decembris.
Dîus, 12julii.
Diusm., 26 novembris.
DomitiUavirgo m., 7 maii.
Domitiusm., 5 julii. j
Domitianusabbas, 1 julii.
Domilianusm., 1 augusli.
Domiiianusdiac. m., 28 decembris.
Domninavirg. cumsociis îum., liapr,
Domninusm., 50 marlii.
Domninus,20 aprilis.
Domninusm., 9 oclobris.
Donatianusm., 24 maii.
Donalianusepisc.m., 6seplembris
Donalam. Seiilitan»,17 jiidï.
nn
Donatillavirgom., 50julii.
Donatusm., 4 februarii,
Doiiatusm., 17februarii.
Donatusin., 1 martii.
D 'nati et alio'umtredecim.,7 aprilis. Eulogins
Donatusm., 21 maii.
Poiialus episc.m,, 7 augusli.
Donatuspresb , 19 augusli.
Donatusm., 25 augusti.
Donatusm., 5 seplembris.
Donatusin., 12decembris.
Dirmiliodeipara, 15augusli.
Doroiheavirgom., 6 februarii.
Dorolbeusm., 9 septémbris.
Dorolheusm., 28 marlii.
Drocloveusabbas,10 martii.
l'rususm., 14decembris.
Dulavirgom., 25 maTlii.
E •Eusebius Palalinuï, cum novemmm., Félix m., 10 julii.
29
Kbrulfusconf., decembris.
Kdiltiudisvirgo, 23 jnnii,
Egdunuspresb. el alii7. mm.,12mart. EusebiusVercell.m.,,l'augusti.
Kgi-sippos,7 aprilis.
J lasippusm,,17 jannarii.
Eleasirus ni, 23 augusli.
Eleullieriusepisc.m., 18 aprilis.
Eleullisriusepisc, 20 augusti.
Eleutherinsm.cumaliisinnuin.,2oct. Eustacbiusepisc conf.,16 julii.
Eleullieriusdiac. m.,9 oclobris.
l'ligiusepisc.conf.,1decrmbris.
Elodiavirgom., 22 oclobris.
Emerentianavirgom., 23 januarii.
Emilianusm., 8 februarii.
Emilianusm., 29aprilis.
Kniilianusm , 18 julii.
Emilianusdiac m , 17sentembris.
Emilianuspresb. conf., 12 novembris. Euticliiannspapani., 8 decembris.
Emilianusni., 6 decembris.
Emiliusm., 22maii.
Emiliusm,, 28maii.
Emiliusm., 6 oclobris.
Hnil'lieriusm., 5 marlii.
Emmerammusepisc m., 20 septemb. Enlicusm., 29 seplembris.
Kpa'rasepisc.-Coloss. m., 19 julii.
Eyajratusm,, 2 junii.
Ejïarcliusmonaclinsconf., 1 julii.
Epliremdiaconns,1 februarii.
Epiclelus m., 22 augusti.
Epimacbusm.,10 maii.
Epiinaibus m., 12decembris.
Et.iphaniaDouiini,6 januarii.
Epipliàuiusepisc, 7 aprilis.
EpiplianiïisSalaminàe episc, 12maii. Exuperanliusdiacou.m., 50decemb. Florentin m., 10 novembris.
Kpipodiusm., 22aprilis.
Epolonusin., 2i januarii.
Eracleasm., 29 septembre.
Eracliusepisc.conf.,8 junii.
Eracliusm., 17maii.
Eiacliusm., 26 maii.
Erasmusepisc m., 3 junii.
Erasmusm., 25noveinbris.
Kstlrasprophela, 13julii.
I slciusepisc, 15maii.
Esicliiusm., 15junii.
Etherius episc, 27 julii.
3
Euagrius, aprilis.
Euagriusm., 1oclobris.
J uelieriusepisc.Lugdunen.,16 nov. Fauslinusm., 29 julii.
Euentiusm., 3 maii.
Eufrasiavirg.,"11februarii.
Eufrasiavirg., 13martii.
Eulrasiusepiscopus,14januarii.
Eufrasiusconf.,15 maii.
Eufrosinavirgo, 1 januarii.
Eufrosinav. in., 7 maii.
Eufrosius,14martii.
Eugendusabbas,1 januarii.
Eugeniavirgom., 25decembris,
Eugenianusm., 8 januarii.
Eugeniusm., 24januarii.
Eugeniusm., 20 martii.
EugeniusfilinsSymphoro-ae,27 jiinli.
EugeniusepiscCartliaginensis martyr, - Felicissimusm.,26 maii.
cumsociisquingenlis,15julii.
Eugeniusepisc Toletan, 13 noveaib. l'elicissimiisdiac.m.,Caugusli.
Eugeniusm., 15 novembris.
Eugeniusm., 4 jan arii.
INDEX AD SANCTOS TEXTUS USUARDI. 1278!
Euilasiusm., 20 seplembris. Félicitasm., 7 marlii.
Eulaliavirgom., tz feliruarii. Félicitasm., 23 novembris.
Eulalia virgoni.,' 10decembris. Feliculam., 14februarii.
diac. m., 21 januarii. Feliculavirg.m., 13junii.
3
Eulogiusconf., julii. Félix m., 7 januarii.
Euloginspresb. m., 20 seplembris. Félix presb.-conf.,14januarii.
Eumenia,m., 12 augusti. Félix m., 12 februarii.
-Eunusm.,-27februarii Félix m., 12martii.
25
Evodius, aprilis. Félix m., 16 aprilis,
Euodiu»episc.in., 6 maii.' Félix m , 21aprilis.
Euodiusm. filiu*Tlieodota?,2 augusli. Félix presb. m.,'23aprilis.
Euotusni., 16 apnls. Félix episc. m., 18maii.
16
Eupbemiaurgo m., seplembris. Félix m., 24maii.;
Eupliisdiacon,m., 12 augusti. Félix m., 28 maii.
Euprepia m , 12 augusli. Félix papam., 50 maii.
Euprepiusm., 27 seplembris. Félix m., 11junii.
Euprobus episc. m. vel Eutropius, Félix presb. m., 23 junii.
30 aprilis. Félix ni., 2 julii.
5marlii. Félix filiuss. Felicit. m., 10 julii.
Eusebiusm:, 28 aprilis. Félix m. Seiilitan.,17julii.
Eusebiusepisc conf., 21 junii. Félix papam., 29julii.
Félix m., 1 augusti.
Eusebiuspresb.conf., 14 augusti. Félix m., 22 augusli.
Eusebiusm.2b augusli. Félix m., 27 augusti. .
Eusebiusm., 22oclobris. Felrx m., 50 augusli.
Eusebiusmonacbus,5 novembris. ' Félix episc. m., 10 septemb.
Euslasiusabbas, 29martii. Félix m. item., 10 seplembris.
Félix m., 19 septémbris.
Eustacbiuspresb., 12oclobris. Félix m., 24 seplembris.
Eusiach'Hsal. placidusm., 2 uovemb. Félix episc m., 12oclobris.
Eustorgiuspresb., 11aprilis. Félix,episc.m., 24 oelobris.
Eustoshism., 10novembris. Félix presb. m., 5 novembris.
Enthimiusdiacon.,5maii. Félix m., 6 novembris.
Eulices m , 15 aprilis. Félix episc m., 15novembris.
Euiiciiianusm., 2 julii. Ferreolus presb. m., 16junii.
Eutichianusm., 15novembris. Ferreolusm., 18 septémbris.
Ferrutio diaconnsm., 16 julii.
Ëulichiidiaconi,21maii. Festivitasomniumsanclorum,1 nov.
Euticiusm , 5 oclobris. Festusdiac m., 19seplembris. '
Euiieiusm.j 11decembris. Festus ni., 21 decembris. i
Euticiuspresbylerm., 28decembris. Fides virg. m., 1 augusti.
Eulicusm., 19 seplembris. Fides virgoni., 6 oclobris.
Filoromusm. cum sociis,4 februarii.
Eulropiasoror Nioasii,14decembris. Fintanus presb.conf., 17feliruarii.
Eutropiusepisc, 27maii. Firniatus diaconus,5 octobris.
. Eutropiusm., 15julii. Firininusepisc. m., 25 seplembris.
Evurtius episc. Aurelianensis,7 sept. Firminus episc. conf., 11 octobris.
Ewaldiduo mm., 5 octobris. Firmusm., 2 februarii.
Exaltatios. crucis,14seplembris. Fiavianavii-go,5 octobris.
Exceplio Georgii et Aurelii mm., Flavianus m., 50 januarii.
20 octobris. Flaviusni , 7 maii.
Expedilusm., 19 aprilis. Flora m., 24 novembris.
Exuperia cum aliis,26'julii. Florentinus m., 27 'eptembris.
Exuperiusm.Tbeb., 22 seplembris. Florentinsm., 1.5julii. ••
Esuperius episc.conf, 28 septémbris. Florentins nresb. conf., 22 septembv
Exuperiusm , 19novembris. Florentins m., 10oclobris.
Ezecbielprophela, 10 aprilis. Florentius episcojius,17octobris,
F Floreiitiusm., 27 octobris.
Florianusm., Amaii.
Fabianus m 20
papa , januarii. Florusm., 22decembris.
Fabiusm., 31 julii. Forlunalusm., 9 januarii.
Fandalapresb. m., 15julii. Fortunalusm., 2 februarii.
Fara vir^o 7 decembris. Forlunatus-diacm., 25 aprilis.
Faro episcopus,28octobris. Fortunalusni.; 11 junii.
Fausta virgo m., 20 seplembris. Fortunalus archidiac,m , 12 julii.
Fauslinusm., 15februarii. Forlunalusepisc, 14odo'-ris.
Forlunalusm., 15oclobris.
Fauslinus 7
m., augusli. Fortunaluslectorm.. 24 oclobris.
Fauslus ni., 16 aprilis. Fortunusm., 21 aprilis.
Faustus m., 1 augusti. Folicus episc.m., 2 junii.
8
Fauslus m., seplembris. Franlo abbas,14 aprilis.
Fauslus m., 13octobris. Fraternus episc.conf.,29 seplembris
Faustusdiacon,m., 19novembris. Frontom., 16 aprilis.
Fauslus presb. m., 26imvembrs ; Frontô episc, 25 octobris.
Febende qua Apostolusscribii,5 sepl. Frucluosani., 25 augusti.
Felicianusni., 2feb uarii. Fruduosus episc.m., M januarii.
Felicianus 9
m., junii. Frumentiusm., 25marlii.
Felicianusm., 21julii. Frumenliusm.aller, 25 malii.
Felicianusm., 29 oclobris. Fulgentiusepiscopus,1 januarii.
19
Felicianusm., novembris. Furseus episc, 16 januarii.
Felicfsima 12
virgom., augusli. Fuscianusm., 11decembris.
Fuscolusepisc.,2 februarii.
Felicissiifiusni., 2 julii. - Fuscolusepisc m., 6 seplembris.
Peliris-iimusni., 26oclobris.
Fe.'icLsimusm., 24novembris. Cabiniuspresbyter m., KXebruârii..
 1279
Ga'biniusm., SOmaii. -
Galalam., 19 aprilis.
Sallicanusm., 23 junii.
Galluspresb. conf., 20februarii.
Gamalielinventas,3 augusli.
Galianusepisc.i.Turonensis, 18dec. Hilariam., 12 augusli..
Gaudenliam., 50 augusti.
Gaugerieusepisc Camerac.,1augusli. Hilarinusmonacbusm., 16julii.
Gedeonprophela,1 seplembris.
GelasinSni., 4 februarii.
Geminianusm., 16 septémbris.
Geminusm., 4 januarii.
Geminiism., 4 februarii.
Geueralism., 14 septémbris
Generosam. Seiilitan, 17julii.
Genesiusm. Itumanus,23 augusti.
Genesinsm. Arelalensis,25 augusli. Honesimusepisc m., 16februarii.
Genovefavirgo,3 januarii.
28
Ejus translalio, oclobris.
Georgiusm., 23 apr|bs.
Georgiusdiac. m., 27 augusli.
Gereonmallosusin. cumaliisIrecen- Hyacintliusm., 26 julii.
tis et octo, 10 oclobris.
Germaniduo mm., 25 martii.
Germanusm., 19 januarii.
Germanus episc Paris., 28 maii,
lransl.,25 jul i.
Germanusep. Auliss.,51 julii, transi., Ignalius episc m., 1 febr. lianslatio, Julianuset Basilissa,9 januarii.
1oclobris.
Germanusepisc. ni., 6 septémbris.
Germanusm., 23 octobris.
Germanusm., 5-no emhris.
Gerontiusepiscopusm., 23 augusli.
Genruilis virgo, 17 marlii.
Gervasiusm., 19junii.
Geiuliusm., 10junii.
Gilberlus m., 24junii.
Gildardusepisc.Rotomag.,8 junii.
Goar presb. 6 julii.
Gordianusm., 10 maii.
Gordianusm , 17 seplembris.
Gorgoniusm., 9 seplembris.
12
Gracilianusm., augusli. - Ireneus m., 10februarii.
Graia m., 2 junii.
Gregoriusep. Nyssenus, 6 martii.
GregoriusMagnas,12 marin.
Gregoriusepisc.Eliberilanus,24 april.
9
Gregorius Iheologus, maii.
Gregoriusepisc. in,, 5 julii.
Gregoriusepisc Aulisiodor.,19 dec.
24
Gregoriuspresb. ni., decembris.
Guddenesm., 18julii.-
Guiilramnusrex, 18marlii,
H Isidorusm. de Cbio, 15 maii.
Hedjiliusm., 12 oclobris.
Helena virgo, 22maii.
Helenamater Coustantini,18 augusli.
Helimenasni. presb., 22 aprilis.
HeliZ'.iîus 14
propb., junii.
Hepidiusepisc.Lugdunensis, sept.2
Heracleasepiscopus,-44julii.
Heracliles iii., 28 junii.
Heraslus m., 26 julii.
Herculanusm., S seplembris.
Herculauusm., 23 seplembris.
Herculanusepisc.in., 7 noveinbris.
Hertnagorasepisc. m., 12 julii.
Hermelandusabbas, 23marlii.
Hermellusm., â augusli.
Hermen discipulusPauli, 9 maii.
Hermèsm., 4 januarii.
Hernies m., 1 martii.
Hermesm., 28 augusLi.
Hermès m., 22oclobris. ,
Hermèsexorcisiam., 51 decembris. Januariusm., 13 oclobris.
Hermenigildus,13 aprilis.
Hermogeuesm., 17 aprils.
Hermogeuesm., 19 aprilis.
Hermogeues,25 aprilis.
12
Hermogenes ni., decembris.
Hermogralesm., 27 julii.
Hermolauspresb.m, 27julii.
Hernempusm., 27julii.
Héron discipulusIgnatiim., 17 oclob. joannes evangeiista,27decembris.
Héron m., 14decembris.
Héros m., 28 junii.
lieaychiusm., 18 novembris.
INDEX AD SANCTOS TEXTUS USUARDI.
Hieremiasprophela, 1 maii.
Hiereiniasm,, 7 junii.
Hieremiasm., 17 seplembris.
Hieriuspresb., 4 noveinbris.
50
Hieronymuspresb., septémbris.
Hilariauxor Claùdii,5 decembris,
Hilarion abbas, 21oclobris.
Hilariusepisc Pictav , 13 januarii.
Hilarius epise. m., 16marlii.
Hilariusepisc Arelal., 5 maii.
Hilariusm., 27 seplembris,
Hilarius 23
episc.conf., oclobris.,-
Hilariuspapa,10 seplembris.
Ilippblylusm., 50 januarii.
Honoralus 16
episc, januarii.
ilonocalus ni.,22 decembris.
Horres in., 13marlii,
Hiuiieiius episc conf.,50 maii.
Hyacinlhusrri.,9 spplembris.
. Hyacintuusm., 11 seplembris,
HypapanieDoinini,2 februarii.
I "Juliana virgom., 16 februarii.
17deceoi.biis.
Ignaliusm., 5 februarii.
Indaleeiusconf., 15 maii.
Ingeniusm., 20 decembris.
28
Innocentesmartyres, decembris. Julianusepisc, 6 marlii.
Iiinocentiuspapa, 12inarlii.'
Innocenliusm.,4jubi.
lnnocenliusm. Tlieb.,.22seplembris. JulianusliliusSymphorosaem.,27
Inventiocrucis, 5 maii.
- Inveutius 12
m,, seplembris.
Irenes virg. m., 5 aprilis.
lreuesm., 5 maii.
Ireneus episc. m., 25 marlii.
Ireneus diacon., 26inarlii.
Ireneus m., 5 maii-.
Ireneus .episc m., 28-junii,
Ireneus 5
diac el m., julii.
Ireneus 26
m., augusti.
Isaac monacbus 5
m., junii.
Isaias propbeta,6jumi.
Iscbirion 22
m,, decembris.
Isidorusm. 2
episc, januarii.
13
Isidorus, januarii.
Isidurusepisc, 4 aprilis.
Isidorusmonacbus,17 aprilis..
Isidorusm., 14 decembris.
J Jusius episc. Lugdunensis,2 sept.
Jaciiillinsm., 10 februarii.
Jacinliius m., 29oclobris.
Jacobus 22
presb.m., aprilis.
Jacobusdiaconusm., 50 aprilis.
Jacobusaposlolus,1 maii.
Jacobusepisc.Nisibiuus,15julii.
Jacobusaposlolus,23julii.
Jaderm., 10 seplembris.
Jauuariam.-Scillilan.,17 julii.
Januarius m., 7 januarii.
Januariusm., 16aprilis.
JanuariusfiliusFelic in., 10 julii.
Januariusm., 10julii.
Januariusm., 11 julii.
Januariusm., 15 julii.
Januarius m. subdiac, 6 augusli.
Januarius episc. Beneveni.,19sept.. Laurenliusni., 4 julii.
Januarius m
presb. , 24 oclobris.
Jason m., 3 decembris.
Jésus Naveprophela,l seplembris.
Joanna uxor Ciiusse,2i maii.
Joanues 6
aposlolus, maii.
JoannesBaptista,2i jun. 29 aug. ; ejus Leobinusepisc, 15 seplembris.
cap. inv , 24 feb.
Ejustranslatio,17 decembris.
JoannesChrysost.,27 januarii.
Joannes presb., 28 januarii.
Joannes Penarensis,19marlii.
1280
Joannes premila,,27 martii.
Joannes papa, 28maii.
Joannes presb. ni., 23 junii.
Joannes m., 26 junii.
Joaimes presb., 18augusli.
Joannes m., 27 augusti.
Joannes m.,.7 seplembris.
Joannes m., 27 seplembris.
Joannes m., 21 decembris.
Job prophela, 10 maii.
Jocundianusmari., 4 julii.
Joël propbel-J,25julii.
Jouili.im., 17.januarii.
Josephcognomentojustu.s m., 20 julii.
Jovinianuslcclor in,, 5 maii.
Joviuusin.,S.martii.
.lovilavirg. m., 5 februarii.
Judas Thadoeusaposlolus,28oclob.
Julia virg. m., 22maii.
Julia m., l'o julii.
Juba.virgo m.j 21 julii.
Julia m., 1 oclob;is.
Julia virgom., 7 oclobris.-
Julia virg.m., 10 decembris.
Juliana m., 12 angusli.
Jtilianus m., 8 januarii.
Julianusm. cumaliisquoiquemillibus,
16februarii.
Julianusm., 19februarii.
Julianus m., 27 februarii.
Julianus, 23 marlii.
Julianus jun-.
21)
m., julii.
Julianus in., 7 augusli.
Julianus, 12 augusli.
Julianus m., 28 augusti.
Julianuspresb. m., I novembris..
Julilla mater cirici m,, 16julii.
Jnlius papa;, 12 apriis,
Julius m., 16aprilis.
Julius senatorm., 19 augusti..
Juliusm., 20.decembris.
Julius m., 27maii
Julius m., 5 decembris.
Jusla ni., lbjulii.
Ju^ia m., 19julii.,
, Juslina virgom., 26 seplembris.
Justinus philosuphusni., 13 aprilis.
JustinusiiliusSymphorosae in., 27juiu
Justinusm , 1 augusti.
Justinuspresbylerconf.,17seplembris.
Juslus m., 2 julii.
Juslus ni., 6 augusti.
Justus m., 18oclobris.
Juvenalisepisc conf'.,5 maii.
Juvenalism., 7 maii.
K
Kilaniusm., 8 julii.
L
Lambertusepisc, 17 septémbris.
Largiom., 12 augusti.
Largiusm., 16 martii.
Largius aller m., 16martii.
Largus m., 8 augusli.
Lauuomaruspresb., 19januarii.
Laiireuliusm., 3 februarii.
Laurenliusm., 3 junii.
Laurentius m., 10 augusli.
Lazarusquem Jésus suscitavil,17dee.
Leander epbc. conf.,27 februarii.
Léo papa magnus,11'aprilis.
Léo conf,,23maii.
Léo poniifex,28junh\
Léo subdiac, 50 jiinii.
Leocadiavirgom., 9 decembris.
LeodegariusAugustodun.ep. in.,2ocl.
Leonillam., 17 januarii.
Leonius conf.,12 novembris.
Leoniia m., 27 septémbris.
Leovigildusmon,m., 20 augusti..
1281 INDEX AD SAKCTOS TEXTUS USUARDI. 1282
Letaliusm. Seiilitan.,17julii. Martyres5, 7 junii.. Mardonius.m..24januarii.
Letus episc m., 6 seplembris. Martyres20, 10 junii. Mareasm , 22 aprilis.
Letus presb., 5 novembris. Martyres262, 17 junii. Maria/EgyplPaca,2 aprilis.
Leutius conf., 11januarii. MartyresInnunierî,24 junii. Mariaad marlyr.es,15 maii.
Leuciusm., 28januarii. Martyrestrès, 28 junii. MariaMagdalena,22 julii.
Leulfredusconf, 21 junii. Maryres militesô, 2 julii. Mariavirgo m., 1 novembris.
Liberaiùsabbas.m., 20decembris. Martyres50, 4 julii. Mariajn., 24 novembris.
Lifarduspresb., 5 junii, Martyresinfâmes 10, 15julii.. Marianuslecior m., 50 aprilis.
Liliosam., 27-augu'sli. Martyres10, 20julii. Marianusconf., 19,angusli.
Linus episc.ni., 20 februarii. Martyresmilites,24julii. Marianusdiac, 1 decembris.
Linuspapam , 26novembris, Martyres4, 27 julii. Marinavirgom, 18julii.
I.itleus m., 10 seplembris. Martyres7, 1 augusti. Marinusni., 5 martii. '
Lisinuse|iisc, 15februarii. Martyres 18,7 augusti. Marinusm., 10 julii.
Longinusm., 15 nvrlii. Martyres20, 8 augusti. Marinsm., 26 decembris.
Longinusm., 21 julii. Marlyresmilites163, 10 augusti. Mariusm., 20 januarii.
Lucasdiac. m., 22 aprilis. Martyres20, 12 augusti. Mariusabb'S, 27 januarii.
Lucasevang., 18octobris. Martyres19,15 augusti. Marom., 15aprilis.
Luciavirgom. cum22, 23 junii. - Marlyres12, 23,augusti. Marlham., 20 januarii.
Luciamalronam., 16 seplembris. Martyres500inassaecandidae,24 aug. Manha m., 20octobris.
Luciavirgom., 15decembris. Martyres25soc. Adiianim., 8 sept. MarlhasororLazari, 17decembris.
I.uciaiiuspresb. et soc. m., 8 januarii. Martyres22s0c.Anunoiiis,etc., 8sept. Marlia m., 21 junii.
Lucianuspresb. Anlioch.ni., 7 jan. Marlvres2lsoc.Corneliipapae.Hsepl. Mania ni., 2 julii.
Lucianusm., 28maii. Marlyres6030Thttboei,22 seplembris. Marcialism., 16 aprilis.
Lucianusm., 24 decembris. Marlyres504sociiArelhae,1 octobris. Matialis episc, 50 junii.
LucillafiliaNetnesiini., 51 octobris. Martyres iimumerab.soc. Marci,etc., Martialisliliuss. Felickalism., 10 jul.
I.ucinadise aposlol.,50 junii. ' 4 octobris. Martialism. Gumsociis,22 augusli. -
Lucius papa m., 4 martii. MarlyresIriginlasoc. s. Placidi,b oct. Martialisni., 15 oclobris.
LucinusCyrenensisepisc, 6 maii. Martyresplurimi,10 octobris. Martianavirgom., 9 januarii.
Lucius episc in., 10 seplembris. Marlyres4976, 12oclobris. Marlianam., 5 aprilis.
Luciusni., 10 oclobris, Martyres5 ex Thebseis,15octobris. Marlianusm. African., 16 oclobris.
Luciusm. et 46, 23 oclobris. MarlyresAtricani270, 16oclobris. Marlianus 4
m., januarii.
Lucius m., 29oclobris. Marlt. quadraginla novem, 19octobr. Marlianus m., S junii.
Lucreiia virgo, 23novembris. Martt. plurimi,20'octobris. Marlianusm., 4 octobris.
Lupercusm., 16aprilis. Martyres2 milites, 21 octobris, Martinavirgo m., 1 januarii.
Lupicinusabbas,21 martii. Marlyres46 mjliles, 23oclobris. Martinianusm., 2 julii.
LupusTreceusjsepisc, 29 julii.', Marlyres220, 50 oclobris. Mariinianusm., 27 julii.
Lupusepisc. Senonensis,,1septembr. lnniimerabiles martyres sub Daciano, Martinusabbasm., 24 oclobris.
Lupusepisc.Lugd., 25 seplembris. 5 noveinbris. Marlinuspapain., 10novembris.
6
Marlyreslu, novembris, Martinusepisc, Turoiieusjs,il nov.
M Marlyres20,.10 novembris. Ejus translatio,etc., 4 julii.
Martyresplures, 1 decembris. Martinusabbas,7 d-cembris.
Macedoniuspresb. m., 13marlii. Manyres'milites70, 6 decembris. Martiriusm., 29maii'.
Macariusabbas,2 januarii. Marlyres 6
Ires, decembris. Malrona m., 15inarlii.
Macbariusabb;is,15januarii Mailyres 22, 12 decembris. Matthseusàpost,,21iseptembrirf.-
Maclfariusni., 28 februarii. Martvresduas,12decembris. Mathiasepisc.conf., 50januarii.
Macbarius,12 augusli. Martyres30, 17decembris. Mathiasaposlolus,21 februarii.
Mac.ravirgom., 6 januarii. Martyres30, 22decembris. Malurinus couf., 1 novembris.
Macrinusm., 17 seplembris. Martyres 20, 25 decembris. Maturusm, 2 junii. •
Macrobiusm., 20 julii; ' Martyres40 vh'fôues,24decembris. Malutinusni., 16 aprilis.
Madalesm,, 17junii. Magnusni. subdiac, 6 augusli. Mauiilioepisc.conf., 15seplembris.
Magnusm., 4 februarii. MagnusvelAndréasm.cumsoc.2597, Mauriliusm. Thebseus,22 septémbris.
Marlyrum40 corona,15 januarii. 19 augusli. Maurusabbas 15 januarii.
M.rtyres 12-sor.it Polycarpi,26 jannar. Magnus,4.septémbris. Maurus.m., 29 januarii.
1
Marll. mililum50'corona, januarii. Malchusm., 28marlii. Maurusm., 1 augusli.
Martt.milites10, 10februarii. Malchusm , 27 julii. Maurusm., 21 novembris.
Marti.2 pueri et 7 rnul.mm., 15febr. Mamertusepisc, 11maii. Maurusni, 22novembris.
Martyres86, 17ïebruarii. Manimesm., 17 augusti. Maurusm., 5 decembris.
MartyresTyrii, 20 februarii. Manahenprophela,24 maii, Maxentiuspresb. conf.,26 junii.
Martyres79, 21februarii. Manneauxor Marcellini, augusti. Maxianusm., 8 januarii.
27
Martyres2(1,21 februarii. Mansuetus.episc.m , 6 septémbris. Maximam., 26marlii.
Martyres62, 23 februarii. Mausuetusm., 30decembris. Maxima-virgo,16maii.
Martyres260,1 martii. Mansuelusepisc.m., 28novembris. Maximavirgo m., 50 julii.
Martyresplunini Alexandro,2mart. Mappalicusm. cumsociis,17 aprilis. Maximavirgo m. Africana,16.oct.
s ub
Martyresliongenli,4 marlii. Marcellam., 28 junii. Maximam., 1 oclobris.
Martyres1res, 8 marlii. Marcellianusm., 18 junii. Maximiauusm., 27 julii,
Martyres42, 10martii. Marcelliauusm., 9 augusti. Maximianusm., 21 augusli.
Marii.milites40sub Lic'mio,11 mari. Marcelliniisni., 2 januarii. Maximinusepisc.Trevirensis,29maii.
Martyres47, 14marlii. Marcelbnus in 26
pontilex , aprilis. Maximinusconf.,15 decembris.
Martyres 20 socii et
Largi Smaragdi, Marceflinus 2
presb , julii. Maximusm., 8 februarii.
- lo'mailii. Marceflinustribunusm., 27 augusti. Maximusm., 14 et 15 aprilis el 20jul.
Martyres 9 socii SS. «juinti, ete-, Marceliusm., 2 januarii. Maximuspuer m., 17 augusti.-
19 martii. Marcelluspapa, 16januarii. Maximuslevitam., 20oclobris.
Martyresi, 20 marlii. Marcelius 20
episc.conf., aprilis. Maximuspresb. m., 19 novembris.
Martyres plurimi ex actis AlexanJri M.ji'cellusm.,29 junii. MaximusBeginensisepisc, 27nov.
papas,10 aprilis. Marcellusm., 4 seplembris. Maximusepisc, 27 decembris.
Martyres niullisocii S. 15
Carpi, apr. Marcelius ni., 6octobris. Medardusepisc.iiuviom.,8 junii.
Martyres? socc 16
Calisli,etc., apr. Marcellus 7
m., oclobris. Medericnspresb., 29 augusti.
21
Marlyresplures, aprilis. Marcellus cenlurio m., 50 octobris. Melaniusepisc.conf.,6 januarii.
Martyresuiulli, 30 aprilis. Marcellusepisc, 1 novembris. Melasippusm , 17januarii.
Martyres40, 4 maii. Marcelius diac. m., 3Ùdecembris. Meletiusepisc. conf.,4 decembris.
Martyres73, 6 maii. Marcusm , 13marlii. Melisiusepisc.m., 22 aprilis.
MartjrcsôtO, 9 maii. marcus m., 19 martii. Mellilusepisc, 24 aprilis.
Martyresduo, 17maii. Marcusevangejista,25 aprilis. Memmiusepisc. Catalaun.,5 augusti.
Martyresduo, 25 maii. Marcus 18
m., junii. Menauderm., 1 augusti,
Martyresgermani7,29 maii. Marcus m., 4 oclobris. Meneleusabbas,22julii.
Martyres10, 1 junii. Marcuspapa, 7 oclobris. Mennasm., Il novembris.
40
Martyres Lugduuenses, junii. 2 Marcus episc m., 22 oclobris. Mercuriam., 12 decembris.
Mailyres 20 apudl'arsuni, 6 junii. Marcusni. el 46, 23 oclobris. Melel.usm., 24 januarii.
1283 INDEX AD'SANCTOS TEXTUS USUARDI. 1281
Melliodinsepisc.m., 18 seplembris. Oronliusm., 22januarii. Petrus m., 8 oclobris.
Melranusm., 51 januarii. Oseaspropheta, 4 junii. Petrus m. et 46, 25oclobris.
Miihaelarchang., 29 seplembris. Osliannspresb. conf., 50 junii. Pelrus episc Alexand.,25 novenibris.
Mifheaspropb., 15 januarii. Oswaldusrex Anglorum.b'augusti. Finiras episc. m., 4 februarii
Minerviusm., 23 augusti. P Pliilemoiim., 8 marlii.
Miniates,m, 23 octobris. Pliiliberlusabbas, 20 augusli.
MisaelBabdonius,16 decembris. Pachomiusmonachns,14.maii. Philippusepisc, Il aprilis.
Milriusm., 15 novembris. Palmalius.coiisulm. cum nxore, (;liis Piiilippusaposlolus,1 maii.
Modestam , 13 mart. el aliis quadraginladuobus, 10maii. Philippusdiac. cl m , 6 junii.
Modestusiiil'ansm.', 12februarii. Pampliiluspresb in., 1 junii. Pbilippusliliuss. Felicit. ni., 10 julii.
Modestusm., 15junii. Pamphilusm., 21 seplembris. Pbilippus m.. 15julii.
Modestusm., 10novembris. Pancraliusm., 3 aprilis. Philippusepisc ni., 15 sept, et 22oct.
2
Monegundisreligiosa, julii. Paucraiius 12
m-, maii. Philominusm., 14 novenibris.
Montanuspresb., 26 marlii. Panlaleonm., 28 julii. Phocasni., 5 marlii.
Moseusm., 18 januarii. Pantenusvir aposl.nlicus, 7 julii. Phoeasepisc sinopis m., 14julii.
4
Moysesprophela, seplembris. Papiasopisc, 22 februarii, Piaton presb. m., 1 octobris.
Moysesm., 14 februarii. Papias m., 25 februarii. Pieolia m., 11 oclobris.
Moysetesepiscopus,7 februarii. Papiasm., 29 januarii. Pigmeniuspresb. m., 24 martii:
Mo'y-elesm., 18decembris. Papinusepisc m., 28 novembris. Pinytu'sepisc, 10 octobris. '
Muciusdiaconusm., 22 aprilis. Papiriusdiacon. m., 15 aprilis. Pio'niusm. el 13 socii,1 februarii.
Muciuspresb. m , 13maii. Parinenasdise, 23 januarii. Placions m., 5 oclobris.
Mulier una martyr cum geminis suis, Parmeniusm. presb., 22 aprilis. Platoni., 22julii.
29 aprilis. Partbenius ni., 19maii. Plaiitus m., 29 septémbris.
Murillam., 15 julii. Paschasiusm., 13 novembris, Plutarchus m., 28 junii.
24
Musom., januarii. Pasicratbsm., 25 maii. Pollianusm., 10septémbris.
Mustiulamalrona, 3 julii. Pasior m., 6 augusli. Polliom., 28 aprilis.
N Paternus 23
episc, seplembris. Pollinsm., 21 maii.
Palernns m.. 12 novembris. Poloelironiusepise.m., 17 februarii.
Naborm., 10 julii. Patianus episcopus,9 inarlii. Polycarpusépis, m., 26 januarii,
Naborm., 12 junii. Patricia m., 13 martii. Poiyearpuspresbyler conf.23 febr.
Narcissusm., 17 septémbris. Palricius épis conf., 16martii. Polyeuciusm., 13 februarii.
ÎSarcissusepiscopus,29 oclobris. Palricius episc. conf., 17inarlii. Polyeuciusm., 21maii.
Narseusin., 15 julii. Palricius abbas, 24 augusli. Poiitianiism., 19 januarii.
Nartalusni. Seiilitan, 17julii. Palroelus, m.. 21 jam.aiii. Poniiauus ni., 25 augusli.
Nasariusm., 12junii Paulavirg., 27 januarii. Pomianuspapam., 20 novembris.
12
NasodiscipulusChristi, julii. Paula virg. m., 18junii. Pontiainism., Iloieceuibris.
KatalisMachaba?oruui, 1 augusli. Paula m., 20 inlii. Pomius diaconus,m., 8 martii.
Nalaliam., 27 augusli Pauliua lilia Arlemii,6 junii. Pontiùsm., 14maii.
Nalhaliam., uxor Adrianim., 1dec. Paillionsm., 26 maii. PorphyriushomoDei, 20 augusli.,
Naiivilasb. Joan Iiapiisla3,24 junii. Pauliinis episc couf., 22 julii. Po'.aaiiam., 5 decembris.
KativilasB. V. Mariae,8 septémbris. Pauliuus epise.Trevereusis,31 aug. Polamienam., 28 junii. ,
NaiivilasT).N. J. C, 23 decembris. Paulinus ejiisc confess.,10oclobris. Polamiusm., 28 februarii.
Naulispro navalism., 16 decembris. Paulus eremita m., 10 januarii. Potemiana v. m., 19 maii.
Nsmesianusepisc m , 1-0seplembris. Paulus episc, 1 februarii. Poleutianusm., 31 décembre.
Nemesiusm., 20februarii. Paulus m., 20 marlii. Pragmaliusepisc, 22 novembris.
Nemesius lilius Symphorosse, ni., Paulus nioiiacbus,17 aprilis. Praxedes virgo, 21 julii.
27 junii. Paulusm., 15maii. Projeclus episc. m., 25 januarii.
Nemesiusconfessor,1 angusli. Paulus m., 17 maii, Prsepedignauxor Claudii,18 februarii.
Kemesiusdiaconusm., 51 octobris. Paulus presbyler m,, 1 junii. Proesidiusepisc. nu, 6 seplembris.
Nemesiusm., 19decembris Paulus ejiisc op. ni., 7 junii. Prselexlalusm., 11 decembris. '
Néon m., 17 jan. et 23 augusti. Paulus m., 20 junii. Priamus ni., 28 maii.
2
Neopolism., maii. Paulus m., 26 junii. Prilidanusm., 24 januarii.
Neotheriusm., 8 seplembris. Paulus diaconusm., 20 julii. Primitivusm., 16aprilis.
Nereus m., 12maii. Paulusconfessor,12 decembris. Primitivusm., 10junii.
Nestor episcopusm., 26 februarii. Paulus couversiis,25 januarii. PrimitivusBliusSyinphorosse m., 27jun.
Novatusfrater Timolhei, 20 junii. Paulus aposlolus,29 jùnii. Primus m, 5 januarii.
Nunilovirgom., 22octobris. Pauli apostoliingressus in urbem Ro- Primus m., 9 junii.
Nicbanordiac m., 10januarii. main, 6 julii. Prisca virg. m , 18 januarii.
Nicauorm., 5 aprilis. Pelagia m., U julii. Prisciilaex actis aposl., 8 julii.
Nicanderm., 5 junii. 8
Pelagia peccatrix, octobris. Priscillianusm., 4 januarii.
Nicasiusepisc. m., 14 decembris. Pelagia m., 19oclobris: Priscus presb. m., 4 januarii.
Niceasepiscopusromatianus,22 junii. Peleus m. episc, 19 septémbris, Piïscusm , 18marlii.
Niceta m., 24 maii. Peleusiuspresbyler, 7 aprilis. Priscns m. cum ingénli multiludine,
Nicetiusm., 2 aprilis. Peleus episc m., 20februarii. 23 mai.
NiceliusepiscopusIrcverensis, 5 dec Peregrinus m., 5 maii. Priscusm. discipulusChrisli, 1 sept.
Niceius episc. vienn., 5 maii. Peregrinusepisc. Autissiodor, 16maii. Priscus m., 1 oclobris.
25
Nicoforusm., februarii. Peregrinus presb , 28julii. Privalus episc m., 21 augusli.
Nicodemusinvenlus, 3 augusli. Peregrinus m., 25 augusti. Privatus,20 septémbris.
Nicolausepisc.mirensis, 6 decembris. Perfeclus presb. m., 18 aprilis, Probus m., 11 octobr. et 15 novemb
Nicomedespresb. m., 1 junii. Pergenliuus m., 5 junii. Processusm., 2 julii.
Nicomedespresb. m., 15 septémbris. Perpétua m , 7 marlii. Procopiusm., 8 julii.
Nicoslratusm., 7 julii. Perpeluus episc. Turon., 8 apr.lis. Procorusdiaconus,9 aprilis.
Nicostralusm., 8 novembris. Perseverandavirgo, 26 junii. Proculusabbas, 14 aprilis.
Nigasiuspresb.m.f 11oclobris. Petronilla virg., 31 maii. Proculusm. diac, 19 seplembris.
m.
Nilus episc, 19 seplembris. Petrus m., 5 januarii. Proculus episc, 4 novembre.
Nimmiam., 12 augusti. Petrus conf., 11januarii. Provuluspresb., 1 decembris.
Nimpodoram., 15marlii. Pelrus ni., 12marlii. Prolasius m., 19 junii.
o l'etrus ni., limarlii. Protolicus,in., 14februarii.
Petrus diaconusm., 17 aprilis. Prolus m., 51maii.
Oclavaapostolorum,6 julii. Petrus m., 15maii. Prolus va., Il seplembris.
Oclavas. Laurenlii, 17 augusli. Pelrus exorcista, 2 junii. Ptolomeusm., 20 decembris.
Octaviusm., 20 novembris. Petrus presb. m., 7 junii. Publius episc. m., 21 januarii
Oliuipiasm., 15 aprilis. Pelrus aposlolus,29junii. Publius m., 19februarii.
Olimpiusni., 26 julii. Pétri apostoiicaihedra Borna?,28 jan. Publius m., 16 aprilis.
Optalus m., 16 aprilis. Pelri ad vincula,1 augusli.. Pudens pater Pudentianoe,19maii.
Optalus episc Actissiodorensis, 31 Petrus m., 1 augusti. Pusiliusm., 21 aprilis.
augusti. Petrus m., 7 augusli. Pusitiim. lilia, 21 aprilis.
Orieiïs episc, 1 maii. Pelrus m , 27 augusli.
 1285
Q 1
Ouadralusm., 26 maii.
Quadratusepisc Alheniensis,26maii. Salurninusm., 51januarii.
tjuarlilla m., 19 martii.
Ouartusni., 10maii.
6
Quarlus m., augusti.
5
Quarlusdiscipalusapost., nnvembr.
Queranusabbas, 9 seplembris.
(Juinidiusepisc , 15februarii.
Quinlianuspresb. conf., 14 jnnii.
QuintiHanusm., 16 aprilis.
Quinlillusm., 19marlii.
Quinliniism., 51oclobris.
(Juinliusm., 4 januarii.
Quinlusm., 19marlii.
10
Qiiiiitusm., maii.
5
Quinlusm., seplembris. .
Quinlusm., 29oclobris.
Quiriacusepisc, 4 maii.
Quiriacusm., 21 junii.
12
Quiriacusm., augusti.
2 5
O'uiriacusm., augusti.
Qnirinusm., 50 marlii.
Ouiriousepisc m., 4 junii:
Quirinusm., 11oclobris.
Ùuirionm., 11marlii.
R Secundusconf.,15 maii.
Badegundisregina, 13 augusti. . Secundusm., 51 julii.
27
Baguulfusm,, maii.
7
Beginavirgo m., septémbris.
Begulus episc. conf.,50 inarlii.
Belatiopuéri Jesu ex Mgyyl>,7jan. Senator, 26 seplembris.
Bemed.iusepisc, 3 fcbriiaii.
Bemigi'usepisc Remensis, 13jan.
1
Ejus translatio, octobris.
.Beslilutusmartyr, 29maii.
Beslitiitus m., 23 augusti.
Beverianusepisc m., 1 junii.
Revocalusm., 7 marlii
28
Bichariuspresb. conf., 3~pilis.
liogalianusm., 24 maii.
Bogatianuspresb. m., 2fi oclobris.
.Bogatnsmonacbusm., 17 a.igusti.
Bomannsabbas, 28 februarii.
Bomaimsm., 9 augusli.
Bomanusm., 18novembris.
Bnmanuspresb. conf.,24 novembris. Serenus m., 28 junii.
Bomulusm., 17februarii.
Bomulusm., 24 martii
Bosulam., 14 seplembris.
10
Butinam., julii.
Butinam., 19 julii.
Buflnam., 28 jebruarii.
P.iilinusm , 14junii.
Bulinusm., 21 junii.
Bulinnsm. puer, 4 seplembris.
Bufusm., 19 aprilis,
Bofusm., 1 augusti.
Bufusm., 27 augusti.
Riifusde qub scribit apostul.,21 nov. Severianusm. coron.8 no Ou.bris.
Bufusm., 28novembris.
Rufusm., 18 decembris.
Busticus subdiac.m., 17 augusti.
Buslicuspresb. m., 9 oclobris.
Buiùcus episc.conf., 16 octobris.
S Severus presb. conf, 8 augusli.
Sabina m. romana,29 augusli.
Sabina virgo cum treceulis, 29 aug.
Sabinam., 27oclobris.
Sabinianusm., 29 januarii.
Sabinianusepisc. m.,,31 decembris. Sigisinundusrex, 1 maii.
Sabinu^conf., 11 julii.
Sabinusm., 20 julii.
Sabinus epise.m., 50decembris.
Sagaresm. episc. Laodicen.,6 net.
Salomeex evaogelio,22 oclobris.
Salomonm., 8 februarii.
Salonepisc.conf»,28 seplembris.
Salviusm., 11januarii.
Salviusconf., 1 julii.
Salustiam. uxor Cerealis, 14 sept.
Saluslianus,8 junii.
Salutarisarchidiac.m., 13 julii.
Samsonepisc.conf., 28 julii.
bamuel prophela, 20 augusti.
INDEX AD SANCTOS TEXTUS USUARDI.
Sanctusdiac. m., 2 junii.
Sapientiam., augusti.
Satirianus m. African., 16 octobris.
Salurninuspresb. m., 12 februarii.
Salurninusm., 7 marlii.
Saturninns m., 2 maii.
Salurninus 22
m,, augusti.
Salurninusm., 6 oclobris.
Salurninusm., 29novembris.
Siturninus Tolosanusm., 29 nov.
12
Salurus m., januarii.
Satyrusm., 29 martii.
Saula m., 10octobris.
Scholasticavirgo, 10februarii.
4
Sebastiam., julii.
Sebastianus 20
m., januarii.
. Sebastianus m., 8 februarii.
Secundani. 17
Scillilau., julii.
Secundavirgom., 30julii.
Secundam., 10julii.
Secundianusm., 17 februarii.
Secundisnus 9
m., augusti.
Secundinusni., 21februarii.
Secundiuusm., 21 maii.
7
Secundolusm., marlii.
Secundoius m., 24 martii.
Secundusepisc. ni_ 29 aprilis.
Secundusm., ex 26
Thebaeis, aug.
Securus m., 2 decembris.
Seleucus m., 24martii.
Sennes m., 50 julii.
Sepherinuspapa m., 26 augusti.
Seplimus monacbus 17
m., augusti.
Seplimus lector m., 24 octobris.
Sequanuspresb., 19 seplembris.
Serapia virgom., 3 seplembris.
Serapioii m., 23 februarii.
Serapionanachoreta,21marlii.
Serapionlector, 26marlii.
Serapionm., 27 augusli
Serapionepisc, 30 octobris.
Serapionm., 14 noveinbris.
Serena quondam uxor Diocleliani, 16
augusti.
Serenus conf., 2 octobris.
24
Sergius m., februarii.
Sergiusm., 7 oclobris.
Servandusm., 23 oclobris.
Servatius Tungrensis,13 m-iii.
Servilianus.ni.,20 aprilis.
.Servilinsm., 24 maii.
Servius subdiac.m., 17 augusli.
Senulus ni., 21 februarii.
Servuiu.sconf., 23 decembris.
Severianusm., 23 januarii.
Severiauusepisc, 25 januarii.
Severiuusepisc, 8 januarii.
Severinus abbas, Il februarii.
Severiuusepisc .conf.,25oclobris.
Severinusni'uiachus,1 novembris.
Severiuusmonachussolil, 25 nov.
Severus conf, 11januarii.
Severus m., coronatus,8 novembris. Theodoricuspresb., 1 julii.
Severus m., 19novembris.'
Siagriusepisc.Augustodun.,27 aug. Theodorus presb., 25 martii.
Sidroniusm., Ujulii.
Sileas apostolus,13 julii.
Silvanusin , 20februarii.
Sdvanusepisc.m., elc,4maii.
Silvanusm., 2i maii.
SilvauusfiliusFelicit., 10 julii.
Silvanusm. puer, 4 seplembris.
SilvPjiusconf., 22 seplembris.
Siivesler episc,Cabilloneiisis,20 nov. Theodulusm., 26 julii.
Silvesler papa, 31 decembris.
Silvinusepisc , 17februarii.
Silviusm , 21 aprilis.
Simeonmonacbus,27 julii.
Simeonqui Dominumsuscepjt, 8 oct. 'J'heophilusepisc Antiochenus,'13uct.
Similiauusepisc.conf.,16junu.
1286
SimonCbananaeusaposlolus,28 oct.
Simplîeiusepisc , 24 junii.
Simpliciusm., 29 julii el 8 noyembrs.
Sinerusmonacbusm., 25 februarii
Sinlicesde qua scribilaposloîus;22jul.
Siriacusm,, 18junii.
Sisinnius m., 29maii.
Sisinnins m., 29 novembris.
Sixlus papa m., 6 aprilis.
Sixius episc Bemensis, 1 seplembris.
Smaragdusm., 8 augusti.
Smaragdusm., 16 martii.
Sucrâtes, 17 seplembris.
Soluiorm , 15 novembris.
iMutor m., 20 no<embris.
Sosipaier discipulusapostolor.,25 jnn.
Sosiusdiac. m., 25 seplembris.
Soslhenes m., lOseptembris.
SosthenesdiscipulusPauli, 28 uov.
Solheris virgova., 10februarii.
Soticusm., 21oclobris.
Speratus m. Seiilitan.,17 julii.
Spes virgo m., 1 augusti.
Speusippusm., 17 januarii.
Spiridionepisc, 14 decembris.
Stacteus filiusSymphorosaem., 27 jul.
* Stacteus, 28 seplembris.
Slepbanusm., 1 aprilis.
Slephanus,8 mai.
Slepbanuspapam., 2 augusli.
Slepbanussubdiac m., 6 augusti.
Slephanus, 17 septémbris.
Slepbanusprotomartyr.,23decembr.
Ejus invenlio,3 augusti.
Slercaliusm.,24.julii.
Stratocliniaimspresb., 30 junii.
Surcessus m., 16 aprjlis.
Sulpititisepisc, 17 januarii.
Sulpitinsm., 20 aprilis.
Susanna virgo m. 11 augusli.
SymeonmonachusStylita, 5 januarii.
Syrneonepisc. m., 17 februarii.
Symeonepisc et m., 21 aprilis.
Symmetriuspresb. et alii 22, 26'inaii.
Symphorianusm., 22 augusli.
Symphorosani., 27 julii.
Sympborbsam., 2 julii.
Symphronianusm., 7 julii.
Sympronianusni., 8 novembris.
Symproniuset socii, 26 julii.
Syrusm., 12 septémbris.
T
Tarbua m., 22 aprilis.
Tatianus diac. m., 16marlii.
Taurinus episc. E.broicensis,11 aug.
Tertius m., 6 decembris.
Terlulla virgo m., 29 aprilis.
Tertullin.usm,, 4 augusti.
Tesiforusconf., 15 maii.
Tharacusm., Il octobris.
Tharsiciusacolitusm., 15a' gusti.
Thecla virgdm., 23 septémbris.
Tlielesphoruspapa, 5 januarii.
Tueodoram,, 13marlii.
Theodoram., 1 aprilis.
Theodoravirgom., 28 aprilis.
Theodora virgom., 7 maii.
Theodoretuspresb. m., 23 oclobris.
Theodorus m., 4 januarii.
Theodorusepisc ,26 marlii.
Theodorusm., 9 novembris.
TheoloruS rn., Ii decembris.
Tlieodosiavirgom., 2 aprilis.
Theodosiusm., 2b oclobris.
Theodotam. cum lilius,2 augusli..
Theodotusepisc, 12 novembris.
Theodotusm., 14 novembris.
Theodulusm., 3 maii.
Tbeogenes m. cumsociis36, 26 jan.
Theogenes m., 5 januarii,
Theonasepisc.Alex., 25 augusli.
Theophilusm., 6 tebr. et 8 sepiembr.
Theophilusm., 3 novembris.
1287 " INDEX AD USUARDI AUCTARIA.
Theophilusm., 20 decembris. •
2
Theospisuxor Eustachii, i.ovembr.
'l'heospites lilius lîuslachii, 2 nov.
Tlieoticusm., 8 marlii.
Theuseia m., 15marlii.
Tbolomeusm., 19-octobris.
Tlmmasaposlolus,21 decembris.
Ejus translaiio.5 julii.
Tlirasom., Il decembris.
Thyrsus,51 januarii.
28
Thyrsusni., januarii.
Thyrsusdiac. m., 24 septémbris.
Tiberinsm., 10 novenibris,
T'iburtiusin., 9 seplembris.
11
Tiburliusm., augusti.
Tiburlius m., 14aprilis.
Tigride.sepisc conf., 3 februarii.
Timotlieusepisc, 22 januarii.
Timotheusm., 6 aprilis.
Timotlieusm., 21 maii.
Timotlieusm., 22 augusli.
Timotheusni., 25 augusli.
m 8
Timotheus , septeii.bris.
Timondiac. m., 10 aprilis.
Titus episc. m., 4 januarii.
Torpes m., 17 maii.
Torqualusconf., 5 maii.
6
Tranquillinusm., julii.
Traseus epb-c.m., 5 octobris.
Triphon'm., 4 januarii.
Triphouei alii decem, 5 julii.
Triphonia uxor Decii, 18oclobris.
Tripodesni., 10junii.
Trojanusepisc Sanctonen.,50 nov.
ïrophimiis de quo memiiiilPaul., 29
decembris.
Trudo presb., 25 novembris.-
Turianus episc.conf., 15julii
Tichycusdiac , 29 aprilis.
Tyraiiuiom., 20 februarii.
u Victoriam., 17 novembris.
Urbanusm., 24 januarii. '
Urbanusni., 2.6aprilis.
Urbinus papam., 25 maii.
Urbanusm., 2 julii.
lirsacius Conf.,16 augusti.
lirsiuarus episc conf., 19 aprilis.
llrsicnus m., 19junii.
tjrsicinus velUrsiuus,9 novembris. Victoriuusm., 7 julii.
Ursusm. Thehaîus,50 seplembris.
Uslasadesm., 21 aprilis.
V Viclorinusm. coroual,8 novembris. Zoa ni., 5 julii.
Valenliom., 25maii.
14
Va'.entiousepisc.ni., februarii.
A'alentinusm., 14februarii.
Valentiiiusni., 13 iio.eiiibris.
Yalenlinusm., 16 decembris.
AD
A Absoloniusm., 2 mart.
Aaron episc, 28 sept.
AbacucPersa m., 19 jan.
Abdam , 51mari.
Abagarus,20 jun.
Abdiasepisc conf.,29 oct.
AIdias et Naumpropliela3,14dec.
Abel translatas,4 apr.
Abrahamanachoreta,16mari.
Abrahamconf., 15jun.
Abraham,Isaac,etc., 6 oct,.
Abrahamel Florinusepp., 17 nov.
Abramius,29 oct.
Abrunculusep. conf.,5 nov..
Abrunculusep. Trev., 22 apr.
Valeriannsm., 14 aprilis.
Valerianusm., 13 augusti.
Valerianns m., 15 seplembris.
Valerianusm., 17seplembris.
Valerianusepisc.m-.,15decembris.
Valeriusepisc, 29 januarii.]
Valeriusm., 14 junii.
A'edaslus episc., 6 februarii.
Venanliiisepisc m., 1 aprilis.
Veiianliusalibas, 15octobris.
Yesinsiianusm. cum uxore et filiis, Vincenliusm. subdiac, 6 augusti.
50 decembris.
Venuslusm., 6 maii.
Veranusepisc. l.ugdun., 11 novembr. Virgines7 firmienses,9 aprilis.
Verianusm., 9 augusti.
VerisHinusm., 1 oclobris.
Verolusm., 22 februarii.
Vernsm., 2 decembris.
Viator ministerJusli Lugdun. episc, Vitalism., 28 aprilis.
21oclobris.
Vibianusepisc conf-,28 augusli.
Victorm.,22 januarii.
Viclor m., 51 januarii.
Victorm., 25februarii.
Viclorin., 6 marlii.
Viclorm., 50martii.
Vicl.'irm , 1 aprilis.
Viclor papam., 20 aprilis.
Victorm., 8 maii.
Victuraller, 8 maii.
Victorni., Ii maii.
Viclorm., 21julii.
Vicmrmilesin., 24julii.
Victorepise.Ceii'niannensis,1 sept.
9 Victorm., 10 seplembris.
Victorni. ilerum, 10 seplembris;
Victorm., 14 seplembris.
Viclorni. ïuèbaêus, 2'2seplembris.
ViclorThebaiiis,29 septémbris.
Viclorcumaliis7, 10octobris.
Viclorm., 15novembris.
Victoriavirgom., 25decembris.
Victorianusm., 16 maii,
Viciorianusni., 25marlii.
Victoriensm.. Il decembris.
Viclorinus ni., 23 februarii.
Victoriuusm., 3 martii.
Viclorinusni., 15aprilis.
Viclorinus m., 5 seplembris. 2
Viclorinusl'itahionensisepisc, nov. Zenonm., 20 decembris.
Vicloriusni., 21 maii.
VigiliaJoannes Bapiistae,25 junii.
Vigiliaaposlol. l'eiri et Pauli, jun. Zosiinam., 15 julii.
28
Vigiliasancli Lauremii, 9 augusti.
Vigiliaassumpt.bealaeMarise,14 aug. Zosiinusm., 18decembris.
Vigiliasanctorumomuiuin,51 oclobr. Zoiicusm., 10februarii.
"
INDEX
USUARDI A UCT
Abundanliamalrona,26dec.
Abundautiusni., 27i'tbr. et 28 aug.
Abundiusel soc, 1 mart.
Abundiusepisc.conf.,2 apr
.Abundiusde quo Greg., 14 apr.
Abundiusm, cum Irenseo,14 aug.
Abundiusm., 28 aug.
Abundiusm. cum Juslo, 23 aug.
Acaciam., 20mart.
Acaciusep. Melitinae,17 apr.
Acaciusm., 7 maii.
Acaciusepisc Amidoe,9 apr.
Acacius,qui fujt in gradu,29 nov.
Acc^psimael socc, 5 nov.
Accursiusni. Marocb.,16jan.
J28s
VigiliasancliAndreoe,29novembris.
VigilianaUlis Domini,24decembris.
Vigiliusepisc m., 51 januar.
Vigorepisc. Bajocensis,1 novembrisl
Viuceiitiusm., 22 januarii.
Vincenliuslevita m., 22 januarii.
Vincenliusm., 19 aprilis.
Vincenlius,20 aprilis,
Vincenliusm., 24 maii. .
Vincenliuslevila m., 9 junii.
Vincenliusm., 23 augusli.
Vincenliusm., 27oclobris.
Vitalicuspuer, 4 septémbris.
Viialism., 9 januarii
Vitalism., 14 februarii.
Viialism., 21 aprilis.
Viialisni , 2 julii.
Vitalisliliuss. Félicitât, m., 10jul.
Vitalism. Thehieus, 22 seplembris.
Vitalism., 3 novembris.
Vitalis m., 27novembris.
Vitusm., 15junii
Vulfraiinusconf.,20 martii.
Vulinarusconf.,17 junii.
AValericuspresb. conf., 12decembris.
Wandregisilus conf., 22 julii.
Willebrordusepisc, 7 novembris.
X
Xystuspapam., 6 augusti.
Y
Ypolitusm , 13 augusti,
Vpolilusm., 25 augusti.
z
Zachariaspresb., 2 junii.
Zacharias,10junii.
Zachariasprop., 6 seplembris.
Zachariaspaler praecursoris,-5nov.
Zaclueusep. lerosolymilanus,23 aug.
Zenobius presb.m., 20 februarii.-
Zennbius pre4). m., 29octobris.
Zenon m., 13februarii.
Zenon cum sociis decemmiHibusdu-
ceutis el tribus, 9 julii.
Zenon m., 15julii.
Zoellusm., 24 maii.
Zoilusepisc.m., 27junii.
Zosiinusm., 14decembris.
ARIA.
Aceias,25jun.
Acescamusm , 50 mart.
Achaicusm., 50 mart.
Achaciusm., 29mari.
Achariusepisc.conf.,50mart.
Achariusel Oplatus,27 nov.
AchariusNoviomen.,28 nov..
Acliarliusm., 29mari.
Acheoluset Acius,1 maii.
Acylam., 21jan.
Acyline alias aquilina,23 jun.
Adalbertus,23 jun.
Adalberlusep. m. prag,, 25et 24 apr
Adalongusepisc, 1 mart.
Adam,25 aug.
Adamnauusepisc, 23 sept.
 " J
1289:,
Adauctnsm., 28mart.
Adegrinusconf.,2 jul.
Adelardusabbas,1 jan.
2
Adelardusabbas, jan.
Adelariusep. el alii 55
mm., jun.
Adelbertusin Dononio,22 apr.
Adelbertus,25 jun.
Adelbertusconf.Ievit.,25 jun.
. Adelbertusep. m. translatus,.25aug. Agnesvirgo, 12et 28 àng.
| Adeleidesimperatr., 16 el 18dec.
Adelphiusep. transi., 28 15febr.
Adelphusep. conf.Met., apr
Adelphus,20 aug.
Adelphusepisc.conf., aug. 29
Adelphustranslatus,29 aug.
Adellius,11 sept.
2 3
Adelindes, aug.
AdelmusaliasAdelinus,27 jun.
Adelwoldustransi., 10dec. .
Aderilusep. rav., 27 sept.,
AdiliaOrpen., 13dec.
Adjutusm. Maroch.,16jan,
Adjutusabbas, 27 jan.
Adjutusabbas, 19dec
Adomarlyrolog.ep. Vien., 16dec.
AdolphusreiAdelphusep. conf.,29aug, Agrippina,25 junii.
Adoratorm., 13nov.
Adreuuldusep. conf.,2 aug.
Adrianuselevatus,4 mart.
Adrianusm., 5 mart.
Adrianusabbas,9 jan.
Adrianusm. cumaliis 23, 4 mart.
s .
Adrianussubdiac. Landoaldi,1,9mart. Albanusepisc,
Adrianiadvenius,27maii.
Adrianuset socc, 6 nov.
Adrianusm., 6 nov.
Adrianusm. translatus,8 sept.
Adventorm., 20 jan.
Adveniusm., 15 febr.
AdveniuscorporisExuperii,8 jul.
Adveniuscorporiss. Jusli, 4 aug,
Adventiusconf.,3 nov.
Advocalus.m.,13mart.
Adulfus,18jun. - Albertus Leodien.ep., 25 nov.
Adulfusep. Camerac, 18et 19maii. Alberlusepisc, 15jan.
Adulfusabbaset conf., 15 sept.
jEgidiusconf.,1 sept.
jEgidius,16oct.
mm
iEgyptii .,27 aug.
jEuidianavirgo, 5 jan.
yEmilianade Circulis,19 maii.
emilianus, 11 sept.
jEmilianusconf.in Cyzico,1 aug.
./Emilianusconf., 16uov.
./Emilius,18 juq.
Afflinusepisc, 8 jan.
Afra, 7 aug.
2 6
Ejuscouversio, oct..
Afradisiusm., 22 mart.
Affruspresb., 24jun.
Africaniepisc., 28 nov.
Agabuset Kufus,8 apr.
Agapavirgo, 10 el 11 mrrl. et 8 aug Aldelmas
Agape virgoni., 4 mart. el 1 apr.
Agapilavirgo, 10mart. et 20 nov.
Agapiusm. cumsoc, 15 mart.
Agapiusm.,20 nov.
Agapitusarchiep.conf., 16mart.
Agapitus m. 24 mart., 1 el 24 apr.
Agapituspp., 21 et 22 apr.
Agapusm., 12 apr.
Agathangelusm., 23 jan.
S
Agaibaposm., apr.
Agathensesmm-, 10nov.
Agatbo diac. 4
m., apr,
Agatno,25 jun.
Agatbonicam., 13 apr.
22
Agathonicusm., aug.
Agatnopapa,lOjan.
Agatymbruset Bufusepp., U maii.
1
Agericusep. Yird., dec.
m 9
Agiloliisep. , jul.
9
Agetiusconf., jan.
Aggaauspropii., 4 et 5 jul. et 4 sept. Alexianus diac., 22mart.
14
Agia, jun.
Agigulphoscumsoc. m., S sept.
25
Agileusm., jan.
30
Agilusconf,, aug.
PATROL. CXXIV.
INDEX AD USUARDIAUCTARIA. 1290
Agiliabbatis Iranslatio,25jan. Algacum Auchario,26 apr.
Agilpphusop. conf., ôimart. Algisusconf.,2 jun.
14
Aglae cum Bonifacio, maii. Aibeidisimper,translat., 1 oct.
Aglaem., 23 febr. Aleydisabbalissa,5 feb.
5
5
Aglae, jun. Alipiuscionita,26nov.
Agliberla, 12 aug. Alociiis,vel Alogiusep., 28 sept.
Agnellusconf.Neapol.,14dec. Alheidisimperat.,Il dec.
Agnes de nionle Policiano,16 sept. Al|>ais,5 nov.
Alpheus et Zachseus,27 nov.
Agnestranslataullra., 2 sept. Alphii,Philadelphi,etc., 10 maii.
Agnessecunda, maie, 3 dec, Alpiniannscouf.,27 apr.
Agratus et Castulusepp.,14 et 15oct. Alpinusepisc., 2 et 7 sept.
Agrestiusm., 11 apr. Allare s crucis dedic, 19jan.
Agiicius episc.conf., 6 et 23 jan. Alleramnusconf., 17jun.
Agriciusabbas, 11 apr. Altfridusep., 15 augusti.
Agricolaepisc, 19mart. Alnobertnsep. conf'.,16maii. .
Agricola elevatus, 5 dec. Aluulfus Spolet., 24 dec. i
Agricola,1 nov., 7 et 16dec. Altoabbas,9 feb.
Agricolaepisc, conf., 17 mart. Amabilispresb., 1 dec.
Agricola et Vitalis mm., 5 et 4 nov. Amamlus,5 jan.
Agricolaet Cassianus,3 dec Amaiifluscouf.,25 jun., 24 et 26oct.
Agricolus,2 sept. Amandusepiscopusconi'.,18 et2rijun.,
Agricolusep. conf.26 febr., 16 mart., 22ocl., 13 et.15nov.
et 29 jun. Amandus ep., 18 jun.
Agutnsm., 27 mart. Amauduselevatus,20 sept.
Amanduset Vedastus,26 oct.
Agrippianusepisc, 1 febr. Amanciusep., I nov.
Ahia Siloniles proph.,12ndv. Auiauciiisepisc.conf.,7 feb.
Aidanusepisc. conf.,31 aug. Amanliuspresb.'conf.,26 sept.
Aigulfusm., 5 sept. Amantius,etc., 15 jun.
Ainandus,25 aug. Amanliusdiac.s. Landoaldi.19mart.
Aithalacummollissoc, 1 sept. Amanliusel socc, 13 nov.
16mart. Amantiusm.,"11feb.
21
Albanuspresb. m., jun. Amantiusep., 14jul.
Albanusconf., 11jul. Amanliuscum Fulgent, etc., S dec.
Albanusm., etc., 21jun.. Amanusep., 12 oct.
Alberetus episc, 22 oct. Amasiusepisc conf.,Il febr.
Albertusord. carm. ep., 8 apr. Arnatavirg. abb., 5 jan.
7
Albertus monacbus, apr. Amatorepisc. Augustod.,27nov.
Albertusep. Leodien.,21et 23 nov. Amalorepisc, 1 et 2 maii.
Albertus conf.,7 aug. Amatorepisc Mediol.,30nov.
Albertusabbas,29 et 30 dec. Amatorai. Amorconf.,8 oct.
Albertus Magnusep.,J5 nov. AmatusSenon.translatas, 15sept.
Amalusep. elevatus.28 apr.
Amatus,20 aug.
Albinustranslatus,50 jun. AmatusFlorentin., 14 sept.
Albiuusconf., 11lui. Aniaiiepisc iranslatio, 15febr.
Albinusep. conf. trausl.,30,juii Amatusarchiep. transi., 19ect.
Albinus episc, 5 febr. Amatusetc., transi., 17maii.
Albinusconf.,21jul. Ambrosiuspro Victoria,21 feb.
Albinusepisc, 15sept. Ambrosiustransi., 1 dec.
Albinustranslatas,25 oct. Ambrosiusdiac, 4 apr.
Albiuusm. transi, col., 16 apr. Ambrosiusconf.,17oct.
Albinusinventas,2 aug. AmbrosiusSenonep., 3 sept.
Albericuserem. conf.,21dec. Ambrosius,3 nov.
Alboalias Abbo,abbasconf., 15nov. Ambrosius,20 jul.
Albricusep. conf., 14nov. Ambrosiusepisc, 4 apr.
Alenidiiiuselsocc.«/.Acyndynus,2nov.Ambrosiusdiac. m., 17mart..
Aldegundis virg. corpus osteiisum, Ambrosiusordinatus, 7 dec.
6 jun. Ambrosiustranslatas,21 nov.
Aldegundisvirg., 20 jun. Ambrosiifeslivilas,etc., 30nov.
Aldegundisvirg. transi., 13nov. Amelbergatransi., 1 maii.
episc conf., 31 mart, et Aiuelbergavirg., 10jul. et 27oct.
25 maii. Ameliusel Amicus,12oct.
Aldetrudis virgo, 28jan. et 25feb. Amiensepisc, 14jul.
Alelanusepisc.conf., 4 feb. Amicusm., 27jan.
Alena virg. m., 17el 18jun. Amicuset Amelius,12oct.
Alexanderm., 50 jan., 20 et 27 feb., Aminonusm., 31 jan.
6, 11, 14, 24 et 25 martii., apr., Amoluinusepisc, 7 febr.
1
15maiiet 9 jun. Ammonep. A'urelian.16dec'
Alexander ep. et Herculanustransi. .Ammon,17nov.
Boni., 26nov. Ammonm. cum 57, 9 febr.
Alexander ep. ra.,6jun. Ammonet Proculus,1 maii.
Alexander et socc, mm., 25 apr. Ammon miraeabslitienlia;,17 apr.
Alexander 21
pp. maie, sept. Ammon qui dracones,etc., 16 apr.
Alexanderpapa,25 sept. Ammonm., 7 et 15 feb.
Alexanderet Galla,31 maii. J
Ammon et 809, 10 sept.
Alexanderepisc, 16 mart. J
Ammonariam.,20feb
Alexanderm. filius Claudii, 18feb. .Ammonas,27aug.
Alexanderel Antonina,mm., 5 maii. Ammonius . abbas,51mart.
Alexanderet Victor,17, 18et 19oct. Amiuouius
i cum Nemesio,10 sept.
Alexandrareg. Pers., 22 apr. .
Amor m., 9 aug.
Alexander episc.m., 16 nov. Amorvel Amator,Il oct.
J
Amoriuus,20jul
Alexius, 17jul. J
Auios eremila,21mart.
Alfegusep. m. in Canlia,al. Elfegus, AUIOS ; abbas,31mart.
19 apr. Ampbianus'm.,2 apr.
Alfegusepisc.m,, 28dec Amphibalusetc. mm., 25 jun.
41
 1291 ïtàDËX AD USUARDI AUGTÂRIÀ. 1292
Amphilochius ep. Icon., 23nov. Anlonius conf. Turon., 5 apr. et 4 Arnoldnsconf.VillarieU: alias ArnuU
Am|iliatusm.,26f>l>. maii. fus, 50 jun.
Auiulguiuiistransi.. 4 apr. AntoniiisCauleas,12 febr. Arnoldnsriiharxd., 18jul.
Amulricusepisc, I5tebr. Auloiiiiabb corpus inventum,11 jun., Arnolfuspp., 19sept.
Anac!eluspp. m., 12et 15jul. révélai. 27 ion., translat., 17maii. Arnull'usep. transi . 1maii.
Ananiaspresb. m., 25 feb. AnlouiiIransl.lui, 2 apr. Arnulfiis-ep.-m,Turon , 18<j«l.
Ananiaspresb., 27 mart. Anlonius 21
m., aug. Arnul'us ep. Melensis, 18 jul., iran»-
Ananias, Azarias, Misael, Iranslati, Antonius 10
ni., apr. l.iliis,16 aug.
24 apr. Anloniuscum Sançiino,22 maii. Arnul'usm MOsonii,3 oct.
AiiEStàsia translata, 7 sept. Anloniuset soc, 15 nov. Arnulfiisconf..20 -jul.
AnastasiaTrev.,8 elfl dec. Antoniusmonac'm.s,15mart. AniulfusSuessione.n, 16 aug.
19
Anastasiuselc , dec, Anlonius 2
conf, sept. Arnolfustransiunis, 19 jul;
Anaslasiusni., 9 j'an , 26 atig., 7 et 14 Anloniusl'aurions conf, 13 jun., oc- Aniulfus patriarch. Hierosolym., 25
sept. lava, 20 jitil., transi., Ii et' lo Mir; apr.
Anastasiuspp., 28 apr. Anloniusperegrinus,30 ian. Aniulfuscorn,ttoll., IS sept.
Anastasiusep , 26dec. Anloniuspresbyler, 6 jan. Arnultiisepisc, 5 apr.
Anaslasiusep. conf., 20 dec Anloiiinte virg. LT.MI1 transi., 9 jan'. ArnulfiisVil'arieu.al Arno1dus,3fJjun.
Anastasiusmonacbus,11jan. Anluninaet Alexandermm., 3 maii. Aniulfusep., 16oct.
Anastasiusabbas,22 jan. Anioninusmart., 13 nov. Aronliusetc. mm., 27 aug.
Anaslasiuspresb. cum soc, H oct. Anibihnusm , 22 aug. Arsatiusbeiemita, 31 mart.
Anatboliusep., 11 nov. Antoninuscou!., 13febr. Arsiciusconf.,8 aug.
Analholiusepisc, 3 febr. Antoninusetc., 9 aug. Arlhemasni., 25 jan.
Analholiusin., 7 febr. Antoiiimis et soc. mm., 18dec. Arihemesm., 26 jan.
Analholiusep. conf., 19 jun. Anioninusel soc, 2 sept. Arthemiusetc., 2jun.-
Auatholiael Victoria, 18dec Antoninusep. ord. prted., 2 maii. Arlhemiavirg,ni., 16 âttg.
Ancejasm., cumaliis 45, 18 dec. Antononiusni.,12 sept. Arlheinia, 27 jul,
Ancapro Tanchav m., 10ocl. Anlrogonusni., 27 febr. Artnemia m., 16mari.
Andeolusm., 11 aug. Anysiam., 30 dec Artliemiavirg.. 25jun.
2
Andochiuspresb., apr. Ap»r cum Jtrauiie,8 julii. Arthemiusep: conf.,"24jan.
AndréasCrelens, jul.5 5
Aper conf., sept. Arthemiusm., 20oct.
Andréas m , 17 jul. Aibrodisiusm, 15mart. Arthemiusm., 27 jaft.
Andréas Corsinus,6 jan. Apiannsepisc.conf., 18 mari, ël 29 Arthellaysvirg., 3 mart.
Andréas, 22 aux. oct. Arlbicavirg.,25 jun.-
Andreae apoalolireliquise translata, Apiannsconf, 6 nov. Artisius, 15jul.
26 aug. i;
Apollina ep., 7 febr et 26 sept. Asafusep , 1 inajïi
jindreoeoclava, 7 dec Apollinarise;,. m , 2 oct. AscensiiiD N. J.€,S'maii.
Andréasmart., 17 ocl. Apollinarism., -42aug. Asclasm., 8 hiirr't.
Andréascp. conf., 26feb. Apollinarisvirgo, 5 jan. Asclepiadesep. conf,, 6 juw.
Andronicusm., 25niart. Apolluna m., febr.20 Asclepia,26 aiigi
Andronicuset Atbaiiasta,27 febr. Apo'ioniamarroua, 24dec. Asellavirg.,6 di'C.
Andronicusm , i apr. Apolloi.iaaliera, 9 febr. âspaliariavirg , 27dec
•Andronicus,9 oct. Apolloniusm , 5 apr. AspatiusconffssW,i jatt.
Angadiiginevirg., 14oct. Apolloniusepisc m., 19-mart. Assiiiiip'ionisoclava, i2 aûjf.
Angolavirg., 5 jan. Apolloniusconf.,7 jul. Assumptio2B. M V.. 35 sept.
Angelicuslodes, 1 mart. Apollonius cum Mephib. Pro'culô, Aflieïiu'spresb.,. 11net-.
et
Angeli propriifeslum,28 sept. 14 apr. Asteriuiijmsb.m , 9 octi
Aiigelorumomniumfesl., 29 sept. Apolloniusm., 14 febr. Athaleuusm., 6-julï
A'ngeluacarm. va., 5 maii. Apolloniussenator, 7 febr. Athanasia,14 aug.
Angilbortusabbas, 18febr. Apollonius c um Sixto, 25 dec AthanasiusorthoBox.j13ocl.
Anianusep. conf., 14 iuu. et 4 oct. Apollonius abb. Herinap., 18 apr. Alhanasiusabb. conf.,,13dec.
Anianusep conf. translal., 14 jun. Aposiiilorumdivisio, lui. 15 Alhelhpriusrpx, 24febj
2
Auicetus, sept. Apostolorum Pclri ei André* vdc&tio, Atliedonorusep., 5 jul.
Anicetuspp. m., 16 et'17 apr. 27febr. Alhenogenesm., 26 jul.
Anicetusm., 12 aug. Apiib-jus m., 11 febr. Alhorasin., 15 feb;
Anisanusel Maxima,Idée. Apuleuset sont nuii., 11febr. Aticusmou.H dec.
Annamater B. M. V., 25 et28 jul., êl, Apuribsm , 17 mart. Atlala virg. ArgenlinT, 5 dec.
16 sept. Aquilinavirg. m., 29 ocl. Atlalusabbas, 10 et 11mart.
Anna m., 1maii. 29
A'qiiiliuusep., sept. Aitalus,m., 13 junii.
17
Annael "socc, oct. en.
Aquilinus conf., 18et 1*9-661. Atlicus ep. cp.j 10ocl;
Aunonep. Colon.,4, 3 et 21dec , ejus; Aquilinus<p. 18 jul. Allicusmart., 9 nov.
Iranslatio,29 apr., ordiualio,4 mart., Aquilinusm. et soc. 14, 27 mâii. Attilan-is,5 oct.
de ejus reliquiis, 24 maii, braeh. Aquilinusep. Col, 16 maii. AUinguscouf.j 14nov.
transi., 23 aug. Aran.lus couf. ai. Adrodus etc., 20 Avavirg. iu dononio,19 apr.
Anminciationisfesl., 24 mari oct. Aubelti episc. elevalio, 24 jan.
Anolinusm., 24 maii. Arata virg., 11 aug. Auchariuset Alga,28 apr.
Ausanusm., 1 dec. Aralacusel Do.iaa, 20 apr. Aiicbir ep., 9, 10el 20 ang.
Ansbertus episc, 9 feb., relatio, 10I Arbogastusep. conf., 20jul. Auctorforte Victor,15 maii.
mart., transi., 51 mari, et 14 sept. . Arcadiuset socc, 12 uov. Audaal. Auda, 18nov.
5
Anschariusepisc, febr. Arcaslus m., 1 mart. Auda virg., 19 nov.
Anselmusabb. 18 nov. Archadiusep. conf.,I aug. AuJeo'us m., 5 maii.
Anselinusepisc conf., 18triaft. Aichelausvi soc., 15 apr. AudifaxPersa.ni , 19jart.
Anselmusep. Caniuar., 21 et 22 apr.. Archelaiis,22 aug. Audoenustransi., 1 feb. et 8 maii-,
Ansunusepisc. couf., 13 mart. Ardauiis 12
abb., ocl. Audoinariisep., 21 oct.f trairai.8- jun.-
2i
Ansoaldesvirg , aug. Areiius, 4jun. Avelsuset \aleriauus, 20oct
Ansuinuspre:.b , 7 jul. Aredius abo., 23 aug. Augustalisepisc./(»leAug.presb.,7oçt.
in.
Answerus etc., 13 18jul.et Ares et socii duo mm. Ascalûn, 14 Aveiiliiiiis,12jan.
Antelmusep. conf., 26 jun. dec. Avertitmsdiac. conf.,5 miii;
Antheonetc., 14 jun. Arelhaset 500, 50 sept. Aufomiai te , 4jnn.
Anlhonodorus,9 febr. Aiethael focc. mm., 24oct. Aufridusepisc, 5 maii.
Antliia, 5 jun. Arelbus abb., 25 aug. Angusla,28 jun.
Anthidiusep. m., 17 et 28 jun. Atîgiusep. conf., 1 maii. Augusalis,7 sept;
Anlbiinusep. m. translatus,25jUti. 22
Arionem., mart. Augustiiiavirg:,-38jul.
Antigiusconf., 10 nov. Ariones m., 25 feb. Augustinuse()i£C, 16nov.
Anligouusm., 25 febr. et 3 mart. Aristonm. in porta roni., 22 déd. Augnslinnsconvers'.is,5 maii, transi.,
Antiochusep., 16ocl. Arislioii;17oct. 28feb. elll mari.
Antipapresb. mart., 29 nov. A'istion couf, 14 jun. AugustinusAitgl. ap. cum aliis epp.
Antipasepisc m., 11apr. Armatam , 27jan. transi., 15 sept.
Anionia,5 maii et 4 jun. Armogasiuset soc mm. Aff. dêc, * Augustinusepisc;, 24 jan.
 1293 INDEX AD USUARDI AUCTARIA. *&U
Augustuspresb.conf.,7 oct. Basilianusm., 11febr. Beon m;,'19 sept.
Aviliras etc., 25jun. Bssilianusaller m , 11febr. Be^aciusepisc, lSfebr.
Avitusepisc, 21 jan. Basiiidesetc. mm., 28 juuii. Berardusm. Slaroch.,16.jan.
Aiitus saeerd , 14dec. Basilidesni., 9 junii. B?rariusaliasllelbarinsep. conf:16Ocl.
Avilusabb,, 23jun. et 19dec. BasilicaAquis_uaue.n. dedicata,17jul. liercariusabbasîii.,oct. 1sept., lo et 16Oct.
Avilusm., 5feb. BasilicaLucianim. dedic 10 jun. Beregisusabbas,2
Aulanus,31 aug. Basilica l'etri el Pauli dedicala ïu .Berenlgerus presb., 16nov.
Aurea virg. Paris., 5 oct. Blandin.,51 aug. Berlendis virgo,5 febr.
Aurea virg., 2 ) aug. Basiliscusm., 5 mart. et 22 maii. Berlendis elevsia, 2 maii, Iranslatio
Aurélia el Lupus,10oct.- Basilis--»virgo, 10jun. ,. cumSIJC,7 sept.
Aureha virg., 15 oct. Basilissa,virgom., 6 jan. Bernardiniocta.a, 27.maii.
Aurelianusm., 51 jan. BasilissaTrever., 20 maii. Bcruardiimsmiuor,20 maii.
Aurelianusepisc.conf, 17 jun. Basilius ep. conf.TranM'at.,4 jun. Beruardinusalias Bernardus, 18 maii.
Aiireliusep., 25maii el 14 »ept. Basilius Canusiensis,14jun. Bernardinusiransl-, 17 maii.
Aurpliusaiias Aurelianus, 16jun. Basiliusep. Autioch., 27 nov. Bernardinuscan. reg., 15 maii.
A relius, 26 aug. Basilius Magnuselevatus,14 jun. ' Bernarduspalriarcha, 10nov.
Aureliuset socc, 17 oclobris. BasiliusepiscopusParii, 12apr. Bernardusabbas, 20 aug. _
Aureus ep. in., 16jun. Basiliusconfessor,28 febr. Bernardus archiepisc 23 jan.
Auspiciusep. conf.,8 jul. Basiliavirgo, 11jun. el29 aug. Bernardusep. Dieusis,17dec.
Auspiciusepisc, 6 jun. Basinusepisc.couf., 4 mart. Bernardus ep. N zren., 29 nov.
Ausieriuspresb. al. Aster., 20 octt Bas.ilusconfessor,26 nov. Bernardusep. alias Berwaldus,SÔliôv.
Austreberla \irgo, 7 feb. el 20 oct. Basonconfessor,7 maii. Bernardus ep. Parmeu , 4 dec.
invem. 10ocl. Bassam., 21 aug. Bernardus*couf. Bellev., 28 apr.
Au trpgisilns,episc.conf., 14feb. Bassianusepisc. conf.,19jan. Bernardusin monte Jo'is, 16 maii.
Ausiremoniiusep. conf., 1 el 5 nov., Has-uset socc, 20 nov. Bernardus erein., 17 juu.
adveul., 23 maii. Bassusni., i) mari, et 15 dec. Bernoldusep., 19 jul.
Ausiremouep. mart.j 8 nov. Bassusm., prie Vaslus, 16 ap. Bertellinuserem. conf., 9 sept.
Ausiridlnusconf., lo oct. Bathildisregiuii,50 jan. Bertha, 1 maii. s
Auslrudisvirg.,17oet. Baudelicusm., 26 juu. Berlha m., 16oct.
Aulbertasepisc Abriiic,,-18jun; r Bandelitis 14
m., jun. Bertha, 4 jul.
Autbertus episc. CameraC) 12. deci, Baviusaiias Baiuusep. conf., 20 jun. Berllia vid., 5 jul.
tram-l., 1 oct. Bavo elevatuset iransl., 1 aug.,J.rans- Bertbarius m., 6 jul.
Àutbodustrausl.j 11nov. latioalia, 10maii. Berthasius rouf., 1 aug.
Aulbarius conf.,26 apr. Beautisep. conf., 16dec Bertholdusconf..,21mart.
Auxeniiusabbas, liteb. Bf-anus,26 oct. Berlilia elevata, 14 sept.
Auxibusepisc , 19febr. Beala virgo, 29 jun. Berlinus abbas, 16jul.
Aya coiiiitissaHanuou., 18 apr. Beainx Cariusieusis,13 febr. Berlinus m., 11jul.
AycadrusaliasAcharduSabb.»17 juu., Beairix, 29 jul. Berlinustranslatus, 16 jul.
15 et 16 sept. Beatri-xalestiua, 10maii. Berlinus elevatus, 2 maii.
B Beatus, Beniguuset suce, 25 oct. Berlinus elevatus, 16 jul.
Beatus pre.sb.conf., jul.20 Berlrada virgo, 5 febr.
Babilla virg., 6 ôrt. Beda, 10, 26 et.27 maii. Berlualdus ep, 20 nov.
Babjloniusdiac,S febr. Beda et Deodaluscouf., 2a apr. Bei tuimisep. conf., 11 nov.
Babolenusabb. conf, 26 jun. Begauusabbas, 4 apr. Berluiuns ni., 10 jul.
Bàchoep transi., 5 dec Begga, 17 doc, Iranslatio,7jul. Beriutli el Gudualiadveul., 5 dec.
Badernesarchimantrila, S apr. Begiia virgo cun'ïti utiae,51oct Berlulfusconf.,b'febr.,22jau.,2i febr.,
Badiilphusabb., 17 jun. Belelius ni., Il febr. 19 maii et 19 aug.
Bâjanusep. couf.,20 jun. Beliimsm. ep. i'aduan., 26 nov. Beriwaldtisarciiitip.,9 jsn.
an
B.Jbina virg. Sabica, 6 oct. Betixenda,13 oct. Berwaldusep. c. traiislal., 16 aug.
Balda virg., 9 dec Belladius, 51 aug. Bessanon, 6 juu.
Baldeguudisabb.ilissa,10 febr. Beliianusin , 50 jan. Bevagiusep., 19oct.
Baldomerustransi.. Sdeft. BeuedictaetCecilia abb., lG.nov. Bigarius, etc., mm., 25 jun.
Baldreduse|iisc couf., 6 mart. Ben-'diclavirgo, 2-Jjun. Bilhii.iusviu., â7.uov.
Balduinusarciiidiaconusin., 8 jan. Beuedicioeel Feiiciiatis imn.iranslat., Bdibaidusepisc. c, 7 jul.
fia dulfusconfess.,t jan. 2 mart. Birgilta v;d., 25 jul., transi., 28 maii,
Baldiisiohf., 7 nov. Benedicius, e:c, mm., 25 aug. Birgitta cannuiz.,7 oct.
P^lMmnisetc mm.,.16aug. Beiiedicuisin. cum ['«lie., 27 sept. Biriniiusep. «., 5 dec, Iransl., 4 sept.
jia'lhasar rex ex 3 Magis,II jan. Benediclusni , 17.jul. Birnslanu.salias lirmistaiiusep.,4no\T.
Bal.b'rius presb. conf.,6 mari. Beueuicius;rcsb! m., 25 nov; . Biron>m., 8 iiunii.
Baùdâriduspp.conf., 1 ailg. Benedicius (M-Zoet-ardu.i, l maii, '; Bituuus m., Il jun.
31
B.inltiscouf., jul. Benediclusconf., 24oct. Blauusep. conf., 10aug,
Barathisiusni, 29 mart. Beiisiiictusait. iiunachns,21 mart Bla.idinam., 31 jan.
Barbara 4 «l 5 dec, ejus oclava,,11 Benediclustransi., i dec. Blandi.ius
jBl.-.n couf., 1 maiiet 29 sept.
dec, trauslalio, 12 iebr., secunda Benediclusep , 15 jul. et 16oct. ; tus couf., 29 sept.
transat o, 7 jun., alisetraiislaliones, Benedicluspapa, i maii. . Iilisius
; m. ep., i et 3 febr."
8 jul. et 4 sept. Belledetus1 papacou!'.,2i apr. Bie.sillamalrona, 22j m.
Barbarusm.,'lii)iaii. ,. , Beiiedict.ab. octava, 18jul, Bolardus conf.,2i jun.
Baihatianus presb. cbnf., 29' et 31 Benedicluset PI cidus, 6 maii. Bodo ep., Il sept.
dec et 2 jaii. Bene tict. ab vigilia, 20 mart. Bodoconf., 28oct,
Barbsrus episc conf., 19febr. Benediclusabbas. 12jsn. :
Boetiuscout, 7 dec.'
Barbianusconf.,2 j-io. BenediclusAveuion.,17maii. BOIMIHS .7 jul.
Bardusai'trtsBârdpep.conf., 10 Jun. Beneveuianil'iaties12mm., Iet2sept. 1Bolullusconl, ep. conf., 17jun.
Barctwarduset DfCtv^ardus, 25 nialii Benjaminm., 4 aprilis. Bnna virg. niuiidicoida,12 sept.
Barlaamet Josaphat27 nov. Be'iignipresb. et m. traaslatio,17 febr. J
Boiiavi ntnra ep. couf, 15,14 et 16jul.,
Barlaanieréuiita, 2 apr. B ni nus presb., 2 apr. transi., H mari.; octava, 29 julii.
Barnulpliiisen., 19julii. Beniguuset Beatuset socc, 25 oct» Boinlacius } papa, 4 sept.
25
Barras ep , sept. Benignusel socc mm., 1 maii. Bouifaciusiiii.,19jun.
a bb.
Barsanophiiis conf., sept. 13 Beniguus,2 aprilis. Bouilacius
] episc., 19febr.
Barli.olomaei 23
vig., aug., transi., 51 Bonifaciusepisc-, 16 mart.
17el 18jun., 25oçt. et 9 dec. 13, Benignus, jul.
Benignusep. conf., nov. 20 Bonifaciuspapa, 23 maii,
Basileusei soc.mm. Auiio'ch.,21 nov. " Benignusco.il!..51oct. Bonifaciusei Félix Rom,, 29 dec.
Basileuspresb. ni., 22mart. Benignusep., 5 nov. Bonifaciusm. Bomae,14 maii.
BasileusAntiocli.,22 dec Benignusep. ni., 28 jun. 'Bonifacius .ex Theb., 23 sept.
BasileuscumEpitico,25mail. Benignusep. Caruot.,28 jun. J
Bonifacius papa, 24 et 2a ocU
Basileusep. Aniasese,26 apr. m
Beniguus , 6 jun. 1
Bonifaciuspapacouf., 12nov.
Basileusep. m., 7 martii. m
Beniguus , 5 apr. el 2 nov. Bonifacius ep. l'erent.,14maii.
Basilia,16 apr. m.
Benignus transi., 12 nov. Boriitus ep. conl,, 23 jun., ilem 6juit,
Basitianus.cumïneoumo, 18dec. Beniguusdiac, jun. 6 i
Bonosius episc. conf'.,17 febr,
 ~ '
léoe INDEX AD USUARDI AUCTARIA. Î296
Bonus presbyler, 27 jul. Caprasiusm., 6 oclobris. Cerauniusep. Paris., 27 et 30 sept.
Bonusforte BovusvelBobo,22maii. 8
Capilulinusm., rnart. Cerboniusep., 10et 17oct.
Bonus latro, 5 maii. Cappellaregia dedic 26
Paris., apr. Cerbonuselsocc mm., i maii.
Bonus,elc, 2 aug. Carcéllaus et soc, 15 apr. Cessatorep. et conf., 15nov.
Bosopresb. conf., 4 mart. Carenliusep., 18 maii. Cetheusep , 13 jun.
Boluidusm., 28 jul. Carisiusm., 6 mart. Ceverusan Serenicusconf., 7 maii.
Bolulfusabbasconf, 17jun. Carissimus.cum Uulcissimo,19 apr. Cbaeremoncum plurimiss>ce, 22 dec.
Botuiplius alias Gundulpbusepiscopus Carilel'usconf., juii. 8 Chaidocusel socc. couf., 20 maii.
confessor,17 jun. Carinianus m., 25 febr. Cbaralampusm., 10feb.
Bovaet Dodavirgg., apr. 24 Carolomanims, 16, 17et 21 aug. Chariias,25dec.
Borghwaladriepisc iranslatio, jan. 19 Carolus Magnusimperalor, jan. 28 Charitine,5 oct.
Bramberlus conf., 25 aug. CarolusMagnusimp iransl , 27 jun. Chariton, 23 dec.
Brandanusepisc. conf, 7 april. CaroluscornesFlandriae, mart. 2 Cliaritonconf., 28 sept.
Brandanusabbas, 16 maii et 14jun. Carpasiusm. fortasseFicius, 24nov. Chariton episc m., 7 mart.
Brigidavirgo, 14 jul. Carponusm., 27 aug. Cheugeniusal. Theogenes, 3 oct.
Briocusepisc. 1 maii. Carpophorus,etc., mm., ang. 7 Cbillenus,28oct.
Briscanusepisc. conl'.,4 nov. Carpopboruspresb. etsoc. mm., 12dec. Chioniavirg. m., 1 apr.
Brilo episc, 5 maii. Carpôrusm., 25 febr. Chorentisiusep. Aquil., 1 maii.
Britta virgo m., 14 jan. Carpnsm., 12 apr. Cborintam., 20 feb.
Brocardusprior Carm., 2 sept. Casariaal. Ca;sariaV.m., 8 et 9 dec. Cbrysantiusm. et 90, 17 feb.
Brunofund. Carlus,,6 oct. Cassianusm., 15 jul. Chrysautus,25 oct.
Bruno puer, 5 maii. Cassianusepisc m., 28 jun. Cbrysantuset Daria, 12 aug. et29oct.»
Brunoallas Bruuusep. c, 18 jul. Cassianusepisc. conf., S aug. 29 nov.
Bruno episc, 11ocl. Cassianusepisc, 26mart. Chrysogonusmart., 23 feb. el31 maii.
Brunolpbusepisc, conf., jul. 30 Cassianus c um Agricola, 5 dec. Chrysoliusm., 7 et 8 feb.
Bucilnsepisc, 6 febr. Cassianusetc. mm., 10jun. Cbiisles m., 6 feb.
Buddocusepisc. conf., 5 maii. Cassiusep. 29 jun. et 22 oct. Christisanguis, 9 nov.
Burcbardusep., 14 oct.; transi., 21 nov. Cassins,Victorianusetc., 5 maii. Curistiimagodeportata, 16 aug.
BurguDdoforaabbatissa, 5 apr. Cassiuset Victorinus, 16ei 18 maii. Chrisliinilium praedicationis,1 apr.
21
Bnsyrism., jan. Cassius et socc mm. transi., 2 maii. Chrialianseadv. teneramund., 7 sept.
Biithelmusconf., 17 jun. CassiusNarnien.et soc, 10oct. Chrislianavirgoelevata, 17jun.
G Castolam., 28 jan. Christicolusconf., 18jan.
Castolusm., 12 jan. ChristinaStumbelen., 6 nov.
Cacraet socc.m., 16oct. Castorm., 17mart. Chrislinavirg. m., 10 maii.
Cadocusconfessor,24 jan. Castorm,, 16mart. Christinamirabilisvirg., 21 jul.
Caelestmavirgom.cumaliis800,6apr. Castorm., 28 mart. Christophorusm., 19 aug. *
Coelestiuuspapa, 7 apr. Castorpresb. conf. eremit., 13 febr., Cbromatiusepts.conf., 11 angusti.
Caelestinuspapa, 8 apr. transi, 12nov. Cbumbaldusconf.,8 feb.
Caelestinuspapa, 6 apr. Castor ep. conf.,21 sept. Cilinavirg. al. Celina, 21 oct.
Cselestinuspapa, 9 apr. Castor, Victor elc. Afr., 28 dec. Cilinia,21 oct.
Caelestinusabbas, 6 apr. Castrensisepisc. conf., Il febr. Ciriacusm., 13 feb.
Cselestinuscum Salurnino, 31 dec. Castulava., 15Tebr.et 25 mart. Cirinuscum soc m., 15 sept.
Caelestinuset socc, 4 maii. Caslulam., 15febr. Cirinusm., 24mart.
Gelestinuset Saturas, oct. 12 Castricianusep. conf., 1 dec. Cisellusm., 18 mart,
Cselestinuspapa c. inventas, 7 jun. Castuluset soc, 30 nov. Claravirg., 12 aug., octav., 19 aug,,
Cselestinusm. inventus, 6 jun. Castoluset Agralusep. c, 15 oct. transi., 2 oct.
Caelestinuscoronatus, 29 aug. Castulustranslatas, 13 jul. Claremius ep. 25 apr.
Caelestinus,21 jan. Casturuset Agratus ep., 14 oct. Clams episc conf., 10 oct.
Caelestisep., 14oct. Castusm., 6 mart. Clarus presb. in., 3 nov.
Caesarius,b nov. 5
Castus ni., mart. Clarus m., 18jul.;
27
Casarius ep. conf., aug. Castusep. mari., C nov. Clarus abbas, 1 jan.
de
Caesarius,etc., 11,000, iransl.,6 oct.
, Castuset 23
/Emilius, maii. Classicusm., 18feb.
Caletricusep. Carn. invenl., 7 ocl. Cataldusep. conf., 10maii. Claudiamalrona, 12 jan.
Cajus episc, 20 febr. Cathaldus ep. conf., 8 maii. Claudiamater Eugenîàe,27 dec.
Cajus alias Gagius et soc. mm., 13 .
maii, Catharina Senensis, 29 apr. et 3 maii. Claudianusel socc, 24 ocl.
1
Calepodiusm., maii. Catharinav. m., 25 nov., translat,, 10 Claudianus m., 28 feb., 3 mart. et
Calimeruspont, m., jul. 31 jun., ejus octava,2 dec 5 apr
CalixtaRomaua,23 maii. Catharinaviduaet virgo, 22 mart Claudiom., 3 jan.
Calixluspapa, 27 mari. Catharinaabb., 24 mart. Claudiusepisc, 1, 5 et 6 jun.
Calixliispapa m., 8 apr. Catholinusep., 15jul. Claudiusm., 19 feb. et 20 mart.
Callinicusm,,29jul. Cathuinusep. conf.,51 jul. Claudiuselc. mm., 21 jun.
Calliopiusm., 7 apr. Catillusepisc, 8 martii. Claudiuselc. mm., 10 aug.
Callistesm., 6 febr. Catuliniisel soc, 25 apr. ClemensMelensis,25 et 24 nor.
Gallisl'raluset soc. mm., 27 sept. Calulinusdiacon.,16 jul. Clemenset soc, 9 nov.
Calocerusjn., 11 febr. ei 18 apr. Catulla, 10 nov. Clemens, 23 jan.
Calocerusepisc, 11 febr. Calullamalrona,51 mart. Clemensep., 15 sept.
Calogerus,18 jun. Ceddasepisc, 2 mart. Clemensep. transi., 1 maii.
Caluppanuspresb. erem., mart. 3 17
Cecilius, nov. Clemensconf.,31 aug.
Cama'sius,etc., 4jun. Celendrides,14dec Clemens presb., 20 jan.
Camelianusautistes, 22mart. Celeriua, 3 febr. Clemens, 19 dec.
Camelianusep. çonf., 28 jul. Celerinusep. conf., 7 maii. Cleonicusm., 3 mart.
Camerinusm., 18 mart. Celerinusepisc. m. cum soc, 2 febr. CleopatronialiliaDac, 8 mart.
Caudanusep., 15 apr. Celestusel Saturas, 12oct. Clerilïcianusm., 50 jan.
Candidavirgo, 29 augusti. CeliniseIranslatio,5 apr. Clerusdiac. m., 14 jan.
Candidavirgo el alii mm., 1 dec. Celianu.sm, 27 januarii. Cletuset Anaclet., 26 apr.
Caudidiannsm, 16 jan. Ceisa et Nonna élevât., 2 maii. Cletuspp., 23 apr. et 12 jul,
Candidusm., 12jan. Celsinuspresb. conf., 25oct. Clonasm.,1 mart.
Candidusm., 10et 11 mart. Celsusarchiepiscopus,6 apr. Clodulphusep. conf.,8 jun. et 8 sept.,
Candidus, e tc., 15 jun. Celsus 28
m., jul. transi., 11dec.
Candidusep., 1 dec. Celsusepisc. conf., 4 jan., invent., 23 Clothsendis virg. 50 jun.
Canidiusm., 21 jan. febr. Clusiusm., 6 apr.
Canioupro Cononcum filioalias episc.,, Celsi et Nazariireliquia?,6 nov. Codralusaposl., 21 sept.
25maii. Celsuspuer m., 6 jan. Codratuset socc. mm., 10 mart.
Cononet Eumenus, 27oct. Cenanusepisc, Smart. Coemgenusconf., 3 jun.
Canlianus,etc., mm., jun.15 Censorianus 28
m., jan. Cointavirgom., 15jan.
Canlius, etc., 14jun, Ceolfridusabb. conf. 23 sept, el 26 Collegius diaconusm., 18 mari
Canulus,m., 10jul. oct. Colelaclarissa,6 mart.
Cjipanusm. cumaliis, 26 mart. Ceratusm., 6 jun. Colloquillusrex, 16 mart.
1297
Colmannus ep. con.., 18feb. et 7 jun. Crispulus,etc., Il jun.
Colmannusabb.,18jun.
Colomannus m., 51 aug. et 13 ocl.
Colomerusep. m., 2 oct.
Colonanusm., 8 jul.
Columbanus,25 nov
Columbanus ail. discip.,21nov.
Columbanus monacb.,24 oct.
Columbanusabb., 13 nov.
Columbanus abb., 19oct.
Coluuibusabb., 20 dec.
Cominiusm., 1maii.
Conallusepisc, 8 mari.
ConceplioB. M.V. alias sancllficatio, Cuniberiustranslatus,5 sepl.
8decembrisejusoctava, 15dec.
Concessusm., 9 mart.ei 9 apr.
Concessusm. et soc, 8 apr.
Concordius cumuavali.15dec.
Concordius el alii 5 Rav., 16dec.
Condedus,21oct.
Condedusm , 11mart.
Congallusabb., 10maii.
Conganu's âbb:-;lO.oct.
Congarusc. Balhonien.,27nov.
Congellusabbas, 10mart.
Congregalioseptuagintaapostolorum, Currenliusm., 18mart.
4 jan.
Conuexusm-, 3 apr.
Cononmonachus,28mart.
Cononm. cumuho, 20 maii.
ConradusseuCunom., 1 jun.
26
Conradusepisc, nov.
Conradusep m., 1 jul.
Conradus,5 aug.
Cousortiavirg.,22et 23jun., translat., Cypriànusm., Il jul.
13martii.
Constantia reg. virg. m. inventa, Cypriànusabbas, 19, 20et 21 dec.
21jun.
Constantiavirg., 18feb. et 25 jun.
Constantiuavirg. m., 18feb.
Conslantiuusconf., 11mart.
r ex
Constanlinus Scotise,m., 13mart.
Constautiiiusinag. irnp., 21 et 22maii Cyriacusep., 8 aug.
et 14jul.
Constantin.Carthag.,11mart.
Conslauliusni., 26marlii.
Consianliusepisc.c, 29 jan.
ConstantiusBeuevent.,15sept.
Consianliuset F>licianus, 1 sept.
Consianliusep. Aneon.,23 sept.
Couslautiiisep., 14maii:
Consianliusep. Aquiu, 23 sept.
Constantianusabbas,1 dec.
Conta,21 aug.
Contentasepisc, 19 jan.
Convallusfcum 2 8
Maucbar., sept.
8
Coruiolapusep. conf., sept., transi., Cyrusm., jan. 3
20nov.
Corcodemus,3 maii.
Cordulavirgom., 22 oct.
Ejusinvenl., 14febr.
Corentinusep., 1 maii.
Corinlhiavirgo, 9 maii.
Coruebam., 51mart.
Coronam., 21febr.
Coronam., 20 febr.
Coronani., 24 mart.
Coronavirgo, 24 apr.
Coronavirgo,1 jan.
CoronaDomiuisuscepta,10 aug.
Coronaspiueasuscepta,11 aug.
Cosmasconf.erem., 2 sept.
Cosmaset Damiaiiustransi., 10maii. DanielSiylila,11 dec.
Crescentianusm., 19maii, 22 nov.et Danielm , 3 jan.
8 dec.
4
Crescentianus,etc., aug.
Crescenliussubdiac.Zeuobii,19 apr. Dasiusconl'.,4 ocl.
Crescentiuset Libosus,29 dec.
Cresciusm. et soc, 24 oct.
Criduauavirgom., 10mart.
Crispinavirgo,5 dec.
Crispinella,27jun.
Crispiniaims, 27
elc, jun.
20
Crispinusm., jun.
Crispinus et sociiva. Afr., 3 dec.
Crispinusep. conf.,7 jan.
Crispulavirgoign., 27 maii,
Crispiilusm., 10jun.
INDEX AD USUARDI AUCTARIA.
Crispus,27 jun.
Critullinus,31 jul.
Cromalins,11 aug.
Cronatusepisc, 8 mart.
Crottldis,5 jun.
CrucilixioChrisli,25 mart.
Crucifixionis imago,9 nov.
Crucis, etc., Paris., 30 sept.
Crux susceptaHelmone,15 apr.
Crucistriumphus,16jul.
Crypiarumdedicalio,1 jun.
Culanusepisc. conf.,18 febr.
Cunegundisvirgo, 4 maii;» iranslatio, Demlinus,26 14jul.
4 sept.
10
Cunegundis,etc., virgo, jun.
Cunegundistranslata,9 sept.
Cunera virgom., 12jun.
Cuneravirgom. transi., 28 oct.
Cunibertusep. conf.'.4 nov.
Cuniberiusep., 10nov.
Cuniberiusordin., 25 sept.
Cunoseu Conradusm., 1 jun.
Curcodemustranslatus,4 maii.
Culburgisvirgo, 31 ang.
Cutburgavirgo, 51 aug.
Cuthberlus,20 sepl.
Cuihbertustranslatas,4 sept.
Culbinanusep., 8 febr.
f.uiiasm. filiusClaudii,18 febr.
Cypriànusm.. 13 jul.
Cypriànusm., 12 apr.
Cypriànus,14jul.
Cypriànustranslatas, 1 jun.
Cyriacam., 7 jul. et 21 aug.
Cyriacusepisc.m., 51 jan.
Cyriacusm., 12jan. et 8 febr.
27
Cyriacusdiac, mari.
Cyriacus,18jun.
Cyriacusanach., 29 sept.
8
Cyriacustranslatus, aug.
Cyriacusm., 5 jan.
Cyrillusep. Trev., 19maii.
Cyrillusep. Hierosol.,18 mart.
Cyrillusep. ni , 8 mart.
Cyrilluspresb., conf.,6 mart.
Cyrillusdiac, 9 jul.
Cyrillusdiac el soc, 29 mart.
Cyrillus,etc., 22 jul.
Cyrinusep., elc, mm., 4 jun.
27
Cyrinusm., mari.
Cyrus et Joaun. 2
Report., jun.
D Dionm., 27 febr.
4
Dacianus, jun.
Dada,Maximus,etc., mm., 28 apr.
Dagobertusrex, 20 jan. et 11 sept.
Dagobertus, 25 et 24dec.
Dalmaiiusep. m., 15nov.
Dalualh ep. conf., 2t oct.
Damianusmil. m , 12febr.
Damasusni., 18 febr.
Daniel prophela, il dec.
Daniel abbas, 21 jul.
Dariael Chrysautusmm., 25ocl.
Daria 19
virgo, jul.
Dalivusm., 11febr. et 4 mart.
Dativuset sociimm,, 18maii.
Daliusepisc, 14 jan.
Datas ep. conf.,5 jul.
David,26 jun.
1
Davidmonachus, dec. 1
David 29
eremita, dec.
David episc, 1 mart.
Decenliusm., 19 febr.
Decenliusep. conl'.,26jun.
Decimavusm,, 50 aug.
1298
Dedicalio;eccles.Flor. m. Floris, 25
mart.
DedicatioecclesiaeTraject., 22 jul.
Deicolusabbas, 18jan.
Demetriam., 13jan.
Demetriusm., 9 apr.
Demetrius, 14 aug.
Demetriusm., 18 aug. et 26oct.
Demetriusm., 18 aug.
Demetriusel socii,mm., 11 maii.
Demetriuscumsociiin., 19 sept.
Demetriusel Ammonius,10 sept.
Denielriuset Honorius,21 nov.
Dentlinuspuer 7 aniioruin,16mart.
Deodatus, jun.
Deodalus,24 apr.
Deodatuspp. conf.,26 juu.
Deodatusep. conf., 19jun.
Deodatusep. conf., 15oct.
Deodatuscum Beda,25 apr.
Deodalustranslatas,etc., 2 jun.
Dercangolavirg., 2t febr.
Desideratasep. couf., 11 febr., 8 maii
et 26jul.
Desiderataspresb.conf.,50 apr.
Desideriusep., 19 oct.
Desideriusep. conf., 27 oct.
Desideriusep. conf, 15nov.
Desideriusm. cum Jar.uar., 7 sept.
Desideriusep. ni. al- invent., 17 sept.
Desideriusm. Viennn.,25 maii.
Desideriusepisc m., 13 mart.
Dethmarusconf-,9 nov.
Deusdeditep. conf., 15jul.
Diaconusm., 9 apr.
Diclwarduscum Barclward.,25 maii.
Didymusereniila, 11 apr.
Didymuserud. vir, 22 dec.
Didymusconf.,5 apr.
Didymusm., 20 febr.
Dieronusva.,22 mart.
Dietgrusabb., 7 jun.
Digna cum Emcrita,25 sept.
Dignusel soc. min., 18dec.
. Dignusconf., 19 dec.
Diluviicommemoralio,12 apr.
Diocletiamiset soc. mm,, 16 maii.
Diodorusm., 25 feb.
Diodorusm.,6 mart.
Diogenes,3 aug.
Diogenesm., 5 jun. ;
Diogeneselc. mm., 17jun.
Diogenesm., 5 jan.
Diogenes,7 apr.
Diogenes,26 jun. j
Diogenesm., 16et 17 jun. j
Dioliniciusm., 5 dec.
Diomedesm., 16aug.
Dionysiavirgom., 22 febr.
Dionysiusm., 24mart.
Dionysiusm., 16et 17 mart.
Dionysiusm., 27 et 28feb.
Dionysiusm , 1 apr.
Dionysius,etc. mm.,21 jul.
Dionysiuset alii mm. Afr., 7 dec.
Dionysiusepisc.m., 18febr.
Dionysiusep. Th. discip., 21 dec.
Dionysiusepisc, 18nov.
Dionysiusepisc. Vien:, 8maii.
Dionysiusepisc, 22mart.
DionysiusAlexandrin,ep., 9 febr
Dionysiusep. Aniioch.,8 oct.
.Dionysius Areopagiloecorpus detec-
lum, 9 jun.
Dionysius et soc. invenli Parisiis
22 apr.
Dionysiuscum Felice, 14 sept.
DionysiusRein, etc., 9 oct.
DionysiusCarthusianus,12mart.
Dionysius,1 febr.
DionysiiParis,vigilia,8oct.
Dedicatioecclesises. Dionysii,24 febr,
Dioscorusm., 17jul.
Dioscorusabbas, 9 apr.
Dioslorus,m., 17jun.
Disibobusconf.,8 sept.
 1299
Disibodus^ep. conf.,8 jul.
Divinicusep„ 15nov.
Divitian>sep conf.,28 oc'
Dius, 19jul.
Doctores50. s. Calharimp,15nov.
Dndacum Bova,24 aprilis.
DodaCloiliilfiinaler, 8 sept.
Dolo abb , 51 jul.
Dodoconf., 29 o'-t.
Dodomona"ii.depositus, 28 oct.
Dodovalduspresbytt-r,7 <i«c.
Dome-dusetc iiiui., 16jun.
Dometiusm., 7 aug.
Domiîiiisep. conf., 25 et 24 oct.
D m:nicus(.'onf.,4aug; transi.24 maii. Eaiibrechlus,6
Diimiiiifiussliuis, 22 jan.
Domnicus loricatus, I i occ.
Dominicust'ai -iaten , 12 maii.
DuminicnsSilensis, 20 dec.
Doniitiannsep., 7 maii.
Domilianus,4 jul.
Doiniliauusep, confess.,9 aug.; IransJ. Ebba virg., aug. 25
l'5jun.
Domiliannsepisc , 10 jan.
Domilianuscouf, 2? jun.
Domilianusforte Douiinicusabb., 20 l'brai.silus,Ebrig'Silusop. c, 51 aug. Eulduspp., 1i jan.
dec
Domilianusel si'cii mm., 11 mart,
Doiniiesm., 2Sjan.
Domnica,8 ja i.
Doinnina,va, 23 et 24 aug.
'Domninusin., 5 dec
Domninusm., 4 nov.
Doinniiiusm, 25 aug.
Doniniiiiiselc. mm.. 16 aug.
Domninusm. de 72 in liai., 17 apr.
Domninusel. socii, b unv.
Domninusep. couf., 5 nov.
Domninus,10ocl.
Domninicorpussnsceplum, 21jul.
Domnoleniiscouf., 2ï jun.
Domnolusep. Cen mm., 16 maii,
Domnoluf.ep. conf.,16 juu.
Douanusabbas, 13 apr.
Donata,Paulina, etc., 51 dec.
Don.ilacum Aralaco,elc, 20 apr.
DonatianUsep. conf.,7 aug. -
Donatiaiius ep., 14 oct.; transi., 39 Egbe'ecluus mon. presb al. Egber- Equiliusabbas, 7 mart.
aug.
Donalîanusep., 7 maii.
Donaliviism., 26 feb.
Donalusin. cumducenlis quadraginta, Egidius
11 apr.
Donalus et quatuordecimsociimartyr
res, 1 niait.
Donalus eisoc, 15nov.
Donatusm., 9 apr.
Donalusm., 12feb.
Donatusm., 27 martii.
Donatusm., 5 mari.
Donatusm., 25 feb.
Donalusm., 22 feb.
Donalusm , 5 apr.
Donatusni., 13mart.
Donalusm , 6 apr.
Donatus,9 nov.
Dnnaïus,li jul.
Donaluscum Hilano, 51 dec
Donatus el Vitalis,,19apr.
Donalusep. ni., 4 jul.
Donaluse p. conf., 22 oct.
Donalusep. couf., 7 aug.
Donatus et soc , 13 nov.
Donatusel soc, 9 sept.
Donatuset soc, 6 nov.
DonaluscumZenoiie Rom., 31 dec,
Donatus et Dnisus,21 dec.
Donatuset Klentlieriusepp., 6 sept.
Donus cumMa'reiano,17 apr.
Doranus ep., 2 nuv.
Dorothea,50oclobris.
Dorolheiiset soc combusti,50 apr.
Dorotlieuset Severus mm., 24 oct.
Dorotlieusep. in., 5 jun.
Dorotlieus,2 jun.
Dorymedoii<'u-,',iTropb. etc., 19 sept. Elisais preph., 29 au.;.
Draconiusabb , 9 marlii.
Prausius ep. conf., 5 mari.
INDEX AD USUARDI AUCTARIA. 1500
Droclovenstransi., 25 apr. .Eloquiusabb., 5dec.
Drogoconf., 16 apr. Elpbegusep., 12 mart.
Dnisuscum Dnnatn,24dec. Elpidiusabb., 2 sept.
D'ibiialnsel soc, 17nov. Elzcariusc, 27et 28set t.
''Duchatusep conf., 8 mart. Eiiiauiiset soc. Canot , 16 maii.
D igene, elc, 17jun. Emebermspp., 15jan.
iDnl-isni., 15ion Eiii:ricus dux, c , 5 sept., 4elonov.
D.ilcardiisconf., 21 et.2*1oct. Eiin ril.acum Digna. 2ô sept.
Dulcidiusep. Agen., 0 oct. Emeriia soror I.ucii, 3 dec
Didcissiinuset Catissbn. mm., 19apr. Eilierilus,etc., 11jun. .
Dunsi'innsep., 19 m ii Eiueriliiscum Sa'uninuo,12dec.
Dympnav. m., 15et 50 maii. Fmiçdius ep. m., 5 aug.
E E'ii liainisconf., 8 jan.
Emilianusm., 27iun.
maii. E lilianus m., 9 febr.
Ea iluiiga viru., 18jul. Emmiavirg., 6 oct. .
Eadipa virgo forte K i'ha, 16 sept. Encratia virje.et soc, 16et 18 apr.
Ealnoi bus ni., 19octobris. Eugi Iher'us ep., 7 nov.
Eadrius abbas. 17 jun. Eix'ra virg' m,, 24 aug.
Eadwoldosconl'.,50.aug. Eno'ich conf, 17 jun.
Eairswila,51 autï. Eiisuithavirg., 51 aug.
Eoalduspp. conf., 6 el 7 jul.
E bo ep. conf., 20mart. et 27 ang.; Eobainispp. m . 26 jul.
iriuisl.'il.,lo f(br. E'cnsivel Leo'iism., 7 mart.
Ebid us ep. in„ 22 octobris. Eodiiius ep., 2">oct
Ebriilfiisci»nf~25 iul. el 50dec Epagatus et socc mm., 28 maii.
Ebrulsusep., 26 de.c. Ephehus m., 1i febr
Edeldt'ntliavirg., 17 oct. Ephrem monachus,9 jnl.
Edellriiilisvirgo, 29 oct. Ephreui episc m., 7 mart.
Eilelaoiibisep. conf., I aug. Ei.icliciisrefEpictetus m.. 8 jul.
Edjuns episc.conf., 51 jan. Ephigeiiiavir<„'. abb., 24sept.
Ëdburga, Eadburgavirg., jun. 15 Epimachusm., oct. 51
Edic.lusel soc mm , 15et 14nov. Epimachusin.,20 febr.
Edilliurgarirg.. 7 jul. Epionpresb. conf., 12 et 15oct.
Fdiltriidisvirg reg., 23 jul. Epiou m., 26 febr.
Edi lina al. Celiuia, 21oct. Epipha.iia?Octavael festi trium Re-
Kdippavirg,, 12s pt. guin, 13 jan.
Edilha reg. virg., 16 sept. Epip'auius ep. Constant., 15maii.
Einiundus ep. c., 16 nov,; Ira, 9 jun. Epi| haniiis pp., 22i»n.
Edmnudus rex transi ,50 mart. Epiphaii'usep. et alii 14 mm., 6 apr
Edmuudusrex m., 20 nov.; transi..,. Epipodiam., 13 mart.
29 apr.; représentai., 16maii. Epipodiiis..t Ale';ander,,24apr.
Eduardusrex m., 18mart.; Iransl., 13 EpiateinesPt Galaclionmm , 5 nov^
febr. et 20 jun. Epiticuset Hasileus,23 maii.
Eduardus rex Auglise,5 jan.; iransl., Enladius conf., 24 aug.; iranslatio, 18
12 ocl. apr.
lus, 24 apr. Eracliannsep., 2lo<t.
Egbertus pp. Trev., 18 sept. Erai lins el soc, 4 dec.
Egenburg.ivirgo, 12apr. Eraclius ep. conf., 14 jul.
s. Franc, diseinulus, mart, E'a;!ius m., 12febr,
2
Egwinuséji. conf., 11jan. et 50 dec; Eraclius,51 aug,
transi., 10 sepl. Eraclius,11oclobr.
Einberth virg , 16sept. Eracliuscl socc.mm. Fulgin.,27 apr
Elapliiusep. conf, 19 aug. Erasmus ep. m., 1, 2 el 5 iun.
Elasicusm., 18 febr. Erastus el socc, 10 nov.
Eldradusabbas, 13mart. Erclr'nvvaldusep. conf. 50 apr.
Eleeta virg., 18et 27 nov. Eremberliis ep. conf., 30 apr. et 14
Eleuehadiusardiep., 14febr. maii.
E'eusius, 7 apr. Ereiiiita>5 Pragen., 12nov.
EleiHheriusvel Deiiterius c.,21 jul. Erendruriisvirg., 30 jun.
Eleiilherins 6
abb., sept. Erelicia virgo m , 10mart.
Eleulherius ep. o jun et 26 aug, Erardis lrsn~.-l.,8 ocl.
Eleuiberiitsep , 20 et 21febr. Ericus rex m., 18 maii; ejus Iranslatio
Elpulheriusm. Healin , 24 nov. 24 jan.
Eleutlierius pp., 23 el 26 mart. et 6 Erkentiodusep. el conf , 12 apr.
febr. Erckpiiwaldtisep., 50 apr.
Eleutlieriuset soc, 835, 23 dec Ejus iranslatio14el 17 nov
Eleutlieriusel soc 27 sept. Erlclotusni., l'j oct.
Elfegusep. m. inCantiaaliasAlfeg.,19 Ermegardis, 10 nov.
apr. Ermetindisvirgo, 29 oct.
Ell'ra.niisep. conf, 12mart. Frmelinavirgo, 9 aug.
Eljrivatransi., 18maii. Ermengaudusep., 1 nov.
Elias propli.. 17 jun., 19 el 20 jul. Ermenildisregiu., 13 febr,
Elidiusep-, jun. 12 Erminus ep., 2 et 25 apr.; elevatus,
Eligius ep , 19 sept, et 2, dec; ejus 26oct.
ordinatio, 14 maii; transi., 25 jun. Ermonhilrlavirgo, 13febr.
El.-ginsconf.iiii. l~.lig.ius,31 dec Ëroius m., 7 mart.
Eliphiiism , 21 iun., 16 el 17oct. Ervagiudiisconf., 17 sept.
Elisabethmater j.b.,2iaug. etlldec. Esdras propb., 11jul.
Elizaielh vid., 19 nov.; transi., 2 Esichius, m., 27 maii,
maii. Esicbiusep. c, 16mart,.
Elisabeth, virg., 13jun. Esichiusal. Eusitius Bituric, 27 nov<
Elisabeth tSiauuia'urga,21 apr. Eskillusep. m., 16 OCL;transi., 9 j»tt.
Esther regin., 1 jul.
Elladiusep., 8 maiiet 51 aug. Elbinu abb., 19 ocl.
Eloquiuspresb. conf.,8 ocl. Eihelberlus, 20maii.
 ISftl
Eihelburga virg., 11 oct.
Ethelfledaal. Et elfreda, 23 oct.
Elhelreda virgo, 17oct.
Ethelretuset liihelbriiusmart., 17ocl. Euplius et Serapion., 11 sept.
Etlielivaldusep. c, 1 aug.
Ëibelwol.lusrex, 11 jan. et 12âug.
Eiheriusep. c, 14 jun.
Ethernianusep., 2 dec
Ethernasius conf.,22 dec.
Etianus ep., Il febr.
filloep.,10 jul.
2
Evagrius, apr..
Evantiusep. Auguslod.,12 sept.
Evarislus papani., 26et 27oct.
Evaristuspp. et m., 25 dec,
Evasiusen., 1el2dec
Evasius,5jun.
Euberius ep. conf.,,1 febr.
Eubulusm., 6 mart,
Eubrachius,10 oct.
Eucarpiuset soc. 27, 25 sept.
Eucarpusm., 13 apr.
Eiicharistuscumsoc, 12ocl, .
Euchariusep. m., 27 oct.
Euchariiisep. et 72 Trev., 8 et'9 dec. Eustacbius al Placidus elc. mm., 20 Fauslus m., 9 jun.
EuchPinsçonf., 11 aug.
Eueheriusepisc, 8
Eueherius ep. conf.,jan.
27 mart.
Eueherius episc.coiif.,20 febr.
Eudociam., 1 mart.
Eudoaldusep., 8 febr.
Eudiiciuius,31 jul.
Eudoxusal. Marianuseuh)soc, 5 sept. Eii'lasius, 6 nov.
Evelliusm., 11maii.
Eventiiis episc, 3 febr.
Everardus mil. couf., 16 dec; transi. Eustochiavirg. el.m., 1 nov.
12 dec.
Evergisilusep. m., 14 sept.
Evergishisep. m., 24 oeil
Evergislusep,, 2 nov.
Evergislus episc. corif.j^niaït., vet Eusiraliuscum soc, 12et 13 dec.
translata.
Everildis virg., 9 jul.
Evermarusm. ex Thëb,, 2 maii.
Evermarusm , 1 maii.
Eufemiaet soci.*,3 sept.
Eufenissam., aman,
Enfralasm., 23 mari.
Eufraxia, 23 jul.
Eugaria v. m,, 15 apr.
Eugenïâvirg., 18uiali.
Eugeuia virg., 11 sept,
16
Eugenia virg., mari.
Eugeniusm., 9 jan.
Eugenius ep. m., 7 mari.
Eugeniusep. va., S.jan.
Ëngenius m., 21jan. et 1"febr.
Eugenius ni., 16 mart.
Eugeniusm., 25jan.
Eugeniusm., 17 mart.
Eugeniusdiac, 17nov.
Eugeniuspp. II. m., Igjttl.
Eugeniuspapa, 12jan. • Eutliymiusabb., 20jan.
Eugenius pp., 2 jun.
Eugeniusep. conf.,i5'bov.
Eugenius et soc 835, 23 dec.
Eugenius ep. Medidl.,30 de'c.
Eugenius,8 febr.
Eugeniusep. .in.iransl., 18 aug.
8
Eugenius episc, jan.
Eulagrius, 12oct.
Eulaliavirgo m., 50mart.
Elaliuspp. conf., 2(1aug.
Ëulampiuset Iiulampia,1Ûôct.
Eulogius.il jul.
22
ICulogiiisep., jun.
Eumasiusconf.,3 jan.
Eumeneset Canon,27 oct,
Eumenusepisc, 18 sept.
Eunuciusep. c, 10 sept.
Eunu-îm., 20febr.
Evodiusep. c, 17jul ; trausT.,8jul. Eyuardus
EvodiusetCalivtus, 24 apr.
Evodiusep. Rotbomag.,8 oct.
Evoliusm., 3 jul.
E'ipbemiavirg. al. transi., 13 apr.
Eupbeuiiamal. Ei'higeniae,24 sept.
Euphr^siairlrg., 12oct.
INDEX AD USUARDI AUCTARIA.
Euphronius ep. c, 5 et 4 aug.
Euphrosinavirg.Alexând.,8 et 29 apr. Facinolavirg., 1 aug.
Euplius m., 15 aug.
Evremundnsabb., 10 jun.
Eusebia el Gertrudisélevât., 27 oct. Fausta virg., 4 jan.
Eusebia virg., 18nov.
Eusebia virg., 16 mari.
Eusebia Xene, 25 jan.
Eusebius m., 51 oct.
Eusebius m., 15aug,
Eusebius episc m., 16 aug.
m
Eusebius , 50 oct.
Eusebius pp., 2 oct.
Eusebius ep. conf., 12 nov.
Eusebius ep. conf.,26 sept.
Eusebius episc, 8 dec.
14
Eusebius conf., aug.
Eusebius et soc mm., 10oct.
Eusebius episc m., 22 jun,
Euspiciusabb., 14 jun.
Eustella virg., 30 apr.
Eustacbiuspresb. iEgypt., 12 oct.
Eustacbiusm., 11 oct.
maii, 19et 20 sepl.
Eustacbiuspatriarcha, 19febr.
Eustacbius presb. conf.,15 oct.
Eustacbiusep. Venel. transi , 22 apr.
27
Eusiaclliusabb., mari, et 2 apr.
Ensladiustransi., 31 jan.
Eustasius Luxov. elevatus, 30 apr.
Eustichiiisep , 11nov.
Eustochia nionaiha, 13 febr.
20
Eustochiavirg., sept,
Eustochîuiny. 20 feb. et 28 sept. ' '
Eustochiusep. luron., 19"sept.
Euslorgius ep., 18 sepl.
Euticianus,25dec.
Euticia m sub Licinio,50 apr,
Euticius, etc. mm., 19jul.
Euttcus elsocc, 20 oct.
Eutropia, 25 jul.
Eutropiavidua, ;lb sept.
Entropiusm., 12jan.
Eutropius m., 3 mart.
Eutropius ep., 14oct.
Eutropiusm., 7 dec.
Eulychianusmon., 8 dec
24
Eutyches, aug.
Eulychianuspp. m ,*25jul.
Eutychianuspresb. ni., 15 aug.
Eutychianuspp., 9 tlec.
Eutliymiusep. m., 26-dec.
Eulycliiusconf.,-17oct.
Eutychius m., 18 nov.
Eutychiustel Eupsychiusm.,-9apr.
Eutychiuspatriarch.Constantin,,6apr. Feliï m., 8 aug.
Eutychiuset Florenlius, 28 dec.
Euvolusm., 5 mari.
Evurtius episc c, 12jun.
Ëwaldi presbb. mm., 29 oct.
Ewalduspresb. 16 nov.
Ewicus ep. c. translat. 12jun.
Ewigiusconf.,* oct.
Eu ieus abbas, 21 mart.
Expergentus, elc. mm., 4 jun.
Exnperantia virg. transi., 20 apr.
Exuperanlia virgo Trec, "26 apr.1; Félix ep. Romoe,50 dec.
transi., 20 apr.
Exuperanlius ep. c Raven., "50maii. Félix cum Bonifac, 29 dec.
Exuperanliusm., 15 jan.
Exuperanlius cum Marcel.,31 maii.
Exuperius ep. et conX, 8 apr. etl Félix cum soc. 3 oct.
aug,
Eyniericavirg., lOdec
eremita couf., 25 mart.
Ezechias, 25 jun.
Ezeleidis virg., 7 maii.
F Félix m., 10 mart.
Fabianusm., 26 jan.
Fabiauus m., 16feb.
Fabiola matrona, 27 dec.
15Q.2
Fachua ep., 14aug.
Faniiuusconf., 31 juL
Faretrus presb., 25 nov.
.'
Faro ep., 29 oct,
Fausta sancta, 15 mart.
'!Fausta virg. m., 7 jan.
!
Fau.sla virg. m., 15jul.
iFausta, 25 sept.
.'
Fausta regiua, 25 nov.
Fauslinianusm., 16 feb.
Fauslinus m., 15febr.
Faiislmusm., 8 aug.
Faustinuset Vellesus epp., 20 maii.
Fauslinuset soc mm., 24 apr.
Fauslinus, etc. mm., 1 jun.
Fauslinuset soc. mm., 16 dec.
Fauslinuset soc 30 mm., 15dec.
Fauslinus et Timotlieus,elc, 22 maii.
Faustinusconf., 5 oct.
Faustusabb. episc, 16 jan.
Faustus m., 18febr.
Faustus monach'is, 15febr.
Faustus Januar., etc., 28 sept.
Fauslus et Marcialis,9 nov.
Fauslus cum l.ponardo, 26 nov.
Fauslus et Dafrosa,2 dec.
Febronia virg. m., 25 jun.
F ebrouram., 25 jun.
Felicia el Juslus puer mm., 20 oct.
Felicianusm., 20oct.
Felicianus episc. ni., 24 jan.
Felicianusep. conf., 25 jan.
Felicianusm. cum Bened., 7 sept.
Felicianus et socii, 30 oct.
Felicissimusep. 13 sept.
Felicissimusm., 14 mart.
Felicissimusm. cum secund. 15 sept.
Felicissimus,etc., 15 jun.
Félicitas virg. 16 BOV.
Félicitas vidua m., 2 mart.
Félicitas m., 11 jan.
Félicitas m., 10jul.
Feliciias m., 8 mari.
Félicitascum liliab.,.10sept.
Felicula m., 7 jim.
Feliculus, etc., 15jun.
Felinus m., 1 jun.
Fedx, 26 jul.
Félix, 5 jan., et socii, 26 jul.
Félix, 12 jul.
Félix m,, 25 jul.
Félix m., 2 aug.
Félix in Pinci, 14 jan.
Félix et Merobius,4dec
Félix, 27 jul.
Félix papa, 16 sept.
Félix m., 12 jul.
Félix ep. m., 15jul.
Félix, 18 jun.
Félix et socc. mm,, 1 sepl.
Félix episc Trever., 28mart.
Fe ix m., 9 mart.
Félix m. et socii, 25 mart.
Félix et Nabormm.transi. 23 jul.
Félix et Praestabilis,15 maii.
Félix, 18jun.
Félix ep. conf, 24 oct.
Félix ep., 8 mart.
Félix Romae,29dec.
Félix m., 23 febr.
Félix et socc, 11 nov.
Félix m., 11 febr.
Félix m., 26 febr.
Félix m., 14 aug.
Félix m., 28 febr.
Félix m., 51 mart.
Félix m., 5 mart.
Feiix, Sfebr.
Félix mi Benevent., 27 maii.
Félix et Adauotusiransl., 4 mars,
 1503
Félix, Demetrius, etc., Alex.,22nov.
Félix negoliator,2 apr.
Félix ep., 22 dec.
Félix, 26jun.
Félix episc.Tubaboc.m., 16jan.
Félix, 18jun.
Félix pp. Trever., 26mart.
Félix et Fortunalusmm., 14maii.
Félix ep., 27 aug.
Félix cum Dionysio,14 s?pt.
Félix et Forlunalus,19dec.
Félix ep., 29 aug.
Félix Adveul-,5 oct.
Félix cl ltegula, 11 sept.
Félix papa m., 51 mari.
Fe|ix episcopusm., 15jan.
Félix, etc., 18 jun.
Félix ep. conf,, 21 febr.
Félix papam., 17nov.
Félix papam., 10nov.
Ferreolus ep. m., 16 jan.
Ferreolus m., 21 febr., invemus,15
sept.
Ferrutius m., 4 jan. et 28 oct.; transi.,
29 oct.
Festivilas,6 febr.
Feslum Reliquiarum,8 nov.
Feslum V. S. miraculosi,15lui.
Festus, etc., 24 jun.
Festus et Modestusmm., elc, 22 oct.
Festus m., 28 jan.
Fiacrius conf.,5 aug.
Fiacrius, 50 aug.
Fibitius, 7 nov.
Fibitius«lias Abrunculusep. c, 5nov.
Fidèles defuncli,2 nov.
Fidelis m., 28oclobris.
Fidelis m., 22 et 25 mart.
Fidelis conf.,1 sept.
Fidentius ep. conf., 16 nov.
Fideniiusni. cum Terent., 27 sept.
Fides, etc., virgg., 1 jul.
Fides, 8 ocl.
Fides m., 23rnart.
Fidolusabbas, 16mart.
Filibertus, 20 aug.
Filoromusm., 16 jan.
Fiiidanuscont., 15nov.
Findrudisvirgo, 7 febr.
Fiuianusabbas conf., 16mart.
Finnianusabbas, 12 et 15dec.
Firmianusabbas, 11mart.
Firoeianuset Primianus,15maii.
Firmianuscum Primiano,51 maii.
Firmiuus ep. m., 16ocl.
Firminusep. amb.conf.,1sept.; transi.,
10 jan.
Firmiuus ep. m. cum25, 6 apr.
Firminus ep. 27 vig., 24 sept.
Firminus ep. conf.,1.8aug.
Firminusep. Virdun.,3 dec.
Firminusm. eccl.ei dicata, 18 jun.
Firminusinventas,15 jan.
Firminus translatas, 51mart.
Firmiuusep. m. cumaliis 28, 8 apr.
Finotis m., 9 aug.
Firmus m., 4 mari.
Firmus m., 10 et 14mart.
Flamianusep. 18 dec.
Flavianusm., 29jan.
Flavianusm., 24 febr.
Flavianus,16jun.
Flavianusm., 8 oct.
Flavianusconf.,26 nov.
Flavianusep. Aprut., 24nov.
Flavianusep., 25 aug.
Flavianusm., 22dec.
Flavius,50 apr.
Flaviusm., 18 nov.
Flora virgo m., 51 jul.
Flora virgom., 29jul.
Florberluselevatus,iuBlandin.,19apr.
Florbertus abbas, 1 et 2 nov.
Floreniia, vide Florenlina, 4 jul.
Florentia virgo, 17 jul.; transi., ibid.'
Florenlinavirgom., 4 jul.
Florentinusep. m., 17oct.
Florenlinuspresb. c, 1 dec-
INDEX AD USUARDI AUCTARIA.
Florentiuspresb. monachus,27 oct.
Florentiuspresb. couf.,24 sept.
27
Florentiuset alii, oct.
Florentiuspresb , 24 mart,
Florcnlius episc, 8 nov.
Florentius ep., 2J sept.
Florentius ep. couf., 6 et 7 nov.
AtlasFlorentinus.
Florentiusep. Haroisse, 2 9dec.
Florentiusep. conf., 3 apr.
Florentiuset Viudemialisep., 3 maii. Fridolinusep., 14 nov.
Florentiuscum Eutycbio,28 dec
27
Florentiustranslatus, juu.
Florentiussusceplus,2 maii.
Florensseu Florentiusin Oia insul, et Fromundusva.aliasFremundus,24oct.
soc, 30dec.
Florentius ni., 18sept.
Florentiusm., 6 apr.
5
FlorenMusm. ep., jan.
25
Florentius, jul.
Florentiusconf.,26oct.
Florentiusconf.transi., 27 jun.
Florentius conf., 27 jun.
Florentiuspresb. conf.,2 maii.
Floriauavirgo,etc., 9 jul.
Florianusva., 3 mart.
Florianusel Victoriuusmm., 2 nov.
Florianuset socii 46, 20jun.
Floriberlusep. Leod., 25 apr.
Fioridavirgo, 10 jan.
Florinusm., 12jau.
Floriuusconf.,17, 18 et 19nov.
Florinus translatas, 18 dec.
Florusabbas, 21 aug.
Florus episc, 4 nov.
Floscellusel Hernseus,26 apr.
Floscellusm., 17 sepl. iransl., 9 nov. Gabianusm.,5 mart.
Flosculusep. translatas, 14juu. .
Foca virgo, 14jul.
Focatusepisc m., 14jul.
Foillanusepisc. m., 16 jan.
Foillanusm., 31ocl.
Foillanustranslatas,3 sept.
Folquinusep., 19ocl.
Folquinusconf, 15nov.
Folquinusep. Morinor. a !.
15 dec, transi, 7 jun. Yolq.,
Foroscusep. conf., 28 sept.
Forseus ep., 28 sept.
Forlinus ep. m., 28maii.
Fortis ep. m , 16maii.
Forluna m., 22febr.
Forlunaiaseu Fornma virgo, 14 oct.
Foilunala el 5 fratrès, 50 sept.
Forlunalusep. couf., 10jun.
Forlunalusel Félix mm., 14maii.
Fortunalusm. et alii 240, 11 apr.
Fonunaïusel 52 mm., 2 febr.
Fortunalusm., 14 aug.
Forlunalusm., 3 mari.
Forlunalus,18 jan.
Forlunalusm., 9 apr.
Fortunalusm., 21febr.
7
Fortunatus, etc., jun,
Fortunatusei Lufulus,15 oct.
Fortunalusep., 5maii.
Fortunatusep., 26 febr.
Fortunatusep. l'iclav., 14 dec.
F'oriunatusep. conl'.,18jun.
Fortunalusep. conl'.,29 jun.
Fortunatus, elc, mm., 28 aug.
Fortunaluscum Feliçe, 19dec.
Fortunalustranslatas, 11 jun.
Fortuniom., 27febr.
Frainichildis,7 maii.
Franciscusconf.,3 el 4 oct ; canon.16 Gavinusm., 25 oct.
jul.; ejusoclava, 11 oct.; transi., 25 Gebeirudis,20aug. ei7nov.; inventa,
maii; stigmala,16et 17sept.
FranciscusXaverius,2 dec.
Franciscusde Paula,2 apr.
Franc»virgo, 25 apr.
Francoep., 15 apr.
FrancoveusSenôn. translatas,30dec. (leldeidus
Fralres 7 mm.,1 sept.
Fraubalduscont., 25 aug.
Fredegandusep. conf., 17jul.
Fredericusep. Leod. m., 26 apr.
Frederieusep, m., 18jul.
1304
Frerfeswidavirgo, 19oct.;ejustransi.,
12febr.
Fregus abbas,20 dec.
Fresmundusvel Fremundus,11 maii.
Freteolus p'O Ferreolus, 4 jan.
Friarduscouf., 1 aug.
Frigidianusepisc conf.,18 mart.
FridianusaliasFrigidianusepisc.conf.,
18 nov.
Fridolinusabbasconf., 6 mart.
Frodisiusel sociimm., 7 maii.
Frodoberlusabbas,8 jan.
Froniiniusep. conf.,27 jul.
Fronus, elc, 17 jun.
Frontasiusm. cum soc, 2 |an. '
Fronlasiusm. Petragor., 29 apr,
Frontinam., 14 mart.
Fronlo ep., 26oct.
Fronto ep. conf., 22 dec.
l'ronius ep. alias Fronto, 1 oct.
Fructulusm., 18 febr.
Fruinentiusunus et alter, 23mart.
Frumentius ep., 27 ocl.
Frydelinusconf., 6 mart.
Fulcherius,20 nov.
Fulcbrannusepisc, 15febr.
Fulco pp.m., 17 ]un.
Fulgentius ep. Utricol., 1 jan.
FulgenliusetAmanliusacalii26,5dec.
Fusca virgom., 15 el 16 febr.
F~uscianus,etc., 17 jun.; invenlus,ib.
Fymberlnsep., 24 sept.
G
Gabrielarebangelus,18mart.
Gabriel, 16oct.
Gabiusepise. conf.,10 sept.
GabiusPalalinus m. cumaliis27 mm.,
4 mart.
Gagiusm., 19 jan.
Gajanavid., etc., 27 sept.
Gajanusm., 10 apr.
14et Gajanus,etc., mm., IS jun.
Gajolusm., 3 mart.
Gaju>, m., Il mart.
Gajuspapa, 1 jul.
Gidaclionel Epistemesmm., S nov.
GaldiiiusMediol.,18apr.'
Galgaiiusconf.,22 jul. et 5 dec."
Gallacum Alexandro,31 maii.
Gallaet lilia},16 nov.
Gallavid.,S oct.
Galleuicusm.,18 jan.
Gallenitusm., 1 febr.
Galliaiuism.,14jun.
Gallicanusepisc, 5dec.
Gallusabbas,20 febr. et 16oct.
Gamasepisc, 4 nov.
Gamasiisalias Damianus,9 nov.
Gandulfusconf.,3 oct.
Gangiilfusm., 6 oct.
Ganthalica,etc., mm., 22 jun.
Gaudens,etc.,,25jjun.
Gaudentiusepisc. conf.,5 aug.
Gaudentiusepisc. conf.,22 jan.
Gaudentiusepisc. conf.,5 febr,
Gaudentiusm., 7 maii.
Gaudentius,etc., 25 et 26jun.
Gaudentiusep., 14 oct.
Gaudentiusep., 26nov.
Gauduspp., 51 jan.
Gaugericustransi,al. elev., 24 sept.
17 sept
Gebeirudisvirg., 7 nov.
Gedeonproph.,5 sept.j
Gelasiusconf.,31jan.
Gelasmspapa,18el 19nov.
couf, 24 aug.
Geltruds, al. Gertrudis, ueJRiCtrudis
v., 27 ocl.; transi., ibid.
Gemellusm., 17et 24 feb.
Geiuinianusepisc, 13 jan.; transi.^
ibidem.
 1505 INDEX AD USUARDI AUCTARIA. 4S0G
Geminnset socc.mm., 17jan. Gertrudisab Oosten.,6 jan. Gregorii papsereliquiar. except., 20
Geminusep., b febr. Gertrudiset Eusebiaelev., 27 oct. jul.
Gemma, aug 16 Gervasiusel Protasius 19
inveut., jul. GregoriusToron., 18 nov.
Gemmarusabbas,8 apr. Gervasius m., 30oct. Gregoriusabb., 4 nov.
Gendulfiep. conf., 15nov. 25
Gerulphusm., jun.; ejus advenius, GregoriusIII, pp , 28 nov.
Genebaldusep., 5 stpt. 8ot. Grpgoriusel Mauncol., 24 nov.
Genehaudus,alias Genebaldus, etc., Gerwisvirgo,6 febr. Gregoriusep. conf.,17 nov.
Laudtin.ep., 8 dec Getulius ni., 9 jun. \ Gregoriuspp., 4 aug-.
Genesiuset alii mm. in Lydia, 27 apr. Gezeliuusconf.,6 aug. Gregoriusconf.,24 aug.
Genesiusm., 31 aug. Gibrianusconfessor,8 maii; translatio, Gregoriusep. m., 17nov.
Genesius et soc. mm., 21 maii. 27 sept. Gregoriuspapatransi., 15oct.
Genesiusm., 50oct. GregoriusIV, pp., 28 nov.
Gengulfusni. 9 el 11maii. Gilbertus conf., 4 febr. Gregoriuspp., 29nov:
Genglufusm , 12oct. Gilbertus episc , 1 apr. GregoriusX, conf., 10jan.
Genianusabbas, sept.24 Gildardus conf., 24 aug. Gregoriuspuer, 23 dec.
Geuovefavirgo, 29oct. Gildasabbas, 29 jan. GregoriusDecapolita,20nov.
Genlianusm., translatas8 maii. Gildatiusabbas, 27 jan. Griiiibaldus,8 jul.
Gentilism., 9 jun. Giliberlus pro Gislenus, 9 oct. Grodegandusep., 6 mart.
Genulfusconf., 17jan. Gilibertus translatus, 13 oct. Grogbenus,forte Guihert., 23 maii.
Genuiphusep. conf., jun.20 Gislanus presb , 8 febr. Gualericusabb. conf., 1 apr.
Georgiavirgo, 11 mart. el 25 Gisleberlus ep., 13febr.
sept., Gislenusconf.,9 ocl.;inventas,29sept.; Guariusep. couf, 6 febr.
iranslatio15febr. Guddenesm., 27jun.
GeorgiusSpolet.m., 22dec. translatas, 1 jun.; restilutus, 6 nov. Gudilenesm., ibid.
Georgiusm., 2 mart. et 5 nov. Glodesindavirg., jul. 25 Gudualdustransi, 20 maii.
Gergius ep., 2 nov. Glodesindis I ransl. 14 mart. Gudulavirgo, 8 jan., transi., 6 jul. el
Georgius,10 nov, Glyceriam., 15 maii. 14 sept., ocl., 15jan.
GeorgiusChozebistos,8 jan. Goar translatas, 25 maii. Gudwalus ep. conf., 6 jun., transi.,
Georgiusin Malaeo,4 apr. Gobertus,20 aug. 22 febr.
Oeorgiusep. Milelen., 7 apr. Gobenus conf., nov. 22 Guericusep. conf.,20 mart.
OEeorgius, 16 aug. Godardus,ep., 4 et 5 maii. Guiberluselevatus,23 sepl.
Georgiusdedicatio, i* apr. ; ejus reli- Godeberla virg., 11 et 15 apr. Guidoabbas,31mart.
quiasallaloe,20 jun. Godebertus,al'. Gotberlus23 nov. Giiidoconf. Anderlaci,12 mai et 12
Georgiusm. translatus, 16nov. GodefridusCappenbergeunis,15 jan. sept.
Geraldusabbas conf., 15 mart., 12 et G'odefridusep. conf., 8 nov. Guidoseu Widoabb,, 4 maii.
13 oct. Godegrandusep. m., 3 el 5 sept. Guidoconf. elevatus, 24 jun.
Geraldusep. Velel., 7 dec. Godoaldusep. conf., 7 jun. Guigoconf.,27 jul.
Gerardus ep. Tull., 25 apr. Godricuserem. conf.,22 maii. Guilielmuscoiif.,29 jul.
Gerardusep. m., 24 sept. ; translatio, Godscalcusep. m., 7 aug. Gu.ilielmusconf.,10 febr.
23 febr. Goedeïmundusep. m., 1febr. Guilielmusep., 9 et 10 jan.
Gerardusmonachus,13 jun. et 20 aug. Goericus 19
ep. sept. Guilielmusep. Briocen., 29 jul.
Gerardusord. min., 25 sept. Goudulphusep. conf.,16jul. Guilielmusconf.in Silicia, 16 apr.
Gerardusabbas, 5 oct. Gordianusm., 4 maii. Guilielmuspresb. conf.,2 mart.
Gerardusep. cunf. translatas,21oct. Gordinellusconf., 17octobris. Guilielmusm., 23maii.
Gerasimusabbas, 4 mari. Gordius 3
m., jan. Guilielmuspresb. Pontivi, 10maii.
Gerberta, 5 febr. Gorgoniusm., 4 mart. Guilielmuscoi.f.,3 nov.
Gerebaldusepisc, 7 dec Gorgoniusm. 10 el 11 mart. transi., Guilielmusep. conf.,7 febr.
Gerebernuscum Dympna,15 maii. 12mart. Gumberlus,al. Gundeberlus,29apr.
Gerbrandusabbas, 13ocl. Gorgon. inv. et transi. Colon. 2 6febr. Gumberlu*conf., 11mart.
Geremarus abbas conf., 21, 24 et 27 Gorlinus 7
ep., sept. Guinailusabb., al. Guinardus,Guinal-
sept. PI 19 oct.; iranslatio,20maii. Goswinusm., 22 maii. dus, 3 nov.
Gereoncumaliis 318, 9 oct.; Iransla- Goswiuusabb., 9 oct. Gummarusconf., 11 oct.
tio, 2 i nov. Gotberlus,al. Godebertus, nov. 23 Guuimaritransi, 17mart.
Gerbardus eremitaconf.,20 sept. Graciliauus e l 1
Felicissimus, aug. 2 Gnnlanisolusep. conf., 25 aug.
Gericus, 2. on. Grauus 10
m., apr. Guudolphusep. conf., 18 jun.
Geriiiusm. fr. Leodag.,2 oct. Grapbicus et soc mm., 3 dec. Guudulfusep., 6 sepl.
Gerlacus eremita, 5 jan. Graphildism.-, 12 nov., al Graphail- Gundulfus,17juu.
Gerlaudusep.,' 25 febr. dis • . Gurdie.llu.sconf., 16 oct.
Germanusabbas m., 23 apr. Grata virg ,1 maii. Guriaet socc, 15 nov.
Germauusconf.,9 jul. 26
Grala, aug. Gutagonusconf.,5 jul.
Germanus el socii mm., 2 maii. Gratianus 1
m., jun. Gulhlaos,26 aug.
Geruinnusm. Ambian.,2 maii. Gratianusm., 22el 25oct. Gullachusauachoreta,11 apr.
Germanustranslatas,6 jan. el 25 jul. Gratuselalii 6 Af.,29 apr. H
Germauusabbasin*.,21 febr. Grains transi., 13maii.
Germanus,etc., 25 mart. Gratianusep. m., 6 jun. Hadelinusconf., 5 febr.
- Germanus ep. forleM.Alexander,etc., Gratus ep., 7 sept. Hadelogavirg., 2 febr.
29 apr. Gralus ep. conf.,8 oct. Hadulpbusep. conf., 51 aug.
Germanivigilia,30 jul. GiegoriusAgrigent., 23 nov. Hadulpbusep. conl.transi., 31 aug.
Germanusabbas, 25 sept. GregoriusIV, febr. Ii Hallirons m,, 14 ei 15maii.
Geniiannsep.m., 11oct. Gregoriusdux transi , 25 jul, Harliiidisvirg, 6 febr
Germanuseisuciimm.Uerund.,ui.maii. Gregoriusep. conf.,14 jun. Harhndis virg.m., 12oct.
Germauusep conf.,29 oct. GregoriusII, papa,15 febr. Hartolphusabb;, 13 aug.
Germanusel socc, 12 nov. Gregoriuspapa IV., ibid. Harwaldusm., 14maii.
Germanus, 14jul. GregoriusIheol., jan. 25 Hasekavirgoreclusa, 26 jan.
Germanusep , 50oct. Gregoriuspapa, 12 febr. Hasnoniicelebris dedicatio,5 jun.
GermanusAutiss, 1 oct.; ejus adven- GrpgoriusNicenus, 5 aug. Hayavirg., 3 nov.
ius, 22sept. Gregeriusep., 20 dec. Haytramiusep. conf.,22sept.
Germanusep. dedicatiotempli,lSnov. Gregorius,5 n.aii. Hedda ep., 7 jul.
Gerolfusm , 21 sept. Gregorius, ordiuatusS sept. Hedistius,13 oct.
Geroupresb. m., 17 aug. Gregoriusep., 23 aug. Heirus,Heiricus,al. Ericus, 24 jun.
Geronm., 21 sept, el 50oct. Gregoriuscoin., 14 aug. Hedwigis,15 oct.
Gerontiusel sociinoveni,9 dec. Gregoriusep , 4 jan. Helanuspresb.conf, 7oct.
Geiontusm., iZ febr. GregoriuspapaoiMiii.it.,29mart. Helenaregina, 6 el 7 febr. el 1b apr.,
Geronlusm , 19jan. Gregoriustrausl., 6 nov. transi., 7 et 8 febr.
Gertrudisvirgo, 20mart. GregoriusNaziau.ep. 10 et 11jan. Helena virg., 4maii.
GertrudisHernalicen.,6 dec. GregoriusSpolet.,Colon.,22 dec. Helena translata,"23 maii.
Gertrudis,1 apr. Gregoriusm., 6 jan. Helena, 30jul.
Gerlrudis, translata 10 apr.; conse- GregoriusArmtnus, 50 sept. He|enus abb , 17 apr.
2
t crata, dec; elevala,10 febr. Gregoriuscum Paulo, 19 dec. Helenas conf., 4 jun.
1307
Helia virg , 16 jul.
Deltas proph assumplus, 17 jun.
Deltas *1jul
Relis abb . Il sepl.
(loi s ci n-T-airi",20 nov.
llelidiiis ep , 12 jun.
llelioilorus ep conf., 5 jul.
"lelladiiism,28 maii.
Ilelprardusm., 17 juu,
lleiiiinis arcinep., 19 jan.
llenrictis>uv>,2b jan.
Ilcuiicus imper., 11 mart,, 13 et 14
jul.
Ileiincus Kalkarcartus, 20 dec.
IJcDiilpiiiis.-p.conf , 5 febr.
Ileia- bus m , 2 inart.
lieraibus n. , 10 et 14mari,
liera?ius con' , 'i niait,
lierai lui' PI ., 14nov.
Ilc'lwl lus epi*., S ian.
llvreiiUuusen.. I mart,, transi., ibid
Ilercul anus con'.. ti nov.
ïîprena'iis m., 11feb.
Ilerenatis m , 25tebr.
ilcri'ii'i'tis ep , 2 apr.
lleiemié'iHm., 6 a| r.
Ilpieiitrudis, 4 sept,
llcihardus ep , 8 jan
lleribe.tùs pp. co'on., 16mart.
Ilcribertus pi'.-sb. rouf, 20 mart.
lleribeitusep. 9 j d
Ilpriberius ep orlinatiis, ibid,
Jlerilierius iransl., 30 aug.
flcribiirgis'wrg, 16ocl
llertn a ni ,8 mari.
Herliudis virg,, 22mart.
Herlindisvirg , H sept,
llermatoras iransl., 12 sépl.
Herm.uinusJoseph, 7 apr
llermannus ep. Umiiien , 23 dec.
Hermelandns,ni. Ilerblandus,18 oct,
Her.rr,ehus,la jtiii.
IJermciiegiidiism , 12 apr.
îlcrmenfiedMsai.il>.,25 sept.
Rennes ep.,21 |in
Hennés m., I mart.
Hermès el Tanins, r ocl.
Hennés cl Rexius, ISoct.
Ilcrmiuset llcrina-us,31 maii.
l'.ermogralus m., 27 iul.
lle.rpn.eus ni., 2 feb.
Herna-uscum Fioscollo,26 apr.
Hermeuscum Ilermio, 51 maii.
ïlernempus m., 27 jul.
Herodionm , 8 apr.
Herodiusm., 24 febr.
Heroies m., 23 febr.
Hersuiudaabb , 4 maii.
Heruttis m., 23 lebr.
Jlpsychius episc, 12nov.
llpy'mcraduspresb. conl., 28 jan.
Hiàcynlbusm., 2 lebr.
Hidulphuspp. conf., 23 jun.
Hidulphus dux t.ollMriug., Binchii,
ibidem.
Hidulphuspp., Il jul.
Hirena virg , m , Mapr.
Hirenia virg., 5 maih
Hierolpsm., Smart.*
Ilieronvuins ep., 22 jul.
Hipronymustransi., 9 maii, ejus oc-
tava,'7 oct.
Hieroiheus episc, 1 net.
Higbaldusconl'.,13 aug.
Hilaria ni., 12 aug.
Hilaria vidua, 23 mari.
Hilarinus, 16et 17julii, et 7 aug.
Hilarionjunior, 28 mart.
Hi'arion mona>'h.,24 oct.
Hilarionconf., 22mart.
Hilarius pp. ni., 21 feb.
Hilarius m , 9 apr.
Hilarius conf., 7 maii.
Hilariusmon. conf., 13pt,15 maii.
Hilariusep. transi, elc, 22 aug.
Hilarius ep. couf., :6 oct.
H.larius conf, I nov.
Hilarius et ValciUintis,2 et 3 nov.
INDEX AD USUARDI AUCTARIA.
Hilarius, Donalus,31 dec
Hibaldusabb., 14dec.
Hilda obbalissa, 5 et 23 marlii, 25
aug. 17et 18uov.
Hildelienus ep. cani., 19 maii.
Hiliiefun-us ep. cou!., 25 jan. et 18 Ignalius Loyola,3! jul.
d-c
Hildegardis,17 sept.
Hildcgermusep., Î9jnn.
Hildegunriisviiy., 20 apr.
Hildeiriciisep. nu HiIJevert. Hilde- Irnerusconf., ! net.
mic ,2H mi~.fi.
Hildewardusep., 7 se|it.
Hilenardusconf., 29 dec.
Hiliiulfiisep., 9 uov., transi., 4 apr. et Iugel.i virg.,'S febr.
8 nov.
Hilderusconf., 8 aug.
Hilirudis virg., 27 sept., elevata 17 Ingenimus ni., ibid.
sept.
Hitnelinusconf., 10mart.
Himeriu- ep. conf., 7 jun.
lliuua, 2i l'ebr.
Hippolytusm,, 20 jan.
fiippolylusconf., 51 jan.
Hlppulyius111., 25 febr.
H.ppolytusm., 12 maii.
HippolytusIransl , 9 maii.
Hippolytus,elc m., 19jun.
.Hippolytusm., 22 aug.
Hipsolylusm., 50 aug.
m,
Hippolytus el socii, 20 ocl.
Hisca,~24febr.
Homobonusconf.. 15nov.
Honestasiuset socc mm., 18maii.
Houesius ni., 16febr.
HonoberluscumHenulfo,5 jan.
Honnrata virgo, 11jan.
HonoratusAmb. ep., 16jan.
Honoratusm., 29 jan.
Honoratuset alii mm Afr., 16 apr.
Honnratusep. Amman.,16maii.
Honoratusconf., 4 nov.
Honoratusep. conf.,29oct.
Honoratusconf., 12 nov.
Honorinerirgo, 27 mart.
llonorina virgo m., 27 febr.
30
Hononus pp. conf., sept
Honorinspapa, 13ocl.
Houorus et socc mm. aslen., 21 nov» Isidorus Pelusiota, 4 febr.
HonoriuseuroDemeirio,21 nov.
Hormisdaspapaconf.,5, 6 et 7 aug,
Hospiciusvir Dei, 21 maii.
Ho'.widusconf., 25jun.
HuberlusLeod., 50 maiiet 3 novemb.; Ilisberga, al. Idaberga, 21maii.
transi, 30 sept.; reposilus, 5 nov.
Hugoarchiepisciipus,19 jan.
Hugo presb., 4 febr.
Hugo episc conf., 1 apr.
Hugo abbasBona?va lis, 1 apr.
Ilueo ep. Rothoin.,9et 10 apr.
HugoabbasCluniacen.,29 apr.
Hugoep. Iransl., 6 oct.
Hugoep. conf., 17 el 18nov. .
Hugodralianop., I apr.
Humbergacomitiss;.,20febr.
Ilumberlusppisc conf., 15 mart.
Iliiinlipriusconf.al. transi, 6sept.
Iliimdisconi'.,5dec.
Ilumibset alii tum Afr j ibid.
Humgundiisvirg., 25 aug.
Hunfrpiluspp. cou. nstensus, 16aug- Jacobusmin ap. consecr., 21 jun.
Huufridiisepisc.conf., 8 mart.
Ilyaciiilhusm., 5 jul.
Hyacinthusm., 18jul.
Hyariiitlius,15aug.
Hyacinthus,elc, 10 sept.
Hyginuspapa conf., 10 jan.
H'yginuspapam , 11 jan.
H iiieruspp. conf., 18jun.
Hypariusépis. Ancon, 51 mari.
Hyrena ni., 1 apr.
Hjrenns episc m., 6 apr.
I J;iuua ia,22jun.
Ida,20 jul.
Id.i vidua,i sept., Iransl.. 26 nov.
Ida Nivelleu., -29nov. et il dec.
Ida v. m., 50nov.
1508
plaberga, al. Ilisberga, 21 mail.
Idaherga,al. Iduliergavirg. transi., 10
jun.
Ideliurga, 5 nov.
Ignaliusep., 14 jun.
Ignalius m \ 24 uov.
lhei'on, 16 aug.
Illidius ep couf.,7 jul.
[marinsconf., 12no\.
Iniinia virgo vgl.Sosioia, 11 febr.
Inde ai, 2S jan.
Iudraciusel soc. mm., 8 maii.
Ingénia m , 25 febr.
liigeuianani , 1 apr.
Ingeniusni., 26 febr.
Iiiiiocensepisc, 15mart.
Iiiiiocentiavirg., 5 sept.
' Innocentius papa, 13mart.
Innocentiuspp. m., 28jul.
Innocentius pp., 21 dec,
Innocentiusep., 14 mart.
loin cenliusen. conf , 14 jun.
Innocentiusep. Derllionensis, 17 apr,
Innocentiusep., 21dec.
Innocentius,etc. mm.,5jill.
Innocentiusel suc. mm.,7sept.
Innocentiusex Theb Iraitsi, 15maii.
Innocentiusm. irausl., 17jun.
Inventio secundas crucis, 7 det.
Invenlio(Juinlinim., 8 jul.
Inveiitinsm., 1 jun.
Iphicus, etc., 17 jun.
Iringar.lis, i sept.
Irmina Horreens., 21déc.
Ineneus m., 14aug.
Ircnaeusel soc. mm. Rom., 16dec
Isaac monachusel couf., 11 apr.
Isaac m., 26 aug.
Isaac patriarcha, 14nov.
Isaacius cremii., 27 mart.
Isaacius, 50 maii.
Isaacius, etc., 5 aug.
Isicius ep., 12 nov.
Isidorusepisc, 7 jan.
Isidorusm., 5 febr.
Isidorusm., 16 apr.
Isidorusm., 17 maii.
Isniinerusrex conf.,24 dec.
lvenlius e, isc, 8 febr.
Ivetta sive Jutla vidua, 13 jan.
Ivo ep. transi, 24 apr. et 10 jun.
Ivo conf.,18 et 19maii, transl.,27 oct
J
Jabinuset soc.mm., 1 dec.
JacelinusCarlhusianus,26febr.
Jacinctuset soc, 30 oct.
Jacob patriarcha,26 ocl.
Jacob palriareh., 15 dec
Jacobusmajorapostolus,25 mart., ejOJ
marlyr'uiin,9 apr.
Jacobusaposlolus,15mart.
Jacobus apostolus,22 jun.
Jacobus ap. ordiualus,27 dec.
Jacobusap transi., 50dec.
Jat-ib. vigilia, 24 jul.
Jacob ap" relatio capitis, 5 jan.
Jacobus, 22 ang.
JacobusAleman.,11oct.
Jacobus ep., 24 oct.
Jacobus episc, 21 mart.
Jacobusde Viniaco,50 sept.
Jacobus inlercisus,27 nov.
Jaeoliuseremita, 28 jan.
Jacobnseremita 19nov.
Januariam., 2 martii.
Januarius m cum Desiderata, 7 sept.
JanuarMis,10maii.
Januarius m., 27 febr.
Januarius etc., 7 jul.
 1309 INDEX AD USUARDI AUCTARiA.
Januariusm.,21maii. Job prophela,18maii.
Januarius,18orlobris. Jobia virgo, 24 niirt.
Januariusm., 11 feb. Job tam. et alii 3, 17apr.
Januarius m., 19 jan. Jocundarirg., 25 nov.
Januarus ni., 3 mart. Jocundus,8 iun.
Januariuset socc.mm., 19 oct. Jocunduscp. m., 21 feb.
Janii;;riusPISOCmm, 21 apr. Jocuiidiism., 6 mart.
Januaiiusel.Protns, 27 ocl. Jocundusm., 9 jan.
Januarius.elc , mm., 29 el 50 aug. Joe.1proph. vel Johel, 6 el 11jul.
Januariuspresb. Antioch.,26 sepl. Jonas m , 29 mari..
Jaran ci,f, 18maii. Jonas prophel., 27 jan.
J^spar rex ex tribus magis, 1 et 11 Jonatus abb., 1 au/.; élevât, 8 apr.
jan. Joniùs presb. m.. 22 sepl.
Jarefridusep. conf., Il nov. Joidaiiusgênerai, praed.,IS feb..
Jeion presb. m , 21 aug. Jordanusabb. Pulsan.,5 se[it.
Jewsepaler David,29dec Josapbatrex conf. 29 sept.
Jesu pueri rolalioex jEgvplo,5 jan. Joseph iniiriciiisDoiniui,5 jan., 18et
JoacliiinpaUr B.V. M., 20niait, et 16 19mari.
sepl. José; tins m,, 20 mart.
Joaciiim,9 dec. Josephhyinnograiihiis, 4 apr.
Joaiiuavid., 4 aug. Joseph couf.,13jul.
Joannes papa, 12jan. Joseph cognom.Juslus, 19jul.
Joannpspp., 27 maii. Joseph, 2 sept.
Joannes pp. m. transi, 28dec.
Joseph liliusJacob., 28oct. et 11 dec. Justma v. ei m Palav., 7oct.
JoaniiisB.caputrevelauiiii,29jul ;e)iis Josias m , 25 mari.
octava, 1 jul.; iriV'iii.., 27 febr.; Josias. 25 jun.
tertia cap. invent., 23 maii. ejus la- Josias, 25 iun.
ci-i reccptio Ainbianen.;16 et' 17 Josippusdiac, 15feb.
dec, de ejus bracbio,21 nov. Joih'aabb , 7 ocl.
Joannes ap. et evnnu., 24 et 25 jun ; Jovinns abb., 1 et 5 iun.
ejus nalivitas, 3 febr.; cultus aptvl Joviimspresb. conf., 20 jun,
Grsecos,26 sept.; ejus exslium, 27 Jovinusconfess.R 'ni., 22dec.
sept.; reversioex exsilio, 5 dec. Jovila di'C.in., 15febr
Joannes monachus,27 feb. Jubia m., 2 jan.
Joannesm., 31jan, Jubinus ep. qulescensLugd., 18 apr. Juslus ni., 12et 24 feb.
Joannes m., 19 jun. Jucunda, 27 jul.
Joannes Damascenns,6 maiiet 4 dec Judas Quinams ep., 1maii.
Joannes Chrysostomus,14 sept, el 15 Judas Mai-haboeas, etc., 1• oct.
nov.;reportaliornliquiaruni,27 jan. Judasel Simon,27oct.
Joannesbonusc, I maiiel 13ocl Judith, 17 aug.
Joannesdise Greg-,decapol, 18 apr. Judociisconf., 10 et.11jun., 24 et 25 Juslus ep. m., 3 aug.
Joannes ep. Hierosolym.,12jan. jul. et 15dec; corpusinventum,25jul. Juslus et pastor, li aug.
Joannesep.conf, 10 aug. Julia m., 2 febr.
Joannes presb.conf., 27jun. Julia virg , 7 jul.
Joannespresb , 23dec Julia m., 21 jul.
Joannesconf.,28et 29 aug. Julia virg. m , 13*0.1.
Joannespresb., 27 jan. 27
Julia, jul.
Joannes conf., 8 jul. JuliaBarbara socia,4dec
Joannes Bridlingl.,10 oct. Julianam., 29 mari.
Joannes Filscherusep. in., 22 jun. Juli na virgo,5 apr.
Joannesep m.,-18maii, Jubani virg., 3iun.
Joannes elemosynarius,22 et 23 jan., Juliana virg., 25 jul.
5 febr., 15jul., il nov. Julianam., 7 aug.
JoannesGnalliertnsabb., 12jul.; trans- Juliana m., 17aug.
lat., 10 oct. Julianavirg. m., PIC, 20 aug.
Joannes abb., 27 febr. Julianus m., 6 ul 7 jan.
Joannesabb., 20 jun. 27
Julianusm., jan.
Joannes abb., 22 sept. Julianus m., 5 fp|>,
JoannesRuisbrochius,26nov.et 2 dec. Julianusm, cumsoc. 18, 12 feb.
Joannesde vetere laura, 19 ap. Julianus, m., 15febr.
Joanneseremita, 12 apr. Julianusm., I* febr,
Joanneseremitaet conf, 14 nov. Julianusm., 20febr.
Joannes Rurgwaladrus,19 jan. Julianusm., 24febr
JoannesBirellusCarlhus,,6'jan. Julianusni, 27febr.
Joannes Eborac.ep., 7 maii. Julianusm., 9 mart.
Joannes, 51 jul. Julianus m , 25 mart.
Joannes,Victor,etc., '20apr. Julianusm., 29 mart.
Joannes Calybita,15jan. Julianusm., Vieini, al. ep. confess), Kpiielmusm., 17iul.
Joannes Climacus,50 martii. 22 apr.
Joannes Coriieriu<=, 30 sept, Julianus, al. Lucianusm., 7 jun.
Joannes Hontbon,i maii. Julianusm., 21 jun.
Joannes ep. posteasileutiar., 13 maii. Julianus, elc mm., 22jun.
Jouîmesm. Alexandr., 19maii. Julianusm., 17 aug.
Joannesm. teten^isign., 22 apr. Julianus, elc. 21
mm., aug.
Joannes Teomeusi^transi., 22 sept. Julianus m., 25 aug.
Joannesjejunator, 2 sept. Julianuset socc. mm., 23nov.
Joanneslertius eremita, 27 febr. Julianusep., 26, 27et 28 jan.
Joannesalter ereniit., 27 febr. JulianusSaba 2Sjan.
Joannes, 21 jul. 28
Julianusconf., febr.
Joannesm., 15 febr. Julianusni., 1 mart.
Joannes,8 jul. Julianusreliquia?,luron., 50 maii,
Joanneset socc.Mediol.27 et 29 nov. Julianusc ni'., 17jun.
JoannesCorncriusCarlhus., l*idec. Julianus,8 jul,
Joanneset, Beniguusiransl., 10maii. Julianusep , al, Iranslat..25jul.
Joaiicesep. Raven. 21nov. Julianus,26 jul.
Joanuis el alii 507, 12 maii. Ju laimse.liiirciantismm, 26dec.
Joannesovicula,26 jul. Juliita m., 15jul.
Joannciiismagnus,4 nov. Julius m., 19jan.
1310
Julius conf., 51jan.
Juliusei Julisnus fraires, ibid.
Julius papa, 8 fphr.
Julius couf.,28 feb.
Julius ni., 31nai't.
Julius episc.conf.,4 mart.
Julius papa couf.,51mari.
Julius papa, 12 apr.
Julius m., ibid.
Julius mil. m , 26 mail.
.lu ius m., 14jun.
Julius al Vigilius
" épis., 26 juu.
Julus, 17aug.
Julius, etc., 21 aug.
Julius, 6 nov.
Julius cum Paulo, 5 dec.
Junianiisconf. 16oct.
Junianusconf., 1ï nov.
Junio pp. conf.,50 aug.
Justa virg. in Italia, i aug.
Justa malrona,1 aug.
Ji.sla m. mater s. Silvestri, 1 aug.
Jiislinam., 16 jun.
-
Jiislina virg., 30nov.
JusiiiiHs,etc. min., 1 jun.
JuMimisep. conf, 4 aug.
Justinuspresb. m , 4 aug.
Justinusni., 8 aug.
Justinuspresb.conf., 25 aug.
Justinus conf., 2 sept.
Justinuspresb. conf..6 sept.
JustinuscumSimilino,17 sept.
Justinus presb., 28 sept.
Jnstus, 23, 26el 28 feb., et 3 mart.
Ju tus ep. Vieun.,4 maii.
Juslus et clemensfr., 16 maii.
Juslus ep., 14 jul.
Juslus, 19 jul.
Juslus m., 25 aug.
Jnstus ep., 51aug.
Juslus puer Autiis.-,22 dec.
Juslus et soc moi., 11oct.
Juslus, 14ocl.
Justus m., 19oct.
Justus puer el Felicia mm., 20oct.
Justus monach.m., 2 nov.
Juslus ep. conf.,10 uov.
Juslus conf.Tricass., 26noV.
Juila inclosa,22 dec.
Juvenalism., 5 maii.
Juvenalisconf..5 nov.
Juventimusm., 25jan.
Juvinus, 3ocl.
E
Kalendionet socc, "0 oct.
Kaninnsconf.,21nisrt.
Kanumsdux m., 7 jan.; transi., 19 apr,
el 25 jun.
KarnnciisforteCarentocus,16 mail.
Karlhagiusep., 13maii.
Kelvinusabb , o jun.
Keueswitaabbalissa,31jan.
Kenneriavirg., 29oct.
Kennocliam., 15 mari.
Keiitigerniisep. conf.,7 jul.
Kerauusep. conf, 5 mari.
Kpssogusm., 12mari.
Kessoausep. conf., 10mart.
K-;lellusconf.,Il jul. el 27 sept.
Kilianusconf, 6 jun. 13et 15nov.
Kintengernusep conf.,,15jan.
Kinlimus,16mart.
Kiinegundisimp.virg., 3 mari.
Kyliaiiusm, 26 mart.
Kynebmgavirg., 6 mart.
Kineswilhavirg., 6 mart.
L
Lacerianusep. conf., 18apr.
Laclimisconf, 19mart.
LadisUusrex conf.,27 jun,
Lretiensesrelia.., 1 dec.
 1311 INDEX AD USUARDI AUCTARIA, 151?,
tselus presb., 6 nov. Le.onlius,20 et 21 aug. Lucianavirgo, 7 jan.
Lafrianusabb., 18 apr. 14 Leontiusep. conf., 19 nov. Lucianam., 23 febr.
Lamberlusep. Lugdtin., apr. Leonianusab., 16nov. Lucianusm., 17et 18 mart.
Lamberlusep.,12aug. Leoniciusconf., 50 ocl. Lucianusel socii, 16,24, 25 el 26 oct,
Lamberlusep. m., 15 oct.;-transl., 2SÉ Leonius presb , 1 febr. Lucianuset Florus, 26 oct.
Leonidesm., 1 mart.
apr., 24 maii, 23 dec; dedicalio' Leonides Lucianusm., 7 jun. et 27 oct.
basilica?,28 oct. paier Origenis,1 mart. et 22 Lucianuset sociimm., 25 nov.
Lambesesm., 23febr. apr. Lucianus,PIC, 13 jun.
Lampatius , m 18 febr. Leonides, m. 8 aug. Lucianusconf., lljul.
Landelinus abb., 15 jun.; transi. 21 Leonillavidua m., 24 jan. Lucianusepisc Vienn., 21 apr.
sepl., ejusreliquiae,15aug. Leonorusconf.el ep., 1 jul. Lucianus,atiasLucinius,Licinus,8jun.
Landelinusm. iqnotus,21 sept. Leopardusep. m.. 4 feb. Lucillam., 25mart.
Lanelinus,28 nov. Leopardusconf., 18 jan. Lucillavirgo m., 29 jul.
Landericusep. conf., 10 jun: Léopardus m., 30 sepl. Lucilla, 25 aug.
Landoaldusconf.,19 mart.: transi., 13 Leopoldusconf., 15 nov. Lucillianus,etc., mm., 5 jun.
jan. et 1dec. Leotadiusep. conf.,25 oct. Lucillusm., 19 mart.
Landradavirg., 8 jui; transi., Smart. Leolhardusep., 7 maii. Luciniustranslatus,20 maii.
Landricusep.conf.,18 mart. et 17 apr. Leovaldusm., 8 aug. Lucius ep. conf., 8 jun.
Landulphus,15 aug. Leovigildnsm., 19 aug. Lucinuset soror mm., 12 oct.
Landwoldus,forteLandoaldus,13 !un. Leporiusepisc, forte Horolius,2 mart. Lucius, 18 jan.
Landnis ep. conf., 10jun. Leporiusep. m., 30dec. Luciusm., 7, 8 el. 24 febr.
Langacinsarchiep.,2 febr, Leuhinusep. conf., 21 jul. Lucius ep. m., 2 mart.
Langulfusconf.,11maii. Leuchadiuscum lirsiano forle Ursi- Lucius episc. m., 15 et 16 mart.
Lanlfrancusep. conf., 3jul. cin., 15dec. Lucius et socii mm., 25 maii.
Laodicius,13 maii. Leucius m., 18 jan. Lucius, etc., 6 jun.
Largiusm. vel Lorgius,2 mart. Leuciusm. cum soc, 30 jan. Lucius_papam., 25 aug.; translatio,ib.
Lasconusm., 23febr. Leulhoniusep. conf., 1 apr. Lucius'et socii,29 sept.
Latuinusep. conf., 20 jun. Leudomlrusvel Leodem.,30 sept. Lucius conf.,3 dec
LauduinusCarlh.,31mari. Lewina virg. m. 22 et 24jul.: transi., Luciusrex m , 10dec
Laudus ep. .conf.al. Laudo, 21 et 22 6 jun.; advenius, 5 aug. Lucrelia Emerilen., 24 nov.
sept. Libéra monacha,16 jan. Luculfusforle Botulfus,17 jun.
LaurenliusJustilianus ep., 8 jan. Liberalisconf.Altinen.,27 apr. Ludanusconf., 12.febr.
Laurenliusarchiep , 2 febr. Liberalis ep. m., 50 dec. Ludgerusepisc, 26marliiet24 aprilis;
Laurenlius épis., 7 febr. Liberata virg., 18jan. et•5 feb. translatio, 3 oct.
Laurenliuspresb., 30 apr. iiberalor m., 15maii. Ludidia,14 jun.
Laurenlius, 3 nov. i^iberatusabb., etc., 10 aug Ludmidamater Wencesl., 15 sept, et
Laurenliusep., 12nov. Liberatus, abb., elc , mm., 21 aug. 10nov.
Laurenlius ep. Dublinen., 14 nov.; Liberaluset Gregorius, 20 dec. Ludovicusep. conf., 19 aug.; ejus oc-
iranslat., 10maii. Libéria, 1 jul. tava, 26 aug.
Laurent, oclava,24 aug. Libéria v. m., 25 nov Ludovicusconf., 25 aug.
Laurianusep., 5 jul. Liberius ep. Ravenn., 29 apr. LudovicusArel. card., 16 sept.
Laurusm , 18 aug. Liberius papa, 23 sept. Ludovicusep. conf., 8 nov.
Laurus ep. pro Laudus,20 sept. Libeitus inventas, 14jul. Ludwinusep., alias Lutwinus,etc., 29
Laurus ep. conf., 50 sept. Libius m., 23 febr. sepl.
Lautenus abb., 1el 2 nov. Liborius ep. conf., 23 jul.; transi., 28 Lufuluset Forlunalus, 15 oct.
Lazariresuscitatio, 18 mart. apr. et 28maii. Lullusep. conf., 16ocl.
Lazarusm^, 12 apr. Libo*uscum Crescentio,29dec. Lupautiusconf., 6 nov.
Lazaruse'p.,30 aug. Licerius ep. conf, 27 aug. Lupenliusm.; 22ocl.
Lazarusexcept. Augusiod.,1sept. Lidwinavirg., 14 apr. Lupertusep., 16april.
Lazarusm., 1 sept. Lidoriusep. Turon., 13sept. LUpianus,1jul.; ejus iranslatio,17febr.
Lazarus, 7 nov. Liefardusep., 23 jun. Lupicinusep., 3 febr.
Lazarus,16dec. Lietbertus ep., 25 jan. Lupicinusconf.,24 jun.
Lea vidua, 22 mart. Ligoriusm., 15 sept. Lupicinusep Vienn., 14et 15 dec.
Leandra virg., 17sept. Liliosavirg., 17 oct. Lupinusep., 50 jul.
LeobiuusUanslat., 15sept. Lincwinusep., 29 sept. Lupnlus, Lusius, Lusilusseu Lusulus,
Lelu'iinusconf., 12nov ; transi., 25jun. Lindemanusep. conf.,29 sepl. 15oct.
Legontiusep. conf., et 19 feb., 16 Lintrudis.virg.,al. Lulrud., 22 sept.
18 Lupus episc,27 jan.; ejus invenlio,23
jun. ei 6 jul. Linus m., 24 mart. mart.; elevatio, 1 jun.
Léo, 8 jan. Linusconf., 17 jun. Lupus ep. Lemov.,22 maii.
Léo papa,15 mari., 28 jun. et 1 nov. Linus papa, 25 sept. Lupus m., 23 aug.
Léo papa 111,11 apr. Linus pp.maie, 7 ocl. Lupusep. el m,, 1 sept.
Léo papa IX, 18el 19apr. Liobavirg., 27et.28 sept. Lupus ep. Anrelian., 14 oct.
Léo 11,pp.conf.,28 jun., 2 et 3 jul. Lisanusm., etc., Il jul. Lupus ep., 17oct. .
Léo m., 18feb. Lisianusconf., 11 jul. Lupus ep. conf.,.25oct.
Léo martyr, 1mart. Livaiiusm., 25 nov. Lupus ep., 17 nov.
Léo m., 1 mart. Livenliusconf.,25jan. Lusor ep., alias Luxor, 4 nov.
Lro ep., 20feb. Livinusepisc. couf.,12febr. Lusorius, etc. ; 21 aug.
Léo ep., 1 jul. Livinusep. m., 11, 12et 15 nov., ele- Lulgardisvirgo, 16 jun.
Léo ep..conf.in Samo,29 apr. vatio et translatio,27 jun. Lutgerus ep. Trajeclus, 23 apr.
Léo ep. Senon., 22 el 25 apr. Longinusm., 1 febr: LuihardusClivensiscoin., 15 sept.
Léo conf.,1 feb. Longinusm., 26 niart.,1 sept.,23oct., Luxor et Warlesiustranslatas,20nov.
Léo conf., 24 aug. 22 nov., 2 dec. Luxoriusm., 18mart.
Léo, Basil,el Eug., 11 sept. Longisusconf.,15 jan. M
Leobardusconf., 18 jan. Lonius conf., 5 aug.
Leobiuus ep., 14mart. Loih propheta, 10 et 12 oct. Mabiliamatrona,21 nov.
Leocadiavirg., 21jul. Lotbariusabbas, 14 dec. Macariusm., 8 apr.
Leodegariusep. m., 11-apr. Lotus ep. conf, 25 juu. Macedouiusepisc, 13 mart.
Leogalusm., 22 ocl. Lubentiuspresb., 6 febr. et 13 oct, Macharia,7 apr.
Leonardusabb., 6 aug. Lubertus abb.s m., 14jul. Machariam., 6 apr.
Leonarduscouf., 15ocl. Lucanusm., 30 oct. Macariusmonachus,7 apr.
Leonardusconf., 6 uov. Lucas,7 febr. Machariusm., 25 jan.
Leonarduscont'.,26 et 27 nov. Lucas episc, 2 mart. Machariusep., 1 maii el 12 nov.
Leonardus,8 dec. Luceia virgo,elc, 1 jul. Macliariusm. el alii 9, 8 apr.
Leonciuspp., 19mari. Luceia, 24 jun. Machariusel socc, 21oct.
Leontiusm., 18 jun. Lucia virgo m. translata, 18jan. Machariusm., 12febr.
Leontiusep. conf., 1 jul. Luciaviduam., 6 apr. Macliariuseremila conf.,8 maii.
Leontius ep. ronf., 6 jul. Lucia virgo, 1 jun. Machariusni., 20 febr.
Leontiusm., il jul. Lucia,etc., 25jun. Macharius,27febr.
1515 INDEX AD USUARDI AUCTARIA. 15U
MacliariusAntioch.,10 apr.; elevatus, Marcellusep., 15 febr. Marinusm., 10jun.
9 maii. Marcellustranslatus, 25 et 26 jul. Marinusm., 17jun.
Machariusm., 26 mart, Marcelluset Exuperanlius,51 maii. Marinusepisc, m., 16jul.
Machabstitranslatio,51maii. Marcellusel socii Nicomed.,27 et 50 Marii,us,3 sept.
Machloiiiusep. conf., 15nov. nov. Marinus'évita conf.,4 sept.
Maclovius,11 jul. Marcellus,2 et 5 nov. Marinusm., Morienn.,24 nov.
Macovallaabbas, 29 mart. Marcellus alias Marcellinusep. Rav., Marius Persam., 19 jan.
Macravirgo,2 mart. 5 ocl. Mariusabbas, 26jan.
Macracum sociabus,2 maii. Marcelluset socc.mm., 13oct. Mariusin , 9 apr.
Macrediusep. conf.,21ocl. Marcellus,etc., mm., 3 jun. Mariusel socc , 12 nov.
Macrilla,19 jul, MarcellusArchimandr.,29dec. Marisep. Dolichoe,25 apr.
Madelberlavirgom., 7 sept. Marcellus,18jun. Marnoinsep. conf.,25 oct.
Madelgisilusconf, 30 maii. Marchu»,etc., mm., 15 jun, Maruulfusep., 28sept.
Madelupussacerd. translatas, 3 apr. Marciavirgo, 18 jan. Marom., 25maii.
Madernianusep. Rein.,50 apr. Marciaet socc, 5 uov. Marolusm.. 27 mart.
Madoinusconf., 15nov. Marciam., 5 mari. M.irtuiuset socc, mm., 18 jun.
Madulutusalias Madalveus,3 et 4 oct. Marcianusep. m., 2 nov. Marsus presb., 4 oct.
Magdunus,12 jul. c uni
Marcianus Juliano, 26 dec. Marlhasoror Lazari, 19jan.
Magginus,etc., 14 jun. Marcianus 10
presb.ï jan. MarlhaPersa m., 19jan.
12 8
Magilalteusforte Macidaletes, jun. Marcianus, juu. 24 oct. Marlha, 19 jul.
Maglsriusep. conf., 24oct. Marcianusel socc, Marlha,30 jul.
Magnaet sociimm., 3dec. Marcianuset Donus, apr.17 Martha, 17oct.
Magnericusep. conf, 25 jul. Marchelinusconf., 14 jul. Marlha, 16 dec.
Magnobodusep., 16oct. Marculfusconf., 1 maii. Martialis,11jul.
Magnusm. in Dacia, 16 et 17 apr. Marculusm., 25 nov. Martialisèp. conf, 1 jul.
Magnus,28 jul. Marci evangelislaededicatioVenetiis, Martialisep., 26mart.
Magnusconf.,6 sept. 8 oct.; corpus invenlum, 25 junii ; Martialisep., 28 sept.
Magnusep. conf., 19aug. translatio, 51 jan. apparitio Martialisconf., 22 aug.
Magnusm., 1 jan. Marcusep. m.. 18 maii. Martialism., 25 jan.
Magnusrex va., 19aug. Marcusepisc, 29mart. Martialiset Fauslusmm., 9 nov.
Magorumtrium festivitas, 11 jan. Marcusm., 6 jan. Martialiset sociimm., 27 maii.
Mainbodusm.,23 jan. Marcus,18 jun. Martialisel alii 33,28 sept.
Maingoldusm., 9 febr. Marcusm., 20jan. Martialiset socii, 1 sept.
Majolusm., 1817febr. Marcus, 18oct. Martialiscum Agricolus,etc., 27 nov.
Majolusabbas, aprilis et 11maii. Marcus 51
m., aug. Martialiset Victrix, 18 oct. .
Malachiasprophela,5 jan. Marcusel Maria,29 nov. Martialisreliquiaesuscept», 1 dec.
Malachiasepisc conf., 20 aug. Marcusep. el socc, 5 nov. Martialistranslatas, 10 oct.
Malachiasep., 5 el 5 nov. Margaretavirgo, 15oct. Martialisoctava, 7 jul.
Malachusepisc. I.esmorens., 10 apr. Margaretavirgo, 22 mart. Martianavirgom., 12 jan.
Malburgavirgo, 21 jun. Margaretavirgo Carthusiana,30 apr. Martiana virgo, 11 jul.
Malchusmonachus,21oct. de
Margarelavirgo Hiingaria, jan 28 Marliauilla m., 6 jan.
Malcolmusrex, 15oct. Margaretavirgo, 20 jul. Marlianus,8jun.
Maldodconf.,14 maii. Margarilavirgom., jul,15 Marlianusm., 17 jun.
Malkubiusabbas, 27 aug. Margaritavirgo alias Pelagia, 26oct. Marlianus m., 26mart.
Mawertinusm., 2 jul. Margarila,19jun. Marlianus episc. m., 27 mart.
11
Mamerlinusforle Martinus, maii. Margarila regina, 10 Mariianus
jun. ; translata, Marlianusepisc.m., 6 mart.
Mamerlinusabbas, 30 marlii et 1 el 6 19jun. ep. Raven., 25 maii.
sept. Margarita,16 nov. Marlianusep., 27 mart.
MamerlinuscumMarianoAulissiodor., Maria,8 febr. Martianusep. conf., 14maii.
20 apr. Mariavirgo, 1 aug. Marlianus,elc, 5 maii.
Mamilianusvel Maximilianusm., 12 Maria virgom., 17mart. Martianuset Martjriusmartyres,29 oct.
marlii. Maria virgom., 11jul. Martinam., 17nov.
Mamilianusconf, 15 sept. Mariavirgova., 11 dec. Marlianianusabbas, 15 febr,.
Mammarius,elc, 10 jun. Gloriosaevirg. Mariasvisio, 19 junii; MartinusTuronen. excep., 13 dec.
Mammatusep. conf., 17nov. beat» Mariaevirginis illalsein lem- Martiuusep. conf., 21 jun.
Mammespuer, 16dec. plum, 26nov. Martinusep. m., 27 mart,
Mammesm., 21 aug. MariajÉgypliaca,7 aug. Martinusep. m.,-19jul.
Maucbariuscum Convall.,28 sept. MariajEgypliaca,9 apr. Martiuusep., 1 jul.
Maudelius,16 aug. Mariapoeuitens,16 mart. Marlinuspapa, 12 nov.
Manegildisvirgo,14 oct. Maria Magdalenaconversa,1 aprilis; Martinuspapa, 18 aug.
Mansuetusep. cum Papino, 1 dec. translata, 19martii et 8 aprilis; ejus Martiuus papa, 18 sept.
Mansuelusepisc, 2 et 5 seplembris; octava, 29 jul. Martinus conf., 3 aug.
14
translatio, 25 aprilis el junii. MariavirgoNeocoren.,21 nov. Martinus abbas, 8 maii.
Manuel,etc., mm., 17jun. Mariasoror Lazari, 19jan. Marlinusabbas conf., 13 apr.
Maicellavidua,31 jan. MariaJacobi,2 jul. Marlinusahbasexdie.praecedenli,8dec.
Marcellavirgo, 17et 29 juL MariaJacobiet Salome,alias translata, Marlinusabbas sauct., 6 dec.
Marcellianusm., 20 jan. 25maii. Martinusm., ï aug.
Marcellianusep. Autissiod.,13maii. Mariaad Nives,5 aug. Martinusm., 1 jan.
Marcellinavirgo, 17 jul. MariaOgniac, 23 jun. Martiuus,21jun.
Marcellinusm., 30 mart. Mariacum Marco,29 nov. Martinuscumaliisepp. depos., 12maii.
Marcellinuspapa, 26 aprilis et 13 jul. Maria virgoel m., 2 nov. Martiuuspuer et m., 16nov.
Marcellinuscouf., 14 jul. Marianderel socc, 26oct. Martinicaputtranslatant, 1 dec.
Marceiinus, 2 jun. Marianusm., 9 mart. Martinusoctava, 18nov.
Marcellinusep., 12 sept. MarianusAulissiodor.,20 apr. Martyrius,2 jun.
Marcellinusep., 9 jan. MarianusmonachusAmiss.,29 apr. Martyriuset Martianusmm., 25 oct.
Marcellinuset socii, 21 april. et 9 oct. Marianusconf., 19 aug. Marlyresomnesuniusurbiscives, 7 feb.
Marcellinuset Pelrus mm. translat., Marianusep.,-18 el 19sepl. MarlyresjEgypt.cum Chaeremone,22
17jan. Marianuset socc, 17et 27oct. dec
Marcellinustribun, socii, 27 aug. Marianusdiaconuset ni., 5 uov. MarlyresAfin17, 10 apr.
Marcellosaet Victoria,20 maii. Marinam., 28 jan. Ma.lyres Alexand.,25 jun.
Marcelluspapa et m. inventas, 9 sept. Marinavirgo, 10 et 11mart. Martires Alexandrtni31, 30 apr.
Marcellusm., 15jan, et 19febr. Marinavirgo, 5 apr. Martyres41in Ammonio,6 mart.
Marcellus,16nov. Maria matrona,9 maii. MartyresCeutulenses,2 dec.
MarcellusTrev. ep., 4 sept. Marinam., 18jun. MarlyresCssarauguslaùi,15 apr.
Marcellusep. conf.translatas, 26 jun. Marinavirgo, 18jun. Multimartyresin Un.Geruian.,24 sept.
Marcellusepisc Diensys., 9 apr. Marinavirgo, 17 jul. Martyres304 meJiol., 14 maii.
Marcellusep., 17 jan. et 7 dec. Marinusm., 5 jan. Martyres9 in Perside, 27 mari,
Marcellusep. m., 12oct. Marinusm., 2 febr. Martyres40 Romoe,1 mart,
«SIS
Martyresin monasterioSabae,20mart. Maurinusep., 18dec.
Martyrps Sebasleni 9
40, nnrl.; eorum
nniniua,9 mart.
Marlyres40 alii a S hast., 11maii.
M.irtvresScplani,9 et If oct.
Marlyres 79 in Sicilia. 13sept.
MartyresTreveipn , 6 ocl.
Martvr.anonymtisXanthis,16 apr.
MM.,1807,22jun.
MarlyresSI. 25 febr.
Martyres8, 17uov.
22
Marlyres50, aug.
Maityres25, 27 febr.
M'irtyres3", 7 nov.
Martvres14soci Theodori,19 mari.
30
Martyres124, jan.
7
Marlyres milites, 2g febr.
Martyres50. 18dec
Martyres800,1jul.
Martyres11,000virgg., 21oct.
7
Martyres milites,27 mail.
Martyres20, 10mari.
Martyresiiongenti,29 aug;
Marlyres12, 26 mart.
Martyresplures, 8 apr.
Marlvr s 15, 9 jun.
Marlyres29, 22febr.
22
Martyres989, jun.
Marlyres10 vel.14,2 apr.
Marlyres480, 22 jun.
Mm.crucilixi10,000,22jun..
Marlyres:b Alex, papabaplizali,9apr. Maximianusep., 8 et 9 jun.
2 5
Martyres3i>, febr.
Martyres45, 10jul.
Martyres9 in Cizico,29 apr.
Martyres24, 27 febr,
Mariyre*601, 30 mari.
Martt. 46,12 jul.
Marlyres20 sociipastnris, 30mart.
Martyres10, 19 et 20 febr
Marlyres49 cuni F.upheij24 sept.
Marlyres20, 21febr.
Marlyres4, 29 mart.
Martyres200", 28 jan.
Mm.23000,18mari.
Martyres400, 2ï mart.
Marlyres '04,14 maii.
Man.vre.s2~,4 m ri.
Martyres 10in( rela, 23 dec,
Martyres 15, H mart..
Manvres, 14jan.
Marubiusm.. 19febr.
Marusep., 26 jan.
Marnthaép. rouf., 12jun.
M.istiiiavirg. al. Iransl., 7 maii.
Mastulinnsep., 6 sept.
Maipininus conf., 7 jul.
Materunsep. Trev., 18 apr., 13 et 14 Maximuspresb., 8 muii.
.sept.
Malernusep. etc., 9 jul..
Malemus ep conf., 23 oct.
Malernusep. c, 18 jul. el 19sept.
Malhpusel se. mm , 6 maii.
Mathildismater Oltonis,14 uiarL
Malronam., 14 mart.
Matthseusiransl., 6 maii,.ejusvigilia, Maximusep. reg., 29 sept.
2(1sept
Matlhije aposloli caput traiislal., 11 Maximusni., 50 oct.
augusti, ejus vigilia,,23feb., iransl. Max.mus reg. ep., 2i nov.; ejus Mibburga virgo,
vel imentin, 1 sept.
Mnur'uius,2 et 9 nov.
Maiuriiius,20 maii.
Matuliuiism , 4 apr.
Manravirg., 21 sept.
H
Mâura, sept.
Mauravirgo, 16 febr.
Maura virg. ni., 14 jan.
Mauraet Timotheus,3 mail.
Xauronlusabn. 5 maii.
Mauriliusabb., 1bjan.
M,uriliusel Publius, 13 nov.
Mauriliustransi., 16 aug.
Maurillesconf.trec.,21 maii.
Mauriliusepisc.m., 3 mart.
Maurinusni., 25 jan.
Maurinusinvent , 13ocl.
Maurinuscouf,, 15 nov.
Mauriuusm., 10jun.
INDEX AD USUARDI AUCTARIA.
Mai<riiM>scumlirsione conf.,29 apr. Melchiorrex ex iribiismagis,6 jan.
Mauriliusm cxceil., 12 maii.
Mauriliuspp. c uf, 17 sepl.
Mauruuuisep., 21oct.
Maurusep,, 8 nov.
Mauruspp. conf.,20 ian.
Maurusep. couf., 10nov.
Maurusm , 9 nov.
Maur.mari. 360, 15oct.
Maurusm., 17 mart.
Maurusm., 5 nov.
Mau-usm. al. translal., 1 et 2 dec
Mauruselc. m., 22 aug.
MaurusPI 72, 29 nov.
Maurusconf.,4 sept.
Maurus,Silvinnsetc. p.pp.,4 sepl.
Maxelpudisvirg.. 13'nov.
Maxenliavidua,50 mart.
Maxpntiamater s. Vigilii,30 apr»
Maxemiusel.soc. mm'.,22 maii.
Maxentinsabb. Piciav., 27 maiU
Maxcnliavirg.m., 20 riov.
Maxenliusconf., 29 apr.
Maximuscummagnoetc., 4 sept,-
Maximavrgo, 1 jan.
Maximam., 8 apr.
Maxima virg., Kioct.
MaximacumAiiisano,1 dec.
Maxiniiai)i;sarchiep., 21febr.
Maximi-iuusm., 17 mari.
Maximpianus m., 12mari, et 26 aug. Mprciiriabsep. conf., 25maii.
Maximilianusep., 12OCL
Maximilianusm.. 29oeL
Maximillavirg , 18dec
Maximumsm., 21 apr.
Maximinusep. Aqii«n.,27 maii
MaxiimMis abb. transi, ibid.
Maximums,7 jun.
Maximumsen. m., 20 jun.
MixiniiimsTrev., 20maii.
MaxiiiiinnsTrevir. ep., 12et 15sept. Meryolusm., 6 mart.
MaximinusTrev. transi., 29maii.
Maxiiuiuusal. Manions confess. 20 Merobiusei soc. mm., 3 doc.
aug.
Maximumsepisc. conf.transi, 8 juu. Metholius, 14 jun.
Maximusep. couf..8 jan.
Maximusm., IS febr.
MaximusPII., 18 ian.
Maximusconf, 21 jan.
Maximusm., 25 jan.
Maximusm., 19 ebr.
Maximus,6 apr.
Maximusep 15 apr.
Ma iiuusni. in Asia, 50 apr.
Maximuset Venerandus,25 maii.
9
Maximuspresb., junii.
Maximuspp., 2 aug.
Maximusconl'.,15 aug.
Maximusconf.,20 aug.
Maximus ep. reg. al. inventas, 13
sept
Maximusm., 28 sept.
Maximuset socc, 25ocl.
osteusio,2 oct.
Maximusm., 1 ian.
Maynnd'iis,5 oct.
Mazothavirg., 23dec.
Meandercouf forteNicander.16jun, Milites95, 24 jul.
5
Mechtundisvirg., jul.
Medardus etc., 18 maii et 22 aug.;
revelaius, sept.; transi., jul.; Minauderm., 23 febr.
9 2
dedieat. Divione,50 maii.
Mederiius ep conf., 51 aug.
IWedrisma virg., 22uov.
Meduphusconl., I jun.
Meforiusconf, 24feb.
Megandiusdii! , 19dec
Melania,29 et 51 dec.
Mclaiiiiispro jErnibau., 11oct.
Melaniusconf, 6 nov.
Mclaniusep. couf.,12 nov.
Melauliuscp. couf.,16 jan.
Î3I6
Melanusconf., 9 nov.
Melchiariespp , 9 et 10dec.
Meichiadespapa conf., 10jan.
Meleliusa clnep , 12febr.
Mel'tiiis arc.hi'-p, 14 febr.
Meletiusep. Spolet., 16 dec.
Meluuusep. poiiti,,16dec.
Meiensel socc, 14 nov.
Mello ep. conf.al. Mellonius,22 oct. -
Mellouusep , 22oct,
Mel"uiispp.,6jun.
Melorespuer m., 6 maii,
Melornsm , 1 oct.
Memmiusep., 21dec.
Me.umontliaumalurg.,29 apr.
Memoria5 vulnerumD.N.J. G<j4jun.
Memoriuscum soc, 7 sepl.
MeniorîusPplragor., 6 maii.
Memoriuscum ROC. m.,-9sepli
Menalippus m ., 23 febr.
Menasei soc mm., 10 dec
Mengol!usm. transi., .5jun.
Meup.lanius M., 25 febr.
Menilusinonacli'is,15 mart.
Men'-aconf., 10nov.
Mennavirg ,27 nov.
Mennasetc. 23jul.
Menodora,Metrodoraet Nymphodora,
10 sept.
Mcnulphusep., 12 jul.
Mepbibiuset. Appotionins,14 apr.
Mercurialisep ,26 nov.
Mercuriiism., 15jun.
MercuriusBenevenl., 25nov.
Mercuriuselc. mm., 18jun.
Mercuriusm., 2jiiun.
Mercuriusm. transi, 26 aug.
Mercuriusm.', 24, 25 el 26uov.
Mercuriusel soc. in Sicilia, 10 dec.
Merenuspp., 15sepl.
Meritoiiep., 1 apr.
Merohiuscum Felice, 4 dec
Mplbodiuspp. m., 20jun.
Meirauusm., 50jan.
Melvai.usm , 20febr.
Meiiovel Meiro,15maii.
Melrobiusel soc. mm., 24dec
Mptr<n conf.,8 ma i.
Metropliauespair,l'.onst., 4 jun.
Métro o'us ep., 3 aug.
Metr poluspp.. m , Soct.
Mcveudusalias Mevennus conf., 21
juu.
Mevnardusconf., 17oct.
Mejnra.lusPi-ein.m., 11 jan.
Meyuulfustransi, 26 sept.
Michaelis areb. appaniio Abrinc, 8
maii, item in G»rgano,item16 in Cho-
nis, 25 maii, ceci',in luiiiba, ocl*,
commeiiioratio,8 nov., octava, 6
oct.
Michaelep.,-23maii-.
Mig'ins, 5 aug,
22el 23 febr.
Mileciusep , 27aug.
Miloius ep trev., 19 sepl.
Mi'da,18;Un.
Militantcorona40, 12 jan.
,
Mi'drada, M ildrida 13
virg., jul., transi.,
18 maii.
Minia.tes,26oct.
Miiutlfusconf.,13 jul.
Miracnluinardentium par., 26 nov.
Miraclese|). mediol, 5 dec.
Missiasm., 27 mart.
MinusPic, 15 jun.
Mocimmogus conf., 13 mari.
Morianusabbas,4 feb.
Modanusep., 14nov.
Moderalam., 6 apr.
Modestavirgo, 4 et 5 nov.
 1517 INDEX AD USUARDI AUCTARIA 1218
Modestam., 15mart. Nicanorm., 5 apr. Odopp.conf.,7 febr.
Modeslinusep. m., 14Tebr. Nicasius ep. in. cum Quirino, etc., Odoep. conf.,26maii,
Modestusep. conf., 24 febr, 9 oct. Odoep , 30 jun.
Modestusm.. 2 oct. Nicasiustransi, 18el 23 jul. et 12dec Odoabb., 17, 18 el 19 nov.
Modestuset Festus, etc., 22 oct. Niceasep., 21 jun. Odradavirg , 8 nov.
Modoaldusep. trev., 12 maii; transi., Nicea virg., 29 aug. Odrasvirg., 4 nov.
15 et 26 air. Nicepltorusm , i9 febr., 5 el 6 mart., Odohicusep. conf., 4 jnl.
Modvrida virg., 9 sept. et 17 apr. Jdu'iius presb. tu., 24 jun.
Mog-iTiidoii ep. r-onf, 4 mart. Nicepborus patriarcha Constant., 13 Jdulfus cbnf., 12jun;
Mohalok• pisc.conf.26mari. mart. el 2 jun. Oelberlusm., 22oct.
Moisetus,17 febr. Niceasabbas, 3 apr. Oghauusep., 26 febr.
Molocuspp. conf.,25 jun. Nicetas, 28 maii. Olavusm., 29 jul.
Monimur.ilus abb , 8 aug. Nicelas m., lo sept. Oldericusaiias Udalricus,4 jun.
Momboluscl Odoc, 18nov. Nicetiusepisc, 19jan. Obveria virgo, 3 febr.
Monachusconf., 17oct. Nicetiuspp. conf.,8 lebr. Oliveriusm., 16jun:
Monach.in Sinaet Rbailhi, 14jan. N.ceiiuspp., 2 apr. Olla virg., 9 on.
Monanusconf., 1 mari. Nicetiuspp., Trev., 1 oct. Olympiades,25 ml..
Monasep. iransl., 12oct. Nicelus m. Gothus,23 maii. Olympiamalrona,12jan.
Monendabesabbas,2 mart. Niceluspresb.conf., 25 jun. Olyinpiasmatrnna, 24 febr.-
Mouicatranslata,9 apr. Nicelusm. Nicoriiech,12sept Oiynipiasni., 17 uiaft.
Monica,4 maiiei 28 apr Nicelusm., 2 aug. Olymptus cum Symphron.,4 dec.
Monichavirg., 21 jun. Nichaniiriism., 17jun. Oriesiruavirgo,27febr.
Monilorep. transi., 14jun. NicodeiitusRonce,21dec. Onesiimiscouf., 13 maii.
Monitorep. conf., 10nov. Nicolauspp., 6 dec. Onesimustransi. Suession-y30 dec.
Mononm.,18oct. Nicolausarchiep.,6dec Onesta virg., 11 oct.
Monlanusm,, 17 et 24febr. Nicolausep., 27 jun. Onesiphorus,6 sepl.
Montanusmon, rem., Il maii.; traBSl., Nicolausep. magniavuncul., 11 dec. Onesyphorusel Pbrphyrius,9 no*.
17 maii. Nicolausep. Mirens. ordinalus, 11et Onup'hiuserem., 11 iuîi:
Monulphiisep. conf.,16 jul. 16 jun.; transi., 9 et 50 maii, oc- Ouupbriuserem., 17 jun.-
Monulphuset GuuJulpbuStranslati, tavaS. NicolaiTolent; 17 sept. Opportunavirg., 22 apr.
10 aug. Nicolausde Tolent., 10 sept. Optaluset soc. min., 2 et 3 maii
Moraudusconf.,5 jnn.'el 31 jul. NicolausTolent. canooiz.,5 jun. Optatus cum Achario,27 nov.
Moltelogusabbas,26 mart. Nicolausppregr. apul., 30 maii. Or eremita, 29 mart.
Moveusabuas, 12ocl. Niioaus conf. in Missia,13 apr. OranusPp. conf., 27OCt.
Moyses,28 aug. Nioouut. et socii, 23 mart. Orbauusin., 4 apr.
Moysei.esm. monachus,7 febr. Ni. ostraitis ni, 25 uiarti Oriculuset socc mui., ISiwaVi
Mucianafortepro Viiiciana,11 Sept. Nie.rlusm,, 2 apr. Orieues ep., 20novi
Mungnniusepisc conf., 1 jan. Nigundisvirg. ignot.,23 apr. Orieus ep. conf., 14maii.-
Musavirgo, 2 apr. Nimpiiiset Satiirninus,5 sep. Orientas cp , 50 apr. et 1 maii.
Musca,etc., 17jun. Ninianiisep. conf.; 16 sepl. Orion, etc., 16 aug.
Museus presb,, 4 sept. Nitiisnusmonach.conl'.,16oct. Ormisdasconf., 6aug.
Mustiolavirg., 29 juii.; viii, 7 jul. NiVMidns I
ep. ai. .Vivardus, sept. Oiiosiensismon., 14uiali.
Muciusm. al. Maucius,2(Jet 21 maii. Niptinus conf.cum toc, 16niait. Orlrudis virg , 22 jun.
Mulus iieremila,10 apr. Nivitius,elc. mm., io iun Osannavirg., 25 aug.
Mutiusabb. antea lalro, 28maii. Nodgerusep. Leodieusis,2 apr. Os-gidavirg , 7 oct:
Muliuscumfilio,25maii. Nodeliiuisep. conf., 17ocl. Osia, 18 jan.
Myroum., 17 aug. Noe proph., 10 maii; egressns de] Osiihs, 3 jun.
N arca, 28 apr. Ositha virg. m.«4jiili.
Noitburgvirg., 51oct. Osilha virg. et m , 5 et 7 oct.
Naamaasal Naamaeinsep. conf.,2 nov. NoiniiiisJesn fpslivilas,15jan. Osiiianiiareg., 9 sept.
Naamalusep., 12ocl. Nonius ni.. 8 jul. O.smuiiiiuspp.,5 dec, transi,, 16jul.
Nabor, Félix, elc. mm., 8 maii.;Iran!., Nouiiiis couf, 8 jul. Ospitiuscoiif, 20 dec
12jul. Noiiintoliiîusep. conf., 16oct. Oswaldusarchiep ,i& febr.,50 apr. et
Narcissesep. m., 18mart. Noiuiavirg., 4 julii; élevai, cum aliis, 15 oct., transi, 15el3l apr.,20juo,i
Natalism. elc, 12jul. 2 maii. 8 el 9 ocl.
Nathanproph., 29aec Noiniosiusm., 26 jun. Oswaldusm., 4aug.
Natbarael episc, 9 nov. Nouunsusmon., 2sept. Oswinusm., 20 aug.
Nativitalisoclava D. N. J. C., 1 jan.; Norbp.rtns,6 juu. Olliuiaiusabb.et conf., 16 nov»
H
vigilianaiiv, B. il. V., 7 sept.; oc- Norberuis pp., jul. Ottom,. Maroch.,I6jau.
lava n'ativ.P- M. V., 15.sep. Notariusep., 10 nov. O.to Bânib.'ep., 30 juo.y 2 jul. et 4I
NaVabsel Concordiusrav., 15 dec. r-ovatiamis,PIC, m., 29 jun. oct., transi., 30 sepl.
Naviluspp. conf , 7 jul. Noveila m., 12apr. Jf
Nauiuproph., 1 et il dec. Novicavirg , 12 jun.
NaunielAbdias,24dec Ntiiiierianuspp., 5 jun. Pacliomiusmon, aller a magno., 14
Nazarius m., 28 jul ; inventas cUtt Numidicuspresb. ni., etc., 9 aug. maii.
15
aliis, dec; transi, 24dec. Nutneiiius conf., 21 ocl. Paciticns, 10 jul.
Nazarel C.elsireliquias,.6nov. Nuuciuscouf., lu oct. Pajnion, 27aug.
Nearcusm., 10 jan. Nunniusconf., 8 jul. Palatiuus m.. 22 febr.
Nechtaius m., 17 jun. Nutricius m., 4 nov. Palatiuuscum Sio, 50 itià'i.
NectariusAugustod.,13sppt. Ni' eas ep., 22 jun. Palalinus m., 10maris"
NeelariusVienn. en.. 5 maii Nymphavirg., lu nov. Paladinsep. 10 maii:
Nectariusep. qui et Nectar, 1 aug. O Palladiusconf., 11maii.
Nebemias el alii pp. Veleris Test., Pailadiusep. cont., 7 oct,
15 jul. Oeeanuscum soc. m., 18 sept. Pahiiaciusm , 7 dec.
Nemesius,25 jul. et 2 aug. Oclaviauusarchid. m., etc., 22 mari. Paluiaciuscum11 socc.Trev., fronts
Nemesiusdiac, 25 aug. Octavianiiserem., 2 sept. Pamphilianusm., 16et 17mart. '
Nemesiuscum Aminonio.,10sept. Cctaviusm., 20 ian. Painphilusm., 5 mart.
Neminiavirgo, 27inarl. Oclaviuset soc.Tbeb. taur., 21 nov. Painphilusep. Corlini,28 apr* \
Néon m., 20 oct. Oda, 23et 24oct. Pampliilusep. conf.,28 apr: ;
Neonasdiaconus,H mart. Oda liliare.g.Srot., 27 et 28noV. Painphilusep., 11 maii. t
Neopbisiavirg. m., 4 jan. Oda translata,9 jul. Parnbo abb, conf., 1 jul.
21
Neophytuscon., jan. Odalricus ep , 4 jul. Paiiimonal. Pambn,27 aug.
31
Neolus presb. conf, jul. Odgerus, 10sept. Pancratius m., 3 apr.
Neotuspresb. conf.,20oct. Odilia virg., 30 jun. Pancraliusm., 11maii.
8
Nestor, etc., jun. Odilia m.
virg. translata, jul.18 Pantaleon m. transi, 6 febr.
17
Nicander, jun. Odiha al.
virg. Olhilia, 13dec. Panlaleon m., 14et 19febr. et 17juL,
Nicanderabb. et sodd., 19 sept. Odiloconf., 2 nov. octava,4 aug., transi, 18febr.
Nicanderep., 4 nov. Odiloabb., 31 dec , 1 et 2 jan. Paiitamiam., 20 febr.
1319
Pantho, 30 jul.
Paulus papaconf.,27 jan.
Papa m. cum Sabine, 16 mart.
Paphnuliusabb. m. cum546, 28 apr
Paplinutiusabb., 29 nov.
Papias m., 6 mari.
Papias aller ni., 6 mart.
Papias pp., 17 maii.
Papirius diac. m., 15 apr.
Papiuusel Mansuetusepp., 1 dec.
Paragodasepisc, 1jan.
Paramonuset Philumenus,29 nov.
Parascevem., 24 jul.
Pardus episc,, 17oct.
Pardus m., 5 nov.
Paregoriusm., 18 febr.
Parisienses reliquise,4 dec.
Parthenius episc, 7 febr.
Panhenius m., Il febr.et 1 apr.
Partinusm., 1 apr.
Partions et soc, 17maii.
Pasclwsiavirg.m.,9 jan.
Paschasiusabbas,31 jan. et 1 febr.
Paschasiusepisc. c, 22 febr.
Paschasiusconf., 31 maii.
Passus, 21 dec.
Pastor m., 12jan.
Pastor m., 27,28, 29 et 30mart.
Pasior episc.m., 30mart.
Pasior episc.palat., 50 mart.
Pastor episc. conf., 1 apr.
Pastor'ep. cum24 Alexand.,50apr.
Pastor presb. conf., 26jul.
Palapius, 8dec.
Paternianusepisc, lO.jul.*
Palernianus episc.conl., 13 nov.
Paternus ejflsc.Ahrinc, 16 apr.
Paternus episc.conf., 24 sept.
Patiensepisc. conf.,8 jan.
Paliens ep., 11sept.
Patiens ep. Lugd., 12 sept.
Paliuianusconf.,10 jul.
Patricia m., 13mart.
Palriciusm., 5 apr.
Palricius ep. conf. transi., 10jun.
Palricius abb., 24 aug.
Palricius mart., 1 nov.
Patroclus episc.m., 51 jan.
Palroclusconf., 19 nov.
Patroclusm. adveul.9 dec.
Patrona, 27dec.
Patliniusm., 1 apr.
Pavacius,etc., epp., 24jul.
Pavaciusep., 23jul.
Paula virgo,26jan.
Paula, 26jan.
Paula m., 3 mart.
Paulillies, 13nov.
Paulinus episc, 11jan.
Paulinus diac. ni. coi, 4 maii.
PaulinusTrev. transi, 13maii.
Paulinus conf.,-.etc.,12jul.
Paulinus el Mainmelesmin., 16jul.
Paulinusep. couf.,14oct.
Paul aposlol.capiiisinven., 25febr.
Paulus pp., 10 oec.
Paulus m., 19 jan.
Paulusm., 29 jan.
Paulus m., 24 febr.
Paulus m., 12 apr.
Paulus m., 2 mart.
Paulus m., 23 mart.
Paulus m., 4 apr.
Paulusm., 13 apr.
Paulus m., 8 jul.
Paulus m., 23 jul.
Paulus m., 17aug.
Paulusva., 29 aug.
Paulus episc.m., 8 febr.
Paulus episc. mari., 3 nov.
Paulus ep. m., 10dec.
Paulusm. ep. transi, 21 maii. .
Paulus episc conf.,12et 22mart.
Pauluset Julius, 5 dec
Paulusel soc, 17maii.
Pauluset soc, 6 nov.
Pauluset Gregorius,19dec.
Paulus Simplex,18dec.
INDEX AD USUARDI AUCTARIA.
Paulus in occulta,,15dec.
Paulus abb. in Libya,17 apr.
Paulusconf.Trevirensis, 4 sept.
Paulus eremita, 16 febr.
Paulus ni., 18 febr.
Paulus, 18jun.
Paulus épis,depositus,8 febr.
Paurilia virg., 9 nov.
Pausam., 24 inarl.
Paxenlius m., 23 sept.
Paiuionm, 8 aug.
Peciuna virg., 24 jun.
Peclina, etc., virgg.mm., 24 jun.
Pega virg., 8 jan.
Peirus m., 5 mart.
Pelagia m., 4 maii.
Pelagia virg. va.,9 jun.
Pelagiaa s. Ih. couvers. 21dec.
Pelagia, 20oct.
Pelagiusm., 26 jun.
Pelagiusm., 28 aug.
Pelagius pp. couf., 28 aug.
Pellicanusm., 50jan.
Pênes m., 11 febr.
Pentagathusepisc.Vienn., apr.17
Peregrinus m., 18 maii.
Peregrinus al. Cetheus, 13 jun.
Peregrinus, 29 jul..
Peregrinus, 14 aug!
22
Peregrinustransi, elc, aug.
Pergenlina, 5 jun.
Perpétua m., 2 febr.
Perpétua, 4 aug.
4
Perpétua, nov.
Perpétua, 5 nov.
Perpetuus, ep., 4 nov.
Perpetuos ep., 26dec.
Perpetuus ep. Turon., 30 dec.
Petivius,Gregorius, 5 maii.
Petiouius episc.conf., 4 ocl.
Pelrosia m., 29jan.
Pelrus, 14 jul.
Petrus m., 6 jan.
et
Pétri Paulidedic. basilic, 18nov. Placidus ep., 7 maii.
Pétri et Pauli anticip.octav., 5 jul.
Petrus m., 12jan.
Peirus m., 6 jan.
Petrus ni., 21 febr.
Pelrus m., 23 febr.
Pelrus m., 15 mart.
Petrus m., 26el 27mart.
Pelrus martyrtransi, 7 maii.
Petrus Coeleslinus pp., 19 et 20 maii, Podins episc. Florent., 28 maii.
iransl., 15 febr.
Petr. aposloliGaleuse,16jan.
Petrus, successusel 24, 9 dec.
Petrus Faverius Carthus.,29 apr.
1
Pelrus Alexandr,episcop., sept.
Petrus Alexandr.épis, m., 26 uov.
Pelrus diac. couf., 18 apr.
Petrus Lulzenb., 13 jul.
Petrus canon,reg., 19dec.
Petrus abbas, 14 mari.
Pelrus episc, 26mart.
Petrus episc conf..10 sept.
Petrus m. llispal, 9 oct.
Peirus Carceranusm., 25 febr.
Petrus Asceia, 11jan.
Pelrus Chrysogonconf., 4 sept.
Pelrus episc Bellaîvall.*8 maii.
Pelrus Thomasiuspalriarcha,6 jan.
Petrus m. ord praed.28 el 29 apr.
Pelrus episc.met., 27 sept.
Pelrus Athonilus,12 jun.
Petrus episc.Ravenu., 50 uov., 1 et 2 Poniianuscum Primentio, 2 dec.
dec.
Pelrus ni. maroch.,16jan.
Pharaildis virg., 4 et 5 jan.
Pharaildisvirg., 5 jan.
Pharaildisvirg., 15jun.
Pharo episc conf.,27oct.
Philastriusepisc, 18jul.
Philibertus, 7 apr.
Philibert, ab. fortePlacidus,6 maii.
Philibertusabb., 19 aug.
Philippianusm , 50 jan.
Philippusm., 9 mart.
Philippusm., 9 et 10mart.
1320
Philippusmart., 51oct.
PhilippusAgyren. 12maii.
Philippusm., elc.,,lo et 16jul.
Philippusconf, 16 aug.
Philippusepisc Yieiin.,28 nov.
Philippusaposlolusvocal., 28 febr.
ejus Bracuiiimtransi, 2 mart.
Philippuspresb,, 5 maii.
Philippusep. Corliuae,8 oct.
Philippusep. el soc mm., 22 apr.
Pliilogonius,20 dec.
Philoiiusepisc.m., 10 el 11mart.
Philopiusm., 30mart.
Philoromusepisc.m., 11 mart.
Philumenuscum Paramono,29n0V.
Phocasrelatus, 22 jul.
Phocas et soc. epp., 21dec.
Phlorus m., 13aug.
Pholinuset soc., 2 sept.
Puoliusm., 12 aug.
Pia m., 19 jan.
Piammonseu Pyaminon,27 aug.
Pialus Caruot.ignotus,1 oct.
Pictus, 4 jun.
Pigmeniuspresb. m., 18 mart.
Pigmenius ep. conf., 2 nov.
Pigmenius el alii mm., 2dec.
Pimeniusm., 18 febr.
Pimolusal. Primolus, 22 apr.
Pinuciuset alii Romse,2 dec.
Pion m., 14mart.
Pionius m., 12mart.
Piperïon m., 11mart.
Pippinusdux, 21febr.
Pirminiusep., 5 nov.
Pislis etc., mm., 25 jun.
Pislis, Elpis, etc. 50 sept.
Pius pp., 11 jul.
Placiduset Beued., 6 maii.
Placi.liusabb. Augustod.',6 maii.
Placçria, 20 jul.
Placidia virg., 15 oct.
Placidus et Athanas.,11 oct.
Placiduscum Sosio,29 sept.
Placilla, 14 ocl.
Plato forteIvo, 10jun.
Platom.,22sept.
Plato mart., 14nov.
Plato m., 14dec.
Plechelmusconf., 18jul.
Plesus m., 16febr.
Polisiuset socc, 7 nov.
Pollio m., 20 mart.
Pollioet soc. m.., 29 maii.
Polieuclusin., 10,12 et 16jan.
Policarpusepisc, 1 jan.
Policarpusprès, cont., 25 febr.
Policarp.ep. cum 12 mm., 23 febr.
Policarpuspresb. conf., 24 febr.; ad-
ventus reliq.Policar.,etc., 4 jul.
Policarpusep. conf., 26oct.
Policarpusel Theodosius Anlioch.,7
dec
Policratesep-, 26 oct.
Polichrouiusm., 20 jan.
Polo routusin., 1 mart.
Poma Virg.,27 juo.
Pontianavirg., dec.
Ponticus m., 31 jan.
Poniianusdiac. m., 9 mart.
Pontianusdiac, 5 apr.
Poniianusm., 2 dec
Poniianusconf.,31 jan.
Ponlinusin., 18 aug.
Pontranusm., 14 jan.
Poplianuset socc, l nov.
Poppoabbas, 25 jan.
Poppoep. conf., 16 juo.
Porcariusabb., 12 aug.
Porcana virg. m., 8 oct.
Porciauuscon essor, 23et 24nov.
Porphinusarchiep,26 febr.
Porptiiriusel Ouesiphorus,9 nov.
Porphiriusmil. a Cathar.coavers., %\.
nov.
 1321 INDEX AD USUARDI AUCTARIA. .ïr>2?
•Pofiiupculatfedicata,2 aug.- ; Prudenliusepisc conf.,:6apr.- - -..'.,- Raphillusep.. 18 jul.
Portas m>,51 mart. Prudenlius,29apr. .. .•-....- Rasipusm,, 25 jul. ....
l'osennussaceTd,,17 jun: •"..---. Prudentiusm. excepl., 7_oct.. 25
Baveiinus, jul.
Posseniusallai PossennussacerqV,17 Publia, 8 jun. '. '-".- Baymundtisconfï,6 jan. . ,.-:,
jun. Publius 31
conf., jan. ."' Becbllectiô festivilatis heataî Majiaf
Posuina.a/'asPusinnav., 24 maii:. Publius m., 27 jan. virginis, l.sept. ..- -,
Possessorep., 4 dec ' l'uhlius, 1febr. .,* Bedemptam., 7 mart. , . ,
Potamonetsoc, 18maii. --Publius ni., 18febr. Redemptnsep. conf.. 8 apr.
Potamiavirg., 31aug. Publius m., etc., 7 jul. Begenfledisvirgo, 20nov:
Potentinusm., 18jun. Publius et Maurilius,15nov. lièges 1resColon,transi, 25 jul, i,
Potentinuset socc mm.transi., 1 jan. Pueri Babylonici,15dec. Begriisidisvirgo, 6 maii. -
Potentinusconf., 18aug. Pulcronluset'alii episc, 4 maii Regîna virgo,20 jun. et.12 sept ; ele.-
13
Potentianus, aug. Pupillusm., 28febr. vala, 17 mart. - , . ;
Potentianns cum. Sabinian., 30 dec. PnrificatiobealoeMariae virginis, 2 febr. . Regenfridusm., 17 sept.:
transi," 19 oct. •. - Octava purificationisbeatae Marias 2 Regiswi.ndisvirgom., 15'jul. ,
Potitus m., 6 sept. virginis,9 febr, Regnabertasm., 15 jun. . .
20
Politus, aug. Pusinna virg., 23 apr,; Iranslatio, 24i Regnildisvirgo m.tilmsRainel, 16jul.
Potitus m., 1."an. jan. Begulusepisc coiff.,8 mart.
Politus m., 13 jan. Piamonabbaset conf.,14 nov. Regulusconf.Silvanecl alias translat:,
Potitusm., 22jan. . 22 et 23 apr.
Poclocuscorif.,4jun. Q BeguJus.ep.et m., 1 sept.' -
Proecnrdiuspresb.m., 1 febr. Quadralusep., 21 aug. Relindisvirgo, 6 febr: et 22 mart.
Prasenlalio B. V: M.,21 nov. Quartinusm., 18mart. Bemaclusepisc, 3 Sept.; translatio
Prastabilis et Félix, 15 maii. Quielberga m,, 10 jul. •35jun.- ,.-•' -.
Praelextatusepiscop.m., 24febr. Quilianusconf.,4 nov, Bembertusarchiep.!4 febr. - .-'..' ":
Papinius et Mansuelus epp, mm., 27j Quinibertus conf., 18maii. Remediuset socii, 15jan. et 1 oct'.-'i
nov. Quindecimauxiliatores,8.aug.
Primianuset Firmianus,15 et 51maii. Quintianusva.,i apr. - Remigius,1 ocl.; translatio,lf.maii • ^
Bemundus 1
conl.; "jan: :•
Pr.imeniiuset Pontiahus, al.'Primiti-! Quinlianuspresb, ni., 16jun. Renatos 6 oct • - : .''> -
vns, etc., 2 dec .-: Quintianus presb. alias Iransl., 14 jun. couf.,
Primitivavirg., 25 jul. Quintianusm., 1 jul.. Renatus ep. conf., 12 nov; translat:
29 dec; relatas, 12 -• r-
Primitivusm., 24febr. Quinlianusep. conf.,13 nov, . -', ",' ' apr-
Renobertus ep. Baioc, 23 apr. et If
Primitivusm., 2 mart. Quintillusep. m., 8 mari. - , •"
Primitivus, etc., 1 aug. Quintinus mart. invent., 3 jan. et2 Ijun. maii; transi,-5 sept:- " -
Primitivuscum Secundo, Hispan., 27 ' Qujnlinns ep., 30 mart. Reparatavirgo, 8, 9 et ii oct.
nov. Quintinusm., 1 apr. Rppositus,29 aug. - . .... "-...^-iii^.
Primina virg., 9 oct. Quintinusep. conf.,S sept. - Respiciuset Triphon.mm.^'12|Î6("ipS^
Quintinusm. Turon., 4 oct. Restituta virgo, 15 jan.- #y>'^-L*i(«»
Primus-m.,S-jàn." Rpstitutavirgo m. Sorapy^J'^aiii.y^v
T'rimuset soc mm., 11 maii..; Quintusm., 9 et 19jan. Restitulus ep couf., 7 ribv^/ A ';^7^
Primus, 21jun: .-...;< Quinlusm., 17 mari.
Primus el soc. mm;Afr. .148,29 maii., Quintusta., 5 apr. Reslitutus, etc.-,10 ion.ftÇpî' -v ':j:-?f
•,Priniuset soci 2 et 3-oct.' Quintusm., etc., 28et 29ocl. ResurrcelioD. N.,"27nîsrlv'.".><---•/'J
Primus et Felic-,6 oct.= Quinluset sociimm., 18dec Retic'ius conf.-ep.,55 jnl.-i?r'ïx?;ir!i^*;
Primus, Ca3sarius<et alii 10, 4hov. '
Quiriacam., 21 aug. - ReveifHiims presb. et cohfj.yM'SiîPÏX^
Primuset socc.8 nov; - '
.-'-• Quiriacus in., 12 febr.. , Revocata m., 6 et 7 febr. *-=- ---i^
Pri-ijjs Pauli iàg-ressusiaurîjem ro- 'Qmriacuspresb., 6 mart. '., ..-.- Rpxïuset Hermès,-18oct.
mam,*Bjul. '.'•-- -~ - 'Quiriacusm., 17 mart. et.Bàpr..., Reynoldusm., 7 jan.
Prîmnsconf.,,8jul. : .- 'Quiriacusalias Judas, 30 apr,: • Reyneriussoh'anus, Il arr
Principiusconf: elevatus,.1jul. 'Quiriacus,etc., 12 maii. Bhetores50, 14 no\
Principius episp., 16 septembr. 'Quiriacusva*,17 jun. Bichardisvirgo, 19 ans et 18 se| I
Principiusep. Suess., 25 sept. 'Quiriacusep. m. translatas, 8 aug.. Bichardusrex, 4 et 7 febr
Priscilla, 16 jan. - - 'Quiriacus,.etc., 12 aug; .. Bichardusepisc ,3apr , transi ,16JUII
Priscus m., 7 jun. - - I
Quiriacus, 22 aug. . . Bicharius presb. conf ,25 apr , 8 <i
" ~
~{Quiriacus presb. 16 oct.; transi , 9 ocl ; rel , 5 jun
Priscusep. conf.,15jun. ' conf.alias translat.,
PriScus-m.,16 oct. 20 sept. Bictrudis, 12man; Mgtln, 11mau • 27
Priscus conf:,20 oct. I
Quiriacus ap. etm., 20 sept. et 31 oct., ele\ala, 7 lebr octava
Privatulam.; 2 febr. (
Quinicus Cyricusep. alias Quiriacuset 14 febr.
Privàtasm.,.18 aug. ' Quirinus,15 apr. ..---,., Rigoberlus archiep Remens , 4 et ?
Privatusm., 17oct. i i- Quiricus < m., 15jul,. _ -.-,-..... jan.; tràiisl , 14 jun
Prôbâ virg., 5 sept,, transi., 28 apri (
Quiricusep. m., 8 '*
aug. -.•-,' Bigomeruspresb conf, 21 aug
Probale et Midaris,lOmaii; ' !-- Quirillus, ( 8 mart. \ s.-,.. ,:.;,, Ripsimeîèg ,26 sejt
Probatasrt', Privâtes,,5"jun.v -. Quirillus
< et sdciï;mni,^j9maii. Bixa regina Hnngariae,20mart
Probusepisc, ISmart. -''- (
Quiçin,us m,, 26 et 5Ô,:ma.M. él3jun. -. Robertusabbas Cislercien.alias trans
Probus ni., 25mart. '"•'•.*. ?• (
Quirinus m. elevatus,e.tc.,"2Ô apr. . lat.,' 29 apr
Probu'siii., 4 aprii .•--- --:/-." Quirinus ( et ,12socii,30àpr,, , Robertus abbascasipDei, 24 apr
Probus ep. conf.,10 et il nov:-
• - (
Quirinusgfi., 30 apr,. .... .. .^.-. Boberlns puer m , 24 apr.
Processuscouf., 7 jul. . '; . QnirioiTribuniteljquiienov.,50 apr: Bobertiiçconf, lo7 maii
C
Procopiusdecâpolita,27 febr. . Quirinus
C el Evagr.,32 oçf. -.....,..- Robertusabbis, jun.
Procopiusabb. conf.,4jul> -. Qaîrinus
( presb. m., 20pct, ' - '..'..".. Robertusconf, 18 jun
Proculusm., 14febr.- ...;•::« C
Ouiriolus m., .3.marb , Robuslianusm , 31 aug
Proculuset Ammôn.-l'maii.-"' ' C
Quiteria-virgo^m.,22maii. , Roc.bus,16 àug
Proculusep. m., Ujunu- :. '•. -. - "' Rodulphusep conf, 21jun.
Proculusm., 5 jun. , -.<•-•. -.- ;... .'.." '$'... ..':'..: Boga.ll noi
Proculusni.et socc.,iOoct^ ';'. J
Bacheluxor Jacobi,.30sept.... . RogatianuSm.,23 febr et 12 dec
Proculusepiv20nûv. . . ' • . Radberlus,
I ep. conf.,23sept.7 ,." J Rogationuspresb Tebciss, 300"l
Proculuspresb:Naïhi, 2dec. '.- : I
Badbodus,25jun.; .iransjatio,ibid.' ^ Rogatusepisc, 8 mart
Proçulus.ep.Veron., 9 dec- B
Badbodo ep. Traject.. 29nov.-. .". Bogaïusm., 7, 9,17 et 18 mirt.
Prodocusdiacori^29apr...- S
Radegundisvirgo, 3 febr.et .12 aug. ; Bogatus,etç , mm , 10 jun
Prosdos'miis,7 nov. .-.''•-' F
Badulphusep, conf.,26 jun. '. ;, Rogatus,6 oct
Prosper, 25et=26jun. • I
Kagenfledis fl/ia*"BainTr., etc., -B.oc.t-TRogatuset socii,7 et 8 nov.
Prosperepisc.conf.,29 jul. elevata, 2 sept;,relata, Ujuh. Bogeriusord. min 4im
Prosper episc. Régien.-rt'ifls
' ' translat., J
Badfridusei-'iValdefriu'us..mm., 3 dec. Roiandusm-.,19 pin
24et 25 nov. . . . , -s.-. B Ragnobertus:ep. conf., 25 mari,, ad- Rblëhdavirgo, 13mau.
Prolhasivis"èpisc.>_Medioij-2i nov.
- ventùs, S bel. "_.-•.'' Romanavirgo 22 febr
' Prothiis m., 14;jun. -J.' .. I
Ragomerus ep, Meld,, 28maii. Romanusmomehus,31mart
Prolus et Janoarius,27 ocl, - - H
Ragnulfusva., 9 nov. , Romjnusm. Autiss, b mau
Prologenes,22 jnh : - .
_. -,. -. R
Ranerius,17jun.'" _ '..'-_.. Romàniis.mo l acbus, 21 mau
Prudenliusep. in Hispan.", 28 apr. R
Raphaëlarchang",6oc!.etnov,29dec. Koliiaiibsm , 6 apr
PATHOL. CXXIV. k?
 1523 INDÇX AD USUARDIAUCTARIA. . 1323
Bomanusep. conf.,23oct.; translat,, " * " ' Salviusm. elevatus,15oct. Senochabbasconf.,24oct.
15febr. Salviusep. conf.,28ocl. Septem fraties dormientes, 27 jun^,
Bomanusepisc conl'.,17jun.; Iransl., Saluslianuset sociimm., 27 maii. 10aug., 4 et 12nov.
ibidem. Sambariavirgo m. trausl., 19 jul, Scpleni liliiSymiihorosse, 27 juu.
Bomanusconf.
' 22maii. Senoncn. alias transi, Samforusm., 18mart. Septîniuset:Socii,18apr.
Sàmmonuset Emeritus,12dec Sepliniinus,etc., mm., 28 aug. . .
BomanusMelodius,1 oct. Samonel socc, 20 nov. Sequalius.forVe pro Sequanus,lâsept.
Romanusep. m., 6 oct. Samoraet socc,mm.,21 nov. Seraphïa virgo,29jul, ,
Romanuspresb., 31 oct, Sampson,27 pin. Serapja, etc., 31jul. .
20
Bomaricus, aug., nov., 22 8 dec. Samson 28
ep.conf., etc., jul. Seraphina, 2J jul.
Romaricusel socii585, 22 sepl.;-ele Samuelproph.,21)aug. Serapionm., 244ebr.
vat., 13nov. < Sanascla 4
presb., febr. Serapion-ep.,9 jul. .
Ronmaldusabbas, I9jùn; Sanctiaiiuset socc.mm.; 6sept. Serapion monachus,13jul.
Rnmulavirgo, 24 jun. Sanctinuset Anlonius,22 maii. Serapion,elc, 12sept..
Romuldusconf., 5 nov. Sanctinus ep. Meld., 22 sepl. jSerenà m., aldebr.
Bomulusni., 25, 24et 27ttart. "Sanctinusep. conf., 11el 12oct. Serenavirgo transi, 25jul. '
Bomulusel socc.mm., 6 jul. Sanclorumomniumoclava,8 nov. Sereiietusconf.,21jul.
Romulusconf.,25dec. Sanciuluspresb., 15 dec Serenus abbas,23 febr.
Rosa Viterbiensis,4 sept. Sandradusabbas, 24 aug. Setenus m.,lt3 et 17mart.
Bosavirgo, 27 sept. Sara virgom., 24 apr. Serenus conf.,3 maii. ;
Rosiusep. in S. Soph.Ben., 16 maii. Sariuspresb. Cameracensis,23 nov. Serenus, etc., 28 jun.
Bosulavirgo cumaliis 4, 15maii. Sator;29 aug. Sergius papa,8 et 9 sept.
Rothildisregina, 1 sept. Saturninavirgo,20maii et 15dec Sergius etBacchus,.23sept.
Botnlandusalfas Bnlandusm., 16jun. Salurninuscum sociis, 18 et 27 jan., Sèrotinusm.,26 mari.
BoiulphusLoculaliasBotulphus,l7jun. 22 mart., 16oct. et 29 nov. Servauusep. conf.,1 jul:
lliifianuset socc:mm., 16nov. Salurninusm., 19 jan. Seryatiusep. c. transi., 7 jun.
Ruli.nivirgo,-28 lebr. Salurninusm. presb., 11febr. Serviliann-s cum Sulpitio,25maii.
Ruiinam",6 apr. Salurninusm., 6, 7,11,15 el21 febr.', Serviliusm., 3 jun.
Bufinianusep. conf., 1 aug. 5, 6, 24,26,27 el 29 mart., 1 el 10 Servilusm:, 17mart.
Rufinianus, 1 7oct. apr., 2 et 16 jun. el 30oct. Servulusin., 21febr.
Bulinusconf., 19 aug. Salurninuscum Sirico,'26nov. Serviihism0 24 maii.
Buflnnscum Viclore,26 maii. SaturniiiuscumBaSileo,27 nav. Sevardiusabbas, 1 mart,
Bulinusm, 12 febr., 22 jun. et 30 jul. Salurninusép.-ToIos.,5 dec. Sevelius et Theophanlus,forle ficlr
Bulinusep. conf.,24 aug. et
Salurninus CrelestinUs, 51'dec. nomina,20 apr^
Bufulusm.;,i jun. Salurnusm:, 7 mart. Sevenda forte pro Phoebe,3 sept.-
Bufuscum Agabo,8 apr. Saturusm., 9 el 27 jan,, Sel'7' mart. Severa, etc., 5 jun..;
Bufuset Agalymbriusepp., 11maii. Satirusfralr. Ambr., 18 sept. Severa virgom., 25 jun.
et
Bufusm., 3 apr. 27 aug. Satirusm., 17el 18 mari. Severa virgo,19-ei'-JO jul.
Bufusep. conf,27 aug., 7 et 14 nov; Saturusel Calixtus,.12oct. Severianusepisc, 24jan. .et 1 febr;-
Bufus,etc., 27 nov,, 16et 23dec. Savinavirgo, 29 jàn. Severianusm., 9 sepl.
Bumbçrlusep. conf.,11 jun. Savina,50 aug. Severinamalrona,5 maii.
Rumphariuspp., nov. 18 Savina et S
Savinianus, sept.f -SeverinusCoiif:,-:5.-jan.
Bumoldusep. m., 24 jun, et 1 jul., 18 Savinianûsm., 24 jan., 1 el'50âug." : Severinusep|sc, i7.jul.; ord„ 12 maii,
et 27 oct.; transi, 4 jul. Savinianuset socc; transi.-;
" 19ocl: .
transi, fr-oclv/..:.'..
Buperlusep. conf., 27mart. Sayinnsep.,9febr. SeverinusConf.,-18 jul.-
Rutpertusep. alias transi, 24 sept. Savinus, 11 jul. Severinus,2 aug.-... .
Russor,etc., mm..21 aug. Savinus ep, conf.^ 10-dec. Severinus episc.m.,.24 oct.
Buslicusconf.,8 jan. Sauma;fortepr« Verena, sept. 1 Severinusep. conf.,21, 2"!el' .- SOoct.
Rusticusép. Lugd., 25 apr Scanisolajuspro Stanisi'aus,8 maii. 2
Severinus, nov, ;
Buslicusni., 9 aug. Scariola virgo, 6 jun. Severinus,etsociimm.-Vienn.,21nov
et
Buslicnsep., 19 jul. 24 sept.. Scholaslica 11
virgotranslata, jul. Severinusmon. Paris:;'27 nov..- •
Buslicus,15 jul. et 14 ocl. Schyiinusep.'cônf.; 12 oct. Severiusep. conf., 1 febr. '
Rutilam:, 2 jan. Scoptlioarcliipr. conf.,3 oct. Severiusconf., 18sept.
Bululusm., 18, 23 et 24lebr. Scubilius m„ 14 jun. Severusconf.,1 jan.
SebalduScoiif:,19 aug. Severus ep. couf., 13et 29 jan., 1 e'
'..:.. "'.'s . Sebaslia,etc., mm., 5 jul. 15 fem\, 20 jul., 1 aug.,15,22, 27
Sabaudusep. Trev., 26 nov. Sebastianusm., 16 febr: el 9 mart. ocl. et 6 nov.
SabasGolhusm., 12apr. 'SebastianusevGreg.transi.,'8dec. Severus episc.conf.,18feb.
Sàlibasni. dux exërçit., 2i.apr. . SebastianusIransl.,9 dec. Severuspresb. conf.transi., 50 jun.
Sabasseu Sabbasabbas, 5 dec. . Secundanuscouf.,16nov. Severus abb., 25 aug.
Sabbaiiûs,cumTropû. et Dorym.,19 Secundarius i m., 1 jun. Severusel Dorolbeus,mm., 24,oct.
sept. Secundellusconf.,1 aug. Severusm., 8 aug. et 24'oct. ;
Sabianusm., 20mart. Secundiam.,2Hebr.' Severus ai. Stueruseonf.i47 nov.
Sabinianuset Pdientianus,50 dec Secundianus,etc.",transi., Sang. Severuspresb.iconf.,15feb.et,18nov.'
Sabinavirgo,25 jan. Secundinusm., 18 febr. transi., 50 jun..
Sabinusm., 15 jan. Secundinus m., 6 maii. Sexburgisregina el abb., 8 apr.
Sabinusep., 17jan,, 9 et .17febr. Secundinusep. altos Secund., mail. Sexburga,6 jul. -,
6
Sabinusm., 13, 16et 23 mart. Secundinusm- cum Feli'ciss.,'13 sept. Siagrius,10 apr.
conf., 11 jul. Secundinuset socc, 17 nov. Siagriusepisc., 11
- Sabinus apr.
Sabinusep. Spol.m.,-7dec. . . Secundolani:, mart. 2 Siliertinusconf.,2 jul.
Sabinusep. Placent., 11dec. Secundolusm,, Ï0 mart. Sichariâdeo sac, 2 feb.
Sacerdotes15, 31 jau. ... ( Secundus m;, i jan., 30 mart., i'àpr. Sichariusm.,2maii.
Sacerdosep., 4 maii. et 8aug. Siciusconf., 14 jun.
Sacerdosep. Lugd.,-12sept. Secundusepùsc.'çonf..2.5 maii. Siensm., 9 mart. - -
Sadolhep. cum 128,20febr Secunduset Prïmitjvus.,27 nov. Sicus et Palatinusmm., 30maii.
Sagaria virgo, 2 febr. Securiuset sociimm.,2 dec. Sidrac, Misacet AbdenagOi 24 apr.
Sagarisep. m., 14 mari. Securuset soçtimm.,-30dec Sidroniusrii., 15maiiet" 3 jul.
Salabergaabbas,22sept. Secotar m.4,13 apr. Sidroniusep., 23 aug:
Salomeel MariaJacobi,25 mail. Segolena,ïi jul. Sitfridusep. conf.;27 nov.
Salomonm.( 28-sepl. Seinavusabbas,8 mart. Sigeberlusconfessor,! febr. ,.•.': .-;'
Salomya,26 nov. SenibreS24, 18 sept: Sigebertus ep. conf.lTansl.,50jun.j
S»ltanusm. cumsociis,6 jan. Seoardusabbas;-1mart- Sigefridusepisc.conL,16 15febr.
Salvatorisdedicaiïo,17jan. et 9 nov. Senator, Vialor,etc., mm., 4 sept. Sigfridusepisc.conf.;feb.feb. l
Salvatorm., 7 apr, Senaioret socc.nim., 24 ocu; transi, Sigoepisc conf., 10
Salviavirgo,9jul. 15jul. Sigonpro:Sequ'anû's, 19 sept :
Salviusep. Amb.,Il jàn.. Sendoniisienses mm^ 2 jùn. Signuspresb., 19 sept. " .'
Salviusep, m.,;26jun. et 10sept. Senerolus 23
m., l'ebr.j Sdoenusm., 2 jàn. '.
Salvius«i Superiustransi, 7 sept. Senerthus 4
ep., apr. . Silasapost,,28 nov. -;"
1525;
Silvanusm., 18 febr., 8 et 9marl. et 12 SùsllieneSi11 jun-,
apr. et 16'oct".
Silvanusep. m.,'3 maii.
e tc., 3
Silvanus, jun.
Si vanusep. Nazareth.,22 sept.
Silvanus,abb.in Scythi,22 sept.
Silvanuset socc. mart., 17oct.
Silvanusconf-cumsoc, 22 sept.
Silvatusfortepro Silvanus,2* sept.
Silveriuspp. m., 19 et 20 jun.•
Silvester Reomensis,15 apr.
Silvinnsepisc.26 ian. el 15feb.
Silvinuset Valentinus,10dec.
Silviusepisc, 15febr.
Silviusetc.invent. Tolos», 7'oct.
Simeoninvent., 9 jan..
Simeonepisc,cont, 16febr.
Simeonep. conf.transi., 25oct.
Simeonarchiep,, 24 mart.
Simeon,.1 ion.
SimeonstyMla,26 jul.
Simeoneremita, 26jul.
Simeonsalus,i et 21'jul:
Simeonmon.conf.,.30sept.
Simeonabbas,25mart.
Similinuscum Justino, 17 sept.
Simeonmetaphrastes,27nov.
Simeonqui Dominumoblulit,5 jan.
SimeonreclususTrev., 1 dec.
Simonpuer m., 24 el 50 maru
Simonord. carm.,16 maii:
Simon,4 aug.
Simonel Judas, 27 oct.
Simperlusep., 13oct.
Siinpliciolaet Galla,4 sept.
Simplicianusep. con.,. 25 et 27 aug.
Simplicidesépis..conf.,11feb.
Simpliciusni., 12feb.
Simpliciusconf.,1 mart.
Simpliciuspapa,2 et 3 mart:
Simpliciusel soc.68,1 maii.
Simpliciuspresb., 15maii.
Simplicinsep. conf., 24 juu.
Simplicius,16aug.
Simplicius«p., 19nov.
Simpliciusel socc, 16dée.
Sindanusepisc:,vijan.
Siridonepisc, 2 jan.
Sindonvel sudariumChristi, 4 maii. SuU'ragianus,27 ocl.
Sinesiusm.. 4 jan.
Sihestisiu..'23fébr.
Sindulfiisconf,20oct.
Sihdnlfusel Viclorconf.,2ioct.
Sindulfusep. c, 10dec;;lransl., 3jun. Suilbergainclusa,
Sirenusmonachusm.,.23febr,
Siricuspapam.,22febr,
Siricusep. fiomaé,26 nov.
Siricuset Salurninus,26 nov.
Sirinusm., 10,mart.
Sirus m., 5 mart.
Sirns ï'ricinem transi;, 17maii.
Sirus ep. conf.,6 jul.
Sisiiiniusm, translatas,15 aug.
Sisiiiniusep., 14 feb, et 29 nov. -.
Sixtus Ill.pàpam.,.28 mari.
Sixtus m.; 5 âpr.
Sixtus, 5 et 6 aug.
Sixtus et Siuiciusepp., 1 sept.
Sixtusel Apollonius,,23dec. .
Socioctus,29oct.
Solemnisep.,24, 25et 29 sept.
Soliniavirgo, 11 febr.
Solina.virg,,7 oct.
Solusconf.aL Solas,3dec..
Solutorm., 20 jan. et 26xhaii;..
Sominavirgo, 23 jan. '"'
Sophia;dedicatio,15febr. ' " SynPrVus
Sophiavirg.m.,29-mart.' .'
Sophiaep.,.1.5maii..' V
Sophiâivid.,10niaiièi30 sept;
Sophonîaspresb., 18 maii.
Sophoniasproph.,5 dec.
Sophroniuspàtriarchà, 11 mari»
Sozautes,7 sejit.
Sorenlusm., 19 mart.,
Soris conf.,2 febr.
SosiuscumPlacido,.29sept;
INDEX AD USUARDI AUCTARIA. 132G
SyhisPapien., 8 et 9 dëc.
Sosthenes et Victor,,ac. mm., 49, Sysajiisep. conf.,7 oct.
16 sept. Syslus,24jùn.
Solher pp., 21 et 22 apr. et 22 maii. Swithunusep.,,2jul. el 30 oct.; transi,,
Sother m., 2 febr. IbjùL .
Sotherisvirg. m., 6 febr. et 12 maii. Swilblnusep., 30 oct.
Spanusm. al: Speranus,.25;oct.. T
Spargusm. cumvict., 3 oct,
Spaïusm., 25oct. Tacîanusm., 27febr.
Spéciosavirg., 18'mart., H jul; et .18 Tadvvinusepisc,conf;,50 jul. ... r
" oct. Talaricanusepisc, 50oct. ,
Tamniarusepisc. conf.,15 opt.
Speranusm. ai. Spanus,25oct.
Spesalibi, 26dec. -. Tarabatavirg., 9 febr.
1
Spinulusc, nov.;transi., IL jun. Tarasinsepisc, 25 febr,
Spiridionepisc, 2 jan. Taracusm'.,25 mart, et « apr.
15 maii. Tarr'atiscent'.,17 sept. r ..
Spintns s. adveul., Tarsillaainitas. Gregorii,,21dec.
23
Stabilisconf., sept.
Stachysel socc, 31oct. Tarsiciusm., 15 aug.
SlaclenuSconf.,28 sept. Tarsiliusm., 5 aug.
Slanislausm. episc. Cracoviënsis,11 Tsirsiliusin , 51jan. j -,
Tarlranusvel Tauranus,2 mart.
apr.; transi,827 sept. . .
Slanislausm:, maii. Tallianam., 12 jan.
Slaliauusm., 7 febr. 'faucha al. Auchav. m., 10 oct.
Stephna v. m., 14maii. Taurinusinventas, 5sept.
Stepbanis, H nov. Taxiuset Hermès, 17oct.
Slephanusm., i el 2 jan. et 11jul. Taisis, 28 aug.
Slephanusabbas, 15febr. Tecla virg., 22 feb., 1 et li jun. et 25
Slephanusdiac, 15fébr. jul, 18iiov.el 20 dec.,
Stephanusep. conf.,15.febr. Tecla abb. in Br.it.,28 sept.
Slephanusihaumaturgtis,28 mârt. Tecla et'Valenrihus,17nov.
Slephanuspapa IX, 29 mart. Teclecliildisvirg. abb ,10 oct.
Stephanuscuin Castore,27 apr. Tedgnasabbas, 2 mart.
Slephanustransi., 6 el 7 maii, item 28 Telannsabbas.9 jan.
maii, ejus commem.,19juii. Tenestinavirg , 21 aug.
Stephanus,20 aug. Te-Pltliaiiusepisc m., 30 aug.
Slephanus rex conf.,20 aug. Terentiànûs episc et ni., ïi sept,
StephanusPp., 7 sept. 'ferpntianus episc, 1 sept.
Slepliauusjunior,28 nov. Tereutius m. et soc, 10 apr. et 28oct.
Stephanuspresb, conf, 20nov. Terpiitiusra., 2 sept.
Stephanusinclusus,20uov. Terentiusm. cum Fident., 27 sept.
Sterlio, 21 jul. Terenlius episc conf., 28 el 29 oct.;
StolaB. M. V. deposita,2 jul. transi, 16maii.
Slraton, etc., mm,, 15 aug. Termauusepisc conf., 12jun.
Stratonicusm., 15 jan. Terliana el 5 lil. convers.,5 mart.
SlTominiusep. conf., 16jun. Tertiillinuspresb. m., 31jul.
Starmis abb., 17dec. '."... Terliillinusm.',50jul.
Successusm., 19 jan., 27 mart. et 4 Telbaldusconf., 1 jul.
apr. Teuderius conf. al. Theudericus.,29
Successuset 24, 9 dec. oct.
Teufredusdiao»,6 jul.
Suirronus,etc., 7 aug. Teillianusconf-,9 febr.
Suibertusepisc.conf., 1 mart., cano- Thalaloeusm., 20maiî.
nizat., 4 sept. Tharacuspresb., elc, 50 sept.
Suiberlus ep. m., 29maii. Tharsuset socc, 26 et 28 oct.
28 febr. Theobahlusepisc conf., 16 maii.
Sulcanuset soccmm., 6 jan. Theobalduspresb. conf., 50 jun., 1 et
Sulpilius, 15, 26et 27 j:;n. 8 jul.
Sulpitiusep., 21jui; transi, ibid. Theoclistusdux, 4 jan. et 3 sept.
Sulpitiusel Serviliauùs,25maii. Theociisles,10nov. .
Sulpitius ep. conf., 26 et 27 aug.; Theodardusepisc.Traj., 10 sept:
trans., ibid. Tbeodariusabb., 29oct.
Sumniivavirg.m., etc., 8 jul. Theodegariusconf, 50oct.
Sura virg. m. sivè Luwarda,.10febr. Theodolâm., 22 mari.
Surus conf., 1 febr. Tlieodoiusm., 17 mari, et 4 apr.
Susannamalronain Dahïele,12feb. Tlieodoiusel soc.'lrarisl,,4 sept.
Susauua, 50jun. Tlieodoiusepisc, 16'et 26 aug,, item
Susannavirg., Noct. 15sepl. et28nov.
Sylvanusm., 7 mart. Theodora, 10 jul.
Sylvianusep. conf.,ÏOfeb. TheodoraAlexandrin.,Ilsept.
Symmacbus.pp.conf., 21 febr. et»19 TheodorauxorSisinnii,23 npv. '
juL TheodoramalronaRom.,28 dec»-.
Symmachus patrie m., 27 maii. Theodoricuspresb.m.,:22apr-,
Symperlusep,, 12 oct. Theodoricusepisç.,,.,18 jul/
Symphrôhiuset Olyii'p'.,etc., idée.. Theodoricuscouf.,,15oct. ' '
Sympliorianusm , 4'febr.; .transi.,. 15 Theodoricusabb.,,24aug.
jun. TheodorusMégalom.,8 feb.
Symphorosa,etc., 18,19 et'21jul
" .'' Theodorusm., 5, .7et 17febr^ -< il apr.,
18
6p., sept. 19sept, et 9 nov.
Synesius et Theopoutius,t21" -:maii. Theodoruspresb., 29mart. et 10 àpr. .
Synoriusni.,"25'febr. Theodorus'in:Tri'chihe, 20 apr."
Syranus,al. Sigiranusabb., 4 dec Theodoruspp:,14 maii
Syriavirg., 8 jun. Theodorusqui fuit in Perge, 21 apr. ,
Syrice.sni., 25 febr. Theodorussanclilicat,16maii.
Syriciuspapa,21'febr. Theodorusepisc. m., 19 mârt:
Syriensni., 21 febr. Theodorusep. 6 apr., 19'ét 20 mail,
Syrus el Euphemia,3sept.. 17 et 21 aug. et 19sept.
Syrus et Evagrius,120cl. Theodorusm. et virg.7,*18maii.
Syricustum Zenone.'Sdec Theodorusarchimandr.Siecor. 22apr. .
1327 INDEX AD USUARDI AUCTARIA. 152»
Theodorus,9-nct. TimotheusAntioch.,12 sept. Ursulanarumduarum Capp. translata,
Theodorusconf:, 24 aug. et 10 nov. Timotheus Pt Apollin.transi. Rem-, 9 i jul.
Theodorusuiansion,s. ptr., 26dec. sept, el 50 dec. Ursiilaeet sociarumcommemoralio,12
Theodorussludiia, 11nov. Titus episc, 25 aug. aug.'
Theodoruset Theophanes,27dec Tobiasprophela,2 sept. Ursule octava,28 oct
Theodorusabb., 14maii el 30oct. Tolusm., 5 mart. Ursus episc, 1febr.
Theodosiavirgo,3 apr ; Iransl., 22jul. Tornanus m., 8 jul. UTsioet Mauriliusconf;, 29 apr.
Theodosiav. m., 22dec. Torpesm., 29 apr. Ursiusconf.,3 maii.
Theodosiusimperalor, 17 ian. Torquaiusepisc conf., 51 jan. Ursus ep., 25, 28 et50 jul. el 20 dce.
Theodosiuscuenobiarcha,11jan. Tr.ansOguralio Dom., 20 et 27 jul. et 6
Theodosius-ep.m.,7 juu. aug. V
Theodosiusep. conf.,17jul. Tranquillinusm., 20 jan. Valenset soc, 29 apr.
Theodosiuset Polycarp. Antioch., 7 Tranquiflinusm., 13febr. et 7 jul. Valensepisc m., 21 maii.
dec Tranquillus conf.,.1 5mart. Valenlianus, 20 aug.
m.
Theodota Cosm.et Dam., 27 sept. Traseas ep. m., 25 mart. Valenlina,25 jul.
Tlieodoiusep., 4 nov. Tricastinusep. conf.,7 nov. Valenlinusepisc Rhseliarum,7 iaii:
15
Theodotus, jul. Tricius ep. conf., 16maii. Valentiuusepisc.m., 16jul.
Theodolfusabb., 1 et 2 maii; transi, Triduanavirg., 8 oct. Valentinusepisc couf., 4 aug.; trans- ' '
i apr. Triphilliusepisc, 13jun. lat., ibid.
Theodulfusep.c, 24 et 25jun. Triphiniuset soc. mm., 28nov. Valentinusm., etc, except., 10oci:
Theodulusm., 5 apr. Triphonm., 1 et 5 feb., 4 et 5 maii. Valenlinusconf.,29oct.
Theofredusm., 18 nov. Triphonet Respieiusmon., 10nov. Valenlinuset Hilariusmm., 2 nov.
Theogenes, elc, m., 27 aug. Triphonpuer m., 5 dec. Valentinuspresb., 3 nov.
Theogenesm., 26 mart.et 20 nov. Triphoniavirg., 4 jun. Valentinuset Tecla, 17 nov.
TheoglnluscumCypr.et Jusl., 26 sept. Troesiusabb., 10oct. Valenlinuscum Silvino,10dec
Theno m., 26 febr. Trojànus episc.conf., 10febr. Valentinuset sociimm., 11 et 16 dec-.
Theonasm., 5 jan. Trojeciusconf.,26 oct. Valentius,21 aug.
Theonasabb., 25 aug. Tropbimavirg.m., 5 nov. Valeriam., 51 mart. '
Theonestusdp. mart., 30oct. Trophimusm., 1 jan. ValeriaconjuxVitalis,28 apr.
Theonestusep. Philip, el soc, 22nov. Trophimuset socc.mm., 18 et 19 sept. Valeriavirgo, 8 oct., 2,9 et 10dec.
Theonilla,23 aug. Trovanusep. conf., 9 febr. Valerianus,21 jan.
Tbeopempusep. m., 4jan. Trudo, 11 aug. et 1 oct, Valerianuspresb., 21 mail.
Theopemptusva., 5jan. Trutpertasm., 26 apr. Valerianusm. et socc, 15nov.
Theophanesconfessor,12mart. Tugdqalusepisc, 30 nov. Valerianusepisc, 6 maiiet 26nov.
Theophanesep,, 11oct. Tullianusm., 13 febr. Valerianusep. conf.Aquileîs,30 nov.
TheophanescumTheodoro,27dec. Tullusm., 18febr. Valeriusrex m. Ursulanus,14febr.
Theofariusconf., 11nov. Turgius, Pius et 154, 19 sept. Valeriusm. et 20, U mart.
Theophila, 11 nov. Turibius episc Asloricen.,16 apr. Valeriusep,,conf., 6 maii.
Theophylactusepisc, 8 mart. Turibiusepisc, 28 aug. Valeriusconf, 10mart. et 26 jul.
Theophilus,m., 6, 7 et 28 febr. Turrinus episc conf., 14jul. Valeriusm., 22 oct.
Theophilusaller m., 28febr. Tutilla, 3 mart. Valeriuspresb. conf.aliasVitalis,21 et
Theophilusepisc, S mari. Tybbavirg., 30 apr. 22 maii.
Theopompusep. m., 23 maii Tycho, 16 |un. Varusm.,29 oct.
Theorethgida,24 dec. Tymianusépis., 17febr. Vastradism., 21 jul.
Theorgarisconf.,30oct. Tyminusepisc conf., 25 febr. Vedaslusep. conf., 14 jul.;.relevai.,'5
Theolimuset Basilianus,18dec. Tymonepisc m., 19 apr. jui; translat., 30 sept, et 1 oct.
Tberacliusepisc, 9 jul. Typor Cbrislicomuiemor.,25 mart. Vedasluset Amandus,20 oct.
Theraponm , 27 maii. Tyrsus diaconus,2 apr. Vellesuset Fauslinusepp., 20maii.
Therasïa, 22 jun. Tyrsus et soc. 5, 14dec Venansm., 11 oct.
Theognestus'ep.m., 21 jnn. Tyrsuscum500Theb. Trev., 4 oct. VenantiusCamerscum1565,8 maii,.
Thermes cum so.roreet àncilla, 5 apr. Tysavirg., 26 apr. Venantiusep. conf., 7 jul.
Tlieylaidusabb. m., 2 oct. Venanliusm. in Anes:, 10oct.
Thioniavirg. et m., 15 feb. U VenanlinsabbasTuron., 14Oct.
ThomasAquiuas.,7 mari.; transi, 28 Ubaldus Venantiqsabbas conf., 11 oct.
jan. ep. Eugub., 16 maii Vendelinnsconf., 20 oct.
Thomas,7 jul. Uldalricusep. conf.,4 jun. el 4 jul Venerandavirgo et m„ 14nov.
ThomasMorusm., 22 jun. Ugoepisc. conf., 10 mart. Venerandusep. conf..,18 jan,
ThomasCantuarien.29 deç.; ordinatus, Ulfagiusconf., 7 jun. Veneranduscum Maximo,25maii,
3 jun ; transi, 7 jul. Ijlgisiisepisc, 4 febr. Veneriusm., 1 jan.
Thomasm. cum57, 9 feb. Transi, 4 apr. Veneriusabbas, 11 sept.
Thomasep. conf., 2 oct. Ultusm.,22jaii. Venerius apudBegium, 15 sept..
Thomasapost.vig., 20 dec Ultanus, 1 maii. Veneriusconf., 1 noy.
Thraseas m., 27 mart. Urbanusep. transi, 22 et 23 jan. Veuustianus,uxor et flliimm,, 7dec ,.,
Thudebertusconf.,30maii. Urbanusepisc, 2 apr. ~teranus ep.,19 et 20 oct., 10etlS nov.
Thyadghermusepisc, 8 febr. Urbanusm-, 8 mart. el2 apr. Verdianavirgo,2 febr.
Thyrsus m,, 18 jan., el3l jul. Urbanus,29 apr. Veredemusep. conf., 17 jun.
Urbanuspp. conf., 19maii. Vereua virgo, 1, 2 et 12 sept.
Thyrsuscumsociismm., 19jan. Urbanuspp. m., 22 maii. Vermebandusabbas, 6 apr.
Tibia virg., 6 mart. Verolusconf., 16jun.
Tiburtiiis ep.Cenoman.,16 apr. Urbanusconf.translatas,etc., 7 jul.
Urbasns, etc., mm., 24 jun. Verona virgo, 29 aug.
Tiburlius, 30 jul. Veronicavidua, 4 febr.
Tigernagusep. conf., 4 et 5 apr. Urbiciusepisc. conf., 20mart.
Ursavirgo, 14oct. Veronicamalrona,25 mart.
Tigrius presb. m., 12jan.
Tdto conf.,b et'7'jan. Ursianuset Leuchadius conf., 13dec. Veronas conf.,30 mart.; translat., 31
Tillo episc. conf.,19 apr. Ursicinus cum Vitale, etc, 27 et 28 jan.
Timolausm., 24 mart. apr. Veterinus, 18 jul.
Timorùsm. et socc, 8 apr. Ursiciusepisc conf., 25 jul. Viator m., 9 aug.
Timotheusconf,, 8 jan. Ursinusm.Raven.,30 maii . ViatorLugd., 1-4oct. et 14 dec,
10 jun. Viator conf,, 22oct. -
Timotheusep. m., 24 jan ; transi, 77 Ursinusep. conf. translatus,
28 Viclor, 5 et 6 mari.,.16 et 21 sept.
apr., ...... j Ursinus alias Ursus, jul.
feb. et 27 Ursinus m., 24 aug. et 13dec ' Victorm., 29 mari.
Timotheus, 21 sept. Victorm., 12, 28.29 jan., Il;20 febr.,.
Timotheusm., 16 et 26 mart. Ursinusepisc, 26dec.
Timotheuset Maura,3 maii. Ursinusep. Bitnricen., 29 dec 17, 18,'24, 2S mart., 1, 2,7 apr.,,23.
Timotheuset Félix, 15 maii. Ursiomonachusconf., 29 sepl. jul. et 15nov. , . ,
Ursmarusepisc. Laubiis, 2 et 18 apr.; ";Viclor episcopusm., 28 febr.
Timolheusapost., 16 maii Victor 25 et 26 febr.
Timotheuscum l'ausliuo,etc,22 el235 élevât., 26 mart.; translat., 2 jul.,et Victorconf., m. Mosomensis,6 mart. .
maii. 2 ocl. Viclorpapa 111,21apr.
Timotheus, elc, 7 apr., 10, 11 cl 50;l, Ursula translata,28 jan.,4 Victor,Siricius, etc., Afr., 26 apr ..
Jun- Ursuloe ReliquisB, etc., jul.
 1529
VictorMaximus,etc., iEgypt.,27 apr. Vitumiusep. conf.,2 jul.
Victormil. m., 13maii.
Victoriransl. medioi, 14 maii.
Vicloret socii, 2 febr., 14 et 17 maii, Vilusconf.,.29.apr,.,...
17oct., 1, 10, 17 et 28 dec.
Victor et Rulinus,26 maii.
Viclorpapam., 28 jul.
Viclorep. conf, 25 aug.
VictoretSiephana, 18sept..
Victorm. post Theb., 22 sept.
Victor,etc., ex Theb., 23 sept.
Viclorm. cumSpargo,elc, 5 oct.
Victoret Alexander,17el 1.8oct.
Victoret Sindulfusc, 21 oct.
Viclortranslatas,29 et 3Ûoct.
Victoriamalrona,6 mart.
Victoriaet Marcellbsa,20 maii..
VictoriacumAuaiholia,18dec. . ,. Vulganusep. conf, 29oct.
Viclorianus,etc., mm., 26 jul.
Viçtoricusm, 24 febr.
Viclbriham., 17mart.
Viclorinusm., 21 febr.
Viclorinusm., 21 et 22 febr., 23, 23,
28, 29 et 50 mart., 16maiiet 24 jul.
Viclorinuset sociimm., 28 apr.
Viclorinuset Cassiusmm., 18maii.
Viclorinusconf., 5 sepl.
7
Victriciusep. conf., aug.
Vicirix, et Marcialis,18 oct.
Viuurus, Victor,el 35 Afr., 17 dec;
Viciuset socc mm., 21 maii.
Viduarum40,19 nov.
Vigiliaedispersoe,21 febr.
Vigiliusep. Anlissiod.,26jun.
Vigiliusep. m„ 26 jun.
5
Vigorep., nov.; iransl., nov.2
Villebadism., 11maii.
Vincent,levita translatas, 21 jan.
- Vincenliuspresb., 12et 15mart.
VincenliusFerrerius, 5 apr.
VincenliusLirinensis,24 maii.
Vincenliusep. ni., 6 jun.
Vincenliusconf.,14 jul.
Vincenlius,1 jun. et 23 jul.
Vincenliusalias Madelg, translat., 20 Wandregisilustransi, 31 mart.
sept.
Vincentiusm., 12jul. et 21sept.
Vincenliusm. translat. alias invent., Wasnulfuselevatus,10 jan.
25 sept.
Vincentiusseu Vinciusconf.,17oct.
Vincentiuslevit. m. invenl., 27 oct.
Vincentiusconf. iransl., 29oct.
Vincenliusdiac, 31 oct.
Vincianavirgo, 11 sept.
Vindemialism., 1 febr.
Videmialisel Florent, epp., 3 mail.
Vindicianusepisc, 11 mart.
Vindiciauusepisc, 25 jun.
Viigibusepisc.Arei, 10oct.
Virgilius episc 27
Salisb., nov.; trans-
lat , 27 sept-
Virgines 5 Colon. Elnone, 17maii.
Virginesplurim*, 51 aug.
Virianusm., 1 jun.
1
Virianus,elc, mm., jul.
VisitaliobealaeMariaevirg., 2 jul.
OctavaVisilalionisbeataeMarioeVir- Wilfridusep. conf., 12 ocl.; translat.,
gin., 9 jul.
Vitalianuspapa,27jan.
16
Vilalianusep.conf., jul.
Viialinavirgo,21 febr. et 16nov.
Vitalis m., 2 el 21 jan. el 20 jun.
VitaliscumDonalo,19 apr.
Vitalisconf.,14 et 16oct.
Vitalisel socc, 51 oct.
Vitalis,29 aug., 24oct. et 2 nov
Vitaliset Agricolamm., 5 el 4 nov.
Vitaliset socc, 16 nov.
INDEX AD USUARDI AUCTARIA. 1350'
Willibrordusep. m , 3 oct.
Vitus m., 25 jan. et 15-jun;;translat., Willibrordusep., 19'oct.;'ordinal., Il
10mart. nov.
- -, .. .Wimon ep., 21oct.
-Vilonus;ep.jconf.,Ôjnov.; '.;r-;.;"';. y,
- >' •Winebalduset Walburg., 18dec
l . 'WinnehadusetWinocns.abb.c, 6nov.
•-Vivenliolus'ep;V12 jiil.
Vivenliuspresb. conf.,13 jan, Winobaiiduspresb., 6 apr.
Viventius,7 sept. •• -,.--• ;• *-" -' Wjnocus,6;Jiov., élevai., 23 mart.,
Vivenliusep. conf.,8 sept. - transi, 18'sepl.: Bergas,30 dec
Vivianus*26 jul. . "Wmocusel Winnehadus,abb., conf.,
Vivianus,alias Junianus,etc., 13aug. Wiuwalocus 6 nov.
Vivinnaabbalissa,10febr.' conf.; 2 mart.; translat.,'
. 'Vodalisconf.,4 et 5 febr. , 28 apr. et1 aug. -
Volganusep. et conf., 2 nov. Wirminusmil, m., 18jan.
Volterusm., 7 mart. Wiron ep. conf.,8 maii.
Volusianusarchiep., 18 jan. Wilberadavirg.,2 maii.
Vulflagiuspresb.conf.,1 oct. Wilbertusepisc.conf.coi, 11 sept.
Wiiberlus Gemblac.ai.-Guibert.j 23
Yulmarusabbasconf.,20 jul. maii.
Volpiavirgo,51jan. Witeburgavirg., 17mart. el 8jul. -"
Vullanusabbas,4 sept. Willekindusdux Westphaliae,6 jan."'
Wivina virg. Bigard.,-17dec.
w ., •vVlfadusm.,24jui.
"Wallwdo a liasValbo ep. Leodien., -
21 Wlpeclavirg., 7 sept.
et 22 apr. ' Wlsinusëp. transi., 28 apr. "--."•
Walbertusabbas,2 maii. Wolfangusconi, ' 30et 31:0d.:;transi,
Waldeberlusabbas,2 maii. 7 oct. . ,
25
Walburgisvirgo, febr., 1 maiiet 4 Wolslanusepiscop.,19 jan.
aug.; élevât., 4 aug.; transi, 1maii. Wolfelmtis abb. Bruwii, 22apr,
Walfridusabbas, 14 febr. Wulfrannus ep. conf., 23 apr ; Iransl.,
Wallfridusm., 22jun.; ep. conf.,7 jul. 7 oct.
Waldefriduscumlîasfrido,3 dec. Wulfrinusepisc, 8 jan.
"Waldelrudisvirgo, 5 febr. VYulstanus ep. translatus,7 jun.
Waldeirudisvid., 28mart. .-'x- -
9 2
Waldetrudis, apr. et nov.; transi.,
12 a.ug. Xena sanclamalery24jan.
Waldradavirgo, 5 maii. 26 ,
Walericusabbas,2 jun.; conf.12 nov. Xenophoiiejusqueconiitalus, jan._
Walericuspresb., 9 dec -y- .,.:
"Waltenusabbasconf.,5 aog. Ydacomilissavid., 15' apr.
Wallerus abbas,3 maii.
Waltgerusconf., 16 nov. ïduberga, 8 maii. '
Wandelinusconf.,21 oct. Voniusm., S aug.
Waningusconf.,9jan. Vthamarnsep. conf., 10jul.
Warlesiuset Luxor. transi, 20nov.
Warmuduspatriarch.,26 jul. Zachariaspapa, 14et 15 mart, • : '
Zacharias,2 jun.
Wasnulfusalias Basannlfus,1 oct. Zachariasep., 26maii el 25 sept.
Wasoepisc. 8 jul. Zelotuselsoc mm.Afr., 6 dec. -
Wemeslausin., 28 sept.;lrausl.,4mart. Zemmeom vl2'niart,
Wenenfridavirgo, 3 nov. Zenobiael Zenobiusnim., 50 ocl. .-...*
Weomadusep.conf.."8nov. 'ZenobiusFioreiil.,'25liiaii; iransl'.,26
Wereburgavirgo, 5 febr. jan. : ,.-. , ; '...'-•.:..
Werenfridus,14 aug. Zeno m., 25feb.
Weriburgavirgo, 21 sept. ZenonVeronensis episc, 11 api1.,8 et
Wernheruspuer a jud. occis.,19apr. ''. 9;dec:-.''.'.-- .-•'-:-* :- '.." ~
Widoscn Guidoabbas,4 maii. Zenonmonachus,12 apr. ;i
Wibrandisvirgo, 3 jul. Zenonepisc.m., apr. 12
Wicbertus abbas, 12 el 15 aug.; transi, Zeno m., etc., 8 jul. 2
23maii. Zenonet duo pu'eri, sept.
Wichbertuspp. conf.,15 aug. ; Zenoue"Genom., 19,sept. .-,... .
Wichburgavirgo, 9 jul. Zeno elsoc, etc., 8dec.
Wilgefortisvirgo m., 12 cl 20jul. Zenonet Donalusrom., 51 dec. ;
Wigualocusabbas,5 mart Zephyriuuspp , 29dec-. ."".,-.
Wilsidaabbalissa,9 sept, Zepherinus'ep. Trev. pro Teverin,, 21
dec. .......
2iapr. . . Zoerardiiset Benediclus,1 maii.
Willelmusep., 9 jan. et 8 jun. •.-- Zoîluspresb.conf.,,27dec .-:--
Wilhelmusabbas, 6 apr. et 16 junii; ZonaDeipara3,,laug. . r -,,._.-,,.,
translat., 4 jun. : ..-..... .. Zosemusm., 11mart.
Wilhelmusdux Aqnit., 28 maii. Zosimusabb.,.12 apr.; conf., 15jul,.-..--
WilhelmusCartusian.,;19dec ZosimuscumBufo,16dec. .-• -.
Willibaldusep. conf.,7 jul. ••_ Zosimus,et socc. mm., 20 ocl. et19
Willibaldusep. et conf.,9 nov. . .:dec ..,-. . . ..',.-,.'i ',.
Willeicusconf.,2 mart. Zolicusm., 31 jan., 2 et 11 feb.. , .. {.
Willeyeiusconf.presb., 7 mari. ' Zolicus,etc., 4 jun,
Willehadusep. conf.,8 nov.-•- Zolicuspresbyl. orphan. altor,30d.ee.
1331 ORDO RERUM QVJE IN HOC TOMO CONTINENTUR. 135*-"?

ORDO RERUM

QUM m HOC TOMO GONTINENTUR.

USUARDUS SANGERMANENSIS MONACHUS.. CAP.XXIIf.— Pede utroquedebilissanalur. 926"-

CAP. XXIV. — Judex S. Benedictirébus contrarius
SEQHTUR USUARDI.MARTYB.OLOGIU1UV9 mortepunilur. 927
MPIIS'S Maius. 9 CAP. XXV. — Itemalius —
linguseoffleio. Dueilum.928;
MensisJiinius. " 109 CAP.XXVI. — Custosecclesia?Christianus,vir pius,
MensisJulius. 213 arniillasfurlosùblatasrécupérai. -929".
MensisAugustus. 319 CAP.. XXVII.—LndovicoPib inopéranteFrancîaturba-
MmsisSeptember; 423 tur.— Militivaccam ' monasteriicaeder'evolenli'brachium
MpnsisOcloher. 525; rigescit. 930
MensisNovember. < 611 CAP.XXVIII.— SanctiSebastiani translatio. Beliquïsé-
MensisDecember. 753 sauctorumDionysiiet Sébastian!Floriacepsibus cohcesssp. :
Auctorissefas. '
CAROLUS CALVUS, FRANCORUM REX. 932
CAP.XXIX.— Contractus-sanalus" 934-.
CAROLI CALVI EPISTOLiE. CAP. XXX liberatur. 954
CAP. XXXI. —Energumenus
Item alius. 933:
EPISTOLA PRIMA. AdNicolaumpapanr.—?Intercedllpro —
CAP.XXXII. Cornesilem ranidus. 936
Advpntioepiscopo,petitque ut in gratiamrecipialur.,861 CAP. XXXIU. —Ludovici,Pii lilii
_EPWT.ILSynodalisadepiseoposet comitésGallia?,sub Qualis tam rerum regnumparliuntur.
n'oniineCarolirégis. 86ï dira l'acinora. faciès. Norlmannorum incnrsioneset
EMST.III. Caroliad NicolaumpapamI. — Paulo anle 956
GAP. —
XXXIV. Floriacensemonasterium
" aNortmannis
synodumSuessionensemscripta, ut EcclesiamBituricen- diripiturac comburilur. 959>
sem Vulfadointérimcommitlereliceai. 867 CAP. XXXV. — s. Benediclum
EMST. IV. Ad eumdem.— De his quae faclafuerantin Poenitensconvalescil. Pejeransper castigamr.
910"
synodo. 869 —
CAP.XXXVI. Mulierclaudacnralnr. 911
EPIST. V. Adeumdem.— De Kbboniscausa, ul ponli7 CAP. XXXVH. Incendium
1er.per Ansegisummandarat, iiberrimesçribit. Excusât — Vineam restinguitur. , 942
GAP.
deindeicceleralam Vulfadipromotionem,et pallinm pro corripilur. XXXVIII. monasteriiinvadensmorle-
'
eo petit. Actardumetiam episçopumlegatumsuum coiii- 943
—
CAP.XXXIX. CaroliCalvirégnuminfauslum.Puer e-
inendat. 870 lupi faucibuserepliis. 945
EPIST.VI. Ad Adonemarchiepiscopum. Viennensem.— APPENDIX ADELERIl M ONACHI. . 914
De ordinandoBeruarioiu episçopumiiiatianapoliianuro. —
CAP.XL. In testaTranslationisapparetS. Benedic-
, 875 lus. Fratrummortuorumsalutenicurat.'Miracula. 914
EMST. VU. AdAdrianumII. 876 CAP.XLI.— Carolus-Calvuslaudalùr. Rpmâreverlens-
EPIST. VIII. Adeumdem.—BinisAdrianililtèris exa- Papîai voiienoexslmguiiur( anno877). Ludovicosticce-
gperalus,ad uirasque çomniotiorealiquaiiluuianimore- deiite NoTimanni iucursionesrepelUnl. Ab Hugooe vin-,
spondel. 8R1 cunlur.'. 946
EPIST.IX. Ad eumdem,eodem temporemissaquo, su-
perior. 896 DE CORPOREET SANGUINECHR1STI. 947
LIBELLUSPROCLAMATIONISADVERSUSWE- VITA SANCTIAIGULFI. 955
MLONEM ARCHIEPISCOPUM5ENONUM. 897 Prooemium. 953;
IncipitVita. 935
ADREVALDUS FLORIACENSIS MONACHUS.
899 HLVCMARUSLAUDUNENSIS EPISCOPUS,
Notifiahistorira.
Notiliahistorica. 967
HISTORIA TRANSLATIONS SANCTI BENE- 979
D1GTI. 901 OPUSÇULA ET EPISTOLA.
. 909 I.^EpistolaHincmariLauduhensisadRhemerisem, 979
Appendix. IL —Ejusdemad eumdem. 985
S.
MIRACULA BENEDICTI. 909 —
III. Ejusdemad eumdem. 98o;
Prologusauctoris.— Italiaelaus et descriplio. 909 IV. — HincmariColleclioex epistolis-Romanorum pon-
—
CAP.X. Cassinensiseversio. 912 tiflcnm. AdHiti«marum Rhemensem. 993
CAP.XI..— Translalio-sanetorum BenedictiétScholas- —
V. Hincmaricollectioaltéra. 1001
licav Paulidiaconitestimonium. 913 Prsefatio. «•»'
CAP.XII. —'RerumFranciàrumstatus. 913 Incipit Collectio. .1uUl'
—
CAP.XIII. Cassinensemonasterium,aPèiroDacein- —
VI. HincmariSchedulaepiscopisel per eos régi por-
stauratur. 914 recta. , 027'
CAP.XIV.—Carnli.Martelligesta.Pippinuset Cardlo- Vlï. —SalisfactioHincmariLaudunensis. 1027
ininniis ejus—lilii.Carolomanniislit monachus. 915 —
VIII. EpistolaHincmari Laudunensis ad Rhemen-
CAP.XV. Pippinus rex conslîluitur.CassinensesZu- sem-. lUai
chariini papjmde corporeS-.Benedictiinterpellant.Za- IX— Epistolaejusdemad eumdem. 1069
chariaiprohac re.episiola. 918 —
X. Beclamatioet proclamatioHincmariqui quondam
—
CAP.XVI. C-àroh ihiannilegalio in Galliam.Remi- proeeratEcclesiasLaudunensi "1071
jriu< Unihomagensisepiscopusa FlorlacensibusS. Bene- ISAACUS LimO&EESLS EPISCOPUS.
dicti co-pùsrepeiH;. 918
CAP.XVII.— Divinitusidimpértitiir. 918' N ilitiahistorica. 107S'
—
CAP.XVIII. Caroluset CarolirmannusPippinopairi , 073
succedunt. Carolomanniisrex morilur. Caroli gesta — CÀNONES.
Rahoniscomilisrapacilaspuuilur.. 919 Praifalio, 1075
CAPXIX.—NavesFloriacensiutna vectigaliimmuncs. TITULOS pnuic».— De poen>lentibus#^rTÎ5Nv 1077
922 TIT.H. -- De homicidiis. S&2^fy\\™i
CAP.XX.— CaroloMagnoLudovicussuccedit.Begiii'et; TIT. III. Deadulteriis.
Ecclesioestatus sulieo. Odoniscomilisferitas.S. Benedic- TIT.IV. — De incestis. t/^rX^~y^^E.
* / #3l% NTrVJXXS
lus res snorumcurât. 922 TIT.V. — De raploribtis. "*="P^^l
CAP.XXI.— Odonisaliorumqueinteriliis. 921 TIT.VI. — De rapacibn*. M^,*^'- f / ^nafi - 1)^2
—
CAP.XXII. SolcmnilasS. Benedicti-.Huicpiscespro- TIT. VII. — De sacrilegis.
^idet Benediclus. 923i TIT.VIII. - Dejuramenlis, YÇ^^XcSvîinï
X/M?r^f^y "Uli
 1353 •©RDQRÏRUJH QTJ^EIN HOC TOMO CONTINENTUR. 1354
Tra.'IX.— De excommnnicatîs. 1102 CAPOTTBIMUM. — CseteraapudBritannosgesta; ac prce-
Tu. X. -^ De stabililate sacerdotumin tilulis pro- serlini Victoria Alleluiatica. 1173
priis. |1104 —
CAP.II. l'éditas e Brilannia; iler Arelàténsemiracu-
—
Ter. XI. Incipiunlsiliacapitula ex quinlo, sexto et lis illustratum. 1176
-seplimo-librocapitulariscollecta, satisecclesiaslioisutili- CAP. III.—Revelalio sanclofacta de natali sancli Ju-
-tatibuscongrua. 1104 liani marlyris; nova expedilioin Britanniam;visilala S.
Genovefa; febx reditus. 11S0
ADO BELLOVACENSIS EPISCOPUS. Pradatioiibn quinli. 1185
Notitia'historica. TI09 LIBER QUINTUS. 1183
CAruT —
PRIMUM.Armoricornmprodigiosadefensio,et
SERMO IN SANCTUMLUCIANUM. 1111 novapro'iisdemsusceptaprofeclioin Italiam; miraculain
"CAPUT PHIMOM. —-S.Lucianusmittilurin Gallias. IT11 iliuere usque ad Alpesfacia. 1183
CAP.II. — In Italieproedicat,venit Arelatem. 1114 CAP. U. — Cunliiiualioejusdem ilineriset miraculoruni
Itabam.
CAP.III. —Bellovacipra;dicatjSS. Maximianuset Ju- perPraefaliolibri sex-li. 1188
lianus marlyrincoronanlur. 1117 1191
CAP.IV. — S. Lucianus,varie torlus,occiditur. 1121 LIBERSEXTUS. 1195
CAP.V. — Caputpropriumdefert, sepelilur. CAPDT
1123 urbem PRIMUM. — S. Germaniadveniusad regiam lune
Havennaliumimperalori coelerisquegratissinius;
•CANONESin synodoPontigonensi editi. 1125 miraculoruniejus-ibidemfrequentia. 1195
—
CAP.H. Ibidcniniortaiimsuscitât;libéralenergume-
INST1TUTIO DE REBUS S. PETRI CONGRE- num ; priedicitobitumsiiiim. 1198
GATIOiMDESTINATIS. 1127 —
CAP.IfI. Sancti morbus;obilus; gloria; hsereditus;
MONACHUS. funus,;iranslatioin Gallias. 1201
WERICUS ANflSSIDIORENSIS
EPILGGUS. . 1205
Notitia.h istorien. 1129 MIRACULASANCTI GERMANI. 1207
PR^FATIO in suas xxiv homilias de Tempore et Prologusaucloris. 1207
Sanctis. 1129 LIBERPRIMUS. .1211
COLLECTANEAex libris Valerii Mencimimemora- CAPUT —
PRIMUM.S. Germanicolloquiumcum discipulo
bilium dictorum et faclorum. 1151 defunclo, mortui resuscilalio; àliaque vivenlis miracu-
la. 1211
VITA SANCTI-GERMANIEPISCOPI ANTISSIO- CAP. I I. — Alia ad
qtioedam ejus vilainspectantiausque
DORENSIS. 1151 ad obitumet exsequias. 1215
—
CAP.111. Translatiocorporisejus in Gallias; ' ejusdem
Epistoladedicaloriaad Carolum(Calvum). 1151 receptio ac sepultura. 1220
Aucloris-invocaiio. 1157 CAP.IV. — Basilic»S. Germaniet sepulcrimagnificen-
Allocuiioejusdemaddibrum. 1159 tiaregia, miraculisassiduisdecorata. . 1225
LIBERPRIMUS. 1141 —
CAP.V. Miraculain aliisS. Germaniper .Galliam.pc-
CAPOT PHIMOM. — Sanclipatria, nobilitas,studia,conju- •clesiam ecelesiisfacla. 1231
giuin, honores, amor et
venalionis, superslilio. 1141 —
CAP.VI. Conlinuatiomiraculorumvariislocisibidem
CAP.U. — S. Amaloriszelus adversusGermanisuper- ejus nominedicatispatratoram. 1236
stitionem,et—hnjusira. .1146 —
CAP.VU. Miracula.factaapud coenobiumS. Germani
CAP.111. BevelalioS. Amatorifacla de suo obilu, el Moiifalconeiise. 1240
succcssione Germani;hujusque conversio"et mirabilis or- —
dinalio. " ' 1149 niaCAP. VIII. Miraculaejusquaein Alpibusel in Britau-
contigerunt. 1243
Prafaliolibrisecundi. 1155 L1BEHSECUNDUS. 1243
LIBERSECUNDUS. 1153, Prologus. 1245
CAPUT PRIMUM. — S. Amalorisobitus;successio13.Ger— CAPUT —
PRIMUM.NovaEcclesiseS. Germaniin coenobi'o
maui; et iniiiumvitseausterissinia!. 1153 Aniissiodorensi fabrica,miraculisetcoepUetconff.cta.1217
CAP.U.—Collatio sancticumaposlolis,marlyribus,etc.; CAP. I I. — S. Germani iranslatienesmiraculisillustrais;
ejusdemhospitalitas,solitude, coenobium. 1157 quoqueAmatorisepiscopi,et Urbaniac Tibur-
l'roefaltolibriterlii. 1159 sanctorum reliquiiead ejus ecclesiamdelatae. 1252
; LIBERTERTIUS. 1161 liiCAP.
marlyrum —
III. Prodigiafaclain translatione SS. Urbaniet
CAPUT PRIMUM. — Potestas ejus mirabilisin doemones; Tiburliimm ; item SS. Mauritiiet Iniiocemiimm; calalo.
conversioS. Mamerlini. 1161 gus sanclorumin crvptis
" S. GermaniAnlissiodorisepnlto-
CAP.IL — Ejus pietas erga defunctos; .rernuneratio runi. . - 1238
hospilii;eleclio ad expedilionemBritaunicam;consecra- —
IV, Elogiumecclesise S. Germani A ntissiodoren-
tis à. Genovefse v irginisr . 1164 sisCAP.
; pia S. Hericiad fralresexhorlalio.
el 1266
CAP.III. —T'empestassedatasancliprecibusj Pelagiani
tvgnmeniisejus et iniraculovicli. 1168 SERMO IN SOLEMN1TATES. GERMANI. 1209
Prafaliolibri quart!. 1171 - Index ad sanclostexlus Usuardi. 1273
LIBERQUARTUS. . 1175 Indexad Usuardiauclaria. 1287

VICESIM1QUARTI.
FINIS TOM1CËTNTESIMI